.

f

‘

* :

λ

<s

'

; i -

·

^R.Es^ni volumine Continentur textus àb anno un ad annum *î| perLNTES, ol’OS oUIDEM IN TOMIS VIGESIMT) OCTAVO ET TRIGESIMO PRIMO, SECUNDO,
Π0 ET OUARIO INSERERE DEBUISSEMUS, SED NoN POTUIMUS PROPTER GENUS
HODUUTIONIS. IN INDICE VERO EORUMDE M TOMORUM, Μ ΕΝ TIONEM OMNIUM TEXTUUM
iNE CHRONOLOGIE) EEcIMUS, UT EACILIUS INVENIANTUR. Ill TEX TUS SUMUNTUR
‘OMp V A Q>L ids ADIOL. 13,-’. ET EX TOMO Vl/A-TOl- > AD COI 37S. ,<·ι AD |t .(, ET (>71
720. SUPPI EMEN II QUOD MANsl AD t ( R-LECUoNEM CONCILIORUM COLETl ADDIDIT.

'Ί '

' ■

’

*

III

·>ι

«

\

I.UiiliÎl , « «

-

?

SACRORUM

. CONCILIORUM
NOVA- ET AMPLISSIMA COLLECTIO “
CUJUS

J

JOANNES DOMINICUS MANSI
ET POST IPSIUS MORTEM. FLORENTINUS ET VENETUS EDITORES
/

AB ANNO 1758 AD ANNUM 1798, PRIORES TRIGINTA UNUM TOMOS EDIDERUNT
NUNC AUTEM CONTINUATA, ET DEO FAVENTE, ABSOLUTA

TOMUS TRIGESIMUS QUINTUS.
In quo continentur reliqui textus ab anno MCDXIV. ad annum
MDCCXXIV. pertinentes.

PARISIIS
MDCCCCII

EXPENSIS HUBERTI WELTER, BIBLIOPOLAE.

Ί

X NO

RIs Γ I

SYLLA B1 U S
EORUMQUÆ [N ^OMO XXXV. CONCI LIORCV;

>

, CONTINENTUR.

|f r >
P’i.
171
17 >

Collegia per l> < ai d S
tempore
I > X I’ 11‘Ί‘ΙΙΙΙ I ’ IV lupit petili' «tir
r<\;is Ptancnr. ut aliud 111 crlebiarv·
utmeriale < om--ilium, ci .17 S o'.//..· /i<, r ■
Hitfh furnum Jdfur
hræoiruin > ou. ihum. m <|uo Mrtroph.it
< 'Ptanu- pattiaioha-. itrnujur Λ I almis ,.
h.cientes «.mues anathemate damnant
anti·> . i 44 < li.il 'itum
Drcietum tnum patriarch ai um Syria·. I'htl· 1
\lexandr mi. 1< ·.»> him I bet <>|. 1\ mit - un. *
aclum Hieroi. •lumtani. Λ Uoiothei \i ·
odicni <‘onlta I |.'trutinam 1 y nodum (1 1
<WM/ . ilf tiintl^Hs el . Cf//. r IttUHHt-njl. lii

Catologu- <>rati<muni m concil X'onilant ha
bit.until Λ.Ι ι<>ιί· PHS. I
n.'tHt
l
HUi»! iiittur.
i>s«)
*\d concilium Plorent t num I ci tan.»· coeptum,
l'ioirntia· *-ontmuatum, & Rotii.r ablojutum
ab an 14 3S ad an 1440 ·. additio.
1
l dlhiïerit
th/J.
I locumenta c.ina ad > <un rhum Plurent imrm
Ipe·datitia '
,
Capitula prq concilio vvntuio Penar. ai ,1/. S
<
Cl I
.. bn. ih’//·,
ntH.'H. mwn? txû /ia· h'fr.tr. >tnn< [>>i>huh<
fliltil.'
ihil.
J'. (1.
.btiwrts N dldfo ιηι ,'ι·/>ι,Ίι^>.
»
·
o
Brève hugenü. papa· IV. ad Johantirm (abc
Ion. epilcopum.
,
<f
l idri formula de ilogmatr prm cilionis Spin
|u> S. a I atinis propohta < iravis. & ab tb
iriccta, <1. I .
iî
pormul.t hdei de dogmate pmceilmnis Spin- ■
lus > a ' n\r/is pmpwyta 1.atinis. & ab eipaihm improbata. («.!..
1 }

h orumdrm Pair tar < harum littera ad impci
to’rimi. <1 I ..
XICOI Al S PAPA *V
Ad 1 aulanneiiir .oih ilium m quo con.
Halilccnlts l< hi'.iua . outuiualui . \ dritii
extin^uitui ab arm·· 1447* uique at! 14·
appendix
<

!><·. trtum I

(opia expolitionis h*oat> ·ηιιιι Annrtimutn ad
S. poiitithcni. /a J/. S. O-V.
/7’
,»■</. .Sf-r; . C Μ. I I ent tiiA
< in lut.
1;
( \jÎlt\ L>hs Prtcmsnith) α·ϊ /egneHtcm r/z/À*///»/
‘
'
1;
Copia htteiatum Armeniorum S 1> X mul.i
mm pei Er. Albertum ci n/czzz .· ·,/*. mtn.
fnmum t\ùtup.
m
Ambaiciata .Tthyupum ad U. p.u^etuum I’. IV
< » <tha ïtr/h'ru t/ndW IH <>iitty. < 1 .<»./<■»/
<<z7/<ï.
n»
Copia _ Litcrarum patri.uih.e Ja< < 4'itarum ad
1>. N. S I*. Pai^emum. Juffiita ri t.-hm
o.-7a>.
?i
Copia hterarum Alexandre Alelchitarum ad
J). N. p.ugvruum. <a altéra ; er/i<‘nt . tfuam
/n f-i/tft». »a
21
Philethci patn.in h.v .Alexandria- et totius
.l'Kypti/ vpUlola ad papam <1 eXiem ,^.Ικύ
t, HM ; <u IdHtlhliS <1 tilltt) l.dbbet
JJ
Canon, iru Hymnus m VHI. Synodum I dorm·
tia- habitam. aut bore Johanne Phili adruo,
(i. L.
24
Synaxanum fancLr Λ ovcumetih a- lynodi,
<i.L.
2« i
Monitio & citatio facia Pelici \. .mtipap.r
111 concilio l lorcntino.
3S
In leq. opulculum Joaunis de 1 urrc< remata.
præmonitm ejuxdem authons.
42

S. . ,.th iln | .auianrnhs^

Bulla- Xu "Lit pap.t· V. hipet rellitutio
<u - alU'Ut dlllr m t> 'I us <■' L h'll.l dudlim ipo'.
I'tniiii
.·

'■mill" altera ivnodi I aubmnetilis Xi .
ppilb’lu |.<;ϊ<Ρί Imrnah' de ! rliiu* rpilc
Pu ta\ X pait nui h.e \nt ι· ■< h ad pia-poin
P.itmetihs i .imrra· < ■ mipnCaum. Ίν irm
. latione.S. Pontitn àtus la< ta . a Irnhi e
Bulla- Nicolai pipa- V. mprt approbatu
a> lorum rtc. · |u< t utu lam J rh«as m ma ol
dientia papa nominati
Ad Mogunbnum conrihum anno 14 \ 1 ha
tum emendationes X additn»

•4S3
i \l I ISII > Ρ\ΡΛ III
,
PICS PXPA 11
j
Ail Mantuanum < onrihum pro <h < rrnvnda
I ar· as expeditione coram Pi-· U p ar
iqio habitum, addttl·*
//
/idiltihrti.
//
Pu II. poiitil max.,, m conventu Mantis
adlo.-utiones <1 .1/ .S. <.·<//>» IhuhJi
frimum <·</ζΛ<
j
( )r.»tonbiis dix h >.ibaudni* m conventu M..
tuam».
.|
Ad eosdem ibidem.
r

iSo

l«4|«6.
|K8,
402.

so.t
510.

> I I.

IV.

.................................. «IKIMIUI^,........

......

IIRIWIHIRIVWPlinilWm

/

159

;Cx >
|f.|

171

17 5
p<o
1*4.
|86.

488.
492.

5'>3·
505'1510.

S» 1

Ad oratote* imperiales.
109
Ad Albet tum^Marchionem Brandebnrgvnlem.
i 1(
AU oratore* Venetos.
i 1j
( Hatio î*u papa· in^hicrtlu, vel in tine diaAA·
Mantua·, < » .1/. -V <<</. Jl»nbrt((.
nttjfa <1 ( 7. Sit.vù», hhhi fumum
?
Λ
11 3
pe modis X formis, quibus futurus pontifex
ad obirr\ anti.qn promqlorum poliit aflnngi.
/.i .1/. 5. iihiitf
HHH4' frqgum^ihtw.
’ .
i 1,9
Cautuaiivnie · oncihum aimh 141 «o habitum
»
i.iS
P\l 1.1 S ΡΑΓΑ 11
ι4Κ
XIX I I S ΡΑΓΑ IV
th,i.
I ondiiienie * ouciUuni anno 147; hafnium
/ΛλΖ
Supple ationes den laiLr pradatis Xc. /MZ.
I ondmciuc concilium anno 14S0 Iralnfum
ip
IXXIH P\ III ’S ΡΑΓΑ VII.
'
l4;

Concilium I ondmenle.
147
Concilium provinciale b.boracenle.
LS1
ALEXANDER PAPA VI
1«
ΙΊΙ > ΡΑΓΑ 111
ip
Jl'I.IIS P\PA II
.
1;;
Concilium I'atNcav venle in Colonia
1 33
Pu.mum c< mcili.ibulum a < arduialibu* u Im
matici* an,. 1 -, 1 1 mdiClum, & aliquattdiu
Pitis habiting. dem I aigdunum tranl latum
1;5
Convocatio concilii Pilam per cardin. ichiimatico*.
137/
I itter.e ejusdem concilii rev. 81 egr. patribus. ivctoti.Xc. a. univertitatis I leydrlbvrgvuh*.
!<>l
Aha· ejusdem concilii littera·.
I9j
Bulla monitorii. 8c declarationis meurtus priva­
tionis X aliarum poenarum contta pnvlato*
Gallic.r nationis Xc.
I(>4
hpiilola < ardii>. lehit malic, ad Margaritam
AuÜria- arclnducitlam. Xc.
171
i.ercJ^PA X
Ji;
Ad ( oncihum 1 .atcranviise \ <». Additio. t; v>
P-piltola 1'auli de Middvlburgo ad idem con
cilium pro calendarii eitiendatione. ut legtlima Palch.r oblervatio in ulum revocetur.
I 539
Ad concilium l.atcT.mvnie V. occumenicum
aim·· ι;ιι habitum, additio’nova.
IS<»3
p.pidoki Juin» papa· K. Xc.
IJBG
< >ratio ano eli anach· iQta· Vallis urn broke pro
< onc. Cater.
lV»t
Epillola r|uldvm a<f Jiiltum .11. Xc.
1 ;<m;
Ad Bvrnardmum t’arvagal tunccardinalem
S. ( ’hi. is.
. 1370

Ad rvgem Eranconim.
1571
Ad Julium U. l’ont. Max.
i>7Ad vuntivin.
*
**7f
Pe rnrfvctioiie K.dendain propj.titiones XIII.
recollect.r ex multi* dkceptationibu* habiti*
per 1). ad hor dcputato> ex parte S. P. X.
Papa· & tacr.i· deputation!* tidei in concilio
Cater pro Paicha rile celebrando.
»574
Summana Kalvndani correctio.
*579
Breve I c.mi* PP. X ad correctore* lupvr
vorre< tmnr Kalviularn.
1580
Edu tum toiitia Uib|e< hx* R Γ 1) alma· L'rbi*
Xc. in ipmtualibu* Virarn genciah* pro
Sarn 1 atrranrnh* (.’ιμνίΙι» constitui, oblervatiope.
1582
Edictum contra 11 ansgretlorr* earumdem.
*$84

Monitorio per la oblervalionr Xc.

1580

Concilium Plorentimim provinciale anno 1 ; 17.
habitum. X lequetiti >518. a I .<·«>»<· X
Pont, m.yxc conlitmatum. < 1 tt/ifi·
1504.

-Is

Epiitoia R. |uin de Medici*, #s. R. I., vice- ■
cam'ellarii & archivp. Elmeiit., ad arcbidiac.
& canonic, ecclcli.v Elorcntin.e.
z/’-'·/.
Constitutio 1 .com* approbanti*, ^ontirmanti*
&c.
,
t '
M/.Z.
( onstitutiones, leu ordinatione* *1 •lorentin.i·
lynodi Xc. in uqum ’ di^.elbv ac dilpoht.v
\ o|iiiiu*> per R. l> 1’ctrum Andicam (i.inr
marum de t'.ikih Bon. piaiati R. archivp.
vicarium Xc.
217
Bulla I voni* Γ. X. approbanti* ealdrm con·
ditutionvs. .
'
t 'oiitbtutiones Eboracen. pr< >\ inci.e a Thoma
archicp. X legato icioonil.r Xc
173
Mandatum cardinal·* Vvolleji epikopo livre
fordenli. de exquirendi* libri* M. I.utheii
prohibitis, cum catalogo 42. errorum in iis
contentorum.
319
Concilium provinciale Parilns celebratum ab
areluVp. Senonenli X mttr.igancis.
325
H \DRIAXI S P \|' \ \ II
3
Cl EMEXS PAPA \ 11.
329
Convocatio pi .viatorum X ‘leri provincia·
( antuar.
4
}2o
Statuta X ordinatione* pi .viatorum m eo
concilio vdita.
3;1
PACl.CS PAPA 111
345
C ιζ/Λ·ι7.77ά
m fc<fue>item Îtu ufiftifisutw.
345

Corililium delectorum cardinalium X aliorum
pradat orum C Iv emendanda eccleiia. S. I ).
X. I ). Paulo 111. ipi<> lubvntv · < ama iptum
&'··
147 .
Ad 1 ndentinum Concilium oecumvnicuin al>
anno 134; ad );<■?. cclel>1 alum, additio
3V
( >‘liti li’t l λ
3;/
Pauli Γ. IIP bulla, qua concilium Mantuam
indicit.
3;.)
Eiu*dvm bulla prorogationi* concilii Xc 303
Altera protogalio concilii Xc.
ρ·<·
1 vttia prorogatio coricilu Xc.
308
Bulla declarationi* non inchoandi coiu-iln X<
Bulla lulpvnliums omnln Xc.
370
Bulla revocatoria itupeiilioni*. X mdi« boni-.
coin ihi iu etv itate I ri.lvntma Xr.
3;;
Bulla mandati apoitohci m peiimiam RR
pr.elidentium S. ,coiic. Iridvntmi
s/1*
Bull.i potellati* tr.msfeiTiidi com ilium ex In·
elenio ad qu.mcumque aliam piv itatvm. 38·)
Bulla inhibens, pr.vlati* ne comparcant m
concilio per ^ocuratoivm.
e 382
Bulla indictioni* luppl·.· ahonum per umvcrlum
orbem chntlianum pro celebratione . onciln
&c.
5x;
Aprritio concilii Iridvntmi.
}8<
Breve'apuritmms ejuk
/Λ/<Ζ.
Bulla per quam pr.vlati prælentcs concilio
eximuntur a bdutiotir decimarum X<
387
Bulla indulgentia· pro pace publica X vx‘
tbrpatiotir hatclum.
390
Epistola Pauli III. ad patre* concilii Bononia·
eoa. ti.
393
Bulla qua çcUrdan jubet pontifex concilii
progrelium Xc.
394
Nomina patrum qui Bonoruenli* concilii in­
choationi interfuerunt.
395
Breve apoftolicum ad rpth-opox Gallkr. 399

wwiwiwinwMi

W .

s

TOMI TRIGESIMI QUINTI
Nomina cardinalium, oratorum &r. qui sel
l’mni. XL Indvntma· interJurre.
400
S. lynodi pfrotellatm ante Gallia* regis liter.i
ruin lectionem faCÏa.
»
401
Bulla ‘S. I>. N. 1). Julii P III. nova* muni­
tionis
prolatorum. ut ad r<nu ilium
pcrionaliter accédant. fQc. ’
4m
I .itéra* milïiyæ regis Gallia· ad concilium
Indent.
404
Pfotejlatio ejus nomme facta.
40;
Rrlponiio lynodi portliterarum lo tionem.
4<’ί
Decretum prorogationis IV’. articulorum de
i ac ramento Kicharirttæ, <St salvi conducti
prote danti bus da,ti.
409.
Pr.rlati qui interfuere sedioni III Iridrntina·
tub Julio HI.
410
Copia‘decreti luipenhonis coiu ilu &c.
414
Pmtertatio oratoris 'regis catholici luper pra··
« <·< lent ia.
41 ;
Kelponlum oratorum <hi litiaim. regis ad pr«>·
tellationem <σ.φ>η\ « ath«4i- 1.
’ 4 1 f>
l'.pidola Anotiymi d<· inchoatione cmicilit mb
l’to IV. . 1 .1/. -Y m/.
i t a.. 1. < /. />
/<ft/ <//</.nam prfHiuHt datu,
41“
( apua ad levandas dilleninmes intei mat<»rrx
Γιιιυιραιη.
41X
Deputationes luper indice hbiorum prohibe
lorum.
4IS
latter.e ad S. D. N. Pium IV. nomme illorum,
qui temnit relidenti.un elle de jure divmo
419
Pii papa*· l\ . rclponlum ad patres quoldam
oc<|ttioiie relidentia·. .
42 1
Paties deputati ad miilii icmlmii « .munes Cv
dm trinam de su Titiem milia·.
42.’
Deputati ad colligendos abuliis de sarritn 10
nulla*.
did.
Dogmata tradita patribus mmhderanda. did.
Protcdatio patrum itiictuis lubli libentium
contra decretum lulpeninΉιλ .id biennium
concilium 1 rident. \c
423
Pu IV P M oratio poli ablolutuin concilium
"Indentmum in cuiihllorm, Julio Pogiaim
aucture, <a .1/ N >>>d tipud/’ liter,'Hcrnuui
/.a^nian/tnm S 1. >tun, f>rtmum datio
4’5 4-’*’
Concilium provinc. cleri Scoticam habitum
b.dinburgi an l 5Ά
4-<J
Acia ejuldem.
43Jl LIL'S PAPA III.
4 5-’
Concilium provinciale cleri Scoticam habitum
Edinburg) anno MDLL
452
Acia ejuldcm
452
Concilium provinciale pra-latot um & fieri
Scotia- l.ythqum habitum anno MDLII
4 59
Cardinalis Poli hter.e diipenlatorta*cum iis,
qui bona ccclcha- poihdent. & illu ita ma
trimonia contraxerunt.
41 *>
MARChl.l.l S· PAPA II
4M
PAl LI S PAPA IV.

«W.

Cardinalis Poli monitio adAynodum Legatinam celebrandam apud \ ellmonall \c
did.
l.ovvitieiHc m Polonia concilium Provinciale
ab Aloyho l.ippomaim A S !.. anno
MDIA'1. habitum.
C»5
brag mentum epiliolæ Aloyin I appotnam &r.
c.i J/ .Y (C«/ excel. l> l\tri biademg»·
Sénat. lenet. hn frnnuin editum.
Çot»
('unlideratio pnncipum tam ipiritu.dmm, quam
fa-cularium &c. Regni Polonia* m Regni
c<ilas inobrihentes &c
ςιο

’f ormula < hridiana* & c.dho|\\r rtdei tfa
in s lypodo l.ovviti celebrata
hpillola Nicuî^’archirp. tmestienlis, «*d
’ Ium IV.
.latera- Palatmi Vilnenlts relpotili\;r ad ht<

N NO

« Risrt

nuncii apoltolici &<·
■ l<lkipolitiones pr;rlab irum Λ<
* -dh‘ dral
\ itiritirnlis
ad \ oiiiultatioiu-m
nuncii/ipotlohci iiq*rr jftegotio tuli * *■ 1

‘<«>5, y

1

« onrihi ρι ον iinaalil-rederb uni. <r« hic|·

1

'

(iKitiORIl 's P\P \ XIII

Svuodus l loientina proAimiahs
Conlhtutiones X de· tria provithiaks lyi
NeapolitanaDécréta édita m lyiiodo piovuu ( apu.i
C.vlatr Culli ar. Inep h .1/ S ade/ne
fuiUiiC Hittk primum dantur
Conltitutionvs Λ derivta coinlita m Pros
lyiiodo < onlvntuiH, .m hiep l
tngnano.
?sl\ IIS -PAI’ \ V.
I KBANl S 1’AI’A A 11.
ORH1ORH 'S l’Ai’A XIV
INNlH I NI irS ΓΑΡΑ IX.
i
Cl.l- MI Ns p \P \ \'lll
Com ilium piovim iah' Nal< itntanum, arch
Manu Bolognmo .1 .1/ .S. ύ,Ι,βα (.aju
nnne frtmuw edt(u/.
Aita lynodt pr<>\ uiy ialis Mai onitarum
Monte labano, ab D Sergio Petro pati
iha Antiocheno, habita·.
1
Ailditm ad iupcnorrm lynodum mb Jo|<
Petro patriarc ha.
1
Cimolia provincialia duo S. Snrntur
Congregat, conciln revita.
1
( 'elleclans adnatatiic
|
( onlhtutmncs & decreta ptovuu i.dis ly,
Amalphitan.r, lui» D. Julio Roilmu»»arcl
. .i J/N. <<’</. archtVH Awidplt. num prit,

dantur

,

Diamperitana lynudu* in M.dabaiia. qua <
Ibam S. I horna* \ulgo di< U, ti.lem < a;
luam amplexi lunt. Ar diiciphna m Makiban.i mlbtuta, anno 1
habita.
/
1 ibi
(

t
(

.

I<>44

-

>055
1667.
irx*?.

.
Mandatum Jacobi, arcluep Gl.isguen . pro q
•vocatione abbatum
Mandatum Malcohm Vl· ariif 1 1 t « . jcti.r (
did.r cala·, quo >om<*cat al «bates X «
concilium
AHa concilii ejuhlvm
PII S P\PA IV

( \’llt ch>f /3 prawcHtih'
Ejus publicabo Ar iinh<Ltio.

1

1621

Com <>< alio pr.t-Ialorum [ & . len p»lJ' J1
( anluar .iuqtorit.de IkAis. regii 1 r‘cV;
per D. Regm.ddum Polum X-«
Colu ilium ptovuu i.ile totius «1er1 S<oti
habitum bdinluhgi Jic.
I itera· Johannis Hamilton, ar. hiep. S Audi

S PU \ PAPA. V
(’oillIilutiiHifs & de< rcta provirnialts
Si|H>ntina·
Provincialis lymnlus Rave'nnatt-nhs
lliduria · oiu iln
Décréta «qui
Decreta pnomciahs ιόιιγιΙιι I ilmn·
Ai ta cuiic . pnam· lain < apuam.

1 μ/#·
,(X>J

i < «> i
l 7< »O
17 o C

r

1

'

'

.

·

^SYLLABOS TOMI TRIGESIMI QUINTI
I

An no

I

C it K i s I I

A·
.& Décréta
'
Ihuieta «oihiltt proxmcialis ( <)|>u.tni
,
*
I P«/
I.l-O PAPA XI
PAI Ί 1 s PAPA V \
i <kH .< >KI(r.s I'XI'A XV .
.
I RB AM S* I’Al’A \ til
.
,■ *

I Ϊ7i V<
ibhi.
ibid
.ibid

IXXm j-.VIIl S’J’.Al’A X .
Al IXAXIHK PAPA A H '

‘bid
Mr./·

,

I IO#

Cl I Ml XS PAPA l\'
,
ibid
Cl lAll.XS-PAPA X
'
‘bid
IXXi iCI.XlII S ΡΛΡΑ XI
:l".d
Al I X XXI >1 K PAPA A 111
ibid
IXXOCI \HC> PAPA XII
. ‘bid
( I l-MI \S PAPA XI
‘bld
I ..milium pi.iuii.uli· AtlXinini < Icmcutc XI

l\X( >< I'M U S PAPA >111^
in M I >!< I l S 1· \p x Mil "

i ; _>o.

Synodus provincialis Ruthenorum habita iq
ciaitftte Zamoh^r anno i/’im 1437
l· jiHilem apptobaUo & continuatu» tai ta .1
Benethcin Papa XIII
M.V)
Decretum lupri ea χ Congregationis de Pu»
paganda h uh· '
‘
1441
\S.icia· ( ungivgationix s « on» iht l iulcirtint
• *
i/'n/
Oratu» R L> Ihcii'iiymi (ininaliU. atcldvp
ialelivni, nunn ap«>tbdjii, .habita ad pativs
111 ea Synodi» congregates
1445
laxa cancdlacM·.
1447
Prolcllioncx tidei 'enntla· ab omnibus . ipn
ititet luci nut s\ nodo
I ppi
1 >e< return s t ougivgattotux de I'topagaiuia
fide habita- .^c
Mail 17 I > pennit
tents c|uulent svrtodi cclcbiatioiicin i<(»q
I coins Kiszka, an hivp Mctiopoht K\ o\»enlis
I lalti icfiiis. X
Ruiinet pnh-l.r rp»)
A<ta ejuidem S.\i\odi
l4/4
7.·
ivXi;
t atajogus otatioinim m <i>iuil t onllant ha
bttatutn / i <<><i
J iHib'bi’n huui fn
-Llfhr
i ÂSi >

Concilium Florentinum.

I
Am^o

2

AD SACROSANCTUM OECUMENICUM

c"'"'

_____
Ammo

'

'"·■·’·

CONCILIUM
Ftrrana coeftam, Florentia continaatune, if Fama abfolntemi '
6

Ab anno »43®* */

mmm

m*.

ADDITIO.

'

/

ν’

/

CO LLfCT Ο λ

/

I l rttAraTlO.

Ctorem Flcrtttiii oecumtnrci tmtiln barter fiirt inn, f uarum alia gefla in rtduffioat Cbrift innor am orientalium ai fttirfiaai cutbolicam compleffitur ; altera vero ta
continet qua ail retundendum Bafilttnjù concihubuli audaciam Vifa font expedire. Ad
utramque partem additamenta bic exhibeo, att fpernende art proletaria ..Quoad Gracirum
caat Lattner caufam palem lb· ante [tieflat a concilio judice/· affitalam, omnia aaiitai it·
Itftnitfittt tclleda txbibtntur in λ flu Libbtuii Crtu/
tit
randum fupereft. Hani ita tamen idem diligentia fervat ud'eft , five <" iit faa Gruet epud
faor ventilarunt prtufqaum raw Latiatt conferrem ,ftve qua propofite eGrentt, rejicenda,
fra reformanda Lattat judicarunt. Haram vero quadam mcipire lien ex SgUropub, <afi^ct »
fi Mutttr frobetnr turn ndvrrfttt Ltitto/ ticbatcbninr * urftat» tfiattt mthif
tecutri pçrti faventibut follicitnur> aibil eff< Ex boc igitur damn/ /hi formulam a Gra­
nt exbibitam Latini/cum ia dogmate proceffiontt Sptrtlut Staffi a Faire & Fili» tarer
ecclefiam utrimque conveniendum effet ■. ambigua n ta flare eftairraal Lanai, earax a at
cxpojitiuncm poflulurunt .
Praterea ad coajunffionem Cbriftienorum orientalium cum Lutina ecclejia pertinent aa*>
naila bit primum a ate, ut arbitror , prolata ex MS. codice aqualit cum concilio vetuffatitt quem metam communicavit vir de mt deque rt tote tceltfajltra bar fan librralitatt
opttmt méritai , F. Joftpbut Berguutini Grd. Servorum B. M. V. Veneta provincia tant /futiftta mtritijjpmaf · Par vat Hie, fed probeiifttmue codex plura exbibet monument a ai reduffionem Cbriftiaaorum Orientalium freff ant in, jwaeu Gra/orum tantummodo memtmt ululu, ita conceptui: De unione Gr*corum. Ex bit extern quadam accepta credo a fcriptore codicil ex ipfo are interpret!/ , am pro tauilit ta Lutine eftabatur , qua orientale/ verteatale promebant. Hiat Jit at nonnulla ibi occurrant, qua pariter legantor in toileft tene
Juftiniani a Labbeo title, fed interprelatianir diverfa . Omnium Orimam ex to toilet danar
brevem arationem < faa Araunorum legati in toafpeffxm edmiffi Pontificem compellarunt .
Exceedant ieia liter a Gregorio Armenorum patetart ba , dr qatbui vide ibi pramaaitionem
buftram. Tertia ub bit oratio ALtbyopum legatoram ad Eageaiam papam e eadem qaidem
fK" valgate apad Labbeam, fed interpretatione iimerft . Snteedit exordinm liieraram pariarrba Jacobitarum, qaod in editit nan apparet ; forte tamen bat non pertie literarxm btbende eft, fid alloentio legatoram aJdfobitit mijfornm ; far foftuxam perorarent, Uterer exhibue­
rant apud Lebbeam Itgttdu . Ea vero ligatorum oratio in Labbeo dttft . Demam fubjanguniar Pbtletbei Alexandrini patriarfba Utera bina ftripta ( m ra peffremn epiftala adeeotatum tftuuno Gratorum 6949· ». ». Cbrijh 1441. I» bii vero rettpere ft ftribit Pairtertba fidem tu concilio definitum, prout didicerat ex Uterir ponujfcir na fe delutii aP. Alber­
to ( Sariientnfi, viro doffrtua » ateraa fanffimoata cele' i Minorite , eo direffo ab Euge­
nio, it emane ex ahit literie paulo paft ab ipfo Gracorun imperatore receptu. Hic idem
eft Pbilotbeut, qui biennio paft, ideft anno Gracomm 0?}l. Cbrifti 144). ana cum exte­
rn Orientnlrbui patriarch" fynodicam fcripfit, omnem revocem cum Latimt communionem .
Quare vel poftrema ba litera commentitia hebenda fuel pro Gracorum quorumdam moref
vel levitati/patriarcha buim ac ceterorum tafifit* monumemum exhibent pofleritatt. Hunt
vero patriarcham Melcbitu Ægyptiit prnflnfle judico , cum Jucobitaram Aegyptiorum pa­
triarcham tunc ageret Joanner , qui pariter Ureret feat pro fyuodt receptione dedit, legen­
da/ tu Labbeo torn. ΧΡΙΙΙ. peg. 1217. Non defeat quidem + apud Labbcum Utere P bilot bai ;
fed bu dantur ex alia verfione .
<
1
Ahere efforem part, qua rei in concilio Florentino gefla/ adverfut Eafileenfei often,
addiiamtniir mane nobtIibm bit angetur. Nam prater eu qua ex Marlene Vet. Mo*tout.
Fill, bac trahftulimut, petite funi quadam c MSS. Fehnt codicibm , qua buc factant
a> f(r*F,a puadam Turrecremata in boc ipfo concilio produffo, Λ· nunquam alibi excufa'.
Sunt tnfnper nonnulla ex uovtjfima editione Gallia Cbrtfliana deduffa. Atque ite demum
fata de concilio ifto commentatio abfolvetur. Sed + ante ifta ir fupertora omnia colloca­
re vifum eft feriptum de paffit conventu inter EJienfem Marcbionem Ferraria dominum,
♦ Eugenium papam IV. ut ia ea urbe concilii fecurilali, <b- quieti provideretur. Mtjii ,neditum boc awnumentum vir eruditijfimut ό· ia antiquilattbui patria fua opprime verfatut
D. Jofepb Scalabrtni Ferrericajit majont ecclefia canonicae. Illa vero de paffi/ feriptio
Ittum fubtnde φ reformattonibui altera manu udjefftt emendate tu Scatabriar codice Urittcr,quo indicio intelligimur , banc ipfam cburtum alterutram expartibat perrexifttalteri ut

A

Cmecil. Gotten/.

A

pro-

_____ 5

Conquüm Floriîjtinum.

4

Amnô
freaaretur. Nncùtit iafiftr far littraf tJ au Jeter, vir Jaffer, babert fi ta fia Me·
Awx<
Cmm fiaffruaetm lafcriftiaeit fifaltralir itapafite leautlraaeç Jireta'tDiaayfii SarJtttefir^at· Chkiii
1418.
irofalne^fai </■·' b^rreter ttatilne eettltttNa trait>iiiftt-ii tttmaitria tttltfieS. Me·
1418·
ne Jt Batte taaJner ιβ. Eu frttantia âlONICAPÀlX CAM·
Λ

AffemJa bit tfnt feejam ee abfiluttjfiaam tuuhi befit iijliriia aateffarta. StJ
tit ffte ** aatbartlettraffa fiet frété vtl relia aaiateJvertreJa faptrfiat. Veeet altfatJ
figgrram Jr ttatfart fee taattlien bat Juravit. Seat fei mm attre ttetpet trruieajiaair
Cretarum frarer tat, fear taetra ia trrart vtrfari teat ttatam <β, farm at bit rtfatari
mtrraatur. Caajiat tutat fqft Cretpraat tetrffuat auJttor fiijfi fra taattlia le^atct Atjae.
aarum tb· Caftbarute . Drama tranflatuia fiîfft iJcm taanltam Raaiam Jifituiet tu luirrit
ia^rrtt, laftreat Jétit in publica fe$onc fynodi, area 1444./^. Kai. aflab. afej Lah·
beam, la eaJtm fuefut Laltranttyfi taattlia Eugtaiat firaavit raa/lttattaatuifraCbalJatr
Î*"·’ ’♦♦»·· Γ//· "··■
l-rttreatefitbujut taattlu ftjffiaatai frtmam Jit
Λ III. attabrtr real 144). babitam itflatur Parler jiltur Ltht Pttrom, art tUHe Raaie
eftai Mtfctl lautaia biflariam firibrbat, «a/raraw Ktr. Italic, tarn. XX IK tai.
Da
eaJa
’/”■'·
«*«*'» t<fi ’bttnaian ,
1446. Eujtttia, fatrtt aJ frafrte rtjtrrert.

S

*

■»

e‘

»-

’

»

/

Concilium Florintinum.

5ι

x

ft

Anno

Anno
_

Cuxisrr

_ ·

Caxtsn

’

DOCUMENTA VARIA

κι*

jlB

t

O MC I

L 1 ΟM

l LO HHT l H U M

mi*

UlCT 1XT l Λ,

CAPITULA

Fx M· S.
Cod. Jo.
frph> An­
imons
Scalabrtni
Canonici
maior.

Etc I. Frr.
rar-

( a ) Verba
lineit notala Cun’
in M. S.
tjui.

Bter cum effeAu; (b) b· bat tntelli/antur
M/aat.
■0« derogande auartodecinio tap.
Pro concilio venture Ferrari*.
V. Item quod diAus D. Marchio per fe
vel officiales aut alios quofcumquedlrcAe,
N nomine Doidi ni noftri JefuChrifti amen. vel indlreAe nullatenus impediet quominus
SS. dominus nofter per fe, vel officiales fuos
Capitula traAata, At conclufa inter reverendiflimum in Chrifto patrem Ac domi­
libere exerceat omnem jurisdiAionem fuam.
num , dominum Francifcum tit. S. Clemen­
VI. Item quod fi aliquis Ferrarienfis aut
tis presbyterum cardinalem Venetiarum, do­ fubjeAus diAc civitati contra aliquem ex
mini pap» camerarium, vice, At nomineSS. corteganis feu concilium , & Romanam cu­
domini noftri £ugenii pap» IV. & illuftrem riam fequentibus, vel qui caufa concilii &
dominum .Nicolaum marchionem Eften. Fer­ diAc curi» ibi erunt delinqueret, vel ex­
rarie,& clarum , live egregium virum Au- cederet, officiales civitatis faciant celerem
guftinum de Villa ipfius domini Marchionis Ac expeditam juftitiam in civilibus , vel cri­
cancellarium Arad nec nuntium fpecialem, minalibus
__________________
............faciant ofde eodem,; ....
ffi......
fimiliter
( a ) fradiflt donnai Marcbionu nuntiet ad Cficiales ipfius D. N· pape , fi ^liquis> .ex corbuc fpectaliter deputato/ pro con<tlt»t faod tefanii, feu concilium & Romanam curiam
Frrrar/N celebrabitur.
fequentibus, excederet contra aliquem juI. Quod ipfe illuftrlt dominus marchio ejus- risdiAioni diAc civitatis fubjeAum ; At ubi
demque filii, officiales, magiflratus
fub» non miniftraretur juftitia| cortefanis, faAa
dici omnes, tam mediate, quam immediate prius notificatlone per D. camerarium D.
fubjeAi h recipiant ipfum dominum noftrum marchioni, feu officialibus fuis, liceat offi­
papam, reverendiffimos dominos cardinales cialibus D· N. papa per fe ipfos de talibus
cum eorum focietate, & familiis, omnef- facere, & miniftrare (uftitiam , ficur et illis
que ad concilium venientes , ac prolatos qui fpeAant ad forum eorumdem curtefaAt Romanam curiam in ipfa civitate Ferra­
norum.
rie , terris Tuis Ac quas gubernant, cum ho­
VII. Item quod licitum fit cuilibet, qui
norificentia omnimoda , fecurltate, liberta­ erit ibi caufa concilii feu curia , de die vel
te, immunitate & privilegiis, ac cerimo­ denoAe, etiam poft fonum campanc vel
niis confuetis.
alterius (igni , ambulare per civitatem pro
II. Item
■
.. ejuf. - Dfuit agi'endis, fine armis, et cum lumine.
quod...................
ipfe dominas marchio
que filii officiale*, At fubditl, ut fuprà diVIH.
VIII. Item quod pralatis & officialibus,
citur, recipient fereniffimum dominum im­ & omnibus ad concilium venientibus, ac
peratorem Romanorum ,llluftriflimos reges,
Romanam curiam fequentibus de domibus ,
principes, & barones omnes, ac omnes eo­ & habitationibus fufncientibus , uteniilibus
rum ambafiatores ad concilium & Roma­ neceffiariis, pro falario Ac mcrccdc compe­
nam curiam venientes, honorifice & cum tentibus provideant opportune .
ceremoniis confuetis; ita quod eifdem impe.
IX· Item quod illuliris dominus marchio ,
ratori , regibus, principibus ,baronibus,At Ac fui non impediatur fe aliqualiter de lo­
ambaffiatoribus licebit itare In civitate dt cis ecclefiafticis , At rcligiolis ; cum fint neceteris fupradiAir, Λ inde difcedere pro ii- ceffiaria pro generalibus & magilltis fecum
bito voluntatis,omni impedimentoceflante. venturis.
X. Item , ut omnia Ac fingula cum mo­
III. liem quod ipfe dominus marchio
ejufque filii, officiales, Ai fubditi.ut fupra deratione procedant, quod D· N. papa dedicitut, recipient fereniffimum dominum im­ deputet duos cortelianos , Ac dominus marperatorem Romanorum , At reverendiffimum pchio vel civitas feu officiales civitatis, duos
D. patriarchamConftantinopolitanum, alios- etiam
i '
de fuis, qui quatuor aut tres eorum ,
que prxlatos Grrcoi cum eorum familiis, prius preftito juiamento in manibus domi­
στ focietate venientes ad diAum concilium , ni camerarii, in concordia habeant taxare
honorifice Ac cum ceremoniis confuetis ; ita penfiones domorum, At utenlilium, fularia
quod eisdem imperatori, patriarch* & Gr*- live precia , prout domorum tam intus quam
cis licebit Itare in civitate , dt locis pradiextra, Ac utenlilium qualitate penfata ra­
Ais,& ab cis recedere fine impedimento tionabiliter viderint expedire. Et fi tres ex
quocumque.
quatuor prediAis concordes non effient, ha­
IV. Item quod libertas ecclefiaftica , & beant recurfum ad duos reverendiffiimds O.
plena fecuritas in civitate Ai per; totum fu- cardinales, vel duos prclatos per fanAiffium dominium Illibate fervabuntur omnibus mum dominum noftrum ad hoc Ac infraferiprndiAis & aliis ad concilium venientibus pta deputandos, qai 90s concordabunt vel ali­
At Romanam curiam fequentibus, Ai rece­ ter providebunt , quorum judicio debeat flari.
dentibus ab eadem in ere Λ perfonis dt
XI. Item quod tax* prrdiAo modo fien­
bonis quibufcumqne generaliter & fpeciali- ds ftetur per utramque partem inconcufle,

I

A2

.

non

f

__ __
Anno

7

Concilium Florentinum .

8

non obftantibus quibnfcumque contrarii, ; . fuperveniente. Et pnedlAa Intelligantur de
Ceaisri etiamfi paAum aliquod fecu, vel aliter in- Λ rebu, cortefanorum, dt venientium ad con1438. ter locatorem At conduAorem faAum fui»- cilium ipfos fpeAaatibus pro ufu fuo, ex1438.
■■’· ''
—illud
·■■■
—juramento
·
ceptis rebus, qu* pro mercatura conduce(et; etiamfi
piAutn
eflet
vel alia fitmitate, etiam pignore vel fide- rentur, pre qaibut filvaatar caafacta 4a· Addita ia
juffione de non contraveniendo , vallatum ; tia ; 6* r«*e« per bac woe 4eroretar falva
ctiarafi precium eflet foluturacum promi*· itaiailti far Marcbiaaeae coact ffa.
XV. Item quod diAu* D. Marchio, ci­
fione, & juramento de non repetendo: a
quo juramento ex nunc intelligantur omne, vitas, dr officiale* & G per totum ter­
efle abfoluti. Et declaret. S. D. N. tale* ritorium; Ar ditionem fuam tenebunt ftranon tenet! in foro litigiofo , vel confclen- ta, & vias fecuras, & aperta, toto po,J tl*, etiamfi huic tax* tacite vel exprefle fe ; it* quod otnne, veniente* ad diAam
renunciatum foret i ita quod taxa , ut pne- curiam, aut recedente* ab eadem libere,
ruittitur facienda , paAjXl & promiffioni- & tute abfque alicuju* offendiculo poffint
bu* omnlbu* pr*valebit, & fervabitur ab recedere, & venire.
utraque parte effeAualiter , dr fervari deXVI. Item quod diAu* D. Marchio ,
beat omni appellatione, de contradiAione ” filii, & cives, exceptis datii* confuetis
qu*
ccfTantibu* ; & qua nd i u conduAor velit
— ante
·—* indiÂum illuc -concilium
----- "’·— rfolve~1·—
inhabitarelocator, vel quivi* alius pro­ bantur per cives, nullum datium, aut ga.
hibere non poflit. Et prndiAa intelligantur bellam exigent a conducentibus viAualia,
tam pro iis, qui domos ipfas conduxerint & queeumque ufui tam hominum,■ quam
.
1
pro ipfa cauf* concilii ante adventum di- animalium treceflaria
~ ' . Et quod talibus' voAi D. N. pape & fu* curi* per quatuor/ lentibus conducere undecumque talia vimenfes, quam qui in fututum conduAuri Auaiia At ufui hominum, ac animalium
funt. Et Ii 'locator nollet confentire, fub neceflaria ex nunc data fit plena licentia.
illis poenis, qu* videbuntur reverendi* do- Nec debeant tale* conduAore, folvere *ύ
minis cardinalibus vel prclati*, compellatur; licubi per loca marchioni fubjeAa aliquam
At prxdiAa etiam intelligantur e converfo extraordinariam folutionem ; & ordinariam
pro parte civium .
foivant folummodo, prout folyebatur ante
XII. Item quod quilibet, qui domum, indiAum concilium per cives Ferrarienfe*.
aut pofleffionem aliquam in civitate vel _ Et
_ ___
hoc______
intelligatur
,
tam in civitate Ferrari*,
extra, ante vel poli adventum concilii, ArC quam extra,
XV..........
11. Item quod omnibus, & finguli*
curi* fub qnovis paAo conduxi flet domum
aut pofTeflionem ipfam in totum feu pro par­ curiam ipfatn feqaentibus, aut venientibus^
te libere, etiam non petita licentia, pos- ad concilium fit licitum At permiffura qu*fit, & valeat cortcfano, feu concilium dt cumque cambia, mercandas, & art^r jux­
Romanam curiam fequenti, vel ad illam
ta confuetudinem curi* , etiam in venden­
venienti locare pro tempore pro quo illam do vinum, panem, carnes, pifces, hos­
primo conduxerat. Et tali* locator fecun­
pitalitatem, & cibaria qu*cumque alla.»
dus a primo locatore vel alio nullatenus
quavis ad ufum vit* tam perfonarum ,
perturbari poflît vel moieftari aliquo non quam animalium, exerciti* per fe, vel aobftante. It* tamen quod perfona, cut fe­ lios in civitate gerere, dk exercere duran­
cundo fiet locatio, fit honeft* .
te ditto tempore, fine aliqua contradiAioXIII. Itera quod dominiis marchio, ci­
ne, folvendo, prout folvum cive* pro hujus­
vitas, ejufque officiale* dt fubditi per fe_, modi exercitiis.
T
XVIII. Item quod fi aliqui* de concilio,
vel alios providebunt
effeAualiter....
, Ατ ψΛ>videri facient de viAualibus, At veftibus Dvel cortefanus cujufcumque gradu,, dt pr*«
abundanter, tam pro perfonl* , quam pro minenti* exiftat, in aliquo deliquerit, puanimalibus $ pro condccenti precio pro niatur, nec fuum deliâum S. D-_N- aut
concilio & tota curia & etaam fequenti- . concilio, vel curi* imputari poflit. Nec
(«) Itaqu* bus (c) . Qao4 quideta frctiaai rcraat tt- per
(... hujufmodi rprivara
.'.____ deliAa intelligantur
fequumur acaatar ia te Jiata, at facraat fer daot. rupta capitula hujufmodi.
' mea
atcafit
—
------ .—quod
—· abfit,
-<-<·■ -pr*fit cata
cata ia
ia Jiilaat
Jiflaat ccaciliaat
coacr/rit* ;; arc
«ec aa
*«.
XIX.
Item fi contigerit,
inter Upar· £*aatar eat crcfieat aifi ia cafit aectjjlta·
fitutn S. D. N. papam Eugenium, durante
rr/ . O»i« f>tni ia cafe thtùhittt ftftrrefidentia hujufmodi,rebus eximi ab huma­
te, non
concorda­ vcnieatit atiaaaalar , fntl <if frtiifiii vi· nis; quod prxfentia capitula , & omniaL.
Jtbitar prmiiilit tlaabat revtrttulit titauatl in cis contenta pro concilio facro collegio
to.
turiiHtliitr , eat frelatif .
cardinalium dt aliis cortefanis, deinde pro
XIV. Item* quod D· Marchio, & civi­ (ucccfluro fummo pontifice remaneant illi­ qu* om­
ni» capi­
tas , ejusque officiale* & fubditi non im· bata.
ponant datium, pedagium, theloneum, an­
XX. Itera quod fu per dubiis aut contra- tuli Ano,
& bono in­
gariam, perangariam, gabeliam aut quod­ E rietatibu* qu* fuper effeAu, aut obferva- ditu tu invis onus reale, per Tona le , aut mixtum pro tione ipforum capitulorum, vel alicuju* tellcda in‘omnibus At lingulis venientibus ad conci­ eorum, feu contentorum in Illi* oriretur , telligi
lium & Romanam curiam fequentibu* re­ declaratio, & interpretatio fpeAet, dt per­ temper de.
bus ac bonis , in auro, argento, jocati­ tineat dumtaxat ad prcdiAo* DD. car­ beant, &
bus, equis, pannis, viAu*itbu, βι utenii· dinales, vel preJaros, dt M. Ugucionem
libus in quacumque materia confidentibus de Contrarii,, per diAum illuftrem D. Mar­
per terram & aquam, neque poft exi. ch ionem ( 4 ) , fia a4 aliata 4*^utan4am
gantur, prout etiam in falots conduAibut fer iffiua D. Marcbiaacat lac* 4ifit aaa^nifi­
continetur ; non obftante quocumque calu ci Vtaciaait.
XXI.

Concilium Flokintinum.

p
Anno
.

ie
w «aa··.
/·f***”,; ·
ni* capitiiia fan· fc
bon« indituto intelleda intelligi femCer deeant tc
interpre-

adiita.
If) verb*
deleta.
alio cha­
rade re
fed coevo.

io

XXL Item quod fupradiAa capitula, dt .
XXUL Item ut in prediAa civitate Fereorum quodlibet, dt ~contenta io eia gro Λrari* habeatur In competenti foro de · biatempore accefibs, relidenti* , dt receMus dia pro equis, pro prediAis concilio, 4 cu­
D. N. papx, DD. cardinalium, officialium ria , debeat fieri determinatio per reverendt curi* pr«diAoru·, durante dlAo tern­ diffimoa D- Cardinales S. Marcelli, car­
pore concilii dt pet quatuor menfes
dinalem S. Marci, Λ cardinalem Venetia··/· aWoraraai ** rar/Waa, poft recctfum ejus- tum ac illoftriffimum D. Matellionem, pro
dem D. N. papa in civitate, ejufque ter- quo pretio nunc , dt in futurum in omnem
rltoriis, dt dominiis, dt fccommendatis ef- eventum vendi debebunt ipfa blada, que
Qualiter Dabunt in lingulis eorum paril­ ab extra territorium Ferrari* a quibufeutu­
bu* · bona dt fincera fide, pro D. N. pa- que conducentur, feu did* declaratio fieri
pa, dt concilio, dt cardinalibus, cortegia- debeat per duos deputandos per S. D. N.
nis venientibus ad curiam, dt recedentibus dt prxdiAum 111. D. Marchioncm.
ab eadtm in perfonis dt xte , aliquo fa»
XXIV. Item quod pretia frumenti, vini,
■ Draminum , & bladorum ab equis, quxcolciente in contrarium non obftante.
XXII. Item quod D. Marchio, civitas,, _ leda funt , dt colligentur in difiridu dt
ejusque officiales, dr fubditi per fe, vela·- B territorio Ferrari*, ponantur , dt declaren­
Hum, feu alio* non permittent, nec fa­ tur per fupradiAos B. cardinales & D. Marcient aliquem hoftera vcl tebeliem S. D. chionem ; determinationi quorum debeat
N. pap*, ecclefi* Roman* civitatem ipfam, Dari. Et fimiliter omnium aliarum rerum
•xiDente D. N. papa, ingredi, nec in ea aliqualiter dubiarum, qu* in his capitulis
morari, neque poD duos menfes poll dis- comptehenf* non eifent, declaratio, dt ceicellum D. N. , pap*;
. . & boftes idem D. ta determinatio prxvia fiat per fupradiAoa
N. per fe feu
cafu
' ejus camerarium
—
- omni
--'i D· cardinales dt marchioncm de iis rebus
habeat declarare, ejusque declarationi Da­ dubiis, et qu* indigerent provifione, sAel
ri debeat omni contradiAione ceflante.Et declaratione.
fi forte aliqui venient hoilïliter, vel alio
Item quod precia impolita concordi pre­
quoquo quod marchio prxdiAus occurre­ cio confenfu infraferiptis fervabunrur, nec
re , & eos expellere, dt profequi tenea­ aliqualiter excedentur & fimiliter fient otur cum toto pofle fuo tam de territorio mnia, qu* in iftin ioDruAionibus dt declara'
Fcrraricnli, quam d· exterit aliis, quas te­
tionibus continentur.
net ei dcc.

V.

G

J o s Λ r H d NT ■ HO Λ IS S ΐ 1 L 1 1 I l Η 1

ADNOTATIO.
a'-'x Uli ali· charaftere adeotata effe admonuimu», indie· tie imbrtviaturu , ut dicunt Notarii,
capitulorum illorum, qu* teftibus Nisolao de Valle Camerx Apoftolicx Clerico A Chriftopb3ro a Beate Scriptore lite rarum ,· ApvBolicarum dic XVI. Januarii 14,1. Bononi* in dome
habitationis Card. Antonii de S. Marcello ioita iunt inter Card· S. Clementis Eugeaii pap* no­
mine, 8c Auguftioum de Villa Cancellarium 8c nuncium fpccialcm Marcbioals Nicolai . k rogata
per Blondiam Antonii Bloddti de Forlivio pontificis a fee ret is it ejuidem Cald. Camerarii k
earner* Apoftolicx Notarium,ut ex adis Concilii apud Labbe.
iisriiVGiNiitdrztr.

M Jobaaaei* Cabtloa. efijtofam, qao iff*m de f**fto Greeter**· t* Italien ad­
vent* tertiorem fatit f ad ceaeiliam oecameaitam frtxime telebraadum niKft,
Ex Gall.
Ch rift
nor. editto.4. pag.
aio. App.

Ugenius epifeopus, fervus fervorunuDfide ChriDiana dt Dei ecclefia , quam diviDeij venerabili fratri epife. Cabiionen- na luffragante clementia, ooftris etiam temfi, (alutcm dt apoftollcam beoediAionemporibus
.
■ ■ nobia defucum grege Dominico,
Benedicimus dt laudamus Deum qui caper credito, affequuturos eflfe fperamus.
riffimi in Chrifto filii noDri Johannis Pa- Hune liquident Grxcorum adventum popu­
Ixologi Romanorum Imperatoris illuftris , lo tibi commiflb, ad communem iplbrum
dt venerabilis fratris noftri Jofeph Patriar­
Ixritiam denunties, & ut hoc fanAumopus,
ch* Confianrinopolitani, dt Grxcorum cor­ orationibus ad Deum emiflis, & proceflioda infpiravit, dt fanAa cis fubminiftravit num folemnitatibus, dt aliis operibus adju­
confilia, cum oAava die prxfentis menfis vent, inducere Dudeas. Verum quia tu*
Venetias applicuerint,& adeivitatem Fer-g devotionis ac fidei ardor, dt xelua erga inreligionis dt ’---■·
fedis
rarienfem pro oecumenico concilio ibidem crementum
---------------- Chriftian*
----- -«celebrando venturi fint ; quod inter exte­ apoDolic*, nobis notus, eD ut hujus com­
ros prxlatos, fraternitati tu* fignifican- munis dt falutaris boni particeps fis, ean­
dum elfe duximus, ut tu nobifeum in Do­ dem tuam fraternitatem ex corde requiri­
mino gratulcris, dt vero gaudio replearis; mus , dt hortamur in Domino; tibi etiam
nam ob hujufmodi Grxcorum adventum-^ in virtute fanA* obedient i* dt prxfliti ju­
jaAa funt fundamenta pacis dt unionis in ramenti prxeipimus dt mandamus, ut confeftim

E

....................

, ... .

; ■ .. ..... .

... ......

... . .

______
Αμμο

Cmsisti

Ali· <bariflcrt fed
cecv·.

rafter* ,
fet C»e,o.

π
Αμμο

UJ«.

Concilium Florentinum.

12

feftim Iteraffiinui ad oecuiacaicum conci- A fapieoriatn
iorum prclatorum
, ea_
I m|pnvu«u »m tw p, &
s* al
oiiwimw
]
lium,& oblunc Dei caufam ( qu« ceteris*traAentur
** trafteutur At agantur, qu
qu« ad ipfius Dei Cm μι η
rebus prrponenda ell-) accedat, & infepet laudem cedant
cedant,, fideique Chriftian*'
Chriftian* unionem
»4J&
his tu« dioecefis, qui de jure feu antiqua & incrementum, reformationem & exaltacontuetudine ad generalia concilia venire tioitem ecclefi* fu· fand*. Cererum ali­
tenentur, noAro i tuo nomine tub eadem qua commMime* dlleAo filio Petro de Co­
pnrAiri juramenti virtute ft obedientla pre­
mitibus, iurli utriufque doAoti, nuntio nocipiat A mande*, at quam primum Te ad ftro, tibi referenda, cui debet fidem credu­
iter ponant, & ad hoc oecumenicum con­ litatis plenariam adhibere. Datum Ferra­
cilium accedant, & in eo, Spiritui fanAi ri·, an. incarnat. Dom. MCCCCXXXVIf.
gratia adjuvante, per tuant affiftentiam dt <3- cal. Martial, pontificatus noftri an. VII.

r ο *
De tlogmatt frectfltonit Sfiritur S,

λ

μ

υ

L

λ

Letiatr frofufita Cracir , A ai fir rtjtila.

B
'ErnOt 'n> ravr>f rf iffa αΛ «i*v/4ui*3 ffvUandoquidem in hanc Iaeram Ar oe- Sgur. L.
τΰ ran r«rr«juKtpM θίΰ χίμτι àpâc
cumenicam fynodum omnipotentis Dei ΗιΛ Cone·
Florent.
λατϊαΐ, ΧΛΪ Μ ygMMl eullljA%^U , UTif T9Ü
lingulari nutu, & gratia nos Latini &Gixρ«7*ξύ ibû» τφ/ αγία» ικμί» πλιτθίρ ν·ν- ci convenimus, ut inter nos unio lanAa per PM· 3e*
•ij» «AAijAMC lefptS-e Oft rb Rftfe» ίκάκβ rb liceretur : utrique invicem fummam exer­
Vif) ri; ‘arogevnwrrwe/ia ΠιτύμαΤΟ-, aarà cuimus diligentiam, & ut articulus ille dc
μεγάλη iofifitiat καί runyit ίιαβκιφίβα >f«- Spirirus S. proceffione acerrima indagine\&
τα&ϊμαι. πμκβμι4Μ»τν» il λαγό» dr* ri» θα- perveliigatione continua dilcuterctur : natn
poli varias a Iaera Icriptura rationes in me\
νιγ/αφύ») m) roAAwir Xpjrai»' «/lu» ΐιίατκάAa>» èraraXiai» Π luù JujixCr, ijgéf Μ >ρβι- dium allatas, multaque fanAorum utriufque'
«aï ùrapand/u^a, in ril' eref λίγβμψι r» ecclefi·, tam Orientalis quam Occidentalis \
rirtv/wi rb άγιο» lu ταΰ τατμς ïaevgrurrcau, fiatrum tedimonia, nos Grec i declaramus il- '
itd,quod nos afferimus Spiritum S. a Patre
à ruin) Vf )mi* φαμίη Set ήμαι λ τοαλιί^» rev 4'b», if i «va ΛμνμΛα τβ Πκυ· procedere, non ea mente a nobis proferri ,ut
μα r» άγιβ» iuiiiM inrefçûetàM, «ai rij» C Filius excluderetur, a quo non negamus Spi­
ùria» ϊχβ» κανάτιf i» τβΰ rarpb;, άλλα ritum S-«ternum proceflifTe , luamque etfentiainderivaffevque ac a Patre; led quia lufpicaiiih ϋνιλάβομ^υ nui λα]ι»κι λιγιι» » Πκύ
μα άγιβ» ικτβμύιτ^αι ία τβύ rerp«< xet τού bamur Latinosaffirmaffe* Patre& Filio Spiri­
tum S. promanaffe, tahquaro a duobus fonti­
uii , üi àrb ίύβ àfXfi»
iùa llrtue»
bus , aut duobus factolanA· Trinitatis fpiran», «rb τβΰ ii τβΰ τρία* rijt ίμιλίαι > Tir
içi» 'iri rb Πιιΰμα rb άγιβ»· τβύ v«rf9i και mentis; ideo ab hoc loquendi modo At in eo
τβΰ μ 9 ίκτβμύιται Ιφυλάχ^καφ»· >U*"t il ο> fenfu Spiritum S.a Patre dt Filio procedentem
λαή»βι ίιίτχνμζίμι^α, άΤι τββ' βτιρ λίγβμι» dicere cavimus .Confimili ratione St nos La­
τά Π»<ΰμα rb dyior, ι« τού rarfii >u‘
n'ù tini illud quod nos contendimus , Spiritum S.
ianfiùiriai^ i ταύτΐ) Φαμιι rij iia^aia life a Patre & Filio procedere non in eo men­
Ϊμαι άτβκλιίιη rit Tarifa ηύ β >όι rl» aai tis fenfu a nobis afferi quali Patrem exclu­
ϊ^χιμ »Aij« rir
τού i/ i i^Aa»ib» aai dere niteremur, quo minus fons effet ac
τ·ϋ ayiu rirtupaijb*. ί
Ü7< η ΙΜϋμα'D principium tonus Deitatis, tam Filii, quam
rb a tau ia τού q i i arefft/irai, n» y ou Spiritus S. ; aut quali illud quod dicimus
lût Ixe» Tafà τβΰ rrerfbt 1) 'in iuo are^ai· Spiritum S. a Filio procedere, crederemus
τίμι§α ά'ιαι àf^it ί Jva νρβββλάί *»ù àyiv Filium a Patre non deriv affe , aut quail duo
ΤΙΐΊύμαΙ&Ί άλλα μία» μίτιι»
> και μβ· principia aur duas profeml nationes Spiritus S.
introduceremus, St non unicum tantum printaiiMf» νμβ,λιί». Εκ τύ ΜμαΊι τβί·»» rüc ά·
ylat τμί^^·, Τού τατρ»> ααι τβύ qui, >uù cipum, unicam profeminationem . in nomine
τού àyiu Πηνραϊ&*, ι» rouirjj ΤιληιίαίΜ rj igitur SacrofanAr Trinitatis, Patris, Filii, St
Spiritus S. tandem in hanc piam divino numi­
άγία aiu ^ιβφιλά ίιύββ τρ βυτρ »u τ^ βαι
τ*ί ψνχί μ) re aim) iianeia, ij/adr »i η ne afflatam unionem, nos Latmi, Grxcique uno
λατίνι καί el yfoinàl «AArjAMe τν»τιίΐμι3α eodemque mentis, animx ac rationis nodo
revinAi coalefcimus <k confpiratnus , ut ab
aiu ίμβηΰμ'ι», ùi i» Tafà aicrm» rit» ^jifiarût &uth ύ ni TÎCtut άλι^ιια TiTtvatM omnibus Ghrillianis hxc fides credatur &.
(unciatutt quam io hxc verba explicatam
τι aiu fifyKrat. mU ίίηκ ίμβλβγύμι» dipu41, rb Πηύμα rb ίγιβ» t'a τβύ τατ^ ααι profitemur. Spiritus S. a Patre Λ Filio *terE nis cteinus profluxit, et ab utroque traxit
τβΰ q*û άύίβα e ci, aai rà> ίau ri »fia» ,
effentiam limul et perfon* fubliftcntiam in­
m< rb uxafahai» aiOi'i^a ia reû Tarfet άμα
dividuam , atque ita ab utroque «terne ta n«a) roû q*û, aiu if άμφβτίμι» άίύίβκ , uc
«rb prêt àfyii,
fwajiaqi ν/ββαλί/ί l a- quam ab uno eodemque principio et origi­
ne promanan*. Et fi quidem omnia qu« Pa­
roptutrur. aiu ι’τιϊ τάττα in i ç, τού τα·
tris funt Pater ipfe Filio unigenito imper­
tpc «urbr i Tariff rp furtynâ aùri q‘w t‘t
tiit, preterquam ut Pater fit, in prima fui
Tv “fijuià» Mj,ai rAà» τβύ a mu Tarifa· rit generatione etiam et illud ut Spiritu* San«vr.o, tri το Πηύμα rb iyu» ι'α τβύ ifi
Aus a Filio una cum Patre procederet, Fi­
iατβμύιτΜ, àunt i i^’br rafà nû verpe lius a Patre in ipfa geneiatiooe «terna ac­
niliwc ϊχβ, αφ' i àiiivt re ZtpàrtfS *
ceptum refert, a qua «tcrou* iple eititit.
FOR·

Q

<

______

Concilium Floklntinum

13

14

Atrwo
i4J«·

Dr Jifiutf fntifittii S/kitir S. « Gratit

Latmitt t 4* fa

Ucmiaaiiioa Grec), antehac arbitraba
*E»m/ft ùoiAap/JdwMa» mflrfa» ftpdr ·1
mar Latfnot affirtnaie, Spiritom San
TfXin» Ttut Aailittft λί>«<> rk Πκν/Μΐ rt iAum a Patre et a Filio procedere , tar..
γιη i· rtû rarpfct M i· r«v wS larafM•3ai, ixèri ίύ»
<*) Lia Πκν»»«ι>, fri quam a duobut principii» aut duobut Γριramenti» , & pnttetca non ÀHfirmalTe Pa
uft λίγιη Tir Tarifa if rit aai rayi» ί*Φ tîî
SMnjrQ- rav q w i^Aarili taai ηύ iyiu Πκιύ- trem efle principium & fontem totius Dei­
proItarlfr. «a· îii tût» *t> rft« i» τρ πψ^ϋ- tati* Filii, nempe & Spiritu» SanAi,
~
, r
.
λ» »(βτ3φνι< ft «wtrjviast tu/Tür, ύτβύηαΒ pterea no» & ab Additamento, feu a vocuii «ai rftr Mowriaw tùri» ίφυλίχ^ιν*»». tût l'a
*· quam
",,’m L«ciai
,*,i"i fymbolo er plicando adji
->■■■ ­
i» raury Tf itfqi iuù eiM/Mway rviip rurtA- ciunt» pariter· & ab eorum communione
Sirltt «ri Xiftri ùttif rftt iyiM itirtiMt averfati declinavitnut : nunc autem in hanc
rtAAàr yiHpifwt cu^qriieswv, «aï haAiiiu» facrain oecumenicam Synodum congregati,
lingulari Dei gratia, ut laiiAu inter nos
aai
pirü» arè ri rfti iiftt
aài ri> iyit,')/ ii^arxaAur rftt icaApriac. ft- unio procuretur, ροβ multa» hac illae ven­
pâc pi» tl Aarlrti ίιϊβ·χυμζίμί$Λ , art rw3‘ tilatas quvliiooe», acerrima» difeeptatioÿrtf Aiya/un ri Π,ιϋρ* tà Hyiut , fa rtû nes,dt produAa in medium quamplurima
trarpt ««< tou ji lartfiuta^tu , i raûrif teftimoma , e iacri* litteris limul, & e fan­
ÇUfÙr rij iiartip uft àfutf àrexAtie» ri» ât» eeelefix doâoribus; No» Latmi atliriTarifa rtû «roi ifyjp atu nryv> oZijt rfte mus dc profitemur, id quod no» affirma­
&«injîl!^- ’ou h*w Ji|A)4/i, «ai Ttü iyiu mus, Spiritum SanAura a Patre & l ilio pioilttùfiai .&-■ ft Tjâ Ï7< rh flrrüpa το Jt/iw, cederc , non eo feniu dicere > quali aut Pa­
4» roC u/i fxxaptuerei τι» <«&» ρΐϊχ«» ra- trem excluderemus, quo minu» effet font
C '<c principium totius Licitati* Filii , ici licet
fà τού r»Tfbt. ft Ιτι Jüe arapatripuJ» à~nai<_
ifX^i < iirt iùt VftfiaAàt τον ejpi» Π/rjpalQ·. & Spiritu* Sanâi,aut q ira Ii crederemus
aAA ôfiiÀr/àftt»' ri Πτίΰμα ri a/ιο? àiîis·» i» illud. Spiritum Sanâum a Filio procederer
Filium a Patre non accepiffe: aut quali duo
Ttû rarfoc «ai uiw, ώ( àro Mit ifZflit «ai
jMKnJjkftc *ροβολΐϊ< c'aroptiarTaj· ft/Mic J» oi principia , aut duas proouâioncs Spiritu»
^rftuati kttAayilUT fxtt aàr r/ftût/ur ri Urtj- SanOi exhiberemus ; fed firmiter credimus &
lut rb »ynx la τβύ rerfbt iMirofAirrôa< , dt profitemur , Spiritum SanAum a Patre
Ar a Filio tanquam ab uno principio, Ac
itilu ÿi roû 'fit Hhu , «ai if àuraù Maβλνζίΐ», «ον ντιβίβο it iutiilr ftyw» ia »a- una lingulari ptoduâlone, ab eteino profluxilie. Similiter & no» Grec i afferimus St
τρ< Ü *<|i Vftxfir^ai
rt
OTipruofU*· «A. (ft itiyi^a a^tXins «ai ^ro- profitemur Spiritum Sanâum a patre pro­
cedere , proprium autem effe Filii et ab itio
φ'λϋί guvurliftt^a. riîfa» itiuxirtf £AAftZaf rft? Jitft aiïtwc xai Ιμβλίγιαίι tiu vjj>' prominare, At ab utroque, fcilicet a Pa·
tre per Filium , fecundum iebftantiam pro­
rtfti àrb rfte irtft» oriftrrut ft Maaoriao φ»fundi credimus et affirmamus : Et nunc fub
Aarlirda* Aoirto ÎiaxfivtyA». «AAa vAAir rtn·
___ . hac unanlini profefiionc in mutuam unionem
Ιι'ϊιμΛΟα aAApAait «ai ifui/tifti· «ai à; f*ia*D
χΑρη «-«VT» «TSMtSicruM. coalefcimus, dextrafque conjungimus: Quin
Μλητίχ» e«6
Γ
Arr___________________ & hoc ut fpcclmen damus invicem, pecu­
3a ·
liari*.fidei, ac ptofeffioni» tefferam, & ut
nemo ab alterutriu» Communione abffioere
in polterum debeat dijudicamus, fed rurfum invicem in unum integrum coimu», et
concordamus , ac in unam denuo ccclcfiam Dei Opt- Max. bcnigmtatc redituri re­
dintegramur .

Q

Aaiautivtr/ioatr ai formula» foytr/artat ·

i ô rft hzi T1“ YfafifuaKu ύρύ»
I eb, ixtiJat i»eAttp(àinlt rw« Aurip»,· Aiy«i>
»«/ tju uii/

iairtftiiiriai ό» «r» iut
aai τ' aM»,îià τίτα .-CdAiixOfth xrb τ Vftβ intuti ft «wrrïoftws i γΜ/tfUDii »» rü eupfirAx, nat art Is Mifwu'uK apwr. <λλ' irti~
Jt;
TW, Λ4Γ>>ν» κ/λΙΛ» TWrevτ<·», »ύ« In ΙφίίλιΊι ft/lj pu>à,Tltr9ai Tft»
ep^ifprvlu' vjceÿftklui μΛ α^νιτίιφ», «ad
•yxf rftt mrint ùyyweijr
β^ΐίΛη «aï T»
irjTÎ/exfu». tri rUi w» ζχτΰ»»τ ira*»·
γί»> ·
(4. 'Ex|»9*r3« τίρ, τ^Μκτϊλλ τίκ<». mrSpttlr» irtaft^irt rei rlui Η/χίζιτι άλιρ

Uandoquidem Inipfo limine vedrnfchedu I* h*c continentur ; Quoniam ajbi'
^trabarnini Latinos affirmaffe Spiritum
SanAum a Patre ac Filio procedere, tanquam
a duobu» principii» ftc. Propterea at ab
additamenro, feu explicatione ad Symbolum
interjeta, et a communione noftioium refugiftis: At jam cum pro compertiflimo ha­
beatis , Latinos contrarium profiteri, anui
rerias ab Additamento feu explicatione re­
fugere debetis? ccffante caufa ccUat effeAus: refpoafumquc huic fcrupulo imprimis
poAulamus .
■ Dicitl* vos etiam Latinorum 6dem expofuiffe in vettra formula ; quxrimu* ut retyon-

_____ 15

Conchium Flomniinum·

16

Anno Μ» «ri rit»
nMfia·
a death, a· mm ear*· credith? ft in ea· Λ»Ν·
Canitn
/· ’Bwfer· ri» view ύρβ». Alywfa ev dcMmtto urionem pangere )
CatauTi
i^jg. «IM» th IMoo ri By·» · vtfl morph to
la veflra Ma exponenda, aCrautb vo» Hl·*
ruMtb»< ÇRfti· M> tomptSM»» to w erndarv Spirin» Seaffie· procedere: at noa
e»toh to/fot Ιμγμ^μΑ· to
earritpb· quarteron et refpondeath, g ab atomo cré­

·*. M h ari to raft ft I
«. At/rla ritWpn ri tyttr, She ·«■
e»0 ift. (i|rv|«· fro
vfrqro £■
htt Ndra rSr* fete ipaôetav pfem, ) tiiar
Tfir jeh l^»4j|fe»rt «'nuK tovrt rd ft,
nabrnna a a rti rar/it ·
». fjytn ίξ abri «N^AuÇav* Ofrupav'
•oA4mmv, efeôh» 4 Jéitt
rb · tord

ait!» ea· a Patre foto procedere, et non
pari erode a Fllfo»

Dicith Spirit·· SanAa· proprhim eflb
Filii; quart··» et ilia vos nooh accurati··
explicetur, utram pet IMud proprie· intelligith Spirite· SanAum Filio tantum Confubftantialem ? ao proprie· Leu trahente·
•ternus etc fuu· a Fillo, «que ne a Pa­
tte?
'
Dicith ab eo featerire : Petimu» et hujua
<ΐΜ0λύζ«η> àiilat ttân aol towddc ao)
voch explicationem : utrum illud ab eo, ad
mM-Mûria r»û q'v' 4 4»
8 Patrem an ad Filium referatur ?
ζ· ztrvpa, hari^irt» ri to «qpalrai ruÿ
Si ad Filium, utrum fcaturire ab «teri»
Ap7v ri fiyui ri
TV ^,uu Intelllgitit, et fecundum fubftantiam, et
~ΛΙλ»ί1ι ari ri uorcriiato o’mn Ιχα r« «ri perfonaliter nec ne ?
Ιξ ioàrfi rri fe* > ait t· raurto mr
Quantum valet Idud verbum apud vo» fca­
fariuM rp iaTTftùirtai, rib ai b rm tm- turire? et quid proprie fignificat? an fub­
«ri î» ri».
ftantiam nempe ac pcrtbnalem febftantiam
*. Aivtlt irtatii if âp^dfr $yu> <*« rri1 Spiritum SanAum habere ac trahere ab ipwrfbf M rri mA w^xtobtu. (erSprn /m- fo Filio: et an idem fignificat quod ver­
rde*»,, to iriaiOt H^n
bum procedere, vel In aliquo icnfu dif­
é. Tl to eipuuMt ri torudiu» ari fillat oye- ferar r et in quo fenfu differt ?
Xto»· i( ittpa» ; ti
rto
IAffirmati» fubftantialiter ab utroque pro­
xm>, aiu lappitHa if iftpa» · ab il i* τφ· fundi , nempe a Patre per Filium. Scire cuΛ rp renali raurir fa ri «ρχΑνΐα/ j• pimiu an fubftantialiter etiam et «terne in*
ab aï
b riH toaptpri, aib b na i
U*
ΠηΟ· C ^Et^quhlVibi vult Illud fubftantialiter et ab
•'A»4
J*_ Λ aryUtoir'tori
—.tl—.. ~
J to*9rfc,'ri
A._<XX

)»a ri
taa^aùaJ
'x i/iar 'oiMxdrM MU ,to«»MÙr3
utroque profundi ? an feibeet habere ac fu4« "**x' ari
—i vi&
...» , iftu
a—.. raurat 4 iÿq
mere fubftantiam ab utroque : Et fi in hoc
to rorykr /1 q’S, | irifat iiaygnat·
negotio idem fonet profundi ac procedere ?
ta. ‘Hifae Atoal·
u'i to 4 λίξκ tor* et 6 differunt In aliquo fenfu l et In quo
y» 4 wb» aark yt ri» uperirov Inaa»
fenfu differunt ?
...
ati rte ta» Julia» aauaiu «.zè» rri aiyfe
An ipfa h*e orooontio in felpfa, Spiri­
TlMÎpalft- ;
tu» SanAus profunditur ac procedit «ter­
/Uyala (tob^ptto»· uribaatoAOa rw- num, fine hac iliuftratione, a Patre per Fi­
eriiiuia· ifatbiuu fo bafii· rafnban b
lium, aut quavh alia iliuftratione aut Com­
t<w iripab·, akt fu»»Tliia&a· ainf» <v p*
mentario fit vera, nec ne?
A/yapfe 4pd·, 4 b |Ιύρ<«
ari 4»laa
Ubi affirmati» per Filium , qurrimu» an
a«rix»uto ·< toaparipft · mû “pd< priori, diAio per, io veitro fenfu dicat Filium Spltony apirdra . toÂà ri» ri riAavrria» u ton»

tira» SanAi caufam efie vel principium ?'

ri» ewiaorMU bro «r* toAdAw Jtotof4p«&a.
Dicitis jam unimur, et faventi divino nuto /to Μύ ΜοΗ» fortatoxp», i»f g» /twla Dmineconjungimur: at no» quxrimu»clare ac
<w hyyiatmar fouew. | bit 4pdr pi» afart^
petfpicue doceri, in quam rem ? aut in quod
^.1.^-:^. j·.—__s
i....-...a. vinculum unimur ac conjungimur ? utrum in

ri»ewfenftn*,ari ytohlm^narirÿ nerp
torri ai 4paA»*fe« Λβ^βΰη τί > r/lrf Bp·
rfowrln apmfe»*4· ir*l Λ rfo iatorfo bar
Ttfwia mMImumi > afir ri afarOu r» ψ«*4φ*
l|M iff 4 toabtoti» r«h 4 «fero» «pd/pawr
life vpfo fio»p<)ri»«. dAAfi vw ww*

ea dogmata, qua no» profitemur ? an in
ea qu* vo» profitemini t An quua no· propugnamu* quod retlnemu·? aut qouro voc
detenditi* qu« defendit it ? Sed quod at ul­
timum omnem controverfiam dirimit, nun­
quam in unum coalefcere poterimu», fi invi­
cem diferiminamur : Unum et Idem oportet
Id efie, in quod unio conflabitur animorum
nntea diffidentium: Enim vero autueceflum

erit, ut no» ooflram adbuc retineamu», et
veftra· fimul aepleftaaur confeffionem: aut
4» ταi 4 vlriri» sfe «ph eMrqfiro'daqnrofaw i vo» veftraapnrlm ft Mira·: Sed ne fic
wperiae» h tond $ tommri* H νβ» tribu» B quidem poflroilo erit copulari : Na· fico»·
ypqapMÜMV t i» J ryîrrp» Jarlbnew 4 τβ» reffiooa ambm «t meotla operatione, et fine
«pfertoa» awpto mfotoi, aforX'fe» rifenw et feopo difexepabunt, quomodo aut ipfie
4 àMflit «ri «and? tortfe efcaw ifttÀtyia if res cootrarl· invicem fodabuntur* aut no»
rf tord luerip , «ai τΛι aurai Uaaai· ew eaade· profitebimur ? Unun contrariorum
MHlilli J» «riirrtôjf , 1manri pfeto* if? oportet efl*e falfum, quomodo igitur In re·
laacw rft» v/m^Um» ΜφίΑαΜ», Mb ? V bin fidei ·Ι*Ν· cum veritate falfum fic
l^rMà^^râyniowf, fityt rtodeaAayfev tuebimur, ut exeat in laudabilem, Deoqun
«ri WtopofrlH ♦ eifo··» ùyi» to Tiqyu» caram conjuaAioMm? Sed fortaffe unio­

nem,

______
Aawo

CoNdUDM Florentinum.

>7

ιβ

nc!Dt in fola communioni* participation· . ΙΐΜ·τίν ^elAeu, fyttr »τλύ< ri ypapfutfar

Caat itt confidere inrelligitia, ut qua fequuntur In A iadw trtf ύμ/ο iMént^le Πξρ^**

veftra feeduia nom* fubinnuuat : Atqae aar
vieem conver fa ri ( anima veto et common!
intlUigeadi feafu » in rebut fidei, fa letem
■ternam fpe&aatlbut, toto Coelo diftcrmlnariè Conducet Igitur multum ut re» om­
nino perneceflaria fchedulam Latinorum,in
qua utriufque partit et fenfat et ratio eu*
primitur, et vera, genuina, ac communi·
uniut ejutdemque fidei perhibetur confeffio,
io eodem fenfu, iifdem verbb qui bot pare*,
excutere atqae examinare. Quare vos ob­
nixe hortamur atque obfecramut, ut figilla*
tim ad fingula hic a nobit objeAa capita,
fine cquivocatione verborum aut ambiguita- B
te, reiponfa paretit ct fenfa mentium veftrarum illuftretit, quam diligenter ac ex­
pedite poterltlt ; Aut ( quod not malemu* )
fchedulam fidei quam vobit nuper tranfmifimut, fimpliciter et fine ulteriori tergiverfatione aut mora amplexi profiteamini.

te feperavit fera peflîma laceravit. Ecclefia
3u» te non fuit fecuta vel fubflcntaia , funitus fuit everfa. Capur condole membri*.
Patior collite gregem. Fundamentum con­
firma eccleham. Tu qui habet porcftatem
1ΠΠΧΧΧΚ/ΠΙ. Z
clavium celeftium, aperi nobit portam vi­
F/arrans.
ta sterna. Cum auAoritatc patriarchs noftri et epifcoporum omnium gentil nollrr,
Hrifti Cedem tene*. Chrifti vicarius etC venimusi ad (a nâ I ta tern tuam er vidimus .
in fede Apoftolorum. Venimus ad ca- Noftrum fimbolum et fidem fi eft defeAus ,
put noftrum. Venimus ad pallorem. Tuet
doce'. Via tantum retinuit not ; quare tar­
fundamentum ecclefic quod membrum elon­
davimus . Servi tul fumus.
gavit fe a te elongavit ; et gregem qui fea

cortx uFosmoNis Liearoxpar
4AM1N0IVM

C

A D S Ε Q_U ENTE M EPISTOLAM

X miserear Cbriflieeoren [netam dr fetre digniter tit eee , at a/rai tbtintbtt, «sa»
«« daar [tinditar. Heron eft there fenee efi/lofen rejidenten ease ra Mannjlerto
Etfeeiejin eb Eriven , xrbt autjorit Amenm aeetroftli, bin" lent" dijiente; a/rear ver» Itnet efifitfnr Stdne ra Ciltcie, eli affermât nonet P. Gelanur Clerisnr régalant Tbte.
liner ra fretlero efert toetilietionit ettlffiet Amener raw Xaaraaa. Stdenfen famartben

A

frobet an tonethe film edaoififtt ten nu tf. Qni tire tenet in nonejierio Et[nu afin rrfidet
Ceibviieer , feel· foft toneilinn Flarmtinnut fetrterebe mfignie [ejiefil; eeee eetee eel.
leutjer lott feirierebe fetrtt. Qnir ergo Petriertbe Hit Jieteet er, fvr velgender bit
friuo hterei [enfftrtt, ra ebftnre eft. Stdtufir Uterer tfnd Lebbenm legmer ; bit najier e
Stdenfi ilia Lebbeene nonitie differt. Qnir erg» Petrterebe ifte f Forte eeer ex flertber
Hier Areteetr efiftofit tenftndxr tqni[xbtnde nomen Jfbin mfigeie Patriarch* eferfebenr ,
aasmorr reif[* eibil effent [fifre tftftofor . Heine meet efefiet* digeitetir exenflo [eft
'■ Armeaireftfiopie occurrere, menait ter ftr littret D.Joxe. fig· Armmei Liberet agent,
Ze· vire dolhorem neminem inter tier netioeir bomtner offende . Fettle ettem Gregorier
tt nofter in dignitett Cetboliti SiJexftt C»nftentinot tnjxr extent litem efxd Lebbeeet,
fxtttffit ; yaare littret el emttlieet nttferit Conilentteer ; rtferiftet vtrt e toettlio Gre·
gtriet reteftrii ; ftu vtctffiet [net dederit ed Exgeeixn, tifyxt edbetrere ft tontthojigni-

jfirMVfFfi e

QhkO. Central. Tbtn. XXXV.

Awaa

Cm ani
MSP

quali* hac futura eft Uniol Corporibo* la-

/

____

·

B

CO

_______

l9

Ante ο
CaaisTi

Concilium Florenttnum.
• ·

‘

10.

·

copixiitti- xxxvm
. afrawaferM* S. D. N. eujftrm frr ftfurt* jftlprm «

Regorlns fervns fervorem Domini no- pia habemus mullas occafitpes tn quas non
ftri Jefu Chrifti, dt Dei noftrl fapien- habere pattern CU9 nobis extranei ; quare
eddere
Cratiat Deo
tia Λ caritas, catholicus quoque omnium debemus
reddere
"
~infinitas eo
provinciarum « epifeoposeplfcoporum utri- quod net fecerit
f----dignos videre benediAum
ufque Armenia, benediAionem feribit om- tuum vultum in prsrfenti die. Primo, quia
nibus. Benedicat Deus & cuftodiat fanAif- non credimus quod alique
aiiqu* pen
perfon* vencfimam fedem Latinamgloriofiflîmi fortiflini i- tint de longioribus partibus ad te.
te, quant
quam
Î|ue palloris & fanAI patris pap* Eugcnii nos qui fumus pofiti in fine mundi. Secunacrorumque afleflbrum dt mtniftrorum ac do, quia falva pace quibufeunque noncrenobilium eius ■. Peto ego a Deo, At a fanAo ® dimus ,quod gentes in mundo fint qui majoninatore, ut cuftodiat te in pa- rem portent devotionem, fidem, atque reve­
Gregorio Illuminatore,
ce dum vivis, B.P. vivafqueufquein fencAam
rentiam pap* Roman* ecclefi* quam nos.
dt fenium in fanAa fede apoftolorum Pe­ Et hoc eft ita notum inter nos, quod per
tri & Pauli, in quorum recordatione fee- tranfaAam experientiam nosopporter quidem
ceflor politus es. Arnen.
timere de periculo human* àplaufiopu ■ Re­
Noverit S. T. pervenifle ad nos altifli- deundo nos ex Roma ad domum noftram,
mum fermonem literarum tuarum inilar fo­ eo quod confuetudo ell in toto noftro Im­
tis refplendentis ât flelix ac ferenilfimo coe­ perio quod qui venit de papa Romano om­
lo fimUem, dt tanquam aurum preciofum nes magni & parvi mafcull & foemin* cur­
ex anima immaculata fenfibut quidem pro­ runt ad ofculandot pedes Tuos i & beatus
cedens. P. fanAe, bene re video efle vere ille qui poterit habere partem veftimentoprincipalem veritatis paflorem & ordinato­ rum fuorum. Unde quanta fit exiftimatio
rem catholicorum juxta ritum prureritorum de tua fanAltate fatis per hoc 8r multos
.
„ vero confiteor
_____ Trinitatem,, fimiles aAus intelligi poterit- Tertio, propatrum.
Ego
iunum Deum patrem & Filium At Spiritum C pter magnam pretogativam imperii noitri,
c
.-λ—;. veritatem
—------ v:·::
---------- mei
_ -■ fpi:
quoniam nos cltimamur multo majus aliis,
SanAum
Filii quoque
rituales Sarchis Uhartabeth , dt Thomas quod etiam hodierna die Imperator noder
Vhartabcth venerunt ad te meam perfonam habet centum reges coronatos fubfe, &
reprefentantes. Quicquid tecum fecerint Λ adhuc eft noftra antiqua gloria Regin* Sabdixerint, totum gratlofe acqepto , quod a te b* qu* venit Jerufelem ad famam Salomo­
altiflimo fit ftarutum. Multos ad te magiftros nis ,' ficut nos ad quae qui ea plus quam Sa­
& epifeopos volebam mittere, fed hoc me­
lomon , quamquam nos minores fimus regina
tu infidelium complere nequivi. N>fi tamen Sabba ; etiam regina Candacis, & Eunu­
duos pred'Aos Magiftros, per quos Quicquid chus. quem baptixatit Philippus fuerit de
conilituilli, compleAor . Noverit prererea
partibus noftris-Et tu qui es major omnibus
S. T. quod ad nos apud Caurum pervenemagni· debes videre nos parvi propter iftas
rit legatus tuus frater Albertus Capiens, res magnas. Ultima ratio eft divina con& fandus Domini predicatoe, cum ego jam fervario circa nos , ex qua eft manifellum ,
ad Soldanum veniflem. Attulit vero ad me quod
_ omnis
____ cedefia
______ &
__ rpopulus
r___ fepararus.n
,
_
literas tuas, quos Jerofolytnis mi flas ad Do- D te corruit in ruinam ; fed nos foli inter omminum epifeopum martyrum legi eas juflk nes ecclefies
1
"
receflas
a “
Romana fede fu­
mus, In quibus omne, quod fcripferas in­ mus adhuc fortes, potentes & liberi. U ntelleximus ; facram videlicet fynodum cari­ de a fapientibus ex ratione trahitur quod
tatis βι unitatis efle completam . At vero aliis funt elongati a te per perfidiam, &
ego fu per omnes epifeopos dt magittros im­
ideo funt percufli ; fed noftra exrraneiraaa te
meritus Catholicon in jerofolymis conftitu- eft citius propter longam locorum diftantus, cum hac omnia com peri flem, vehemea- tiam dt propter pericula intermedia , dt pro­
tiffime exuitavi referens gratias Deo nopter negligentiam priorum pedorum cir­
ftro ,· qui per te h«c geffit <n famam nomi­ ca nos . Quafc nobis non eft memoria^
nis tui nulla unquam oblivion» delendam ·
aliqua veftr· vifitationis & cur· vsftrarum
Scripta in medio magni mlllefiroi Arme­ ovium difpcrfarum, fed credimus quod fint
niorum , annooAingentcfimo· nono 1111.Se­ plus quam oAingenti anni, quod non fuit
• Deeft
ptembris .
Papa qui mifit nouis dici bona dies. Et h*c
forte
oâuagefi.
eft fumat laus tua , & noftra letfcia, quod
moanno
£ tu es (bius (lie, qui vis nunc querere tacere_>
JMt.ÛClJTjt XTHTOtUM
M»Xhr.
fanAam unionem cum noftro imperatore per
medium veftr* congregationis dt noftri ab­
M DtatiKum Eugettium (tfeti fiterta»
batis Nicodcmi fervi tui, in Jerufalem, qui
die tertie Stfitulrii. Retulit 0*1*
mittit nos ad te, fecundum evidentiamnolirarum literarum, & recommendat fe dfc
omnes fuos filios tu* fanA rati, offerendo fu
?»/«>■
Mncs homines qui perveniunt ad tu­ ad omnem laborem pro fanAa Unione fa­
am S. B. pater habent multum regra- cienda, prout tu* lanAitati placebit fibl
îiTTtX * <··<· θ®0 ’ eo ‘*uo<1 eo* ®ece,i‘commit
4·βηο»tece.
»·- Cettificando S. T. quod nodet
a” tatione dere ,n ,e Chriftum adhuc converfari inter , Imperator de Ethyopfa nullum majus defideruua habet quam quod fit unitus ecclefi*
diveria. homines peccatoi es· Sad nu* nati in Æcbjo-

G

O

Auao

iW*

Concilium Florintinum.

12

Anno
Romana , At effè tub pedibus SanAitati . magnificentia fimul & gloria a Deo patre
Ammo
Jefu Chrifto,
Cmxisti tua; tam magnum eft ia confpeAu ejus A omnipotente & Dom» noftro
irojefu
Chrifto,qui CxtilTt
nomen Romanum & fides Latina, quam te- tribuens fuis diftlpulis in fanda Syon.· fetent,•
*44«·
*44*·
cum Cbrlftus profperat, & confervet ia

' * *
'
'
non ficur ad ceteras gentes, fed ict igneas
linguas illis advenerat ; aperienlque corda
eorum adimplevit eo* quantum quifque ca­
pere poterat, ac fic inftitutos in univeifum
orbem ipfos divifit ; qaantoque naturalis ac
»ιβηη ftaarn Pentifiteat Eugegentilis philofophi· indodi fuerint, tanto
ataat Die XXX/. Angafii Milii.
ver», fidei ac jurtltlsr erudimenta fufeeoeX.LI. frofulerant.
runt. Hanc igitur gratiam, pacem, & be­
nedictionem in maxima tua beatitudinc, pri­
N nomine illo quo Deus in anima hu- mo, deinde in fandis fratribus men tnodeuniM —mana
------- rerumque ymaginibu* trine
...... & m
...- rationis pontificibus,ontnibufque Chriltiano
1*.
ce iau{ia«ur· qui cum natura verus ac unus nomine appellatis , idem fplritus multiplicafimoliciflimc timplex
timolex fit,. ex
es nullo genere
senere " te dignetur ! intercedentibus & hoc munus
îâiâïâ air. ac fitnplicifliiDc
U^/fa.ad [crum prodire potuit; cujus perfonarum
alTequentibus fanAiflima Regina ac Dei ge­
illa* Jo.
trinitatem e*rumque unitatem plures animi nitrice Maria, beato Marco Apoftolo de
banne, ha- vires operando declarant . Nec eft certe ei evangeiifta ac demum omnibus fanâis Dei.
milis/«r« ulla participatio cum illoquijn perditionem Amen.
fponte deciderat. Sed ipfius prefertim no­
Mea humilitas pater beatiflime audiens
mine qui fumatam caritatem ex veritate hac, tu· maxima fanâitatis a filio meo in
___
natura conjunAos in eo facratiflimo nume- Spiritu Saoâo Fratre Alberto Monacho faJmUu.
raatiaiffe ro Patris àc Spiritu»unus eft. Qui difpen- cro ordinis minorum miifo in Egyptum re­
literertue fationis ufu ex immaculata matre luteam fero; ut fcilicet huc ad nos veniens de­
carnem fufeepit. Admirabilis quidem na- tulerit fanâiflîmas (itéras fanâitatis tua,
*?·'·
tura proprietate Ac corporali fecunditate, quas diligenti (Time legimus, & pracepta in
qui eo tempore fuam bonitatem hominum
illis & mandata de facra & oecumenica fyque falutem conferre dignatus eft ; quo- oodo cum omnibus patribus loca tenentibus
niam peccatum genus humanum omni ex fanAorum
. ___ r
_ , __ ,
____potent i flimo
patriarcharum,
&
parte devicerat ; tunc vocatur .* tunc atten-C Imperatore noftro Joharine Paleolago de
pontificibus'ac
orienta
dit ; tunc aptiffimus mediator «fiicitur. Cum- omnibus
------ :u· -----— - J-“- dodoribus
*---------------’— ­
que in humanitate delituit propheta oracu­ libus ac occidentalibus fatis intelleximus ;
lo Emanuel .Cum verq ab Archangelo nun­ cognovimpsque quo pado unio & pax in
tiatur, Jefusr nomen accepit, qui etiam poft tota catholica ecclefia celebrata eft carita­
perpetuam «ternitatçm ab utroque mundo te petfeAa , anima una, fide una ac fymChriftus appellandus eft. Nunc cherubicis bolo ; abjeâoque veteri fcifmate ac inimici­
& fuperceleft ibus ordinibus laudamus ei- tia in latriam frétai mifticam Dei omni­
’ que gratias agimus. Primo quidem quia no- potentis amor At pax revocata funt per gra­
1 bis dignofeeodi virtutem largitus eft. Se­ tiam Si miferatipnem domini noftri Jefu
cundo quia nos ad fe evocaverit. Agamus- Chrifti, cui gloria in fecula fcculorum Amen.
que Λ pro ejufcemodi benefitio gratias quas
enumerare non poffumu*. Credimus quo­
que nos ex propfiis ac alienis operibus be„·
·/«·» "eficium fufcepturos. Huic gloria cum op- bliferatione divma fafa, d- Patriareba «<1 'reti J"- t'mo e’u* p*,re 4: fPititu fanflo nunc AtD gne Civitatu Alexandria tb-letter Ægyfti.
rriitamae temper ·“ Ucula Ceculorum Amen. Joao,7»êi~t»tet nes humi lit fer vus, «r afed Labbeaat teat,
EAis igitur facerrimis literis tuis fer- >■'·<
feaarfnfr. XFIil- f»g‘ HI?·
fattiliffieie pater, omnes adorantesgraex
tias aviMaz Domino Jefu Chrifto de tam Labb
L1
quo bu va­
excellent iflimo dono ecclefia tu< catholica riante,
elargito. Huic noftr* alacritati aliud quo­ dantur .
jfhxmjriiii ( Melchitarum ) ad De·
que latitia genus additum eft ; fiquidem eo­ Lab. parmiaani
aeftraat
Eageatam
de
Gre
­
[*fit it.
dem pene momento, quo dominus fratft feâidme.
ta in latiauat traduite.
Albertus hucaccefferar, reddito funt mihi li­ L.egimulter* ex magna urbe Cooftantinopoli fereErfanâiftime , probatiffime religiofiffime, niflimi Domini noflrt imperatoris, & locum
juftlffime , terreftris Angele , Ât celefti* noftium tenentium patrum, enotandam no­ Dee».
Sunt «pad
L. quo­
Labbe um
homo, qui cum gratia Dei indutus fia,cumbilium perlât* manibus perfacratiffimi fra­ rumdam.
«« alia
facrata vefte ornaris, boni gregis optime tris me* moderationis metropolith* Tbeo- que.
vcrfioe.
paftor, qui doâ,rina tua infipientes lupos E dori domini Natbamatbi/ . Legimufque urraf- L Rhodi ·
ob ovibus rationalis ovilis depellis; Chriftl que gr*cas fcilicet & latinas; contulimus- L Anl
noftri bencfadorls primo deinde Apofto- que eas orationem orationi , ver fum quo- thcrinetis .
lorum Petri & Pauli Vicarie ; petra fidei, que verfui , At limiles omnino Hias repetimus
caput omnium Chriftianorum ecclcfiarum , ftipulatas fubfcriptlonibus fandorum patrum
qui ea Chrifto domino faerdm poteliatem & fritrum archiepifc. At magiftrorum orien­
accipiens, Papa magne Urbis Romane At talium, atque occidentalium,obfignatas tigil­
protedor ceterorum patriarcharum fadus lis tu* magna fanâitatis, & potentilfnni prin­
es comminifter , & frater in Spiritu Sando. cipis D-imperatoris.Undcr«»(ÆgytiisponDomine fanâe Papa Eugeni (it tibi gratia tificibus & ceteri* clericis noftri» (iatunnu.ul
<um'
B i
ubi

fecula feculorum Amen a

I

L

P

ii

Concilium Florentinum.

”7kmo “bique in omnibus Chrlfti ecclefiis inter mifCuatsTi f4ruin fo,cmnia ftr ceteris patriarchis me-

t

g.

muri*m tua beultodinis faclamut» ficut ia

* Tactis canonibus raAaat eft. Ego vero, pa1. pre.
ter /rvA/j/Ter, decretum Caere Synodi fumL. elutu* ma cum veneratione fufeipiens In peAore
1- beatiOI. meo «terna iafiriatieae inhii » fequt inftL
·■*·
luens T. S. veiligia facra, & fynodos, et
1. inipa- apoftolicos canones . Agimus preterea gra**“'**’
fjaj
piiffimo cum his populis chrilllanis, quod nos tanto dono dignos efficere
voluerit» conftituerirque nos omnes ut Cub
auAoritate et potençja S. T. regamur atque
fub umbra alarum tu* pietatis doceamur .
Te autem, pater fanftijjinu ·, felicem Cumme­
que beatitudinis dignum effis omnes gentes
exillimabuut ; nam fons vit· in Evangelic
beatos dicit ac filios Dei qui pacem homini­
bus compilant. Et cerre beatus es» parer
L find fanAiffime. Multi enim fuperieram ponti fi.
titn
e' cutn a° tegum cupierunt videre hoc uhionis

CANON,

rij.· βγίί>κ evriJv râ< i» ΦΑωρ/νηρ γι
rapit >r,<. τοίημΛ iipiatl Γοιβ»»ν ri llÀvrtaiivi l q àxpttçixic · ïrtTi ripr-.Js
rif> ruraiar γιρηίρια 1‘atmac.

24

munus et non potuerunt. Tu vero non Co- Anno
'Ium hoc pr» ceteris adequi meruiftl ; fed OtaisTr
& fummam mercedem habeb't coronaquo
<44**
veritatis ,cum omnibus jufils coronaberis
Arnen .
Scrlpfit mea humilitas literal ad potentiffimum principem dominum Imperatorem »
& ad quosdam pontifices Conftantinopolim , fignificans , ut fi quis ea qu· in fa­
cra Synodo decreta ac deffinita Cunt non
recipit» tanquam tyrannus & hcreticus ha­
beatur , ticciaetirr^ne » communione fanA* L· deeicatholic* ecclefi*. Inclino meipfum P. B. datque,
fub fcabello pedum fanAitatls tu* cum *·« L.qua.
Iit gratia benediAio dc pax cum omninus
utriufque ordinis viris fub tua poteftate
condituris. Et benediAio tu* beatirudinis
fit cum omnibus nobis Arnen.
Data fello millenario nongentelimo quain
dragefimo nono, primo die menfis Septemb.

S t V B T MH U S

In «/7az>4M SjmtJam Fforentia bitbitem » ««tbare Jrbaanr Plu/imietio, efficient banc aero·
ftititicm : Snavtbur vertit Sjnaanm <e.
lebro Jobannet .

X totius terr* finibus » Divino fpiritu
Ex τίν repinv
revpnri rura^pu· C
in unum congregati hodie in praclura
&bttc «i i»·, <· r<j Àaprpa γ·λ· , Φλ^γ»Florentinorum civitate Cacri DoAores duo­
τίυ» rrpufii ti hfil SiixeanAH, lurap^.a; rb
ψ·ΰ<1ι0- cuKsAn^iir re rxAi^q^w» ibypta rx rum principonim fallitatem, dc commixtio­
nis exeerandum dogma procul Xmoveiunt.
troJi» àr»3iu(ar.
Sur Ium a Chrifto tege manifette duAi »
ïlxpà Xfici ri βαο-ιλία; àvt&rr μιμιοιμί»*
βαφύς. ύ< àppayüc cvA», yiye^brit ΰράχν·» tamquam infraAc column* faAi apparue­
•I IxxAqeixr τρίιίραι ■ ai Xf‘7i Cfariwcai, / runt Ecclefi* prxfules , Chrifti milites » im­
«ηβάα. àrrÎTxZsi. iq rqt iurifitiac Jilirtto- pietatis hoftes de pietatis magiftri.
Religiofe , fideles, conveniamur,& com­
λαι .
Εύνιβο^ίί»»; fl T-Ç3I SwifipMptyi , χά>α< muni plaufu prxeiarain hanc, fanAamque
xprû.r.r nci.·» xal t»j> λαμχγά» ταύτΐώ, χ» fynoduru hymnis concelebremus , qu* fide­
àyia» eùruito», ύμα/iti Μχφιιμιίβ’^μξν , r rur«- les omnes Jefum Chriftum predteantes in
4>arra ràrra» :» «μ«Ιρ rîr Ticevc, l'tiri· Xp>- ejusdem fidei conienfionem adduxit.
Tu Virgo
<b» pryaAÙ/orrrr.
_ calla Jefu Mater, qu* diflitos
£v»arnxif * ditçcira» ïrueir, wa^rvspl r»y D apte conjungis^, tu Domina , progenies DaDeipara Maria , Angelorum
«ynî· ri l'iji·* μ«Γ^, cù vrdf%tn Jierwa, vid,
‘
*
’’
rfplcndor»
ri ΔιβιΙ ariyjr-ji· · iforie Mafia , nai t rerrigenumque gaudium.
Divinitus congregata facra Synodus, ecΛγγίλΐΜ ίγλΛ><τμΛ και t
άχαλΑία»Μ.
Γίρώί
i ‘tfà Γύκ>3^·. xai rife clelicquc doAorcs omnes convenerunt in_>
iaxAUftar Aoyadrr ra»r« runix^ifcm'
r*t uuioncm, Chrifie , divini tui gregis , quem
iturec Xfcti / Jasràrqr <nr niptnic ir rà c* proprio redemilli fanguinc.
Patrum omnium corona hodie, atque
te. fιξοί αϊμαπ Jtarera.
Τώ» Tarifai» ürirru» i xopw.'u riifktfe» aa« Theologorum coetus una concurrit, atque
τΰ» ^«ολί>ω», àxflrtK tita tutiïfafU . καί in occidentalibus partibus hic congregatus
sr/:« ivtpkc if raucit rwatfaiâiita ·» ν4χα· brevi omnes dilfidii tenebras difperlit.
Religionis munimina, ecclcli* defenfo­
SMT&· iin^ifiri / ihtiânuc.
Εύοιβ«α< ol Tvpyw » iiaAneiw» τρίμβ^Μ . res, totiusque terr* patieres, ac magiitri
κα> i* »>χνμί/>κ TupUriC Tt itai iiiâtiutAu. »1 Theologi inligni hodie pietate procedentem
SroAbyu Aa/tTfüc, it rü rarpbc xo) Tit rt · ex Patre, Filioquc Spiritum depr*dicanr.
£
Ab omni neceffitate, ac tenratione libera
evïrpiK tx»ifu<xi> tô Π.«νμα r^upac.
P'ûta/ τ»3·ή( άχά*Μ<
Ttipat^â» araf invocantes divinum numen, fanAiffimumque,
Mr. rv< TparaaAiCfii»n< » τά dais» tupa Stat to· ac divinum tuum natum pie glorificantes »
ta . rt, rb raxiyao» nir droTsxb» aupiuc ·ιύη· ac pradicantes , Deipara.
Potellatem a Chrifto acceplftls harefes
βΰ< iciittocac aai pryxAuiwrsr.
Παρά Xf<ci rif» ίξνιια» ÀAi^arr . rà< al· omnes, & fchlfmata ab ejus grege virtute
pitη« Tàjac aaï rie %ir/aara, ta rti aùci Spiritus Sa nA i vere exfclndendi, atque pio·
τίίμβν,ς à>.i)d»; Πιιιύμττ&· ίχύ*· ίκτίματρ aai pulfandi, optimi Patres convenienter : quo­
àrsK^vfs^. Taripcc $if$ipti. tunA^ifrfc Ici' circa jure meritoque vos prvdicamus.
Nova Sion faAa eil Florentia, Patres
Tip . aarax/ttic uptac μ»χαΑύ»μ(ν .
Nia Συ», H d>Aufc»ria ryirrrs. rbr trail· undique ad fe congregans » & facrum de­
fat, raKTsdfx ruta^tra rp'a ïauclft aaï rit cretum divino conlilio in univerfas terr*
iipbt 'iper 3irf>piruc àc rirar yi» iiarbfrrb»· partes mifit» quo mulriplici Theologica doAri-

E

4

_______

y

Concilium Jlorbntinum .

Vit »····>· f»pi«nti«que
,-r.w.wiurwvo*·»
rtiif dtUvyir mû nftia m'sfirf. ri)»
«»··»·
conjunAa orthodoxae
prcxuulgat
Conari /4* «i€<» MPvrJ·»’··.
Λ Cfid<em
.............
J“r .
Sacer» & venerandus Patrum coctusom>
>441·
O' lipH, mû τβ·τ»β£τμι& ’ίμιλακ ru» ro>

Anno

irpu». lAtyt*ay- nem impiorum difficultatem peifplcue di·
rl/r> rtra» rà» iu%ipi» ri» ταηρρύιι,
Τμ£- luit, divinumque Trinitati· oogma, nvc non
r« ra&ip. tuù rb SA»» ii·)^ , rb
r» 4
? Tpt&" ‘ ' ) fanAum fidei fymbolum refit conictlior.e »
ίξίϊυχ·». ip%j ipttieyitf mû rt^j iiautip
aptaque intelligent ia cwpofuit.
rb / riftai iyw τνμβ»λν> ·
Ut de tua divinitate reflo, ccnvenicntiTwi rà» *à»
■yi'ufh Joenjr·, ip3t^iue ”modo
loquamur» divino nutu omne»
ξακ, τ«»τμ
ηαμβτι,
f i»- îue
?
χλ^σιΰ» i» rg ΦλυΜ/τίρ, »ύ»»ψχ« r«»ra rà Eccleliiarum pratfules Florentiam congrigans
» k .
-, f
· _ >dru
1_ it atvrb»
x„ rà» «i»
.tmnia I'candala de medio corum furtul'lH,
mi-ia^a.
iQtmrat
»»
omnia
pacem Bc concordiam diffcniinans.
fWu)· x·) 4μ4«.«» •’’ari* i%iiftf»t>
Tu Virgo, mortalium gloria, & Ange*
Σύ τών βρατί* i^hjt rap&bt rb xua^ifpx,
MÎ iyybai» <ΙλΗ« · ζαΑΑίβ/aat, üi ri» Χρι,ύ», lorum es gaudium, Chriilum incarne pa­
tiens omnium Regem, atque rerum creata­
rliara râpai. ï refβχτιλίβ, *x) reojrrjv ■£.
rum faflorem : idcirco Virgo mater per te
rrjs arirtat- Ju rapίίημήταρ ita fit ai rit8 let vati indcfinenter Filio ruo ber.c.. clmu* .
&l,ris ίάλαγίμφ» ·Γ<»ύςω< f τόχον <*.
Venerandam hanc, fanflamqce Synouuu
Tà» ίΐβϊτμιη retrlw >wù àyta» rûutj^tu
Tifüt ytpaipti». rà» i» ΦΑυ;,»τίρ iepüt rur- fideliter celebramus, que Sanflo fplmu
afflante Florentiam congregata eft, qua··.·*
aj^ârau i» Πηΰμβτι. v-aû ràt rxxAij«-iai
fipy/dtaf ànâru;. t> bitra àurài x*t«u&v»x- divifas infanabil' ferme modo Eccietias,
unionem compofuit.
rar .
Vere impletus elf fervatoris fermo ad
H" $a»à ri Sariif©* «A»fbi« τίτλιρ'ρατα»,
η τ£λ*ι Çijrara . ί/ρύιί τα», Πίτρυ irtrp^at Petrutn olim habitus; converfus confirni.i
Φίρίξη «c ·»««■!» ru rut àitWup ru. -yi- χχρ in unum fratres tuos. Ego enim Petre, ro­
lUrpr iirifiUu ! ba μίτατί Λ<ίψι* 4 τί?ις ru. gavi, ut non deficiat- fides tua.
Nunc Romanus pontifex celebris EugeΝΰ» 4 Ρ'ύμ<κ wpxirtjc 4 xAairb». Eùyf»<®-,
ni4* omnes Florentiam congregavit, inct r<ά»^χ« rvni^psi»·» I» tji ΦΛ^ογΪ* üi t<p r«rupram fidem vclut effundens, cunflofque
<»» tarifa* àxAbvers» . M« Οιρίς*κ ra»r^,.
ui irpt turn aa^oitiy^rat· ri Zurâp^- rbv confirmans, & viam ad ipiam mcntlrar.s,
Servatoris diflttm implevit.
λίγο* »TÀ>ipure.
Σν»ιλ^6ντ<< i» riçfl. trâorti μιικχρίζιμί:,, C Convenientes in fide univerfi laudamvs te
nueulr omnis expertem, qua: d.'sjunflaâ Fctt rà» τβΛμωμα». ri» ri itec^ra, rspaiiFut raftb» rvr£t»arar ru rirrÿ ru τόχυ, clctias prerer opinionem venerabili Filio 'cu
£λλ£ x») »v» ralt baiipriatt rà» àpplu» aa- concilias, & nunc pacem inter eas perbel­
le confirmas.
Aüc mat/nirarau.
AkifTime rex, rerum omnium author >at
T'rprcs ναμβανιλ» ü. τΰα ararruu ra»rtrlvra xo) *n<j£ . trb» aAitfic yip tpyw rb que creator omnipotens vere tuum opus eft
Tapb» ττΓταΙύνβμι, ri bûrat rà paapà aai duas partes eximia», valde, longeque inter
fe diifitas. Servator mi , conjunxifle.
•pb ToAAi Surira ü» Ewràp μτ yinp κ£λ·
Nunc vere llluxir dies Domini Jrririat
Aiç a.
plena, in qua Patrum cetus divinum de­
Nû», «τίλαμψί Çaiiput. π χαρμ»τυτ& ήμί·
fa aupiu , i» g f θ·«ο, bpo» / àpijnit ri» rvr- cretum , 'tamquam ïbeietaris vinculum, reύ»τμα» , τΰ» «arrpw» » jçopbi, rvuijlro ip$f Ae ilatuit, ut cxlefti repletus Capientia ex­
ultât .
ii^vt, mi) Siotyi.oic iraydiAAirar.
Hxreticorum opinaroenta, & impietas,
O^aara alftTiuü· xaù tuuda itj ii£rarn ri­
i^H.Tx T^«
“^ç7'
Din“5 d,vitio omnis fublata eft, & procui
ra 3>αλαγ£»ταη
*·
'
;
• - ·
abjerta , ac in vere , divinrqoc fidei unio­
τί» raripom
tiço'i <τυ»ι(Αί>>|«·«» ί» όώτ« riji
nem convenerunt fideles Patres.
xa) 9»ί«ί τί«Γ«υ«.
Agite )am fideles, canamus cafliffimam
ά<ϋΜ|ίιτυμ$υ rirai - τ»|» ΰτίρτγταν μιτίρρ
xupÎH.Wn» φνταυγφ rtûiilu» , rn» ùpâutar Domini matrem, fplendidam nubem , cxleΛλί/αΛκα. τΐ|» raréia τ»|»
<τχ>)η»μα ftem fcalam, thalamum aureum, prrftantius
Qiprtptr τ9 ύψίς*. f»
i A4y>· r£pt èyi- altiftimi tabernaculum, in quo Verbum ca­
ro fartum eft.
»tro.
Vifus eft Patrum coetus ex terrae fi.iibur
O (aiA^· u<p!hf T rartpou». ix τιρίταη» à'ipn·
Florentiam congregatus tamquam exercitus
Aài b <PAvp»rTÎf 4τΑοφ4ρ^· cparbc, xarà T
β»ητάλυ» xa) râru» χλγ«04|3αι|μ rit» èfifur armis inftruflus adverfus holies, ipforumque
audaciam ftrenue dejecit .
‘jlfviafybvi.
Divino afflatu convenerunt undique Pa­
Ntüret tuipiu Tarra^t» rvut^poiAtfra» ratres Theologi ad confocianda, que prius
ripti Sufyipii. rü boirai rà t;'i» aaait ÜiPpnefarie divita fuerant, jamque concinentes
biyéra rat puAoJirr» frurtv, ίτμα S>«5o» ru
£ divinum canticum domino perfolvem .
rieriri.
Prodiit fynodi decretum, ftatimaue ani­
Tiytnr ïp&- rüt rurifu , xai xar/r^u»e»
mum dimiferunr oblarerantes advertarii, At
fii P^huapiat. xal rb 3ίγμa rxpl>;,
dogma nos perfpicue docet venerari Spiri­
iiiiaÇt ru rt^âf . τα Πτ,ύμα inrupiûtAai èx
tum ex Patre Fifioque procedentem.
riarpbc xa) ίι’ Τ'»ί> ri.
Unum utrobique Centit divina Synodus
E‘» ^μφατίρν^ι» ίγΑται . rb ytui^ct i
venerandum, fanflumque Chtnll corpus,
ribtifr H
ii’ «ζύμχ aùrb ôipru xx< J/
live axymo parte , live fermentato perheiatur niyfteriurn.
pajiiaic.
Ab omnibus periculis immunes ferva Dei­
P vjxi mniurwr dloriu r'w; ù/a»ü»r«, ru rb»
para

<

27

Anno

Concilium Florentinum.

rixo» Tovaylatutt i( ϊλχς ψυχήι β^ϋαί ow
* νμκν
ri» ΰίήν m ρύλπαΑ» rw <id..·.

Chsisti
144'· .

a Ε’τ' «χμν yHt «< rlpava. einefiAayup
βτίμί^ο». h t» φλοΐ(ΐ«»τίμ rxrayia
car iaiiiaaaura, ri)» rûv ψυχώ» erbAjcwi»
νϋ»ί rû» tv rp «αρό»π , ΐνανύι ivAbLeevrai».
π» Σοιτί^ι, Mal «ùrà μίλο^ύχτοι» ,
r<p rûi> ψυ^ΰκ νυμφίοι, rb» ϋμνιν ài aüvai.
l"»a Au&j μ/ràrwye». rb ri ^ίτμ»?©- xixiço». >uà ίφανίςή fiuXflpk JiiçATK. éniirtu;
Ιλαμφιν ή φνταυγή »e»»fyupt« »ΰ>· aa) ri» T
4>υχίό» χαίοφτιχχ» τιμωρία» ϊαξάζντχ ίιΪίτκη,
rm mei: ίίχομέκνς. * ejo» / rvtiiu <ΐ>; άλ>ιStiit τίμιν·
P ûs-αι Αι/zi Mai ςίτακ aol aivJûiwv ri« JmAv; ru. rm rb» iipïv xal eA>&â ίιJârxaAs».
ri riirftf iieJoyo». rit iiutA»riaf ae&tjyifTii».
sud τχ; οι’χνμό»>); ôixyi» «i τοιμί»». χα) &ea»
xofupotïj» itysoi» ira» των. o>»j ψυχϋ τιμύ»Γοι» ,
ii tmyydAw ....

28

_______

para SanAiflima tuum natum celebrantes, Anno
omnibufque animi viribus hymnis ad te cla- Chbist'
mantes, φ cannea tibi jugiter perfolven·
*44*·
tes..........
Velat in fublimi polita terrx fines omnes lucis fplendore confperiit hodie Floren­
tina Synodus. edocens animarum fruitionem
non defututam iis, qui fervatori. alacri ani­
mo famulantur, & animarum fponfb hym­
num jugiter canunt.
Solutus e II inter jefluj paries fchifmatis
pellimus, dit diflidii Iqualg. evanuit* jamque umonis puolica celebitas miro fplen­
dore illuxit, & poenas animum expiante
praedicans, docet fideles Synodi decretum
_ ut veritatis dogma accipere .
b Ab inopia , feditionibus , aiiisque peri­
culis libera famulos tuos , qui factum , ve­
rumque doâorem , fuccelforcmque Petri ccclefi* prxfulem , tonufque terrae ducem,
ât pallorem, & divinum Sacerdotum om
nium Coriphatum toto animo colunt, ficut

5αυμβς·« r« -fye αν Γχτΰ τχντοίύ»*Quam mirabilia fiint opera tua,Omnipo­
μΐ Till
3ηιυματίν<
13Λ» tens Jefu, qui Deum colentibus mirabili fa­
rb μυςιίμο· / itfàc frirtait λλϊ χί/ Tfi ^μύα ne modo dedifii videre factae unionis myfleiri^u/iiieNvrit aAAw αίφιι, rarfiifyju , άλλ*
riumAnte nos enim Sapientes alii,&Pa­
ύκ ίτυχο» rira, ijiuit j «i iJ,r« ίιξάααμί» triarche id vehementi deiiderlo cupiebant,
fed non aflecuti funr. Nos vero prae oculis
ft ÎÛTtf ■
Γ»α «·υ>άφ»ι riuayit τ« ifiùia ίτβντβ μ? jam habentes, te celebramus, Servator noκαΊ μήτραν
αα· lier ■
/riv
w- yijivwu, aifaa —àntxi^tra.
...i—I W · Λ-·»
-, ·
«yvij · ^savoyÇunc
Ut celeilia omnia cum terrenis concilia1r^iuwf.
,
—t.—
. αίύ-Μ . ώ;
. £ν3ρ<ΛΤ&"
- o.—a. ·~·
ret, carnem alfumpiit,& in tuum uterum
Ι1 λ τύ n
riarpbt
τρι
η , *> f» «■« irej^erav μανι-^ίκ înAtjÎx άτρί·
defeendit, V rgo mater calla, Unigenitus
Patris ante fecula velut homo apparuit,,
*τμ άτυγχ,ήτια.
ίϊ χτι?ά τΰν άτάίτων iq τνιχτβ iparlSv ia· arque ex te prodiens unigenitus appellatus
ell citra ullam mutationem > atque inordi­
pkruv κ. Κύριε τά >j< <rxpxbt, Jifex ναι τριτά·
βατιλίΰ. τήν ήμ^'ν μετάνοιαν *ai rt)v nationem .
O Creator omnium , tam vifibilium, quam
TviTtfpiav ρτιζ>ιτύν >uù 91 Aw ήμά( tivaj, ti­
invifibilium faAor , totiufquecarnis Domine,
cks iv 3μο>ίί^, >u tn άλλήλαιι βρίανιύανται.
gloriam libi proferimus Rex , qui converA n'3>|Tf at ύ'ψ®· i1 lepfa κα) «yia. χΛίSpai μανάρια. rb irpàv νρίαμα reponipfati tù- fionem noftram, arque Calutem expetis, dt
αιβως· aa'i r'm Tic'vr iiiiawrs. λίγαν rù«- in concordia nos fideliter perdantes ede, nec
f,àat TuraA^^ij. rarlptt 6t><yÎpoi, è'Jt» C/zir non pacem invicem fervare jubes.
Afcendite fuper factam, fanAamque ferip&ufyi ·
»aï y£pJup^μÿu ·
beati-------facro Chrifmatc
religiofe
Nü» &«oi ΐίράρχμι -rapa
ΐτ»ξίζις τΰν _ dem
----- -------- ·........
ο----- circum---------τόιω» άλήΦατι τά. άμιιβάς.
ιύβ-ίβι^ρίνιΜ ° hniti, Arque fideles pium veritatis fermonem.edocete
,
Patres
digna
Deo
ioquenrcs;
Jti rijc y»j{. μεχάλω; iywvlmiAe . >ui r»ia» "~m
■·■“"· f'4"'
<-■— ·
T>is rapuit oluUrf ιτήν «yy/Aei; , quocirca vos magno honore, atque venera­
χορίβοντκ irau^ut · vepl rb» &ρό»3> τί ταν~ tione profequimar.
Nunc divini faccrdotes dignam laboris
τίναατ^·.
mercedem a Chrillo accepi Ilis, propter quam
Nÿ *ι»α9αρμΙνμ, 4 «ύηβΰ o‘ τατίρις Ιζίpie & drenue certavifiis & £um umbramJ
9ιντα αήμιρ»ν, 'ήραν ααφύί. ατάντα^ίν «Ατμάfjfyw itptlf sab àpâ’oJ'ifoK ίίγμααι. αΐα^υνί- corporis depofueritis, habitabitis cum An­
Ju . . . . φτματΜΜ τό» rirw μι) τι- gelis, exultantes perenniter circa thronum
μί>»τω». μή ΐίίμιλαγίιτ,η. uartp ΰ auditif regis regum.
Mente pura facrum hodie decretum po.
Ιχ»|μ4ί»·
Η'Αίν λααιτρατίρα ή i:prf rijf ηνίίν rif fuerunt patres, omnino conveniens facris,
W«« Ιτίλαμψΐ rare» rip, yjj, aîplrtix an*· & orthodoxis dogmatibus. Pudeat..., fchismaticos , qui debitum huic honorem deferre
ταμίνία· «α> r»»lpi χίτματ^· rit ιτρ^ίξαίρνrecufanu atque confiteri, ficut definit Syτα rij» τλβ»1μζ, xai rirrai $μγ«ρα rpbt rij»
E nodus.
Wrra 'f TÎÇtrt·
Sole fplendidior divine Synodi celebritas
terram omnem herefeos caligine obduAatu
illuftravit , pellimique fchifmatis errorem
primum auferens, omnes in unionem fidei
adduxit .

«■ ·

«9
Cm «isti
«44»·

Concilium Florentinum

30

A
Σνναξ^ρΗ» T>j« âyiae κ*) οιΜμ^υαφ
ruoiSu.
ι

Smftii, A* OrcwMTMcr

SytwJi ·

AnAa h»c, magnaque Synodus faAa ell
H' αγία Sunt ma) μ{γίλη rvroS& γιγηη
anno-sb Incarnatione Domini 1439. in
τρ φυλ& are art rije ri Kupiar inu&parijdiebus Johannis Pairologi poihetni Roma·
rtwt. i» raie ήμίραια luô/vir ΓΙβλαιολόχν rvû
reAdCrativ βαπλίοχ rüv ν'ωμαίιη an) i'*>a*40 norum imperatoris « & Jofephi patriarche
rarpiàpjQ/ KMS-arrmrriAaair. rvrfàpont 4« Conftantinopolitani. Eam autem congrega*
αυτήν a rit rptrpuripaa Ρ'ώμιρς ip%npi'utt i vit (ummus prcful lenioris Rome magnas
Eugenius , vir, fi quis alius, beatorum vi­
μίγβα Εύχίνιφ· · arip ûc άλλος rit τών μαχαfio» tuSpûr, itoÇipft· rÿ avri καί pfyas W« rorum divino numine plenus, dt magnus,
i<WXK « *âd rà» tàpair τχς rû Xpiçû ΐκκλ<· divinufque Pontifex, ad ecclefi* Chrifti unio,
anhelans,
ut condemnaret
rias rriar iri ψυχαο. irota&aipfve ri» dr nem toto animo
_______
uk
ri» T/è» ri θίδ»
ïre» rerra tà B» Qul ocStnt DuFiImm habere omnem
φυσικέ ri Barrie άγαθά. ai γάρ ipiiotoo' naturalem Patris virtutem. Nam qui fenτβ» Tib* μι)
rb Πμ/u,
μή fiunt, Filium haad producere Spiritum S.
ivetr τά φυσικά ri Ilarpie <y*Aà. καί rire iidem exiftimanr, euro nop habere omnem
γίρ ιΰυηκί» ίςι ri ClarfSc «
luraftuur naturalem Patris virtutem.* hoc enim ad
ri flrrvpa . 'iri xarà τύ· ip^à6»^f>Avapùrru» naturam Patris CpeAat producere Spiri*
ùf rf Ji‘ ίζνμΜ ^υόμ^νον , ü» fci τύμΛ Xpt~ tum. Tum adverfua eos, qui indoAe gar­
çi . Tfit 5
τύ" <ύ*<β** à^vpfvMi pà ÏZ"1’ riunt , azymum panem confecrarum haud
fieri corpus Chrifti, & qui pio quodam afrie ψυ^ά< rür in
nrKjipifpfMi» pjij·
&nuv gy ààwrro» prfi ΚΛ^αίρχάξ ivrit. tri feAu negant mbrientes in poenitentia polle
pif j rin Tt» kyins ψυχάτ pÿ άχολζρβάναν poll mortem juvari fuftragiis , aut ipforum
vüv xXA orov «où Ψυχχί fri dai rpX rus μη animas purgari, fimulque SanAorutn ani­
βνλομίννς nÀjtat rift «φαλιρ. xal Sitcu rû mas per fed am fruitionem adipiCci, quatenus
P'ûpn; «p^tepii, rip aujû ra axi ÙTorx/if». animx funr . Tandem adverfus illos, qui
üt àvioâcv xji τρί TXfuSirus
ôAïf <9 èru· caput inclinare nolunt, debitamque Romab roi; lapaïe ----------- ηιήχθη'μί»
POM'fici venerationem, & obedient iam
-----, .O.
. .. ύν
5.
«oxufv iyia euw^· ^♦owfmxai Φλ«»« CtelUkn ’ q««>adroodum e« vetulla tradit.oàp),ufy ίγία σύνοΛί^ ir
και Φλωρί»
τίχ· τόλτσι, άξκλόχΐΐ» τής 1 ratios · rapti ran ne habetur, atque in Cactis canonibus na­
tatum fuit. Convenit igitur diAa fanAa Sy­
3 è» αντή τολλοι ôL' καί καλοί, σοφία K? àpt·
nodus in civitates Italic prctlantiftimas,
rÿ ΙιαλάμτονΓί< ίξ άμφιτ^ρακ Τ μίράτ. tr/ifFerrariam, atque Florentiam , aderantque
yvs γαρ τα ·ιρν> rirai ^ίαιτοι τλάονιρ Η a> αι>ipis. àri μϊκ ri μΙρνρ ? Ιταλών, ό Is trias multi optimi, ac prcftantes viri fapientia,
virtuteque celeberrimi ex utraque parte.
μ»ίμ·μ Eùyfvr^- ό Ρ'ώμίμ άρχιιρινρ μί?<·ΐ&···
σύ» τάτ>) τή xar' iurtr άγια ιααλητίχ, ίη· Componebant enim iftum coetum plufquam
λονότι itppvri , Καρθιράλίσιιι. \'ρ^ιΐπσχίτί<( odingenti viri. Ex parte quidem Italorum
CanAe memoris magnus Eugenius romanoΕ’ησκότοκ. Α'βαΛχ Γιρβμ>ι>άχ&( ααι Μονα­
χοί;. itptûn καί ίιακίνοι». τλάοι; 'ij ‘ξαχα- rum pontifex maximus cum omni ecclelia
ipli fuojeAa , nimirum facerdotibus, cardi­
riais, χωρία τών roranjpiriiv, καί τίν άλλ^,ν
ίρχίιτων τηα Ι ταλίας. Λ τά 5 rû μ.ίρν« ri» nalibus, archiepifcopis, epifcopis, abbati­
bus, Hicromonachis, monachis , presbyreΑ’νατολικω». i yaÀisuirarQ· βαπλτύα
& di*eonis Pl(4fiiuam.f”cen,t“™> °mif«ο4τατ»- καί «ΛνώτατάΤτ-ΜίάΧ-ο.’^Of,*,.1«coru"> Pr*Po,,t,‘ ·
Pf*‘
κημίτατ^· καί φββίρύτατ^· τ»τριάρχ>κ · συν
sririf τή κατ~ auras ίκκλ,σι^, K'ρχ/ιτκτκί- fuhbus :ex parte vero Orientalium Cere niuimus Romanorum imperator Johannes Pal«orttf E riaxirais καί rois άλλοι; ίκαλητιαςι·
logus , Jofephus intclligentiilimus, rcverenotis ταυροφάροι;· ή/νμόνοι;, iipiveru, ttpapudiflîmufque patriarcha cum omni fua eccieνάχικο και μβναχοίϊ. in j καί ή ri βατιλίωα
fia, arcnicptCcopis , epifcopts , aliifque ecβύχΛλητ^· τλάς-οι καί tuburis άνίρις. Μτ·
cleriafticis viris crucis infignibus decoratis,
μα γάρ καίΓ àurbv 4 βα^Λ,κχ σΰ ταξια ώ; ά·
κ6{ · κλΑον ύν i καιρό: / ίιαλϊξίοκ , καί ru»· prcfcAis, presbyteris, hieromonachis, &
qionachis, fimulque imperatoria cohors mul­
(λ&ον âravrre àv rÿ ίιαλίξα ijâv yifv λαφβtis, nobiljbulque viris conflans. Secutuseft
fiu. ητακ
κα'ι αυτοί ΰτιρ rii; Λακοσίνο .
»»rà{ τίν άρχίντοιν . ίκφέροιτο γάρ riirt κ, enim eum imperatorius comitatus, uti par
erat. Quum fuit itaque difceptandi tempus ,
ρόχχο κΕφαλαίοκ, ίί<ν{, rb repi ? Saa; »κτ»convenerunt omnes, ut ex difputationibus
ftûrtoK ri αγία Ππΰματ^· ro repi rû άζυ­
partium difcrimen obfervarent. Erant auμα καί rS 1>ςύμ« τιρί τί καθαρτήρια τυροί
. r ;'
tem dc ipli Cupra ducentos abfque princimp'i rije άτολαϋτιωί τών ψυχών ria»
ι
a' Z
“f*Epibus. Ac difcrimen quidem quinque capinai τιρί τής άρχί^τϋ Πάτα . Taura γΐίρ àtibuscontinebatur; de procclBone San&i Spi­
airas ό Ε’φίσν «< i» και άυτ»ς τής iipàs
èaainis ίιαλίζτωα . i τιρί τάντων η Λαλοψς ritus , de azymo , & fermentato, de igne
‘j^uatrtrat ίφη , «τβίχ i ίιαφίρίμ&α irtpi purgatorii, de beatitudine animarum fan­
dorum , de potcftare Papr. Hrc audiens
Ephelinus, qui & ipfe ad difputandum eleAus Currar, non de omnibus, inquit, inllitui oportet diiputationem, quoniam non in
omnibus (impliciter differimus. Sed unum
dumtaxat Cedulo invcliigandum eft, atque
de

S

_____3>
/uno rtivTuvirAes.

Concilium Florentinum .

32

Attsto
«λλ· iA< mft /jiw i fa * w difpUrindum, nempe de proce/fionej
Cuatsri -flui-a*
*aya»,T» ttfi nts Inrtffvnut "Spititus Sandi, hoc enim prxfertim
r - ■
dogma Cmsisti
1441.
ri άγία Π.,ύματ®· . rtfl rim y£f /SvArpju fcirevolo: cetera vero omnia unius hor« *44*·
àSîtai ri ίόχρατ®·· rit f Λλλα rôtra , fpatio expediri poliunt. Quocirca de hoc in■ jaiât Ufa; àtaira a»wiï|· <ί^ζ» μ) rifi rira
Hitui coepta eft quvftio, atque parabatur
ή Μλ/(ι; ifiart. ae) i àyi» ΐητμτίζιτ». certamen, Λ fuper hoc admodum vigilabat
Χαι nypvrnr» irl rfir, ri»u ri και tenri·- unufqulfque ex parte fua, & vehemens (lu­
ζη ϊκαί'®· ürtf ri μΐρ*ι ivri
dium In certando adhibebat. Coepit igitur
ί^ξατ» rainn j rûnaS^· SioXiyt&ol A rpA- difputari in Synodo aprilis nona die anno a
λίρ &· rÿi pu Αχ 'ira àr> Xp<ü καί J.aAi· Chrifti incarnatione 1458. atque difputatum
‘f
*»» ri A
ilry; 1 X- eft menfibus XIV. nimirum ufque ad diem fexA'» <f. mù ΰχ Η/νχία» « χο» ri
· «àa’ tum Julii anni 14J9. neque partes otio va­
άγν»ίζί»το à/atÎTifn orvSf μαγχλτι. axi i cabant , fed magna utrinquecontentione cer­
àyu» rüv άγΰτα SitSiytro . aai y SiÔAiiit tabatur , atque certamen certamini ,difpuτχ» Si^At(i». rus i i E'pirn μι Ju- tatio difputationi fuce débat, donec M*r»ioifa<&· àvnAfyn» rpk ri ^avârarx, àrf- » eus Ephefinus, rebus jam In aperto politis ;
ifx rt» à/ü»a SttAiirat rije ίιαλίξίχ*. «1 j, 0 contradicere non valens, atque difeepran>anrai Tarif»; ά/$χμ!1ι»ι àr' airi ri i»f»ü do adhuc certare formidans aufugit. Ceteri
τατ fiâf^n. aai ri μίγαλατάτα unfit ri (ix- aurem patres ab iplomet facro patriarcha,
σιΑίχς, tô»t»c runinneav i» ri inuia / rimaxlmoque imperatore omnes in unionem
<e«. jpjLvvevTtt yàf ris iifài
•f
fidei convenerunt. Inveftigantes enim facros
ix*A>)«-ia». ail iûfimt «urirs cvp®ii»i»ro« r<ÿ eccleiie dodores ipli, iplilque dogmati con­
ίίχματ/, txfi.ar Situai» a>ai
Tt) ri
tent entibus repertis, rquum csiiiimarunt,
©ri t»»A>irip ,
à» W’ »Arii
fe potius eccleti» Dei. conjubgere > extra
fiat> h pha» If ra χαμτιαρ tuil r<j> χμ/μΛ· quam nulla fulger falutls fpc.-, quam mane­
τι ,
iSepia iii Tjr ;fia · ήνάΐιτα» rai·
re diutius in fepararione, & ùliitmare, in
»ι». wsrtf i» tü 3ίγμ*τι vrai aai i» τ;ΐ( quo nulla eil Iulus .Convenerunt igitur tam
aiirSït mpafaiiif. ratra yàf Sià fiafTUflar, in hoc dogmate, quam in rel>qu>s capiti­
tü» r>ji
SiSaraaAu» rnç>i<ra»Tef, ifj»
bus, omniaque dnCluruin eccleii* tcftimoniis
ΪξιΓάκΊΤα»
t*xA></,'j, χα^μίιτυ^.». infifai·
confirmantes decretum promulgarunt , quod
oi àfaiiji >μϊ ά^αλΛίά^Τη >j yi. λί· _ Ixtiric
_____ multum attulit eccielix, dicentes,
ywrr.·. ütm i» t:»
rîAtvavrrs «» iuri Cexultent cceli . dt latetur terra.. Sic igitur
τήν îarôf£rn> ri ranayift Ϊ1>ιύματ^· , ia decretum t .ixerunt, & eodem declararunt►
vS Ilarpbs *el ri Tii a-i»®aw£w/. tusi ri* proceflionem
~
~ . ...........
Sanâi
Spiritus ex Patre, Filio­
dit άςύμν 3ντία» μία» aai rip àurw a»ai
que , atque azymi confecrationem perinde
Tr» fatrà ri
γιιΐμίιιΐυ» . *«I rp τδ» valere , ac fermentati, tum animarum pur­
φνχΰν xaiafn» . aai ri» rü* iyit»» iri·
gatione m, Sanâorumque fruitionem, deni?|ue fummum pontificem Romanum iticcefλαντι» aai ri» èiafo» àfj^nfia rije P'difUff ■
SiiSi^p» Ti μαta fin
atai ra^it reorem beati Petri aperte definierunt. Quod
fizïri. àf τ»,μα»ΜΤι; àTaçsAraelt rt aai t- quidem decretum apoftolicis, rubrifque li­
juif Je γράμμαπ èi< ατατα» «i'x«/4>vUv «TtÇI»- teris lignatum, in omnia terrarum loca mifλα> · xtri τά»τ£ί βςιζρξβν xei ύμΑλίγιτα» . funi eft, atque omnia pacis amore, commu­
nique confenfu eandem fidem confeiTi funt,
mjù trvvtiumai' aai icfipyife-a» ίμϋ ptrà
ri P'wpv.s àf^itféuc. tai aùrlc j i E’®«r» peraâis facris una cum Romano pontifice.
t» rj à»ay»ûra rü ifi. ùa ijÇi- Ipfe nliam Ephefinus confenlit leaionl dezsrc 5 àriyfa^oi, rf^ar^i^·^· Siufia»· ered,
creti, noluit tamen fubfcribere, dilationem
»ι%λ·τ; yàf άντιλίγη» iru τφ^ρύ;. rijt ύ-Ο temporis pratcndens ; pudebat enim eum1
anxietate
adhuc
contradicendo
impie
pfyixe i» rrArg^einje ewy.ulgSM » of®-, Jv nimia ----------- -Jl
----------------l:----- '------:- ­
T»i μ;γάλ·ι iaaAarif s5 ipiufi»ria{.
ωμαι· tatem fuam aperire. Saetis igitur Deradis,
çt aai É AAUvici ■ aai
i/a^Srtfa rà ledum eft decretum in magna Ecclefia Flo­
rentiae , Latino, G recoque 1er mone, & utra,
pifr, iiftM àt ri Xf‘ni τ'» αΰμα. Un guru
ςέ;γηβι» üoref i if^~ ίιαλαμόά η . iq trrwt que pars jure jurando in facrofandum Chrifti
corpus fefe obftrinxir, fore ut ea om­
ΪΑαβτ τίλ<^- ·ί α·ήκ3<&-. Α'λΑ ητνς(ίψα< ι»
nia comploderetur, que in decreto ftatuta
KuveamwrirlAH, e ti.ytr aai rtmiTafai» ra­
ro» τχν cxareAr* . yfôfiu» χαι Arywv i»a»ria fuerant. Confiantinopolitn autem reverfus,
Mtr* rqt iffit ruiiii»· aAA' «x üpM·!** aai commovit, perturbavitque Orientalem ecTifï rürv ü iaa^niria
P'tyuis Cfo»riràt. clefiam, feribens, ac ioquens contraria fy*tîç«Aé το» Κορύ»α iriraon» 4»Sfa rârat nodl ftatutis. Curam & in id fuam conver­
eo$lix< τιται3£μί»ο» aai bsaAiysv £fiçcai» tit Romana ecclefia , miftb Coronenfi epilcoKuncmmHrvlA· 3ΐΛλ»γ3>ί»α4 fiÿ ri ΐ!φίη· po , viro omni fapientia inftrudo, theolo­
Confiant
Marϊ,α μι tYtn λίγα» · an Sik φόβο» τι>· ·» _ go
- Optimo
·
- inopolim,
.
- . ut
— cum
------------τβΰ»ατο λίγα» b Ι τβΑίβι. άλλα aaaâr» μία» Εco Ephefino difputaret, ne ullum amplius
aai S&rifa» ίιάλ»ξ<» ron^ot ν^άξα ri βα- fubterfugium haberer, dicens fe propter
metum
haÎois, Jr/ibuyi τη» SiaHÎi» . ϊ,^λ yàf iit“··■·” quemdam
·■“ caudam
·“ Tuam defendere
J
Jhaud potuiffe in Itali* partibus,- fed fxfla
tAto , v« qi.A» ίιαλίγιΑαι. *α'ι Mei pi»ai
i» rai; γντίακ runrafarrt rira» t ri» ri- ibi una , & altera difceptatione ex impera­
λι». 'ότι γ(μ>ι» και τα; »ήτα<, mù ir' iaé- toris mandato, certamen vitavit, & quam­
vis requifitus, noluit amplius difpurare ;
*“
ri »ί» ή ί*«,ν λΰμ>ι τολλΜί 3ιίφverum privatim , occultcque commovebat
omnem civitatem, fimulque infulas, dt ab
illo ufquc ad ptsfens tempus orta ab ipfo

pet­

33

Concilium Florentinum.

34

r>|v τιρίφηια» raûrUu nf- .pernicies multos pervafît, prxfertlm ve.roceAnno
ίλλ' inüi^. jù» iri^tipai ri; àvrü 3ve flIcbefrlmam ha ne ini'ulam · (a) Ail ille quidom
Cbiisti ra»,
nJsu/a«H«; rs
άλαζοΗβ, ίλαβίκ Irrefra·
.
promptam fubiit poenam tu* oftentationis,
1440.
Hjc iuru βλατφφΰκ mI iecuitiec. in ac dignam fane impietate , & impudentia , qua
H» -rj ecKuftfuiu^ iimbfy Ιμάχττο τή ykf ύ· fotus Oecumenicx Synodo adverfari aufus
τής auri xnaAurtut· ίλ«»> rot βίο» nati- eft. Cum enim refolutionis ejus tempus adveniffet, convolvulo correptus c vita mi­
ΐροψο ■ oi S tMW ραμι/ΓΜ re real irniti,
οΰχί,&Μ ίμβίοι τίλΗ tMÎM
. il T
gravit. Ipiius autem imitatores, St a flee I c
npiin&rti» ru Xpifl pAtitài ■ tuft' ImijUu i- (imilem huic finem habere prêtantes , jufto
füiftu àurvs rirp rü rpirp ri rgîe |άί· tuo judicio, Ch rifle rex, lingulis diebus vi­
•rryzopfavc.
rite nùrû biyoïc àro~ demus eodem prorfus modo interire. Nos
autem abjpfius didis recedentes, Sanftc
rfa<perrec rÿ ΰγίφ ri Oei enn^ipruf ,
Del ecclelic unionem amplexi fumus, atque
iftf!, «ai eùgine^a . 'len
rcAut tinfue·
ruififu uria . raüc τΰν 'itopifur ru ratifia» obfecramus, ut ad finem ulque in ea perma­
nere poffimus. Sandis patribus interccden9ρίτβΛΜΐ k (Mc ήμ£ι» iKhfri» ijp«{.
B tibus miterere noitri Deus nofter . ( b )

Felici ΑΊ umipapat, in concilia Florentino .

E

f

ί

i

1440.
(« > Défignare vi­
detur Cy>
pruiU ;
quod lî
admtfen*
inui, Joan,
ne* Plulu-

ge ahusrib
a Jufcphj
Metho­
ne ηίϊ IR
Ptlopvn·
neio epi*
fci>po quod
vifuni Al·
lit’o .
( A jscripi)tum hoc
,οιππι
><
Hufiadeno
**

Sane proximi, diebus in generali huju<
facri concilii congregatione, in ea nobis
prefidentibus , dilciftus filius magifler Julii
nu, de Planta legum doilor dt fifei noftri
na» prxfertim gravia , dt que io fcandalum advocatus, nomine dileftorum filiorum ma Grui Ii ludi*
ac divifionem publicam tendunt populi no- giftri Joanni, de Prato legum doflori, ,ip ne tribu­
biscommifli, neque praetereamus filentio, lius facri concilii promotoris, dt magiltri unt editoneque ullatenus Impunita relinquamus. SIC Veitini de Caftello, fiici earner* apoft«l>c*
ca 'enim quibus vehementer Deu» offendi­
irocuratoris, in legibus iiccntjati, publice nenfcs Et
quidem
amentabilem quamdam fub his verbis nue
<_
tur infequi vel ulcifci differimus, ad ira•
eodetn corelam expofuit ;
n<t
fcendum Itaque divinitatis patientiam pro­
. . due h*r
vocamus. Nam 8t culp* nonnulle funt, in ,, Quamquam, beatillime pater, vpfque alii
quibus culpa eft relaxare vindiflam. Juftum „ reverendiflimi reverendique patres, in hoc tinu fapequidem clt ac rationi confonuin, juxta fan- „ fdero generali dt ycumenico concilio in Spi- nuru
CTorum patrum fententiara, ut qui divina „ ritu fando legitime congregato, unam fan· hymni
contemnunt mandata, & inobedientes pa­ „ dam catholicam dt apoftolicam Romanam adiungiternis exiltunt fanétiombus , feverloribus „ eccleliam Spiritus fandus ex perfona Do- >ur ■
corrigantur vindirftis, quatenus & ceteri ta­ ,, mini noftri Jefu Chrifti in cantico cantilia committere vereantur, & omnis gaudeat „ eorum delignet, dicens : Una eft ctlumba
fraterna concordia, antique fumat feverita- ,, mea, perfefla mea, dt una eft malrii fua
tis & honeftatis exemplum. Nam ii, quod „ elefla genitricu , dt vas eledionis apoiioabiit, ecclelialbcam foilicitudincm vigorem- ,, Ius Paulus hanc eccleii* unitatem ipiiusque negligimus, perdit delidla difclplinam, D» que unitatis facramentum oftendat, in& animabus fidelium permaxime nocebitur. „ quiens : Unumcnrpiu tb- unui ffiriiu,r »
Jper vocationi!, «·«/ "
Oominut & una ft.
Refecande funt ergo putrid* carnes, & fcanet, unum btpllfma ,
unui Deu» , &,
biofa ovis a grege repellenda eft, ne tota
ut B. Cyprianus ait, unum caput eft, St
domusmaifa,corpus dt pecora ardçant, cor­
rumpantur dr pereant. Nam dt Artius, telle „ una origo , dt una neilrx fueeunditatis
B- Hieronymo, in Alexandria una fcintilla „ caufa adulterari non poteft, Chriili fporifuit: fed quia non eft ftatim opprctlus, to­ ,, fa incorrupta dt pudica clt, unam dotum orbem ejus flamma depopulata eft . Pre- „ muro novit, cujus cubilis landitatem caterea in perfona B. Petri Romano pontifici „ fto pudore cuftodit. Et alio loco idem
a Salvatore noftro ligandi atque folvendi „ Cyprianus : Non habet cccleiiafticam ordat» funt claves, ut In via veritati, de ju- „ dinationem, qui eccleii» non tenet uni­
tatem. Et ut Pelagius papa, ex verbrs
ftiti» tramite delirantes debitis ligentur ac
prcclaritlimi dodoris eccleii* B. Auguflicoerceantur poenis . Apolloiic» quippe....
ni, a (Terit, quoniam eccleiia nulla elle non
. .. exemplo didicimus, errantes s alios
in errorem mittentes, percenfuras eccleiia. E>, poteft, crcfcat, ut ea limul qur eft in
apoflolicx fedis per Tucccilioncm epifeopoflicas faran» elfe tradendo, , ut fjsiritus eo.
rum radice conftituta ; nihilominus ab itum (alvus fiat, ut dt tam ipli quam re.
piis, ut ita dixerim, eccicii* incunabulis
liqui blafphemaré dcdifcartt, de, ut beatus
quorumdam peltiferorum hominum effre­
inquit papa Sixtus, memore, fimus fub il­
nata libido hanc fandam unitatem ecclelius nomine prefidere ccciefi», cujus coqfix Cc indere dc lacerare tentât, adverlus
feflio a Domino Jefu giorificata eft , &
cujus fides nullam hrrellm umquam fo­ >, quos divina ultio & fandorum patrum
vet, fed omnes quidem hirefe, dellruit.ln- „ poftea audoritas iolurrexit .
„ Quiquis ergo hanc fandam dt imma· .
telligimus autem nobis aliter non licere,
quam ut omnes conatus noftro, ei caufr im­ ,, culatam ecclefi» unitatem au fu facril go
pendamus, in qua univerfalls ccclclix falus ,, & diabolica perfuafione temerare pra.·*
„ fumferit, hic, ut facri canones edocent,
tnfeftatur ·
,, alienus clt, profanus efl , hoftis eft.
Concit. General Tom.XXXV
C
„ Ha-

Ugenius epllcopus fervus Cervorum Dei,
Alfert
Marten.
ad perpetuam rei memoriam.
Vet. Mon­
Multa fanâorum patrum veteris ac novi
te. VIH. teftamenti exempla nos admonent, ut crimi­
Ρ»»·0«·

Ammo

-____
Anmo

y

*>

35

Concilium Florentinum.

36

Λ· etee ttitbm . Nonnnulli fiquidem perAnne
Habere non ootell Deum patrem, qui
univerfalis ecclefi* non tenet unitatem ; A
ditionis filii, & iniquitatis alumni, pau-^CatisTt
ci numero, & auAoritate leves, Balile*
14*0.
non poteft cum aliquo convenire, qui cum
corpore Ipfius ecclefi* & cum unlverfa
etiam poft tranflationem concilii, ouod
fraternitate non convenit-SI autem,cum
ibidem aliquamdiu viguerat, per fannitaprdpter ecclefiam Chriftus paflus fit, dt
tem veftram juftis Λ evidentibus, urgen­
eccletia fit corpus Chrifti, non eft dutibus & neceflariis ex caulis, canonice&r
biurn, quod qut ecclefiam dividit, Chrllegitime faAam, primo fanAiffrmam dc
fti corpus lacerare convincitur. Hinc in
univerfo populo Chriftiano defideratiflifchifmaticos illa vindiAa Domini volunmam Grrcorum & totius orientalis ec­
tare profeAa, ut Chore, Dathan & Abiclefi* unionem totis viribus ac omni do­
ron contra virum Dei Moyfen fchifma
lo, aftu & fallacia impedire conati funt.
facientes, hiatu terre una abforpti funt,
cum prxdiAi fcandalonnn
,, ceteris ccelefti igne confumtis ; idololatria
patratores, qui Bafile* remanferant, ip„ vero gladio punita eft , /t exuftio libri
lis Grreis in promiflione defeciflènt, iit
,, bellica exde dt peregrina captivitate vinab ipforum Grrcorum & orientalis ec­
B
clefi* oratoribus percepi flent, fereniilij, dicata.
n Denique quam fit infeparabile unitatis famum principem dominum J.ohannem Pa,, cramentum, dt quam fine fpe tint, perdiIrologum Romeorum imperatorem, ac
„ tionemque libi maximam de indignatione
bon* memori* Joleph Conftantinopolita„ Dei acquirant qui fchifna faciunt, dt renum patriarcham,cum aliis piuritpisprx„ liAo vero ecclefi* fponfo, (ibi pfeudo
f’ latis ceterifque orientalis ecclefi* viris,
,, epifeopum conftituunt. In libris regum
ad locum pro celebrando creumenico con­
,, feriptura divina declarat , ubi cum a
cilio vfle venturos,ac fanAiiarem veftram
„ tribujjuda dt Benjamin decem tribus fcisrdures prxlatos & oratores cum nonnul,, f* fuilicnt, & relido fuorege, alterum
is galeis multifque cum fumtibus & ex­
„ tibi foras conftitutlfent, tn4i/miui eft,
pends deftinafle; ad difturbandum prxfa,, inquit, Domrvur omit fetior Ifrael , & tittorum imperatoris & Grrcorum adven­
„ Jit ter m Jtrcftiaucm , J itet tbjictret tor
tum , quoddam detefta bile monitorium con­
,, 4 fecit fu». Indignarum Dominum efle ditra fanAjtatem veftram . & reverendiffi,, xit, dt eos in perditionem dedifle, qui
mos dominos meos, dominos S. R.E.car„ ab unitate diflipiti, alterum .libi, regem C d i na les decernere aufi funt, & ex poft
„ conftitutlfent, dt tanta indignatio Domini
cum prxdiAos imperatorem dt patriar­
„ extitit adverfus illos qui fchifma feceranr,
cham aliofque orientales venire percepif„ ut etiam cum homo Dei ad Jeroboam miffent , quamdam facrilegam fufpenfionjs
,, fus effet, qui ei peccata fus exprobraret,
ab adminiltratione papatus contra veftram
„ atque ultionem futuram prediceret, pafanAitatem de faAo fententiam protule­
„ nem apud illos edere dt aquam bibere verunt. Quibus allifque eorum nefariis co­
a, taretur: quod cum non cuftodilTet, dt connatibus ,autibufque facrilegis non obftan„ rra prxeeptum Domini prandiffet, ftatim ,, tibus, cum veftra hujufque facri concilii
„ divina cenfura pcrcuflus eii, dt inde re- „ pervigili cura, multifque laboribus affum,, grediens, impetu ac morfu leonis in itl- ,,
■ tis , variifque disputationibus adhibitis,
,, nere necaretur. Ex quibus, ut B. Hicro- ,, tandem divina ndferatio concefliflet, ut
,, nymus a fler it, nullus jam dubitaverit, fa- ,, prxdtAum Grrcorum dt orientalis ecclea, citius fchismatis fceleratius efle commif- ,, fi* fchifma, quod per quingentos ferme
,, fum, cum fit gravius vindicatum.
,, annos maxima cum totius populi jaAura
,. S<ne cum obm in facro generali conci D
Chriftlaoi duraverat, de medio ecclefi*
,, lio Conftantienli veteranum illud ac per- „ tolleretur, dt optatiffuna unio, qu* fieri
„ niciofiflimum fchifma , quod ecclefiam Dei ,, vix pofle credebatur, occidentalis Λ oricna, Λ Chriftianam religionem magno cum ani· „ talis ecclefi*, lumina cum concordia fe„ marum interitu , dt non folum hominum, „ quefetur , ex tam fanAu veftris dr hujus
„ fed multarum quooue urbium dt provin- „ facri concilii operibus , qui potius vehe„ ciarum ftrage crudeli dt diuturno rrfor- „ mentiflinre admirari & fumniia cum laua, bo afflixerat atque vexaverat, fuiflerper ,, dibits dt exultationis jubilo, prout tota
„ omnipotentis Dei ineffabilem mifericor- ,, reliqua Chriftiana religio fecerat, vene„ diam, muitorumque regum dt principum ,, rari debebant, & gratias Altiflimo de tam
,, tam eccletiafticorum quam fecularium, ,, admirabili dono referre, crudeliores &
M multarum infuper univerlitaturo, aliorura- t, obftinatiores effeAi, volentes potius prxw que Chrifti fidelium infinitis laboribus dt „ diA* nequiffim* bellus eorum jam con„ anguftiis , expenfarumque profluviis tan- ,, ceprum incendium , cum totius relpublic*·
„ dem aliquando fedatum; dt univerfalis „ Chriftian* ruina, ad exeeutionem dedu,, ecclefia, tam per eleAloncm felicis recor- £ ,, cere , in reprobum fenfem dati, fame fee
t, dationis domini
<
Martini, quam port ejus „ prodigi, & proprii perfecutores honoris
a, obitum per indubitatam, tinceram, unafrttfefti temeritate peflifera unitatem S. f· eflefti ■
„ nimem .atque canonicam fanAltatit veR. At univerfalis ecclefi*, ac inconfuti„ ftr* ad apoftolatus apicem affumtionem,
lem Domini tunicam, quantum in eiseft,
„ crederetur optata CunAis pace gaudere;
fcindere moliti funt, ôc ipfius pi* dt fan*
„ ecce rurfua cum Jeremia propheta multis
Αχ mattis uterum viperinis morfibus la»
cum lacrymis dicere compellimur: Ex/tnia re.
ecce torbetio. Et.
„ Horum dux & princeps ac totius tam
» flevtoiur ftcrti,
M iterum cum lfala ; Exfttieviiectc lute»
» nefarii operis architcAus extltit primo·
geni*

,,
'nxisri „
1440. „
„
„
,,
„
„
,,
,,
,,
„

J7

Concilium Florentinum.

38

Anwo » genitui ille fatan·, Infeliciflimus A mede· „ res pro magnitudine facinoris enarii»r>. Ammo
Cutisit >1 us, olim Sabaudi* dux ft princeps, qui ,, Vincit namque officium lingua tanti Ice ChbisTi
», jam diu ifta animo Tuo pnmeditans, ft » Ieris magnitudo. Sed, ut video, bcatiffi1440.
«4d°·
» ut a plerifque afleritur, preftigiis, Tot* » me pater et reverend Hfimi reverendique
<> rlletils, ac phantafmatibus nonnullorum „ patres, jam tempus e(l magis remedii,
», infclicium hominum ac muliercularum » ,, quam querela. Ecce enim fanAa mater
» qui fuo Salvatore reliAo, retro poft fa- „ eccleiia, qua in perfona fanAitatis tu*,
», tanatn converti, dxmonum illufionibus » fui indubitati fponli , (incera perprius uni­
„ feducuntur, qui vulgari nomine Stregnes „ tate et pace gaudebat, referatis lacryn vel Srregones feu Waldenfes nuncupan- „ niarum fontibus, multis cum fufpiriis ac
« tur, & quorum in patria Tua permagna », tinguiribus , ad te fponfum fuum, ad
r> copia efle enarratur, feduAus dudum ante ,, vos reverendiffimos et reverendos patres,
», aliquos annos, ut tnonftruofum Ce caput „ qui citis in parte follicitudinis, et ad hoc
»» in Dei eccleda erigi aliquando faceret» „ (aerum et occumenicum concilium evo­
»» eremite habitum , vel potius faIfillimi hy- „ cati, clamare et vociferare compellitur :
,, pocrit* affundit, ut fub ovina pelle , agni ,» Miferemiai met, mtferemini met, fatum
t, fpecle, lupi feritatem indueret; ac de· 8 „ e>ar amite met; Vifcera namque mea ama­
», mum procedente tempore Ipfis Baffle* », ritudine funt repleta. Nam vineam Dei
h ev'ffentibus confocderatus, vi, fraude, », Sabaoth vulpes exterminant, et Chrifti
„ pretio, pollicitationibus ft minis, ma- „ inconfutilem runicam impii lacerant. Ex,, g nam i piorum Bafileeniium partem, que ,, fargat ergo Deart tb· Jtfffjentar omaet tat,, tue dittoni Ceu tyrannidi fubdita erar » ut ,, miti </«r;cttu, beatiffnne pater, cum
„ fe in idohim ft Beelzebut, ipforum no- „ omnia adeo minifefta fint prxdiAa , pu­
h vorum dxtnonioruiD principem adverfus
„ blica et notoria , quod nulla poffint ter­
,» CanAIratem veftram» veriflimum Chrj/li vi- ,, gi verfatione celari, nrc excufatrone de­
j, carium ft Petri fucceflbrem indubitatum „ fendi , in virtute Alüfliini, una cum hoc
t, in Dei ecclefia,indixit. Itaque eumdem in- „ facro concilio, exurge, et judica caulam
s» feliciflimum Amedeum infatiabllis ft inau,, fponf* tu*, er memor eflo filiorum tuo­
,, duc cupiditatis hominem, ft quem fem„ rum . Attingere glajio tuo fufer femur
„ per avaritia , que fecundum apoftolum », tuum fottaitjfmr. IntenJe, fro/gere fr»», eft idaZor«a« ftrvttut, excrea vir, Illa fee», teje, ft regna , et dic una cunr Pfalmi»» lerariflïma fynagoga» perdiritlimorum ho- C„ fta : Perfequar tnimttor meot , ft tonten minum colluvies, ft totius Chriftianita- », ram, ft ma revertar Jouet ennfumam eor.
», tis erubefeenda fentina, certis ad hoc ne- ' ,, Coafumam & eonfrtagam, ft aoa toufur„ fandiffimis hominibus, vel potius demo„ 'geat, taJeat fub feJtbut mrit. Nec enim
„ nibus fub hominum fpecle ft figura la„ decet tam nefarium facinus abominan„ tentibus, pro e led ori bus feu vertus pro,, dumquq portentum fubdflfitnulatione trans­
η fa na roridus depuratis , tandem In ido- ,, ire , ne forre impunita temeritas atque
„ Ium & veluti quamdam Nabuchodonofor „ malitia inveniat fucccilorem , fed pottus
,, ffatuam in Dei eccleiia erexit ; ipfeque „ punit* tranfgreffionis exemplar retrahat
„ etiam fuorum facinorum furiis agitatus, >» alios ab offenfa.
„ in profundum malorum omnium defeen„ Exemplo itaque ipfis Moyfi viti Del per
,, deos, more Luciferi, /*««,<«, inquir, fe- „ fanAitatem velham et hanc fanAam fy„ Jem meem ta Aquilone, ft era fimilir jfl· », nodum univerf* plebi Chriflian* dicen­
μ ttffimo. Er tic prediAam eleAionem, im,, dum efl : ReteJtte a taberaatultr bomtnum
,» mo verius profanationem de fe faAam, ,, imftornat. Exemplo etiam beatiflimi Leo­
„ qux perpiius qinto mentis eftu ft animi D„ nis pap* prxdeceflbris tui, qui fecun­
„ anxietate quxffverar , fumma ft dctefta- „ dam Ephefinain fynodum fubmovit , et
», bilt aviditate ampleAcns, papalia indu- „ Diofcorum Cuofque fautores et fcquaces in
m tnenra, ornamenta ft infignta affirme re „ Chatcedoncnfi , quam poffca inliituit, Cy„ ft inducere, ac pro Romano ft fummo „ nodocondemnavit,aborumque fummorum
„ pontifice fe gerere, tenere, ft exercere, „ pontificum pr*deceflbrum tuorum, qui
,, et a quibusdam pro tali venerari fe fa- ,, femper infurgentes in Dei eccleiia h»re„ cere non exhorruit; et infuper litteras ,, fes et fchifmata cum ipforum auAori„ fuas bulla plumbea Romanorum pontili. „ bus, fautoribus, fequacibus , a Dei ec­
,, cum more buliatas , in quibus fe Felicem, „ cleiia et communione fidelium facratiflimo
„ cum Iit omnium mortalium infeliciflimus, „ Chrifti corpore eliminarunt, et aliismul„ appellat, et cum quibus in plebem Chri- ,, tiplicibius et condignis poenis exigente ju,, ft i di ver fa fuarum artium venena conatur M ftitia afflixerunt , hanc novam rabiem in
,, effundere, ad quamplura et diverfa nmn- „ tuam et fanA* Roman* ecclelix fponf*
„ di loca feribere et deftinare, fimlliter non „ tu* inpitiain, et totius Chrilliam populi
n expavit.
E „ apertiflimum fcandafum conflatam, hoc
„ Quid hic primum querar, oeatiffime pa- ,, facro oecumenico approbante ft auxi„ ter , et racratiflima fynode , aut quid pti- ,, liante concilio, condigna penaruin exag­
,, mum accufem, aut qua vi vocis, qua gra- ,, geratione uicifcere, et pixdiAos impios
,, vitare verborum f quo dolore animi, quo „ tam prodigioli fceieris patratores, una
„ nimbo, aut qua orationis procella tantum ,, cum eorum hr relia rcha infclicilfimo , et
,, facinus-depiorem? Qux orario tanta af- „ vero in Dei eccleiia antichrilio , cumque
», fluenti* ubertate decurrens fcelua hoc te- w omnibus eorum fautoribus, adhxrcntibus
,, terrimum, nedum fatis digne defleverit, „ er fequacibus, et prxfertim nefandilfunis
m fcu expreflerit ? Non porell profeAo hcc ,, eius ckAorlbùs feu verius profanatori■ C i
bus

-

___ .

39

Concilium Florentinum.

40

Anno „ bus, omnipotentis Del et beatorum Petri

ΑΜΝΟ
lis in ipfo ortu , adjuvante Domino , cujus
C*lltTib et Pauli apoftolorum ejus et tua au- * res agitur, radicitus exftirpetur, una cum CuaisTI
*+Ρ· Η Aoritatc, perpetuo anathemate a limini­ hoc facro concilio, tine cunAatione qua-, «Μ°·
bus fanA« Del eccleli* remove et fegrepoflumus, juxta canonicas fanAiones adhi­
» ga. Ahrjciatur Ipfeomnefque prxdiAificut bemus remedium .
antichrHlus et invXfor ,et deftruAo totius
Attendentes igitur memoratam promoChriftianitatis ; nt<· aliqua ei omnlbufque toris dk procuratoris petitionem eflè juflam,
prxdlAis fuper hoc aliquando audientia
ac divino & humano juri ponforçam, liccr
refervetur, lintque ab omni eccleiiaflico prxdiAa (celera & exceffus lint ufque adeo
et mundano gradu et dignitate quacum­
publica & hotoria , qued nulla polfint terque ipfi eorumque poderi et fuccdfores givcrfatlone celari ; nec alia foret informa­
une reclamatione privati, omnefque per­
tio neceffaria ; admajoremtainen cautelam,
petuo anathemate et excommunicatione certitudinemque prxmiffbrurn , facro appro­
h damnati exiftant, et cum impiis , qui in bante concilio , nonnullis inlignibus viris ex
judicio non refurgent, computentur, om­ omni ipfius concilii flatu commifimus, ut
nipotentis Dei contra lie iram fentiant, le de prxmiflis diligenter informarent, &
et lanAo uin apoftolorum Petri et Pauli, ® qux per hujuimodi reperirent informatioquorum prxfumunt ecclcfiam confunde­ hem, nobis At ipfi facro concilio referrent,
re, in. hac vita et in futura furorem fenlidcm vero commilfarli fuper prxmiflis,
tiant. Fiat habitatio eorum deferta , et quantum pertinet ad hujufmodi fchifmaticx
in eorum habitaculis fcu tabernaculis nul­ pravitatis indagationem , diligenti habita inlus inhabitet. Flant filii eorum orphani, ?|uiiitionc , nobis & ipfi facro concilio in.
et uxores eorum vidux*. Orbis tefrarum
ynodali congregatione ea qu» per fide di­
pugnet contra ecs, et omnia fint eis ele­ gnarum pertonarum examinationem repementa contraria, adeo quod abjiciantur, cerant, fideliter retulerunt. Et tainen quam­
exterminentur, et aboininentur ab omni­
vis fuper his tam publicis , nunifeftis & no­
bus, ut cis perpetua egeftÿtc fordentibus , toriis, fine alia cxpeAatione, pej poenarum
Iit merito mors iblatium, Ac vita fuppii(everltatem , juxta fanAiones canonicas ,·in
cium, et omnium fandorum merita illos' prxdiAos flagitiofos <Sc fcandalofos homines
contundant, cf in hac vita fuper eos aper­
animadverti potoHTet , nihilominus nos &:
et cum
.. tam vindiAam oliendinr,
------------- Chore,
-------hxc fanda fynodus, omnipotentis Dei imi„ Dathan, et Abiron debitam portionem'-tantes clementiam, qui non vult mortem.,
„ fufeipiant; et tandem , nili ad cor reverfl peccatoris, fed ut magis convertatur & vi„ dignos pocnitentix fruAus egerint, et fan--*■
----- : ----------------------pietate
1----*’ decre
*----- ­
vat, omni
qua poflumus
uti
,, Aitati tux ι-t umverfali ecclelix pro tan . vimus, At quantum in nobis eft agere, ut
,, torum reatuum immanitate digne farisfepropofita manfuetudinis vja ad cor reverta­
,, cerint, cum impiis In infernas tenebras
tur , dk a prxdiAis refipifcafur eXCcflibuS,
,, recondantur, ad aeterna fupplicia digno utjpfos tandem, ficut filium illum prodigum,
s» Dei jud icio deftinati. Nos autem omnes
ad gremium ecclelix reverrentes , benigne
,, et univerfos Chrifti fideles, qui prxdiAos fufeipiamus, & paterni caritate ampleAa„ hxrefiarchas eorumque nefandiffimum ido.
mur .
,, ium rt antichriftum meritis blafphemiis
Ipfum igitur Amedeum antichriftum, <Sr
,, exfecratnur, et te Chrifti vicarium et dipf^fatos eleAores, feu verius profanatores,
w gniflimx ecclelix fponfum confitemur, et Ar quofcunique eidem'Amcdeo credentes,
,, devota reverentia et conftant.ifidectobe- adherentes, receptatores, & quoqimmodo
„ dientia veneramur , omnipotentis Dei gra- faventes
. ..., r
. vilcera
_____ ____________
_
per
mifericordix _____
Dei no” !'* pr"l-cR,at \aufl°ritis beatorum Pe- D Ori, & per afperfibnetn prëtiofi fingtdids do.
... et Pauli
r*. i. ef tua
. .. ab omnibus
l . peccato
. ­ mini nuftri Jefu Chrifti, In quo & per quem
fri
rum vinculis abfoivat, et in hac peregri­ humani generis redemtio Ar fanA « matris
natione omnibus benediAionibus repleat, ecclelix xditicatio faAa efl. ex toto corde
» et fua tandem ineffabili miferationc ad hortamur, precamur & obfccramus, ut ipxterna gaudia perducat· Amen.
lius ecclelix unitatem , pro qua ipfe Sal­
Nos vero » ut primum fide dignorum re­ vator tam inftanter oravit ad Patrem, vio­
latione tantam percepimus impietatem foris lare amodo defiftant, fraternam quoque dicomniiffam , magno quidem , prout decebat, leAioncm ac pacem, quam totiens & tam ac­
dolore A.’ moerore affliAi ibmus, tum firo curate idem redemtor tranfiturus ex hoc
tanto ecclelix tcandalo nuper exorto, tum mundo difcipulis commendavit, & fine qua
pro animarum eorum , qui talia perpetra­ pec orationes, nec jejunia , nec eleemofynx
runt , interitu , & prxfertim ipfius Amedel Deo abeeptx funt, fcindere dt-k^erare exantic hrifti, quem in vifcerlbus coiupleAe- pavefeant, Λ· a prxdiAisquantociur tam perbamur caritatis, cujufque preces At defide- niciofis At fcandalofis prorfbs defiftant exria, quantum cum Deo potuimus,)exaudire E ceffibus , inventuri profcAo apud no* & hoc
Temper curavimus; & cum jam dudum
idum _
adfactum concilium , fi effcAualiter paruerint,
verlbt hujuimodi abominationfta , juxta no- prouttenentur,paternx in omnibus caritatis
(Iri paftoralis officii debitum, in animo ge­ affèAum. Et ut ipfos , fi forte jufliti» & vir­
ramus falutaribus providere remediis , nunc tutis amor a peeçato non retrahat, perna­
tamen publice in facie ecclelix ad occur ren-. rum terror & rigor coerceat diiciplinx, prxdum his malis rcquifiti, celerlu» atque in- fat os Amedeum antichriftom, eleAores, i ra­
(tantius pro detentione ecclefix infurgere , mo profanatores, credentes, adherentes,
& tanto feeler i obviaredtf ponimus. Quamreceptatores & quomodo libet faventes, eo­
obtem ut rrs ilia tam enormis & cxfccrabi- dem facro approbante concilio, requirimua

&

Concilium Florentinum.
Ι44°·

44

idem moniti, quod ad Ipfos non pervene- Anno
ti«, ac fub anathematiiationis & criminum Λ rit, Si eamdem monitionem ignoraverint, Cstatsti
144°·
hzrefis ac fchifmatis St l»f« majeffatis, in nullam poflint pertendere exculationeni, vel
quibufeumque contra tales ab homine vel ignorantiam allegare ; cum non iit vero li­
a jure infliAis pernis diftriAe prccipiendo mite , quod ad cos remaneret Incognitum
mandamus .quatenus infra quinquaginta dies, vel occultum, quod tam patenter omnibus
publicatur .
ab affixione prefentium immediate fequenVolumus etiam , Si apoflolica auAoritare
tes, ipfe Amcdeus antlchriftus pro Roma­
no pontifice ulterius fe gerere ac nomina­ decernimus, quod hujufmodi notii a moni­
re deliftat, nec per alios , quantum in ipfo tio iit eisdem valvis feu portis intimata per­
eft, haberi ac nominari pro tali fe patiatur, inde valeat , Sc plenum robur obtineat fir­
infigniifque papalibus ac aliis ad Romanum mitatis , diAofque monitos peraiAet , qua­
nontificem quoquo modo fpeAantibus, nul­ cumque conltitutione contraria non obftantc,ac fi eifdcm monitis At eorum lin­
latenus uti de cetero prarfumat ; memoratos
vero eIeffores , immo profanatores» adhe­ gulis intimata ac - inlinuata perfonaliter &
rentes > receptatores ac faventes , ulterius prelent ialiter ex titillet , ne tandem moniti
Ipfi Amedeo in hoc fchifmatis crimine non “ Sc citcti przdiAi Ipfum concilium Se curiam
Romanam , communem omnibus patriam ,
aififtant, nec credant-, adhsreant, vel fa­
locum fibi minus tutum , & propter prrveant , quoquo modo per fe vel per alios,
direAe vel indircAe, in quovis qu*fito co­ mitfa aliafve inimicitias, vel ex caufn alus
imminere periculum in veniendo, ftando dc
lore. Sed tam ipfe Amcdeus, quam prediAi
redeundo, ad cxcufationis fu» velamen lorelcAores, credentes, adherentes, recepta­
tores,' & fautores, nos in verum Romanum fan allegent, ipfos tenore prurientium tec li­
rantes, univerfos & fingulos patriarchas,
iiontificem, ac Chrifti vicarium, dr Petri
egitime fueceffbrem habeant, recognofcant, archicpifcopos , epifeopos At alios ecckfiarum , monade, iorum prêtâtes, & clericus
Si venerentur i nobifque tamquam patri Sc
ac perfonas ecclefiailica* , necnon duces,
paftori animarum fuarum reverenter pareant
marchioncs , principes, potedates, capita
& intendant, ac de iis infra prxdiAunu
neos, Si quotcumque alios officiales Si eo­
terminum nos At hoc facrum concilium le­
gitime certificate ftudeant .* ita ut de eorum rum loca tenentes , necnon communitates,
univertitates civitatum, catinorum, oppivera obedi entia nullus dubitationis ferupuC dorum , villarum & aliorum locorum, te­
lus valeat remanere.
nore prefentium requirimus & exhortamur,
Si Amedeus, eligentes, credentes, adhé­
ipfifque patriarchis , archiepifCopii, rpifeorentes, receptatores, ae faventes prxdiAi
pis Si aliis pr»latis, cetcrifque fubditis no
fecus. quod abfit, egerint, feu przmitfa oItris diftriAe mandamus, quatenus prxfsmnia Si lingula Infra terminum przdiAum
tis monitis Si bonis aut rebus eorum nul­
cum etfeAu non adimpleverint, ex tunc prout
lam inferant, nec ab aliis , quantum in en
ex nunc, huiufmodi poenas incurrere ipfo
fuerit, permittant inferri injuriam utri offaAo volumus ac decernimus. Et nihilomi­
nus faventes przdiAi conpinAim feu divilim fenfam ·
quinta decima die prxfatum terminum im.
Nulli ergo omnino hominum , Stc. Si
mediate fequente,(i non fuerit feriata, a- quis, Stc. Datum Florenti* in fcilione pu­
lias proxima fequente non feriata , compa­ blica fynodali, in ecclefia B. Mari* Novel­
rcant perfonaliter coram nobis <Sc pr»Iato le folemniter celebrata, anno Incarnationis
Dominiez millelimo quadringcntelimo quaconcilio, ubi tunc erimus, ad videndum Si
audiendum fe, & quemlibet eorum, etiam dragefimo , XIX. calendas Aprilis, pontitinominatim, quos dt fic citamus ad dienu D1 catus noftri anno I.
eumdem , declarari fchifmaticos , biafphemos, Sc tamquam hereticos, Si reos crimine
I N S K QJ/ HNSOPOSCULUM
Irfr majeflatis, fore puniendos , ac cenfuras
J‘tnn:i de Tarretremjta
At poenas prxdiAas incur rille, Si alias infli­
gi , prout vlfum fuerit Si juftitia fuadebit :
Praemonitio ejusdem Authoris.
certificantes eofdeni & èorum quemlibet,
quod five venerint, five non, At fe paru i fle
non oftenderlnt , ad declarationem przdiUoniam non homini* Ted divinitatis efAarum poenarum, juftitia mediante , pro­
te convincitur omni» inconculfe tunecedemus, eorum contumacia vel abfentia non
re in memorial ut ca. de veter, iur.
obftante , procelfuri ulterius ad aggravatio- enucleando, I. ia«n, §. fi quifeumque ; ob
nem At reaggravationem, prout juftiti* ri­ id inter alia* caufa* fiter* nobis a divina
gor poftulaverit , At eorum demerita ex­
Crevidentia date fint, ut ea qu» pro de­
egerint.
dicate ccllul* memorialis fixa permanere
Ut autem hujufmodi noftra monitio ac E non poflunt, fed cum tempore dihberentur ,
citatio ad eorumdem monitorium ac citato- faltem
' ‘
>·- .<··._ rfu­
literis viverent, et- ad· notitiam
rium, aliorumque quorum intereft notitiam turorum perpetua firmitate durarent , arbi­
deducantur, cartas live membranas eam_. trati fumus bonum efl'e ut ea que fu peno­
continentes eccletic B. Mari» Novell* de ribus diebus inter reverenditfimos patres er
Florentia At palatii noftri apud eamdem re­ dominos meos, videlicet rcverenallTunum do­
el efiam fill, & ecclefi* cathedralis Floren­
minum fandi Ange Ii, et dominum Morincn
tin» portis five januis affigi faciemus, quo fem , et me tituli fandi Syxti presbyteros
monitionem eamdem fuo quafi-fonoro pr«- cardinales per fanAiffimum dominum noltrunt
conio.ac patulo indicio publicabunt, ut iEugeniuiu deputatos fuper petitionem illuftris-

Aknq & monemus, Sc in virtute fanA« obedien-

43

Concilium Florentinum

ftriftimi domini regis Franci* de celebrando removere fcandal* de jnedio populi fib i coraΛηνό alio generali concilio in tertio loco et re­ Amiffi; coin autem fcaudalis, qu» nunc funt
>a cccleiia Dei, non videatur poffe provi­
verendos patres domini oratores prefati do­
mini tegis fuper materia anrediAa Caplen- deri quan> per .convocationem tertii con­
tiftime ventilata et difputaya fuere, ad futu­ cilii» videtor quod fanAiffimus dominus no­
ram rei memoriam et ad utilitatem legen- fter graviffime peccet non affentiendo peti­
tionibus regis domini Franci». X. quia Ii
tium commendaremus feripture ·
dominus noder refugit congregate conci·
Collegia f:r doatiauai tardinaleai fa»fh
bum univerfale, videretur apud multos ti­
Sjxli ttmfort fanflijjîiui Joanai noflri
mere de juftitia fua ; et ita retraherentur ·
Eugemi fafa IK. fuftr fttttione /adevotione fanAitatis fu* . XI· quia Baiilicnaunt rtgts Fraudrt, ut aliud ttr·
fes petentes congregationem tertii concilii
tiu» celebraretur univtrfalt
ad oftendendum juftitlam et legitime cunila
toutiliuat.
faAa per eos effe contra fanAiifimum domi­
Quod autem convenientiflimum effet con- num nt-ftium; fi fanAiffimus dominus noder
vocare tertium univerfale concilium vifi _ refugit congregationem tertii concilii » plufunt oftendere rationibus fubfequentibus “rinn converterentur ad Bafilienfes creden­
oratoresiiluftriflimi regis Franci*. Primo, tes illos habere juftitiam. XII. quia fi do­
ex ca : Ji duo coutra far
In 9. did. 1. minus noder non vocet concilium » ftcut pe­
fecundo, ea ca: frtqurnr , concilii Conftan- titur ; timendum eft quod principes f«cuticnfis , tertio, ex praA:ca antiquorum pa­ Liet authoritate alterius congregentur ,
trum, qui pro fedandis fcifmaticis leguntur quod edet multum fcandalofum pro fanAiadunafle concilia ; ficut proxime praticatum
tate fua . XIII. dicebant quod dominus no­
fuit in concilio Conftanticnfi : quarto, quia
der non deberet confidere in principibus ,
contra pcteftatem fuiumi pontifice refpequia non funt firmi ; n'fi enim femper acci­
Au conciliorum funt vari* opiniones At
piant, cito vertunt tetgum. XIV. quod mul­
valde contrarie, Bafilienfes enim In fuis
tiplices principes tenuerunt Bafilieniium con­
difinitionibus illam nimium fupprelfcrunt ; gregationem facere concilium univerfale,
concilium vero Florentlnum illam videtur
etiam poft tranffationem faAam per domi­
plurihium exaltafle . Quare pro declaratio,
num noftrum ; nec crediderunt quod Ferra­
ne hujus materi* qu» tangit fidem, vide
rii aut Florenti* celebraretur fynodus unlsur non modo conveniens, fed necelfario con 1f-verfalis. Quare videtur necefiario convo­
gregare tertium concilium pro illuminatio
candum tertium concilium, quod indubirane populi chriftiani. Quinto, apud multo,
'um haberetur ab omnibus. XV. quia nlft
funt tcrupula con fcient ia tum, quia vari*
dominus noder velit convocare hoc tertium
Confiant >« et Balile* et hic Florenti* funt
concilium videbitur confirmari quod hodie
faA* definitiones circa materiam fidei, qu»
multi de eo referunt, quod fanAitas fua
fibi ad invicem videntur repugnantes: et
odit concilia univerfaiia; quorum tamen Aufunt hinc inde magiftri et doAores varia faguftinus feribens ad Januarium dicit falupientes et docentes: videtur quod dominus
oerrimam ede authoritatem.
. noder teneatut pro ferenitate confcicnt'aQuod vero convocatio tertii concilii in
rutu fidelium tertium convocare concilium;
hoc tempore non fit conveniens per reve­
quia alia vta non videtur effe aptior , quia
rendos dominos depuratos multipliciter o
etfi fedis apoftolicc authoritas potcftatis~.it
ftenfum eft .prsfupponentes pro fundamento
fupremain ecclelia Dei ; authorias tamen refirmiffimo quod fynodus Florentina fit ver*
•
pugnanone videtur effe major in concilio __ fynodus
________________
oecumenica, ; dubitare enim de hac
stc. u ni verfali. Sexto, quia reformat io ecclcfi*, D fynodo eft fcandalofum & periculofum ia
pro qua fynodus Balilientis fuit fnftituta, ■tide, quod ei fummus Romanus pontifes, cu­
nondum eft faAa neque Bafile» neque Flo­
jus a domino totius ecclcfi* cura commiffa
renti*, & nihilominus eft neccflaria, neque
eft , non ptxuerit pro reduAione tantorum
commodius fieri poteft quam in concilio uni- populorum errantium a via veritatis conci­
vetfali. Septimo, quia ncceffario videtur dan­
lium de BafiIeatYansferre,aut illo diifoiuto
da aliqua regula circa ufum poteftatis apo. aliud inftituere, non videtur, bene fapere
ftolic» ; quia videmus plures fummos pon­
in fide apoftolici principatus , neque de fide
tifices fepenumero abufos fuiffe hac pote- divin* providencic in gubernatione populi
ftate in magnum difpendium ecclefiaruau chriftiani. Immo videtur manifefte error
particularium et regnorum chriftianitatis ; contra articulum aua faatta». Tum fe­
quoo convenientius non poteft fieri quam cundo , reddita enim dubia ifta fynodo, red­
per concilium univerfale.Vlil.,quia multa
derentur univerfa in ea definita dubia, &
mala d>Aa , fcrlpta, et predicate funt per reduAioGrccorum, Armenorum & Jacobimultas provincias per damnatiffimos Bafilien- norum
__________________________
ad Romanam ccclefiam, In nuximuio
fes,et delata funt ad aures principum de E fcandalum totius populi chriftiani. "Scundi
..a
- fanAilfimo domino Eugenio, unde nonnulli prrfuppofiro argutum eft fic: primo que
fcandaliiati funt. quare videtur quod fan- non
- —
■
fir- conveniens
convocatio tertii concilii
ftiflimus dominus nofter inftar Leonis, Xi- gratia dilcutiendi ea qu* in hac fynodo de­
fti. Damafi fummorum pontificum deberer
terminata funt. Et primo, quia contra in­
congregare unum tertium concilium , in quo ditura fanAorum patrum , feribirur enim in
fe purgaret, et innocentem oftenderet * ea, Majorer, 24. q.t. uiajont divtaa i"fftcriminibusimpofitiscoram p'atribus ecclcfi». ratiout ttruruttr , nnrffaria fratat/rrant,
IX. fanAiffimus dominus nofter cum fit pa- ut auod tina uaaetquautqttt barrjtai taatlrt
ftor chr illuni populi tenetur de jure divino idtfi ttaduaata fcmtlfindat fra jidti tear·

Anno
‘44°·

45

Concilium Flopæntinum

46

mumane d· veritate catholica atque apofio- . tate et fide catholica, injuriam fani judt- *“
»
An no hea pbomalfajfet , non finirent uoviepoH Acio revcreudifflma fynndt, fiqun femel Judi- Asino
'nanti boc retradlationtbur mutilari ; dt fcqultur tata ac refit difafita revolvere &■ publice
in fine : fynodut fcmel gefta condemnant, difputare contendit. Odavo, convocatio 1erH4°‘
Hqo.
ulterior ad nova concilia venire non finit,
tii concilii gratia difeutiendi ea qua hic
quod cautum eft in ea quod bene , 6.
determinata funt, eft inconveniens; quia et3. 4. quod femel bene deffinttnm eft , nulla
fer przjudicialis privilegiis; & prerogati­
ve prsjudicari eft magnum periculum, ue
ebet reiteratione retraflan ,mfifortajjît ubi
major autbnrttar fit ; fed nulla major auhabet in ca. omnet , drft.22. ubi dicitur: qui
thoritas nec poteftas nec reputationis poteft autem Romana ecc efia privilegium , ab tpfo
effe in aliqua alia fynodo quam in pr*fenti fummo omnium ecclejiarum capite traditum,
fynodo Florentina , in quaomres patriarch* auferre conatur , btc proculdubio tu barefim
pr*fentialiter aut per procuratores fuos fuf- labitur. Privilegium autem apoftolic* fcdn
ficienter, prefente etiam Rcroeorum impe­
ell, ut judicium ejus in his qu* fidei funt
ratore, interfuerunt. Tertio , etiam arguitur
fit Indefedibile ; & per confequens indiex ca.fiqun epifcopur ,tr. q. 3. ubi defini- fcutibile poftqvam tcmci
femel ™
ell unum
datum ,, qu<>o
quod
tum e(l per patres in concilio Antiocheno B privilegium colligitur ex illo Matth.XVl.
quod fi quis epifeopus damnatur a fynodo , tu er Petrut (rc. βι in illo tue. XXII.
non liceat ei in alia fynodo fpem reifltutio- ero autem rogavi pro te, Petre, ui non de­
nis aut locum fatisfadionis habere . Quar­ jiciat fidet lua, cum notatis ibid, in glolf.
to, quia difeutere ea qu* determinata funt
per fandos dodores . Hinc Auguftinus, ut
in hac fynodo pertinere ad fidem chrilbanam
in ca. m canunicit, dift.fp. inter canonicas
in materia poteftatis Romani pontificis ell feripturas enumerat fandidnes apoftobeus.
multum fcandalofum, etenim eft prxbcre
Agatho papa dicit in ça·· fie omner, cad.
offendicula fidei chrifliano populo, quod nos dill, accipiend* funt tamquam iplius domi­
maxime vitare debemus fecundum illud Ifai*
nici voce Petri firmat*. N >n ell auterru.
LVII. auferte offendicula de via populi mei, dubium, quod convocare tertium concilium
quod olfcnditur lie : quia ducere ea iterum ad difcuncndum ea, qu* hic definita funt
ad difcuflionem , clt ca reddere dubia » difper apoftolicam fedem , effet prTjudicaie_>
putatio enim agatur argumentis ; argumen
prefato privilegio ejufdem fedis. Nono, contum autemell ratio rei dubi* faciens fidem. _ vocatio ,prarfata tertii
__ _____
concilii rpropter
r...__
cauReddita autem duoiajam haberentur tam C fam didam ell derogare honori, quem conciquam ad fidem catholicam non perimentia,
“ univerfalia
■-·■-·■lia
folita funt exhibere apoitoli.
Îuia ut ait Bernatdus : fidet ambiguum non c* fedi, ait enim Agatho papa in fuggeftroabet ; aut fi babet, fidet non eft,fd Opinio:
ne, quam fcripiit imperatori Coniiatitino,
et ita i*derctur veritas fidei eorum qu* qu* leda in (exta univerfali fynodo, fuit
hic determinata funt cum Gi*cis & Arma­ ab omuibua patribus venerabiliter fufeepta :
bac apoftolica fedet numquam a via veruanis in magnum Icandalum fidei et ecclefi*
fand*Dei. Quinto, in confirmatione hujus tit in qualibet errori' parte deflexa tft ,
rationis facit illud beatiflimi Leonis pap* cujus aulburilaiem , ut pote apofi olorum ofn epiftota ad Martianum imperatorem, qui mntum principis, omnis catbohca Cbnfti ec•d fuggeftionem quorumdam nolentium re­
cipere fidem determinatam rn Calcedonenfi
conciliode incarnatione Del, fcripfetat pap*
Leoni ut aliud concilium convocaret ; ubi amplexi. Non eft au ten» dubium, quin pr«bc Leo papa rcfpondet, nimie autem inimi­
(uaicaretur prrfato honori per antedidam
cum οΛ,ut propter paucorum mfipicnttam « adD convocationem. Decimo, prrfata convocaconjeflurar opinionum ♦· ad carnalium difee·
------J'
tio
pr*|udicaret
fuprem e authonrati apolfoftauouum revocemur bella , 6r utrum perver- lic* fedis, cu|u< authoiicatis ccbitudo non
fe Dro/rorirr judicaverit, qui in fanflet me­
permittit judicia Tua venire alio judicio,
moria filaviano condemnationem protulit, & quam divino judicanda, (/ode in ca. ga­
ut Jimphciorer , quot ia camdem rumam pro­
rer, 9-q.j. dicit textus .· patet profeflo ftdtt
volverentur, impegit. Sexto, in firmitatem upojtohen, cujut aulboritate majur non eft
dt robur prvfat* rationis ell beatus Augu­ judicium, a nemine retraflundum . Item in
ftinus, qui contra Julianum et eju» fequaces, fequentibus canonibus , (cilicet ca· nemo , ca.
non recipientes dodrinam fidei jam per pa­ fa ft a fubduorum, ca. ifti Jimt canant I, Ci.
tres definitam , fed petentes publicas difpu- cunfla per mundum, caufa etq. eifdem. Un­
tationes,ita loquitur: ftripturarumfanfla- decimo, convocatio tertii concilii ad examen
rnm clarijfimu lumina certa verieteie fulgea- corum, que hic definita funt per apollolicie vor pravarum difputationum perplexitate cam Cedem , clt marüfcllè contra rationem;
obfcurare conamini ·
ratio enim didat, ut membra caput fcquanSeptimo, arguitur quia talis convocatio E tur, er non ut e converfo ; unde 12. dift.
tertii concilii effet pnejudicialis authoritati dicit textus : non decet a enfile membra dtoecumenicorumconciliorum, quorum autho. feedere ; fed junta firtptura tefttmoma , o·
titas tanta eft » ut beatus Gregorius in ca. main membra taput fequantur . Nulli vero
ficut, difl.tj. ficut fandi evangelii quatuor dubium, quod apoftolica ecclcfia mater fit
libros fic ea fuftipereer venerari fe fatea­ omnium eccleiiarum, a cujus regulis nulla,
tur . Hoc patet, ii ea qu* In hoc fynodo tenus Convenit deviare. Duodecimo, talis
oecumenica femel definita funt , iterum di- convocatio tertii concilii effet fcandalofa
fcutlendi in alia fynodo venirent. Hinc Grccorum , dk Armenorum , quorum reduimperator Mattianus dicit de fumma Ttini- .flio & concordia ad Romanam eccleiiam
dr

47

Concilium Florentinum.

4»

& concluflo omnium articulorum ,in quibus . cere non potuit juxta vota eorutn, moverunt
A h HO inter
........ _ipfos _
<&______
Latinos__ erat ________
difeordia, habi- Λ fibl bellum in concilio Bafillenfi, quod no­
CutttTt ta c(| jn
oecumenica iynodo. Nulli da* turo eft toti orbi. Convocare autem novum
•44°·...............................
bium quôd fcandaltun maximum oriretur ,ji concilium univerfale, eft dare occationem ut
de veritate hujus fyaodi te determinatorum iterum prxfati holies tnoleftent cum fuis
complicibus fan&iflimum dominum noflrum.
in ea dffculfio veniret fienda in 'alia fynodo; infirmata enim authoritate hujus ^no­
Decimodavo, przfata convocatio tertii
di............................ viderentur univerla in e.r concilii videretur multum prxjudicare ve.
ritaii circa determinanda & declaranda in
conclufa. Decitnotertio, convocatio prafati concilii eflet nimium fcandaiofa & chri. eodem concilio'; quia ad tale concilium ve.
ftiani nbminis plurimum offenliva; quoniam rifimilicer creduntur non folum patres ecapud omnes quidem orbis partes divulgata cletise , videlicet epifeopi, fed alii inferio­
eft fvnodus Florentina, potentiflima in au­ rum flatuum conventuri; putadoAores, magiflri in artibus, canonici eccleliarum, te
thoritate, te in operibus clariflima ; ficut
reAojes parochialium eccleliarum, quale aupatuit de Gracié, Armxnis, Jacobitis , Ægytem judicium iit popularis multitudinis, qur,
ptii», Inds, <Sr etiam Teucris te diverfis
aliis provinciis. Magna profeAb eflet eoo- “ut ait Chryfoflomus, mater eft feditionis &
fu lio authoriiatis chrilliani nominis fi apud contumaci*, errores Ar fcandala Bafilienprxfatas orbis partes fcirctur, quod Latini lium apertiflime dcmonftrarunt .
Dec imo nono , prxfata convocatio tertii
difputant & difcutcre volunt de veritate
concilii non videtur conveniens , quia pro­
hujus fynodi, quam princeps chriftlanorum,
pter guerras & dlvertitates , qux funt inter
Romanus pontifex, cum tanta patrum ecclelix prxfentia celebravit, & per omnes principes chriflianitatis , & viarum diftripartes orbis promulgavit. Uecimoquarto, mina, te gravamina expenfarum, cederet
ii concilium univerfale plenarium eftet con­ ad magnam-vexationem eccleliarum & movocandum, neceflario omnes patriarch* Gra- lefliam prxlatorum: eo maximeattento, quod
corum, Armxnorum & Jacobitarum,qul no* ante decem annis continuata funt concilia
bifcum per gratiam Chrifti in uno corpore univerfatia . Vigelimo, quia talis celebratio
eccieiic conveniunt, eflent convocandi ,cum
tertii concilii non videtur bene poflibilis,
plenarium concilium, ut ait Auguflmus con- Cura non videatur poflibilis haberi concor­
traUonatiftas liter- de unico baptifmo , iit,
dia .u..,
cum Bafilienlibus fu per authoritate in­
quod ex partibus totius orbis congregatur. Cftitutionis
prziidcntia , luis ejufdem , Ibper prandentia
per forma
te ordine fervandis in eodem ;
Hoc autem quam grave & difficile fit temr
ficut manifette arguitur ex contradictionibus
poribus pratentibus, tam propter expenùs
quas oporteret eis retundere , quam propter alias faills per eos Balile* adverfus prxtilatx>;cs & fatigationes , <& fortaJTis audita dentem fandiflimi domini noftri. Vigeiimotanta irrationabilitate convocationis tertii primo,prxfata convocatio eft inconveniens,
concilii, neque vellent venire ad illud , neque quia prxjudicaretur juftiti* fanAillimi do­
mini noftri , quia celebrare concilium pro
aliquid fufeiperet conclufum in illo .
Decimoquinto, przfata convocatio tertii difcuflione eorum, qu* hic fanAitas fu a fe­
concilii eft inconveniens,quia videtur efTeoc­ cit , eft juflitiam fuam reddere dubiam, te
flatum fanâitatis fux certiflimum reddere am­
catio magni (candali futuris temporibus; ii ε­
biguum ; quod eflet contra omnem juflitiam
π'ni petitio domini regis Franci* admit tere­
Vigelimotecundo , przfata convocatio elt
tur , quilibet alius rex etiam pro parva oc­
inconveniens-, quia praejudicaretur per eam
catione futuris temporibus poflet petere &
requirere celebrationem concilii generalis, _ obedienti* fanAitfimi domini nottri ; taAa
in
Icaridalum
dt prxjudicium apo-Denim convocatione tertii concilii pro diteufi magnum
„
‘
“ 1 - fedis.
r
fione prxfata facienda, reddita dubia jufliitolicæ
Quare cum Romanus pontifex
tia fanfliflimi domini noftri, omnes vellent
non iblum ad pratentia tempora , fed etiam
e fle neutrales ufque ad tinalem conclutioad tutura debeat providenti* fux oculos ex­
tendere , non videtur quod fanAiflimus do. nem habitam in prafato tertio concilio con­
minus nofter debeat talem petitionem ad­ gregando; Λ hoc manifeftum eft derogare
mittere. Dccimoiexto, convocatio prxfati obedienti* fanAillimi domini noftri. Vigcliconcilii videretur inconveniens ; quia non , moaertio, przfata convocatio eflet incon­
veniens, quia cum celebratio talis concilii
folum prxjudicaret primatui apoftolicx fe­
dis , ted etiam libertati totius ecclefix*quia deberer ede flmul cum Balïlienlîbus perfidis
cum clerici & prxlati pro majori parte pro. te excommunicatis; talis celebratio non poffet elle congrua te licita, ut in ca. cum^
pter peccata nolira nihil faciant in conci­
liis, nili juxta mandata fuorum principum, qutbur erat Jynodut ineuntia ,■ 24. q-2. ubi
ficut expioratillimuin habemus de ambaxia. dicit textus ; cum ftrfitltt nen hcel babere
(oribus regum te principum in conciliis u. conventum dicente fjalmijla : so* Jedi cum
J cum iniqua ^erenttbi>14 J'
nivcrlalibus noftri temporis; nulli dubium , E~ concilio vanitatum, tbr
eccleliaftici
moris eft
cum
quin ex tali celebratione concilii timeatur non
—introibo
----- 1 . KNec
' * —
'■''-*■■■·■------... —
depreflio apoftolici principatus, & fuffoca- _ his, qui pollutam habenteommunionem, permixtumque cum perfidis mifcere concilium.
tio libertatis eccleli* Vigeliinoquarto , quia talis celebratio con­
Uecimofeptiino, non omnes teges te prin­
cipes tunt unius aflcAus & devotionis ad cilii non videtur neceflaria nec propter
difcuffjonem quorumcumque dubiorum, nec
fantiiflimun, domintim noftrum ; immo quipropter tèhifma tollendum, nec propter a. dam fuerant apertiflimi hortes fui , ficut
rex Aragonum, & dux Mediolani, & mul­ liquam reformationem faciendam, tum quia
ti prxlati & clerici, quibus quia coràpla- fanAiflimus dominus nofler eft paratus curo
prz-

Ammo
1440.

49

Concilium Florentinum.

5°

“ ptrfenti fynodo declarare univerla dubia . ecclefia Romana; feti etiam eft deftruere
quxcumjue fint apud quofeumque , de fin- univerfa t ona aAa 8c conclufa in hac fy- Asrxo
nitis At conclui»! PCJ cum in hac nodo| Florentina, quo nihil poliet elfe fcan- C·»»*1·
1<Hc.
«44°· fynjdo ,δί
. ita
... Colitum
r i
·* in
_ fimilibu<
.
■ ...
djlofius. Ad id quod dicebatur,quôd aliqui
eft
dubiis
recurrere ad fedetn apoftolicam, juxta di· principes tenuerunt Bafilez effe concilium;
Aa n beati Gregotii in ca. nec licuit, iq. dift. refpondetur quod verum eft antequam diffic dicentis ; quotiet ahqua de univerfali folveretur aut transferretur idem concilium ;
aliquibut dubitatio nafeitur, ad re. etft aliqui non bene informati aut male concipiendum de eo quod non intelbgunt ad afo- fulti etiam poftea ita crediderint, non pro­
Jiolicam fedem fro recipienda ratione conve­ pter hoc derogatur veritati fvnodi Floren­
nient, tum fecundo quia fanAilfimus domi* tin». In talibus enim magis credendum eft
nus nofter eft paratus per fe, aut cum prr- apoftolicz fed i, quam qu'bufcun.que aliis;
fenti fynodo dare reformationem Juri, con- dicit enim textus inc.rogamur. XXIV. q-t.
fonam ; tum tertio quia genui hujus fchif- rogamut vot , fratre/ dtltil’fflmt, ut non
niatis currentis , qpod eli per Jntrulio- aliud doceattt , neque icntialii , quam quod
nem cujufdam , aui nullum habet colo­ a beato Petro apo/lol> &■ rrliqiiu apiilolir
rem prartenfi cp-rfcopatus fui, fed eft adul­ B &· patribut accepijhr . Ipfe ejt caput totiut
ter atque extraneus, a defertonbus, iino ecclejîa , cui ait Dommu< : tu et Per rui , dr
fchifmaticus per ambitum introduAus, juxta Juptr hanc fetram adi_ficabo ecclefiam meam.
ca. Novattanur, 7. q.i. contra quem ferro At - Secundus punAus eft, quod Florenti» faAa
gladio procedendum magis effer, quam alia
Iit jam definitio circa poteftatem Romani
Via. Vrgelimequinto, quia przfata congre­ pont ificis & conciliorum . Ad hoc refpon­
gatio tertii condii videretur przftare mul­ debant, quod Condant!» prius & poftmodum
tum favoris Balibentibus, & effet dare cor­
Balilex erat prius faAa definitio de potcllanua peccatoribus ; quia cun. dominus nofter te conciliorum; cui videbatur contrariai!
non pe llit complacere rn.mbus , cum varia definitio hic Florenti» faAa ; quare vide­
fint merita perfonarum & vaiix atfeAioncs batur neceftaria celebratio tertii concilii.
' hominum ; multi quibus fanAillimus dominus Contra illam refponfionvm fuit replicatum
nofter complacere non pollet , convei teren­ pet dominos, piimo, quod patres de Contur ad Balilienfes , licui excmplariter vifurn ftintla non videntur habuilfe illum eirorieutn
eft Bafilezde quibufdam etiam in magnis in fenfum de poreftate conciliorum , quem ha<eccklia
-- 1
r,D: i , - qui ----. .·---" - gebant
i------ Jdomi-Cbuerunt
-- '
prout
intell
Balilienfes & praAicarunt. Secun­
num noftium refpondere votis fus, muta­ do, dixerunt, quod definitio faAa in C< nbant vota in fynodo : & ita timendum ef­
ftantia fuit faAa tempore fchilmat s ab una
fet quod error noviftimus cllet pejor prio­ obedientia tantum, videlicet Jchannis XX!II.
re. V gelimofexto, talis convocatio conci­
& non a tota univerfali ecclefia ; unde cum
lii iftis temporibus, maxime extra Italiam, omnes obedient!» fitnul Confiant i» conve­
ficut continebat petitio oratorum illuftrifli- nirent , decreverunt in felfione trigelmia
mi regis Franci», effer multum damnofa fexta , quod papa cum concilio haberet de­
clarare propter qu», & quomodo papa pofdomino noftro dt periculofa ; quia fi domi­
nus nofter illuc przfentialiter fe conferret, fet corrigi. Tertio, quia in determinatis
non dubium quin totum patrimonium cede- per Balilienfes numquam adfuit aflenfus nec
fix exponeretur periculo peiditionis, Ii au. authotitas fedis ; quare juxra canonem regu­
tem non fe conferrer ad locum conci1'!, ti­ la vejlr a , 17. dift. nullas habent vires . Quar­
to,quôd definitio faAa hic Florenti» faAa
mendum ellet non convenire caufx tu» .
eft
univerfali,. Romano pontifice
Ad has rcfponfiones reverendillimorum do. . in tynodo
,
sninorum deputatorum przfati domini regis D przfidcnte Ac definiente; quare definitioni
oratores nib funt refpondere, & reducentes faAz per fanAiflimum dominum noftrum in
hac Florentina fynodo eft maxime fta.idum.
earum univerfitatem ad feptem punAa; fic, Ii
Tertius punAus eft, quod articulus fidei
bene mente teneo,fcntentiafiter procéderont.
feme! definitus line fidei pr»judic>o <St uniPrimus punAus eft de veritate hujus fynodi
Florentin», ad quem refpondebant quod a- verlalis fynodi , non poterat iterum in alia
pud multos etiam principes, qui tenueiunt fynodo venire difcut.endus . Ad hoc refpon­
Baille» elfe concilium, dubium erat de ve­ debant dupliciter prxiati oratores ; aegando hoc ; d-ecbant enim , quod line pr»judicio
ntate hujus (ynodi ; & ideo rationes funda­
ta cominorum fuper hoc punAo-pnun vide- fidei & fynodi poteft iterata vice dilcuti
articulus prius definitus, ficut excmplariter
ba ntur piQÇcdeie. Contra hanc rcfponno·
ηίιι cxtitif replicatum, quod ficut diAum dicebant patere: primo, de articulo coni ubClt, du. 'itari de veritate hujus fynodi, quam ftantialitatis Parris & Filii in concilio Niprzfentialiter Chrifti vicarius Ac princeps c»no , qui tamen in aliis conciliis fcqucnti.
eccleux celebrat, non videtur bene fapere bus, ut dicebant, fuit difcuftus. Secundo,
in fide Chrifti circa pontificatum Romani g de articulis Confiant iz definit is contra Bi hepontificis , cui diAum eft a Domino in di- mos, iterum Balilex rclumptis , item de ar­
■ floe.
ftinAione: pafce ovti meat, Jo: ult. Secun­ ticulis hfc "Florenti» definitis cum Gra-cis At
do, negare veritatem hujus fynodi eft malt difcuflis ; quorum tamen aliqui in tuperio.
fapere contra doAi >nam f.nAorum patrum, ribus conciliis fuerunt prius definiti. Secun.
qui authoritatem celebrandorum conciliorum do, refpondebant, quod articuli hic defini­
dixerunt effe penes apoftolicam 'edem, ut ti non venirent iterum definiendi propter
diit. 17- per totum . Tertio , dubitari de ve- dubium; fed gratia reduAionis Batilicnlium .
rirate hujus fynodi non modo eft maculam Contra ifta replicatum eft per dominos, &
erroris A- mendacii perpetuam ponere in. priiuo ad primum , quod fal'um erat ,quod
Concil. General ■ Tom.XXXV.
D
ar'

_____ 5’

Concilium Florentinum.

52_____

articulus feme! definitu* per uni ver fa le con·
fidei eft habenda fufpeta, cuj’u* fides nuiλμν°
cibum veniret iterum per aliud concilium , A lam herefim numquam fovet , fed omnes
s-HBisrt tamqUM1 dubius,
du veritate fufpetas,
hxrefes deftruit, ut in ca. Meator., 24. q. r.
ΙΉα examinandus. Licet autem aliqua definita
Tertio, quia etli in caufa poteftatis inter
papam dt concilium judicio papx five apo>.
in prioribus conciliis legantur repetita in_
pofterioribus per modum confeflionis & ac­ ftolic* fedi* non eflet flandum quia pars ;
ceptationis ; non tamencaufa examinis. Ne­ pari ratione nec judicio concilii. Quintus
que pro articulo confubftantialitatis inter puntas eft, quod ruerent univerfa conciuPatrem & Filium, pro quo fuit congrega­ (a cum Grxcis & Armenis fi convocaretur
ta fynodus Nicxna, congregata legitur ali­ dtc. refpondcbant oratores , quod non rue­
qua alia fynodus pofterior ; fed quxiibet fy­ rent propter ea , etiamfi in angulo tetrx
nodus habuit fpecialem articulum fu* con­ definita iuiflent ; tum quia veritfinia funt ;
gregationis,- ficut manifefte colligitur exca. tum quia etiam aliasdefinira fuerunt. Con­
Jaerofentta ofl» conflit*, dift. ιό. Prxterea tra illam refponiionem fuit replicatum per
neque Bafilex congregatum fuit concilium dommos, quod licet articuli definiti cum
ad difeutiendum dt definiendum iterum ea_. Grxcis & Armenis veriflimi finr in fc; &
qu* Conftanrix difculfa & definita erant B quidam eorum a Latinis fueiint alias definicontra Boii e mos, unde nulla fata fuit Ba- ti;
-· Grxcis
—
· tamen <& Armenis non ita vili
liter do hac re definitio. Verum quia con­ funt ; acceptaverint autem definitionem il­
querebantur Bohemi,quod non;fuerant au­ lorum nunc ratione authoritatis hujus œcuditi k& dicebant populis no* non efle au- meaicæ fynodi, que ipfis intervenientibus
fos conveniendi cum eis in difputatione ; prêtâtes articulos definivit ; unde dubitue
data eft eis audientia & lignati funt cis de veritate hujus fynodi, eft delituere omjictn
certi magiftri, qui rationibus eorum refpon- authoritatem definitorum & concluforum in
derent. Et ita fanAiflimus dominus nofter '’eadem apud illos. Sextus purtas ell, quod
paratus eft facere Bafilieniibus in hoc loco, in tali cafu vocatianis client convocandi
Greci & Armcni, refpondcbant orate tes
ii contumacia 8i temeritate depolita i vel­
lent informari de veritate. Id vero quod quod non erat neceflarium , quia per eo­
d;cebatur de Grxcis etiam non procedit, rum reditionem non impediebantur Latini
cum Grxcis enim conventum eft tynoda liter, quin p< flent concilia univerfJfa cekbrare
quia,ut ipfi aff.-rebant, numquam iplis prxin ccclefia occidentali. Contra hoc fuit refentibus & auaitis
i
> -pro- C plicarum per dominos , quod licet ante Grr­
In aliqua t y nodo de
ceflione Spiritus SanAi & reliquis articulis corum & Annenorum redudionem Latini,
definitum fuerat. Petierunt ergo fynoduin apud quo< folos reputabatur efle ccclefia^
sxcumenlcam celebrari, uDi omnes patriar­
Chrifti , porerant celebrare concilia univerch* convenientes audirentur fu per prxftiris falia fine Greets & Armenis; modo tamen,
articulis , fubmitrentes te determinationi fy­ exiftentibus illis nobrfcum unitis in eodem
nodi. Quod autem fecundo dicebant, quod Chrifti corpore, necefte eft , ii debeat fie­
non dubitationis gratia, fed reduAionls Ba·
ri concilium plenarium, quod omnes, patriar­
lilienliuin difcuflio fieret, non tollit incon­ che ex univerfo orbe convocentur ; ut pa­
veniens; quia licet hoc ipfi νεφο dicerent , tet ex otava fynodo manifefte. Pixterea
alii tamen, & maxime ipfi Balilienfes, nun­
hoc etiam colligitur ex primo ca dift. 17.
tii fi caufa fufpitionis de veritate faAorum in glofla ubi dicitur; ueiverfale crmetliut* eji
hic dicerent talem difcufljonem tiendam. 2uod a papa vel ejut legato , /pettjltfer aj
«Prxterea , cum omnia ilia in hoc loco fieri
at eltj!tnat>,ct<m onteibus eptjeopli Jlatutiur .
polfent plemifime , ficut cum Grxcis & Ar- Septimus
, __ rpuntas
_____ ___
_ _ ___
____
eft, .quod
eliet ___
maxima^
mxnis fatam eft ; nulla neceilitas eft con- D difficultas conveniendi in forma & in ordigregandi tertium concilium . Quitus punne procedendi in illo concilio; refpondcbant
Au» quod injuria fieret apoftolkx- fedi . fi illi quod non eflet dubitandum dc hoc, quia
caufa difeutiendi definita per etm. congre­ dominus rex Francix volebat quod authogaretur univeifale concilium ; refpondebant
litate domini noftri congregaretur concilium ,
prxfati oratores, quod tam dominus iiolter,
& gubernaretur regulis, forma, ordine,
quam apoftoltca fedes in caufa ifta eft lic­ & modo per fanAitatem fuam imponendis
ut pars, di tdeo fine injuria iplius recur­ Contra hoc fuit replicatum per dominos,
rendum videtur ad alium judicem. Ad Iftam quod licet dominus rex vellet ira fieri i cum
felponfionem replicatum fuit per dominos ipfe non eflet omnes reges chriftianitatis,
tripliciter, primo, quod ifta materia .non non erat t^men tanta fecuritas, quanta me­
eft propria pap* fed fidei principaliter, rito debeat efle in ifta re, ouod ita fieret,
quia quxftio eft qu* fit poteftas data a Chri- quia congregata fynodo multi vellent uti
flo Romano Pontifici. Item qux fit intelli­
libertate ad regendum ur vellent ; licut Con­
gently evangelii, ubi ditam eft Petro fuif- flanti*, non obftancibus promiflionibus, ia Ι­
que fuccelforibus : trvr dabo elaver reget Ε vis conduAis domini imperatoris, proceflurn
reti jrutt&c. Matth-XVl. & ; fafie ovet meor eft in multis ut voluit multitudo, Balile® eJo; ult. dt iimilia. Nulli autem dubium quia tiam contradicentibus .multis etiam prxliin tali qu*ftione, ubi dc fide agitur autdein- dentibus pape A principum oratoribus ,
juria pontificatus Romani pontificis, dt prx- comta omnem poBicitationem faAam, per­
judicio apoltolic* fcdis , papa fit judex, fic- petrata funt multa fcandala, qu* rori orbi
ut ipoteft colligi ex ca. fi e/uir fuper'btt ear, nota funt. Ita timendum eft hic, dt veri2. q.7. Secundo, fuit replicatum quod apo- fimilius quam ante.
ftolica fedes in materia , qux tangat ejus
Iftis expeditis ad rationes primas orato­
potcftateu), licut ncqoc ia quacumque alia rum fatas ita vifum eft mihi fatisfatam
elfe
’

ahmo

o<

53

CONOLIUM

FlORINTINUM .

54

efle per reverendos dominos deputatos. Ad nofter paratus eft dare illam, Sc jam dedifprimum de canone jf Λ», refponfum eft fet, fi ad hanc fynodum iingulz provinciz,
quod textus ille , cum loquatur de duobus licui
ficut exiftimavit
exilVmavit, concurriilent. Net
Nec pro***1
reformationem ell alia nccctfaria (y*44°·
contra fas temeritlte concertante ordina- pter
]
natis, non eft ad propofitum; quia fanAif- nodus ; quia in prefenti fieri poteft. Przfimus dominus nofter non fuit nujufcemodi ' terea_ad‘ faciendum reformationem
non eft
'____
_________
.!
ordinatus, ficut patet. Ad fecundum de ca.
“
ncceflarium
concilium celebrare , quia iicut
; refponfum eft primo, qupd in- per multas decretales patet, reformatio fate.figendum eft juxta canonem przfatunu Ai fuit pluries per funimos pontifias fine
fi duot ; non autem quando unus pet concilii univerfalis celebratione, quft ad il­
annos multos fuit Indubitatus , verus , lam faciendam papa cum collegio domino­
a tota ecclefia fnmmus pontifex habitus, rum cardinalium eft fufficiciitiiTimz authoantequam aliquis alius temere przfumeret rltatis. Etiam'reputatione, valde enim du­
ufurpare libi pontificatum. Quod mamfefte
rum effet univerfali ecclcfiz , ut pro quali­
colligitur ex ipfa forma ftatuti, ait enim bet re, etiam refpiciente totum populum.»
fic ; fi vero, quod abfit, aovam fc bijou . chriftianurq^congreganda
......... ....... .....
effet fynoftus uniortri eoutingaf , ite quod duo vel pluret pro B verfaiis.
... ....... Ad ' feptimum refponfum
‘eft,
.
I quod
fuiuutit pautifitbut, ex auecuutjue ctufg fe regula illa danda1 circa ufum potcilatis pageruut ; t die quo itfi duo vel fluret tofi- ( palis, aut effet danda per modum direA
direAio10pontificetur publice ujfuiupferuut, feu ed· nis,
nis, aut per modum coaAionis ; fi primo mouuniflrure coeperint, tntrlligJtur ipfo jure do non requiritur univerfalis
fynodus , quia
~
_ i
teriutuut concilii See. Secundo, refponfum facra feriptura -Sc canones -fanAorum
patrum
eft, quod etiam conllitutio illa intelligcn- fufficienter docent de regimine przlatoruni ;
da eft , quando aAu non eil fynodus con­ fi fecundo modo inteiligatur, non poteft cfgregata, ficut modo elt. Ad tertium, di­ fe: quia ut habetur inca. fignifiujlt , Extrav.
cendum quod numquain hujufmodi pratica de eleAion. concilia non przfigunt aliquam
obfervata in ecclefia Dei, quod ubi eftunus
regulam Romanz ecclefic ; cum omnia con­
fummus pontifex , At aAu celebraret univer- cilia per Romanz ecclcfiz aurboritatem St
faie concilium, ad tollendum fchifma introfaAa lint dr robur acceperint. Prrterea fi
duAum per temeritatem quorumdam , pete­ aliqua regula danda effet, in przfenti fynoretur celebratio tertii concilii. Ad quartum, _do poffet
, ________
r______ eft,
... ,
dari. __________
Ad oAavum...
refponfum
dicendum, quod circa opiniones illas jam Cprimo, quod numquam legitur univerfale
jam termina.u pofuir apoiiolica fedes in prz7 concilium
------ ” ~ ..propter
. .
- fummi
<■
purgationem
pon­
fenti fynodo, nec ulterius quzrendum, fed tificis efle congregatum Licet legatur quod
eft humiliter fufeipienda determinatio fua aliqui pontifices coram paucis epifeopis hoc
juxta canonem buc eji fidet, pupu beetiffi· fecerint. Secundo, quia ex hoc non eft im­
uie ; abfque quacumque alia convocatione polita lex femmis pontificibus,quod fe pur­
cujufcumque concilii. Ad quintum, refpon­ gent , ut patet ex ca. uudituiu , 2. q. 7. Ter­
fum eft circa replicas contra fecundum pun- tio, quod dominus nofter eft pararùs in hac
Aum, diAum eft etiam , quod nulli doAo- fynodo offendere innocentiam Sc juftitiani
res, benedoAi in literis fanAorum patrum, fuam, iicut fzpenumcro voluit facere co­
tenent aliud quam id quod fanAiffimus do­ ram regibus At principibus . Ad nonum reminus definivit in przfenti fynodo ; At fi fponfum fuit, quod dominus oofter tenetur
aliqui habent fcrupula confcienttaium de­ removere fcandaîa populi libi commiffi, mo­
bent illa deponere ; & fi in aliquo dubitant do quo potcii Sc debet. Ipie habet fynodum
de determinatis in ifta fynodo, juxta cano­ aAu congregatam, dt eft paratus dare ranem neque licuit, 17. dift. recurrerent ad apo. Dtionem1 de omnibus definitis Sc gcftis per
ftolicam fedem pro percipienda iliorum ra­ apoilolicam fedem . Convocate autein ter­
tione. Przterea dicebatur quod fi dubitatio tium concilium , iicut petitur , videtur ma­
erat apud aliquos fervaretur ordo potitus gis effle fcandalum, ficut ex fuperioribes pa­
in ca. de quibut, 20. dilt. ut prius recur­ tet ; unde nulla ratio dicitur, quod convoce­
ratur ad feripta veteris At novi teffamenti ; tur tertium concilium. Ad decimum, refpon­
fecundo ad canones apoftolorum vel conci­ fum fuit quod dominus nofter non timet de
liorum , tertio ad decreta vel decretalia Ro­ juftltia Tuâ ; fed femper paratus fuit offen­
manorum pontificum, quarto ad feripta St dere jufflitiam dt innocentiam fanâitatis fuz.
exempla fanAorum doAorum : At ubi fic ye- Neque propter hoc eft neceffarla convoca­
ritas dubii inveniri non poffit, tunc convo­ tio tertii concilii, ficut jam diAum elU Ad
candus eft conventus fapientum ex orbe ter­ undecimum pari modo refponfum eft . Ad
rarum St non ante. Ad id vero quod dice- duodecimum, relponfum fuit quod cum prin­
batur de reputatione At majoritate, refpon­ cipes chriftiani unt Deum timentes St hafum
quod
attenta,-----------------przfentialitatedomi----- eft, n
----------------beant doAos viros apud fe, quibus notum ,
1 noftri , <3t tot dt tantorum dominorum E eft concilia univerfalia abfque authoi iutc^.
ni
cardinalium, At aliorum
^relatorum
.1
j
1--------------dccle. .
apoftolicz fedis non elle concilia, fed confiz occidentalis ex una parte; At conlidera- ciliabula , dr conventicula malignantium ;
ta prrfentia domini imperatoris Grzcotura non credit fanAiffimus dominus nofter quod
At dominorum patriarcharum ecclcfiz orien­ principes pro cotum fide St religione talia
talis tx alia ; confideraris infuper cfteAibus attentarent. Ad tertium decimum, diAutn elt
' quos Spiritus SanAus operatu- eft in ea, non quod fanAiffimus dominus nofter principaliter
poteft majoris reputationis aliquod aliud in ptÿicipeomnium principe , Salvature Jefu
concilium expeAari . Ad fertum refponfum Chrifto, cujus vicarius eft in terns, inaliis
eft, quod dato quod fit necellaria , dominus autem pro cotum religione, qui ecclcluni
■
D 2
tuen- ’

Αμμο

Cnai*r<
1440.

Græcorum Concilium.

55
a

_

Mil·

tuendam fufeeperant, confidit quod memores erunt fui tninifterii. Ad quartumdeci- Λ
mum, refponfum fuir ficut fuperius in repli·
cis contra refponfa primi punAi. Ad quintumdecimum refponium fuit , quod ilia ra­
tio non habet apparentiam, quia domiUus
Softer aAu habet fynodum congregatam;

56

nec eft verum quod faftAitas
fartAitas fua odiat con-r
............................
. Awnft
cilia
rite <5t legitime w*awa*t·
celebrata f; w<%
odit BMoiR
autem
■”’'
».-■·
■
mala,
ficut
it quilibet juftus debet facere,
fecundum illud pfalmi ; odiviecclejtam ma.
M4J·
/rgaMrrar·, dr <·«· tmpüt mm ftdebt.
ColIefla funt tfiaper /βΜΐΜ« fanfli Syxti.

GRÆCORUMCONCILIUM
h •jeta Mttrofhaatj Conftaatiaopolitanxt Petritrcba, it cmjet à*
Latmii adherentet tutati anathemate donenextar,
Anno 1443. habitant.

ËtropbanetCenJlantinopolit patriarcha renuntiatur anno 1440. inter potijjîmar facerIVk dotu fat carat illem bubuit uait-fuiffimam, ut ortbidiaar rpj'e, orlbodoxiam prime,
veret , dr febtfmaticot infe flaretur. Quo ejut jludio ojfenft' eaten orienttr patriarcha i»
ay nodum colle (I i auatbemuti ilium devotsijfe cam ana epifnptt exterit Latinaram penta:»
Jtuditijtt, fimulquc
omnem cam Latinit communionem quam per ablegator Juot in conci­
lio Florentino admiferant crepudiajje feruntur . I iterat tyuadnarin Metrophanem hue trantfero ex Bandurto Aatiqait. CPnar. to. l.pag. yfa.edit.F.n.ex quo pariier literal adfnngo
eorundem patriarcharum bar ipfa de re ad imperatorem Jnanaem jiriptat, quiit lumen ex
temporii udfcnptione difiimur ante aliquot menfet quam Inerat ad pontificem jignatat fuijfe. Vnum ergo ex tribut ex boc tqferamut vpo tet Jive patriarchal tllot nunquam in sy­
nodum rctpfa conveniUe ; file concthwa tjlud tueduaniet /alnarcbat, ente quum reipfa fe
1» coptam redigerent^ eut literal mtjfjje ad Imperatorem, vel tandem colleflot tn conci­
lium per menfet, 6· meufct pcr/ivtrayt, quod vix credo. Io eam lententium propende ,fcriptum boc effe plane commentitium , a Graçn/. quodam fcbifmaticarum partium (iadiofo confiiluaif cum nec 1’branza ejut meminerit, nec ahut quit ex Launit Grucijquc.

O
CPactum

P

Ο

Σ

Τί» ύγιχτάτωι Tfiâr lepxp^ôir rür ir Suplp.

φιλοϊΐ« AZrfarjfeiai ■ Γαακιρ, Γιρ: rce .ίμια
iit. cum
καί AuipS^v AiTii^eixc nara rij; h
varianti­
bus uedit
ΦΑαρίιτιρ frvrhbu ·
Codex M.
S. Taurin.
E'rnJri ?*r καί h Tariepérar^· μητροχοΑίtSis. St ex.
cufc funt r>|{ inraüja Is «yioTaTiK μ<|τρβτ6λί«< Kxcaa
peiacc Κατταίνκίαί. h καί TfuriJperéi rt , καί
in Catal.

etetu um TaiuM ruTtiancHatt/bt
Syria , Pbilotei Alexandrini, Joachim Hierojo'.ymttai, tir Ooro’bei Anh»cheni cou■tra Florcniinam Synodum.

U11 venerit huc per omnia fanAiflimu»
Metropolis f.infl fliu.ir Mrtroplis C*farex Cappadocia, qui protothronus eft, e«aichufquc totius Oi ientis, tum ut apprime
ciuid* Bi- Hapgfb· χάιημ àraroAiic αμα μ=( xpro καιήvenrrandum dk inumque Domini noltri Jebl. to. 1. ran.tor χάνίίττς» , καί 3·«.» ri Κυρία ήμ-ir fu Chrifti fepulcrutn adoraret, facraque, qu·
pag. *7t. 1 ijrâ Χριςϋ τα<ρ<» , καί rà: iepvc sr l'epwo- Hicroio.'jmit funt, loca , in quibui maxime
Αύμιις içofÿaai rira; 'i; rà χχράάοζα te Ai- admiranda Chrifti difpenfationis myfteria
it pi; th- t^tizxr r>i,- XfJi» o'xsroaixc μο^ήριχ ,
j DperfcAa funt, vilitaret ; tutu ut^ una noTfct Tfi,- x.irûruitai Vfic ά,μά;, xai το τή>
bifcum reâx
pietatis ingens arca­
ίί; τα
Ι,ΐΛί καί eûtepmxc gpifiarür μ^γ* μ<Χ>!,'?>* num communicaret, manifeftaretque fean.
καί j>)À9T9i>irau τ« ir Kar^arriruroAa tnisi- dala omnia Conftantlnopoli exorta propter
trvrojpu- baAa xkrra Site ri)» aurxjpsu&âtar ir
execrandam Synodum, qux apud Floren­
obclrar l- pirriqi rii «0« iraAiar phapar eùroiir, xai tiam Italic urbem coaâa eft, & Latino­
aucudixr rà rûr AxTÎroir fùr τρ Εόρ^υήρι lia τα ίο- rum cum Papa Eugenio , quod non licebat,
ir ΦλΜ0>- ^itatur iinp β* ϊξίςι, τι>λ mpuCt/inUu i»· dogmata approbavit, & additionem quam­
Xtp
Aahip ir r»i Ttjc τίί.-ωί tj·^' -tdfi >uu ip-e· dam in fidei noftrx facro inculpatoque lymμήτιο πιμβίΑαι όαίγρχψααχ^, καί τ«ά·««·α» bolo fubferipiit, fuafitque ex Filio divinum
ΙΓυμβίλΜ <ΰ{ και Ικ ri Τ.'ί το &λο> ΐητιριΰι^) II.(ά­ Spiritum procedere, coocctfiiquc arjnia apud
άχογρά- μα , τατ. άζυμα αυγχαιρ^αααα» tepe; ημάζ nos quoque facrificium efferre, & propre- c 4 αία»
ΌιιΑαι , και p.^oieànr dix Tiro rit 11.- rea commemorationem Papx facere; przteάζυμα
τα>· tri té rà ά'Λλα^' i<rx ταρχ xa»ôra< a- E rea alia multa illorum prxter prxlcripta^
ViyZaf>j·
)
ijtrya ixftpi» royraiTtTc-pâoar, καί çffi·- canonum illicita accepit & amplexataeft:
i/urrec
rav . καί st.,· à Κυζίχα μι tpi £>&'&· Α^ςρι- dt quomodo matricida Metrophanes Cyziτϊ» τι; Ka^atriiatrôAcai tpinr ÿ/Ta· zenus , more prxdonum , ConftantinopolrtaΠ , duraicixirar r»{ r« âprrix.Îr, και rp nam fedem invaftt, qux aflenfum prxbtrit
( άιρι,μίνω Πάτχ · καί βαοΊλά f Ρ'ω/Àaiur Πα- heretics , dr jam dido Papz et Imperato­
ri Grarcorum Palxologo , cum Latinis fentriTJOirvro^.,
,,, _\ari.»i^e»i, τίκ fis» τιςύς rr
tienti, rideies er fanx fidei fcAatoies non
ire·, rectiàrjsiii,HC àxetA^rri, iiu-irri, ruparrirlu
trucii,
M<( tT(r,^b,ri> Ti,;
àri,BC καί nanoié· abtque minis perfequenti veluti tyranno op­
ατΗλ-ιι
Upflu/a,T, ( m ά,α|3ιβάζι»τ<, m< rj{ primenti et redarguenti; infideles vero, et
cos, qui pravis opinionibus funt imbuti,
âccctictdi, honoranti , & ad dignitates
'—-JHO-

C

57

Cræcorum Concilium.

58

xai VV«p»4<f>V'
vwcpcxrepir· A. J*promoventi,
tamquam Cur
h»refeos SillÇ*
alle­ .
9, *·«·»
I x»s»sv» W«·* »| l«IU^UBUI
IU·
U»lÇ|kU)
Anno lauri eùftrtttt αυρτφρίχα;»rvrvc
xarJr α,ητάys puÎAiça Ufaarui^bu r'
—...........................
· Aclas, Si quod maeis eft mirum in modum Α!,Ν°·
·
- · Ί
■
■
3*λ» rijc όρίΛξία,· , xai ,ϋτίβάα;. ώ; I* hos eosdem deoCculanti, piopter eam , quam ruHier
ι«1· rim ri rfÎTU, xai putrp«ToAÎJia βίβήλ», in Ce perfer t, adverfus teAam fidem pietatem­ <443 ·
xai μΜ/k ΙτιαχοτΙίι» τακταχΰ à; rùc tatvc que repugnantiam. Hinc faâum eft, ut pro­
xai âyrirc
rqc ayiac ueyâA^c exxAif- phanos metropolitellos , et exeerandos epiriac KiiecavricuTÎAcw; rplrpeipac, wc uarà i* fcopillos, ubique in divinas et fanâas Ce­
ύτ» r>fv
êauri rk~ tauri τάχα twp/ac ûraxapurvc. ϊ)««ξα» atrwc des fande magnr ecclctir Conftantinopoiitanx tamquam fur diueceli obnoxios intruCeμι/τριτιΛίηι;
xiéproc
χαί»«ρία» i .άριιμί»^·
■ ,· ^,- rawepwrar^*
.·
,
■
■
ύτ.ΧΓίμί- Α
THC ayiuraritc pujrpjTÎAeaic puyârir. D dus Candiflimus Metropolita domi­
>*;. 'iâeè- Λ* Kaefapiac KarTa^auac VfuritfJtii rt x, nus Arfenius fandillimr Metropolis magnx
ϊξαρχφ* τάβ-iic OrareAijc. ώ« i μίναν Tfit rkt Ce fare» Cappadoci* , necnon protothronus
aAAac jxxAxfiac i MijTfifitv^· Πατριάρχη et totius Orientis Exarcus, oftendit non fo­
tum in. alias ecclclias matricidam Metropha­
toc irapaeipkvc χ«ρβτο»ία< τροτρίψα; AarieaTpi T>J»
ίΤαρχΙχ» QfivMt, άλΛ nix xa) wpic ràc ? ίταρχίας nem Patriarcham contra canones ordinatio­
τ|< marrAij; itkirni r^rapa ί άχ«ρι>τό»ι|ΐ^· | nes iis , qui cum Latinis Cenricbant, comΜ,χιιτΛ» xry«poriw|x< μητρντολίίια, xai ίτιτκιτϋια, “ milillc ’ (rd jam & adOrientis univerii Dioceles quatuor inordinatum iftum ordinaftii ‘
*, iftviv- rpic rt rip Α'μαχ’ίχν StfAtvirt , Nesxairapiaerc, Tùaea, xai Moxifrrà» rh τΖν Λα- mctropolitelios & epifcopiilos, et in Aim·
6a nempe Ncocrfaria , Tyanis, & Mocello,
τίνοιν rkvra φρ«νΰντα, xa) wparrarra . ά
Latinorum omnia approbantes βί exequentes ,
tLTXrÜV· i μίνη Itrev^c» τΐρ> iauri» à ,χίμ^νχ φία·
fkv xai ατίλααν , άλΛά yt petra rijv τοναύ- qui non folum inde libi fubfequuturam rui­
j»; χα)
imitât i- rlu/ rÎAprae, xai rùc ύτί rifv ri X ‘ii rti- nam atque excidium excedant , verum quo­
μιΐχυ iravTti èxârc ypiç.aev; vruc άτατών* que, polt tantum facinus, omnes fub Chriτρίξ,χύ»· τα, xaî iiaip&âpoera, xai raAAà ry ifiiii- m grege ibi degentes Chrillianos fallunt,
ξα> ίαχΑχτί^ rxàrJoAa wpoitzéera. Sià rirt corrumpunt, multaque inter eos dilCemiΤα«
i eÛTêpitc , xai τκίτχτΐ& xai rij; ôpïoie- nant , qux orthodox» ecclefi» fcandala miΙτφ- à à- ζίας rkr>K ύτίρριαχί; rt xai ^>|Aurifc üravi n ftrant. Piopterea pius, fideliflimus, et fa­
h "μίμίν^· pufrporoAir>)c Kairapiac ΚατταΙα- me fidei univerf* propugnator zclatorquc
P :μίν&
TXVItfÛ· xéac μ>1 άηχίμίρζι^- rm ιχ< èx»Àe|<n'ac Χρ<?ΰ jam laudatus metropolita Crfari» Cappa­
rar^H /æ- xa.rarapua» xai Aùpuâv rüv irtfaii^uv Tpsc ri/v doci», *gre ferens cccleli* Chrifti innova
Crionem'et noxam qu» ab aliena CenricntiτρτβΛ'ηκ■ èfàoTÎTUuy xai ùyiaivurav νιμίν viçiv, νικίαν
bus in rcd llimam, fanamque noftram fidem
et
tvvoiiiiîv
λαβάν
γννμίαν
raf
’
>ιμ^ν
rüv
4« χο/«intruduntur, pctiir (ibi exh beri fynodalem
rfiüv if^aSiivn Αρχορ^ν» rüv èv rÿ
n, ifOiv
ri rt injitviri φιλ.ϋν Α'λιξβνίράχ!, AipaSt. a nobis tribus orthodoxis antiftitibus , qui
rvjv ?'
in Syria funt, Philotheo Alexandrino, Do.
Α νταχνΐχί , xai IwaxAu Ιίρννίλΰμαν, «rzc άί,γιαώηι·
oav ήμάν ταηβιίβνι rii pe»j àp&ic φρο»β»τα< s» -rànjc / rotheo Antiocheno, et Joachimo H erofolyίταρχίας iuri , xai ùc ïri T-paray^ecrp®· mitano, Icntcntiam, ut omnes male Cen­
tièmes ex univerfa fua diocefi pellere pofiiT‘&· xai όρ5»ίοξ@-. iviiv ri xai ίμζοχ^υ
ijpiâc TuroiixJ; ίμί tv r<i> ôeâ/zari τή. ôpecv-' fit, quod ipfe antiquior iit et orthodoxus.
τζ,ταχκ tiu ζωαρχιχϊίΐ re, xai ài.aitSTj άγί»ί Τρ<ά- Propterea nos, fimul fynodaliter congrega­
ti, prxeipimus in nomine confubftantialis, vi­
pM J),’
*Λ< ejjJpiefae χαxai s» τα J^·,
_ . tùc ....
tx, Ïti rt par>|v>f3s»re« μήτ(αταλίτac rt xai ίτιτχίτοκ vifie» et Individu» fande Trinitatis, metropoliras, atque epifeopos propter virtu­
ήγνμίννς τα,ταχΰ , xai Tfosiri ήγνμίνχί ίμί χ, rvcL->
ματιχυ< τάχα, utmitvî tc itfât xai ώαχά- tem & pietatem haud promotos, ad hxc ab«,x»r
άΑλα βί· vut
i xmi rwi,rxrr,i ,χκΛ>,.<αί<χχ,
Ικκλήΐιικιχ^; άτΛώ; ψ>ί^;υ- bates limul et patdes fpirituales fi qui fuerint,
rbn S / D hmul facerdotes diaconos et in quocumque
β>)λνί IUU- vu,Λλ' -aC βίβιίλ^ 'ïzTot,
.. χα)' άχαξίνς,
,
- · ■ *
\ gradu ecclcliaftico conftitutos, profanos alias
ρ, μίναν ι λ firent xai Ιιαγμϊ Tij;
ίρχϊ,χμί►si xaifix , vuù ίραμίντχα ά,α;ίιι< , xevaia- et indignos, qui herefis occatione arrepta,
ÎJfX/A.V
A»a; μίνηα, xai ^.αίρίτίως τρβτω τρις itito dum reda fides in difcrimen adducebatur
άναζίνκ
τα; Te xaî pnjrprôAa;, άα Jijdtv τάχα rtt- indigne cucurrere, inanis glori» et h»rcleos modulo ad epifeopatus et metropolitaτίίρα; ψνχώ», i va rvn άυτοΐς a A Aw; Λάβροιri xai tô ri Kfiçi ri a/vf^ivi fifi ήμίν tus, quali eflcnr fervatores animarum, ut
irav àfii/αξ^· roi/zzis» , P-ίΛ' o'^u'{ φάβαν cum fe iplis alios in exitium ducerent, et
Chrifti veri Dei noftri univerfum orthodo­
fità y xai iiMuarüw
ίνΤίβάαί xtxnjpus·
xum gregem, penitus timore'Dei nec non
xapràx , άλλα χαταφρο»|τά; , xai_àzarluftitix et pietatis frudibus deftitutos , quin
A«; ovrac wpb; ιΰτίβκαν τατακ, ruri^iv άμ·
ζομί(υ λ*Ί> Tij; rfatfev apy*; xai ά.ύρ-·; tt- imo defpedores et ad omnem pietatem in­
verecundos, hoc eft ,ab hoc die ita decer­
vai τάτ>|; ί.-ροτραξ,α;, xai }χ»λ>ινιαΐΐ»ή; tutnentes, fpoliamus omni adionc CacerdotaXH&lVTti raçàiTcw;, a^f-i àv rj-eraaSbii ι) ιΰαβάχ »;/·
„
li » et ecclefiaftico ordine, donec eorunde.n
,i; re και οιχνμ^ζιχϊ·; . ΰτω μ'ίν i» ------TfljiHere; tsurav àpyji ra. axirpn . άχταί· P-Pleu* communirer et univcrlaliter examine­
tur. Hi fi obedierinr, ab annni munere la­
p;»r,; ]Jr xai à»3iça.dfco; z.nçpixü; re
cto cedent ; fi contra fc opponant, et prxpae«/x4>^.e?z>rar άί>^·ρ»σput;. , xai ήΑλντριζ'μέ■ xai τή; àyia; xai ύτ.-ρχτίϊ και ίμαντίν Ί ριά- donum more, contra ac canones fanciunt ,
advertantur, tamquam contumaces et conΑφ-, ύ·; άτβϋά; χαι άντίΛα,αι. üvauTvi 3
tradidores, finr excommunicati, et abalie­
X-»i ijAAu)- χβι »ί Turui Si^ixifuoi , xai vuvouvivria 1»
rot; τοίΰτοι; , xai ύβνfacoriζ>ντί;. Ατ»»Λ^ι- nati a fanda , et fuperfubftantiali et confubftantialj Trinitate ; timiliter et qui cos
çüxlçu
or»,- χ^ρνχα τή; ,ύχ,ββαί,
if
ampleduntur, et in limitibus aiienfum preboàoÇia;
Taviepivrarox /M*
bent et auxilium. Concedimus facultatem,
TpjTîÀirUv , re» xai ντίρτιαβ>, xai ίξαρχ»»
i
na lu-

59

Cræcorum· Concilium.

6o

«■4r><s avaroA^r, β^ρύξαμ ταντβχΐ τχν auri tamquam pieratis orthodoxeque pr<coni fu·
Anno
jdeav,
rpi<_ «Aifd«a*
|ύβαν, μ>ι
μη aiSiu^ua» rp
___ rpbrvx-a»
..r_____ A pra laudato fandiifimo Metropoiit» qui HyChiisH
pertimui
^aciAstvr, *ij varfMqjçû.. - τΰ- μη- ip'fùt
φρα»ΰ»- ell, Exarchufque totius Orientis,
'44J τφ·, KJÛ r^irrexr^·, μη$( τλαχία, xj up- per Joca omnia pietatem dcnunciando, cum H4J·
χοντφ- àx^yArv; βλλά τααρηχίμ νχ» τίΐι» ι$ non revereatur ad veritatem adruendam,
«fX»TOs· ipioia^U» Μτίχι/τ* àsôfiut καί άίιηΔχΙακ,
neque faciem imperatoris , neque patriar­
U τΰ tu
κατά njv ίτηλή» , ϊχ«ν durs» ilea» ήτα τΰ ch* , qui non rede Icnriar et agat, neque
χίνπ>ννν ëve*r» ηύηβήαί ίλίγξαι» ίτιτιμ^ααι, ι$ divitis neque principi», fed palam ac libe*
«vdfÛTU
àiap^ûrat τΰ« μη ίρ^ΰί Opa»i»rat I» ταντι τί· re fidem ac orthodoxiam poflrdeat, line ul­
τμ , ip’ 'ira» >ν <ρ(μρ iStuev , rap' ήμΰ» <q- lo metu et hatiitatione, fecundum pr»ccτδν βλχΦόΓβ τ»ρ ανγγ»ύμ1ιμ t Six rijc fa- ptum iibi impofitum : liceat itaque ipfi, ex
3ήτηα
Ζ*Ρ·Τ^*
Λτάμιωί ri αγίαν hoc tempore, pietatis caufa reprehendere,
τν,ύ/Μτφ', I; μΙ ίφήλα tuar à riru» rpfij· increpare, corrigere male Tendentes in om­
<rau iSaipoiuÎTUi τι. κβι ίρ^ΰα rj|v .ιΰηβάα» . ni loco, quo poteit accedere, data a nobis
i i»t>u» ΐτΰ»3η ήντμ καί >ί ίγγρχφ& ήμΰ» ipfi venia , propter datam nobis gratiam et
γ άμη ruisSixûi ήταγραφΛτα ifia^iput , »» potefiatem Spiritus Sao$i,qui debet omniμίαΛ ATfiAAÎM ri ς' μή ïrw rij; »ù» rpt- B no in his integre atque incorrupte pietatem
χά·τη» Iriixriür^ Μτφ. iuù iri Xptçi ïre fervare ; proptereaque illi tradita eft In feriptis nollra fententia plena Synodb, et pro­
•υμχ'.
priis manibus fubfctipta , raenfe Aprili VI.
MDCCÇCLI. anni, nunc currentis indi·
flionis (extx, et a Chrifto annoCl-jCCCCXL11I.
a

EOtUMOlM PjfTKlifKCHdfWM
, ^Kfirjçt na) ημιρίτχτί i

yaAxvirare pet C

Litrrit ai Imferetorcm .
auiérri, x, (iaeiAcü. rùyi; τν/χανοιμ, τού»
<#b» θ«&» aJiaAtjrr . ς, οτω; ν<ι,ΐ|3·.-ό| αν ri
Otentifiï.ne, humanisme, et ferenieime
«far©- iri το»τ'α i»a»ri:i ^ru,jvr,jpjtr®- « >4
Domine er imperator. Supplices conti­
ή< ήμίτίρα» τ»ώματικη> euSpaau»Uu· Γν^ον
nue Deum exoramus, ut majcilas tua atque
iiu τη âyif βααιλίίη <ri'irvt χμβ« .-Jt;à- imperium ab omni adverfa fortuna immune
pria τρώτίχυ , καί &&τίρχ», καί rpirliu γ?Λ~ confervetur ad noftram fpiritualem Ixtitiam.
φή» άτ> τον Πάτα» Eù/.-vnav Tefi rijc rvw- Notum fir tu* facrc majefiati, nos accepifrcax rija Ικκλχνία;, Ί»* çipfapÿu rxurluz i- fe très a Papa Eugenio de unione ccclelic
ara. αιτήτ^α, xaSiartp ΐγί»»τα , χαί »à μ»η- literas, ut eam, remotis arbitris, ampleμ;ν,ύ--«μ^υ και τι» τάταν. τοιαΰτα μί» ά- Aeremur, uti gefta cil, facercmufque Pa­
■x/üi à ΙΙχΤα; Eüyrve^ τ;&» ήμά; γίγί*- pe commemorationem . Et h*c qxidem nu­
fie», ù3:r j irjiféjaii» ήμϊ», ατω< ή τραξκ de Papa Eugeniusad nos perteriptit ; at non
άγίατα . syi St χατά τη» τραλχβίαχ» γρα­ edocuit quanam ratione res ilia tranùâa
φή» T,5; μί τΰ άγιαιτάτα μ« raü άίιλφαύ Dfit. Veruntamen ipfe per antecedentes ad
KUfÎH luirijjb re A’p^ifTimUrir Κ.ν,αντινυ τί- me literas fanAifiimi fratris domini Jofephl
Alu, vix; Ρώμ»(;. καί aintt
ϊίατριάρχν t archiepifcopi Conftantinopolis nova? Ro»û» ίμα3α» ήλη'ϊ-ΰκ, on j» Φλωρ(»τίχ au'iii; __
.______
(plane
____ ,,
mx, , ..et ___________
oecumenici patriarchs
*>» ylytro κατά r ά; ανμβηβάααα, ά; «χο» ' vereque cognovi fynodum Horentinanu
Xf3i Ραμαίνα oi Λατίνοι ίνίρκακ J[<à γρχμ- non
-----' fuifle,
'""
■■·"■'· et Latini,
. · ■ cum ju­
utiGrxci,
μάτα» , κανοκχί) καί «βίας·®·, καί iAoi/ipot ramento per feripta convenerant, canoni­
aarà rôt TJtfaJ irai τΰ» ήγ'ΐΜ» A'mçÎAwv, cam et liberam fecundum traditiones apotû» àyia>x ίττά « καί ο χχμξυικών ru»iftolorum et fanAarum feptem ct oecumeni3 m», «ai T Shi-iv Tari pu». άλλα paJ«t»pyJa; carum et divorum patrum, fed infinitas frau­
μυΓία{ ΐτινοχτοιντί; ai Ιταλοί ri: μί» αυμβίμ des comminiicentes Italos paAa quidem vioβήτας άτίτηαχ», ίτ ΐρίβηχαιτ ÿ rut ΐγγρί- Jaffe, feripta jurejurando confirmata perver<f>dt àurü» ofiw,·, ίβίχαα» 3s τή»
•’T’ άλιί
»*AJJ +eavj& tilfe, ct tandem tyrannorum indar impia fua
K, riz
τίλ c rufavvixçi
rufavrix^i rfiry
rfAry ri ά^ίαματ»
ά^ίτματα άυβυ­ dogmata rut fus flabilivifle, et extera conνών τάλιν Ικύρωαα» ίάγματα, xj t/τι αν ΔΑ- tra canone, obtiniilife., et quod .ipfius eft
Ao
xavikKi
ίκρΔτητα»
ri X«f5» j5 μάλ■*" TXfi -■-■i·
—· i--!·
------- , -v
-, g ac magi, impium cum multis alii» additio­
Λο,, καί άηβ.-ι , άτι μ»τά rÿ>» Δλλαι» ,
τη» nem illam in communi fidei fymbolo non ncί» τω xsivà τής TÎçrwi αυ,μβάΑγ νρα^-ήχίμι ύ glexilft, fed feripto etiam trad diffe , heu
ίταραιΑητα,τα, άλλα κ, ίγγρά/ΐΜ; ταρίίΜα», miferos'ab omnibus enunciari. Quapropter
φίϋ , ταρί τάτι» ίμαΚιγίίύΜ . 3ιά τίτα βτ> ipfe papx refpondi : fi ille traditiones (an»
Α.γη^Ιαι t/ù τρύ; τά» Πάναν ταιαϋτα , άτι Aarum univer faliuru fynodorum et determi­
λ μ:» ςίρ^η τά,ι rafaJire; τΰ» άγιυ» aîxnnationes, et quicquid canonicum ac legiti­
μ$ιΐΛΰ» ruiSiu»,} κα,'ι άτοχιρώνβ;, iq ίί'τι κα- mum hi fandi patres decreverunt, fufeepevùuhov χα. ,όμιμον ο; Tsiiroi 3ciii Tarife; ··
rit, jam et ipfe F/orentjnam fynodum amijigviaa», >P>| Kdù τη» t» φλνμττίρρ fà»a3i»t pleflor , et papx commemorationem norj
T
rcccn·

P

'

*

6r

Cxæcorüm Concilium.

62

recufo: dummodo fimilem profeflionem ad
nos in fcriptis papa miferit ut legitima et
antiqua traditio, et confuetudo pixfcribit. 4-Μ··«Τΐ
Quod fi id non fiet; neque Florentinam ip244ί·
fe fynodum fulcipio neque pap* commemorationem . Quin et ex noftris, qui fimilibus aflenfum prxbuerunt Florentine fcilicet fynodo , et pap* commemorationi line
jam diila. reAa illius çonfeflione, fi ex cle­
τάτα /xnjuirurin
tmc vyiaowije dfif/U·
ro fu nt eos depolitos, omni facro munere,
ημ i/asAoyloe ίκάνα , « pi» rü aAifpü «ru, ct facerdocali minilterio privamus, fi ex feipyit âurü; «ai à»iipa; ipri rit »v» τατιχ l«- natu, excommunicamus, et confortio fide­
ρατρχξίχϊ
· à
rijt «fuyxAijrv άφ>- lium fegregamus fecundum Dei prxeonum
firpirvc κΛι àiwivsirijrx,' κατά rue iJsoicjpùxai» canones, et difcipulorum Chrifti ct fanda­
Muitxt, λμ μχίητί» rü Xpiçü , xj Y ém», rum ac univerfaiium feptem fynodorum pre«ai a K'jo?uikü» Irrà .v
rurbîoi»
άτ;κυρ ώτη;, iq__ feripta atque traditiones. Et h*c quidum
—
μ'-r ήμάί rfx Înâw i· ° nos ad illum fcriplimus; tu* vero majcliati
Tapai irai. Taure
' ~
^ράψαρ^υ. »C» K) Tfit ri|» rii, jiaeiAàa» yrr- h«c nota facimus. Si limilibus locum de­
ρίζαμφυ τα J». ϊπ « μ;» Tpatiipxnfy, ώ{ ri dit nationis nofirx penitus affliâ», ct tan­
ημιτίρη γίηκ tj»t»aü;
, aai )Λ tum non emortu* caufà modis omnibus coarira Μΐτχ»χγΜΐζίχι/ιι^· raxrais. fira't , irais âus,ut auxilia tibi comparares vel forte alia
providentia fuffultus in Latinorum fentenλιιψ, fiatiàtia», xai τι>α irluz ùaaUu o.ki/otiam iviiti, vique aliqua additionem ample­
μίχ» aitkipiaf, iïrt rtjt Κα) wp« τα f Λαxatus cs, ct nunc, eorum xbfurdis atque
rl»a» bÎTcirae,· καί rij» TfooSufxlui iJl;u κα·
rà χ,άγκία,· οσ urus άτοτρ.ψαρί^φ- ni» τα impietatibus femoris, fanam in divino fyrnbolo traditionem fecundum omnes divinas
ixâro'r ηρχταλαγ^μχτβ ri mu àrtpjpara,
—
.r ___
_____Ta­
feripturas indubitanter conticens, et am«ai. rip ûyiaimra, ..
i» fÿi
θβω --r-,
ru/ipizai
fiLiri» nara rat ihiat r«rac
ίμοΛα- pleberis , iliique credis quemadmodum qui
yùi aîiçàxrui rt, ςίργαι, mu tajij, ω» ei ance te imperio potiti 'lunt > jam et not “nun
“
tantum amicam raajelUtis tui faciemuscomrfà ri aranTrt ίύτιβϋι àuTaxpar.pci βατι··
...........aîj /*»u·......
Aer, ijiif iuù ήμά( i μά»αι> τα τ^α/φ
_ memorationem ,fed continuis inexnauitifque
, ÀA- C precibus Deum pro tuo imperio > pot illinium
pâircro» ri; βχτιλήβί tίτ,τιλϋ,
Aà mù èiUucxii, xaï àt.aa·» iawie» Tpt Üei> pro anima exorabimus , quibus quoridio
txTAijtvr μίΛλαμ^ν ri ri aparnt ï»iMt, imI Deum tibi piopinum reddemus, ut deliAis
tuis tum dedita opera, tum ignotanter comVT:p ψΙ/χΗ« μχλίΐχ, ΙΓ Μ :ϊιλ*ύμ$>ω mad’
ixaçlu? ri îtâjii rvywiHwilrtu ri ru, aai rà miflis veniam concedat . Et hac ratione miferationcm peccatorum et ignorantiarum-,
άμτλαΛίίμχτχ tr yrôrei, mù
τραχ^ί»~
remiflionem confcqucns ii divinas traditio­
ra irai μια H» tiM ru tAtuf rü» πΛ^μμτ·
nes non improbas. Quod fit pertinax perftiAiipiàrw» · irai j άφ^κ rü» Λγαβ^μάτα», à
teris, & aliena fcnticntium dogmata fuftiμ:» ras ïwa; ùx
Tapaiirat , à
Tfpi/U»a;, xal àvÎyjl rà t èrefiii,u», uertf nes, cum ea aliena fint ab omni canonica
άλλίτρια arra Tartu MUMtcfa vapaiirtut t aai et fy noda i i traditione , non tantum tute maruraSiaii, i μά»β» («*βψαμ|ρν rs rü ri »ρ-ι- jeitatls commemorationem excidemus , ted
rut μ»ιμάτυ»α», «λλά rÀ rü
Tpu^Ttt- poenas etiam aggravabimus; ne in Chrifti
uiju iTiripua, 7»a
rtp rü Àp«ü iaaAtfriqt ecclelia, alieni et noxii dogmatis pernicies
ma^ipi) i Aj^M rü aAÀarpiu mu βλχβ,ιρί i'ay· ■ vires fumat ;dum pietatis pallores vocamur,
μχτ<&, καθότι ταιμί·^ rii ίΰηββιχα ίΚΛ.,σιτ- Dfcriptoque ita priroteffi fumus ante Deum et
"Angelos.
Quare non uti mercenarii
, καί αμαΑαγ^τχμιρν irait ίγγράΛ>α>α iuù- (anÂos
i-o-l
—
τιο» β»ΰ, nui άγιοι» άγγίλν». Ouiui» i Mt- pietatis ecciefiam palcicnus, neque carior
TX μιοά·«Γ»|4 àn^ôpuJa rei;aa<»«» ri» Is »ύ· eit nobis (anguis et anima , fed pro Chrillo
ηβάχ« ixeAifriav, Λ;
μάλλα» ψυ- illiuique Evangelic prompti fumus,animam
& carnem, & fangulnem, & quicquid aliud
χ»ί« Ti MÙ χίμχτ'&-· άλλ’!»:Μ» Xpt^i,
rü ΐ.ΰχγγ»λίν ίταίμνϊ ϊχα,ιψι ii,μ Ί,ιι^ίμ, fuper terram poüidcmus, profundere. Quod
και raptui, κα) χίμα, mu τ' άλΑχ 'ira ,τ'ι fi, tyranni indar , nefarie vim infers , Oc
ri; yâ; ιιτύμί^. α»
τύ ruparrtatp τρίτφ feducere contendis liberam jugique impa­
ταρα.όρ»; β<άζ>) καί τα^χιαλαγχί τή» ίλ.ύ- tientem eccletiam , felto , nos numquam pie­
θ,ρα» aai àJûAwra» XpcS ÎKxAifria», γί,οιΤΜ tatem delecturos, nec taciturnitatem equo
«rui , άτι TapairijirôpLtïa μ:» ϊμάι rip »ύ- animo laturos, fed fecundum poceptum
r:^aa, ΪΛ«;. ύκ άιι^ίμιίτχ is riuri» ΐφι- abfque metu reprehenfuros , & additis etiam
minis increpaturos.Ideoquc hac ad ma)cfta4»,;, άλ>ά κατά ri» j»r;Aij»
άλίγξχ;,
και triturai μ4λλαμ^ύ rirar. ΐιάτίρ κα) tem tuam mittimus cum hieromonacho, &
cîa- jhIJv topa; ri)» ay,'a» rv ^ariAûa» taira E fpirituali Patre, prarliantitllino domino Mapi^ ri :r ιίραμοιχχ,ια «ai τιοί,χατικ^;'; τίμιοι· cario,& nollrc mediocritatis filio, qui 3t
majedati tux de Synodo, qux ipti commen­
Tarn Κιιρίν Maxapis, καί uii ri); ijfa-^
•rpiôrifr^·. ό; καί àtayyiAâ nrpa·; rij» rù» βχ- davimus, nunciabit . Ardenter enim nos,
ΤιΛιιλι, τχ τιρ'ι Tij; ru'.ibn , àtcî aurù itt- mihi crede, & ut quivisalius, fenioris Ronis
Slixaglju . rÇoipa γχρ ι|μ.ι; τ^ίοτο» , ά·; i· & Italorum omnium unionem cupifcimus,
êû; τών ά,θρώτο» ίτιτο^ΰμ^ν r>;r τριτβυτί· dummodo ilii veritati manus dent. Quod li
pat Ρ άιμοκ, καί τώ» l’raAü» ταιτα» iturioK, mendacium conftabilire contendunt, non p«i‘fumus cum illis communicare, cu.mm uno
ffa\3(Al»x « OTfbc τ»|» àAifitnar i/3vrir· à 5
«■LjMJai τό ψίϋόφ· fpiAateixuri», ύ àt/xà/arja die omnium cervicibus caput abimn.aut ·

rtrS Tlira pjuqUtum»
Anno. j *urt< eipyp,
ίγαμαι ταζαμάιν, toa rip tmoutUi/ ôpjAjyl*»^
Chisiei
T;b« ij/ûc ΐγγρίφνα csiAy i τάτα; κατά m»
'44J·
niptp», ή àpyatb Tapijwi», aai runfiaa».
γνριι
τύτν άλλ»τρότω<, 8rr rij» ruxjJà»
ταραίΐχοραι, rij» i» Φλοιριι,τίρ à J’ «Α*κ, ira
rü τάτα α»χμόϊ·υ»ο», άλΑά καί rü; ίξ ιίμύ»
ruyxararibiplsvt wpbt τά roiaûra , τρίι rt
rij» i» Φλ«ρί»τίρ ritajav ί^λνΛτι, καί rà t8

Î

63
.

Græcorum Concilium.

64

«vyiutwinu àvrtlit vl’ R» tjutjk ύ/aàe Jii. optimum dt pie quacumque hora vitam po
κχο
àrta»$iX»ira». x^Arro» t ΰηβίς Λ nere, Ii fcmel tandem moriendum eft. Amitaque
it ----tu, o·-----Imperator
'ir,f τίλ&
rrl- pledere
— ;·■
—-z-— rfercndli------- <■;
*9*>frr rnyafi» aat àurbr i (iariAxu yaXlu<i- me Λ dlvmilGmc, facra* CanA tones & lege*
Chrifti 4 traditione* Dei pr«conum& Chri­
τλπ xa) Stiirari rv; ïrίνς àr*>v<, και »ifti 'difcipulorum, qui ad h*c ufque tempo­
/ak« Xfvi > **) rà< rafaJient τβ» Sttmtfûra pie vixifti, quod tibi tu> patente* contekm» àvri μα^τΰ» oa^iri
lOtvar aXf» ri rflr, »« *J rü Tariffs ίμβλιγίη» tf- ftantur, pie probeque fato funAi. Nihil enim
yn», rùcr^üc «ai Wau τΑ»ίξβ τκ · »ù^!r eft in noftra pietate ambiguum, quod ad hry if ici ri,· ff/Ktrifat fùrtfitiat
, fitarienem atque dubitationem in chriliunis
«fit àirefia» ίμτίτικ, aal ίιςαχμΜ i» dogmatibus trahi poftit. Sed enim nulla na­
tio tantam difauiiitionem & accuratum exa­
T9Î< Xfi^ianaeit HyfUtrnt «AA* ü/aar ώ<
i» γΙ»^μ rrra^vhju anfifitiar <c«i
rt- men in rcbu* fidei potuit, quantum, ipn pa.
srsiifxe rrpi rlcrwe, 'irüu Tarifa i» Xftça) tre* noftri in Chrifti tide , ideoque ab orbe
wUrr TiTtuiaati». o9w xa) ri; «ri xricrari condito reftimonia recollera divertis temporibu* a S- SanAo per facro, vate* przxirpy pafri'frxc tùfitrn »arà ha^hfui λλι·
f'v; rafà râ »ά><Μ τηΰματ^· iià ri» άγια» “ vaticinata firmiter ilii* dt ante alia fidem
ν^φ>ΐτΐ? vpxiipir^itirar. fctffaii (*h raurjt przftiterunt ; poftea pr» tor greffa umbra ,
prpjuuf .‘r vrpwTcrf. üfifer Js -f nuit T*f- grariz accetiu , difpeniationi·. univerfum Ac
falutare abfolutum myiteriumeit. Et tie fplenJri rü« Xjkfir^· Tafariat ri / arΜημία< βλΜ» ίτιλιΐΜ^ιι rDr^fijfzf /aufipror, diditGma ac vivifica rcfurrcAionc abfoluta ,
rut) vrai rÿi ûrtpAijurpv μ) ζνττιιί avxca- illius myila, & difcipuli per S- SanAum pla­
ne myfteriumdeclarantc*,omnibus denuntia­
Τίως rAijfwSiijTfi , ai rfle ri>>rij;
pjçar lui) paîtra) Jii ττ/ύματι^· iyiu rapu runt, ut polleri omnes reAe eos fcqucntes
femper duraturi regni participe* evadamus,
Tb gKijfor ri r» tfatérarrtt Tir.» jxépufx».
cuius utinum compotes fieri confingat in
«V
ïripÿuM Tλrt( ifôi;, v» ΰτβχιίChrifto Jefu Domino nollro, Amcn. Mente
erup^u .Ara; r^r rfir àrefi»tn βατιλ,ίχζ ΐχήDecembri indiAiom* textz.
■jr» άτίλαυιι». h; γί»αιτ) τί»ταζ
ίη♦ vyS» t» Xfiçai l tri r<ù Kufiu >ίμί, βμ>1».
μίαι) ί(»>μββν Ι’ηϊ.χτιΐ»^· ίί»τ>α.

NI-

Anno

Cuxisrr
1-Hl·

_______

Lausannensi Concilium.

*5

Anno
CMirsrr
HA®·

66

NICOLAUS PAPA V.
SsJit tk

Amc

I447.

ed

145$.

Anno
Caàrs'rr
144V.

AD LAUSANNENSE CONCILIUM
Ζ· fus

Cauttlti Bsjîlttsfit fibifme tintinnetur , <► dtautai
tscttaguiinr ,
Ab ttnaa <448. ufque ti '44>

A r P B N D I X.
tritTOL* hicoui nnr.

®Decembria» pontificatus noAri anno primo.
Sit Jtgaatuat P de Noxcto. f

ad CarolumVIL regem Francorum.
Fscahateni rideant traffaadt aanttar fvo fre
&· tfnti , coattdcadt & frt·
milltadl qaidt/u>d juduaVtrit M<rrjjarium t

Cillait» fails »fl tant originali ftr mt
Dyfome
DECRETUM PRIMUM SACRI

tone tin Laufanarajir.

ïa Msrte- M

cpiicopu» fervus fervorum Del
Acrofanrta generalis fynodus Laufannen1ΛΙ chariffimo inChiirto filio Carolo régi
lis in Spiri tu iarrto legitime c< ngregaFranci» illuflri, falutem At apoliolicam be·
ia , univerfaletn eccleftam reprxfcntans ,
v,,,-pag. ncdirtionem. Commendavimus peraltas lit·
ptelidente in ei fanrtiflimo domino Felice
»>·»·
teras noAras tuam ferenitrtem , de eo quod
papa quinto, ad futuram rei memoriam.
quærit dit agit pro tollendo pixfenti (ch f C
Divinus atteAatur fermo, quod ub) Spi­
mate» & te hortati fumus ad iam falutiferitus Domini ibi libertas ; libertas utique ari operis perfedionem. Verum quoniam Del gendi qu* fieri fuadet Spiritus Domini, cutnifericordia prcilarc pofiet, ut per tuam tufmodi ili» funtquxa g.nerali fynodo per­
ferenitatem tantum malum tolleretur de me» aguntur, vifa ita fieri debere, At a Spirintdio, nos considérantes quod ficur jam per
fanrto qui ptrfidet, & a Patribus ibidrm
tuam ftplentiam eA rraAatum» efft necefi­ congregaris. D;cit enim: Vifum eA Spirife pro votiva rerom conclulione concedere tui fanrto At nobis. A Aionibus igitur lyno& promittere nonnulla ; qa» débita obier- datibus permaxima debita eA libertas : pro­
s atione indigerent » ac volente» ut que per
pter quod li deliberato univeriitatis piopote promitterentur debitum confequanrur ef­ lito impedimento affit publica frcularis yofertum, ferenitati tu· circa redurtionem ad telias, ne liber* linteiufmodi artiones Spi­
viam veritatis ab erroribus fuis, & ad ecritus, locus ille a patribus relinquendus eA,
clefi» unitatem eorum qui a Roman* ec
fuos infiruente difcipulosSalvatore in quamdehr Λ a fedis a polio lie* Λ vicarii Jefu cutn que intra lient civitatem, fi non recipe­
ChriAi obedientia dt fide deviantes fchifma D rent eos, nec audirent eorum fermones,
in cccleiia Dei excitarunt, cu|ufcumque da­ quod exirent foras de civitate illa , ut a—
tus, gradus Sc conditionis fe elfe dixerint, quibus recedebant inteliigerent , non Jifci.
erimti fuptema in Dei ecclelia fe aQerant palorum temporali lucro, fed eorum fuitfe
elle dignitate, omnia At lingula aurtoritate grati* At utilitati in eam civirarem conve­
tiolha cum eis trartandl , praticandi, an- ni (fe. Synodo vero generali id proferto age­
nullandi, fcu p<o multis haberi debere decla­ re convenit . Experientia namque ab initio
randi, concludendi, efficiendi & promit­ ChriAian* religionis aperte nos docet Pa­
tendi qu* circa redurtionem hujufnodi ne. trum conventus ad concilii celebranda fuifceflaria feu opportuna cognoveris, At qn* fe honori atque grati* illis civitatibus, anoflro ac fedis apoAolics ftarui, honori ac
pud quas generales fynodi celebrationis ea­
dignitati convenire ferenitati tu* videbun­ rum finem acceperunt. Etenim ipfarum no­
tur , plenam At liberam facultatem At pomen celebre reddunt per frcula, qu* in eis
te'tatem concedimus per pr*fentes. Volentes E fiunt declarationes fidei : quoniam vc'titas
lit hec noAra facultas in omnibus per te_,
Domini manet in aeternum. Decreta quo­
promittendis valeat perinde ac fi ad ea lin­ que ibidem condita ad perpetuam rei me­
gula fpecialiter fe extenderent , At a<J ipfa moriam, quemadmodum nominis glotiarn..
mandatum haberes fpeciale: ratum &· gra­ acceperunt apud Grrcos N>c*na , Ephclitum habituri quicquid per te artum', gcAum,
na , Chalcedonenfis & Conll.rntiiiopolit.ina
promiflum aut fartum fuerit in pratmillis ; civitates.· apud Earinos vero Romana, Eugduquxomnia nos oblervaturos promitti mus bo­
nenfis, Vicnncnlis & Conftantienhs , ulueque
na fide. Datum Rome apud S. Petrum an­ plures .
no incarnationis Domini 1447. pridie Idus
Sed Si prxtcr xtctn.im earum nommis
Cantii· (itutral Tom. XXxV.
E
Uu-

nr vt,
M .nu. to

S

67

\

. Lausannbnse Concilium

68

lautÎêm / copîofa atque multiplex utilitas in facris deputationtan» dt tener;
Αχ NO
temporanea illisaccrcfcit. (Jnde noftris fu * gatione,unanim·omhium confetffii acccden
ChSiuti
mus experti diebus, quamplure* civitates te, publicatum eft decretum .feffioni* qua·,
.» »41*. deliderare apud fe celebrari generale con­ dragefimr quinte didi concilii , incipiens:’ I44j.
cilium, offe^pntes falvos ^onduflu»; fuo» a-,, Defidertvii Fzecbitr rex, dq~adSgnatione
liaque multa'accommoda ,ut in plena liber­ Icaci pro'futuro concifio, dr de trantlarione
tate apud eas celebratio fiat concilii gene- iplius facri Bafilienlis concilii in hanc ci­
vitatem , pro eius continuatione.
tabs.
-<
Rem notiflimam eloquimur, tranflatio- . / Deinde p#l reditupr^diflorum oratorum,
/nisfanfl» fynodr Bafilcenlis juftas & mani, fpi fcquenri applicuerunt-hebdomada ί non»
feftas exponentes caufas . Sanfla hicTyr.o- obilantibu* requifitionibus , extorsionibus ,
noftro ex mandato, quomodo alias plurie»
dus Laufanncnlis, in Balileenli civitate dudum conftitura , multis perfeveravit annis
faflum erat , per dileflifiimo* ecclefi» filio* ,
pro felici confummatione fanflorum bpe- Jchanpem tituli fandi Callixti , dt Guillerrum , ad qu» ab initio fucrae legitime con.
mum tituli S. Marcellffanfl» Rotn.in» eccle­
gregata, Sc pro tali, tamquam very univerfi r presbytero* cardinales, aliofque prolato*
falÿm cccleliath reprxfentans , ab univerfis B dt. deflores, in conftflatu difl» civitati* faflis, quatinus perfiftere vellent in falvo conChrifti fidelibus recognita atque venerata,
'pi.rmanfcrat vero his. ultimis diebus ca praduflu per eos nobi* conceflo .· poll relatio­
nem fuorum oratorum, ut dixerunt , matu­
fertim ratione , ut inibi unio fieret & pax
> vera atque integra ecclefi» daretur, pro ri* deliberationibus habiti* in novo, anrquo
Jqua aflequenda certa avifatnenta in di»ta
dt magno confulatibu* ^per eofdem revoca·,
Gebennenli de menfe Decembris proxime tio difli'falvi conduflus fafla eft.
lapffcele^rita , concepta fuere,in pr»fentia _Et die vigefima oflava diflt menfi* Junii
^folemnium oratoium cariffimorum ecclefi» ad fpi cialein eorum requilitionem de man­
dato pr.elidentis iplius fieri Balilienfis con­
filiorum Caroli Francorum , Henrici Anglix,
Si Renati Sicili» regum iliuftrium, atque cilii, vo. atis dt in loco facr» deputation!*
(. nobilis viri Ludovic! DalphimV icnnenfis μι i- fidei, ub fimiles fiéii conventiones confue. mogeniti przfati Çaroli Francorum regis
verunt, 'ongrrgatis fuppoliti* ejus, prifenXilluilris, Inter cetera continentia , ut in fatibes diç—.epifeopo ac multi* de capitulo dt
Cro ipfo Baltlienli concilio unio & pax da­ clero, novus nugifter civium , antiquu* maC giftcr Zunftarum , aliique plure* deconlulatu
rentur.
Quocirca magis ac magi* noftrum fuit defidifl» civitatis Bafilienlis , pra-fentibus tcriderium in difla permanere civitate, quanto bi’ dt trilimonium perhibentibus, quod «d
ad pacem ipfarn dono Dei fecuturam pro­ infra feripra fpecialem a confutatu haberent
pinquiorem infplciebamus difpolitionem . Sed commiftioneni «legi fecerunt in vulgari Theunecclfitas cogit perhibere teftimonium ve­ tonico, quo feripta erant, dt demum Latitio
ritati. Die liquidera XIV. menti* Junii pro­ Interpretante» fertnonc , litteras prsfatl Ro­
xime prrteriti , venerabili* Fvidericus epimanorum regis , de revocatione facienda difcopus Bafilienlis , prxpofitus, aliique piures fli falvi conduflus; alias etiam cjuldcm lidccapitulofr clero ; item antiquus magdler
teras gravia continentes mandata contra li­
civium, alnque plure* deconlulatu Bafiiienfi, bertatem Λ aufloiitatem iplius facri conci­
coram notariis A ferrbis ad finem , ut dice­ lii, affi-ientes exprefie, voiuilTe diflum Rcbant , ur nos fcuemu* id quod fpfi fcieljant, tnanorum regem, <it poA reditum ipfbrum
& feniper eo melius fecundum hoc fcire- oratorum in difla civitate non fierent aflus
nru* , Si pqfiemu* no* tegere atque provi­ conciliares : quodque ex parte & de mandadere ; nobis intimarunt, lignificatum eis fuifieDtoipfiushxc nobis intimabant. Et ex abunper fuorum litteras oratorum, quemadmo- danti quod revocabant, &
“ aflu revocarunt
\
dumferia fexta poll felium Corporis Chrifti, diflum falvum-conduflum , publice allerenin judicio earners Romanorunv regis, fu per te* , quod difla civitas Bafilienlis non vellet
/ articulo falvum - conduflum concernente, apud ipfum'dominum regem de inobedien, quod per eos revocari deberet, contra eo· tia live rebellione quacumque notari , fed
i lata fuifict ferstent a, quodque magna cum vellet, prout necefle haberet, voluntati &
\ difficultate obtinuiflent a rege fpatium duo- mandatis regiis hujufmodi plenarie obedire,
s rum menfium: fed quod interim in ea civi­ prout de hi* aliifque multis, eamdem con­
tate non fierent aflu* conciliare* : verum cernentibus materiam , publicis confiât inquod de hi* non haberent adhuc teftimo- ftrumenti* , qu» inter alia gefia hujus facri
mutn authenticum litterarum fpliur'domini concilii redigi mandavimus.
Tegis, intimabant nobis illa relative.
Sanfla igitur h»c fyiiodus I.aufannenhs de
Hi* intelleflis, quoniam infra pauciflimos przmilfts veram atque plenam habens noti­
die* oratores ipfo*
f
,regrefiuro* fperabatur>,
tiam,
liant, |JI
pr.efenti
Λ Ιί Hl ' Ult
decreto
I'
fuo decernit atque
poll quorum adventum, licet poftca inti-g declarat conditionest, in diflo decreto con­
.tnaiunt, a rege ordinatum erat aflus non 'tentas,
efli purificatas , ipfamque
tentas, fuifie & efie
peri conciliares , attendente* nos jam. fuifie fanflam Bafilienfem (ynodum pro ejus con­
avifatos, nec concilii indemnitati providere tinuatione fuifie & efie legitime tranllatam
pofic , fi po«l regreffiim diflorum oratorum
in hanc civitatem Laufannenfem,qu'.m ha­
non erant faciendi conciliare* aflus ; Spiri­ bilem , tutam <St idoneam foread iplius facri
tus fanfli dono , cui immenfa* referimus gra­
Bafilienlis concilii continuationem judicat
tias, (ingulariter aflillentc , juxta decreto- atque center decernens etiam & dcclaran*
tuin formam, prsvia matura deliberatione facrum generale concilium, quod in difla
fctutatis vot s ftttgulotum fuppolitorum civitate Baiilienfi ufipte a<l ejus ttaniLtionem

6p

Lausannbnse Concilium .

7°

fe , nobis tamquam unico & indubitato fum“ ne.n congregation manlit, in hac civitate.
Anno
Anno Laufannenii, in nomme Patris,de Fdii & Spt- * mo pontifici qbediendum elle a cuntbs ti Chsists
delibus,
Sc
prirfatam
Laufanncnicin
dlkl·
ritus famfti, tom eifdcm modis de formis,
vitfe cong regarionem.
*4r*' qualitatibus
ordinationibus y cum qqibus
a. Quap'ropter noflri ofbc i debitum elfe
v
in diftacivitace BalilccnJQ fuit.eratque a Cue
arbrtramur , qjentis acicin porcitui.iquc no'
tram]itionis tempore, continpandum fore
Urx plenitudinem extendere m < ii tna di lin­
& profeputionem habere ■ Omncfque & nngulot^gui genqjalibus conciliis interetlc te­ gula , per qux fulcitatarum doknlionuiJdt
nentur, iqipfoconveniri debere ad ea fan- divihonum fomenta pcnitu* euirpent ur^,
ut ad reftitutioncin Oi conic, vationcm ila^
.
fla opera, propter qui Bafilex cougregatuni
fuit, & pcifertim ad profecutioneiu dand* tus dt honorum cujullibet aptillime pullu­
let & perffveret integrita* , reddatque pain eccleita unionis & pacis.
‘
Z
Quapropterprxfenti fuo folemhi decreto cis claritlima virtus , quod abllulit caligifanâa tire Çÿnodus Laufannenlis , Ipecialiter nofa divifio .
J. Omnes igitur de finguk's , quocumque
& exprefle illcntienre in hoc 1'anAiiliino Fe­
nomine computentur, qui tarn in Bankcnii
lite papa quinto, publice aifcYrt· dt declarat,
quod parata bll atque intendit in hoc loco Bqua.n Laufannenii civitatibus lub rionnnc
omnia dt lingula facere pro unione de pace generabs concilii , dt ratione ébcdientir,
in ecclefia dandis, dt fpecialiter qui per fua·» adnxiionis, feu favorissawi” pi/tato venclitteras ptxdida avifumenta concernentes, raoih ac carillîmo fratri noflro Amedeo car­
prxfaris principibus, necnon carhlimo eccle­ dinali, epifeopo, legato & vicario fupralix Alio Johanni Cattellx & Legionis regi diélo, In fua obedicntia tunc Felici V. roilluQri direHas, failuram fe obtuht , quem­ minato.qqam iplrs tunc ibidem congrt-pa.
admodum ti Balilex, prout fperavit Jt dctis, quo.»odobbet prxliitoruni & faeioiuni,
eccielns mttropolitanis, caihedralrbu,, mofiderabat, permaniilfet.
Datum Laufannx in feffione nolira pu­ naltcriis , dignitatibus edam majoribus fioft
blica ipfius fanMx (ynodh in eccleha maio­
pontificales in cathedralibus, aut principi­
ri Laufannenii folemniter celebrata (X. cal.
bus in collegiatis ccclcliis, necnon monaAugulli anno a nativitate Domini millleriis, prioratibus, prrpofituris, perfonaJelimo quadringentefimo quadragelimo o- tibus, adminillratiombus, officiis, necnon
élavo.
canonical ibus dt prxbciidis, cctcritque quiC bafvis oeneticiis eccletiaiticis cum cuia &
line cura, fxcularibus live regularibus quibufeumque , juribus quoque dt jurildiaionibus , penliombus Sc commcndis, caftris ,
BVLLÆ HICO LAI BAPÆ K
dominiis , terris , (codis , polfeifronibus, hc
reditatibusac rebus dt bonis fuis qutbufcumf*ftr reflitutune occupent
que per litteras prxfati Eugenii papx prrecclefi* dm/um fpolittaru* , cattdecetforis nollri ac noflras , vel ipuus aut
tejjirum, **c.
noilra feu ccclcliatiica alia quacumque au
Aoritatc, privati aut dcifituti exillunt, ad
ecclcfias, monaiteria , dignitates, priotit
tus, officia, necnon canonicatus dt prxbenIb d
fcolaus epifeopus Cervus Cervorum Dei das, ceteraque bénéficia cuclclialiica cum
* *
ad perpetuam rei memoriam . A pacis cura vcl/tine cura , txcularia vel regularia,
audore dt omnium bonorum largitore Deo jura quoque de jurifdiâiones , necnon pentnunus excellentiffimum accepimus, quo u-D donesI, commendas, cadra, dominia, tet­
niverfalis ecclefia, qux propter divinones ras , feoda , potfeib >ncs , hereditates , ac res
dt bona hujuimodi in illum flatum pnilmum
fubortas Inter felicis recordationis Eugein quo ante tempus dt tempore privatio­
nium papam IV. prxdecefforetn nollrum dt
tunc Bafrleenfe concilium , multis, pro do­ nis dt dellitutlonls hujuimodi erant, ac n
lor ! ab annis variis extirlt agitata procel­ fail* non fudicut, pro bono pacis dt unio,
lis , graviflimis adverfitatibus laceffita , ve­ ttis ecclelix rcaiiter dt cum etfedu rellitucnhementibus obduâa turbinibus , in tranquil­ dos, reponendos, dt remtegtand s fore de­
litatem, pacem, caritateinque confurgeret. cernimus, dt declaramus, ac motu proprio
Siquidem traAatu dt interventu oratorum > ex certa fcicntia , plcnitudineque potcllacariffimorum In Chrirto filiorum Francorum, tis apoliolicx , de venerabilium fratrum noAnglix, Renati Sicili* regum, necnon Del­ lirorum S.R.E. cardinalium connlio dk afphini Viennenfts primogeniti Francorum re. fentu , tenore prxientium· redituimus , regis illudris , pacem ecclefi* redditam vide­ inregramus , ctiamli ab aliis perfonis feu eo­
mus i dum percepimus venerabilem ac ca- rum aliquo, in re vel ad rem jus quxlitum
ridimum fratrem nollrum Amedeum primum ploret ex collatione, proyifione , (eu diljsocardinalem epifcopum Sabinenfem, in non­
litione fcdis apoltolicx live alia quacumque,
nullis provinciis apollolicx fedis legatum , quas quidem collationes , provifioues, d Ipo­
vicariumque perpetuum , Felicem papam V. litiones cum omnibus inde lecutis, limditunc in Cua obedientia nominatum , jjuri' bus motu, fcientia ac plenitudine poteltaus
quod in papatu afferebat Ce habere, ad hupro infeftis haberi volumus , nulliufque ro­
, jufmodi pacem ecclefi* obtinendam ceffilCe. boris vel momenti, etiamii in vim eorum
Eos vero qui Bafrlcx pollmodumque Lau- habita fuerit pqllcffio ecclefiarum, monaflefannx, fub nomine generalis concilii hac­ notum , dignitatum , prioratuum, pupotenus permanferunt, ordinatfe dt publicaf.
(iturarum, perfonatuum , admimlhationutu,
E a
ofli-

-■

T

71

Lausannense Concilium .

73

ratum, At rerum ac bonorum hujufmoiii ab '
officiotuin, necnon canonicatuum, pr»ben
Anno
Λ ipiorum.. .. eorumdem potfeflione fcudetemdatum
<k
aliorum
beneficiorum
eccleliafti;
Crrhi
Corum, jurium quoque & jurifdiAionum > tione, quantum in eis efl amoveant Ac abii- Chkisxi
'449- necnon pernionum, commendatum,( cailro- ciant, ac afnoveri faciant At procurent ;
»449·
tini, dominiorum, terrarum, feudorum, quos nos etiam per. prefentes amovemus At
polkllionum, hereditatum, cetum & bono­ abiicimus , ac pro IbjeAis & amotis haberi
rum i>r*difl'’t<im : omnes, unam & lingu­ volumus . Privatos quoque & deflitutos in
las Aipplicationes ac lignaturas , etiamli Ac ad corporalem At aAualem pdflciTionem
pioprio rrotu emanallei’t , ac'literas aefu- eccleliarum , nronafleriorum , dignitatum,
per expeditas in regiftris fupplicationnm & beneficarum, officioium At aliorum prrdiVullarum caifantcs & cxprt^lp 'catfari man­ ‘Aorum pure &Jiberc reponant, reftituant,/
dantes.
‘
\
S
At xeintcgrenr, d'iAique impetrantes At de­
4. Et privatis
delHtuiis antediflis tentores, pofl requilitionem fcu examinatio­
*
/opportune provideatur , iplique certiores nem At publicatiohenxhrijufmodi fic , ut prrper nos reddantur , omnibus At lingulis mittitur, faAas·, ecclelias, monafleria, di·
quarurv.cumque
metropolitanarum
cathe-gnitate*, prirpolituras, perfonatus , admir---------------- — &
------------tfliarum eccleliarum , ac mo-B niflrationcs At officia, necq< n canonicaru*
dralium , ac
.
nafleriorqm capitulis, conventibus ac lin­ & praebendas & alia beneficia, jura quoque
gularibus pcrlonis earumdem, ceterifque ad At jurild Aiones , necnon penliones, com­
quem vel ad quos eccleliarum idonalfeiio­ mendas, caflra , dominia, terras, feoda ,
rum, d'gnitrtum & beneficiorum fuperius, poflefliones, hereditates , res ac bona antediut premuntur , fpecificatorum eleAio, in- Aa diAis privaris At dedituris realiter Ac
flitutio, pitelentario, provilio fcu quivis cum effcAu relFtuant, i ilaremque pofleffioalia dilpolitio ipeAare dignofeitur, ccn n.u. rem vaci'Pin , liberam, At expeditam dimit­
niter Λ diviliin, & alias quomodolibet, tant , ac eitdem pachce uti Λ gaudere li­
omnibufquc alis & lingulis per Conis, tari nant A: permittant , nec fe de illis in antea
ccclelialticis quam f.ecularibus qnibulcumquc quomodolibet impediant per fe vel alium feti
nominibus cenitantur, aut cujufcumque di­ alios putl ce vel oqcuhe, ditcAe vel indignitatis, flatus, gtadus, ordinis , cond’1 io. reAe, quovis qurfiro colore, vel ingenio:
■ 1 oquin Itatim lapfo d.Ao termino, contra­
his vel praenuneniii, et amli patriarchalis, archicpiicopal's, au· epifcopalis év­ venientes hujulmodi , li patriarch», archieitant, & Ipeciulitcr poflcflbribu' aut de-C .pilcopi, aut epifeopi
.
. fuerint,> ab ing 1 clfit
tentoribus, earumdem eccleliarum, digni­ eccleli» fufpenfos ; minores vero perfonas
tatum & beneficiorum fuperius delignato- lingulares excommunicates, necnon poflefrum , etiamli fucceilbrcs fuerint in diAis
fores feu detentores , ipfos , At eis auvbum
cccleliis, monaflc'is, dignitatibus, bene­ dantes, ultra excommunicationis poenam,
beneficiis Ai officiis fuis privatos, inhabile*
ficiis illis, qui per privationem alicujus ex
permanenti! ns , adherentibus, obedientibus At intarhes: capitula vero collegia At con­
prtrdiflis poflellionem habuerunt ex colla­ ventus i divini* fufpenfos per quemlibet
tione fafla tamquam de vacante per obitum, ordinarium loci', feu indignitate conditurum,
aut perviam rciignationis, permutationis, live canonicum alicujus eccleli» cathedialis
fcu alias quoquemodo , videlicet patriar­
per ipfum privatum aut deflitutpm eligen­
chis, archiepifcopis& epifcopi* fub fufpen- di aut exeeurorem dandi fuper hujulmodi
lionis ab wgrtffu eccleli* ; minoribus vero neflra voluntate, live in curia Romana, li­
ve extra eam declarari & denunciari voluperlbnis lingularibus fub excommunicatlonis, detentoribus quoque & eis auxilium mus At mandamus . Super quibus ommbut
'dantibus fub (imili excommunicationis poena D Ac lingulis eifdern Sc eorum cuilibet plenaac privatione omnium At Ungulorum benc- riam auAoritate a poilu I ira damus & conce­
-ficiorum & officiorum fuorum qu» obtinent, dimus facultatem ; mandantes omnibus &
inhabilitatione ad illa & alia in poflerum lingulis vatfalis, artendatoribu*, agiiculioobtinenda perpetueque infami» ; collegiis ribus , cojonis, ccnfuari s, redituariis & alii*
verrj capitulis ac conventibus fub fufpen- quibufeumque, quatenus poli publicationem
fionis ad minus poenis, fentciitiis , cenfuris, prafentium, de univerfis <k lingulis frudi­
qua* contra facier.te* At rebelle* , prout bus , redditibus > Cenlibus, juribus, obven»
quemlibet eorum concernit, incurrere ipfo tionibus eccleliarum , monafteriorum , difaAo, d flriAe przcipimus atque mandamus; gnitàtum , prioratuum , prepolirurarum,
quatinus infra novem dierum fpatium, poll- pci Conatuum, adminiflrationum officiorum,
quam live perfonaliter feu in loco benefi­ necnon canonicatuum , prebendarum, & abeneficiorum, jurium quoque, jurifcii, aut f>co illi viciniori, ad queXn pro liorum
.. ..
pratentium exeerftione fcu publicatione tu-& diAionum, necnon penlionum, commenda­
tus patebit acccflus , dtfuper fuerint requi. rum , caftrorum, dominiorum , terrarum,
fui, leu abc· eorum fuerit requifitus, im­ feudorum, pofleffionum, hereditatum , Ac
mediate lequcnfium, impetrantes, feu de. rerum ac bonorum prcdiAorum privatis &
temtores eccleliarum, monafleriorum, di- deflitutis hujufmodi, prout quemlibet eorum
g.sitatum , prioratuum, pr»politurarum , concernit, aut eorum legitimis piocuratu’ perfonatuum , ahmimflrationum & officio­ ribus er nulli alteri plenarie & integre refrum, necnon canonicatuum & prsbenda- pondeant, ac debitam folutionem faciant,
rum At aliorum beneficiorum, jurium quo- & quilibet eorum impendat reahter & cum
que & jurildiAionum, necnon penlionum, effeAu, rejcAis in prrmiffis
omnibus Sc
commendatum , caflrorum , dominiorum, lingulis exceptionibus, cautelis, necnon ap­
terrarum, feudorum, poffc/Lonum, heredi- pellationibus quiBBfcumque in praejudicium

bu-

73

Lausannense Concilium.

74

* hujufmodi refl itu torum interpofiti· & in-, tutip impedit* vel retardari, aut huic n<)
Anno terponendis, qua· tamquam frivola· Si ina-<ιΛ (Irr voluntati 4 pollicitationi, fcu lii(ltl
1 ne* cum inde fectitis At fecuturis , pro prxfcnt bus quomodolibct derogati, vel
’449·
bono pacis 4 unionis eccleli* calfamus 4
jud eium aliquod in «ligata fui parte
irritamus 4 annullamus , 4 pro InfeAit njodo haberi pellet, cum omnibus 4 liniu.
haberi volumus, detinente* per illa, inter* -lis inde fecutis executionibus Si P,,’lt(libus
pofitiogem , reffitutionem , 4 reintegratio- pro intcAu hlberi volumus , nulliufque cx
nem antediââs nullomodo' impediri debere ilere Roboris vel momenti pio .bono p4tl<
quolibet vel differri, quibufeumque etlartn 4 unionis prxdiAarum decemimu» 4
fupgr illis 4 aliis prxmillis, 4 eorum quo­ claramus, niti hujufmodi lirer* eunftiic
libet perpetuum (dentium imponentes.
lint 4 expedit* de ex^relfoconfcnlu uii,K
5. Et ne privatis 4 ■ dert itat is antediAIs aut illorum quibus hanc nollram po||,C|( ’
ulteriores prrmiffbrum occa lio ne dentur tionem facimus· de quo alias qu.ni ptt
vexationes , viceca.ncellar:o 4 'quibufeum­
nerem litterarum apoffolicatum lrgir „,e
que aliis officialibus nollris mandamus, ex- cahlict, \aprnium 4 lingulo'rum P'erbuiQ.
prelle inhibentes, ne ad, initantiat» polfefforum tenores 4 effeAds fpeofice 4 mi, ; r
rum fcu detentorum pr*drAnfum , aut cu- '® litçr»pro exprcllis habentes . Et quoniam d
jufcumque alterius fu per caulis prstenlarum ' ti-ile foret prxfente» litteras ad tingi·,, (
Jppellatlongm huiufmodi, aut alias via lini- quibus cis fides forfan tacicnda fuerit , ;(.f
licis qucrel* feu rcllitutionis in integrum deferri, dccefnimus, quod iplarum irai
aliquam commilitonem lignare fcu tcicrip- to man|> publica 4 tigillo al cuius νρ,ι(Γ_
tum etiam extra curiam concedere. N.que
auditores caularum palatii nolit 1 commilito­
nito, tamquam prxfatis, li originale» e\|n.
nes , live ordinarii locorum, aut alii quicum­ betentur, interi· plena tides adhibeatur , ^·
que referipta huiufmodi recipere prxiumant
ftetur perinde ac ti diH* originales I triJ.
(eu attentent. (Jt autem pr*milfa , qux pro forent exhibit* vel otleni*. Mandante» ni­
pace, unione 4 quiete in ecclefia dandis hilominus litteras in limiii forma p:r>
funt ordinata, firmius obferventut , dtAo pradiftis Si aliis quibufeumque Imgularif .,ς
venerabili ac carillimo fratri notlro Amedeo, perfonis eas petentes aut habere volente»
primo cardinali, legato, vcario perpetuo, illorum nominibus Si executionibus Ipccitiut prxmiffum clt, helici pap*
V. tunc in fua ^ce Si cxprelTe, cum delignatior.e quorum. .
illis qui, utCdam beneficiorum quibus piivati 81 deffruobedientia nominato, necnon
1
prxmtttitur, Balilcx 4 Laufann* fuo no­ ti exiliunt gratis in canccllaria noitu
mine generalis concilii fuerunt, ac silis qui albi moderato (alario exped'ti, cum <:C|>cis aut alteri eorum adhxlerunt, de omni­
gnatione, confervatori* Si exemtorum ,n
bus 4 lingulis quos prxfen* tangit negotium, torma meliori 8i fortiori conformi ter ad pri
4 eorum cuilibet, pro nobis 4 luccelloribu» milia, 4 in auxiljum & robur eotumdem ,
nollris Romanis pontificibus, de conftlio4 & ur prxmiffa omnia Si lingula ad opu- 4
atfenfu quibus lupra , pollicemur atque pro­ utilitatem privatorum Si deitirutoium ceic
mittimus omnia 4 lingula in his nolitis lit­ rem Si plenariam noftr* voluntatis exceuteris contenta inviolabiliter obfetvare, atque tiooem forttantur,, omnibus regibus At prin­
obfer vari facere, contra ea teu eorum quod­ cipibus ac dominis temporalibus, in quorum
libet in toto vel in parte, nullo umquam dominiis 4 terris beneficia reflituenda contempore quicquam innovare fcu facere,,4 liftunt, in virtute fand* obcdicnti* prequod nobis licere non patimur cifdem fuc- cipimus Si mandamu· , ut privatu & ueiticelToribus nolitis indicamus : dçcernentcs
tutis iplis pro rcftitutionc beneficiorum 1 un­
cx nunc irritum 4 inane, Ii fecus a quo-Drum, auxilium fui brachii prxbeant irculaquam quavis auAoritate , teienter vel igno­
ru, favoremque opportunum exhibeant
ranter contigerit attentari. Conllitutionibus, Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa­
ordinationibus apoliplicis , nec non quarum­ ginam nortrorum conftitutioms, abjcAionis ,
cumque eccleliarum , monalt .r iorum 4 or­ prscepti, mandati, dationis, concdlhoms ,
dinum (hatutis 4 confuetudinibus , etiam caliationis, irritationli, annullarioiiis, mrjuramento, confirmatione apollolica , vel
potitioni· , inhibitioni·, pollicitationis, proquacumque firmitate aha roboratis, cete- millionis , decreti Λ voluntati· infringere,
rnque contrariis quibufeumque non obilanvel aufu temerario contraire. Si quu autem
tibus : quin immo fi adverfus prxnnlia_. hoc attentare prxfumferir, indignar oneni
feu eorum aliquod aliqu* litter* apollolic* omnipotentis Dei , ac beatorum Pet ii & l’auquafcumque declarationes , fcu concclholi apoilolotum ejus fe noverit incurluium .
nes, claufulas etiam derogatorias generales Datum Spoleti, anno Incarnationis D-Hiiinivel ipeciales fub quacumque verborum ex- C* MCCCCXI-IX. XIV. calenda· Juin ,
■prc-ilione in fe continentes , ctiamli in cis di­ pjntiücatui noftri anno tertio.
catur ; hio» tbjltutibui quibuTcumq <e cl**fithr E
dutmibui , f «od illit ne» tltro&etur, nt/ifpt.
tiili/ tie tr/dear jfar areaire, aut mandata
etiam poenalia ad cujufcumque inllantiam ,
etiamli motu proprio, a.ut ex certa (cientia
ab iplo noffro prxdcceffbie, vel «'nobis,
feu ejus vel noitra auAoritate, live quovis
alio cmanailent, feu in futurum emanarent
aut aliquo umquam tempore apparerent ,
; er quas hujufmodi reintegratio fcu rclb-

FF-

1449-

7

75 Ί
Anmo
Cmisri
H49·

Krc.llt
Zincdirl
■ n Chrun.
Vulgat, a
Martcnc
Vet. Mon.
(ο. V. p.
4<7·

Lausannbnse Concilium

7&

noftr», Deo infpirante, voluntati» ,cSu04
non caducorum futlliumque bonorum, fedp""
Fl L1CÏS y. SHTIUU
communis fa lutis atC.Au commoti, eamdera '-,ΒΒ1* '
fed em apoftollcam teneremus; non prccfle *449*
Balle y «« afarfata dtgaitati reaanfiat.
fed prodelfe cupientes, in fanAa Synodo BaFelix tfifiofar fervar fervorum Dr, ad fer· fileenli. perfonalirer compatere voluimus, Cub­
it eque commune* pro falutc publica labo­
fttuam rti memoriam·
res .
.
(
Cumque nobis in temporis proceflu lucu·,
Ua» ob caufas evocaTI & emoti curam
apoftolicl regiminis fufeepimis, toti lenter exploratum foret, dilTcnlionis lk dif­
fxjynumerqmanifeftavlmusorbi. Quam­ ferenti* materiam in ecclcfia fanda Dei ma­
quam enim imparitatem noftrarum virium gis ac magis obdurari; dubitantes, ne a_.
ad fuftinendam hujufmodi oneris gfavitarem quovis hominum de 'fcandalo notari polle- i
fentiremu»; nihilominus, ubi univerfalisec­ mus ! oblationes multas & grandes regibus m
clefi» Balile* in Spiritu Sando legitimèvvn- ac principibus orbis deflinare curavimus ; ex
gregatx pias exhortationes limulae fandas quibus quidem animadvertere potuerunt, nos
mifliones accepimus , quibas ad fucqtiricn- B propria, non quaerere , fed qu«Jcfu Chrifti,
dum audotitati ecclefi* fupptclf* nimium ac publicam pacem; neque umquam a for­
mis modifque a patribus, dum fchifmata viinceflantcr commonebamur, concaluit introrfum cor noftrqpr pietate , qux ad om­ geicnt, pro unitatis & pacis obtentu tra­
nia valet, & caritate, qu* omnia fuftinet, ditis,& prùélicatis divertere, liberiori aper­
animum fraudulofum congeminantibus, at­ toque ammo temper acquievi omnibus &
que confidentes in illo qui omnia poteft , & lingulis , qux ad lereniratem redintegratio­
de cupis agebatur negotio, tranquillam fo- nemque ecclefi» judicata fuerant quomodolibc-t opportuna : atque longe ferventiori
litudincm reliquimus, laboriofum & immenfum opus aggrediendo . Namque immcttali ftudio laboravimus & invigilavimus per noitrarum ccilionis άι renunciation!» medium,
Deo nihil placentlus offerri exiftimamus poffe , quam conatus npftrOS in obfcquium ec­ dillcAos, diftantes animos Chrifti fidelium
clefi», grandibus Λ infuetis oppugnationi­ counirc,quam in fede potenti*, manente
Ichitmate , diutius immorari. Non enim
bus conturbat*. Quid nempe condignum
ignoramus fchiimatis incommoda mortifer*,
reddi poteft ab homine illi inciyt* matri
noftr», <cujus in ~gremio fidelis quifque fa-C Scimus etiam Cnriitianam religionem a pa~ '
lutem confequitur,
propter quam unigeni­ cis auAorc fundatam, fine paèis vinculo
tus filius Dei Deus nofter & Dominus Je- damoof* confunoni fubjaccre. Cumque pax
fus Chriftus de finu patris ad terras defeen- omnium rerum tranquillitas fit, & ea nihil
derat, & proprium fanguinem effundere di­ gratius folcat audiri, nihil defiderabilius
gnatus ell- Cumque iplam videremus tan­ cuncupifci, nihil poftremo melius inveniri ;
tis perplexam anxietatibus, ut nullus mor­ debito filialis aftringcbamur pietatis ipfi ma­
talium ab exhibitione potlibilis auxilii debe­ tri ccclcii» luAuot» vcnuftatbm, jucundita­
ret excufari, ptofedo cogente fide, exci­ tem , integritatem, unionem & pacem ex­
tante devotione, fpe denique in finem op­ trema poltioilitate curare ; quantumque pro
time ducendarum return freti, pctfonam , hujusmodi excelli dt dciideratifTimi boniconoperas, facultatefquo noftras ex integro tccutionc perlevcrantcr & indefeffe labora­
vimus apud iptos rege» dt principes cetedevovimus.
Aderat namque tempus quo ab omnibus rofquc fideles, & noltri» accuratiflimis dili­
vehemens debebat reitingui incendium , dc gentiis, multipliciumque litterarum tenoritanto validjote fortiorique prxiidlo opus Dibus totus fere cognovit orbis.
Nunc igitur ut temper conllituti fub inef­
erat , quanto facrorum conciliorum gene­
ralium auAoritas fortius agitata , non mo­ fabili incomprehcnnbibque providentia Dei
do fluAuaret, fed quali conculcara profita- omnia ditponentis & dirigenti» In melius,
taque jaceret. Non enim exciderat a me­ poit acerrimos continuofque labores , quos
moria noftr* facri Conftantienfis concilii fultus veritatis mamfcftand* auAoritatifque
nulla unquam oblivione delenda definitio, generalium conciuorum conferrandx gratia
qu» videlicet fanAa Synodus in Spiritu San- voluimus amplexi, maxime poli cariilinioAo legitime congregata concilium generale rum in Chnlto filiorum francorum, Anglix
faciens, eccletiamque catholicam militan­ & Sicili» regum, necnon delphini Vienncnii», primogeniti brancorum regis illuftrillitem reprxfentins, poteftatem Immediate a
Chrifto habet, cui quilibet, cujufcumque fla­ mi, tupplicc» frequentefque inftantias, qua­
tus vel dignitatis, etiamfi ' papalis exillar, rum faluberrimis tualionibus intentas tem­
obedire rcnçtnr, in his qu* pertinent ad per commendavimus aures noftta», omnes
per orbem dilperfos in arcem unifidem, exftirpationemque fchifniatis, dc ad cogitatus
__
generalem reformationem ecclefi* Dei ln£ce confiderationis reducimus, defiderantes
capite At men.bris. Sati» etiam dt tecentet namque toto corde, in hoc dierum noftroeditum decrctuiq facri concilii Bafilienfis au­ tum refiduo, beatam pacem in ecclefia Det
diebamus, hanc veritatem refumendo confir­ difcminari, qu* veluti a noftr is egrefla ina­
mans, confpiciebamus non minus eandem ab nibus, in cotda omniuhi fidelium dilabatur,
eccletia catholica fufccptartr dc praAicatam line ntaiem noftr* intentionis per evum
r.cltauraram , exemplo Domini noftri Jdu
elle.
Proinde fatagentes graviftimis dt abhor­ Chrifti, qui tie dilexit ecclefiam, ut pto ca
rendis periculis polie tenu, obviare ,ac olten- non modo formam fervi acciperet, (cd tra­
dexe cunAis fidelibus rcAitudmctn no- deret femetipftun, in hac fanda fynodo l aulan-

O

77

Lausannensb Concilium .

· 78

fan ne ηίι in fplritu legitime congregata, uni. ranter coaunuunu* propofitum, ad id IpAnno
ANNO
verfalcm eccieliam reprafcntantc, pure, Λ juru n< ftri femper efferbuere cognitu,, Sc Cuxitri
libere, fntysHciter, fincere Sc realiter cum artiore» omnes ulqueuuaque direximus ,
Η*?" cffl-rtu , in nomine Patri* & Filii & Spintua prout ex decretis, reiponlionjbus, epilto- ‘44?·
lis, .legationibus > mandatis , patientia , loqfanrti, papatui, ejufdem oneri, honori, dignitaiititulo Sc poliellioni cedimut, dt re­ ganimita teijue noftris nulli Chriftian* natio»
nuntiamur per prafentes , fperantes quod ' ni arbu^amur incognitum , qu,antufque fu­
in futurum prrfati cctcrique rege* ac prin­ erit cum tunc fanrtiilimo domino.Felice Pa­
pa V. nofter ad pacem effertus , quantifque
cipes, praelati & alji catholici, quibus hpjufmodi nollram renuntiationem acceptiffi- congratulationibus oblata media unlxjnis non
mam fore judicamus , aurtoritatcm facro. folum fufcepeiimus , verum ^jjiam declara­
rum conciliorum generalium, eaquc tue­ verimus neceifariam effc 'pacem ( pacem ^ubuntur CQ defendent, quodque univerfalis ec- rtoritate tamen ecclenr juxta diffinitionem
clelia pro cujus dignifaté , fupereminentia , facri Corjiiantienits concilii illibata perma­
Sc aurtoritete totis viribus pugnavimus, no* nente) maxime perfenferunt charillimotum
apud‘ clementiam primi & «terni parto­ eccleh* filiorum Francoium, Angine dr SK
ns , noftr* hqjus pacific* humilitaris con­ B cilii regum, nec non Delphini V icnnenli*
templatione , fuis devotionibus jugibufque, primogeniti Francorum tegis illuftrium comorationibus commendabit . Datum Laufapn* plurimisin dirtis folemnes oratores , fed &
novi (lime in diebus illis fanrtiffrmi domini
VII. idus Aprilis, anno a Nativitate Do­
mini MCCCCXLIX. pontificatus noftri anno tunc felicis pap* V. prrclaram in^entrmque fanrtimoniam iisdem ipli perceperunt ,
nono.
dum pro eccleii* univerfalis integra, paci
ficatione, quieteque finali obtinenda pure,
SJCfOSÂNCT^ ÇiNiKJUS SrHODJl
libere , (impliciter, dt fincere, realiter , et
cum cff.-rtu ceffit St renunciavn papatui,
I.aufannenfir m Spiritu Suifla legitime cohvolens exemplo domini noftri Jefu Chr fti >
gregata, univerjalem adr/an repritcujus vices gerebat in terris, femet'plum
Jcutiint , ad perpetuam rei memodeijcere, ut eccieliam in fflmmo tranquilli­
.
riam.
tati* culmine collocaret, atque fur humi­
Apud
litatis admirabili remedio populum ChrlUltl*
ab
annis
circumfjjicienre*
eccleKaynaldfiam catholicam graviffimis impedimen­ Cftianum fervaret claritate pacis, inligpl»
■d Annum
utique pietate viri laudibus alrtlimis ex­
tis dr conturbationibus infcftari , tum con»44»· · J'
iurgentibus ertoribus, tum moribus depra­ tollendi, cujus inclyta vinus nec oblivione
vatis, tum ( proh dolor ) invaleicente fchis- «orum, qui nunc funt, neque reticentia-,
fututorum poterit fepeliri. Eli etiam cxcclmate que mentes Chrifti fidelium paulo mo­
lentiffimum e coelo dimiifum munus fufeimento huc Sc illuc impulf* futantes inccrrrquc vagabantur accuratiflimis /ludiis piendum cum omni promptirudine St ala­
critate animorum : propter quod in fempiinvigilavimus prominentibus periculis , graffantibus malis in virtute fanAi Spiritus ob­ teruum agend* funt habendsque grati* de­
ment iffimo domino Deo noft.o, qui eccleviare, & pto noltra poffibilitate confulere
publice faluti In idem tempus deveneramus, liim fuam fanrtam tanta nottri* temporibus
permittendo Deo, quo non modo pernicio- felicitate donavit, ut extirpata caligine,
fa erroris alrcujus audacia vel promulgan­ beata pax oriens ex alto cordia omnium
da difciplma virtutum, vel inter diffidentes fidelium illuftra ndo l*tificct . Surfum proprincipes populofque firmanda concordia pterea noltr* mentis oculo* pia devotione
videretur, verum operi pretium fuit aulho- Dlublcvantes, attentaque meditatione penfantes faptentiani illam «ternam pertingen­
ritatem eccleii* univerfalis infolentiu* oppu­
gnatam viribus accumulatis At extremis de­ tem a fine ulquc· ad fines, df dfponentcm
omnia fuaviter aperriftimam viam ad abun­
tentare , arque tanto fortius incumberecontinuo gloriofoque certamini , quanta ex tan­ dantiam plcntiudincmquv tranqu'llr un d­
ta otfcnfa fupprelTaque veritate indicavi­ enis oftcndilfe boni quidem fupereminenti*
mus populum chriltianum in fcandalum ir­ Sc incompatabilis, quod longa exportatio­
ne cupivimus , nihil jam proferto nobis agen­
reparabile coliapfurum, nobis iphs pertuadentibus, nullo un quam convcniennorc fiu- dum fuperetle arbitramur, quam ut cum
rtuoiiorique labore detineri polle, quam rerta voluntate prifati domini Felicis concutrcntes, pacem tpfam deiidcrarulitnam pre
tanta in tempellate flurtuanti eccleii*, mi­
qua omne noftri temporis curriculum ela­
tigatis flurtibus turbulentis fuccurrendo anboratum eft, in una tandem animorum at­
choram firmam unius veritati*, unius confetiionis, unius pacis in domino jacientes , que principatus confeofione complertamur,
luit namque pax femper noltra: intentionis
ut quemadmodum una fides eft, unum baptifma, unus Deus, Sc dominus nofter Je- Eunicus finis , & terminus noftr* lolicitudifus Chriftus , ita unanimitatem, integrita­ ms , requies, amoenitas pacis exiftit, no­
tem, Sc pacem una lanrta catholica confi­ ftri pono Certaminis p^eetii prrp-itentem
teretur ecclefia , in hacque fua peregrina­ opulentam virtoriam elle profit, mur .
Délibérantes itaque de unico paftore^
tione terrena, cujus finis eft tranquilla «terrutas, dr «terna tranquilitas perluavi fere- uni fai.rtc· catholic* dt apoftolice eccleii*
proviucre, cujus folictto fanrtoque nimblemtate fruetetur faluti cunftarum animarum
rio populus Chrittianus feliciter gubernari,
accommoda. ■ '
Is fane finis a noftioram laborum initio atque pacificis dt falutifens fctnptr adau·
• ntc oculos vetfabatur : hoc inibi perleve- gen valeat uicrcmcntu ,complunnu, fcadentibu*

M

/

79

Lausannensb Concilium .

8o

ihterveniant in primiflî», et 6 talpa torent, .
tibus Λ urgentibus caufis, ^zprifcrtlm dlAnno irione dande unionis et pacis in ecclelia ''de quibus deberet prifentibus fieri mentio '******
Christi (,,ηΛα Dei» in perfiinam dilefliffimi ecclefpccialis. Mandat proptetea, jubet , ac ρι ι··ΗΒ,*τι
1449·
’*H9·
liat filii Thome in (ua obedientia Nicolai cip çhre fanda synodal omnibu» ct liraitV. nominali noflra vfita contulimus, tpelis Chtifiicolis , quaternis eidem unquairu
■ antes ipfuin ea faturum qu* fummus Puti- unico, vero, et indubitato lummo pontifi­
t'fvx Tacere tvftetur , fida quoque rdlatione ci obediant, pareant, et intendant. Dm.
intelligentes eandem credere & tenere ve­ LanCinaet ru fcjjlont nojlra fublna m maforr
ritatem pro confelvanda roafiurenendaque ecclc/ta I anfannen/ifoleinniler telcvrata XIII.
Kal. M4« anna a nativitate Damini uttllcji·
factorâm au<5èoritate conciliorum f’n faerôfanMa synodo Conflant ieoli dcfirnltaui et de­ mj cfuadrin^cnteji^io quaelra&ejnno nono.
claratam , ac in (acto Balileeaii cqnciliprc-t
*
~
.
t
novatam, nec non a prejatis, reg'bus, & '
ptmeipibus, univei Cal ibufqtip orblv Cutce·
Satrofan^a generatif rynndut [au!in-j
Henfttin Sfirttu Sanflo légitime <»■pt.im , predlcatam , Sc dogmatiratam, vi­
delicet quod generalis synodus Iri'Spritu
gregata nniv<rj'alem .ulc/i.im
Sanélo legitime congregata, genbrale con- ®
rife.efenianr ad ft< rpei uam
cilium faciens, ccçleliam càthol c.tm inllirei nirmortam.
tantein jeprr lentans , pore'latem immediate
bibet a Chrillo, cui quilibet cuialcumque
llatus vel dignitatis etiamfi pap.lis cxiilat,
Srnflorum ecclcfi* operum finem atque
obedite tcneiur in iis qui pertineat ad fi­
terminum pacem elle docet reg'us prophe­
dem , extirpationem fcfiifmatis et ad gene­ ta, tellimonium perhibetis Licum y qui Ictas
ralem reformationem ecclcfi* Dei In cap tc confortat portaium escleli* , fines ejus poA' in membris, et quod quicumque cujus(uiflc pacem. Ati hanc autt m in populo < hi icumqne llatus vel dignitatis, etiamti papa·
ftiano procurandam ct firmandam hic fanIis cxiilat, qui mandatis , dirutis, Ceu or
fla synodus agnitio fui congregata folicldinationibus et prreeptis huju’ fdnibe sy.
tudinc continua laboravit, ut quemadmo­
nodi , S,· cujufcumqiie alreriu* concilii gr.
dum una fides eil, unum baptilma , imus
ner ilis legitime congregari fuper orarmlfis
Deu', unumeCvIctic ca, ut dominus nollcr
f< U ad ca pertinentibus faflis vel faciendi» Jelus Chtitlus, ita et in ea prefideat unieus et mdubiiarus Chrilli vtcariu», unus pa­
obedite contumaciter contempferit, nili refipuerir, cnnil gnr poenitentia fubiicijlur
tior, unus pontifex lummus qu* m etciriam
& debite puniatur, etiam ad alia juris fubCaluicm eundos fideles d't'gat lalutaiium
1'dia’, fi opus fuerit, rec^irrentlo : ( fullum exemplo aflionum ct Canflarum Wme vir­
omnino ell eorum pi incipmm quo pontificem
tutum, quam utique pacem in peilcn, lan­
non amb gmm Cub ici svnodo interpretan­
ii 111 mi domini Nicolai pap* V. operante .,
tur , nani de ambiguo tantum CanAio intel­
AltnCimo, his diebus Glutis donatam cedeligent fuit . /
fti ccnCpiciens eadem synodus tempus ac­
Ad laudem igitur Dei omnipotentis, fa- ceptable arbitratur tam felio tamque op­
lutem, pacem, er conColationem omnium
tato fine fuai claudere aitiones. Quocirca
Chi illi fidebum landa hic synodu· in Spi­ perfidens ic nominatione loci pro futuro
ritu Sun Ίο legitime congregata, ttniverla- celebrando concilio fafla per iplam m de­
lem ccdefiam repr-rCrntins matura, unani- creto tranllanonis Cui a B.ifilea in ham ci­
mi, concoidique deliberatione priliab'ta in
vitatrm, juflis er manifcllis c.oilis ad iplum
fuis facris dep itaiionibus votis dilefliflnnofuadentibus fine impolito celebrationi lui ,
tum ecclefi* filiorum Ludovici S. Cec'li» D pCrfcnti decreto fcmetipfam dili< K t et difArelatcnlis. Ludovici cie. S. Sufannide Vafolutam efle. decernit , < mmbulque er lin­
rambone , Georgti tit. S. Marlr in Trranily- gulis in eaconlillentibus ad propria remean­
berim Viennrnlis vulgartrfr nuncupati, Jo- di licentiam impartitur ad laudem er gloanms tu. S. Callixtl, Joannii fit. S- bte·
liain omnipotentis Dei Patiis, ct hd.i, ct
pham In Coeiio-monte de Arctis, Ba, tholoSpiritus landt, Anien, Dat. l.au/ann.r in
nui tit. S Marci Oornctani vulgariter nun­ ftflione nojira fnblita m majon riclclt.i I ancupati, et Guillelmi tit. S. Marcelli S. R. fannen/ί Joltaintter celebrata I'll, t il. tnajl
E. presbyterorum cardinalium ac venera­
anno a naitvil. Don. MCCCCHLIK.
bilium nec non dileflorum ecclefii fiiiotum
arch'epilcoporum , epifeoporum , eleéloi um,
abbatum , ducum , divini ct humani juris magiflroium, er dofloium, ac omnium et un­
gulorum eidem fanâ» fynodo incorporarotum prllatum dileôifTimum ecclein fipum
7 nomam in Cummum el gn Pont’ticem no- jj
mme, quo nunc appellatur, Nicolaum V.
appellandum, utque pro fummo pontifice
habeatur priienris decreti tenore ex certa
(cientia (latuit et ordinat tr decernit juri­
bus, decretis, et ordinationibus etiam Ca·
cri Baldeenfis concilii quibufcpmque non ob(laniibus, qudus quoad hujufmodl afius ce­
lebrat'onem volumus elle derogatum, fuppicnics omnes ct hngulos dcicdu· t d qui

.

firz-

81
Anno
H4?·

Lausannknsb Concilium .

trisTOLJ J4C0U /uriHiiu m uiiinii*
Efifttfi Ptflivtajtr (fr· patriarchs afarrwh·■i ad frtfufiter Perijicufit cmtre
comfuttrum·.

8s

p.ollm meol4i urt
fitfer tffn>b4tn>nt eilorumtr
florum <fnirmmhmi Fe/iiti r» /ia oordirnii»
nhummti.
r-

icolaus epifeopus, (eri us fervOrum Del,
Bxtst
ad perpetam rei memor i/m .
apad
Ut pacis, qua pihil defiderabiliu* in uni_
Domini, & Fratres, me vobis verfali eccleiia ainpliffime diffundatur, Ac to XVII.
jnMI** ’Λ-* Pro mea virili commendo; fcire vos tpetduret ferenitas, omnium coida , quos
IV. Anec. Rivat poli diuturnos labores, fol I ic i t udi nes, exagitavit, At defatigavit ,divlfio unitas in­
dot- Mart, curafque pro obtinenda S. Eccleije matris tegra ad cujullibet flatus, & honoris profnollrc pace; id tandem placuiffe Deo crea- p:ritatem conlolijet : libenter fecundum no­
/fori ut gratiam luam largiretur
rgiretur populo fuo ftrM At apodolic* auAoritaris plenitudinem
At 'feiflionis /
jam
diu vexato fchifmatis r*
— de. B magaitudincmque voluntatis omnia ample
ccnnalis ( ut' bene nodis ) immanitate. Eo Aimur, per qb* non folum fuper ptaicntienim venti fumus-, ut Del gratia illa rt>e- bu* At futUris , Ted & prsteriti,, ut fiima
chante Ac Regis Domini nothi prudentia fa- illibataque permaneant, debite provilion.s
tagente excellentlffimus Dominus, At pater adhibeatur remedium . Cum itaque poll cre­
Domini ducis Sabaudic nuper in obedientia bra* , variai jue conturbationes, quibus mu Ifua Felix Papa duflus.nunc vero reveren- , ti* ab anni* CanAa Dei fubjaouit eccleiia ,
dillimus in Chriilo pater dominus epifeopus caufantibus divifiohibus^qu^ inter felxi*
Sabinenlis inter Cardinales S. R. E. primus, recordationi* Eugenium papamJV. predeAt S. A. S-Iegaruslniignis modeitic exemplo celibrem noftrum : At tunc Bahler Concilium
fponte libere palam fefc abdicavit ab omni viguerunt, hoc in noftro tempore, & cx
jure, At poffeffione fedis Apoffolicc, quod altiffimi Dei providentia ineffabili, Interpofibitlfe arbitrabatur, omnes eju* dignitatis
titione, trartatuque oratorum caritlimorum
velles At intignia d mifir, cxteriqoe pariter, In Chrifto filiorum , Francorum , Angiir, Ac
qui fe habere jaAabant generale Concilium Renati Sicilis Regum , necnon Delphini
hanc Laufannenfem urbem e Balilea trans- C Vicnnen. primogeniti Francorum Regis Il­
latum conventum folverunt, unoque omnes luflri* , pacem Ecclelic redditam videba­
conlilio ad obfequium SS. patris noflri Ni­ mus; dum percepimus venerabilem , Φ chacolai pape V. redierunt genuinum unicum r i Hi num fratrem noflrum Amedeuin, primum
pontificem , At Vicarium J.C. illum agno- Cardinalem, Epifcopum Sabinen. in non
icentes, que omnia tam fanAe , tam julle, nnUis Provinciis Apoftolic» Cedi* legatum,
tam egregie przflita Cunt.ut omnibus effer Vicariumque perpetuum» Felicem papam V.
honori, nemini propudii agitat» fidelium con- tunc ir> tua obedienda nominatum, juri ,
fcientic fedarentur ; Eccleiia vero optime, quod in paparu afferebat fe habere, ad huAt expedite reformaretur opitulante Deo, julmodi pacem ecclelic obtinendum ceffilli :
ut alias vo* plenius refeire licebit. SI o- eos vero, qui Baiilec, poftmodum Laufannx
mnia probe difeutiantur res agende homi­ fub nomine generalis Concilii, haâenus
num indole* reAimque prxdandarum ratio­ congregati permanferunt ordina (Te, Ac pune* rerumque circumflantis >conflabit equi­ blicade , nobis tamquam umeo, ac indubi­
dem opus hoc Dei non hominum fuiffe, in tato fummo Pontifici obediendum elfe a runquo Rex Dominus nolter gloriam compara-DAi* fidelibus , et przfaram Laufannen. dfvit , At decus fummum, famam apud omnes folviffe Congregationem . D.-lide:ante* igitur
fideles perpetuam & immortalem . Decet toto affeffu ea perficere: quibus Chjilti fi­
ergo in Dei laudes At gratiarum aAiones deles fupprellis, At extinAis diffcnlionum, At
effundere, qui tale tantaqu: gratia nos im- differentiarum fem'nariis, communi fruanmerentes donavit. His vero laudibus et gra­ tur concordia ciijullibet eorum ilatus, hono­
tiarum aAionibus infidere prr omnibus Re­ ris, reputationis, At quietis Habilitate litgem Dominum noflrum principes, At fub· mata : quafcumque promotion.·* , eleAiodiros ejus ’decet, illi enim At ’ent i fur ho­ ne* confirmatione*, poflulationes , adm Ilio,
norem operis hu|us, aliorumq,e magnorum nes, tranllatlones , commenda,, adminidraAt evidentium Deus conceflit. Videte quan­ tiones, At proviliones , ad qualcumque pata gratiarum prodigia operatur Deus in 1- triarchales , Metropolitana,, & Cathédra­
pfum, At fuper ipfum totamqueduuum gen. les Ecclelias , necnon Abbatiales dignita­
tem noflram, cui fuper alias Chrilllani or­ tes,ac monaileriorum regimina quorumcum­
bi* gentes favet impenfius. V.flrum erit que exemptorum , At non exemptorum : npcfi quidquid juftum reputaveritis p o tam tin E non quafcumque colla'tiones , proviliones,
gulari hoc czterifque Del munc-ibus, fic& difpolitiones quorumcumque beneficiout , & pro optimo Ecclelic ftatu, reâaque rum eccleliaflicorom, rcguJaiiu.n <V fecugubernatione, pro domini noftri Regis pro- larium: de jure patronatus, etiam laicorum'
tperitate providere, ut grate*, hudes, & cum cura vel fine cura , etiamli ccclcli»
preces Deo exhibeantur juxta ac eorum, parochiales fuerint : aut canomcatus Si prxquos hrc cura tangit prefcripferit in agni, bende dignitates majores poif pontificales
tionem doni Dei, cujus in vobis gratia num- in cathedraiibus, vel principales in colle­
quam non petfevetct.
giati* exiftant, perfonatufque perpetu» adrumillrationc* , vel officia : etiam curata vel
Comcil. (Jmteral. Tom. YXXV.
V
dex Dt rtniiiituliiiir Summi Poml^atm /·ί1ί
)
a Fxhtt K

N

83

Laosannensb Concilium.'

84

'-•■.Ji, m quibufeumque eccl.liis priora- pore conceffionurtl, & aliorum prrrmidorum
elertivji
tu>,, Conventual»'
__________ .: aut cujufcumque
.
condi- obediverunt prefaro venerabili, Ac charlfCrtxrsTT tiotiis,‘*ipabtatis vel’ nature rfuerint;
‘
etiam
‘
fimo fratri nollro-Amedeo cardinali, epi>449·
alterius generis v quàhn exptelfa paris «ei fcopo legato , dt vicario fujAadirto tunc
Felici pape V- nominato .· ac congregaris
maioris; etiamli ex quavis cauia tunc difpolitioni apoflolic* fpecialiter vel genera­ antcdirtis : feu eorum alteri tam per ipfum
tunc Balileen. Concilium, At Amedeum in
liter refervata fuerint iitig ofa : auc alias
fua obedient ia Felicem V. nuncupatum :
affcrta^vel ad fadein apod >lica r quonodolibct devoluta vim quorum, feu prartextu quam tiliis , qui in Baiileens. Ac Laufannen·
collationum , provitionum » relervationum civitatibus fub nomine generalis Concilii
aut aliarum dHpoiitionum hujufmodi, (cu 'congregati remanf,-runt : aut alium , feu a.
alicujus prxmilioruin , alias quam ex titu­ lios tua, aut alterius eorum automate , 4
lo privationis fartarum przniillarum occa- de latere legatos del -gatos, live alios quoffionaitn,diviiionum ipfarum eccleiiarum, be­ θ cuinque ab cii, vel eoium alteto potertatem
neficiorum, dignitatum, officiorum, perfo- ° habentem coajunrtim, vel divilim qualiter­
natuum,adminillrationum «ac canonicatuum cumque farta, gertu , concerta , data , in­
Ac praebendarum habita, feu adepta lit pof- duira, dsl'polita, Ac ordinata, ctiamli majo­
ra Ac graviora , aur alreiius cujufcumqucs
fcffio, Ai pollidentur ue przfcnti, admitlionaturza prxmiffis exillant, 4 fpecialcm re­
ncs ctiam tclignationum quorumeumque be­
neficiorum , dignitatum , Eccleiiarum (im­ quirant expreffionem, qu e volumus, Ac de­
pliciter, vel ex caufa permutationis farta- cernimus pro expreffi' fpecificc haberi cum
lum , aurtorirationum Ac inllitutionum , peti­ omnibus it lingulis inde fecctis , ac etiam
tionum quarumcumque fuper quorumcumq te omma 4 fingula per ordinarios in dirtis lo­
beneficiorum Eccleliallicorum fruft bus, r,e- cis farta , pro bono pacis Ac unionis eccle(ix motu proprio, ex certa fcientia , Ai
tervationibus, & affignationibus cumpioceffibus, & fulminationibus inde (ccuits,nec- de apollolic-jr potertatu plenitudine, de cmlilio Ac alfenfu venerabilium flat i um nolhonon uniones, annexiones, incorporationes
rum fanrte Roman? eccleii* cardmabum ,
quarumcumque dignitatum & beneficiorum
eccleliallicorum fccul-rrium , dt regularium, _ przfentium ferie approbamus ; ratificamus.
Ac etiam confirmamus, rataque & fiiina.·
quibuicumque patriarchalibus, archiepilcopalibus ,abbatialibus, Ac capitular bus men­ /haberi volumus > nevnon ponori pro caute­
tis, aut n'onaftcriis, conveniibu', dignita­ la de perfonis Pstriaicharum, archicpifcoporum , epifcoporOU), Ac abbatuum quibuftibus , canonisatibus, & prebendis, vo be­
neficiis feu ad invicem fub quibutvi, verbo­ cumquc eCcleliis , 4 monafteriis, quarum Ac
rum foimis dimembrationes , etiam cede- 3uorum alfecuti funt polleffiones. At poffient de prxfenti, necnon de dignitatibus,
fiailicatuni, & bénéficient m quorumcumque, ecclciiarum quoque monaitcriorum , prioratibus, perfonatibus, admimrtra'ionibus ,officiis, caoooicatibus , Ac prxbendis,
rtudiorumque generalium fundationes, ereAibncs, fuprrclliones , Ac fubiertiones At tjuo- commendisdk beneficus quibufeumque etiam
xumcumque beneficiorum creationes, ex­ Cedi apoitol cr , f^enaliter vel generaliter
emptiones. Item renovationes pallii ; datio­ refervatis, devolutis vel quomodolibet atfe
nes, confecrationes, benedirtiones perfona. rtis eorum-poileffonbus quibuslibet de nove
rum, de wdine ad ordinem tranlhtion.-s, providemus, ac ipforum omnium frurt.is ,
reditus ,4k proventus, nccnon emolumeninfeudationes , inllitutiones , contrarttann
confirmationes , facultatis tellandi coneelf-D ra lingula iti quibuscumque <Sc ubicumque
tioncs , abfolutiones , liberationes , quitan- etiam ext»* diuecehm , in quibus «.cclclu,
tias, fuper quibufcumquedebitis ratione de­ monafteriutp , pnorarus, dignitas Icti benelicium hujufmodi fuerint conhftcntia , ad eo­
cimarum , femidecimarum, indulgentiarum,
annataram , communium , & minutorum fer­ rum pollelfores fpertare & pertinere . Et
quod
ipfi m luarum eccleiiarum,'monallertovidorum, vel alias quomodolibet difpenlationes , tam fuper «tatis quam nataliu n , rum, prioratuum, dignitatum At beneficio­
Ac aljarum inhabilitatum defertious (uper rum prout eorum lingalos concernit pollelincompatibilibus, in quocumque num.-ro , lionlbus, pro uujuf nodi bono pacis, Ac uctiaorli ad curas patochiales matrimoniis , niunis pacifici rcmAkjnt At quieti decer­
juramento,ordinibus, Ac voto etiam tranf- nimus At dechramus , gratis & ablque Io
marino, & rebus aliis quibuicumque, nec- lutione coinnnnium , vel minutorum fervinon abfolutiones a quibufeumque cxcoinmu- tiorum , anna.acu ii > aut vacant κ, tam nonicationum , anatheinatizationum , At aliis Itrx earner*, quam venerabilium fratrum
cenfui iseccleliallicis inrerd rtorum, tam ge­ noilrorumS-R E. cardinalium Collegio f.i neralium quant fpecialium relaxatmnes, ac E cienda nonana , 4 cognomini, valoic'que
etiam illarum' fulminationes, Ac appotitio- ipforum beneficiorum At dignitatum, ac
nes juramentorum , etiam fidelitatum rela­ non obllamia, ipforum pollcilo'um pro exxationes , rehabiiitationes ab omni macula prellis habentibus, conlfitutiombus Ac ordi
nationibus apoftolicis non obllantibus quiirregularitatis, aut alia inhabiluate unde­
cumque procèdent, rertitutione etiam ad bulcumque; infuper quafcumque obligatio­
faman,& honores gramiarum, indultotum, nes feu debita , de Ac fuper annatis, feu
indulgentiarum, Ac privilegiorum, & quaf- communious, Ac minutis (erviliis juxta cu­
re oullrr ce nfuet ud i nem, ceterilque juribus
cumque alias concellroncs, ac omnia Ac
lingula ram juditiam, quam gratiam concert, nobis A S. R. E. cardinalium collegio, cetcrifque officialibus debitis; Ii qur deberi
nentia, live in foro confcienti», aut cot)dicerentur, occalionum quarumcumque ,
teiKiolu in pctlonis, aut locis, qur tea·
mc-

Anno

‘44^

85

Lausannrnse Concilium

À 86

ipetropolitanarum, et cardinalium eccl lia- . fa Αχ (unr, validas et ratas decernentes:
Anno
rqm , monaltcriôrum , dignitatum, priora­ nec non quafcumque |itcs et caufas d fuper Anno
Christi tuum et cqnventualium , beneficiorum er of­ in
nolha curia , vel alibi çontra iplos polfes‘449· ficiorum fiujusmodi ufquead prilentem diem fores , fuper prxdiibs eccleliis, digriic.ri'449·
poiTeffbribus aotediAu, cx ttmili ferentia re· bus, heneheiis et officiis quomodobbet pen­
mittimus, et relaxamus pariter Ac dona­ dentibus. quorum omnium etiam (i un» vel
mus : cofque qui hujufmodi debitis obligati dur feu plures diffinitivx vel'afii fentenclient, ab omni eorum folutione abfolvimus
rnx prolatx fint ilatus pirtebtibus pro exCt liberamus, et fuper illis dari quitanrias
preffis habentes , ad nos advocamus, et to­
petentibus, aut volentibus demandamus in taliter extirguiiius . ct pro n.ajoti omnium
Forjna plena debita, er opportuna, fruAus et iinc.ulor.um fecuritare, et roboris validi­
etiam illos, quos durante binas.nodi divifio
tate , quibuscumque perfonis tam ecclcfiafiinê ex dulis eccletris, digneatibus, benefi­ cis quam fxcular ibus cujufcunque dignitatis,
ciis-, ct ofF-i is perceperint, etiamfi nobis
(lates, gradus, ordinis, ct mi it tonis , vel
et camerx aoolhdicx debiti oflent , penitus
prxcmincniix exillunt; etiamli cardmalatus
ipfis et cuilibet ipforum remittimus de di
palrlarihatuS , archiepifcopali , cplfcopali ,
Ax fedis munificentia liberali, camerario, "auralia quacunque prafulgcant d gnitate ,
thefaurario clericis camerx , colledoribus ,
n.cnon quarum cumque tam cathedralium ,
et fubcoltcAoribus nothis quibufcumqut^,
quam colli g ataium , & aliarum ecikfiainhibemus fub excommunications fcnr.nrum, & monaitcrio.um , capitulis, c< Ikgns,
tia, et aliis cenfuris ecclcliallicis , atque At conventibus, ac fingulaiibus petit niscatundem , illique , vel iliis, ad quem feu ad
poenis, quas rcmiiiionl, ci inhiboiont no­
this hujusmodi contrat cnlentcs incamre vo­ quos diAirum cccleliarum, beneficiorum,
lumus ipfo faAo,nc fruAus pr ediAos oc- ccileltailicorum At officiorum ekfiio, col­
calidne prxni Ha , d<Aa divffionedurante per
latro, provino, prxlentatio , (Vu quivis aba
ceptos , et per nos rcmilfosut prxfcrtur, a difpolit o communirer vel oiv lirn pertinet,
quoquam quomodolibet. exigere , feu cxr< ·- ac hujufmodi polf. Horum advetfarus : qui­
querc prxiumant . DiAirum rurfus poflcfiobus per nos ad n< Urum pradeceflbiem , teu
rum, lingulis adverfariis fup<r pcxfaiis cc­ alium quemcumque fuflx funt conci (I.ones,
cleliis, monalterlis , prioratibus , dignitati­
At proviliones de hujusmodi ecclelus, bebus, officiis, er beneficiis perpetuum (ilenn.fiilis, & officiis polf-flis , omnibus & fin·
tium imponentes , quafcumque promotiones, Cg4iis aliis juorum interci! , vel intererit quo­
impetrationes» cooceiiîonc’, provilione* ,
modolibet in futurum mandamus exprefle
declarationes, et litteras deluper pro ipus inmbenres, vidibccl patriarch's, arctriepiavvcrfariis, ct aliis quibuscutnque ίο pu
fcopis At epifeop s fub fufpenuonis ab injudicium iploruin poiiclforum, vel deroga­ grelju ecclelix : minoribus veto pcrloniv lin­
tionem hujusmodi per nos confirmatorum gularibus fub cxcon mun cati< nis , nec non
quomodolibct, etitmlt motu proprio ex cer­
d Aorum pclleliorum adverfariis lub limili
ta Icientia, aut plenitudine poteflatis . et excommunicationis , ac privationis omnium
de venerabilium fratrum nmhorum S.R.E. & finguloium beneficiorum fuOrum, qux
cardinalium conlilio et atTeiifu , tam per di- obtinent, & ir habilitât oms ad illa , & ad
Oum noltrum prxdccelforem, quam nos, alia In p< Urum obtinenda perpetuxque in­
live alium quemcunque illius, aut nolha au- famii: coll.gus vero capitum. At conven­
Aorirare, live aba quacunque faâas, da­ tibus fub fufpcnlronis a divini·, poent· , fi ntas , concertas, et habitas: eriamli in vim tentiis , At cenfuiis, quas connafacentes
earum ipas, aut alicui comm jure, vel ad
Ac rebelles : prout quemlibet ipforum. com
rem jus quxlttum forer · nec non diffi Dcernit cx nunc, prout ex tunc, & extunc,
nitiva·, et alias etiam , qui in rem tranfie·
prout ex nunc incurrere volumus ipfo farunt judicatam; fuper ccclcliis, ct aliis pri­ 60 · ne ip i , teu eoiu.n alter pubbee , vel
mitiis in Romana cui ia , vel alias ubicumocculte dircAe vel mdireAc , quovis quxÎ|ue contra diâos poiîctlbres promulgatas lito colore, vel ingemo contra declaratio­
rntentias , et quicunque inde fecuta pqi- nes , conccllioncs, approbationes , ratificadidis motu , et fcicntia, ac plenitudine prix tiones, confirmationes, et alia prxdiAa,
bono pacis et unionis prvdidaium, cada­
vel eorum aliquid in prxjudicium , damnum
mus, irritamus, ct annullamus, ac calla , ct gravamen diAorum pollclib,um , »t de­
irrita, in*eda , nullaque et inania , ac vi­ rogationem prxmitlbrum per nos confirma­
ribus vacua declaramus , et denunciamus. torum , aut abcujus eorum facere, dicere,
Illas vero e» fcntcnriis, que pro pridiAis ct attentare , teu ipfi prxno'minario , ad quos
polleflionibus fuper primitiis, ac etiam quafCpcAat hujufmodi clc-Aio, collatio, provicunquc alias fententias, ct fubregatio i,s, . Ito , prxfentatin , feu quivis alia cfifpolitio,
qui pro quibusvis pertonis, partibus fe de­ quenquam alium ad ecclefia,, dignitates ,
fendent bus illarum omnium nominibus, ct
t E beneficia , et officia , (eu aba ptxmilfa hac­
cognominibus pro exprellis habentes, et que tenus Ite prllclia, recipere,· ct admiture,
in rem trantiverunt judicatam, in Balilren. neque polIcHorcs hujufmodi tuper prxmiih*
feu I.aufanncn civitatibus , feu in curia prxin aliquo vexare, perturbare, niok-ltarc,
fati venerabilis , ac charillimi fratris nofhi Ifu inquietare quomodol bcr prxlrm.nt ,
Amedei, primi cardinali··, ut prrmirtitui le- aùt pra'iumai. Sed ea oiiin act lingula inviolabd'tcr, et fine coni rad d une «quacun­
ebedientia nominati, ufque in hodiernum que ( quantum in cis cll f maoutcocant , ct
diem prolati, ac fubrogationes pio ahem oblirvcnt , diflofquc pclicilotes in polklhoex collitigantlbus mutuo le detendentibus ne feu hujusmodi teneant ct defendant . Si
F 2
qui

87

Lausannense Concilium.

88

qu» etiam ( quod abiit ) per quempiam qua- . certa fcientia, live de plenitudine potetiaAnno
·.
u.. contra prz- a tj,, et je |pforum venerabilium fratrum t»oAnno c2‘-----------unque etiam
auAoritate —
ooltra
C*atsri
ftrorum
cardinalium
conlllio
et
aflenfu
,
etnabiisti milia, fmi eorum aliqua.* aut in pr«judi»449·
narent
feu
emanaffient
tales
declarationes,
>449· cium diAorum ροίΓείΓοηκη, feu alicujus eo­
rum novitates faAc fuerint, feu fierent il­ aut conceffiones pro bono pacis, & unionis
las, ac quzeueque inde fecura ex nunc pro­ ecclefi* nullatenus effcAum fortiri: fed pro infeAis exnunc prout ex tunc haberi volumus.
ut ex tunc habemus et haberi volumus pro
irtfrrflis. Et nihilominus contra venientes, Verum fi in obedient ia przdiâorum, tunc nun­
c< rebelles iujusmodi» five patriarche, ar- cupati Pelicis, & illorum qui Bafile* , Λ
Laufan. fub nomine generalis concilii tunc
chicpifcopi, aut epifccpi fuerint, ab ingreffu ecclefi*: minores veto perfonas fingula- peimanfeiunt duo, vel plûtes· fuper uno,
vel pluribus beneficis Irrigarent, pefleffio
res excommunicctos : nec non diAos advetfarios, et ejus auxilium dantes, ultra non pollidenti non arferat pre judicium : fed
excommunicationis poenam beneficiis, et cuilibet jus fuutn femper falvum conferve­
officiis fuis privatos , inhabiles -et infames. tur : etiam unicuique manet jus, quod ante
hujusmodi divitiorem libi quxtitum erat-Et
Capitula vero, collegia, et conventus a
divinis fufpcnfcs per quemlibet ordmarium B ii fuerint □ lique ecclelix leu beneficia, qua­
loci, aut alterum in dignitate condituris, rum feu quorum caput in una obedier.tia , dt
five Canonicum alicujus ecclelix cathedra- membra in alrera existant, membra redu­
lis, per q'iemcumquc ex hujusmodi polie llb- cantur ad caput. Salvo tamen, quod mem­
brum obtinens in illius remaneat p·liTcflrine,
ribus eligendum et requirendum feu exeeuli jus eidem competebat ante hujusmodi ditione dandum fuper hujufmodi nofira volun­
viiioneiD. Cxterum quia difficile foret pr»tate in Romana curia five extra declarari,
fentes literas ad lingula, ih quibus eis foret denunciari volumus, et mandamus Cupet
quibis omnibus, et lingulis iplis et eorum fan fides faciclida fuerit, loca deferre, dicuilibet aufloritate apodolica damus atque Aa auAoritate apoilol'ca decernimus , quod
illatum tranfumptio manu publica, & ug'lconcedimus facilitatem, rejeitis in prcmiflo alicujus epifeopi , aut illius vicarii, feu
fis omnibus et lingulis cautelis, et appella­
tionibus cpiibulcunque in prvjudicium pri­ cunx, aut fu per i :ri- eccleliaft'ci lignato &
mulorum inter poliris, feu interponendis, quas munito; perinde ac fi originals lirerr hu­
tanquam frivolas, & 'inanes cum inde fe·· jusmodi exhibeientur. fides plenaria adhibea
cutis dit fecaturis , Ac cx tunc prout ex nunc^Ctur, fc ftetur. Maimantc’ nihilominus luc­
ras in fiuilli form· pro quibufeunque paitidt ex nunc prout cx tunc cadamus, irrita­
mus Λ amullamus, & pro infodis haberi cularibus per ton:, ca< petentibus, & habe­
vc lumus. Vicecancellario , <5t quibusvis aliis re voientibu- illorum nominibus , A cogno­
officialibus nodi is exprelfe inhibentes, ne minibus fprcince cxpielhs, cum defignmione ccclelie, dignitatis, beneficii, five be­
ad cujusvis infianriam fuper caulis prztenneficiorum , ali-iu. nque conce llionum fu pe­
fjrum appellationum hujufmodi, aut alias
via iimplicis qucrelr feu reftitutionis in nus oelignataruui in canceliaria notha, it
integrum, aliquam commiflionem fignare, alibi g.atis, & line folutionum alicujus tax*
falvo moderato folatio fcnptorum expe­
five referipturn etiam extra Romanam cu­
riam conôcdcre: nec auditores caufarum diri: ϋί iiritum decernimus, & inane, li
Palatii noltri, five ordinarii loci: aut qui- fecus fuper his a quoquam quantrvis aufloCunque alii commilitones, five refcnptahu- ritatis frientur vel ignoranter ccntigeiit at­
iufmodi recipere,feucaulas defuper motas, tentari. Nulli ergo omnino hominum liceat
_ movendas, audire przfumant,
,_____________
&
feu atten-_ hanc paginam ncllr» approbationis, ratifitent. Adijcientes, quod ii ullo unquam rem- Deatioms ,«onfipnationis, provifionis, decre'____________
*■
pâte appareret de
alia conceifiane,
(eu de­ ti, voluntatis, impolitionis, caflationis, reclaratione per nos, aut noittos, (eu diâi millionis, relaxationis, donationis abfolutionis, bbcrationis, inhibitionis, impolitioprzdeCeiforis litteras quafeunque, claufulas
nis, irritationis, annullationis, declarationis,
etiam dcrog.noiias generales ,*'·βΙ fpcciale*
dehunci.itionis,' advocationis, extrnAionis,
fub quacumque verborum forma in fe con­
voluntatis , mandati, dationis, concedionis,
tinentes.· licet in illis dicatur non obllantlbus claufulis dicentibus, quod illis non de­ adjcAionis, & conftitutionis infringere, vel
rogetur.* nili de eis fpecialis mentio fiat, ei aufu temerario contraire. Si quis autem
b*c attemptare przfumpfcrit, indignatio­
aut quod de verbo ad verbum « & cum to­
nem omnipotentis Dei, dt beatorum Petri
to tenore illarum inferi debeat faâa , feu
fienda, per quam diAos poficllbres, feu eo­ Ac Pauli apoficloium ejus fc noverit incutfurum . Datum bpolcti, anno incarnationi*
rum aliquem tn hujusmodi fuorum benefi­
ciorum polfctLoncm , feu alias turbari > ve­ dominie*, milleiimo quadringentefimo qualari, moleftaii, feu inquietari , aut contra dragelimo nono, XIV. Kal. Julii pontiheaHujusmodi noftras concelfiones > provilrones, Etus noliri anno tertio, P. de noxcto;Maret alia per nos approbata fieri, atque con­ cellus de curia, regifirata ia camera apotraveni* poffit , etiam li motu proprio ex dolica conulii.

AD

ΜοοοΝΠΝϋΜ Concilium.

8$

9«

AD MOGUNTINUM CONCILIUM

■Bittr
14J1.

Aim *4$*« Μ·?·1*

Oguntini concilii provîncialis.fitb Theo·
dorico archiepifcopo uAa bis rept<Tentât Lunigiu» in Spicilegio cccleliailico
continuat, it. fcmel fcortum pag. 68. ite­
rum vero pag. 1037. inferta in aâis concilii
dioeccfani Hcrbipolenlis anni ·453* ιη 9°° “
hsc Ipl'a llatuta Moguntina palam lefta hint
patribus,ceu reguix in tota provincia, adeo·
que & ab iplis Icrvandr · Venetus Labbci
editor coniiitutione* b»fce daturus , eas tan­

M

tum vidit, exhibuirque que primo fc offe­
runt in eadem I.unigi collcAluic. Fge uttarnque edition.m contuli , «ndc ουη quidenu.
variantia, led, quod plus ert, emend.no­
nes ill» refulta rent, quai hic adnoto. Fx
hac enim collatione deprehendi legionem
in I.abbeum relatam vitio laborate non femel, & ab altera optime corrigi ; quin dc
canon integer deed in priori illa ex polleriuri fupplcndui.

CXfTIGXrlOW**

Labbel edit.

.

Γο. XIX· Pag· ttj. Per vocationem.
Pag. 134. Non line culpa tamen
Jbid.
Nec eccleliaitica facramenta ut folvente.
Pag. 135. In pracedentibus
Ibid·
Elfe glorlofa faciendum.
Ibid.
Rcilringimur
Ibid.
Non excommunicationis
Ibid.
Habere poflnnr
Ibid.
Divina temporalia
Ibid·
Periculo fuir
Ibid.
Négocia ipfa fore
Pag. 136. Quod lint
Ibid.
Ecclclir altcratio.
Ibid.
Sub prxdiAa
Ibid.
Non obftantc felicis recordar.

Ibid.

PagIbid.
Pag.
Pag.
Ibid.
Ibid.
Ibid.
Pag.
Ibid.
Pag.
IbidIbid.
Pag.
Ibid.

Λ fede apollolica deputati
fuerint.

137. Tranfmiflfa ell
Archiepifcopts
138. Leonardo
14a. Tales idoneo»
In monafteriis
Sepe puero
Veni pladorum
14t. Comprehendi volunt
Quando contra Dcun
14J. Per vos.
De quinque in fine
Publica funt
143. De libertate
Omnis uttiufque fexus lia tu­
tum Synodale de publican­
do &c.

Ibid.
In cafibns epifeopis
Ibid. Veraciter abfolvitnus

Cone. Herbipol. editio.
Per nationem
Non line cat fa; line culpa tamen
Nec Ate. (aeramenta œinillranc ut fo·
lent
In pendentibus
Etfe gratiofa faciendis
Altringimur
Non ex ratione
Habere non poflunt
Dominia temporalia
Periculolius
Négocia Arc. gratiofa fort
Q11» lint
Ecclclir altercatio
SupradiAa
Non cbftantibus confiltutionibus fel.
record.
A fede dtc.deputati fuerint extra civi­
tatem vcl dioccelim, in quibus de­
putati fuerint
Trasm'fla non ell
Archicp. rpifeopi» De­
Leonardo Caflel.
Tales irydoncos.
I» monltraniiis
Sepe pueros
Veni flafeorum.
Comprehendi nolunt
Quali contra Deum
Per nos , & fic tuam infr4
De quibus in fine .
Publicata funr .
Dciibera’e
Omnis llitutum Synodale reperlmu.s ;
tunc confequenter ad illud ipfum ta­
le (laturum synodale dc publicando
Ac.
In calibus ipiis
Vctacitct abfolvunt.

Dt curf* a<l lanciner frobibetul'i .

Similiter mandat ehdetn orJinauis ut fi
In vilitatione fua 1 uu> dioecefum aur alia»
reperiant concurfuut populi ad cenas ima­
gines & ctgnofcant populum hujusmodi ma­
gis ad dilpoûtioncm figure habere -eii>eAuiu

CuiitTt
*45*-

9i

Concilium Cashelinsb.

,

92

_____

. rtum, quod hoc omnino prohibeant, oc ydo.
o
* Jolatrla committatur. Siquc etiam lint
fuit _
gtI
dloecefibus hoftic transformate aut palle''*,
rubricate, fiquidem hoftte tales fumi pof- *45>'
funt, eat fumi faciant, alioquin ilia* to»
taliter occultent aut recondi dlponanr, ut
fic omnia occabo curfuum hujusmodi aufc*
tatut.

Anmq

CuaisTt
HJj

CONCILIUM PROVINCIALE CASHELENSE
timfrifi ieitbrerem
afiw 1453D honorem Dei Patris omnipotentis, 6 beantur tres imagines, fanA* beat* MaFilii, A Spiritus Sanrti, nec non pro ti’· virginis , fana* crucis Λ patroni Joci,
ampliore confervarione libertatis otdinat
in cuius honorem ecclefia dedicatur ; nec
Vrilkins
cr M. S. fanrta synodus in facro provinciali conci­
non & vas honeftum confecratum pro cdrJ ' 'Plio, L m.-rici celebrato, die Jun» proximo pore Chrifti.
Clophcpoft felium, quod dicitur, AJ vinc-ilt.
j. Quod coemeterium fit mundum & mu­
renü, IOI. Quod ordinarii locorum lingulis annis
ratum in expeniis popularium.
jll pag.
dil g.nter attendant, A inquiri faciant, qua­
6 Quod excommunicat! publice denunj«j.
liter in fuis d'Oecelibus divina officia cele­
cientur omnibus dominicis A feftis diebus
brantur, diefaue Dominici, A ali* feftivi- per fingulos curatos in eorum ecclebis,
rates venerabiliter obfervantur.
omnes mcetluofi & clandeftina matrimonia
2. Statutum eft quod miniftri eccleliarum contrahentes, A illis intereflentes , h*reomnibus diebus Dominicis, A aliis feitivi- des legitimos exheredantes, falfos limite»
tatibus horas canonicas in fuis eccleliis or­ alignantes, ufurarii & ufur* convlrti, faldinate dicant, A aliis diebus, quomodo vaCam monetam facientes, & veram moneleant, A tamen prarmifla trina campana-çtam fcindentes A radentes, ecclefias, coe­
rum pullatione Ciltem in diebus fcft.s mifmeteria , ac perfonas ecclefiafticas fuis re­
fus A alia divina officia celebrentur, eriam bus fpoliantes vel percutientes, viam re­
giam infultantes , fures latrones congrega­
ter in qualibet hebdomada, excommunicati· & interda s exclulis, fub poena XL. torum depopulatores , viarum derobatores ,
pacis violatore», A alii omnes A linguli ,
d-n. ab e-xorcifta , A curatis toties, quoiie· neglg.-ntibus, epilcopo vifitanti, ut ejus quos facrofanrta fedes apoftolica trcoinn.u.
officiaii foi tendorum ; quibus diebus Domi­ nicari prxcipit atque mandat, cum eorum
fautoribus .
nicis, & fcdis per eccicliam publicatis ceffent omnes populi chriftiani, clerici, &
7. Declarat A ftatuendoordlnat idem con­
laici, ab omni opere fervili, & ad officia
cilium ptn confirmatione libertatis eccletir,
divina audienda conveniant, fub poena ex­ quod nulli domini temporales, aut corum_
communicationis pet prelates eccleliarum equeltres , pedeftres, tributarii, vel ali* tem­
per ales perton* ad maneria epifeoporum li­
3. Statutum eft , & perpetuo ordinatum,
ve grangias , aut clericorum habitacula,
quod parochlani quarumcumque eccleliarum q loca, A hofpitia veniente», ultra ununu.
parochialium m eorum eccleh'S ad celebra­ diem aut nortem refertionem exigant aut
tionem divinorum officiorum, 4 lacramtfti- .recipiant; A hoc requifito A obtento epi­
feoporum confenfu, aut aliorum prclatotoium mmiftiarionern fuis expeniis habeant
milfale, St calicem argenti, aut deauratum, rum prxlidentium voluntate Interveniente ;
amiAum, albam, cingulum , manipulum, ita tamen quod hujufmodi norte diei Dorii,
ftoljm, cafulam , fuper pellicium, baptidenic» aut precedente Sabbati nullo modo
r um lapideum decenter conftrurtum, fera­ recipiant nec expofeant, ubi perfonx ecrum , aut bene coopertum, honeftum vas clefialtic* fervitio divino A miflarum fo- Sen fus
lemnitatibus quiete vacare debent, expul- turbatus.
oleum in fe continens facrum chrifma in_.
ufu infirmorum , A fanrtam eccleliam in fationem temporalium vexatione, nec am­
plius a tempore publicationis pr*fentis ftanavi, A cancella, juxta facultates popula­
rium, in terto parietibus decenter habeant tuti, dierum aut nortium exigantur a per.
conitrurtam A mundam, tam intra, quam fonis ecclefiafticis ; contrarium vero facien­
extra reneant ab omnibus rebus, bladis, A tes per totam provinciam excommunicat!
animalibus f.-cutarium laicorum. Et nulli g denuntientur nominatim A exprefle in linv
omnino hommum,
etiamli conjuges gulis
fint ,eccleliis per curatos eccleliarum, qui ·
cum eorum uxoribus aut concubinis ibidem bus facrum concilium ad hxc omnia aurtojacere uno lerto , aut cohabitare pr*fumanr, ritatem tribuit; A majoris excommunica­
fub poena mortalis peccati, & excommuni­ tionis fententiam ipfo farto incurrant, A
cationis ferend* lententi*, ut pr*fertur, epifeoporum dominium ac loca alia, ad
contra delinquentes·.
qua declinaverint, cum fua familia ecclehaliaftico maneant interdirto innodati aurtori»
4. Quod in lingulis ccclefiis ad minus LExiit

A

ta<e

Concilium Cashklnïnse.

93

Oi

14. Declarat concilium, quod omnes fra­
tare prafenti, facti concilii; quorum oAnno
Anno mnium abfolutio ordinarii* locorum dum* tre* Mendicante* debent Coivere quartam
CNtliTl taxat refervetur , cum interdtAi relaxa­ partem omnium bonorum ex tcllament, de­ Cmii ,T|
‘4JJ·
HJl· tione .
fundi , aut ratione funeri, eis rcbAotum,
* 8. Declarat concilium, quod omnia emo­
ubcumque, dt quacumque caufa, dt unde­
lumenta , provenientia ex novi* capellis per cumque ei* eve nientium , etiam ratione qua­
lius, aut tempore fepultura , aut funetis,
laicot, vel alio* infra parochiam aliquam
no vit er conftruAi,, omnia cedant ecclefii, nec candela, fratribu, ante diviltoncm, mc
parochialibus , infra quarum limile* cou- oblatione, perfolvent, donec pradiAa quar­
ta par* ex integro ecclefii* fuerit perfoluta .
IlruAc funt.
9. Statuit & declarat prefens concilium, Hanc declarationem non obfervante, ma­
qued omnes ecclelialVci dt pralati > eorum- jori* excommunicationi, fententiam , ex auÎ|ue tenente*, & familiares in terri* cccle- Aoritare pratenti, concilii , ipfo faAo in­
currant .
lallici, ac manerils epifeoporum degente*,
ij. Statuit hoc factum concilium, quod
omnino fint immune,, & libori ab omni
exadione temporali, dc feculari dillributio. omnes bénéficiât! maxime conftituti in la­
ï‘» ’'AÜ ne conngureus dt bonnguoog,—— dr fimilia cti,, dt alii, dignitatibus praditi in eorum
M.S. Codfub poena majori, excommunicationi, & cathedralibu, eccleliis, dt alii, piincipai:bu, more facerdotali rclideant , hora, ca­
InierdiAi .
nonica, dicant, dt mitia, celebrent in ip10. Statuit prafen, concilium & ordina­
fotum proprii, perfom, tribus, vicibus in
vit , quod nulla pertona feculari, vel tem­
hebdomada fub poena privationis beneficio­
porali, pro quacunque caufa , aflione , vel
rum, dt dignitatum tuarum ■ ipforumque>
injuria pignora clericorum in rebus aut
perfonis capere prafumant, aut bona fa­ beneficiorum fruAus , qui hic llatutuinv,0miliaria & tenentium ecclelix , ubicunque lavetint, ad fabricam ccUeliaruni hujutmoreperta , dillinguerc, nili priu, caufa ipfa di fequeitrentur, quoulque lententia priva­
tioni, ejusdem lata fuerit, & quandiu in.
coram competenti judice terminata fuerit,
& difculfa . Contrarium facientes auAorita· fufpenfo permanferit, huAus ad cccleharum fabricam debentur.
te concilii aâionem fuam perdant, & ma­
16. Statuit quod ubicumque ecclefi», aut
jori, excommunicationi, lententium ipfo fa­
il o incurrant, dt dominus capiens lie pi­ capcll» aliquibu* locis unit», dt appro,
gnora poti monitionem negligent reflituc- priât» habentur, dt ex hoc, prout in diverli, locis experientia edocet penitus derc, cum fuo dominio & familia maneant
folate ,& deftruAa fuerint, ordinarii lointerdidi.
cotum, quibu, ipfa beneficia fubijciuntur,
ir. Declarat concilium , quod nullus cle­
ricus pro criminali , civili , aut alia quavis fruAus ipfatum eccleliarum poliunt ad necaufa coram feculari arbitro vel judice a cetfariam reparationem eccleliarum deputa­
re , in eorum negligenti» poenam, quorum
quocumque valear conveniri, nec fententia
funt fruAu,, hujuimodi contradiAorrs , cutalis arbitri aur judicis feculari, contra cle­
ricum lata valeat ipfo jure, cum Iit lata— jufcumque ordinis, aut religioni, fuerint ,
contra libertatem fanAa matri, ecclelix, eccleliarum, beneficiorum fuorum appropriatorc, per cenfuiam ecclefiailicam , dt
& reprobat concilium arbitro,, dt eorum
fenteutia, contra clerico,, tnaxlme dum di­ alia juri, opportuna remedia compcfcendi
cunt eo, contentari debere duobu, fervien- auAoritate prxfenti, concilii.
17. Statuit concilium quod nullu, relltibu, , quodque relidere debent infra eorum
cemeterra, qua fententia erronea cll, pro- giotu, , aut alii Oculares , praelati, dr uoiiter quod ipfi feculare, judices ipfo faAoDmini eccleliait ci, abfque exprcllo confenfu
oid nariorum locorum, aliquibu, clericis,
ncurrant excommunicationem, quoufquc eo­
vel laici, , maxime juvenibus, dr illuctaris
rum fententia, hujufmodi erronea, dt iniquas,
viris, fub quocumque colore terra, lu­
ac prorfu, nullas revocent, dt damna exin­
as ad firmam tradant , nec ipfo, laico,
de pallis congrue fati,fecerint .
fub colone aut nomine procuratori, firia. Statuit facrum concilium quod nulli
qucllores amplius in provincia Cashcllcnli mario, continuant , aut clerco, in fu v
literis nominent, nec laici IruAu, perciadmittantur, excepti, B. Patricii nunens dt
i|u»lloribus , nili fecum deferant Utera, epi­ pianr, nec procuratore, laici juxta eorum
coporum, de anno in annum reformandas,
altaria accedant, dum milfatum folemniadt pralatt feu curari eccleliarum aliter ad­ celebrentur, nec ad divilionem obventio­
mittente,, contra formam hujusmodi ftatu- num ecclclial)icarum admittantur, faltem
ti, toties, quoties ad unam marcam ma­ in firmam eccleliarum. Conuanum vero
neant obligati , ordinariis locorum appli­ facientes,aut contrahentes, ipfo faAo majo­
ri, excommunicationi, fententiam incur 1 anr,
candam .
r q. Statuit, dc ordinavit hoc facrum con-E dt contraAu, faAu, auAoritate pratenticibum , quod nulli mendicante, admittantur concilii nullus habeatur dt irritu,, & laiad qualium in fefti,, quibu, ecclelia obla­ ci exinde nullam habeant adionem , fed
tiones percipit, donec perfoni, ecclciudi- eo ipfo excommunicat! fint dt ab ipfa fir­
ci, fatisfaAum fuerit, fub poena excommu­ ma perpetuo cxcluli maneant, & totumnicationis, quam lpt1 mendicante, hoc lla- concilium exequatur contra tale, dt alio,
tutum violantes, & curati illo, admitten­ .n forma .
tes auAoritate hujus concilii incurrant , dt
18. Declarat concilium, quod contiaAus
fub poena eadem extra fuam limitationem dandi frumenti modium pro 0A0 denar. loi■d qualium non accedant nili fufficienter vend. fello fandi Martini, Ii certum cilip.
pti vilegiati.
fani

HliÎl|llàliLa.li.lLLH|i 1|1iiLl;u;i;.. .

H

.. :... ^lulali.i.lmtiiil^

.....n.,,,;: ■....... ,h.„. .

95

Concilium Cashelknsb.

96

fum modium tum temporia plus valere, . alia via reliAis aut dotatis, portio canonitali* contraAus ed ufararius ; At <i_ lapfum Λ ca eccleti* parochial! debetur.
fuit tempus, ad feftum Philippi,
ftjtco·
""
Declarat concilium, omnes vicarios
MJ J· bi, er tunc modius frumenti valet ad XXX. & capellanos admittentes ia fuis officiis
aut XL. denar, pro eo quod coatraAus la extorquentes illicita onera & exaAiones a
fui initio fuerit ufurarlus, non crefcltull·- perfonis ecclefiafticis, Ipfo faAo fuis benefi­
ra, fup poli to quod valerer XL. denar, mo­ ciis privatos, & ad latereflè partis, pro
dius, debitor non habet unde redderet In cujus rebus excommunicat! & denuociapecunia ; fed convenit quod modium fru­ ti habentur, nihilominus fore obligatos.
menti daret pro quibuflibet X. denar. In ip27. Declarat concilium, quod cera, qu*
Ht XL· denar, exiftentibus, etfam IV. mo­ tempore exequiarum defunAi inter alia fu­
dios fol verer, & curfu temporia, ide con­
neralia offerri debet, integre ad majus al­
traAu· eft utura, At taliter exigens ufu­ tare prxhdentis devenire,Tbique femperpro
rar iu* eft cenfendus , & proprerea ex- ufu eccleli* remanere debet.
communicandus , quoufque illicitum exin­
18. Declarat concilium, confuetudinem fede contraAum in datum priftinum juris . eundum
_______ _
r„..., -M
ratam temporis
aut. juris commuexpofuerit dt poenitentiam agat pro com- ® nis dispolitionem, fore obfervandam circa
midis.
‘
...
- paro­
decimas
animalium,
qux in diverlis
ip. Declarat concilium prxteritas ufuras
chiis poftulantur.
fcre redi tuendas ad arbitrium ordinarii feu
29. Declarat concilium, quod rei vendiofficialis fui generaiis, qui in talibus ha­ catlo perfonis ecclefiafticis contra quofeunbeant arbitrare, & cum contrahentes non que rerum fuarumdetentores licita eft, riec
vitio ufuram, fed ignorantia duAi, prxdi- juvat bona fi dé ex patte occupantium , quoAos ufurarios contraAus fecerint, et exer­ cunque titulo ad ipfos devenerit.
cuerint.
^o.Dcclatat concilium ,vcftiarium efle dc
20. Statuit concilium, quod omnes cle­ ecclctia,dr in ilio tempore generalis inter­
rici ad primam ton furam ordinati, ac pri­ didi fieri non poffe fepulturam etiam per
vilegium in rebus, & perfonis habere volentes fratres cujufcunque ordinis.
fcipfos honeile habeant, cade vivant ,& ma­
jt. Declarat concilium, commorantes In
xime bénéficiât), dt ad factos ordines pro­ coemeteriis aut eccleliis, abfque ordinario­
moti, ufuras Λ ludos alearum omnino evi- rum
........ licentia ,petita
____ &_ obtenta , nullo gautent, Cuperiores barbas non deferant, co C dere immunitatis privilegio, fed confugienroam non nutriant, curlos fcindant , pr«’
tes tantummodo tempore neceffitatls
& in
dis, & furtis, & violentiis abdineant, fub ipfo aAu neceffitatis.
poena majoris excommunicationis late (en.
Jl. Declarat concilium, quantum ad je­
tentix ipfo faAo; & nihilominus privile­
junium cadens (n pafchamet Peotecoften, dt
gium in rebus amiartant pod quam de hoc
prxeipue in jejuniis rogationum prrfcriptara
eoram ordinariis loci conviAi fuerint.
confuetudinem fore obfervandam .
XI. Statuit concilium, quod quilibet cu­
Declarat concilium, quod verbum a«rratus, rcAcr, & vicarius habeat in eccle- fltur in literis apoftolicis apponi folirum ad
fia fu a copiam Idarum conditutionum &
minus tempus eft referendum, neque difpenaliarum fmgulis annis noviter editarum, qux fatlonetn fu per mala perceptione fruAuum
quidem datuta quater in anno tcn.-antur luis obtenram extendi debere ad perceptionem
parochiams maternali lingua exponere; v'd· fruAuum in tempore dat* literarum ufque
diebus dominicis immediate proxime antefe- provilionem f quentem faAam.
da natalis Domini , Pafche, Pentecode, dt
____________
34. _______
Declarat_________
concilium,
quod medici poe(anAi Michaelis archangeli. Curari vero in DtxVurifabri, À fciffbres .’’carpentarii1, &
his négligentes ad unum noble, toties , quo. hujufmodi
~
de omnibus per eos licite aequi,
ties maneant obligati ordinariis, & eorum fit'· feu lucratis décimas folvere tenentur,
officialibus Ordinarii verodefuper remiffime- confuetudine contraria non obftante, prxtropoiitano ipforum raulAati lint ad XXX. terquam in modo folvendi, (i quam allega­
fol.pro fabrica eccleliarum fuarum. ac of­ verint, neceflartis tantum prius expends deficiales in hoc négligentes ad XX. foi. ma- duAis.
neant obligati.
35. Mandat concilium, fub poena priva­
21. Declarat concilium, quod capellani tionis ipfo faAo, in manifetfis Λ peccati
>et totam provinciam admittantur, donec mortalis in occultis, quod curari ecdefiaiteras fuarum promotionum ordinariis exhi­ rum omnes fures & latrones in fuis paiobuerint, ac predate vite , & fufficicntis Ii- Chiis degentes ad ordinarios locorum abfolretatur* 'exiftant.
vendos remittant ; & declarat concilium
2;. Quod nullus celebret aut miniftfet no­ tunc efle manifeflum, quando In parochia
mine notorie fornicant, ptelatorum, aut funt famofi fures,
latrones .
aliorum curam animarum habentium.
|B
Declarat concilium, quod fratres de
24. Quod finguli promoti, dt impofte- tertio ordine fanAi Francifci, Inter quo·
rum promovendi ad (aeros presbyteratus or­ plerumque^ oritur contentio cum perfonis
dines, fideliter extrahant (4) de cura epi- ecclefiafticis circa funeralia eorum , qui apud
(«)tiin,. fcoporum lie promoventium, & hoc omni- eosdem fratres fepulturam eligunt, non gau­
dent privilegio Clement. Dadaa· cap. D*
*·· or· ' no fub poena majoris excommunicationis ip­
dinuia co. fo faAo.
fepultoris; fed juris communis expolitio obfiam.
2$. Declarat concilium, quod ex bonis fervetur In hi is
in aliis ; quodque de bo­
quibu<cunque in mortis articulo per maritos
nis ipforum fratrum tertii ordinis quoties
uxoribus fuis, aut aliis, dotis nomine, feu> decedunt, idem judicum eft habendum, & de

f

pue-

Anno

MJη

P7

Concilium Cashelense.

p8

pueri» laicit quantum ad admlniltrationem,
47. Mandat concilium, ftib poena excornΑμνό
dc alia debita cccleliaflica confequenda, fal- municationis
fententtat«, ua
dr vx
bcnefuio·
MiuaMfeNiivrua 1st»
iviit»»*·*
ih.hi. λ»· _Anno
Cxtisri vo eorum privilegio.
rum privaticrtfl*, dt nihilominut dcclaiat , V.«aisTi
»453·
»453·
27· Declarat concilium, quod quotient in quoties archiepiicopum vel epifeopum per
ecclefia, coemeterio, aut mentionibus eclaicos aut alios capi contingit , totam pro­
clefiarumfurtum, aut fanguini* effutio inter­ vinciam , in qua capiuntur, ecclefiallico
venerit, poena hujus fanguini* dt furti om­
fuppofitam fuifle interdiAo , totamque diocnino cedar preface ecciefue, dt non tem­ cefin, in qua inferior prxlatu* aur facerpora Ii domino , etiamfi in fubdito* fuo* aAum do«, decanatum, in quo limplex clericus;
eft per quofeunque, dt contrarium exigen­ & in illis ad minus officiis , neceflitatis tem­
tes ipfo faAo lint excommunicat!, & ex­ poribus exceptis, omnino elfe ccflandum,
communicentur .
captura hujusmodi durante.
38. Statuit concilium Heriotam pauperum
48. Statuit concilium dt declarat, laicos
Iaicorum in ecclefia degentium perfolvi de­ Cgnantes blada clericorum, neceflitatem illis
bere ordinariis locorum, dt equalem divi- ponentes, aut impedientes, ne clerici de
fionem emolumentorum, vid. cunagii, dt
illis difponant ad placitum, dicentes, dchujufmodifaciendum inter reAorem, dt vica­ “ cimas dominii ipforum ipfi*preteritis vendi
rium , ac dominum temporalem ratione pa- et dari debere, ipfo faAo fore excommu­
ftur* animalium pauperum inibi degen­ nicato·, et interdiAos, cum fui* locis et ho­
tium .
minibus .
39. Statuit concilium, quod curati ec49. Mandar concilium , quod de ccetero
clefiarum , qui dolo aut fraude formam li­
per ordinario* nulla unio fiat fimplicibu* be­
terarum , quas eorum fuperiores particula­
neficiis, aut prxbendisdc beneficiis , cuta(
riter iis dirigunt exequendas, exponere aut ti*, aut dignitatibus ad aliquorum inftantiain,
publicare diflimulant , fui* beneficiis tine maxime nobilium et juvenum perfonarum ,
ipfo faAo privati, dt parti, pro cujus re­ dt fi contra hoc fecerint , concilium decla­
bus hujufmodi exequendi* liter» ipfi dire- rat totum nullum .
A» funt , ad omne interefle maneant, au50. Statuit concilium, quod ultra nume­
thoritate prxfentis ftatuti, penitus obli­ rum folitum canonici non recipiantur, ne­
gati .
que vocales canonici in ecclefia admittan­
40. Declarat concilium, quod reAores,
tur ultra numerum fex canonicorum com­
vicarii dt alii ecclefiarum prxlati , qui C putati* jam recepti*.
nonnunquam tempore generali* interdidi,
51. Statuit et mandat concilium, quod or­
cum aliquis amicorum fuorum moritur, fc dinarii non committant caufas nifi diferet 1»
abfentant de fepultura fic decedentium, iac juris peritis , fub poena nullitatis pro­
gnorantiam jam prxtendere valeant, & fub- cellit*, neque imperitos recipiant ad cano­
fequenter fub umbra hujus ignoranti» ce­
nical· et dignitates .
lebrent, poenam juris propterea incurrunt,
*x. Declarat concilium, quod clerici me­
aefi prxfentes intereflent, dt talia commif- dium faciente* infirmi* beneficiorum , ut lai­
ferint .
ci fruAus percipiant, funt ipfo faAo ex­
41· Declarat concilium «decimam partem communicat'· , cum in hoc antiquo (laturo
terrarum defertorum , ficuti aliorum prxdia. fraus committitur, qu» non debet patroci­
lium perfonx debere.
nari , dt firmas ipfa» ipfo jura non te­
4a. Declarat concilium, quod uno coniu- neri .
gum decedente, omnia bona , utriufque
j 3. Sacrum concilium inhibet magiftris ,
debitis fubduAis, veniant inrcftamento com- fub poena excommunicationis, quod nullo*
iutanda, <St de dote aut eju* parte non fo-D nobiles, aut altos ad fuatn leAuram admituta tempore morti* videant ordinarii , item tant, de quibus non eft fpes , quod in ecde dote alienata veniant dividenda, inter clefia Dei profecerint .
alia bona concilium remittit.
54. Declarat concilium, quod clerici no­
43. Declarat concilium , clerico* fimplice* mine Iaicorum appellante* , aut conftliutn
non eife admittendo* loco canonicorum aut cis dantes, contra exeeutionem ordinario­
prxlatorum ad fervitium divinum.
rum et caufatn ecclefia, funt ipfo faAo ex­
44· Declarat concilium , quod laici, qui communicat· , appellatione* Illas efle fri­
in cauli* fuorum amicorum clericorum in- volas et Inanes, quibus omnino obliantibus
furgentes bella , & litigia generant, unde fiat exeeutio contra illo*, prout prius ell
homicidia & plura mala infurgunt, ipfo prxfcriptum, qui pro laicit et contra perfaAo excommunicationem incuriunt , ni fi
fonas ecclctiafticas advocare, et contende­
ordinariorum fuorum confenfu* priu* ad id re prxfumunt.
intervenerit.
5 5· Statuit concilium , quod laici juxta
45. Declarat concilium, antiqua* eccle- ecclefiam xdificantes, fi contra prohibitiofias, ecclcfiola* in polfcflionc immunita#* E nem curatorum quicquid damni exinde ecexilientes, <k qux habent inligma fanAita- clefiis contingat, per incendium, aut alia
tis, immunitate gaudere ecclcfiaftica de­ via, tam ipfi aedificante», quam etiam ex­
bere, & quod epifeopi pro illis exequi de­ ercitus de omni danno teneantur, et ipfobeant, niA cum eis placuerint, penlatitom­ rum quivis in folidum .
56. Declarat concilium, quod decimx ,
nibus rei circumflant iis aut cauli*.
46. Declarat concilium* & perpetuo re­ qux in plerisquc loci* imagini, ac ad ube­
riorem declarationem aliisque tandis mira­
probat ctaAionei Iaicorum, dc nefanda* confuetudinc*, qua* in terri* ecclefiafticis exer­ culorum fuorum Intuitu dc diverfis locis tk
ptoviucns offerentur, inter reducem & vicent Coni.il. General. Tom.XXXV.
G
ca­

r

09

Concilium Cashflknsh.

ioo

’ carium «qualiter dividenda, Calva canoni»
69. Declarat conciliem facrum , quod ecAmmo
Ammo ca prefcriptlone.
* deli* parochiales mund» lint dt immacu­
57. Declarat concilium, omne» eo», qui late, nuilaque «dificatio fiet in ecclefiisip- CnttsTt
Cull»1
MJJ· impediunt confugiente» ad unitatem «ccle- fi», aut carum coemeterii», nulla rtagella- MBIi» libere tranfite, efculenta Λ proculen­ totia laicorum ibidem fient contra volunta­
ta ad eos devenire ipfo faAo fore excom­
tem epifeoporum » vel aliorum ecclefii* premunicato» dt interdiAos.
fidentium , ac coemeteria ipfa muris claudantur,
In expenlis populorum, fub poena
58. Declarat concilium, eccieliam quibufcun^ue ab Intcftaro decedentibus exeeuto- excommun icarionit’dt InterdiAI ipfo faAo,
res nomine ecclefia iliis poflit deputare,ac dt cdificata haAenus ibidem omnino expel­
hoc impediente» ipso faAo fulfle excommu­
lantur infra viginti dies poft requifitionem
nicato» .
defnpet faAam , dt, inde cedant omnino ec»
59. Declarat concilium , non efle creden­ clefiis dt earum perfonis.
dum exeeutoribus fingentibus plura debita
70. Declarat facrum concilium, flandum
defunAorum, nifi quatenus id legitime do­ efle antiquis libris dt rotulis ecclefia circa
cuerint.
jura ecclefia, cenfus dt reditus, quotiefόο. Declarat concilium « ordinarios com- ® cunque quaftio oritur defuper inter ecclepellere polle laicos ad pacem & treugam fiam dt fubditum fuum, vel aliud, etiamfi
obfervand^m.
libri ipfi recentes fint, dummodo per Iplum
6t. Declarat concilium, mendicantes finprxlatum , qui nomine ecclcfiz agat feripti
gulos tuis limitibus in eorum qurltu qpn- non funt vel inventi.
tentari.
71. Statuit concilium , quod clerici non
62. Declarat concilium non elfe creden­ recipiant filio» nobilium ad nutriend. fub
dum refignationibus epifeoporum , nili tigil­
pcena XL. fol. ordinariis applicandorum ,
lum refignantis una cum ligillo capituli ejus­
toties quoties, nili decorum licentia fpedem eccleii» hujusmodi relignationi fuerit
ciali .
appolitum, & fubfcriptione quatuor de ca­
71. Declarat concilium, de omni lucro
pitulo dt duorum notariorum muniatur.
decimas fore petfolvcndas, neceliariis prius
6{. Declarat concilium, decimas cafei dr expends deduAis.
laAis limul non debere folvi, dt ecclelia
75. Declarat concilium, quod clerici bé­
tum eligere poteft lac autcafcum, cum canéficiât! decimas folvere tenentur in loco
feus faAus fit .
C beneficii, vagabundi In loco Audii, ac do­
64. Declarat concilium , collationes fimmicilium habentes m loco domicilii.
plicibus per ton is faAas, & idiotis, ipfo ju­
74. Declarat concilium, Jaicos non pofle
te fore nullas literas, dt alia inde fecuta . pofltdere eccleliafticos fruAus jure heredi­
65. Declarat concilium, quod nullus vi­ tario , etiamfi anteceflbres fui hujufmodi
carius poteft defervite per alium fine licen­ fruAus per quatuor annos, dt ultra poflitia ordinariorum, ac bénéficiâtes non dicendebant.
tes horas ca’nonicas, ipfo faAo fore priva­
7J. Declarat concilium, decimas molen­
tos, dt ferentes arma ad quadraginta fo- dinorum gurgitum fore folvendas , lalva
lidos puniendos , toties quoties.
prima 'fabrica eorundem ; & damnat conci­
66. Mandat concilium, fub poena priva­
lium contrariam confuetudinem.
tionis beneficiorum ipfo faAo, quod cleri76. Declarat concilium in majoribus cauci dr eccleliarum przlati penliones dr ftifis matrimonialibus fum.-nam viginti (olido­
pendia laicis non concedant, vel frqAus be­ rum non etTe esccd nd. In minoribus vero
neficiorum (uorum illis aflîgnçnt, fub poe­ taxent ordinarii ; dt aliter agentes excom­
na eadem, dt recipientes laicos ipfo faAo D municentur.
fore privatos.
77. Mandat concilium ordinariis , & fui»
67. Statuir concilium, ob reverentiam^ officialibus fub pcena mortalis peccati,
facramentorum, vid. eucharifti», dr extre­ quoties fuerint reiiiitfi , quod exequantur cum
me unAionis, quod eccleliarum curati ta­ cff.-Au antiqua ftatuta edita contra prrlatos
lia miniftrantes alba induti, dt camoana.. dt eccleliatuin curatos competentem habi­
prrccdenti in firmam accedant; fi extet in tum non deferentes , ab habitu laicorum opropinquo, faltem infra domum ad Chrifti
mnino diversum, tunicam , vid. gafecmarfidelium devotionem cxcitand. dt h«c omnia con cum honetto breto , St aliis ordini cle­
fub poena obfervent ; campana tamen fem­
ricatus ccngtucntibus, qu« pcena impolita
per précédât euchariftiam.
tafis eft; vid. unum ,, noble,, quoties in ha­
6S Statuit hoc przfens concilium , quod" bitu contrario reperiantur , cum perditione
clerici, maxime in factis ordinibus conitiruvellium lie habitarum ordinario feu officiali
ti,nec non ecclefiarmn prelati, reAore» , vifiranti.
dt vicarii fuas fufpcAas perfonas Infamiam
__________
_______________
_____
78.
Declarat facrum
concilium ___
antiquam
generantes in clero dr populo,extra curam £ cotiluetudinem pro vinci»
circat
■·Cashellenfis
—·.·■
dt curiam reficiant etiam poft publicatio- Heriatam
-■ ■
■...
epifeoporum
, dr
aliorum przlanem prefentis ftatuti infra 28. dierum fpa- torum, necnon dr antiqua ftatuta defuper
tium, fine fpe recuperationis eatum fub edita inviolabiliter, fore obiervanda, vid.
poena privationis beneficiorum, dr dignimeliorem annulum , ciphum, feliam , vel
taris, mhabi I itat is dr infami» ipfo faAo: portifrftium archiep fcopo Λ epifeopo fore
quod quidem ftatutum locorum ordinarii exe­ perfolvenda .
cution! demandare non negfgant, fub poe­
79. Declarat concftium fruAus primi an­
na XX. loi. inetropolitano in curfu fu» vini exeeutoribus deberi a dic obitus benefi­
fi’ationis appl'candoiurn, de propriis epi- cial· ufque ad annum, falvis contrariis eoo1 coper urn dciupcr negligcntium.
fuctudimbus.
80.

101

Concilium Casheunsje.

,

. ιο2

80. Sacrum concilium declarat, quod o . praflita ab hujuGnodi captis de jure nen
Anmo
Anno
tones pauperes feculo abrenunciantes, ac " elfc obligatoria, fed concilium remittet
Caaisxi
Chxisti in locis facris degentes , in libri* ecclefi» eadem .
HJl·
'45η reglftrentur , ac vit* approbat* fint dt.fiow
86. Statuit concilium, quod in civitati­
gulis annis libram cer* aut ultra , juxta bus & loci·, in quibus cantus habetur,
qualitatem perfonarum aut locorum, fuo- & chorus regitur, nulli /id aliquas prola­
rum , ecclefi* cathedral! humilité/ per- turas nifi cantores admittantur, t'alvo privi­
folvant, congruum habitum fu* pauperta­ legio fpeciali Cedis apollolic* .
ti deferentes, earum parochtales eccleftas Se
87. Statuit dr declarat con .ilium, quod
coemeteria peragrare faciant, cruces altas ordinarii nonabfolvant excommunicato· abfjuxta eoium habitacula conilruant , & ha­ que confenfu partium, dt line fuffioente
beant in altum ereâas fub pcena perditio­ cautione, dr Ii contrarium fecerint, nonnis privilegii ipforum & libertatis , cum ad tenet abfolurio .
88. Declarat concilium , quod clerici
mandatum fuperiotum requifiti fuerint, &
gaudent privilegiis clericalibus in immunitatinégligentes.
81. Statuit & declarat concilium, quod nul­ bus Si terris patronalibus liberis ,■ in terli przlati , aut ecclefiarum curati, queftores 8ris non tributariis, quoad fua bona privi­
vel alii, vigore alicujus execution!· aut pri­ legio gaudent tantummodo.
89. Declarat concilium, quod clajufulc
vilegii deinceps audiant confclfiones latro­
num, furum, dt facrilegoium, feu bona generales apponi folit* in literis apoftolicis,
quotumcumque fidelium fcienter detinentium vid. a quibufcunque excommunicationis, fufufquead reilitutionamcondignam, li ad hoc penfionis , dtc. folummodo extenduntur ad
potentes exiftant, curati vero aliter faciem fpecificata, litcrafque Ipfas lie tacite Impe­
tratas ipfo faâo fore nullas, cum omnibus,
tes toties, quoties conviâi fuerint, dimi­
diam marcam ordinario perfolvant, aut fuo inde fecutis.
90. Statuit concilium, quod nullus fub
officiali de hoc inquirenti. .Qui autem occauone przdiâa femcl in anno confetti non poena excommunicationis lententi* porrigat
fuerint, dt minime communicaverint, ec- aliquam (applicationem <1.(finitivam, nui
exprimat fuum nomen , di eandem profequaclefiaftica careant fepultura .
tur in forma'.
82. Declarat facrum concilium & deter91. Statuit concilium formam cum modis
tninat, juxta fandorum patrum decreta ,
quod omnes Si finguli clerici, przlati, lai- observari debere in excommunicatione fe­
ci, Se domini temporales, qui bona epifeo. renda, nili dcliâum eft notorium dc mi.
nifeftum .
porum ante vel pofl mortem Invaferint,
92· Declarat concilium quotidiana vefliqu* futuris fuccelforibus re fervar i, Se in
ecclefiarum utilitatem converti debuerint, menta ecclefi* perfolvi debere ab omnibus
ipfo faâo excommunicari, anathematizati, defunâis. <5r h - ind fferertter tam ab An& malediftl exiftant perpetuo i ufque ad fa- giicis, quam ab Hioernicis.
9V Declarat concilium animalia clerico­
tisfaâionein condignam ; neque eis in pr«rniffis valeat ulla limplex remiffio ad falu. rum reperta in terris defertis ad damna tan.
tem, Sr per lingulos curatos ecclefiarum-. tummodo efle obligata , etiamli terr* ipfc
tales publice excommunicat) fit facrilegi oneribus fecularibus aftringantur, fub omni­
dcnuncientur, in omni generali exeeutione, bus poenis eccleliaflicis.
94 Declarat concilium , quod redores dt
falrem quater in anno, fub poenis przdiAis , aut interdiAi maneant cum earum rer- vicarii debent reparare cancellum, paro­
chiam navem, quantum fuppetant facultaris & familiaribus.
8y Mandat concilium, quod Anguli cu-Dtes ecclefi*.
95. Statutum concilii revocat omnes trans­
.
.
per
lationes curi* in ecclefias cathédrales jam
eorum fuperiores citati fuerint acb-dies fytuitas tub annua penlione, dt ligat manus
nodales vel convocationem, alias albis in­
duantur , dt more clericali conveniant, ordinariorum, quod talia irerato non fiant
iicque te habeant quando flando dt redeun­ fub pcena nullitatis ipfo faâo.
96. Declarat concilium, quod de confen­
do , fub pcena XL- den. epifeopo Volven­
dorum toties, quoties contrarium aâutru fu epifeopi, decani, dt capituli potell he­
ri divifio fruâuum alicdjus pinguis beneficii
fecerint.
84. Declarat facrum concilium, quod ad eccleliam exilem dt pauperem, pro di­
vini cultus augmentatione.
porticus ecclefi* gaudet eadem immunita­
97. Statuit concilium, omnes in excom­
te cum ecclelia ipfa, quoad Immunitatem
confequendam ipfis ad eam confugientibus municatione per annum indurat, anno claneceliiratis tempore , etiamfi porticus ille pfo privatos fuis beneficiis, inhabiles dt in­
confecratus non fir, fed annexus locis fa- capaces .
cris, dummodo non fiat in illis continua E 98. Declarat concilium per omnes qu*·
flores dc omni lucro exinde acquilito ecclerelidentia .
/
fiz parochiali , in qua habent domicilia, dc
85. Statuit Se declarat concilium, quod
ecclcliallica percipiunt facramenta, decimas
quicunque przlatus , reflor, clericus, vel
vicarius judices deligant, vel eorum adver- efle perfolvendas.
99- Declarat concilium, quod cum in bene­
tarios clericos capiant, vel ab aliis capi
faciant vel arreftari, totum fuum jus in ficiis taxatis hzredes defunâorum eligere ha­
ipfis beneficiis & caufam iplam perdant bent taxam, vel rclidtium infra menfem, hoc
e/0rum jue abfolutio fedi apoihihcc referve­ de taxa capitali intclligi debet non de
tur , tiac
<V juramenta quzeunque alia.
G 1
100.

xoj

λ

Concilium Cashelnbnse.

104

nili prius per loci Ordinarium admiflus fueAnno jltronet 4 alii confugiente* ad ecclcfiafti- ‘rit ; ac concilium inhibet fratribu* hujuf- Anno
H a I »xi can| imlnùnÎtatem , non gaudent priviigio modi, quod non nili admlfli predicate prar- Cuttsr 1
*45J·
ufque ad fatisfaAionem in primo deliAo dr fumant, fub poena fubttaAktnis quxftus per
•W
-facriiegto, de quo alia* convtAi Lnt vel con- dkrcefim ipfam.
114. Declarat concilium, quod privile­
fedi.
tot. Mandat concilium, Cub pcena inter- gium fratrum de decimi* hortorum perci­
cflc partis, tarn epifcopi*, quam alii* in­ piendi*, quo* noviter inita parochiam alio­
fer tori bu*, dr ecciefiarum prclaris <k cura­ rum conftruunt dt colunt, non debent ad
tis, quod in abfentta parti* neminem absol­ novalia extendi, flifi ex forma privilegii
vant , fatisfaâione non prrmtfla , vel ido­ contrarium in fpecieapparer.
nea cautione, de qu* par* fe expreflerit
it5. Declarat concilium, quod ubicun­
contenta .
que metropolitans & fuffragancus de ali­
tot. hem, quod ordinarii Utera* eis diquo beneficiorum fedi apodotic* refcrvato
reda* fub eadem poena (impliciter exe. difponunt ; collatio ordinarii debet prcvaquantur.
'
iere, donec de hujufmodi beneficio per feto]. Declarat concilium obfidem ecclefi» dem ipfam piovifum fuerit, infra tamen,
fore reftitucndum, faAa eidem emenda de tcntpu* juri* eidem ledi etiam limitatum.
injuria, dt habita reftitutione, prailita tum
ιιό. Declarat concilium, quod cum qui*
per obfidem idonea cautione, quod ftablt
literas impetrat contra incumbentem pro­
juri infuper aAione civili coram fuo indice pter non promotionem ejufdem , fcilicet
competenti, tunc ipfurn debet ecclciia libe­
duobus beneficiis curatis, poteft i* provide­
rare dt decernete.
re de beneficio, in quo probavit non pro­
10a. hritat concilium collatione* per memotionem , licet in alteto probando de­
tropolitanum ante probationem devolutio­
fecerit impetrans.
ns faAa*, dt declarat concilium liandum
117. Statuit concilium, quod quoties nuncHe juramento epifeoporum, circa eorum cii, prreone*, aut familiare* epifeoporum
feientiam in vacatione beneficiorum fuarum
in rixis aut contentionibus cafu aliquo in­
dueceGum,dummodo ignorantia non fit crafterficiantur, quod tantum debetur epifeopis
fa , vel fupina .
ratione interefle , quantum rationi « genti
toj. Declarat concilium, quod forma, iplius tntcrfcAi pio redemptione fanguini*
conqueftus non extenditur ad procellunt ju-C ejufdem .
dicialem, qui in rem tranfit judicatam.
11Ü. Mandat facrum concilium omnibus
ιοό. Declarat concilium in tranAationo ecciefiarum praelatis , vicariis, & cappcllaprolis non elfe credendum matri.
nis, quod infra menfem port publicationem
hujus Aatuti omnes fuas iufpeAa* performs,
107. Inhibet concilium aliquem qusrftum
fieri diebus Gdcmnibus ante lofiirioneui ob­
licet etiam alii* viris maritatas, ab omni
lationum , & aliorum jurium ecclefi» , fub cura dt curia ipforum fine fpe reverfioni*
pcena XL. denar, toties quoties.
omnino reficiant fub pœna privationi* ab
tod. Declarat concilium, quod lucrum
omni officio dt beneficio ipfo fa&a.
con une en» ex negotiatione , qu» in 1 jure
119· Declarat concilium, quod ordinarii
non debet compcnfari, & quicquid'excelocorum, In negligent!* religioforum non
dit fortem principalem , eft ufura .
pr»Centantium idoneas perfonas ad ecclelias
109 Declarat concilium laicos , qui fe ipforum curatos, de hujufmodi ecclefiis de
intromittant de ftuAtbus ecclefi» vacandis beneficiis, tanquam de jure vacantibus pofpercipiendis, & fi in illa jus habeant pa­ funt libere difponere, dt in illi* perpetuo*
tronatu*, excommunicationi* fententiam ipfo Qvicario* inftirucre.
faAo ipcurriMe, eorumque dominium cccle120. Statuit facrum concilium clerum
fiaftico fubjacere interdiAo .
capitulum civitati* & dicecef. Waterfor110. Declarat facrum concilium, quod
dten. ac prrlato* ecciefiarum, qui fecun­
omnimoda jurifdiA» ordinaria , ad Atchtcdum conftictudinem provinci» Cashellenfi*
pifeopum fprAare dignofeitur in diœccû fruAus primi anni, ratione collationis cis
iufiraganeorum fuorum, fi hoc eidem confaAe , ordinarii* folvere renuunt, per to­
fuetudo attribuit : fed e epifcopali vacante . tum concilium fore reformandos, juxta mo­
itr. Declarat concilium, quod acceden* rem dt confuetudinem aliarum dtaecefum,
ad curiatn Romanam pro fui* expeditioni­ dt (ad)hujufmodi annatam humiliter pcibus , gaudere debet privilegio itinerandum, folvend. compellendos.
fraude dt dolo ceflantibus.
121. Statuit concilium , quod ubi redor
112. Declarat concilium, quod celebran­ alicujus ecclcfi* perfonaliter non relidet in
tes, dt celebrari auAoruantes contra fen E eadem, vicarius ibidem refidens, dt anima­
tentiasdt Centura* ordinariorum, ipfo faAo tum curam gerens habeat, & in fuo* ufu*
funt excommunicari, irregulare* , ac ra­ convertat terra* eccleitaftica* pro parte retione contemptu* per fedem apoftolicam fo- Aori* non refidenti*, reddendo exinde ipfi
luminodo ventent abfolvendi.
rcAori omnia reddenda ; ac reAores Ijrli,
111. Statuit facrumconcilium, quod Chri- contrarium exercente*, per vicario* loco­
ftl fidele* fub pœna peccat) mortalis non rum excommunicentur auAoritate prefcntls
accedant ad pradicationcm alicuju* fratti* , concilii Ac Statuti.

r

100. Declarat concilium, quod fure», &

CAL-

1 —1 na·.—

joy

Mantuanum Concilium.

CALLISTUS
Stitt ab

P A fA

m«o 1455.·^.,

PIUS

III.

Αμμο
Cm»!»*»
«45 V
Mi8·
»459·

,4j8

PAPA

IL

StJti ab Λ»»β 1458. nfytu ad «4^4*

AD MANTUANUM CONCILIUM
Τη decernenda i» Tartar exjeditione

Corem Pio It. pontifice, a neo

1459. habitant

ADDITIO.

T NZtfww Mtntl.tm feu concilium , feu prmcipum coetum uec pratermifit Labbeut , net
Λ rerum in eo ge/farum partem modicum exbibme . Sunt tumen etur cnncilu feu lonventut
nonnulle quam urn ijiud fupplc mentum de Aderant. Ac inter prima bic a me danda lunt
allocutttner rontifi.it ad fingulorum prinupum leguloe, prout quijque primum ventent
t,U! ‘"ft"™* admittebatur, caetut ad fingenda r. Aureae bafee uratiumulat vetui 5/.
i>. codex Felini in pluteo bibliotheca Catbedruht ecclefin Lucenfi. buc ufque lepuhi'
tenuit ; me primum eruente tbe/aurut ifie publice utilitati palam tji expifiiut. O«iequern , nr quid dijfinulem , oratiuncula tile Γ11, ad' colleflor pairer tn ipfi contnuui
rxardio ditia, totidem Verbtr teguur m'erra in epufculo Leodrifii Cribelli de expe­
dition.· Pit 11. m Turret, quod a Muratorio vulgatum extat Ker. Ital. Ιο. XIX. Adje­
ct orationem tn fine dime Mantuana, que cum 4· tn MS. Codice Lucenji Orononet
Pu II. continente defidcr aretur , exploretumque haberem JupereJ/e m MS. Codice Am·
bro/iana M.dtoleuenfit bibliotheca, Cl. Sextum fupremum ejur curatorem roçavt, ut
pro eu que fuit femper ta me humanitate , tran/i,ribend.im mihi curaret, quod (r preJiitit vir η,n /cientia magi/ quem in promovendit lucrator um Jludur confpicuut . ex
cujut proinde beneficio btc datur. S operiunt conMtattonei illa , quae ex uh.ri Feli
mano codice addo , ac de iit quidem paulo diligcnnor commentatio prominenda iji .
Inter multa qua anhelantem in Turucam expeditionem pontificem retardatum time­
bantur , illud erat profeflo de ajfefla tfur alate, <r valetudine, necnon de ntnerit
difficultate ( tpfe enim per fe una cum exercitu ire meditabatur ) con/tderntio. Quid fi
poniifrx tn expeditione deceffijfet I Hum Kama vel alibi /uccefforir eleflto praflanda ?
biot'iilue pontifex lej^ibut quibutdam adjiringendut eruit ( querebantur enim de Pto
curdinalet, quod difpottce nimtt imperaret ) . Qua mfuper Komaua curia forma abfenr.· pontifice ? 1’rtut omnia rite difcuttenda ac determinanda erant, ne quid turbarum
res improvija afierret. Eo coq/iho jirlptum tjlud ab autbore fuo, quitquis tandem
elle fuerit, adornatum efi, cui forte m fine accejferunl leger ipfa u Γιο pro rebus praJeniibut , <b- futuri/, fi quid ucctdtjfet, opportune componendi t - An vero ftoiula bac
fine tn tpfu Mintuano conventu, tn quo calera omnia expeditu, verjor ambtguui .
Cum tamen tn Fcltniano codice proxima btfce fuccedat bulla Pu centra uppell.mune< a
pontifice ad concilium, quam datam tn eo Mantuano conventu novimut , ba, mduilut
conjeflura , bnc omnia inter calera bujur Mantuam convedtur documenta rejero. Quan·
quam fateor /upplicem illum libellum Romam popuh exhibitum pontifici Mautuanam
banc profed.onem pracefiiffe, cum Γιο conferre^fe medttanii ad locum nondum certo defi
mtum pro habendo Prtnctpum conventu porreflut fuerit , ut ex tpf* ejui lethoiie mlellt£imui . ffi vero fcrtptum tfiud toliut bujut Irutlaliunii p^lremum.

AD

107
Anno
Christi

Mantuanum Concilium
Iu eonventu Mantuano AU otutionee .

»459-

Ed. /«a

Ed. geren­

tium .
Ed. a4

virtutem.

Anno
Cjtastrr
*459·

Agna pars veftrum, venerabiles fratres, tentos, invenient & ipG Romanum prxfulem pro communi utilitate ardentlflimum.
ac dilefti filii, dum Rome adhuc age
Quicquid noftrarum virium erit ad hoc faternus aliunde caufas intellexit , propter
quas in hac urbe Mantuana chriftianorum lutare opus conferemus; nec fumptus fu­
regum & populorum conventum indiximus, giemus, neque .labores. His nunc paucis
ea-.dcin nunc or^nes a venerabili fratre no- contenti fumus, alio tempore cum plures
ftro epifeopo Coronenfi, qui publice pera­ aderint, pluribus viemur.
Ed. age.
ravit, plenius 'ntellexiftis. Publica nes tra­
OKdTOUlBUS DUCIS SdBdUDIM
xit neccflitas, utinam utilitas fequatur, quam
fpera vimus . Pauci adhuc venerunt ex hn qui
m Conventu Mantuano .
vocati funt. Ita natura tomferium eft. Non
Uamvis non fine magna caufa , orato­
eft hominibus ea publici boni cura, quz
res Sabaud'cnfes, adventum nojtrum f. vrjfr*«>.
privati. Omnes qux funt fua diligenter
in hanc ufque diem fuifle dilatum.,
runt, pauci qux*Jefu Chrifti. Non tamen
arbitramur, fatemur tamen, incufavimus
abijeienda fpes eft. Jademus cogitatum noftrum in Domino, & ipfc nos enutriet. Hoc fxpe numero principem veftrum, & alios,
opus Dei eft quod coepimus ; opem ejus­ qui nondum mifere legatos fuos In tanta
neceflitate reipubbex Chriftianx. Audiunt
dem devotillime imploremus ; non deerit invocantibus fe divina miferatio. Si non af- omnes, vident , palpant evangelium Chrilti
funt quos vocavimus , dolemus quidem; at pellam ire; nec tamen de remedio cogi­
tant ; omnes ignofeunt & nemo fuccurrit ;
tempus adeft, ven:re adhuc poliunt, & ve­
nient, ut in Domino Ûco noftro piiilimo expedare periculum quam vitare malunt.
confidimus. Expedandum eft donec fcia- Pudet dicere, dicendum eft tamen. Longe
mus qux tandem fit regum & populo­ major eft Tureis, Saraccnifque fux fuperrum Chrifti cultorum cogitatio atque len­ ftitionis propagande, quam nobis facrarii"limx religionis noftrx tuendx diligentia .
tentia . Si venerint qui rebus gerendis con___ _
__ polfunt,
___ , profrquemur
_
1 ili, fi ufquam vexantur, focii prxtio adfilio»
δί ____
auxibo. elfe
alacri & magno animo coeptum negotium , Cfunt, & ttirmatim occurrentes, hoftes ex­
pellunt, no- Crxcos , Albanos, Rafcianos,
tiec amb'gimus, quin, opitulante div ma pic­
V alachos, Hungaros in nudiis diferiminibus
ture, Chriftianam religionem ab hoftili ve­
line ullo fublidio relinquimus. Sed hc fu­
xatione magnifice defendamus. Sin minus,
quod magni Dei bonitas avertat, Intelli-. mus, ut de communi tandem falute cogite­
mus. Veniftis vos, Sabaudienfes , venerunt
'gent omnes poteftatem nobis bene gerende
rei non voluntatem defuifle. Vos interca-, & alii complures. Quifque pro fua virili
monitos atque oratos volumus, ne txdeat magnifice fe offert.· fi refprndebunr verbis
in hoc loco moram trahere, A: ii quatiunt fada , non carebit , magnificis adjutoribus
incommoditates xquo animo perferre . Nam Chriftiana religio. Hoc opus, hic labor eft.
Stat Deus centra quoique vocitans .
cum (itis fal terre, & lucerna fupra can­
delabrum pofita, condimentum omnibus ef- Si ego pater, ubi ainor ? Si ego dominus, ubi
te debetis ad bene agendum, ϋί cunilis lu­ timor ? Sunt plurimi qui Deum labiis ho­
norant , corde autem ab eo longe difceffemen ad veritatem prxbere .· qui funt in do­
runt ; fed nihil fidum flabile, nihil fimulamo —
Dei,, ideft
D. -N. «Jcfu Chfi- - - in ecclefia —
fti , apoftoli Dei fua corpora tradiderunt, et Dtum poteft afle diutinum . Qux fiunt in ve"" ritate, & veniunt ex corde perfedo non
animas fuas pofuere , ut fecundum Chrifti
evangelium falutaremque legem huic mun­ timent cafum ; fundati enim funt fupra fir­
mam petram , ideft fu per veritatem, qux
do prxdicarent, atque infcierent & nos
pro fulcepta majorum fide atque religione Chriftus eft. Petra amem erat Cbrtjiur t in­
quit apoftolus . Verba veftra , auditoies Sa.
tutanda aut labores vitabimus aut fumptus ?
Inviemur cos quorum tenemus locum, nec baudienfes, arbitramur ex puro corde degravemur pecunias, tem vilem , exponere , prempta efle, et talem efte principis veftri
qui pro Chrifti nomine tenemur fangulnem animum, qualem expreiliftis. Exjicdamns ,
erfundere. Nos certe huc venimus nullam nunc, ut magnificis fponlionibus veftrismaprivatam o5 caufam , nullum quxrimus pro­ gn fica fada refpondeant, cujus rei dt no­
prium emolumentum ; ut ab initio diximus, bilitas, & pietas & religio veftri principis
(alus reipubbex nos traxit. Venimus non fpem nobis quodam modo certam prxbcnt.
Ad reliqua per vos dida alia hora , it àlio
fine gravibus incommodis, & periculis ter­
rarum ecclelix, neque (ine oflfenlione noftri loco rcfpondebiraus.
cotpuris. Si qui adfunt legati principum , E
aut civitatum ad res gerendas mandatum
habentes, audiemus eos, & cum eis confe­
iit eodem Conventu.
remus ; nos nullam viam adhuc fufeepimus,
Atisfacit abunde nobis diledus filius noneque hunc aut illum procedendi modum
aggredi fumus. L'bet omnium audire conlibil vir Ludovicus Sabaudix dux , qul
lia , res diligenti examine difcutcrc, & quod
cum per valetudinem huc accedere non
pof-a
majori & faniori parti placuerit, id profe- fet, charilfimuin filium fuurn , nobile pi.
qui Si reperiemus principes ad rem hanc, gnus, egregium adolefcentem , & vos pre­
ideft ad defcn/îoncm Chriftianx religionis in- nantes oratores ad confulcndum reipubliça
Chrl-

M

EJita in
Opiifc.
Leudrifii
Cribel. de
exped.
Pii (t. ία
Tprtas ·
H c da­
tu'r ex M.
S. Cod.
Lucenti.

108

Q

S

109

Mantuanum Concilium

110

Chriftian» tranfmifit. Videmus Icto vultu, .dia tangunt. Succedit loco fecundo auâo- “
Anno & alacri animo. Idem faciunt venerabiles A
‘ ricas dt dignitas nationis ; nam cum impe- _ ^’’,o
Chmisti &c. Idem tota concio. Verba veftra doctri­ rialis gioriie culmen apud vos fir ; cujus eftC··!·»!
«4ί9· ne & Capienti* plena fuerunt. Videmini a,, ecclefiam Dei protegere, fidem dcfenjjcrr ,
Capiente principe miffi ; magna ex di Ais ve­
religionem augere, quis non intclliget ejus
il ris documenta recepimus , qu* vobifeumi Éelli , quod pro fide tuenda (uscipitur, cos
& cum exterit, qui ad hanc rem vocatii duces , eos vexilliferos, cos imperatores
funt conabimur perCequi. Magnificas obla­ eife debere, apud quos eft infigne viAiicis
tiones veftras laudamus & ampleftimur, di­ •quii* , dt nunquam violanda majeftas >
gne funt quas Sabaudienfis domus efficiat,, His conjungitur facultas belli gerendi , neJ
qu* regium & imperatorium fanguinem per que enim inerme vobis imperium, aut refe ferens, non poteft nifi magna & regia gnum pauper . Longe latcque patet Tlieupolliceri. Dignus eft princeps Sabaudienfis tonica natio, dives agris, armis, equi·.,
quem cunâi ament; maxime vero apoftoli- viris, dt incxhautlis argenti metallis opu
ca fede» ; quod quidem, vita comite, a_.i lenta; dt ubi nam gentium nobiliores, aut
pocentiores famili* , quam in Germania r
nobis non negligetur.
_ ubi fplendidiores , ditiores, munitiores ur® bes ? ubi ferocior populus, ubi juventus bel­
li cupidior, ubi rnbuftiorcs milites , ubi
Xpofcebat haud dubie res, qd* hoc inI ducer prudentiores ? Temper armata Ger­
conventu geritur, imperatori* majefta- mania eft, Temper indomita, Temper vnftrix ,
tis prefentia ; liquident fides ipfa catholica
aptillima profedo qu» Tureorum fer< ot
& orthodoxa tuenda proponitur, cujus pro- opponatur. Quod ultimo loco magnopere
tedtio ad eum pertinet, qui gladium portat fuadene , dt invitant exempla majorum ,
■d indiâam malorum, laudem vero bono­ qui res clariflîmas pro Chrifti nomine gcfrum; fed non tulerunt tempora & rerum Terunt. Namque cum nobil./limi liris, majo­
conditiones CzCarem ex patria fua recede­ res veftros imitari debetis , Carolos, Pipire. Ideo vos miffi eftis , prcftanriffimi âe nos, Henricos , Ottones, Fridericos, Conrainfignes oratores , non equidem indigni, qui dos , qui non Tolum Germanies, Galbas ,
tanto in confetFa vices Czfareas impleatis, atque Hifpanias ,fed Hungaiiam . Grarciam,
five dignitates veftras, live prxeipuas do­ atque Atiam vidoribus cum exercitibus per­
alii ----non -------cifent■ , ____
unus
tes metimur. Novimus jampridem quemque *currerunt
_________ . Quod --fi —
veilrum , At lingulari benivolentia profequuti C vos excitare, dt commovere fatis debetet
fumus cum in minoribus ageremus. Gratias viftor
·- ·■■
.
ille ac triumphator „
Carolus,
qui ob
C*fari agimus qai vos mifir, nobis ex o- magnitudinem rerum geftarum magni co­
gnomen adeptus eft ■ Vcfter ille , velln
mni parte charos acceptofque. Non attin­
Theutonicus fuit, & fua gloria veftra ell.
gemus eundas orationis veftr* partes; pr«Nec propter hoc clariffimis Franci* regi­
teribimus laudes nobis attributas, q 1* con­
ic ium fu* parvitatis peâus nihil extollunt. bus quicq uam detraximus; fua cuique 1erPrcteribimus alia multa Cupienter, dt orvara laus ell. Illi ex Caroio orti funt, vos
natiffime diâa. Duo tamen non poifumus Carolum genuiftis. Unus igtur Carolus &
non refricare ; alterum eft in Tureos de bel­ Francos & Germanos commovere debet :
lo gerendo; alterum de laude Ccfaris. In
Agite ig cur Theutonea, experg Icimini, fuTureos fumenda efie arma omnes fatentur*; tnite animum , excutite periculum quod
at quibus potillimum hominibus hoc ipfum ante omnes veftr* imminet nationi. Cum­
incumbat, nemo dicit. Dicemus hoc nos; que facile copias vêtiras in holies ducere
pollicis, nec vobis défunt robuftiflimi, &
fi non ornate, a.t libere dt vere; nec puta­
mus nos quemquam oif.-nfuros veritatem di- D mumtiffimi exercitus, Ac dignitas imperii
centes , quamvis in' proverbio eft; obfe- q rod tenetis hoc expoituici , dt progeni­
quium amicos, veritas odium parit. Qjip- torum veftroruin ingentia fati a vos invi­
pe cogitantibus nobis firpenumero cui po- tent· Audete tandem, dt quod inter v< s
tiflimum nationi' contra Tureos expeditio f*pe cogitatum traâatumque eft , in opus
debeatur, quamvis nemo Chriftianus immu­ educite. N hil habet natura veftra majus,
nis «fle debeat ; quatuor tamen caufc oc­ quam ur poflitis , nih'1 melius, quam ut ve­
currunt , qu* nationi Germanic* hoc belli
litis chriftian* reipublic* cum honore Dei
onus, live honorem iplis demandant. Pri­ & veftro confulere, At proderfe quamplu.
ma eft neceffitas ; fecunda auâoritas eft ; rimis, quod in hoc bello contra Tureos
tertia facultas ; quartam invitatio majoris gerendo facile prcftare poteftis. Nec plura
vicinitatis, qu» vobis cum Tureis eft ; iua de prima parte . De fecunda , hoc eft de vir­
facit ; nam & timere nos cogit, ne fuperatute Friderici Czfaris pauciffima lubiungetis Hungarls, qui medii funt" inter vos dc mus. Non quod ipti diminute loquuti fit is;
illos, res veftrc pereant. Eft enim planum
fed quod indigna res fuerit in ejus laudes
....
j
iter, dt facultatem prebet ducendi copias E nos lilere. Qui cum celebrari ab omnibus

£

in hoftes, per Danubium enim a minori ufque in fuperiorem, dt inferiorem Miliain ,
quam Turei poflidenr, milites veftros navi,
bus transvehere poteftis. Et ratione igitut
imperii veftri tuendi , dt ratione propinqui­
tatis dt facilitatis conveniendi cum hofle
p im* belli partes in Tureos ad Germanos
pertinent. Is enim primus ad reftinguendum
ignem exurgere debet , quem propri* incen-

'
debear
; prxeipue tamen pr«ccn:a' relira
meretur Fridcricus imperator . Juditio noftro felix eft ' nam Deum rimet, diligit,
& colit, & potcftatcm Tuam maxime ad
Dei cultum dilatandum exercet , juice impe­
rat, tarde judicat, facile rgnofor , vindi
dam ex maletaétoribus pro neceflitate reipublic* tuenda, non pro fatutandis inimicitiarur "dii* exercet, veniam ■ non ad im.
puni-

in

Mantuanum Concilium.

112

punitatem iniquitati», fed ad fpem corrc- equaverim, quo* Gracia , & quos Roma
Anno
Λ»00'1 indulget. Si quid afpere cogitur all* Amiratur belli ducibus. Verum , quamvis te Csissi t<
“"l* ’ quando decernere; mifericordi* lenitate, jufta fequutum bella putemus, inter ChriHtf·
^5^·
& eleemofinarum largitate compenfat. Lu­ flianos haflenus praliatus eft, quod difficile
xuria tanto in eo caftigatior eft, quanto fine peccato fieri poteft. Sepe innocens fanpoflct efle liberior ; mavult cupiditatibus guis effunditur, Inrerveniunt puellarum &
fuis, quam quibuslibet gentibus imperare . nuptarum rapta. Dum fuperbir impius, in­
Inter linguas fublimiter honorantium, & cenditur pauper , diripiuntur ecclefia, moobfequia nimis humiliter falutantium non naftcria incenduntur, divini & humana.,
extollitur; fed hominem fc efle meminit. mifcentur ; apud viliorem raro moderatio
Pro peccatis fui» facrificia Deo fuo immo­ magis quam libido vindica poteft , multa
lare non negligit ; in omnes benignus & urgent confcientiamruam,( non dubitamus^
%
clemens. Qui cum talis fit, npn veremur non potuifti' non ledere multos. At ha ex­
piare Turconico bello facile poteris; puAuguftini teftimonio felicem appellare in
hac vita per fpem, & in alia re ipfa fu­ gnafti pro mundo haAenus, pugna nunc
pro Chrifto; pugnafti pro corpore , pugna
turum .
r
Bnunc pro anima; pugnafti pfb fragili &
caduca gloria , pugna nunc pro immortali
ΛΤ> M.BiKTUU MBBCHIONBM BBJUDi& «terna laude. Exerce te in hoc bello ,
BUBGBHiBU.
in quo poflis omnes veteris cuip* maculas
Dvenifle te citius, diletftiflime fili, & expurgare , Λ te gratum Creatori tuo red­
optaviifemus quidem, <5t rebus ge­ dere . Age, amplenere volenti animo hanc
expeditionem, in qua fi te armatum elfe
rendis nuftro juditio non parum conduxiflenierimus, magnam viflorix fiduciam ca­
fet ; fed curafti ne bellum civile inter Ale­
mannos exoriretur ; non minus reipubhex piemus ; nam te alterum in ptslio David
futurum fperamus, de quo canebant quod
profuilli, quam ti hic affuifles. Venifti ta­
Saul mille, & David decem millia ftravifmen modo, & omnes difficultates fuperafli ; nulla te potuerunt impedire impedi­ fet hoftiurn. Tua perfona pro magno nobis
menta , quominus deliderio noftro fatis- erit exercitu, & in te alterum Juaam Macfaceres . Neque fluminibus, neque mon­ chabzum, aut alterum Samfonem elfe cenfebimus. Confortare igitur, & etlo robutibus vera charitas retinet i poteft. Et prefentia tua , & verbis tui» mirum in tno- ( ftus , & cum redieris ad fratres tuos Ger­
dum nos recreas. Probamus qu* tuo no­ manie proceres, ftude, ut fedafis domeltimine dida funt, & confilia tua non aliter cis contentionibus, fi qux pullulant, exer­
quam viri prudentis, & qui multa viderit citus, qui promiifus eft , in Germania con­
À probaverit, ampleAenda efle ducimus, de fletur, & in holies ducatur. Reliqua Do­
quibus tecum feorfum agemus . Verum quia minus Deus pro fua mifcricordia felicia elfe
natio Germanica, ex qua tu ortus es, in­ ptzftabit. Arnen.
clita & potens in expeditionem contra Tur­
JD ΟΛ4ΤΟΒΕ3 PINKTO3.
eos obeundam duo & XL. millia pugbatorum Chriftianz religioni pollicita eft , ut
hoc fiat, quod promiflum eft duo neceflaria
Atemur, fnlignes Venetorum oratores,
efle vrdciuus. Unum, ut pax Nor imber g»
Dceft in
nos fuperioribus diebus non parum ad­ CoJ. Meproximo anno compofita, flabilis fit, & ni­
miratos efle, quod vos , qui primi efle dehil novi dtflidii fuboriri linat; neque enim
diul.
aliter educi exercitos pollet. Alterum, ut buifletis in hoc conventu , ultimi omnium
ad cogendas copias ingens ftudium, & dili- de veniendo cogitaretis. Nam quid aliud
geniia folers adhibedtur . Utrumque in tt>U h,c queritur quam eum perdere boftero ,
«itum eft; Ii voles, pacata erunt omnia, nec qu! veftrls
" ’ cervicibus imminet
- , &
·- qui rem—
deerit validus contra Tureos exercitus, ubi publicam veftram in primis odit ? quippo
tua folertia incubuerit. Novimus ftudium fi cujufpiam intereft Tureos exterminari,
& diligentiam tuam i omnia fiunt quamvis & Hungarorum & veftra intereft. Dolebadifficillima, ubi tuum animum intenderis. mus eo deduAas res efle ut rogari, vellent,
Age igitur, erige mentem, & his te rebus qui rogare deberent. Multa per vos in exaccinge , quz te pofliint beatum & immor­ cufationcm diâa funt, & quidem pruden­
talem reddere. Multa haâenus .bella gefli- ter atque ornatiflime ; quz tamen nos faci­
fli ; in Erancoma, qu* tibi patria eft ; ir> le diflblveremus, ubi contendendum eflet .
.Milna , m Saxoni* ; in Bohemia; in Slefia ; Sed fatisfaflum eft omnibus, poftquam veni­
in Polonia, in Hungatia; in Auftria; in liis , & magnificas oblationes facitis. Ma­
Bavaria ; in Suevia : nulla regio in Germa­
gni facimu^d'âa veftra, neque ignati fumus
Senatum Venetum ad bellum contra Tureos
nia eft tui non plena fudoris ; a teneris ( ut
ajunc ) unguiculis verfatus in armis, adeo plurimum pofle, live mari five terra preclarum geflifti militem, & dein ducem, ut Elietur. Non latet nos quotiens veftri proge­
no" ab tc Thcutonicum te Achillem quidam nitores magnas clafles geflere, & magnas
nominaverunt. Tulifti fzpe optima ex ho­ tulerunt ex hofte viâorias. Legimus majo­
fte· (polia , tzpe vallum , fzpe murum pri­ rum veftrorum gefta, quz cum antiquis com­
mus hoftilem afcendifti ; etexifti pluribus in paranda funt. Nec ignoramus , quz przftilocis viâoriarum trophza , & ex manibus rift is Alexandro III. auxilia; quz aliis pon­
f.oltium tua templa ditafti. Si cujufpiam tificibus: nec nos latent ornamenta quz ipfe
noftri temporis viti viftura eft fama , tua vobis Alexander przbuit . Fuiftis & vos
profefto viftura eft ; injuriam enim feri- ecclefi* faventes, & ipfa vobis benignlffipiotcs tuo nomini fecerint, nifi tc prifeis ■ma extitit. Scimus captam a vobis olimConftan.
<

.

A

f

113

Mantuanum Concilium.

ftantinopolim effe. Scimus, quas In Afiam,
Ann·
quai in Syriam contra infideles miiiftis ar­
Ciikisri
matas » Indcque veftra ces auAa. Voluit e«4ί>
aim Deus vos magnos faccre qui magna
pro Coa gloria teciftis. Sed adverrere voe
oportet quod quanto majores efts, tanto
majora pro fide Chrifti facere oportet, ut
Gregor it fententia eft . Si enim cum velirum
imperium, multo minus effet quam hodie ,
Mahumetam longe invalidis ; quid nunc facere debetis? dt Ii holies longe politos ag­
gredi non timuiftis ; cur nunc non audetis
quando vicinus eft & magis nocere poteft ?
Nunc potiflime cogitandum eft· Vos primi
•ftis quos illi invadent poft Hungaros. Non
veftri caufa hic agimus ut occurratur &
<‘)f. ag­
Hungarorum caufa (e
fi non juvatis reo
ir.
do Hungaros; quiretis juvari dt non juva­
bimini . Sed animadvertimus vos boni efle animi, litamur, dt confidimus veftro auxilio
& Dei adjutorio, quando alii multi con­
currunt rempublicam non deferendam elle.
De confiliis veftris poll limul conferemus*
dt putamus quod veftro & aliorum conlilio, adjuvante Domino, refpubhca Chriftiana
magnifice defendetur·

ha

Sed coni.rvare quod reliquum eft ChriAnno
ftiani neminis cog ravimus , nrque hoc no.
bis perfuafinius liatlm ficti poll'.·, fed c< η- Cuatsfi
l459lilium e|us rei cum Principibus Chiibanis
capendum elle putavimus.
Non altus ille fpirirus Eugenii datus eft
nobis a Domino, neque (ublimis concefla_.
Nicolai mens , neque vallus Calilii pernnf(us animus, brigiiut beret n.Lit cir^uncprecoriia fungutt. Illi per fefe Turchis in­
dixere bellum , copias armavere , clafles
inilruxerc. Nos tantam belli molem per fe
folam fuftinere pofle Romanam ecclefianu,
nequaquam arbitrati fdmus. Sed conventu
chriltianorum indiAo, res communes commu­
ni conlilio gerendas cenfuimus, memores eius tentenrii : quoniam cogitationes coriiliis roborantur, Λ gubernaculis traAanda
funt bella. Reprehenduntur hic in nobis;
dc timor audacia , confil um temeritas
appellatur. Garruli vero , quorum non par­
va copia eft : nos uibem fruftra reliquifle di­
cunt, dt fruftra huc profcAos. Ftuftra h c
dies plurimos confumpfitie, quoniam nihil
aAum lit , de quo bene Iperare fideles po­
puli queant. Stulta calumnia, injulla repre­
hendo. Arguimur, quia futurum nefomus,
quod magna caligine Deus occuluit ; a Do­
oublia m tjtrt 11.
mino diriguntur greflus viri , quis autem
in fifceffu vel in fint dieetr Mifatm .
hominum potell intelligere viamfuam‘quam­
vis caelum furfutn dc terra deorfum & cor
Eptimo jam exaAo menfe, venerabiles C Regum inlcrutabile ; noftrum tamen fuit
Ex MS
in Chrillo Fratres ac filii dileAilfimi, de Principibus Chriftianis bene ac magnifi­
C.od. Ambti.fian»
dt oAavo currente, finis adeft Mantuanice fperare , & hunc conventum magnos efB i Moi .
conventus, quem non dillblvimus, fed no- fcAus pariturum credere. Verum licut aqua
Mcdiolan.
bifeum, quocumque duxerimus Curiam no- profunda, lie confiiium in corde viri; mul­
<111 lit Cl.
ti cogitationes hominum ; voluntas autem
lira.n, transferendum duximus, dt auAori­
baxius.
Domini permanet . Exiftimavimus Chnftiatate Apoftolica transferimus. Sed quoniam
nos Reges multa faAuros . Deus aurem qui
Salvatore propitio finis bonus concelfus eft
folus bonus eft, dc folus fapiens, folufque
earum rerum, qui hic traAand» fuerunt,
gratias reddere D'vime pietati convenit, dc novit quod nobis expediat; hoc tamen fie­
cum P.opheta dicere : Ware magnificentiam
ri voluit, quod faAum eft ; ad cuius confi­
Den nojlra , Dei perfert» funt opere , & 0- iium nulla poteft curiofitas hominum per­
meer vir ejur jurlitia . Sed ait fortalle quifvenire . Fatemur , non funt faAa omnia,
piam .· quid hic boni faAum eft? quid fpe- qui putavimus , fed neque omnia putcrmifrare Chriftiani; quid timere Turchi debent? (a ; neque maxiina , neque minima funt qui
aut qui hic conclula funt, propter que DChriftiani Principes piomifere ; dc longa
gratias Deo reddamus alacres ? Non latet plus faAum eft, quam multi judicarint.
vos, viri fratres , fuifle complures, qui au­
Alius hic magnificis ampliarer verbis ;
dita convocatione hujus Concilii, dc intel- noftrum eft folam & nudam .veritatem oftenledt.i profeAione noftra ex urbe : confiliutn dere, dc dicere cum Piophcta: fete magni­
noftrum vel temerarium, vel nimis audax ficentiam Deo nnjlro : Dei perferte funt ope­
judicarunt, tanquam Reges armare in Tur­ ra, tfr- omner via ejut juiicia. Qui opera
eos, & omnem Graciant atque Afiam ex dicit fortalle ali piis ? opera certe , qui in
manibus hoftiutn vendicare cogitaverimus. hoc conventu operatus eft Dominus , cu­
Nunc quoque non défunt malevoli dc iniqui jus voluntate faAum eft, ut omnes, qui
homines, qui nihil hic aAum etfe laudabile convenerunt um, animo, & uno ore bel
dicunt, dr omnia depravant, contemnunt, lum Turchis indicendum fuaferint : ad quod
irrident , ad verius quos reAe inquit fapiens: nutriendum qui fubfidia promilla linr, dt
eiice feriforeni, & exibtt cum eo jurgium . qui fperentur, quam breviflime referendum
Nos fane cum animadvertemus perdita Gra­ , eft. In qua re non fetvabimus dignitatum
cia , Chriftianam plebem dietim acrius ur­ Eordinein, fed-ut quifque memotii fe obtu­
geri a Turchis, facra noftra foedari , dc fan- lerit, ita & recenfebitur. Nobihilima RioAum Evangelium conculcari, aon Mahume* vinciarum Italia clericorum decimas, Juthem barba prehenfum trahere ; non Tur­ diorum vigelimas , laicorum tricciimas pol­
eos aut Arabes in vincula rapere, non Hielicita eft .
Audiitis oratores incliti Joannis Aragonii
rufalcm aut Conftantinopolim recuperare .
Regis qui ptoprer Trinacriam atque Sardi­
Ntu» ejt vir animo nec terte fupcrbta niam Italis annumeratus eft, quam mulra
pro tuenda tide promifeiint. Audiftis de O.
noftuo.
xatoic, 1 ctdinandi Sicilii Regis, qui, quatnH
vi*
Conc‘1- General· Tom.XXW.

S

Π5

Mantuanum Concilium.

u6

visdomeftico implicitus bello eft > Chriftia- . habet, neque fpem in Domino . Romani qui
Anno
Anno nx
it* tamen
intimi religioni
iviijivm fua
iv« prxfidia
floral· non
uvil dene*
UCUC* Aorbem armis fubegerunt, quatuor legiones
δ4ί· Francifcum Sfortlam
*.............................
Mediolanenfium cum auxiliis, ad omnem vim belli Cuftinen· Camsrr
M59·
H59·
Principem ipfi prrfentem vldiftis; verba ejus damjdoneas putaverunt, nec plures in auxi­
liis milites, quam In legionibus efle line­
memori· tenetis, qu* Chriftianura animum
bant . Fatemur non fatis fu i flo hic exerci­
Ac religiofam mentem oftenderent .Quam li­
beralis & magnifica fuerit Borfii Mutin*
tus Xcrfi, neque Dario, neque Tamcrlanio, quem Patruum noftroruih memoria deducis oblatio non ignoratis,- ad trecenta
ufque millia auri nummum legati ejus obli­ nacentena millia hominum in armis habulifc
gare dominum potuere ■ Ludovicus Mat- proditum eft ; fed A'lcxandro magno, fed
'
chio Mantuanus, infigtfls & modeftiffimus Hannibali Poeno, fed Scipioni Africano,
Princeps
plus cupit ecclefi* fubvenire, fed Cn. Pompejo, fed Julio Crfari mino­
quam pollit. Florentini, potens At prxdi- res quam hr copi* fatis, fuperque fatis
fuiflent ; qui parva fxpe manu innumerabi­
ves populus, per legatos fuos fefe obliga­
runt . Idem fecerunt Senenfes At Lucani, non les hoftium turma' delevere . Confiderandum
contemnende civitates. Marchionem Mjn- At eft illud, quod ad Gcdeonem in libris Jutis ferrati, antiqux nobilitatis Principem, B dicum dixifle Dominum legimus: »u!tur,
progenitorum fuorum veftigia fecuturum- inquit, tccu» eft fofulur , neque tradetur
frater Gulfemus obtulit . Si vera loquuti Madta» tn »auur efut , ne ^Ir.rtetur contra
funt Genuenfes, ex illa quoque nobili ac me Ifrael & dicat : metr virtbui hveratur
potenti civitare non parva expeâanda funt fu». Tribuendus eft Domino fuus honor,&
auxilia ■ Ludo vici Sabaudi* ducis , qui aliquid fibi referva nduin eft . Nam turris
non parum in Italia dominium poflidet, non- fort illima nomeh Domini; ad ipfam currit
dumrelponfum habemus: confidimus tamen, juftus At exaltabitur; fperemus in Domino,
At ipfc ad nihilum deducet inimicos nofilium, quem Cipris Regem dedit, non de­
relinquet. De maxima & potentiltma Vene­
ftros, qui timet hominem cito corruet; qui
torum Republics nihil dicimus ; ipfum ta­ fperar.m Domino, fublcvabirur ; quamvis,
men fdentium non nihil fpei prxliare poteft. At humana ratione fpetarv nobis viâoriam
Eftprxtereain Italia Romana ecclelia, urbs
licet'. Cum terra marique magnis viribus
Roma, caput orbis ; opulenta Bononia-., aggreifurl hoftem fimus, curavimus enim
armari : ficut poftea fuo
nobilis Perufia; vetus Ancona At omnis A- _dt
— validam
----------- clafletn
_
ger Picenus ; omnis Umbria , omne Patrimo-C tempore cognolcetis, neque Chriftiam imnium beati Petri, cujus nos parentes fu­ lites cffixminati inftar Turchorum funt. Vi­
rilis exercitus nofter ; ille muliebris erit;
mus, ne minora prxftabimus quam liter*
noth* promittunt, qu* mox legentur. Sunt neque multitudo timenda hoftium eft . Nam
Ac fratres noftri lanâx Roman* ecclefi* & Chriftia noruni ( ut diximus ) ingenres erunt turm* ; quibus Ac Cruce lignatorum
Cardinales. Sunt officiales At miniftri curi* ;
omnes fuis opibus bellum juvabunt; fic ma- accedent cunei , quorum viitus tertio ab
terjltalia fe fe exhibet; tic Dei perfcâa-. hinc anno probata, magnam & prxclaram
viâoriam peperit. Hxc funt auxilia , qu*
font opera.
dominus parare volu't, cujus perfcâa font
Sed neque armipotens Germania , neque
glorioliflimus Imperator Fridericus , neque opera, St cui tam facile eft cum paucis
nobililfimi Auftrix, Bavari*, Saxoni*, ce- quam cum multis vincere. Numeravimus
teriquè Duces: Marchiones, Comités, po­ ea, qu* tamquam certa promiifa funt au­
pulique potentes nationis cjufce otioli efle-. xilia; nunc fperata referamus.
Quis
tum religiovolunt. Duo At quadraginta pugnatorum
_ Carolum Franci* regem
„
„
milia in hoftes educere promilerunt ; ma-D fiffimum tum potentiflimum At nobiliflimum
gnara militum & prxvalidam manum qu* Orthodox* fidei defuturum putet ? cujus ma­
jores iccirco Chriftia niflimi diâi funt, quia
fugere nefeiant. Audillis Albertum Marchio­
legem Chriftl adverfiu* Barbaros magnifice
nem quem coram cernitis ; non hic grega­
rius miles aut infimus Princeps, fed Dux defenderunt. Oratores ejus, viri prxftantes,
pentiflimus eft, qui plures ex hofte viâo- optimam fpem nobis fecerunt, regem hunc
rias tulir , quam alius noftri temporis lege­ digna fuo genere pr*ftarurum auxilia .
Nec Hifpania , terra nobilis & prepo­
rit; multum eft quod ipfe promittit : in cu­
jus perfona inftar eft non parvi exercitus. tent, Chriftian* neceflitati defututa eft.
Henrici,Caftell* Regis maximi At clariffiTranfcamus in Galliam ; Philippus Burgundi* Dux, At nobilitate & potentatu mi, quamvis Granatenli bello detinetur,
admodum excellens , cujus dominia per pecuniaria tamen fubvenrio non denegabi­
tur . Joannes Aragonenlis, qui pluribus re­
Germaniam ac Galliam latiffime patent, fex
milia bellatorum pollicitus eft . Credimus gnis prceft, & in Italia At In Hifpania laanimo fidem non folutn
generofum animum Principis, ut captivi- . te imperat
,
., magno
„
tatem Patris magnifice ulcifcatur , etiam E ut Italus, ficut pr*diâum eft, fed etiami
ficut "
Hifpanus,
fe
majora faâurum .
r
' tutaturum afferit. Aphon' Hungari, quorum res agirur , duodecim fus Portugal!* rex & ipfe magnanimus,
millia equitum peditumque non parvum nu­ quamquam Ceptemfem Mauritanumque ho­
merum fe fe arhiaturos affirmant; At nos ftem premit, voti tamen memor adverfus
fi facultas aderit, quam fperamus, parem Tureos aliquid molietur. Henricus Anglic
equitum alam adhibebimus. Hic eft exerci­ Rex haud contemnendam legationem miflutus , qui promittitur, feptuaglnta milium- rus erar, impedivit civile bellum,quo com­
bellatorum At ultra ,qucm qui non fuffice- potito, nonaçft credibile pium principem
tc arbitratur, is neque rei bilix* peritiam chriftlanam religionem deferturum. Nec Sco­
torum

ii7

Mantuanum Concilium.

torum rex Jacobus, & fi extra orbem poli-

Ahwo tue efle.videtur, auxilia Cua catholic* nega- A
Chbiiii bjt eeelefi» . Neque CafimiruS Poloni* rex,
*459·

Lituanizque magnus dux inultam cfle_,
animatn patietur Uladiflai fratris, quenu
Turchi crudeliter obtruncarunt. Nec Geor?;ius, qui regno Bohemi* prelidet, forte*
uorum turmas religioni negaturus eft ; cu­
jus non minor eft animus, quam potentia.
Chriftlernus quoque Daccorum , Suetiorumque rex , Gotthicc gentis reflor , nequaquam
' 'ultimus efle volet eorum regum, qui fidei
curam gerunt .
Verum h«c fperata funt auxilia ; illa qu*
fupra diximus magna ex parte promlfla &
affirmata, propter qu* libet iterum atque
iterum cum propheta dicere: Date magar-B
fiitililm Dtt noftri , Dei ftrftflo fient ope­
ra,dr omner via jar judicia . Sed quatitis
fortafle, fratres» quo pafto fiet hic exerci­
tus, cum nov* intdr Germanos exort* li.tes ferantur, & Cefar de Regno conten­
dat ? Refpondemus, quamvis invcftigabilcs
vix Domirti,& judicia ejus abyflus multa ,
oui tamen ambulat (impliciter, ambulat con­
fidenter . Nos legatum in Germaniam mitte­
mus venerabilem fratrem noftrum Beiiarionem cardinalem Niccnum, virum dorftum,
dr rerum experientia preditum, qui vel pa­
cem componat, vel inducias belli ftatuat,
qualis exitu* reruift erit, nefcirtius: ex peda­
rio fultorum l*titia, fpes autem impiorum C
peribit ; fi bona erunt opera noftra, fi Deo
fideliter ferviemus, nihil proficiet inimicus
in nobis, & filius iniquitatis non apponat
nocere nobis. Quod rimet Impius veniet fuper eum, defiderium fuum jullis dabitur. Suf­
ficit nobis prjtftare qu» poflumus, reliqua
Deo dimittenda funt, cujus omnes vi* falus ac (alvatio. Ipfe nofter proreflor, fi me.
rebimur , et propugnator erit ; i ple ha&enus ita res id hoc conventu direxir, ut agen­
de fini el iugentes grati*, qui milericordibu* & pientibus oculis no* refpicere di­
gnatus eft . De reliquo fupplicandum eft , ut
vias fuas erga no* in judicia per mifericordiam dirigat, quare hortamur ut omnes no- D
bifeum divinam picratcm implorante·· , ver­
ticulis, quos pronunciabimus in modum qui
fubfcriptus eft, devote refpondeatis.

Tu nor Domine Jefu Cbrifle fili Dei vivi ;
Ex omntbu/ gentibur regnum elegijit.
Et Cbriftiano mfiguitor nomine :
Cobaredet tuor ajjumere dignatur er .
Seri indigni tam excellenti gratin feeca­
vi mut cum fatrtbui noftrii ;
Jnjufte egtmur , iniquitatem J'ecimar .
Dereliquimur te Drum fafforem noftrum.
Et receftiiuur a te faluiart noftro.
Exacerbavimur eloquia tua;
Prijanavimui juftiitar tuar ;
£
Et tn judictif tail non ambulavtmur ;
Vlfitufti fropterca m Virga ruiquitate, noftrat.
Er tn verbtribut peccata noftra;
Exnltafti dexteram deprimentium nor ,
Et lattficafti omnet inimicor aoftrot :
Tradidifli fratre/ nqflroi tn mantbar gen­
tium.
Et dominati funt eorum qui oderunt eo/.

118

Forit vajlamur gladio,
■
Ei mtur favore cenfumimur.
A*wo
Faih Jumur obfrobriuiit vicini/ noflrir ,
*-·**ιχι
Et fubfannatio dr tllufio iil qui funt ia
MJ9·
circuitu noftro.
Nr memtnerir iniquitatum mflrarum an­
tiquarum ,
Cito anticifent nor miftricordta tua , quin
pauperer faflt fumat nimir.
Ne refficiat fectata noftra ·,
Refpice fidem ecclefia tua.
Nitet adbuc ffonfa tua ;
Sine ruga , dr fine macula eft amica tua ,
<r candida eft columba tua.
Non omatr fimnl a te reciffîmur,
Neque omner fornicati fumut .
Superfunt adbuc fiufra ftftem millia vi­
rorum ,
Qui non curvaverunt genua fun ante Boal
Infftce Sacerdotum abdita ,
Rimare Firginum cellar fi monachorum in­
tuere penetralia .
Nom défunt ani-na refla dr fimflicet,
Qhc tibi fideliter ftrviunt , <ÿ- fro nobir
Veneam fetant.
Andi Jnffhcum prece/ ,
Er confitentium farce feccatir; dr quai
fundimur lacrymal ne deffictar .
Clue fanguinii fervorum tuorum qui ejfufu' 'fto
Introeat in conffeflu tuo ,
Ei gemitur compeditorum
Sonet tn attribui tuir .
Nor quamvir peccatore/,
Cbrifïtani tamen fumut d, nomintr tat
cultore/ .
Averte < nobir indignationem tuam,
Et procul fit a nobir furor tum .
Effunde iram tuum tn gentei , qua te non
noverunt ,
£r m regna , qua nomen tuum non invo­
caverunt . .
Ecce inimici tui finuerunt ,
Et qui oderunt te , extulerunt caput,
Superbiunt Conflantinofolitana victoria So­
fter tui ;
Et manui noftra, inquiunt, non Dominur
Jecit bac omnia.
Quo ufque pattern bac, Domine ,
Cur tacer ? cur obdormtr f
An non tibi foteftat eft t
Et virtue, qua cobercear inimicor l
Ei qui/fimtltr ubi tn forttbur , Domine f
Magnifie ut m finii it at e, terribili/
lau­
dabili r , Cfi faciem mirabilia.
Adjuva nor, Deut, fulutartr nofter ·,
Et frofter gloriam nommir tui, Domine,
libera nor.
Profitiur eflo feccatir noftrit frofter no­
men tuum.
Ne forte dicant in genttbur , ubi eft Cbriu
Jiianorum Deut f
Ojicndijh bailenm quia miftreri vellet pifuh tui,
Fidelium mente/ ut exercitum contra^.
Turcoi mitterent tnffirando.
Perfice quod reftat, da ferficere qua fromtjja funt, tfi ad ver Cm inimicor tua
SanfltJJlmx Cructr prabe viileriam . ■
Memento, Domine, in beneplacito populi
tui -,
Ha
Et

π> }
““

Aireo
Cutin
MJ?·

Mantuanum

Et vtfit» ·>' ·· fiiltHri tuo.
*
Solvor facnor , Domint Dear no fler,
Λ
q>t Irriti de tribulatione confiteamur noterar fanfto tuo.
Glortemur , Domine, in laude tuo ,
'lata te alacri voit dicenter :
Doit ^gnificenttam Domino Dto nofiro,

CcNCILlUM-

no

Dri prrfcfia funt Optra γ ♦· «Mae/ via tjut
judicia.
Domine exaudi orationem meam,
F.t clamor meat ad tt ventat.
Dominai vobi/iam,
Et cum fftritu tuo.

ORATIO.
mnipotent , fempiterne Dear, qui pretiofiffîmo /anguine -dilifUffimi Filii tui bumanum genu/ redimere 4r jacentem ia tenebrit mundum au Evangdti lutem erigere
dignatur er : pre/ia quafumur, ut adverjur impiat Ί urcorum gtnter ejuidem Fvange·
Iit contemptore! ,· cunfiajque barbarae nutionei , vivifica Cruci! mimica! , Jidilcr Cbrijtiano'um Principe! oc populi per boc per/ccui ιοηι ! tcmfui , Ha potenter arma corripiant,
ut quiconque pro lui nominir gloria militaverint, virtuti! tua brachio fublcvati , ad re­
ctifiant i«jm vifiricia figna feliciter reportent i per eundem D. N. jfmen.

O

D t

MODIS

IT

SOUMIS

Quibut futur ut pontifex ad ol-Urvantiam promtfforum poffît
ajirtngt.

Ti MS.
Cud. Feli

Thl videtur > primo, pontificem tene­
res de probat. 8c notat c. in I. digno vox,
ri, 8c affringi polie, li voveiit D<o, c. de legibus, dt quod illa non poflit le& 88. apoliolis predicts, de quibus liipra
vocare live >n q. faAi , dc privij. ecclcli* S/.f
diximus,fervatuium : quoniam licet prinUrisdagalrnlj concellô .
ceps a legibus ill·’ poitvis Iit exemptus ;
Quarto modo oblg.ibitur futurus pon­
non tam.n a lege divma, vel n-tu.*, fe­ tifex, ti talia promiferit , ad qu* tenetur ex
cundum quod notatur pe; doAons, muxi- obligatione naturalis enaritars , qualia fe­
me per D. A ir-Jtdu.n de Butrio in c. p. de
re iunt omnia in capitulis contenta , videconill. At quod notatu, per fnnocentiu n c. bcet circa defenlionem cathoK* fidei . in
magno, de· voto, vovendo autem fc obli­ cmfeivanda eCclefiaftica libertate , non alie·
gat Deo ad reddendum quod promifit, |ux■'.indo patiimOnio eccleli*, fervando jura col. ta illud' vivete , dr reddite Domino Deo ve· legii cardinalium, & c*tera ; quod ad talia
JIro , dt 'ilud Salomon·» Mne dijjerar <·■.{. fcivanda tcrieaturex online naturalis chadc-e quod voverit , dilficet enim Deo tufi•.itatis pacet ex c. font quidam , At c- quod
deln &· fluita promtffii. 1’nterunt ergo linad perpetuam, At cap. divini <, Ac fere per
guli cardinales ante eleAionem vovete, At
♦otam illam qu*(l. XXV. q. p. XI. q.p.prreleAus ratifreare fecundum formam infra
vr-mt . Quod autem latio naturalis charita
iubj;Aam .
-,
• is eum obliget, tenet idem Antonius in d.’
At ii aliquis dicat, hoc non elfe fatistu- C. p. Ac quod in illis Calibus Romanus pon­
turn, quoniain a tali voto fcipfum ablbltifex non potlit a promillis recrdeic m limivet : rcfpondeo hoc reAe non porerir , ut Dlibus titulis dc promiilione faAa in concla­
notatur XV. q.t. m canone., antboritatem,
vi ante eleAionem , Ac port faAa pci Gie& per Innocentium in c. niji eam prtd~m, gorium papam plane diducit diAus Anto­
de renant. P.cterea voto, At jurejurando nius de Butrio in c. canonum, de conii it. et
fe allringit nunquam fe abfolverc vel ali­
D- Francifcus cardinalis de Zabaiella in
cui abfolutionem committere.
traAatu , quem fecit , de fchifmatc Uibani.
Secundo, ailring' poterunt juramento car­
Quinto modo, poterit tacite & efficaci­
dinales unguli, Ac eleAus polt elcAionem , ter obligari, fi ( fe ) fubjccerit in eventum
quod juramentum papaobfervare tenebitur, tranfgrcliionis lententi* concilii, quod ex
ne faciat irrita juxta pfal. qu* de labii» il­ tunc ad revocationem majoris partis caidilius proceiferint, XI. q. p. fitmut ; nec fe­ naluim apoffolica authoritate Intel liga t ur
cum poliet difpenfare contra prveeprum indiAum,hoc certe facere poterit, quoniam
fecund* tabui*, ut notatur per D. Anto- potell fe inferioris jpdlcfo fponte fubmitten'um in c. quanto , in gl. in T· abiolvi, re. it. q.VH. nor fi incompetemem ; doc. in
de tureiurando .
c. p. de jud. exemplo Sixti, qui fe fùbiecit
Tertio modo, obligabitur papa perviam E synodo a Valentiniano Auguffo congregato,
contraAus, ti ante, Ac poli eleAionem no­
a. q. V. mondojlt ; item exemplo Leonis c.
tario Ibpulanti nomine eccleli* unlverfalis auditum , eadem caufT, & queffione .
& coetus iominorum cardinalium, ac om­
Quod autem tali precedent· decreto per
nium , quorum intere!) ; quod pote!) cum folicituditiem cardinalium poffit convocari
fit................ publica, juxta legem penult,
concilium,pleniflimeconfultum fuit per An­
ff. rem pupilli falvam tore; quoniam con­ tonium de Butriq dt Lrancifcum Zabarella in
itar papam, At imperatorem obligari ex fimitrbus cafibus, ubi papa vere argueretur,
conttaAu, ut inc.p. ubi notatur per doAo- & deprehenderetur deformator, St fcanda-

M

liza-

i2i
■"

Mantuanum Concilium.

122

‘litator ftatus eecleft·, transgrediendo tam .de novo fimilcm promiflionem faciet in <>m- . .......
fanAa ptomilfa ; quod etiam repetendo ori- Λ nibus, et per omnia coram omnibus nobis AMno
gloem congregationis conciliorum primo fa- notario, et reftibut cum fubfcriptioncma- CrrarsT*
Aam auAoritate Apoftolorum,AA. VI. ibi nu* propri· fimilivoto, juramento HipuMil­
convocaverunt omnem multitudinem difciiario ne et obligatione ; promittentes quod
pulorum ; 4 ex conventionibus faAis per ipfe qui e» nobis eleAus fuerit a prxdiAis,
imperatore* , antequam per jus pofitivumi promiffione, voto, ac obligatione , et jura­
introduceretur, fynoduin univerfalem nonnifi menti pr«ftatione, et ejus obfervationc, ac
Romani pontificis authoritate vocari ; fedl omnibus, et lingulis in didi* capitulis con­
fecundum prndiAa non poflet dici non af- tentis nullus nothum , nec eligendus ex no­
fuitfe (ernei authoritatem apoftolicar Ledi* , bis abfolutionem petet, feu impetrabit per
licet vellet poftea refilire.
fe vel alium , et impetratis vel impetranuis
Sexto, quod in eventum rransgrellioni* utetur, et fibiconcellam nullatenus accepta­
promilforum in Cernet, tanquam in defor- bit, nec diAa potcliate per ipluni eligendum
■ maiorem 4 perturbatorem ccciefi», profe­ alteri data fe faciet abfolvi,feu etiam fecum
rat anathema 4 fententiam malediAionis In aliquo difpenlari ; fed volet perpetuo vin•terne ; hoc enim videtur polfe fieri exem­ B culo remaneteobligatus.Quod fi fotfam (quod
plo Marceliini, 111. c. ttiloruatea, XXI. abiit ) aliquis veftrum pr»diAis aut prredidif.
Aoru-u aliquo contraveniet, tanquam transNotanda vero eft neceffaria cautela,fine grelfiir voti, 4 fidei prx fit» , ac perjurus >
qua facile illuderetur eccleii», fi unum tan­
tanquam etiam perturbator et fcandalizatum fieret inftrumentum, vel h»c ptornif- tor ecclefix, et totius chriftianitati' ha bea.
fio in camera concederetur : accederet enim, tur , et reputetur, er perpetuo anathema­
ficut dicitur , decretis concilii Condantiente atque excommunicatione damnatu* exifis editis pro reformatione eccleii», reitrinftat, et cum impiis, qui non returgunt in
gentibus libertatem pontificis, quorum li­ judicio reputetur, et omnipotentis jjet con-’
cet multa extent exempla t nufquam tamen tra fe iram fentiat , et SS. Petri et Pauli,
reperiri poteft authentice ut fidem faciat. quorum perturbat ecclcliam, in hac vira.,
Igitur fervanda cautela , quam etiam feret in futura furorem fentiat, fianrque die*
varunt cardinales ante eleAiones Gicgotii, ejus pauci, et epifeoparum ejus accipiat al­
ut lingula inftrumenta publica lingulis fie­
ter ; et nihilominus eligendus et futurus ponrent cardinalibus.
■
1 Ctifex fe fynodali Lententi» ufque atfdepoliItem cautela neceflaria eft, ut in lingu­ tioncrn inclulive (ubjacçat. Cui Lententi»,
lis inihumentis omnes cardinales fublcri- atque judicio quisquis, nothum ariutuprus
bant,4 elcAus pontifex, antequam publi­ fuerit in papam, ex nunc prs.jc ex. tuhc,
cetur, veneretur, vel intrhonizetur in con­ et e contra fponte, volunturic fubiicit fi
clavi , tatificando fubfcribat fe propria_ tertio a at tort pare cardinalium cominoni- (, nujvri.
manu .
tu» non relipuerir. Quod quidem co.nfillum
Ut autem res deducatur ad praticam, fub- ex nunc idem pontifex futurus ante publi­
iicletur forma voti ac promilfionis.
cationem, in eventum contraventions tt
Nos omnes 4 linguli S- R. E. cardinales tranfgrelfionis pridiA» apotlolica aurhoricongregati Rom» io palatio apoftolico pro
tate irrevocabilium pari voto et juramento
cieAione futuri fummi pontificis in concla­ atque obligatione authoritate a polio he a ju­
vi, ante altare, in quo M>lfa communis ce­ dicet ; ita ut in diAum cafum et eventum
lebrari confuevit, infralcripra capitula in­ poifir major pars collegii cardinalium, vel
ter nos unanimiter 4 concorditer ordinata imperator
,
.... ..
_ ____ . concilium veillis
requirentibus,
pto defentione catholic» fidei 4 cteAioneDlut legitime et apotlolica authoritate indiecclelialtic» libertatis, pro reformatione ec- Aum , non ooftante quacumque revocatio­
clcli» in capite , 4 in membris , ac vin­ ne, et derogatione cum quibuLcunique clauculo chkriratis 4 pacis inter futurum fuin(ulis , et cenfuris, per fuarn inllicnudinem
mum pontificem 4 fratres ejus S. R. E.car­ congregare. Et nihilominus ad majorem rcdinales confervando, vovemus Deo,4 ejus Aitudinem et firmitatem quilibet ex nobis
Mt-ri , et Virgini gloriofx, 4 beatis apo- ■ teneatur fe fubfcribere manu propria om­
Holis Petro, 4 Paulo totique coclefti cu­ nibus et fingulis inltrumenris conficiendis,
ti»; jurantes quoque ad fanda Dei evange- exinde quod etiam ante publicationem futu­
lia corporaliter per nos tada , ac alter al­ rus pontifex facere teneatur ; quorum interi , 4 etiam notario publico tanquam le­ ftrumentorum .quilibet ex nobis unum vel
gitimae perfona; nomine Candie Roman» ec- ftlura habere valeat pro ejus arbirrip voclefi» 4 facri collegii noftri ac omnium,
untatis , renuntiando pari voto, et jura­
Î|uorum intereft ftipulanti, quod fi quis 4 mento omnibus et fingulis legibus et con­
iqui noftrum,qui fuerit alfumptus ad api- ditur ionibus fynodalibus , apoilolicis, et aliis
i "«m apodolatus, omn! dolo, fraude, ac E qbibofcumque , quibus contra prcmifla quo! machinatione ceffantibus > 4 omni prorfu* modulibet »n.
nos juvare poffemus.
’ exceptione femotit, fervabit, & adimple­
Sequantur fublcripttoncs amnium cardi­
bit omnia , et lingula in diAis capitulis con­
nalium .
tenta , nec illis, aut eorum alteri contra­
Forat ftbfcriftiatir futuri pontificii.
c
veniet direAe, vel IndireAe, publice, vel
Ego N- papa hodie videlicet etc. eleAus
occulte; quodque ftatim port eleAioncm, et et alfumptus in Romanum pontificem fic.ut
ante publicationem, vel inthronizationem premittitur juro, voveo, promitto, ratifico
ortinia et lingula pnrdiAa capitula confir­ et confirmo omnia ct lingula lupradiAa .
mabit >*et approbabit authentico modo, et

Capi·

123

Mantuanum Concilium.

124

‘ Capirafu
maltuin flatui tttltfia mJta- aut eos ratificet, quod nullas ecclelias caAnno (
lar fj/i artrJJjria.
* thedrales , collegiatas, monatferia, feu alia
Cxaisrt
beneficia conferet , nili de ipforum benepla­
H5»
Primo, promittat, ft juret quilibet cardi­ cito aut voluntate , fine conlilio ft aflenfu

Ann·
Μ54>·

nalis fingulariter, (quod) Ii contingat eum majori· patri· DD. cardinalium ft cum eo­
a Humi ad dignitatem fumini pontificis, fetva- rundem fubfcriptiombus.
bir, ft adimplebit realiter ea, qu* fequ uri­
Item , quod nullum letatum de latere
tur; renuntiabit quoque juri aut exceptioni unquam coniti tuet, aut eidem jam creato
fuperioritatis aut non competentis judicis, facultatem aliquam dabit t live concedet,
ft alteri cuicumque, per quam fe juvari nili juxta ft fecundum deliberationem DD.
poflet ad difta capitula non obfervanda.
cardinalium , aut majoris parcis ipfotum
Item , quod non transferet live educet cu­ conlillorialiter habitam, ft quod in bulla-,
riam Romanamdeurbcad urbem, loco ad lo­ facultatis confentientium nomina deferibancum , patria ad patriam, provincia ad pro­ tur.
Item, quod nulli principi, aut commuvinciam, fine conlilio, & affenfft DD· car­
_ nitati
movebit„guerram,
aut...
ctim
eis-ligant,
dinalium, aut majoris partis ipforum.
----- ------------------------- - -------------o--.
Item, quod non curabit, feu affumet ali- B feu confoederationem aliquam faciet fine exquos cardinales etiam ex principibus quo- prefib
—Λ
confenfu eorumdom
---------J— *'*'
DD· —
cardinalium
rumcumque, imperatorum, regum,ducum, aut majoris partis ipforum ; ft idem gene­
aut principum quorumcumque , nili diAo raliter faciet de omnibus gravioribus aâiconfenfu majoris partis DD. cardinalium , bus pet cum gerend's, aut illa non faciet
quodque exquifitio hujufmodi votorum fiet abfque conlilioft confenfu DD- cardinalium,
conlillorialiter, ft non auticulariter ; fiet aut eorum majoris partis, quemadmodum
quoque difta creatio novorum cardinalium-,
jura difponant.
juxta ordinationem faâam in concilio ConIceni.qtiod botu cardinalium, aliorum­
(lantienfi, nifi de conlilio, ft aflfenfu DD. que preiatorum, necnun omnium cortiliacardinalium aliud fiendum videatur.
norum in curia decedentium nullo modo oc­
Item , quod nullam promiflionem feu pro­ cupabit, vel occupari patietur: fed permit­
motionem faciet de ecclefiis cathedrabbus, tet juxta juris difpolitionem, ft volunta­
monafteriis, etiam fub titulo commendz
tem decedentium, ut idem decedentes do
adminiftrationis , vel alio quocumque titulo
bonis ad Iplos quoquomodo pertinentibus,
five modo, nili conlillorialiter, ft interve- C ft prout eis placuerit, difponant; religions,
mente confenfu omnium cardinalium, aut qui propriam voluntatem ab fe abdicarunt ,
tantummodo exceptis, quorum bona devol­
(altem majoris partis eorum.
Item, quod nullum bellum unquam ex pe
vuntur ad illum, vel ad illos, ad quem,
vel ad quos pertinent de jure, coniuetudiri confentiet, in qua ponatur, aut infe­
dinc vel privilegio ; nec de juribus capelratur claufula illa , <lc taafilia fratrum uoflrum &c· nifi prius realiter , ft cum etfeli cardinalium decedentium aliquid occupa­
θιι vota fratrum fuper contentis in ea imt bit, vel occupari faciet, aut permittet. Imexquitita, ft quod major pats confenferit, mo iit liberum cardinalibus de cifdem juri­
quodque ad minus lint fubfcriptiones trium
bus tellari aut facere, prout eis videbitur .
DD· cardinalium , videlicet unius epifeopi, Si ab inteilaro tamen ipli cardinales dccefunius presbyteri, ft unius diaconi; qui in ferint difta jura capelli tranfeant ad hteioeorum fubfcriptionibus accedentur de con- des , fublatis contrariis abufibus quibufeumfilioft atfcnfu majoris partis, ft nomina con­ que.
fentientium exprimendo.
Item, quod dominis cardinalibus permitItem, quod nullam facultatem prefentan-D tet libere recipere , ft aflignari faciet me­
di aut nominandi ad ecclefias cathédrales,
dietatem omnium ft lingulorum cenfaum,
collegiatas, fiu monafteria, dignitates, feu jurium , reddituum, proventuum , ft emolu­
alia quacumque beneficia concedet princi­ mentorum quorumlibet Romana cccleiix ,
pibus fiecularibus, aut prelatis ccclefiailicis, juxta confuetudincm Nicolai IV· cujus te­ f, itrftiiU·
cujufcumque conditionis, (latus, aut qua- nor fequitur.
litatrs exdlant, live imperatoriae, regalis,
„ Nicolaus epifeopus fer vus fervorum..
ducalis , archiepifcopalis , epifcopalis vel „ Dei, ad perpetuam «ei memoriam. Cœcujufvis alterius prneminentiz , nifi de exleftis altitudo potentia, clementi provi­
pictlo Cqniilio ft affenfu majoris parcis DD.
dentia cunfta difponens, voluit cum fumCaidinalium .
mo pontifice concedere S- R. E. cardina­
Item , quod nullam infeudationem etiam
les , ur ipli tanquam membra ejufdem ecde rebus que çonfueverunt infeudari, feu
clefi* capitis Chrifti capiti defervirent,
alienationem fub quocumque titulo, etiam
ftfubminis humeris ad regendum univervicariatus, pignoris, emphiteulis, vel altefalis eccleli* fundamentum sftiofrt fedu- Sir .
rius contradus faciet in quamcumque per-E„ litatecum ipfo ponti fice laboraver int, ft
fonam ecclçliafticam vel faecularem aut com- h tam ipfiu» ecclefiw, quam totius urbis
tnunitatfm de rebus ft bonis fpeAantibus
„ Incumbentia onera indefeflis cum eo folad patrimonium ecclefic, nifi deliberatione „ licitudinibus partirentur. Hi funt, quos
prius habita, conlillorialiter, ft confentien- ,, dixit Dominus , ft velur prdprias ft fubre majori parte cardinalium cum eorum- „ limes ecclefue prrdiAé colurnus preroga­
dem fubfcriptionibus.
„ tive fublimavit honoris : horum certus
Item, quod nullam bullam unquam expe- ,, in urbe magnificus omnes ft fingulos quidiri permittet feu alicui concedet, per quam „ bufeumque titulis decoratos excellit, ho­ Lotu, tur­
fe adftringat principibus vel alicui ipforum, „ rum altitudo concilii cx parte, circum· batu· ■

» ψ«-

I25

Mantuanum Concilium.

126

fpedionis, induftri* circa dirigenda qu»· . ,, rit, indignationem omnipotentis Dei, ac
Ληνό
libet, & agenda falu liter arferre uni- ,, beatorum Petri , dt Pauli apoilolorunt
CaaisTf
verfaliter majora commoda dignofeantur ; ,, ejus fe novent incurfurum. Datum dkc.
Μί5>·
At ideo reputantes mcongruum, ut ipfi
Item, nullus novas gabelias, aut alias
cardinales, tanta praditi lignitate, tantif- cjiaAioncs imponat, nec aliquas augm*nta·
que follicitudinibus di laboribus prxgra- bit in urbe Romana, nec in aliis terris ecvati, quibus ad conferendum nobifcunu, clffi* Romans, nec concedet f»t fuper Locus
corruptu·.
tantorum farcinas onerum nobis incutu· alicui regi dominio temporali feu commu­
bentium ex apoltolic» officio fervitutis nitati , preter, vel contra libertatem ecdies labotlofos agunt, rioAcfque perdu- clefialiicam, exaAioncs fuper clerum, vel
eunt infomnes, reddantur ejufdem Roma. ecclefias , feu bona ad ecclefias, & loca_.
n* ecclefix proventuum sc reddituum ac pia pertinentia line caufa rationabili, dr
profpetitatis expertes, cui <·»» communi- tunc de fimili eorundem dominorum cardi­
nalium confenfu.
cant in advertis ; confp-icicntesque quoItem , quicumque fuerit requilitus per
modo in nonnullis regni» , provinciis , infulis, lacubus , civitatibus, terris At lo- majorem
maiorem pattern
partem donrnorum
uum nurum cardinalium..
caruinanurru.
cis ecclcfi* memorat* ubilibet conditu- 8congregabit generale concilium in loco, Ac
tis jura At jurifdiAiones iplius eccleii* tempore, <le quibus fuerit (ic confultum per
mult* haAenus inegligent·* patuilfe, de dtAam majorem p.lartem; At in eodem con­
formabit, feu refoimati fa­
alitas tuilie difpendiis per cilio generali refo
alias multis expolitas
occultatores & occupatores multiplices, ciet univerfalem ecclefiam tam in capite,qui ad ea manus illicitas extenderunt; quam in membris circa fidem , vitam , ôr
dignum dux'mus, ut prediAe Roman* mores, tam rcipeAu diAorum fxculariom',
dr regularium, quam religioforum erlam mi­
ecclcfi* univerfos fruAus, redditus, dt
litarium, & tam reipeAu principum tem­
proventus, quos in Sicili*, Anglke, aliis
que locis quibufeumque , regnis Sardinia, poralium, quam communitarum , procedet·
que in d>Ail reformationibus quemadmodum
Coitica, aliifque infulis, necnon Maretna Ançonitana provinci* Romandiol*, ipfis dominis'cardinalibus, aur majori ipfo­
rum parti videbitur.
ducatu Spuletano, terra Amultoruin, pa­
Item, ut Romano pontifici & dominis
trimonio B. Petri in Tufcia , Campania
libera ,..·
perveniant
dt maritima ; Sabina , Mafl*a Trabaria , cardinalibus
•^■•.«i··.·.» ·■»...
··.··■—■■·. ·.concilia
—■.— ■·■—,, .non
.v···
Carphagnana, comitatu Venelinii, .civi- Capponet , nec per quempiam apponi pervel
tace Beneventana, & aliis terris & locis mittet, manum in perfonain
r
’ 1 *■bonis ali*
dt cènfibus prxdiAorum, eadem eccletia cujus ex eis ; nec aliquem In fuo ft a tu dc
obtinere dignofeatur , cardinales modo provilione immutabit pro quacumque Cauu participent infraferipto, firmam haben­ l‘a, vel occalione civili, vel criminali line
tes fiduciam quod de extero per eorum exprellb conlilio & atfcnfu majoris partis
folficitudinem , diligentiam, At coniidera- DD· cardinalium; nec damnabit eum nili
tionem expertam favoajfcie prxlidium conviAum numero teftium expreflo in con*
in eifdein locis fidelium jFterris crefcet ftitutione Silveftri pap*, faAa in Synodo
·ο» /assaedevotio, luftitia plenius reddetur, dr equi­ generali, quat incipit;
tas diligentiori cuftodia habita fervabltur , ■ tur.
Irem , quod fcudaratioa regnorum, & a*
occupata & alienata m ftatum debitum
revocentur, dr reftaurabantur etiam dii- lios vicanos, capitaneos ,. gubernatores ,
fipata- Itaque hujufmodi participatio ma­ fenatores , caftellanos , omncfque dt fiugugni honoris & utilitatis pariet incremen­ Jos officarios u.bis Romane , dt aliarum
tum. Quare de communi fratrum noitro- D terrafum patrimonii ecclefi* Roman* faciet
rum confilio dt alfenfu llatuimus At de- jurare in eorutu inilirutione obedientiam,
cernimus de plenitudine apoftolic* pote- dt fideli tat er»» Roman* ecclcfi* ; videlicet
ftatis, ut de diverfis fiuAibus, redditibus, libi dt fuccelforibus (k ccetui DD. cardina­
proventibus, multis condemnationibus, lium in omnibus, & ungulis capitulis , qu*
• plis DD· cardinalibus videbuntur cHe neAr centibus fupradiAis fiat dlvilio in duas
partes; quarum una papali earner* fem- ceflûria. Faciet infuper jurare fupr.diAos
fcudatarios, & officiales c«terofque in hoc
M per ccd.t ; rel qua vero inter cardinale*
cofdem «qualiter dividatur ; quodque par­ capitulo nominatos, qui fede vacante ad
tem hujufmodi pr*diAorum fruAuum, red­ mandatum ipforum DD. Cardinalium civi­
dituum, proventuum , multarum conde­ tates, terras, loca, arces, fottilicia , d:
mnationum , dt cenfuum collegium cardi. cadra ecclcfi* Roman* immediate tradent
nalium peicipiat jure fuo. Ut autem pwt- ccetui Ipfam DD-cardinalium , dt expedient
diAa fuccelfivts temporibus falvemus, At libere, dt fine contradiAione quacumque.
Item, jurabit expedire & tradere quin­
utilius valeant effcAu mancipari, fancimus , ut militutio & deftitutio reAorum,£ quaginta milia ducatorum exponenda pro
qui prxefunt locis dt terris prxdiAis, At laudabili ptofequtione in favorem fidei cen­
quorumcumque, & aliorum diAorum fru­ tra, At adverfus ipfos Tureos juxta, dt fe­
Auum, reddituum, dt proventuum , mul­ cundum provlfionem faAatn per felicis re­
tarum, Ac condemnationum, & cçnfuum cordationis Nicolaum papam V. prrdecefcolleAotum fiat de confenfu cardinalium forem fuum , eam ante profequtionem uaAabit, & faciet prout iidem DD. cardinales,
prxdiAorum. Nulli ergo hominum omni­
no liceat hanc paginam conftltutionis in­ aut eorum major pars, conluluerit eflit fa­
ciendum.
fringere, vel ei aufu temerario contraire.
Item, jurabit quod fi elcAus in fummam
» Slqmt autem hoc attemptate prxfumpfepon-

„
„
CMtttTI ,,
*459· ,,
,,
,,
,,
,,
,,
,,
„
„
Farte il. „
lud ναι,
,,
abundat
,,
1,
,,

127

Mantuanum Concilium.

128

pontificem In aliquo Illis capitulis in toto, forore alicujus cardinali» viventi», nec de
Anno
*·»«» vel jn partc direae vel indlreAe, contra· A uno ordine mendicantium ultra unum . Non
Christi
corpore viriati , aut alicujus criminis vel
uhiiiti venjre pertnittet , vel patietur * fit omni
*459·
*459» dignitate pontificii ipfo faAo privatus, & infamie nota refpcrli ; nec fiat eorum eledediturus, nec ea ratione ejufdem dignitati Aio per auricularii vota folummodo, fed
etiam cum confilio cardinalium coilegialiDD. cardinales teneantur obedire.
SupradiAas autem pcenas incurret idem liter, ficut in pronuntiatione epifeoporum
1). eleAus contraveniendo line aliqua DD. fieri confuéiit ; qui modus etiam obfervecardinalium admonitione, Ac fine quacum· tur quando aliquis ex cardinalibus in epifcopum affirmetur.
que judiciali declaratione.
„ Cum fummo pontifici E. S· R. cardi- Efl confli,
Item, jurabit quilibet, quod in eventu,
& cam quod idem D. eleAus in aliquo fu· „ nales in dignitate chriltiana republic^-. tutio Con·
pradiAorum contra venerit, poffint iident· „ collaterales affiliant, necefle e ft ut tales
DD. cardinales, Ar ex vinculo praediti jura­ inftitnentur, qui ficut nomine, ita reipfa tUnt.
menti , Ac voti teneantur procedere ad no­ cardinales fint: quibus oftia univerfalis ver- quant ex
vam eleAionem fummi pontificis ad requifi- fenrur eccleli* nec fuperflua numerofitate MS. Cod
tionem plurium, vel unius ex diAis DD. ° vilefear, qui de omnibus chriftianitatis re­
levas in
gionibus quantum commode fieri poterit af- nu», c.'.'t.
cardinalibus.
Irem, quod ille, qui affirmetur ad apo- fumantur, ut notitia rerum In eccleiia e- Lab‘>. lcd.
flolarum ftatirrt , Ac immediate , faAa eleAio- mergentium facilius haberi , & fupra his XLIII.
"4ie antequam publicetur , juret ad fanAa maturius deliberari poflit : lie tamen, quod P»K· 7>o.
Dei evangclia omnia prifentia capitula in- numerum XXIV. inter eos , qui nunc funt, Sed lu. eit
viol.rPTiitcr obfervare; & ea tamquam per & ailumendos non excedat ; ita quod de
cam faAa & flatuta approbare, & confir­ una natione ultra tertiam partem rcfpeclu tior , & in
mare, derogando etiam aliis juribus, quae cardinalium pro tempore cxiftentium, ac de mulns va.
hujufmodi capitulis quocumque modo con- una civitate & diœcefi ultra unum ir.de o- ,riata
riundum , At de ea natione, qui nunc ultra'
trariari videntur ex certa ejus fcientia , ut
tertiam partem habent ufque ad iplius par­
c· ubi maiur ; & Clero. ite Roiiiam, Ac cuicumque alteri illis contrarii conftitutioni . tis reduAionem effe nequeant. Sint viri in
'
^uod .fi hujufmodi juramentum prxftare, fc'entia, moribu'que, ac rerum experien­
tia excellentes, non minores XXX. annis.
âut approbationem facere renuerit, fua eleflio Iit c iflj , & irrita ipfo jure, nec eamC Magiftii, doAores live licentiati cum rigoaliquis D-cardinalis audeat publicare, fed re examinis in jure divino, vel humano.
ea non obilante ad novam eleAionem pro­ Sir faltem tertia, vel quarta pars de magiflris aut licent fatis in facra fetiptura .
cedatur.
inter eos aurem XXIV. elle poterunt ali­
hem, deconfenfu otpniumordinetur,quod
qui, vtflde aid modum pauci, filii, fratres hic
omnes Ac Unguli DD. cardinales dantes vo­
ra teneantur illa dare fub illa conditione, aut nepotes regum, feu magnorum princimanca
quam nili ille, in quem du* partes con- pum , in quibus cum circumfpeAione & ma­ conti tman·
fenferunt, poliquam eleAus fuerit anrc i- turitate morum competens hteratura fufli­
plius elcAionis publicationem juraverit At ciat. Non fiant cardinales nepotes ex fra­ conit fj.
voverit omnia prifentia capitula fe cum ef- tre vel fororc Romani pontificis , aut alicu­
leAu obfervaturum, nullo modoin ejus per- jus cardinalis viventis; non illegitime na­ additur in
fonam confenfutn dare intendunt, aut vo­ ti, non corpore vitiari, nec alicujus crimi­ fine. Sel.
lunt , quodque ad novam eleAionem, ut nis vel infami* nota refperfi. Pr*niAo au­
tem numero XXIV. pro magna eccleli* neCupra dicitur, procedatur .
Dceflitate vel utilitate, dummodo *Jii iny,w r,rf.
D- numero & qualitate DD. cardinalium, quibus viti fanAitas vel eximia virtute te- ηιρ,ι,,
fugeant quamquam memoratos gradus non *««···.
& modo promotion!! eorundem
habeant ac de Graecis cum Romana cede- ···-’ r·»"'·
fia uniti fuerint infignes aliqui viri addici
?
„ Statuimus ut deinceps numerus cardinaT ft -onftipoterunt. Non fiat cardinalium eleAio per
„
lium
S-R.
E.
adeo
Iit
moderatus,
quod
tutio Conauricularia vota ; fed illi foli aflumi pellunt,,, t
C'1. Con· ,, nec Iit gravis ecclefii, nec fuperflua u„ niverfitare vilefear , quod de omnibus in quos, faAo vero ferutinio, ac pubi ca- «/.,
fl.ntienf
to, majores partes tardinalium per fubicriJ'ia in fefi , partibusChriftianitatis proportionabiliter,
quantum fieri poterit, affirmatur, ut no- ptionem collégialités confenfifle; defuper «depreetiam
apoftciWci liter* cum fubfcriptione "enMn·
V idel abt». „ titia caufarum , & negotiorum in eccleiia
to. XVI. emergentium facilius haberi poflit, & «qua­
cardinalium conficiantur manes proprii cenpas· »»·. litas regionum in honoribus eccleliafticis
ftiterit , decreto hujus facri concilii in IV. S'f .
obfervetur, lie tamen.quod numerum XXIV. feflionq folemniter publicato , quod incipit,
hem cum multiplicati/ cardinalium, in fuo
1*H.XXU non excedant, niti pro honore nationum,
que cardinales non habebunt, unus vel duo F. robore inviolabiliter permanfuro. FaAo vepro leirvl de conlilio & confenfu cardina· ro ferutinio ac publicato majorem partent,
I um ail miendi viderentur: fint autem viri cardinalium per fubferiptionem collcgialiter
<n lanA'.nrmia, moribus , & rerum expe­ confecifl’e defuperapoftotici liter* inde fuorientia f'eclientes , doAorcs in Theologia -feriptione cardinalium conficiatur,
aut in jure'eivili , vel canonico, prater
Capitula infraferipra ftarui uni verfalis ec­
admodum paucos, qui de ilirpe regia, jut cleiia plurimum necellaria juret & promit­
duc ili, aut magni piincipis oriundi exiftant, tat Deo omnipotenti , & bedtit apeftolis
in qmbus competens lit.-ratura fufliciat; Petro , & Paulo quilibet D. cardinalis fin*
non fratres, aut nepotes ex fratre, aut
gu­
~ A

/

129

’ Mantuanum Concilium

IJO

clefias cathédrales, collegiatus, monailegularirer, fi contingar eum affurnt ad di-.c,
Awwo
λχηολ gniratem fummi pontificis quod fervabit^'’ria
’' , feu alia beneficia confert, mhdeiploCHttsrt & adimplebit rcalttei dt cum effetIu abtrum beneplacito, aur voluntate, Si omnes Cuxisri
M59·
que aliqua tergiverfatione dt excuiatronc. concertas revocabit.
Item , quod nullam infeudationem de re­
Primo, jurabit, dt promittet expeditionem
Inceptam contra infideles , Sc inimicos cru­ gnis, caflris, civitatibus & terris, & de
cis ChriRi pro amplificatione, dt dilatatio­ rebus, qu* confutverunt infeudari live alie­
ne fidei totis viribus ufque ad felicem ex­ nari,fub quocumque titulo, etiam vicaria­
nis , pignoris, emphiteolis, vel alterius conitum perfequi, fecundum facultatem Roma­
ns ecclefi* , juxta confilium fratrum fuorum trafius faciet In quamcumque perfonam ecS. R. F..cardinalium vel majoris partis eo­ clefiaRicam , vel fecularem , aut communi­
tatem de rebus & bonis fipeflantibus ad pa­
rum .
Item, quod Quantum in fe fuerit, juxta trimonium ecclefi*, nili deliberatione prius
confilium prxdiAum, intendet rcforpiationi habitq conlirturiali, & confientiente majoii
curi* Roman*.
parte cardinalium cum eotumdem fubfciiItem, quod non transferet fivecducet cuptionibus.
riam Romanam de patria ad patriam, pro- “
Item, quod nulli regi, domino, princi­
vinci* ad provinciam, fine confilio, & af- pi, aut communitati non fubditis fibi mo­
vebit guerram,aut cum eis ligam aliquam
fcnfu DD. cardinalium aut majoris partis
ipforum.
faciet, ad inferendam (licui guerram , line
Item, quod non creabit Ceu aflumet ali­ exprelfo confenfu majoris partis DD. car­
quos cardinales precibus quoruiiicumquc, dinalium .
imperatorutj , regum , ducum, aur princlItem , quod bona cardinalium & religio-,
puin, nifi de confilio & alfenfu majoris par.
fotum aliorumque przlatorum , necnon om­
tis DD. cardinalium, quodque cxquifitio hu- nium cortelianorum in curia decedentium
julmodi votorum fiet confiRorialiter & non nullo modo occupabit , vel occupari patie­
auricuraliter, fietque difla creatio navorum
tur, feu permutet juxta juris difpontioriem ,
cardinalium juxta ordinationem faAam m
vel voluntatem decedentium', ut iidem dece­
concilio ConRantienfi , tam quoad quantita­
dentes de bonis ad ipfo» quoquomodo per­
tem , quam quoad qualitatem.
tinentibus prout eis placuerint dilponanr,
Item quod providebit de centum floreno- .aliis
........._______
n_. propriam
____ voluntatem
__________ _a
religiotis qui
rum carnet* omni menfe cuilibet cardinaliÇfe abdicarunt tantummodo exceptis, quonon habenti integrum de beneficiis dk ca- 1 rum bona devolvantur ad illum vel ad il­
pelle quaraor millia florenorum , quoufque
los, ad quem, vel ad quos pertinent , de
ei provtfum (it de difta fu mina redditibus;
jure, confuetudine,'vel privilegio, ncc de
& quod cardinales omnes habentes queeum- juribus capclli cardinalium decedentium ali­
que beneficia dt incothpatibilia in titulum, quid occupabit, vel occupari faciet aut per­
vel in commendato manutenebit, dt defen
mittet ; immo fit liberum cardinalibus, dk
det in potlelUone eorum.
religiotis de eisdem juribus teliari aut fa­
Item , quod nullam provilionem , leu pro
cere prout eis videbitur.
motionem faciet de ecciefiis cathcdtalibus ,
Item , quod nulla» novas gabellas aut
abbatiis,dt magiRratibus dt aliis quibufcumalias exatliones imponet · nec antiquas
que in camera apoitolica faxatis , & tub ti­ augmentait in urbe Romana , nec in aliis
tulo commend*, adminiftrationis, vel alio terris eccleti* Romane , ncc gabellas jam
queeumqu.. titulo live modo, nili confifiopotitas auferet, vel diminuet, nec conce­
rtaliter,dk interveniente conienfu faltem det
... ........
_r._ ___________________
___ r____
infuper
alicui regi, dominio temporali
majoris partis cardinalium ; preterquam de D feu communitati prêter , vel contra liberiis, quas confert DD-cardinalibus, & prêter- tatem ecclefiarticam
" ~
cxaâionem fuper cle­
quam de abbatiis , qu* non excedent valorem rum , vel ecclefias feu buna ad evclefias Si
ducentorum ducatorum,
quod nihil ultra
loca pia pertinentia fine caufa rationabili,
taxam recipietur, dt quod nullum bullam uf- & tunc de limili eotumdem D. D. cardina*
quam expediri confentiet in qua pooatui aut
liuin confient u .
intcrioarur claulula illa: Jc caa/ilio fratrum
item i quod feudatarios regnorum, <Sc a i io»
Ac. nui pnus realiter dtcum effertum coniivicarios, capitancos gubernatores, cartelRonaliter vota fratrum fuper contentis in ca
laneos, omnelque,& finguHs olficiarios ur­
(int exquifita, & major pars confenfcrit.
bis Roma nat, dk aliarum terrarum patrimonii
Item, quod nullam facilitatem prrfen- ecclctix Romana: Licier jurare in eorum intandi, aut nominandi ad ecclelias cathédra­
(litutionem , obedientiam , (Sc fidelitatem ec­
les , collegiatas five monaRcria dignitates, clefi* Romane , videlicet fibi & lucccffiorifeu quscumque alia beneficia concedet prin­ bus, faciet infuper jurare fupradiRos fcudacipibus Ocularibus aut pr*latis ecclefialtitarios, & odicia/es cxterolque in hoc ca­
cis cujufcumque conditionis, Ratus aut qua- £ pitulo nominatos, quod fede vacante, aj man­
litatis expiant , five imperatoris , ducalis, datum ipfofum dominorum cardinalium, ci­
regalis, archiepifcopalis.cpifcopalts, vel cuvitates, terras, loca, arces, tortilicia, &
jutcumque alterius preeminent ire, niti decj- calira ecclcli* Roman* immediate tradent
prellb confilio dt allenfu nlbjoris partis DD. coetui iplorum cardinalium, & expedient
cardinalium .
libere, & fine contradtâione quacumque.
Item, quod nullam bullam unquam ex­
Item , quod DD. cardinales omni anno
pediti permittet, feu alicui concedet, per femel in unum congregati videant , cogi­
quam fe adrtringat principibus, feu alicui
tent et examinent utiuni illa per ponnfijpfoiuin, aut cos certifrcet quod nullus cc- cein fetventur, quod fi non fervantur ad*
Co>Ktl. limerai Tom. XXXV.
I
inu-

~

■

131

Mantuanum Concilium.

132

'moneant eum caritative, et eum ad illo- .
Anno tum obfervationem exhorrentur ufque ad Λ
ChxisTi1 tertiam admonitionem.
Item, quod dc his omnibus fiat una bul·.
*459·
Ia authentica , que fervetur in aliquo Joco
communi ad petitionem collegii.
Item, quod hrc omnia ratificabit, et ap­
probabit ante publicationem cleAionis fux,
mediante promiffione et juramento.
Item quod in fine erit fubfcriptio S. Ο­
Ν· in hunc modum videlicet.
Ego Pius II· prxmillà omnia et lingula
promitto, et juro fervare , quantum cum
Deo, et honeftate, et jullitia fedis apoftolicx potero.

vertere , dt tanti patrimonii Romanx ce­
Anno
clofix ftatus pcriolitare poterunt.
Quarto,
quod S. V. non ducat fecum cu- Chxisti
~
riain Romanam expedire permaxime vide*4W'
tur fanAooperi, fanAxque caufx veftrx pe­
regrinationis ; cui liberius, cui inceflanter,
dc cui femper intendere poterit fi ab aliis
Romanx curix curis fuerit (
) diftraAa.
Quinto, ex prima parte fuccedit, quod
propter abundantiam, V. S. cx urbe pere­
grinatione durante, nihil aut valde parum
S. V. deperibit, eo quod urbis dt aliarum
terrarum ecclefiafflci patrimonii introitus in
to ftatu, ficut (i S. V. prxfens eflet, confervabuntur ; ubi cx fecunda parte contra­
ria illi omnes perdentur, dt diftipabuntur.
B
Sexto, cum (ubventioni hujusmodi fanAi
operis modus In pecuniis tranfmittcndis po­
Et tum bet
fui imfrtffieut.
pulis Tureo finitimis permaxime conlillat,
ad illud conducendum fola priina pars, ex ,
Beatiffime pater . Si pro fanAo fubven- qua curia in urbe remanente ex receflu V.
tionis religioni, dtreipqblici, iîdciquechri- S. non folum ipfi V. S. fed Sencnfibus,
Florentinis, Ferrarienfibus , Mediolanenliflianse opere arAetur V.S. proficifci Man­
tuam , aut U tinum , prout in publico con- bus, exterisque poptflis intra urbem dc
Mantuam feu.............. mediis,quos ite.
fifforio decrevit S. V. fupplicat devotiflimus
ac peculiaris S. E. dt S. R. E. populus Ro­
ea fubventione contribuere oportet ; nihil
manus, ut receffum fuum ex urbe, quanto aut valde parum de fuis introitibus &c.
magi» poterit,differat, dc ex ea fecum cu­ deperiturum erit.
riam Romanam nullatenus transferat ; nam
Septimo, ex prima parte, quia curia nox in
id expedire honori V. S. ejufque curix & urbe remanet ( xoit) folum ejus urbi«, (ed rereipublicx Romanx ftatui, bono, & com­ Aorum ecclefiaftict patrimonii hominum ani.
modo detegitur ( his) rationibus.
C mas & in devotione At obedientia V.S. & in
patientia ejus reditum expcAandi coofervar,
Primo , quia Ii lie differat & transferre
caveat V. S- omnis homo intell'gct quod in relevatur. V.S. ab impcnlis magnis, quas necellario fubita foret in armorum gentibus, Locur v’i.
veftrx peregrinationis afferto fubventionis
fidei &c. nulla fimulatio, fed ipfa necef- & altis provifionibus in hac patria dimit natus,
tendis, & faciendis in fecunda contraria par­
fjrie caufx pura ineft veritas : fi recef­
te, qua videlicet V. S. fecum curiam transfefum acceleret , aut fecum transferar cu­
riam, intelligent homines per contrarium
quia V. S. voluntarium ejus ex urbeditcefOAavo, quod ex prima parte gratifica­
luii) in diAx caufx neceiliratrm fimulet.
mur V S. fuis curialibus , quos a laboribus
Secundo, ex prima parte differendi re­ itinerum , expenlifque magnis & variis peri­
ceffum. V. fanAitatis quanto plus fieri po
culis, necefferio fubiturls cx fecunda parte,
non folum in ipfa peregrinatione , fed in proterit, fuccedet V. S. commoditas & urbi ac
neeftali- fanAxreceliufc veltri caufx oportunitas non viiione vidualium & aliorum fupelleAiliutn
jam per totum annum faA«,ac eorum dura
quid·
exigua; nam cum plurima in terra Sc ma
ri
fic
1 ' /ut
,
' dixerim,. extrinfece dt intrinfece Dleparationc a conjugibus dt liberis relevat.
jjη· orta appareant , apta turbare
u_“ pacem,
~
Nono, prima pars fuccurrit dt providet
quietem, & datum in urbe, & patria ejus, pauperibus litigantibus, qui ex partibus reUt illa ante difeeffum beatitude veftra com­ mot.ffimis cum laboribus, impends dt peri­
ponat, eft neceffariutn , ut ante difccffiim V. culis perfonarum fcduuntur curiam pro juS concor.......... praticx Sc Ita lix poten­
Îfftia confequenda. Nam fi auditores cauarum intelligent fc in urbe remanfuros,
tias conducat, dt offerre poffit ultramontanis ad contributionem ; eo quod difcedere vifiooi rcgcftrorum , dt caufarum expeditio­
illis non compofitis, & Italics ad opus non ni libera intendent; ubi fi per fecundam
conduAis error videretut , & line tempore partem contrariam fe itineraturos fciverint,
ad rem accommodo illa impofltbile eff comreceflul providere coaAi, nec cum itinere de­
tinebuntur , neque ad tempus poftquam ad
• ponere.
Tertio, fuccedit ex prima parte, auod Ro­ deftinarum venerint locum vacare vilioni,
manx urbis aliarumqne civitatum V. S. ci­ expeditionique prxdiAis poterunt.
Decimo ex prima parte ,occurritur vel in
ve» fit incolx , dt V. S. fubditi patienter abfentiam V. S. fupportabunt, & iplius re- p folam urbem aut in eam dt Italiam intiditum avidi prxftolantes a devotione V. S. diari cupientibus, cogitantibufque modos
nulla ipforum ceptio, nullaque malignan­ per quos animum V. S. a reditu ad urbem
tium perfuafio aut oppreflto eorum animos divertere, ut eam ultra montes fd^kdemonftratione alicujus apparentis honeftivel uti­
fubverterr poterit! Sed ex fecunda contraria
parte, qua fe illi fola voluntate pontificis lis conducere poflint : quia femper fe pote­
dereliAos a V.S. intelligentes de redditu V-S. rit defendere V.S. ab infidiis eorum re, &
defpcrabunt, facile' fuccedet quod maix co­ faAo, offendendo quod fidem daramde non
gitationes eorum , pejotaque malignantium trasferendo ex urbe curiam cum Deo, d:
opera eorum animos a diAa devotione fub· honeftate frangere non peteft.

Ua-

Λ.

133

Mantuanum Concilium.

134,

Undecimo, cum flatutum fuerit, primo in .regens, commilfrincfque linet, prout illas
AN*O concilio Lugdundenfi per Cregorlum III. fignat vicecancellarius aut pro tempore rei. Christi
Cn«i*r» (a) quod
------ 1moriente
------ :------- papa
i- 1—
gens de communi juftitia; alias autem comin loco,—
in quo
1459·
■45^·
cum fu* curia relidebar, fi locus tile fit ci- miflîones juftiti* graviori, fi placet V. S.
vitas, in ea ; fi fit caftrum, in civitate dioc- fignabir etiam ipfe folus, fi talis iit, de
(·> tege cefis, cujus illud 4ft, fieri debeat eleÂio Cuequo S. V. confidat, vel ipfe cum aliquibus
X.
ce (lor is; & deinqe in confilio Vienncnfiper aliis peritis fibi in hoc pro contiliis adjun­
In Clem, Clementem V. fuit additum, quod (ϊ in ci­ gendis, precedent; femper advocatorutru
ue Rama, vitate a qua papa recelEt audientia caula­ Cublica audientia, prout fieri folet in pu-’
rum dr apoftolicarum literarum remanfit,
licis audientiis , totumque fier de mandaro
ni.
ad iilain, ubicumque papa moriatur , redi­ V. & Et limiliter apoftolic* liter* de juftite debeant cardinales pro eligendo pontifi­
lia minori, qu* per contraditarum audien­
cem Cucceflbrem ; oportet eligere partem
tiam expediri confueverunt, & fub nomine
primam, per quam li ( quod Deus avertat) & plumbo V. S. expedientur. Nec abfonum eft, quod ifta fub paps nomine absen­
in ea peregrinatione papam mori contige­
rit , redirent cardinales hoc cafe pro fuc- te papa fiant , cum legem condendo dicat
ceflbris elcdione facienda ad urbem, ubi DD. B imperator ; omnia nojha faamnr , qutbtirex
ipli dt plena libertate dt fecurirate gauden­ nobit omnn autboritar tmfaftitur. Cumque
tes impreflionem nullam dmere poflint, dt videamus omnium regum torius mundi con­
occurritur periculo, quod in ea eledione ii lia ,literal omnes, omniaque negotia re­
convenire poflet. Ex parte fecunda, fi ali­ gnorum fub nomine fuorum regum longe
quis in ea civitate, ubi fecundum illam ele­ abfentium expedire. Ego quoque vidi prznio fienda foret, elfet dominus, aut lie po­
diAa , quando in primi, Eugenii fere annis
tens quod ipfos Romanos cardinales elige­
bon. mem. tunc Rothomagenfis cardinalis
re, quem ipfe vellet, cogere per impref- dt vice cancellarius, adjunAis primo fibi ali?u>bus cardinalibus, dt deinde prxlatis, ac’
fionem poflet..........
Nec ultimo, injuftum, aut inconfuetum
ad ) publicas audientias advocatis coniivel inhoneltum' eft li papa ex caufa tc ad liorialibus, faciebat in palatio fuo S. Lauren­
locum transferens, in loco, unde fe trans­ tii in Lucina illico auditis advocatis propofert curiam dimittat ; cum videamus hoc de fitas commilitones , per feIpfos de pap*
jnre fieri polie juxta flatutum Clementis mandato fignabant, abfque flatum ( f. fcipapa in Viennenfi concilio in clem. 2. de C tu ) relatione, vel confultatione papr.Si
elec. §. Jane v. eo tamen ad
adjedo,ct
jeCto, er fic
6c non
non enim papa confidit de conferentia, pruden­
folum confuetum fieri ex tunc, fed modertia, <St fcientia cujufcumque in videndis
no tempore hoc fieri per fel. rec. Martinum commifljnnibus , dt pro lignaturis earum
V. Eugenium IV. & Nicolaum ipfius fuc- dandis conciliis , decens, & congruum eft
quod de illius lignatura de fu* fanAitatis
ceflbrem.
Si ergo folam caufarum, dt literarum apo- mandato facienda confidat: quia, ut diAum
flolicarum, quae contraditarum appellan­ eft, omnia noftra facimus quibus ex nobis
tur, audientiam vult S. V. dimittere, fatis- omnis authotitas impartiras.
faciat ordinando quod Rome lit caticeUariam

(
I 2

CAN-

135
■
Anno
cn.ut,
14Ô0.

Cantuariinsb Concilium.

136
%

CANTUAR1ENSE CONCILIUM
Aaae 1460. betite/*»

P R*mifli* junta formam confuetam pr»- caufantur, in magnum pr»judicium eccle1 patatotii*, mag. Robertus Cafeley, fra- li« , regis, At regni, dc fortaffe in deftruAioter ordinis fratrum Predicatorum, die nono nem finalem, Ii remedia congrua citius non
mentis prcdiAi, exhibuit Jlteram a domino re­ oppa nantur.
ge domino archiepifcopodircAam, quam ho­
Item diAi» veftris paternitatibus propo­
nitur, ut fuperius, dc humillime petitur,
norifice diAu* reverendiflimus pater fufee·
pit, & per Rogerum Malmibury , unumde B quod ad hanc facram convocationem cleri
“ clerici* tui» eandenf fecit publice legi. Qua vocentur de certis comitatibus, vicecoinileAa idem reverendiflimus pater decrevit tes dt fubvieccomites, At eorum miniftri
eandem publice, legi in domo inferiori , ubi deteftabiles , necnon falli juratores , pr»ferclerut diAae convocationi* tempore ab anti­ tim illi pto talibus communiter habiti ,
tenti , & reputati, curatos , facerdote* ,
quo folebat fuam communicationem exer­
cere & habere. Sequenti die clerici domu* λ alios injulle ex fiAis fallis caulis notorie
indiAantes, dr lie indiAari procurantes; &
inferioris ex mandato domini archigpifcopi
prolocutorem eleAum, Joanpem Stoky* , ei­ cum tales funt a jure canonum excommuni­
dem przfentabant. Hac prsfentarionc ta-4 cat i, dt pro talibus manifefte habiti & no­
Aa , idem reverendiflimu* pater Cant, ar- ti, declarentur hic pro excommunicari·,
chiepifcopus declaravit divertas caufa* con­ denuncientur At deinde in partibus fui* in­
vocationi* hujusmodi, eisque intimavit « quod ter vicino* * noto* , quoufque abfolutio'nonnulli dc concilio domini regi» illuç eflent ny meruerint habere fcntentiam io forma
juri*.
acceffuri, qui eis negotia domini regi* declararent : domparunetunt deinde ac mate-C
Item omne* perfon», cujufcumque flatus,
riam concernentem profperiratem regi* dt gradus,aut Conditionis fuerint, clerico* ad
tegni, ac defeniionem ecclefi» Anglicane veritum examen, hoc eft ad^curias tempo­
rale* per breve, Prameaire facter , At alia
proposeront. Die Mercurii ( *4 Maiijfequente diAu* reverendiflimu* patet in do­ Injufla brevia invito* trahentes, & profemo capitulari bullam per diAum fratrem quentes, font (linili excommunicationis fenRobertum Cafcley die iune preterito exhi­ tentia ligati, & lie vocandi, declarandi,
bitam debita cum reverentia recepit. Et & pronunciandi. Et fimili modo violatores
deinde reverendum pater London, epifeopu* libertatis ccclefiaftic» funt denunciandi .
eandem bullam de manu domini archiepi- Tunc reverendus parer Exonienii, epifeopos
fcopi Canr. recepit, proteftarione publica dnideravit unuin articulum, qaod admilfio·
per euin in prxfentia diAi reverendiflimi pa­ nes clericorum ad beneficia eccleliaftica^
rris (Si aliorum confratrum fuffragancorum
prefentatos volente* admitti per procura­
tuorum, & cleri ibidem congregari, faAa, tores, de quorum fcientia ordinationeve..
quod diAam bullam, iuxta omnem vini, minime conflat, declarari . Et tunc diAu*
formam, & efteAum, libi demandatam, et D reverendiflimu» pater Can. archiepifcopus,
prout in eadem continetur, exequi vellet, cum confenfu fratrum tuorum , decrevit hu­
jufmodi prxfentationes At admifliones , fequatenus ad ipium attinet,,& ur filius obedienti» fedi apollolic», & domino noftro cundumdifcretiones ordinariorum confiderapap» obedirct. Deinde propolitis in feriptis ri : dt quod, fi de hujufmodi pr»l£ntatoper certo* venerabiles patres, diA» Cant, rum fcientiis eis minime conflare poterit,
provincia epifeopos , nonnullis articulis , et quod ex tunc communi deliberatione ibidem
ibidem leArt ; quorum tenores in quibusdam habita , licitum eflet ordinarii* quofeumque
foheduli* per ipfo* ad tunc ibidem delibe­ (ic prefentatos, & modo prsdiAo admit­
ti volente*, eo* non admittere, donec do
ratis plenius apparent, ut (equitur.
In^ptimis, cum ecclefia Anglican* defe- eorum feientii* fuerint informati. Hi* in
Au execution!; canonum, decretorum, dc domo fynodi fuperiori peraAis , nonnulla
conditurlonum poenalium a fanAi* ‘ patri­ per mag. Johan nem Stokis, prolocutorem,
bus conrra delinquentes , et eorum violato­ coram reverendifllino vive voci* oraculo
res denotatorum, & icriofe editorum pu­ proponebantur , qu» flatum regni Angli»,
,<St utilitatem ecclefue Anglican», reforma­
blicatorum, dc per univerfum mundum pre-E&
dicatorum, iit multipliciter in die* plut (o- tionemque eju* concernebant ; qu· in cer­
lito oppofita; dignemini, dc paftorali offi. to* articulo* redaAa, cum aliquibus viri*
cio, pie conliderare, quod magna pars po­ preeminent!» fcienti» a reverendiflimo eleAi*
puli regni Anglic eft cenfuris dc excommu­ communicabantur. Medio tempore diAo renicationum fententiis a jure latis involuta ;
verendillimo patre una cum venerabilibua
& adeo in hujusmodi fententiis cenfurifque,
fuis confratribus , ut prius , comparentibu»,
defeAu denunciations Λ publicationis, plu­ ac deliberatione & communicatione fuper
re* de populo noftro credunt fe excommu- articulo , At g rodis arboribus fciflis, feu
nicationij! fententiis fuis ligari ; dc illo prê­ proftratis decimandis habita , ftaruto regio
te, tu & occatione forte gratia deeft po­ in contrarium edito , IcAo continuata fuit
pulo, & inde magna dilcotdia dc vindiAa diAa convocatio per diAum rcvcrcndillinium
pa-

Apud
Vvilkinj'
10. j. pag.
>77·

"""■■■·“■I
Anno
tqAo.

137

Cantuakiensb Concilium.

138

patrem ufque & ad diem lun» proxime ex miffarios certos ex confratribus fuis ad netunc fequentem. Quo die adveniente, di-gotia fynodi expedienda. Samiati tamen.
CHRISTI
Ao rcvcrendiffimo
patre una cum aliis, ut haud diu poll reftitutus dominus aschiepiico.
‘ "
prius , comparenribus , quidam dominus pus, comparuit in loco confueto, totam
Bredhill rcAor ecclefi» parochialis VanAI quo ptopolit» fuerant petitiones cieri pro
Nic. Califiz, comparuit ibidem , ac obie- reformatione in fubfctipti» habenda .
Ais contra cum, per diAum reverendifli*
In primis, quod ordinarii in luis vifitamum patrem nonnullis articulis, hzreticam tlonibus fervientes munerum procurator, in
pravitatem fapientibus, quibus idem domi, viAualibus vel pecunia taxata pto procura­
nus Johannes ad tune refpondebat , licet tione . de jure vel confuetudine fini conten­
non plane. TuncdiAus reverendiflimus pa- ti, optione refervata vilitatis, an velint hu*
ter cum confcnfu confratrum fuorum decre- jusmodi ordinarios in efculemis & pocuicnvir, quod diAus dominus Johannes Bredhill tis, vel pecuniis hujufmodi procurator, at*
corasA ei, in diAa domo capitulai! lingulis que munera libi vel fuis oblata omnino re­
dietms, durante convocatione fe prxfenta- latant. ne fentcntlam excommunicationis
ret, & quod nullo modo lllioentiatus receincurrant ipfo faAo. ft h»c vifiiandi forB tna ab univeilis epifeopn aliifqiie o.dinariil
deret. Alia fynodi die fequente , diAo revei
rendiffimo patre aliunde occupato, compa­ de jure fcu confuctudine vifitantibus obieirât reverendiflimus pater Sarptn epifeopus, vetur .
prelidens diA» convocationis, loco At ho­
2· Irem, cum per commiflarium , jufta
ra confuetis, una cum aliis confratribus caufa fubliftente, epifeopi vibraverint, vi.
fuis , (St przlatis, St leAo articulo edito Aualibus dunraxat, abfque pecunia fini huper diAum dominum Johannem Bredhill pujufmodi ordmarii^i eorum cummilfai 11 con­
• blice ibidem coram clero , idem reverendus tenti, prout (acri canones declaiant editi
przfidens dixit, quod vellet deliberare fu- in hac parte .
per ipfo articulo, Si decrevit diAum domi­
q, Item, cum pecunia detur p>o alicujus
num Johannem Bredhill citati perfonaiieleAione faAa vel facienda , vel pro con­
ter, 4 poffit apprehendi ; fin autem, pu
firmatione cieAicnis, eleAio eft reproban­
blice per odiAum in valvis ecclefi» cathe
da, nifi confident illos, qui dederunt pe­
dralis Sa nA i Pauli London, poinum. Ft ad cunias hujufmodi, hocfecifle per fraudem,
illam citationem esequendanr mandavit Jo. in difpcndium illius eleAl, ut notant doAo■ hanni Broum, apparitori reverendiflimi in Cres.. Liquet ergo ex przimflis, quod rorihi·rori hu­
Chrifto patris domini Cant. Archiepifcopi mationibus,. hujufmodi
- ■eleAionum
~
lalrem a
amediAi generali, ut diligentiam faceret . prélat is receptio pecuniaria Iit reprobata .
Et deinde publice in domo capitulari, fue­ Provideatur , quod pro hujufmodi confirma­
rat detcAum, At delarum diAo reverendo tionibus pecunia non recipiatur ab eifdent ,
patri Sar. epifeopo, commi Ilario, five pr»nec pro benediAionibus abbatum cum hu
fidenti diA» convocationis, & aliis confra­ jufmodi receptiones fimoniamconimeant tna·
tribus fuis coepifcopls, St toti clero , quod nifefte, feu falrem turpe lucrum. Refetvaquidam magiller Galfridus Langtroke, pro­ tis tamen rationabilibus (St mooeratu espencurator nobilis viti magiftri Petri Courtnay, fis, fi qu» faA» lint epilcopis At ordinariis
srchidiaconi Exon. clericus convocationis
hujufmodi, l> confirmandi vel benedicendi
fuerat per officialem vicecomites London, habeant unde h»c prrilent, alioquin ipfi
ad feAim Simonis Notyngam, moram fuatn epifeopi fcu ordinarii de fuo hoc facete te­
trahentis infra parochiam fanAi Michaelis neantur.
apud Quernn, civitatis London, arreftatus,
Item i quod ordinarii hujufmodi in viΛ in prilona politus. Er hiis auditis, dk Dfitationlbus Cuis diligenter confiderent St
per diAum prcfidentem cognitis, idem reve­ videant ftatuin monaftermrum At pnoratuum,
rendus pater ptslidens antefatus, cum conper ipfos vibratorum fcu vditandoruin , At
fenfu totius cleri Ibidem ad tui^c przfen- quod finguli officiarii reddanr rationem de
tis > decrevit tranfmittendum fote ad tnajo- tuis adminiftrationibus Cingulis annis ple­
tem (St viceconiitem diA» civitatis pro de­ nam, Si claram, Si per depuratum a con
liberatione diAi magiftri Galfridi, lie in. ventu approbatum, at de alni inquirant,
prilona exiftentis . Er priorem ecclefi» Chri- prout in conftitutionibus legation clanus
fli civirans London, rogavit, quatenus cum continetur.
majore London. St vicecoinite communica5. Item, petitur quod arohidiaconus Weftict, ac eis intimarer , Ac innotefeeret, qua­
mon. In caulis matrimonialibus . dtdivonii
liter auAoritate diA» convocationis contra inter fuos lubditos Iulum procedar- qui fui
cos eflet procedendum ; videlicet per cenfubditi per annos At dies ante cauf» ince.
furas ecclcfiafticas , St alia remedia juris,
ptionem abfque fraude fuerinr, (St non in­
tiifi Ipfum magiftrum Galfridum per eos ai- ter Cubditus aliorum ordinariorum , qui pio
reftarum ftatim liberarent a carccre. Dein-ji rempore litis mot» ibidem pennanenr, <V
de habita communica dbne cum majore St habito divortio llatim ad propiu revertun­
vicecom. per diAum prjerem , incontinenti tur , & quod fedtcnrir divoi 1 laioiir ptms
fuerat diAus magiller Galfridus , auAorita­
te diA» convocationis, a carccre libera­ habit», cum fcandalo totius ccclcliz per
tus. Er tunc habita aliquali communicatio- judices ordinarios vel eorum deputatos re­
* ne fuper divertis articulis motis in diAa
vocentur, St annullentur.-»Et quod archicovocatione per clerum ibidem , reverendus dtaconi ibidem in futurum habeant fibi dopraefidens, poil unam alteramquc continua­ dum vitum in aiielsorcni in cautis praditionem , infirmitate detentus, fubllituit com- Ais, cum hujulmopi cauix pet majores ja-

1460

4.

Anno

Cantuariensb Concilium.

*39

140

dicet (int Colum termin* nd* propter peri­ . riter « Tiffetie nuncupati* , publice deAnno
Anno
culum animarum, & quod procuratore* & Λ ferre, ut eis uti, et in eis incedere non ve­
Chiiiti
notarii publici diAamcuriam Weftmon. cum rentur; ita quod vix per habitum moder­ CaarsTt
14Ô0.
14Ô0.
tanto eccleG* (candalo occupantes, a curiis nis temporibus cognofcttur Gmplex facerdos,
ordinariorum omnino repellantur.
qui modicum Gt ultra lalcum a doAore vel
6. Item , quod ordinatio illa provincialis alio venerabili viro perito eccleGaftico, nec
fail* per,bon* memori* dominum Henrie contra , & indumenta fua fuperiora non
cum Chicheley de quxfloribus, in omni fui deferunt claufa, fed per totam anteriorem
parte obfervetur, fub poena reflitutionis partem aperta , ut veneranda fua publice vi­
feu fatisfaAionis aliorum receptorum per deri valeant* ad modum laicorum; dr plu­
quxflore* antediAo*.
re* hujusmodi presbyteri utuntur caligisclau7. Item, quod fratres Jerufalem in fuis lis tie capellis cum liripipiit annexis eis­
capellis, vel ecclefiis, per fuos Cappella- dem , & cplereiis duploidorum fuorum cx
nos fubditi* aliorum ordinariorum facramen- fcarleto vd alia fulgida velle ultra modum
tum Eucarifli* vel Matrimonii non minifupra togas feu jupas fuas publice exten­
ftrent in futurum, nec per eorum toleran­ dentibus, ad modum illorum,qui nominantiam & conniventiam miniftrari, permit­ B tur , Galanter, in magnum fcandalum or­
tant , fub poena juris, Gcut haAcnus mini- dinis fieri, Λ derifum Se ridiculum laico­
ftrari fecerunt, nec excommunicato* a ju­ rum, tiat, G placeat, reformatio.
re vel ab homine abfolvant, vel excommu­
Habttaquc deinde communicatione per dinicato* hujufmodi feu alio* feipfo* occiden­ Aum reverendiflimum patrem cum fuffragate* facrae fepulturx tradant, licut aliquan­ nets & clero de Λ fuper hujusmodi ani­
do fieri conluevlt per eofdem.
culis, idem reverendlflimus Pater Cant, archieplfcopus continuavit diAam convoca­
C laude fltua matrimonia. Dif^eufatio contre
tionem, ut fupra , ad alium diem. Quo dic
bannorum edittonec .
adveniente , diAus reverendlflimus pater fu­
is cum fuffraganei* de & fuper nonnulli*
8. Item, petitur quod cum magnum fcanmotis articulis in diAa fynodo communica­
da Ium in eccleGa Dei gereretur fuper clanvit, ac fuper certi* conftitutionibus per prxdeilioi* matrimonii*, occaGone difpenfatio. deceliores fuos editis , quas cum confenfu de
num ordinariorum frpiu* indiferete concef- aflenfu fuffraganeorum fuorum ad tunc ibifarum, fuper banni* in hac parte edendi*, Idem prxfentium, & totius fynodi legi jufplacet ordinariis,quod Dominus Cant, pro- Gt, & fufpendit cenfuras latas ipfo faflo in
vinci* aliter non valeant difpenfare fuper conititur. Straford. Adeo quorumdam nona;
marrimonio folemniiando, nifi banna bina 3tem , Quia Iflip. Fffrenata cufidttar ; Chivice diebus folennibus inter fe diftantibus, chelcy cum ex eo & illa* fententias decrevit
fore ferendas fynodo. Et deinde continua­
in eccleGi* parochialibus viri & mulieris
matrimonialiterconjungendorum, prius pu­ ta fuit diAa convocatio per antefatunu
blice edantur , examinatione partium dili­ reverendiflimum patrem Cant, archiepifcogenti tie inquifttione prrcedentibus ; expoli­ pnm ad diem extunc fequentem. Quo die
ta lufficienti tie légitima cautione . Infe­ adveniente, habita communicatione per eun­
riore* autem judice* difpenfatione* hujufmo- dem reverendiflimum patrem Cant, archidi nullo modo concedant, cum potedas epifeopum cum fuffraganei* fui* de & fu­
difpenfandi in talibus ei* commifla non exper ardui* negotiis, utilitatem ecclefi* Aniftat . Provifo femper , quod G vagabun­ glicanz concernentibus ac pluribus articu­
di veniant ad parochiam aliquam omnino li* ibidem leAi* St recitatis, ad fupplicainibi commorandi ut parochiani, & fic fa­ Dtionem totius cleri, idem reverend i flimu*
ciant fe parochiano* inibi, eo non obftan- pater, aliique reverendi patre* penes re­
te hujufmodi banna edantur publice in ec- giam majeflatem pro reformatione eorun­
clefris parochialibus, in quibus pro majori dem promiferunt fuos impendere labores.
parte prius moram habuerunt hujufmodi va­ Deinde certi viri ex clero eleAi fuerunt, qui
gabundi , Gve no viter fuperveniente* ; tie diAum reverendiflimum patrem , & alios re­
ubi melius funt agniti & noti, prxcedenti- verendos patres ad prxmifla facienda folibus, ut fu pia , partium diligenti examina­ citarent. Demum clerus Cant, provinci*
tione & inquiflrione, & cautione fuflicicnri anted i A* illa* urgentes neccflitatet regis,
expolita, ut fupra.
& regni , alia infuper plura & varia eccle9. Item, cum per habitum debeat di- (ir Anglican* regni & regno ab hoftibus
flingui conditio omnium clericorum, vide­ immineniia pericula, quantum ineis fuerat,
licet fuperiorum er inferiorum, moderni* ta­ ' debite conflderantes, unam integram deci­
men temporibus quidam abufus crevit, et mam regi» celfrrudinl folvendam 'concedit.
In hac convocatione, qu« fexto die menfi*
in publico exercetur quod Gmplicc* presby­
teri & alii facetdotes ultra gradum et fla­ EMaii, an. Dbm. MCCCCLX. primordia, ce­
pit & ad 17. Julii^ an. Dom. MCCCCLXI.
tum fuos in apparatibus fuis ad modum
doAorum , feu exterorum venerabilium vi·) continuata fuit, nihil aliud memoratu dirorum canonicorum eccleGarum cathedra*· gnum traAatum fuerat,
lium caputiis, cum curti* liripipiis, vulga-

;>au-

4

141
Anno
CwatSTi
1464.
141'·
»475·

Londinensr Concilium.

142
Anno

PAULUS
St Jit tb t»nt

PAPA

<4<?4' */?**

II.

»47»·

SIXTUS PAPA IV.
StJit tb anno ^471. ttfyttt aJ 1484.

LONDINENSE CONCILIUM
Anno 147$. btbitnm.

Supphcationtt titriftflit prtlttii in convocatione incipiente ij. Jan. Anno Do­
mini MCCCCLXXl·'. & finite ij. Febr. pro*. Jequent. celebrat. m ecclçfin
fanfl i Path London. fuper ctrtu reformaiiombut, btbendit , ut
ftqnitnr.

Atfert
Vvilkim
to.j. p»g

iot. ex
reg. Ecd.
Can.

Laceat vellrz revercndiffim» paternita- Bcleli» cathedr. remittant pro preterite ioti, una^cum aflenfu cztctotum ptzlato- terctle , quod habent ad pexdiAum duplum
rum in hac celfa convocatione congregat. ratione prediAarum dearum, &c.
auAoritate ejusdem, affentire , & dilcerneItem quarta conflitutio incipit: Item quin
re , ut hi articuli fequentes pro jute pro­ trcbidinconi, de indit, qua cavettr, quod
vinciali modo ferventur ,& quilibet eorum archidiaconus aliquid recipiens pro quod
obfervetur.
InduAionc alicujus intitulât i in aliquid be­
Inprimis, quod cert» conftitutiones pro­ neficium , ultra quam elt in i pia conltirutiovinciales interius delcriptc quae funt modo ne conftitutum, iacurrit ipfo faAo fenten­
latae lententi*, vigore quarum quampluri- tiam fufpenlionis, ab officio, <& beneficio,
mi, in grave ipfarum animarum periculum, qua ligatur, donec Izfo hujafmodi de datu­
judices cenfurarum ecclefiafticarum invol­
ms legitime fatisfecerk .
vuntur , a nunc fint ferendae lententi». Qua­
Iteai quinta conliitutio incipit, Retitrrttrum prima conftiturio Incipit, Effrenata , dec difllme, de haereticis, qua continetur , qu<«
aliquis etiam a jure privilegio nonauAoricelebratione, milfarum , qua cavetur, quod
presbyteri pro antmabus defunAorum cele­
iatus, ptidicans verbum Dei, priufquam
braturi VII. marcis, aut cibariis, dt trious fuerit approbatus a dioecefano, & literal
marcis, Si qui curx habent, defervire VIII. rcaliter exhibuerit fub ejus magno tigillo,
marcis, aut cibariis dt IV. marcis annua- ipfo faAo incurri^ fententiam majoris ex­
lim fine contenti, dt conttafracientes huic communicationis , & eccleiia, in qua tie
conllitutioni dando aut recipiendo, fenten­ przdicatur, elt iplo faAo fuppolita intertiam excommunicationis incurrant Ipfo faAo. diAo , petitur quod relaxetur hoc interdiItem,' fecunda conliitutio incipit: Adeo Aum quoad omnes ecclelias , dec.
Item conliitutio, qu» incipit , Superno
quorumdam, de tertamentis ; ubi dicitur quod
Dei munere de lententia excommunicationis ,
quifeunque ordinarius concelferit literas acquietanciarum exeeutori alicujus tedamenti , atque cetera capitula , contenta in fentenante fidelem computum fu* adminiflrationis, tia generali, quater in anno tam in catheincurrit fententiam fufpenlionis Ipfo faAo. draiibus, quam parochialibus eccleliis, in
Et Ii qu.. ordinarius receperit pro appro- p lingulis dioccclibus hujus provinci» publiccntur.
bationc, mlmuatione, liteti» acquietanciarum, feu aliis quibufeunque ex teftamento
Item conft ituatur, & pro jure provin­
alicujus defunAi, ultra quam in eadem con- ciali obtcrvetui , quod quilcunquc abbas ,
prior , & conventus , aut aliquis abut patro­
üitutione clt exprefle pcrmifïum, non rellitucns duplum iplius recepti infra menfem
nus ccclelialticus, live laculatis. & cotum
fcveritatce, recipientes ab aliquo pro przfabric* eccleii* cathedralis, ingrelfus ccfcntatione aut collatione alicujus bencficn,
cleiiz elt co ipfo (ibi interdiAus.
Item tertia conliitutio incipit: Statutumefl, fcripturave, live ligdlo ejusdem ultra VI.
tertio de teliamcntis , qua cavetur, quod loi. VlH.dcn. (it ipfo jute prvatus jure prae­
quisquis executor tcdamenri alicujus defun- tentandi live conterendi hujusmodi bencliAi appropians (ibi de bonis ejusdem de­ cmin.cuin proxima vice extunc vacare con­
tigerit .
funAi, titulo emptionis aut alicujus przter
quam in cafibus exprelTatis in eadem con-E ,, item, quod nullii colleAorcs decimarum
in Icaccario dommi regis diffe­
flitutione, incurrit iplo faAo poenam fu- Certificent
- - ■·
fpenlionis ab ingreflu eccleii* , a qua_. rentes folvere decimam, nili ad hoc prius
requiliennr .dk-nfum iplius ordinarii, lub
non potelt abfolvi abfque rdlitutione iplius
poena lulpenlionis a divinis.
rei lie appropriât* , & folutione dupli ejus­
Item , quod fi decima a clero conceda­
dem fabric* eccleii* , cui dcfunAuS erat fubaitus, videtur cieto, quod pizlati & cc- tur , quod m omnibus cnca illam ftiiur err-

P

ο«·»τ»
1464.
147$.

»43

Londinbnse Concilium.

144

talia minillraod. clandertina matrimonia contiF.cuteriis ordinariorum ; & fl quldinfcacAmi»o uno domini regi» dubii emerferit, rtetur ™ tra tactorum canonum llatuta célébrant. Anno
Cbbisii
pio declaratione ejusdem ad interpretatio­ necnon quod fui tenente* proprii» curatis
‘475·
decimas
rcalc»
atque
perfonales
loi
ver
e
non
«475·
nem archtepilcopi aut ordinarii.
tenentur, ficuti in nonnullis locis ( in J pra:·
Item, quod omnes <5e finguli miniftri re­
fenti prztcndunt.
gi» in fcaccario non phis erigant pro eo­
Itent, quod magiftri domorum de Hovnrum feodis ab aliquo colleâore, unius in­
tegre decime majorem cotleAam habentem, diflosre, Teylisford, Knaysburgh, ordinis
quam XX. tol. minorem colledam mino­ fanâi Roberti, fimili modo evocentur, quo
rem iummam XX. fui. juxta difcrctionem jure alienos paroch. fine licentia Λ aflenfu proprii curati ad facrum poenitentia adbatonum ibidem.
tnittunt, licque cOnfetliones alienorum pa­
Item,quod przcipitur per celfitudinem re­
giam , quod nulli capcores granorum alio­ roch. audiunt eosdemque abfolvunr.
item, quod facerdotès dt curati coratn
rumque vidlualium pro rege aliquid capiant
a viris ecclehaflicis feu earum firmariis,aut vicecomitibus, & aliis juftitiariis domini re­
procuratoiibus de bonis feu cacallit eorun­ gis , in vetito foro accufati, feu indiAati,
B poliunt per ceflitudinem regiam remediari;
dem .
Item , quod cum canones & conftitutiones lie quoddiffi vicecomites Λ juftitiarii lint ju­
contra intrufores in bcriefkii» funt fatis poe­ rati in fufcipiendis eorum officii», quod nul­
nale» , umen non poliunt debitae demanda­ lus facerdos coram ei» a modo accufatus
ri execution!, propter vim laicalem & ma- uur indiAatus arrefterur , incarceretur , aut
nutenentes aliorum ; dignetur regia maje- alio modo gravetur, feu molertetur in perfona feu bonis, fed incontinenti remittant
fla» bac m re fu as apponere -manui adjutri­
ces , cum ad hoc pet ordinarium fuetit re- illas accufationes , & indiflamenta eorum
ordinarii». Ad illam petitionem dominu» rex
quifitu» .
Item,.quod prior, five dominus fanfli Jo·. nondum confentit, &c.
Item, quod liceat cuicunque facerdot i,
hannis evocetur coram reverendiffimo do­
mino cardinali, czterifque przlatis & clero quotienfcunque fibi videatur, alfumcre libi
in przfenti convocatione congregati», ad quemcunque facerdotem idoneum m confefexhibendum privilegia, fi quz habuerit, forem in cafibus non refervatis.
Item , quod ferta translation!» fanflæ Et he Iquibus liri miniftri divertis locis infra hanc
provinciam benedicant. habere corregionem,C dredae in vigilia S. Lucz evangelirtz , Ac
tranflationis fanilz Fredesvyde ptoximo die
dominium >& jurisdiAionetn in foro contentiofo, apprebationem , & inlmuationem te- port fertum S. Luc*, cum IX- ledfion. de
czteris omnibus de communi unius virginis
ftamentorum maxime fuorum tenentium , at­
non martyris; & depolitionis fanfli Ofniunque poteflatem deputandi fimplices presby­
di 4. die Decembris cum IX. leâ· & cete­
teros ad abfolvendum quofeunque a fententils juris, vel homines qualitercunque ad ris omnibus de communi unius coufcdbxum
patri» inftantiam, vel ex officio judici» in­
& pont, celebrentur.
volutos alienis paroch. facta & facramca-

LON-

I45
Anno
Cuttsri
1480.

LONDINENSE CONCILIUM

X««« 1480.
Ext»t
apud

Vvilkins
to ». pig.

bah'tuM.

ErleAo mandato reverendi ffimi pro con· dit hominum, intercedere pro peccatis effi­
vocatione , cui breve regium infertum cacius inducantur. Er quia non itaque piis
duAi eonliliis , dignifque (ludiis excitari,
extitir, ac tradita poteftate ab archiepifcopo certificatoria & procuratoria recipien­ ?uod bcariffimi patres in apollolatu olim
ummi pontifices felium vilirationis bcatiflidi , & convocationem continuaudi in abm« virginis Mari* aufloritate divina indi­
fentia fu a t mag. VPill. Pykenham in pro­
locutorem eleaus, reverendiffimo die i6. xerunt, dit nuper, divina clementia annuente, beatum Osmundum epifeopum, FridcfMartii, MCCCCLXXXI. pr«fcntatur.
Poftea confiliarii regii neceflirates regi* Bsridam dt Ethclredam virgines, ingentibus
in domo capitulari exponente·; fubfidiunu eorum ‘meritis exigentibus, in faoâorum
aliquod notabile petunt» quod tertio die catalogo numerari, & a Cbrtfti fidelibus
Aprilis conceffum fuit ; quo diet praefatu·
venerari decreverunt, idcoque fanâiltm»
Mari* vifitationis felium fub more duplicis
prolocutor nomine totius cleri, ut atrecuit,
exhibuit dua* papyri fchedula· in forma con­ fcdi, fecundum ufum eccleii* Satum cum
pjeno fervitio VI. non. Julii cum oil. qu*
facta confcriptas, unam in fe continentem
unius integr* decima domino nolito regi celebrentur cum regimine chori, fellaque
conceffionem » & alterant concedionem cu­ Ofmundi XI.non- Decemb. fanfl» Fridswijusdam charitativi fubtidii pi«fato reve- d* XIV. calend. Novembris ; dic Ethclred*
XVI. Novembris cum regimine chori, 4:
rendiiftmo in Chrifto patri concefli alferuit,
aliam fchedulam papyceam in fe continen­ noyem leZlionibus , per provinciam Cant,
tem h*c verba exhibuit: inftantiflime cum atiâoritate hujus (acri concilii volumus ,
omni humilitate & reverentia petimiis nos (latuimus, dit pr*cip1mus , annis (ingulis,
futuris temporibus
clerus, patiter & fupplicamus, quatenus .perpetuis
.
,
_ devote celebravos, reverendiflime pater ,cum lingulis re-C ri. Quibus lie exhibitis, prafatus teveten
verendis patribus, confratribus vetfris, ve— -- pater dixit fe velle com­
diflimus ·in Chrifto
ftr* Canr. provinfii* epifeopis regiam mamunicare cum fratribus fais, & pr*latis ;
jeftatem pro eccleii* Anglican* univerfc, & animadvertere quid fuper Λ in pr*mif(is effet agendum. Sequent 9., die Aprilis,
ipftufque totius cleri ftatujdc tranquillita­
te, ne ipfius libertas, cum omnium chri- coram prarfato reverendilfimo in Chrifto pa­
ftianorum regnorum pulcherrima ecclelia tre , dit fuflraganeis fais, comparu.it vene­
fuit, in ruinas cadat, hortari, & fupplirabilis vir magi Iler Johannes de Sighs, utriciter 'rogare dignemini, & juftitiariorum, ufque juris dodlor, fruCuum earner* fcdis
vicecomitum, ballivorum, di juftitiariorum apoftolic* colleCor in Aqglia, & sxpofuit,
pacis, ac aliorum ofticiariorum fuorum tem­
qualiter d Cus in Chrifto pater & dominus,
poralium quorumcunque in ecclcfiafticos vi­ dominus Sixtus papa IV. omnia vafa & loros jurIsdiâiohis abufus, temerari*que ve­ cula faa argentea in pecunias convertit pro
xationes compefcantur per ipfius ferenifli- defenilone civitatis Rhodi, & relidentia il­
tnam regiam ceifitudincm, per fuas differ- lius nefandiftimiChrilli nominis inimici, qui
• i(fimas Iiiteras_ pr*cipiendo eisdem officiariis
— · .. D nuper i— invafir, fit infra breve civitatemporalibus, ut^ab ipforum eccleiaftlco- temRomanam invadere, At univerCm Chri­
rum virorum indicationibus, incarceratio- lli nominis teflglcnem dcftinere in dies conibus, ac moleftationibus aliis quibuscunque ,
natur, dt intendit, niii citius remedium ac­
Cum talia in ckiicos temporales cfficiarii curatur, quod licri non pollir, fine adiutofive eorundem animarum magno periculo at­ rio chrillianorum , ob quam cautam , ut
temptare nequeant, omnino deltftant. Ei fi dixit fanâillimus in Chi illo pater decimas
aliquem eccleiiaftictim coram iplis officia- indixit fuper univerfali ecclelia, ut pater
riis indiCari, aut per eos attachiari con­
per bullas ejufdem ftniliflîmt pitris, quas
tingat , ipfos cccletiafticos viros (ic indiCahabuit offendere, ut dixit , Λ his relatis,
11 s, attachiafos live incarcerates , ad loci prxfatus revetendiftimus in Chritlo pater
dioecefanum libere
indilate remittant. dixit , quod haberet colloquium cum futliaExhibuitque ibidem pr*libatus prolocu­ ganeis fuis, & pralatis , & q iod piovi.
tor aliam fchedulam papyream, fub hac deret libi de refponfo . Et tur.c idem coiferie verborum : Decet ut exultent Immenleflor recedit a dicta domo, & f*pcd:Aus
reverendidimus in Chrifto pater communica­
fis cunfti chrifticol* gaudiis, quod per glovit cum antediflis fuff .iganeis tuis, pr»lariolillim* virginis Mari* , genitricis unici
Eilii Dei Domini Jefu humani generis re­ tifque At cleio, quid videretur cis 111 prr
demptoris piiflimi, fanfloiumque Omiundi miliis faciendum , Λ habita dm co umurti·
epifeopi, Frideswid* , dt Ethelred* virgi­ catione fuper pc*m; dis & aliis, nulla con
num , grandi^ prxcelfaque merita , multa dt elutione leqnente , in aliud tempus nego
tium hoc differebatur.
evidentia miracula ipfe Dominus operatur
in terris ; qui dt animo & omni veneratio­
Et quia tempus_ Pafch* appropinquavit,
ne colendi lunr , ut quanto divina clemen­
ita quod prulati <\ clerus ab ecclclns luis
tia precibus eorum autem fit* p etatis in­ non deberent cile abfentes, ulterius ordi­
clinat, tanro ipli , qui Dei funt mediatores
natum fuit, quod reverendidimus cum VI.
K
epi(Sonti! Uenrial. 'Fotn. XXXV-

P

Chbiiti
1480.

F

•X. 147

\'

. ‘ Concilium Londinensi. ,

epifcopis, VI. abbatibus, VI. aliis prela- .
III. aevams,
decanis, VI.
archidüoonis, <y
dt Vi.
tis in.
v 1. arcniauooms
Lftaisri cleri procuratoribus,
ab archiepifcopo
•
.
■
..·
no­
·.$■■
........................................
■
minandis
, aliquo certQ die ante feftuni
Pen°·
tecoile»,
-id ab archie^ifeopo eligendo,
in ecclefia S.'Pauli London, convenirer, ad
fubiidium domino pap* concedendum. Et
tunc reverendiflimus commifit poteftatem
Thomae London, epifeopo didam convoest-.
/ tionem dillolvendi, quod dc fecit 16. dio
nwilis Aprilis. Poil modum dominus Srchie-

pifeopus
fubmonebait nonnullos aâ quintum
p,,.«
diem mentis Junii , ad deliberandum de Cub. Αμνό
fidio domino'pap* contra Tqrcos RModum CnntSTi*
invadentes pugnanti concedendum. Sed hadenus in his fruiha fuit. Co^tuopata dein- 1486·
de Icilio hujus concilii ad diem*7. Novcmb.
prox. fequ. & deinde ad diem 6. Mali, an- ■
110 M.CCCC.L£XXII. dt inde ad tz. No^ctnb. pro^p fequentykn; & tunc rem reini.
Ut ad proximam convocationem.

1484.

INNOÇENTIUS ,ΡΑΡΑ VII. |
SeJit^ ab aiino 1484.

annum rqpï.

CONCILIUM LONDINENSE
Habitum anna i486.

th ii Motion, arcbief. Cant. eprlolj, continent flat ut a Je vite,
but clericorum m frovibciali rj/nodo edita .
r
EXtat^

Ohannes permiflione divina Cantuar. at- ne aliquis facerdos, vel clericus, in facris
chiepifcopus, ystius Angli* primas, dc ordinibus conftitutus, infra provinciam no... ... fedis
,.nlegatus
_______________
_____
... no-ftram Cant, antedidam bencficiatus, vel ad
apoflolicc
venerabili
fratri
d??’ p,8‘li*ro Thorn* Dei gratia Loodon. epifeopo, benetidTufti ecclefia(licum inibi promotus ,
falutein, dc fraternam in Domino eharita- ζ-fogam gerat nili claufam a parte anterioBx reg.
tem•. Cum in prefenti convocatione pr*la.-Cre, & non totaliter apertam , dt ne quis
)oh. au
Cantuar. provinci* presbyter
torum dt cleri noftr* Cantuar.
|----- 1------- , cui
*
------ fui
r-: gradus
id ratione
in ^ali­
rock.
spiic, Eli. in, ecclelia cathedral; S. Pauli London, ce- qui
<
univerlirate accepri, non competit
neiilir.
lebrar. pie «St falubriter conlideratun fuit, (( filiis dominorum , ac viris in aliqua digni­
conditufis , ecclefiatlica vel alias nota­
quod nonnulli facerdotes dt alii clerici ejus- tate
1
dem noth* provinci»^ in facris ordinibus
biliter bénéficiât!; dunraxat exceptis) caconllituii , honellatem clericalem in tantum putium
1
penulatum , vel non penulatum, aut
abjecerint, ac in coma tonfuraque & fu- duplicatum
1
,cum ferico feu fimpiex cum cor­
perinduinentis fuis, qu* in anteriori fui neto
1
vel liripipio brevi gerat, vel chameleto
parte totaliter aperta exitlere d>gnofcun- circa
<
collum fuum publice, fed utatur quilibet
rut , fic lint dilToluri, dt adeo Infolefcanr, tal s presbyter, nullatenus graduatus , ca­
quod inter eos <St alios laicos dt fie^ularcs pitio cum liripipio longo, luo ordini con­
viros nulla vel modica com*, vel habituum, veniente· Neque Utatur enfc , vel lica , nec
five veftimentorum diiiinAio elle videatur ; zona, aut.marcipio deaurato, vel auri or­
?iuo fiet in brevi, ut a multis verilimiliter _ natum habente. Incedent etiam otnnes dc
ormidatur , quod licut
f
populus ita dr fa- D linguli presbyteri, dc clerici ejufdem nolite
\
cerdo;-erit, Si niti celeriori remedio
tant* provinci*, coronas At tonifias gerentes,
------------- -------lafcivi* ecclcfiafticarum pejfonarum quan- aures patentes oftendendo juxta canonicas
!
tocyus obviemus, dfc clericorum mores, cor- fanftiones,, quas in quofeunque presbyteros
/
ruptos hujusmodi digna acrimonia maturius & clericos hujufmodi, contra pizmitfa vel
\
compefcamus ecclefia Anglicana, noftr* aliquod praemiliorum pod menfem a die pu­
\
faltem provinci* Cantuar. antcdiA*, qu* blicationis eorumdem continue enumerandae
'
fuperioribus diebus vira, forma, dt com- venire przfnmcntes , per locorum ordina­
pofitis moribus floruifle dignofeitur, nothis rios debit* execution! demandari volumus.
temporibus ad magne defolatlonis oppro­ Ad h«c infuperde confenfu fratrum notho­
brium , quod Deus avertat, prarëîpitanrer rum prxlacorumque dt cleri hujufmodi, hoc
ruet. Volentes igitur, quantum'cum Do­
provinciali ftatuto illud addendum fore de­
mino potfumus, tantis morbis congruas me- cernimus ; ut Ii canonic* fandiones ad redelas apponere, ne fanguis noftrorum fub- franand. presbyteros & clericos hujufmodi
\
ditorum, Λ taliter delinquentium, imo vea diftis abufionibus minime fuffecerint, ipfos
\
rius periclitantium, in extremi judicii eya, E omnes dt fingulos eorundem canonum tranf\ mine de nolhis manibus requiratur , audo- greflbres & violatores, qui comam nutrire,
ritate nolha archiepifcopali atque, metro- tonfuram abiicere, vel contra aliquam prepolitica , ex unanimi confenfu dt a fle n fu miflarum venire phtfumpferint per venera­
venerabilium fratrum epifeopotum, fuffra- biles fratres noftros epifeopos, archidiacoganeorum nothorum, dc aliorum, dt pa­
nos, dt eorum inferiores moneri volumus
latorum, dc totius cleri diAe noth* pto- primo, fecundo, dc tertio,atqde perempto­
t
vinci*, in ipla provinciali facta fynodo rie, quod infra unius alterius menlisfpatium
\
congregatorum, (latuimus, & ordinamus, continue numerand. a die monitioni; fu*
huapud
<
Vvilkini

J

149

C0NCI14UM Londinen>b.

150

.
hujufmodi, in certo loco per ipfos ordina- .leant, utrum preces veritati^ nitantur, an
p
. rios dt eorum ipferiores przdiA. talibus tran- Λ ut mendax precator carere’ debeat impe-—
....
t. li, diligenti e.
’a·. inquifitione
.......:c.i--.. , ~
*»* 86 * ‘■«refforibasfpecialiterprzfigend.fceffeAuatiat.
Et
faAa
■ ’
liter reformatos eis exhibeant bénéficiât!, preces hujufmodi veritati inniti deprehenfub
f_: poena
r_.._ fequellrationis fruAuum beneficio- derint ,. curent tamen locorum ordinarii,
rqm fuorum ; non bénéficiât! veto fub poe­ quod pallbtes illi ad non refidend. licentia­
mercenarios , qui
na fufpenfionis ab officio. Qu/s pcrnas con- te r idoneos lubrogcnr
w
, cu­
tra tr^nlgreflbres hujufmodi, fi vel in ter--,tiis eorumdcm , iplrs û abfentantibus ,^(ut·
minces affign^o comparere contempferint, li,cienter in divinis defervire valeant. Et in
vel comçarentes fe reformatos efle juxta cafu, quo aliqui bénéficiât* przdiAi , vçl
fua fponte relidentes, vel ad relidend. Tn
.
monitionem eis faAam nullatenus exhibue­
fuper beneficiis fuis hujufmodi v<>cati ,
rint , cum omni juris effeAu exequendas fo- 'φ
re omnino decernimus, donec refrpifcantK Et fuam refidentiam debite.de cum etfcAu fequia frequenter contingit, quod, pallore gI cerint in cifdem/venerabiles fratres nollros
gregis iibi/érediti euftodiam négligents, 8t epilcopos atque futfraganeos provinciz noabfentantp, lupus rapit & difpergit oves; llrz Canr. fzpcdiAz hortamur in Domino,
trt diligentia palloris przfefttis & noAis vi- imo rogamus dt . requirimus , quatenus cif­
,
gilias cullodientis' a lupinis morfibus illz- dem taliter relidentibus efficicts defcnlionis przlijlio fic (ludeant affile te, quod per
' tz fervarehtur , hac conllitutione provin­
laicorum potentiam vel-al/juotUm malitiam
ciali de confilio fratrum nofirorpm prztain vicinio ve) alibi· commorantium , fruAitortumque & cleri antediA. nodrz provinbus beneficiorum fuorum , cum quibus hociz (latuend. effe duximus, quod omnes dt
nelle vivere, ac fe dt fuos tulientare dc
finguli reAores, vicarii, & alii, quocunque
nomine cenfeanrur, ecclefiarum curati feu onera eis incumbentia fullincre debeant ,
bénéficiait ejufdem provlnciz noftrz refiden- ctrere nullatenus compellamur.· vellrz igi­
tur fraternitati tenore pt ekntium commit­
tiam in ecciefiis & beneficiis fuis hujufmo­
di , cedante canonico impedimento, vel alia timus dt mandamus, quatenus omnioust" dc
legitima cauft ibfente, faciat corporalem, lingulis eccletiz nodrz Cantuar. fuff agaac
informent
t . fuos "parochianos
'
‘ verbo
_ dtQneis, infra d'Aam noitram provinciam con'
" ' '
- - protegen.
ftirutis, ac abfentium epifeoporum, fi qui
exemplo,
ad'1bene ' vivend.de
fefe
a lupo rapaci diabolo. Et ut cifdem indi­ fint vicariis in Ipiritualibus generalibus, ac
vicariis notlrls in fpiritualibus generalibus,
gentibus fubvenire valeant temporali fubliin civitate dt dicecefi Winton, fede epifeodio , et. (i quos repererint ordinarii locorum,
pali ibidem vacante literis veltris patenti­
contrarium facientes, diligentiam et follibus , harum fericin continentibus, injunga­
citudinem fuas adhibeant fecundum canoni­
tis, quatenus eoru.n linguli przmilla omnia
cas fanAiones ad vocand. eofdem fuas reli­
fit fingula in diAÎ literis nollris contenta,
dendas, ut przmittitur, faAuros. Quod fi
«c cotum confenlu llatuta, et ordinata ,
bénéficiât! hujufmodi, fic ad refidend. vo­
cat. difpcnfationem pluralitate ad duo bene­ quatenus perfonas dt eccleliatlicas fuaruni
ficia ipiis ordinariis vocantibus exhibuerint, civitatum dt diuecelium concernant , per fe
curent iidem ordinarii, ut in fuis hujufiqo- 3c inferiores fuos debitz execution! deman­
di beneficiis refidentiam viciflim faciant. dare (ludeant diligenter cum effeAu . VolVerum, ti diAi bénéficiât! ad relidend. vo­ que pari forma ea In civitare & dioeftti
cati, difpenfationem fpecialem fedis apollo-θ vellris debite exequi non omittatis. Dat.
liez de non relidendo cifdem demonflravein manerio nollro de ·
Lamehith
----- n.;i. quoad figilrunt ; in hoc vigeat ordinariorum folicitu- lationenv przfentium fax to die mentis Mar­
do ad diligenter.examinand. vires difpenfa- tii, A. D. M. CCCC. LXXX VI. et notirr
tionis huiufmodi , ut attenta fuggellione, tranllationis anno primo.
& aliis in ea parte penfandis, intueri va-

K 2

CON-

.rf

151

Concilium Eboracensb.

'

152

CONCILIUM PROVINCIALE EBORACENSE

Anno
Cn«IiTI
1488.

Anno 1488. babititnt.

,

I

Vvilkiai

f"' Oncilium hoc per breve ^egi* datum 19. tem, Λ commodum regni Anglic, ac bonum
to. j. pjg. V* die Novcinbrisj anno regni IV. apud publicum , pacem , & tranquillitatem fubdi«11.
Ebor. celebratur die Martis· prox. poll fetoium ejufdem regni intime concernentibus,
Hum converlionis S. Pauli Apoftqli, vid. 27. cum matura deliberatione celebratum fuerit;
die Januarii. Mu nd a fixu archiepifcopi ad E- quibus quideiji nobilioribus & confiliariis^jpilcopum Dune Im. ad cAmparendum tunc ® ignibus & lingulis hujufinoji veftro perce­
ibidem datum .ell 1. die Novembris > anno lebri concilio interedentibus, ex certi; cau­
/ Dorn. MCCCCLXXXVirrr& 'ranllar. IX. tis mature ibidcjja dilcuflis, vifum fuerit val- *
/ In eo clerus concedit duas integra* decimas , dc nece darium, & opportunum , ut de ter­
ris , tenementis, dr polCediombus ac bonis
fub quibu-ldam exceptionibus paucis» omni­
no necellatijf ; quibus conccdionis certifica& rebu* , tam temporalibus quam fpiritualibus , & de temporalibus fpiritualibus anne- ,
torium datum ttt-d'e menlis Martii, fie in­
cipit: Êxccllentillimo in Chrifto principi & xis, per totum velitum regnum prxdiilum
domino, domino Hernico, Dcj gratia regi fubfidium, Colito magis amplum , veftr* re·
Anglic, &c. llluftri, Thomas» permiftio- gic inajeftati concederetur. Hinc nos nupet
in npltro provinciali concilio , in domo cane divina Eoor. archiepiCcopus, &c. ialutem
ineo, per quem reges regnant,& principes p:tulari ecclefi* noftr» metropoliticar Ebor.
In hoc concilio provinciali apud Ebor in
dominantur. Cum nuper cx veflr* regi*
domo capitulari 17. die mentis Februarii ce­
celiitudinis fpeciali mandato magnum & lblebrato , ponftitutiones quafdam uva cum conlemne concilium, quale rcsrdAis temporibus
vix aut raro vifum fuerat, nobilioribus tam Cfc»fu & 4ÿt»ju Mtirorutn JuJjrjgjneorurn tSr
pr4tlj:oruiuf <b· <!rri noftr» frovtnci» Λι·
fpiritualium » quam temporalium domino­
ύ·. latid-tbifiltr duxtatui flatuentlum,
rum vedri inclyti regni Anglic perfunis,
funt verba cpilcopi Ebor. vid.de fello Tranf*
in quacunque dignitate condituris , catterif
ligurationls 6. die Augufti, de fefto nomini*
que cjuCdcni regni maxime Capientibus non
Jctb 7. dic Augufti; de fefto dedicationis opaucis per veftram majetlatem regiam inunium & lingularum eccleliarum, uno & ,
ccoliliarios vocatis dt adumptis, fuperqoi• bufdam arduis & plus (blito urgentibus ne­ eodem'die dominico omnium prox, poll feftum commemoratio.iis S. Pauli apoftoli.dfc·
gotii;., cauliCque de novo emergentibus, ec
• le feftoS.Ccdx 2. die mentis Martii, Ir.pct
clelic Anglicane fecuritatem, munimen . &
pctuum celebrandis & obfervandisdefcniioncm, & datum falubrem, uul.'a-

y .

ALE-

_______

153

Concilium Patircavvinse .

/

!

154

Anno
CaaitTt
iioj.
1JIO.

f

ALEXANDER

Anno
CutlSTt
149».
>5Oj.
1510.

PAPA V1L

Stilt A teeo 1492. *fet ei <·μμ ijoj.

PI U S

P APA

III.

L

Cefit ewt rjpj. ttitet^t & itfiit.

JT U L I U S

PAPA

H. t-

(jij.

««4
4,

CONCILIUM PATERCAVVENSE IN POLONIA
tj'O. bibitum.

J '
»jcxrr/ J^ux »rno»i etorincui.is
In Ptterbtw. pro fcfla S. Mtrtiei, rfnno Dtmim Mtllefiew tjuix^tutrfi­
et» ieciiHo .
Fx tunia.
Uam tum reverendiflimus in Cliritlo
hem: Archidiaconi , Se qui habent onuSpicileg.
pater , dominus
Johannes, , Dei
uvu.uiujMu.i.uK
U,,· gratia,
ji.u.,
vlirandi, Λ non fuerint vigiles citea vitifand»
eccleli» Gncznenl.
arclrepilco- ^ratonem , aut exigentes aliquid pr.vtcr
Fccl.Cant. '
f
'
H. pag.
pus & primas : una cum
reverenduli
.
u .i nis pa­
procurationem a juje conceffam , ultra poe­
in».
tribus, Domino Bernardino archiepifcopo nas juris , it (liturorum , arbitraria ji-xria
Lcopoliem'. Vmccntio Wladislavienf. dc
per dicecefanum puniantur toties, quoticJohanne Pcznanienf. epifeopis, anatibus
id fecerint; In quo conscienti* dioecefano& capitulis ipfotum, ac nuntiis & pro­
rum tint onerate .
curatoribus revcrendillimorum domi nor uhu
hem: quod circaaecclelias collcgiatas aCracovienf. Wratislavicnf. Plocenf. Vilr.cnf. lique pr.ebend»
id» deputentur, ad quas non
& Mednicenf. multifque alijs pr*laris, tam
nili juris periti eligantur , qui in officiales
religiolis quam lecularibus , & clero nolhai
foraneos condituentur.
provinci», in fpiritu S, congregatis, invo­
Item: quod non inllituantur ad parochlacata
fpiritus
S.
gratia
celebravit.
pnuu,
e.
pialia
les ecclefias nili dodi &■ de bonis anoi ibus,
....
primis f^crofunda fynddus inftituit & quod ante inditutionem examinarentur.
redam Conceptionis beatillnn» , & glorio*
hem. ut venerabiles dortipii Petro·. Tbofilfim* Dei genitricis virginis Mari* , cum mitzzhi archidiaconul Cracovien. c\ Sigifodava in tota provincia Gneznen. fub ofmundus Targovvitzhi cuilos Sandisniirlemis
ficio domini Leqnardi Nagaroli Prothono- θ (5t canonicus Cracovien. cum rcvcrendillimo
sarii apoilolici , facrar Théologie dodori»,
domino epifcnpo Cracovien. Cancellario uedito, & a Romano Pontifice approbato,
niverlitatis Cracovien. omnes defedus ejuide citero fore uefebrandum a fello pro­ dem univci mans , quoad lludium , li qui
ximo Conceptionis ejusdem virginis g lo­ tunt, revideant.
ri os», per annum incipiendum ,,Se dein­
Item: quod ad regendas fcholas’catheceps continuandum in perpetuum : quod dralium collcgiatarum , & Parochialium Fi­
ôfhcium apud Joannem Haller imptcib.rem, eld.arum , dod: & idonei viti deinceps eli­
civem Cracovien. invenietur .
gantur ik adamantur , nec per eofdcin Re­
liem : fclliviratcm sandi Ftancifci de­
dores in fcholis , nili qui Itudiis intende­
inceps perpetuis temporibus celebrem elfe,
rent , fervarentur. Non recipianiurque de­
& a eundis chrillianis celebrati, ab oinnt inceps aliunde venientes, nili cum literis
fervili opere abdineri , & fub obfervantia
tellimonialibus dc vita Se moribus a Redo­
& præcepto comprehendi , eadem synodus re vel Plcbano dandis , ubi prius Pétillent ;
decrevit Λ: voluit ·
quomodo illic le cblervatycnt .
hem : Statuta provincialia dudurn divi-E
Item.* ut'nullus ad aliquos ordines , etiam '
nitus edita , ab omnibus eadem synodus majores recipiendos, admii'ciciur : nili prius
obferv^nda decrevit & mandavit : adjiciens, per lueras tellimoniales ancbipresbytcn vel
quod epifeopi aut futfraganei , exigentes
Decani rurqlis,& duoruhr plcbanorum ejuf­
aliquid ulqra procurationem expenfarum a dem decanatus, fub quo degit, docear dc
jure" concedam, in confecratiombus , re­
vira , moribus & converfatione fuis bonis ho­
conciliationibus, Se benedidionibus. prrter ned is , circai quam inilirurionem uniu/cuiuipennas juris , pro aibittio archiepiscopi pu­ que plebani iodituendi confcientia unctctur,
niantur ; in quo per capitulum majoris quod non nili bene idoneum promoverit .
eccleli» avifabitur , & in hoc cotum conhem : bullam Cirnar Domini diebus fofeientiar onerat» fint.
Jeonibus , & prneipue teria quinta magna ,

»55

Pisanum Concijliàbuium.

156

aliaque flatuta atque jura qu* mandantur »■lium
per
—.», qu* decreverunt
- ---------------- in
... ,proventibus
----------------- r
-.
Anno
Anno
vianda, populo publicent.
A
_
j
Λ ordinarios fiant
ham .
Christi
Christi
Item : Quod flaturum provinciale de fide
Item:
'
Quod■ contra adulteros
· ·
At concubi­
inllruinentorum, propter falfarios bene ex- na rios publicos animadvertetur per ordi­
equatur. Et ne falcarii fint, unufqulfque narios, regirque majeftati fuggeratur ne ta­
les ad dignitates, aut ad officia publica pro­
id fua dioecefi bene videat.
Item : Dc non curantibus cenfuras eccle- moveat .
Item: De ufurariis ftatutum provinciale
fiafticas ,St infordefeentibus in eis,ac publicis
in genere obfervetur . *·
blafphcmisne de maliciTfua 'commodum ta­
Item: Ut flaturum, ne fpirituales vçles reponent, diocccfani bene provideant,
cofdon fecundum jura & flatuta punientes. fles fxculares ha fucas cognominatas defe­
rant, in proximcprxierlta fynodo provin­
Item: Nundiux diebus dominicis At fe..
flis noh teneantur, prout in jure & flatu­ ciali fartum obfervetur.
Item : Quod birçta compta ne de exte-’
ris cavetur. Idque per omnes ecclefias de­
to deferantur per clericos, nifi in via.
*
inceps principaliter publicetur.
item;
χηιιια«ιςι, or
larraItem; In conviviis ad xquales hauflus fu­
Item; nxrcric·
Heretic'· «
& Schifmatiçi,
βτ Tartari Turcique, per fpirituales non ferventur Bmendos ne obligarent·-fe potatores,At pro
in fervitio domeilico circa fe.' Et ofdinarius falute'alicujus ne biberent. V
’ Item: Sacerdotes tabernas nevifitent.de
tales.fcrvitores facultatem habebit accipien­
quo ordinationem epifeopi in fuis locis fa·
di circa unumqujmque abl'que contradirtio·
ciant. 1
ne, fervitio vili per eundem applicando.
Item oe matrimoniis conttahendis, ut pro­
Item ; Quod Pontificale Romanum in con­
ferendis ordinibus. At confecraticnibus epi- videatur, ne plebant -alienarum parochiafcoporuiu, At virginum benedirtionibus, of­ iium homines copulare audeant ·
Item: De veftibus ferlcels ne de extero
fici iique divinis, & aliis in tota provincia
portarentur, prxter thabin curialibus, Ac
obfervetur .
Item. Ut epifeopi roketas juxta flaturum
nunejis Regis, At principum dumtaxat per­
mittitur, fi voluerit, illis uti.
deferant.
»
Item, quod presbyteri conforment fe in
Et propter alia negotia , qu* non funt de­
celebrationibus officiorum rationali divino­ terminata ex certis caulis, & ex contenus
rum:
flatuta unanimi omnium ejusdem fynodi Peterko__ ,quod
__ , quilibescuratus,
, Ac
_ alii _____
1provincialia ,. At
" facramentale habete de-Cvienlis, cum poteftate & aufloritate hinc
bent.
ad feriam tertiam poft feftum trium regum .
Item:Qi:od miff* alta At inteiligibili vo­ proxime venturum prorogatur & continua­
ce legantur ; puter fecreta& canoncm ma­ tur: omnia & lingula per eos, qui pro tunc
jorem At minorem .
erunt prxfenres, definienda,declaranda, pa­
Item : Quod uniones ccclcfiarum parochia» riter & concludenda Atc.

PISANUM

CON CILI A B ULUM

A cardtnalibm fcbifntatids anna t $ 11. indiFlant, & ali/jnandm tifit babitam, dem
Lagdanam tranflatnm.
Um ex celebri Concilii Conilantienüs ,, nalium pro concilii indidione publici fertçotytliturione, b requeue. lingulis re­
br manu firmatas , ita mancum At re­
currentibus decenniis generalia concilia— fertum eft, ut producendum iterum famu*
D
”
convocanda cirent , Ac a fupremo Floren­
integriufque, ex Lun'gii Spicileg. Ecclcf.
tino generali concilio nimis multum tem­
tom. 1. pag-JÔJ· cenfuerim. Adjungam huic
poris fupra decennium effluxiffet , cardi­
geminas alias Jiteras ad idem concilium
nales in conclavi pro cleftione futuri
pertinentes, alias ex eodem Lunig. Spi­
Pontificis coeuntes fe ihvicem voto dt ju­
cii. Cont. III. pag-Xl. alteras vero ex
rejurando obllrinxerunt, Ii forte allume·
Gallic Chrift. to. III. pag. 227. append,
acceptas. Denique ceu ejufdem conciiia?> retur eorum aliquis in pontificem, flatitn
concilium illud indicendi. Renunciatqs
buli appendicem addo bullam Julii papr,
ex eorum cestu pontifex Julius II. conci­
qua fchifmaticos concilii Pilani patres
lium habere Quito forte prohibitus impe­
in alias pontificis literal contumaces, eas
dimento, neglexit. Quare indignati Car­
poenas incurriffe declarat, quas priori­
dinales nonnulli feceflîone ab eo fada
bus illis literis inflixerat fi parere recuconcilium pro Cuo , ut afferebant, jure
faffent. Literal illas comjninatorias dedit
„ 'convocarunt, orperuntque Pifis, tum MeLabbei editor Venetus adjecit & Jite,, diolanum tcanlierunt; demum tranllule- _ ,, ras alias, quibus patres ipfos olim rejeAos
„ runr Lugdunum, Ubi anno 151 j. die V. ,, iterum admiffurum fe fpondet pontifex,
„ marci· IpeArum illud fand» coitionis ,, liquidera refipuiflënt. Rejertlonir hujulco
,, nondum evanuerat,ut ex documento hic „ literas hic cxhiftao ex edito tuoc Rome.
,, afferendo conflabit .
,,
Porro conclliabuli hujus documenta—
„ nulla dedit Labbeus ; quidam fuffecit Ve.
„ netus editor; fed horum documentorum
» alterum exihibem literal patentes Card i-

C

COK

IB?
Aiwo
CuatsTi
1511.

CONCILIABULUM PlSANUM.
poscentes j et

CONFOCAT/O

conclut riSJNI .

>5®
noflra

certj

fcicntia , dt

Λ spontanea voluntate , quantum jure melius-

Anno

.poflurpus, dt debemus, nomine facri reVetcn- CitarsTS
dillimoium doiumoium cardinalium collegii, -B11·
quod in nobis reprafeniatut ,* in hoc caQr,
F.norepr«fentis,ced»l* , aut Jnflrumen- jure dt etiam particulariter nomine noltio, <
dt aliotum cardinalium , quotum habemus
ti eundis pateat evidenter, & fit no­
mandata , dt aliotum catdmahqm , dt pi«tum; quod anno * Nativitate Domini mil·
lelirno quingentefimo edecimo , indirtione latotum nobis adherentium . dt adh*rcre
’
quarta decima, die ver* lun»,decima nôna volentium, una cum confiliams , 'dt procumentis Mail, Pontificatus fanrtiffimi domini ratorlbus sacrat illimi defrnrji Maximili-ni
noftri, domini Julii ,· divina providentia Pa­ e left i Romanorum imperaforis 1'cmpcr ,aupe II- anno ortavo ; conflituti coram' nobis gulli , dt clirillianillimi domini Ludovic!
'notariis publicis &ate(tibus infra (criptis,
Francorum icgis , ducis Mediolani , c*teReverendiflimi in Chriflo Patres, & domi, nsque nobis m hoc achrrentibus, dt adni, domini B· epifeopus Sabioeniis, dt G. _ h*rere volentibus
___ , concilium generale uniepifeopus Prsneflinus , dt F. dt fanrtorum B verfalis · ecclcfi*
indicimus
,> dc convoca­
' ’
i
mus , et quantum in m bis eft effert 11 a 111er
Nerei dt Achllel Cuffentinus, fanrt* Roman* ecclcfi* cardinales > fuis nominibus , dt congregari monemus, & hortamur futui mu
pro fex aliis dominis cardinalibus fufficiens in civnate Pifana , & inchoandum m k*mandatum habentes, dt pro aliis eis adn»- lendis Septembris proxime futuri , At itu
rcnnbus, dt adhvrere volentibus 1 dixerunt continuandum , dt terminandum usque ad
diffinitionem superiorum causarum , ruli dc
dt propoftierunt fequentia verba videlicet:
quod conliderantes quantam reipublic* chri- contentu majoris partis congregandorumin conciito aliqua legitima causa ad altum
llian* utilitatem concilia generalia univerfalis eccleli* attulerint, quantumque detri­ Jocum commodiorem transferendbm Iit .
menti ex eorum intetmilfione respublica lit Quapropter cum omni reverentia dt hu­
pafla , quamque in pr*fentiaruin confpiciant militate ac initantia sanrtiflimum dominum
clare magnam inflare neccflitatem univer­ nollrum , Juliun papam secundum , fupplisalis Concilii Congregandi, pro vera pace camus , (k per viscera misericordi* Del
chriflianorum fundanda, & fufficienti bello noflrs hortamur , ut huic congregationi
contra infideles ftabiliendo. nccnon jotilli-C concilii pro d'rtis caulis atlcntirc dignetur,
me pro reformatione morum univerfalis ce­ & illud perfonaliter , vel per tuos legatus
ded* in capite & in membris plurimum honorare, & confirmare : fimiliter & re­
verendos dominos sanfla.· Roman* eccleli*
collapsorum, ac emendatione criminum,
gravilfimorum , notoriorum , continuorum cardinales , patriaicha, , arehiepifeopos ,
ac incorrigibilium , univerfalem eccleiiam episcopos, reges , principes , Λ potentatus,
fcandalizantium, quorum omnium eccleli* ac communitates, (St collegia, nhiverlitamorborum falutaris , dt unica medicina^ teSque Itudiorum generalium , ac religionum
congregatio univerfalis Concitu femper fuit generales , ac magillros , nccnon omnes
habita . Cumque tempus decennii pofl ul­ alios eccleli* prrlatos , Ar in conciliis ge­
timum univerfale concilium jamdudutn lit
neralibus aurtoritatem diffiniendi, aut coneffluxum, & faluberrima decretali Conflanfulendi habentes , dc ad concilium de jure ,
-venii conftitutionc edita , quz incipit ; Frrvel confuetudine venue (oiitos , dr obli­
facair <Fc. fingulis decenniis univerfale con­ gatos , convocamus, dr requirimus, ut per
cilium congregari debeat: et fanrtiflimus
fe vel fblcmoes oratores, vel procuratores,
dominus noflet , dominus Julius papa II. Dii commode petfonaliter interefle non po­
cui primo cur* elfe deberet illud convo- terunt , ad concilium ipfum, loco, dt tem­
candi, tanto tempore hoc neglexerit , ma­
pore , quibus supra , accedere dignentur,
xime cum noverit , dr juraverit pofl bien- procuraturi , quantum In cis erit ut con­
nium a creatione fu* illud tenere, dt ne­ cilium fit liberum, tutum, dt fecurum',
dum negligent in przeepro eccleli* , dr Mt in eo , juxta formam Conflantienfis Sy­
concilii, fed voti, & juramenti hujusmodi
nodi procedatur, ad honorem Dei, & ectransgreffor illud non tenuerit, tempusque cleli* fplendorem , pacein chriltmnorum,
interpellet pro homine ; cumque nunquam dt infidelium expugnationem , quod nos,
fua aurtoritate, aut voluntate futurum, fanfl» Roman* eccleli* cardinales , pro vi­
concilium credatur ; & cum de gravibus ribus offerimus Deo, dt ccclcii* effertuaecclefi* scandalis in capite agendum fit, litcr procuraturos, & pro viribus farturos.
quo cafu juxta patrum fandiones & i piius Quare fanrtiffimum dominum nollrum , dt
sacri Conflantienfis concilii decreta ad fum- reverendilfimos dominos cardinales , juxta
mum pontificem congregatio concilii non formam aliorum conciliorum enixe ΙμρρΙιattinet ; fed fecundo loco ad reverendifli- E camus , & hortamur , ut a quatuor caulis,
iw domino’ cardinale? , qui pontifici in. qu* maxime poflent hujusmodi fandam.,
huiusmodi tua negligent!* non adhzferint, congregationem impedirC, ex nunc ablliin limilibus cafibus convocatio concilii fpe- nere dignentur: videlicet creatione novo­
rtet , non ad eos qui Cunt participes ^con­ rum cardinalium , dt a publicatione crea­
tinu* negligent!* fu* . Zelo igitur Do­ torum , fi qui forsan funt , & proceflu
mus Dei, quo nos maxime accendimur, contra antiquos cardinales , aliosque pr*- ‘
pod M i flam S. Spiritus, ipfo invocato, ac latos, & perfonas ad concilium ipfum ac.
reform.itionem’ eccleli* in capite , & ire. cedere volentes , & illi prout decer , conmembris vehementer efflagitantes , dr de- sent entes : Nccnon ab impediendo hujus,
modi

T

159

CONQiLIABULUM PISANUM.

Cnaisn
‘5n·

.

.
,

l6o

_

direAè ,, «cl Α
·βί general·» conçil'4 gtadatitn, -*
Λ ■fucceffiAhno
aircctc
.·*·■
ill it C-Mlf rf
indirertè , publicè
publicè,, vel ôccultè
Ôccultè,, quOvi»
quovis Λ ye
ve p.rqcedemui, & proCedctqr
proCedet qr uha cum
cu
qUW(ito cplote , & ab
reverendlffimi»
dominis nu·
cardinalibus .
. alienatione
“*
‘ieud·J
*·"·*■'>£
rum , feuScrrarum sanrt» Roman* ecdç- triarchïs, archïépifcopis , epifcqpis, qc
ii*. In quibus omnibus cautis cum omni njliis, aliilque, ut fupra , citaimi»,> qüi
qui ih>in diAo generali concilio convene­
hunrilitate'proiçftamur de' nqllitate -aftus, b'qcum
1
nili'a sanrtilfimo domino noftro.in dirto rint » juxta ftatuta , St decreta toi drtocon- ‘
...........hujusmodi
.............. fieri, contingerer
......... ......... r; &
__ cilio Conftanrlenfi , aliorum, ticur fupra—,
concilio
àlitèï faftavel 'facienda irrita îiaberi’, ac ' requirendorum, & citandorum, abfentia , Ici»
per tVncilium,
, aut contuma&ia in ,aliquo non
ilium, feu
feu pçout
pçoût· fari»
faris fuerit,
fuerit, èn«n- ncgligéntla
„ „
φ caflTari
caflari debere péoteftamur,
ptoteftamur, Λ
<5è obifante,
obifante, cifqqe propter hoc.ulteriu»
hoc.ulterius non.
non·
nul/ari, At
........ Infupsr vo» omtrej tpvefend^- citatis,'vel
requirimus.
citatis,'vel mojfitis
molitis.. De cujus prrfentis in­
timos dominos cardinales
cartjinqies ,. flr
dè'
‘■’'jrr^latos·,
^raflato»·, ftrumenti hujufmodi. convocationem , moniprincipesque , ac dominos temporale» Λ & tionem, proteftationem , & decreta in
perfonas allas cujuscumqué datus > gradus continentis, in locis predirtis , Λ aliisS ubi
-!■·-— , expedicius fuerit, publicatione, prsfentatioconditionis , vel preeminent!*
jexiftant
hortamur , & monemus , quatenus hujus­ ne, & in valvis predirtis affix Ione, & dimodi bono propofrto noftro annuere > op- mulione , cuilibet hujus inftrumenti latori
portuneque favores prrberc , & a qui- nuncio in hac parte noflro cum juramento,
buscumque molcllationibus, & impedimen- . aut inftrumcnto publico mada jtotarii pu­
tis, ac prohibitionibus'contravenientes , & blici conferto plenam dabimus fidem. Quia
venire volentes ad dirtum gcnarale conci­ vero fidelibus non eft tam de folicita inven­
lium 'quom idocumque , & qualitercumque, tione quacumque fidendum , quam de initan­
tia orationis humilis , & devote (perandum,
dirertè , vel indVertè, five alio quovis qua­
tito colore , vel ingenia, publicè , vel cum non limus fufficicntes etiam Cogitare ali­
ocduftc defiftant , atque defiliere velint , quid ex nobis, quafi ex nobis, fed fufficienna nolira, juxta verbum Apoftol.cx Deo Iit,
& debeant, Λ ab omnibus cenfuris cujuscumque qualitatis, praetextui hujusmodi ideo omnmriFveftrum‘Charitates precamur
in Domino quatenus per vos , fit per fideles
congregationis sacri concilié abftineant, dc
fi fecus fuper his a quoquam quavis au- vcftrx follicitudinicommifios, humiles preces
fundantut
êt devotis oratioîundjntut ad Dominum,
L
rtoritate fcienter , vel ignoranter fierii , :im·
—
pediri, vel attemptari contigerit , proie*
p. _ Cnibus infiftaturr, ut ipfe, qui concordiam
operatur in sublimibus, dignetur efficere,
ftamur de null tare tafter gerendodum ,
& de omni remedio habenflo in dirto gé­ ut debita hujus fanrt* nollr* deliberationis
néral· concilio., ut t|Pa irrita , & nulla & convocationis provifio concors Λ celer
declarentur , dt de omnibus alito remediis ac canonica fubfequarur , ut ecclefi» falas
nobis competentibus, maxime ex forma- exigit, & totius orbis pax & utilitas delidirtx Synod^ Conftancien. prout coram no­ derat,. & expofeit . Et novilfine, vos re,
verend. dom. archiep. hortamur in Domino,
tabilibus perfonis , notariis , & teftibus
ne in tempore hujufmodi convocationis litis
etiam in feriptis pro nobis , & adhzrentibus , ac volentibus adherere , proteftati deficientes, fed interim fuffraganeos veftros ,
exemptos  non exemptos, ac alias nota­
fuimus, & reclamavimus, prout etiam te­
nore prxfcntium prbteftamur, At provo­ biles perfonas provinciarum vellrarum re­
quiratis, ut in tempore δι loco deiignatis
camus. Et quia tutum non'eft nobis diftrii) convocationem concilii , ac protefta­ abique dilatione & cum deliberationibus &
.... .................
veftris dt fuis circa fidem, pationem
in prefentia sanrtiifimi domini no- aviiamentis
_
ftri
facere
f
’
.,rqui'
. ' sanrtae
*
“Romane eCcleti» Deem & mores fidelium inftrurti comparcatis
—...........................
"...........
' -.......................
Cardinales
fratres
fuos -, S{ ecclefi*
univer- & compateant, quafi coram Domino natio­
falis Principis carcerihus mancipari, & mi­ nem vellrc villicationis reddituri. De qui­
nari fecit, oratorefque Principurti contra jus bus omnibus prxdirti reverendlffimi donum
fanrtz Roman* ecclefi* cardinales petierunt
gentium detineri; ideo decrevimus, quod
a nobis notariis infraferiptis unum, vel plu­
per affixionem hujufmodi cddule, five inItrumeriti convocation's, monitionis, St pro- ra inftrumcntum arque inftrumenta fieri , at­
tcftationis hujufmodi in valvis Ecciefiarum que confici debere . Arta fuerunt hsec Me­
Mbtiqen. Regienlis, rtt Parmen, ex quibus diolani in domo modern* relidentia pizdiverilimiiirer ad noritiarA lanrtitatls luar, dr rti rcverendilfimi domini cardinalis, epiicoreverend (fimorum dominorum cardinalium, pi Prxneftini, fita.in porta Ticinenli,.paro­
ac principum chriftlanotum, rtc aliorum Pro­ chi» fanrti Georgii ,in palatio, fub ann· ,
latorum venire poterit, quam vim publici Jndirtione, die, Menfe & Pontificatu, qui­
edirti habere petimus , perinde arrtare ad bus fupra , prcientibus ibidem iilulltibus do­
veniendum ad Concilium fupra requilitos, minis, Carolp Jafredo, pralidente reveren' "
' . &Galcatio
- — .
(
& monitos, ac fi perfonaliter illis intimata E dilfimi
fenatus regii Mediolani,
& fenatore regio, tcftibus ido­
fuiifer ipfa convocatio, mqnfrio, & prote- vicecomite,
‘
(latio , cum non fit verifimile, iplis fore in­ neis ad premifla vocatis fpecialiter & ro­
cognitum , vel occultum, quod tam paten­ gatis .
Nomina autem reverendiffimotum domino­
ter omnibus publicatur. Alioqaiq dirtis kalendis Scptemb. advenientibus, & etiam.· rum cardinalium , a quibus & quorum man­
elaplis, in diAa Civitate. Pifana, vel alio dato hujufmodi convocatio farta fuit fcloco, in quo,ut prefertur, de confenfu ma­ quuntur.
Bernardinus, epifeopus Sabinenfis, car­
joris partis congregandorum transferri conti­
dinalis fanrts Ctocis. Gugllermus, epifeogerit ad celebrationem, & perfertionem dipus

ΐί
—— inodi
tnoai convocationem
cvnvocaiivt>«ii> conci
concito

a

i6j

Pisanum Conciuabulum.

162

pu* Prencfflnu», cardinatis Narbonenfii
rum trartttum, plurimorumque divini Jk huAnno
D k· La
f/«r*r*t«a T·,
- hi·* *«a-Jin*lia
sff* *inr ·> am virorum confrl 10 >
Philippus
<ar*l
eplfconu»
Tufculaoui,
cardinalis Λ ffilni
mani iiirlt
turis o4dortifiimorum
Citxisrr CenomanenlM, Francifcu* , tituli, fanrtoruin voluntate dit alien fu feremlhmi ac (acrar.f
Nerei dt "Achilei Cuflcntfrut* . Hadrianus fimi Domini Maxunlliani elerti Romanorum
tituli fanrti Gçifogoni de corneto . Renatus,
imperatoris femper Augufti 4 Çhrliiianiilrtituli fanrt» Sabine Bainenfi*. Karolus > ti­ mi domini LudoFici , FrancorumrRegi» fe- '
rcilftimi , dte Veneri* fedecima pr»fentis
tuli fanrtl Vlrt in macello Definiar io preffvfenfis Maii, auxilio Dei omnipotentis, &
bvteri cardinales. Nec non dominus Fedcrigu», fanrti Angeli de ftnAo Severino ac Ipe bon» adhxrentix^ horum principum dc
dominus Y pol itus , fanrt* Luci* in fcilicet
fidelium gengra|p concilium univerfalis ec­
Eftçn fis f»nrt* ro.nan* ecclefi» diaconi car- clefi» indi mus'd, convocamus celebrandum
. dinales .
'6 Kal. Septembris proximi futuri, in civitate
\
Ego Gentili* ex gentilibus Fulglna*,pu· Pifana inchoandum, continuanda
______raque uf\blicus apoftoljca aurtotitate notarius, dG-g qde ad diffinitionem bon* dt conflantis pa?pr*ini(fis rogatus h^nc cedulara five inftru- ci*
* ''Inter.ebriftianos
-----■'*'----------------principe*
‘belli fufficieu'
/ mentum fideliter impreffum fubfcripfi de pu­ tts , contra inlidele* reformationis eccleiiz ,
blicavi figno meo appofito conlueto, in fi­ dt in capite dr in membri*, extirpatione*
Herefum, 'Scilmatum , St erroium in chrldem prcmlfforura rogatus dt requifitus.
Ego Petrut Rebe , clericus Eduenfis dlue- ftlana republic* vigentium , ac aliorum , qu»
eefis aurtoritate apoftolica notarius puoll- in ceduli* convocationis continentur, qua»
cu* de premiffis rogatu*, hanc qedulam paternitatibus vcftri* tranfmittimu* in lo­
live inllrumentum fideliter imprelfum uoa_ ci* publici* dr confuetis affigenda* , St a
Cum prxnomiiuto notario fubfcripfi St pu,vobis bene penfitandas^j ut eligere ex probatiffirals dortiminifquc vUfs, univerfitati*
biicavl fignoque meo manuali fignavi in sc­
ii i mon i uro prxmiUorum.
veftrc valeatis, qui ad tanraln rem , dt plu­
re* caufas fidei in alii· confilii* nondum,.'
conclufaro, fuisconlilii* luvandas, terminan­
urtRiHDij ir tcteaus tarntat
das mittendi unr nobifeum de omnibus con»
Rtfiori, Cancellario , Jrpauttr ,' confiha· _ fultari in commun^, ad quod, etfi nullo
riu , magiflrtr 6- doftortbur «lw< um- '"admonente , fponte properare debeatis Si
tterjitaUf JiuJii generat i r Hajdelteneamini, hortamur nihilominus plurimum
bergenjit .
■ in domino P. V. quod tam fanrto dc neceffario operi decile non velitis, St ad conftilferatione divina, epifeopi, presby­
tqtam diem aùcffe confilii* St rationibus
Ex eodem
plenillime inftrurti Chrifti me reipublice , St
teri S. R. E. cardinale* in Lambardi*
Lunig.
_ fanrt»
ecclefi» caulas curaturi, dk bene va
Spic. Eccl.
pro bono ecclefi* conveniente* . Reveren
­
cont.
lete.ac nos orationibus |uvyte, Mediola­
dis Sc egregiis patribus rertori dr cancel­
Pag· *«·
ni viceüma tertia Mail, Anno dkc. Unde­
lario depurati* confiliariis , magiftri* Ac re
rtorlbus aim* univerfitati* ft udi i generali* cimo.
Heydelbergenfis , cura intelligent!* profpeVcftri fratre» epifeopi , presbyteri, dia­
ritati* Si dirertionls ecclefi* fanrt* Del ,
coni, S. R. E. cardinale* pro bono ecclefi»
cutufrequente* generalium conciliorum cele­
in- Lombard'* convenienter , ut fupra pro
brationes tanquam flumiaa paradyfi femper
Dei ecclcfiain irrigaverint dr fecundaveiint, Ce & adherentibus Cibi cum mandati*.
iliorumque mtermiffiones , tribulo* & fpina* ®
viciorum , d'ftcniione* errorum, Λ bellorum
ΛΙ.ΙΛ tJUSDtM COHClLli
feplus induxerint , quale* hodie gravlffimas
Deo permittente patimur, effertum unde_>
eft , ut divina illa Conftantienfi fi no­
SjaoJat Pirata défaut trehiefiflofot
do, fancitura iit, ut decimo quolibet an­
LugJanenfem , O- Seaonenftm , *·
no univerfale conchium congregaretur, id
fftfiofuat Pttratortcealem fro
autem animo revolventes S. D. N. ante_>
fram coronationem, & cardinale* omne* in
ttclejtu ab rah» Syconclavi exhlei.tes, nobifeum jurejurando
aotlo tatftreli ·
St folenni voto poll biennium ab eo dic ge­
nerale concilium convocare (latuerunt, ad
quod exequendum, & fi fanrtitatem fuam_
Acrofanrta generali* «vnedu* Pifana in
Ex c*n. ]
aliquando fupplice* exhortati fumu*, nihil
Spiritu
until Sandio
Sanrto légitime
legitime congri
CQogreg -ta. uni- Cbr.lt
J
emecclcliam
reprelenrans,
nllvtamen hartenu* profecimus, atque cum lua _
lunum
Fdit.
Lugdir
----- no*. rc
fanrt itate , & nonnulli* alii* revercndilfimis ® ad tempus translata, venerabili Irairi n*>- to in.
domini* cardinalibus negligeniibus, dc non­ ftro epifeopo Gralfe/ifi salutem , & nmm- pag i>,
nulli* forfan non llberuin reputemus, iu* potenti* Dei benedirtionem . Dudmn vene- append,
omnemque poteflatcm concilii congregandi
rabile* fratre* primatem Lugduneniem , dc
ad no* elfe devolutam, ut voto noilro jura­ Senoneniem archiepilcopum , ac Peiragorito fatisfaciamus, labentique ecclefi» (uccur- cenfem episcopum deputavimus, cum plena
rctur , confilium ipfum faciendum curaro facultate per fe infimoI , vel faltcm duo
decrevimus, quod cum inditione ecclefi» , eorum, in absentia tamen tertii, aliquem
ut liberum nobis ac tutum id agere non lue­ probum eccleftafticum, vel fecularem Deum
rat, libertate noftri facri ordinis plurimum timentem , & in cafibus expertum . c|i■ opprelfa procurare non audemu*, in Lom- Sersdi, creandi. & nominandi, qui eorum,
bardiam IccefTunu* , ubi poR longum rnatut nolito nomme , luouu-i, yellr» νκίιι»Concil, Gtnrral
7bm XXXV;
que
t

M

SÎ

X5J

» CONCUIABULUNi P1SANUM .

^4

.
quedtoecefi respctthrc Importas , prétexta .
Anwo
(ubGdH , ecclefi* filio LudovicoΛ BUU.J MONlTOtll ; IT DtCLM^rtOMiJ
CMijn Francorum regi chriftianiflimo , pro eccle-

UH 01S TI
inturfur priobtioutt , (fi· otiorum penO'
’J1*’
fl* , Λ regni defanfione poiirerao coocefli ,
rum toutre pretiotot Gullit* noV
a (olvenribus reciperent ', qultantlas quo­
que pro modo fcdutorum facerent , dk ex­
Stta/r bit rxprejjài : tapedirent , prout in noftrl* defuper confetti·
tervrueruut ta Pifomo Corn·
littcrr picniqp continetur; verum cum protihobulo turn SctrpteT aliqua ardua , & tirgentilfima negotia
mottfie.
publica aliaaque pcrneccflarias cautas, prexUlius epifeepus fervus fervorum Dei
fatoa venerabile* fratres noftros conuiiiifario« produttos a sacrosantta synodo ca or­
Ad futuram rei memoriam ■ Tanta eft
'
dinatione noftr.s , abeffe ad aliquot dies
clavium ecclefi* poteftas in perfona beati
Petri
nobis
cotnmifla
,
ut
ficut
pto
decore
£
oporteat , dittam facultatem eis concelfain,
has présentés litteras duximus revo­ dk regimine univerfalis ecclefi* nobis per
candam: hinc eft quod nos dc fide , indu
Ptopheram dominus precipu , ut debeamus
ftria , probitate, & legalirate honorabilis V viros graves, dottoa , dk religlofos in ti­
viri jonannis d' Aulhon , preditti Franco­ mor c\u>mini viventes in ccclcfia fua plan­
rum regis cubicularii ■ confili , eundenk. tait·, erlihcare, dt erigere, velut virentia
d’ Aulhon* receptorem generalem ad reci­
germina , At fittuillimas columna*,tanquam
piendum ciu«dcm domlm Regis Chriflianrsfteilas in firmamento fulgentes , qutiruuu
fimi nomine atque nolito , lublidium hu­ labia cuftudiunt fcientiam : quoniam mo­
jusmodi ditto regi ordinatum , harum ferte
nente propheta: Angeli funt domini exetdeputamus . Pro cujus quidem fubfidn por­ ciluuin , in quibu· ecclefi* decor , dk for­
tione, tu , & dioecciis tua ad iummatrv.
titudo fuftentenr fecundum gradu* dillin
quadringentarum libratum Turonenfium· pro­ ttionen : ita nobis mandat ex dominico
ut per easdem nortras littera* vobis noti
agro nocua» , dk venenosas plantas evel­
ficatum fuit, qtiotifati cftts . Quocirca cir- lere, dilfipare, <1 disperdere, peltiferos fcicunilpettion· tu* per hac feripta manda­
licet « dk scandalolbs, scisinaticos, contuma­
mus , quatenus quotisationem predittam , ces . & feditiofa* homines in Dei ecclcfia
eidem d* Aulhon receptori , vel ejus fub·
fupra merita asqitos, juxta Apoftolum apud
flirujo , quam primum ipfé, vel idem lue isemeptisos Capientes , quorum reproba^
ftitutus, te , vel vicarios tuos in ditta
fcientia eft vehit gladius in manu furiofi ;
dioecefi tua exilientes, tequilicrint ejusdem
dk qui. dc Chrilli patrimonio ditati , &
chrtftianiflimi regis atque noftro nomine,
exaltati contra matrem fuam velut In­
in termino in dittis litteris prehxo, omni grati filii recalcitrant , Calcedoncnfis con­
excusatione , dk dilatione ccflantibus, line
cilii veftigiis inh*rentes ultionis gladio fe­
sumptu ratione portus , feu dilationis , hu­ rire, & in eo* debite & jufte animadver­
jusmodi fumrnam sublidii tibi, At -tuae
tere, irnpieiatifque colligationes & congre­
dioecefi impoliti, realiter , & currjeftêttu gationes dtffolvere dk eliminare; ut alii co­
tradas, dk exhibeas, dk rcapportdndo , Ac
tum exemplo moniti difeant in Cernitis ju- '
exhibendo nobis prelente* cum quittantla ftici* ambulare, dk ecclefi* unitatem in pa­
ditti <T Aulhon receptoris , te , dk dittam
cis vinculo fervare, a fchrfmatis labe dk
infettione immaculato* cuftodire . Nufquam
tuam aioeeefim , de dittis quotisationc , dk
fumma vobis impolitis, dk lie folutis qui­ enim melius ( telle Alexandro fecundo pr-rto* . Ac liberos tenebimus. Datum Lugduni deccfTorc noftro ) hortus dominicus plantat
in congregatione noftra generali , habita i quam'àuando fi qu* retta funt nutriat,
in loco capitulari ecclefi* Lugdunenfis, fub dk qur ’virtutem. impediunt extirper . Dufigillo noftro Santti Spiritus. die quinta., dum liquident defiderante* pro noftrl pallo
rails officii debito, quod femoer mera gefmenfis Martii anno a Nativitate Domini
miilefimo qumgentelimo tertio decimo.
fimus, expeditionem contra infidele* chriftiani nominis inimico* per chriftiano* prin­
'Cew Jfgillo terto in fun Spiritui Soutint cipe* fumi, ut juntti* nobifeum viribus tam
txponfit olit m formo tolumbtt tum tixobue pia fantta dk Otf eftaria expeditio felicem dk
votivum fortiri^sflet effeaum, idque nobis
fiuttt fub ptJibm , Jti Jcmifrod», rtproftutotur. ■
perdifficile fieri pofle videretur , propter
chrlftianorum principum diflenfione* dk difcordia* dt alia diverts impedimenta,nifi in
£x ipfo origiuoli littero, generali concilio per no* celebrando exem­
plo majorum noftrorum hoc trattaretur, ubi
De mandato
uniti* animis dk robore fvvifque difeordii*
facrosantt*
E& inimicitiis depolitis, ac reftituris uni­
fy nodi .
cuique hiis qu* tua funt, dk reformatione
ecclefi* dk morum fatta prout necetfitas exiChaliuot Not.
geret , tam felix dk optata expeditio non
minus quam necefiaria votivum fortiret effettum > prafertim hii* temporibus, quando
fide digna relatione percepimus , propter
vigentes inter infidelium principes dk po-

J

*

pulos difeordias dk bella Inter fe capitali­
bus odii» diffidente* > eorum viribus t a aquam
domi-

Μ

T

j($5

CONCILIABULUM P1SANUM.

x

166

- ..... . .. dotninocontricis dt debilitati·: propter inn ιper confeAis plemus continetur. Quibus l tAnno
A**9
meras eorum cedes Inter Ce mutuo faAacfa- 1 ceris noftri· Ac indulgentia abutemes diAI
Cutisri cillus cotum feritatem & fxviciam contun, perditionis litu, 4t (Jro ol> lata eis non pe­ Cmxisti
IJU.
•ί1*·
dl ac aqtllfa chriftlanorom dominia regna tentibus, pro noftra r.lenientia dt. paterna
provincias&cIvitatesjkxfertimScpulchrum pietate, venia elatiores vtftAi, illas nedum
dominicum t*m diu chtiftlanorum focordla contempferunt, fed pejora quotidie molien­
Saracenorum manibus prophanarum , reçu·
tes dt exemplo Pharaonis indurati cum inperati poffe: ut tandem juvante domino, imo confutilem domini tunicam fcindere obllivero manifeftla (ignis nos'incitante unum ■nate dt pertinaciter perfeverarcot, & fcif•-fiat ovile & unus pallor : matura defuper ma horrendum in Dei eccleiia feminare non
deliberatione dt eonfultationc cum docidi' ceflarenc , jullftla & ecclelix periculis id
mia & timorate confclcntix viris de vene­ exigentibus, pro noftri pa(loralis officii de­
rabilium fratrum noftrorum fanAx Romane bito, noftrorum majorum exemplo admo­
ecclelix cardinalium conliliodt confenfu gé­
niti , licet inviti coaAi fuimus de (iiniliconnérale Λ Oecumenicum concilium indiximus filio, eorum demeritis id expofcenribus, eos
immediate poli felium PafchaVis RefutreAio- confiftorialiter damnare dt contra eos vcnis dominice future, in Laterano, domino B lut fcifmaticos dt hrreticos dt lefe maje,
concedente celebrandum. Conciliabuli Pi­ ftatis criminis reos fententiam ferre, ac di­
fan. dt congregationis malignantium eccle- gnitate cardinalatus dt aliis eccleliis dt be­
fix ac fchlfmaticx feAx IndiAionedt publi­
neficiis privare dt inhabilitare : ut in fententils per nos latis dt litetis Apoftolicis
catione faAis procuratis de temere attem­
pt axis per perditionis filios fcifmatis fato- defuper confcAi· latius continetur. Cujus
res nernardinum Carvaialem, olim epileo- fententix dt privationis, przdiAi perditio­
puni Sabincn. & Guillelmum Hrillonerum nis alumni habita notitia , nedum eorum
olim epifeopum Przncftin. ac Francilcum ergata deflere dt veniam petere cum omni
Borgiam fanAorum Nerei dt Acliilei ures- humilitate dt Jachrimis ut tenebantur, vobyterum olim cardinales : improbatis elimi­
luerunt : fed in profundum mulorum denaris ac damnatis, dé eorundem fratrum fcendentes, animarum luarum falutem dt honoftrdrum confilio, velut a non habentibus norem contennentes diabolicis (limulis exa­
auAotitatem nec uoteftatem alirfuam nobis
gitati dt avertentes fc retrorfum ne videreijt cxlum, membra jam putrida diabuli
inconfultis fimilia faciendi : prohibentes przf*tis olim cardinalibus Bernardino , Guillel- dt ab ecclelix unitate feparata cffcAi in re­
mo, dt Fiancifco & aliis quibufeumque, probum fenfum eorum exigentibus peccatis
ne ad dl^um conciliabulum Pifan. acce­ dati, etiam armatorum cohortibus flipati
dere, vel illud ibi celebrare vel renere au­
Plfas proficifei, plures pralatos, archiepiderent , fub graviflimis poenis fcifmatis , fcopos, epifeopos, notarios noftro· dt abba­
hxrefis, criminis Ixfz majeftatis, dt privatio­ tes dt alias ecclefiafticas perfona·. quod dolen
ter referimus, in perditionis femitam , dt tui
nis cardinalatus dignitatis Zt omnium ecclefiarum dt beneficiorum quorumcunque et
nam fecum trahentes,dt veluti morbide oves
inficientes, conciliabulum five convent >cuMills poenis a jure vel ab homine contra ta­
les ftatutis dt ordinatis, quas etiam poenas lam fcifmaticum dt eccleiiz malignantium
ipfo faAo incurrere voluimus, omnes dt Un­ congregationem celebrare non funt veriti
gulos arctiiepifcopos, epifeopos, dt prxla- nec erubuerunt : foribus ecclelix majoris
tos, & ecclcfiaftica· live temporales perfoPifan. Ipfis velur fcyfmaticis dt excommu­
nicatis claulis , dt illas ingrrdi prohibiti,
nas , cujufcunque dignitatis dt prxminentix
«xifterent, qux prxmillis contrafacerent vel alias generali interdiAo przfertim durante
venirent, ut latius in diAis nollris litteris D non aperiendis.- clero reclamante per vim
contineiur, quarum tenorem hic pro exdt violentiam refraAis dt apertis , five po­
prefto haberi volumus : quas etiam publica­ tius ruptis : dt fecuri dt afeia confciffi*. dt
dejeAis, ecclefiam ipfam ingredi illanique
ri, dt ad omnes principes chriftianos trans­
mitti, dt fub infinitis exemplaribus imprefprophanare Ac contaminare , ac clavium
fas ad omnium chriitianorum notitiam de­ ecclelix poteftate contempta dt fpretis cen.
duci fecimus dt mandavimus : prout acbfirv
furis dé interdiAo, celebrari miflas, dt agulorum notitiam indubitanter pervenerunt*. lla divina officia facere , clericos Ac alios
Vocatis deinde diAis perditionis filiis , olim ad dandum libi vellimenta, dt alia facra—
fanAx Roman® ecclefix cardinalibus Ber­ per vim compellere , ibidemque cogitantes
nardino, Guillelmo, dt Francifco, ac pater­ conlilia qux non potuerunt Habilite , con­
ne Ac benigne invitatis ad reditum Ac ad
tact udinem generalium conciliorum fimu lan­
debitam obedientiam, a qua receflerant :
ces , pretenfas eurum feftione»tenere, prxlacommiflforum eis venia pleniflime oblata dt tis przdiAisde dominio regis Francix dundiu expeAatis. etiam fupplicantibus nobis, taxat mitratis clrcumfepti, dt aliquas deeisdem venerabilibus fratribus noftris fan- ' terminationes dt conclufioncs damnatas Ac
Az Roman® ecclelix cardinalibus, fi ad cor hxreticales ac fchifmaticasfacere aufi funt,
reverti Ac errata recognofcere voluiffent : eafque publicare non timuerunt . Deinde
Ac exemplo prodigi filii ad parentem dt pa­ fuga fe ex diAa civitate Pifaruni proripien­
llorem animarum Tuarum redire, ut nos tes, confcientia criminum exagitati magifpium parentem imitantes, eos in vifceribus 'que recedentes in Lombatdiam , dt ducatum
caritatis Ac ulnis apertis ad mifericordiam Mediolanen. ubi conciliabulum hujulmodi
recipere dtampleAi poflemus, Ac tanquam continuandum ροΛ paucos dies at> eorutru.
peraltas oves ad ovile Dominicum redu­ adventu incivitatem Pifarum ex certisconcere ut ut litteris etiam alus nollris defu- fiAis eorum caulis transferentes fe recepcL a
runt

I67

CONCILIABULUM

PlSANUM.

ΐόβ

“rente faAii prius per eos aliquibus conclu- .ei» auxilio Ac praeCdio efle eorum proprio
- fionibus dt detertninationibua in diAis eo- Λ periculo difeant dt edoceantur : inftantibus Anwg
etiam dileAis filiis JuftinoCarofo advocaro Chxisti
1JII.
Π*’· minus injulia dr fatua ,quain fcandalofa fcif- At Mariano de Cuccinis procuratore Fifci nomattea,venenofa At piarum aurium oftenli- ftri Λ earner» apoftolic» in virtute altifliml
va, qupd Fifanum concilium die legitimum ; exuigentcs de beatorum Petri et Pauli au, creando officiales cuftodcs Ac przfidentes Aoritate Ac poteftateconfifi,acdeveneraconcilii», decernens etiam quod omnia con- bilium
· ·■■ - fratrum noftrorum
~
~ R. E.card, conS.
tra tes per nos poft indiAioncm Ac publi­ filio, tam przfati conciliabuli Pilant five
cationem conciliabuli Pilani ufque in ilium fcifmattci conventiculi lathan» At congre­
>
diem gcfta & impofterum gerenda , nulla Ac gationis malignantium & mjuflorum cele­
brationem per prcfatAs perditionis filios fainvalida At nullius exifterent roboris ve)
n.omenti,aGCufantes contumaciam vocato­ flam in ecclefi» Dei fcillbrum & turbatio­
nem diabolica fuggeftione cogitatam , ad in­
rum ad concilium, & quod eorum non com­
paratione oc abfentia non obftantibus ad ducendum fcliifma & divtfiooepi Sc eccleii»
ruinam ; ac omnia dt lingula fupra narra­
ulteriora procedent cenfuras; & poenascon
■ tra impedientes, adhérentes d>Ao concilia- is ta in eo gefta & conclufa alia quzeunbulo fulminando: dr qu» indiAio Lateran. que in ipforum dainn.itis felfîonibus & con­
concilii per nos faAa minime procedat ex cer­ gregationibus traflatu & faAa determina­
ris futilibus infipidis rationibus per cos adta Λ conclura, etiam diAa conciliabuli tranlduAis: certis etiam legatis nomine ailèrti htionem ad civitatem Meuiolanen. vel Verconcilii in civitatibus eccleii» Ronomcn
cellen. aut alia loca qu.rbum-qiie veluti con­
dc Avinion. ut dicitur, deputatis, adeo eo­ tra formam juto Λ: fanAorum patrum inrum proceftit temeritas , dt audacia At dam­ flitut» A: Çacrorum canonum , abfque nonat» ambitionis improbitas At fcandalizan- ftta licentia Λ auAoritate nobis exprefta—
damnantibus et prohibentibus fubgiaviffimis
di eccieliam Dei obftinata At pertinax vo­
luntas, prrmifla dt alia deteriora in eorum
pirnis ne fierent imerminantibus , iaSa de­
itu11iloquis fermonibus aggredi At dicere non
terminata At ocnclula ab omnibus ichifmatifunt veriti : linguas eorum At ora in cz- cis & hzreticis <\ crim.ms l»f» inajeftatis
Jum ponentes , dt .more canum latrantes in reis & omni dignitate cardinalatus & ecprofundum
malorum defeenderunt. Quanivis elefiis etiam Metroj oliran. At epifeopatibus
„
..
autem invaliditaf nullitas & impiobnasgc-C& titulis lenrcntialiter privatis , in Conftorum adeo pateant & fini manifefta Λ.· no­
liftorio pubheo de eorumdeni fratrum con­
toria, & tua ipfonim natura & malignitate cilio damnatis , et omni dignitate <1 façerdodeft ruantur ,V corruant, veluti faAa ab om­ tali titulo nudatis, & alias omni proffus
ni penitu» auAortate & poteftate carenti­ auAorirate et poteftate carentibus Grille elfe
bus * & cum fanAorum patrum & facto­ et fore nulla , invalida, in, ffic.icia, Icandalorum canonum antiquarumque obfervatio·
fa et damnata et in deftruAionem unnaris
num & confuetudlnis formam <Si ufque ad eccleii» et fchifmatica et excogitata Ac fa­
praeiens fzculum inaudita & inteniptata con­ Aa , et proct funt nullius prorlus exiilcre
tra verum & indubitatum Ronuncn. pon­ roboris firmitatis vel momenti ; eaque peni­
tificem per tot annos ab univerfo chriftiatus pro iufcAis haberi prefentium teror<-_>
no orbe etiam ab eisdem fchifmaticis pro de potcilatis plenitudine, ac ex cetta noftra
tali veneratum & habitum & contra nofcientia et de eorumdtm venerabilium na­
ftras exprella. prohibitiones At mandata tium noftrorum comilio determinamus de­
tilentio & taciturnitate praetereunda , ut cernimus
___ et declaramus . Przfatis ig'tur ru­
eorum rabies contrita In
in leiplos
fcipfos rumpa
rumpa- Dftris lirefh^nhzrcntes , omnes et lingulos
corum
tur filem io retponhonis loco fervato. Ne archiepifcopos et epifeopos,abbates, decanos
tamen infirmis in fide At ignorantibus fcien- priorçs archidiaconos, przpofitos, prothonoriam feripturarum & facropum canonum in- notarios et officiales Romanz curir, ct prefttuta aliquis fcrupulus vel fcandala orlan-f-'-cipue illos, quorum noruina infufer ipta..
tur propter ριζιηίιΓί,Π fub filentio przte- fum
'
videlicet epilcopum ~
Fdunen. chriftiareantur, ac veriti ne juxta prophetam ani- nilUmi Regis orator em , Francifcum archiemz deviantium a femita veritatis de manu pifeopum i.’igduncn. et epifeopum Andcganoftra requirantur: fimulque eorum tam au­
ven. Galliarum primatem: Triftandum atdax temeritas fonoro fed enti in throno jufti- fandum archicpificopum Senonen. nec non
t:z teftirnonio frangatur dt annihiletur,
LoAoncn. antrdAi Guillelmi Brifonrtti o& inobedientia ac contumacia przlatorum, !>m cardinalis Maclovien. filium : Lucioqui diAos olim tres cardinales, et Renatum nen. Apten. Magodoncn. Ruthenen. Lede Pria olim S-Sabine presbyterum Car. fimi- xovien. Babiloncii. Ambia neo. F.ugulifilitet privatum unacum eis cxillentem per­ nen. Tholoncn. d>AI Cullielmi olim carditionis filios funt fecuti et eorum ducatum E cinalis etiam filium : EleAen· Abrincen.
. fequeiyes in foveam inciderunt : Ac eis tam Lemoniccn. Matifconen. epifeopos: ac Cipero!te& temete adhzrere non funt veriti, ftcrcien. et
Ai Dionyfii prope Parifes ec
in aliornm exemplum puniantur, ipfiquee- fanAi Marc, ieflionen. monaftefiorum ab­
'mendati ad cor reverti reminifeantur, va- bates modernoc, quod d>A» congregationi
leantque eotutn. errata dc graves exceffus et conventiculo fchifmaiico et damnato Pirecognofeere Ac deplorare ; & quam peri- fani Conciliabuli principaliter vel per pro­
cuiolum cxiftat ab unitate ecclefi» At do­ curatorem intervenerunt , interfuerunt, et
minici gregis ovili recedere &· fcifmati- przfentiam et auAoritatem przlliterunt , li­
cam fcAam facete, vel facientes fequi,fk ve adlliterunt ; cujufcumque gradus digiuta.■

C■m
“atari
"•’"i nim ftffionibas, in quibus nonnulla non

169
Anno

CONCILJABL^UM P1SANUM.

170

tis et audoritatls fuerint : et co.denfus fuf- , premifforum et aliorum notitiam deduci puf.

Chhibti fragium live vocem aut confilium pr»(lice- ΛΓιηι et valeant, nullufque juflam dc piannf-

An*o

runt, in habitu pontificali vel aliis celebra- Ii' ignorantiam pretender? vakat : ium_ C**tXTi
tioni fcfljpnutn vel divinorum interfuerunt; ad eos per fona (iter citandos tutu» non pa•JII.
vel in difl* Pifan. Civitate una cum illis teat acceffiis : volumu- prrienic, noflras Ii.
teras vel carum membranas \· irantumpta
ad finem aufloriiandi didam congregatio­
nem , et congregatis favorem pteftandi pr«in urbe in valvis ba'ilkarum principis
fentes fuerunt tanauam fautores ac nutri­ apoitolorum er fandi Inannis Lateranen.
tores perticacis fchifmatis ultra pernas a et acie campi Flui* anigi per aliquem vx
nolhis Cut fer ibus debeti : ac extra llrbcm
facris canonibus inftituta* ;poenas et ccnfuin valvis ecclefiarum Serun. et Pifan. vel
ras quafcunque, etiam privationis in lite­
ris noilris contentas, prefettim indldionis Luceti. ac didas citationes et monitione»
concilii generalis Lateranen. incidiiie, et fic faAas ira ardare ac ii pcrfonalitci fade
Incunifle ipfo fado; nili coram nobis
fuiiCcnt: nullulque de carum ignotanria fe
excufavcrint de prarmitlis , et innocente» ef- cxcuf.ire valear neque poflit · Volumus etian.
er apoitolica audoritate decernimus quod
fe docuerint : nofque infra terminum infraferiptum per nos eis perficiendum docue­ tt....................... noflra monitio in eifjeni valvis
rint de eorundem innocentia , vel Celtem
et acie intimata perindu valeat et illo» a·per publica et authentica infhumenta coram det, quacunque continu ioiie apoflolica con­
nos prrlentanda & exhibenda informa pro­
traria non ooiUnte , ac ti cfdcm monitis
bante fidem fecerint, quod ptrmifl* con- et eorum lingulis intimata et innnuata perfonaliter et prcfentialiter extitiflet . Ne ta­
tregationi '« Conciliabul. Pifan. feflionius, non fponte nec voluntatie, fed compul- men moniti et citati prrdidi urbem iplam et
fi & coadi & per metum adftndi pertbnc curiam Romanam communem omnibus pa­
vel perditionis ecclefiarum & bonorum: qui triam locum, (ibi minus tutum, dt propter
metus cadere potuitiet in confiantes viros;
prxmitfa , vel ex quibusvis aliis caulis
limitibus, vel diffimilibus imminere pericu­
hoc fecerint et attemptaverint : alias hoc mi­
nime faduri vel aufuri, de fimili fratrum lum in veniendo , flando , & redeundo
conhlio etiam declaramus . Et licet juxta Ca­
excufationis, live velau.cn forfan allegent,
eretum canonum Inilltuta fchifmaticis no­
i pios tenore prefentium fccurantcs , cudi
toriis eorumque fautoribus omnis audientia, _bct ex monitis prvdidis ; lenuni, & amdeneganda effet; coniueta tamen urenres cie- C pldfimum in fide pontificia , & vtnerabiruentia
mentia ad abundantem cautelam, & nu
ne^ lium fratrum nothorum fande Roman.
aliquam excufationcm de pr*didis prxtenecclefi» cardinalium in verbo veri & boni
dere poflint, monemu·, requirimus et era­ (ontihcis falvuLtncondudrim in veniendo ,
mus omnes et fingulos fupradidos archieflando, & redeunde , ut ptrfcrtur, conce­
pifeopos epifeopos et prelates et abbates et dimus . Univerfos , & fingulos patriarchas,
alias pctfonas ecclcfiaflicas et officiales, qui archiepiscopes, episcopos, & alios eccle­
prxmiffis ur praefertur interfuerunt, et pr«fiarum monadcricrum parlâtes , & clerico-,
fentiam et adfiflentiam prafliterunt, et alios ac perfonas ccclcfiaflicas , necnon duces ,
prxlatos et perfonas ecclcfiaflicas ; quorum
marchiones , principes, potellates , capitaomnium er fingulotum nomina et cognomi­
neos, & quoslibet alios officiales , dt eo­
na in exeeutione pr»feotiutn pe. edidunu, rum lecatcncntcs, necnon communitates,
infra faciendum exprimi poflint , et perin­ univerlitatet > civitatum , caihorum, oppi­
de arâcntur, ac fi perfonaf'ter illis ficnqmi- dorum , villarum , dt aliorum Jocorum te­
natis dt expreffis intimat» fuitTent, et inde
... ..
nore ....
requirimus , & hortamur ,
claratione nfra facienda exprimi debeant & D ipftsque patriarchis,, atchicpiscoprs , epipoflint : quatinus omnes ipli et eoium qui- fcopis , &
dt aliis przlatis
przl;
, ccterisque fublibet dît trigeiinia poll prefeniinn. literarum ditis nothis difliide mandamus , quatenus
in loci» inhaferiptis affixionem, quorum die­
prefatis monitis omnibus’, & finguli, inrum triginta, decem pro primo; alios decem veniendo, ac didam curiam occatione prrpro fecundo; reliquos-vero decem pro ulti­ dida morando in ipfa , vel ab ipfa rece­
ma dt peremptorio terminis aflignamus: co­ dendo in perfenis, & bonis, aut rebus eo­
ram nobis in Conliftorio noflro, cum fratri­ rum nullam inferant, nec ab aliis quantum
bus nolhis pra-didis conllitutis , fi ipfa tii- in eis fuerit permittant inferri injuriam ,
gcfima dic Conliiloi iuiii haOcatur : aijas jn die vel oflenfam . Nulli ergo omnino hominum
Confrflorii immediate lequcnti comparcant liceat hanc paginam nolhx determinatio­
perfonaliter & non per procuratorem ad de­ nis , decreti , declarationis , monitioni» ,
ducendum dc allegandum & dicendum cau- requifitionis , citationis, aflignationis , vo­
fam quare ccnfuras & poenas pr»didas e- luntatis, fecurationis , conccflioni» , horta­
tiam privationis ecclefiarum & monallerio
tionis, dc mandati infringere, vel ei aufu
rum ac beneficiorum quotumcunque, que E temerario contraire . Si quis autein hoc atobtinent quomodolifaet in titulum vel cum-------------------Λ----- .·-■ _ indignationem
·-------—
1_: ­
temptare prrfumpferir
omni
•nendam in didisnolhis literis contentas, & potentis Dei , ac beatorum Petri de Pauli
aliasa jure contra fchifmaficos indicatas in­ Apollolorum ejus fe noverit incurfutum—·
cidiiie & incurtitfe ipfo faâo declarati non Datum Rom* apud sandum Perru n. Anno
debeant : & ad videndum et audiendum pre- Incarnationis Dominic* millcfimo quingendidam fententiam declarationis per nos de tefimo undecimo, tertio norua Decembris,
eorundem fratrum nollrorum confilio omni Pontificatus noftti anno nono.
meliori modo fciri & promulgari. (It au­
Sigifmundus .
tem prxmifTa oinnia et lingula ad omnium
Ia. Qjjeftenberg.

r;-

CONCILf ABULUM PlSANUM .

terepiftola, Ludo*ici XiiGallor.
reg- vulfilius AfU*
xeJJis an.
>711. tomo
II. pig.

•J».

I?2

maxime inchriftiana repubfca vigent, tU’ Carte·
* lendi* , dt chriftianorum animi* ad pacem
mutuam Habilem inducendi*, & ad bellum
Anno Domini millefimoquingentcfimo un­ contra infidele* pro Chrifti domini noftti fide
decimo , IndlAiooe decima quarta, pontifi­ ufque ad ovili* uniu* firb unius paftoris cu­
catu* sqnAIffimi io Chrifto patris, dc do­
ra conftitutioocm convertendi*, confirma­
mini notui domini Julii divina providentia' vit illos, & no* in deliberatione hac, con­
Eap» fecundi anno nono, die vero Sab­ cilii Confiant lenfi* fanAio, qua finguli* de­
ati decimatertia menfis Decembris : pte- cennii* concilii celebratio prxeipitur, qux
fentes retrofeript» litter» Apoftolic» pre- per anno* quinauaginta, dr ultra fuit pre­
fatl sanAiffimi Domini noftri papx prout terits, ac fpedale juramentum & votum fanin eisdem continetur,fuerunt affixe, & pu­ Aiffimi domini noftri, ac noftrum & aliorum
blicat» in Bafilicarum principi* Apoftolo- dominorum revhrendiflimorum fande Ro­
rum de Urbe , dt tanAi Joanni* Latera- mane ecclefi» cardinalium in Conclavi fu»
nenfis valvis, feu portis, ac in acie campi creationis exiftentium, quo fe omne* Gaul
Flore, dt fic affixa* per longum temporis nobifeum obligarunt, infra biennium a die
spatium dimifimus. Demum copiam ea- ® affumptioni* fu» ad pontificatum concilium
tumdem In loci* fuprafctiptls affiximus, dt celebrare, quibus negligentibu* ad no* ju*
affixam dimifimus contra omne* in eisdem convocandi devolvebatur, dt nobis omni­
nominatos. Et vigore earundem litterarum bus negligentibu* fecundo loco ad impera­
Apoftolicarum fimili modo monuimus, & torem α principe* ■ Poll maturam ergo cum
requifivimus Zaccariam de Arcira Abbatem , ipfi' commiliariis confultationem, invocato
Philippum Decium, dr Philippum Boticcl- auxilio Dei omnipotentis,cum illorum adhe­
lum, ut juxta earumdem litterarum Apo- rentia ac fpe bone adhelioni* aliorum prinftolicarum vim, formam , dt tenorem , pa­ cipum & fidelium ad convocationem con­
tere debeant « & quilibet eorum debear, cilii generali* univerfalis ecclefi» XVI. maji
nos Johannem Bernardi Curforcm. Ita poll miflam S. Spiritus devenimus, quamde
ipfi commiff'ariiÀ procuratore*admi ferunt,
eft Joannes Brangi Curfor.
& etiam nomine fuorum principum eadem
die fecerunt renendum in civitate Pilarum,
& inchoandum Kalendis Septembris proxiC mi futuri, & continuandum ufque quo prae­
Ai Marraritam Auftri* Arcbiiacijjam,
mitia omnia firmiter & folide diffiniantur .
in Belaia inferiori aimimjiraMittimus excellenti» veftre cedulas convo­
tricem.
cationis, quas rogamus faciat per dominia
ifta fereniffimi domini principis archiduci*
Convocationit concilii literal mittant, r
affigi, dc publicari, nunciabitque divinum
fantfif at ecclejiefiutt iitionit jaee
hoc opus Pre lati* omnibus per ifta dominia,
frofonat.
Î|uo in tempore qui tenentur pollinr intercie fimulque ordinare oratore* folemne* fereniffimi domini principis, ad quem etiam
T Llnftriffima Domina colendiffima ; mife- feribimus, quo aAione* ferenitatis fu», dt
X ratione divina epifeopi, presbyteri, dia- excellentur veftr» lint in laudem Dei dt
coni fanA» Roman» ecclefi» cardinales in fplendorem ecclefi», conforme* 'Ili* fac rati fLombardia pro bono ecclefi» conveniente* fimi Domini Cxftris communi* patri*, dt cum
faiutem, At commendationem cum intellihis omnibus curabimus pacem univetfalem
genti* profperitatis dt direAioni* ecclelix DChriftianorum,bellum fufficiens contra perfanA» Dei. Sacratiflimus dominus Cefar ex­
fido* Ismaelltat, reformationem ecclefi» in
cellenti» veftr» Pater, divini,in terris gladii capite & in membri*, ac perennem gloriam
moderator ac fanAe ecclefi» Dei advoca­ facratiflimi domini Celaris, dr aliorum prin­
to* ac defenfor, dc chrlftianiffimus demiqus cipum, qui adjumento erunt huic lanAiffim»
Francorum rex ejusdem ecclefi» primogeni­
reformationi, quam Dominus pollicetur hi*
tus filius attendentes ecclefi» ,ac chriftian» qui In hac ecclefi» refurrcAione partem ha­
rcipublic» fluAuatione* prxfenre* ex nulla buerint · Regamus excellentiam veftranu
re magis provenire, quam ex intermiffione mandet premifla omnia diligenter, dt ce­
celebrationum generalium conciliorum , qui­ leriter fieri, & ex nunc ordinari: feliclffime
bus difeordi» omnes folerent fedari > h*ic- valeat excellentia veftra , cui no* offeri­
fe* , fchifmata , dt errores extirpari, eccle- mus Mediolano XXIV. Maji MDXI. exfiafticus fplcndor deturpatus purgari, Se ad cellentiilim» veftr» excellenti» deditifiimi
nitorem priftinum reduci, Λ intelligentes epifeopi, presbyteri, diaconi fanAx Roma­
not pro hac caufa potiffimum in Lombar- nx ecclefi» cardinale* pro bono ecclefi» in
diam feceflifie: per commi flat iosdt procura- E Lombardia convenientes, ut fupra pr<
ro fe,
rores fuos requilierunt nos, ur inftitutum & fibi adherentibus cum mandaris G.
hoc celebrandorum conciliorum fanAutn & dinali* fanAx Crucis, D. cardinalis Narbofalutate, illorum incuria , quibus maxime id nenfis. F. cardinali* Cufentinus. A Tergo:
curae elfe deberer « obfoietum,ad ufum revo­ Illuftriffim» domine coleodifliaue dominae
caremus , pro prxmiflisomnitas, qu», nunc archiduc iflx Auftrix dec.

CCN-

A**o
Chxisxi
1518*

173
*74 _____
CONSTITUTIONES EBORACENSIS
PROVINCIÆ
A Thuu iHJnt trekiefifcap, <jr legata eireiter annant Danunt MDXVIIL
rtn{Mt, ir fecundant titulum frentalgata.

LIBER

PRIMUS

P R O OE M T U M.

Txtit
apud
VvilkinS
lu. III.
P’K- <»*·
Lx M. S.
penes
Thomim
epilc. Ai·
(aveo.

Hornas, permlflione divina Eborumar- tatis, Ceptem opera mlfericordl», Ceptem
chlcpifcopus, Anglix primas, apoftolic* etiam peccata capitalia cum fua progenie,
Tedis legatus, univerfis & lingulis abbatibusCeptem
,
virtutes principales, Si feptenu,
prioribus, miniftris, leAeribus, vicariis , grati* (aeramenta. Et ne quis per igno­
& aliis ecclefiarum praelatis, ac quibufcunrantiam fe excufet, quin Celat articulos fidei,
que clericis nofttx Eborom provtnci*, fa
quos omnes ecclefic miniftti teire tenentur K
lutem in Domino fcinpiternam. Etfi non­ eos fummaria , ut Cequitur, petftringimus
nullae conflitutiones , perquam utiles a prebrevitate. Sciendum eft igitur, Ceptem fidei
decdCorlbus nollris Ebotum' archtepifcopis articulos perlinentes ad myllerium CanA*
in fvnodu provincialibus per ipfos celebra­ Trinitatis, quorum quatuor pertinent ad
tis . ad confervationcm ccclefiaftic» liber­ divinitatis intrinfeca, tres vero pertinent
tatis fideique munimen edit* tint & legiti­ ad eflcAus . Primus eft , divin* effenme promulgat* , antiquus ramea hoilis ad­
ti* in trium perfonarum indivifibili Trinita­
modum invidens faluti fidelium, obquc id te , juxta illud Credo iit neu»» Deum. Se­
Temper lug get ens mala ,· ac quod poteft no­ cundus eft , credere Patrem ingenitum effe
va priftinis adjiciens , quo plurimos fecum Deam · Tertius eft, credere Filium unigmi.
ad tartara miris in <bes Gngulos artibus Ia
'u» effe Deum . Quartus eft , credere Sfiriborare non définir, ut orthodoxam fidem tu» Hanflum nec genitu» , nec ingenitum effe
evertat, quietem perturbet mortalium, li­ Deum, fed a Patre
Filia feriter frocebertatemque ecclefiafticam labcfaAet : nos dente». Quintus eft creatio coeli & terr*,
igitur tam hujuûnodi moliminibus infidiis·
hoc eft υηιηΐ! vifibiiis & invlfibilis creatur* a
que diaboli, quam malitiis hominum obftarota indivifibili Trinitate. Scitus eft CanAire, atque obviare volentes, ad munimen fi­
ficatio ecclefi* per Spiritum SanAum, &
dei, & augmentum ejusdem, reformatio­
grati* facramcnta, & cetera omnia, in
nemque morum «c defenfionem ecclefiaftic* quibus communicat ecclefia chriftiana ; in
libertatis , de confenfu . & afieniu fufiragaquo intelligitur, quod ecclefia cum fuis Ca
ncorum nothorum, ac pr«latorum, & cle­ era ment is & legibus per Spiritum SanAum
ri noflr* provincia has conflitutibnes fieri omni homini quantumcunque peccatori fuffecimus , quas promulgamus , dt ab omni­ ficit ad falutetn, & quod extra ecclefiam
bus fubditis noflr* Eboracenfts provincia: firAon eft falus. Septimus eft, confummatio
tnuci oblervari volumus & mandamus ·
ecclefia: per gloriam «ternam in eat ne &
. anima veraciter fufeitanda ; & per oppoiiI, Dt fumma Trinitate 6- fide catholica, Άυπι intelltgitur damnatio «terna reprobo­
tjeurgiui Heoill.
rum. Nam alti ieptem articuli pertinent
adChrifti humanitatem. Primus eft, focarIgno antia facerdotum populum précipi­
natio feu vera carnis aflumptio ex lola per
tât in foveam erroris, dt clericorum ftul- Spiritum SanAum virgine gloriofa . Sccuntitia vel ruditas, ( qui de fide catholica-, duseft, veri incarnati Dei nativitas ex vir­
mentes fidelium inftruere jubentur ) magis gine incorrupta. Tertius eft, vera chrifti
aliquando ad errorem perducit, quam ad paflio & mors in cruce fub tyranno Pilato.
doArinam . «juidam enim exteris prxdican- Quarius ell, defcenlio Chrifti ad inferos in
tes non femper loca vifitant, qu» magis anima, quiefeente corpore in fepulcro ,
conflat veritatis lumine indigere, tcllante ad fpoltationem tartari. Quintus eft, vera
propheta qui ait. Parvuli fenarunt fanent, Chrifti refurreAio . Sextus eft , vera ipfius
& eun erat qui frangeret ; 8c alio recla­ ad coelos alcenfio. Septimus ell, ipfius ven­
mante ■ i>uia egeni tb- rauferei fuerunt
turi ad judicium ccrtuTuna cxpeAatio.
aquui , tr lingua earum fili aruit. In quo­
rum remedium diferiminum ftatuendo pre­
Ferte idem.
ci pimus, ut quilibet facerdos plebi prvfidens quater in anno,hoc eft , (ernei in quoAttendant facerdotes, quod cum com·*
libent quarterio anni , die una Colemnl vel munionem facramenti porrigunt fimplicibua
pluribus per fe vel pet alios exponat po­ tempore pafchali, vel alto , folicitc eos inpulo vulgariter, abfque cujuflibet fubtili- (truant, fub panis fpecie cis timui dari cor­
tatts textura fantaflica, quatuordeciro fidei pus Λ fanguinem Domini, imo Chrirtutru.
articulos , decem mandata decalogi, duo Integrum, vivum & verum, qui totus ell
precepts evangclii, fcilicet gemm* chari- fub (pecie facramenti. Doceant etiam cof*

T

dem,
t

175
*

Constitutionis Eboracensis.

176

dera, quod eifdem temporibus Ia calice pro· . miniftratora* immediatorum predeceflbrum — ■ i
ponatur,j non eft
pwwur
en facratnentum
lacxemcniuoi »> fed
ira vinum
vinwn Afuorum, port feftum fandi Marci evangaii- Anno
J 1 purum cis hauriendum traditum, ut facilift* decedentium, er fuper modo, coisinc- Cnbisti
,51®
ter facratnentum glutiant, quod ceperant. tudine, et forma percipiendi fruAus sutuSolis enim celebrantibus fanguinem fob fpe- mnales , e» fupporrandi bnera , ecclefiis pre­
cie vini confecrati fu mere in hujufmooi dicts incumbentia, nonnulli dilfenfionr* muminoribus ecclefiis eft conceffum. Inftruant teri* exort* fuerint, et quvltione* , nos li­
etiam eofdem fumptura ore facramentutn te* fedarc, et omnem ^ucftionis materiam
non nimis dentibus comminuere, fed tri­ amputare cupiente*, dc voluntate» confen·
tum modice forberc pcrfeAe, ne particu­ fu cr aflirnlu preiatorum et cleri holtr* di<rlam aliquam eveniat inter dentium interfti- ccfis in hac facrofanAa fynodo congregato­
tia, vel alibi remanere.
rum ftatuimus, ordinamus, et diffinimus:
quod fi reAores eccleliarum noftr* diceceII. Dc ttxfiitittitniiuf . JabtHxet Tboretby ■ ti* > quaturn ccclefiarum fruAus majore·- au­
tumnales exiftunt, poli feftum ftnAi Marci
Et ne conftitutiones noftr* per r.on ufum evangelift* deccflerint, fruAus autumnales
feu abufum, effcAu ( quod abfit ) cateant & “hujufmodi ccclefiarum executor ibus, vel bo­
vigore, praecipimus in noftra provincia Ε|κ>·
norum cotutndem adminiliratoribus perti­
tum eas futuri* temporibus inviolabiliter
nent atque cedant ad ipforum legata vel
obfervari; mandante* coepifcopis, & fuf- debita perfolvenda»' fruAibus tamen pr»difragancis noftri», archidiaconifque univetii* Ais, )uic prxrogativ* ecclcfiz noltrz liacnoftr* provinci* Eborum , ut ipfas noftta·. tenus obtento , quandlu hujufmodi ecclefi*
conftkutiones, vel per fe, vel per alios, vacaverint, nobis, et fuccetibribus noftri*,
ut jus exigit, publicent & faciant publi­
in omnibus temper falvis. Et quia qui emo­
lumenta percipiunt, etiam onera fubire de­
cari, ac in publicam notitionem deduci, ad
utilitatem communem, laudem & gloriam bent ; volumus er auAoritate pr*diAa (la­
nominis jelu Chrifti; ft.quod annis lingu­ tuimus, quod quicunque redores, feu exelis in viiitationibu» & capitulis generalibus cutcre* vel adminfiirateres bonorum eoper archiaiaconos, dt eorum officiales ccrumdeiB, fruAus autumnales ccclcfiarum
lebrcodn, fiat
habeatur diligens & exhujufmodi percipientes, live ipfas ecclefia*
aAa inqtfilitio ad eftieAum , u: prxmitTas no
per mortem, fpontaneamreiignationem, cefliras conii nut-ones non obfervantes canoni- C fiuneiu , vel privurionen vacare contigerit *
ce puniantur ■
onus offi.iandi dietts ecclefiis pet fe vel afdexi.
1'0* , et alia onera, occatione diAorum fru·,
Auucn majorum incumbentia, uique feftum
Et ne reftores, vicarii , & alii fubditi annunciationis beat* Marie virginis tunc
noftii ignorantiam pr etendere valeant m proximum tequens fubire et agnofceie te­
futurum , injungiinua omnibus & Unguli* neantur: dum tamen hujufmodi fruAu* ad
reAoribus, & vicanis, & capellaoi* aliis hoc fuppetant, cereris majoribus fruA bus
curam animatum habentibus , quod ipfi» contingentibus interim incumbentibus in
cr eorum finguli vetas copia* dc noftris eifdem ecclefiis omnino refervati*
Qpod fi
conftitutionibus prcmitlis inter duos men- hujufmodi fruAus autumnales ad ofticiafe*, a tempore pciin* publicationis carum, t. onera et onera hujufmodi non tuftieiani
dem , ei-> taA», habeant » et tec'piant, et fupportanda, tantum ex aliis decimis cr
eas io omnibus et lingulis articulis obler- obventionibus ad ecclefias hujufmodi intevent, ac parochianis ei fubditi*
..
- luis fingu„
rim contingentibus detrahatur, quantumcutn
iis diebus dominicis publice intiment et ex-D fruAibus pr*diAis ad officiationem et oneponaot, eas ab eis fore obfervandas, fic­ ra hujufmodi fufficcre poterit perimplenda :
ut ipfi vel illi pcetutn u.tionis canonic* vo­ qu* etiam de vicariis eccleliarum noftr*
luerint evitare .
dioecefi», quorum portiones in decimi* au­
In convocatione provinciali habita pri­ tumnalibus exiftunt, volumus obfervari.
mo fept. anno Dumin. M. CCCC. 1 Xll.
'JTilliei Booth.
Idrai farftu*.
Memorand, quod prxlati et cierm in_
prxd'Aa convocatione volunt et concedunt
Statuimus etiam, quod fi ille, qui ecde­
unanimiter quod itf.Au* conftitutionum pro­ fiam tenet penfionariam, moriatur die cue·
vint!» Cantuarlen. ante h»c tempora tentu­
n* , unde de confuetudine archiepifcopatu»
rum conftitutionib. prov. Ebor. nullo modo noftri fjuAus autumni fcquentis ad eum per­
repugantium, feu pi«judicialium( & non ali­
tinent, ut de eifdem proventibus fatisfaciat
ter, nec alio modo annumerentur, dt quod
ufque ad ccenam Domini ejufdem anni fchujufmodi conftirutione* provinci* Cantua- quenti*.
... _________
Quod C aliquo cafu fatisfieri non
tienfu et eff.âus earumdem ( ut prrfcrtur ) E poflint fucceflbri, Inde refpondeat, fi tuent
inrcr conftitutiones provinci* Eboracenfis» talia
" ecclefia
' ~ , quod in oblationibus
......
, vel
prout indiget et decet inferantur, et cunu medietate obventionum conflat, gui perci­
cifdera dc extero fervand» incorporentur» pit _■ pro rata refpondeat ·
et pro jure obferventur.
Jy. h tffeia irckiJitnu yyilHel.
111. Dettnfitluiitt.
Creaefelct.

Cum Inter rcAorcs ccJefiaruui nodi*
dnxccli» et exeeurotes , live benorutn ad-

Fligant itaque reAore* ccclcfiarum pr«fbyteros not* ordinationis» 8c convetiutionis

177

Constitutiones Eboracenses

ni* honeiLr, potentes opere Ac fermone , tentiam recipiant cum faluti> fuerint redi·
Anno uui exemplo vite & verbo doArln* dare Λ turi, cum pœnitcntia non Iit infirmis ini- _
<
Chbisti domino valeant plebem perfeAam, qui cir­
jungenda, -fed innotefecnda : pro furtis At
1518.
rapinis feu damnis aliis irrogatis , iniila
1)1
ca correAtonem parochianorum viglent incedant er, Ac exceffus fubdirorum diligen­ rum folennia non iniungantf rerum reftitutius inveftigenr, & corrigant, qux fuerint fa­ lione pretet initia ) ht ut folet fieri a quibutmiliariter corrigenda. Çxceflu* autem In dam , qui falureiu animaium non quxrunr,
publicam prodeuntes notitiem live fanum fed compendium t-mporalc ; fed ante omnia
archidiaconis vel decanit feu officiali nctftro rem reditui, & damna rclarciri prscipiant
denuncient corrigendos, ad quod juramenti defraudatis .
vinculo afiringantur : . ad hec prxclpiiuus,
ut reAores vel eorum presbyteri ungulis
Grrgnnief Nrmll.
interfuit capitulis, & exccrtus denuncient
fubdirorum, dc denunciations vacationis , At
Ignorantia (acerdotum, ut in!,a ; Prrciexecutions-,, ac alia mandata recipiant, que pimus, ut quilibet facerdus plebi ptxfiden-,
occurrerint, injungenda·
quacuer in an. hoc e fi femcl in qualibet quarB t* anni , dic una folenni vel pluribus , per
Idem.
fe vel per alium exponat populo vulgar :ter, abfque cujullibct fubtilitatis textura^
ReAores ecclefiarum presbyteaos fuis ecfantaftica , quatuordeciin fidet articulos «de­
clciiis non prrficiant, donec ipfos archidia- cem mandata decalogi , duo prxeepta evanconis, vel eorum qfficialibus reprxfentent, gelii, fcilicet gemirur charitatis , fepteni.
de quorum ordinatione , & vita , & fcien- opera nufericordix, leptem peccata niottatia , examinatione habita diligenti, illi, qui
lia fua cum progenie, feptem virtutes prin­
reperti fuerint idonei, admittentur, Sc fticipales, ac feptem grati* faeramenta . bt
pcadiorum quantitas in rotulum publicum,
ne quis a prrdiAis per ignorantiam fe excapituli redigatur ; minus autem idonei, & de cufct, c«pvfitts quatuordccim fidei articulis
quorum ordinatione & vita non confiitenttub titulo congruenti , extera tub quadam,
penitus repellantur : ordinari vero a non fuis
ut fequirur, perftiingimus fummaria brevi­
epifeopis, vel alias irregularitate innodati,
tate, decem onim mandatorum Veteris Tead nos mittantur,
...---------- . rpro
. _ ogrtia,
. — .fi digni fue. ­ (lamenti, tria ordinantur ad Deum, qua· di(i (it cafus , in quo exCcuntur mandata prime tabui* leptem vcrint, obrinenda,
1 ' '
notho officio poflituus de jure dtfpenfarer
ro ad proximum, qu* dicuntur mandata fe­
cund* tabulx . In primo prohibetur omnis
f'. de officio arc hifret by teri
idololatria, cum dicitur. Non habebit l)eot
Idem .
aliénai coram me, in quo implicite prohi­
bentur omnia fortilegi» , et omnes Incanta­
Quia vero exigentibus culpis noftris , frittiones, cum fuperfiitmnibus charaAetum ,
Au» humanis necetlitatibus, cxlefti mitera- et hujufmodi figmentorum. In fecundo man­
tionc-'provifos , frequenter abforbet repenti­ dato, cum dicitur - No» affumet nomen Ltei
na calamitas tempefiatum , orationum fuitut in vanum, prohibetur principaliter ne­
fragiis eft Chrifti miiericordia » & piis pre­ retis univcrfi, ct fecundario omrus blalphccibus invocanda . Ideoque finguli presbyteri
nua , er irreverens Dei nominatio, et pr«cum aeris intemperiem viderint imminen­ cipuc in perjuro. In tertio mandato, cum
tem , non expeftato noftro vel arcbidiaco- dicitur, memento ut Sabbatum /anili fieri,
norum mandato , protinus ad proceiliones Λ
prxeipitur cultus religionis chiitlianx, ad
humiles orationes devotionem excitent fub Dqucm indifferenter clerici ct laici obligan­
ditorum , ne, dum juffionis noftr* auAoritur. Ubi fciendum cfi , quod obligatio ad fe­
tas cxpeAetur , ultra quam expediret) de­ riandum in Sabbato legali, fecundum for­
precatio fidelium prorogetur mam Veteris Tefiamenti «expiravit omnino,
cum c*teris in lege ceremoniis , et fufficit
in Novo teftamcnto modicus vacandi divi­
no cultui diebus dominicis , et exteris diePrxfentis concilii diffinitione diftriAe du- bus- folemnibus ad hoc auAoritate eccleli*
limus injungendum, ut reAore*, vicarii,. deputatis, quibus diebus modus vacandi non
& alii presbyteri curam animarum habentes, eft
" fumendut
'
a fuperftitione Judaica, fed a
infirmos lingulis dominicis, & feftivis die­ canonicis tndrumentis. Primum fecunde ta­
bus vilitent diligenter : caveant autem rebule mandatum eft, Patrem , A* matrem ex­
Aores, vicarii, & alii presbyteri, ne ad vi.
plicite temporaliter et fplrituaiiter honora­
firandum infirmos fe exhibeant difficiles, qua­ re , implicite autem et fecundario omnis
cunque hora fuerint /equifitl ;. quod
li
fa.
homo pro merito fui gradus ex eodem mancete prxfumpferint , canonicam non effu-Edato intelligitur honorandus: in hoc autem
eient ultionem. Nec ficut haAenus a qui. mxndato intelliguntur non folum pater et
bufdam cfi prxfumptum, mittant cum eumater carnaliter , verum etiam fpiritualichart ft ia diaconos ad infirmos, dum ipfi vel ter , ut pater fit prelacus eccleiia mediatus
potationibus vel alii* vohiptatibus carni;
ve) immediatus, mater aurem eccleiia , cu­
vacant; fed perfonaliter infirmos adeant, jus funt filii catholici univerfi. Secundumeft,
At efinfeffiones audiant folerrer , crimina,
Hea occidet : in quo explicite inhibetur omnis
& circumftantias criminum inveftigent, &
illicita perfonx alicujus interemptio «con­
innotefeant infirmis, qux foret pernitent ia j fenfu , ore , verbo, opere , vel favore , impli­
in Jungenda ac iniungant , quod prrai- cite veto omnis injufta alitu jus per foti® Ix fio
Coneil. General. Tom .XXXV.
M
inhi-

179

Constitutiones Eboracenses

18O

*idia,lra, accid'), avaritia, gula, & lu­
inhibetur; fplrltua liter vero occidunt,qui non
Anno rfftciunt ; indigentes limiliter occidunt, qui xuria · Ec eft fuperhia amor excellenti» pro­
Cnbisii detrahuut, vel qui innocentes opprimunt ec prie, de qua oriuntur jafla ntia , oftentai1518.
51®·
confundunt. Tertium mandatum eft, a*«_ t:o, hvpocryli*, fehifmata At-fimil'a. Invi­
meeebabertr ; in quo explicite inhibetur adul­ dia vero eft olium felicitatis alienat, de qua
terium , implicite veru omnis fornicatio, oriuntur derraflio , murmuratio , ditfenfio ,
ou* explicite prohibetur in Deut.XXill. ubi
perverfa judicia, « timilia. Ira eft appe­
dicitur, nae erit meretrix de fittabui lfrael,ne. titus vlndifl* & nocumenti alieni, queeutn
?>ue feortator de filut hrael ; inhibetur etiam
perfeverat in corde, fit odium, de qua-,
n eodem mandato omnis commixtio viri, dr oriuntur perfecutiones verborum , dt faflomulier is,quam bona matrimonii nonexcufam; rum, plag* , homicidia , & fim lia. Accidia
omnis etiam voluntaria pollutio prohibetur, eft tedium boni fpiritualis, ex quo homo
quocunque modo fludiofe vel voluntarie pro­
nec in Deum, nec in divinis laudibus delecurata . Quartum mandatum eft , Nm furtum ’flarur; ex qiu fequitur ignavia, pufillanifacter , in quo explicite prohibetur clandefti- mitas, defpcratio dt fimilia . Avaritia eft
na contreflatio rei alien*, invito domino;
__ _______ amor
____ mobilis
___ _
immoderatus
& immobilis afimplicite vero omnis injurofa, feu ner frau B fluenti* , vel illicite acquirendo, vel illicidem , feu per ufuram, feu per violentiam, re
te detinendo, ex qua oriunrur
oriuntur fraus, furfur­
feu per metum rei ufurpario aliene. Quin­
tum, facrilegium, limonia, & omne turpe
tum mandatum eft , Hm loqueritcontra fra­ lucrum. Gula eft immolerait·* amor deletrem tuum, five proximum fal/um t eftimo- Aationis fecundum guftum in cibo dr po­
nium ; in quo explicite prohibetur falfi re- tu ; in qua quintupllcirer peccatur, videli­
flificatio ad nocendum, implicite autem fal- cet in tempore, quando comeditur nimis
fa teftificatio ad indignum contra merit-,
mane, vel nimis tarde, aut nimis aflidue ;
promovendum; in quo etiam mandato omne
irem in qualitate, quindo queruntur ciba­
mendacium, fed perniciofum pr*cipuccon­ ria nimis delicata , irem in quantitate, otian­
demnatur. Sextum mandatum eft, Honcon- do nimis comeditur aut b'blrur ; quod eft
cuptfcet domum proximi tui; fupple cum ejus
viliftïmum genu* gul»; & eft nimium in ci­
z
injuria ; in quo mandato implicite prohi­ bo Sc potu quando corpus aggravat, vel
betur cupiditas pofleflionis immobilis, ca­ quando impedit fenfum interiorem, aut ex­
tholici prxeipue cujufcu.ique. Septimii πκ. teriorem , feu quando I.Td:t corporis fanimandatum eft ,
defiderabir uxorem pro C tatem , irem In aviditate Se voracitate; <V
ximi tui, fteque Cervum, neque ancillam, ultimo, in curiofa alimentorum preparatio­
non bovem, non afinum , nec omnia, qua il- ns pro gul* delicii* excitandi* · Que quin­
hut funt, in quibus omits cupidkas pof- que continentur in hoc verfu : Prrpropere,
feflionis alicnx, quant^pfld res mobiles, con­ laute, nimis ardenter, fludiofe: luxuriam
demnatur· Hiis aurem decem mandatis funon oportet norificare, cujus infamia aerem
peraddit evangelium duo, videlicet dilcflioinficit uni verfum. Septem vero virtutes prin­
nem Dei, & pioximi ; Deum diligit, qui cipales, funt fides, fpes, charitas , qu» or­
prxd-fla mandata ex amore, Ac non timore dinantur ad Deum, At ideo rheologies ap­
purn» bene cullodit ; proximum autem deoet
pellantur; prudentia, temperantia t juQitia ,
quilibet diligere, bcut feipfum. Ubi hrc
& fortitudo, per quas ad feipfum dt proxi­
particulayiriit non dicit *qualitatem,fedconmum homo ordinatur. Et eft aflus prudentiae
formitatem, ut videlicet diligas proximum bonum eligere; aflus juftiti* refla tacere,aflus
tuum, ad qued teipfum, hoc eft, ad bonum, aurem temperantiae non obedire deliciis, aflus
& non ad maluin ; & quomodo teipfum, fortitudinis non dimittere bonum agendum an­
hoc eft, fpiritualiter, & noncarnaliterfe-Dg'>ftii*,*i>rmoleftiisqiiibuscunque.Etdicuncundum quod carnalitas vitium dicitur: item
qi
tur h* quatuor
virtutes cardinales ; hoc eft
quantum teipfum , hoc eft, in profperitate, principali
Tes, quia iftis , quatuor plures alis
À adverfitate, fanitate , & infirmitate:
funt fiibjefl* ; de quibus, quia pro firopliitem, quantum teipfum, refpeflu tempora­ cibus laboramus, ad prefens amplius non
lium , pro tanto, ut plus diligas omnem
tradamus. De feptem grati* facramentis fuhominem & Ungulos , quam affluentiam tempradiflum cft in fuo loco.
£ oralem: item, ficut teipfum, pro tanto,
F7. De officio vicarii. PPillielmui
t plus diligas proximi tui animam, live
Crenrfeld.
anim* falutem «ternam , quam propriam
tuam vitam temporalem: ficutetiam anim*
Vicarii autem per frufluum fubtrafl'ooem
tu* vitam debes proponere vit* carnis tu* :
cogantur in fuis vicariis refidentiam facere
item, qualiter te ipfum, ut videlicet omni
perfonalem. Kcligiofi autem ad vicarias ec­
homini in neceflitate fubvenias, ficut ti­ ciefiarum , quas habent in proprios ufus,
bi velles in neceflitate confimiliter fubveni- vicarios nobis idoneos rrprcfentenr, alioti. H ec enim omnia intelliguntur, cum di-£ qui
iuin , taxatione vicariarum prehabita , de
citur, Diltger proximum r*«M &c. Sex auillis
illis curabimus ordinare.
tem mifericordi* funt opera qu* ex evanIdem .
gelio M itthei patefiunt,
funt pafcere
famelicum, potare finement, bofpitio re·
Cum autem repetitis vicibus in synodis
ftpere peregrinum, vtfltre nudum, vifitere duxjpnus ftaruendum, dt ante lingulas ordiinjirmum , confolabt etreeri mancipatum.
num celebrationes folenniter commonendum
Septimum ex Tubia colligitur quod eft,/?- ut teflores in fubdlaconos dt vicarii inpref titre corpora mortuorum . Septem vero pec- sbyteros per interftitia tempotum « canocata capitalia funt, videlicet fuperbia, in- nibusdiffinica fe facerent ordinari ; qola ta­

men

Anno

181
ιμβ.

Constitutiones

men hadenus inde rarus (rudus provenit,
D: impunitas contemptum pariat amplio­
rem , decernimus, nondum ordinatorum bencficia (equeftrarl ; de coetcro liquident ad­
mittendi frudu* beneficiorum non perci­
piant, donec fuerint in facri* ordinibuscorv
ftituti.

Eboracbnsks.

182

ad agnofeend. dc caulis matrimonialibus hujufmndi, dt eafdem terminand. committunt
indebite vices fua», dt fic tam officiale*,
quam cullode* pr«didi, per fe dt fuo» infufficiente* commiifario*, ut prsfcrtur, de
cauli* matrimonialibus dt divortii nedumr.
cogoofcere, fedeti->m intuitas fententias &
multipliciter indtfcrera* ( quas indiffintiva*
Kl Z. Dt fxflultad». Ut*.
afferunt j profert e prafumunt βι periculofiu* promulgare, cx quibus nedum gravia
fcandala animarum comperimus , no* Johan­
Quia per falfas excogitatas exceptione*,
qua* advocati plerumque opponunt, jura~
nes archiepifcopus, de conienfu & conii lio
partium pervertuntur, firmiter inhibemus ,
firffraganeorum noftrorum, dt cleri noftrl
in confilio noftro ‘provinciali congregato­
ne quis advocatorum ad patrocinia admit­
tatur , nifi prius juret, quod caufam injurum, volentes hujufmodi fcandalis viam prsftam ex certa fciencia non fovebit, ncc fal­
eludere, , dt quantum cum Deo poflumus,
li* allegationibus vel probationibus utetur B periculi* obviare , fandorum patrum veftigiis, Ac facris canonibus inhrrcntes . u•d juftitiam perimendam , vel jufium judi­
cium declinand. Qui autem in caufa matri­
niverlis dt lingulis archidiaconi*, decanis,
moniali falfa* exceptiones tnalitiofc oppo­
abbatibus , pr*politi<, dt alii* viri* ecdenunt , vel opponi procurant, vel qui in cau­
fiaftici* quibufeunque noftrarum civitati* ,
fa matrimoniali, vel ubi de exheredatione
diceccfis, dt provincia Eboracenfis, jurifdiagtur, falfutn fcienter perhibent teftimodioncm eccicfiafticain obtinentibus , dt eo­
nium , vel id fieri procurant, vel telles Iu bor­
rum officiabbu* , & fpiritualitarum hujufnant , excommunicationi* lententis fe no­
modi cuftodibus feu deputati* dt depuran­
verint fubjaccre .
\
dis interdicimus dt firmiter inhibemus, ne
videlicet archidiaconi ipli, abbates , prepo.
INCIPIT I.ÎBER SECUNDUS.
fiti , feu alii Iiiprad>di aliquos in officia­
les , feu cuftodcs hujufmodi cum poteftate
I. De’ juJiair· Kf-fi/Zir/arac GrtttrfeU·
decaufis matrimonialibus, did.vvrtii ( quoad
foedus ) cognofcend i pixficere dt deputare,
Quia cauf* plerumque matrimoniales
feu eis vice* fua* in hac parte committete
ali» per indiferetos examinatores periclitan- prxfumant
----- '--------- , —
vel‘ ipfi
‘~r· officiales
■a:~· ·1— rfeu
— cuftodcs
— -■*—i-tut , dc diutius protrahuntur, volumus, ad cognofcendum de caufis buiufmodi aliqui­
quod in fingulis decanatibu* fex vel qua­ bus vel alicui, aliis, feu abi, quam viti*
tuor fide digni eligantur & difereti, qui te­
idoneis, providis , Sc iide^d ignis, habentille* pioducendo* diligenter examinent, dc tibu* juris peritiam, vel falcem competens
dida Ungulorum integre dc fideliter redi­ exercitium de caulis hujufmodi judicand'*,
gant in fetipturam, non ( ficut fieri con- committant, feu aliquis eorum committat,
luevir ) feribendo , quod cum aliis concor­ quomodolibet vices fua* , feu per fcipfos alibi
det , vel per omnia idem dicat cum tali* quam in capitulis per eofdem celebrandis hufit ob'eurita* reprobanda . Ad hrc fe obli­ julmodicaufa* diffiniant vel decidaqt, fed pu­
gent vinculo facramenti, falarioad hoc ei* blice in eisdem capitulis pronuncient , q>*
moderamine archidiaconi dt capituli con­ duxerint ftatuenda fub poena (quoad ipfo*
archidiaconos, decanos, prepontos , dc adituro.
lio* viros ecclefiafticos, quocunque nomlDe juJitui. JtbtHHei Thtrttby.
— ne cenfeantur , iuri«didioncm feu poreftaUicm tibi venditantes hujufmodi officiale*
feu cuitodes deputandi ) fufpenlion s ab of­
ficio, & quoad hujufmodi officiales feu cu­
Quia nonnulli archidiaconi, decani, ab­
bates. & alii viri eccleliaftidi, jurifdidio- ftodcs» vice* fua* >n prxmifli* aliis infuffinein cccleiufticam dt cognitionem caufa- cientibus committentes , dc quoad hujulmo­
rum matrimonialium fe habere praetenden­ di commiflarios infufficientes, de eos infufficicnter & fcienter admittentes , & de cau­
tes, caufas matrimoniales (qu« inter alias
Caufa» ut pote majores & per dilcrctos judi­ fis cognofcentcs, majoris excommunicatio­
ces diligenter tradar! deberent, dc matu­ nis fententix ; quas quidem poenas prxfenrius terminari ) perfonis fimplicibus dc in— ti conftitutionc, ut premittirur, promulga­
dite retis examinandas & diffiniendas moder­ tas, omnes de lingulos, qui prcicnti connis temporibus indifcrcte , contra canoni­ ftitutioni vel ftatuto fcienter vel ignorantia
cas fandi ones , dc fandorum patrum in­ crafta & aftedara , vel fupina contr-ire,
ditura committere , hujufmodique perfo­ ptxfumpferint , dc eam cum efflMu n>m
ras infufficientes, dc quandoque laicos in p fervaverint , prout fuperiu* diibngu’tur,
officiales, commiflarios, feu cuftbdes, cum c dt plenius declaratur incurrere volumus ifioteftate de hujufmodi caufis martrimonia- pfo fado , fententias vero Icu pronuntiatioibus cognofcendi, prxficere dc deputare nes in caufi* quibulcunque matrimonianous
prxfumunt, inanimarum fuarum grave pe­ vel divortii, contra jirarfentis condituilonis
riculum , & rei public» prxjudicium perni- tenorem quomodolibet divulgatas, decerni­
mus irritas dc inane* , eafque omnino viri­
ciofum, ipfique officiales , feu cuftodcs, ut
prxmitt.iur, deputati, perfonis aliis infuffi- bus vacuamus , ut nulla lententia ab hujuf­
pentibu» & imperitis ( etrain interveniente, modi perfonis prolata , nomen habear Jcnttonnunquain nutabili quantitate pecunia ) tentix vel ctfcdum. Salvi» Icmpcr conftiM 2
tu-

t ji8.

9

i83
• ■
Anuo

Constitutionis Ebomceusis.

i8<

•S
tutionlbus bon· memori* Othonis, apoftobemus , ne quis In ecclefiis , aut eorum por.
dudun> le Ang|ia legati; de hu-A «·«·«
cqimeteriii, vel alus locis facris jf
jufmodl caularum cognitione quondam prono·»» diœcjfis
& fettivis,
■celis diebus dominicis Λ
M
foium retuar venalium teneat, vel rnercaM1*··
tum:«nec ultam in eis negotiationem exer­
*
per pr*miflis edicis > quibus non intendi­ cere pnrfumar, nec placita fercularia teneantur m eifdem, nec in ipiis fiant filia­
mus in aliquo derogare, fed ea volumus &
tiones, fagittationes , vel ludi, qui caufam
& cupimus obier vari.
vel occationem pr*ftare poferint peccati,
ditfentioi*, odii, vel pugn* , fed quilibet
kVillclmer Bootb.
catholicus illuc reverenter accedat ad orandum, φ peccatorum veniam humiliter
AuAoritate hujus concilii (latuimus & or­
implorantium.
dinamus , quod nulli decani rurales infra
dioecefira& provinciam Eboracenfetn aliquas
idem .
caulas matrimoniales, live divprtii, diffa­
mationis, violationis fidei, five perimii, _
Et quia f*pe contingit, quo! quidam in
decimarum , oblationum , mortuariorum , °
fandiorum vigiliis conveniunt in ecclefiis
aut alias quafcunquc ad inftantiam partium
aut partis motas five movendas, dumtaxat (qui divinis ibidem deberent vacare obfequiis) vel in exequiis defundiorum pro aniper literas fuas citatoriaies, aut alias co­
mabus defunAorum hujufmodi fuppliciter
ram Ce trahant, aut cognofcant in eifdem,
fub pœna quadraginta folidorum fabric* oraturi, qui verfi in fenfum reprobum, lu­
eccleii* illius loci cathcdralis five dioece- dis noxiis dt vanitatibus & quandoque pe­
ioribus frequenter intendunt , Deum Sc
fis , dt illi , qui dtâum decanum in pr«mif·
fanAos, quos fe venerari fiinulant > gra­
lis culpabilem inde accufare, dt caufam
illam contra ipfum profequi voluerit ( fi viter offendentes, & in defundlorum ob~
fcquiis de domo ludius & orationis, domum
ipfe decanus inde convidus fuerit) «qua­
riius faciunt & excetfus, in animarum fualiter dividendorum & diftribuendorum.
rum periculum perquam grave diftriAius in­
IL De fore competenti . Georgiur Uevill. hibemus, ne aliqui venientes ad hujusmodi
vigilias 8i exequias , prefertim in ecclefiis
Dierum invalefeens malitia qua mundusC hujusmodi
‘
, ludos, aut turpitudines
‘
, vel' alia
1 i
errorem—
vel
peccataJducentia
faciant,—
vel
in deteriora jugiter labitur , hominum men:in
--------------' ~~
·—
1
tes in aporiam facit nequitiam profilire: exerceant quovifmodo, fed quilibet ftudeat
fic veniens humiliter & devote facere, pro­
unde noftr* provinci* Eboracentis nonnulli
aliis malignari conantes, brevia regia de pter quod hujusmodi vigili*, dk exequi*
computo feu de tranfgrellione , vel alia_ fuerant ordinat* , omnibus & fingulis redocontra illos, quibus nocere defiderant, ad ribus & vicariis, ac aliis quibufeunque,
beneficia ecciefiaftica obtinentibus, firmiter
extraneos comitatus, in quibus fui nunquam
adverfarii fuerunt, nec contraxerunt , vel injungentes, quatenus infoientias & exccffiia hujusmodi in fuis ecclefiis .coemeteriis,
deliquerunt ibidem , bonave admihiftrarunt
inibi cujufeunque, fraudulenter & malitio- dt locis Deo dedicatis , per fufpenlionis dk ex­
fe impetrare prefuniunt, & ideo contra eos communicationis fententias fieri & exerceii
ignorantes clam profequantur in iliis , quod canonice inhibeant, & compefcant, fub poe­
utlagantur , vel foris banniuntur a regno. na viginti folidorum , quos ab ipiis udiori­
Unde cum proceffus & fententi* contra i- bus, vicariis, dt bénéficiât is ( quotiens de
gnorantes À taliter indefeofos habiti a ju- Dquando
quando cirça exeeutionem hujufmodi conftirutionis :in
r» merito reprobentur, nec Iit malitiis ho- "----=
- premiflis vel aliquo pr*mitlbrum ipfos conftiterit negligentiam commiminum Induigend. ftatuimus, ut quicunque^
Clerici vel laid in noftra provincia talia fur- (Life) fabric* ecclcfi» noftr* cathedralis vo­
reptitie, fraudulenter, vel malitiofe de ce­ lumus applicari, perpetratoribus didloium
exceftuum ingreflus ecclcfi* cujus honeftatero, ut premlttitur, impetrantes dt pro
fequentes , facientes , procurantes, vtl tem polluere nitebantur, (it eo faAo peni­
tus inrerdidtus, dt ipiis ad audiendum divi­
ad ea impendentes fcienter confenfum, au­
xilium, confilium, vel favorem , aut ea ra­ na officia Λ (aeramenta ecciefiaftica perci­
ta habentes nomine fuo faAa , majoris ex­ piendum aditus non pateat in eadem, quocommunicationis incurrant fententiam ipfo ufque fatisfecerint de comandis.

fiAo.
Exeeutte ejuidem eouflttutunit.

IU. De ferite . Jobtteer Tboretbj
Animarum faluti profpicere cupientes, E
initium ordimur de verbis Chrifti, qui fanflam ecclcliam domum fuam peculiarem,
non negotiationis , fed orationis domum vo­
luit nominari ; volens negotiationes ( iiu.
quibus quilibet nititur ut communiter dici­
tur, proximum fuum decipere ) ibidem ex­
ercere , vendente’ & ementes ejecit de tem­
plo, ne domum fuam heerent domum frau­
dis , dc fpeluncam latronum . firmiter iclii-

Thomas permiffione divina, dec. dileAo
filio decano noftro de PontcfraAo falutem,
gratiam, & benedictionem. Decet,domum
Dei
—■--··
fanditudo, ut cujus in pace faflus eft
locus , ejus cultus cum debita veneratione
pacificus habeatur. Nullus itaque fecundum
canonicas fanétiones, St etiam conti itu tiones, per nos nuper de confenfu cleri no­
thi editas, in cccleliia, vel earum portici­
bus aut ccemeieriis negotiationes, nundinas,
aut fora exercere prslumat , fed omni, in

cis

,85
Amuo
Cmbiiti
ιρβ.

, Constitutiones Eboracenses.

i8<$

.
ei» tumultu, & fxcalarium judiciorum (Ite- . dualem con^Biiant, & divini, obfequ is In
pitus penitus conqu'efcant, nulla Inibi cau- eadem facieWis vel faltem miff* parochia- ..
L
fa pgt uiccu agitetur, fed fini loca eadem Ii inteifint,dc ea ibidem faciant, dt au*3*
omnino a lalcorum cognitionibus aliena. diant , qu* filiis ecclgli* conveniunt cat holie*, dt falutem animarum icfpiciunr tub
Sane difplicenter audivimus, fama publica
poena excommunicationis fuperiu, recita­
divulgante, quod in ecclefia parochial) de
te . Et Ii quos monitionibus tuis rebelles
Whltgifte , noftra dioeccfis, porticu , & coe­
vel contrarios invenefu, cites peremptorie
meterio ejusdem, ufb» malui irrcpfit Λ con·
co,dvm quod compareant coram nobis ubi­
ftjctudo, quin verius corruptela inolevit,
cumque tunc fuerimus In noftra dioccefi
quod nonnulla diverf* conditioni· perform
ceno die juridico fibl per te in hac parte
divini mandati,quo fabbata fantificarl pr«ftatuendo nobis fuper commlflis prvmiifa con­
cipitur, totaliter immemorei, diebus feftivis,
cernentibus ex noftro officio objicienti, re& prccipue dominicis (qui utriufque juris
fponluros faAurofque ulterius dr recepturos
fanAionibu, in laudem Dei creatoris, om­
quod juftitia fuadebit , & qualiter prxfcn,
ni folemni devotione, ad peccatorum ex
mandatum noftrum fuetis exccutu, opporpiationem, devotis orationum fuffragiis a
Chrifti fidelibus funt explendi) procurante I tuno tempore nos dtftinAc & aperte cer­
bonorum omnium inimico, celias erigunt,
tifiée, .
& diverfa mercimonia venditioni publica
/K. Dt jure jurtnJo , Wilhtlutui
exponunt, mercata rerum venalium com­
(àrcuejelei.
muniter tenent, ât exercent, dt diverfos
contraAu, illicitos inibi ineunt, dr plurima
(Ilum autem abufum penitus reprobamus,
inhonefti ibidepi committunt , qua dedecent
quo religiofi a clericis ad beneficia prxfcndomui η De>, ex quibus perjuria , dillentione,,
tati ante inftitutionem obtentam fidelitatis
rixa , contentiones, dr alia pericula di (candal.j gravia funt fecuta. Intelleximus etiam, exigunt juramentum; qui autem tale factamentum prxftitcrint, beneficii, ipfis fe no­
quod nonnulli parochiani illius parochia,
verint privando», nec cxaAores relinquimus
Chrifti dr ecclefi* filii degeneres, hujtifmoimpunitos, cum limoniacam contineant pra­
di diebus dominicis dr feftivis a dida ecvitatem .
cieiia ac divinis officiis, dr poti (fime mitfa
parochiali in eadem ecclelia celebranda,
Jobeuet Keutft.
perperam fe fubirahunt , dr abfentant , nec C
hujusmodi obfequiis, quibus tam ad oran­
Statuimus, providemus, decernimus, dr
dum adede debent, dc ad audiendum etiam
expofitiones jejuniorum dr dierum fetialium , ordinamus , q iod presbyteri, etiam cantuarias habentes, dr alii faerrdote, , propriis
quam alia mandata canonica & injunAa fafumptibus vel annualibus fullenrati, in no­
iubria cis extunc per curatos fuos exponen­
ftris civitate, dioeceii , dr provincia divina
da inreretfc curant, quin verius, Del ti
more poftpofito & facrofanA* ecclelix ma­ celebrantes proximo die dominico feu feftivo port admilfioncm fuam ad celebran­
tris fu* reverentia abjeAa temporibus hu­
dum in eccleliis, capellis, vel locis alii,
jusmodi celebrationi, divinorum obfequiodivino cultui difpolitis , jurabunt , taAis
rum negotiationibus, potationibus, comfacrofanAis Dei evangelic, , coram reAorimeifationibu,, ac aliis voluptatibus dr inbus, vicariis, vel aliis locum eorum tenen­
folentiis prohibitis inliftunr, conclamationes
tibus, quod ecclefiis, dkcapellis curatis vel
intolerabiles faciunr, in divin* tnajeftatis
oifcnfaru, divinorum obfequiorum impedi­ locis aliis, in quibus celebrabunt, eorummentum, devotionis popularis fubtraAio- Dve reAoribus, vicariis, feu ipforuin vices
nem, animarum hujusmodi delinquentium gerentibus nullum omnino interant praejudi­
grave periculum, aliorumque Chrifti fidelium cium five damnum circa oblatione, , por­
exemplum perniciolum. Nos igitur ipfius tione,, decimas, obventione,, trentalia ,
doArinatn, qui vendentes & ementes a do­ denario,, pro requefti, live legatis mortuorum,
vel alia jura, quocunque nomine cenfeanmo Del legitur ejccitfe, fequentes, ac volen­
tes hujusmodi erroribus dr infolentlis falu- tur , imo quatenus in cis eft , eofdem rebrucr obviare,tibi mandamus quatenus ad Aores , vicarios dt eorum locumtenente,
fervabunt indemnes in ptxmiftis & lingulis
diAam ccciefiam perfonaliter accedens fir­
miter inhibeas, dr publice interdicas omni­ prxmitforum . Jurent etiam fpecialirer ihAi
bus fubditis noftris partium prxdiAarum , facerdotes , quod odia , fcandala , rixas,
ne quis, conditionis cu jufcumque exiftat, cel­ contumelias, vel contentiones inter reAolas in dida ecclelia , porticu , vel coemeterio res, (St vicarios ac eorum parochianos nul­
ejusdem de extero erigere prxfum.it, aut in lo modo fufeiteot , foveant , aur (ullineant,
eisdem locis, vel eorum aliquo mercimonia quatenus in qi, erit, imo conco diam nuvenditioni exponar, feu mercata aliquarum E triant 4 confervent inter cos. bit pixfati
Terunr venalium teneat , vel aliqua, emptio­ facerdotes infra civitatem, d ercelim, & pro­
nes vel venditiones exerceat fub poena ex­ vinciam noftras divina non celebrent, fed
communicationis maiori»,quam in contrave­ ei, exprefse interdicatur, donec ptxftnerint
nientes per te fervaio legitimo proceffu in prxmiifa juramenta , vel per eos non dete­
eventu volumus fuirninart. Moneas infuper, rit, quo minus prxftiterint , dk fi celebrare
& efticacitcr inducas omnes dr fingulos paro- prxfumpferint, prxter poenas alias, qua,
lo­
chianos diA* ecclelix, quod certante impedi­ canone, inducunt contra célébrâmes
mento legitimo diebus feftivis, <V prxlcrtim cis interdiAis , irregularitatem i uc u i r « n ' , ii
dominicis ad diAatn ccciefiam fuam paro- coram fuis ordinariis luper ptcimlh, fue­
rint

187

Constitutionis Eboracensbs.

188

rint convlAi. Tnfuper tandiu eis interdica- . ufus convertendorum ; fi clerici fuerint.
Anmo (ut divinorum celebratio, donec fuerit cum^iinr interdiAi : fi laid excommunicationis Anno
Ciaitrt
infis fupra hoc legitime difpenfatum. Remajoris fententias, quas in eos ferimus in
tjtS.
*S*®
dores vero & eorum locumtenentes pJxdihis (criptis, ipfo faAo incurrant. Laid eAi debent benigne recipere juramenta pretiam nihilominus inteftabilcs fiant, quarutn
<iiAa, Arde hac ooftra conftitutione ad me­ fvntentiarum relaxationem nobis fpecialiter
moriam pratentium & futurorum copianu. refervamus. Si vero religiofi fuerint > vel
in dignitatibus obedientiarum feu officiis
habeant in fuis eccleiiis.
quibullibet conftitup, cifdcm ipfo faAo, fi­
K Dr atppell/ttiouibur . Willielmut
ne fpe reftitutionis , prxfentis conftitutioCrenefelJ.
nls auAoritate priventur, &a celebratione
divinorum & exeeutione fui ordinis fufpenli
Exigit perverforum maligna protervitas,
maneant, donec rioftrum & (uccelforum no.
qui captiofis infidiis maternos lares, quan­ Urorum gratiam promeruerint obtinere .
tum in eis eft, deprimunt , lacerant fun­ Quam conftitutionum cum fols poenis tam
ditus, & fubvertunt, ut competentibus re­
in futuris caulis, & negotiis, quam adhuc
mediis eorundem malitiis effrxnatis circum- ° pendentibus , locum fibi volumus vendicafpeAius obviemus, prxfertim cum eos obre: hxc etiam a lingulis libertatem prxnebulaverir excitas, quod propriam & ir­
tendentibus diftriAius prxcipimus obfervari.
reparabilem ruinam non fentiant, dum mattem'confundere cupiunt & prxfumunt.
INCIPIT LIBER TERTIUSCum itaque Eboracentis archiepifcopus, Anglix primas, prxter Romanum Pontificem in
7. De vite 6· boH'flete clericorum ·
ipiritualibus fuperiorem non habeat, ac iKKillelmui (IreuefelJ.
pfa noftra Eboracentis ecclelia honore pri­
mati» illuftrelur, & gaudeat plenius, ut
__________r , _& univetfi, quiReAores eccleliarum
eft notum; hac facra fynodali conftitutiobus incumbit regimen animarum, plebes fi­
ne proinde duximus ftatuendum, ut nui'' commi(T«s exemplo bonx converfationis
... ,
bi
Ius clericus vel laicus, fecuiaris vel reli­
verbo exhortationis, in fidç reAa Arionis
giosus, feu etiam univerlitas quxeunque,
moribus diligenter infimant & informent;
cujufcunque
fit dignitatis
,
... ,. officii,
—- . ordinis
.ut autem liberius & efficacius officium imftatus, profeffionis ,K vel etiam conditionis,C pleant exhortantes , univerli, curam ha­
in caufa, lite, vel negotio cujufcumque rei bentes animarum, ecclefiafticis Officiis, dfc
nomine, vel ipfius occatione in noftris-dicealiis bonis ftudiis fe exerceant , orationi­
bus & IcAionibus vacent jugiter & inten­
cefi Ac provincia exiftentis , fitx aut con
fiiiutx, vel etiam in quacunque alia ciufa
dant. Sint' autem pudici, virtutum opera­
tione prxclari, humilitate prrditi , pacifi­
vel negotio, jure cujufcunque aAionis, of­
ficio judicis feu quovis alio colore motis, ci, evangelizantes pacem , annunciantes bo­
num, dilfenliones, rixas & fcandala refecanqux vel quod ex noftris dioecefi vel pro­
tes, ab illlcitjs fpeAaculis fie abfiineant At
vincia trahit originem, feu cujus nomine
ptxcipue a duellis, torneamentis , fcutis ,
reus in noftris dicefefi & provincia forum
& aliis, quibusfanguinis effufio poterit for­
fortiri poterit quoquomodo, quocunque lo­
midari, tabernas Ac inhonella convivia non
co agi vel convenire contigerit curi* Canfrequentent, extranearum fugiant confortuarienli pro ipfius tuitione vel alias, diretia focminarum , Ac omnium , ex quarum
Ae vel indireAe, per fe vel per alium,
cohabitationc finiftia fufpicio poterit exo­
fuo nomine vel alieno provocet vel appel­
let, feu archiepifcopo Cantuarienfi , offi-θ riri.
ciali ejufdem cuti», feu etiam cuicunque
alii auAoritatem cujufcumque eorum , non
ex delegatione apoftolica, prxtcndenti, in
Sicut via prebvterorum a vita vulgati
huiufmodi appellationibus vel procuratio­
nibus obedianr quovis modo, feu mandata dtbetefle femota , ita decer ut in habitu Ac
alicujus prxdiAorum, cujufcunque tenoris Ac in incefiu a exteris diftinguantur. Procxiftant, aliqualiter exequatur. Qui quidem pterea inhibemus ne cappis manucatis vel
contrarium fecerint in aliquo ptxmiflorum, aliis indumentis levitatis, vel la ici vix tyovel. eifdeiu faAo vel verbo confenferint, tam prxtcndentibus utantur pubUce cen­
confilium, vel auxilium prxftitcrint, poenis tra confiitutionem concilii generalis, aliofubiaceant infraferiptis. Si clerici fuerint, quin hujufmodi indumenta fabricis ccciefia.
& dignitate prxditi, vel in officio cohfti. rum, ubi degunt, vel quibus defetviunt,
tuti, locum dignitatis At officii amittant, applicentur.
& fiant incligibiles ipfo faAo ; fi alias beneficiati, fuis beneficiis , nulla etiam mo- E
Joeaue' Kempe.
-K
,
nitione prxmifla , fint prxfentis conftituItem, Sacerdotes* prxdiAi &. alii presby­
tionis auAoritate privati. Si non bénéficiât·,
ad nullum honorem ecclefiafticum ordinis teri curati fuis vacent libris ; tabernas, fpe.
Aacula , cellulas mulierum fufpeAarum, vel
vel beneficii admittantur. Si advocati vel
ludos noxios feu prohibitos , fub poena fufprocuratores , prxter poenas fuperiores ,
penfionis a divinis , nullatenus exeiceant.
poftulationis At procurationis officium cum
nota infamix perpetuo fibi noverint interdlAum. Si collegium vel univerlitas, cunu,
tnillione bonorum pro noftro arbitrio in piot

A

«INW

189
Αμμο
Cuti «τι
ijt8.

Constitutiones Eboracrnses.
Jobuuuet Tborerbj .

. vel alibi falarium recipientes, ad refiden^dum in fuis beneficiis juxta juris exigentiam Anmo
vocentur, dt per fubtradionem fruAuum Chxisti
ijiU.
hujufmodi beneficiorum fuorum per locorum
ordinario* compellantur, nil· privilegiis apoflolicis muniti, vel alia* ab eorum ordina­
riis fvfficienicr licentiati reperiantur. Et
Î|uod citatio live monitio io valvis ecclefi*
ive beneficii hii)uftnodi publice ptopolir.t,
& in feriptis affixa , in eo cafu peteque va­
leat, ac (i citatione live monitione perionaliter fuerit apprchcnfu*.

Item jcumomni, jaélantia lafcivi» corpo­
ralis a facro ordine fieri debeat penittn aliena ; a facris canonibus & fanÂis patrw
bu* proinde prohibetur fub panis gravibus
& cenfuris, ne viri ecclefiaffici in facris or­
dinibus conilituti , potiflîme facerdotes ,
quorum gertus laicis, quibus effe debent ex­
emplum de forma vivendi, facile trahitur
in e'xemplum, velles deferant nimia brevi­
tate ridiculofas , vel notanda* , nec in calceamenti* quarant gloriam At decorem; fed
IP. De rebur ecdejîrt usa aheuuuJlir.
in veftimenti* At in habitu corporis Deo &
Willidmut Grcnej-clj.
hominibus Audeant complacere, & per decentiam habitu* extrinfeci, morum honeftas®
Eccleftas vero viris religiofis ad firmam
intrinfcca valeat offendi . Dum tamen ni­ dari firmiter inhibemus, & illis prscipue,
hil in eis pateat, quod oculos, vel afpe- qui
#
__ r idem
in eisdem obtinent jus patronatus,
Aum intuentium offendat; nam fecundum multo fortius de laicis quibulcunque , quod lii
feripturas, incompofitio corporis mcquali- contra pr-efutnptum fueiit
fueiit,, beneficia fequetatem indicat mentis, & ex habitu forte - Jlrentur, dt tam dantes, quam accipientes
indecenti is, qui gellat vel appareat, corda * canonice puniantur. Decimas autem nullus
videntium pro facultate judicii fcandabr.at. vendere pr»fuinat ante tempus, quo inde
Nonnulli tamen, ut faAi & fame eviden­ ex beneficio confuetudinis tcllandi faculta- Lotus tur­
batu» ■
tia manifertar,'clerici in facri* ordinibus &
tern , fed ne laicis ullo tcmpoie, donec fu­
facerdot io conilituti, propriae dignitatis iitr- erit a novem partibus fcparatz. Indulge'
memores, dt officii dt ordinis clericalis ho- mus vero clericis , in fuis cccleliis relidenti
bus, aut in nollro fervitio commorantibus,
norem temere profequentes, contra facras
conffirutiones , Λ pauas in eifdern ordina­ aut eriam de nolira licentia caufa Audiorum
,
,
abfentibus, ut de fruAibus terrarum ectas, veffc* publice dcfeirc pratfumpferint
deformiter decurtatas, medium tibiarum^ Cclefiarum fuarum, quas propriis fumpribus
fuarum feu genua nullatenus attingentes. excolunt
-—1— atque
-------- rferunt,
---------------------- -------quacunque
parte
ac contra decentiam & clericalis live faanni deceffcrint, tertandi habeant faculta­
cerdotalis o dmis honellatem , ad iaAantiam
tem.
dt fuorum corporum ollentationem dt mo­
tum dilfilutionem, abfque rationabili caufa
Jobeunei Kempe.
dr honella fic defene, At eis uti communi­
Prrterea, nos fideli & concordi relatione
ter dt publice non delillunt , in animarum
informati, & rerum experientia cdoAi.quosi
fuarum periculum, ordini* clericalis'dt ecdelire Dei grave fcandalum , aliorumoue nonnulli abbates, priores, abbate» pro­
Chrifti fidelium exemplum perniciofum . Vo­ prios non habentes, hofpitalarii , & aliiadlens igitur hoc facium provinciale conci­ miniffratione* bonorum cccleliallicorum ha­
bentes, in defolationes monallerioruin , prio­
lium infolcntiis hujufmodi & animarum pe­
ratuum , & aliorum locorum, quibus przriculis obviare , panas quafcunque five_»
cenfuras in hujufmodi conltiiutionious , ca­ funt , Ac prodeIfc deberent, bona hujufmodi
nonibus , & liatur is quomodolibet ordina- Dmonafteriorum , prioratuum , dt aliorum lo” delinquentes
’ "
tas, contra h.ijufmodi
decre­ eorum cccleliallicorum, videlicet arbores
fyivarum non ctrduarum dt etiam czduavit de (latuit fore rcaliter excquendasrum, reditus, pofftllicnes, dt alia jura fua
vendunt, dt alienant, ac peniiones, corroJZ. De cohabit et i ane clericorum 6- mulierum
dia, dt liberationes ad vitam, vtl longi
b'b'illelmut CrcnefelJ.
temporis fpatium vendunt dt concedunt,
Concubin» vero presbyterorum ac cleri­ nec non ccclclias fibi dt eorum monafferiis
appioptiata* ad firmam admittunt, dt pe­
corum . qui in factis ordinibus fuerint concunias prr mantbus acceptas in ufus luo,
üituti , de quibus conrtiterit , per excom­
proprios exponunt dt cçnvertnnt, mutuum­
municationis fententiam ad agendum paque recipiunt,ac fe dt monatleria fua, iuctvtcniiam competantur, earundem abfolutione nobis, praeterquam in morti* articu­ ceffbresque fuos ac jura , reditus, At polfeflo, tefervata . Si qu-e autem , excommuni­ E nones fua, proinde obligant , dt dulriAioni
catione contempla , animo obilinato in pec­ • fzcu'ari fubmirtunt; necne η & bona fua
mobila fuis notis dt aintei, in immencaro peitinaciter pcrfevrrant, corripiantur
brachio fzculari, At in vira careant com­ fum donant dt contriouunt ; ficque cçcaliomunicatione fidelium , dt in morte cede- nc prxmiliorum eorum monalleria di dorsus,
ac loca cis pertinentia, propter defcAum
fiartica fepultura talibus denegetur.
reparationis collabuntur, Λ maximam mi­
nantur ruinam, divinufque Cultus in loci*
Ill· De clericir no» refijentibur.
hujusmodi, prxniirtorum occatione, dimi­
Tborne t Severe.
nuitur, obfervantia regularis negligirur ; ac
Item, quod bénéficiât! in fuis beneficiis bona liujufhivdi monalteriorum propter abulu> hujusmodi, quod dolenter referimus,
non relidente», dt cutis alieni* infervientes,
deva-

ipi

Constitutiones Fborachnsts.

192

" devaftata hint pariter, Λ coufumpr*. Nos aftricti, <St efficaciter obligati, fuis «dioui•\x<o Joannes archieptfcopus ancediétus, monafte- A bus βε piofccutionibiis funt exclufl , uxores,
,,lu‘r* riorum, prioratuum,hofpluliuin, & locodt liberi de portione bonorum , de confuerum aliorum religioforutn intra noftram pro­ tudine feu jure cis debitorum, irrecuperavinciam Eboracenfein exiftentium indempnl- biiiter defraudantur ; nonnulli etiam talibus
ratibus occurrere deliderabiliter afledantes, xgrotantibus in extremis exigent ibus, hu­
& fuper eis opportunum remedium adhi­ jusmodi alienationes fieri malitiofe fuadent,
bere , de fuffragineorum noftrorum avifa- et temere inducunt, eofque a libera volun­
mento, ac conülio ftatuimus & ordinamus tate teftandi verfuta lapientia nequiter et
quod, falvis aliis proventionibus , ftatutis , callide avertunt ; ex quibus folita et legiti­
conllitutionibus dt remediis fuper hujusmodi ma teftanienti factio tranfir ut plurimum in
venditionibus, dt alienationibus dt conccllio- abufutn , et eccleiiarum juribus et profecutionibus aliorum prxdidorum indebite feu
nibus antiquorum patrum authoritate editis,
curo venditio arborum , fylvarumnon exdua- malitiofe derogatur : unde provida delibe­
rum vel exduarumad magnam quantitatem ratione concilii provincialis in domo capi­
vel conceffio juriuro , reddituum, vel pof
tulari ecclelix nolirx metropolitic» Eborafelfionum , aut penfionum corrodiorum, live Bcenûs celebrari, exhibitum extltlt fub prxliberaturarum ad vitam alicujus vel longi ccpto, ne hujufmodi alienationes feu dona­
temporis fpatium fuerit facienda ; tradatur tiones quocunque colore vel ingenio fierent
s,t ' duorum dierum a dierum a divinis inter
in futurum . Et quia, ut docet experientia ,
abbatem 8ε ejus conventum, aut priorem generalis prohibitio fegis malitix deditos a
abbatem proprium non habentem cum luo mali propofiti exeeutione non revocat, nili
conventu prxcederc debeat diligens dt ma­ fpecialis poenx formidine propenlius coniturus ; & li poli rradatum hujusmodi fo- pcfcantur ; nos prxfentis audoritate fynodi
omnibus, et linguli* in hujusmodi donatio­
iemnem prxfatis abbati dt conventui feu
priori abbatem proprium non habenti, dt nibus live alienationibus conlilium prxbentibus, auxilium , vel favorem. In noftra dioeeius conventui vifum fuerit quod hujufmo.
di venditiones, alienationes & liberatura­ cefi ingreiTum ecclelix interdicimus ipfo fa*
do , «mantes infuper et bona fua in noftra
rum concclliones vel mutua receptiones eo­
rum monafteriis, prioratibus, vel locis aliis dioeceli prrdida taliter alienantes , propter
nccelTarix fuerant, utiles, vel opportunis fui quantitatem cxcellus, ecclefiaftica catunc fuper alienationibus, venditionibus, C reant fepultura,...... fraudis feu malitiae in
hoc cafu eo fado probatur intervenilfe con­
& conceflionibus prrmilfis nobilcum in no­
ftra dioecefi, dt provincia noftra, dt cum ventum ; quotiens aliqui omnia bona fua
fuflraganeis nollris in eorum dioccefibus, ac quocunque titulo alienant , ut prxfertur,
inter vivos, vel In tam immenfa quantita­
noftris, & fuis fucceflbtibus temporibus fu­
turis tradatuxn habeant fpecialem ; dt de­ te , quod eccleliis , regi, creditoribus. uxo­
inde poft licentiam, & authoritatem a no­ ribus, et liberis Otisfieri non poterit de re(iduo, ficut juris latio exigeret, et confuebis, feu noftris futfragineis in dioecelibus
fuis prxhabitis in prxiniflas venditiones, tudo, li hujusmodi alienatio fada taliter non
alienationes, dt conceiiiones liberam ha­ fuiflet.
beant facultatem . Quod li abbates prvdldi, priores, & hofp i talarii contra hanc
Grorgtuf Nevit! ■
noftram ordinationem, five provitionem ven­
ditiones , 8ε conceiiiones ad vitam vel in
Cordis dolore concutimur intuentes quod
perpetuum fecerint, pro nullo habeantur &
in noftra provincia, malicia cxcrefcente,
omnimoda careant firmitate. Et nihilominus D peffima corruptela noviter inolevit ,dum ecprxter alias poenas in divertis ordinationi­ cleliarum praelati, et bénéficiât! clerici alii­
bus inde provifas , prxdidi abbates, prio­ que nonnulli laici mortis vincinx contedutam
re? dt hoipitalarii hanc noftram canftjtutio- vcrilimilem obtinentes, univerla boni tua
nem Infringentes, violantes dt contemnen­ feu quotam eorum partem tam notabilem
tes eo fado a celebratione divinorum finr donare inter vivos feu aliter alienare prxfufpenfi , ϋε adminiftrationc bonorum molumunt, quod' nedum ecclelix , ad quarum
nalleriotum dt dignitate, & officiis · quibus domos, vdificia, et cancellos reparanda,
prxfunt, ipfo fado, in perpetuum privati dum vivebant,fuerant obligati, fuis exclu­
exiftant.
dantur, remediis ; fed rex et alii, quibus
alienantes efficaciter tenebantur, fuis juriV. De Jonetiamtur. Jobnnnet Tborerby.
’ bus , uxorefque et liberi conjugatorum fuis
port'onibus de confuctudine, vel de jure
Item, coiruptela peffirua per quorundam iplis debitis, irrecupcrabilitcr defraudantur,
verfutias, & calliditates adinventa in no- Quidam-ctlam doli nimium experti Janguenftris dioeceti & provincia inolevit, quod E tibus in extremis hujusmodi alienationes fa­
quid-im viri ecclefiaftici, prrlati, dt al'i, cere confuluerunt, et temere procurarunt i
ouos ordo clericalis includit , & nonnulli
ipfofque languentes confiliis, et fuafionibus
laici, durn mortis periculum appropinquare peiveriis a voluntate fellandi nequiter per­
recogitantuniverfa bona fua , feu eorum verterunt, ex quibus impediri teffamenti li­
beram fadionem ac ecciefias et ceteros fu. tam immenfam quantitatem inter vivos do­
nare , feu aliquo modo alienare prilu- pradidos fuo |ure non ambigitur malitiofe
tnunt , quod nedum ecclefue, fed rex. & privari. Unde prxfentis deliberatione con-,
alii creditores , quibus hujuhnodi alienan­ cilii omnes er lingulos in noftra provincia
tes, dum vixerint, fuerunt ex variis cautis donantes, fcu alienantes taliter bona fua ma­
litia ,

4

Anno
* 9'

193

CoNSTTTDTIONIS E BOR ACENSES.

•
five fraude» ac hujufmodi malitia > five frauCaaiiri
confcio* recipiente* fic alienata» et ad
tti8.* h00 4ante* confillum» auxilium, vel favo»
' * rem majori* excommunicationi* tententlam
incurrere volumu* ipfo fa&o. Donante* Infuper bona fua in ipia provincia taliter alie­
nante* propter fui gravitatem cxceiTu* ni fi
priu* poenituerint, ct diAam donationem
effeAualiter, quantum in ei* fuerit, revoca­
verint, eCcleiiaftica careant tepultura. Ce­
terum ne probationi*, fraudi*, vel malitia
in hac parte difficulté* hanc prnvifionem
pratentem reddat inutilem ; (latuimus quod
quotiefcumquc aliqui diA* provincia bona
fua omnia fic, ut prafertur, donaverint,
aut alia* quovi» titulo alienaverint, feu in
quantitate tam notabili, quod appareat ut
tefiduoecclefi!*, vel credltoribu* alii* de
fui* debiti*,uxoribu*,et liberi* de fui* por­
tionibus fupradiAi* non poterit fatijfieri ficut decet, alienatio hujusmodi per mali­
tiam, five ftaudem eo ipfo fieri ccnfeatur ,
malitia five fraudis probatione, ulteriori mi­
nime requifita.

Pf. De 7efltmtitir.

Wilhelmtt CremfeH.

194

Kill· De Pjrocbtir & ahemi ferotbieme.
Hem. CnauTt

A’,M®
*ji>·

Nullus presbyterorum alienum parochia·
num ad confeflionem vel communionem cor­
poris Chrifti prciumar admittere fine li­
centia proprii (acerdoti* . Cum autem licen­
tia petitur a facerdote alteri confitendi, facerdo* perfonam defignet,cui debeat confi­
teri ne quifquam tali velamine nemini con­
fitendo poenitenti* diffugiat (aeramentum.
Hem.

Ad hxc firmiter Innibemu*, ne qui* alienum parochianum admittat ad matrimo­
nium contrahendum, nili tam ibi, ubi vir
converfafu* fuerit , quam ubi fcemina degit,
diligens ferutinium prrmittarur, 8i litcras
referat (ui prclati, quicquid per ferutinium
appareat continentes ; fidei etiam daaione*
de matrimonio contrahendo fieri prohibe­
mus, nift coram tellibu* fide dignis, & fub
prxtentia facerdotis , & laici, qui talibus
interfuerint contraAibus, puniantur.

IX.

De JetimiHem.

Ne autem conniventla noftra contenfutn
Licet teftamenta legitima clericorum de­
cedentium obfervari volumus, nolumus ta­ inducat, & taciturnitas pariat culpx reamen quod concubinis fui* quidquam in te Ctinn; no* fynodali diffinitione firmiter in­
ftamentis fui* relinquant! quod ti de extero jungimus Ac monemus, ut ecclefi* decim»,
faAum fuerit illud in pio* ufu* nottro ar­ penfione* , & alia quicunque juri* cedefiaftici, qu* per vitiofum funt ufurpata inbitrio convertatur .
gteflum, fine mora falubriter refignemur,
cum vitia pofletfiooum a pr*dccelforibus
Hem.
ad pofteros tranfmittantur ; & ne fupradiIndulgemu* vero clerici* in fu|* ecciefii* Aa percipiantur vel exigantur, fub obterefidentibus, aut noftro fervitio commetan­ ftatione divini judicii nimitet inhibe thus,
cum ad paria judicantur aliena invadere, &
tibus aut etiam de noftra licenti* caufa ftu
diorum aflentibus.ur defruAib. terrarum tua­ illicite detinererum, qua* proprii* fumptibu* excolunt at­
De Jeamit . Jebjituei Tborerby.
que terunt quacunque anni parte dcceflerint fellandi habeant facultatem .
Item, licet Deus & dominus, cujus eft
terra & plenitudo cju< , gratiofa difpenfaHem.
tione univerfa difponcns, plebi fu* terram
Statuimus etiam ne quifquam teftamenta ^colendam concelferit & regendam, refervel ultima* voluntate* feienter vel maliriote vando decimas frugum At'operum fuorunu
impediat aut pertuiber, quo minus exequ- fidelium pro facerdotibus Ac levitis, ad mitore* eorum vel admmiftratore* per no* . niftrandum in eccleliis in fortem Domini
przeleAi* , virtute cuius divine refervatioofficiarios, teu minitlro* noftro». io boni*
nis redore» ecclefiarum, Ac peribr.* eccleteftantium deputandi fecundum libertatem
dr confuetudinem ecclefi* Anglican* ad- fiaftic* decima, garbarum, & rerum alia­
miniltrare libere valeant in eifdem . S>quis rum infra commitfa* libi parochias exiftentes, libere perceperunt, Ac ea* per eadem
vero ftatuti hujufmodi tranfgreftbr fuerit,ipfum majori* excommunicationi* fententiam loca, quibus Ac per que domini prxdialc*
novem parte* hujufmodi garbarum cariant,
incurrere volumus ipfo faAo.
& libere At licite cariarunt, & per alio*
' cariari fecerunt, & in polfeffione , vel quafi,
Vit. De fefulturir .
libertatis hujufmodi fuerunt d.Ai rcAore* dc
çperfan* ccclcliaftic* per tempus , cujus
Wtlliemur Gre»eft!J.
contrarii memoria non cxilbt, pacifice,
Ad h*c firmiter inhibemus ne cuiquam continue, At quiete ; quidam 'tamen fan­
communio corporis Chrifti, vel morienti fl* matris ecclefi* filii degeneres At ingra­
ecclefiaftica tepultura prrtextu cujuilibct ti faAam eis cxleftem giutiam de novempartibus minus debite ponderante* per exdebiti denegetur.
quifitas malitias & impedimenta illicita ni­
tuntur perfonas ecclefi-iliicas, Chruli mini,
ftro*, in libera p-rce,itione decim* parti*
1Ï
. dlConci/. General. Tom. XXXV.

. ...

*95

Constitutiones E bor acenses

diverlimode impedire : quidam enim ipfas . decimam utpote realem Λ prxdfalem baAkno
Asso decima* libere‘percipere, & ea* per vias■ A ptifmalibus feu matricibus eccleliis perfolCh*i iji
Cnarstt
itinera, pet qu» cariari confueverunt , vendam , necnon fylvarum potfeflbre* hujuf­
1518·
>S|b
abducere clerico* non permittunt, fed per modi ad prxftationem decimarum ipforum
longos circuitus , & nocivos eas cariare ma- lignorum exciforum in eis, ficut foeni &
litioTe compellunt : quidam etiam garba* bladorum omnium , cenfufa cccleliaftica»
expolitas & affigrtaus pro decinia non per­ fore canonice compellendos.
mittunt a fuis terri* cariari, quandiu in il.
Mew.
lis quicquam de bladis remaner earumdem,
fed ipfas decimas a fui* dc aliorum beftii*
Cum, facro eloquio jubente, de omni­
!
fdenter dc fcandalofe conteri tolerant, Λ
1
confunji, ac ipfos rcAores ordinare de hu- bus, qu· renovantur per annum & nullo
jufmodi decimis non permittunt, in divin» tempore exciufo , decime tint cum omni
majellati* offenfam, violationem notoriam
integritate abfque diminutione folvende ;
eccleliaille» libertatis, ac diAotum reAo- omnibus & lingulis reAoribus, vicariis, carum, dc perfonarum ecclefiafticarum dam­ pellanis parocnialibus & ccclefiarum paronum non modicum & gravamen, ac alio­ “chialium juratis per noftraro provinciam»
rum perniciofum exemptum. Cupiente* igi­ coniiitutis in virtute obedienti· mandamus,
tur, prout ex offi.'ii- noftri debito aftringi- firmiter injungentes quatenus diligenter mo­
tnur, contra malitias & injurias hujufmodi neant & efficaciter inducant At quilibet Iin Dei dr eccleii» fu* contemptum nequi­ pforum in parochia fua moneat Λ indu­
ter irrogata* falubriter providere , pr»fencat , quod fui parochiani omnes decimas in­
ris comlitutionis oraculo firmiter inhibe­ fertus annotatas fuis ecclelils perfolvant ;
mus , nequis, cujufcunque fuerit conditio­
videlicet decimam i a Ais, feu laAicinii a.,
ni* , (latus aut gradus, eccleliaruin reAores, primo tempore fux innovationis tam in
feu alias perfonas eccleiiafticas, eorumve mcqfe Augurti, quam in aliis menfibus de
proventibus etiam bofcorym , virgultorum,
fervientes, dc miniilros, quominus decimas
garbarum, foeni, dc aliarum rerum qua­ pannariis jfylvatiim , vivariorum, pifcaiia
rumcunque (ibi dc eccleiiis fui* pertinentes, rum, numinum, ftagnotum', arborum proOndecunque & quandocunque obvenientes, liratarum , & excifarum , pecorum, colum­
tine confumptione animalium dc alia quauarum , feminum,
iconum , fruAuum,
nuciuum, &
<x bcftiarum,
v
barum
cunque diminutione earundem voluntaria , C varrenarum, aucupii, hortorum,, curtila& damnofa, integralitcr <St libere poliunt _g
g iorum , lane, lini, vini, erodi,
erodi
grani,
percipere , apprehendere , & per omnia Io- terrlcidioium, db carbonum in locis ubi fa­
ca , per- qu» novem partes cariantur, & bricantur , & fodiuntur , cygnorum, dr
confueverant cariari, abducere, & de il­ caponum , avearum , dt anatum, ovorum,
iis pro fuo voluntati* arbitrio difponere im­ apum, mellis, dt cer», proventuum, mo­
pediat, dc perturbet, nec impediri feu per
lendinorum, venationum, vellerum, arti­
tjirbari faciat vel procuret, fub poena ex- ficiorum, de negotiationum , nec non agno­
communicationis majoris, quam cinne* dc
rum, dt vitulorum, pullorum equinorum,
fingulos contravenientes incurrere voiumu* capriolorum , & aliorum fceruum animalium,
ipfo faAo.
tunc ad decimam dandorum , cum (e alen­
do in pafcuts a matribus feparati* commo­
Georginr Nevi!!.
de vivere pollini . De frudibus etiam &
garbis , quarrena , calce , mineriis ; dt de
Quanquam
exfolventibu*
·
bene
decimas
,
----------------nutrimentis animalium , pafcuis, paliuris,
Γ
Deus
frugum
' _
omnium abundantiam
‘
dr
‘ pof-D
“ tam communibus , quam non communibus
fcllionum
ubertatem
tribuit
;
tamen
dolen
­
' J,:
..1
.
j_i
fecundum numerum animalium dc dierum,
ter referimus, quod nonnulli noftr* pro- Iicut expedit eccleii· ; de fœne ubicunque
vinci*, contra tcftamcnti veteri*, atque» crefcat,aut in femitis , magnis pratis live
novi doArinam, da fylvi* fui* exduis , dc
parvis fee mdum verum valorem, dt de e.
lignis arborum exduarum excifi* in eis,
mnibus proventibus aliarum rerum de eoe·
circa qu» munus , quam circa fruAus agro
tero fatisfaciant competenter ecclefiis, qui­
rum labore* Impendunt, decima* Deo & bus de jure tenentur, nullis expenfis ra ­
eccleliis, quibus debentur nocorie , per hoc,
tione prxllationis decimarum deduAis , feu
quod ipfas in prxterito non dederunt, (ci­ retentis, nifi tantum de przftatione deci­
vere contradicunt, quod xftimant idcirco marum, artificiorum, dr negotiationum;quod
licere, quia legem moris de longa :nva- Ii mdnitionibus hujufmodi parere coniemluitfe confuetudine arbitrantur ; in dubium pferinr, per fufpenfionis , excommunicatio­
etiam revocantes, qu» fylva czdua Iit di­ nis, & interdiAi fententias per ordinario*
cenda . Nos igitur advertente* quod Ii fua locorum ad prxftarionem decimarum preportione Iit ecclefia defraudata , diuturnum E diAarum compellantur; confuetudine con­
crimen propterea non minuitor, fed auge­ traria nequaquam cbftante , qu* peccata
tur, ac fames, Ar penuria, omniumque re- non minuere , fc» augere dignpfcitur ‘rum egellas opprimunt bene decima* non
folvente*·, hujufmodi declaramus provilione
WiAvv·".
concilii , fylvàm crduam illam fore, qu»
cujufcumque exiftens generi* arborum in
Quia plerifque colonorum mercenarii'tam
hoc habeatur ut exdatur, aut eft habili* modicum pro ftipendlls aflignatur, ut vis
ad cedendum, qu» etiam fucciffa rurfus ex de acceptis ducant vitam fub inopi* anguflipitibu* aut tadicibus rena ici tur, ac ex ca ftiitj prxeipimus > ut qui dimidiam ma ream
vc'l

ip 7

Constitutionis Eboracbnses .

»el minus capiunt annuatim, cccielih ruA*
talibus i a aulbus ccclctiaftlca facramenta
ciiuisri recipiunt, oblationes faciant confuetas , nec
ijtd.
ad prxftandum alias decimas de fuit ftlpcndiis compellantur, nili ubi certa annua prxftatio ea antiqua confuetudine pro hujufmodi decimis eft taxata. Circa vero alias pr*>
ftationes decimarum perfonalium credatur
decimantium facramenco.

198

XII. Dc ttufttitf fwrniinilni .
Mlliclt"! GrcarftU.

Auno
Cutisti
tjrft.

Penfiones autem debitas terminis ftatutis
Coivi praecipimus fub pena dupli ecclefi*
Eboracenlis fabrica perfolvendas : tali pcena puniri volumus cos qui fy nodal ia , an­
tequam a fynodo receflerint, non pcrfol-

vant.
X. Dc rcligtofit tieaibar.

Gnrgiar Hevtll.

XllI. Dc ttltbrttioitt MiJernn .
Ut».

Ne pro levitate ftipendiornm viliores hoQuamquam bon. mem. OAobonus, ollm
fedis apoltolic* io Anglia legatus, mona­ neftiotibus, vd imperiti peritioribus pro­
ferantur, liipendia presbyterorum unius an.
chos feu canonicos rrgulares per maneria
vel cedebas Colos morari, firmiter & di­ ni taxanda duximus quinque mardsin di­
tioribus tamen ecclenis juxta ipfatum facul­
ftriAe prohibuerit ; mandans abbatibus Oc
prioribus quibufeunque, ur Ii qui tales fue­
tates presbyteris volumus uberius provi­
rint , eos fine mot* difpendio revocarent
deri .
ad conventum , vel (ibi unum monachum,
▼d canonicum fodare ftuderent , alioquir.
IJem.
ipfos abbates dt priores, donec id impleve­
Presbyteri fint fcduli ad divina officia
rint, decrevit fore futpenfos ; nonnulli ta­
horis comperentibus dt ftatutis In eccleliis
men abbates, priores, dt prarpolhi religiofuis celebranda; ne dc defidia vel negligenforum non tblum monachos, canonicos, dc
alios fubditos fuos extra feAa monafterii tia arguantur- Qui autem cantant, diftinAc proferant, & aperte, non ttanfiliendo,
fui morari permittunt, verum etiam licen
vel tranfeurrendo , vel fyncopando , fed
tiam pet fuas litteras patentes ad abfe'ntandi Ce a monatleriis fuis, ac annualia ac
cum debita reverentia, ut ad devotionem
fervida recipienda, dt inter fcculares perexcitent animos auditorum.
fonas vivendi eis conferunt & concedunt,
Jobanner Tbortthy .
ex qpibus hujufmodi fubdlti , occationem-,
vagandi contra canonicas fanAiones ac re­
Paftoralis officii tunc debitum credimus
gulares inftltutionçs fxpius habere dignofcuntur . Nos hujufmodi licentias fequelafqae exercere, dura fubdirorum noftrorum utili­
earundem tam indecentes, quam animaous
tati vigilanti ftudio profpicimus pariter dc
eorundem religioforum periculofas effe conquieti. Sane conbderances nuper & diligen­
fpicienres, firmiter injungendo mandamus, tius attendentes difficultates, dt exceffus,
quatenus nullus abbas, prior, prxpofirus, ml- quos capdlani ftipendiarft fuper conven­
nifter, maiifter , feu alius quicunque relitione dt perceptione rtipendiorum fuorutu
giofus prendens, quocunque nomine cenfeaannalium propter defeAum dt raritatenv»
tur, fubditis fuis hujufmodi licentiam do capellanorum hujufmodi exifteotium his die­
extero concedere prxfumar, fub poena qua­
bus impenderunt haAenus & fecerunt, ac
draginta fohdorum fterlingornm, quam ci- impendunt
.
dt faciunt !n prxfenti ; volenteftra pccnam conilitutionum legarinarum pr*- Dque
D que dt
& diligentius affcAantes difficultates
<
dictarum
diAarum iorum
ipfum (ic
fic deliquenter
deliquentem incurrere dt excelfus hujufmodi refrenare , ac etiam
volumus, fabric* noftr* eccleli* metropo- moderari, quantum cum Deo poterimus in
liticx Eboracenfis fideliter applicandorum , hoc cafu, ut tie ufilitati fubdiioruiu no.
ipfumque rcligiofum fic vagantem , tam­ ftrorom capellanos huiufinodi ftipendiarios
quam apoftatam habeti volumus dt cornpu. conducere volentium valeat provideri, ac
tari . Per hanc tamen noftram conftitutio- excelfus dt difficultates hujufmodi, quate­
nem hiis, quibus ad deferviend. in ecdeliis nus nobis poifibile fuerit, extirpentur, de
fuis vd capellis per unum rcligiofum de_» jurifperitorum confilio nobis afllftcntium ,
fubditis fuis fedes apoftolica indulfit, no­’ ac deliberatione prxhabita pleniori ordi­
lumus in aliquo derogare.
nandum dux imus dc etiam (latuendum , quod
omnes dt finguli capellani, tam retroaAis
XI. Dc jure fat renatur Thomae Savane .. temporibus ordinati, quam etiam in pofterum ordinandi, infraforiptis ftipendiis fub
Non liceat de extero alicui ,perfon* ecpoena annotata inferius fint contenti, viclrliaftic* jus patronatus, live ad vocatio-E delicet, quod capcllanus quilibet, ctiamfi
nem alicuius ecclefix , feu beneficii eccle- parochialis
..
— , ultra fex marcarum fumeffet
fiaiticl pro unica vice aut pluribus alicui
mam in pecunia numerata , vel valorem elaico concedere , fub poena fufpenfionis a jufdem in aliis rebus, pro ftipendio fuo an­
celebratione mitfarum. Et fi talis .fuerit, nuali a quoquam non percipiat quovis mo­
qui propter aliquam caufam non celebrat, do; qux quidem ftipendia , confideratis con­
tunc fuo poena fufpenfionis ,ab officio five fide tandis , prxfertipi raritate capelIano­
beneficio & tandiu remaneat tie fufpcnfus, rum tie duiante, fuffidentia exiftere dignodonec a fuo diorcefano gratiam dt abfo- fcuntur. Inhibentes univcrlisdr Cingulis calutionem inde meruit obtinere .
pellanii hujusmodi ordinatis dc ordinandis, ne
N 1
quif-

199

CoNSTiruTiONis Eboracensis.

200

quifquam eorumdem, fub poena fufpenfio- . feftivis, vel fi corpus a lieujus defunAi fit
Anno nis a celebratione divinorum per unum an- * prxfcns , vel nupti* celeb^and* fuerint in
Cnxisri num, ultra fummam fex marcarum pr*- ecclefiis fupradiAis, mi ffas fuas poft leAurn Ce,,*T’
taxat. pro fuo annuali ftipendio percipere evangelium majoris miflx incipiant , & non *5*3prius, dt eas tie compleant; nifi per diAos
prxfumat aliqualiter in pecunia, vel va­
redores, vicarios, vel prvlidentes ad hoc
lere ; quod li fecerit , diAam fuspenliofpccialiter fuerint Ijcentiati.
nem i plum lie percipientem incurrere vo­
lumus ipfo faAo- Univerlis infuper reAoribus, dk lingulis eccleliarum prclatis, viTboatat Savait.
cariis , dk altis quibufeumque perfonis ecStatuimus,
quo.l nuilus presbyter, fecuclcfiafticis , capellas , carnarias , oratoria ,
hofpitalia , feu beneficia ecclefiaftica qux- laris, vel regularis , prxtexru aiicujus prl.
cunque infra noftram dicecefim obtinentibus, vilegii, roiflam nifi in loco convenienti di.
in virtute fanA* obedlenti», dk fub poena vino cultuiduntaxat difpofito & deputato,
quadraglntg folidorum eleeniofin* noftr» celebrare prarfumat fub poena fufpentionis
a celebratione milfarum per 1res tttenfes.
applicandorum fimi liter inhibemus, ne in
ecclefiis, cantariis , hofpitalibus, ten aliis B
Irem, quod nullus teAor, vel vicarius,
beneficiis fuis hujufmodi quemquam capel- aut alicujus ecclefi* proprietarius ( non )
lanum ftipendiatum divina celebrare per.
faciet cur* ecclefi* , deferviti per religiofum aliquem, ubi per capellanum feculamittant, nili nomine ftipendit fui annualis
reni dclerviri (olebat, ultra fpatium 0A0
de fumma fex aurearum hujufmodi fe contentatet; quibus etiam omnibus dk lingulis diorum, nifi evidens, <x urgens neceflitas
id expofeat , fub poena v'ginti foliftorutn
in virtute fanA* obedlenti*, dk fub poena
coafimili nihilominus inhibemus, ne 'quem­ fabric* ecclefie cathcdralis' hujufmodi loci ,
quam capellanum hujufmodi ftipendiatum & ilii , qui taliter delinquentem accubare,
dt caufiin contra eum , profeqni voluerit,
de extero ad celebrandum miffas anniverfarqualttcr dividend- applicandorum.
rias, feu peculiares in ecclefiis, capellis,
cantariis, oratoriis, hofpitalibus, aut locis
eccleiiarticisquibufcumjuediA* noftt* dioe- Xll·'» De cuftaiita Fvcbariflit, W'lUtlmaf
CesurfelJ,
ceus aliqualiter admittant, feu celebrare
permittant , priiilquam ecclefiis parochiulibus locorum hujufmodi de capellanis pa C
Cum autem in urbibus & viliis, ubi fit»
rochialibus pro ftipendUs prxtaxatis primi­ funt ecclefi* , accedunt presbyteri cum Eutus iit provrfum. cr ne ordinationes, inhi­ chariftia ad vilitandum intiuiios , pro reve­
rentia corporis Chtiftt , fuperpelliciis fint
bitiones, dfc ftatuta noftra hujufmodi per
&
non ufum feu abufum effi-Au caieant, <5k induti, cum ciuce, lucerna accenfa
Vgo/e ; volumus *k ordinamus in hiis feri- canipana, clerico vel alio prceuncc.'
pr·» , quod in lingulis fyntdis Pafch* dk
Uem .
S- Michaelis, i.n eiclefia noftra Eooraccnli
celebrandis, & ali * temporibus opportuQuia domum Del decet ornari honore
nis, annis lingulis fiat inquiutio, dk haoea.
congruo, dicente Pfalmilla : Uoixtae, tiilexi
tur diligens & exaAa ad etfcAum, ut pr*mitfa non obfervkntes poenis fupraferiptis tietaretu Jumui tut , praecipimur in vafis ,
veftimentis, libris, & aliis ad divinum mtΛ alus, prout expedire videbitur, canoni,
ce puniantur- Per prvfentes timen ordina­ nillcrium deputatis, ecclefiis honorifice pro­
videri ; item Euchariftiam 3r Chrifma fub
tiones & ftatura noftra, qu* proptrr in
ftanrcm raritatem capellanorum eniittimu-D clavibus cudndin. Si quis vero ea incaute
& facimus publicari, conftitutioni fynod.iii, teiquerit, tribus mentibus ab officio tuffuper perceptione llipundiorum hujufmodi pendatur .
capellanorum conduAit'orum, prius edit»
XK. De ftctefiif eJiJùeaJif · Heat.
& piomul.gat*, non intendimus nec volu­
mus derogare.
Et quia cedentibus vel decedentibus ca­
Krwpe.
nonicis ecclefi» noftr* Eboracenfis > & »·
liarum ecc/eiiaruin ccllrgiatarum noftr»
In fu per presbyteri memorati debent & dioecelis^ neC non refloribus, & vicariis,
{urent interefle in cancello ecclefi*, in qua fuccelfotci coium confueverunr taxationem
dclerviant matutinis horis, proceffionibus, dcfeAuum In ornamentis , cancellis & domi­
miliis, dt vefperis dk aliis divinis officiis in­ bus ad beneficia, in quibus fucceflët iot ,
ibi pfallendis, induti fuperpelliciis, qu* fi- pertinentibus interdum ultra veram trftitnationem pro fuo libito piocurare-, dk quod
bi proprii* expends providebunt, dk ad af
fig nationem curatorum hujufmodi leAiones, E gravius dignofeitur, omnem pecuniam, vel
cpillolas , dk evangelia In miftis folenmbus maiorem partem exinde redaAam , in pri­
legent, & cum ratione mortuorum vel rpr vatos fuo' ufui convertere, nulla penitus
bentium uno die in ecclefiis hujufmodi fient emendatione , reparatione, vel reteAione
mill* plutcs folemaes, mi flas illas cum no­ faAa per eofdem in ornamentis, cancellis,
db domibus memoratis; nos tante iniqui­
ta celebrent dt percantent, ac tempore hu­
jufmodi divinoium tic in ecclefiis ipfis ce­
tatis aufui temeraiio volentes competenti
lebratorum in navi ecclefi* vel coemeteriis Remedio, prout pclfumus , obviare , de conit
aut canqi s vagari minime prxfumant. Prê­ fenfu unanimi capituli noftri Eboracenfis
ter ca diAi Sacerdotes diebus dominicis & ftatuimus, uc faAa taxatione dcfeAuuau
pt«-

201
Anno
1518.

Constitutiones Eboracinsbs .

202

prcdidoriim per legaliores & difiretlores . amidus , ftola, manipulus, ?ona , cum tribus
—··■ ad
-J hoc
- haberi
f-.k-.i poterunt,
Λ luellisbo, ­corporalia , & alia veftimcnta pio
?
de vicinia , qui
no modo iota pecunia ix pr*mifla caufa diacono et fubdiacono honefta , juxta falevata , ad manus duarum vel trium perfo- cultates parochianorum et eccleii:», cu.n
n«rum in locis lingulis ad hoc fpccialiter cappa ferica, principali pro principalibus
eledarum abfque omni diminutione prove­ fenis, et duabus aliis prochoiis rrge-tdis
niat i qu* perlon*, dictorum canonici, re- in fellis prrdidis , crux ptoceflionaii», et
alia crux minor pro mortuis , feretrum pro
doris, vel vicarii requifito confenfu , omortuis, vas ad aquam bened'dam, ofeuranem pecuniam fic receptam, in repara­
tiones ac refediones neceflarias prius confi- latorium, candelabrum ad cereum pafeha­
deratas dr taxatas,, abfque morx difpendio lem , thuribulum , lucerna cum tintinnabu­
convertere non Amittant ; ad quod per lo­ lo, velum qiiadragefimale, duo candelabra ■
corum aichidiaconos, legitima monitione proceroferarii», legenda, antiphonale, gra­
pr*mitia , (i ncceile fuerit, per majoris ex­ date, pfalterium, troparium, ordinale , *·■!communicationis fententiam compellantur. fale , manuale frontale ad magnum altare,
Has autem duas conllituiiones inter alias tria
_____fuperpellicia
r_.r_____ , , rpixis
._ . rpro
._ corpore ___
Chrifynodales, a quibufcunqueprxdeceiforibus no-B fti, honelta vexilla pro rogat onibus, cam·
liris fadas , incor|poruri volumus, Ak inter pan* magne cum coids , facer fons ,
icbfandis fy nodis folcmni- chrismator ium cum icturis , imagines m.
eas in lingulis ccici
eccleiia, et imago principalis in cancel­
ter publicari.
lo de quofando dedicatur eccleiia, repa­
Georgtut Utvill.
ratio librorum, et veftimentorum, quotiens
contigerit emendari , cum omnibus ptrdlrftis , luminare ineccleiia, reparatio navis
Cum inter nonnullo* parochianos dioeefis eccleii*, et conftrudio ejusdem cum camnoftr* talis inolevit protervitas, quod ad pani/i , extcilus et interius et f-neftti»
fabricam matricis ecclefi* for parochial * vitre'S cum elautura coemeteriorum cum
conferre nolunt , arbitrantes fe ab oneri­ aliis, navis eccleii* et fingulis aliis ad ipfos parochianos pertinere nofcuntur. Ad
bus hujufmodi cxcufari porte , pro eo quod
redores vero vel vicarios juxta varias or­
ad fabiicas capellarum infra parochias li­
rarum contribuunt, nos attendentes, quod dinationes, omnia alia pertinebunt ; fciliparochiani predidi ad contribuendum ma Ccet cancellus principalis cum ejusdem te­
trici fu* ecclelix prius quam capell* maparatione tam in parietibus quam teduris ,
gifque tenebantur /proinde liaruimus, quod ■ et feneliris vitreis eidem, pertinentibus cum
p
...... . " ad rcfedioncm
........ . c.t
dei cis et fcamnis, et aliis ornamentis hblicet parochiani antcdidi
Pyliarum hujufmodi conférant, a contribu­ neltis , ut cum prupheia decantare valeant,
tione ad ecclelix matricis fu* fabricam «St Damine, Wi/axs der errai dttwar tenere, cum
reparationem , ac alia onera, piroch'alia, manfo redoric, et ejus reparatione hinc
cu*cunque , fupportanda nullatenus excuinde,et ad alia qu* imm lunt feripta in hoc
fentur, fed juxta diferetionem ordinarii tu) libro , noverint redores vel vicarii (e_.
locorum ordinariis compelli pofle fecundum
contribuere reneantur. Quod fi hujufmodi
fiarochiani onera pr*d'da pol) monitionem hanc conftitutiunem ,ct alias in hac parte
egitimam eis in hac parte fadam fubire prolatas.
rccufavcrint, capellx pr*did* interdican­
tur, & divina in eisdem non celebrentur,
ΧΓ7. De rnrnnntttte ecclefin .
quoufque parochiani hujufmodi onera pr«i^kiilielntni GrenefeM.
«iifta fu beant cum iffedu , feu faltem ad caD
lubeunda futEcicntem prclbtcrint cautio­
, Statuimus etiam , ut fi uuis de domibus et
nem .
maneriis, granciis, vel aliis hutusmndi lo­
ΙΊΛιΙ term Grey .
1
cis ad atehiepi fcopos , epifeopos, vel alias
pertonas ecclefiafticas, vel ad ipfas cccle­
das pertinentibus, accedens , quidquam ptxCum plerumque inter restores, feu vicater voluntatem, aut permiffioncni dominorum
rios in notlra provincia Eboraccnfi coniti- vel eorum qui funt hujufmodi rerutn culiodcs
tutos, eorundemq. parochianos fuper variis deputati ,confumere vel auf.rre, aut contreornamentis, rebufque cccleiiaibcis alterca­ dare pr*fumpferit, ipfo fado fit excommuni­
tio non mod'ca fit exorta , & ideo , ut quan­ catione ligatus, a.qua , donec fatisfecerit,
ta, que, & qualia ad redores feu vicarios abfolutionts gratiam minime confequatur .
eccleiiarum per totam provinciam EboraEt nc hoc falubre ft a tutum pratextu igno­
ecnfem conltitutos fubftentanda , & repa­ ranti* negligatur, ipfum vel intentionem ilranda pertineant, & qu* autem ad paro E lius per annum continuum a tempore pu­
chia nos eorundem de ornamentis ecclclia- blicationi* ejusdem in ecclefiis cathedrulifticis reparandis pertinere nofcantur, per bus , collegiatis, et aliis per redores stcafubfcrlpta fole clarius omnibus illuccfcar j peilanos carum quibullibct diebus dominicis,
ordinamus & ftatuitnus, ut parochiani no- udante parochianorum et fidelium inuhttuftti omnes et finguli exiftant lie edodi in fin­ dine, pracipimus publicari.
gulis fubfcquentibus,ut fciant.et intelligant
Quamvis canonicis Infbtutis fit expreifum,
atque obfervent totaliter univerli, videlicet quod laicis de rebus ecc tenait icis , et teli2uodcaljx , miilale vcftimertum iplius eccle- giol.s quomodolibet difponendi nulla iit pe­
« principale, vioclicctcaluia, alba, munda, nitus attributa facultas, quod obfequeridi

manet

.

»Jl“'

2.03

Constitutiones Eboracenses.

204

manet ncceDitas, non auAorita» imperandi Ile poterunt admittentes, de et fuper exAnno inultos tamen eccleiiaijica jura latent; alii Λ torfionibus excellivis indiAant, ficque inChiisTi vero eccleliis et ecclefiafticis perfonis Dei diAato»
uiviasw attachiant
auaciuaiii et
ci incarcérant
imaricraor, ac
«e futuji $ 18.
timore poftpolito, proh dolor! oppido funt per hiis in foro laculati eos fibi refponinfelii > adeo ut jura ecclefialtica non for­ derc compellunt ; quibus muiAas pecu­
mident In fu* damnationi» interitum ufurniaria» ea occatione in diAo foro f*cupate . No» Igitui, Williclmu», permiffione
lati imponi procurant, et faciunt indebite
divina Eboraccnfi» archiepifcopu’, Anglia pro libito voluntati*. Frequentes multi cum
prima» , qui eccleliarum noftro regimini com- turmis et ftrepitu ad judicia occurrunt ecnillfarum jura, et immunitate»ex officii no­ clefialtica , ac judices litigantes feu haben­
ftri debito confervarc tenemur pro viribus te* ibidem alia expedire, graviter lie ex­
ac tueri, de confenfu capituli noftri Ebo- terrent , quod ecclcfialhca confunditur juracenlis provide duximus ftatuendum, ne
risdiAio , er opprobrtofe officium pra-la ro­
quis laicu* arbore» feu herbas in coemete­
rum fufpcndiiui , et nequiter inpeditur, ac
rii» cujuscunque parochial!» ecclefi* fcu ca­
in culpain homines de facili corruunt, dum
pella in noftta
pelle
noftra dioeceli,
dioeceli, divino cultui dede­ poena non reprimit tranfgreflbre*, impuniputatis, crefcenfe»» abfquc reAoti» licen-° ratem fibi poenalem nutriunt, et antiqui
-------------- pioftcrncre
-------- feu
r—
hefti» infidiis levem aditum préparant et
tia fpeciaii auCu temerario
falcare prafumat, aut proilrata» auferre
frequentem. Alii liquidera multos, pio co
vel amovere, Ceu quidquam juris in ipfi» quod caufas er negotia in foro eccleliaftico,
aequaliter vcndicare, cum ea , qu* locis re­ de jute vel confuctudine pcrttaAanda ibi­
ligions adhzrcnr, religiofa penitus elle ren- dem, contra adverfario» fuos movent, nec
fcantur, juxta civiles et canonicas Cantio­ non advocatos poftulante» pro ei», et pro­
ne». Eccleliarum autem reAoribus et vica­
curatores aliofque mimftros, et eccleliaftiriis, Ceu quibuQibet ipforum mini (Iris hu­ cos judice* cognofeentes fupet hiis,indiAajusmodi arbore» aut herba* in coemeterio ri, atttachari, incatcerarique et carceti
crefce.nte» omnino non liceat in alium utiim
mancipari, et alias in foro ftculart multi­
convertere, nili in ecclefi* Cux repara­ plicité· faciunt fatigari , et procurant , fuiftionem vel xdificationcm. aut etiam manlr que tenentibus aliis ad forum eccleliafticum
proprii ad ecclefiam pertinentis . Si quis au­ pro caufis feu negotiis in ipfo de confuetem hujufmodi noftri liatuti temerarius vio­
tudine vel de jure traAandis recurrentibus,
lator extiterit ; ipfurn volumus per archi- C Ii non débitant, et in foro C*culari, fuper
diaconum loci fuper hoc congrue requin- his inigent, imponunt fzpiflime
■ —
giavc»
turn, legitima monitione pramifla , maiori» inulAa», iptbfque affligunt, et vexant injufte multimodis laboribus & expenfis . Alii
excommunicationis fententia innodari ,a qua
Ipfum omnino abfolvi nolumus, donec ecvero epifeopos, archidiaconos ,& eorum of­
clclir, Cui contra prafens daturum latioficiales, & alio* ordinarios judices, jurisdinem vel injuriam Irrogaverit, ad arbitrium ftionem in civitatibus feu locis aliis eis lubjeAi» debite exercere volentes, de it fupet
pra-fati archidiaconi 1'atlifec»it competen­
ter .
hiis, qu* fpeAant notorie ad eosdem, leu
pro exercitio jurisdictionis ecclelialtic* man­
Grrgarfirr Nevvïll.
data licita & canonica delimantes , executionefque eorum debito faciendas Im­
Accidit novitate perverfa, quod cum ecpediunt, vel impediri procurant injufte, ac
clelurum prxlati de morum dilciplina , pec­ nuncios, mandata hujufmodi deferenres , Sc
catis , er excellibu* Cubditorum nitantur mfacere debite jullas exeeutione» volentes,
quirere. magnates, et potcftates ali* facu-D capçre , verberare, & male traAare injurio~
fe in
prriumunt
. Quidam etiam domini tem­
lares officia
impedire moliente» eorum,
­
hibent laici» , ipforum tenentibus aut nati­
porales , Hi eorum ballivi bona decedentium
vi», ne ad ordinariorum citatione» pro (in- ab inteftato in fuis diftriAibus ad iptos do­
gulorum criminum vel excelfuum correAiominos prartendentes fore, quamvis erronee,
‘
mbu» Canonice fubeundi», quorum correAto devoluta, ne per ordinarios bona hujusinoet cognitio ad ipfo* ordinarios nofeitur per­ di pro debitorum folutionc lie decedentium ,
tinere de confuetqdine vel de jure, aut pro ac etiam 5n alios pios ufus, pro ipfa/um
‘ tcftamentorum probationibus «approbationi­ animarum falute, convertantur utiliter, pro­
bus, iniinuationibu* aut calculi* de boni* ut confenlu regio At magnatum regni An­
dciunAorum admlniftrati» per eos , feu comili* , tanquam pro jure ccclefiaflicaque li­
Îiutis, et aliis tcftamenrarii» juribus extra bertate ab olim extitit ordinatum, impe­
ocuai fui domicilii veniant er compareant diunt, inderogàtionem ecclefiaftica libertatis,
'
coram ei», et ne in loci» fui domnli per jurifquedc juritdiAionisecclcfiafticorum im­
prxla'o*exerceantur, pramilfa Impediant, pedimentum , & lationem enormem. No»
et procurent nequiter Impediti, fibique fu-E autem prafentl» deliberatione concilii om' per tuis jur>sdiAionem ufurpent. Alii prate- ne»
— Λ fingulo* in pramifli* --i
——— ali-i;
vel eorum
rea virO» ecclefiiftico» jurisdiAionem cccle- quibus delinquente» , Ceu pramitfh vel co­
fialticam exercente», et fui» -fubditi» pro tum aliquibus delinquente», Ceu prainiila
eorum culpi» et cxcclfious poenitentia» cor­ vel eorum aliqua in Cui» faAa negotiis , feu
porales feu pecuniarlas imponente», ac ipnominibus eorundem, rata vel accepta ha­
fot facete cogentes easdem, ficut ipii» or­ bente» > boc Caere approbante concilio, prodinarii* licet, aut pro poenitentiis corpo- nunclamu* majori* excommunicationi» len­
lalibu* juxta modum exccffuum tuorum im­
tentia innodari » quorum abfoludoncm dloepolitis redemptione» pecuniaria», prout ja> ccfani» locorum epifeopi», vel epifcopalcm
junsdi-

Anno

CHaiar»
Μιβ

3of
.

Constitutiones Eboracinsis .

206

jurisdidionem habentibus, fpecialiter refer· . lanos, Dei timorem A legis prohibitionem

r ■ » v*ro,,*i & delinquentes hujufmodi quater Λ temere contemnentesI, folemnizari facere,
I 1S * annl’
,n eundis eccleftls parochianon abfquc gravi (condo Io Ac periculis ani­
‘J1’’
libus nofirc Eboracenfn provincie excom­
marum procurant damnabiliter in dies & p>xmunicat os its genere precipitous publice pro- fumunc, poenas contra hujusmodi matrimo­
nunciarl.
nia contrahentes, celebrantes, Λ eisdem
interelTentes latas & promulgatas mi nUne
Um,
formidantes . Nos igitur, archiepifcopus
prxlibatus , de confcnfu fufftagaficoruin
nollrorum , dk cleri noflri prxdiAotum ,
Cum ecclefia Del fecundum evangelicam hujusmodi capellanorum dt pertonarum (ic
veritatem domus orationis effit debeat, fa- contrahentium , At aliorum folemniratioCrique canones, & leges civiles, ob Dei re­ nem hujukmodi indebite procurantium te­
verentiam , dt ut Chrifti fideles quietius ora­ meritatem dk audaciam poenarum aggretioni infiflerent in eadem , providentius (la­ ?;atione reprimete cupientes, prohibemus
ub poena excommunicationis majoris, fo­
tuerunt, ne quis ad eam fugiens, feu iBidem caufa orationis, vel alias infiiltns, ab B perius ( memorata ) quam omnes noftraeadem extrahatur, citeturvc, aut arrefte- rum civitatis, dioecefis, dt provinci» prrtur in eadem ; nos volentes leges hujufmo­ diAarum , qui huic noflr· conftitutioni con­
di, in quantum polfumus, imitari, provida traire prufumpferint, incurrere volumus ip­
deliberatione prarhabita , (latuimus quate­ fo fado; ne quis presbyter fccularis, five
regularis cujufcunque conditionis exiiterit,
nus nulla eccleliaftica , frcularifve peifona
quendam, occatione alicujus aAionis, feu matrimonium clanaefline celebrare, vel ei­
querelr, in eccletia aliqua , prreipue tem­ dem intereffe prefumat ; fed quoriefeunquo
pore quo divina celebrantur in eadem, nifi
matrimoniuin folemnizandum fuerit inter
propter offënfam in diAa ecclelia immedia­ aliquas perfonas, in ecclefi» feu capellis
te , aui paulo ante arrellatlonem hujufmodi
parochialibus ipforum contrahentium fiat
faAam, arreflet, eitetve aut extrahat, ar- editio bahnopun. dk ' publice proponatur
refla rive, citari, aut extrahi faciat, fub ediAum per tres dies tblemnes, competen­
poena excommunicationis majoris-, quam In ti termino prefinito, ut infra illum termi­
hac parre delinquentem incurrere volumus
num , qui voluerit tSi valuerit, impedimenipfo faAo.
C tum opponar ; At presbyter nihilominus itiveftiget, utrum al.quod impedimentum obfillar, aut quifqtum appareat reclamans in
hac parte, feu quomodolibet contradicens,'
De ioemumttte ectlejît.
quod li apparuerit contra copulam contra­
hendam contradiAio vel probabilis conjeJcbtnnet Tborei by.
Aura , contraAus nullatenus celebretur, fed
interdicatur exprefie , donec quid fieri de­
beat , fuper hoc per judicem in hac parte
Item, quod nullus de extero perturbet ,
impediat, arreftet , vel perturbari, aut ar- •competentem legitime fuerit declaratum,
vel alias dc fuperioris ordinarii licentia cum
reftari faciat aliquem vocatum, vel venien­
tem ad convocationes, fynojos, viiitationcs, contrahere volentibus, quoad temporum incapitula generalia ordinariorum, aut ad cu­ terllitia & bannorum editionem, fuerit dlfriam Eboracenfem, vel alias curias fpiri- penfatum ; quorum omnium abfolutionem ,
tuales pro negotiis Ar caufis fuis necetiariis quos In poenas hujufmodi vel eorum aliquem
exoediend.dk exequend. quominus liberum θincidere contigerit, pruterquam in mortis
habeat accedam dk regreifum, fub poenis articulo, quoad impedimentum hujusmodi,
_—--------no|is in nollris civitate, Ac diocceii paro------------ 1_
majoris excommunicationis,
quam contrafacientes incurrere volumus ipfo faAo, jure chianis earupdem, Ar nolitis fulfraganeis ,
& prerogativa domini noftri regis , At his in fuis civitatibus, dk dioecefibus, vel ίαperioribus nollris fpecialiter refervamus.
ad coronam fuam fpcAant. omnino femper
falvis .
Sciendum ell autem, qued illud flatutum
polle a cum alio concilio provinciali fuit
modificatum, dk reflriAum , ut non incur­
INCIPIT UBER QUARTUS
ratur excommunicatio, nifi in cerris caiibus;
videlicet , quod contrahentes, (cientes legi­
timum impcdlmentnm , etiamfi in bannorum
De etetiefliao Jifye» (intone. Jobtntoet
editionem nihil obiiciatur, funt excommu­
Tboretby .
nicat!. Item, contrahentes abfquc editione
bannorum matrimonium tolemnizari facienp res funt excommunicari, ac presbyter foItem quamvis clandellina matrimonia, r'lemnizans. Item, ubi contrahentes faciunt
ex quinus animarum dc corporum pericula folemmaati matrimonium, ubi objcAum ell
tolent fatpiffime provenire (acri canones, ut- impedimentum in editione bannorum, ipfo
pote (ic contrahentibus dt reipublicrdam- Impedimento non prius excufl
funt ex­
nofa, prohibeant, At ea fieri fub poenis communicari: item, compellentes capellainterdicant ; nonnulli tamen illicita pluries tium per metum folemniraie matrimonium
matrimonia occulte contrahere callide ma­ clandettinum : item, capcllanus non euens
chinantes, abfque editione bannorum rite bannos per tres dies lolemncs, dc mani& legitime pr*miflà matrimonia pei capcl- tnonium folemnizu» , ubipoilca apparer impc-

Constitutionis Eboracbnsbs

307
anno

f. De fnrgatiaite eenanice. Willelmtte
Grenefeli.

”

2O8

peditnentum: Item, contrahentes contra in- . fterium Iit venale ; quod fi compertum fuci
terdiflum ecclefi». In iftis cafibus funt ex» iit, praecipimus graviter puniri.
communicati ipfo faflo, & non in aliis.
ZK De fteniientiir 6· remiffienibut.
INCIPIT LIBER QpiNTUS.
liem.

Si quis autem de incontinenti» vitio gra­
viter diffamatus, non poterit fe canonice
purgate, habebitur pro conviflo; a convi­
ciis vero, vel in jure confeflis fruflus be­
neficiorum feu ftipendia fubtrahantur , donec inde gratiam noftram confequantur.
Cwreri in Ucris ordinibus conftituti juxta-,
modum culp» puniantur ; graviori autem
funt animadverfione puniendi, qui proprias
filias fpirituales , quas baptizaverint , vel
femel ad confeflionem adiniferint, & reflo.
res, qui proprias parochianas corrumpere
-non verentur. H»c autem , qu» fupradiximus ,de poena presbyterorum parochias re­
gentium, ad alios extendi volumu· , qui
non regunt parochias , cum omnes pari
voto continenti» tînt adftrifli, & omnes
deceat par honeftas.

Nullus autem ad pcenitentiarium noftrum
Eboriccnfem pro aliquo deliflo mittatur,
nifi de quo in jureconfeifus fuerit , vel conviflus; enormia vero deiifla nobis vel pri.
mario nollro , prêter quam in mortis arti,
culo , refervamus . Literas autem decani
vel oflicialis ad primarium gratis concidi
volumus, & praecipimus pœnltcnti ; dt ,
ut liquear, qualis fucrir poenitentia , & pro
quo crimine, lit injunfla, poenirens literas
Bpoenitentiarii referat ad mittentem.
liem .

Item lingulis etiam decanatibus per ca­
pitulum duo el'gantur presbyteri, qui n.orihus At (cientia prrditi , ronfefliones au­
diant taccrdotum.
Gregarim blevill.

Licet ex ftartitis concilii generalis, <Sr
Clementis Papa: prohibitum fit exprefse,
ne cullodes aliqui nili apoftolicas &■ diceceCaveant înfuper reflores , ne publicis fani literas exhibuerint , quomodolibct adfornicariis, aut de vitio incontinenti* con- Cmittantur vel permittantur aliud aut povifl is, feu diffamatis parochias committant, pulo predicate vel exponere , quam quod
in literis continetur fuptadiflis, Uteri, *.
feu retineant novirer diffamatos , quod fi
facere pra-fumpfcrint, fexag-nta folidorum poftolicis per dioecefanura prius diligenter
poena noverint Te mulflandvs.
examipatis, quidam tamen qurdores hujuffnodi , non fine magna temeritatis audacia
IT. De bomiciiio. Jobenne/ Tbirerby.
& deceptione multiplici animatum, indul­
gentias populo motu fuo conceileiunt, fu­
Item, cum ea eo, quod matres & nu- per votis difpcnfatunt, a perjuriis, horni,
trices pirvulos, quos enutriunt. in leflis cidiis, dt peccatis aliis abfolverunt ; male
fuis incaute juxta fe collocant, provenit ablata, incerta, data libi pecuni» quantita­
frequens & dolenda nimis oppreffio, feu te, remiferunt; tertiam aut quartum par.
fuffocatio hujufmodi parvulorum , & fic rem de poenitentiis injunflis relaxarunt ,
inde procedit mortis occatio, unde vite con- animas tres vel plures parentum vel ami­
folatio fperabatur, inhibemus, ne paties, corum illorum , qui cleeniofvnas eis contu­
vel matres, nutrices, & alii quicunque,
lerunt , de purgatorio , ut afferuerunt men­
cuftodiam parvulorum habentes, fecum 1- daciter , extrahebant ; & ad gaudia parapios in leflis ponant, vel cubiculis fuis,-, dili perducebant, benef-floribus locorum,
fed feotfum in cunabulis fuis, vel aliis Ιο-1"’ quorum quartiores cxtitvrunt, remitlicuenu.
cis fecuris, ubi timor fuffbcationis hujufmo­ plenariam peccatorum indulferunt ; , ut
di non fuperctit , illos collocent, vel fa­ eorum utamur ver.bis , a poena & cul, a
ciant collocati ; feu lac iplis parvulis mini. abfolverunt; quo circa Clemens Papa piieArando fomnuin fuper ipforum cunabulis ar­ diflu’ in copcilio Vicnmnli hujufmodi abripiant quovis modo.
ufus de cætero attemptari omnino inhibuit,
ac omnia privilegia , li qu* fuper præniillis,
///. De Simoni» . kViUetmui Greenefcli. vel eorum aliquo fuerunt aliquibus locis,
ordinibus, vel perfoms quartiorum hujulnoN.· autem presbyteri quxftum falutl prr- di quandocunque concelfa , aufloritate apoa
f
~
.....................
ferant
animatum, traflatum
de
decimis feu *ftojica penitus revocavit; volens quillores,
aliis .cmporalibus in confcflionibus
"*
noru., fi qui in prrrmiifis vel aliquo pramillbium
deliquerit, vel alias etiam fuis quibuscunque
prxiermirtant , fed
f "1 diligenter exponant
—
e-—·..; quif- prqyilegiis abuti fuerint, per locorum epicoi.fitenti, qualiter ~ debeat confiteri
que lit fruflus puenitenti* ; ac expletis
ns P fcopos debite puniri; nullo eis in hac parte
omnibus tunc petant, qu» de decimis, vi.
el -privilegio fuffragante . Quaflorcs unies,
aliis-ecclehis debebuntur. Similiter in fa- prardifli hiis diebus avariti* veneno ine­
croianflo die Pafchae abfque ulla exaflione briati, ut aurum & argentum fubtill 3t
decunar, vel debiti, feu oblatkwiis libera» fallaci ingenio extorqueant , aliqua de abuliter conferant corpus Chriili , ne una ma­ fionibus pr»diflis,& alias majores vel con.
nu porrigendo Eucharilt’ani, altera reci­
limiles attemptare·prarfumunt , utpete ex­
piendo pecuniam, noitrx redemptionis my- communicato' a judicibus ccclcfialiicis ab·
folliem.

r

Anno
*518.

209

Constitutions Eboracbnsks.

210

(di vu nt ! poenitentiam publicam dt Jdle- . dium committendo . Quartus cufus eft in
Anno mnem per locorum ordinario* pro publi. Aeo, qui peccat in Deum, vel aliquem fan- Ammo
Cn^sti cis;cxceffibus infliAam remittunt, feu /al­ Aorum publice biafphemando. Quintus ca· Ctrartrr
1518.
1518.
tem diebus , quibus ipfo* ad ecclefia* eau* fus eft in eo, qui peccat eccleliam violen­
la poenitentix perimplendx venire conri* ter frangendo, aut ecclefiafticas immuni­
gerit, differre , dt mortem fibi confcifcente* tates feu libertates violando. Sextus cafus
in coemeteriis fepelire prxfumunt, aliaque ell incertum committendo. Septimus catus
nonnulla enormia committere non verentur, ell adulterium notorium committendo. Oper qux cenfura vilefeit ecclefiallica, dt Aavu» eft falfura reftimunium perhibendo,
clavium ecdefixauAoritas deducitur in con- & fic perjurium committendo. Nonus eft fitemptum. Nos vero hujufmodi abufus ple* momam committendo . Decimus eft (ortilenius abolere volentes, volumus Se prxei* gium committendo. Undecimus eft in illis ,
pimus in noftris dioecefi di provincia (latu- qui faciunt conjurationes , Sc confpiratiota conciliorum prxdiAorum firmiter obfer* 'nes contra prxiatos fuos. Duodecimus eft
vari ; ac cum hujufmodi iiterx^^poftoiicx tnqendium perpetrando. Decimustertius eft
per dioccefanum examinate fuerunt, fche- votum licitum & honeftum violando. Decidulam de indulgentiis hujufmodi confer ibi ,B mu* quartus eft in parentibus, qui libero*
<St literis fuis annelli, nihilque per qux* fuosopprimunt. Decimus quintus eft in his,
Horei proponi vel prxdicari, nili quod in qui fanAimoniales corrumpunt . Decimus
fchedula prxdiAa continetur. Quod ft quxtextus eft in eo, qui in clericum vel perfonam religiofam quamcumque manus injecit
flores aliqui aliquas de abulionibus prxdiAis de extero attemptare prxfumpferint,
violenta* ; vel cum poffir, eos a violenta
manuum injeflionc non defendit ; vel qui
lea prxfenti noftrc conftitutioni io aliqua
fui parce conrravenetint, ab officio prxdi- clericum invitum detinet, licer manum non
Ao penitus expellantur, & ad diAum offi­ immittat, dr forte ponendo ei cuiiodes , vel
cium nullatenus admittantur · SI quis ve­
infra domum aliquam includendo. Decimus
ro reAor > vicarius,capellanus , vel curatus
feptimus eft in eo, qui per fe, vel per ali­
aliquem de quxiloribus hujufmodi contra for­ quem (itéras domini pap< falsaverit, five
mam conciliorum in eccletia, live capella fua
nu jut mod i falfarius fuerit, feu eos defende­
aditiifcrit, poenam quadraginta (olidorum lerit. Decimus oAavus eft in eo, qui hujul*
gilis tnooerx Angiix fabric» ccclelix metro­
modi lireris etiam ab alio falUtis fcienter
politan» Eboraccnûs applicandorum Coive­
ufus fuerit. Decimus nonus eft in archtdiare teneatur. Per hanc tamen conllitutip. conis «decanis , plebanis, prxpofitis ,canto­
nem hus , qui jurifdiAionem epilcopaleifi . ribus , Λ aliis clericis perfonatus habenti­
habeapt, nolumus in aliquo prrjudicium bus , nccnon presbyteris, legem vel phvfidegenerari.
cam audientibus , nili infra duorum menfium (parium deftitetinr omnino. V'ccfimus
Jobanner Kemfi.
eft <n eo, qui participat in crimine criminofo port crimen fuum excommunicato a pa­
pa in divinis officii*. Vicefimus primus eft
Presbyteri vero non audient confeffiones in eo, qui fponre dr fcienter participat cum
parochianorum vel capelianorum in cedeexcommunicato a papa tn divini* officit* .
fria, in quibus divina celebrenr , ni fi in caVicctimus fecundus eft in eis, qui eccleliis,
fibus a jure permiffis , fine licentia prefidets- facerdotibus, & eorum polfeffiombus exatium In eccleliis fuis petita & obtenta.
Aionern, feu onera indebita imponunt, nifi
moniti deftiterint · Vicctimus tertius eft in_.
pufurarii* publicis, & io his, qui ab cis ob­
Gwfitt Until.
lationes recipiunt, vel qui eos ad ecclcliafticam fepulturam admittunt . Viceumu*
quartus ell in illo, qui celebrat vel alia* in
ftquia tam teAore*, & vicarios, quam ordine fuo officia exercet, cxcommunicatu*
presbyteros parochiales parochiano* fuo* minori excommunicatione, vel fufpcnfus ,
ad confitendum partiri admittere perpendi­
vel interdiAu* ab homine. Vicefimut quin­
mus, inter crimina, five enormia live levia
tus eft in clerico, qui accedit ad judicium
non diftinguentc* ; cum tamen nonnullis caprincipis , contempto judice ccciefialiico .
ftbus incurritur irregularitas ; in aliis vero Vicefimus fextur eft in clerico qui bigamiam
irregularitas licet nullatenus curratur , contraxit. Vicefimus feptimus ell in cleri­
abfolutio tamen fedi apoftolicx fpeciali- co, non ordinato miniftrantc. Vicefimus oter refervatur, & nonnunquam nobis per­
Aavus eft in clerico per faltum promoto .
mittitur feu conceditur abfolutio in eif·
Vicefimus nonus eft in illo, qui furtive or­
dem ; majora crimina qux nobis dt pri­ dine* recepit. Tricefimu* eft, fi quis
mario noitro detinemus, in brevi, Deo fecerit in eodem ordine iterum ordinari.
dante, dilucide aperiemus , ut in cafibus* Tricefimu* pritnu* eft fi quis fe fecerit
in quibu* abfolutio pertinet ad nos, con- iteritijhbaprixari . Tricefimu* fecundus eft,
fitentes abfolvamus; in aliis vero ad fedem fi ad fubfverfionem fidei adhrferit he­
apoftolicam tranfmittamu* eofdem pro ab- retic is , dt iri contemptum ecclefix ab ei*
folutione, licut convenit, obtinenda. Pri­ Efe fecerit otdinari . Tricefimu* tettiut
mus cafus eft in eo, qui peccat contra fi­ eft in ordinato extra quatuor tempoia, vel
dem. Secundus cafus eft in eo, qui peccat alia* illicite & ante difpenfationem obten­
contra naturam, & maxime cum bruti*.
tam mlniftrante. Tricefimus quartus eft in
Tertius cafus eft in eo, qui peccat homici- fufpcnfo, etiam a canone a divini* officiis .
Cuicil. General. To m. X XX V.
O
dt fic

211
■“ 1

Anno
jpS·
1510·

Constitutiones Eboracenses

212

& 11C tufpenfo divina celebrante, in cafu , Xugiiicuiai'ua
xugmentanda , irucru,
fruAus uncari
Integri ,c
fe cascnacnr.
extendent.
q0o funiinus pontifex fibi difpenfationenu Λ Et ne locorum ordinarii pretextu difficul- Anno
ictervat, ur in cafu illius canonis qui Inci· --------citandi
------- ------“--------------------*
tatis
proprietarios,
& reAores
hu­ Obisti
pit ran ttierm: dc in cafu canonis qui inci­
jusmodi , qui nonnunquam moram faciunt &
pit caw mfJtcimlir: quorum uterque eft in trahunt extra dioecetes, in quibus conii- .
concilio Lugdunen,. Trlcefimus quintus eft ftunt vicaria, de ouorutn augmentations por­
in eo, qui excommunicat» ordinem fufce- tionis quaftio vertitur, fini abexecutlone Tuo­
rum officiorum quomodoliber impediti;ejus
perit. Tricefimus Textus eft in illis, qui de
domibus, maneriis , Teu grangiis, vel locis
concilii auftoritate (latuimus, quod in cau­
aliis archiepifcoporum , epiteoporum, vel lis augmentationum vicariarum pr*diAarum
aliarum perfbnarum ecclefiaftica rum contra S:r citationes in ecclefiis iliis, quarum reJpibrum voluntatem, vel cuftodum rerutru
ores aut proprietarii extra dioccefim or
car undem aliquid auferunt, vel confumunt, dinarii demandantis citationem hujufmodi
vel injuriofe contreAant. Tricefimus fepti- commorantur, aliquo die dominico vel femus & ultimus eft in illis, qui publice per- ftivo,cum major five notabilis affuerit po­
netraverunt deliAa enormia, unde tota ci· puli multitudo, publice & petfonaliter aA.
vitat, vel villa, vel patria movetur, prô B in quibus citationibus ad comparand. Ipfia
uibus publica poenitentia fuerit injungenda ■ citatis ad minus dentur triginta dies , p*r«n hiis igitur exceffibus & aliis , qui majo­ diAique reAores & proprietarii perinde ar­
res annumerantur > nobis vel pcenitentiarid ceantur ad comparendum, ac fi eflcnt per
noftro, pr*terquam in mortis articulo, mit­ hujufmodi citationem petfonaliter apprehenfi.
'
ti volumus delinquentem.

Î

F*. D wrbtrttH fyeifitetinne.

VI.

De finttntig exnmnHtieieetiwiir.

Com propter nimiam purgationem litium ,
VVilMmit CmeftlJ.
que ex fubtiii ordinis judiciarii obfervantia nonnunquam proveniens, folet efle li­
tigantibus, maxime pauperibus oneroTa, in
jure communi ftatutum fiat, quod in qui-C Excommunicamus aurem omnes illos, qui
pacem
regis '& regni perturbare, aut li­
busdam cafibus (impliciter, & de plano,dt
' *
fine ftrepitu & figura judicii procedi valeat ; bellâtes ecclefiafticas, & precipuc hujus
TacrofanA* Eboracenfis ecclefi* infringe
ac in noftra provincia Eborum multe funt
ecclefiarum in fruAibus fatis abundantium re, aut poflefliones ecclefiafticas invadere-,
aut ad bona ecclefiaftica manus impias ex­
exiles vicarie, quarum fruAus, propter te
pefcentem modo plulquam folito populi de­ tendere prxfumpferint, in prcjudicium ecclefiaftiae libertatis. Item illos, qui in be­
votionem, earnndem vicariis etiam ad vi­
neficia ecclefiaftica fe intrudunt; & eo,,'
tam tenuem ducendam non fufficiunt, con­
tra quos infuper, fi propter augmeotatio- qui per laicalem poteftatem feu aliam vionem fu* portionis coram locorum ordina­ 'lentiam ea detinent occupata. Illos, qui
fequeftra noftra violant , confimili fentenriis agant, per reAores proprletariofve ec4·
tia involventes . Eadem tentent ia Innoda­
clefiarum hujufmodi tot difficultates per ex
mus omne, illos, qui mandata regia pro
ceptionum dilationumque difpeodia oppo­
nuntur, tjuod a propontis eorum juftis que­ coercendis excommunicatis, a quibufbbet im­
petrata gratia , vel odio alicujus perfonc ,
relis propter inopiam & obtinendi in caute
defperationcm, ab initio penitus defifterc teu lucri caute exequi maliriofe differunt
compelluntur ; prefentisconcilii provida de- D, vel omittunt. Omnes eriam incendiarios,
liberatione ftatuimus , quod de cetero furn- ecclefiarum fraAores, veneficos, dc vene­
ficas, & magicis incantationibus utentes &
marie, & de plano, St line ftrepitu & figu­
h*c fieri procurantes, & qui immunitatem
ra judicii procedatur ; adjicientes quod or­
dinarii locorum vicarios affirmantes fe coram ecclefi* violaverint, denunciamus excom­
municationis tentent iam incurrere ipfo fa­
eisdem proprio juramento paupertatis one­
re nimium praegravatos, caufam augmenta­ Ao. Prohibemus autem, ne excommunica­
tion), hujufmodi prediAarum vicariarum^ tionis tententia in genere pro damnis vel
injuriis proferatur «quotiens dignofci pote­
Tuarum profequentes in forma pauperum
admittent, officium fuum in hac parte gra­ rit', quis adverfus quem habeat aAionem,
ti, & libéralités impendentes ; nec non ab ni fi evidens utilitas id expoteat. Excom­
advocatis, procuratoribus, cvterifque offi­ municamus autem omnes illos, qui odio
cialibus , & aAorum fcrlbis curiarum, con- vel lucri caufa aliis falfo imponunt crimi”.t
liftoriorum Tuorum patrocinia , aAaquegra-E na ,....
pro, quibus mors,.
vel’
exilium,
aut
mutilatio,“vel exhsredatio, teu
tis impendi facientes, et libéralités imper- membrorum
1
riri, talefque portiones hujusmodi vicariis bonorum fpoliatio fequi debeat, fi judicia­
liter convincantur . Qpi auem ad diffama­
affignare curent, quales pro fruAibus& pro­
ventibus ecclefiarum rationabiliter fuppete- tionem alterius quid propo^^, quod mores
re, & ad onera , qu* ad vicarios pertine­ fugiflet, ni fi hoc probare voluerit, canoni­
re debent, viderint convenire ; & quod non ce puniatur, dc injuriam paflo pro modof
culp* fatisfacere compellatur.
minor portio laflignctur alicui vicario, quam
fumma duodecim marcarum, fi ad tantam
fuinmam totius ecclefi* > cujus eft vicaria

Tb».

213
„Λ *' * °

Christi
M·*·

Constitutiones Eboracenses .

214

. rum fuarum parochialiutn * fi illi tutu* paAnno
Λ teat acceffu»; lin autem* in valvi* eccleliaStVt^e.
rum aliarum parochialium vicinarum , ubi Cnattri
1518.
Item, quod omne» & finguli* qui elu­ tute fieri poterit, InTcripri* publicentur*
tiones « fufpenfionet* excommunicatione** & publice denunclentnr * nulla alta moni­
vocatione/* & mandata licita & honefta tione feu citatione aut proccfili judiciali
quorumcunque judicum ecclefiafticorum ficti* przhabiti*.
exequi, & obfervari impedierint, impedirive fecerint * feu procuraverint * majori* ex­
communicationi* fententiam incurrant* &
fint Involuti ipfo faéto ; Λ pro fic excom­
Explicit, opu* Toper confiltutiooc*
municari* nominarim* & infpeciein vaivis
provinciale* Ebotacenfc*.
ccciefi* catbcdxall* illiu* loci > vel ccclefia-

02 1

CON-

216

215

CONCILIUM FLORENTINUM

Anno

Cvattri
1J17.

PROVINCIALE
A Leone X.

E

f

Pont. Max. confirmatum .

IST O LA

ReverendiflRml Julii de Medicis SanAx Roman* ecclefi* vicecancellarii, & archiepifcopi Florentini,
Ad artbtdijKMuu* & temnit·» tttleji* Florentin* .
Uperioribu* diebus pro univerfali morum
ra libentius ampleAantur.
B Omnipotenti infuper Deo, S. D. N. nocorreAionc proque divini honori* aug­
mento , dum Florentin* (licet immeriti) bifque rem valde gratam, vobifq. tam lau­
prsfuinus ecclefi*, provinciale concilium in- dabilis iiifiituti auAoribus honorabilem fa­
ihximus St celebrari mandavimus juxta facro- cietis . Bene valete.
Re»* tx afpjlthc» ftlati»
tum canonum difpofitionem ; fperantes (ut
verum decet padorem ) facro idl conventui,
MDXK1H.
quod literis, nodris P. V. alio* Cgnificavimus interctfc. Verum quia gravionbti* fanA* Roman* ecclefi* negocii* occupati, proEo xpifeoput Cervus Cervorum Dei, ad
pofitum noRrum adimplere nequivimus ,'R.
perpetuam rei memoriam . In apoRoliP. V. & domino Petro Andre* Gammaro
C* dignitatis fpecula, licet immeriti, divi­
vicario & locum tenenti nodro generali vi­
na diCponente , clementia , conilituti, ad ea
ces noilras demandavimus, ut vocato uni- eper qu» finguli Chiifti fidele* ad bene beaverfo provinci* clero, laudabile hoc fa- teq. juxta canonum normam vivendum
'
, ac
luberrimumque inflitutum aggrederemini , fanAorum patrum inditura obfetvandum,
diviniq, cultu* augumentandum Inducuntur
idque arguendo, Increpardo , ea qu* coroperolis (ludii* intendimus, ut iisqu*proreAione 'digna reperirentur corrigendo ,
pterea provide faAa competimus, ut illibata
plantando, evellendo, diffipanda, cx animi
vcrtrl fententia perficeretis . Quod a vobis perfiilant apofiolici muniminis adiicimu* fir­
rite reAeque Impletum fuiffe cum multo­ mitatem . Accepimus liquident quod alias
rum qui illinc ad nos venere relatu acce­ dileAu* filius noder Julius tituli fanAi Lau­
pimus, tum & ipfi vidimus, dum conditu· rentii In Damafo, presbyter cardinalis ,fantione* ordlnattonefque, tanta maturitate A* Roman* ecclefi* vicecancellariu* , qui
edita*, tamq. morum inftaurationi acChri- ecclefi* Florentin* ex conceflione Λ di.
ftian* religionis augumento opportuna* St fpenfationu apoftolica pr*effe dinofcltur,
necetfarias vicarius nobis repr*fcntavit. Dprovide attendens, quod a quinquaginta an-,
Qua* quidem conftitutione* fanAiflimo D.N. ni* citra
...........
archiepifcopi
—ι n-----------------Flqrejpini
„ , qui ec­
ipli, ut confirmarentur , obtulimus. Ifq. Re­ clefi* Florentlne prefueriinrj raro in civi,
tint ea* legendas Λ examinanda* tradidit re- tare Floren. rcCcderunt , St propterea po­
verendilTirai* fiatribus nodrls, D. Dominico puli civitati* & dioecefis Florentin* , nec
de Jacobatiis, A magiilro Thorn* Gajctano, nontSc totlu* provinci* , vclut oves erran­
viris omni cum humanarum, tum divinarum tes, a reAa bene vivendi norma ac femita
rerum notitia inlignibu*, CanA* Roman* deviarunt i & laxati* habenis , ut cotum da­
ecclefi* caidinalibu* , qui maturo ea* exa­ tui conveniebat, minime vixerunt ; ac cu­
mine difpicientes, labore* bofce vedro* , piens, ut vigilem decet paftorcm, oves er­
fanAumque bene vivendi amorem in primi* rante* tibi commifTas, ad reAam vivendi
normam, reducere, ac eorum animas deo
laudantes, illas dignas effe retulerunt,qu*
luctifacere polle , pro falutifera morum re­
apoRolic* fedi* auAoritatem confequerenformatione provinciale A synodale conci­
tur. Itaque faAum cd, fanAiflimus pallor
lium in diAa civitate Floren. celebrandum
gemino illas diplomate communierit. Quas,
quia intendimus ab omnibus provinci* no- £ indixit, eodemque concilio inibi legitime
Rr* fubditis inviolabiliter obfervari, nec congregato nonnull* falutifer* ad Dei lau­
Jota aut apicem ex Illis pr*teriri, P. V. in dem edit* fuerunt conAitutiooct, falvo no­
Domino monemus Si 'hortamur, ut eidem llro St (edi* apoilolic* beneplacito, qua*
vicario artiRente* toti* viribus enitamini, deinde in unum librum redaAa* idem Julius
quo ab omnibus oblcrveniur. Vofmct ipfos cardinali* nobis exhibuit; nofque librum il­
( ficut equum parq. cR ) verbo fimul Si ope- lum duobus CanA* Romana ecclefi* cardi­
ye ad earum obfervationem paratos in pri­ nalibus legendum & examinandum vive vo­
mi* oHendite. Ira enim fiet, ur carter!, ve- cis oraculo commifimus ; St cum cardinale*
flto moniti exemplo, falubria hate inditu­
ipli nobis teiulciint conQitutiones illas lau-

S

L

Concilium Florentinum .

217

218

dabile, Se td morum obfervatloAcm pluri- . nu» & non n>6 fub certi» inibi expreflis ηιοAnno
Anno muiM opoitunas, ea propter motu proprio , do & forma derogari poflit claufulis, irii
Christi non ad ipfius Julii cardinalis , aut alterius tantibufque dt aliis decretis , ϋι cum mo- Cn»i‘”
‘5 «7
■5‘7.....
cujuscumque
nobis fuper hoc oblatm peti’ ­ tu* proprii cert* fcienri* & pot edat i» ple­
nitudine fimUiHu* conceflis > confit matis, ap­
tioni* initandam, fed de noAra mera deli­
beratione, dt ex certa noftra fcientiaacde proba tu dt iteratis vicibus innovati» , qulapoftolic* potcllatis plenitudine, conftiru- bus,ctlam(i pro i 1 lorum fufficienti deroga­
t io nes dt ordinatione* pnediAa*, io dido tione de illi* eortlmquc toris tenoribus fpelibro contenta·, dt quarum tenore* infe­ cialis , fpecifica , exprefla , individua ac de
rius de verbo ad verbum annotari fecimus, verbo ad verbutn, non autem per genera­
anAoritate apollolica tenore prefentium ap­
le* ciaufulas Idem Importantes, meatio feu
probamus, & confirmamus, ac prefenti* qusrvi» alia expreffio habenda, aut aliqua
fcrlpti patrocinio communimus, etfque per­ exquifita forma fervanda etftt, dt illotum
petue dc inviolabilis firmitati* robur adiici- tenore*, prafentibu» pro fufficienter exprefmus, fupplemufque otnnes & Cingulos, tam (is Ac inferti* habentes, illi* alias in fuo ro­
juris quam faâi defeéto*, (îqui forfan inter- bore .permanfurts, __
___ dumtaxat _fpeF.
hoc cafu
venerunt in eisdem; ac cohftitutione* & or- Bcialiter Λ expreRe, motu, femntia & podinationcs easdem per quofeumque cujusvis teliatl* plenitudine jfradiAi* derogamus, c*·
dignitatis, ftasu* , graaus, Ac conditionis, terifque contrariis quibufeumque- Volumus
nobilitatis & preeminent!* fuerint,obferva­ autem quod tranfumpti* prsfentiutn litera­
ri debere decernimus atque mandamus. Non rum manu publici notarii fubfcriptis & liobftantibu* conftirutionibus & ordinationi­ gillo alicuius pralati muniti* eadem prorfus
bus apodoiicis, ac didtarum civitatis,dioe- fides adhibeatur, qu* prefenribus adhibe­
cefis or provincie, juramento,confirmatio­ retur , (i-ill* iuudlcto vel extra e (Tent exhibi­
te vel oftcnG^ tenor vero conftitutionum ,
ne apollolica, vel quavis firmitate alia ro­
boratis ftatutis dt confuetudinibus, privile­ & ordinationum earundem fcquitur & eft
talis,
giis quoque induitis & literis quibusvis perIoni* cujufcumque dignitatis, natus, gradus,
Hete feed frajbntei eanflttutioutt fueraat
dçnditionis,nobilitatis & preeminent!* exi- ftHuiit ta arebiefifiofatu Florentia Jit
(lentibu* , etiam cum quibusvis derogatoria­ XII· Jfrihi MDXFU/. Rogatui Strlibi··
rum derogatoriis, fortioribus, efficacioribus, ner F4n»utinr, notariat turm arcbiefi/tofalit,
infoiitis, etiam talibus, quod illi» nullatc-

CONSTITUTIONES

SEU

ORDINATIONES

Florentina tynfdi, eane ab incarnatione Dont. MDXFII. ad revrreadtft. i» Cbriflo
fatrie D· Jnht de Mediat , facrofanfla Romana ecclefia cardinalu vue taacellarti dignijjimt, «rene· arcbteftfcofi Florea, merui]]'. convocationem fer aud­
iti feffioner celebrata, Ditia Leone X. ftat. max. Cbrtfitanam remfabheam felutier gubernante, ia «oa dtgefia at diffrfita velumen fer
K. D. Petram Julrua Cammarum de Cafah Bon. frafati
revereadiji. artbteftfttf. vicarium & lotam t ratal em ge­
nera/tm . Quam tynodum infigat! ex omni religione
Theologi dr multi ta utra fat ttafura fradeat et
I
Vtri tonfiltit dtfltfa. fuit celebrem
reddidere.

\

CAPUT/.

Qualtr effe debeant clericorum vejier,^· qaalit tonfura .

Onfedentibus patribus in synodo, fi.
Epifcopus exurgens ,. ita locutus eft .
Viri fratres qui Spiritu fando duce in hunc
locum con veni III, , emendaturi vitia &
abufu* qu» provinci* hujus noftr* populos
a multis anni* Invafere, tradaturiq. &
difcufluri multa pro orthodoxa: religioni*
defenGone, proq. (acrorum canonum obiervatjone, eos quali defuetudine fublatos ex­
citando, poenarumque adjedione muniendo,
oper* pretium faauros no* elfe arbitror (i
prius, qu» in nobis emendatione digna lunt
emendaverimus, vitam, tnorelquc noflros
correxerimus ; ita enim fiet ut emendato­
rum animo* Ipiritu* ille divinus facile illa,
batur, CKtcriq. exemplo dudi noftto (latu-

C

ς

\·

torum ordinationumque iy noda Ilum jugo li­
benter colla lubmiicanr : after nobis alio*
corrigete volentibus facile objiceretur Me­
diet cura teiffum. Videtis, fratre* meiaman(illimi, quantum interius cxteriufq. Ipfa vi­
vendi norma a majoribus nollris declinave­
rimus j eo namque deventum eft, ut plerofq. pudear clericalem portare habitum &
tonluram decentem; de ludi* autem , comeftatiombus, ebrietatibus , impudicitiis pu­
blice glorientur dc ceteris, (ileo : nota funt
vobis omni» : hxc in piimis fi placer ordi­
nate, illis veftr* manum feveritati* apponi­
te . Uni ver fa synodus»dicenti alfenfum pt*buit, dt qu* (equuntur oidrnaiiones pro­
mulgavit , mandavitque omnibus obfervari.
i
I»

1

Concilium Florentinum

219

An^"

C**, tJ
iji-i

220

b> primes namq. acceptavit & in rota Flo·
rentin* provincia obfervari voluit conftitu·
CAP.
II I.
t'onem rcvcrendif*. Cofrni dudum archieo.
thrift
Jfftnut
flea
Ce inlnanit
F|orcn. & contrafaciente* ab ordinarii* fata
Et
ini Jabteaat beget.
puniri ; cujus quidem conftrtucioni* te­
nor cd.
Item omnibus clericis qualitercumque bé­
», Cum regula;
infra; pnefentl confti» tutione tiatuimu* quod omne* At finguli néficiant aut habentibus curam animarum
„ prclati At reAores ecclefiarum, & alii in tota provincia Florentina mandavit, ut
„ quicumque clerici & perfon» eccleiiafti- quando funt in civitatibus aut locis inligni», c* 'cujufcumque ftatus, dignitati*, aut bus provinciae Florentin* , iblque domici­
», conditioni* exiftanr noftr* civitati*& dioe- lium habent» claufa defuper ferant indu­
m cefi* Florentin*, continue habitum cie- menta aut veftes inferiores (quas fubtana*
vocant ) ita longas At honertas, ut cailg*
», ricaiem deferant & tonfuram fuo ordini
», & ftatul congruentem, videlicet quod re- aut diploïdes, etiamfi exterius indumentum
nullatenus appareant
contrafa», ligioft habitum fu* religionis apparenter aperiatur,
---------------------------------rr---------- , ; —
.
», deferant, & fuper aure* tondeantur cum R cienti duorum ducatorum multam indixit
„ tonfura rotunda » ita quod auris rota
CAP.
IV.
n appareat difeooperra. Corona*etiam reli», g loi» clerici geftcnt defuper rafa* Ac comFrrttMnter difiributienibut qui tonfu.
„ petentes ; ptrlati & alii redore* eccleram & babitam non detulerint.
,, harum in facerdotio conftitu J , dt omnes
», alii curam animarum habentes, & in ciEt ut premi ffa certius obftrventtir pr»„ vitate Florentina feu in caftris & in lo», cis Floren. dioecefis continue permanen· cipue ab iis, qui quotidie in eccleliis infigni„ ter mantellum feu vcftem talarem (imul bus ubi multitudo populi convenit, decla­
0 cum caputco in fpar-sii* continue geftent, ravit canonicos ( & capellano* collcgiarar.
Eccieftar. co ipfo privatos e rte diflribut ioni·
„ dt tonfuram decentem ferant ; ita quod
bus quotidianis , donec reperti fuerint ince­
„ (altem extremitas inferior aurisappareat
,, difeooperta cum corona defuper lafacom- dere fine habitu dt tonfura decenti, man­
„ petenti, & nullus audeat geilare fatfer·
dando omnjbu' capitulis, collegiis, (indicis,
,, tos(ut vultjodrchut) fcodatosextra houe C camerariis, punftatoribu* dt aliis. »d quos
„ ftatem , prout hadte communiter ferunt
fpeftat hujufmodi diftrlbutionum folutio ,1
fub pcena excommunicationis & florent u,, laics. Cier'ci autem in alus ntinoribnj ornius, nr prefatis fic line habitu At tonfura
-, dtnibus conflit un tonfttiam prat'd flam <k„ ferant cum corona competent 1 Ve les ra
incedentibus aliquas di (tributiones folvant;
donec habitum & tonfuram, ut premitti,, lares continuo deferant nimia longirudi·
rur, refumpferint, & continue per civita­
„ ne, vel brevitate minime notanda,, Ac
tem & in eccleliis portaverint ·
„ tales propter qua* la icis omnino difttn,, Aionem recipiant:* viridi ac rofeocolore
„ Ac a fericch veftibus abflineant. Liceat
CAP.
V.
,, tamen in dignitate conflit uris doAorfDeclarentur etctfmmanit a ti qui tertii
„ uus atque canonicis defetVe firfctns ex
,, tafo ntgto.ÿ’ infra. Si qui, autem fuper
qeeeftit toloribut bubitum religio
„ ii, aut aliquo pred'Am urn culpabilem fc
ait tleufum defer eat.
„ exhibuerit, Ii conlltrurus fuerit in facri*
„ pro vice qualibet, de quolibet çorum m D
Ad h»c exurgens Venerabilis Abbas fa­
„ quibus conttafeCerit in poenam duorum crum conventum it* affatus eft ; P. R. po(lnorenorutn noftr* carnei* folvendorum quam P. veftr* temeritatem eor. qui ordi­
,, ipto jure incurrat ; (i in minoribus ,clericanis fur infignia geftaru reculant , compefce,, le privilegium perdar,nif> fit beneficiatus;
re inceperunt, unum explicabo, quod de­
„ tunc enim ut dc ceteri puniatur,
clarare erit, cum Utile, tum neceflanum
ad evitandam animarum diferiraina priufC A P.
11.
quam ad alia progrediamini. Ex noftris aliaruroque religionum fratribus quidam elatio­
Etc ft fetet.
nis (piritu inflari, nuzrenrcs vagandi mate­
riam , contra tenorem Bonifatian* conftiConftitutlonem quoque a Clemente quin­ tutionis eft in c. 11. we tier, vel mone. lib.
to in Vlennen. concilio editam cum Cui* fex to apoftolic* feriis beplgnitatem, adeunt,
poenis acceptavit, At inviolabiliter obfer- petuntque licere libi ad ardiorem fefc re­
vari mandavit, qu* habentur in Ck. in ti. ligionem transferre. Idque facile (ut juftpm
de vit. dt honeft. ck.
E eft ) obtinent. 1« vero mendaci* ttatlm ora­
culi munimine fecurus ad abbatiam alicui
commendatam fe confert, ubi nullus vel
rarus, At is quidem line obedientia At fine
religione inhabitat monachus , ibique uno
eodemque contextu habitum artu mit, profl.
tetut novam religionem habitumque eundem
dimirtlr, licentiam aflequiiuz extra monaftetlum commorandi veftiri clericorum feculatlum habitu(dummod^amifiolam quandans

4

I

Attira
15*7·

221

Concilium Florentinum,

222

o~
dam fut» diploïde ferat « ficque venerabili* poenis acceptavit, êe in tota Florentin».. '
Amwo j I le rjr . fuggefeocc diabdfb, fub arAiorl* a provlncia obfervari mandavit 10» facer con. **"‘1
CHtilTi difciplin* uratettu eregvlari efficitur cle- ventus . Iterum ,repetita admonitione mo- U
,ζ ’
Wl· ricus fccularis, vagus dt apoftaticui. Ego» nendo omnes clericos, hujufmodi focarias
'
patret met, ilium «xiftimo excommunica· feu concubina* tenentes, ut intra oAo dic*
tioni* fententia innodatum incldiffeque ïil, illa* dimifiife debeant, dic a fe prorius abjecanonem ilium Bonifat(i; nanifcfla enimdt cifle fub poenis antediAis. Publice aurem,
luce meridiana clarior eft hujus mendacis reneri hoc calu a clerico mulierem fufpeapoft at* fraus, dt fcrlptum eft,fraude ac Aam declaravit, quando apud vicino* vel
dolo a juri* pcena fublevari neminem: hu­
majorem eorum partem re* erat nota ·
jus (acri conventu* declarationem expeAo.
Univerfa Synodal multi* hinc inde adduCAP.
Vf il.
Ais rationibu» dt argumenti* declaravit1ta­
Ex ft fatet.
ies efle apoftata* « dt excommunicato*, dt ut
excommunicato* ab omnibus vitari debere;
Item prrcipit ne puero* fufpedos & In­
dt ideo nullatenus ad animarum curam ad­
s’ fames domi teneant ,poenamque ordinarii fui
mittendos .
arbitrio moderandam ex infami» At fufpitionis qualitate voluit.
Ç A P. VI.

.

Prohibentur cleriei ab infamiunt tonvtr·
ftttone é'ftb atcejju aei waea/lerta.

C

A

P.

IX.

ïmfonitur foena formcatoribut, aJulterit
4- inteflunfij .
Et quia clericorum aiiorumque religioforum virorum convcrfatio debet efle honefta
& laudabili*, prohibuit clericos & religloAliorum quoque immunditias luxuriafque
Ita compelcendas ordinavit. Simplicis nam­
fos viros cum lenonibus,cynervis, mangoni­
bus, meretricibus db alii* quibafcunquc infa­ que fornicationis poenam efle voluit lib- xx.
mibus perfonl* habitare, aut commercium, nili cum parochuna fua fornicatus fuerit ;
tunc enim in ducatis xxv. condemnavit.
quodcunque habere , nift in quantum expoAdulterii crimine conviAum vtl benefiIcit animarum falu* vel alia probabilis neceffitas; contrafacientem totiens uno.flore- C ciis privari vel in ducatis quinquaginta con­
no ordinariorum fifco adiicendo condensa­ demnari voluit. Er fi feme! conviAus Ice­
vit .
ram convincetur,eo ipfo beneficii* privatu*
Item vetuit ad loca minus honefta acce­ fit, At in vincula ad peragendam poeniten­
dere; ideo repertum in lupanari iolib.XX\f. tiam detrudatur.
Eo* quos cum matre, fotore , moniali ,
accedentem ad thermas feu ftupha* vel ta­
bernam extra cafum neceflitsri* in lib. V. aut filia fpirituali,id eft cujus confelHonera
audiverunt
,rem carnaliter habide coiintiteUt lupra applicandis, condemnavit.
Item vetuit clericos Λ religiofo* viros ac­ rit , beneficiis eo ipfo privatos declaravit,
atque ad perpetuo poenitentiam agendam m
cedere ad monafterla monialium fineexpref
fa ordinariorum licentia fub pceni* in capite vinculi* coniicictidos, fi plufquam lemel id
dc monialibus contenti*.
fecifle apparuerit. Simili quoque poena fe­
riendos eo* jqdicavit, qui de crimine illo
peflimo, propter qupd venir ira Dei in fi­
CAP.
VII.
lios diffidenti*, convIAi fuerint.
Privantur benrfiuir aliterque muttan· D
Pro aliis autem inceftibu* ufq. ad quar­
lar flerici toncnbmti aat ftfteflar
tum gradum indixit multam quinquagintadsmulieret retmentei
catorum.

Cum omoes clericos , pr»ferfim in (acris
ordinibus conffitutos, ab omni carni* vitio
abftinere deceat, quofeumque clerico* &
religiofos viros mulierem iufpeAam domi
tenente* eo ipfo xxv. florenos auri mul­
tam incur rifle declaravit. Et fi fic conviAum vel monitum, etiam femel tantum, per
duo* menfes eam publice tenuifle conditerit, declaravit eum omnibus beneficii* qu*
obtinet eo ipfo aliter non vocato conferre,
& patronis prxfentare & eleAoribus elige­
re cum primum per ordinarium declaratum
erit euro irr prsfentis conllitutioni* poe­
nam incidifle. Et hoc fecundum tenorem,
cnjufdam conftitutionis recolende memori*
D. fi atris Latini Hoftien. cliro epifeopi apoftolicrque fedis Legati; & alterius Conlfltutionis reveren. Cofmi de Pacciis, contra
tale* concubinarios , dt fufpeAarum mulierum detentore* editarum (k promulgata­
rum^ Qua* ambas conftitutiooc* cum fuis

CAP.

X.

Punitur cleritut
virginem , aut vtiuam,
aut etiam nuftam violaverit.

Si clericus virgini fluprum violenter in­
tulerit, beneficus privetur , At eam cui vim
intulit dotare cogatur, & fi beneficii* ca­
ret, amplius in ducatis quinquaginta mul­
tetur, pcllaturque utroque cafu a provin­
cia quinquennio.
Sed (i volentem virginem vitiaverit, eam
dotare teneatur, condemneturque in ducatis
xxv. At fi quam vitiavit de parochia fua.
erat, quinque annis cxulet extra dioecefitn
propriam. Et quod de violento virginis (lu
pro diAum eft, id At de eo quod vidur,
honeft* alioquin vit*, infertur intelligi vo­
luit . ut par fcilicet illum poena fequatur ,
qui vidue tale fluprum violenter intulerit ■
Sed fi nupt* vrolcnnain intulerit eo ipfo
bene-

CONC LIOR.UM

223

beneficiis privatum vinculis perpetuo alli­

Ammo gari decrevit.
Cm* isti
'5’7CAP.

Xt

Clerical diffamatur qutmod» fi f*r&rt ■
St contigerit clericum adulterio aur ftuÎiro aut alio quopiam vitio diflâmari, vouit i pium , periode ac fi de crimine conviAus eflet, puniri, nifi fe feptem honeftorum
tcftium juramento purgaverit.

CAP.

XII.

Centra elerteer, lentaet ,golierdor, btfirit·
ner > jaculaterer , tabernario/ , ·
altu bujurmadi vetita cxercen·
ter.

FlORBNTINUM.

224

cio publice fungentes ; conrraAus quofeunA que ineunt, emunt, vedunt, permutant, Anno
Cmwhti
mendaciis, rixis, clamoribus omnia fora
•4»7·
replentes > ufutaiias quoque & timulaias
quando poffunt conventiones habent. Quo
nt ut in curiis ûrcularibus & ecclefiafticss
eo quod a nundinis fupereft tempore pro
reis excutiendis, litibufq. extricandis obverfari oporteat, raro minas, rarius officium
celebrant, de cura populi nihil mihus. Qua­
re & fuper iis P. V. aliquid declarare, &
canonicas inliitutiones poenis vellris adjuva­
te neceflarium arbitror.
Dicentem univerfa synodus )audavit,monuitque omnes clericos, ut intra menfem ab
omni animalium, & quarumcumq. aliarum
B rerum negotiatione caveant, alias clericos
omnes qui poll hac hujufmodi negOciationibus intendere reperti fuerint In decem du­
catis condemnavit, & fi per annum ita perfeveraverint beneficiis privari putfc voluit.
Clericum autem de contraAu ufutario,
aut fimulato, aut in fraudem ufurarumconfefto, aut alias illicito conviAum prater
reflitutionem ad quam de jure tenetur, quo­
ties id accident in ducatis X. puniri vo­
luit. Et fi acciderit, ut femel convincatur,
eum beneficiis privati & ab officio fufpendi
voluit.

Clericum quotiens lenocinium exercuerit
in ducatis vigintiqdinque condemnavit.
Clericos qui buffonem, hlftrionem, golurdum , joculatorem , lenonem , mangonem
publice agunt, fi per annum aut tertio mo­
niti artem illam ignominiofam exercuerint,
eo ipfo beneficiis Λ omni ecclefiaflico pri­
vilegio ( ut Cacra Rom. pont. inftituta de­
cernunt ) privatos efle declaravit, ampliufque quotiens aliquid eorum fecertnt , to­
tiens X. tiorenorum poenam incutrifle vo­
CAP.
XIV.
luit
C
Clerici fttrer qaa poena afficiantur .
Tabernarii quoque , coriarii , macellarii,
balnearii, ideft balneo prefident, exercitium
Illis omnino interdixit, ornnefque ex nunc
Clericorum quoque furta compelcere in­
tendens, pro primo furto prêter legitimam
quicquam cotum exercentes, ut intra XXX.
dies peremptorios a tali exercitio defiftanr,
reftitutionem in ducatis X. condemnavit,
monuit, alias omnes quia prrfentisconfli
pro fecundo in XX. pro ulretiori beneficiis
privati, & fi poftea fe in profundum ma­
ruti promulgatione in aliquo prxmiflbrum
culpabiles reperti fuerint in ducatis XXV. lorum demerferit, excommunicari, degra­
condemnavit, dr fi per annum exercuerint, dari!, & firculari curi* tradi.
beneficiis privari voluit. Tabernariorum fa­
ne appellatione hoc cafu comprehendi de­
CAP.
XV.
claravit, vendentes panem, vinum, car­
Ex fi fetet.
nes hominibus ut tunc edant & bibant. Ven­
dere aut vinum amphoris, aut parvis valis
Simoniacos puniri mandavit, ut in loco
dc ut vulgo dicitur, a fiafchi ; ita demum O
prohibuit, fi ipfi ipfi eraellnt, ideo ut fic ven­
fuo dicetur . In puniendis quoque pcrcuflodant , vel alias ita vendere qu» propriis aut ribus falfarlis, aliifque delinquentibus ad­
ecclefi» agris collegerunt, nullatenus prohi­
monuit ordinarios effe diligentes, uc fer­
beri decrevit, nifi ex tali venditione feventur jura contra tales vindiAam fumentia.
3ueretur fcandalum , aut occafio malediceni populo. Qui contrafeccrit uno ducato
CAP.
XVI.
multari voluit.
Puniuntur far perfimtti incedunt, aut
CAP.
XIII.
/erfiunt ir ecclefiejiica paramenia
commodant.
Puniuntur clerici ufuiitirtt * ufiFinierat facer conventus quem de cleri­
rem.
cis fermonem facere intendebat, cum nc
Poft h»e alter affingens dixit : fuper excepit alius. R. P. contra clericos qui pervetitis clericorum ordini exercitiis pul­ E lunati incedunt per ur,bcm, effigiem Dei con­
chre haâenus , & ex factorum canonum in. tra facrorum canonum
inftituta obum­
ftituto per P. V. diffinitum eft. At rurales brantes .
quidam clerici a pramiflis abftinentes non
Item & in eos qui clericalis, obliti deco­
minorem clericali ordini injuriam afferunt, ris mulieribus, coreis,pompifq. inrerfunt,
dumfrcularibus.nimis fefe negotiisimpljcanr. quiq. ludis ijlicitiaf qu» maxima turba qdl )
Nundinas frequenter adeunt, ovium, bovum , operam dant, non eft lex edha. Sed quid
almarum , porcorum, caprarum, equorum, dicemus , non faris eft ipfi» perfonaroa in
armenta ducentes, opilionis, bubulci, aga- cedere, fed & aliis rellgiofos Orbitus & ecfoms , fubulci, armentarii quandoque offi- clcfiaflica paramenta commodant , quibus
arui-

22$

Concilium Florentinum.

amiAi per urbem perfonati incedant > vel alia*
ammo
fccularium hominum pompa* honorent. P.
Cnaitri y pœni* fui* talia neri vetent.
ιίιΊ·
hem , & contra clerico* arma deferentes,
fiat conftirurio; nofti* enim arma clerico*
tum efie lacrima* St oratione*.
Aftenfete omnes, ftatimqne.ut fequitur, (la­
tuerunt , quofeunq. clerico* & rcligiofo*
viro» qui perfonati incederent per urbem
vel alita Ira Incedcntlbu*, aur facularium
pompa*, & fefta honorantibus i plancta* ,
tunicellas, aut nuccunq. alia paratnenta,
aut vafa ecclefiattica, aut etiam proprio*
habitus commodavei nt, eo ipfo in ducatl*
quinq. fabrica fanda Reparata, denuntiatori dk ordinario «qui* pottionibu* applican­
di* condemnavit. Eoa autem qui perfonati
publice religioforum habitumdetulerint .ex­
communicato» efie decrevit.

226

>, quorum quilibet poflit efie accufator, in
',, uno fioreno aureonoftra camera exlblven„ do condemna tu* exiftat, cd|u* condemna„ tioni* medietas fit denuntiator!·, dk no„ men eju* in fecreto tenear. & infuper
,, .ei* dk cuilibet pradiAorum interdicimus
„ omnem ludum taxillorum . Idem praei·
„ plmut de ludo cartarum in omni loco.
„ Si autem alicubi luferint ad taxillo* in„ quocunque ludo pro vice qualibet in fiore,, ni* auri x. noftra camera exfolvendi* conH detnnati exifiant, nec in domo, cimiterio,
„ vel curia, feu alibi ludum retineant fub
» poena confimili noftra camera exfolven,, da. Si vero aliqui* eorum ludi* alicubi
», interfuerit fupradiAis, eo* in ducatis quinn que auri noftra camera exfolvendi* fetu
„ tentiaiiter condemnamus. Quotum conde·
,, meationum quarta par* fit denuntiatori* ,
t, & nomen e/u* in fecrcto teneatur.
CAP.
XVII.
M
Item ftatuimu*, quod quiconque cie·
,, ricus, vel aliqua perfona ecclefiattica—
Clerici prtbtbeantur vue portare fub
„ quacunque de caufa nobis fubjeAa inventa
„ luerit dc noAe, aut in hora fufocAa, vel
ftenii bic muotaiir.
h loco cum perfoni* fufpeAi* , uve etiam
Contra clerico* arma deferente* obferva- „ aliquando pe* terram inftrumcnta mufica
ri voluit ,ln tora provincia Florentina con- n publice pulfare, vel cum ei* cantare pr«ftituttones reverendi!*. Cofmi de Paccii* ar- „ temptent , pro qualibet vice in ducati*
chiepifcopi Floren. cuius quidem tenor eft. „ duobus auri noftre caracrr exfolvendi*
„ cfteAualiter condemnat* exiftat.
,> Itemftaruimu*, quod quicunque clericus
m regulari* vel facularis, feu perfona cc-C
CAP. XIX.
„ clcfiaftica nobi* fubjeAaquaçunq. decaufa
u arma portaverit per civitatem dk dioecefun Monentur earner at refijeoat in beneficii/, ir
„ Floren. abfquc noftra licentia fpecial)
non reJUenlc/ eo ipfo privati éccla» vel noftrl vicarii,nifi in itinere conftitulanior ■
»» ti, feu per loca fufpcAa contigerit eoa
, z
Propofnir alius: quanquam, P. R. a facri*
‘ die fuerit
'
»» iire, pro vice qualibet, fi dc
quinque
pro
quolibet ar
armo
._ ducatis
a
_..·
-,
t0 quohbçt
mo-­ canonibus dtffinirum fit, clerico* debere'in
1» in
n rum genere oftendlbiliutn, defendibilium propriis beneficiis refidere, alia* eifdem pri­
vari, tamen multi,/le ordinariorum fortaf»» in folidi* quadraginta ; fi de noAe in fioreM nis decem auri tentent taliter condemna­
fis negiigentia fecuri, ecclefia* fua* defe­
»» mus , arma perdant, dk ipforum precium
runt, dk ad alienas ove* curanda* fe trans­
ferunt avariti* caufa , plerique etiam de
»» in ufu* pauperum pet no* vel vicarium
ecclefiarum fruAibu* impinguati otio domi
n noftrum convertatur.
n Religiofi vero dk fieculare*, qui poena uuicciiuui,
marcefcnnt, «w
de summum
committis um
fibi ovums
ovibut mon,
nihil,
pecuniar If multari non pofiunt, per noa Opoftquam ea* lana fpoltavere , curante* ■
■
- Qyocirca -P. ..
V. .huic
pernitiofo
occurrent
·» vel vicarium noftrum carcerideputentur,
n prout juliuro fuerit vlfum, dk arma per­ morbo, fi omne* ad beneficiorum refidendant.
Quorum
pretium
convertatur,
ut
tiam
prattnifla
monitione
vocaverint
, dk e*»
lapfo monitionis tempore beneficia eo ipfo
» fuperiu* eft exprefliim ■
vacare judicaverint. UnivetG rcfponderunt ■
C Λ Γ. XVIII.
Placet.
Deinde facra Synodus monuit, omne* cle­
Arcentur clerici n luJir, eborei/ , taberai/t rico* cujufcunque ftatus, habente* benefi­
aoiturair converfatitnibn/.
cia curata |in tota provincia Florentina ,
ut infra terminum trium menfium omnes
Item contra clerico* pullante*, acceden­ refediffe debeant in beneficiis propriis; ate* ad choreas, cantu*; contraquc ludentes, lia* eo termino ( quem peremptorii loco
acceptavit, & in tota provincia obferva- aflignavit ) elapfo pronunciavit St declara­
ti voluit duas pre fati Reve. Archiepifcopi vit omnia talia beneficia velut habita pro
conftitutione*, quarum tenor fequitur.
derelifto vacare ipfo jure, pofteque per cum ,
» Item liatuimus quod nullus clericus , re- ad quem collatio fpeAat , conferri.
>, liaiofu* vel fcculari* noftrc jurifdiAioni
Voluit tamen In quibufdam caftbus polie
» fubjeAu* ad chorea* mulierum, vel ad per Vicarios abfque vacationi* periculo de„ alio* ludos ipfarum vadat, nec interfit ierviri ; quando beneficiatusde confenfu or­
„ aliqua ratione. Nullus etiam ipforum ta- dinarii fui, ex omni caufa per ipfiim ordi­
» berna* ingredjatur ad comedendum vel
narium approbanda , poneret Vicarium in
„ bibendum , nifi in itinere conftitutu*. diAis beneficii*. Alias autem prefati ordi­
„ Contrarium vero faciente* in prxmiflit
narii licentia non accedente, non refidentem,
„ vel aliquo pramidor. pro vice qualibet. ut prxthittitut, puniti vel in ducatis decem
Concil. Générai Tom. XXXV.
condemnari
P
Gap-

Anno
1517

-F

I

•

*

M
/

2^28

lirando , fynodum celebrando, folvendo tty .
Q
Λ pend ia notariorum, utgratis in ordinatio- p
nlbus fer vitium fuum impendant; fi tamen
,\,7- ' Privantur conjugati fyvilegio dericldiynifi plias non erant confuefi aliunde fiipendium
' '*
habitum fort avefiht diritatem.
capere.' Extra iftos autem cafus quicqtritf'
per ordinarios deprxdiAis multis acceptum,
Animadvertens quoque fanAa fynodus aliterque erogatum fuerit, id totum reftituquantum obloquendi materiam tribuant fe-' tioni fubjaçore, nulhtenùfque nifi eroga­
cularibust hominibus illi, qui in fxculo cum tione priuv in licite» ufus fiaAa abfolvi
Uxoribus, deliberis «, clericali tamen fefe polle declaravit ; homicidx enim funt, pau-»
pallio adverfus 'fxcularem jurifdiAionem.. perem alimentorum fubtraAione enecantes'.
protegere nituntur , fequendo canonic* fanEt ut res penitus line fufpitiono proce«
Aionis inllituta, (latuit nullum clericum., dadt, (latuit pet quemlibet ordinarlunL, _
conjugatum polfc defendi ab ordinario pro teneri debere librum fcorfum ab aliis epli’
i^deltAis excdfibufque fuis, nifi pes; duos, fcopalibus rationibus, in quo omnes pdsroenfes ante commrffum exceflum portaverit' narum exaAionts>At diftributioocs fpecialitonfuram. & habitum clericalem more alio- B ter defcribantur, ut jspiie* tertio quoque
"■■ ·in anno in provinciali fynodo datorum acce­
tum clcrietrum non conjugatorum , qui
Florentina provincia degunt. De'mantel­ ptorumque ra’ionem exhibeant ,
quas
condemnationum dillributiones fieri voluit
la tis aiitem , pintocheris & hujufmodi (la­
tuit,ut Rabetur in titulodc foto competenti ab ordinariis confilio fenioris alicujus ex ca­
nonicis ecclcfi» fathedralis, qireni ordina­
infra in ilio yplumine.
rius deputaverit, ut ille apud bcum & ho­
R UBKIC A
mines (itTitielis difpenfationis icflis.

■*

Chiisfi »

If

OonciLium Florentinum .

22 7
C A P.

XX.

Λ U B R I C A

De multarum applicatione.

\

C'A

P.

De conftitutionibus.

J.

Multer in conflitutionibut infliftai
fior ufut efie fenvertenJar .

lit

L

C Quai omnet clerici habeant frrejintet
tonjlitutionei.
Exurgens in fynodo reverendus archiprefbyter Florentinus, dixit. Laudanda funt,
Item,ur prxfentium ordinationum notitia
ptofeAo, patres reverendi, qux prxterira
fynodo per P.V. fuper vita & moribus cle­ ad omnes fubditos tranlear , prsrcepit omni­
ricorum difïînita funt, & credo meliora in bus prxlatis & reAeribus ecciefiarum to­
dies dabit itle facer conventus. Sed dnunu tius provincix , ut prxfentes coniliiutiones
vos volo animadvertere , ex tam crebris apud fe habeant, & illis Audeant, calque
multarum illationibus aliquam in vobis ava- Copulis fuis legant & declarent in partius At capitulis necelTariis ,· & reAores ecritix fufpitionem generari poife apud fub·
dirorum animos , qui ( ut eft femper ad clefiarum qui penes fe hafce confiitutiones
mali credulitatem proclivis hominum natu- pon habuerint uno ducato condemnati vo­
ra ) for ta (Te dicent, hxc non a caritatis luit,
zelo, fed a cupiditatis fonte cduAa retia,
emilTos laqueos ad corradendas fubditorum
CAP.
II.
pecunias - Quod a mentibus veftris & fi cgoD
alienum elle cognoverim ; tamen ( nollis
Conflitutiouer ejje intdltjeniat ai
omnes J nedum ab eo quod malum ill, fed
literam.
& abi eo quod mali fpccicm habet abftinere oportere prxlatos , ut ad boni eorum no- ■ Et ut malignantium cavillationes eviren­
minis odorem exteri Ud bene beateque vi­
tur, condituriones Idas ut jacent , <3c au
vendam accendantur . Ab hoc igitur infa­ literam intclligi voluit, exclufa omni inmi» periculo cxolveminl, fi publice decla­ terpctratione extenfiva, vel etiam inteafi va , quam verba non dcfignent.
raveritis , vos manus veftras ab omni mul­
tarum emolumento exculturos.
Placuit fermo ille in auribus univerfxfyi
C A P.
III.
nodi , qux iis primum audiris , (latuit omnes
Quanio tonflitutionet libare incimulras, harum prxtextu conftitutionum efiant.
Xigendas, effe pauperum Jefu Chrifti, aut
altciius pii operis vel loci, At in eorurru,
,
Présentes quoque conftitutionet quatenus
ufus «rogati debere per
ordinarios, exee- E
ptis aliquibus portionibus que quinque ju- nove lint aut difponendo , aut difpofit*>
dicibus, ut ad exeeutionem incitentur, vel novis pernis comprobando, a fecundi mentis
accufatoribus , ut ad deliAa detegenda ani- fine tantum a die promulgationis ligare vo­
mentur, fpeciait quadam ordinatione ap- luit, alias autem datim.
plicabuntur. Voluit tamen ex didis pecuλ
niis uofle per ordinarios fatisfieri expends,
qux occurrerent in paupere facinorofo pu­
niendo, & in depurandis minidris non confuetis/prujullitix confervatione, aut in viCAP.

Concilium Florentinum .

22g
Αμμο

Π'7·

230

arctffepiicopo Florentino"pro finiendis conCAP.
IV.
^gtegati debere, triduo tantum ( nili al'ud
eorum que traâanda erunt qualitas tijaferft) duraturum. Synodum aurem dicecefa-Q“*
concilii provjncialir auflorttat
ta jiatteenia.
nan> lingulis annis in Cuis catbcdralibus ecclcliis , feria quinta y qux erit poft Domi­
nicam in albis , vel alio quod ordinariis
Et cum in Qnodo quereretur de adunato­
rum patrum in itatuendo poteftate, con- placuerit conrtnodiori tqmporc convocari
mandavit ."‘Suffraganeos autem, abbates &
clufum eft , eos fioffe canonum difpolitioalios praelatos non exemptos , qui invitati
nes poenis multiljfue Culi Rivare.
Item, <& quae dubia funt & in doflorum ad provinciale concilium , legitima notu,
opinionibus collocata ad alteram partem, fubfiftente caufa, per fe vel per alium'quan­
ut provinciae mpribùs convenire videretur, do neceflitis fuaderet, venire neglexerint
interpetrari & declarare; ita tamen ut ici- per 4ex menfes ab qfficii fyi executioner
rent interpretationes de_i>laratioriefque fuas fufpenfos e fie declaravit , quo ad exemptos
igâre ,. hofquc nifi per autetu fervari voluit coniiirutionetn Laterafubditos tantum allq
ir< r. declaratum
fedem apoftolicam.alij..
----------------- aqt in-θ neniis fynodi in feflrone decima. Plcbanos
terpreratum fuerit.. Smite çtenim atqdt> voro, priores , reâores , aut alios quomodoapoftojicx Cedis , judicium in omnibus f fi- cumque animarum curam habente·, qui ad
cut decet ) prcponi femper voluit
‘ , 4 ί· dioeccianatn Cynodum non ve netint , eo ipfo
perte protcftata e(l tota fynodus,
(ynodus, omnes de- - unius floreni multam .ipfius CynoeCi dx peti­
cmones, declarationes ,otdinationefque fuas lis adiiciendam incurrere voluit.
faaâ» matris Ecclefi», & S. D. N. judicio,
auiftorirati & corregioni (ubiicere & fubC A P.
II.
jetlas elfe velle.
Qjo circa ordinavit omnium fynodallum
Ex fe fetet .
conftitutionum confirmationem petendam,,
A Synodo dieecefana nullum nifi licentia·
efle a Cede apoftollca ; i<a tamen ut ordi­
nariorum manus m difpenfando, neceftitatum,
loluto piius cathedr.uico , recede­
te aut honeftate exigentibus, in canbus
re polle voluit , afitçr recedentem in fo
alias communi jure permiflis, nullatenus li­
lidis quadraginta condemnavit .
gatas efle intelligerentur.

R U B R IC A
De synodo provinciali Scdioeccfanadeq.
vtiitutone per pixlatos habendis.

CAP.

III.

Orit qai ia tynoiit obfervaniut ifl

In conciliis ac synodis habendis hunc man-

davir oafcrvjri ordinem, ut ante diem con­
cilio vel sytrlo didam omnibus cath.-draDioeceftnam ijnoiune /tngtilti anate t
lium & colligatarum eccleliarum capitulis,
froviHCtalcm tertio quoqae anno ce­
necnon Ac rel.g oforu n virorum & monialebrari , omnefque clericoe Gr
iium collegiis, 'ingulifq. prioribus, plebafrxlatot ai tllaat ncceienis, redoribus, Ac aliis q jioufcuinque devo­
re ofortere·
tis dc rcligiolis viris injungatur, ut publica
& p.ivata O.um omnipotentem oratione
Dixit N. Abbas. Notum vobis efle exi- Dpulfent, ut fpiritryn fuum dc coelis emitte­
flimo P. R. quanto ftudio antiqua patrum re dignetur, qui mentes At corda patrum
decreta providerint concilia lingulo quoque in synodis adunatorum illuminet. Die autem,
anno in provinciis & dicecefibus .celebrari qua fynodus inchoari deoet, prius rogatio­
debere pro vitiorum hzreCumque extirpatio- nes a ciero habeantur circum ecclefiam . De­
ne proque morum reformatione, quod Sc fan- inde incipiatur mifla Spiritus Cunei , Ac inter
61 fs. D· nofter Leo X. papa in Later, concilio mi fla rum folemnia per prxlatum vel alium
nuper inditurum renovavit, madavitque ter­ cui ipfe demandaverit ad clerum habeatur
tio quoque anno faltera obfervari ; videtis oratio. Finita autem mifla, (i per tempus li»
enim qualem in moribus jafturatn fecerit cuerit,legantur alta voce comlitutiones ; in
chriftiana religio poftquam ab hujus lauda­ fequentibus poftea diebus tradentur caute,
bilis inftituti obfervatione ceflatum eft .
puniantur rei, fiant ordinationes, & alia
Item , dt quam neceffarja fit prclatorum in quae fecundum Deum expedire videbuntur.
vitirando diligentia , veftrutn credo latere
neminem. Divino namque oraculo prxlatis
C A P. IV.
diiftum eft: Itenie ai vtfitaniae omner gen- E
ttt. igitur vcftraruin parces effe judico ,
Contra fufiianter rixat in fynoio .
pro univerfali omnium totius provincix ani­
marum falute, canonica hcc inftituta re­
Excitantes in conc his rixas aut tumul­
novare; dt quia quali defuetudine inumbra­ tus, eo ipfo in ducatis tribus condemnato*
ta fune, omnibus ad memoriam reducere e (Te voluit.
ac inviolabiliter obfervari mandare .
Aflenfere omnes, & tota deinde fynodtis
ordinavit provinciale concilium tertio quo­
que anno tempore Ac die a rc' i iendiflimo

C

A

P.

I.

P 2

CAP.

Ch» art

7
7

Concilium Florintinum.

2ji

Anno
Chusti
*J*7·

*

C

A

P.

V.

Tem/ora ii/îtandi, $· faraude fair in vifitando ditatur negligent.

A

C

A

232
P.

I .X.

Aono

Cousu

Prohibet a vifitatie^atequam ultra ex/eafat acci/t.

De prstlatis autem in vifitando negligen.
•flbus ira (latuit ; ut tertip quoque \anno
iaItem parochias fuas vifitare teneantur
prolati; alias prolatus, qui triennio.dice*
«lit fu* vifitationem omifcrit, négligeatem reputari, dt ejus tlatlm negligentiatn
per eum ad quem de jurefped^taabique,,
alta monitione fupplerl poflç, incurrereq;
vmnia/çghgentis préjudicia, diffifftvtr»

Sacrorum quoque canonum veftigiis inhorendo, fub poena'maJcdid Ionis otern»
procepit omnibus vifitatoribus, ne ultra
legitimam procurationem , idefl vidualia
quicquam a vjfitatis exigant, & iis quo­
que non lint tnoroli ; fed ea quo Ubi appo­
nentur cum gratiarum' adionc fufeipiant,
nec plus a^ud vi litatos, quam necefle fit,
immorentur , omnia qualn celerrime poflunt
expediant ; ik li catus aftiorem indaginem
® requirens emerlerit, 'notarius illud «dnoCAP.
VI.
tet, poflea in civitate terminetur. Caven­
^{filator effringet oflta, quando eccle/tji dum quoque monuit, ne vittato/ venationinibus aut aucupiis intenderet.
tugredi /robibetur.
Pofle tamen viiitatorem reos pqnire ,
.Ordinarios vifitanres eccleiiarum, monimultas juftas indicere, & ex illis norario
Acriorum, hofpitalium oftia valvafque eflri- & equorum vedionibus fatisfacerc voluit.
gero pofle declaravit, quando libi.ccclefia.
• rum aut hofpkiorum aditus indebite clau­
CAP.
X.
derentur .
Pralatm m vtfiiaado Jurat notarium qui
omnia conjiribat.
CAPVU.

AJJbtiauter /ralatum vi/tlautem haberi fto
Viiitatorem ordinavit'fecum ducere nofrafentibui Cr inierejjbutibui.
tarium , qui éa qu* viiitando geruntur,
feribat, eccleiiarum qualitates neceifitaici'que adnoter , cui, ut prirruifuni eft, ex
Item , flt voluit ordinarios vifitantes unum C infligendis multis falarium vilitator cx|iiaut dnos ex cathedralis ecclefi* canonicos bebo ’ Librum autem quo vi/itaiionis ada
ducere per .civitatem dt diœcefim , coram conicribuntur m archivio publico ad per­
petuam rei memoriam permanere voluit.
quibus omnia vifitationis ada dt gefta feribantur, dt fiant. Archiepifcopum autem,
RUBRICA.
fi per fe vifitaverit, tres aut quatuor fi
videbitur ; fi per Vicarium unum aur duos ex
canonicis ecclefi* Florentin* ; Capellanos De Deo glorÿofo ejufque fandis verbo
autem quot voluerit «dummodo non exce­
& opere honorandis.
dat numerum a canonibus taxatum, du­
cere pofle ftatuit. Et ne officium fuuuu
cuiquam damnofum fit, omnes canonicos,
CAP.
I.
capeHano$,archi^ifc.epifcopumaut viparios
id viiitando comitantes haberi pro pnrfent ibus OAeeeptatur eonflitutio Lateranenfit fy nodi
& thtereflenubus divitiis in ecclefiis fuis
eontra blaf/bamatorei ,ejnfque tenor
cumlplena omniuin quotidian, dillributioinferitor.
num’-ft tenu a rum, de quorumcumque extraotdinatiotum luctorum perceptione, voluit · x
Quoniam in primis decet homines gloriofum Deum ejufque fandos precipua reliI C A P.
VIII.
gione venerari ; eumq. laudando quotidie_,
magnificare & glorificare, fanda h*c Ho.
Osera ex/eufarum inter vifitator /artienda rcntina fynodus in Spiritu fando congrega­
ejfe.
ta animadvertens, fcelcrata quorundamoia,
in ipfupn coeli dt teri* creatorem , aecnon
Item, ne fubditi vifitatione nimis graven­
unigenitum ejus filium, Dominum noftrum
tur, utque partitum onus levius feratur, Jefum Chriftum, almamque ejus genitricem,
Voluit omnes ccclefias vifitatas, apud quas Efandofque alios ita paflim aperiri, ut pleBon hofpitabitur vifitator, conferre in Ium- rique volentes fibi fortis atque animofi no­
Îrtus ab ecclefia in hofpitando viiitatorem men in populo vendicare, non prius id fe
ados pro modo facultatum ipCus ecclefi* aflequl pdoe arbitrentur, quam fi nutrita
conferentis, quas expenfas vifitantis arbi­ Karba ad omne verbum Deo Chrifto, ejusque
matri,jiut fandb maledicere, inq.eos verba
trio taxati placuit.
contumeliis plena effundere didicerint*. Ut
eorundem fceleratorum ora occluderet, divi­
namque a tanta majcftateminiuria liberaret,
acceptavit, & in tota provincia publicari,
publicaramque obfervarl mandavit conftito-

tmnem in Latciancnfi ccncilio nuper editam
. *
per .

/

,

233

Concilium Florinhnum.

-■ ■'
Λ**®

per fanAiflimum In Chtilfo patrem D- N.
Leonem X. Pont. Max. Cains qaidettu.
Ch*··1· conliitutionis tenor
e®.

1517«-/

>,

Ad abolendam execrabilem blafphe-

234

,, cein ecclefiallkum feu ftrcularem intti
'■
,, triduum debeant.
Aatito
,, Quod Ii plure» diftutn blafphemantem Cneun

„ (imul audiverint

finguli eum accurate

tniam , qu* in maximum divini noml· „ teneantur , 'nili forte omnes convenenia & fanAorutn contemptum fupra mo- „ rint ut unus pro cunAi» talifugatur
,
dum’ invaluit, (latuimus & ordinamus, ,, officio.
ut quicumque Deo palam fcu publice „ . Quo* cenes, in virtute fanftxobedientic
maledixerit, contumeliofifque ac obfcee,, hortamur At monemus in Domino,ut pio
ni» verbis Dominum noftrum Jefum Chri- „ dixiril nomim»Ahonore ac reverentia, in
virginem Mariam, „ fui*'dominii* ac terris pramifla omnia fer?
Μ (luth ,„vel gloriolam
epis genitricem, «xprefle blafphemave- ,, var(, Λ esaftiflime excqui mandent ac
rit , fi munus publicum iunfdiâionem- ,, faciant, uberrimam ab ipfo Deo tam bove geflerit , perdat emolumenta trium
„ ni ac pii operi» mercedem habituri, (imimentium pro grima Ac fecunda vice.* ,, lemque annorum decem indulgennam ab
difti officii, fi tertio deliquerit, illo eo’ „ apoftolica fede confecuturi cumf tertia
ipfo prrvatus exilia!>
B „ parte multvr-quaUjftus blafphemu» pleSi clericus vel lacer dos' fuerit, eaJ- ■* „ netur, quotiens tale fcelus'puniendum
pfo quod de delicio hujufmodi merit „ curaverint...Quam quidem indulgentiam,
conviÂus, etiam beneficiorum quxeum
„ At reliquam tertiam tnult* partem accuque habuerit fruAibus applicandis , ut ,, fatori, blafphemi nomen deferenti, (imia infra, unius anni multetur, & hoc fit „ liter concedi Ac aflignan volumus. Aliis
υ pro prima vice , qua blafphemus ita^. „ poenis contra hijusmodi blafphetuo* per
deliquerit . Pro fecunda vero fi ita^ ,, facros canones cxprelTis mtfilominus ιή.
deliquerit & conviftus, ut pr*feftur, „ luo robore manentibus.
fuerit , fi unicum habuerit beneficium
CAP. II.
eo privetur. Si autem plura, quod or.
dinarius maluerit , id amittere cofiatur.
Rc/ervat ardiaarti/ blafpbematorum ab.
Quod fi tertio ejus fceleris arguanft &
folulionei , maadaiefue pranden­
0 convincatur , dignitatibus ac beneficiis
tem conjhiatiaatm ut paroomnibus quacumque habuerit eo ipfo
cbm prUiuri .
privatus exillat : . ad eaque ulterius re-C
tmenda inhabilis reddatur. eaque libero
Utque magis prxfar* conditutionis te­
impetrari & conferri poflint.
nor obfervetur, rcfirrvavit ordinarii» abloLaicus veto blafphemans , fi nobilis
fuerit poena xxv. ducator, multetur, At lutionem eorum, qui Deum aut fandio» pu­
blice. blafphema vermt , mandayitque omni­
pro fecunda vice L- Fabrice Balillc*
bus prioribus, plebani» , reAotibus, & vieeprincipis apoftolorum de urbe applican­
dorum, & alus, ut infra deducitur; pro ■reAoribus eccleliarum ut t<y in anno infra
tertia vero nobilitarem perdat. SÎ vero mitfaruin folemma , fettivis diebus, quando
populus eft frequentior in ecclefi*, legant
ignobilis ac plebejus fuerit .in carcerem
& declarent hanc pr*fatam (alubrctu con, detrudatur : quod Ii ultra duas vices
, publice blafphemans deprehcnlus fuerit, Airutionem fub unnis ducat 1 poena.
Item, ut eisdem ordinariis omne* publi­
mitra infanti per integrum diem antt>
fores çcclelie principali» mitratus itare ce blafpficmante* dcnunciare icneantut fub
eadem poena .
cogatur .
Si vero pluries in hoc ipfiim pecca-p
A P.
III.
tum lapfus fuerit, ad perpetuo* etreetes, vel ad triremes damnetur ad ju­
Nr crtccr tut fauftorum
r* hei*
dicis deputati arbitrium·; in foro autem
iihiiui^if foKfuiur.
confcicnti* nemo bfiifphemi* reus abfque
graviiBma poenitentia feveri cunfeHorls
arbittio injuncta polfit abfolvi. Qui vero'
lanflos " rel quos blafphcmavcrit , atbi-.
Item, quia faAo rque ac ve bis divinam
trio judicis rationem perfonarum habitu- Ixdimus 'majeflatem , At qu* rn imaginem
fiunt, in eum quem imago refert, fafta elle
, ri ,mitius aliquanto puniri volumus.
dicuntur . Ordinavit ne quifquatn ponat
Statuimus etiam ut firculares judices
qui contra tale* blafphemix conviftos cruce* aut alicuju» lanfti tigna in, locis
, non animadverterint, eofque juHis poenis immundi» v.el in filicibus aut pavimen­
, minime affecerint, quantum in eis fue- tis , qu* hominum aut animalium pedibus
, nt, quali eidem icclcri obnoxii, eifdetn terantur, poena ducatorum X. auri Domi, quoque poenis fubiiciantur. Qui vero in g
j nis 0A0 pauperibufque Chriltl «qualiter ap­
plica ndorum fi laici, alia » in pauperum uiu»
, illi* inquirendi» puniendifque diligentes
, At feveri fuerint, pro qualibet vice de- it clctiol tint, pingere aut (culpctc audeat
*
«*
, cem annorum indulgentiam confequan., tur, At tertiam (partem tnult^ pecunia„ ti« habfaht. Quic unique vero blasphe„ mantem audierint eum verbis acriter
n objurgare teneantur, fi citra periculum
„ fuutn id fieri polle continget: eundemI, que deferte vel notificare apud judi-

„
i
,
,

ί

CAP.

*1'7'

Concilium Florentinum. v

235
CAP.

‘

236

IV-

.tum virus ferpat ,'ur pro Rirti* reperiendi»,
* proque fanitate habenda , prius fortilegos AwMO
. Ch atstr
Ponitur pona torum yai tuebarifiiam ,
incantatorefq. quam juoices aut medicos con­ Cutis^i
η··7·
aat fanflor. imagine/ percuffiant , proque puellarum' *mote concilian­
feriat .
do, aut pto Tumenda de inimico vindiAa ,
ita malefici* artibus alligantur, ut Chriftum
Item ,& omnes, qui diabolico furore acfar Namque ejus fidem abnegare, exprellis
cenii crucifixi aut alme virginis imaginem aut tacitis falcem Foederibus dxmone* ado­
percuflerint, aliave injuria affiiCQint in du­ rare fas , piumque exilhmenr. Quocirca_.
catis centum; quarta Dominis 0A0,'quar­ opere precium faAuras ede arbitros 1’. V.
ta accufatorl, quarta judici çxtfquent-PÇ Ii ilatuti* ordinationibufque fuis ab omni­
quarta pauperibus Chtfiffi ex parte appli­ bus provinci* populis eliminare contende­
candis condetnqavit,fi laid lint & nobiles, rint.
fi ignobiles triennio mitra dehonellatos viti- _
Unlverfis placuit Termo.
culis coerceri mandavit .Si'clerici lint,be- “
Propterea detcilabilem dic facrilegam hanc
ncficiis, (i qua habent,privari, ab ordinum ''corruptelam de banAorum patruta fen­
cxecurlone fufpendi;&fi beneficiis careant,
tentia a Florentin* provinci* limitibus- aad ordinarii arbitrium multari, fcfpendi»&, vertere deliderans
ille facer conventus,
in vinculi* detrudi voluit .
monuit omnes fortilegos , incantatores ,
Quod li TanAiffimum eucharifti* facra- magos, malefico*, augures, ariolo* , quod­
, mentum fimiii affecerint» injuria , illos ex- cunque illicitum divinationis genus exer­
comtnunicacos iifdemque St majoribus, (i centes, (leihrum'aut elementorum quorunjudici videbitur, obnoxios poenis voluit,
cumque adoratores, dr ab cis auxuiutiL.,
quomodolibet requirentes, ut infraXV.uics,
V.
CAP.
quos peremptorie allignavic , illaudabile hoc
& nefarium exercitii genus derciiquiitc de­
Exrommwa/car, bénéficier & bontr fnivat ,
beant. Alias, fi quis pollea in tota hac 1 loaliifq.^raviortbnr paenir afficit aporentina provincia conviAus fuerit fortilefiatantet a fille.
gum aut magicam artem pro reperiendis
furtis, aut pro quavis re excrcuilfc, vel
Eos autem qui diaboli aut alterius huma·
maleficia feu malias fevilTc , aut incantatio­
n» creature, aut proprie temeritatis im- nibus , que cum demonum invocatione^
pullu ( ut de nonnullis maleficis Λ mulieri­
fiunt, operam dedilfc , aut lunam, ileilas,
bus dt viris auditum ell ) crucifixum aut elementa , demonefque aut aliam creaturam
hoftiam pedibus, a Ctirilh fi^ie apoitatando,
conrra fanAorum decreta patrum auoraf·
• calcaverint, confpuerint ,aut aliter Chriftum fe, aut liuiuimodi magis, fortilcgi,, malefi­
'abnegando injuria affecerint, excommuni. cis , incantatoribus , pro connlio, auxilio­
catos omnibusque officiis dt beneficiis eccle- que habçndo participalfe, Ii raro Si noru.
iiafticis ac («cularibus, nec non bonis, ju­ antea conviAus, (iquidcm clericus cfl, be­
ribus flr afliombus quomodocumque compe­ neficiis fi qua habet privari , alia* in duca­
tentibus eo ipfo privatos , infames, intefta- tis L, multari, aut triennio vinculis arceri;
bilefque efle pernunciavit, inhabilefque ad fi laicus & nobilis in ducatis L. Dominis
officia ac beneficia cccleliaftica ulque ad οθο pro tertia , acculatori pro tettia , pro
quartam generationem; ita tamen,ut fi lai- reliquo Chrifll pauperibus applicandis con­
ci tînt, eorum bona frcularl fifco adjician-D demnari, fi ignobilis mitra dehonettaruin e
tur, eosdem quoque, nili cito refipuerint, provincia expelli (latuit <k ordinavit .
izculari tradendos curi* judicavit.
Et fi femel de prediAis cum expreifa dr­
inonum invocatione conviAum , iterum re­
CAP.
VI.
labi contigerit, velut incorrigibiicm & apoilatam («culari tradendum curi* > ut de­
Contra fortilegar, malefico/1 maharbitis fuppliciis afficiatur, judicavit.
da/, & divinatorer, centra^. ct/
Irem, & ipfas maleficas, qu* maleficiis
auxilium , confilium , aut ^fa­
fuis alicui mortem aut membri debilitatio­
vorem dante/ meritu tnfurgit
nem aut jugem & non fanabilem «gritudl/init.
nem attulerunt , aut pueros fafeinaverunt,
etiam fi alias conviA* non fuerint, dum­
Ad h*c venerabili* quidam exurgens di- modo artem illam diabolicam per annum..
xir - quantum (ludii ac diligenti* impende­ exercuerint, fcculari tradendas curi* prorint primi illi patres tn conventibus fyno- nunciavit cum primum femel conviA» luut.
difque fui* in eliminando pçnitufque ex-E
tirpando a Chriff! religione magos, a Holos,
CAP.
VII.
incantatores, augures, arufpices, fortilegos,
maleficos, elementorum adoratores, obfetCentra clerical
fac ramenta malefi­
vatores, cetera (que a zabulo inventas fu­
cii impartiunt.
per flit iones, artefqve infandas, qui-Toleta­
Clericum quoque qui eucharilliam aut a·
ni , laudicenfis, Carrhagincniis, Aquirenfis,
conciliorum, aliorumque fanAorum inditu­ lia facratnenta maleficii 1 dederit, «el ei*
ra & ordinationes patrum legerit, facile in­ imagine! aut firripta benedixerit , baptizaveniet . At nunc ifta nullo prohibente ita_ veritve , beneficiis1 privari, & amplius in
palTim exercentur ; ita diabolicum hoc, ad- ducatis quinquaginta condemnari voluit.
Chriftianz religionis perniciem inven-

RU-

•

7

t

237
A«·>·*’
Ch «isti
•1’7·
λ

g uB

x

Concilium Florintinum.
Tc A
A
C A

.

\

P,

\

IV.
-

De feftorum dierym obfervatiooe.

CAP·!.

I

Puait ruralia exercrnter feflivir die·*
bar, exeefto neceflitaitt eafa.
Non potuit (ano fynodus , prt^divin»

/

138

- *

majeftatis, fanAotumque ejus honore iblliclea ι iron daiqnare execrabileru corrupte­
lam nonnullorum , qui feftivis diebus pallia)
mechanicgs^exerccnr arte»,& ne^ociantur ,
non fipe ttugno catholic» religioni» oppro­
brio. Quocirca Aifticos omnes & qaofcumq.
alios qui feftivis diebus ar^verin', fvminaverinr, ligonizaverint, agrofve aliter foderint,
boves junxerint vehendi gratia, granum, vi­
num, oleum, ligna, mercefque alias ap­
portaverint, in ducatis duobus, Iquarta ac­
cu Caror i, quarta judici exequenti , quarta—
Dominis odo ( Ii laici lint ) reliqua Chri­
fti pauperibus applicandis . Declaravit ta­
men bello aut aliis imminentibus periculis
ex parochtani fui contilio ( (i adiit J eofdem polle frumenta cxterofque fiuftus col­
ligere, ad tuta loca vehere h»c & alia—
etiam fupelleâilia , cum Qecellitas legi mini me fubdatur.

Prohibetfabationfi fouor, (► lufiet, dum
dituua celebrantur .

Aewb
CuarsTs
1P7'

In comitat» quidam feftivo tempore ad
ecclelias accedentes., dum. divina celebran­
tur, faltant, luduht, fonant, ita ut & di­
vina ftrepitu conturbent, aliolque ab ipfo- rum additione avertant. Que ne deinceps
fieri contingant, vetuit omnes , dum mitia'y
rum iolemnia celebrantur, faltare, fem*·
re, aut canere, nKi id fieret in eccleliu.
pro Sacramento honorando, & contrafacientes in librij tribus, ex parte^accufatori,
Bparre judici exequenti applicandis, condem­
navit. 1’oft Minarum autem folemnia nut.
vetuit ipfo» pro more faltare, fonare, aut
canere,'modo Id non fiat in ecclefia aut
. locis facris , vel quando vefperie celebran­
tur prope cccleliam trecenti» pallibus, ali­
ter enim vefpcrarUm officia perturbarent .

C

A

P.

V.

Prohibet eoe qui ludtcrit &■ obiloemr
rebut ,divina fertftu-ue icjiimoniii
abutuntur.

Non minorem Deo ejufqiic orthodox» reCligioni contumeliam affert perdita nonnul­
lorum audacia, qui ex facramencis rebufque fidei,jocotum ac rifus argumenta qu»runt. Nonnul'i enim turpes de amore ferPuniuutur quoque artijtcet, & alii ven­
tnones in commeftationibus tripudiifquc bi­
dentes fcjhvir dtebus utiud quum
bent, invocando, divine legis teitimonia ad­
.
cjiulenta cr foculcni.: .
ducendo , alia que ligna faciendo, mort eo­
rum , qui in ecclefiis verbum Dei populo
Simili quoque poena artifices f.riri voluit,
cnunciant. Quidam vero de lupo capta mifqui Deo ac fandorum fella Inhonoraverlnt.
Item, & eos qui ex inolita corruptela— fam fe dicere pollicbntur , alius pkms buc­
cattas, gladios , vafa , <Sr plerumque res cis credo Margutti publice intonat ; alius
furti vitio fubjeAas eifdem feftivis diebus pcenirentix facramentum deridens publice—
vendere non erubefeunt. Vendente) tamen confitetur , deliAaque pro auditorum rifu
efculenta ob pauperum utilitatem iftis poe­ excitando maxima commemorat cum f.tnnis (ubiicere noluit, dummodo piius miflatn florum nominum abulione· Quo circa fan-·
pjfta fynodus, de Chtiftian» religionis hono­
audiant, ut ex prxeepto tenentur.
re follicita ,omnes hcmine',qui in futuium
talia dixerint, aut aliter quomodocumque >
CAP.
III.
jocofis ridiculil'que rebus,factorum aut d vin« legis nomina mifcucrint , Ceu talia dtCouifefcitur iufolentia ciurmatorum ne ca­
Aaverint, fcripferint, imprellcrint , aut dinam ant vendant dum dtvtna tele·
Aata , adb imprefta vendiderint, quotiens id
brntur .
fecerint, in ducatis quinque condemnavit ,
Circulatoruln quoque, pr«ftigiatorum_ quorum quartam accufatori, quartam judi­
pharmacopolarum ,& aliorum quos communi ci exequenti, reliquum pauperibus Chrilli
applicari voluit. Et Ii clericus id fecifle con­
nomine ciurmatores vocamus, pernitiofa—
vincetur, gravior tlluai( ut judici videbitur )
garrulitas co ufque procellit, ut dum divi­
poena expeAct.
na in ecclefiis celebrantur , ipli publice in
plateis cantent, ita ut populus, nugarum
CAP.
VI.
avidiflimus, ipfis canentibus a divinorumanditione retrahatur. Quate vetuit fanAa— E
Per fe fetet .
fynodus hujufmodi homines, dun· divina in
cccletiis celebrantur, cantare , vendere,
Irem,mandavit omnibus celebrantibus m
atit quidqnam aliud , quo populum deti­
neant , facere, poena unius duc ai, Chrifti comitatu, ut crebro moneant parochianos
pauperibus &. accufatori pro parte appli­ fuos fub excommunicationis perna ne arma
deferant in ecclefia, aut ea deponant juxta,
candi .
valvas ecclcii* -, experimento namque com­
pertum eft , ob armorum vicinorum com.
rooditatem homicidia & cedes i· ecclefia—
fuiffe perpetrata.
CAP.

C

A

P.

Ii.

I

)

Concilium Florentino^.

239

A

NNO

'V 7

N» celebrotur Λ’ itttr fraterttitatum:

Ç

340
a

p.

Ammo
CmxisTi

ii

Ut taiffa devote tele better, Λ· pr-iar ra-

data <· priatipali «clrjf/t celebraItem, ad tollendum abufuns nonnullorum
Abufut quqque inolevit maximus apud clericorum, qui tanta Indevotione miflas ceillas laicoruqfifraternitatda, ut illis fieftivi,
lebrant , ut accedentes ad altare joculatodiebus convergentes, relidi, principaliori- ri» potius Tpeciem prefer re videantur ,
bus ecclefiis, ea hora, qua in illis mill* miffaiuque Ita ex abrupto & inprcn\cdilacantantur, ipfi & fuas a parlant finagagas\ (i apfpicentur , ut tum ilpevereniia, tumercantcntq. fua populo officia , ifaut -eccW- 'roribus , quos improvife legendo commitfi» populi multitudo (obtrahatur . Cui vo- tuiti, populo divina myfteria contempnbi- ’
lens morbo occurrere, fa nA a fynodus, pr»- lia reddant, lintque magno devotis menticepit omnibus hujufmodi fraternitatum go- bus fcandalo ; prxeepit omnibus facerdobernarotibus, fiqdici, «
dt capcl
cape Hanis, he, dum B tibus in virtute fande obedient i», ut cele­
bernarotibus
braturi, milTam private legant, fuifque adprincipalis mMa in ecclena, incujus pa­
rochia vel ambitu eft diAarum fraternita­ notent lignis, priufquam «d altare accedant.
tem oratorium, legitur, aut cantatur , ipfi Deinde ad altare accedentes non prius conaudeant millam aut aliquod aliud officium feifionetn incipiant, quam ante illud gehua
cantare, aut. cantari vel aUter celebrarkfa- devote flexerint ; poftea vero ea qua decet
cere. Contrafacientes autem duobu* duca­ reverentia a principio ufque ad finem facra
tis multari voluit; « fi non deftitetint, tnyftena peragant. Ad que omnia ut faci­
lius invitentur, omnibus miflam , ut pr*·
excommunicari.
mittitur , antequam ad altare accedant let[entibus, êr cum prcniilfa reverentia ceRUBRICA
ebrantibus XL· dieAfcn remiflionem de injunAis poenitentiis conceilit ; contrafacienDe celebratione tnitfarum annivertefque ordinariorum arbitrio puniri voluit .

fariorum, deque (aeramenti»
honorandis.
C

A

P.

I.

Rt η·*· ctltbretur iit locir ubi dormitat'
vel aliter itutttJu , <Iuk
altare portatile efl tx privi­
legio coacfffiria .

C

CAP.

III.

■<
JDe ft patet.

Item , clericum qui bis in die celebrave­
rit, exceptis cafibus a jure permiftis , In
ducatis quinque ordinatiorum fi Ico appli­
candis condemnavit.

C A P. IV.
Quam munda quamque honefta debeant
efle loca ubi divina celebrantur, & prxeiCoatra celebrautcr mtjfxr votivar, «art
pue ubi gloriofiflimum illud cuchariftia fa- mortuorum fejhvir dieôur .
cratnentum conficitur, divina & canonica
edocent inllirura . Scriptum eft enim :
Clerico,, qui avaritia fir cupiditatis vitio
de ae afferar bolotaafta tua m oautr loto ;
nunc autem in Florentina provincia inva-D laborantes Dominici,, & aliis feltivi, die­
luit corruptela, ut in domibus prophanis , bus populos currenti miffia fraudante, mor­
in cameris ubi dormitur, matrimonialia exer­ tuorum anniverfaria celebrant, ducatis duo­
bus quoties id fecerint condemnavit ■
centur, luditur, ailaq. corporis ncceffaria
Oeraguntur, paflirn celebretur.
CAP.
V.
Proinde fanda fynodus, volens a tanta
facramentum irreverentia vendicare, pr».
Quibut temporrbur
liceat ad alit·
cepit ompibus facerdotibus ne ulterius ce­
nat ecclejiat accedere pre anatverlebrent mi flas in locis non Deo façratis,
farnr mortuarum telenili ex fpeciali fedis apoftolic* vel ordina­
brandir.
riorum induito fit aliquibus conccffum al­
tare portatile, & tunc, quoniam hujufmo­
Ad anniverfaria quoque feu mortuorum
di concefiîones hac adjeAa conditione dan­
tur, ut celebretur In locis congruis 8c ho- Officia in alienis ecclefiis celebranda vetuit
neflit , declaravit Joca congrua effio orato­ fynodus rurales cccleliarum rcAorçs acceria privata vel loca in domibus mupda,ubi Edcre a Dominica de pa(liane ufque ad oAanon dormiatur, nec aliud exerceatur, pro­ Vam refurrcAionis. Voluit enim (acri, hifce
pter quod locus fit minus decens, ubi tan­ diebu, reAores ovium fuarum cur* intende­
tum facramentum conficiatur. Celebrante, re , propterea moneant parochiaoos fuos,
autem contra prxfatc conftiturloni, teno­ ur annivdfaria fua celebrari facianr In farem uno ducato condemnavit, partem ac­ crati jeju» principio. Contrarium facien­
cu fatori, partem Chrifti paupetibus appli­ te, uno ducato multari voluit, nifi in ecclefia fua relinquerent, qui injundum fibl
cando.
onus complerent.

CAP.

>1’7'

cielias' fibi commiflâs fine mifla relinquant

Concilium Florentinum .

_________ *241 ''
Ana®
CnaitTi
•5*7·

C

A P.

Â

VJ.

Nm iictrt iitbui ftilitu propriai' ec-

f nolit
coniuctudinem ut facerdoté» pro­
prias pe
hiat deferente* feflivit diebus
ad alias tele ecclefia*! ut earum fella ho­
norent,
lebrandi caufa conferant, utpote animabas pernitiofam tollere intenoent
' h«c fanAa uynodus,
p
nodus, prccepit
omnibus ec-.
ciefiarum tdAoribus
—&
û vice remoribus, ne
aiil* ______
fert i vi*_____
diebus__co··
Dominici lut
_ ___

242

'Simili quoque duAi negligentia mum ca- “Γ" ’ 1
lebrant fuper altaribus , quorum lapidet A**0 ’
amoto, *ut fratto confiterationi» figillo execratifunt- Ideo fuper iit exeeruti· lapi- ''•'5'7·
dibu» celebrante* iu da cat It tribu» condem­
navit, eo* quoque qui coroorilibjhsaut p*. '
rilicatoriit immundi* aut tine d«*b>to tobolearum numero celebraverint, m libri* quiuque.

CAP.

IX.

Cilubrani ex induite in aiietta parrefbca a \fuibui abfhnert drbeat.

hoc vel·,alio pretextu,-nifi acccfleriot ad
Item vetuit omne* celebrante* inoratorii» privati* aut publici* infra limite* paplcbem vel aliquam ecclefiam de plebatu ®
° ni*
non diftantem ultra unum miliare & non. / rocl:hl* alterius pulfare campanas pro po­
habentem flumen In medio; ita ut verifimi· pulo adunando , enunciate tefta , colligere
liter populus fuu* poflit ad eccieliam hono­ oblatione* , vendere candelas, facramcnta
ratam vel aliam vicinam accudere, inibi* Conferre* aut quicquam alipd facere rn_
que audire mitfam ; contrarium facientes pSrochiaiis ecclefia prrjudicium /Ίίΐίϊ Jpein libris quinque condemnavit » que rum­
ciafi aliquo jure muniantur , fecufqueMpartem accufatori, partem judici exequen- cientes in lib. quinque condemnavit, & ad
ti adiici voluit ·
reflitutionem emolumenti inde percepti reAori parochia faciendam.

CAP.

Vil.
C

Multantur qui eueborifltam aut alia
/aeramenta indecenter tinnertut.

A

P.

X. '

Omner' oblatuner irre&ulariter perlini­
ri ad principalem ettlpfia refla­

Ut juxta factorum Canonum difpofitiorem .
nem fanAiflimum Eucharifti· facramentum
Item ad. tollendam fcandalt <St rixa ma­
debita, vel ca faltem qua poliunt tcveren-C
tia cuilodiant, facerdote* qui Eucharilliam teriam , ftatuit & ordinavit prarfata fyno­
in loco autvafe indecenti at immundo te­ dus omne* oblationes confidente* in cera la­
nuerint , aut line lumine Ac fine claufura- borata vel non laborata , frumento, blain ecclefia,&extra ecclefiam fine lumine & dii*, pane, vino, oleo, & cafco, pannis
linei*, laneis, -vel alii· quibufeumque re­
tintinnabulo, quando acciderit illud deferri
ad «grotos , in libris X. accufatori 6i ju- bus , qu* quoquomodo fierem in qualibet
,dici cxcquenti aequaliter applicandi» con­ parte ecclelia at cimiterii , aut eius perti­
nendarum fpcAare φ pertinere ad eccledemnavit .
flam & ReAorem eju* , nifi privilegio aut
Eadem quoque pcena feriri voluit tenen­
te* aquam baptifmatis in loco indecenti & alio fpeciali jure alttrl competere dignofine claufura · Hem & tenentes oleum fan- fcatur.
Aum,Crifma& fanAorum reliquia* in loci*
aperti* & non decentibu*. Conflat enlnuD
X U B X I C A·
multoties · malefici* dirifque hominibus
illa fuifle ob facerdotum negligentiam fubDe ecclefiis reparandis deque eorum
traita.
operariis & fraternitatibus apud

c

A .P.

cas confirtentibus.

VI if.

Centra illor , </m celebrant in trnjit li­
gurit fraflir , nutjordidii ; iterntr
Juper laptdibar fraitir aut carporahbur immundir.

Multi facerdote*, pracipue rurales , ce­
lebrando aliquoties utuntur caticibu* fraAi*,
aut rubigine ira confumpti* & fordidis, ut
protêt naufeam, quam celebranti movere.,
poliunt, aliqua* (aeramenti reliquias femper
retineant. Quare fanAa fy nodus perlculo(am illorum cupiens emendare negligentiam, facerdote* calicibus rupti* , rubigine
notatis, fordidis, ligneifve celebrantes,
quotic* id fecerint in lib. X. condemnavit,
tt fi calicis fraAura fit notabilis, ita ut
dc facili facramcntum fp*r£' poflit m du­

catis quinque.

U/7.

t

Gwuv^ZTmnXXXV.
-

CAP-

I.

Decrruttur tertiam partem riiiilua
«ccit/iarum effc bypvrbecatam pre repuratiene, (raltit ecclejfarum tuctfftatibui, fbfncipit neunuliue cajer . ,

Quoniam divini cultus honor maxime confervatur in templis, oratoriis, allifque facrificio & orationibus deputati* locis , (la­
tuit & ordinavit fanAa fyoodus tertiam
partem reddituum cccieiiarum efle hypothccatam pro reparatione atque inflauratlonc earum. Item quod pro ornamenti·,
calicibus, libti* , atque aliis ad divinum cul­
tum fpeAantibus, quando aliquo eorum In­
digent , pofleque hufuftnodi fruAus per atdinar»* auAoiitatc propria capi it cos*-

T

JM3

*

Concilium Florintinum.

244

«ni in reparationem aut orjutus, & alias . rariorum prvfatorum ebnfillo, Sc expen- “
11 ’» " t Pr,f,ta* necclfitatcs, quando reAot bench- Adendo in iliis ncceflîtatibus, in quibtA ope- _AMHO
.■ai«T< Uj monita p„ annum fu(t negligent in di- rarll expendere tenebantur. Quam quidem
*5*7·
da reparation* facienda aut in pr«fatis conftitutionem fanAa fynodus declaravit hancccftitatibus^occurreqdo « Quod ita fane^ bere locum in omnibus opeais ruralibus, ubi
tales cxccffus maxime frequentantur.
intelllgi voluit, quant» du» partes reddi­
tuum , qu* fu per tant « furtt fuficientes ad
,C A P. ill.
fbbftentandum reAorcm vet aPum qui loco
ejus ecclefi· deferviat. Vivete enim iru.
Îxtemlit frattJealeai tenftifulteatni ai
primis debent qui akari ferviunt de eccleatlinintfiranttt baça fitcictetn».
u« redditibus ; ft fi nihil ultra fupereft, parochiani irci patroni ecclefi· onus hoc fubi­
Idem quooue ftatuk ob.fervari quoad cau­
re cogantur per ordinarium . Eo quoque
Cafu, quo quls per plures annos ecclefi· tionem prrtlandam ab omnibus capitaoeis,
ruinofie redditus percepilfet, fi ecclefia ul­ gubernatoribus camerariis * & aliis quibus·
tra viAum defervientis abundat* nec po­ cunque adminillrantibus bona focietatunu.
teft tertia reddituom parte reparari , otdi­ “ live fraternitatum habentium bona propria
vel redditus fpeclaies * & fubjeAarum ordlnar ius poSit dimidiam fruAuum in ecclefi»
nariorum juirsditioni, ut & ipfi intra diAum
reparationem convertere ·
De ecclefiis tantum , qu» In plerifque tempus idoneam cautionem de reAe adininiprovinci» locis operarios habent* qui io ec- ftrando prcftare debeant in manibus ordi­
nariorum fub poenis ante diAis, ft ea que
clefia fabric» curamgcrunt * Intelligi noluit
prefentem conftitutionem , fi oper* reddi­ exponere tenerentur in reparationem vel
ueccffilatem ecclefi· fimiliter cotifignafle de­
tus ad hoc fufficiunt ·
beant reAocibus eccleliarum, quando iffcnc
négligentes in ea cxpchdcnao, ut dc ope­
CAP. JI.
rariis diAum eft.
Vt ofrrari/ tteltfiaruat iduttt tavtant
/
RUBRICA
rn nennibat iriiuritmit ntqae
juxU
bie trajilant
De poenitentiis, & retniiGonibustM
rativat/ reJJaat.

.

<

quxfturibus.

Et ut iftl operarii laid lint diligentiores
& lollicitiores ad exponendos reddit ut ad
CAP.
I.
hujusmodi reparationem deliinatos* (latuit,
Quod operarii ecclefiarutn vel aliorutn
Neu tff* aJauttenJei aliquot Jti toafefi
piorum locorum totius provinci* Floren·)
fiunti anJtenJat fiat trdtnariorun»
tin»* infra. X. dies a die quo clcAi eruar,
lierai ia .
vel alio modo creati in operarios debeant
Dixit venerabilis. N. P. R. Poenitenti»
in manibus ordinarii fui idoneam pr»ftarc
cautionem dc"Yatione reddenda in nae cufacramentiun (ut probe noftis omnes} eft
jullibet anniqua infia diAum tempus cau­ fecunda naufragii tabula in populo Chrltione non preftita ipfo jure lint,& efle in- ftia no * iliudque quo reges & principes, ne
tclligantur eo oflitio privati , aliiq. finali­ dum populi facerdotum judicio colla fubser qui cautionem preftent eligantur-Quo­ mittere non dedignantur * divini, piofeAo ju­
rum operariorum tationis redditio in fine ris inventum.Sed quid dicam? tales hodie
cujuQibct anni ficti debeat in prafentia re-D poenitenti» judices aliquando eliguntur* vi­
Aorts ecclefi· vel ejus vicctegbntis infra ri indoAi, cupidi, prius conii tent Ium cru­
nenfem a die finiti oflitii, de fi aliquid rc- menas quam confcientias examinantes, fine
fidul in eorum manibus vel in pofle debi­ charitate , fine xck>* ut nifi per P. V- celeri
torum quod exaAum non crfet, remaneret, remedio (uccurratur, tam falubre, tamque
poflint ,ft debeant per locorum ordinarios, neceflarium facramentiflh a plerifque con­
etiam ad inftanrlam reAori· ecclefi» vel vl- temptum Iri videbimus. Video immo plecegercntls, prefatorum vel operariorum rofque fine poenitentia & line communio­
novorum infra unum alium menfern a die ne menfium & annorum fpatia degere. Quos­
finiti menfis prvfati ad exponendum ft ex­ dam aurem ut confiteantur, extremum facri,
pendendum prxfafam quantitatem in repa­ jejunii expeAare, tumque eodem contextu &
rationem ecclefi* vel in ornamenta,ft alias errata confiteri ft communionem accipere,
nulla prnniflâ aut operis aut lachnmarunu.
ejus neccflfirates, prout videbitur & place­
bit prefatis dominis operariis ; alias diAo fu
'ut fa nA i canones expetunt ) fatisfaAione ·
Quosdam vero a non fub facerdotibus ligari
termino duorum menfium elapfo voluit dl- Qu
Aa fynodus per reAores ft vicegerentes E autabfolvi procurare. Quare P.R. ftatutis
pre fatos pofle cogi diAos operarios ft dc- ordtnatlonibufqqe vcflris tant» canonum. bitores ad reddendum rationem adminiftra- tranfgreifioni qccorrlte.
Refponderunt univerfi placere ut iftiabutionls temporis fui, ft ad dandum ft tra­
dendum eifdem rcAorlbus ft vicetcAorlbus fus tollerentur, St ideo fanAa fynodus (la­
omnia refidua penes eosdem opefarios ft tuit ut nullus de c*tero admittatur ad confelCones audiendas In tota provincia Flodebitores remanentia. Qui fimiliter reAo­
res ft vicereAores teneantur expendero ,catina, nifi de licenda ordinarii fui. Qui­
prxfata refidua infia tres menfes in neccfli- bus ordinariis fub *tern» malcdiAionis In­
terminatione pr«cepit, ut fine diligentes in
tatibus diA« ecclefi», requitito tamen opeco-

I

245

Concilium Florbntinum.

cognolccnda eju*, qui cuntcKionibi?» audien­
Anmo
dis deputatur, , fufficientia ; ilitcr autem fine
Ciytisn
profatorum ordinariorum licentia alfumen<5*7·
te*, atque allümptô* excommunicationi*
fententiam incurrere declaravit.

C

CAP.

A

P.

VI.

11.^
Centre tor gui feme! in fafibatt feni ten.
tiam ctimimmunem^nt non act eferini .

Ut confejforer, ?ut foentlenlieler tena­
nt t ignoraverint , refrobtntxr .
Item, aninutàvertens fanda fynodus quod
licet hodie omne* poenitenti* fint arbitra­
ri*» ita ut inrdandis illis non oporteat facerdotem fequiillorum antiquorum canot^im
rigorem; tamen face rd o» ell judex & arbi- ]
ter, unde debet illi* canonibus, fi non In
qifantitate, faltem in qualitate poen» ad he
rere quantum poteft-· Quo circa prreepit
omnibus audiendarum confeftionum cmafti
habentibus in virtute fanA* obedienti*. ut
edilcant canonè* poenltentiales, de quibus
habetur mentio apud Doftorrs in luminis
fuit, ut fcianr tlI·* poitca fapicnter /St difcrete moderari fecundum circunltaiinas pecca­
ti, 8t contritioni* quantitatem, alias eo­
rundem canonum notitiam non habentes,ut
iniufficientc* reprobare voluitc Mandavit
Igitur omnibus cenfcdionum auditoribus , ut
aliquam fummarn apud fe habeant vulga­
rem vel Latinam, cui ftudeant fub poena or- .
dinarii arbitrio moderanda.
’

CAP.

240

fixât. Item, in admonendo pttochianot,
Anno
ut confiteantur ance hebdomadam fandam ,
proteftando & comminando fote ut pofi Catisrt
Dominicam in palmis non audiantur.
<1*7·

II.

Item, ftatuir ut etim qui feme! in an­
no in palchate poenitentiam, communio,
nemque non acceperit , ter moneat fa.
cerdo* poil palcha , /St li non relipuerit
privet eum ingretfu cccleli* , fi tamen
Ciccrdoti videbitur fubelfe jufta non com­
municandi caufa
poterit tempus illud
aliquantulum prorogare juxta di (cretioni*
fu e motivum . Eum tamen qui biennio a
confelfione Ac communione monitu* abftini.tit infamem ♦xclelixque ingrellu pri­
vatum elfe declaravit . Et fi. tncnnio id
iccerit contra cum acriori poena proce­
detur, ut ordinariorum difererlom confcnlaneum elle videbitur.
C

A

P.

VII.

Quotient oforteat tlerini, feenttentiam tnmmnnionemyne etc ifere, fanaque m frnmijjtt neglegentium.
Clerico* celebrante* monuit ut fingula

faltem hebdomada confiteantur , non ce­
Ex fi fatet.
Confeflbres quoq. qui confelTa fibi pecca­

ta figno aur verbo prodiderint, qui cum ea
Cujus coufcHionem audiunt quicquam inhonette turpiterve egerint,aut eam ad lafcivia & inhonelta perpetranda fuaferint.beneficii* officiitque eo ipfo fufpenfos, priva­
to* perpetuifquc addiAos vinculi* declara­

vit .

lebrantes quater ad minus in anno tem­
poribus a canone defignati* dt Euchariftiam
fumant. Cleiicum celebrantem qui Per fex
mentes confiteri diftulcrit , non celebran­
tem qui per annum, beneficiorum reddi­
tibus per annum , & fi biennio a tani
lalubrr tacraiuento abliinuciit , beneficii*
iplis privari voluit.

CAP.
C

A

P.

IV.

Enitor ér clerical α frofrtit
abjolvtnJoe tfit.

VIII.

D Contra qti* fleret ibuteutct Itterif •teflelicii , Cr cor aliter quam finent
farocbiamt

•Dulgarizantet aut Vulgarizatai imfrimenier.

Damnavit quoque fynodus corruptelam
nonnullorum clericorum & religiofoinm ,
qui fibi confclfores pro arbitrio eligunt.
Declaravit enim eo* parochiano fuo (ub­
erte, dr ab eo ligari ac abfoivi debere^,
ficut dt exteri parochiani.
Eo* autem presbytero* qui aufu teme­
rario parochiano* alienos fine licentia pa­
rochiani proprii abfolvere prxfumpfetint
in libris decem condemnavit.

Nonnulli a Lede apoftolic* litera* impefrapr indulgentiarum, ut illis exquirant
pecunias vel pro iedim»ndis captivi*, vel
pro alio quocunque . Deinde grati* fu*
tenorem marerno fermone imprimi facicn.
te* plus in mnprcllb habent , quam fit in
bull* fu* originali, ut populo* decipiant.
Quandoque etiam aliter fibi dat* potettatis terminos, cum in abfolvendo, tum in
difpentendo egrediuntur .
E
Qu* ne ulte.riu* fiant , fanAa fynodus
CAP.
V.
mandavit omnibus ecclefiarum reAoribu»,
ut hujufmodi impreftas copia* nullatenus
Monitio baoeni/a fer reflaret eccleacceptare aur publicare debeant fub poe­
Jierem.
na x. ducar, nili ab ordinario fubfcriptz
& figmn* fuerint , etiamfi alia* ab iMonuit facerdote* ut fint diligente* in pfo ordinario generalem querensii iiccn.
exhortando populo* ad poenitentiam At eu- tiam habuiftent^ Ipfo* autem quxftores tâcharifti* facramenrum, reducendo ad mclia imptefla , Tft quibus plus Iit quam in
BOriam difpofitionem c. ornent atreajgui^ originali oftendente* , aut circumferente*,

Q. 1

ut

247

Concilium Flokintinum.

248

ut alio* apoftolicarum literarum falfariou .
Anno puniri voluit.
"
Anno
CAP.
II.
Crraisti
Cnnisti
Imprefibres aaten qui talhim llterarom
*ί«7· vnlgariMtionet, copiai, Λ exemplari^ CÀ» li JM eo» pojfan endere elle fpofe 1517.
fine ordinariorum lubfcriptioiM Imprefleeltre dn volte Jeun darii lo anello.
nnt, pœni* , quibu* alii imprefibres non
fubfcrlpta ab ordinarii* imprimente* pleItem, perche moltl fpofi, da poi cho
Auntur > fubjacere voluit, & alia* falfi per molt! tempi fono praticati infirme do.
crimen incurrere , ft , ut pramiffum eft, po c detti fponfalitii di foturo, certo no
aliud quam originale habeat continuerint. dl folverfi & liberarfi, efiendo moite vol­
te tra loro per la diuturna pratica InfieR U BR ICA.
me intervenute cofe occulte, che hanno
fatto li fponfalitii de futuro diventare ma­
De fponfalib. & matrimoniis ·
trimonio , & comanda adi fpofi non debbino andare aile fpofe, ne le fpefe alli
fpofi oitre a dua volte, dt Tenta dormîrli
"in cafa, fe prima non gli danno 1'anello
CAP.
!..
fpofandole per verba de prsfenti, fotto
Cbe forme fi eUix e fervere eel eoetraert pena di ducati dieci ogoi volta che coali fpœfeli de futuro o de frefenti.
trafaranno.
Ad h*c exurgent quidam dixlt .· viri fra­
C
III.
tre* , pofiquam de facramenti* honorandi*
multa œ quidem fanéle terminafti* , hortor
Della pubblicatione Je ba e fart nclla
KOirroeebia doua fi fboefali dt fu­
P. V■ ut de matrimonii* aliqua ordinent
& declarent^ materno ( fi Tibet ) fermone,
ut omnibus patere poffint. Placuit univer& del mode di provare
fi* htc fermo, & qu* fequuntur ordina­
li iuftiienti fi op.
tiones fecit .communi omnium voto com­
potteranno*
probatas, maternoquo, ut omnes intcili*
gant, fermonc diAata*.
Item, perche fpcflô accade che ne
Confiderando quefto fantc.finododi quan­ Cgnorantia alcuni fi congiungono , tri ll
ta importa»** u* el Vinculo matrimonia­
quali è qualche perpetuo impedimento, el
le , & quanto cautamente blfogni li Judi­ quale fa che tai congiuntione fia adulte­
ci verfare aelll judicii di quelle,' attenta
rio o Incefto, ordinô che dopo II fponfalila difficulté, che qualche volta refait*-, tii dc futuro fi vada al prete della parocalii prefati in cognofcere fe II vinculo è chia , & li gli dica che lui pubblichi all*
de prxfenti, o de futuro per effere da­ altare dua di dominici, come N. figliuolo
ta celebrata la cofa tra huomini ignoran­ del tale, & la M. figliuola della tale hanti, fit ehe non intendono la foraa delle no contraAo fponfalitii per verba dc futu­
paroie da lor prolate, Ac che moite vol­ ro, Ar intendano pa fia re al matrimonio
te credendo obbljgarii de futuro, dicono per verba de prafenti ; ondc pregano che fe
parole de prrfenti , dei che poi ne re- alcuno fapefle impedimento di coafanguinita
furtano effetti cattivi dk maligni, come in- odi a ft) ni ta ,-o~dl publica honefta ,0 di co­
fegna la efperienza, di tutte le cofe mae- gnatione fpirituale o legale lo voglino maftra , ha fatta ia prefente coftitutione. _ nifeftarc fra otto ogiomi- . Et fe qualchuno
.
__
Che per io advenire in tutte le diocefiDmaftraffi eflerli impedimento, el prete gli
della provincia Fiorentina
Florentina nefluho
neffuho arc
ardifea
----admeni(ca
inifca che fra oAo giorni compai iichicontrahere fponfalitii ne de futuro, ne de pre- no dinanzi a lordinario fuo a diiuandare
fenti, fe prima non chiant* el prete lue, la dlflblutlonc de detri fponfali, At il che
d veto un nota;o,cl quale faccia le pa
non volendo loro fare, el detto prete fia
role era loro in quefta forma . Antonio , tenuto a dinuntiarli incontinenti al preprometri tu alla M. qui prefente , cite fato ordinario paflàto detto termine fotto
ogni volta che da le* o da fuoi faral pena didycatix. doro, a tutti quelli che
richiefto, tu la pigllerai per tua moglie ; contrafaranno alia prefata conftitutionc.
At efib rifponda I méfier *i. Et dipoi il det-> Comandando anchor* a tutti e notarii non
to prete o notajo , chianti dua teftiniont debbino rogare alcuna datione di anello o
corne côftoro hanno contraAo fponfali*-. fponfali de pnrfenti fe prima non fata fatde
oc futuro
lumro , H
1· quali
qua·· fi
u poffono
ρυηυπο diflolvere
amoivcre ta la publicatione predetta fotto pena di
di confetimento
delle
parti con la audori- E ducati x.
<"
.......................
.
ta déll'oddirtario . Et'acciO che quefto
cofe fi hàbbino ad offervare, condanna in
C A P.
IV.
dieci ducati li fpofi, la madré, Ac pa­
dre , Ar tutte quelle perfooe che fi in.
La feue délit contrahenti in grade
trametteranno in detti fponfalitii fenza que­
pr obibit 0.
fta folcaniti.
Coloro che feientèmente contraheranno
ffmnfalitii de futuro in grado prohibito, o
ottante alcuno de predetti impedimenti,
r’intendant, ipfo fatto condennaii. xxv. da
appiicarfi per la meti alii Signori 0A0
dei-

249

Concilium Florentinum.

350

della balla dellâ cltti di Firenze, per lai· computando el ftipite, ta troverai quattro
Ammo tra metd alii poverLdi Jvfu Chrifto, Et fe Λ gradi cioè, Maria, Agnete., Blaxio, TbeoCaaitTi contraheranno per verba de prufenti non doro. Theodoro adunche non puo piglia· CmbisTi
1517.
li feguendo copula carnale, flntAtdano con· re Helifa beth perche fano in quarto gra. *5*7·
do,- ma potrebbe b«n pigliare uR figliuo^
dennati tn ducati L. da applicarfi comAli
ibpra, Si fe confumeranno el matrimonio la di Helifabeth, perche quflla fa «i quin­
fintendinocondennati nella prefata fomma,
to grado con el ftipite. Onde è da notare
Ar in oltre privati delta dote , fe queila che fempre fi attende el grado dei più re­
ebe contrahe è maggiore di xxv. anni; Sc moto dal ftipite ; per tanto Coo la tigliuofiipiliter el marito untenda privato dogni
Ia di Helifabeth potrebbe contrahere Theo­
eofa havefli donato alla donna da applt· doro , Blixio, Si tuSi li fuoi afeendenti
carfi come di fopra· Reflando perft faculti
lino al ftipite excluflvamente .
al judice di punire tali inceftuofi con altre
Et nota che fi d>ce excluflvamente quan­
penc al iudicio fuo concede.
to al ftipite, perche quefta regola prediLa medefima pane aochora incorrano > fla procede quanto alii collaterali, chpdop[uando non fapeflino detto impedimento, po el quatto grado fi poflono congiungere;
e contrahendo non hanno fervata la det- B ma quanto alii afeendenti & defeendenti la
ta conftitutione. Salve le altre pene da— prohibitione fi erede eflçr perpetua in in­
canoni intlMtc a queili chc contrahono
finitum , talmente che , come dicono c dotmatrimonii claodeftidi.
rori, fe hora vivclh Adam non potrebbepigliai donna .
c a p. v.
Impedimento di affinita nafee quando cl
mafchio Ar la femina fi congiungono infir­
r>eclirat!ont di tutti li impedimenti de
me carnalmente, o lia per via di matrimo­
matrimonii per iftrnttone délit Jimnio, o per altro modo non lecito, & queplici prett.
flo impedimento non nafee tra ie perfone ,
che fl conjungono, ma folo era li confan*
guinel de lie perfone copulate & elfi copuEt perche la maggior parte, almancho
lati, in-modo che ie Berta Si Antonio hade contadini , nonfanno quello importino veflino a fare infiemc carnalmente niuno
forfe qaefti termini de impedimenti, el pre· confanguinco
o __ di
_ Antonio
____
per intino al quarte della parrochla ogni volta poblicherh Cto grado potrebbe pigiiarc Berta per modetti fponfalitii fia obligato dichiarargli glie . Et fimiliter
flmiliter niuna conianguinea
confanguinea di
aduno per uno. El che ad cio piu fac'd- Berta fine al quarto grado potrebbe. piglia·
mente fi pofla fare, el facro finôdo giudi'
~
re Antonio per marito . Tamen perche que­
eft eflTere efpediente fi inferiflino in la pre- lle impedimento, come e dette, nafee folo
fenteconftitutione in lingua fimllnreote vol. tra le perfone copulrte, Ar li confanguigare,ad inftruttiooe de femplici facerdoti. nei delle parte, cl fratcllo d> Berta potra
Delle quali il tenore e quelle.
P'gliar per moglie la forella di Antonio , &
Impedimento di confanguiniti pervie ne— el fratello potra pigiiarc la forci la della—
da una attinentia di perfone per eflere lo­
moglie del .fratcllo.
ro generate d* un tnedefimo fangue, o fia
Lo impedimento di publica honefta euno
per via di mafchio , o per via di femmiimpedimento canonico cl quale nafee quan·
na . Rt quegli fono legati infieme di quefto
do uno ha dato la fede per verba di futuro,
vinculo non fi potlino confungcre in matri­ o de prefenti ad una donna di plgliarla per
monio fi no al quarto grado inclufiva mente. moglie, 6c dipoi non fegue la confumttioLa computatione de quali gradi fi fa
f inDdei matrimonio, o perche el fpofo muoquefta forma. Pigliando elftipite, cioè quel- re, o perche fi refutano, o per ingreflb di
lo huorno, o quella donna donde hanno religione , ο perche qualche canonico impe­
havuto la origine della coniunAione fua ;
dimento I! obllava ; Ac quefto impedimento
fucceflivamente numerando queili da chi c fa che niuno confanguinco di Antonio lino
difeefo el fpofo, Ac poi quegli da chi e al quarto grado non puo piglar per donna
defeenduta la fpofa, At in quanti gradi fa­ quella che tuffi flata fpofa di eftb Antonio .
ri el più remoto dal ftipite, in tanti gradi
Anchora che queili fponfali fuflino dl niu­
de confanguiniti faranno tra loro ■ Verbi
no valore Si declarati nulli per la auAorigratia.
ta judiciale. Et coii econverfo Antonio
Francelco generft Antonio At Maria . Di non potra pigliare per donna alcuna confan·
Antonio nBcque Julio, di julio nacque Gre­ guinea della fua fpofa tino al quarto grado.
gorio ; di Gregorio nacque Hclifabet. Et
Lo impedimento di cognatione fpirituale
poi piglia el lato di Maria dicendo . Di1 è quello proviene per rifpetto del Batteli.
Maria nacque Agnete ; di Agnete nacque mo , Ac della Chrefma , quando fi fanno
Blaxio ; di Blaxio nacque Theodoro. El qua. E compari St comare.
lc Theodoro vorrebbe pigiiar per donna
~ na Ice
*
*
'
Et
quefto
impedimento
tra quello
Helifabet, e fi dubita in che grado fiano: e battezato & el levante, Ac la donna fua
piglia el ftipite,cioè Francefo, Ac numera prima carnalmente cognita .
■e perfone defeendendo per la linea di An­
Item, tra detto battezato e figliuoll dt
tonio per fino ad Helifabeth.; tu troverai detto levante, o fle no legittimi & natura­
fenza el ftipite el quale non fi debbe mai li , o naturali folamente ; Ac fimiliter tra pa­
computare efferci quattro gradi, cioè An­ dre At madre del battezato Ac el levante,
tonio, Julio, Gregorio , Helifabefh. Piglia
in modo che el battezato non potrà pigliapoi ia linea di Maria, dc. fimilmcnte non1 re per donna niuna flgliuola del levante ,

?

DC

Concilium Florentinum.

251

·—■—·’ ne anche la donna fùa quando morifli. N.·
Αμμο rj levante potra plgliare per donna la batCh*I(TI tenta ne la madré l'ua .
*1**1'
Item, cl padr^del baptizato non potra
pigliare la donnydel levante.
Et quelti medefimi dtnpedimenti nafeono
con la petfona di colui che batteza , o crefma rcfpetrivamente.
Per quefto fi dichiara, che tra li figluli
del levante, & li ftatelli o Corelie del bat.
tezato non nafee alcuno Impedimento.
Cognatione legale, è quando alcuno pi*
«‘i’ altri per figluoli adottivi. Impetoche
el padre non puo contrahere con la figluoJa adottiva, ne la madré con lo figluolo a*
dortivo, ne anche ci figluolo legipmo Si
natarale con la forci la adottiva duranto
la aduttione.

CAP.

VI.

Cbe telle cbie/e battifmale fi tevjfa ano
libro ote fi jiriviuo It eompari ·

Gt perche per la moltitudine de compati
fi fanno oggidi, accade fpeffe volte non li
ha notitia di quefti impedimenti, per cflrr
morti li compari St 1c comare, ha ordinatoel prefato fynodo, che in tutte le Chiefe dove fi bMtreza fi habbia a tenere unlibro nel quale fi fcriva li nomi di tutti
li battezati, St fimiliter el nomc delli corn- C
pari St delie comarc , St el di che fi batrezano, condeunando in ducari cioque doro
turti li Rettori, e Capellani, che non hatanno detti librj dove li batteza .

352

parenti o governatori ch· feciono tai for­
za, o violenta non incorrino in alcuna pe­ Ammo
CaaitTi
na o pre judicio.
Item , non vuole poffj eflere aflbluto cl
det to violatore dal detto vinculo del ma.
crimonlo, Ce prima non dota la fanciulla
violata fecondo el tenore di unaltra confti.
tutione conciliare , la quale e nel titulo de
adulteriis. O

CAP.

VIII.

La pent di (bi flante el primo matrimoato aarhora (be aallo, contrabeffb
(I fitondo innanzi alia dtcbta·
ratione del jadice.

Et accio che fotto precede di violenti· o
timore , à altro impedimento, colui, che ha
fpofata una non pigliunaltra indebiumen*
te, St commette adulterio, otdind el pre*
fato finodo, che per fino a tanto ch'il pri­
mo matrimonio publicamcritc contralto non
fia chiatito nullo per li fuo iudice ordina­
rio , nc (Tu node Hi conjugati polfa contrahere
altro matrimonio, condconando in ducari L.
cialcuno che contrafacefli ; & volendo (ia
feparato el fecondomatrimonio; infinoa ran*
to non fia dichiarato cl primo ctfcr nullo,
fia che caufa vogiia di annullatlo .
CAP.

IX.

£/ fi dtebiara ogni promiffîone di peau
per tl juturo matrimonio ejjcre nulla.

Item, per maggiormente ampliare la 11betta da detti matrimonii & fpoofalirii,
dichiarà ogni pena appofita nella promiffioLe matrimoaii vtoleati effer aallt , Sr la
ne delli fponfalitii o matrimonio eflere nulpeaa de g/r operatori di tait ma·
la, St non havere alcuna forza o vigore
per qualunche juramento o altra cbufula^
trtmoati.
comandando a tutti li ordinarii, die fe per
vigore di detta piomiflione accadelb alcu­
Anchora ha dichiarato el prefato Sioodo
tutti li matrimonii farti per forza, o per
no eflere rnolefiato in la curia feculare , effi
iequiliti voglioo Si debbino inhibire, fi ehe
timore che potefli cadere in huomo o don­
na confiante, effet nulli ipfo jure , & nonD tai pena non habbia effet 10. Et il tncdeûmn
havete in alcuno modo a impedire I’ altro dichiarà haver luogo nclle arre promeife o
Imatrimonio farto con libera volonta . Se-«r confelfatc in fraude di detta pena.
da dopo ci timore non fuflino intervenue·
egni di ratificafiotte o approbatione.
CAP.
X.
Er accià ch* il matrimonio procéda con
quella liberta debbe , ha condennato tutti
El fi dtebiara effere aulli tutti li ftatu·
quclli indurranno alcuno ad contrahere mati de lattl rrj/rirlt©< de aiatrtmuutt .
-trlmonio per forza à per timore, o fiano
padre o madre , o parenti, o cltranei in duItem, dichiarà el prefato finodo tutti li
cati cinquanta, da applicarfi fe faranb lai­ flaturi de laici, che annuilaffino e matri­
ci per una quarra alii Signori otto, per monii, o apponellino certa poena adquelli
ialtra------------------quarta allo---accusatore
, per
lahta-. _ matrimonio tenta conien-------.....u che
contraheffino
al Judice^efequente, perel refto allî poveri® fo di padre, o madré odaltre petfone, cllér
di jefu Chrifto.
nulii, St non havete alcuna fermeza, o
Non di ma neo fe fi trovafli alcuno haver forza , non havendo el foro feculare alcu­
vitiata , o altrimenti fvergogniara alcuna-. na auAorita fopra e mattimonii o depen­
fanciulla , dir dipoi effere iftato sforzato, o dentia fua.
da parenti, o da governatori di detta fanciulla pigliarla per donna, dichiarà cl ma­
trimonio doverlt pronunciare nullo, quan­
do fufli flata violentia-efpreifa, o timoro
della motte to debilitatione de membri, o
perditione di tutti o della maggior parte-,

CAP.

VII.

Î

delli beni, ma non di maoco volfc cbe li
CAP.

1517.

>53
A»· Ο
Gnats ri
'S<7

2^4

Concilium Florentinum.
C

A

P.

XL

A/ fi preveJe cbe M" fi pofl» e»»tr lic­
te UM ftiutulle au»arf Jl «HMt 18.
feat,» trait at» Ji reversât ori
Jt t»ell».

A

C

A

P.

Anwo
Cm atari

XIV.

IJ17.
tene ecctpieetir fttnüa exareat Vi­
vrait friar.

Item» ad compefcendam infolentiam re­
turn, qui habente» unam uxorem legitime
conjunAam accipiunt aliam, flatuu, ut G
quis deinceps uxoratus vivente uxore aliam
defponfaverit, hujus rei infeiam,mitra de*
honeflatus per civitatem ducatur» potu tur­
que incarcéré quinquennio ad puenitentiam
peragendam . Et li id fecerit fciente ea qu·
ita conjungitur ; uterque Gmih poena feria­
tur, vel multentur in ducatis centum , prout
judici videbitur .applicandis ad ufum paupe­
rum pro dimidia, & pro alia dimidia toro
(«culari.

Defiderando el profato concilio rimediare
all* (implicit* defle fanciulle non (ieno feduAe o ingannate, ha ordinato , che da qui
avaoti ncfluno pofli contrahere matrimonio
in tutra Ia provincia Florentina con alcun<
fanciulla minore di anni XV III Tama traAato dit co n fig I io di quelli banno detta fan.
ciulla in governo; altrimcnti colui» che la a
fpofera contre alia predetta conftitutione,
na privato dogni commodita dl dota » de al·
tre cofe pertinente alia fanciulla Gno che
vivera lui. Ma dopo la morte del detto ma·
rito, vuole la fanciulla o li Ggliuoli fuoi
acquiflino rutto qjello have va haverc quan­
CAP.
XV.
do fu fpofata , accio che folo el marito fen.
ta quefl* pen*, cofi come folo fu net pec­
Que probetioaer Jiat aecefiari» ajmatricato. Condemnando non dimanco anchor*
meatum proba»Jam,
el detto marito in ducati XXV. da appli­
cant per la <neta alii Signori orto di balia
della Cittt di Firenze» per laltra meta al­
Ad removendas difficultates, qu» in co>
ii poveri di Chrifto.
gnofeendo efficaces matrimoniorum probattones in curiis ordinariorum quonde exoCAP.
XII.
C riuntur ob inexplicitas doA orum opiniones ,
habita diligenti hinc inde opinionum difLi freafeli Jr fat»»» «·« fi poter Jifcusfione fanAa fynodus eam , quae (equitur ,
felverc feat,» la aulert.J Jrlli ordiflinAioncm tenendam elfe declaravit &
Jtaarit.
pro vera approbavit.
Quandoque aliquis agit ad unum matri­
monium, « fit alteri matrimonio praejudi­
Item ordtnô, che contraAi che faranne
cium ; Se tunc aut fecundum efl contrali I'ponialitli de futuro ncfluno ardifea laf- Aum in faciem eccleli*, ita quod de eo
fate la fua fpofa A: contrahere con uo *1- non ell dubium ; Se probatio piimi ut fe­
tra . Anchor* che le parti fuflîno daccnrdo, cundo , ut prrimtiiitir , contraAo prejudi­
fe piima non fari adimandata la abfoltitio- ce!. Geri debet per duos telles , qui nulla—
ne di detti fponfali dinanzt a I (ordinario for* poifint exceptione repelli, vel per inftruto pena di ducati dieci a chi contrafard. mentum manu publici notarii confeAum.
Ex quorum diAis necelfario inferatur maCAP.
XI IL
D trimonium per verba de prxfcnti fuiffe^
contraAum, alias autem tedium depolitio­
nes de fama , d* auditu ab aliis, At quafEl tempo > (be tbeaao Ja failicere te
cumque alias enuoc ia t innes , de dote, de-,
prefcate coafitlatitae ■
conjugio, aut fimiies prarfumptiones nui.
Ium fecundo matrimonio prujudicium affer­
re declaravit.
Et accio che le prefente ordinatione perItem, nec nocebit probatio, qua- de privenghino a notitia delli feculari, el prefa- tno matrimonio fieret per tefteni quantumto Si nodo ha voluto (i publkhino in lingua cumque integrum & famam, ne nos pro
volgare; & comanda a tutti li rertori 8c
incertis conugeret cerra derelinquere .
viccrettori de bedeheii, che rre volte lati­
Si tamen unus ledis integer cum fama
no ne di fotenni inter mi (fatum Colemnia-. Si rraAatu maritali deponeret fuper piirimo
legghino Λ dichiarino al pOpolo »fi che " matrimonio contiaAo m faciem ecckfi*
ecck
,
ognuno le intend*, fotto pena di ducati du a illa probatio erit fuflicieiis ad clifioncm fe­
a chi contrafara per ciaiçuna volta ; Se 11 cundi, ut per omnes comprobatum efl.
tempi pajono piu commodi ai (inodo fonts
Quandoque vero (impliciter agitur ad
probandum matrimonium de prsfcnti line-,
quefli, cioe, Ia Domenica in albis, Ia pri­
ma Domenica d’ agofto, & il giorno della alterius pr*judicio; & tunc matrimonium
per duos telles de vifu At prsfentia verepiphania.
bis matrimonium de prefent) necelfario in­
ferentibus deponentes, vel per propriam.,
partium coofclfionem , vel per inflrumen-,
tum manu publici notarii confellum idem
continet», legitime probari judicavit.

Item

Concilium Florentinum.

su

256

Ammo

Item, & fi port fpontelia defututo lugl- deat fi iatelligat , faltem gtoflô modo, IT
"·
CuaiiTi l”Pe contfa<^* >carnali* copula» commixtio Aquid legit, ita ut ex una epiftola vel evan· ~ ",
vel alias probaretur fponfum tvnuiffc fpon- gelio feiat elfcere fenfum iiteralem, cogno- v
1
’ 1 ’ fam in leAo dt mentit, matrimonium fati* (eundo quid importent verba, fingillatim maconcludenter ptobatum effe judicavit.
' fermone explicando,
.......
terno
dt fi vult pro­
I tem, dt fi nulli* pt*cedctitibu* φοηΰ- moveri ad facerdotium, examinetur fuper
libu* probaretur aliquem decennio mulierem facramentis ecclefi*, fuper materia conte Γdomi tenuiffe, & eam in omnibus ih men- fionum. Et fi fuper prrmiflis non erit fal­
fa dt leAo, ut uxorem t rafla ite , te maquo cem mediocriter eruditus eum nullatenus
vicini» haberet illo* matrimonio copulatos admitti voluit. Declarando examinatorem
fuifle, matrimonium concludenter proba­ Î|ul non ( ut praemittitur ) idoneum admitum declaravit. Extra Ilios autem catus
erit, ad reddendam rationem de tali re an­
omnem probationem, qu* fieret per unum te tribunal Domini noftri Jefu Chrifti in die
celtem ac famam, vel per famam folam, extremi judicii teneri.
Si autem fuerit repertus idoneus feribaaut per quantumcunque longam cohabit
tionetn ( cum caufa fit gravi* Λ irrepuratur per tabellionem nomen ordinandi dc
IliB
praetentantis
& tituli.
bilis prcjudicii, marital] hominem jugo a
gare ) inutilem ac nullam efle declaravit.
Deinde hora ordinationis vadant exami­
Quandoque vero agitur de matrimonio natores, vel unus ex cis, & pretentent
probando, non adeffenum ligandi aliquem, illos ordinando* epifeopo, vocando unum­
fed ad probandam legitimitarein filiorum^ quemque figiliatim, ut moris eft, & nota­
volentium fuccederc mortuo patri: 8c per rius temper ftet praetens ordinationi.
omnes conclufum eft filii legitimitatem eo
Finita aurem ordinatione , idem notarius
ipfo prooatam efle,cum primum probatum Vocet ordinatos eodem ordine, & publicum
eft fiijum natum efle ex viro df muliere in­ de omnibus conficiat inftrumentum, repoDatquc in libro epifcopali* vel archiépisco­
vicem cohabitantibus, qui a vicinia viti &
uxores raputabantut , nifi poftea per eo* pal H curi* ad ufum hunc fpeciaiiter depu­
?|ui fe fucceffiiro* prxtcnduat, aliud olien­ tato . Quem librum in omnibus ordinariorum curiis publice teneri voluit·
um fuerit.

RUBRICA
De ordine

Γη ordinandis clericis
obiervando.

c

CAP.

II.

Peeau tjxf gar frtfitttt idiiiix pre
drgae.

Et ne contra tam falubre inftitutunu
fraus aliqua procurari poflit, ftatuit At or­
dinavit, illum qui praetentaverit ordinan­
dum examinatori eue condemnatum in du­
catis X. auri, fi poftea apparuerit pretenm«d« firtioutur a xaterit.
tarum laborare aliquo ex defeAibus prrdiAis, fuper quibus ipfc juravit , nifi fuifPropofuit Abbas in fynodo : R· P. de tem­
fent ita occulrl,ut potuiflent probabiliter
poris noftri clericorum ignotanria ; dequo
immodeftia nihil eft , ut in confpuftu veftro ignorari ab homine habente notitiam do
verba faciam, res plufquam par iit in con- pretentato ; & Ipfum ordinatum fufpendit
feffb eft; ob cleri ignorantiam & clericalis ib oidinis fui exeeutione , condemna vitque
ordinis majeftatem, 8t provincialium no-D Ut fupra.
ftrorua animas, periclitari video . Quid ita t
III.
doAi indoAique ad facerdotium nullo di ferimine promoventur. Occurrite, fi placet,
provinciam hanc nofttam a tali labe vendlcantes. Laudaveruntuniverfi dicentem, &
Et quia aliquoties evenit ut non appro­
ut fcquitur (latuerunt.
Statuit igitur fanâa fynodus, ut nullus bati in examine temeritate propria vel do­
admittatur ad ordine* facro*, nifi prefente- lo notarii ordinationi fefe ingerant, ipfo*
fic ordinato* ab ordinumexeeutione, & ta­
tur ab aliquo honefto viro, qui jurejuran­
bellionem id procurantem a tabellionatus
do fidem faciat examinatori prattentatunu
non habere aliquo* defedus occulto* , qui­
officio fufpcndit.
bo* arceri poflit ab ordinatione fi detegexentur : verbi gratia , juret ipfum efle bo­
CAP.
IV.
ni* moribus praediram, & honeft* con ver la­
Oriiiuttr txtre frcvineieei na» ni»irtionis, liberum, legitimo natum matrimo-e
ti a4 ce!chra»4x»t, κίβ txamt aratur
nlo, fan* mentis, non epileticum, non fimoniacum , non homicidam, non percuffo& tfpr obtatur.
rem, non tixofum, non bigamum , non abItem, quia nonnulli qu»fitis coloribuspro­
ftemium.
Deinde examinator infpiciat fi eft clau­ curant extra provinciam ordinari, vel in
dus, event, vel alia apparenti deformita­
provincia extra tempus ordinationum gene­
te notandus, fi habet tirulum fufficientem
ralium , ut debitum examen effugiant , ftabeneficii vel patrimonii.
tuit hufutmodi ordinato* nullatenus ad anfEt poftea examinet eum de litetis, ut vi- marum curam, vel alias ad celebrandum ad­

C

A

P.

I

mitti,

Concilium Florentinum.

257
A
c

mltti» nifi prie» fuerint per ordinaiiumexaibinati » Λ reperti ea fufficientia efie prtt- λ
diri» qu» requiritur iuperiut in ipli» clericl* ordinandi*.
Eosdem autem aliter se animarum cor* aut
celebrationi ingerente*. St alio» qui en» ad
animarum curam deputa verint,in ducatudc.
cem condemnavit.

f UB R IC A
De monialibns fk earum monafterite, gubernatoribus, & vita.

CAP.

Acttjjiif ti mentfterta emnibui inter·
dteitur, exceftit quibuntm.

(It fanftimonlale* Deo dicate honertiu»
fecuriufque Jefu Chrifti fponli obfequli» in­
tendere valeant, quo ab aliorum confortio
remotiore* erunt, preceplt hec fanfta fvnodutomnibu» clerici* frcularibu* & reli­
gions, cujufcunque ftatu» fint, ne accedant
ad monafteria monialium fine expreOa or·
«linarii fui licentia,fub poena excommunica­
tioni* & floreuorum . X. tertia accufator.,
tertia judici exequenti, tertia Chrifti pau­
peribu* applicandorum. Excipiendo tamen
confeflbre» , medicos, capcllanos, procura­
tores , faétere* dt alias perfona* ad monafterli fervitia deputatas, quoniam illi acce­
dere poliunt temporibus « horis congruis,
quando ncceffira* dt utilita» monafterii fuaferit Cetero* autem laico* vetuit ad prsdifta
tnonafieria accedere fine licentia ordinarii,
aut gubernatoris monaflerii fub poena quin­
que ducatorum, ut fupra applicandorum.
Qu» licentia )ipfis la icis aut clerici* da­
ta , ita demum eo» excpfabit, quando raro dt cum caufa acceflerinr ; alia* eosdem
fine caufa legitima monalleria frequentan­
te* excommunicari, dt it> ducati* decem con­
demnari voluit ·
Muliere* vero ad crate* quandocunque ac­
cedere de gubernatori* licentia non prohi­
buit, dummodo honeftx fint viredt convetfationi*.

CAP.

II-

Ferna mani alii ntittsth et! aeeifientit
luerat tnjujju ubbattjjt.

Item, quod nulla moniali* accipiat vel
mittat literal ; Quin ea* prefentet legendas
abbatifl»; & qu» contrafecerit ofto diebu*
in carcere poenitentiam agat ; fi autem ama­
toria», aut minus honofta* miferint aut ac­
ceperint , fex menfibu* vinculi* arceantur.

J

CAP.

L
*

2$8

ta condemnatu» voluit, quarta accufatori,
.
uarta Domini» 0Λ0 lî (alci fint, li clerici
λ*”*®
udici exequenti,quarta monafterio ubi mo· ^-·**··*
triali* degit, reliqua Chrilli pauperibu» ap* im­
plicandis , qua etiam multa picftantur qui
ea» per fe vel per alium inhonefte allocuti
fuerint.
Eos autem qui In talibus i.teiis aut nun
cii» deferendi» meditatores fuerint,live mafcull, liv~ foemmx Imt, liquidera ignobile*
dit pauperes mitra denoneftentur, It nobile»
& divites eadem poena itidem applicanda»
ut in. fuperlori cafu puniantur .
IV.

Carruftnret mani alium funiuntur , nr bit .

Omnes monialium corruptores ex commu­
nicatos, infames , inteliabilcfque cfie decre­
vit. Et amplius fi layer fint & nobile* in
ducati* mille, tertia monafterio injuria af­
frète, tertia Dominis, oéte tertia pauperibu*
Chrifti adjiciendi* fi vero Ignobile*, car­
eer! perpetuo condemnato* efle voluir.
Etii clerici fuerint,qui tanta JcfumChriftum fponfum injuria affecerint, benefici*
queeunque habent eo ipfo privatos, fufpenfos, infame* , ineligibilcfqueefle voluit,condemnatofque carceri perpetuo. Reiapf s au­
tem Ceculari curi» tradendos judicavit.
Moniale* autem ipfas tic corruptas per­
petuo carceri condemnavit .
Eadem quoque poena in omnibus puniri vo­
luit qui nefando huic crimini auxilium fa­
voremque attulerint.
Cotruptorum vero nomine intelligi vo­
lute, non folum qui te ipfa corrumpunt,
fed dc qui ofeuiati fuerint , aut aliter ininhonefte tetigerint , aut eorum pudicitiam
qualitercumque attentaverint.
De iis autem qui moniale* abducunt vel
cum eis contrahunt fervari voluit conDitutionem, qux habetur in titulo dc adul­
terii* infra.

Qualei debeant efle tratet monialiumItem, ne ex raritate cratum detur mo­
nialibu*, aut ea* alicquentibus aliqua ma­
li occafio ; (laruir in omnibus pariatoriis
monialium elfe, aut fiet i debere crate* du­
plices,, palma Invicem disantes, habentes
clatros feu feneftella» ita ftrifta*, ut ma­
nu* quantum vis parva nullo modo intrare
pollir ; item dr fine aliquo fportellino. Utque quando alloquuntur mafculos femper
teneant velum ante crates, nili qui alioquitur fit pater, avus, aut confanguineut ·

VI-

CAP.

CAP-

III.
Qnalet effè debeant rett mentalium -

Perna mittentinm literal amatoriai
tnenialibut .
Eo ipfo excommunicato* efie, qui amatoria* liter** , aut minu* honed·* monialibu»
miferint, & amplius in ducatis quinquaginCenati General- Tom XXXV.

Item, ftatnit rotas,quibus moniale* danr
& recipiunt, qu» volunt extra monafterium,
efle debete ita parvas & ferris interfecantibus munitas, ot nullo modo mulier quam­
vis parva per Illam intrare aut exire pof

R

fit}

Concilium Florentinum.

259

260

fir ; qua* er item Λ rotarum reftriAioncs, .

Ann·
ut fieri procurent Infra duo» menfci preCütttri cepit omnibus abbatiflis· & monafterioruia
»J'7·
gubernatoribus fub poena excommunicatio·

CAP*

Ex ft fatet.

nia & decem ducatorum.

CAP.

.
Abbatifltfque aut prfotHIï* fenio aut morbo
Impeditis coadjuttkem per ordinarium da­
ri voluit fi perperus fiat ; alia» removeri.

VU.

Nr celle mtnulita reelfiant litiKii a loeir
fdluti ent vitiwm.

CAP.

Item, precepit omnibus abbatiflis, ut
procurent, ne cells monialium habeant luminarla verius vias publicas , aut do<nos
Vicinorum, quando aliunde haberi pofiunt.
Si autem neceife habeant ab hujufmodi Io
cis lumen futuere, tunc voluit feneftras in- “
rexi ferris crebris, St claudi feneilta vi­
trea non amovibili, & ita elevata, ut mo·
nialis illam pertingere non poflit · Abbatiffas prsmifla non Cervantes moneri dt ex­
communicari voluit.

CAP.

VIII·

Et r« omnibur monafitritr fit cener.

tjr quas Dei timor a malo

Item, ftatuit nullum confeflbrem , capellanum, medicum , gubernatorem, procura­
torem, adorem , faAorcm , (indicum, aut
alium miniftrum, quocunque nomine cenfeatur, in monafteriisdari, aut aflumi pofle fine
expreffaordinariorum fuorum licentia. Or­
dinario* exhortant fub interminatione divi­
ni judich, ut diligenter infpiciant , cui
fragilis fexus curam committant. Acceptan­
tes autem quidquam ex prxmiiffi* aut de­
purantes aliter quam conftitutum fir, in^
ducatis i. condemnavit ·

non revo­

Lerceat, prsccpit omnibus abbatiflis & mo.
nafk-riorum gubernatoribus, ut procurent
in monafteriis fuis eflfc locum carceri deftinatum fub poena excommunicationis & florenutum x. auri.

IX.

Ut legetur fitfies regule montaitum.

Item, monuit omnes abbatiffas, prioiiffas, & alias monaftenorum curam haben­
tes, ut habeant regulam propriam materno
fermone exaratam, faciaritque illam legi
omnibus mentalibus faltem femel in menfe «
procurentque ut illa obfetvetur cam o'mni devotione & puritate cordis. Abbatiffas autem, priorifla* & miniliras, qu» in
prvdiAis négligentes elfe repertz fuerint
officio (uo privari voluit.
CAP.

XII.

De ordtttertor. hceniie delutentur cefellant,
medici i tonfefforet, tfi· gubernutom msnialinm.

C

cat , tei.iporalis faltem poens formido co-

CAP.

Aj»wo
Csarsrr
1517.

XI·

A

P.

XIIJ.

N«IZsm mulierem ficculerem, five viduem ,
five virginem foffe babttare cum mante­
libus .
Cum male conveniat cythara cum pfalterio, Λ virginei cordis puritatem facile.,
corrumpar fermo qui de nuptiis, de liberis,
deque cereris mundana vit» cum follicitudinibus , tum delegationibus habetur ,
p recepit fanda fi y nodus omnibus abbatiflis,
& prioriflisac aliis rnonafleriorum przlatis
fub poena excommunicationis , ne deinceps
in monafteriis fuis teneant ad fecum habi­
tandum aliquam viduam , aut mulierem conju­
gatam, aut quamcunque aliam mulierent,
izcularem etiam virginem, quando excedit
pztatemduodecim annorum, nili ibi maneant
ca intentione ut fiant moniales, & nifi aliqua urgente caufa hooefla per ordinarios
aliter fuerit difpenfatum.

X.

Cuje/ etetir eligende fiet rn ebbatiffei .

Quoniam experientia docuit quantum difcrimen incurrat fragilis fexus multitudo,
quando carum ptzlatio datur juvenibus ,
quarum nulla efl gravitas vel materni no­
minis limilitudo ; ftatuit At ordinavit nuilam deinceps pofle aflumi in abbatiflam^
aut pnorilfam monialium a lieu jus monaftetü, nifi quadragefimum attigerit annum,
eleAionemque aliter fallam irritam eflc>
declaravit, nifi aliud fuaderet loci neceflitas dic utilitas maxima, ordinariotum arbi­
trio declaranda.

CAP.

XIV.

Drfatendos effe duoi fingulis annis, <fui
exigent rationem aduunifir at tonum a
gnbernatorib· monialium.
Et quoniam experimento compertum eft
pauperes moniales fubilantiis propriis per
admintflratores fuos plerumque defraudari ;
ju(Iit omnibus ordinariis, ut duos ex ca­
nonicis ecclefiarum cathedralium Gngulia
annis deputent, qui exigant ratione» adminift rationum fuarum a negoctatoribus Sc
adminiftratoribti» bonorum rnonafleriorum,
przdkloruiBL aflumpto fecum aliquo periro
ratiocinatore ( (i opus fuerit J ipfarum monulrum expenfis. Non eximens tamen pr«fatos adminiftratores a redditione rationum,
qua* tenentur exhibere abbatiflir, aut al­

teri fecundum confuetudinem

monafterii

Concilium Florentinum.

261

Et û quifquam raoDafterium fraudaflê re­
Anno pertu· tuerit, quadruplum tnoaafterio reftiChbiiti tuere cogatur , amoveansrque «b admini.
|J*7· Aratione, afficiaturque aliis, ut ordinario
videbitur , poenis juxta deliAi exceffus dÉ
perfon* qualitatem.

262
Anno
Caaisn

χτχ.
Λ fsjls/ rNoeadaai Jit anenti» »rnantur
ntnnlit» .

Ecclefiam autem fofarn ipfi» velationum
folemnitatibus munde decenterque ornari
poffe & debere ftarulr : pracipiendo ramea
μ» in jejhvttatibur eeuftera/ionunt menia- ipCs clericis aut laicis, qui ornand* eccle­
hum fiant centtitria in mtnafltriti ·
ft* curam fufeeperunt, ne ultra triduum
In hujufmodi ornandis ecclefiis fe fe exerAd occurrendum quoque nonnullis excef- ceanr, idque interim faciant abfque eo quod
Cibus , qui in monlalium feftivitatibus Λ monafterii fepta intrent, aut moniales ipfe
velationibus evenire confueverunt ; fla tuiti in eccleftam que ornabitur * exeant ; alias
ut quotiens moniales ab epiCcopo vel eorum clericum aut
___laicuro ,. qui
Ί_. monaiierii ipftus
praelato velari aut confecrari contigerit, ex-Bclauftra
intraverint,
moniall ‘ in
' “
. aut aliqua
\
l
pleta velationis aut confecrationis folemni- eccleiia exiftente ecclefiam ipfaru ornave­
tate oftia monafterii immediate claudantur, rint, eo ipfo excommunicato·, dt in duca­
nullaque deinde montait* tota illa die ex. tis. x. tertia accufatori, rertia judici exeire audeat fub poena excommunicationis. 3uenti, tertia Chrifti pauperibus applican­
Epifcopus vero cum altis canonicis Se conts condemnatos efle voluit. Iplis quoque
fanguineis quibufeunque domum revertan. monialibus inhibuit, ne interim ad crates
tur. Niti extra fepta monafterii efler aliquis aut rotam accedant, nifi (it abbatifla , vel
locus ubi gubernator monafterii vellet paalia officialis, qux rationabili aliqua caufa
rarç, ipfi» epifeopo & clericis fervientibus id faciat.
Tfeledioncm, exclu fu tamen laicis Λ f*cu- ' Ornatus autem, fi qui intra monafterlolaribus hominibus, quorum frequentia itu
rum fepta habendi fint, per moniales ipfas
hujufmodi folemniis tumultus
t__ ______
L..___
_
crcbro
excita·
non per homines fleri pofle voluit .
ri fuient.
Quam conftitutionem cum poenis fuis etiam m ornatibus qui propter alias feftiXVI.
C A P.
C vitate· hunt, locum habere declaravit1.

CAP.

XV.

Dit tenfterattenir inbibetnr ingrejjat in
men<(Jitria tmnibur .
Prccepit quoque fub excommunicationis
poena omnibus, tam mafeulis quam friemi­
ni·, ne ea die qua montalis velatur aut
confecratur, monafterium Intrare audeant.
Quoniam etiam mulieres nimio ornatu (peAabiles Jefu Chrifti fponfarum mentes facile
corrumpunt dc avertunt a fanfta religionis
inflituto.

CAP.

XVII.

Novar nuftat tn monafteriit nunquam

XX·

CAP.

Ne momaler juvener mitïhntur extra menaftertum ad quarendum fanfm.

Item, ftatuit ne aliqua converfa aut mooialis cujufcumque ordinis minor, xl. annis
poifit ire extra civitatem ad querendum
panem, vinum, dr alia monafterio fuo ne.
ceflaria fub pcena excommunicationis. Abbatilfas (fc prioriflàs qu* juniores ad huiuf.
modi exercitium miferint, officio fuo per
annum privari voluit.

CAP.

XXI.

aimitcntie/.

Et ideo prxeepit omnibus abbatiflis, prio.
riflis, dt quibufeunque monafteriorum prelatis fub excommunicationis poena , ne
novas nuptas' admittant Intra fepta mona­
fterii , non obftante corruptela nuc ufque
obfervata.

Sin» erdinariorum licentia nullam monta·
lem fojft recift tn monajieriit .

Item, quia licet jure cautum (it in mo·
nafteriis non debere poni nifi tot moniales,
quoc ex redd<nbus vivere poffunt, tamen
in pleriiquc monafterii, Florenti· ob allquorum importunitatemaflumumur tot mo­
CAP.
XV III.
niales, ut fame eas confici contingat, red­
ditibus non fufticleniibus, propter quod co­
Pro babenfiit eblahunibut menta!ir ft fubli- E guntur poftea pro viftu habendo fecularium
t» tenffrflut «ea fraftntet .
dc tcligioforum hominum frequentare coisfortia, dt amicitias inire periculofas , ex
Pro habendis quoque oblationibus a cpn- quibus poftea nefandi fequunrur eventus,
fangvineis, aut amicis fuis, roonialirqu· ideo prafata fynodus prwcepit omnibus abcotuccrata eft publico fe confpeAui nullo batillis, prior lifts & prclatii monafteriotum
modo prafcNtet; fed aliquam aliam perfo- ne deinceps aliquam monialem adniittcro
nam loco fui ponat, qux pro ea parentum poflint fine ordinarioruin fuorum licem ia-,
oblationes fideliter colligat, quam oblatio- fub perna excommunicationi, dr fufpcnftonem deinde gubernator monafterii confecta- tus eo ipfo per annum ab officio fuo.
tst novelle prefetttabit.

R 2

CAP.

IJI7-

Concilium Florintinum .

26j
Anno
Cmsisti
'5'7·

cap.

xxii.

A

cap.

264
/■"“»

11.

!r ares mvaq/fer,» ata tifnU rtcifi fit.
ret f aa« da« »oaialet ejafjem ft»gererr.

vaaJeatet «raraa eat »<Ji·
eta»» fee ebarfibar partaraajit , 4- graViter mal tat.

Item, ftatult & ordinavit in 'ino monafterio non poflc recipi ultra duat moniale*
eiufdem fanguinis dfc cognationis ; quoniam
«aperientia comprobatum eft fcAas & div itiones ca conlanguinearum multitudino
in nionaftcriis plerunque generari.

Item, excommunica vir omnes aromata*
rios , aut quotcumque alio* vendentes ve­
nena ad hominum extinftionem préparant >
aut medicinas pro procurandis mulierum
abortibus, eofque Inducatis xxv.fi non Iit
iecura alicuius mors vel abortus; alias in
ducatis centum ; tertia Dominis 0A0 , ter­
tia accufatori » tertia Chrifti pauperibus applicandis condemnavit. Et (i (it clericus, be.
B ncficii* privarum efie, alilfque gravioribus
fubicAum poenis declarant.

X V B X IC A
Dc emptione 8c venditione
CAP.

I.

VenJtatei teri» vitiati», »eJitiaar altera·
t«j aat veteret 4* drarraa/ur , tte» &
babentet lajajti paaJera 6· me·fe­
rn ext9»»a"ifari at au!tau
fracefit.

X UB Λ IC A
Dc locato.

CAP.

I·

Paaiaatar tleriti Inteatet Juaat hebrait,
»eretrtttbat, aut rrtiaeati baratter tam .
Dixit N. P R. fuadet divini cultus ho·
nor, & pauperum hominum indemnitas,
qu» prveipue nobis cordi effe debet, ut
Clericos & religiofas qua (cunque petii»
vobisquorundam aromatariorum , piftorum, na*domo* fua* Hebrxis pro exercenda ufutabernariorum , At aliorum qui efculentaΛ _ r* » *ut meretricibus ac mulieribus inhonepoculenta veniunt exceffu* (innotefcanQ . Cftam ducentibus vitam, aut tenentibus baAromatarii enim candelas , quibus claro Mtteria locantes, in ducatis quinque con·
Deum igne venerari Colemus, ex cereis, rc· demnavlt, nili domus eflent conftituta in
<ina,plce, atque aliis multipliciter vitiatis Jj*® publico, ubi tantum meretrice* inhavendunt, ita ut altaria dum accenduntur bitent.
faetore ac obfcuritate repleantur.
X UB X IC A
Irem, & medicinas quandoque vendunt
nimis veteres , inutiles & alteratas. Pifto.
De commodato & ptgnonbut.
re* vero, tabernarii, lanii Ac coterl, qui
pauperum turbas quotidiani* venditionibus
CAP.
I.
pafcunt, iniufta pondera menfurafque equo
minoret habent, ffi ti ûecularium iis prennt
magiflrarus exceflibus, tamen multi vel quia CaaumJatariat etia» Je ltviffi»a talpa te
attar fra rebat ecclefia aatiffli . Kc>
ignorantur, vel quia diflimulantur , quoti­
ecclefia fatrat coraaeaiatae cegitar
die pauperes emptores fraudant ; vcftrnm
eaauttJaat fati» reJimere.
eft officium, veftra id exigit pietas, exe- D
crabilcs Tiujufmodi homines a tanta iniquita­
Commodatarlum pro rebus eccleii» fa­
te compefeere.
Univerfa fynodu* excommunicandos pro- ctis commodatis amiflis , etiam de leviflima
nunciavlt omnes aromatarios vitiante* ce­ culpa &ca fu fortuito teneri voluit hoc fan­
ram ca qua fiunt candelc pro illuminatione Aa fynodu·, ut magis confultum fit ecclefacrameoti, aut fcienterab alio datas ven­ ti» rebus, quibus divina in eccleliis hono­
dentes . Item Ac aromatarios conficientes me­ rari ac celebrari confueverunt. Vix enim
dicina* ex rebus alteratis, vitiatis aut cor­ fit ut culpa non adlir, ubi facrata e Do­
ruptis , aut non ponentes in eis ordinata per mini templo vafa afportantur. Quinimmo,
medicos fecundum bonitatem & menfuram ut magis arceantur eccleliarum rcAores a
commodando aut pignorando tales res, (ladebitam.
Item & omne* pUiores, lanios, fartores, tuit fiynodus eofdem redores lie vafa, veÎûfcatores, tabernarios, & quelconque a- Blies, cruces , & alia facra eccleliarum fu.
io* e feu lenta & poculenta vendentes, quit peileAilia commodantes , aut plgrotantcs,
inmfta pondera aut menfuras tenuerint, il- ftatim cogi potfe ad ea redimenda, vel per
fubcraAAmem frudtaim , vel cxcommumcalifque uli fuerint .
Ét amplius in ducatis xx. tertia Dornhris tioaem, ipfofque commodatarlos aut cre.
rAo Ii layci lint, alias ordinario, fi det i- ditotes, qui talia pignoris loco acceperint
ci, tertia Chrifti pauperibus, tertia acccu- Ime ordinariorum lirantia, pode ad ea refatori applicandis multari voluit, nili fue­ ftituanda , etiam fibi aliter non fatisfaAo,
rint per Cuculares magiftratus alias con- cogi, & scckfiaftictoctaluri* compelli.
dcmnstl & puniti.

CAP<

'5*7·

Concilium Flokrntinum

245
Anno
Ck sisti
1517.

CAP.

II.

A

266

HUBlfiA

Àn*o
CaaitTI
B«7

Earommaattanter fti fra lar au aut /n·
ittrte faeteaiu tultfàjiite ttaae·
iant.

De iimonia.

Commodante· ve flet fact·· ani vafa,aut
velUmenta rellginfa, illis, qui larva·, aftiludia > Ar ludicrum quodcutuque aliud exer­
cent , & tale· veftes fic commodata* defe­
rente* excommunicari, 4k in quinque duca­
lis condemnari voluit

BltdtMi, frujhtttinti, inflit attente
jimoiMoer faAai irrnai inlaret,
fromitientrfqae nat b.cipttnte»
fra bnjuiaali ftnf quant
graveter fuui.

CAP.

'

·!.

Hanc limoniacam labem longe lateque
vagantem tollere cupreas h*c (anAa Cynog dus, omne» elcAionr*, pnrfenraiiones, inDc teeamentia.
ili Curiones, provifioae· alien jus fi mon ia c* pa>
Aionis Interventu faAa*, ftquendo antiquo­
CAP.
I.
rum canonum inftituia, mitas ac nullas efle
declaravit, condemnavitque nihilominus datâ­
Praeif it ar natariir , at iatra ofle <ttet
tes, promittentes , aut accipientes pecunias,
Jigutfieent or iinarui legata ai fiat
aut qukquam aliud pretio zrtimabile pro
tatfat faAa.
hujusmodi cieAionibus, prafentaiionibu*,
inllitucionlbu* provifionibus in ducatis cen­
Noftis (inquit N.) quantum piisdefunAo*
tum auri , quarta eculeii* lufa, quarta -cum voluntatibus jura faverant ; Ac tamen cufaioti ■ quarta Chrifti pauperibus, quai·
mulca (unt in In provincia Ac civitatibus ad ta judici excquenti applicandis ■
pias caufa* reliAa, qu* ob harredum ava­
ritiam , & notariorum vel negligent ia m vel
C AP.
11.
impietatem occulta manent, dk quad cum
defunâi cadavere tumulata. Quarc P. V.
Contra vendente/ aut aliter fretio tuamoneo, ut morbo huic eo, quo poliunt, re C
teieate/ fat patronatui aut framedio occurrant,ut dcfunAorum anime ex
fiat until .
onerentur .
Laudavit fynodus dicentem, Ac monuit
Item, H· omnem juris patronatus, au
omnes notario* Jk quofeunque alio* defon- vocis d« prrfcntando donationem, venmtio
Aorum vota exferibentea, ut de omnibus le­
nem, aut quamcunque roncefiionem aluugatis ad pias caufas intra decem dies a die
jus pecuniarii commodi ir>t erveniu faAa* ir­
conditi teftamenti notitiam dent rrverea- ritas elfe, ipfofqoe tie dantes aut recipien
dillimo archicpifcopo , aur ejus vicario , tes omni illo jure patronatus ac prafenrauvel ordinarii* fuis, Ii Ifm de diocceAbus fuf- di privatos efle, cccletiamque a rali tetvifraganeorum, ut notentur in libris eptfcotute liberari, At in plena ordinarii fui difpopahs curi*, &■ hoc fub poena excommuni­
fitione remanere declaravit, naruit At or­
cationis ,Ar decem ducatorum, qoara poe­ dinavit . Ipfos tamen contrahentes., & hunam llatim incurrere voluit notario· clapfis julmodl contraAuum mediatores In ducant x.
iliis decem diebus fitperhts. aflignatis.
condemnando, quorum quartam acouiatori,
Et hoc verem quoad legata ponenda in Dquartam ecclefi*, quartam judici excquen­
teftamenrh, que in futurum fient. Quo au­
ti, quhrtam Chrilti pauperibut applicari vo
tem ad legata prvtcrita prccepit fub eis­ luit.
dem poenis, ut ad ordinariorum notitiam
deducant ea, qu* credunt, aut fchint, adhuc
C Λ P.
Ill.
impleta non fuifle. Infra terminum unius
>
rncnli*.
Exceutataateatar qui friaeipuat aut pe.
’ tentqta etinit at terror itui frafea
C A P. I I.
tatur .

Λ U B Λ IC A

Quinta legata ejjt tlefirtbeada in li­
bro fer antaria*.

Item, clericum, qui principuni,domino­
rum temporalium, aut quorumcumque po>
rentum minis ac terroribus impulerit patro­
Ut autem horum legatorum meinpria fa­
nos ad fc prefentandum ; cum tamen illi
cilius cooicrvari pellit, ftatult & ordinavit
alium prrfentare vellent ; eo ipfo excom­
in qualibet curia epHcopall reneri debere li E munica tum elfe voluit* inhabiiemque ad hu­
brum, in quo fpccialiter ifta defcnbantur jusmodi allequeuda beneficia, talemque pr*per notariem ad id deputatum. Qui nota­
fentationem, Ac fuperinde emanatam con­
rius dcfçribens, debeat habere duoslolidoa firmationem nullius effe tuboru aut momenti
pro feriptura & labore fco in reponendo
memoriam diAI legati In profato libro, quos
duos foiidcs folvere teneantur ille vel ilii
quibus legata hujufmodi reliAa funt. Scri­
bet enim nomen notarii, teftatoris, dk le­
gatarii, diem & annum dk telles.

CAP.

Concilium
Anno
Chiiitf
M'7·

CAP.

IV.

SuJpenJit ab officiir tb“ benefient tnJtgaum, qui favore aut ntuaeribur
orJtunri obtinet.

a

258

FtORffNnNUM
A

i

C

A

P. , VIII.

Acciptenter aliqutJ pro compatrtbur ajnettienjir , vcl ultra tree coaipatrer
baptiianJo aJ mitt eater , ven·
Jenter Jepultnrat puniua-

Item, eum qui cum ,idoneus non fit ami­
corum favore, aur alicuius muneris inter­
ventu ordinatus fuit,perpetuo aboflicio be­
nefici ifque fufpenfum efle decrevit.

Item, ut tolleret pernitiofum abufum
nonnullorum clericorum, qui baptizantes
pueros tot petunt folidos quot funr comC A P.
V.
patres, qui puerum de facro fonte levant,
prohibuit talia deinceps fieri i ConrrafacienSuJpenJit epifiopnm, j»i pro orJtannte* autem, aut ultra 1res compatres idmirJo ent confecranJp quiJquane ex
tente* in libris quinque condemnavit. EaB dem quoque poena feriri voluit,qui fepulpaflo receperit.
turas vendiderint, aut quenquam in eccleEplfcopum, qui pro conferendis ordinibus, fia fepelicrint, non fafla prius ibidem fe*
pultura.
benediftiort.bus, confecrarionibus moniallum
quidquam ex paflo receperit, ab officii fuj
èxecutione fufpenfum efle voluit,- aliis poe­
CAP.
IX.
nis communi jure infliflii in fuo robore per­
manentibus .
,
£xcoumtimicat juJicet , qni muneribus
Confuetudinem tamen offerendi candelas ,
corrupti, fententiar ferunt iniquae .
panem, vinum, & qurdam alia In ipfoor­
Itent & tllot qut JuJicem ta­
dinationum vel confecratlonum aflu , ut po­
liter corruperint.
te laudabilem, obfervati voluit. Sponte quo­
Animadvertens infuper quantum homines
que etiam port confecrationem oblata , quo
minus accipere poffint, nullo prohiberi cano­ muneribus corrupti foleant a reflo judicio
ne declaravit.
declinare, ex quo pauperes litigatores proC fiifisdivitum largitIonibus oppreiti, nequeunt
coram judicibus juflici* complementum afCAP.
VI.
fequi, precepit omnibus judicibus ordinariis,
QgiJ 6· qunnJo precium petere poflmt
delegaris , fecularibus , ecclefia(licis & q»i^notarie , orjinationum alia coit·
bufeumque magiftratibu* In tota hac Flo­
firibenter .
rentina provincia juAiciam miniflrantibus,
ut ab omni munerum receptione aur pro
mifliane a partibus coram eis caufam ha­
De notari Is vero ordinationum afla confetibentibus ita (latuit , ut fi nullum alia* bentibus abftinentes - juflictam fine aliqua
flipendium habuerint, pro fcriptura ordina­ perfonarum acceptione faciant; alias omnes
tionem" attenante, quando ab eis require­ judices & magiflrarusprcfatos munera a par­
tur, poifit congruentem mcrcedem petere, tibus coram fe litigantibus, aur ab aliis pro
eis recipientes, & Ideo a vero judicii tra­
adempta eisdem notarii* omni facultate co­
gendi ordinato* ad talis feriptur* receptio­ mite declinantes , eo Ipfo excommunica­
nem . Si autem e publico flipendium acce- tioni* featentla innodatos efle voluit, a qua
rierint, nihil penitus accipere poflint, fedD non poflint abfolvi nifi per .ordinarios fuos,
aborem in feribendofuum gratis impendant. Si erogato prius de confilio abfolvehtis to­
Notarium contra prumifla quidquam peten­ to eo quod recepit, & fatisfaflo prius par­
tem aut recipientem per annum ab oflicii ti, contra quam muneribus corruptus injufle & indebite fententiam tulerit.
fui executione fufpenfum elfe voluit.
Intelhgende munera omnem pecuniarum
quantitatem, omne obfequium pretio eftiC A P.
VII.
tnabile, & omnia alia etiam efculenta & r
poculenta , quy de ivre accipi non poliunt. '
He confeffbrer a confitentibur ah·
Eadem quoque fententia innodari voluit
quiJ pet ent.
ipfam partem taliter eisdem donantem, pro­
curatores, notarios, advocato* , & quofeunConfeflbribus quoque ne ab iis quorum
peccata audiunt, quidquam petant, fub ana­ que alios mediatore* » procurantes talia mu­
ni£
nera dari aut offerri.
thematis interminatione praecepit. Eum
hiloininus quem a confitente aliquid petiiflê
Et amplius, caufidicum, advocatum, At
conftiterit, perpetuo ab hujusmodi officio quemcunque alium, qui juditem muneribus
fufpendi, & in ducatis decem vel alia gra­ corrumpere lentaverit, & judicem ralia ac­
viori poena, ut judici videbitur, condem­ cipientem in ducatis XXV. condemnavit,
nari voluit. Sponte tamen ex pia devotio­ tertia accufatori , tertia judici exequenti, .
ne a fidelibus oblata , quo minus recipere tertia fabric* a polio lorum Petri & Pauli,
ti clericus iit judex , fi laicu* ÎJomints oflo
poflint, nullatenus prohibere intendit.
applicandis ■

CAP.

Αμμο
Cm at tri
*417·

Concilium Florentinum.

25φ
AMMO

»ί '7'

CAP.

X.

Sportula/ pro acceflu ad loeum pro exa­
minationibus te/hum, aut /extentus
dandas communibus patritum
fnmptibus dari debere,

Laudabilem tamen nonnullorum provin*
ci« Jocorum confuetudinem,ut fportulxfeu
talaria dentur, vei pio teftibus examinandis,
vel pro acceflu ad locum, vel etiam pro Len­
tentia, quando caufa eft delegata , tollere
noluit; dummodo fervetur «qualitas,& non
excedatur modus confuetus . Sportulas igi­
tur aut falaria, qux debentur pro accetfu
ad locum, vel pro fententiis judicum dele* B
gatorum, mandavit communibus partium
fumpribus deponi; vel Ii ab altera tantum
parte deponi,contingar, altera non curante
caufam expediri, partem , qu* habebit fen­
tentiam, contra fe,' in integris fportulis con­
demnari, Gcque fportu larum rationem in
expenfarum taxatione haberi.

270

i*to verba dicentis animo excepit conveti*
Anwo
1 tus, dt ut fequitur (latuit·
Cati tit

,

C

A

P.

IL

Probibet legi in fsbdu puerorum ope­
ra lafciva , 6r poemata Lucretii.

Ut nullus dc extero ludi magiller audeat
in fcholis fuis exponere adolcfcentibus poe­
mata, aut quacumque alia opera lasciva
& impia: quale ell Lucretii poema, ubi anim* mortalitatem totis viribus oftendere
nititur; contrafacieutes excommunicari , Si
in ducatis decem , carceribus ftlncharum..
applicandis, condemnari.
CAP.

'

III.

Firfat pbtlofopbos <br quofeunque alto/
legend· enem dtfputative ajjerere
conclnfitaem cbatohco dogmati
contrariam.

hem » St omnibus theologis philofophiam publice aut privatnn legentibus ·
pnccepit, ut nunquam legendo allruant ali­
Dc magiftris «deque hxreticis & Chriquam conciuConcm, quantums uphdofophicam <Jk phdofophice trailaiam, qu* dire*
fti fidem icandalizantibus.
de vel indirefle contra fidei articulos ve*
niat, quin & catholicam iitnui veritatem
C exponant Λ eam fi poliunt, defendant, vel
CAP.
I.
quibus poflunt rationibus colorent . Et (i
Xecen/et cenfat canfli Ustionum, qua fcquando inciderint in illatn dc immortalita­
quuulur, narrando mifIt os excelui·
te anime, & de mundi «ternitate qucilionem, femper cuin catholica veritate con­
animam efle in,moi talem, mundum
Dixit venerabilis fenex · invaluit quidam cludant
<
fuifle
fadum <Stc Et contraria omnia, li­
apud hofce triviales literatores abufus, ut
I
quidant
(olubtlia funt, argumenta folvant
ron aliter fe htinx lingux principiis tene<
alias autem omnes talia fn fcholis conclu­
ros adolefcentum animos formare pofle cre­
dant, nili ftatim lafciva illis Catulli·, Mar- dentes,
<
aut etiam extra firmare contenden­
tes
, vcluti falli dogmatis & perniiiofr ha
tialis epigrammata enodaverint, aut quxi
refis dilleminarores vitandos , & ut h»rccumque impudica de amoribus carmina deelfe declaravit, fuper iis ac­
mondraverint ; quali deline bonelli Larinx ticospuniendos
·
linger auAoies , quibus teneram puero­ ceptando At publicari in tota provincia.,
mandando extravagantem fandilfimi D. Nrum infantiam imbuant. Sunt quoque qui
volentes plus faperc videri quam (apiant,D Leonis papx X. in Lateranenli concibo nu­
per cdiram , qux incipit : Ipnftnltci regimiinfirmos auditorum tuorum animos quiJbllicittido , cujus tenorem hit. inferi
buldam impiis Philofophotum politionibus nit
>
erudiunt , qux catholice palam veritati re­ mandavit , qui talis ed .
Leo epifeopus fetvus (ervorum Dei. Ad
pugnant , ut ell quando ex mente Philoperpetuam rei memoriam , facro approban
fophi concludere volunt animam efle mor­
talem , vei mundum efle «ternum, & limi- te concilio.
lia . Sed quid de facr« fcrlptur* expolitoC A V. I V
ribus dicam? omnes jam fibl licere putant
eam ex proprio ingenio interpretari, lan­
cinare, torquere, adeoque prregtinos, Ac
i.umam ejje immortalem, &■ per fs ac
« catholica, ut plurimum , expolitione diffi­
eflenttaltter humant corpora jardentes fenfus trahere ; relido illo communi
mamtér pro corporum quibus
factorum interpretum fenfu , ad novas heinfundit, m.d'itudine Jinrefes & fida dogmata viam fedulo aperien­
fulariter multiplica­
tes- Et ne longe exempla petantur, prae E
bilem .
manibus funt brancifci Mileti pper.a, qui
Vide M - cumlaicus Iit dt quidem idiota, (ut vidi,
Apoftolici regiminis follicitudo nos
b.Uun ni- fti» omnes ) aufus eft ingentes feripturx
, fidue , & infra.
ner.ici. thelauros evertere , atque omnem catholi,
Cum itaque diebus nollris ( quod doPJg ijo. eorum expofitorum fenfum conturbare, no­
, lenter referimus ) zrzanar feminator ,
vas libi & inauditas ex feriptura conclu bo­
, tiquus humani generis hoilis, nonnullos
nes formando. Quare P. V· per Jefu Chri, pcrnitiolilfiinoserrores a fidelibus femper
Λ| vifcera oro, ut iis qux dixi omnibus ea
Jqua poteftis ordinatione confutatis. Tum
,· cxplofos in agro Domini iuperfeminare_,

Λ

(f B R i C Λ

& au.

271

Concilium Florentinum.

272

dt augere fit aufqs, de natura praf.-r- eundum verbum Apofioll evacuavit et finitim animo rationali·, quod videlicet mor-Λ tam fecit, abfqne divinat fapientic condi­
tali» lir, aut unica in cunAi* hominibus; mento,
- --- fttque’fine revelat*'veritati*
.
...lumiut nonnulli temere philofbphante*, fecun- ne in errorem quandoqu· magh inducunt ,
dum faltem philofophiam, veram efie af- 3eam in veritati* elucidatlonem i ad tollenleverant .Contra hujnftnodipeftemopper­
um omnem in pr*miffi« errandi occatio­
tuna remedia adhibere cupiente*, hoc fa­ nem , hac falutari conftitutioa· ordinamus
cro approbante concilio, da mna mu* dt & (latuimus , ne quifquam de cetero inreprobamus omne* afferente* animam in- facri* ordinibus coaftitutu* fxculari* vel re­
telieAivam mortalem effe, aut unicam- gularis, aut alia* ad ilio* a jure arAatus in
in cunAi* hominibus, aut hoc in dubium ftodil* generalibus, vel alibi publice audien­
vertente* ; cum illa non foium vere per do phifofophic, aut poefi* Audii* nitra—
fe dt effentialiter humani corpori* forma quinquennium pofi grammaticam, dt dialem exiftat, ficut in canone felici* recorda­ aicam fine aliquo Audio theologi», aur juri*
to tksnis Clementi* papa quinti pradeceffo- pontificii incumbat . Verum diAo exaAo
„ ris noftri in genetail Viennenfi concilio quinquennio,
_____ . ______
____ftoJir*
___ ______
fi etiam_ illi*
infuriate
■
· . Jiberum
· dum
·
'
I
„ edito continetur, veram dt immortali* B voluerit,
fit ei,
tamen fimo!
,, dt pro corporum quibu* infunditur mul­ aut feorfum theologi*, aut facri* canoni­
bus operam navaverit, ut in ii* fanAi* &
Μ titudine fingulariter multiplicabilis, dt
multiplicare multiplicanda fit, quod ma- utilibus profeftrooibus fscerdore* Domini
nifefte confiat ex evangelic, cum Domi- inveniant , uodf infeAas phiiofophi* aut
,, nus ait ; «afauw «utra ucciiere neu fef- poefis radice* purgare Λ fanare valeant. Et
„ funt. Et alibi. Qui nitt nninttut fut* tu nos canone* per ordinario* locorum ubi ge­
m boc munie, in viti* mtermm cujloiit et* . neralia fiudia vigent, dt reAores univerfi» Et cum sterna premia dt «terna.fuppli- tatum eorundem ftudiorum fingulis annis in
,, cia pro merito vir* judicandis repromit­ principio ftudii in virtute fanA* obedlen­
to tit; alias incarnatio, dt alia Chrifti my- ti* publicari mandamus.
*, fter ia nobis minime profuiffeot, nec re­
ta furreAio expeAanda foret, ac fanAi dt
CAP.
VI.
*, jufti miserabiliore* effentf juxta ApoftoScripturi* fetrtm ■·· ejje ahte* tuter.
to Ium) cunAis hominibu*. Cumque verum
to vero minime contradicat, omnem affer- C
n tlonem veritati illuminat* fidei contrato fiam omnino fal*am effe diffinimus, dfc ut
nuVirent opiunnuite ijfer„ alites dogmatixare non llceit diftriAiut
teret.
p inhibemus. Omnefque hujufmodi errori*
to affertionibu* inherente* veluti damnatifItem » ordinavit nullum ροβν ulterlu*
t, limas harefe* feminante* per omnia ut fcripturam fanAam fcribendo aut prédicatsto deteftabile*, dt abominabile* hareticos dt do aliter exponet· aut interpretari, quacn
n infidele*, catholicata fidem labefaAan- fanâi eccicu» doAores hucufque Interpre­
M tes, vitando* dt puniendos fore decerni­ tati funt.
to mus. Infuper omnibus dt lingulis philoImino omne» interprete* , predicatores, At
,, fophis, in univerlitatibu* ft udiorum ge- quofcunque alio*, nova* libi opiniones &
» neralium, et alibi public· legentibus, di- communi fanAorum doArin* adverfas fin­
μ ftriAe prccipiendo mandamus, ut cum- gente* , etiam fi fpeciali feripturarum,, philofophorum principia aut coodufio» teftimonio
. ___ __
____ fufpeAo*
,...
utantur,
de h*re|i juΛ
*, nes , in quibus a rcAa fide deviare no-D dicari voluit ; dr fi in ea perftiterint
ut»
M. feuntur, auditoribus fui* legerint feu ex- hureticos
'
puniri, nifi pofttlo fua ab apofto.
to plicaverint ; quale hoc de anim* mort·- Ilea fed· comprobetur- Qui enim aliter fento I'tate aut unitaie intelicAu* et mundi «· rire aut docere prxfumit, quam fentiat aut
to ternitate, ac «lia hujufmodi, teneantur doceat ecclelia * dt fi angelus effet nulla­
,, eifdem veritatem -religioni* Chriflian* tenus audiri debet, Hac enim via diabo­
to omni conatu manifeftam facere, et pet­ lus omne* harefe* diffeminavit.
to fuadendo pro poffe docere . ac omni ftu,, dio hujufmodi philofophorum argumenta
CAPVIL
to cum omnia folubifia exiftant, pro «iri­
Pnedûararrr no· effe ui fruitetnium
» bus excludere atque tefolvete ·
uimitteniet t nijt qua bic iicuutur,
CAP.
V.
»bfervent.

n
,,
Cmbhh to
»ί»7· ,,
„
„
to
to
„
»
„
»
»,

Z» fitcrii conjlituti ultri fuinfuennium
fhilafopbm eut fetji vicere ntn paf.
Juut, (ci tenentur tbeelogiet eut
fantijicii jurit ftuitif incumbere «

Item, quoniam fcriptum eft : fuoutoia
E fretiicibuut ntf mittuntur : ftatuit fandafynodus nullum poffe predicate verbum Dei
populi* adunati* publice aat privarim in
tota provincia Florentina, nifi nabeat llte­
Er cum non fufficiar aliquando tribulo­ ras patente* de ejus vita & doArina, fidens
rum radice* pnrfcindcre, nifi et ne iterum faciente* a fui* ordinarii* ant prelati*, fi
pullulent funditus evellere, ac eorum femi­ fint religiofi, vel nifi fuerint fpeciahter per
na originalefque caufa*, unde facile oriun­ fedem apoftolicam, aut ordinario* locorum,
tur, removere. Cum prxeipue humanae phi- ubi predicate volunt , approbati ; quando­
loiophi* fiudia diuturniora, quam Deu* feque enim experimento compertum eft, ut
dum

Α·η,°

1'1'·

Concilium Florentinum

273

274

dum paffins omne* ad divini verbi femina-.
Anno tionem admittuntur, multi in Dei populoA
CAP.
X.
Crkkti et rore* promulgentur.
Centre
eat
fii
Mileti
doflrinane
pre.
ii‘7'
Ecctefiaram tamen reftore* femel ad hoc
■transit eleAo* & approbato* prefenti con­
dicant.
futation* nullatenus comprehendi voluit.
Priore* alitem, reAores eccleliarum, plebaItem, quia audivit nonnullo* temerario*
nos, abbate* & quotcumque eccleliarum ad- concionatore* aufo* novam hanc, erroneam
miniftratore* , qui contra prxmifta quem­ & prxfumpruofam doilr inam in pulpitis
cumque in ecclelia fua praedicare padi fue­ predicate « praecepit omnibus praedicatori­
rint in ducatis X. condemnavit.
bus fub poena excommunicationis , ajuanu
CAP.

VIII.

Centre ejjtrnunter e» qnet pre peccati·
utertaltbur recepta funt nen ejje pec·
cete.

Item , omne* publice afferentes ufuram ,
adulterium, aut quxplam alia vitia , que
Rora. Ecct. judicat elfe peccata mortalia»,
non elfe mortalia, hxreticorum numero ag­
gregari judicavit, de contra eos ut contra
hzietico* procedi.

C

A

P.

flat ira incurrant) Λ privationi* officii prxdicandi perpetuo, ne fimilem doArinam am­
plius predicate aut exemplare audeant ,
pronunciando ex nunc fufpeAo* de hxrefi,
Ac ut male fentiente* de Chtiftiana rellgioB ne quicumque librorum illorum doArinam
predicate, aut alias, ut veram defendet e
anti fuerint.
Ipfum autem Francifcum condemnavit ad
componendum libellum recanrationi* erro,
rum Tuorum, in quo petat veniam de teme­
ritate & prxfuraptione fua , Si poil ea fin­
gi Hat ira omnes errores fuos abjuret, & hoc
infta duo* meules proxime futuro*·

I X.

RUBRICA

Copta fententia fynodnltr, fua Free*
cifct Mileti opera damnate funt.

Contra irtipreflbres librorum·

Quamvis Florentina fynodu* in Spiritu
CAP.
I.
finflo congregata omne vaticinium, quoC
• poltolicx ecclelix & Chrlftiaox fidei , quam
Ineprineeutet vel interiret facientet librum^
omnino fperat dt optat, amplificatio pro­
ent ftrtpturam fine hc-ntia Ficarii in
mittitur , pio quodam ardore acceptet li­
nrbt, ordinariorum in alm civile·
benter Ar audiat, fperando etiam omnipo­
tib.graviter puniuntur, fritferitur conjiitntio Latere,
tentem Deum, fi quando eam contingeret
a mali* hominibus vel regendo vel Infeftannen. Cenabi.
do moleftati, celeri remedio occurfurum ,
ita ut nullo turbinis aut ventorum agitata
Item, ut tollatur in futurum omnis oc­
fluéiibn* umquara ceflura fit Petri navicu­ catio diflfeminandi errore* At falfas homi­
la Opera tamen quxdam Francifci Mileti, num interpretationes, promulgavit, & in
Convivii Ar Quadrivii, et expolitionis pfal- tota Florentina provincia obfervari man­
morum titulis prxnotata , qux plerofque_, davit extravag. S. D. N. Leoni* Pape X
fub hujus prxmillx amplificationis pietate in concilio Lateranen. nuper editam, que
in errorem atque hxrefe* et fchitmata faci­ incipit. Inter folhcitudinet , cujus tenor eft ■
le inducere poflent, velut venenofa, Impia,
Ar in plerifque conclulionibu* catholicx ve­
CONST IT urio.
litati inimica, erronea , temeraria, prxfumptuofa condennavit
fufpeAa reddidit, „
Inter follicitudine* noftri* humetis , Ac
ne dum iila, Ccd Ar omnia fua alia opera „ infra.
imprella At non imprefla, doneç fuerint per „
Quia tamen multorum querela noftrum
fedem apoftolicam approbata ; mandavit- „ At fedi* apoftolicx pulfavit auditura quod
que omnibus in tota Florentina provincia „ nonnulli haju* arti* imprimendi magiftti
commorantibus, ut quxeumque At quotcun- „ in diverlit mundi partibus libro* taraurmque quaiiacumqae ex prxdiâis operibus ha­ „ cx , Hebraicx, Arabicx , At Chaldxx linbeor, deferant, vel ad vicarium reverendif„ guarum in Jatinum tranllato* , quam atimi archiepifcopi Florentini vel ad prxli- „ iios latino ac vulgari fetmone editos,
dentem Capituli ecclelix Florentine , vel ad ,, errores etiam in fide ac pernitiofa dogR. hxreticx pravitatis inquifitorem infra». £ ,, mata etiam religioni Chriftianx contra­
oâo dierum fpatium, fub poena excommu. ts ria , ac contra famam perfonarum etiam
nicationis & florenorum X. auri, ut flam­ ,, dignitate fulgentium continente* imprimis demandentur, ticut cremari digna funt,
„ mere, ac publice vendere prxfumunt, ex
Ac ita ea cremanda pronunciavit
„ quorum leélura non foluin legentes non
„ xdificantur , fed in maximos potius tam
v in fide quam in vita Ac moribus prola.
,, buntur errores. Unde varia fzpe fcanda„ Ia ( prout experientia rerum magiftra do,, cuir } exorta fuerunt;-Ac majora in die*
,, exoriri formidantur.
m

Concil (ientral.

Tom. XXXV.

Nos itaque ne id quod ad Dei gloriam
S
At

As···®

’5*^

Concilium Florbntinum.

275

ζηβ

& fidei argumentum, ac bonarum artium,
Amno
n propagationem falubrirer eft inventum in Λ
C A P.
11.
Cuatrri t, contrarium convertatur, ac Chrifti fideCumin
1517. ,, Hum ûluti dqtrimenram pariat fuper ii- CxeoMMaMirst ôvwdratr/ oe/ nttn it·
IJ17.
„ hrorum impreKone curam ooftram habenbentrr iavafioatm etclefiaram vacan­
tium eafyat iababilttat ai emntm
>, dam fore duximus, ne de'cetero cum_.
,, boni, feminibus fpinc coalefcant, vel
f ravifio aem ie etflrfitr fit ta·
n medicinis venena intermifccantur. Volen·
vafirfibi facteaiam altifi
jtt tffittt fani.
„ res igitur de opportuno fuper iis remedio providere, noc facro approbante con,, cilio, ut négociant impreuioots librorum
,, hujufmodi comptofperetur felicius quo
Item, ad reprimendam infolentiam non*
deinceps indago folertlor, dt'diligentius nullorum laicorum,qul divina humanaqne
au fu confundentes temerario, cum vident
,, & cautius adnlbeator.
>,
Statuimus & ordinamus quod de c«te- eccleiic reft or em mortuum aut morti vi*
,, ro perpetuis futuris temporibus nullus cinum ecclefias invadunt, fpoliant , &
n librum aliquem, feu'aliam quamcumque' pnfitls ibi armatis prohibent ne Illa cui de
„ feripturarum tam in urbe noftra quam jure ecclefia competit, poflit vacantis ec·
„ aliis quibufvis civitatibus & Dioecef. im- clefia pofleflionem apprehendere, confu­
„ primer e feu imprimi facere prarfumat, tuunt deinde quafcumque ibi fubftautias re­
„ nifi prius in urbe per Vicarium noftrum
petunt omnia profanantes.
„ & facri palatii maglftrum , in aliis vero
Declaravit, pronunciavit,& ftatitit pra„ civitatibus & Dioecefibus per eplfcopum fata fynodus omnes laicos dt clericos cujufcunque ftatus ac conditionis fint, five
,, vel alium habentem peritiam fcientl» II„ bri feu feriptur* hujufmodi imprimenda , nobiles ac illuftres feu plebei eo ipfo ex,« ab eodem epifeopo ad id deputandum, communicationis fententiam incurrere , quo­
ac Inauifitorem heretic* pravitatis civl- tiens aufi fuerint alicujus vacantis ecclclix,
vel qua de proximo vacare fperatur, per
„ tatis five Diœcef. in quibus librorum im,, preftio hujufmodi fieret, diligenter exa- fe vel per alium poffeifionero apprehendere,
minentur, & per eorum manu propria fub· aut ejus bona quomodolibet Invadere fine
literis fanAiffimi domini noftrl Papa , aut
s, feriptionem fub excommunicationis fenM tentia gratis & fine dilatione imponendim< ordinatiorum, quas tireras prrfencare te­
neantur quando beneficii pofleflionem acci­
„ approbentur.
piunt .
*,
Qui autem fecus prafumpferit ultra
>, librorum impreflbrum amiflionem, & il·
hem , & amplius eofdem fic invadentes
» lorum poblicam combuftionem, ac cen- vel talem invafionem verbo aut faAo ratam
habentes omni jure, quod fuper hujufmodi
„ tqm ducat. Fabrica Bafilica Principis A„ poftolotum de urbe fine fpe remiflionis invafo beneficio haberent, privatos effe,
„ iblutionem , ac anni continui exercitii dr omnem poftea eieAfonem aut prsrfenra», impreffionis fufpenfionem, excommunicationem, aut quamcunque provifionem do
„ tionis fententia innodatus exiftat, ac de- talibus fic invadentibus , aut invafionem raram habentibus fados nullius momenti, aut
„ mutn Ingravefcentc conrumacia taliter
„ per eplfcopum fuum vel Vicarium no- valoris effe declaravit, pronunciavit dr (la­
,, ftrum refpeAive per omnia juris remedia
tuit, omnes quoque taliter invadentes, aut
>, caftigetur, quo alii ejus exemplo fimili* invafionl coniilium, auxilium, ac favorem
praflantes in ducatis centum condemnavit,
·> minime attemptare prefumant.
D applicandis , fi laki fint, dimidia Dominis
odo; fi vero clerici, ordinariorum fifco,
Jt U B R I C A
dimidia Chrifti pauperibus. Ea autem qu*
De raptoribus.
de bonis ecclefia confumpra aur ablata reperientur in duplo reftituenda effe decre­

CAP.

I.

Kcatvaatar taafUtatieaet irtkitpi/itfi Cofrrt centra occafaatct been arebteftfeof»·
tat A- qnaraauuutqac ecciefiarum .

vit.

R

U B R I C A

De ufuris.

Contra occupante* bona ArchiepifcopaCAP.
I.
tus, &, quarumcumque ecciefiarum pofTeffiones dt bona , acceptavit , & in tota E Vfurartet ceti ai libraram fueram tiitienem
Florentina provincia obfervari voluit duas
nifi impoffibelitar tataftt.
conflitutiones Reverendlflimi Cofmi Archiepifeopi Florentini pofitas in titulo de raIn materia ufurari* pravitatis ter difpu' Ptoribus.
tatutii eft, & multe fuerunt per facra Theo­
logia & canonum magiftros difcuflx, &
fubtiliter ventilata quxftiones, ex quibus
firmate dr in ftatutum redaA* funt conclufiones qu* fequuntur.
In primis namque ftatuendo decrevit,
conviAo de ufuris vel de contraAibus em­
ptionis Ac venditionis, qui ex eo quod pro­
pter

Concilium Florentinum.

277

278

"" pter tempori» dilationem carius vendatur*
CAPVL
Anno”
Anwo ufl)rar|i nuncupantur; Item eum quem no­ Λ
uai ι ι coriUB cft ufurario» inire contra&us, femOman
’5*7·
per quando contra eum fuper hujufmodi cau­
Probata exceptione c. quia fruftra ,
eb,J>7·
ti» agitur > teneri ad librorum Tuorum edi­
Jblvit· rear, fed judex ex efficto protionem, quo» fi exhibere pertinaciter reçucedit tr enül dr/oai, mi bit.
faverit pro conviAo haberi voluit, nili eum
excufaret impoflibilltat edendi. Quam imPoll probationem autem tali» exceptioni»,
poflibllitatem probari voluit aliter quam per licet aAorem excludendum elfe declarave­
proprium juramentum.
rit, donec legitime fatisfecerir, tamen ipfum
reum non ftatim abfoivi voluit, fed contra
,
C A P. II.
eum procedi debere ex officio judicii ftatuit,
donec convincatur . Huncque conviAunu
Vfxrariar qai mt!ittofe effecit, ne libri
cogi deponere apud camerarium curie epi.
fui poffeet edi, babetar pre re·.
fcopali*, quod per ufurariam pravitatem.,
villo·
extorfit. Deinde aAorem expeAari per tre»
meofet, ut fi interim reftituar, qua» ipfe
Itnmo fta tui t quod fi uiurarius devenit ab alii» ufura» extorfit,depolitum recipiat,
ad hanc edendi impoffibilitatem malitia pro­ Balla» eo qui promittitur termino claplo vo­
pria, ut quia feribebat In ceduli» , & poil· luit ufura» depolita» efle In pauperum ufu»
ea lacerabat ea», vel quia laceravit libro» eroganda» , adempta omni facultate aAorl
fuo» , ftari debere juramento repetenti* ufu· ea» ultetiu» repetendi.
ra» fuper folutionc illarum .

“

CAP.
Ufurariat

III.

cogatur edere librer.

Sed quia multi calumniofe agunt contra ali.
quem de ufuri», ut cogant eum ad librorum
tuorum editionem, ftatuit in caufa ufuraria
nullum poffe cogi edere libro* fuo» , nlfiC
priu» judici falteni fummarie conflet, eum
qui de ufuri* impetitur ufurarium eifo ,
vel habere aliquam ingentem ufutarum profumptionem contra fe.

CAP.

VII.

Singular" teflee,
illi cum fuibut
afuret celebrata feat, mahtrer 6·
profenei a admtttautar ad pro­
bandam afarartam pravi·
titex .

Ad convincenda» quoque ufurariorum ma­
litia» , qui tot pallii» pravitatem fuam in­
volvunt , ut vix firma unquam fuper ii»
probatio haberi poflit, ftatuit ad proban­
dum confuetudinem alicuju* de celebrandi*
contraAibu* ufurarii», admitti porte te_ftes
CAP.
IV.
lingulares, etiam eo», a quibus ufura» extoriiffe , aut cum quibus ufu tario» contraEibrtt ufurar iorum fidit nox adbibetvr ,
Au» iniiffe conftiterit, dummodo renuncienr
»ifi ia eorum prajadKium.
commodo quod tibi exinde provenire poliet.
Item & profeneta» flt mulieres ac omne»
Libris autem eorum,'qui de ufuri» con- telle», qui a probando limoniacam labem
viAi funt, nullam io ipforum favorem ufu- j^non reliccrentur.
rariorum fidem adhibendam efle declaravit,
etiam fi fint mercatore», dt habeant libro»
mercatorum more regulato» dt ordinato».
CAP.
VIH.
Quam enim fidem habere poliunt feripta eju» quem confiât nulli» confcienti* ft imuli»
Probati» fer unum tefltm cum juramen­
detineri*
to partit convincit fohtam fani·
rari.
CAP.
V.
Irem, & ad probandum aliquem recepifExceptio c. quia fruftra , quando opponi, fe ufura» ex mutuo jam foluto , declaravit
& quanto tempore probari debeat.
fufficere unum teftem , fi Iit legitime pro­
batum illum efle confuetum mutuare pecuDe exceptione autem e. quia frufira , p nias fuas fub ufuri, , accedente ;ntamento
qu* crebrius in judicii» contra repetentes ipfius parti».
ufura» opponitur, ita declarando ftatuit eam
polle opponi in quocumque judicio tam or­
CAP.
IX.
dinariorum quam delegatorum, & debere
opponi ante lirem concertatam, nifi poll li.
Quando contraflxr judicetur ufurartar
tem naviter perveniflet ad ipfius rei no­
ex modiettate precii cam pallo de
titiam. Quam quidem exceptionem probaretrovendendo.
ri debere infra decem die» utile», poftquam
admifla fuerit» ftatuit, quo termino elapfo
item & cum Jonge lateque difputaretur
tali» exceptio nullum proftet impedimen- illa queftio: ^n rtiodicita» precii cum patum negocio principali ■
Ao’ de retrovendendo faciat contraAunu.
dici ufurarium ; inter varias doAorum bine
Inde adduAas opiniones, hanc fibi inter­
pretationem afTumplit, Λ fecundum illam

279

Concilium Florbnhnum.

280

Vctumtameh fi contingeret campforem
ftatuit, utfi fimu* in eo qui folitu* eft fee·
Anwo
nerari, At emerit reel cum tali paAo do A aut quemcumquc alium depofitarium ex pe­
CnaiiTt
retro vendendo, fi minoritas precii eft ul­ cuniis penes fe depolitis vel praedia emere,
tra quartam, ita ut (i re* valebat quadrin­ vel alias négociât!, dr libere ac (ponte lu­
genti* , fit empta minoris trecenti*, contra­ cri partem , ei quidepofuit donaret, Id tectu* prrlumatur in fraudem ufurarum con- Ac tuteque accipi polle' declaravit, dum­
fefius. Sed in eo qui non eft folitus foene- modo aliam fuifle deponentis caufam con­
,
rari tunc voluit contraAum prefumi fiinu- fiet .
CAP.
XII.
latum, cum minoritas precii eft ultra ter­
tiam jufti precii, ut fi fundus qui valebat
Valet ftatutum quod dentur quinque
trecenris venditus eft minotis ducentis; idpro centenaria , pofittt tn tenutam
eft pro centum & nonaginta , appoiito il.
bohorum, nifi fiat in fraudent
Io paAo de retrovendendo. Quem tamen
ufurarum . Quomodo au­
valorem attendendum elle fecundum tempus
tem dicatur fraut fie­
initi, contraAus, & .fecundum mediocrita.
ri hic defcribitem inter exceffijm & defcAum voluit. Ecce fextarioium terrae in eodem fundo ab a- ®
tur .
liquibu* venditur 0A0, ab aliquibus xii. miDifputarunt dt aliam quxftionem, an il.
noritatqm dr defcAum in precio, non a
Ia quinque pro centenario , qu» dantur a
xii. nec rurfus ab 0A0 , fed a decem com­
ftatuto Florentino , milii* in lenutam bono­
putati debere ftatuit.
rum creditoris, licite caperentur a credito­
te abfque aliquo ufurari» labis vitio; in­
CAP.
X.
terpretata eft fynodus tale ftatutum va­
lere, & lucrum quod ex tenuia hujufmodi
£mrnr prudium, <Sr ftatim locu m t cum
puflo, ut pnft certum tempur redi­
percipitur in utroque foro licitum, explo­
it quorumdam fuperftitioforum opinione.
matur pro codent majoriye
Quod utique obtinere judicavit, quando
precio eft ufurariut.
in ufurarum fraudem nihil fieret Alias fi
De iftis autem qui emunt Qindum pro de fraude (ignis aut conjeAuris conftarc pof.
certo precio, dt illum ftatim venditori lo­ fet, declaravit nullo fuffragante tiatuti aut
cant hac adjeAa conditione, ut poli cer­ Cconluetudinls rigore, eum qui talia lucra
accepit teneri in utroque foro ad efficacem
tum tempus venditor illum pro eodem marciiitutionera, perinde ac fi nullum fuiffiet
prive precio redimere teneatur , ita de­
ftarutum
claravit , ut hujufmodi emptores ufurarii
Fraus autem fiet, fi ftatim, ideft ante fi'
judicentur, cum ex contraAu* tenore ap­
nem unius mentis poftquam debitor faAu*
pareat ipfos volui Ile interim vel excellum
precii vel penlionem, de qua conventum ■ eft debitor, creditor , debitore non contra­
dicente, hujufmodi tenutam adeptus eft . Vel
fuit, lucrati.
fi apparuerit pecu num qua qui* debitorem
*
fe confertus eft polt adeptam tenutam fuifCAP.
XI.
fe numeratam .
Irem, et (i caufa propter quas quis ta­
Qv pro pecuniir depofinr quidquam
lem tenutam adeptus fuerit, tempore adeexigunt ufurarii funt .
pt.c poftctfionis erat injufta, tenutarium ad
Irem, 8e pernitiofam quamdam nonnul­ percepti lucri reftitucionem cogendum etfe
lorum piorum locorum corrupteiam abolere D voluit.
volens, quorum adinimftratotes, viduarum,
CAP.
XIII.
pupillorum, At aliorum quorumen nique hornnum depolita accipiunt ad numerum , dt
Quart non fuerunt omnia difpulata dteifa .
ipli* deponentibus nd rationem quinque aut
fex pro centenario refpoodent, quo pleriMulta quoque alia in ufurarum tnareria
que exemplo duAi quali licitum fit quod
ab ecclefia toleratur, & fic pecunias luas dubia propolita & difpurara funt; fed pro­
pro tali emolumento annuatim confequendo pter varias magiftrorum opiniones indecifa
apud eadem loca deponunt ; declaravit o- remanfere.
mnia depolita talibus intentione dt paAo
X U B RICA
faAa elfe ufuraria & in pernitiem animarum
a diabolo inventa : & ideo precepit omni,
De adulteriis & ftupriis.
bus leAoribur, abbatibus, hofpitalariis ,
aliis quibufeumque locorum piorum reAoribus ,gubernatoribus quocumque nomine cenCAP.
I.
fcamur, fuboffic i, beneficii , adminiftratioPoena abducentet, aut cognofcentit me­
numque fuarum privationis perna, ne fimiretricem alteri matrimonio copula.
les deinceps contraAus Ineant, depolitaque
talibus aut paAi* aut intentionibus reci"X
tam.
piant. Decfaravltque omne* tam mafculo*
quam fqemina» pro talibus depofitis ultra . Et fi iura etiam pontificia ejus reatum nui/ortem aliquid recipiente* ufurario* efle, Ia cenfura ferlant, qui public» meretrici*
& ccfdem in utroque foro ad ufurarum fic amplexibus inquinatur; volent tamen h«C
acceptarum reftitutiottem teneri.
fanAa lynodu» matrimoniorum fecuritaticon·

281

Cûnquum Florbntinum .

Culm condemnavit in Aneatis qaiiaque au­
Ahkori , pauperibnt dimidia, accufatnel ptv teCxiiitti liquo applicandis, quictimque cognoverit me­
«1'7·
retricem extra lupanar , quaa alter! ma*
trimonto copnlatam efle noverit. Ilium an*
tem qui talem mulierem-abduietit, aut eaa

C

282
A

P.

A»NO

V.

Faena tagnefcentium conftnguiwm, ant
pupillam.

in lupanari vel citra turpia qucftus gratia
Sacrilegam & abominandam libidinem eo.
tenrterit in ducatis centum, dimidia Domi* eum qui naturz foedera rumpentes cum proni« οθο, quarta accufatori, reliqua Chrifti 'priis matribus aut filiabus commifceri non
ftauperibua applicandis,condemnavit ; vo- verentur ,compefcere volens h»c fanda fyuitque nihilominus ipfum (celerati hujus lu­ nodus (latuit, ut fiquidem clericus fuerit qui
cri auçupatorem, li non deftiterit > excom­ cum matre, aut filia rem carraliçer hibumunicari. Mulieri autem qua'talia volens
patitur, mitr* dehonestationem, & perpe­
tuum carceris exilium , fi judici vifum fu­
erit, indici voluit.

erlt, beneficiis eo ipfo privatus degradetur
perpetuoque in carceribus detrudatur a,'
poenitentiam peragendam . Si autem iayeus
fit, aut fecularis, & Judex illum juxta le" girimos tramites punivit, aut punire pa­
ratus eft, ei relinquatur, alias per eccleliaCAP.
Ii.
flicum judicem multetur fir perpetuis vin­
Fatae eorum qui alienat uxoret ptnei
culis coerceatur. Parem quoque poenam
elTe voluit fili·, qu» commifccbitur filio,
fe retinent.
At focrui, qu» commifccbitur genero . Simi­
li quoque poena feriri voluit patres 4 ma­
De iis autem qui alienat uxores penes ft
retinent , adulterii culpam fub ancillaris fer- tres qui proprias filias publice proftituunt .
Fratrem qui fotore carnaliter abufus fuvitii noiuine prztcxelites, ita (latuit, ut fi
talis fit , de qua metito fit adulterii fufpi- erit, aut uxore fratris fui in ducatis c-ntio, onerataque lit fuper hoc retinentis fa­ tum , pro tertia delatori, pro reliquo chri­
ma 1 eo ip<b >n ducatis centum , dimidia Do­ fti pauperibus applicandis; (i dives fit multari
voluit ; alias fuftigati vel alia corporali poe­
minis oAo, quarta Chrifti pauperibus , quar­
na affici.
ta accufatori partibus applicandis ; non fuSimili poena feriri vcluit tutorem qui pufpeflas autem tenere, dummodo mariti ac­
Cpiilam ftupraverit', ampliufquc cogi adeam
cedat alfenfus, non prohibuit.
dotandam .
CAPIU.
I

C

Graviter pleituntur qui confingttineam,
aut maniaient, etiam meretricem fe·
gnofiunt,gr iviui qui montaliiu
abducunt, aut in matrimamum actif tunt.

IV.

D.· tenentibur monialei tu domo, aut ear
Jimphctter cagnafientifur .
Qui vero monialem profeflam , licet non
fufpeâam, abfque ordinariorum licentia in
domo tenuejit in ducatis XXV. monafterio
in quo profeffa clat applicandis condemnavit. De cognofcentibus autem (impliciter
moniales fervati voluit, quod habetur in
titulo de Monialibus ■

P.

VI.

t'itianr virginem, vel dotet vel in uxorem accipiat.

Idem (latuit de cognofcentibus meretri­
cem, confanguineain vel monialem, ejus
tamen poenam ob fccleris immanitatem au­
gendo qui hujufmodi moniales abduxerit tenueritvc cum excommunicatum inteftabilemq.
elfe voluit. privatumque omni feudo ac be D
t.eficio eccieiiaftico, tradendumque f*culali curiae, ιγ legitimam ranri fccleris vindiftam ultoribus flammis experiatur.
Eum quoque qui Monialem fibi matrimo­
nio copulaverit, aut pro concubina tenuerit,
eisdem poenis fubjacere voluit.
CAP.

A

Quinimmo generaliter (latuit,ut qncunque virginem ftupraverit, cogatur vel ac­
cipere eam in uxorem, vel dotare dote con­
venienti & ampliori quam expofccretur fi
non effet ftuprata . Quia (luptata difficilius
maritum reperire pote ft ; hoc judicis arbi­
trio declarari voluit.

CAP.

VII.

jfcriter infurgu contra fodamitat dr eor
qui puerai prcjiituunt .

Crimen illud nefandum propter quod ve­
nit ira Dei in filios diffidenti», a Chrifti
fidelibus avertere incendens, hac fanda l’ynodus clericos hujusmodi infando crimine^
conviâos puniri voluit, ut in titulo de vi­
ta dk honeftate claricor, in illo volumine.
Laycos autem infames inteftabilefque elfe declaravit, ampliufquc in ducatis quingentis,
£ per dimidia Dominis οθο, pro (exta accufatort , pro reliquo Chrifti pauperibus applicandis, nifi alias meritis per fccularem
poteftatem fuiffent affeAi fupplclis. Idemque in omnibus obfervati voluit contra cos,
?ui pueros lucri vel alterius commodi caua ptoftituerint feu lenonis officium in cis
corrumpendis exercuerint.

CAP.

«5'7-

Concilium Florentinum.

283
A**o
•5’7-

CAP.

VIII.

Contra parentet qui filili frifrilt proflit unnt .

CAP.
Sceleratum quoque parentum & quoruq*
dam aucupium qui propriat filia» lucri, gra­
tia proftituunr it· puniri voluit , ut a tali
fcelere coropefcantur. Condemnavit igitur
coi in ducatis vigintiquinoue, & ii per an­
num in hujufmodi turpitudine pubi ice perfcveraverint, fiiftigarl, aut acriori <ut judi­
ci videbitur poena pleAl voluit, ob feculari* judici* negligentiam.
Reliqua* conftitutlones ad titulum perti­
nente* require in tit. de vita & *honcftate
B
cie. & in tl. de monialibut.

Λ

UB X IC A

Dc foro competenti deque appel­
lationibus .
CAP.

I.

Caufat i» {frima inflantia ventilandar
coram ordinariit,
removet apfiliationem ab interloculoritt ·

284

.extra defcriptos in prcfato rotulo judice*,
A impetraverint, puniri voluit, ut inferius di­
Anno
Chbiiti
cetur in alia conftitutione.
IJ17.

III.

Pint procurantium taufit vntihri vel
committi alibi quam tora» judteibut deputant.

Eo* igitur notario*, procuratore* vel ad­
vocato*, qui contra pr»mifla , caulas in pri­
ma initantia direAe vel indireAe traAari per
alium quam per ordinarium fuum, & infe­
cunda & in tertia initantia committi alicui
judici non deferipto in rotulo pr*diAo,veI
qui aliter contra premifla vel aliquid eo­
rum quicquam fecerint aut procuraverint,
eo ipfo ingreflu cuti* ordinariorum fuorum
a quibus caufam amoverunt privatos efle vo­
luit , nifi celeriter ideft intra 0A0 die* cau­
fam ad locum debitum reftitui cum effeAu
procuraverint ,de notariorum & procurato­
rum rotulo fine reftitutionit fpe abradendos.

CAP.

IV.

Qatd agendum Jit quando ordinariae re

cufatur nt fufpeflut Quoniam eccltfiafticu* ordo confunditur
Sed ne tamen cogatur qui* litigare coram
/i fua cuique jurisdiAio non fervetur, anrediAa fynodus fequendo veftigia Leonine judice fufpeAo, (latuit, ut fi qui* recufaconftitutioni* in Lateranenlis concilii con- ret primani caufam fuam in prima initantia
coram ordinario fuo agitare: comparcat &
feflù habite , (latuit & ordinavit omne* caufas fpirituaies, civile* Λ mixta*, <Sr eccle- alleget fufpirlonis caufam. Tuncque ut ju­
fiadicuri) forum quomodolibct concernente*, ri* efl eligentur tres arbitri qui fufpitloni*
dummodo non fint de beneficii* refervari» caufam intra quindecim die* terminent. Qui­
vel excedentibus valorem florenorum XXV. bus elapli* fi non fuerit diffinita fufpitioms
auri de Camera , in prima Inflantia femper caufa judex ordinarius procedat in caufa ,
ventilati debere ufque ad diffinitivam len­ rejeAis omnibus appellationibus & recufatendam inc iuli ve in curiis ordinariorum fuo- tionibus.
Ho* autem arbitro* eligi voluit forte ex
rum, nec pofle per quafcunque appellatio­
ne* ab interlocutor)!*, vel futuri* gravami­ numero eorum, qui erunt deferipti in ro­
tulo prrdiAo.
nibus interpofita* fub quocunque quefito eo­
Et li contingerer pronunciari per eosdem
iore removeri,qua* appellatione* innitendo
prrfat* conftitutioni* Lateranenlis ordina­ arbitros eleAos ordinarium elfe merito futioni, ut frivola* & nulla* refpui pofle &D fpeAum, voluit extrahi quatuor ex judici­
debere voluit, nifi effet tali* interlocutio, bus rotuii prrdiAi, & ordinarium teneri uni
qu» diffinitiv» vire* contineret, vel qu* in eorum vel duobu*, fi videbitur , caufam com­
mittere , a quibus judicibus fi poftea contindiffipiriva reparari minime poflitt.
Î;at appellari, voluit fervari omnia, qu*
ervari debent, quando ab ipfo ordinario
CAP.
11.
appellatur.
Vbt fint ventilanda caufa in fecunda
ir tertia iujiaatta, 4· coram qui­
CAP.
V.
bat judicibut.
Notarium non pofle rogare a {Ia vel pro­
In fecunda autem & tertia inflantia ,nifi
curatorie officium exercere , nifi fit
fint de beneficiis, ut dIAum eft, refervari*
defirtptur ia rotulo.
vel excedentibus valorem florenorum XXIV.
vel nili eflent profane excedente* fummam
Item fla ruit nullum notarium pofle traflorenorum ducentorum auri de camera traAari^debeanf in civitate Florenti* vel co­ E flare caufa* aut fctibere aAd, vel procu­
ram archieplfcopo dt ejus Vicario. Quan­ ratori* officium exercere quopodocunque
do er>t appellatum a fententii* fuffraganeo- coram aliquo judice ecclefiaftico, five or­
rum .■ vel coram judicibus a tede apotlolica dinario, live delegato , nifi fit de nota­
delegatis iu cafibus ubi neccffaria eft Apo- riis aut procuratoribus deputatis in curia
Floren. aut Fefulana ordine & modo in­
ftolic» fedi* commiffio.
ferius dcfcrlbcndo.
Quo* quidem judice* commiflarios depu­
tando* efle debere voluit unu*> vel plures ex
numero eorum, qui erunt delcrlpti In ro­
tulo , de quo inferius dicetur.- & patte* que

CAP-

Concilium Florintinum.

285
AstUO

Christi
’VI·

O

A

P

cap.

VI
VI.

Kumerut nefariarum qualit effe debeat,
& quad mu faffint ·#« far alium
feribere,

A

CAP.

286
JX.

rrtrurntpri/ effeium eeullur exercere ft·
fit titfut· tut ftr babentee
auflaritatem.

Statuit Igitnr & ordinavit numerum om­
Item, dt fimiliter ne vituperetur minirtenium notariotum deputandorum adaAa con* rium Florentina curia ex procuratorum im­
fcribenda n^n excedere numerum quatuor* peritia, ftatult nullum porte procuratorii of­
decira , quorum duodecim deputari polînt ficium exercere in caufis vertentibus coram
in curia archiepifcopali, At duo in curia Fc- ecclefiafticit judicibus « nifi, fint examinati
fulana, qui uni ver Ca judicii aAa per Ce origi­ dr approbati, ur fupra, St deferipti inal­
naliter non per aliunr Λ feribere debeant, nifi bo ecclefiafticorum procuratorum, qu* dealiquo legitimo impedimento vellent fubroga- putatio fieri debeat per archiepifcopum Flo­
re unum de illit qui funt defcrlpti inalbo no- rentinam, eplfcopum Fefulanum At preiidentariorum antediAo ; alias fi per alium aliter * tera rot*, de perConii idoneis St habenti­
quam fupra diAum eft, aAa confcripferint , bus aiiqualem juris peritiam , St hoc nili efco ipfo per menfem ab hujusmodi aAibus fent caufa breviores, in quibus fine ftrepiconferibendh fint fufpenfi.
tu dt figura judicii proceditur, quoniam tunc
Subnotarlot autem habere poflunt pro voluit admitti quoique ad officium hoc ex­
aAibut exemplaadii, & copiis exhibendis de
ercendum .
licentia ordinariorum fuorum, quot vo­
luerint .
C A P.
X-

CAP.

VII.

PracuraHret ·«· feffunt αΛα canfiribere.

Hoc femper inrellcA·, quod nullus exercens officium procuratoris poffit fe aliquatenus intromittere in aAibus confcribendis,
Item, quod notarii affiimendi in tali nu-Cnee econverfo aliquis aAuarius poffit exermero ddseant efle competentis literature, cere officium procuratoris fub poena abraita ut fciant falrem eroffb modo gramma- fionis e rotulo in quo deferiptus eft.
tke'Joqui ac intelligioiliter feribere,& alia
qu* ad notarii eccleliaftlci officium pettiC A P.
X1nent exercere.
Precuratar cogitur defendere gram miEt ideo decrevit nullum admitti nifi pri­
ftrabilem ferfinam.
us per fex.menfcs falxem fteterit fub difeipllna alicujus periti notarii de illis qui funt
Er fi confingeret mlferabilem perfonam
ln.antediAo,X ΠΙΙ. notariorum aibodefcriptl.
Item nifi prius examinentur a collegio no­ litigare, voluit quod judex coram quo ju­
tariorum hujusmodi St reperiantur idonei, dicium vertitur, teneatur eligere unum dc
firocuratoribus defer i pt is, St confignare iL
Ac per archiepifcopum, vel ejus vicarium ap­
am caufam defendendam; & quod procu­
probentur cum confilio prxfidentis rot* ju­
dicum , qui pro tempore erit, fi notarius rator It* eleAus teneatur gratis officium fitdeputandus erit de illis quii habeat
habent fctibereD
feribere um impendere fub poena privationis & abraaAa in archiepifeopara Florentino alias ap- fionis de rotulo, nifi haberet aliam confifrobari debeant per reverendum epifeopum milem caufam, qui tunc poterit fe excufacfulanum cum confilio fimiliter prefidentis re Ii volet >& Judex tenebitur eligere alium
antediAi, excepta ifta prima notariorum non habentem|fimilem caufam.
deputatione, quam ad revetendiffimum ar­
CAPXII.
chiepifeopum rloreotimUD,& epifeopum Fefulanum pro rata ita pertinet* voluit, ut
Nelarier alinarta' effit extrubtndtt forte
non fit opus prscedere aliquod notariorum
<« eanfir exeedenttbur fumrnam librarum
examen.
L- excefttt crtmtnaltbut ♦ fendaitbut , & beneffctalibur , quat jibi
C A P. VIII.
arcbteftfcofut refervavtt.
Ai quem ftr tineat aerariarum defafitia ·
Item , ad tollendas fufpitiones in judiciis,
Depofitionem autem At privationem hu-E qu* non minus oriuntur contra notarios
jufmodi notariorum, fi quando exegerint de­ quam contra Judices, ftatuit dc ordinavit
merita fua, ad Ipfos archiepifcopum Ar epi- In omnibus caulis non executivls, exceden­
tibus fummam librarum quinquaginta, five
fcopum pro numero in curiis fuis deputa­
agatur coram ordinariis, five agatur co­
torum pertinere voluit.
ram delegatis aut confervatoribus, & aliis
quocunque nomine cenfeanrur, notarios e
communi butfa extrahi debere hoc modo.
Videlicet, uX fi caufa fit coram ordinario
jure ordinario, extrahatur notarius de barfu

Dt fbfficientta btatarianm, 4* qualet
efft Meant qui ajjumunlur.

A*»»
Cbsiiti
*5·7·

287

388

Concilium Florentinum.

In uno quidem rotulo eo ip(o defcribi &
————» fa notariorum curi· illius ordinarii. Si auAnno tem jurc delegationi* coram ipfo vel cororn A pro defcriptis haberi voluit , reverendum., Anno
CBaisrr a|jo extrahatur notarius de burfa commu- archicpifcopum Florentinum. & ejus pro Christi
'5*71517·
ni omnium notariorum, que burfc reti­ tempore vicarium ; epifcopum Fefularum ,
neantur , dt in eis retinendi* obfervetur & ejus pro tempore vidarium , nec non reve­
confuetudo haAenus in archiepifcopali cu­ rendos abbate* generales cujufque ordinis,
ria obfervata ; de G contingeret quem­ quos in civitatibus aut Diocccfibus przdiAi*
quam Judicem line notario taliter extraâo commorari confingeret , abbatem abbati»
proccdcrejn caufa, voluit judicium ita agi­ Florentin.t , etiam Ii duâorati non fue­
tatum elfe nullum, dc notarium contra pr»- rint .
tniifa feribentem eo ipfo e ftp abra fu m de
Item & omnes canonicos cathedralis ecalbo aliorum notariorum, dc a reverendif- clelîae Florentina , & Priorem collegiate
iimo archiepifcopo etiam gravius, ut fibl eccleCir fanfti Laurentii , qui Jn jure cano­
videbitur, puniendum, etiam fi fit de no­ nico vel civili doAorati fuerint in rigoiofo
tariis non defcriptis. Htc tamen omnia in- examine, alias non. Nec non & cxteKos
viros praticos & doâos, quos illa prima Rotvlfgi voluit, dummodo non tint çauûe cri­
minales vd feudales archiepifcopatus Flo­ Btuli formatione deicribendos elfe judicave­
renti» vel beneficiates ratione collationis rit pr*fatus Reverendiihmus archiepifco1
vd inftitutionis ab archiepifcopo Florenti- pus , aut ejus Vicarius , dummodo habeant
no.JaAarum , quoniam omnes prxmilf.s cau- qualitates a jure requititas.
Condituto autem & ordinato hujufmod!
fas» quando in praefati archiepifcopi curia
rotulo (e.nel llatut & ordinavit, ut dijure ordinario ventilabuntur, prefatus ar,
chiepifcophs (ibi refervavit ad libitum tuum Aam eit , nullum admitti polie , qui non ha­
beat J'K*toiatus gradum , dignitates vel dodilhibucndas inter notarios.
ârinam, de quibus Cupra.

C

A

XIII.

P.

e
Quce fint ille de qutbur non poffient efle
rogati alti quam notarii in rotulo
.
deferipti.
Item (latuit nullum notarium potTe roga­
re contraAus rerum eccleliailicaru n , ant
q.talitercunque ad ecclefiadicum forum per­
tinentium , ut decretorum inrerpoiitioncs ,
beneficiorum rennneiationis, vel ad rcuun
ciandum procurationes, fponfaliorum dilfolutiones, & limilia , nili tint deferipti n
numero aquariorum fubilitutorum , vel pro­
curatorum curi» Florentini & Fefulan*.
Scripturas autem fuper pra-miflis ab aliis
quam ao anted'Ais notariis frétas, feriptas,
& rogatas nullam in ecclcfiadicis judicii»
fidem facere ftatuit de ordinavit, rtti prediéli contraAus elfcnt rogandi extra civita­
tem Florentia:, qui tunc rogatos per alios
fidem facere voluit ·

RUBRICA
De rotulo judicum delegatorum.

C

A

P.

I.

Vr judicet deferibendi in rotulo fini do·
floret, dr m dignitate conilituti ;
excipit tamen quoidam .

a

p.

i i.

Elefiio dcputandirum in rotule ad quern
pertineat .
FleAionrm autem deputandorum in hoc
rotulo poli hanc primam vicem voluit ipeAare dt pertinere ad perfonas diAo rotulo
deferiptas ; confi rmationem vero ad Archiepifeopum Florentinum excepta elcAionc eo­
rum qui hument dignitates prz.notatas, aut
qni funt canonici przfatre ecclelis Floren­
tin» altero jure rigorofo examine doAorati, quia voluit nullo requiliio confcnfu Atchicpifcopum poll'.· dt debere illos in prxfatorum judicum rotulo defer ibi tacere .

CAP.
1

III.

Euniuntur qui caufat in rotulo non deJcrtptit committi procuraverint . .

Omnes autem caufarum commifliones fie­
ri procurantes quoquo modo in civitate^
Florenti·, aut Fefularum vel carum Dioecclibus judicibus , qui in hujufmodi rotulo
non fuerint deferipti , éb Ipfo pcenis, de
quibus fupra diAum ell, fubjacere voluir,
portquam prxfentcs co’nllitutiones a SanAifliroo D. N. Papa confirmat» fuerint.

C

A

P.

IV.

Quoniam quotidiana nos docet experien­
tia ob delegatorum judicum imperitia iru. E Qua caufte pertineant ad forum eccle­
fia ilicum .
multas partibus injullitias fieri , dc multoticns ecclefiaflice jurifdIAionis minillros vi­
Ad ecclefi<ulicum vero forum pertinere
tuperari , rV fcandali occationem nafei apud
fxcularcs prxfcrtim homines ex tanta judi­ declaravit oinnes caufas clericorum & recum (ocordia , ftaruic & otâinavit perpe­ ligiofarum perfonarum , focictatum , hofpituis futuris temporibus elfe & fieri debere taiariorum , heremitarum, & aliorum lo­
unum rotulum hominum habentium tamen corum piorum , quomodocumque in pidicio
qualitates, quas in Judicibus delegatis jn·, Ipfos compatere contingat, agendo live de­
ta requ’runr , extra quod collegium Judex fendendo, live etiam tellificando, condem­
a pait bas nullatenus ilnpetr.u i poflfit m ci­ nando in libris decem ordinariorum tiico
vitatibus riotcntic aut Fciularum, aut in adiiciendis omnes çlcticos & religious pcrcarum O icclibys.
fon&s ,

.manteau..

289

290

Concilium Florentinum.

fonas , qu* vel agendo * vel excipiendo
Anno vel teftincando, vel aliter quomodocumque
Chusti CecularVCeCe foro fubjecerint line ordioa1517.
riorum fuorum licentia.
CAP.

V.

Vaffallut clericut foteft privari feudo «
laico , non tamen tn perjbna ant altit
bonit moleftari.

CAP.

Vin.

Conjugate non gaudent privilegio tlerttall uji tn babitu dr tonfara ente·
dant t in non tonjugatir fervatur
c. fi judex.

Ad tollendas ramen fraudes nonnullorum,
qui fub clericali pallio Cete ubiliuer prote­
gere volunt, & quandoque in fraudem cre­
Dr clericis tamen laicorum vaflaliit ra­ ditorum promovet! procurant , fvcularls
tione feudi quod a laicis tenent ita judica­ tantum judicii declinandi caufa ; declaravit
ri poffc declaravit) ut fcilicet feudo priva­ clericos conjugatos ra nuito gaudere priviri poffint, & in fc feudaiibus bonis contra legio fori aut canonis, nlfi clericalem habi­
eos fieri executio ; in perfona autem aut tum & tonfuram geftavcrint. Eum autem
eccleiiafticis bonis nullatenus diftringi ooffe” geftare clericalia infignia dici debere judi­
aut judicari ·
|
cavit , qui per duos menfes ante deliAum
perpetratum, vel iudicium motum portavit
C A P.
VI.
blretum > tonfuram more aliorum clericotum Florent, provinci». Quod in conjuga­
Enumerat quafdam fpeeiet eaufarum ettis obtinet, in aliis vero fervandam effe vo­
cleftaflicarum .
luit difpofitionem. c. ft judex de fetitent.
excom. in VI.
Caufas quoque ufurarum , fimulatorutn
CAP.
IX.
enntrafluum , ufurariam pravitatem quomodolibet fapientium , decimarum, matri­
Frttret tie tertio ordine , eorrrgietee
moniorum, benefic'orum,h*reiis , limoni»,
&· mantellatte extra congregaituner
facriiegii, juris patronatus, & omnes alias
vtventet , at laiti reputantur.
caufas qux jure vel confnetudine ecclefiaftre» judicari folenr, in ecclefiallico tantum
Quantum autem ad mantellatas, corriforo difeuti ac judicari ftatuit,omnefque_z^giatas, & fratres de tertio or line , dt fimi·
proerflus ac fententias fuper prerniffis co- les perfonas attinet, (latuit & ordinavit,
ram fircularibus judicibus agitatos , aut la­ fequendqftatuta Lateranenfis concilii in un­
tas eflç nullius roboris aut momenti, nec decima feflione nuper faAa, eos pofle con­
quidem indicium facientes ad judicium ec- veniri coram laicis judicibus , & ab cifdem
cjeiiafticum, nili in ptcmiÆs acceflerit or­ iudicari quando in propriis domibus fine col­
dinariorum licentia .
legio haoitant , fecus autem quando fimul
in congregatione habitarent. Nec non &
C A P.
VIT.
ejufdcm concilii veftigiis inhzrendo ftatuir
& ordinavit, eorurndem fratrum de tertio
Enumerat eaufat mixti fori, in quibat
ordine, mantcllatarum , corrigiatarum , &
dicit hiu»i ejfe prnventioui.
fimilium in propriis domibus habitantium
perfonas, quoad facramenra recipienda &
Irem in caulis autem extra premilU pie­ juta parochialia omnia, ut frculares judi­
tatem concernentibus , ut reprimere divi­ cat', & pro fscuiaribus haberi debere, (ictes ne carius debito viAualia vendant, neD que teneri a parochianfs propriis extremam
aromatarii res adulteratas, ut fartores, la­
unAionem , Euchatiftiamin paie ha te exteranii, piitores, & hujufmodi habeant menfu- que ecclcliaftica factamenta recipere , ipfofras & pondera julU .
que ccclefiarum reAores ab eccleliis, apud
Caufa: dotis, viduarum, pupillorum, dt quas fepulturain elegerint,confuetam fune­
aliarum miferab^iuin perfonarum ; coaAio ralium partem exigere, non obftantibus
iaicorum ad fatisfaciendum legatis piis, pu­ confuetudinibus quioufcunque haAenus in
nire perjures, adulteros, ftupratores virgi­ contrarium obfervatis .
num , fodomitas , facrilegos , inceftuofos,
concubinarlos, violatores pacis, effiraAores
CAP. X.
ecclefiaruin, biafphematores Dei dt fanAoruai, vendentes, aut laborantes diebus feQuid Je illtt qui lite tantra ear mota
ftivis,aut feiia quomodolibet inhonorantes,
ordinantur , vel profejponcr emit·
locantes domos publicis ufurariis , piratas “
feu curtarios cum fuis fautoribus fpoliantes chriftiairos, qui naufragium patiuntur,
Quo ad illos aurem qui judicii fircularis
publicos latrones , deferentes arma , fer­ decimandi gratia ordines alfumunt aut prorum , lignamina, & merces vetitas ad Sa­ feffionem emittunt , liquidera id jam iite
racenos, dt alia crimina que mixti foci ju­ contra eos mota Sciunt , nullatenus pro­
dicari foient, voluit locum effe prxventio- de fle declaravit, quo minus ab eo judirtz
ni, ita ut fufficienter punitus in foro eccle- coram quo judicium incoeptum eft civiliter
fiaiiico , in fcculari nullatenus puniri poflit, judicentur. Si aurem ante motam litem ad
dc c contra.
clericales fuerint Ordines promoti, facularem effugere liatuit notcftarem .
Quinimmo dt criminaliter jud'eari pofle
Contil. General Tom-XXXV
T
decla- >

i

292

Concilium Florentinum.

291

declaravit quando accepti ordinis vel emifAnno
f» profeflionii tempore carceri addiAus erat.
Chiisti
1517.
CAP.
XI.

CAP.

Prohibet inhibition" feri in fraudem ·
£t vult print judicer enjormari
fer fi&na & conjeflurat, &
poften inhibere . ■

Clerici artem exercente/ quando fnbfint
judicibut arti/.
Clerici qttoque qui fxcularibus negociationibus & artificiis intendunt, focietatem etiam cum Jaicis plerumque ineundo,
ita decrevit, ut fi fint in minoribus tantum ordinibus conftituti, non incedentes in
habitu & tonfura poflint civiliter a reflotibus & judicibus artis quam exercent fe,cundum illius artis ftatuta f nili r
per
..ordi___ _
narium fuerit pr»venta jutildiAio ) judicajudica­ B
ri . Si vero in facris a fuo tantum ordina­
rio ; voluit tamen omnes ferrpruras, telles,
coniuetudines , inftrumenta , qu* alias fi
caufa agitaretur in foro f»culari fidem fa­
cerent, quoad negociulh artis , ratione cu­
jus convenitur, limilitcr alligari polle &
fidem facere in judicio ecclcfiaftico.

C

A

P.

XII.

Quando mercator effefiur eft· clericut·,
contre eum admittuntur omne/ pro­
batione/ que admitterentur tn
foro faculari.

Monuit tamen ecclefiafticos judices, ut
lint diligentes et profpiciant nequid fraudis
in hujufmodi avocationibus et inhibitionibus
committatur ; multi enim ut f»cularls judi­
cii incoepti ccnfuram devitent, quefito ufurarum colore, ur rem in longum protrahant
ad ecclefiafticam confugiunt jurifdiAioncm ;
pr*cepit ergoommbus judicibus ccclefiall'cis fub poena periurii, ne ftatim Circularibus
judicibus coram quibus lis pendet inhibeant,
cum petuntur ; fed prius citent partem et
capianf fummariam informationem vel per
inftrumenta, vel per telles,vel pet alias conjefturas etiam extra judicialiter caufam illam
pertinere ad ecclefiafticam jurifdiflionem
er pofiea inhibeant ; quam inhibitionem poftca fimpliciter dari ab (que ulla termini prefixione voluit, ce liantibus antiquis conftitutionibus , qu» antea inhibitiones hujufmo­
di certis temporum anguftiis concludebant ■

CAP.

c
Quod utique generaliter obtinere voluit,
quandocumquc In foro ecclefiaftko el! con­
tentio de iis qu* gcfti funt a petfonis qu*
tempore nat» obligationis fuberanr alicui
foro , in quo leviores erant probationes ,
ut fcilicet exdem probationes in foro 00ilro parem vim eamdemque habeant effica­
ciam. Ut fi contingat mercatorem effici cle­
ricum, vel clericum mercatori fuccederc.In
iis enim fuper quibus ratione hujufmodi
mercatur* conveniet vel convenietur cleri­
cus, feriptis ac libris eorundem eam adhi­
beri fident voluit^ qu* & in mercatorum
foro adhiberi folet.

Ammo
Christi

Π.

III.

Quid agendum fit quando layout cedit
jura clerico contra laycum pulchra
diftinflione refpondet . Et quid
quando clcricur layco ju-

Prefata quoque fynodus explicando du­
bia quxdam in hujufmodi caufarum avoca­
tionibus quotidie nafcentia , (latuit et de­
claravit, ut infra.
fn primis cum quereretur quid agendum.
iit quando laycus contra laycum cedit ju­
ra à aâicncs clerico vel alteri petfon»
rcligiof* , rem hac diftinAionc firmavit,quod
fi tempore ceffionls lis jam erat coram faeculari judice incoepta , ibi omnino termina­
RUBRICA
ri debeat, nulloque ceffionarii pretextu ab
jj eo valeat avocari. Er fi ante inchoatum juDe caufarum avocationibus & inhibitio- diciurn ceffionem fieri contingat, aut fubeft aliqua julla cedendi caufa , fraudis preniVus ·
fumptione vexifimiliter excludente ( quod in
judicis arbitrium referri voluit ), & tunc
CAP.
Γ.
placuit caufam avocari poffe , alias non .
Sed omnem ceflioncm aliter fallam ut frau­
Inhibitio concedenda pro omni caufa ecdulentam nullius roboris efle declaravit ;
cltfiaflica.
clericumque hujufmodi in fraudem fallis ceffionibus confentientem in libris decem con­
Quoniam ecclefiafticus ordo confunditur,
fi Tua cuique jurifdiélio non fervetur decla­ demnavit.
Eamdern quoque conftitutionem obtinete
ravit judicem ccclefiafticum poffe et debe*
-—
______
....cau-voluit adverfiw clericos & religiofas perfore eu* ..........
primum ...............
requifirus
fuerit
omnes
fas ecclefiafticas et fpirituales quomodocun-E pas ’ . qu< ut ccclefiafticum forum decima<jue inceptas coram judice fieculari, five rent jura fua at aâtoncs Jayco cocceflerinr.
id principaliter , live per accidens ad eccleliallicum forum revocare inhibendo fub
poenis et cenfuris, ut moris eft .

CAP.

«J17·

293

Concilium Florentinum.

294

. ftenderlt arte motum judicium rem a Jaico------------Anno
Λ ex juftis & rationabilibus caufis habuiffe
AnnoCAP.
IV.
Chsisti
Si veto poffeflionit allegate a clerfco Ch wish
i j 17.
Qaaudo clericm aomtnatar at defenfir avo­ caufa non dependeat a reo extra cafus prel5*7cet caufaat a jvdicto faculart ante li­
mi Aos caufam avocari poffe decrevit.
tem coniefiatam. St ar domtnm &
fojjeJIor tndtfltafle avocat. St
CAP.
VI.
at domtaut dtreflat tea.
turn djlmguitur at in li­
Inhibitio debet Jieri judici fac viari,
tera.
fine prajudicio proceffm, quando
fetttar fail litem contejlatam ..
Et cum quereretur quando clericus no*
minatus a reo in judicio feculari pollet aIn omni tamen cafu inhibitionis conce­
vocare caufam ad judicem ecclefiafticum dende per ecclcfiaAicum judicem ad tollen­
rem diftinguendo firmavit. Et in ftatutum das improborum calumnias, qui quandoque
circa periodum litis petunt inhiberi cum pe*
redegit.
Aut enim nominat clericum ut defenfo- riculo inftanti* , que petit, declaravit o*
rem.-aut nominat ut dominum & pofTelfo- mnes inhibitiones, que de extero fient ju­
rem fi ut defenforem, verbi gratia in caufa dici feculari poft litem contellatam vel
?[uafi fieri debere tine prsjudicio proceflus
eviAionis ; tunc fi fumus ante litem con
teftatam vel quafi , clericus avocabit cau­
ecund,um ptaAicam hucufque a multis obfam ad forum ecclefiafticum ; fi poft litem fervatam, cujus inhibitionis effeAus erit,
conteftara/n, fecus .
ut li cx deduAls poftea in caufa videretur
Si ut dominum At pcffeflbrem omni cafit
judici eccleliaftico fecundum juris difpofitiocognitio fpcAabit adjudicem ecclefiafticum,
nemcaufam primo judici remittendam, pronunciatio interim faAa fconvalcfcet, perin­
& caufa avocabitur a feculari cum inhibi­
tione in forma, cum jura non permittant de ac fi nulla emanaffer inhibitio etiam, non
laycos de clericorum rebus judicare.
obftante quacumque appellatione a patte
Sed fi nominetur clericus in dominum tan. interpolita.
tum, legitima apud alium polfelfione rema­
nente, ut quando elfet laycus emphiteota
CAP.
VII.
vel ufutruAarius, At clericus effet dominus
Inhibitio fit fine prnjudtcio legitima
direAus , fiquidein agitur (impliciter ad frutxecutionu, quando competebat ext­
Au< confequendos, « tunc poflidenti nul­
entio.
latenus proderit nominatio, fed caufa omnino terminari debeat coram feculari ju­
dice ; fed fi aAum fuerit rei vendicationc
Sed fi jam virtute fententiarum compe­
vel etiam ut habeatur poffeflio rei, vel per tebat exccutio in curia feculari, declaravit
At voluit inhibitionem non efle conceden­
tenuram, vel per quoocumque aliud reme­
dam, nili fine præjudicio legitim* executio­
dium extra cafus antediAos, poterit caufa
ns . Quam deinde exeeutiohem nullatenus
ad ecclefiafticum judicem avocari fecundum
cunfuetudinem in Florentina curia haAenus
revocari pofle voluit, donec principalis cau­
obfervatam; nam licet hoc fecundo cafu vi. fa fuerit per ecclefiafticum judicem terniinata ; ita ut cum ipfa diffiniriva fententia
deatur agi contra jura layci, querendo ab
eo poffeflionem quam habet amoveri , ta­ cxecutioneiu faAatn , vel infirmet fi viderit
men 'n.ixime mtereft clerici non mutate,. avocantem fovere jullirum, vel confirmer
poflefforem in rebus, que ad eum jure dirc-ü fi c contra.
Ao pertinent, ne in eventum caducitatis
Ut fiat depufitura , quando tafli tn fo­
duriores inveniat detentores . Item , cum
re Jaculari petunt caufam avocari
hujufmodi pofleffiones dominii ad fe partem
ad judicet ecclefialltcot.
trahant > iniquum eft eas line ecclefiaftica
auAoritate cuiquam adjudicari.
Et quia contigit in civitate Florenti*
ranone certorum conrraAuum jnaxime in
CAP.
V.
curia mercanti* incipi ab executrone per
viam taAus, 0c quandoque eo modo \*Ai
ain quando clertcur comparet in judi­
cio ut teritur potfeffbr, caufa avo­
confugiunt ad ecclefiafticum fiudicem, di­
centes contraAuS' vel obligationem, ratiocetur a judice faeulart .
ne cujus taAi funt, ufuraria pravitate la·
Eborare,
ftatuit , & ordinavit, ut taliter
Et cum quereretur quid dicendum elfet,
quando caufa pofleflionis agitatur contra taAi non prius obtineant inhibitionem ab
.laycum in fuo foro, & clericus comparet eccleliaftico judicio quam «fecerint realc deut certius poffeffor, an poflit caufam ad ec­ pofitum de fumma perita apud camerarium
Acchiepifcopalis Curi*, feu faltem dederint
clefiafticum judicium trahere, ira ftatuit:
Ut fi poffeflio clerici habet caufam a reo idoneum fidejufforem in forma depofiti ad
convento direAe vel IndircAe , At id poft declarationem domini Vicarii. Quod depo­
litum camerarius vel fidejuffor teneatur (fa­
morum judicium, vel etiam ante motum ju­
tim relaxare parti taA* cum primum prodicium , quo tempore fperafearur litem moveri, ut quia intra duos menfes ante mo­ nunciatum erit ipfam fovere juftitiam, non
tum judicium, tunc caufa jgretur At de­ obftante quacumque appellatione , quam,
cidatur coram judice laico , nifi clericus o- quo ad impediendam prxdifti depofiti relaTi
xa-

*

295

r

Concilium Florentinum.

296

Xationem aoila* v're* habere decrevit. Et . aut dilatorias , aut quafcumque alia*, |qu«
r··,*·* finaiiiter fi pronunciaretur In favorem ejus A ante liti» conreftarionem proponi Colent dt Αμμο
Cwxisri
*1“* traxit caufam dt depofuit, relaxetur ei debent, detur terminus adori ad tertiam ad
1517*”· tale depolitum, nec poflit ulterius In exe­ replicandum.
Deinde, detur utrique parti terminus x.
eutione moleftari, donec caufa fuerit legi­
dictum utilium ad probandum incumbentia
time terminata.
circa didas exceptione* dt replicationes.
Jt U B Λ I c A
£0 autem termino elapfo Cuper didis ex­
ceptionibus & replicationibus pars nullate·
Dc judiciis & modo procedendi in
nus audiatur
fed partes teneantur intra
tresdiesdare proceflum judici, qui poftea intra
caufis.
fex die* utiles teneatur Cuper exceptioni*
nibu* pronunciare : dr ft fuerint tales ex*
CAP.
I.
ceprlone*, qu» alriorem requirant indagi­
nem, Ii videbitur, poifit in fine litis refervaΓ· «mttiher ttnfir finniw frxtJttJtn
re, dt etiam judice aliter Cuper didis exce♦
B ptionlbus non pronunciante cenfeantur re*
Cordi maxime fuit huic facro conventui fervat* in tine litis dr omni cafu quo ju­
lites minuere , earumqt e difpendia pro pau­ dex ad ulteriora proceflcrit intelligatur cffe lisconteftata.
perum litigatorum utilitate quantum potuit
Deinde, aflignetur terminus adori ad po­
refecare. Quoniam experimento compertum
nendum & articulandum ad odavam.
eft quamplures pauperet, quinetiam dt di.
Quibus exhibitis citetur adverfatius ad
vites, dum diuturnas & pene immortales
primam ad refpondendum politionibus Ii fue­
litigandi moleftias abhorrent, juftiti* completnenrum aflequi nequi fle. Quo circa fta- rit in civitate.· ad tertiatu Ii fueiit in dioe
tuit & ordinavit (innitendo fpeciali Indui­ Cell vel provincia ; ita tanen ut quando
to nuper a Sandiflimo D. N. Leone X- Pont. eft abiens a civitate ultra tria miliaria .tem­
Max. Reverendiflimo D-Jlilio S. R. E. Car* pore quo citatur ad refpondendum polfc
dinali & Vicecancellarlo dignithmo, nec refpondere per procuratorem,qui habeat audor itat em jurandi in animam principalis
non archiepifeopo Florentino conceflb)ofui. Sin autem tam ador quam tens fuerint
rones caufas tam civiles quam criminales,
ecclefiafticas, quam profanas ,& mixtas quo- C contumaces in refpondendo politionibus, pofroodolibet quacumque audorirate coram ec- fit dt debeat judev parte initante pronunclefiafticis judicibus ventilandas in omni fua ciare eas ptc. Confeflatis.
Deinde, adori aflignenror tres dilationes
initantia fumtnarias efle, ac in eia fummaric
ad probandum, primam decem, fecundam
fimpliciter & de plano tine ftrepitu & figu­
odo , tertiam fex dierum fi petit* fuerint,
ra judicii procedi debere, excepto tamen
intell igendo femper, quod fi accideret ul­
ordine inferius declarando.
In caulis igitur excedentibus fummaou timam diem termini efle feriatam, ilia dies
librarum quinquaginta, non habentibus cx- & omnes ali* fimiliter feriat» ii>n connu­
ccutioncm paratam, voluit hoc ordine pro­ merentur, fed prima dies qu* erit juridica
ccnfeatur efle pltima dies termini.
cedi ,
Et fi procurator adoris io ultima die unius
termin') ceflavcrit petere aliam dilationem,
CAP.
JI.
fit ipfo fado exclufus a petitione dilatio­
num fibl fpecialiter competentium.
Tncifit metiar frecedemii in taxFit me·
D Et fi contigerit telles produci intra di­
Janine fecanJum tenerent tflarum
do* terminos, aflignetur terminus ad dan­
taq/iitutienem .
dum interrogatoria ab hodie & cras
ut
In primis, volens contra aliquem expe­ mori* eftj nifi eflent telle* affuturi, quia—
riri, porrigat libellum feu fummariam peti­ judex tunc poterit terminum abbreviare ur
libi placuerit. Qui telle* examinari debeant
tionem notario cauf*, qui extrahetur e_
burfa fecundum modum in prxcedentibu* di- ufquead terminum datum ad dicendutp con­
dum, dt mi fla copia libelli citetur par» ad tra jura produda inclufive ; & notarius in
refpondendum libello dt jurandum de calu­ proceflu de examinatione teftlum mentio­
mnia Intra tres dies, quotum unum pro pri­ nem faciat & in adi* redigat tempus exa­
mo &c. Aflignando Cibi illum pro ultimo minationi* prvdid».
His autem dilationum predidarum tem­
peremptorio ; alias ad primam ad videndum
fe excommunicari, & ita fi fit contumax poribus elapfis aflignetur terminus trium die­
excommunicetur, nec audiatur nifi refedis^· rum ad producendum omnia .
expenfis ; dc nihilominus (ipfe ador juret
de calumnia,& petat libi terminum ad po­
CAP.
III.
nendum dt articulandum , dt fi in contu­
Termini qui caneetluntnr aflort ,
maciam partit adverfe probaverit dc ju­
tinninr etiam faflea rea .
re fuo , obtineat fententiam diffinitivam_.
fuper caufa principali nec etiam'tunc ap­
Et fuceflive poftea detur terminus fex die­
pellando audiatur adverfarius , nifi refedis rum ad dicendum contra jura produda.
omnibus expenfis litis meruerit abfolutionis In quo termino fi reus exceptiones 8t arti­
culo* dederit, dentur fibi omnes dilatione*
bcreficium obtinere.
ad probandum, producendum . & dicendum
Et,fi reu’ compatuetit in termino, dr propo.fuerit aliquas exceptione* declinatotias contra jura produda > qu* adori concedun
tur

Concilium Florlntinum.

297
ΑΜΜ°
Ο»'Υ'
B*/·

tur per praetentem eonftitutlonem. Quibus
flapl” , «· per aliquam partem petiram fueHt, detur terminus communit utrlque par»
ti viglnti dierum utilium ad probandum Λ
probatum habendum hinc inde incumben»
ria per omnet genus probationis.
CAP.

IV.

Pojf conclufnni r« canfit, dutur dilati»
«4 reprobandum teftet-t fed prtut
prùflito jarawrete ra/emni»
f«r reprobare in.
tendit.

298

tur parti ad intereffe. Simili quoque poena
feriatur notarius, qui fatisfaAo prius fibi ~
_
de mercede, fua aAa exhibere neglexerit in- M ‘
tra .empus prefatum , videlicet infra X.
')*'·
dies poil habitam mercedem; prcdiAum ta»
men tempus XX. dierum utilium datum ju­
dici ad pronunciandum voluit per ipfum ex
caufa polfe ad alios ΧΠ. dies trtilesprorogari; ita quod infra illos fempen^poflir, ut
praemittitur diffinirivam proferre fententiam,
adempta omni facultate ulterius proro­
gandi.

CAP.

Vit

Quo termino elapfo cenfeatur conclufum _
Quando fellet examinandi funt in lon·
in caufa, nec audiatur aliquo modo pars "
giHfu/s pur tient , judex det Itrue»
volens aliquid producere vel allegare, ex.
potefl tempore non currere.
Cepra reprobatione tertium > quia li aliqua
In
caulis
tamen ubi examfnandi'eflenr te­
partium vel amb* vellent dicere contra te­
lles ad amborum vel unius petitionem oppo­ lles in longinquis partibus conftituti, pote­
nendo crimina A defeAus contra eos, de­ rit judex fi judicaverit hujuliuodi tertium
bet afltgnari terminus peremptorius duode. diAa ram parvo tempore haben non polfe,
cim dierum utilium ad reprobandum Sc re­
prorogare terminum pro tertium diflis ha­
probatura habendum, & opponendum, ac bendis , pro itineris A regioni, d illa otia ,
probandum, <k probatum habendum quic- declarando Interim rempota prarfita non
quid .voluerint contra diAos telles; facien­ currere. Quorum terminorum dilationes ad
do'etiam intra jIAum tempus depofuifle o- evitandas partium calumnias voluit die
innes telles fi quos contra prcmitTos exami­ mero judicis arbitrio ; ita quod nullos ab
nare vellent.
eorum vel denegatione vel conceflione ap­
Sed tamen hoc ultimo cafu noluit par­
pellare poflit, intclligendo tamen quod rtla
tem admitti ad tertium reprobationem, nili C facultas prorogationis tantum competat ju­
prius prxrtito juramento a reprobante duod dici, quando telles funt remori ultra quin­
hoc non facit animo calumniandi; A 11 in­ quaginta miliaria a civitate florenti» .
tra diAum terminum non probetur quod
contra telles opponebatur , voluit opponen­
Ç A P.
VII!.
tem condemnari in libris decem, Archiepi­
fcopa ii curi» applicandis.
Ponitur modut procedendi in eaufit uti.
mrtbur ,ideji a quinquaginta librer
CAP.
V.
infre ■

Γ refigetur tnflnnttn e tufae .

Et hunc quidem ordinem, ut pnemiffum
ell, obfervari voluit In omnibus caulis rn.
A die autem conclufionis in caufa procu­
tedIAis . Sed in caufis a quinquaginta libris
ratores partium, vel fakem ille qui perierit infra voluit procedi debere per viam moni­
caufam expediri, teneatur int:- x. uies da­
torii juxta ftllum confuetum. Et in terra·re proceffum Integrum domiqo Vicario. Qui θηο fi reus comparuerit A negaverit monh9 die exhibitionis regiftri de quo notarius torium, habear aAor terminum decem die­
reneatur mentionem facere in aAis intra xx.
rum utilium ad probandum, Infra quem ter­
dies utiles, teneatur diffinirivam proferre minum poflir, fi velit, dare articulos, pro­
fententiam in caufa ; ita quod terminus ipfe ducere telles A inftrumenta, poflea autem
intelligatur pj»fixus inflanti» Junici ÂA habeat reus alios decem dies ad dicendum
parti,A ipiojure intelligatur initantia de- contra jur.. produAa , A dandum exceptio­
ferta, nec poflit aliquam fententiam ferre nes, articulos, ad producendum telles A
nili ab obfervatione judicii cum expenfarura omr.ia alia qu» duxerit ad caufam facere»
condemnatione, quam tamen proferre tenea­
Deinde detur terminus fex dierum utilium
tur ad inllantiam cujuslibet partis.
utrique parti ad probandum A probatum
habendum pçr omne genus probationis, A
CAP.
VI.
idem obfervetur in caulis decimarum ac fequeftris , qu» fierent virtute jurlum exequiPuniuntur judicer , nitarti & proiurabilium, qu» non poflunt revocari Aliae auE rem fcq u eft rat'ones qu» non procederent a
rorer, quorum culo.t enfiantu
peribit .
jure alias exequibili revocari poliunt ad per itionem partis, A deinde in eis procedatur .
Judex autem qui infra diAim tempus fi prout in caulis monitorii juxta ord'nem pr«aAa ,ut pr*mittitur , exhibita\fuerint, par­ taxatum .
te inflante fententiam diffinitivam ptoferre
t^uo rerniino elaplb dominus judex man
neglexerit incurrat periurii pcenam, tcnca- det libi aAa exhiberi, qux quidem aAa par­
turqu£ parrffius ad interelie ; procurator tes reneantur exhibere infra oAo diet , A
qjoque qui fuerit negligcns, Ct in curia_ a cbe ex vbitionis infra XI.1. 1res qtUes ju­
tua ;.i:i»ntiam Ubi perrodent, coiidcmne- dex teneatur pronuociarc n'orirbrium elfe
cou-

/

t

» 1

I

299

Concilium Florentinum .

JOO

confirmandum vel infirmandum Λ partem tait exceptio nu ψ tat it fuerit oppofita, te
Anno excommunicare vd a petiti» abfolvereut li­ A neatur reus infra duos dies, ut diAum eft,
Ckiisti bi videbitur.
informare judicem At petere absolutionem a
juramento ; qui judex It viderit, ut diOumefi,
CAP. ίΧ.
vetifimiles pro reo prxlumptioncs abfolvec
& mandabit ut Cupra ptocedi, vel curru
In eaufit habenttbur executinhem paraomnino reficiet ·
tant proceditur per vtam monitorii.
Et hec dummodo ille qui eft obligatus,
fir prefens in dioeceli vel civitate ; quia
Et
tantum exceptional ad­
Synodus ordinavjt illum non excommunica­
mittantur .
ri , nili citatum , ad evitandas iniurias que
inferuntur quotidie multis, qui cunt pofi
In caufis autem jurium habentium execu.
tionem paratam, etiam procedatur fimili- talem obligationem Coiverint, tamen excom
ter per viam monitorii ; & tunc admittan­ municantur, quando autem erln( abfentes
tur tantum duæ exceptiones , folutionis , a 'diflis locis,'fervetur praflica confueta .
fcilicet , & nullitaris, quando opponitur
exceptio folutionis tantum detur terminus B
C A P.
XIdecem dierum ad probandum eum ; & etiain
Mr , quando fu^ma major debetur, peta­
li judici videbitur, Ac pars petat, detur alia dilatio 0A0 dierum, quibus elapfis li
tur minor in ^railllem lonfliluttouii,
aâor petierit, habeat terminum trium dierum
qua vult notariat extrahi r huri* > Qua»do majoret fumma pe­
ad dicendum contra pira produA.i , Ac j>oftea etiam detur alius terminus communit
tuntur.
urrique parti ad producendum, allegantium
Arc. Quibus elapfis terminis nullatenus au­
Et ad toilendljn) fraudes nonnullorum no­
diatur aliqua partium; fed notantis tenea­ tariorum At. procuratorum , qui ex uno de­
tur exhibere aâa judici infra tempus, de_, bito quandoque gemina judicia luicitant ,
quo (upra, fatlsfaflo fibi prius de compe­ ut effugiant illam conftitutionem de extra­
hendis notariis in caufis excedentibus fum­
tenti mercede, ut fupra, qui judex jimtlimam librarum quinquaginta; contra enim
ret etiam teneatur judicare, utlupra .
illum qui eft obligatus in majori _
fumma_.
Sed fi reus oppofuerit exceptionem nulli______
taris, ut qu<a dixerit contraAum elfe ulu- C procedunt per viam monitorii, petente iirariutn, & fimulatum , hthen mis oppo*■
bras
quinquaginta
:
pro parte majoris fumm«, vel falvo jure calculi ; & fi cum effenen» terminum duorum dierum ad informan­
dum Judicem fummarie qualitercumque per Au petunt lummas majores βι evadunt il­
lius conftltutionis rigorem, (latuit At ordi­
conjeAuras, & Cigna aliter quam per pro­
prium juramentum de fimulatione aut ufu- navit reum pnetextu fimilium monitorio­
ris didi contraAus ; & fi judex viderit efle rum non ooffe in plus condemnari quam fit
aliquam verifimiiem prefumptionem ea qu* fumma librarum quinquaginta; & fi illud
plus quod ultra illam fummam librarum.,
opponuntur per reum probari polfe , refolvat monitorium, 8t mandet procedi ordina­ quinquaginta debetur, fit debitum annexum
vel per inftru mentum vel per feripturam,
rie fecundum ordinem traditum fupra in cauita ut facile At clare appareat illi fummz
fis excedentibus valorem librarum quinqua­
ginta .
petit*, cenfeatur eo ipfoextinAum, nec pofQuod utique obtinet, quando inftrumen- fit reus fuper illo ulterius inoleftari, perinde ac fi per diftinAivam ab eo fententlam
tum effet ac Cummi» contentis in diAo ftafla
pluerit abfolutus, & notarius qui hoc malituto,/ideft excedentibus fummam librarum
1
" pro tiofe procuraverit; teneatur parti ad interefquinquaginta; alias procedendum eft,
fe,At ideo quilibet notarius & procurator
ut proceditur fupra In caufis minoribus.
fit cautus in admonendo auAores, ne minus
debito petant, ne dc iuo rcfarcirc teCAP.
X.
neantur■
Praflica obfervanda quando agitur vir­
CAP.
XII.
tute obligat tanti tu forma camera .

Er h«c que Cupra diximus obtineant in
omni inilrutnento executive Cub quibufeunEt quia in przmiflis Cepe habetur mentio
que vetbii « modi» & formis concepto, &
_______
_____________
diebus utilibus , declaravit quoad praretiam. In guibufcungue
inftrumentis At juri- _ de
<
(laturorum
bus, & aliis juxta rormam
K
________ com- E mlflarum confiitutionum tenorem illos dies
munis Floren. exeeutionem paratam haben­ efle utiles i in quibus jus redditur ; afios au­
tibus. Excepto fi fit obligatio in forma ca- tem inutile» five id fiat ratione feriarum a
mere ; quia tunc fi reus oppofuerit folutio- jure induAarum' five > ab homine.
___ _______
1
nem , voluit fervar! _____
modum primo
loco di- ,
dum. Si vero oppofuerit exceptionem nui- \
4 , ·*·Ν«4·
a­
'
litatis
tunc ί·
fi a’âor aad
eft paratus Java
dare U
ido
neum fidejuflbrem, iudicis arbitrio declaran­
dum de ftando juri & judicatum folvendo
reus nullatenus audiatur, nlfi prius conten­
ta in inftrumento adimpleverit. Sed/fi aAor
renuerit > ut Cupra , fidejulforem ^arc, fi

CAP
ft-»

\

i

Anno

Concilium Florentinum.

Joi
Anno
Chusti
•J*7·

CAP.

XIII.

In Julia cwflitutia intelligitur J* Jie­
bat currcntibuf .
Ft quando tn li» conftitutlonibus lit (im­
pliciter mentio de diebus , intelligitur de
currentibus non de utilibus tantum, nifi ex-

CAP.

primatur.
CAP.

Prcfentato autem réfcripto vel promota
caufa, ut pnrmicrfrur, detur appellanti terminus decem dierum ad libeliandum; At poftea ferventur omnes termini refpeAive fe­
cundum qualitatem caufarum qui fervaride.
bent in prima inftantia . Ira quod iidem ter­
mini in fecunda inftantia cenfeantur prrfixi judici, cauf*,At parti ficut in prima; nifi
partes hujufmodi terminis vel aliquibus eorum'duxerint renunciandum ·
Et totum illud quod diAum eft fervandum effe in fecunda inftantia , voluit etiam
fervari in tertia , & ulteriori, fi continge­
ret pluribus inftantiis propter diverfitatem
fententiarum caufam ventilari.

Item ftatuit,quod tam procurator cauf*
quam notarius teneantur, At debeant tene·
re notu la m Ac com pu tum de diebus utili­
bus , & terminis pertinentibus ad caufas
proprias, alias fi negligences fuerint, punian­
tur judicis arbitrio.
Item pro communi utilitate omnium ca­
merarius Archiepifcopali» curi* teneatur
habere librum particularem, in quo ordina­
te fcribat dies, quibus judex non federit
tribunali , ut omnibus quando opus fuerit
patere poilit.

XV.
CAP.

Feriat arcbiepifcopalir curia
emnibur obfervanJet.

Item , ad tollendas

effe ub

confuiiones

PenJente campramiffo tempera nen cur­
rere .

ftatuit

delegati in civitate Florentina, caufasquomodocunque cognofcentes, debeant At re­
neantur fervare omnes ferias induAas in cu­
ria Archiepifcopail vel Inducendas aut in
honorem Dei, aut in commoditatem homi­
num, ut funr feri* meflium St vindemia­
rum, nifi fint feti* repentina induA* ex
arbitrio domini Vicarii archiepifeooi Flo­
rentini . Quia tales dies noluit cfle feria­
tos in caulis delegatis aut aliorum ordina­
riorum , nifi iptimet judices eafdem ferva-D
re voluerint.

A

P.

XVIII.

C

At ordinavit, ut omnes judices ordinarii. At

C

XVII.

QuaJ in fecunja d- tertia tnjiantia fer­
vatur tJem maJut tn preteJenJe ,
yut & ia prima.

XIV.

Per qunt teneri Jebeant compufur Je Jicbur utihbut.

CAP.

302

caufc, & de pr*fenfatfone refcrlpti faAa
Anno
judici Idoneo fecundum tenorem anteceden­
tium conftitutionum ; & fi infra diAum ter­ Cu«<«n
«5«7·
minum non fuerit faAa fide* de prrmitfu ,ifpeAive, appellatio co ipfo cenfeatur deferta , & fententia dicatur tranfivifle in tern
judicatam.

XVI.

Intra quaj temprt appellant teneatur .
facere fiJctn juJtci a quo Je prafeu­
lât icne appellatianir aut referipti.
Item, quia parum eflet confultum litium
brevitati , fi poftmodum in appellationis
caufa liberum cfter procraftinandc litis vo­
tum , ftatuit declaravit & ordinavit in appeiletionibus hoc ordine procedendum erte,
ut fcilicet appellans habeat illos decem dies
juridicos ad appellandum, ultra quos ii non
appellaverit non admittatur.
Interpofita autem appellatione fi appel­
lat ad archieplfcopum habear unum menfern
ad faciendum fidem judici appcllatode pr*fentatione appellationis coram judice «d
quem ; fi autem appellaverit ad fedem apoftoiicam, habeat duos menfes fimiliter ad
faciendum fidem appellato dc commitfiooc^

In omnibus tamen inftantiis, ne occ^fio
concordandi partibus adimatur, declaravit
tempora non currere quando penderet compromiflum inter partes.
CAP.

XIX·

JuJete patefi refervere parttbut jut JeJucenjt jura fua intra certum temput paft
fententiam Jiffiattivam, qute virtute
illarum jurtum ratra/fart patefl .

Item, quia potfet contingere quod ob lo­
corum diftantiain vel «liud occurrens im­
pedimentum , partes non poflent infra pr*diAum tempus de jure fuo oftcndeie, ftatuit
& ordinavit judicem , quando videbir negocii qualitatem id exigere, pofle & debe­
re lata lententia refervare parti vel parti­
bus jus deducendi jura fua infra tempus ,
quod ipfe judex congruum judicaverit. Per
3u* nova jura, qualiacumque lint, infra_.
iAum tempus produAa pouir fententia retraAari At annullari,& contra partem pronunclari, perinde ac fi nulla fententia fuiftet fuper hujufmodi négocie lata : hoc ta­
E men temper intelleAo, quod pendentibus hu­
jufmodi terminis fententiarum exeeutiones
nullatenus impediri debeant ; dummodo pars
qu* exeeutionem petit fnfficfenter caveat
ad declarationem judicis de ftando juri At
judicato folvendo In eventura rettaAationis
At annulation» hujusmodi.

CAP.

Concilium Florbntinum

303
Anno
Cast an
«S»T

X U B R IC A

C

De ordinariis deque omnium judi­
cum officio

CAP.

304
A

P.

IV.

ÎxttKMtivt, iattniiatrt rrfanuier
afiftqu.

Item, facultatem excommunicandi dt in­
terdicendi refervavlt epifcopls tantum, nifi
apud alios prelates inferiores effet cx pri­
vilegio vel confuctudlne diutius approbata,
& tunc epifeopos monuit oe tales ab infe­
rioribus jufte excommunicator abfolvanr.

I.

Excitat jarhjiflitatai artimeriorttat,
6· ^rtt circa {«« wi^iliM ilihiil.

ConGderans hue faoAa fynodus quam Gt
neceffaria ordinariorum vigilantia in pu­
C A P.
Vniendis criminibus 4k evellendis malis mo*
xibus.e populo Chtiftiano, innixa romani pon­
Oi/troandaai tfft conflitutieiHB Latrr*·
tificis ftatutis dt ordinationibus 1 admonuit»
& in virtute CanA* obedienti» » dt fub poe- ®
coaciht mfyaodu cclcbraaJir.
ni, a jure comminatis prreepit omnibus
Item, voluit confiitutionem fanAiflimi D.
ordinariis epifcopls eorumque vicariis» &
N. Leonis Pape X- in decima Lateranenfis
aliis quocumque nomine Cenfeantur, ut lint
diligentes & folliciti in cogendis fubditis concilii feflione promulgatum de celebran­
ad obfervationem pnefentium provincialium dis fynodo dioccef. lingulis annis, dt pro­
conftitutionum, dt ad publicandum eas in vinciali tertio quoque anno, ab omnibus
Florentine provinci» fuffiragancis obfervati,
dioecefibus fuis, dt prefertim fingulo quo­
que anno in fynodo dloecefana. Sintque alias citatis dt requifitis omnibus etiam exemptis
diligentes in correAionibus clericorum » dt in provinciali, ut ad prediAas fynodos ac­
etiam Jaicorum, in coercendis & puniendis cedere debeant.
btreticis, fimoniacii, fchifmaticis, adulte
CAP.
Vf
xis» concubinariis, InceftuoGs » ufurariis » ac­
cedentibus ad monaftetla » ufurpatoribus bo­
Excitat trJtaartor tJ
.
norum eccleGafticorum, & quibufeumque
aliis publicis & notoriis peccatoribus» in <*
Item, precepit omnibus ordinariis In virsniniftrando vel miniftrarl faciendo juftitlam
rute fanA» obedienti» dt fub aliis poenis
vidui* dt pupillis, dt aliis quibufq paupe­
ribus ad ipfos confugientibus . In vilitandis nuis, ut tertio quoque anno fatten» viGtent
cccleGIs, clericis dt populis diligenter in­ dioecefe fua* per fe vel per alium idoneum,
caftigando ea que emenda­
tendendo ne divinus cultos aliqua in parte corrigendo
tione digna repererint, cum moderatione ta­
sninuatur, ne ecclefrarum «dificia corruant,
in arguendo, increpando, obfecrando. do­ men evcAi«num dt cxpenfatum,de qua ha­
betur fupra in tic. de vifit.
cendo in omni padentia, bonum de fe ex­
emplum bonefiate vita ceteris pcebendo ■

C

CAP-

A

P.

VII,

II.
Qaaads vifitaeJa fiet reoeafltrta
mentalia».

Ut erdiaarrr rifiintl titule» ab bfinttbut flore iwefitihln·

1

Procurent quoque ut omnes habentes plu­
ra incompatibilia beneficia intra rftsos menfes vel aliud tempos, arbitrio fuo mode­
randum, offendant titulum dt difpenfatio.
nem diAorum beneficiorum . Quo tempore
elapfo,fi non erit faAa fides de fufficienti
difpenfatIone, ille ad quem fpeAat,decla­
ret beneficia vacare, procedatque ad col­
lationem dt inftitutionem dt poffelRonis da­
tionem; alias autem (i apparuerit de fufficientl difpenfationc , provid ear ne indiAis
beneficiis animarum cura negligatur *

CAP.

III.

Quaadn incemfatibilia feat »■ Jivtrfit
4iorttfibut viluit illum ecJtaaria»
boc requirere qui alium fraVtatrit.

Et cum iffa duo incompatibilia fuerint in
diverfn dioecelibus, voluit prevention) lo­
cum fore inter rlioccefanos, ita tamen, ut unus
poffit alterius lenttntiam cxcqui.

1.

Sub iisdem quoque poenis precepit, ut vlfitenr roonafteria monialium tam exempta­
rum , immediate aportobe» fedi fubjcAarutn
auAorltate apoftolica, quam|non exempta­
rum a udi or i ta te fua fingulo quoque annofi
poffisnt; alias tertio quoque anno faltem ;
ad quam viiitationem cum omni honeffate
dt timore Dei accedant, ducendo fecum du­
os ex antiquioribus canonicis fu» ecclefi»
dt alias honeftas perfonas , ut libi videbitur
quando vilitar monafieria praediAa, dt fetvando alios ordines in regulis dt conftitutionibus monailcriorum datas.

CAP.

VIII.

Excitat jurtteliAienem arcbiefifcafi ati
Juffleatiant affligentia»fitfirame­
utera».
Reverendiflimum quoque Archiepifcopbtp
monuit, dt ei In virtute fanA» obedient i*
precepit, ut In dioeceli propria invigilet
Gcut cstcri fuffraganei. Et fuffragancorum
negligentias quamprimum corrigat φ emen­
det ,

Anno
Cmsuti
m·?.

305

3<)ô

Concilium Florentinum

det, ea fuffraganeorum namque negligen- .
Anno tia voluit omnem auAorltatem in archiepi- A
XU B X IC A
Chiisti fcopum transfundi, qui archiepifcopus om­
*5*7· nia notoria provincialium dclina emendare,
De imtnunitatibut ecclefix.
confuetudine» pravas e rora provincia tolIere, eundem vifitare, ut facti canones vo­
CAP.
I.
luerunt «diligenterprocurer,fub prrmiffiaUt iit lotir viciait monafleriit fer trecenta
rum incurfionc poenarum.

CAP.

IX.

Ut jurudiflioner competent inferiortbut
frelatée cumulatevet nae privative.

brachia, viciait alut ectlefiit fer quin­
quaginta brachio mulieret tuboneJt* eoe habitent, tabere* aut
balnea eon aferiantur.

Quoniam vera religlofnrum locorum, dt
Quo autem ad omnes prxlatot Inferiores horum prcfcrrim qu* Deo dicar* virgines
habentes aliquam juriidiÀionem in dioece- habitant, immunitas eft converfatio vît* lau(ibus provincialium epifcoporum, declara- Bdabllls Se honed a, fequendo quorumdam
vit omnem fimilem jurisdictionem & auAo· ftatutorum civitatis Florenti* ve.'ligia ( qu»
ritatem przfatis inferioribus prclatis com- ut laudabilia
............... âe
“ religioni
.... propitia eadem fy­
petere accumulative non privative, Ita quod nodus admiiit & approbavit 1 (latuit & or*
prevention! locus fit, nili eadem jurisdiAio dinavir nullam form mam Innonefte viven­
ex privilegio privative competeret, vel ex tem pofle habitare in locis vicinis monade·
confuetudine in contradiAorio judicio ob­ rli» moniaiium per trecenta brachia. Item·
tenta ; ad qux privilegia & confuetudines nec in locis propinquis portis aur acccflibu»
oftendenda infra quatuor menfes a die pu­ eccleiiarum aliarum per quinquaginta bra­
blicationi· hujus conftitutioni» monuit om­ chia ; mulieres in pr*diAis locis habitantes ,
nes hujufmodi inferiores pr*latos pro utri- & domos eisdem qualitercumque locantes
mo peremptorio,quo elapfopronunciat om­ in ducatis X. condemnavit. Sub eadem quo­
nes hujufmodi jurisdiAioncs, ut premittique poena prxcepit ne infra prxdiAos ter­
tur, cumulative competere. Et in cafibus minos aperiantur rabetn* :)ut therms five
etiam ubi privative competit data illorum balnea vel pro hujufmodi ufibus cuique io·
Ccentur domus & habitationes.
negligentia fupplebit diocccfanus.

CAP.

X.

Ne frelaté ab eccle/itt fubjedi· non
exigenda exigant.
Item admonuit omnes ordinarios, ne ul­
tra ea qu* Honoriana conftitutione conti­
nentur^ CubjeAis fibi ecclefiis quicquam exi.
gant, aut eas in alio moleftent.

CAP.

II.

Qu* loce ecclefiarum fretflent immuni,
tutem ad fe confugtentibut ,

Quanquam jure cautum elfe videatur quam­
libet ecclefiam eo gaudere privilegio, ut per
XXX. paffius in ambitu fuo ad fe confu­
gientibus immunitatem pr*ftet ; attamen
quia in locis angufti», qualia funr Floren­
CAP.
XI.
ti* , ubi ita frequentes funt ecclefi*, ut to­
ta fere civitas redderetur immunit, id line
Vt miferabilibut ferfanet dentur froce·
magno public* utilitatis incbmmodo fervar/iturct tfr advocati qat grntit
) tl non poteft ; pr*fata fynodus declaravit,
fer viant.
ea tantum loca circum ccclcfu* in civitate
Florenti* immunitatem ad fe confugienti­
Irem, quia viduis, pupillis, mentecaptis, bus prcftate, qu* alinuo notabili figno a
turiolis, ceterifque miferab'libu· perfonis , viis publicis & aliis 1 cis profanis diftinAa
ex officii lui debito tenentur eccleliaftici re· funt.
Aores, prxcepit h»c fanAa fynodus omni,
C À P.
I f I.
bus judicibus eccleliaftici», delegatis dr or­
dinariis, ut non permittantimiferablles hafce
pertonas coilitigantium favoribus, potentia,
An ceffdntct tSr fugitivi fint tuti in et·
divitiis, opprimi. Sed illis non habentibus
elefiit, ita ut capi non foflînt.
provideat de advocato aut procuratore fufficicnti ,& fi viderit expqdire, cogat partem
Item, cum quereretur in fvnodo, quid
collirigantem ad dandum fidejuffiorem de dicendum effet de iftis ceffantibus, & funon offendendo ipfam partem - Quos advo­ gitivis fecundum ftxtuta communis Flotencaro» & procuratore» voluiteffcAualirer pof- Etite; an illi confugientes ad eeclcfias & refe cogi a prxfatis judicibus per cenfuras vel
ligiofa loca tutieflent , ira ut a feculari fa­
multas ad /ufeipiendum hujufmodi parroci.
milia capi non poflent ; res validis inutramDium, conftituto tamen eisdem advocatis dr
que partem argumentis difputata eft, plet i fq ;
procuratori jus competenti falario de boni»
afferentibus debitores hujufinr di quod eorum
litigantis, fi habeat unde fatisfaciat ; alias
pertona effiet ex ftatuio creditoiibus quafi
prxfati advocati &.procuratore» teneantur
mancipata eiiam m ecclefiis capi pofle, aliis
officiiim fuuni gratis impendere , ut fcicnhoc quafi di (Tonum abhorrentibus Pr*va<u't
tiam, quam ipfi grati, 4 l>eo acceperunt, gra­
tamen *quior lententia , ut etiam dcbitotis pauperibus impendant.
tes quantum»·» celianies in ecclefiis aut
Coned. General. TomXXXV.
"
V
domi-

Anno
Ip7

T

307

\

jConcuium

domibus Aijicentibus quas continue inhaoi"y° 4an» clerici aut prifon* alicquin teligiof»
C.-ra STr j|U]|aw.nu; C3pj portent, ficut laudabili hac*5'7·
tenus ionfuetudine obfetva^um eft ; in do.. mibus autem φΐ-gs debitores ipfi vel alii ec­
cleii» non def-tvientes inhabitant , vel quia
1
locat», vel quia gratis ad inhabitandum
concert» li.it, prsfatos debitores nulla vc■ _ luit immunitate gaudere,
z

/-

' *

·

C

A

P.

IV.

ΙΛ fiunt invent ia de ommbur bonit t
ccclefiarum.

Florentinum

08

i U B R I C.A X

Ch a 1 s r q.

Ad qucs pertineat declaratio dubio»
■ rutr. emergentium In conitititio'
nibus.

</'

Λ

‘

'· > '·

- ^

·

’»5'7

.

Confitutianum cnrrefho ύτ Jeciaratto
ad rcv.rendijfmum arcbtepifcopum
pertinet. ■■
1
_

Quoniam nulla juris fanflio tam claratamItèrçi, ut ecclefiarum
indtrtspitati
confu- _ que apeui^efle pote(l,qpc-d non olim in du-,------------ -------—Λ..... ; -------latur,
quarum bona cum mobilia , r···*'
-»:·>·" ° bium refr icari poffit, iSt etiam contra difpolarur/qiiarum
tum etiam
immobilia ex eorum qui prxfun^negligentia
nentis inlentiofictn per captiofa argumenta
vckttiam ignorantia f»pius deperite folenr,
& cavillationes a vero fcnfu detorqueri, (la­
prxeepit omnibus eccleliarum, mon,ifteriotuit & ordinavit prxfata fynodus omnium
rum , aut quorumcumque piorum locorum ambiguitatis & dubiorum folutionem «ordinarefloribus & admlnillratoribus’, ut infra tres torum corrcâionem & deslaiationcm fpe- tnenfespi die -publicationis prxfcntlum con- flare dt pertinere ad revcrcndilEmum ar­
.. ftitjjsitmum aftùmptis fecum duobus antiquio- chiepifcopum F lorentinum, volen, omnes de­
ritrns" de populo, in quo (ita eft di<?.a ec- clarationem, cotreflioncni & folutionem hu­
clelia vel locus plus, una cum reflore feu jufmodi vim roburque fynodalb conftitutiofi nd ico populi prxdifti, faciant inventarium nis obtinere.
<de omnibus bonis mobilibus & immobili­
bus eccleliarum & locorum prxdiAoruin, adG A P.
IInotando in uno vel pluribus foliis omnia va­
fa ftcra , velles, fu pci le fl 11 ia, fundos , agros,
Confuted.net hon inducere nova pec­
domos, cum qualitatibus & confinibus fuis,G
cata uiort.i.’tj.
feribendo per fe vel per alium, cum fubferiptione aflumf to.-u.nprs> ■‘loram , fi feiant
Item, ne ex prxfentibus conftitutionibu’
feribere, alias cum fubfenptione notarii qui
mortalia percita m grave animarum pra·iudk'um, contra adunatorum patrum voh nde illorum prrfcmia ac difgentia fidem faciar, utque ùflo dido in’eniario infra XV.
tarem mulrip'icari contingat, declaiavit
dies prrfentent illud ordinario fuo <5r per intentionis fu» ruifle nullam ex pr»miflis
fe vel per alium tianfcribant in INsro ,quem conii 1 tution i bu s , quocunque verborum renofpecialitcr ad hunc ufum per omnes ordi­
te diflatam , tranigrellores fuos ad morta
narios teneri voluit· Rcfloies vero & ad
li« peccati aut ccclclikftic» ccn'.ura· io foro
minillratore, iq prxnnftis négligentes tn du­ confcienri» vinculum -.bligare, ti.fi quate­
catis X. ccndvrnnavit· Idemque praecepit
nus eosdem obligat communis legis ditpofiomnibus ilii», qui m fututum ecflefias aut
tio vel contrtnpius.
loca pum ila receperint, ut & ip‘i inven­
taria hujufmodi conficiant, caque ordinarioIII.
C A P.
prxfentent, & uc prxmitfum eft in inventa-D
riorum libro tr.mfcribant priufquam difloSequuntur vertu huHu . S. D.^i. ap\rum locorum & eccleliarum bona & frufrobanttr frufent et C.onjhtutionetâusadminiilrare incipiant. Declarandoeof·
Nulliergo orahino hominum licear hanc pa­
d»tn noviter provifos de d^flis beneficiis,
ÿcclefiis, aut locis eo ipfo privatos efle om­ ginam noftr» approbationis, confirmationis,
nibus fruflibus & redditibus ante confcflio* communitionis, adiefli.-nis, (uppletionis, de­
nem prrdifli inventarii perc-ptis,applican­ creti, mandati, derogationis , & voluntatis
dis pro dimidia Fabrice apoftolorum Petri infringere vel ei aufu temerario crntraiie.
& Pauli, <& pro dimidia ordinario loci · Et Si quis autem hoc attemptare prxfnmpferit,
ne in praedictis inventariis dandis fraus ali­ indignationem omnipotentis Dei ac beato­
qua procurari poffit, omnes reflorqS & rum Petri 61 Pauli apoftolorum ejrs fe no­
adminiftratores hujufmodi qui fideliter non
verit incurluruni. Datum Rom» apud |anconfecerint aut dederint talia inventaria, ma- flum Petrum. Anno incarnationis Dominilitiofe quicquam omittendo,eo ipfo excom- ccmillefitno qulngenteiimo decimofeptimo ,
' niunicationis fenteutia innodari voluit.
p cai. Martii, Pontificatus noftri anno quin­
to
Betnbus.
bor JrJt
Tho. De Binis
Vifa P. fulJO.
Fnrir autem .
Regiilrata apud me, Bembum· mm i 564»

’ Concilium Fmjre.vtinum.

jjo

liorum piorum l ,mum ac pet! natum iuLEO tpifeopus feretis fervorum Dei, ad_A.jufvisdignitat's, flatus, gradus ,ίοπί η ',
Cmisri·
.perpetuam rei xntmoriini . Decet Ro­ -conditionis, pticmincnti, aut excellenti*
1517.
manum Pontificemejt qux p;o di.mi cultus ex.(lentium favorem feu commodum , cüam
augmento lideliumque ommu..;, ptxiertin» motu , feientia, 'tjr potellatis plenitudine .
"cccleliafticarum pertonarem, animarum falli­ iimiiibus, ac cum quibu«vis clauiulis cuttu
te (Sc utilitate j^rdvid* ordinatione faifa , dk derogatoriarum, dei illaturos for tior ibus, effiper ipfum conhrmata dc approbata fuerunt , cacioubus mfoiitis & mag.s uigcntbas, e.
ut eo firmius maneant, quo larpus fu-iint ti.im cu n dictarum eon.l.tutiorum etianu
jfedis apolloiic.e ahfloritate munita, d-nuo dc verbo ad verbum tenorum exjir.llionc,
confirmare, approbare, Si innovare , aiiai- Sc ad quorumvis etia.n imperato, λ/regum
que defupet-ppportune providere, prout Sc. aliorum principum fxcalatium, commu­
in domino confpicit laiubritet expedite Nu­ nitatum, univerfieatum , jlommiorhm , colleper Ii quidem nonnullis confbtutioncs in pro­ gjiuium, cardinalium dk aliorum pi rlatoru 11
vinciali concilio Hlorcntino ad indiflionem ecclefiallicorum, dk cxqu bulvis urg.mtfilidilefli fiMi noljri Julii tituli Sanfli Laurentii mis, dk excogitabilibus caulis, que a p..·
in.Damafo presb; teri CarSinaiis Sanfli Ko- B bis vel a fede Apodolica prxfata haflinus
main* Ecclcin Vicecancellarii in eccleiia emanaverunt -feu in potlerum emanabunt,
Florentina , cui ex conccllione Apodolica ut||otc defectui rnrentionit nollrx- ac ledis
hujufmodi fubjacicntia, omncfjitr Sc finguptxeflfe digpofcitur, celebrato , pro diVini
cultu» augumento , morum reformatione, los proccflus, lententias, co'nJemrat.ones deanimarumque provincialium perforïarum fa. fuper habitos dk habendos, Sc inde lecUta
lute editas , habita a dilcétis filus nothis quicumque, nulla , invalida'dk mama nuiDominico fandi Bartholomxi in Inlulu, dk liulquc roboris v^rL.momenti exuieie, ili 1·
Thoma fanfli Sisti titulis presbyteris Car­ que parendum ?ut liandum minime h re .
dinalibus, quibus ,cum <le conifitutiombut dk conlhtutionibus iplis derogari aur illas
hujufmodi certam nofitiam non haberemus,, fulpendi nullo modo polle , dk quotiens illis
illasinfpiciendas Sc diligenter examinandas,, derogari feu illas lufpcndi cont ge/it, totiens
& an r.uionab.ies, & aequa; forent nobi»1 illas in prillino flatu confirmatas dk approreferendum commiferamus, relatione plena­• batasac innovatas elle; dk ad plenariam probationem comm llionis noflr* cildcm card:ria, quod ille jultx Sc honell*· facrifque canonibus confon* dk provincialibus pra'fatisC nalibus , dk eorum relationis nobis taflarum
plurimum utiles exifiebant, confirmavimus hujifmodi prxfcntes ubique ludicer-, nee ad
dk approbavimus, prout in noflris defuper id cujufvis alterius adminiculum probation s
confedis literis plenius continetur. Nos i- requiri, licque per quofcunquc junices cogitur qui divinum cultum ubique vigere dk ClelialiiCQS Sc ftCuhrvs,*din.ll ιο·.,ύ;legatux
Sc lubdelcgatos, etiam prxfaix banfl-e Ro.
augeri petfonatumque provincialium preditiarum , quas fpcciali affedione profequl- Ec. Cardinales > ctiam I'edis ejufdem feguo.
mur &|in viteeribus gerimus caritatis, ani­ dk caufarum palatii Apodolici auditores in
marum faluti carumque indemnitati dk uti­ Romana curia , & extra earn in quavis in
litati falubriter confuli intendsdelidchi» af- Üantia Icntintiari , judiçari, decidi & in­
fcAamus,ut comiitutiones dk litcrx prafat* terpretari , deberi , tublata eis & eotunu.
cum omnibus Sc lingulis in cis contentis cuilibet quavis alia funtentiandi ,· judican­
claufulis eo magis obferventur, quo clarius di, decidendi Sc interpretandi facultate,
confident ea matura del beratione Hias con­ ac irritum, Sc inane quicqmd fecas fuper
firmatas dt innovatas tu Ile, qua prius con­
iis a quoquaip, quavis etiam nollra dk fefirmat* Sc approbat* fuerint providere cu- Ddis prxfatz aXifleiirate, Icienrer vel ignopientes , comfitutionum dk Jiterarum iiujuf- ranter contingent attemptari , decernimus
tnodi tenores, ac fi de verbo ad verbunu, Sc declaramus . Non ojilantijus apodulicis’
prxfcntibus rnfererentur pro exprellis ha­
ac quibufvis al is provincialibus Sc lynodabentes, motu proprio dk ex certa no.fra_. nbus cotillitutiomJus A< ordination.bu,, ita(cientia , ac dc Apoltolicz potellatis ple­
tutis quoque & confuetudimbus dift* Honitudine conilitutioncs ac litcras hujufmodi tentue , & aliatum piovincix , hujufmodi
innovamus, confirmamus, dk approbamus, eccleliarum etiam juramento confirmatione
ac robur perpetu* firmitatis in judiciis dk
Apodolica aur quavis alia firmiter robora­
extra obtinere debere , provinciaiefque per­ tis, privilegiis , induitis dc lueris apodolitonas di fle provinci* ad obfervationem o- ci4, illis etiam motu icicntia dt potellatis
nrnium dt lingulorum in conilitutionibus ac
plenitudine pixmdhs conceits , confirmatis
literis hujufmodi contentorum juxta illarum _ Sc innovatis, (lui’jj. etiamfi pio illorum
tenorem arque formam teneri, dk obligatos k fuOicientt derogation, de illis'ccrumque to­
fore, omniaque Λ lingula, interpretationes, tis tenoiibus Ipecials, fpccitica, exprclta
caularum commiiliones, conceiliones, gra­ Sc individua , non autem per clanfulas gene­
tias , literas, privilegia, & indulta , con­ rales id importantes, mentio feu alia extra conditutionum dk hierarum hujufmodi prcllio habenda foret, & in illis caveretur
tenorem in quarumvis eccleliarum , mona- cxprcffe quod’eis nonnili fub certis inibi
licriorum , prioratuum , prxpolnuraium , cxprctlis modis Sc tormis aut nullatenus
*
prxpohtatuum, dignitatum, perfonatuum , derogari potiet, illorum tenores ac fi de.>
adminidrationum , dk officiorum, extero- verbo ad vetbum prxfcntibus infercientur
lùmque beneficiorum ecclefiallicorum, cum pro exprefl.s habentes, ilis, alias in fuo
cura dk tine cura , Ixcularium , dk quorum­ robore permanfutiv , hac vice dumtaxat fpevis ordinum rcgulaiium, liotpiraiium & a- ciaiiter Si expreiic derogamus cxcetifquc_,
V a
con-

·

I·*’”

______

SU

Concilium Florentinum.

312

—contrariis quibufeunque . Volumus autem.. .
Item, & in fedendo honorabitur fupr-t-.
AVNO quod li perpetui- futuris temporibus fuper Λ alios omnes exceptis àrchiepifcopo Floren­ Anno
Ch-risti
Cux-sti interpretationibus & intelleflu diflaruiru tino At epifeopo Fefulano.
1517.
* > *7' conlbtutiopum per nos confirmatarum aliqua'
Item, dc nolente àrchiepifcopo propo­
dubia oriri aut de illis hxlitari quomodoli- nere, ipfe proponet omnia qu* traflanj.u.
bet contingat, diflus Julius cardinftlis & venient.
Item, dc. ipfe» exigere poterit multas in­
VicecanceUarius , quandiu difl* eccleii*
,
Florcn. ptxtucrit, ac ejus fucceflores ecclefia: fligendas , vel a conllitutionibus infliflas ju­
Floierftin* prarfat*. archiepifcopi illas de­ dicibus, notariis aut procuratoribus non.
clarare Si interpretari valeant i corumquc fervantibus conftitutioncs , que judicialia...
declarationi & interpretationi in judiciis & concernuiht, et deponere eas apud, cameiaextra ac ubique lietur in omnibus & per rium conllitutiopum . F.r ipfas multas un.t
omni* , perine ac li dec lira tW At interpre­ cum ateverendiffimd àrchiepifcopo dillribuere in ufus honellos.
tatio hujufmodi per eo*, fafl* a nobis feu
ûrpe przfata emanaflent. NuîlT'ergo omniItem ,ordinavit Lx-^nuitis taliter infligen­
Xo hominum liceat hanc paginam nuilr* in­ dis conlbtui falarium quinque ducatotutiL.
novat ionis, confirmat ionis, probationis, decre­ B uni ex nunciis archiepilcopalis vel Fefulan*
ti , declarationi», derogationis, & voluntatis curi*, qui poftea teneatur,vocare omnes
infringere pel ei aufu temerario contraire.
dc Rotulo ad nutum prxtidenrs vel archicpifeopi Florentini.
Si quis autem hoc attemptare ptxfumpferit,
indignationem omnipotentis Dei of beatoItem , ex cifdem multis conditui falarium
tum Petri & Pauli apaQolorum ejus fe no­
X. ducatorum uni notario, qui teneatur
verit incurfurum. Datum Rom* apud fanfemper efle przfcns, quando domini de Ro­
flutn Petrum. Anno incarnationis Domini­
tulo congregabuntur, Λ feribere citationes
ce Millelimo quingenteiimo decimo feptimo. dc futiragia , dc omnia qu* fient ratione hu­
Quintodecitno Cal. Aprilis . Pontificatus jufmodi Rotuli vel judicum aut notatiotum
noilri anno quinto . Bembus.
aut procuratorum in eo deferiptorum.
Tho. De Binis.
In cautis difficilibus poterit judex , li vo­
Vila , P. fu no .
luerit, petere dominos deferiptos convocati
Regillrata apud me Betnbum . dc cum illis rraflatum cauf* habere.
Si aliqua partium petierit , teneatur juDeclerjtioner circe re qu* concernunt
C dex commiflarius non deflor accipere afRotulum & judicer defiriptor .
fcllorcm neutri parti fufpcflum , antequam
Ordinatum eft in primis per reverendiffi- vel inhibeat vel procedat ulterius in caufa;
contrafacicntem c Rotulo deleri voluit ; mo­
ihum D. Julium de Medicis, S.R. Ec. vicecancellarium Si archiepifcopum Florenti­ dus autem aflumendi ailcllorcm erit per
dationem fufpcflorum &.· confidentium .
num, ut omnes judices commilfarii feribanQuando fedebunt domini dc Rotulo, pri­
tur in albo & affigantur in audientia cau­
larum archiepilcopalis cuti*, ubi omnibus mo locck fedebit archicpifcopus, fecunde
loco epifèopus Fcfulanus , tertio loco pr«patere pollint.
Irem, declaravit At voluit ad ipfum ar- fes Rotulo, quarto loco reverendi patres
Abbates Generales , fi aderunt, quinto loco
chiepitcopum, vel eius pro tempore vica­
Sii
rium fpeflarc & pertinere proponere eum , domini Canonici eccleii* Cathedral's juxra
ordinem
fuum,
feptimo
loco
Abbates,
oqui futuris temporibus veniet affiimendus in
numerum Itatulatorum , dummodo fit qui flavo loco Prior fanfli Laurentii , nono lo­
.proponitur itero jure doflor, ut»in conlli- co fedebunt alii fecundum quod prius fuetutionibus
continetur.
ipfo
nolen-D
runt deferipti.
u
_____
:_____ ς. Et quod:r._
...λ..
.
te proponere, .przlidens poffit proponere,
quando numerus rotulatorum non excedet
dederetio circe cognit tonem
vdginti quatuor ; alias ηοη,ηίίΐ lint de illis
eeuferum ijue fieri debet tn ctvtcanonicis eccleii* cathedralis, vel aliis.qui
tute Florenti* .
jure a conllitutionibus admittuntur ; quoniam tunc per quemlibet proponi poterunt,
Item,cum in ilia conflitutione quz inicri.
& archicpifcopus cogeretur cos admirere.
bltu.r de Rotulo judicum delegatorum oria­
Item , ordinavit ex iplis in Rotulo deferiptis per reverendiffimum archiepifcopum^ tur dubitatio an intentio conllituticnis iit
lingulis annis eligi debere unum, qui voce­ quod caule commit!* in civitate, aut d';cctur przfidens Rotuli. Cujus officium anno celi Fefulana pollint cognofei in civit*it>
tantum durabit , poteritque ex caufa ad
Florenti e , declaravit intentionem conii itubiennium prorogari. Nec voluit polfe’ eligi tionis elfe quod pollint cognofci & termi­
nifi (it canonicus vFl in d'gnitate conllitu- nari in civitate Florenti* , quoniam epitus in ecclefia cathedral·, vel de przlatis E fcopus, Fesulanus At omne» judices deferipti in Rotulo habitant In civitate ρ·*<Ιίhabentibus perpetuum locum in Rotulo.
Hujus autem prendentis officium eiit fla, <5t difficilis ed ad urbem Fefuiaiumj
acccllus, ibique ell nulla peritorum aopu.
invigilare, ut conllitutiones circa judicia­
lia difponentes obferventur , & notu.
Ii funt poenitentiales Canones, quos hic
ici vantes un* cum revereodilfuno archiepiin fine fubneflendos duximus ad fublcvanfcopo aut ejus vicario c Rotulo abradere , dam fimplicium clericorum imperitiam, ut
ac alias , ut fibi videbitur, punire. Item cum viderint certam a jure penitentiarru.
imponi, ipli melius arbitrium fuum informa­
& convocare dominos de Rotulo quando
aliquid communiter traflandum erit.
te poffint , quomodo attentis confeffione,
w
fletu,

3*3

'Concilium Florentinum

SII

fletu , laervmis <Sr dolore, difpofitione dt fa- . cm» trrr. C. de adul. vi. J. bot etiam XXX 111.
’
Λ«μο cuiratcconfitentium ,pcenitentiamfalubritet A q. II. ubi dicitur quod coiens cum brutis A"NO
Chkisti moderari poflint. Nam qualitas.temporum- plufquam feptem an iis poenitebit.
CnatsTt
-ίρ7· noftrorum , in quibus non folum merita fed
Decimet eft , quod ille qui cognofcit uxo'I5*7·
& corpora 'defecerunt, non patitur rigo- rem adulteram antequam peregerit poeni­
rem antiquorum canonum permanere, fed tentiam dé adulterio, duobus aawis poenite­
necefle eft illum a di fer et o facerdotis judi­ bit, c. fi quit uxorem , XXII. q. |. Ac in
cio temperari..
alio c. fi quit 'uxorem, ea q. dic quod tri­
Primus eft, quod· fi presbyter fornicatio­ bus annis poenitebit.
^JUudecsmus quod fi quis duxerit in «uxo­
nem fecerit., ti fponte confeflut eft, in hunc
modtrm X. annispoenitebit, tribus fiquidem. rem eam quam pater de facro fonte leva­
menfibus a ceteris remptus pane dt aqua
vit , debet eam dimittere , dt ,ipfc Sc omnes
a vefpera in vefperam utatur, tantum au­ alii cooperatores talis matrimonii fepteui an­
tem diebus Dominicis. & praecipuis fertis nis poenitere debent, c. «o· oportet, XXX.
modico vino dt pifciculis atque legumimbus
q. (II.
tt
recreetur, fine carne <5c fagimine, ovis* dt
XII. E^ft in fa>çerdote qui celcbrat.A: contΈ
mun>oncm~non
recepit
,
naft>
uno
anno a
cafeo utatur, faccojndutm humiadnxrejt,
die ac nofte mifericordiam Dei ommpoten- perception^ facsamenri βΛϊ celebratione abtis imploret; finitis menfibus tribus exeat ; llineru defiet , c. relatum , de confe. di. II.
poftea.viribus refumptis unum annum & di­
XIII. Eft in c. nfwa el. 11. de confe. d.t.
midium in pane & aqua expleat, exceptis ubi diaconus involvens mortuum vcftimentis
diebus Dominicis dt prccipuis feftiviratibus. ' altaris, triennio dt, fex menfibus jab altari re& reliqua, ut hro.-tur in cap. prerbyter,, movetur, presbyter .vero decem annis dt
fex menfibus.
LXXXH. di.
Secundus eft , quod fi facerdos fornicetur
XIV. Eft quod facerdos qui clandeflinis
matrimoniis interfuerit, vel ea non prohi­
cum filia fpirituali, foemmares fuas in pau­
peres erogabit , dt in monafterio ufquc ad
buerit, triennio fufpendetur, c. tum inibibimortem permanebit . Sacerdos, ab officio1 tto , § fi. cla. defpo. ubi etiam dic tur quod
deponetur , de XII. annis peregrinando■ gravius punietur fi res poftulaverit .
porritebit, dt poftea tn monafterio cunilis1
XV. Qjodli quis (impliciter virginitatem
diebus vitae fu» Domino fetviet. Si autem1 voverit, dt poftea matrimonium contraxcepifeopus fuerit, XXV. annis poenitebit, c.C rit, tribus annis poenitere oeber osore reftquit, c. non Jebet, XXX. q. I,
tenta , cfi
Λ vir,
’
XXVII. di.
Tertius eft, quod clericus adulterium com­
XVI. Quod fi excommunicatus celebra­
mittens deponitur dt in monafterium detrp- verit, triennio poenitere debet', dr a vinodt
ditur , ut toto tempore vit* fu» poeniten­• carnibus abftinere, c. Je illtt, XI. q. III.
tiam agat, C. fiqutr, c. Rontanut LXXXl.
XVII. Quod fi parentes frangunt fponfadi.
lia filiorum, triennio feparantur a commu­
Quartuseft, quod monlalis qu* in vitium
nione, & filii limiliteA, c. unico XXXI.q
carnis labitur, feveriter caftlgata in mona­
III.
fterium retruditur ad poenitentiam perpetuo
XVIII. Qui ducit in matrimonium quam
peragendam ,c. /f
, XXV11.
polluit per adulterium , quinque annis poe­
q. t.
nitebit, C. fi qua fuerit, XXXI. q. I.
Quintus eft in ea,qu* cum virginitatem
XIX. Quibbet homicida voluntary* fine
vovitict , maritum accepit, C. virginee, c.
fpe rcliitutionis deponitur, Ac XV. annis
/
dc/ÏM, c. rfeitora , XXVII. q.l.
'poenitet Ii eft epifeopus
.
.____
Λ cunftos vit*
.
......
-J
Sextus, quando quis dcfponfatam alreriD fu* annos peregrinando finire debet. Si eft
uxorem accepit, nam. XL-dies in pane dt presbyter XII. annis poenitear, dc tres ex
aqua , dt VII. annis poenitct, c. II. de fpon. iis in pane dt aqua , Diaconus X. annis,dc
du.
tes fimiliter in pane & aqua, clericus (im­
Septimus eft qtiod fi pater & filius aut
plex dt laicus feptem amns, & tres ex iis
duo fratres cutt una muliere, aut ii. cura
fimiliter in pane dt aqua , c. fi quit bomimatre dt filia , aut cum duabus furoribus, CiJtum , 50. dif. c. miror, ea d.
aut cum duabus commatribus aliquis 'con­
XX. Quod pro homicidio cafuali impo­
cubuerit ,οθο annis poenitebit, c.fi pater, nitur poenitentia quinque annorum fecun­
XXX. q. IV. idem fi contrahatur matri­ dum novos canones . fed fecundum antiquos
monium cum talibus, c. fi. ea, q. dt c. fi VII. annorum, c. fi q ua jirmtna, c. fi quit,
quit XXVH. q. n.
I. di. I*ro homicidio autem quod pro defenOftavus in ea qu* cognita
feien- fionc faâum eft, ad cautelam imponitur,
—— ab uno ........
qui
cognovit
11 clerico poenitentia duotum annorum, c. Je
ter nuplit fratri illius ; nam
i----- ζ·
’· —
--- ----feptem annis pehitebit ; mulier autera per­ itr ea. di. c. rt. §. (i de homici. Quid au­
petuo remanebit fine fpe conjugii, c. fi bo­ tem de illo qui intuitu difcrpiin* incaute
no, XXXM. <\.\\\.
percutiendo occidit aliquem , vi. c. prt ii yNonus quqd fi quis coierit cum brutis, aut terum , de homici. c._/> quit non tratui,XV.
cum uxore,'tout aliter contra naturam, fi q. I. Et quid de eo qui per infaniam oc­
laicus -eft, excommunicari debet ; fi clericus, cidit, vi C. tJJiear, 1 > ». q. IX. c. aliquan­
deponi, <3c detrudi in monafterio ad poeni­ tae, c. illa, c. fi quit XV. q. 1.
tentiam peragendam, c. fagitta , XXXII.
XXI· In matricida qui per annum inte­
q. VU. c. tlertct, de excef. prela, dt fecun­ grum eccleliam non ingrediatur, fed ante
dum leges civiles ultimo fupplicio afficiun­ fores ecclefi* ftans, orans, & deprecaris
tur . Aut. *r aen lex tmri na. ciica fi. 1. Deum per(cveret ; completo anno poterit
ingre-

cLau..—diuu,

v.j .u: .’k.

______ 315
Anno

Concilium Florentinum.

)

‘

’

.·
316

etclefiam & audire divina , fed non , fanguine ftillaverit in terram, id eft tabulam
nno
Cuaisti COin,nunit-'aie ufque ad triennium, quo exterr» adhzrcntem lingua lambatur.de tabuj
* pleto per aliud feptennium abllincbit ab la radatur. Si,non fuerit tabula, locus cor- Cna.it ri
5
oblatione altatis. Et ils XI. annis carnem radatur cavendo dc comburatur, & cinis jux- *5*7non manducabit, nec vinum bibet, nili fe· ta altare condatur, dc'facerdos XL. dies
ftivis diebus dt a pafcha ufque ad Penteco· pinitear , fi fuper altare flillavetit calix,
ften. Item nec poterit aliquo vehiculo ve­ ibrbeat minifter ftillam dc tribus diebus poe­
nitear. Si fuper· linteum altari*
altaris & ad aliud
hi, nec arma interim fumere, nili contra pa- niteat.
ganos , jejunet autem tribus diebus! per linteum
ftilla pervenerit, rfeptei
"
;m diebus ; ti
hebdomadam a vefpcra ufque ^d vefperam , ufque ad tertium , novem., Ii ut■fque ad quartum, XX. diebus, poeniteat, dc linteamina
______
c, hivra, XXXII.
q.___
it.
XXII. In coqui interfecit uxorem, qtjfto- qux tetigerit (lilia , minifter tribus vicibus
to tempore arit» fu» vinum dt ficeram bi­ abluat calice fubterpolito , & aqua ablutio­
bere Λ: carnes comedere , equitare uxejem nis fumatur vel condatur, c.Ji fer negligenducere, arma' cingere, communionem acci- tiam, de confe. di. tr.
XXX1H. 01
Si quis per voracitatem vel
pere prohibetur, poenitentiam agere uebet it^ x - ΛΛΛ1Η.
ve,
pane aqua & tale, jejuniis, vigiliis, ora-"ebrietatem euchariftiam evomuerit, XL. dic­
tionibus & elecmolinis omni tempore perfe- bus, ft fit laicus; fi clcricuf I.XX. (i epiverando. Vi c. admonere, ubi hic latius fcopus XC.' diebus poenitebit. Sed Ii per
ponunt , XXX. q. it. Ex quo collige quod «gritudinem acciderit, feptem diebus, c.Ji
major poenitentia imponitur illi qui interfi­ quit fer ebrietatem, de confe. d. it.
XXV. Si mu^ comedat corpus ChriAi,
cit matrem,.
«
XXIII. Quod qui presbyterum in.erfkit
faccrdos XL.dies poeniteat ; Ii illud aliter
peuliderit XXX. diebus , c. qui bene de con­
XII. annis poenitebit , dc militix cingulo
perpetuo carebit,c. it. de poenit. <X remit'. te. di. ti. Sacerdos qui in caute dimittit euXXIV. Jurans temere dc juramentum chariftiam , & li nihil mali acciderit, tri
ttanfgrediens uno anno poenitebit, c. qui bus menlibus ab officio fufpendicur , c. idc culL euch.
facrameitto, XXII. q. Π1Ι. Sed tranfgrediens juianienrum licitum XL· dies ir. pane
XXXVl.Qui feienter rebaptizatur feptem
& aqua , dc feptem fcqut.nes annos poe­ annis poenitet faciendo tres quadragclimas,
nitebit , c. quiconque, VI.q. r.
& feria IV. in pane dc aqua jejunando, c.
Et qui hber clt dc compulfus perjurat, 'qui iir , de confe. di IV. de quo etiam in
XL. dies m pane dc aqua poeniteat dc C. bonitnet, ea. di.
feptem fequentes annos, h fervus tres qua·
XXXVII. Qui domum vel aream fucccndragelimas, & legitimas ferias poeniteat, dit, fublata vel inccnfa omnia reftituat, &
tribus annis poeniteat,c. /r’ quit domum , de
C. qui co’n[u!iut , XXII. q, V.
Et quod Ilie qui perjurat in manibus aut
injur.
in cruce conlecrata, pocnitet tres annos vi
XXXVII. Falfarius quamdiu vivit in pa­
C. fequens .
ne & asqua poenitere debet , C. novimui , dc
Qui falfum jurat vel alium jurare com­ Verbo, hg.
>
(
XXXIX. Sacrilegus qui fecundum chrifma
pellit feptem annis poenitebit, c.Ji qutt con, XXII, q. V.
polluerit,dc vafa facraad humanes ufus nanfXXV. In eo qui ligno vel verbo confef- tulerit, hoc modo poenitebit ; uno anno ex­
tra eccleliam manebit; fecundo anno ante
fionem manifellavcrit , c. omnif utriufque fefores ecclefi» line communione manebit.
xut, de pa ni. & remif.
XXVI. In eo qui dicendis horis canonicis Tertio anno eccleliam ingredietur; led non
& aliis otlici.·. divinis a confuetudine me- I admittetur ad oblationem , iifque tribus
tropolitanx ecclefi» dlfcrepàt, feptem enim annis a vino de carnibus abftinebit, c. de
viro , XII. q. it.
mcnfibus communione privatur, c. de iit,
XL. Solemniter pocnirens dc ad vomitum
XII. di.
XXVII. In epifeopo qui ordinat invitum rediens, X. annis poenitebit, c. n. qui te­
fine caufa ; anno cmm fufpcndituri c-II. ro, de poe. di. V.
XLI. Maledicens feu blafphemans Deum
LXXHI. di.
XXVIII. In diftimu!ante corregionem de feptem diebus dominicis pr» forib. ecclefiz dum miflarum folemnia aguntur liare
venditionemylleriorum, nam epifeopus duo­
bus menGbus , faccrdos quatuor, I. q. i. c. debet line pallio dc line caliamentis, zona
qutequid tnvijiuilit .
circa colium ligata, de VII. continuis die­
XXIX. In fortilego qui XL dlcb. poeni­ bus ih pane dc aqua jejunare debet, c. ir.
tet . c. r.·quijiili, de fortile .
de mated.
XLII. Comburens eccleliam, XV. annis
XXX. In c-o qui videt in aftrolabio duo- E
b.is annis puenitet, c. ex tuarum, de for- poenitebit, c. fi quit ecclejiam , XV. q. IV.
XLIII. Excommunicatus celebra'rç tribus
tiieg.
XXXI. Qui demum fuam luftrat cum ma­ annis continuis poenitere debet, omni tem­
gicis, <V incantatoribus quinque annis poepore , fecunda, quarta dc fexta feria a vi­
r.itet . c. cum divinature! ; ς. non liceat, no dc carne jejunando, c. de ilhr , XI. q.
III.
XXVI.,q.v.
'
·
XÀX1I. In eo qui communicat hxretico
XL1V. Degradatus celebrans, toto tem­
inferus anno poenitebit, qui feienter quin­ pore vit» fu» a communione dorporis Chrique annis, c.Jiqutr dederit, XXIV. q. I. Iti privatur, c. accedent , 1. dift.
niult* ali» poenitentiis in hac materia.
XLV. Opprimentes feu fulfocantcs filios
XXXIII. hi per ncgligcntuur aliquid de pioprios tribus annis poenitere debent , uno

A

:n

_______

1

3*7

Conchium Florentinum.

318

À ~ _ 'n pane & aq ta jejunando, c. fi. de iis qui . turque omnibus eccldîtrum refloribus fub . Anno
ANNO fi. occid.
'
1 Λ poena florenorum decem, ne parentes qui
“*’*T,'''~XLVI. Injufle alium aceufans ad mortem, hebdomadi puerqj fuflbcaverint, admittunt CnaisTi
IJ17.
5 7* quadraginta diebus in pane & a^ua cum ad communionem pratettu cujufcumque abfeptem fcquentibus annis poenitere debet, folutîonis aUalic quam abordmario (u<> fjétx ; nui dc eadem abfolutionc ipli ordina­
c. aciufe/h, depecula .
rio fides fafta fuerit. Quod etiam obferva­
XLV1I. Contrahens contra interuiflum
ecclelix, unq m.-nfc poenitebit, c. x. de mat. ri voluit in quocumque a/.o crimine mani­
folio rcfcrvalQ» ut· parochi.inus abfolutio­
contra interd. cc. contrac.
·
_XLVIU. Eli in c. Ji quit latent, ΧΧΙΠ. nem ab aliohflam non acceptet, ' mli dc
rjnus qui ablolv.t auâoritate tides fjfia Iit
q. ulti.
<
brdinaiio.
\
XLIX. Fur rei ecclefiafticr, ultra quaItem , blafphemantium Deos & Sanflos
. drupli rellitutionem, feptem annis poenitebit, & tres in pane & aqua, c. femme, publice.
Item, abfolutionem fodotnitqrum & coe­
XV Ih q. IV. & qui eccleliam conibullcrit
untium cum brutis, cum perfoms religoquiqdccim annis poen tebit1, c. Ji qmt et·
F fis » cum confanguineis vel affinibus ufque
defiam, ea. cau. St q.
Ciica iitos tanones adverte quod ubi im­ id fecundum gradum inclusive. .
item, abiolnticinem eorum qui virgines de­
ponitur poenitentia, cetituni-annorum , intelligitur efle in arbitrio f.rcerdotis quo tem­ floraverint .
Irem, abfolutionem eorum qui in pro­
pore anni & qualiter velit poénhenti un agi ;
nam poterit faccrdns dare unui.i diem jeju­ prios parentes manus injecerunt violentas.
nii, vel duos pro hebdomada , vel dare ali­
lieni, ablolutionem eorum qui line caufa
accedunt ad- monalleria momalium contra
quas quadragehmas jejunandas in anno,ita
dicit Spec, in fuo reper. aureo.
tenorem conftitutionum synodalium & eo­
Quadragefimx poenitentium communiter rum qui mittunt vel recipiunt literas ab eis.
Item, abfolutionem incendiariorum quofunt tres, ante pafea cil prima , fecunda an­
te felium fanéli Johannis, tertia ante nati­ rumcumque locorum.
vitatem Domini, ut in c. t. XXII. q. V. c.
Item ,eorum quorum negligentia infante*
tjuicumt/. III. q.VI.
fine baptifino pereunt.
Curet femper facftdos imponere poeni­
Item, & tenentium in*antes In lefto ufq.
tentiam contrariam peccato, nam luxurio-Cad annum,
fo dt gulofo imponatur poenitentia jejunii,
'Item,
----- ~~aperientium literas figillatas alio­
macerationis carnis. Avarocleemofynarum ; rum.
fuperbo humilis orat io , accidiofo peregrina
Item, falfantium feripturas, inilrumenta
tio, fulpcclo de hrrtfi fidei praedicationem. & hujufmodi, it corrumpentium telles <3c
tetbum deponentium faifum .
Cafitt refervatt abfalatiani or^iearioItem & eorum qui cognofcunt filias fpirim tn frovtietia blorentiea s
tituales.
Item p & judicum qui muneribus corru­
In piimis, refervavir fibi abfolutionem pti iniquam tulerint fententiam .
homicidii quomodolibet perpetrati.
ltem,& omnium cafuum, quorum abfolu­
Item, dk abfolurionem eorum qui proprios
tionem prefentes conftitutiones ordinariis
vel alienos infantes fuffbcaverunt i tnanda- refctvarunr.

E EO

*

SIO

Mandatum Cardinalis Volsbii.

•3^0
Anno
Chiisti

Anno

Cittrsri
Stilt eb M«r> i j i j. u[que ad annum 1522.

'\Piulu fu-

MANDATUM CARDINALIS VVOLSEFI

<ά11οΟΉ-

fed ex incurit om«
nuttus, hic'
reponitur·

Îpijîopa Hcrejardenfi, dt exquirendi; libru M. Lutheri prohibiti; ; eum cut it.
logo XLll. erratum in nr. contentorum ■

Hornas^ miferatione divina, titf4i fan. --------- , ---- -------------------- frutn anno incarnationis dominie»· milleli-1. A»
A« Ocilii
Czcilii ,'facrofanA»
facrofanA* Romati»
Romana? <>c·
oc· ' · \tqp qoingentefimo vi^rfjmo, decimo fejrti-.

T

‘■Vftk. to. clcl'* presbyter cardinalis, Eboraçenfis'ar-' mo calendarum Julii, pontificatus fui anno
JU pag. " chiepifcopus, Angliae prirtias", & apoftpli- B uilavo, plenius continetur i nos igifur Thoaj.-i.
ci'fcdis legatus, ipliufque regni Angli.can- mas
— cardinalis
—
riEboracenfis
---------- r- , ac ------legatus 1 de·
latere antediAus, pro divina & iplius fan­
cellarius, necnon fanAiffimi in Chrifto.pa­
tris , & domini noftri, domini Leonis, divi­ Aiffimi domin’ noftrl reverentia , proque
na provideryia hujus nominis papae decimi, officii noftri debito, hujufmodi pefti ; priuf. & diA» fedis’.ad illuftriffimum Ar potenti f- quam in hoc inclyto Anglic regno radices
fimutn principem & dominum noftrum Hen- agat, providere, ac ne tanquam vepris no­
ncum, Dei gratia Angli» & Franci» re- civa latius ferpar , viam pr»cludere cupien­
^cm, & dominum Hibernia^ univerfumque
tes, de conienfu, voluntate, & mandato
exprelfis prxfati potentiffiml & illuftriffimi
■
ejus Angli» regnum, ac omnes At lingblas
iplius regni provincias «civitates, terras, principis domini noftri regis, quem WiAus
atque loca illi fubjeAa, δί alia illi adjacen­ fanAiffimus dominus nofter tanquam 'pr ecipuum fidei catholic» propugnatorem dk detia ctiam.de latere legatus; venerabili fra­
(colorem, per fuum breve, ad hujnfmo i>
tri noftro dom: C.toIo Hereforden. epifeohrrelim ab hoc incito fuo regno explodenpo , ipjiufve in fpiritualibus vicario gone.
rali, falntem in Domino. Cum jampridem Çdam, extirpandam, & abolendam fummoprxfatus fanAiffimus dominus nofter multos pere rogavit , & hortatu* eft , babitoque
Ak varios articulos five errores cujufdanu luper hac re diligenti traAatu , & exaAa
Martini I utheri peftiferos & perniciofos, deliberatione cum reverendiffimo in Chrixc Graeiorum hzrefim dc Boemicam exprefle 1 fto patre & domino, dom. willclmo Cantuar, archiepifcopo totius Angli» primate ,
continentes, oliro etiam per concilia ge■ neralra,'Ac fummorum pontificum confti- & apoftollcx fed's legato, ac cum nonnul·
lis aliis venerabilibus fratribus noftris, hu­
tutiones damnatos, Ac per ipfum Martinum
ius regni praelatis , denique eorum confilio
nuper fufeitatos, habita primitus fuper eif
& exprello eonfenfu vobis aufloritate no­
deinde eorum lingulis diligentidlcuffione.
ftra legatina . qua fungimur In hac parte,
ac matura deliberatione , tafiquam peftife
hi miter injungendo mandamus , quatenus
ros, perniciofos Ar heretico*, ac (impiiomnes <5k lingulos abbates, prioris, guarcium mentium feduAivcs, veritatiqoe ca­
dianos,& prxndentes monalteriorum , prio­
tholic» obviantes, ejufdcm quoque Martini
libellos, feripta, 8c fchedula* in Latino, ratuum, & locorum religioforum quotum­
vel quocunque alio idiomate repertos dam p cunque·, cuiusvis ordinis , tam exemptorum
quam non exemptorum , necnon collegianaverit, reprobaverit, atque omnino reje­
tarum decanos, prxpolitos & cuftodcs, pacerit, ptoque damnatis , reprobatis, & rerochialiumque rcclc';arum reAorcs , vicajtAis ab omnibus Chrifti fidelibus haberi
r;(’S, & curatos qu'il'cunque , tam veftr»,
debere decreverit & declaraverit, inhftuequam cujufvis peculiaris, live exemptât juritque idem fanAiffimus dominus nr.ftcr in
rifdiAionis , intra vcftram dicrcclrm conlivirtute fanA» obedient!» , dk fub majoris
ftentes, diftriAc moneatis, & cis injunga­
excommunicationis fententia , atque etiam
tis, t'cu fic moneri , & injungi faciatis ,
liztcticorum & fautorum eorundem afiifque multiplicibus, gradibus, & formidabi­ quod proximo die dominico, live (olcmni
libus pernis eo ipfo aofquc ulteriori declara­ port hujulinodi vcftram monitionem , live
injunftionem cis faAam in cccleltis luis in­
tione incurrendis, omnibus 6e fingulis tam
tra mutarum feu divinorum officiorum foecclefiafticis quam fecularibus jrerfonis, cu
leiiinu , cum major inibi convenerit po­
jufcunque giadus, aut cond'tionls, aut prxpuli muftiruio, publice moneant, vel mo­
eminenti» forent, ne prxfatos errores aut
eorum aliquos atterere, affirmare, defendere , eneri faciant omnes At fingulos bibliopolas,
aut aliis quomodolibet favere, live hujuf­ llationarios , live fibrorum venditores, ac
omnes alias & lingulas perfonas ecclefiaftimodi libellos, fchedulas , feripta, vel ir*i
ei· contenta capitula legete , alfercre , iilr- cas & fcculares, intra præcinAum menafteriorum, prioratuum, collegiorum, five lo­
primere, publicare , defendere, aut in do·
nubus fuis, live locis aliis, publice vel oc- corum aut parochiarum fuarum refpeâ'vc
culte quoquomodo tenere prxfuinant, prout exiftentes , feu commorantes, cujutcunque
in literas prafati fanAiffimi domini nottti generis, ftatu< , aut conditionis exiftant,
fub plumbo cum filis fericeis tubei & glau- ut omnia feripta vel impretla. vir:. !ihe• ci colorum pendentibus, mot r Roman» cu­ dulas & libellos diAi Martini Luther, vel
ri» bullatis, dat. Rom» apud iantfuin l’e- Cius nomine compofita, edita, live divul­
gata

fita & edita, aut fub ejus nomine divulga
ta , pene» fe exillentia, pari modo citra.
pr-rdiAum decimem quintum diem ad vos,
vel vellrutn hujufmodi commidarium affe­
rant, & realiter tradant. Quod li qui éx
«plis favere non curaverint, aut prædiAas'- primo.
veilras monitiones debite exeeuti non tue»

321

\J

'

f
/

" ' '

'

Mandatum Cardinalis Volsei .

322

Anna E·*1* ‘n Latino, vel quovis alio Idiomate , tim huju' regni, &’iocôrum fupramemora-“T
cnar*
penes fe exiftentra , ad vos feu veftrum io "rorum plurimum inteiell prxfata, Jitera» _ΛΝΝ
fanAiffimi domini nollri, damnationem diAi
/
j , 11 hac parte commifiarium citra quintum deMartini Luther, & opinionum tuarum per’ '■ vcim,um'dictn , huiuf.nodi iponitionc* live in
junAlone* ei* faAa*.proximo dt immediate - verfarum continente*, divulgari & publica­
fequentem afferant , At ad manus ueftra» ri, idcirco vobl* committimus & manda*
feu veliti hujufmodi commitlatii realiter tra­ mus, quatenus ipfarum Hierarum apoltolidant & liberent, feu fic afferri & trad> fa­ carum tranferipta per nefarium pubbcuir^.
ciant. Recufantcs vero aut ultra diAum in formam authenticam redaAa, & tigillo quinfhm decimum diem hujufmodi feripta noftro ligillata , quz ad vos una cum prtr­
ientibus tranfmitti mu,, in valvis feu loci*
intend, ut przmiffum ell, &" reiljter tra­
dere femere, & contumaciter differentes, publicis eccleliz veftrz cathedral·», afiaruni­
omneiri fingulos cujufcumque gradus, lla­ que ecciefiarum regularirfm, colleg utaium,
6i patûchiitlium vçftrz diocceleos magis intus, ayt conditionis exiflant, majoris exfigmum firmiter affigatis, sicque a tin a dimit­
■•cômrnuhicationis fententiam eo ipfo incur
em ...affigi
tutos , qc tanquam heretic* pravitatis taris
, dt ,fcu
-------fair
, —
...... - & dunitti
— -faciatis.
............
cutionequç carundeni, et quid in pratιηι-Uis
iecerius not citra primum dicm me tilts Au
gulti proume futur* debite, diilindfe ct apertecertiliceti,ÿ ac omnia el lingula fill.·
dulas , libellos, traAatus, et opera per
diAum Murtinum edita , tcripu, ct imptelfa,
per vo* recepta , feu aliter quovismodo m
manibus veilris live pene* vo* exiftentja, citradere, live ad no* fideliter et a'bfjbp ulla
fraude rtanfmittere curetis. Dut. lub figil
lo noltro in zdibu* nollri, ptope Wcibnonalteiium decimo quarto die menfis Mau,
_ an. L)um. luillclimo quingentelimo vigelimo

Struuntur· altqut errore, prfliferi
tint, dt perfoni, intra tua rnonaileru , prio­
Lutbrrt .
ratus, collegia .parochias , dt loca commo
ranribns. ( prout e<>' reipeflive concernunt )
I. Hrtetica fententia elt, fed ufitafa ,
modo, quo praemittitur, minime publica­
verint, eo» denunc'et's fimili modo majori* laci aifienu nova tegis jatlific antem grat am
excommunicationi* fententia innodatos, & «Ili» dare
qui non ponunt obicem.
2 In pucio poti baptilmum ncg.ire icihanens
tanquam hzreticorum fautores habendo» , ac
peccatum, ell Faulum & Chrdium fuuuI con­
eorum poenis afficiendo». Moneatis infuper
omnes dr fingnlos abbates , priores , gar­ culca rc
} Fomes peccat· , etiamli nullum adiit
ri h nos , prartidente* , decano», prrepofiros,
culi odes, reAores, vicarios, & curato* prrdi- aAuale peccatum , moratur ex euntem a cor­
pore animam ab ingrclfu tab
flos, Ac ei* auAoritatc nolira infungatis, quod
4. ImpcrfcAa charitas momuri fert fe­
ipli omnes & fingulas perionas ecclefiaflicas dt ficculares, infra limite* monafie-D cum necelfario magnum timorem , qui fe.
folo fatis elt facere poenam purgatorii, et
riorum , prioratuum, collegiorum, five lo
eorum, aut parochiarum tuarum rcfpeAivc impedit introitum regni .
5. ftcsclfc parte* poenitenti* , contritio­
exiifentes, five degentes, loco, tempore , dr
nem, confctlionem , et fatistaAionem , non
modo prainferti, dillrlAe moneant, quod
fi qui* hujufmodi libellos vel fchedulas , ell fundatum in facra feriptura , nec 'm
fcriptave livc imprclfa diAi Martini Luther
antiqui, fan Ais chrillianis doAoribus.
6. Contritio qu* paratur per dilcufiionem.
opera pene* aliquem, cujufcunque Datus
.ut conditionis fuerit, occulte fer vari aut colleAionetn , Ac dctertaiioneni peccatoium ,
fupprlmf, ac «vobis vel diAo ve liro commit', qua.quis recogitat annes fuo- in amaritudi­
fario citra przinfertum diem quintum deci­ ne anim* Iu» ponderando peccatorum gra­
mum minime tradi Ac liberari cognoverit, vitatem, multitudinem , foeditatem , amifquod lie fervantem , tenentem , & fuppri-,. (ionem »ternz beatitudmis, ac aternz da­
ruentem mox ipfo quinto decimo fub poenis c mnationis acquilitioncm Hzc contritio ta
fuperius cxptellis vobi* veilrove hujufmodi eu hypocritam, imo magis peccatorem .
1- Vetiifiiiium ell proverbium, et omnium
commilfario denunciet, detegat, & revelet,'
quod (i foruijis non ante pr.rmeni‘>ratum_ doArina de contritionibus hucufquc rtaia,
quintum decimum, fed poltea ad afcuiu» przilantiu» de extero non fa.e.c ·
8. Summa poenitentia , optima poei..tc';·
notitiam pervenerit hujufmodi feripta, vel
impreifa diAi Martini opera a quovis cela­
tia novi vita .
ri, teneri, & fervari , tunc inha quinde­
p. Nullo modo prxl. am
eonfirec pic­
cim dies a tempore noririr fu* hutuiniodi, eata venialA , fed nec omm.i mortalia, quia
impolfibde eli, ut omnia mortalia cognofub pirnis fuperius csprelli*, id vobis dete­
gere & denunc'tre nun omittar. H quo
fv.iv, unde in primitiva ccclcha fotum nuIliam univct fe teipublis-v i fit dli.it-z | lalctri teifa muitalia conbteb i'i’ur
Ci’/trt.' Gertral Turn. XX XV
X *,
to.

323

[manpatüm Cardinalis Volskl.

3*24

Dum
confiteri,,.
27. Verbum ÇhriiH ad Petrum, quoJiunUU
hi volumus
vvtutuuj omnia,pure
, |/Mav. νν»ιι
*<a »» * t
An*o
1 · facimui
·'■
♦·» folverte fnfer terrem Ac. eitenditur
» quam quod mheratione * <i
Caitiii
'umtaxat ad liga ta-ab ipfo Petro.
.Γ'*ΤΙ D®* nihil *°l'*rnui relinquere
dt
Inquerc ignofeendum.
ignofcendi
28. Certum eft in manu ecclefi* aut pa
it. Peccata non funt uili remirtâ, nifi re­
mittente (acerdote credat fibi remitti , into
tx prorfus non elfe Jlatuere articulos fidei,
roo nec leges morum feu bonorum ope­
' peccatum maneret, nili^remiffum crederet;
non enim fufRcit remiffiu peccari, A gratis
rum.
29. Si papa., cum magna parte ecclefi*
donatio, fed oportet etiam credere elfo
fic, vel lie fentiret, nec etiam erraret;
rcmilfuin .
li. Nullo modo confidas abfolutioni pro­ adhuc non eft peccatum aut hxrelis contra­
pter tuarA contriftonem , fed pro'pter ver­ rium fentire, pi«fertim in re, non necet·
num Chrifti ; QuûJtunjae folverir&c. hic in­ faria ad falutem , donec.fuerit per conci­
lium pniverfale alterum reprobatum, alte­
quam confide, li facerdotis obtinueris abfurum approbatum.
Jutionem , A crede fortiter te abfolurum,
30. Via nobis fafla eft enarrandi auAotiet abfolutus vere cris, quicquid Iit de con.
tatern conciliosum A libere contradicendi
tritione.
eorum geftis, A indicandi eorum decreta ,
rj. Si per impollibile confertu* non effet
contritus, aut facerdos non ferio, fed r>A confidenter confitendi quicquid verum
videtur, fi^e probatum fuerit, live repro­
. co abfolveret > li ramen credat fe abfoiubatum a quocuqque concilio.
tum, vciiililne eft abfolutus.
14. (n (aeramento pocnitentix acreiniflio31. Aliqui articuli Johannis Hufle con­
ne culp* non plus facit papa aut epifeopus demnati in concilio Conftancien. funt chriquam intimus facerdos , imo ubi non eft fa- ftianirtimi, veriflimi, A evangelici, quos
nec univerfalis ecclefi* polfet damnare .
cirdos, aeque tam quilibet chriftianua ,
32. In operi* bono iuftus peccat.
ctiamfi mulier aut puer effet.
tj. Nullus debet facetdot i refpondete fe
33. Opus bonum optime faftum eft ve­
niale peccatum ■
effe contritum , nec facerdos inquirere·
34. Hxreticos comburi eft contra volun·
16. Magnus eft error eorum, qui ad faexamenta euchariftix accedunt huic innixi, tatem fpiritus'.
35. Prrliari adverfus Tureas eft repugna­
?uod fint Conferti, quod non fine libi con*
cii alicujus peccati mortalis , quod premire Deo vifitanti iniquitates noftrasper illos,
feriut orationes luas St prxpararoria , om- C
3Ô. Nemoreft certus fe non femper pecnes illi ad judicium libi manducant Abibunt, care mortaliter propter occultiflinium * fuporbi* vitium.
fed li credant A confidant fe gtatiam ibi
confecututos ; hxc Cola rides facit eos pu­
37. Liberum arbitiium polt peccatum eft
res de folo titulo, A dum facit quod in
ros A dignos.
17. Confulrum videtur, quod ccclefia in
in fe eft peccat mortaliter.
communi conGlio lia tueret liicos fub utra­
38. Purgatorium non poteft probari ex
que fpedecommunicandos , nec Bohemi com­
facta feriptura , qux fit in canone.
municantes fub utraque fpecie funt hxre39. Animr in purgatorio non funt fecur* de earum falute , (altem omnes , nec pro­
tici, fed fchifmatici.
18. Thefauri ecclefi», unde papa dat in­
batum eft ullis aut rationibus, aut feripeuris ipfas elfe extra (la tum' merendr aut au­
dulgentias, non funt merita Chrifti A fdngend» charitatis.
Aorum.
19. Indulgentis funt pis fraudes fidelium,
40 Anima in Purgatorio peccant fine in
A remiiliones’ftxjnorum operum: A funt de
termillionc, quandam quxrunt requiem, A
numero eorum, qus licent, A non de nu-D horrent poenas,t
mero eorum, qu* expediunt.41. Aniinx cx Purgatorio liberat» futfra20. Indulgentis hiii qui veraciter eas
glis viventium’ minus beantur , quam Ii per
confequuntun, non valent ad remiifionem
fe far i «feci (ferit.
poen* pro peccatis aâualibus debits apud
42. Praelati eccletiaftici A principes faedivinam juftitiam .
cularcs non malefacerent ,ifi omnes laetos
21. Seducunturcredentes Indulgentias ef­
mendicitatis idelcrcnt .
fe fa lu tares, A ad fruflum fpiritus utiles.
Qui quidem eyores rcfpi-flive, quam fint
11 Indulgentis nece lia ris funt folura pu­
pcftiferi, quam pernlcioli, quam Icandaloli,
blicis criminibus, A proprie conceduntur quam piarum A limp^ium mentium fedufl 1 vi, quam denique lint contra omnem chaduris folummodo A impatientibus.
ritateni, ac S- R. E. marris omnium iidcluim
zj. Sex generibus hominum indulgentis
nec funt neccrtari», nec utiles ; vid. mor­ A magiftr* fidei reverentiam, atque ner­
tuis feu morituris, infirmis, legitime im­
vum ecclcfiaftic» dilciplin» obedientiam faripeditis, hns qui non commiferunt, fed non Aam, qu* fons eft A origo omnium viituEtum, fine qua facile unufquifque infidelis
publica, hiis qui /neliora operantur.
elfe convincitur, nenio fane mentis igno24. Excommunicationes funt tantum ex­
tern» poen», nec privant hominem com­
lat , nos igitur in piarmiflis , Ac.
munibus fpiritualitxis ecclelix orationibus.
25. Docendi funt chriftiani pius diligere
excommunicat innem quam timere.
26. Romanus pontifex Petri fucceffor , r.on
eft (ihtirti vicarius fuper omnes totius mund· ctelefias ab ipfo Chrifto in beato Petro
inftituius.
110.
■»/·

Awno

f

CON-

325
^'πϊι·11
'

,

Parkiense Concilium.

CONCILIUM PROVINCIALE

326

ΓΛ·ζ/ί// etIciraimu ai arcbiefifcuto Seataenfi fir juffragaaeir tarife Manio MDXXI

~7ΣΤ

Chiimi

£·( archiva S. Cernam a Pratit.

tx Mute­
I. Q Ane cum boneftas non patiatur a prent Vet.
O latis ecdefiarum cathedrllium , Ar
Mon. tom.
collegiatarum
capitulis, abbatibus, abbatiAfs,
Vlil. pag.

feflionem tnilfo, poflint, & faleant, eisdem
ad p<rnat reflirutiohi, dupli, dc alia, gra­
viore, a dioecelani, pro modo culpat im­
eorumdem monafleriit, & allia quibufeum- ponendas, Inhibendo, ne quicquam prater
que perfonis’eccleliarum, niaxime quibut lupra taxatum recipere prarlumant,, aut
res familiaris redditibus aandis abunde ex audeant. Provideant aptem dirrcefani ne
patrimonio Chrifti cumulata fuppetit,quic­ ecclefiarum parochialium restores, matri­
quam temporale loco mercedi, pro collatio­ cularii , aut alii quicumque indebita, exne fpiritualium accipi, ne plebeis fcandali aAiones in (aeramentorum , facramentaocca fio ,‘memorati, ex caulis oboriri folita, lium ,dc divinorumadminifhac.one faciant.
fuggei.nur i utque omnia munde in hujuf- B
II. Ad nos , quod amarius condolendum
modi.1 pijitualibus fiant, & fine labe, labis eft, pervenit , quod multi, ecclefiis , ca­
♦'fufpifione, aut fpecie mati, facro, appro- thedralibus , & collegiati, hujds noftrx
provincic null» funt , aut usque adeo
blnte concilio, (latuimus & ordinamus con­
formité, ad facrorum conciliorum & fan­ tenue,, quotidian* difltibutiones , ut vix
tertiam partem groflorom fruAuutn amen­
dorum patrum decreta , ut pro eleAionum
confirmatione , -pollulationum admiflione , dant , in quibus haAenus invaluit confueprxientationum provifione, collatione, dif- tudo , quod ecclefiarum illarum canonici
abfente, pro intereifentia unius dici grospolitione , eleAione , poftulatlone, prxfenfos fruAus totio, anni percipiant : ex qui­
tatione, Ac. a laicis facienda , inflitutione,
infitiatione, inveflitura dc ecclefiis etiam bus vagandi materia oritur , cultus divi­
cathedralibus, monafleriis, de dlgnitatibus7 nus , quem augeri omnino optamus , di­
beneficii,, officiifque ecclefiaflich quibus­
minuitur , officium quoque propter quod
beneficium ccclefiafticum datur, omittitur,
cumque, necnon ordinibus facris, benedirenui
Aione, nihil ante vel poli exigatur, fub quibusdam
quiuusuai·, clericis
ικιιιη admodum
auuivuum ignarisicuu»
quocumque titulo, colore, vel nomine autC pretio conduAis , cura divini officii cotn" quavis caufa
' ' feu occafione,
'
■·direAe
· mittitur, quod unico contextu, non fer­
alia
vel
indirefte ; idem pro tonfara ct minoribus vant interflitii, temporum ab ecclrfia pr*-,
ordinibus, litteris commendati!, feu dimif- fixis per^Jrujusniodi mercenarios transcur­
rendo, & syricopando celebratur , ut aliun­
foriis ad ordines, pro beneficiorum reprx
fenratione, inthronizatione» et eotumdem de ex quxflu milfarum vitam fibi mendi- in pofleflïoncm ntiflîonc , in canonicum re­ cent . No, igitur cupientes pi*tcriti, oc­
ceptione , religioni, ingreflu obfervandum currere , & quantum poffumu, adverfu,
decrevimus, non obflantibus quibufeunique futura cavere, facro approbante concilio,
hujusmodi confuetudine, tamquam ecclefix
juramentis, (laturi, , et confuetudinibus innocivas, At cultui divino detrahent?,, castroduAi,, et in fututum introducendi,: irfamu,-, <5k revocamus · hi,que non obflan­
ratinnabiliorem illam judicantes contuetutibus , (latuimus , quod dicecefanl in fuis
dinem, qua ad unam prabendam receptu,,
Tuorum in diAa prebenda prxdecefliirum diixcefibus , diAarum ecclefiarum canoni­
non receptorum, a quibus pis non habeat, co, per juri? remedia , etiam tuarum prxfed a conferente feu inllitucnte, plurcs te- Dbendarum privatione ad fua, eccleiia, re­
vocent, diftosque grollo, fruftu, pro ma
ceptione, folverc compelbtui .
Ne tamen merces labori debita aufera­ jori pane in quotidiana, diflrdutione, ton
venant, ut retidente,, & divino otficio
tur , tum ut regiflra celebriter , arqu»_»
aAualiter intereflente, , fecundum meniu-’
authentice in membranis non carti, pa­
pyracei, confcribantur, & confcripta fide­ ram laborum plu, minusvc qui,que captai
liter afle-rventur ; permittimus quod fecre- emolumenti , fub obteflatione di vini judicii
carii, feu notarii prxlatorum, collatorum, omnibus prarcipicnte, , ut rrt'peA'i perce
ptionis hujusmodi quotidianarum diflribuprxfentatotum , At exterorum hujusmodi
pro litteris figillati, , expediri,, & regi- t onun>,;ura annqua lacrorum conciliorum,
flrati, tonfurx clericali, , tres folidos Tu- 8fx patrum decreta integre obfervent , &
tonenfe, , pro litteris minorum ordinum obfetvari faciant.
HI. bidet dignorum relatio ad noflrum
tre, folidos Turonenfe,, pro litteris alte­
rius cujuflibct facri ordini, , dt litteris auditum perduxit , qcantum in multi, mocommendaticii, , feu dimilforii, , etiatru. nafleriis a prime inilituticnis puritate re·
omnium ordinum tre, (olido, Turonenfe, , Fcefl’um : liquident illorum cœnobitx fic npto litteris ptxfcntationis decem folidos tam regularem, & trionacbalem recepe­
Turonenfe, pro litteris collationis, feu runt ·, ut & moribus , Λ’ nomine , it
inilitutioni, cujuflibct beneficii viginti fo- habitu rcligiofl . & haberi . & nominat
lido, Turonenfe, , pro litteris prxfenta- vereantur . Quod ii in prxmifll, guberna­
tionis decem folido, Turonenfe, ; pto lit­ culum difeiplin» contemnatur » hoc folum
teris reprefentationis decem folidos Tuto- reflare videmus, ut religio naufragetur.
Rebus itaque in deteriora prolabentibus
ncnfe, , pro litteris million!, in poffeffionem decem folido, Turonenfe, recipere a obviam ire volente,, fl.ituimus, ut abba­
promoto , prxfentato , repratfentato , pro- tes - βί abbatilf* , priores, & prior ill x ,
viio , inthroniruto , hrveljito, Ceu in pos& alii religiolorum tuperiores, quotum
X 2
qde

ip*·

327

Parimense Concilium .

328

que nomine cenfeantur , fic fua monade·
ticialium relinquitur, quos r.iliilcminus, dt
tia in cultu divino, vita, & moribus, Adr/lrrd;· monemus, ut omnino caveant
veOimentis monachatibus , cibis & potibus laium muliiplicattoncr.i, ne in vilipcndio
& contemptu deducantur.
reforment, & fuos religiofos, & monia­
VIII. Cum elationis habeat calumniam
les ad vitam tcgulatem , St monadicam
fecundum inlfuutiones fuorum ordinum, & quicquid ptopter venu flatem, nor. propter
alias regulates reducant ; quod in cis nihil necelfitatein accipitur ; & ne bena ccclefiz, qu» pauperum funt, in fallunt, &
urperiatur quod divinam majeftatem , &
fimpheium animos offender e pollit . In. corporis ornatum, qui a facro ordine alie­
prrmiflis autem per dmecefanos in luis vi- nus elfe debet , convertantur,· inhibemus
litationibus diligens inquilitio fiat , & quz omnibus, &■ lingulis ecclefiafticis nolhx*
t epererint deformata reforment, & omni­ provinciar , ne vellimrntis exterioribus, dt
targis oblongis ferieris in publicum, aut
no corrigant . Ef quz fuper przdiftis fa ft a
domtrtue utantur , tub poenis arbitrio
fuerint , fequetui concilio referant.
IV- Et ne notorium illum abufum , quo diacefanorum imponendis : nen tamen in­
nonnulli regulares apoilafianr incurrendo, tendimus
unumur ecclefialiicis
cnicuamvis cx
n fanguine
un-umc regio
icgm ,,
fine habitu regulari etiam in publicum in- B aut ducali ortis , hujusmodi vefttmentprum
fericcorum delationem prohibere : quos
cedere non erubefeunt, tub diiiimulatione
nihilominus hortamur, ut in fuis vellimenpertranlire videamur ; llatujmus quod ca­
nonici regulares de cetero fuper velle ex­ tis decentiam ecclefiall'cam obfervent".
IX. Multa nuper fuifl'e in medium deteriori togam lineam tam extra quam in­
fra monalierium ferre omnino teneantur : dufla non ignoramus , quibus tam expresnili forte fuper hujusmodi toga non de­ fe , tamque exafle confultum eff , per
ferenda privilegium habuerint ; quod fuis ftatuta conciliorum , conflitutioncs Roma­
diuecefanis exhibere infra menfem a die.> norum pontificum , inhibitiones , adjorn.ipaschz computandum habeant , qui vifo tiones poenarum, minas carcerum, & Cen­
tura* , ut non folum nihil commode poli t
privilegio, fuper alio habitu patenter diftinflo > a· veftimentis clericorum- læcula- adjici , verum etiam fi quidquam-addatur ,
fuperv.acuum intuentibus reperictur , & fcl-i
tium. ordinabunt , ut expedire, & juris elle
•in illis fuperabundaret repetitio. Hec iuvidebitur.
V. Cura e.v multiplicatione confratriaium tem hoc nomine ad djuccefanos remittuufzpr monopolia oriri contingat , & quzCturr , T)e clericis non reddentibus in bene­
in ulus pios confumenda , funt in crapulam ficiis line caufa ; de curatis deferviennbus
converti videantur , liquidera dies feilos aliis beneficii··, ut ad propria redire com­
ce tellis vulgo diflis brachio­
confratriarurir non aliter fe confratres di­ pellantur
gne celtluarc putant, nifi comclfatiombus, rum , de nundinis dominicis diebus fieri
folitis in alios dies transferendis, de titu­
&. ebrietatibus defervunt ; facro approban­
lis monialibus, de tiruls provinciahbus ,
te concilio , fub poena excommunicationis
inhibemus , ne aliqui cujuscumquc flatus de multitudine facerdotum, de piâuris , &
luerint , confratrias erigere , & de novo imaginibus , ut omnis indecentia , & luperOitio in illis celTct,de examine prxindituere , Ime epifeoporum expreflo confenlu , & approbatione audeant. Antiquas dictrtotum , antequam ad przdicandum re­
aurem quas per epifeopes initirura* . aut cipiantur , de prioratibus . qui funt inul­
aliter approbatas iuilfc conffiterit, tolera­ tum pingues, in quibus nullum fit tcivimus . Omnem baculorum delationem con- tium divinum, ut circa przmilla providea­
fratribus , & aliis quibuscumque tam intra, tur , ac foÎîîtrre curent divinum cultum.,
quam extra ecclefiatn, necnon conventicu· D in dies magis ac magis excrefeere . faluti
lares comeifationes diebus feftis illarum,,
fuorum fubditotuin confulant, qui de ma­
confratriarum , & ex denariis earumdem nibus fuis aliquando exquiretur.
fiendas, feu folvendas fub pridiélis parais
Ad poftremuqi nos antiquum motem fe­
rlantes , quo provinciales lanAiones relegi
prohibemus .
folitz funt , easdem in hoc facro concilio
VI. Infuper ne quis per excommunica­
tionem , quam, pro przcipuo mucrone eclegi jullimus, leâxque fuerunt, nec przclelia habet , a fidelium communione cx
termittimus eas , quz de quzftonbus , dt
vibrationibus lat* funt , quandoquidem,
levi caufa ejiciatur, facro approbante con­
cilio , prohibemus , quatenus de cztero ut ex multiplici querimonia , & frequenti
null* excommunicationes concadantur,nifi
relatione cognovimus , in illis plurimum ,
pro gravi caufa , dt ea quidem, cognita , & graviter delinquitur.Hzc autem omnia,
fecundum formam juris , generalesque mo- & ...
........................
lingula
cum limus ............
cunofe ........
obfcrvatun,
ni.tiones in forma malefaâoruin non decer- E volumus , & mandamus, ut ab omnibus in
nantur pro injuriis verbalibus,
verbalibus, nifi forte violabiliter. & ad unguem cuftodianrur
atrocioribu,, quarum diffinitio arbitrio ofattocionbu,
vel obferventur

----0
'r’
*·

HA-

..... . ..ildNiMMlIbiii. ; ,'.ι..

■. ......

Cantuamense Concilium.

329

Λ’,"

·

, c'.".'.'.'

HADRIANUS PAP A VI.
~

1511.
•5J<·
1J19

330

,
■
SeJlt )A MM 1512.

e”

λΛτχμληι;.

*

>

>

t

CLEMENS PAPA f II. .
SeJit ab

mm

tj2j. ufyut <ui MMnt 1554.

CONVOCATIO

PRÆLATORUM

Ft elm provincitt Cant. ih ecclefia S. Fault LonJo. 5. Jit menfit Novtmbrit
tncbcata Anna IJI9.
Extat
ipud
Wilk, to­
lli. ft*

Eraflis facris, perleflis miniate archienandas obtulerint ( Nov. 2:. ) Deinde ditius
pilcopi, brevi regio, & certificatorio reverendillimus declaravit, quod quii regia
epifeopi London, receptifque At examinatismaicfias profequitur ccciefiam Anglicanam
certificatoriis aliis & procuratoriis, Richar- cum fua dcfenlione circa libertates cccle
1Π· .
F x aflis
dus Volman feflione fecunda ( Nov. 8. ) in Jiafticas & reprimendos hoeticos, & ex
convoc..
prolocutorem eleftus A: · revcrendilfiino ad- alos caulis prxditb prxlati nominibus luis
& Htylini mrflus ell.
At fuorum procuratorum pure dk fponre de
excerptis.
In tertia feflïonc ( Nov. 12.) irchiepifcomiferunt fummas pecuniarias , quas mutuas
pus conferebat de articulis concipiendis pro
illi dederant regi, alfcntiente prolocutore
reformatione abufionum, quar articulatim At toto clero. Poti fecretam deinde excom­
fequ’tntur.
'
municationem reverendiflimi cum fuis fuffraI. Quod fiat proviiio pro clericis ordi­ ganeis caufa controvert!» inter epifeopum
nandis .
Hereford. At p|riorem S. Joanms dc Jeiufa
2. Pro eorum moribus reformandis, vid. i lern fuit difculfa.
In fella fellione (Nov. 22. ) prxter ptovia. quod non exerceant tabernas, nec lu­
dant taxillis, ve/ aliis ludis prohibitis, b.
fiones fupra memoratas nonnulli epifeopi &
prolocutor feparatim articulos & biilas pro
quod nulli iis concedantur facri ordines,
reformatione abufionum eccleliarum appro
nili in xrate habilibus, aut approbatis mo­
libus, et fcientia doSis ; c. quod non per­ priatarum monafteriis Arc- proponebanc,
noctent in locis fufpeAls fed in cameris pro­ quorum examen in aliud tempus citleufj
tur .
priis, horis competentibus, d. quod non in·
(n fequenti fclfione (Nov. 14.) archiepi
terfint inhoneftis fpedaculis.
fcopus voluit ut ordinatio fieret de appro
3. Pro cxcefltvo apparatu clericorum.
4. Quod fiat reformatio de perfonis ec. priationibus eccleliarum , et de peulionrbus
vicariis perfolvendis, & poftea monuit ut
clefiafticis promotis per fimoniacam pravi­
conciperentur articuli contra harrericos et
tatem .
5. Quod fiat provilio pro abufionibus ecr injunxit quibusdam ne juindiflioncm exer­
clefiatum appropriatatum monafteriis & aliis ceant fub nomine delegationum in prxjudilocis .
• cium ^ordinariorum fub poena cxcommuni6 Pro reformatione abufuum regularium cationis. Die 29. mentis pr.edifli archiepilcoperfonarutn. Poftea monuit omnes fub poe­ pus longum habuit traÀatum de harcticis,
& ibidem epifeopus Bathon Arc. produxit li­
na excommunicationis , ne aliquis revelet
bellum conticentem nomina diverfoium li­
extra domum aliquibus perfonis cujufcunbrorum haereticorum, qui cum iraflatibus
que (latus, nifi inter femetipfos.
In quarta feftione ( Nov. r$. reverendifti- prolocutorum fuper quibusdam reformatio­
nibus abufionum prorogabatur in aliud tem­
mus confultavit cum fuffraganeis, ut liat
pus. Tertio die Decembris reverendiifimus
genaxalis proceflio contra Tuream per tofecit quasdam provifiones contra hneticus
tam provinciam, At quod fiat generalisp.ropublice hgi per cancellarium fuum,de qui
cellio per diâos fuffraganeos fuos , clerum ,
& prxlatos praifentes in fynodo in ecclefia bus deliberare voluit in proxima feftione
Deinde per quinque fefliones At prorogaiioD. Pauli die Mercur. proximo. ( Nov. 17.)
Eodem die archiepifcopus fecretam habuit nes convocatio continuata fuit ufque ad ig.
communicationem cum fuffraganeis fuis , diem Aprilis anni fcquentis.
exclufis omnibus aliis, poftea cum abbati-ρ
bus, deinde cum frat-tibus Mendicantibus.
Tandem ingreflus eft prolocutor cum qui­
busdam de clero, qui propofuit certa capi­
tula in vulgari concernentia utilitatem predifla fynodi pro reformatione abufionum .
In fequenti feftione ( Nov. 19.) teverendiflimus voluit, ut fulfraganei fui At alii
praelati conciperent provifiones 8i ordina­
tiones dc abufionibus, quas fynodo exami­

P

STJ

M kkiiiautiu.

15*2.
1>iiJV9

'■|»ψ »1« ·*

331

■ί·4*·Μ·<. ■

■1

Cantuariense Concilium-

332

tiffima caufa , ad purgationem admittendo ;
Anmo
fimoniacos deponendo, et carnis Jibidino Amno
ST ΛΤυΐΛ (λ) IT OSDlHdTlOlUS.
Chiut
CxaisTt
lapfos, ad tigorem canonum et conftitutio.
IJjO.
ijjo
fr alatorum i» toncilio fmiatieli édita. num , tam In prarfenti fynodo quam in prio­
ribus editarum caftigando ; venatores et au­
cupes clericos coercendo, ptetlofifiue veUod epifeopi tum ea, que infra feri- ftibus indutos ad veftium modum in hac fy­
nodo praefinitum reducendo, et in eodem
buntur , tum omnia alia, qur fuo offi­
Con.
retinendo, crterofque clericos otioftA aut
cio incumbunt diligenter exequantur.
Ckop.
Quum archiepilcopi & epifeopi efledebeant diflblutos ad exercitia et honeftam converÎ. ii. fol
fationem revocando . Et ut in fumma dica­
forma gregis, ad quam fe debeant inferio­
M·
res reformare, quod nequit fieri, nifi fe o- mus, omnes fub cura noftra exiftentes, ad
mnibus exhibeant in exemplum; majorum., mandatorum Dei, cananumque et conftituitaque inftitutis inhaerentes, exhortamur in tionum, ufu er moribus hujus regni legiti­
Domino, et in virtute fanât obedientiar me receptorum er approbatorum , maxime
et ........
morum
conatque fubdivini afteftatione judicii monemus, tuitionem fidei ».
.......integritatem
..»6.»»...ut omnes et fmguli epifeopi in feftis ptinci- “cernentium , obfervantiam verbo et exempalibus, faltem in feftis nativitatis Domini, pio
’ cohortando
‘
’ « perfuadendc, dt, ubi opus
Pafclve , et 1’entecofles , atque in Hebdoma­ fuerit, etiam compellendo.
da fanâa præfentiam luam debitam in ecclcDe qualitate ordinandorum.
fiis fuis cathedralibus exhibeant , et oleum
facrum ac infirmorum in die coenae Domi­
Pr«fentis facri concilii provincialis auni, quolibet anno, conficiant; nili eos ab
iplis eccleliis ac fuis luperioribus evocari , âoritate fancimus, ordinamus, et (latui­
mus, quod nullus epifcopus per fe , five_»
aut ex infirmitate, vel aliqua alia julla cau­
fuum fuffiraganeum quempiam aliene dioefa tunc abefle contingat. Circumeant pr«ceiisf etiam fi fint regulares exempti) ad
tcrea dioecefes fuas temporibus opportunis,
factos ordines inter Cant, provinciam dr >
monafteria et hofpitalia reformando, cle­
rum et plebem corrigendo, hxrefes et erro­ cetero admittat, nec ordinet, nec eis, aut
res extirpando, et verbum vitae ih agro eorum alicui liceat extraneos, et qui.intra
dioecefim vel jurifdiâionem fuam non funt
dominico feminando. In conferendis ordini­
oriundi, aut bénéficiât! non fuerint, vel
bus atque beqeficiis , inftituendifque curatis
multo diligentius quam ante hac vigilando, domicilium ibidem per triennium non ha­
ne inhabiles ad curam animarum etiam ad buerint, quoquomodo ordinare, etiamfi iitempus fubllituantur prxeavendo ; beneficia­ dem literas epifeoporum fuorum dimiflbriaJes habuerint, quas auâotitate prafentis
tes , qui ex caufa non admodum urgenti
abfuerint, ad relidendum, in fuis beneficiis concilii decernimus non elle admittendas
citra omnem redemptionem compellendo, quoquomodo . Statuimus quoque et ordi­
namus, quod nullus clericus fccularis dc
veniafque rademrbeneficia pro pecunia lo­
candi prorfus refeindendo : cxaâiones et ri­ cetero admittatur ad factos ordines, nifi
gores officiariorum, et miniftrorum fuorum habuerit literas teftimoniales curati et oe­
compefcendo: eccleliarum er capellarum pri­ conomorum vel parochis, in qua natus,
beneficiatus « vel per triennium proxime..»
vi leg ia ta m m abufus comprimendo concionapræcedens commoratus fuerit, fub tigillo
tores idoneos per diocetes fuas fubinde eD
archidiaconatus
jurisdiâionem habentis , amittendo, haereticos 'eorumque libros explo­
lioquin fub tigillo commiflarii in parochia
rando et corrigendo, et, cum opus fuerit,
etiam condemnando et extinguendo- Et ut prrdida jurifduftionem habentis; feu, Ii in
aliqua univerlitate ftudens fuerit, fub figillo
rudimenta tisici et literarum tam in univer.
fitatibus , quam in aliis gymnafiis puris pu­ commilfarii univerlitatis Oxon. feu vicecanra jaciantur, puriufque et fincerius eoa- celiarii Cantabrig. cum teftimonio (u per io·
lefcant, folicitius incumbendo, abbates et ,ris loci fui , quz liters: ipfius ordinandi vi­
tam , genus, patriam, bonam famam, &
priores ad debitum numerum rellgiolbrum
conve r fationem tam circa fidem catholicam,
obfervando, ipfofquc religiofos in fuis monafteriis degentes, ad monafticam conver- quam ciica alia contineant ; pro quibus qui­
farionem excitando ac reducendo, abfentes dem literis & figillo ultra quatuor denarios
nihil exigatur, fub poena fufpenlienis ab
ad fua monafteria compellendo, licentiam
capacitatum coercendo. Et ut per proprie-g officio, quam ipfo fado auAoritate hujus
concilii incurrat, donec duplum pecuniar
tarios, reâorefque et vicarios, ut frequentes in fuis eccleliis concione, faciant, aut receptx, parti fic folventi reflituat. Exa­
lte etiam curent epifeopi, ut neminem dc
faltem fieri procurent, diftributionesque de­
bits inter pauperes eorundem parochiano, cetero ad fubdiaconatus ordinem promo­
veant, nifi eum qui adeo fit exercitatus ir>
funt diligentiffime providendo, clericos de­
linquentes vigilantius inquirendo, et feve­ evangeliisdt epiftoli, facris, faltem in mif.
rin'· quam ante hac corrigendo, eofdemoue fale contentis, ut eorundem fenfum gram­
fuper horrendis fceleribus etiam coram lai- maticalem examinatori prompte & expedi­
cis conviflos, in carceribus vel in perpe­ te reddere valeat: fitque conm quilibet
tuum retinendo, vel faltem, nifi ex urgen- lufficienter inftruAus etiam in aliis ad or-

Q

( · ) Conftbutionej iflas run\ fuperiori convocatione continua» it Vfilkins, ad illam pertiaere
ritus ; fed cum inter ventos Jibtui quendam referat continentem res gvrtai anni rjjo. hinc ferius
editas ftatuanius oportet ·

*

- 4k

J*.....

333

Cantuâwbnsm Concilium.

334

dinem ilium* quern rune aflumpturus eft, attinet, idoneus, quantum veroad ferentiam, .
Ammo per facto* canooe* requiritis, dc in officii* A Efficient eviftat ad ea omnia dt lingula pr*. _Λ
Cm atsTi divinis fecundum morem eccleii* Λ loci
flanda, qu* in alii* conftitutionibu* picfcn·
'53°· confuetudinem promptu* & expertu* ; ha­ ti* fynodi exiguntur.
beat que prsterea in presbyterum ordinan­
dus estera ad ipfiu* officium dt ordinem
Dt tiftutibiii utftfltiu.
per t. qntwJii $.8. ///mu?. ipfis faccrdotibu* neceflario tequifita.
Ne falfus ftudii pr*textus excufet abfente* a beneficii* , ordinarii locorum in l uis
De mom «dartre·^,/ ed
ffr fut»· vifirationibu* et capituli* diligentem faciant
rtisreu .
de abfentibu* a beneficii* fui* curatis inquifitionem, nulliufque abfentiam gratia ftudii
Quia, ubi re* agitur pet procuratorem * in quacunque academia approbent, nili ab­
ordinarius pore It morer, Scientiam, & con- sentes huiufmodi bonarum lirerarum cap. ■
ditiones petfonc libi prelentat* ignorare, ce*, & ad adipifeendam doArinam admodam
& fic infeiens indoAum vel indignum , ut apti per probationem legitimam tibi comfxpe contingit, aut religiofum ad benefi B mendentur. Ac deinceps caveant prclati ,
cium, nomine clerici vel capeilani, fuppref- ne fenibus beneficium vel beneficia haben­
fo religioni* titulo , per procuratorem fibi
tibus ( prxtidibus collegiorum, feu aulaprsfeatatum in beneficio ecclefiaftico infti- turn, ut publici* in facra theologia, jure
tuere; igitur ftatutum , ordinatum, & de­ canonico, aut civili prvIeAoribu* duntaxat
cretum eft, ut quilibet ad beneficium cura­ exceptis) a fuit beneficiis, prstextu liudii ,
tum pratfentaru*, in pertona fua propria ad a belle indulgeant vel permittant. Qua in
ordinarium veniat , fi in lua dioeeeii feu ju- re fub oôteftatione divini nominis prclatorum conficientia* oneramus. £t pt d>Aa no­
risdiAione prsfeus fuerit , li autem abfue­
rit , & reliquerit >n Sua abfentia vicarium ftra ordinatio promptiorem Sortiatur execugeneralem , ad ipfum veniat, ut diligenter
tionem, ulterius ftatuimu* & ordinamus,
examinetur, an monbu* Λ Scientia, ac ex­ quod cancellarii Seu vlcesgerentes utriufque
teris qualitatibus fit aptus dr idoneus ad e- univerfitatis, In prima iua admiffione ad fua
jufdcm beneficii curam adminiftrandam ; ut officia'juramentum prcftanr corporale, alioquod taliter non examinatu* ad beneficium quin non admittendi, quod bis lingulis anper pfoeuratorem non admittatur, nifi fitCn*’de inepti* & inidoneis huiufmodi per finitn aliqua certa uni verfitate ad minus artium gula collegia, aulas, et hofpitia Specialem
magifter»ac juris pontificii, vel Ccfarei faciant inquilittonem, quod li quo* ibidem
baccalaureu* fecularis, vel nifi fit talis, de etiam juvene* bénéficiâtes, nulli dedito* ilucujus Scientia dt moribus alio modo fuo or- dio, in otio ee delicii* vitam degente* c*mpererinr, de eisdem droecefanos epifeopos,
dinario fatis condat ; vel nifi In partibus
ttanfmarini* ex aliqua caufa legitima coram feu ordinario* , ubi bénéficiât) exiftunt, cum
Ordinario approbanda tunc egerit, vel nifi omni, qua poflint, celeritate, et diligentia
adverfa valetudine impediatur. Si qui* au­ Certiores facere non omittant, qui mox eo*
tem in fuo procuratorio fe in ecclefiaftica ad refidentiam in ccclcti·* (uis parochialidignitate conftitutum, artiumve magiftrum, tu* debitam, et hofpitalitatis Solatium, qu*
feu juris canonici aut civilis baccalareum tub velamento ftudii delide* hujufmodi frau­
falfo nominaverit, aut fe clericum vel ca- dulenter Subtraxerint, canonice cogant ct
pellanum, taut fit religiofus, exiftere falfo compellant.
Simulaverit, an advcrla valetudine laborare
finxerit, cum fit fanus , quia dolus dt fraus D Dr bit, qui Jefirt» rtfiÀentit in tarn
frtfru, retiftuntflyentitu β/ruadr.
nemini debent patrocinari, inftitutio vel In
pofleflionem indu Aio Sequens ex hujuSmodi
Hoc facro approbante concilio prohibe­
fallaci procuratorio nullius fit robori* aut
momenti,* ipfeque conftituen* tale procura­ mus , ne canrariftia vel aliter beneficiatu*,
torium beneficio, ad quod tunc nominatur, propria cura fua cantaria , vel fuo benefi­
fit ipfo falfo privatus ; Λ licear patrono cio dimiflb, alieno deferviat, nec ftipendu
beneficium fic vacans conferre, feu ad idem aliunde percipiat , fub poena amiifionis me­
alium idoneum prefentare . Quod fi aliquis, dietatis fruAuum fui beneficii, arbitrio or­
cum quo forte per fiedem apoftolicam d·. dinariorum tempore viflrationi* eorum, fub
teftimonio oeconomorum applicandorum ad
delatione habitu* , vel ut fit capax benefi­
cii ecclefiaftici, difpenfarum fit, coranu reparationem eccleii* ornamentorum, er
pauperum parochianorum eieemofynas, exordinario in habitu fcculari, cum fit reiigiofius, comparuerit, dt fe religiofum eiTcEceptis illis Audentibus in univeriitatibu* ,
ordinario etiam non interrogatu* non dete­ quorum beneficiorum valor ad Summam oAu
xerit , inftitutio & in potTeflioncm induA io mateatum de claro non extenditur.
pro nullo habeatur. In omnibus aurem pr*De bnrcticir
bnrtticorum Itbrit .
didis cafibua, quibu* prefenti conflitutione
queinquam per procuratorem ad beneficium
Noflr* folicitudini* prveipua cura effe
curatum .admitti permittitur, illud omnino
volumus obfervari, ut procurator ipfe fuo debet, ftatim ut pullulare aliquid cognoproprio vel alterius fide digne perfon» (cui fcimus, quod fidei chrifllan» puritatem vet
promovendi* fit cognitu* ) juramento fidem ecclefi* Chrifti concordiam, pacem , et
faciat, fecredere , quod i*, quem ad bene­ tranquillitatem otfendir, illud penitus re
ficium admitti poftulat, quantutn ad moret kinder e , agrum dominicum a noxiis, ii
tanin ,

•

Γ
.

ί·ί'1.^^ίι!ίΰ1ί».ΙιiIlljflllffMI»V

335

Cantuaribnse Concilium.

336

uniis, er vepribus omni diligentia cipur· . cpiftola* Pauli ad Romano* er unam ad Co-

A«ho
Anno gare. Sanedudum in noltra provincia, quod Λ lotfenfe».
Christi dolenter referimus, quidam haciefiarch* dam­
Tramlario lententia rum Salomonis ad He- Chmkti
nabiliter cxc*cati alios, fecum in Infideli
brrum a Philippo Melanchtone.
tatis interitum trahere fatigentes, libellos
I.ambertu* in Ofeam.
Annotatione* Chriftophori Hegendorphini
nonnullo* Latino et vulgari fer mone conicripios edere, fpargere, et publicare cu­ in ianAi Marci evangelism.
ob cum commentariis Johannis Brentii.
raverunt, contraria fidei catholics & fan.cclrlialtice* Salomonis cum commenta
Ac matus ecclefi* doArin* dogmata conti­
rio Jchannls Brentii
nente*.
Item Johannis Brentii exegefis in divi Jo.
Cujus generi» eft liber ille, qui Parabo­
bannis cvangelium.
la Mammon* iniquitatis infcribitut .
Andre* Althemari Brentii Annotationes
Item alius liber, qui obedientia Chtiftiaio eptftolam Jacobini hominis vocatur.
Commentarius Lutheri in Sopboniam
Item tranflatio novi Teftamcnti io lingua
Commendaticia brevi* Lutheri ad Oltho
Anglicane a Willielmo Hitchvns . alias
“nem Brumfe/fium de vita, candore, doAriTindall, corrupta .
na, et martyrio Johannis HuITv.
Itera alius liber, qui revelatio AntethriRelponlio Johannis Tindall ad dialogum Tho
Qi intitulatm .
Item-, alius liberqui Dialogus inter pa­ tnc Mori militis, in feimone Anglicano.
Irem, alius liber, qui inrruljtqr The
trem & tilium vocatur .
deputation of purgatorii editus pct JohanItem, aliuv infamis fiber, qui de fepul
nem Friztho
tura mille rythraico ferment- vernaculo com·
Felinus fuper pfalterium.
politus eft ■
Brentius fuper eccleiiaftlcem.
Item, alius, qui intrqdu<Sio in epiltolarn
Brentius in Johannem
1'auli ad Romanos mferibitur
Hegendorphinus in Marcum
Item alius, qui Praftica ptclatoium ; &
Pandefla Othonis.
alius, qui vocatui A. B. C. to the pielacy ,
Catalogus viroium illuftiiuru
dt aiius, qui vocatui Defenloiium pacis i
Lambcrtus in Lucam .
it aliu« vocatus Dialogus inter generofutn
Bucerus fuper quatuor evangeha .
tfc ruiticum ,
Annotationes luiti Ion* in A<3a ipofto»
Item, aiius in vituperium divi Thorn*. *lorum
quondam archiepifcopi Canr.
Matrimonium Johannis Tindall,
Item, alius, qui üe abroganda tnifta pri­
Aliu* liber compilatus per fratrem W'lvata Martini Lutheri infcribitut .
lielfflum Roy conrra feptem (aeramenta ecAbus, qui enarratione* Martini Lutheri
cleli*
in epiftolas Peni nominatur
Qjii quidem fibri, una cum aliis multis
Alius, qui Lurheru* in epiftolas Pauli 6r
pefliteris paitim a WMlielmo Hitchyns,
Judex vocatur.
alias Tindall, a Simone Fifhe , Will'clmo
Alius de «oris monaftids ΛΙλίιπι Lu
Roy. Richardo Brignrvell, parum a Lut her i .
illero , Fomerano-htancifcoLamberco, HilItem Lutheri commentarius tr epiftolau.
diicio Zwhglfo, Johanne Brentio, Philip­
Pauli ad Galatas.
Item Annotationes Johannis Oeco lampa­ po Mclanchihone, Ctiftophoro Hcgendordii de genuina verborum Domini · bar cfl phmo, Andrei Alihemaro Brentio, eotumque
cora ulicibus cuiupofiti funt
eirfm meam, expolitione .
Qu'o» omnes ei fingulos libros infandis cr
Item commentarius Johanni- Oecolampa D
peftîlcntifGmis h*refibus , et olafphemns re­
dii in poftremos tres prophetas nempe Ag
fertos, innumeris erroribus plenos, una cum
geum, Zachariam, & Malachiam
Item Johannis Oecolampadii liber tn ep.- pr*diAis et aliis eorundem (iniibum aufloribus quibufeunque, hoc (acrolando conci­
Holam Johanni* catholicam.
Demegoriarum fartago annotationum in lio approbante. damnamus , reprobamu s, et
heretico* efle judicamus et decernimus - Pr*·
Genefim, ex ore Zvinglii.
terea etiam patrum noftrorum veitigus in­
Commentarius Poraerani m Deu terono
hérentes, prohibemus , ne quis inpotkrum
mium er Samuelem,
traAatus , opufcula, fcheduias, aut libro*
Item Pomeranu* in pfalmo*.
Ftancitci Lamburti Avlnionenfts in divi quofeunque, factam (cripruram, aut eius
interpretationem in fe continente* in lin­
Luc* cvangelium commentarii.
Francifci Lainberti commentarii in Joekm guam vulgarem tranflato* vendere, donare,
commodare, emere, imprimeret infcribeie .
prophetam ·
Farrago omnium fere rerum theologica­ edere, legere, fpargere, vel publicare, in
E parte vel in toto, publice vel privatim ,
rum Francifco Lamberto auAore.
Francilci Lambcrti in Sophoniam » Ag- vel penes fe fcientej retineret aofque fui
diuecefani in feripris licentia pr*fumat, nili
geum, ct Zachariam,
prius hujufmodi libri epifeopo loci exhi­
Irancifcui Lanibertu* In Arnos, Abdian);
biti , atque ab eodem diligenter exami­
et Junam propheta*.
Nova tcholia Philippi Melanchthonis in nati, atque aufloritate ejusdem compro­
bati fuerint · Qui vero contra fecerit, ur
proverbia Salomoni*
Commentatu Philippi Melanchthonis in zizaniorum fator et hzrctie* pravitatis fau­
tor puniatur· Si qua vero perfona ecclchaapilloias IanAi Pauli ad Coloflcnfes.
Annoiationcs Philippi Melanchthonis in! fltea ve) in pr*diAocxccflu, vel in quavis
h*ie-

{

1}JO

337

Cantuamense Concilium.

338

hxrcli val errore perniciofo, quern illico ad
cundem haocre, legere , et penes fere- .. ...........
Anno monitionem diuecefani Etc* recantare tecu- di
tlnere conceiferit. Nova veto opera quxtuttArtsro
Ckkiiti faverit, manifete deprehenfus tuerit aut que ad facratn fetipturam ejusve interpte· Celt str
bpconvirtus t beneficii* · li qua: hal-cat, hoc fa­ rationed, feu ad dogmata ccclefiatlica per*5}°·
cro approbante concilio, lit ipfo jure pri­
t'nenria , cujufcunque fuerint auAoris aut
vatus, et ad dignitate* eccleliaflic.i, tel rituli, ne prius edantur aut publicentur prealia beneficia, curam animarum habertia, cipimui, quam ab epifeopo loci examina­
necnon ad curati officium gerendum perpe­ ri et comprobati fuerint tub poena prxdi.
tuo inhabili* reddatur. Lt quia multi libri rta
hxrcrici etiam in l.ngua l atina a I.uthero,
Lamberto, Pomerano, Zwinglio OcculamDt tlerittt vetuteribut.
padio, Bucero, Melrnchthnnc, Carol.Ia.lio,
Brentio , Jona , ^/efeinero, HegendorphiQuum facerdote* et clerici in factis ordi­
no, Johanne Agricola Urbano, Btelcinino, nibus conilituti, canes venaticos loris more
Andrea Knopkvne, Simone Helle, lohannc laicali ducere , ac accipitres minibus per
Vel ;l-vth, Othone Brumfelho, Veifello civitates et loca publica geftarc nunc diecompotiti et editi, et quidam alii iibti nul­ B rutn ne verentur, nos tamen clericorum im­
lius aurtoris nomine prodeuntes.
pudentiam poenali lege reprimere cupien­
Cujus.nodi eft liber iiic, qui de veteri et tes , liatuiuius , ut quicunqne clericus in
novitio Deo inferibitur.
factis ordinibus conftitutu* , vel beneficium
adeptus cccleiiafticum, qui cane· fic du­
Alius, qui Pix precationes.
Alius, qui Oeconomia chriftiana voca­
xerit, St accipitres, aut aves aucupes per
tur .
vicus <& plateis in villis vel urbibus quoAlius, qui Procelfus con iftorialis marty­
vifmodo geitaverit, a celebratione divino­
rii Johannis Huile inritularur.
rum ipfo farto per unum menfeta fit fuÂliu* in fernionc Anglicane, vocatus, fpcnfus.
The prologue intothe fifth boke of Moyles
called Dcuteronomv.
Dt dtritit & religio fit Itfjit in vi­
Alias nuncupatas, The. firfte boke o(
tium cjrmt,
Movfe*, called G.meiis »
Alius, qui inferibitur , The proloque in­
Quum nullum vitium «que ut carnis gtato the th rde booke of Moyles, called le- Q vet infamia , Λ miniftros Domini deceat
viticus.
mundities Atfanrtitudo, quoniam ipfe mun­
Alius, qui intitulatur, I he prologe In­ dus At fanrtus eft ; ideo ftatulmu* At ordi­
to the fourthe boke of Moifrs, called Nu­ namus, ut fubdiaconus aut diaconus, qui in
meri .
limplicl fuinicatione deprehenfus, vel conAlius, qui vocatur .The prologe into the fcifus, vel convirtus fuerit coram ordina­
feconde boke of Moifes, called Exodus rio fuo, lingulis quartis 8t fextis fcnoomAlius nuncupatus. The tc.iumc of Scri­
nium hebdomadarum trium meofiu.n it» ;■-·
pture
ne jngufti» &· aqua doloris in carceic ma­
Alius nominatus, The expofition into the
neat , ita ut m lingulis ordinum p.x.brtor i,u
feventh chaptre to rhe Corinthian,.
duplicetur poena pro adulterio, tr.pluc’.M
Alius nominatus , Hortulus ar. i ni». in irr
pro inreftu , At >n exteris earn s fpuicirns
mone Angi'icano ■
poena iiefcat, ut impuritas crelct & tur­
Complanatione* in liaiam
pitudo. Quod fi etiam curatus vel religioComplanationesTn Hietcmiam
fus ht, aliquid 'ili prxter exteros addatur
Capita inOtiam.
Dad poenam, vcluti qui duplici* voti Iit
Capita In Abacuc .
r<-us ài. oidinis Λ profeflioni*. Ut h«c obUnio delidentium .
Urventnr, confcicntias prxUtorum onera­
Confcflio exhibita Cxfari in comitiis Au- mus, ct ut infamiam vitent, qux ad illos
guftx, an. Dum. MDXXX.
recurret, nifi feveriter in impuros animad­
Omnes innumeris erroribus et pcftiJcntif- vertant, in Domino, exhortamur . Tncorrifimis heredibus pleni, brevi gregem domi­ gibile* veru juxra facrorum canonum ftatunicum inferturi videntur, fi in vulgus pio- ta deponantur -Quod li quifpiam cx iis in ludire, ct palfiin ab omnibus nihil in iis non panaii aut ulh. aholoco infami dep»ehenrertum fubelle fufpicannbus , lertitari poffus ht, in quo lama ell pudicirix prodi'iifent. Et alii etiam ejusdem generis libri, tione* publice aut fecrete exerceri , iili au­
aliis nominibus et tituli* quotidie novi pa­ geatur prxfcripta poena ordinarii arbitrio,
rantur, et educuntur ; ad occurrendum huic lus ta vitii qualitatem
eminenti malo, hoc facro approbante con­
cilio, proh'bemus , ne quis librum quemDe Simoiu* vittnJa.
cumque fub prxdietis titulis, aut aurtorum f
prxtatorum nomine inferiptum aut compo.
Quanta aurem limoni» infamia contre
iirum, vel impotlerum componendum ha­
nothi temporis tam fxculares, quam cubere, legere, edere,publicare , feupenes fe jufiibet ordinis religiofos invaluit, quis eft
retinere prxfumant. Quod fi fecerit, ut de qui ignorat ’ Non enim precibus , 4
hxreii futpertus habeatur et puniatur, n:(i obfcquiis tantum, fed et apertis muneri­
bus beneficia , Â prielatura* non mede
forte epifeopus loci eidem propter lingula­
rem ejus dortrinam, fideique integritate·) hu­
vac-fnte* , lea de vetifimili vacaturas, ir
jusmodi liorutn , live in lingua vernacula , animaram tuarum graviffimum oericuluci,
five latins editum; ad etfertumiuipugnan'his piox'mis annis absque rubore, & Dei
Tom XXXV.
Y
rimo-

339
1

Cantuakiensb Concilium.

340

"■"■"· timore aliquo comparaverant · Quorueu. . quatenus judicioordioariicommode fieri poAn»o
Akmo ambitione faAumeft, ut eleAiooum (alu- tcft, communes habeant. Et quia non folum CnarsTi
Cusisri berrimae
berrunx form»,
tortu», qua
qua per
per canones
canone» libera
libera a malo, fed ab omni fpecie mali fecundum
*H°·
*
'efle deberent, jam multi» anni» , vei frau­ apoftoiujn abftiuendum eft, ideft, ab eo quod
dibus obtenebrare line, vel ad compro- mali apparentiam habet, aut fufpicionera
tnifli neceffitatem redaAa.Ut itaque tanto finiftram gignere, aut populo fcandalunu,
fcandalo falubri aliquo remedio , quanto firaberc ponit, abftinendum eft; pr»feniis
sera fynodidecrero ftatuimus, ac prafentis
citius, Ar melius fieri poflit , confutamus*
fy noda lis concilii auAoritate diftriAc inhi­
pratentis Caere synodi authoritate preci­
pitous* λ mandamus , ut epifeopi huius,, bemus, ne quis clericus io facrls conditu­
aut provincia fingali in fui» dioecclibus rus, ludos aliquos jure canonico vel regni
diligenter advertant, ne taiia de cetero aut regis auAoritate prohibitos, quovis pacommittantur * curentque per fe * & idt- Ao exercear aut utatur, fed loca fufpeAa
At malorum iniquorumque confort ia onnmo
niftros fuos maxime * quos in prelatorum
elcAionibus tanquam dircAores, & conCul­ devitet. Tabernas In quibus quodvis genus
frequentet
, aut
tores inrerefle continget, ut eieAioncs hu- . potus
,--------- pafliin
r---------venditur,
----------- , non
-............
, —.
jusmodi fecundum facratilftmos canones, Si " m eisquovis modo moram faciat* mulierum1
induira principum deinceps libere pro ar­ colloquia fufpeAa nullatenus habeat. Quid fi
bitrio eligentium, procedant, fraudesque, per ordinarium fuum, aut alium quamvis
fufficienri auAoritate fuper aliquo prxmif& paAiohes, per quas in hujusmodi cieItionibus reda eligentium confcientia ca­ forum pr»d>A. monitus non relipifeat, pri­
ptivetur , aut feducatur, penitus leclu- ma vice ab exeeutione fui i fficii per inte­
dantur . Singulique locorum Ordinarii in gram hebdomadam fufpendatur, & crcfccnfuis vifitationibus * & quoties neceflitas te in hac parte ejus contumacia, crcicat Ac
hujufmodi pcena pariformitcr. Et fi nec lie
poilula”erit, diligentem in fuis dicecelibus
tnquilitionem faciant * an contra aliquos relipifeat, fi cantarifta, aut aliter bench/intra easdem ulla fimoniac» labis nota-, ciatus exiftat, tertiam partem fruAuum can­
tail», five beneficii fui ipfo jure fit priva­
orta fit. Et fi quemquam , Dei timore-,
pollpofiro* per pccunic , & munerum for- tus, in pauperum fubventionem, & alios
des prolaturam , vel aliud quodeumque pios ufus dllcretiooe ordinarii diftribuendo
diftribuendo»
beneficium eccleiiafticum adeptum fuifso
rum, Λ convertendorum , donec refipifeat,
compcrciint , poenis jam a jure communiC Ac ab hujufmodi exceflibus abiimcat. SI vero nec benefit iarus nec canrarifia fuerit,
contra fimoniace promotos falubriter adfed ex folo llipcndio vivens, fi tertio, ut
inventis, in eundem acriter animadver­
prrfertur , monitus non le corrigar, ab al­
tant, ut quarum ptxnarum defuetudo obtari remotum fe noverit, donec St quoufiiviofa audaciam jam aliquot annis prebuit delinquendi, earumdem nunc innova­ que ab hujufmodi exceffibus plene abftineat.
Item quia, ut ait Capiens , multa mala Ja­
tio, & iiremiflibilis exequutio cunAos in
officio contineat, Ac a delinquendo cohi- cet ottofitar, ad hoc peltiferum virus evi­
tandum '& eliminandum , prxfentis Caere
fynodi decreto prccipimus, St firmiter in­
jungendo mandamus jub poena CuCpeniicnis
Dr et i» vitaatie , 6* btmefia tlerittrum
ab officip, & beneficio, ut quilibet in faituverfattoac ,
cris conflitutus, & prvfertun lacetdores
Quia defidia mater eft omnium quodam- ftipendiarii tres horas, vel ad minus duas
modo vitiorum,hoc facrumconcilium omni- in facr» alicujus feriptutx vel approbati
bus curaris, rcAoribus, vicariis, St canta-DdoAorls JcAione fingulis diebus, ce flanto
xiflis mandat & prreipit * quod peraAi> legitimo impedimento, fe exerceant.
divinis officiis, fint deinceps occupati itu.
Dt JtlafiJattambur.
Rudiis, orationibus, leAionibus, aut aliis
honeftistebus Ac negotiis, qu» fuam deceant
profeffionem, videlicet inftituendo pueros'in
Salubriter ab Edmundo, olim Cantuar.
alphabeto, leAura, cantu, aut grammati­ archiepifcopo, extitit ordinatum , ut dece­
ca . Et tribus in hebdomada diebus tres vel dente reAore,ex bonis iplius tanta portio
minus duas horas in facre feripturar, vel per loci ordinarium deduci deberet quan­
alicujus doAoris approbati ieAione , cef- ta ad reparandas eccleii», & aliarum efante legitimo impedimento, fe exerceant,* ' jufdem beneficii «dium ruinas viderentur
fufficere : nos eidem ordinationi addere cu­
de qua re diligenter In fuis vifitationibus in­
quirant ordinarii, ut facerdorcs otlofos & pientes prefenti decreto ftatuimus & ordltempus fuum male terentes fevere caftigent * namus, ut bénéficiât·, qui deinceps aliquid
& puniant. Et quia nimia facerdotum in­ ex bonis pr»deiclfururo fuorum fub nomine
vel pretextu reparandarum »dium , vel
ter laicos converfatio nonnulla pericula-.
fc
'endorum ecclefi» defeAuum ex decre­
Îircter ordinis fui contemptum gignere Co­
ei ; finguli in fuis dicecelibus epifeopi & to ordinarii, compofitione cum heredibus,
cetetl ordinarii curent, quod reAorus, vi­ exeeuroribu», vel adminiftraroribus bonorum
carii, curati, etiam camarift», qui do­ dcfunAt/vel alio quocunque modo accepe­
mo, fuis benefipiis pertinentes habent, in rint, illud totum io earundem »dium repa­
rrAoriis, vkaiiis , aut carnariis fuis, St ratione, Ac defeAuum carundem fuppletione
nor alibi , nili itineris aut infirmitatis gratia infra, biennium a tempore receptionis expo­
fier uoAcnt. Et quod fi pluses in eadem vii- nere reneantur , dcduAis expenfis ( fi qu»
* fuit iacerdotcs limul & non feparatim, expolite fuerint J^lrca litem Si recupera­
tio-

341

Cantuarjinse Concilium.

342

tionem diA* fumm· reeept*. Quod fi In- . religiofa carere numero cam religioforum
Anno cumbens refigna ver it aut deceiferit, fcu a- quam aliorum pauperum, quos vel fecunCh* isti Jlo quocunque modo recefterit ■ tunc fumau dum primzvam fundationem > vel fecundum
I5JO.
per eum ptodilapidatioaibus recepta,&noti portionem redituum « quoi nunc poifidenr,
expolita relinquatur , & rea liter tradatur fuftinere & «Iere deberent ; ftatuimut ita­
futuro focceflbri, qui ficut diAam fummam que At ordinamur > ut numetur religioforum
nomine dilapidationum recepit, ita in eof- debitu» in unoquoque monafterlp deinceps
dem ufus exponat» ut fuptadiAum eft, & habeatur, Atperpetuo fervetur· oneribus or­
ad obfervarionem premifforum in fua infti- dinariis aeque extraordinarii», proventuum*
tutione, five «dmiffione juramentum prefti- que Ac przdiorum per mari» & fluviorum
terit corporale, alioquin iaftitutio ipf* live inundatione», Ac alioquin damnis dr ruinis
admilfio ipfo jure nulla cenfcatur.
pro tempore perpenfi» Ac confidcratis .

De InJimegiHrir.

De eJ-ncetione & exercitio religtofornm .

Quia vetus eft adagium, quod nova tefta
Quum ex nulla re magi» monafteria colcapit, invct.-rata fapit ; At qualis eft mo­ B labi foleant, quam cum ignari Ac rerum
derator in civitate, talis eft dfc populus; agendarum imperiti monafterii* prcficiunhoc facro approbante concilio (latuimus, tur, atque ita expediat habere plures io
quod przceptorc* fcholarium grammatica­ lingulis religioforum domibus, qui tam in
lium fint pretereruditionem,quatenus fieri temporalibus quam foirhualibus modum &
poteft, viri catholici & probi, At ut primum ufum calleant, ne fi quando religioforum
omnium doceant pueros fibi traditos fimpll- domus vacare contingar, non habeant in­
cem fidei Sc agendorum & fugiendorum., ter fe idoneum de gremio, quem defunAo
fummam, & ne pueris rudibus przlegantur fubftituant, ftatuimu* & ordinamus, ut in
opufeula, qu* locorum pro tempore ordi- quolibet monafteria & Joco religiofo Iit
aariis mores puerorum , aut fidem videbun- jnxtn Cie. ne tn ngro Jommica inftruAor
tur corruptura , neque ulli libri, quibus quafi i'
' grammatices fufficienter eruditus,
aliquis
per lufum puerilia ingenia infici polfent. Et ad informandum religiofo» in grammatica ,
quoniam ve(l propter peftem laborantem in At aliis primitivis (cienti1-. Ex quibus illi,
locis ubi hujufmoci public*fchol* funt, aut qui in lingulis foci» ad capeifcnda» (iteras
propter mortem pr*ceptorls ( ut plurimumC aptiores fuerint, juyta facultatem poUcfliocontingit ) quod qui anno aut biennio fub
num eorundem mittantur ad univerfitatetn
uno prarreptoregrammaticam addifeere coe­ Oxon. vel Cantab, ad ftudendom in (acris
pit, illo relido, cogitur novum adire pr». literis, ut eo modo coghita lege divina,
ceptorem, apud quem alius eft docendi mo. magis convalefcar obfervantia ver* religio­
du»( ut pene diverfu*eft apud omnes) at­
nis. Er ut abbates, & priore* diligenter
que Ita fir, ut rudes adhuc in grammatica At aifidue curent religiofo* fobdito* mino­
magnum ex hoc fentiant in proveA'ono res per alios fuorum monatleriorum proveftudii detrimentum ; ad communem igitur Aiores in reguli», conilitutionibus, At ce­
utilitatem rotins provinci» Cant, hoc (aero remoniis fui ordini* inftitui At informari,
approbante conci lio, (latuimus, ut poft an. At quo* ad adminiftrationem fpirltualium feu
num a publicatione pr*fentium unus Ac u- temporalium aptiores Inter fuo* fratre* ar­
niformis fit docendi grammaticam modus bitrentur, eo* in adminiftrationibu* compe­
per totam provinciam Cant, nullus auAor tentibus exercere fatagant officia cellari,
; At ali» tatn ciauregularum (eu prcceptionum grammatica. camerarii., hofpitalarii
__
lium pueris In grammatica inftituçadts edi- D baii» obfervanti*, quam exterioris indufcendus proponatur, nili quem archiepifco- llri*
" '
'fratribus
'
"
ad‘ hoc aptioribus
ita imper­
pus Cant, fimul cum quatuor aliis fu* pro- tiendo At committendo, ut io utrifque vivinci* epifeopi» , quatuor abbatibus/'qua- cdlim triti At exercitati, ad abbati* feu
tuor archidiaconis in hac fynodo deputandi» prioris officium, cum vacaverit, habilio­
hoc anno prox, fequen. przfcripferint pue­
re* reddantur.
ris perlegendum; qui etiam habeant poteftatem formulam inftitutionis grammatico­ De recifientlit αροβ-tttt , & elue reh^tufii
rum psxceptotibus przfcribcndi. Ludorum
vero grammaticalium magiftri, tam admif.
fi , quam admittendi, juramenti vinculo per
Quum inter opera charitatis numerari folocorum ordinario* ad obfervanda omnia
leat, fi quis errantem ab errore revocet , &
in hoc (laturocontenta, quatenus eos con­ ab ccclelia nunquam claudat gremium re­
cernunt afttingantur ; maxime hi qui locis deunti ; (latuimus At ordinamus ; quod reinfignioribus publicas fcholas Talario publico ligiofi , qui prztcxtu capacitatum (eu lirevel privato tenent *
£ rarum fuorum prclidcnrium , vel alias fuperioribu» Cui» live invitis, live confcntien.
Ut numemr elebttut tSr convenient relitibus, fe ab obfervantia regulari abfentafiojbrune in nnoanoqne monnjitrio
runt, in mundo aliquandiu degente» , fi poenitentes fucrinr, Ac bono fpiritu ad loca
ferfetuo bnbeatnr.
fu* profeifionis redire nitantur , diAorum
Nihil magis laicos, eos potiflîmum, qui
locorum abbate» feu priores ipfos in fu«_
religioforum locorum fundatore» exiftunt, monafteria recipere, Ac cum omni charitahqc nuftro tempore a fimilium locorum fun­
te, quantum per ftatuta religioni» in eitdatione deterret, quam quod vident loca-. dem traAare teneantur illis dumtaxat cx·

Anno
*B9'

.«XMHW*** SSS»

343'

Cantuaminsb Concilium.

1 ceptl*, qui dioecedno loci, ex (ignis dk
Amro iodicifo vehementibus videantur in necem ‘
Casisn abbatum, priorum. Ceu fratrum fui monatJJ°·
fterii vel olim confpirafie, five in futurum
* confpiraturi, vel eandem necem alioquin
molituri. Æftlmabitur autem bono fpiritu
reditum· ad luunt monafterium religiofus pa­
rare , fi quamvis locum , gradum, aut con­
ditionem in eodem, pro fui abbatis aut prio­
ris fecundum regulam arbitrio, humiliter
acceptet, & fervet, & per teftimonium
pioboruro virorum coram abbate priore,
feu ordinario fuo, fi tequiratur, conflare.poterit, eum, dum extra monafterium age-1
bat, vel faltem per annum ante hujufmodi
petitionem prox, pruccdentem, fi in'OcuIo diutius commoratus eft, honefte Tuitio
convrrfatum, & propofitum habutlfc re­
deundi. Quod fi taliter receptus poftea a fuo
inonafterio deferta religione deccfferit, cum
poftea fupetior ejus in fuum monafterium
recipere minime hujus vigor; ftatuti tenea­
tur.

344

A:ones contra apoftatas falubriter editas,
atque juxta flatura dk ordinationes ac cen- Al*’,°
fuetudines laudabiles loci illius, a quo fic '-■t1**1
illicite receflerit.
*53°

Dt eknfiknt i» ttfellit fenili Jibtnnii
& /tmiltnm.

Quoniam in diverfis partibus hujus regni
tam milites & alii, .qui funt de religione
crucis fignaterum hofpitalis fanAi Johannis
Hierofolimirani in capellis Cuis vocatis ,
J.tvvlei cburcbet e ndebeffelliit, quam illi
in turri London, dit alii complures, alibi
inccclcliis feu capellis admittunt alienos parochianos,ad ciandeltinorum dk illicitorum
conjugiorum folemnizationem, etiam ban­
nis non editi, , dk aliorum perceptionem (acramentorum, dt facramcntahum , in ecc’elir fcandaluru dk animarum multarum
manifcftiilimum periculum; prohibemus ira­
que, ne quis deinceps in cccletiis feu ca­
pellis antediAis vel aliis exemptis, alterius
parochi» parochianum, nifi in cafibus a_
jurepermiflis, ad folemnizationem matrimo,
Qvpd litent ex felfb /"{gt/lione tmfenil, five bannis editis five non editis, vel
trtttt non fujfregentur ejtftetn .
aliorum facramentorum perceptionem fine
Prxterea (latuimus & ordinamus, quod nul­ licentia ordinarii admittar, feu eorum alilus religiofus, qui tria cujufvis probata· re- ( , quod adminiftrct, fub poena excommunica­
tionis, quam contravenientes atque eorum
ligionis vota eiaiferit, poffit per aliquam
difpenfationcm etiam apoftolicam, etiam Cibi fautores, necnon omnes, qui matrimonium
in aliqua hujufmodi capella vel ccclefia.·
fub plumbo conccflam, fuum monafterium,
demum, hofpitale, five collegium exire, abfque licentia dioeccfani , folemnizari pro­
aut aliquod beneficium , fervitium , aut can- curaverint, feu euchariftlam in fefto Palctutis, vel circiter, abfque licentia fui propiii
tariam acceptare, nili prius coram ordina­
rio loci , in quo moratur, Ceu primitus ab­ çurati, feu faltem dioecefani , fufeipere prrbate , priore, magiftro, five fu perior c ad fumpferint, noverint fe ipfo faAo intuitu­
hoc vocato «caufam five caufas in hujufmo­ ros; a qua a nemine abfolvi peflint, pra·terquamab eplfcopo , intra cuius cioecefim
di difpenlationis fuggeftIone expreflas, ve­
ras aut juftas efie <Si fuiffe probaverit, dk hujufmodi ecclefi» vel capellz tituat* funt,
pro fic probatis per eundem ordinarium· de­ aliis tam ordinariis dk curatis nuam parti­
clarari & decerni obtinuerit. Qui cbntra j bus etiam lefts prius CarifaA. Lr prrterca
fecerit > tanquam verus apoftata per fuum ipfi facerdores huic ordinationi aliqua cx.
abbatem, priorem, magiftrum, five fupe- parte contravenientes, adjquodcunqui benorioremquemcnmque apprehendi, corrigi, dt ficium ecclefiafticum per ieptcnniurti prox,
puniri licite poterit, juxta canonicas fan- fequens ipfo faAo tint inhabiles -

PAU-

____

CaNTOÀIUBNSB CONCILIUM.

345

Anno

PAULUS

Cwatsti
«534·

S E Q.U ENTEM

Anno
CnxtsTr
'$s4-

PAPA fll

StJit ib e«n> i$34* ·Αζ·

IN

346

onneit t$$o.

LUCUBRATIONEM

COLllCTO»!· HtfJUO.
J
O tandem devenimus quo Invidiam amoliamur in S. R. F.a teAariis noilri temporii Ak
nollratibus etiam nonnullis jam inde ab uno alterequc Oculo cxfufcitatam«
modo
etiam Incendium nondum deflagravit- I’. Petro- Crabbe >n Ida conciliorum coiiertione in­
ferendum cenfult Confiliiim deleft irtioi ctrdtnnlinne de emendandi eeelefiil, Paulo Papa· III.
fuggeftum, urpote quod, nulla licet fynodali aurhoritate munitum, adhuc tamen vim plus
quam privatam obtineret, propter eius,qui conlilium illud exegit, dignitatem, dt coniuIcntium prudentiam cum eruditione fitmnia cenjunA nn. Fius velligiis infiftendum libi non
duxit, qui pone fequutus eft in adornanda conciliorum coilcAione, P. Laurentius Surius,
ratus, nihil nili conciliare, quodve legis vim haberet in opus illud conferri onortere . Poilremum hunc ducem fecuti czteii , a fuis, quas fubinde compegerunt ampliores, colledionibus lucubrationem hanc five repulerunt , live reieflam olim, ne iterum allumèrent
recufaiunt, Hinc calumniandi Romanam eccleiia m oblata occatio eft, quali (cilicet a vo­
luntate refoimationis abhorrens, ejus feripti evulçationem prohibuerit, metu ne latens
ejus conlilium palam detegeretur; quandoquidem nihil egilTe deprehenderetur eorum, qua:
v.ri communionis fuse graviffimi, & rei difeutiende a fummo eccleli» antillite deftinati,
agenda judicalfent. Quin dc adeo Vehementer Hbellum illum exeeratos pontifices Roma­
nos, feriptores quidam afleruerunt , ut inter vetitos libros accenfcndum non dubitave­
rint; quod· Paulo IV- praelitum affirmat Joannes Launojus in epilt. ad Joannem Batillo
nium , & noviflime Schelhornius bibliothecarius Memmirtgenlis in epift. ad Emin. Angelum
Mariam Quirinum S. R* E. cardinalem. Egu-gie quidem eam calumniam redarguit pieful i.lc do?liUimus in adnotat. adeam Schelhornii diatribem, evicitque argumentis li­
brum illum, qui in indice librorum vetitorum, Pauli IV. julTu edito an. 1559- hoc titulo enun­
tiatur: liber mfenftut : tonjilium de em-nlandt eicle(it , eam tantummodo confilii hujus
tuitionem ferire, quam Joannes Sturmius heterodoxus curavit, adjedaque epiilcla fua ad
cardinales produxit Argentorati an. 1538. in 4. Quis profedo credat Paulum illum ponti­
ficem adeo parum fibi conftitiflc, ut quod ipfc cum c*teris (erat enim ex eorum nume­
ro qui comilium diflaver-t, dc fub ’criptione fua firmaverat ) privatus adhuc dederat ju­
dicium,' dein pontifex reprobaret ? Vir praefertitn fumm» gravitatis ® fanâimoniz, ac re­
formationis ecjetiallic» maxime Pollicitus. His a viro duârina zque acdignitaie eminenlilliiuo accurare expenfis, ita ego perfuadeor , ut editionem opufculi hujus hic dandam fum«na confidentia aggrediar, nihil metuens cenfuram illam, quam vel ex iplis operis hujus
excerptis in tuis libris infertis expertos fuifle feriptores nonnullos Joannes Launojus non
minori mendacio, quam audacia afleruit. Ita tandein fiet ,ut querelz de fubduAo a colledionibus conciliorum feripte ifto fopiantur, nec rei ecclcfiafticz ftudiofr huc, illueque
qurritare cogantur opufculum, cujus deudetium vehemens d i fcep rationes ejus occatio*
ne nare excitarunt.

E

k

CION-

347

34»

CONSILIUM
K

i5?8-

DELECTORUM CARDIN ALIUM
Er aliorum pralatoruut Je emenJauJa ecclefia, S. D. N. D. fault III. iffo
iubeuce confiriptum, (jf exhibitum aunt MDXXXKllI.

«

■

Eatiffime pater, tantum abeft ut verbis cubueris, ur fanatis aegritudinibus, Chrifti
explicare poffimus, quam magnas gra­ ecclefia tux curx commi lia bonam valetu­
dinem
recuperaret, vidifti, ac probe vidifti,
tias refpublica Chriftiana Deo optimo Ma
­
inde incipiendam medicationem, unde pri­
ximo gere debeat, quod te pontificem hifortus eft
morbus,
fecutufquc
dodrice temporibus ac paftorem gregi fuo pr;e- mum
------ --------... ----------, -------------------------fecerit, catnque quam habes mentem dede- ® nam apofloli Pauli vis efle difpenfator non
iit : ut minime fpefemus cogitatione eas quas dominus,
-- &
*· cj
fidelis
-i-:inveniri
------ - r'·
a—
Domino
::
; imi­
Deo gratias debet confequi pofle, nam fpi- tatus etiam fervum illum, quem in evan­
titu- Ille Dei quo virtus coelorum firmata gelic Dominus prxfecit familir fu», ut det
eft, ut ( ut ait propheta ) tabentem , imo fe­ illis in tempore tritici menfurani , ac prore cotlapfam in prxeeps ecclefiam Chrifti pterea decrevifti nolle quod non liceat,nec
vis pofle, quod non debes. Jdeoque nos ad
per te reftaurare, & huic ruinx manum ut
videmus fupponere decrevit, eamque eri- te accerfivifti, imperitos quidem, ac tam
gere «d priftinam Sublimitatem decorique magno negotio impares, non parum tamen
priftino reftituere,'certiflimam divinx huius aifvdos cum honori & gloria fanâitatis
tententix conjefturam nos facere valemus, tua. tum prxeipue inftaurationi ecclefix
quibus fanAitas tua ad fe vocatis mandavit, Chrifti, ac graviflimis verbis injunxifti , ut
ut nullius aut commodi tui, aut cujufpiam omnes hos abufus colligeremus, t i bique il­
alterius habita ratione, tibi fignificaremus los fignificareinus : obteftatus nos redditu­
ros elle rationem hujus negotii nobis deabufus illos, graviflimos videlicet morbos,
quibus
quibus jampridem
jam pridem ecclelia
ecclefia Dei
Dei laborat,
laborat, ac
ac C mandati Deo optimo, fi negligenter ac inprxfertim hxc Romana curia, quibus etfe- fideliter ageremus Atque ut omnia liberius
, <flum ptope eft, ut paulatim ac fenfim in- infer nos rraAari polient, tibi a nobis ex"7 gravefeentibus peftiferis his morbis magnam plicari, jurejurando nos deftrinxifti, addita
l nane ruinam traxerit, quam videmus. Et? ctiam excommunicationis poena, ne ruipiam
\ quoniam fanftitas tua fpiritu Dei erudi- aliquid
-l:—·:J hujus
·.■■;— noftri
—n-: muneris
------- - -----·-------proderemus.
Nos igitur tuo imperio parentes collegi­
ta.· qui ( ut inquit Auguftinus,) loquitur in
cordibus nullo verborum ftrepitu probe np- mus, quanto paucioribus fieri potu-r, hos
verat principium horum malorum inde fuif- morbos corumquc remedia ,ea inquam,qux
fe, quod nonnulli pontifices tui prxdcceflb- pro tenuitate ingenii noftri excogitare po­
res, prurientes auribus, ut inquit apoftolus tuimus , Tu vero pro tua bonitate ac faPaulus , coacervaverunt fibi magiftros ad pientia omnia refarcie* ac perficies , in qui­
defideria fua , non ut-ab eis difeerent, quid bus pro tenuitate noftra offenderimus. Ve­
facere deberent, fed ut eorum ftudio&cal- rum ut omnia certis quibusdam finibus comliditate inveniretur ratio, qua liceret id pleAamur ; cum fànâitas tua & fit princeps
Dprovinciarum harum qux fubfunt ditioni
quod liberet. Inde effi-Aum eft . prxterquam
.
quod principatum omnem fequirur adula­ ecclcfiafticx, ut fit pontifex univerfalis ectio, ut umbra corpus, difficiilimufque Tem­ clefix, fic etiam eplfcopus Romanus, nihil
nobis dicendum fumpfimus de his, qux per­
per fuit aditus veritatis ad aures principum ,
quod confeftim prodirent dodores, qui do­ tinent ad hunc principatum ecclelix, quem
cerent pontificem efte dominum beneficio­ tua prudentia optime regi videmus: tange­
rum omnium : ac ideo cum dominus juro mus tantum ea qux pertinent ad officium
vendat id, quod fuum eft, neceflario fequi, univerfalis Pontificis,& nonnulla qux funt
in pontificem non pofle cadere fimoniam. Romani epifeopi. Ill ud vero ante omnia,
fta quod voluntas pontificis qualifeunque ea beatiflime Pater, putamus ftatuendum- elfe >
fuerit, fit regula qua ejus operationes & ut dicit Arfftoteles in polit, ficut in una­
aftiones dirigantur : ex quo proculdubio quaque repubüca, ita & in hacecclefiali ca
effici, ut quxquid libeat, id ctiam licear . gubernatione ecclefix Chrifti hanc pr-e om­
Ex hoc fonte, fanfte pater, tanquam ex nibus legem habendam, ttr quantum fieri
equo Trojano, irrupere in ecclefiam Dei tot poteft , leges ferventur. Nec putemus nc tus
abufus Sc tam graves morbi , quibus nunc E licere difpenfare in legibus nili urgenti de
confpicimus eam ad defpetationem fere fa- caufa'& neceflaria. tyjplla -namque peinilutis laborafle, & manafle harum rerum fa­ ciofior confuetudo in qaavis repu.blica in­
duci poteft, quam hxc legum inobfervanmam ad infideles uique ( credat fanAitas
Veftra fcientibus) qui ob hanc prxeipue cau- tia, quas fanâas majores noftri efle vofam, Chriftianam religionem derident, adeo, Iserunt, earumque poteftatem venerandam ,
Ut per nos, per nos inquiinus, nomen Chri- & divinam appellarunt. Scis tu hxc omnia
fli blafphemctur inter gentes. Tu vero fan- optime pontifex; Jrgifti jampridem apud Philofophos & theologos : illud vero non tan­
Atflime pater & vere fanAiflime, edoftus
a Spiritu Dei, prxter veterem 'Ihm tuam tum huic proximum, fed longe prius & po­
prudentiam, cum totus in hanc curam in- tius fuperjprc pytamus, non licere pontifici
& Chri-

Zx edite
Colon. >a.

• se­

B

Anno
ClBISTl
IJJ8

349
Anno

na».

Consilium Delector. Card.

350

& Chrifti vicario In ufu poteftatis clavium . ncficium habet, ur poflit ex eis viver. hoAmko
poteftatls inquimus,a Chriftoei collate lu- nefte pro fuo ord me, tunuique quear (utticrum aliquod comparate . Hoc etenim eft' nere impenfas pro divino cuiru, & templi Cmuti
ijjS.
Chrifti mandatum : Crettt acctft/lir , gra- afacrerumque tedium reparatione , er quod
tit /iate. His primum ftatutis cum fanâitas reliquum eft, impendat in pios ufus. lire
veftra ita gerat curam ecclefi· Chrifti, ut eft enim natura eorum reddiiuum. Verum
miniftros plurimo* habeat, per quos hanc ficuti in rerum natur* adminiftratione nencuram exerceat. Hi autem funt clerici om­ nulla fiunt a natura particulari prxter in­
nes , quibus mandatu* eft cultus Dei, pres­ clinationem univerfalis natur*. Sic in Pon­
byteri prxfertim, & maxime curati, fit pr* tifice, quoniam eft univerfalis difpenfator
omnibus epifeopi. idcirco li gubernatio hxc bonorum eccleli*, fi viderit eam fruAuura
fit reâe proceflura, primo danda eft opera, portionem, qu* in pios ufus expendi debet,
ut hi miniftti idonei fint muneri, quo fun­ aut ejus partem in pium quempiam alium
gi debent.
ufum ut expendatur mags expedire, po­
Primus abufus in hac parte eft ordinatio teft proculdubio id facere . Ideo jure tacticlericorum « & prxfertim presbyterorum, to peniionem ponere poteft, ut fubveniar
in qua nulla adhibetur cura, nulla adhibe- B egeno, prxfertim clerico, ut honefte queat
tur diligentia : quod paflim quicunque fint, vitam ducere pro epiidem ordine. Ideo oimperititfimi Tint, villflimo genere orti, lint mnes fruâu* tefervari, adimiqu* id omnO
malit moribus ornati, fint adolefcentes, ad­ quod divino cultui, fuftentationique haben­
mittantur ad ordines facros, & maxime ad tis-beneficium tribui debet, magnus eft abpresbyteratum, ad charaâerem, inquam, ufui. Itcmque penfiones dari clericis diviti­
Chrittum maxime exprimentem . H:nc innu­ bus, qui commode & honefte vivere queunt
mera fcandala , hinc contemptus ordini* ex redditibus quos habent, magnus ceite abecclefiallici, hinc divini cultus veneratio ufus, tollendus uterque.
Alius item abufus m permutationibus be­
non tantum diminuta, (ed etiam prope jam
neficiorum , qu* fiunt cum paâionibus, qu<c
extinâa. Ideo putamus optimum fore, li
fanâitas tua primo in hac urbe prxficcret
fimnniac* omne* funt, nulloquc rcfpcdu
huic negotio duos aut tre* prxlatos, viros habito nili lucri.
Abufus abus omnino auferendus , qui Cal­
dodos & probos , qui ordinationibus cleri­
corum prarettenr. Injungeret etiam epifeo- liditate quadam nonnullorum peritorum jam
pis omnibus, adhibiti* etiam poenis cenfu-C invaluit in hac Curia ; nam cum lege cau­
tarum ,ut id curarent in fuis dioecelibus. tum fit beneficia tcftamento legati non po.Nec permittat fanâitas veftra ut quifpiam fe, cum non fint tcftatoris, fed eccleli*.
ordinetur, nifi ab epifeopo fuo, vel cunu. & ut res hxc ecclefiaftica fervaretur commu­
licentia deputatorum in urbe, aut epifeopi nis bonorum omnium , non autem ficict pri­
fui.· infuper ut in Ecclefii* fuis qulfque epi- vata cujufpiam , invenit humana non tamen
fcopu* magiftrum habeat, a quo clerici chriftiana induftria plurimos modos quibus
minores & litetis & moribus inftruantur, ut huic legi illudatur . Nam fiunt renuntiationes
epifeopatuum > aliorumque beneficiorum pri­
|ura prxeipiunt.
mo cum tcgrclfu , addunt refervationem ftuAbufus alius maximi ponderis eft in col­
latione beneficiorum eccleiiafticorutn , maxi­ âuum , addunt refervationem collationi»
me curatorum, <5c pr* omnibus epifeopa­ beneficiorum. Infuper cumulant refervatio­
nem adminiftratioois, façiunique hoc pailo
tuum, in quibus ufus Invaluit, ut provi­
deatur perlonis, quibus conferuntur bene­ epifeopum, qui nullum jus habet epifeopi.
ficia, non autem gregi Chrifti & ecclefi*. alterum verocui omnia epifeopi
,
. comperant,
.
.
Ideo in conferendis his beneficiis, curaris , θηοη tamen epifeopum . Videat fanâitas tua,
inquam, fed pte aliis epifeopatibus, curan- quo procedit ailentatoria illa dnArina, qua
dum eft ut conferantur viri* bonis, doâif- tandem efferum eft , ut id liceat quod libeat.
que: ideo , ut per fe poflint fungi illis mu­ Qyid,qu*lo, eft hoc, nili hxredem benefi­
neribus ad qux tenentur : infuper illis quos cii libi conftituere. Alius prater hunc in­
verifimile eft refidentiam faâuros . Non ergo ventus ell dolus , cum fcilicet cnadmiore*
Italo conferendum eft beneficium in Hifpa- dantur epifeopis petentibus , minus idonc >
nia , aut in Britannia , aut e contra . Hoc quam ipli lint, ita ut nifi quifp>am claude
fervandum eft tam in collationibus, cunu re oculos voluerit, liquido videat hxteden.
vacant per deceffum, quam in ceflionibus, ea ratione inftitui.
Item lex eft antiqua inftàurata a Clemen
in quibus nunc tantum habetur ratio volun­
tatis cedentis, nullius prxterea rei. In cef- te, ne filii presbyterorum habeant paren­
fionibus his, fi quifpiam prxficeretut probus
tum beneficium, ne fcilicet re* communis
nnus plurcfve, bene faâum iri putaremus. E hoc modo fiat privata: difpenfatur tann n_
Alius abufus, cum beneficia conferuntur, (ut audimus) in hac Veneranda lege . No
feu cum ceduntur aliis, irreplit in confti- luimus tacere, id quod vetillimum e fle qui­
tuendis fuper eorum fruâibus, penfionibus.
vis prudens per fe pidicaverit, nullam rem
Imo quandoque edens beneficio omnes libi magis conflalfe hanc invidiam clericis, u>de
fruâus refervat. Qua in re illud eft ani- tot feditiones funt ortae , & alix inllanr,
tnadvertendum, nulla alia de caufa, nullo­ quam hanc avcrlionemcommodorum & pro­
que alio jure penfiones conftirui polle, nifi
ventuum eccleliafticorum a communi ad rem
privatam : ante hac omnes fperabant, nunc
ut quasdam eleemofynas, qu* in pios ufus
& indigentibus concedi debent. Nam reddi­
in defperationem adduâi, acuunt lingua
tus funt annexi beneficio, ut corpus anim* .
contra hanc fedem.
ideo (ua natura pertinent ad cum, qui bcAlius abuluteft ia cxpe&ativi» Jt referva-

351
'

Consilium Delector. Card.

rationibus beneticiorum, di datur occaiio,

uc ajiena morsdehderetur dt libenter audia|ur> Pciciudunt etiam aditum fupremum
dignioribus cum vacant , dant litibus
caufam . Omnes has putamus tollendas

352

viro Chiiftiano confpedus efle peteft Chri

flianum orbem peragranti, quam hac foiiCüBltTl
‘
“
tudo eccleliarum?
Omne»
fete paftorn reΉ8·
15Pccftcrunt a fuis gregibus ; commlili fnnt om­
nes fere meicenariis. Imponenda ergo diet
mi.;na poena epifeopis ptx aliis; deinde
elfe.
A be fus alitis eft, eadem ca'liditare inven­ curatis, qui abfunr a Cuis gregibus , non_
tus. Nam quadam beneficia incomparibilia san turn cenfurarum, fed criai» ne recipe­
rem le.ijirus illi qui abfunt, nili impetrata
jure funt & appellantur, qua ex ipfa vi
nominis majores nolit i admonere nos volue­ licentiaa tua fanditate epifeopi, curati ab
runt, non deberi ea uni conferri : nunc in epiicopis Cuis per breve aliquod temporis
his difpenfatur ■ non tantum duobus, fed fpatium. Legantur in hoc alqua jura ali­
W
{Juribus .- dt quod pejus eft, in epilcopati- quorum conciliorum decreta , qu bus cautnm er.it epifeopos non licere aoeiCe a fua
Lus ■ Hunc morem , qui ob avaritiam rantt'in invaluit, tollendum ducimus, prrfer- ecclelia, nili tribus tantum dominicis .
tim in eplfcopatibus. Quid de unionibus bcAbufus etiam eft, quod tot revetendiflineliciotum ad vitam unius, ne fcilicet ob-® mi cardinales ablint ab hac curia, nec ahqua io parte faciant quidpiam ejus officii,
.'ler illa beneticiorum pluralitas ad obtinenquod fpcAat ad cardinal.tum . Ideo eth for­
0« incompatibiiia, nonne eft mera fraus letalle non omnes, quia exped;re exillimamus
gis*
Alius etiam abufus invaluit, ut reveren- nonnullos habitare in provinciis luis, nam
ch dirais cardinalibus epifeopatus conferan­ per illos tanquam per rad'ces quasdam in
tur feucommendentur non unus tantum, fed totum orbem Chriftianum fparfas continen­
plûtes: quem, pater beatiflime, putamus tur populi fub hac Romana Cede: plurimos
magni ene momenti in cccleGa Dei. Primo tamen eflet fanditatis tute vocare ad cu­
quidem,quia officium catdinalatus dt offi­ riam, ut hic reliderent. Huc enim ratione
cium epifeopi incomparibilia funt. Nam prteterquam quod fungerentur iflSc’o fuo
< irdinaiis eft affiftere fanditati tu» io gu­ cardinales, pro videretur etiam amplitudini
bernanda unlverfali ecclefia : officium au. curix , fupplcreturque fi quid ei detradum
fuilfetper receflum multorum epifeoporum ,
tero epifeopi eft pafcerc gregem fuam
quod prxftare bcne,dt nt debet haud po- qui ad fuas eccleiias fe contui,lient.
teft, nifi habitet cum ovibus fuis, ut pailorC
Alius abufus mugnu- et minime toleran­
<uni grege. Prxter ea patet fande hic ufus dus , quo univerfus populus Chrillianus tcandalisatur, eft ex impedimentis qur inferun­
maxime obeft exemplo, Quomodo namque
hac fanda Cedes potet it dirigere & corrige­ tur epifeopis in gubernatione fuarum ovium,
re aliorum abufus , fi in prreipnis fuis mem­ maxime in puniendis fceleftis Λ corrigen­
bris abufus non tollerentur ? Nec ob id quod dis . Nam primo multis viis eximunt fe ma­
li homines prxfertim clerici a jurhdtdionc
cardinales fint, putamus eis magis licere,
fui ordinarii. Deinde ti non lint exempti,
tranlgredi legem : imo longe minus. Hotpin
enim vita debet effb aliis lex, nec imitandi confugiunt ftatim ad Poeni tent ia r ia m, vel ad
funt phariixi, qui dicunt dt non faciunt:
Datariam, ubi confeftim inveniunt viam
impunitati, St quod peius eft , ob pecuniam
fed C n riftus Salvator noder incuepir facere
& poliea docere. A nplius hic ufus nocet prxftitam Hoc fcandalum beatillime pater,
m confultationibus ecclelix, nam hxc li­ tantopere conturbat chriftianum popuium,
centia fomentem -ll avarltix. Ambiunt prx- b'ut non quear verbis explicari. Tollantur,
terca cardinales a regibus dt principibus obteftamur fanditatem tuam per fangumem
epilcoparus, a quibus lOtioa dependent, Chrifti, quo redemit fibi eccleliam fuam,
ne pollini libere fementian- dicere, mio fi eamque lavit eodem fanguine, tollantur hx
maculr, quibus 6 daretur quispiam aditus
pollent dt vellent, fallereutut <aincn pallio­
ns animi in judicando perturbati. Ideo u- in quacunque hominum republica, aut re­
iitum hic mu rol'eretur, <St provideretur, gno, confeftim aut paulo pod in prxeeps
rueret, nulloque pado diutius conllarepofc.iid■ naIibus ut poflent honefto pro.dignitate vivere, omnibus xquales reditus, quod fet: cr tamen putamus nobis licere, ut per
putamus facile fieri pofle, fi vellemus ab- nos in Chriftianam rcmpublicam inducan­
iucie ferv tutem maramonx, dt Chtifto tan. tur hxc monftraAlius abufus corrigendus eft in ordinibus
His caliigatis, qur pertinent ad confti- reMgioforum , quod adeo multi deformati
tuendos tibi miniftros, quibas veluti inftru- funt, ut magno lint fcandalo fxcularibus,
mentis & cultus Dei bene adminiftrari fa p exemploque plurimum noceant. Convestuales ordines abolendos elle putamu' οι aies ,
populus Cnriftianus in vita Chriftiana bene
non tamen ut alicui fiat injuria, fed pro­
tnfticui dr regi poffir, accedendum nobis ell
hibendo ne novos peffint admittere. Sic
ad dia qiix fpedant ad gubernationem Chriflianl populi. In qua re pater beatillime, enim line ullius injuria ciro delerentur, et
abufus ille primo et prx omnibus corrigen­ boni religiofi eis fubftitui pollent. Nunc ve­
ro putamus optimum fore , li omnes pueri
dus ctl, ne fcilicet epifeopi primum dt
pix oinnibu' aliis, deinde ne curati abef- qui non l’une profelli, ab eorum monaitelent a fuis ecclefiis et parrochii», nili ob riis repellerentur.
Hoc criam animadvertendum dr cortigenRravem aliquam caufam , fed relidendam
tacerent ; maxime epifeopi, ut diximus , quia duni ccnfemus in pxxdicatoribbs & confefforibus
conftiruendis a fratribus, quod ab
funi tponfi ecclelix ipfis demandata. Nim
per Deum immortalem, quis miferabilior eorum ptxfcdis pritnum adhiberetur magna
diliAnno

vhxisii

353
ÂNKO

153«.

Consilium Delector. Card.

354

diligentia, ut idonei eflent : deinde ut prat- .Jam enim diximus in principio, npn licere
fenrarentur epifeopis, quibus pr» omnibus Λ ex ufu clavium, dk potcftatis a Chrifto tra­
cura ecclefi* eft demandata, a quibus exa­ dit» comparare fibi lucrum ; fed etiam ab C*atiri
minarentur per fe vel per viros idoneo»,
hac gratia abftinendum. Nam habitu» eft finec nifi eorum conienfu admitterentur ad gnum profeftionit, unde nec ab epifeopo
h»c peragenda .
poteft dimitti, cut tenentur hi apoftat»: ideo
Diximus, beatiftime pater, non licere
h»c gratia eis concedi non deberet, neque
aliquo paflo in ufu clavium aliquid lucri etiam cum ipfi recellet int a voto, quo Deo fc
utenti comparari, eft in hac re tirmuin ver­
obllgarant, ei* permittatur ut habeant bene­
bum Chrifti : Crur/a acctfifih , C'*th Jatr.
ficia , neque adminiftratione*.
Hoc non tantum ad fanAitatem tuam per­
Alius abufus in quaftuariis fanfli Spiritus,
tinet , tied «d omnes qui funt participes Im­ fanflr Antonii, aliifque genens, qui deci­
ius poteftaiis : ideo a legatis, et nuntiis vel­
piunt rufticos dk fimplices, eo (que innume­
lemus idem icrvari . Nam ficut ufus, qui
ris fuperftitionibus implicant : tollendos hoc
nunc invaluit, dedecorat hanc federn et con­ queftuarios cenfemus'.
turbat populum: ita fi fieret e contra, ma- _
___________
___________________
Abufus
alius...in _.difpenfatione
cum confliximiim decus huic ledi compararetur, et *di- B tuto in fact is ordinibus, ut poliit uxorem duficaretur mit ilice populus.
cere : h»e difpenfatio non effet ulli danda,
Abufus alius turbat Cliriftianum populum
nifi pro confervatione populi cujufpiam vel
in Monialibus , qu* tub cura fratrum con- gentis, ubi eifet publica caufa gravillima :
venruaiium, ubi in plerifque monafteriis fiunt prefertim his temporibus, in quibus ur­
publica ùcrilegü cum maximo civium lean· gent Lutheran· hanc rem maxime.
dolo. Auk-rat ergo Sanflna* vêtira omnem
Abufus in difpcnfatione in nuptiis inter
eam curam a conventualibus , eaiuque det confanguineos feu affines: certe in fecundo
aur ordinariis aut aiiis, pro ut melius vi.
gradu non putamus faciendam elfe, nifi ob
debitur.
publicam caufam gravem. In aliis vero gra­
A bino, magnus et perniciofus eft in gytndibus nifi ob caufam honeftam & abfque pena fus publicis, pruerrim in Italia, in qui­ cunia,-ur diximus , nili iam prius cunjunfli
bus multi phdoiophi.e profelfore» impieta­ etfenr, ubi liceret pto abfolutione a pecca­
tem docent . lino m remplis fiunt difputato μιη perpetrato imponi mulfla pecunia­
tioncv impiiilini» : el li qu» funt pi«, traria poll abfolutionem, & deputari ad pio»
flentur in c i res divin* coram populo val­ Cjfus, in quibus fanflitas tua impenfas .Nam
de irrever'-nter. Ideo putaremus indicen­
ficut ubi non eft peccatum in ulu clavium,
dum epilcopia , ubi funt publica gymnalia , nihil exigi potell pecunia : ita ubi abfoluut per eos admonerentur Icflorcs qui legunt ,
rio peritur a peccaro, imponi niulfla pecu­
ne docerentur adoieiventes impietatem, fed
niaria potell 8i deputari ad pios ulus.
oitenrk-rent infirmitatem luminis naturalis in
Abufus alius in abfolutione luncniaci.
quarftorf.bus pet titient ibus ad Deum , ad
Proh dolot1 quantum in ecclefia Dciregnat
mundi novitatem, vel «tcrnltatcm , ik fimi- hoc peftilens vitium, adeo ut quidam non
lia , e-ifquc ad pietatem dirigerent. Simili­
vereantur limonium committere , de nde conter re permitterent fieri publicas difputa­
fellim petunt abfolutionem a puena . Imo
tiones dc hujufinudi quxftionibus, neque,
eam emunt, licque retinent beneficium quod
etiam de rebus Theologicis , qu» certe mul- eruerunt. Non d'Cunus fanflitatem tuam.,
tumexiftiinarioni» perdunt apud vulgus: fed non polle pœnam illam, qu» c!l de jure peti,
privatim de his rebus fiant difputationes; tivo conftituta ,eis condonare . fedquodnullo
public» de aliis quarilionibus Phyficis. Ideni­ paflo debeat, ut tanto Ccçl.-ri rcfiilarur ,quo
que injungendum effet omnibus aliis epifeo D
1 nullum perniciolius, nec magis fcandalofum.
pis . maxime inligniuir, civitatum, in qui­
Licentia etiam teftandi clerici» de bonis
bus hujus generis difputationes fieri folent. ecclefi» non eifet danda, nifi pro caufa ur­
In Impreffione etiam librorum eadem adhi­ genti: ne bona pauperum converterentur in
benda effet diligentia , feribendumque prin­ privatas delicias dk amplificationesdomorum.
cipibus omnibus, ut caveant ne palfim qui­
Confelfiorulia autem cum ufu altaris porvis libri in eorum ditione imprimantur. Dan- tarilis non client facile danda ; fic enim.viledaque eifet hujus rei cura ordinariis. Et quo­ fcunt eccleliaftic» res & Sacramentam o.
niam pueris m ludis folent nunc legi coi.
mnium prrcipuu.n . Nec indulgenti» i terris
ioquia Erafini, in quibus multa funt qu» dinde elfent , nui femel manno in unaquarudes animos informant ad impietatem ; ideo que imigniuni civitatum. Commutatio etiam
votorum neque ita facile facienda, neque com­
eorum leflio in ludis litersriis prohibenda
mutanda, prxtcrquam in eque valens bonum .
eifet , et fi qu» alia funt hujus ordinis.
Poft h»c qu» ad inllituendos mmiftroj tu­
Confuevcre etiam mutari voluntates ulti­
os in hac univerfalis ecclefi» cura, et in eius me reflatorum, qui ad pias caulas legant
deinde adminiftratione fpeflare videntur, E quampiam pecuni» fammam, quam autho.
animadvertendum eft in gratiis qu» fiunt a ritate (anilitati» tu» transferunt ad h*redeni
tua beatitudine pratrer priores abufus , alios
vcl legatarium , ob pr«tenfan> paupertatem,
&c. idque ob lucrum. Ger te nifi fa fla fit
quoque abufus Introduflos elfe.
Primus eft in fratribus feu religions apo- magna mutatio in ro familiari heredi* poftflatis , qui poli votum folemne a fua reli­ obitum teftatoris, ita quod verfimil» fit fe­
gione recedunt , impetrantque ne tenean­ llatorem ob eam mutationem mutaturum
tur gerere habitum fui ordinis, Imo nec ve- fuifie voluntatem, voluntates teftatorunu.
lligium habitus, f»d tantum veftem honeflam mutari impium eft . De lucto jam toties di­
clericalem. Ptatcrnnttamus nunc de lucro. ximus ; quare putamus omnino abftlnen-

Cantii, Gtnrral Tom XXXV.

dum.

z

Onw

355
Anno

356

Consilium Delector. Card*

Omnibus in (umma explicati», que per­ . ad epifeopum & ad principem. Ideo Sin-

tinent ad univerfalis ecclcfi» pontificem,. A dita* tua per cardinales viro* probo* pof1 quantum animo potuimus comprehendere, fet etiam commode hic omnia curare.
Ml8· reflat ut nonnulla dica mut, qu* pertinent
,H*c funt, bcatiflime pater, qu* in pr*.
ad Romagum epifeopum. H*c Romana ci­ fentia pro tenuitate ingenii noftri colligen­
vitas ecclefia mater eft dt magiftra aliarum da efle duximus: dt qua nobis corrigenda
viderentur. Tu vero pro tua bonitate &
eccleliarum : ideo maxime in ca vigere de­
bet divinus cultus dc morum bonetlas: id­ fapientia omnia moderabere: no* certe fi
eo, beatiftime pater, (candalixantur omne* non rei magnitudini, qu* noftra* vire» lon­
exteri qui ingrediuntur templum B. Petri, ge fuperat, confcientic tamen noftr* fatisubi facerdote* quidam fordidi, ignari, in­ fecitpus; non line maxima fpe, ut fub re
duti paramentis ,dc veftibus quibus nec in principe videamus eccieliam Dei purga­
fordidi* «dlbus honefte uti poflent, miilas tam , formofam ut columbam , fibi incertent
celebrant. Hoc magnum eft omnibus fcan­ in unum corpus confentientem, cum «terna
dalum; ideo injungendum eft reverendiflimo tui nominis memoria. Sumpiifti tibi nomen
archipresbyteto vel reverendiflimo poeniten- _ Pauli
. ...... ........
, imitaberis,
-___________________
Cperamus, charitatem
.______
Pautiario , ut h«c curent & amoveant hoc fcan- “ ii : eleAus fuit ille ut va*, quod deferret no·
men Chrifti
Te’ vero fperamus
dalum : ficque in 'alii* eccleliis.
"" pergentes. ~
In hac etiam urbe meretrice* ut matro­ eleAum, ut nomen jam Chrifti oblitum a
ne incedunt per urbem feu mula vehuntur, gentibus dc a nobis clericis, reftituat in cor­
qua* afleAantur de media dic nobile* fami­ dibus dcoperibus noftris; «gritudines fanes,
liare* cardinalium clericique. Nulla in ur. oves Chrifti in unum ovile reducas, amobe vidimus hanc corruptionem, preterquam
vcafque a nobis iram Dei dr ultionem eam,
in hac omnium exemplari : habitant etiam
quam meremur, jam paratam, cervicibus
inûgne* «des ; corrigendus etiam hic turpi* noftris imminentem.
abufus.
Sunt etiam In hac urbe privatorum civium
Cafyjr Card. CottttrtHur .
odia & inimiciti* , quas componere dt ci­
Jeb. P:trut CarJ. Tbeatmur .
ves conciliare prccipuc intereft epifeopi : ideo
Jucobut ctrti. Sadtlettur .
per cardinales quosdam Romanos, prrfertim
RegtatlJur car J. tfagltcur .
qui magis clfent idonei,omnes h« inimiciti*
FreJrricur arcbteftfi. Salerntfattut.
componenda, client dc civium animi conci-C
Httrouyaiut ercbtefif. BrimJujinut.
liandi.
Jeb. Matt haut eftfi. Frrftujii .
Sunt in hac urbe hofpitalia, funt pupilli ,
Crtgoriut abbat jaafli Gcorgn Veuct.
funt viduz. Harum cura maxime pertinet
Prater Them, magiftcr Jacri falattt .

AD

I

Anno
Ceatsrr
1538.

Ex exem·
ehr Co­
lon. cxcu·
io au.

ggigpPMVNM#ί**"***·' » Vi.·,., .

■ '"W«"·*!*.. .'ΐπΛ^βΜ'.:··· ■ ■ “W.1

357
An"»

35»

AD TRIDENTINUM CONCILIUM

C·*·**·
«J4J·

Ammo
CmisTi
•545

OECUMENICÜ M
Ak adno IJ45· tfaete ad ijfj. cclebratant.
ADDITIO
COLLICT O U I

I X A J xr 10.

Acrofanfli oecumenict concilii Tridentmi afin a Labbeo traditu fupplementa daturo
mibi,fl ruer tngenr monumentorum offerebatur, & tanta,
natta valeret ad plura.,
volumina implenda . Multa enim futficicbat Kaynaldi cominuaior; mn)ora Marient; ubertoTa adbuc P.Carolut Ludovicue Hugo, OrZ Pramonftaienjit, abbat Stevagit in Lotbaringia,
·" fuit facra antiquitati: monumcnitt , Sttvugit cdiiu , au. 17p. tu fol. Quadam Scbelborniut turn Amoenitat. Literar. ta. VTl. cum m utroque vdumine Amoenitatum bift. EcclefNr quid aicam de collefliombut Puteanorum traira* , epiftolarum b'lftontt, Vargat , altoTumque. In tanta rerum cafta /r«,« ftatim delcflum adbibendum effe , neque enim profqfitum mihi femel conhhum, dandi Colletiionem Conciliorum omnium, a Labbeo preclermiffobum ,ferebat , ut dicata «mnibut volumina, uni lanium concilio confecrarem . Dum bac ani­
mo volutabam, fort mibi, ne cogitanti quidem, objet·’ U rum , quem Vel fi feuMl noviffem ,
in maximum meum lucrum deputarem - b eft revercndiffmut Pater D. Pelrut abbat Maxolent Bergomat .Cufftnenfii longreg. decui eximium, qui cum L'enclin eo tempore ageret,
quo ego illuc diverteram, me, feu data opera , feu cafu convenit, atque inter multat dt noJiru jludm collecntioner . tnctdit ferma de Trtdentino concilio, quod argumentum verfarr
Je proaidit, méditant amp'ttfimam documentorum omnium ad illud pertinentium cotlefhonem ;
tdque operu , cum p >R anuum Parma virum illum iterum convenitfem, eu manui fhat creVijje ad volumina ofh drcemve teftalut eft . Nec vana illum jaflatfe comperi , cum fra­
ter edita omnia , Italica: Bibliothecae fra/em mvifcrii <br ex filaverit, ex quibut tbefaurum fuum, mire quantum locupletavit. Hac tnielligeni ego, omnem de fufplementti ad
Trtdenttnum concilium dandu folhciludinem excuffî, aeque enim ret ecclefiafiica tr literarta conducere fojfe auidquam arbitrabar , fi ego bic traderem nonnulla ex 11: ,Jqua flentor 1
manu virum illum doflifflmum brevi fuff-flumm noram. Quanquam vero ita mecum tunc
conflitut , Amni tamen manum mb opere retrahere omnino baud duxi opportunum. Deeffe
plura m Labbeantt afin tntelligebam, qua ad eorum integritatem tta pertinebant, ut fine
tlltr manca ejjent et trunca: afta vero mutila aofoi.iiijfimam conciliorum colleflionem , in qua
potuerint integra referri , plane dedecent. Hu igitur fupplendit Ji pro viribut enitar, ne•no mibt vituperationi, fed laudi fotiutjure dederit . Quanum vero ea fini monumenta, qui­
bat fufficiendu allaborandum mibi eft, ne quid deft uflurum complemento , indicabo fau­
ci:. Conciliorum omnium afin ab tndiflione concilii ducum exordium. Concilium quod Tri­
denti detn convenit, fape mdiflum, fapiui dilatum , nec femrl loci mutatio fifla. Bulla omnet
pontificia ejut mdifltontr, protelaltont: , ac tandem immuiauonti locorum exhibenda erant ; de­
erant vero in afltr I abbeami ; bic igitur defirtbuntur ex Kaynaldo. A qua etiam, ficut 'x
Marteneac Pfalman quaedam pontificiat bulla’ tnyttAHtei Jen urgentei
cnnttftMm ffifctkfoi
fcu morofit , feu detrcflantei, accepi. Decreta tandem quadam u concilio ennjja funt, ex patribu: delefli quidam rebut nonnulli! graviortbu: dijcutiendii , ac fuft diligentem dtfcufflonem ad concilium referendi! ,fruftra bac ex Labbeo repetat ; bic babe: . Id generti alia qua­
dam ita /juodalta judicavi, ut cura perfefliunu dijpendium nequaquam abeffe ex afin
Trtdenttnir judicaverim. Plura fortatfe repeti potuffent ex M. SS. codtcibut, quibur ex­
cutiendi! amici dofiiffîmt operam fuam ultro pollicebantur . Sed nolui Lolliflort rerum Trideutinarum palmam rei inventa praripere. Ex eo expeflent ddh, quidquid ex me vellent.
Vnum tamen non invidebo, quod debeo bumanttau vtri dofltffmi P. Hieronymi l.agonarfini e Soc. Jefu pretbytert, viri cuiur amicitiam colo, faennam ac doflrmam fingularem
obfervo. Ea eft oratio a Paulo papa IK in catu Prajulum ( confiftortum vocant ) Roma
habita, cum de Trtdentino concilio jam penitut abfolutu referendum etfet purpuratorum Pa­
trum fenatut. Juht Pogiant vin elnquentiffmi forint eft , baud impar alnr viri lucubrationtbu! qua: m MS. codice vir ille dofiur frrvai, fuo tempore tn lucem publicam extratendit. Interim mea opera «r amtet beneficio oratione bac ree ec.tefiaftica ftudtofi utamur .
Infer ut etiam fuo loco narrationem btftoricam de tneboattone feu fount reftauratione conetlit Î ridentem fub Pio /K pontifice , quam except e locupleuffimo codice MS. rerum concilii
Tridemtm apud excellemiffirnum Petrum Grademgo e S. Jufttna Senatorem 1'emtum, cujae
viri humanitatem fummam expirtut fum.cum ante aliquot annor b'encha: me contuhtfem.
Pronum mibi tunc futtfet affattm meditare frcttqfii illi: mercibm ; fed manum continui,
amico Benediflino intafla omnia rehftuPut.

S

Z 1

AD -

359

-

AD CONCILIUM TRIDENTINUM
ί·

ADDITAMENTA.*
P AU LI

H P Λ III. BULLA

,

Qu» cQUcilinet M»»tu»m iuiicit.

Fx Rijr.
ruldo id
·»■ '1,4.
num. jj.

»

Aulus epifeopus fervus fervorum Dei, mi noftri fuper univerfalis concilii celebra­
ad futuram rei memoriam.
tione propofitum, & fententiam ad Det
Ad Dominici gregis curam , & regimen, laudem, dr gloriam , ecclcfixqne fui fadivina deponente providentia, atfuinpti, ni­ lutem , decus , & incrementum exequi ag­
hil magis ex animo defidetamus, dt ab om­ gredientes j in nomine fanA* dt individu*
nipotenti Deo-precati fumus, quam ut ec- Trinitatis, Parris. At Filii, & Spiritus Sanclefiam fu am nobis commi (Tam, & tot hi- BAi, auAoritate omnipetentis Dei, ac bea­
refum, & errorum vepribus jampridem in
torum Petri Λ Pauli apoflolorum ejus,qua
ea fubortis, Spiritus SanAi operante gratia, in terris fungimur, de venerabilium fratrum
noftroque (ludio repurgatam , ejufque mori­ noli rorum S. R. E. cardinalium connlio, &
bus in melius reformetis, debito nftori, dte alicnfu Oecumenicum, feu univerfale, ac
finceritjfli reflitutam in faqAitate,& juliigeneral» concilium in civitate Mantuana
tia gratujn Deo obfequium priflare videa­
loco tuto, commodo, fertili, & domor un»,
mus: fed & illa nihilominus cura nos tan­ ac bonarum habitationum copia prttdito,
git, cum confideramus, arque adeo oculis anno domini MDXXXVH. die XXI11- menipliscernimus Chriltianam rv.nnuhlicam inte- fis maii, qu* erit feria quitta poil factitif(tinis fidelium odiis , <5c infidelium vi, ac do­ fimum felium Pentecofles inchoandum, &
lo afftiAam, in diebus magis diflipart, at­ utfcquitur, continuandum , & auAore Do­
que adminui. Quibus opportunia remedia mino, finiendum l nuntiamus, convocamus,
adhibere pro pa floral i cura cupientes, cum (latuimus, indicimus, At ordinamus uni.
multis , variifque v<is per nos diligenter exa­ verlis, & lingulis venerabilibus fratribus nominatis , nullam aliam jud'cavenmus niebo- Cftris, patriarchis , archiepifcopis, epifeopis,
vrm, ac promptiorem ea, quam majores no- Sc
“ dil'Ais
··■ ~’ filiis abbatibus, &
“ exteris
-----1 ­
eccle
ftri fanAitiimi viri, adeoque univerfalis ipfiarum & luoniftcrioruni ptalatis, ubiquo
fa eccleiia in hujusmodi calibus experta eft, tertaium conftitutis, in virtute prxfii'i lu­
feluberrimam, generalis videlicet concilii tamenti, ac fjnAr obedient,*, Sc tub poe­
celebrationem . idcirco eorum tanAis velli·
nis de jure, vel confuetudine aut alias con­
glis infiflentes SacrofanHitm Occumemcu... ,
tra eos , qui ad generale concilium non
feu uoiverfaie conci Hum ,■*[ quod etiam, cum accedunt, (latutis, mandantes, quatenus ■
tn minoribus ellemus, a nobis maxime defi- perfonaliter, prxdiAos vero imperatorem ,
derarum ) ineunte ftatitn pont'ficatu noftro reges, principes , duces , marchiones , Ac
Celebrare omnino (latuimus , & de hac no- alios, qui de jure vel confuetudine in uniftra conitanti voluntate, non folufh palam verfali concilio, interefie debent, per vilce·'
ioquuti fumus , fed At charfltmos in Chrira chariratis Domini noftri Jetu Chrilli in­
l*o filios noli ros , Caroium Romanorum im­
vitantes , et exhortantes, quatenus pio pa­
peratorem , & alios chriftianos reges, ct ce , falute, et augmento eccleiia: Dei , et
principes per liteias ad nuntios noftros θίριϊ perfonaliter (quod mallemus) vel, fi
ceitiores fecimus; At nunc auAore douiino perfonaliter non poifunr^per folemnesOraindicare & exinde in loco, Ac rempote per tores fuo*,
~
congruo tempore ‘huip (aero
nos inferius declarando celebrare, ac de­ concilio, indiAa civitate Mantus, ut prae­
mum ad optatum finem perducere , omnino fertur, celebrando, debeant interefie. Qui
decernimus. Etfperantes, & cum Dei au­ tamen, (i confiderent quam nobis jucunda,
xilio nobis promittentes, per hoc tam fan- Chtiftian* vero reipubliç* maxime nece (Pa­
Aum, At tam falubre remedium , non folum rla futura fit «orum tn d>Ao concilio paomnes herefes, At errores ex agro Domi­ ftoralis praefortia, non dubitamus, quintum
ni èxtirpanoos, Ac chriftiani pépuli motes alii fupradiAi reges, et Principes , tum Ca­
Corrigendos, fed & univerfaiem inter fide­ rolus imperator, tum Francifcus Franco­
les pacem componendam, dt faAa fub vexil­ rum rei chriftianiflirqut linr illi perfonalilo falutiferar crucis contra infideles gene­
ter interfuturi : liquidera Catolus profanA*
rali expeditione, regna, At terras noftras fidei no At* aelo. et amore, tam fuo, quam
ab illis occupatas recuperandas, captivof- fereniffimi Ferdinand! Romanorum regis fra. .
que innumerabiles liberandos, At infideles £ tris fui, ac ekAorum, cctevorumque facri
tpfos , ad finAam religionem noftram, fe­ Romani Imperii ordinum nomine pro unirente domino, convertendos, & fic abunP verfalis cnncilil celebratione apud foclicis
Vctfo orbe in unum , idemque ovile Domi- recordationis Clementem Papam VII. Pr«ff* voalefccnte in vera fide, fpe, At cliari- deceiTorem noflrum (cpenumero.et maximotute fobric , Ac julle , Ac pie vivatur ,&in­ pe^e inftitit ; et cum variis return perturba­
de ab omnipotenti Deo corona juftitl* extionibus, et bellis, ac aliis legitimis dè caupefletur.
fis , et ptxfertim praefati Clementis fuptr^
Hoc igitur perpetuum, & conilam aniveniente obitu, tam fandi operis et uptiml
animi,

P

Anmo

CnitsTr
«HJ.

361

Concilium Tridsntinum.

362

Ego Nicolaus card. Capuanos manu pr?·
.
animi, quem ad hoc Idem Prsdpccflor ha*
Anno
bebar, impeditu* eflet effeAiis, nobis ob ha ne
pria fubfcripfi.
_Anwo
Christi
Ego Hicronymu* card, de Ghinuccis, nia- Cru tri
notham promptam, ultroque fibi, et omnlbu»
•$45· fupradiAi* ab initio ufque noftri pontifica­
nui propria fui
fubfcripfi.
*54jEgo Jacobus car· Simoneta, manu pro­
tu· , ut prediAuro eft, a nobi* fignificatatq, er oblatam fuper diâo concilio, per pria fubfcripfi.
no· indicendo, et celebrando deliberatio­
Ego Gafparcard. Contatenu», manu pro­
nem , et proxime In prxdiAorum fratrum no- pria fubfcripfi.
ftrorum S.R.E. cardinalium generali congre
Paulus fanAi Euftachii diacon, cardinal.
gatione decretam, et declaratam conciufio- ..... fubfcrip.
ncm,qua decuit filiali reverentia eodem no­
Alexander S. Mari» in via lata cardin
mine maxima* gratia* egit. A Francifco ve­
Crfarianus fubfcripfi.
ro rege prefato , qui etiam ad eundem Cie
Joanne* card, de Salviatis, manu propria
mentem et facrum ipforum cardinalium col­
fubfcripfi.
legium plena* pietatis, ac religioni* hac
Nicolaus cardin. Rudulphu* , nianu pro­
de re litcra* fcrlpferat, quale a principe
pria fublciipfi.
Ego Auguftinu* S. Adrian! diac.card. Trivere chriftianilTimo fperabamus confenfum , B
et conforme bon» noftrat voluntati fuper
vultius manu propria fubfcripfi.
hujufmodi concilii negotio refponfum ac­
Ego Hercules S. Mari» N«var, diac. card.
........... manu propria fubfcripfi.
cepimus .
Et nihilominu* eo* imperatorem, reges,
Ego Matrhvus S. Theodori diae, card.de
principe*, et alio* fupradiAo» fimiliter ro­ Gaddi* fubfcripfi.
Ego Hieronymu» cardin. Grimaldus (ub­
gamus, et hortamur, ut omni adhibita ope­
ra, et iludio efficiant, et omnes, et lingu­
fcr i pfl .
lar perfon» in eorum regnis, et domini i* exiEgo Alexander card, de Farnefio Vioeftentes , qu» de jure , vel corluetudine ge­ cancellariu* fubfcripfi.
neralibus concilii* Interefle debent, ad con­
Ego Guido Afcaniu* Siortia card. S. Flocilium hujufmodi, ceffante legitimo impedi­ rx . manu propria fubfcripfi .
mento, dc quo legitime docvie teneantur,
Ego Martfifü* S. Mari» in Aquiro diae,
perfonalirer , alias per idoneo* r>untio‘, pro­
catdin. Caracciolu* fubfcripfi.
curatore* , vel oratore* legitima mandata
habentes, concilio prediflo inrereffe et t'f- C
Fidet fublitttiaeii Jitfredtflet bullet.
que ad ipfius conclufionem, et alfoiutionrm in diAa civtate Mantu» murari de­
N no a nativitate Dorpini MCXXXVI.
beant, et lie congrigata multitudine ChriindiAione IX. die veto dominica fa- Ex Mart.
Ver. Mon.
ft’anotum copiof i , ea qu» ad Dei laudem,
cratiffim» Pentecoftes IV. menfis Junii, pon­
«©>>·
Ccclefi» in moribus refot marionem et exal­ tificatus SS. in Chrifto patri* & domini no­
tationem, hrrefum vero omnimodam extinftri Pauli divina providentia pap* III. anne
Aionetn, fidei umque pr»diAorum concur- ejus II. ego Johan. Doliaforis ipfius SS. D. N.
d'am, et falutem, ac generalem comta in­
papz curfor retro feriatus, litteras apoftolifidele* expeditionem pertinent, in eodem_ cas nunciationis , convocationis, (Iatuti, inconcilio, Deo auAote , et adjutore, falu- diAionis, ordinationi*, mandati, invitationis,
btiter ordinentur Atc. ( adjeAa funt non­ exhortationis, togationis , voluntatis Λ de­
nulla de ejusdem diplomatis promulgatio­ creti concilii generalis Mantu», juxra forne , & alfrxnt ). Nullicrgo Atc. Datum Ros ..main ipfarum litterarum celebrandi m ecm» apud fanAum Petrum anno incarnatio- clefia
____S. Johanni*
__
_ _____
Lateranenfis, & Bafilica
ni» d«mjnic» MDXXXVI. IV. men. Junii DS. ~
Petri dc
Urbe,
miflie&alia
_ L
‘.‘ . , dum
2 . ibidem
‘1.
" "1
pontificatus noftri anno fecundo .
“
divina officia
celebrarentur, & populi mul­
Ego Paulus catholic* ecclefi» epifeopu* titudo copiofa affifteret. alia & intelligifublcripfw. ?
bili voce coram omni populo ibi flante, deEgo Johannes epifeopu* Oftienfis, card. bite de verbo ad verbum legi. Et tam ego
Senenti* (ubfcrip'i.
Johannes, quam Petrus Serrano, & Petrus
Ego Jo. Dominicus , epifeopu* Portuenfi·., Gomez fimiliter SS. domini noftri pap* curcard. Tranenfi* fubfcripfi.
fores, easdem literas leAa* & publicatas ad
Ego Bonifaciu* epifeopu* Sabinenfis, card. valva» ecclefi» & bafilicz pr»diAorum affi­
Iporegienli*, manu propria fubfcripti.
ximus, Ar lie affixas per fpatium unius hoEgo Laurenttusepifeopu* ptcneliinu*, car- r» Ac ultra in qualibet ecclelia dimilimut,
din. Caiupegiu* , manu propria fubfcripfi.
reliAi* in ipfis valvis przfatarum littera­
Ege Antonius presbyter card.de'S. Seve­ rum copiis cum originalibus per no* aufculrino , manu propria fubfcripfi.
tatis , ut mori* eft ■ Eadem die ego idem_
Ego Auguftinus card. Perufinua , fa nt*hf fi­ Johannes Doliatori» curfor <5r Petrus Serant i Domini nollti pape camerarius, fub· E no (St Petrus Gomer prxfat), diAa» retro
fcripii.
f
feriptas litteris a polio I icas legimus, publi­
Ego Vincentius Carafa, card. Neapolita­ cavimus At affiximus in valvis feu portis
nus manu propria fubfcripfi .
cancellari» apoftolic» in acie campi Flor*
Ego Andreas card. Parmeriu», manu pro­ hora vefpcrorum, & fimiliter per fparium
pria fubfcripfi.
unius hone At ultra in quolibet cx ipfis fo­
Ego Francifcus card. S. Cruci* manu pro­ cis affixas dimifimus ; diinilfi- fimiliter 111
pria fubfcripfi.
valvis diti» cancellari» apoilolic», & a <-‘e
Ego Francifcus card. Cornelius > manu pro­ c'ampi Flot» copiis cum originalibus collet*
pria fubfcripfi. tionatis fimiliter, ut moris eft.
1/a

A

0
363

Concilium Tridbntinum.

3^4

.orature» fuos congruo tempore· dlAofaJohanne* Doliatoris curfor.
Anho
Δν»ο
4ero concilio io civitate Mantu», ut pre­
Petru« Serano curfor.
Cttartri
fertur , celebrando deberent interefle, pro­
Petr·» Gomel curfor.
«Μί
'545ut in aliis literis nolitis, ouas tum Rom»
Thoma» Roger magifter carforum·
in loci» folitis > tum per literas 4r nun­
cios noftros ad hoc deftinatoa, in omni­
bus chriftianitatis partibus publicari feci­
ίI P ID I « t O II r J F I C I J .
mus , plenius continetur.
Cum autem nuper diAi concilii incho­
andi tempore appropinquante, dileAunu
Bulla aha frarogarienir eontilii ad Kai·
filium, nobilem virum Frldericum Ducem
Nomemb. ijp.
Mantu», quem promptiffimum in hoc fu­
turum iperabamus, ut civitatem prxdiAam in hofpitiis, viAualitsaliis rebus
n /« Nomine Domini Jfrnen.*
necelfariis pararet & difponeret , requifillemus, ipfe Dux nobis fuper hoc refponOverint univerfi hoc prxfcns publi­ dens, non parvam huic negotio Intulit
Apui
cum tranflumprum iofpeAuri, quod B difficultatem, afferens militare· pntfidium
Schrlbor.
& pro eo nutriendo ftipendium, pro noftra
ao$ Jacobus Puteus. I. IL D· Canonicus
uiumioMt& aliorum venientium ad concilium fuxque
Domini, Do­
ntc liter, Sabincnfis, Reverendilnmi
civitatis ( ut dicebat ) fecuritate fibi ne.
to ». p4<. mini curi» caufarum earner» Apoftolic*
»54·
;cneralis Auditoris , romanxque curix cellarium effe. Quam quidem objeAam tam
udicis ordinarii locum tenens , habui­
fando operi difficultatem, licet difficilli­
mus i vidimus, & diligenter fulpeximus mum A fere impoffibile nobis fuiffet, hoc
lanfliffimi in Chriflo panis & domini no- tempore, quo pr»ter alias noftras & aflti i domini Pauli divina providentia Pa- poltolic* fed 13 longe folito graviores impeutas , tunc cum perfidiffimus fidei no­
p» tertii literas ejui vera bulla plumbea
turn cordulis feiiceis rubei croceique , lit* hoftis univerfum chriftianum impe­
coloris more Roman* curie impendenti­ rium occupare molitur, etiam littota
bus
bullatas, & omnimoda fufpitiono urbes liatus noftri ab utroque italico ma­
carentes. Quarum quidem literarum te­ ri defendere cogimur , pecunias alio di­
vertere, tamen omnino fuperare conati
nor continentia erat ifta.
C fu'liemus, nili rem incongruam, & mali
exempli judicavilfemus armatum concilium
Γ ai O L Ό 3.
celebrare.
Eidem itaque Duci ftatim refcriplimus ,
ad tam fanAurn opus peragendum , nec
Bfifeofnr , fer vu r fervorum Dei ad funobis nec aliis illuc conventuris aliquid
timendum elle, minimeque equum fore,
ibi anna conipici, ubi libera omnium fuffragia effe deberent. Idcoque nihil aliud
Ecet romanum pontificem pro pafto- elle jam petere , quod petebat, quam-,
tali luo officio, non folum jam or­ civitatem prxdiAain manifefte denegare.
ta in grege ovium fibi comniiffaruinCum autem nos multis etiam aliis ratio­
fcanftala auferre, & ne oriantur piocura- nibus fulpitionem hujufmodi ab ejus ani­
re. verum etiam, quantum cum Deo pomo tollere conati fuerimus, idque non fe­
teft , earum commodis providere . Supe­ me! tantum, fed pluries ftuftra contenriore itaque anno, debderantes “
1 pderimu», coaAi fuimus de loci mutatione,
bis malis
ut maturius id facere poflimus , de con­
di calamitatibus , quibus chriftiana multi­
pliciter laborat ecclefia, pro officio no­ cilii celebratione ad aliquod tempus pro­
lito fuccurtete, veftigiis majorum noftroroganda cogitare.
rum,2qui falutare remedium in limilibus
Quod quidem tum ex eo, quia rem tam
eafibus univerfabs Concilii celebrationem falutarem, & tam chriftianitati necetfaexperti fuerant, inhxrendo. De venera­ riam accelerare potius, quam differre vobilium ftSrrum noftrorum fanA» roman» luiflemus , tum etiam quod verebamur
ecclefi» cardinalium conlilio & aflenfu ( prout veremur ) aliquos ex conventuris
uecnnienicum feu univerfale concilium, nortr» ind Aicnl conhfos , iter aggredi
in civitate Mantu» ptzfenti anno die coepi lié, & fuo cum incommodo & no­
XXIII. metris Maii proxime futuri in- ftra mofeftia , vel progreffuros, unde lain
choandum, indinmu’ univerfi» & lingulis excluli funt, vel tanto itinere frullra fuvencrabil bus fratribus noftris, Patriar­
fceoto in fuam patriam redituros, certe
chis, archiepifcopi», epifeopis, & dile- moleftiflimum nobis fuit. Quando autem
Ais filiis, 'abbatibus & cateris ecclefiarum £ aliena , non noftra culpa ad hoc deven­
tum eft , »quiore animo id ferimus. Ut
At ntonafteriorum' prslatis ubique terra­
rum conftitutis, mandantest quatenus per­ igitur quam citius eam, qu» ex inopi­
sonaliter, chriftianos vero, principes dt nato hujus rei eventu in iplorum conven­
<Lo , qUi ,jc jure & confuetudirle in hu- torum mentibus forfan oriri poffiet, per­
jufm.odi concilio interefle debent, exhorturbationem tollamus , ac eorum incom­
tan'es ubi pro pace, falute & augmen­ modis ( ut fieri poteft ) occurramus ,
to ecclefi» Dei & Ipfi perfonaliter ( fi prxfatorum ca rdinalium confilio & affenht
Ita
I ta
Ita

eft
eft
eft
eft

N

D

poflcDt J,

feu minus, per foleatm orato-

fu 1 tempu· celebrandi hujufmodi ad ka.
lend.

3^5

Concilium Tridentinum.

366

" lend. Novembri* proxime futuri proroAw*o
r'^NNO ‘gandum duximus, prout prorogamus, alte-A
JLTUU rtOMGSHO CONCILII
Carni,
CMiitTi rju$ non minui commodi dt idonei ioci
»H5· eledionem interim per nos faciendam ,
ad eorum» ad quo» fpedat, votum, quam
citius fieri poterit, dedudurl.
Ai Kal. mejar tp8. (r iaiiffia l’iNulli ergo omnino hominum liceat hanc
ttattam.
paginam noftr* prorogationis infringete,
vel· ei aufu temerario contraire . Si quis
autem hoc attemptare pr*fumpferit, in­
May.
dignationem omnipotentis Dei, ac beato­
Aulus epifeopus fervus fervorum ad fu­ Ex
ruido ad
rum Petri dc Pauli apoftolorum ejus (e
turam rei memoriam.
an. ijj,.
noverit incurfarum.
Bencdidus Deus & Pater domini no- num. j4.
Datum Rom* apud fandum Petrum, ftri Jefu Chrifti Ac. qui fecundum multitu­
anno incarnationis dominie* 15J7. duode- dinem raiferationum fuarum jugum, quod
cimo kalend. maii, pontificatu* noftri an· cervicibus Chriftianorum perfidiftimus < ur­
icarum Tyrannus imponere moliebatur, fola
no tertio ·
virtute mirabilium fuorum confregit, atque
Blolu*
ditfipavit ; unde nos cum univeifa Dei ecB. Mutt a.
clciia merita* ipft gratias agimus, quod tan­
tam nobifeum mifericordiam fecit, ut fine
Quibus quidem Uteri» apoftolicis dili­
timore de manu inimicorum liberati in fangenter inl'pedis, per notarium publicum ditare, dt juft'tia fer viamus ilii; quodquv
infra feriptum ipfa» exemplari mandavi­ de univerfali inter Chriftianos pace, tanto
mus & tranfumi, ac in publicam formam (ludio a nobis hadenus procurata , melius
redigi. Decernente» dt volente», ut huic jam (perate, & facrofandum Oecumenicum
rranifunipto publico five exemplo» plena concilium, quod anno proxime prxterito
tide* neincep* adhibeatur, ubilibet in lo­ indiximus, tranquillato, nunc omnium ani­
ci» omnibu» & lingulis» quibus fuerit o- mo, ex frequentiore Chriftianorum conven­
nortunum, ipfumquc tranllumptum fidem
tu poterimus celebrare.
faciat
dc illi ------detur
ac ..(i originales
iplc
-------- _
, ,—
-------- 'r
—X.
luperioribus menfibus cum appropioliter* apparerent. Quibus ompibus & (in-C quante tunc termino, predidum univerfale
gulis aurhoritatem noilram ordinariam. concilium celebrandi civitas Mantuana ,
interpofuimus, dt decretum, & ad amplio, quam ad id in ea , ’.brandum elegeramus,
rem evidentiam prsmilfoium figi Ilum pr*- nobis ( nihil taie expedantibus J impedita
libati reverendiftrmi Domini Auditoris, quo fuiflet, tempus celebrationis hujusmodi ad
utimur, duximus apponendum.
Kai. novembris, proxime futuri, ut interim
AHutn dt datum Rom* in domo pr»- de alio loco cogitare pollemus, prorogavilibati domini Auditoris, in qua jura red­ mus.hancque prorogationem Chi illianis prin­
di folent, hora vefperarum & audienti* cipibus & Prcbti» notam fecimus ■ Cum au­
. caufarum confueta, ibidem ad jura red­ tem de loco prxdido ad hunc maxime op­
dendum in loco noftro (olito pro tribunali portuno aflidue cogitaremus , inierim funolito Cedente*. Sub anno a nativitate., pradidus impiidimu» Turearum Tyrannus
domini millefimo quingentefimo crigefi-p. ingentitfimis , fi unquam antea, copiis ter­
mo feptlmo, indidione decima, dic vero1ra,
-·-marique
—comparatis
--------—-- velut
—,-·- /'u.
Chrillianum
mercurii, fexta decima rocnli* mati, pon­ Otbem devocaturus, jam Itali* partem,
tificatu* prefati fandiflimi Domini noftri igne, ferroque de va (lare coepit , magno,
anno tertio, prxfentibu* ibidem difereti* & manifeilo univerf* Chriftian* reipublic*
viris, magiftris , Philippo de Quintcllis, periculo ; nili repente milericors Deus nu­
dc Jacobo Apocello, did* Cui 1« caufa­ b's affuiliet» qui fandi nominis fui holies,
rum earner* Apoftolicc Notarii* celtibus non humlnis'auxiliis, fed mirabili dexter*
ad pr*mifla vocati* atque rogati*.
fu* potentia, e finibus Chriftianorum ita
Et quia ego Johanne* Jacobus Bucca, avertit, ut non difeedere, fed fugere po­
cur. cauf. earner* apoftolicc notarius, tius , nullis pcrfequehtlbus, videretur .
exhibitioni, prcfcntationl, aufcultationi ,E
No* vero, licet durante periculo fupra·
dc tranfliimptioni fupraferipr. literarum, dido, eflemus pro parte noftra circa reme­
ac omnibus , dt finguli* pnemiffis prefens dia contra tantam tunc imminentem cala­
fui, eaque fieri vidi, À audivi, fupra.. mitatem procuranda, & pacem inter Chriferiptum tranllumptum inftrutncntum, aL ftianos principes conciliandam , eotumque
teriu* manu (triprum exinde publicavi in animo* cuntra communem fidei Jhoftem ex­
fidem prxmiiTorum omnium ·
citandos , continuo intenti, non tamen pro.
pterea dellitimu* , etiam de loco ipfo cele­
Johanne» Jacob Bucca
brationi hujufmodi accommodo efle toliciti,
fed requifita non feme! per (itéras , & nun­
.Notatiu» qui fupca fcriplir.
tio* noftro* Chriftianorum principum opi­
nione , fi quid haberent, quod fuper loco
prxdido ad no* referendum exiftimarent,
unde in certam, & determinatam ejus ele­
dionem devenire poflemus, cum ab ei» ni­
hil certi, aut quod inter fe fuper hoc con­
venirent, acciperemus, & tempus majore
in

P

367

Concilium Tridentinum.

368

.

in di»» ecclefix detrimento prxterflueret,
Ahnu nequaquam etiam hac in parte officio no- A
TUTU molOGiTlO CONCILII
CHHI&T1 ftro deelfc voluimus: fed omnibus diligen.
*145· ter perpenGs, cognofcentes nullum u(quatn M Vefcbe rtjhrrcfltwt Daeuiii en. 1539.
alium locum huic. celebrationi magi» ido­
neum, quam in dominio Venetorum haberi
Paulus epifeopus Cervus (ervorum
pofle, cum prrdiAis Venetis paterne tunc
Dei ad> futuram rei metnoegimua.ut aliquam fuis civitatibus huic
rlam.
tam fanâo operi peragendo nobisaccotnmodarent. Qui tametG jam tum ab initio TurT T Niverfi populi Chriftiani curam, licet
cici motus, quando a nobis'de hoc funt re*
U nobis immeritis, divinitus concedam,
quiliti, vicinorum periculis, deinde etiam fuftinentes in terris, officii noftri parte» effuis ipforum non parum impediti edent, fe putamus, ut G quid idem populus ob remcum Turearum Tyrannus Corcyram ipforum
potum conditiones facere omiferir, quod ad
ditionis Infulam, unum e prxeipuis Chriflia- pietatem erga Deum pertineat; per no· ,
ni Orbis propugnaculis, validiffitna obfidio- ut id commode excqul va Icat opportune pro­
ne infeftaret, tamen pro veteri fua in De- “ videntes, prxeipue principum votis, & pre*
um pietate, erga univerfam Chriftianarru
cibus nos ad id impellentibus. At cum flavcmpubiicam amore, fuamcivitatem Vicen- tum Chriftianiratis , hinc diverfis hxrefibus
typ, aeris falubritate, ubertate foli, filus turbatum, inde diffidentibus inter fe Chri­
dt locorum amoenitate, aliifque ad id re- ftiani» principibus , Turearum minis, ac
quifitis'Commoditatibus prellantem, dt ne­ violentix expolitum viderimus, oecumenimini jure fufpeAam, ad diAi concilii cele­
cum univerfale , ac generale concilium Man­
brationem nobis benigne, dt libenter contu* primo, & deinde ( Mantua nobis de­
cefferunt. Verum cum, impedimentis obli­ negata ) in civitare Vicentix indiximus ,
dentibus fupradiAis, vix poft conceflionem fpem certam in ipfo Deo reponentes, pofhujumodi nobis fignificatam , tantum tem­ fe nos per illud ipfas hxrefes extinguere ,
dt facie Turearum impetus retundere .
poris, ut prxfertur, antea prorogari fuper»
eflft, ur de hac loci accommodatione prin­
Proteritis autem menfibus , eum tempus ipcipes, dk pr flatos ad hujufmodi concilium fius concilii celebrationis inflaret, nolquo
propterea quod ad civitatem Nicix profi·
Conventuros potiemus reddere certiores , ne­
dum ipfi intra terminum Kal. Novembris an-,CIcifcebamur, ut pacem, & concordiam in­
tea prxftitutum ad civitatem ipfain Vicen- fer chariffimos in Chriflo filio» noftros Otolum Romanorum împerarojem fempei auti» fe conferre valerent, celebrationem hutulmodi in aliud magisas^porrunum tempus guftum, dk Francorum regem chriflianiflidifferre coaAi fumus. Re itaque cdm vene­ rrtum totius per fileras, nuntios dt legato·
noftros fruftia tentaram, per nos ipfos, fi
rabilibus fratribus noftri» (anAx Roman»
ecclefix cardinalibus mature difcuffi, dt qua via fieri poflet, conciliaremus , ipfi con­
cilio perfonalitcr interefle ftatuto tempore
examinata « habita etiam iam ingruentis hyemis ratione , initium celebrationis hujufmo­
nequiremus, tres legatos noftros, & apodi ad vernum tempus multo mitius, dt Kal, ftolicx Cedis , videlicet venerabilem fratrem
mali proxime futuri an. Dom.MDXXXVIII
Laurentium epifeopum Sabinenfem, & di*
de eorundem fratrum noftrorum conlilio , ledos filios Jacobum S. Apollinaris, ac Hie­
prorogavimus, prout per prxfentes proro­ ronymum S.Chtvfogonl presbyteros S. R.E.
gamus , hortantes, ut, juxta formam, dt te­ cardinales V icent ia m mifimus, nofque ad
norem lirerarum indictionis concilii prxdi- civitatem Nicix profcAi, ibi utriufquejrrin—ll__..:.— , quod
----· antea
------- magna
— ----- cum!
Ai alias per nos fait», dt in domino requi-Dcipis colloquium
habuimus, dr a
rentes omnes, df fingulos Chriftianos prin- initantia
—’■ procuraveramus,
----------------------~
cipes, dk prxlat?» , circa terminum, Kalend.
Dei mifcricordia tandem impetravimus,
Maii fupraferiptum ad antediAam civita­
ur fi non plenam pacem, in quam omnes
tem Vicentix fe conferant : in qua ad Dei oervos noftrarum aAionum tum intendi­
mus
, & reconciliationem · animorum, inlaudem, dk gloriam ecclefixque fanctx fur
pacem, falutera.de incrementum, hanc fan- duciafquc decennales ante noftrum inde_>
Aam univerfalem fynodum, favente domi­
dilcetTum viderimussconftitutas .
Cum aurem antea , dt nuperrime noftri
no, dida die inchoare, dk fucceffive ad op­
tatum finem perducere omnino decrevimus; legari ad no» Ccripferint, neminem ex con­
venturis V icent iam ad concilium veni(ie,et
nulli ergo, dtc. Datum Romx apud SanAum Petrum anno incarnationis Dominice uterque princeps, faAa per nos in ipio m!·
loquio j|c celebratione concilii mentione,
MDXXXV1I. VIII. idus Oftobtispontifica­
fua quifque regna a quibus diu abfuerat, retus noftri anno ilL»
vifere cupiens ipfos conventuros , quorum
E magna pars cum ipfi» principibus erat , ad
oropria , ad tempus aliquod, redire e bite­
bat , ad. uniendum ad ipfum concilium expeflari, idemque chariilimus quoque inChriito filius nofter Ferdinandus Romanorum,
atque Hungarix, Bohemix rex iliuflri», pro
prxlatis regnorum fuorum per luas liteias
petierir. Nos confiderafttc; prrfcntem fla­
tum Cliriflianitatis generali omnium natio­
num, ac frequentia perfonarutn conventu-

ratum

"o
cm bi

a(j ]n.
hjï.
jj.

·

i

Concilium Tridentînum.
Anno

Apud
K.i/ ulo
*J in
>;ji. ii
Η·

J70

rarum ad concilium, Ii unquam antea, in lferimus
_____ _. _______
...........quod
,___ ......
_____ .....
Declarantes
ante déclarai
ioprêtent i indigere, exiftimantefque ceteros A nem hujusmodi per nos, ut prxfertur fa- Anno
CMaisrt
cieqfiam
«
etiamii
earn
poll
'diem
diAam
convetituros, ut ipfius colloquii finem vide‘
‘
'
«HIrent adventum Cuum ad diAam civi­
kal. maii fieri contigerit , ipfum concilium
tatem Vicenti» diftulifTc ( magno Dei bene­ nullo modo coeptum , nec apertum fit, nec
ficio) jaAis inter ipfos principes pacis fun­ elfe cenfeatur , nec per adventum didi» diei
damentis , illamque interim pienilfime coi>Kal· maii Incipiat, aut aperiatur , aut inci­
feAum iri, licque concilium ipfum felicius pi, Ceu aperiri valeret, immo diet ipfa in­
ac fanAius celebrari, Se optatos fruAus In­ choandi , aut aperiendi concilii ante decla­
de colligi polfe , fperantes ipfos conven­
rationem prcdiAam, nullo modo cadat, aut
turos ad veniendum ad ipfum concilium, veniat , nec venire , aut venifle quoquo mo­
ufque ad fefiuin Pfchatis refurreAionis Do­ do dici poflit, aut debeat, neque ab omni­
mini noftri Jefu Chrifti proxime venturi, bus , quavis auAoritate fungentibus, (ublaexpeAandos duximus, φ expeAati volu­ ta eis, quavis judicandi, ac interpretandi
mus, ipiis Legatis, omnibufque, & lingulis facultate, φ auAoritate, judicari, Se inaliis quacunque dignitate fulgentibus
adtcrpreiari debere decernimus, non ohftan,---------------quos quomodolibet fpcAare ροδίlit, ne inte-B tibu* indiAionis , Se prorogationum diAi
rim circa ipfam celebrationem procedant, concilii literis, in quibusvis conftitutioniaut modo aliquo fe intromittant , in virtu­ bus apoftulici,, cztcrifque contrariis quite fanA» obedienti* mandantes - Nulli er­
bufeunque. Nulli ergo &c. Datum Placen­
go hominum liceat hanc paginam noftr» tia anno incarnationis domin. MCXXXVIII.
voluntatis , φ mandati infringere , vel ei VII. Kal. Miii, pontificatus noftri anno IV.
aufu temerario contraire* Si quis autem φο.
BULLA BUStBHSIOHli CONClLU
Datum Genu» anno Incarnationis Domini
MDXXXVllf. IV. KaL Julii pontificatus
noftri anno IV.
Ufque uti temfui fer futui fanfliWen
detlartudum, dr rrtwrrwair legttorum ex TriJeute <tnna Qom.
BULLA DBCL4B ATIOHlf
MDXLl11. frijie »o»ur
Juin .
Ne» incbottuJi tonilit fofl Kjl. Mlii
t5j8.
I
Paulus epifeopus (ervus fervorum Dei,
Paulus epifeopus fervus fervorum Dei, ad
id futuram rei memoriam.
t
perpetuam rei memoriam

T fi cunAis quidem *n rebus conficien
Omanus p-mtifex, (upra gregem Domi­
dis, fi >11« ftrtuto tempore rermman Vc.Mon
nicum pallor divina conftitutus difponequeunt, temporis opportunitatem aiten p.g
expedit , id tamen in gravioribus reifmone, ad ea tue vigilant,» curam adhibedere
­
re confuevt, per que fexndaiis Se diifidiis, puolica Chriftianz cautis Φ negotis, Se
qu» inter ipfius gregi- oves, prefertim ex. per Romanum pontificem, cum ad eum ip­
variis Interpretationibus oriri pollent , ob­
forum negotiorum explicatio pertinet, ma­
vietur . Hodie fiquidem, cuin ad notitiam
xime convenit oblervari, ut per opportu­
noftram deveniflet, quod nullus ex iis, qui
nitatem ipfam eadem negotia profperum
valeant habere fuccelfum.Quam enixe nos
ad concilium convenruri funt, ad civitatem
femper oecumenici dt generalis concilii ce­
Vicentie pio celebrando concilio in die Kalendarum maii proxime pretemi inchoando
lebrationem concupiverimus, Se quo prodeputatam, pervenerit, habita fuper hocD pterea (ludio Se animi follictudine huic rei,
ac inter Chriftianos principes paci Se con­
cum venerabilibus fratribus noftris S. R
E. cardinalibus deliberatione matura, ab cordi» incubuerimus, tot labores pci nos,
prefertim cum ea de caufa Niceam nos con­
ipfo concibo in prxfentia inchoando, de
ipforum fracum conlilio fupérfedendum elfe
tulimus, fufeepti , tot nuncii Se legati ad
decrevimus, dilcAi- filiis noftris, &fanAz eosdem principes propterea a nobis midi,
tot fuper ea re a nobis ad illos dat* litteledis apoftoiic* legatis «d diAam civitatem
r», toties per nos denique indiAum conci­
occatione diAi concilii deftinatis injungen­
tes, ut donec aliud a nobis ordinatum fuit- lium hujufmodi, totque pratlatis Se aliis
fer, ab ipfius concilii inchoatione fuperfe- qui ad illud venire tenentur , ut omn no ac­
derent , prout in noftris in forqra brevis li­ cederent tranfmilfa mandata et exhortationcstieddunt tcftimonium veritatis. Conci­
tetis defuper confcAis plenius continetur.
lium enim ipfum Mantu* punio, deinde ViCupientes autem ante omnia occafionem du­
bitationis aut difficultatis, qu* circa inchoa­ centi», ad quam propterea tres a latere
tionem , aut apertionem diAi concilii, aut noftro ex venerabilium tiarrum noftrorum
alias circa ipfum concilium , modo aliquo , E S. R. E. cardinalium numero legatos milimus, & novitlime Tridenti per noflras l.toriri portet , tollere, dc amputate , de eorumdem fratrum confilio,& atferifu , ftatui­ tcras fub datu Romu upuj S Petrum X l.
mus , φ ordinamus, non folum diAum Con­ ktl. Juni annu iKimmnii Doui. MCiX 1.11.
In quibus, n; idem repetamus, cur 111 Man­
cilium, etiam poftquam diAa die» Kalenda
rum Maii venerit, inchoandum, aut ape­ tuana Se Viccnrina civitatibus prxdiAis con­
cilium hujufmodi celebrari nulia rationo
riendum non elle, verum etiam generaliter
diem iplius concilii Inchoandi in aliam di­ valuerit, explicavimus , Se ad calendas No­
em, per nos de diAorum fratrum confiho vembris, qux proxime pnrtericrunt incipien­
declarandam, diffciendum fore, prout d>f- dum & ptofequendum . & Domino adiuvatiA *
te,
ConciJ. General TomXXXV.

R

E

J71

Concilium Tridentinum.

272

te, ad ipfius gloriam dc laudem, dt Chri- . celebrationem hujusmodi necefliria eflent
Anno
ftiani totius populi falutem abfolvendum , Λ Cea opportuna facerent, deftlnavimus ; necChristi indiximus, annuntiavimus, & convocavi­ non quamplures ex cifdem przlatis, lingu­ Christi
*545·
mus oinnes ex omnibus locis, tam venera­ lis ad illos noftris daris litteris, admonui'545·
biles fratres nofttos patriarchas,archieplfco- mus, ut frequentes concilio hujufmodi In­
pos, epifcopOs, quam di left os filios abba­ terdic vellent.
tes, & alios.quofcutnque, quibus jure aut,
Demum cum fpe pacis per diilos legatos
privilegio in conciliis generalibus relidendi noflros inter eos componenda, ex eis que
et fententias'dicendi in cis permitia pote- ab cifdem legatis acceperamus, fere deftiflas efl,- requirentes, hortantes, & admo­ tuerem, ne quod reliquum erat in faculta­
nentes, ac eis in vim juramenti nobis dt te noftra omitteremus, przfatum Carolum
apoftolicar ledi przftiti de virtute fandae imperatorem dt Francifcum regem , divetobedlenti» , ac fub cettis tunc expteflis poe­
fis noftris ad eos datis literis hortati fumus,
nis mandantes , ut iplimet, nifi forte jufto ur pro concilianda inter eos aliqua concor­
definirentur impedimento, aut per fuospro­ dia, nobifeum in aliquo commodo loco, ad
curatores & nuncios huic facro concilio „ quem etati noftrr non parcentes , nos proomnino adeife & intereflè deberent. Nec· B feCturoseffepollicebamur, convenirent, utnpn eariflimos in Chriflo filios noflros Ca­ que defiderium nollrum pacis dt colloquii,
rolum imperatorem Temper auguftum, dt dr concilii celebrationis hujufmodi reipfa-.
Francifcum Francoruiq regem Chriftianifti- comprobaremus, e nçftra propria fede Bo­
mum, ceterofquc reges, duces, & princi­ noniam venimus, ut motis, quod fperabamus, per appropinquationem noftram ipfo-'
pes Cliriftianos, ne Dei caufam & negotium
rutn principum animis , concordi» flatui,
defererent, fed iplimet ad facri hujufmodi
concilii celebrationem venirent j 6c fi veni­ celebrationique ipfius concilii fecurius dr
te non poflent , faltem graves viros lega- frequentius inflari, & fluAuanti relpublic»
tof, cum auâoricate, qui perfonam princi­ chriftian» aliquod falutare remedium afferri
pis fui & prudentia & dignitate poflent in poffet. Irerumque pofl adventum noflrum
hujufmodi przlatos prcdiâos per diverias
concilio refetre, mitterent, curarentque,
alias noftras literas admonuimus, ut exem­
ut ex fuis cujufque regnis & provinciis epiplo quampluriuin prclatorum , qui ex Urfcopi dt przlari line rergiverfatione & mo­
be ----------------------noftra ad locum concilii demandato nora ad concilium proficifccrentur, rogavi- _ „
mus & obfecravimus : fperantes oecumeni-*- flro fe contulerant, ad illud accedere atnci concilii celebrationem hujufmodi, ad quamI piius non tardarent.
Cum autem diâi Carolus imperator dc
pro agri dominici purgatione fxpe antei-,
Francifcus rex fuorum regnorum dr domi­
devenire, ut prefertur , fruftra conati era­
mus eo faltem tempore Dei benignitate niorum tuitioni intenti, cui fe propter in­
ac clementia omnino fuccefluram elle, lit- gentia inter ipfos bella vacare oportere affe­
tetifque noftris prxdiflis publicatis, cutn_. rebant , nobifeum convenire recufavertnt ;
ac licet poflmodum Petrus Paulus dr Johan­
poftquani nuncios noflros fpeciales pro pace
nes,, ac- Reginaldus cardinales dr legati
inter ditflos principes traflanda deftinaverapredidi , pro przdiflo concilio ad ipfam
mus, odia & frmulrates inter eosdem prin­
civitatem acceflerint , ac inibi fex menfes &
cipes augeri, etiam cum ab unoquoque eo­
rum per alterum ab induciis noftro inter­ ultra , non fine aliqua dnflz fedis indigna­
ventu Nice* intet eos faâis, difceffum elle tione expeflando permanferint, nihilominus
prztendererur, arma traAari dt bellum mo­ przter cos, qui ex alma urbe, ut przferveri cerneremus , dups fummz aufloritatis tur , venerant, admodum pauci przlan iniviros inter cetera animi ornamenta pacis IDbi convenerint , quin immo, ficut province
ftud'olilfinios S. R E. cardinales a latere le­ rumdiverfitas affert, diverfimode fe excufagatos ad eosdem Carolum imperatorem, dt verint ; & alii bellorum motus, alii itinera
Francifcum regem m.ifimus, qui Iplis noftro non tuta , ac viarum pericula , alii diverfa
nomine in quz pericula ex eorum difeordiis alia impedimenta attulerint , nos propterea
przdiétos Petrum Paulum βι Reginaldum
univerfa refpublica Chriftiana brevi effet
ventura exponerent, eofque per vifcera Do­ cardinales & legatos, ut ab eis quo in (la­
mini noftri Jefu Chrilli ad pacem inter fe mu­ tu res eflent,ot quid fupet celebratione
tuo ampleiflendain dr rempublicam Chriflia- concilii fperari pollet, mtcHigeremus, acnam a tot tantifque imminentibus periculis ccrtivimus. Cumqueeuindem Carolum impe.
liberandam , quam maxime poflent hortaren­ ratorem Germaniam petere, & per Italiam
tur ; ac appetente jam die pro qua, ut pr»· iter faflurum effe intelligeremus , nos apud
fertur, concilium indixeramus, cum in eo­ cumdem Carolum imperatorem, cum quo
dem fftopofito dt defiderio illud omnino ce­ in oppido Buffeti convenimus, tam pei nos
lebrandi perlîflercrnus , dileilos filios noftro, ipfos, quam per venerabiles fratres noflros
Petrum Paulum S. Balbinz Parifium, & Jo- ES-R E. cardinales, qui tunc nobifeum ade­
rant, pro pace hujusmodi omni cura & di­
hannem S- Vitalis Morouum titulorum prexbyteros , ac Reginaldum S. Mari» in Cof- ligentia, quod etiam cum przfato f^ncifmedim, tunc SS. Netci dr Achillei diaco­ co rege non minori ftudio antea , pwibus
litteris egeramus, inftitimus. Cum vero ni.
>
num Polum nuncupatos , S. R. E. cardina­
hil haflenus proficere potuerimus, dr a Peles nolltos & difl» fejlis legatos de latere,
tro Paulo dt Regmaldo cardinalibus Si le-'
(ummr virtutis, doUrinz dr auftoritatis vigaris prrd flis, acexprzfati Johannis car­
tos ad ipfam civitatem Tridentinam , utepifcopos przlatos dt alios ad cOnçifium ve- dinalis legati, nbenon czterotuin przlatociicnccs exciperent, ac ca qu* ad concilii rum in diâa civitate Tridentina exiftentium

373

Concilium Tridentinum.

374

literis, quorum fere Angulorum fuper ea re . quorum intereft perveniant, fciantque cun· , .
AltXO fententiam exquifivimus, cognoverimus , At Λ Ai fe ad tempus declarandum prxdiAum ,
Chbists nos ipfi clare perfriciamus, vigentibus tot quoconcilium hujufmodi piolequi & conti·
'*‘r
»545nuare, ac, dante domino» perficere
inten*
»HV
in locis inter eofdem principes bellis, ac
'
’■**
immanilfuno Turearum tyranno cum validifdimus , prrfto efle debere, & ad id fub
fimo exercitu Hungarf» regnum invadente,
partit pr»d>A>s teneri, ne aliquis iliorum t
.
cjtifquecopiofa dt munitiffima clafle jam ma. ignoranter · excufationem pr»rcndere pofïît: ιιη(’,^η*·
re inferum ingrefta , cujus conatibus, quan­
volumus & mandamus , ut in bafilica S. Pe*
tum vires noftr», licet impares, fuppetent, tri de urbe ,. cum inibi populi multitudo ad
refiftere, ut tenemur , intendimus, non pof- divina audienda, convenerit , palam clara
fe ad ptefens, Domino forfan ob peccata
voce per curi» noftra curfores aut notarios
noftra fic permittente, noftram fuper hu­ aliquot publicos legantur, leAxque'in diAc
jufmodi concilio intentionem implere : quin ba fi lice nec non cancellari» apoftolic» val­
immo eamdem aAionem concilii in aliud vis affigantur , ubi ad leAionem & notitiam
opportunius & commodius tempus, quo di* cunAorum aliquandiu espofit* pendeant,
gtytas δί frequentia concilio & reipublicx cuinque inde amot/lebuntur ^earutn nihilomichriftianc prxfentiôr falus adferrï poflit dif­ B nus exempla in cifdem locis- remaneant af­
ferendam eflie ; fperanres ex Dei-bonitate fixa. Ttanfumtis quoque earum qu» manu
At mifericordia poft tenebras lucem, & a*
publici notarii feripta aut fubfcripta, & ti­
liquando tandem, quod brevi futurum fpe- gtillo alicujus perfonc in dignitate ecclefiatamus & optamus, concilium Ipfum cele- ftiiica conftirut» munita fuerint , ut fides cer­
braripolle: volentes interim generalem chrita dc indubitata habeatur, paritet manda­
mus atque decernimus .
ftianorum defenfionem a periculis, propter
Nulli ergo omnino'hominum liceat hanc
infidelium mare At tetras infcftantium im­
petus, imminentibus, quantum In nobis epaginam noftrorum 'fufpenfionis, nunciatiorit, procurare, & alm» urbi fedi nollr» nis , relaxationis, revocationis » conceflionis , decreti, voluntatis dr mandati infrio- .
ac orbis capiti , omniumque perfugio , qü*
nobis ab ca diutius abfentibus , ob ipforum gere, vel ei aufu temerario contraire. Si
infidelium incurliones, non leve periculum 3uis autem hoc attentare prrfumferit, inignationem omnipotentis Dei, At beatorum
fubire polfet, noftra praetentu, quod neceffe eft, cxterifque prafidiis fuccurrere , ac- _ Petri Λ Pauli apoftolorum ejus fe noverit
incur furum. Datum Bononi», anno Incar­
confcientiis, & commoditatibus prvlatorum,C
,
qui ad ipfum concilium venire tenentur, nationis Domini MDXLIII. pridie nonas
Julii, pontificatus noftri anno IX.
ne propter ipfius concilii celebrationis incertitudlnem, moleftia aut incommodo affi­
]»· B. Je Ber MrJ1/,
ciantur , paterna caritate confulere. Habi.
ta fuper his cum eifdem fratribus noftris
S. R. E. cardinalibus matura deliberatione,
FiJet fublicatioHtr fufrefcrrft^ bullit.
de eorum confilio At aflenfu, celebrationem
concilii hujufmodi ufque ad aliud opportu­
nius & commodius tempus per nos decla­
Nno a nativitate Domini MDXIItf·
randum , apoftolica auftorirate, tenore pr»·
indiAione t-die vero Mercurii, XIX.
mentis Septembris , pontificatus in Chrifto
fentium fufpendimus, & fufpenfum efle nun­
tiamus , ac pcenas contra patriarchas, ar- patris & domini noftri, domini Pauli divina
chiepifcopos, epifeopos , abbates, & alios providentia papx III. anno IX. retroferiin poftertoribus litteris indiAionis concilii _ pte
,
liter»
___ apoftolic»
,
leAx, ,publicat» dc
hujufmodi comprehenfos infliAas ufque ad D affix» fuerunt in bafilica principis apofto.
tempus prcdiAum, quo concilium Ipfum., lorum de urbe, cum divina celebrarentur,
omnino profequi intendimus , relaxamus :
dc populi multitudo ad divina audienda con*
necnon eofdem Petrum Paulum & Reginalveniret, & valvis feu portis cancellari»
dum cardinales & legatos, ac Johan ne rru, apoftolic», dimiffifque elfdem rerroferiptis
cardmalcm & legatum praefatum ab eodem literis in cifdem locis per multum tempotis
concilio ad nos & fedem prxdiAam revo­
fpatium affixis , dimiffifquq_ copiis earumcamus ; ac prxlatis in eadem civitate exi- dem refcrlptarum litterarum in eifdem val­
vis fimiliter affixis, per nds Johanrtem Doftrntibus, inde ufque ad tempus per nos de­
clarandum prxdiAum, quo eofdem patriar­
liatoris & Matutinum Mcpandi, prclibati
chas , archiepifcopos, epifeopos& abbates, SS. domini noftri papx curfores.
ac alios in literis pofterioris indiAionis con­
cilii comprehenfos, fub perjurii ac aliis in p
Dtmimtut Inaequer magriler curforum
eifdem lireris contentis poenis concilio pr»·
diAo, tuxra formam ipfarum litterarum adelfe
interefle voluimus , recedendi licen­
tiam concedimus : decernentes ex nunc ir- >
ritum & inane, fi fecus fuper his a quo­
cumque ,' quavis auAoritate, fcienter vel ignoranter, contigerit arrentari : non obftantibus prxmiffis, ac conft*rutionibus 8r ordi­
nationibus apoftolicis ceterifquc contrariis
- quibufeumque.
Nos etiam ut hx noftrx liter» . Λ in eis
contenta quxeumque ad notitiam oinniurru.
4a2 .BUt-

A

»

Concilium Tridrntinum.

J76

non potfet; tamen nullo Impedimento,nul- Astito
Arno
Ja ratione abduci nos a propolito noftro in Q.B|tTI
tun.)/ tsrocyrona
Chririi
tam fanAo opere profcquenoo padi fumus.*
«545·
fed femper magna fpe infiftentes, alio loSufftnfivùr, tir inttifthnit cMciht in
co invento, ad unum concilii celebrandi fi­
ctvitete Tri Jtut ma td Daminicant
nem > per multas difficultates licet conten­
Lxtare MDXLV.
derimus, donec, ficur Altiflimo placuit, hic
Ixtiffimus dies illuxit, quo divino confilio
Paulus epifcopus fervus fervorum Dei ad
ac beneficia, pace faAa, erigi in magnam
futuram rei memoriam.
fpem omnes decet, ut reipublicx ChriftlaIbid. pag.
n* res, que per bella attrite, divulfir, ac
Ætare Jernfalem, At conventum facite,
*<>J>
omnes qui diligitis eam , gaudete cum omnibus prope modis affiiA* erant, per
concotdiam jam curentur & inftaurentur.
leritia , qui in triftitia futilis, ut fugatis At
fatiemini ab uberibus cqnfolarionis ejus.Li­ Quare huc ftatim , hoc nuncio accepto ,
cet prophète verbis in hac noftra ingenti omnia noftra confilia direximus, partim in­
cumplataque letitia , quam de conciliata nu­ diturum noftrum in eo fequentes, qui ob
per inter cariflimos in Chrifto filios noftros B hanc precipue caufam pacem femper opta­
Garolum imperatorem femper auguftum, Ac
vimus, & quoad potuimus procuravimus ; .
partim confilium prophet*, qui cum nosad
Francifcum Gallorum regem Chriftianifliinquirendajp pacem hortaretur, ftatim ad­
mum pace concordiaque concepimus, om­
junxit. Et fro/cqtttrf tem. Nec vero nos
nes qui diligunt eam frequentes ad conci­
polle melius vias pacis profequi, quam per
lium convocare , ut fecundum prophet* proporram concilii nobis certo perfuademus.
miffionem fatiemur ab uberibus conlolatio­
Itaque cum fuperiore anno oecumenicum
nic ejus. Etfi enim non dubitamus hunc fan& univerfale concilium per noftra s litteras,
Aiilim* pacis nuncium omnium animos,qui
rempublicam Chrifttanam falsam cupiunt, datas Rome XI. cal. Junii anno incarnatio­
nis Dominice MDXLÎÎ. Tridenti ultimo lo­
ingenti gaudio cxhilaralfe, ea tamen res
hoc t.obis majorem Ixtitiam attulit, quo co convocaflemus, St ad civitatem ftatuto
tempore tres noftros Si apoftolice fedis le­
magis per tot annos, in hoc negotio com­
ponendarum controveriiarum inter- hos prin­ gatos etiam deftinalTemus, qui epifeopos At
cipes laboravimus, dt in eo pnecipuam cu­ ceteros preiatos ad concilium venientes exram adhibuimus. Nant cum jam inde ab Cciperent, ac reliqua qux ad ipfius concilii
neceftaria
feu opportuna fo­
initio noftri pontificatus, magno cumani- celebrationem
<
“
mi dolore profpiceremus , qur mala ex in'
rent, curarent. Cumque
hi in ea civitate *
feptem prope menfes expeAando fere foli
teftinis Chriftianorum bellis evenirent , dt
quantus religionis conterritus in dies crefce- permanlilfent , paucis adinoftum comparentibus, propterea quod alii bellorum , alii iti­
ret, nec contemtus folum, fed tot prxterea in ea ditlentiqnes, tot varix opiniones nerum pericula, alii alii impedimenta pro
& feAx per omnes pene provincias Chri- eorum excufarione afferrent , inviti tunc
ftiani orbis, cum incredibili animarum ja- nos quidem, fed paterno tamerf animo pr*·
latorum confcientiis confidentes, & diffi­
Aura fpa egerentur,quamque communis Chri­
ftiani nominis hoftis Turearum tyrannus, hac cultatibus te^npbrum cedentes , neceftario
potiflimum occafione arrepra, viribus quo­ inchoationem ipfam concilii diftyhmus, 6c
tidie augeretur, ita ut propagatis finibus in aliud opportunius rempus 8t commodius
per nos declarandum fufpendimus. Daris
fuis, magnam jam imperii Chriftiani par­
tem occuparer, in id^ femper omni in pri­ demum ea de re litteris Bononix pridie nomis conatu incubuimus atque intenti fui-D nas Julii , anno Incarnationis Dominic*
mus, ut pacis conlilia inter hos duos poMDXLIÏI.
.................. nonceftantes
"
interim neque pre­
tentiffimos principes, qui fecum rHiquam cibus ad Deum porrcAis , neque iterartmiffere orbis Chriftiani partem trahebant, agi­ fiorte legatorum noftrorum, paci ipfi, ut
femper fecimus, ftudere.
taremus .
Nec vero hac fola pacis traAatione con­
Poftquam autem mifericors Deus fua inef­
fabili pietate & clementia noftras At eccletenti fuimus, fed limul cum videremus dif.
fi^ fu* preces exaudire, & pacis donum
cotdias in religione fubottas , non alio faci­
lius rèmedio, quam oecumenico concilio nobis gratiffimum atque optatiflimum lar­
polfe fedari, Ac ad fanam concordiam potfe giti dignatus eft, quo dono prxtcr cetera
fublata incommoda , concilii quoque impe­
perduci, femper quidem concilii celebratio­
nem cum pacis negotio conjunximus , ne- dimenta remota funt, ut divin* ejus maje3ue umquara fane deftitimus, cum hortan- ftjti pto tali ac tanto beneficio ingentes
o, tum monendo, principum animos ad hxc gratias habuimus At habemus , ita etiam
conjunAim excitare . quorum in altero i(a cunAandum non fumus rati, quin ad tolf '
- · · At
- vehementes,
·
fuimus
affidui
ut neque ■·lit- E lendam concilii fufpenfionem properaremus:
- e------------‘fperantes
teris, neque
nunciis
quos frequenter
haede cum Dei gratia omnes jam qui
caufa ad utrumque milimus, neque legatis concilio ipfi interefle debent , promte ad
e latere nolito profeAis, neque-demum no­ locum deftinatum acceffiiros, At operam pro
bis ipfis pepercimus. In altero vero fic om­ fe quifque daturos, primum ut difeordiz
nes difficultates fuperare conati fumus, ut in rebus religionis , quibus ecclefi* unitas
cum concilium (ernei atque iterum Mantux mifere in partes fcindlrur, penitus tollan­
mimum , ac deinde Vicenti* indiAum ha­
tur. Deinde ut ea qu* in populo Chriftiaberi, his de caufis quas per alias noftras Iit- no reformatione indigent, reformentur, Ac
Ceras tunc deinceps -datas fignificavimus , in meliorem formam reftituantur. Poftrcmo
vero

L

J7 7
NNO

Ήί·

Concilium TrideNtinum .

vero ut communi omnium conii lio atque deant. Et cum indq amovebuntur, earum
Λννο
auxilio aliqua expeditio decernatur, qua dt Λ exempla in eisdem locis remaneant affixa,
ea a fidelibus recuperentur, qu» ab infide­ quodque earum tranlTumtis manu notarii pu- ChrisIi
’555
libus occupata funt, dr tot millia anima­ blici lubfcriptis , dt figillo aücujus perlon*
rum, qu» quotidie fub eorum jugo mi fer a- in dignitate ecclefiaftica conftitut» muniris,
biliter pereunt, liberentur dr lalventur. certa St indubitata Edes adhibeatur, prout
Quorum trium capitum caufa concilium ma­ przfentibus litteris adhiberetur, Ii forent
xime efle neceffarium femper duximus .
exhibit* vel oftcnf*.
Igitur cum impedimenta,quc concilii ce­
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc
lebrationem antea retardare fblebant, fub- paginam noftra: declarationis, requilitionis ,
lata fint, & bonam fpem habeamus, quod admonitionis, rogationis, oblectationis,de­
tam ipfc fereniflimus imperator dc Chriftia- creti , Sc voluntatis inftingere , vel eiaufu te­
niffimirt rex , quam ceteri Chriftiani reges
merario contraire. Si quis autem hoc atten­
& principes vel per fefe huic fanAz cele­ tare prclumferir, indignationem omnipo­
tentis Dei , beatorum Petri dt Pauli apobrationi fint affuturi, vel faltem graves vi­
ros eorum legatos mifluri.
........
Habita fuper
._rw. _ ftolorum ejus fe noverit incurfurum . Datum
his cum
venerabilibus fratribus noftrisS. ?..
R. ® Roma apud S. Petrum , anno Incarnationis
i.:.
... ............................................
Dominic* MDXLIIII. tertio decimo calen­
E. cardinalibus matura deliberatione, de eo­
rum confilio & aflenfa, fufpenlionem pre- das Dcccmbns, pontificatui noftri anno XI.
diAam per nos, ut praefertur, faAam,apo»
Blo. <fr* Fulgm.
ftolica auAoritate , tenore przfentium tol­
limus & removemus , fublatamque ac re­
B> Mo t *.
motam elle declaramus- Omnes omnibus ex
locis tam venerabiles fratres noftros patri­
archas, archiepifcopot dt epifeopos, quant
Filet pukltcatioait /upr* fifipte tulle .
dileAos filios abbates, dt alios quofcuinque,
quibus jure ac privilegio in conciliis gene­
Anno a nativitate Domini MDXLIV· inralibus refidendi dc fenrentias in eis dicen­
di petmiffa poteftas eft, requirentes dc hor­ diAione t r. die vero trigeflina et ultima No­
tantes dt admonentes , u: ad Dominicam IV. vembris , pontificatus SS. in Chrifto patris
in quadragelima
d
proxime futura ,. quam tam- & Domini Pauli divina providentia pap»
· ■ ■ ad■ profequendum
■
■
“ III anno ejus XI. retro Icriptz liter» inquam Jicm Ictitiz
ipfumC
'■
1
-■ '----- fub
ru —
-io- diAioms, intimationis, annunciationis, con­
concilium
deputavimus,
perinrii dt aliis
tunc in litteris indidionis expreffis poenis vocationis , & obfecrationis concilii gene- :
petfonaliter, nili forte jufto delineantur im­ rails, palam publice, alta, clara & intelpedimento, dc quo fidem facere teneantur, ligibili voce in balilica principis apoftolorum de Urbe, dum ibi divina officia cele­
aut eo cafu pet fuos legitimos nuncios dt
brantur, & magna populi multitudo con­
procuratores profecutioni ipfius celebratio­
nis concilii jam nunc facienti» omnino adef- gregata effet ,de verbo ad verbum per me
* Johannem Roillard prarfari SS. domini noftri
fe & intereffe velint.
pap» curforem , IcA» , & deinde affixe, dc
Infuper diAum Carolum Imperatorem dc
Francifcum regem, necnon ceteros reges, publicati fuerunt dt fucceffive eadem die
in ecclefia S. Johannis Latcrancnfis etiam de
duces dr principes, quorum prefentiam hoc
verbo ad verbum fimiliter hora vefperorum
pacis tempore orthodoxe fidei dc Chriftia­
norum faluri utilem fore fperandum eft, ro­ per me eumdem Johanncm leAz , affirzdc
publicat» fuerunt. Et poftmodum eadem die
gamus dc in Domino obfecramus, quatenus
dt publicat* fuerunt in valVis feu
ipfi petfonaliter, quod Valde cupimus , alio- D affixe
■
quin per oratores fuos idoneos huic facro portis cancellari» apoftoiic» , At in acie_,
Flor», dimilfis in fupraferiptis locis
concilio adefle, dc ufque ad optatum ipfius campi
<
per aliquod temporis fpacium affixis, & de­
finem afliftere dt favere velint, quo tutius
amotis, copiam carumdem litteratum
dt liberius, qu* ad tollenda in religione inde
i
in quolibet loco fupradiflo affigendo & di­
diflidia>>& ad reformandos Chriftmni po­
puli mores, necnon ad fufeipiendara fub mittendo per nos Petrum Gomez <3r Johan(anâiflimo crucis ligno contra .infideles ex­ nem Roillard przlibati SS. domini noftri papeditionem pertineant, Deo bene juvante,
pz cur fores.
in diAo concilio contuli & iraAari, ac de­
ita eft Petrus Gomez curfor.
Ita clt Johannes Roillard curfor.
mum confici dt ad optatum exitum perdu­
Ita eft ThcobalduJ Tallard magifter cur­
ci poflint. Et ut prxmifla omnia ad eorum
for um .
quorum intereft notitiam deducantur, nullulque de eis ignorantiam juftc prltcndere
poilu, aut fe legitime cxcufare, volumus dr
diAa apoftolica auAoritate decrevimus , quod E
przfenres litter* per aliquos curi» noftr*
curfotes vel notatios publicos in bafilica
principis apoilolorum dddUrbe dt ecclefia
Lateranenfi, dum inibi multitudo populi ad
audienda divina convenerit , palam & cla­
ra voce legantur , & leAz m.carumdem bafilicx dc ecclefi* valvis, necnon in acie cam­
pi Flor* affigantur , ubi ad Icdioncm dc
notitiam cunAoruni aliquandiu affixa penBUL-

379
Anno
Chiuti

'W

Concilium Tridentinum♦’.

eous MJKD/τι arosroiict

In ferfonatn rrorrmd^«or«M frctfiin·
itum facti concilii Tridentini.
Paulus epifcopus fervus fervorum Del
venerabili fratri Johanni Marie epi·
fc. Prrneftino & dilcAit filiis Mar­
cello tir. S, Crucis presbytero dr
ReginaldoS- Marie in Col'medim diacono S. R. E. cardi­
nalibus S. Sc Λ· B.

3βο

mus, vofque ad diAam civitatem Tridenti& nam pro concilio hujusmodi celebrando tam­
quam pacis angelos deftinamus, ac vobis ,
aut uno ex vobis legitimo impedimento de­
tento, vel abfente, duobus ex vobis nomi­
ne St auAoritate noftris, ipfi concilio pr«fidendi, ac In illo pro veftra pietate & Ca­
pientia , ea omnia que in premiffis & circa
ea necelfaria,<dt alias quomodoliber oppor­
tuna effe, ac alias ad laudem St honorenu
Dei pertinere noveritis, etiamfi magis foeciale mandatum exigant, juxta formam lit­
terarum indiAionis noftrr , faciendi &
exercendi plenam, liberam auAoritate pre*
diAa tenore pnrfentium concedimus poteftatem dt auAoritatem. Quocirca circurnB fpeAioni veftra per apoftollca feriptamandamus, quatenus InjunAum vobis munus hu­
jufmodi ita implere ftudeatis, ut‘ fperati’ ftur"
Aus inde proveniant « vofque a nobis com­
mendationem » & a Deo bonorum operum
retributore felicitatis eterne gloriam confequi valeatis. Datum Rome apud S. Pe*
truin anno Incarnar. Dominice MDXLIV.
oAavo calcndaf Martii pontificatus noftri
anno XI.

*

o

•545-

UNiverfalis gregis dominici curam nobis
Ibid· pig
licet infufficientibus fupetna difpofitio'»14.
ne commiffam utiliter gerere cupientes lingulis Chriftiana reipuolic» occurrentiis,
quibus debirum apoftolic* fetvitutis nos ipli
perfonaliter prcftare non poflumus, viros
proponimus virtute., doArina dt auAorita­
te pollentes, quorum operatione minifterium nobis commiflum divina afliftente gra­
tia utiliter exequi valeamus. Cum itaque
nos alias fperanres, quod in rebus religio­
Blqfiui é* Fulgtn.
nis difeordi*, quibus ecclefi* unitas fcindebatur, penitus tollerentur, dt oves er­
rantes ad ovile dominicum reducerentur , ac
ea qu* in populo Chriftiano reformatione
indigebant, reformarentur in melius , de in C
meliorem formam reftltucrentur . Necnon Tramfercndt concilium ex Tri Jento ai qua ut­
cumque aliam cioilatem , fub dat. Ro­
communi omnium confilio & auxilio aliqua
ma MDXLIV.
expeditio decerneretur, qua dt ea fidelibus
recuperarentur, qu* ab infidelibus occu­
pata erant, dt tot millia animarum que
epifeopus Cervus fervorum Del , ve
quotidie fub eorum jugo miferabiliter pe- Paulus
!
nerabili fratri Johanni Marie Preneftiribant, liberarentur dt fervarentur, fufpen­
no, St dileAis filiis Marcello titu­
fionem celebrationis facri oecumenici & uni­
li S.Crucis in Jerufalem presby­
verfalis concilii durium antea per nos in ci­
tero > ac ReginaldoS. Marie in
vitate Tridentina ex caufis tunc expreflis,
5
Cofmedim diacono cardina­
de venerabilium fratrum noftrorum S. R. E.
libus , noftris St apoftolic*
cardinalium confilio dt aflenfu indiAi, ex
Cedis legatis de latere»
cerf is aliis etiam tunc expreflis caufis, ufS.dc A. B.
quqad illud opportunius dt commodius tem­
pus per nos declarandum, fimili confiliodtf)
aflenfu faAam, accepto nuncio pacis Inter
U Egimini univerfalis ecclefi*, meritis li- Ibid. pag.
carifllmos in Chrifto filios noftros Carolum
JlV cet imparibus , difponenre domino, 104p.
Romanorum imperarorem femper auguftum
prendentes, noftri officii partes elle puta­
dt Francifcum Francorum regem Chriftamfmus, ur Ii qdid gravis caufa reipublice
fimum conciliat*, pari confilio dt aflenfu
fuftulerimus dt amoverimus, prout in aliis chriftianc conftituendum (it, id non modo
tempore opportuno , verum etiam loco com­
noftris inde eonfeAis litteris plenius conti­
netur . Nofque state noftra |am valde in- modo & idoneo perficiatur. Cum itaque_>
nos nuper poftquam fufpenfionem celebra­
gravefcgntc, dt alias multipliciter impedi­
tionis (acri txcumcnicl dt univerfalis conci­
ti , ad diAam civitatem ad prrfitns perfonaliter accedere, dt ipfi concilio juxta de- lii alias per nos in civitate Tridentina, ex
fiderium cordis noftri interefle nequimus. caufis tunc expreflis , de venerabilium fra­
Nolentes tam fanAum celebrationis concilii trum rioflrorum S. R. E. cardinalfum confilio dt aflenfu indiAi, ex certis aliis etiam
huiufmodi initium ex noftra abfenria impe­
diri , vos fide ferventes, dt doArina dt pro­ c tunc expreflis caulis ufque ad aliud opportunius i commodibs tempus per nos de­
bitate confpicuos , ac prudentia dt rerum
experientia infignes,cum plena dt libera ac) clarandum , de fimili cpnfilio ® aflenfu faomnimoda legatorum de latere poteftate ?C Aam, audita pace inter carlflimos in Chrifto filios noflros Carolum Romanorum im­
fpeciali dt expreflo mandato, necnon rati­
habitionis dt aliis claufulis in fimilibus ap­ peratorem femper auguftum , & 'Francifcum
Francorum regem chriftianiflimum concilia­
poni Colitis, de fimili eorumdem fratrum
roftrorum confilio, noftros dt apoftolic* fe- ta , pari confilio dt aflenfu fufluleramus Se
dis legatos de latere apoftolica auAoritate amoveramus, nequeuntes ipli tunc legitime
tenore prxfentlum cohftituimus dt deputa- impediti ad diAam civitatem perfonalher

381

Concilium Tridentinum

382

’ accedere, dt eidem concilio interefle, vos no- .
Anno (Iros dc apoftolice fedis legato*dc latere In eo- Λ
Anno
β u L L 4,
ChkisTi
dein'concilio, de fimili confilio conftitueri‘545* mus dt deputaverimus, vofque ad eam ci-, Per <fu»m inhibetur pmlattr , ne comparunt ‘545
<n tonctlio per procuratorem .
vitatem tamquam pacis angelos deftinaverimus , ptout in divertis noflris defuper conPaulus epifeopus feryus fervorum Dei, ad
feflis litteris plenius continetur· Nb* ne^·
tam fanflum celebrationis concilii hujufmo­
luturam rei memoriam .
di opus ex incommoditate loci, aut alias
Ecet no* a coelefti patrefamilias vinee Ibid. pig.
quovis modo impediatur , aut plus debito
fur excolendr prrfeflos , inore dili­
differatur , opportune providere volentes,
gentis villici, qui fingula qurque in agro
motu proprio, dc ex certa fcientia , ac de j
apoftolice poteftatis plenitudine, pariquo
luo peragenda, non Colum opportunis lo­
confilio dc aflenfu , vobis infimul ac duobus co
<
dt tempore, verum etiam pet miniftros
ex vobis, reliquo legitimo impedimento de- ad
i
id idoneos expedire curat, diligenter in­
tento, feu inde forte abfente, quand cum- _ tendere, ut quar in eadem vinea pro tem­
que vobis videbitur , concilium prardiflum de B pore facienda occurrunt, tum congruis loco
eadem civitate Tridentina ad quatneumque dc tempore, tum etiam per miniitros, ad
aliam commodiorem, deoppottunio era , feu quos ca fpeflant, follicite procurentur tutiorem civitatem, de qua vobis etiam vi­ Dudum liquidera fperanres ex celebratione
debitur , transferendi, & mutandi, ac illud oecumenici dt generali* concilii fieri polle,
in ipfa civitate Trideiitina fupprimendt Ac ut diflidia in religione chriftiana tollerentur,
dillolvendi, necnon prae latis dt aliis perfo­ dt chriftiani populi mores reformarentur,
nis concilii hujufmodi, ne in eo ad ulterio­ ac fub fanfliftimo crucis vexillo epeditio
ra in difla civitate Tridentina procedant, contra infidele* fufeiperetur, facruni acuetiam fub cenfuris & poenis ecclcfiafticis menicum ct generale concilium in civita­
te Tridentina incipiendum dc profequendum
inhibendi, ac idem concilium in alia civita­
indiximus, dc annuntiavimus, ac omnes o.
te hujufmodi ad quam illud transferri &
tnnibus ex levis tam venerabiles fratres noinurari contigerit, continuandi, renendi &
celebrandi, dc ad iliud prelates & alias ftto* patriarchas, archiepifcopos dc epifcopos, quam dileflos filio» abbates dt alios
perfonas concilii Truentini hujusmodi, ctiam fub perjutii dt aliis in litteris indiflio C quotcumque , quibus jure aut privilegio in
nis concilii hujufmodi cxprelfis poenis evo­ conciliis generalibus relidendi, & fenten­
tias in cis dicendi poreftas permitia eft , recandi; eidemque fic tranllato dt mutato con­
requifivimus, hortati fuimus , dr mqnuimtis,
cilio nomine dt aufloritate prtediflis prrfidendi, ac in illo procedendi, ceteraque in eis nihilominus in vi jurisjurandi quod no­
bis dc huic fanfle fed i preftirerunt, in vir­
prcmilfis & circa ea nccetfaria dt oppor­
tuna , alias juxta priorum vobis direflarum tute faufle obedientic , de fub puenis jure
litterarum continentiamdt tenorem, facien­ aut confuetudine In celebrationibus conci­
liorum adverfus non accedentes ferri dr pro­
di, ftatuendi, ordinandi, dt exequendi ple­
poni folitts, mandantes arfleque pr«cipiennam At liberam apoftolica aufloritate, te­
nore prurientium concedimus poteftatem dc tes, ut iplimet perfonaliter, nifi forte jufto
facultatem, ratum dt gratum habituri, quid­ detineantur impedimento, de quo fidem fa.
quid per vos In prcmiftis faflutn, ftatutum,, [-.cere tenerentur, aut eo c a fu per fuos pro­
ordinatum, exfecutumve fuerit, idque fa- curatore* legitimos d^ nuncios protecuriofluti, auflore Domino, inviolabiliter obfer- ni celebrationi, concilii hujufmodi omnino
vari. Non obftantibus conftitutionibus dt or­ adelfe dt imerefle vellent , ptout in divetfis noftris defuper confeflis literis plenis*
dinationibus apoftolicis, ceterifque contra­
concinetur .
riis quibufeumque .
Cum autem, ficut nobis nuper innotuit,
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc
paginam noftra concetfionis infringere*, vel licet IV. Dominica quadragefitnz , quam
ei aufu temerario contraire. Si quis autem tamquam diern laritix ad ptofcquendunk,
hoc attentare prvfumferit, indignationem-, concilium hujufmodi deputaveramus , jam
omnipotentis Dei ac beatorum Petri dc Pau- _ diu
- - effluxerit,
----- —. nihilominus .praeter noftro,
- li apoftolorum ejus fe noverit inourforum. E & difl* ledis legatos, dt quoldam prelaDatum Rom« apud S. Petrum , anno In­ tos , qui ex curia Romana illuc fe contu
carnationis MDXCIV. oflavo calendas Mar­ ierant , pauci adhuc pr«lati ad diflam civttatcm accelferint, quin immo tide digno
tii , pontificatus noftrl anno XI.
rum relatione accepimus, quamplures ex
prclatis et aliis in conciliis generalibus vo­
Fab. eptfcopur Spoletattur .
cem habentibus, non reminifcentcs, quod
B. tit Motta.
i pii, ubi aliquo legitimo furis impedimento
non detineantur, per feipfos et non per
procuratores in concilio coinparere, et illius
profecurionl interdit debenr , proprerea—
quod mandata ad inibi pro fe comparendum
alii· dederint, ad concilium hujufmodi ac­
cedere non curare. Nos attendentes gravi­
tatem negotiorum, quse m eodem concilio
traflanda erunt, praelatorum et aliorum vo
cem habentium hujufmodi judicium, conft.
lium

D

38 j

Concilium Tridentinum.

■ (Ium et pnefentiam exigere; et propterea . fecus fuper his, a quolibet quavis auftorinc lub pr«textu alicujus f<>rlitan minus le­ tate fcienter vel ignoranter contigerit at­
gitimi impedimenti, aut fer* fpei eorum ad- tentari, irritum et inane decrevimus, non
«545·
miftionis per procuratorem , Ipfi ab acce­ obftantibus quibusvis conccflionibus, indui.
dendo ad ipfum concilium retrahantur, et gentiis,et litteris apoftolicis, et quibusvis
ut abfquealiqua corruptela Ungulorum pre­ aliis fub quibufeumque tenoribus ct formis,
ac cum quibusvis etiam derogatoriarum de­
latorum, ac aliorum, ut prvfertut, vocem
habentium , tudicia et confilia hujufmodi In rogatoriis, alitfque cfficacioiïbus ct infoli
eodem concilio libere exquiri et habeti pof. tis claufulis irritantibus ct aliis decretis quofint , providere volentes ; habita defuper modolibet , etiam motu proprio conccflir,
cum venerabilibus fratribus noftris facro- ct etiam iteratis vicibus, approbatis et in­
fanft* Roman* eccleli* cardinalibus ma. novaris, contrariifque. quibufeumque ; aut
fi patriarchis, archiepifcopis, epifeopis. ab­
tura deliberatione, de eorum conlilio et affcnfu, eofdcm patriarchas, archiepilcopos, 1batibus, et aliis fub prsfcntibus litteris com­
epifeopos, et abbates, et alios quibus incon- prehends, communiter vel divilim ab eadem
Iit fede
indultum
quod-----------interdiu
fufpendi
clliis generalibus refidendi, et in eis fenten- .....
— ------------, -,,—
---,
-------- - -vel
tias dicendi, ut prcmlttitur, permitia eft ® excommunicari non poffint per literal apopoteftas, de novo monemus, ct hortamur, ftolicas, non facientes plenam ct expreflam
ac in domino requirimus, eifque non folum ac de verbo ad verbum de induho hujufmofub perjurii et aliis poenis prrdiftis, verum di mentionem.
Ut autem prsemiHa omnia ad eorum quo­
etiam futpenlionis a regimine et admlniftr*tione ecclefiarum quibus prefunt, er alia­ rum intereft notitiam deducantur > nulluique
rum dignitatum ceterorumque beneficiorum de eis ignorantiam julte pretenders poiht ,
volumus, et apoftolica auftoritatc decerni­
ecclcliafticorum, quorum ratione eij locus
in concilio & poteftas fententias in eo dicen­ mus > quod pr«fenre* litter* per aliquo*
di permittitur, per eos attentorum, necnon curi* naîtra curfores vel notarios publico*
interdidi ingrenus eccleli* , fentcntiifque in bafilica principis apoftolorum de Urbe,
per eos, niu pratentibus cum efFeftu pa­ et eccleiia Larerancnu, dum ibi multitudo
populi ad divina audienda convenerit, pa­
ruerint , eo ipfo incurrendis , diftriftc pr*·
lam et clara voce legantur, ci left* in eocipiendo mandamus, quatenus mandatis pro­
rumdem balilic* et ccclcfi* ac cancellari*
curationum per cos haftenus, ut pi*fertur,
faftis, vel in poilerum faciendis; qu* om- Capoftollc* valvis , necnon in acie campi Flonino revocare, dt eorum revocationem pro­ r* affigantur, ubi ad leftionen; et notitiam
curatoribus per eos conftitutis, aut in con­ cunftorum aliquand'u affix* pendeant, et
cilio hujufnodi minime attentis , iplimet cum inde amovebuntur , eorum exempla in
perfonaliter per fe ipfos, dt non per pro­ eisdem locis remaneant affixa , quodque eo­
rum tranlfumtis manu notarii publici fubcuratorem aut procuratores, nili forte jufto
detineantur impedimento; quo cafu procu­ feriptis, et lieillo alicujus perfonc m digni­
tate eccleiiaftica conditure munitis certa
ratorem ad fe in eodem concilio excufandum, dt de eorum impedimento fidem legi­ et indubitata fides adhibeatur, prout pr*fentibus litteris adhiberetur, ii forent exhi­
timam faciendam: ita tamen, quod eodem
bit* vel oftenf*. Nulli ergo omnino homi­
impedimento ceffante, ipti perfonaliter, Ac
non per procuratorem aut procuratores ad num liceat hanc paginam noftr* monitio­
h*c omnino teneantur, conftituere poffint, nis, hortationis, requilitionis, voluntati*
quanto citius porerinr, ad eamdem civita­ et decreti infringere, vel ei aufu temerario
tem Tridenrinam accedere, dt profecutioni contraire Si quis autem hoc attentare pr»celebrationis concilii hujufmodi adelfe&in Dfumferic, indignationem omnipotentis Dei,
Petri ct Pauli apoftolorum cius
ter elle velint, nec mandata procurationum ac
i beatorum ~
pro aliquibus pr*latis aut aliis vocem , ut Ce
1 noverit rncuriurum. Datum Rora» apud
Petrum anno incarnationis Domimc*
prtfertur, habentibus, nili |ufto Impedimen- S.
'
MDXLV. decimo calendas Maii pontifica­
to detineantur i dt tunc ad eorum impedi­
tus noftri anno XI.
menta dumtaxat deducendum At proban­
dum recipere aut acceptare prefumant · Nos
enin omnia dt lingula mandata per eosdem
F»b. cfifftfui Syelciemtr
Prnlatos dt alios, ut prrfertur, vocem ha­
bentes, ad aliud quam eorum juftum impe­
B- Motta ■
dimentum in concilio hujufmodi allegan­
dum dt probandum haftenus fafta , dr in pofteum facienda ; nulla , irrita , inania , nulliuique roboris vel momenii fore, ac folum
oer prrlatos & alios vocem, ut prxfertur,
nabeates , in difto concilio pr*fentes, dr E
pro iplis dumtaxat dt non aliis , etiainfi ab
eis mandata cum quacumque etiam plena
dt libera facultate dt potcftate habuerint,
vocem io difto concilio habere, (icque in
premiffis omnibus & lingulis per quofeumque quavis auftorirate fungentes, fublata
os dt eorum cuilibet quavis aliter judican­
di dt interpretandi auftoiitatc dr facultate,
ludicari dc interpretati debere - Et quicquid

BUI··

Anno

«545

385

Concilium Tridentînum.

386

dis, interfuerint, aut qui adverfa valetu„Am*0
BULL* INDICTIONIS
Adine feu alio Impedimento detenti ac ab- Α·ννο
Chxisti
batilfic , prioriflxdt nionafteriorum quorum­ CiBiiTi
»545·
*545· Sufflicationum.ru froceffionum per univer­ cumque moniales, etiam It.b c/aufura exljit m orbem Cbrifltanum fro celebratione
ftentes , dc eisdem, procelfionibus intereffe
nequeuntes, fi eleemofinam juxta eorum de­
j'acrt oecumenici concilii, cum hor­
votionem & facultatem alicui pauperi Chri­
tatione ad iejunium & commu­
fti pie fuerint elargiti, aut inopes extitenionem tb· plenaria indul­
rint, dominicam orationem cum falutatiogentia .
ne angelica quinquies recitaverint, dr pri­
mi (lorum loco pias ad Deum preces devote
Paulus epifeopus fervu, fervorum DcJ
effuderint, eisdem omnipotentis Del beni­
ad futuram rei memoriam.
gnitate ac mifericordia , beatorumque ejus
...
Z~s Um prophet* vox noftri» in auribus ju- apoftolorum Petri dc Pauli auAoritate fre­
uh P4**'
giter infonet Clama ne cejjbt, Idque ti, pleniflimam omnium peccatorum Aiorum
praecipuum munus ex onere noftri» injunAo veniam dt /emillionem mifcricorditcr in Donumeris , licet his impari, nobis incumbere 8 mino concedimus dc elargimur.
Et ut h*c omnia ad plurium notitiam per­
agnofeamus, ipfa pr*fertlm temporum ca­
lamitate) ac herefum undique pullulantium venire valeant , limulque Deus ipfe mifericors a quamplurinns exoretur, omnibus pa­
pernicie: in Intimis adeo pulfamur precortriarchis , arehiepifeopis, epifeopis, dc aliis
diis ) ut nobis ipiis pro fan&a univerfali ececcleiiarum praelatis , ut quamprimum eidem
elefia, ac dominici gregis noftr* cure cre­
prxfentes litter* ad eorum manu, pervene­
diti falute, numquam latis operae, laboris
rint, eas feu carum tranfumtum manu ali­
ac folllcitudlnis adhibere polle videamur
Tot igitur ac tantis turbinibus aliquando cujus praelati feu perfon* in dignitate ec­
fedandls nullum, eque falutiferum , ac pr«- ciefiaftica cqnftitut* fubfcrfptuni , ubique per
eorum provincias, ecclctias,civitatesdioefentiflimum remedium comperiri femper exiitimavimus, quam fanâiftîini oecumenici cefes abfque ullo qu*ftu , cum grariis conceflionibus dt Indulgentiis Ibidem contentis
concilii celebrationem indicere, ad fananda
fcilicet catholice ecclefi* vulnera , ab im­ grati, publicari faciant, In virtute fanA*
piis infidelibus rcptobifque haereticis eidem
obedient:* prxeipiendo mandamus, conftituC tionibus dt ordinationibus apoftolicis, et
InfliAa.
aliis contrariis non obftantibus quibufeum­
Una igitur hac ratione fanAiftimam fynodum a nobis Tridenti jam dudum indiAam, que .
1
hodierna luce aperiri mandavimus, eam fine
Volumus autem quod hujufmodi proerffiones et fuppllcationes unica tantum vice in
optato , Spiritu-fanAo adjuvante, conclufam iri, dt optatam orbi chriftiano fa- Civitatibus, terris, caftris et locis, et in ec­
lutem allaturam, denique fperantes. Oe.
clefiis , in quibus prxeipua animarum cura
Ctimenicum autem cum fit concilium hoc,
iniunAa reperitur, dumtaxat fiant et habean­
«lece/ a eundis fidelibus humili dt contrito tur, pratentibus pollquam in urbe ac Pt°*
vinciis, ecclefiis , civitatibus et dioccefibut
corde devotifque precibus celebrari, ut quos
ad elfe coram opus fuerit, ii multordm ora­
pndiAis publicat* fuerint , ac quarta et
tionibus adjuti > gratius In rebus catholic*
(exta feria et dies fabhatl hujusmodi pr«terierint minime valituris . Datum Rora*
fidei, diAxque univerfalis ecclefi* reforma­
'apud
fanAum Petrum anno Incarnationis do­
tionis ibi peragendis omnipotenti Deo exhi- ■
minie* MDXLV. idus Decembris pontifica­
here valeant obfequium ,
tus noftri anuo Xll.
Quamobrem omnes Chrifti fideles hujufmodi hortamur, ac in domino ■ requirimus ,
ut pofteaquam h* noftr* litter* ad eorum
manus pervenerint, dr per locorum ordina­
L· de Tor rei .
rios publicat* fuerint, diligenti peccatorum
B. Mattafuor.um perfcrutaiidne dt examine pr»viis, fe
ad eorum confeflionem , in hebdomada earumdem lirtcrirum publicationem immediate
APERITIO CONCILII TRIDENTINl
fequenti,de more ecclefi* fubeundam pr«MDXLV. Χ11Π. Decembris.
parent, dc illa conticeantur, quartaque ac
tèxta ferla iplius hebdom.id*, necnon die
(abbati jejunent ; dominies vero dic proxime
Breve aperitiontr concilii.
fequenti/fjcratiflimjni ojfporis domini no­
ftri Jefu Chrifti euchariftiam fumant, Deum E
Aulus papa tll-venerabilis frater, et dileAe fili, falutem et apoftolicam bene- ^id· pag.
ex intimis cordi, pro Chrillianorum omnium
pace , dc pro falutifero dc tranquillo ac frudiAionem.
,0»z·
Auofo ejusdem facrolanAl oecumenici con­
Anno fuperiorr fecuta Dei munere pace
cilii progredi) & profccutione orantes; ac inter fercoiftimuni Cxfarem et regem chriut. prxfatos Chrifti fideles ad hoc etiam pr«- ftianilfimum, no, fperantes concilium uni·’ mii, cxleftibus invitemus, omnibus dc fingu­ verfale celebrari polfc, ejusdem concilii fuflis Chrifti fidelibus ipiis, qui prxmifta adim­
penlionem fuftulimus , illudque In dominica
pleverint, dt procelfionibus ac fupplicatio- Lature proxime prsterita inchoandum ef.
nibu, quarta dc fexta feriis ac fabbati die fe decrevimus. Cum autem ob fubfecut»,
pridiAis, eo ordine, qui in alma urbe no­
poftea juftiftima, illas quidem et ipfamet re­
ftra Rom* obfervatut extitit publice habeuligionem concernentes rationes et caufas, iu­
2
Conci!. General.'Tom.XXXV.
li b
law

P

'ΛΓ

CbNClLlUM TiUDÉNTlNUM.

J88

& fingulirsoa- Anno
Tam celebrationem in hanc ufque diem di
ex certa (cientia , omnibus
c....
fcopis ac epifeopis
, necftulcrimus, ct-infiiper ipi.s caulis certanti-" triarchis, archiepdcop!
.
CHXtsrt
;'aliis fen|entias
bus, ipfum concilium in dominica GaaVcre, non abbatibus Af'aliis
fenjentias dicendi ,
1545· tertia pradentfs adventus, aperiendum, )n- ut
........praefertur,
r
‘pArellatcai.habenr
”
‘"ι
ibus
1
, <5r
*" in
pollerum habituris , qui in diAo concilio ad z ’
choandum, et proteqncnddm efle, de vene­
rabilium fratrum nortrorum S.r R. E. cardiprzfees relident-, At ad illud in pollerum ac­
.
nalium coniiiio, decrevimus, id vobis per cedent ,(quod quarndia concilium pr»d:fltufn
pitffcntes m liras (igmticare voluimus vobis fduravettt , At ipfi ill^interfucrint, occatio­
, injungemes . ut ltd aperitionem, et inchoa-* ne patriarchalium feu atchiepifcopafium vel
tiortem p-tofecufiohcmque diAi concilii' hq Cpdcopalium ecclediâ^um ac monafteriodiAa tertia dominica prarfentls adventus, jux- rum, quibus ad ρι-æfcns przlunfaul in po?a formam litterarum nollr» indiAionis, aC-, fterum pr eerunt, aut aliorum beneficiorum
^facultates vobifdefuper a nobis concertas, ccclcfiafticoi uro cum cura & fine cura fzin Dei ommpotents nomine procedentis, cujarium, & quorumvis ordinum regula­
rium, que eriam cx quibusvis conceffionU
przmiffis deeritis ac conllitutionibus et or­
dinationibus apoilolicis ceterifqre contrariis bus & difpenf,.rionibus apoilolicis in_jitiinon obrtantibu* quibalcumgue. Datum Ro- B lum et commendam alias quomodolibet ob­
m* apud'faij^rrii) Petruiu lubannulo pilca- tinent, et in_ pollerum obtinebunt,, quzcumque , quotcumque et qualijcumque tint,
tofis dic iv. Decembris MDXLV.
qu* omnia pro evprcllis habeii volumus,
ad folutionem qum nucumque fubfd’>orum_,
B’d/i'ur, & Fulgi».
feu décimai uni, per nes er fedem apodolicam cx quavis qumtumvis urgenti caufa,
a tergofc
h.iAenus impolita·uiy-ct in pollerum imponendarum minime teneantur , nec ad id ab
Venerabili fratri Joharfn· Mari* epifeopo
l'iznetlino, Ac dileAis filiis Marcello tt- corumdem lubudiorum feu decimarum co|IcAoribus feu fubcolleAoribus , aut aliis
tulo S. Crucis presbytero, Sc Regintldo
S Mari* in Cofmedm diacono S. R. E. exaAoribus vel quibusvis aliis perfonis qua­
vis auAontare fungentibus cogi poflinr;
card nalibus, noftris A-. apoftolic* fedrs
quodque in eodem concilio* quamdiu dura­
legatis
verit , relidendo, pro przlcnribus ct refiC dentibus ac divinis interelientibus in ecclcU U L L J
' dis , morralterii· et beneficiis tupradiAis ha­
Pw qu/tm fir^lati qui prefinter funt in conci­ beantur , ac etiam a die arrepti per eo- ad
diAum concilium itineris, quoufque ad eclia eximuntur 4 l'jlutione Jrci'nurum je
clefias, monatlei ia er beneficia fua hujutmo-,
di commode redire potuerint, omnes et un­
cuit ir jerjipienJi frutlur r»
gulos/uo- fructus, redditus et proventus ac
oillributiones quotidianas ecclefutun. et tnonatleriorum ac aliorum benefic'ornin Ino­
Paulus papa ΙΠ- ad futuram reinx-mo·
rum, qu* in qumufvis cccleins h»e Iccis
riatn.
obtinent, et m poderum obtinebunt, eriamfi
* In'biiiipectJ Rumam pontificis provi- canonicatus et pizbcndz , dignitates, per-'
a dentu linguloiunt met it a dk obfcqui±=«' fvnarus, adminnhaiiones , vel officia in cadebita mediat one conliderans, illos prour
thedralibus, cti.iiu mctrbpoiitanis ct collettiquum cil j t’pecialit'us favoribus <!k gratiis
giatis-, ct dignitates qu* in cathcdralibus
nrofeqmtur\, quos uHiverUlit cceieii* oble- Detiam metropolium* poti pontificales roaqlrns jugiterMntcntos pro ea laborare, St dijoies, leu m collegiatis eccieiiis hujufmodi
principales fuerint, et ad dignitates, perfperlas impenlas fubire cognofcit . Hinc eft
quod no, tam ad labores quam ad Impen­
fonatus , adminiftraciones , et officia hujufds graves, quas venerabiles fratres patrimexir confueverint per cleAionctn allumi,
clique cuta imminet animarum cum ea in­
a<di* , archiepifcopi, ac epifeopi, necnon
tegritate, cum qua illos peiciperent, fi in
snleAi filii abbates, & ceteri, quibus jute
eisdem ecclciiis, monafteriis feu locis perfona•’ci privilegio in conciliis generalibus reliliter reliderent, et divinis interclient , per­
i.endi, &\n cis fententia, u ccndi periuirt*
cipere libere et licite valeant, apotlolica
ett) potcltasX facro oecumcnico & generali
concilio petyros dudum in civitate TradenauAoritate/tenore przfentium de fpeciaii
tioa inddo/At quod ad przfem celebra­ gratia indulgemus .
Mandantes univeriis et, fingulis perfonis
tur , interclfcntcs , pro profccutione ejus­
in dignitate cccielialhca comtitutis , necnon
dem concilii , fmtinerc coguntur, debitum
leipedum habentes -, &' animo revolventes, canonicis metropolitanarum er aliarum caeos inibi relidendo umvetfali ecclefi* refer-E thedralium eccleliarum , quatenus ipfi ,vel
vire, & cum caufa reipublicz Chriftian* tuo aut unus eorum per fe vel per alium
ebimt, iri eccieiiis in quibus przfunt , aut fcu al>os faciant, auAoritate noftra , fruin quibus bénéficiât! exitlunt, przfentcs <5c Aus, redditus, et proventus, ac diftribureiidents-s ^merito reputari debere, motu tioncs hujufmodi eisdem patriarchis, archie
.ιιοραο, “in ad corumdem patriarcharum, pifeopis , epifeopis, nccr.on et aliis fentena,, hicjsifcoporum, epiteoporum ac abbatum tias dicendi poteftate n hebentibus er habi­
X ceiarorum przdiAorum vel aliorum pro turis, in eodem cone uio pre tempore refiei - uobis luper hoc oblat* petitionis inftan- dentibus, quamdiu concilio hujuimodi innam , fed de nortid mera libcralitate , & ccrfuerint, vel procuratoribus fuis eorum
nomi-

Vital ST

380

’

. Concilium Triùentinum.

390

nibus, juxta indulrl hujufmodi tenorem m». tarii pubi ci fubfctipt*, et G
abc nu» '
ftgre rumiftrarl » Non permitrentes eos
r"* per*
>·«'* curix ecdcfulfic*. v.d 'p.-rfone m dign ta
Cm»·*11 locorltm ordinarios et djleflos filios capi'tu-, te ecclebait.ca conlimt e , fnunitls ea pmt
la eccleliarum prædiflarum aut quofvis alios fus fides in |ud'cio et abb!, ubi opus fuerit*
*545·
'545quomodolibet mole^iri, codBradiflores pet adhibeatur, que adhiberetur pratentibus,
cenfuras ecclcfiailicas ,xer alia opportuna fi forent exhibit! vel odenf». Datum Ro­
juris «remedia, appellatione pofipofita com­
me apud lanflum I’ctrum. Cub annulopifcaC
pete c.i do .
toris die t. Jepuarii MDXLVI. pontificatu»
Non obftantibus~fi in eisdem ecclefiis five hollri Λιιο XI.
, .
locis primam non fecerint tdfidentiam perBlofius & Fulgin.
fctulem confuetam , ac fluibufvis apoftoliB ΟΙ L Λ IHD'CLeiifTI*
cis nec non in provincialibus et fynodalibus
conciliis editis* generalibus et, fpecialibin- ft» fact public.t j· exjhrfttiuite bartfum.
conftitutionibus et ordinationibus ac pr*diflatum et aliarum ccclcfiarum, in quibus Paulus epii'copus fervus Cervorum Dei, ad
beneficia hujufmodi fueriot, necnon eorura•futuram rei memoriam.
· J~
dem monafteriortim juramento, confirma­ B
tione apodolica vel quavis firmitate alia ro­
l-i omnipotentis fpiritus, cuju- .\>mc"'
boratis (laturis et confuetudinlbus, etiam fi
& providentia ecclelii fur temper aa
h'd· P3*
de illis fervandis, et non impetrandis litte­
e l, nos pro paltorali officio nollro hortat ι *0··
ris apoftolicis contra ea et litteris ipfis etiam & admonere non definii, ut ex ipfa-eccleab alio feu aliis impetratis , aut alias quo­
fia peltiferas, qux in ea increbuerunt herevis modo concedis, non umendo, patriar­
fes auferre liadeamit’ ; ac nos quide.n jam
*
chae, archiepifcqpl et epifeopi ac abbates,
inde a noftri pontificatus inn o hanc in ani­
et alii prxfati per fe vel procuratores fuos mo noftro curam infir.t.n Ac infixam habui­
pracftitetint forfan haflenus vel eos in pomus, ut vincam Domini perpurgaremus, &·
iierum prallare contigerit juramentum . Aut
dilfemlnata ab hxreticis in Germania impio­
fi eisdem locorum ordinariis et capitulis a
rum dogmatum zizania evelleremus. Inge­
difla fit fede indultum, *cl in pofterum in­
muimus enim feuiper , Sc ex intimo corde
dulged contingat, quod canonicos, reflo'ioluimus, cernentes tantum piarum anima­
res et perfonas eeccleliarum, civitatum er
rum numerum, quas Chriftus Dominus no­
dioecefeon eorumdem, etiam in dignitati
fter prerioliffimo fuofangume redenir, pro­
bus, perfonat'bus, adminiftrationibus vel
pter peftiferas inim eorum dWftrinas , ex
officiis conftitutos , per fubtraflionem pro­ lanft e marris ecclefi» finu & obedientia abventuum beneficiorum fuorufo ecclefiafticoflraflum fui (Te. Sed non Colum errantes firum, aut alias compellere valeant ad reli­
Hos in viam revocare fempet optavimus,
dendum perfonaliter , feu quod canonicis ,
verum ipforum quoque hereticorum mentes,
refloribus et perfoni, eccleliarum fuarum ci­
fi qui ratione pofiemus , fanare tentavimus vitatum et dioecefeon,etiam indignitatibus,
Et primo quidem quod noftr» natu r hu­
perfonatibus , adminiilrationibus vel officiis
manitas poftulabat fecimus, ut le.iiba- eos
condituris, er in illis non refidentibus, aut
medicamentis ad fanitarem reducere cona­
qui in eis p.un.im non fecerint relidendam
remur. In quo etiam Deum D»minun> nopdrfonalem confuetam , fruflus, redditus, (Irum imitari voluimus, qui longanimis Sproventus ct diftributiones quotidianis be­ milericors peccatores diu ut convertantur exneficiorum ecclefiallicorum in abfentia fua peflat. Sed cum lenes nihil medicine pro­
miniftrarc minime teneantur, er ad id com
ficerent, omnefque conatus noftri inane’efpelli, aut quod interdici, fufpcndl, vel ex D
I Cent atque irriti ,adconciliun generale decommunicari non poflint per litteras apo- fcendimus , cujus auflontaren illu gravlffiBolicas non facientes plenam et expreilam mam fore fperabamus , ipiumque concilium
de verbo ad veibum de induito hujufmodi
in urbe Trldeotina , qu» in ipiius Gcrmauu*
mentionem, ct qualibet aliadiflz fedis in­ nationis jure ac ditione ell, ad accedendum
dulgentia generali, vel fpeciali, cujufcum- commoda , ad commorandum bbvra congre­
que tenoris exiftat, per quam prxfentibus gavimus. Sed ita ptofeflo re< fe habet , ut
non expreilam vel totaliter non infertam ef- qui non errore humano , fed diabolica perti­
feflus hujufmodi grarlx impediri valeat quo­ nacia a reflo faluris cuniculo deflexerunt ,
modolibet vel ditfori, ct de qua ejufque_qua ad eorum animos deflendos valere Αε­
berent, valeant potius ad 'odorandos, nihil
toto tenore habenda fit 1n
" nolitis litterisί
enim prorfus nec concilii generalis movit
mentio fpecialis.
auflorttas, nec variis ex locis epifeoporurr.
Provlfo quod ecclefi» <t monafleria ac
alia beneficia hujufmodi debitis proptereai conventus , nec ch. iftianorum regum Λ po­
veneratio ,· quam
huiuiuiodi Temper
non fraudentur obfequiis, Ct animarum cu- pulorum
t
..
__ _ ___________
*’*------nt ,itaque
ra in eis quibus iila imminear nullatenus E oeçumenicis
conventibus
tribuerunt
neglig-itur, fed per honos et fufficientes vi­• apeito jam multis mentibus concilio, cclecarios , quibus de beneficiorum corumdemi brarifque aliquot fcilionibus eorum nemo
proventibus neceflaria congrue miniftrentut,, illuc acccedere voluit < fanflamque ipfam
diligenter'exerceatur , deferviatur imbi lau­ Tridentinam fynodum in Spiiitu-Sanflo legi­
dabiliter in divinis. Bt quia difficile foret time congregatam , ufque eo contemnunt ac
ptxfentes litteras ad lingula in quibus de eis defpiciunt, ut non decretis ejus (laturos fe ,
fides fori an facienda fuerit loca deferri, vo­ non diffinitionibus fidem half turos , non aulumus
eadem aufloritate decernimus , floritati celfuros ede palam profiteantur at­
que denuntient, fed in priftina fua pertinaquod iplaium tr.infumtis manu alicujus noB b z
cia

D

391

Concilium Tridentinum.

,

392

ciade impietate permanentes, ficut ipfi fubjcifaticultum dr pium famulatum exhibeant ;
ASimo vcrfi funt: ita,alios fubvertere, dt ut nihil. atque ut tranquilliore animo & majore fi·* Axtrb
Chxisti conciiii auAotitate moveantur perfuadero. ducia celefli' cucharifti» panel vefcantur, CaitiTf
»1451545·
nituntair.
' neque Ullius gravitate peccati, dt abfoluHar.c eorum itari» diuturnam pravitatem tionis difficultate eumfumere prohibeantur;
fi diutius in ecclefia manere, & ad aliorum ‘ utque eorum oratio quo puriore a cordo
berniciem impunitate ipfa augeri & corro- manaverit, hoc fit Deo acceptior, & ad
borari paterentur , non videmus profeAo ' mifericordiam chriftiano nomini impetranquomodo gravitlimam Dei iram it judiciurri dasn efficaciori noljra , quam ’a Deo obti, omnibus & fingulis Chri­
poifemus etfugere, nec quam rationçm tot nemus , auAoritate
~
animarum , /rot ab illis ad exitium & Th> fti fidelibus, qui hare quz przçepjmus ege­
teritum dueuntur, in illo dic fupremvque rint, concedimus, u» presbyteros frculares
judicio repofccnti a nobis'Domino reddere. & cujufcumque ordinis regulares poffinr e,. quibus
peccata fua confiteantur;
1'aque cum de eorum corfeAione omnino ligcre
„
,
_
ji..:_
dcfpcravilfcmus , vidiiïcmuCque illos plane quorum
confetfionibus diligenter
auditis ,’-il·1«
fanAzDei ccclcfiz hoftes elle , bellumque li
1 unumquemque eorum a quibufvis deliAis
piis omnibus indixilfe nefarium, quantif ;ue B dt
“ peccatis,
' , quamvis gravibus etiam fedi
polfunt conatibus eniti & contendere, ut in apoftolica· refervetis , przterquam iis qu*
in bulla in die cœnz'Domini legi folita con­
eamdem,in quam ipfi ceciderunt foveam imtinentur, & ab omnibus cenfuris , in quas
pietatis reliquos omnes detrahant , divihi
propter illa peccata incidiflent, falurari pro
Spiritus infpiratione accidit , ut chariflimus
deiiA is adm iffis fatisfaAione mjunAa , poff.nt
in Chr llo filius nofter Carolus Romanorum
abfolvete, dummodo & admillorum eos pec­
imperator femper auguftus , fottilGmus dt
religioliffiinus princeps m cofdcm & Dei catorum ex animo poenitear, & in polierunt
holies. Λ: rebelles lues, arma tibi capienda
reAe , & ut chrillianes hom nes decet , vi­
vere ftatuant, eaque qux facerdotcs illi»
ctle ftatuerij: cujus quidem pios'laudabilefque conatus, dr excellens in rem chrillianam
pro peccatorum latisfaAionc mandaverint
Rudium omnibus noftris At GnAz Roman* exfequantur > atque etiam eadem auAoritaccclefiz facultatibus pro piorum falure ,
te apollolica jus or facultatem damus & con­
cedimus prwdiAis faceidotibus, vota omnia
pro religionis dvfcniione , pro Dei honore,
abiplis Chrilli fidelibus fufccpta in alia quzdenique pro pace «St tranquillitate publica
furnu- adjututj , fed cum omne donum opti- CI vis pietatis opera commutandi , exceptis
dumtaxat caflitaris & religionis votis.
jn«im fuperne ad nos defeendat a patre lu­
minum, paxque fanAa dt falutans, quam
Przterea ut Chrilli, fideles przmiis cseicftibus invitemus , omnibus & ungulis, qui
cBclefiz cath >licx reilituere cupimus & pa­
hrc omnia rite fecerint , proceUionemque.ramus, e Dei mariu ad nos ventura Iit,
facris etiam lineris moniti , patres noftros
indicendam, animq ad Deuhi & cogitatione
jejuniis 1'xpe & lacrymis, & orationibus , fi­ converfa ei pro hxrefum exifitpatione &
pace publica fupplicantes, fuerint profecude integi a & (incero alf. Au elfuis , iram
ti ; aut fi qui eorum morbo autalio q,.opiam
divini mim'nis placavlffe, ext'nAifque d:fjufto imped'mentô id facere prohibeantur ,
fenfionibus concordium
& Cedatis bellis
• piam elecmofvnam alicui pauperi homini
viAcriam «5c pacem irr.petraviflc .
pro Chrilli amore quantam ipfis videbitur
IdcircoChrifti fideles omnes utriufque fe­
rus hortamur in Domino, «Jt paterne admo­ elargiti fuerint , aut fi ipli egent aut pau­
peres fint , quinquies orationem dominicam
nemus in quibufcumqae provinciis, regnis
& falurarior.cn>. angelicam pacis a <Deo &
& oppidis, Ibcifque lint, ut ad eumdem-.
corde
converti
,
Dconcortiix
i.mpetrandz, & tollendarum cx
Donunum nollrum hunlü
ecclefia
hxrefum caufa , pia mente dixerint,
poftcaquam przlemium noilrarum littera­
rum renor de fenjent'a eorum , qui ordina. nos omnipotentis Dei ac beatorum Petri dk
Pauli apoilolorum fuorum auAoritate con>ii locqrum funt, opera, ut ad eorum au­
res & notitiam venerit, huic fanAz expe- fili, plemffimam in domino peccatorum omnium veniam & indulgentiam damus arque
d't «mi, fuis ad D um orationibus, piifque
largimur . Prxcipientes infuper omnibus
rigi pauperes elecmofynis fuffragentur ,
■ quartaque & fexta feria, & fabb to proxi­ presbyteris tam cathedralium & collegiatame fequentibus jejunent, nili aliquo jufto rum ecciefiarum fxcularibu', quam altarum
impedimento idagere prohibeamur. Interim quarumcumque etiam chufttalium regula­
pura cordis contritione dt oris confelfione ribus, fimulque omnibus cujufvis ordinis monialibus, ut durante hoc adverfus impios
Lonfcicntias fuas diligenter emundent ; &
ut Deum fib' magis propitium reddant, die _ dt pertinaces hxrettcos bello , donec fuerit
dominici qux (abbatum quo jejunaverunt divino auxilio feliciter confefiunt , fecunda,
proxime fequitur, falutari Chrilli Domini quarta & fexta feria pofl n..Harum folemnia
litanias pie canant, una cum orationibus
noflrj corpojc reficiantur, Deum omni animl (ludio fuppliciter orantes, ut tandem ad hanc rem accommodatis.
Atque ut hzc omnia quo pluribus Chri­
populi fui quem unigeniti filii fui (anguine
redemit, mifericordia commotus, przfcnri- fti fidelibus nota fuerint , hoc inveniantur
plures qui Deo pro publica pace & eMin·
bus eumcalamitatibus liberare dignetur, paAione hxrefum fupplicent, in virtute fancemque illi & concordiam fublatis diflenAx obrdienti» prxeipimus demandamus o
fiooibus donare; quo omnes ejus fideles im­
mnibus & fingulis patriarchis, archiepdcopiis exftirpatis hzrefibus , fublatifque diffipis , epifeopis , dr aliis ecciefiarum ptxladi s, Si infidelium chrilllan» religionis hotis , ut cum primum ptzfcntcs aut Illarum
ftium metu vacui ac foluti, divine ejus ina-

tran-

Concilium Tri dentinum

3^3

394

epifebpos
& prelates
ex otranfumtum manu alicuius prelari aut per- . 1noftros
—·..— r...~r— —
r----- .---, qui -·
Αμμο
Ammo
fone in dignitate ecclelialtica conftirutx fub· ■ mnibus fere nationibil’ ifthic lunt confutes»
Ch*isti fcriptum, ad eorum manus pervenerit , ea» lendos elfe decrevimus . Quamobrem de fa- Caaisri
« Η$·
<54$·
ftatifn omni in loco per fua» ipforum pro. lute dirt* nationis follicili, dc nc mora fd
vincias , dioecefe» , ecclefia» , çallra dc ter. refpondendura. ipfi Cxfari interponatur, volumuf , ut K*£ omnia «jusdein facroi'anA·
I
ras fine aliqua fraude aut fuco, cum iis gra.
tii», conceflionibus, facultatibus & indui· fynodi patribus explices, ac I'anAi Spiritu»
gehtiis gratuiti»7publiCare faciant, non ob· nomine, quoMlla regitur, Invocato, univorfai.e bonum reipublicx Chriftianx & faoAs
itantibus quibufeumque conllitutionibus &
ordinationibus apoftolicis , & aliis quibuf- Fidei catholici, ac diA* nationis reuniocumque in contrarium , ea declaratione ncm.pt· oculis habentes, omnes ca matu-£
perpendaris, dr quid ipfi
piyemirta, quod poftrjuam prefentes !n re· re examinetis,
'gnis, domimiSj provinciis , ciuitatibqs , ca· Cxfar'^a nobis fuper hoc refponderi porte
DUtetis, ad nos feriberf rion différas. Daftris , diuecefibus , terris, locifque fupradïfup
J-"-, turn Rom* apud fandum Petrum fubannuAis publioatr fuerint, aut ad fupra dido,
rtim Chrifti fidelium aures pervenerint, dief- _ Io pil'catotis die XVI. Decemb/MDXLVII
Îpe prxdiAi quartk & feste feriarum ac
< B pontificatus noftri anno Xlill.
abbati , ac dominie* fuerint elapfi , ulterius
Λ U C L*Λ
non fint valituri. Datum Romx apud S.
Marcum anno Incarnationis Dominiez M.
Qua retardari jubet fontifex tontilii
DXLVI. idus Julii, pontificatus nollri an.
frogrejj'um,&r ad je mutt eonctltt deno xii.
- futatoi mandat .
Vifa de curia. Jo. de Fortibus, Franc.
Aragonia. B. Motta, Sixtus vice ,
Venerabili fratri Joanni Marie epifcopo
cpifcopalis.
Prxneftino , er dileAo filio Marcello nt.
S. Crucis in Hierufalem presbytero
st
γλ
un
b* R. £ cardinabbus noftris,
Ct apoftolicx fed is de la­
ifd Patrer Ctncihi Bononia coafli.
tere Legatis.
Conjuht Hior utrum tranrferendum fit
Enerabilis frater, et dilcAe fili N >■
Conttlium Îridentum inflanttbur
fter, falutem, et apoftolicam benediGermania.
Aioneih. Quam fem per fuerit Hagrans, et ,4
, ardens defiderium noftruro, ut occutftenicum IJAt. ■.
Venerabili fratri hoftro Joattni Mari*
concilium pro remedio herefum , et refor- |i.
Epifcopo Pripeilino nuncuparo,
matione morum , ac exteris Chriftianitatis
dt apoftolicx fcdjs Legato do
nccelfiratibus per nos non folum indicere­
Latere .
tur, fed indAum aperiretur, continuaretur,
Enerabilis frater falutem, & apoftoll. fineque deb'to concluderetur, notum Deo
Apud
licam benèdiflioneni. M'ifus ad (nos ell, non ignotum hominibus, vobis vero noRiynilJ. his -proximis diebus a Sçrcnilïino Cxfare
titlimum, qui in ipfo concilio legati noftri ,
1J indileAus filius nofter Chriftophorus tituli San- eique noftro nomine prxlidentes , id noftrum
1547- nuAi Cxfarii presbyter cardinalis TridentinusQ defiderium cura , diligentia , et pietate veni:r. 91·
itra, illoruinque venerabilium pattum voipfius Csfaris nomine nobis retulit, male·
bifeum in eo commorantium, haAenus inflatem fuam m.igno (ludio, dt diligentia
procuratfe, ut upiverfa natio·Germanica-, d-fic'enter exeeuti eilis, ita ut rem ad pro­
Concilio jam indiAo , & incoepto Triden. pinquum pene finem domino auAore perduxe­
ritis: fed accdit, ut dum nos nollri officii,
to celebrando fe fubmitteret, prout fe fub·
miferar, addiditque fe habere in mandatis univcrfalifque beneficii, er veftri pii laboris
fruAum atque exituin jamjam atfore 'pera­
abMpfo C*fare, ut fu* majcftatis , ac feremus, hic nofter, veilerque in fanAo pie­
renirtimi ejus tratris Romanorum Regis,
flatuum facri Imperii nomine a nobu pete­ tatis lludio curfus, ficut alias ex bcilis, et
ret, ut proreunione diA* nationis ad gre­ difcordns chriilianorum prirjcipum , ita nunc
mium eccleii* ipfum concilium Tridenrum ex caufa, quam vobis putamus non igno­
reduci faceremus . Et deinde dilcAus filiu» tam, aliquantisper nccelfaro retaidandus
Didacus Mcndo/a ipfius Cxfaris orator in E fuerit. Cogimur enim querelas coram no
bis propotitas audire, ne luifitix adminiftra»
noflro confillorio ( intereffentibus de noftra
tionem fuper illis denegare velle videamur,
voluntate, cum ipfi id cuperent, catteris oratoribus Principum At-Rerumpublicarum , quod fane neque nollrx, neque hujus fanA*
ledis confucrudinis unquam fuir. Proinde
qui apud nos funt j idem dixit & pctiir, dt nc
mora interponeretur- inftanter pullulavit. et li voluiflemus ea , qux reflabant, per nos
Nos verore cum venerabilibus fratribus no- agenda in ipfo concilio quanto citius ex­
ftris S. R. F. cardinalibus communicata dc pediri,,nc celebratio, nequq expeditio eju»
ipforum confilio, & voto pro communis pa­ tandiu contra noftram voluntatem d iata_.
cis confervacione . At pro evitandis, At ut diutius differretur, boni tamen confulentam illud, per quod Concilium Bononiam dum, et xquanimiter ferendum nobi· eft, fi
tranllatum eft , quam extera illius facrofan. ad modicum tempus « profequutiome rerum
A* fynodi decreta illxfa. conferverentur , in ipfo concilio traAaud^rum fuperfedeatur,
ante omnia in re tam atdua , more majo- er interim precognita ipfius rei veritate ad
rnm nolttorum ipfius fanitx Synodi fratre· ipfam profequutionem concilii poftea recur­
ratur

m

οι,

un

V

V

7
/

395
~

_
Anmo
Cumar i
’545·

■

Concilium Tridentinum.

I

39<>

.
Efiftoji.
Awko
Λ R· D- Chriflophorus dc Spiritibus epifeo- _
, pus Cefenatenlis Viterbienfis.
\
R D. Philos Roverclla, epifeopus AfcuΜ4ί·
' lanus, Ferrarienlis.
4
R· D- Jacobus Ponaetta, epifeopus Mal-<phetenfis .
R.
epifeopus FclΛ· D· Thomas
ThoiMt Campegius
O
“ciiuS, Bwiôniën
r trends
Bononien .
R.
r D. BencdiAus de Nobilibus , epifeop.
Acienfis ordinis Pr«dicatorum, Lucentis.
R.i D. Quintius deRufticis, epifeop. MIliten/is, Romanus.
r
. R. D. Robertas Scnatis, epifeopus Ambricen. Gallus.
R. D. Joannes ab Angefto , epifeop.NoB viotnen , Gallus .
R. D. Cathelanus Trivultius, epifeopus
NOMINA PATRUM
Placentinus, Mcdiolanenlis.
R. D. Ferdmandus Pandolphinus, epifeo­
Qui Ronan ieajtt covtlti furboatreaj int
pus Trojanus, Florentinus.
terfnerunt.
R. D· Alexander Campeg ius, epifeop. 80·
nonien.
Colle flori/ frantonitit ·
R. D. Antonius de Humeis, epifeop. Ifer1
Atrum qui concilio Bononis inchoando nen. Florentinus.
R. D* Leo Urlinus, epifeopus Forolivien.
interfuerunt nomina quidem haud omit­
tit Labbeus ; fed ejus recenlio adeo mancaRomanus.
R. D· Fnfcherus. epifeopus Torcellan.
eft dt impetfcda , ut opere pretium duxe­
rim accuratiorem illum catalogum reproduce- Venetus .
R. D· Lucius Staphileus, epifeopus Sibi*
re, quem ex Bar beti no codice vulgavit Ranicen. Illyricus.
ynaldi continuator ad annutu^ 1549. aa.
C R. D. Marcus Antonius epifeopus Grof*
fetan. Bononien.
Sacr» eoncilii fr^jfJeate/ , & Lrgerr.
R. D. Dipnylius G reçus, epifeopus Mil*
Reverendiffimns , & IlluftriDimus dominus iopotamen. At Chironenfis, ordinis Mino
rum de Obfervantia, Grxcus .
<
Maria epifeopus Preneftlnus de Monte.
R. D. Braccius Martellus, epifeopus FeReverendiflimus , & illuftrifs. dominus
Marcellus Cervinus tin fanA» Crucis in- iulanus , Florentinus.
R. D. Lxlius Baruffus de Piis, epifeopus
Hierufaiem, presbyter, S. R. E. card.facti
concilii prxfidentcs, & apoftolic! legati de Sariinaten. Britonorien.
R. D. Pnilibertus Babu, epifeopus Anlatere .
golifmeofis, Gallus .
R. D Joannes Baptifta Campegius, epi­
Oratore/ Uearifi régit Ckrifiilni^ai .
feopus Majoricen., Bononien.
R. D. Tludxus de Pepulis,epifeopusCaIlluftriflimus D. Claudius Durfe, prxferinen., Bononien.
ft us provlnci», de Foret, Gallus.
liluftrifs. D. Michael ab Hofpitali, ςοη-iD R. D. Petrus Vorftlus epifeopus Aquen<is auditor Romans Curir, Flandcr.
filialius Patifienùs, Gallus *
D. Auguflin. Zanctrus. epifeop. Scbailen.
ArebttfifiofiBononien.
R. D. Hellfeus Theodinus, epifeopus So­
R. D. Andreas Cornelius, archiepifcopus ranus , Arpinas ■
R. D.. Jacobus Cortefius a Prato,epifeo­
SpalatrenGs, Venetas.
R. D- Antonius Pilholi, archiepifcopus pus Valionenlis, Romanus.
R. D. Fraocifcus Boerus, epifeopus MaAquenlis .
R. D. Ludovicus Cheregatrns, archiepl- clovientis, Gallus.
R. D. Georgius Cornelius, epifeopus Tarfcopus Antibarenfis ordinis Minorum de Ob*
viimus, Venetus.
fervantia, Viccntinus.
R. D. jacobus Coccus , archiepifcopus
R. D. Baldatfar Lympus, epifeonus PorE ruen. in Portugallia ordinis Carmclirarum ,
Corey rentis , Venetus .
R. D. MJchael Saracenus, archlepifcop. Portugallienfis.
R. D- Bernardus Bonioanncs, epifeopus
Materaous,. At Acheruntinus, Neapolita­
Camerincn. Romanus.
1
nus .
R. D. Angelus Pafchalis epifeopus Mo­
R. D Lecavela, archiepifcopus Nazien.
tu lanus. ordinis Prxdicatorum, Dalmata ordinis Pr«dica torum , Grecos.
R. D. Joannes Campegius, epifeop. Pa­
R. D. Olaus archiepifcopus Ufpalenfis,
Got hut
rent inus, Bononien.
R. D. Robertas Vaut hop. Venantius, ar*
R. D. Ludovicus Simoneta, epifeopus Pichiepifcopus Armacanes, Scotu,
faurien. Mcdiolanen.
R. D. Auguftinus Stenchus, epifeop, Chiffamentis Bibliotbecarius apoftollcus, Eugublnus ·
R. D

Tatur tanto ardentia», quanto id ipfum ad
noftrum utrumque officium, atque ad bonum publicum, cui omnes Audere debemus,
pertinebit.
Nuper liquidera pro parte charitBml in
Chrifto filiinoftri Caroli Romanornm Imperatorls femper Augufli per dileAum. Alium
Jacobum, (eu Didacura dt Meodoaza apud
Bpud
nos oratorem procoratoremque ad id Ipecialiter conftitutum coram nobis, et vene>
rabilibus fratribus noftris S. R. E. cardina­
libus in Confiftorio noftro fecreto fuit con.
tra vos, et prrlatos vobifemu Bononle
congregatos exhibita ac propuliia querela,
per quam idem Jacobus procurator nomine
ejusdem Ccfatis conquerebatur.

P

.. ..... djfeAiu.

O

____

397

Concilium Tr i dentin um -

*

398

aWM~
R· θ· Tiberius de Mutis, epifcopus Jea- » ftanen, auditor Roman» rurr, Rononen.
rM1aa_ Moeni Romanus.
z R. O. Pompejus dc Zambrccaiii, cpilcoR. D. Georgius Andreacius, epifeop. Re- pus Sulmonentis , Bonoqientx-.
glenrts, Mantuanus.
R· D· CamillusPerufchus, epifcopus AlaR. D· Aloyiius I.ipomanus epifcopus l$o- trinus reâor (ludii Romani, Romanus
tpneniis coadjutor Veronen. Venetus.
R. D. Jolicius, epifeop. S. Pauli., Gallus.
Preeuniorer.
R. D· rhilippps Archintus, epifcopus SaR. P. AmbroGus Pelargus ordinis Pr*·
lutlam;n vicarius SS. D. N. pape injirbe;
•dicatorum procurator, revercndiilimi
& u·
ilMediolanen.
nuunun , «
R. D. Vincentius de Durantibus epifeo- luftriflimi Domini Adolphi archiepifcopi CeIonien, facri Romani imperii ekâoris, nec··
pus Thermularum, Brixien.
non capituli ejusdem eccleli* Coionienli»
R. D· Jo. Petrus Ferrettus, epifcopus Myprocurator, reverenditfimi <St illurtrirtimi dolonenfis, Ravennaten.
mini archiepifcopi Treveren. elcâoris (acri
R. D· de Ia Guiche, epifcopus Mitapiimperii , germanus ·
fcentis, Gallus.
B
R. D. Ægidius Folietta, epifcopus CaAbl/iiet.
prulanus, Cingulanus.
R. D· Ricardus Putus epifcopus VigorR. D. Lucianus de pttonibus, abba» Pomnien. Anglicus.
poli» Fcrrarien. Mantuanus .
R. D. Petrus Ghlnuccius epifcopus CaR. L) Chryfortomus C m lianenGs, abbas
vallicen. Senenfis.
R. D. Cornelius de Murtis, epifcopus Bi- SS· Trinitatis de Cajeia , Calaber.
tuntinus ordinis Minorum Conventualium,
Gener tit t ordinum.
Placentinus.
*
\ R. D. Marcus Maliperius, epifcopusCorR. P. F' ancifcus Romeus, generalis or­
lulanus , Venetus.
\ R. D. Jacobus Jacobellus, epifcopus Bel- dinis Prrdicatorum , Aretinus..
R. P. Bonaventuta Pius, generalis otdicaftren. commiIfirius generalis apoitoiicus
r.r Minorum Conventual.um , Cortacciarius ·
facri concilii, Romanus .
R. P. H cronymus Seupandus generalis
R. D. Alvarus de Ia Quadra, epifcopus
Venuliftu' , Hifpanus .
fC Heremitaruin S. Augutli"i Neapolitanus ·
I R. P. Nicolaus Audetus , generalis ordi­
R. D. Thomas Cafellus, epifcopus Britlnis Carmelirarum, Cyprius.
norien. ordinis Pratdicatorum , Rolfancn.
R. P· Augultinus Bonuccius generalis or­
R. D. Galearius Floreimonteus, epifeodinis fanA · Mari» Servorum, ArctmuS.
dus Aquinaren, Sueilanu?.
R. P Simon Guicciardu* Stampentis, ge­
R. D Philippus Bonus, epifcopus Famaneralis ordmis Minorum S. Francitci dc Pau­
guften. Venetus.
la , Gallus.
R. D. Jo. Bjptitia Cicada, epiteopus Alblngenen. auditor earner* -apoftolic» , GeC>jfictnht Concilii.
nuenlis .
R. D. Stella, epifcopus lavrllenfis ord.
D· Hugo Boncompagnus abbreviator ,BoPrredicatorum, Venetus.
nomen.
R. D. Francifcusde Mauni.epifcop.BrioD· Hercules Severolus Promotor, Favencenfis , Gallus .
einus.
R. D. Pucc'us, epifcopus Venctcn. Flo­
D. Angclu^dalfarelius fecretarius, Sanrentinus.
D
R. D· Berengarius Bombau, epife. Cal­ Aofeverinus
Pompejus de Spiritibus magi (1er Ceremo­
ventis , Hifpanus.
,
niarum, Spoleranus.
R. D· Prancifcus Gallianus, epifcopus PiSubduntur nomina Notariorum diverfaftorirniis, Florentinus.
rum nationum, qui fuere tredecim, <St Theo­
R. D. Petrus Dival, epifcopus Sagien­
logi» pro fertorum, qui fuere numero ofluatis, Gallus .
R. D. Gregorius Ca(iagnola.,.epifcopus ginta quinque , quorum ultimi a focictate
Mylenen.fis ordinis 1’rxJicatorum, Gr*cus. jefu, qui presbyteri reformati dicebantur,
R. D. Roccabella, epifcopus Maceraten- fuere viri infignes, Claudius Jajus, Jacobus
Laynes, Alphonfus Salmeron, t’ocii fanâi
tis, Recanarenfis.
Ignatii, & Petrus Canriius Germanus ctuR. D. Jacobus Barba, epifcopus Aprtitinus ordinis Hrremitatum laetitia apofto- ditis operibus clariiimus.
licus, Neapolitanus.,
R. D· Camillus Mentuatus epifcopusSatrianenlis, Placentinus.
B
R. D. Jacobus Spiphame epifcopus Nieernien. Gallus
t ,
R. D. Scbaftianus Pighinus , eplfcopuf
Aliphanus , auditor curi* Romans, Re­
gie niis.
R. D. Ambrofius Catherinus Politus,eplf.opus Mmctien. ordinis Pr*dicatorum>bctienfi» .
R· D. Peregimus Fabius epifcopus Ve-

BRB-

‘5.45-

Concilium TridentinumBREVF.' APOSTOLÎCUM

Christ.·
ad-univerfos epifeopos Galli*-

«545-

For invitet

\

4001

NOMINA-CARDINALIUM

·*'"'?
HK|S ι I

Oratorum i ere biefi toforum qui fejjioat X f.
Tridetnue'leterfutruut.
(

lini* TrideutiuurHi ■’

A

*545·

Eçérendliffimus Marcçlfus de Çrefcen- _
tns,
Kabiwi
Enetabilibus fratribus archiepifcopis..&’ —,------- cardinalis
---------- legatus.'.
? cpiieepis, & diledlis tiliis abbatibus,'
R. afardinalis
Tridentinus 1 ·
.
vulgata ·
Spontinus
, praefidens .
abHugone
ac quorujivis ordinum generalibus, & aliis
”R, epifeopus c
—
V -h Mon· in conciliis generalibus locum aut vocem , R. epifeopus Veronenlist alter ex praeli- in s. Andentibus .
*'<]· lnj
quomodo!ibet habentibus, in regno Frahcii
R Sebaftianus arclrepifcppus Magunti- n“'“" ‘
conftitutis S. <St 4·.'β·
nus cle&of.
x‘x'
Cupientes pio coihmiffb nobis apoftolatus
R. Joannes archiepicop. Trcvirenfis eleft^
officio, Ac debito honoris Dei & falutisani·
Generofus
D. Comes dc Monfort , Ora*
tnarurpUlumo , & tam gravibus ma'lis labo-----rantAiniverfaii ccclefiae eo remedio fubve-P tor Imperii.
'
hire, quod faoifta h*c Cedes ad tollendas hr->
D- Franclfcus de Toledo regis Hifpaniaj
relcs , & fchilinata fedands perpetuo adhi- rum orator·.
I
R.
berc confuevit, licut ab initio pontificatus
“ Federicus Nauceri epifeopus Vienneo*
fla tutum ad deliberandum nobis fuit : cujus (is orator rcgij Romanotura.
R. archiepifcapus Turritanus·
voluntatis noftr* cariftimum in Chrifto fi*
Jium noftrum, regem ChnftiandTimum , aliof-r ^R. archiepifeupus Atmbereniis,
R. archlepiit^pus Panormitanus.
que. reges & principes·, teftes dt confocios
R. archiepifcopus Calarriranu*.
hibernus. Heller no die ad Dei omnipoten­
R. archiepifcopus Granatenlis·
tis laudem , de venerabilium fratrum noftroR epifeopus Segtobicenfis.
rum S. R. E. cardinalium conlilio & atfenepifeopus Majoricenfis.
fu. oecumemcum & generale concilium in
R epifeopus Caftcllarianenfis ·
Civitate Tridentina, a die facratiffinio»reR. epifeopus Laucianenlis(urreftionis dommicr proxime fusuro,, di­
R. epifeopus Algarenfis.
vina opitulante gratia , celebrandum indixi- .
R. epifeopu, M.cienlis, fuffraganeus Mamu<. tient litterarum exemplo, quas fuper C
ejus indiélione ed'dimus , cognofcetis . Etfi guntinus.
R. epifeopus Siracufienfis autem minime dubitamùs, quin tàm necefR. epifeopus Gzarenlis .
fario tempore , quisque veltrum maneris fui
R epifeopus Aurienfis.
memor, paratus fit Deo & fponf* elusaeR. epifeopus Pacenlis .
cletir officium fuum preftare, licut boqos
R. epifeopus ConftantinenfisAr catholicos prxfules ac fideles Dei mittiR. Eplfwpus Olcenlis.
ftros decet, tamen pietatem veftram noftra
R epifeopus Solonienlis , luttraganeus cpletiam hortatione duximus vehementius exci­
tandam , univerfitatcin veftram in Domino (COpi Herbipolienlis.
R. epifeopus Calagurritanus.
cohortantes, (Xr monentes, dt per apoftoR. epifeopus Elncnlis.
lira feripta in virtute fanA* obedient ic diR, epifeopus Monopobtanusftrifte prateipientes arque mandantes , ut fine
R. epifeopus Lezionentis.
recufationc ad celebrandum concilium Tridentinum intra prxlbhstam diem conventa,
R. epifeopus Onetenfis.
R. epifeopus Tudenfis.
tis, affuturis illic fcdis apoftoiic* legatis ,D
R. epifeopus Lacoricnfis.
qui vos dt ceteros pralatos'advenientes ex­
R. epifeopus C.idinenfis .
cipient ■ ut pro veftro ac reliquorum' ftudio
R. epifeopus Altoricenfis.
ecclefia tam. diuturnis mifertis afflua eri*
R. Nicolaus Pfeaume epifeopus Vlrdugatur, ct ct rantis laboribus <St procellis
nenfis.
aliquando cOnquiefcat, licut divina milerlR. epifeopus Salamincnfis · fuffraganeus
cordia freti confidere debemus. Nos quidem
Majoricenfis pro loco & munere noftro vos dt reliquos
R. epifeopus BofTanenfisfratres ac filios noftros omni ftudio, cura ,
R. epifeopus Mutinenlis.
diligentia, adjuvare parati fumus, nihilque
D- Francifcus, Fifcalis Hifpaniarum .
quod prTtlari a nobis poffit prztcrmitrere,
D- Secretarius concilii.
quoad concilium ad.optatum, Deo anrtuDoAcrcs Theologi non copiofa hominum
ente , finem perducatur.
Datum Roma.· apud S- Petrum, fub an­ turba
nule pitcatons, dje ultimo Novembris 1560.
pontificatus noftri aono 1
E

V

R

SA.

4°i

ΛΛνο
.

ibid. pay.
,, i.

’
.

Ibit. pag.

402

ni» & alias qüafcumque defuper conlcAas
\dk publicatas ipùus prxdeceffori· Juteras , '-’·■*»*·
cum omnibus dk fingulls iiieis conteritis lit*J4i· ■
Saerofanfla jyntJi proltfiatin ante Callia
rt&tf Itferarum leftionem fafia ,
teris 1 claufulis dt decretis >n . fuo robore
pernytnere voluimus, dt quatenus op«cflet
.
\
innovavimus, ipfiu» prxdeccilbris, qurprx- '
I
Λ
AcrofanAa generali» oecumenlca fyno- latos dt alio» vocem in codemid'oncilio ut
du» interpretando verba literatum chri- profertur habentes fub djveriis poenis ite­
* . ftlaniflimi'regis\ ubi illam conventum appel;
rato monuit ,"*vefligü» inhérentes , habita
•laf, In bonam pattern, prout dc tanto rege defuper cum Venerabilibus fratribus noftris
Chriftianiflîmo/credcndum eft , it^ ut de S- R.E. cardjnalibuK rpatura deliberatione,
conventu hoçjeg'timo.oecumenicum ac ge­
dc eorum conliliq dt aftênfu, eosdem pa­
nerale concilium faciente ïntçlllfantur, Se triarcha», archiepifcopos, er epdcopos et
proteftando <î aliter liter» IntclUgerentur, abbates 6c alios in concilii» generalibus re­
non eflc ad ipfam (y nodum direAa», part a lidendi dt in cis fententias dicendi poteftaeft quod liter» regis prcdtAc legantur &
tepi habentes , de novo hortamur dk mo­
proteftatur legi fine aliquo ejus prcjudicio- ti nemus , ac in Domino requirimus, eifque
in virtute fanAx obedienti» dt in vi luramenti quod nobis dk aliis Romanis pontificibus ,
prxdcceiToribus noftris preftiterJnt, «Cvfub
BtfLLJ 8. D. N,
omnibus de jure, vel conluetudine in celo*'^
luationibus conciliorum adverfus non acceD. Julii Jltrina providentia papa JIT. No­
dente» terri et promulgari folitts, aliifque
ti» monitioni/ 6- reauf/ttionte poenahr
in litteris prxdecciloris hujufmodi . conten­
tis,' per eos nifi prxfcntibus cum effeifu pa­
tralatarum, «r aa eoncihunt yuan·
tOftvr pofjî'it perfonaliter, & non
ruerint, incucrendis |X>ems dlfttide prxeiper procnratoree accedant .
piendo mandartiu'., quatenus ipûmet perfonaiiter per feipfos , dk non per procurato­
rem aur procuratores, quos lolum ad fe ii
eodem concilio, li forte jufto impedimento
Ulius epifeopus fer vus fervorum Dei. Ad detineantur cxcufandum, dk de eorum imperpetuam rei memoriam . Licet nos alias C pedimento tidem legitimam faciendam, ita
cx certis tunc expretlis rationabilibus cau- ramen quod. éodem
- .
.impedimento
.
—
cctfante,
fis,.facrum oecumenicum generale conci­ ipli perfonaliter dk non per procuratorem aut ‘
lium per foeiicis recordationi» Paulum pa­
procuratores compatere omnino teneantur,
pam tertium prxdeceffbrem noftruin indi- conftituerc poife nolumus, quanto citius po­
terunt ad eandem civitatem Tridentlnam ac­
Aum , ad civitatem Tridentum reducendum
elfe duxerimus, ac venerabile» fratres no- cedere & continuationi et profecutionicon­
ftros patriarchas , atehiepifeopos, & epicilii hujufmodi adcflfe et intereffe velintfcopos, nec non dileAos filios abbates, oNec mandata procurationum pro aliquibus
mnefque dk Angulos alios de jure, vel conpreiatis aut aliis vocem lut prrfettur , ha­
bentibus nili, ad eos ut prxfertur exculanfuetudine aut privilegio, concilii» generali­
bus interefle debentes , ut tunc proxime fu­ dum dk eorum impedimenta deducendum dk
probandum recipere aut acceptare prefuturis, dk nunc prererltis cal. Maji in ipfa
civitate Tridentina, legitimo ceflantc im­
roant . Nos enim omnia ct lingula mandata
_
pedimento convenire & fe congregare,
ac per prxlatos dk alios prxdiAos ad aliud quam
iplius concilii continuationi & ptofecutioniD eorum juftum impedimentum in concilio hujufmodi allegandum et piobandum, hadeincumbere vellent, pet noftra» littera» hor­
tati fuerimus, prout in iliis plenius conti­ nus fada et in polieram facienda , nulla,
netur , ac diledus fillup Marcellus tituli fan­ irrita , ct inania, nuJJiusque roboris et mo­
di Marcelli presbyter cardinali» deCrefcen- menti fore , ac h lum prelates ct alios pa­
tii» nuncupatus, nofter dk apoftolicx ledis tres in dido concilio prxfentes, et pro ipad diAum concilium legatus, dk Venerabiles lismet prefent ibus tantum et non pro aliis,
fratres Scbaftianus epifeopus Sypontinus, ac etiam Ii ab ei» mandata cum quacumque ec
Aloylius epifeopus Veroncnlis, noftrl dk di- ' plena et libera facultate et poteftate ha­
buerint, vocem in dido concilio habere pof.
A* ledis, ac in eodem concilio, una cum
fe. Sicque insprxnniln omnibus et lingulis
prxfato Marcello cardinali dk legato nomi­
ne noftro prxftdcndum nuncii , eisdem cal.
per quotcumque, quavis authorïtate fun­
in diAa civitate adfuerint, dk conciliumip- gentes, (ublata eis et cuilibet, quavis ali­
fura refumpferint, ac feflionem in Kal- Sep­ ter judicandi ct interpretandi facultate ct
tembris proxime futuris fieri ordinaverint, authorïtate judicari ec interpretari debere,
jamque rlUvi calores prxtcrierint;, et ex ip-E acquicquid fccus fiper his a quoquam ,
fius Dei benignitate , annona aliquanto ube­ quavis authorïtate fcienter vel ignoran­
rior nobis reddita iit , ncc res humano vi­
ter contigerit attentari , irritum et ina­
dui neceflarix hoc (empore delinr. Nihilo­ ne decernimus. Non obftantibus quibusvis
minus prrtet legatum de prxlidcntes prx- conceflionibus, induitis et litteris apoftolifatos, ac nonnullos llifpanicx nationis epi- cls, fua quibufeumque tenoribus ct formis,
fcopos, pauci admodum prxlati in dida ci­ et cum quibusvis etiam derogatoriarum de­
vitate convenerint, in maximum profecu- rogatoriis, aliifque cfticacioribus' et infolitionis ejusdem concilii prxjudicium , dk in eo tis claufulis, nec non irritantibus et aliis
ttadandoruni dilationerfT· Nos qui LndiAio- decretis , quomodolibet etiam motupropiic
<’ c
conCanctl Gerural Tom-XXXV.

S

.

Concilium Tridentinum.

J

• f

403

'

Concilium Tridentinum.

' 404

conccffit, ac etiam iteratis viçibus ap- Freyle prxfati fanAiftiml D. N. pap» curA Who
Ansto probatis ct innovatis, quibus omnibus , eo-A fores .
Chui π
Cast*11 rum tenores prafentibus pro fufficienter exReglftrata apud Galeatium Secretarium. ‘HI·
‘545·
pteffis habentes, HI4 aliter M fùo robore pernianfuris, hac vice dumtaxat fpecialiter
P. Cornei magifter curtorum·
ct exprefte derogamus, contrariis quibufcumque. Etiamli patriarchis, archiepifco1
pi ct aliis prxfatis ab eadem Iit fede indul/
tum, quod interdici, fufpendi vel excom­
regit Gnllut tH concilium Trimunicari non poftint ; per litteras apoftolidcnlinnm.
cas non facientes plenam et exprellam,ac
de verba ad verbum de induito hujufmodi
mentionem. Ut autem pr*tnilfa omnia ad
Ibid png.
Enricusdivinobeneficio Francorum rex
eorum quorum interet! notitiam deducan­
SanAiftrmis in Chrifto & obfervandis
tur, nullulque de eis ignorantiam juftc prae­
tuu.mopere pattibus Tridcntini convenrus
tendere poflit, vplumus ct apoftolica authoritate decernimus, quod prxfentcs litte- * S. P. D. Hoc in in primis vtlum eft con­
r* per aliquos curi» rtoftr» curforcs vel no­ venire cum cuidam lingulari obfervanti*
tarios publicos, in balilica principis apofto­ noitr», majoru nique nolltotum in uriivetfam
lorum de urbe et ecclciia Latcranenli, dum cccleliam , tum egregio pratena ftudio er­
ga ordinem vcftrum , patres ornarillimi >
inibi multitudo ad divini audiendum conve­
quidem_.
nerit, palam & clai a voce legantur, At lcquod apud
vos minime nos
ditlimulgndum duximus, quibus non cauAa in carundem balilic* <Sc eccleli» , ic canfis , quam juftis , quamque neceflariis
ctllari* apoftolic* valvis, nec non in acie
modo addurti vel impulit , verum etiam coacampi Flor* affigantur ,ubi ad IcrtMnem Ac
notitiam eundorum aliqaamjiu affixe pen- Ai (imus nullum epifeopum qui noftrr di­
deant,& cum inde amovebuntur earumexem- · tioni, diet /Tndentum mittere·, ad cum
pia eisdem in locis remaneant affixa, per conventum celebrandum, qui diet a beatitlimo patre papa notiro Julio indiAus no­
qu* earum tranfumptis manu notarii publi­
mine puolict concilii, caque de cauta prrci fublcriptis & tigillo alicujus perfon* In
feribenda,breviter
ad vos
omnia curavimus.
dignitate ecclelialtca conditur* munitis,
-------. --------------------------- ,
Ceita iSc indubitata fides adhibeatur , prout C At qu» pro nobis exponenda , et qu* vobis
prxfentibus adhiberetur fi luerint exhioit* ipns, illa dignitate, ifta giavitate hominious diligenter et attente perpendenda vi.
•
vel oftenf*. Nulli ergo omnino hominum
liceat hanc paginam noftr* hortationis, ad­ debanhir. Prxfertim cum nobis dubium non
monitionis, reqaintionis, mandati, volun­ cITct , valde alienum a fipientia , prudentia,
integritate veilra fanflillimi patres, fartum
tatum, decretorum , At derogationum in­
fringere, vel ei aufu temerario contraire. aliquod aut nolrum, aut alterius cujusvi*
remrere condemnare , quod profperta dijudiSi quis aute 11 hoc attentare prxfumpfcrit,
indignationem omnipotentis Dei ac beatorum cataque caufa vobis tacillinie probaretur .
Jn iis itaque qu* pro caufa notha (cripta
apoftolorum ejus Petri , & Pauli fc noverit
incurfurum. Datum Rom* apud fandum
mittimus, (unt qu» partim communi om­
nium, partim qu» prxclpuo jure aut pro­
Petrum, anno Incarnationis Dominic* 1551.
fexto Kul. Septembris, pontificatus noftri
fitemur ultro, aut afpefnanrur a nobis , ac
deprecamur, necclfario quodam ct explora
•
trnno fecundo.
to pene injuri» , ac contumclir metuliquisGal. Aquinas a Latata.
Dretincatur a vobis humanitatis tentus, aur
benignitatis , minus vehementer, ac prxter
modum videbimur oppugnari a nonnullis.
Pro R. D. M. cardinali Crefcentio ·
Quibus tamen ne repugnarcniu<4,uidciri , (i
Joannes Larnicns.
liceret nobi, ab omni juftitic , atque aquitatis inftituto & fufeepto femel patrocinio
recedere. Sed h*c omnia famftilluiit paires
A tergo fupra feript* Bulli» h*c
erant deferipta .
non lecus ac honorarii arbitri comiter, ac
benigne uti audiatis ab eoque recitari pa­
tiamini, cui has ipfas literas ud vos nulia alia
Ν·ό » nativitate Domini 1551. Indl- de re dedimus vos vehementer etiam, atque
diorie nona, die vero ultima mentis etiam obtclfamur, eaque fic accipiatis, ob­
Augufti, pontificatus lanffiflimi In Chrilio
fueramus, non tanquam ab ignoto, aut alie­
parris, Sc D. ND. Julii divina providen­
no, aut adverfario profeAa.fed velut ab
ti Pap* III. anno fecundo: prarfentes retro eo, qui hxrcditario nomipe Maximus, ai t,
feript* Jitter* affix*, publicat* & kA* E (icutt loquimur , primus, et perhibeatur , et
Iit eccleu» catholice filius , quo quidem in
fuerunt, juxta formam retro feriptam lit­
terarum apoftolicarum, ut moris eft,dimif- domcitico oinainenro obtinendo, & in luflifis copiis, affixis ad valvas feu portas Bali- ' nenda maiorum noilrorum et virri.'is
pietatis opinione pollicemur vubi· prxit.intdlilicatum principis apoftolorum de Urbe , &
ml patres, Idtjue adeo nobis fuu.ere aude­
ecclefi* Laterancntis, & cancellari» apoftoJic», ac in Arce Campi rlot», dimifla bul­ mus freti benignitate Domini noft.t Jct\»
la· origin.· h jihxa per aliquod temporis fpa- Chrifti recipimus, fpondemus n< s mu ticaru
tium, & ucnide riri iffis ccpns affixis ut fuillorum animi magnitudinem, v gilantiam,
pta per nos 1 hornam Roger, dt Joannem follicitudinetu, fortitudinem, rcligioiiem.omni
gene—

H

Α

v

/

405

Concilium Tridentinum .

406

getsere prcftaturot eff*e, Itudioruip officit?-. bitam efle rationem , pro perpetua quadam
AtW
rumque ooftroturo; tantum abeft ut dum “ Francorum reeqai ac .maiorum fuoruin con- Amho
Cearrvt (aAacn, »-in. ab. aliis Injuriam rnecef. .· _fuctudine
_ ? ή , . qui illam__ipfiin·.__
& .k.
Hiatam
non- opibus fo­ Ch»u*‘
'$«· far io cogimur repellere, aut traditam no­ lum Cuis exornarunt t aut armis extulerunt, M4i
bis a majoritrai noftrls ,eccleli» catholice feti corpora ctianj (ua graviflimis 'illius tem­
catitatctn deponere queamus, aut noftrn poris periculis omnibus oppofuerunt. Idnuc
fponte definere profequi quidquid ab ea per- quod fieret illius caufa ereptam efle, nia
traAatum, decretum, conditurum fuerit . cuud.tionibus elle tcllatillimum ,quas ipfas
Quomodo videlicet'’ ab illa pertraAari de­ pavis, concordirque conllltuend» obtuliflet;
cerni , & conditui par eft : durti nequld In­ que quidem eo feniper fjicAarcnt, uti qua
terea ùncero ataue" integro ab hxrettcorura de rc agebatur , ea res ne ecclelic aliquanvecordia principi immerenti, atque innocen­ » do, vel furriperctur, vel eriperetur , quam
ti aut captiofum comparetur, aut contume- vellet perpetuo juris ejufdem ditionifque efiiofuiD. Sit D-N. Jefus Chriflus ipfe, qui fe, idque unum tantopere contenderet . Qii»
author7 eft, cuftos etiam Sc confervator, cura hujufmodi client, neminem lane men*
patret ornatiflimi, falutis', incolumitatis dl- tis exiitimare polle, quacumque a fe vel
gnitatifquc veftrc. Valere. Ex villa regia, aAum , vel fufeeptum , quod non maximum,
Îuje fontis Bell»· anu» dicitur ante diem generoli Ifiniumquc regem deceret, & hoc lo­
d. Aug. tjjr. Sic fignatum Henry; At In- _co, Ac hoc animo principem, qui fe noiu.
ferius Du Thier. In dorfo literarum fuerat H modo abit mentiflimum prriiitiffer, fed etiam
feriptum: fanAiflimis Ac obfervandis in pri­ fuis maximis fumptibus ac nonnullo fuarum
mis in Chrifto patrious conventus Tridcnrerum difpcndio Italic pacem, otium, li­
tini.
bertatem obtuliflet, Ar omni fuo Audio, eunatuque eccleli» dignitatem, atque authoritatera procura flet ; fe preterea palam dcnuotiailc, ac rellatum efle, fi beatiflimi pap® noftri fanAitas hanc juftam efle caufam
Æc funt, fanAiflimi patres, que port armorum dccrev iffiTt, ac proinde Italiam,
fufeeptum primum agri Parmcnlis pa­ atque adeo univerfam pene Europam bello
trocinium a chriftianilfrmorege, port ekottam
implicaviffet, ea quo eccleli» flatus con­
demdc ea de re gravitijmam, fed injuftilfî- velleretur, tum mores, tum religio, tunc,
mam illam quidem querimoniam, poti obla­ fidei ipltus caufa in ultimum difcrimen a«iuutum poftremo proximum hunc tumultum, eeretur ■ Maximo id quidem fuo cum colo­
& certiflimum civilium armorum inteftinire futurum , fed fibi tamen nihil eorum me­
que belli tenorem oftentatum Rex ipfeJ^ rito imputatum Iri, qui omnia arte fecilfet.
cbriftianitfimus wflit, tum beatiflimo patri
quo minus ilia acciderent ; omnefquc propape notho Julio, rum facro cardinalium- Srerea conditiones, qu» modo At honeftse
collegio probteri, denuntrarique, O"» mri.
: remporta illius etfeot, noti folum ferre,
dem prope verbis font deinceps expbfita. verum etiam arripere voluilfet . Denique
Curo faAa quedam fua, qu» non modo re- concilii, quod nuper ind iAum effet, folutioprchcntione nulla , fed etiam lumma laude nem.quam li ad arma irctur necefle cr.it condigna cflent . 'r-.hi tamen, atque vocari in in­ fequi, tibi minime aflignari pofle ; orare etiam atque etiam obteftari enixius tummi
vidiam animadverteret,idquc bominumquorumdam iniqua interpretatione fieri, coque noftri pontificis fanAitatem, conlidc,.ire cdilfcnlionum femina jaci, queri que materiam tiam atque etiam quanta ex bello (eme/ fufcepto damna , atque incommoda reipubliarmorum, illud in primis fedulo curaviflc
ut quoad res integra effet At confilii, & c» chriftianz impenderent, caque ne eveni­
faAi totius rationem illius fanAitati, colle- rent, quod pro pace tuenda facillimum erat
gioquo accuratiflime redderet Paulus aTer-_ efficctet^ Attamen cum hxc tot ac tanta
dignitate cia- Dpro fe piitr fupradiAum illum oratorem
mis orator fuus, vir cqueftri
<
mfilio
faAum ef- fuum
_____ egiffi
egiflet, monuiffer, denunciaflct , hor.
riiiimus, idquc de coni
-------a --fe---------------fe, ut Ii qua in animis illorum minus com­ tatus effet, tantum abeffe ut illis omnibus,
moda de fe opinio infedilfet , ingenua illa qu» fummopere jure omni divino humano­
que niterentur, ullo modo fummus ChiiftiafatisfaAione revelleretur- Atque ira Immi­
nentibus malis, li repudiata paceoccafiones norum pontifex moveretur, ut cum pacem
arnioruro cupitims arriperentur, irer ipfe tranquillitatcmque tueri deberet, conttovetobviam, & quo id ejus fieri polfet, tanto fias , diflidia , lites , liqu* ipfts inter fe prin­
cipibus chriftianis client, vel minuere, vel
ante refutarer. Itaque primum omnium il­
funditus tollere, ocium atque fecutitarens
lud propofuill?. id quod fcciffet, ut ejus
propugnationem tdlciperet , qui in fidem omni ratione celebrando concilio pararo;
Itali» tamen funeftiflimum bellum concitafu am quab in portum aliquem confugiflct,
fe non ridere qua ratione a ,uuoque
---------- jure p re, quo totam mox Europam conflagrare nepoflit improbari , quinpc cum iiid non magis & ccffc effet, nyva excitare animorum diflidia,
communis cuiuld.im diet humagitatis ad
_a In­ >ditui ad concilium omnes pr*cludcre macertos At rerum , & temporum catu>, quam luiffe videretur, eamque omnibus lufpieionem inducere, iftam iplam concilii Tridentroptimi, in.ixunique ac vere regii, & libe­
ralis aniiui officium ; nec «quum effe fe de­ ni indiAionem non communis univerf» ecteriori conduione haberi quam ceteros. A clefi» utilitatis gratia repetitam efle, fed fafe nihil alture «Aum , nihil fubdole cogi­ Aam potius conditionem cum iis, quorum
privatis rationibus accommodis illic inter­
tatum , nihil commodi alicujus fui caufa
viretur, nullo reclamante , nullo tepugnangeftum ; fed unius eccleli» tantummodo haC c i
te,
Prettflatiu régit cbri/lumijjîmi anuint

Ibid. pag.

H

r

407

Concilium Tridentînum.

408

— te; videri certe fummi pontificis noftri fan· . tem, libettate , & incolumitate ecclcfi*
Anno
Anno Aicatcm fe excludere, ac fruéfu optatilfinii * Gallicane. Nihilominus boc fe profiteri ta- CxatsTt
C*a>*ri concilii privare voluiffe ; id rerum initia, men non hxc ita a fe dici, quali aut cogi­
Π4$·
IJ4S' progreifus, exitus conciliorum fanAitatis e- taret ullo modo, ant haberet in animo me­
ritam , ac debitam a fe fande apoftolicc
ius videri declaraffe cum illa de caufa, nec
noc tempore, nec hoc authorc, aut bel­ fedis cibfcrvantiam, & obcdiendl conditio·
lum tam perniciofum , tanto univerf* rei- nem, aut excludere, aut imminuere ; con­
public* periculo fufeipi, aut tanta ejufdem, tra operam daturum efle ut magis, ac ma­
gis in dies fe dignum probarer hoc chrlrepublic* jaâura & calamitate geri debue­
ftianiflimi regis cognomine, hocque maximi '
rit . Claros fxpe numero & admirabili qua­
dam animi magnitudine principesdiilimulan- ecclelix, & fidei protedoris elogio. Animi
hujus fui ac ftudii propenfiones ad felicio.
dis gravioribus injuriis pacem retinuifle, co­
que modo reftinxifle initia communis in­ ra, melloraque tempora refervari , cum
fcilicet hoc humano generi, ac ptxcipuo
cendii. Nunc quxlitam videri ultro & ador­
natam, a quo minime debuit fiammx illius reipublic* chriftianx fummis ipfius, ac po­
puli totius Gallici votis Dei optimi maxipernirlofifljmxac luituoliflim» materiam,confticuendam fulffe > aut revocandam magis B mi gratia tribuiflet, ut honefte depolitis ar­
exemplo fanAitatis illius, concilio ipfo jam mis, qu* client parum qnodcfle Illata , &
motiones componerentur, & hoc modo pax
indido, veteris ecclefi* feveriorem difeipiiipfa conveniret. Sed prxterea cum ab ejus
'
nam, ac fpeciem, non labcfaAandam aut de­
fanditate , tum ab ipfo facro collegio po­
formandam eam , qux cum pauciffimorum
ilu lare, uti ne molefte ferrent fi fuam ii
hominum religione nititur > tum pauciorum
multo honeftate, ac moribus agnofeitur, ple profelfionem , inflationem, dcnunciationem, deprecationem in ada referti peteret»
nec fpargendachriftianis principibus odiorum
fibique inllrumenta his de rebus publice
. femina, nec obiiciendam Petri principis apoftolorum naviculam majoribus prope flu- confici » quibus quoties aut tempora , aut
Âibus quam unquam ulla majorum noli ro­
res fu* popofeiffent » uti pollet ad fuperiorum omnium fidem» fibique» ut ad lingula
rum memoria objeAa fit, nec fe ab eo con.
cilio,quod magnopere expedivifler, interdu- tefponderctur, rogare, ut his de rebus omnibus ceteros chriftiani nominis principes ,
fis itineribus arceri OportuiiL·. Regem per­
populus, civitates liceret certiores facere,
petuo fuo fenfu non modo nomine chriilianiflimum, cujus cum tanta majorum bene- C Nunc itaque, fandiifimi patres, cum votis
promptum fit, ac facile nudum chriftianiflicia ineccleliam exillant, ipfe incommuni fi­
fimi regis animum» & explicatam, aperdei, ac religionis caufa non hxferit ufquam,
tactique faâ> conciliique Cui mentem proCpice·
nec offenderit, nec titubarit ullo modo, nec
re, pote (Iit etiam llaruere nec hunc ordianimo futurus fit unquam ab ecclelix ca­
tholic* rationibus alieno, fo facere non po- nii illius conventum ab illo fperni, nec au.
thoritatem gravrrateinque non magni fieri,
tuifle,quin apud - lus fandi stem, spud fa­
ctum cardinalium collegium-dolorem fuum
fed prxreptam potius hujus celebrandi fa­
cultatem
. quod vos 'U accepturos confidit,
exponeret, ac vere, & βχ animo conque­
reretur , illndqae tamen querendo tum pre­ ornatiflimi patres ,ut~frec de illius religio­
ne dubitare poffitis, nec de animi erga vos
cando poilularet, nec alienum exiitimaret
totamque ecclefialtlcam adminiftrationctn fe·
aut fuo, aut majorum fuorum mote quod
deprecaretur quidam, hoc eft( ut nunc lo­ eus ac commodum eft, judicate. In quo
quimur ) protellarctur ipfe quomodo quidem uno veftro judicio adverfus malevolorum ,
omnino proteftatus eft ; licut ab ipfo libi ju­ & iniquorum hominum Cermones fatis fibi
re permitium elfe non Ignorabat, vidclicet[) pr*(idii efle putat, fatis adverfus fuggiliane fibi graviflimis bellicorum motuum diffi·
tiones argumenti
-....... ——: , ■··
ut ·in rfui'· conficientia
—r-:—: ■ Ac
arecordatione officiorum fuorum conquiefcat cultatlbus implicato necefle effet Tridensum ad concilium mittere fu* ditionis epi- Henry. Du Thicr.
fcupos, quippe quibus nec liber, nec tutus
Rejpvnfie jjeorli foft literarum leilioiem.
eo pateret acceffus, neve ad ipfum conci­
lium, a quo excluderetur inviriflimus , ge­
AcrofanAa , dfc generalis Synodus in Spi-j-.
nerale» totius eccleii* catholic* aut habe­
ritu S. legitime congregata intendens
retur, aut appellaretur, quin potius priva­
cunfulto, & mature, ac cauf* cognitione
tum exiflinuretur concilium, quod videre­
tur quidem qurlitum & expetitum non re. adhibita, & publica feffione , prout vos
fdrmand*» relht^endaque difeipiinz, nec facere eligitis; necnon iplius negotii qua­
(edarum comprimendarum (ludio , fed qui- litas requirit, vobis rcfpondere, monet vos
ut ad audiendam & recipiendam refponfiobuldamobfcquendi, quorum privat* utilita­
tis magis quam public* ratio inita efle vi­ nem hujufmodi prima proxime futura fef
deretur. Denique nec concilii hujufmodi,„ fione, qux erit die undecima Otftobrls pro­
eorumve decretis aut ipfe, aut populus0 xime venturi coram ipfa fynodo omnino
Gallicus, aut ulli eccleii* Gallic* minl- compareredebeatis, durnquechriftianiffimus
ftri in pofterutn tenerentur. Immo vero fe rex vcftetMn fuis literis affirmat in civitate
teftati palam , ac denunciare ad eadem Ttidentina ad efle concilium, acceptat, adfe remedia ac prxfidia defcenfurum, fi ne- mittitque libenter ; perfonam vero veftram
pro legitima, ac omnia alia per vos d)Aa
celle videretur , quibus majores fui Franco­
rum reges in re confimili, caufaque uti con- non admittit, nifi quatenus de jure id fa­
fuevident ; nec tibi quidquam antiquius fo­ cere tenetur. Proteftans nihilominus nullum
te fecundum fidei, ac religionis integtita- inter ca ipti facrofanA* fyuodo, ac profe­
ci».

..

S

4θ9

-Concilium Tridentinum.

410

cutioni ipGus concilii, etiam per quocum­ .nem. Interea (eflione proxima de PoemtenAnno
Anno que per nos aAa, & gefta pr*fudidum ge. Ati» dt Extremc-UnAionisSacramentis traCntiart nerari : ac interim inhibet omnibus nota­
Chmisti
Aandum. Illam aurem die felto Divo Ca­
»J4S·
riis ne Inftrumentom iftius aAus vobis aut tharina virgin.s dt martyris, qui erit XXV. «14$·
alicui ttadant, nili una cumadjeAione Tu* Novembris habendam elTe decrevit, limul ut
refpon/ionis, dt lui notarii fubfcriptione ; in utraque materiam reformationis prole»
aliter ptpteftatur de nullitate.
qua tur.

DECRETUM
Prorogationit 4. articulorum it Sacramentn
F.ucbart fliet, <$· ftlvi-Condufli protefianttbu< dati, publicatum in tertia
JeJfione Trideutina die tr. Oflobrit MOLI. fub Juli» III.pon­
tifice maximo.

Ibid. pag.
»««·

P R Æ L A T I
Qui interfuerunt Seffî>ut IIT. Triden
tina fub Juin HI. pint. Afax. die
li. Oflob. MDI.1.
Quanquam in Labbeo am deefi catalo­
gue ifie patrum , mendofut efi tamen
adeo, ut iterum fit dandut ex nilis
1'Jalmai,

Adem fanAa fj nodus errores omnes,qui Tuper fanâifs. Sacramento repullularunt ,
Ibid. pag.
tanquam vepres, ex agro dominico evelle­
Everendiffimus dt 11 Juflriffimus D· Marre, ac omnium fidelium faluti profpicere
cellus S. R. E. presbyter cardinal. Crecupiens, quotidianis piecbus Deo omnipofccntius nuncupatus , (acri conciHi legatus,
tenti pie oblatis, inter alios ad hoc Sacra­ dt primus prchdens Romanus.
mentum pertinentes articulos ,dlligenti(Iima
s R. D. Seba ilia nus P<ghinus archiepifeoveritatis catholico inquiiitione traAatos , pus Sipontinus, fecundus praefidens , Replurimis accuratilfiini-nue pro rerum gravi­
gtenlis.
R. D· Aloylius Lippomantts epifeopus Vc>
tate d'fputationibus nabitis, cognitifque
prcilanrilfimorum theologorum lentendis, roocnfis, tertius prziidens, Venetusbos etiam traAabut. Ap neceilatium fit ad
falutem , & divino jure prreeptum, ut tinCerdmaler.
guli Chrifii Adeles fub utraque fpecie ip­
fum venerabile Sacramentum accipiant, & C Reverendiflimus di illuftriffimus D. Chrtftophorus Madruccius, tituli Sri. Cxfarii itl
num minus fumet qui fubaltera, quam qui
palatio, S. R. E- Cardinalis presbyter <St epifub utraque communicat, & an erraverit
fcopus princepfque Tridentinus & adminifanAa mater reeled» , laicos
non cele­
ftraiOT Briaienus Germanus.
brantes facerdotes, fub panis fpecie dum
taxat communicando. & an paTvull etiam
Sacri imperii princifr elefloret.
communicandi fint. Sed quoniam ex nobillfiima Germania provincia, 11 qui fe Proteitanies
nominant , fuper his iplis ar­
Reverendiflimus dt itluftrifiimus D. Sebaticulis, antequam diffiniantur, audiri a fan­ Rianus Hcnfeiiiein , archicpifcop. MaguntiAa fynodo cupiunt, & eam ob caufam fi­
nus, Germanus. ,
dem publicam ab Illa poftularunt, ut iplis
R- & (Π- D- Joannes ab Ifiemburgh ar·
chiepifeopus Trevirenlis, Germanus.
tuto huc venire-, & in hac urbe commoraR- & III. D. Adulphus ex comitibus, de
ri, ac libere coram fynodo dicere, atque
proponere qu* fenferint, dt poftea cum li­ Scanemburgh, archiepifcopus Colonienlis,
buerit recedere liceat ; fanAa ipfa synodus D Germanus ■
licet magno defiderlo eorum adventum mul­
Oratores Cafaru .
tos antea menfes expeAaric, tamen, ut pia
mater qu* ingemifeit dt parturit, fommoIllufir. D. Hugo comes a Montbrt, dt Ropere id defiderans, ac laborans, ut in iis
tenFels , Germanus.
qui Chriitiano nomine cenfentur , nulla fint
Illuilr. D, Francifcus a Toleto. Hifpanus .
fchifmata ; fed quemadmodum eundem om­
R. D· Guillelmus a PiAavia, archidiaco
nes Deum dt redemptorem agnofeunt, ita
Idem dicant , idem credant, idem Capiant
nus Campmi*, FUndrus .
confidens in Dei mifericordia, dt fperans
fore , ut illi in fanAiffimam dt faluOratorer Ferdin andi Romanorum regit.
tarem unius fidei, fpei, dt chariratis con­
cordiam redigantur, libenter eis in hac re
R. D. Paulus Gregorian, epifeopus Ramorem gerens, fecuritatem dt fidemf ut pe­ gubrienfis. Hungarus.
tierunt ) publicam, quam talvuui caninR. D. Frcdericus Na n ter i, epifeopus Vi·
(lum vocant, quod ad fe pertinet, ejus qui ' ennenfis. Germanus.
infra ferprus erir tenoris dedit, atque conCeflit, dt eorum caufa diffinitionem illorum
Oratorer eleflorit Brandeburgenfie .
articulorum ad fecundam teflionem difiubt,
quam ut illi commode ei intereffe potfint,
Excell. D. Chrlftophorusa Straiten , J. Uin diem felium converfionis divi Pauli, qui
DoAor, Germanos.
erit XXV. die mentis Januarii anni fequenMag. D. Joannes Hofftnaatwi, fecretatis, indixit. Illudque pr*terea ftatoit,utin riu», Germanus.
eadem feflione de Sacrificio Miffie agarur:
ptopter magnam utriufque rei connexio-

E

R

ZF-

Concilium Tridentinum.

411
Awho
C»*i'TT
M4Î-

Jbtkitfifnii.
R. D. Salvator Salaputit*·» archiepifcopua Turtltanu* . Sard.
R. D. Ludovfan Chlregritu*, atchlepl··
fcopu* Antibarenti*. Vicentin.
R. D· Olaus, magnus archlepifcopu* Upralenti* . Got hen f.
R. D· Petrus Taqliania» archlepifcopu*
Panormitanus. Siculus.
R. D. Petrus Gnerrero , archiepifcopu*
Granatenfis. Hifpanu*.
R- D Bairhafar de Heredia» archiepi(copus. Calatitanu*. Sard.

Efifcafi.

412

R. D> Antonin* Godina » Laconenfi*. Suf.
fraganeu* Barchioonenfi*. Hifpanu·.
R. D. Martious Aliala » Goad icenti*. Hi*· '-'isaisTi
pano*.
*S4)<
R. D> Petrus de Acuqua, Aftoriccnfi*.
Hifpanu*.
R. D. Nicolaus Pfeaome . epii’copus VI*.
dunenit*. Lotharingius.
R. D. Chriftophorus»Conftanticnti*.Ger­
manus.
R. D. Francifcus Salazar, Salaminenfi* .
Hifpanus.
R. D. Vinccntius dc Leone, BoflaoenlM.
Siculus.
R. D. Ægidius Fafcararis, Mutlncnfis Munenfis.
B
Mbater

R.

D. Thoma* Campegius, Feltrenfis. Bo·
R. P. Gerardus de Hameriocourt, abbat
nonienfij.
R. D· Gafpar Joffredus epifeopus Segro· Sri. Martini, Marincnfis Dioccefi*. F la nd rus.
R. P. Marcus de Briaia ,abbas fanâi Vi­
bricenfe. Valentinus.
R. D. Corolianus Marticaaus, epifeopos ra Lis. de Ravenna .
R. P. Eufebius de Parma, abbas fanâa
Sri. Marci. Neapolitanus .
R. D· Jo. Baptifta Campegius» Majori· Maris Gratiar. Placentln. Dioccei.
cenfis . Bononlenfis.
Atü rfifitjriR- D· Bccardnsi Bonjoaanes Camerinenfis ■ Romanus.
R. D. laicer do Caravalîa, epifeopop
R. D· Joannes Fonfcea, epifeopu* Ca·
Placentinus· Hifpanus.
(lelltmatit. Hifpanus.
R. D. Francifcus de Benavides * epifeo­
R. D· îoannes Sslazar * epifeopu* Laucianentis . Hifpanus.
C pu* Meridonlenfi*. Hifpanus.
R. D- Balthafar Vapfman, Mi fieniis fi*/·
R. D- Gerardus de Pambaldb, epifeopu»
(raganeus. Maguntinus Germanus.
Civitatenfi*. VeronenC*.
R. D. Petrus Ponz de Leon epifeopu* Ci·
R· D. Petrus Vagnier, epifeopu» Alagarcnlis. Hifpanu*.
nitatenfi*, Hifpanus.
R- D. Hieronymus de Bononia , epifeo.
R. D· Gafpar del Stuniga, epifeopu* Scgobrienti*. Hifpanus.
pus Svracufauus ■ SiculusR. D. AngeiusBragadlnus» epifeopu» ViR. D· Richardus Parus, epifeopu* Vigorcentinu* · Venetus ·
nienfis . Anglus.
R. D· Alvarus Mefcofus , epifeopu* PamR. D· Erafmus a Limpurgh, Argenti,
pilonenfi*. Hifpanus.
nenfis Germanus. ■
R. D. Thomas de Plantants» epifeopu*·
R. Cornelius de Muftis, Bitutinenfi*· Pla­
TtaTienfi».
centinus .
R. D· Jacobus Jacobellus, BullicaArenR. D. Julius Phurqlo* epifeopu* Neumburgenfi .Germanus.
(is. Romanus.
R. D. Francifcus Manricque, epifeopus D R. D". Chtiâophorus Patavinus , genera­
li* ordini* Heremitar. S. Auguftini ■
Aurienh*. Hifpanu*.
R. D· Francifcus de Navarra . Pacenfi* .
Dt&ertf tbanlogi aufft a S. D. N.
Hispanus .
R. D. Joannes Jobinus, Condanrianenti*
Jacobo* Laines » Hifpanu*
) Congr.
Hifpanus .
Alphoufu* Fermeco, Hifpanu* ) Jefu.
R. D. Petrus de Auguftinus Ofcenfi*. Hfo.
panes.
R. D· Jacobus Naclautu^Olodienfî*. Flo»
renrinu*.
AfrJF «A imferttert.
R. D· Gregorius Elarh, epifeopu* Solo·
Petro* Maivenda , Hifpanu* ) Clerici
nen. fuifraganeo* Herbipotentis .Germanus.
Joannes Arfe Hifpanus.
) fecula re*.
R. D· Joannes Bernardus Diaz dc Luco.
Calagurritanus. Hifpanu*.
Melchior Canut, ordini* Prcdlcatorum.
R. D· Michael Pucchw. epifeopu*. ElHifpanu*.
nenli*. Hifpanu*.
R. D. Michael a Torre» Serenenfi*. Utl- Alphonfu* de CaAro » ordinis Minorum. His·
panus.
nenf.
R. D. OAaviatm* Preconis, MooopoliMifi ab uaiver/îtat» LnnimJ! Λ· fttaous ■ Siculus.
rtaijjîaia nfiu Hyrria Mana.
R. D. Joanne* Ferdinand! Tefmino, Le­
gione nb*. Hifpanu*.
Quardus Quaper, decanus & cancellarius
R. D. Chriftophoru* Rofcius» OoctenC*.
oniverfitatis Lovan. Flandrus .
Hifpanus.
Joanne* Leonhardu* Faffolcflfi* ciericu»
R- D. Joanne* Eaulianu*»Tndenfi*. Hifpa­
fccnlari*. Flandrus.
Frannut.

I
..

.

4<3

414

Concilium Tri denti num.

.
Francifcus Sonnluv. clericus fecuhrh. .
Anno
***“ Fiandrius.
Λ
Ordinet Cnrmtlitjr.tm.
Oarsr
Grsisti
jodocus Rsiueuftbein, Ciletsnus clericus
’HI· fecularis Flandrus.
Defldcrius de Panormi cum R. D. BoflaJoannes Valtherl ordinis Prudicarerun· nenti.
Flandrus .
Ordinet S. Hieronymi.
Joannes Mauffius, Aidernandenfls, ordi­
ni· Minorum. Flandrus.
Rogetius Juvenis, ordinis fanAi AuguftiFrancifcus de Vifargia cum R. D. Gra·
ai F la nd rus .
natenfi. Hifpanus.
Alexius Candidus, ordinis,Carmelitarum.
Flandrus.
Qui funt cum I'acri imftfte clcfleribut.

Ambroflus Pelargus, ordinis Predicate·
rum cum Rmo. Trevlrenfr. Germanus.
Joannes Troperus Ciinis cum R. Colonlenfi. Germanus.
Eberardus Billicus, ordinis carmelitarum
cum Rmo. Colonlenfi .Germanus.
Joannes Delphicus Oecularis clericus cum
Rmo. Trevtrenii. Germanus.
Qui fient ufud D. fruletot clerici fie·
cnlnret .

ie Jovis 18. Aprilis r5·;s.celebrata fuit Iby>
pag·
poftrema fcflio in arde D vi Vigilii, in J14,
qua poll mill» cclebrat’onem , R. D. Pighinus prefes, abfente D. Lcguo ob morbi
B gravitatem , quo interea laboravit , inchoa­
vit folemnia Seflîonis, allidente illi D· Ve·
ronenli prafidente. Deinde decretum fufpenlionis concilii leAum fuit a D. Serve·
denli ex ambone, quod quidem placuit fe­
re omnibus , praeterquam archiepifeopo Turritano qui maxime contradixit, prout in cedula infra feripta, aliilque epifeopis , Callellimaris, Lzuciahenfi, Pacenfi, Calagur­
ritano , Elmenli ,Gadicenfi , Alloriccnfl, Tndenli , Pampilonenb , Civitatcnfl, dc Segobricnli .

D

Martinos Malo, familiari» R. D. One·
tenfrs. Hifpanus.
Jacobus Ferrulius cum R. D Segrobrienli.
Hifpanus.
C

Francifcus Joro cum R. D. Granatenii.
Hifpanus.
Martinas jClaveus . procurator Rmi. car­
dinalis Augnftenfls. Hi (panus .
Melchior Vofmediano cum R· D. epi(co­
po Pacenii Hifpanus.
Petrus Frago cum eodem R. D. Pacenii.
Hifpanus.

c o

p

r x

Decreti fufyenfiontr concilii in SeJJèonr
ultime Tridentini fuHiceti, fer re·
verendum dominum Senedenfeei .

Acro-SanAa oecumenica dt général!» fy- ibid,
nodus Tridentina in Spiritu SanAo legi­
time congregata , przhdentibtis in ea reverendiflimls D· Sebaftiano archiepifeopo Si­
pontino, dr Alnyiio, epifeopo Veronenfi,
Joannes Cabalius cum R. D. Aurienii nunciis apoilolicis, tam eorum proprio,
Hifpanus.
quam Rml.D· Marcelli, tit. Sti. Marcelli,
S. R. E. cardinalis Crefcentii legati nomi­
Reguler e, ordmu Prndtcetorum.
ne, ob adverfatn ejus gravlflimam valctudi·
nem abfenti·, non dubitat Chriftian!· om­
Reginaldus de Genua . Siculus.
nibus patere, hoc concilium oecumenicum
Alo./iu« de Catavia cum R. D. Panor­ DTridentinum, primo a Paulo foci, record, con­
mitano . Siculus.
vocatum Λ colleAum fuifle, deinde a S. D.
Bcrnardinus de Colloredo cum R. D. LeN· Julio III. efflagitante Carolo V. augunctenli. Utinenfi· .
ftiflimo Imperatore, ea prrreipue de caufa
Didacus Xanes , (ocius patris dc Cano. fuifle reftitutum, ut religionem in multis
Hifpanus.
orbis partibus, & prrfertini in Germania,
Defideriusde Verona in fanAo Laurentio, in diverfas opiniones miferabiliter diilraordinis M'norum de obfervantia.
Aam, in (larum priftinum revocaret .abofus
Alphonfus de Contreras, focius patris de dr mores Chriftianorum corruptiftimos emen­
Oi tega . Hifpanus .
daret ■ Cumque ad hoc agendum quampluAntonius Ulla, focius patris de Cailro. timi patres nulla laborum fuorum periculo
Hifpanus.
rurnque habita ratione , e divertis regioni­
Ordinir S. Augufiini.
bus alacriter confluxiflenr, refque ftrenue
magno fidelium ccncurfu fneliciteique pro­
Marianus Fcltring> prior S. Marci .Tri- cederet, ac fpes eflet non levis. Illos G er.
dentinus.
E manos , qui eas novitates excitarunt, in
Adeodatus de Senis cum Rmo. D. Panor­ concilium venturos , fle animatos ut verrs
mitano .
ecclefi* rationibus unanimiter acquiefcerent,
Francifcus cum Generali,
lux denique qu*dam rebus affulfllfc videre­
tur , caputque attollere inciperer profliga­
Ordinet Minorum Con veut unitum .
ta antea dt aflliAa refpobfica Chriftiana , hi
repente tumultus, ea bella hoftis genens
Sigifmundus Feduusde dlcuta D· Umber humani verfutia exarferunt, ut concilium
eum R. Trideniui.
velut hrrere,;ac fuum curfum interrumpere
fatis incommode cogeretur, fpcfque omnis
ulte-

S

415
- ■ ■

Aimwo
Cxaisri
*141*

'

Concilium Triden tinum.

ulterioris progrcffiis hoc Io tempore collerecur, ranrumque aberat ut fanAa fynodus1
Chriftianorum malif Λ incommodis mede·
retur, ut multorum mentes prxter animi
fui fententlam irritaret potius quam placa­
ret. Cum igitur Ipfa fanAa fynodus omnia »
& pneclpue Germaniam armis ardere Se
difcordiis videret,omnes fere,epifcopo.: Ger­
manos, prxfertim principes eleAores, fuis
confultum ecclefiis e concilio abi life , de­
crevit tant* neceflitatl non reluAari, &
ad meliora tempora reticere, ut patres, quod
cis nunc agere non licet, fuis ovibus profpcAum, ad fuas ecclelias regredi vale­
rent, ne diurius utrobique inutili otio con­
terantur. Atque ita quoniam lie temporum
conditio tulit; hujus oecumenici concilii
Trldentini progreffum per biennium fufpendendum fore decrevit, prout prxfenti de­
creto fufpendic ; ea tamen lege, ut fi citius
pacata res At , ac tranquillitas priftina reliituatur , quod fperat Dei Opt. maximi be­
neficio , non longo forfan fpatio futurum »
Ipfius concilii progrelfus, eodemtnet tempo­
re fuam vim, firmitatem, vigoremque ha­
bere cenfeatur. Sin autem, quod Deus aver­
tar, peraAp biennio prediAa legitima impedlmenta non fuerint fubmota, quampri­
mum ccflbvcrint, talis fufpentio eo ipfo
fublata elle intelligatur, ac Tuus vigor dc
robur concilio Iit reftitutum , At effe intel·
ligatur, line alia nova concilii convocatio-1
rie: accedente ad hoc decretum confenfu
& authoritare fanAitatis fu* & S. Sedis
apoftolic*. Interea tamen eadem TanAa fy­
nodus exhortatur omnes principes ChnftiaHO* & omnes prrlatos, ut obfervcnr, &
refpeAive quatenus ad eos fpcAat, obfervare faciant in fuis regnis , dominiis dt ecletii. omnia & Cngula.quz per hoc facrum
oecumcnicum concilium fuerunt haAenus
ftatuta & decreta.

416

dum, fufeipiendum , prxftandom hoc com·
Auwo
munis c tuf* confilium adiint, ii primum ipfi
diligentiffime curent, dentque operam, ne Cxatsn
quam a fe afferant contentionis , difcordl*, ■ »H>·
feceffionis, ullis hominibus vel minimam
caufam. Cum h«c ita line quod ad, Ipcum
fedemque attinet, accipio quod datur, co­
que in prcfcntla, & quo aderit commodum,
utar, ita tamen, ut omnes intelligent, vel­
le me ,( id quod fedulo predico ac proto­
llor ) ne quod h*c mea moderatio dc falu­
tarium hujus facti oecumenici conventus de­
liberationum, a me habita rario, prxjudicium ullum, ulla ratione dignitati, ma je­
ll ati, juri principis mei Philippi regis catho­
lic1, pofterumve ejus nomine, juftiflimam
veriffimamque intentionem, omnibus, ut re­
gibus loco & honore omni preferatur, dc
ad has & alias omnes caufas, omnia lo­
ca , tempora, refervatam effe volo, ac re­
fer vo: ut feinper ea jura, eamque inten­
tionem Atprofequi At tueri perinde poffint,
ac fi hoc tempore, & hoc loco debitus mi­
hi, ut tali,Oratori locus quem dixi darus
fuerit ; iifque omnibus qu* a quovis homi­
num objeAa huic me* affervatloni dr proteftationi adverfari videri poterunt, mini­
me obilantibus , omninoque abnegatis : quam
meam protellitionem hoc libello comprehenfam a vobis peto, patres fanAimmi,
ut aAis hujus fanAilfime Svnodi inferi adferibique faciatis, neque fine ejus integro
exemplo hodiern* aAionis huius monumen­
ta Circumferri, edi ve cuiquam patiemini,
mihique imprimis hujufce rei exemplum te­
rtae lonemque publicis tabulis obfignatam,a
revercndillimo fecretario, feribisque veftris
jubeatis dari, patres reverendiffimi.
1 i J * O « S I'

m

OexteruM cbrifluniffîmi reçir ei frettfte·
titntm Oretorir cJtbohci , caiem
ite te ttegregetitue.

Reverendiffimi dr illuftriflimi domini reverendique patres , placcntne h«c omnia
vobis? omnibus placuit, exceptis fuprameÇ* I nos hodie io hac Sta. fynodo alio loIbid.
moratrs. Laus Deo.
Du co Cederemus, quam fem per majores no­
ftri, dt novidime in concilio Conftantienfi .
Ar ultimo Lateraoenfi, qai primi poli im­
jroruTiTio
peratoris At ante omnes exterorum regum
Orafsri/ regrr tetbahct fufer frete·
Oratores foderunt, fi etiam novus hic lo­
ifutia.
cus, in quo nunc extra ordinem Oratorum
federe incipit clariflimus catholica majellaOm. Claudius Fernandes VegildeQuI- tis Orator, iiluftris comes a Luna, poifet
gnones comes Lan* dec. Philippi H.s- nobis, aut aliis oratoribus effe damno; Vos
paniarum utriufque Sicili* , Hierufalem dec.
certe, patres fanAiflimi, qui ecclefiara uniregis Catholici, archiducis Aullri* , ducis verfalem reprxfentatis, nobili veftro offi­
Burgundut, Brabanti*, dr Mediolani, Ac co­
cio dc majorum exemplo non omnes ad an­
mitis Hapsburgl, Flando* & Tyrolis, & ad tiquum ordinem revocaretis: aut faltem de­
hoc facrum oeeumenicum concilium Ttiden- nuntiatione evangelica nobifeum ageretis.
tinum orator Arc. Etli mihi ut tali Oratori, Cum ante taceatis, qeque etiam huic novi­
hic Λ alias, & in hoc confcffii locus de-E tati intercedant ciariffimi Cxfare* ma fella­
beatur, qui primus poft imperatoris Roma­ tis Oratores, quibus-cum caufa noftra non
ni oratorum Cedes eft ( quod ante omnia te· poteft non effe communis : Nos qui hodie
ftificor ac proteftor) verum cum hic locus, in ordine Oratorum, dt proximi Cvfare*
At ea causa de qua agitur, tempusque etiam majellatis Oratori, priftinam poffeffionem
ipfum, & refpublica, fit hujufmodi, ut hu­ regi noffro confervamus, fretique fide, amimanis ullis contentionibus fanAiflimus hic ciria,& affinitate maximi Ac potentiffimi
divinarum rerum, Se falutis public* peten­
Philippi regis catholici in Carolum fratrem ,
de curftn non impediri debear, cumque fit pupillum , regem Chriftianiffimum, potlulamaxime confcnrancum, ut qui ad juvau- mus tantum a vobis > ut hodiernum diAum

D

At fa-

η·»

417

Concilium Tridentinum-

-■

418

& faAum illuftrll comiti» a Luna ita inter· .cis his exceptis, decretum approbantibus,

Amro pretemini, ne quod inde prcjudlcium fieri Λ adurgens concilii promotor rogavit omnes Anmo
Cuxurr poffit
"■ antiquiffim*
· --·
prerogative -, dt perpe-patronos dc notario* ut publicas conficerent
<545
*545· tu* poieffioni regis Chrlftianiffimi, idqn* tabula* omnium eorum, qu* conclufa At de­
creta fuerant ; arque ita hora jam dieiXXf.
In aaa veftra referri jubeatis.
Die Sabathi vlgefima fecunda, cardinali» evoluta dimifla etl feflio. Interfuerunt Car­
Lotharingiu* proicAus eft Ferrariam, invi- dinales V. cum Domino Duce Mantu·, qui
furus cardinalem Ferrarienfem. Eodemque a Card. Mandrutio fedebat fecundus, Pa­
die a meridie pronuntiavi votum in congre­ triarch* tres, nempe Hierololymlranus, Bar­
gatione fuper abutibus ordinis in medium barus elcAus''Aquilejenlis, & Venetus qui
in ipfo proceffioni* Inchoande articulo fu
propotitis.
pervenit, archiepifcopi XI. epifeopi nona­
ginta, Abbatestre», Generale»quatuor, dt
fi ircr paulo ocius accelerare potuiffiet nec
defuiifet epifeopus Qumqueccleiicnlis, quem
de tac beet imt Concilii fib Pie IK
mittit C*far Regni Hungari* oratorem,
tftfteln ·
B cum fecunda tantum hora , poft h*c omnia
confcda , huc pervenerit.
Iliuftriffime & Reverendi ffime Domine
Domine mi Coiendif».
Cepae eti IntenJet iijfcnjienti inter
Ex M. S.’
Eri die 18. cathedr* Romans S. Petri ,
ereteret frinctfnin.
Cod. Ve.
indiAa eft in Dei nomine folemni ritu
Mirten.
cell. D.
apparatuque inchoatio facri Concilii, prout LIuftriffimi domini concilii prefidentes & Ver. Mon.
PtiHGij - in Congregatione habita die Jovi» preteri.
legati ad obviandum difficultatibus dt dif· Torndcnigo.
ta determinatum fuerat. Mane igitur hora
fcnlionibus {ue oriri poffient inter oratores
Vltlp»g
XV. DD. legati) dc D. Cardinali» Man- circa eorum prxcedentias, decernunt ut fe- • ijo.
drutius comitantibus prslatis proceffe- quitur.
ruqr ad S. Petri, ibi omnes alfumptis plu­
Quod in aula congregationum oratore*
vialibus ac mitris in morem fact* pompe ccclefiaftici'fcdcant in parte dextra illuftrifad cathedralem profedi funt, ubi facto per- fimorum legatorum, ficut In precedent!con­
aAo a Cardinale Mantuano, Regienli* ar­ gregatione federunt. Oratore* vero laici
chiepifcopus ex Ordine S. Francifci aftum- Cimperatori» five alreriu* cujufque regi*,feptus peroravit, demonftrans temporis hujus deant in parte........
liniftra ipforum DD. lega­
exigentiam poftuiare hoc promprum conci­ torum .
lii prxfenti* rcmeduiiq ; quid etiam a Patri,
Dum ex aedibus illuftriffimi cardinalis Man­
bus prxftandum effiet offendit, nt tam fan- tuani itur in ecclefiam, oratores laici pro­
Aum opus juvarent. Eo petaAo. Cardinali» cédant illuftriffimo* legatos dr crucem im­
Mantuanus opem S. Spiritu» precibus qui- mediate. Oratores aurem ecclefiaftici fubfobufdam recitatis imploravit, tum ipfe cum quantur immediate poft illuftriffimo» lega­
legatis aliis affiedit ante altare , donec Li­ ro* , ante omne* pr*lat<N, & luse ordine
tanie intonarentur, qua» omnes genuflexi ingrediantur ecclefiam .
In celebratione miffarum folemnium in
religiofe pruicquuti funt. Secundumhec D.
de Tilifio a fccretis e fuggeftu juffiu -lega­ ecclefia cathedral! <5t in feffionibu* oratotorum alte legit bullam de cum.Uii icic^. res ecclefiaftici fedeant ubi erat tabernacubratione a fanAitate fua dudum evulgata, ' lutn corporis Chrifti prope altare majus in
tum & facultatem concelfam tlluftriifiinis ecclefia S. Vigilii . Oratore» vero laici fe»
DD. prsftdendi nomine legatorum Cedis a- Ddeant e contra illuftrlflimos legato* .
oratoribu*
poftollcc. Poft h*carchiepifcopus Reginen·
Pax dt incenfum detur prius oratoribu»
(is) qui orationem ad Patres habuerat, e ecclefiafticis, deinde oratoribus laicis,poftmanu Domini Illuftrilfimi Mantuani duas modum reverendiflimi» prxlatis.
Dum imponitur cinis, quia pnelati om­
fchedulas accepit, in quibus decreta conti­
nebantur , qu* die Jovis precedent!» in ple­ ne» funt cum mitris & pluviaiibu*, prius
na congregatione propo/ita fuerant. Utram­ accedant oratore» ecclefiaftici, deinde ce­
que de fuggeftu legit. Priori* fumma hec teri prclati, & poft pr*diAo* mitrato» ac­
erat, an placeret Patribus ad honorem Del cedant oratores laici.
Oratores ecclefiaftici fi dicere voluerint
dt exaltationem S. Sedi* Apoftolic* celobrari S. Concilium, in qUo pro extirpatlo. eorum lententia» in congregationibus & fefne hrrefum, dr reformatione eccleii* , jux­ fionibus, quia tunc loquuntur ut epifeopi
debent juxta ordita bullam D· N. ea agerentur, qu* a le. non ut oratore») loqui
,
gatis propoiita iniffient · Alterius vero, utEnem promotionum quas feceruntprima feilio indici polfct ad V- feriam Do­
Defntetiontr fifer inJict librernat
minice 11. iu Quad.agefima , qu* incidet in
frobibttorum.
diem 16. Februarii. Poftremo huic libenter
ailcnferunt omner ; priori vero reclamatum
Ntonius de Maglicio, archieptfcopu*
ab Hifpanis nonnullis, illis omnibus in unam
,hi< HCfententiam convenientibus , quin dt GranaPragenfi» facr* csfarc* majeftatis otator.
-”·
tenti» archiepifcopus legit Secretario e fchedula votum quoddam fuum in formam con.
Johannes Trivifanu*, patriarcha Venefuetam decreti , .ferens fibi haud probati tiarum.
Scbaftlanus le Cavclliui> archiepifcopn
unis DD. legatis res in concilio agendas,
jus fore- Veiuniamencareris omnibus , pau- Naxicnli* ·
Cencil. General. Tom. XXXV.
Dd

H

I

A

419
—---------

*ΜΙ·

Concilium Tridentinum.

420

Ludovic*! Beccatellus , archiepifcopus . madvertimus, coque alacrius hanc fentenswgunnus.
··
Aln<0
E*f“6ne*·
....
_ [
A ti»m
tiam amplexi (um<i<
fum<i<,·. quod tderp
idetp etiam fan·
fanJulius PanAius, archiepifcopus Surrenti- A i ratem veftram fenrire multis ex patribus CetiSTi
nus.
affirmarunt. NeceiTariam autem hanc decla.
1H5·
Bartholomxas de Martyribus archiepifco· rationem judicavimus quod videremus non
pus Bracareniis.
tine piorum of^ntionc, quofdam paucis ab
Thomas Ca Acilius, epifcopus Caventis.
hinc, annis eam in dubium revocaffe , &
. Donatus de Caufcntiis, epifcopus Aria- nedum fermonibus, fed libris etiam in vulDentis .
gus editis contrariu-n arterere veritos non
Ægidius Fofclcrarus; epifcopus Muti, fulffc, dubitaremufque, uti hominum ingenentis.
nia femper ad malum proniora funt, ne tant
Hieronymus Vlofcus, epifcopus Evete- late hujus peftis contagio ferperet , ut ec­
cleli* catholic* majores tenebr* offunde­
nus <
Antonius Auguftinus epifcopus llerdcnrentur. Verum fi ex hujus capitis explica­
£s.
tione, quod nonnulli jaAant, abfurda ali­
Dominicus Bolano « epifcopus Brixenlis. qua conlequi porte videantur, qu* ledis aNicolaus Sfondratus, epifcopus Cremo- B poiiolic* auAoritatem imminuant ; dicimus
vereque affirmamus , ea nobis haAcnus in­
nenfis.
Hieronymus Trevifanus, epifcopus Vero· cognita fuifle, quzvc illa tint ne fupicarl
nentis.
quidem pofle ; quin potius exiftimare, quo
Urbanus Vogerius , epifcopus Scnnega- Habiliora ecclefi* inilituta appareant, eo 1
Cummi pontificis pdteftatem llluftriorcm red.
lientis.
Abbas Catinentis Euticlu'.
Geperalis Minorum de Obfcrvantia ·
Generalis S. Auguftini.

j...
x»A".
7*

*

di, ad quem folum, cujufvis legis declara­
tio & interpretatio fpeAat. Illud preterea
pro ea pietate & obfcrvantia , qua fanAi.
tatem veftram dr fanAam Romanam ecclefiam profequuti femper fuimus, rcligiofe_,
Utere ti
daminun noflrnni
promittimus, dc aperte profitemur, nos oPlu* IŸ. nomine illerunt
tenent remnia illa, qu* inde oriri potient «fcandala,
Jtdentiam ejji dt jure divina.
cum ea conftiterint, non tolum deteftaturos
Ü Ea(iflimc pater, poft fandorum pedum & reprobaturos elTe, fed pro viribus etiam
**
ofcuU’ cum fuperioribus diebus diver- q operam daturos, ut certo dr proprio de­
fe inter patres hujus txcumenici concilii de creto damnentur, ne veftr* CanAiffimx fcpallorum relidentia opiniones extiterint, dis auAoritas-aliqua cx parte Ixdatur , aut
quod eam nonnulli humano tantum ,alii ve­ ecciefiaftic* hiérarchie ordo a Domino in­
ro divino jure preceptam efle contenderent; diturus, nobifque a majoribus traditus per­
turbetur. Cum igitur hzc ita fe habeant,
Incredibili dolore animi atfcAi fumus , cum
non dubitabimus lanAltatem veftram fuppiiaccepimus non defuifle, qui nm fcandala dt
ces obfccrare dt obteftari, primum , ut hu­
diffenfiones alere- atque in fandam apoitolicam iedem malo enimatos efle apud fanjus cpntroverfi* veritatem, ad totius eccleAitatem veftram Iniimulant, pioprerea quod
tic xdificationem , ut arbitramur, maximeacillam fententiam quam veiiorem putaremus, commodatam illuftrari pariatur, deinde ut finfecuti fumus, utquea fanda fynodo decla­ ceram hanc noftratn mentem, qua nos Chriraretur , pio quodam dt tmeero Audio pe- 11 i (pviifx: ςϊιιι quam debemus pietatem ac
fidem prxftare credamus, pro fua clemen­
tierimus . Hujus autem generis crimen , cum
a nobis adeo remotum Iit, ut non longius tia benigne agnofeat, nofque ut S. R. R. fi.
diftet cœlum a terra, faciendum exiftima-j.0 lios fervofque obfequentiflimos tueatur. Quod
vimus , ut fanAftati veftr* ad ejus fanAiifi- 'cliquumeft, pater beatitiime, veniam no­
mos pedes humiliter /acentes , coniilii noftri mis lanAitas veftra dabit,, fi ei aliquam his
rationem nude & aperte probaremus , nt> lurteris moleftiam attulimus. Nam quamvis
dum catholic* dr land* Roman* ecclefi* reAa confcienria freti , longe nos ab omni
fidem dr obfervantiam profitemur, pro ejus fufpicione abefle exiftimemus; tamen veriti
auAoritate vitam ipfam profundere parati ne qua nobis per calumniam objeAa crimi­
fumus, tamquam iniquitatis filii merito da­ natio patris & domini noftri animum offen­
mnemur . Nos beatiuime pater, tie , pr*ci- deret, iudacioresfortaffcfuimus, quam per
piente fanAItate veftra, ad hoc facrofan- noti ram numilitatem nobis licebat; dominus
Aum concilium ea mente acceflimus, ut af­ nofter Jefus Chriftus , cujus vices in terris
flante Spiritu fanAo, omnia noftra ftudia f;erit, CanAitatem veftram diutiffime ineoumem fanA* catholic* ecclefi* confervet.
ad catholic* ecclefi* utilitatem conferre­
mus, nihil pr* oculis habentes, nili glo­ E Tridenti dic VI. Junii MDLXU.
Beatitudmis veftr* fidelistimi dc devotifriam Dei, cum Cedis apoftolic* , & fanAi.
tatis veftr* auAoritate conjunAam ; quare fimi fervi.
Scbaftianus archiepifcopus Naxienlis.
fi cum oblata occatio effet, ut de relidentia
Ludovicus arcniepiscopus Ragu tinus.
ageretur, diximus placere nôbis, ut a faMutius archiepifcopus Jadrentis.
crofjnAa fynodo ftatueretur, illam divina
Julius archiepifcopus Surrentinus .
lege conftitutam ede ; id ea potlffimum ra­
Auguftinus archiepifcopus Genucntis.
tione fecimus, doArina fanAorum patrum
Ludovicus epifcopus Britronorienlis.
& eravidimorum theologorum auAoritate
Jacobus Naolantus epifebpus Clugienfis .
confirmati, ut magis refidentia ftablliretur,
M. epifcopus Cenetcntis.
quam ufque ad hanc diem nimis negligi a—
A. Epifcopus Nolanus.
plcrifque magno ecclefi* detrimento ani-

An-

421
AhnO

i$45·

toNClUUM Twdbntinum.

. ftatuantur . Qua de re quampiurtma lotjuuti
Anttftiius epifeopus Bragn^tenfis.
Amno
Λ fumus cum venerabili fratre Leonardo arÆgidius epifeopus MutTncafis*
chiepifcopo Lancianenfi, qu* fraternitati­ Cmkisti
P.epifeopus Fefulanus .
bus veftris refciet. Datum Rome apud
Jac. M. epifeopus Virariarifii.
»545·
S. Marcum ftib annule pueatoris die prima
G. epifeopus Elious.
Julii MDLXII. pontificatus noftra anno ter­
acoous epifeopus GroifetL'
tio.
Irbanus epifeopus Senogallienfis.
Antonius Horebellus Cavellinns.
o. Carolus epifeopus Oftunenfis,
linturnus epifeopus vexentinus.
Vincentius epifeopus Ancon*.
A tergo.
Hieronymus epifeopus Beaneniis.
Venerabilibus fratribus Naxlenfi, Raguo.Fabritius epifeopus Acerreniis.
lieronymus epifeopus Sutrinus & Nepe* fino, Jadrenli, Surrentino, dt Januenii arfinus.
chiepifcopis, ac Britonoricnli , Clugienfi,
Ccnetenli, Nolano, Brugnatenfi, MutincnPetrus Aquenlis epifeopus.
fi, Fefulano, Vivarienli , Exino , Groflctao. epifeopus Malte Lubrenfis.
”no, Senogallienii , Oftunienfi, Voxcntino,
edericus epifeopus Bergomenlis.
Hippolytus Papi* coadjutor.
Anconitano, Theanenfi, Acerrcnli, Sutri­
Hieronymus epifeopus Sebenicenfis.
no , Aquenfi, Matte Lubienli, BcrgamcnHiertniymus Famaguft* coadjutor.
fi, Sicjinienii, SanAi Papuli Politiano &
Antonius Maria Salviatus epifeopus &
Veronenli epiteopis, Papie dt Famaguft*
epifeoporum coad/uroribus in Ttidcntino
Papuli.
Efpinellus epifeopus Politianus .
concilio conftitutis.
Hieronymus epifeopus Seronenfis.
A tergo .
Petree Jefutett
coo/ictemli<m tenonte
<r tioilrtnen tie fetrijiteo inijjtt.
SanAisfimo ac beatlsfimo domino noftro
Pio IV. fanA* univctfalis ecclefi* pontifici
maximo.
Epifeopi Hifpani, quorum maxima pars eRchicpilcopus Grana tenfis, Hifpanus.
Archiepiicopus Lanciancntis, Gcnucnfis . itfid- pag.
iufdem erat fententi* circa relidenriam,
tiUr.
cujus fupra fcripti, has noluerunt fubfeti- ,
Epifeopus LeAoratenfis, Cofentinus.
bcre litteras ut ceteri .
C Epifeopus Intcramnenfis, Neapolitanus.
Epifeopus Seocnfis, Portugallenlis .
tins ten ^uenTusEpifeopus Vaurenfis, Gallus .
Epifeopus Almcrienfis, Hifpanus.
Epifeopus Veroncnlis , -Venetus.
Heftottfittet fuotntt foetttfair tti fetrtt ges/ΐ
Generalis Fratrum Minorum Obfervan4a as ottefioee refijeatitt.
tic, Hifpanus.
Enerabiles fratres S. Sc A.B. Fraterni*
Et poflunt uti opera dt ftudio theologotatis veftrc literas pietatis fit devo­ aum quos magis voluerint. Deputarunt quo3ue
tionis veftr* erga fanAam banc fedem indi
­ infra fcrlptos, ut colligant qu* vitana, & qu* non ctunt in facnficio mitte.
ces grato animo accepimus , in quibus lite­
ris, quod in difputatione. qu* iiibic habi­
ta fuit,de pallorum relidentia , mentis veftr* Defntati eti tolligentioe abttfur Je fecrtjicto
fiaceritatem nobis eflie notam & teftatam
"'JI* .
-Voluiftis : nos plane credimus * Ar perfuafum
habemus vos dt ceteros quibus declarari D Archiepifcopus Ragufinus, Bononienfis .
placuit,quo |ure przcipiatur palloribus ut
Archiepiicopus Surrentinus, Brixienfis.
retideant, pro ftudio commotos fui fle, Sc
Epifeopus Senogallienfis, Gcnuenlis.
omnes vos dixiffe quod fua quemque moEpifeopus Laventinus, Germanus.
tiuerit conficientia. Nec vero oos hi fumus
Epifeopus Limilinenlis, Florentlnus.
qui offendamur libertate cujufquam : conci­
Epifeopus Tortof», Hifpanus.
Epifeopus Tioimenlis , Hungarus.
lium enim plane liberum efie volumus, Sc
fu* quemque religioni ac conficienti* con­
Quibus rebus expletis dt fic ftatuis, ditulere & fatisfaccre debere cenfemus atque miffa eft congregatio.
etiam hortamur. Illud tantum defideramus ,
ut otfeniionibus dt fcandalis, queex difeor. ^xDegwara tret/ite fetribur tmjihraiib.
dia dt pertinaci diflentionc oriri poflfent,
aditus praeludatur, ficut pro veftra pru­
Um omnia quomodocumque in finem ib>d P»g
dentia vos quoque faciendum eflc intelligiconcilii properenr,cumque multa adhuc 141Jtis, cunihcrctici perattente quid in concifupcrlint, qu» omnino necefle effet expedi­
lio agatur fpeculentur & diligenter obfer- re ; vifum eft illuftriffimis dominis legatis
vent, quibus nqllam dari anfarn oportet ob- aliqua dogmata aliquibus reverend illimis pa­
treAandi, dt f^crz fynodi auAoritatem ele­ tribus & reverendis theologis tradere, ut
vandi , fi ipfum concilium inter fe divifum illorum abufus conlidetantcs , decreta con­
cfle videatur. Quare eam moderationem ab ficiant in congregatione ante feflionem, reomnibus cupimus adhiberi, ut cum ingenue verendilfimis patribus offendenda Si. tranfiatque aperte dixerit quifquam quid de re genda, ac ejufmodi forma utendo, ut bre.
propofita fchtiat, tum ca qu* decernenda vius & facilius ad finem perveniatur, atque
vifa fuerint, remoto contentionis ftudio, ita per clafles negotium hoc partiti funt,
ca qua decet confcnlione atque concordia concedendo revetendilfimis patribus depuDd a
tatis

Î
i
Î

i

Ibid.
«»>!·

peg.

422

V

C

*

.

423

Concilium Tridbntinum.

424

vide* A rate aut necetfail* * fupprefl&onis fpeciem
Anno
Apr« fe ferre Videtur . Neque emm etli ce­
A q* o
tera difficultates deerint , qua· timere nos
Caattri
Dr furgattrit ,
•J45·
docuit experientia « tam Celebris praelatorum
1,4 J· Clodlenfis
conventus ex tam divertis temorifque pro.
DoAor Solidus.
Legonienlis
•f. fuDecanus Lovanienfis. vinciis haberi facile poterit, nec deerunt (pca&oait.
Senogallienlis.
impugnatoribus catholic* ecclefi* occatioDoAor Cornelius .
Hlpteniis.
r^s & rationes ad cienda alendaque bella
Abbas Longevill*. DoAor Tricius
atque difcordias « quibus hujus concilii « cujus
nomen apud eos eft tam odiofuro, reaffura­
Dt
tionem impediant, ac ludificentur, quod nunc
eos conari variifque rationibus lentare vide­
Salmeronus.
Lanciancnfis.
mus , fi prxfeTtim viderint conatus hujufmodi
Magifter Suffre.
Camerinus
profpere eis cedere, nofque eo adegilTe>ut ab
Frater Francifcus FoAurlenfii.
inccepto opere ceflavetimus. 1‘irterea dercrius.
Secundus theologus _ terret nos ingens fcandalum , certaque haeAtrebatcnfis.
" relum prope confirmatio, quam ex tali &
1 ovanienfis.
tam diuturna fufpenfione , nedum ipfis ecDoAor Zumel.
Tcrvifinus.
clcfi* advorfirils, fed & catholicorum plerit'que oriruram elle manifetium eft, cum
Dr indulgent Hr.
Dominica cadra publicamque caufam deferere non alia ratione magis quam perteMagifter Adrianus.
Bracharenfis.
cutionum metu, laborum impatientia, &
Magifter Vigor.
Mutincnlis quod prjus eft,cauf» ipfius & divini auxi­
DoAor Pa ira.
Veilanus.
lii dcfperatione opinabuntur, cum tamen in
Namurccnlis vel ejus Ultimus ductor Lova·
tuto loco ab omni bellica injuria remoto
nieniis.
loco Argoliceniis.
fediife nos viderint, uti alias cum non mi'
Rbrwfcr.
Ilerdenfis.
nus periculofa bella gererentur, nihilominus
Atque ita quotidie proceditur domi ΙΠ«ftrifftmi pr*fidentis ■ ubi ad hoc conveniunt ç ipfa fynodus fiducialiter in divino hoc opeperfeveraverit
, quod1 profeAo
illufttiffimi DD· legati cardinales de Lore- ~re
— —
r-------- ----------------—‘■-■°- inficiar!
nec nos ipli poffumus, immo <3t contradici­
no & Madruccius , revercnjiili ai deputa­
ti, necnon quamplutimi patres Ac theologi. mus , Ac quantum potRirr.us abfolute repu­
gn imas. Ne tamen omni concilio non con­
Prttefl-itio fatrum infermt fubferibentiunt tendendi rationem quarrere videamur, neve
ibhorrere credamur a fuavl rerum difpofifinira decretum fuj'fenfituit ad ntennium
tioni, cum & nos difficultatis temporum
ftnethi Tridcutim, leda r« difta
recelfufque prslatorum Germanic* nationis
fîflîontptr reuerendijfiae im D.
SalvatQrein arcbiefifiafune
rationem aliquam habendam elle non im­
probemus penitus , ut Cequens viam quam·
Turritanum.
Um hoc facrum uecumenicum concilium haAenus tenuit atque fervavit h*c fanAa
fynodus, feflionem ad .proximas calendas
ante tot aAtnos a toto chriftuno orbe
Maii IndiAam, ad moderatum aliquem ter­
denderatum, tantis laboribus procuratum,
tandem Tridenti ad ex tirpaodas herelcs, minum proroger , dlemqne declarer, qui ipfe
tollenda fchifmata, reformandos mores, pa-pita pro homine interpeller, ut alia convocemquc inter Chriillanos principes compo- catio
—!“ , declaratio -■■·
aut ··-·;
intimatio
------ - minime /-·.
fit
cxpeAanda, quominus ad hunc locum con­
nendan fuerit convocatum, neque poli ejus convocationem fuerit adhuc tatisfaeium, cilii omnes predati convenire & poflint &
nedum omnibus, fed nec plane alicui ex reneantur : addentes nihilominus, quod fi in­
caulis, propter quas convocatum eft , pr*- fra dIAum declarandum terminum prrdifla
fcrtim reformationi neCctlari* abufuuiu , un­
impedimenta ccflavcrint, curet fanflitas fua
prelates omnes ad profecutionem concilii
de mula oitania quibus vexatur ecclefia ex­
orta elfe & confoveri apertum eft ; nos inrevocare , quos interim ad proprias ecclefra’cripti archiepifcopus At epifeopi, no- fias remeare, fi libeat, licebit. Ultima ve­
lirarum confcientiarura reftimoniis compul­
ro decreti verba , quibus commendatur de­
it, huic decreto fufpenfionis concilii cum cretorum hujus fanA* fy nodi obfervatio,
omnibus in eo contentis circumflandis dc
placerent utique, fi ablque his verbis, </uaconditionibus; tam quoad fubftantiam ejus, tenut ad tat dt jure Jfeflat t publicetur;
quam quoad formam 'contradicere decre- qu* litium occafio eflfe videntur At limina­
v'mui, prout de prafenti contradicimus & p rium. Qu* quidem omnia ita & non alitet
repugnamus, tum quia caufa: fufpendendt
fieri petimus, & proteftamur quod fi fecus
qu* in eo «flignantur , bella fcillcit & Ger· fiat, nullum nobis, nec fanA* fynodo pr«mani* tumultus, quos brevi fedatos iri ac judlclum fieri quovis tempore, tam propter
hujus decreti fufpenfionis publicationem.
componi, vel in Ipfo decreto fperarl dici­
tur, non ulque adeo videntur urgere, ut quam ob quemcumque alium aAum faAum vel
Iit propter eas ita a concilii profequutione faciendum, attentatum vel attentandum per
ce Hand uni, faltem in his qu* ad reforma­ quafcumque perfonas contra hujus ctcumetionem attinent; quin, immo ad fedandas nici concilii auAorltatem & poteftatem,
prlncipum difcordias aptiilima vifa eft con­ conciliorumque qrcumenlcorum omnium .
cilii convocatio, fubindeque profequutio dc Petimus inluper a fynodi hujus notatio,
continuatio : tum etiam quia d'iAa fu (pen. ut hjnc noftram fchedulam conrradiAionis,
flo ouglt difiblutionis, quam juft*, mode- artcftationis ac proteftationls inter aAa fyno.

—-

.

tatis totidem reverendos theologos
licet.

C

i.
.i·.. "

. ! .....

425

Concilium Tridentinum .

nndi » una cum hoc decreto JinferatindeAnno eue ipfe vcl alii nobis unum vel ptura au.
CutitTi tnentica inftrumenta eahibeant.
‘HI·

t* MS.
Cond*
«■nd ?.
Hieron.
Lixomit
finuin
Soc.Jciu

426

dulgentes, ut, ii nobis ipfis illam curam ad
nod ru m arbitrium revocare, n.c patrum ju­ Anno
dicio integram relinquere placuiliet , onini. Cirxisrr
no adhibituri fuer fifin' l>!u' animadvetho* JHJ·
ni». Cum igitur h«c falurariter conditura
Pritltti aei ctatraJixernitt Jrcrtta fn/jt»·
Jivui tfalu ftrnm ιβι.
fint, certum ac fixum ed nobis edicere, ut
fervatis facri concilii decretis, illa difciReverendifllml D. Salvator Alexius Sal- piin» ratio in mores inducatur. Quod ii» ,
paru»,archiepifcopus Turri canus, Hifpanu».
fi qui malam de nobis opinionem imbibe*
D. Johannes Stilatur epifeopus Lancia* runt, illum eripiet errorem , qui, nefeio un­
neniis Hifpanus.
de ortus, multorum animos occupavit, fu­
D. Alvarus dr/Za Qtttira epifeopu» Ve- turum > ut, quod ad reformationem atti­
nulinus, Hifpanus.
net, primi nos tamquam concilii ciaultri-.
D. epifeopus Tundentis.
perfringamus. Itaque patrum ea in re vcl
D. Petrus Acuna & Avellanea epifeopus moderationem , vcl certa aliqua ratione^,
Aftoricenfis , Hifpanus.
adhibitam diligentiam, fi res tulerit, corri"gemus ipli, Sc tamquam cognitioni ac ju*
D. Cpifcopus Civitatenfis.
D. Johannes Fonfeca epifeopus Cadelli* dicio nodro refervaram fupplcbimus : tan­
maris, Hifpanus.
tum abed, ut remilfum de ea aliquid vel
D. Francifcus de Navara epifeopus Pa- detra&urn velimus . Et quidem Moronum car­
centis, H ipanus.
dinalem, confilii vi, animique magnitudine
D. M.caacl 1’ucb epifeopus Elneniis Hif­
predanrem. Trident marum adionum , qui­
bus cum laude di mfcrfuir dk prrfuit, pepanus.
D. epifeopus Gadixenfis .
ririffimum , jubemus curare ac v'd re diliD· pueopus PampJonenli».
genter , ne quid concilii decretis vcl .lüvcrD· Johannes (hn epifeopus Calagurirafarium vel alienum In fenatu agatur , aut
nus contradixit fi npliciter (ufpenlioni, nul­ firivatim nobtfcum per minlltros nodros ulla fada dulvfiftione inter fufpcnlioncm vcl
I ratione tentetur. Quas item paties e He
volumus college eju* Simonettz cardinal s,
prorogationem concilii dec.
cujus in Tiidcntina legatione fides & induftria, perpetuaqueS. fedis propugnatio Ccleτιι χσ /1 r i e out. μ λ r.
Cbratur, acute odorandi videndique, data­
Oralfe foft ebfohitwtt centilmm TriJentumm rio adhibito, nequid ejufmodi poftuletur a
ttCtnjÿitrn. Julio Pjg it’ll tutiore .
nobis, quod , per fummas occupationes noftras non fatis animadvertum, ac piopterca
Erc hare dies aliam vitam affert, fra­ etiam fortatfe concelfum , h-bere poflit in­
tres, alios mores pullulat . Ed enim
vidiam dt offenlionem apud cos , qui vel non
norunt noftri animi fenfus , vel omnia male
Tridentini concilii auAoritate cor reda , qu*
interpretantur. Omnino fumina comilli no­
corruprlllima erat, mirum difciplma , pr eftri fpeiltt huc , ut Tr dentino concilio
feripeaque, praecipue ccclefialticis homini­
pontificiam auftoritarcin adlunga nus , cu­
bus, vivendi ratio, ut, qei eam perfonam
jus atfa , decreta , rata & firma fumo iic ,
fufeeperint, facile videant, libi effe neceffitaiem impolitam colendae ejus vit λ , qua.η ut eorum jus nullius vi aut gratia viole­
tur . Qaod ii , ut rerum ufus f.rr, dt vira
falutaribus decretis divinitus expreha m ιηtelligunt. Qua m re, quemadmodum apud hominum, certa aliqua utilitas aut ratio
_____ __
__ , # primum Deo
_
poftularit, ut a concilii lententia difecdavo» r
proxime
fecimus,
gratias
agimus immortales, cujus benignitate Tri- D lur, numquam tamen illi tempori, vcncra“ maximo, biles francs r^nili de veftra fententia con­
dentino concilio, celeberrimo dt
felix & optabilis exitus contigit : deinde fidemus . Quo loco ( (ic) nihil commoveri co­
Ferdinando imperatori iaudetn tribuimus gimur, eximii in lingdus vos amoris noitri
Chriftum* pietatis, & in nos ftudii tingu-, conficientia , fummique judicii, qm>d' deunlverfo ordine femper fccimu- ; cui paterno
lari»; cujus fepta przfidio, ac pondere Tri­
dentina fynodus fuam auAoritacem ampli- fratcrnoqne animo nolito quam malam gra­
tudinemque liberam dt incolumem confer- tiam referant quidam, dolenter fane, fed
vavit. N-C vero non hujus officii teftimo. tamen, fanandi caufa pizpropcram nefy
niam reliqui» regibus catholicilque princi­ riamque cupiditatem , vobiicum rieceffario
pibus libenter impertimus. Laudamus etiam conjucremnr. Non défunt, qui viventibus
nobis, aperte ambientes, At pontificatum,
magna animi voluptate legatos nortros pro­
pter vigilantiam ac prudentiam , fortemque quem jam diu fpc devorarunt , tentantes
difficillimis & rebus, & temporibus, & con- omni conditione pecunia, neminini«m qui­
ftaotem animum, nullo loco defideratum in dem vir* noftr* moram ferre pdfle videantuenda fedis apoltollce dignitate . Denique E cur . Nunis properas, Marçelle ; non potes
reliquorum parrum fidem, religionem ac li­ hujus corputcuh ac pene cadaveris exitum
ber* fententic perfeverantiam agnofeimus expcâare; non te diutius morab tut, jam
ac probamus, qui laborem diligentiamqoe tolletur hoc impedimentum, jam jam hac
oculorum,cr animi moleitia liberabere. Sed
omnem ad tollendas hxrefes pravafque
Illi, nifi totam & pontificatus dt falutis
confuetudines ejiciendas contulerunt. Qui­
viam ignorarent, quem honorem malis ar­
bus quidem patribus magnam quoque noltro
nomine gratiam habemus, quod in moribus tibus At pecunia tentant , cum vir* integri­
tate & innocentia quzrerent- Hoc eft aper­
emendandis, corrigendaque vitat difciplina
adeo fe pr«buctunt moderatos in nos & it>- tum acdireâum iter cardinali digniflimum,
quod

V

i

427

428

Concilium Tridentinum

■ “ quod omnes votis ac benevolentia ptofe· diem caruerunt, ea noftra prefentla per­
niso quuntur. Contra clandeftinum illud atque struantur. Sed quia decretum eft confilio Anno
bristi tranfverfum, inane dc omnium odio male- Tridenrino, ut in fuo epifeopatu commoren­ CHKtITt
Ήί·
*545- didifque propofitum eft. Quid vero eft ma- tur epifeopi quod nos jamdiu veheementet
gis omnium fermone jadatum ; quam ab iftis optavimus, cum videremus hanc initio oc­
nienftruo ftipendio tentatos efle nonnullo­ cationem lupos habuifle ovilis invadendi parum veliti ordinis animos, ut eorum mer­ ftorum abfentiam, ut gregem , mercenario
cenariis fententiis fuflragiisque ad novi pon­ cuilode, crudeliter tnifeteque diriperent, ju­
tificis creationem abuterentur ? magna argen­ bemus , eos primo quoque tempore io fuos
ti atque auri vi, majori.fpe ac promiffis epifeopatus proficifcentcs, parere concilio.
alios quotidie follicitari ab illis, qui pecu­ Quare, quos apud Ce cardinales habent,
niam (ibi qtoriaqaitni ratione conciliantes, ftatim dimittant, quo eos & noftra vocat
' quantamque maximam poflunt, auferentes auâoritas, & compellit facrofanfli concilii
lex, dt epifcopalis officii cura , commiffiundique, dc de omni re conficientes, profulis largitionibus- futfragia corrumpunt ? que gregis tempora flagitant. Itaque tolli_ mus
omnesamexceptiones,
omnem praCidimus
Qjios nili obezearet dc furentes
ageret
--- r..-------.— r.---------bitio, profpicerent iliorum celetem ac fnn- ** omnibus fpem tn urbe adhzrefcendi. Quin
ctfem deftitutionem, quorum fententias pre­ ipfi nullum patiemur epifcopum negotii no­
tio mercari ftudent, nihil enim eft mercena­ th i caufa , vel munere urbane adminiftraria voluntate fallacius , nihil mobilius. tionis implicari ; pro quibus prothonotarios
Rem indignam atque fceleftam , fratres.* fed adhibere, dt eorutn opera ad illud officii
illud indignius ac fcelelllus, quod adeo ef­ munus uri volumus· Nec tamen nolumus
frenato ac przcipiti furore rapmnrur, ut iplis efle confultum epifeopis. Nam, qui
aperta vi, aperta, inquam, vr, fi ulla ex epifeopatibus cardinales ita ceflerunr , ut &
omni memoria atrccior res audita eft, oc- fruitus dt adminlftrationem eorum retinu­
cupare pontificatum, ac ferro, quopiam au­ erint , refitmentnradmlniftrandi jus illis, qui­
ri fqbfidium tardius eft, in pontificiam fe-. bus deberi cenfemus, & ita cum ipfis vedeni struere conantur. Verum inauditam Aigalia partientur, ut eque fit utraque pro
rei atrocitatem, in qua invidiffima verfatur dignitate profpeSum. Placet etiam oobis ,
quod a Tridenrino concilio divinitus decre­
oratio poftra, omittamus, taurum {ue mo­
Rome ac
neamus eos, qui hxc moliuntur, ut men- tum
«un· eft,
cir, ur tsuuik
v Bononia;
ounijm* feminaria
i,iuui<u·
tem mutent, pecunizque Ac armorum, fiCinftir-uantureccleliafticzdifciplinz ;ubi alanquam in i-Uis fpem potuerunt, oblivifcan- tur, dc iis moribus atque'artibus informen­
tur pueri, ut inde foboles extiftat & copia
tur, potiufque fe noftra manfuetudine di­
bonorum eccleiia miniftrorum., Concilii au­
gnos pr«beant, quam nos jutlo dolori fer­
tem decreta principes ipfi ampleAimur &
vite cogdnr. Nam & vereri jure pontificum'maximorum, dt fande rheinoric Pau­ colimus > ut exemplo & inftituto noftro com­
moti.omnes, illa nece Ilario fervanda, nulli quarti pontificis edido , in nefarii fee le­
tis affines, nili ad fanitatem redierint, ani­ lamque (ibi relidam caufam exiftiment a
madvertere, ejufinodique monftra, expleto concilii audoritate difcedendi · Quam cum
ordine amoliffimo, tollere necefle habebi­ ipfi nobis bujus officii-neceffitatem imponi­
mus . Quod vero pontificatus initio quibus­ mus, non tam quid poteflas noftra poftudam cardinalibus dedimus provincias, qui­ let meminimus, quam quid manfuetudo re­
bus ad biennium legationis nomine przeflent, quirat, ac modeftia, cogitamus. Praelaeas ilii quadriennium obtinuerunt, cogimur tum eft enim, legibus (olutum principem
Sed, ut tota hcc concialiquando illo fublidio multas magnafque vivere ex legibus.
„
difficultates fublevare . Nam Ac tenuioresD Ili ratio quam optime via atque ordine pro-»
cardinales, quo dignitatis gradum rueri. pof. cedat, cardinalibus
.....legatis
. Cicadam
_
.
, Vitel­
tînt, font adjuvandi, Ac providendum era- lium ac Borromeum adjungimus, ut omnem
rli anguillis, quod exhaulimus continenti­ complodantur cogitationem confirmationis
bus quadriennii prope infinitis fumptibus,dum concilii decretorum, dc quomodo vulgo prxGallos przlidio Ac pecunia juvamus pro re­ ceptorum formularum confuetudo capi pofligione dimicantes, dum A venionem agrum­ fir, animadvertant. Tum, ne quibus audoque ejus ab hrreticorum obiidione & va- ritatisnoftrz pondus acieflerit, ea quifquam
violare audeat. Extremum illud erir in ora­
ftationc defendimus, dum fubvenimus Hel­
vetiis, dum in urbem provinciafque nollras tione noftra, bt, quorum harefes, fi quis
return omnium copiam introducimus, dum rei initium diligenter confideret, ex illa
porcus reficimus, urbem communimuStpor- caufa magna ex parce profed* funt,quod
tas , moenia, arces , propugnacula exftrul- epifcopalis honor iis plerunque datus eft,
mus, edes facras aedificamus, aliafque im­ quorum aut malitia aut nequitia fuit Inliuti . politiae ad eum dignitatis
grapeti fas facimus in res publico ufui ac fplen- gnis,
„
_
dori necefiarias -Quare non modo «quis, fed Edum provehantur viri, illo ampliffimo mu­
ttiam libentibus illis cardinalibus fpera- nerc digni. Quare damus negotium trium
mus, illo adjumento provinciarum tot pu­ ordinum principibus cardinalibus, qui una
blicis confulturos incommodis, przfertim cum relatore diligenter cognofcant dc vita,
cum ipfi etiam affines noftri cardinales finr moribus ac dodrina7 eorum, quibus man­
de fuis provinciis difccfluri. Volumus autem dandus fit epifeopatus , dc ut de iis omnino
referatur, quia eam perfonam fubllincre
ipfi obire provincias, cotamque provincia­
lium hominum poftulata cognofcere, ut, poflint, cujus dc verbo et exemplo falutaqua letitia videndi Principem domi fuzpoft ris cibus gregi benigne prebeatur, qui Iit.

■A
C

.

Paulum 111. Pontificem maximum ad hanc

illotum fidei prudentizque commiffui: et ut
deni-

42-9

Concilium Edinburgense.

430

deninuc tales nominentur in hac p»flortiis . led epilcopalem fplendorem luce animi & —
Anno offcil difficillima ratione, qnl non, ut fzpe A ingenii illuftrare pofle videantur.
Λκαο
Cuaitxc antea, ftcri honoris ornamenta turpare ,
Cusi st
H49·
B4S>·

CONCILIUM PROVINCIALE
Citri Steiittni btbitum EJiuburjfi «»no Donttut 1549.
Fxtit
apuri
V » 1 Ikior.
(3. IV.
rag· «<·
Γ x MS.
Bibi, re*
gix Parii,
n }»8?.
codd. Bi·
luzian. n.
s»

A

Dmonuit nos falubriter divus Paulus,

1 Candid» Cafe et capell» regi» Srrivias

ut, qui Ipfius 8c ceterorum apodolo- ligenfis. ^JTillelmus Dunblancnfis. Roberrum vice* gerere dlgnofcimur, huic nosme- tur
1
Orchadenfls commendatarius a Κ,ιηΙο*.
tipfos przcepto quamprimum accommodare
VTillelmu* eleAus Lefmorenli* confirmatus.
nitamur. Attendite, inquit, vobis At univerfo gregi, in quo vos Spiritu* Sanctus po- 1
b'icarii gt»er,tlet feJiKHt vtctftiKin.
fuit epifeopos, regere eccleliam Dei,quam B
acqulnvit
fanguinefuo.
Quocirca
pr»fens
,
„
_
Magifter Gàvïnus Hamylton, eccleii» mehujufce regni ordinariorum przlatorum, tropolitanz Glafgueniis decanus, et ejus­
aliorum ecclefiadicorum At cieri conventio dem fede vacante vicarius generalis. Main Spiritu SanAo congregata conformiter gitler Jacobus Herven , decanus Dunkeldcnapoftolico huic przcepto, ad Dei gloriam ,
lis, <Sc ejusdem fede vacante vicarius gene­
rali* .
ecclefiadici flatu* tranquillitatem re farci­
endam, ac Integritatem confervandam, in­
tente animadvertens quamplurimas hzrefes Abbttcr, frioret & comifteuJaturii .
in greges dominicos padoralibus eorum ca­
Jacobus prioratus ecclcfi» primatialis S.
ris commitfos crudeliter graifari, Voienfquc
Andre» commendatarius.
easdem ab ipiis velat radicibus funditus ex­
tirpate, prudentis medici exemplo agen­
Jacobus a Kalco et Mei ros commendata­
rius .
dum fore decrevit, ut primum ftudiofa me­
ditatione, tantoruin malorum, quibus ecGeorgius a Dunfermlyng commendatarius
C archidiaconus S. And. prlmatiallt.
clefiadici mores pridem corrupti funt, an1
Malcolmus prior de Quhithorne.
fas & occationes indagandas curet j dein­
de ur de opportunis remediis illis cogitet Sc
Donaldus abbas a Cupro ·
provideat ; cumque duz potiflimum malo­
Quintinu* abbas monaderii Crucis rega­
lis .
rum caufz & radices appareant, qux tan­
Gualterius abbas Vallis Lucis.
tas nobis turbas heres umque occationes
excitavere, nimirum in perfonis ecclefialtiAlexander prior Pluschardenfis.
Willclmus commendatarius de Cultos
cis omnium fere graduum morum corru­
ptela ac vit» profana obfeoenius, tum bo­
Jacobus abbas de Nevbottic .
narum literarum artiumque omnium graffa
Adam abbas de Dundrayman.
tnfeitia; atque ex his przfcrtim duobus ca­
........ abbas de Dery.
pitibus multi abufus oriunrur : hzc fanda
Johanne* prior de Mungdei .
fynodus ac provinciale concilium hifce ma­
lis quoad pro temporum occafione liceat,
Diifarct t<t tbeologit Itcentitti, & btct~
remedia & modum ponere (latuit. Ad lau­
dem igitur & gloriam omnipotentis, mo-D
Magifter Petrus Sacellariiis, collegii S.
rum inecdcfia Scotica na reformationem, &
hzrefum extirpationetndie mercurii men­ Salvatoris infra civitatem S. Andrée cano*
nicus et przpofirus ejusdem coadjutor , do.
tît Novembri* A. D- 1549. in templo fra­
trum prxdicatorum Edinburgcn S. Andre» Aor theologus .
M. Johanne* Gryfon (aerarum iirerarum
dioece. habita & faAa fuir conventio teprofelfor .
,
verendiffimi At reverendorum venerabiliumM. Johannes 5JFynrame > ecclefi» metro­
que in Chrilio patrum At dominorum ordi­
poli primatialis S. Andre» canonicus regu­
nariorum , prxlatorum, aliorumque fpeAabilium et eximiorum virorum ecclefiaftico- laris, et fuperior , theologi» doAor.
F. Richardu* Marluell Anglus, divina­
rum, At de clero infra feriptorum genera­
lem hujus regni conventionem At concilium rum literarum profeflbr.
F.Robertas Leechc , ordinis przdicatorum
provinciale archiepifcoporum 8ί epifeoporum, ordinariorum , przlatorum At aliorum in theologia licentiatui.
M. WiHelmus Crandon, przpofitus de
eccleliallicorum Ac de clero pro tempore
ypuy in theologia licentiarus .
facientium St reprzfentantium, venerabili E Scypuy
M. Alexander Anderfone, collegii Aberin Chrilio patre et domino Johanne S. An.
drez archicpifcopo,;totiu< regni Scoti< pri­ doncnlis universitatis fupprimarius in theol·
mate , legato nato, et monaderii · Paffeto licent.
M. Alexander Dick > (aerarum llterarum
abbatç concilium indicente & przûdcnce.
bacalaureu*.
J
frquuntHr ,
M. Johanne* Mary, decanus facultati*
theologica: univèrfitatis S. Andre» , et Mat\Tillelmus Aberdonenfis. Patricius Mo- tinus Batteur , doAores in theologia, annofi,
ravientis commendatarius a Scona. Andre­ grandaevi, et debile* comparueruut per pro.
curatores ·
<Jr-

431
AhnO
Caxt*T<
•549·

Concilium Edinburobnsb ·
Ordinet pradicattrum.

ohannes Gerfovin provincial!».
. Robertas Leche.
F. Andreas Abercromby.

{
.

Ordiau minaram de ehfervaatia.

F. Johannes Paterfon, tnlnifter general)*.
F· Andreas Cotis « guardianu* diAi ordi­
nis apud S. A nd ream .
F. Jacbous Winchefter, guardiapus spud
Perth.

F. Johannes Scott·

\

432

. rerum gerendarum In prxfentl concilio feu
"
Λ fynodo cantata & finita, fimul unanimiter Awtto
egredisntes, fe in aulam feu fecretarium L>«ISTt
refeAloni* diAorum fratrum contulerunt, *J49·
& ibidem omn'bus In fuo ordine fedentlbus, At exciulis excludendis, habita fuit
concio per.... cruditiffimum in facris li­
centiarum ,

Sequuntar afla ordinata in frafiati can*
cilia, & mgrimit circa reformat matat
moram,

I. De iacoafmtatia eccleJFaram.

® T T Æc prxfentis fynodus provide attenOrdinet coaceataaliam : ordiaer S. Au·
JL A dens quam confiet ex clericorum in.
f_afltai ; ordtaet SS. Triattettr de
continentia graviffima ecclefi» fcandala ef­
rcdeaiftione captivorum: ordinet
fe exorta, proinde pro hujufmodi macula
Cermehtaram.
repurganda ftaruit decretum illud concilii
M. Johannes Spittel, prxpofitus beat» Baiileenlis de concubinarils, feflione vice fi­
Manx de Campis, officialis S. Andre*prin­ ma adunguem obfervandum, At execution!
demandandum, cujus decreti tenor fequirur
cipalis ac reAor unive-fitatis S. Andre»·
M. Abraham \Feichtoun, prxpofitus de in hxc verba. SacrofanAa fynodus genera­
lis Baiileenlis in Spiritu fanAo legitime con­
Dunglas officia 11» S. Andre* infra archiepigregata un'verfalem ecclefiam reprxlentan*
fcopt ..........
M. Jacobus Hamyitone , decanus Brichl- ad perpetuam rei memoriam ftatuit, ur qui­
cunque clericus cujufcunque ftatus , condi­
neniis.
M· Johannes Sinclare, decanus a Refla I- tionis , religionis, dignitatis etiamfi pon^tificalis,
vel alterius .
prxminentix
rig.
-------------------------------------- exiftar ,
ΊΜ. Gregorius Hay, decanus de Dunbar Cqui poft hujus conftitutioni* notitiam quam
M. Wiflelmus Lamb, reAor a Oreis.
habere prxfumatur, per duo* menfes pofi
M. Johannes Thornton, prxeentor Mopublicationem ejufdem, in ecclefiis caihe­
dral ibus , quam ipfi didecefani omnino face­
ravienfis.
re teneantur, pofiqoam eadem conftitutio
M. Johannes Stevenfon rprxeentor Glafad eorum notitiam pervenerit, publicus fue­
guenfis ■
rit concubinarius, a perceptione fruAuum
D· Georgius Cryghton , prxpofitus SS.
Trinitatis prope Edinburgutn.
omnium beneficiorum fuorum trium menM. Patricius Myrtouoe, archidixc. Aber- fium fpatio fit ipfo faAo fufpenfus , quos
donenfi*.
fuus fuperior in fabricam vel aliam eviden­
M.. Alexander Erskyne, fubdecanus At of­ tem ecciefiarum utilitatem , ex quibus hi
ficialis Dunkeldenfis.
fruAu* percipiuntur convertat, necnon &
M. Atchlbaldus Boyne, prxpofitus dt, hujufmodi publicum concubinarium,ut pri­
mum effe talem innotuerit, mox fuus fupe­
Dalzell.
M. Alexander Ferret, prxpofitus de Fi- rior reneatur monere, ut intra breriffimum
dolis ·
D terminum concubinam dimittat , quam fi
M. Johannes Maccale.archidlac.Lefmonon dimiferit, vel dimiflam aut aliam pu.
blice refumpferit, jubet hxc fanAa fynodus,
renfis.
M. Arthurus Telzefere, canonicus Aber- ut ipfum omnibus fuis beneficiis omnino pri­
donenfis .
vet, Λ nihilominus hi publici concubinarii,
D. Nicolaus Roch, prxpofitus de
ufquequo cum eis per fuos fuperiores poft
ipfarum concubinarum dimiffionem, manifenes.
D. Andreas Dtckfone, canonicus Dun- ftaroque vit* emendationem fuerit difpenfatum, ad fufeeptionem quarumcunque di­
krldenfis.
D· Hugo Curroye, commenda ta r i us do gnitatum , beneficiorum vel officiorum fine
inhabiles; qui fi poft difpenfationcm recidi­
Strarhphiilan.
D- Andreas David, eruditus & ftudiofus vo vomitu ad hujufmodi concubinatum pu­
blicum redierint, fine fpe alicujus difpcnin theologia.
M- Johannes Macquln, divinarum feri- fationis, ad prxdiAa prorfus inhabiles exiflant. Quod
fi hl ad quos talium correAio
pturarum interpres.
’
_
D· Rôbertu* Leddal, fupprior de Mei-E pertinet, eos, ut prxdiAum eft, negiexerint punire, eorum fuperiores tam in"ipfos
ros ordinis Ciftercienfis.
< Secreta rius & notarius in concilio An­ de negleAu, quam in illo* de concubinatu
modis omnibus digna punitione animadver­
dreas Eliphantu*.
Qui omnes conveniente*, tnifla primitus tant. In Conciliis etiam provincialibus At
folenoi ibidem In diAo templo fratrum prx- fynodalibus adverfus tales punire négligen­
dicatorum Edinburgen. de mandato reve- tes, vel de hoc crimine diffamatos per fufrendiffimi domini archlepifcopi, primatis, penfionem a collatione beneficiorum vel
legati nati; prxfidentts, pro divina gratia alia cbndigna pcena feveriter procedatur.
fundenda, fclicique incremento & fucceflu Et fi hi, quorum deftitutio ad fummunu
pon-

433

Concilium Edinburgense

434

" ■ pontificem fpeAat, per provincialia conci-.
Anno Iia> aut fuol fuperiore» propter publicum A 2· Vretee teninbintriae in fuit confirtiit
CnaisTt concubinatum reperiantur privatione digni,
tlertci non ecneant .
’549·
ftatim cum proceflu inquilitionis ipfi furnrno
Item hortatur h»c fynodus, nequi prat·
pontifici deferantur. Eaque diligentia dk inquifitio in qulbufcunque capituli» generali- lati aut alii ecclefiaftici inferiores prole»
fua» ex concubinatu fufccptas in fui» conbus dk provincialibus quoad fuos fervetur,
fortiis teneantt nec in fuis ecclefiis dircAe
poenis aliis , contra pr*diAos dk alio* non
publicos concubinarlos ftatutis, in fuo ro­ aut indireAe promoveri patiantur, ncquV.
bore permanfurls ; publici autem intelli- cas baronibus quovis quxfito colore in con­
jugium de Chrifti patrimonio jungant feu
gendi funt, non folum hi, quorum concubi­
natus per fententiam aut confeffionem in barones efficiant.
jure faAam, fed per rei evidentiam, qu*
Ne clefifi vel monet bi /eiu!.lribnr
nulla poffit tergiverfatione celati, notorius
negetur fefe immtfcunt.
eft, dk qui mulierem de incontinentia fufpeAam, dk infamatam tenet, dt per (bum
Similiter ordinandum eft, ne ullus ecclefuperiorem admonitus ipfa m cu n cflcAu non“
dimittat. (Cum hoc nunc in prxfenticon- fiailicus, habens unde juxta fuum ftatum hocilio addito, quod ordinarii locorum itu, nefte vivere pollit immifeeat fe fecularibu*
negotiis, prxeipue mercaturam exercendo,
clericos non bénéficiâtes dk in facri* ordini­
bus initiatos poenis arbitrariis animadver­ aut lucri cauf* , ut empta revendat, emens,
alienave przdia conducendo , quo ruft eis
tent , juxta perfonarum infordefeentium qua­
litatem , contemptum % in fimiiibus deliAis laboribus a fpirhuali exercitio , propria
perfeverantiam . ) Quia vero nonnulli ju- cura neglcAa abftrahatur.
rifdiAionemeccleiiafticata , pecuniarios que
. q. Or vrjlibter clericorum .
Aus a concubinariis percipere non erubefcunt patiendo eos in tali frxditate infordefeeItem ut bénéficiât! dk in facris ordinibu*
re, fub poena maledtAionis cternc precipit, ne deinceps fub paAo, compofitione, _ conftituti hyretis rotundis, veteri clerico­
aut fpe alicuju* quxftus talia quovis modo^ rum more, duntaxat utantur, pileofque >n
tolerent, autdiffimuient, alioquiulira pr*
ecclefiis & poti (fimum in choris dk tempo­
re divinorum omnino deponant, nec vcftes,
mifiarn negligenti« pœnam , duplum ejus
ut puta caligas dk diploïdes, vel alias (equod ptopterea reftituere ad pio* ufu* omni
no reneantur & compellantur ; ipfa* aurem Aas, vel colorum prohibitorum, ut flavi,
concubinas feu muliere* fufeeptas prxlati
viridis, dk id genus difcoloris deferant , to­
modi* omnibus curent a fuis fubditi* etiam gas in ecclefiis, civiratibus , oppidi» dk vil­
per brachii fxculari* auxilium, fi opus fue­
lis inlignioribus portent longas dk talares;
rit, penitus arcenda*. Qui etiam ex tali
itinerando vero toga» habeuir curtas , &
manicatas, falva tantum loci dk temporis
concubinatu procreatos filio, apud vitre»
fuo* cohabitare non permittant. Jubet in- neceiutatc; camifia* habeant albas dk alb*
fuper hec fanAa fynodus, ut ctiam in pr*. futur», fub puena fufpcnlioni* in presbyte­
diAi* fynodi*, dk captulis hxc combiturio ros, dk excommunicationis in alios per Jo­
publicetur, dk quilibet fuo* ad ipfarum con­ corum officiales , commillarios, dk decano*
iui>i«iu»> uuu
.imvm^»· u
.■ ■ &,.i>>-< hortetur..
. _ declaranda , a quibus quidem poenis non abcubinarum
dimiffionein
diligenter
I . „ prxterea
.
....
Injungit
omnibus
fecularibus vi-“ folvantur , nili prius prxftita cautione de.” prxfulgeant
~ dignitate,
j -abftlnendo in futurum fub poena arbitraria
ri« , etiam (i regali
judicis arbitrio juxta qualitatem perfonaruia
ne uliu n qualecunque inferant impedimen­
tum, quocunque quefito colore, pr*lati*
infligenda pro prima vice; dk deinceps inqui ratione officii fui adverfus fuo* fubdl- obcdientia crcicente, augeatur dk poena.
to* pro hujufmodi concubinatu procedunt. Super quibus pet fingulos decano* in eorum
Et cum omne fornicationi* crimen lege di­ vilitationibus , dk ii quis fuerit, fiat diligeo*
vina prohibitum lit, dk fub peccati morta­ inquilino ; dkqui culpabiles inventi fuerint,
li» poena neceifario evitandum , monet o- poil duos mentes a publicatione prxfenti*
rnnes laico» tam uxoratos quam folutos, (latuti puniantur ut fupra. Si autem deca­
ut fimiliter a concubinatu abftincant, nimi* ni in prxmiffis deficiant, five ordinationi*
enim reprehenfibilis ell qui uxorem habet, négligentes lint comperti officiales, tunc feu
ü ad alienam mulierem accedat ; qui vero ordinariorum commiifarii in eos ad fuuin
arbitrium feverius animadvertant.
folatus ell, fi continent nolit juxta apoftoli
coniilium, uxorem ducat. Pro hujus autem-,
divini obfervatione prxceptl , hi ad quos E j. Circa nutrient et barbai , tr nen fert antei
pertinet tam faiubrious moniti* quam aliis
tonfurar .
canonicis remediis omni uti tludio laborent.
Hxc eadem conventio variis adduAa ar­
Et hocipfuni in prxfenti decreto contentum
in preniilfi* ctiam monialibus hujus regni, gumentis, dk rationibus circa barbarum uprout congruit, prxfeos conventio (latuit fum ptopofitis, univertos dk (ingulos hujus
& ueetvit obfetvari.
provinci* clericalis fortis dk cccleliaftico*
per locorum ordinarios attente hortari de­
crevit, ut fui ftatus dk conditionis rationem
habentes, dk frequentes obtreAationes con­
tra barbatos compefcantur, utque clerici a
laici* diflinAiappa,eant, eorum barba» tonE e
denCeml.Cwi. Tom. XXXV.

1149-

435

Concilium Edinburgensr

436

dendas curent, utque linguli clerici, fal- ligioforum commendatarii, dr illa m com­
uno tem jn ficris initiati ordinibus, tafuram* mendas Obtinentes, ut fuas ptovn ones in Anno
VmisTi congruam in coronis habeant.
diAo futuro concilio exhibeant , ad etfeAum Cttlisrr
'549·
»549·
conliderandi dt intvlbçendi ad quid ipli ii6. De temperantia ty viiln clericorum.
gore fuarum provnioninn teneantur, dt qua­
tenus privilegiis nt deferendum . F.r circa
Item pr*fens cenventio hottatur omnes hcc prefens conventio ex horiatur in Do­
hulufce regni prelates Si alios ecclclialli- mino omnes dt tingulos abbates, priores, com*
cos bénéficiâtes, ut in pollerum parcius dt mendatarios, adminidratores locorum exem­
moderatius in corum mentis vivant,omnium ptorum, cum conllet regularem dilciplinam
efculentorum & poculentorum exquifita fu- dt monafticam magna cx parte , negligentia
perhuirare juxta uniuscujufque flatum dt eorum qui illis fuperintendere tenentur , laprvemlnentiam rejeAa, ut & largius dt bcfaAatam dt collapfatn elfe , quatenus ipfi
liberalius pauperibus in eorum neccllitatibus dt eorum quilibet , prout decet bonos pa­
fubveniatur, publicamque jejuniorum ab ec- llores, vitam, mores, devotionem, dt (lu­
ciefia indidorum violationem dt in (e dr in dia religioforum reformanda, dr ad pri­
luis familiis evitent, ne ex hoc de cetero ® mum religionis (latum reducenda curent,
eorum malo exemplo laici Ccandalizenrur, quo inibi dt devotio vigeat , dt populi
precaturquc in ecclelialticorum mentis fre­ murmur devitetur.
quent ior es ieAtones (aerarum feripturarum
10. De afoftatir revocandi/ ·
juxta decretum concilii Toletani tertii, cu­
jus tenor eft talis . 1'ro-. reverenti» Det &
Jacerdotum untverfa confiitutt fynadut , ut
Simili modo mandat prxfens conventio
quia Jolent crebra menjit atiofre fabula in­ omnibus Sl lingulis abbatibus, prioribus,
terponi, in omni facerdotali convivio hfïio commendata ris, adminiilratoribus , minidivinarum Jcrtpiurarum immiiieutur ; per boc
itus dt locorum prendentibus, quatenus
enim dr anime aedificantur ad bonum, <& ipli dt eorum quilibet omnimodam diligen­
tiam faciant pro perquirendis dt compre­
fabula non nrcrjjaria probieentur ■
hendendis fuis apollatis & fugitivis, qui ex­
tra loca e>s (ubjeAa aufugerint, auxilium
De gravitate habituum clericorum .
oidinariorum illorum locotbm, in quibus
Item hortandi funt prilati dt eccleliafti- Ç cxiilunr , ad etfeAum comprehtniionis & reduAionis torum invocent, dt Ii Id per ipfo*
ci omnes, ut dehinc graviores foliro por­
fieri non potiit , auxilium la-cularis potecent hâb'tus, qui potius lanei (int decentis
Datis per ipfos ordinarios imploretur.
foloris quam lerici, gravitatem prx fe fe
rentes, meminenntque illius verticuli divi
11. De moniuhoui apoflatis revocanda ·
Brrnardi, vid Ducite pontifices in fratno
quid facit aurum*.
ben» !}sri,;i;.T>,cit ut ordinaria auAoritate
compellantur omnes priorili» monulium,
8- De clericorum fervit ·
11 f quam primum dilperlas fuas moniales in
unum congtegent refpeAive ad etfeAum,
Item curent prilari ut tales in >orum
ut cum iplis Gmul cohabitent Si futfenrenfamiliares concinuoiquc domelficos alant dr
tur, vel m aliis locis momalium hujus re­
teneant , qui non aleatores, feortatores pu­
blici , ebrii, pugnaces, fcurr», noAivagi, gni pacificis collocentur, priori!!» impenÛ fullentand*.
aut divini numinis blafpheinatores , exeerabilibii* juramentis affucti reputentur , ledD
12. De crimtnibut puntendir cum invoca­
qui catholici, probi vit», bonoium mo­
tione biacbn Jaculam.
rum ac conversationis honeltc habeantur, in
bonorum exemplum dt iniquorum terrorem.·
Item contra adulteros, iricelluofos, faCum , ut Bona ventura , infolcntia fainil'»
crilcgos notorios ordinat X»c conventio, ut
patrisfamili-is dedecus videtur .
pim.mn pralarorum ordinatione cliaritati9. De vifimtionibur monaficr iorum.
vc admoneantur ad vit» emendationem , dt
(i nihilominus iri fuis publicis criminibus
pollex inlbrduerint, fulminentur monitoriaItem (latutum cfl infuper, ut (inguli lo­
corum -ordinarii, cum primum poterunt, les cum nmnibusccnfuris eccleliallicii, etiam
viliunt inonalieria canonicorum regularium, cum inrerdiAo , quam citiliime fieri poterit,
mona-dionlm non exemptorum dt monia- ad quod etiam, li opus fuctir, auxilium^
brachii fecularis invocetur, At fuper hu­
liuiii, ad clii-flum, ut qu» inibi corrigenda
repcrciiiif, infequenti St proximo concilio jusmodi publicis exceilibus diligentem per
five conventione per vditationis chartam F. decanos invelligarionem fieri ordinat, li non
licet in delinquentium ecclefiis, faltem in virefexant. De exemptis vero, ut qui qu.d
per inquihtionem in vicinis parochiis ex pu­ cmis cceldiis bt talis indagatioblica voce & fima contra honellatcnr vit»
13. De vtfitntiombur ■
tnonaihc-e , & debitam loci reparationem ,
tedituumque adminilfrationem deprehende­
Pr»tereacon(liruit haec conventio, quia nonrint, limilire, tuiuio concilio iiUinucrur , ur
ex hoc de remedio profpiciatur opportuno j nunquam tales, ut prxfcrtur publici excellus,
Se qui pr«tendunt exemptiones In talibus tam majores,quam minores, per decanosdt ali­
Uiunalteriis, ut easdem una cuiu numero re- os vifitatores occultari Ac diflimularidicuniur,
~

eo.

437
—

'

A
nmo
anno
CxatsTt
>H9*.

'

Concilium Edinburgbnse.

438

eo quod pecuniario*qualius a concublnarils fieri poterit, ad hujufmodi officium tam “■
·"■
adulteris accipere nonerubefeant,
nonerubefeant j facien- A proprio ftudlo
ftudio quam altorum
aliorum doAorum red·
red- -Λ”·*0
dt adulterii
do eos in tali foeditate fordefeere, quod dant habiles > & ad hune cffhAum viro* in
decani ante fuceptionem fui officii jurent facris literis erudito* in fuam familiam &
*149·
de fideli eju* adminiftratione in omnibus, contubernium afeifeant. Cujus quidem coo·
& cura excelfus majores eorundem commif- cilii, aAi fcu decreti tenor fequitur io hcc
fariis deferunt, non prius recipiantur ab verba.
eis, quam illi denuo jurati fuerint, quod
» Eadem facrofanAa synodus pii* fumomnes dt fingulos exceflus majores,tam „ morum pontificum & probatorum conclpublicos quam privato* , fibi per affi­ „ Horum conllitutionibus inherent, eas­
las ϋι inqulhtione* utrobique delatos , ts demque ampIcAens, & ilii* adiicien*,ne
abfque gratia & favore, prece vel pretio, «, cclefti* ille thefaurus fictorum ciborum,
nullis penitusomiffis, commiflariis tradant, „ quem fanAus Spiritu* fua liberali rate ho­
qui fi reperti fuerint In premiflis culpabi­ st minibu* tradidit , negleAu» jaceat s ftales, perjurii, amiffioni* officii, dt aliis ar­ ss tuit & decievit ; quod in illi* ecclefiis,
bitrarii* poenis per ordinarium infligendi* „ in quibus prxbenda aut preflimonium,
fubjaceant ; dt fuper hoc folicite inquirant ” s, feu quovis alio nomine nuncupatum fticummifiarii, prout domino ordinario funt I, pendiuin, pro leAoribu* facr* theologi·
rcfponfuri.
s, deputatum repetitur, ipfi epifeopi s ar­
ts chiepifcopi , primates , & alii locorum
ss ordmarii eo* > qui prehendam aut prafti14. D* iltllii etclefe ai· JiiJir i» 1»,,'monium fcu llipendium hujufmodi obti­
feitJttÙM* vel emfbtteejfm.
nent, ad ipfius facr* fcrlprur* expolitio­
nem dr interpretationem per feipfos , fi
idônei fuerint s alioqui per idoneum fub·
Ne relidentia vicariorum dt reAorum in
/liturum abepifeopi*, archlepifcopls, pri­
animarum curis dt facramentotum ecclefic
matibus dt aliis locorum ordinariis eli­
adminiftratione negligatur , ftatutnm eft,ut
gendum, etiam per fubtraAroncm frunull* fiant tnfeudarione* fcu emphyteutari*
Auum cogant & compellant. De cetero
locationes, vel ad longum tempu* afleda*
vero praebenda pr*ftimonium fcu ftipenrionc* quarumcunque glebarum, feu terra­
dium hujusmodi non nifiperfonis idonei*·
rum eccleliafticarum aliquarum, reAoria C
qui per feipfos id munus explicare pofrum,vel vicariarum per Ipfos reAore* vel
funt conferantur ; dt aliter faAa, provi­
vicarios in pofterum , nifi prius caufis tr«so nulla Iit dt invalida. In ecclefiis au­
Aatis ; dt ne tale* infeudatione* feu loca­
tem metropolitan»* vel catbedralibu* , fi
tione* per ordinario* vel capitula admittaocivitas ialigni* fcu populofa ac etiam in
tur ullo modo vel auMoritentur ; qu*, fi
collegiarii exiftentibus in aliqua infignl
faA* fuerint, pro nulli* reputentur, dt quext
oppido etiam nullius dioecefi* -, fi ibi cle­
longa* afledatione· novemdecim annorum
rus numerofus fuerit, ubi nulla praeben­
de & fupra fruAibu* & decimi* garbalibu*
da aur prcitimonium feu fiipendium ejus­
dignitatem ecclefiarum cathedralium poft
modi depuratum reperitur, prebenda-»
pontificale* majorum ac pr*bendarum, re­
quo.nodocunque, praeterquam ex caufa re­
Aoria rutu particularium, menfia epifcopali- st lignationis, prima vacatura, cui aliud
bu* dt abbatlahbus feporari* prefer»* con­ st onus Incompatibiie injunAum aon fit , ad
ventio easdem fieri ufque ad proximam con­ s, eum ufum ipfo faAo perpetuo conftiruta
ventionem generalem vel concilium provin- „ et deputata intelligatur ; dt quatenus ia
dale ftatuendum, inchoandum, dtcelebran- D„ ipfi* eccleliis nulla vel fufficien* pnrbendum, penitus prohibet, dt ne ordinarii feu ,, da foret, metropolitanu* vel epifeopu*
capitula interim aliqua* hujufmodi admit­ s, ipfe per aflignationem fruAuum alicuius
tant feu auAorizent; dt fi qua* interca fieri s, limpbci* beneficii, ejusdem tamen debicontigerit null* Ar invalid* lint, dt qui in „ ti* fupportati* oneribus, vel per con­
premifla intereflë prxtenderint > in proxi­ st tributionem bcneficiatorum fu* civitati·
mo concilio audiantur.
„ dt dioecelis , vel alias , prour commodius
s, fieri peterit > de capituli confilio ita pron videat , ut ipfa fact* feripture leAio ha­
15. Cirtt neglefiert Jaflrinm refermest beatur , ira tamen quod quacunque ali*
tient» Jivtnigne verbi mnifttriuin .
ss leAioncs-vel confuetudinc, vel alia qua­
is vis ratione inftirut*, propter id minime
Prxfens conventio mature avifata, aAi* t, pretermituntur : eccleii* vero, quarum
concilii Tridentini in feffione quarta inh*- „ annui proventus tenueris fuerint, dt ubi
rens, ad hvrefe* reprimenda*, dt ad *diti- „ rpm exigua eft cieri &. populi multitudo,
caiionem Chrifti fidelium in verbi* doAri- E „ ut theologi* leAio in cis commode ha­
nse evangelic*, ftatuit dt ordinat, ut qui­ st beti nen poffit, faltem magiftrum habeant
libet epifeopus, ut dt loci ordinarius in ,, ab epifeopo capituli confilio eligendum,
grege fibi commiffo verbum Dei, juxta gra­ » qui clerico* aiiofque fcholare* paupere*
tiam fibi a Domino concefiam, per (· fal­ „ grammaticam grati* docear, ut deinceps
tem quater in anno, nifi legitimo impedi­
„ ad (act* fcrlptur* ftudla, adjuvanto
mento , ultra commune* predication·*, qu* s, Deostranfire poflint, ideoque illi magiper alio* ad id admi/To* fient, pr*dicet;dt s, ftro grammatices alicuju* /implicit bencfi qui ordinarii haAemr* minus exercitati ,, ficii fruAu* , quo* tamdiu percipiat ,
fuerint in prcdicando, fefe, quamprimum >> quamdiu in docendo pcrllitctit , affigneoBe a
tui ;

439

,

Concilium Edinburgbnse.

44θ

tur, dum tamen beneficium ipfum fuo „ cunque modo obtinent, per fe vel alios
Aw so ” debito non fraudetur obfequio , vcl ex * „ idoneos , fi legitime impediti fuerint .die­ Anno
Ceaisrt ’ capitulari vel cpifcopali tncnfa condigna »
Chhisti
bus faltem dominicis At feftis folennibus
ή?· ; aliqua merces perl'olvatur, vel alias epi- » plebes fibi committas pro fua & earum M4P·
fcopus ipfe aliquam rationem ineat fuc ,, capacitate pafcant faluraribus verbi· »
ecclctix At dioecelî accommodam, ne pia » docendo ea qu* omnibus fclre neceflahec utilis ac fruAuofa provilio quovis ,, rium ad falutem, annunciandoque eis,
qurfito colore negligatur. In monalteriis „ cum brevitate At facilitate fermonis, vi­
quoque monachorum, ubi commode id „ tia , qu* eos declinare, At virtutes, quas
heri queat > etiam leAio (aerae feriptu- „ eos IcAari oportet, ut pcenam *rernam
r* habeatur, qua in te» ii abbates negli- „ evadere , At celeflcro gloriam confequi
gentes fuerint, epifeopi locorum in hoc »> valeant; id vero (i quis eoium pr*ita­
ut fcdis apoftolic* delegati» eos ad id » re ncgligat, etiamfi ab epifeopi jurifdiopportunis remediis compellant. In con„ Alone quavis ratione fe exemptum e fi­
ventibus vero & aliorum regularium Io- „ fe praetenderit, etiamfi eccleii* quovis
cis » in quibus ftudla commode vigere pof- >» modo exempt* dicantur, aut alibi ali­
funt, etiam leAio fact* feriptur* ha- B „ cui monafterio etiam extra diacelinu
beatur ; qu* leAio a capitulis generali- „ exiftenti forfitan annex* vel unit» ( mo­
bus vel provincialibus alfignetur dignio- „ do 'reipfa in diiiccfi lint ) provida naribus magiftrls. In gymnaliis etiam pu- », (toralis folicitudo non defit , ne illud
blicis ubi tam honorifica et csterarunu », impleatur fjrvult petierunt punem 6- non
omnium maxime neceflaria leAio Inftitu- ,» erat qui frangeret eu. Itaque ubi ab epita non fuerit, religioforum principum At », fcopo moniti trium mentium fpatio mu­
·& rerum publicarum pietate & charita- », neri fuo defuerint, pet cènfuras ecclete ad catholic* fidei defentionem At in- „ fiaftiqas aut alias , ad ipfius epifeopi ar­
„ crementum, facr*que doArin* confer- », bitrium , cogantur , ita ut etiam , fi
,, vationem & propagitionerq Inilituatur» », ei cXpedire vifum fuerit, ex beneficio,
», & ubi inftituta' foret, At negligerctur, „ rum fruAibus alteri , qui id prcllet»
„ reftituatur, & ne fubfpccie pietatis im- ,, honella a liqua merces perfolvatur , do­
„ pictas d.(feminetur.
,, nec principalis ipfe refipifeens officiumX
fuum impleat. Si qu* vero parochiales
1(5. Quomodo eligi debeat publicut leflor. C,, eccleii* referiantur (ubjeA* moiralleriis,
•
»» in nulla dierecti cxillcntibus, fi abba,, Statuit eadem fanAa fynodus neminem ,, res At regulares pr*lati in p/cmilfis ne
,, ad hujufmodi officium leAipnis tam poblice „ .gligentes fuerint, a metropolitan's, in
»■, quam privatim admittendum efle, qui
,, 'quorum provinciis diceccfes ipf* fit* funt,
n non prius ab epifeopo loci de vita , mo,, tanquam , quoad hoc, Cedis apoftolic*
,, ribus At fcientia examinatus At probatus „ delegatis compellantur ; neque hujus de­
,, fuerit, quod tamen dc leAoribus in claucreti exeeutionem confuetudo vcl exem­
», liris monachoiuro non intclligatur.
,, ptio , aut appellatio , vel reclamatio ,
...
.
” live recurfus impedire valeat, quouf17· Privilegia _/?«/enr<itN o» theologia.
„ que defuper a competente judice, qui
>» funflnarie, & fol» faAI veritate infpeDocentes vero feripturam ipfam fueram, „ Aa , procedat, cognitum (it ac decifum.
dum publice in fcholts docuerint, de fcho- „ Regulares vero cujufcunque ordinis, nifi
lares qui in ipfis fcholis ftudent, privilegiis „ a tuisfuperioribus , de vita, morbus , At
omnibus de perceptione fruAuum preben- D», fcientia examinati At probati fuerint »
darum At beneficiorum fuorum in abfentia „ ac de eorum licentia, etiam in ecclefiis
a jure concedis plene gaudeant At ftuan- „ fuorum ordinum predicate non poliunt,
tur. ,, Quia vero chriftian» reipublic* non ,, cum qua licentia pcrfonaliter fe ceram
», mirius neceflaria elt pr*dicatio evangelii „ epifeopis prsfentare, & ab eis benedi», quam leAio, & hoc cfl praecipuum epi,, Aioncm petere teneantur antequam pt«,, fcoporum munus ; (latuit. At decrevit ea- ,, dicare incipiant.
„ dem fanAa fynodus omnes epifeopos, ar>, item in . ecclefiis , qu* fuorum ordi,, chiepifcopos , primates , At omnes alios „ num non funt , ultra licentiam (uoronu
„
fuperiorum etiam epifeopi licéntiam ha,, eccleliarum prxlatos teneri per feipfos ,
n fi legitime pr*pediti non fuerint, ad pre- u bere teneantur, fine qua in ipfis eccle„ dicandum fanAum Jefu Chrifti evange- ,, (iis non fuorum ordinum nullo modo
„ Irum ; fi vero contigerit epifeopos Ac „ predicate poffint, ipfam autem liccn», alios pr*latos legitimo detineri impedi- ,, tiam epifeopi gratis concedant.
b mento, juxta formam generalis concilii v ’», ros idoneos afTumere teneantur ad hu- E
ip. De pfeude·'prodicat tribut.
„ jusmodi predication's officium falubriter
„ exc^uendum, fi quis vero hoc adimplere
„ Si vero, quod abiit, prcdicator er», contcmpferlt, diftriA* fubiaceat ultioni. „ rores aut fcandala dillemlnaverit in po,, pulum, etiamfi in monafterio fui vel al18. D» pradieatioue verbi ftfulo.
,, tetius ordinis prrdicet, epifeopus ei pre,, dicationem interdicat. Quod fi herefes
„
Archlpresbyterl quoque, & plebant, „ predicaveric, contra eum fecundum j'u», Ac quicumque parochiales vel alias cu- ,, ris difpofitionem aut loci confuerudinem
», ram animarum habentes ccclefias quo- » procedat, etiamfi prcdicator ipfe geool> nui.

441

. Concilium Edinburgensb

442

s, rali vel fpedlall privilegio exemptum fe.
Anno
Anno s, elfe pretenderet. Quocafu epifcopus au2l· OutJ tu ui
Chiu>ii
CaiufTi 1, Aoritate aportolica , ft tanquam Cedis a/ruTt Jit tbeolagut, *■ jurit tu·
Π49·
tenui frofejjor,
>549·
>» poflolicr delegatus procedat. Curent aur, rem epifeopi, ne quis prcdicator vel ex
Concilium feu conventio verbi divini fe,, faills informationibus vel a|ias caluraminationem infequens pro fuftentatione do,, nioCo vexetur , juftamve de eis conque„ -rend! occationem habeat. Caveant pr«- Aorura dt eruditorum in theologia, ac ju­
„ terea epifeopi, ne aliquem vel eorum.. re pontificio, apud ecclefias cathédrales ft
,, qui cum fint nomine regulares, extra-. ci vira re·, (latuit , ur univcrfi ft Cinguli lo­
„ clauflra tamen ft obedientiam religio- corum ordinarii apud fuas ecclelias cathé­
„ num fuarum vivunt, vel presbyterorum drales habeant continuo unum doAoreitL.
„ fecularium ni fi ipfis noti fint, ft mori- theologum, iicentiatum vel bacalaureunu·
in theologia, ft bmiliter canonirtam in jure
„ bus atque doArina probati, etiain qiopontificioqualiticatum , utque theologus pre„ rumlibet privilegiorum prrtexru in fua
legioili
, lâhcm in
unaquaque
,, civitate vel di oece fi przdicare permit- _ diAus omni
.dic
--------------------------—___
-,__-,__
,, tant, donec ab ipfis epifeopts fuper ea B hebdomade, in (acris literis publice legar
„ re fanAa Cedes aportolica confulatur, a & interpretetur, ac tam in eadem cathedra»
„ qua privilegia ' hujufmodi, nili tacira-, li quam in aliis eccleins pradicet, cui in­
„ veritate , ft exprelfo mendacio, ab interpretanti ft predicant) civitatis illius epi„ dignis extorqueri veritimile non efl . (copus ft canonici ft icliqui ipfius civita­
tis clerici intcrlint ; pro quorum theologi
,· Quxftores vero eleemofynarii, qui e„ tum quefluarii vulgo dicuntur,cujufcun- ac canonilte furtentatione quilibet ordina­
,, que conditionis exiflant, nullo modo nec rius depurabit aliquod beneficium de pro­
,, per fe, nec per alium , praedicare pr«- ximo vacaturum ad fuam dilpolirionem Ipc,, fumant ; ft contrafacientes ab epifco- Aans infia fuam eccleliam , ad valorem an­
nuum pro theologo ad minus centum li­
,, pis ft ordinariis locorum, privilegiis quibratum, pro canonilta vero centum mar,, bufeunque non obflantibus, opportunis
carum icoucan» moneta, pro perpetuis fu­
,, remediis omnino arceantur . »
turis temporibus , iplis ft eorum fuccefloribus
20. Qua/ reflaret dr ejifcafi qutter
in lisdcmcfficiis remanfuris .Qui ambo thcoloCgus ac canonilta legere ft docere circa feflutn
divi Michaelis d>e lamentis bept.pioxime fu-'
Circa qur quo frequentioribus divini ver­ turi incipient. proviium eft quoque per hanc
bi prrdicationibus inflruatur populus flatu- synodum , quod ufque ad vacat ienem bene­
ficiorum pradiAotum, ad przmittum efletum cfl, ut ecclefiarum parochialium reAores , qui judicio ordinarii ad praedican­
Aum dii ponendorum, quilibet ordinarium fuis
dum fidei rudimenta fuis parochianls ha­ propriis fumptibus a diAo ferto divi .Michae­
biles & idonei cenfebuntur, per fe faltem lis eos honelte fultcntablr ad ratam ft quan­
juxta (latuta provincialia ft fynodalia pro titatem diAarum Cummatum.
prrdicatoribus edita, quater in anno pr«dicent ; illis vero reAoribus , qui juvenes
22. Qua/ tu uutfua^ue utanuflerto fit
& idonei ad id vili fuerint, per locorum
ordinarios injungatur,. ut fe ad hoc quam
uuut tbealugur ■
primum reddant per ftudia in gymnafiis pu­
blicis habiles, ft interim per alios prrdiSimilique pro effeAu ad eundem modunr,
catores fuis fumptibus de licentia ordinarii D ut (aerarum luctarum Itudia ft virtutes ,
admittendos, predicate, ft fuas vices Cup- ipti Deo accepts, m monarteriis, ut olim,
plcre debeant ; qui autem grandevi ft do- fecundum Deum floreant , ordinatum ert ut
Arin« incapaces funt, hoc ipfurn fimiliter lii’guli abbates, priores, comnrcnc.aiarii,
per alios fieri procurent, quos etiam per pizlarutarum majorum adminirtratores in­
fuam prsfentiam prsdicantes auAorizato veniant ft fultentent theologum tellgiolum
vel («cularem, qui lingulis diebn· , ut fuoportebit, ft hoc ultra communes pr«dica­
tiones Ceu inftruAiones per vicarios Ceu cu­
pra , infra fepta inonaiteriorum divinas li­
ratos lingulis dominicis diebus ft forfait-, teras, prout auditoribus expedierit, legealiis majoribus.feflis , ut fupra, flendas. ic teneatur , ft in eccleins iphs monarte­
De reAoriis vero, monarteriis, collegiatis riis annexatis, ut pnrmittirur, praidicent.
ecclefiis, Ceu aliis piis locis in communiit Prslati etiam beneficia ad eorum difpolït'onem fpeAantia obtinentes Iisdem theologis
feu menf* capitulari unitis, ordinatum eft
ut abbates, priores, ft commendatarii, ad- & eorum fucccflbribus pro eorum fuftentaminiflratores, przpoliti, decani, ft prsbentionc dc beneficiis ad valorem centum mardati , reAoriarum portionarii, per fe vel Rearum provideant ; non habentes vero bceorum membra inferiora, feu alios eorum neficia ad eorum difpolitionem & prxlennomine, populum in fide inftrucndum cu­ tationem ad przdiAum effeAum, cujusmorent, ft id luis parochtgnis fieri procurent; di funt illi Ciftercieniis oidmis, eundem theo­
priori flat autem monialrum archiepifcopo logum proprii· expetitis, juxta p> tfat«fumianAi Andre» CubjeAas, ut a fed e apolloli- m* rationem , prrfato theologo honcfte
ca fententiatum ert , fub poenis in diAo fecundum flatura fui ordinis fuflentando pro­
provinciali fiatutô ft aliis fiatutis defuper . videre eurent 1 ca tamen lege adjcAa, quod
editis, ad idem teneri decrevit, qu« do per hanc ordinationem, clec.ncsyn*confuenovo publicari ft prefentibus infeti in hac tat rcligiulotum mendicantium & przdicafy.-.odo utcreiui·; -Î .
totum

443
l— ■
*·®
A
*i
Cnntt
f M9
*

Concilium Edinburohnse.

torum non abdrahannn vel minuantur.
item ut in monafterii
*
de Cc etiam eva- A
gant & effloreant viri literati, dk In divino eloquio dk paftu animarum falnrarl concionatores, h
*c
fa nAa conventio prccipir,
ut ex uninscujufque hujus regni dioeeefis
*
rnonaftetii
, juxta ipforum monafteriorum
*
facultate
, transmittantur, duo aut unus
religiofi, vci religiofus ad Jiteraruro capa­
citatem maxitne habile
*,
dk ingeniofi, ad
*
unlverfitate
*
omne
*
proxima
vel alias,
ut illi
*
libuerit, ibidem (altem ad quadrien­
nium in theologia dk factis litteris Ruden­
da remanfuri, quo fpatio completo remit­
tantur ad ipfas univerGtatet alii religiofi
prcdlAi, pari modo literis vacaturi.
*

444

h iittttji Dab/aaeq/f *

i.
I.
t·

Inchechaftay
Cuiras
Inchemabome
Λ dieeeefi DunMdeafi.
Pro monafterio S. Columb
*

De reliquis dioeccfibu
*
tacetur.
»4. De metbeet» é· ferme praedicationem.

Prcdicatoret nunc inftituti dk alii fecundutn prafcntem hanc synodum poft hujufce
ftatutl publicationem hanc formam in fuis
*
prçdicatlonibu
obfervare tenebuntur ut in
omnibus ί dk fingulis eorum prxdicationibus
feu concionibus priorem partem eoiftol
*
vel
cvangelii declarando tribuant, dk illius partem
pofteriorem, prout tempus At auditores pa«
tientur, catcchifmo, hoc eft communi doX/ priiu tie itottffi S. Andree.
Arina dk inftruAione impertiantur. CiteEx monafterio prioratu* fanAi Andre* chifmum autem vocamus brevem inftruAioreligiofi.
j.
nem in fidei rudimentis, vel in expolitione
articulorum fidei, decalogi prvccptorum,
Ex monafterio do Aberbrothick relipeccatorum feptem mortalium, feptem ecgioü
J·
*
ciefi
facramentorum, dominie
*
orationis,
Ex monafterio de Ounfermliog.
a.
Cftc falatationi
*
angelice , ac operum mifeEx monafterio fanAo Cruci*
a*
ricordi
, in quibus omnibus prxdicationi­
Ex monafterio de Calco
a·
Ex monafterio de Capro
a.
bus iniungatur ut populum chiiftianum'In­
ducant ad (aeramenti altaris condignam ve­
Ex monafterio de Cambuskenneth i.
nerationem, dk ut de viribus & ulu eius­
Ex monafterio de Lundoti*.
idem pro captu populi populum inftruant,
Ex monafterio de Bpimerino
t>
Ex monafterio de Coldingbame
tΛ5. Parma rn interpretatio
*»
tbeologim
Ex monafterio de Pettynweyme . r.
frrvandu .
Ex monafterio de Drybcugh
r.
Ex monafterio five prioratu de North
Berwick.
rUt ea circa hate In publicis gvmnafiis dk
Ex prioratu de Hadington («culari i.
*
academii
legamur , per qu
*
dcArinam uti­
lem tradi dt populi Chrifti fidelis eruditio­
Glejfitmfit dtoetefit.
ni confuii fperetur ftatuit hxc fanAa fynodus,ut IcAore
*
feripturarum & theoioEx monafterio de Pafleto
a.
*
Dgi
in finguiis collegiis ita feripturi
*
dk
Ex moiniterio de Metro*
a.
*
theologi
vacent, ut aliqui feripturasquam
£x monafterio de Kylvyning.
j.
puriffime ruxra ecclefi
*
*
catholic
fenfum
Er monafterio cruci* regalis
ι.
traAate nitantur i alii veto cx cis ad ve­
Ex monafterio de led bourg
i.,
terum doAorum amuflim dk catholic
*
fidei
E* monafterio de Halywoodc
1.
veritatem theologi
*
*
diverfi
horis uniuscu­
Ex monafterio dulci* cot dis
i.
jusque hebdomad
*
diebus certi
*
*
legend
in­
cumbant <k ut taliter ftudente
*
in facri
*
/· /rarrqA Caadfd
*
cq/>,
iplis feripturi
*
& fpcculativis'proficiam ,dk
X.
Dt id ipfum quilibet ordinarius intra fuam
E> prioratu de candida cafa
a.
univerfitatetn, fi quam habeat, alitet vero
Ex monafterio VaUis lucia
1.
intra fuam civitatem & apud ecclefianu.
Ex Duadraman
cathedralem fieri procuret i mandat ipfa fyEx Tongland
*.
*
nodu
, quod utilius A pro tempote tfficaelus fore cenfetur, ut quantum ad (peΛ d'H.efi Abertlmtetffi.
Eculativam theologiam , IcAur» probatorum
auAorum, ut funt opera magiftrl fenten­
Pro nioimftetio dc Deyr
r.
tiarum , commentarii divi Thom
*
*
Aquinati
,
fanAi. Bonaventure t & aliorum potius va­
Fit Jittufi Ktrttitnfi,
cent
l^Meaeficru prmtipet t qaibatei httrerem
Jfardra (ritfiti effeft ar tuft relitiqfi
junta moaqfterieram wet 6tultatei fiat
tern per motitficatteaem n«taatur.

Ex monafterio de Kinlo
*
Ex monafterio Plufcardcnfi

i.
>.

*6-

qt

Anno
CnaiTt
*M9-

445
<MNO

Chkiits
C49

Concilium Edinburgense .

3.6· Ortie fervtniar in leflionthtt gram·
matico 6r Jialeflicei.

Vult dr jubet h»c eadem fynodus» ut pro­
videat uniufcujufque univerfitatis redor,cau­
lis ad id moventibus non obliti* feu omlflis, ne ulli ad fcholasdialeâices recipiantur,
nili qui latine dt grammatice loquuntur t
ac ut dialeâicam artem experiri cupiente*
prius quam ad illam artem admittantur,
examinentur , 4 ne ad bacalaureatu* feu
magiiterii lauream recipiantur, nifi prius
ad hoc de examinis rigore idonei fuerint re­
perti, alioqui ad proximam inferiorem claffcm deponantur, quod nili faâud* fuerit,
rcftori imputabitur.
Item provideat archidiaconus ftnâi An­
dre» pro magiftro fcholx grammaticali* in
civitate fanât Andre», qui iit in gramma­
tici* vctfatu’, dc boni* molibus imbutus,
& in aliis ad inftruendos pueros,dt puerilia
grammatice non callente* requirite fufficiens.

17. L)e qualitate erJinanJornm.

446

rum othcio convenientibus , cum certifica** tione, quod U non coinparuerint, ab eo­
rum curi* At officiis amoveantur , dc qui
idonei fuerint> 6c comparuerinr, continua­
buntur dc denuo admittentur ; inidonei vero juxta juris difpolitionem rciicientur, dt
ad fe removendum in proximis eorum fy­
nodi* prvmoneantur , ac finguli curatorum
inidoneorum vicarii feu reâores ,. ubi vica­
rii proximi non funt, admoneantur ; ut per
fe in eorum curi» deferviant, quoadufque
per ordinarium loci de quatificato curato
provifum fuerit. Penlionarti vero vicarii,
ut ex ttatutis dc confueiudme in eorunu.
curis dt peniionibus relideant , ac per f*_>
delcrvianr lub puena fufpenlionis & contiB fcationis fruttuum omnium fuorum penfionum , «c 'redituum in pauperum ufus per
ordinalium applicandorum , &■ funditer
examinentur uti vicirii penfionatii, ac eo­
rum parochiani âc vicini , feu alii notitiam
habentes.
qui inhabilesjnventi fuerint ,
llatitn ordniariis deferantur ,aif efteflurn ,
ut in concilio provinciali feu conventione
genetali pioxime fututa contra cos dc re­
medio ptovideatui opportuno.

Xj>. Quabr eligi adeat , ut Jiat curatm .
Quantum ad qualitatem ordinandorum In
moi ibus , fcientia dc titulo, llatutuni eft ut
Idoneltas autem proficiendorum anima­
in his factorum canonum difpoiitio ad un­
rum curis dc beneficus ecclelialbcis in hoc
guem fervetur, dc inter ordinandum linguli ordinarii habeant pr» oculis eandem dif- 2p0tillimutn coniideretur, ut <jui at) hujufmo­
politionem , quam otdinando legere, aut le­
di beneficia dc curas adm.irti petunt , fatifgi facere, faciant, quodque nulli ccclelia- facere velint Λ poflint officiis fuis libi com­
mittendis, fuoque munere luxta beneficii
llici quantuncumque in literis dc moribus
fufticlentesoer fpatium trium annorum pro­
de car» exigentiam fideliter fungi, finrque
ximorum a data prvfentium futurorum tn fa- viri legitime «raris , moribus graves, litecris ordinibus initientur, nili benenciati, rarum fcientia prarditi, ad factos ordines
religiofi. titulum canonicum ad valorem vl- promoti , nec corpore vitiati , alioqui fciam
gintl librarum monet» Seotlcan» habentes ; hi , quorum inrereft, tales ad beneficia eccirca qujr dlfcutiant diligenter ordinarii eo­ cleliallica dc curas admitti cupientes, ut li­
rum titulos; omnis eriam' illicit» paihonis quidera dolo, gratia., favere , vel neghgcnabiit fufpiclo, dc fuper hoc fidem faciant tra in hi peccaverint, non minorem libi
quam Ulis malis vicariis aut curatis , quos
ordinandi. Et ordinati per ultramarines epifeopos , undecunque venerint, altari non™ ipfi diflis cur.* prefecermt , poenam incutrilfe , qu» eis in dillrifto Dei judicio immi­
fe immifeeant, At nifi per dioecefano* aut
-orum depui aro, ad id comm.ifi· m quo­ net, & preterea poenis etiaan canonici*
rum dioecetibus altari fete junxerunt, pre- feiant elfe obnoxios. Et preterea,ut ipfi vi­
vlo examine idonei comperiantur , nequa­ carii dt curati fuo officio attentius abfque
impedun.-nto defervite teneantur, ncglfgenquam permittantur, itaur idonei fecundum
tiaque eorum liberius puniatur ; ordinatum
pr»fens inllitutum reperti admitlionem me­
reantur , de in his inidonei comperti ab exiftit, ut quilibet vicarius penfionariut feu
ordinum fuorum exeeutione, ufqucquo ha­ curatus curafi animarum exercens dt in eo
relidens, habeat lingulis annis pro fuo teu-’
biles dc idoneo* fefe reddiderint, tutpendo dt Ifipcodio viginti marcas Scotican»
dantur.
monet», vel rqmvalentiain computandam
proficuis horto & cur» adjacentibus, hoc
.18. QrinJ fingali curati examinentur
provifo. quod in illis dioecclibus feu locis,
fer orginarrer ■
ubi viget fames Ar carnas vuftualium ex
Circa parochialium eccleiiarum curatos F. hoftium mvalionibus dt incurfionibu* , ordifeu minlltros curam animatum exercentes, narii locorum in fuis fynodi» hujusmodi fterilitatis dt carmtis annonx caufa Itipenrlia
qeia ex illis plurimi per totum regnum Sco­
ti» adeo infufficientcs, tam in lireracura , charitative audeant, ac ut non liceat ipn»
vicariis pentionarii» feu curati* per fubllimoribus, dt dllcretiooe , quam in aliis ad
Id officium neceifariis deprehenduntur, fta- tutos, t d per feipfos m didis curis aci/·
tuit prat (ens conventio, ut per locorum,, dere , aiioqui loco curatoiuin liccbi vica­
rio feu icâori alium Ici o non lehdenti*
ordinarios intra hinc dt u Ii imum Decembris
ptoxime fututum vocentur coram ipiis or­ depurare dc ordinarii conlilio, abfque ulte
dinariis , vel eorum commilfarii* ad id dé­ riori procelli» ; quum pcniionarn non r<-iiputons, feu deputandi*, linguli curati.ad· «lentes per ordinarios veniam privandi tu x
ta illud Tridentmi concilii, quod incipit
lubeundum examen debitura in omnibus eoinlc-

Awi»o
1J49'

447

Concilium Edinburgensh .

'

-448

AnmO !,or* vero beneficia , cujus tenor fequitur

I

/

pits loci» quibufcunque perpetuo annexa fit
h»c verba; inferiora vero bénéficia ec-* unita reperiuntur , ab ordinariis locorum
* cleiiaftica prxfertim curam animarum ha· annis lingulis vilitenrur ; qui folicite provi- Cnaisit
bentia , pctfonis dignis & habilibus, & dere procurent , ut per idoneos vicarios ■ *549·
qu* in loco relidere, ac per feipfos.curam perpetuos ( nili ipfis ordinariis pro bono
carum exercere valeant, juxta conftitutio- ecclefiarum regimine aliter expedire vide·
nem Alexandri III. in Lateranenli ,quæin­
bitur ) ab eis pro tertie partis ftuAuum
cipit; fuiJ nonnulli: dc aliam G regor i i X. aut majori vel minori arbitrio ipforum or­
in generali Lugdunenli concilio, qu* inci­ dinariorum, portione , etiam fuper certa re
pit ; licet canon : editam « conferantur . Ali­ aftignanda, ibidem deputandos, animarum
ter autem faAa collatio five provifio, omni- cura laudabiliter exerceatur ; appellationi,
i no irritetur ; & ordinarius collator poenas bus, privilegiis, exemptionibus , etiam cum
conftltationis generalis concilii, qu* inci­ judicum deputatione,, & illorum inhibi­
pit, : /riwniaii : fe noverit incur furum.
tionibus , quibufcunque in premiffis minime
fufiragantibus ·
30. Qupèi nemo' flura beneficia incomfa·
)
ttbliia habeat.
B
33. Ordinarii loca exempta Vifitent.
/

Quicunque plura curata habeat, aut alia
incompatibilia beneficia ecclefiaftica, five
pet viam unionis ad vitam feu commend*
perpetu* aut alio quocunque nomine &
titulo, contra formam factorum canonum,
& prciertin conftitutionis Innocentii III.
qu» incipit: de *u/ra,recipere ac fimul re­
tinere przfumpferint, beneficiis ,ipfis juxta
ipiius conftitutionis difpoiitionem ipfo jure
prxfcntis canonis vigore privatus exiftat.

qi. Quod ordinarii difftnfatioiit exhi­
beri faciant.
Ordinarii locorum quofeunque plura cu­
rata aut alia beneficia incompatibilia bene­
ficia ecclefiaftica obtinentes difpenfationes
(uas exhibere diftriAe compellant , alias
procedant juxta conftitutionem G regor i i X.
in generali Lugdundenii concilio, qu* in­
cipit; ordmam: quam eadem factotanAa
i y nudus innovandam cenfet dc innovat; ad­
dens infuper, quod ipli ordinarii, etiam per
idoneorum vicariorum deputationem, dc
congru* portionis affignationem , omnino
provideam , ur animatum cura nullatenus
\ tiegligatui, &. beneficia ipfa debitis obfequiis minime defraudentur ; appellationibus
di exemptionibus quioufcunque, etiam cum
judicum fpeualiuui deputatione , & illorum
iohioitionibus ir> prztuillis minime fuffragantihus.

Locorum ordinarii quafcunque ecclefia»
quomodolibet exemptas, automate, apoftolica lingulis annis vifitare teneantur, &
opportunis remedii» providere > ut qu* re­
parari indigent, reparentur, & cura ani­
marum, fi qua illis imminear , aliifque de.
bitis obfequiis minime defraudentur ; appel­
lationibus , privilegiis, confuerudinibus ctiarn ab immemorabili tempore przfcriptis,
judicum deputationibus dc illorum inhibitionibus penitus exclu fis.

34. Circa clerico/ parocbialet.
Statuit fynodus, ut clerici parochiales
per fe deferviant in eorum officiis , vpl prxfentent io fingulis fynOdis fufficicntem lubfttutuin, per ordinarium admittendum, in
ipfo officio defervientem, qui honctfus fir,
dt novit honefte vice» lui principali» in
officio hujufmodi fupplere, alloqui Ii id non
f.Aum fuerit, mulActur tertia parte emo­
lumentorum clericatus prima vice, dt fe­
cunda bina pauperibus applicanda , dc de­
inceps arbitrio ordinarii poena puniatur .
3 j. Dc tefiamentir ,
quod exeeutore/
computum reddant & rationem.

H»cconventio ftatuit, ut ifgiftrcntiir au­
thentice omnia refla menta , & defunAoruni
bonorum inventaria , ad cxecurioqem nomi­
natorum, di bonorum intcrmillorum conqa. De unionibut beneficiorum.
fervarionem, a quibus per officiales & commiliarios ordinariorum fingulis anniede bo­
U niones perpetu* a quadraginta annis cl· norum dr rerum ffideli adminiftratione com­
rra faAae examinari ab ordinariis, tanquam
parum dt ratio omnium reddatur, pro­
a fed e apollolica delegatis polfunt, dc qu* ut ad id admonendi funt tam in confirma­
per furreptioneni vel obreptionem obrentx tionibus, quam in redditione computorum,
fuerint irrit» declarentur, ili» vero qu» a ut provideatur fuper indemnitate prolium,
diAo tempore citra concclfe, vel in roto pupiliorum , legatariorum , Ai alioium in­
vel in parte effcAum nondum funt fortitz,
terdic habentium per fufficicntem rationem,
& qu» deinceps ad cuiusvis Inftantiam fue­ di aliter, prout de jure <5i ne decani vel
rint, mu eas ex legitimis & rationabilibus £ coinmftfarii aliqua teliamenta confirment ,
cauli'· cutain ordinario loci, vocatis quo­ nili prius receptis juramentis ab exeeutort.
tum mtereft , vetificandis faAls faille conbus de fidelitate, di veritate inventariuiuui,
ftiterit, per furrentionem obtent* prefq- & dc pretiis bonorujn .
mantur , ac proptdrca, ctili aliter a fcdo
apottolica dcclaratqm fuerit; viribus omni­
no carcanr .
beneficia ecclefiaftica curata , qu* cathecralil u, , collegiatis, fcu aliis eccelefiis vel
i.ion-itcuis, beneficiis fcu collegiis , aut .
3Ô. C/r-

449
Anna
Catis rr
»54?

Concilium Edinburgense

36. Cire» ufttmtMt diateftnoram Orcaden~
Jïam td modum ir marem /blitum idebitam reliquarem frcvincia Sev
tick diettejeea reduteud.dr ab·
Jbrvaad·

45

o

38. Lk fritoiolhr nutrieram drfuafforam .

Amno
Statuit hxc tvnodus et decrevit, ut pto- Cxaisfr

tocolia, five libri ct inbrvviarurx notario*
rum defun&orum dccidcmibn. notariis , ad
officialem illius diuecciis, m qua decedunt»
aâualiter deliberentur , et fi hi fibri pto.
tocojli per notarios decedentes aliquibus
in eorum tefiamentis legat i inarint, meatur
ratio feu traulaâio inter tales legatario; &
feribas officialism, fuper pruncuis et utili­
tate inftrumenrorum dv protocollis extra­
hendorum > qux fi ind a curent linguli offi­
ciales In eorum officialibus et jurifdiAione;
et quod folia prorocollorum in eorum re­
,___ numerentur
___
ceptione
, et fignentur per dl-

Prxfens provinciae Scot tea n» generalis
conventio, feu concilium provinciale legi­
time convocatum .fervatis primitus jla-jutx
& confuetudine fer vu nd is, ac longis At juftis fuper infraferiptis rraÂatib.us dt coniiderationibus ptxhabitisdifputatis & difcuffis, pro perpetuis futuris temporibus, dt
ad perpetuam rei memoriam conllttuit, de­
crevit , St ordinavit ; quod in condendis
tefiamentis dc bonorum Irrorationibus, tam
in teftatis quam non teftaris ab Inteftato B dos officiales,
decedentium per omnes & lingulas totas
& integras infulas Orcadcn. St Zetland·»,
Jp. De fluralitate tenefiewram .
alias partes ubilibet per dioecefes St ju­
risdictionem fpirirualem fubjeAas Orcadcnfi
Quantum aJ pluralitatem beneficiorum
ecclelic, omnes ct linguli Orcadcnfes dice
conventio feu concilium reFett fe ordinatis
ccfani eidem legi St confuerudini fubiaceant. feu ordinandis in concilio fridentino, non­
quibus exteri in aliis quibullibet Scotix pro­ dum dilfoluto, q jod lie incipit : Nemo qua­
vinciis ac ditxcefibir ; quodque defun&o- cunque etiam dignitate, gradu aut prxenuruns dioec. Orcaden. exeeutores nominati, nentia praefulgens, plures metropolitanas.
& utcunque fellantium et non fellantium ,
feu cathédrales ecclelias in titulum live com*
feu ab intellato decedentium bonorum in- mendam, aut alio quovis nomine , contra
termiflores ad conficienda bona inventaria, facrorum canonum inditu ta, recipere ct ficaque ordinatio aut ejus commhfariis exhi­ mut retinere prxfumat ; cum valde felix fit
ile cenfendps, cui unam ecclefiam bene
benda et confirmanda curent, et pro eis or­
dinaria debita & folita fatisfaccre tenean-C ac fruiluofe et cuin animarum libi commit'.
tur ; quod fi non fecerint. feu aliquis eo­
rum non fecerit, licebit dido ordinario dc
ejus commitfariis, fervatis procellibus in limilibus ennfuetis, de didis bonis live tellatis live non fellatis exceutores dativos ad
ejus arbitrium dare & corulituere in omni­
bus , juxta morem prxiatum in illis fervatum & fetvandum.

37. De examinatione nat artaram .

farum falute regere contigerit. Qui autem
plures ecclelias contra prrfentls decreti te­
norem nunc detinent, una, quam maluerint,
retenta, reliquas infra fex inenfes, li' ad li­
beram (edis apoltohcx diipoiitionem perti­
neant , alias infra annum, dimittere tenean
tur, alioqum ecclelut ipfr, ultimo obten­
ta duntaxat excepta , eo ipfo vacare len­
teantur. Dc beneficiis inferioribus fupetius
patuit ■

40. De fundatieaibae boffitaliam ir
Ordinatum efl prxrerea, ut vocentur no­
montfleriorum .
tarii in lingulis diuecelibus per eorum ordiqarios refpeAive ad fubeundam novam exa­
minationem fecundum juris confuetudinem,D
De hofpltallum flatu et reformatione fla.
& par lamentorum regni exigentiam, qui vo­ tutum, clt ut quilibet ordinarius per Tuam
cari (latuuntur ad )hos dies, ad quos vo­ dicecclim diligenter inquirat de fundationi­
bus hofpitalium , ubicunque locorum inna ecandi funt eccleiiarutn curati, inter hanc &
primam fuarum dicecefeon fynodum, ad ef­ jus diœcelim litorum , ct li ipiaruni funda­
tionis charte five inilrumcnta reperiri po­
ferum examinationis; utqueinterca fiat inqulfitio inter cotum vicinos per commiflaterunt , confide rct diligenter qui reditus ct
rios ad hoc deputandos, fuper firma cxUli- jura eifdem fpcAabanr,et fpedare deberent,
matione, legalitatc & fideli exercitio/taet pro quibus et qualibus perfonis erant in­
ditura, ct de eorundem piorum locorum debellionarus & officiis hujufmodi, antequam ad
examinationem veniant ; ubi habita examina­
lituelione, mutatione redituum in alios utus,
tione, idonei reperiantur , admittantur, & et a quibus dc prurienti peffidentur, ct quo
ftatim literas fuarum admiffionum recipiant; titulo ; et idem fiatdc capeilanis et alh‘ fun­
inidonci vero ab exeeutioneofficii fufpcndan- F dationibus ct olhcns ecclctiallicisperpetuis,ct
tur, tic quod in poilcrum eorum inilrumcn- in divinum cultum et^pro falute er fuffitata pro nullis & invalidis in judicio & extra gio animarum fundatis intra dltrcefini ; et
habeantur ; nec non quod notarii admifli quod in prxiniilis certi compcrueiint , in
fcquenti conventione generali, feu przlaimprimant, set l'ubicriüant fu., figna, qui­
bus In inflrumttitis uli iunt& ufuii, in li- torum concilio provinciali, ad cffcAum corbrls officialium illatum dicecvfeon, five corn- rcAion.s rektant. circa qux hortatur hxc
miliariorum , coram quibus & (>cr quos exa­ conventio omnes et lingulos abbates, prio.
minentur , iccontumacis citatione prevent· res,commcndatarios, adminiilrarores, prioUfque ad comparaientm lulpcrxk.utui , <X' rillas mvnuiium, necnon przpofiios, ac
tam admiffi quain non adnntll in lynodis decaivs ctciefiarum cellcgiatarum , et nui
ad hoc tenentur, quatenus clccmofyn.:· per
prxdiSis pubiicentyr.
Ff
»pf<>»
t'omit tnnerul Tom. XXXV.

‘547

451

Concilium Fdinburoense

452

Pro epifeopo Dumblanenfi prxbcnda de
ipfos pauperibus mendicantibus erogari (b-,
Γ·~
]j|4,, renovandas et continuandas curent >Λ Kippin
ippin.- .
· .
Pro epifeopo Dunkeldcnfi archidiaconaUmUisti Jc (UM efctieiij, tam in parietibus quam
*549in teAis ruioofas, ac dcfeAuofas reparent, tus Dunkeldenfis.
Pro epifeopo Lesmorenli atehidiaconatus
et reftaurent ; et defuper finguli evdinarii in
Lesmorenfls.
fuis vifitationibus ptoxime futuris diligen­
Pro epifeopo Orcadenfi prxpofitus de Kultem inquifitionem ft dtfcuflionem habeant,
nec non ct hujufmodi elecmofynarum dif- zenay, aliter Orknay .
Pro epifeopo Brechinenfi fubdiaconatus
penfatio viris fidelibus et diferetis ac honeBrechinenfi* .
ftis committatur, qui pauperum curam in
Pro epifeopo Roftenfiarchidiaconatus Rofillis locis agant, atque ut uniufcujufque mofenfis .
nallerii magiftri fabric* et operum d reâoPro epifeopo Cathanenfi archidjaconatus
res, quatenus lingulis annis in ecclefiis fle­
ti debet, ad loca ecclefiallica iplis tnona- Cathaneniis .
Pro prioratu S. Andre* vicaria trinitatis
fteriis et ecclefiis ptxfatis annexata , pro
defeâuum correAione vifitanda mittantur, S. Andre*.
B Pro monafterio de Aberbrothec vicaria de
hortatur et Ordinat.
Heymure .
Pro monailerio de Pasleto vicaria de Kil41. Quod beneficia fatronttur yoa ctnferent
n{fifrcevie edifto.
mahorne.
Pro monailerio Kllvr yning vicaria· de_.
Domlop.
Item ad evitandas lites in beneficialibus,
Pro monailerio de Dumfermling vicaria
ne ex ignotis procedatur interdum ad con­
ferendum beneficia , qu* ad aliorum pa­ de Muflilbrugh.
Pro monaflerio de Kelfo vicaria de Lyntronatum fpeftant, (latuit concilium, iiG
thon.
per locorum ordinarios proviliones quorumPro monailerio Sanftr crucis vicaria de
cumque beneficiorum, in non maxime cla­
Falkirk.
ris , n;li prxvio ediflo publice ct fummaPro monailerio de Driburg vicaria de
rie, tam de vacationibus quam de jure pa­
Killymuyr.
tronatus ipforum pretentantium « juxta cap.
Pro monailerio de Lundoris vicaria DumJû/.deeleft. lib. VI. cognito. Exceptis his*
qu* ad ipforum ordinariorum difpofitionein Cdey .
Pro monailerio de Scona ecclefia Kylercollationemque pleno jure pertinent , et
nad in dioecefi Cathanentide quorum patronatu certo ct liquido conPro Inchmahomo vicaria Linthrathen .
Hat * cuicumqur vel quibufeunque fiant aut
Pro monailerio de Melrofs vicaria de Ha*
concedantur, utque reglftra omnium colla­
fieden .
tionum apud lingulos ordinarios ct eorum
quemlibet remaneant.
Pro prioratu de Codynhame vicaria de
Edinburg ■ ■
Pro prioratu de Quhythorne vicaria de
42. Ad Jub/lentaiionem & perfiilentinm
Glaftantone.
jenunetorum verbi divini , quo tbri·
Pro
Kyniofs.
ftuna flebr jafcenda eji,
Pio nionadcrio S. Col urn b* inful* vica­
»
ria de Lesllia.
Archiepifeopus, primas , epifeopi ordina­
Pro monailerio de Jedburg vicaria de
rii, & alii intetiore* de cieto, in concilio
Dunblan.
iir«fenti provinciali conventionem generaPro mooafterio de Deyr vicaria de Petem epifeoporum, & cleri regni Scoti* re-D
terburgh.
prxfentantes, ad perpetuitatem fermociPro monailerio de Balroerino refloria de
cinantium per provinciam, (St eorundenu
Logymarthe .
fullcntationcm , ne prxdicantes ipfi viAu Bt
Pro Cupro.
neceifariis dellituantur, ailignarunt pro fe
Pro Glenlus .
& aliis refpeâive pr*dicatoribus fetmociPraelati monafleriorum non habentes be­
naturis,per quemlibet prxiatum, in fuis
neficia ad eprum difpofitionem , dent penJocis At populo fubjcdo, prxdicandi bene­
ficia fequentia , cum provilione flenda de fiones condignas ad luftentationem ptxdicantium .
non refignandis illis per pofletfores in pr«Priorifiatus de Northberwick vicaria de
iudicium fermocinantium, ut inilrumcntis
Largo.
ue fu per captis^continctur ·
Item viiutn eft pnrfenti concilio rerum de
Sequitur fradicatoriôut ajjîgnatum.
temporia qualitate pen fata, ut in principio
five exordio concionum, feu poft easdem fi­
Pro atehiepifeopo S. Andrez reâoria (eu Editas, fervetur vetus & receptui invocanecclefia de Mutzerz.
di
" modus
— ' ' , dicendi
J
Λ Pater
"
uofler
“ , pro gratia
Pro archiepifcopoGlasgucnfi vicaria Glas- obtinenda, cum falutatione angelica ad
beatiflimam Virginem, ad divinam gratiam
guenfis feu Glasgu. fecunda .
I’ro epifeopo Aberdonenfi prxeentoria aut pro felici & fruAuofo fermone flendo im­
petrandam apud Dominum Deum ; ut fiat
prxbcnda de Crouden.
Pro epifeopo Moravicnfi tcilotia de In- in fine fermonis oratio pro animabus de­
functorum, ex recepta ecclefi» contuetuverkathen.
Pio epifeopo Candid* caf« refloria de dine.
Srcitzcny .
4J. Pre

.
zsMseo

.

*M9·

453
Anno

CHtiiTr
»549·

f

Concilium Edinburgense

43. Pro bur^fibut extirfandt/ -

454

tor i is criminibus irretiti, eum hinc maxiraum populi fcandaium , ct plurima hxrefees pars oriatur.

Item pro hxrefibus extlrpandis in prx­
4J. De frudicatioue verbi Dei.
fenti concilio ftaturum eft, ut finguli loco­
rum ordinarii in tuis dioeccfibus deputent
Tertio, ut provideat quifque infra fuatn
heretics pravitatis inquifitores viros, pios
probos, eruditos,& in theologia doftos, qui dioecclim, ut reftores eccleliarum, dk ali*
ctiam lint bon* converfationis, dt fame, dk ecclefiafticc perfonx laborent pro viribus ,
magnx circumfpeftionis, dt qui cum exaftis- ut verbum Dei inter fuos greges pure, iinfitna diligentia perquirent de hxrefibus, dt cerc, dk catholice tradetur, veri ceremo­
niarum ecclefiafticarum «fus prxdicentur
coercendis erroribus, dt peregrinis opinio­
nibus contra facranienta ecclcfiaftica, dc modefte, fobrie dk prudenter ; vetentur opi­
aliis ; quique inquirere teneantur de li­
niones falfx, criminentur palam dk argu­
bris damnatis hcreticorum , dt de fide ma­ antur. Ut ecclefiis, monafteriis, collegiis,
le fentientium, dk ubi comperti fueript, ad univetfitatibus , aliisque piis locis unitis dk
locorum ordinarios deferantur. Et prcterca B incorporatis frequentroribus verbi Dei pr*fihguli abbates dk priores, commcndatarii, dicationibus provideatur, ftatutum eft ut
adminiftratoreq, provinciales, miniftri dk abbates, priores , conimendatarii, adminiÎ’uardiani in luis monafteriis, coenobiis,dk
ftratores, ac talium locorum prxpofiti,
ocis, hoc Idem circa fuos fubditos dk rcli- mercedes foliro liberaliores,-tam religiofts
f[tofos faciant, diligenter cellas fuorum re- quam aliis , ad dilfeininandum'verbuin evanigioforum perferutentur, ut quicquid ibi gclicum per ordinarios admittendis, reftihcreticorum librotum, aur contra fidem tuant ; dk ut ipfi prxdicatores ad unam­
fentientium repettum fuerit, ctiam ad ordi­ quamque ecciciiam parochialem benigno honarios deferatur.
(pitio recipiantur, quodque ad hunc effedum ipfi religiofi dk fingulis parochialibus
ecclefiis, de quibus nullas habent annuas
penfiones vidualium , pro quatuor prxdica44. Sequuntur nonnulli ordinitioner id
tiombus per ipfos annuatim ad fupplendum
reprintendat bur efee turn utilti tum
teftorum vices fiendis, pro fuis laboribus
necejjariu·
Cdk expends in toto quadraginta fufeipiant
annuatim folidosi pro qua fumma officiales
In primii ftatutumeft, ut ordinarii loco* feu commiilarti fingularum dioecefum, ubi
rum quantum commode fieri poterit, pro per Ipfos religiofi ad hoc vocati fuerint,
tempore Sc Jocorum ratione contra hxrcti- oftenfis teftimonialibus contra reftores fuas
monitiones fimplices fulminent, atque eosdem
cos diligentem dt ex aft am inquifitionem fa­
ciant lingulis annis, uni verifies quater in cogant, ad earundem fummarum folutionem
anno,particulares vero toties quoties occa­ aliis juris remediis opportunis, provifo ta­
tio fefe obtulerit ; ut eas quidem juxta fu- men, quod i idem religiofi fint contenti penam poffibilitatetn dt diligentiam exequan- fionibus viftualium , quas annuatim ex mo­
nafteriis, prioratibus, aliisque locis feucol­
tur, fecundum formam dt difpofitionem fa­
ctotum canonum, dc prxfcrrpcorum capi­ legiis pro luis prxdicationibus percipere folent.
tum, ut officium cap. objuruur, cap. tfr
commijfu, cap. ut βit ut n de hxreticis, lib.
46. Quotier frudi: et ur per reilorct in6. aliaque jura canonica infequendo ac re­
quirutur .
gni confuetudines haftenus obfervatas con- D>
tra hxrefiarchas, dk facramentarios, &
Item ut finguli curati in fuis libris no­
prxeipue contra facramentum Euchariftix
obloquentes cum feveritate juris procedant ; tent, quoties nomine reftoris feu vicM^ii in
dt ut inhibitoriales liter* fulminentur fub fingulis ecclefiis concionatl fuerint ipfi, religioli, dt idipfum locorum ordinariis in fui»
poena excommunicationis ipfo faAo, tam
synodis intiment, atque etiam ut pe^ ipfos
contra prxdicantes abfque permiffione or­
dinarii, quam contra ipfos parochianos, prxdicatores commonftrcnt vicarii feu cu­
feu anos eorundem hujusmodi paedicatorum rati relidentes dc certo dic fello pr«dicatio­
nis futur*, ur ipfi parochianis fuis debito
auditores, ne ipfis audientiam dc affiftcntiam feu favorem prxftent ; 8c cum hoc li­ tempore denuncient , quo frequentiores
ter* regin* fuis literis conformes per or­ fermonibus interelfc poflint, dk curati hoc
dinarios impetrentur, dr execution) deman­ négligentes per ordinarios....... feriantur;
& dc fingulis in prxfenti ftaruto contentis
dentur .
Item hortatur prxfens conventio in vi- diligenter Inquirant decani in fuis vifitafceribus Jefu Chrifti', ac pro pietatis zelo, quo E tionibus.
omnium hxrcfum in hoc regno occationi­
47. Articuli inquirendi per tnquifilorer
bus facilius occurratur, ipfique ordinarii ad
burette* pravitatir.
easdem reprimendas liberius dc expeditius
procedere valeant, quatenus ipfi dk eorum
Item expedite vifum eft, uf notentur ipcquilibet, nec non exteri prxlati, Sc béné­
ficiât, regni mores fuos ac vitam juxta prx- cialiter nonnulli articuli, luper quibus he­
fentis concilii ftatuta & ordinationes ad me­ retic* pravitatis inquifitores tuas inquifitiines formate potilbmum deberent, & ut
liorem frugem emendent, ne ad aliorum mo­
res diftrifte corrigendos prorumpant ipfi no- cancionatores in fuis pridicatiombu- , ubi .
r
Ff 2
cerun-

Αμνό
>549·

(

455

Concilium Edinburg en se

eorundem occationes inciderint fecundum
Anno temporis & auditorum exigentiam, inter A 50. Sequuntur nonnulla oriinationet fe­
Cuxrsrr quos tales errores noti fuerint,contra cosnce officium procuratorum ■
*549· dem diferte At prudenter populum doceant
Ac iniiruant, juxta catholic* ecclefi* fenDe exercitio curiarum coafiflorialium in eauntiam. Caveant tamen, ne ubi nullas in- rum canjit JeJucenJic .
ter fuos auditores haerefes compertas ha­
Inprimis prohibet hrc conventio, nequi
buerint , de herefibus ignotis mentionem fa­ procuratorum in foro ecclcfic caufas vel In­
ciant .
tendendas vel defendendas temere fufeipianr,
abfque integra At plenaria Informatione ve­
ritatis, ti non in primo, faltem in fecun­
4S. Sequuntur iffi articuli.
Vdo termino; Ac ii fi fuper veritate infor­
In primis centra eos , qui adverfus ipia fa- mationum fidem facere recufaverinr, dene­
cramenra ant ceremonias, ritus, At obfer- getur eis procurandi fuffragium ; habita ve­
vantias ab ecclelia receptas in facramento- ro in hunc modum informatione prudenter
jum adminillratione obganniunt, & prefer- explorent, At miilibet eorum exploret metim in ûcramento baptifmi, & facrificium “ rita caute, Λ quo jure tam aflio quam derniilk·, confirmationis, extreme unitionis, fenfio notatur; qùmd fi per fe hoc non va­
pocniteoiix, & aliorum; contra cenfuras leant prcftare, a doftoribui exquirant quid
juris, At fi comperlant nec canonico, nec
cccleiiafticas contemnentes
Contra negantes aliqua' animam'fando­ civili, nec municipali, At coniuctudinario
rum cum Chrifto jam regnare ufque ad di­ juri aut ftylo foreconfonam informationem,
ftio patrocinio deftituant, quantumvis ma­
em judicii, & cum anima At corpore glo­
rificato polita in sternum regnaturas.
gna merces proponatur, Ac idipfum fa­
Centta negantes anim* immortalitatem. ciant, ubicunque in caufa: deduftione dc
Contra negantes retributionem operum in ejusdem injuftitia .apparuerit.
fide & chantatc.
Contra negantes purgatorium poft hanc
5 I. De calumniatortbur 6· infamibut.
vitam.
Contra negantes intercefiiones & oratio­
Secundo ftatutum eft centra manifeftos
_calumniatores, qui -nihil penfi habent, junes (andorum.
Contra negantes Imagines licitas effe in Cdane an injufta caufa fuerit, dummodo fpes
ecclefiis chtitiianorum, & fanAioncs cano- lucri
'—: inde
!*J fullerit
r
, quod quicunque de
1 tali­
bus fuerint conviAi feienter iniquam caunicas.
Contra negantes auAoritatem concilii ge- fam fufccplfle, vel fuftinere, vcl qui ad
neialis in decernendis dogmatibus.
deterrendas partes a juftis aâionibus vel defenfionibus proferre, przfumant, fefe cau­
In univerfum contra adverfantes quibus­
libet determinatis vel determinandis per con­
fas vel lites ad annum , biennium , vel aliud longum tempu^protraâuros calumnian­
cilium generale, feu provinciale; contra
derogantes jejuniis , & feftis indidis ab cc- di animo, tanquam perjuri ac infames ha­
clefia .
bendi fint,'ac ab officio procurandi repel­
Irem ut unusquisque ordinarius intra fu­
lantur , At infuper per ordinarios locorum
am dioecefim , perquirar, qui apud fe deti­ ad arbitrium puniantur; & idipfum de his
nent aliquos libros rythmorm feu cantile­ fentiendum eft , qui cum litigatore de quota
na rbm vulgarium, fcandalofa eccleiiaftico- litis pacifcantur, aut pacifcentibus fuam
rum & hominum vel conftlt.utionum vitu- operam pollicentur.
peria & probra, feu famofos libellos, auri
quamcumquc herefim in fe continentia ; Sc
52. Frqflratoriar rattonn obiicient pu­
ubi comperti fuerint, prohibeantur fub poe­
nitnr .
nis adorum parlamenti atque confifcentur,
At comburantur, interdicaturque univerfaItem ftatutum eft, quo meliori fide caute
litcr eorum ufus, mercatura , imprelLo At tradentur, ut fi quis fruftratorias rationes ,
ledura fub limilibus poenis.
tel exceptiones exhibuerit, iifdem rcpullis,
vcl fi admilte fuerint, non probatis exhi­
49. Circa orationem dcminicam.
bens eafdem feu producens , ultra expenfas
litis parti folvendas, taxatione judicis pro
Concilium decrevit ex moventibus hoc prima vice duos folidos perfolvat, pro fqVulgare quod fequitur hie inferendum.
cunda vice in eadem caufa duplicetur, pro
tdrtia triplicetur, & fic deinceps crelcat
De Pater noficr & Ave Maria in conpoena , & infuper fufpedus de calumnia
cionibut.
habeatur, & poenis prioris ftatuti fubjaEceat; fi tertio in eadem caufa hoc admifeIn omnium concionum publicaram ‘exor­ rit, At fi quas nova relevantes, aut alia—.
diis fervetur vetus & receptus invocandi Survis legitima ratione non admiflibili promodus per orationem dominicam, cum fauxerit, antequam ad eorundem reformatio­
lutatioqc angelica ad virginem Deiparam,,
nem de ftylo.............. admittatur, juret ,
pro gratia impetranda ; dt in earunOem c<>uquod fuam omnimodam diligentiam fecit
cioouni fine oretur pro anlmabus defundo- pro iifdem pertinenter ad ipluin terminum
fabricandis , nec ex induftria infufficientes
ruin in recepta ecclefi* confuetudine .
propofuifle ad effedum prorogandi termi­
num .

Anno

»549·

■ κ 457
An

Concilium Edinburgense.

no

458

5$. Inducere ad jurandum .
57.Circa refcrmaiienem procejfuum curiarum
Anno
Cuimt
ivnfifhrialtum.
Item ftatutum eft, fi quis five perfuafic»549·
In primis pro abbrevlatfone procefluum fta­
nibus paries aut ’eftes ad fophiliice juran­
dum induxerit, .-.ut fruftrationiscaufa fubter- tutum eft at ordinatum, ut in omnibus cau­
fugere fecerit inflrumentavc corrumpenda fis fummam viginti librarum non exceden­
procuraverit, aut a protocoles varianda, tibus, procedatur in pollerum modo quo
quod poenis de calumniatoribus fubjaceat. fequitur ; ut parte citata , Se minime corr.Item ne quis longiores urgeat dilationes, parente , in poenam contumaci* ejufdem
quam cauf* neceffitas poftular, ne fu* dif­ proponatur petitio rem petitam continens ,
fidi* aut rualitix falfas excufationes prote­ dt fpecificatio qualitatum ejufd.em ad arti­
lande animo lites, fcripturafve fcmel in culos referatur, dt ftatim ftatuantur termi.
judicium produAas fupprimat, ne judicio­ ni ad articulandum <Rr probandum, et ci­
rum curfus defeAu carundem impediatur',
tetur pars ad rcfpondcndum politionibus er
aut caufas ultro tuter fe per collutionem articulis, nec noo ad videndum telle;, et
®alia probationum genera rccip , jurari, et
dormire patiantur .
admitti, qui fi apparuerint etiam in poe­
γψ De erJiat advecattrnm iit judici» .
nam contumaci* rei nolentis compatere,
ad effeAum prxmilTum admittantur, et exa­
Item ftatutum eft, ut in judicio aut cau- minentur, et ftatim ad aâa 'fiat publicatio,
farumdifputationibus omnia modefte Se abf- et ftatuatur terminus ad ditandum contra
que tumultu fiant & dicantur, Se ut quif- produAa , necnon ad proponendum omnia
que fuo locofedeat, quoadufque per feri- jura, parre adhuc citata, in quo termino
bam ejus caufa fuerit in fuo turno nomina­ parti fimiliter contumaci ftatuatur terminus
ta ; <5c tamen breviter defiderio termini ref- ad pronunciandum.
pondeat ; & fic viciflim alterius partis pro­
Si vero pars rea in primo termino con:curator agat, atque a vulgari fermone, paruerit, qualificetur ftatim petitio Si infe­
quantum fieri poflit, in judicio abftineatft, ratur apud aAa ; fi nolit ftatim relpondere
reliqui vero audiant inlilentio, ad quos illa fafla fide corporaliter , quod inftanter refpondere nequeat, detur ei triduum ad recauta non fpeAat.
I
Cfpondendum,
aliudve breve tempus ex ar­
55. Advocati judici honorent deferant·
bitrio judicis, quo termino fi ad refpondendum contumax fuerit, quovis modo proce­
Item ftatutum eft, ut fctlbccuriatum ia datur, ut fupra; fi vero comparuertt, Sc
omnibus fe promptos & paratos ad obfir- dilatorias propofuerit,difcutiantur fimiliter
quendutn St parendum judicum mandatis excluCa omnium refervationum caufa , Se
praeftent, cifdemque debita obfequia , ho­
lite poftmodum conreftata, ftatuatur unicus
norem St obfervantiam deferant, atque in­ terminus ad probandum , et poft probatio­
tra fui officii fines fefe contineant, vid. nes produAas fi reus petat articulos direprxter communia nihil, inconfulto judice, Ae contrarios; juratus primitus folenniter
nullaque aAa confeflionis , ni fi ptius per quod fint neceflaril pro defenfione cauf* ,
judicem confiderata , an levia, an fecus, ftatuatur el brevis terminus ad probandum
an limoniaca, an ufurarla, aut· alias illici­
eosdem una cum oblatis contra perfonas tetas paAiones continentia fuerint ; At ne ul­
ftium Se peremptoriis ac omnibus juribus
tra taxam veterem a procuratoribus vel quibus uti voluerit in caufa procedendum ;
partibus exigant, prxtextu cujufcumquo Dquibus hinc Inde difcuflis Se probationibus
confuecudinis aut corruptel* haAenus ob­ defuper dedudis, quam brevillime juxta for­
tente, cujus
veteris tenor infra ha-\ mam veteris flaturi, fuper huc ftatuatur
betur.
terminus ad pronunciandum in principali
caufa, In omnibus tamen his falvis legibus
Ui preceffur per firibam ante judicent ........ partium defenlionibus replicatis, du­
diligenter obfervetur .
plicatis, cum arbitrio boni judicis ncccilariis abfque tamen calumnia .
Et eodem modo quo fupra in omnibus
Item, ut fctipta conferventur & procefC
fus partii, ftatutum ell, ut regiftra fiant, caulis fummariis procedatur, &. breviter,
in qu* omnium proceffuum omne» partes ut in caufis infra viginti libras procedatur
& fcripta in judicium produAa redigantur, xque fummarie, falvis infra ierptis atque
I ne pereat ulla pars proceffus, aut ne alia, folitis, ct in caufis infra decem libras.
quam coram judicibus produite primo fueIn plenariis vero ulitatc procedend. for­
tint, fupponantur ; principalia vero rema> ma fervetur, terminis tamen arbitrio judi­
neant ad regiftrum, & accepto. Cgoo re­ cis, falvis fubftantialibus judicii, corripien­
ceptionis Ik nomen recipientis in'J'ibro no­ dis Sc abbreviandis.
tent , qu* tantum quamprimum tcribe rcIn caufis vero appellationum ftatutum eft ,
ftituantur . Et fi in prxmiflrs culpapiles re­ fi ab interlocutorio appellatum fuerit, Se
perti fuerint feribx , provideant potcfta- nequaquam devolvantur, mfi cauf* in ap­
tetn habentes de aliis eorum loco.
pellatorio content* cclevaotet apparuqfinr,
juxta juris difpolitionem ; abfolurioncs ve­
ro nulle dentur ante devolutionem, live
ab interlocutoria live a definitiva fuerit ap­
pellatum, prxtcrea , li decretum fuerit per
|u-

• >49·

I

Concilium Edinburgense .
~

1

Ann·

’Jax·

‘

460

judicem , ad quem bene judicatum et male vi* modo comperiant, modefte de remedio
.
·
appellatum, ab interlocutoria remittatur· ‘ juris proteilentur.
Ceasar.
Ci“fa judicii, a quo nec retineatur; et anItem flaturum eft, ne qui» officio procute omnia cevendum, ne dentur citatione* randi fefe ingerat, nifi catalogo fuetit de- l>49’
fcu inhibitione* fuper appellatorii* nifi vi­ fcriptus, atque hi omnes tint parati ad pr«mifla obfervanda ,*et ad omnimodam reve­
li* apoftolis.
Item infra archldfaconatum Laudonicnon rentiam judici, tam in judicio quam extra,
committatur examinatio teftlum ulli noto, exhibendam, et <jui in premiffis culpabile*
tio curi» ptimatialis ,> nifi ipfi officiali Lau- fuerint, arbitrio judicis coerceantur , vel a
doni* fuisve cominiffarli* ad hoc facien­ procurandi officio penitus fufpendantur.
dum per fupplicationem primitus requl­
58. Demum hac fanAa fynodus feu con­
li tis.
cilium provinciale ftatuit et decrevit pro­
Item fi qui* citatu* ad refpondendum po- ximum futurum concilium provinciale hu­
titionibus® articulis comparent, jurate aut ius provinei* Scotican* habendum et ce­
refpondere requifitu* per judicem, recufa- lebrandum fore , fine quacunque pratermiflione , aut literis mittendis vel fulminanverit ; decrevit convehtIo,quod juri* difpcfitioni confonum efle agnofclt, ut pro con· ° dis, in Ineo fratrum pradicatorum Edin­
fitente in articulis habeatur , ne per reçu· burg. infra oppidum Edimburgi die Jovi*
fanti* malitiam retardetur jus alterius par­ 14. mentis Augufti proxime futuri, falvis
tamen impedimentis, alioquin didio die Jo­
tis .
Item caveant procuratores, et alia mem­ vis 14. Augufti prefati In civitate S. Andre*
bra judiciorum, ne judicem vociferationi­ feu oppido de Lynlythuho fandi Andre*
bus in judicio turbent, ne vel palam vel dioeceli*, fic et prout rogati et requiliti
occulte apud collitiganrea blasphemii* , aut fuerint epifeopi ordinarii, prrlati, et alii
convitiit traducant, fed fi Icfos fefe quo- dc ckro rc&m prxdiAi.

I

461

Concilium Edinbukginsh.

JULIUS PAPA

X,

462

HL

Æ

««··

JJJI.

Sedit eb MM 1J JO. *faxe *4 MMM I 5 5 J .

'

CONCILIUM

PROVINCIALE

fieri Stttieeni habitai» Edinbnrgi Λ/f. D. MDLi­
bi f «ο fequentia alia eJita funt.
Extat
N pt'tnishnc præfens concilium.conftan» Cingulis monafteriis inllitutndfc, et honorifi­
apiid
hujus regni praelati*«conciliumprovincia­ ce fuftentandis, juxta continentiam ejusdem ;
V.ilkins
Mill. IV.
le faciem ibus» relcAis, auditis, et difcuffi* placet univerfo concilio, ut ftatuta eadem
pag.O·
diligenter per oiunia ftatuti'· et ordinatio­
lententia debitam exeeutionem (ortiantur,
Ex MS.
nibus aliarum provincialium conventionum, mtia hinc et felium divi Mh-haelis proxi­
Parif. it· prrfide reverendiflimo domine primate to
mum, ct quod contra négligentes feveriter
fu» num*

I

iSUy.

t’us regni moderno er prrfenti, antehac
habitarum , eadem In eertiflimum totius ec­

Codd.
luriau. n. clefiaftici flatus ac populi chrifliani commo­
dum vergere, in univeifum ratifleanda «ap­
,K.

probanda, et obfervanda una cum nonnul­
lis in hac fvnodo additis, et adjeAis.qute
in fpecie fcquuntur communi omnium et
publico decreto conrlufa, prout eadem prxienti tenore approbat, acceptat, et rati­
fient.

procedatur , arque eodem modo urftatutum
iHud de religions >ad universitates (ludiorum
gratia mittendis, et ibi juxta monailerii i«culrates honefle (u itent a odis fuam enecuiicri«m cum omni rigore intra hinc et teftuin
Pentecoftes proximum (orriatur.

j. De examinatione curatorum & vica­
riorum.

i. Executio decretorum friorit concilii.
Ad h*c univerfr fynodo »lfum eft utile ,
et neceflarrum, ne diutius per minus fuffiVerum quia propter temporis difficulta­
cientes feu idoneo* curato* animarum cura
tem et multiplicia impedimenta quadam eo­
rundem ftatutorum prius editorum, quibus- defraudetur, ut flaturum illud de curato­
rum, et vicariorum penfiona riorum exami­
execution! demandandis certa in ipfis erant
nationibus, diligenti indagatione et excuftempora praefixa , nullum tamen adhuc eflione habeatur infra hinc er proximas cufeâum funt fort ita, idcirco cxprclfo jam om­
jufque dioecefis fynodo* ; ct ibidem circa llanium confenfu abfque ulla ulteriori dilatio­
ne deinceps eadem, quemadmodum antea tutum de monafteriorum examinationibus,
& clericorum parochialiuni. λ
falubriter fancita erant, ita ct nunc dili­
genter execution· demandanda decrevit,ad
tempora inferius limitata , prout unufquiv
Îiue ordinariorum recondere voluerit pro . 6. De comfu ta & ratiocinio t eftamento­
rum .
uo officio in diftrifto Dei judicio.
;. De fradicatioae verbi Dei .
'Approbat fimiliter prefensconventio conCt fpecialiter cum ceteri* omnibus fu- flitutionem illam de teftamentorum confir­
mationibus prius promulgati», hoc addito,
pra feriptis approbat prefens concilium ftaur in pollerum null* omnino confirmatio­
tuturo illud prius editum, de divini verbi
ne* ad intus et extra dentur, fed lingula
prxdicationibus per. remores.............quater
lingulis annis fiendi», cum mulflis et poe­ confirmanda in fpecie exprimantur , Ar con­
tineantur in bonorum inventariis, non au­
nis in deficientes feu contraveniente* ei­
tem fub aliqua fumma generali Λ extra fub
dem utrobique adduâis ; atque ejusdem exepoena omiflioni* quot* levande pii* uficutionem per fingulos ordinatio* fieri man­
dat, infra hinc et proximas uniufcujufque bus applicande.
Item mandar , ut reverendiflimi & reve­
dioecelit fynodo». et quod in contravenien­
tes fuafve partes in diflo ftatuto injunAas rendorum dominorum ordinariorum, & deabfque mora citationes fimpliccs dentur pro Ecani regiftra teftamentorum, tam majorum
ipfarum mulAarum folutione, juxta ftatuti quam minorum, habentes eadem, bis lin­
tenorem per ipfo* ordinarios , aur eorundem gulis annis, ipfis officialibus. Meu commifcommilfarios, in religioforum ct pauperum fariis generalibus patefaciant, ut procura­
toribus lilcaUbus pro computis & ratiociniis
ufus applicandarum ■
eorundem teftamentorum mandatum dent,
ut ipfa computa expedienda quamprimum
4. De theologo 4- canonifla .
juri* ordine curent, & ipfi procuratores fu­
Approbat quoqUe fimiliter ftatuta illa de per debito fui officii retpondere voluerunt,
theologis et canoniftfs apud lingulas ecclealioquin de negligentia puniendi & officio
fias cathédrales, nection pro theologis in deftituendi, ne tam proles defunAorum fuis
/
P°r-

i

463

Ληνό
»5J‘

Concilium Edinburgensb

464

portionibus bonorum, quam creditores & .tollantur» ftatuit h*c prrfens conventio,
1 —
' ut prohibeantur per vicarios & curatos o,,,,,,
legatariii fraudentur.
mnes
mercatur*
in
portis
eccleliarum,
&
4m
M
isti
Simili quoque modo ftatutum illud de te·
*JS’’
(lamentis Orcaden. diocceiis ad formam & in coemeteriis divinorum tempore diebus
honorem exterorum hujusmodi regni dioe- dominicis & feftivis, & quod nulla venalia
celcon ordinandis, approbat & tcllamenta durante facro exponantur » leu aperiantur »
prope limites eccleliarum, fed quod iinguii
dioeccfis........ dj infularum omnium exten­
dendis, decrevit, cum uti pia dignofeitur
tunc temporis vel facto, orationibus, pre­
efle ratio , eadem qiioq-e aebet elle juris cibus, vel divini verbi prxdicationibus di­
difpofitio.
ligenter attendant, & hoc fub poena ex­
communicationis, fle 200« fulidorum lingu­
lis vicibus, quibus przfcotlbus fuerit con­
7. De ceufii matrimoninltbnt.
traveniunt .
Porro quia contingit caufas matrimonia­
les nimis leviter in judicio tranOnitti ; cutn
9. D* vijft aliene boj^itnlium.
tamen fuir fua
natura valde
ar­
w ••wvsaaw
vwew* graves
» « v » · & w·
f
Infuper nrxfens conventio pietate erga
du* , ac epifeopi? ipfis de jure referveo- B
tur; ftatuitt hxc fanda prxlatorum
prxlatorucn convenconven­
pauperes Chrifti mota , ad quorum fupportio, ut null* deinc'ps fententl» in caufis tationem hofpitalia ab Initio erant inilirumatrimonialibus ad divortium tendentibus ta, ftatutum illud celeberrimum fuper vilip«*r officiales feu commiflarios cujufcunque tationibus hofpltallum in lingulis hujus re­
dicecefis hujus regni pronuncientur , nili gni dioecefibus, intra hinc & fertum divi
Michaelis proximum exccutionl mandari
proceflus hujufhiodi & caufarum merita per
rpfos ordinarios difcufla, dt legitime per- vult ; & ut decani in fuis vifitatlonibus de
pcnfa fuerint, quo faAoex (peciali ipforum
flatu omnium hofpitalium juxta tenorem il­
lius ftatuti referant, dr debito tempore.,
ordinariorum mandarodt conlilio, quod fa­
officialibus, feu commiflariis generalibus ad
ctis canonibus confonum fuerit, decernatur;
effeAum, ut ipfi defcAus hujufmodi corri­
utque telles ipli in ejufmodl cautis pruden­
ter & circumfpeAe fuper gravibus faAi
gant ', 81 opportuna remedia defuprr prole
circumftantiis ad tcftium fidem lentandam
piciant.
Λ explorandam neceffatiis dt opportunis
examinentur dc diligenter interrogentur, Cio. Additio ad vet ut fl it ut um de excananu·
quodque fuppolitioncs pro reftium examina
examina-­
ntcmù vitanda.
tionibus infra alienas dicecefe» pr»cifa ipfis
locorum ordinariis , officialibus feu cummifItetn quod excommunicatio omnium ecfartis................ cujufcumque dioecelis , &
«leliafticarum per Conatum graviflima poena
nullis deputatis, aut fubftitutis delegabuispr* hominum corruptis & diflolutis mori­
bus prope viluit, ut eidem tamen fua au·
tur, reftibus vero fecus examinatis nulla
fides habeatur.
Aoritas, reverentia, Λ vigor juxta factorum
fandiones canonum reftituatur quantum, harc
8- Quod farocbttni fingulh dominicit
tempora ferunt ; ftaruir h»c prrfens con­
& fefttva interfint mtffin .
ventio, & nomina excotnmunicatorum pur
fioguios curatos Tuarum parochiarum, cuftetn prxfcns conventio animadvertens juicunque flatus, gradus, conditionis aut
divinorum niyfteriorum contemptum maxi­ preeminent!* fuerint, in fuis libris fetibanmum aliquot hifce proximis annis inter re- tur, ut lingulis
_
diebus dominicis pubi icen­
gni fubditos invaluifle , ficut pauci admo-Dtur omni timore & favore cxcluhs.
dum ex populoliflimis parochiis facrofanda
miff* facrificio diebus dominicis, & aliis fe- ti. Noatra* rxroMMaarcarorsiai publicenturflivis duplicibus ab ecclefia indIAis, aut di­
vini verbi prvdicationibus adefle dignentur;
Item ut infordefeente» a vlglnri diebus
ideo ftatuit Λ ordinat, ut omnes dr finguli juxta vetus ftatutum provinciale, nili fub
a fuis parochialibus miffis diebus prxicri- juti a appellatione fuerint» veiut abomina­
ptis vel prcdicationibus verbi divini in fuit biles in cancellis ecclefiarum parochialium,
ecclefiis pirochialibus fefe ultro abfentan.
& in abis publicis locis per curatos affi­
tesdiligenter notentur per curatos r qui cof- gantur» & ibidem fixa remaneant eorum
dem decanis ih fuis viiitationibus majorum
nomina» donec abfolutionis beneficium ob­
cxcefluum deferant , poenis publicatis jux­ tinuerint habita veroabfolutione rorum no­
ta nerfonarum qualitates , dt delidi hujuf­ mina de libro deleantur, dr in margino
modi frequentationem, & hujufmodi deficien­ feribatur talis abfolutus.
tiam diftriAc puniendos, βι fimiliter, qui
rem facram minus reverenter aut indevote £ li. ïnfcrdefcentei affigantur û> cancella
ir vnlva tcclcjiit·
audire confuevefmt, quique jocantur, aut
fcurriliter fe gerunt in ecclefiis temporibus
fermonum, aut qui in portis ecclefiarum
Infuper ut fpfi curat), antequam exor­
aut curmctctiis ludibria inierim exercere, diantur rem divinam, moneant publice &
\ut aliis profanis negotiationibus vacaro generaliter omnes petfonas excommunica­
prxfumpferint , non folum cenfura ecclelia- tes, ut quamprimum fefe a divinis rebus allica feriantur, fed etiam aliis poenis arbi­ moveant ; certificando exprefse, quod qui­
trio otdinariorum infligendis fubjaceant ; dt cunque fcienter poft illam admonitionem
quod liuiufibodi abufuum occationes citius feu rcquilit ionem fele divinis ingeflerit, tunc
tem-

465
Ammo
•H*·

Concilium Edinburgense

466

temporis excommunicatur exiften» live per- regiftrum, in quo nomina infantum baptizafonaliter, live in fua eoclclia fuerit parochia. A torum inferibantur, una cum nominibus per­
11 publice βί folenniter dcnunciatu» fentenfon (rum, qu* talium baptlzatorum parente*
tiam juris incurrit, a qua non poterit ab- communiter habentur et reputantur, nec­
non compatrum ct commatrum, cum die,
folvi, nifi per fanAifitmum dominum noftrum papam , βί infuper poenis aAorum anno, menfe, adferiptis etiam duobus te·
parliament! fubjaccbit: dc fi eccleliaftica per­ ftibu* notent, quod etiam ipfum in bannofona & beneficiata fuerit, dt hujufmodi ad­ rum proclamationibu» feivctur, quas prê­
monitionem conteinpferit , aut quandiu fub tent conventio in ecclefiis parochialibu*
excommunicatione hujufmodi inforduerit , tam viri nuam mulieris rcfpcâivc, li dl.
quod pro rata rempori» fu» infordefeenti» verfarinn fuerint parochiarum, fieri mandat;
frudibus fui beneficii privabitur, in paupe­ qu» quidem regitlra inter pretiolilftma ea·
res Cure parochi» per ordinarios, aut eo­ cleli» jocalia confer vari vult er przcrpir ,
rundem commilfarios erogandi* ; fi vero non quodque decani ih,fuis vilitationibu* defu­
fuerit bencliciatus, tamdiu incarcererur pa­ per diligentem indaginem faciant, ct defi­
ne dc aqua, quamdiu fub ejufmodi cenfura cientes ad commiflarios referant, ut graviinforduerit, vel aliter arbitrio ordinarii B ter in cofdcm animadvertaturpuniatur .
15. Dr ftnna miniflri in clandejiino matrimania .
13. De flebit ectlefa non alienandi/.

Praeterea ftatuto de poenis tam partium
Przterea quod res dc bona ecclefiarum
& certx decimx reditus dc proventus jam contrahentium, quam miniftroium in ma.
paffiin fub prxtextu evidentis utilitatis ec- trimonus clandcftinis addit, & id aliqua cx
cleliarum, ad ipforum polfeiibrum cupidita­ parte reformat , ifatuiiquc ut presbyteri
tem dumtaxat explendam, aut confaugui- tuam ad eadem clandeftina matrimonia con­
neorum dc amicorum opes, facultates, dc trahenda operam feu miniftenum accommo­
policffionc* augendas, dc ampliandas , car­ dantes incarccrentur per annum, in pane
nali atfedione ad longum tempus locantur, et potu, necnon ab exccutione ordinum in
triennium fufpendantur , partesque ipfzconalienantur, dilapidantur, dc profligantur,
trahente* publicas agant poenitentias, ar·
tam in ipfarutn ecclefiarum irrecuperabile_
—
difpendium, &
Γ damnum, quam etiam in Cbitrio ordinariorum , juxta flatum e* quaii-.
..
firatem earundem perfonatum moderandas
ipfoium fucceflorum
fumnain
inopiam
dc
penuriam, ut vix ex reliquis frudi Dus one­ ct imponendas; horta tui que, ne ordinarii
lint in hac parte quacunque occaiione nimis
ra ecclelic dc neceftarias expenfas juxta
perfon» fu» facultatem fufferre poflir dt remi$,ut plurima inconvenient ia, qua bine
proveniunt, faltem metu poena evitentur valeat ; quocirca hujufmodi parum providis
cccleliafticarum perfonarum adminiftrationibus occurrere volens prarfen» conventio in­ 16. Circe editionem dr fublicatinnem cate·
ibifmt in gratiam vinmm ecclejiliitithibet exprclfe, ne in pofterum manliones,
r«ai curam animarum gercniium.
cropt» proximz vicariis iplis relidentibus
deputatis cccleliis contigu» jacente* per
redores vel vicario* in ctuphytheofim ullo
Item prcfens conventio temper habent
tempore futuro dentur, aut ad longum tem­
pus adedentur ; conftitutlones veteres pro-Dob oculos, quam diligenter ecclefi» paftovincialium conciliorum hujus regni defuper ribu»
- L - a- pallorum omnium principe Chtifto
olim prudenter fancitas in ttfum revocan­ Jefu lit przJicandi verbi De» officium com­
da*, hoc ipfum temporum ncceflitatc exi­ mendatum , ut faliem in primis fidei catho­
gente, decrevit , eafdem approbat in omni­ lics rudimentis probe inllituantur grege*
bus dc ratificat, ac in perpetuum valitura ipli t Iu» cur* concrediti; atque interim
fecum reputans quot horrende hirefes ali­
conftitutione firmum eifdcm robur addit.
quot hitee ordinis in varii» ct diverlis hu­
jus regni partibus lint graliate , jam vero
14. De clandeflinit matrimemit ,dr ban­
devotillimi maximique piovidcntia , lingulanit·, dr regijlrit cur Aiarum.
rique favore piincipum ac pra-latoium vi­
gilantia
lludioque
erga fidem catholicam
—
Eodein quoque modo approbat dc ratifi·
_
...
—
cat prifens conventio vetera illa flatura— tandem rcprcls* , ac Lrc fopitx videantur;
provincialia fuper clandcftinis matrimoniis, fcconfideran(uue
infutx-r «^.Ι
γ-ι,,ιΙι-τ.» h,.,,.·
confidcranique infuper
cccieliallicos
hujus
ct bannorum debiti* proclamationibu», te- tegni inferiores et prsfatos pto majori par­
norelque eorundem praefentibus inferi man­ te nondum eo eruditionis in facri» literis cfdat , eifdetnque addendo 'quod quia experi­ tc provenus, ut populum rede in fide ca­
menti» quotidianis compertum eft ex nati­ tholica « allilque au lalurcm nccelfariis invitate ct matrimonjorum clandeftinorum- ftrueie,aut errante» convcitcre fuo ftudio
quvftibus & controverfiis, quamvis etiam valeant. Ad igitur juvandos eorum pios co­
legitime racis, m fummum parem* feu a- natus» indulii iamque promovendam, utque
vit» hrrcditati», ac fortunarum omnuiu eadem vera , catholica , et apoftolica—
dlfcrimcn adduci, et hoc potilfimum dete- tides, feclulis univcrlis erroribus, integra
flu legitimorum documentorum tuper nata­ et inviolabilis contervetur , ftatuit et ordi­
libus et nativitatis temporibus , tuperque nat librum quondam vulgari ct Scotico idiomate conteriptuin , ac piudentillimoiiim
bahnorum proclamarionibiis: lUtutuin igi­
tur eft , ut (iiiguli curati deinceps habeant hujus regni ptalatoruu>, doâiiUmoiumque
GK
tlieoCanal. General. Tom. XXXV.

Ammo

«»>·

1

\

467

\

Çoncilium Edinbùrgensîî. )

4Ô8

theologorum-, et aliorum ecclefia(lie,orum., . fupra , aadire. cutiWruflu i ac zdificationem’ ' dt fu* falutis lotelligantiam
Λ*’Η9. ·
N 0 virorum prxfenti conventioni intererténtium A indeconcipere,
‘
“.ft
Christi.ydiciis et ealeulis cxaflifiima dlfcurtione ha- haurire valeat.,
Quod Ipfum qiwjJTrlius, quo facilius , Λ
**5
•5JX· "ha ,approbatum, in reflorum1, vicariorum,
reverentia & utilitato
et curatorum manus , tam pro poplil i chri- cum majoripopuii
majoripi
ipfi, quibus hoc munqs prz· ·
ftiani, cujus curam gerunt, inflruflione tra- prxttare
prxllarc pol^nr,
ρόΐψ
fenei’· conrtitutione
injungitur, caveant ‘ipfi
dendtsm ; quem catechifmuir., id elt, com- ^f-··-c™.
n----- «icarii, vel
--· curati
j, ne minus pt*·
munem et facilem rudimentorum fipçi infti- “‘reHores,
pulpitum^onfcendAt,
fed toto
a , tutionem et doflrinam vocari vult, ip'iuf.'' meditate in '-1·^..™
mni--.
que reverendiilimi domini Johannis S. An­ (ludio & intentii/he'ad leflionem peragendre» totius regni Scoti* primatis ; in prz- . dam crebra , .frequenti ac diuturna future
fenti concilio przlidis , Ipfiufque provincia­ leflionis repetition^ feli préparent , né fe
luditorutn ludibrio (exponant, ubi imparati»
lis hujufce fyncxrt nomine Imprimendam,
in medio leflionis 'curfu heéhaverint, aut *
.
inque lucerq çdendum, ac tn mulca exem. .
,
plaria tranfQtnendum', continentem vdram impegerint, & propter hoc malediflionidi­
'
finceramque, juxta catholic* ecclelix fen- vin* fe'reddant obnoxios, cum, ut inquit
fumac intelkflum decalogi, feu decem man­ 8'fc‘riptura malediflut oir.ntc, qui fifit Opus Do­
datorum. Dei-interpretationem, articulorum mini neglegenter'. dc Similiter, ne languide
fidei, feptemque (aeramentorum fimplicem, fle ofeitanter, fed cum’quanto poliunt ma­
puram, ac chrillianam doflrinam, necnon ximo fpirltus ardore, voce, vultu, & gtflu
orationis dominiez, et falutationis angelice ad pronuneiationem concurrendus , ut qu«
■ integram et falutarcm expolitionem , qiioleguntur animis auditorum viv* vocis im. ' rdm ignorantia, ut ait Bernardus~rn decla­ ptcllione, prout cuique graram dederit Do­
minus, infigantur. Hoc tamen provlfo, ut
rationibus : excufare non poterit hominem,
,
qui fe tnagijlrum infantium dofloremque in­ non liceat cuiquam auditorum fuper leflis,
aut modo quo fupra recitatis, controvcrjicientium profitetur, quippe ipfe ignorant
fiatn ipfi reflor! feu vicario feu curato mo­
ignorabitur i mimo nuitor ignorare faciet &
egnor/rt ; quantum enim Jit perituh omnibus, vere. Et fi alitjuis id attenuare prxfumpfe- .
«
cum non invenit pajior pafcua, ignorat shrx rit, deferatur inquilitorlbus heretic* pra­
itineris viam , vicarius nefeit Donuni volun­ vitatis ; nec vicifltm licebit ulli reflori vicurato
tatem, ecclefia quotidie multipliciter _cario,
& mi- feu
■-----. —ζ--- nifi
—ad— hoc
-----ipfum
-,-----(, fpeJerabiluer experitur. H*c divus Bernardus .c cialiter habita confiderationc ipfius qualifiCujus quileni libri exemplaria omnia, ubi cation's ) fuerit ab ordinarfo loci ci facul­
exculti luerint, prxfentarl ipfi reverendifli- tas concerta in fcriptis, ullis controverfiaf
nw mandar et ordinat prxfens concilium, & q ti ac itiones hujufmodi moventibus de fu­
ut ipfe 'luculis tam fuis ecclefiafticis, quain per refpondere, aut difpurationes Ingredi,
aliis (ingi'lis locprum ordinariis, quot cui­ fed mox refpondeatur , fe hujusmodi di (pu­
que dioccefi pro reflorum, vicariorum, ac tationis refolutiones ad Ipfos ordinarios re­
curatorum numero et multitudine fufficere mittere , & hoc fub poena privationis ab hu­
videntur, eis tribuat ; reliqua vero apud i- jusmodi officio feu beneficio.
pfum reverend.'fii.num remaneant, et firma
17. De mulla in négligente/ leflionem
curtodia ferventux, prout tempus et necefcatecbifmi.
fitas poftulavcrinr, difprttienda.
Caveant vero 'pii reflores, vicarii, et
Quod fi quis reflor, vicarius, Ceu curatus
curati, ne fia exemplaria'fecularibus qui-'
prxfentis lia tuti punflo mgligens
bufque indiferete communicent , nifi ex ju- ' in aliquo
,
dicio, confilio , et diferetione fui ordina.θ aut cuulpabilis fuçrit deprehenfus, pro pri­
ma vice mulfletur, 10. folidis, irremiibbirii;quibus otdinaiiis licebit nonnullis ptobis, bone fidef, ac diferetis viris laicis,( liter ab eo exigendis & levandis, pro fe­
ejufdcm catéchifmi exemplaria communica­ cunda jo. folidis ; pro tertia duplicetur
re, er iis potifiimum , qui videbuntur potius mulfla, dt cum hoc incarceretur in pane <5.
fu* infiruflionis caufa , quam curiolitatis potu duntaxat ad menfem, et ulterius ad
arbitrium ordinarii. Nihilominus ubi conti­
cujufcunque eadem expetere .
Dei per rcligiofos
Cujus quidem catech fini lingula capita et git conciones verbi
vel alios ordinarios prxdicatores vice repattes lingulas ab ipfa prxfatione feu exor­
dio libri incipiendo adîinem ufque âbfque florum, juxta tenorem priorum itatutorum
fieri , quod tabbus diebus catechiinterruptione, feu locorum quoruncunque_> .interim
.
omiffione, continuando reflores per fe , vel fmi leflio intermittatur impune. Et fuper
ipfi vicarii , aut curati , qui curam admi- p (ioguiis punflis & partibus prxfentis (latu
ti fiant diligentes inquilitiones per decanos
nidrant omnibus dominicis et ferti vis diebus
in fuis vibrationibus, Λ defuper delarioquando ad divina audienda populus conve
•u s liant fideles abfque omni favoie vel odio
nlre folet et tenetur, alta er intelligibili
uouuiiiilai i s majorum exceffuum .
voce, dirtinfle, clare, articulate, et punEieis cniuin rtatutorum concilii pro·
fluatim omnibus filentio interdiflo, quantapoterit maximi gravitate in fuggefto, fu- vinciat.« in omnibus fuis feffiontbus .fafli
;>er ree eren litfimum Johannem archiepifco- *
pcrpellicio ac rtola induti ante fummatru
millara ad dimidi* hor* fpatium legere, er pum f.infli Andre», <Sc reliquos regni Sco­
de |ib<o ipfo recitare Integie, et abfque ul­ ti* epifeopos, <£ abbates, ac totius Scoti·
la hxfitatione, nihil addito, tnutaro, fup. •;anæ ecclelix clerum, in annis Domini milpreffb, vel oniiflo, led prout vctba jacent, Iriimo, quingentefimo, quadragefimo nono,
fic ut populus kfla & recitata modo, quo & quinquagdimo primo rcfpeflive.

469

Conc. Lïthquoi bt Card. Poli Lit.

"a CONCILIUM

470

PR Ο V 1 N C I A L E J.V.™
'55*

<Praleterum & fieri Sctttet lytbqvoi babitum enn» 1552.
(
''
y? Odem plane tempore cum hcret'ci ca- Pauli III. aufpiciis fancita erant, jufta, ra­
XL tholicam religionem commovilfent,qul·
ta ac tanquam pDei imperio- fixa plenis co­
<· IK
.cunque ex ciero prudent>ίΓ>ηύ, doiftiffimi St mitiis declarant. Mulraque alia decreta,
pig ,S
.integerrimi fuerunt, cojicilio proviancili qur ad n^rplis vires elidendas, cathplic*
I x Jo.
Lythqvoi celebratos, herefim juftillima andbdr-i aufloritarenr firmandam, ac cleri mo­
Icsko de^themati» nota configunt ; omnl.tque qu» pa- res perpurgandos plurimum faciebant, conreb. g»fL num auAoritate in concilio Triucntino fub ftantillimc fcifcunt. Jl*c Lesleys.
Scot. Iin·
io. p. pÜ·

,

v—

CARDINALIS POLI J-ITERÆ
Di/fenfittori* cunt tir t qui bone ecdefix f'jjiètnt y
coalraxer i'ii .

Anno
T> Fginaldus,s miferatione
"
divin* S. Mari»
Christi
in Coscnedin S. Romanae
“ cccleii» dia"

tujirnuonm

/

jiquus provinci» Cantuarienfis cleru·· totum
fere corpus cccleliafticoi um regni repr»fen
’
conus cardinalis Polus nuncupatus, ad fecans, ad quos hre bonarum cccleliafticorvnillimos Philippum dt Mariam > Angh»
rum*caufa maxime pertinet, cxpofuçrint ,
'Ibid. pag- reSes’ hdT' defenfores, & univrnum Anquid bec bona ad jus eccleliarym revocari
glire regnum fanâiflnni domini noftri pap*
non poflint, quin pax univcrlalis dt-quies
& fedis apoftolic» de latere legatus, eis­
Srrrpe
huius regni turbetur, & caufa fidei arque
mem. ec· dem fereniffimis Philippo dc Mari» regi­
unitatis ecclefi» jam toro omnium confen­
cl. vol.
bus falurem in Domino fernpiicrnam .
fu hoc in regno introduira, in maximum
Cum fupremum concilium iftius regni parpericulum adducatur -& proprerea ipfi quo­
pend- Pi$·
liamenturu nuncupatum, magiliratious ve-^· que fupplicavrrint, ut apud nos intercede­
ftris per luos fupplices libellos expoiuiller , re velint, ut in his bonis eccleliailicis pofquod perniciofillimo fchifmate in hoc regno fetfttlbus relaxandis rellriifti <St difficiles elfe
alias vigente, quod nunc Dei mifericorJia
nollemus ; majcftate* aurem veftr», ad quas
maxime foedat providere , ut regnum ipfa& majellatum veftrarum pietate extinflum
clt, audoritate ipiius parliament! nonnulli rrim poreOari, regnnini, At cure com mi ffum, in pace & tranquillitate confervetur,
epifeopatus diviti , dk ex his aliqua interio­
re* ecclefi» in cathédrales cteA», <X (cho­ his fupplicationibu, i poftulatis cognitis,
ix atque hofpitalia fundata, necnon pluri­ & mature conhderatis , rudicaverinr ea om­
me difpenfationee & beneficiorum proviiio- nia , &: maxime illa, qu» in bonorum ecnes faA» fuerunt, ac niultx perlon*, qui­ clclialticorum caufa petuntur, pro caufa—
fidei et pro pace publica, per nos debere
bus perfuafum fuetat . juris canonici difpofitione» hoc in regno amplius Jocum doti fine ulla dilatione concedi, et quemadmo­
habere inter fe in gradibus confanguinrta- dum rogat» fuerunt, apud nos intercedere
fuerint,
in
fupplicationibus
tis vel affinitatis de jure prohibitos ,& aliis dignar»
„
. , prout
- _
rr__________
impedimentis canonicis libi obftantibus, ma- θ per idem fupremum confilium, ct epifeotrimonla per verba de prxfcnti contraxe­
pos , ac clerum prefatum majeftatrbus ve-·
runt, & multi aflus judiciarii <3k procelfus Uris porreâis , atque in libello intcrceffiotain in primis, quam ulterioribus inllantiis 11.> pet easdem rnajellates veftras nobis limul
fuper rebus fpirituaiibus & eccietiafticis, cum aliis (applicationibus exhibito latius
coram judicibus, tam ordinariis, quam de­ apparet .
legaris, qui auftoritate laicali procedebant,
Idcirco nos, qui ad majeftates veftras et
habiti & fervati.ac fuper eis etiam len­ hoc nobilithmum veftrum regnum a lanAiftenti» late & promulgat* fuerunt, & bo­ limo domino noftro Julio papa tertio, ip­
na ecclefiaftica per diveilas ejusdem regni fius et fcdisapoiloliccdclatcie legati m ib fu­
pertonas occupata dk apprchenfa fuêiunt . mus, ut regnum illud , quod jam diu apecQur quidem licet ex factorum canonum in- cletix cathblicx unitate leparatum fnrtat,
Aitutis irrita declarari potfinc , tamen fi ad Deo et cscielue Chrifti, ejufquc in terri* vi­
alium (tarum , quam in quo nunc funt, cario reconciliaremus, ct ut ea omnia , qu*
ad pacem ct tranquillitatem hujus regni perrevocarentur, publica pax & quies univerti regni turbaretur, & maxima confu- E tinerent, omni Audio procuisi ιιιΐιμ , ροΊfio oriretur , pi xferiim 6 diAorum bonorum quara Dei benignitate , et tnajeftatum ve­
potleflbres molellarentur ; dc proprerea— llrarum pietate , per audoritaicin c'usdem
majellatibus vcftris humiliter fuppheaverint, fanAitiimi domini noftri pap-c, cujus vices
ut apud nos inteiccdetc dignentur , ut prx- hic fuftmemu* , reconciliatio jam faAa eft.
milfarum rerum firmitati Ck Habilitati, dk ut paci et tranquillitati regni prafali confimul hujus legni quieti <5k tranquillitati, fulamus, atque ut unitas ecclefi», ex qu*
falus tot animarum pretiofo Chrifti fanguide benignitate apullolica providere veli­
mus.
ne redemptarum dependet, hoc in regno
Cumque epifeopi quoque deinde , ac rc- jam mtreduâa conrcboretur, « falva petGg 2
rua-

471

Conc. Lythquoi Card. Poll Lit.

_

472

““—1- mancat, cum utrimque rei ftabilitarem in ..matos, et fenteotias fuper cis lata», licef
nullity em,
Αλ.νο et, ,IMXInie cnfiftere. Ii Iwrum ecck-fiaiti- ” milliter et'4-de farto,......quoad
---------------------— ex
Christi t(,rui)) b(,rt>ruin ppifeilbribus moleftia nui- detertu iurisJii‘1 ion Î9'"’ prxlato tantum infurgentem lanainus, eillofque et illas aurto'55*· Ia interatur · q.n> rnirrrr» ca teneant, tot
et tam graviaX tcilunonia nobis iirtrm la- ’ rirate apoftolica confirmamus; ac quibusvis
hujus regni perfonis, ad quarum m-ipusbo
viunt, ct maiellatum vcflrarum intcrccdlry,
na ecciefiaftica ei quocunque cor,narflu fev
qua: pro unitate »-cc!eli« et fcdi< apolloliu» auifloritare hoc m regno inllaur^nda , titulo oneroin vel lucrativo j.ini devenerint,
tcur iludiofe nt. tam pie elaborarunt, eam, iliaque tenuerint feu etiam teneant, omnes
qiiHjii pa^ e4t auffpriiatetn apud# no» ha­ 1"e,t quofeunque fruflus e\ clAJenr Donis, li­
beat , er ut nmvcrfuni hoc regnum ted s cet indebite perceptos, in totum remitti­
mus et relaxamus , volente» cr decernentes,
.■(•ui|oic..t· iuat£iu.rin vere indulgentiam er
cnariratem erga fe agnofeat, et reipju ex­ qaorfilloium bonururir eccleliallicorum tam
periatur ; quoicunquc. ad quos infra :cr. ' mobilium , quum immobilium poflcllures pr:e-\
fati aon pollint in pra-lrnri , nec'in poftepia pertinent, a quibusvis excommunicarum , feu per conciliorum geneialium ec
r
tionis, fufpenlionis, et interdii, aliilquv ec·. [. fijftiJs lentcntiis, cenfuris , et pocn:·., B provincialium difpotjtiones feu» decretale»
a jure ve! ab hotjine quavis occatione vel Romanorum pontificum epiftolas, feu aliam .
quamcunque cenfuram eccjeliatlieam in di­
caufa ratis, fi quinus quotnodoliber innoda­
dis bonis, feu eorundem polfelhone inuleti exlftunt, ad cdcfluni prrientitim di-ntaftari , inquietari, vel perturbari; nec cis
xjt cunfcqucndum, harum ferie ablblveotcs,
et ibi'olutos fore cetifenres, armrorit-ite. · aliaqir* cenfurx vel poenx eccleliallicar pro­
pter hujufmodi detentionem, feu non reftiapoftclic.i per liter is fan^iffimi domini m>tutionem irrogati vel 'infligi - et Ii perquof(Iri , domini Julii pap® tertii nob » concrlcunque
judices et auditores tnbiata eis, qua
la , et qua fungimur in hac par'c, »cm>fuis aliter judicandi et interpretandi facul­
>c przferiium diipenlaniu·. quod omne» er
tate et aufloiitate judicare et definire de­
cathedr-dium ccclefiarunr eteM oneS
bere , et quicquirl (ecus attempta.i con·
boipnj.iuni.tt fchvlarum fundationes , tem
tiger t , irritum et inane fore decernimus .
pore p-srte.-iri fchu'matis licet de farto et nuinon cbllantibus praem-ffis defeftibus, et quiliter attefit-ira , in eo datu , in quo nunc funt ;
, ilbusvi, apoftolicis ,ac in provincialibus &
__ _ ,
perpetuo firmae et llabdcs permaneant
loque apofto’icx firmitatis robor adjicimus,;C I vnodalibu» conciliis editi», fptcialibus vel
generalibus conftitutionibus et ordinationi­
ita ut non na .juftorirare, qui puu«, fed
bus. carrerifque contrariis quibnfcunqur .
ea, quam nine eis tribuimus fuflte ab omAdmonemus tamen , cum divilio epiicopasfibu» cenleantur.· et cum um.iious et lin­
gulis peiioni» regni prxdidi,qut in aliquo tuum et ereflio cathcdraliiuu eccleiiarum
confungLinnati' vel affinitatis iradu . Oriam
sit de majoribus caulis, qux lumino pontnultiplii 1 , vel cognationis (pintual^ feu , filici lint refervat», recurrendum efle ad
luam fanihratem , et ab ea (impliciter popublic* fionellatis juftiti» impedimento, de
llulandum , ut hrc confirmare, feu de no.
jure polit'vc» introduisis · et in quibo» idnAilUniu» dominus nojler papa dilpenfare vo facere dignetur . Et licet omnes tes mo­
confuevi’; matrimonia Icienter vel igno­ biles eccleiiarum indiftinâc cis, qui eas te­
ranter de farto contraxerint, ut aliquo im­ nent, relaxaverimus, eos tamen admonitos
elle volumiis , ut ante oculos habentes divi­
pedimentorum prxrnillorum non obdar re ,
in eorum matrimoniis fic contrafhs, libe­ ni judicii leveritatem contra Balthelarem,
re et licite remanere, feu illa de novo con­ regem Babylonis, qui vafa facra non a fe,
—
--- - e-------; ·- ablata,
' '
' - I
trahere poffint, milericorditer in DommoDfed
a- patre
templo
in _profanos
<0: penfamus , prolem Qfceptam,' aut f-ifciufus
" convertit, ea propriisecclefiis.fi
—
r. ...
ex­
tant, vel aliis'reflituant. Hortantes ciiam
(■irndam legitimam decernente»; ita tamen
et per vilcera mifericordic Jefu Chrtfti ob­
nt qui feienter et malit'ofe contraxerit a
fcnrentia excommunicationis, et ab rnceftus tenantes cos omnes, quos hxc res tangit,
ut (alutis fu* non omnino immemores ■
(eu (acrilegii reatu abfolutionem a luo or­
dinario vel ctratn, quibu, id faciendi fa­ hoc faltem efficiant, ut ex bonis ecjefiacultatem concedimus obtineant ; ac omnes fiicis maxime eis, que ratione perfonatuum
eccte’iaftica» fa-culaies, .eu euorumvis or­ & vicariatuum populi miniflrorum fuflenrationi fuerint fpecialirer defiinata, feu aliis
dinum .regulares perlonus , qu» aliquas im.
cathedralibus, & aliis, qu* nunc extanr
prtrationes · difpenlationes , conccllionc» ,
gv.itia» et Indnlta . tam ordines quam be­ inferioribus ecclefiis, curam animarum lau­
neficia ecclelialtica , feu ulla# fpirituales ma­ dabiliter exercere, &; oneta incumbentia
terias priricnfa aurtotitute luprenlitatis ec- congrue fupportare valeant- Datum Lam­
clrij* Anglican», licetTulliter et de farto beth , prope London. VZintonien. diueeeobtinuerint, et ad cor reverf* eccleii* uni- E feo» , anno nativitatis Domini MDLIV.
rati rclbtutx fuerint, in fuis ordinibus er . nono cal. JanuaHi, pontificatui fanâiffimi
beneficiis per nos ipfos, feu a nobis ad id in Chrilio patris & domini noftrj Julii, divina providentia papa: tertii, anno quinto.
deputatos , mifericorditer recipiemus, pro­
ut jam mult* receptae fuerunt, atque fu­
Rcginaldus cardinalis Polus, legatus.
per his opportune in Domino difpenfabimus ; ac omnes procelïus in quibusvis in·
flantiis, coram quibusvis judicibus ta nu.
ordinariis, quam delegatis, etiam laicis
fuper materiis (piritualibus habitos et fot-

MAR

474

Concilium Vvistmonasteriense.

~..p

MARCELLUS!'Al’ A

vH"*1**

IL

Sedit ab anno i JJJ. eodem<jnt dec effit.

_
f
r

'

F

&

A

■

L U S . PAPA IV

Z
-

i

sedit ab anno *J5 5- »fae od annum »559.
r

‘

CARDINALIS POLI MONIT1Q
•

A

Ad fynodju» lega tinam telebrand, afud b'oeflmonafl. fecundj die Decembru
‘ anno 15$$·

1
Extat
ipud
V»11 kins
■ tom. IV.
P*K->5!
Ex reg
Boonenier, fol.
5*4·

Dmundus, permitfione divina London
„ .riis non obft.mtibus quibufeunque - Datursf
pitcopus, reverendo in Chrifto confratn. in palatio apud S. Jacobum prube Weftmonoftto Thom», cadcm permiflione Eiicn. c-monalier, anno a nativitate Domini MDLV.
f-xto idus Novembris, pontificatus lanetifpifcopo falutcm Si fraternam in Domi·,
no charitatam . Noverir fraternitas veftra fimi in Chrifto patris Sc domini noftri, do­
mini Pauli , divina providenra pap» quarti,
reverenda nus literas comrudfionales &
mandararia* illv<lntfîmi Sc reverendilhmi in anno piimo: fic ugnatas > Keg.neldiiS car­
dinali; Polus legatus- M. Antonius, Fair»
Chrifto patris & domini, domini Retinal
fecretarius Lamplunius . Quarum quidem li­
di, mifcratione divina fanlle Mari* interarum revcrenditfimatum vigore pariter. Ac
eofmedin S. R. E. diaconi cardinalis , Poli
aufloritate nus F.dmucdus , epifeopus antenuncupari, l'anâiiTimi domini noftri papae
& fedis apoftolic» ad fereniffimos Philip­ diiftus , vus reveiendu n contrairem noftium
pum Sc Mariam Angli* reges, & univer­ ptzdiflum’, Sc pet vo- dec inum & capitu­
fum Angli* regnum de, latere legati, ti­ lé lum Si archidiaconos ecclefi» vellr» cathedrabs, cieterofque prilao.s quofeunque , Si
gillo iftius illuftrillimi St reverendiftimi pa­
tris in quadam capfa ftanea <& cera ru­ clerum dure. vcftr».pr*di3» , tam exemptos
bea cum filis fericis 'rubei coloris com· quam non exemptos quolcimque. tenore pirfentiufh, intfior itare prati, '"'a peremptorie
prchenfo, figtil^tas , nuper cum ea, qua
decuit , reverentia, '’hedientia , St honore iiion.-iiiu■> , ibifqire &■ iliis inbpirna lulpenfionis ai> ollic o mandamus, quarertiv vos, -re­
recepiife hqmiiirer exequendas > fub eo,
verende cunfrater antcdclv , lecanulque,
qui fequitur, verborum tenqre: Reginal
archidiac &■ prelati perfim.ilirer, dnftum ve­
dus Jand» Mâri* migratione divina in Co,ru capitulum . Se clerus per vos audoritamedin & R E. diaconus cardinalis, Folus
e St tenore prxfentium monendi, iper pionuncupatus, fanftiflimi domini noftri uap»
<V fedis apoftolic» ad ferenKTimosPnilip- curaroremi-idoneum lullk ienter iiiltrmftum ,
Ac clautu'ain ratihabitione in procuratorio
puin At ' Mari.ini , Angli» reges, & univer
luo habentem, ti per lonaliter çomparere
fum Angli» regnum de latere legatus .
venerabili St nobis ri. Chrifto dilcilo Fd- non pollini, aut volucimt eruam diflo il
luftriflimo Λ revci endi'fi no in Chrifto pamundn epifeopo London falutrm in Dom­
tre Sc domino card'ni: & legatn przdido
no fempiteinam . Circum!peéboni tu», <.e
fviiodmnpirodtirn, l 'eo /avente, prolecutuqua in his, & aI'is plurimum confidimus,
ro in c-ipprh'a five < ratorio vulgo vocat.
ut epifroposde reliquos provinci» Caruuar.
pertonas ccclcfiafticas, qu* fynodls provin­ Th·· King's i liappel, infra palatium 'rgium
apud weftmoraller. lecunuo aie menu·, De­
cialibus de jure, vel legitima, & hic haflenus approbata confuetudine intereffe folent, cembris piox. poil datam prclentium venturi
quatenus ipfi intra competentem arbitrio ( Ii citius lalten: venire non poteritis aut
poterint ) inter lu ras <-rftavam Si nnnsinanruo ftatuendum terminum , przfenti qua ,
Spiritus S. gratia inlpirani-r , .auAoiitatO te meridiem ejusdem dici , cum cont.nuatione St prorogatione dierum & horarum ex
apoftolica nobis quomodoliber concelfa dt
tunc f-quent. St locorum, fi Sc quatenus
i om milia , qua fungimur, cum -udem circumfpeflione >.14 <v aliis tam eiufde.nCan- .dido illuftnflimo dt reverendiflimo domino
cardinali Se legato tntediUo ita expedire
tuar, quam Ebor.icrni provinciarum epileo,
pis dt reliquis ceclcfiafticis . qu» jam hic videatur, in fynodo icgatina prcdiAa cum
.'adfunt, perfonis inchoavimus, fynodo per aliis pr*laris*& perfonis tam Cantuar. quam
I Ce, velli legitimo aliquo funt impedimento ^Eborae. provinciarum comparcatis St com­
detenti, per procuratorem idoneum man­ parcant, interiitifquc & mterfint , luper
hiis, qa-c in diâa fynodo traéiabuntur, tradatum legitimum habentem adefle, St ufque ad eius finem inrerefte debeant . per fe Haturi, deliberaturi, ,r>mri,i uri, St conclufuri, c*tcraqur fafturi, gelluri . St expedi­
vel alium etiam fub certis contra inobeturi , qu» didz fynodi natura Sc qualitas
dientes arbitrio tuo cumminandis pcenis,
literarumqne pr*diAarum teno, in ot de fe
nomine noftro moneas, & eandem fynodum
quirunt, vobis infuper injutivoce» eadem auftoritate , tenore prelen- exigun*. A·
gnnu. A m·· damus fub poenis lulpenilunis
tium cornmittinvs Sc mandamus , contraptar-

E

475
'557·

Concilium Prov. Cantuar.

i,

*47^

di fcholafticos in ecclefiis catfiedialibus.
Anno
A'
Primo, ur qui full iperent beneficia va­
ChSISTI
cantia', folverent decimam partem pro pri­
' «557·
mo anno tantum .
Secundo, ut de bonis inteftatorum ali.
qua pdrtio per ordinarios affignetur f $t
ut adminiftratores obligentur ad folvchdu-m.
*
Tertio, ut contributio fiat de bonis in
falurem animarum reflatorum non certis per»
Ionis legatis .
\

pr»diA», tam de receptione dt executione
prricntium. ac de omni eo quod in hac
partem·
- — ■
■"lorum fufficienter
dt piene con­
tinente, u um hluflriflimum dt reverendisriili»
patrem
cardinalem
& lelimiim in
gatumantediAuhi
die» hora» & lolo­
jta diAis, die>
co debite^certificct fraternitas veftr*. Dat.
in palatio’noftrtf*London. fub figillo noftro,
decimo die mentis Novembris, anno Domi­
ni MDLV. dt nofttz tranflationii anno de­
cimo feptimo.
Quarto, ut przdiA» fohrtiones durarent
In hac fynodo dic tj. Decembris, pro­
locutor protul't libruih intltulatum . Infti. ad triennium .
Sequenti die it. Januarii, faAa fuit fef
tari»bomtaucbrijhnni ■, fafium tempore Henrici VIII. examinandum , dt diviftrs efl in fio apud Lambhith, in fuperiori camera ,
partes: dt tunc (eligebantur quidam e do­ ubi die Lun* feq. traâatum fuit de minimo inferiori ad conficiendas homilias ; di ® ftris facerdotum, qui neque miniftrarunt,
firtlculi fymboti apoftolorum committeban­ neque ad celebra'ndum venire voluni , fed
oblimate fefe abfentant. Die decimo fe­
tur quibufdam ex eadem domo.
Die Lun» i5. Decembris, fuit divifio no­ bruarii ( pofl nonnullas continuationes feflionum ) prolocutor monuit omnes, ut con­
vi teftamenti, ur verteretur in Anglidim,
venirent in ecclefia parochial) de Lambhith
& dc feptem facrumeritis traAabatur.
Die Veneris lo. Decembris, prolocutor ad audiend- confli tu t tones provinciales po.
ex parte reverendiflimi mandavit omnibus flridic legendiis ( yuni vide apud Labbeunt
tnm IO. pJg.lOOQ.
pizlenttbus , ptefertim decanis , ne confit.
Hoc facto , adierunt facellum infra manenftrent aliquas elocationes fadas a clerici»
de beneficiis fuis , deinde protulit feriptum
rium reverendiflimi, ubi folennis milia dt.
Trinitate habita fuit, reverendiflimo, epicontinens quedam vocabula bene confidexanda in translatione novi teftamenti, de_,— fcopis, et eleAo ibidem prxfcntibus, cum y
quorum interpretatione traâatum fuit 8. dic u copiofa multitudine plebis. Et finita mitfa, \
fiebant nonmill* precationes , miniflrante \
Januarii ; quo die prolocutor mandavit no.
reverendiflimo. Et poftea mag. Watfoo, ex '
mtpe reverendiflimi, nt conlultarenr de mo
do flabiliendi fcholas in ecclefiis cathedra-. fuggeliu , Latine concionem habuit, in qua,
inter alia, pronunciavit prorogationem fa­
libus er jo. deejuldem mentis deleft i funt
Aa m a revcrendidimo uique in diem ioquidam ex ambabus provinciis qui confultv
rent dequibufdam articulis, de modo alen- Oftob. proximo futuri

CONVOCATIO PRÆLATORUM
&■

Ammo
•557
l"
Jrms rom.
iv. p.uj"
B· 'e8'
?·Ιι lol.
jx-M-

clm provinci* Cn>itunr enfloritntr brrvir regit crlrbrgta prr do-’i. Reginald
Potum , card, arcbiepifcopum Cunt. i Jmiutrii in eccle/ie S. Penh, London
anno •557·

Odem die > (acri» peraAis , cpifccpur dralium, reAoriarum, vicariarum , totius
London, cxhibu't cei tificatorium fuper cleri, & flatus omnium dioccefeos & proexeeutione mandari monitorii, & reveren- pvinci* Cantuarienfis , & ur ecclefi* ex rediflimus clerus domus inferioris julljr el<'* diipofitioni
'
gin* rnunilicentia
revereodifligere (ibi prolocutorem, 24. die Januarii mi commendate , reAo ordine dilponi &
prsefentandum . Quo die Johannes Harpsficid confirmari valeant. Et quid (ibi videatur,
prefentatus fit adnnflus fuK a reverendifli- voluit eos libi (ignificare · Et ad feliciorem
mo apud'Lambhiih , qui mox caufas hujus expeditionem commiilùm cfl hoc negotium
fv-nodi verbo tenus propofuit, videlicet : epiicopis London. Rotten. Meneven. Perctquod cum de antiquo more rex Angli* ob buigen. & Glouceftr. ut contuita fua in fQialiqubt arduas caufas prelatos hujus regni ptis renunciare velint quamprimum : deinde
ad concilium five parliainentum fuum adefle voluit revexend. flatuta ecclefiarum novi ter
jubet, propter regis fecuritatem dc hujus ereAaruin , aut mutatarum a regularibus ad
fcculares , expendi per epifeopos Lincoln.
regni flatum ac bonum publicum concernent,
confilia „dr auxilia lua impenfuros/itaarchie- Ciccftrcn.
Petriburgen. item, dt Nico­
pilcop.Ontuar. epifeopos fuos fuifiaganeos , lao Wotton Cant. Edmund.Stuard « Win­
prrrlatos &c. ad facrum concilium evocare
ton. dt Set ho Laud , Wigorn. eccleliarum.,
affoler dc iifdcm caufis traflaturos, & au­ decani» ; dr qu* confideranda funt, refertr.
xilia fua conlimili modo daturos. Et iriger
reveicndifluno, quamprimum commode po
alia monuit negotium eximii ponderis ; fci- terint.
licet cogitare, quomodo oppidum Caleis ad
Sequent) die 18. Januarii, epifeopus Lon­
piiflinum jus regni vl armata reduci poflit. don) exhibuit in feriptis quadam collefla,
Etiam cenfuit perpendendum , βι iflud inpri- qu* ipfe alilque epifeopi in fuit dloecef.

E

mis, quo modo dcfcâus cccleliatutn carhc-

reformatione 'digna efle cxiftimatunt . Et
quia

477

Concilium cProv. Cantu ar.

478

—-------- quia omnes non erant parati cum fuit coiIII. Item, That thd parishioners of chaMO
Amno [yâiooibus, ideo fuperlederunt de JeAioae Λ pel» annexed may be compelled to corner z~u<ri«
ÇHVistr^ufque in tempus magis opportunum. Dein- unto the parish church , where unto the* '"‘T'L·"’
i)J7· de prolocutor cum ciero intrans , porrexit be annexed for a time , till curate» may
'
<
patribus Cchcduiam caufjrurn raritatis pref- be provided.
byterorum ex una»parte colleAarum, & rc·.
IV. hem, Thar rhe bishops may be au»
media , quibus major copia valeat haberi', thorircd ty thepio'pe. to give orders : extra ,
exadverfacontincnrem. Qua IcAa pe* Hcnr. tempora prxfcripta .’
Cole decanunt, 4Etc. paties voluerunt, qt
Quos articulo* rogarunt paries dominumhanc Cchcduiam traderet reverendiffimo . De­ Cole, ut ipfe cotum nomine reverendillimo
Iinde monuit locumtcnens prilatos inferiores exhiberet.
Deinde ay. februarii iocumtenetis & alti I ς .
domus, ut ipfi exhiberent in feriptis, quod
reformandum putarent, dr exhiberent pro­
patres convenientes, confuitaritnt, de ριο.Γ
ximo die, vid. 4- Februarii, ad quam convidendis,annis contra vim Scotorum
de‘ '
* tinuata fuit fynodua.
conceffione ejulmodi annorum, cuomocO,
Quo die 4> Februarii, epifeopus London. dt
.. a„ quibus
, .
....
_____ _ Quos articiTcnt
prirparanda.
pro)»ofuit quandam Cchcduiam circa res di-B culos reverendiffinio
tradideruntt , qui vo­
'
vitjas ; qua leAa, rogabat patres,' ut illi luit
' ■-'<·
—■
--- ·■
-( fynodum
) expedire,
an conceden
lutn
de remediis cogitarent, dr deputarent cer­ fit hoc tempore quadragelimali , ui promit
tos epifeopo», ut inter feconfulcrent. De­
cue omnes in tanta pifetum caritati ladiciinde idem Dominus prifidens con fu lui» , fiiis velci polfenr , qua de rc sliquanoi.i pa­
ut, quia (latus hujus regni perturbatur ex
tres conlultanics , nihil certi flat.icrunr.
infellationc Gallorum , & Scotorum , ipli
Tandem habitis rraAatibus de foluiione.
velint regii majeltatl fubvenite , & puta­ decimarum, quam adhuc cclfarc non polle
perfpexerurit, reverendlffimus 8 die Slarvit ampliorem fumroam concedendam, quam
antea, qua majus periculum ab hoftibus fit tii continuavit, O< prorogavit convocatio­
timendum. Quibus verbis a prxfato locumnem ad 11. d>em Novembris ,anni MDLV1I1.
r
tenente vix prolatis, omnes una vece affir­
mabant hoc perquam neccffarium, idqu<t>
lit MS. pr-juuatar wiauUa capita ar­
lubenti animo l<_ prieftitoros . Quod nego, ticulo/ de doilrma, (r iii>cif!ina ecclc/it ,
tlura quo facile expediri poffir, elefli funt
<&■ ecclt/iajltcaram continentia^, item jlatata
epifeopi Lordon. Winton. Ellen. Roffen.
ynaXa”, de eadem rnairria ,
r»r bac fyLincoln, de Patiibtirgen.quibus adjunAi funt nodo, fi non Habilita ,JaItcm frofojita Jaijjt.
fex de domo inferiori, qui conftituerent in­
valde frobabile rft.
ter Ce tam de quantitate tblvenda , quatlL»
etiam de modo, dt Jcmpoie folutionis -z
jf'ticali de doflrtna.
Et tandem poli varios ttaAartis , ç. dic
inenlls Februarii (latuerunt concedere regii
Cap. I. Ut populus per concionarores,
majeftatl oHo foliuos dr qualibet libra o- quantum fieri poteft, doceatur; ut qua­
mnium beneficiorum ecclefia(licorum ; idque tuor bievium concionum genera Anghctz
ultra folutionein veteris fubûdii prius con·. perferibantur , eaque ubi concionarores de­
ceili. Qiiam concefiionem in iflrumento pu­ fuerint , dominicis diebus, dt aliis fertis po­
blico redaftam, 14 dic Februarii exhibuerunt pulo per restores , vicarios, dr paroche»,
•revercndiUimo, qui archicpifcopun, Eborac.
recitemur .
de (ubtidio concclibccrtificavit, rogans, uc
Pri ni generis conciones, fi.lt de euchaille conlitnilitet in tua provincia facete dirlltia. de poenitentia , de confeftione auri
Dculari, dr de reliquis factaincntis, |ut h«gnetur.
Sequenti 16. die Februarii in domo capi­ retici noftrt rempoi is max ime impugnarunt.
tulari , comparuir epifeopus Affaventis ex
Item, de libero arbitrio, de julfitic-ttiunc ,
mandato reverendiffimi, te cupere , ut du­ de bonis operibus , de ccclciia·, ijufquc au
rante parliamcriro rôties CynodA celebra­ floritate, uniutc.ac miniilris .
Secundi gener,», litu expolitione ,n 4I.
retur, quoties commode fieri ponet , atque
ut de rebus reformatione indigentibus rra
ticulos fidei, orationem dominicam , ange­
itaret, ac ptrliamcnto finito, ct Illi, qui
licam falutationem , decalogum, Ar leptem
decedere ad Cius dioecefes vellent , v:ces
ixclcfix tacrarricnta .
fuas concederent , utallenfuni darent, epiTertii generis , lint conciones bitrridc
fcopis London. Ellen. Rolfen. <5t cateris
tempore, Sc de CanAis.
epilcopis hic permanfuris, qux IUtue.ida_
Quarti gereris conciones fi^r de natar i ,
viderentur ad reformationem rcrlclir .
uCu, & lignificationc ceremoniarum , que
Secundo poft die , vid-18. mentis Februa, in ecclefia lu.it maxime uliiat». Item de_»
rii, dom. locumtenent , dec- confulrabar , virtutibus & vitiis, vel'ut de chini.ite,
quomodo beneficia tenuia poflint olfici.iri, £ de obe-dient a , de timoré Dei, de extremo
& tandem habitis inter te mutuis colloquiis, judmio, de adulterio , de avaritia , de per­
excogitaverunt Cequentcs articulos ad eam jurio, de luxu âtc.
>em pertinente» ; vid.
>
Ut brevis catechifir us edatur Latine 8t
I. That nopriellcs be taken up to ferve Anglicc, quo juventus in hdci rudimenti»
the wars.
erudiatur.
(I, Item, That tvvô final benefices conti·
bint quoque Calutaria quadam ac pia do­
guali- may be joyn'd together in commendam cumenta, quibus Sacerdotes tam in confefby the bishop , to ferve them, /fheriai νι·
ii jnibus audiendis , quam in iniirtni» vilitanaba/ ■
dis, utantur.
Df

479

Concilium Proÿ. Cantuar.

480

Provideatur item de archidiaconis, qui
.
*
funt epifqpporum oculi, ut Iqis muneiibus _” · °
Aw1**'
Dt bit qnn ed eretionem fertinent.
fecundum ve*res casponcs fedulo peifun- ^-Μ’,,ΓΙ
Cn»i‘ri
' ‘SHHS7*
ll- Ut precationum liber,hora, beat» Ma· gantqr.
IV.. Ut rutajp decani, & officiales non
'
ri», pulmo, poeqitentiales, vigilias mor­
tuorum, commendationes , pfalmos paffionis, venalem
habeant dilciplinatn ecclcfiaftl&al ias pias precationes complement, La­ cam,;ficqr Inopes ( peut hoc tempore fit ).
tine & AnÇlice edatur, quo a populo in plcAantur , divites ne appellentur quidem.
V. Ur nullus' facerdos mulierem piobaeccleiia umbfmodi precandi modus obfer. biliter fufpcAam , vel alias infamem in «vetur.
Sit formula qùÿdah» grltiarum in prandio, •‘ ’d-ibus (dis teneaf, fied_*b ordinario adroo- .
nifus, intra menfetn eam excludat.
‘ .
' &incdena DcO qg«nda|um, patrum ferinoVI. Ut faccrdotes nullam exereçant mer­
tte comporta, qua laici .per totbrn regnum
caturam, neque fordmis, & prophanis mti.
urantur.
Ut durri'concio, vel fumma mifla.quam neribus omnino fe dedant, ne ordo cantet
vocant, ac folennis peragitur, nullu' <J- mnatur, ejufque vilefcat auAoritas.
VII. Ut Sacerdotes linguli vel in preci­
cerdos ceieütet ; fed omnes ram facerdoics B
I
quam laici eam attentis animi, pariter au­ bus, vel in ftudiis, vel in pueris eiudicndis, vel aliis bpnellis exercitus affidue verdiant I
fentur, ne adverfarius eos otiolo, repeUt breviaria ac libri miflales recogno„ icantur, & repbrgentur, dt uniufuiodi per
VIII. Epifcopus, presbyter, diaconus,
•■totum regnum tiabeanrur.
Ut in «innibusdiocceiibus exdem ceremo­ aut fubdiaconus, in fornicatione,. aut per­
jurio, aut furto depretienfus, vel legitime
nia? omnino teneantur .
Ut felium dedicationis uno certe ac fta- conviAu,, caftigetur, vel deponatui .
IX. Epilcopus, prbsbyrer, aut diaconus,
tuto die in omtybus ecclefiis celebretur^,
Ut in remplis, dûm re» divina^peragitcr, qui vll ale», vel ebrietatibus indulget, ad­
nemo ambulare, aut contabulari permitta­ monitus, vel delinat, vel deponatur.
X. Presbyter li uxorem duxerit , ab ordi·
tur, fed vel precibus fc dedat , vel'exeat
•te fuo illum deponi debere . Quod li forni­
C templo.
catus fuerit, vel adulterium commifer it,
ire lrm>
C extra ecclefiam abiici, & ad poenitentiam
Inter la ico, redigi .
c un dit .
XI. Si quis clericus, jam olim poll fufee»
pros facro,ordines , illicite conjugatus, Ac
III. Ut veftes fact*, ad tremenda myfte·
via obeunda, lint in lingulis templis ad mi­ poftea feparatus, dr port poenitentiam rellitutus minifterio, ad illicitum thorum denimum duplices ; quarum uni diebus feftis,
nuo redire prarfuinpfcrit, officio deponatur
alter» pfofelti, inlcrviant: tint etiam honeufque in diem nnuti», laica tantum commu­
ft» ac decor».
Sint calice» argentei , fint pr»terea rhurl- nione ciconcella.
XII. Et quoniam populus a cultu Dei,
bula honclU , & crux cum vexillo.
qui a facerdot ibus conjugatis tam irreve­
Altaria item.lint decore admodum ornarenter obitur, penitus abhorret, tales fata : parentur item libri ad fahAu·» Dei cul­
tum tiecclfani : tint etiam corporalia munda. cerdote,, vel amoveantur penitus a ininifterlo, vel , propter paucitatem iiumltroSit porro imago crucifixi a.d dominiez paffionis recordationem. Sint etiam fuperpel- rum ac facerdotum, fint ad tempus cuiati.
licia pro parocho & miniftto honefta ifcDSed nullum omnino proprium habeant facerdotiutn
rnunda .
J
— , quin etiam poenitentiam
~ dignatu
"
Paretur locus vel circiter medium altaris, crimine , quod admiferunr, agere ^cogamur ■
XIH.
Uc
in
diœcefibus
,
m
quibus
uro·
vel ad ejus cornu, in quo facrofanAa eures duxerunt, minilfrare nullo modo per­
chariitla lub ferra fanâc cuftodiatur , ne in
mittantur-', fed iidetn ad fexagmta millia
eam impH facramentarii aliquando impetum
palluum removeantur : Se fi quilpum illo­
faciant.
Ut veftimenra facra , calices , & altaria rum vel feme! ver(.itus cum uxore, vel col­
jamdudum polluta, & ptophanata, denuo locutus efle deprehenlUs luerit, canonice.^
caftigetur. Et in lingulis lynodis dc eorum
confecrentur.
Ur teéta, feneftr» , tabulatum, crucifixi, conve< latione anquiratur.
XIV. Q<io lùnoiiiz labes, qua eccleiia
& exter» partes templorum probe refician­
Anglicana non ante hoc tempus folum, fed
tur .
etiam Jain mi fer e infeda eft, prorfus tol­
Ut altaria diruta in fingulis templis delatur; (latuar fynodus, ne vendantur a panuo erigantur.
Ut coemeteria fanAe ferventur, diligen- g tremis eorumve famulis facerdotia, neque
terque circumfepiantur, ne pecudes irrum­ fub paâo aliquo, aut conditione concedan­
tur , neque facerdotum quifpiam , qui fapant .
cerdot’um aliquod petit, quidquam mune­
De di fit flint ettlefitfUet removende ,
ris , quo illud obtineat, cuiquam det. Quod
li patronus facerdotium vendidtffc, aut fub
Ut in fynodis inquiratur diligenter in o- patto aliquo cupiam facerdoci conccflillc demnei reâore, , viCario, , dt curato, ,4t ·· prehenfus fuent,non admittatur. Singuli
lio» quoslibet faccrdotes « quomodo anno denique ordinarii ab h is, qui iplis praeten­
tati fuerint, recipiant luamentum, prout
prxtcrito fc gefl'erint.

» ■

481
Ahno
057·

τ—

"TT

*7"

Concilium Prov. Càntuar.

.482

alias ftatutum fuit io conftitutlone
, St
ad
wά
w«· ww ptovin^wvvv·
*a* fruA
·’»*·» bus
» ·■ * eccklii
*w*«*«m fuppetit
WV <
—
~ facerdotem
- - -■ · — · ··
Ciaii, que
<----- >->-:·
-a —· J.·---------- >
- incipit Prajtnti
it jwtjartndo
& fuftentandum,
vel aliquo modo tru^us auidque Cmuiiti
Gequitu^
ad _______
verbum:
geantur, vel due ecclefi* upiantur, idque
Cujus rormula
I
,___ , —
potilfimum in urbibus & oppidis incorpo- >J)7·
it Ego N. prefèixtatui ad ecclefiam parts·
, chialcm de NI. per taletn patronum ejufdem rath ·
„ tbcleÿc , juro ad hec facrofanAa Dei
Ct^fidtrelur çtiant dt caftllti annexu .
m evangelia per me corporaliter taAa , quod
„ propter ecclefiam parochialetn predidam
,, obtinendam r sut prefentationem ad eaoUt plur<iitas beneficiorum doAls folum
„ dem habendam, aut acquirendam, neque viris concedar ur,quod dodrinr premium
„ ego , neque alia perfona vice & nomine fit * Ά indoAi ab hoc privilegio prdffiil
,, meo.nec de confenfu aut feiemia meis cxcludamui „ prediAo patrono , feu alii cuicunque atiDr ettjlttu.
„ quod, prerpifibrum nomine aut intuitu ,
„ promllimus, aut dedimus i nec quicquam
Ut facerdotes omnes habitu clericali in„ ejus ?fei gratia permutavimus, cympen„ favimus, "aut prius datum confirmavimus, βcedere cogantur.
,, apudve quemquam depofuimus, feu quic> Ut,, qui prebendis aut ulla promotione
uali gaudent, ctiamfi facris non fint
quam mutavimus, commodavimus, fcu fpintua
Initiati , habitu facerdotali , vel clericali
elocavimus; priufve mutuatum, commo
datum , depolitum , aut elocatum , aut veftiti incedant pro more patri», ubi de­
quocunque modo debitum retuifimus feu
gunt .
relaxamus. Nec dc fanAuario, gleba,
Ut in veftitu epjfcoporum Sc presbytero­
terris , pridiis, tenementis, rdditibus pre- rum moderatio adhibeatur .
diAr ecclefi* , fruAibufve , decimis, aut
Ut epifeopi iTibuirant dc his, qui fyiw oblationibus ejufdem prrteritis, prrTen­ vis, aut aliis abditis locis fe occultant,
aut alioquin non accedunt ad parochia
tibus , aut futuris, donationem , remiflio
nem , locationemve protollimus , fecimus, les ecclenas diebus Λ horis, quibus divi­
na officia diebus feftis celebramur,' & (i
aut inivimus, feu aliquis noftruin de man­
dato, fcientia, aut confenfu meis promi- admoniti non relipifcant , examinentur tanlir, fecit, aut inivit. Ira me Deus adju­ quam fufpeAi hxrefeos, St canonice cxftivet, & h*c facrofanAa Dei evangelia. egentur
gentur ad aliorum exemplum .
XV Ut nemo levi de caufa excommu­
Artimlt dt aeademtu à- febolu.
nicetur
XVI. Ut nemo cum excommunicatis verI. Ut una eademque fophi(lici Se dialefari permittatur, nifi quibus de jure perAic» introduAio in iitraqoe academia juven­
miflum eft.
tuti prelegatur . Dbinde Porpbyrii prrdicaXVII. Ut epifeopi, & ordinarii in (ynodis ; dr alias, diligenter inquirant de iis, bilia & przdicamenta . Tum Ariilotclis diaqui tempore fchifmatis magiilros fe profite­ leAica. Adhibeatur interdum ( fi placet )
Rodulphus Agricola dc inventione . Citcbantur pravorum dogmatum, ut vel publi­
r* omnes dialeAic* reficiantur.
ce (e jam refipuiife profiteantur ■ vel a miII. In philofophia tam morali, quam na­
niftcrio amoveantur ; Λ fi laici fuerint .
turali legatur (olus Ariftoteks.
excommunicentur .
III. In theologia legat unus aliquam Bi­
XVIII. Ut in menfis facerdorum leAio
bli» partem, alter Magiftrum Sententiafactarum literarum habeatur ■
XIX. Ut facris initiandi literas teftimo- [>rum , vel alium auAotefq ex theologis fchoniales habeant, Se titulum, itemque ut de lalticis, quo doArina fcholaftica, qui theo­
doArina , aetate , & moribus exquilite exa­ logi* profclfpribus maxime necciiaria eft,
minentur .
renovetur.
IV. Et quoniam fludiorum ardor, qui in
academiis olmi vigere folet, jam pene de­
De tccltji'ii carhedrahbur tb- aliir .
ferbuit, Sc ad profclfores publicos aadien
XX. Ut in illis fint aliqui prrbenda· dos, propter delicarum quoddam faftidium ,
rti concionatores verbi qui epifeopos ju- pauci admodum confluunt , provideatur,ut
certus numerus cujufque collegii , prout
venr.
XXI. Ut fecundum antiqua eccleliarum pripofitis collegiorum ad hanc vel illam
cathedralium (latuta , fit in fingulis earum IcAioncm magis idonei judicabuntur, ad linvir doAus , qui tacras literas clero & po­ gulos prileAores publicos audiendos quo­
pulo interpretetur. Et in noviter ereAis ec- tidie accedere cogatur , quo & orilcAures
cieliis auigneiur aliqua prrbenda cum in­ ipli ad accuratius preiegendum Incitentur ,
cremento redditus, que nulli conferatur, £ <5r auditores majores in libris faciant piogrefliones.
nili qui velit bec predate
V. Ut nemo in fociorum, aut difcipuloXXII. Ut in lingulis prediAarum ecclefiarum tînt fexaginta , vel plures pueri ex rum numerum in aliquo collegio coopre
tur,& bonis alatur collegii, nili paupei
beneficiis appropriatis fuftentandi , ibiauc
grammaticam difeant, quo clero poftealn- fit, Se parentes illius polliceri voluerint,
fe cum eo, fimulatque ad maturam *ta(erviant.
XXIII. Provideatur item, ut in fingulis tem ptrvenerit , ferio aAutos, ut clero
eccieliis parochialibus (it rcAor, vicarius, (e addicat confecretque . Idcmquc in ludi*
Ijterarlis , in quibus aliquis difcip iloruou
aut parochus; dr ubl non fatis ex decimis·
Hh
numeCami/ Ventral Tom.XXXV.

.

'

1

483

*

Concilium'Prqv.. Cantuar.

484

numerus ex fundatoris beneficio fuilentatur, '"contingat. Circumeant prxterea dioccefes
Anno
omnino oblervetur.
Λ fua, temporibus opportunis , monalleria dc
.HXIsTI
y|
hofpitaba reformando, clerum dr plebem Chkiitj
Ή7
VII. Ut maturè provideatur , quo nu­ corrigendo,,hxreles βί errores^xtirpandn,
•557·
merus eorum, qui in academiis operam li­ dr verbum vir» in agro dominico feminan­
teris navant, aliqua ratione augeatur juti do, in conferendis oidn.bus, arque bcnvfinon delinant, qui. in pofterum clero fe ad- ciis inrtitucndu , curatis mufto diligentius,
’■ dicant.
quam ante hac, vigilando, ne Inhabiles ad
VIII. Ut.omnes, cujufcunqu: ordinis, curam animarum, etiam atkrtmpys, fubiliconditionis ,* aut (latus tint, qui iu acade- tuaniur , prxeavendo ; be.iefidaros, qui ex
miis dicendi caufa verfantur^ Clericali Sc caufa non admodum uigenti abfuerint, ad
facerdotali habitu, fub pernt'expuitionis, relidendum m fuis bençficüs citra omnem
veftiti incedant, quo a laicis diftinguantur ; redemptionem compellendo, veniafque ea­
dt quotquot al;quo gradu fcholallico funt dem beneficia pro pecunia locanffi prorfus
infigniti, temper extra collegia induti in­ refeindendo; exaâionés& rigotes officiariocedant, prout ipforum gradus pollul.it, fub> rum & miniftrorinii tuorum compefcendo ;
B eccleliarum dt capellarum privilégiât, abueadem poena.
IX. Ut nemo ad facerdotium, aut ullam fus comprimendo , concionatores idoneos
aliam promotionem ( ut vocant ) fpiti- per dioccefes fuas iiibinde emittendo , h»retualem fupra fummam viginti librarum ad­ ticos eorumque libros explora rdo Λ corri­
mittatur, nili triennio in ac tdemia »tatem gendo, dt cum opus fuerit, etiam condem­
difeendi caufa degerit, & gradu faltem banando & extinguendo, &, ut rudimenta
calareatus inligmtus fuerit.
fidei & literarum tam in univerlitatibus,
X. Ut nemo alearqm, chartarum pifta- quam in aliis gymnafiis publicis pura jarum , tcilerarum ludo in taberna, diverfo- < iantur , puriufq, dt finccrius coalefcant ,
rio, aut domo ulla extra collegia pro pe­
folicitius incumbendo; abbates dt prions
cunia uratur, fub pcena expuiiioms. '
ad debitum numerum religioforum reducen­
Ut prolixe' prxfationes, atque etiam con­ do, ipfofque rcligiofos in fuis monalkriis
futationes, qu» nuper in principiis difputadegentes, ad monailicaiqconverfationetu ex­
tionum haberi folebant, amputentur, quo citando, abCrntes ad fua monaftcila compel­
tempus in.argumentis cqhciiis confumatur. lendo licentiam capacitatum coercendo; et, ut
Ut bénéficiât!, qui in acadcmiis Itudiicau- C per .proprietarios,
. , reftoresque & vicarios
frequento* in fuis eccleliis conciones fieri
fa , vel fub pi Ctextu iludii degunt, tenean­
tur ftatutis temporibus fefe difputafionibus procurent , dillribution.-.que droite inter
exercere , Ab kftionibus publicis' mterelfe,
pauperes earundem parochianos fiant, dili& in collegiis, vel aulis, aut aliis domi­ gentilfime providendo , clericos delinquen­
bus (ludentium morari.
tes vigilantius inquirendo , dt feverius, quam
antellae, corr igendo, eosdem que fuper hor­
fibtltt.
rendis fceleribus etiam coram laicis conviâos,in carceribus vel in perpetuum re·;
Ut plures ludi literarii ( fi fieri poteft ) tlnendo, vel faltem non ita facile, nec
ex gantur, & illis, tum qui jam funt,tum tam cito ad purgati onera admittendo ; limoqui futuri funt, pii ludimagiftri, & catnoli- niacos deponend i, dt carnis libidine lapfos,
ci proficiantur,dt de tueiefi fufpcâi remo­ ad rigorem canonum, & coniiitutionum
tam in prxfcnti fynodo, quam in. prioribus
veantur .
Ut hemo ad juventutem vel in fcholis, editarum, caitigando; venatores dt aucuvel iri generoforum xdibus inftituendxm ad-p pes clericos coercendo ; pretiolifque veftibus
mittatur, nili per ordinarium approbatus. indutosi,ad vellium modum in hac fynodo
prxfinitum reducendo , dt In eodem reti­
StttHtu. titre <» CyioJa colltfle frofufita
nendo ; cxterofque clericos otiofos, aut
diifolutos ad exercitia , dt honcilam conQuod epifeopi torn ea,qu» infra fcrl- verfarloncm revocando: dt ut lumma dica­
buntur, tum omnia alia qu» fuo officio mus, omnes lubditos viros ad mandatorum
incumbunt, diligenter exequantur. Quum De·, canonumque dt coniiitutionum maxiarchiepifcopi > dc epifeopi efledebeant, for-'*‘mc tuitionem, fidei dt morum integritatem
ma gregis , ad quam fe debeant fubdi·
concernentium obfervantiam vçrbo dr ex­
ti reformare, quod nequit fieri, niti fe emplo cohortando, perfurdendo , dt, ubi
omnibus exhibeant m exemplum, maiorum opus fuerit, etiam compellendo.
itaque inftitutis inherences , exhortamur in
Dr quelitu e orJtitaeJoru».
Domino, Ac in virtute fanâz obedientix,
Prxfentis facri concilii provincialis au­
arque fub divina atteliatione judicii mone­
mus, ut omnes dc finguli epifeopi in feftis j? ctoritate fancimus, ordinamus, dt (latui­
principalibus, faltem in feltis Nativitatis mus , quod nullus epifeopus per fe , five fu­
Domini, Pafchx, dc Pentecoftes, atque in um fuftragancum quempiam alien» dioecetrb», prner regulares exemptos per or­
hebdomada fanda prxfentiarn fuaru debitam
in eccleliis fuis cath. exhibeant, iprquc ■ dinatorem debite exanimatos , ad facros or­
riiilfas celebrent, & oleum facrum. atquo dines intra Cant, provinciam de extero ad­
rnhimorum in die coeme Domini quolibet mittat, nec ordinet; nec iis, aut eorum
anno corjficianr, nifi cos ab ipfis ecclefiis alicui liceat extraneos, & qui infra dioec.
a fuis fuperiorlbus 'evocari, aut ex infir- vel jurisdictionem fuam non funt oriurmi,
Litate, vel aliqua alia jufta caufa tuncabede auc bénéficiât! ηοα fuerint, vel domicilium
ibid-

~
Λννο

f

485

Concilium Prov. Gantuar.

486

violaife, pr*dietaque non tecilT.- compereibid., per triennium non habuerint quoquoAm"<o modo ordinare , etiamfi idem Uterus eplfco- A ri >c , prim, vice per fufpenlionem ub pfiicio Anno
Οχι·1* potum fuortim dimilforiales habuerint, quas per unum menfem , et fecunda vice per duos Cm«i»*<
i»7·
nicnfes, et tic ucincept poenam aggravan1,57·
<,57· auctoritate pr*fentls concilii- decernimus
, non elfe admittendas quuq.io modo. Sta- do, proutiillorurh negligent ta crefcit , ad
' tuimus quoque dc ordinamus, quod nulius oblervanduin prrdiAa compellant : provi­
clericus feculatis'de cifero admittatur ad dentes ta men, ut Interim cure animarum
iinpenlrs tufpcnli, quatenus opus fuerit, de­
factos ordines, nifi habuerit literas- tcftimoniales curati, dc oeconomorum, vel paro­ bice deferviatur. Sacra; vero literas, ad ecchiae, in qua natus', beneficiatus , vel per clctiam parochialem, ejusvc vicariam per­
triennium proximo prrêedens commoratus petuam admittendus, dt admiifus ita gram­
fuerit, fub figil.o arch'diac. illius loci, vel matice intelligat, ut earum fenfum cum in­
ejus officialis, ubi arcl.diaconus jurbdidlo- duit Ha, dc aliquali Audio,t fecundum in­
terpretationem alicujus cattiohci doAoris,
.J
nem habuerit , alioquin fub ligdlo co n niffarii- in parochia predift. jurisdiftione n ha- dc inteliigere , dc fuit parochianis exponere
poifit. Quod li eorum aliquis pracmiifa fa­
.bentis; feu li in aliqua univerlitate tfudens
fuerit, fub figillt^ commitfirii univerficutis B cere & obfervare neglexerit, aut quovis
Oxon feu vicecancellari Cantabrig. eum juito impedimento praepeditus, prcmitfa fa­
teifimonio fuperioris loci fui ; que Utere cere dc obfervare non poffit , tunc , n eius
beneficium vaioris fuerit 0Λ0 librarum , feipfius ordinandi vitam, genus, patriam,
- bonam famam , dc converfationem, tam mel in anno; li vete vaioris fuerit decem
errea fidem catholicam, quam circa alia_> librarum bis anno, fi valons fuerit viginti
libiarum, quater in anno verbum Dei pa­
contineant, pro quibus quidem literis, dc
figillo ultra quatuor denarios nihil exiga­ rochianis fu., per concionatorem ids reum
tur, fub poena fufpenfionis ab officio, quam de apprqbatum follette, dc cum effcAu In
ipfo faéto auAoritate hujus concilii incur­
partem recompenfarionis fui in ea parte of­
rat, donec duplum pecunie recepte pirti ficis prxdicari procuret , prater et ultra—
fic folventi reftituat. ExaAe itaque eurent fermones, quos in ecclefiis fuis alioqui ad
epifeopi, ut neminem de cetero ad fubdiapopulum haberi continget. Quod li benefi­
conatus ordinem promoveant, nili eum, qui cium appropriarum -fuerit , dc vicarius pro
adeo fit exercitatus in evangeliis, Si epi
fua portione decem libras habeat aut fu-.
ftolis factis faltem id mlffali contentis, ut C pra , vicarius, qui timui ad curam, dc hofpitalitarem obligatur, bis , proprietarius ve­
eorundem fenfum grammaticalem examina­
ro , fi ejus portio, feu fruÂu, in beneficio
tori prompte dc expedite reddere valeat . Sitque eorum quilibet fufficienter imlruAus
libi approbato, fuper vel-circiter decem li­
bras communirer valeat , tunc annualité
et u ti in aliis adordinem illum, quem tunc
alfumpturus efy, per factos canones requibis, fi vero viginti libras excedar , tunc
firi- . dc in officiis divinis fecundum motem ( modo prrdicatorum
idoneorum fuffieccleuo dt loci consuetudinem promptus dc ciens copia fuerit j ter ; fi vero plurium in­
expertus, habearque preterea in presbyte­ fra decem libras, tunc faltem femel in be­
rum ordinandus cetera ad ipfius officium
neficio hujusmodi per fe , vel al am perfoordinem per c. Qja tffir ^8. dift. ipfi» fanam idoneam prrdicari procuict, prater
cerd.itibus necclfatio requirita.
dnfributiones parochianis ejusdem alioqui
impertiendas. Et ad prrnulla diligenter
De idoneitate adniittendoraia ad benefacienda , tam redores Oc vicarii quam ipfi
fici» .
proprietarii per ordinarios locorum, fub
D poena 6. f. 8. d. pro qualibet vice, in pau­
Sacerdotibus valde tremendum eft judi­ perum parochianorum, dc alios pios ufus
cium Dei , ne per eorum ignorantiam, aut
illius parochi* diltribuendorum , fi in pri­
negiigentiam populus ob penuriam verbi mitiis re milii fuerint inventi, arceantur dc
Dei fame pereat, et a regno Dei excluda­ compellantur.
tur. Statuimus itaque, e< ordinamus ; quod
ad ecclcliam parochialem , ejusve vicariam
perpetuam, poti annum a publicatione praeDe fubfittntie bene^ctatorum per ordi­
fentis ftatuti, ordinarii loborum neminem
narium admittendir.
admittant, nili eum, qui omnia
lingula
in quadam conftirutione provinciali (ic mStaturum , decretum, & ordinatum eft,
cipien. fgaoranrra ^icerdoium &c. de offi­ ne q.,.. dc cetero redtor vel vicarius ex
cio archipresbyteri intellexerit, adeo m. qua,..n ju< caufa per tres menfes abfens a
eisdem tritus et exercitatus fuerit, quod beneficio tuo curato qiieuipum ibid. -d
nic noiiter et prompte eorum fenfum ve­ v ces tuas fupplendas fublbtuat, niti quem
rum juxta te.i-./rc n cujusdum libelli vocati, E hujusmodi rcCfor aut vicarius epifeopo,ejust xoiirratorium curator»·» , explicare , dc ex­ ve vicar io m fpiritualibus generali, officialive p·incipali, aut comuiitfario locivc or­
ponere poll-t ; eideniqtte p.r ordinarium fpecialiu-r tunc injungatur, quod quater ad
dinario per literas l uas privatas , vel fi be­
minus in anno ea omnia fuis parochianis di­ neficiatus in partibus fuerit transmaiinis,
ligenter et tincere exponat, prrdicet, et tunc per literas fui procuratoris , iigqo Sc
declaret, fuper quo, an debite obfervatum fubfciiptione diAi reAoris , vicatii, feu pro­
fi^rit, ordinarii locorum in'lingulis fuis curatoris inun cas prafentaverit, & quem
vilitationibus inquifitionem faciant fpecia- fic prefentatum , ep'fcojms dioeCefanu- , vi­
■cm, et quos conftitutionecn tam falubrcm carius generalis, officialis, feu coiumnta-

-

Hh »

i.us

J

487

Cqnciuüm Prov. Cantuar.

488

rius, locive ordinario* prrdiA. in moribu* .
■
K.
Anno & fcientia priu* approbaverit, & ad eu- De non nimtttenii · ni bénéficié fer froeure■ am a aima rum adminiftrandam adnuferit.
terrai.
»557· Quibu* quidem literis rcAoris, vicarii· feu
Quia ubi re* agitur per procuratorem,
procuratori* lignati*, ut praefertur, & fubfcrlptis, ordinarius, & quilibet officialium ordinarius poteft mores, fcientiam , dt con­
prkdiA. fidem indubiam line dilatione da­ ditiones perfon» (ibi prxfentatx ignorare,
bit. Ita tamen, ut tie prxfentatum ad ad- & fic infeius indoAum vel indignum ( ut
miniftrationem cure Illius non admittant, frpe contingitJ aut religiofum ad benefinili quem adeo doAum efie conftiterit ,%t 'cium nomine clerici, vel capellani, fupomnia Ar fifigula contenta in conftitutione preflb religioni* titulo, per procuratorem
provinciali fupraferipta, lie incipien. Sa- tibi prrfematum in beneficio ecclefiaflico
ceriottbui velie trementium eft , Â*r. quan­ inftruere. Igitur ftatutum, ordinatum, dt
tum ad cognitionem facrarum literarum at­ decretum eft, ut quilibet ad beneficium Λ·
tinet , parochianis fuis prxftare poflit. Quod ratum prefentatu,, in perfona fua propria
ad ordinarium veniat , fi in fua diocef. ve'
ftatutum diligenter, & perpetuo in omni­
bus obfervari volumus , nifi fumma tempo­ B jurifdiAione prxfens fuerit, fi autem abfue­
rit , & reliquerit in fua abfentia vicarium
ris neceflitaS' taliumve virorum extrema.,
inopia alios, licet minus idoneos, etiam an­ generalem, ad ipfum veniat , ut diligenter
te prxfentationcm hujufmodi fubftituti,exi­ examinetur, an moribu*, & fcientia, ac ce­
teris qualitatibus fit aptu* , & idoneu* ad
gat, aut permittat. Super quo volumus da­
re juramento fubflituentis procuratoris ip- ejufdcm beneficii cùram adminiftrandam; Et
fius,qund alium magis idoneum judo pre­ quod taliter non examinatus, ad beneficium
tio pro tunc commode invenire non poteft; per procuratorem non admittatur, nifi fir
in dignitate aliqua ecclefiaftica conditurus ,
quem tamen (ic fubftitutum , diutius rcynanere nolumus, quam magis idoneus commo­ vel nili fit ex aliqua certa univerfitare ad
de inveniri poflit .Ordinarii autem feu com- minus artium magifter, aur juris pontificii,
vel Cxfarei bacalaureus fecularis , vel nifi
miflati antediAi eosdem (ic prsefentatos in­
fit talis, de cujus fcientia et moribus alio
fra tres dies proxime & immediate fequen.
modo fuo ordinario fatis conflat, vel nifi
diem, qua hujusmodi prxfentati preienti*
fuis fe obtulerint, line quacunque ulterio­ in partibus tranfmarinis, ex aliqua caufa
ri dilatione vel repellant, vel admittant.1 legitima coram ordinario approbanda, ttinc
Quod (i non fecerint lapfis, ut' prxmittirit, vel nui adverfa valetudine impedia­
tur, diAis diebus pro admtflo habeatur, ncc tur. Si quis autem in fuo procuratorio fc
reAor, vicanus, vel fubllitutus prcdiA.ul­ in ecclefiaftica dignit a i e conftitutum , attra,dc <Sc pro fubllitutioneillius faccrdotis, tiumvc magiftrum , feu juris canonici, aur
pro illa faltein vice, per ordinarium, ve' civilis bacalareum falfo nominaverit ,' aut
didos officiales ea de caufa molefletur , in­
fe clericum vel capellanum, cum iit leliquietetur, aut turbetur. Si quis vero a be­ giofus , exiftere falfo fimulaverit* aur ad­
neficio curato fuo hujusmodi five fubftituro
verfa valetudine laborare finxerit, cum fit
taliter, ut prrmirtitur, prxfentato & ad- famis, quia dolus et fraus nemini debent
miflo abfens fuerit, fruAlbus beneficii fui, patrocinari, inftitutio , vel in pofleflionem
in pio* ufus per ordinarium diftribuendis, induAio fequen* ex hujufmodi fallaci pro­
tam diu careat, donec ad beneficium fu- curatorio , nullius fit roboris , aut momenti ;
uiu redierit, et in eodem refederit, ve! or­ ipfeque conftirucns tale procuratorium be­
dinario fuo, feu ejus officiali, aut commif- neficio, ad quod tunc nominatur, fit ipfo
fario prxdiA. fuum fubftitutum in moribus faAo privatus ; et liceat patrono beneficium
& fcientia approbandum, ut prxferftrr, (ic vacans conferre, feu ad idem alium idoprxfentaverit, et eju* admilfionem, ut prx- neum prxfentare. Quod fialiquis, cum quo
fertur, obtinuerit ; pro quibus quidem fub­ forte per fedem apoftolicam de delatione
ftituti* admittendis ordinarius , officialis, vel
habitus , vel ut fit capax beneficii ecclefia.
commilfarius prxdiAus nihft^omnino açci- ftici, difpenfatum in i coram ordinario in
piar , aut accipi permittat nullufque fa- habitu leculari, cum fit religiofus, compacerdos, fecu lar is, vei regularis curam ani­ ruerit, et fe religiofum efle ordinario, cmatum in ecclefia paroch. ab ordinario pri­ tiam non interrogatus, non detexerit, inftius ad eandem non admiflus , adminiftrcr, turio, et In pofleffionem induAio pro nullo
nifi in tempore, ut prxfertur, necelfitati*. habeatur. In omnibus autem prxdiAis ta­
Qui autem contra fecerit, inrerdicatur ei
libus, quibus prxfcnri conttitutione quem­
per annum immediate fequen. ne ulli curx quam per procuratorem ad beneficium cu­
deferviat infa dioecefim, io qua taliter fer
rarum admitti permittitur, illud omnino vo ­
vite tent iverit, nec in aliqua alia illi dioelumus obfervari, ut procurator ipfe fuo pro­
cefi contigua . Si quis vero diAorum officia­ prio, vel alterius fide digme perfonx, cui
lium aliquem fubftitutum minus idoneum, promovendus fit cognitus, juramento fidem
fibi, ut prrfertur, prxfentatum, ad fer- taciar fe credere, quod is, quem ad bene­
viendum cur» animarum admiferit, ordina­ ficium admitti pottulat, quantum ad mores
rii arbitrio, et diferetione poena condigna attinet , idoneus quantum vero ad fcienpuniatnt j
tiam , fufficien* exiftat ad ea omnia et
lingula prxftanda , qux in alii* conditutionibus ptefentis fynodi exiguntur.

Aauo

CaatsTt
>557

489
Am*o
Cmkist*
• 557

Concilium Prov. Cantuar.

Ceef» cerreflieuit ex effici».

490

noftra ordinatio promptiorem fortiatur exe- 11
cutionem, ulterius (latuimus, et ordinamus.
Anno
quod cancella rii, feu vices gerentes utrijf- i-isai·»»
que univerfit aiis m prima fua admifbone ad
*557'
fua officia, juramentum pr*fentcnt corpo­
rale, alloqui non admittendi, quod bis lin­
gulis annis dc ineptis et inidoncis hujufmo.
ni per fingula collegia, aulas et hofpjtalia,
fpecialem faciant inquifitionem ; quod fi
quos ibid· etiam juvenes bénéficiâtes, nul­
li deditos ftudio , in otio et deliciis vitam
degentes, compererinr, de eifdern dioece­
ta nos epifeopos , feu ordinarios , ubi béné­
ficiait exitium, cum omni, qua poffunt,
celeritate, et diligentia certiores facere non
. ....... ........ qui _______________________
omittant,
mox eos ad refidentiam in_ ec® cleliis fuis patochialibus debitam , et hofpitalitatis folatium, qux fub velamento ftudii
delides hujufrrtodi fraudulenter fubtraxerint,
canonice cogaut , ct compellant .

Ut, que a facris canonibus pro anima­
tum falute falubriter cognofcuntur flatura
cum minori delinquentium jaflura, dt difpendio , quantum fieri poteft , execution!
mandentur ; flatuimus, ne quifquam in cau­
fa correction is morum, ad effieAum poeni­
tentia, vel purgationis indicenda, ex ap­
paritorum informatione, vel aliter, ex of­
ficio mero Ac promoto, coram quocunque,
ordinario vocetur, nili prius de eodem cri­
mine , vel in vifitarione per probos detetius
fuerit, vel nifi crimen notorium exiftat, vel
nifi is qui ad judicium fit vocandus, apud bonos & graves fuerit de eodem crimine infamatus ; quibus cafibus fi purgatio veniet indi­
cenda pro fornicatione <1 fimili crimine,
non ultra fext* manus ; pro graviori vero
non ultra duodecim* manus compurga to­
De buts 7«i, deferta refideutia tn cu­
rum numerum imponant. Ita tamen ut pro
rt frofria , recipient Jlifendta aliunde .
fingulo quoque compurgatorum non ultra
unum denarium ; pro laboribus vero aut feodis cur* officiorum, non ultra decem de­
Huc facu approbante concilio, prohibe­
mus , nc cantardla vcl aliter bénéficiants,
narios, arbitrio ordinarii dividendos , hujuf­
propria cura fua, cantaria vel fuo benefit
modi purgationis caufa exigatur.
cio dlmilfo , alieno deferviat, nec ftipendia
Diftridius quoque inhibendo precepimus,
rliunde percipiat, fub poena amiffionis me­
ne locorum quorumcunque ordinarii ia qui
busvis caulis quamquam ultra duas dicta·,
ti. etatis fruAuum fui beneficii, arbitrio or­
ad rcfpondendum politionibus, vel ad feren­ dinariorum , tempore vifitationis
eorum ,
dum teftlmonium , vel ad fe,purgandum , C fub teftimonio oeconomorum, applicando­
nifi epifeopo ordinario prius de urgenti arum ad reparationem ecclefi* , ornamento,
raiu , & pauperum parochtanorum eleemollqua caufa ad eum ulterius, evocandum confynas , exceptis illis (ludentibus in univerfiftiterit, perfonaliter trahant ; fed commit­
tatur examinatio aliquibus viris idoneis in tatibus > quorum beneficiorum valor ad fummani o<Hu nitrearum dc claro non exten­
locis illis, quibus partes examinande, &
purgande commorantur . Qui in aliquo pr*- ditur ·
mirfbrum hanc nollram conliitutlonem vio­
Dc concionaioribur .
lare præfiimpferit , duplum damni , quod
illatum ell parti l«f.i rellituat.
Item , quoniam , pronunciante apoilolo ,
Provifo, quod nec hoc ftatutum , nec ali­
quid in eodem contentorum, in aliquo preju­ cognovimus, quod in novitlinns diebus in­
dices jurifdi Aloni, aut auAoritati archiepifflarent periculofa tempora, & quod multi
copi Canr. in quantum archiepifcopus e(l a fide difcederent, attendentes fpiritibus er­
primas, vel legatus natus; nec canonibus
us, roris, vdemusque ovile Chrifti per lupos
aut conftitutionibus contrd limoniacos feu
f Drapaces'JFrcleffi , & recentiorum quorunlixreticos editis , per aliquid in hoq ftatuto dam hzreticorum difcipulos, undique pe­
riclitari, lumma prudentia niaxiniaque pr«contentum quovis modo derogetur.
latoruin diligentia huic morbo tempcllive
fuccurrendu,m ell , ne malum hoc latius di­
vagando vires acquirat, & ne fero de me­
De abfintibue caufi /ludii .
dicina cogitetur , cum per longas moras ma­
lum hoc adeo invaluerit, ut de remedio
Ne fallut (ludii prxtextus excufet abfen
tes a beneficiis , ordinarii locorum in lingu­ nuodammodo defperetur. Et quia hujus delis fuis vi fi rationibus et capitulis diligentem fenfionis officium tam per divinas leges,
faciant de abfentibus a beneficiis fuis curatis quam per facros canones ad epifeopos , apo
inquifitionem , nulliusqde abfentiam gratia Ûolorum fucceffbrcs, maxime fpeflat, &
(ludii in quacunque academia approbent, ipfi propter fuas occupationes multiplices,
mE vel invaliditatcs corporales, (eu occafiones
nili abfentes hujufmodi bonarum litcrarum
capaces, et ad adipifeendam doArinam ad­ alias , per icipfos In hoc peticulofo tempo­
re non fufficiunt inmiltrarc populo verbum
modum apti per probationem legitimam fiDei, maximo per ampla-., & diffulas dioe­
bi commendantur. Ac deinceps caveant precetes , hac (aera fynodo floruimus, Se or­
lati ne fenibus beneficium , vel beneficia
habentibus ( prefidibuscollegiorum, feu au­ dinamus, ut epifeopi viros idoneos, ad (an­
larum , aut publicis in facta theologia , jure ci e ptKilicationis officium falubriter exequendum, pro dioeccfium fuaturn amplitu­
canonico, aut civili pr*leAoribu$ dnntadine affumant, potentes opere & fer mone ,
xat exceptis ) a fuis beneficiis , pretexiu itu
dii, abclle indulgeant, vel permittant : qua qui greges eorundem ( cum ipfi epifeopi
aliter impediti , hoc nequeunt per fe ubi­
in re fub obtellatione divini numini prxlatorum confcientias oneramus. Et ut diflx que perficere) lolicitc vifitantes, errores
& hx-

4Pi

Concilium Prov. Cantuar.

492

& hrrcfe* modo invalefeente* exterminent, ter fetriM &■ filium vocatur. Item alius
Anno
Anno refl4(n
veram fidem, & qu* credenda , A infamis iilci , qui de fepultura mlff* ryth
CetitTi
CnxHII qurque fugienda funt, doceant verbo, & mico fermonc vernaculo compotitus eft.
*557· exemplo cdificent,quibus ipli epifeopi, ne- Item alius, qui Intrati uflie i» Efijltlrtut-. >JJ7Penh λΛ Rttttenot inferibitur. Item alius,
nellaria juxta canonem ratrr teiere de offi­
cio ordinarii curent fubminiftrari, epilco- qui Sufflteette utentinarum nominatur. Item
porum confcientias apud altiffimum in hac alius liber , qui Prelhen Γ'λΙλιλμβ, βι
parte onerante*. Conftitutionem quoquo alius, qui vocatur A.R. C. te tbe frelncy ,
provincialem politam fub titulo De btire· dt alius, qui yocatur, Defenfortnm fecit.
ttcif,C. revereiuiijjîmt, falubriter editam, dt alius, qui vocatur Dulo&ue inter &enequoad ea, qu» fcquuntur, innovando atque rofnm, & rnfhcum. Item alius in vrtuperiucn divi Thom*, quondam archicpilcopi
ampliando ftatuimus, ordinamus, dty deter­
Çant. Qui quidem libri , una cum multis
rimus, quod nullus feculatis, aut regula­
tis , prxrerquam in fua ecclefia, ad pr*- aliis peftiferis , partim a ^Pillclmo Hydicandum verbum Dei etiam a jure feripto chyns, alias Tyndal, partim a Simone,.
Fifhe, W
audorizatus, privtlegiove fpirituali muni- _ --------.. ‘Heimo Roy, 4 Richardo Bryglittus, officium live exeteirium prrdicatioms B well,eorumque complicibus compotiti funt.
Quo»
omne* 4 fingulot libri s , infandis
verbi Dei in fe affumat, populove, aut
~
clero quovfsmodo prcdicet in latino (et· & peftilcnf iflimis hxrefibuv 4 b)a«rbeniiis
nione feu in vulgari, in ecclefia aut extra , refertos, innumeri* ei roribus plenos, una
nili primo archiepifcopo, vel dioevefano il­ cum prxdidis, 4 ahis eorundem , 4 fimilius loci, in quo predicate tic nititur fe lium auAoribus quibufeunque, hoc facioprefentet , & examinationem fubcat , fando concilio approbante , damnamus , re­
probamus , & hxreticos elle judicamus 4
licque deinde tam moribus, quam (cien­
tia per ipfum archiepifcopum , vcl dioe- decernimus . Prxterca etiam patrimi nocefanum idoneus ad przdicandum compro- ftiorum veftigiis inhxrentes, proh'bcmus,
ne quis impofterum tradatus , opufcula,
brur. Er poftea per eundem cum ineris
fchedulas. aut libros qui fcunque , factam
authenticis ad prxdicandum mittatur ad ali­
fcripturaiu aut ejus interpretationem in fe_z
quam certam parochiam, vel ad plures,
continentes , in linguam vulgarem transla­
pi out eidem archiepifcopo, vcl ordinario,
tos , vendere, donare, commendare, eme·
fecundum qualitatem perfonx videatur ex.
!
pediens. Nec etiam aliqui, prtrmiliurum, Cre, imprimere, Icrlbeic,, edere, legere,
fpargere, aut publicare in parte vcl in.,
ctianili per archiepifcopum live dioecelaroto, publice vcl privatim, vcl penes fe
r.um admiifus prxdicare prxfumat, mii pri­
us eodem d>e redori , vicario, feu curato feienter retinere, abfque fui dirrccfani in
feriptis licentia , prxfumat, nili prius hu­
loci ,ubi concionatui us elt , ipnus arch.epifcopi, feu dioecefani (iteras, lub tigillo fuo jufmodi llbr' epifeopo loci exhibiti, atque
jnagno ad hxc tibi confeCtrs , oftcnd’i. Cr- ab eodem difgenter examinati , atque aur
fera veto omnia in conftifutionc provincia­ âoritate ejufdem comprobati fuerint. Qui
li fupradlda , De hxret'Cis C. r.-tr.-rexdrj/F- vero contra fecerit, ur aizaniorum fator,
»n , comi-n'a, juxta tomum in eadem tra­ 4 heretic» pravitatis fautor puniatur. Si
ditam firmiter obfervari, & execution! di- qux vero perfona ecclefiaftica vel in prxligentiilime demandari, ctiam hujus prse- diAo exceflu , vcl in quavis h»reli, vel er­
fentis tvnxv· audoritate decernimus, fta­ rore perniciofo, quem illico ad monitionem
dioecefani loci recantare recufaverit , matuimus, Si ordinamus.
mfcfte deprehenfus fuerir aut conviftus,
D' bereticu &■ bnrettcorum hbrit ·
D beneficiis , fi qux habeat, hoc facro appro­
bante concilio , fit ipfo jure privatus, dt
N'ofttx folhcitudinis prxeipua cura elTe ad dignitates ccclefiafticas quafcunque, vcl
debet i ttarim ut pullulare aliquid cogno- alia beneficia curam animarum habentia,
fcimus , quod tide) chriftianx puritatem, nec non ad curati off.cium gerendum per­
vcl ecclctix Chrifti cdncordiant, pacein , &
petuo inhabilis reddatur. Et quia multi li­
tranquillitatem offendit, illud penitus re- bri hxretici in lingua Latina a Luthcio,
Lamberto Pomeriano, Zuinglo , OccolamRmdere, agrum dominicum a noxiis lita­
padio, Bucero, Melanchrhono, Caroliladio,
niis 4 vepribus omoi diligentia cxpulgaBrCnrio, Jona , VPeftmero, Heghen , D<’rre Sane dudiim in noftra provincia , quod
phino, Johanne Agricola, Urbano Brenfedolenter referimus , quidam hxrefiarchx
damnabiliter excxcati , alios fecum in infi­ mano, Andrea knopkyn, Simone Helle,
Johanne Wylkith, Ottonc Bromfehio \Vcfdelitatis internum traheic (atagentes, li­
feito compotiri 4 edici, 4 quidam etiam
bellos n -nnuilos Latmo 4 vulgari fermonc
omeripro' , edere, (pargere, 4 publicare alii libri nullius audoris nomine prodeunc-.raveruttt, contraria fidei catholica, & 1 tes, cujufmodi eft liber Ille, qui Dr vt·
fande matns ecclefi* dothinx dogmata-, teritb· iDviiia Dto inferibitur. hem alius qui
l’i<e frecstiunei , alius qui Oeeonamte Cbet·
concinentes, cujus generis eft liber, qui
JC.af./a Alrsiwron* tniqnitatte intcribitur. jiiaii i vocatui. o nnes innumcriseiroribus St
ticiu alus liber, qui Ourdiciiie tbrtjiunt peftilcnt 1(1,01« hxrefibus pleni brevi gregem
b<jn.in:' vocatur. Item tranflano Novi Te­ domin lu,ii ntefluii videntur , li in vulgus
prodire i Si paffin ab omnibus, nihil in ci*
ftamenti m lingua Anglicana a Wulelmo
H-clivns , alias Tyndal, corrupfa. Item., non tedium tulelfe fufpicantibus, leditari
poffent. Et abi erani ejufdem genet is li­
abus hber, qui Ket'cleno Auttcbrijli intibri , alii* nominibus & tituli* quotidie no­
' tm.iut. Item alius liber, qui Dulofut in·

vi

493

Conciijum Prov. Cantvar.

494

vi parantur dt eduntor. Ad occurrendum ponere volentibus contra hujusmodi purgaAnno huic imminenti malo , hoc facru approban- Λ tIonem, ut dic & loco prxfixi», quia fua Anno
Chsisti
te concilio, prohibemur, ne quii librum interefle putaverint, fi velint, in loco pur­ CNNitn
>557· qucmcunque fub prediAis titulis, aut au* gationi* recipiende , auditis per ordinarium
>557AOrum prxfatorum, aut quorumcunquc» allegatis hinc inde & propouns, fi ordina­
aliorum de novo imprimendorum numine.» rius clericum illum ad purgationem facien­
(nfciipruni aut compr litum, vel an porte* dam admittendum exiftimaverit, cum fex ad
rum componendum, habere,' legere, cda* minus probis dr honeftis viris in forma ju­
re, publicare, feu penes fe retinere pro* ris juratis, & non aliter, ad eandem ad­
fumat. Quod fi fecerit, ut de h»ren fu* mittatur. Qu« quidem omnia tam In pi«fpeAus habeatui, & puniatur, nifi forte diAis, quam in aliis conviAis clericis oidieplfcopus ioci ejusdem propter fingularein ejus nc ecciefiaftico etiam prima tonfura, prius­
doArinam, fidcique integritatem hujufmo­ quam hujusmodi majora fcclera commifedi librum, five in lingua vernacula five rant, initiatis , qui tonfuram & habitum
Latina editum, ad effcAum impugnandi, fuo ordini competentem gerere confueveeundem habere, leg re, vel pene» fe reti­ rinr, obfervari volumus, quamdiu ordinarii
nere conceffcrit , nova vero op.ra quacun­ “ ad cuiiodiam illorum, qui per ordmis vel
faltem prim* tonfur* ante commiftionem
que, ad facram feripturam ijufyc inter­
pretationem, teu ad dogmata icckfiaftxa illorum fcelerum, pro quibus coram judici­
pertinentia, cujufcumpie fuerint auAoris bus laicis fuerant conviAi, fufeeptionem ad
aut tituli, ne priu* cdanri,· aut publicen­ clericatum minime aflumpti fuerunt, inviti
tur, prreipimut, quam ab epifeopo loci non arAentur. In conviAis veuo & incar­
examinata & comprobata fuciint, fuo poena cérais clericis pro aliis criminibus, quam
prxdiAis, per purgationem liberandis, no­
prxdiAa .
lumus antiqua jura dr ecclefi* confuetudineiu immutavi ; nili quod illud etiam exaDt tlericir conviflir ·
Ae obfervandum prccipimus, ne hoc cafu facilirer liberentur , nec pcrfunAorle pro
Statuimus , & prifentis facrar fynodi au­
Aoritate ordinamus , quod qu’liber iteerdos, cis purgatio admittatur.
diaconus, vel fubdiaconus, qui vel de cri­
Dt vtfltiuf
rmluuuntit clerictruvt.
minibus gravioribus; videlicet, de crimine
proditionis, matricidii, homicidii volunta-C
Quoniam aliquot annos jam abufus cleri­
rii, furti per infidtas in viis publicis, vel
per etfraAionem eccleliarum aut domorum corum in veftitu & indumentis longe ma­
commilli, vel fuper crimine volenti taptus gi» invaluit, quam antea fieri confuevit,
unde non mediocrem apud vulgus invidiam
mulierum, incendii domorum aut agrorum
fibi conflarunt, & ingentem obloquendi pr*·
voluntarii, coram judice iaico conviAus
ftiterint anfani, nimirum ecclefi* bona in
fuerit, dt traditus ordinario loci, li portea
de crimine hujufmodi iplis ordinario, vel apparatum nimis fuinptuofum prodigentes;
per confelfioncm partis, aur per probatio­ idcirco ifta facra fynodus remediis quibus­
nes legitimas coram eodem canunice faAas, dam opportunis huic malo duxit quanro ci­
confttterit, clericus hujusmodi iit coram or­ trus occurrendum. Quimobrem ftatuit, de­
dinario conviAus, perpetui*, abtque fpe crevit , Λ ordinavit , quod nemo in facris
• liqua purgationis admittende, Cultodiatur ordinibus conltnutus, vel beneficium atfecarceribus, & omni beneficio ecciefiaftico, cutus cccleliallicum, toga quavis utatur pu­
ti quod habeat, cenfeatur ipfo faAo priva­ blice , qu* ferica fit, ornarave pretiofis pel­
tus. Quod fi clericus hujusmodi fuper cri-D libus , nili pr*latus, ordinis fenatorii, vel
minibus prcdiAis, aur eorum aliquo gravi­ alicujus baronis ad minus filius, aut fra­
ter apud loci ordinarium fufpeAus vel de­ ter, vel nifi fuerit do - cancellaria domini
regis , vel alicujus archiepifcopl, vel epi­
famatus fuerit, & nihilominus faAa per or­
dinarium infra annum inquitirionc legitima, feopi vicarius generalis, aut officialis prin­
clericus hujusmodi per confeflionem fuam , cipalis, archidiaconus, feu aliter in digni­
aut per alia legitima probationum genera, tate ecclefiaftica conftitutus, fcu ex univerfuper eisdem vel eorum aliquo legitime,'ut fitate aliqua graduatus ; quibus licebit uti
prefertur, minime convincatur,- quia ta­ fericis fumptuofifque pellibus, prout, fe­
men fua culpa in tantam infamiam, in fcan- cundum eorum gradus in ,univerfitatibus
fufeeptos, ubi permifli funt , & confuevedalum cleri, videtur incidilTe, ille ante­
quam ad purgationem faciendam admitta­ runt. Irem ftatuit, & decrevit, quod ne­
tur, per unum ad minus annum integrum mo in facris ordinibus conftuutusin tume»
in vinculis m atAa carceria cuftodia deti­ fua utatur chatUeloto, nifi fuerit ad n>mu»
neatur , tribus diebus fingulis feptimams il­ artium tntgiller, vel in legiuus bfcal Nec
lius anni tolummod·> pane dt aqua aut cer- E in epitogiis quisquam pr*fiimat, uti velvilia refeAus. Er pu) lapfum anni, fi tunc veto aut facrincto, nifi fuerit, ut prxmitad purgationem facie iJam hujusmodi cleri­ tltur , graduatus, vel beneficium atlecutus
cus petar fe admitt , certi dies dt locus ido­ ecclefiafticum ; fed nec cuiquam m pyci> fuo
nei, in qubus hujusmodi purgatio recip' velvcto uti liceat in futurum. Nun< honedebeat, peroidu arum defignentur , fiantque Patem, & modeftiam in fuis indumentis cle­
locis coni-ιΑι on is & purgationi*. fuffici'ôte- ricos omnes exhibere decet, potius quam
monitiones, citationes, At publicationes pur­ tplcndorem, vel pompam , fed & juxta |>r<·
gationis indicende, viis dt modis juxra ju­ itinam facerdotuni laudabilem confueiudiris ordinem teu morem coniucrum, ptoop- nem, facrorumque patrum inftituta, tem­
per

\

49/

Concilium Prov. Cantuar.

496

per extima veftis « quam quisque, prater' . dus, A fanAus eft ; Ideo ftattumus, A orquam,Itineris gratia Ia publicum exiens, dinamus, ut fiibdlacoms aut diaconus, qui A*”»
' talaris,
■
- >erlt, fit
hoe eft,
neque nimia in timplici foenicationedeprehenCut, velcon* Cauiari
«557ongitudine caudam trabens, neque nimia feflus, vel conviAus fuerit coram ordinario 7*1J·
brevitate crura tibiafque demtmftrans; fit fuo, lingulis quartis et fuxtis feriis omnium
eadem quoque feperlus proxime fub pren- hebdomadarum unius mentis io pane angu*
to claufa paritet, A inferius tam honefte <H», A aqua doloris in carcere maneat.
colleAa, ne fimbriis ipfius toga patulis, A Ita ut in lingulis ordinum pradiAi» dupli­
'diffluentibus confplcua fiant,qua tegi ma­ cetur poena pro adulterio, triplicetur pro
gis A operiri pro honeftate clericali con­ Inceftu. Er fa citeris carnis fpurcitiis poe­
veniret . Manicis quinetiam tog* fu* quis­ na crefcat, ut impuritas crefdt, & turpi­
que congruis, A decoris utatur, non pen- tudo; quod fi etiam faoerdos , curatus, vel
diolis, aut notabiliter in latitudine, longi­ religionis fit, aliquid Illi prater ceteros
tudine, vel anguilla peccantibus. Nullus addatur ad poenam veluti qui duplicis voti
prnterea clericus, nifi cni pro dignitate fui Iit reus, et ordinis, & profeffionis. Ut hac
gradus conveniat, annulum aureum, vel obferventur, confcientias praelatorum one*
deaura rom geftet in digitis ; nullus indutiis, ® ramus ; et ut infamiam vitent, qua ad il>
aur camitiis, quas vocant Phrygiatis, hoc eft los recurret, niti feverfter in impuros ani­
acu laboratis , auro , fericove contextis , madvertant, in Domino exbobtamur. Incorutatur. Nullus confpiciendum fe non in- rigibiles vero juxta facrorum canonum fia*
'dntum toga publicitus oftendat. Nullus pi­ tuta deponanrur ■ Quod fi quifpiam ex his
leo cum ligulis, aut corrigiis lancis aflu- in lupanari, aut ullo alio loco infami de*
tis, aut contextis, caput operiar. Nullus prebenfbs fit, in quo fama eft pudicitia procaligis varii coloris, aur c* fur is panni ferl- dilutiones poblice aut fectete exerceri, il­
cive defuperinfertis, fe induat ■' Nullus cal­ li augeatur preferipta poena ordinarii atbi.
ceos, aur fotulares cum ungulis u trinque trio juxta vitii qualitatem.
prominentibus, more laicorum , pedes te5at. Nullus abfque tonfuris foras proDe fimnn vittnJa .
ear, quin A ira tonfurarus incedat, ut in­
fima pars auris queat liquido confpici. Ut
Quanta aytetn fimonlc infamia contra no*
igitur in fumma dicatur, finguli clerici, ....
r_______
_ , quam
___ cujuffiftri __
temporis
tam _______
feculares
maxime facris In ordinibus conftituti, ve-Cbct ordinis reltgiolbs invaluit; quis eft qui
ftlbus incedant ejusmodi, qu* materia , c» ignorat ? Non enim precibus A obfcquiia
lore , competitione . modoqoe utendi, cie* tantum, lcd A atfcrtls muneribus beneficia,
rica te m ordinem haudquaquam dehoneftent. A ptclaturas non modo vacantes , fed de
Si quis vero contra daturum et ordinati» verifimili vacaturas, In animarum fuarum
nem diAam agere deprehenfus fuerit· Is graviffimum periculum bis proximis an­
primo per ordinarium, ejusve officialem, aut nis abque rubore , A Dei timore aliquo
commiflarium, decanumque ruralem mo* comparuerunt, quorum ambitione faAum
neatur, quatenus errorem fuum reformet, eft, ut eleAionum faluberrima forma, que
nec deinceps recidat .in eundem. Quod fi per canones liber* efle deberent , jam mul­
per triduum inobitinantia fua deterit, aut tis annis vel fraudibus obtenebrat* funt,
emendatos poftea rciaciderit ,· celebratio, vel ad compromiffi neceflitatem redaAx·
ne divinorum fulpendatur per menfem . Ut itaque tanto fcandalo faiubri aliquo
Quod fi nec fic emendatus fuerit, tunc ite­ remedio, quanto citius A melius fieri pofrum fufpendatur, donec refipiciat rcaliter fit, confulamus ; pr*fentis facrc lynodi aucum etfcdu.
UAoritate pr*cipimus, A mandamus, ut epifeopi hujus Cant, provinci* finguli in fuis
Dt tlerich vtnet»rib*r.
dioecefibus diligenter advertant, ne talia
de cetero committantur ; curcntque per fe,
Quum facerdotes, & clerici in factis or­ A miniftros fuos, maxime quos in prxlatodinibus conftituti , canes venaticos loris tum eleAionibus tanquam direAores A conmore laicali ducere, & accipitres manibus fultqres intereffe continget, ut eleAioncs
per civitates, & loca publica geftare nunc hujufmodi fecundum facratiffimos canones,
dierum non verentur, nos tantam clerico­ A induira principum, deinceps libere pro
rum impudentiam poenali lege reprimere arbitrio eligentium procedant, fraudefqae
cupientes, ftatulmus ut quicumque clericus A paAiones, per quas in hujufmoA ele­
in facris ordinibus conftitutus, vel bene­ Aionibus reAa eligentium confcientla capti­
ficium adeptus ecclefiafticum, qui canes fic vetur aut fcducatur, penitus fee ludantur;
ducere, & accipitres, aut aves aucupes fingullque locorum ordinbrii in fuis vifitaper vicos A plateas , in villis, vel urbi- _ tionibus,
______ , _A__________
___ r_______
____
quoties neceffitas
poftulaverit,
bus quovis modo geftaverlt, a celebratio- E diligentem in füisdiôêc- fàciani' iâqüifi t i»
ne divinorum ipfo faAo per unum menicm nem,
----- an contra
----"
aliquos
intra cafdcin ulla
fit fufpenfus.
funoniac* labis nota orta fit. Et fi quem­
piam, Del timore poftpofito, per pecuni*
De tUrittt 6" religieJÎt liffit /»
A munerum fordes prolaturam, vel aliud
vttntai ttnn> .
quodcunque beneficium ecclefiaftieum ade­
ptum fiiifle compererint, poenis jam a jure
Qtium nullum vitium «que ut carnls gra- communi contra fimoniaco promotos fafa▼et tafanda, A miniftros Domini deceat briter admventis, in eundem aerifer anim­
munditie. A fanâitudo, quoniam ipfe mun- advertant ; et quarum poenarum defuetudo
obll-

Î

497

Concilium Prov. Cantuar.

498

obllvlofa audaciam jam aliquot anni, prae­
mode fieri poieft, communes uaueant. Ft
.
Awho buit delinquendi « eatundem nunc innova­ Aqula non folum a nalo , ftd ab omni ρΛ,Π,ΐ
Cuanrt tio, At irremiffiblli* cxecutlo cunAo* in of. Ipeclc mali fecundum apoflolumabftinendum
‘ffl’
»557· ficlo contineat , & a delinquendo cohi* eft, ideft, ab eo quod mali apparentiam habet, aut fufplcioaem finiftram gignere, aut
beat.
_
fcandalum populo prebere poflit, abftinendum eft ; prefentis facr* fynodi decreto
ftatuimus, ac prnfentls fynodali* concilii
feiuni ·
auAorirare diftriAe inhibemus, ne qui* cltEjufdem auAoritate jconcllll ordinamus,
ticui in (acri* conftitutus, ludos aliquos,
ac flatuimu*, ut nullu* oatronu* fpirlruali* jure canonico, vel regni aut regi* auAori­
pro penfione, quam fisi, Λ ecclefi* fua tate prohibitos quovis modo exerceat aut
pretendit debitam, przfefttatum a fe jura­ uratur ; loca fufpcAa aur malorum iniquore cogat de penfione folvenda, vel aliter tumque confortia omnino devitet ; taoerdc novo (ibi obligari. Cum Iftiufmodi jura­
nas, in quibus quodvis genus potus partira
menta & obligatione* nonnihil in fe habeant venditur, non frequentet, nili aliter neceffufplcioni* contraAu* fimoniaci ; Ut patro- " iitas cogat, aut io ii* quovis medo moram,
nu*, fi jure penfionem petat, etiam citra faciat , mulierum colloqui* fufpcAa nulla­
prwfentati juramentum , aut obligationem
tenus habeat. Quod fi p*r ordinarium fuum
aliunde remedium habeat contra negantem aut alium quemvis fuflicienti auAoritate fu­
dc jure communi. Idem eadem auAoritate per alquo prcn.iflbrum monitu* non refipimandamus , ut przfentando nc hoc' jura­ fcat, prima vice ab exeeutione fui officii
mentum aut obligationem przftet, immo per integtam hebdomadam fu (pendatur; &
Îrotiu* beneficium recufet ; & nihilominus
crefcente in hac parte ejus contumacia,
i ob hanc caufam tepulfum fe fulfle pro­ crefcat & hujufmodi poena pariformiter.
bare poflit, & patronus in poenam ea vi.
Et Ii nec reiipifcat, fi cantarifta aut aliter
beneficiatus cxiftat, tertiam partem fruce careat jure przfentandi, & ordinatius
Auum cantari* , five beneficii fui ipfo iu
velut hujus vici* patronus, prout illam efre tit pr'vatus , in pauperum fubventionem ,
fe volumus & ordinamus, przfentl decre­
et alio* pios, ufus diferetione ordinarii di
to, clerico repulfo ob hanc caufam tantum
fuo jure beneficium illud, ad quod prefentan------------liribuendorum
, et convertendorum , donec
du* erat, conferat , quum *quum non fit, C refipifeat et ab hujufmodi exceflibus abftiut illi obiit fua probitas ■ Quod fi & pa­
neat, fi vero nec beneficiatus nec canta­
tronus jus jurandum exigit, & clericus prz­ rifta fuerit, fed ex folo ftipendio vivens,
fi tertio, ut pr*fertur, monitus fe non cor­
ftet ; et hunc inhabilem ad hoc beneficium,
rigat, ab altari remotum fe noverit , donec
vel ad ullum aliud ecclefiafticuin intra pro­
ximum triennium cenfcmu* & decernimus, et quoufque ab hujufmodi exceflibus plene
& illum , prout fupra , jure patronatui pro abftineat. Item quia, ut air fapiens , maf­
ia atala dotet oitrfttat, ad hoc peltiferum
ea vice privamus.
virus evitandum βί eliminandum prefentis
De otio vitando , & banefta tlerieorum
facr* fyndi decreto pnteipimus, & firmi­
eoaverfatioae
ter injungendo mandamus fub poena fufpenfioni* ab officio & beneficio, ut quilibet in
Quia defidia mater eft omnium quodadmmo- facri* coqftiturus , & przlcrtim facerdotes
do vitiorum , hoc facrum concilium omni­ ftipendiarii tres hora* vei ad minus duas in
facr* «<>vu|v>
alicujus κιψιυκ
(eripiunt m
ve) approbari oodobus curatis, reAoribus, vicariis, & canta<«<«
riftis mandat & przclpit, quod peraAi* D Aorl» leAione fingulis diebus , certante legldivlnit officiis, fine deinceps occupati in timo impedimento, fe exerceant.
ftudiis, orationibus, leAionibus, aut aliis
Tit ladiaurffirir & umfermi doeendl
honefti* rebus dt negotii* qu* fuam deceant
profeflionem ; videlicet, inftruendo pueros
modo■
in alphabeto, JeAura, cantu , ,aur gramma­
tica, dt tribus In hebdomada diebus, tres
Quia veto* eft adagium ouoJ novt ttflt tt·
vel ad minus duas hora* in facr* feriptor* vel alicujus doAori* approbati leAione, fit, inttttrreia fitfir. Crqualir eJi moderator ta
ceffante legitimo impedimento, feexerceant. oexretr , talie eft dr fofalar, hoc facro appro­
Dc qua re diligenter In fui* vifitationibu* bante concilio, ftatuimus, quod przeeptores
inquirant ordinarii, ut (acerdotes otiofos, fcholaruro grammaticalium lint prêter erudi& tempus fuum male terentes, fevere ca- ptionem, quatenti, fieri potett viri catholiftigent dt puniant. Et quia nimia facerdo- cci St probi « & ut primom omnium do­
tum inter laico* con ver latio nonnulla peri­ ceant pue rot fibi traditos fimplicetn fidci
cula , pr*ter ordini* fui contemptum, gi­ & agendorum & fugiendorum fummam . Et
gnere (olet, finguli in fui* dloec. epifeopi, ne pueris rudibus prelegantur opulcula,
& ceteri ordinarii curent, quod rcAore·, qu* puerorum more* aut fidem videbuntur
vicarii, curati etiam, & cantarift*, qui corruptura , neque ulli alii libri in quibus,
domo* fui* beneficii* pertinente* habent Sjuati per lufum puerilia ingenia infici pofcnt. Et quum vel propter pellem laboran­
in reAoriis, vicariis aut captaril* fui* , et
non · alibi , nifi itineri t aut infirmitatis tem in loci* ubi hujusmodi public* fchoi*
gratia pernoAcnt. Ec quod fi plure* ix.
funt, aut propter mortem przceptoris, ur plu­
eadem villa fini facerdotes, fimul , 8r non rimum contingit, quod qui anno aut biennio
fcparat'm , quatenus judicio ordinarii com.
fub uno pnteeptore grammaticam addifcerr
CearrZ General Tom. XXXV.
Ii
coc-

JDf Au , gbs' faffioae^ftn itat euaQfr*·

.

499

Concilium Prov. Cantoar.

500

4.1'cpit, illo reliflo, cog'.tur novum adire
turiones prvdiâas faciendo. Quod ft aliquo
AttHo
AnAO prrcepcorem. apud quern alius eft doirn- Λ alio tempore coidem epiteopos, vel eorum
Cua »rt
Cwaisri di modus, ut pene divertus eft apud omt.<·
committar ios, ad diAas refpcAive unvcriiIJIÎ
Π5''
atque ita t-.r. ut rudes adbuc in granim.·!■isios pro h«rctic* pravitatis, aut aliorum
ca magnum ex hoc .cmiant In proveAione csceliuum reform itione , accedere contin­
.ftudii dctvmentum ; ad communem igitur gat ; totiens , quotiens lie fecerint, jus
iitiiitatein totius pro vinci· Cant, hoc fa­ commune , conGictudine* & antiqua , tam
cro approbante concilio, flatuimus, ut poll ipforum epifeoporum, quam univerfitatum
annum a publicatione prcfentium unus At privilegia inviolabiliter obferventur, qui­
uniformis (it docendi ..modus per rotam pre­ bus nolumus ullo modo per pr«ftntcm convinciam Cant, nullu* auAor regularum feu ftitutionem derogari ·
prcceptionum grammaticalium pueri' inft i tuendis in grammatica edifeerdus pro­
Ut nttnerur elrbttui A· eoaventetet reli·
ponatur, nifi quem archiepifcepus Cunt,
gtojorum in unotjttoque mcnailcrta
iimul cum quatuor aliis fu* provinci*
perpetuo habeatur .
epifeopis , quatuor abbatibus , At qua­
Nihil magis laicos, cos potiftimum, qui
tuor archidiaconis in hac fynodo deputandis B
hoc anno uroximo fequenti prxtcripferunt religicibrum locorum fundatores exiftunt,
pueris perlegendum i qui etiam habeant po- hoc noftro tempore a (imilium locoruitu.
teftatcm formulam inftitutionis grammati­ fundatione deterret , quam quod vident
loca religiofa carere numero tum relicorum pr*ceproribus pnrfcribendi. Ludo­
rum vero grammaticalium magiftri tam ad- gioforum, cum ahorum pauperum , quos
niilli, quam admittendi, juramenti vinculo vel fecundum primrvani fundationem, vel
per I<h <”uiv> ordinarios ad obfervandum om­ fecundum portfoner.i redituum , quos nunc
nia in hoc (laturo contenta, quatenus cos pollident, 1'uftinerc aut alere deberent, btaconcernit, adllringantur , maxime, hii, qui tuirnus itaque & ordinamus, m numerus
rcllgioforum deoltu. in unoquoque mon»
in locis intign'oridus publicas fcholas fala·
rit· publico vcl privato tenent.
fterlo deinceps habearur dt perpetuo 1er
vetur; oneribus oridinarirs atque extraor­
De injmjftiaiee HjiexJj tam fiefer hadinariis proventuumqire przdiorum , per
reti-a pravitate, quant <ie motio
maris & fluviorum inundationem, Ac «lio'iulcH.lt in uni ijii.ttihur .
C quin , damnis Ac ruinis pro tempore, pro.
penlis & confideratis.
Quia , fonte ccrrupro, ncceiiumtft» ri­
vulos inde fluentes impuros & inlalubre*
De educatione 6r exercitio r^li^ic forum.
ege , condatque univerfitate* illa< Oxon. At
Quum ex nulla te magis mona'leria ml
Cantabrig. fontes die, unde rivuli omnium
fcientiarum profluxerunt; qui quidem fon­ labi foleant , qiam cun> ignari λ rerum
tes, Ii fuerint corrupti, (i errorum Ac h«- agendarum imperiti monafteriis pra-fii luntur,
refum maculis confpurcati fuerint, quan­ atque ita expediar habere plure* in lingu­
tum timendum eft , ne ex illis fontibus lis religioforum domibus , qui lain ·η tem­
poralibus quam ih fn'iitualibus modum Ac
prodeant, qui univerfutn regnum furs h«refrbus inficiant ! Ut. igitur fan* doArinz ufum calleant , ne ii quando rebgiolOrum
eruditioni in ipftus fontibus confulatur, domus vacare contingar, non habeant in­
errorumque, Ac hxrefum in ipfis orr\nis ter fe idoneum de gremio, quem defunoccatio tollatur ; hoc facro approbante Ao fubftiruanr ; (latuimus At ordinamus , ut
concilio , (latuimus & ordinamus, quod D in quolibet tnonaftetio , At loco religlofo .
epifeopus Lincoln, ad' -universitatem Oxon. fit ■ juxta Clement. Ne in agro doatentcot
At epifeopus Elien. ad Cantabrig. univer- InftruAor aliquis grammatices fufficienrer
fitatem infra fua* jurifdidiones rtfpeAivc eruditus ad informandum religiofos io gramexiftentem , quam primum At quoties opus tica , Ac aliis primitivis fcientlis , ex qui­
fuerit, accedantAr ibid, fupra h*reticat bus illi , qui in (iugulis locis ad capeflen·^
pravitate diligenter refpedive inquirant, Ac da* literas aptiores fuerint juxta faculta­
puniant quofeunque in hac parte delinquen­ tum pofleflionem eotundem, mittamur ad
tes . Et in fu per adhibitis fibi cancellariis unlveriiratem Oxon. vel Cantabrig- ad (lu­
przdiAaritm univerlitatum, feu eorum vi­ dendum in facrit literis, ut eo modo cogni­
ces ibidem gerentibus., cum ipforum con­
ta lege divina , .mag.s convalefcat obier- 1
filio, confenfu, & aflenfu, fuper debito vantia ver* religionis. Et ut abbates At prio­
in (ludiis modo habendo, ordinem ftatuant, res diligenter « affidue curent fuos reliatque conftitutionera provincialem bon* giofos (ubdiros juniore* per alio» luorunr.
memori* Domini Arundell , Cant, archie­
monafteriorum proveAiore* io regulis, conpifcopi titulo elf barettcn , Incipien. Feeta- E ftitutionibu* , Λ ceremoniis fui ordinis in
Ici in hac parte faAam, una cum bac no­ ftitui & informari . Et quo* ad adminiftra ordmatione ibidem publicent ; At po- ftrationem fpirirualium feu temporaliunu.
ftea annuatim in utraque univerfitate prz- aptiores inter fuos fratre* arbitrentur, cos
difta eafdecn, fimul cum hac noftra ordi­ in adminiftrationibus competentibus exer­
natione, publice repeti, & execution! de­
cere fatagant ; cfficia cellarii camerarii ,
mandari faciant ; fingulis annis Confimilem hofpitalarii , At alia tum clauftralis otvilnationem At inquifirionem, ac quoties fervanti·, quum exterioris induftrl*, fra­
< pus fuerit, (ludiorum ordinationem in_. tribus 'ad hoc aptioribus ita itnpeitlcndo
utraqte univerfitate przdiaa, juxta confli. dt committendo, ut m utrlfquc yiciflim tri-

501

Concilium Prov. Cantuar.

502

—
" ti 4: exercitati, ad abbatis. ieu priori* ofti£Α"ιζ1Ι cium · cun* vacaverit, habiliore* reddan- A D* tctltfiir effrofrietit tr ·κ>/'ριΐ.ιΙιυ:. ι .

Π57-

Curent qooque epifeopi Cinguli in Cui*
dloecefibu* , ut proprietarii faciant diftribution-e* debita* in parochus appropriatis,
juxta juii* exigentiam Ivb poena fequeftraQuum inter opera chariraris numerari Ga­ tionis fruflupm, Si quod iutra annum a tem­
leae, ti qui* errantem ab errore revocet,
pore publicationis pratentis flat uti , tn lin­
& ecflle'ia nunquam claudat gremium re· guli» ecolenh parochialibus , monaiierii*
deuny , ilatuimu* & ordinamur, quod teliappropriatis, quarum proventu* ad Id tu fficiant, judicio ordinarii, vel loci dioeccTgiofi , qui pretextu capacitatum, feu literarum luoruta prilidehtium, vel alia* fuperlo- fani habenti* jurildiflionem epifeopaiem,
libuj,, live inviti*, live confcniientibus, Ce g canonice inftituatur unus vicarius perpe­
abobfervantia regulati abfentarunt in mun­
tuus cum fufficienti portione, fecundurtu
do aliquandiu degente* , fi poenitente» fue­
provenais eccleli* appropriate quantita­
rint , dt bono Cpiritu ad loca fu* ptofeslio- tem Si qualitatem cur* animarum i St quod
ni* redire nitantur, diflorum locorum ab­ infra triennium a publicatione prxien. idem
bates Ceu priore* ipfo* in fua mon.T-.ria vicarius habeat fotficicntcm manlionem futrsrecipere, & cum omni charitate, quantum
ptious ipforum proprietariorum ( modo eper ftatuta religioni* poflunt, in iisdem tra- molumenta e* eifdcm eccleliiis proprieta­
itare teneantur . Illi* duntaxat exceptis, riis provenientia ad id fufficiantj primitus
qui dioecefano loci , cx figni* dc judicii* ereflam , Si per eundem vicaticm poftea
vehement ibus, videantur in necem abbatum,
iubftcntandam & manutenendam : Et cafu ,
priorum Ceu fratrum fui monaiierii vel obm quo emolumenta prrdifla ad hoc non fufconfpiralie, vel in pofterum confpiratuti, heiant ( quod intclligi yolurrlus cx ipfo,
Vel eundem nçcem alioqui molituri. Exi- qqpd ad novam libras non extendant ) re­
flinubiiur autem bono Xpifitu reditum ac
deat eccleiia in priftinum flatum, St jnftifuu.n monafterium religiofis aprecat i, n quem­ , tuatur ibidem reflor, ficut ante appropria­
vis locum, gradum , aut conditionem tn n>.
tionem fiericonfuevit ■ Hofpitalium quoque
dem profui abbatis aut priori*; k-citiHtum quotumcumque fundatione*, quibus jam_.
regulam arbitrio humilitet acceptet <Sc fer­ magnus cernitur abufus , ferventur juxta
vet,· & per teftimonium pioborum viro­ Clementinam de reh^itjii domsbus : qmn
rum coram abbate, priore, feu ordinario contingit ; St tam propretarii pridifli, quam
fuo, fi requiratur, conftare poterit, eum, etiam hil qui hofpitalibus prsfunt , ad o.
dum extra monafterium agebat, vel fait em mnia^de quibus Cupra refpeflive obferper annum ante hujufmodi petitionem pro­ vanda , per frufluum lequen· itionem , ceti.
xime praecedentem , It itr f.xcu/o diutius carm. (Uras ecc le lia ft icas, ,& alia jutis remedia or­
inoratus eft, hooeftc fuille cimverfatum dt dinariorum arbitrio cogantur.
proopiitum habuilk redeundi. Quod fi tali­
De nbufibtrt in eefelht S.Jobenntr Se
ter receptus poftea a fuo monatterio deferta religione , dilcelTcrit, eum poftea fupejtmtliunt.
tior ejus in fuum monalterium recipere mi­
nime hujus (latuti vi teneatur.
j Quoniam In diverhs partitius hujus regni
tam milites Se alii, 'qui Cunt de religione
Quod lueret ex fui Te fngjçc Ilione tmfe.
crucis iignatotum holpitalis S.JohannisJetruse non Jujfr^entur nfojiuni .
mitani, in capellis Cuis vocati* Lewie f/
eburebet end cbefelr, quam illi in turri LonPraeterea (latuimus & ordinamus, quod
lon , & alii complure* alibi in ecclefiis Ceu
nullus religiofus , qui tria cujulvis probat* capellis admittent alienos parochianos ad
religionis vota cmiferif, portic per ali |uam çlandeftinorum Se illicitorum conjugiorum
difpenfationem etiam apoftolicam, etiairv. folemnizationcin, etiam bannis non editis,
fub plumbo concedam, fuum monafterium, Si ad aliorum perceptionem facramentorum
domum , hofpitale, five collegium exire, Se faeramentaliuin inecclefi* fcandalum fle
atit uliqaod beneficium , fervitium, aut can­ animarum multarum manifeilillimum peri­
turiam acceptare, niti prius coram ordina­ culum ; prohibemus itaque ne quis deinceps
rio loci, in quo moratur, fuo primitus ab. in ecclems feu capclus antediflis, vel aliisbate, piiotc, magilbo , live fuperiore ad exempti* St non exempti* alteriu* parochi*
hoc vocato, cautam live caufas in hujufino. . parochianum, nili in caiibus a jure permifd. c.iipenfationi-. fuggellione cxprelfas , ve­ • lis ad folemnizationem matrimonii five ban­
nis editis five non editis, vel aliorum laras ac judas elfe flt fuille probaverit, &
pro fic probatisper eundem ordinarium de­ cramenrorum perceptionem , fine licentia
clarari Si decerni obtinuerit . Qui contra ordinarii, admittat, feu eorum aliquod adfecerit, tanquam verus apoftata per fuum miniitrct , fub poena excommun catiotiis ,
abbatem, pr.oterrrq magiilrum , live fupe- quam contraveniente', atque coium fauto.
tiorem quemcunque a'pprchendi, corrigi, βς re*, nec non omnes, qui matrimonium in
punir: licite poterit , juxta canonicas fan- abqua hujusmodi eccleiia vel capella, abs­
fl.one* contra apolla-tas lalubriter editas, que licentia dioecefani, fofcmnizare procu­
rant, feu euchariitiam in fefto l’afchatis
atque juxta (latura, ordinationes, & conluctud nts laudabiles loci illiu-, a quo fic vel circiter abfque licentia fui proprii cu­
rati, feu fallcm dioecefani, fufeipete pri­
illicite rccellerit.
ll 1
tum-

—

«H7

De re nftendit nfoflntit , 6· nltit rtlt.
fenttenltbus.

!

503

Concilium Prov. Cantuar.

504

fumpferint, noverint fe ipfo faAo incurfu- deceffbrum Aiorum fub nomine vel prarexru
Anno rot, a qua a nemine abfolvi pqdunt, pra- Λ reparandarum, adlum, vel fupplendorumec­ Anno
Cn«i>n terquam ab epifeopo, Infra cujus dioecefim clefi* defeAuum ex decreto ordinarii, com- Catis rt
>S77iW hujusmodieccleli· vclcappella firuata funt, politione cum heredibus exeeuroribus, vel
aliit tam ordinarils, φ curatis, quant par­ adminiftratoribus bonorum defunAi, vel alio
tibus etiam lafis prlut farlsfaA. Et pra- quocunque modo aceeperint, Illud totum In
terea Ipfi facerdotcs huicordinatton) aliqua earondem adlum reparatione, & defeAuum
ex parte contra venient et, ad quodcunque earundem fuppletione infra biennium a tem­
beneficium ecctefiafticum per (eptennium pore receptionis exponere teneantur, deproxime fcqiient > ipfo faAo Gnt inhabiles· duAis expenfis ( fi qu· expofita fuerint )
circa litem dt recuperationem diA» fumma
recepte. Quod fi incumbens refignaverit,
Dt Jihtft Jetioeiiat,
aut deccfTcrit, feu alio quocunque modo a
beneficio fuo recefferit, tunc fumma pet
eum pro dilapidationibus recepta, & non
Salubriter ab^Edmundo olim Cant, at- expofita, relinquatur, A: realiter tradatur
chiepilcopo extltit ordinatum, ut, deciden­ “ futuro fiicceflbri,qui, ficut diAam fummam,
te redore, ex bonis ipfius tanta portio per nomine dilapidationum recepit, ita in eos­
loci ordinarium deduci deberer, quanta ad dem ufus exponat, ut fupra diAum efl. Ec
reparandas ecclefi·, & aliarum ejusdem be* ad obfervationem pramiflbrum in fua inneficii adtum ruinas videretur fufiicere;ms fbtutione, five admlffione juramentutn pro­
tid:m ordinationi addere cupientes, pr rien· flent corporale; alioqui infiitutio ipfs, five
ti decreto (latuimus, Λ ordinamus, ut be· admiffio ipfo jure nulla cenfcatur.
nebeiati, qui deinceps aliquid cx bonis prc>

LOVk

5«5
Æ.

Concilium Lovitibnsk.

W

LOVITIENSE IN POLONIA CONCILIUM^,
PROVINCIALE AB ALOYSIO LIPPOMANO A. S. L.
Ann»

tjjA.

habitae».

FRACMENTUM

EPISTOLA

Aleyfii Liffemeni, Vtnntnfit tfifiofi & afafttliti in Peloniam litati)
aJ Jatrat Palliaai t in je» Lavvrtirnjir tanciht bijlona fajir

"errerar.

Ex M S.
Cod. Em.
cell. D.
Perri
Cradcnigo
Sénat.
Venep ·
Cexrr/f·»
-#.d f,a.

vtra

J'"?'*·
btc taa*t*
tauat
i
y ttf

cobarttUt

Lila epiftolii mels renunciavl not co*. j. nes Invitavi In fcqurntem diem ad proibAos leHicitatiooibut Catholicorum , ° quendum colloquium ; ipfique ine viciftim
ac prxfertim capitulorum Cathedralium ecrogarunt, ut mane alterius diei fpaiium il­
cleltarum Regni indixilfc prrfulum & capi­
lis unius horul* concederem ad confulrantularium conventum ad diem VI. Septem­ dum meditandumque breve refponfum ad
bris currentis ; atque ita ad flatutun, tem. ca qu* ego in templo dixeram, fpondenpus infraferipti Prafules convenerunt, vites me dem conventuros limulque de rebus
deiicet, Cracovienfis, Pofnanieniir, Plocenin communi agendis deliberaturos.
lis, Dermienfis , Prcmrllicniis Chilmenlis,
D'e igitur l>jn*,mane primo, hora nem­
dt Camonenlis; defuit archiepifcopus Lipe XII. Antilliies hi omnes fimul convene­
ponlenlis, gravi fenio przpodltus , dt Culrunt , accidiiquu jucundo cafu, ut clauli
mcnlis detentus morbo. Res etiam per li­
illi manerent ufque ad horam XXII. lon­
teras apud me excufavit epifeopos Lirua- gam inediam trahentes , altercantes & exponos , quorum confilio In prefenti rerum Li. C llulantcs cum reverend, archiepifcopo, quod
tuanicarum discrimine indigerefedixit .Prae­ eos ad fynodum arcelfrlfct fub poena tantum
terea ex toto Regnocathedralia capitula lin­
marcarum & delationisad fedemapoftolium;
gula duos e fuo ordine canonicos miferunt, contendentes haud ita fe invitandos elfe.
ncut dt qui per fe non potuerunt epifeopi
Ipfe tamen fe defendit egregie caufatus ita
ablegatos fuos miferunt fuo nomine con­ agi oportere cum n.-gligentibus , qui altas
ventui Interfuturos. Ita tandem, opitulan­ abfque poenarum multa invitati deriferunt
te Deo, Dominica fex ta mentis diu fo.
vocantes At venire defpexerunt ; fibi vero
lemni facro Spiritui fando cum cantu ha
ut primati dfc legato jus competere cogen­
bito, coepta fynodus eft, in qua leAo prit* di metu poenarum, prefertim fynodalibus
brevi fanAitatis fu* a me delato ad archie- contiitutionibus faventibus , quod fi venire
pifeopum ccterofque Regni hujus przfules
neglexilfent, faAo ipfo fe comprobaturum
verba pauca feci de fraterno amore & ca­ dixit quid tandem potiet. Demum motus ifte
ritate, qua Dominus nofter omnes fimul &
quievit, tum in abfurdum aliud conlilium
lingillatim linguios profequebatur ; cum fta- defccnderunt ; hoc fcilicet, ut me abfente
tim ab alfumptione fua in Pontificem ju(fe­ Dde rebus confultarcnt, At poftquam converit venire <ne in hoc regnum ut przfenti- u ni flent me adirent in aulam ad colloquium
bus malis remedium aliquod una cum ipiss dellinatam deduAuti ubi unus pro omnibus
quereretur i tum ejus nomine lalutem lingu­ loqueretur. Ea vero res crar contra omne
lis dixi ejufque in hac re opem authoritajus ac plane mufiratum in hifce conventi­
temque fpopondi. Adjeci, laudari illos plu­
bus . Delimabant huic muneri Varmienfem
rimum ab eodem SS. Domino, quod in pr»- epifeopum, dc quo certe mirabar, quod
fenti rerum fuarum anguftia confugilfent
fcilicet cum effet fcientia pr*ditus, Cedi
In finum piiflim* matris , apoftolic* fed Is , apoftolic* maxime addiAus At amicus meus
qu* portus eft tutiflimus ad refugium op- lingularis , hanc me infeio provinciam afluprelforum miferorumque omniuqr,cujus con­
meict. Igitur die tota vementes oppertus,
fiai fui ne eos poeniteret, dcmonftravi SS.
nec quenquam Intuitus ufque ad vclperam ,
eundem Pontificem toto hoc anno tum per ' volvebam animo num fcandali aliquid Tub­
me, cum per literas efficaciflimai, tum de­ ertum fui flet ; cum prxfertlm habeam ex­
nique ore proprio apud Regium legatum ploratum fovere illos inter fe odis Internecina , caritate penitus dcfllrui, cujus fi quid
Romam iniifum, nunquam non folicitaife
eundem feicmlhmum regem, ut. removere E fupereflet, nunquam tantum malediAi in.,
tandem vellet a regno hvrcfes ha fee, libe­ regno debaccharetur. Demmn ex improvirumque curfum permitteret juri cpifcopo-> fo Tubciince node convenerunt me auhiepi
fcopus, epifeopus Varmrenfis, At illis non rum, in nullo tandem defututam beatitudinem fuam muneri fuo pÿftorali fpopondi. dum <|uidquam loculis, fu pervenit epifeo­
pus Craeviei fii, qui prolixo *erroonc me
Multa przterea alia in eam rem dixi, ut
fibi cavere perluadetentur, dt furori per- detinuit ulna horam, verborum circuitu.huc
fe iliucqir convolvens, nihil verodeprio
veriorum hot ume e hxreticoium. ftrenue obliri inter eos altercatione tangens; iignifica
fterent. His abfolutis , regiefli fumus do­
vit tamen decrevifle fe quod refponTurr mi­
mum, nolqae omnes lauto convivio domi­
hi datetur per uqum. H*c intelligent ego,
nus arebrepifeopus excepit . Poft hcc ompiin-

A

507
Anno
10*·

Concilium Lovitiensb.

508

prine i pio quidem vehementer conqueftusfum, . num forte bonus hic epifeopus aliena fenquod me tota die expeâantem haud faneAfa fua lingua deprompferit, atque alieno
pro dignitate neglexiflcrw, ne admonitum igni fomitem fe pratbuerit, vel tandem, CUBISTf
iSjd.
quidem per miniihum , uti fe faAuros fpon- quod invitus ajo, num ille inani quadam glodetunt. Nihil,tale m· promeruifle ab illis, riola'raAus aegerrime tulerit , prcpedlri (c a
cum enim eoveniffema beato Petro mirius, confilio folitarium loquendi in fynodo, ac
ut eorum honori confulerem, me nuntium tor am illam eloquentiam fuam eruâandi jux­
ej'us haud fatis obfetvallent. Simul vero quae ta illud fatyrici Poet*. Scire tuum nihil
h»c ratio eflet habenda fynodi quefivi, ut eft, nili te fcire hoc feiae alter &c.
Dic Mercurii fummo mane archiepifcopus
inter fefe confultarent de rebus occurren­
tibus, abfente nuntio fanAitatis fuc, atque una mccum conventum accivit, ubi palam
tini committerent ut pro omnibus tefpon- d:xi infufurratum mihi efle in aures a viro
deret: rem plane novam & inauditam. Il­ probo & amiciffimo, palam de me diâita.
ri, virum me efle fervidioris ingenii, alieni
le excufareffaflum , tanquam non dolo ma­
termonis impatientem , qui oirtnia agere^
lo pr*ftitum, fed ne tandiu Poionici fermovellem pro imperio &■ authorïtate & arbinis difficultatem atque morofitatem in drli
berando fentirem . Ego tamen, qui noram *° trio meo; quod de me diflum graviter fer­
ri ajebafii, cum nulli unquam five prifuli,
probe id ab illis aAum ne teftis adeflem ri­
xarum , diflidiorum , & opprcfli<>num , quas five capitulari rccafioneiii dederim, ut me­
in epifeopos capitulates parabant; repofui rito ira de me quereretur ;in omnibus enim
colloquiis privatis liberam cuiqoa facultatem
sne id nequaquam laturum , quin & pr*·
permiti, ut diceret quantum ferret volun­
fentem adlliturum confultatiombus omni­
tas . Nunc vero primum palam in fynodo
bus, ne quis prohiberetur a fcnrentia fua
libere quo melius poliet, expromenda. Ty­ , me loquutum ; neque aliam ante hac aélionem fynodi præceffiflé ; nec adhuc uuicquam
ranni enim effet fecus agere. Is tinis col­
ab illis petii , feu quenquatn a loquendo
loquio fuit.
Die marris fuccedenti, in quam natall- impedivi. Ira me brevibus expedii; conti­
tia B. V. fella inciderunt , facto folemni ar- nuo pro fe quifque fententiam fuam prome­
re contendebat, faéloquea Prcfulibus exor­
chiepifcopus operatus eft in templo; quo
dio , tum capitulates fuo ordine , finguli
peraâo ex meis domellicis quidam habita ad
patres oratione palam omnibus expofuit quefti funt de his diiteriis , qtuse non nifi
pr*fenritim temporum calamitatem defola-Cdzmone inftigante fparfa diceb.rant , ut diftidii inter me'Si Pratfules igniculi iniiccren.
tiones fubverlîoncfque templorum, decttnarum fubtrafttones, factorum locorum pro­ tur ; haud vere hire in me obiici. Ipfe pa­
riter Vermienfis epifeopus vifus eft inique
fanationes , everfiones monafteriorum? ima·
ginthn dejeftiones, ac tandem fidei inflabili- rubric h»c de me jaâari, palamque ex rou
quKlivit, quis mihi renunciaffet (ynodum de
tatetn, tantumque in ea diffidii ab hxrcti
cis inveâutn . l ongum igitur veternum ex­ me conqueri ; fe quidem audivifle e vulgo
aliquos h«c ira obmurmurantes , nihilque
cuterent, telo fe pallorum munirent, ar­
marent doctrinis divinis Ar pietate teligiofa ; contra repofuifle. Cui ftatim ego: e fyno­
feque opponerent furori Impiorum luporum do aliquem queri de me nunquam aflerui ·
His expeditis, ego tunc verbo affumpto:
urforumque vineam domini vallantium, fafloque inter fe coetu fimul regem adirent, Rev. Domini, dixi, delatum eft ad me id
rogarent, poftularenrrue fidei catholic* re·
vos cepillc conlilii ut inter ves Ue rebus
ftitutionem in regno, patriarum legum in deliberaretis, me abfente, tum me revoca­
h«rericos vindicationem. Oratione peraAa,
tum uni a vobis delebo pro omnibus refponpr*fules omnes excepi convivio. Eadem die ,D dere adigeretis. Id injuri* in Pontiticcm
Verniicnfi' epifeopus audiro.e meu (evoca­ fedemque apoftolicam illat* me nunquam
to a exteris colloquium cum illo diu pro­ .paliurum fciatis, ut fcilicet fynoirs a»
rogato, profeflus eft continuo fe in fedem ejus nuncio & ab archiepifcopo indicaiur ,
apoftolicam &■ in me pariter obfequentifli- tum vero ab ea Nuncius Ipfe abigitur.
mum ; quare non paliurum , ut illi celare­ Jus mihi efle conrendo perpetui utlionis,
tur 'aliquid, quod de me obmurmurari au­
ranquam fanflitaris fuse miniftro , eumque
diebat, ut qu* ipfe intellexiffet ad me dex­ tenete gradum volo, quem inter omnes ectere referret: ajebat, me fervidiorem effe, clefiafticos prima fedes tenet . Per me ta.
neque permittere , ut alii fenfus fuos pro­ men licebit, ubi yobis<libuerit, conventus
derent, fed pro imperio & authorïtate om­
agere veftros ; dummodo meo invitatu dum
nia moliri; quod fane iniquum videbatur. hanc in fynodum conveneritis me prxfentem
H*c ab Auditore renunciata, follicitumme femper habeatis, fitque omnibus tum ptævalde reddiderunt ; fed agnovi demum in­ fulibus cum capitularibus libera loquendi
nocentiam meam, nec nili per fummam in­ poteftas : quia fumus in negotio fidei, St
juriam mihi hxc exprobrari intellexi, cum E quod omnes tangit, ab omnibus debet approne penumbra quidem luperbi* atque impa­ bari. Igitur hoc volo, ut ab impaâa actienti* ex me tranlluxerit ; quin & humanio­
viiatione me purgem, fciantque omnes ne­
rem me ac benigniorem plus quam par eft
quaquam id mihi fumere, ut folus loquar,
pntftiterim, in aufculr^ndo omnes quans nec feram alios loquentes . Colleflis fuftiatumvis morofos. Immo forte accufationes giisconvenerunt omnes in meam fententiam,
ill* in eos ipfos accufatorcs meos recidunt;
laflum illud prius excufanribus omnibus,
cum ipfi eo fint ingenio, ut nunquam deli- tanquam non dolo malo nec eo confilio lugftere velint a loquendo, ncc aliis loqui per­ geftum ut me excluderent; fed ideo tantum
mittant ; quare in cam defectui fententiam, ut mihi tidium adimerent commodumque
pararent.
Ia
Ια

509

Concilium

LoVITIENSB .

5IO

In fynodo gemina fuit confultatio. Res Caiuiriienli-., Theologus , pauper licet, cum
Anno fidei, & abulu* quidam cleri in fcandalutn Agjus redditus 150. ds.;uus non luperent. Anno
Cxatart degenerante*. Dc altera quidem* recitata
H»c ad* die vcnci;· mentis undecima .at­ Coatirr
ijj6.
fjjd.
malorum iliade, quR mifeçum hoc Regnum que ita tandem coi.ventui finis elt impoli­
affligebat, utpote quod tanta diri hrrcfum tus, ietique omnes ad piop'ia remearuntVel ipii pariter VartnierJt epifccpo fatis
monftra vel ipfa narratione horrenda tene­
bat, decretum fuit ut prsfules omnes una faAum eft, cui femper obfecundavi, eundemque obfervavl ; fpopondit fe venturum
omnes Regem venientem Varibviam con­
ad Verfovienfem conventum , Uummodo ad
veniremus , atque apud eum initaremus > ro­
gantes, veilet ipfe fervare, & fcrvari ab hofpitandum domum illi conducam ; quod
omnibus mandaret fidem apoftolicam in Re­ Si exequar.Capitulates pariter,qui omnes,
gnum inveAam a S. Romana Cede, quod dc favente Numine, Catholicam fidem tenent,
ipfe fe cum Regni coronam acciperet fu­ obfequlum femper maximum in fedem apo­
ratus fpoponderat, harreCes quafcunque de­ ftolicam , & in me quoque obfervanti*m_.
pelleret. Quod vero herefes adeo Invalue­ exhibuerunt. Exorantibus licet multis ex his
...... w *_ut
___
____
_, ...
rint
non
in______
eadem_______
tantum_____
Urbe
fed I’r«fulibus ut abfolverem Se difprnfarcmdotno fides fit diver*
dlverfa ; ® Oricoviam illum, qui facerdotio initiatus
vel in una eademque domo
' te­ uxorem duxit, & pertinaciter retinet, haud
rum etiam quod ipfi pariter hzrctici fe
rere fidemCatholjcam affirment, tanta ca­ acquievi, negans iri mihi elfe juri* a S3.
Prxfule datum ; nec ii mihi id conceflrflet ,
ligine omnia obvoluta funt,ut fimplices ve­
ram fidem jam diftinguerc plane nefclant, eo ufurum ob fcand-lum quod ab illo iaClerum inducitur , tum quod minus probum
in tanto tacrorum oratorum ac Pïrochialiur.r
redorum defcâu ; communi totius fynodi Chtiftianum illum agnoico, arguente cadecreto provifum eft, ut breviffima conde­ quam mihi legit epilfola , quam traimitto .
retur formula explanans fidem catholicam , Cum vero ipfe feribat fe in Dicta lopctioquam totum regnum difeeret; eademque Regi ri abfolutionem & difpenfationem ab omni­
proponeretur, quo authoritare fua ad eam bus Prxfulibu* obtinuifle , id cum illis exobicrvandam omnes adigeret. In ea tempo­ poftulavi. Caufati funt, fe non abfolviflo
ri* anguftia decreverunt Patres feligl for­ quidem hominem , fed Centura» fufpcndliie,
mulam Lovanienfis Untverfitati*, cum bre- donec rebus fui* per Pontificem providiffet .
v illima lir, tebu* prefentibus dptiflima, uDum in Synodo ageremus , uti poftra renoque veluti iftu hcrelibus fimul omnibus C
hic regnantibus qurcunque tandem fint
ilatione comperi, Comes Tercovicnlis cum
plurima nobilium turba, .capita quzd-nn.
cei vicem pt.rciderit ; defumptam vero cx
Florentino Concilio & S- Thumr opufculis, 1diâavit Vormienfi conventui exhibenda ,
cui forte accaifio fieri poterit ex capitibus inter quz eft articulus Communionis fub
derivati* e libri< S. Auguitmi de SS. Trini- 1utraque ipccie, conjugii fjccrdotum, miff» in vulgari idiomate celebranda: > abro­
tute, cum impii ini homines n-gindam ■!
lam aflumpferint, contendentes unum Deum ;gationis annatatum .
Nec defides manent hzretici Siccoli oportdte, nec alium efle fervatorem
Leget Pnloitctt r· birrticor, quarum fanoftrum quam Dei miniftrum & hominum
magiftrum. Addunt, nullibi in SS. feriptu- dt bte mentio tfl, Cfr· Patret Synodi renteris reperirt, fpirirum fanâum, poftquam in meirtmitr Regi Jeertverntt , btr recitat hiem
apoftolos illapfus eft fub ignearum lingua­ M. S. Exr. CraJemgt Codex ; rec dubito
rum emblemate, in Coelos dein rediifle ; dt ctr iffitt ej/ie , quit Ver oxenfit efifcnfut Rofexcentas id generis blasphemias. ideo re*
exigere vtfa eft ut formula illa fcribereturD
nihil novi ftatueos, fed Catholicam fidem ex­
ponens, alioqui omnia in deterius tuebanr.
J'ra ffirtiitltum , quem fiteultrimu ', btAltera de re quae in deliberationem ve­
rontim, frocerum militi» , nobilium &■<.
nit, produAa funt in medium multa de epiRegri Polottt tu regmcultt iitobcfcopis, dc lingularibus ecclefiis pelli me addieutet, jurt cottumtcet tfr· t
mimftratis, de juvenibus ftudentibus , de
utut te etrtm flutarer .
leâione librorum hcreticorum,de ccncionatorum defcâu, decrctumquc fuit fervatl
Os Principes Cplriruaies 6c tempora­
in his omnibus veteres novasque Regni conles, barones, proceres, comites, mi­
ftitutione* provinciales qus opportune de
lites, nobiles, Civitates, tota communi­
lingulis ftatuunt , quarum exeeutionenu
ut urgeret fereniflimo archiepifcopo iniuntas regni Poloni», fingularitrr fihguli, &
univerlaliter univerti, eodem modo, cadent
Aum eft.
Prrefules cztcrique omne* in eandem fen- voluntare . fcientla , confenfu & ratihablt
_ ‘ _
tentiam
convenerunt,_ ne ..................
Uladislavienii“ quigtione , omnes unanimiter lignificainus teno­
dem excepto, cui verbum nnlluin exçidit re prefentium , quibus expedit, univerti»,
alteri grave. Adfuit Se Chilmenli» epifco­ prefentibus & futuri» notitiam przfentium
pus qui Comiti Ternovienli in primis ca­ habituris, quomodo comideratis nonnullis
rus, haud vehemenrer probavit fe aliis , at difordinariombus, qu» in ipfo regno Polo­
iuftam indidit tufpicioncm , ne quid nova­ ni» fuboriri incarperant, vilis litetis pr®derum opinionum , quam tamen non prodi­
ceflorum nollrorum Poanariz , Pvthtokodit, foveret in mente. Ex Prxfulibu* duo vjt, & in Geldne faâis circa caldcm li­
probitate excellebant, Ptifmilienliv nempe, teras & earum articulos, fub quafcuoique
canoni ft a optima* & menti* lineer» > & forma verborum coofcAit remanere volu­
mus

N

"1·

_

5»

.·ι;»· Ί m· . ·ι-η...... ■■*<*«,'STWMWin>**niFinMW

Concilium Lovitibnse.

512

mus ufquctjuaque & (pondemus, & preci-■ . «que Filio & Spiritui fanAo, atque Deo ~ .
rea hunc
pue circa
nunc articulum:
articulum: quod
quod quicuinquicuin- Λpatri cultum latri* prsftari debere, «que
indigena
regni
poloniz vellet Filium dt Spiriium-lanAum atque Patrem.· CunisTi
que exiillens
'
‘
J
*50
L,:—
--- jus
... tcrreftrc
~
adorandum
dt glorificandum efle, quando Hi®·
aliquas inobedientias
contra
.
commune , aur etiam guerras, nobis & quidem tres perfon* Deus unus eft, per
cidem regno Polonia damnofas alicui mo­ Chriftum nos quidem acceflum ad Deum Pa­
vere fine licentia D. N. regis gratlofiflimi
trem habere, effe illum advocatum dt me­
& confilii fui, dt in jure tetreftri commu­ diatorem noftrum fecundum humanam na­
ni nollet contcntari, aut eriam hereticalis
turam, qua minor eft Patre. Secundum di­
erroris favere vel promovere vellet ; con­
vinam vero «qualem efle Patri, dt eoatm
tra talem feu talescujufcutnque (latus, gra­ cum illo dt Spiriru-fanAo honore afficiendum.
dus, conditionis & prxeminenti* cxiftant,
6. Credendumque effe feptem ecclefi» fa
five fpirituales five faecularcs , & in cotum cramcnta a Chrifto inftituta , qu* funt Bap
tlfmus , Confirmatio, Eucharlftia, Pceniten-V
conftitutionem confingere volumus,& pro­
mittimus fub fide & honore noftris abfque tia,c-xtrenia-UnAio,Ordodt Manirnonium,
dolo dt fraude, nec ipfis auxilio vel favore per qu*
li-—
»·■» quamvis
■···»· -» externa
whites »'W dt corporalis
w V» pvt Ull.t
«*
patrocinari volumus fub fide dt honore no­ °gna Deus invllibiliter five per benos live .
ftris, etiamfi fanguine, affinitate, dt qua­ per malos minitlros noilram falutem optcumque propinquitate forent nobis & ali­
ratur.
cui noftrum conjunAi, nec procis loqui vo­
7. Baptlfmus ad falutem omnibus eft nelumus. Jura tamen noftra ducalia dt tercellarius etiam infantibus, pe· quem pec­
rcftria in nullo per hoc violando, nec ab cata plene tolluntur * & fiunt filii Dei ac
eifdem recedendo. Harum, quibus (igilla no. heredes vit* «terne, nec unquam eft ite­
lira cum fuferiptione nominatim nominum
randus .
noftrorum in* pendulis tigillorum* funt ap8. Poenixentl* facramcntum, quod poft
penfa teftimonia literas , (fic ) feriptum dt
taptifmum omnibus relapfiscft ad falutem
datum in nova Civitate feria VI. Ipfo die necedarium , compleAitur contritionem^.
S. Marci apoftoii dt evangelift*, generali confeflionem & (atisfaAionem
tunc parlamento celebrato, anno Domini
9. Contritio eft dolor de peccatis propter
MCDXXXVIIl.
Dei ofFenfam fulceptus , cum propofito con­
fitendi
mciiui dt
K fatisfaciendi
i«u)i4vir<tu> ,> non
nun autem
auicin ut
Ul quiqui'
t O n M U L * CHKltTi aux Cdam hoc f«culo perniciole docent, terror
confcienti* propter apprehenfum gehccnre
& catholica fiiti. tradita tn facra fynodo
fiipplicium peccatis debitum préparât ta­
frovtncialt Lovihi , ctlebrata anno Do­
men terror dr gehenn» metus ad veram con­
mini MDLVl. <itr XI. Seftembru , fret- tritionem .
(tdcnttbui in ca rtverendiffîmo domino Aloi
10. ConfcfTuiusdiiigentiam legitimam adhi
fio l.tfpimano tf/fiofo l^eroneitfi, nuncio abere debet , quo facerdoti judici fuoman’fe
ffioltco. tSr r ever end ifiîmo domino Hico· ftet omnia peccata fua mortalia, etiam oc­
loo DiterGuwH arcbieptfcofo Gnefaenfi, culta cordis, ut ab eis per ilium abfolva
legato nato, fb· totiur regni Polom* prima­
tur, cujus abfolutionis minifter eft folusiate, qu« omnibui ecdefiti provincia ejufdem ccrdos fecundum ritum ecclefi» confccratus.
inviolabili I er fervandit 6· tenenda nun·
it. SatlsfaAio eft perfolutio poena· ple­
datur.
rumque adhuc debit», remifla jam culpa;
erroneum eft dr (cripturis facris advetlatur..........
1
12. Certa fide tenendum eft hominem ha­
I. T) Rincipio fymbolum apoftolorum , Ni· D
X coenum & Conftantinopolitanum,fymbere liberum arbitrium, quotum poteft ma­
Τχ Miri
bolum etiam divi Athanalii, recipimus, ve­
le, & cum gratia bene agere, & poft pec­
neramur & compleAimur > omnibufque reci­ catum mortale admiftum, Deo adjuvante,
piendum & ampleAendum mandamus.
poenitere dt peccatorum remiflionem convin
2. Juxtaque fymbola certa dt firma fide' fequi.
mg. I44j.'
credimus, fanAam Trinitatem, id eft Pa­
13. Ad juftificationem ante omnia necettrem & Filium , dt Spiritum fanAum unum 1far ia eft in adultis fides, qua certo credi­
mus
Chriftum-Jefuro Dei filium, nobis pro­
Deum omnipotentem , unius effenti», unius
poteftatis, Creatorem omniqm creaturarum, pitiationem efle pro peccaris noftris in Can­
a quo orni)·» , per quem omnia · i~
—
in quo
guine ipfius, fine qua nullis noftiis operi­
omnia .
bus, nulloque poeuitenti* & propofito -.i
i. Eadem fide credimus Patrem a femet- vendi fecundum mandata Dei juftificamur
tp(o elfe , non ab alio; Filium a‘Patre
14. Fides qua quis firmiter credit dr certo
genitum, Deum verum de Deo'vero , Iu- ftatult propter Chriftum
___________
(ibi__________
remifla elle pecmen verum de lumine veto, non tamen E cata, (eque potfeflurum vitam uternam ,nulduojumina, fed unum lumen.
ium habet in feripturis teftimonium. immo
4·' Eadem paritet fide credimus Spiritum- eisdem adverfatur, etiamfi firma & certa
tanftum a Patre & Filio «qualiter proce­ fpe expeâare debemus in hac quidem vita
dere, confubftantialemque Patri & Filio coae­ per (aeramentum baprifml & poemtenti*
ternum e ile, qui fuper apoftolos in linguis remiflionem peccatorum , in («culo autem
,
igneis defeendit, dt a quo totum corpus futuro vitam «ternam.
ecclefi* fanAificatur, vivificatur & regi­
ij. Iraque qtiamdiu Inter hoftes no­
tur. atque in ea manet in «ternum.
flros dt adverfarias poteftates hic vivimus,
5. Simul & illud credimus & confitemur nulla eft nobis fecuritas, fed cum timore dt

tre-

Concilium Lovitiense.
tremore juxta fententiam apoftoli noiham . omnium geflit S. Petrus verus Chrifti in ter„
Ammo falutem operari debemus, flt fecundum va· A ris vicarius fit totius famili* ejus paftor : poft *** .
Chxisti rias animorum noftrorum alfcAiones nunc Petrum vero, ex Chrifti inftitutione omnes
i5 5<5· magis fperare, nunc magis timere, (impli­ deinceps pontifices Petri in cathedra fuc115°'
citer tamen magis & frequentius dc miferi- ceflorcs .
cordia Domini fperandum,eft quam formi­
29. Certa fide tenenda funt non folum
qu* feriptutis exprefle funt prodita ; fed
dandum de feveritate.
16. Opera bona omnibus adultis funt ad etiam qu* per traditionem ecclefi* catho­
falotem neceflaria, St cum e* fide caritatis lic* credenda accepimus, & qu* definita
fpiritu perficiuntur, ita grata funt Deo, ut
funt fuper fidei & morum negotiis per ca­
eis tamquam juftam mercedem vitam retri­ thedram Petri, vel per concilia generalia
legitime congregata buat «ternam ·
17. Confirmatio & extrema UnAio facra20. Conftitutiones ecclefiafticrde jejuniis ,
menta funt a Chrifto Inftituta, fed non ut fenis , St abliinentia ciborum aliifque niulrir,
duo praecedentia ad falutem neceflaria, ex obligant in confcientia, etiam extra cafum
fcandali.
conremru tamen illa omittere eft peccatum
B
p. ReAe fit in ecclefia quod fandos in
mortale.
18. In Euchariftix facramento eft reipfa coelis cum Chrifto agentes veneramur St in­
verum corpus Domini noftri Jefu-Chrirti, vocamus ut pro nobis orent, quorum etiam
illud ipfum quod de Virgine natum eit, & meritis St intcrceffione Chriftus nobis hic
in cruce parfum eft .
multa largitur, alias non largiturus, per
19. In Euchariftia non manet panis & vi­ quos etiam miracula multa operatur .
num, fed ncc in corpus & fanguinem Chri­
32. Quapropter fanAe& religiofe faciunt,
fti admirabili potentia verbi illius funt conqui loca eis dicata una' cum ipforum reli­
verfa, manentibus ramum panis vinique fpe- quus religiofa pietate vifitant, dt hoc mo­
clebus .■ unde certa fide tenendum eft facram do ab iplis opitulationem qu*runt.
Eucharifttam a nobis adorari live in miiTa ,
qj. Gratus eft Deo imaginum ufus, refive extra mitfam, ubicumque repolira fu­
Acque coram eis procumbimus invocaturi
erit, aut quoties In fupplicationlous publt. fanAos, quos reprsefentant.
eis a facerdote circumfertur.
}4- Firmiter credendum eft poft hanc vi
20. Non eft laicis neceflaria ad falutem tam purgatorium ef- animarum ,'in quo foleommunio fub utraque fpecie, juftisquc deCvitur poena peccatis adhuc debita. Eisdem
caufis ab ecclefia fancitum eft, ut illis fub tamen fubvenitur factificio altaris, oratio­
una panis tantum fpecie facramentum com­
ne , jejunio , eleemosyna, aliisque bonis ope­
municetur. in quo carnem & fanguinem at­
ribus vivorum, licut & indulgentiis quo ci­
que ita totum Chriftum fub una fpecie fu­ tius ab ea liberentur.
tuunt.
jy. Anime defunAorum purgat* mox re­
2t. Sacrificium mi fle ex inftttutione Chti- gnant cum Chrifto in cocio, dt amm* im­
fti tam vivis prodeft quam defunAis, ac fo­
piorum hinc migrantes, fempiternis inferni
ils facerdotibus fecundum ecclefi* ritum or­ traduntur tuppliciis .
ReAe Deo vota facimus. Tam monadinatis data eft a Chrifto potcftas confecrandi verum corpus Chrifti St languinem.
ftica , quam alia faAa obligant apud Deum ,
22. Matrimonium contraAurn & confirm- nec advertantur libertati evangelic*, qu*
a peccatis libertas êft , St his qu* fpiritum
matutn inter Chriftianos eft indiiiblubile,
qualifeu mque fiat alter conjugum , live adul­ noftrum quoquo modo impediunt quominus
ter , five fictilis, live hxreticus.
totus Deo ferviat ; non aurem a voti St ju2;. Numquam licet Chriftiano poft divor-1Dramenti obligatione, nec ab obedientia ma
tiurn contrahere matrimonium, vivente eo' giftratus ccclefiaftici vcl fxcularis .
cum quo quis légitimé contraxerat.
25. Matrimonia contraAa contra canones
ipfa dirimentes fimpliciter funt irrita &
nulla.
2$. Firma fide tenendum eft unam efle in
Archicpiicopl Cnefnenlis ad Paulum
terris veram atque catholicam Chrifti ec1V. fumrnum pontificem.
clefiam, eamque vifibilem, que ab apoftolis fundata in hanc ufque noftram cratem
D» fut edverfut btrettcot flittiic .
perdurans, retinet & fufeipit quidquid de
fide & religione tradidit & traditur a ca­
AnAiflrmo ac beatiflimo in Chrifto patri
<Sc domino , domino Paulo divina pro- 'M*.
“·
thedra Petri, fuper quam ita a Chrifto fuo
fponfo eft xdificata, ut in eis qu* fidei funr
videntia pap* IV. facrofanA* Roman* &
& religionis errare non polEr.
univerfalis ecclefi* fumaro domino cletnen26. Extra hanc nulli eft fperanda falus, E tiflimo.
funtque extra hzretici, fchifinatici, excom­
SanAiflîme ac beatiflime in Chrifto pater
municat), unde vehementer formidanda eft ac domine, domine clemenriflime , poft os­
excommunicatio, nec humana, fed divina cula pedum beatorum , perpetuam fervitueft excommunicandi potcftas.
tem, orationes aneas fanAitatl veftrz hu­
27. Unus eft eccleli» fummus pallor,cui millime defero . In hac noftra perpetua rum
omnes obedire tenentur, ad cujus judicium hereticis horum temporum luAa, nihil mi­
controverfrx quae fuper fide & religione exi- hi accidere poteft optabilius, quam quod
ftunt, funt referenda.
apud fanAitatem veftram gratum elfe ftu28. Summam hanc przpofituram primus dium tncorumqualiumcumquc laborum, quos
Cenr»7 General Tom.XXXV.
gk
aflrduc

S

515

Concilium Lovitibnse .

516

re & gratia
grati» *
A fortuna ede
efle omnibus folet. ■'
dllidue: tn vinea domini libenter impendo, .re

—«

Anno ex litteris illius intellexerim i in quo ftu-AItaque net ego etiam peculiarem aliquam
Chaisxi dio ut'gnaviter perfcveratem, non folum nomine
’
hoc
'
a reverenda dominatione tua
.
*»*·>χτι
“’**
i$j&
paterrie monet; fed etiam ut ad evitanda expeto exoptove gratiam. Satis eft ft id ’JJ®·

(

Ibid.
’M»·

mihi redd itu t, ut animum meum meaque ami­
perictila, qu* ecclefi* catholic* ab tereti
coruna fautoribus in futuris comitiis impen­ ca & candida officia effe apud fe grata judent, confilla mea cum reverendiffiroo do­ cundaque finat ; cujus rei declarande ac temino epifeopo Veronenfi, nuncio fanAita- ftificand» gratia, quod tua reverenda do­
tis veftr*, alioquin viro prudentiffimo dt minatio tua’ viri boni, hominifque , ut pr«integerrimo, conjungam, Ipfrquc in omni, fert , in primie Chriftlani munere, capta in- '
boi adlim fande & pie, me cohortari di­ de occa fione, nonnulla mihi ignota quali >
gnata eft: pro qua fanAitatis veftr* cle­ idque animo & candido & mei majorem in
menti dt benigna de me perfuafione gra­ modum amante & ftudiofo, prefcribenda
dr communicanda opere pretium duxerit,
tias eidem immortales ago, enitarque fedule, ut in eundo mihi munere commiHb non poflum non fateri agnofcere me in eo
gratiffiin*
non obaliquatenus pro pofle meo fatisfacerepofliin.fu*
— erg.» me „
------------ voluntatis
-------------- —
—
Er ft ante officii mei die videbatur, ut ea “ fcura indicia, qu» ut eo etiam mihi cata
fint, cum hic reverend* dominatio
­
de quibus in proxime prxtetita noftra fy- magis
J
nis ru» candor & lingularis benevolentia—
nodo provinciali egimus, fanditati veftr*
deferiberem, tamen cum ea omnia reve- tum viro *ta$ ejus, non vulgari, ut vide­
rendiffimus dominus epilcopus Veroncnfis, re licet, condita humanitate affecit. Acce­
pta ergo h*c funt a me omnia In partem,
qui noftr* fynodo non modo interfuit ; fed
etiam ptxfuit, fanditati veftr* ptafcripfe- quod ajunt, optimam, dt ita fane accepta,
rit , longioribus meis litteris gravriliiins il- non, quemadmodum reverenda dominatio
lam reipublic* Chriftianr nc£oui' mentam tua arbitratur, ignota, fed prorfus notiffiinterpellare nolui. Quod rei quum elf, Cum­ ma; neque di' intra meos tantum privatos
fenfus obltrula atque recondita fed ut f«mis votis exopto, ut Deus optimus maximus
fanditatem vefttam diutilfime & fe Ik illime pe ante hec a me palam & publice profeffa, dt multorum hominum oculis multis in
conicrvare djgnetur incolumem pr> fui no
minis gloria & Chriftian* reiputflicz tran­ locis fine fuco fineque omni fimulatione objequillitate . Datum Lovitii XXI. Septembr», Aa; in quibus licet fortalfe qu* mea fit fentenanno Domini MDLVI. Nicolaus arvhiepi C tia , referenda dominatio tua confirmari vel
icopus Cnefncnfis.
ipfo
ipfo filentio
filentio poffit,
poffit, tamen
tamen ut
ut ne
ne hanc
hanc foam
foam
in me compellando cohorrandoque liberta­
tem, vel negleAam a me vel prorfus con·
μττκλλ rsLsrim riLKtNsit
temtam efle exiftitnarer, refpondendum illi
breviter ad lingula duxi eo modo eodemque
XryÿoitAoe eJ littemr unntit tftjhli·
ordine, qui mini ab ilia propofirus eft per
fi, r teeft it Lavihi dtr K. Scflu»·
omnia fervato; atque id equidem non quo
iru MOLKl.
tantum in ifta harum controverlia difpuEsetenddlime preful, amice cariflime tationum vel ingenio vel arte doAnnaque
paflim me oftentem ; fed ut qui meus fit de
dt honorandiffime, falutem ac Chtiobjetfis fenfus, etiam quibus fundamentis
ft ia nam felicitatem.
Quod reverendiffimam dominationem tu­ quibufve rationibus nitatur , (impliciffime
am ue mea erga Illam voluntate presbyter exponam. Sum fateor homo aulicus, magdque militi* artibus quam ftudio theoloD. Cor nki, majeftatis regi*timcunv,,
fecretanus.
litteris luis certiorem fecerit ,<eg't
u hoc fa-Dgi» atque phflofophi* deditus; attamen
nitus infeio.
infeio; CUl nihil defit ex iis qu* Deus hominibus
ne, ut, verum fatear, me penitus
etfi etenim' in eo fermone , qui mihi cum ad inveftigandam fui notitiam, verumque
co non ira pridem acciderat, inulta fim de fui cultum , ad veram religionem eodominatione tua reverenda dr amanter & gnofeendam dr apprehendendam , pro fua
honorifice locutus, tamen ut ad eam de­ admirabili bonitate indidit dt concedit.
In primis autem feribit reverenda domi- .
ferrentur ion putabam neceflarium efle,
proinde ftudium quidem hoc in me ipfius, natio tua, cum non ita pridem Auguft» Vin­
quo admodum reverendam dominationem delicorum apud ferenifliinum Romanorum
aiiquandiu ageret
tuam conatus eft mihi amiciorem reddere^ regem
_
_
., audilie fe qu<non folum non improbo, verum etiam ve·, dam de mc,quc illi minut placuilfentt, ni­
hementer laudo, gratiafque illi ago pluri­ mirum a catholica fide me penitus defeci de,
mas. At quod reverenda dominatio tua pro manum cum novis h*reticis junxilfe, eius
rei adlatum ad fe Indicium, me cum ditichac mea quanrulacumque, qu* declarar.
r ..... humanitate
___ dr
_ ____
___ , _______
dere nollem ab inftituto aperte, a regia ma­
potuit
benevolentia
, mul(tum fe
' mihi
-·-...
■
·
dr debituram e (Te & devindtam £ rellate prohibitum elfe, ne contra >d quod
<r----- non
--------------- quomodo
--------:l ­ matris ecclefi* conftitutum 'erat, festi·, fe­
fore a Herat,
video
fim de il
la meritus, ut qui ceteris quoque omnibus riis & diebus fabbatorum carnibus veleeicr.
Ex his fane ipfis reverenda dominatio tua
exteris, qui modo aulam fereniffiml regis
noftri adeunt,, eaedem omnia , mente ea­ vel facillime exiftimare poteft , quam ego
dem Jibentiffime folitus fim preftare . Par termones illos, qui tunc ibi de me vulga­
eft profeAo mea haec erga reverendiffimam bantur, elfe mihi voluerim ignotos, cum ea
que domi facerem, fie eflhnt intra ejus pa­
dominationem tuam cum aliis humanitas Nihil peculiare eft , quod in ipfam contu­ rietes fcrefque conclufa , ut non folum in
vulgus ipfum, (edad regiam maj.iiateni fta­
lerim, communis apud nos ex majorum motim

R

>17

Concilium Lovitiense.

si8

.
tim prqrumperent,' cujus judicium de aueto· , caula fit, quatuor pr«fertim rationi but.
.A**
ritatem,;fi culquam
parte in ea vide· Λ Primo, quod a triginta dc amplius anm»;
Λνν®
CxaiiTr
%«·^«···· parure
k··"·" r—■"· ■■■ ■·L
’
< Mt
vetitus,
multo minus miror, quin etiam quo coeptum eft hoc malum, Romani pen’JJ
maximoperb letor , ea reverend* domina­ tificet , qui pro tempore fuerunt, excepta
1 i ·*■
tioni tu* & fui fimilibu* non potuifte pro­ fanAitate fua, cui Deu* longiflimam vitam
bari pro comperto confirmatoque ab ejus concedat, nullum vel'legatum vel nunc Ium
Joci ordinifqoe hominibus, qu* refla funt ad hoc regnum mifcre , qui apud reges inpro mali*, qu* mala pro reae fafli* cen- liant er follicitarent, piata paternas leges
feri, ficut apud evangeliftam homine* ejus­ temerarios hos aufus comprimerent, & etiam
ecclcfi* detentores exifterent .
dem far in* ferib* & pharil'*i.
Secundo , quia etfi generale concilium
Epiftolam hanc longiflimam quia hxretici* diAi* refertam elle vidi,' dt fummarium Tridenti indiAum fuerit, non tamen ca, fit
totius heretic* pravitatis, nolui inter mea diligenti* adhibita, ut felicem curtum ha­
(cripta referre, eamque data opera prxter- beret; fed temper aliquibus & levioribus
mifi. Scia* in fumma, in ea nihil aliud con­ occahontbus coepturo intermitteretur. quod
tineri prxter mera mendacia dc facrilegia . ipfum forte non tam a polio lier Cedis quam
IB Chriftianorum principum culpa faflum allcrere polTumut, mutui* inter fe odiis & uifXESP0NS10HES PKÆLATOXUM,
fidiis & bellis contendentium.
Cnuonicoruet & CJpuulorum ceibedrelium
Tertio, propter multa privilegia regibus
Gnefnenfit, Pafnnnienfie , Ultiijlitiifijii, <Sc imperatoribus a diverfis Romanis pcntid· Plecenfie etclefierem regni mejaris Pa­ rierbus courra ecclcfiarum libertates & im­
lante, «d fonfultntionet rever-ndifilmt Jomunitates concefla : per qu* ipli rrdditi funt
mini nuncii epoflolici , fuper negjtia fidei infolentiores , & aliquando negiigentiores
3d Chr.ibanam fidem tuendam & defenden­
fummetim collette.
dam, cum totum ccntrarium habuilTcnt,
A qu* per illuftriflim-i n dominationem prout de jur · tenentur.
Quarto denique propter beneficiorum alveftram S. D- N. domine nobis fapientisquaotifper abiurda* proviliones. Nam dum
firae funt propbfita, ad exhortationem &
confolationem noftram adduAa, gratiftimo degentibus in Romana curia quibusdam,
feu .potiu* bénéficia expifeantibus,
canoniexcepimus animo, ut qu* non obfcure te,
flantur piam dt prrclararo‘voluntatem fan-Ccatus cathedralium ecclrf.urom dc paroAitati* fu* erga religionem Chriftianam, chiales ecclelix
--->—·- regni· nollri corn'ciuntur a
Cede apollolica ; de hujusmodi beneficiis
lethali quadam temporum calamitate non
folum apud nos, fed etiam apud alias vici­ q iandoque mercimonia Ac nund utiones ,
nas natione* graviter perturbatam. Pluri­ ne quid oblcujrius dicatur, a provins fiunt,
mum Igitur hanc optimam fu* fanAitatis qua re nulla poflet elfe Iplis eccleiu·. influ­
mentem univerfali paftore digniffimam col­ itor dt deterior, prour dominatio vellr.
laudamus , dc cum omni alacritate atque de­ amplillime perpendere poteft.
Secundo loco eft negligentia revcrcndufi·
votione aropleAimut, eidemque quam ma­
xima* polTumus gratias habemus pro tanta morum-epifeoporum noftroruro , ,u* prorfus etiam- magne ruine eft caufa . Cum enim
. illius erga no* humanitate, quod non fo­
tpplici gaudeant poteftate, epifcopali, felum fanAitas fua piam curam St follicitunatoria ac temporali, nulla harum, proh
dinem de nobi* fufeipere, fed etiam ad falutandam & invifendam humilitatem no­ dolor.' bene uli quidam fuilfe videntur. Mif____ per illuftrifliroamdominationem veftram Ias facimus hic duras exaAione* & deputaftram
dignilfimum fuum legaturo dimittere fît di D riune* io grave prorfuspondus,quod fubdignata. Precamur vero no* indigni fanAita- 1tis fuis Imponunt & faciunt, Dominicis etiam
ti* fu* facellani & exoratore*, ur Deo op­ ac fcilis diebus eo* laborare cogendo, &
haud parum ei* videatur li nobilibus hac in
timo maximo conatus iftos fanAitatis fux
pro reftauranda religione Chriftiana fufee- re pares lint, nifi etiam fuperent illos mul­
pto* feliciter dirigat, atque gubernet, ut- ti* nominibus.* fed etiam non admittenda
que fanAitatem fuam diutillime fervet In­ qu* in admonenda & manu tenenda regia
majeftate in prillina fide ipfi reverendiflimi
columem .
Satisfacere igitur, ut par eft, volentes idomini epifeopi <Sr iidem primarii fenatore*
mandatis reverendiffim* dominationi* ve- non eam quam debebant dt poterant fece­
runt diligentiam; idque ideo quia afcenlioftrx , ea qu* ex mutui* colloquii* ac deli­
berationibus prehabiti* confequi nobis da­ nes in corde fuo meditantur Temper, fed
non in montem Dei Jacob. Expediret reitum eft , non celamus, itnmo libere & ala­
criter coram dominatione veftra reveren- frublic* noftrx, ut non taro crebrx transatione* fierent epifeoporum. Nam horurn
diffima declaramus adduAi in eam fpem , ut
morbi hujusmodi caufi* deteAi* dt plane co- E^expeAatio efticit, ut impoljto dig,to ori fuo
gniti*, facilius in priftinum flatum hoc re­ loqui pro domo Dei nolint vel non au­
gnum reduci valeat, tua amplitudine, pru- deant. Adverfu* hrreticos concionatoret
At feAatores procedure eft procediturqut-.
dentiflimo medico, mediante.
negligentiftijn-·, ut quidam eos in curiis fui*
Primam igitur h*refeot in hoc regno introduA* caufam elfe megligentiam pallo­ ,δι fuos familiares habeant, illis defenfore*
rum & prxlatorumovili, Cnrifti dicimus, in- concilient. bst- mmumcatloni* tanta vis eft,
ut cum cxci'.nib micatis alii* convcrfari fit
tei quos, ut principem locum obtinet ap<*flotica fedes ; ita rimemus ne mali hujus religio, illi* uutores-dt commenfales finr,
quoque ( parcat nobis ) illa aliquatenus ΰΐ breviter tam bene ac libenter contra-.

E

Citii Genera/

Tbm. XXXV

K k 2

h»·

>19

Concilium Lovitihnsk .

>20

h*reticos & alios contumaces eptfcopali . manicis dt commercia heretlcorurh , nec non
Anno utuntur poteflate, ut libentius ea carerent ,* licentia imprimendi libros, plurimos infe- Anno
dt facile eam fibi fufpendl patiantur : quod cit, dt herefes invexit. Er h* funt cauf*
1556.
rj5<5.
>am in aliquot comitiis generalibus faflum illorum omnium malorum,
fulfle videmus, immo dt fumml pontificis
Sed dt abfentia dominorum epifeoporum
auflotltati plurimum-detrahi patiuntur ;ne- a judiciis regiis, quando rex in comitiis
fcimus aurem, fi non etiam procurant pro- prefidet, multum incommodi affert, vel po­
fcriptionibus « bannitionibus totiea faflis con­ tius-multis commodis rempublicam defrau­
tra eoi, qui ad Romanam fedem in caitfis dat ; proptereaque per ignaviam videntur
recurrunt · Quidam aciam corum coram no» fe fubducerc ab adminiftrationc juftiti*, &
bllitate dixi fle auditui eft > Credat, inquiens, a patrocinio miferabllium perfonarum ; fed
quifque ut vult, modo reditui mei Integri, & ecclefiaftic* perfona? mifcrabiliter illic a
prophanis rabulis opprimuntur, patronis ea­
tint. Libri hereticorUm , nemine prohiben' te, imprimuntur dt diftrahuntur in regno, rum nihil Id ad fe pertinere putantibus.
ut jam pene totum pretium ac lucrum bi­
Hucufque magno cum animi noftri dolobliopolarum fit et eorum venditione. In de­ re morborum dt vulnerum nothorum caufendendis ecclefi* juribus & perfonarutn1B fas retexuimus. Quibus autem rationibus
ejus quanta fit temiffio, palam fellantur ra­ hoc malum liftendum efler ex provincia ,
pti proventus, dc earum vacu» miniftris explendum facile occurrit, quod contrariis
ali* plui auam fexaginta in variis epifco. omnibus, liquidera contrariis contraria cu­
patibus , ali* prorfus fpoliat*, pulli locis rantur, ut in medicinali proverbio dicitur.
fuis facerdotes & ex arbitrio hcreticoruin
Primum igitur remedium e IT. videtur ,
alii condituri. Collationes etiam teveren- quod fanfla dt apoflolica fedes hoc in regno
diflimorum epifeoporum- non carent labe ticut dc apud alios principes facit, nuncrum
fua -, nam plurima hic ratio fanguinis dc fçr- continue haberet vel legatum , virum do
flum, bonum, & Deum timentem, rerun
vltutis habetur ; eruditionis autem & honeftatis vit* parva admodum ; unde ut pa­ gerendarum (cientia petitum, qui famiiiaru
rum rcligiofi dt parum utiles, utpote pueri, haberet exemplarem, qui munera non di­
ecclefi* preficiuntur, dt plerique tales ve)
ligeret, qui forti dc mafculo e flet aniu.o,
taliter, dt hoc refpeflu promoti necerant;,
dt in curia relideret, fctnperque regis lateri
nec veftiunttH cleticorum habitu. Cancel1­
adhareret, atque eum officii fui admoneret ;
larii doAique viri non ferviunt in fuis ec-:- C hic catholicam fidem atque libertatem ecclefiis, dt minime refident, fed huc illuc- clefiafticam tueretur, & fedis apoftolicx
que femper vagantur, ut lupis fit aditus ad obedientlam & reverentiam in regno conCaulas Domini quandocumque voluerint in­
fetvaret, dt ad cuin tamquam ad asylum
vadendas . Multa alia dici poflent, fedqu*
vir-i boni femper pro jullo patrocinio' con­
ex his facile colligi potiunt. .
fugere poflent.
Sed cum tam .multa dc negligentla reveSecundum illud videretur , quod fanflrtas
rendiffimorutn DD. epifeoporum diximus, fua primo quoque rempote per fe quoddam
numquid funt tantum In hac parte culpa­ duraret concilium oecumenicum , nec bella
biles ,*1mmo dt Innumeri alii. Nos omnes
moveret qua; corpora perimunt. Nam h*c
i Inquam , dt in ordine eccleliaftico dt reli- de qua nobis fermo eft, omni bello trucu­
giofo omni magnam efle videmus morum
lentior pedis eft, necat enim animas, dc pre­
deturpationem. Nam luxu, 'pompa, avari­ tium pars hectorpore majus habet. Novi­
tia, libidinibus, otioque & negligent ia omnia mus multa concilia ad 'fedandos multos bel­
repleta videmus ; & , quod omnibus deterius lorum tumultus coafla fuifle : tantum abeft
videtur in facerdotibus, legis Dei ignoran- Dut propter bella concilium deditu! debeat ;
tia, quam quia Jud*orum facerdotes a fe nec videmus, quo faciliori modo deliderium
repulerunt, dt Deus fe eoi repulfurum ne national·! concilii extingui debeat , quam
facerdotio fungantur, per prophetam mi­ celeriori generalis congregatione concilii,
in loco tamen Jibcto, & nulli regum fubjenatur.
Preterea glifeit perpetuo inveteratum flo, ad quod fub graviflimis poenis omnes
odium fecularlum, qui inhiant bonis no­
qui de jure vel confuetudine venire tenen­
ftris; ita tjucd non alium prætcxtum tnu- tur , accedere debeant, dt non hi pauci tan­
tand* religionis fotfan habent, quam ut tum qui a regibus mittuntur, ceteris domi
ecciefiaftica bona occupent.
retentis.
Diuturna etiam pax civilis mali $ *rro­
. Illud dc tertium occurrit ,quod regibus dc
rum domefticorum pr*bet occafionem : ita
principibus ipiis tot dc tanta privilegia q io
cum militaris ordo line exercitio fit bellici tidie non concedantur, qu* eccleiiarum ju­
ftudii, arma projecerunt nfilitaria , dt libros ra , immunitates dc libertates enervant.
fine judicio traflare coeperunt, unde mult* , Nam fi penes capitulum client epifcopoium .
hxrefes in diem augentur.
clefliones, ut fuht in Germania, fortafle
Poftremo tegi* majeftatis facilitas dt con- alios libi viros contra fidei ecclefi* holies
niventia, quodque omnibus indifferenter
praftarent ipfi epifeopi, atque nunc pr*tam hareticis, quam Chriftianis gratiam re­ ftant, quod. prxterita tempora fatis nobis
giam liberalltatemque & munificentiam ex­ exemplo oftendere poflunt.
hibere, ac honoribus citra debitum infignire
t Quartum demum remedium quod ad feomnes dignatur, pr*fertim heretioos,quod
dem apoftoiicam attinet, effet quod colla­
tamen regni legibus expteffc eft prohibi­ tiones, canonicatuum dt aliorum beneficio­
tum.
rum, prefersim curatorum, qu* per (anili­

Educatio etiam juventutis in (ludiis Get-

tatem fuam in hoc regno fiunt, intuitu eccie-

>21

*

Concilium Lovitibnse

$22

clefiarum, non autem perfonarum fierent, . concionibus auAores bonos ab ecclefia re- 1
ceptos juxta dlfpofitionem provincialium»,
Anow
habeant, ut habet in omnibus parochiis Cuauri
vera & fana Domini noftri Jefu Chrifti
'11$·
ecclefia, facere tenerentur i qui etiam lian­ doArina. Ceterum domini ipfi epifeopi vi­
tam fuam, qu* ubique male audit, pace
te beneficiorum adeptionem diligenter tuper
vita Λ moribus atque doArina examinaren­ ipforum fit diAum , reforment, & quemad­
modum ceteris preftant dignitate, fic pr*tur valde confultum e flet ecclefiis.
Venimus nunc ad aliam hxrefeoscaufam, ftent exemplo dt laudabili converfatione :
qu* dominorum epifeoporum noftrorum ex cupidis dc avaris lint munifici & libera­
negligent·*attributa eft, clericorumqttc vir* les, in pauperes primum, deinde in allot,
etiam viros equeftris ordinis, eofque citra jaimpuritati ; In primifque morum reforma­
tionem in ordine ecclefiaftlco , tam in ca­ Auram fuain fibi & ecclefiis fuis devinciant,
pite quam in membris; aut potius, fi fieri hofpitalitatem fervent, ex curiis fuis h«polfet, tam in eccleliafticis quam in f*cula- reticos ejiciant, doAos viros dc facerdotes
familiam m
in cums
curiis iuis
luis exemexemribus, dr in fublimitate conftitutis perfonis, reliquatnque laiumou
ad .repurgandam ab here/ibus catholicam “ piarem habeant, ceflcnt in eis fcandala de
religionem, cenfemus plurimum elfe utilem opprertiones fubditorum , revoetntur pro
atque neceffartam . Agnofcimus enim mo_­ nialediAionibus bciiediAiones, in reliquo tol­
lantur c medio caule, qu* eorum preftlteres noftro, a prifea ilia ecclefiaftic* difeipl in» norma multum deftuxifl'c, Indequo
runt occationem, quibus fublatis auferen­
tur cffeAus. Ceflct omne ftudium exalta­
omnium maiorum caufam exortam efle. Sub·
fcribimus vero in hoc omnes , ut catholica tionis fiatrum, nepotum dt confanguineoβί modefta pro tempori, congruentia fiat re­ rum fuorum, quorum caufa etiam pii pon­
formatio inter ecclefiaftica* perfonas me­ tifices ab officio fuo quandoque deviant.
rum dt abufuum, juxta canones fanAorum Si enim fui eorum non’dominarentur, tum
patrum & fanAiones noftra, fynodales,qu*
immaculati eflent, dr emundarentur a ditamen duret» fit inviolabiliter fcrvarlde­ Ao deliAo maximo. Capitula priftinam auAoritatem retineant in commonefaciendis
beat .
Et quia nunc epifeopi ad nominationem epifeopi,, dt eorum admonitiones grato furègle majeftati, conceduntur ecclefiis ca-I- fcipiant animo. Hoc enim femper pr»fen
thedralibus, valde opportunum effet, fi o-i-Ctilumum luit remedium ad continendo, dif­
innet nominati indifferenter antequam a fe- fututo, pta-latos, maxime opprellotc, fub
deapoftcfica proficerentur, fub difiriAiexa­ dirarum rcckbarum.
De reformatione etiam cleri qui eft fe­
minis rigore de vita dt moribus & littera­
tura , fama eorum & ptiftina converfatio- cundus articulus, dicimus neminem elfe qui
ne, quibus mediis ad dignitates afeende- npn videat clerum rcfuimaticne in vita dt
tint, dt magis in Romana curia quam hic
motibus ac toto flatu fuo egere ; qu» ut ap­
dlfcuterentur, & demum tales pralati ha­
prime eft neceflaria & utili,-in ecclelia , ita
berentur,'qui fcirent dt poflent, dignique nobi, eft optabilis, ut modo fiat, ut di­
elfcnr ccclcfias regere. Licet enim majefta- Aum eft, tam in capite quam in membris ,
tis regie intentio fit optimos quoique viros ut tollantur inde ou. nes occationes fcandanominare, attamen cum fit aliis pene infi­ lorum. Unde cxpcAarur exemplum ,&mo.
nitis occupata negotiis, ilii quandoque fur- do omnes religiofi, prrfertim qui Mendi­
tipitur ab his qui lateri ejus adherent, & cantes appellantur , quoniam oc ipli non
pro auro nonnumquam ei fupponitur auri- minus quam non f«culare, clerici ea indiD gent, in'd>Aa reformatione includantur.
calcum.
His deinde quos de prefenti habemus om­ Sed adverfarii eccleii* talem forte reforma­
ni cum reverentia fuggerimus, ut curias fuas- tionem volunt, ut clerum atque adeo ec­
reforment, fecundum prxfcriptum canonum clcfias ac monafteria omnibus proventibus
vivant, ex negllgentibu, fiant diligentiores dt bonis immobilibus fpolienr dt exuant,
fpeculatore,, exploratores dt indagatores quo. potiea facilius clerum opprimant, quod
dioecefum fuarum , circumeant quolibet an­ nullo paAo cis concedendum eft rationibus
multis, qu* hic adduci potiunt.
no dioccefes fuas , fy nodos etiam dloecefaQuod vero adcapur od'j. f*cularium con­
nas quolibet anno celebrent, vitiofos ar?;uant (ynodaliter , & unumquemque deliAi tra clerum, ct ad inhiationem eorum ad
ili pudear , dt alios in vitam cleri & mo­ bona eccleii* pertinet, hoc plus quam ve­
res ac doArinam intendant, curam fecula- rum eflfe aflerimus . Sed fi clerus bene vi­
rium rerum omnino contemnant, & fpiriverer, fi faculares in fui, paupertatibus
tualium allumant , que eft eorum propria adjuvaret ; fi filios eorum m difciplints
oeconomia ; ccclctias parochialc, reforment, ftudiorum foveret, ficorum filiis quo honeut in eis idonei presbyteri , & nonnili prius Rite nubere pofltnr aliqua elcemofyna folvcrede vita, moribus, eruditione bene dt dili­ tur, ut prifei patres facere confueverant ;
genter examinati ponantur, dt laicos dt
facile rumor ct inhiatio ifta tolli portent .
pueros ex eis eliminent- Ad prxdicandurr.
Nihil enim magi, infenforum odium placat
facile quemquam non admittant, dt cer­
quam liberalira, , elcemofyna et clargitio.
tum modum pnedicandi ab ecclefia receptum
At quod diuturna pax in ordine militia­
Illis tradant. Bibliothecas fepius revideant, rum bellum nobis cum Deo et ejuS fide pcdt libertatem imprimendi quibufvis impref- perert, inficiar! non poffumus. Verum is
foribus, necnon vendendi bibliopclis aufe­
feveriffimis compellendus eflet poenis, ne
rant ; aut unufquifque parochorum pro ad libro, h«rcri eorum manu, poneret, ne­
ve

Anwo
dt viri doAi & boni enumerentur, qui ver­
Cuti,τι bo & exemplo populos pafcerent, dt perijjd.
fonalem refidentiam omnino apud colletas

5*3

Concilium Lovitiense.

524

ve in his iie exerceret qu* muneris fui non fibi adherentibus proteftationem folemnem
Anno funt; :-'d eorum qui ad ècclefiarum regi­ Λ faciant publice in fenatu lie ad aliqua con- _Λ*Ι*Ι<>
Christi mina. Deo vocante» afeiti funt,. Cum ipli tilia alia procedere nolle, per q«* in reli1J0. Oves hnt ; ut ad eos difeere pertineat, non gione a majoribus eorum recepta, mutatio *ΙΙ6,
docere , quod pallorum proprium officium eft. nari debeat, Et per «os non ftar quominus
Quamvis autem de regia majeftate domi­
regno a periculis ob tolerationem furrefis
illi imminentibus provideatur, neque fe am­
no noftro clementillimo tacere hoc in lo­
co maluiliemns, quam aliquid dicere , cu­ plius in fenatu per aliquas novationes obijus men» femper pia, catholica et tanAa». jciant, dr id genus alia facienda, qu* ad
nobis viia eft pluribus in rebus perfpeéla : talem proteftationem confona vifa fuerint.
quia tamen fine ejus aufpiciis, duâu et fa­ Hac ratione confidimus adducendum fore re­
vore, nulla aut pauca pr*ftari poliunt, ne- gem, & multos ex fenatoribus in fentenceffe eft, ut de ea humiliter et qua decet re­ tiam noftra m.
Quod in nobis eft , nomine noftro tk to­
verentia nonnulla loquamur. Primum eigo
tius cleri afftiAi, promittimus ipfis reverenroganda eft.regia majefta», ne ad tot ct
aflîftere ......
velle, At
tantas impietates innovationes conventicu _diffimts
-......... dominis epifeopis ..........
Ia, qu* quotidie in regno fuo , modo insomnia noftra ecclefiarumque noli rarum, Ac
un<>, modo in alio loco fiunt, atque ec- qu* in manibus
v
dk facultatibus noftrlsfunt,
cleliarum occupationes, et illarum bonorum parati fumus profundere, dt infuper corpo­
depredationes ulterius conniveat. Nam tan­ ra in catholic* fidei noftr* defeofionem.
Quo etiam in cafu omnia fummo pontifi­
dem hac fub filentio tolerata re^ni exci­
dium parienr, prout Bohemia. Germania ci deferenda effert, ut fanAitas fua infpiritu lenitatis primum falubriter eum admoet Anglia exemplo nobis effe poffunt.
Regia etiam n.aiebas aulam luam repur­
neret, etiam cum advocatione imperatoris
gare dignetur , oblectanda cil, utque ipfe & aliorum regum, ne officio fuo inajeftas
nulli ex hrreticis communicet, conliliis eo­ regia deeifet, poftea, dt comminationibus
rum non utatur, nec aliquem eorum ad utendum effet, fanâitatem fuam nempe prohonores aut dignitates vel officia provehat; ceffuram contra fuam majeftatem, fi non
refipuerit, ficut contra talem qui ab uniCt illis praheiat.
veriali ecclefia fefe amovere conaretur.
Infuper prohibere omnino regia ma jell as
dignetur, ne h*refiarch» illi ex Germania Sed
Sed,, abiit
abiit , quod ad tam fortia remedia de»n Poloniam veniant, utpore Laski, Calvi·'Cveniendum
’
effet. Chriftianiftimum enim Dei
nus , Melanâon , ct ceteri eorum fimiles , gratia regem habemus, & land* apoltoliqui fua rabie reliquum plebis inficere, et c« fedis obedient i ffimum filium .
regnum in magnum diferimen civilis belli
Et quia inter caufas horefeos illa etiam
fuis feditioiis concionibus polfenr inducere. adnumeratur, quod pueri mittebantur ad
Cum etiam omnium rcrumpublicarum at- (ludia Germanica : placeret quod omnino
?|ue regnorum fundamentum iit fides et re- rano inveniretur, ut pueri noftri in regno
igio, ct in noftro regno tam fortes et effierudirentur , vel in collegii* eredis, ut eft
Pofnanienfe, vel apud cathédrales ecclefias
caces leges conrra hxrcticos er innovatores illos late line, enixilfime roganda ef­ cum contributione monalieriorum , & prout
fet majeftas fua , ut illas exfecurioni de­ alias in fynodo provinciali conftitutuin fuit :
mandaret ; quod quideio ut fiat, nulbus ma­ quod tamen nullam habet cxrcutionem , Ae
gis tntereft, quam iplius regi* majeftatis, tunc exigerentur poen* a legibus noftris
nili malit videre interitum regni fui. Nam ftatut* contra mittentes filios fuus ad ftufi ilii audent, jam quali excifa obedientia , dia peregrina, & nulli qui In hoc delinquelitteras regia- fpernere, nec mandaris ejusDret parceretur, quacumque prefulgerci di»0 aliquo parere, futurum eft quod illi, Ii gnitate.
,
numerofiores erunt, conabuntur regem in
Utile etiam foret Λ valde* neceffirium .
fuam pertrahere fententiam, et in eumdem ut duo faltem ad minus epifeopi, viri bon1
errorem quem ipli (equuntur ; alioquin re­
& Deum timentes, femper eflent prsfencepta fenum majori licentia, audacia et te- tes in aula regia , qui quando principi fa­
meritate cavendum eft, ne obedientiamfu* miliariores effent, plura in negotio religio­
majeftati interdicant, ct pro rege eum ha­ nis pr*ftare poffent ; nam reverendus .do­
bere reculent. Ifta itaque regi* majeftati minus vicecancellarius tanta negotia con­
client inculcanda et perfuadenda, fi vult vi­ tra tot religionis expugnatores vix folus ludere falutem regni fui , fuumque quietum ftinere valet ; qui etiam prslati judiciis re- .
imperium, exeeutionem legum de h*reticis giis ferendis intereffent, prout eorum prromnino ne differat, ponendo fu* majefta­
deceffores facere folebant, Λ fidei ac ecti oboculos quod In exeeutione legum hujus­ ciefiarum regotia , )ura & libertates tuta,
modi continetur, nempe unitas, pax obedien­ terttur, & viduarum & pupillorum ac pautia et tranquillitas. Per connivtntiam au­ E perum perfonarum defenfores exifterent.
tem et impunitatem ac licentiam feditio,
Ita enim fieret , ut cx ore clementiftimi nul­
tumultus , difeordia , ad ultimum interitus lum judicium nifi rcAum ,. nili jufta lance li­
regni, et periculum, quod abiit, perfon*
bratum prodiret .
regi* fcquitur.
Admonendi quoque videntur reverendisSi, quod abiit, regia majeftas prohibere fimi domini fumma diligentia , ne comitiis
harefim et leges regni defuper exfequi no­
particularibus in quibus nuncil terrarum ad
luerit, quod pro (va pietate numquamere- comitia maiora eligi foient, intereffe dedidiraus, ex tunc rcverendiffimi epifeopi qui gnentur, & quam maxime curent, ut viri
ptima loca ct vota in fenatu pbtincnt,cum catholici in nuncios deligantur, quos & of­
ficii*

525
~

Ammo

vHiiaTi
*559-

Concilium Edinburgensk .

ficlis dt beneficii» fibi conciliare Audeant , .
non fluftra enim dicitur, immo vulgari proverbio patrem efle multorum conciliatorem, h*c nobis vifa funt in tam difficili confulrationc V. R.D. fuggerenda, que omnia

526

peudentifliine in primi» TanAiffimi domini noftri ejufque facri lenatns, atque ampliftîm*
D. V. judicio fubjicimu», atque illud Spiritu-lânAo luo gubernet D- Deum prêtaroar.

CONCILIUM PROVINCIALE
Totiat cleri Sceticui vtriaffve pravincin S. Andrea & (jlatgnen. baiitam
Edinbnrgi Anna Donnai MDLIX·

LITERÆ (a) jOHANbHS A R CH I E P IS COP 1
htnnis
Hainiltou·

E*tat
apud
Vvilkin»
tom- IV·

p »04·
Ex autO;
gripho in
culleg·
Seat. Pa­
rii. m«n».
Scot, tom1. (. of·

g. Andrea , totiui regni primati/, fuibn/ diftnm concilium tndictf,
arcbiep. Cilaigucnfcm ad illud invitet ·

tfr Jacobum ,

Ohanne», mileratione divina S. Andre· Utrarium agentibus, Temper & fecure, ac
arçhiepifcopus, totius regni Scoti* pri­ paci lice , ut decet, remanear . Et ut hac
mas .apoftolic* fedis legatus natus,ac per co facilius citnn A melius > & feliciu* fucuniverfum regnum predidum ejufdem (edi» cedant , quo paternitas veftra reverenjiffide latere legatu», reverendiffimo in Chrifto ma, dc alii hu|ii> regm przlati , ac clevi fapatri, ac fratri noftro, domino Jacobo, Dei mofior pars, m tinum nobiicum congrega­
ti , prout ex SS- PF. decretis dc ordinatiodt apoftolic* fedis gratia archlepifc. Glasmbu, tarn pie tamque lalubritcr cdnis, per
guenfi, felix fulccpt* cur· moderamen , &
mutuam in domino charitatetn pro falute· ' lingulas -provincia» epiicoporum concilia
··■ , tum adJ Dominici agri
---- :------:------- ,
Inter grave» folicitudinei, 4 multiplices gêneraIia
prreipuam
quae
vepre», fpinas, &
tubulo»
animi curas, quibus pro paftoralis officii, culturam,
~ ------------ ---------». ...ι,,.ι,·
herefum errorum , & fenifmatum ext rpat ,
ac metropoliticc dc provincialis noftr* de­
mores,
bito premimur ; verum etiam ex injunflo
IIIUIk.1, &
νχ excelius
ÇAUXI1U» corrigit
V VI a 'θ'* ,» deformata
·*'·»····■"» — re
■ ­
apoftolic* legationis munere, quo, licet donnât, dc vineam Domini ad frugemuberrun* fertilitatis
adducit
immeriti, ex apoftolic* fedis clementia in
r
‘
‘
" “ ‘ i tum ad querela­
rum 4 controverfiarum, qu* inter diver­
hoc regno fungimur , ea peculiari* dc pr«tas ecclefi* ordines nafei affolent, diflblucipua eft, ut defenfionl, dt indemnitati, ac
animarum faluti, non folum dioecefanorum tronem , quorum negleAus prremilfa diifeminat atque
fovet,. quotannis,
f»piiiique dc
noftrorum nobis immediata fubjeAorum, led
,
,
....
.
·' i
dc alibrum nobis tam jure metropolitico,- frequenter Celebrari ulum til ea,qu* fieri
mandantur
veftr·
&
cotum
opera,
cura
,
dc regni primatiali, quam etiam jure lega­
tionis apoftolic* de latere nobis commit!* confilio , unanimique copcurfu, pro liberta­
tis ecclefi* , hujulce regni defenfione , dc
iubdicorum, quorum auAor «ternus de fua
maoutenlione, petfonab/er comportant, pro
benignitate dc clementia, 4 apoftolic* fedis
providentia Curam fuperioritatem, dominium, conventione dr fynodo provinciali generali
vifitationem, corregionem, jurisdictionem, re­ ititer nos paternitatem veftram, dt eo» ad
formationem , poteftatem ,dc priveminentiam przmiflorum efFeAum habenda, ad laudem
igjlegloriam, dt honorem fummc.de individus
habere voluit, Temper dc affidue invi^
'
mus, dc remediis dc curis omnibus ita«pro’pro-D
. Trinitatis , Patris videlicet, dc Filii, dc Spi·
videamus, ne fanda catholica Scoticana titui S. bcat*que intemerate Viginis Ma­
ecclefia, illiusve pr*lati, miniftri, dclfub- ri* Dei dc Domini Noftri Jefu Chrifti ge­
diti, etiam cujusvis exemptionis titulo, qua- nitricis , dr omnium coeleftis curi* (anno­
litercunque infigniti, hoc tempore procel- rum , ac hujus univetlalis Scotine ecclefi*
lo(o, Lutheranl», Caivinianis, 4 aliisquam- immenlum dc ineftimabile bonum , auâotttare nolira metropolitica , dc regni primaplurimis nefandis hxrefibus undique infra
regnum iftud pullulantibus, per nwreticos tiali ( cum de jure concilium ipCuiu piovinciale
generale, dc in hoc regno indicere,
& hzrcfiarchas , ac heretic* pravitatis Lutheranarum , dc Calvinianarum ac nefanda­ dc convocare fpcAac dc Incumbit nobis ,
rum aliarum herefum in hoc regno fauto­ ut prcmittitur ) ac ctiam infligente pia dc
re», auAores, afliftentes , ac infeAatores benigna inquifitione illuftriflimx (uprein*
indies, dc continuo omni eorum cura , Au­ domine noftr*, regin» regenti», ad eftedio , dt diligentia, libertatem ipfam eccle- flum przmilforum videntis , quam maximos
nefarios tumultui in .populo
decedente, Sç
fiafticain, iiliufque flatum, ac jura, dc pri.
vilegia i piius S. Scotican* ecclefi* fimpli- E prorlus aberrante a vera fide, idem con­
menciter , dt in torum enervare, tollere, dc
Pirov‘ncia^c: generale
"""
'* die
J “ primo "'nfubvertere nitentes, in (piritualibusaut tem- fi»
r" Martii proxime Futurit intra locum fra­
poralibus, aliquo modo damnum feu detri­ trum dommicanorum Edmburgy celebran­
mentum aliquod patiatur, feu pad valear, dum, tenenendum , dc inchoandum, cum
fed in unitate fidei chriftian», (latu, liber­ continuatione & prorugarione dictum fubfetate, dc privilegiis fuis priftinis, lublatis quentium, ufque ad ejusdem conclulionem &■
quibusvis erroribus 1 dc obftaculis, in con- uiliolutioncm, in quo, difponcnte altiflimo,
pre-

J

ΛΜΝ®
·

*U9·

527

Concilium Edinburgense.

528

prxfidebimus, Indicimus, convocamus, deMdHDdTUM JJCOBl atKCHlitlSCGtl
Anno nunciamus , ftatuimufque dc praefigimus - Λ
CiranT*
,
CitxtsTi Quare veftram reverendidimain paternitatem
ÜLdSCiUSH.
M59 *
i 559· in Domino obnixe requirimus & hortamur,
quatenus una nobifeum, & aliis reverendis
Pro eonvocut tone ebbutum, priorum 4rc
patribus, dc fratribus noftris dominis hujus
fun dioete/it nd diflum couctl. pro­
tegni cocpifcopis, ac ciero eadem veftra
vinciale Fdmburg.
paternitas reverendilfirna comparcat penoA. D. MDLIX..
naliter didis die dc loco, cum continua­
tione dierum fubfequentium, ufque ad hnaA cob u» mifcratione divina archiepifcopus Ex suihi.
Ictn conclufionem didi concilii provincialis,
Glafguenlis decano noftro chriftianitatis graphe in
de Lanrick feu cuicunque alteri capella___ r> _
generalis, hora odava de mane, ad perCoJkipo
tradandum ,communicandum,confulendum , no, curato, vel non curato, infra civira- Scoto» l’a.
determinandum, At definiendum ea qux pro rem, dioecelim , de provinciam noftram-. rif memor.
libertatis ecclefiafticx, totius Scotican» ec- Glafg condituro, Ac fuper executions pr»· Gloit-fol·
fentium debite requifito, l’alutem, cum be> ιί°·
clefix, & cjufdem privilegiorum, dc immu­
nitate, confcrvatione, manutenfione , & dc- B nedidione divina. Vobis, & veftrum cuili­
fenfione , pertradanda , communicanda-,, bet in virtuto S. obedient·» , & fub poena
confulenda, determinanda , & definienda fufpenfionis a divinis ftride praecipiendo man­
fuerint . Infuper citari, requiri, At moneri damus, quatenus moneatis legitime omnes
veftra ordinaria audoritate curetis reveren­ & (ingulos abbates , priores , commendatados, & venerabiles patres, dominos epifeo- rios, ufufruduarios, miniftros, praecepto­
res, praepoiitos, & infigniores, & probio­
pos veli ros futfraganeos, ac abbates, prio.
res , cominendatarios, decanos, pixpofitos, res ecclefiarum parochialium redores, &
vicarios perpetups , per veftrum decânatum
dc alios viros ecclefiafticos, dc circumfpeconftitutos, At præfertim magiftrum Robetdos vcftros fubditos, & ex famotioribus,
tum de Bailze redorem de Lamington ; ma­
confultoribus, dc prudentioribus dc capitu­
lis & clero veftrarum eccleli», civitatis, giftrum Nycholaun» Graford.', redorem de-»
Hartfyde, Tbomam Levinfton , redorem de
dicecefis, & provinciae Glalguenfis, etiam
Cuitrie ; magiftrum Johannem Stcnfone > '
religioiis, cujufvis fuerint ordinis, Ac . ut
redorem dr Thankerton ; magiftrum Thopraemittitur, qualitercunque exemptos , pro.
ut paternitati vcftr® reverendiflim* vifumCmam Somervell, redorem de Quenquhcm,fuerit, expedire ; ad vobifeum didis die dcdc
“ dominum Thomaro Wcdy, redorem de
Ubetton ; quod compareant perfonaliter
loco ad eftedum pr*mil’orum comparendum,
toram nobis, At reliquis hujus Synodi Do­
ibidemque nobifeum una cum paternitate
veftra rcverend fiima, At aliis regni praela­ minis ordinariis , praelatis, & de clero in
loco frarrum Dominicanorum Edinburgenfi
tis, dc ciero, ufque ad diftolucionem, terminationem , conclufionem , vel continuatio­ die fexto menfis Aprilis proxime futuri, ad
nem didi concilii provincialis, generalis ea c-iunia & lingula, quae ad eos attinent,
inclufive perm., n fu ros , obnixe, ut prtnnt- tradanda, agenda, decernenda, & conclu­
titur, requirimus
hortamur in Domino. denda fuerint , afliftendum dc confenrienPr»terea , ex pia requilitione , Ac benigna dum; & generarim omnia alia faciendum,
il 1 u ftr 1 (li nie & fupremar dominar noftr», re­ quae in pr»mitfis, At circa ea neceilaria fue­
rint, feu quomodolibet opportuna , tub ρητ­
gina- regentis , proceiTioncs publicas , uti
moris eit, omnibus d'ebus dominicis , quar­ έ na excommunicationis majoris fententi» la­
tis dc (extis feriis, infra veftram dioecclrm te in bis feriptis dc prxfentes debite exé­
in omnibus collegiatis , At parochial ibus ec­ cutas earundem latori reddatis . Datum fub
clefiis, Ac aliis quibufeunque per vicarios, noftrotigncto a*ud Edinburgum die 18. men­
fis Martii, anno Domini millclimo , quincuratos dc capellanos, orandi Deum pro fe­
lici fuecclfu hujufmodi noftri concilii gene­ gentelimo, quinquagefimo odavo, & no.
ralis. provincialis, ac pace, & tranquilli­ ftr* confecta t ion is anno feptimo tate reipublic» hujus regni At fublatione er­
Per didum reverendiftimom dominum
rorum Ac h»refum fieri procuretis, & de­
archiepifcopum Glafguenfcm.
manderis. Datum Edinburgh feb noftra fubfcriptione manuali, Ac ligneto noftro ultimop
die menfis Januarii, anno Domini milleli·* Wrllelmus Fogo, fecretarius de mandato,
tno , qungentefirao, quinquagefimo odavo,
confecrationis noftrse XIII. & translationis Sequuntur fubfiriptienei frndiflorum decani,
reflorui»
, &c. guibur tejiantur fe manda
noftr» ad regni primatialem fedem anno
~
turn arcbieptfiopi prndiflum debite injidecimo.
nuajjè , Hr execution mandate.
V R.P.

J

Humilifiimus confrater,
Johannes, archiepifcopus S- Andre».
Tn dorfo inferieta: Reverend iTuno in C.c.ilo
patri domino Jayobo', ll-i gratia archie-

pilcopo Glafguenli , coniratri noftro cbariifitiio .

MAN-

5*9
Anno
Caatsrr
»559·

Concilium Edinburgense .

MAMDATVM HILCO! Ml,
VicArii &tatralit tccltfa CahJîJa CaJa
tafrA provinciam Gta/gueafem, fu« conVOCAtAbbAtec, priorcc , &c. tjufil.
tintr.CAAÂ.CAfit Ati Atilumconc
front nciaie.

A. D. MDLIX.

Ibid. 4.

530

fub noftris figneto, & fubfcriptlone manuali 24· Martii, anno Domini MDLVHII.
_A*WO

Malcolmns, Candid* Caf* vicarius
generalis.

,

Cikisti
»559-

ACTA CO KC HI l
Provincialtc totiur citri Scot ic ani utri••fatte provincia habiti Bdinburti
A. D. MDLIX.

AIcolmut, permiftione divina , comOnciliutn provinciale cleri totius regni
tnrtdatafiiis perpetuus, ecclefi* cathedralis Candid* Caf*, & Cedis epifcopa- Scoti* indicum & convocatumper reverendiflimum in Chrifto patrem, & demi- tcgix pj.
lis éjufdçm jam vacantis vicarias generalis
venerabili viro Domino Michael! Hawthorn, num Johannem S. Andre* archicpifcopum , rif. ιι<<Πι.
B
ejusdem
regni primatem, legatum natum jis?, codnoftro commi (Tatio, & decano dc'Finnes,
& Renis, feu cuicunque alteri capellano , &c. afliftente& confentiente reverendiftimo Baiuxun.
curato, vel non curato, infra noftram jurifdi- in Chrifto patre, Jacobo Glasgucofi archi- nun’· s*·
Aionetn divina clebranti,Λ fuper exeeutio- epifeopo, convocatis etiam, Ar prefentis
'
nem przfentium debite requiuto, falutem. utriufquc archiepifcopi reverendis dominis
futfraganeis epifeopis, vicariis genetalibus
Quia reverendus in Chrifto pater & Domiabbatibus, prioribus, ccmmcndatariis, de­
nus Jacobus, raiferatlone divina archiepi­
fcopus Clatgucnlis literas fuas tnonitorialcs
canis, prcpolitis, facrarum literarum profelioribus, rcAoribus , ac alirs lireratis vi­
ad univerfos & fingulos ordinarios fu os ad
comparcndumcoram reverendi flimo in Chri- ris eccleii-rfticis, eccleliam Scoticanam reprzfentantibus, coeptum eft Edinburg! in
Ho patre & domino , domino Johanne, ea.
religiofa domu Dominicanorum primo die
dem miferatione divina S. Andre* archiepimcnli, martii , anno jj^xta conputationem
fcopo, totius regni Scoti* primate, lega
to nato, &a Pasleto abbate m coenobio eccleli* Scotican* (a) MDLVlll. & fini- f,) «oc
fratrum przdiRorum Edinburgcnli die ferto tum ibidem so. die mentis aprills anno Do- frculo
menfis Aprilis proximo fururi ad omnia & Cmmi MDLIX-& hoc ad difl» eccleli* Sco- Scu'i sntican* difeiplinam reâe reformandam, & numexorlingula, qu* ad cos attinent, tradanda,
dominici gregis falutem promovendam ; pro- ‘beb,n<ur
agenda, definienda , & concludenda m hoc
pterea quod videremus paftorale noftrum
inftanti concilio provinciali jam inchoato,
*
& quotidie conveniente & fedente in diâo munus in extrema incidiiTe tempora, in quicoenobio, fub poena excommunicationis e* bus crudeles lupi difperfas Chrifti oves mo rumnntia
mi fit: vobis igitur & veftrum cuilibet prae­ dis omnibus conantur devorare, legitimos iamb tcfacramcntorum ufus invertere, eccleli* ce- qu.-nti’
cipimur & mandamus · quatenus moneatis
legitime primo, fecundo, tertio, perempto­ remonias a Chrifto, ejufque dilcipulis &
(\,_
rie omnes & fingulos abbates, priores, com· fuccelibribus bene inftitutas, prorfus con
raendatarios, ufufruâuarios, miniftros, prz- temnere , Omnia demum Dei, dk fandorum prcillorul|,
templa diruere: in quo quidem concilio an regni coceptores, prrpolitos, dt probiores viros beneficiatos pr«fatx noftr* dioecelis Candid* tiquas majorum coiiiuetudines infequuti fu- mitiorum
Caf* , δί przcipue venerabiles in Chrifto mus, quas apoftoli inftituerunt ; apoftoliol ionium
patres Jacobum, permilhono divina Vallis viri retinuerunt, atque nobis fandiffime ve- ,nn' d<’'rl'
Lucis abbatem, Johannem, eadem permit- D luti per manus reliquerunt; ut videlicet,
lionecommendatarium fedis animarum, ve­ quoties de fide chriltiana quiftiones occur- nulf.
rerent , fcandala pullularent, aut hominum cumputannerabiles viros magiftrum Patricium Vans,
redorem de W'gton ; dominos Georg ium_. mores, emendatione indigerent, toties fy- dum.
Clappertop, & Davidem Paterfon, redores noduin indicerent, in qua falutaria remedia
de Kirkkynic i magiftrum Wilelmum Blayr, adhiberent occurrentibus fuo tempore pe­
archidiaconurn Candid* Caf*, necnon do- riculis. Fari modo, Deo di (ponente, in hac
minum Andream Arnot, didi archidiacona- prifentl fynodo confultavinius, quenamtus ufufruâuarium ; ad comparcndum per­ modo poffimus oves nobis commiifas in chri
fonaliter in prxdiâo concilio provinciali, ftiana profeflione retinere , falutarem cis ci­
in przdiRo coenobio fratrum przdicatorum bum providere, curantes huineris noftris
Edinburgenfif pr*fato die fexta Aprilis pro­ impolitas ad ovile Dominicum reducere, dc
cccletias in (incera pace regere , donec ge­
xime & immediate fcquentis, ad (edendum
in eodem concilio, alTiftendum , confulendum, nerale concilium his tantis nulis aptiora
tradandum, & approbandum ea, qu* ad provideat remedia. Noftr* confutation: a<
honorem o vinum , catholic* fidei exaltatio, F.ceflit auxilium , opera , et beneficium nobiliflim* & chriftianiflim* principis Mari* ,
nem, & reipublicr, eccielizque utilitatem
hujus regni Scoti* regin* dolari* , ac re
traâanda, agenda , & concludenda fuerint^
& generaliter omnia aiia & lingula , qu* gentis; cujus piam voluntatem experti tri­
ad partes luas In pr*mitlis attinent, facien­ mus non folum in detendendo hoc noftro
dum , decernendum, gerendum , & exer­ regno a ferocibus exterorum incurfibus , led
cendum hac vice , fub poena excommunica­ etiam in adminiftranda juftitia per tingulas
hujus regni provincias, necnon in vera re­
tionis, quam contrarium facientes, incurre­
re volumus Ipfo faflo ; & pratentes debite ligione przfcrvanda, retinenda,dr augenda .
exeeut* reddantur latori. Datum cx Irvyne (ic nos Dei gratia ct favore d.â* principis
L I
coiCottcil. G/n«ro/.Tom.XXXV.

M

C

531

Concilium Edinburoknsi .

532

collegimus, ac congeffimus ea In conftiru- . clvfi* onera gravia alligare , & fui* for·
Amno tiune, qu* maxime videbantur pro ratione A te privilegiis At exemptionibus fiblmetipfis Ammo
Ch>isti horum temporum neceflaria et commoda, liberius indutgere, fua fponte in bonum Ckiiiti
* ί>9·
ud Dei honorem et reverentiam, ecclefia· aliorum exemplum fubmifcrunt U confilio,
ilii» difeiplin* emendationem, atque ad requifitfoni , & admonitioni faciende per
chrilliam populi falutem, quae omnia com­ reverendos patres epifeopum Dunkelden·
muni uonfenlu decrevimus publicanda, ut a fem, poftulatos candid* caf*,& RoflencunAis hujus regni incolis obferventur. fem ; nec non nrobos At doAot viros maQuapropter 'univeitos ecclefi* Scotican* giftrum Johaonem St. T. Clar , decs·
ordines oramus, atqui- ia vifceribus Jcfu num de Refla trig fratrem Joannem Gri·
Chrifti obteftamur, ut prefentis concilii foun, provincialem ordinis fratrum Pre·
decreta diligenter legant, leAa obfervent, dicatorum hujus regni, Λ facultatis théo­
atque fibi ipfis perfuadeant, nos gratia Dei logie* univerütatis S. Andre», Civitatis
& auxilio diA* regina- curaturos ea exaA* decanum «Joannem 'JZyntame, facr* theo­
execution i demandanda . Prxterea cunAis logi* profeflbrem, monafterii ecclefi* me­
ecc/efiafiica viris paxcipimus ct mandamus, tropolitan* S. Andre* fuppriorem ; ut ipfi
ut oves Chrifti illis commiffas diligenter eu R inquirant dc obfetvatione prefentis ftatuti
rent, frequenter vlfitenr, & reAe exer­ per cofdem tam per fe quam de .corregio­
ceant , conformiter traditioni et confuetune exercenda' in inferiores oro obfervatiodini ecclefi* catholic*, rejects vanis no
ne ejufdem. Et ut commodius didi inquivitatibus, et fufpeAis opinionibus; fic enim fitores fuo fungantur munere. convenient
•tam nobis ipfis quam ovibus nofli v cur* Edinburg! bis fingulis annis, primo vid.
comnuflis, acquiremus «ternam bcatitudi- mali, & 1$. Januarii, ubi diligenti inquinem, quam nobis tribuar, qui fine fine vi­ fitione prehabita per diAos fex, quinque,
vit ct regnat· Arnen.
aut faltem quatuor illorum, fi quid emen­
datione dignum deprehenderint, primudu
Trituum aflnm : apfrobatto tonet!tarum
prxdiAos rcvrrendiflimos archiepifcopos
chriftiano more & charitative admoneant;
afui Lialybqubo & Edinburgh
deinde provincial! concilio, fi necelle fue­
ante tentorum .
rit , referant i Doftremo fanAiflimo noftro
pap* abfque ulla mora aut conclutione,
Pttefem fynodus diligenti confilio & maturo
traAatu prrhabitis, decretis quoque con-< Î>rout coram fummo iudice rcfpondere vouerint, intiment dr notificent, Λ fi qutmftitutionibus, Bc ordinationibus conciliorum
extra regnum fore ,
provincialium In oppido de Linlythquho quam ex diAis fex
aut vita defungi coiit iverit, licebit exte­
in menfe augufto, & Edinburg· in meofe novembri anno Domini millefimo · ris alium in locum absentis vel demortui
furrogare. Prxterea concilium'hoc dec ce.
quingentclimo, quadtagefimo nono: Fdin
vit , ut tam archiepifcopi, quam epifeo­
burgi etiam in annis MDLI. dr MLilii
refpcAive tentorum dt celebratorum n ' pi curent prcdiAura ftatutum concilii Bafilienfis dein continentia oblicrvandum in.
haerens , eadem decreta , conflitutione' &.
flatnta ratificat , approbat, dt confirm-t, omnes dr fingulos abbates, priores, com·
mendatarios, dr alios quofeunque inferio­
ouatenus in prrfenri cqncilio immutara,
declarata, At innovata non funt, ipfaque res clericos exemptos fuarum diceceicou-.
inviolabiliter obfctvanda decrevit, eisdem refpeAive, aliter abfque pr*judicio fui or­
quoque leAis, vilis dr difcuflis, praetentis dinis.
*
concilii auAoritatc robur adiicienc.
ΖΓ. Circa frolet ecclefiaflicorum .
Jam fequuntur flat ut a edita tn concilio
Inhibet pr*terea h*c fynodus, ne qui
frovtnciali celebrato tn menjibur mar. iit 4- Afriltr anxit Domini MDLKJIJ
prclati, aut alii ecclcliaftici inferiores fuas
proles ex concubinatu fuferptas, in fuis fa­
dt MDL1X. reffeflive.
miliis , aut confbrtiis alant, aur icneanr,
1. H*c prsfens fynodus prioris apud & ne ultra quatriduum, ct id non palam ,
Linlythquho inchoati , Edinburgh finiti fingulis trimeftribus in eorum familia mo­
MDXLlX. conftitutionibus adherens, ra­ tentur, fub poenis ducentarum librarum,
primia vice per archiepifeopum in premiftificat dt acceptat decretum concilii Bafis culpabilem, & centum librarum per
filicnlis contra concubinarios promulgatum,
& in pr*diAo priori concilio pe.r ecclefia- epifeopum, aur alium pr*latum, fub poe­
fticos hujus regni receptum, in omnibus na arbitraria in alios inferiores clericos,
fuis capitibus obfervandum, 8t exeeutioni arbitrio ordinarii injungenda, levanda, di
demandandum , tam in archiepifcopos epi- in pios ufus applicanda , 9t tertio quadru­
fcopofque d: eorum fufffagancos, quam E plicanda .
in alios prxlatos
ac inferiores clericos
IU. Dt aon from attendit Jilht frttbyhujus regni per metropolitaoos in epifeo­
terorum in eeclejiir futerntt .
pos fuffiaganeos, dt epifeopos in alios cle­
ricos inferiores refpeAive,- dt ne reverenVetat ql^que, ne ullus archiepifcopus,
diflimus Johannes S- Andre* archicpifcopus, hujus regni primas, legatus natus, aut alius prslatus fuas proles dircAc, aut
indireAe ad beneficia qu*Anque ecclefiaA.-C nec non revcrendilfimus J icohu·;, Glafguenlis archiepifcopus , videantur rci etendis ftica in fui, ecclefiis promoveat , aur pro­
moveri patiatur ; alloqui promotio vel pro.
fuis fuffragancis. di aliis inferioribus ccvilio

-----

5jj
Anno

Cn*><T(

«559'

Concilium Edinburgensé.

554

vifio defuper concerta, Ipfo fafto nulla lit
Anno
F/. Ni tlcrtti extrctfnt mtrttturitiH .
& Invalida , lie quod licitum (it fuperioChxisti
ri , vel cui devolvitur poteftas conferen­
Similiter ftatuit decretum prioris concilii , «559·
di tale beneficium, libere conferre clçtico
idoneo', cui voluerint; non obftante pré­ mercaturam, & fccularia negotia per cc- t
dira collatione. vel provifione antea con­ cletiafticos vetans, <8t prohibens, ad unguem
tra juris difpolitionem, & prxtentis ftatu- obfervandum , addendo , quod fi oui prxlati tonorem taAa. It ut prefens ftatutum ti, aut alit ecclefiaftict per fe, vel alios
debitum fortiatur etfeAum, concilio vifum emant viAualia , pilees, fal, biflinum , la­
eft dxpedire reginam obnixe rogandam, nam, vel alias quafcunque merces lucri cau­
quatenus literas fupplicatotias ad SS. I). fa , ut empta revendant, hujufmodi merN. papam mittat, eidem fanAiuti ftippli- 'ces, aut eorum vaiores a tali clerico nego­
cando , ut nullas difpenfationes adverfus tiatore exigantur, & leventur pro primae
pr*diAum ftatutum inpofteruin concedat . vice ( nomine mult* intelligitur poena ali­
Et fi fraudolenter , nulla mentione habita qua arbitraria ,que imponitur ad arbitrium J
hujus ftatuti, obtentx fuerint, ipfo jure et li talis clericus negotiator continuaverit,
B exigatu; duplum ejufdcm per ordinarium lo.
nulle fint & irritae .
ci, vel fuperiorem ejufdem in pia opera-,
applicandum.
ZF. De non elecamiirJÎiiabat frgtjto·
mm, (r ett1efijihcornm baroeieet
VII. De bebitibttr.
$
j- 4e fjtrintenm Cbrtfli.

Inhibet fimiliter h*c pr»fens fynodus,
nequi prxlati, aut quicunque ccclefiaftici
per fe vel alios eorum nomine, filias fuas
baronibus , aut aliis terrarum dominis Cu­
pra fummam centum librarum annui he­
reditarii proventus habentibus , de pa­
trimonio Chrifti dotent, aut in matrimo­
nio collocent , fub pcena tantundem pe­
cunia?, quantum dotis nomine promiflum,
datumve fuerit, folvendi, & in aliumufum exigendi, inque pios ufus difponendi, neque etiam filios fu os barones aut
terrarum dominos ultra fummam centum
librarum annui hæreditarii proventus effi­
ciant , fub poena rantumdem levandi, &
repetendi, quantum terre valuerint; ter­
ras autem eccleiiallicas, aut alias ad eo­
rum beneficia fpcAantes, vel decimas diAis fuis partibus & concubinis direAe vel
indireAe nullo modo alienent , vel afledent ; quod C fccus faAum fuerit, caffe
fint locationes & afledationes ipfo faAo
&.· jure .
K Defemihi/ d· Jertiitoribur ettltfieftttorem ■

Statuit prrterea hcc fynodus, ut nullus
prxlaius aut ecclefiafticus, cujufcunque ftatus, gradus , dignitatis, aut praeeminenti*
exiftat , teneat, aut alat in fua familia,
vel comitatu, aut ullo quotidiano officio,
quafcunque perfonas de herefi fufpeAas aut
qui facrofanA» mifl* facrificlo, & aliis di­
vinis officiis interefle dedignantur, diebus
faltem dominicis, & majoribus feftis, vel
qui contemnunt ecclefi* Sacramenta, vel
qui contra fidem catholicam, et orthodo­
xorum patrum fententiam erroneas teneant
opiniones ; fed ftatim ubi hujufmodi teperti fuerint culpabiles, ab eorum confortio ,

Statutum eft et ordinatum, quod conftitutiones prioris concilii de habitibus et ton-'
fura clericorum, et eccleiiafticorum viro­
rum execution! demandentur, etiain in ipfo»
abbates , priores , commendatarlos, & alios
quofeunque beneficiis ecclcfiafticis gauden­
tes , fub poena amiffionis quart* partis pro­
ventuum fuortim beneficiorum per ordina­
rium vel fuperiorem levand», et piis ufibus applicand* , pro prima vice .... Horta­
tur fimiliter omnes et fingulos archiepifco-pos er epifeopos hujus regni, quatenus
in publico et in ecclefia femper indumen­
tis lineis, vid. fuis rochetis congruis tem­
poribus utantur.
VIII. De telebratioite bertrum teeeiticeritm’,
Cr <ie ftcr[ficio mijpe .

Ptxterea hoc prrfens concilium rogat,
& in viiceribus Jefu Chrifti hortatur omnes,
& fingulos pr*latos, & alios quofeumque
ecclcfiafticos , ut frequentius folito facrolanAum mifl* facrificium in cpnfpcAu nopuli
celebrent ad Dei honorem , quo 'facilius
populum chriftianum ad pietatem St religio­
nem moveant ; inquirant quoque ordinarii,
an facerdotes & bénéficiât! dicant, & Quo­
tidie recitent horas canonicas St alia divi­
na officia, & interfint factificio mifl*, fal­
tem diebus dominicis, et aliis feftis; et ad
hoc per ordinarios moneantur, & compellan­
tur fub ptA^his arbitrariis inipfos infligendis IX. \De vijttatione manefleriorum.
i

Infuper decrevit, quod ftatutum piius
editum pro vifitatione monaftetiorum, mo­
nachorum, <5t monialiumjdiligenter obfer-

fervitio & familia removeantur , prout iidem E verur , dk quod ordinarii per fcipfos ,

prclati refpondere voluerint coram fummo
judice; aedefuper fiat diligens inquifitio per
ordinarios, fub pcenis ducentarum librarum
in fingulos archiepifeopos & alios ptzlatos,
abbates , priores ,& coinmendatarios in premiffis culpabiles, pro prima vice, & dupli­
canda puro fecunda vice,& tertia vice tripii. canda , & fic deinceps arbitraria in eccleii.i
fticos inferiores arbitrio ordinariorum.

aut

eorum fide dignos commiftariqs vihtent
Cingula monafteria etiam exemptotum in­
tra fuas dioecefcs , fecundum formam conci­
lii Tridentini, & dc fingulis , qu* corrigenda
funt, inquirant, et corrigant, et curent;
ut fufficiens numerus religioforum in illis
fuftentetur per facultates et reditus loci.
ut honefte traAcntur tam monachi, quam
moniales in viAu , veftitu , et in aliis necef•
LI 2
fa-

<

535
Anno
Ch»>sTi

‘55?·

Concilium Edinburcbnse.

fariis; et at loca diruta, et dilapfa repa­
rentur, et ipfiordinarii diligenter pnrdiflum
ftafutum exequantur, prout refpondcre vo.
luerint jCorain fummo judice ; et quod ptio• ifl» monialium per ordinarios moneantur,
et compellantur ad reddendum computum,
et ratiocinium omniifm et lingulorum pro.
ventuum fuorum refpedive monaltcriorum
ipus locorum ordinarii· fingulis annis, fub
poenis et ccnfura ecciefiaftica .

X il.

536

De curatorum fiifcndiu .

Confirmat quoque et approbat prefens
(ynodut ftarutum in concilio .editum, quod
finguli curati annuat im fummam viginti marcarum monet* Scotican-e cum inanio et hor­
to , pro fuo annuo ftipendio , et talario habeant; quod in dioect-fibu» Aberdonenli ,
Roftenli , Moravicnfi , Cathanenli, et Orcadcnfi obiervari decrevit. In aliis vero dioeX. De reparat ionibat eccWarutn · / cefilus hujus ree ni fingulis curatis fumma^
14. marcarum anr.uatim pro fuo ftipendro
Item ordinat prxfens fynodus et decrevit, et Talario perfolvatur, cum manfo et hor­
ut .eccleii» quzcuiique intra regnum Scoti* to folitis et contuetis.
Item vicarii penfionarli per locorum or«lirut* et dilapfje rexdificentur, et reparen­
tur in parietibus, teflis, ornamentis, ct ® dinarios ad perlonalem refidcntiam lu.b pri­
vationis poena compellantur ·
omnibus necefl’ariis, a reflore et par«ch'anis'reparari folitis, et ad hoc per fequeXIII. De posait delinquentium & de
lirationem frufluum per ordinarios compel­
excejfibut .
lantur, et quod dirigantur liter* monitoriales contra restores , eorum firmarlos^sro re­
Statuit prxterea et ordinavit hcc fynodus.
paratione earumdem , et fiat diligens inqultitio per ordinarios contra infringente* ima- quod ftatutum circa o/heium decanorum ru­
gines, violatores, combuftorcs eccleiiarum , ralium , in priori concilio editum debit*
et coram ordinariis vocentur, fecundum iu. execution! demandetur, et ulterius brachii
ris difpofitionem, et canonicas fanfliones fecularis auxilium invocetur contra impe­
pupiendi ; et pari modo procedatur contra dientes decanos rurales, ac commiflarlos ot.
parochianos pro reparationibus na viumeccle- dinarioritm in vititationc ex exeeutione fui
liarum, et murorum coemeteriorum .· Vocen­ efticii, et fimiliter contra parochianos cita­
tur quoque violatores fcqueftri, et puman
tos fuper, -llifiiis et inquilitionibus contutur, prout de jure ; ftatuit pra-terca, ut nul­ C maces, aut refpondere fuper articulis reçule arbores in coemeteriis eccleiiarum planfinies. Inluper ftatuit, ut crimina laicurum
tat», et crefcentes ex quavis caufa ferdanad jurifdiflionem ecclefiafticam pertinentia,
tur, aut exfeindantur nifi ex fpeciab 'caufa per publicas poenitentia} iti parochia , in
confenfu ordinarii. refleris, vicarii , et pjqua deliflum eft comniiffum, «d apud carochianorum ipfius parochiae . ot ecclelix,4
thedralem eccleliam , ut ordinario <-t Ijk
qui in hoc culpabiles invenientur, coram ordi­
commiflariis viftim turrit, lecundum quali­
nario vocentur, et puniantur, non fitium in
tatem et quantitatem delifli puniantur er
extimationem, et valorem arboris exci Ce,
corrigantur, et invocetur auxilium brachii
& ablate, vetum etiam in damnis et'inter- Iccularis montra inobedienles : et linnliter
efTe, arbitrio ordinarii moderandis, verum procedatur fupet exccllibus clericorum jux­
fi qu*arbores obvetuftatem, vel uliqpo cata )uris exigentiam . Verum quia nonnulli
fu fortuito deciderint, fabric* iplius cccle- q poenas pecuniarias ab hujufmodi def luen­
<i* applicabuntur.
tibus exigere, levare, et in fuos primos
ufus convertere dicuntur ; ftatuit quod hu
XI. Quod benejtciati eomfellantur ad rejufmodi pocn* pecuniari* , ad quas lolvcn"
Ctfi tonem /aer orum ordinum, & dt
das (ponte fefc obligant delinquentes , vel
floral itate beneficiorum,
pro quibus cautionem invenerint in pios ufus , partim int^ parochiam , ubi deliflum
Approbat firrnliter hoc prxfens concilium eft commi Ilum , partim alibi arbitrio oidi.
ftatuta in prioribus conciliis edita, quod nari» difpooantur. Et quo przfens ftatutum
finguli plura beneficia ecciefiaftica obtineu- debitum fortiatur elfcflum, quilibet ordi­
tes , per locorum ordinarios inter hinc 4 pri­ narius eligat tres aut quatuor lïii capituli,
mum diem mentis augufti proximi vocentur ad aut alios probos et diferetos viros eccleiiaexhibendum fua· difpenfationes , fi quas ha­ Iticos, qui dc deliflls hujufmodi , et eorun­
beant, juxta tenorem cap. ordinarii de of­ dem poenis cognofcant , ut ealdem modeficio judicis ordinarii lib. 6 finguli quoque rentur , ct quod aliqui ex eifdem poenas pebeneficia ecciefiaftica obtinente· per loco­ P cuniarias in delinquente· injunflas excquanrum ordinarios ante diflum diem fimiliter tur, et recipiant, et de conlilio oidmasji
vocentur , et qui minime facris ordinibus ad pr*d>flos et alios pio» ufus applicent,
initiati fuerint ad fufeeptionem ordinum fuit prout respondere voluerint .
beneficiis requifitorum , aut iifdem fuis be­
neficiis renunciandum cenfura ecciefiaftica,
XII · De pradicattone verbi, tb· circa
et fub pcenis in cap. licet ea de elc. Iib.6.
"t&lcflam doflrina reformationem.
per ordiparios compellantur, ne de aliari
vivant, qui altari infervire dedignantur.
Hoc prafens concilium approbat lingula
ftatuta in priori concilio pro ptardicafronc
verbi Dei e lita, ct debit* execution! de­
mandanda decrevit; quibus etjam addit ut
finguli epifeopi per fe non folum quater in
anno

Anno

Ctnitri
‘559

537

Concilium Edinbukgbnsb.

538

anno, prout in priori concilioftatuturnerat, xi» procurent verbum in fuis ecclefiis prxdiAnno in fuis dioecefibus pradicent, verum etiam Λ candum per fe, aut alios idoneos prardicato- Anno
CmUSTI frequentius, quoties commode per eosdem res, perordlnarium dioecefanum examinandos CuiflTt
i if*
‘5 $9fieri poterit fecundum formam 6c tenorem & admittendos , cum quibus conveniat, &
conftitutionis concilii generalis in cap. in­ eosdem ordinario prefentent ante diflum
ter entem , de officio judicis ordinarii > de primum diem menlis Augufti.- quo quidem
contra negligentiani inquiratur in proximo
piimo die menlis Augufti elapfo, Si diflis
concilio provinciali. Et finguli etiam epi- coiicionaroribus minime ccnduÂis, dc ordi­
fcopi quolibet biennio ad miniinum fuas dioe­ nario prxfentatis, quilibet ordinarius quar­
cetes integras per G-ipfos complete vili·
tam partem frufluum cujufcunque ecclefi»,
tent. Et inter vifitandum per fe, & per cui de prrdicatore minime provifum fuerit,
alios verbum Dei prxdiccnt, & qu» corri­ exiget, dic levabit, quos partim ad futtengenda invenerint, diligenter reforment dc tationem prcdicatorum applicabit, & par­
corrigant : St arehidiaconi ad fequendum
tim in alio* pios ufus dulribuet dc difponcr.
fuum officium in vilitando compellantur fub
poenis in jure communi Si ejus difpenfatioXf7. De unifirnt doilrina per Jîn/nlot
ne contentis, dr hoc ultra vilitattones fieri B
prndtcatorer obftr-vanda .
folilas per archidiaconos & decanos rura­
les, aut epifeoporum commiflarios. Et pra:Apprpbat fimiliter hoc prefens fynodus
terea decrevif concilium ftatutum prioris ftatutum in priori concilio editum dc meconcilii pro fuftentandis per ordinarios ca­ tliudc & forma przdicationmn a eradica­
nonisa & theologo in lingulis ecclefiis ca- toribus obfervanda , addit quoque hoc pr»thcdralibus ante proximum concilium exe­ fens concilium , ut nullus ollicium pr»dicution, demandandum, & quod linguli arcandi verbum Dei afiumat, nifi prips per
chiepifcopi & epifeopi in familia fua theo­ ordinarium loci examinatus, dr legitime ad
logum habeant.
'Mljufmodi pratdicationis munus exercendum
admittas fuerit; dr pradicatores admilfi in
XK De fradicailone fidenda ptraliot
his, qux circa negotia fidei, Si religionis
eiclejtajhcot.
chrlftianc , facr» feripturx, fanflorumque
doflorum dc patrum approbatorum tettimoInfuper , ut frequentioribus verbi Del pr®·
nils, eccleli* quoque catholic», & concldicationibus inftruatur populus,ftatutum eft,C liorum generalium aufloritate decretafunt,
ut ecclciiaritni paroclnalium reflores, qui fedulo ac diligenter ititerconcionandum fefe
de judicio ordinarii ad prxdicandnm fidei exerceant , populumque in illis Inftruant ,
rudimenta fui» parochianis habiles & idonei prxfertim circa articulos fubfequentes.
cenfebuntur, Der le non folum ouater in
anno , ut antea in priori concilio itatutam
Sequuntur articuli de tmdiiïfinibur ec·
erat, fed etiam frequentius, ad diferctioel^fin .
T
nem ordinarii, prcrdicent fub poena imiftio-

nis quart» partis frufluum luoruiu benefi­
Articulat I.
I
ciorum, per ordinarium loci lev ardorum,
dt in pios ufus applicandorum ; his vero ,
qui juvenes funt, & inidonei ad pradica
Certa fide tenendum eft, nonyblum quod
tionis munus debite exequenduni, per ordi­ exprvlfe nobis atque aperte per (cripturas
narios injungatur, ut fefe ad hoc quampri­ traditur, verum etiam quidquid ecclefia
mum reddant per ftudia in gymnafiis publi­ fsnfla catholica, aut univerfale concilium
cis habiles, dt interim per alios prxdica- p legitime congregatum , credendum tradidit,
tofes fuis fumptibus per ordinario» exami­ definit , Si concludit , dt fimiliter quicquid
nandos di admittendos prxdicari , dc fuas
obfervand. prxeepit, quod ad bonos mo­
vices fuppleri faciant ; donec de alio juris res attinet, obfervari debet ; Si contrarium
remedio opportuno fuerit provifum , <St ad pertinaciter alTererc tixreficum eftillud munus, ut diflum eft, obeundum , Un­
guli tales reflort-s p'redicatores fuos condu­
Appendix·
cant, & cum ipfis conveniant, dc ordinario
Ecclefi» traditiones dr ordinationes, ut
prxfentcnt ante primum diem Augufti pro­
ximi. Granda·vi aurem, qui qulnquagcliqu» dc /ejunut, ciborum abftincotiis, dc
mum annum excelferint,
antea non funt oelcflu, feftorum celebrationibu s feu feriafoliti concinnari, hoc ipfum fimiliter per tionibus , dc id genus aliis ad fui oblerva
ahcs fieri procurent, quibus etiam-clfiftant, tionem publice dc privatius chrillianos obli­
dc eorum propria prxfenria prxdicitoribus gant .
iplis majorem honorem addent Λ auflorifatein, dt hoc prater dr uitra commune» in- g De Jaritloruin iueerelMie <b- tuVOCttione.
ftrufliones St tatechifmi lefliones fingulis
Arttcului 11.
diebus dominicis, & alus majoribus fellivis,
«
cum non fit concio, per curatos di penlioRcfle fit in ecclefia , quod -fandos cum
narlosriieri folita . dr limiliter epifeopi, abbatcsV priores , prioritfx , commciidararii , Chnllo in coelis agentes veneramur & inadininitiratotes, prxpofici, porrici urii ec- f -cimus, u’ pro nobis orent, quorum pre­
cietiarum, Sc quicutique prxtuut ecclefiis cibus & inteiceflionc Clirlllut hc nobis mul­
ta largitur, per quos & in terris multa mi­
cujuscunque monafteni, menlis ruiicop.iljracula op^ratutbus, capitulis dt collegiatis uoilis Ct atme-

539
?NNO

Concilium Edinburghnsi
Λ

Dt refit imaçtaum ufn.

540

XKII. De ettbortatieuibur tute miuifiertum ficramtuttrum.

Articular III.

Infuper ur populus Chriftlanus facramentorum ecclefi» verum effêAum , vim , ac
ufum facilius ac commodius inrelllgere va­
leat , ftatuit hoc prefens concilium quafdam
catholicas exhortationes, caique fuccinAas Γ
declarationes facramentorum bapttfmi, facrofanA» eucharifti* , extreme unAionis,
De /«rgarerfo pofi bant vitam.
matrimonii auAoritate hujus concilii edendas, dt inferius inferendas, quas fingull
Articular IK.
parochi, vel alii presbyteri eorundem faFirmiter credendum eft poft hanc vitam cramentorum legitimi minlftri,ipfa fac ra­
efle purgatorium pro animabus in quo poementa mlniftraturi , lingulis fuam pro·
na adhuc debita peccatis 'exfolvitur ; qui- ®1 priam dr debitam exhortationem pro­
bus tamen fubvenitur piis vivorum operi­ mittant-, & publice & diftinAe reci­
bus , quo citius liberentur.
tent; dr legant ftnguli curati dr vicarii,
dum facr» mifife facrificium diebus domi­
De tuifieutia carforit A· faagutair Cbrinicis dt aliis majoribus, feftis funt cele­
βι ia F.ucbarijluc facrameat».
braturi, infraferiptam exhortationem; dc
ejufdem facrificii declarationem publice in
Articular K.
ccclcfia fimiliter legant , quo populus chri­
ftianus majori pietatis affcAu rebus divinis
In Eucharifti· facramento eft relpfa ve­
afliftat, dt interfit, & Idem obfervcnr
rum corpus Domini noftri Jefu Chtifti.hoc epifeopi in tniniftratione facramentorunu.
eft, vera caro & verus fanguis ejusdem, confirmationis dr ordinis, dt confeffarii
immo totus Chriftus; Deus & homo: unde facerdotes in factamento bcenitentlc, qu·
in eadem non panem, non vinum, non eaf. quidem exhortationes in calce (aj hujus con­
(a) De.
dem etiam, qu* oculis corporeis obiiciuncilii mferibuntur ·
tur, fpecies, fed Dominum noftrum JefumC
nes he in
Chriftum crucifixum reAe adoramus, fiyc
XKIU. Dt rthgtofit ai uniperfittter
MS- ilia·
in mifla , five extra miflam, ubicunque eumitteniir.
nano
chariftia repofita fuerit, autxquotics in fupomiflz
plicationibus publicis a facerdot e circumStatuit dt decrevit prefens fy nodus, fun I.
fertur.
quod ftatutum antea defuper editum exe­
cution! mandetur circa religiofos « ad uni·
Dt laicorum commuuiaut fub uua ten­
veriitates gratia Audii mittefidos; dc Angu­
li abbates , ptiores, & commendatarii exhi­
tum ftteit .
beant & prrfentenr Ipfis ordinariis nomina
Articula/, VT.
eorum, qui mittuntur ad univerfitates, in­
tra hinc dr primum diem menfis AUgufti
Non eft Jaicis ad falutem neceflaria fub proximi, & fimiliter teAimonialcs (itéras
utraque fpecie communio, fed juxta legiti­ ipfius univerfitatis > in qua fuerint recepti,
mam ecclefi· fanAionem fub altera tantum dt defuper diligens inquifitio per ordinapanis vid.
facramentum HIIIUUC
exhibere IU
fufEcit
P«"«»
VIM. i.L(*iut.uiuiu
IULI t , Dnum fiat.
in quo carnem dc fanguiqpm atque adeo to­
tum Chriftum fub una duntaxat fpecie fu­
XIX. De qualitate promoveuierum ai
mi credendum eft.
bénéficia .
Imagines Chrifti & fanAorum funt liclt« ad eorumdem reprefentationem & imi·
tarionem » & ecdetn abfque ludibrio dc opprobrih reverenter traAand* funt.

[

Aeno
Cuaisn
*559·

Dt utilitate mijfa.

Hatc prrfens fynodus diligenter atten­
dens quamplurima oriri fcandala in eccleArticulat KIT.
fia Dei, dum Inidonei artate , moribus, Sc
doArina affumuntur, & ad ecclefiaftica be­
Miff» facrificinm in recordationem paf- neficia promoventur, ftatuit dt decrevit,
fionis Chrifti inftitutum, ejusdem palfionis ut nullus inpoftcrum affumatur , aut quovis
virtute vivis & mortuis prodeft.
modo promoveatur ad quodcunque ecclefiafticum/beneficium per ordinarium loci, vel
quemcunque alium, ad quem de jure vel
pifirb .
confuetudine collatio vel provido, feu qu«Evis alia difjfcfitlo pleno jure, & aliter ad
afrhca/us ΡΠΓ.
prxfentationem alieujus patroni pertinet,
nifi prefens per Ordinarium diligenter exaEvangelico tantum facerdoti fecundumec-'* minatus, ab eodem inveniatur idoneus ad
cleii» ritum l’-gitime . ordinato eucharifti· exercendum & Implendum officium tali be­
facramentum benedicendi, confecundi, aut neficio annexum : alioqui collationes, prominiftrandi potcilas conceifa eft
vifiones, St difpofitiones hujufmodi eo ipfo
null· fint dt invalid* ; dt eo in calu poteftas difponendi dt conferendi, ea vice.,
duntaxat, ad fuperiorem, cui dc jure pro-

ft·*

t

k

541

ΑΜΝΟ
Ciiaitri

Concilium Edinburgense.

542

vifio in cafu devehit^ pertinet, devolva­ mortuaria obloquentium eadem in futurum
tur, acfi hujufmodi collatio tninime fada A folvçnda , prout fequltur, decrevit; vide­ Anno
fuiffet. Et pro obfetvatione prefentii ft alicet defunAorum bonis in inventario, de­ Cstaistr
ruti concilium decrevit fereniffimam domi­ bitis abftraAis , in debitas partes divi­
nam noftram reginam obnixe dr humili­ tis , ubi defundi pars ad decem libras,
ter deprecandam > ne quemquam ad cpifco- moneta Scotican* tantuui fe extenderit,
patum, monafteria , prclaruras, feu quod­
vicario illius eccleii* in compolirionc pr<>
cunque aliud beneficium ad prcfentaiionem, annuali fine mortoario pcrtolvi folito, it
feu fupplicationem, aur nominationem re­
velle fuperiori folvantur quadraginta fogiam fpedans dt pertinens, nominet, prc- hdi t.intum , fe ubi defunAi pars ad lumfentct, aut promovere patiatur, niti mori­ matn decem librarum fe non exrenderit ,
bus, fcientia, dt state ad officium dido fed infra eandem fummam ufque ad vigmbeneficio incumbens ad Dei honorem . dt ti folidos refpeflive in couipoiitionc, de
populi a-lificationem exercendum idum us, qua fupra , folvatur vicario de difla par­
Λ qua Iftiea tus reperlatur, onerando conlcien- te defunAi, pro r.ita quadraginta (olido­
tlam domini ordinarii admittentis fcu con­ rum de decem iibris , dr quando defun­
ferentis, ne In diftrldo Dei judicio fanguisB Ai pars viginn lolidos non excellent, nihil
pereuntium de ejus manibus requiratur. Et inde lolvatur pro mortuario, vel vrftei.
pari medo concilio expedire vifum eft, ti­
fuperiori. Si vero defunAi pars ultra fum­
reras lupplicatorias ad fanAiffimum domi­ mam decem librarum diA* monet* Sconum noftrum papam mittendas, ne quem­ tican* fe extenderit, tum fatisfaciat vica­
quam ad prxlaturas, vel alia qurcunque.
rio pro- prxmiftis, ut antea confuetum eft,
beneficia promoveat, aut promoveri paria­ non obftante prxfenti conftitutlone. Circa
tur , nili state, moribus, dc fcientia ido­ barones -vero ft burgorum incolas ferve­
neum .
tur vetus confactudo · Si qui autem defunAorum jufta inventaria non fecerint, aut
XX. Dt txttuttribat teftamentoruni
bona in ipfis inventariis contenta jufto
dtiivit
non extimaverint, tunc per ordinarios in
vicariorum favorem de remedio providea­
li«c fynodus ptovincialis volens ft cu­ tur opportuno : & in lingulis epifeoporum
piens damno A indemnitati prolium, pu­ fynodi* hoc ipfum ftatuatur dr publicetur,
pillorum, dt aliorum in rebus & boms ab C non obftanre precedent! conftitutionc.
inteftato decedentium intereiTe habentium
occurrere, dr de remedio providere, fta­
XXII. Dt ttrrit ed ecclefi» r fftfttnti·
tuit & decrevit, ac ordinavit > quod inbat ta fende firmem , feu enifbitbtofuturum nulli dentur aut confirmentur exefim minime locendu ■
cutores dati ad bona ab inteftaro decedentium, vel extra teftamenta emifta, nili
Penfato diu ecclefi» incommodo, fubdiprevio editio publico tempore 'divinorum
torum hujus regni depauperatione , Λ ma­
>n ecdelta parochiali defunAi, faltem pet gno inde exorto , praricrrim belli tempore,
quindecim dies antea citando mttomilfores dt alias , defeAu habiliqm pro tuitione re­
bonorum talis defunAi, dr omnes alios in- gni virorum , difpendio per locationem ter­
terefte habentes , debite exeeuto, & Indor- rarum ecclcfi* IpeAantium in feudo , cm·
fato, devocato; dt quidam magis idonei
phitheofi, de aliis aftedationibus dt arrendajuxta difcrctionem ordinarii de proximiori­ tiontbus, aliis perlonis , quam antiqui, na­
bus agnatis, vel cognatis defunAi, fi com­ tivis tenentibus, poffeflbribus St elabora
parcerint , m exeeutores dativo· confirmen­ Droribus terrarum; vetat Se prohibet pretur , cum tamen fufficlente cautione de fi­ fens concilium , ne quis archiepifco|>us, epideli Bt debita dlfpolitionc dr adminiftratio­
fcopus, abbas j prior , prioriffa , cominenne bonorum dt computo ad finem anni a datarius, prvpolirus , decanus, ufufruAuadie confirmati teü a ment i computandi red­
rius,preceptor , minifter ecclefi* caihsdralis dt collegiat* canonicus , prxbendatius ,
dendo & faciendo ; nec non de debita refponlionc folutionis' debitorum eviAorutn- reAor, vel vicarius, feu quivis alius eccreditoribus, liqui funt pro rata bonorum, clefiaflicus fircularis vel regularis quascun­
abfquc tamen pr*judicio bonorum pertinen­ que terras , ad fuutp beneficium pertinentes,
tium uxori Λ prolibus defunAi , & cafu, deinceps locet, concedat, aut arrendet in
quo agnati cognati funt , ut premittitur, emphitheolini, vel afTedationem quamcun­
citati recufaverint onus exeeutori* acce­ que long. .1 vel brevem, nili duntaxat te­
ptare , vel non comparuerint, conftituan- nentibus dt elaborantibus earundeni, dt (i
tur per ordinarium alii viri probi, & bo­ quas tales tertas contra prefenti* conllituni teftimonii
pii illud officium cum fimi- tionls tenorem locari contigerit ,.carundcin
li cautione debite cxequaniiir . prohibet E locationes, five ad feudum, five ad certos
quoque, ne qui locorum ordinarii fibi ipfis annos fiant, ipfo jure null* exiftanc & m
aot fuis iamiliaiibus aliqua de diAis bonis,
valide cum decreto irritante. Er archiepi
prater quotam iolrtam, recipiant, vel af
Icopi, prclati, Bt alii ex pr«diAi’ ecclcbafignenr
iiicis dignitatibus fe bénéficiât),, terras ta­
liter principaliter m feudum,vel ad annos
XX/. De mertuami.
Jocantes, tertia parte fruAuum illius bene­
ficii, cui tales trira: pertinent, oro uno
Item in relcvamen A’ fublidium pauperum, anno tnulAabunrur, per fupcriurcu. luuin
ad tollendum ilrcpitmu &t mutmur contra levanda , dc ad pio, ufus applicanda , A ei­
dem

/

4

543

Concilium Edinburgense .

544

dem poena canonic! « dr prcbendarll ex ca­ .ecclefiafticis viris reditus confuetos et perfolAnno thedral ibui dt collegiatis cede fits in tertia Λ vifolltos, faltem communiter ad decennium
Anmo
Cnatirt parte fuorum bencficicrutn , ac religion ex jam proxime perfoivere, et fufficientem cau­ Chiuiti
M59· conventibus relb(iotorum dr monafterlorum tionem pro folutione tienda prvftare · Quod
*JJ9·
in tertia parte (u* portionis pro ano anno, fi ipfis colonis feu occuparoribus terrarum
fimilj modo in pios ufus arbitrio ordinarii recufantibus tales decimas, aliis locare con­
dioecefani applicanda , punientur , ipfis ni. tigerit , tunc hujufmodi locatio pro trien­
hilominus alienationibus, feu locationibus nio du ntaxat fiat; alias vero decimas, qu*
contra prxfentis ftatuti tenorem faAis teu in aliorum manibus ad longum vcl· breve
fiendis, nullis omnino exiftentibus & inva­ tempus five fuper literas aifedationis.....
lidis ipfo faAo dr jure, fuper quibus unius- five tolerantia exiftunt, omnibus modis te­
cujufque dioecefis ordinarius lingulis annis nentur ecclefiaftici viri, ad quos earundem
tenebitur diligenter facere idquilitioneni. Et decimarum locatio pertinet, ipfis colonis feu
prxterea ftatutum eft cafu , quo aliqui cx terrarum occupatoribus, ut fupra locare;
diftis tenentibus dc terrarum laboratoribus, quod fi commode id efficere nequeant, oqui talcs locationesobtinuerint, aut quos in mni falteth ingenio talem conditionem cum
pofterum obtinere contigerit easdem in ma- “ decimis hujufmodi de novo conducentibus
nibus fuperlorum, in favorem quorumcun­ inire ftudeant, quod colonis five laborato­
que, ex quavis causa refignare voluerint; ribus juxta ratam occupationis eorundem
tumeo in cafu non licebit ditiis archicpimoderato pretio feu xftimatlone locentur
fcopis , epifeopis, abbatibus, praelatis, vcl tales decime, ne adverfus ecclcliafticos vi­
aliis di Ais ecclefiafticis beneficiatis in di Ai*
ros tali occatione criantur fcandala , aut
murmur invalescat in pofterum; fuper quo­
feudis vel locationibus recipere vel admit­
tere quotcumque alios exiftentes ma pris rum executions fingulorum onerantur con­
gradus dc potentioris, quam diAi refignan- ficienti*, prout in die judicii refpondere vo­
tes extiterint, dummodo fufficlentes fuerint
luerint ; prxfenti tamen decreto pro quin­
ad hujusmodi terras occupandas < & pro etf- quennio dunraxar duraturo.
dem juxta tenorem locationis refpondenXXIl·'· Dr abbreviet ia*· frectffimm chdis; provifo tamen, quod fi contigerit di­
dos tenentes dt laboratores fundorum de­
rmn» cottfijlortaltuin (> tÿtno fraficere in folutione cenfuum, vel aliud com­
curatorum.
mittere , propter quod hujusmodi locatio- C
nes amittere debeant, & ab illis jufte amo­
Statuit praeterea omnia er fingula ftatuveri, eo cafu licebit drAis prxlatis dt ecta in priori concilio edita pro abbreviatioclefiafticis beneficiatis, talibus tenentibus
ne procelfuum curiarum comitior ialium, df
amotis, vel easdem terras luis propriis bo­
officio procuratoruip obfervanti* et debite
fa) forte
execution· demandanda, et quod in omni­
apfhfArf . nis occupare, (λ) vcl aliis perfonis non
majoris gradus & conditioni*, fufficrentibus caulis fummariis procedatur fummarie,
bus tamen laboratoribus, Si non aliis loca­ & de pleno fine ftrepitu judicii, amputa­
re, fub poena terti* partis fruAuum fupratis dilationibus , quantum de jure fieri po­
diAcrum, necnon nullrtatis hujusmodi lo­ terit . Qu* vero fint cauf* fummari* in
cationis fruAuum ipfo faâo & jure .Quan­
calce prxfentis concilii inferentur, adden­
tum vero ad glebas eccieliaftica» attinet, do infuper, quod quicunque procurator vel
vetat & prohibet priions fynodus, ne «silo advocatus frivolam exceptionem replican­
modo > aut ex quavis caufa in feudum feu
dam, dupliCaftdam , triplicandam, quadru­
emphitheofim locentur , aut etiam ultra_.
plicandam in judicio exhibuerit, feu aliter
triennium, Se hoc duntaxat laboratoribus
nianifeftedeprehenfus fuerit, pro prima vi­
& occupatoribus earundem de prefenti eis­ ce poena 40. folidorum, pro fecunda vice
dem poildfi*Sc non aliis, fub poenis fuquinque librarum monet* hujus regni, m
pradiAis, prurienti ftatuto pro quinquenni ?
pios ufus, ad arbitrium judicis applicando­
prox me futuro duntaxat duraturo .
rum abfque remiflione mulActur , & tertia
ab officio procurandi vel advocandi In ea
curia in perpetuum fufpendatur dc remo­
XXUl Dt detimu.
veatur.
Statutum item dt ordinatum extat in faXX K Quod nulle abfolutionet dentur
vorem pauperum colonorum et agricolarum,
ex maitvit ne^ue ad ejfeflum egendi.
quod decimat garbajes, qu» de pra-fent> in
inanibus feu libera difpolifione archiepllcoStatuit fimiliter, quod null* deinceps per
porum, epifeoporum, abbatum f priorum, atchicpifccpos, epifeopos, eorumve otiidaconimvndatariorum, priorllfiarum, monialium, les dt commilfarios, vel alios quofeunque.
>r*i’olit<>ru<n , ccclcliarum tumcathedralium, E judices ecclcliafticos , ordinarios vel dclequam c<>Ikg>3tarum, canonicorum, vel pr«gates, dentur abfolutiones a fentenrio ex­
bendariorum, rcAorum,feu aliorum quorumcommunicationis , dc aliiscenfuris ccclcliafti.
cunque cccleliallicorum virorum, tam relicis ex quacunque caufa fulminatis, cum ilgioforum quam fecularium , aut per ipfos
Ia claufula frofter motiva ; ex mottvis , vel
viros eccleliall cos ad eorundem proprios
iimilibus claululis ; fed vel concedantur fimufus colligantur , aut iplis colonis ct agro­
plicitct , vel inferatur caufa In iifdcm ,
rum laboratoribus Jocentur et adedentur,
propter quam dentur, alioquin nullius fint
niti ipforum colonorum ebitat malitia no­
roboris vel momenti. Item quod in polio­
rum null* dentur ablolutiotfcs a quibufvi
lentium , videlicet pro uecuu s bujukuodi
len-

545
Ammo
ijdj·

Concilium Edinburgense .

tentlif excommunicationis, & aliis cenfuris
ecclefiafticis,ex quacunque caufa etiam con­
tumaci* fulminatis, ad effeAum agendi « profequendl, judicandi t*el alicujus membri cu­
ri* officium exercendi , nifi duntaxat t citi tnonii conferendi caufa; alioquin null* tînt
ipfo jure & invalid*.

XXŸI. Quod tn capitulir uviara capitulamer gerantur
Similircr ftatutum eft, quod in omnibus
capitulis fk conventibus > in quibufeunque
aAibus capitularibus· omnia gerantur, et
fiant capirularitcr > er in loco capitulari,
tam quoad confenfum prcftandum, quam
etiam quoad fubfcribendum et figillandum ;
alioquin fed* ct gefta nulla fmt et inva­
lida .
I

546

alio* commillarios conrra eos , qui adefle
dedignantur , diligens inquilino fiat.
XXXI. Dr farnt-t literarum ordinaria­
rum, 6· λltarum monitoruhum tr
inbibitoriahum exequendarum.

btatutumeft, quod in futurum liter* monitorialet five inhibitoriales fuper piovilionibus et collationibus beneficiorum , et fuper decimis, dentur per Jocorum ordinarios,
ct eorum officiales fub poena excommuni­
cationis cum hac claufula : Quam fix nam in
tontrarium faeienter fertmut tn bu ftrtptii,
dr quot for Jic exiommumtatot tn etclejiii
Vejirtt Ctr ubi epifeoput Juerit,domtntiir ά-alttr
°fejltvtf diebut tempore jammer Mtjfa (r divino­
rum excommuntcatot denuntient & publitetit .
XXX II. De ratione pro minutie dectmie tb- oblatiombur ante Pafiba
facienda.

ΧΧΡΊΙ. Dr offcialtbur tl· commiffariis
epifeoporum.
Statuit infuper, quod officiales et cotamilfarli ordinariorum ipforumque delegati
quicunque, Tint facerdote», et aliter fufficienter qualificati pro jurifdiAionc eccleliaftica exercenda; et linguli archiepifcopi,
epifeopi, et alii iurifdiAionem ordinariam
habentes, hoc ftatutum execution! deman­
dent, infra hinc ct primum diem menfis Ju­
nii, fuperloribus negligentlam fuorum infe.1
riorum diAo die elapfo fuppleturis·
XXb'III. Dr legitima at ate fubditorum
regni.
Pr»terea ftatuit et declarat, fubdiro» hu­
ius regni, quamprimum vicefimum primum
«tatis fu* annum compleverirft, efle et de­
bere cenfeti majores , «tatifque petfeAv ;
ec ira judicandum in foro eccleii», quod et
in foro civili de jure er confaetudine hujus
regni eft obfervatum ; et (i qu* aAione*
coram judicibus pendent, fecundum pr*fentis tenorçm judicentur .

XXIX. De collettoribnf poenarum.

Infuper ftatutum eft, quod in lingulis
dioeccfibus per ordinarios deputentur tres
aut quatuor ecclefiaftic* perfon» , habiles
et fufficientes ad colieAione* et levationem
ompium et lingularum poenarum pecuniatumque ftatucarum prrdiA. cum poreftatc
easdçm in pia opera, modis, quibus fupra ,
ct aliis legitimis, de eorundem ordinariorum
refpeAivc confilio difponendi ; qui etiam de­
purati tenebuntur in proximo confilio pro.
vinciali difpenfationi* ct difpofitionis fu*
rationem reddere.

Cum juxta apoftoli fentcntlam non Colum
ab omni malo , verum etiam ab omni fpecie
mali abftinendum fit, ma*lme vero circa
eccleii* facramentorum adminiftrationcm ,
qu* Dominus nofter Jefus Chriftus, ut gra­
tis inftituit, grati» etiam fidelibus exhiberi
& miniftrari voluit ; hinc ad evitandum po.
pulare murmur, prrfertim tempore Pafcn»,
dum in facramentj corporis dt fanguinis Chri­
fti minifterio, in exigendis minutis decimis,
et aliis quibufdam oblationibus eccleii* miniftros adeo contingit efle felicitos, ut in
grave chriftianorum fcandalum rudi faltem
populo , liqgulifque , qui in ecclefia fuerint,
ratione veliimenti reddendi, videantur auguftillimum illud facramentum venundare;
ftatuit et ordinat hiec fynodus-, ut ecclelia­
rum vicarii, prout lingulis eorum manebit,
cum. fuis parochianis paulo ante Quadragelimam in menfe Februario pro decimis hujus­
modi minptis , live perfonalibus live mixtis,
alii* quoque oblationibus ccclefi* debitis,
rationem ineant , et ad huncefteAum literas
monitoriales in forma debita a fuis ordinariis refpeAive levent, impetrent, et exe­
cution! demandati curent , ut in palchali lolennitate populus chriftianus liberius oratio­
ni vacet , idemque facramentum ardenriori
pietatis atfcAu , divinoque fervore percipiar,
omni tunc temporis exaAione penitus inter
diAa : fpontane* aurem fidelium oblationes.
faAo diAi facramenri minifterio , ab eis
qui libere offerre voluerint, recipiantur ; ac
nihil exigatur, ut fupra·

XXXIII. De baptituttione infantum fe­
tandum formam a Cbrijio injiitutam, flr ab ecclefia receptam.

E
XXX. Quod fin^uh parodiant interfiat
mtjjie facrificio .

Item , quod a lingulis ordinariis per ecclcfiarum reAores leventur liter* monito­
riales, ut finguli parochiani divinis officiis,
et prziertim mifl* facrificio devote interlint, lingulis annis per decanos rurales, ct
Coacti General Tom. XXXV

Quoniam Paulus Methvven, Wdlekmus
Harla ve , Johannes Grant, Johannes ΧΓΊlocks, Johannes Partir, & alu complûtes
chatholic* fidei dc ecclefiaftic* urinai,·,
drier tore» , non folum peftifera hzrefeos
dogmata diftcminarunt, fed & novum, inufitatum , dc nul'quam ab ecclelia catholi­
ca' haAenus receptum baptitandi modum.,
induxerunt , unde mento dubitari poilu ,
Mm
utrum

Anno
Chîut
'05

• 547 >. t

^Concilium Edinbürcbnsb

qtrum infantes, |b eis dt iimilibu* fic ba- .1 XXXfF.hie ferramenta eacbariflitt d
. Anwo ptizaR, verum baptifma fmt confecuti ,
vhkists nccne · proinde ut hujufmodi omnis ambimatrimonii mmi/ireatur , mjt feta*·
«559·
«559· gajt.as tollatur, dcinfantum (aluti tutius,
dum folium formam ab title·
' ' Jta 'nfluutam. ’
‘
ac melius confijlatur, decrevit- hate fyno·'
Bus, ut-tales infantes a facêrdotibus baptiSimiliter prohibet htec pr«fens fynodus,
ientur fecundum formam a Chrifto jnft tu­
quis inpofterum orefumat miniftrarc fatam, dk ab ecclefia receptam, in qua qui- ne
■
dem fcctclicç forma faccrdotes proferant' crameiiti, euchariftfe dt matrimonii, vel
h*c verba*Ji-tu e/ baptizatur ego noa te_, -eadem recipere, ftifi fecundum folitam dk
baptizo ; fed Ji non en baptizatur , ego re confuetam formam ecclefi*, hadenus fite
baptizo m nomine Patrii dre. adiiciendo ' obfervatatn, & a facerdotibus celebrari conetiam afperlionem, oleum, dt alia inter iuctam, fub poena excommunicationis majoris, tarn in «miniftrantes dk celebrantes,
baptizaqdum obfervari folita· Aiqucut didum decYrtum ad honorem Dei jc infan­ “quam eki^m in eadem fufeipientes. '
Apud ardrtw-dominicanprujn fratrum in.. .
tum faiutem cito dt facile fortiaVur rftb·
dum ,,moneat patrem & matrem dimotum concilio provinciali hujus 'regni Scotis in­
infantium, ur illos deferant aur Tfelcren- cepto, ut fupra , & liniendo feu finito die
dos curent ad fuas ecclehas parocliialcs, io. mentis aprilis, anno Domini millefimo
dt pitefentandos vicario, curato, aut alii quingentefimo qulnquagelimo dono,
Monitio livi· intimatio concilii provincia­
faceruoti illius facramenti legitimo minilis proxime fututi
H*c praHcns fynodus
.ftro, dt hog ante quindecim dies monitio,
neoi taJpitTproxime fubfequentes, fub pce- figniticat , & Intimat reverendis archiepit>a excommunicationis majoris . Infuper fcopis VTorunique epifeopis , (uffraganeis ,
prohibet prafens fyrtodus, ne qui infantes abbatibus, prioribus, cominendatariis , ac
tmpofterum baptizentur, nifi a facerdoti- omnibus alus hujus regni ecc’cliallicis vi­
bui, dk hoc fecundum communem,formam ris , fure concilium Euinburgi m coenobio
ecclefi*, neceilitatis articulo excepto, fub doininicanorutn die dominica fcptuageiime
pcenaXcxcommunicationis majoris tamin, proxime futura ; ut illic diligenter confidepatrem, quam.in matrem, quam etiam in1* retur, airum/omnia pratfentis concilii de­
miniltros, dk patrinos, dk matrinas, dk aliis creta liat» extentioni de mandata , atque ut
ibidem loaiuic contubctur de aliis rebus ccpcenis a jure ftatutis.
clcliallict difeipiime, ti qu* interim orian­
tur . I'i tterea vult præl'ens fynodus, ut
·
omnes ecclelialbci ordinis exiftimenrfe hac
intimatione fi.tficieifter monitos atque cita­
tos ad diâum ccncilium proxime futurum.

*.

PIUS

. 549
- Amno

"CONCILIÜM

PIUS

Cause,

P

Sedcjab cm 1559-

55θ

TrAJECTENSE

A

P

A

Ammo

IV

Coaitrt

âd annum ι$ό>·

COLLECTORIS MONITUM.
F/bluto Tridenti concilii, cateroruni qua acincepi celebratu funt fer Cirijhanum or.
bcm tvncthorum colit fltunem praternujjuruni Je b'enetut Labbei . i tor prfi-etur . Nr,fane plura dedit fupra ÇJ qua nec ej] ari a duxit U’ Labbeanam tuiti mem
Ki.<ur ego
Jentaret. Quanquanr cxcidtjje illi quadam novi., Labbej ptj>i\ mtalla
conjiltt rigorem moderatione quadam teniperandupn ratit, omnia quidenf
facile obvia , cujut generer' ea Judico, qua tolleflimibu' coact iorum .
tiuii: vel nationum ut Hirfauica, Hungartca, alngltca tjjeruniur . Keliqua vero bi.c uljut
palantia net edhfic tn familiam reda fla ut .non négliger em tjr Jingulornm dignum fofcebm,
É> eruditorum defidtria", ea difficultate altae bibendi iollicitata efflig,,trc vija funt .
Jlcquiefccndutn ilhr duxi , framontlir tamen leilorilnt ne me aecnfent ojcitanita, fi nibil
hic viderint eorum, qua a {fanet 0 collcflort primum omijja, er me fortaffi qua/ierint.

A

ACTA CONCILII PROVINCIALIS
TRAJECTEN31

S

ftr mterendiffim.i <*r--amfliffèmttm dominant, D. Predericum,
ftolica fcdit gratia arcbiepifcopim Traqeclenfcm ,

t):/

if afO-

PrzCitriar reverendiffimu epifcopit compr,macja.’rvi,/ , abbaubu' & pralnlit , tn cîzutate Trajeftenfi, Csr tn/igm ecdefia Metropolitana mdifti

ύτ célébrait , anno dom.

mtlic/iiuo quingentejimt ftxagejimo quinti.

Habita dit duodecima menfir

fix Bit»·
tu.

II.

♦

nflobrii .

N hoc concilio provinciali fuerunt prae­ Geldri» , prxpoGrus, &■ decanus metropo,epeiir
S. [cannis, decani S. Sal­
tentes, reverendiffimus dominus noffer
vatoris , S. perri , S. l· si n s, Λ S. Marie
areiiiepifcopus Trajeftenlis.
Reverendiffimus dominus , Nicolaus a No­ ecclefiarum TraieAcni.i-m, una cum magna
copia canonicorum eatundem quinque ecva rerra, epifeopus Harlemeniis.
Reverendiffimus dominus Nicolaus de Ca- Dcleliarum Traj.-Acntium .
Interrogati autem Jf® 1IZ.1tim per reverenftro, epifeopus MiddelburgenlisReverendiffimus dominus Joannes Kn.ff, diffimum dominum at^hiepifcopum omne»
antediAi epifeopi comptovineia/e< , abba­
epifeopus Groningenlis.
tes , prati .11 , dccaoi X canonici i:>'dem prrReverendiffimus dominus Remigius Drutiu', eleAus & confirmatus Lcovardienfi» .
1 decreto (jcto far-Ai
Reverendiffimus dominus Joannes Maliuconcilii . ecur·.cnici generalis T..<rntini fa­
Cus, eleAus Sc confirmatus Daventrieniis
Qui quidem epifeopi funt comprovincia­ it:- , quantum ad fidem nodra n cnboli
cam, laniamenta & ritSs ei r reiix catboliles revcrvndiffimodomino archiepifcopo Trac» IpeAaeef , refpi oderunt 'udem epifeopi
jcAcnli praf.
·
hosadfuit re.'crendiffîmusdominu’ comprovinciales , abbate-, & archidiaconi,
prxpofiti
decani ac canonici praetente»
Wilhcimu·. I.indanus, epifeopus Ruremun
denfis, vocatus per reverendiflimum domi­ omnes, uno fuccellive, ore, fe ampIcAi
num archiepttcopum TrajeAenfem, & ad· omnia tic lingula ! m J Ao t./cro corn.i o
mitfus per fuam reverendiflimam Paternita­ F Tridenrino aAa concernentia fidem ne.li.m
non catholicam , (aeramenta & ritus ecci-ii* ca­
tem TrajeAenfem in concilium, hoc,
I
ca quidem ratione, quod effet comprovin­ tholic», Sc fe penes u-J vivere velie &
cialis, fed fubditus lu» P- reverendiffîmx,
moti.
Intuper recepto a reverrndifl.n o don no
tanquam decanus Hagienfts , & tanquam fa­
noflro arclvcpilcopo prafato, prrd fti- ep'ct» pagin» profefl'or, cujus opera atque
confibuin fu» P. reverendiflimr TrareAenfi
fcopis comprovincialibus, abbatibus, aruful efle poterit in hac fynodo Provin. chidiaconis, prirpofitis , pr»latis, decanis
& canonicis riujuf 11.odi relponfo, declara­
ciali.
Item fuerunt prxfentes abbates S. Pauli
vit quoque fua P- reverendiflima fe quequt
TiajeAenfi* , infulse beat» Mari»'panium obviis ulni> atnpkAl anted Aa fieri conci­
ti m 2
iii

I

▼
551

Concilium Trajectense.

'

- 552

4ii Tridentini circi fidem catholicam, fa- . tis concilii habenda e» omnia, et lingula,
Anno crament» & trtus ceded* Dei dçcteta &‘'qu* ab lue fanAa fynododefinita vel ftatq- Anmo
Ch * isTt COnc(ufa .
Cuiunr, palatn recipianr, nec non veram .Chiihi
1
Quibus peraAis- reverendiflimus dominus obedientiam fummq Romano Pontifici fponRemigius Drytius, ekdius At confirmatus deant ct profiteantur , fimulque haercfyi
epifcopus Leovardienfis, tam fuo revqren- omnes a factis
'
'*
~
canonibus
et generalibus
con­
dillimi domini Joannis Mahulii , elcAi dc cilii* , prsfettimquq at| hac eadem fynodo
confirmati epilcopi Dav,cntrien(rs\ nomini­ damnatass publice deteftentur, er anathebus, exhibuit antcdiAo domino noftro re- nratifent *, etc· Idcmque reverendiflimus
verendiftimo à'chiepifeôpa litteras- claufas1 dominus nqfter archiepiscopus Traicnenfis
iI!uflr iliim» duciflx Parmenfis gubernatricis , h»c infequqpdo petiit, ut omnes patres huaftanrediAum reverendiflimutn dominum no- , jus Provincialis concilii ita ut fupra IcAum
ftrum archiepifcopum -fyripfcjsj*q,uibusv in­ Al, faciant et fublÎtibant.
nuit fua cclfitudo illuftrillima de fuo conli­
Coni par n it eadein hac fellione nomine re­
lio <k adviiamento antediAos Kverendifli- verendi· domini abbatis fanAi Laurentii in ‘
nip/dominos epifeopot Leovardienkm dt
OollobroucJ., venerabl~D! Chrilfophoru» Al
bfventrknfcm ad hoc concil. provinciale, B berti, ejusdem conventus gubernator in tem
non obftante eo qyod nondum tint confe- poralibus et fpiritualibus defignatus ob ad­
crat’, admittendos elfe, quo fuis prudentia
vertam ipfius domini abbatis valetudinem,
Ac conflit» in'eadem synodo provinciali ne­ qui quoque per’ reverenjiftimum dominum
gotia eiusdem juvarent, dirigere, fuaque noftrum TrajeAenfem ad hoc concilium fuit
jirudentia doArina et experientia traîfare. admiilus.
Deinde reverendiflimus dominus epifcopus
Deinde ( prrfatus reverend i flimus do­
Middelburgenfis, exhibuit quoque.ibidem cer­
minus nolter archiepifcopus TrajtAenfis de
tum conftlitutionum&depurationum manda­ communi conlilio et ailcnfu fuorum epifeotum p-.-r decanum & capitulum tccleii» caporum comprovincialium , admonuit et re­
tbed. Middelburgen.de pertona venerabilis do­ quievit omnes ct fingulos canonicos prrdimini magiftri Thorn* Mertuorftir, canonici
Aarum ecclefiarum TrajeAcnlium barbas gceccletirr collégial* S. Martini Middelburflantes, ut infra trium dierum fparium fu­
gentis , faAum , petens, quatenus reveren­ as refpcAive abradi faciunt barbas, ad mi­
diflimus dominut nollet archiepifcopus eunnus forcipe ad latum culmum , ita ut delit in
dem quoque dominum Thomam , ur procu- Celero icandalum; idque fub poena fufpenlioratorem ct commillariuni antedid c cwclertat
nis a divinis , et privatione quotidianarum
CJthrdralis Middclburgenlis, ad hoc conci­ diftributionum, er ad cum modum ea«dcra
lium provinciale ad deliberandum et trafuas barbas exinde abradi, ct fi velint , ge­
dandum admittere dignaretur.
rere eurent.
Quem quidem dominum Thomam ledo
Eodem die reverendus dominus abbas In
prius fuae deputation.s mandatu , reverenDickclinjen patri» Transyfulanc milit fra­
trem Anthinium Barthoiom*i facellanum
rblhmus dominus archiepifcopus ad idem
ccnc'liiiin provinciale admifit.
fuum, conveptualem ddi nionafterri, excu.
Quo f<A<> fohitur» er dimiflum fu’r con­ faturum eundem dominum abbatem, prout
cilium per ilicum reverendiflimum dominum
id latius contineri dixit in litteris eiusdem
noftrum archiepifcopum in chriftian* diei
domini abbatis ad dominum decanum divi
heram nonam antemeridianam , quam fua Petri Traicélenfis feriptis, et per hbc con­
P. reverei.dillima prifentiibus hujus conci­ cilium provinciale traAanda et concluden
lii hic in capllkilo compatitur is przfixrt. da (ubfcripturum
_
_
__reverendiflimus
___
.· quem
doAAum anno et die prrfcriptts , in domo D minus archiepifcopus TrajeAeniis ad diAum
majori capitulari ecclelia Metropolitane concilium provinciale admilit ; falva tamen
TtajcAenns .
rcverendilhnio TrajcAenfi iteratione littera­
rum ad eundem fuum abbatepr feribendarunr.
Quo fado reverendiflimus dominus nollet
8 I S S 1 O 8 I C V N D A
archiepifcopus TrajcAeniis primo, deinde
Heitnt die jovu ,unJtiieu tneafii Odi»·
alii comprovinciales epifeopi er abbates, ftiem anno froxiate frajirifi*.
pulatione folemni mediante, receperunt , et
acceptarunt decreta concilii Tridentini ,
Everendiflimus dominus nodet archiepiquartum concernit orthodoxam fidem, fafcop. TrajeAvnlis expofuit patribus ion- ciamenta ct titus eccleli* catholic*, exé­
ciln provint,al's , qualiter fanAa fynodus
crantes, dereftantes , et anathrmatiiantcs
generalis Ttidentina fellione vicclima quin­ omne» et fingulas hrrefes per concilia ge­
ta, cap. fecundo przccperit & mandant, neralia, et przfenim faernm concilium Triprout tequirur ·
r
dentinurn damnatas , fpondentes et promitCog't temporum calamitas, et invale- £ tentes obedientiam fummo pontifici in pr*fceritium hzrefum malitia , ut nihil Iit miliis . ibbares autem adjecerunt fe qui­
prrtcrmittcndum , quoft ad populorum *di- dem modo ptatmilio reciperes acceptare,
ticationem ct carholicar fidei prrlidium vi­ exeerafi , deteftari, et analhematirarc, falvis juramento fedi apoftulic* pixilno* nec­
deatur polle pertinere ; ptreipit igitur lanAJ fynodus patriarchis , primatibus , atnon juribus et privilegiis fuorum ordinum.
Deinde atchidiaconi, pivlati,decani er
ctiiepifcopis, epilcopis , et omnibus aliis ,
qui de jute vel confuetudine in concilio canonici quinque eccleliarum TrajeAi nfium,
Provinciali interefle debent, ut in ipfa pri­
f quotum nomina hic infetius funt inter ta )
ma tynooo provinciali poft finem pt«fenrecepciunt quoque ct acceptarunt, Itipulatione ■

>φ.

R

^3
Anno

Concilium

tlone folemni etiam mediagtc, decreta (*· .
cr; concilii Tridentini cire* articulos pt*·
roilTos ,'yidel. quoad fidem , facramenta et
_znrus ecclefi» cathuiic». Nomina autèm eorundem archidiaconorum, prciatoruta , de­
canorum et canonicorum lequuntur .
Reverendus domi nui Cornelius de Myer top, prrpolitus et archidraconus . Johan­

'

.
\

,

RAJECFSNSg.

554

ne acceptavit quoque, ut Cupra per abbates (Epulatione mediante atseptaium fuit . . MWO
Et quia pletique canon»or«.n dirtarum LitaiiTt
quinque eccicliatum TtajeAetifium fuerunt
*$®J· '

abfentes, decretum fuir et ordinatum per
pratentis concfbi patres, quod iidem cano­
nici admoniti, per tuos relpvAivc drianos
limib llipiilationc-recipienr , et acceptabunt .

facri Tridentini concilii decreta, iir quan­
nes van den Vecht, deçanus metropolita­
tuni fibrin catholicam, facraiiirnta ettrtus .
ns ecçleii» . Bucho a Montzima, prepoliecclt fi«1concetnit .
*
tu» lanrti Joannit .
—\
Inlupipr decreverunt, ttnanimiterque 'la­
Wiihctithis Tain de -Amerongcn, decanus
fanrti Salvatoris. Jacobus Utep F.ng, deca­
tuerunt eyufdem concilii paties, quod ■ r a nus fanAi Petri, Adrianus de Zuylfen, de^
tbna die in ecclelia Met top jiitapa Traiertenri in chori iuperiorc parte pubi ce le­
canus lanfli Joannlj. Dominus Jahannesab
gentur omnes & lingutl articuli m lacto
Hogclande , decanus beats Mati». Ft canontci quinque eccleliarqm , videl. AJToute-1 concilio Tridenr-wio Js^reti , ccnciruentes
rus de Coddenort fanAi Pdt ri .Joannes S<etf.rlem noltram catholicam , faciahirnta At
ter, la nA i Salvatoris, pt spoil tus Zurpharitus eccleli» :· Ίβί fi dies ille ciirrtianus
non fufficia’t legendis huyulmodi decretis,
nrenlis.
I.ebuinus Λτ Spille,
) beat*
quod leliquum tuer ir, legctut airbus lequentiArnoldus Collart,
) Mari*.
bus , decernentes coldt m arr>t uius teuiomce legendos elle , utÀorrines eos intrlhgant,
Theodoricus de Zuylen )
Joannes Rogaeit, fanAi Petri.
(% id quidem pullata piim.tus ad cerrum,
Rodolphus Muylart piepo J
temporis Ipanum magna campana .
litus f.evdeniis.
j MetroDeinde t everenditlpnu, deminui noIler ar­
Johannes a Bruhezen .
) poiitanr .'
ch. epifeopris Tra/cAenlis auAoruavit do­
minum Adrianum wilhelmt S^cvk Nun­
veraidus Ram.
j
S^ychardus Scuerinck, bears Maris .
tium huiu' concilii , ad mi jnandur» rrilcTyhnannus de Morendael, S. Salvatoris.
ribus civitatis fraieAentis ,
ut Si
'pii
Johannes dc Duvcnuoirdt , Scolaflicus
hoc ipfum campana civitatis publicandum
metropolitan».
( curent, necnon cutatis dc parioribus civi
Jacobus Cnuretorft', S. Salvatoris.
tatis TrajeAer.lis .
Johannes de Drolshagen .Scolafticus beaSimiliter tua P. reverendifl.ma author..ravits quoque 'me Joannem de Lan.twcerde Nor* Mari*.
Gerardus de Vcno , metropolitan* .
tiiiuin inhalcriprum . ad escipiendurp , an
Gerardus Bofch , S. Perri .
notandum , Ar delcrrbendum omnia hujus
Albertus de Roriclrcm, S. Salvatoris.
Provincial·,! arta eoncilu.
W>lhclmus;Pik, S. Joannis.
• Decernente» inlupet quod, exinde mini
Joannes aNoirtwic, beat» Mari».*
aliud tranabitur, aut in huc concilio Pro­
Theodoricus Bcncamp. J
vinciali procedetur ulterius, nili primitus
Otto de Malfeni.
) metropolipublicatis didi facri Concdti Tridentini cir­
ca tidem catholicam, (aeramenta dt ritus
Joannes A rebus.
j tans."
ioaunes de Zuylen .
)
eccleli» editis daturis 8c decretis.
ctrus kjonrhorll, S. Salvatoris .
Quibus .il.lolut.s , Patres Concilii Patue­
Bernardis Coefuelt , beat» Mari*.
runt ulterius ad alia procedendum , vel in
Joannes dc Wad, metropolitan».
D hac domo ca p.tulari , vel a/κι loco congruo,
Gerardus Knoop .
) S. Joanut Praelati» liberum erit, vel.per Ic , vel
Bernardus Vyten Eng. y nis.
per fui s legaro» (ufficienti mandato luflulAJelbertu» a Nyiborcn. ) S. Salvatotos compatere ·
Hcymannus Ruysch . ,
) ris.
Gaspardus Oom, S. Petri.
ruerim sit s r o
Johannes>de Renellc, S.Joanni·.
Florentinus Uerema, S. Salvatoris .
Hllbllt <i:t J.'I iitu m.-n/rr (Jfl ilrtr , «■Maximiliar.us a Wailcapplc, metropoli
na κι J^r'* ■
tan».
Alberrus Boli.
)
F.verendilTiiiius dominus nuder Αι,Ιι’ι..
Tneodoricus dc Zuylen
) beat*
pileup. TrateAenli» curam piovinnalit
lambertus van den Borch. j Mari*.
hujus concilii, patribus rerulri unam pariem
luncilii Meri Trident.rn felic ter elle abso­
Cornelius Junius
J
Egbertus Luelhnck. ·)
lutam , nunc aurem reflare, ur Kcunda
Valerius Cuysk.
J metropolipars quar reforma: lonetn contincr·",. pub!
Georgius de Renelfe. j tan».
ce legatui de canone ad canonem utqn·.,
Gerardus Beycs,
)
ad hnem continuanda. Quo larto d »u lua
relpeArve reelsiiarurn'Traiertcnlium.
P. res crendilliina r: cmi.u.umcatui afli <3r rc■ Canonici D. Thotips Mertuorriqs, com·
Iponluiain (uper annul s gravau.nmm pet
miliarius ccelelix cat lied, alis MiddclburPraiatos eccirnaiuni TrajcAetilium , ne·
gcniis.
non capitula fu» P. reverend Ih.n* r»r Citis, nec non rrmjc’.anone dcluper per
Irem Fr. Chrirtophotus Alberti, admini-

R

ftrator in Ourlt rouck , etiam tevetendi do­
mini abbatis tui ibidem valctud.nam nomt-

eoldem Prelates, Antndiaconos dt capitu­
la refpcâive conceptis . Denique luam P.

icvc-

555

>

Concilium Trajectense.

k

556

reverendiflima m com patribus hujus conci- . iodidum efle hoc capltulnjn ad audiendum
Λνμο ïii eonvenifle, ut prxmifljs abfoluti· denon- * refponfum fu» P. reverendlllim* ct epifeoCatitTf cienrur in hac tynod» provinciali crimina poruin comprovincialium , fuper nuper ex­
«5ό5· St ttceffu» omnium Λ linxuloruro, qu* in eo­ hibiti· gravaminibus ex decreti· facri conci­
lii Tridentini colleAis et refultaptlbu· ; pedem concilio provinciali denonciari poliunt,·
mandant in fu per fua P. reverendiflima mihi tente fua P· reverendiflima ab archidiaconi·,
Notario infraferipto ad reformationum car prxlaris, decanis et capituli·, ac toto cle­
nonum JeAuram piocedcie, 'prout idipfum ro ibidem prefente, an ne parati cflenr idipfum refponfum audire? Unde adtediAi do­
fu* P. reverendifltmx obfeqaens~feci ·
mini archidiaconi , praelati, decani et ca­
pitula , per os reverendiflimi· domini Joannis Vandem Vecht, decani Metropolitans·
ecclefi* TrajeAenfis, dixerunt ct declararunt
Nenpe Jet ima texta menfit Oilobrir, ·
idem refponfum fe cupere ct velle audire
aeno ut fufrt. ·
sRefponfoque hujufmodi dato , jubente
reverendiflimo
Ontinuata fuit canonum leAura reforma- . arthiepifeopo
-......-r—r-..............
-....... - illud ipfum refnonum, quique hac Pellione abfoluti non “ pontum per me notarium, fuifr ibidem pafunt , reverendlflimus dominus noder Tra-' l*m lectum, tenoris lubfequentts .
\
jcAenfis praefixit dum ctadinum ad eofdem
FriJericut Dei 6- ayfhlic* JeJit gra­
ulterius legendum.
na artbieftftitfui irait{l enjît.
Die ΧΓΤΓ. menjîi Oflibrit, anno ut
Vifis diligenterque expenfis et mafticatl·
fupra , fuit quinta Sefpt .
gravaminibus pro parte venerabilium domi­
. Qua quidem Seflione, quandoquidem nec' norum arch'diùconorum , prxlatorum , atque
lidem reformationum canones funt abfolu- capitulorum quinque ecclefiarum TrajcAenlium nobis exhibitis, et ex decretis feu ca­
ti , ac proinde craftinus d’es facer eft di­
nonibus facri concilii Tridtntint. ut aflerivo Luc*, reverendiflîm as dominus nofter
tor, refultantibus , habiraque de fu per ma­
prafixit patribus concilii diem perendinum
tura cum reverendiflimis confratribus noad horam nonam hic comparicuris .
Aris comprovincialibus epifeopi» delibera­
Die Jecimn nona menjtt GJlobrit , qua < tione, de eorundem confilio et aflenfu dici­
mus ct declaramus, nobis nullam alterafuit fexta Sejjia, inno ut Jupru .
tionem , moderationem , feu interpretationem
prxmentionatorum facri concilii decretorum
Abfoluti· canonibus fuptr reformatione
per facrum Tridentinum concilium decre­ permittam , idipfumque fub certis , eifque
tis, reverendi Ili mus dominus noder archie­ graviflimis poenis inhibitum efle; et ea pro­
pifcopus TrajeAenfis parriDus concilii pro- pter omnia et fingula decreta et canones
Cfufdem facri concilii, quofeunque etiam-,
vincialis.rcliquoquoqueClero prefenti dixit
ct propofult, quod cum jam ad finem uf- concernentia, inviolabilRcr fecurtdnm eo­
que leAi fint canones er decreta reformatio- rundem tenorem ac feriem obfervanda efle
num, ac proinde archidiaconi, przlati, er • et obfervari debere .
Hinc eft quod vos univerfos et fingulos
capitula fu e P. reverendiflirn* nonnulla exhibuerin' gravamina, declaravit fui P. reve- requirimus in virtute fanA* obedienti» , at­
rendiflima fe eadem gravamina velle vilita­ que fub poenis er cenl'u r is in facris canoni­
bus et concilii Tridentini decretis, cautis,
te, et cum fuis comprovincialibus epifeoi»is communicare .eoque faAodenuo capitii D contentis et expreffis, quatenus , omnia et
fingula fjrpe mentionati concilii ΤΊidentini
□ m feu patres coticilii defuper convocare,
er fic fua P. reverendiflima hujus diei fef- decreta acceptetis et palam recip;atis, pro.
fionem abfolvit ut per eadem , nec non fanAiflimum domi-

C

Die vtcefima fecunda tuenfit Offobrit,
anne ut fupra, fuit fepHma JeJJto.
Priufquam patres huius concilii eflent
congregati, reverendifltmus dominus abbas
monafterii in Dickcligheo , patri* Tranfifulaoz , ftipuiatione folemni precedente, per
ne Notarium inferius deferiptum faAa, ac­
cepit, atque acceptavit omnia et fingula E
decreta facri concilii generalis Tridentini,
in quantum catholicam fidem, facramenta
et ritus ecclefi* concernerent, et prout alii
abbates eadem receperunt et acceptarunt,
dcreftans, exeerans etc.
Deinde congregatis in folito loco concilii
huius provincialis patribus , reverendiflimus
in Chrifto pater, ampliflimufque dominus,
archiepifcopus TrajeAenfis dixit, et propofuit archidiaconi·, prxlatl·, decani· et
capitalis ecclefiarum Trajeflcnfiqm, hodio

num noltrum Pium pontificem magnum man­
datur .
Ita erat fubfcriptum , Fredencus-a Taucenborch, archiepifcopus TrajcAenlis.

Nicolaus a nova terra , epifeopus H-irlemenlis.
Nicdlaus de Caftro , epifeopus Middclburgenfis ·
Johannes Knyff, epifeopus Grcningenfis.
Remigim Druitius , eleAus Leonard enlu .
Johannes Mahufius ,eleAus D-sehtrieniis.
Proinde leAa huiufmodi declaratione &
refponfo reverendiflimi domini noftri archie*
pifeopi, reverendus dominus Johannes vanden Vecht, ecclefia Metropolitan* TrajeAenfis decanus, tam fuo quam reverendo­
rum dominorum arthidiaconorum, prolato­
rum & capitulorum ecclefiarum proaiAatum
nominibus, dixit ,& declaravit decreta conci-

c* *1*?.
ij6j/

557
Ah-in

1565.

Concilium

Tkajec?tmnse

! ,δ5®

cilii Trijentini, quantum dd .notum 4 vite
Ληνό
reforrtiationem attinet, tanquam prorfus ne- Λ
celfariam fe velle acr eptare , falvis jurildi15,65.
ftiombus, juribus , privilegiis, libertatibus ,
tularu»
ftatutis , confuctudinrftos, ct exemptionibus
archidiaconorum, preiaterum 4 capitulo­
rum quinque eccleliarum TrajcAenlium > de ijjjiKqut tcclefaruiu T rajefl ni fiunt > al letla’ 'fimum lonnuu»·
quo cxprclfe proteftabatur , petens fibi de­
noliru
cerni per revercndiflimum dominum noftrum
•J' raftthnlem.
archiepifcopum ejufdem refponfi 4Jeclarationls copiam , 4 certum competenrcm terexbibltn gravaf.lKlbur per eu!■
Jem fr^lann "fultantibui let
npnurn ad defuper deliberandum 4 commu­
nicandum cum archidiaconis, prclatis 4 ca­
pitulis prxdiflis. Unde prrfatus reveren­
J'aaih ceealtt Ί r tient uti.
diflimus dominus nofter pr*via rliquali de­
Reverend.untie pater, atchlp/eful amplifliberatione- antediAif archidiaconis, praela­
tis 4 capitulis “concedit antediAi refponfi B
liltlC .
4 declarationis copiam , prxfigens eifdeiiL.
Uooiatn P. veftra re'.cren.llflimi dec laterminum ad deliberandum ad triduum, ac
i:v>t nulla.U altcrationcm , modera­
ipfis unum pro prima, fecundum pio fecun­
tionem leu inierpriranoiiem pramentinna­
da, 4 tertium dies pro tertia dilatione.,
torum facri concilii decretorum gravaminum
aille nando.
Quo faAo, reverendus dominus decanus veftr* P. revercnddlim* permitium , imo
Metiopolitan* ecclehc prrd.Ax, alta 4
idipfum Culi certis iilque gravillimis penis
inteiligibili voce interrogavit, ab archidia­ elfe inhibitum ; eapropter omnia & lingula
conis, przlatis 4 capitulis ibidem p.cfendecreta & canones cjitdem facti concilii,
quofeunque etiam concernentia , inviolabi­
tibus , an ne haberent fuam acceptationem,
declarationem 4 petitionem fuperius faAam, liter fecundum eorundem feriem 4 tenorem,
ratam 4 gratam , quod autem nullus archi­
obfervanda eTc 4 obfetvari debere.
diaconorum, prclatorum.4 capitulorum^,
Idque de confenfu Λ conhlio dumtaxat
quicquam in contrarium dicerer, fed pror- confratrum reverendiflim* Γ. veftr* coepi.
ius omnes tacerent, tacendo declararent feCfcoporum comprov mcialium , tic nos fentiente· hujufmodi fubitaneo line ulla nobiidipfum habere ratum 4 gratum.
feum coin mu 11 icat io oc habita refponio ac
declaratione gravatos, cupientelqae in ter­
minet nob.s prxiixo P. veftr* revetendillimar fuper pr rimlib gravamine refpondcrr ,
paint a λΧΙ'· menjti OSlabrit, ante ut
e'dem P. veftr* reverendiflim* in modum
infraferiptum refpondendum duximus, pro­
Oftquam reverendiflimus dominus nofter ut per prxfentium tenorem refpondernus,
petente’ ut eadem ve Ira P. reverendilfima
archiepifcopus TrajeAcn/is patribus hu­
jus concilii provincialis dixiffet , hunc diemhoc noftrum refponfum benigne accipere,
prafrxum elfe reverendis dominis archidia­ rquique , boniqae contulere dignetur ■
In primis , quod nos cupientes fatufacere
conis, prclatis, 4 capitulis quinque eccleftarum TrajeAenfium ad refpondendum nu­ intentioni patrum congregatorum in (acroper* declarationi per fuatn P. reverend.(Ti­ fanAo concilio Tiuk-nt.no, necnon regi*
niam ab archidiaconis, pralatis 4 capitu-lD majeftatis catholic* detidciio, requirito a
lis prxdiAarum eccleliarum, an ne fuunu. reverendiflima P. veftra a nobis omnibus 4
huiufmodi refponfum haberent paratum . Un­ lingulis fulflagO » prout hoc in coinniuni
de reverendus dominus, decanus Metropo­ CouciiiO provincial! folemni more oblcrvarl
litan* ecclefi* pr*diA*,tam fu* ecclelix, confuevir, omnia 4 lingula, qu* in faquam archidiaconorum, prela torum, 4 alia­ crofanAo concilio Trident ino dee. et a funt ,
rum eccleliarum nominibus exhibuit eorun­ in quant*! concernunt fideqi nollram ca­
dem dominorum archidiaconorum, prxl.ito- tholicam, adminiftr amnem fac ramentorum,
tum 4 capitulofum in feriptis tel pontum ad nec non ritus eorundem, publice communi­
manus fux P. reverendiflrmx , quod jubente bus futfraçils , etiam ftipulatione fabfecutas
eadem fua P. reverendtlbma ;bidem per me g tama nobis quam a veftris conf.atribus coe­
Notarium infraferiptum ra.aiti fuit leAum, pi fcopi* comprovincialibus 4 abbatibas ac­
ceptavimus, 4 in publicationem eorundem
tenoris fubfcquentis.
confenfum noftrum adhibuimus .
Et quantum ad reformationem attinet ,
eandem quoque tanquam prorfusnccetfatiam,
quantum fpeAat ad vitam'4 mores, Juben­
ti animo amplexi fumus ; in quo utique nos
noftio officio funAos efle credimus-, deliderioqiiepatrumconcilii,4 fact* maieftatis ca­
tholic* fufficienver fatisfecifle .
Verum quoniam multa alia funt in decre­
tis prsdiAis contenta , que nihil commune
habent cum reformatione vir* ac morum,
quorum acceptationem ecclclias nofttas, il­

Q

P

la-

J

559

Λ

Concilium Trajectens^.

560

— brumque jurai, iurifdidiones <- prl/ilcgia ,
Kodemque refponfo leAo» reverendillimus
Anno1 libertates, csepiptiones, bona , & Wtdabili· Λ dnnnnus arçhqepifcopu* Trâjedenli* hojuf- Anno
QraiiTΓι ter haAexuis obfervatas confuetudlne* Jxdc~
~ , juffitque
'*■
modi
refponli petens çopiam
per Cuaitr,
\>6j·
remus ; hmc ell, 4«KJd hos cupiente* eadem fu'am P. reverendiffimam diAis aichidiaco.
• fervare ilfxla atque illibata ,- prout C» fa rea nis , prxlatssdk capitulis TrajoAenlibus £aunu[ellas feli, recordat. In translatione tern* ■ Iulum fecedefe, ac prius, communicato con­
poralitaris primo» dAride regia Sc catholi, lilio cum epiicopis comprouincialibu* Sc
ca.maiellas tempore fuie inaugurationis, abbatibus, de omnium eorundem epneopo­
& pè/freino >P. veftra reverendillimu ante rum Se abbatum confenfu & alfenfu dixie
admiiiionem mkarchlepifcopatqm Trkjcdan·
P. fuam reVerendillimam non putare archifem, in eifdem· no* confervare faCrbianfte diaconos , pr»latos, φ capitula pradjAi in
addixeujnt,. non (WTumus eadem, In vim "nulld gravatos'aut gravata efle, eo quod
juramenti noftri ecclefiis noftri* pr<_fertim, fuper (applicatione certa quedam-gravami­
f '■ '
prout ibidem decreta funtaceeptire, dequo na^'continente , ratione certorum decreto-'
rum atque ftatutorum concilii generalis Tri- 7
prbtaftamur expedite.
Et quia huiufmodi veftr» P. reverenditQ· dentini fu» P. reverendiflim» oblata ad com·
ma declaratio fada eft cunt, conlilio dumta­ “ municationem habendam cum eadem fua P.
xat privatim » & extra concilium habito reverendilfima & epifeopi* comprovincialicomprovincialium epifeoporum, de quorum bus non fuerint ad milii, ex eo & ob id ,
particulari dt privato commodo nec non adi- quod (applicantes non deberent effe judi­
piftenda jurifdidione archidiatonorum Ac ces aut confultore* in negotiis propriis in
capitulorum eccleiiarum TrajcAentium agi.
diifta (applicatione contentis.
tur, cujus etiam ratione lites, & quxftio.
Secundo, quod reverendifltrai domini cplnes habit»- funt, (inique etiam inter illos
fi'ifpi eleAi & confirmati Leovardien(ej dc
nonnulli, qui nec ordinem epilcopalem, nec
Daventrienfes de jure vocem habent in ne­
iürifdiAionem habent, & per confequens gotiis fu« ecclelix At dioecefis , etiam antr
votum decilivum de jure habere non poliunt» confecrationcm obtentam .
Imo quod amplius eft, nobis fpreris, inc^n
Quantum attinet M luramcptum impera
' fultis & inauditis, licet tamen ratione jurif-' tori» atque/egi» majeftatis ipfi* przftitum ,
hoc fe polle allegare, loco dt tempore^
diAions nobis Si archidiaconis noftris votum
etiam decilivum competere
... dignofeatur
„ -------- , opportunis , |uramentum autem a fua P.
conciliisC revereridiliima prxllitum in nullo violatum
prout etiam in duobus notiliimis
i
provincialibus Colonienlibus fub reverendif- ..file, neque violandum , memores tamen eo*
fimo domino Adolpho, archiepifcope Colo,
elle debere , quod in juramentis intelligi de­
nienfi celebratis habuimus.
bet excepta (uperiotis auAoritas . Eui ad
illum finem fu» P. reverendiflimx porreAa
Et quia nos quoque a 1’. veftra reverendiffima aft prefens concilium vocati fumus ad
efter fupplieatio ad invicem tranandum Ac
confultandum <Sc pertraAandum fuper iis ,
colloquendam., hoc in fu» P. reverendiffimte
nux Dei gloriam , ebclefi» decu«, unitatem patellare Ac arbitrio non fu i fle , quum ex
fidei , morum emendationem arque anima­ debito obedientix teneantur in omnibus &r
rum (alutem refpicerc dignofeuntur , eaque
per omnia fequf decrqta atque ftatuta diAi
facriTridentini concilii.
forma non Iit obfervata , imo ad hoc ^equi­
dem reqmiiti fumus, ita ut nullus traAatus
Et quoniam antediAi prrlati, archidiacoaut confultatio nobifeum habita hanc 'vcftrx ni dt capitula feripto primum, deinde ver­
P revcrcndiffim» declarationem prscelfe· ba alligarunt comprovinciales epifeopos el­
fe fufpeAos, eo quod de ipforum privato
Dicere cogimur honore At reverentia ve- D commodo hic agitur, nempe de exercitio
flrx
revcrendillimx (alvis, eandem de­ jurifdiAlonis eccleiiafticç & aliis, prout la­
clarationem elle nullam ,
nullitatifque^
tius in diAo refponfo in (criptis per eo<
vitio fubjacere , atque proinde ad ejuf·
dato continetur .
dem declarationi! obfervationem no* mi­
Rcl'pondit fua P. reverendilfima antediAonime teneri , de quo etiam tenore pr*.
rum epifeoporum comprovincialium nomi­
(cutium expreffe proteftamur « ut progrefnibus fe merito fufpeAos haberi non debere,
funi facri concilii impedire velimus, fed po­ quum nihil hic attentetur, nili quod autho
tius ut ce facilius line noftra Iciione idem
rtate facri concilii generalis oninifc” per
(aerum concilium fuum confequatur efleuniverfum orbem terrarum epiicopis peimifAum .
Ium , indultum & irqurflum fit, etiam tub
Proteftantes InCuper ,quod fi durante pr»· poenis in ejufdem ccncilii generalis decretis
fente concilio provinciali aliquid tradetur»- contentis , potiflimum quum ipfi in concilio
diffiniatur, aut terminetur nobis inauditis generali prxhabito vota fua in proprium.,
βί i neon (u itu feorfum, & extra concilium, commodum dt aliorum detrimenium non
aut Ii quid traAatum , diffinitum aut termi­
inveniantur orotuliffe , Imo nec ejufdem con
natum fuerit,quod hoc iplum habeafnus pro cilii tiaAatibus InterfuilTc, excepto folo re
nullo· Ita erat fubfcriptuin, de mandato' verendiffitno domino epifeopo elcAo DavcnreVerendoruin dominorum archidiaconorum, trienti, quo in diAo concilio .prvfente non
pedatorum & capitulorum quinque cccle·
iftiufmodi, fed dumtaxat negotia fidei dc
(istum prrdidarum .
(aeramentorum traAabantur : his addens
fua P. reverendilfima , quod prxlati dc capi
tula in hoc provinciali concilio vocem qui­
dem haberent decifivam in negotii* ipforum
Lamfvverde, Not. Seer.
commodum non rcfpicicntibu*.

Ac

7"

' -

.......

r ■..... ‘· ·

■

..............i f

J .. .

' 561

Concilium Trajectense -

562

Ad qu» reverendus dominus decanus me- rtverendiflimp domino noftro archiepifcopo
Anno tropo^tan* «cclefic TrajeAenfis qui bus fu- A novam aliam brevem petitionem leu (uppli- Amno
( rfXItll prj nominibus refpondit Ar dixit ', quod ma­ catiopem, petens quatenus fua P. levcrcn- Cnbisti
105xime fttfpeAl haberi debeant fidem eplfco- _ dihima eandem dignaretur accept irc , prout
pi comprovinciales, quum ratione jurifdi- ' eandem acceptavit fua P. revcrendiUÏma ,
Aionis rcclefiaftic» etiam in judicip contra- dicens quod eandem cum fuis uomprovin·
cialibiis epifeopis vifitabit, et defuper de
diAorio lites habita: lint, atque per fenyen
libetabit in craftinum diem aut diem fab
tiam dec ifa lai n favorem archidlaconotum &
t^ati ad horam nonam, quam fua Rfreveeccleiiaruin KrajeAer.lium ptcdiAarum,»$t
quod propterea infiftat fuo priori refponfo, rendilliina patribus concilii ad hoc Capita '
maxime atterito tfupque, quod quum votum lum comparituris prefixit: adytvns tua P
reverendlflima, quod reverendlflimus dominus
decifivum dependeat ex auAorltate jurifdtAionis, mon Jutemordinis eplfcopalis, quod epifeopus Harlemenfis hoc die non poflit
ideo epifeopi ifl concilio prrfentes , quum ndefle , fuam P. reverendiffimam hoc ipfum
non habeant uirifdiAionem, nec ttebeanr o antediAo domino decano Metropolitano ho
ra quinta hujus Dei vèfpertina Indicaturum .
tiam in prefpnttconcilio ad votum decifivum
admitti, fed folum illi qui habent,( Qi non B Et petita tam rcverendtflimorum cplfcopcfunt fufpeAi ) hujufmodi pttifdlAionem ; pro­ rum comprovincialium, quant archidtaconoinde etiam irchidlaconos , ptxlatos & ca­ rum , pririatorum et capitulorum nominibus
pitula inbrntcs, βτ habenna jnril liAionem omnium prxfcriptorum copia > folutum fui '
cpifcop.tlcm ad vota deciliva trfprAivr ad­ hujus diei concilium Brevis aurem Illa pe
titio feu fupplicatio prrmentionata (equitur
mittendos elfe, Al aimittenda , maxime at­
in modum infra feriptum.
tento quod lint in ea pofleflion··.
Quia gravamina noftra ad iHum folum. Ft fuper declaratione lu«c I', reverendifiinix , qua declarant roldcui prxlatos ad­ niodo er nullum alium finem reverend iflinw.
veftr» P. exhibita funt, quam ut P- veftra ‘
mittendo·,, ttbi non a^ iur de lilorum privatocommodo, dixit idem dominus docanus
reverendilhma cadèrn vilitare , coque faAo
nominibus quibus fupra, eofdem generali­ nobifeum defuper «.oinmiinicarc pro mode­
ter elle admittendos, quum hic dc iliorum ratione obtinenda ab iis, quibus hoc in vim
privarq commodo non agatur, fed folum de Concilii Tridenrini permifliim effe dignofeidamno communi vitando, «St alii epifeopi tur ; quod quum faAum non fit petimus
comprovinciales agant in prxjudicium di·* omnia ct lingula decreta ..oncilii Tridentini derogantia ac preiud'cantia juribus, jfAorum arctiidiacnnorum, perlatorum & carisdiAionibus, privilegiis, libertatibus exem­
P’tulorum de lucro captando.
Ad hoc ultimum fua P. reverendiflima_. ptionibus er laudabilibus confuetudinibus
ccclcliarum noHrarum , eoi undemque decre­
ici pondit epifeopos comprovinciales nonCertare i'.e lucro captando propria auAori- torum exeeirtionem (ufpendi, donec et quotate, fed in vim legis atque llatuti per con­ ufque eandem moderationem a fummo pon-/
cilium generale per torum orbem terrarum tifice , aut rege noftro catholico obfuerimus
Ita erat fubfcriptum , dc mandato reve­
promulgati, cui velint nolint, in vim jutisrendorum dominorum arciiidiaconorum ,
jurandi prati iti obedite tenentur «St obli­
prolatorum et capitulorum quinque ccçlegantur .
Deinde communicatione habita cum epi- liatuiu predidarum.
fcopts comprovincialibus & abbatibus viLarasweerde Not. Sec
del. S. Pauli TrajeAenfis, infui» beat» Ma­
rie partium Celdri» & abbate de Dickelingen partium Tranfylvlanir , declaravit fua D
Di· virt/iuM ftxte meufit ofltbm fuit
r. rcverendlfliina , dt declararunt antediAi
habita nova Seffin, aima ut fufra·
epifeopi dt abbates in omnibus & per omnia,
nullo excepto , parendum atque obediendum
Qua quidem feflione , jubente reverendiflielle fspe diAi Tridentini concilii ftatutis ar­
mo domino noftro archicpilcopo IcAa (une
que decretis: abbatibus iifdem hoc adjicien­
tibus , fe hoc quoque declarare , falvis ref- qurdam ex patte abbatum, que funt P.
peAive juribus dt privilegiis fuorum ordi­ revt rcndilfima heri dixit fuiffe omnia, videlnum .
quod declararent prout (equitur. Quia ab­
Quo faAo redierunt archidiaconl, praela­ bates heri dixerunt fe in omnibus et per
ti ct capitula quinque ccclcliarum,( qui omnia obedire velle flatutis ct decretis con­
dum proxime przfcripta declaratio iterer cilii Tridentini generalis falvis eorum pri­
fecelTetant ) ad reverendiflimum dominum vilegiis et exemptionibus, interiogati anoftrum archiepilcopum TrajeAenfem, at­ nobis quomodo hoc intelligercnt, refponque repetentes per diAum dominum deca­ derunt fe cupere privilegia quidem er exnum metropolitan» ecclefi» > dixerunt , E emptiones fuas elfe falvas, fed nob In illis
quodinfiftant fuo priori refponfo atque pro- talibus, in quibus per décréta generalis con­
reflation! , dicentes denuo ex caufis prarfcil- cilii Tridentini fpccialiter, vel generaliter
ptis nonnullos epifeopos comprovinciales in iliis eft derogatum ; nam in illis tanquam
hoc prafenti concilio, ( quantum illorum filii obedietttic obedite intendunt facro con­
proptium concernit commodum ) elfe fufpe- cilio et fanA.ilimo domino noftro pap«.
<Jua quidem cedula refponlionis leAa re­
Aos, ea propter illos honore tamen et re­
verentia Illorum falvis , non agnofeant tsn- verendi domini abbates S. Pauli TrajeAen.
quam judiees, porrigens eo iplb idem do­ jis , infulr beat» Mati» vliglnis panium
minus decanus, nominibus quibus lupra. Geidci*, ct in Dicirelingen partium TransyN11
fulaConaL GtwmL Tom. XXXV.

«0ί·

563
Anho

Jjo;.

Concilium TrajectenSe '

564

fulaniar rogati a reverenddTifUQ domino no- . de fu per deliberatione ac communicatione
ftro prediâus, an ne ita fentirent, refpon-Acum reverendiffimis dominis noftris comptoderunt quod tic,et approbarunt id quod le- vincialibu, epifcopis , fimuique abbatibus in
concilio hoc provincial* congrcgatis*de eoâum fuit , uti pruna facie apparebat.
Poftnmdum revcrcndifltmus dominus ar- rumdem conlilio βτ aflènfti dicimus & de»
chitpik opus I rajeffenfis docendo, quod re- claramus, non efle in noftra facultate aut
v-iendiil.i»!^d-nnim çpifcopi Leovardicnlas potciUte petitionis ab ipf.s fait* fufpentioet D.iventi.enfes elcâi et confirmati', non nem concedere.
Supeicfl igitur ii opportunum aot neceflatamen contectati, per luam P. reverendi!'·
tiniam luerint et fint admifli ad ordinandum, dum eflq videbitur, ut pari confilio trace­
confulendum et tra-Handum cum fua P. re- rons dc cultu divino, morum reformatione,
reverendiilima ca quse in hoc concilio pro­ atque emendatione vit®, & aliis eodem per­
vinciali .agenda et traflanda incumbunt, tinentibus. Et erat fubfcriptum, de (peda­
exhibuit fua P. reverendiflima literal clau- li mandato Amplifl". rcverendilfimi domini ,
D. Frederk'l archiepifcopi , alioruiuque pr®·
fas liiuftriflim* duciftc Partncniis, guberna­
tricis, etc. quat quidem litter®, in parte fatorum aflenju , & lubilgnatum
hanc materiam concernente, fuerunt ibidem B
Henricu» Zonnius, Not. Secr.
per me notarium infraferiptum leâ®, teno­
ris (ubfequentis . '
Qua quidem refponlione reverendiflinf
HoogVverdige in Gcdt, befondere goede Vrint ; Altoo van vvegen dc gekoren domini archiepifcopi per me notarium in
frafcriptum k-âa, reverendus dominus de­
Biflchcppen van Levvaerden en van Deven­
ter ons te kennen gegeven is gcvveft, hue canus metropolitan* eccleli» , quibus liipra
nominibus petiit, cum diibs archidiaconis,
dat tyluyden by U. L gevoerderi en bepraelatis & capitulis paululum fe.ederc &
fehreven zyn gevvecll ten concilio provinciaelbinpen» Utrecht, endcofrs gcconfulteert dclupir delibei/re, prout dc cotdcnfu fu*
hebben , hoe zy hen deshalven zouden heb- - P. reverenddhmc frnilit &■ délibérai it ,
ben te holJcn ende regulcren, hen latende qui poll parvum temporis intervallum cum
duncken, dat zy behoiten geexeufeert te eisdem archidiaconis, <*k pre Ia t is rediens, di­
xit eosdem archidiaconos pri'laios, <Sr ca­
zyn der comparlticn aldair, aengefkn dat
hujus fu®
ty niet geconfacrcert , nue h geftelt zvn pitula ecciefiarum .petere copiam
.
In poflefiîe van haire Bkdommen , kounen C P- rcverendiflim* refponiioni: quam quidem
U- L· nyet verhaiden, dat vvy acngemeikt copiam eqdcn^fua P. revercndilluna eisdem
dievootfz. Bilkhuppen re vera gekorcnzyn, archidiaconis , prxlatls & capitulis annuit
hebben voor çoet neegefien InretpcAe van & concefsit una cum termino ad detuper
haiie geleerihcyt, ervarentheyt, goct ie- deliberandum: & ulterius idem dominusdeven , ende andere goede qualitevten , dat canus metropolitan* ecclcfi® quibus Cupra
zy hen aldair vurgm, ende veynden latcn, nominibus dixit archidiaconos , prrlatos Ac
ende hen bclaft ai|<> te doen, om met haii capitula contentos efle dr contenta , quod
ten goedrn ruv-it die dingen ten beften te infuper procedatur ad reformationem , pro­
holpcn llueren , ende ordineren, tôt voer- ut m eadem fu* P. reverendifsiini· refpondetinghe t ndc^ianthaldinge van onfen hey- lione . Ad cetera iidern domini arehidiaconi,
hgen gelove ende religie, tôt gemeyn wel- prrlati dk capitula habita per ipfos delibe­
ratione , refponfuroi fe dixerunt lux P. revaert der heviigrr Ketken, ende. des Gcvercndifsini* .
cflelvken fl.iets , &C.
Deinde per. reverendifsimum dominum
' Gefchrevcn tôt Bruefleleden tvvedendag
D
noftrum archk-pVvopum Tra/eiftenfem interdes tuaents Oâobris, 1 jôj.
rogatus venerabilis dominus Thomas Mertvoritius , canonicus fanôi MiddelburgcnEn was ondcrteyckcnt.,
fis , an ne acceptaret omnia ea ad formam
eam qua abbates acceptarunt decreta con­
Margaret» >
cilii , rcfpondit idem dominus Thomas comDeinde reverendilhmus dominut nofter miflarius in feriptis, qc fequitur.
Cum rcvcrendifsimur in Chrillo pater dc
archiepifcopu, Traicâenlis tefpondendo pe­
titioni revercndofum dominorum" archldia- & archiprvful ampliflimus vicefima fexta
conorum, prxiatorum & capitylorum quin­ oAobris a domino Thoma Mertvorftio,comque ecciefiarum TraieAentium , dedit dc milTario venerabilium dominorum decani
c-xhibuit lux' P· feverendiflim® eandem re- dt capituli cathcdraiis ecclefi® divi Petri
Milddclburgcnlis , votum dt mentem expe­
<j>un(ioneni in Icriptii, cujus tenor fcqultur,
teret de decretorum concilii Tridentini ac­
ceptatione, rcfpondi dc refpondeo per pr®£ fentes me omnia dcftngula, qu® ab eodem
Frederictis, archlepifcopus.
concilio Tridentino definita funt dc ftatuPerfpefla ac mature vifitata fupplicatione ta palam recipere, tam qu® fidem, quam
continente petitionem lufpenlionn exeeutIo­ morum reformationem dc venerabilium fanis nonnullorum decretorum facrofanfli con­- crementorum idmmiftrationem concernunt,
cilii Trident ini, nominibus reverendorum1 & publice detcftari dc fimul anatheinatizadominorum archidiaconorum , prolatorum1 re omnes hwrefet a facris canonibus & ge­
& capitulorum quinque ecciefiarum Traie- neralibus conciliis, prefertirnque ab hoc cotsflenbum , die helterna vicelitna quinta Octo-• cilio Tridentinô damnatas , falvis femper
bris nobis exhibita & porteâa, habitaque privilegiis & immunitatibus fuptadiftorum.
domi-

, ■

.

'
15°i*

-

I

.5*5

Concilium Trajettense

dominorum meorum decani
viccdecani et
Auso capitula ^quibus per eadem decreta exprclle A
Ce»<‘n derogatum non exiftit , falvls itidem ftrati'S
1JÛ5aliifque privilegiis pofthac pcr-fanAifs. do­
minum, 1). noftrum papam, l'am‘Umq>ie
/
fedem apoftolicam eisdem concedendis, ct
f.u antiqui» renovandis Λ moderandis
>
Poftlizc jufiit reverendilfimus don. iius no­
fter archiepifcopus ddmino comuftfario re­
verendi domini abbatis S. LaurentiizOoftbrouck, bt adierat prbxiu a vice plenum’
mandatum ad fteipiendum Sc acceptandum ,
preut fupra per illos abbates eft receptum.

566

ea ckxrcta , ’eorundemnue exccutioncm pro “
fua lolita çrga omnes humanitate fufpendi, _Λ’ίΝ°
donec a S. D. N. papa defuper interpreta- W···’'1
tionun , aut a rege noftro cathoi'co mode·
*5°5·
raf.i ncin obünuillemus. Et licet Ρ.» veftray
re·, icr.difliina fecundum decreta lacri con».·:! i Tiidcntini, bullzque per modernum
(anAithmum pontificem Cup< r illius confir­
matione promulgat* jus, facultatem At poteftarcm habuerit hujufmodi fufpenfionem ,
nobh concedendi, attento quod t.im diAum concilium quam fummus pontifex in
bulla fuper diAa confirmatione*concilii ema­
nata fedi apoftolic* - interpretationem , St
■J
Die Vuefima nona menfit Oflobrir, anno >r moderationem omnium difficultatum & conJapra , babitt fuit decima feffto.
troverfiarum, ( liquiex diAo concilio, IIQpa
felfione
congregatir ibidem
® hufque decretisobott* fuerint) t xprefte dt dtC. quidem
. ' '
' ‘
,.ι.η.ι. concilii provincialis
.1;« patribus » fern, verbis refervaveritdeclarandas, et de­
pratentis
cum revcrendftlimusdominus nofter archiepicidendas promittendo eisdem difficultatibus
fcoptH TrajeAenlis dixilfet hoc capitulum
pro omnium provinciarum ncccllitatibu<, ea
elfe IndiAuin ad audiendum refponfum do­
ratione qu* fanAitati fu* commodior vifa fuminorum archidiaconorum, prelatorum Sc .erit, providere ; decernendum irritum & inacapitulorum , petivifletque , an ne iidem fie (i (ecus a quoquam quavis auAoritate Iciendomini paratum haberent fuum refponfum
ter vel ignoranter contigerit attemptari
rev. D. decanus metropolit. eccl. illud ipfum
idque fub mdignatiohe incurfionis if* omnirrfponfum exhibuit In (criptis ad manus fu*
poteTitis ()ci, «c beatorum Petri & Pauli
P. rev. quod ibidem jubente fua P. reapoftolorum , reterendo defuper ad bullam
verendirtima fuit leAum. per me notarium pretuflam , io qua quidem refervationr mo­
infraferiptum tenoris fufequentis.
derationis & declarationis tacite procufdubio videtur elfe comprehenfum congruum.,
tempus , intra quod hujusmodi moderationis
Λ K 2~u l 4 I Γ 1 O
C fbllicitatio a fanAa fede apoilvlica commo­
/ircbidiaconorum, prolatorum, 6- capitulode poffet obtinen; przcipur quod aliquo
rum quinque ecclefiarum Traieitenjium,
concetfo, omnia concéda videantur, line
quoad declarationem fail am per, revequibus ad illud perveniri non poteft : nihi­
rendiffîmum dominum no (Irum treblelominus P. veftra revcrendifli.na vicefima
ptfeopum Trajefleqfem fuper(appli­
fexta oAobris declaravit fu* amplitudini
cat nine per requirentet faCta de
illam facultatem non efle conceffam feu perfufpenjîone exeeuttouir quorunmiffam, Sc lie petitam fufpenfionem nubis
dam decretorum concilii Trtnon polie concedere: quod ipfum decretum,
dentini.
cum tendat in graviliimum prxjudicium ,
imo ademptionem Sc fubverfionem jurisdiEverendiflime in Chrifto Pater archipr*· Aionum, libertatum, jurium, exemptionum,
privilegiorum, dit laudabilium confuetudifui ampliflime .
Quamvis ex noftris prioribus refponfis, num noftrarum, nobifque habeamus perdeclarationibus, ac proteftationibu* coram fuafum elfe contra mentem, non folum conreverendiflima P. veftra faAis abunde tefta· Dcilii, fed etiam domini noftri pap: » nec
ti fumus, At ingenue declaravimus nos nun­
non facr* regi* Sc catholic* majeftatis,
quam intentionem habuilfe, prout nec adhuc qui alicui jus fuum tollere , & indiAa cau­
habemus, nos apponendi facrofanAo conci­
fa, contra jus natur* aliis jus quclitum adi­
lio Tridentino, fed illud acceptaverimus, mere non cupiunt , przfertim etiam cutn
in quantum fidem noftram catholicam, fa- regi* majeftatis nomme i 11 uft r illima Duc i Ha
cramenta eccleii*, ritus eorumdem, becParmenfis ad reverend. P. veftram litteras de­
non reformationem vit* ac morum concer­ derit, quibus difertecontendit przrogativis
nit , prout ad oculum eft videre ex decla­ Sc prctaajnentiis fu*,majeftatis, fuorum vafratione ner nos vicefima fecunda oAobris fallorum, nec non fubditorum, inter quos
faAa, aq quam nos referimus, ita quod nos etiam przlati & eccleii* TrajcAentis tanquam
quoad concilii mentem & przcipuam in­ reprzfentantes primum (latum in fu* majefta­
tentionem putemus nos officio noftro ac tis ditionibus & dominiis TrajeAenlibus con­
defiderio concilii, St facr* regi* & catho­ numerandi Sc comprehend funt, per hujitflic* majeftatis fatisfeciffc ; quia tamen In modi concilii decreta not. elle derogatum ,
diAis decretis multa funt At continentur, E fed potius ratione locorum & provinciarum
qu* cum fide noftra catholica, reformatio­ ftngularum'regionum ita omnia venire mo­
ne vit* ac morum nihil habent commune, deranda , ut nemini quercl* poifit efle lo­
fed folummodo concernunt ademptionem ju- cus; vehementer & obnixe rogamus reve­
risdiAionum, libertatum jurium exemptionum rend iffimam P. Sc amplitudinem vcftratn,
& laudabilium conftietudinum noftrarum,qui- quatenus premiflis rationibus attentis, dc
bus facrum concilium voluifle prejudicarc , maxime quod cxccutio bon* partis decre­
8t nos privare,nobis Inauditis, in animum torum prvtaAoium erit irreparabilis, di­
inducere non potuimus. Rogîvimus propter- gnetur diAum decretum fuum innovare, &
ea obnixe per reverendiffrmam P. veftram
feu mitigare, et diAorum concilii decreto\ n rum

R

567

Concilium TiujEqrENsg.

568

rum exeeutionem fufpendere, quoad noftro, . proxime Cupra faAam, archidiaconos , pire· '
Anjjo legatos ad S. D. N. papam modernum ec 'A lato, & capitula inherere prioribus fui, ref- ( Au NO
W«itti ftu factam regum catholicam majeftatem, pontis ac proteftationibus, dt Ce adhuc pro.- Cttatsit
'i®!· vel illuftriflimam dominam gubernatricem teftaii de nullitate decreti fü* P. reveren- 10S.
pro obtinenda interp-etatione vel modera· diflimc; item de gravamine, & appellan’
tione miferimu·., ct refponfum eorundem re­ do aait alio juri* remedio acquirendo, ipfa
ceperimus .
magis utili, neccflârio & opportuno, peEt quantum concernit ulteriorem decla­ tens hanc fuam proteftationem apud aAa_
rationem P. V. reverendiflimi, ut proce­ hujus concilii annotari, fibique defuper con­
datur & traAetut de cuitu divino, morum fici & tradi inftrumenta . ·
Deinde quxfltum fuit per rcverendiflimura
reformatione, atque viri emendatione , pa­
rati fumus cum P. veftta reverendiffima dominum noilrum archiepifcopum « prtefaad eandem procedere, dummodo nihil aga­ tis dominis archid'aconis, prsrlacis dt capi­
tur, aut condudatlir circa pr*mifla, nobis tulis, cum dlxificnt (c decreta facri geneialis concilii Tridentini quoad fidem d;
'nconfultis,noftiifqdeSuffragiis non colleAi·.
jibfoluio jam quinque diebat Provincialii reformationem morum acccptafle, an ne in
concilio Truj'ÎlenJï, reverendiffîmut dominut' “ omnibus iliis cafibus , in quibus inorum re­
nojler Trtjeflenjit, ea quit fequuntur anno· formatio, atque excelTuum corrrAio epifeo­
pi, concefla eft , tamquam fedis apoftolic».
lari bit f racefit, viJel.
delegatis, epifeoporum jurifdiAioni fubcffe,
H»c archiepifeopus acceptanda non.,
atque illis decretis parere sellent. Ad qu*
,
duxit ranquaro fu* derogantia auAoritapropofita cum antediAu, dominus decanus
ti,qu* non a capitulorum fuffragiis. led
a canonibus , & poteftatc libl jure permilfa nominibus pridiAis diceret, fe fuper pr0.
politis velle deliberare cum reverendis do­
in hujufmodi pendere debeat « AAum IV.
minis aiclndiacopis , prrlatis At capitulis
Novembris, anno ij<5j
quinque ecclrliarum prrdiAarum, ac pete­
Qua quidem requilirionc per me Nota­
rium infrafcriptum leAa,juflnque per reveret proptetea certum terminum deliberati,
rendiffirnum dominum arcbiepilcopum antedi & defuper refpondendi ; reverendiflimu,
diAi, archidj^conis, praelatis dt capitulis domin", nnfter archiepifeopus TrajcAenfis
paululum fecedere , prsviaque aliquali de­ eundem terminum petitum conceflit, prrfi.
liberatione, redeuntibufque archtdiaconis, gendo eifdem diem perendinum ad defuper
prilaiis Be capitulis fua P. reverendiflima refpondcndum ad horam nonam antemeri­
ipfis ’dixit St refpondit, fibi non efle inte­ dianam .
gi um a priore fuo tefponfo recedere, fed c; Crterum quia non vagus rumor erat, ca
hic rife obfervandum , prout in concilio quT in hoc concilio traAantpr, paflim evul­
provinciali Camcracenfi aAum eft, in quo gari, rcerenditrimus dominus nofter archie­
decreturo efle dixit fua P. reverendiifima, pifeopus una cum fui, epifeopi, compro.
Vincialibus ftatuit & decrevit, quod eo quod
omnia dr fmgula decreta facri concilii ge­
neralis Tridentini fore dc elle obfervanda , in hoc concilio provinciali decernentur dt
falvo quod ύ quifpiam fentiret fe hujufmo­ ftatuentur, non debeant confcribi pe: ali­
di decretis gravatum efle, liberum eidem quem privaturo , ne aliis extraneis ab hoc
foret udfre UnAani fedem apotlolicam pro concilio communicentur , ac proinde in vul
gus prodeant.
moderatione ohtinenda .
Emanato autem hoc decreto (bluta rft
Cum autem prxdiAi archidiaconi, prae­
lati dr capitula nhxrercnr diAo' fuo ref- prarfentis diei fcfljo>& continuata in diem
ponio, di pt*ur.derent vigore exeeutionis perendinum,
decietorum prxfati facri concilii Tridenti­
Die trice_ffinienerfir Oilobrit fuit
ni fibi damnum imminere irreparabile , dkc.
decima, &· bujut provincial·! ionIdem reverendiflimus dominus nofter ar- q
chiepifcopus dixit non elfe damnum ccntilii ultima Seffîo , anno u
fendum, quo i per tanAos patrqs in conci­
/i/ra.
lio oecumenxo ftatuium fuit dk diffinitum,
longe minus irreparabile elfe, nam fua P.
LeAis tx teverendiflimi domini archiepireverendiflima cavebit una cum fuis epifeo­ fcopi mandato peius lis que proxima felliopi, comprovincialibus ( quorum intereft, (i ne traAata & decreta funr, togatifque pi*·
opus fuerit Ide reftituendo eofdem archidia- latis, archtdiaconis dk capitulis, an fuper
(unos, prilatos dc capitula in integrum, nudiustertius , quantum reformationem con­
5. m priftinum ftatum. Ii a fede apoftolica cernit, per rcvcrendilliinum dominum no­
prxratoruui decretorum moderationem aut ilrum propolitis, dc ab iifdem archidiacoaliam provifionem acquirere dt obtinere po- nis, praelatis, & capitulis interrogatis d'··
terunt
liberalfent ; reverendus dominus decanus Me­
Quo quidem refponlo per fuatn V. reve- tropolitani ecclefi* pr»diA»,tam lu« ec
tenditfimara verbo dato, iidem domini ar- cleti* quam archidiaconorum, prilatorum ,
s
chidiaco^j
prxlati dc capitula paululum g & capitulorum nominibus refpondit, dk fu* P.
fecedentcs, Λ deliberatione inter fe prae­ ’ reverendif. dixit, quod quantum concernit
via habita revertente, ad reverendilfimum reformationem vite ac morum, quam acce.
domiiium noftium, reverendus dominus de­ prarunt, parati fint ad eandem procedere;
canus Metropolitan» ecclefi* TrajeAenlis, falvis juribus, privilegiis, jurifdiAionibus,
nominibus quibus fupra ad prxmifla refpon- libertatibus, & laudabilibus confuetudinibu,
ac ftatutis corunidem, prout declaravit die
dii. dr dixit , quod quantum concernit ullenotem declarationem P. fua: rcvcrcndiiTm» vicefaua fecunda huius mentis OAobris, cui
<
decla

—' 1

56g

Concilium TRAjtcreNse.

57O

(enfu qumque ccclefiarum TrajeAenhum ibi “
declaration! fe per omnia inhsrere dime.
AVmo
Ad qua reverendifiimus dotninua noftcr "dem pratentium, colote provmcialrs concarchiepifcopus refpondit > iftud refponfum lil vefti mn, Icif. quod palam lecognoyerunr
Ijd).
‘P5
fe ab archrepifeopi iui juriidiAionr non elle
non congruere fuo in nupera Ar ultima fef·
exemptas
feu
exempta
,
quominus
logcofcere
fione faAo qiivlitn.At fuatn P. revetendifporerit in civilibus arque corrtAorris cau­
linum per confeguens Jn decic-tis aique Ila*
tutu oecumenici concilii liiper hoc quarfito lis inter capitulare* feu canonicos emergen­
proditi» Λ emanati» perfiftete. Reverendo tibus, eo modo atque ritu, ficut latius m
fupradiAa domini decani metiopolitaniconaurem domino decano iterum infiftente fui*
allegatis proteftationibus Ac appedatinnibii*, fctlwnc narratur, atque continetur. F* quo­
declarando ulterius in vim privilegiorum, niam necafione cotum,qu» de ordinarii» Da­
tait concilium, ad fe trahat , atque fibico.
pirildicrlonum, ftatutorum/ir confurrudinum
ccclefiarum fuarum fe parato* elfe inconti- gnirionem primo loco competere exiftimet ,
•fixit reverendilsimus dominus nollet , noni'·
nenti procedere ad vit» reformationem , mo­
tum emendationem, correAionemquc crimi­ re ordinarii abtolutc At Ime dillinAione
F-»
num Se excefiTuum illorum videi. qux adhuc prolati contineri epifeopum luxta tit
B
, ubi habet, deciet. in rubrica dc eftemendanda At corrigenda.
hr rjnr rcveiendiiTunu* dominus nofter iudicisordinarii. N-unomnc analogicum , per
archiepifcopu* fullineret in vim decretorum te politum , capitur pio iuo tigmhcato, fa
prcdiAorum facri Tridentmi concilii fibi in moliOre . unde antcdiAo dommo decano mctropolitano, nomine earundeni t-cclefiarum
delinquente* jurildiAionem competere « in >1*
1rs. calibut In quibus hoc diferte At expref- At confrarrum fuorum fuftinentr A· cupien­
te contrarium docere Lille videi. mtcllcfe flatnltur.
DiAus dominus decanus metropolitan.» Aum, ac mentrm concibi Tridentini concratiam^ petiit legem quinte fetfionis fub
ecclelix TtajeAenfi» dixit fe contrarium fu­
Paulo terito de leeiicne & ptvdicatione fa­
ll inere nominibus quibus fupra, addendo ipfis
ir» fctiptur» decretos articulos, ubi hi
illam jurifdiAionem, quam haAenu» pra-fatf archidiaconi, praelati dt capitula inviola­ verbir un drx't “ epifeopi, arrhiepilcopi,
„ primate* & alii lucorum eidinarii « dibiliter exercuerunt , per decreta concilii
ftinguc ido ne epifeopo, ab alas Jocoium or
Tiidentini non elfe ademptam , fe-t 1 elidam,
dinar iis · Item febione feptima , que incipit,
& magi* confirmatam ; petens ad illum l>»
nem certos canone* in concilio hoc piovin C tietmie xt ,uhi quoque l>c d.cit ,·■ statuit un­
-, eia fynodus, ut epifeopi, archiepilcopi,
ciali denuo relegi ad finem, ut ponit con­
., primates At alii locorum ordinarii. 11 Irem
flare quid archidiaconi* , praelatis, & capi­
m bulla confirmationis concilii, ubi etiam
tuli* fit rcliAum , & quid in ccttis cumifanAifsimus dominus noilcr utitur ordinarie
mbus ipfis fit ademptum , folifque epifioeisdem verbis, ira ut conflet non afios elle
pis conceffum ; Ac id quidem, ne in exeicitlo jurhdiAioni* eccteliadic» fiat pertur­ ordinarios, quam folos cpifceipus . addendo
etiam de jure illos debere cenferi ordinatio»,
batio.
qui ordinariam jurisdiAioncm exercuerunt,
Rrleftis autem ibidem de fu» P. reverendifiiin.» expreflb confenfu & mandaro per i’ adhuc a Au exercent , ipiiique eccleliis,
me Notarium infraferiptutn nonnullis cano­ ac pril-ti- i.l.tm otdinariam -crisdiffionein
nibus, reverendus dominus decanus Metio- atttibutain elii , non folum ex ptificriptione et longo ufu , fed etiam tx Capite m-ipolitan» ecclefi» , nominibus, quibus fupra
dixit, Ar declaravit diAos canones ad illum voiebih de oft. oidinarii. Ft ex lententia
Panormitani tn iap.
ab enlr/iarx-n ,
finem elle leAos, ut conflaret de eoruin jutifdiAione, quam tanquam ordinarii ItaAe- Dcodem titulo dicendo, cos quoque effe or­
nus exercuerunt, Ar quod eandem in vim dinario». qui ordinariam [itisdiAionem ex­
·
diAorum canonum a.qfiuc exercere poffunt; ercent .
Ad qu» revereodifsimusdominusnofter at& cum proinde ageretur dc exemptione
atchrdiaconorum , praelatorum, dr quinque chiepiliopu» rcipi-ndit Si d'X't , quod lie'*
eeclefiarum TrajcAenfium, idem dom nus de­ i'upei premilsis tint cemtrov» hjr doctorum ,
canus Metropolitanus, quibus fupra nomi­ & opinionum divcrlita· , attamen deel.ranibus refpondit, At dixit ; quod drA» quin­ vit fua P revercndifsima , non clfr fu» inque ecclefi» TrajeAenfes non funt nu-ti·, rcntioui* decanis 61 capitulis m:'sdiflionem
exempt» ab ordinaria reverendiflimi domi­ fuam culinariam, fi quam habeant . immi­
ni archreprfcvpi jurifdiAione, nam ab illo­ nuere aut e medio tollete , led m illis cafi
rum fententii* in prima Inflantia latis rJni fcu» i i quibus cpilcopis jurisdiAio tribuitut
, civilibus , quam correAoriia caufis , libe­ A- conceditur per ifatuta generali» concilii
rum fentper fuit ad reverendilfimu.il Trsje- privativa, At non cumulative^ ur in ulis
fecundum decreta ejusdem concilii jurisdiAenfcm, fed non ad ipfius officialem appeltare , pt"»ut adhuc liberum c't . Et quod i- E Aio fit apud epilcopos . F.t piardiAo domi
dem reverend ilimus inctimimbus maioribus, no decano metropolitan» ecclefi», nomini­
etiam in prima inflantia, poflu cognofccie bus quibus fupra, inliltentc Uis pi 01 bus
contunAim in capitulo, prout frpius hoc i.lponlrs, prote.iationbus ic appellationi­
obfcrvatum effe dixit, Ac claie exprimitur bus de ; avamimbu-s. anepiavit idem de­
in hbto llatutorum eccl.efiarum TraieAcn- canus primam pat rem declarationi, Γ fu»
reverendilsim», qua lua P. revcrendilsima
fiurn ■
Ad qua: P. Tua reverendnoina rclpondii, declaravit, non mtendeie decanos Se e< < lefias TrajeAenlrs pr »4re lua |un»d.fe acceptare- claram. -tqiic dilucidam confefsionem decani pr*diAi, nomine dc con- Aione -. !· quam habeant , prout dice
bit

J7i
Anno
Cm a ι,τι

>5<*ϊ·

Concilium Trajectense.

F

k... ■■jiiiMiii’iiffiWiia*

572

’
bat prelates & capitula habere « falvi, milfus, ac per reverendifsimum dominum ar- ~7~
interim juribus archldiaconorum tanquam chiepifcopum TrajeAenfem ad prcfcdpta^.
1
jud'cum ordinariorum; fuper quo ultimo concilii aAa confcribtrndum auAortzitu,,
l5°5·
punAo reverendifsimus dixit fe velle deli­ quia omnibus A lingulis feflionibus ■ hujus
berare cum patribus concilii jubens recede- concilii provincialis prrfen, interfui, eaque
re prelatos At ecclefias TrajeAenfes: qui­ fic ut preferibuntur, heri vidi & audivi ;
bus reverfi, « reverendifsimoque poti com­ ideo ea omnia in hanc prrfcriptam formam
municationem habitam iterum fedente cum redegi, fignoque Ac cognomine meis Coliti*
fubfcripfi, dt lignavi in fidem omnium pr*·
patribus concilii, jufsit per nuntium capi­
tuli aperiri valvas majoris domus capitula­ miliorum i
tis ecclelic TrajeAenfi,, atque habens in
STATUTA STNODALtA
fuis manibus quandam paplraceam cedulam,
abfque eo quod przlatis At ecclefiis pr*·
Arcbiefifiofi T^ajtfleafie ■
diAi, quicquam tefponderit fuper diAo ul­
timo punAo, eandem mihi notario legen­
Dt confilio feriter 6- affenfu freflatorum
dam tradidit t cujus tenor fequitur.
Nos Fredeticus, Dei Ac apoftollc* fed is “
& cafttulorum quiratte ecclefiarum
Trajeftenfium leda & fublicagratia archiepifcopus TrajeAenfi,, una cum
ta anno Domini luillejimo,
noftri, epifcopis comprovincialibus in hoc
juinfttitjiui, fexa·
concilio provinciali in civitate TrajeAenfi
g«X*0 qxi'afo.
congregatis, inliftente, prioribus noltrisde­
clarationibus & decretis, non obftantibus
Redericus a Tautenburch , Dei & apoquibufeunque per archidiaconos , praelatos,
italic* fedls, nec non catholic* Re­
& capitula quinque ecclefiarum TrajeAcngie majeftatis gratia archiep. TrajeAenfis,
ium allegatis, unanimi confenfu decerni­
omnibus & fingulls, reverendis domini, abba­
mus & declaramus', justa fanAifsimi domi­
ni noftri papz, fimul & regi* catolicrquc tibus, przlatis , prspofitis,archidiaconis, de­
m.ijeftatis decretum, omnia A fmgula fta- can» «Capitulis, palloribus , abbatilïi, , priotuta & conftitutione, facrcfanAi concilii riifis monatteriorum , quorumcunque regula­
rium pr*feAis,totiqueclero ac populo in civi­
Tridentini elfe ftriAe in omnibus Λ per
tate dt dlœceli noftra metropolitana dt pro­
omnia Inviolabiliter cbfcrvanda & obiervincia TrajcAenfi ubilibet conftitutis, favandos , & execution! demandanda , & deiutem in co qui eft omnium vera falus
mandandos, prout eadem et easdem per pr*·
Officii noftri debitum explere cupiente, ,
fentes obfervari, & execution! demandari
dt libertatem dt ecclefiafticam jurisdiAioprccipimus A jubemus fub poenis fententiis, & cenfuris in decretis diAi facri oe- nem & emunitatem cleri At ecclcfi* obfervare volentes, ftatuta fynodalia infrafericumenici concilii exprefsis, contentis dc
pta mandamus At decernimus vobis & ve­
comprehends. Et per hoc praefen, conci­
litum cuilibet publicanda & intimanda, au
lium concludimus , eique finem imponimus,
ad laudem/honorem & gloriam omnipoten­ eadem precipimus At volumus inviolabili­
tis Dei ecclefi*que fuarfanâ». Et ita’erat ter fub fententüs, cenfuris ac pcenis inibi
fubfcripta cedula, de mandato amplifsimi, contentis obfervari.
In primis epifeoporum TrajeAcnfium prarrevcrendlfsimi, domini archiepifcopi Tradecelforum noilrorum pro tempore vcftigiis
jeAeniis, atque ceterorum comprovincia­
in hac patte Inhcrendo monemus primo ,
lium epifeoporum.
fecundo, tertio, At peremptorie omnes dc
Dhngulos presbyteros, curatos At huic fyno­
Et erat adhuc lignata,
do fubjeAos, quatenus finguli, annis feria
tertia poft Dominicam Cantate , atqu<>
in craftino Remigii de mane hora prima­
Henricus Zonniu,, fecret. Ac.
rum, perfonaliter compareant TrajcAi in
Quo quidem decreto A declaratione con-* eccleiia noftra TrajeAenli cum fuperpelliciis ac religionem induti, At inibi maneant
elutionis concilii provincialis leAo & au­
dito, reverendus dominus decanus metropo­ ufque ad finem fermonis.ac ftatutorum Ac
litan* ecclcfi* , nominibus quibus fupra pro- mandatorum fynodalium publicationem perteftatur de gravamine, nullitate, & appel­ aAam, At intra triduum a civitate TrajeAenli non recedant, nifi de noftra , feu vi­
lando , ac alio juris remedio defuper inve­
niendo , prefertim quod de mandato Illorum carii noftri generalis fpeciali licentia peti­
epifeoporum- hoc decretum promulgaverit, ta At obtenta, ac interim curati A Vicecontra quos notori* cauf* fufpicionis in curatl decathcdratico, quod ajjum vocatur,
hoc concilio funt allegat*, qu* primo & colleAori ad hoc deputato fatisfaciant fub
ante omnia ad arbitros remitti debuilfent, i excommunicationi, At trium fcudatorum an
antequam ad hujusmodi decreti promulga­ tiquorum poeni,, prout In ftatuto noftto
tionem perveniri potuit, referendo fe de­ fynodali plenius continetur.
Cum nufquam Salvator nofter maiorenu
fuper ad jus commune, A petens fua, prio­
res proteftationes hic inferi , easdem de no­ exercuerit cenfuram , ac dillriAioncnu.
( quam in afferenda dignitate, At *ftimavo repetendo, fibique defuper tradi inftrutione domus patri, fui ) quam Ar domum
mentum, Ac inftrumenta.
Et ego Joanne, do Lanzverde, clericus orationis vocandam dixit, notumque fit in
fornacen!» dioecefis publicus, facri, apo- ecclefia, noftr* civitatis Ac dicecefi,, pre­
ftolica Ac imperiali auAoritatib. notarius ad- fer tim in noftram lummam Metropolitanam
«dem

573

Concilium Trajectbnsi.

574 .

motu & campy I fione parentum· feu mino■■ '
«dem deteftandum irrepfilfe abufum, ut
Anxo tam clerus quam populus inibi fub divini* Aritate SanAiflîao domino noltro pap» fug- *·"Γ
Cm*'·'· obambulando, confabulando & garriendo gelferlt.
Fit quoque non tare ut apoftat* prrfa- * 1^3·
15ÔJ. incondito murmure magnoque ftrepitu con­
ti huc veniant ex regionibus alienis, in^
vexa templi faciant reboare, adeo dt in tan­
tum ut nec facrificantii facerdotis, nec quibus eorum Induit* pr»rei»<iuntur'purifi­
cata , fed quia fere temper aut in contuma­
pfallentium in choro voces nequeant exau­
diri ; ftatuimus, prrciplmus dt ordinamus , ciam* aut levato velo «cauta plene notu,
cognita nec difculfa ' tier! , dt
faAunu.
hunc abufum penitus efle abolendum, edi­
centes, ne quis dc extero talia prefumat, hoc efle manifeftum eft, prwiipimue dt /la­
fed inquiete, modeftia dc devotione piis tuimus id ei* io nullo penitus luftragari in­
pieCibus dominum Deum fanAifîcet, maxime tra limite* noftr* diorcetis , quoad aifccumularum dum peraguntur folemnia, idque tioncm & retentionem limplicium benefi­
fub pnrna arbitraria , nec non fufpentione ciorum, multo minui ad alicuju» parochiaiis ecclefi* regimen, vel obtinendum , vel
pr.ids miarum unius hebdomad*, quam ad in­
flant iam noftri Flfcalis pro rei dt perfonarum tenendum, niti doceant didam difpenlatioqualitate in locis nonexempti* , in exemptis B nem legitime coram ordinario cjufdcm lo­
vero per Syndicum cujufque ecclefi» , duxe­ ci fuiffe dt çftê purificatam .
item ftatuimus dc ordinamur, ne elerici
rimus infligendam. Prxcipientes omnibus
beneficia ecclefiaftica obtinente*, aut ordi­
palloribus & ordinum mendicantium con­
cinnatoribus , ut in lingulis concionibus fa­ nibus facri* initiati node vagenter per pla­
cris, h«c populi auribus diligenter incul. teas, neque habitum deferant frculareur »
non calceo» aut caligas gcftcnt fcillas , led
cent, hortantes etiam magiftratu* ac judi­
integras , non biifo transverto diftnAas ,
ces frculare*, ut pro fuo erga domum Dei
nec fubduAura fuftarcinata* , neque taber­
telo, pium hoc noftrum ftatutum füa quo­
que provehant auAoritate, pcenali judicio , nas & loca inhonefta ingrediantur, non gla­
dio accinAi difeurrant , fed ad honefiatem
multilque ftatuti* advertis edido noftro non
parentes. Prohibemus quoque fub anathe­ tec leliatficam modis omnibus fe componant,
matis poena, ne in «dr lacra feu eccleiia pœna trantg reflor i bus fecundum juris recu­
las infligenda · Statuimus quoque clero no­
agitentur convivia aut commelfatione* ; do­
ftro barbas noA efle nutriendas, nifi ratiomus quippe Del non commeflationis, fed
orationis efle debet . Vetamus etiam &C nubdis caufa & probabilis obfrrvctur .
Prccipimu* omnibus abbatibus , pr«pofiinterdicimus, nc poll in domibus clauftralibus, aut collegiatis alicuju* ecclefi*, feu tis , abbatiflis , dfe prior illis, ecter ifque moinfra emunitatem ecclefiafticam conftitutis , nafteriorum reAoribus, ne habitum teligiocelebrentur nupti», neque puerperia te­ nis monaftic* , quem ab antiquo , fecundum
regulr dr ordini* inditura obrmt nt, in ali­
neantur, exceptis conjugatis domos clauftrales inhabitantibus ; veterum ftatutorum quo linant Immutare. Quare vetle* mona­
fuper hoc editorum poenis, adiicente* quo­ chorum in faAura , & pr«cij>uh veihmenra
que pecuniariam noftro arbitrio ia paupe­ monialium , qu» nimium exorbitare di fecularein curiotitatem referre cernuntur,
rum ufu* convertendam.
Item ftatuimus, praecipimus dt ordlnamu* , ad veterum dr confuetum ante vigioti quin­
ut Curati parochialium ecclefiarum fub poe­ que anno* cultum reformentur , inobedienna ptivationis fruAuum, in ufu* fubftituen- tibus arbitraria noftra pcena percellendi*.
Urgentibus innumeris caulis ftatuimus,
di eo cafu paftorl* applicandorum, perfonaliter in fuis parochii* relideant , fuoqut. pr»cipiinus Λ mandamus, ut clerici dr faquicunque per tntam mclropolitafungantur ofticio , nili legitimam obtinue- Dcerdotes
I
n* dicecclis noilrz TrajeAenlis provinciam
tint difpenfationem, Vice curati* mox dt
prorfus amovendis, nili fuerint fufficientisdo- conftituti, a contubernio de cohabitation»
Arina , probatorum morum , «tatis matu­ fua amoveant focarias dt concubinas, id­
re, dt inculpat».vite , qui populum palea­ que intra fpatiuis trium feptimanarum a-·
publicatione prxfentium, ut fcandalis dt
re queant doArin», moribus & exemplo.
Cum experientia quotidiana manifcrtet, offendiculi* innumeri* exinde fcatentibus,
quantum malorum agmen in ecclefiam Dei tandem & dignitas cleri , qu* per hoc
invehant fugitivi dt apoftat» monachi, qui eviluit, in priftlnam «/limationem rcfthuapretextu apoftolicc, ( quam jaAant ) di- tur, puraque facnftcia offerantur puritatis
tpenfationi* , per obreptionem di fub- amatori Deo, injungentes tifcalibu» & offi­
reptionem illicite prefumunt regere paro- cialibus refpeAive noftri», ut quanto acriu»
chiale* ecclefia*: ftatuimus & ordinamus de jure potuerint, contra inobedientes pro­
omnes tales a regimine amovendos, di cu- cedant ad poena* canonica* , dt tales, qua­
ftodi* mancipando* , donec Indultorum,. les noverint magi* formidabile* fore, inn( que jaAant ) feries di narratio plenifli- E pheiter & de plano, fine ftrepitu & figu-a
roe fuerit in contradiAorio judicio verifica- judicii, cum in notoriis iuris ordo ni.nimc
ta dt probata , in loco infigni , hujus re­ tit obfervandus.
Interdicimus dr prohibemus, ne juniores
gionis catholic» majeftatis diAioni fubjedo,,
ubi eft copia peritorum dt doAorum homi­■ ex clero dc nobilitate, line ju Ita & urgen­
num : di quod talia indulta nunquam pofti cauta ad monialium cameras aut triclifmt aut debeant purificati in contumaciami nia accedant, nec interdiu leu noAu pocitatorum dr noncomparentium, quorum iis- tandoaut alias vanitates exercendo converfentur,fed moniales linant penfum fervltutereft , fed qui juridice, & in figura judi­
cii totum dc omne id probetur, quod deI ti* fu* in cboto petfolvere, ac in omnibus
otdi-

575

Concilium Trajectinse

576 1

ordini* regulari* difciplinam obfervare ; ad cu n ad pias caufas Intra annl fpatium » a
—
^stsio
ANNO quod Io virtute fanfl* obedient!* omne* Λ
‘ morte reft a tori, non finira feu terminata ,
C*X1*»I pio requirimus affeflu > ne opus iit ad alia
idque clapiis annis gratis Ar computati* , '-**·*Π
10J
confugere, quibus fic periculofus abufu* dc mox ad- no* plenitlwne cum omnibus dcpen- *1®$·
medio tollatur.
dentibus Λ connexi*, devolutto caularum
Cum virgines facta* non decear virorum c*ecutioouai teftainentorum tanquam ad
ccettbu* immifcerl, ftatuimus -it moniales Diueccfanum devolvantur & devoluta cen­
civitati* dt dicecefis noft ne non reformat*, itantur; volente* ut h*c conftitutio ad
a vagando arceantur, nec in civitate Tra- prrrerita quoque trahatur.
jeflenfi vel alta in domo aliqua fecularj perItem prohibemus quoque fub arbitraria-,
noAent, nifi ex legitima caufa fuperioribus correflione, ne peregrini importentur li­
probata, atque ab iifdetn licentia obtenta ; bri ( aut diftrahantur « nifi prius per eo*
quod tamen ultra triduum in civitate Tra- qui ad hoc commifli funt , fuerint appro­
jeflenfi, extra civitatem veto ultra fpatium bati.
Item prohibemus fub excommunicationi*
trium feptimanarum non debet extendi, nui
licentia a nobis aut Vrcario noftro obtenta. ptena, ne monachi vel quicunque religioB
it»
( exceptis ordinibus mendicantium ) pu­
Ad h*c ftatulmu* & diftrifle preci pi mus ,
ne abbatift* aut priotiflsr, uno eodemque blice coram promifcuo populo in fuggeliu
tempore plure* quam duas moniales exire contionari pr*fumant , nili prius licentia a
permittant, etti aliquando fuot parentes in nobis petita dt obtenta; docent enim quod
loci* diftantibus & confanguineos invifere nunquam didicerunt, cupiunrque agere docupiant, prout hoctninu* canonice inolevit,, flores priufquam fuerint difcipuli, inanem
non ad multas feptimanas, ut de faAo con­ vulgi auram captantes, & venantes qu*
tingit, fed ad dua* dumtaxat hebdomada* fua funt, non qu* Jcfu Chrifti. Religion
prsrcife h*c, illi* e* gratia concedantur,, enim qui fub fe habent ccclelias paiochiafir non ultra, nifi ex juftaft rationabili cau­ les, five vocati ad regimen alicuius paro­
fa fuperiores fu* tempus laxius eis duxuint chi* , in eadem dumtaxat poterunt prxdiconcedendum; fi in hoc vel abbatift’*, velI care, dummodo tamen fanam piamque pro­
priorifl*, vel moniales excefterint vel deli­ mant doflrinam, & difl* cur* inliitutioquerint , fciant fe pecuniariam mulflam pau­ nem rite fuerint aflecuti.
Item renovante* vetera jura (latuimus,
perum oeceflitatibus erogandam incurfuras.
Item ftatuimus
ordinamus, quod fi per Ca correflione legitima in notoriis, ac maoifefti* criminibus appellari non polle ; dt
nofttam dioecefim elefli feu promoti in ab­
bate* aut prrpofitos monafteriorum admini- ii appellatum fuerit, appellationi non elfe
ftraie prvfutnpfcrint in temporalibus ante aliquatenus deferendum.
Fréquenter contingit , ut eccleliarum.
confirmationem a nobis aut alias legitime
parochiaüum reflores c fuggeftu & in con­
obtentam, aut fpiritualibus' folemnii, abbacione lacta pudendum in modum detonent
tialibus, antequam a nobis munus confecrain plebem ac rixentur , ob non folutasotionis fuerint adepti , fe immiteere prefumblatione* , obventiones, aliaque, ut vocant
pferinr, eo ipfo fint dc cemeantur privati
omni jure per eleflionem tibi quriito, noni jura cur* paltoralis, unde & prard'Canti»
enim fine manuum impoiitiouc facram illami evilefcit «ftimatio, animi nuli > cum frufunflionem fufeipere poliunt.
flu irritantur, quare (latuimus fub excom­
municationi* pœna, ne curati poft hac in
Cum pleriqueabbate* , prepofiti monafteriorum , abbatilf» Si priordf* quotannis non fuggeftu aut ecclelia taliter rem luam acurent debitum calculum Λ computum fie„
.
... nihil ibi pr*ter verbum Dei puganr
, fed
ri de monfterii bonis , tam receptis , quam Dre prrdicent, abfque ullis afteflibus, facriferogatis, colludente* cum fuo receptore in que officiis iummo cum fervore inhftant,
proprii commodi refpeflum faluti anima­
pr*fcntia paucorum, unde receptor ditatur
& conventus damnificatur ; ftatuimus ut ta­ rum pofthabentes ; poterunt tamen extra-,
les faciant & curent tale* receptore* fuos ecclefiam Jocis dt temporibus congruis, de­
in przlentia totiu, conventus fua* reddere bitores & celfatore* compellare, & juris
rationes liquide Λ pertinenter, adhibito e- tramite ad lolurionem adigere.
Cum multis collegiis & monafteriis in­
tiam di (creto viro per nos'ad hoc depuran­
do . qui in civitate Tiajeflenfi, aliifque lo­ corporat* lint eccleii* parochiales , pre­
cis oportunis talibus interfit rationibus au­ cipitous illis viros exemplares in Theologia
diendis : incumbit enim noftr* loljicitudini aur jure canonico pr*fici graduates dc
providere , ne bona monaftica detrimentum promoto* , aut faltem artiuqr liberalium
patiantur; imo potius incrementum acqui­ niagiftros, aut alia* examine ddbito premifrant, fi quid fuper(it,in pios ufus xternof- fo repertos idoneo*, qui non folum do­
qi-e rhefauro, recondendum .
Arina, verum etiam populum pafcanr mo­
hem (latuimus de hofpitalarii,, piorum-£ ribus dt vita; in quo ii fuerit ccftatum ,
que locorum refloribu*, ut pertinentes At
ti fci noftri erit officium agere contra <.«.('fantes & contemnentes, ut per cenfuras Λ
congruas quotannis rationes reddant, dt
arbitrariam mulflam ad hoc juridice com­
piupenbus ac mdcrabilibus fuis per fonts |de
cuoflis mceilaiiis , de viflu , veftitu , dc pellantur.
Ceterum quia capitula & monafteria ram
ceteri,» iuxta debitum,confuetumque ritum
provideant
nobis ti in hoc négligente* agunt comparce ct exiliter cum hiis fubftifijennt, officium fupplcturis.
tutis parochis, u: honefte fe exhibere, nec
Item ftatucnic*. ju, vetus innovamus, ut hofpitalitaten» fcivare, nec fuo munciicum
exeeutio u'iamcntaria ultimarum toiunta- decore prcclle queant, declinante* ad tur­
pi»

577
IJÔJ.

Concilium Trajectensb.

578

nia clandcline conttaAa et etiam qualiterpia lucella, & populi fervorem placitis
magis quam piis concionibus abblandientcs, A cunque contrahenda roter pertona·, d.vcriaruin paroch.aium non folemii zcus, »'|(
unde poftea fcatent multa incommoda ; ftatuimus & ordinamus, ut talibus de. hone- contrahentes de proclamationiou» , modo
fta & decente fuifentatione provideatur .· quo fupra In ambabus eorum parochialibut
«quum enim modis omnibus eft, it yur */■ eccleliis faAis , leg time cett'Ika,eiunt , et
tarta fervmt, de altaria tiiven , Cv* «m eft docuerunt fulficienrcr er quod huiuluiodi
alligandum ar bovir tritnrantir in area fru­ matrimonium folcmnization.-s et benediAiones non in facrül'us, neque in domibus,
ges ; maxime cum talia collegia dr monailcria ratione incorporate cur» ut plurimum aut Cum-ris feu locis privatis , led publice
poflideant decimas opimas , quz pro nccellirtlicc celebrentur.
tate parochi fublcvanda abunde fufficiant.
Item, ne fanguis fubdiicrum de munibus
Denique ftatuimus & ordinamus, ne ec-i
délia: vel monafteria l.ditas fuas ckemofy- veftris requiratur , vobis rectoribus pari»·
nasi & conflictas panis, frumenti, cibi ac dualium eccleli irum , fub excommunicatio­
nis cr vigmri fcuditorum antiquorum ad ufu·»
potus in ufus pauperum diitributiones di­
minuant , extenuent ac prxfcindant, nec d pauperum app 1 .caudorum poenis, difipAc
prccipicndo mandamus , ut excommunicaabfque julla & notoria caufa Uliginem dent,
tos propter clandeitinum matrimonium conubi triticum dare coni ueverunr,: & qui cu­
ram hofpicalium gerunt, IcAilkrnia pro in­ traôtum ct ejus intcrclfcntiam , ac cxillenfirmis non diminuant, fed augeant potius tes in h.ereli, adulterio, forniçaticne , per­
jurio, illicita cohabitat’one , diftidio aut
& multiplicent, ut in die illo gaudentesaualiquo alio exceflu notor o ct manifcllo,
dire queant.
vel qui l int ulurarii publici, vel perempto­
Efurtvt tb· dedijhr »>'bi manducare tfttivi
& ded'Jti n:ibi bibere ibojfet eram & calle- res , aut qui in feftivitate p.rfchjii , vel faltern femel in anno vobis confefli non lu­
gijltr me &c.
Si hoc mandatum non adimpleverint no* erint, nobis cum talia (civero s aut ad hoc
ftrum. Icunt nos huic negotio vices no. rcquibti fuerit i' > nominarim et in fpecie in/inuctis, prodatis, et reveletis, ut eorum
flras interpofituros.
Poftremo ftatuimus & ordinamus , ut fe- crimina ct cxcclfus non maneant impunita.
Item
praecipimus
et mandamus, quod mojrus utriufque monafteria , ecclefi» , piaque
I
.
loca noftr» jurisdiAioni feu legi dioecelanz C nachi, etiamI quicunque eccletiallici, ali­
fubjeAa ,quot annis ad minus femel vilitentur quem propter clandeitinum matrimonium
per fuftragancum aut vicarium officialem contraAum , vel propter alios cafus prohi­
bitos in excommunicationem exidentem ,
noftrum, vel illum aut illos, quibus de ju­
re aut confuetudsne competere dignofeitur, non abfolvant, nili talis cxcommunicaius a
noois, feu vicario noftro defuper ablulu& ibi qu» noxia fuerint, evellant, eradi­
tionern in feriptis obtinuerit.
cent , extirpent, quz vero falutaria , femi­
Irem, prxcipuuus et mandamus procura­
nent , ferant & planrent, & li opus fuerit,
noftrum quoque minifterium invocent , ad toribus et cullodious eeckliarum pirovhiaJium ct quarumcunque crp. Harum ac loco­
.Dei gloriam Sl animarum falutem, & fanrum factorum, in quibus venera'bilc facraA» religionis confcrvationem.
Item , eadem noftra auAoritate przcipi- nicntum confeivatur , fub escommunieationis er duodecim florenorum poena, toti; < quo­
mus,dc mandamus, quod in &'luper omni­
ties comnoifa luerit, ad ulus paupeium ap­
bus matrimoniis contrahendis in facie ecplicandorum , ut candelam tcu lampadam
clctiz, ante ejusdem matrimonii folemniza­
tionem & benediAionem, diebus dominicis Datdcntcm ante venerabile Sacramentum etiaut feftivis , & uno non feftivoa fe diltan- chnulia- liuiusmodi dic noAuque reneant,
tibus, pct
per presbyterum patoc Mali's ecclc- et in hoc nullatenus line négligentes. ·
Item j automate apoftolica, ct reg *
li* fiant proclamaticnes feu banna publica
majcftatis decreto, nec non auAoritate no­
tempore divinorum» ut li qui feivetint le­
ftra ordinaria inhibemus omnibus ct fingugitimum impedimentum, proponant & pu
blicent, & hoc pr»ciplatut fub poena ex­ Us Chrilfi fidelibus, ne quis libros fratris
Murtini I.utlieri, 1’iiilippi Melamonis, Jocommunicationis ; et ipfi presbyteri inveftih-iinis Calvini, aliorumque hxrcticorum ,
gent utrum aliquod impedimentum obfillat ;
alioquin hujufmodi matrimonia nullatenus tam latino,jquam alamanico fer mone compolitos multlfque ab o-thodoxa tide alienis
fokmnizent , ct iftud precipimui fub poe­
na , noftro leu vicarii noftri arbitrio taxait* crroiibus refertos, ct propterca a fede apo­
ftolica damnatos, legere, te iere, emere,
da et moderanda .
Item, prxeipimus noftra eadem auAori- vendere, imprimere, dcicriberc , aut pr<rtate et mandamus, fub poena excommuni­ diAis bbtis quoquo modo favere prxfumant,
cationis ct viginti feudatorum antiquorum E quinimo tales libros in termino trium die­
ad utum pauperum, ii commilfa fuerit, ap­ rum a notitia przfentis mandati , ad ma­
plicandorum, nede folemnizatione quorum- nus vicarii noftri in fpiritualibus general·»
cunque matrimoniorum alitpr quam fupra t ferant, vel mittant debito igne comburen­
cr Innilitcr de folemnizatione , et ne de dos, fub poenis et ccnfutis in litetis apo*
proclamatione, feu bannorum «bbreviatio- ftoiicis ac regie majcftatis decreto contentis.
Item, eadem noftra auAoritate ordinaria
ne feu ornithone, ct exteris catibus noftrie
ordinarie potcftari ct auAotitati refervatis, prohibemus , fub excommunicationis Jat»
abfquc noitra licentia fpeciali vos noftrae fententiz poena in his (criptis, ne quis ali­
fynodo (ubjeAi intromittatis, et matrimo- quem excomniun.catum in ecclefia vel ce00
meCm*i7. Qtnerel. Torn. XXXV.

579
*>65.

Concilium Thajectinse.

580

rii, curent hi primo quoque tempore fe in
.
facerdotes ordinari, maxime fi ultra annum Λ**°
fuerint in paticfllone talium dignitatum,
1
cum intra annum a tempore adempta pof*i°5·
felironis ad facerdotium ie promoveri cu­
rare debuittent.
Ut caufa matrimoniales , criminales dfc
incontinentiam vira concernentes , non dé­
cani , archidiaconi aut aliorum inferioium
judicio , etiam vilitando , fed epilcopi tan­
tum examini Λ jutildiAioni relinquantur ·
Ut epifeopi in choro & in capitulo, dt
Articuli cl-irtut finiar enfer eluctJali ex
aAibus publicis fit prima fedes At locus,
conciht TriJetrini jlitntir er decretu ,
& prarcipua rerum agendarum auAoritas ,
fer frxljtor <► rapirvlu aiyve ca·
qui ii aliquid canonis ad deliberandum pro­
eantcoi fUinfue ecclefierum Tra·
ponat « nec de re ad fuum vel fuorum comjeficnftunt recefitr & acce® modum fpcAeme agitur, epifcopus ipfe>
flatu , encefti & abecapitulum convocet , vota exquirat & juxta
eiienter obfer·
ca concludat.
vaadr.
Ut in exeeutione teftainer.torum ad pias
Primo, ut non folum inferior clerus, fed cautas fe regulent executorc. (eeunduiru,
etiam quinque ditiarum ecclefiarum tam ca­ concilium Tridentinum , quod fe refert ad
pita, quam mçinbra in moribus et vellitu, jus feriptum, proinde anno elaplo cogan­
tur epifeopo reddere rationes, eique omnia
abjicendo fcilicet caligas, calceos , fagula
ct indumenta perfonis eccleliaiiicis indigna, tradere, & aiiignare munimenta, literas,
deinde in converfatione honefta , vitando regittra , feripta dc reliqua omnia , que ad
mon a der ia virginum ct rcligiofiirum , ta­ eamdem rationem reddendam necetlaria fue­
bernas , choreas, venationes , Iulus , ct can­ rint, feu alia quomodolibct opportuna.
Ut negotium feminarii a facro fridentitica indecora , a facris canonibus ( quos
no concilio preferipri ad etfcAum deduci
fervati vult concilium Tridentinu n j intermoris Inchoari poflit , cum epiriiAa , adhic in chori frequentatione et ter- & abfque
.
ti» partis oniniuu fruAuum ratione drtri- C fcopus ad illud perficiendum duos de capiatfumere debeat , ex parte fua nomi­
butione , horis canonicis intercedentibus tuto
r
dominum thefaurarium, magttrum Joprzftandorum aflignatione, fe prlbeant obe- nat
'
dientcs concilio Tridentmo, affignatione ihannem Hruhefcn, & de reliquo clero ab­
inquam facienda tam ex tiuAibas dignira- ibatem S. Pauli.
Ut archidiaconi & capitula, feu alii quitamquam officiorum, fcilicet fcholaftriarum,
thefaurariaruin, et certarum prrpoiitura- vis neminem ad cccleliafticum beneficium
tuni atque canonicatuum ct prsbenlarum inifltuatit, nili prius examinatum, & ap­
in diAis quinque ecclefiis proven.entibus, probatum ab Epifeopo.
Ut capitula quinque ecclefiarum molt
hi' etiam in omnibus collegiatis ecclefiis per
nominent ex fuo greinio , qui una cntn_
totam noftrum dioecelim nmiiiter inviolate
obfervandis, et epifeopo pi«fatorum fru­ archiepifcopo fint'habituri cognitionem^
Auum quantitas indicetur ut cx cis faciat fe­ cau far uni fuper dcliAis dr aliis, prout In
decreto concilii latius ert cxpieilum, tx>
cundum latiorem diAi concilii tenorem .
vel cx officio, vel ad partis inttantiam juPariter obedtant eidem concilio quoad
relidentiam, ne ultra tres mentes quolibet DI ftltia denegari videatur diutius.
Denique ut non folum hi articuli , fed
anno abfmt. Item in honeftate vit» , ne vel
attonlis hnt crinibus, vel barbas deferant, alia omnia que in decretis diAi (acii Tri­
pariter et in continentia, ut concubinas' dentini concipi continentur, non folum a
amoveant, nec earum contubernia repe­ clero hujus noftra metappolis, fed etiam ab
tens , neç alias fvperinducant aut recipiant. omnibus per totam noitram dioecelim nobis
fubjeAis, devote recipiantur dt fideliter ob­
Ut quoque obedianr in recipiendis ordi­
fer ventu r.
nibus Uctis, ut dimidia faltem pats canoΉι articuli fuerunt per reverendiflimuni
nicoAim tint presbyteri, ceteri vero dia­
coni ct fubdiaconi, poftquam ordines uni­ archiepifeopum TrajeAenfem prefentibus
regi* committar iis propofiti, dati βι a (ligna­
cuique prebende et canonicatui ( f.cundum concilium) fuerint alfigiiati et annexi ; ti ptariatis et capitulis quinque eccleliarum
er utrum tunc polfcffiire* eorundem cano- TrajeAeniium, pro regi* majeftatis volun­
nicaruam, vel eorum fucceUbres tantum ad tate ac mente diAi reverendiffimi ab ipfi·
ad adamulfim obfcrvandl et accomplendi.
diAos ordines teneantur, confulendus erit
fanAiffinus dominus nofter pontifex roma-E AAum TrajeAi in aula archiepifcopali > die
quarto mentis "Julii anno a nativitate "
Donus, ante Fertum Remigii proximu n Ut omnes in ecclelia per fe divina, <Ac mini fupra Iniileiimum, quingentefimum* fexagclimo oAavo.
non per lubftitutos obeaat, ac officia fua_.,
adimplere debeant .alloqui ad id compellen­
di juxta concilium.
Ut habente* beneficia curata feu dignita­
tes ,quibus cura imminci animarum, vel qui­
bus ex fundatione , Üatuto vel confuetudine
metciio ejusdem audeat fepelire feu cada­
ver excommonicati in ecclelia feu cemetelio ponere toper terram , et ü qui fepulti
lint, iterum exhumentur, dummodo eorum
olla ab alioruin Chribtidçlium otiibus difeerni poffint, nili amici aur hi redes , eo­
rundem pro eis abfoluiioni* beneficium me­
ruerint obtinere ac creditoribus fatisfecetint , dc emendam prxttiterint de committis
condignam .

annexus eft ordo facerdotalis

<k

presbyteloger-

Concilium TrajectknskAMMO
Cnai*Ti
ij<b·

Sifittiritjiriftii tnlatrui nt ctfi*
ftfttl UtkllKt.
Revctcndifime la Chriffo pater,atchlprnfui amplifies.

582

re» quotidie interfint , offerunt ptemifla1 rum eccicfiarum fingul* quotidiana» diftri- Amwo
butione» ad mille florenoe annuo» pro ho­ Cuaittt
IJ65.
ris divini» intereflentibu», atque ibidem per­
manentibus augmentare, At quatenus h*
noftr* allegationes & oblatione» non fatisfaciunt reverendifsim* P. veftr* fententi*
& intentioni, ftatuunt juxta beneficium di­
Ai concilii hanc qucftiotiem ad fedem apo.ftolicam referre, parati interim fub feftum
Remigii proximi premiflbrum mille florenorum fumrnam prxfentis applicare.
Secundo quoad barbam 8c crines , licet
nihil decretum iit in decretis antediAi con­
cilii , tamen referunt fe diAr ecclefi* ve­
il r« ad decretum ea de re faAutn in ultimi»

No» prelatl ct capitals quinque ecclefiarutn vcfttarum TrajeAenfium , cupiente*
paternitati veftr* teverendlfimum plain noftrum defidcriua pariter et voluntatem cir­
ca univerfaletn obfervationem decretorum
facrofanAi concilii Tridentlni demonftrate,
atque confequcnter tam hifce pofterioribn»,
quam prioribus articuli» per P. veftram reverendiflimam nobis propofiti* refponderc,
dicimus atque declaramu» juxta ea qu* in * ftatuti» fynodalibus*
ultima acceptatione decretorum diAi con­
Tertio, quandoquidem canones concilii,
cilii Tridcntini una cum P. veftra reveren- preferipti loquenres dc contentis tertii ar­
diflima diximus ct declaravimus, no» in-, ticuli, clari funt dt manifefti, non pr*omnibus et per omnia diAi* concilii Tri­ fentes videlicet pr*bcndarum poflvflbrc* ,
dentlni decreti* repliter Λ cum effcAu pa­ fed Mtundem fucceflbrc* tantum efle obli­
rere ac obodire velle, ac proinde P· ve- gato* ad eorum ( de quibus agitur) ordinum
ftrcuvercndiflim· liberum efle juxta au· (ufcept Ionem.
AtJfitatem eidem a profato concilio attri­
.Et quia fequens quartus articulus com·
butam, ad eorundem decretorum executiô- mode exequi non poflit ex eo quod notu
nem, ac eorum qu* nondum funt emenda­ inveniantur aliquibus prabendi» certa one­
ta, & loobedienttum correAiotiem procede­ ra annexa efle , parat* tamen funt eccle­
re, obnixe P- veftram reverendiflimam rofi* veftr* quoad commode-fieri poterit, effaute*, ut In exequendo ejus rationem ha­ feAum fuum perfonaliter peragere.
ere dignetur, ut nihil exequatur, quod
Quoad caufa* criminales in Texto articucontra expreflum textum concilii vel du-1 I (o exprefla*, ecclefi* veftr* inh*rente* ca­
Mum videri poflit.
noni tertio fext* fetfioni» concilii Tridenti·
Quia vero in attlculit hefterno die per nl, referunt fe ulterius ad difpofitioncm ju­
veftram P. reverendiflunaro exhibiti·, non- ri* communi* & doAoris .
nulla continentur qu» videntur non faQuantum ad exeeutionem teftamentorunt
ti* convenire Incentioni decretorum diAi ad pia» caufa» oAavo articulo comprehenfam,
concilii & in Ce contineto quandam dubie­ ecclcfi* veftr* referunt fe ad canonem oAatatem* vifnm nobis fuit in primis quantum vum XXII. feflioni* , cuju» tenori feft_»
attinet ad aSgnationem terti* partis omnium plene fubsnittunt : reliquos articulos tanu
fruAuum ratione diftribotlonum pro inter- pntfentes quam fubfcquente* ecclcfi* veftr*
«flentibu* horis canonici», videri nobi* ca­ acceptant, falvo quod In examine inftltucn- .
nones ea de re in concilio pr*fcrtpto men­ dotum ad dignitates , canonlcatu* Λ bene­
tionem facientes, non habere locum in quin­ ficia Udem non reiicianrur nifi legitimis da
que ecclefi)* noftris TrajeAenfibu*, attenta., caufis,
caulis, arch
arcbidiaconi*, decani» & capitule
quod prnfcripti canone* loquantur dc iliis exprimendis nominarim tam ad exeeutionem
ecclefiis dumtaxat, ubi null* funt pr*fen-Dfeminarli, quam caufarum criminalium co­
ti» , aut tam tenue* , ot verifimilirer negli·' -agnitionem
—1—fuo*
'-----------...
commiflarios
. AAum IX. Ju­
Î’anrur. Jam veto licet in confclbfit pre- lii A. LXV1I1. Paulo Inferius feriptunu.
criptis ecclefiis veftrisde praferipti» diftri- erat. Concordat pr*fen» copia cura origi­
butionibus fic fati* efle prouifum, ut ob eam nali refponlb rcrerendlffirao dato, quod atfaltem caufam non negfigantur, tamen ut cut teftot iubfcriptu* Lamsvccrde, fecr.

tu* divinus cumulatimfrcqucntctureiqucpiu.

Oo a

S. PI-

Concilium Ravennatense .

583
Λμ»ο
Chnish

PIUS

S.

PAPA

584

ci.’.".;.

V.

ifOtf.

I

·

St Jit a!> MU 1^66. ufyu td

1 j<58.

PROVINCIALIS
RAVENN

A

SYNQDUS

TEN

SJS

Anno i}68. babita.

il I S T O K

£λ

l

Λ

CONCILII

Rubeo ίίβ. Raven. lib. X. fag. 747.

Digens archiepifcopi ftudium, nequa­
tium epifeopi; Augullinus Molignattus, Verquam tot perfanAe inftiiutis conten­
cellentis, Britonorianus epifeopus, quod erat
tum , vetufteque dignitatis 1 evoca nd* pxgrotus,
cu­
interelfe non nili per procurato­
pidum* hic non perftitit ; fed ut optimal
rem potuit { ejufquc accepta eft excufario.
pallor, cogniturus, qu* titit illius oven, Ommum potiremus Joannes Antonius Bono& qua ratione curarentur, indixit provin­
mus Cremonenfis, abbas Nonantulanus, nu­
ciale concilium . In qua re opus archiepi­
meratus eft. Cum Itaque cardinales & epi­
fcopo haud minus potenti, ac diligent),
feopi , ceteriq. minores* facerdotes quifque
ptofcflo fuit, multis fubjeflis epifeopis , fefe
ordine confedilfent , in medio autem per­
alta In fede mitratus archiepilcopus veteris
liberos, neqnc Ravennati archiepifcopo fubdignitatis honorem referret ; Letanüs pie
jeflos, in tanta rei intermiffione , affcrcnpronunciatis, facra folemnia , admirabile
fibus: ducentos enim’, dit quinquaginta ian>
ai tuojectionis
dk vario caerimoniarum modo, At eximio
annos dercliAam hujusmodi
tubjeAionis 11.
ligrdikationem revocanti cfi
1 " refle confidephonafeorum concentu incredibilique ho,mtnutn frequentia , operante archiepifcopo,
remus, maxima auAoritas Re diligentia,
peraAa funt. Secundum quam Bernardinu*
fummufque labor fuit adhibendus. Pietatis
Pinus , vir difertiflimus , fuggefto ligneo
autem <3k religioni, olficia archiephcopus non
confcenfo, fplendidam orationem habuit,
omittens, cuin indifli concilii tempus adven­
qua utilitatem conciliorum provincialium
taret, primum quidem ad eos , quos alebat
perpetuo domi familiares viros doflos, fum,- oitendeb.it, ejufq. dici , que fcliciflima Ra­
vennati populo iliuxit , latitram explica­
moique theologos, alios undique evocatos
bat . Eo tacente, archiepifcopus fua in feadjungit ; idem facit, de phonafeis, ut diligcntiori cultu Iaera nerent. Et ne quidquam In­ de graviter cxoriirs, declarat initio archiepifeopatus fui, ut corruptos mores con­
commodi Ravennatibus accederer , compor­
tari commeatum Foro Sempronii, fuitque turmaret; depravatam difciplinam ad nor­
exteris >. regionibus jubet ■ Qu* omnia quan­ mam fac roiaefli Trid. concilii reftitueret ; fi
dem caholica m, ac vere ort hodoxam evangellta tmpenfp fierent, «r explicetur, neccftacamq. inanimis populorum confirmaret jutTis
;ium non puro.
ijtifmodi, provinciales fy no­
Cum autem hoc temporis fpatio tempus D patrum qui huju
concilii pr«ftitum , kalendr fcilicet Maix, dos , in concilio eodem Tridenti no, manadvcniHcnt, ii Antiflites Urtinam in rdem datfent, pareret, animum ad illud provin­
congregati funt. Julius Feltriu» ab Ruve- ciale habendum concilium adjecifle, nuilif
re , Urbinatium cardinalis tituli S. Petri que cujusvis generis incommodis retarda­
ri tam falubri inftituto potuifle : fimili
ad Vincula , Arcis Sotuque dux , At archi.
epitcopus Ravennas ; Joannes cardinalis Mu­ enim omnium aliorum epifeoporum opera,perfanite apicata maximam operam com­
tunus Mediolar.eniis Mutinenfium , Gabriel
parandam fore ad fedandam procellam ,
cardinalis Paleottus Bononiinlis, Bononienqua |am multarum externarum gentlunu.
fium, Alexander cardinalis Sfortia , Roma­
nus, Parmentium ; Lelius Garulfus Plus,Sas- animi vehement illime commoventor, & lon­
finenlium; Baptifta Groflus Mantuanus, Re- ge maximum Reipubl. diuturnis aflcAe malis
gienlium,- A Itonius Rofcttus Ferrarienlis , diferimen imminet; fperareque fe benigni­
Fcrrarcnfium ; Scipio SanAacrucius, Roma­ tate Dei , divorum immortalium , qui reAa
nus, Cervienlium ; Julius Pari Canus, Tolen- Incedentes via nufrjuam fefellerunt, adjunAa
tlnas, Ariminentium, Julips Cananus , Fer- E Pii quinti pontificis maximi, atque optimi'
diligentia , iis coeptis fumma eventus feli­
rarenfis , Hadrianorum ; Odoardus Gvalandus Piianus, Cxfenatium; Francifcus Gua- citate refponfuros. Quamobremomnes hor­
tari atque obfecrare, ut, quando ftudia ,
tinus, Tifernas , Foro Cornelianorum ; Joan­
nes Baptifta SighicelJus, Bononienfis, Faven- cogitationefque fure omnes ad rem chriftlatInorum ; Hercules Sacr atus , Ferrarien. Ci- nam juvandam mitifice converf*atoque dimacllenfium ; Antonius Zanottus Muntagna- reft* efle debent, omni alia cura pollhablta, quo ad ejus fieri pollet, accurate, que
nenfis, Fotolivianotum , Francifcus Rufticutius, Faneftrir, Fanefirium ; Joannes Baptbla ad bonorum morum reduAionem, emenda­
tionemque malorum funt ncccflatia in eo
Maremonres , Forofempronlenüs , Ulicen­
con-

D

Ι$Λ

5S5

C

R

oncilium ■ — avennatense
-. -—. — *· ■
conqgntu* cum Del aufpklo, Λ nonine· gelto i'gneo parvo adiid mun^p aciommo- —11 ■ «—
eorum partem, qux decreta fuerant. Anno
agerent, Λ confulercnt. Quibus di Ait, Ca-^dato,
'
Cxxisti mfWus Perutius a Mondulfo juris confulrus recitavit : reliquorum recitationem tertia , CrrarsTr
I ,68rjOS.
Ac Ruverei {rehiepifeopi a fccretis, caufa- eademque potirem* feflione ad fept. id. abrum^ue judex « qui aAis concilii ptxerat, folvens: quam fefftonem ex tremam francifcus
in medium p^jdiens, omnes, qui adeflTe de*
Vicedomlnus* Ferratienfis cocullatus , franberent, nomine appellavit ; cunAis, extra cilcanus , Ruvereis arehiepifeopi Theologus
epifeopum Placentinum refpondentibus,quod eleganti, dk doAa oratione plui unum exor­
navit , dum lingularem explicavit archieis multo pertinacius t quam reiiqui, fe mi­
nime Ravennatis ecclefix (UbjeAum affïr- pifcopt pietatem , atque prudentiam , ingenniallet, cui dk a Leonardo Morifio jurif- temque omnium, Ravennatlumque prxfcrtim
confulto Ravennati* concilii,(ut ajunt ) pro- Ixtitlam , atque eo majorem, quo diutur­
mot orc dlAa dies eft ; faAa demum pri­ nius , atque acrius hxc conciliorum provin­
mum ab archiepifcopo, deinde a ceteris , cialium Ravennatium confuetudo difturbaex laudabili majorum confuetudlne & Pii ta , dillipata , tntermiffa , tunc demum fingoquarti Pontificis prxfcripto, fun fidci conlari Dei omnipotentis beneficio fanAis Trifeflione , reiiquifquC cxremoniil, qux in- ° dentini concilii Inftitutis dk fumma Julii
pontificum editis libris habentur* primu.
Ruverei arehiepifeopi non tam cura , dt
feffio Kalendarum majarum abfoluta eft.
lumpru, quam felicitate, ac laude revo­
In altcta, qpx tert. Non. Maii eft habita, cata videbatur. Recitatis d'-cretis , quibus
poftquam factis, dk exremoniit du more_>
ad tuinmam cavebatur, ut omnia ad falureni
fieraAis, nomine Alexandri Sfortlx cardina­
riuitram pertinentia , pure, calle, at:|Ue>
ls* Parmeniium epifeopi, luculentam ora­ ex more, inftitutoque majorum traAarentur,
tionem canonicus Parmenlis habuit, Joan­
cum patres placere libi rcl pond
pondilfent
ilicnt , dines Baptilla Ma remontes, -pHcopus Uticen- milium eft concilium .
fis, Ruverei arehiepifeopi vicarius , pro fug-

D

E

C

R

T

E

PRO v 1 N C I A L I S

R

A

V

E

N

A

S T NODI

N

P R AES 1 D E N T E

A

T

I

I N

EA

,

ILLUSTRISSIMO AC R E VE R E N D l SS.

JULIO

DE

R

s,

DOMINO

UVERE.

Tituli fttiHi frtri <td VihckI» , S- R· E. prcibytcro (ordinali Urb:», [anci.i
Ravenn. ecclefi» arihiepifiupa.
In nomine ianilx &. individtiz Trinitatis, Patris, & Filii, & Spiritus Samii i.

Ex Edito
Xonur an»0 n«9·

Os Julius Feitrius dc Ruverc, tituli minum Jefum Chriltum., liiiiim Dei unige­
fandi Petri ad Vincula S. R. E. presb. nitum, dk ex patre natqm ante omnia txCardin. Urbin. dk Dei, atque apoftolic»
fe­
pcula:
Deum de Deo, lumen dc lumino*
dis gratia, S. Raven, ecclefix archiepifeo­
Deuih verunp de Deo vero, genitum* nou
pus, de conlilio dk aflcnfu revcrendillimofaAum , confubilantialem patri, per quem
lum DD- coepifcciporum noftrorum, in prxomnia faAa funt; qui propter nos homines,
fenci Raven, provinciali Svnodo legitime dk propter noltram faiuteni defeendit do
congregatorum, hxc, qux fcquuntur, (la­ exits ; dk incarnatus cfk de Spiritu fando ex
tuimus dc ordinamus.
Maria virgine , & homo fartus eft : cruci­
fixus ctiam pro nobis fub Pontio Pilato*
I'rrf'ifto Fiic, .
palfus , Ac fcpultu* ell : dk refurrexit tcr. tia d>c fecundum fcrlpturas & afeendit’ in
In primis vero hdci confeflionem * ut de- cxlum; fedet ad dexteram Patris ; dk itecet , pix.mittentes, atque in hunc, qui fe- rum venturus eft cum gloria judicare vi­
vos , Ce mortuos: cujus regni non etit fi
quitur, modum, eam juxta formam in bul­
la fe. re. Pii Quarti traditam, profirentes ; nis . Et in fpirituin laiiAurp dominum, dk'
vivificantem, qui ex patre , hlioquc proce­
credimus , Λ profitemur omnia , dk lingu­
la , qu» continentur syrnbolo fidei, quo dit : qui eunt pane, dc lilio limnl adorarur, & conglorificatur, qui loculus eit pci
fanAa Romana ecclefia utitur , videlicet *
Credo in unum Deurn patrem omnipoten­ l’roph.-tas . Et unam fandam catholicam,
tem, IxAorein crli, dk terrx, vifibilium.. dk apollolicam ecclefiam. Confiteor unum'
r.miiiuu. ,
invilibilium . Ec in unuai Lio· Oapiilma >11 leiiullionein peccatorum Jk cx-

N

peA 1

j87

Concilium Ravennatense.

588

peAo refurreAlonem mortuorum» & vitam tftatas, nos pariter damnamus , rejicimus»
dc anathematizamus
CeaisTi
A*»“> venturi fxculi. Amen·
Cnhisrs
Hanc /veram catholicam fidem’, extra-, ..xg.
Apoftolicas/dc ecclefiafticas traditiones,
nemo falvus effe .poteft ,- quam
itu
'
g j0& reliquafque ejufdem ecclefi* obfervationes, quam
.
.
At conftitutiones, firmifltme admittimus, & prxfenti fponte profitemur > & veraciter te*
a
ampleAimur. Item facram feripturam juxta nemus, eandem integram, & immaculatam,
cum fenfum, queni tenuit, & tenet fanAa ufque ad extremum vit» fpiritum, cenitan­
mater ecclefia, cujus eft judicare de vero ti (Time, Deo adjuvante, retinere, dt con·
fenfu , dt interpretatione feripturarum, ad­ fiteri, atque-a noftris fubditis, vel illis,
mittimus : nec eam umquam, nifi juxta una. quorum cura ad nos in noftro munere fpenitnem confenfum patrum accipiemus, & Aabit, teneri, doceri, dt ptxdicari, quan­
tum in nobis erit, curaturos Interpretabimur.
Prcfcriptam autem fidei profeflionem , ex
Profitemur quoque feptetn effe vere, &
proprie Sacramenta nov* legis, a Jefu ejufdem fe.* re: Pii Quarti Sulla, omnino
Chtifto domino noftro inftituta , atque ad facere teneantur, qulcumque^dc beneficiis
curam r
prcfercim
antra a rumfalutem humani generis, ( licet non omnia „ecclefiaftlcis
----- - ---------- ., ---------.-.-.—-------------—
lingulis neceflaria , ) fcilicet, Baptifmum , ° habentibus , quovis modo provifi fuerint :
Confirmationem, Euchariftiam , Pceniten- quive in pofterum
~ ad doAoralcs, ...1
vel ....
magi,
l
tiam, Extremam unAionem , Ordinem, Ac ftrales gradus promovebuntur, feu haAenus
funt promoti : ca ratione habita , ut qui
Matrimonium: iliaque gratiam conferre;
ex his Baprifmutn, Confirmationem, & Or­ nondum funt promoti, In ipfo promotionis <
aAu, alii veto Infra tempus ab epifeopo ftadinem fine facrilegio reiterari non pofle.
Receptos quoque, <Sr approbatos Eccle- tuendum, fidem ipfam profiteantur: nec.
fix catholic* ritus , in fupradiAoruin o- non publice, vel privatim, theologiam,
mnium Sacramentorum folemni adminiftra- canonicam, vel civilem cenfuram , medici·
tione recipimus, & admittimus. Omnia dt nam, phiiofophiam, grammaticam, atquelingula, qur de peccato originali, de de alias bonas artes quafcumque profitentes,
juif ficatione in facrofanAa Tridentina Sy­ legentefve, fub poenis in eadem Bulla-·
nodo definita . dr declarata fuerunt, ara- contentis.
De canonicatibus vero, atque aliis ecpleAimur, <S: recipimus.
'Profitemur paritet in Miffa offerri Deo clefiafticis dignitatibus provifi, pettier pro.
Verum, proprium, dr propiriatorium facri· Cpolitam fidei profeflionem, in epifeoporum
ficium pro vivis, & defuhAit: atque in fan- -manibus faciendam, in ipfo quoque capita.
Aiflimo Eucharifti* Sacramento efle vere, - Io, infra duoruin roenfium fpatium, a die-/
realiter , dt fubflantialiter corpus, dt fan* adepte potfeflionis, ex facri Tridentint concilii prreepto, fidem profiteantur , ut fru­
guipera, una cum anima , Ct divinitatedomini noftri Jefu Chrifti , fierique conver*· Aus fuos faciant : dc adepta illis pofleflio
fuffragetur. Quod li capitulum in ea reci­
fionem totius fubftanti* panis in corpus. <fc
totius fubftanti* vini in l'anguinem: quam pienda , negligent fuerit, graviter , ordi­
converfionem catholica Ecclefia tranfubftan* narii arbitrio, puniatur., fi vero ipfius pro.
vili culpa id acciderit ; ad difttibutiones ,
tiationem appellat .
,
Fatemur etiam fub 'altera tantum fpecie donec, (atisfecerit, non admittatur: nihilomi­
totum, atque integrum Chriftum, verum-, nus ad eam gravioribus poenis propofitis,
que Sacramentum fumi . Conftanter tene- faciendam, omnino cogatur.
In fidei autem profcflione facienda , pr·mus purgatorium efle, animafque ibi deten­
tas, fidelium fuffragiis juvari: fimiliter dt cipue obferveturÿ; ut oubliée, ac palantfanAos una curn Chrifto regnantes, vene- D
Τ' ab
‘ omnibus fiat, adhioitaque jam prxmif·
tierandos, atque invocandos elfe: eofqutj fa verborum forma : necnon eamdem pereplorationes Deo pro nobis offerre, atque eo- fcopalis curia: Notarios de ca rogatos, in
peculiari libro annotari, cum ipfius profirum reliquias efle venerandas .
Firmiter afferimus imagines Chrifti, ac rentis fubfcriprione, ad perpetuam rei me­
dcipar* femper Virginis, nec non aliorum moriam , epifeopi curent.
fanAorum habendas, dt retinendas effe :
atque eis debitum honorem, ac veneratio,
nem imparriendam ; Indulgentiarum etiam
CAP. I.
potcftateni a Chrifto in ecclefia reliAam fuifDr bitrttittf.
fe ,illarumque ufum Chriftiano populo ma*
aime falutarem etfe affirmamus.
Uod ad confetvandam catholic* fidei
SanAam, catholicam, dr apoftolicamRo·
manam ecclefiam, omnium Eccleliarum maintegritatem pectinet, ut ab eo potiffimum exordiamur
ruaxinie
trem , & magiftram agnofeimus : Romanoa· ,■ quam
■
que pontifici, beati Petri Apoftolorum,. E epifeopos hortamur ac monemus in domiprincipis fucceflbri, ac Jefu Chrifti Vica- ,no : ut diligentiflime
............. ~
in primis invigilent »
rio veram obedientiam fpondemus, ac ju­ dc attendant,ne Firus aliquod in tanta ma·
li propinquitate ex infeAa aliqua radice la­
ramus: extera item omnia a facris canoni­
bus, Λ oecumenicis conciliis, ac prxeipue tenter fubrepat, quod gregem, dt ejus paa SacrofanAa fridentina Synodo tradita , fcua inficiat, vel corrumpat : ftudeant ut
definita , dr declarata , indubitanter reci­ opportuna adhibeantur remedia , quacun­
pimus. atque profitemur, fimulque contra­ que ad populos in orthodoxa fide conti­
ria oiunia, atque ha re (es quafcunque ab ec- nendos, tacere videantur: idque prae cete­
clefu damnatas, & fcjcAai, & anathema- ris curent, ut convcnttcul* rudium, ac

Q

prx-

Conchium Ravennatense .

5^9

59°

prxfertim fufpeAorum hominum prohibeanAh*o tur : de his, qux ad fidem pertinent , ab Λ
CAP. i.
C*
TI *d‘,o,i» praecipue , Λ literarum ignaris nec
tjOS.
publice, nec privarim difputetur : a catho­
De verbi Dei predications ·
licis , δι faute doArin* religiolis viris ter­
mones, vel eonciones quam frpillime haOn ambigitur, epifeoporum munus in
pa icendo grege , ac diligenter in fide
bca ntur: & his limilia . Quod li putridum
quid appateat, flafim refecari provideant:
erudiendo, potillimum verfari . Proprium
« quos fcinet infeAos fuifle cognoverint , itaque munus agnofccnrcs epifeopi ipli il­
diligenter obfervent.
lud pie. ac fideliter excqui utaganr, 8e
fpiritualem panem eCuricnttbus (tangant :
CAP. II.
firpe recolentes, ovium fuarum languinem
ex eorum manibus efle requirendum; quod
In hzrcticis, vel de hzrefi quoquo mo­
fane officium, Ii per feiptus , ut decet, le­
do iufpeâis perquirendis, & extirpandis, gitime przpediti obire nequeant , idoneos
non foluin vigilantitfimi lint epiicopi, at­ verbi Dei miniflros , juxta facri Tndcntmi
que ordinarii omnes ; quod prxoipuum cii ® conciliidecretuni,elig'ndos , (ibi iplis adjun­
eorum munus, ufque ad animam, & lan- gant : qui eorum vices cmm diligentia, &
. guinem exequendum : fod etiam ftrculi prin­
pietate fupplcant : atque in primis atten­
cipes, ac magiftratus quotcunque ftequcn- dant, ut eorum fana Iit, & illibata dortriter admoneant: quemadmodum cos mone­
ha, ne mala libi eledio imputari poibt .
mus, & hortamur in domino., ut epifeopis
atque aliis fact* inquirit tonis miniflris au­
CAP. 11.
xilium, favorem, & conlilium pribtant ;
quo canonicas poenas evitent, atque eni­
Hac autem prccipue a vetbi Dei prrditantur, in hoc tam neceflario ac przcelien- Catotibus quibulcunque obier veil'd, . ne.
ti fidei negotio plurimum proficere ; quo quzfliombus inutilibus, aut fabuiofis, vel
certe nil Deo gratius, aut pupulis falu- jocotis verbis, aut dubiis, vel implicitis
brius excogitari potefl .
fermoaibus audientium mentes occupent:
ab hilturiis apocryphis , niiraculoruniquo
CAP. I.
non approbatorum recitatione abftincant :
C hrrcticorum opiniones, dt argumenta ( nifi
De libri e pr abibitit.
id urgens rei neceflitas poflulct ) quanto mi­
nus fi:ri potefl , nominatim rccenfeant, fed
Ofletiorem librorum prohibitorum indi­ omnino refellant : vitia geneiatim reprehen­
cem , cum fuis regulis, epiicopi ad un­ dant : dc Salvatoris exemplo, populorum vi­
guem obfervari faciant : bibhopolisquc atq.taro componere , atque inflitucre Audeant:
impreflbribus, quzeunq. ad eos pertinent, in aliquem tacite, vel exprefle non inve*
ad memoriam Ope revocari curent, ne in hantur : praelatos, dt rnagifltatus pie, ac
aliquo delinquentes, poenas contra cos fla­ reverenter admoneant fubdnolque ad eo­
turas incurrant.
rum obedientiatn exc ient, & hortentur;
quibus dc rebus, atque aliis hujutmodi, faC A P. II.
erarum concionum tempore, ab epitropis,
& curatis omnibus, przdxatores piztnoAnimadvertanr praeterea epifeopi, in quo- neantur, ut quid magis, vel minus pro lo­
rum dioecefibui imprimendi ars excreetur, ci, dt popularium peccatorum qualitate,
Ut libri atque opeia qurcunque, antequam Dlit audientibus cnurciandum intclligant . doimprimantur, exaAiflime perlegantur, at- ceanturq. in virus redarguendis, atque ani­
que ubi opus fuerit, cafligentur: cum pri- mis Deo reconciliandis, potillimum nb' elle
mum vero typis excufa fuerint, non an- elaborandum, rejcAis quibuscunque ad
tea ex officina exeant, aut venalia propo- oftcntationcm, & faflum tantummodo fa­
nantur, quam cum originalibus diligentiffi. cientibus,
me conferantur : eademque fublignata ad
perpetuam rei memoriam fideliter conferC A P. Hi.
■

N

P

ventur.
CAP.

III.

Epifeopi non folum in eos, qui libros,
quavis ratione proh.bitos retinent, fed etiam
in omnes facte Icriptur» verbis ad jocum,
attentationem, contumeliam , fuperflitio-E
nem, atque alios ptofanos ufus abutentes,
feveriffime animadvertant.

Ordinarii omnes in propriis, dt fubditorunr ecclefiis, ubi commode fieri potefl,
flaturis a Tridentino concilio diebus lactas
conciones haberi cuicnt quibus non foium
ipli frequenter mtetlmt, (cd & clericos lo­
ci univerfos adelfe curent .

CAP.

[ V.

Dei verbum quocunque anni remporta
diurnis horis przfli.etur. Item patlio domi­
ni noftri Jefu Chrifti luvclcente dic, non
autem nodu > per przdicatoies cnunci·tur.'provideaiirq. epiicopi, ne quid per Il­
los , eo tempore , vel etiam alias quandocunquc dicatur, aut fiat, etiam ad lachtymas

r

5Qï

Anno
Chsiiti

I

1)68.

Dt fibtlit é- nt&tflrit.

CAP.

_
*

C A P.

·

nOK

592

Concilium Ravennatense .

mas provocandas; quod a Chtiiliaca difci- ,
Anno plma aliquo modo abhorret ; &. i tanti”
CnaiSTi mvltcrii dignitate· Iit alienum.

V.

Povideant in fu per epifeopi ; quo ad eju»
fieri pote(l,ut in concionibus foemin* feor·
Ium a mafculis in eccleliis interlinr, atque
ita difponarftur, ut a maribus, rcligwnjs,
ac honcflatis graca , dillinguantut -

CAP.

Vf.

U

T literarii ludi,

bonaratnque artium

magiftri, non tam doArina, quam fide
orthodoxa, ac bonis moribus ornati, ab
his, ad quos pertinet , eligantur ; epifeopi
atque alii locurum ordinarii exaâiilîruam cu­
ram adhibeant, cum ex hoc ipfo potiflimum
pendeat adolctcentium falus,& incorrupta
morum ac vit* inilitutio & difciplina.

CAP. II.
Ne vero aliqua inter pitochos & popu·
los tibi commiifos, de alendo prxdicatore,
Caveant autetu maxime prnfitentes huciqne de aliqua eleeraoiyna providendo, ut B
jusmodi , ne libros aiiquos, oblcoena, vel
f»pe fit, dilfcnlio habeatur, (latuimus, 6r
ordinamus laudabiles locorum confuetudi- tuipia traçantes, dilcipulis legendos, vel
nes inviolabiliter ampleâi debere ; in du­ interpictandi.s proponant : llude.mtque coinmilos eorum diteiplin* pueios honeilis mobio autem fuperiores admonui , quod fibi
ribus, in fexibili illa state, At ad malum
magis expedire v.debirur, efticunt. ac pa­
rochorum pixlrrtim pauperum, quo ui.igi, prona, decenter imbuere . fcientes fe fe dc
ip.oiu n negligentia , Deo primum rationem
fieri poteit , indemnitati provideam.
reddiiutos, ac propterea libi maxime ca­
vendum elfe , ne rebus peihmis vel profa­
CAP. VII.
nis initientur In predicatore autem eligendo inhibe­
mus, ne t'*culi potell.rtcs , inagiitratU' -<ut
CAP. III.
univeriitas afiqua ullo paflo Ic te ingeiat ;
cum hoc totum munus ad ep icopos , <V
Ut ergo nullus (it hifitandi locus , &
eccleiiarum reflores ex lacrorum Canonum Cvu u.mns fraudibus praeludatur, (latui­
dilpolitione pertineat, qua in re ti difficul­ mus, Ac ordinamus, ne quis iiterarium lu­
tas aliqua luborta foei>t,ad ordinal ium de­ dum pei comprovinciales dioecefes ape­
riat, vel privarim profiteatur ; niti faculta­
feratur. qui modis omnibus ecclcliai um im
munitati conluiat, licuti magis conducere te ab ordinario prius gratis obtenta, ac
fidei profelTione emilfa, fub illius arbitiil
exilliioa ver it poena cum f*pe re ipfa compertum (it ,
lupos fub ovina pelle delituiflc
C A i’. 1.
De lefliane tbratogict

CAP.

IV.

Heotogi* leâor,. ubi commcde fieri
M .-minerint prxterea epifeopi, puerorum
fsholas, nedum g^mnalia , ubi juventus pu­
potcd, fecularis clericus, tin minus re­
gulans m fubiidium, in unaquaque catheblice profitetur, ex officio libi elk· vifiicndrali eccleua , ac etiam collcgiata inligni das : qua in re plurimum confidimus oninen.
extra civitatem per ordinarios adhibeatur, Deuram ab eis fore impendendam . Hortamur
autem f*cuii principes, & magillratus quos,
(latuta eidem congrua mercede, vel ex pr«benda proxime vacatura , vel alio quovis cunque, ut epilcopis vilitantibus faveant :
modo, juxta Tiidenrini concilii decretum, ac eosdem, proprium munus obeuntes,
veiuti magis unicuique prelato videbiturperturbari nullo pa&o patiantur
Ac eccleii* fu* qualitas patietur

T

CAP.
CAP.

V.

II.

Is autem, qui legioni hujusmodi deputa­
tus fuerit . liatis diebus , <Se horis juxta epi­
feopi priferiptum, facrr fcrlptur* libros·,
atque alios pro cafuutn poenitcnrialium co
gnitloiic., a curatis, At tacerdotibus haben­
da , clero prvfertim , per-anni circulum, in
loco per epifeopum defignato interpretabi­
tur: cujus (eâioni, ut tatn majoris, quam
tnmoris gradu» clerici frequentet intcrlint,
non iolum epifeopi curent, fed etiam f*·
pillime Imgulos illius auditores , ut in hu­
jusmodi leâione proficiant, hortentur, &
admoneant.

Illud inCupcr decernimus, ut ordinarii in
quorum dioecefibus generalia vel qu*vis alia
tludia vigent-, provideant, ne concluiiones
aliqui, publice vel privatim ollentandi in­
genii caufa, vel alia quapiam ratione difputentur, aut defendantur , antequam per
eos examinentur , & approbentur: quacum­
que confuetudine, non obftante; nec item
patiantur difpetationes , que fine clamori­
bus fieri non poffunt, de crtero in facris
«dibus haberi > fub eorum arbitrii poena .

CAP.

Concilium Ravbnnatensb.

593
Αμμο

CAP.

»568.

I.

Dt ftafltr uru Kcliifuiir .

A

CAP.

594
Anno
Cnmiiti

III.

Quod autem ad ipfarum tier a rum imagi-

tjfX.

num cultam. & venerationem attinet , caiu
Andorum reliqui» honefliflimis in loci», pariter reverentiam, dt honorem illis epifcopi impendi curent , quam facrofarAa
ac dreoris valculi». in ecclefiis aflerventur; non line luminibus populo exhibean­ Tridentina Synodus ffatuit : idque iepius
populus edoceri Audeant ·
tur ; nec temere, dt tine ordinarii licen­
tia , cx proprii» loculi» extrahantur: neve
Dt mtrtcahr.
■d infpiciendum , vel tangendum alia qua­
piam ratione > quam devotioni» gratia pro­
In novorum miraculorum approbatione
ponantur; pro certi» autem non nili ili*
habeantur, qu* rite fuerint ab epifeopi» formam a facro Tridentino concilio tradi­
approbat*; quacunque vero pro reliquiis tam , epifeopidiligenter obfervent. Sed quo­
niam frpe, vulgi concurfu, dt populi clafunt habit» , honeftatis caufa » decenti ac
B more, quid uro miraculo promulgatur, quod
tuto loco recondantur ·
vere non elt ; ftudeanr epifeopi fummopere,
cum fe fe offert occatio , ut primi» illis
CAP. II.
vuljji clamoribus obfiflant ; donec miraculi
Si quas vero reliquia» > de nouo detegi, veritas habeatur, ac legitime comprobetur:
ant exhumarl contigerit; epifeopi provideant, ne falfa pro veris recipiantur ; atque in­
ne incert* pro certi» habeantur : dt quod certa tolerando , eadem approbare videan­
religioni, ac pietati confentaneum videbi­ tur: ad populi nihilominus devotionem de
pietatem , quantum catholic* fidei ratio pa­
tur, adhibito quoque piorum , ac refigiofotitur , refpic ente», dubia qurcunque wxra
rum hominum conlîlio, decernant.
cjufdem concilii decretum , quam ptimum
decernantur.
CAP. III.

S

Abufus quoque, (i qui forfan In reliquia­

De ftertrum çeflwuur refrgjintttiont .

rum veneratione, aut vilitatione irreptiflt,
videantur , ab epifeopi» quam primum tol­ C Scriptur* facr* hiftori» , fandorum mar­
tyria , & adiones, aut etiam Domini noftri
lantur: ne piorum anim» fub falfitatis ima·
Pallio, quali ex fczna, feu alio quocunÎ;ine decipiantur. Eam autem venerationem
anAorum reliquiis ab omnibus exhiberi, que modo,, five in facro, live in profano
loco, aut etiam in iqonfalium monafterii·»
& doceri epifeopi curent, quam facrofannullatenus reprefententur : cum exemplo
Aa Tridentina fynodus decrevit .
conflet, ex iis allantes magis obleAari,
& ad rifum , ac fcandalum feplus excitari ;
CAP I.
quam ad pietatem accendi : nili aliud pro
populi devotione , ac rei dc temporunu
Dr ftcrir imtgtuibut.
conditione epifeopi», ex rationabili caufa ,
N facri» imaginibus effingendi» , id pri­ videatur : qu! re ipfa diligenter cognita ;
quod pietati conducere profpcxerint, pro
mum vitetur: ne infolita aliqua imago,
Deorum prudentia ftatuent.
vel infolito modo pingatur , (culpatur, vel
apponatur: prrfertim in ecclefiis, atquo
CAP. I..
alus piis , dc rcliglofis locis. Nihil prsterea
indecens,indecorum, lafcivum, profanumDt frfirtm Jierum cultu.
Ve , habitu, vel vultu, ac toto corpori»
flatu adhibeaturatque hujufmodi divine
Eliorum
dierum reverentiam ,’ore nobis
imagines exiftant , ut in Illi» Irrfpicrendis
pietas excitetur : nec quicquam in eis ap­
Dominico propofitam, epifeopi, atque
alii ordinarii omnes, honore debito prolepareat , quod prototype, ac exemplari fuo,
ex approbata eccleli* confuetudine , non quentes, diligenter curent ; ut Dominici
dies, dt alii ab eccleiia recepti, preclpue
conveniat.
vero in honorem Dei, beat* Mari* virgl„
nis, dc fanAorum apoftolorum feriati, omni,
CAP. II.
“qua decet, veneratione , juxta fanAUfimi Ο­
Mandamus propterea ejus generis artifi­ Ν. D. Pii quinti bullam, per eorum civita­
cibus quibufeunque , atque imaginum effin­ te» & dicecefes obferventur. Omnes Chrifti
gendarum curatoribus ; ut nonnili de epi- fideles in diebus hujufmodi, ecclefias fre­
Icoporum, vel parochorum licentia, facras quentent : divinis officiis devote incumbant*
imagines quovis modo effingere, vel in ec­ atque eo potitfimum tempore ab illicitis qui­
clefiis, piifque locis apponere prefumant : bufeunque abftincant. Qui vero teftis die­
dc qu* haAenus appofite funt, fi fe reflo bus Illicitum opus aliquod facientes , denon habeant, eas epifeopi deleri, corrigi, prehenfi fuerint, ex quo lucrum prscipue
fibl redundet; prefer divinam ultionem, dc
vel inftaurari faciant, eorum fumptibus, ad
quos ea res pertinet , fub eorum arbitrii alias prxnas ex cjufdem bull* difpofitione
infliAas , graviter quoque pro modo culp*>
penis.
e* epifeopi arbitrio, puniantur.

I

F

Cenet/.Gntrul.Tom. XXXV.

Pp

CAP.

Concilium Ravbnnatbnse .

>95

596

. xar, ubi medici confilium haberi non poAteft, ac fimiliter gratis concedantur : cum Anmo
A"»·
CAP. II.
Cnbisti
his tamen conditionibus, qu· fuis epifeo­ Cmbist·
1568.
«5Ô8Illas preterea feilivitates, que juxta lo­ pis necetfarie videbuntur.
corum confuetudinem folemniter celebrari
confuevetunt ; eadem confnetudloe fervata,
C A P. 1 I I.
propofitis Itidem ex arbitrio poenis, ejufdem bull· auAoritate ; debita cam reve­
Cibos infuper jejuniorum folemnium tem­
rentia epifcopl obCervari cutent.
pore prohibitos coquentes, vel ad efum_
quoquo modo parantes, aut abfque pr«diAa
licentia ementes, vel participantes, feCfA P. III.
vetius ab ordinariis ipfis pleAantur & fi
PrrdiAa vero omnia, non fotum in ci­ fit opus, dt culp· qualitas id expofeat; in
vitatibus» & oppidis, Epifeopi fella fervafubfidiuiu quoque excommunicentur.
xl ftadeant; fed etiam per agros <k villas ;
quibus in locis a ru die is, dt villicis homi­
CAP. IV.
nibus, in hoc fiepe delinquitur j quod cre­ B
bris parochorum admonitionibus, dt execuQue vero jejunii diebus obCervari vel vi­
torum adhibita diligentia,, confequi pote­
tari debeant, epifeopi populos edoceri cu­
rent: eofque moneant, jejuniorum tempo­
runt .
re non folum a cibis veritis elle abllinenCAP. IV.
dum ; fed etiam ex preferipta ab ecclefia
forma , jejunandum ; ùbi quis a jejunii pré­
Ut autem Divi Apollinaris primi Ravenn. cepte , aliquo rationabili jure non fubtiahiecclefi· antiftitis, dt martyris gloriofi, alio­ tur, aut excufatur.
rumque undecim archicpifcoporum, qui per
columbam eleAi fuere, memoria digne ac
C A P.. I.
pie habeatur, prxdecelforum nollrorum ve­
il ig iis Inhérentes » & eorum decreta innoD* mtle/îcitt, Cfr· iftcaaranomfo/.
vantes; ftatuimus, ut a comprovincialibus
epifeopis in Tuarum ecclefiarum calendariis,
AIeficosdt maleficas quofeunque cum
eorum nondtia perpetuo aferibantur , ubi
incantationibus, ligaturis , ac remediis
id confuetudo ferat i & eorum fella cele­
omnibus, qu» non commendat ars medico­
brentur.
rum, ex factorum canonum difpofitione, eplfcopi puniant - dt li ita oportere intel­
CAP. V.
ligent, de hujufmodi crimine vehementer,
etiam fufpeAos , a furs dicecetibus elimi­
Qurctjnque vero a fidelibus fello tempore
nent ; quod (i forte, vel homicide fuerint,
vel agenda , vel vitanda tint ; populos ex
vel in eorum maleficiis aliquis (aeramento­
fui officii debito , epifeopi, commoneri fa­ rum abufus interceflerir ; legitime puniendos
ciant . quo major feftis diebus reverentia , curent.
ut par ell » ab omnibus prxftetur.

M

CAP,

CAP.

I.

II.

Res preterea quafcunque ad maleficia
paratas exhibentes , propinantes, vel miniD lirantes, item hi qui flagitia hujufmodi afAcra jejunia queeunque ex ecclefi· in· fcAaverinr ; vel cum cadem profitent ibus
ftituto'indiAa , pariter-ab omnibus ob- participaverint ; ex communicentur, atque
lervari, epifeopi Audeant : quisquis autemaliter pro modoculp·, ex arbitrio punian­
eadem legitima ceflante caufa , violare pr·- tur ; necnon cum demone tacite vel exfumpfcrit ; prefer divinam ultionem , quam
prelie quicunque convenerint, dc a catho­
cibis urendo vetitis, ipfo jure incurret ; gra­ lica fide quoquo modo apoftaraverinr, male­
viter quoque ordinarii arbitrio , fi id abfque
ficii caufa, adhibito etiam inquifitorc, ca­
rationabili caufa fa&um fulfle conftiterit, nonicis poenis afficiantur puniatur, pr*fertim li fepius in illud idem
crimen inciderit.
C A P. I.
De j<jnnierMW obftr os liane .

S

C A P.

I I.

'

Jejuniorum tempore, ac prccipue quadragefime, vetiti cibi, pro imbecillium ac
infiriporumufu, non alibi, aut ab aliis ven­
dantur, quam in ftatutis locis , dt ad id-de­
putatis: ac non niti ex caufa ab utroque
medico comprobanda, ac licentia ab ordi­
natio, vel ejus vicario, fcu deputatis ab
eis gratis fubiignata dr obtenta, fub poe­
nis ex arbitrio ftatuendis ; extra urbes ve­
ro, dr oppida a parochis licenti· hujufmo­
di ex rationabili ac urgenti caufa dumta-

De fuferfltttanibur.

Uperftitiofas, dc vanas populi obfervationes, qurcunque fine , eoilcopi tolli,
dt ab ovibus (ibi commiffis, ve/uti rem perniciofiflîniam vitari curent : concionumquc
tempore , atque alias quandocunque oppor­
tunum videatur , hxc atque alia hujulmodi a rcAa fide aberrantia, fubditos cavere
moneant ; dt gravi quoque poena propofita
ex factorum Canonum decreto, compel­
lant .

S

CAP.

Concilium Ravennatensk .

597

598

turn , clerici» omnibus adfeitis , quo deAnno
^cet (ludio, ac pietate celebret xilliulquc— _Λ*
CAP. Π.
Cutltlt
animam frequenti Miflarum (tciiticio, aliif
HOU.
*5’
Ortum inil·per car.lelarunm numerum, que facris precibus , in quibufvis tam or
bate civitatis, quam dioecehs ecclefiis, de
cum vana quacunque obiervatione ad morbo* prrferiun ex vulgi opinione, repel­ more adhibitis , Deo plurimum commendari
lendos, vel ad malefici» perpetranda; five curet ; qued irem epifeopos comprovincia­
les omnes, fraterna: charitatis memores,
in Millie lacrificio , live alias quoniodoaccepto de alicuius epilcopt dormitiono
çunque, adhiberi prohibemus, tub arbi
trii -poena ; clerici vero confentientes , nuheio, quamprimum faHuros elle confidi­
vei id fieri permitrrntes, a«r feientes, nrc mus; quemadmodum cos, ne id ullo paAo
facere pratermntant, prtdeceflorum noad epifcopum deferentes, »b eo gravitci
Arorum vefiigia fequcnres , plurimum in_
puniantur Domino cohortamur. Ium publics (ορ­
plicationes & privais orationes juxta—
έ A P. L
lacti Tridentini concilii monita decvrnanB tur : quibus univerlo clero adllamc a Deo
Dr bletfberr.itt.
religiolillime poltulerur, ut eum viduato
N blafpheroos quam maxime , ut reatus gregi Padorem concedere ex lua largitate
qualitas exigit, infvrgente» ; ftatuimus , dignetur , qui tanti miniileru munus digne ,
tam Iaicos, quicunque tint . quam clericos, ac laudabiliter txcqui poflit.
qui Deum, & Dominum noftrum Jcl’um ChriCAP. f|.
ftum, vel gloriolam virginem Mariam , ejus
genitricem , expieflè blalphemaverint, poe­
Curer autem vacantis ecclelix capitu­
nis in Bulla Sanctif. D N- Pii Quinii con­
lum, intra przfiitutum ab eadem l iirlententis otnnino afficiendo* elle. Si vero re
iiiu S'jjnodo tempus ( ne jus nujufmodi ad
liques fanilos malediflis lacelierint , vel eo­
Superiorem devolvatur ) ex ejuldeni Sj.norum nomini detraxerint, pro perforue &
Culpr qualitate, ex eadem Bulla > Ordina­ 'rti decreto, ul Oeconomus, ac vicailus 01rii atbitrio corripiantur.
bit» ecclelix ejuf.nodi eligantur , qui eo­
rum munus exequt, ac faturo Pallori optiCAP- II.
Cmarn de feiplis rationem reddere pollinr ,
caveant aurem prxeipue, ne dimiflorias ad
Blasphemantium parentes, aut domml, Ordines, nili poli annum , quo Sedes ipfa—
sacaverir, vei nili ahquis jure arfihrus exi­
filios , vel tninifiros , blasphemandi confuetudinem deferere nolentes, objurgent, de­
lia t , cuiquam concedant, ex ejuldctn con­
ferant, V tncorrigibiles ciiciant , ne & ipli cilii Tridentini decreto.
divina Majellatis rei, tanrum fcclus per­
ferendo, conlbtuuntur .· quod m eorum re­
CAP- I.
ceptatoribus locum habere decernimus
De prtnwotndu ati tJtbctiralct etclejZit.

I

CAP

m-

Sxculates quoque porefiatel , ac MagiIfrxtus , in blasphemo» infurgerc monemus,
& hortamur in Domino, ut Indulgentiam
a poftetiore Lateranenfi concilio illis con D
cedam confequancur ; neve poenas quas ab
alus fame, e prxter mi feri nt ,ex eiufdem con­
cilii decreto, in feipfos convertant.

CAP.

IV.

Uicunque mandatum Apoftolicum de
aliquo ad cathedralem eccleliam regeudam examinando, fufeeperit , eum per
vitccra miferrcordi» Dei noltri oblectamus;
ut omnem curam, mentem , dk cogitatio­
nem pro fua ipfius confe ientia exoneranda ,
ad hujufmodi examen refte- conficiendum,
adhibeat memincrirque ; vel ex hoe iplo
potiliimum, populi falutem , At orbat» ec­
clelix dignitatem pendere , Pallor vere dignus allumatur , quive pixcllc, ac piodeflê
fciat : At propterea in re tam nccetrati? .
quam maxime efle animadvertendum ■

Q

Studeant autem epifeopi modis otnnibus,
hoc execrabile blasphemix (celui abolete:
quod ut facilius alfrqui poflint, vehemen­
ter hortamur ; ut focietates nominis Dei
CAP. 11.
in eorum civitatibus , & dioecelibus inlii!l*c autem examinis formula , ut facri
tui curent ; juxta regulam eidem focictarl
pr»lrriptam , una cum Indulgentiis in Bul- Tndcntini concilii monitis obtemperemus';
la fel. ree- Pu Quarti defuper edita con­ a nobis in prrfcnii Synodo, pro alfumenEdis ad cathédrales ecclelias Sanflillimi D.
tentis
N. arbitrio comprobanda , prxfcribitur , ut
accepto apoftolico mandatu ab epifeopo
CAP. I.
cui dirigitur , primum per tedium , quo
fieri poterit graviorum , examen , cui ipfeDc ettbeJrali ttcltfi» Datante,
met epifeopus pirfit , fuper promovendi
vita, moribus, & «tare, quam diiigentif.
Uoties Dei voluntate, cathedtaletn aliquam noftrat hujus metropolis eccle- lime inquiratur , his vel limilibus interrogariqmbut propolitis . qux fequuntur .
fiam, vacare contigerit, defundi pallo­
Pnmo, an n legitimo matiimooio, an
ris exequias , ipfius vacantis ecclelix capiruPpj
«

Q

599

Concilium Ravennatbnsi .

600

————— ex catholicis parentibus ortus , ubi, qua- . rum admonitionibus, prreeptirque obrem.
Amno liter, &a quibus educatus, qualisve
A perent,dt acquiefcant, velutl parentes eos-2’·’·°
vticmmui g cx
Caatsri plucibus annis citra fuerit illius vita, dt ucu
dem vereantur,
dc «u/crut.
ament; ima
illis iivh
non uttu·
derraconvetfatio, an infamia unquam notatus, hant, fed fubdiros fe fe ad propriam ipfovel de aliquo crimipe inquilitus, vel fu- tum falutcm, femper agnofeant.
fpeAus i an unquam apoftataverit, vel pu­
C A P. 11 I.
blice poenituetit, an bigamus, an, dt a->
quo tempore facris initiatus ; an fana men­
Scculi quoque principes, 8t magiflrarus
tis, timorateque confidential an, & qua­
liter aliquam aliam ecclefiam rexerit; aru. omnes quo majore fieri poreft animi affcdomui lue bene prefit ; an aliquo cor­ Au , hortamur dc obteftamur in Domino,
poris vitio, ac prxcipbe exitiali morbo la­ ut epifeopos pro eorum dlgnirare veneren­
boret. Item de animi dotibus , mode (lia , tur, ac nullo paAo patiantur, ut obfeaffabilitate, prudentia, fobrictate , conti- quiis quibusque epifcopali ordine minime
nentia, & ejufmodi ,.an trigefimum annum congruentibus , ipiis inferviant, ne divinam
expleverit ; an in aliquo publico gymnafio ultionem incurrant. Epifeopos vero ipfos,
profeffus fuerit, dc an fit denique eis mo· βenixe admonemus; ut a facti concilii Tri*
• ibus , dt virtutibus ornatus, ut in ecclc- dentini decreto, quoad obfequla per cos
principibus impendenda, minime difcedaot,
fia Dei non immerito prrful efle poffit.
meminerineque, fi fecus fecerint, in unaquaque provinciali Qnodo, non line eorum di­
CAP. III.
gnitatis nota f culpa fu* rationem fibi red­
Cun, veto in promovendis ipfis fcientta dendum.
maxime fit neceifaria, idcirco quamvis ali.
CAP. IV.
quis in univcilitate ftudiorum, maglftcr ,
live doAor, aut licentiatus in facta theo­
Sit autem epifeoporutn vira , St converlogia , vel ture canonico fit promotus ; feu
fatio irreprehenfibills, qualem Dei nfn.ftros
eiiam publicum alicujus academic tellimodecet; prorfusq. enitantur, ur a quacunnium doArina fua oflcodar ; ut omnino via
fraudibus praeludatur, is nihilominus exa- que vel levi, mali fufpicione, ne dum ab
nimis periculo fubj'c'atur. Adhibitis itaque ipfo malo caveant; atque ita feipfos, ac
non paucioribus quam tribus , juxta pro-Caomos fuas componant, ut ceteris fint exmovendi ptofeflioncm, theologia, feu jutis cmplo, nec jure merito redargui poffint.
pontificii peritis; duo illi punAa , feu ar­
ticuli affignentur, quibus port integri unius
C A P. V.
diei dt noAis intervallum congrue refpondea*·, atque ad interrogationes fuper illis.
Sit preterea
praterea non nimis lauta
lauta,, fed frugacx tempore faciendas, apte et^diteq. juxta lis epifeoporum tnenfa, fplritualis alicujus
ipfius epifeopi confcientiam, ac peritorum leAionis
1
-pabulo
L 1 condita, quam dt
* 1benedi*
- ■·
jutaiorum relationem replicet. Quibus per- Aio précédât, de gracie tubfequantur. Su­
aA>» ad fidei profeffionem admittatur : at- pellex non fumptuofa vel fuperflua , fed mo?pie omnia a notario, qui examini inter- derata exiflatomnisque luxus vitetur, &
uetit, in miiruinentum iclata , dc ab fpi- quacunque: ab apoilolicis traditionibus , ac
racrorum canonum
difpofitione fuper his,
fcnpo ob(ignata,ad fanAilfimum Romahum facroruru
.
pontificem fideliter deinde transmittantur
que ad vitam , dt mores pertinent, ali­
quo‘modo abhorrent, penitus epifeopi ipfi
C A >. I.
Dab illis abftineant, parlunoniam, que tan­
topere nos Deo commendat, omnino fcAenDt tfiftofi qtitlitett, dtur : ut eo uberius , his que fupererint, pau­
perum indigentia fublevari, dr eccielie ipfe
LIud primum epifeopi ex facrl Triden- commodius inflaurari, ac exornari valeant.
tini concilii prccepto admonentur, ur Familiares vero numero , xtate , dr quali­
paflores fe fe, non percuflbres conftitutostate tor habeantur , quot pro cuiusque epi­
elle exiftiment; nec dominandi quidem cau­ feopi dignitate congruere videbuntur, lintq.
fa, fed ut fubdiros fuos uti fratres, ac filios dt ipfi religione , ac pietarc conlpicui, ne­
ament , arguant, obfecrenr , increpent in mini ullam offcnfioncm dantes. Si quis ve­
Omni patientia dt doArina. In puniendis au. ro inprciniflis reprehenfibilis unquam ( quod
tem dcltAis feverltatem cum manfuetudine abfit ) cxtiterit , dc immoderata fua iplius
aAione merito redarguetur.
temperent, medicosque imitantes, a levio­
ribus ad graviora remedia defcendanr, atque alia hujusmodi in hoc genere obferCAP. Vf.
vent, juxta faluberrifflum prafari concilii E
Meminerint prxterca epifeopi, quod valdcctctum.
de populos «dificat, A*! religionem ex­
citat , ut fape publice,quim .fzpiflime pri­
CAP. IL
varim, fartis prrfertim diebus, milia facriSubdltl vero ita eplfcopos Ipfos rraAent , ficium celebrent, ac divinis interlmt : rtu* ut nullum obfequii genus erga illos prater- deantque, ut omnia in earum ecclefiis rernittant, quod eorum dignitatem tuendam Ae, atque ea, qua decet, majertate, sc
pertineat, reverentiam, atque obedlentiam pietate peragantur.

ijd8.

I

omnem iliis exhibentes, ac déférentes; eoCAP.

>S0S*

Concilium Ravbnnatinsb .

6οι

c a p. vu.

A""°
•I®®’

In ecclefiadieis autem boni» diftribuendis
qqicunque bine prxefle voluerint epifeopi*
atque alii ecclefi* prclati, qui commune»
omnium* prrfertim fubditorum, parente»
exiftimantur ; illam potiflîmum rationem fer­
vent «quatn facri canones (latuerunt : mife-abiles veto fuaruro civitatum, ac dioecelium perfônas, ptxcipue tefpiciant, at­
que in neceflitatibus protégant ; earutnque egeftati parerna charitatc fuccurrere
non differant , aut ullo modo ptxtermit-

602

rationem pertinentibu», pro eorum pruden­
tia, ea moderatione ufuros, ut merito re­ Amwo
prehendi non polfmt, nec alicui conqueren­ Cmxisti
i 568.
di occafio prrbeatur.
CAP.

IL

Vilitante» autem fuas dioecefe» epifeopi
profpicianr , qua ratione pauperum eccle­
fiarum reAoribus,ac presbyteri»confu!i pof·
fit ; ne dum fuo reAe funguntur munere ,
egeftate laborent ; quod ti nulla ratio iniri
poflit, qua curatorum miferia fublevetur i
futnmum pontificem ea de re confulant.

tant.
CAP.

CAP.

III.

i.

Ubicunque vero urban* alicujus parochi*
fines, extra locorum moenia protendi con­
tingat , animadvertant epifeopi, ne parocho
Nimadvertant in primis epifeopi fibi intra urbem, vel oppidum pernoAanre, qu»
minime licere a propriis ecclefiis abefle, foris funt anltn* periclitentar, Idcirco pro­
nili cx caufis a facro concilio Ttidentino
videant , ut, vel alicui viciniori parochlacomprobati», quo, pr*ter mortali» peccati li eccleli* forenfi, famili* extra moenia»
rearum, alias quoque poenas ab eadem fy. conflitut* aggregentur ; vel ecclelia de novo
nodo in abfentes ilatutas, evitent; felantq. in fuburbiis, ubi id per tcAoris, & furen­
de commi ilis hoc In genere fe fe in provin­ tium parochianorum facultates liceat eriga­
ciali fynodo rationem reddituros. Libenti tur > vel alia aliqua ratione, prefentis de­
itaque ac hilari animo epifeopi ex proprio creti auAoritate* huic malo epilcopi ipfi
munere, & confcientia in eorum ecclefiis, fuccurrant, prout magis expedire videbi­
vel dioecefibus refideant : ne fi defertas oves,
tur.
pallore nefeiente, lupus comedat} id fibiC
culpx , ac vitio dati peflit.»
C A P. I V.

De tfifeipaeum rejûientte

A

CAP.

IL

Diligenter quoque vifitando perpendant
epifeopi i ut ubi parochi* funt ampliores,
ftque nimis late d ffundenres, populorum
commoditati, ac faiuti aliqua ratione provi­
deant, vel novas erigenao parochia* c*
etufdem concilii decreto, fi fieri poteft ; vel
alteri proximiori ecclefi* , quod longius abeft, aggregando, vel commendando, prout
fatius fore judicaverint.

Ne fit autem ocicfa prxlatorum reliden­
tia , pontificalia munia per feipfos epifeopi
obeant, nili legitimo impedimento detinean.
tur, promovendorum ad nrdmes, ac fi fieri
pi'tclï, de beneficii» etiam providendorum
examini ipfimet prrlint, fubditorum pacem
inquirant, dt profequantur, loca pia qua­
cunque ac prxfertim clericorum feminaria,
«St montalium monafteria reAe curari Au­
CAP- V.
deant, aeque alia omnia qu* paftoralis funt
muneris in Domino exequantur, quofrugife-D
Ubi vero ita numemfus populus exillat,
ra fit, ac populo, falutaris, pixlati cujuf- quamvis latius non diffundatur, ut facerdos
que relidentia.
unicus minime fulficiat, vel ali* parochi*
epifeoperum judicio conflituahtur, vel tot
fibi facerdotes adjungere, juxta ejufdem de­
CAP. I.
creti formam, reAor ipfe cogatur, quot
De vrjftetfene.
fufficere polfmt > ejufdeni reAoris imperia
alendos, ubi ecclefi* facultates, <St emolu­
loecefes fuas epifeopi , atque alii lo­ menta, pluribus (uppercre vale»nt : alioquin
corum ordinarii fingulis annis vili- qua commodiore vi.lebitur v;a , aj epilcopi»
tare, fi per earum amplitudinem liceat,
huic incommodo cunluIatur.
alioquin infra biennium ex facri Tridenrini
concilii pra-cepto non pr*termittant. ScoC A P. VI.
fius auterp in vifitando pr*cipuus Is fit ; reIgiodfc pietas, vitiorum expulfio, lapforumProvideant infuper epifeopi vifitantes , ne
que morum, St eccleliaftic* difciplln* re­ in facramentis aduiiniftrandis ubi flumina»
paratio, quos autem viiirant, inutili fum
tranfmeare , oportet,facra pr*fercim cur ta­
ptu non gravent: exquilitiores epulas devi­ ri Ilia fluminis periculo exponatur ; quod val­
tent, ne vilitatis clericis plus equo fint de abominabile videtur : ac propterea cu­
oneri : quosve modum excedere compere- rent , vel parochianos trans fluvium exi­
rinr-arguant , atque compefcant. Quan­
lantes viciniori ecclefi* afetibi, aut com­
to vero citius fieri poterit, ecclefi* cujuf- mendari .· vel faltem ex eadem ecclelia»
3ne vilitaiionem* commode tamen, abfolvi facramenra fumi ; aut pontes, ubi fieri po­
eccrnimus ; plurimum confidentes epifeo- teft , conditui ,· vel oraiorium trans amnem ,
pos ipfos in comitatu, atque aliis ad vifi- aut etiam novam parochiam erigi,
*di-

D

003

Concilium Ravennatense.

004

ncatl , prout magis parochia ms iplis, ac
C A Pi r V.
Antro
Anvo nucrici ecclefi» confultum fote videbitur; Λ
CttlitTi
( ηιοΠ mudo in defeiendis (aeramentis■ > & fa·
Animadvertant prrterea epifcopi., ne be*5^®·
1568.
crülanâa pr<ieium euchanitia, periculum
neticia in cotum dioeccfibus, vel alibi (ita,
omne vitetur .
a fubditis ita obtineantur, ut vel alter ftuAus, 4 emolumenta quacunque ablque aC A P. V I I.
podolica difpenfatione percipiat; alter nu,
do nomine tantum, ad alterius commodum
Cum autem potifliina vifitat ionic , ac pa·
flou In inunctis ratio in dioecefana fy- beneficium retineat, vel ad alterius nutum
nodo celebranda conliftere videatur ; me. tacito, vel exprelfo paAo eidem cedere te­
neatur : quae limoniaca prcculdubio exiftunt,
mine· mt epifcopi tingulo quoque anno, ex
tum cx laciis canonibus, tum cx fe. re.
iui officii debito» otiim jure ad ipÇam diocPii Quarti , ac etiam fanâillimi D. N Pn
cefarpm fynodum congregandam teneri ,
prout eandem nullo modo prxtermltti man­ Quinti Bulli.
damus; in qua ptxter ea , qux de jure vel
C A P. V
contuetudine fieri contuevetunt ; 4 exami­ B
natorum clcflio, vel confirmatio, judicum­
Opportune infuper cpifcopi caveant, vel
que deputati» , 4 accretorum tum provin­
cialium, rum lynodalium receptio ve) com­ jurejurando, vel alia quapiam! ratione^, ne
memoratio fiet,· nec non difficultates omnes, iaici in beneficiotum quomodolibet ad (o
peilinentium collationibus» ab his ad quos
qu» inter vifitandum acciderint, tra&ari,
ac definiti poterunt ; prout epifcopocuique Ipetiat, faciendis, aliquid libi dari pacifcantui , aut ex hujutinodi caufa confcqui, vel
magis oportere videbitur .
retinere, quomodocunque prxfumant, tub
excommunicationis pcena ; qua clericus quifCAP. I.
3Ue ufurpationi alicui contentions, ex ejufcm concilii Tridentini decreto ipfo faâo
Dt bmtficiirnn collattnnt
innodabitut
OIhtotes quofcunque in Jeiu Chrifti
CAP. VI.
vifcenbus hortamur,4 enite oblecta­
mus , ut eos ecclcfiis reâores proficiant,
Nulli liceat in cafibus a jure per mi flit, fe
qu' vere fuo muneri facisfaceie pollini, ne
ambigendum Iit, qum de ecclefiis rp'is, ac q(c a vexatione redimere , abfque ordinarii
earuin bonis 4 juribus, bene fine promen­ licentia, qui re diligenter infpeda 4 cogni
tur·,* ab indignis, atque his prxiertim, qui ta , quod juri, 4 equitati confentaneuin vi­
ηοΊ religione 4 animi devotione dufii, fed debitur , pro fua conficientia decernet &
fu* . vel fuorum commoditati potiffiiuuin admittet .
conluleotcs ,ecclefiaftica beneficia appetunt,
C A f· V|f
omnino caveant ; prxeipue vero in parochia
libus ecdeliis merito conferendis > quam ma­
Pro beneficiorum collationibus nihil peni­
xime invigilent ; cum ex huc ipfo pendeat
leda ecclefiarum admmiftraiiq, & anima­ tus a collatoribus iplis accipiatur; nec no­
tarii ea ratione plus exigant, quam quod
rum fubjcffarum lalus : qu» ceteris omni­
iplis jufte pro labore debeatur ; pro figillo
bus eft prxfercnda.
vero non nili, quod m taxa defuper ab eplDfcopis llatuenda continebitur, petfolvatur.
CAP. II.
quod epifcopi ipli diligenter curent, abQuia vero exemplo conflat diutinam vaca­ ufufque fi qui hac in re irreplifle videan­
tur, quam primum tollere non praetermit­
tionem ecclefiisdetrimentum afferte confuetant ·
viftics curata ptxfertim beneficia , ab his ad
quos peronet, Tridentini concilii decreti,
CAP. VIII.
ac ianAiifinii D N. Pii Quinti bull* fervata forrpa , quamprimum conferantur , cuDe beneficiis quomodolibet proviii, infra
rentque epifcopi , ut vacationis notitia ,
quanio citius fieri poteft, habeatur: quo va­ menfem a die adepta potleifionis numeran­
cantes ecclefi*. infra prxftitutum tempus, dum, ordinariis, io quorum dioecclibus be­
a fuis collatoiibus juxta eiufdem landiffimi neficia ipfa conliitunt, corumdem tam mo­
bilium, quam immobilium rerum inventa­
D-N. builanr canonice conferri polTint.
rium tradere, ac prxfentare reneantur , ur
cum pt*cedentibus inventariis conferti pof.
CAP. 111.
£ Iit : 4 fi quid defit ; epifcopi rellituendum
Illud- autem fu mmopere curent epifcopi, curent ; tranigrelforefque ipfos graviter ex
ut in examinatores ex ptxfati concilii de- atbirrio puniant.
creto,in unaquaque dioecefana fynodo eli­
CAP, IX.
gendos, ii proponantur*, 4 comproben­
tur ; qui religione, ac vit* integritate c*·
. In'refignationibus admittendis,. collatio,
teris prxftent : 4 quod eorum eleflionis tem­
pore jurant, fideliter exequantur, ira enim nibufque cx caufa resignation!! de extero
fiet , ut nonnili. digni (ad beneficia recipian­ faciendis diligenter attendant epifcopi, at­
que animadvertant, id fibi licere in cafitur, 4 appiobenturbus

C

6o5

Concilium Ravennatbnse.

606

but unrum a fanêiffîmo D· N. Pio Quinto
CAP. I V.
Astito
Asho -(ft ejuftiteritexpreflit, non autem paftim ac A
CsiatsTi
C-.»r. ifdiftlnfle: meminerintque ex earumdem Ji1568.
terarum difpolitione excommunicationem ,
Curent preterea epifcôpi, ut notarii qui- 1
dc fufpenlionem propterea contrahendam, cunque juxta iacri Tridentini concilii de­
cretum examinentur: dt quos minus idoneos
apoftolic* fedi refervatam fore.
invenerint , aut quomodocunque in afficio
deliquerint, eos ex ejufdem concilii decreto
CAP. X.
a tpiritualiuin caufarum ufu arceant, ftuQuiconque de ecclcliaftico beneficio per dcanrque ecclefiafticl fori notarios jure ju­
inferiores ab epifeopo provifus fuciit ; it rando eorum admiffionis tempore compelle­
intra duos mentes ab ipfo provifionis die re, ut caufarum ad epifcopalem curiam per­
tinentium aAa & procellus quicunque per
computandos, patentes fu*collationis Lie­
eos exemplentur , atque omnium pro curia
ras , vel alterius cujufcunque provifion.s teftimonium prxfentare debeat , quod fi legi­ gefiorum inftrumenta, in authenticam for­
mam redaflam in archivio reponantur, ac
time prrmonirus non fatisfecerii , cjuidem
beneficii dc quo agetur, unius anni frudi- ° perpetuo conferventur , infuper notarios
buscareat: & nihilominus fu* provilionis ipfos modis omnibus epifeopi cogant, ut in­
titulum offendere, propofitisex arbitrio poe­ fra terminum ab eadem Tiidentina t y nodo
ftatutuin , in appellationum caulis , afla ccnnis, fervato juris ordine compellatur.
fcr>bant,& partibusea petentibus exhibeant,
CAP. I. ;
modo & forma , ac fub poenis in ipfo de
creto contentis .
De judiciali for» epifcofi.

- ■

CAP.

V.

Cdefiaftici judices quicunque in adminiNe partes fumptibus inutiliter prtrgra
ftranda indifferenter' omnibus jullitia,
maxime pauperibus, ac mifcrabilibus per­ventur, aut inhibitiones indebitas fieri con­
tingat , in • exceptionem’ facri Tridentini
form , fe promptos , & faciles przbcant :
ac brevioti qua fieri poteft ratione, pr«- concilii decreti, dc non recipiendis appel­
lationibus , aut earum commiflionibus , vel
cipuc ubi fummariede jure procedere licet,
caufas expediant, ac decidant , litigantium-C inhibitionibus concedendis, hili a ddfinitique fumptibus, quo ad ejus fieri poterit, va reparari non poflit ; piopterea decer­
nimus , cadere in primis a judice ad quem,
parcere ftudeant . ac prefemm in caulis
alimentorum, mercedum , piorum locorum, breviore termino jrartibus prxlixo, ubi pioatque hujufmodi , qu* moram non patiun­ babilirer juxta communes juris regulas Se
tur i m caübus a jute permillis, ubique ju­ dotfrinas ea de caufa dubitetur cite difeudiciaria tela, veritati, fit equitati inniten­ tienduin, an appellatio (it cjufmodi, que
ex pr*fat i concilii decreto recipi Vel reji­
do, ad expeditionem procedaht.
ci debeat: ne fi quas minime deceat, appel­
lationes judex adinifcrit ,. vcl admittendas,
C A P. I I.
rejecerit, jufta conquerendi -occalio alicui
prebeatur.
Ut autem omnis avariti* fufpicio ab eccleliaftico foro arceatur, pr*decclloruin AoCAP. VI.
ftrorun, vcftigiis inh«rentes ftatuimus dt or­
dinamus, cujuiquc epilcopalis curi* nota­
Carcerum epifcopaliuin cuftodi*, cos epi­
riis 1 cancellariis , catcerum cuftodibus, exe D
tutoribus, atque aliis hujufmodi miniftris feopi praeficiant·, qui diligentia, ac pieta­
te polleant . quive tam carceratornm com­
in fingulis cujufque opere mercedibus taxam
moditati, quam furi* fecuritati confutant ;
legitimam dt honeftam per epilcopos ipfos
nicminerinrque ordinarii omnes , quam frpifquam primum preftitui, ubi haflenus pr«lime carceres, non folum epiicopales, fed
ftituta non eft, quam qui exceller i nt, &
officii privatione , inhabilitationcve , dr car­ ctiam, fi fieri poteft, fxcdlarium judicum,
eer's maceratione, atque alias pio modo quantum ad religionem, atque ad eorum
qui carcere detinentur, vit* neceffaria per­
culp* (everilïimc puniantur.
tinet, per level alium, ipiis impeditis vili­
tate: curenrquc ut opportunis temporibus
CAP. Ilf.
carceratis ipfis eccleliaftica facramenta fubniiniftrcntur , in quo quidem chaiiiatis ope­
Ne autem indefenf* miferabiles perfon*
fua in re fraudentur, vel adverfariorum po­ re plurimum confidimus, & exoptamus,
tentia opprimantur, curent epifeopi perfo- auxilium dk favorem omnem a facularibus
nis hujufmodi, vel generales in fuis dioe- g potcftatibus, ac magiftratibus, epifeopis impartiendum ; velue eofdcm in domino mo­
cefibus procuratores, dt advocatos conftinemus, dt cohortamur.
tui, vel quoties catus evenerit, iliis per
epifeopos , vel eorum vicario· de oppottuna detentione provideri : quam s d Iu fer pere abfque rationabili caufa reçu ver it, in­
habilis ad ecclcfiaftica negotia traâanda ad
epifeopi beneplacitum cenfeatur.

E

CAP.

r

I
r

607

Anno
ChiisT’
rjtjS.

Concilium
Ravennatensb .
)

608

«
. de, vel alio ilhus prefeflo , oeconomo ,
Λ capituli vicario tradantur ; & fi illarum traCAP. I.
ditio differatur', etiam exigantur, & penes CuaiST)
eofdem fideliter conferventur .· qu» qui- 15®®·
Dr art hi vio ■ .
dem' poflea , in eorum fidei , ac diligenti»
Nftr ument orum atque aliarum feriptura- tellimonium futuro Pallori contignentur .
tum quarumcunque de rebus ad cathé­
'ÇAP. Idrales ecclefias , feu etiam collegiatas infi-

I

gnes , earumque dioecefes pertinentibus, per­
petuitati profptcere cupientes, mandamus,
Dr Seminario.
in unaquaque cathedrali, vel Collegiate inPifcopi qui nondum pauperum collegia
figni,ubi haftenus non extant, archiviez
inrtitui, vel epifeopo Arcapitulo communia,
clericorum pro Seminario erexerunt,
juxta facri concilii Tridentini preceptum
vel feparata , prout magis expedire vide­
bitur; aut epiicopi ipfi cum eorum capitu- . infra annum a prifentis fynodi fine comJis convenerint. Quae vero jampridem lunt putandum inchoata perficiant; At nondum
inditura , ea teftc curari epifeopi rtudeant : B coepta mature inftituant , ex prxfciipta ab
omnemquediligentiam adhibeant, ut inllru- eodem concilio formula. _
Ea autem taxan­
inepta quacunque, atque ali» feriptur» o- di, componendive pro feminariis inftituennines in eis content», ita conferventur; ut dis , & confervandis ratio fervetur, quam
ea Nequeat ve| temeraria manus attingere , fanâillimus D· N. Pius Quintus decrevit.
vel ullo 4>aâo violare .

E

CAP.
CAP.

•

II.

II.

Epifeopi Seminaria quæcunque in fuis dioeUt vero f.cilius ecclefi» cujufque jura , celibus erefla perfæpe vititent, & a depu­
ac moniiuenta quxeunque ob temporum in­
tatis vilitari curent : bene profpicientes,
juriam, & hominum incuriam deperdita, an omnia rede fe habeant: & quos virtu­
ti, & religioni minime deditos, vel ad ma­
aut ufurpata reperirt poffint ; canonica monitidne prxmiflu, excommunicationi fubji- los mores propenfos effe perfpexerint, poft
trinam admonitionem ex ejusdem concilii
ciantur quicunque ea detinentes, vel ufurpantesnon revelaverint, donec fatisfecerint, Cdecreto e conturbenio ejiciant,
fcripturafque , ac inftrumenta ipfa , qux ab
aliquo detineri fciunt, omnino prodiderint.
C A P. 111.
f
Qui vero ca detinent vel itfurpant, ab epifcopis certiores fieri debeant, eos ex facri
In eo autem potillimum omnem curam ,
Tridentini concilii decretP, uti eccleliafli- & exadiffimara diligentiam impendendam
corum jurium ufurpatores excommunicatio­ efle decernimus, ut magirtri pueris hujus­
nis fententiam incurriife .
modi, numero, state, & moribus tot atq.
cjufmodi eligantur, ut præter bonarum ar­
tium , & eccleliailicarum rerum difciplinam, 1
CAP. ill.
quam percipere pollint , bonis etiam mori­
Unicuique autem archivio curtos ab bus in primis imbuti > vera: pietatis alumni
epifeopo pro fuo, & ecclefue jure depute­
efficiantur ·
tur, fide integra ac fpedata, qui diligentiflime eunda confervet, & adminillrer,
CAP. IV.
decenti claufura adhibita, quod a capitu-D
lo quoque fieri debeat , ubi archivia funt
In feminarium vero admiffi pueri, in ha­
diliinda ; curtodi ipfi eunda per inventarium bitu & ton fur a clericali femper incedant,
tradendo , qux poftmodum in fui officii fertis diebus in cathedrali ecclefia foleinnifine, ex eodem inventario reftiruantur ·
bus intertînt : nec alio unquam, nili virtu­
tis , atque relaxandi animi caufa , ocio fruanCAP. IV.
tur, in eodem cubiculo, fi commode fieri
poteft , omnes decumbant, libros autem faNullo modo liceat archivii cujufquecufto- cros, & bonos mores edocentes, & maxi­
di, alicui etiam ipliu epifeopi, vel capituli me cathechifmum fandillimi D. N. Pii V·
procuratori ex archi. o ipfo archetypa, fi­ juffu nuper editum , affidue pr» manibus ha­
ve originales feripturas, tradere, etiam da­ beant, quos eis interpretandos epifeopi cu­
ta fide, aut pignore depolito : fi quis autem rent ; cibus abfque benedidione gratiarum­
contrafeccrit, ab ordinariis graviter ex ar­ que adlbne ab illis non fumatur : nec inter
refedionem fpiritualis ledio unquam defit.
bitrio muldetur .

CAP.

V.

Ne vero epifeopaii fede vacante, pubi·-’
cum aliquod documentum, ad epifcopalis
menfa jurifdiâionem, vel proventus perti­
nens intercipiatur ; præfertim ubi epifeopi
arihivium a capitulari fit dirtinâum ; ftatui»,us, ut cum primum piælatus decelTerit ,

P

CAP.

V.

Collegii conrtitutiones fingulo quoque.»
mente pueri perlegant: prefertim qu» ad
religionem ac vit» honeftatem pertinent;
casque ad unguem obfervent ; atque omnem
prxeepteribus obedientiam ab eisdem przrtari epifeopi curent: pr«cipue vero ei qui
mor ibus pr-æe it ; quo cum religiofiffime, &
conjunfliffimc vivant.
CAP.

Concilium Ravennatknse .

6o9
Anno
Chus rt

>y68.

CAP.

V I.

Diiccdendi autem e collegio facultas ne­
mini detur abfque fuperioris licentia , in cafibus vero ab epifeopo (latuendis exeuntes ,
non nifi bini, atque ea, qua decet religioios adolescentes, modeftia &'gravitate pro­
grediantur.

CAF.

VII.

Duodecim annis minores in collegium non
aflumantur.· ac diligenter attendant cptfcopi, ut & ingenio, & animo ad religionem
propenfo fint ; atque his omnibus qualita­
tibus praediti, que in illis ex facri Triden­
tini concilii decreto requiruntur.

C A P.

V III.

610

damus, ut in his qua ad eorum officium per.
tinent ffubjeHi eis clerici, atque presbyte­
ri pareant; inobedientes vero epifeoporum
arbitrio puniendos deferant, quod Ii tn ali.
quo ipli quoque forte deliquerint ; ab ordi­
nariis ipli puniri, vcl etiam ab officio amo­
veri debebunt.

CAP.

Anno
Cnbisti

I5<».

IV.

Semel faltem in menfe vicarii foranei
quique, ubi commode fieri poterit, ex fui
officii debifo , Cu* regionis clerum convo­
cent ; qui ubi conventus . ut vocant , alternatim haberi confuc-vcrit , eo expleti', at­
que omnibus qu* ad eam rem pertinent rcB ligiote peradis, querelas audiant , & componant, clericos admoneant, & Ii qua lint
decernenda , vel confulenda , proponant ,ac
decernant: ubi vero conventus hujusmodi
non funt m ufu , in unaquaque parochial!
fu* regionis ccclelia, alternis vicibus cle­
ricos congregent, ilhus redoris fumptibus,
in cuius ecclefia congregatio quavis haberi
contigerit . Curent autem epifeopi , ue cxccffus aliquis in hujusmodi congregationibus
ace.dat : & fi qui abufus in eodem irrepfifle
videantur, cos epifeopi ipfi tolli, At abo­
leri curent.
‘

Pueri vero ditiores, qui in hujusmodi col­
legia, ex facultate libi ab eodem concilio
attributa, affiimi voluerint, juxta eum nu­
merum, qui rationabilis epifeopo, pro lo­
ci qualitate, & collegii, captu videatur ;
pjusdam aetatis, habitus, profelfionis, &
animi elfe debent ; eisdeinque legibus Ac
claufur», dt morum drtciplin* vivere, pro­
ut ordinarii ejusdem collegii pueri : tan­
tumque proprii *ris conferre debent ; quan­
tum Cfc ad feipfos alendos, Ac ad alia one-C
ra proportionabiliter perferenda, ex ejus­
dem concilii decreto fuflSciet .

CAP.
_

I.

s

De ixantin» promrvenanrum aJ pAH>’
cbialei tctltfiai .

CAP.

I.

P

CAP.

111.

Interrogabuntur autem in prims quicunque examinandi fuerint , per fvnodahum
examinatorum mqu litiirnem, ce relate , A,ordine, m quibus fint lonittuti; qua de re
Q_ <|
faci-

Arochiali ecclefia vacante, epifeopi ha­
bita variationis notitia , fi opus fuerit ,
De vicarii t foraneif.
idoneum in ea vicarium, cum congrua ipiius
epifeopi arbitrio, portionis fructuum alhOraneos vicarios quam maxime neceffa- g natione conflituant, qui ipiius ecclefi» one­
rios fore profpicientes, (latuimus ; ut in
ra iutlineat , donec ei de reélore providea­
fmgulis fuarum dioecefum regionibus, ubitur , juxta facri Tridentini concilii decre­
non adfunt, de extero pet epifeopos contum. ac fantiifumi D. N. Pii V. bullam.
ftituantur, quicunque magis idonei vide­
Tum per epifeopum proponatur cdibuntur; & ut fua dignitas unicuique; in
flum ad valvas cathcdralis, & ipiius va­
cantis eccleli* , atque aliis opportunis
regione qualibet digniores eligantur, ut archiptcsbyteri, vcl prepofiti rurales, fi funt D locis , epifeopi ipiius arbitratu , quo .cirrius , & vocationis , & termini pe r ediHuin
idonei .· alioquin ex inferiorum numero maad examinandum prtlixi, notit*a fiaber i pofgis probatos epifeopi deligent.
lit ; qui quidem terminus decem dieruin ab
eodem Tridentino concilio llatutus ultra
C A P. II.
alios decem dies minime prorogetur, ,x
ejusdem bull* p’ohibit ione.
Hi vero vicarii diligenter invigilent, &
Edifli vero term-no durante , epijcopu» ,
fcire contendant, an in parochiis libi commiffis omnia rcAe agantur , num curati & qui juspatronatus in va.anti ecilefia ob­
tinet, clericos aliquos aj refendain ecclvomnes iclideant, dt rorum munus e/cquan·
liam idoneos , examinatoribu' juxta eju'dem
tur ; abfentes deferant, <Sc epifeopis indi­
cent ; quos vero in aliquo delinquere per- decreti formam deputatis, nominet. At non
nili ab eisdem examinatoribus per aliorum
fpexrrinr, primum fraterne admoneant:
deinde ii opus fuerit, vel per literas, vcl qui examinati fuerint , concur Cum , tanquam
alio quovis modo, prout res ipfa pullulave­ magis idoneo ab epiicopo judicato, & elerit, iupcrioribus denuncient, prxeipue au Eflo»de ecclefia provideatur., infra termi­
num, ac fub poetfis m eadem oulla con­
tem inquirant, an a parochis erga rniierabilcs fua: curie perfonas debitum perfolva- tentis .
tur officium: provideantque , ne quis ob
CAP. Hvita: incommoda dccedete cogatur.

F

(Ji autetn dttbitu' viciriis ipù' honor, &
obedientia tribuarii , decernimus, &. manConcil General Von,. XXXV.

Concilium RaVennatense .

6u

612

--------- facile cx eorum promotionis teftimonio, ac
, bis pafcant ,& erudiant ; vel memoriter per
Ammo baptifmi codice; vel etiam ex afpeâu , aut ”fcipfos, fi ingenium fuppetat, vel ex feri- Anno
Ch«i*Ti tide dignorum relatu, quod ad «tatem per» pto,feu homiliario aliquo a fuperloribus Chxisti
tj6d.
1568·
tiner, condire poterit.
approbaro : diebus iridem quadragefim* ,
Tum dc promovendi vita, Si moribus vel ab epifeopo pr«fcript>s, vel ufu com­
percunAando juxta ea , qu* fupra circa afprobatis , per fe , vel alios idoneos & ap­
fumendorum id cathédrales ecclefias exa­
probatos viros verbum Dei enuncient.
men proportione fervara , (latura funt ; ita
inquiratur, pro examinatorum prudentia ;
CAP. II.
ut quales fint illius mores, ac vite honelias, & integritas, facile dignofei poflit.
Parochi praeterea ex ejufdem concilii decteto , (ingubs dominicis, arque aliis feftis
C A P. I U.
diebus fu* parochi* pueris fidei rudimenta
tradant ; Si edoceant Deo primum, ac pa­
Illud vero generatim fuper inquirenda
rentibus obedire, tum qu*cunque chriftiafcienria promovendorum ad parochiales ccnum hominem decenr ex inftitutione ali­
clelias proponendum cenfuimus; ut exami- ® qua eis ab epifeopis propoli ta ; poena nenatores primum fe fe dc promovendi captu, gligentilfus eorum arbitrio imponenda .
ac intelligently diligenter informent: quod
ex refponlionibus, Sc interrogationibus eo­
CAP. III.
rum, que illis legenda propofuerint, liqui­
do parebit: tum ftudeanr etiam nofle , qua­
Abufus infuper omnes circa divina paro,
lis fit examinandi in (aeramentorum admi. chi populo frequenter improbent , & con­
niftratione exercitatio: an eorum vim, St flanti animo refellant curentque, ut divi­
virtutem ita calleat, ut vitz monita ab eo nis nihil profanum milceatur, fed ut pie,
expeAari poflint ; & ad populum ea do­ devote, ac frequenter illis parochiani ocendum , qu« fcire omnibus ad falutem mnes interûnt, moneant; atque ut eccleli*
nccellarium eft, idoneus comprobetur, at­ facramcnta frequentent, quo uberiores fruque, li ita videbitur expedire, difficultas Aus cx illis confequanrur , cafus in quibus
aliqua proponetur , velcirca confcffiones au­ excommunicationis poena infligitur, ad fub.
diendi , ve) quo ad crterorum facramento- dirorum memoriam fzpe revocent ; ut ab
rum peritiam; ex quo facilius illius habili-C his cavere poflint
Si alia qu*cunque a
tas colligi, & tn regenda ccclctia idoneus chriftiano homine vitanda, vel obfetvanda
deprehendi poflit.
lint, optime non docere prxtcrmirtant.

CAP.

IV.

CAP.

IV.

PeraAo autem examine, ftudeant epifeo­
pi, ut non folum dignis, fed magis idoneis
repertis, juxta ejusdem concilii decretum,
parochiales eccleli* conferantur : ne li minus
nabilem, ppfthabitis magis idoneis, elege­
rint ; appellandi occatio prxbeatur cx ejus­
dem Bull* difpofitione.

Parochi unica tantum parochiall eccleiia
fint contenti ; eamque omni jure, uti uni.
camfponlam unice diligant : quicunque ve­
ro duas eodem tempore parochiales cedefias obtinere pr*fumpferit ; utraque atque
aliis quoque beneficiis ex ejufdem concilii
decreto omnino carebir ; quod fi ab aliquo
duo haAenus, vel plura quoquo modo inCAP. V.
compatibilia beneficia obtenta fint ; St adD huc obdurato animo obtineantur ; ea omnia
SI vero duos aliquando, vel plures, quod jamprtdem vaca fle inteiligantur : ac vclutl
ad literarum fcientiaqi pertinet, xque ido­
vacantia, quamprimum ab his ad quos at­
neos concurrere contigerit; infpiciendum
tinet, conterantur ; fruAu» autem interca
erir, an ctas gravior, aut morum, & vit* perceptos omnes reilirui, ac partim vacan­
integritas in alio prvponderct, quisve eutibus cedetis, partim piis locis, ordinarii
rum ad eccleli* vacantis regimen, loci, ac
arbitrio, diftribui mandamus; quod ii inperfonarum qualitate penfata, utilior vi­ compatibiiia iplis in divertis dioecefibus luit
deatur: ceteris autem paribus, Si nullo conllituta ; uterque epifeopus , Si hi ad quos
concurrente quod prsgravet ; is qui cx ea­ pertinet, qùamprimum ea de rç certiores
dem dioeceii, Si multo magis qui etiam e redditi, fuo jure conferent.
vacantis eccleli* regione fuerit, extraneo
pr»fern poterit, alioquin epifeopus quem
CAP. V.
exiflimabit potiorem , deliger : dcleAu eo­
dem in prefentatis vel nominatis ab his ad
Pro piis locis civitatum , dt dioecefum
quos pertinet, fi plures fuerint, habendo. E quarumcunque eleemofynas procurantes a
parochis abique fpcciali prxlatorum liDe l’arocbit, t> eorum efficio.
centia non admittantur.
%

C A f.

I.

Lerici omnes curam animarum habentes, gregem libi creditum, ex eorunv.
officio, Si facri TriJcntini concilii pr»cepto, feftis prefertim diebus falutaribus ver-

C

C A P.

V I.

/

Indulgenti* item null* abfque ordinati!
licentia, in (criptis obtinenda , fervatis/tamen conditionibus, quas ordinarius ipffe in
ea concedenda prcfcripferit, pubUgnnur,
quanÀ

Concilium Ravennatense .

613

614

quandocunque veto a parochis indulgenti* . beatur ; abai pro abfente reputabitur, &
Aw·®
deeretojant
alique fuperioris decreto
faut jrromulganpromulgan­ Λ poenas non rcMcntiua perferet.
CuatSt· de , carum falutarem effedum fideliter ex­
IJ08.
plicent ; quo majore populi devotione re­
C A P. V.
cipiantur: fi qui veto abufus de catero
circa eas emerferint, epifeopos commoneant,
Quicunque ab ecclelia difcedendi facul- ·
qui cos quamprimum tolli curabunt.
tate etiam obtenta , aliquandiu abfuetlt, In­
fra menfem de .fuo ad ecclefiam reditu or­
CAP. VII.
dinarium commoneat : alioquin diei medii
illegitime quoque abfenti» adferibantur.
In facramentisautem adminlftrandls, ani·
mifque curandis , quod prccipuutn eft pa­
CAP. VI.
rochorum munus, quammaxime invigilent,
arque fummopere curent, ne eorum culpa
SI qui vero, ut! debent, in fui» eccleliis
abfque facramcntis aliquem e vita migrare minime relident, vel‘abfenti*<noa> ne quocontingat: alioquin fufpenfione ab officio, quo modo funt fufpedi perfruduum feque& beneficio, atque alias pro modo culp*, "litationem, dr aliis pcenis a facro Tridentigraviffime corripiantur........
do concilio
ftatuti,, merito pledantur.

CAP.

I.

CAP.

VII.

'De rffiintia inferiorum.

Non relidentium autem per dioecefes no­
mina, At cognomina, ubi- vicarii foranel
Arochialium ecclefrarum redores affidue défunt, a pieoanl, ; d'illis abfentibus, vel
in fuis ecclefiis rehdeant : fuoque gre­ negligentibus, a proximioribus ccclefi* decuratis, quamprimum ad epifeopos
gi pro officio diligenter attendant ; fub poerciiAse
­
nis in utroque Ttidentini concilii decreto deferamur, Cub eorum arbitrii poena.
contentis, & in apoftolici* literis qu* dudura contra non relidentes edit* funt, cxCAP. VIII.
preffis : memine tIntque, fibi nullo pado li­
cere a propriis ecclefiis abeflTe abfquer ratio
­
ratioUbi parochiales ccclefi* adeo tenues exinabili cauta ab epifeopi,
epifeopi* fetipto
fcripto compto·
co
Cftunt, et »des pro parochi relidentia, nec
banda ; cum. abfenti* tempore fiudus
fuos
<■ »
inflaurari, nec de novo conftrul podint ; fi
nullo modo faciant, ac propterea ad co.urn alitet provideri nequeat, vel ex parochiareflitullonem omnino teneantur , pr*ter
norum contributione aliqua, vel etiam ex
mortale peccatum , quod non refidendo
porrione dc frudibus piorum locorum in
ctMMtahant.
parochia, vel prope eam exillentium ( dc..
confeniu tamen cotum , qui iliis pr*funt )
CAP- II.
deducenda, fi quid fupcrcft injunflo onere
pcrfoluto, inftaurentur, vel «dificentur :
Refiderc autem Ir
, ecclefiis intelligin- <eu alia quapiam ratione, qu* magis ab
tur, qui in oomibu ecclete concientibus epifeopo probetur, modo redor rebdeat.
habitant ; vel falle· ubi ecclefia ptoptias
edes non habet, infra parochi* limites, un­
CAP. IX.
de commode injundo fibi oneri fati,facer·
poflint ; vel etiam prope parochiam in lo­
Si vero eccleii* aliqu* a communi homico ad cute exercitium accommodato, epi­ Dnum commercio adeo diftent, & io feceflu
feopi judicio, loci peinitare, & gregis aliquo ita tint conilitut* , ut a craflàntibus
commoditate penfata : quod ordinarii iphus affidue vexentur, ac diripiantur, & proconfcicnti* dijudicandum relinquitur; alio­ ptcrca Parochi inibi relidere pertimefiant;
quin pro abfentibus habeantur ·
Magiilratus, atque alio, locorum redores
contra hujufmodi facinorofo, homine, inCAP. III.
furgere monemus, d obretiamur : quo pa­
cat* fint parochi*, nec diviqus cultus illis
pr*termittatur .
!
li quoque qui rejeta in vicarium cura,
\
C
A
P.
X.
otio indulgent, & alieni laboris fpedatores, magis quam eccleii* fu* rcAores exi·
Aunt, cum per feipfo* animarum curam adQuicunquc prnterea ecclefiaftica quilibet
miniftrare poflint ; ab epifeopis redarguan- alia beneficia obtinent, de (ure vel confue• tur: dr per fcipfos curam exercete cogan­ tudine pcrfonalcm relident ia m requirentur, Mifla, celebrando, atque alia perageo- Etta niu moniti patuerint; ab epifeopis,
<io, qu* fuo muneri conveniunt ·
poenis ex prefati concilii decretis , & apoflolicls litetis contra non relidentes ftat.uti«.
CAP. IV.
ufque ad privationem inclufive., contuma­
cia crefcente, fervato juris ordine, pu­
Si quis ex repentina caufa abfque licen­ niantur ■
ti^ a propria ecclefia receifetit, I* abfenti*
fo* eaufam flattai fuperiori per fe, vel
per al ium infinuet: qu* li ab eo comprobcttut, ac li ab initio approbata fuiflct, ha-

P

<t·! »

CAP.

v

Concilium Ravennatensb.

615

z

.ce’ fuas mandaverit, ex aliqua rationabili
1
Acaufa, teneantur : qu* fane claves ejusmo- r ,’’®
di fint > ne facile aliqua ex parte vitiari
Jg *
ijdÎ.
Dr /iurtmentoru* itJieiitiflreiianr
poflint, fi quis au tam hac in re negiigerido deliquerit, feveriori poen* ab ordinario
N factamenti* admlniftrandis, parocho· fubijclatur ·
primum ex facri Tridentini concilii dc*
crato curare oportet ; ut cujufoue facraC A P. VIII.
menti vim atque efficaciam, vulgari idio/
mate populo clariffime demonftrent , quo
Ejusdem dioecefi* parochi·, qu* ob in­
majore animi devotione ac reverenfia ad certos fines confuf* funt, vel in familias,
ea percipienda prcparctur.
non autem in loca diftinA*, ut altercandi ,
tollatur occa fio, eas epifeopi quamprimum
CAP. IL
certis limitibus difterminenta quas invi­
♦
cem implicatas compererint, explicent; at­
Cum- vero fanAa Romana' ecclefia alia- que ita difttibuant, ut quilibet curatur ,
- ram mater & migiftra, merito Iit ample­ ° quod ad fuum officium pertinet agnofear,
xanda, dt in lui* ritibus imitanda; (latui­ nec in facramentis adminiftrandis aliqua-,
mus, & ordinamur, ut in exorcifmi* & ca- bxfitatlo contingat.
techifmis bapttfmalibu,, atque in aliorum
omnium factamcntorum adminiliratione , ac
C A P. L
cctens quibufcunque ad divina pertinenti­
Dt btftifiee.
bus, ipiius land* Roman* ecclefi* ritus,
erremoni*, dt confuetudincs obferventur,
quod propofitis etiam ex arbitrio poenis eAcerdos Baptifmi Sacramentum adtnlniprfeopi curent.
liraturus » ad ranti muneris funAionem
CAP. III.
fanAe, {paviterq. accedat: animadvertendo
primum , quidnam per cum fiat.* idque cornSacramenta infuper quacunque, ne ad
pattes , At comma tres, pie ac rrligiofe do­
alium ufu<» quam ad eum cujus caufa a do­ ceat: eosq. c far illimis verbis admoneat, qu*>
mino funt intlituta , ab aliquo convertan-< nam cognatio per Baptifmi facramentum
tur, vel alicui concedantur,, epifeopi pa­ contrahatur : necnon teneri eos, quos e fa«
"
rochos adnoncant : quisquis autem vel eis cro fonte fufeeperint, fi parentes pnrferabufus fuerit , vel alicui eadem abutenda
tim id prxtermlferint , catholica fide Ae
tradiderit, ex arbitrio fcvcrillimc puniatur. Chriftiani* moribus inffituere.

a»»·
Caatsr,

cap.

i.

I

•i

S

C A P.

I V-

C.A P.

I L

Curent autem?ep/copi facri Baptifmatis
Sacra olea, anno quolibet ab epifeopi*
confecranda, Aatuto tempore plebani per fonte* in fuis dioecelibus, interius, & exte­
dioecefcs conftituti,ab eorum matrice cc- rius mtoYc, ac mundicia inligni ornatos,
c le fia recipiant; <& ecclefiis fibi commiffis rcbusque omnibus, quanto magis fieri poprimo quoque tempore difttibuant , niti tcfl,decenter inllruAos efle; facta vero olea
ajiud pro locorum diftantta, vel ecclefi* ad Baptifmi ufum ita parata habeantur, ut
vafculum Iit commune, ex decenti marerta
qualitate, epifeopi* ex caufa videatur , qua­
Dftamni, vel argenti conilarum: dt nihilo­
cunque contuetudinc non obftantc.
minus alterum ab altero facro oleo pertÿtcuis literis, dc lamina mtcrpolita clariffime
CAP. V.
dlffinguatur.
Pro novi* autem facramentis accipiendis,
vel deferendis, nonnifi clericos in Acris
CAP. fIL
conii it uros, nifi aliud rei neceflitas fuadear,
Omnino praterea prohibemus, ne, quo
delimandos efle decernimustempore facrum Baptifma celebratur, Baptifmalis aqua, vel facrum aliquod oleum
CAP. VI.
a laici* perfonis quoquo modo tangatur:
Caveant autem cathedralium ecclefiarum ne ve linteola ouibu* abfterfum fuerit in­
fanti, caput, alicui lavanda tradantur ;aut
miniftri, plebani, atque atii omnes,ad quos
facforum oleorum dlftributlo fpeAat, ne i aliqua hujusmodi fiant, ut inde fpiritualis
quid pro illorum perceptione vel fponte da­ cognatio contrahatur: improbante, proptertum accipiant : quacunque confuetudino E ea abufum illum transmittendi chirotheetianr immemorabili non obftantc, fub fu- cas, five etiam aquam benediAam compaternitati, contrahende gratia ; quacunque
fpcniionis poena.
confuetudine etiam immemorabili non obftanre: declarantefque |plla alia ratione
C A P. V 1 L
fpiritualem cognationem contrahi; quam_.
Locorum/ubi facramenta reconduntur, apud facro, canones habeatur; nec inter
claves, diligentiffime , ac in tuto loco per alias nerfonas, quam facri Tridentini con­
parochos aflerventur: neque fub alterius cilii accreto comprchenfa, .
cuAodia , quam, parochi, vel eju,, cui vi-

CAP-

Concilium Ravennatbnse .
Αμμο
CMllStt
jjbt.

Ammo
Cnarsrr
Ij68.
Infantes feptennio minores non confir­

CAP.

CAP. 'IV.
Baptizandis vero , non gentilium» fed
fanAorum nomina imponi epilcopl curent :
pe ir» ipfo chrifliame religionis limine» cum
Ethnicis participate fideles quodammodo vi­
deantur: atque ut eorum virtutes imitari
Audeant, quorum fe fe patrocinio nominis
fimilltudine committunt.

III.

mentur: atque illi tantummodo adulti, vel
parvuli ipungantur, quos antea fulffe con­
firmatos ignoratur ; ne facramentum hujus,
modi reiterari contingat : quod epifeopi po*
pulos cavere omnino Audeant.

CAP.
'CAP.

618

IV.

V.

Curent prarterea epifeopi, ut parochi parProvideant quoque epifeopi opportune,
cu lorum confirmatorum parentes admo­
ne , dum Baptifmi facramentum adminiiira- neant i eos, poftquam adoleverint ea de re
tur ; rifus » clamores , atque
te alia id genus certiores facere, ne parentibus poftea de*
in ecclefia , vei extra , ea dc caufa naqt, “ funAis, an Confirmationis facrameptum Tufceperinr, dubitari contingat: & fi fieri
fed quod aditantes devote, & cum filentio, atque orantes interfint; abufus vero poterit* confirmatorum nomina annotentur»
quicunque circa hujusmodi facramcntnm dt io peculiari libro confcribantur .
forfan irrepferint, ptrfentis decreti auAo
ritate, quam primum tolli curent.
CAP.
Confirmatorum frontes dngequam ab epifcopo recedant, oh facramenti reverentiam
Infantes adecclefiam, legitimo impedi­ reAe, vel borobice, vel panno lineo abftermento ceffante, ut primum per eorum va­ ganrur ' curentque epifeopi ipfi, ne facraletudinem , ac temporum , & locorum con­ tneotum hujusmodi minus honorifice traAeditionem liceat, ad minus autem infra οθο tur : ac propterea pueros a fcipfis minus
quam decet abfterfos, nullo paAo dimittant .·
dies» a nativitate numerandos, ad Baptif
abufusque fi quos forfan in hujus quoque
mum fufeipiendum deferantur '
C facramenti adminiftratione pctfpexcrint,
prorfus tollant.
CAP. VIL

C A P. V 1.

i Sacerdos vero qui extra ecclefiam necefhtate aliqua non imminente, fed vel paren­
tum nobilitatis intuitu, vel aliqua alia ratione fiicrofanAum Baptifma celebraverit ;
tam. diu fufpenfus maneat, quamdiu epifcopo videatur, & ejus arbitratu fatisfecerit t

CAP.

7.

De Seafttjffîme Eacbariflta.

Ç* AcrofanAum Euchariftiar facramentuuL»
O in cathedralibus, collegiatis, dt parochialibus ecclefiis quibufeunque , ubi com­
mode fieri poteft , decentiflime collocetur :
CAP. I.
nihilque quod ad illius ornatum, & tutam
confervationem pertineat, prstermittatur :
De Confirmat itat.
quod quamprimum, dt quanto honorificen­
tius fieri poterit, in eorum eccleliis, At
QUod ad Confirmationis facramentum Dparochiis epifeopos curaturos effe confiattiner, epifeopi per fe, vel alium, dimusantequam Illud conferant, ipfius vir­
CAP. II.
tutem perfpicue edoceant: ac diftinAe de­
clarent, ex hgprlpfo matrimonia prohibet
Epifeopi praeterea efficiant» ut in qulbufri inter confirmatos, eorumque parentes,
ac fufeeptores ipfos, juxta facti Tridentini vls parochialibus ecclefiis, ubi non fuerir,
concilii decretum , non fecus atque ex Ba- focietas corporis Domini N. Jefu Chrifti
pnino (aeramento: cognationemque hujus­ quamprimum inftituatur; ubi vero focictates hujufmodi haAcnus vigent, eas vilitenr,
modi non minoris effe faciendam ; nec te­
reforment,.amplificent, « in officio conti­
mere contrahendam, ob animarum peijcu»
lum, quod evidenter imminet, fi cognatio neant, nihil penitus omittentes, quod ad
tanti facramenti celebritatem , & ipfarum
ifta negligatur.
focietatum inftituta retinenda , & moderan­
CAP. II.
da facere videatur.

E
Ne vero populus ad confirmationis ip­
fius facramentum· imparatus accedat ; tem­
pus , quo facrum Chrifma minift^pndum fu­
erit, epifeopi pronuncuri faciant; populofque moneri, ut adulti oonmfi conferti,
vel faltem contriti ad confirmationem ipfam devotiffime fufeipiendam , fe conferant ·

CAP.

Ad icgrotos facram Euchariftiam, prxicr»
tim per urbes , dt oppida faccrdotes alla­
turi , non nili decenter ornati prodeant,’
nec fine umbella, aç honefto fidelium lu­
mina'deferentium comitato ; ut ver^ popu­
lus eo frequentior accedat, crebris per con­
cionem admonitionibus » indulgentiarumque
elar*

7

t

III.

k

Concilium Ravennatbnss .

6io

——— ela'rgitionibus eum excitari Epifeopi vehe- (
Anno nienter ftudeint, cum ex hoc ipfo popuii*
Ch ai«rr 4evoti0| ac religio maxime cognofcatur.
tjAe.

CAP·

IV.

SanAum Euchariftls facramentum, ubi
Id ecclefia qualitas, & amplitude patitur,
mafeulis feparatlm a feeminis adminiftretur;
adolefcentes veto ad hujufmodi facramen·
ti ufum, non admittantur, abfquc dihÎ'enti parochorum inquifitione, num ea di·
cretione fint pruditi, qu» in tanti facramenti perceptione requiritur.

620

damus in fingulis cathedrallbus , ac paro*
1
“·
chlalibus ecclefiis confcffionales fedes eri· . No
gj, atque ita inftitui ; ut tabula inter port- ^*HKJ£T|
tKMte, crate ferrei vel lignea, aut perfo*>®«·
rata lamina adjeAa, confeflbrcs a pcenitentibua feparentur, ac diftinguantur ; ex·
tra quas quidem fedes, confcifotibus quibufeunque inhibemus, ne conftfliones ullas
prcfertiqimulierum cujulcunque «tatis, vel
qualitatis audiantnili rei ncccfiitas aliud
poftulet, fub poena epifeopi arbitrio im- .
ponenda.

CAP.

III.

H»c aurem a confefloribus virentur: ne
Bconticentes otiolis interrogationibus , aut
Ne vero facrofanAsm Euchariftiam fo­ inutilibus detineant : idque præcijiue ca­
mentes, prrfertim rudes & imbecilli , fub veant , ne pueri, & pueli» caterique ru­
utraque fpccie fortafie communicare arbi­ des de eo quod ignorant imprudenter intericgati inftruantur. Mulieres ante (olis or­
trentur ; (latuimus, communicantes omnes
tum, vel poll occa I um, nili aliud rcl nein vafe aliquo, quod non habeat calicis
ceflitas fuadeat, ad confcfliones non reci­
formam* fe purificandos.
piantur ; concubinatii, aut contraAus illi­
citos inequtes, unde lolvant habentes, fub
CAP. VI.
fpc futui» fatisfaAionis, ultra primam vi­
Non communicatorum In Pafchate notu· cem nili faiisfaAione ipfa precedente non
lam quamprimum a parochis tibi proferri •bfolvantur · In calibus apoftolicc edi ,
fingulis annis epifeopi jubeant; qui poft· vel epifeopo refervatis , quos prcocuquam vere contumaces, ter a die fanAo iis femper habeant, confefforesipfi non fc
Paich» ufque ad Pcntecoftcn cujufque anni, _ immifccant: poenitentias pecuniarias non ingenerarim admoniti publice fuerint, eo- C fligant, eas fioi iptis vel cotum ecclefiis ap­
rum nomina primum in cathedrahum eccle- itlic^bdo i fed piis tantum operibus , vel
ocii : nec etiam hujufmodi diftnbutiones
fiarum valvis afiixa, tum io propriis pa·
fibi committi procurent ; verbo, aut figno
rochiis denunciari epifeopi ipfi curent : ac
confcfiiones non prodant, vel revelent ;
deinceps ab ecclefi» ingreflu, ut prefenti
decreto mandamus , inobedlentes hujufmodi pcenitentias graviores , & quas verifimile
omnino arceantur, fub poenis epifeoporum eft non efle implendas, evitent : graviffimis
arbitrio contra eo· ftatuendis: quos ti inter- tamen dcliAis non leves imponant. In preca decedere contigerit, juxta Lareranenfis diAis autem, atque aliis limilibus fi confefconcilii decretum, in ecclefiis ,'vel carum forc» deliquerint, illos epifeopi cx arbitrio,
At confctcntia feveriffitnc compefeant.
ccemetetiis fepclitl prohibemus.

CAP.

CAP.

V.

CAP.

VII.

IV.

Qnl vero diuturna animi obftinatlono,
; Artis medie» profeflores, »groros quos
Epilcopi judicio difeernenda , inimicitias Deurant, primum omni charitare admoneant,
deponere noluerint, ac propterea non com­ ut divinum prius, quam humanam medici­
municent ; ab ecclelix aditu , ac fidelium na m,cccleliaftica videlicet facramenta per­
etiam curru , fi videbitur, excommunicatio­ cipiant : quod fi facere infirmi ipli praterne repellantur.
mutant, ab eqrum curatione Medici defi­
ciant . Medicos autem ipfos , qui vel negligenter, vel remiftius quam debet, in hoc
i
C A P. I.
fe ge*deriot ; canonicis poenis, atque ia
De
.
fanAifs. D.N.Pii Quinti bulla contentis affi­
ci mandamus , curentque epifeopi , ut huOtifeflionibus audiendis diligenti Inqui- jufmodi bulla ad medicorum memoriam ob
litione previa, eos proficere epifeopi eorum, & proximi animatum falutem , f».
quam maxime ftudeanr; qui reAe peccata
pius revocetur.
diftlnguere, At curare, atque oleum & vi­
num vulneratis confcientiis fu per infundere
C A P. V.
probe calleant: cum ex hoc Ipfo facramen- E
In cathedralilnA ecclefiis ubi epifeopo­
to peccatorum convertie, & corrupt* cpjufque vit* reformatio potiflimum pendeaty rum judicio fieri poterit, Tridentini conci­
lii decretum, quoad pocnitentiarii deputaCAP. II.
tionetn, At prebend* affignationem obfer­
.
s
vari mandamus, aut aliter provideri, ut in
Confcfiiones publice, ac in aperto eccle- ecclefiis prvdiAis officium hujufmodi mini­
elefie loco, non aurem in cubiculis, etiam me defit. Huic autem poenitentiario epifeo­
ecclefi* coh*tentibus audiantur, quod ut pi ampliorem in calibus fibi refctvrtis ab»
commodius, ac decentius efficipoflit,' man- t olvendi facultatem concedere poterunt xcure-

C

1

4

i
i

Concilium Ravennatbnse .

621

—
rabuntque, ut omnia juxta Facultatem fibi
A**0 in eodem decrero conceflam, ex fui officii1A
C*·*** * debito diligentiflime exequatur.

C A P.

*"*·0

1.

CsiarsTr

ijds·

Γ

622

De orjfnt.

C A P.

V I.

N ordinibus quibufque conferendis fieri
Tridentini concilii decreta omnia, tam
Quia vero f«pe contingit confeffbres ob
quoad temporum intetflitia, quam quo ad
bulls, qu* fingulis annis in die coen* do­
mini legi confuevit, ignorationem a caft- ordinandorum «tatem , dt qualitatem, ab
bus fanai If. D. N. refervatis , fruftra dt inu­ epifeopis exaAe obferventur.
Cum vero factorum ordinum receptio,
tiliter abfolverc curent; idcirco epifeopi,
juxta apoftolici mandati formam , ptxfatam ad anifnàrum curam exercendam quafi adi­
bullam femel faltem inann. adChriftifidelium tus fit, dt prrparario quadam, fine qua
notitiam deduci, ac folemniter publicari, ecclefiaflica difciplina conflare non potefl,
dum major inecclelia populi multitudo con­ ?|uam periculofa res fit profpicicntes, epi­
copos omnes obfecramus <5t obteflamur in
venerit; arque itadiftinde, dt aperte de­
clarari, ut cafus in ea expreffî, omnibus Bdomino, ut omnem in clericis ad ordines
innotefeant, idemque per eorum dioecefes promovendis diligentiam impendant ; nec
fieri mandent ; eadem bulla ad faciliorem, quemquam aliqua ratione a legitimo exami­
ne excipiant, habita nihilominus locorum,
& populi dt cleri inteiiigentiam, per ca­
pita comprehenfa , dt io fummarium re- ac perfonarum prudenti diftindionc pro idaâa.
pforum ordinantium religione, & confcientia .

I

CAP.

I.
C A P.

! I.

De extrema ttoflione .

Inquirant autem epifeopi fuper ordinan­
T fanél* unâionis extreme facramen- dorum vita , dt qualitate , prudentibus vi­
to debita reverentia pr*fletur ; flatui- ris adhibitis, juxta eiufdem concilii decre­
mus id ipfum in turo, ac honedo loco, tum
& , ac prour circa affumendos ad parovafeulo ab aliis facris oleis dillindto, ho­ chia les ecclefias fupra ftaruimus : inferiorum
norifice ad inungendos Infirmos aflervari; Cdk fuperiorum ordinum competenti ratione
ad quos quidem quoties deferri debebit, habita, juxta ejufdem concilii prreepta.
profpiciant epifeopi , ut ea qua decet ve­
neratione dr religione deferatur, in vafcu­
C A P· 111.
lo fciiicet argenteo , vel faltem flamneo,
Epifeopi facros ordines collatui! , fi le­
quo major munditia ineo confervendo adhi­
beatur .
gitime impediti fuerint tefle eorum confcientia , id nominarim alicui probo, dr erudito
viro demandent: qui cum divin* legis pe­
CAP. II.
ritis , ad id per epifeopos deputaris , ordi­
nandorum examini diligenter incumbat, dt
Parochi vero f*pe dub.itantes, quinam
potiflimum hoc facro oleo flnt inungendi, fuam , At mandantis confcientiam exoneret;
ab epifeopis edoceantur, eos ptveipue in­ nullam autem quamvis gravem occupatio­
ungi oportere, qui cum in mortis articulo nem epifeopi huic anteponant ; cfim de re
vere fint conftituti, adhuc tamen quid atanti ponderis agatur, in qua dr clericalis
gant intelligent, & fenfu, quantum fieri D ordinis dignitas, & ipforum epifeoporum apoteft, integro exiflant . Impoenitentibus nimarum periculum prxeipue vetiatur.
vero, dr his, qui cum notorii peccatores
effent, vel ab eeclelia alieni , nullum pooCAP. IV.
nitenti*fignum emiferinr , facram hanc unflionem ex factorum canonum difpoltrionc
Clerico^ ad quofeunqueordmes promotos
negandam efle non ambigitur.
epifeopi per fuarum dioecelium ecclefias,
At pia loca dillribuant , ilfilque ne incertis
CAP. III.
vagentur fedibus-, adfcribanr, ex ejufdcnu
concilii decreto : eaque de re in tcllimoniaEpifeopi crebro curatos admoneant & libus literis caveatur.
obteflentur ,ur m extremisconflitutos omni
pietate , ac lludio traflent : cum nullo un­
CAP. V.
quam tempore Ipirituali medico magis fit
opus , ut vere dici pollit , totius cura: fumAnimadvertant etiam epifeopi, ne facris
mam huc fpeflare , quod in extremo vit* E ordinibus aliquem initient, qui vere ecclefpiritu fidelitnn anima· Deo reconcilientur, liaflicum beneficium , pentionem, vel patri­
& commendentur: m quo cum palfim paro­
monium ejus vidui fufficiens, juxta ejusdem
chi tepidiores elfe confucverinc, eos idcirco concilii decretum , non obtineat. Patrimo­
frepe ab epifeopis excitari exoptamus, ut nium vero, fi ad illius titulum aliquem or­
circa egrotos, & morti proximos diligcn- dinare epifeopo expedire videatur, fit ptq
tilfnqe luuin munus cxcquantur , graviflnna
prium , non autem commentitium, vel lipoena negligentibtis, eorum arbitrio pro­ mulatum, cum mediata, vel immediata teponenda .
iroccflione: quod ab epifeopis animarum
fuarum periculo , magnopere eft prxeavendunt.
CAP.

U

Concilium Ravennatensb.

623
Anno

CAP.

VI.

C»«isrr

ij<58.

Monentur preterea epifeopi , ne indiftlnAc beneficiorum, ad quorum titulum aliqui
tint ad facro* ordines promoti , refignationes admittant, nifi alias habeant unde ft:
alere poflint, ex ejufdem concilii decreto ;
ac fanAiiT. D. N. Pii Quinti bulla .

624

fponforum librum a parocho referri poflit r
quem quidem librum in parochialibus quibus·
cumque haberi, ac diligenter confcribi dt
cuflodirl epifeopi curent, poena etiam ex
arbitrio negligentibus propofita.
CAP.

.
Λ
·ϊθβ.

V.

Quo ad Matrimonia vero cum vagabundis contrahenda , ejusdem concilii dlfpolitio accuratiflime obfervetur : exlgantquo
CAP. VIL
epifeopi de perfonis hujusmodi authenticam
Illud quoque circa patrimonii titulum fidem,tum quod folut» fint, tum quod a
flatuimus,- ut de eo non alienando epifeopi catholica communione non alien*, quod fi
tibi caveri curent , donec vel ex ccclcfi* aliqui non expcAata ordina Hi licentia con*
reditibus , vel aliunde fuppetat, ut epifeo- traxerint, vel hujusmodi ftiatrimonia celepi judicio decenter vivat; cujus quidem rei B braverint graviflime puniantur, quamvis
apud aAa pcc epifcopalis curi» feribam folemnia inrerceflerint.
teflatio fiat.

CAP.

CAP.

VI.

VIII.

l·
Minoribus ordinibus initiati, In prreipuis
Domini N. Jetu Chrifti, ac beat* Mari*
virginis feftivifatibus facram euchariftiam
fufeipiant: diaconi vero dc fubdiaconi , ctiam fi canonici fint, & indignitatibus con.
ilituti,iemel faltem iomenlc id facere nul­
lo paAo pretermittant.

Hortamur infuper ac entJte hortari
mandamus fponfos At fponfas ,
ne co­
habitent , donec rite, ac rcAc matrimo­
nium celebretur ; ut fcandala , qu» exinde
oriri pollent, evitentur, prrter peccatum,
quod committitur ; monemufque eosdem jux­
ta ejusdem concilii monita , prout etiam
ab eplfcopis moneri exoptamus, ut anteC quam contrahant, vel triduo faltem ante
matrimonii confummationem, peccata con­
CAP. I.
fiteantur, At ad Eucharifti» facramentum
pie ac reverenter accedant; quo majore
Dt mutritonia.
veneratione matrimonii facramentum profcquantur .
U «cunque a facra Tridentina fynodopro
matrimonii reformatione ftaiutk funt;
CAP- VII.
in fuis dioecelibus obfervari epifeopi di*
ligenter curent, propolitis etiam ex arbitrio
Meminerint poftremo epifeopi ad eos fpepoenis, ubi arbitrio locus eft , necnon fc.
pius in anno ad populorum memor iam » pr*· Aare ex ejusdem concilii decreto, quacun­
que hujus facramenti fanAitati,ac honcfertim quod ad ipfiui facramenti fubftanllati contraria videbuntur penitus tollere:
tiam& formam pertinet, revocari faciant.
cum res tam fanAa , non nifi pic ac f»nAe
tradar! debeat.
CAP. II.

Q

Denunciationes qu» matrimonia antece­
dere debent, ex ejufdem concilii prccepto,
tam in Parochia viri, quam mulieris fiant;
eas In totum, vel pro parte remittendi fa- _
ditate Parochis penitus interdiAa : cum id
t< tum epifeoporum arbitrio ab eadem fynodu prorfus committatur CAP.

111.

Parochi, quicunque vel denunciationcsfa.
cere , vel fponfos ac fponfas benedicere ne­
glexerint, vel caluniniofe diftulerint , abfq.
tatronafiili cauta, ab epifeopi» comproban­
da, graviter eorum judicio mulAcntur.

CAP.

Dr facrtjîcit Miff!».

AcrofanAum Milf* facrificium debitis
horis celebretur , neque poft meridiem,
neque ante auroram, excepta noAe Nativi’tatis Domitu: nec ctiam extra ecclefiam,
vel oratoria rite ab epilcopo delignata Al
approbata, fub fufpenfionis poena, atque
aliis ex arbitrio imponendis tam contre ce­
lebrantes , quam contra cos qui id aftcAaverint, vel curaverint, quacunque dignita­
te prarfulgeaiit.

S

CAP.

C A P.

I.

II.

IV.

Cxremoniis tantum ab ccclefia compro­
Parochus per fcipfum, legitimo impedi- p batis in M illarum celebratione facerdotes
mento certante , non per alium, Ac matri­
utantur, ne verbum quidem addendo, vel
monia celebret, Ac fponfos ac fponfas be­ immutando ex Ins, qu* in cuju'quc dici Miffa continentur , vel etiam in -iplius Mill»
nedicat: quo impedito teneatur, qui paro­
chi vices fupplet, ipli parocho mandanti fide­
ordinario , juxta Lateranenlis pullcrioriv
liter referre verbo vel feripto, matrimonii concilii decretum
per eum celebrati diem, locum, fponfoxumque , ac tcftium nomina ; ut in proprium

CAK

Concilium Ravinnatensb .

625
Αι*Νθ

C A P.

626

. biles fraudci hac In re committi confue'
A

11T.

Cm i tilt
rjdB.

CAP.

Ad miflir , ut vocant, oove celebratio·
nem nullus admittatur, quem per diligen­
tem epifeopi, vel ejus vicarii inquiiitipnem
non conflet reâe ceremonias dldicifle, ut
uniformis iit ubique celebrandi ratio, eo
autem tempore ludos, choreas, aut alia
hujusmodi profana reprefentarl, fub fufpen­
lionis, 9e arbitrii poena, omnino prohibe­
mus.

C A P.

IV.

Studeant autem magnopere facerdotes,
ut inter celebrandum omnia refte de com­
potite , nec nimis celeriter , quam decet ,
aut nimis tarde peragantur; ac propterea
MilTam prclegant ; quo partes Jinguic ita
fint in promptu, ut neque hrfitatlo aliqua
contingat: quod Une populi otfcnfionc ac­
cidere non potcll.

IX.

In unaquaque eccleiia provideant epi·
fcopi, ut omnia ad ΜϋΓ« (acrificium op­
portuna, ea munditia, ac puritate confer­
ventur, quae domum Dei maxime deceat·
At eccleii» cujufque dignitati conveniat.

C A P.

X.

Inter Miflarum folemnia qualius fieri,
vel quoquo modo in ecclefiis mendicari, ex
eadem fanflifs· D. N. Bulla, fub poenis ouk
Bin ea continentur, tam clericis, quam laicis prohibeatur : quod dc concionum tem­
pore minime clt permittendum , nifi aliud
ex catfla quandoque epifeopo videatur.

CAP.

I.

, 4· caneitiiit.

Dr

Ubicunque facri Tridentini concilii de­
cretum, quo cavetur majorem faltem capi­
Mlflam celebraturi prius peccata confi­ tuli cujufque partem in presbyteratu elle
teantur: caveantque, ne cuin fe reos mor­ conflitutam, hadenus non ell in ufu , debi­
te execution) demandetur: ita tamen ut de­
talis deliAi ex conficientia agnerfeant, quan­
inceps ordinis praerogativa inter eos pertumcunque fe fe contritos exlfliment, nabi
ta confeflbris copia facramentalem confies- C petuo fervetur, quacunque confuetudine
Ûonem pretermittant: abler enim fentiens. nonobflante: nempe ut presbyteri diaco­
nis , fubdtaconis vero diaconi, donec ad fuvel aflertns, ex facri Tridentini concilii de­
perioros ordines promoti fuerint, de extero
creto excommunicationi fubjacet, quod f>
neceflirate urgente f» cerdo» abfque pravia prxferantur.
confeffione celebraverit, qaamprimum juxta
CAP. II.
ejusdem fandae fynodi praeceptum confi­
v
teatur.
Ad dignitates vero, ve) cancnlcatus in
Oiiibufque ecclefiis ii affumantur, qui epi­
C A P. VI.
feopo» opera Ar olficio juvare valeant : eaIn Monialium ecclefiis abfoue earum fu- que morum integritate prxditl lint ; ut eo­
periorum licentia nemo celebret, fub fu- rum capitulum cujufque ecclelix Senatus
merito dici poflit ; atque aliis exiflant qua­
Ipenfionis poena, atque alia ordinarii arbi­
litatibus ornati , tam a jure, quam ab eotrio infligenda.
Ddem Trident Ino concilio requiritis: fuper
quo epifeoporum confcicntias oneramus.
CAP. VIL
CAP.

V.

Illud autem maxime a populo ia Miffx
celebratione epifeopi vitari curent; ne quis
ita ad altare accedat, ut facerdoti cele­
branti Iit molellic qel impedimento, ne
etiam eredi , aut averti, fed omni cum de­
votione, atque animo ad Deum propenfo,
fideles quique Mitfic facrificro interfint:
necnon detefto capite <Sr genibus flexis ca­
pita reverenter inclinantes, quandocunqtie
nomen f). N. Jefu Chrifli memorari contin­
gat , fub poems a fandtifs. D. N. Pio V. per
ejus Bullam llatutis.

CAP.

III.

Canonici atque alii d:gnitates vel perfonatus quofeumpue in cathcdraiibus ecctehis, vel collegiatis obtinentes, prxlatis
fuis omnem obedientiam, ac reverentiam
prxftent, quacumque exemptione nonob­
flante, quod ad honorem eis exhibendum
pertinet.Quare eos ad ccclefiam divinorum
causa deducere, dt domum reducere in ha­
bitu , loco, tempori , ac eorum dignitati
congruenti, dignitates, Ac canonicatus ob·
Elinentes, capitulaque ipfa omnino tenean­
CAP. Vili.
tur, falvis, quo ad alia , cujufque capituliac dignitatum juribus, exemptionibus, ac
Peregrinum faccrdotem incognitum, ad privilegiis quibufeunque .
celebrandum abfque ordinarii licentia, ccclefiarum redores ex Tridentini concilii de­
CAP. IV.
creto non admittant. Ordinarii vero ipfi
diligenter invigilent, ac bene pcrfpiciant,
Expediret maxime,ut caihedraTum ecclcquxnam dimiflorix lint comprobande, vel fiaruni , ac infignium collegiatarum dignita­
rejiciendae · cum exemplo conflet innutnera- tes
canonici omnibus dominicis, feftivis
Concil. Gtntral, Tom. XXXV.
R r
dic-

Anno
Casura
ijdl.

627 Λ
1

'A

*

Concilium Ravhnnatense .

■ àiebul, & aliis quam fxp’flime.Milia'» pu

.Anno

π.

»

rno blicein eorum ecclefiis celebrarent : .-dmi··
ChMISTI
CearsTr nus tamen tn maioribus quibufeumque anni
lltad autem Manfionarii femper'
*0®·
*568. folemnitatibus , in quibus epifeopi in Pon­
tificalibus non celebraverint, necnon et linvent, urea hora qua (ibi inpinAum ex Man. fuiis beat» Mari* virginis, & SanAorum Honoria munus incumbit , a ca'teris curis in
Apoftolorum feftivitatibus, ac dedicationi» ecclefia, oc dum extra· eam , prorfus fi nt
eccleixe, dt SanAorum proteAorumcivita-· expedit A'alioquin κ fi ea hor>a defecerint,
·
/· tis cujufquc, atque in quibulvis tam Qua. _a punAatore nortfntur : fciantque oo eOrum ’
dragefimx, quam Adventus Dominicis die- • officii neccfiitatem , quod & in ca neadd $Sc
”
bus MiiTarum frdetnnia in majori ecclefia- '’ ρΓ.ιΙ/eniio prxc'pue verfatur, fe.lij·· diebus
i r
rum ipfarum.altari per feiplos omnino ce­ punflaturas eifdem elle duplicandas ,i nifi
lebrare Reneantur : eo ordine & lege'qua_. rii ijnri poena* ex alicuius ecclelix inftjtuto
oleflantiir .
'
(_ interfeipfbe intra menfçm ab hatum conititutionuin publicatione convenerint ^alicquin
CAP. 1.
Iplimex epifeopi pro tuo arbitrio deputent,
.
qua die finguli celebrare debeantrriec Ii- 8
Dt Âijlrtiiutiofthhr qu^tidunii.
ceat eifdem ab iliorum prxfcripto recede­
re, qtiacunque confuetudine etiam immernorabili’non obllante, fub fufpenfiocis, at­
Uoridianc didributiones, his tantum­
modo qui itatis horis dvvivis interfue­
que aliis ex arbitrio poenis infligendis , ful­
rim , ex facorum canonum difpotitiono ,
vis tamarf'éarum tccHi rr im conllitutionibus
~confuetudin ib is, in quibus iidem ac Trrdentiniconcilii decreto, tribuantur;
publice & (oltmnitci frequentius celebrate cujus quidem concilii auAoritate, prohibe­
mus coIJulionem aliquam, vel remillionem
tenentur.
■
(
de eis fieri, fub dupli pujna a camerario ca*
pifuli, fi capitularirer omnesdeiiquerint per\
CAP./.·
iblvenda ,· li vero aliquid de capitulo hac
Divinorum tsmpore'a canonicis, vel aliis
in re exccfieerne, ipfi delinquentes tantumecclefi» miniftris conventus, feu capitula, dem e> fuis diflributionibu: amittant : &
ut vocant , non habeantur, alioquin diilri- epifeopi arbitrio utraque poena piis ufibus
butiombus illius diei cireant ; quas epifeo­ Capplicetur: his dumtaxat exceptis , quos vel
pi piis ulibus ex arbitrio tribuant ; & fi ma­ corporis infirmitas , vel ecclefi· utilitas
excufar, ex corumdem canonum difpofijor contumacia intervenerit ; epifeopi judi·
tione.
*
cio aliter pro modo culp* prsterea pu­
niantur.
<

Q

cap.

CAP.

rc.

VI.

Provideant autem epifeopi, ut ubi tenues·
Capp», vel Almuti* tam a canonicis, vel ouiire dnlributiones exiflunt, vel per
rerriam fruduum, dignitatum, ac -prarbenquam ab aliis ectleli* miniftris, juxta cijufque loci confuetud'nem deferri · folit.», durum partem, in didributiones convertendeferantur ; alioquin eas deferre omitten J' dam, vel p-·.- iimplicium beneficiorum unio­
nem , adr.J < :*--anrur , ut fçrvientium ufm
tes, uti non relidentes punAenrui ; qu» m
hilominus Almuti» dum facra myiK-rra ce­ fu'ficere poll:'>t . ijque quamprimum effi.
eunt juxta ciufdem concilii prcceptum.
lebrantur, inaltari liatim deponantur: non
stuiem fuper facris veilibus ullatenus ha­ D
CAP. II!.
beantur, nifi tantum in inceiiu , (ub eadem
poina.

Non confiitutos in facris, de difiributionibus participare, necnon vocem in capi­
tulo habere, ex ejulJ-m concilii prohibi­
tione penitus interdicimus , qui veru fecu»
Dt Manfionenii .
fece lint, dntiiburiombus ipiis tamdiu caAnfionatii in ecclefiis ubi adfunt, p;r reant, <fonec epilcoporum arbitrio fatiffeipfos munus fuum obeuntes ( ficut fecerint.
dt exteros ecclefi»' miniftros cujufcunqoe^,
CAP. t.
gradus, qualitatis, & dignitatis exillant,
Jtropria cujufque munia fnniliter per fe ipDe Panfletote.
ids obire mandamus ) illud tffinn accuratiflime implere fataganc, ne deficientes an­
nutentur i necnon prorata portionum , vel E n UnAationes , pro quotidianis dilhibutioL nibus confequendi·, quam diligentiflfimc
prxbcndarum fuarum, fi diftributionibus ca­
leant , punAationes in proprio libro anno­
per eum , ad quem fpeAat, ac difiinAc an­
tandas persolvant: atque eadem in illis ra­ notentur, & fine aliqua perfonarum acce­
tio fervetur, qu* in canonicorum punAa- ptionetionibus, ac diflributionibus infra prosi,
■nt ilatuetur .· nifi aliud ecclefia fu* magis
expedite epifeopo videatur.

y

c a p. i.

M

CAP.

.Concilium Ravennatensr-

029
CAP.

Anno.
j08·

<

II.

" Funftatore» viro fingulo quoquje anno per
Epifeopos, ve! artos ad quos juxta ecclelia-'
rum confuetudinem ea res pertinet, modo
'ab eisdem pomprobentur , conffiiuantur :
quibus qui^m juramentum deferatur, de
bene, ac legitime officium fuu.m exercendo,
fubdupli, quantüd fuerit,dt perjurii poena-

.

C A P.

111-

Singuli? autemxmenfibus
autemxmenfibus , nifi
nili ahud
aliud epiSingulK
fcopo vidcatiir.,
videatur., e*
ex Cui
fui jifficli deffito,
debito, fupe-xiori fuo punÂatlonu.n librum punflatores
ipfi prefentare
prxfentare reneantur,
teneantur, que ii non rede
rcAe
fe habere fupertor qife cognoverit, eos ne­
gligently fux poena», dupli fcilicet & pe- rjurii dare compellat, idem quoque punflator quifque facere debeat, antequam ali­
cui ecclefix miniltro, qui de dilh ibutionibi's participet, ejus fcrvitii portio aifignetvr: quo certior fut epifcopus, an aliqua
collufio ea in re interceflerit.

A

630
Amuo
Chiisti

CAP.

Ijd«.

De tetretit>fi»e"‘h

Æremonûrum magifler, ubi e» eccleJre'alicujus inftituto non adeft , m cathcdtalibus, & collegiati» prxfertim inhgnibus, is ab epifeopis eligatur, qui in divi­
norum celebratione optime fit verfatus ;
atquci huic muneri latisfacere poffit. Is vero quacunque ad exremonias attinent cu­
tarc debet, ut ^uam drligentiflime , rite , &
. ex ordine in ecclefia peraganpr^«.ui ut ab
omnibus, quo ad ceremonias i|TCs, pareatur, quicurique ille Iit, epifeopi cfffciint ■
B <St quos contumaces invenerint , quamvis
canonici line,, vel in alia eccleliaftica di­
gnitate conftituti, ex officio,cQ/rip;ant, ac
debitis poenis afficiant .· quemadmodum <Sc
ipfe, Ii m his qar fui muneiis funt, quo­
vis mojo deliquent. epiùopi arbitratu pu­
niatur , vcl emendetur .

C

CAP. I
De Cbfjrt

.

N unaquaqud cathedrali vel collegiato
ecclefia chori magifter inftituatut , ubi
iiianfionarü n< n fint, vel alius quispiam ab
Hori prxfefli officium juxta eujufque
epifeopo, vcl capitulo ad id deputatus , qui
ecclefix confuetudinem a depuraris exer­ prxeenteris officium exercear, &- in eccleceatur: ubi .vero aliqua cenfuetudo non vi
­
liafticocantu
Iit eruditus congrua fibi merget ; epifcopus ex dignitatibus vel cano­
cedc , fuxta cujusquc eccleiix iniitutum,
vcl epilcopi prarfcriptdfn, conftituta.
nicis, feu aliis ecclefix miniftris, eum, qui
fibi aptior videbitur , huic muneri przficiat.
quod At prompte (ufeipere, & diligenter
CAP. IT.
exercere, quicunqtie idoneus fuerit habi­
tus, fub poena , ipiius ordinarii arbitrio flaChori-autem magiftri ofhcium id erit,
tuenda teneatur.
qux funt in ecclefia canenda , vel legenda
proponere, ac prxvidere.ut prompt us re­
CAP. II.
citari vel cantari poflint. Item aliis incantu prxire,ut diltonantix vitentur ; necnon
In primis vero chori prxfcftum curare Curare, ut tam antiphonr, quam graduaoportet , ut Mitfarum folemnia , atque alia lia , <5c his ilimilia concorditer , ac irdivina officia congruis horis, <Sc qua decet' &e cantemur , qio minus audientium aures
religione, ac ftudio perfolvantur, atque ea offendantur . Ad eundem quoque fpeâabit
omnia in ecclefia obferventur, qux ad re- efficere , ut alte & intelligibili voce cano­
ftarn divinorum celebrationem pertinent : nice horx recitentur, voces deprelfas ex­
negligcntiuinquc clericorum culpas annota­ tollendo, vel nimis elatas remittendo , pro­
re arguere, dk fi fit opus deferre, prxfe- ut fibi magis conducere videbitur.
Λιη ipfe fatagat, ut ab epifeopo redar­
guantur , vel pro modo culpx ex arbitrio
CAP. HI.
puniantur.
Omnes vero clei ici qualefeunque lint , in
CAP- II.
hi? quz ad ipiius chori nirgiftium pertine­
re videbuntur , eidem alfentiri, & obedite
Illud autem meminennt epifeopi, nullum teneantur. Quisquis autem illius officium
in ecclefia officium hoc ipfo fere prxftanperturbare , aut quoquo pafio eidem in fuo
tius elle, aut magis neceflarium; ac pio- munere moleftus efle prxfumpferit, abepipterea ab iplis quam fxpiflime commonen. E fcopo graviter pro modo culpx cx arbitrio
do» elle eos, qai illud In ecclefia pro tem­ corripiatur.
pore gerunt: cum ab eo potiflimum pendeat refla eccleliarum ordinatio, ac divini
eultus propagatio, curentque prxfcfli ipfi
n clericis omnibus, in his qux ad eorum
officium pertinent, obedientiani libi prxftari :
inobedientes vero deferant, ac pro culpx
qualitate ab epifeopis puniri curent .

De Cbori frtejefla.

I

C

Ri »

CAR

■ 1

ôjι

Concilium Ravennatensb .

632

A

CAP. Ι».
’
.
Cuti'n
1568.
CAP. IAlfa veto inftrumentorum genera, prjrter
1j68.
organa , non adhibeantur ; niti aliud ex cau­
Uficx magifter pro ecclvfi* facultati·
fa epifcopo videaturk qui pro temporis Ac
Joci qupitate, quod religioni congruere ju­
bus & inftituto, congrua èi mercerie
ptopoiiia, -qua videbitur epifcopo tutiori
dicaverit, pro fua prudentia ftatuet .
via, ubi confuetudo aliqua non' apparet,
in unaquaque cathedrali ecclefia conftitua­
»
C A P. I.
tur, is vero vel idem fit, qui^feftinarii-pu ­
•
De horie cammicit.
J
eros ecclelhfticos. cantus èdoccir, vol alius
pro ecclefi* cujufqùe dignitate, & qualitaOr» canonic» (prq dierum ac fertorum
*
tj epifeopi judicio adhibeatur"?'—
qualitate legantur, vel cantentur ; pro­
CAP. 11.
ut chori pr*feAu* ex ecclefi* inftituto, vel
r·
BEpifeopi pr*fctipto expedire arbitrabitur.
In ecclefiis autem ubi mufici redditus pro
C A P. 11.
z
cantorum mercede funt inftiruti curent epi­
feopi, ut vtre tnulic* artis perit#clericis
Ea autem pfaflendi ratio comprobetur, ur ubi haberi poliunt, tribuantur ; alioqum laicis, qui tamen clericalibus veftibus lucro­ concorditer pfallatur; dt live veibo, five
rum tempore, li commode fieri poterit, in­ cantu agatur , voce non nimis depretia , nec
duantur , pro ftipendio allignentur, qui li
nimis arguta, Dei laudes proferantur. Fiat
liatis diebus, quicunque finr tuo muneri de­ autem in medio cujufque pfalmi verticulo
fuerint; ex eorum mercede portio aliqua fufpenlio conveniens, qua pars a parte diftinguatur, quod valde ad bene pfallendum
epifeopi arbitrio detrahatur : cademque ra­
tio in mulle* magiilrp, atque aliis hujusmo­ conferre exemplo cpullat: contineantquo
di ecclefi* miniftris fervetur ; quo majore pfallentes ipli eorum voces intra tonos &
in fuis officiis folicitudine utantur .
modulos, quicunque contigerint, ne c voci­
bus evagencur, quo nihil eft indecentius;
^necnon inter feftivum , <St feriatum officium
C A P. Ill
congrua differentia bat , pio ipfius chori
,
prcfeAi arbitrio .
Mu fici cantus ejusmodi in ecclefia adhibeantur, qui populum ad devotionem pro­
vocent ■ Divin» laudes muficis rhythmis non
CAP. III.
involvantur aut implicentur, fed explicite
proferantur, atque ita, ut clare intelfigi
Singulae, qusque hor* opportunis temporipoffinr. Gtaduaiia vero, introitus, atque ribus ex univerfajis ecclefi* inftituto reciten­
alia hujufmodi, plano cantu, ut vocant, tur . Matutinum vero curent epifeopi, ut
annotata juxta canonicas fanAioncs a fuo
fummo mane dicat ur, atque ea ciicumtpeoriginali tono minime alterentur : liberum Aione habita , ut ali» hor» commode perfolvi poflint.
\
tamen fit cantoribus confonantias al quai
adjungere, Aon mutata cantqs origine CAP. IV.
CAP- ID Quod vero ad canonicas horis a clericis
De erga·».
recitandas attiner, ftatuimus ab onrnibu*
& fingulis in facris cortftitutis, vel ecclcN cathedralibus præfertim ecclefiis or­
fiaftica beneficia obtinentibus quotidie reci­
gana divinoium c.ufa ex vetufto eccle­ tari debere; alioquin bénéficiât! divinum of.
fi» inftituto non define : necnoh qui ea pio licium omittentes , juxta Larerancnfis pofteecclefi* dignitate, atque ex arte pulfenc
rioris concilii decretum fruAus fuos non fa­
adhibeantur: mercede eisdem juxtaecclefia­ ciant, qui quidem in pios ufus conveni de­
rum confactu finem, '<St ea deficiente pro
beant : poft debitam monitionem beneficio
epifeoporunt satione perfolvenda.
quoque priventur, prvtcr grave peccatum
quod continue committunt. Item quicun­
C A P. 11.
que in facri* conftitutl illud fine caufa prx.
termiferiot , pteter peccati reatum quem
In organis autetn lafeivum quid, vel im­ , contrahunt, etiam feveriflime ex atbitrio
purum ex facri conciiii Tridentini pr«ce- puniantur,
pto minime canatur, nec pulfando ml leva­
E
tur: quod qui neglexerint, feveriorc poena
CAP. V
ex arbitrio pleAantur, litque organorum fo•nus, Ar vocum tn ilii® modulatio ejufmoSi qui* aatem error inter pfallendum,
di, qu* ad pietatem & religionem audien­ aut orandum, vel omittendo, vel lubvertes excitet, non at aure» vulgi tantummo­ tendo contigerit ; i* non ab omnibus, fed
do mulccat.
a chori pnrfeAo tantummodo corrigatur :

Am»°
Chhi«ti

pc mafic* mari/lr» .

M

H

I

qui pro lua prudentia vel fuppleri, vel re­
peti ,aut progredi mandabit, prout fibi ma­
gia expedire videbitur.
CAP.

Concilium Ravennatense.

633
Anno
Cmîïîtî
i j<58.

CAP.

C A P. V 1.

634
I.

Dr vite » 4r hrurflele rltrito'um.
Ad Matfitinum officium quicunque refponforia vel leâiones pro fuo munere ell
Oa folum in faens conffîtuti, aur et.
'in ecclefia recitaturae, ea prelegat , ac pr*cieliaftica quacunque beneficia obtividcat , ut promptin' legat > errores inter
legendum vitet , divinorumque officiorum .
, verutn etiam minofibus ordinibus
.continuatio cunÂando non impediatur.
finitiati, quq cier:<-aiibui privilegiis aiotiti
{"elint ; clericalem habitum fuo ordim, St
uaiitati congruentem , necnon ronfurain
C. A P. I.
confpicuam continue gerant, fub poems pct
epifeopos jam ftatutis, ve/p'n pofteruni ftaDt· Chore.
tuendis· Sacerdotes vero barban prxterea
Letici quique fub câthedralis, vcl coi. e. fuperipre labro ira detonfam, Si in ahis
legiate ecclefi* (llpcndio militantes?, fui parnbus apVta.n temper habeant , ut
ad conluetum campan* figniin truqua RIdeI
iumentiuus
Chiifti corpus & fanguinem nulCct gravitate ad ecclefiam accedentes, oialatcqus lil Impedimento.
tione.peraAa ante Sanilitlimi D. N. Corpus,
facriftiam ingreffi, ut veftibus fuo ordim ad
C A P. 11.
pfallendum congruentibus induantur : poliClerici vdles lericeas nullo modo defe­
quam omnes convenerint hora adveniente
prxcedentibus luminibus a facriftia bini a rant, fuperiorem vero femper uique au ta­
minoribus ad majores progredientes, falcem lus protedfam gerant. Inferiores autem ve.
folemnibus diebus, ac in majoribus anni fe. Iles, five fulitan*, ut vocant, per cano­
ftivitatibus ad Miifim majorem Si Vcfpctas,. nicos Si alios in ccclefiaftica dignitate conllitutos pariter long* ulque ad tabis defe­
ad chorum tacite ac modelie accedant.
rantur : ceteri vero prefettim paupe-es &
rurales clerici prorenfas ad minus ultra ge­
CAP. II.
nua, fub eadem tamen forma, geftare deChorum ingreffi , ac in propriis fedibus beant. In itinere nihilominus clericis qui.
iconfidentes concorditer pfallanr .eodem tem-Cbufcunque brevioribus veftibus uti liceat :
— cum
—'' affingant,
--------;ta tamen , ut a clericali honcftarc non ab­
pore
upu> ffueiit, finguli
horreant . Sit autem veftium color omni­
fedeant, genuflcdani , & capita detegant,
no niger; prxterquam in conftiruris in di­
nihil extraneum divinis immifceanrpriva­
ti» officium non recitent, nec colloquan­ gnitate, qui & leonato , Si violaceo colo­
tur, obftrepant , aut Jircras legant, non ere uti potciuni.
vagentur , nec a ptopria Cede recedant, nili
divins rei gratia, non incompofito modo
CAP. III.
fedibus cohsreant, aut dormitem , aut ri­
deant, nec choro nifi petita a prxfeAo li­
Clericorum calig* non fint inflat* , nec
centia , aut expleti omnibus teccdant, fed ullatenus incite.' necnon calcei Si crepide
toto corde in rem divinan. incumbant. St fine limplices, non autem incite, vel fe­
qui vero in his, atque aliis hujufmodi quo­ rire*. Camilî* in nulla fui parte everioril
quo paAo deliquerint , ad prxfeAi arbi- ‘ lint crifpat*, vel laflucats , nec atte aliqua
trium pro non refidentbus habeantur, & ullo modo elaborat*. Pilei quoque umplialias pro modo culps ab epifeopis quoqueD ccs exiftant, non acuti live turbinati.· nee
puniantur.
<cis
' utantur clerici, nili neceffitatis
"
' gratia .
ac pro temporum Si locorum qualitate : non
autem intra ecclefiatn , ptxfertim dum di
CAP. III.
vinis interfurit. Subbire.ta pirlter fmr dk
Ne viro clerici , dum divinis incumbunt
ipfa fimplici* , & honefta; qu* tamen dirm
ab aliuuoimpediantur, cuvent epifeopi, ut Mi Ite iacrificium per c<» celebratur, fem­
loca clericorum ufut in ecclefiis deft i nara, per deponantur: annulofque nifi id dignitas
a laicis non occupentur, fed feorfum a cle­ poftuler, clerici ipli non deferant. In prsricis omnino divinis mterfint : nec chorum mitfis autem omnibus ad clericalem orna­
tum pertinentibus , pixtcr rerum quibus dead pfallendum inftituturh ptxfertim, ubi
commode fieri poteft, occupent : poena in liquetint amiilionem, epifeoporum arbitrio
négligentes, vel impedientes quofeunque ab aliter pro modo dulp* puniantur.
epilcopis ex arbitrio proponenda.
, C A P. I Vt

N

\

C

C A P.

I V.

Alia verolomnia que ad chori legem at­
que alios eccleli* minlttros, de quibus In
prxfcntibus nulla fit mentio pertinere vi­
debuntur, pro ecclefi* cujufque qualitate,
adhibitis in confilium duobus de capitulo,
ex facri Tridentini concilii decreto èpifeo{u fuppicant.

E

A taxillis, tefleris, piAarumque pagella
rum Iu fu, Si alio quocunque ludi gener·
factis canonibus improbato, penitus abfti·
neanr: nec lint etiam prohibitorum ludo'
rum fpcAatores. Choreas non ducant, aut
fpeAeot, nec larvati incedant, publice quo­
ique, fi fcandalum ex cooriri poteft , ludis
etiam permilfis non utantur , fub arbitrii
poena.

CAP.

A

r}68.

>

Concilium Ravennatense .

635

Akno

Cati· ri

î

c A P.

V.

r

C A P.

VI.

Caveant infuper clerici, ne vel In »dibus eorum patrimonialibus foemin» quovis
modo fufpeAx commorentur, aut delinean­
tur, vel infamibus pefenis eas locent, quod
multo magis in tuarum ecclefiarum domibus
prohibitum elfe intriligant
fub ooenis in
•joflem ex arbitrio «fatuendis.

C A P.

V I I.

n

V I 1 T-

<.
Arma five ad offendentium . five ad de­
fendendum parata . non obtenta ab orainar.o licentia, ex urgenti tantummodo c.iufa
concedenda , clerici , prxeipue in f.icris
coti It i t u t i , rtm per civitates
opp.iia ,
quam per villas non deferant, niti per ld^
ca minus tuta iter laciant : Inobedientes
autem prima vice pecuniarii poena epiteopi arbitratu muféfentur : fecunda vero, car-l
ceris maceratione, ac lulpcnlione ad arbi­
trium aflu iantur : poflremo,(i ic enormibus
prelertrm rmmifceant, nec relipilcant; fruA jum ecclelralfii orum privatione, ac etiam
beneficii amitiione , vel deprrfitione pio mo­
do culpr, Ar perfonr qualitate puniantur,
ea Temper circumfpeArone adhibita, ut noébs caufa poena duplicetur & aggravetur-

C A P.

IX.

IAmmo
Ch BIST

X-

.

In facris conllituti clerici , in famulatu
laicorum « etiam principum, nifi ad officium
aliquod non indecens, dt fuo ordine non
indignum, »c de epiiçopofum fuorum li*
centra , non admittantur , fub fufpenlionis,
& arbitrii poena ·

XI.

C A P.

Generatim vero prrterea, qurcunquo
alia clericis cx facris canonibus, generail·
libus conciiirs , vel apoflolicis ordinationi­
bus , ad eorum vitam $ honeilatcm perB tinentia , flatuta funt, ab eis obfçrvcii man­
damus ; fub poeni« 'in eifdem contentis,
quas iacri Tridentini concilii au<9oritaie_>
innovamus, atque aliis ordinariorum ai bi­
ti io pro délié): qualitate ftatutis , vel (latuvndis. M.utiinerintque clerici omnes, nl*
- hil efle , quod magis alios ad pietatem , ac
Dei cultum inlbuat, quam eorum vita dk
exemplum , qui fe divino miniflerio manci­
parunt : -ac propterea ita vitam 8c mores
fuos componere debere, ut eorum aAiones
cur.ibs venerationem aflerre poflint -

Venationem quoque contra facrorum ca
nonum formam , clerici minime exerceant:
ab illicitifque artibus At oiliciis quibuscun­
que caveant, tabernas non adeanr , nec
diverforia frequentent · nili itinens,ac ne-· celfitatis gratia . Qui vero in prxd.Ais of­
fenderint, gr.rvifliinc fpilcopormn arbitrio
pleAantur .

C A P-

636

C A P.

Λ

Ab omni ptorfu» fufpeAarum mulierum
familiaritate, converfatione, & cohabitatione clerici abflineant, fub poenis in facri
Tridentini concilii decreto comprehends,
atque aliis a facris canonj^us infliAis, vel
cpifcopotum arbitrio infligendis .* ita fane
ut mulieres omnes pro fuipetfis habeantur;
■ illis tantum excgptis, quarum converfatio
« jure pqrmittitur: quas tamen abfquc fpeciaii ordinarii licentia domi retinere non au­
deant ■
'
'

(

#

/

ΐ

,

C A P.

(.

De l<uvo[.infht cccltfiis .

Cclefi» quacunque per dioecetes condiluti . facra oratoria , iaCellaquCj
’Ut diruta, aut ruinofa ; inltaurari , rex.
diticari, atque ea reverentia teneri , ac .'u.
Itodiri epifcopi curent, qu» ex factorum.
Canonum dilpolitiq^e requirimur. Quod li
cccjelix , vel ioci paupertas obflet ; juxta
facri Tridentini concilii decreri formam,
Ordinal ii provideant, ut vel anuta refi­
ciantur , vel transferantur

E

CAP.

II.

Nemo aurem divrnorum prxfertim officio­
rum , aut prxdicationum tempore per eccleirasdeambulare> aur ibidem negotia tra­
ctare , clamores, ritus , diilvlutiones , <·<□fabulationes, atque alia hujuimodi jnotana, neque etiam cum fufpeébs muiierilus
Colloquia habere pratfumat ; fub poenis ,
qux in lanébflimis X). N. Pii Quinti Bulla
continentur .

CAP.

III.

Clerici quoque noflu fitic caufa, vel mi­
Prohibemus infuper, ne in facrofanAis
nus quam honefta , ac rationabili c vagan­ ecclefiis comcflioncs, five compotatione' ,
tes, ab epifcopi* corripiantur, & abftrne- quovis anni tempore fiant : au« in earunv.
re cogantur. Quod li vel canendo, vel in- E porticibus, vel coemeteriis, aliqua ad eifltumenta aliqua pulfaqdo , per noAetn bum, vel porum venalia habeantur, ner
deambulaverint, aut id agentibus comites etiam prope ecclefiaro , quantum fieri pofefc prabuetrnt ; carcerentur, & poenis ab
tell, (ub poena per Ordinarios ipfos AaOrdinatio congruentibus fubiiciantur.
ftueoda ·
,

CAP.

IjdH··

Concilium Ravïnnatensé.

638 >

. officio, qrafcunque Jocationes rernm eccle·
Λ fiailicarum , ad longum tempus, feuad vi- Αμνό
C Α Ρ· IV.
Α**β
CaratsTt
CMPlri
gintinovfm aqpos , aut’ bis vigmtmovem »
i)6».
j5<$8.
Ecclefise cujufcunque parietibus , nihil
a triginta annis citra , anre publicationem
profanum, vel immundum adhaereat: ac
Tridcntini concilii faflas , etiam auAoritapraecipue tabem», Λ Judlrorum familia te apoftolica confirmatas: ji d’centque an.
procul abfint ; ne facra profani» mticean-'’ in damnum eccleii», Ac contra canonicas
tut-κ fub poena epifeopi arbitrio propo­ fantfiones âeluerirtt : abt.jue taineq ali­
nenda .
quo cautarum dc pratenti pendentium prejudicio .
\
< fijod (i res de qua agitur , ad epjfcopu-my,
C A P. V.
feu illius mentam pirtineif , aut epifeopus
Altaiia tn ecclefiis quibufque conftltuta , ipfe, vel ejus vicarius locaronis c/ildcm
ft donata lint, per eorum re&ores tam in., commiliarii, feu rxeeutore» tinrinr, tunc
temporalibus , jquam in fpiritualibos refte ad epifeopum, qui magis viemus (it, una
curari cpifcbpi’ltudeant : nec eadem a quo­ cum deputatis ab ejusdem capitulo, Ar clequam ufurpari permittant ; indotata ve­ Bro, h*c recognitio dt pidxatio pertineat.
ro, vel ab his , a quibus erefla fuerint, S· ajrciii deletorum a capi ^1°, ten a c'eitidatirari, ac exornari, vel amoveri curent. ro Ivginma iortan aliquo Caru ctl t t.xulatio , tunc ab eisdem' de capitulo & clero»
ain m ca caufa fubftituantur.
CAP-

Eccleliarum fabric»,* bona, ac redditus
omnes, in deftinatot ufus a deputatis con­
verti , Ordinarii quique provideant : nec
ullo modo patiantur ab aliqua Vc-J feculali, vel ecciefiaftica perfona ufurpari, aut
in alios ufus converti, fub dupli poena,
atque animatum fuarpm periculo.

CAP.

II.

Quoniam vero ufu compertum eft , alie­
nationes bonorum ecclclialticoruin heri f»·
pe fub conti none, ut illarum conlirmafio
ab apoiiolica fede obtineatur, inierim au­
tem pt ffideri, non obtenta alitej confirma­
tione cjufmodi, in grave ccclefiatu.m dam­
num, At ammaium ipforum contrahentium
CAP. VI I.
C pr»tudiciu<n , Ideo ordinariis quibu<cunque
mandamus , ut diligenter fuper hujufmodi
Eccleliarum praeterea indemnitati pro·
ipicere cupientes , pertbnis ecclcfiafticis, alienationibus juorumcunque bonorum ecquavis dignitate fulgentibus, atque aliis C!elia||icorum , etiam hofpitahum , dt ad fa­
quibtifcunquc ecclctiaftica beneficia , quo­ bric», live ad luminariurr. , ur ajunr, ufum
cumque nomine ccnfcantur, obtinentibus, tieputatoium, di aliorum quocunque nomi­
ne ci-nleantur , inquirunt ; & li qua< fob
ac hospitalium , aliarutnque piorum loco­
11 n d eia conditione nondum impleta a tttrum gubernatoribus, Reftoribus , feu adminulratoribus univerlis injungimus, Ut in­ g 'in j a an is , ut ■ fupra , faflas repr ierint , irfra annum a pr»f_ntis fynodi fine con­ igj>, V inanes declarent , in eosque quiin
pi iif lliviicm, vel detentionem ante obtentam
numerandum, inventarium bonorum omnium
mobilium & immobilium, juriumque , dt couliiinutitinem, ut fupra fe intrude,» aufi
fuerint, poenas a facri^ canonicus dt fumaftionum , ac nominum de Ditorum , ad
cedebas ipfas Vel pia loca, qu» obti­ iiiorum pontificum conftitunonibus, advernent , aut regunt, quovis* modo perti­ lus eosdem tnfliâas excqu, omn.no ftunentium , cum ipforum bonorum qualita­ Ddeant .
tibus , lituationibus , vocabulis, At con­
CAP. III.
finibus , coram honeltis , ac fide dignis teftibus, in forma probante conficiant : quo­
Generaliter autem tam in hi, quar.i in
rum quidem bonctum, duo publica fiantinftrumenta. c« quibus unum, in propua cc* ali.^qu Uiisciimque ecclclialticarum rerum
ctc'ia, nulpicali , vel pio loco, alterum., alienationibus, quas in fututum auAoritate
apoitolica fi-ri contingat , animadvertant
apud epilb'pum m Archivio perpetuo cuitodianc. Q^ncunque vero in hoc exequen- epifeopi, dc eorum vicarii, ut omnia rire,
dr te&c, maturaque, ac dihgcnti jnveftigado vel negligent, vel patum fidi lis exiiterit , graviter epifeopi , ad quem hujus tione adhibita peragantur, etiam in reni
, pnefentem accedendo , indemnitati ecclefiarei cura pertinet, arbitrio puniatur.
rum piofpioant.- admonentes etiam fre­
quenter populum, eos excommunicationi fo­
CAP. I.
te fubjcaos aliisque poepis teneri, qui conE tra factorum canonum decreta, ecclefiaftiDr rebut ettlefia/liar ntt ufurfun. tt
ca bona alienare, aut indebite detinere pr»
Mule ulteuutir retufcrauiiii .
fumant. Monemusque proptetea epifeopos
Andamus infuper (àcri Tridcntini con­ omnes, ac enixe in domino oblectamus, ut
cilii auâoritate, ut Imguli epifeopi, ad minus femel in anno facri Tridcntini con­
cilii
feu cotum vicarii, fimul cum uno de capi
­ decretum fub fefliune vigelima fecun­
tulo, dt altero de clero : ex his, qui aptio­ da , capitulo undecimo dc reformatione, quod
res, dt probation's cis videbuntur ,-ab incipit, It quem clericorum, vulgari id ri­
iplis de capitulo: & clero civitatis, lefpe- mate, per pridicatores in Dominica Lita­
re , frequenti populo publicati ac ad me­
Aive deligendis, rccognofcant , etiam ex
mo-

M

' 659

Concilium Ravbnnatense.

640

————
cettiores fiabt
feqernarftur,. Immo.
——
—- tnoriam
uivi i«4u revocari
κννιβιι curent
vwicm:. quo
i|uufcvriivic>
n«m .
. commode
vvimuvM», fieri
■■«.·■ poteft,
r
ccclefiafticarum rerum quarumcunque ufurufur-” defti, bhfphemi, ec
& inquieti eliminentur,
eliminentur
Anno ecclefiafticarum
C··
***** patore»
, ipfqjurei excommunicato» efle»
nec nec validi meodicantes ultra unam noâem
■··■-'■
.....................
ι
t^oe.
ab alio quam Rons. pontifice abfolvi polie . receptentur .

Ûf Mutitlibiit,

CAP. Ί U.

w

Quod, ad Monialça ac D«6 dicatas virgi­
. Quod ad pauperes infirmos attinet, in
ne? attinet, id folum nobis commemorari* locis ad eoryin ufum deputatis, minlftri noti
dqm cenfuimus, ut epifeopi pOtMGmtup cu* defint,
-------- , ...
........ — ,pietate
------ ... r
-------- , qui ...
Chriftiana
prrditi;
nctycelfiria
rent eas modis omnibqs ad regul<y'quatnfuRtK.
cellaria omma illis
iltts fubminiftrent <. ,ea qua.,
qua^
profeflx, preferiptum reducere, aas-éarum ^ decet
decet charitate;
charitate; ex
tx his
his qu»
qu» medici
medici decredecrevitam, & mores.ex. illa componere, fideli*,. verint, nihil penitus pretermittences, quod
terque ab eisdem precipue fervar! Ilddeant,’ ad infirmorutn falutem procurandam perti- .
quacunque ipfarum peculiaria vota vel' neat; horas & momenta, rerum qualitates,
circaéa prxeepta refpiciunt. Illarurti clau- dt quantitates diligenter attendant, totque
furam, ubi violata eft , ex injungo libi B mi ni ft ros adhibeant, quot infirmorumnumcpioprio %unerc diligenter reftitui, dt m- rodt
" uful fuffîcere
**
pollint.
~~
Illud vero ma.
violatam confer va i i provideant , nec non xime ad infirmorum'regimen deputati eu*
rent, ut cum primum infirmi poifint, pec­
quæcunque ad eas pertinent diligentiftime
exequantur, dt exequi faciant, juxta fa­ cata Confiteantur) facramque eucharilliam
fumant ·
cri Indem ni concilii faluberrima decreta, ac famftifsiml Dbmini noftro Pii V.
Bullam; atque enitantur in.primis, a moC A P. IV.
nialium monafteriis quacunque caftitatis
Illud prrterea hofpltallum infirmorum
propofito advcrfarl videbuntur, opportunis
remores ac PgpfcAi ipfi animadvertant,
ordinationibus avertere, atque easin viam
ne valetudinarii A: convalescentes, nili poft*
Domini omni lludio, ac vigilantia dirigere.
eaqua.m bene fe habuerint , ab hofpitio
dimittantur, ne vel eos recidivate con­
C A P. I.
tingat, atque ita, fumptus augeantur, vel
De latarum fiorum aJminiflrtttaitr ,
C In Itinere deficere cogantur ; quod ipfi hofpltii prsfcâi quam diligent illime curabunt.
-Irca locorum piorum adminiftratlonem Ne vero dum corporibus fit medicina, ani.
marum cura negligi videatur; Sacerdotes
tWigenter animadvertant epifeopi, ut
non defint, qui Mitfas feiti» faltem diebus
probatiflimi viri , timoratxquc confcien*
in loco infirmis iplis accommodato celebrent,
tl» ad hujufmodi regimen alTumantur qui
flcramentaque rite dt opportune languen.
fu» fami lix bene prxfint : quive in operi­
nbiis adminifirent : atque infirmantibus ad
bus charitalls fefe exercere confueverint :
mortem , ad anim» falutem neceflaria com­
necnon reA e calculandi rationem teneant,
memorent, dt charitatis officium ufque ad
nec locorum ipiomm debitores exiftant; rivit* exituin, in eos exerceant, illoruinquc
teque caveant, fe fideliter Chdfti parrimonomina, genus, dt patriam diligenter an­
nium adminiftraturos. Hi veronem ultra
triennium ex facri Tridentini concilij decre­ notent ; Jefunftos vero eccletiaftic* fcpulto, nili rei necelfitas aliud fuadeat, admi- tur* facris precibus adhibitis pie ac icll-'
nillrent : male ablata, vel alienata recupe­ giofe mandent ·
rent, fruftus in dçftinatos ufus convertant; D
his prccipue quibus ex loci inftrtuto tenen­
CAP. V.
tur ; przfto fint: fingulis annis accepti, &
expend tabulas proterant , 8t a deputatis
Circa orphanorum domos invigilent epi­
cum ordinarii interventu calculari lludeant ; feopi , atque provideant, propofitis ex­
ruinofa «dificla reparent ; bonaque, ac communicationis^, atque aliis ex arbitrio
poenis , ne infantes ab illis parentibut
redditus Ipforum locorum ita gubernari &
difpenfari fatagant, ut vere boni admini- exponantur, qui eos vel eas ex indultria ,
vel acre proprio alere poifunt ; fiatque ea
flratores dici polfint.
de re ab ipfius loci curatoribus di ligent illima
inquifitio ; nec a confclloribus , nifi fansfcCAP. II.
cerint, abfolvantur.
In hofpitalibus ad peregrinorum ufum
E
CALVI.
paratis, vere egeni, & pauperes recipian­
tur: circulatores , prvltigiatores, fimula.
to habitu Incedentes, hcrbularii, atque aOmnia vero ad ipforum infantium expo­
litorum ufum oppottuna , parata & inllru111 id genus homines ab hofpitlo arceantur;
qui vero puellas nubiles, ac juvenes fecum ita habeantur: nutrices prefertjin fubfidiari*,
ducunt, nec de eorum matrimonio confiât; donec infantes ipli baptizentur, iSc ad alen.
ultra ynam dormitionem non accipiant ; ma* dum tradantur; quod quamprimum a pr».
res a foeminis prorfus diftinguantur, nec feftis curetur : debitaque metees nutricibus
viris ad mulieres, vel contra, quamvis ju­ nullo pafto délit, atque alia puetis necefgales fint, honeftati,gratia pateat aditus,
farta ; ne eorum defeflu , aut culpa aliqua
neque aliqui in hofpitio alantur , nifi ne*
pcriclitcntur.

C

ccuitatis caufa. Pueri quoque a viris, ubi

CAP.

.
*

Concilium Ravennatbnss .

641
Æ.
n<5ÿ·

C »».

♦! «.

Poftquam autem ad earn xtatem perve­

nerint, ut diicipbn* lint capace· ; tarn ma­
re· quatn foeminx, ubi fieri poteft, & fa­
cultate· fuppetunt, bonis moribus> atque^
artibus aetati, & fexui congruentibus inftfbantur, donee iilis aliter Deo adjuvante
fuerit provifum.

C A P.

IX.

X Î f.

Quicunque vero tam in prxmiflis, quam
in alii· quibufque pii· foci» adminifttandis,
quovi· modo deliquerint ; Se prafertim ti
rationes cum ordinarii interventu reddere
omiferint ; dupli poena quanti ea ret fuerit,
atqVe aliter pro modo culpx epifeoporum
arbitrio afficiantur.

V111.

Chrent autem epifeopi, ne'mendicante·
■liqtn parochia· circumeant, morbum ali*
quem hmulantes, vel aliud quidpiam falfo
jaflanies, ad decipiendum fimpliciuui ani­
mi·: fed quod iedate ac pie, fine l< nga—
verborum ferioeleetuofynat petant, fub coium arbitrii poena ·

CAP.

CAP.

642

C A P.

*■·“>
Cum ri
*S^9-

XIII.

Notarii quicunque de teftamcntis, atque
aliis difjrofuionibus , qualefcunque (ini, in
quibus aliquid eccleliis , hofpttalibus, mon­
tibus pietaris , atque aliis piis locis , vel
caufrs reliAum fuerit, rogari ; teneantur relifla, ac difpolitionts hujusmodi, his ad
quos pertinet, infra meniem, a die quo
difpofirfo ipfa fuum effiAum forflri ac ir­
revocabiliter ligare incipt, computandum,
deferre, fub dupli poena, Ac' excpmmunicacionis in fublidium , moneantque eosdem
perfxpc epifeopi, ut in legatil, ac difpofitionibus hujufmodi ορροί tune deferendis, ea
qua decet loleitia utantur : nec aliqua
ratione in fuarum animarum pernis iem , Ac
ipforum locorum , ac piarum caufarum pr*·
judicium id facere prxtermutant.

Infuper epifeo-pi omne· diligenter fe fe
informare (ludeant de vita & motibus men­
dicantium: providentes omnino, ut in Pa·
fchate communicent : aiioguin eos ejici cu­
rent. Mandanteshofpitalium prafcâis'. nc
. poil Pafcha aliquos in hofpicio recipiant ,
quos non conflet, aut veroiimile fit eo an­
no fuille confelfos , dc facram euchariftiam
(umplilfe, vel parato· eccleli* prccepto C
ftatim fatis facere.

CAPI.

De Vfurb >

CAP.

X.

Eteftabile ufurari* pravitatis crimen-.
abolere cupientes, Ordinatis1» hoitaMontes quoque Pietati· ubi adfunt, epi(copi vihtent.At reAe adminiltrari curent; mur enixe,ut a fuis ovibus pro eorum uru­
ubi vero défunt, eos erigi , atque inllitui dentia, venenum hoc avertere & extirpât·
contendant - curentque , ut ufuratii ipfi, Ac
faciant: nec ex mutuo aliquid ultra recipi
ab eorum miniftris patiantur, quam quod quicunque contraAus quoquo modo i>licitos
cx apoftolica indulgentia pro eorum labo­ celebraverint, juxta canonicas fanAionrs
re dari conceditur . Pignora rcAe, ac tuto puniantur : necnon At proxenet* feu me­
diatores omnes quicunque lint, ad illicito·
In loco ferventur, debite illis pecunic exi­
cvntraAus quofeunque, fideles ipfos tra­
gantur ; necnon legata queeunque in eam
hentes, canonicis poenis afficiantur.
caufam faAa perfoivantur, ao bona ftabdia
Λ qua habent, ufurpari minime permittant. D
CAP. II.

D

CAP·

XI.

Difciplinatorun prxterea confraternitétes, feu focietates quocunquc nomine nun­
cupentur, cx (acri Tridentini concilii precepro , cpilcopi-viiitare non prxtermittant,
providcaiitqde, ut ab cis duritatis opera,
ad qu* tenentur, impleantur; atque ad
fuarum regularum , tr prqbat«|int formam,
difciplinati ipii redigantur, ac reformentur:
nec ullo paflo différant, ft quos in eisdem
invenerint, abufu· tollere: arAanres eosdem
& ad procelliones ordinarias etiam non vo­
catos ; ad alias vero quandocunque fuerint
evocati ; frequenti numero conveniri ; ac
binos graviter, & modelte, cotnpolitequ·
procedere; qux ft facere neglexerint, at­
que alia ad çorum officium fpcAantia im­
plere , debitis poeni» afficiant. Quod fi tncotrigibilcs Itns, iplorum epifeoporum arbi­
trio extinguantur, atque ali* eorum loco
fubfticu.intur, prout illis magis expedire vi­
debitur ■
Ce«n/.· Wifrn :rul. Tbltl.XXXV.

Notariis ver·'de sontraAibus illiciti·, rogatis, qui ex conferentia plane perfpiciunt
contranuum pravitatem, nihilominus fe id
(cire diilimuiantes, inftrumcnra conficiunt,
qu* jn eorum luperticie fufpicione carere
videntur , cum tamen venenum iatiiet ;
(Ub poena juxta (acroruni cano.ium tor mam
imponenda mandamus , ac per epifeopos
mandari exoptamus , ne ullo paAo contraAibus, quos ipfi ex animo & conferentia
fufpeAos cxiftimant, vel fufpicantur r adftipulari prxfumant, prstcr divinam ultio*
nem quam incurrent.

CAP.

I.

De eeeretrictittr f Λ· fa/tcubifie .
IHierc· qurftum fuo corpore facien­
tes , qux abominabile fui ipftus pr*bent exemplum , ab honcftamm mulierum
viciniis fegregari, ac in peculiares vico·
j
S s
quo

M

»

643

Concilium RavEnnatensb .

*

-

'

‘ ί

644

■ ^quo citiu» fieri poterit, redigi ; necnon ubi . quiibus in prefentis fynodl decretis fit menAttuo lignum deferre (olent , quo ab honeflis mu· A tio , publicari, ac prO eorum viribus ob- Ann«
^-H»i»Tl lieribus diftinguantur , ad illud ferendum fefvari faciant , (ed etiam quafcunquealias Cearsii
15Ô8.
1568.
cogi mandamus .· hortamurque cujufque lo­ prfo tempore promulgari contigerit, eafdcm
fummatim
ctiam,
ac
per
capita
popu
­
ci reAores , ac'tnagiflratus, ut. in hoc
tam pio opere eaequepdo epifeopis prefto li» vernacula lingua inlinuari, atque illis
obfervandas proponi , fiepiufquc eil'dem In
efle velint: Arquai a fide dignis .'diligen­
ti Inquilitionc adhibita, pro meretricibus memoriam revocari ftudcant.
haberi compererlnt, fccerni curent: nec
Décrétant Generale.
aliquorum impietatis detentorum importu­
nas voces audiant .
Poflremo non folum omnia Ar lingula In
his decretis codtprehcnfa , fed & alia qu*·
CAP. IL
cunque tam a factis canonibus, A( apofloI
Digna quoque anlmadverfione concubi­ ficis ordinationibus ,>quam a generalibus
na rios , Afr concubinas quafcumque , iivc_< quibufque conciliis, pr»fertim a fa ero fanfoturi, live conjugati tint, notandos elle ° Aa Trideatina (ÿnodo flatura, ac definita
funt,, live dogmata, five reformationem,
firccipimus, joxta facri Tridentini conciii decretum , poenis quoque laetorum Ca­ & morum corregionem refpiciant, pleno
nonum in eofdem infligendis. Que vero con­ atque integre ab omnibus comprovinciali­
jugat* mulieres cum amatoribus vivere, bus epifeopis, abbatibus, capitulis , dt aliis eecleliatiicis perfonis, qu* etiam cx
nec a turpi vita difcedere propofuerint ,
vel e civitatibus At dioecelibus arceantur, propria etcAlonc huic noftrc metropoli ex
pr»fertim ti notorie incontinenter vivant ; ejusdem concilii pr*cepto adh*ferunt, dr
vel per fe, ,vel per eorum idoneos pro­
etiain pofl trinam monitionem pro infami­
curatores interfuerunt , aut interefle debus habeantur Ac traAentur.
bucrunt; ac etiam farcularibus quibufeunDe Jn/liii .
que,quod ad eos attinet, fetvari debere de­
cernimus, acdiflriAepr*clpicndo mandamus,
K.
Fpifcopos monemus , At hortamur in Do­
fub juris, & arbitrii poenis : falvis tamen in
omnibus cunllitutionihus & confuctudmibus
mino, ut mandatorum apoftubcorum memo­
res, Bullam a fanAiflimo D, N. Pio Qtim Cecdcfieriim ardioribus, dt laudabilioriou» ■
to contra Jud*os editam, ex fui officii
Hortantes , dt in Domino monentes quofcunque f*culi principes, ac pote fla res, ut
debito publicent, ac pro viribus obtervaecclefiaiticam immunitatem quo decet fa­
ti curent.
vore piofcqnentes, juxta ejufdem Triden­
Dr Cinnexu .
tini concilii decretum, non folum epiteopis mu mu fuotn exequ· volentibus, pre­
tio elfe velint ; fed nec a magiliratibus dt
Ginganos vagorum hominum genus, at­
eoium officialibus quibufeunque ullatenus
que omni impietate refertum, nifi Chrifliane viterint , de a fupcrlf itionibus, ac eofdem, vel eorum miniflros impedire pa­
tiantur, debiris pcenis eos afficientes : pr*improbatis^vitz ritibus abitinuerinr; ab
eorum dioecelibus epifeopi , quantum fieri
ter excommunicationem, quam ipfo faAo in­
poteft, Iunge arceri curentcurrunt ex Bull* in Coena Domini, facrorumque canonum difpofitione. Mandantes
D» Bullit aftfielicit fubluunjtr .
prererea , ut hec ipfa decreta, poflquam
D rite publicata fuerint, in eoriim civitatibus ,
Confiderantes quam maxime expediar a- dt dioecelibus , epifeopi ipfi eadem pubheapoftolicaruni Bullarum quarudicunque noriri, ac obfervari eurent.· falvo femper, Ac
titiam ab omnibus haberi , tum ob pr»ce·
refervato In omnibus fa nA* fedis apofloHc«
1 ac fanAiilimi Domini noflri benepla­
pta, qu* in illis continentur, ut ab omni­
cito : cujus judicio h*c ipfa emendanda, St
bus fetvari poffiot, tum ob ptsnas qu* io
iliis infliguntur, ut · fingulis evitentur;
corrigenda, qua debemus obedient ia , At
epifeopos nobrs quam maxime commonen­
reverentia fubmittimus , ad Dei gloriam,
dos cie decernimus, prout cefdem ex ani- Ot catholic* fidei exaltationem .

rao cotutuuneoius, ur son (blunt Bullas dc

DE-

1

Concilium Proving. LIrbinat.

645

DECRETA

S

640

PROVINCIALIS

1)69C O N C I L ϊ 1,
A

.A B A MR LIS S I MO

FELICE
-

Æ.
·&■

.

U R B I N f

A R C H1 E P /S C O F O

TYRANNO

ΐ

Habiti anno Domini 1569.

FELIX

TYRANNUS

URBINATIS

Eccltfit arcbiepifiopui RR. totpifcopii-falntrm
Γχ edito
Pilaureodem 4Q·
no.

m Domino.

Rovinciali* fynodi nollr» decreta, qux B rarum, admittimus, nec eam unquam, nili
c* facri Tridentini concilii inftituto hdcjuxra unanimem confcnlum patrum accipie­
libu* dioeccfium noftrarum populi*, Spiritumus, Ac interpretabimur.
Profitemurque quoque feptem effie vere, Ac
Sanfto nos adhortante , proponendo (latui­
proprie (aeramenta nove legis a Jefu Chri­
mus , ut primuin ab apotlolica fede com­
fto D-noftro inftituta, atque ad falutenu
probata , 8c confirmata fuere, nihil majo­
re ftudio, quam ut mature, ac diligenter humani generis, licet non omnia fingulis
imprimeremur, agendum curavimus. Quare neceflaria, fcilicet, Baptifmum , Confitniatioea jam ftc imprefla, Bc pervulgata, ut ab netn, Eucbariftiam, poenitentiam, jtxtremarn
undionem , Ordinem , dt Matrimonium, il­
hominibus nollris ad omnipotentis Dei glo­
iaque gratiam conferre, dc ex his Baptli­
riam, & ad ipforum faiutem fumma cura
ferventur ad vos nunc mittimus lea enim., mum, Confirmationem,& Ordinem fine fafiet, ut Jelu Chrifti Redemptoris noftri gre­ crilegio reiterari non pofle.
et nobis commiifo bene pa icendo prvlimus , C Receptos quoque & approbato* ecclefi»
& ad beatam vitam in cxleftibu» pafcuis catholic» ritus in fupradinorum omnium faconfequcndam eodem dcynfno noftro Jefu cramentorum folemni adipiniftratione reci­
pimus, Ac admittimus.
Chrifto noa adjuvante, duce* illi « ac magiOmnia , Ac finguala , qu» de peccato oftro* nos prebeamus. Bene valeteIn nomine fandae , 8e individu» Trinitati*
riginali, dc de juftificatione in facrofanfla
Tridentina fynodo definita, dt declarata-,
Patris, i# Filii, & Spiritu*, Sanfti .
Nos Felii Tyrannus Dei, & apoftolic» fuerunt, ampledimur, & recipimus.
fed is gratia .archiepifcopus UrbinasdeRR.
Profitemur pariter in Mitti offerri Deo
DD- coepilcoporum noftrorum confilio, At
verum , proprium , & proni tutorium facriatlenfu in provinciali Urbinati fynodo le­
ficium pro vivis, & defundis , atque in_,
gitime congregata, hac qu»,fequuntur fta­
facrat illimo Eue ha r illi» fac ramento, efle
vere,dc tealitrr , & fubftantialiter corpus,
tuimus, dc ordinamus.
& fanguinem una cum anima, dc Divini­
tate D- N. J. Chrifti , fierique conveifionem
Dt frofeffîone ftJri.
D totius hib.ftanti» panis in corpus, & totius
fubilanti» vini in fanguinem, quam conAttendentes in primo catholicam fidepu
verfionem cathoiica eccleiia tranîübilantiatotius fpiritualis rdificii, ac religioni- pt»·
cipuum elle fundamentum , line qua neque tionem appellar.
eccleiia confidere, neque quifquain Deo
Fatemur etiam fub altera tantam fpecie
placere potell, ejufdem fidei confcftionem
totum atque integrum Chriftum , verum­
ante omnia premittendam elfe ftatuimus ; que Sacramentum furni, conftanrer tene­
tft quod cortic credimus ad jullitiam { id
mus Purgatorium efle, anhnafquc ibi de­
ore confiteamur ad falutein . Eandem in\ tentas hdeliuin fuftragiis juvari. Similiter,
hunc qui fequitut modum juxta formam inde fandos una cum Chrifto regnantes ve­
Bulla tel. recor. Pu IV. traditam unanimi­
nerandos, atque invocandos efle, cofque
ter profitente*.
orationes Deo pro ticois offerre , atque eo­
rum reliquias elle venerandas .
Credimus, & profitemur omnia, & lin­
gula, que continentur in Symbolo tidei,
Firmiter allerimus imagines Chrifti, ac
quo fanda Romana eccleùa utitur, videli­ Deipara: femper Virginis , nec non aliorum
cet ; Credo in unum Deum Patrem omni-E fan aorum habendas , Λ retinendas efle ,
atque ei* dcbiium honorem, ac veneratio­
potentem &u.
Apoftolicas Ar ecclefiafticas traditione*
nem impartiendam ; indulgentiarum etiam
potcftarem a Chrifto in eccleii* relidam^
reliquasque ejufdem ecclefi» obfervatlones, dt conftitutione* fit milii me admitti­ fuifle , illarumque ufum Chrilliano populo
maxime falutare elle affirmamus.
mus, & ampledunur.
hem facram feripturam juxta eum fenSandam catholicam , & apoftolicatn Ro­
Ium, quem tenuit , <3c tenet S. mater Ro­ manam ecclçliam omnium eccleiiarum ma­
mana ceciefia, cujus eft judicare dc vero trem, Ac niagiilram agnofcnnus, F.omanoque
lenlu. & interpretatione factarum Icriptu- pontifici Beau Petri apiftoloruin p11 nc 1 p>s

P

3*1

lue-

Concilium Prov. Urbinat.

64e

una cum nommions, Ar cognominibus
fucccflorl, ac Jefu Chrifti vicario veram u...
-------- - -- teobedientiam fpondemus, ac juramus. Cxftium, a quibus rei veritas haberi poffir
deferant; arque ab aliis deferri curent, ne ^***·*Γ|
tera item'omnia a factis canonibus , cecuvenenum hujufmodi latius diffundatur, &
*ΐ°9·
memcis conciliis, Ar prxeipue a facrofanrta Tridenrina fynodo tradita , definita , Ac ut male de fide fentientes canoyce puniri
declarata indubitanter recipimus , atque queant · Volumus autem , ut lingulis cuprofitemur; fimulque contraria omnia , at­ jufcumque dicecelis curatis de prxmit&s
que hxrefes quafcumque ab ecclelia damna­ obfervandum lutamentum deferatur .
tas, Ar rejectas , atque anathematizatas,
CAP. 1. ί.
nos pariter damnamus, reiicimus, At ana­
thematizamus . .,
Obfervent prxterea epifeopi, fimulque
Hanc vero catholicam fidem , fine quo
parochi omnes, quo ad ejus fieri poterit,
nemo falvus efle poteft, quam in prxfenti
fponte profitemur ,lac veraciter tenemus, quos femcl hxreticos, aut de hxreli fufpeeandem integram , & immaculatam , ufque Aos fuiffe conftiterit, nec non et advenas,
ad extremum vit* fpititum conftantiffime, & peregrinos quotcumque ad eqtum paroDeo adjuvante, retinere, Ar confiteri, at­ Bchias confluentes, an eo potiflimum-anno
que a noftris fubditis , vel,illis, quorum facram Euchariftiam fumpferint, quxve fic
cura, ad nos in noitro munere fpeflabir, eorum vira, & qui mores , Milfamne. fe­
ftis diebus audiverint, Ar audiant, fufpetenetI, doceri, Ar prxdicati quantum in no­
Aosque
ordinariis ....
judicent, qui eos, vel
bis erit, curaturos fpondemus .
.
Statuimus itaque, Ac ordinamus, ut hanc, corrigendos curent, vel fi ita expedire juIpfatn fidei profeffionem ex ejufdem fcl. rec; dicaveiinr e fdis diocccfibus expellant.
Pii IV. Bulla facere teneantur, quicunjue
C A P. I.
dignitates, aut canonicatus, Ar prib.ndis,
in cathediaiibus, aut majoribus ecclelia,
Dr librir vêtit ir .
aut alia beneficia ecclefialiica, curam ani­
marum habentia, Vel in prxfenti obtinenti
Regular omne» librorum vetitorum in_
vel impofterum obtinebunt, vel alus de ju­
re, dr confuetudine ad dioecefanam fyno- Indice comprehenfas epilcopi ab omnibus
Chrilti fidelibus, eorum euroe commiffis,
dum convenire tenentur, in proxima diœce. . Ac
fana fynodo convenire ab eorum ordinario C prxeipue in Bibliopolis obfervari diligenter curent, Illis inhibendo, ne libros ul­
habenda, ubi hartenus id fartum non fuerit :
provifi autem in pofterum, infra duos menlos, quovis in loco imprelfos vendant, aut
fes a die adeptx pofleflionis juxta formam teneant, qui, a deputatis infpcfli, & ap­
decreti facrofanfli Trldentini conci.ii. Qui probati, aut alias pro approbatis recogni­
vero id facere neglexerint, ecclcliallicorura ti non fuerint, nec ullo parto oraetetmit­
frurtuum participatione, donec fatisfecetent epifeopi , non folum fingulis annis ,
rint,omnino inhabiles reddantur. Illud idem fed quam fxpiffime Bibliothecas inviferc per
decernentes de iis quoque, qui de dignita­ fe, vel alios ab eis deptatos, ac diligen­
tibus, vel canonicatibus provili fuerint , ter inquirere , num fotte libri aliqui veti­
nec non de promovendis ad dortorales, vel
ti in eis inveniantur , vel retineantur.
alios quofeumque gradus; itemque de Me­ Mandantes eil'dem Bibliopolis, ne libros adicis, ludi Magiftris, Repetitoribus, Péda­ liquos inferant , aut venales proponant ,
gogie , atque tirerarum alias quomodocumanrcquam enrum cathalogum propria ipfoprofeflbribus. Qui quidem omnes, Ar lingu- rum manu iublcriptum ordinariis tradideli, nullatenus ad fax profeffionis cxeicicium D rint. Quos autem in cathalogo prxterniif•dmittantur, niti prius de eorum fide , mo­
fos ordinarius invenerit, pro fufpeflis ha­
ribus, ac facra jofl.ina contliterit, fidei­ beat, ac juxta indicis normam delinquen­
que ex prxfcripta jam turma profeffionem
tes debitis poenis afficiat.
fecerint.
Illud autem pr.vcipue in hujufmodi fidei
CAP. II.
profeflione oblcrvetui , ut coram Notario,
At teliibus omnino fiat ; prxmiifaque ea_.
Obfervent prxrerea epifeopi, ne biblio­
verborum formula, quam fupra explicavi­ pola captas , feu librorum fafces ( quas
mus , qua de re per Notarium cujufque epi- ballas
. .... vocant
_____ ) abfque
t _
interventu epifcopalis Curi» in peculiari libro publici-, fcopi vel ab eo deputandi ullatenus ape*
teftatio, caquc gratis fiat.
*.................
xiant fub
arbitrii poena. -Mandent
quin ctiam medicis, legum doAoribus, theologis ,
CAP. I.
ac ludi magiftris, aliifque libros habentibus ,
ut librorum fuorum nuntiam paritet ab eis
De Htrcticir .
E fubfcriptam ordlnaiiis edant, fub poena eo­
rum arbitrio imponenda, fi fideliter non tra­
In his, quae fidei negotium tangunt, ve- diderint.
Juti omnium prxftannffimum diligcntiffime.,
in primis fe gerant epifeopi, patochosque
cap nr.
continue admoneant, ut fuper gregem invi­
gilent, fedulo inquirentes omni cum pieta­
Infuper nullo modo patiantur epifeopi
te, ac fide, num aliquis a refla creden­ Commentarios , aut libros quotcumque, vel
di norma, vel minimum quid declinet, ftatraâatus de rebus etiam piis, line fua, feu
timque , tam haereticus, quam lufpeflos,
inquifitoris licentia circumferri, vel com­
muni*

.

Concilium Proving. Urbinat.

649
Anno

1569·

ο

65q

municari propofita ex arbitrio poena , omAnno
C A P. 11.
ninoque ftudeant , ne opera aliqua , ante* A
,Chxi*ti
diligentem emendationem, impreffioni tra·
ayjÿ.
dantur , qux poftquam excufla fuerint turn
Admoneatur autem popu(y* per parochos,
originalibus fideliter conferri « atque dili­ ac concionatorex, ut (1 quis .blaiphemantem
genter obfervari curent, ne aliqua ex par­ quempiam audiverit eum quam primum or.
te corrumpi ullo unquam tempore £pffint > dinar io ecclefiaflico, vel txculari denunciat, quod (i qui* cxcqul omiferit, arbi­
juxta indicis formam.
trio ordinarii pro modo culp* puniatur.

C A P.

I.
C A P.

I.

Dr facrit Imn^inibitr .

Dr fitrir vtrbh ur! rebur na» abntenJh.
Attendant diligenter ordinarii omnes, ut
faerx Imagine* ita per carum artifices-effinAttendant diligenter epifeopi, idque a
gantur, ut eju* quem referunt majcftatem , parochis Carpe populum moneri eurent, ne
& vit* fanditatem imitari videantur, fint- B iacrar feriptur* verbis, vel lententi.s ad
que ejufmodi, ut ex earum infpedione pi­ Scurrilia dida,derraftiones,adulationes .in­
etas excitetur, & ne ulla 'unquam turpi» cantationes, fuperftiriooes, libellos tamocogitationis inde oriatur occatio, nec ali- Sos, aut ad quosvi* alio* profano* ufu*
quas infolitas imagine* ab eifdetn artifici­
vel ad alia illicita aliquid abutantur . Qui
vero fecut fuerint,uri verbi Dei temerato­
bus ordinarii ipfi effingi patiantur . Qpx ve­
ro aliter quam decet etfid.e fuerint, non., re*, juris, & atbitrii poenis afficiantur.
folum in ecclefiis , aut publict* locis, fed
nec in privatis clericorum domibus, nec
CAP. 11.
In religiofarum feminarum monalleriis ,qu*
ordinat orum cur* fubfunt , ullo paAo re­
Prccipimus Infuper ne ulla unauam fxneri permittantur: quod fi qu* hujufmodi cularis, vel ecclefiaftica pertona , licet clauInvent* fuerint in regularium , vel monia­ Ihalis fit, noftrx didiont fubjeda , habitu
lium exemptarum domibus ad Superiores, rtoutato velles clericales, feu relig'ofas , vel
religiofarum perlonarum, quarumcumque,
ut opportune provideant, quam primum de­
C fcu alias ad altaris, vel ecdelix ufuni deferantur.
ftinatas, vel ad eorum formam aptatas pu­
blice, vel in privari* x.nuu* Induat, aut
C A P. II.
quomodolibet hujusmodi verfibu* abutatur ,
Sacrarum item imaginum.forma ita realioquin eo ipfo pecuniariis, atque aliis poe­
prxfcntetur, ut ab ecclefiaftica Hilloria.Ac
nis , <& ccnfuri* ccc/cfialfici* ad epifeopi ar­
bitrium omnino Subjiciantur, quod & cau­
confuetudine d'u in ecclefia approbata nul­
latenus diftet: quas vero aliter fe habere.,
cum etiam volumus adverSu' quoscumque,
qui easdem ad illicita commodaverint.
imagine* vultu, habitu, vel geitu , ordina­
rii perfpexerint, eas delere, aut adhibito pe­
Dr Jbrtilejiii tfr· fttfCrjliiiambut .
titorum confilio corrigi eurent, provideantÎlue ne de cetero imagine* aliqu* in eccleEpifeopi omnes quodeumque fuperftitiota , vel alio pio loco effingantur, vel ap­
ponantur abfque ipforutn, vel falretn pa­
ni* , divinationis, foitilcgii, vel alterius turochorum, feu redorum licentia, ut id tan­ juspiam hufusmodi damnati crim n.s genu*,
tum quod decet in ecclefia retineatur.
De fui* dioecefibiis eliminare cmrenu.nt.
Animadvertentes prxterca in malefic.··» la­
Dc Jjcrorum Λ flarunt repr^tfentitionc .
mias, five litigas , atque alio* quotcumque ·
qui cum dxmone tacite , vél cxpteflc con­
Salvatoris noftri pallio, aut alia quxeumvenerint , quod (i forte homicidium quo­
que ipiius, vel eius fjndortim adio in mo- que eorum caufa fequutum fuerit, vel ali­
naftcriis monialium omnino non reprefente- qui* Sacramentorum abulu* in maleficii in­
lur ; alibi, aut nec in facio, nec in pro­
tervenerit, eosdem levere juxta canonicas
fano loco publice, vel privatun , aut agan­
fa nd ion e* puniri curent.
tur , aur reptefententur , abique ptxcipua
ordinariorum licentia. Qui quod pietati ,ac
C A 1’. I.
religioni congruere judicabunt, hac in re pro
De fefloritm Jitrunt obfcrvatiane.
cotum prudentia ftatuent.

Die* fefti , quo* fanda mater ecclefia
E vel epifeopi in fui» diocceiibus obfervari
De blujfbtnuis .
mandarint, pie ac fande ab omnibus obferventur, propofitis poenis juxta SS. D N.
In biarphemo* modis omnibus pro modo Pii V. bullatn, atque alii* ad arbitrium pro
culpx infurgant epifeopi, poenafque in modocolpr, ac terti qualitate penfandis.
jure, atque in apoftolici* buliis contentas,
Ferti* diebus fidele* quique frequenter cc
debit* execution! mandare non pnetermit- defias, Λ pia loca adire (ludeant, divinis
tant, necnon in alio* criminofos quofeum- officiis, & concionibus devote intertint,
que in teifdem bulli* comprchcnfo* , uti de­ officine non aperiantur praeterquam in cabitorum qualita* exigit, (cvctiffitneanimad­
fibus in bulla coment is ; ab omni opere Ser­
vertant .
vilii
CAP.

I.

O

Concilium Prov. Urbinat.

651

vili abftineatur, nifi aliud neceffitas vel pleAmm° tlj fuadeat, idque ordinarii judicio, atque'
Cuauii arbitrio cognofcendum ; mercatur ac nun,5ό9· d'uue in antecedentem, vel fubfequentem
diem epifcoporum arbitrio transferantur,
nihilque venale fcfto die proponatur, preterquam quoÿ ad illiu* diet viftum (it ne·
cefl'arium, vel ad infirmorum falutem op·
portunum, vel alias de jura permiflum fub
jam diAis poenis.

CAP. II.
Provideant infupcr epifeopi, ne feftis die·
bus divinorum ptxfertim tenipore, quoad
ejus fieri poteft, nifi peregrinationis, aut
neceflitatis caufa ( idque non nifi aydita
prius mifla) ad tabernas vinarias eatut,
quo etiam tempore circulatores, parabulani, dr herbularii idea nt, a chords, & faltationibus populus abftineat : prope eccle.
tiam vero in locis publicis nullo unquam
tempore id agi permittatur , idque omnino
fervetur in hidis etiam licitis divinorum
tempore ;nccnona rebus vendendis, dt emen­
dis omnino caveatur, idque principes , <5k
magiftratus, quoscumque veto religiofos,
quam maxime curare optamus- et enixe in
domino rogamus.

652

fub arbitrii poena. Quxeumnue vero jeju—
niorum tempore fidelis popules potiflimeni
Awwo
agere debeat, vel evitare , parochi fre- Cwi aaTx
quenter inter miflarum folemnla per fe,
109·
"vel per alios ad id Idoneos edoceant

L

x

C

A

F. , I.

Dt fritJicttimt tnh Dtt.
Cum proprium fit epifcoporum, dk patoebotum munus Dei verbum populis pre­
dicate, atque in viam Domini dirigere, epifcopi per (c , vel alios idoneos , fi juxta fa­
ctorum canonum formam legitime impedi*
ti fuerint, diebus a facto concilio Trideni tino ilatutis, falutaribus monitis populos
cis commiflos pafcant, & erudiant; idem*
que parochialium eccleliarum reAores itc^
fuis ecclefiis agant ex ejusdem concilii decreto pro fui ac populi capacitate , vel me­
moriter, vcl efcripto,fivc libro aliquoap*
probato, propterea vero ex Romano catechifmo nuper edito de his > qux ad fidei
doârinam , dk morum corregionem perti­
nent, Ixpe populum, clarifiions verbis in·
ftituant, dk erudiant.

CAP. IE

Sacrx conciones quxeunque lucefcente
Cdic non autem nodu habeantur nifi de or­
dinarii licentia , nec per concionatores ali­
Dt jejumtrum okftmttttnt .
quid ullo unquam tempore imprudenter , vel
Jejunia quoque a jure divino et ab eccle· ad lachrimas etiam provocandas dicatur,
aut fiat, quod a Chriftiana difciplina fit alie­
fia inftituta , vel ab epifeopis indiAa , ut
per eorum «dioecefes obfervenrur , epiitopi num.
provideant temporali quoque propofita poe­
na, prêter deuAi teatum, quern qui (que
CAP- III.
inobedicns contrahit ·
Caveant autem poriflimura prxdicatores
CAP. H.
verbi Dei, ne errores, aut Icandala in po­
pulos diflëminent ; inutiles autem quxftioCurent prxterea locorum ordinarii ne
nes evitent, jocofa , fabulofa , aut ambi­
in jetuniorum diebus prxeipue quadragefigua ne recitent, neve miracula vel hiftorias
malibus pro «grotantium, vel imbecillium _ exobfcuris, velrcjeAis auAoribus fumptas,
ufu pa (firn carnes, vcl alii cibi vetiti ven- D neve quid ab ecclefia, dk approbatis auAoribus 4 lienum proferant ; populos in com­
dantur , feu venales habeantur, fed in Jocis ad id deputatis tantummodo, ne indimune , nullum autem in fpecie tacite, vel
ftinAe unicuique petenti tradantur , f«i his exprefle corripiant, nifi in cafibus a jure perdumtaxat qui licentiam in feriptis obti­ miflis . In populi abufus, ac fuperftitiones
nuerint ; qux quidem Hcentia ab epifeopis , quafcumque invehentur. Hxtcticorum argu­
vei eorum vicariis, ubi ipfi morantur de menta , dk opiniones quanto minus fieri
Utriufque medici confilio concedatur ; extra poteft referant , fed aflidue reprobent prxurbes vero, dk oppida ubi medici defunr, fertiin quando coram idiotis, vel imperitis
accepta per ordinarios fide a parochis iux- hominibus concionanrur . Pariatos > & feta formam ab ipfis prxfctibendam de culares poteftates quafcumque , fi admoneri
xgritudine , vel imbecillitate faltem pa- oportere intclliganr, non nifi pie, pruden­
rochianotum » hujusmodi licentix concedi ter, ac reverenter id faciant, fubdirosquo
ad eorum obedientiam ac reverentiam fempoflint
per hortentur.

CAP.

CAP.

I.

III.

£

CAP.
Animadvertant quoque epifeopi, idque ex
edlAo pariter graviori poena piopofita,ne
chrifliani a judxis jejuniorum} tempore car­
nes aur alios cibos vetitos emant , vcl do­
no accipiant; nec audeant judxi ipfi tem­
poribus hujusmodi carnes, vel ad eorum
ufum venales habere, nifi fccreta aliqua in
parte, nc fideles ex eo offendantur, idque

IV.

Loca virorum ac mulierum, ubi commo
de fieri potefl in concionibus, & aliis divi
nis peragendis fint omnino dilluiAa.

CAP.

Concilium Prov. Urbinat.

653
Ammo
C»ihii
ί)β9

CAP. V.

A

CAP.

654
Anno

I,

t)4?·

Laudabile* infuper locorum confuetudine*
In prxdicatore publice vel privarim aleo*
do, ac etiam in eleemofynit ei elargiendi*
approbamus, dk obfervari mandamus , quod
fi diverfimode fit obfervatum ea confuetudo recipiatur, qu* vel antiquior fit, vel
ecclefi* magia pro fututa ordinarii judicio
videatur.

Quoniam vero ad religionem , dk ad Del
cultum adolefccntum clericorum animi inftituantur, & a mundi illecebris avertantur
a fac. Tridentina fynodo epifcopi* injunAum fuit , ut pauperum clericorum ferainaria in unaquaque dioecefi, ubi commode
fieri poflint inftituantur. Ejusdem concilii
moniti* propterea obtemperare volentes,
CAP. VI.
ftatuimus dk oidinamut, ut epifcopi omnes,
Pradicatorum autem eleflionem omnino & linguli, qui ca nondum erexerunt, quam
ad epifeopo*, vel .*cclefiarum reflore* ex
primum fieri poterit juxta ejusdem concilii
facrorum canonum difpofitione fpeflarede- ® decretum inftiruaot, & erigant > crcAaque ,
cernimus, quod fi aliquando ea de re in­ & inflituta pio viribus fubllinete ,&augere
ter ecclefiarum reflorct, & populum dis­ nitantur clericis, queis in eisdem receptis cum
tentio forte oriatur, re ad oidinarium de.
primum fcientia, dk crate idonei fuctint ,
lata, id execution) mandetur, quod magi* beneficia conferant, juxta ejusdem concilii
rationi confentaneum, dk ecclefi* indemni­ men rem ; eam autem taxandi rarionemadbitati expediens ordinario videbitur quoCunbeanr, qu* juxta IJJuftriflimi domini noftri
Pii V. declaratione rationabili* videatur.
que privilegio vel confuetudine etiam im­
Quod fi aliquis fortalic obftare videbitur,
memorabili non obilante.
quo minus a quoquam id effici poflit, ftatim
au eundem SS. D. noftrum referatur, ac re­
CAP. I.
medium ab ejus lingulari prudentia , ac bo­
Dt inJitlgeitifir, 6- tletnfatriir .
nitate -cxpcActur. Sin autem aliqu* ali*
difficultate* hac In re excquenda otiantur ,
Qpotics indulgenti* populo ex apoftoliproximam quoque fututam provincialem fyca autioritate funt enunciandx,epifcopi inC■ nodum confulant. Interea vero omnino pro­
fui* ecclefii* pet fe ipfo» vel per alio* ido.
videant, ne pauperibus clericis, magiftri ,
neo* ab ei* deputando* id agant. In alii* tam grammatic*, quam mufic* defini. In
veto per parochos, δί alio* ecclefiarum reprimis que viri boni eligantur , qui cos bo­
Aorcs, quam accurate id fieri ftudcant, vim nis moribus, atque his omnibus, qux ad
ac virtutem earum edocentes, ut eo faci­ religionem , ac Del cultum pertinent, dili­
lius, ac majori'cum devotione ad ca* ac­ genter infticuant, dk erudiant.
cipienda* fidele* alliciantur.

CAP.

IT.

Quod fi eleemofinc aliqu* ea de caufa
fini elargienda, per deputatosex facri con­
cilii decreto eas colligi curent ; fi qui vero
abufus, vel in illis promulgandis, vel ele­
emosynis colligendis, aut alias quomodo-D
libet earum occatione forfan cmerferint ,
quam primum ab epifcopi* exftirpentut.

CAP.

111.

CAP.

II.

Duodecim annis minore* In feminarium
non afcifcantur ex ejusdem concilii decreto .
Ante omnia vero animum vertant epifcopi,
ut pueri in hujufmodi collegia atiumendi
ii* omnino qualitatibus fint praditi , qu* cx
decreti illius f<><ma requiruntur, dk eo po­
tiflimum InfpeAo, ut animo fint ad religio­
nem propenfo, dk ingenio ad difeipiinas capeflendas accommodato.

Eleemofina* vero .petente* nec per fe,
CAP. III.
nec per alium predicate aut indulgentia*
promulgare permittentur nifi juxta furinam
Qui vero in Seminarium pueri recepti fue­
yt decretis facri Tridenrini concilii, dk in rint, religioni ac exteris virtutibus aflidue
bulli* apoftolici* contentam , (i qui veto fa­
vacent: Otio non indulgeant, honeftis ani­
cultatem fuper hac re ab apoftolica fede mi relaxationibus, opportune, ac modera­
vel ab ea poteftatem hibente obtinuerint, te utamur, femel in menfc peccata conficaveant omnino , in coque vehementer in­ teanrur, dk facram Euchariftiam fumant hi
tendant epifcopi, ne formam literarum
ul- faites· , quorum xsas id fetat ; in eodem
______
lo patio excedant fub aibitrii poena, nec E cubiculo omnes , fi fieri poteft, dk feorfum
eleemofynas, vel longa verborum ferie, vel linguli decumbant, libri» prxfertlim facris, dt
fitiotum miraculorum recitatione pr*via, cathechifmo potiflimum nuper edito aflidue
aut alicujus rei elargitlone, ab ullo exigi dent
c
operam, menf* benedicant, atque a
patiantur epifcopi, fed pie, dk modefte, cibo, Deo gratia* agant , ncc inter epula*
peti jubeant, turpi* cyjuscunque lucri, vel fpiriiualit IcAio unquam ab illi* prxtet-

exaflionis indebite fofpidone remota . Hor-

mittatur.

tamur, autem epifeopo* , atque alio* lo­
corum ordinario*, ut ple petentibus elee-

mofyna* benigne faveant .t

CAP.

Concilium Prov. Urbinat.

655
Anno
CnaisTr
ijdÿ.

CAP.

IV.

Λ

lllud autem potUGmum curent epifeopi,
pro refla Seminarii cujufque inftitutione , At
•dminlftratione , ut Magiftri, & tot nume­
ro, xtate , ac moribus idonei , prxter eam,
qu* requiritur in erudiendis feientiam ad­
mittantur, quot puetis tufficcre poflînt , (ini­
que alii humanatum litteraruto profeflbres,
alii mufices, Ac ecclefiaftici cantus periti r
alii vero qui moribus . & eorum regimini
ptxlint, ubi plurcs pro Collegii facultatibus
commode haberi poterunt.

Ç A P.

656
Anno
C«aisT|
ajip.

I.

tttltfiit·

De

Cumacclefias ea potiflîmum ratione conftitutas «fle conftet, ut in illis preces, ora.
tiones, & facrificia , cum gratiarum a βίοne Deo ipfi porrigantur , curent epifeopi,
ne id. illis, prxeipue vero dum divina offi­
cia celebrantur, inambuletur, neve négocia
fecutaria ulla ratione tradentur, ni ii-> de
Crofanis rebus, aut cum fufpeflis mulicrius colloqUia habeantur, fed ita fideles in
•is reverentey commorentur, ut fanfliflimum
eucharifti* faferamentum funtno femper in
CAP. V.
B honore habeatur;» At ecclefia ipfa, qux do­
Epifeopi vero quamfcpiflime per fe Ipfos, mus eft Del dcbka reverentia veneretur.
ac etiam ab eis deputatos hujulinodi Colle- Pauperes vero omnino extra ecclefianu nen
gia vititent, atque omnia refle, Ac adamuf- autem intra eam elcemofynas quiviantJniii
aliud quandoque epifeopn ex caufa in teri.
lim >n iis difponi curent, & quos religio­
ni, aut virtuti minime deditas invenerint, Jitis approbanda videatur ; atque in prxmif.
is aliisque in bulla fanfliflimi D. N. Pii
aut malis moribus imbutos , (i admoniti
non relipuerint , ex ejufdem concilii de­ Quinti comprehends inobedientes juxta icreto e Collegiis eliminent, atque alios pfius bulls; tenorem graviter puniantur.
in eorum loca (ubftituant.

CAP.
CAP.

VI.

Di vi tum quoque filii ex eodem decreto
in Seminariis recipi poflînt, dummodo sta­
te, animo , & ingenio lint eo, quod in pau-C
peribus requiritur . Prxterea vero alimentis
eorum rartum contribuent, quantum pro
eorum rata portione ad petfetenda ^iollegii
onera, eofdemque alendos futlicere poflit

II.

Ecclefi* quxeunque, ac rurales prefertlm extra divinorum tempora clauix te­
neantur; Urban* vero, prxeipue cathédra­
les quoad fieri poterit , nunquam abfque
hofliario vel alio clerico pateant, idque
epifeopi omnino prohibear fub arbitrii
poena.

CAP.

111.

De Tbeelog» , <u famteaturn.
Nemo prxterea venaticos canes, accipi­
Quia factarum litterarum cognitio, abf­ tres , baliftras, felopettos, arma haftata, at­
que interprete commode lubcri non poteft, que alia hujufmodi in ecclefia inferat vel
inferri curer fub poenis in eadem bulla con­
ut ejufdem Trident.ni concilii quoque decre­
to fuper Theologica Icflione habenda ob­ tentis , atque aliis ordinarii arbitratu infli­
temperemus, mandamus, Sc injungimus, ut gendis. fn ecclefiis quoque perouiflari, vel
m eis noflurnas vigilias haberi on.mno
in quibuscumqne cathcdralibus eccleliis , <St
prohibemus abfque ordinarii licentia , prau
collegiatis inhgr.ibus, quoad eius fieri pote­
rit , theologus per epicopos, atque alios _tereaque, ut nulluj exui, vel ciiu.inclus,
locorum ordinarios deputetur, qui ftatutis ^prxterquam in cafibus a jure petmiflis in
eas, vel earum coemeteria, vel edes e if.
Iroiis'juxta epilcopi cujulque prxfciiptum_
taerx theologi* libros, vel traeatus aliquo* dem contiguas fe recipiat vel admittatur,
nifi confuiro prius ordinario, fub poenis,
euprimeutiles interpretetur,cvnftituta e<den,
qu* magis opportun* videbuntur, cum in­
qu<· commodius id fieri poterit, juxta prafa
vocatione etiam brachii fecularis, (i opus
ti crmciiii ditpolit kmem, merccdc . Cui qu··
dem Icflioni pixtcr feminarii pueros, ti ita fuerit, quod a religiofis principibus, ac
expedire videbitur , ut clerus univerfus in­ magiftratibus quibufeumque >11 rune expofcimus, At omnino ad Citurum confidimus.
teriit,'ordinarii ipfi curabunt.
Poenitentiariu» quoque in unaquaque ca­
CAP.
IV.
thedral) ecclefia, rei collegiata infigni,ubi
fieri poteft , hartenus qux de eo non iit proQualiter autem fideles ecclefia· ingredi.
vifum, quam primum depuretur, qui juxta
ejufdem concilii prxfcriptum fuum munus At m eis fe potiflîmum gerere debeant, epidiligenter obeaf. Conftituta pariter eidem Icopi per parochos edoceri laciant juxta
ejufdem bull* facrorumque canonum difpocompetenti mercede, ejus decreti aufloritate, facultate unicuique concerta, ut idem., fitionem , nihil omhinp eorum prxtermittentheologus, ac Pernitent iarius effe poflit, ubi tes, qu» ad Dei laudem, At domus «jus
di ver fi haberi nequeunt pro temporum vel decorem pertinent.
ecclcfiarum conditione.

CAP.

Concilium Prov. Urbinat.

<>57
Amno
Ο«*Ι«Γ»
10?·

CAP.

I.

C A P.

'

Dr farubtir .
Animadvertant in primis epifeopi, ne
conFufio difeordiâm pariat, at Γι qua fit in­
ter éas dioecefum, vel finium incertitado
quamprimum tollatur, adhibita, fi opus fuelit, unius , vel etiam alterius proximioris
epifeopi opera, At confilio, prcfcntls de­
creti audor itate.

658
^A"*°
Caraists

V.

Ubi autem populus ita fit numerofus, ut
faccrdos unus minime fufficiat , ibi vel alia
paroch.* epifeoporum judicio comlituantur
ex cjufdem concilii decreto, vel tot fibi
façerdotes adjungere , fi facultates fuppetant, reAor cogatur , quot fuflicere poilint :
alioquin qua commodiore vidcoitur Via epi­
feopi pro eorum prudentia populorum-> falun confutant, juxta prafatt decreti difpo-

titionem.

CAP.

II.
CAP.

Parocbiales quoque ecclefia omnes, fi
certos fines non habeant, cetris, At aper­
tis limitibus per proprios epifeopos ditlin·
guantur , diligenti inquifitione habita , ne
aliquz familia incertltudmis gratia nullius
parochia fe efle profiteantur; dt quas dua­
rum eccieliarutn fubicAionis pratextu Ic fe
tueri noverint, ac propterea tergiverfari,
epifeopo renuncient , qui ftatim eafdem,
cui magis videbitur ecclefia, commenda­
bit , pro (aeramentorum perceptione >juriumque parochialium recognitione,donec ii qua
fuerit finium caufa, parocUanorum diiTcotio fedetur.
r

C A P.

Curent etiam epifeopi ne trans flumina
pontem, aut certum, Λ tutum vadum non
habentia , inundationum tempore per cura­
tos fac ramenta deferantur , fed vcl ea in
aliqua facraxde, five oratorio trans fluvium
potilhmum afferventut, vel parochiam hu­
jufmodi viciniori alicui parochi* adlcribantur, vel ab eadem fahem necellitaris tem­
pore (aeramenta per eofdem (umaritur; aut
cis denique , & eccieiiis matr.cibus, dummo­
do facrainenrorum, At ipiius curati peri­
culum propter vim fluminis evitetur, uti­
liori aliquo,proutepifeopo videbitur,modo
provideatur.

11 1.

Mandamus infuper, animarum faluti coosulentes , ut omnes, dt linguli fideles in
ecclefia illius parochi* in qua pro tempore domicilium habuerint, donec ibi eos com­
morari contigerit , miflas audire , quan­
tum commode fieri poterit (aeramenta recipere; eique decimas dc jure debitas juxta
formam conciliiTridentini perfolvere omni­
no teneantur , At confequenter ejnfdem ce­
ded* rcAorem, velbti proprium obfervent,
At agnofeant, falva nihilominus in reliquis
propri* eu jusque parochi* juftitia.

CAP.

VI.

IV

Ubicumque vero alicujus urban* , vel
oppidanz , aut foreniis parochi* fines ex­
tra lucorum moenia protenduntur, ac pr«fertim li fe nimis late diffundunt , ordinarii
quique quamprimum provideant, ne qu*
foris funt parochianorum anime, vel minis
ab urbe, vel oppido dlftantes , in divinis
detrimentum aliquod patiantur, & propterca pipulorum commoditati, pariter & fa­
luti, q;>* commodiori via videbitur, confulendo , vcl novas parochias erigant ex
Sac. Trid. Concilii deereto, earumque reAoritus proviucant , vcl per decimarum,
tam
five perfonalium, quam
_ facramemalium,
.
pr*dialiumfolutioncm , ad quas cives etiam E
ipli teneantur ordinarii arbitrio, vel per
taxationem, quam aliam a provinciali fy­
nodo faciendam, feu alias prout ordinati!
ipli judicaverint, vel juri, At rationi ma­
gis confcntaneum fore videbitur, anima­
rum indemnitati profpiciant . Implorato etiam fi opus fuerit illullrillimorum, At excellentillimorum principuin aliorumque magiftratuum auxilio.
Ctncil. General. Tom. XXXV.

VII.

CAP.

Quoniam in hac noftra provincia , circa
parocmales ecclciia» abufus quidam anima­
rum Cura valde perniciofus irteplerat , ut
beneficia nonnulla licet animarum curam
habentia de media nihilominus cura appel­
larentur, idcirco animarum faluti cohfulentes, juxta facrofanAi concilii Tridentini
d cretum ftatuimus, At ordinamus , ut qua­
cumque beneficia , quz haAcnui quoquo
modo animatum curam habuillc continent,
in fimplicia beneficia nullo modo converti
poilint, nec debitis fer vi t iis abquo paAo de·
'fraudati, aut amplius de media cura ap­
pellari , quam quidem de media cura nomi,
nationem, tamquam facris canonibus infolitam, penitus abolemus .

CAP.

(.

De bapti/ew ■
Non folum in ecclefiis, qu* e< earum
inftituto funt bapt fmales, fed etiam in aIlls quibufeumque, prout epifeopus expedire
judicaverit ad fidelium commodum, & ufum baptismalis fons habeatur , in quo faera aqua ftlemni ritu benediAa digne , ac
venerabiliter aflervetur, adhibito decenti
ornatu, At elautura, ne temeraria tnanus
ianAum domini pofllt attingere-

CAP.

If.

Sacerdotes vero baptifmi facramentunu
adminiftraturi, fanAc, graviterque ad id
agendumfe préparent ,At accedant, popu­
los ple, acreligiofe docentes, prater cate·

Tt

ra

'i0?·

r

Concilium P Rov. Urainat.
.
JY""®
v"
*J°9·

1

■

όόο

ra juxta formant ab epifeopo tradendam, qua- . batiantur alium morem introduci ad fplrituali» cognatio, & intex qua» performs ex hu- Λ Jem cognationem contrahendam, quam apud*
facramento contrahatta<. Omnia- factos canones, ct Tridentinum concilium U«·»»Tl
que habeant ad hupifnxxty faefamenta ne- habentur.
*
W·
ceflatia, ac libre» prveipue in quite· baCAP. .V111.
piixatorum , & eorum parentum , ac etiam
patritiorum, Uve compatram omnia nomi,
na , Ar cognofoina i .necnon dt baptifml
Docendi autem potiftimum font compa­
diem, menfem ,' & annum diligenter con. res per baptifmum pueros Chrifto fpiritua
fendant, ex prxfcripta ab epicopo formu­ liter generari, ac propterea bin Ulis chri
·
la, ac lingulis anni» eorum jtxempla ordf. ftiane inftituendis carnalium parentum ope.
narlls tradant fub arbitrii poena , qu» qui. ra defuerit, id compatres in primis curare*,
dem exempla ordinarii ipfi fideliter in atehi ■ debere ex debito 'contraAn cognationis
vio confcrvarl curent ; negligentefque in juxta fanAorum canonum difpoiitionem,
prcmiflts graviter ex .eorum arbitrio pu· alia item omnia in hujusmodi facramenti
niancur.
'
adminiftratione recolenda parochi pie, ac
B diligenter allantes edoceant ■
CAP. III.
CAP. I.
Infante» adecclefiam baptifmi fufciplen.
Dr Ce*fir»4tie*t.
di gratia ftatim, fi fieri poteft ,. alioquin
fa kern intra dies 0A0 deferantur » nec ullo
In fiinAi chrifmatis adminiftratione illius
paAo in longinquius tempus, legitimo im·
facramenti vim, aç virtutem prefer exte­
pedlmcnto ceflànce, baptifmus differatur.
ra opportuna epifeopi per fe, vel alium ρο·
C À P. I V.
puIo diligenter , ac pie rccenfcant, quo majore devotione, ac reverentia ad illud unusInquirant autem parochi diHgentlflime, quifque accedat. Infantes vero leptemnio
an infAhs neceffitatis cafu forte imminen­ minore»confirmari vel ad confirmandum de­
te, baptixatus fuerit animadvertentur , ac ferri, M patiamur, ut facramentum hujufmo­
di fufeepturi. vetitimiltcer Illud fefejamfubaptixatos hujufmodi f fi: liquido confiât adhi
bitam fuiffe veram baptifmi formam, ac nu ' fcepiiTe recordari in pollerum poffint, ne rei­
teriam) Iterumquoquomodo non baptizent, terari contingat.Curemque epifeopi ,ut confed ea dumtaxat fuppleant , qua ad ritus, firmatorum , eorumque parentum, & cum& ceremonias attinent, qua per epifeopos patrum horni na, qua eis videbitur commodiore
declarabuntur.
via, adhibitis etiam, fi opus fuerit pluribus
fcriptorlbus in libro ad id potiffimum inIUtuto confcribancnr, ne de extero de alicuju»
CAP. V.
confirmatione fit dubitandum.
Sacerdotes quicumque in baptifml cete*
CAP. II.
bratione, quemadmodum in aliorum factamentorum adminlftratlonercnremonips adhi­
Epifeopi prvterea f«pe populo» moneant,
beant, quibus S. R. ecclefia utiturAab iljifque , quaqjo minus fieri poteft, recedant, ac per parochos admoneri curent hanccumCalva nihilominus cujufque ecclefi* lauda- paiernitatem nec minoris faciendam, quam
bili, ac non Improbata baptizandi confue- eam qu* mediante baptifmo contrahitur ;
tudine; fine talari vero vcffe , ac fuperpel- cum « ex hac caufa ipfa matrimonii Im­
liceo factamentum hoc , & extera qutecun- pedimenta in fuit cafibus oriantur, et comque factamenta in ecclefia prstfertim, ne- patres ipfi, non minus ad inftituendos eos
cefliraris Calibus tantummodo exceptis , non quos ad confirmandum detulerint , vel te­
adminiftreot ; incongru» quoque nomina, vel nuerint obligentur , quam ex ipfius baptis­
ab ecclefia minüne ufu jam recepta in ba- mi fac ramen to. Alia pr*terca quacunque
ptlfmo non imponantur , de eoqué alias circa hujusmodi facramentum opportuna ,
frequenter , atque' in ipfa baptifmi etiam populus ab epifeopis per fe, vei alitfm ido
celebratione pie populum hotteatur , ac neura opportune admoneatur.
moneant ·
CAP. I.
C A P. V I.
Dr tnbtrifiii .

Caveant infuper parochi, ne vel nobili­
tatis intuitu, vel aliqua alia ratione , extra
Ut fanAIffimum euchariftbr facramentum
neceflitatis cafum, alibi quam in ecclefia _ in tabernaculo decenti diilgentifCmc confer·
baptizent, alioquin randiu fufpcnfi maneant vetur, ac In altari majori cujufque ecclequamdiu epifeopis vifum fuerit, At eorum, fi*, nifi Aliud ex caufa epifeopo vdeatur,
arbitratu fatisfecerint.
decentillime collocetur, epifeopi ftudeant,
fimuique, ur omnia ad illius ufum, Ab orCAP. VIL
natu· fpcAantia non defiot omnino provi­
deant .
Curent pretetea epifeopi, ut abufus, fi
qui irrepferint circa facramentum hujufoK.

di > quam primum tollant, nec ullo paAo
CAP

Concilium Proving. U min at. *

όόι
Anno
Caaiirr
15Î>*

CAP.

IL

Cnrentnue prcterea, at in qulbafcnnqoa
Tuarum dioecefum parochlalibv* ecclelii*
ft Id fieri poteft, et Ordinarii* ev ped i re vl·
Turn fuerit, quanto citra* facramcntun* hujufmodi habeatur, perpetuoque confervetur,
quacunque confuetudine non obftante. Curentque in prlmla , nt fbcieta* cor pork Do*
mini noft<i Jefu Chrifti in ei*dem Inftiruatur,dkCcubi inftituta eft ampli licetur ,ac fi
fuerit opu* reformetur; nihil penitu* prctermittendo, quod ad tanti (aeramenti de*
cotem, ac reverentiam pertineat.

CAP.

661
Anmo
Ch«i« rt

L

ijôp.

De Mtjpt fettiftn.
Diligentiflïml curare Sacerdote* oportet,
ne in (acrofanAo Mifl» facrificlo, vel ne­
gligent,*, vel etiam contemptu error ali­
qui* committatur» quo popula* offendi, vel
devotio minui poffit.

cap. i r.

- Antequam Sacerdo* gd tremendum hu­
jufmodi facrificium accedat,confcientiam per
CAP. HL
peccatorum fuorum confeflionem juxta fa­
cri Tridentini concilii difpofitionem diligen­
Ad argroto, quoque prxmiflb catnpanx B ter expurget',ficonfeffori* copia haberi poffit,
ligno, nec fine lumine, adbibita quoque ( ubi
necnon MilTam diligenter praelegat, ubi fieri
commode fieri poteft) umbella per (ucer- poteft, âr eju* parte* ita in promptu habeat,
dore* decenter ornato* factam Euchariftixm, ut nec error, nec hxficatio aliqua contingere
deferri , ac reduci omnino curent.
poflit. Caveat pr*tterea facerdos celebratu.·
ru* ne MilTam iqchoet, nifi luminibus acC A P. I V
cenfi* , et in Altari reAe aptati', acdifpofiti* quibuscumqur ad lacnficium opportu­
SacrofanAum Fucharifti· (aeramentum, ni*; neve fuper Altati aliqua locentur pre­
tibi ecclefix magnitudo ferat, (efunAim iba- fer ea, qu* ad celebrationem funt nccefiare* a famini* accipiant, nec ullo paAo in ria ; ca vero, qujt populum audire opor­
Vafe aliquo , quod habeat calici* formam tet clare proferar, qu» autem fecreta vo­
communienti purificentur, ubi commode fieri cantur fub hlentio pronuntiet.
poterit, et ordinat io expedire videbitur, ne
rude* fub utraque fpecie communicare libi
ipfi* forte perfuadeanr.
c
CAP. III.

CAP.

V.

Fidele* quiconque fvpio* a parochi* funt
admonendi, atque hortandi, ut'non folum
in pafcha Euchariftix factamentum , veluti
ex confuetudine quadam , vel vi ecclcfiafticl precepri (uniant, fed frequenter hoc
fefe admirabili cibo pafcere non pretermit'·
tant, prxfertim in majoribus anni folcronitatibus, quo majorem ex eo fruAum fpirituaiein confequantur, divinaque gratia in ct*·
dem augeatur.

Nhl In miiTx parte aliqua fubftantiali »
vel addendum , ici detrahendum effe facerdotes mrelligant , nec aliitcnremonii* uien­
dura niti luxra facri Tridentini concilii de­
creta.

CAP.

IV.

Ante auroram, vel poft meridiem, nemo celebret prererquam in calibu* 'a jure
permittis, nec in privati* loci*, nec alibi
quam in efclefiis, & oratorii* rite Deo di­
cat i», At ab ordinarii, app^jbati* ex TriCAP. VL
Pdentini concilii decreto, fub fifpenfioni*
’ poena atque alii, ad arbitrium, quacum­
Quicumque vero abtque rationabili cau­ que confuetudine non obftante ■
fa, vel diuturna animi obftinatione cum
inimici* reconciliati rccufantc* fingulo quo­
CAP, V.
que anno juxta ecclefi* prxeeptum non com­
municaverint a fidelium Citu repellantur,
Peregrinum, feu alienum facerdotem »*«·
Curentque quam maxime ordinarii omnes , cognitum ablque ordinarii licentia ad ce
ut non communicatorum in Pafcha notulara
lebrandum , ecciefiarum rcAorcs non ad­
fingulo quoque anno illi» curati porrigant, mittant . Ordinario* autem hortamur omnes
ut contumaces puniri queant, nec ullo pa­ in domino, dt monemus, ut diligenter in­
Ao cos prxtcrmittant , qui abfque rationa­ tendant ad dimiffbriarum veritatem com­
bili Caufa eorum judicio comprobanda ccprobandam, qua comperta, celebrandi li­
clefix prece,ito minime fati,fecerint, nec in­ centiam pro eorum confeientia concedere
tra annum qcocunquc alio tempore factam poterunt , alioquln prxfato* in dioecelibu*
Euchariftiam tumpierint, pixta Lateranen- g celebrare prohibeant, nec·» quoquam admitti
fis concilii dccictum ab ecclefia pofl oAa- patiantur, poena inobedicntlbu* ex arbitrio
vara Pafch.itis arcere, Ac ecclefiaftica (epul- infligendar.ura prohibere

Γ t

CAP.

Concilium Pkov. Urbi nat.

66)

664

. ft aiii curam animarum habente* tam freAquenter, ut InjunAo fibi muneri fatlsfaciant, Anno
A··©
C A P. VI.
CsasaTl
Mida* devotiffime celebrent ; diaconi vero, Claim
ijdp.
Superftitlone* vero quafcumque In Mifl· vel fubdiaconi faltem femel In mcnfe, mi- IJÔÿ.
celebratione irrepfifle ordinarii compererint notes autem clerici in majoribu* ad minui
pro eorum prodentia, ft judicio aboleri anni folemnltatibu* communicent . Quo*
Audeant, uti cerrus candeiatum numerus, quidem diacono*, ft fubdlacono* vehemen­
ft alia hujusmodi extraordinaria , prout ter hortamur , ut etiam in diebus, quibus
• . fanAiflitne Tridentini concilii decreto fuit in altari* minifterio ver fantur, facram Eu·
chariftiam fumant jqpta faiuraria Trident fi­
cautum.
ni concilii monita.

CAP.

VII.

CAP. I.

InAiper a celebrante, nec antea, nec poll·
Dt Pfiitntit,
ea , nec Inter ipfa Miflarumfolemni^ qu·Aus aliqui fiant Miff· intuitu, ne venale,
quodammodo facrificium hujusmodi videa- " Confcflîone» audire nullu* audeat fecuTridentino
tur;, abfque ordinarii licentia, falvlt nihilo· laris facerdos, nifi Îd ei fit a ~
'
minus confuetit cujuscumque ecclefi· obla- concilio conceffum , vel alias fit ab Ordi­
tionibut ex vetufto canonum inftituto, ft nario examinatus, approbatus ft admil
u* : idem fervetur a regularibus , nui
laudabili ecclefi· confuetudine.
qui ab examine non funt per privile­
gium exempti. Si vero funt exempti, non
CAP. VIII.
ante fe ingerant ad confeflione» audiendas,
Quacumque vero ad Miff» facrificium φβ- quam fefc ordinario prefentaverint, eorum
Aantia ea munditia» Ac puritate conter· privilegia oftenfuri, atque alia omnia per­
vcntur,qua Dei domum maxime decet, * fecerint , ad qu· tenentur. Quod li quifecclefi· cujufque dignitati congruere vide· piam e* lupradiAn fecu* agere aufus fue­
rit, excommunicationis Centura, atque alii*
bitur.
juris, ft arbitrii poenis ab ordinariis coer­
ceatur .
CAP. IX.

C

Ad MifiTae, ut vocant nov», celebratio·
nem nullu» admitratuM, quem reAe ordina­
tum fuifle,accvremonias ex ordinatio miff*
probe didiciffe oon conftlterir ; in eisdem au·
tem Midi», ludos, choreas, atque alia id ge­
nu» profana ullatenus fieri prohibemus litb
fufpenfionis , dr atbirili poena . aliofqua
abufu» quofeunque circa Milia» eafdem abo­
leri manda mu» prefati facri concilii Trldcntini auAoritate ·

<

CAP.

II.

Curent autem epifeopi tempore quadra·
gefim· vel alias, prout magi» illis videbi­
tur expedire, ut confefforum approbatorum
nomina annotentur, ac publice proponantur, ur ab omnibus dignofcanrur quicunque ad confefliones audiendas admlilt fue­
rint . Clerici veto fmcularc*, vel alii qnlCUnque , qui ordinariis fubfunr , muihres
ante foils otium, vel port occafum, nifi allud evidens rei neceflita» polluter, ad confvfCAP. X.
fionc» non admittant , nec in privait» rdi___autem
_
_ primis_ a populo In Mlfl· ft-hu*
Ea
tn
_ ' confeflione* audiant , neque omnino evCrlficio vitari mandamus, 'ne ita ad altari* D tra ecclefiam excepta neccffitatis caufa,nec
quifquam accedat, ut Sacerdoti celebranti aliquem abfolvere prxfumanr in cafibus,
fit moleftus. Artante* non flent averti, vel fed· apoflolic· vel epifeopo refer vatis ,quo<
xeAo capite, aut ereAi, nifi ubi de juro prsterea penes fe adnotato* habeant, fub ju­
permittitur, fed genuflexi , precipuc vero ri* . & arbitrii poenis , quia quidem lege poequaodju facramentum deterit in Altari. Col­ nitenriarlum ab epifeopo deputatum iux»a
locutione*, dum Mifl* celebratur, non ha­ formam decreti facri Tridentini concilii ex­
beant , fed orationibus vacent ; altaribus non ceptum efle declaramus , quatenus ejus fa­
inhercant , & capita reverenter inclinent, cultas fe cx rendat cx ejufdem decreti dif­
dum nomen Domini Jefu Chrifti proferri pofitione . Mandamus autem curJtis omni­
contigerit fub poenis in apoftolici* litteris bus, ut in Quadragefim* initio cafus omn*»
contenti*,atque aliis ad arbitrium. Quibus quomodocunque refervatos ab ordinariis re­
quidem de rebu», arque aliis hujufmodi, ad quirant fub poena ordinarii arbitrio impo­
reAarn in ecclefia permanendi rationem per­ nenda .
tinentibus, parochi concionaiorefque popu­
CAP. II !..
los frequenter moneant, ft prveipue ab ea E
non recedant, nifi petaAi* (acris ,acbea«Confeflbre* omne» preterea hortamur .
diAione a Sacerdote recepta.
ne aliquem abfolvant in catibu» « ubi rea·
li» fathfaAio requiritur .Qu) vero non ftCAP- XI.
tisfecerit, vel fatisfacere ptomiferit, cum
Epifeopi aurem , arque alii presbyteri tamen fatitfaciendr facultas non defit; cuna
omne», legitimo impedimento ccflante, fal- vero qui pluries id promifetit, nec pr».
tem Dominicis diebus, atque alii» feftivi» ftiterit cum potuerit, abfolutione omnino
iolennibu* quibuicunquc .· parochi autem» interdicimus, excepto tamen morti* articu­
lo,

Concilium P

665

-i
— la, quo nihilominus cafe admonendi erunt .
Α·*ο
C·»·»
CAP. IV.
rjdfc·
Cum vero ptrochi tepidiores efle foieant
circa eos qui In extremis funt conftituti,
propterea ab epifeopi· f»pe moneantur , ut
circa agrotos, ft morti proximo* cxaAMime, pietati* munus exeqaantur, graviflima
poena negligentibus eorum arbitrio propo■eoda.
CAP.

I.

D* Ordrae.
Caveant In primi* epifeopi ne ullu*
prima tonfuia initietur , qui confirmatio­
ni* facramentum non fufeeperit, ft fidei
rudimenta ignoraverit, quique legendi, ac
feribendi fuerit imperitu* , ft dc quo pro·
babdlconjeAura id intelligi non poflrt, ipium,
ut tantum Deo fidelem cultum praflet, id
genu* vira ita elegifle.ex facri Tridentini
concilii decreto. In ordinibu* autem qutbufeunque conferendi* , tam quoad inter­
valla cujufque ordati*, quam .quoad ordi­
nandorum quaptatem ejuidem decreta quam
diligentiflime obfervent.

. Urbinat.
C φ.

666

Awrro
Cnatarr

V.

Ad diaconatum Xro ordinandi prater la­
tin» lingua eruditionem , feire etUtu de­

beant apte refpondere, ac rationem redde­
re de hi*, qua ad fidei rudimenta , ft facramenta pertinent, vei ex fape diAo catechifmo nuper edito, vei aliunde refponftones accommodando , veluti bene inrelligei tes, ft edoAi qurcunque refpondetint .
Qua quidem cognitio, & capacitas multo
major In promovendo ad facerdotium re­
quiritur pro officii dignitate , ft excellen­
tia , prafertim quod ad (aeramentum poeni­
tentia, ft Euchariflie , a< Milla facrihciura
B pertinet, prater Id quod in hi* requiritur
etiam facultas edocendi populum quacun­
que ad falutem animarum tpeAare videan­
tur .
CAP.

I.

Ad patrimonii titulum, (Î quo* crdlnari
debere epilcopi expedire judicaverint, ahimadvertanr tn primis, ne quod allerunt fe ha­
bere patrimonium, fit nullum , vel commen­
titium , mediata vel immediata retrocef(ione, nec non quod Iit ejbfmodi , ut viAut
ipfiu* Ctilhcerc poflit, adhibiro quoque prae­
terea jure jurando de eo non alienando, doC A P. 11.
Cnee aliunde fuppetar , unde ejxfcopi arbiEplfcopo* autem omne* obteftamur, ft trio decenter vivere valeant. Similiterbevblecratnu*. In Domino, ut in ordinandorum nefictum, ft penlio Ii titulum facete deexamine exaA illime elaborent, nec ullopa-. beant, tint ejusmodi, ut ad viAum fatis elle
po flint, qua pariter ut de patrimonio diAo approbent, nili quo* vere idoneos per
Aum efl , inalienabilia fiant donec aliter or­
diligentem mquifitionein, adhibito peritorum
conii i io repererint, cum ex hoc ipfo pen- dinaro fuerit provifum. Qui vero >n prtrdeat animarum falu* , ft cleri reforma­ milii*., vel eorum aliquo deliquerit ,v«l dotio; enitantutque per fe ipfos exame.i pera­ lofe egerit, fevenori poena epifeopi arbi­
gere, vel illi faltem praefle , non omnem trio plcâatur.
quamvis gravem occupationem huic ante­
C A P. F.
ponentes, in qua clericalis dignitas, ft ani■tarum, periculum verfatur .Quod /i alteri
Dr MatrintjHi» .
examen ex caufa demandetur, it (it ejufmodi, ut epiteopi confcientta merito exo­
nerari poflit.
D Parochis autem , atque aliis curam anf‘
marum habentrbus prxopimus , ft manda*
CAP* 111mus, ut quacunque a lavra fodcntina fy­
nodo circa matrimonii reformationem (la­
in ordinibus autem conferendi* caveant tuta (unt > ipli diligenter oblervent, ft ab
omnino epifeopi ne pro collatiene ipfa, vel alus eXaAc obfcrvait curent, moneantque
fertis diebus intra millarum folemnia popu­
per fe , vel per interpolium perfonartt ali­
lum, ut fi quii cotum aliquid a de tie cogno­
quid etiam fponce oblatum accipiant, nec
verit, quo iiiatrimunqaiii impeoiri poflit , id
a fui* familiaribus accipi permittatur , ut
patefaciat, aiioqum excommunicationi* len­
in omnibus avaritie ac limoniacz labis lutentia innodetur- Quod Ii dubium aliquod
fpiclo vitetur.
cmcrlerit , quo mati imonium impediri poffit, intra odo dierum tcnninum ordinario de­
CAP. IV,
nuntietur, ac illius judicium cxpeAetur an­
tequam parochi ad matrimonii celebratioAd fubdiaconatum non promoveantur,
nili qui grammaticen ita calleant, ut lati- K nem accedanr. Dcnuncianone», qu» matri­
num termonem In vernaculam linguam com­ monia antecedere debent, tam in viri, quarti
petenter convertere queant, ac pt«terea_ .in nrulierM pa/ochia fieri debere decet nrnms,
circa sacramenta aliquo paAo ad interro­ 'fublata cis in totum, vel pio parte puro,
gata refpondere ; potillimumve fui officii citis remittendi facultate , cum id totum ex
rationem reddere fciant , quod ft in dia­ epifeopi atbitrio,ejufdem decreti auAorita­
coni* examinandis ac faccrdosibujj omnino te pendeat. Nuptialis bcncdiAio in mulieris
parochia list
obfervarl mandamus.

CAR

Concilium Prov. Uriinat.

66?
Aw MO
Cuxisri
15Î9·

CAP.

II.

Curati omnes, qui denuntiationes face­
re, velfponfos, & fponfias benedicere ne­
glexerint , vel line caufa ab epifeopis com­
probanda difiulerint, graviter eorum, arbi­
trio puniantur,.

A

668

CAP.
Dr preMomovendh a/ tttbeirah*
eccltjùtt.

Epifcopum, quemcumque tqandatum apo­
ftolic um de - aliquo ad cathedralem eccle·
(iam regendam examinando fuficcpiflc contigerit.per vifcera mifiericordi* Dei noftri
CAP. III.
hortamur, & obfecramus , ut memincrir
ex hoc ipfo populi falutem, Λι orbatae ec­
Hortamar inlaper ; ac f*pe populum hor­ clefi* dignitatem pendere.· ac propterea
tamur, A: hortar» mandamus, ne fponfi, omni follicitudine, ac'ftudio huic examini
ac fponfi* cohabitent, donec rite, At juxta elle vacandum, ut nonnili vere dignus paftor
—.v.v.. formant
...... .............
» inter
...... eos
.... ce- afiumatut,qui praeelTe ac prodefle fciat, ne
decreti
matrimonium
lebratum fuerit, ut fcandala , qux exinde & ulla unquam ipli examinatori negligent»
oriri polfunt evitentur , prxter mortalis pec- imputari poffit.

cati pcticulum, cui cohabitando fe expo­
nunt.

CAP.

î I.

Quoniam vero unicuique provinciali fy­
nodo a facro Tridentino concilio injunEofdem prxterea fponfosdk fponfas horta­ dium fuit , ur aliqua examiandi ratio pr«feribatur, hanc ipfam examinis formulam n
mur,& ab epifeopis exoptamus hortari,ur an­
fanftiflimo D*. N., fi libuerit comprobandam
tequam matrimonium contrahatur, vel ad
minus triduo ante ipfius confummationem, proponimus t ut accepto apoftolico manda­
to ab enificopo cui examen committitul,
juxta eiufdem concilii flJbnita peccata con­
fiteantur, & factam euchariibam fumant quam diligentiflime in primis exquiratur fu­
per promovendi vita , religione , moribus,
ad majorem ipfius (aeramenti veneratio­
dk state, per relies, quo fieri poterit, granem.
C viores, cui qu.dem examini ipfemet episco­
pus incumbere debear , Teltcfque ipfos,
CAP V.
eo modo, quo fequirur interrogare non prxteriinttant.
Pniuo,anex legitimo matrimonio fit or­
Quod ad matrimonia eum vagabundis ho­
minibus contrahenda pertinet exaâillnne., tus ,catholics parentibus, ubi,qualiter, At
ejufdem concilii difipofitio fervetur
ani­ a qu.bus fuerit educatus, qualis fuerit illius
vita , & converfatio a pluribus annis citra,
madversa ntque epifeopi de perfonis hu­
jufmodi authenticam fidem habere, tum quod an de ahquo gravi crimine inquifitus, vel
fulpcAus, an infnnia unquam notatus, an
iinlutx (int , tum quod a catholica religio­
aporiata, an unquam poenitueiit , an, At
ns non fint alien*, qua de re parochus
ordinarium quam primum certiorem red­ quam pridem fit taens initiatus, an capi­
dat. Si quivero aliter contraxerint, vel tales inimicitias exerceat, an domui fua
matrimonia hujufmodi celebraverint v & fi bene praeiit, an aliquo corporis vitio, &
prxferrim comitiali morbo laboret, an tri.
nihil ex folennibus fuerit omiffum, grsviffmns puenis pro petfonarum, At culpx qua­ gmra annos expleverit, an in publico ali­
quo gymnafio profeftus fuerit, & an iis virlitate afficiantur·
j. turibus lit ornatus, qux fecundum aporioJ luni io optimo pallore requiruntur, prxter­
i>t tatbedreli tttlejia vacante.
ea vero de alus interrogetur , prout epifeo­
pi , examinatoris , religioni, prudcntixquw
Cum primum cathedraiis ecclefia paftorc videbitur.
vacaverit, pera&is folemni more defundi
epifeopi'exequiis, cfufque anima pie, ac
C A P. III.
rcligiofe omnipotenti Deo commendata ,
nec non Vicario, 6i oeconomo intra tempus
Cum autem in primis literarum fcientia
in promovendis ad cathédrales fit neccllaa Tridentino concilio prxfcriptum rite conria , eapropter, quanvis aliquis, vel Theo­
ftitutis, qui vacantem ecclefiam fideliter adminiftrent, Λ regant, fupplicationes publice, logus , live doiftor, vel licentiarus in facra
& privatlm habeantur, atque a capitulo Theologia , vel jute canonico in aliqua ftuper dioecefim indicantur, quibus clerus, & gdiofbm univerfitatepromotus fuerit,ut nihil­
populus univerfus omni pietate,ac devotio­ ominus fraudibus obdTbtur , eundem exami­
ne optimum a Deo pallorem impetrare/ nis periculo fubjiciendum elfe decernimus,
-prxterquam (i* liquido conftiterit eum efle
contendant.
infigni prudentia, ac literatura prrdirum,
urpore quia per plures annos optime profeflus fuerit, Λ fu* doArin* teftimonium'
indubitabile dederit, quo fane cafu pro iplius examinatoris conficientia, ac pruden­

CAP-

IV.

tia |»ujus examinis rigor remitti poterit,
ae

•»«p-

Concilium Prov. Urbinat.

66g

670

notorio telle* examinait:
Ammo fuffîciar , alioquin adhibiti* non pauciori­ Λ
C A P. IV
CutlSTI
bus, quam tribu* feu theologi* feu ponti­
Ijôÿ.
In ecclefiafticis autem redditibus diipenficii juris doftoribd* , juxta promovendi fa­
cultatem , duo iilipuneta vel articuli aflifandi» pauperum, dt miferabilium perto­
gnabuntur » quibu* poft integri unius diei, na rum oeceflitatcs refpiclanr , ac veluti piif.
& noAls intervallum congrue respondeat, limi parente* illi* fubvenirc non pretermit,
atque ad interrogatione* fuper illi* ex tem­ tant.
pore facienda*, apte erudireque; juxta ipfius
epifeopi confcientiam, ac peritorum rela­
CAP. V.
tionem medio juramento faciendam refpon.
fiones accommodet, quibus peraAis profellioIn puniendis autem deliâis paterna mannem faciat, atque omnia pro notarium ex­ fuetudlne ac benignitate epifeopi utantur,
amini* in authenticam formam redaAa, At ubi vero correfliunc fit opus, te verita*
ab epifeopo fubfctipta, & fubfignata ad cum lenitate ex divini Gregorii fententia
fanAilfimum romanorum pontificem fideliter temperetur ; ne vanum fit epifeopi officium,
quam primum mittantur.
Gepc numero recolentis, non dominandi qui­
dem caufa , pallores fe conftltutos efle,
£ fed ut fubdiro* fuo* > ut filios ament , qaem
C A P. I.
admodum, Ar ab illis amari , & reveren­
De epifeopi quthute , A· Jifuitete.
ter traAari debent,omnimodam illis impar
tiendo obedientiam , ac reverentiam , paterCum prrlasorum more* eos efle deceat, nifque eorum admonitionibus, & pr«cept>*
ut cotum exemplo reliquorum hominum vi­ Temper optemperando , ut obedienti* filio*
ta , veluti faie cohdiri debeat, hortamur , decet.
ac moneniu* in domino, ut eorum tam
publice , quam aAtone* evangelic* , atque
CAP. I.
apoftoiicz difclpiinx, factorum conciliorum
Jnftituri* , Tridentincqoe fynodi in pri­
De refifentit epi/ir>port.m·
mi* decretis refpondeant, plurimum confi­
dente* eo» fui nominis, βι officii memores,
Epifeopi omne* h» fui* ecclefiis vel dloe·
modeila fupcileâiii lie fore contento*, ut celibus proeorum pa floral i munere exequenomni* domefticu* cultus ad moderatam de- do rehdeant juxta Tridentini concilii decrecertis ufus , ac vit* neceflitatem, magis Ç ta .Gregique fuo femper invigilent, ac paquam ad voluptatem, exquiGtamque ele­ ftoralia munera per feipfos, nifi legitime
gantiam comparatus effc videatur , nec pro- pr* pediti fuerint diligenter obeant, nieminepterea ullo unquam tempore reprehenden­
rintque fe non ad propria commoda. fed
dos efle- Epifcoporum animum a luxu , o
ad labores, & follicitudines varias , ac mul­
mnique inani* fplcndori* apparatu abhorre­
tiplices pro Dei gloria vocato* efle, at
re , utpote, qui probe notint epifcopale* propterea non ea qu* mundi funt, fed
redditu» in pauperum potius indigenti* fupqu* ad animarum falutem pertinent, ccplementum converti, quam in delicia* pro­ leftemque patriam fibi Ipfis , atque alii*
fundi debere .
icfidentc* procurare debere intelligent.

ac folum fuper

CAP.

II.

Curent preterea epifeopi, ut eorum menfis leâio cx facro aliquo auAore femper adhibeatur, quam interdum piam, aut Certe»,
gravein dt honeftam colloquutionem fubfequi exoptamus , ut non minus animi,quam
corpori* vires cibo reficiantur , quem qui­
dem cibum, & benediâio précédât, At de­
bite femper gratiarum «Aio fubfequatur.

CAP.

III.

Meminerint infuper epifeopi pe domefticorum miniliionim multitudine onerentur,
fed quot duxerint ad domeftica minifteria
obeunda ncceflario* admittant, familiarefque fuos boni* moribus inftituendos curentj,
quo fe fe domui fu* bene prxcffe decla­
rent ; evfdctnque non cultu, nec corpori* p
ornatu, fed religione potiffimum ceteris11
prarti-ire ftudeant , ac propterea curent in
prinus , ut ecclefi* (aeramenta frequentent,
quo otcn* omnibus lint exemplo. Itaque
quoad ejus fieri poteft, clericos, ac rciigioios vito* fecum habeant.

CAP.

II.

Dominici», atque aliis feftis diebut pu____ divini*
______ interline,
______ , ,_
r_ ...............
blice
frpe
folemni ritu
pontificaiibufque çrriinonii* adhibiti*,'; f*·
-;··=—- veto
----- privatiin
- -—=— miffa»
—-«· celebrent
·-■
pilhme
,diiigenterque omnia in eorum ecclefiis pera­
gi curent , quibus quidem rebus facile po.
pulus ad Dei cultum , ac religionem inftruitur , & accenditur .

CAP.

I H.

Singulo quoque anno fi commode fieri po.
teft, alioquin infra biennium omnes &
quascunque fu* juri^dj^ionis ecclelia* juxta
prxfati Tridentini concilii decreta per lo
ipfos, vel ei* impediti* , per vilitatore* ab
eis deputando* vilitarc non prxtermitianc,
modefto tamen comitatu, atque equitatu
contenti; ftudeantque, quanto citius fieri
poteft, debita tamen cum diligentia vifitarionetn abfolverc Ac pauperum clericorum
fumptibus parcant,- in quo quidemrbunere
fumrna ope ac (ludio emeantur lanam or·
thodoxamque doclnnam inducere , bono* mo­
tes tueri, deliuqucntes cotrigcre. Populum
pii*

Concilium Prov. (Jrbinat.

όγι

piis admonitionibus ad pacem,, dt religio­
Anno nem hortari, aliaque omnia prout res ipfa
Csratsrt poftulaverir ad animarum proteâum cx paijtfÿ. dotali debito perficere.

CAP. IV.
Dioecefanam fynodum pariter pntftitoto
ab eis tempore annuatim habere non pre·
terminant, in qua examinatores promoven­
dorum ad parochiales ecclefias eligi. vel
confirmati, & judices commiflarios. deputa­
ri , conftitutlonefque pro fuarum dioecefum ufu promulgari vel confirmari, nec
non & provincialia decreta recipi, atque
ad eotUM obfecrantiam fubditos hortari
curabunt, prêter ea, qux de jure velconfuetudine, five pro temporum , ac rerum
opportunitate eo tempore fieri, ac tratia·
r> oportebit.

CAP.

CAP.

672
III.

Pre terea diligenter exquirant epifcopi,
an aliqui bénéficia , vel pcnliones, vel fruûuum refcrvationes nudo nomine tamum
abfque apoftolica difpenfatione obtineant ,
vel ad al'cujus nutum tacito , vel expreffb
paflo eadem cedere teneantur, vel quovis
modo fint obliriAi, necnon an laicus ali pis
in beneficiorum ( in quibus aliquod jus ha­
beat ) collar ionious, vel ai.us quispiam, utpete authorïtate, At gratia apud collato­
rem plurimum valens, tamfliaris,et hujusmo­
di , aliquid tacite, vel exprefle promiflum,
vel (ponte etiam oblatum collationis prx*
B textu acceperint, vel eo nomine retinuerint:
in eos velati limoniacos rum cx facris canonibus, tum ex fummorem pontificum conftituiionibas condignis poenis animadver­
tant .

Atreo
CaatsTi
IjtJÿ.

V.

C A P.
Meminerint autem epifcopi eo potiflimum
tempore fux ditionis clericos' monere, ut
facri Tridenrni concilii decreturo fuper re­
formatione matrimonii, fxpe ad populo­
rum memoriam vulgari idiomate reducant,
baptilmi, ac fponforum libros exerceant,
& tideliter confcribant, notulam non com­
municatorum in Pafcha, ut ab ordinario
dignofcanrur, przllituto tempore tradant ,<
&apud aâa curix annotari cuient. Tranfnmptum bulle in Coena Domini, vel ejus
compendium populis promulgandum acci­
piant, eotque demum ad' pcrfonalem rcii
dentiam, atque animarum curam omnimoda
cum follicitudine fcdulo hortentur ac moneant.

IV.

Caveant infuper epifcopi i atque alii IcCorum ordinarii, ne quid collationis bene­
ficiorum nomine , non folum ab ipiismct ,
fed nec ab aliis collatoribus fu* dlAioni
fubjeAis, vel eorum familiaribus etiam
fponte datum accipiatur, neve prxterea a
cujufque curix notariis pro fui laboris mercede plus xquo collationis nomine exigatur ;
qua de re maxime expedire arbitramur taxant
prxeipuam ab unoquoque ordinario fieri pro
literaium certorumque aâuum requihtorum
in beneficiorum collationibus expeditione,
prout ordinarios omnes , ut id efficiant eni­
xe hortamur, ac monemus in domino.
CAP. V.

C A P.

I.

De beneficiis quibuscumque noviter provili intra fex menfes a die adept* pofleflionis numerandos, qui qu'dem terminus nifi
In beneficiis per epifeopos conferendis magna ex caufa prorogari non poflit, In­
euram-prçfertim atiimarum habentibus facro­ ventarium omnium bonorum mobilium, ac
rum canonum infttruta conciliariaqtre dc-D immobilium , juriumque , Ar aAionum be­
neficiorum eorumdem ordinariis exhibere
creta quxeunque quam diligeniifljmc obierveneur, humana quavis atfcdione poftpoltta, teneantur, ut habita cum prxcedentibus
Lique dumraxar , quos ob eorum virtutes, ac inventariis collatione , li quid ex iplis bo­
nis juribus., vel aflionibus ufurpatum, ve!
merita dlgnztres, & vacant] eccleli* „uiiliotes epifcopi judicaverint, eadem conferant invafum fuerit, fibi reftitui curent, transjuxta tunâ^fliini Domini noftri Pii V. bul­ greflbres vero, vel ufurpatores, aut invafores ejusmodi graviter ordinariorum arbi­
lam . Quos autem non religione, atque ani­
mi devotione beneficia appetere profpexe- trio puniantur.
nnt, fed ut ecclefiafticis bonis ditati, vel
fuos potiflimum juvent, vel proprio com­
CAP- VI.
modo mdulgeant, ne fimplicibus quidem be­
Epifcopi in cafibus tantum a fanfliflimo
neficiis dignos efle judicent .
domino rtoftro Pio V. in ejus moderatione
fuper refignationibus admittendis compreCAP- II. .
Ehenfis, beneficia ex refignatione vacantia
Curent autem in primis epifcopi, ut illi conferant, ut cenfuras ab ejus beatitudinc
quo. fcientia, At integritate vit» prédi­ contra inobedientiam indiflas evitent, at­
tes, ac exteris prxftantiores efle noverint , tendentes etiam, ut refignationes ipf» in­
examinatores in unaquaque dioccefana fy­ fra terminum, ac juxta modum io alia ejus­
nodo deligantur ,eofquc ad fuum munus fide­ dem SS. domini noftri bulla nuper traditura
liter exercendum -ex ejusdem concilii decre­
omnino publicentur.
ro jurejur-ndo adftringant, quo nihil falubrius, ac ir. conferendis beneficiis prxflantius excogitari poteft
De beneficiorum catlitione.

CAF.

Concilium Prov. Urbinat.

6η }

Awwo
Cultor
«><5?

CAP.

VII.

*

074

Awno
Cuaisri
im­
Notariis ecciefiafiicis, fcientia, ac inte­

CAP.

IV.

Com experientia doceamur , quod mul­
to» noftra provincia clerico» plurimis jam gritate «examine etiam, fi videbitur, praelapfis anols line titulis , live cum legitimis, miflo , idoneis minime repertis, aut in offi­
facrlfque ordinibus carerent, bénéficia cc- cio delinquentibus , ejusdem concilii auAorickdart ica etiam curata occupa Be, fruAusque rate, eorum officii in negotiis, & caulis
eorum in gravem animarum fuaruni perni­ ecdefiafticis, ac ipirltualibus ufum epilcociem ufurpafte , atque animarum curam fine pi interdicant, quod omnium infirumentoulla penitus jurlsdiAione exercuifle , huic tum , aAorumque, & ptocefluum quorummorbo quantum cum Deo pofliimus fuccur- cumque ad cpilcopalem curiam pertinen­
rere cupientes, fancimus, ut omnes At fin- tium exempla in authenticam formam per
guli noftr» provincia clerici cujuscumquo ipfos redaAa io archivioperpetuo aflervanqualitatis gradus, & conditionis, bénéficia da tradentobtinentes ,poft duorum menfinm a publica­
C A P. V.
tione harum conftitutionum noftrarum com- B
putandorum terminum, fuorum omnium be­
Edicimus infuper, 9c mandamus cuius­
neficiorum titulos, five patentes literal ac
ordinum iufceptorum quorancumqce pu­ cumque epifcopalis curiat notariis, ur con­
blicam atteftatrànem ordinariorum fuorum grua meicedeeis perfohenda petentibus, ve)
manibus exhibere, ubi id haAenus faAum «Aorum > vel procefiuum, vel aliarum ferinon fuerit, teneantur ; prediAaque omnia turarum quarumcuniquc copiam, decretum,
ab ordinarii notarioregiftrari curent, alio- intra competentem terminum oidinarii ar­
bitrio omnino exhibeant, fub poena etiam
quia ordinarii arbitratu puniantur-

C A P.

pecuniaria ordinarii arbitrio Imponenda , At
applicanda .

I.

D» jaJiciali faro tfifltfi.

CAP.

In caufis prxfertim alimentorum, merce
dum, piorum locorum, atque hujusmodi,1
que moram non patianrur, ecciefiaftici ju­
dice» re je A is his, qu» dumtaxat judiciariam
figuram, ac folemnitatem refpiciunt, atque
iis tantum admiffis , qu» ad juftitic purita­
tem, judiciique fubftantiam pertineor , in_
cautis, per fonts ad forum, Ac jurisdiAionem
ecciefiafticam pertinentibus, ex meritis cauf* animi Cui mottim informent, omnibosque
mature confideretis, veritatem ipfam fcAantes, atque equitati Innitcntes caufas
expediant,ac litigantium Comptibus,quoad
eius fieri poteft, in caufis omnibus parcere
Audeant, juxta canonicas fanAioncs, & fa­
ct ofanAi concilii Trjdentini decretum ■

VI.

Ut rapinis vero, atque exeeurorum exceffibus , ac miniftrorum quorumcunque extorfionibus occutratur, epifeopi notariis, executoribus, carccrum cuftodibus, atque aliis
quibuscumque ecdefiafiici fori miniftris ho.
nefiam cujuscunque Opera mercedibus la­
xam decernant, innovent, vel reforment,
prout libi magis expedire videbitur , cujus
quidem taxx tran<grefl'orcs officii privatione
carccre, atque aliis poenis prêter indebi­
te ablati rcllitutionem epilcupi ex arbi­
trio gravioribus afficiant.

CAP. V I f.

Ne judicia , At lites cum indebitis partium
expends injulte protrahantur, vel e fuo fo­
ro educantur , ejufdem concilii Trident Ini
CAP- II.
decretis ionixt, fiatuimus, At ordinamus,
Miferabilibus perfonis indefenfis, ac pra- ut appellationes dumtaxat a diffinltivis, aut
fertim carceratis in foro prafato , ne fuo diffinitivz vim habentibus, At cujus giavajure fraudentur, vel advefarlorum potentia men per dtffinitivam reparaît nequeat, a
opprimantur, quoties Iit opus de advocatis, quocumque judice recipiantur, At admittan­
& procuratoribus, qui gratis eorum cau­ tur, tuneque inhibitiones dentur; ali» ve­
fam dicant , ordinarii provideant. fi qui ve­ ro quacunque penitus rciiciantur , At inhi­
ro line rationabili caufa ab ordinariis ap. bitiones omnino denegentur , fub poena nui(itatis appellationis, inhibitionis, At pioprobanda, munus hujusmodi Cufcipcre rccufaverint, ad cetera négocia in ccclciialli- ceti ut inde (ccuti , damnorumque , ac
co foro traAanda , quatndiu ordinario fuerit expeofarum, ram per judicem, quam per
partem inhibitam faAarum, atque aliis ad
bene vifum, inhabiles omnino reddantur
proximioris fuffraganei arbitrium, fi ab arE chieptfcopali curia inhibitio emanaverit, aCAP. III.
lioquin ipliusmet Metropolitani judicio im­
Meminerint aurem epifeopi arque alii ponendis. PrzdiAa vero omnia tub prafenordinarii omnes fape numero per fe vel ti rubrica contenta in caulis , At perfonis
altum carceratos invifere , debitumque ca­ ad forum, At jurisdiAionem ectleüaftican
ritatis obfcquium, uri pios parentes decet, pertinentibus tantum locum habere intelli

1

in cos exercere non praterroittant, nec ali­
qua illis neccflaria deefle patiantur.
Conci/. Omen/ Tom. XXXV.

gamut

Vu

CAP.

Concilium Frov. Urbinat.

675
C A P.

Antro
Cnarari
«5*?·

I.

Dt art bivia·
In cathedralibu* ecclefi!* , dt collegiatis
infignibus archivia per epifcopo* , & eorum
capitula communiter, vel divilimconftituantur, dt ubi adfunt reAe conferventur, in
quibus feriptur» ab monumenta cujufcunque generi* fub fpeAat» fidei cuftode > be­
ne, ac diligenter afferventur, ne deinceps
ecclefiarum jura ob temporum , vel homi­
num injuriam depereant, vel fupptiman-

676

, moneant, quod fi non refipuerint, quattL. .
Λ primum ordinario denuncienr ; fimulque ab- c
®
fentium non modo curatorum, fed etiam
, !ΛΓ|
aliorum fu» regionis clericorum nomina eiI
dem quoque tempore deferant primo ; &
cum parochis atque alii* fu» regionis cle­
ricis, femelfaltem in mcnfe,eo convenient^
ubi clericorum conventus, ut vocant ha­
beri folet -, alioquin, ubi ordinarii quique
expedire judicabunt, conveniente*, qu» de
bono ecclefiarum regimine, atque aliis ad
anim» curam pertinentibus religiofe rrada­
bunt, & colloquentur.

tur.
CAP.

CAP.

II.

II.

9
Statuimus prxterea ac decernimus, ut
Volumus antem, & decernimus in hu- vicarii ipfi ordinarii* fui* beneficiorum fijufmodi archivin'ab ordinario quovis infti- bi fubjeAorum nomina quamprimum tradant·,
ubi vero vicarii hujufmodi foranei non fue­
tuendis, non folum matricum ecclefiarum
jura, & inftrumenta quxeunque originalia rint, ab archiprcsbytcris « & plebani* fingu­
confervati, led etiam capitulorum tuorum, lis notuiam hujufmodi fub arbitrii poena
ac quarumcumque ecclefiarum fibi fubje- afferendam mandamus.
Aarum, alioruinque locorum originalia, vel
faitçm exempla live tranfumpta in authen­
C A P. III.
tica forma deponi, nec non bullarum beneficiaUumcopias, aliofque libros quolcunUt vero debitu* eifdetn vicariis honor,
que , tribu* clavibus adhibitis, quarum al­
& obedient ia tribuatur, ftatuimus, nt in
tera penes ordinarium , altera pene* ali­ bis, qu».ad eorum officium pertinent, eifquam capitularem perfonam ab ordinario dem lua regionis clerici omnino pareant.
Inobed lentes vero pro modo culp» ab ordi*
deputandam, arque altera pene* notarium
curi»* qui
c ’ nihilominus ad ipfius ordinarii C natio graviter puniantur ; quemadmodum.,
nutum clave* huiufmodi exhibere,
exhibere, fideli- & ipfi etiam vicarii, fi fe negligenter in
rerque eadem cuftodire teneantur fub fuo munere gefferint , vel quoquo paAo in
io eo deliquerint > erunt puniendi.
arbitrii cujufque ordinarii poena . Ca­
veant autem cuftodc* hujufmodi exhibe­
re, fideliterque cafdem cuftodire , ne ex
CAP. I.
eodem archivio de originalibus feripturis,
vel tranfumpti* cujufcunque generis , <St
Dt evamtnr premavtnieram ai parte btaltr
3ualitati* fint, ptopria prxfertim auAoritate
tteltfiar.
eprompti*, alicui, vel ad modicum etiam
tempus accommodent fub pocni* epifeopi atEpifeopi cum primum certiore* redditi
bitratu infligendi*. Teneantur infuper de fuerint p-uochialem aliquam ecclefiam quofcripturi* omnibus eorum cuftodi* creditis,
modocunque vaca (Te, juxta formam decreti
atque ei* affignatis, confeAo inventario eo facri Tiidcnrim concilii conftitutionumque
tempore, qu<> archivii .culiodiam fufeepe- apoftolicarum tenorem , idoneum in ea virint, ex eodem inventario peraAo munere , D carium , fici* ita vifum fuerit expedire,
necnon dcomni eorum diligentia exaAiUUDc cum congrua ipfius beneficii aflignariono
fruftuum cooftituent, qui vacanti ecclefi»
reddere rationem.
St boniscjufdem , animaiumque ei fubjcAa.
CAP. I.
rum faluri pie, ac diligenter confuter, do­
nec Canonice de remore provideatur. Sit
aurem io ordinarii potcftate , eundem vica­
rium quandocunque ex caufa ab eo bene
Conftiruantur præterea per epifcopo*, perfpeAa amovere, tametfi nemo fe exa­
aliotque ordinario* in lingulis fuarum dioe- mini cxpofucrit.
cefum regionibus vicarii foranei ; quod fi
archipresbyteros , vel plebanot iptos ido­
CAP. II.
neo* fore ccnfeant, cos huic muneri preficiant . Hi autem omni cum diligentia ex­
Cum primum autem epifeopus parochiaplorent, At exquirant, an in ecclefiis fibi lem aliquam ecclefiam vacafle cognoverit
commiffis omnia reAe gerantur ; an linguli £cdiAo propoli to f fi Ira fibi expedire videafacerdore* a profani* , ac prohibiti* quibuf-' tur) ------■'*— -----*”* Jdecretum
- - - ad
juxta cjufdem
concilii
cunque abftincant -, fuique optimum exem­ valva* cathedraii* ecclefi», aliifque In lo­
plum pr»beant; a" curati omnes fu* re­ cis ejus arbitratu certum terminum prnftigioni* refideant, fuumque munus olxanr ; tuat, qui tamen a die fcienti» vacantis
ac ptKterea an ea qua deeet pietate, & ecclefi» vigefimum diem non excedat, jux­
caritate erga egtotos prneipue, ac mifcra- ta fanAiffimi D-N. bullam firper ea de re
bile* parochi» fu» perfona* utantur; quof- editam, intra quem quidem terminum qui­
ve a reAa vivendi norma aberrare perf- cunque examinari voluerint, pr»(cntare fe
pexcrint > fraterne primum hortentur , ac debeant, corumque nomina ad epifeopum

Concilium Proving Ur bin at.

677

An··

67»

deferantur. Quo termino elapfo, qui per . miferint ,graviter ab ordinariis puniantur.
····- -■
-fy­ * Quos vero peccare » ut non ita aperte, vel
dillfentem
examinatorum . In .dioecefana
nodo elcteorum » vel con fir ma tor am Inqui- ut publice fciarur, curati norint, eos pri­
nt paterne moneant, tum fi nihil pro­
fitiooem moribus, fcientia ,
»tate nugis
Idoneus ab npilcopo judicatos fuerit, va­ fecerint ordinario denuucient, qui quod acanti ecclefi· preficietur juxta ejufitaa ni rum faluti expedire videbitur quam,
pr
m decernet.
ftnfllffimi D.N. Pii V. bullam.
CAP.

III.

CAP.

III.

Quod fi nemo fe fe examini expofuerir,
Quo vfto facilius, ac plenius curati ipfi
vel quiexaminarl potuerit fe minime pre- faciem fui'pecoris agnofcant, decernimus,
fenta verit, ordinarii ipfi de examinatorum ut lingulor
cuique fubjeflorum nomina
confilio, pro eorum coqfcientia, dt reli­ per familias
parochis diligentillime in li­
gione de idoneo reflore provideant. Qui­ bello annotentur, ac vifitationis tempore
cunque vero aliquem ab examine, vel mi- fisorum par
ianornm notui· ordinario
nis, vel concudione aliqua per fe, vel per “ prafententur ;
od fi facere pretermifealium deterrere prcfumpferit , modo id rint, ex arbitrio \parochi omnes puniantur
plane confliterir, graviter ex arbitrio pu- fevere.
niatur .* fi autem nulla fuerit ei poena ab
ordinarioinfli&a, uti ecclefiafticKdifciplin»
C A
I V.
contemptor excommunicationi tandiu fubjaceat,donec ordinarii arbitratus fecerit.
Meminerint omne? pXrochi pr»terea ex
Sac. Cone. Tridentini
— decketo
'’
1 fibi injunflum
effe, ut finguli, dominicis
atque aliis feCAP. IV.
ftis diebus parochi» fure p\crit fidei rudi­
Sumtnopm aurem Invigilent ordinarii menta tradant ; propterea ntanus fuum ea
In re diligenter exequantur,\vel per fei­
omnes, omni aficflione poftpofita , ne latK
pfos, vel per ludimagiftro,, a^talios ido­
·· lingu· ignari , rerumque tum divina­
neos; quod fi id per alios fiet,
ueros ni­
rum , tum etiam humanarum omnino im­
periti ad interrogationes , ante examen^ hilominus ipfi, qu» didicerint recitantes fepromulgatas » reiponfa qiurdam feriat im, Cftis diebus, in ecclefia, aut alioxommout ea didicerint > ac memori» mandarim, diori loco audiant, paterneque ad virtutes
accommodantes, & nihil ultra fcientes, hortentur, eofqtje edoceant Deo primum,
velutl idonei, ad beneficia curata promo­
•c parentibus obedirc , turp quxeumque^
veantur ; fed exafliffime, prout fupra de pro­ chriftianum hominem decent, ex conftitumovendis ad facerdotium ftatuimus, exami­
tiooe aliqua ab epilcopis eifdem tradenda;
nentur, ne res ta ora cum animarum peri- moneant autem parochi parentes, ut filios
culo efcitaorer tranligatut.
ad chriftianam inftitutionem percipiendam
ftatutis diebus ex epifeopi prafcripio ad
CAP. I.
ecclefias, vel alio» ad id depuratos mittant,
fub ea poena, qu» magis otdinario videbi­
De rare tit & «tram tfitit.
tur opportuna.

Cnrati omnes io fuarum ecclefiaram sedi­
bus affidue refideant ; quod fi ^es proprix
non extent,ouans proxime ad parochialemD
ecclefiam ordinarii arbitrio , atque intra
parochis fines , donec propri· edes conftituantur, vel habeantur, inhabitent, ut
fi qua acciderint ex bis ,qu* ad curam ani­
marum pertinent, celerrime p reflo effe,
ac fuo muneri fatisfacere pollint. Carent
autem in primis parochi neceffitatibus in­
firmorum , fi ab ecclefia habitatio longius
abfit, omni cum ipforum incommodo confuiere, ut animarum propriarum periculum
evitent. Ab hujufmodi autem cdious, quxcunque fmt profana omnia, Illic it aque ac
fiecularia abfint, nec in eifdem ullo paflo
retineri, aut traflati res hujufmodi patian­
tur, fub fufpeniionis, & arbitrii poena.

CAP.

If.

In propriis parochiis curati omnes do
finguiotem vita, dt moribus diligenter in?quirent, qvofque reperer int blafphemos,
oenerstores, adulteros , vel alias quomodoilbet, ptvfertlm pubfice criminofos, ad
eplfcopum deterant ; qui vero id facete b.

C A P.

V.

Epifeopi fiepe parochos admoneant, ut
in dlgnoicendis confcienti» cafibus, necnon
in percipienda facramentorum ratione , ac
latino idiomate perdifcendo fummopere invi­
gilent , eifque comminentur, quod fi aliquem
infra terminum ab ipfis prsfcribendum mi­
nus idoneum ad animarum curam, & regi­
men invenerint, juxta facri Tridentini con­
cilii decretum, non folum coadjutorem ei
conilituent, fed etiam aliis opportuni, re­
mediis populorum faluti confuicnt ; deinde
vero quod cis magis expedire vifuin fue­
rit pro eorum prudentia efficiant .

C A P.

VI.

Ordinarii qnicumque, vel ediflo propofito,
vel per parochos,obAetrices admoneri curent,
ut veram baptizandi formam a parochis ipfis
accipiant, Λ addifcant, nec priufquam eam
perfefle didicerint, baptizare ulk> paflo au­
deant, fub excommunicationis poena. Moneantque preterea obftetrices iplas, ne poft
perceptam etiam formam , prrterquam in
cafu neCcffitatis domi baptizent fub eadem

poena.

Vu t

CAP.

Anno

1,00.

Concilium Prov. Urbinat.

679

Anno
Cennn

CAP.

VU.

v

68o

invigilent, Cub poenis tam decreti· in fa^cro Tridentlno concilio, quam io apoftolici· Uteris contra non relidente· expreflis,
tnetninerintque eis nullo modo permitti a
propriis ecclefiis contra prndiAorum decre­
torum formam fine lulia, ac rationabili
caufa ab epifcopls approbanda, abeflê; nec
ullo modo, dum abfuerlnr, ecclefiafticis red*
ditibus quibuscumque tuta confcientia po­
tiri pofle, ad eotumque reftitutionem omni­
no teneri, præter mortalis peccati reatum,
qui ex Illicita abfentia juxta eorundem for­
mant contrahitur.

Parochi atque alii curati omnes populo
fltpe commemorent cafus apoftolic* (edi,
vel epifeopis refervatosquos ab ordinariis
accipiant ; preci pue populo annunciabunt
cafus illos,'quibus excommunicationi· poe­
na eft adjeAa , vel ex factorum canonum
difpofitionc, vcl ex apoftollcis ordinationi,
bus, vel etiam auAotitatç ordinaria , ut ab
iliis cavere poflint, frequenterque fideles
eorum cuna cqmmiflbs hortabuntur » ac mo­
nebunt , ut a malo abftlncant, & bonunu,
CAP. 1 Ï.
faciant, abufufquc omnes circa divina_,
quam fepiffime coram illis improbabunt, nec _
non quacunque a chriftiano homine vitanda, 0
Non relidere autem in fuis ecclefiis intelvtl obfervanda Aterint , prefertim intra.. Jigantur non ii folum, qui longe ab illisabNliflarum folemnia, clariflimis verbis enun- funt, & nunquam ad illas redeunt, fed etiam
quicunque, vel meflis tantum tempore reli­
ciabunt.
dent , vel ultra tempus in ordinarii licentia
expreflum procul ab ecclefiis degunt. Id­
CAP. VI11.
circo ftatuimus, «ordinamus, fi qui AbftttIn facramentisadminift tandis, quod pr». tt* nomine quovis modo fufpedi cx con­
cipuum eft parochorum munus, diligentif- fuetudine videantur , per fruAuutn fequefime fe gerant, omnino caventes, ne quis ftratloncm, allasvc poenas in prediAis de­
(aeramentorum capax, eorum culpa line fa- cretis, atque apoftollcis literis contentas ad
cramemis ab hac vita difcedat, quod Ca­ vere relidendum omnino compellantur.
ne crimen , 8c fufpetifionel, dt benefici)
quoque privatione ab epifeopo pro modo
CAP. III.
culpes corripi mandamus.
C Diligenter autem inquirant epifeopi ,
C A P. I X.
aliique locorum ordinarii, an qui ftudiorum
caufa abeflê volunt, cum tamuo In fui· voQuicunque vero duas eodem tempore^ clefiis alioquin relidere teneantur, vere Au­
parochialcs ecclefia· obtinere de cetero pre- dits faltem humanioribus Vacare intendant,
fukiplortt, urvaque , atque aliis. beneficiis atque in loco, in quo refidenr, prneeptorto
,.cx cpitdem concilii decreto apoftolic! (que copiam non habeant,,aut ir. humanioribus ■
ordinationibus, care^it; fi^vero aliquisob- literis fint adeo eruditi, ut verifimiie fit
ftinarc nimium jam nunc duo , vel plura cu­ eos ad alia ftudiorum genera animum aprata beneficia retinere audèat , ïampridem plicaffe: quod fi fint ejusmodi , atque «ta­
eadem vacare compertum fit,ac veluti va­ tis communiter ad ftudia accommodat*, abcantia a collatoribus fuit libere , ac ^iclte fenti* faculras non tamen ultra congruum
conferri pofle, fruAufque Interea pefbcptos tempus arbitrio Ipforum ordinariorum ex
reftltuendos efle ; quos*quidem fruAus pro caufa ciydem concedi pofllt, dummodo in___________
r-_ parte,
r_..c tra annum factis initientur, ao publico allparte iulis vacantibus
ecclefiis, pro
pre-U qlto gymnafio, feu etiam alibi vel theolovero aliis piis locis , ordinarii arbitrio prefenti decreto applicamus, ftt applicaro·efle gi«, vcl juri canonico, vere, & cum effedeclaramus. Addentes idem omnino judi­ Au operam dent; alioquin facultas hufumocandum , ® fi beneficia hujusmodi in diver­ di fit, Λ cenfeatur ipfo jure nulla, fruAufque
ts dioecefibus fint conftituta, falva tamen fuos non faciant, atque aliis poenis contra
cujuscunque epifeopi conferendi, St ftu&ut non relidentes ftatutit epifeoporum judicio
fint obnoxii.
applicandi facultate.

CAP.

X.

Curent maxime epifeopi, atque alii lo­
corum onHnaril, ut laudabiles Jocorum con-

C A P.

I.

Dt tltridi ftiimtueiiut .

oblationes quibuscunque
Studeant diligenter epifeopi cupiscunque
piis fieri folitas juxta fa­ gradus, & qualitatis fint,re)cAis omnibus,
difpofitionem, abfque ali- qua mundi funt,. &- divina in ,primis m«diomnino ferventur, aJiquaE tantes omni Audio pietatem in Devm.chaoonfactudinc, vel potius defuetudinc non •itatem
------- ’----------in proximos,
1— -----manfuetudinem
—J’— , *—
hu­
obftante.
militatem , continentiam, aeque alias animi
virtutes ampleAantur^ fanAitatemque, Ae
CAP. 1.
juftltiam perpetuo cciafli, .ac qiMseunque
ad eorum officium pertinent, (cire conten­
*
De rqfldeatia infirmarum
dant ; fcque in divinis rebus , djt orationi­
Parochialium ecclefiarum reAores In pro­ bus exerceant ; factarum Infuper llteratum
priis ecclefiis aflidue relidendo commlflb eo­ ftudia feAentur , & ament, chatcchismumrum cm* gregi pro fuo ipforum munere que f«piu» memoratum Til V. pent· max.
füllu

fuetudincs circa
ecclefiis, & loci»
ctorum canonum
qua dlmimttione

Anno
1)09-

ό8ι

Concilium Prov. Urbinat.

682

periori labi ita detondeant ur bacrolaoAi ■"
luflu editum, nec non aliquam ex probaris
Ammo (ummisut Antoninam , Silvellrinam, arque 1 corpori», ft'fanguini* Domini fumptioni Anno
Cwatsri alia· hujusmodi pro cujusque ingenii captu non obftet, vefte* fuperiore* omnino fint Cantae»
•09·
Îircmanibu* habeant. Quotidieque ex facri· ufque ad talos protenta. Inferiores vero, tfip.
cripturis, vel aliquo ex approbati· auAo- condituri In dignitate canonici, atque ecribui allquid Temper addifcant, vel fe fe clefiarum quarumcumquc retiore» ufque ad
edocere ftudeant .· deliAa quantumvis levia, talo» pariter protenia» ferant. Cereri ve­
que in clerici· ob populi offimfioncm two· ro paupere» vel rurales clerici, li inferio,
pio gravia cxiftimantur, itadiofe vitante· , rem talarem habere.non poterunt, Cuperio*
ut vere clerico» fe effe ficuti profitentur, rem faltem ufqueab talos dcmilTam geftent;
oflcndant.
quod li alicubi decretum hujusmodi execu­
tion! mandari non poterit, curent locorum
ordinarii omne», ut quanto minus fieri po­
C AP. II.
teft ab ejusdem decreti difpofitionexfcccda(It autem evagandi omnis evitetur occa· tur.
f», nemini clericorum, qui in minoribus
C A P. II.
fit conftitutus , At femlnario addiAus , liceat
abfque ordinarii, vel tnagiftri licentia ; fi
vero facrit initiatus fit , & eccleii» feivi­
Pallium quoque qqdd ferrajolum vocant
tio obligatus inconfulto epifeopo, vel ejus fit ejusmodi, ur a fuperiori velle longitudi­
vicario extra civitatem abeffie. Ceteris ve­ ne non diftet, idque temper una cum talari
ro non ultra biduum extra dlmcefim move­ tunica Induatur, nec a collo fupra plus
ri permiffiim fit : qui fecus agere prefum- duobus digitis, vel circa eminear , nifi plu­
pferint, pro modo culp» ordinarii ipfius viarum, vel itineris, aut alia neceffitatis
arbitrio pleAanttir.
caufa, tunc enim brevioribus, ficut etiam
ceteris vcftibu* clerici quicunque uti po­
terunt , modo (impiices lint, elertealique
CAP. III.
honeftati congruente*. Caligis non turgi­
Prrcipimus infuper omnibus, quamvis fim. di», nec di Real· , fed fimplicibu», ac pari­
plicibus faccrdotinu» , atque aliis clericis ter calcei· crepidisve non incilis, fed inte­
quibufcunque, ut qui inna urbem funt, gris , dt minime fericei» utantur.
Camrfia*, nec ad collum, nec ad manu»
Ungulis dominicis, ac alii» feftis diebus deC
prateepto ad milfam conventualem ( quam crifpatat, aut nimia arte elaborata* defe­
majorem vocant ) Λ vefpetas folemniter rant , earumque collare omnino fimplex, ac
honeft* latitudinis lit, qu» tres ad fum­
celebranda* ad ordinarii nutum in cathe­
dra tem ecclefiam, vel aliam ab ordinario de­ atum digitos , vel circa non excedat.
Pileos pneterea per urbes, & oppida non
clarandam adveniant. Qui vero in altis cujufque dioeoefi* locis degerint ad matrices gerant, nili valetudini», aut pluviarum,
vel aeri* inclementi» caufa , qui nihilomi­
huiuiinodi locorum dloecefana» ecclelias fre­
quenter pariter ad ordinagi nutum eadem nus pariter fimpiice* fint nulloque paAopy­
ratione convenire teneantur flib poenis , ramidi» formam habeant , aut turbinati,
odlnariorum Ipforum arbitratu inlugendis aut pyramidale», in fuperficie plani, ac
ftimmopere hortante·, ac monente» eofdem fine redimiculi*, femperque in Ingtcflu ecclefi· ( quandocunque alias illo· deferre
ut decretum hujufmodi diligenter obfervari faciant , cum pefioni re» fit exempli, liceat) deponantur, nec ullo etiam pario
clericos div,inorum tempore , vel per ur­ ei* pr»furtim divinorum tempore >n eccle­
bes, & oppida evagari , vel inter laicos di-D fia utimur, anulos non deferant nili|id digni­
vinis interetfe, ceteri* in choro pfallenilbus, tas pollulet, estera vero jocalia omnia cle­
ac Deum, collaudantibus, quod proprium eft
ricis penitus fint interdira.
Vetlcs 1ericàsviur ferico , auro , vel arDei miniftrorum officium & munus.
Îlento contextas, velornatas, nec non pèl­
CAP. i.
es prxcioiiorcs , domi, vel foris omnino
prohibemus, quemadmodum, ut unguenta
De vita d- benefiat» eltriceru».
odorata, atque alia odotutn genera.
Vettiuai color fit niger vel alius modo
Quccunque a clericis honcftatis,ac religio­
honeftus , dt docens , atque is quem di­
ni* gratia potiffimum ' vitanda funt per- gnitas cxtgir, At expoftulat , omnemque in
ftringente» ft a tu imus, & ordinamus, utec- vcllitu clericali novitatem, nec non tam
defiaftica quequnque beneficia obtinentes,
eleganti», quam fordium fufpicioncm de­
rec non in facri* coniiituri, ac etiam mi­ vitent .
noribus ordinibus -initiati, fi clericalibus
Non perfonati, tree veftibus, nec habitu
privilegii» potiri voluerint, clericalem ha-E fecularium induti aliquo unquaim rempote inbitum fuo ordini, & qualitati congruentem, cedant nec non tonfuram clericalem perspicue ge­
rant, fub poenis in decreto facri concilii
CAP. IIIcontenti» , atque alii* epifeoporum arbi­
tratu Qatutis, vel dc cetero ftatuenril» ,
Arma cujnfcunque generis, etiam ad deetiam extra urbem ejttadem decreti, ac fafenfionem parara, non obtenta ab ordina­
crorum canonum auAorirate ..Comam clerici rio licentia, ex urgenti dumtaxat caufa
Audiofa. non enumriant, capiliisquc limpli- concedenda, clerici prwfertim in factis conceta cultum adbtbeaat > barbam veto c fu- ftituti non deferam, nifi itineri* caufa , ac

Vu »

tum

T

CONCILIUM Ρλον. U R» IN AT.

683

.............
Ahno
CMftisn
*3®^

tun parc· Id, ac model!· fiat; alloquin prlg,,, pecuniari· potna ex arbitrio mulAen|ur. fecundo wo privation· a dlvlnls* &
career!* maceratione; poftramo frttAuum, ac
beneficii amiffion· » ac etiam depolitione
pro culp* gravitate, ac perfon* qualitate
Soniantur . In alii» vero cafibu* prater ve­
lum. ac rerum amiflionem > pecuniaria-,
quoque pona,epifeopi arbitrio afficiantur.

C A P-

IV.

•
Comoedia* prufertimobfccena*, halliiudla,
chorea*· atque alia hujufmodi fpeAaculorum genera , nec agant, nec fpefient , nec
in fur* cdibu* agi patiantur ; non olla itu
publico loco, nevetclTerlspagelliipiAlt, tut
alio prohibitorum ludorum genere ludent ·
aut ludente* fpeAent,nec in Cui* «dibu* lu­
dere permittant.

V.

CAP-

Comeflationibus , & abrietatibu* abftlfleant, caupona* , tabernasvc · nifi itineri*
caufa non ingrediantur , teque in hofpitla
ut fieri poterjt honefiiora ex neceflitate re­
cipiant , & honed e ibidem convertentur ;
nullum venationi*, aur aucupii genu* ad­
verte* facro* canone* obeant, vel oterceant :
qui verofecu* in premiflbrum aliquo fece­
rit , ab ordinario graviter ex arbitrio pu-<
niatur ■

CAP.

CAP.

III.

Prohibemu* quoque clerico*, uti procu­
rationi* , vel advocationi* officio in fcculari prcfertlm foro , neque aliena pre­
di a lucri caufa conducere, curatlonetque,
vel tutela* fufeipere, excepti* cafibu* a ju­
re permiffi*.

IV.

VI.

Sufpeâarum mulierum non folum cohabU
tai ionrm , fed etiam familiaritatem, converfationem> dt allocutionem, prêter quam
in cafibu* a jure permiffi* omnino devitent,
fub poeni* a proprio decreto Tridentini con­
cilii expreffi*, de alii* ex factorum canonum
difpofitione, At ordinarii arbitrio imponen­
di*. Pro fufpeÂi* autem mujiere* omne* ha­
beantur, prêter cas, que de jure cum de­
ficit cohabitare minime prohibentur. Caveant intepet quammaxime clerici ne mu­
liere* inhonefte in eorum patrimonialibu*,
sdibu* inhabitent; multo vero «agit, ne
in domibu* fuarum ecciefiarum fub pcenis
de quibus proxime fupra.

CAP-

II.

Eifdem praterea inhibemur, ne notariatu* · vel tabellionatut officium fine licentia
ordinarii, nifi in cafibu* a jure permiffi*,
aut medendi artem prvfertim chirurgiam,
aut mercaturam exerceant, nec fe media­
tote* io rebu* contrahendi* exhibeant.

CAP.

CAP.

684

bent.* Idcirco oruclplmus, & mandamus· ‘‘ .
ne qub «x clerkl* cujuteunqu· gradu*· vel
dignitati* fit, cuiufvl* tecularls perform ne- .M; 1
gocla , fub quocunque titulo gerat, vel adminiAret, nifi qua tenu* a jur· permittitur,
ac de exprefla fbi ordinarii licentia, pro­
hibente* infuper olfdem. m profanum all3uod ntgocium, vel artificium clericali or·
Ini Indecent exerceant, conducant, trafiant, vel ullatenus Illi te immite··nt. In
ecclefiafticarum perfonarura vero famulatu
vilia ibidem officia , clericalique honeftati
minime congruentia, prcfertlm fi in facri*
fint conftitutl, nullo modo exerceant.

VII.

Generatlm vero quacunque alia ad vitam,
& boneftatem clericorum pertinentia Astu­
ta funt, vel a generalibus conciliis, vel conAltutionibu* apoftdicis, vel ab eadem Tri­
dent ina fvnodo, ac in parte fpeclaliter in­
novata ab eifdem clerici* diftriAius observarl mandam·* fub poeni* jam conAltutis,
atque etiam ordinarii arbitrio pro culpu
qualitate quomodolfbet infligendi*.

Nobilioribus etiam teemini», nec te co­
mitet prebeant, ne discumbentibu* aliquo
modo affiAant, nifi id cum dignitate, vel
eorum rationabili officio fiat. Qui vero in
premiflbrum aliquo deliquerint , pecuniarii*
poeni* , fruAuum fequeftratione, fufpenfione, atque etiam beneficii privatione, alii*·
que pro modo culp* ordinarii arbitrio pl«Aanrur.

CAP.

Dt litimtihi dtgeiwm, vtl ttat·
etettett.

De cathedralibu* ecclefiis, & collegiati*
Inflgnibu* dignitate* omne*, & ea pat* ca­
nonici! uum, At prubendarum, in quo com­
mode poterit .doAoribus, vel magiAris, aur
•tiam llcentiatl* in theologia, vel jure ca­
nonico conferantur ; fint autem hi omne*
pneterea, & morum probitate, & fide in­
tegritate confpicui, coque ordine initiati,
quem dignitas eorum, vel prsrbenda poflulat ; vel faltem in ea «tate conAituti, ut in­
tra ttmpu* a jure, & facra Tridentina fy.
nodo ftatutum initiari valeant.
CAP.

CAP.

I.

If.

I.

Dt Ht^etiit eltricit itttriidii .

Praterea quoniam, qui mente Domini
tervitio funt addMi, a ftcularibu ncgocii*
ex apoftoiica inftitutxMM te abftinete de-

De dignitatibus > vel canonicatibu* provili, collationi*, vel foltem adipifcend* poffeffionis tempore fidei profeffionem publice
faciant.- Io capitulo autem, vol in ipfo
receptioni* aflu, vel omnino intra duo*
meute* a die receptioni* ejufdem «x pre­

la-

Concilium Prov. Urbinat.

68j

806

fail coocilii decreto emittant, ut fnâut tiantur; id circo û qqk refideotfam in diAnno puof fMCj>nt, & adepta Ulli pofleflio fuf- ‘gnitate conftitutonpti , vel Canonicorum ,
ι-·*?·Γ’ fragetur: ex canonicIf autem, ani majore duorum, vel trium dierum fpario ex caufa
*1^9·
faltem ea parte presbyteri effê debent, e* . abeffe delideret, faltem ecclefi* digniorem
jufdem concilii auAoritate in ordine pres- ea de ro commoneat, ne Interea ecclefia
byterali contlituti , licet promotione polle· Ipfa, ob ejui rei ignorantiam, aliquod in
riores, diaconis canonicis , diaconi vero divinis incommodam perferat, ex quo f«fubdiaconis, prater ordinis prorogativam, filffime fcandala in ecclefia oriri folent ; aloquin prater diAributiones illius diei, vel
quamvis antea promotis omnino profetantur, quacunque confuetudine etiam imtn'e. temporis , quibus eo ipfo carcblr , altis
inorabili atque aliis quibuscunque non ob- quoque poenis ordinarii arbitrio fubiicia-

■

L

rur.

flantibus ·

CAP.

*

ΠI.

Univerlî, & finguli de capitulo, etiamli
exemptio aliqua praetendatur pre latis fuis I
debitam nihilominus obedientiam, & obfe3ulum prcAent, cofdemque ad ecclefiam
omodeducant, ac reducant, preiettim cum
paftoralis muneris exeqvendi gratia pro­
deunt , necnon Λ ipfis, vel celebrantibus
folemniter, vel pontificalia quacunque exer­
centibus inferviant, pariter, Λ affiliant,
inobedientcfque opportunis juris remediis
cx arbirrio ordinarii compefcanr, nec ali­
qua appellatio tam in hoc, quam in aliis
clericorum fuorum corregionem respicienti­
bus exeeutionem impediat , ex ejufmodi
concilii decreto .

‘
CAP.

I.

DtnJiiur nnciutihitr .

Ut canonici crterique omnes in dignitate
conftituti in catbedrjl'bus eccleliis, At coi.
legiatis Iniignibus divin* rei commodius in­
cumbere valeant, & ecclefi* opportunita­
tibus infervire , diftrlflc percipiendo man­
damus, ut omnes ii, & finguli canonicales rdes , ubi adfunr, omnino inhabitent ;
utque inibi cibum, <t fomnum capiant, nili
aliud quandoque ordinariis ex caufa. videa­
tur : qui vero fecus fecerint ,debitis moni­
tionibus ptemiffis, & quotidianas diftributiones percipiendi facultate , quas ordinat 11
ipli in ufus pios eorum arbiino convertant,
At a divinis fufpenitonc, fruftuum icquefiraC A P. IV.
< tione,*ac d^mum prebendarum canonica*
tuumque privatione, contumacia fic exigente,
Capitulates conventus haberi dominicis, puniantur, quavis confuetudine , ν<·1 diifuetudlne, etiam diuturna, quamvis imme­
vel aliis fertii quibuscunque, aut etiam fe­
morabilis exiftar, caterifquc coutrariis non
liatis diebus divinorum tempore, nifi aliqua
aeceffitasurgeat , omnino prohibemus, alio­ obllancibus ·
quin diAributionibut illius dtei , eo ipfo
careant > crefcenreque contumacia, aliis
CAP. II.
quoque poenis ex arbitrio fubiiciintur .
Ædium autem hujufmodi claves, fi claufur* fubmitti potiunt, facrIda , vel alius quifCAP. V.
piam, cui id epifeopi , vd alii locorum
ordinarii injunxerint, fideliter cuAodianr ,
Quoniam vero venerabilium canonicorum,
atque aliorum in dignitate conditurorum daudendiquc, & aperiendi debitis horis
prsfentia At opera, Dei templum quam aedes e*Idem curam prccipuc gerat: eam
veto in prefatis cdibus hoodie vivendi ra­
maxime decoratur , ac divinus cultui auge­
tur, propterea ftatuimus, At ordinamus, tionem ab omnibus fervari mandamus, quam
ut quicunque dignitates, vel canonicatusj ordinarii Ipfi prcfcripferlnt , fub poenis
illorum judicio Aatuendis, vel alias cx ar­
in cathcdrali, vel collegiate ecclefia obti­
nentes in fuis eccJcliis refideant , juxta ea- bitrio jam flaturis.
xundem ecclefiarum laudabilem confuetudiI
C A P. 111.
nem
nec non per fe ipfos, & non per
fubAitutos juxta Tridentini concilii decre­
Laicis vero quibufeunque etiam confaotum, canonicis horis, atque aliis divinis
officiis interfinr, fua munera perfonaliter guincis fub excommunicationis poena , ca­
obeundo, canonicas horas ipfimec recitan­ nonica monitione prumlifa , Interdicimus, nc
tes . Non relidentes vero , vel fua munia in hujufmodi *d<bus abfque ordinarii licen­
obire ex epifeopi preferipto, Gt ecclefi* tia habitent , vel commorentur. Clericis
InftitutodetrcAantes, Ordinarii ipfi oppor­ autem prccipimus, ne a laicis eafdcm ha­
tunis pris remediis, ufque ad privationem bitari ullo paAo permittant, fub eiufdem
inclulive compellere non protermitant, ut £arbitrii poena, nili aliud ex caufa ordina­
tius ipfe expedire judicaverit.
fuo illi mu net i plene fatisfaciant.

CAP.

VI.

Preterea ne'banonlcorbm, ac dignitates
lo ecolcûaobtinentium , uno, At eodem tem­
pore plurium torfan abfentium drfcdu ca­
thédrales, vel collegiar* ecclefi* In Dei
cultu detrimentum aliquod interdum pa.

CAP.

I.

Da cuMainr berir.
Horse canonic* ab iit, qui ad eas, de ju­
re, vd ecclefi* cujusque confuetudine , aut
ordinarii decreto tenentur, congruis tempo­
ribus ,

.

i

Concilium Prov. Ur binât.

687

'
ribus, & confuetfs (ignis prccedetitibus, es,
Ammo qua
animi devotiope, ac pietate,
C·*·*1’ quotidie perfolvanrur, habita dierum feftoι3°9· rum, dk fetialium convenienti ratione, ac
differentia : quo vero tempore recitari, vel
cantati debeant, epifcopi, atque alii ordi­
narii omnes adhibitis duobus de capitulo,
falva eu jusque eccleli* laudabili confuerudine, quod magis expedire cenfuerint, fuo
judicio ftatuent.

CAP.

IL

Quoniam vero, telle rei experientia, plu­
rimum ad bene pfallendum confert in me­
dio cujusque verticuli aliquam intermiflionem
fieri, idcirco (latuimus, ut in pfallcndo in
cujuscunque verficuli medio ejusmodi fufpenfio fiat, qua pars a toto prxeipue dtftinguatur. Illud przterea reda pfallendi
ratio requirit, ut in pfallendo clerici conCordes lint,e propofito tono nunquam aber~rantes,* idcirco animadvertant, ne voces
nimiqm, vel canendo, vel divina officia ali­
ter rebitando, aut deprimantur. aur effe­
rantur , fed media quxdam via magiffri chori
arbitrio eligatur.
CAP.

III. .

*

688

vel aetinentur in IcAo, vei eo impediti do­
mo non egrediuntur, idque de medicorum Anno
Crfxrair
peritorum confilio ,* qu* quidem exemptio eo
H69.
ufque durate intelligarur , donec infirmus
ira convaluerit, ut ad libitum domo eorun­
dem medicorum peritcium, etiam furatorum
((■ordinatio videbitur) judicio egredi, & cum
aliis una etie poflit. Non obiiantibus conftitutionibus capitularibus, At confuetudinibus quibufeunque , quas uti dispolitioni juris
contrarias quoad infirmos, & convalescen­
tes attinet, pratentis decreti auctoritate ir­
ritamus, ac pro irritis haberi mandamus

CAP.

HI.

Curent prxterea epifcopi, dk alii loco­
rum ordinarii, ut tertia pars fruAuum prebendarum, dignitatum , dk canonicatuum
quotumcumquc ex facri concilii Tridentini
decreto in didributiones convertatur, in eccletiis ubi null* vel ita tenues exiflanr, ut
eccleli* fervitium negligatur, fi capitularis
mcnfa , vel per fimplicium beneficiorum..
unionem , vel aliam quampiam rationem au­
geri non poflit· Qui quidem fruAus, fic ut
pr*fcrtur dctraâi ordinarii cujusque arbi­
trio diftribuantur, dk applicentur cjufdcm
decreti auâoritate.

Matutine hone fummo mane dicantur,
C A.P. IV.
Atque ita ut vel ante vel faltem paulo poft C
fobs ortum compleantur, nifi aliud epifeoPariter animadvertant epifcopi, ne di­
pis pro locorum qualitate videatur ; reli3u* vero hor* congruis temporibus pro gnitates , vel canonicatus quofeunque obti­
nentes, qui facri s initiati non funt, ad diierum, ac fetiorum qualitate juxra S. R
ftributiones . vel etiam ad vocem in capi­
eccleli* ritum , non raptim, veicurlim, aut
tulo , contra ejusdem concilii dccrcrum , ul­
properanter, fed ea qua decet maturitate,
latenus admittantur, prcpofitls ex arbitrio
ac pietate ab omnibus quotidie perfolvan­
rur.
poenis, prxter td quod prsfentis decreti au>
Aoritate inobedientes quoscunquc percipien­
darum diftributionum facultate privamus,
& epifcopi arbitrio in pios ufus eas erogan­
Meminerint autem cie* omnes , prefer- das relinquimustiro vero qui in facris «nftituti funt, ad
divinum officium quotidie recitandum ex preCAP- V.
cepto f? teneri fub poenis in pofteriori La- D
teiancnfi concilio contentis.
Quiconque vero in quotidianis diftributtonlbus conferendis, vel applicandiv» prout
C A P. L
cuiusque fervit ii ratio poilulat, perlpcxcrinr fraudem aliquam vei dolum in divini
Dr <bflribntio»ibnr
.
cultus committi, ncc ordinario, aut ejus
vicario , cum primum potuerint, indicave­
Quotidian* diftributiones , quacunque col­
rint , tandiu tufpenli maneant, donec iplutione, remitlione^rctenrione, vel paAoceffiu’ ordinarii arbitratu fatisfcccrint.
fante ex prefati concilii Tridentini decreto
fideliter , ac realiter pro cujuscunque ferc a p vi
vitii titione conferantur, illis dumtaxat,
qui vere divinis intetfuerint -, iis tantummodo
Provideant autero epifcopi, atque alii
exceptis, quos vei corporis xgritudo, vel
locorum ordinatii per diligentem capitula­
ecclefi* utilitas, vel alia qu*piam caufa
rium reddituum inquifitionem, Λ excuflioexcufet , ex factorum canonum difpofitione, E nemM ut eadem fit lucri, & damni ratio,
fub fufpenfionis , & arbitrii pocoa ■
ne plus canonici, atque alii in ecclefia fervientes refidendo lucrentur, quam qui di­
C À P. IL
vinis non interfunt, amittant, habita fi it*
expediri videbitur, competenti diftinâionc
Animadvertant nihilominus epifcopi, eos inter fetialium, & fcftornm dierum fervi­
tantummodo agrotos, & non alios autem
tium pro ecclefi* cujufque dignitate, &
ad diftributionum participationem admitteni
qualitate
dos elfe, qui dum vere, & effeAive reli­
dent in morbum aliquem inciderunt, quo.

’

.

.

CAP.

689

Concilium Prov. Urbinat.

690

abfentes quofeunque quotidie diligenter ad.
Ammo
Λ notent, nullo perfon* diferimine habito. His Λ-,,°
CAP. VII.
CxataTi
autem curent epifeopi, atque alii locorum
*b°9’
Si qua dignitas perfonatus, vel preben­ ordinarii in officii initio juramentum deferds etiamfi juris patronatus exiiiat in ca- , ri de bene, ac letaliter punAando . Quod
rhcdrali , vel coUcgiata ecclefia reperia- fi capitulum, vel in punAatore eligendo
tur, qua nullum habeat iu ecclefia fer- negligent, vel alia* in hoc genere male fe
viendi onus, certumque munus, huic illud gerere videatur, Epifeopuseligat quem magis
onus ab ordinario pro divini cultus augu- ad hoc idoneum perfpexerit: quicunque is
mento quam primum adjungatur, quod ei fit,qui minus reAe ,quam deceat,In officio
rationabile pro reddituum quantitate vi­ vertetur, ab epifeopo ex arbitrio punietur;
deatur. Tertia vero pars fruAuum,& pro­ qui quidem maxime peifpicere debebit, ut
ventuum diAarum dignitatum, vel praben. munus hujusmodi diligentiffime adminiftredatum, vel illius pretium juxta communem tur, cum ex hoc ipfo pendeat reAa, ac
extimationem in difttibutiones affignentur, perfeAa ferviendi ratio, pratfertim ubi quo­
Suibus dignitates hujusmodi, vel pr»bentidian» difttibutiones funt uberiores.
as obtinentes, non refidendo, juxta or- ®
dinarii ipfius prxfcriptum cateant, vel re­
CAP. II.
fidendo potiantur . Abfentium vero portiones, vei ecclefi* fabric*, vel facrifti», vel
Illud autem in primis obfervcnr, qui huic
aliorum ia ecclefia defervientlum commo­ muneri pro tempore prxerunt , ut non in
finecujuscunque diei, fed in horas lingulas,
ditati , pro ordinarii cujusque prudentia at­
tribuantur.
nec alibi, quam in choro , nec aliter, quam
prefente faltem digniore in eccleiia publi­
ce , ac palam punAationes annotentur ;ftuCAP. VIII.
deantque potiffimum punAatiormm librum
Idem quoque decernimus de beneficiis fideliter confervari, ne ab aliquo violari '
poflit; quem quidem librum >n promptu fem­
fimplicibus quibuscunque, quibus ex eosum inftitutione , vel confuetudine, vel nul­ per habeant, ut unicuique pro eo, quod
la vel non proportionabilis obligatio eft fua intereft,patere , atque exhiberi polfit;
.. namque
___ Λ___________
, vel cui quidem decreto ne fraus aliqua fiat,orinjuoAa; hujusmodi
beneficia,
irochialibus tenuioribus, Cdinarii ipfi pro fuarum ecclefiarum fervifeminariis, vel parochialibus
vei alias quomodolibet ex facti Tridentini tio, ac relidentium indemnitate pro viribus
concilii decretis uniri, vei eis aliquod onus diligenter curabunt.
ordinariis bene vifum injungi pratentis de­
creti auAoritate mandamus» contrariis non
CAP. L
obftantibus quibuscunque.
De cbare.
Clerici omnes, qui in cathedralibns, vel
collegiatis ecclefiis refidere quoquomodo te­
CAP. IX.
nentur , cujuscunque qualitatis, & gradua
Dignitatibus autem, & petfonatibus, qux fine, opportunis horis ad divina, e facrario
licet de diib.butionibus quotidianis in ecegredientes, veltibus fuo ordini congruen­
c le fia participent, certum tamen officium in tibus poli preces ad Deum in ecclefi» ineccleiia habere non dignofcuntur, nec ex greflu fuppliciter cmiffas , decenter induti,
inveterata confuetudine, nec ecclefi» conac prxfeitim fuperpeliicco, chorum ad pfalftitutionibus, nec ex primxva eartrm inftitu­ lendum inftitutum humiliter ingrediantur,
tione ; epifeopus unusquisque-adhibiti, duo-Dubi omni qua decet mentis devotione, &
bus de capitulo, quorum alter ab ipfo epi­
vocum concordia , Deo jugiter pfallant, eo­
feopo , alter vero a capitulo eligatur, vel dem tempore quoad ejus fieri poteft affipriltina eisdem ( li innotefeant ), munia
deant, aflurgant, capita detegant, vel co­
reftituat, vel illis ea potiffimum affignec, operiant , aut genufleAant, ut rei occatio
qu» juri, ik rationi ad aliarum quoque pro­ dederit, ut uniformitas in omnibus fervetur.
ximiorum ecclefiarum, bene inditurarum
exemplum coqgruere videbuntur, non ob­
CAP. Il
ftantibus contrariis quibuscumque, ne nu­
do nomine tantum in eccictia dignitates in­
Caveant autem in primis clerici, donec
veniantur ; falva femper anterioribus di­ in choro divinorum caufa commorantur,
gnitatibus honoris, gradus, At officii pro­ ne aliud, <|uam quod res ipfa poftular, arogativa , quibus potiores partes omnino re- gant, fed in rem divinam omni animi Au­
fetvari volumus, & mandamus, quocunque dio incumbant, a proprii, cancellis non dinomine cenfeantur.
fccdant, nifi id divinorum ratio requirat;
Eevagation·, tum mentis , tum corporis,
CAP. f.
collocutiones, rifus , clamore, , atque alia
hujufiDodi a divinis aliena devitent , <n leDt futility.
gendi, literis nullo modo fe occupent, in
manibus flores, vel alia id genus nullate­
Ut reAa punAandi ratio in unaquaque ca­ nus habeant, catulos fecum ne ducant, mothedral· ecclefia, vei coilegiara iniegni,per­ defiiamque At gravitatem in omnibus pr»pet t>o fervetur , punAatore, pro cujufque
feferaot, Invicem fibi ipfi, honorem defe­
eccleii» confuetudine ve) inftifuto Angulo
rente, , divini, laudibus animo ad Deum
quoque anno eligantur, qui relidentes, veli ptopcnlo diligenter intendant : qui vero in
Conei! Generat Tbm XXXV.
X x.
ptx-

6qz

Concilium Frov. Urbinat.

6qi

■■— prxmiflis offenderint, prxter id quod. ad .
kno prxfeâi arbitrium pro abfentibus pun&a. A
hkisti buntur, alias quoque poenas ordinarii ju·
dicio perferent .

A
.

C A P.

III.

Curent autem quantum fieri poteft epifcopi,atque alii ordinarii omnes, ne laici,
cujufcunique generis , & qualitatis lint,
dum divina celebrantur officia contra facro.
rum canonum initituta in choroconfidea.it ,
aut commorentur abique fpeciaii ipforum
ordinariorum licentia fub pecuniariis poe­
nis , ac cenfuris in fubfidium eorummet
arbitrib flatuendis, & infligendis.

De cbori freefefto .

CAP.

II.

Si quit prxterea inter orandum,& pfallenduni error acciderit, proprerea quod aliquid
fuerit , vel cmiftutn, vel invetfum, vel alio
ordine, quam decet explicatum» is ab eodem
chori prxfcflo, vel fiipplendo, vel repetendo
corrigatur; ea tamen ratione Temper adhibi­
ta, ut h error parvi Iit momenti ,divinorum
progreflùs ex eo minime impediatur, no
populus de eo, quod forte ignorat inftiuatur , atque ita , quod abiit, offendatur .
De ceremoniarum ma&tflro .

B

Ut omnia folemnibus prxfettitn diebus
in c.ithcdralibus ecclefiis , collegiatifque
infignlbu* , quo decet fplendore peragan­
tur, ubi ex ecclefi* more ceremoniarum
magifler nen adeft, ab epifeopo id decerna­
tur, qui magis at exremonias aptus, Sc
accommodatus, aceiidem itiflrudus elle vi­
deatur , cui quidem magillto in iis, qux
fui funt tnunciis.qu* prope funt innume­
rabilia ab omnibus quacunque prxrogativa
non obllante parcatur , nec audeat aliquis
ab illius ordinationibus abfcederc , aur <<nus ceremoniarum gratia ab eodem 'Ili
injunftutn ullatenus recufarc fub lufpenlio
nis, & arbitrii poena.

Expedit autem quam maxime, ur omnia
ad Dei cultum pertinentia in ecclefia op­
portune peragantur , ut aliquis chori regi­
mini prxnt ; quod (icubi ex ecclefi* init;·
tuto, vel confuctudine alius non adiit, eum
qui major in ecclefia tir, vel ex canonicis
antiquior, quive denique dignior pro tem­
pore in ecclefia relidet, ut unicuique fua
dgnitas,& prxrogativa fervetur, id mu­
tius exercere oportere decernimus ,ad quem
ponffimum fpcâabit, ur quacunque ad rem
divinam pertinent fuo ordine finguli quique
•-.■ccleiix miniltri diligenter efficiant, omnia C
CAP. I.
que lolcnmi ritu , horifque congruis pio
temporum qualitate peragantur : is négli­
De facrifl»·
gentes, atque inobedientes arguet, & an­
notabit, ac fi tuciit opus fuperioribus in­
Sacrorum culrus, qui vulgo facrifta ap­
dicabit , abfentes notari, leu pun^ari faciet,
difccdeiytibns a choro, non nifi divin* rei, pellatur, in primis diligentiflime curet , ne
quid in ecclelia iit incultum, aut fordibus
vpl ncceftitatis gratia vernam dabit, ac dcobfolefeat, fed otnnl t religiofo quodam^
n.quc fuperiores partes in ecclefia fupplrbit. quo omnia reffe , & ex ordme fiant. cultu, ac fplendoie niteant, prxfcrtimquc
Huic autem in his, qu* ad ejus officium mappae, corporalia, pallia, atque aliaquxpertinent, quicunque obedire recufaverint, cunque ad altaris ufum, vel ornatum , ac­
vel neglexerint, pro modo culpx graviter commodata omni puritate, ac mundicia te­
ab ordinariisfiplis puniantur, quemadmo­ neantur , cavcatque ne indecorum aliquid ,
dum &- ipfe, fi in fuo officio deliquerit, & loci fanâitate indignum rn ecclelia apD parear ,
fu perit iris arbitrio erit puniendus.

CAP.

I.

C A P.

11.

Studeant prxterea facrifl*, ne quid p-ofani in f.criftia, vel ei conjunifo loco a^
clericis, vel laicis agatur, quibus quidtm
laicis excepta neceflitatis caufa, illuc ingre­
Chori quoque magifter, ubi ex ecclefix in.
di prohibeant, neque ullo paifto patiantur
ûituto, vcl confuctudine non adiit, ab or­
dinariis in eorum cathedrallbus, vel colle­ de inanibus rebus ibidem fermones haberi ;
giatis ecclefiis deputetur , quo commodius ablinrqne omnino ab eo loco altercat·· nes,
id lien pofle videbitur. Is autem potifli- E incompoiiti corporis motus , iurgia , iilu·,
mum curabit, ut ea qua decer reverentia, fcurrilia. verbi , arque aha hujul’modi, T e
a chriftiana caritate, & clericali gravita,
ac devotione divin* laudes in ecclefia te­
lle perfolvantur, arque ita officia pro die- te vehementer abhorrent.
tum qualitate de more ordinentur, ut nec
CAP.
III.
craur , nec hefitatio aliqua inter divina ce­
lebranda, aut fcandalum oriatur, fub poena
Non prxtermlttant inTuper Tacrifl* ex
ordinarii cujulque arbitrio ftatucnda.Sit au­
tem in ordinariorum poreflate, pro ecclefix vetuilo fanâ* matris ecclefi* inflituto, an
qualitate , vel magiftri hujufmodi , choro gelic* lalutationi» figuo , campauc (biiitu ,
prefigere, vel unum, atque eundem, At chori ter in die fidelium n.entes ad beMim Ma­
prrfcdum, & magiftrum in utroque mu­ riam Temper virginem (alurandam excitare
nere (latuere, propt magis videbitur expe­ ante diem VI- in meridie ac vefpei 1 , hdire.
delcfqueut id rcligiofe faciant epifeopi ■ at­
que

De cbori magiflro.

Anho
Christ,
1569.

693

Concilium Proving. Urbinat.

Amno que alii locorum ordinarii per parochos f-A
CunuTt Pe monct* ac hortari Audeant.
1569,
CAP: I.
Dene/ijlro «tufae.

694

CAP·

Anno

II.

Procedentes autem mmnifi bini, nec in*09·
compotiti, aut elati, fed omni qua decet
cordis humilitare , ac mentis devotione
progrediantur, ut cunAos excitent, ad ve­
nerationem ; hymnos , pfalmos, litanias , ar.
que alia hujufmodi prout res ipf* pullulant,
pie ac devote enuncient, vel li ea igno­
rent , faltem taciti fecum preces ad Deum .

In unaquaque cathedrali ecclelia, vel
collegiata inligni, mofic* magifler habea­
tur -, qui pteter ecclefiafticum cantum, ubi
illius curam , alius quispiam non gerat, dfc
commode fieri poterit,cieticos muficem eeffundant.
.
doceat, ac feftis diebus jocunda modula­
CAP. III.
tione, atque unanimi vocumconcentu Deum,
collaudent, ac venerentur. Ii autem ani­
madvertat quammaxime, uti mufic* concenEpifeopi atque alii, ordinarii per parntus fit ejufmodi, ut populus ad devotio- ®chos, vel conclonatorcs populos frpe monem accendatur, non ad lafcivlam provo­
neri faciant, quid hujufmodi procefliunes fi­
bi vciuit , & qua de csufa fuerint inftitucetur; nec profanum quid vel fcculare car­
men mu lie is concentibus, organis five vo­ tat, & quod pretcrca non variarum return
cibus agatur, alio modo mifcoatnr.
infpeAione, nec contabulationibus) fed olationibus, St divinis meditationibus pro.
cedentes quicunque intendere debeant, ne
CAP. II.
inanis Quodammodo aâio reprefentari vi­
Curent ptxterea epifeopi, ut divina ver· deatur .
ba ita clare & explicite muticis vocibus
reddantur, ut ab omnibus intelligi poilint,
CAP. IV.
ne ea, qu* ex antiphonario , vel graduai!
Moneant prcterca ordinarii ipfi fiepe , ac
recitantur sCantu nili plano, quem vocant,
reprefententur juxta canonicas, fanAiones,
moneri faciant conftatres hujufmodi, ut die.
_
bus feftivis congregentur in eorum oratoriis,
quod fi confonantias eliquas
cantores ad·
eccleliartici C five tcholis , ubi preces Deo porrigant, vel
jungere voluerint, dummodo
<’------. ..'·------ ------cantus naturam, & qualitatem
non:-------inver­ aliquam fpititualem ieAionem ordinariorum
epifeoporum judicio illis utilem audiant,
tant , id illis facere concedatur.
qua ad bçne , cht illianeque vivendum edoceantur ; eaque potirtiinum ratione focieCAP. III.
iates huiulmotli fuilfe mllitutas intelligant,
Cantores in ecclefia ubi fieri poteft cle­ ut ad religionem ac Dei cultum quotidie.^
rici dumtaxat habeantur , quod li laici ex magis accendantur, atque ut ea qu* ad
neceffitatead hoc urunus fint aflumendi, cle­ animarum falutem pertinent, facilius c*e·
ricali habitu , quoad ejus fieri poteft «· fertis quantur .
prefertim diebus utantur : curent autem eCAP. V.
pifeopi, ne ad canendum in ecclefia Dei
fiagitiofi homines admittantur, fed ii tan­
Moneantur prseterea quicunque in fbcietum, quos noverint bonis motibus prédi­
tatibus , (eu contratsnitatibus hujuùnodi
tes, & a ebriftiana religione non alienos.
Dfunc adferipti , ut anmvcrlaria cx pia ali­
quorum dtfpolitione citdctu injunAa, ea qua
CAP. I.
decet pietate, & caritate fieri curent, fuperflua autem omnino vitantes, ac paupe­
De freceffionibut.
res in eorum necclfiratibus fublcvanus , uti
Confraternitate» , fchol*, atque ali* fo- boni difpenfacores proeorum munere face­
cietates hujufmodi, quovis nomine r.uncu- re debeant, & debent . ,
.1 pentur, etiam non vocat*, ad ordinarias
CAP.
fupplicationes, fi ex confuerudine ad eas
accedere confueverint, convenire teneantur.
Provideant quoque epifeopi ne quo tem­
Ad alias vero quafcunque , quoties ab or­
dinario fuerint confratres advocati ; nec pore (upplicarioncs fiunt per vicos , dc
plateas, artiones cujusvis generis ablque eo­
per interpolium petfonam , fed per felpfum
legitimo impediruento ceflante fuum munus rum expielia licentia re p·* lententur , pluunufquifque exequatur : mobedientes autem timumque animadveirant , ne tabulas, aur
per ordinarios poenis fibi bene vilis affician· E etiam (acus hiilorias,, 'larvas ; arque aiia
agi patiantur, ex quibu·· t del um
tur, opportunisque j^qjs remediis obedire hujuimodi
u.
cogantur, quacunque confnetudine non ob- mentes ad inania abilrahuntur, & Izpe etiam
flante. Qui vero confiatre’ ad proceffiunes cum maximo fidelium Icandalo. riius exci­
etiam ordinatius exire minime confueverint, tantur ; necncn imagines, dc ligna lafciad eas qoicunque Imt accedere ita de­ viam prarferentia cflcirl, tk -populo produ­
mum teneantur , fi Jb ordinariis vocali f ie­ ci prohibeant ,ob lacrx rei reverentiam , ac
pudoris, & benefiatis gratiam.
rint .

4,

CAP-

r

695
Austo
CitRttrt
ÎJÔÿ.

696

Concilium Prot. Urbinat.

rerfantia omnino reforment, Λ refiaAcM,
A neque vim habere» aut aliquem ligare im Ammo
CAP. VII.
tclligantur, alioquin cx<.ommun»catk>ni ipri Caatati
Prohibeant infuper epifeopi, ne difcipli- tandiu fubjacere (e latelligaut,donec (atifnatorum federates quocunque nomine cenfcantur,etiamli hofpitalium curam gerant,
comeffationibus , de compotationibu» ail*
quo unquam tempore vacenr, eifdem frpe
iniinuantcs regnum Dei non elle potum, &
cieam, paoperibulquc quod ipli inaniter ab*
(utnunt effe erogandum, fublata omnino eif­
dem in eorum icholit, At oratoriis , ac ctiatn
domibus cis cohzrcntibus edendi, Ar biben­
di facultate, quacunque confuetudine etiam
immemorabilium non obfl.inte.

cap’ i.
De exeqarrr , A* fefaltam.

fecetlnc.

CAP. 1.

De

Htifitihhii, + ahii fiir latit.

Curent ordinarii quiconque , ut locv.
pia omnia; vel fummi pontifie it auAotitate, vel ordinarii, aut alteriua cu|ufcunqtt«
ad id auAoriratcm habentia inftitura appro­
bata , & confirmata fuit immunitatibut gau­
deant , nec aliquo paAo violentarl permit.
B tant.

C A P.

II.

Non liceat parochis, At aliis clericis qui­
Illud vero diligenter profplciant epifeo­
pi , ad hofpitaiium ac piorum locorum quobuscunque jus fepultnr* habentibus ordina­
rio jurisdiAioni fubjeAis aliquid petere vel
runcumque regimen eligantur pie ac rclierigere, vel et eo quod defunAus aliquis giofte vite Ac convertarionis homines, quos
in communi eccleiia: fu» fepulchro, vel no. fit verifimile pauperum Chrifti patrimonium
reAe adminlftraturos, maxime attendentes ,
viter per heredes defunAi conftruAo tumu­
ut in deftinatos ufus , redditus , dk proventus
letur ; quod fi fepulcrum ab iplius cccle·
lix rcAorc conftruAum fuerit, forte ne cc* omnes fine fraude convertantur.
cleft* deformetur afpeAus,quotidie eam ef­
fodiendo, idquc defunAi hxrcdet i piorumCAP. III.
proprium elle velint, eo cafu ratione imiienfarum in eo faAarum aliquid in ecclcfiae C
Quivero, vel rre alieno funt opprefli,
vel alicujus pii loci debitores, non affirman­
abricr ufu convertendum licite, pra:tcrtim
fponte datum accipi poterit, alioquin ju
tur ad hujusmodi regimen , abfquc Ipeciali
rit, At arbitrii poenis inobedientes omni­ ordinarii licentia , neve aliqui ad piorum
locorum adminiftiationem quovis modo de­
no fubjaceant.
putati , quicunque tandem hr lint, antea admrniftrenr, quam ab ipfo ordinario appro­
CAP. II.
bati fuerint, fub ejus arbitrii poena.
Cerei, acjpminaria cum defunAoad ec­
clefiam allata , li haeredum impenfa compa­
CAP. IV.
rata eo nomine fuerint,. vel alterius exefrit quoque epifeoporum cura , ut a qulquiat procurantiseccleli* integrecmaneanr,
falva tamen parocho fu« quurrz juftitia , buscunque hospitalia , feu alia 'quvvis pia
nihilque hxredibus de cereis reftituere co­ loca in titulum, commendam , vel admrnigatur, quacunque confuetudine non obllante· ftrationem obtinentibus, tametfi alicui ecHortamur autem parochos quofeunque , ut Dclcliz, vel monafterio lint annexa , obli­
ei Idem heredibus alia quacunque cum de­ gationes, At errera _omnia a futtdatorbus,
vel alias quomodocunque ex ptimx-va eo­
tundo allata repetentibus rellituant , ubi ve­
rum inftitutionc eisdem impofica , vel etiam
ro pars aliqua cereorum ejufmodi, vel luminarium alicui pio luco ex inveterata con- cx confuetudine inrroduAa integre fuppor’fuctqdme iribui Colet, non improbamus, tentur, ac rcftituanrur. Ho’pitalitasquc in
primis ad quam tenentur, line diminution»·
dummodo in profanos ufus minime conver­
aliqua exerceatur . juxta Tridcntim concilii
tatur .
decretum. Quod fi debita hospitalitas, aut
obligatio illis annexa compleri nequeat , vel
Dr faacralibar.
non conftet, qurnam obligatio cuique pio
Cum ftatuta circa funeralia, quz fune­
loco incunbat, in alium pium ufumex ejus­
dem concilii auAoritate, ordinarii arblttio
brem pompam non refpiciunt, fed ad ani­
fruAus, ac redditus quicunque Jocorum hu­
marum defunAorum levamen pert ineant .con­
tra libertatem ecclelic procul dubio efle-. jusmodi convertantur.
CAP. V.
cenfcaotur , ut eorum conditores , quantum |
in nobis cil, excommunicationem, qua iptj
In peregrinorum, atque etiam infirmo­
faAo a )ute illaqueantur, evitent ,decerni­
mus , in coque maginrarus, Atuniverlitates rum domibus, mulieres a viris honcftatis
monemus, St obretiamur in Domino, ur a gratia feparentur , fi qui autem concubinas
flaturis ejufdem impoilerum,condendis, o- fubemeatito uxoris, vel alio titulo circum­
ducentes, reAoribus ijfhorantibjjs,in hujus­
mnino abii ineant,. atque h*c omnia fecun­
dum regulas facrorum canonum moderen­ modi hofpitia receperint, cum id verecontur .ftatuta vero quacunque ejufmodi hac- ftiterit , non folum feparentur, fed jullis
- tenus edita, vclutiecclcfuljicar libcrthtiad- poenis prius atfcAi, liat.m ejiciantur.

CAP-

iyj
*"··

>.’<η

Concilium Prov." Urbinat.
CAP. VI.

A

Kr.i m,îmw quoqae diligentia adhibeatur
>n pvKtto, m. twclli* perquirendi*, an.vere
•w*gri«HUM liburi fiat, vel potiux dob a I.
JrAi ·*** c<>rM'<j*lreMur « eoriiiuqu· impudleiti· defer v mm , Mod is it a «fie perfpeAwa, ft cogoirtMn fuerir, t>ro **odo culpa
ubtrdlmti* aKciuntar, vcl alia* adolafcctscitt· honetatl cMfutewr.

VII.

CAP.

PrrAigiatort*, circulator·* herbularii
iMuJaio K4»itu inccdcMct, divinatote* , feu
oMiftAorec, omni* generi», blaspheni lui»·
re* attubum lutMilântci, Λ id geou*, alii «
fine ordinarii licentia non recipiantur» nec
ultra r<>ftem unara inibi petnoflent, idquo
ut necetfîtati, fi aua vetuetit confutatur,
ubi ab ordinatio licentia contnodo haberi
non potiet.

CAP.

698
XII.

-

Csttttrt
Monte* pietati*, confra ter ititare* , five
fcholx, atque aiia pia Joca queeunque ab
ordinarii* ex facri Trid. Cone, decreto, vi.
filentur, ptovideantque, ut ab eorum admlniftratoribu* tingulo quoque anno ra.
tiooe* reddantur juxta formam decreti, con­
cilii ejusdem. Male autem adminifitances,
feu hujufmodi Jocorum bona ufurpantes, vel
diffipante*feverepuniantur, laudabile* confuctudinea, approbentur, abufus extirpentur, atque alia omnia id genu* fiant juxta
factorum canonum, ac prrfati concilii de.
cretorum formam, pauperesque , debile*
pupilli, & vidur, aliique miferabiles per
Conar plurimum in Domino commendati habeantur

CAP.

I.

Dt tttlefitrum, et/jae ahorant fivrvm

CAP.
Admoneantur

Vni.

hofpitalarii , atque

alii

Pia, ac religiofa loca omnia ex facrohujusmodi religiofarum domuum minifin, ne
tum canonum ac Trid. Cone· difpontione
quid ab hofpuibus mercedi» nomine, feu
alias, vel exigant, vel etiam fponte obia. reparentur , inilaurentur, farta teAaque con­
ferventur pro reddituum eorundem qualitum acclpianr, ut eo* in hofpitio ultra id
quod decet permanere patiantur : putcrea , Jtate; quod fi frbtk* momine, ve) nibii
ct nullo ludi generi prohibito peregrino*, penitus pollideatur , vel quod poliidetut
vel alius confluentes uti permittant, quini, non fit fatis , non folum laid ejus loci ,■
Bt fubditi jure pjrodiiali, fed etiam pro­
mo ludentes expellant, aut o.dinariis defe­
rant, nec patiantur eosdem aliqua illicita pinqui, aliquid contribuere ab ordinariis,
fi fieii poteii inducantur ; quod h nullo pa­
ibidem commiitiic , vel prohibita aliqua in­
ferre fub privationis officii poena, atque Ao reparari, aut inftaurari poterunt bona ,
& obventiones quicumque illius loci , vel
aliis ab ordinario ex arbitrio imponendis.
ecclclic de qua agetur , cui magis videbi­
tur expedite t-ccleliK vet p'O loco adiician.
CAP. IX.
tur, juxta ejufdem cuncibi decretum, &
Infirmis vero male fe habentibus, qufi- onere adjeéiu, quod rationabile , dt ipli
cunque ad animi, Ac corpori* falutem per­ pio loco translato j>ropor<ionabile videa­
tinentia fubminiftrentur , <;ec infirmi prius- tur .
quam vires receperint, At bene conva­
CAP. Hluerint ab hofpitio dimittantur. Qui "eroD
peccata confiteri facramque rommunionem
recipere reculant, cum tamed kl medici ju­
In quibuscunque cappellis , vel altari­
dicio facere poflint, omnino expellantur.

CAP.

X.

Orfanl, At expofiti omnes , poftquam ad
ctatem legitimam petveneiint boni* tuori­
bus chriilianaque pricipue dodrina imbu­
antur , ac pro cujuscunque ingenio alicui
artificio , cui aptiores videbuntur dent ope­
ram, idqueut agaiui epifeopi* coidi Iit, St
curi.

CAP.

XI .

Illud autem magna cum diligenti· atten­
dent epifeopi, atque etiam uuiverfi piorum
focorum reÂote’ , ut quoad eju* fieri ροtell, de vira & moribus ad religiofa* domo*
confluentium inquiratur , prilertimque an
in pafcha communicaverint , & quos conftiterit non chriftiane vivere , c luis dioe'cclibus eliminent, atque alia* ex arbitrio
pui-iatv .

bus, qu* in cccieiiis dotata repet.untur,
provideant epifeopi , atque alii locorum,or­
dinarii, ut onera ex fundatione , dolatione ,
vel primiva aliqua inliitutione cildem inpmda, perfolvantui, idque per fruAuuni
fequcllrationem, atque alia juris remedia
opportuna . C^ppcllg vero , live altar.a ,
qu* abfque aha dote funt creda , ordina­
rii ipfi a fundatoribus dotari curent ; quod
Eli facere recufvnt, vel demoliantur, vel li
ex eo ccclcliz afpcdus deformetur , exor­
nati, dr ct, tifervati curent, vel alteri a (li­
gnent , qui eadem ornata , St inftruâa con­
fervent, propofitis ex arbiino poenis.

CAP.

,

III.

*
Studeant quoque epifeopi , ut locorum
pio tun quotuincumque bona vel duti* nu­
mine

IjAp

Concilium Prov. Uriinat.

699

mine, vel legati caufa quovis debita quam
Anno primum recuperemur; moneantque eos, ad
C* at, τι quos pertinet, ut id (cientes ca qua dccer
Ijdÿ.
diligentia, &. celeritate recuperare curent,
ne & ipfi ufurpationibus aflemientes excom­
municationis laqueo innodentur, quo uftirpatores ipfi,ex ejusdem concilii decreto il­
laqueantur; quod quidem decretum ( quod
incipit. Si quem clericorum ) ûrpius inan­
ito vulgari (ermone ad populorum memo­
riam per parochos, & concionatores revo­
cari curabunt.

CAP. IV.

700

Notarii vero, qui de cetero cnntraAus hu­
A»mo
iufmodi ante fententiam recipient excom­
municationi ramdiu fubjaceam , quamdiu CliaiSTi
ordinarii arbitrio fatiafecerint, facultato »ί<59·
nihilominus emptori pretium nondum confumptum recuperandi minime ablata > quinimo (i ecclefia ex eo locupletior fuerit red­
dita , reAor ex illius bonis, (i frjiAus notu
fufficcrent, illud redituere cogi poflit, alio­
quin emptoris detrimento pretii confumptio
cedat, À alias prout cavetur in facris ca­
nonibus .

CAP.

VI·

«

Infuper (latuimus, ac difttiAe mandamus,
Notarii quicunque de te/lamentls, arqua
ut omnes, Λ linguli qu.srumcumque eccle-B aliis piisdifpofitionibusquibuscunque rogati,
liaruro redores, hofpitaliumque, dt alio­ in quibus aliquid quomodocunque ecclefiis,
rum quorumlibet locorum piorum admin!· hofpitalibus, atque aliis hujufmodi piis lo­
Aratores intia tex menfes ab· hujus fynodi
cis, velcaulis ha Aenus leliAum fuerit, vel
publicatione numerandos omnium, de lin- de cetero relinqui contigerit, pro fu* ac
fJuloruTt bonorum mobilium , dt immobi- aliorum confcienti* exoneratione, reliAa
iura, jurium, dt aAionum ad ecclefias vel dt difpoliriones holufmodi iis , ad quos per­
pia loca , qux regunt, vel obtinent, quo­
tinent deferre teneantur omnino, & reliAa
vis modo pertinentium, cum fuis qualitati­ quidem jam faAa infra menfem a die publi­
bus, menfuris, fundorum voc-bulis, dt Ia- cationis pr*fenciuni computandum , de ce­
tero vero 'facienda infra menfem a die quo
teribus coram honeftis, St fide dignis perfonis, authenticum inventarium conficiant, ipfa difpofitio fuum cffeAum fortiri , ac
■c in duo {Mtb.lica inftrumenta redigant, irrevocabiliter ligare incipiet connumeran­
quorum alterum apud ipfam cccleliam, vel dum fub excommunicationis, ac dupli poena
pium locum, alterum vero inepifcopali arquanti id fierit ? cavero de re, notati
notatios ac
chivio ad perpetuam rei memoriam confer-C Tabelliones quofeunque epifeopi f*pe mo
▼andum reponetur. Qui vero negligent, vel neant, ac moneri faciant,
minu* fidelis, in hoc exequendo fe fe pr*.
Aitcrit, graviter ab epifeopo per fioAonm
CAP.
privationem atque aliis ad ordinarii arbi­
De jurr fetrtnatuf.
trium poenis , accenfurts eo ipfo plcAatur.

CAP.

V.

Provideant epifeopi, vel per edIAutn,
vel alias quomodocunque, ut beneficia^
Nemo prxterea ecclefiarum hoipitalium . omnia , qu* de laicorum patronatus
atque aliorum piorum locorum, quorum­
pre cife prstenduntur , fideliter recognocunque, vel emptionis, vel permutationis, icantur, an juxta formam decreti concilii
ant alterius cuiusvis alienarionis riiulo boTridentini , vere libr ejusmodi ; nec ullo pasu, ac jura quzeunque in fe transfère pro- Ao permittant tub falfo juris patronatus
fornat, nifi prius obtenta ab apollolica feprrtextu liberum beneficium ab aliquo fub·
do licentia, fcntentiaque, dt reAc cum di-D jici, St in fervitutem redigi, fed quam
ligenti cautx cognitione inde fubfecuta, primum, vel faltem vacationis eorum tem­
quod in evidentem ecclctis , vel pii loci
pore omnem curam adhibeant, ut ea dc re
ntiliratem contraAus hujusmodi cedat ; alio­ certiores fiant, nec ante prxfentarioncs, dt
quin inilrumenta, & paAa quacunque.,
nominationes admittant, qua vere confiet,
aliter celebrata, etiam refervàto S- (edis juxta decreti formam beneficium jutis pa­
apoltoiic* beneplacito nullius fini robo­ tronatus elfe;cum eque iniquuni fit , vel a
ris, ve| momenti , liceatque ecclefiarum laicis beneficio fervitutem imponi, vel eos­
ipfarum reAoribus, & piorum locorum ad- dem fuis juribus fraudari.
minifiratoribus hujufmodi conditione ,ac tefervatione, eo ulque non purificatis, dum­
CAP. II.
modo a die celebrati contraAus tantum tempotis elapfum fuerit, quod vcnfimiiitcr pu­
EpTcopi f*pe patronos moneti curent,
rificari potuerint, a paAo etiam jurato di- ne fe fe ullatenus in beneficiorum juris pa­
fcedere, cotenta tamen prius ab ordinario tronatus adminifirationem , nifi in cafibus a
abfolutionc, St dedaratoria per eundenu E jure permiffis audeanr intromittere , aut fui
patronatus jura contra canonicas faciAioordinarium quanto fieri poterit magis fummarie, fubfecuta, quam primum ei brevi nes in alium transferre; quod fi fecus fe­
manu confixerit huic decreto elfe locuim. cerint a fuo jure cadant, St excommunica­
tionis vinculo pro modo culp* fubjicianquacunque appellatione non obfiante, dt
tur.
ad bona nullité; alienata redire, nec non
fruAusf quos fuos facere non potuerunt,
nec poliunt ) interea perceptos lure me­
dio ab occup.toribu, recuperare <n ipfius
ecclcfi* vel loci pii ufum convertendos.

OAP.

Concilium Prov. Urbinat.

7OI
Ανκο
Cnxisit

«09·

C A P.

111.

·*

Recognofcant iidem ordinarii ex ejufdem
concilii decreto unione* de beneficii, oulbufcunque'ecclefiis juris patronatui facias
a quadraginta annis citra, quamvis effcAum
fint forth* , & quas fubreptitic impetratas
fu i fle repererint, irritas declarent, atquo
aliis beneficia unita conferant ; idemque de
Unionibus quibuscunque > vel qu* de exte­
ro obtinebunt « vel nondum plene fuutru.
confccutc fint effeftum cx cjufdcm concilii
decreto agant.

A

C A P.

7O2
I.

A a. xo
Ch a i ;Tt
• ' Αφ·

De Mwaltent ■

Quod autem ad moniales attinet,& ea­
rum regimen, Audeant diligenter epifeopi,
juxta lucri Tridentini concilii decreta apoftolicafque conititur'ones eas reformare, A;
ad proprie regul* prxfcriptum, votorumque obfervantiam , atque ea on.nia , qu* ad
illa pertinent , omnibus modis reduce­
re, cum paternis admonitionibus, cum particulaiibus coniiirut ionibus pro locorum , dt
perfonarum qualira te promulgandis. Vehe­
menter autem pt* ceteri, intendant eplfco.
De immanitate , & foteftate etdefiafitta ·
β pi, atque alii locutum ordinarii , qu* pt*Ut ecclefiaftica immunitas, ac poteftas cipue eft eorum cura, ad ea qu* ci-ufut*
integritatem tclpk iunt, ramque nullo mo­
magis, & magis illibata confervetur, & li­
do violari, aut remitti permittant , non fin­
berius per ecclefi* Dei nvniltros exercea­
iunt ab ipfis monialibus, fed nec ab aliis
tur, ad Ilei gloriam, caiholicxque excietic majeftatem tog-nnus> 4 obkcramu* in quibuscunque quovis pretextu, vcl caufa ,
ncCclittatis caiibus tantummodo exceptis,
Dotnino illuftriflimus principes & frculares
poteftates omnes, ut in tuenda libertate , quos nihilominus et ipti diEgcntiflm.c co­
ac immunitate ecclefiaftica, fpiritualifquo
gnoverint, St approbabunt : ab ipfis prejurifdi&ioitis exercitio juxta Tiidentini con­ lerea monialium monaltcriis quxeunque.,
cilii decreta epifeopis, ac eorum mmiltris, earum caflirati, ac vit* fanAitati, religiomfque puritati adverfaii videbuntur, intus,
ordinariisque qmbulcunque , atque univetfo clero Em per favere, ac ptefto elfe velint, & extra penitus amovebunt. Accedentes
nullo paAo ferentes magiftratus , Sl officia­
quoque ad carum monaftet>a, vel auditoria ,
pecuniariis poenis , ac ecclefiafticis cenfules fuos c’fdem ullatenus adverfarl, fit ab
li Id abfique iuperiorun. perels, vcl aliis quibufeunque moleftiatn ali C 1 is coerceant
quam ecclefiafticis perfonis inferri, vel eo­ milfu , vrl licentia in feriptis obtinenda
prcfumpfcrint ; atque alia qurcunqn? 1I4.
rum jura ,& immunitates perturbari contra
tuent, innovabunt, vel reformabunt , ,ρ·.τ
factorum canonum formam, Trldcn'iniquc
concilii decretum, Si iliuftriflimi D. N. Bul­
illis pro felici earum regimine magis cppor
lam , qu* dictur in cr>ena Domini novifli- • una videbuntur, (ludentes medis <>σιηιύΐι<·
tne editatn, idque religioforum principum cas faluuritcr in v>ain domini dirigere.
exemplo , cxtcios «itines interioris ordini*
magiitratus & poteftates faduros ctTe non
C A P. II.
Illud quoque epifeopi curare non prefer·
xmoigimus.
mittant quo ad ejus fieri porcrit, ne rdifieia aliqua eisdem prefertim monaftci.r pioDe fchdit , tfr· megij/rit.
xuna , vel ita prsemineant, ut facile videri
Epifeopi, & ordinarii omnes cxaAiffimam intrinfecus pt flint, vel itaconiigua lint , ut
curam adhibeant pro incorrupta murum, ac coiloquentes audiri valeant. Nec non una
vit* adoleicentium difeipima comparanda , D<'um illuftrillimis , ac reiiglolillitni* principiut ludi lifcrarum magiltri, atque bonarum bu>, & locorum magnitatibus quibufeun­
anium prof,· lines, Se ab iisad quos perimet, que eorum libertati,& coni er v itioni omni­
non folum doArina, led etiam bonis mori­ mode prcfpk'ent, quorum opem, Se auxi­
bus , ac fide prxfeitim orthodoxa pt adit i
lium confidimus nullo paAo pro eorum re­
'eligantur. Caveant autem profitantes cjul/ ligione defututum .
modi in primis, ne libtos aliquo^ non toCAP. III.
lu 111 vetitos ex pofterioris indicis pr»fctlpto , fed vel obfeoena, vcl turpia continen­
Curent prxrerea epifi-opi, excommunica­
tes dilcipulis legant , vcl interpretentur ,
vcl a pueris legi permittant; deinde vero tionis lat* fententi* poena propoliu , ne
ftudeant potillimum, ut pueri eorum fidei
quis vel capcllanus , vcl contillor moniacomnrilfi in flexibili *tate, & ad malum fualium , live olitor , aut famulu. , live qu<cvis
pte natura propcnfa honeftis moribus im­ alia pertona, cu.ulcutiquc giadus , «tatis,
buantur ■ Curent pr«terea , ut chrilhanam qualitatis exiftar, intia monadcria tpta quo·
aliquam inftitutionem illis ab ordinariis ira- F cunque prxtextu, vcl caufa pern Act, quam
' ‘
· indicandam
■
1-- pueri
: =-■quidem poenam pariter incurrat ex prxtatl
drnjam,
vel
ipli memori*
mandent, eandemque feftis diebus propriis
frid- concilii decicto qu’cuique contra eparochis recitent. Mcminerintque de eorum jufdem concilii formam nionu.aiiu iptaiun·.
negligent ia Deum ipfum ultorem habituros ; monaltcria ingredi auius fuerit. N'<m nc-ni
ea veto Iit ordinariorum cura, ut antequam
preterea abtque eorum licentia dc fcripiis
confiteri incipiant fidei profcllioncm juxta
monialious cum iplis colloqui permutant .
fel. rec. Pii IV. Bullam pie, ac religiofe !jmt aurem incudem licentia deKript* mobiales illae, cum quibus colloqui permitium
faciant

fuerit. Cetera vero omnia, qu*

vel ad
ea-

Concilium Prov. Urbinat.

703

•arum ingreflbm, vel proprietatem, vel pro- .
Anno feflioni* emiflionem, officia liumque creatio- **
Christs nem pertinent, juxta sjufdem concilii re­
formationem epifeopi, ac ordinarii quicuaÏue, quam diligentiffime in eorum monaeriis obfervari curabunt.

CAR

7°4
I.

Anno
CMatrri

Dt u/krit.

fraudibus, Ια maximam animaram fua*
ram perniciem, illiciti a plerifque contraAu, vulgi tegi folent, quantum cum Deo
CARL
Îofliimus remedium adhibere cupiente», ur­
Dt dtfittb.
inario* omne* monemus > ac hortamur in
Domino, ut quam diligentiffime inquirant,
Quoniam fplritualfa feminantibus Paulo ac rccognofcant in primi* contraAu* ini­
aponolo tefte temporalia debentur fubfidia, to*, adjeAo paAo de retro vendendo, aut
font ptopterea Del miniflrls decima, a Deo ciaufula infolit* adjeA* fuerint , at­
attributa, ut libentius altari fervientes ejus que alia concurrent, quorum caufa hujuf*u«icnai· facrifida
tacrincia in
m altaribus
aicanous offerre,
vnurre, lauiau· modi contraAus» fecundum canonica* fan­
majeftati
de* divina* perfolvere , ac precibus a po- B Aione* proufurariis habeantur, conirahen.
puto divinam
" ’
iram avvertere poflint, ini­ tefque fi ejufmodi efle compercrint, canoni­
quum fane eft illos proprii* ftipendii* de­ ce puniri non prartermirtant, animadvertanrque contraAushujufmodi, ut plurimum
fraudari. Cum vero compertum fit pluri­
mo* propria faiuri* immemores ufque ad eo in fraudem ufurarum, ut rei experientia
cupiditate, qua radix eft malorum omnium docet vulgo celebrari.
detineri, ut obftlnato animo decimas, ad
CAR IL
quas divino, & humano jure tenentur fpintuallbus parentibus fols praftare recufent,
licet ea plurimi* In locis in minima qua­
Praterea ftatulmus, & ordinamus, ut ti
dam quantitateexigantur ; huic lethal!mor­ qui fundum* vel alium quidpiam folo adhnbo opportune oceurrere cupientes (latui- xens fub perpetua venditioni* pratextu vi­
miu, « ordinamus, ut parochus in quibus lius emerint quam communiter alteri ven­
par* una parochlanorum decima* fulvit, di pdtulflet, ea conditione adjeAa , ut em­
alia vero, vel nihil penitus, vel minus ptor, venditori ftatim rem emptam locaret*
Cwt*ri* alii* folvlt, nemo in pofterum fe Cprafertim fub iniquo cenfu annuo, contra eos
tueri qoocunque pratextu poffit , licet ih uti dc ufuraria pravitate vehementer fufpeparochiacontinue non habitet, aut minus, Aos, fecundum canonicas fanAioncs procedecimam parochial! ecclefia vel altari cui datur.
tenetur , prefertim ex decreto Cone. Trideo modo, dt forma, At in quantitate perCAR II.
folvat, quam major pars parochianorum
folventium ejufdem parochia Coivit, nifi
ContraAus Infuper cenfuarii quiconque,
Iftfra terminum ordinarii arbitrio affignan- quo* in forma juris debita, & juxta bullam
dum oftenderit conventione aliqua cum ec­ bS-D. N. Pii V. defuper editam celebrato,eflb
clefia faAa , eam jufte in alio compenfatam, non confliterit pro ufurariis, vel faltem pro
vel privilegium , quo jure tueri fe poffit, valde fufpeAi* habeantur ; ac prnterea quodidque intcfligatut in parochiis jam faAis.
cunque fufpeAorum contraAuum genus, vel
ex ciautularum infolitarum adjeAione , vel
in tempus dilata folutionc, vel ajio quovis
D pratextu ab ordinaria emendi, vpndendi,foIn exigendis vero , fi ordinario vifurn cietates officiorum ( ut vocant ) contrahat»,
fuerit juxti Tridcntini concilii decretum di, deponendi, locandi, vel permutandi da
per decimarum fclutioacm reAoribus pro­ diferepan* * quam diligentiflimc recogno.
videre , cogere poffit omnes , ffi quofcun· fcant epifeopi, atque notariis de eis roga­
que, qui in ea parochia pradia porfcderlnt- tis, fibi ipfis fidem fieri curent, quoique in­
quamvi* in eadem non habitent, vel ab ea venerint ejusmodi, refeindant ; contrahenecclefia facrameota erunt percepturi, carn­ tefquc ipfos, ac cotum mediatores debiris
et fi nullas decimas prius folvere confueve- poenis afficiant, nec omnino prrtermittant
runt ad eas ptaftamia*, eo modo, dt for­ in ufurario* manifeftos quofeunque inqui­
ma, ac In ea quantitate, qua ordinatio, rere non folum , fed etiam canonicis poe­
confidemta vicinarum parochiarum ea in re nis animadvertere ; curentqueufurariam pra­
confuetudine , vifa fuerit , quibufcunque vitatem , quoad ejus fieri poteft ex eorum
non obftantibus , Si quis autem poll hujus urbibus, ac dioecefibu* «liminare (Judais
decreti publicationem id tccufare aufus fue­
tantummodo excepti* ) qui patente* tolerit, prater excommunicationi* poenam, a. E ran tie literas a Icoc
(ede apunonca,
apoftolic» , ve,
vel eju,
eju*

C A P-

11.

lito etiam poeni* ordinarii arbitrio puniantur, Invocato fi opus fuerit auxilio brachii
fecularis.

miniflris ad id potellatccn habentibus obtenu* oftenderint.
Dt Bullit tfuflalicir /uihttulir.
Quia fiepe contigit ob apoftolicarum bul­
larum ignorationem, vel contentorum in
eisdem oblivionem quam ■ plure, chriltifidek, in eas committere, ac ob earum iriobfervan-

70-,

Concilium Prov. Urbinat.

vantiam In poenas, ac Centura» ecclefia.tiAmho cas incidere tummopere curent epiRopl,ut
C"»t»r« bulls ills omnes, atque apoftolic* coniti­
1)0?.
tur tones, qua· ad populi notitiam deducere
oportere judicaverint, opportune publicen­
tur , quo promptius obediant> ac poenas ia
eisdem contentas evitent.

Dr frtir.
Anlmadvertant epifcopi,atque alii locorum
ordinarii, quod ubi poen* prafentibus non
funtexprelfr, promodoculp*,ac loci, tem­
poris, & perionarum qualitate infpcflu, or­
dinariis iplis imponendas, relinquimus, ac
refervamus , easque debits exeeutioni man-.
dari decernimus, falvis poenis per fummos
pontifices in eorum bullis , necnon in fa­
cris Tridentini concilii decretis, facrifqu·
canonibus infliAis, quas omnino per ordina­
rios execution! mandari precipitous.

Dt fuKicttitnt , 6* abfervttiaac freflahum .

706

genda, emendanda, & confirmanda, qua “
decet humilitate, obedientia, ac reveren- ^**"<>
tia fubiicimus, correAa , emendata , ac con· '-■ar»r
firmata « ac polimodum in hac nuit ra meIJO9.
tropolitana ecclefia publicata fuerint, ab
iplis epifcopis, atque ordinariis, quibus ea­
dem fytaodus communis fuit, in tuis civita.
tibus , oppidis, & dioecelibus, pariter pu­
blicari, (St obfervari, ac per eos fubditos,
nt id efficiant mandari decernfinus, ftatuimus, dk ordinamus ad Dei gloriam chrlftianrque religionis, dc catholic* fidei in­
crementum.
Liter* afoflolu* fufer tnafirautionc fyao^r i rttinaiif.

Reverend dîme domine. Decreta fynodi
provincialis tu*, qu* jam huc miteras, ut
fedis apoitolic* monitis, (k julfis corrcAiora fierent, cum Sb. D. N. ad card.nules Tri­
dentini concilii interpretes referri jufterir,
ab iitque accurate perlegi, & ii qua, m re
Opus cflet , etiam judicium fuum interponi,
eurum occupationibus eft eftsAum , ut tibi
antea non lint reddita. Nane ad te illa re­
mittimus, in quibus animadverla, Ar nota­
ta ab iplis cardinalibus qaedam funt, <c
feorfum deferipta. qu* pro tua prudentia,
& «quitate operam dabis, ut plane ad eun­
dem modum obferventur ,· quid vero ampliI cudo tua , ac caceri Illius provincia coepifcopi in provinciali concilio convocando,
atque habendo fpeAalle videamini, Id qui­
dem S. D N· & perfpcAnm eft, & proba­
tum ; etenim chriftiano populo apud vos rellgiouus vivendi vias, vei patefeciftis, vel
certe illuftralti», sit e^ veftra pietate ad
alios utilitas, ad vos benem.-renji latitia,
dk laus pe rvenerit. Itaque tu* pracipuc
erunt partes, ut qu* a vobis 1’anAe & pru­
denter excogitata, dk conditura funt, ea­
dem veliia opera, & vigilantia omnes ob·
fervent, quorum falus vobis, tamquam pa­
lloribus animarum,concredita eft. Deus am­
plitudini tu* falutem incolumitatcmquO
1 perpetuam largiatur ■

Poftremo omnia, & lingula,qus promo­
rum reformatione, atque ccclelialtica difciplrna a fummis Pontificibus uecumcnic>»que
Conciliis, ac prsfertim Tridentina fynodo,
nen non, & in pr*fenri provinciali noftra ,
qu* poll archiepifcopalem dignitatem no­
tiis huic eccleli* a poli otico beneficio at­
tributam omnium prima eil, definita , dr ftatuta funt, falvis tamen in onnibua eccle­
fiarum conilitutionibus ab omnibus hujus no
(1rs provinci* epifcopis , abbatibus, pleba­
nt», eorumque cdpitulis, atque abis ecclefiailicis perfonis, qus dc jure, vel generali
confuetudine, aut etiam per elcA onem ejus­
dem Tridentina fynodi decreto huic noltrs
provinciali fynodo per fe, vel per eorum
legitimos procuratores interfuerunt , aut
quomodolibet interelfc debuerunt, ac etiam
a lingulis fscularibus, perfonis, magnita­
tibus quibuscunque » quod ad eos attinet, re­
cipi , ac inviolabilitct obfervari de eorundem
tcverendiftimorum coepifcoporum noitro- I
rum confilio, dk aflenfu decernimus, diftriRom* die az. Decembris 1569.
Aeque prscipiendo mandamus in /irtute
fahA* obediencis , St fub juris, dt arbitrii
Amplitudinis tu»
poenis, quod nulla quoad ipfa decreta,
Uti lutet card Alexandrinus. Extra.
vel defuetudo aut inobfervantla , vel con­
traria confuetudo , etiam immemorabilis
AI molto reverendo S'g. come fratcllo
obiici, vel allegari potfir , quin in fuo
fempet robore, ac firmitate permanear . monfig. Γarciveicovo d’IJibmo.
Ψ Loco ligni.
Declarantes nihilominus, quod pe» h*c no­
ftra decreta nuiio paAo pre judica re inten­
Concordat cum originali, in cujus rei fi­
dimus jurisdiA loru illutti i lilinorum DIX prmcipum . Qu* quidem decreta ps ft a quam dem , dc teftimonium, nos Jubus Corvinus,
ab apoftolica Cede fanAiflimoque D. N. Ro­ & Lel tus Lidelis de Urbino notarii publici,
mano pontifice, cujus judicio, auAoritati , & aAuarii diA* curie archiepifcopalis fubac prudenti* ea omnia, & lingula cotri­ [ fctiptuDua.

Cena! General. Tom XXW.

Yy

ACTA

: Concilium Capuânum;

707 «

i

· #
C

z

.

O

N

.

,

<708

P R O V' I N C L A L I

A G T A
‘5^

V \2

. ;,■?··..

'

C

lt L

I

I* c

<✓ A- P U

·
A N

. 'i

■ x
όϊΐΞ

109.

I

t

CELEBRA,Tf

N I>C O L A O ->Ç A E T A N O
y.

R E.T IT. s. EUSTACHI1 TRESBTT.
ARD I NA

'

I IS D E SE RM ON ET A,

m

Nuncupati, antto 1569.

NicolAis Caetanus ,Dct, Sc apollolicx fedic gratta S. R. E. tit. S. Euftacbii prcsbyt· cardinalis jje Sermoneta nuncupatus, & arcbteptfcopus yjapuanus écc, Omnibus ptovincix nollix fidelibus, β.
lutem in Domino.
r^~

Bi

rduo

CQ·

X ulltaC j
dcui anno

prudent iffime, ut alia ontaia, /latuerunt patrer in concilio Tridentino ,
Ut fctur illa.crebro lugendarum fynodorum provincial um ennfuetud, , qua plertique
loci' gam pridem ob'oleverat , dr referretur, & renovaretur primo quoque tempore
ύτ faincfr attente ac diligenter rettnsretur. tdam ut m corpo'ibu, , ita in w.ribur nojirit ti.i.lia quotidie vihofa gignuntur , quec^ttji f*pe purgentur, ab extgutt profefla prtncrptir temporii prngrejju incredibile dlftu ejt, quanta! inferant calamitater . Utile tgilur ejl , ea, cum primam efferre f, t ac fuccrcjcere incipiunt, cn-rceri , ac comprimi, neque
expcilart ufque eo , dum jbetujiate robujhuna fiant. Id Jactihme, ac cammodiffme <■,»/.
modi 'jnodlt videtur j/i\l poffe, in qutbU/i, 6- communi diligentm , te Jlutito inquiri­
tur in ea omnia , qua m quaque provincia dtffefltint ac degenerant 1 refia chrtjitan* difciphoa regula·, Cp- Deui ip'; , ac Dominât nojior jefbt Cbrijiut communibut tiottt vocatur
lucem frmfert antnnt nflrir , ad reperi nda., capimdaque falutarin con/ilta , &■ ad inetindam rationem, qua q<* dipravita funt corriguntur . Nor quidem animo , atque bac
Jpe freti, omnei Caputn* nj/ra provincia epi/cfuf Cdterofque, quibut tn '·ιιι generu
conventibkr Jententi* did 10 ejt, baud ιια prid.iu con vocavitnut, enfque quantum >n nobtt
fan , adhortati atque obte.'fati , ut De., (r munem fui memoret in commune conlulerenl
iMOiaque piaferrent, que Deo grata , &^pul lice utilia fore cenfrent ; de illorum c«nJilio, ac dmfcufu decm’imitr, ac jlatutvur bac, qua nunc, ne· quii ed Jibi incognita effe
cauictur, hi^ur m culpa boc pirjugtum habeat, phulicamnt .. Obfecramui autem vot per,
ia, qua ou^ibur bominibur pr.ciipua effe debent, Dei gloriam, ύτ animarum toe/irarum
faNi.-m , ut ea dr fufciptath hbenter , dr diligenter nbfervere fiudeattt. Cogitate , quan­
to larort J,or vtta Jit cnrum. qut tmiti , quam eorum qui legibur firvtunt ; Jimul illud
cenjiderate m .,r otitiandt■ , »η« ia>'t nojlram autborttaiem contemni, quam illinc, 4
quo dtflum ejl. Qui vos àue>r. me au.iit, qui /tHM fpcrnir, me fpetnit . Deut optimui
mixtmur immittat infpiretq.ie v ibte omnti ur eam mentem, ut Vifl'* potiur tnobtemperando modefli* laur tribuenda Jit t quam p>en* λ quocumque ob contumaciam exirendr . Va.
letc tn Domino.

T at rilOrlNCldl.IS CONCILII c Λ r u 4 N 1 .
in nomine Patris > & Etiii» & Spiritus Sanôi. Arnen-

Os N'çolaus Cajecanu» Dei , At apo:iohc*· fcdls gratia S. R· E. tituli S.
De munere eptfcoporum ■
fiidachii, pif‘byrer cardinalis, & arch · g
«. pr.ci’i'usk.'j ,manus , ι|:· ci’nlilio, & allcnPrimum, ut quod ipfi fecimus, idem etiam
tii tc‘ < reliai limiorum DD- cocpilcopoium revcrend'tlimi fratres, ac coepiicopi noltri
I l’ilrouinij qui roflro iiiand-iio » ad iaudem >
fac ant ; idell ut in eis, qu« pofthac r ogen­
& gli'rian, lici in hanc provincialem lytur , riicccknis fynod's omnia, & lingula,
r.odum ccr.veneiunt, hic llatuimus, & fan- qusr a facto Tridentino concilio definita,
cimus .
ac conftitiita funt publice fulcipiant , lutnΠ10 Romano pontifici veram, ac perprtuan»
obedientiam Ipondeant, omnes haretes detcilcntur, & anathematizent, fidem catho­
licam

N

70<κ

V Coucü.iuIm Capuanuw.

710

Heart» profiteantur, it» ut inftitutum est ab tiaerunt, die.n , baptizari jubemus, Si pa­ Auso
z Anno ccc|e.n Sac? Cone. Trid.' & iis iplis verbisf rentum culpa Acus faiftum cur , ab cjs CwaisTt
CHiu*Tr quibds c<in<Opta e(r formula a fanflx me- eadem illa Vigintiquinque fcutatoiun, per«509.
• IS1??· morix.I’10 V. i’orrt.^.ix. publice prxfcripta, na , in pios utus ord.narii aibirrio conver­
tenda , exigetur.
eadomque omnia exiga'it ai) i’s, qui cujus·
V. Habeant parochi librum, in quo bacunqùe generis digniiwtcs jut beneficia ec.ptizatL,
pare'ntum, compatru.n nomina ,
clefiaft'ca in provincia notha obtinent aut
cognomina,dieniqatf narah-tn infantis, <Sc
obtinebunt.
’
1
11. At quia Deus chantai eft ,eamque pro­ quo die baptizatus, & ex legitimo matrinwpriam quali notam elfe voluit Chriftus , qua nio natus (it, an (ecus, prxlcribant,
tüi a exteris innotefcerenjur , ii fe mutuo Tridentini concilii decrero unum tantum,
amarenf; omne ftudiuhi ,-omhehique rufio- vel unam, vel ad fummum ίιιυιη & un.rn
ad tenendum infantem admittant.
ritatem ' fuam conferant, ad tollendas com·
VI. Habeant item alnum ,&dicoruuyTn,
l
ponend^sque, fi qux funt, tam inter ecclefiaftic.is, quaçn inter («culares pertonas 'teum, pro vefte candida, quam aib'am vo­
omm-s. controverfias, ac diffenliones , & ad cant , baptizatis tradenda. Idqve temper ad
univerfum populum Dei fanA» pacis,-& ’ hunc aftum tantum, fic ufum c'\t.fi rvent,
Λ bombice, non albulis ad oleum ta. Cium ,
charitatis vinculo devinciendum.
HI. Provideant,ut Sacramenta omnia pro & chrisma teigendurr^, utantur .
VII. Caveant ne dym baptizant, virum
dignitate honorifice, & cum veneratione^
fandum aut cbrifma, aut In ore, aut in
adminiftrentur .
IV. Ordines facros dÎgrtis tantum perfofronte ipfanrium ponunt , neve ullo n.onis conferant, neque quidquam ullom<d<- do iis abutantur, led prius pedlus , & hu­
meros tantum oleo landio; deinde chritmapro eorum collât.one , aut exiganr, aut ac­
tc folum verticem liniant, ad eam t.urnam;
cipiant . Ipli fe elf·· meminerint, quos Apoqux a fanda Romana eeci tia cot’i tura,ftolus nulli omnino reprehenlioni obnosios
effe oportere pronuntiat Ideoque vitam , ell, quam tinguu cpAopi finguli' paro­
morefque Tuos ad facros Apodoiicos cano­ chis fuis cxhioeanr, obtervarique mandent,
rejetftis omnibus luperltitiofis « bf rvatmnines, imprimifque ad przcepta fac. conc.
bus loci , & ttmpoiis, atque omni alia tuTrid.quanto maximo ftudio poterunt, omni
peiitirion,.
irum arbitr o coq»it;endu .
ex parte conforment.
VIII. Vetamus, ne qui parochus alb.sve
V. In eos fevere animadvertant , qui fa- C
facerdos utquam alibi baptizet, quam inerorum librorum verbis , aut fententiis ne
farie, ac temerario aufu ad jocum, contu­ fua parochiali ecclefia, prxterquam in ca­
meliam, affentatlonem , fuperftitionem , im­ fu neceflitatis ,\non obftante quacunque,
pietatem, & uno verbo, ad quofeunque quamlibet antiqua , confuetudine in contra­
rium oblervara, fub poena vigintiquinque
profanos ufus abutuntur.
lentatorum auri , qui ordinarii arbitrio in
VI. Divini verbi concionarores eos eli­
gant, & habeant, qui in ecclefiis fuis fa- pios ufus, nt fupra diAura eft· conver­
cram feripturam , ligem Dei, apoftoiicas tantur
Sicubi autem parochiarum domus contufxi
&. eccleliafticas traditiones, omillis inuti­
fint , curent epifcopr-ut apte, & commo­
libus ac fupervacancis quxftionibus, ac difputationibus , fic frequenter aliis, & da­ de diltinguantur.
turis temporibus quotidie exponant ; fed &
De Con/fi mahone.
ipli epifeopi idem illud munus per fe obeant, & verbo Deicommiffum tibi popu­
Confirmationis facramentutn minori felum pafcantD
ptem annis ne conferatur, neve uilo pr«textu iteretur. Si lecus faftum erit a paren­
De Bapttfmo .
tibus puerorum, dr ab cis qui ad eos re­
Ac quoniam Baptifmus aliorum omnium nendos adhibiti erunt, fi modo'id Cientes
facrameftrorum janua eft, per quem homi­ fecerint,'.poena decem unciarum auri ineofnes renafeuntur, & ad Chrifti eccleiianu. dem ufus, qui fupra diAi funt, converten­
aggregantur , ideo ab ipfo potiflimum exor- darum exigetur .'
Sacro chrismate confirmati ne aqua ab­
dicntes, mandamus, deinpofterum non—
nili in ecclefiis , & (aerariis, qux prope— luantur , fed bombice aiiove linteo albo
commodiori in eum ufum deftinuto.ftatim in
fontes baptifmalem honorifice in eum ulum
inftruentur , prxterquam in cafu necfiitatis ecclefia per aliquem lacerdotcm, cui id ar­
bitratu ordinarii mandatum fit, deterganaliove alio fpeciali cafu , de quo ordinarii
aut ejus vicaiii notio erit, adminlftrctur , tur .
ac conferatur.
•4
De faertmenta Eucbirifln.
II. Prohibemus parochis ne falem benedi- E
flum, neque aquam baptifmi fxcularibus aSacramentum Euchariftir fuper prxeipuo
liisve concedant , (i fecus fecerint, viginttalta,ri, decentiorivc alio lr?co ab omnibus aquinque (curatorum poena mulcabuntur.
III. Si quando attigerit, aut domi, aut dorandum collocetur. Condatur autem inubicunque extra eccletiam quempiam bapti- tabernaculo, quod auro puriflimo illitum (it,
z.iii , .as illud, in quod effundetur aqua ba- intra pixidem auream, argenteamve, aut
ptitmi, nunquam poftea profanis ufibus fer­ certe jptra capfulam argenteam pixide li­
gnea aurata inclufam, fuoilrato femper cor­
vi re fas efto.
porali , veloque ferico fuperpolito cuftodiaIV. fnfmtes intra cCavum , poftquam naY v 2
*ur

-■

7U

Concilium Capuanum.

712

*ur diligentiflime , & taltem bis in menfe* A m pios utus aibitratu ordinarii convertcnrenovetur. Aidrat ant·* ipfron diu ncfluque'A das,dire d.imnatjts ello.
" <5o lampas, Mitem una , t> cujus iiegligentnL-.
1T V- .horum qu>d omilfum ert , in eum ordina^
/aeramento foenitentia .
ni arlt ejus vicarii arbitratu poena Ita tue­
tur .
Paeochi ,’
quibus confeftiones
teriaue
II. Cum ad xgrotos dcferenduhierifr,cod- audiendi, jus
ûbl'clliii in ecclelia ad
jflis cum opportuna afliduivocetur populus campanv fono, 'ad illud eutn ulum e
venei n lonjf caufa ptofejuendum.
ure benigne, ac patienter crjnfyflioocs auierccdem auHl. DeRrat autem iuud lacerdos cotta , diant, nudam prorfus
licia , vcl ctiam pluviali indutus, intra ca­ cnpantes. Quod dr de ceteris omnibus falicem cum patena , palla ,i corpora!· pr*e- cramentis praeceptum volumus, ut ea vide­
licet omnino.gratis adminiftrentur Qui feuntibus luminibus , Λ tintinnabulo , quam
cus fecerit, ci a tacrnrum adminiftrariune
porciit honorificentiflime , eodemque ritu
reterat ad eccleliam , provideatque., ut fem- *21) tempus , ordinant arbitrio , interdi­
per itui (altem (acre cuchariftiae particu- cetur .
II. Caveant, qui confefljones audiunt,
Ja ,t» ecclefia maneat, itidemque una in-. “
ne poenas pecuniarias, ex quibus ipfi com­
-alite , quam ipfe fecum refert, ut fitquod
modum capiant, confitentibus imponant.
p< pu;u« adoret.
IV. Ncqiie przbeatur alibi, quam in ec- Non enim lucro tuo, fed animatum faluti
ctclia, jr.r r-tmirm exigente receflitate, (ludere debent.
III. Una omnes atque eadem abfolutiopr.rCcrtini ,nc p*'ch.v . rrliob aliquam pro­
babilem . jiaii. iliqui, fpecia{i cafu aliter nis fonnuia utantur,-quz in facerdorali
przfcripta ell, nempe hac: Si teneur ait.
ordinario'v i um > t .
V. Mifla in ecclelia tantum celebretur ; tjKO vinculo cxtommunicationtr, tfr-c. Mife­
nullo autem modq concedatur ejus cele. re alar &c. Dominar nqffer fe/tie Cbrtftat ,
bratio in privatis *d:hus, nili in quibus tfrr. Vafflo Domini noftri Jefu Cbriftt.
Jecora fint· oratoria , vel capeli* per or­
De /aeramento extrema Vnflionir.
dinarium ipfum vilitanri.t, & approbande.
VI. In miflis , quas nrv>< v i^nr, ludos,
, ftola, &_ cotta
choreas, obfeoenaque . & lumptuofa convi- _ Curati oleum
-------- infirmerum
---------------\ via omnino prohiberons, <Sc interdicimus. Cinduti, non in ampullis cunr chrifmate, dc
oleo (inflo, fed ih vafculo ftatnneo fejunVII. Inter mlflantm tnlemnia in cccle·
flo, bomblci inftifr/m, & indecenti pyxide
(iis ordinari» tubditis a fecula'.t’ ··.. tegureconditum, cum uno (altem lumine » &
laribus, clericus. la'ib. contrat, i bus ceteruijue omnibus rttpem colligi, aut cicemo- cruce per clericum delatis, dt velo aliquo
fynas per ecclefiam peti" vetainu* ; ne tum decenti fuper ipfam pyxidem cbiento, ad
infirmos quanta maxima poterunt mentis
quidem cum facrz conciones habebuntur,
puritate orantes deferant.
irii ti quas forte ejusfttoii perioms fpeciaII. Claves omnes (aeramentorum omnium
litcr populo condonator ipfe commendat.'
fub cuftodla curati, & non alterius centerVll|. Dum facta fiunt, aut officia cele­
brantur , laici in fedibus ad canonicorum, ventuf.
t(>. Caveant facerdotes curati, aliique
aur regularium ufum dcrtinacis nefedeant.
IX· Canonici, czterique omnes clerici tum clerici tum laici, ne fub fpecie pieta­
t<>t<> eo tempore ne Cedes abfque neceflita- tis ullo modo abutantur iis, quae difta funt,
te commutent, neve a choro difcedant, aut (aeramenti* ; ac presbyteri ne laicis aliisve
intt r fe colloquantur ; fed toti fint in D quibuscunque perfonis factilege factamenta
concedant
Si *quid
taflum
rem divinam, dt animo, & corpore inten·
*- ipfa --------‘ — · c:
';j contra ..
λ..—
erit, laici quidem v.gintl quinque ducatis
ti. Qrii (ecus fecerint, ordinarii, aut ejus
aureis in pios ufus, arbitratu ordinarii, con­
vicarii arbitratu punientur.
verrendis mulflabuntur. Clerici vero, &
X. Ut autem hzc omnia ferventur, ordi­
natius , aut ejus vicarius , aut eo abfente eandem illam poenam fufferent, & preterqui cx prxfentibus in majori dignitate con· ,ea quacumque beneficia obtinebunt iis
(btutus erit, aut caetetis antiquior canoni­ eruentur, ea lege, ur neque illa neque ul­
la alia ,importeruro obtinere poflint.
cus curet.
XI. Nemo, neque clericus, neque lal-De fjeremento oriliair.
cus in ecclelia ullo tempore deambulare, aut
. turpes inanefve fermones conferre audeat .
Ordinarii idoneos homines deligant, ef
Domus enim Domini, non deambulationis
aut confabulationis, fed orationis domus decreto concilii Tridentini, a quibus ii, qui
eft . Qui adverfus hoc ediflum venerit, poe­ ad (aeros ordines promoveri volent, itemna nomine decem fcutatos piis ufibus ap-Eque presbyteri, quibus animarum cura com­
mittenda
erit, prius diligenter examinen­
plicandos exigetur.
'
tur .
XII. In atriis poftibufve eccleliarum men­
II.
Monemus
Infuper eosdem fratres, &
tas ne ponant qui panes dulciarios, bella­
ria , aut alias quafcunque merces ve­ coepifcopos noftros, ut lis demum ordines
nale habent, neve ibi mercatura ullius tum, minores, tum majores conferant,qui
generis exerceatur. Nemo ibi pila , aut alio dt ex legitimo matrimonio editi fint, Λ pie­
qucv.s modo ludat j nemo profanum quid­ tate, moribus, liiterarum (cientia idonei ex
preferipto ejusdem facri concilii Triden­
quam , & Inhoneftum agat. Qui contra fe­
cerit, iu frngula fafla Ungulas auri uncias, tini.
111.
'
*

2
.

Amwo

713

Concilium Cafuànum

714

r III. Clerici autem ipfi,cum ad factos or. ftolicam , ita uti, jam conflitutum eft■>de­
Anno
Anno
ft i nes promoti, aut aliquo beneficio 0r-volyatur.
C*atsri
nati erunt, oras cahbnicas. ne omittant·
Λ· A4 Fraudet At (imulatas collationes Cnciixi
tj<*9·
i}<5ÿ.
IV. Hortentur etiam Ordinarii cos, qui tollenda^ïlatuirous , cuicunque de beneficio
aut in factis condituri, aut beneficio ali­ aliquo prOvituni fuerit ab inferioribus or*
quo ornati erunt, ut faltem feroel in mett­ dinarlo, àeocatur infra mentem, a die prore peccata fua confiteantur proprio facer- vifionis, bullam expedii am collatibrfis, feu
doti, fumantque facroCsnAam communio- alterius proviboni* faAx ordinario oft eode­
nem.
re. Quod ni iècerit, pionfio inanit, irrita
V. Seminarium, Ita ati conflicbtam eft a habeatur; licearquc o«l.nario tunc conferfac. cone. Trjd. feff. it. cap.t8. finguli ordi­ re, St bcnchcid-ipfi, hqnquam iterum va­
narii pro modo facultatum omruno tnnfti- canti, iterum providere.
ruant.qood & nos ipfi dante Domino, faXI. Cutem ipftcopi , ut qui beneficia
Auri fumus. Quod Ii qui epifcopatus lt&_ fine cura otïincnt, arquando ibi miflascetenues redditui habeant , ut Seminarium in lebrenr, aut celebrati laciant pro ratione
eis erigi non queat, nos, adhibitis duobus reddituum
_____ , , ,quos
___ __vx_ ns percipiunt, dum
antiquioribus coepifcopis noftris, in aliqua *nc fundat o ob.tet. J
ecclefia commodiore unum aut plura Semi­
XII. Beneficia diruta, qu« reparari non
naria, prout expedire videbitur,ex fruAi- poliunt, m ecclcfias natrices, vel alias,
bus duarum , vel plurium ecclefiarum , ex p'xfciipto facri t ridentini concini, ttaesex eis in quibus fingulis feminarium commo­ fetantpi .
de inftitui non poieft,erigendum curabirpus,
XIII. Jubemus, ut quicumque ex bonis
ubi pueri iilaunn ecclefiarum educentur.
ccchlia/licis alienatis culleAas quafcumque
VI. Clerici , qui minores ordines, aut e-

pecuniarum fummas detinent per ordina­
rium cogantur bona ftabilia iisdem pecuniis
emere pio eisdem ecclefiis.
licui ecclefi*, de ordinarii mandato, vere
XIV. Qui habent jus prxfentundi ad be­
Infervierint, aut in feminario, aiiave aliqua
neficia , virjeanr , ut c.\ ptxfciipto f-cri
fchola, ubi
bonis litteris > Si moribus in
concifii Tr'dentini pre lent enr.
formentur, manferlnt. ecclefiafticis privile­
XV. In collationibus beneficiorum n'h'(
giis ne gaudeant.
accipiatur > nifi pro feriptura, quantum acVII. Clerici in fac. ordinibus cooftirutl, C cipi pio ea debet ordinarii nontlo efto, ta
quive aliquod beneficium obtineant, in habi­ ramen ut. ne excedat fumtrai^ decem caitu , dt tonfura congrua incedant; Ni' fe­ ienorum.
cerint, poft primam admonitionem fiuAlXVI In vifitattone obfervetnr qux de­
creta funt a facta fynodo Tridcmma .
bus unius anni priventur, vei aiia pecunia­
ria poena , piis ufibus ordinarii aibitrio ap­
XVII. Vafafacra, vcftcs G>ct«,&omnis
plicanda, puniantur. Quod fi contumaces
(aera fupellex a quocumque cujuscunque
effe perrexerint , advenus eos quidem qui
fumptibus faAa fit, Λ ubicunque teperiabeneficia obtinent ad privationem bene- tur, ufui ecclefi*, arbitratu ordinarii appli­
(iciorurtt, & privilegiorum , fi in (acris non cetur , non obdant e quacunque confuctudifuerint, procedi poflit. Sin aurem in factis rse in contrarium obfervjia. Hoc ii qui' im­
fuerint, aut beneficia non obtinuerint, poe­ pedire conabitur , hoC ipfo itarim >n poe­
nam excommunicationis incidtlfc mtcibgana careeri«, vel pecuniaria ; abave, arbi­
tratu ordinarii puniamur.
tur.
Vili. Omnes cuiusvis ordinis , fiatuc. graXVIII. Adhibeant epifeopi curam ad redtis, Ac conditionis, qui aut juie. aut co»[
com|Dcuperanda omnia bona etclcfiaftua ul.cru­
fuetodinc facultatem nabeanteonferend’be­ ra , quoquomodo ab aliis occupentur · falva
neficia non curata . laltem infra fex men- tamen deputat >onc judicum, qu* infra po­
fes a die vacationis e,us , d· p.-r toms ido­
netur .
XIX. beneftras omnes, per quas in ecneis providere teneantur. Quo remporta
elapfo , & nulla provlfione canonice fatia , clcfiam profpedfus eft, quam primum tol­
ad ordinarium loci, justa foimam jacrolendas curent,, illatumque uiummodi» omni,
rum canonum, pro vice illa collatio defisra- bus interdicant.
tur . Quod Ii qui defecerit, epifeopus fuerit,
XX. Jubemus iniupci , ut quilibet bene­
collatio eodem modo ad metropol.tanum.. ficiatus clericus, ordinatio lu'1 id populante ,
devolvatur ; & demum ad (edem Apollo·' bullam provilionis, Qu collationis benct c i
licam. Quod vero attinet ad cdlartbnem,
fui intra menlcm a die poftulationis peno& devolutionem beneficiorum curatorum, nai tei faA* o/iendere reneatur . Quod ni
feu parochlalium , da omnia obfe;ventur , fecerit, ordinarius ipfe ei beneficio tamquam
vaernti providere poflit; dum tamen jus
que continenfur in bulla fanAitlimi domi­
E conferendi ad ipfum pertineat.
ni noftri |’ii V.
XXII. Volumus etiàm, ut quilibet beneIX. Beneficia vero non curat, , qu1» nunc
vacant, neque in hunc ufque diem collata -fiemtus , ordinario jubente inventarium.,
funi ,moneantur, qui poteftatem conferen­ omnium bonorum (labilium , Ac reddituum
di habent , ut inter tras menfes a die moni­ beneficii fui in manibus ordinarii, vel ejus
vicarii tradere teneatur initu menfero in­
tionis légitime illa conferre debeant; qui­
bus elapfrs , fi eis canonice ptovifum noiu. choandum, ut fupra udum eft, qu> ii con­
fit, ab ordinario loci libere conferantur. tumax fuerit,decem ducatorum poena muiQui fi & ipfe negbjens fuerit, collatio ad Aetut, ordinarii arbitrio piis uiibus appli­
fqnropobtaaum, ac demum ad fedem Apo* candorum.

tlam primam tantum tonfurain acceperint,
niti in habitu . & tonfura incefl'erint , At a-

Dt

7f5

*■"“
1NXO

CoNCiUÜM

Dc inatrtmonie ·

“*L*T’
Curent ordinarii, ut decretum Qjri con·
’i0?' cilii Tridentini de matrimoniis contrahen­
dis, & publicandis diligenter a curatif ob, fervetur. Qui ur ab eodem concilio conftitutum eft, libellum penes fe ha beant, dt
diligenter fervent , in quo prxfcribantur no­
mina , & cognomina viri > uxoris i teftium,
ac dies, & locus.

Capuanum.

716

diftantes, de confenfq parochi fui proprii,
Anno
& parochianorum propinquiori parochi*
Cutts ri
aferibantur arbitrio ordinarii.
IV. Statuimus etiam, <Sc declaramus eos ijôp.
efle Cujufque parochialis ccclclic veros, ac
proprios parochianos, qui domos ihtra ejus
terminos fitos incolunt. Non autem li in
aliam parochiam habitandi caufa commi­
grarunt.
De vite t & boeeflete clericorum.

Omnes clerici bénéficiât!, aut in facticonftituti abftineant ab alci’ ,taxill;s , aliifque ludis prohibitis, Qui fecis fecerit una
^Cutn fanda mater ecciefia«finguiis eccte- auri uncia piis ufibus , arbitratu ordi­
narii , applicanda in fingula fada muldafiis parocliialibus, quoad ejus fieri potuit, .nam
femper fingulos pallores , & perpetuos pr*- “ bitur.
11. Nulli clerico, etiam in minoribus
fice i e confuevcrit ; propterea certum capcllanorum genus, qui ita quibusdam ec- conftituto ordinibus, aut prima tantum t»ncieliis proponi Colebant, ut ad nutum ca­ fura inhgnito, cujufcunque Iit gradus fla­
tus, ordinis & conditionis, ac dignitatis ,
pituli , univerfiutis, abbatix , mon.iflerii,
confraternitatls, vel alterius cujuscunque
licet in provincia noftra arma fenv ullius
perfon* amoveri pollent, tollendum omni» generis, neque ad cftcnlirncm', neque ad
defcnlionem ; neque per civitatem, aut canino elfe decernimus > fle iam nunc tollimus .
Mandamus omnibus & fingulis, ad quos hu­
ftra , (Se villas pro ufu fuo per alium, feti
famulum ,1'eu comitem deferri facere ; alio­
jusmodi inftitutio pertinebat, ut intra tres
menfes proximos ab ultimo hujus lynodi dic quin exigentur ab eo , poenr nomine ducara
beem auri, n interdiu id fecerit; li no­
inftituanr idoneos redores, non qui ad eo­
rum nutum amoveri poilint, f«i perpetuo* ctu, viginti. At fi felopettum deferre aufus
lit ,muldabitur quatuor unciis auri converad vitam; quibus redoribus , & eorum ec­
.............ea
.. .norrio
.......... _,.,
s------- --, q.. c ,prxfcripta
_____ r._ . 'endis , ut lupra didum eft in pios ufu*
clefiis
aflignetur
clt in bulla t mdifltmi domini Pii V. obfer-<-* & poenam çarccris per annum unum fuftiventutque extera, qu» in eadem bullaconnebit.
III. Clericus, qui armis Ilium pertufletincmur .
II. Moneantui in prefenti per fingulos rit, liquidera line fanguinis eflufione , vigintiquinque
uucutlt aureis mulcabitur, f>
ep'fcopos redores omne* parochialium ecclei'.irum fibi fubdirarum , ur intra rempus
cum cifuiione far.guinis duplicabitur poe­
na, convertenda m eosdem ufus pios; &
cis ab oidinario prxfigendum debeat quili­
prxrerca & propterea vulnerato quanti in­
bet ipforum coram ordinario fuo comparere , ad tendendam comprobandamque cau­
tererit prarftare cogetur .
IV. Clericus cujujicunque flatus, gradus,
fam, cur non teneantur facere · fe promo­
veri ad presbyteratum, feu a<l facros or­ dignitatis , iit conditionis iit, fi ( quod abfit )
dines, nque fuis ecclefiis refidere , ac ibi­
aliquem interfecerit, vei occidi mandave­
rit, procuraverit, conlenier’t, auxilium,
dem exercere animarum curam . Quo temporeelapfo, fi nihil attulerint, prxrer con- conlilium , vel favorem ante fadum, vei
fuerudinem quamlibet vctuftam, nihil am- in fado
14CIU ipfo
ιριυ pratftiterit,
piximcur , ultra
uui« poenas capliuS ea excufatio ipfis profit. Sed ordinariiD nonum , poenam aroiflionis omnium beneillico declarent, ficuti nos quoque prxfenti hciorum,& iniiabilitatis ad eadem , vel alia
penliodecreto declaramus, eos tamquam vero* pa- impetranda
’
- -·
·incurrat , omniumque
:
‘ "
num , fruduum,& proventuum piisufil us ,
. tochos teneri ad fufeipiendo* facros ordi­
ut fupra. didum eft, applicandorum . Gralnes, Λ ad relidendum, curamque anima­
fatores autem, fi qui fuerint quid Deus
rum perfonaliter in diei* ecclefiis exercen­
averrat, feverius, cx prsrfcripto facrorunr
dam, ac facriscanonibus, ftarutoque conci­
lii Tridentini fub decreto de reformatione canonum, puniantur.
V. Nodu deambulantes clerici, aut in
cap t. fcf’. 2;. & omnibus aliis decretis,
qax de parochis loquuntur, fubditos elfe, habitu («culari deprehenli decem ducwtos
aureos, aut quo plus nrnulque ordinatio
cifque teneri qualibet, quamlibet confuevidebitur, pcrlolvcre cogentur, pus locis
tudine longa, feu potius ccrupteja non ob­
attribuendos .
ftante. Cipellano* autem, earumdem paro­
VI. Clerici mercaturam ne faciant ; neve
chialium eccleliarum , non curatos, fed ipfius
curati rcéioris adjutores elle debere, Ii ta­ alia fxcularia negotia , qu* quidem a jure
— clericis prohibita
'jira tint
men prius ab ordinariis examinari, reperti E
lint , rrudent · Qui Ii leluerint habiles ad eum in exercenda anima­ cus fecerint, quinquagenis ducatis mulca­
buntur, in cofiicm illos ufus, pios conver­
rum cura udiiivandum.
111. Curent prxtcrea ordinarii, ut eccle- tendis .
VII. N>c licet clericis , qui quidem in fa­
fix di tu a’, vel qux redditus nimium exiles
habent, quibusve pa.vus ammaru.o uume- cris cpnftftuti lint, mulieres cujufcunque-»
iu« fubuiius eft, arb tratu At coniilid ipfo- tandem ordinis fint, manibus apprchent.is ,
rum , quam cominodiflime her' poterit, uni- hutnerifve innixas deducere. Qui feceiinr,
antu. , 'X fi opus fuerit ,.d<imus parochia­ arbitratu ordinarii purriantur .
VIII. Et quoniam hominum improbitate
rum, ii qur fint nimium a parochia fua
(It,
De rtfloribur turent xaiMtxrvm exerce- .
re elebcettbut tqfltltwultt ·

7I7

CpNCILIUM

CaPUANUm'.

7

fit, ut quibufdarn ex verbis, quibus pietas .
Di ucanuhour
prodine.
(
Ahm°
excitari lolebat, hodiFTcandali fumatur oc- Λ
C**1!^*1 cafio, prohibemus, ne pallio Redemptoris'
Sacri concilii Tridçerini decrero obrem·. ‘5*9
‘W·
noftri, oeve divorum res geft* ufquam in perantes , mandamus, ne puella ulla, quz
morem com*diarum , aut tagedistum 4- regularem habitum fufeipete voluerit, prius
admittatur , quam duodeoimuin annum com­
gantur .
IX. Adhibeant ordinarii curam, ut dies pleverit, liquidoqu e cogmtum fuerit ao epiicopo, aut etus vicario voluntatem pfiu»
fefti religiofe & a clericis , & a laicis obferventur, nei négocia in eis prohibita e- plane bber.am , St tponte tufccptam die ,
xerceantur j'qua in re qui deliquerint, ab iis, neque vim , aut metum, neque uoium,
aut fraudolcntas blanditus inter ventile, qu*
poenas arbitratu (uo .exigant.
X. Conciones noAu haberi nullo modo, utraque liadfuerrnt, neque ullum aliud ca­
nonicum impedimentum ubfbrerif» ex de­
permittant.
s“
creto ejufdem Tridc-ntior concilii, cap.17.
XI. Clerici neque domi ,neque extra do­
mum concnbinas allasve mulieres fufpeAi icU.15. ordinarii,, aut ejus vicarii cogni­
pudori* detineant. Si fecerint , jpleAentur tione, & arbitrio admitti poterit.
II. Ad piofemonem autem emittendam
iit poenis, qu* Trident ino concilio coufti- B
nulla admittatur , 'quz decimum lextu'n
tut* funt ; quod ipfum ut dc a laicis obferannum non expleverit, quzque faltem an­
vetur ordinati! curent.
num unum poit lubitum lutceptum in pro.
XII. Nullus impoilerum duos canon ica­
tur , aut parochialem unam cum canonica- batione nun fuerit'.
III. Si quz antea profcila erit, ptofellio
tu , aut duas parochiales, aut duo alia cujuscunque generis beneficia obtinere, ac ipfa nulla fic , nullumque producat effednm,
retinere poflit ; & collatio ipfa In contra­ neque piius emittatur piofcllio, quam or­
rium ab ordinario faAa ipfo jure nulla fft, dinarius, aur nus vic.ir us diligenter '‘ex­
nili quando tenuja elfcnt beneficia , aut ploraverit , num l bei-i ut puelle volun­
tas , cui rei , ut diligenter operatn_.
unum eorum ad sitam ejus, cui conferetur
fubftcntandam non fufficeret, tunc enim li­ dare poflit , teneatur ptzfcda roonaite»
rii cercioràm eum facere menfe uno an­
cebit aliud (implex eidem confcrrn, dum ne
tea- Nili fecerit, liifpendatur ad tempus
utrumque perfonalem relidentium requirant.
XIII. At qui jam duas parochiales obti­ ab officio, iplius ordinarii, aut ejus vicarii
nens, neque earum alteram ex prafcriptoC arbitratu .
IV. Etnifla autem proMlione, nemitsi moconcilii Tridentini intra fpatium fex men-I
nlalium Jireat etiam ad breve tempus c iuoiiurn dimiferunt, fciant fe in poenam amif.
(ionIs earum, & aliorum omnium beneficio­
nallerio exire , nili ex legitima caufa otdi.
nario, aut ejus vicario probata , & exeun­
rum fuc,cum ipfo jure incidilfc ; proptereaque talia omnia beneficia conferri poflint di facultate ab cotum alterutro data ac
(criptis cemprehcnfa . Si qua fecus fecerit,
tamquam vacantia ab iis , ad qtws jure col­
aut poena careens ad tempus, aut alia
latio pertinet
XIV. Super diflimilitudlne recitandi horas ordin-sri> arbitratu pledetur,
V. Poteft ordinarius permittere , ut a~.
canonicas . qu* in provincia noftra eft, fumconfangutneis, Λ affinibus alicujus moniamus pontifex eonfuiatur.
XV. Reflorcs beneficiorum parochlalium, lis qutppiam ct dono detur, dummodo id
qui ad ecclefiarum reparationem omnes fum- rutum tradatur in manus abbatilfz , qu* cx
eo primum providebit neccflitatibus illius
ptus facere tenentur , ft,-- hoc, five quo­
cunque alio nouriic vocentur.,aut illis pro­ cui datum erit ; reliquuni, li quod erit, in
us monaderii
converratur.
videant , ita'ut ftatuet ordinarius, conftitu- putus
mona
VI. IdrnF etiam tntelligatur de metcede
•to eis ad id faciendum brevi aliquo tempoli qua debuunur alicui moniali ob aliquid,
tis fpatio, aut ordinarius ipfe lequeftraris
fiudbus provideat. Ita tauicn ut interea-, quod manibus fuis elaboraverit.
VII. Nulli protfu, neque laico, neque ciefupcrlit iplis reAoribus j aut quoquo alio no­
rico cujuscurquo gradu,, eriamii alicujus
mine vocatis, unde fe alere' poflint.
monafterii moniabum gcbcriialor Iit, liceat
»0 iplius monaiierii kpia ingredi , nili ejus
De iuJicibur dejtgumlir
rei tauultateni fcr ij 10 teompichenlam , prius
Deligat quilibet ordinarius dioecsfi fu* *b ordinario ejulvr vicario, obi inuei it. Si
fpeAatit probitatis St dodrmz viros, qui­ quid fecus fidum er it , excommunicatio,
>n quam .pio tadu incurrat , poena edo 1
bus ex przlcripto cone. Tridcntim mande­
Vtll. I» ipù rucr.aitei ia .1,gubernatoribus
tur notio caufarum eccleiiafticarum fpiriinfeia
pratcÂa r.ihil nrmiitti liceattujfum ad forum eccieliafticum pertinen­
Dr hi.i:pb‘ mtJ .
tium in ea delegandarum .
Deteftabile l>la4pheini« vitium, cui & di­
II. Nos vero eidem concilio parentes, E
vina , dt imperiali lege capitis poena pro­
munus & curam examinandi denuo caufas
ponet eff, a ptovincia noftra exterminaro
bonorum ccclefiafticorum
quz his ptoxicupientes, h*C liatuiinus, inh*rentcs facro
m · triginta annis alienat*'funt , deque iis
cgnoiccndi mandamus * &' committimus concilio Larcrancnii, & conftitutioni S. D.
rev. Capuano vicario, dido |o; Dominico N’. Pii pap* V. luper ea edit* , ut fi cie·
Rofeello J. V. d. can. Capuano D· LeiioSes- ricus (quod abiit j fandum D»i, dt Chri­
fe V.J.D.can. & vicario Svcflano , d. Mar­ fti , ejusve matri, nomen blasjihcmaveric 4
pro prima vice mulcetur frudibus uniusanco Bulcgntno primicerio Calatino.
n) beneficiorum omnium murum. Quod li
denuo

'

·. 7ro

’

Concilium Capuanum

7’20 ·

HNN “ denuo idem feci (Te convïâus fit, omnibus
Annq
Dt S-ttrilegfr.
·
Cratiri beneficiis exdatur. Si tert o, omnibus diCbxisti
isôo
gnitatibus fpoliatus deponatur, & in exijiuni tpittatur.’Quod fi is'fit, qui nullum. .
Si qui facrilegi comperti fuerint, poenis
beneficium obtineat, pto prima .quidem viP canonum (ubiiciantdr .
ce arbitritu ordinarii, aut pecuniaria’,a<it. \1ί· όί qua alia.epifeopi»corrigenda uidecorporalis ab eo iwena exigatur ; pro’ ¥<■··. ■ b,untur', pro eorum prudentia coriigant.om'eunda eiusdem arbitratu afficiatur poena car-' Oefquc (ludium fuum conferant ad radices
Vitiorum, ita elidendas , ut denuo pullula­
ceris. Pio tertia folemniter degradetur,
ordinarii ut ( ut didunt eft ) arbitrqtu ad tri­ te non pollint.
reme* relegetAr.
,
De funcribut., & itiir quibufdam eri
11. Ac laicus, fi quidem nobili* fuerit,
\
pro 'prima vice* .vlginti quinque, ducatis,
UQrtuof ferttnenJtbut.
s
Pro fecunda quinquaginta. Pro tertia cenQuod «d pompam funebrem attinet veta*
.tum ducatis mulâetur; St prxtereaoidinarii -arbitratu ad tempus exulet.
mus, ne prefinitum ullum pretium Iit pto
'
III. Pecunia:, qu» hoc nomine exigan­-“viaticis, pro lepultura , pro pulfationc ma­
tur , tettia par* ad cxecujorcs· officiales per­ jorum minorumve cainpanaruin, pio divertis
veniet j reliquum piis locis' ordinariorum ar­ Crucis inlignibus, pto cultricis mortuorum ,
pro panno quo feretrum cooperitur , fimili·
bitrio applicetur.
bufque rebus deferendis, aut agendis. Ita
Quod li.ignobilis fuerit, St non folvendo, ne inopra fua poenam eludere fe polfc tamen ; ut noh tbllau^ honeftam St pro­
confidat, pro prima, vice manibqs poft ter- " batam confuetudinem
condird jam corpo­
rum revinâis ad oftiuqt eccleii» per diem re , accipiendi aliquid pro exequiis, quod
integrum liare cogetur. Pro (vcunda frufta etiam coram ordinario ab iis ad quos per­
per civitatem verberabitur. Pro tertia pu­
tinet peti poflit.
11. Capi» omnes mûris ecclefiarum affix» ,
blice perforabitur ei lingua , dic ad triremes
fcu alia mortuorum depolita , aut cadaverum
arbitratu relegabitur. '
V. Quj fqniflos fanâasve Del blasphema* conditoria fupra terram extantia , ornatumverit ,ριο
■* quantatcbiafphcrtii*
—Λ;_ fSi
.»------<■----perfon»,
que, aut debitum ufum ecclelix vel cappelejusdem
u ■
:m arbitratu
Arbitratu puniet
punietur
lar impedientia, & earum omnis generi» ap,C paratus, & ornatus prof.nus intra menfem
Dr iac4»Mtvrrim > ά* firtile^ir.
« die publicationis prxfentis fynodi fub ex­
communicationis poena tollantur ; & ofla^
mortuorum , ac cinetef in facto loco fubtu*
Ut maleficiorum i incantatorum, .& fortilegorum impiis artibus , qux fepx numero terram collocentur ; itaut fepuitur» lapi­
des folo xquencur . Talia autem deinceps
etiam hxrclim oient, obviam eatur/ (la­
tuimus, dt clerici quidem, fi qui te forte
poni, dic fieri omnino otdinatii non per­
quoquo modo eo crimine obftrinxerint i fo­
mittant.
111. Cum multis in locis Capuan» prolemniter dcgiadati, atque omnibus benefi­
vinci» noftr» ext.iterii , extetque hodie inciis exuti, in carcerem prxterea detrudanvetcra;a,dt fupra hominum memoriam con' tur, ibiquearbitratu ordinarii poenas luant.
fuetudo, qua decedentibus ab inteftato ci­
Laici autem ptocommifli atrocitate, & qua
vibus, feu incolis, atque etiam peregrinis,
litate perfonarum, aut pecuniarii» poenis
in eos qui fupra diâi funt, ufus converten­ quarundam ecclefiaruni capitula , vel ipfa.
dis, aut etiam coiporalibu* coerceantur. rum canonici·1'11 alii , etiam in ec<-lciiaQtiod fi etiam abufus rerum factarum, autDftica digniore conftituti, an forfan epiicodxinonum invocatio intervenit, tanto live- P' cildetn dcfunâis teftamcnta condebant,
rius in eo* i qui id fecerint, ammadverta- hxreditatifque jacentis parcem hxiedibus ab
tur.
inteftato adferibebant, neç non tuam par­
tem aliquam eccleii» , vel pauperibus Chri­
fti , feu etiam (ibi ipfi* relinquebant. Nul­
Dt Vfurit.
lis vero eorundem ab inteftato decedentium
Ut inçxplcbilïs feneratorum aviditas poe- Compertis heredibus, de bonis iptis omnibus
na aliqua .comprimatur, (latuimus, ut qui. arbitrio fuo difponebant . Nos cup’entes
cunque clericus , in quocunque contracta dit hanc Immemorabilem conluetudinem , & de
negotio ufuram aliquam commiferir, poena difponendo de bonis hujufmodi liberam fafutpenlionis, ac pecuniaria, vel carcerum, cultatem , in melius quantum cum Deo pofordinarii-arbitrio, pro modo deliAi punian.
fumus commutare; (latuimus, ne iis qui
tur. Laici autem ejufdem criminis conviât inteilati decedunt, tcftamenta ,ali»vc exanotentur infamia, mulflentur amiflione^ âionesadverfus heredes, pofthac, a quoejus rei, aut quantitatis, piis ufibus appli­ Equam, prout haék-nus faâiraturo ell, fiant.
cande : imponantur cis etiam ali» poena: pe­ Quod fi peregrini fuetint, epifeopus paren­
cuniari», ut ordinario videbitur pro modo tis vicem implens,cos mortuos feppcllcndeliâi > in cofdem ufus convertende· Jdquc dos curet, eorumque bona omnia ex mani­
ultra reftitutionem faciendam parti l»f». De­ bus cujufcunque recuperare (ludcat,& cclaramus autem etiam notarios, qui ufura- ques, aut alia animalia Impenfam requiren­
ria inftrumenta conficiunt, iifdcm poenis te­ tia , fi qun reliquerint, vel bona alia , qux
neri.
fervando, fervar! non poflunt, facilequcSe brevi tempore confumi poflcnr, in pecu­
niam numentam flarim per publicam ven**■
ditio-

Ί2\

Concilium Capuanum-

,

722

ditionem plu* offerenti faciendam redigat,

contigerit , procedatur fervat» forma ton& apud fidas perfona« deponar, G & patriam A ftitutioni» Innocentii tertii, qu* incipit.ipfotum navet it > eorum herede* perqul- Onunt utriufqut [mu: tfr-r. alia confuetudirere ftudeat Nitteraique ad cpilcopum eius
n« iri contrarium non obftante .
Civitatis, murtis & reliAorum bonorum.,
'VI. Nmil exigat epifeopus pro mortem
dinuntiatoriad mittat, ut ipfi peregrinan­ aliçujus canonici , vel prçsbyteri dum herede* de morte . & boni* reliAi*
Et qyoniam id folum fupereffe videtor in
certiore* facidf, nec nili habita demum ipiius hac lynodo Capuana , ut ablenres damne­
epifeopi refpotVione > & non prius, de boni*
mus , qui de jure, vel confuctudrne intereleorum quicquatp difponat, & fi herede» refe debebant, propterea admilfa excufat iune
pfrrti fuerint, ikna fide eis reddi omnia ju­ per reverendillimum epifeopum llfernlcnfem
beat ; nullis vero comperti* heredibus,vel faAa, habito etiam pro exculato reverennon habito.-fcfponfo, aut fi mortuus.cuja* dilfimo epifcopo Aquinatenle , reliquos ofuerit fcirl nequiverit, faflis priu* publici» mnes ( fi qui fuerint ) contumaces declaraproclamationibus primo, fecundo, A ter­ mus, A uti tales, A pro talibus reputari
tio, ut li quis heres fir, comparcat, A fe mandamus A juxta formam canonum, fer-'
talem doceat, alioquin Ac. Elapfo demum ® vatis iis, qu* fervanda funt, puniendoseffe decernimus.
lejmiro , A nemine comparente, expleto
Poib emo decernimus, Amandamus, dt
• dieehpfi termini hujufmodi, anno in pe­
regrinis Italicis, & in transalpinis trien­ epifeopi omnes comprovinciales noftri, te­
nio , publico documento inventarii confeAo, neantur infra tres mentes poli, publicatio-nem pr*lcnvium conllitutionuin illas in_.
■ pud epifcopalis curi* Archivium conlervando, mortui bona impios ufu» per manus fui* dioecelibus, publicare, obfervare, A
epifeopi., (St duorum feniorum ex capitulo obfervari facere, A mandare , omnefqutj
allas conftitùtiones facrorum canonum , A
dilltibuaiuur .
IV. Quod etiam in morte Civium nullis facri concilii Trideritini totis viribus fer­
vent , atque' inviolabiliter obfervart man­
relidi* heredibus ab inteftato decedentium,
anno decurto taiftis proclamationibus A aliis dent , A faciant.
H»c omnia fupradiAa decreta , ac noselspfi* prxduSis oblervari volumus , A man­
metipfos in omnibus, A per omnia , arbitrio,
damus .
V. Ineo* qui ecclefi* ftatuto fa lut ari ne- judicio, A dorreAioni SS. L). N. Pii y pape
gleAo, A anno conferti non fuerint f A fa­ V. fubjicimu».
ctam Euchatiftiam non fumpfennt, fi mori

SYNO-

Ctucit General Tbm. XXXV.

<

ο
χ

I

Concilium Florentinum .

723

724

*

SYNODUS FLORENTINA

cXn

157J

•J7<·

PROVINCIALIS
P

R

Æ.

SIDENTE

ANTONIO
ALTO VIT A
i
archi

episcopo

Aano IJ73· bai ita.

a tt r o N i υ a
.Ircbieftfcopeti

a

1.

r

0

r

i

r

a

Mercurium

Venerab. fratrib. & capitulo metropolitan* ccclefix Florentine ·

X/f
cnntupivimue , nntropolitanam banc Florentinam ecclefiam, ex que
,n'(,r 1*1 quamquam tnd.qni ad eam Cr regendam <> gubernandam fumma Det Dpi. Max. ut
rxitiimamut , voluntate afctti fumut >
vt<em jmcundtffîmam > ramot jucundifiîmt' fruilibut ouaftot i» agrum domine iule profundere, cumque perinde ut capreffum tn culum
tolli. Quire «o/ quidem tpfiuf excolenda , & quoanda defiderto flagrantef, qoftquam mul­
tet laboret atque incommoda perptffi fumut « magnofque fumpiut Jecimus, ut muneri nojlro
fain aliqua ex farte failum ejjet , aliquando tand.m fanftum fqnodum provincialem coegtmui, quemadmodum φ· α fccrofanflo generali tjncitio Tridentiao rue nebit tnpermum .
idque rgtmut , ut quod conJiubtlttum Λ· i” reliquit facrit cnnctliu tum gcneraltbut tum pr».
vtncialiout ,qud motores nojirt ferttm domi, pari,m forte celebrarunt ,& tn banc regiam ur­
bem Dei Opt. Max. gratta, dr catholicum & pium toafla viderunt , tn bac quoque fynodo fir·
mint corroboretur fic , ut alttjfimii defixum radmbut labefuftari pretterea non pôflii. Ut fi
forte populat atque adr» clerut vel fuupte melina > vel fatbana impulfu, ft ft a vero cul­
tu JacrorUmque canonum dtfcipltna longe abduxerit , tn viari redeat, qua qui ingrediun­
tur t ad perjetlaen atque abjblutam beamudinem perveniunt . Aiqur hoc tpfum quod dteimut
ufl um ejl, Cb· ufjtdeniibut,
re fb· con/tho Jutttntibur fratribur xefirit comprovincialibus
revereudifflmit epifcepit . nec non vobte & prafcntibue, <br opem 6r auxilium ad rem to­
tam conficiendam of renttout . Itaque vot quantum quidem fojjumut , <► orumut
obdeftaruur , ut operam deut, »t quicjuid Oeo Opt. Mox- udfuvante a nobir eonjittuium eft, id
vor nmnt ftt.dio dr folhcitudine tum a vobn tpfit, 1«« ab ipfo ffiege > qui fidet noRra commijfur dr mandatur eJi, age ndit m curent. Et quoniam tncreiibilem veftram omnium pruilcntiam perfpefldm bebemur, tncredtltli noftra cum latitta atque anime voluptate in eo ob·
fervando conjiautet, ut fperamur dr affiduot fpeflabtmut. Quod ut /veneat, ornatum bonorum
u-iftor dr prtncept Deut ad veftram ceterorumque omnium jalutem nobit perq^tlat .b'aleic.ri’to

Datum Florentia, idtbur decembrit MDLXXdil·
DECRETUM

De incbourida fynodo·

Everendifliml patres, placet ne voblf»
De non prajudicondo .
ut hodie ad laudem , dt gloriam fanfix, & individue Trinitatis, patria, & Fi­ Cum maxime deceat omnia ordine , &
lii, & Spiritus Canfti > ad juvandam Ut au­ ratione fieri, aliorum facrorum conciliorum ,
gendam chrilbanc religionis diiciplinam, 3r pre(<rriin Tridcntini vriligiis inhsrendo,
pro abulibus tollendis, reformandis moribui,
h*c facta fynodus in primis (latuit, & de­
corrigendis excetlibus , ahisque ex facris ca­ crevit, ut qui prior ad epifcopalem digninonibus per miliis ftatuendis, provinciale Flo- E raten^ vocatus exiftit » priori loco Cedere,
rentlnum cpnciJium incipiat, & incocptun
Λ alus przccderc debear. Exprefre dcciafit >
tans quod nulli ob id fiat pr*)udicium ,
Kefpondcrunt. Placet.
nulliquc novum jus acquiratur.

R

KUB

Concilium Florbntinum.

725

v

R U B.

Chaiitî

I.

De profeftionc Fidci

,

/

726

firtriationrm, euchariftiam > poenitentiam,
Λ extremam unAionem, ordinem , dk ma- A···0
trimonium; iliaque gratiam conferre, dk Cnr.iift
cx hi, baptifmum , confirmationem, dk or·
«HJrfoem fine facrilcgio reiterari non [pofle. '

C Λ 1% Γ.

C A P.

I V.

Ponitur formula profeflîonir fidei ■
tZoaefroiaatar ritur ecclefia ia foramen·
torum admtniji ratione , et admittuntur
Rtneipia ponit profeflronero fidei, tam­
qua de originali, et jujiificatioquam fundamentum,contra quod porte
m a fore fia da Tridentina
inferi non prxvalebunt, juxta pr»fc.'iptatn
fynodo definita fuere.
formam Pii Quarti, videlicet.
Credo in unum Deum, Pattern omnipo­
Receptos quoque , dk approbatos eccle­
tentem, faAoremCcli Ijc Terre, viliodium
fi* carbolic* mus io fupradiAorum omnium
omnium, & invifibiiium. Et in unum Do­
minum Jefum Chrirtum, Filium Dei unige­ B ('aeramentorum lolemni adminiftratione re­
nitum; Et ex Patre natum ante omnia fae­ cipimus dt admittimus omnia, dk lingula,
cula, Deum de Deo, lumen de lumine, qu* de peccato originalr, dk de juftificaDeum verum de Deo vero. Genitum, non tione >n 1'acrofanA.i Tridentina fynodo de­
faAum, confubftantialem Patri, per quem finita, dk declarata fuerunt, atnpIcAitnur,
omnia faAa funt. Qui propter no» horni- dk recipimu».
ncs,dk propter noftram falutem defeendir
de Gelis. Et incarnatus eil dc Spiritu SanCAP. V.
Ao, cx Maria Virgine, & horno faAus eft.
De converfloat, dr tranfubflanttatione
Crucifixus etiam pro nobi» fub Pontio Pi­
punit, dr viat > n* lorput A- fua·
lato, pafius, & fcpultu» eft. Et refurrexir
fumem Cbeifti, quod pro vi·
tertia dic fecundum feripturas, dk nfcendie
Vit mertuijque offertur .
in crlum,fedet ad dexteram Patri». Et ite­
rum ventutu» eft cum gloria judicare vi­
Profitemur pariter in Milfa offerri Deo
vos, dk mortuos, cujus regni non erit fini».
Et in Spiritum fanAum, Dominum, dk vivi­ C verum, proprium , dk piopiriatorium facri6cium pro vivi», et UefunAis : atque ia..
ficantem , qui ex putre Filioque procedit.
Qui cum patre , & Filio fimul adoratur, dk fanAiffimo eucharillia? facramento elfe ve­
conglorificatur, qui locutus eft per prophe­ re, realiter, ct fubftantialiter corpus et
tas. Et unam ,fanAam', catholicam. 4 apo­ fanguinem, una cum anima , er divinitate D>
N. Jcfu Chriftl , ficrique converfionem toftolicam ecclefiam. Confiteor unum baptifma
in remiflionetp peccatorum. Et expeAo re- tius fubftanti* pani, in corpus , ct totius
furreAionem rrortucrum, dk vitam’ venturi fubftanti* vini in fanguinem, quam converlionem catholica ecclefia tranlubftaotia·
faculi. Arnen.
tionem appellat .

P

x

CAP.

II.

C A P.
Sacram Scripturam juxta interpret/ltio
nem fanda metrn ecclejia efle ut·
tcliigcndam, fr apnflolicat era·
diliouee acceptandae.

Apoftoiicas & eccl£<iafticas traditione»,
rebquafque ejufdcm eccleli* obfervatloncs,
dk confticutioncs firmiflime admittimus, dk
irnipleAlmur. Item facram feripturam |uxla eum fenfum, quem tenuit, dk tenet
fanAa mater ecclefia , cujus eft judicare de
vero fcnfu , dk interpretatione factarum
feripturarum,admittimus; ncc eam unquam ,
nifi juxta unanimem confenfum pattum ac­
cipimus , & interpretabimur.

CAP.

V I.

Sai altera tantum Specie verum facramea·
tum fami . Purgatorium efle , antmafque
ibidem detenter Jideltum prectbut
adjuvari; honor and» t , or audit
,
et vencr^ndot efle /undet.

I
Fatemur etiam fub altera tantum fpecic
Cotum, atque integrum Chriftun», verum­
que facramentum fumi . Confiantes fate­
mur purgatorium efle, anima,que ibi de­
tentas fidelium fuffragii, juva, i .· fimiliter
et fanAos una cum Chrifto regnantes, ve­
nerandos , atque invocandos elfe , cofque
orationes Deo pro nobis offerre, atque eo­
rum reliquias effe venerandas.

III.

CAP
Septeni efle fut ramenta nova legit ,
ea gratiam conferre, quorum tria
erreiterabilia ; futur vero
minime.

Profitemur quoque feptem tile vere, dc
proprieCacramenra nove legi» a Jcfu Ghrino Domino nollro inftituta , atque ad ulutem humani generis, licet non omnia fin.
gulis neceflaria : fanAuin baptiluium, con.

VU.

Cbri/li , beata Maria, caterorumque
imaginet efle vencrandat.

Firmiter afferimus imagines Chrifti ac
Deiparc temper Virginis, nec non aliorum
fandorum habenda» et retinendas efle, at­
que eis debitum honorem,et venerationem
adhibendam7. t z

CAP.

Concilium Florentinum .

m

Cm* i «Tl

CAP.

VIII.

Ex ft putet.

•Ι7Ι·

fndu'jrentiarum etiam ptfteftatetn a Chtlfto in eccle'ia, rciiflam Tulfle, iliarumque
utum Chtifliano populo maxime falutarcm
e:k· affirmamus.

CAP.

718

nec illis poflell.O fuffragetur. Et mhilcmi- "
"
' nu* etiam poenis ab epifeopis ad id omui-_A*WC
no prttftanihiin compelli peffint ; li vero
culpa capit Ji id rfflLrri contigerit,‘capi075·
tulun pro modo cuip» legitime puniatur-

IX.

CAP.

ΧΙΠ.

Mette fervi· e debent doflorundi, K
defloret le^cnter , ma&tftrtqne pue­
rorum ■

,Romanam ecclefinm omnium aliarum Λα·
irem , fummumpue pontificem efib
Petri fhcctjiortm·

Idem quoque fervent, qui jn pofterum
ad doctorale* dc magiftrales gradu* pro­
movebuntur in ipfo promotioni* a<9a,· pro­
infra tuitr^ua
cempu* ab
epifeopo
q moti
>»<w»a vero
Vteaw
iiiiiw
«μ
C|JriLV}7V ftaII··
Sanârtn catholicam , Ar apoflolicam Ro- *» ruendum ; puerorum etiam peuagogi, St
illi
nuna.n ecck-fiam omnium eceleliatum, ma- omnes !l
” , qui quocunque modo* publice
tirm,tfc nugiilram agnofeimus; Romano, vel privaci.n in propriis aut alienis aedi­
ove pontifici beati 1‘e.trl apodoforum crin- bus ,. dt domiciliis puerç* , feu quacun­
i ipis: iitccciibri, acAfrfu Chrilli vicario ve- que state preditos litteras, aut quafcunrain ubedientiam fpondemus, ac juramus . que alias liberale’ artes, feu illarum rudi­
menta docent, & profitentur.

CAP.

X.

Ci-mprobuntur decretu Trident ini C»*·
cilii, & reprobentur contrecta.

Nerwa frofejfciur fectendu.

Profeflio vero fidei juxta pnefcriptanu
Orera irem omnia a facrls canonibus,
& otcur.tenicis conciliis, ac prreipue a_. formam
fieri< ùcuct
debet , adhibiti* duo­
iviuiuu. femper
ii'iipt· iît.
crhfanét.1 Tridentina fynodo tradita, de- bus
f.
I
___________
, , qui
,. vel tribus tcftibus coram
notario
finita, & declarata indubitanter recipimus, Ceanj In publicum inftrumcntum redigat, &
arqu,- profitemur ; limulque contraria omnia in hbrum
1 u----- ~ad
J ‘ eum -----tantum ufum compara*
titqu ? liKietes quafcunque ab ecclefia da- tum, una cum profitentls fubfcriptiope .re­
innjtis, <Sc rejectas, & anathematizatas, ferai; liber autem in arcliivio epifcopali
>11?·. pariter damnamus, rejicimus, & ana- crit diligenter ad perpetuant memoriam adfervandus.
the:nat>'tanius.

C A P.

XI.

R U R.

CntboUcam fidem femper tenendam t
doiendamipue.

De libri* prohibitis.

C A P.

>

Hanc veram catholicam

I I.

I.

fidem, estra_.

librorum prohibitorum index
fcrueiur.
nemus; eandem integram Se immaculatam ,D
ufquc «<l extremum vitae fpiritum conflan­
Uantum utilitatis pur», St catholic»
ti ffi me , Ileo adjuvante, retinere, & con­
doArina: apulcrit index librorum pro­
fiteri, atque a noflris fubditis , vel ilii*
hibitorum , facile omnibus per.pedutn
quorum cura ad nos in noftro munere fpe- eSe poteft, videndum igitur erit cpifccpis,
£nbir, teneri, doceri, Si prxdicari, quan­ ut regni» in indice tradit» cxqutt.tr ab
tum in nos, erit curaturos ; Si ita fpondemus, omnibus ferventur. '
vovemus, ac juramus. Sic nos Deus adju­
vet, dr hec fanfla Dei evangelia CAP. II.
qua'i. nervo lalvus elle potrft , quam in praelenti ‘i-uinte profitemur, Si veraciter te-

Q

CAP.

XII.

Henefûia & dignituet obiîaentei teueintur ditium fidem profiteri.

1

Eandem fidei profeffionem facere tenean.
tur adfeiti ad dignitates dr canonica tus,
nec non provili etiam de beneficiis quibufcunque animarum curam habentibus , ad
minus intra duos mrnfes a die adepte pofleffioms in inanibus cpiic. vcl -o impedito
Curam ejus generali vicario, feu officiali,
ita tamen ut dignitates, St canonici etiam
in cajritulo fidem ptefiftantur ; alioquin.,
omnes fupradiâi frudus .nun faciant fuo*,

Sine epifeopi lieentm, titl inqnifiterit nen
fofiuni imprimi libri,
p<rntr in de­
crete expriffie et emprejfi cum ert^tnulibur colluti, et ub euflere fubfcnpti injrimie
epifeopo pretjntentur.
et
In quibus locis ars imprefforia viget,
nemo imprimere per fe, vel per aliunu
quidquam prirfumar, quod epifeopi, aut
inquilltores accuratam difcuflionem , Si pro­
bationem, qua gratis dentur , non habue­
rit. Alioquin juxta novifftmi Lateraneniis,
& Tridentini concilii decretum, libris amitlk,et publice combuftis anathemati lub­
ie-

Concilium 1

719

LORINTINUM.

JJQ

jeAus iit. et centum aureorum pocr*, prq,
C A Γ II.
* Asiwo
Auwo dimidia fifco , dt pro altera egeni» mo- A
CitaKTi nia|ibttt applicata, puniantur ; verum im. C*aurt
'571· prtda non priu» ex officina prodeant, aut fifloret, & fculftorcr fine exfrejja fini efifi « 5 71·
ceft litentta rv.gtnr/ in 'ecclefia, «r
exponantur venalia, quam cum proprii» c»
aha loca fta er fmblxit non fe·
:
xemplaribtit collita fuerint. Deinde auAor
nunt , et efifcoforum tuflorttet
ip(e offerat epifcopo libi am iroprellum , ut
caca faflut .
fupra collitum, et manu propria fubfcrl.
ptum, qui perpetuo tpitcopali archivo cu.
Caveant ciiam piAores, fculptores, ac
ftodirl debet ·
quicunque artifices, dt qui imagines fi­
eras effingendas curabunt, ut nne expreffa epifeoporum licentia, in ecdeliis , aliifQat librai frebiiitor habuerint, trui^uf
que piis locis ac etiam publicis eas nullq
modo ponant ; dt ύ qu* haAenus polit* funt,
Jitcrit abutuntur verba , futuuntur .
eas epifeopi deleri, emendari, amoveri,
Qui libro» quavis ratione prohibito» ha·· B vel mutari etiam ex officio quam primum
buerint, fciant in poenas Bulle in die Cue­
jubeant, eorum fumptibus quotum intereft,
lie Domini incurrere: quique lacr* fcriptu- ac poems montra contumaces imponendis
re verbis ad jocum, attentationem. contu­
CAP. III.
meliam, fuperllitionem, aut alias profanas
indignitates abutantur , iis & impietati», &
Santforuift imaginer , in lotir intmunJit
temeritatis poenas debitas epi fcopodabunt .
Jclcautur ,<&· Jecorum veneratione.

C Λ P·

i

R U B.

IIT.

III

Attjue ut,verus cultus , honorque facris
imaginibus exh.beatur , prohibuit , ne ima­
gines tam fa lut iter* crucis, quam bcatitlime Viiginis , dt omnium SanAorum, ape
C A ΡΛ I.
immundis, Se conteinptibii bus locis, five
Scnllorum reliquia baneflie lotir, Je·
in pavimentis poft hac collocentur, dt col­
loca t.c dckantur ; inobedientes autem poe­
ceniibnfqtie ferventur vafir ,
nas luant ftatuetidas ab epifeopi» ; qui etiam
quafha gratta ejlendantur.
dabunr operam, ut ferius doceatur popur
lusnullrm in illis divinitatem, aut virtuOpuli juxta catholice, & apoftottc*
tem inelie , unde colantur ; nihil ab eis pe­
cccieii* ufu.n de reliquiarum honor<·_>
diligenter itiftrujntur , atque illud epifco-tendum, aut fpeundum tamquam limulapis cur* Iit, ur honeftiffimis in locis, ac de- cris , led venerationem ad quam per ipfa
centlffimis vafculis fervcr.tur, popuioquc., excitamur, dt tiduciam ad veram imagi­
num referant prototypa. Ut dum eas ofeufola pietatis, non qua-ftus gratia, cum ea
qua decer veneratione, & reverentia often- lamur,uum reverenter procumbimus, Chrldantur ; nec ita paflitn line epifeopi licen­ ftum dominum adoremus, ac fandos ejus
tia e vafculis extrahantur : nam tantum ob veneremur, quos effigies ili* rcpr«fent*ntdevotionem, aut infpicimd*, vel tangen­
R U B. II.
dae proponi debent. Qui temere aliter fe­
cerint, ab epifeopi» ipiis pro modo culp*
i
Dc reprefentationibus tollendis.
poena alliciantut .

De reliquiis SanAorum .

P

R U B.

CAP.

IV.

IV.

Ulli clerico frculari , aut regulari,
nec laico,aut quibusvis perfoni» liceat
in polterum Paffionem D. N. Jefu Chrifti,
CAP. I.
(aeras liiflorias aut gefta fanAOrum, ullo
Qr/e’rr d.l -jt' eje Iragt-ter. in Utile·
modo riprurfenrare , nifr de licentia epifeo­
pi in feriptis gratis obrempta , qui prout
! mginJa & rctincnaa .
expedire judicaverit, efficiet, ut multa qu*
Aximain his calarr.itclis temporibus
in iitis a Aonibus contra fanAorum patrum,
v|>ilct'iii debent diliicnti.im adhibe­
& antiquam eccleli* confuetudinco) intro»
te in im«”o.'b.is habendis dc retir-nuis; ita
­
ducla
funt, omnino tollantur.
que pro'.if,eant omnino, ne inlolit. aliqua,
aut infolito modo pingatur , fculparur, aut E
apponatur, pr.rtcrtin» in ecclefiis , aut all.S
ic.igi< :is, piis. ve etiam pibbcls locis, niliilque m cis iinf cortjin , obfeoenum , profanumque li.itim, vultu,ac tota effigie con
fp.cietur; quo fidelium mentes, «ut oculi
Dc facris Imaginibus.

N

M

cftvndi pollint : fed rales ill*

ftnr , quibus

fpc/landi» p et.ts excitetur , quieq re ab <·Xeiuol iri tua ex probata ab cccb-lia cvnfuctudu.e minime aberrent.

RUB.

73 *

Concilium Florentinum.

·

Αμνό

RUB. VI.

Cxirixr
•ill-

De miracoBc.
CAP. VI.
Quid in NffvaratM miraculorum comfro*
hliw faciendum.

73«

j. nee non qui confugiendi , aut eo» confute»·

Λ<ϋ auAore* faerinr ; >c pretcrea vani», Awwo
ac fuperftitiofis obfcrvationibus , & divina- Ca«i»Ti
tlonibus dedito* graviffime ab epifeopo pu­ Π7Ι
niendo* efle deci evil. Et omne» tarç clerici
quam laici alia» etiam podnas incurrant·
tam a jure communi, quam a noviflitno Laterancnfi concilio fancita».

CAP. III.
Pifcopi in novi» miraculi» theologo», de
Poent clericorum fint liceutia ordinarii
alio* pio» ac perito» viro» confulant;
energumen. exire if. adhibentium.
populorum concurfus ft acclamatione* pro­
hibeant, donec rei verita» legitime com­
Nulli clerico feculati» aut regulari liceat
probetur; ne temere falfa pro veri», & inrerta pro certis aliqua epifeopi negligentia In impofterum
, __ _
energumenis
___ o____
exotcifmum
_ .___ adrecipiantur ; ita tamen ut populi devotio· Bhiberc, nifi de licentia ordinarii in feripti*
ni quantum catholic* Kdel ratio patitur, habita ; dt tunc cum (umtni reverentia , Sc
provideatur ; falforum autem miraculorum devotione, & in ecclefiis, feu faltem co­
auAoribus gravitfimx ab epifeopi* poenx ram pluribus honeftis perfonis, hujufmodi
religiofum opus perficiatur; tianfgreftpre»
Irrogand* erunt.

E

R U B,

autrtn carcere atque aliis ab epifeopi» animadvcrfionibut puniantur.

VII.

De magici» aitibu*, divinationibus,
incantationibufqce tollendi».

R B U.

VIII·

De Judxi» >

CAP.

I.
CAP.

Clericorum, uohilium ftculctrtum, mulie­
rum magicam artem feli anitum
fetu.

C

I.

Indui fefiivte dieher a negotiie nifiineant,
et ante refurrtfliontr Pafiba fer tredicum
en eorum domibur relegentur ·

Agi, arioli, venefici» fortilegi, at­

M

Ngente* Deo ft fereniflimis principibus
que alii hujus generi* fateliires, ac
miniftri Sai ha n* eo miferorum hominunu nollri» gratias habendas efle agnofcir
hxc facra fynodus ; quod eorum pietate ac
mente» deduxerunt, ut relido Deo fuo
rel'gionis Audio cftcdum (it, ut Judaica pra­
Creatore, pro recuperanda valetudine , re­
bus deperditis, tempcltatibus arcendis , at­ vitas in commerciis, negotiis, ac omnibus
aliis asionibus intra termino» ab ecclclia^.
que alii* negotii* ad opem , ft fublidium
Dxmonum confugiant; qui cumque igitur permiffos coerceatur. Tamen pro fuo mu­
nere · admonendo* omnes fideles efle cenfive verbis, five noti*, cantionibus, charaderibus, ligaturi* , aut alio quocumque fuit de ii», qu» a facris canonibus circa_.
hojufmcdi obftinato» Cruci» Chrifti inimko»
modo, maleficam, fortilegam, veneficam
artem profiteri, ft colere repertu* fuerit » funt prxeipue interdira . Judxls Igitur non
liceat diebus feftivit ab ecclefia recepti»
ii clericus etiam quacumquedignitate pr*ditut, omnibus beneficii* privatus, quinque» D mercar), aur quocunque modo negotiari,
nio in vinculis conjiciatur. Relapfu* autem aut aliquid quidquam agere a fandorum
tamquam incorrigibili», ft apoftata , curi* temporum veneratione alienum, extra fepta
loci eis ad habendum fpecialiter aftignati;
fxculari tradatur, legitimis fuppbcii* »fficiendus. Si vero laicus, & nobili* fuerit, ft preferrim triduo ante Pafcha > adeo ut
eo tempore neque ex propriis domibus exi­
ducentorum aureorum poeoa, pro dimidia
re pofliot, ft inobedientes pecuniarias fifco
Fifco, ft altera egeni* monialibus applica­
ta , mulâctur ; Ignobilis autem turpitudine applicandas, & carceris poenas feveriilime
ab epifeopi» pledantur.
dehonefiatus, vel ad trireme*, aur ad car­
cere* , aut in exilium rekgctur . Mulieres
111* malefic*, venefic* , aut lortileg* ,qua*
CAP- II.
•liqui, aut membri debilitationem, aut in·
fanabilem «gritudinem attulerint, puerofCbrifltani aliquod mintfiertum non imque fafeinaverint, aut aliquo modo diabo­
feudant Judaee et eorum familiari­
lic* illius arti* fufpedx , vel diffamat*
tate/ effugiant.
fuerint, ft turpitudinis, & career!*, ft£
exilii poena ab epifeopi*'muldentur.
Sed ne liber* ferviat ancili», ac In Jodxorum abominationem expreffe fancitum
CAP. II.
eft, ut chriftiani nullo fervitutis genere
iudxis fe addicant, non obfterr icandi, ia.
P*n< confugientium nd auxilium, tr
idandi , educandi, au» alien jus alterius
lonjihum e/ftrum .
miniftetii ei» opera prxfldnt, fed ft eorum
Confugientes vero pro quacumque occa, medici» , ft cibi» uti, & efculenta , ft
fione ad homine* forulegos, ft maleficos, poculcnta ab ei» emere, & tandem (ocie*

I

ta-

...JIUIt.

Concilium Florentinum.

733
Αμνό

C·»»·’·
>>7V

tates, conjunAiones, nimias famillaiitatei,
cumeii habere omninocaveant ; & qui non
panteriDt, in excommunicationem incidant
prefer poena» a facri» canonibu* ftatuta» -

RUB.

IX.

734

CAP

II.. ■

e

Swra/artr judicet adbortantur centra bujUj
mode fitiertffime ftocedcre, eorumtjuecott·
wrfiitto fe^gHadtf tt littorrtgibl·
Item nomine efijeofo dejeran­
tur .

Awwo
Chris 11

De haretlcis ·
Magiftratus quoque fcculares vehemen­
ter hortatur, ut contra blafphemos fevenflime procedant, ad hoc ut indulgentiam
proximi Lateranenfi» concilii canfequi pofProhibeatur ttat publice , jteaue privata
hnt ; itemque omnes Chrifti fideles in Deum
diftutatioeee articulée fidei tanobfecrantur, ut non foluru a biafpl.cu.ogtatet.
rum familiaritate abftineant, fed etiam ut
pifeopi lingulare , ac maximum ftudium quos incorrigibilet repererint, eorum nomi­
In eo potiffimum impendere debent, ne na ad epifeopos deferant.
ipfis dormientibus inimicus homo prava he.
C A P. 111.
re fam femina, doArincque,ac morum cor­
ruptionem diffeminare, aur interferere va­
Epifeopi foctctateee nominet Dei tnfli·
leat. Idcirco rudium maxime ac prefertta
tutat.
fufpeflorum conventus , irnperitorumque ,
atque idiotarum, de his que ad fidem fpeAtque nt nihil prorfus omittatur, quod
Aant, tam publicas, quam privatas difeead exterminationem tam atrocis peccati
ptattones,ac fermones, crterafque hujufmo­
di periculofas occationes ptohibeant, ac conducere poliit . epifeopi in fui» civitati­
bus , dt dioeceiibus focietatcs nominis Dei
penitus tollant.
( ubi non funt ) quam primum inftituaut, ea
norma, regula, dt indulgentiis propoiitis ,
CAP. II
que in bulla fel. rec· Pii Quarti conti­
nentur
Tayeeirttar contra fufpeiloe burettepravit.

CAP.

I

E

RUB.
Sedulo preterea dent operam Inquirendis
haretlcis, aut eo nomine fufpe&is, ut In­
vento» de fuo ovili conftanter extermi­
nent; .parati etiam, fi opus fuerit, hac
de canna fanguinem animamque profunde­
re. Quo Deo gratius, & ovibus fuis fa.
hibrius in univerfo fuo munere efficere ni­
hil poflunt.

R U B.

X.

X ί.

De fertorum dierum cultu» & obfer
vatione.

C A P.

I.

Fefiivi Jiet obftrvcutur, ct lemport
coram celcbrationet jileant comedta,
jocultteonee , «r <d generic
alit,

De blafphetnia.

F? Eftorum dierum cultus facile homines
J, adducere poteft ad reliqua legis preCAP I
Dcepta fervanda. Idcirco Epifeopi magnam
diligentiam adhibeant, ut tacri dies ecclcPetat coatra llafpbtutaatee, er e necet eo
(i* prccepro, vel Joci confuctudine obfer<coa flet ut toute Ptt V.
vandi nullo modo in fuis civitatibus, vel
dioecefibus violentur; quinimmo ita popu­
Lafphemic fcelus adeo deteftabile eft, li inftituantur , ut ecclefia» frequentent,
ut fact* liter* abhorrentes nomen male­ miflar celebrationi, ac divini» officiis revt
dictionis , quo blafphctnia exprimi foletrenter
,
interfinr, totofquoad colendum Deun.
in bcnediAionis nomen aliquando conver­ & verbis , dt opere fe transferant. Atqu.
tant ; ad oblhuenda igitur biafphemantium dum divina celebrantur circulatores, pre
ora poenarum , de fuppüciorum terror adhi­
ftigiatores , comedic , dc alia hujus gene­
bitu», & auAus eft a fel. rec. Pii V. no.
ris prohibentur, aut voce, aut inftrumenvifiima conftitutione. Que poenc, Bc fup- ti» in publici», vel quafi publicis locis ca­
plicia epifeopi ftudio debenr a parochis nere , feu faltationes , ludos , choreas , dk
perfrpe ad populi memoriam revocari. Id- alia nugarum irritamenta exercere , fub
coque omnibus notum fit, quod delinquen­ E poenis epifcoporum arbitrio imponendis »
tes , juxta tenorem diAc conftitutionis , que In pauperum ufus erogentur.
pro modo culpc, Ac perfonarum qualitate,
line aliqua remiflione funt omnino ab epi­
CAP. 11.
feopis puniendi. Qui fi in exeeutione ne­
gligences fuerint, iciant fe in proximo pro­
Rufltci, et omnee a négociée , et mercevinciali concilio hujus negligent he ratiohue, ac Conjihtr ineundii , tbjitnem reddituros.
neaut ■

B

Omne» vero a quibufeunque illicitis, dk
fer-

*57;·

7J5
Anno
*173*

736

Concilium Florentinum .

& aliorum piorum focorum miniftris , qui
fetvilibus operibus, judiciorum agitationiAnno
bus, cmproriis , nundinis, alilfque inerca- A capfulasclrcunferunt ; eifque non aliter per­
Cmmist,
toriit conventibus exercendis quocunquO mitium fit,nifi dc licentiaepifeopi, Λ pod.
M71
nomine nuncupentur, abftineant; At maxi­ quam facerdos in m'fla communicaverit,
me ruftici , qui in hoe f«pe delinquunt, eleemofinas petere ; dt qui omnibus in eccfenili belli, aut Imminentis alicujus periculi Garum honorem fupra ilatutis non parue­
rint, cujufcunque qualitatis, dt dignitatis,
cautfa .* convocationes etiam, que conlilia
vocant, li ncceffitas urget, poll vefperas etiam regulares prêter poenas In bulla fel.
rec. Pii Quinti faneras, pro modo culpe,
tantum, dummodo non in ecclefiis, fieri
permittantur, fed & efculenra, dt pocu- ab epifeopis gravilfune puniantur.
lenta venundari poliunt, fi tamen in eccle­
R U B. XIII.
fiarum atriis id non fiat.
De immunitatibus ecclefiarum.

9 E S S 1 O SECUNDA.

C A P.

Celebrata die VIII. Aprilis MDLXXIII.

R U B.

ΧΠ.

I.

Confititl ftr firtniffimtt frincifct tuta­
tiam tjje libtrtattta achfia .

De facrofanAis ccclefiis ·
Ridentinl concilii hortationes, quibus
univerfis chriftlanis omnibus populorum
dominis ecclefiarum defenfionem, ac immu­
/’reArieatirr dtambulatiantr , «ug», et
nitates enixe commendat, quam alte in
itrgetutivur m eccltjia .
feteniflimorum principum Etruri» mente fi­
xe fint, quotidiana catholice fidei propu­
Uandoecclefias,qu»funt orationi tan­
gnatio, ac erga eccleliafticos viros, ac lo­
tum deftinate , cultu, At honore fi­ ca pia.dt religiofa veneratio , ac bcneficendeles non reverentur ; confequens eft, via locupletiflimc teftantur- Quare dubitan­
ut veniens Salvator nofter iratus , Λ fla­ dum nullo pado videtur ; quin fibi ipfi congellis , dt funiculis, e domo Patris fui eji­ ftantiflime (ut temper fecerunt 1 curaturi fint,
ciat; & propterea nemini liceat, dum fa­ Cut debitus Deo cultus, ac ininiftris , Ac my.
fteriorum ejus difpenfatoribus , legitimus
cta fiunt, ac divina celebrantur , live pr»honor exhibeatur ; nec permifluri, ut offi­
dicatut verbum Dei, in ecclefiis deambu­
ciales, magiftratus , aliive eorum adminilare, vociferari, nugari, negotiari, aut
Orationi conftituti ecclefialticam jurifdiAio»
aliquid Irreverenter agere, neque eo tempore capitula cathedralium , aut collegia ra­ œm, 8i libertatem divinis, & humanis le­
gibus fancitam ulla ex parte violent im­
rum ccclcfiarum congregare.
pone, utpotequi ofifequentiflimi ecclefi» fi­
lii , fummorumque pantiticum , ac omnium
CAP. II.
pontificum , ac omnium pontificiarum con.
Vc jtttiieialet aflur, colloquia cum fufftflir (ti (udonum , ac decretorum conciliarium ob.
fervantifiimi femper fuerunt .
mulieribu/, «er commejjattonci fiant y
ner bajlata arma , Or itl gencrit
CAP. IL
alia Jeferaatur tn ccdcjta.

C A P.

I.

T

Q

uuirvi ne
wt <«
·■» lacifoiciaû
«usu vtttnij taonqjleriit tt
Caveant etiam omnes ne ita (lent in ec- D Prohibet
elefiis, aut adverfi fedeant,ut reverenti»,
ttclefiii baiitent mulieret inboetfia ,
qu» facrofanA» eucharifti» facramcnio de­
betur, aliqua injuria fiat. Non judicia exer­
tur ·
ceantur, non cum mulierious fufpeAis col­
loquia habeantur, non commeflationes, aut
Atque, ut jam Florentlnis municipali
municipali-­
compotationes fiant, nihil in porticibus, bus legibus laudabiliter ftatutum eft , ut re•triis, vel veftibulis aliquid venale, etiam Jigiofarum domorum ratio maxime habea­
•d ufum facrificii, vel ecctcfi» exponatur ; tur, prvfcrtim in quibus Deo dicat» virtmliftc, felopeta, aut baftata arma in ec- gines perpetuo habitant : eodem modo in­
ciefiis non deferantur.
terdicitur , ne femin» public» inhonefte vi.
ventes, nec ducentis cubitis prope monaCAP. III.
fleria monialium, nec centum prope oftia, aut
ingrelfus ecclefiarum domicilium habeant.
Mtiniici r· fcdcfiit ma pojjînt fetere elee- Quod li intra ea fpatia ipf» habitaverint,
mojfynat , tium iitim celebraarur, fra­
aureis quindecim fifeo muIAenior ; eamdemter tmaialinat a&eutet, tt bat fofl
qoe poenam fubeanr, quicumque fine epifeo­
communionem Sacer lotir .
pi licentia cauponarias, tabernas, aut ther­
mas , live balnea in eodem amblni hsbue*
Illud quoque prohibetur exprefse, ne in rinr, quique ad cos ufus domos , aut habi­
ccclefiis quibofcunque etiam regularium, tacula potuerint.
pauperes, aut mendici, ad petendas eleemofynas per ecclefiam vegentur , inter
Mioarum foiemnia, aut dum divina cele­
brantur, exceptis illis inopuaa monialiura,

CAP.

737
Anno
Cniisti
>J7J·

Concilium Florentinum.

CAP. III.

Dvc/araafar f*<« face txt rt trclt/te fi»t
immunit,

738

artem pro rata in perpetuum acquirant,
Aa jufta omnium eccleii* bonorum «Hi- _ΛμΜΟ
maiione eorum, qu* ipfi in dotem, At inftaurarionem contulerint; reliqua patre in
*J7J·
quolibet prwdiAorum cafuuro refervata priftinl, patroni*, qui ter ab epifeopo moniti
inftaurare, ac dotem fupplere ipfi negle­
xerint .

£

Et lî jure unicaique ecclefi* id immunk
tatis eonceffumvideatur, utconfugientibus
ad eas per triginta paffaum circuitum fecuritatem prvftet ; quia tamen propter lo­
corum anguillam, aut eccleiiarum frequen­
CAP. II.
tiam Florent'* totam fere Immunitas civitatem occuparet ,unde dt julilti* vinculum
Diruti/ ttilt/it frovtdetturt $· qwmoZr .
nimia difiblveretur ; declarandum vifum eft,
ea tantum loca circa ecclefia* immunia ef­
_ Ecclefia* non curata* ferme collapfa* efe , qu* notabili aliquo ligno, a publicis pifeopi inftauranda* curent, aut oratoria.·
viis ccterlfqne profanis Jocis in prediAa ibidem erigendo, vel fi id non videbitur
civitate Florenti* diftinguuntur ; in reli­ expedire, in alia* transferant ecclefia*, ubi
qui* aurem locis extra civitatem juris com­ B fub tituli* fanAorum , feu fanAarum , qui­
munis privilegia remaneant.
bus antea ecclefi* dicat* erant, altaria»,
conftruanrur, A pro reddituum quantitate
divinus ibi cultus inftituatur, ita tamen,
CAP. IV.
ut in area dirut* ecclefi* fignum cruci* eCejjttitet fint ftcuri fa locir
reAum femper appareat.
Λ cofturt , fed aen cleriti.

f

CAP.
Fugitivi vero, qui Florenti*, jure muni­
cipali, cedantes nominantur, in ecclefiis,
aut religiofis procul dubio protegi debear
a captura , qua quidem immunitate mini,
mefrul poflint it in domibus,' in quibus
debitores ipfi, vel alii non ferviente* ec­
cleii*, five mer cede, feu grati* inhabitant;
fciant tamen clerici quod intra domum ec­
clefi*, dr Joco* ei adjacente* nullo modo
fe prediAa libertate, A immunitate tuer·
potiunt ; quominus in omnibus epifeopi ju
dicio, dt execution! contra eo* commit!*
fubjaceant.

Vtiouutu littrur tb enti/ futdregiuto,
efifiofi Videtnt, ffi· judiceut.

Qyi beneficia tenent, non ante anno* XL.
unira, infra tempus ab epifeopo pneferibendum, unionum ilteras ordinarii* exhibeant,
qui re cognita decernent, qu* per furreptionem , vel obreptionem impetrat*, dc
obtente irrit* lint babend*, ut diAi Tri­
dent Ini concilii decreti* ftatuitur; quorum
etiam poen* innovantur

R U B.

R U B. XIV.

XV.

De ecclefia cathedral! vacante.

De ecclefiis reparandis, aut uniendis.

CAP. L

CAP. I.
Vuiauet ex Ultffitttl etiem luvilii do·
elinit firn de ftrotbtthbui, ttfi
fttroet, vel tin tttltfitriM

III.

Efelefit eetbedrtli vtetute, quid Jit
exequeudum.

Um primum abquam cathedralem er_ciefiaru-Dcc deponente vacare conii~ gerit, pa ft oris defunAi exequi* ea qua de­
cet pietate per totam dioecelim celebran­
Arochiale, ecclefi* , qu* ita tenuis tur , & affidue public* , & privat* fupredditu* funt, ut neceflario pro edi­ plicatione, liant, io quibus univerfus cle­
ticii* tuendi*, alendo rcAore, ac alito culrus
­ humiliter-, ac religiofitlime a Deo pe­
tui divino opportuni* fumptus non fufficiat, tat orbato gregi pallorem, qui ad tanti minec aliter tali incommodo provideri poteli, nlftcrii munus idoneu, & aptu, effe poffit·
epifeopi habita vicinitati* , ac frequenti*
CAP. I.
fiarochianorum ratione, fervataque cond­
ii Tridentini decreti* preferipta forma, aMortuo tfifcofo t ttfitule totiflitutetur
liis uniant parochialibu* . Quod fi ju* pa.
victrtut, 6- xtououii ■
tronatus, aut pr*fentandi in ei, habente,
contradixerint ; A ad epifeopi mandatum
fupradiAi, neceffitatibu» congrue confulerc
Poll obitum vero epifeopi capitulum Involuerint, audiantur; fin autem aut recu-gfra 0A0 die, vicarium conftituat, vel exifaverint, aut contempferint, epifeopi Ipfi* ftentem
Λ------------c------ J-qui
‘1— fit—doctor,
1 ' confirmet,
vel licenpatronis etiam inviti, diAa, unione* face­ tiatu, in jure canonico , vel alia* quantum
re nullo paAo differant. Nifi alii fint,qui fieri poterit idoneu* ; atque item ubi frureligione aut pietate duAi proprii* boni* Auum percipiendorum ei munus incum­
velint, & ecclefi* ruina, farcirej & reddi­ bit , capitulum unum, vel plure, «conotus ita augere, ut reAoris fubftentationi, mo* decernat, qui rerum temporalium cu­
ac alii, neceffarii, fumptibu, fati, fit, fer­ ram geranr, dt epifeopo futuro rationem
vatis folemnitatibu,, ac vocati, vocandi,. reddant ; quod item facere teneatur vica­
Et hi juri, patronatu,, aut prnfcntandi rius, officialis, & alius quilibet adminiftraAa*
tor ;
Coutil General Tom. XXXV.

P

C

Conchium Florbntinum .

739

740

tor. qui Cede vacante» a capitulo, vei ab

Ammo alii* conftituti fuerint, quod fi capitulum ‘
Cnattri in prxmiflis negligent fuerit, ad metropolira-

iJ7V

num , fi comprovinciali* ecclefia fuerit,& fi
ecclefia ipfa Metropolitana fuerit, aurea em­
pta, capitulumquc ,ut pnrfertur , negligent
tuciii , tunc ad antiquiorem epifeupum cx
l'itforçancu in metropolitan*, & propin­
quiorem epifeopuni in exempta hujufmodi
deputatio devolvatur.

R U B.

Forma

ffiunler effie debeant canonici affumendi.

Pifcopi fwnmopere Audeant, ut ad qua­
rumcumque ecclcfiaium dignitate*, Ac
canonkatu* ii adfumantur,- qui At ipfi* opera,
officii* pnefio fine, & rnorurru.
integritate, doArina, & vite exemplo ef­
ficiant , ut merito eorum catus eccleliarum
fenatut dici poflit.

E

B

CAP.
Qualitater epifeopi promoteendi , tSr Jvrma Jerteanda ·" want, tr altu
fcijuifiltr .

K

II.

Q«z fint partet, 6- officia canonicorum ·

In dignitatibus aut caoonicatibu* conftiUi alii* prcefi , ea vite, morum , Ar ti, crterique eccleliarum fervituri addiâi,
fcientiz excellenti* fulgere debet , ft a fis horis attente divini* adtint officii* ;
ut merito a fanda Tridentina fynodo non nine vagentur per ccciefiam, neve a
prreipiatur, Λ: exafliflimam de qualitatibus choro difcedant, nifi precibus abfolutis,
proficiendorum cathedraiibut ecclefiis inqui- aut aliqua compulfi neceffitate ; in choro
(itionem efle faciendam, & eius inquilitioproprii* quique fell!* confide*nt, concordi
nis formam in concilio provinciali elle przvoce , & corde pfallant ; fimul omnes de­
feribendam ; iccirco h«c facra fynodus in- biti* opportunitatibus adfurgant, fedeant,
genua
fleAaor, capita detegant, At nihil
fraferiptam examinis formulam a fanAtffi
mo D. N. comprobandam proponit, vide­ alienum divinis milceant , privatum offi­
cium non recitent; literas non legant,
licet .
An legitimi» natalibus, & ex catholicis non obftrepant, non colloquantur : fi vero
aliqui in hi* offenderint , quas percepturi
parentibus ortu'.
Quibu* in locis, Ac quomodo fuerit edu­ eflenr, diftnbutionibuscareant ; aliterque pro
catus.
Ί culp* gravitate corripiantur .
An triginta annis major fir.
CAP. III.
Qus converfatio vitz , & fama ejus l.
S
pluribus annis fuerit.
An fir criminofus, bigamus , vel apo- Vt hahentet etiam folam prehendam, cifdem
cum , Or officiir fint ohfirtdt, &■ ul­
Aata.
tra tret menfet non abfint fub poena.
An publicam poenitentiam egerit ·
An fana: mentis, & domui fu« bene przpolitus.
Omne* digmtaics, & canonici tam catheItem quam niodeftiam, prudentiam, f<>dralium quam collegiatarum, teneamur ombrietatem , continentiam, Ac alias virtute* I hino fecundum ecclefi* coofuerudinem in
in aâionibus fuit oftenderit.
tui» ecclefiis defervite . Quod decretum.,
Deinde a quo tempore facri* ordinibus eriam illos comprehendat, qm prrbendam
fit initiatu», Sc an 111 eis per fex menfes
tantum habent , adeo ut putent fe ad hoc
faltem antea fit conllitutu*.
fervitium minime obligatos efle; hoc exAn fit in univerfirace (ludiorum magiAer,
prefle declarans, quod non liceat vigore cujufcumque privilegii, aut confuetudinis ul.
five doâor, aut licentiatu* in facra theo­
logia , vel jute canonico metito promotus, tra tres menfes ab eifdem eccletiis quoli.
aut publico Academi* teftitnonio ad alio* ber annoabeflè; alioquin primo anno pri­
docendo* idoneus oftendatur ; ei que decla­
vetur unuiqulfquc dimidia parte fruAuum ,
quos ratione etiam pratbendir ac refideim*
randus, vel locus unus ex novo vel vete­
ri Teftamento , aut ex'fententü* Theologi­
fecit fuo*. Quod fi iterum eadem ufus fue­
cis, ex decretalibus, aut decreto propona­
rit negligent!*, privetur omnibus frudibu»,
tur, ita ut propofitiones etiam difputando quo» eodem agno lucratus fuerit ; crefecntam in theologia , quam in jure canonico te vero contumacia, epifeopi contra eos ;ux
tueatur; abfoluto vero hoc examine ab eo, ta factorum canonum conftitutione* pio
cui a fa nAiffimo D-N. hoc onus de manda­ cedant.
tum fuerit, Ar probatis omnibus fuprafetipti*, per quinque faltem telle* omni exce­
C A P. I V.
ptione majores, publicum fiat inftrumenrum,
?|uod una cum ipfiu* promovendi fidei proEorum habitue fit conformi'.
eflione ad fummum pontificem obfignatum
quam primum fideliter transmittatur.
In choro autem omne* dignitare», At
canonici'ram cathedralium, quam coliegiatarum conforment fe In habitu, in proccffioni-

O

Αμμο
Caatiti
»57J·

Dc dignitatibus, & canonici*.

I.

preferibenda Inquifitionl» de
epifeopo promovendo.

XVII.

CAP.

XVI.

*C A P.

R U B.

Concilium Florintinum -

TAI

A M
fionibot, funeralibus ,'omhihufque alii* ecA* _ cleGaftici* fonA'ionlbu* » nifi aliqui* pro* A
,
* Pr,em babltum prstendat, flood intra très
*Π<· ntenfes epifcopo probare debeat. Contrafaciente* vero difiribuaiooibua careant illius
diei, ac etiam arbitrio epifeopi puniantur.

CAP.

V.

M efiflifnt met <ta iuhi r raprtulo ffeel ant erilÎMtiittt, ♦ refarttimer abort, é· altorem id&enertr .

Reliqua hic non memorata , qua ad di­
vini cultu* inftitutioncro, ant reparationem,
ad chori legem, dr ordinem , aliorumque
miniftrorum conformationem pertinent, epi­ B
feopi duobu* e capitulo in confilium voca­
ti*, ut pracipit cadent Tridentina fynodur,
pro ecclefiarum conditione adimplere Au­
deant .

cap.

74a

iîr-

Quid «gendiHU Jtt facerdoii ante uh
brttivnem .
Sacerdote* antequam accedanr ad altare,
milTam accurate prevideant, hujus fact*
fynodi atiâorjtate XL. dierum indulgentiam,
quam illa modo concedit, confecuturi; mo­
nentur prrterca in Domino, ut Audeant que
leAurl funt, p r* fer rim omnem canoni* ra­
tionem plene intclligcrc , qu* ignorate eo
cum eft officio maxime indignum.

C A P.

IV.

Gtlebrtturi, d· induti «liquem non «dia
quantur , net birretum ru tlttrt
teneant.

Sact.i, porro veftlbus induti neminem ipli
adloquantur , aut audiint adloquentem ;
mentemque & oculo*, quam ti,-ri poterit,
avertant ab his, qu* ad aliena diftraherc
De celebratione Miflarum.
pollint: nullum capitii, aut alterius mem­
N facrofanflo Mifl’ae facrificio juxta fa- bri tegumentum, aliudve id generis in al­
tari locent, neque ab offertorio, ufque quo
cri concilii Tridentini pr*fcriptum diligintcr epifeopi inlrafcripta fervanda , dc oblationem fumpferint, etiam fub irreto re­
gantur, atque oe altari nihil amoveatur nifi
cavenda curabunt ■
tota milia completa , qued ut diligentiffiine
C fiat, epifeopi operam dabunt .
CAP. I.

RUB.

XVIir.

I

Qua fitt fervanda in facrificio Miff* , ir
fved qnicumque fient iniiitti > Jew firnflex beneficium obitnenter juxta mo­
dem Roma. brev. divinem officium
recitent .

C A P-

V.

Ct n 'neto ,6- conf ruo temfore mifft cele­
branda , tuilier frivali btbito reffallu.
'

f'mnitius rtiam faccrdotibus pra-cipitur,
Omne* huju* provinci* (acerdotes, ettatr
u’ mtlliu* privati caufla horam milfx po­
regulare*, qui Romano miffalt utuntur, in
pulatibus fui* accommodam ,aur anticipent,
omnibu* in difti miflali* formula praferiptis
ceremoniis, ac ritibus omnino, & ad un- aur differant. Neque in ea, aur conciones,
![uetn conveniant, officium etiam divinum aut alia quaç diei officium aut fefti cele­
uxta modum brevia.-ii Romani recitetur, britas cxpsjfcat , pretermittant : nec mif& quicumque facris initiati, aut beneficium fam inchoatam adveniente aliquo repetant,
etiam (imples obtinente* horarias preces Dncc ad alrare expeAenr, aut alia ratione
f>r*termiferint , hi* poeni* puniantur , qu* contra rei facr* decorum, aut populi utin Lateranenfi concilio, Ac in bulla fcl. rec. liùtem alicui obfequium prcftenr. Quod fi
quit ante ter monitu* ad aliquid prcdiAoPU Pap* V- fancit* funt.
tum minis aut metu adegerit , liquident
clericus, beneficium obtinens, c<> pio illo
CAP. II.
privatus exillat ; non habens, ad < bt i nen­
Γ-regrtnor clerical, d· diverte dioedé­
dum inhabilis reddat ut , fi vero laicus fue­
rit excommunicetur, atque ecclcliaftici feufit , non fofle ftcrificiem mijjt cele­
di> ac emphiteufis incapax lit; iacetdos
brare, mfifiet tefltmonialtbut litautem fponte hujus decreti violator pro
:erit muniti.
culp* gravitate ab epifeopo puniatur.
Presbyteris alien* dioecefi* nullo modo
roifle celebrande iu fui* ecclefiis licentiam
CAP. VI.
e pifcopu* concedat, nili proprii ordinarii
In fotietatibut ftculai-ium non c··'*"'
teftimoniales littera* habeant, adeo rccen-£
1er miffa diebur fefiivu , ante
te*, quibus pro locorum , unde advenerint,
«eam faroebu, feam «bjolue­
diilancia fide* adhiberi poffit. Quod fi vetuftate fufpiclonem parerent , iillque affe­
rit fub focna .
rant , alii» fe in loci* commorato* ; non an­
Prohibetur quoque ut dominicis, & fetea ad celebrahdum admittant, quam illo­
tum locorum quo diverterunt teftimoaio, ftivis diebus in confraiernitatibus, & focietatibut laicorum quocumque nomine nun­
eotum mote*, ac vita probata fuerint.
cupati* milf* celebrentur, antequam paro­
chus In fua ecclefia , in cuius parochia-.
. A a a c
illa

Awwo
Cn«l«rI
*57«·

743

Concilium Florentinum.

744

ilia facietis fit» eft « miiTam abfolverit ; .
C A P. XL
Anno
Ammo alioquin gubernatores, fyndici, & alii di· A
Cnhisti
CxaiiTi florum locorum miniftri, fi corrcdi non pa·
Prohibeatur
-rctJtr ir autaere ia
>J71
>571·
ruerint ; dt poenis,
cenfuris ad obedienaiff' aa9fft te >r»iifit»r txaaudum omnino cogantur. Et faccrdotes et lam,
tttit ab tftjcoro Jp fat ara
tan) (ocularet, quam regularet per duo»
fattrJote,
I
menfet a divlnit fufpenfionem incurrant ,
/
quoties co tempore In didit loci» celebra­
Tridentin* fynodl audoritate prohibeant
verint.
epifeopi quofeunque etiam exemptos » quiCAP. VIT.
, bufeumque mercedum conditionibus , pa­
di» « acceptationibus munerum in novis
Ner aatt aiww, aet f»fi mtriJitm,
miflis, dc earum, qu* public* oblationes
*rr bit ia Jit crlrbretar fub fatua.
dicuntur, nec non ab omnibus importunis
& illiberalibus exadionibus potius quam
Miffa ante auroram, nec port meridiem, pollulationibu», aliiiqne ejufmodl, qu* a
n<li ex legitima caufla » jure exprefla , pro­ iyntoni* labe, vel cerre turpi qua-flu non
hibetur . Et facerdos qui contrafecerit, dc B longe abfunt . NuIJu-' etiam ad nov* mifqui bit in die celebraverit, a minifterio al­
f» celebrationem adm itatyr. nifi prius fue­
tari» per biennium fafpenfus efle intelligarit ab iis , quos epifeopus delignaverit, exa.
tur, df gravi etiam ab cpifcopo animad- minatus; qui autem in iis deliquerint, per
vctiione afficiatur.
fex menfes ipfo jure ab altaris minifterio
fint fufpcnfi, & epifeopi arbittio punian­
tur.
CAP. VIII.
CAP. XII.
Aaatverfaria ra rufticanit tcdtjitr qaibafjata aaar tcatforibur ae faut.
Paaiaatar aai ia privatu lotir cele­
brant .
Anniverfaria defundorum officia in ruftiQjiira poenam etiam incurrat facerdos ,
eanit ecclefiis nullo modo fiant, a die do­
minie* pafficnit, ufque ad completam odaqui in privatis rdibus, aut alio in loco,
vam refurredionit : nec parochi propterea
pr*terquam in ecclefiis, aut oratoriis di­
ovium fdatum eo tempore necefliriam cu < vino cultu dedicatis, ac ab epifeopo defiram deferant , tranfgreflbreique, ordinarii gnaris feu vilitati», miflam audeat cele­
judicio poenas luant. Conventual·» autem brare .
milia , qu* populi dicitur, & officio con­
R U B. XIX.
formis, in catnedralibus , δι collegiatis ec­
clefiis nullo umquatn tempore pretermit·
De pr*dicatione verbi Dei.
tatur.
CAP. IX.
CAP. I.

■

jfiatontt efiftoftr aJ fraJicationir manus
^rl aJ eiigtnjot ,Joneor •Viror trfir tmfrJtttr, ti· paroebt fngulir ftfltVitaubar, ir ta quajraç. rÿEpifeopi vetent.ne parochi dominicis, aut
aJvcnt. praJuent ; altar
aliis fefhvis diebus ad alienas eccleiia» quo­
tornat tatfenft altat fa­
cunque prctçxtu convolante», miliis popula. D
tu fattat .
res fuos defraudent ; quin etiam his diebus
anniverlarias, aut votiva» miflas celebrare
Uonlam praedicandi munus ab apoftolo
caveant. Quare ita h»c difponant , ut paomnibus paftoralibus muniis longe_,
rochianorum dt ecclefiarum fimui ratio ha­
prefertor, fynodus epifeopos etiam
beatur, poenis qu* fibi videbuntur impo. per vifcera D. N. hortatur, ut in hanc cu­
fui».
ram toto animo Incumbant, atque ipfi ove»
CAP. X.
fuas verbi divini pr*dicationc pafcere non
iiratermittant ; quod fi legitime impediti
Altaria inJotata Joteatar , i· caren­
uerint , idoneos viros eligant, qui hoc
tur , ir fanitur forata altarii
munus diligentiffime pr*ftent : idem etiam
fcrtllilti .
fieri curent a parocnis omnibus dominicis
Bt folemnibus diebus ; tempore autem jeju­
Altaria , quibu» eft dos donftituta , co­ niorum, qnadragefim*, dt adventus Domi­
gantur eorum redores rede curare, dt qu* ni quotidie, vel faltem iis diebus, quibu*
dote carent, ante a conftrufloribus, feu eo-£ epifeopi ipfi expedire judicaverint ; pato­
rum fuccefloribus, pro dignitate inftauren- cnis vero Impeditis, per alios impends eo­
tur, exornentur, aut amoveantur. Porta- rum, qui eas pr*ftare tenentur, vel fot>le vero altare ea latitudine, dc longitu­ lent, deputandos in civitate, aut quacum­
dine habeatur , ut calicem, dt (toftiam fu- que patre dioecefis , prvdicandi munus ex­
pcrpofitam, commode, ac fine periculo ca­ pleri epifeopi curent. Illud tamen .femper
pere poflit, ac triplici , ut debet, velamine parochi fibi propofitam habeant, quod ocontegatur, ejufque forma ab epifeopi» pro ve» libi ad pafcendum commilf* magis pa­
valis in eo locandi, magnitudine pr*fcri- lloris (implicitate, dt caritate, quam alio­
batur, Se non parente», eoiutn arbitratu rum altiori > drexquifitiori dodrina inftrui,
mulflentur.
&. eruditi poterunt .
CAP.
Parotbi Jiebat feflivu frofriar ovet
at Jefirant. nec ann. oel oott.
S'
mtjjar Jtcant.

Q

Concilium Florintinum .

745
Am wo
Cnaiiti
*571·

CAP. Π.
Idea· Jhluilur centre, extmptot , /«r·-

746

.bonorum operum ; ad qu* omnia maxi* mam vim habere , ipfi* petfuafum fit, li
vitia, dt virtute», premia & pocn* pu­
puli* proponantur.

'ΠΙ­

ebialet obtiuentet .

Ο A p.

V.

In parochialibu* quoque ab epifeopi jurildiâione qnavit ratione exemptu, aut
Frobibetur omnit pradicatio «etferee .
alicui monafterio, congregationi aut hofpitaii etiam extra dioecefim exlftenti, an­
Er randem, ut hoc'mini Acrium ad fa lu­
nexi*, vel uniti*, modo re ipfa in dioecefi tem animarum inftitutum, ab omni irrefint,per cenfura* ecclefiafticai.dt alia* eo­
verentia alienum fir , ftatuit ur verbum
rum arbitrio ooenat, ac etiam omnia re­ Del quocumque anni tempore diurnis tan­
media a facrofanâô concilio Ttidentino fta­ tum hori» , dr paflio D. N.Jefu Chrifti lu·
tuta epifeopi provideant , ut fupradiâi* cefccnte die, non autem nodu per pr«d<·
tempotlbu* fideli* populus pabulo cclcfti* caterer ptcdicetur , atque eo tempore id
doârin*, & verbo vita nutriatur per pra-B maxime "fervetur, ut nihil fiat, aut dicadicatores ab epifeopi* ipfi* eorum impen- tur, etiam ad provocanda* lactymas, quod
tis, qui diAarum ecclcfiarum fruâu» per­
a Chrilliana difciplina aliquo modo ab­
cipiunt , deputando*.
horreat .
CAP-

RUB.

III.

Quod regularet abfque epifeopi bertediflione
non pr nd icent etiam in propria ecclefia,
& interjicitur pradicatio regularibur extra clauftram moratetibui.

Meminerint regularet, quod « nifi ad pe­

XX.

De prabenda theoiogali.
CAP.

1.

Quod facr» tbeotogta pnblice profitea­
tur , te legatur , dr adfignetur
merce t.

tendam benedidionem coram epifeopi* fe
priu* perfonaliter prefentaverint, nullo mo-C
ihil minus negligere oportet epifeopos,
do in ecclefii* proprii* fuorum ordinum, dt
quam exeeutionem decreti (acri con­
preferitm contradicente epifeopo predica­
cilii Indemini de Jedore facr» theologi» te poffiot ; in aliis autem ecclefiis epifeoQuidquid eft in unaquaque ecclelia cathe­
ui licentiam in feriptis , qu* gratis detur, dral! > vel oppidi infigni collcgiata, quam
habere debeant, Hc qui contra fecerit, per
primum conftituatur , cum alhgnatione li­
fex melfe* fit ipfo fado fufpenfus, dt ereber» prxbcnd* primo vacatur», aur, ubi
Icente contumacia , etiam excommunica­ nulla fuerit, aliqua mercede, aut alia ta­
tione fetiatur : regularibus autem extra— lione, qu* epifeopi judicio magi* eccleii»
clauftra, & obedientiam religionum fuaftatui convenire poterit; & ut pium hoc,
tutn viventibus , prxdic^cio interdicatur, e- Λ rain fruAuoium opus, nullo modo ina­
tiam quotumlibct privilegiorum pratextu ; ne relinquatur, li fxculare* clerici non redonec fuper ca re landta fedes apoftolica
periantur ad hoc munus idonei , regulare*
adhibeantur : ledi 10 autem habeatur tempoconfutatur.
re ab epifeopo llatuendo,dc in ii* traâanC A P. IV.
Ddi* potifiimum veefetur, qu» magis pro
loci , dt perfonaruta qualitate opportuna efQuale fit offiuum pr adicatorie, <$■ * quibur fe idem epifeopus judicaverit: dc clerici cujufcumque gradus non folum in audiendo
fe abjltnire debeat .
aftidui fint , fed etiam ad eam Icienoam,
Quicumque autem hoc pr*dicandi offi­ qua maxime in ei* requiritur, multum fe
cio funguntur, ab oinni interpretatione , protcciife in die* ptobare valeant.
qu* puro, (k vero fenfui facr» fetiptur*
R U B.
XXI·
ab ecclelia catholica recepto non conve­
niat , aut « fanâis patribus, & dodtoribus probatis diferepet, prorfus abftineant ,
De initii* fidei a parocho tradendis ■
fed omnem feripturam ad geminam Dei,
& proximi exigant caritatem ; cum fumCAP. Unie.
ma finis, ac plenitudo legit, ac feriptur* g
fit diledio .. Exempla , dr hiftoria* ex apo­
Imita fidei pueror docenda ·
cryphi* (cripturis Ineptas, ac ridiculas fa­
bulas, profana infuper, dt vaniloquia , fu­
ingulis dominicis, dr feftivis diebus fla­
tilem, dt inanem loquacitatem, qu* ra­
tura hora , & proprio campan» feno,
tiocinationibus humani* falfam (cienti*
parochi puero* omne* ad ecclefiam convo­
opinionem qu*runt , maxime fugiant ; ο­ cent , ubi initia fidei eo* doceant, dt ad
πίου* autem predication!* fcopu* fit, ut obedientiam primum Deo, deinde paren­
Chrlftuio pr*dicent , dc hunc crucifixum;
tibus preflandam, atque etiam ad ca oqui dedit femetipfum pro nobis, ut no* mnia, qu» ad chriftianam religionem per­
redimeret ab omni iniquitate, dc inunda­ tinent, accurate inftituant. Hortatur au­
ret fibi populum acceptabilcm, leflatorem
tem parentes, ut idem ipfi domi factant ;
atque .

N

S

Concilium Florentinum .

748

atque etiam curent) ut filii hanc tam fa- . fit ; eaque ut perpetuo ferventur « epifcopi
Annv lutarem difciplinam negligete non poflint. frpiffime ipfa femmaria vifitabunt, aut a An«o
Caaistt
Ckiuîti
deputatis vilitaricutabunt·

>>1V

R U B.

*573·

XX11.

c a p. m.

'
De feminario.

,
Eorum eleflio ad epifeopum pertineat.

C A P.

I.

EleAio eorum, qui in iifdem collegiis erunt recipiendi, ad epifeopos tantum fyno­
dus pertinere decernit. Qui non modo pue­
ros eligere poflint, fed etiam adultos , de
quibus fperandum fit, ut brevi ad facros
etiam presbyteratus ordines promoveri me­
reantur , atque etiam pauperes presbyteros
ReAio feminari! clericorum tam accu­ beneficio carentes admittere poflint. Quos
rate , &■ muftis verbis eft a fanAo Tri­ omnes puniant, expellant / & eiiciant,
quando difcolos, incorrigibilcs, ac malodent i no concilio pertraAata, ut facile omnes
intelligant, quanta in hac re, Ar cura, At tum inorum feminacores repererinr·
opera epifeoporum requiratur. Iccirco eoe
R U B. .XXIII.
in Domino hac fynodus hortatur, At mo­
net , ut hoc tam pium , & ncccflariuiiv.
opus execution! demandare nullo paAo dif­
CAP I.
ferant : Sc ubi jam inftitutum non eft < in­
De beneficiorum collatione ■
fra fex menfes a fine hujus provincialis fy­
nodi omnino inftituant ; adeo ut cx fruAiBencftciandi in toncurfu eligi debent ,
bus cujufque mente epifcopalis , & capi­
dr circa rpfirnaiionet obfervetur con.
tuli , aliarumque collegiatarum ecclefiarum,
flitutie Pn K
& quorumcumque beneficiorum ccclcfiafticorutn cum cura , & line cura > abbatia­
Um parochiales ecclefiz conferuntur,
rum , prioratuum > & quocumque alio no­
mine nuncupentur) etiam exemptorum , C
animarum faluti confulere, non ho­
minum cup dirati obfequi, pro ea quam Jc­
etiam li nullius dioeccfis fuerint , hofpitalium\quz dantur in titularo & ad- fu Chriftodebent pietate, Epifeoporum par­
miniftrationem ; At ex fabricis eccle- tes funt; illos igitur eligant in concurfu,
fiarum, feu corporum, vel confraternifa- qui officii fui onus digne fubftinere poflint ,
tum, exceptis iis , quz in decreto concilii ac prompto animo fubire velint ; indignos
autem, ac przfertim cos, qui fua , & fuo·
Tridentini excluduntur , et cx quibufeum­
que aliis ecclefiafticis redditibus , qudeum- rumquztunt, non quz Jefu Chrifti, omni­
que nomine vel caufa percipiantur , etiam no reficiant ; in admittendis autem refignatiombus ea omnia , quz a fel. rec. Pii V.
penltonibus, quamiumliber exempts fue­
rint ) taxa conftituatur , quz lingulis annis conftitutionibus fancira fuerunt, epifcopi
ad rationem dimidiz decimz ad antiquam-, cxaAc fervent.
taxam relate reducantur » quz fumma ab
C A P. 11.
epifcopis minui polfe decernit. Communi­
cato confilio duorum de capitulo, Ar duo­
rum de clero , qui juxra tbrmam concilii D Patroni laid etiam ultro quid oblatum
non accipiant, tsr probitemur conjiTridentini eleAi fuerint : coram quibus etiam
dentix cum pana.
sationes reddituum epifcopi lingulis an­
nis repetere debent. Ejus autem taxz exHI, quibus in beneficiis przfentandi, eli­
attio poft diAum tempus fex mentium exi­
gendi, aut nominandi jus eft, nihil omnino
gi debeat ; 8t ita deinceps unoquoqne an­
no , donec feminario aliqua beneficia lim- ejus caufla accipiant ab illis, quos przfenplicia cx auAoritatc ejufdcm concilii unita taverint, elegerint, aut nominaverint, efderint, At ea tamen ratione» ut juxta red­ tiam fi ultro oblatam fuerit: neque per
ditus benenejorum, quz feminario attribu­ conduAionem bonorum ecclefiz eadem ex
ta fuerint, taxa proportionabiliter « aut in caufla , aut fuo, aut alieno nomine faAam
illos ex eis fruAus percipiant .-"Caveant au­
totum, aut in partem remittatur.
tem epifcopi, ne fiduciaria beneficia fiant,
neve tacite, aut exprdfle conventum fit,
C A P. U. f
ut ad alterius voluntatem alter titulo reE nuociare teneatur : quod ad fymoniacam_.
Qualita r , tb· officium ad''umendorum i"
labem accedere, rum (acris canonibus, tum
collegium femmarti.
\
2uattt, ac quinti Piorum conftitutionibus
eclaratum eft. Qui autem talia commifeEorum vero, qui ad hoc collegium adfumuntur , ztas, fcientia, mores ejufmodi rinc , ipfi tantum jure fupradiAo przfen­
fint, ut nihil a przfcriptibne concilii Tri­ tandi, eligendi, ac nominandi ammiflb, Indentini diferepare videantur; atque ea re­ dlAas facris legibus contra fymoniacoa
ligione, modeftia, & obedient ia vivant, ut poenas etiam pendant. Quique przfentati,
vere ad pietatem , Ac ad divinum cultum eleAi, aut nominati ab illis fuerint, loca­
inftituti, Ac educati, omnibus notum efle pof- tionis , aut alio quovis titulo eleAoribus»
przQuod er effio feminarii juxta condlii decreta
exequatur , & quod infra fex menfet tnJlituatur cx frufittur meufa cpifcopahr^
ac aliarum locorum etiam exempto·
rum, 4* quod conflituantur taxa.

E

D

Concilium Florentinum.

749
■

750

■"''’prxfentatotibus, aut nominatoribus, benefruAuuin portione conftituanr ; & epifeopi,
Anno
fit iorum ipforum fruAus capiendi, admini- A aut qui jus prxfentandi, eligendi, aut no­
1 Randi poteftatem faciant, excommunicatio· minandi habent, intra decem dies, feu aliud Cnxisii
nis vinculo innodentur.
tempus ab epifeopis prxfcribendutn , ali­
•575
quos clericos ad regendam ecclefiam ido­
neos nominent. Et alii etiam, qui aliquos
C AP. I Π.
ad id aptos noverint, eorum nomina defer,
re poflint ; aut epifeopi ipfi ediAo propotiHenefieiati infra menfem debent facere
iivtiuritut.
to ad cerrara diem convocent ; dr ira vo­
cati, nominati, prafentatl, dt eleAi , exa­
Quicumque beneficia confequentur , infra mini fe fubjiciant, qux fieri debet ab exa­
mcnfeni ab adepta poflellione, omnium bo­ minatoribus in dioecefana fynodo depura­
norum, tam mobilium, quam ftabilium in­ tis, ea ratione, ut per concurfum magis
ventarium ordinario offerre teneantur, & idoneo juxta decretum concilii Tridentini be­
qui omiferint, ejuidetn arbitrio gravem fub- neficium conferatur: Ita tamen, ut rtas
eant poenam.
gravior, moresdt vitx integritas in rquali
litteratum fcienria prxponderent, atque illi
qui ex eadem Diocceli, St multo magis qui
CAP. V.
ejusdem loci fuerint, in quo ecclelia vacans
Quod ilatuatur terte mertet noteriafro
conftituta eft,extraneo, ceteris,patibus prxletare tollatioatr.
ferantur.
Statuant epifeopi juftam mercedis fummam,qux notariorum feriptori, aliorum­
que miniftrorum labori, operx ac fumptui
collationis litteris debeatur ; ira ut tranfeendi pro illorum cupiditate, aut mutari non
poliit ; eaque taxatio; in affixa tabella ptxferipta in epifcopali curia habeatur, alii­
que, fi ulli irrcpferint, abufus omnino tol­
lantur.

RUR

XXII.

De pluralitate parochialiura.

CAP.

Un.

Retinent flerer parorbialer, omnibut
frivet er t <&· fruilut refluunt.

CQIqui funt, qui contra quamftatuit TriO dentina fynodus , pluses retinent parochiales, epifeopi omnibus eos privatos efQunler efle debeant ex eminet orer eli·
fe declarent, fruAufque quos indebite per­
ceperunt, ab ipfis exaAos in fabrica ec&endi ·
clefix converrant , atque fine ulla reoriflioExaminatores eorum, qui promovendi funt nc impendere faciant.
ad beneficia, in diocceunis fynodis ii eli­
R U B. XXVI.
gantur , & comprobentur, qui religione, vi­
te integritate, aliifque, qux Tridentinum
jubet concilium, virtutibus, & ornamentis
De refidentia.
ceteros antecellant ; in quo non Colum cathedralis capituli, fed aliorum etiam cle­
CAP. 1.
ricorum , ac regularium ratio habeatur . Mu­
nera autem examinationis occafione, aut
Decretum de refidentia fnmma cura feraliud quidquam ilii non accipiant, quod etiam D
vandum , ntfi ex caufa .
»
epifcoporum vicariis, aut aliis, qui examini
intererunt, fimiliter interdiAum declaratur ;
Utn oaftorum refidentia tam valde com­
atioquin in poenas a concilld Tridentino (la mendetur , dc diftriAe prxeipiatur , tum
tutu Incidiffe fe fciant.
a fummo pontifice, tum a facrorum con­
ciliorum conftitutionibus, tamquam illud
R U B. XVI.
'Unum fundamentum, in quo fpes omnis iit
collocata retinende eccleliafticx difciplinx,
De cdiAo proponendo pro parochialinulla, poteft in hac re adhiberi, «ut qpera ,
bus vacantibus.
aut diligentia, qux fatis fit. Iccirco hxc
facra fynodusomnes epifeopos monet,& io
CAP. Un.
Domino, atque etiam per vifcera D· N.
hortatur, & alios omnes inferiores , qui cu­
Patente ecclefia it. frimtr infiitiiatur
ram animarum habent , etiam eis per­
oetonomui , Cr fatroni infra x. diet
cipiendo requirit, ut divinorum prreef rejintent, dr fiat cencurfur
E piorum memores gregi fuo invigilent, at­
cleilorum.
que afliftant eo ftudio ac pietate, ut nihil
quod ad falutem ovium fibi creditarum per­
T In ecclefiis parochialibus conferen­
tinet, ullo nmquam tempore ab illis defidis animarum regimini dt faluti conderari poflit.Cum vero aut pro chriiliana
fulatur, epifeopis magnopere curandumeft;
caritate urgenti neceflitate, debita obedienut nonnifi 1111 didis ecclefiis prxficiantur,
tia, ac evidenti ecclefix , At reipublicx uti­
qui officio fuo valeant fatisfacete. Qu a pro. litate, attenta temporis, perfonx, ecclefiapter habita notitia vacationis, idoneum in tum, ac locorum qualitate, providendum
ea vicarium, cum congrua eorum arbitrio erit ; epifeopi prius cauffam optime , A cogni-

C A P·

V.

C

U

751

Concilium Capuanum.

752

gnitam, 81 probatam habeant, atque H- . ipfos abfentes, prour cajuCque major,aut
Anno centiam in fcripris, dt
η·ιη>, contumacia exegerit, fin* lu^.v.··*
& gratis concedant ;Ά
;,Λ ·minor
fuprem»
Caaisxt modo ultra bimeftre tempus ab Cent io, qoq fedis auAoritate animadvertere· dt' eccle- CaniTi
W
‘57J- nifi ex gravi cauffa
"
.............................
...........................
extendatur.
fils ipfis de palloribus
utilioribus providere
poterit, ficut in Domino noverit falubriter
CAP. II.
expedire.,,
Cum pr*ceptodlvino‘mandarum fir omni­
bus, quibus animarum cura commiffa eft,
Pittrii Ftrttti, 6* pltkni fignifitnt
oves fuas agnofeere, pro his facrifidum-.
eptfttpi» ·»» rtJUenttf.
offerre ,
verbique divini pr*dicatione,
Sed ne ullo umquam tempore non reli­ facramenrorum adminiftratione , ac bono­
dentium , * aut incognita , aut impunita re­ rum operum exemplo pafcere , pauperum ,
manear, committitur vicariis foranel«,una aliarumque miferabilium perfonarum cu­
cum rrftibus fynodalious,'dt plebanis, tam ram paternam gerere, & m cetera munia
conjunAim, quam divifim , ut nomina eo­ paftoralia incumbere ; qu* omnia nequa­
rum, qui in propriis ecclefiis non refident, quam ab his prcftari, À impleri poffunt,
quam primum deferant, Tub poena excom­ “ qui gregi fuo non invigilant, neque alli­
municationis, dt aliis poenis ab epifcopis nunt , fed mercenariorum more deferunt :
facroianAa Synodus eos admonet, At hor­
imponendis.
tatur, ut divinorum pr»ceptorum memores,
faAique forma gregis, in judicio Λ verita­
CAP. III.
te pafcant, & regant. Ne veto ea, qu*
de refidentia fanAe, At utiliter jam ante
Epifeopi m» rtfilrmir pen'
fub fel. recor. Paulo III. fancita fuerunt,
Quod vero ad epifeopos attinet , & fi non in fenfus a facrofanA* fynodi mente alie­
dubitat h*c facra fynodus eos proprii mu­ nos trahantur, ac fi vigore illius decreti
neris perpetuo memores fore, tamen pro quinque menfibus continuis abeffe liceat:
fuo officio non poreil non commemorare; illis inherendo,
declarat facroianAa
factofanAa fyno
fyno-­
do «declarat
quod prefer poenas, qu* contra non refi­ dus,· omnes patriarchalibus, primatialibus,
metropolitan·* ac cathedralibus ecclefiis
cientes a concilio Tridentlno conffltut» funt;
quotannis refpeAlve, vel metropolitano, vel quibufeumque, quocumque nomine,Λ tituantiquiori fuffraganeo, vel epifeopo vici-C|o prefeAos , etiamfi S. R. E. cardinales
lint, obligari ad perfonalem in fua ecclefia
niorl cauffas abfenti* probare debent: alias
tam fabric* ecclefi», quam pauperibus lo­
vel dioecefi refidentiam, ubi injunAo libi
officio defungi teneanturneque abeffe pof
ci jus fruAuutn, & reddituum, quos non
fe, nifi ex cauffis dt modis infrafcriptis.
refidendo amiferunt, fciant omnino qu*fiNam cum chrifliana caritas, urgens neceflitum effe. Er propterea tam gubernatoribus
fabric*, quam aliorum piorum locorum, h*c ras, debita obedientia, ac evidens eccle­
fi*, vd relpubhc* utilitas aliquos non­
fynodus diftriAe, & in virtute fanA* obedientiz pi*cipiendç mandat, ut fruAus Sr numquam abeffe portaient , dt exigant ; de­
cernit eadem facrofanAa fynodus, has le­
redditus, ut fupra, fibi ratione non refiden
ti* acquifiros line aliqua dilatione aur tem­ gitim* abfenti» cauffas a beatiffimo Roma­
porum interpofitione integre , <Sr realiter no pontifice.aur a metropolitano, vel eo
abfente, fuffraganeo epifeopo antiquiori re­
exigant ; & tandem, ut facro concilioTrilidente, qu» idem metropolitan) abfrntiam
dentino fatisfaciat, decreta fuper reliden­
tia, qu* tam fub Paulo tertio, quam' fub probare debebir , in fcriptls effe apptoban~ das
_ <; nifi cum abfentia inciderit propter ali­
1’io IV. (latura fuerunt, inferenda dt publi- D
quod munus, dt reipub. officium, epifeopaCan da hoc loco decrevit, videlicet.
tibus adjunAum: cujus quoniam cauff» funt
,, Si quis a patriarchal), primatial), metro­
notori*, dr interdum repentm*, ne eas ,
pci irana, feu cathedrali ecclefia fibl quocunque titulo, cauffa , nomine, feu jure quidem fignificari metropolitano neccffe erit;
commifla , quacumq ille dignitate , gradu , ad eundem tamen cum concilio provinciali
Λ przcinlnentia pr*fulgeat, legitimo im­ fpeAabit judicare de licentiis a fe , vel a fufpedimento, feu jullis , & rationabilibus cauf­
fraganeo datis ,-dt videre , ne quis eo jure
fis ceffanribus, fex mentibus continuis extra abutatur: dc ut poenis canonicis errantes
fuam dioecefim morando abfuerit, quart» puniantur; Interea meminerint difceffuri,
partis fruAuum unius anni, fabric* eccle- ita ovibus fuis providendum, ut, quantuin
<i*. &'paupcribus loci per Tuperiorem ec- fieri poterit, ex ipforum abfentia nullum
clefiarticum applicandorum, poenam Ipfo damnum accipiant. Quoniam autem qui alijure Incurrar . Quod fi per alios fex men­ quantifper tantum abîunc, ex veterum ca­
fes in hujusmodi abfentia perfeveraverit, nonum fententia non videntur abeffe, quia
aliam quartam partem fruAuum fimiliter E ftatim revetfuri funt : factofanAa fynodus
applicandam eo iplb amittat. Crefcente vult, illud
abfenti* fpatium
’’
‘____ finguiis
'
- annis>
vero contumacia, ut feveriori facrorum ca·
Λ--------five
continuum, live interruptum extra pr»·
nonum cenfurc fubiiciatur, metropoliranus diAas cauffas, nullo paAo debere duos, aut
fuffraganeos epifeopo* ab fentes, metropo- ad
— furnmum tres menfes excedere ; w
dr haberi
lita num vero abietitem fuffraganeus epifeo- fationenf, utld*quaex cauffa nat, & abipus autiquior relidens , fub poena interdiAi que ullo gregis detrimento .· quod an ira fir,
ingreffus ecclefi» eo ipfo
i*'"" incurrenda
:------------ s-e-~infra abfcedentium conficienti» relinquit, quam
tres menfes per litteras, feu nuntium Ro- fperat religiofam, & timoratam fore, cum
mano pontifici denunciaxe teneatur; qui io Deo corda pateant; cujus onus non fraudu-

753

Concilium Florentinum-

754

duienter agere, Tuo periculo tenentur. EofAnno
An*® dem interim admonet, et in domino horRUB. XXVII
CaatsTt
Cubitu tatur, ne per illius temporis (pactum, do*571* minicl adventus, qrudragetim*, nativitatis,
De vifiiationibus .
»m*
refqrreAionis domini, penrecoftes irem, er
corporis Chrifti diebus, quibus refici maitiCAP. 1.
rue, et in domino gaudere paftoris pr*fentia oves debeant, ipfi ab ecclefia fua cak’ijîiatto unoquoque hinnio omnino fiat
thedrali ullo paAo abfint, nifi epifcopalia
ab epifcopo.
munia in fua dioccefi eos alio vocenr.
Si quis autem, quod utinam numquam elfitatioab epifeopi* quot annis aur fal>
veniat, contra hujus decreti difpofitionem
tem uno quoque biennio omnino fie.
abfuerit: ftatuit facrofanAa fynodus, pra­
n debet, ea ratione, ut ecclefiarum fta.
ter alias poenas adverfus non refidenres, tum, & fubjeAotum vitam diligenter ex.
fub Paulo III. impofitas, et innovatas, ac plorent, ac omnia qu* locus ,& tempus,
mortalis peccati reatum , quem incunit, &
_ occafio
______ _____
..... „divini
____
ferant___
ad_________
augmentum
eum pro rata temporis abfcntic fruAus B cultus
utilitatem ,. &
‘
., ecclefi*
................
L ·bonorum
____ i
fuos non facete , nec tuta confcicntia , alia morum petfcAionem, pro fua providentia
etiam declaratione non feeuta , illos fibi procurent, ordinent, moderentur , dr exedetinere poffe ; fed teneri, aut ipfo ceflannuantur, ficut dioccefibus fuis neceflaria,
te, per luperiorem ecclefiafticum illos fa­ œ opportuna judicabunt, fublatis maxime
bric* ecclefiarum,aut pauperibus loci ero
Tridentin* fvnodi auAoritate impedimen­
gare : prohibita quacumque conventione,
tis, qu* difficultatem aliquo modo aflrrrc
vel compofitionc, qu* pro fruAibus male poterant.
perceptis appellatur ; ex qua etiam pr*dt.
Ai fruAus in totum, aut pro parte, ei re­
CAP. II.
mittantur: non obflantibus quibufeunque pri­
vilegiis cuicumque collegio, aut fabric*
Impediti alto/ eorum loco fujjiciant,
concedis. Eadem omnino, etiam quo ad cul­
prohibentur fumptu immoderati.
pam et amfffionem fruAuum , et poenas de
curatis inferioribus , et aliis quibufeumque,
Impediti vero quominus eo ipfi munero
qui beneficium aliquod ecclefiafticum, eu- C fungi poflint , alios mittant ad vifirandum ;
ram animarum habens, obtinent, fac to fan­ caveantque ne vlfitato* graviori fumptu oAa fynodus declarat, et decernit.* ita ta.
netent, fed frugali viAu ipfi contenti cor­
men, at quandocumque eos cauffa , prius ripiant etiam fubditos, fi immoderatos fe­
per epifeopum cognita , et probata , ab·
cerint apparatus,ubique demum ea mode­
efle contigerit: vicarium idoneum ab ipfo
ratione utantur, ut nec reprehenfienis , nec
ordinario approbandum , cum debita mer­
querel* ullam ptebeant occafioncm.
cedis affignatione relinquant . Difcedendf
autem licentiam in feriptis gratifque con­
cap. ur.
cedendam ultra bimeftre tempus, nifi ex
gravi cauffa, non obtineant. Quod fi pet
Corrigi pcjjunt etiam capitula catbecdiAumcitati, etiam non perfonaliter, con- draha ab epifcopo , nulla exemptio­
tumaces fuerint, liberum efle vult ordinane obfiflcntc .
xiis, per cenfuras ecclefiafticas , et feque- ■
Arationem,
. . ct
- fubtraAioncm
___ __
fruAuum,
_____
aCathedralium capitula etiam vinrent epiliaque juris remedia, etiam ufque ad pri-Dfcopi, corrigant ,& emendent. *' °PU* fue--------II—
--------:------rit, es
Tridentini conciliiς idque
vationem
, compellere
, neC
exeeurionem
impediri non poffit prrtextu quarumlibet
banc, quolibet privilegio, licentia, fami­
liaritate , exemptione, etiam ratione cujufexemptionum ■ contuetudinum, & concor­
cumque beneficii, paAione, flaturo, etiam diarum, qu* fuos cantum auAores, non
fucceflbres obligent
juramento, vel quacumque auAoritateCon­
firmato confuetudine etiam immemorabili,
CAP. IV.
qu* potius corruptelacenfenda eft, five ap­
pellatione , aut inhibitione, etiam in Ro­
Vffitentur etiam ecclefia ntilliur dioecemana cutia, vel vigore Eugenianc confli- ,
fit per Otcinterem epifeopum
turionis fufpendi pone. Poitreino, tam de­
cretum illud fub Paulo Tertio , quam hoc
Ipfum (n conciliis provincialibus, et epifeo.
Eadem epifeopi diligentia utantur in his
paiibus publicari, fanAa fynodus praeci­ etiam ecclefiis vifitand>s, qu* nulli dioccefi
pit . Cupit enim, qu» adeo ex paftorum fubjeA* dicuntur. Quod tamen jus illi communere «animarumque falute funt ,frequen- E petit , cujus cathedralis ecclefi* propinquior
ter ornnium auribus, mentibufque infigi, ur efle conflet,, alioquin quem ecclefi* ‘viliin poflerum, Deo juvante, nulla tempo,
tand» prcfcAus in provinciali fynodo clccle­
rum injuria, aut hominum oblivione, aut _
gerit, qui
. ' tamquam
.
apoflolicus
. " ‘
delegatus
‘...-I
dcfuctudinc aboleantur.
vifitet,
vifitet, quibufeumque.
quibufeumque privilegiis
privilegiis non
non ob·
ob·

•—■

V

flantibus

Ciniil Central. Tom.

XXXV

Bbb

CAP

Concilium Florentinum

753
Anno
Christi

*>73·

CAP.

V.

CAP.

I'iftant ft iofonatt * ft orawrwt HMgf·
Jirot fntro'am, ctfiltmqat frobibt·
lut leflio ibrorant obfianoraai.

75e
Anno

VIII.

latertffnter raw efifcofo vijftantt Ma
fraaJtatnr 4iftriboiionibnt, tb· alin
tmolamtnttt.

Caiim
‘Pl·

Prvcipuam etiam in vIGtatlone caram ha·
Liceat epifcopls, dum vlfltanr, duos er
beant epifeopi de fcholis, litterarii* ludis, capitulo, ft totidem ex clero in comitatu
& 'bonarum artium magiftris : nempe , ut habere; coram quibus omnia, qu* a 1 vilipueri, ft adole icentes doArina inftituantur, tationem fpeAant, fiant, & confcrlbantur ·
dt moribus, qua idoneo* reddat ad cuirum, Qui perinde, ac G in ecclefiis prrfente* eo
& debitum officium Deo, patri», ft pa­ tempore, ac infervientes effient, quotidia­
rentibus tribuendum de magiftris vero di­ na* diftributione* , Arena*, ft quacumque
ligenter inquiratur, num vita probitatem, alia emolumenta , ac obventiones integre
integritatem , dt fcienti» puritatem fer. percipiant. Metropolitanus autem tres , aut
vent .· atque illud etiam erit animadverten­ ® quatuor ex capiruli numero, ft capellanodum, ut omnino ab auAorum Interpreta- rum,quot a facri*canonibus eft permitium,
tione, Λ leAione abftineant ,qui inobfeoe- fecum vifitan* adducere poflir, qui fupra­
nis, ft turpibus verfantes, facile Illam te­ diAo privilegio abfentic potiantur.
neram »tatem, & ad malum flexibilem cor·
rumpere poflunt ; quibus rebus omnibus com.
R U B.
XVIII.
modiusconfuli poterit, fi ii, ad quo* Ipfo.
rum magiftrorum eleAlo pertinet , numDe facramentl* ft eorum adminlftraquam line maturoipforum epifeoporum con·
tione.
lilio, & probatione eo* eligent, ac con·
ftituent.
C AP . I.
C A P.

VI.

ViJTtari etiant 4ebeat boffltalia^ toafrt·
ttrnitattt ft ornaia fit lote.

Carati linraa tteraacala infirmant fo·
falam,, dr effiefta , ft efficacia fttrameatornm.

C

Arochl ad caleftem, ft atnpliffimum faEt quoniam epifeopis exprèfse eft a facramentorum thefaururo difpenfanduui
crotanAa fynodo Tridentina injunAum odeftinati eorum, vim ac naturam pepuli*
no* viGtandi hofpitalia, collegia, ac lai· fui* vernacula lingua non defiftant frpifficotum confraternitate*, ft pia loca omnia, me explicare,ut inftruantur, qua fanA iras,
qu» in decrero concilii Tridentini conti­ arque majeftas etiam illi* Gt ; quare in exte­
nentur ; eam in hoc negotio diligentiam riori illa materia , & ufu vifibili, interiori*
adhibeant , ut omnia, qua ad Del cultum, virtutis ft invitabili* grati» forma continea­
aut animarum falutem,aut pauperum fub- tur; quo illi majori puritate, ft devotione
ftcntafionem inftituta funt, ipu pro offi­ ad ea fufeipienda, preparationem adhibe­
cio f«o, juxta facrorum canonum flatuta re valeant.
CAP. II.
cognufeant, ft exequantur ; contumaces ,
ft coniradiAore*, huic tam pio , ac neceftio officio aut verbi*, aut faâls graviter
Paaiaatur ftrotbi facramenta non m<ordinarii arbitrio puniantur , ft nlhiloml. D
nfftranttt fofalo , maxime i^firau .
nus huic decrero parere omnlbu* opportu­
nis remediis, invocato «tiam fi oporteat faAttendant quoque magnopere, ne quifculari* brachii auxilio, ab epifeopis co­ que fuorum popularium alicuju* facramentl
gantur ..
aaunere fraudetur, atque potiffimum ca­
veant , ne aliquis excedat e vita Ane hi* la­
CAP. VII.
criment is, qu» funt ad falutem ncceffiaria ;
alioquin abepifeopo Parochi, ft culpa , et
Retmea far libtr ffecialit vifitationitin
negligent!* leveriffime pleAanrur.
arebtvo , ·&■ gvi4 i» to ftriben4am .
CAP. III.

P

Habeant epifeopi librum, in quem to·
Omne*autem in facramentl*adminlftran.
tlu* vifitarionls fuanma, ft ordo referatur, dis ritus, ceremonia , ac confuetudines fer­
ae prafertim parochialium edcleliarum.
ventur, qu» fanA» Romana ecclefi» aliadioecefi* , ac reAorum earum nomina, E rum matris, & magi ft r» conforme* Gnr.
tituli, 'ac conditiones; quo fcilicet ju- Idque epifeopi indiAis arbitrio fuo poere poffideantur . An juripatronatus obno- nis omnino procurent,
ara, ft quali flatu Gut, ram temporali,
quam fpirituali r quibus omnibus a notario
in fcriptl* redaAis, epifeopi viGtatori* fub·
fetiptio accedat in eodem libro ; qui in cpifcopali archivo cuftodiatur.

CAP.

Concilium FtORBNnNUM.

757
Auiro
Uuatin
1573·

C A P.

I V.

Plebant rtcipitai annuatim eb epi/bopo
olea fanfl a ^tb· ta reftoribue diJiri.
buant : atc au!It, qai aoa Jit
in facrtt, deferenda tri.
buantur .

Quotannis plebium redores olea ab epifcopo confecrata ab eoclefia cathedral!,
& ab illis ali* intra plebatuum limites con*
ftitut* ecclefi* petant, Λ accipiant ; oleaque pr*diAa nuill, qui (acris initiatus non
lit, deferenda tribuantur , quacumque con*
fuetudine non obftante , nifi alias ex ur­
gente ncceffitate epifeopo vifum fuerit.

CAP.

V

Solat paroebut retineat dam Jacramentorum ·.

758

contingere poffit, aut neceflitas omittatur, ’ .
pr*clpitur omnibus , qui baptizandi mune- « M ®
te funguntur, ut cum delatus fuerit intans
1
ad ecclefiam baptiza tus, deferentes interrogentur, fuerit ne ille domi baptizatus.
Et fi pro certo confirment, non fuifle baptizatum,'adhibita forma ecclefi*, fimpllciter, ac fine ulla verborum conditione di­
cant : ego te baptizo, &c. fin autem tefterur, ac certo fciatur puerum baptifaium
prlvatim in *dibus Cufcepifle, facerdos pr«mifiGs ceremoniis, & anis ritus circunffantiis, baptifml formam non dicat, fed profe­
rat h*c verba. Quia tu es baptizatur, ego
te benedico in nomine patris, Ac filii , Ac
fpiritus fandi, Arnen. Quod fi (ia resdu«bla fit, ut vere nefeiatur , an fit baptiza­
tus, tunc mlniftcr prcmlflis ritibus, ac ce­
remoniis cooditionaliter proferat h*c ver­
ba tantum, G tu non es baptizatus, ego
te baptizo (n nomine patris, At filii, Ac
fpiritus fandi.

CAP. III.
Porro facramenta, (St olea tanta reve­
rentia , & diligentia cuflodiantur, ut cla­
Quad retine»'ur liber, in quo menu b»
ves , quibus obfervari necefle eft , parochus
tantum retineat, neque alteri nifi ex urgen­
pttzantit fertbantur etc qutbur p»
rtniibut ,
jua die natt fint,
te nece (Tic a te committat, ne ad ea abu­
tenda facilis occafio relinquatur. Quod fip
Or baptizari.
umquara evenerit ,, Λ qui ea converterit ;
& qui confenferit ad alium ufum, ad quem
In ecclefiis baptifmalibus liber habeatut,
non funt inftituta, gtaviffimis poenis ao cac fedulo cullodlarur, in quo baptizato)
pifeopo infligendis corripiantur.
rum nomina, dt cognomina , tum parcis
tum, atque compatrum, baptizantis manu
R U B. XXIX.
deferibantur ; ac an ex legitimo matrimo­
nio infans natus fit, quove die natus, Ac
baptizatus fuerit; alioquin ecclefi* reâoF
Dc baptiffno.
epifeopi judicio mulActur .
CAP. I.
CAP.

IV.

Ii» ecclefia folemniter a facerdote baptizen­
tur puer/ , nifi ex imminenti periculo ,
A- tuae etiam femina abfentibar vi.
m, & viri tbfentibui clericit,
ecclefia ferma , 6· materia Jir.
vate poflunt baptizare-

Levanter nan tonfe/fi , nec communiet
li tn aunt . (r regularer probi·
bentur .
I
Qucrant facerdotes baptizatur!,· an le
vaturi de facro fonte infantem excommu.
Apcifmus nonnlfi in ecclefia , ac a fa- nicatj fint , atque in (anAo illius anni
cerdote folemni ritu miniftretur , nifi pafchare confeflionem, ac communionem oimmineat urgens neceflitas, ac vit* perimiferint
­
. Quod fi tales deprehenderint, oculum , tunc enim a quocumque non fo­ mnino levate prohibeant : quod item pro­
lum mare, fed etiam femina dari poteli ; mo­ hibetur regularibus, ad vitandam familiari­
do clericis pr*fentibus laici cedant, viris tatis occationem.
mulieres, & ecclefi* forma, ac debita ma­
teria naturalis aqu* utantur. Qu* omnia
CAP. V.
fspe materna lingua, & parochi, At con.
feflarii exaâe populares doceant, tum ne
Sed etiam foenuna, dr ad plue futur vir.
res tanti momenti aliqua, infcltia , aut er­
& foie femina levart poflïnt
rore inanis efficiatur ; tum etiam, ut omnes
intelligent, quo in honore tam neceflarlum °
Unus five vir, five femina, aut ad fummum vir unicus, & unica femina, fimpl
facramentum habendum fit ·
infantem levare po flint In baptifmo, ac
C A F. II.
confirmatione . Quod plebani curent, ne ul­
lo modo violetur; ac fimul doceant, qu*.
Sr
puer fit baptiza tat, fbterdot
fpiriruaiis cognatio inter levantes, ac le­
folum dicat, qafie r» er baptiza·
vatum levatiquepatrem, At matrem contratur, rg* it benedic» ; fid fi
Aa fuerit. .
Jabitttar, tam fab condi·
lioat baptizet ■

B

-

Ne hujus faeramentl exercenda iteratio

Bbb2

CAP

XXX.

RUB.
1J7V

760

Concilium Florkntinum .

7Μ

De Confirmatione.

CAP. Unicum ■
Eadem ffirituilti tag natu naftitnr
ctafirmaüone·, qua i» baftifmo, &

ftia loci prohibeat J'foemin* a maribus paAnno
■'rochi opera fejungantur, ui omnes D«mo.
num iniidi*» & carnis peccati illcccbr* fa­ Chiisti
M73
cilius caveantur ·

cap. vr.
Curtti aatrf asm tonfuetuiinem quatiJie
communttanii fraitetnt.

Parochi frpe Inter miflarum celebratio­
pifeopi antequam confirmationis fac ra­ nem populum admoneant, de antiqua ec­
mentum adminiftrcnt, per fe, aut per cleii* confuetudine quotidie communicandi,
ut ad frequentationem hujus fandiflimi Sa­
alium ejus vim, myfteria dilucide explicent,
ac denuncient, ex eo inter confirmatos, cramenti inflammentur ; dt faltem lingulis
In diebus ----RefurreAionis
levatique patrem
matrem, atque illo- annis
-...............
......... — A
, -Penteco----------rum oblatores, Peu pqtrinos, eandem fpi- " Aes, Natalis Domini, ac bcatiflimat Vitgiritualem cognationem nafei, nec minoris nis Matris
' Aflumptione,
·"·
conféflione pecca·
atfttaandam, quam qu* ex baptifino gi­ torum faAa , fanAiflimam Euchariiliam ac­
gnitur; ac propterea inter eo, carnale ma­ cipere affuefeant : tum vero Lateranenfis
trimonium cootrahi non pofle , & cetera > concilii caput illud t quod Incipit, oxiair
'ratar recitent in Quadragefima ;
qux Tridentia* fynodi decreto tr..iduntur . utrtufqae ft
_ --fgaribus
>0 in pa- &
vulgaribu verbis exponant , ut poenam,
Excommunicatis Item, ac eo anno
fchate non confeflis, qui ve communionem quam ioferi , cognofccmes , feme! ia Panon acceperint, patrrnos confirmandorum fchate communicare ndn omittant.
efle non liceat·
e

E

CAP.

R U B.

V.

XXXI.

De fanAiffima Euchariftia
CAP.

I.

Tarot hi epifeopo Jig nifitent, qui fetat! in
aaao.fr tonfittrt , at Sacramento refit»
rtcafaverini , 6· contumatet tamquent
C
ir bnrefi Jufptüt babtaàlur.

Eorum aurem , qui prxdiAo tempore con­
fiteri & a Corpore Chrifti refici recufavennt, nomina ad epifeopos deferant paro­
chi flarim poft oAavani Pafch* ; & fi né­
gligentes in deferendis nominibus fuerint,
AnAiffimum eucharifti* facramentum ΰί graviter epifeopi arbitrio muJAcntur,' de­
omnibus cathedralibus coiligiatis, ac lati vero, ut lupra, & contumaces excom­
aliis curatis ecclefiis epifeoporum Audio,municentur , xieinde fi fpretis cenfuris non
quam honorât illimo, ac illuftriflimo loco refipuetint , acerrimis poenis afficiantur-,
lampadibus continue accenfis «ultodiarur ; quod fi per annum in cenfuris perfeveraverint,contra cos tamquam dc bxrcli fufpc& fi quidem abfque ecclefi*, aut populi
communicaturi Incommodo fieri poflit, fu- élosabepifeopis procedatur.
premo altati collocetur, quo venerabilius
CAP. VI.
extet. Aiioquin in proximo inferiori fimili D
ornatu ponatur, unde maxime ecclcfi* in·
Eifileae fitbiititatur ftenir , qai α proprio
gredientium confpeAui offeratur.
farotbo fiat cnufta communionem non fu·
firfrrmt in pnfcbair f tlr euam regu·
CAP. II.
lartr fint fitfpeufi, qui tuât eoi
tomoiuaicivertnl.
Ia taratit, fia faite» ia fltbuattt in.
ft it nantur foctetatfr Corforir Cbri~
ftt, ** laftttatji a»/ltfictatar .
Quicumquc non a proprio parocho fine-»
legitima caufla ab co, feu epifeopo appro,
banda Pafchali tempore communionem foCurent epifeopi, ut in parochialibus c^cleliis , aut faltem Plebaniis focietates fceperit , legitimis fubilciatpr poenis ; Il­
li vero etiam regulares, qui Futharifti*
fub titulo Corporis Domini noftri Jefu
facramentum eo tempore adminlftrare pr»Chrifti inftituantur ; inftitutas autem vin­
rent, reforment, At amplificent ; omniaque fumpferint contra quoddi$um eft, finr ipfo
faciant*, unde omnes carum functions* ex­ E faAo per fex mentes fufpenfi, & alias etiam poenas dent, qux ipfi, epifeopi· debi­
erceantur, ac inifituta ferventur.
te videbuntur, falvis tamen in omnibus in­
duitis & privilegii, apoftolici».
CAP. Ili,
Hoc Saeraamtam in qualibet curata
luco honoratiori, at friato altari,
fi potefi, tarifaiibat fi»fer
atctifjir rtt iacatar.

S

Femina α ntaribur fi/rtgenlur in bajur
Jacraaunti conunnaitaiiom .

CAP.

VII.

fini rejitienii ab bat Socraaernt».
Dum ad fanAifïîm* Eoeharilli* communi­
cationem populares accedunt, ( nili aogu-

Ex Ctqâorum patrum in/lltudone, qui fiAuin

76l

7β2

Concilium Florintinum.

6uni ad CanAam Euchariftiam acceflum val*
Anno
de dcteftati Cunt·. pnrclpltur parochis» ne
Ch* i tn
cum publice infamibus, & facinotofis, ma«571- nifeftifque criminibus, ac flagitiis illaquea­
tis CacroCanAum Chrifti corpus communi­
cent , nifi fufficienti temporis probatione
ex animo , ac (incere vitam commuta flo
compererint : perraro admlttaqt ad commu­
nionem , ac diligentius excuflas, an reAa
accedant confclentia, illius genetis mulier­
culas, qu* ut famam impudiciti* deponant,
aut velent, aut hominibus placeant, aut
eleemolinas, vel alia commoda aucupante*
immundo corde non verentur fanAam Eu­
chariftiam frequenter fumere, propriam au­
gentes damnationem; ha* parochi , aut fupradiAa , aut alia utiliori ratione qurrant
a tantis periculis tamquam impudenti teme­
ritate revocare.

CAP.

Amro

II.

Cuaisrt

Homine confejforam affrobatorum r» tabule , m ecclefi» retinenda ftribantur.

' Nomina autem confeflbrum, qui fuerint
sb epifeopi* adprobati, deferibantor io ta­
bella, quoin eo loco In eCclefia affigatur,
ut facile ab omnibus coofpiciatur, & ne­
mo poflit ultain unquam excufationem af­
ferre , fi cocus a ccco duAus In foveam.,
cadere contingat, cum illi», qui a non ap­
probato confeflbre abfolutionem acceperint,
iterum confiteri necefle Iit. ConfeIlotes ve­
ro erunt graviffimis poenis ab epifeopi*
coercendi, qui contra hoc decretum face­
re profumpferint, itaque etiam fuperiores,
qui négligente* in affigenda tabella fue­

runt.
CAP.

VIII.
CAP.

Qua ture y & devotio Jit adbibenda in
Sacramento deferendo.
Dum CacrofanAo Euchayifti* viaticum,
per urbes, & oppida maxime ad Infirmos
defertur ,fuperpotiu umbella tegatur, quam
plurimis poflit, luminaribus aflbeiarum, ha
compofiris, ur faltem aliquo ventorum im­
petu non exringuantur ; epifeopi vero , & ,
monitis ie indulgentiarum promulgationibus ffideles vehementer excitent, Λ inflamment,
quam frequentiflime, ac devotiflime illuti comitentur , ac omni alia ratione venerentur.

R U B.

ΧΧΧΠ.

*

Dé poenitentia.

CAP. I.

'x

III.

Foemiua ente, Cr pqft ortum folir , nifi
m tafit neteifiietir non confiteantur ,
(brqualir effe debent locut, Gr fedet
facerdont .
In confeflionibu* audiendi* , & tenpporls,
Ar loci ratio habeatur, ita ut poft . occafum , & ante ortum Tolis mulieres ad confeflione* non admjrtintur, preterquam itu
callbus neceflariis ; atque Ille tantum lo.
eu* ad confefliones eligatur, qui magi» in
ecclefia patens, Se apertus fit , ubi fedes
adefle debet , cum tabula interpofita, qua
poenitentes a confefforibu* feparati, omnia
irreverentia , At peccati periculum evite­
tur ; extra qua* Cede*, qui confcffione*,pr«fertim mulierum audiverint, incidant in poe­
nas, quas epifeopi dignas exiilimaverinc.

Prohibentur etiam regularet, dr feculent

CAP.

tanfejjlonct audire y et de cifibut rrfervatie. abfolvere .

IV.

Confejforum peritienc^dofonet.
D

F. imperitorum culpa confeffariorum

N

Confeflarii canone* poenitentiarios non.
ignorent, ut conhtentes ex eis peccatorum
gravitatem coniicere, Se cognofeere poflinr,
atque inde facilius an antiquorum fatisfyAionum feveritatem , quoad fieri poteft,
opere , aut faltem animo Ce transferant ■

contingat, ut qui innocenti* navim,
fregerunt, fecunda poenitentia tabula apprehenfa ad iaiuti* portum pervenire ne­
queant , interdicitur omnibua faecularibus
presbyteris, qui paiochialibu* non prefunt
ecclefiis, & quorumcumque ordinum, etiam
CAP. V.
mendicantium, regularibus tacita quoque
ordinariorum haAenu* fortaffe permimomu.
Cafut pape, ♦· epifeopo refervetor bf·
tolerati*, ,ne pofthac Circularium confeffiobeent, tfr· bullem in Coena Domini
ne* audire quoquo modo audeant, vel pr*·
publicent.
fumant ; nifi priu* approbentur exprefle ab
ordinarii* , previa parochorum examina_____________
Habeant
etiam______
omne* ____
caCus _________
refervatos
tione, & feriptam acceperint licentiam : epifeopo , & fummo pontifici, A preferquibus tamen omnibus non liceat a ca-£ tim bullam , qu* quotannis iu Coena Domi­
tibus epifeopi* refervatl* , et lamii excom- ai· legi
· · confuevit,
quam ipfi epilcopi femcl
faltem fingulit anni* , ut ilia ptccipit,
tnunicatlohcm annexam non habeant , ab
folvere, juxta conftirutlbne* Ρϋ V. de pri­ publicandam fui* populi* curent in civitavilegiorum mendicantium revocatione, ac tibu*
____ ,, __
ac___________
dtoecefibu*, _ne cafu* in ea con-

ianAif*. G regor ii Xlll.de litterarum Pii V.
ad jus commune, «c concilii Tridentini
decreta redu^ionc.

tanti temere, ac fin* fruAu abfolvantut.

CAP.

B7J- ·

f'

Concilium Florbntinum .

763
CAP.

—----- Anno

VI.

A

RUB.

XXXIV

Γ·»* revtlaattam toafefiioaem.

Culilli

De ordine.

*573·

f

764

Confeflarli caveant omnino, ne ( quod
abfit) verbo, aut fig'no , aut alio quovla
modo aliquatenus prodant peccatorem, Cub
poenis a jure communi. fancitis, & aliis epifcopi arbitrio infligendis.

CAP.

Anno
Cmun

U7J-

C A P. I.
Efiftofi fer fi if fie ordiner tnaferant,
tfr fiat tfi/loft proprii licentia ahaoa ordinetur.

VII.

Um mala, qua tot jam anoos ecciefiam Dei raiCerabilitcr vexaverunt,
magna ex parte , ex miniftrorum improbi·
tare, & imperitia evenerint, epifeopi cxCaveant confeffiril non modo (vmoniam, quifite fervent ca omnia, qua a facro conB cilio Tridentino , de ordinum collatione fafed etiam omnem cupiditatis fulpicionenr.
Quare nihil aliquid petant ab aliis qui li* lubriter fancita fuerunt,- atque illud maxi·
bi confitentur; pecuniarias fatisfaAiones, me ipfis cordi fit, ut nulla fere occupatio­
quas poenitentias vocant, non nifi ex gra- ne , a conferendis per fe ipfos ordinibus re­
viflima, aut neceflaria caufla imponant ; vocentur: quod fi aliqua agritudine id effi­
ea (que fibi numquam attribuant ; cetera* cere non pollint, fuos jam per examen pro­
que omnia vitent , qua confitcntibus, aut batos , ad epifeopum ip fua ecclefia reliden­
populo fcaodalo effè poflînt; alioquin or· tem , vel pro eo pontificalia exercentem,
dinariorum judicio pro commifli qualitate dimittant. Nam aiii epifeopi cujufvis pri­
vilegii pratextu in alterius ; vel nullius
pleâantur.
dioccefis loco , etiam exempto» aut cujufvis ordinis monafterlo , fine expreffa ordi­
RUB. XXXIII.
narii licentia nullo modo poliunt, 4 In
exemptos pontificalia exercere, quin poe­
De extrema unitione ■
nas incurrant , a facris canonibus, & a,Ccoiicifio Tridentino contra facientibus con­
CAP. 1.
dituris. ia minoribus ordinibus conferendis
quoad ejus fieri poterit, epifeopi temporum
Hm facrantmtuai loco. Λ· vaft bone·
interititia non omktanr : ita enim facilius,
flo retinenda* , & vel» fertteo itaficut concilium Trldenrinum prxeioit, co­
fofito deferendum .
tum ordinum fundiones in cathedralibus, &
A nA e unâionis extreme facramentum- collegiatis ecclefiis,fi eorum proventus fe­
debita reverentia prcftandum eft, & ut rent, reftitui poterant; & <n earum funexercitatione probabuntur ilii, qui
tuto, & honefto loco, & in vafculo-argenAionum
­
teo, vel faltem ftanneo juxta facultatem ec­ eo ammo hoc vitat fenus elegerunt, ut fi­
clefiarum aflervandum. Et, in Pyxide ele­ delem Deo cultum prcftantes ad altiorcs gra­
ganti forma confcAa velo fencco fuper dus afeendere mereantur.
impolito ad infirmos deferendum.
CAP. II.

Petniteat ia amapaasi tottftffori
tenda.

C

effit-

S

C A ρΛΐΙ-

D

Deferri debet ad exifleeter ia mart it
attitulo > + qutbur denegetur.

Parcchi ad eos Inungendo* accedere oportet, qui cum in mortis articulo vere
fmt conftituti, adhuc tamen quid agant intelligant, & fenfu quantum fieri poteft In­
tegro , exiftant impoenitentibus vero. Λ
hi* qui cum notorii peccatores effent, vel
ab ecclefi* alieni nullum poenitentia fig num emiferint, facram hanc unAionem
ex fac rorum canonum dilpoiitionc negan­

dam effe noo ambigitur.

Preanveadi ad majorer ordiner fer menfem aatt id eftfiofo denuntient, <$- qua­
liter de ett, debeat Jieri examen ■
UIcunque vero ad fingulos majores or
dines voluerint promoveri , omnino
per menfem ante ordinationis tempora vo­
luntatem fuam epifcopo declarent, ut pu­
blice nominibus ordinandorum propofitis diligentlffima fiat inquilirio.
Num videlicet legitimi* natalibus orti,
& «tatam habeant ad eos.ordines necefla-

Q
riam.

Num publice aliquid grave , & enorme
peccatum admlfetint, aut in eo perfiftant.
E
Num percultore*, homicide, ufurarli, fediciofi, bigami» fymoaiaci, abftemil, aut
alicui curia: quacumque ex caufla obligati.
Num dc herefi fufpcAi , aut publicam
poenitendam egerint.
Num deninne vitre converfatione honefle < pre , St religiofe fe gefferint , St
vere , ac re ipfa beneficium , penfionem, qui patiimonium , ejufmudi poflideant, ut ad vitam St viflum fatis effe
pof.

7«5

Concilium Florentinum.

700

"l poffit. Cujus inquifitioni» teftimonium parochus, aut alter ad hoc deputatus per λ
CAP. VL
(itéras ad epifeopum quam primum dabunt.
*57l·
Deinde qui pro utilitate, aut neceflitate
Notarii fotum decimam partent auri re­
nflant jro hterit dimijjoriit.
eccleii* fervatis etiam temporum interfHrii·»
quantum fieti poterit « epifeopo videbuntur
Notarii in his tantum locis, quibus non
elfe ordinandi , feria quarta ante Ipfam
ordinationem coramepifeopo fc pr*fentent , viget laudabilis confuetudo nihil accipien­
ut ab eo una cum iis, quos doArina , pie­ di , pro lingulis literis dlmifforiis , aut tetate , ac prudentia prsditos accerfet, fe- ftlmonialibus, decimam tantum unius aurei
dulo, atque accuratiffime examinentur de partem acipere poliint , fi nullum habent
Talarium conftitutum ; dr qui contrafecerint,
genere, perfona, state, inftitutione, mo­
ribus, À fide;magnam pretetea cautionem ab officii fui exeeutione fufpendantur.
adhibendo , ut nulli beneficio , penfioR U B. XXXV
n;, ac patrimonio fiAionl , aut fraudi lo­
cus efle poffit. Ordinationes poftea pr«fentibus canonicis , in ecclelia cathedraDe Sacramento matrimonii.
li, fi in civitate,* dt fi in dioecefi In di­
gniori ecclefia fiant, ita ut ordinati, aut
CAP. I.
alicui eccleii*, aut pio loco, oc Incertis
vagentur fedibus, omnino adferibantur.
Cureti bit , vel ttr i» anno publicent
populo décret, cane, fe id. fuper bat
CAP. IV.
Sacre».

Anno

Parocbialem obtinentet enem i» com­
mendem , vel non curate unitam
ordinentur ,<fr- quid egendum Jit
te regularium ordinatione.

N celebratione matrimonii in primis In(Iruatur populus , ut hoc magnum eccle­
ii* catholic* facramentum fumma pietate,
ac maxima devotione revereatur, & cola­
tur; deinde epifeopi diligenter obfervari
Illi autem, qui parochialem obtinent, faciant ea omnia qu* a facro'fanAa fynodo
vel in polterum obtinebunt, etiam in com· Tridentlna pro reformatione matrimonii
mendam , aut non curato unitam, dc an-C ftatuta
flatura fuerint
ruerint ; dt
cic pr*fertim,
pr*i'errim, quod a pap·"
nexam, ad facrum presbyteratus ordinem rochis materna lingua bis vel ter lingulis
fufeipiendunt, ab epiicopo, Λ poenis, dt annis , in ecclefia inter miffarum folemnfa .
cenfuris , fi opus fuerit, omnino cogantur:
decretum de matrimoniis clandeffinis divul­
videndum etiam eft epifeopis, ut in ordi­ getur, ac publicetur : qui autem contra-.
natione regularium habeatur ratio tempoh*c omnia fecerint, tam fwculares , quam
sum intcrftltii, prout ecclefi* utilitas , &
regulares per tres mentes fufpenfi fint, qu*
tteceffitas exegerit ; neque illis facri ordines poen* contra lingulares etiam epifeopi ar­
conferantur, antequam profeflionem e mi fe­ bitrio augeri poliunt.
rine ; dt nifi de state legitima conftitetit,
& ab epifeopo fuerint examinati , ficut a
CAP. I.
facro concilio Ttidenrino ftatutum fuit.
Denunciationrr , d- m parochia viri, 6*
CAP. V.
mulierit Jfent tn diebur fefiioir tn
medidi mtfiet.
uibbeter exempte, é» capitula ceibedraliu-. D
literal dimijforier non faciant, ntf 4r.
Demtnciationes , qu* matrimonia antece­
iletit,
beneficium vere poffidere debent , ex ejufdem concidi prccepto,
deant, aut recipere Jlatitn, <»tam in parochia viri quam mulieris fiant ;
beant.
eafque in lorum, vel pro parte rcmiriendi facultate parochis penitus interdiAa,
Abbates, dt alii quantumvis exempti in­
cutn id totum epifeoporum arbitrio prortra lines allcujus dioecefis confidentes lite­ Ius committatur, fiantque feftis illis diebus,
ras dimiflbtias clericis f*cularibus nullo mo­
que eccleii* prxeepto fervantur , in ejus
do concedant, nec capitulis cathedralium medio milfic , ad quam populus frequenter
fede vacante Id permitium eft vlgotc cu­ convenite folçt, quo denunciationes ipf«
iusvis privilegii aut confuetudinis , nili notiores omnibus elle polline ■
clericis arAatis , qui beneficium ecclefiafticuin vere potfideant , autSllud recipere, dt
C A Γ. 111.
retinere flarim debeant ; qui vero huic de­
creto non paruerint , fcianr fe a facro con­ F Ketineatur liber , in que, nomina, cognomina
cilio Tridentino, ab officio, dt beneficio per
denuntiatorum, diei , »:enfit , annui , Or
annum ipfo jure fufpenfos elfe: capitulum
quibur frxfentibui celebratum fit ma­
vero eccleiiaftico fubjaceat intetdidlo.
trimonium , Jïrtbatur .

I

Parochi librum conficiant, illudque dili­
genter a (1ervent, in quo omnium matrimo­
nio conjunAorum In fuis parochiis nomina,
dc cognomina , qudve die, mcnfe, dt anno,
quo loco, dc quibus prefentibus contraAa

•

ma-

•i7J-

767

768

Concilium Florentinum.

'* '* ***- matrimonia fuerunt* defcribantur1& lingulis
Anno annis ad plebanos defene teneamur , qui
Chiisti p/ebam in libro ad hoc dellinato, & defert‘573· banc ,& diligenter confervent·

CAP. IV.
Parocbur perft ipfum id munur exequatur ,
impedimento cefiante ; & quodfacere de­
beat ad id fabflnutur .

CAP.

Anno
Chkkti

V11.

Impedimentum pa^^a fboneftatie , ubi fpon/aha nulhler funt celebrata , eft fublaium ;
& quando valida fuerunt, non excedunt
primum gradum, fed impedimentum fra­
fter affinitatem ex fornicatione tontradlumi ad frimum, eir fetandum gradum
duntaxat confanguineorum infertur.

Parochus per feipsum , legitimo impedi*
Scire debent parochi a Tridentina fy no­
tnento ccflantc , non per allumât matrimo- do impedimentum publiez honrilatis, ubi
n;a conjungat, dt sponfo* , βί fponfas be­ fponfalia valida non fuerint , prorlus efle
nedicat ; quo legitime Impedito, qui paro* fublatum , & quando valida fuerint , prichi viegs fuppiet s diligenter exequatur, mum gradum non excedere; atque etiam,.
ac ipli parocho mandanti verbo, vel feri- ° ad eos tantum . qui primo, dt fecundo gta.
pto quidquid egerit fideliter referat;&qui du conjunguntur, rellriflum efle impedimen­
denunciattones facere,aut conjungerefpon­ tum illud, quod propter affinitatem ex for*
fos, & benedicere neglexerit, vef caium- nicationc contraAam inducitur , quod qui­
niofe diftulerit, abfque rationabili caufa, dem impedimenrum inter confanguineos co­
ab epifeopis comprobanda, graviter eorum pulatorum duntaxat oriri debet
judicio mulAetur.

CAP.

CAP.

VIII.

V

Peregrinarum , tb· advenarum conjugtir
non tnterft, nifiJervata forma con.
flitutiouti .

Separentur conjugati in gradu frobtbtf» ,
ad papam remittantur.

Epifeopi, fi quos in gradibus a jure pro*
hibiti» matrimonia contraxilfc repererint,
Parochi* prreipitur ne vagantium horni* eos ftatim a cohabitatione feparent ; & dc
num, dt alienigenarum intertinr matrimo­ Cperfonarum ita conjunAatum qualitatibus
fi feienter, vel ignoranter, fi ante , vel
niis, ut ejufdem concilii dlfpolitio monet,
nifi prius diligentem inquifitionem fecerint, poft confirmationem concilii Tridentini..
num aliis in locis forfan aliam, vel alia* quave caufla contracta matrimonia fuerint,
proccflus conficiant ' illofque ad fanAifliuxore* duxerint ; dt re ad eadeopos de·
lara,ab eis facultatem id facMoi obtinue­
mum D. N- tranfinittat, ut a Summo pon­
rint: ar fi aliqui non expeAaflbrdinarii li­
tifice flatui poflit, quid agendum fit , fi
centia coatraxerinr > quamviKolemnia in­ cum his difpenfandum efle judicatum fue­
terce (ierint , gr a villi me puniftrur ; prout rit, an potius aliquam pro modo culpat
etiam parochos puniri voluit qui contra- poenam lubire debeant.
fecerint.
CAP. IX.
CAP. VI
Matrimonia debere effie libera fub frena ex­
communicat tenir , & nullanlur fuper boc
Prohibetur fponforum cobabitatio ante cele­
brationem matrimonii ,·
ante benedi·
D
quacumque Jiatuta jacular ta .
dliontm moneantur ,
tonfiten.
dum , Cr communicandum
Ad confervandam libertatem matrimonii,
juxta facrorum canonuffi conlhtutiones,
Ut fcandata evitentur, quz in cohabita- preci picur omnibus cujulcumque conditio­
tione fponforum exoriri vcrolimiliter pofnis exiftant . ne quovis mododireAe, vel
funt, prohibetur, ne fponfi, dt fponfz co­
indireAe aliquos cogant , quo minus libere
habitent, donec rite, acrcAc matrimonium ad libitum matrimonium contrahatur, fub
in facie cccleiir celebretur, moneantque anathemati*»poena ipfo faAo incurrenda,
eofdem, juxta Tridentini concilii formam, irritando , & annullando quorumcumque
ut antequam contrahant, vel triduo faltem ftaruta laicorum contra libertatem facraante matrimonii confummatiomem, fua pec­
mehti matrimonii quomodolibet difponencata confiteantur, & ad fanAiffimum £u·
tia , ac quamlibet poenam contra canonicas
chariftiz Sacramentum pie, ac reverentes fanAiones appo(itam_ in promiflione fponiaaccedant , res enim fanAa nonnili pie, ac liotuln , feu matrimoniis contrahendis pro
fande ttaAari debet.
E non appofita haberi, nullamque Hc invali­

dam omnino efle decrevit

CAP-

‘171

Concilium Florentinum .

769
Αχνό

Cskitn
>ΠΙ·

c a p. x.

A

Sponfalia non rumpantur per matrimo. rtiunt i mfi etr fer fcateuttam foluttr.

770
Amno

cap. in.

Cnxtsrr

Epifcoporum menfa habear frugalitatem,
& ciborum moderationem , Ar in ipfa menfa divinarum feripturarum leAio admifeeatur; fed Ar miferabiiium perfonarum ea cu­
ra ad epifeopos fpeftat, ut proprie pauperam patres <l*c* P°if’nt > quare in animo,
cogitatione‘illis perpetuo infixum tit ,
quod de mala bonorum ecclelia adminiftratiooe graviflimum fit in die Domini judi­

Sponfalia per verba de futuro contraâa
mutuo confenfu partium, pofthac non diffolvantur, cum altéra contrahendo, nifi
Îitlus decreto judicis prima fponfalia (oleta
uerinr ; qui contrafecerit, poenam ab epi­
feopis imponendam incurrat·

cium faciendum.
CAP.

XL

R U B.

XXXVII.

Quibur temporibur nupti* fiet prohibit*.

B

De vita & honeftate clericorum.

Declarent parochi nuptial, vel ttttptiatum folemnes benediâiones pofthac ab Ad*
venru Domini noftri Jcfu Chrifti uique in
diem Epiphani», & a feria quarta Cine*
rum ofque ad oÂavam Pafchatis inclufive
folum elfe prohibitas; in aliis veto tempo*
ribus pofle folcmniter celebrari ·

CAP.

I.

Quater effe debeant Clerici,
bat fe ab/itaere.

4 qui­

Clerici omni ingenio, ac opera Audeant,
ita vitam morefquc componere, ut aliis exem­
tutu.
plo efle poflint, eaque etiam , qu* leviora
videntur crimina , gravillima fini pro fua
Celebrata die XII. Aprilis MDLXXIII.
conditione efle meminerint : qu* igitur noviflime poll multas faoAiflimorum ponritiR U B* XXXVI.
cun^ac factorum conciliorum fanaiones ,
Tridentina tynodus praccpta innovavit dc
Cvjra, honeftate, cultu , dt doArlna ab eis
De epifeopis.
comparanda & retinenda , quaque de luxu,
C A P L
ComeflationibuS , choreis , alea , lufibus ,
& aliis hujus generis, ac prefertim pro­
Quater effb debeant epifeopi, eorum mo­
fanis negotiis evitandis, ut maxime nerer , 6r vita per tria cap.
cellaria, Je eorum ordini confent a ne a omni­
no fervent; alioquin ftatutis ab ea poenis,
Um totius familix Domini ftatus,Ator­ aliifque feverioribus, fi ita epifeopis vide­
do nuter, (i quod requiritur in corpo­
bitur, coerceantur, quarum exeeutionem nul­
la appellatio, aut provocatio fufpeodit re, non inveniatur in capire; iccirco hxc
facra Synodus hortatur epifeopos, urquanto extens dignitate prxcelluni , tanto aliis
C A I’. II.
inferioribus, Angulari vit» (anflitate, ac
morum probitite ptxfulgere ftudeant, prxEtiam in minoribur incedant babitu, tjr
beantque Ce ipfos exemplum bonorum opetonfurat dr quater eorum vejicr,
tum, (eque totos ad illam vite rationem D
Or indumenta.
( Domino adjuvante ) perftringant, quam
iliis Apoftolus perfcripfit.
Atque ut aliqua fingiilatim expriman­
tur ; cunAi clerici facris initiati, aut ccCAP J L
cleliafticis beneficiis , vel limplicibus przditi, clericali tonfura , qu* fpititualis mi­
Eorum fermo, veftitus , geftus, fupellex,
liti* nota eft, numquam careant. Interio­
nil nili grave,moderatum , ac religione ple­
rem tunicam, & exteriorem veftetn (impiinum prxfeferant, ita ut irrcprchenlibiles, cem , At talari longitudine per urbes ,& op­
fobrii, domui fu* bene prxpofiti ,ab omni­ pida femper gellcnt ; pallium, quod vulgo
bus cognofci facile poflint; & quoniam doferrariolum dicitur , non nili talare . collamefticoiuin pr*cipuam, ac lingularem cu­ riolumque non altius tribus digitis habens,
ram habete debent, ita familiares fuos epi­ nec nili cum talari itidem tunica: iter ve­
feopi infirmant, & informent; ut a rixis, ro facientes , contraAioribus uti poterunt,
impudicitiis, maledicentiis, ac vitiis de­ modo religiofam retineant boneftatem ; pau­
mum omnibus abftineant, ficut decet mi. E periores tamen , & rufticani breviores fer­
niflros miniftrorum Dei ; nam cum lint illi re poflint, modo eadem forma lint, At in­
epifcoporum tantum poteftati, dc jurisdi- fra genua extendantur: in eccleliis pileis
Aioni in utroque foro fubjerti, de moribus, non tegantur, extra veto valetudinis, aut
& eorum vifa epifeopi non , folum coram alia jufta caufla uti poflint, fed fimplicibu· >
Deo, ted etiam coram hominibus rationem ac honeft* ampdifudinis , At form* , nequn
funt teoduuriaculeatis, aut turbinatis; Camillas non fe­
rant, qu* ad Collum, aut ad nianus crifpas,
rugofas ,
fabrefaftas, ullavc textui» ar­
te companta , & efliAa ornamenta habeant .·
CvkîiÏ. General. Tom. XXXV.
Ccc
a «·

tittio

C

Concilium Florentinum.

771

1 arteris demum ejufmodi levitatibus fe ab·'.
Anho (lineant, qu* ab ecclefiaftica funt difcipli-Λ
Christi n< aiiena .
qU< omnia epifcopi illos fu·
ιΠΪ· fpenfione 3 roinifteriis , frufluum a mi (bo­
ne, ac beneficiorum privatione > prout ex­
pedire judicaverint, cogere omnino poflint ·

772

'

CAP.

III.

Probtbentur.a conferfit tone mulierum
fufpeflarum.

Concubinas, aut feminas eo nomine fufpeflas in proprio, aut alio domicilio habere,
fi clerici non vereantur, aut aliqua cum cis
familiaritate , ac confuetudine conjungi,
poenis a facro eodem Tridentino concilio,
aut fau&is canonibus irrogati) , altifque ®
epifcopi judicio afficiantur.

C A P.

I V.

5

CAP.

Ahmo
Catrtii

VII.

Corripiuntur ntflu vaganter ; ftd cancnlti , <&· finanter ea tempore <ar~
cerentur .

Clerici noflu fine legitima, dt honefta^.
caufla vagantes arguantur ab epifcopis,ita
ut defiflant ; fi- vero etiam voce, aur inftrumentis cantitantes incedant, aut comi­
tes eorum , qui talia agunt, carcere inclu­
dantur, aut aliter plcflantur epifcopi arbi­
tratu.
‘

CAP.

VIII.

Nov fefteculartbue artibui, tfr· ne^atiie
tmmifceant.

Item fi medicinam exercuerint, aut mer­
caturam, li in mercimoniis, inrermedii,
conciliatores, aut proxenet* fuerint, fi
iaicorum in negotiis procuratores, non im­
petrata per feripturam ab epifeopo permiffione, fi in fervitio fircularium , nifi munus
In sedibus itidem canonicorum , paro­
chorum ,
aliorum miniftrorum Ecclefi* fit faccrdote non indignum , & epifcopi
domicilio addiflis fufpefl* femine, etiam feripta licentia fufeeptum, fi procelleres,
confanguinitate illis conjunfl», commorari aut pedlflêqui, vel affeci*, feu in menfis
prohibeantur ; utque cum eis ubicumque adminiliri foeminarum , primocarcere, aut
cohabitare mulieres, nifi probante epilco- aliis pecuniariis poenis, in pios ufus conver­
po, qui contra h*c facientes poflit arbitra- C tendis, judicio epifcopi coerceantur; dein­
de nifi propterea a prrdiflis certaverint,
tu fuo punire.
beneficiis priventur , aut aliter graviflime
plcflantur ; a negotiatione vero fupradiCAP. V.
fla , fi tertio moniti non deftiterint, ut
Honorii Tçrtii conftitutione ftatutum eft ,Domne canonica ecchfiarum non fofflnt lain his rqu* proprii patrimonii, & bonorum
cart laieit i <b" fi canonici , dr reflaret
funt cléricale privilegium amittant.
in en non babc)ent, poteft epifeo·
put altu confictare, excepttt
CAP. IX.
domibut eartit lana.
Etiam mulierer confitneuiuea fufpefla
prohibentur in aomibut ,
lacii
ecclefia retineri.

Domus vero ecclefiarum, aut earum parTn ordinarii arbitrio relinquantur alia
tes, in quibus habitant clerici, aut qu* eocrimina pleitcnda.
rum habitationi przftitut* funt, laicis nul­
lo modo locentur, aut concedantur in doCetera vero , qux hoc loco non funt enuniicilium qux autem Jocari folent; & fi D merata, h*c facra fynodus ita reliquit eeccleli* funt, nec ecclefiaftica habitacula, pifcoporuin arbitrio , ut confidat atrociora
non prohibentur . Propterea canonic* «des, crimina, & prefertim incontinenti* ;.qu*
aeque canonicorum ufui deftinat*, fi ipfi in­ ne In cogitatione quidem cadere debent, ab
colere nolint, ab epifcopis aliis canonicis, iplis ultra poenas a facris canonibus llatuaut eccleli* miniftris confignarl poterunt tas fcverilhmc efle animadvertenda ■
fine ullr mercede incolend», pneter eas,
C A P. X.
qu* confulum artis lanari* Florentia* di·
flienij funt.
Generaliter ab omnibui a jure prohibi­
*
C A P. VI.
tu fe abft ineant.
Puniuntur clerici ludente/, caupanaoteti&fe cborcit immifeentet.

Qui clerici aleas , aut alios improbatos fa­
ct islcgib-js lufus exercuerint, aut publice

cortpn refpeflive ludentibus domum fuam
co,trimoda verint ; quive choreis interfu­
erint , aut larvati in publicis, aut privatis
coetibus fuerint, vel ad cauponaris taber­
na·; accertcrinr, aut diverforia, nifi itineris,
aut neceflitatis caufa , frequentaverint, graviilimls ( ut epifeopus cenfebit ) poenis af­
ficiantur.

Omnia demum generarim , qu» ad vitam,
& honeftarem clericorum perimentia, a fa­
cris canonicis, oecumenicis conciliis, dé aE poltolicis fanflionibus prxeepta , ac pmhibita funt, clerici omnes diligenter perfice­
re aut cavere jubentur, fubituri, ni pa­
reant, eas omnes animadverfiones, qu* il­
lis a facris canonibus impolie* (unt, & <acr« fynodi Tridcntinz aufloritare innovat*,
aliafque prxterea , quas pro deiiflorum qua­
litate epifcopi haflenus (latuerunt, aut in
pcfletuin conllitucnt.

RUB·

»573·

Concilium Flokintinum.

773

AN"°
c·*'»11
‘5 73·

R U B

XXXVIII.

A

R U B.

De adulterii*.

CAP.

774

Anno
Curisti
‘573·

XXXIX.

De Ufuri*.

I.

C A P.

Qu* poena fint luenda ab adulterit ob·
Jtinatir, tarn mafcultt, fuam foeati·
nit, tjr filnttt.

L

Qnani det eftandum fit ufura peccatum
Λ" ufurartt hbrot propriot eubtbe·
rt debent.

Uantu* matrimonii facramenti content*
Um omni jure divino , 8c humatio ufuptu* (it, eos , qui hoc vinculo funt
rarla pravitas damnata > & deteftata fit ;
conjunAI, invicem fibi (idem non ferftudeant epifeopi hanc pellem animarum,
vare ., Sc concubina* quandoque
domi « Sc ac pauperum perniciem extirpate; ac pro­
.
.
cum uxore alere, & retinere, graviffim* pterea in ufurarios, omncfque qui illicitos
poenc a canonicis fanAionibu* contra adul- “ ineunt conrraAus, ex canonicarum fanAioteros conftitut» teftantur. Quicumque igi- num prrfcripto
—--------L--------vehementer
debent animad­
tur de adulterii ctimine conviAi fuerint , vertere ; atque ut tanti fcelcri* gravitas
in poenas a facri* canonibus inii IA as incur­
prorfu* innotefeat, Infrafcripta exprefle de­
rant ; quod fi in hoc adulterii, vel concu­ clarare maxime his temporibus necelfarium
binatus ilatu vivere obilinato animo volue­ vifum Fuit. Primum igirur notorie, dt ma
rint , ter admoniti excommunicatione fe­ nifefle ufuranos contraAus inire folitus, ei ,
riantur , retenta abfoiutione, donec rt> qui cum ipfo de ufuri* atat, libros fuo*
ipfa a concubinarum confuctudinc feparen- edere teneatur : quod fi obitioate exhibere
tur ; fin autem perrtiterint in peccaro, ac in judicio recufaverit, pro conviAo habea­
cenfura* neglexerint, fevere contra eos a- tur , nifi edendi, & exhibendi eum excufet
gatur ad poena*, qua* culpa ipfa expofeeimpotentia, quam non folo juramento, fed
rc videbitur· Mulieres etiam conjugat*, legitimi* probationibus docere debeat.
qu* poli legitimas monitiones, in concubi­
natu , feu adulterio publice vivent, ex of­
CAP. 11.
ficio ab epifeopis puniri debent, dc ad eji-C
ciendum ea* extra dioccefim , fi ita eis vi­
Ltbrot celant, dr lacerent ttdnlat pu­
debitur, etiam auxilium brachii f»cularis
niatur ,
centra ipfum juretur .
implorent ; qu* omnia non de uxoratis tan­
tum, fed defolutls quoque diAa , & (latu­
' Quod fi ufutarius ille notoriu*,& manira cifc declaravit , ut contra adulteros, & feftus maliriofe fecerit, ut edere non pof­
concubinarios ali* poen* 'a canonibus inflifit, utpote quia confcrlbebat in cedulis,
A* augeantur.
qua* poli ea lacerabat, vel libros ipfos ever­
tit , idque probatum fuerit , juramento ufuCAP. II.
ras repetentis credatur ufurarum folutio»
nem faAam.
Pana fluprantit virementCAP
III.·
Quicumque virginem ftupraverit , ab
epifcopo cogatur, vel in uxorem accipe­
Judici fummarte priut conflet de afure·
re , vel eam faltem dote convenienti, & D
ante librorum editionem .
ampliori, quam fi vitiata non effet, dota­
re ; quia difficilius , cum virginitatem aNe vero -cr calumniam ufurariam, ouis
miferint, poliunt in matrimonio collocari, cogatur libros fuos edere, nemo compella­
& etiam aliis poenis ipfius epifeopi arbitrio tur ad codicem edendum, nifi prius judici
faltem fummarie conftiterir, qui ufurarum
puniantur, quibus etiam, Sc gravioribus
poeru* afficiendi erunt illi, qui virgini vim accerlitur, notorie efie ufurarium, vel ali­
intulerint .
qua vehementi ejus crimini* prvfumptio-

C

CAP.

III.

ne teneatur.
CAP.

Pana parentum proflituentium pro·
priât fihat.
}rdb

IV.

Librir ufurariornm pro fe non cre­
datur.

Si quis autem-parentum nefarium illud
fcelus commiferit, ut proprias filias lucri E
Libris eorum, qui deufuris conviAifunt,
gratia proftitucre non vereatur, Φ in hu.
in ciufa ufuraria nulla in ipforum favorem
jufmodi turpitudine perfeveraverft, Sc car­
fides habeatur, licet mercatores illi fint,
eer! mancipetur, & ad triremes mittatur; Sc eorum libri mercatorum more conllruAi,
prout epifeopis vifum fuerit, quando ju­ confcripti, atque in formam, ordfnemque
dex (aicus negligens effet.
redaAi fuerint ; nihil .enim crededdum eft
iis, qui propria conficienti· feduAa , credi­
tam fibi aniqiam prodere non vetentur.

I

Cc c 2

V

_____

Y

CAP.

Concilium Florentinum.

775
Ahwo
*573·

CAP.

V.

QuomoJo f robetnr ywrw effbfilitta foentrari.

RUB.
Pono ad ad probandum quem fenerari,
aut ulurarios contraAus inire confueviffe ,
recipi peflint teiles fingulares, atque illos
etiam, quibus cum ufarario contraxiffe_, ,
aquibusve fenora aecepitlc liqueat, dumrao ei, quod fibi provenire poliet , commo,
do renuncicnt> tum vero proxenetas nuo»
que, ac mulieres & quicumqne aprobatione fymoniacz labis non arcentur.

XL.

Dc cenfibus.

CAP.

Unie.

Contraflur teitfualer juxta Jetretum
Pit V. fermiituntur.

X pluribus fummorum pontificum Mar­
tini Quinti, Califti tertii, & aliorum
pontificum conftitutionibus facile confiât,
B
C A P. VI.
ccn(uum,five annuorum reddituum contra­
âus non folum licitos tffe, fed etiam ad
Unitur tefiit tum juramento fartir frotollendamufurariam pravitatem , & ad commodum reipubhee chriftianz magnopere^
bat ufurar.
accommodatos eo maxime quod ex proxima
Ad hzc te (lis unici teftimonium juramen­ fel. rec. Pii Quinti conftitutione jam regu­
to partis conjunAom Fatis probet, quem la, At forma habeatur, quo legitime, &
cx mutuo fenus accepifie , fi tamen ante fine falotis periculo hujufmodi contraâus
legitime doAum fuerit, cum folitum fene­ celebrari poliunt. Idcirco nihil aliud fanAa lynodus monendum elle cenfuit, quam
ratione mutuare.
ut omnes Cbriftifideles eandem Pii Quinti
conftituiionem ad unguem cxaAiflime fer.
CAP. VIF.
vent, cujus quidem ne aliquo ullo umquam
Probitentur fieri Jef (fit Λ fener loti ftat tempore pollit ignoiantia exculare infercn-.
dam efle decrevit, cujus renor talis eft,
nt aliquiJ ex tie ft ί value.
C videlicet ■
Depolita quz fiunt apud ecclefiaftica lo­
ca , & religiofa, unde deponentes annuas
PFUS EPISCOPUS.
fummas, ultra fortem qualefeumque acci­
fervat fertiorum Dei, aj ferfetujm ret
piunt , illicita omnino funt . Przcipitur
memoriam .
igitur quibnfbumque diAorum locorum fuperioribus, feu adminiftratoribus, ne huUm onus apoftolic» fervitutis .obeun­
jufmodi contraâus celebrare ullo modo au­
tes cognoverimus innumeros celebra­
deant ; depofitaque cum eis paâis , condi­
tionibus, aut intentione fufeipiant ; depotos fuiffe , Ac in dies cckbiari ccnfuum con*
traâus, qui nedum non continentur inita
hentefque ejufmodi, liquid ultra fortem ea
limites a noftris antcceflbribus eildem con*
intentione acceperint ; ufurarios teneri in
traâibus ftatutos ; verum etiam , quod de­
utroque foro .
terius eft , contrariis omnino paâionibus
propter ardentem avaritie ftimulum, legum
CAP. VIII.
D etiam divinarum manifaftum contemptum
Prohibetur ree tariue vrnJi frofter temprzfeferunt , non potuimus animarum.,
prout tenemur falutl confulentcs, ac pia­
fu/ (itunium tommune fret tum
rum mentionum petitionibus etiam fatufartgorofum .
cientes, tam gravi morbo , ictiferoquc ve­
Quoniam in venditione mercium ad tem.
neno falutati antidoto non mederi. Hac ipur, quz mercatoribus fzpius fieri folet ,, gitur nolira conftitntione ftaruimus, cen­
tum fen annuum redditum creari, conitiinjuftitia, atque ufurz imquhas latere po­
teft ; caveant omnino mercatores , ne pro tutlve pullo modo polle, nifi in re immo­
temporis dilatione majori pretio res fuas di* bili, aut quz pro immobili habeatur, de fui
ftrahant, quam valeant: animadvertant au­ natura frunifera, & quz nominatim certis
finibusdelignata lis. Rurlum nili vere in pe­
tem , ut (i ad tempus vendant, non cario­
res vendant ; quam fecundum communem cunia numerata, przlcntlbus tcftibus,ac soi afoti ufum rei pretium currat. Qui fane u-■ rio, Ac in aAu celebrationis inlhumenn,
fu-s inter probos , & integros mercatores1 non autem prius recepto integro, juftoqoe
conftitui folet. Poliunt autem catius ali-E pretio,, folutiones qüas vulgo anticipatas
quid amplius vendere, quam in ptzfenti
appellant, fieri, aut in qgAum deduci pro­
- reciperent ; dummoao jufti pretii latitudi­ hibemus. Conventiones direAe, aut indrrenem-non excedant; quod quidem pretium Ae obligantes ad cafus fortuitos eum, qui
a catholicis graviflimifque theologis diltin. alias ex natura contraâus , non teneatur,
gui folet in infimum, feu piuui ; medium, nullo modo valere volumus . Quemadmo­
five moderatum , fupremum , vel rigoro- dum nec paAum auferens, aut reltringens
fum ; idque cx communi mercatorum ufu facultatem alienandi rem cenfui fuppofitam,
dignofei poteft; ultra hzc fta pretia rem1 quia volumus rem ipfam femper , <k iibccarius dillrahcrc omnino illicitum eft ; qua- ic, ac finefolutione laudemil , Ctu quinqua.
'
<e(i?

E

C

4b

776

propter nefarium, atque ufurarium decet»
Anno
net hzc facta fynodns, cum pro majori
temporis prorogatione rei pretium propor* Christi
>573·
tionabiliter augetur .

£

777
AMMO

»J7J-

Concilium Florintinum

778

gefime, aut alterius quantitatis , vel rei, . ligioforum fubiiciant > & animarum faluti
tam inter vivos, quam in ultima volunta­ confulant. Non ebftantibns quibufvis conte alienari. Ubi autem vendenda fit, volu­
ftitutionibus, dt ordinationibus apoftolicis, Christi
IJ7Îmus dominum cenfus aliis omnibus prefer- ftatutis, & confuetudinibus, necnon privi­
ri, eiquedenunciari conditiones quibus ven­
legii» , St litteris etiam per quofcumque
denda fit, dt per mentem experiari. PaAa Romanos pontifices prcdeceflbres noftros,
continentia morofum cenfus debitorem te­ ac etiam not, Tub quibufcumque tenoribus,
neri ad Interefle lucri ccffantls, vel ad eam- At formis, ac cum quibusvis claufulis etiam
bium, fcu certas ex pen fas ; aut certa Tala­ derogatoriarum derogatoriis,, nec non irri­
ria, aut adfalaria, feu expenfas medio ju­ tantibus decretis , ex quavis caufla , etiam
ramento creditoris llquldandas, aut rem per modum legis univerfalis, aut alias quo­
cenfui fubjeriam, five aliquam ejus partem modolibet editis, live in favorem univetfiamittere, aut aliud jus ex eodem contra- tatuin, communitatum , collegiorum, con.
Au , five aliunde acqulfitum perdere, aut gregationum, Civitatum, it locorum con­
in aliquam poenam cadere, ex toto irrita cedis , approbatis , & innovatis. Quibus om­
fint, & nulla . Immo, dt cenfum augeri, nibus,
nibus, ddt lingulis illorum tenores prefentidt novum creari fuper eadem, vel ana ;e ® bus pro1 ex prédis habentes, quatenus direin favorem ejufdem, aut perfon* per eum Ae, vel indireAe prcfenti noftr* confuta­
fuppofit* pro ceniibus temporis vel pr «ter­
tion! in toto, vel in parte conttarientur,
it), vel futuri omnino prohibemus. Sicut
fpecialiter , & expreffie derogamus , crteetiam annullamus paAa continentia fbiutto­
rilqje contrariis quibufcumque . Volumus
nes onerum ad eum fpeAare, ad quem alias aurem , qu<>d potentes In cancellaria, dt
de jure, & ex natura contraAus non fpe·
acie Campi Flor* publicentur, & inter conAarent. Poftremo cenfus omnes in futurum
ftitutiones extravagantes perpetuo valitutas
creandos non folum re In totum, vel pro confcribantur. Et quia difficile foret preparte perempta, aut infruAuofa in totum,
fentes ad lingula quaque loca deferri, Vo­
vel pro parte efferia, volumus ad raram
lumus dt etiam declaramus , quod earunu.
perire, fed etiam pofle pro eodem pretio
tranfumptis etiam impreffis, manu alicu­
extingui : nonobftante tongllfimi etiam tem­
ius notarii publici fubfcripti' ac tigillo ali­
poris , ac immemorabili, immo centum , <k cuius prclati munitis, eadem prorfus fides
plurium annorum pr*fcriptiooe, non ob·
B____________
ubique
adhibeatur,____
quer_________________
pratentibus adhibe*
flantibus aliquibus paAis direrie, aut indi- C retuîr, fi forent
exhiLitc*,
'
ibite , vel
vel oftenf*
oftenf*.. Nui
Nul­
reA e talem facultatem auferentibus , qui.
li ergo omnino hominum liceat hanc pagi­
bufeumque verbis, aut claufulis concepta
nam noftr* prohibitionis, annullationis , ftafint. Cum vero traditione pretii redditus
tutl, mandati, judicii, hortationis, dero­
extinguendus erit , volumus per bimeftre gationis,declarationis, dt voluntatis infrin­
ante id denuntiari ei, cui pretium dandum gere, vel ei aufu temerario contraite. Si
erit, & poft denuntiaro intra annum ta­
quis aurem hoc attenuare prrfumpferit,
men, etiam ab invito pretium repeti pofindignationem omnipotentis Dei ac beato­
fe , db ubi pretium , nec volens intra_. rum Petri, & Pauli Apoftolorum ejus fe no­
bimeftre folvat , nec ab invito Intra,- verit Incurfurum. Datum Rome apud fan­
annum exigatur ; volumus nihilominus
dum Petrum, anno incarnationis, Domini­
quandocunque redditum extingui poflg^, ce, Millefimo quingentefimo texagefimo o*
Savo, quarto decimo Kalendas Februarii.
pr*via tamen femper denuntia,de qua fu­
pra , & non obftantibus his de quibus fu­
Pontificatus noftri anno Quarto .
.
pra: idque obfervari mandamus etiam quod
pluries ac pluries denunciatum fuiffet, nec O
R U B.. XXXXI.
umquam efferius fecutus fuiffet. Paria etiam
continentia pretium cenfus extra cafunu
De fvmonia.
prrdirium, ab invito, aut ob poenam, aut
ob aliam cauffam repeti pofTe, omnino
CAP. I.
prohibemus. Conrrariufque fub alia forme
port hac celebrandos foeneratitios judicamus .
A<i facrot oritnet per Symoniam pramaEt ita illis propterea non obftantibus, quid­
tnt, per decenntn* ireli/pen/ebil iter
quid vel expreife, vel tacite contra h*C
fujpendttur , & per mtn car·
noflra mandata dari, remitti, aut dimitti
ceratur .
contingat, a tifeo volumus pofle vendicari.
Hanc aurem falutiferam fanriionem nedum
Uicumquc per fymoniam ad ordinet
in cenfu noviter creando, verum etiam in
eccleliafticos pervenerit , ipfo farid ,
creato quocumque tempore alienando , mo­
ab eorum ordinum exercitatione decennio
do poft publicatiqncm conftitutionis crea- fufpenfus
___ __
, ________
___ ______ fpe fuberit,
omni difpenfationis
tus fit, perpetuo , dt in omnibus fetvari vo- g latâ, annuoque carccre^damnatus,
lumus. Declarantes pretium femel cenfui
conftltutum, numquam pofle ob temporum,
autK cohtrahentium qualitatem, feu aliud
accidens , nec quo ad ultimo contrahentes
minui, vel augeri. Et licet legem ipfam ad
contrarius jam Celebratos non extendamus,
illos tamen omnes, in quos fub alia forma^
pervenerunt cen fus , hortamur In domino,
ut fingulos contrarias cenfur* bonorum re-

Q

CAP.

_____

779

Concilium Florentinum.

Αμνό
Christi

c a p . π.

‘573·

jQuicumque beneficia, à- officia ecdefieJhca obtinuerit lymontace, eft eit
frtvatut , <b- tnbubibt effeffut ,
ir frullut refiituere debet.

λ

780

Anno
Christi
*J73In jejunio quadragefima non vendantur car·
CAP. JI.

net, nifi in loco deputato, dr ab bit
emaniur, f ni licentiam utrtufque me­
dici , & ordinarii habuerint , &
extra urbem fuppleat paroebut.

Qui dignitates edcleliafticas, aut benefi­
cium , vel officium quodeumque fympniaca
Jejuniorum tempore, & prxeipue quadralargitione, aut padlonc interpolita adeptus gefime cernes in urbibus , & oppidis, ftafuerit , illis ipfo juré privetur , & ad alia tutis tantam in locis, & publice venales
omnia adlpifcenda inhabilis, dt incapax om­ habeantur, caque aliaque interdira oblonia
nino cenfeatur, fruAuique, quos ex illis per­ nonnifi in eorum ufu emantur. quibus conceperit , reftituere teneatur : & fi iterum feflatii, dc medici teftimonio pro imbecil­
fymoniaex labis conviAus fuerit . corpore litate,, ...
s....... raaut valetudine, aliaque ..
legitima
etiam poenas det, dr ab ecclefiaftias ordini-B tione opus
fuerit,
ordinarii
.
“
’ , ac licentiam
"
'
l
bus depolitu» a fidelium con fort io abigatur. feripram, gratifque tribuendam concellerint ; extra vero civitates dt municipia,
CAP. III.
ubi medici conlilium haberi non potcll, ex
Ccnfpicua, At urgenti caufla imbecillibus ,
fenibus , ac valetudinariis Parochi indulAliénant jut patronatui contra jurit
Î^ere id poterunt, illis tamen conditionibus
decreta, eo vivente, pfo privatur,
ervatis, quas epifeopi juxta eorum con6r excommunicatur .
feientiam necelfario apponendas judicave­
Juspatronatus, venditionis, aut alio quo· rint
cumque titulo tn alios contra canonicas
faAibnes nullo modo patroni transferre.,
CAP. 111.
prefumant, nec aliquis ejufmodi illicitarum
Eo tcAporr probitentur cibaria probi·
alienationum ' particeps ■ aur mediator exi*
bit* in tabernit Gr domibur publi­
(lar, qui fecus fecerint excommunicationis
vinculo innodentur, & dtAo jure patrona* C
ât , nifi jufta caufa .
tus ipfc patronus,quoad vi^etit, privetur.
Prohibeant omnino epifeopi ne quadra·
gelirna , aut aliis jejuniis in cauponibus, aut
CAP. IV.
diverforiis carnes, aut ceteri illiciti, & ve*
Damnantur, &■ puniantur unmet illicita
titi cibi coquantur , vendantur, aut ha*
beantur, nili in neceflarium alicujus upafhoner.
fum, ur precedent) capite diAum eft; ea
forma fcxvata, poenafque inobedientibus irti*
Et tandem eas omnes paAionet, promiffiones,dt receptiones, tam pecuni*, quam ponant quas arbitrabuntur.
aliarum rerum temporalium pro adminiftra·
tione quorumcumque facramenrorum, aut
CAP. IV.
exteris rebus fplritualibu» nefarie fymonlacas epifeopi feveriflime puniant, dt acerri­
Hortantur omnet firvare jejunia , &
me petfequantur , ac coerceant , ut fridenMaxime advocatorum.
tina fynodus , dt Pius Quintus latiffimc pr»· D
ceperunt.
Monentur omnes Chriftifideles , ut jeju­
nia omnia fervent, Λ maxime vigilias ab
R Ü B. XXXII.
ecclefia indidas, ac eas, quz in civiratutn,
ac aliorum locorum patronorum honorem,,
Dc Jejunio.
conititur* funt ; ingrati enim animi eft,
non omnia m eorum venerationem impen­
dere, quorum patrociniis , ac precibus in­
CAP. t.
finita a Deo beneficia accipiunturNow fervente t jejuni* ecclefia puniantur.

R U B

XLI U.

Acra jejunia omma , qu* ecclefia indi­
De decimis
xit, quisquis fine legitima caufa viola­
verit, prater eam in quam incidit ihterdiCAP. I.
Ais urendo cibis, Dei offenfionem, feveruab
eo judicandam, ordinarii etiam arbitratu pu-E
Decima integra funt perfolvenda fecun­
niantur, habita contemptus, aur iteratio­
dum loci confuetudmem , fub poena
nis ratione.
excommunicationi! , 6- pteba.
nu quanefimumfolvatur.

S

lhn przceptum divinum de folvendis
decimis , aut contemnitur , aut negligitur ; adeam inopiam, & egeftatcm ccclcfi» rediguntur, ut facile debitis ublc.
quits .

C

Concilium Florentinum.

781 ■

782

quits 1 & cultu deftituantur ; idcirco juxta
Anno
Anno Tridcntinar Synodi decretum > prccipitur oCAP.
it.
Cutit'i
Ctfiur· ntnibus cujulcumque gradus, & conditio­
»573·
*573· nis fin*, ad quos decimarum l'olutio fpcAat,
Ordinarii etiam alienatio/ut bofpitalium
ab tm> xxx. perquirant,
ut cis, ad quas de jure 'renentur, ecclefiis,
aut perfonis, quibus legitime debentur, in.
Ordinariis itidem prreipitur, ut diligen­
tegre perfolvant fecundum locorum confuctudioes ; alioouin tam fubtrahentes eas quam ter inquirant, ari bona quacunque ecclefia.
impedientes ab ordinariis excomtpunicentur, itica etiam bofpitalium, ea conditione a·
nec nifi plena reftitutione fecuta abfolvan.
lienata fint, fi apoflolica accederet confir­
tur, plebanifque pars, qu® quadragcfi.ma, matio ; quod fi in aliqua ejufmodi aliena­
feu quartcfi.ua dicitur, reddatur, juxta di­ tione, &.· prreipue , qu® fupradiAos tri­
dunt motem ; fi qua vero prsdia a decima,
ginta annos non excedunt , conipcrerint
rum ibiutione injufla occafione, aut prxcondiAionem non expletam, revocent ut
textu certaverint , epifeopi ipforum loco­ itiitam, Λ inanem*
rum in quo fua erunt, ufu , ut fupradiAum
B
C A P.
I 11.
«It, prxtiarc eas compellant.

II.

CAP.

Refloret feme! in anno publicent de­
cretum de dccimir filvendit.

Atque ut populis innotefeat, quam periculofo fe facinore obftringant , qui de­
cimas abnegant, patochis itidem ipiis pr«cipitur , ut femcl faltem quotannis, quo
tempore epifeopi expedire cenfebunt , aut
ipfis commodius fuerit , decretum fupradiAi concilii Tridentini de decimis inter
miflarum folemnia frequenti populo legant,
publice ac materno fermone interpretentur.

RUB.

XL IV.

Dc rebus ecclcfi* recuperandis,

CAP.

1.

Epifeopi tr reflaret ecclefiarum bona
male alienate ad ecclefia proprielutem reducere curent,

Probtbetur locatio cum anticipata futu­
tione .

Nulla ecclefiarum bona anticipatis penConibus locentur, nec, fi id fiar, fuccefforibus officere nullo modo poterit.

CAP.

IV.

Judicet fuper confirmatione fi in eviden.
Xeai&c. indemnitati ecclefiarum ma­
xime provideant.
Epifeopi , aur eorum vicarii ecclefiaflicorum bonotum alienationes, auAoritate aportolica confirmaturi, fedulo curent, ut
diligenti invelbgatione adhibita , & in icm
prxfentem euntes, rite, reAe, ac maturo
omnia faciant, adeo ut omnino ecclcfi* indemnitat: confularur.
CAP.

V.

Ordinarii ftmel in anno publicari fa­
ctant populo decretum cnnctl. Tria,
contra occupat or et rerum ecy
clejia.

Acri Tridentini concilii auAoritate prr­
eipitur fingulis epiicopis , ut ipfi, vel
eorum vicarii adjunAis duobus, altero qui.
dem ex capitulo, aheto ex civitatis cie. p Rogantur in Domino omne* epifeopi, A
vo 1 qui juris periti fint, quique illi aptio­ obfecrantur, ut faltem femel quotannis ca­
res videbuntur, quorum altet a capitulo, put xii. feflionls xxii. de reformatione ,quod
alter a clero eligantur, tum ecclefiarum incipit , fi quem cleritorum , in dic domi­
reAoribus petentibus , tum etiam ex officio nica Istare, per publicum concionatoiem
recognofcant quafcumque locationes bono­ frequenti populo publicetur , ac vulgari­
rum ecclefiaftrcorum ad longum tempus , bus verbis exponatur, ut omnes ram cie
feu ad vigintinovem annos , feu ad dupli­ rici, quam laici fcianr, ϋι meminerint,
catum vigcfimum nonum annum , qu* ante ccclefiaflicarum rerum occupatores ipfo ju­
publicaram Tridentirum fynodum intra an­
re excommunicato* efle, neque ab alio,
nos triginta confcA» fuerint, judicent, ac
quam ab ipfo pontifice Maximo, abfolvi
decernant , an cum ecclefiarum detrimento, pcifc
an contra canonicas fanAiones, an otniflb
jutis ordine contraA* , ex quo ramen cauR U B. XLV.
fis pendentibus nil prrjudicii afferatur, quod
fi ad epifeopum , vel ejus menfam bona E
De indulgentiis.
locata perriqeanr, aut ipfe, vel ipfius vi­
carius, commi fsarii , feu exeeutores fue­
CAP. I.
rint , ad viciniorem epifeopum cum fupradiAis a capitulo dt clero elcAis recogni.
Reflaret doceant populum effeflum intio, ac judicium ejufmodi transferatut ; fi
dul^tnthtrum .
vero edam ipfi legitime recufari poterunt,
duo alii eodem paAo a capitulo, & clero
Um indulgenti* a fummo pontifice conadjungantur, qui eam tantum caulam cum
ceflx p-jblicand* erunt, doceant paioillo epifeopo recognofcant, &. judicent du,& apud eccleliam elle earum conceden.

S

C

da-

Conchium Florentinum.

783

784

darum poteftatem a Chrifto illicollatam, & .
Anno j||4rum ufum plurimi faciendum , cum Chri-**
CAP. 11 F.
Chxisti oifidellbu* magno emolumento fruAoliflitnc·
’57η que lint animarum faluti.
Ja fnttfiîone Corpori/Cbrifli lotnt frn.
rejfiontr orattar & apparetur.
’

Quid fit fattendant per epiftopuat fitftr abufibar tadulgentidrunt .
Diligentiffitne fcrutentur epifeopi, fiqu*
Indignitate», aut abfurditate* in ufum in­
dulgentiarum fe infinuaverint , eafquc (in*
gtllatiiD adnotatas ai provinciale conci­
lium, quod fequitur referant, ut commu­
ni conlilio ad (anAiflimum Rom. pontif. de­
ferantur, quo auâore quidquid expedient
conftituatur.

A*wo
Citat»Tt

In quibu* omnibus procelltonlbu*, & pre*
fertim in fetto fanAilfimi Corpori* Chrifti in
loci*, per qu* Incedere folent, i* ornatui,
apparatui, dt decor appareat , qui pr»fenti*, dt afpeâui Sai va tori* Domini noftri
convenire videantur ; fidele* vero in aflô*
ciatione reverentiam, pietatem, dit religio*
nem eam fervent, ut ftuAum tam pii ope­
ris, dt labori* a Domino confequi poftint.

R U B.

XLVII.

De funeralibu* -

CAP.

III.

CAP.
Indulgentia oatntr perpetua tum onere
aliquid prajtaudl Jaat abrogata .

Piu* V. fel. rec. Pontifex Max. quafcumque indulgentia*, etiam perpetuas , qua*
qui confequi voluiflent, manus conferre de­
beant adiutrices, quali ad quxftum duAas,
penitus abrogavit, quod neminem igno*
rare pium valde ac neceflarium eft.

R U B.

XL VI.

De proceffionibo*.

CAP. I.
Etiam exempti , & laittirum coafrattraitatei Jetundum loti tonfuetudtnem debeant
frotejponibur «ittreffe , at redire
m taai lotum, unda prono dtf)
tejjtruat fub poena.

ί.

Pro fitnerelibut

nom poteft aliquid pattfet, art extgi.

OIa charitati* ratio clerico» , tam (eculare», quam regulare* adducere debet,
ut Chritlilidelium funeribus interfint , pii»
precibu» defundorum aoimabu* fuffragatuti ; quare ab omni eo* decet avariti* cor­
ruptela . dt oftentatione alieno* efle : proC hibentur igitur ne exequiarum , fepultur*.
aut anniverfariorum caufa quidquara omni00 pacifcantur, petant, aut exigant,aliudve committant, unde fytnoniaca labes, aut
cupidttatia fufpicio contrahi poflit.

S

CAP.

II.

ordiar proredendi in proteffiontbin
funeralium drfunfiorum inter regu­
lar ea ,
fai ulare/.

Neconrroverfils, ac contentionibus , qu»
Rocefliones fuo tempore fiant eo ordine,
àc religione, qua decet, ad qua* ac­ inter parocho* fecula res, quofeumque nrQ
cedere omnino teneantur non folum reguci
­ folent, locut relinquatur, decernitur,
lare», dt exempti, fed etiam confraterni-D aut cum ex parochia itgul.ri ad regula­
rem etiam cccleliani funus dcCuc, rduu. eft,
tates laicorum fecundum confuetudinem lo­
regulari», qui parochiam exercet aut «urn
ci , aut fecundum quod fuerint ab epifeo.
reprxfentat , fuperpelJiceo & dola, fea
pis convocat*, hoc femper fervato, ut
pluviali ornatu* digniorem locum teneat,
capitulum cathedralis ecclefi», ad locum
unde dilcelfit , ab omnibus reducatur , fub etiam Inter ludi magiftrum Λ choriftatn,
feu hebdomadarium fuprem* ecckli* , ex­
poenis epifeoporum arbitrio imponendis .
teri vero corregulareseo ordine continean­
tur , quoin proccflronibus uti confueverint :
CAP- II.
regulare* porro, io quorum ecclelia funus
confiftit, inter regulare* primum teneant
Tracedenttarum hier exirajudicialiter
locum , nifi monachi adfint, quibus mendi,
ab tpijccpo appellatione remota ter­
cantes omnino cedant: quod fi e parcehia
minentur .
E feculari funus egrediatur , ad ccciefiam re­
Precedent!* vero, qu» maximo populi gularem , in qua cura fit animarum , pro.
fcandalo difputari, dt difeeptari aliquando ducendum, vel e converfo, digniori ferie
regulare* incedant, aut lient, inter fxcufolent, ab epifeopi* etiam extra judicialiter
omnino componantur, ac tollantur; atque lares autem parochus ille precedat ftola ,
ut fupra, aut pluviali indutu·, ad cuius
illud quod in ea compofitlone ftatuturru*
fuerit, brachii feculari* invocatione abo- cccleiiam cadaver defertur , fed eodem ha­
tnnibus, appellatione remota, decretum in­ bitu par ille iit ex cujus parochia effertur.
Qui autem fecu* fecerint, f»culare* arbi­
violabiliter fervetur.
trio epifeopi , & regulare» per tres menfes
fpfpcnfi tmr, aliis erum poenis, pro modo
culpx fecularibus ab epifeopo infligendis.
CAP.

P

till·

Concilium Florentinum.

785
An*0
* J73*

cap.

hi.

farttbi rttintrt Jtbtnt Ittram artr tua­
rum .

Jubeanfor parochi librum habere. In quo
parochlanorum fuorum , qui deccflerint,
nomina omnia diligenter,«dietobitu* an­
notentur ; alioquin, ut epifeopo videbitur,
puniantur.’
CAP.

CAP.

Et quia ermeteria ad fepeliendum deftinata maxima cum irreverentia in aliqui-

IV.

bu* loci*, dt magno populi fcandalo ncgliguntur , ante omnia ufum in ipfi* fepellicodi, ubi cornmode fieri patuli t fynodu* ad
priftinum eccleii* morem revocandum efle
ftatuit, diftriAe prxeipiendo, ut ea loca
ad cxmeterium deftinata, parochi claufa eo
modo teneant , at neque beftii» pervia ,
neque immunditiis expolita effe poffint. Idque epifeopi efficiant, ut etiam poeni* eo­
rum arbitrio impofiai* a parochi* diligentiffime fervetur.

Clerici autem univerfi fxculare*, dum
exequi.e fiunt, fuperpellicei*, feu alio quo
uti in ecclefia poliunt habitu induti in Tu.
nete fine, & ipfi quacumque dignitate, ie
prerogative praediti, ac etiam regulare*
omne* , non ante'difcedant ab exequiis,
quam officium abfolutum fuerit ; & tunc fi
capitulum ecclelix cathedrali* aderit, pro­
ut diAum elt de procel&onibu* , omnino de­
ducatur; alioquin portione ex funere ade­
pta , aut eju* compenfatlone priventur, qux
pauperibus pto fuffragio defunAi tribuan­
tur, alii* poeni* etiam contra contumace»
ab epifeopi* llatuendi*.

RUB.

Quttl teri Jefliuata tn funere fpeftet
ad ttclt^nnt, 4· vefiti rejlttntntur .

Atque ut omni*, & turb«, & fcandali
occa fio eviretur , declarat hxc fynodu*
omnem ceram, qux quocumque modo eft
«d ailoclandum funut deftinata, ipfo jure
ad eccleliam illam pertinere, in qua defunAu* fepelitur, fine ramee prrjudicio quar­
te parochiali*; infuper lia tuendo, quod
etiam veite* , ornamenta, & alia eju* generi»
ab ecclefia cum licentia parochi extrahi
debeant, ita ut fine tumultu reftituantur.

XL1X.

De fuffbcationibu*.

CAP.
V.

II.

Citmcteria tlaufa tuftoiiantur.

De clericorum batitu in txequiir.

C A P.

786

fepulcra retineri poffe declarat, fi a i t a r i **"
non adhareant, vel extra murum non mul· Αμμο
tum emineant, aut alia* eccleliam i piam Ciiaian
non impediant ; neque in illi* vexilla, aut
M7S'
arma bellica, aur alia buju» generi* orna­
menta affigi, aut apponi ullo modo poffe
decrevit.

Unicum.

C
ftrttbi Jtiel tu *e»/> ejmenetut laflantts
etutierctt 4· prxciptant tit in Icflt r»·
linere tapfulut, 4· dr potuit fuffo·
aattonii.

T autem fuffbcationibu* in pofterun

U

provideatur, que paffim ferme impu­
ne praetermittuntur, hortatur hxc fynodu»
ornm* cpifcopo*,ur efficiant, quod a reAoribu* faltem fingulo quoque menfe po­
pula* doceatur, eique declaretur gravita»
huiufmodi culpx, muiieribufque laAem pro­
priis, vel aln* infantibus prxbcnilous pre­
cipiatur , ut nullo n.odo ipfos in ledo abfque
Dcapfula retineant ; contrafaciente* vero,
tam poeni* pecuniariis quam ccnfuris eccleR U B. XLV1IL
fiafticis m fublidium, At etiam exilii a diaeCelt, vel metropoli puniri pollint, qux poeDe Ccpulcri*'.
n* extendantur etiam ad earum marito*
( quia cum lit caput mulietit vir) hujus tranfcap r.
grcllionis culpam habere maxima ex par­
C<dat>eror«m elepofia nefuper terram tollrnt·
te putantur: contra fuffocante* vero fupratur , mfi tt nnea vel marmorea ftnti 4- diAx poenx pro modo culpr ab epifeopi*
bac ena** nifi alteri Jint proxima, ve/ graviffime augeri poibnt, addita etiam con­
non multum eminentia, 4* ecclefiam empe- digna, ac falurari poenitentia, ab ipfis tan­
tinnita, 4- probitentur tn tit apponi tnjitum injungenda ; arque interca teneantur
omne* revelare parochi* mulieres , qu*
g ma bellica.
puero* it* JeAo abfque capfuia contra hu­
jus decreti difpolnienem retinuerint, & eo*,
Llam quorundam ambitionem deteftandam
elfe, ac abolendam prorfu* decrevit, qui E qui non revelaverint, etiam li opus tuetit
cum nihil aliud , quam pulvis dc cinis lint, excommunicando» elfe decreviteminenti tamen, At cxcelfo loco cadavera
Collocari volunt , quapropter capfxomne* ,
depolita , fcu al-a , ubi corpora mortuorum
condi Colent, li fupra terram exlftanr, &
qux parietibus adjunAa ex altera parte emi­
nent, nifi marmorea, aut *nea , ab cede(ii* tollantur, juxta fri. recor. Pii V. conftitut'onem : Ænea autem, & marmorea
Cincti. (h neral. Tom. XXXV .
B <1 d
SES-

I

T

ÇoNcruuM Florhntinum’

7*7
Anno

»J7J·

S l S S l O QJi et »T J.

A
Enptfti, affefli adulti, artfbur, ir me­
ritat imbuantur^ ut erudiuntur.

Et -ultima celebrata <Ve XIV. Aprilis
MDLXXIll-

R U B.

Α,ννο
Cnaistt

M7l·

L.

/' Infantjfctis iplis. in orphanotrophiis ex‘•V potiris ,,dc nutrices qu* laAent, donec ba­
De piorup locorum «dminiftranone.
ptizentur, dc alendi locyitui», dc omnia
. alia.pro illorum cura ita comparemur, ut
C A P. I.
periclitandorum puerorum nulla occatio elfe
pofljt .· cum. vero ipfi’ ad eajn «ratem per.
\ Quelee effe debeant udminiflratorer pio- l venerint , qu« ad diftriplina/n eft idonea,
' , (
rum locobttm.. .
‘"taip ma ficu li, quam femin* pro facultati. busTBt opportUnilase locorum , dt infttuan"piorum eccleliafticorum locorumadmini. tur moribus, dt artibus erudiantur, qu«JT ftrationi ut irprefint epifeopi eurent
cuinquc fexui convenire videbuntur.
qui pietatis ftudioti, vitaque probati dignoI
liantur, quiqueea iqtegr itate, ac pruden­
CAP. VI.
tia prxditi lint.ui tamquam pauperumpa^srtntes eorum patrimonium cum fumma fide
Restorer piorum locorum epifeopo reddunt
s*' & abflinentia procurent.
__
rationem, vel magi/lrattbui , quibat
ex conjuetudtne convenit.

CAP.

IL

Et tandem adminiftratores quicumqoo
hpfpitalium , fabricarum, conftaternitatum,
ac aliorum piorum locorum quotumcumque
tux^pa^concibi Tridcntini decretum , tenean­
In hofpitalibus epifeoporum ftudiqm ma- tur rationem reddere ordinario : dt li ex conaime vèrfetur, ut omnes quocumque titu­ fuetudine aliqua , aut conftitutione magilo, ac nomine bofpiralra tenentes, dt gu­ ftrattbus, aut aliis perfonis reddenda efler,
bernatores re ipfa, dt cum effcAu officioC tunc dt ipfis reddatur . Epifeopi vero exefuo fatisfacianr, dkin holpi ta litate tiam qui fedulo curent, ut m ipfa adminiftratioperegrinorum icrvanda pauperes, & indi­
ne , dt cylpa dt negligentia , prout juris
fuetit, emendetur, dt puniatur, &. j r«tergentes benigne recipiantur, dt caritative
tradentur, ita ut'qui hofpitalitatcm, aut tun prdvidcanr, quod redditus dt fruAus
nullo modo, aut negligeiïter fervant ab epi­ fabric* eccleliarum , ante omnia in facral
feopis omnibus juris remediis, ac etiam cen- velles, <St alia ornamenta ecclefi* impen­
furis , ti opus fuerit* ad id omnino prxftaa- dantur , prout neceflarium dt opportunum
tlum cbmpellantur.
viium fuerit, non obftançe quacumque confucrudine,
Ad quid teneantur fiofpitalaru btt'
i
rum.

C A P.

i 11.

*

RU B.

Ad idem tendit.

L I.

De confraternitatibus laicorum.
Curatores etiam hofpitalium, qu* funt
ad pauperum infirmorum necciTitates delli- D
CAM
nata , accurate dent operam , ut omnia qu*
Confrateruifatet tb ordinario approbat*
funt, tam ad corporum famtatem, quam
Vijitcntur.
ad animarum falutem neceflaria, infirmis
mimftrentur, adeo ut peccatorum confifào
Quoniam a Caere concilio Tridentino fuit
quam primum fiat ; communio vero, extre­ exprclfis verbis epifeopis graviter injunma unAio, dt commendatio anim* fuo tem­ âum munus vditandi etiam confraternitapore non détint. Medici quoque medicates laicorum; in <llud epifeopi incumbant.
menta , dr miniftri omni munditia , dt dili­
ut ipf* conftiturioncs integre, & inviola­
gentia prifto fint, ita ut morfe intervenien­
biliterobferventur , qu» tamen ab iplis epi­
te curatorum negligentia nulla e* par to feopis & approbatione, dt (ubfcriptionc./
culpari poffit, decedentium nomina genus* inanire, dt roborat* fuerint, adeo ut divi­
•c patria io proprium librum deferantur,
nus cultus, atque probata ipforum vita me­
dt pia fepultur*, ac exequiarum jufta, qua rito apud dominum commendetur.

decet * caritate perfolvantur

cap. nr.

B
.4

[rtbikeltr partant exponant prt·
fréta Jiliot.
Commonendi funt parentes, ne in orpha­
notrophiis filios f<>os infantes exponant,
i|uos ipfi alere etiam induftr'a valent, ut
ciant fe ad reftitutionem alimentorum ptotfus teneri.

CAP-

Concilium Florhn^inum.

_____ 7*9
cXre
v

C à P. II.
Laid prakibe^tiir imiionare, tic habere fer·,
Mpnrr tie rebut fid.-t, &■ religionit, eltce·
ftir profejjbnbm , <ά am licentiam ab eftfcpo bftbmrmt, q m fecundum'moratci fer·
monetj'aciam

790

tur , qux eos apud Deum, Λ homines,
Anno
tam in foro exteriori, quaiti interiori cxCxaisrt
culare polfit. *

»>73·
-

CAP

II.

Prohibetur confejjbrtbut , 6- fub'rnttoribut
habttaito tuxta maaujlerta, &· fmbm
C4ftbm fcrmittuniur cratet flp rota
ta Jtfitr locit .

PreeipitJr ptxterea omnibst* dr finguli*
gubernatoribus, culiodbus, confratribus, dc
''Ne nimia familiaritate .aliqui* contem­
alii» quibufeumque laicis* qui in hujufmodi
confraternitatibu* conveniunt* na poiln«c ptus oriatuf , Itatuit, ut, ubicumque com­
condonari, aut verba facere in didis fo- mode fieri poterit, confelibus , ® guber­
cietatibus prefumant de rebu» ad chriftia- natore* in domibus, ipfi* ftWiaftertis con­
n/m fidem, ® catholicam religionem per­ junct* non habitent: Λ fi quando ex netinentibus* nifi pritks fidei profelSonem emi- 8 ccflitate aliqua loci fit arbitrio epifeopi ha­
ferint,dc ab epifeopi* licentiam in (cripti* bitatio relinquenda, tunc crates, rot» , dt
obtinuerint, excepti* illi* qui poft maturam omnia alia huius generis jqy» ad. claufaram
deliberationem ab redoribus , & gubernato­ maxime periment, nullo modo in didis ha­
ribus idonei reperti, & eledi fturinr ad fa
bitationibus permittantur. quin immo mu­
ciendo* juxta confuetudinem loci morale* ro , quam primum obit,ruantur, dt etiam in
Termones, in quibus confratre* tantum ad didit domibus non habitent.
virtute* cohortari dr a vitii* deterreri fo» ·,
lent.
.
a
CAP. HI.
Siqui vero in predidis deliquerint, ab
epi.fcopi* corredi etiam ipforum arbitrio
Qualet efie tiebeam rota , ♦ cratet ; A·
Monralrr cum mare «0» loquamur , ■tX
puniantur .
Ot/.i mgro nrJuntt , extefitt confunCAP. m.
^nm.ir ,H/q*e ait rrrlraw frabum
Ex

fe patet.

Comeffationes , & compotationes, aut

alia ejufmodi in oratorii* confraternitatum
nullo unquam tempore fiant, excepto ta­
men dic Ccenx Domini, quo rempote pro­
videant epifeopi, ut nihil fiat, quod con­
tra pietatem, dt reverentiam tant» folem.
nitaris efle videatur: extra oratoria in di­
dis confraternitatum loci* refediones non
aliter fiant, quam de licentia episcopi, dt
tunc de proprii* non de confraternitatum
bonis -

R U B.

LII.

Efficiant prxterea epifeopi, ut rot»etiam
per qua* mittuntur , aut recipiuntur a monialibus opportuna, parve hnt < dt ferri* interiedis munit» ; lingulis vero feneftri* , &.
ad loquendum dedfnatis , fint duplices ill*
crates infix», non minus palmo inter fe Jifiinte*, ex quibus non liceat monialibu*
cum mare aliquo colloqui* nifi nigr· velo
obduAo, prxterquam cum patre, avo , aut
alioconfanguineo,uique ad tertium gradum
exclurve , etiam li licentiam adeundi ab egifcopo habeant , dt inobediente*, prout con­
tumacia , aut negligentia exegerit , poena*
fubeant^,
D

V

CAP.

IV.

De monial ibus.
CAP.

I.

Epifeopi claufuram etiam t» exemptu
monajicrni fervori curem.

Intra dauflra loci frobibintur Jan ct
bana tolumr,
alui qmbufcum·
qu' fub fetna .
ŸtrfeA's aurem quibufeumque monialium
prscipitur in virtute f. nA» obedienti», dt
fub ptivationis, aut, fufpenlioni» poena ar­
bitrio ordinarii imponenda, ne permittant
intra clauftra monaiierii colonis, aut quibufqumque alii* quacumque de cauffia cibum
dari ; fed ftatim rebu* adportatis, jumenff
que exonerati* , extra 'clauftxa exite co·

Uod ad inonialium reformationear* tu­
telam, dt curam pertinet, abunde^.
fridentin» fynodi fiatutis , di pralertim tel- rcc. Pii Quinti conftitutionibus pro­
curatum videtur.
Quarelepifeopi ad effugiendam obteftationem divini judicii, & interminationem gantux.
maledidioni* »tern» , qua maxima poflfunt E
diligentia, elauturam in omnibus monalietiis fibi fubjcdis ordinaria , in alii* vero audoritate apoftolica inviolabiliter confer­
veri procurent; & propterea, ut in hoc
tam neceffario dt falutari munere officio
fatisfaciani, vehementer eo* hortatur h»c
facra fynodus,& ut vilitationibus, <k alii*
qubufcumque rationibus neceflariis , dt op·
portunis, & omni ftudiodt vlgitantia utan-

Q

Dd4 a

CAT.

T

Concilium Florentinum .
Anno
Ch «isti
»573·

CAP.

V.

792

. alfumpt.onis (leacilfim* Virginis, Ar poft
Ainipohtioncm Cinerum, feu aliis tempori­
bus , quod magis epifcopus probaverit.

In abbattfiarum eleffione quid fit facien­
dum, &■ quod ultra triennium >n
eligantur.
Un eleAione abbatifl*^ priotiff*, aur quo- I

CAP.

I X->

'

Anno

»ηι·

De exdmAie faciendo tngrtjffurie mona­
fierium extra fepta monialium.

cumque nomine prsfeA* , accuratiflimo
ferrentur ea omnia, qu* a facto conc. Tri­
Memores quoque fint abbatiff* juxra fordentino prccepta funt-, jam quo ad mo^um ffiam concilii Tridentini certiorem facere
eicAicnis, qyam ^u<| ^d atatetti; & a
epifcopuip dc temp->re profeflionis monia'
b poenis fufpenliom, ab officio, At
conditiones in eo explicatas,' qu* clcAio i
monafleriis epilbopis
. JubjeAis .pofthac ultra *HiA arbitrio epifeopi infligendis^ In exanicnhium non extendatur?',
ttienhium
extcndatÜF*, neque confirme- mlrte autcrp 40 epifeopo, vel a vicarfls,
tur ,-n ii legitimo monialium voto.* quod fi aut^b alio deputando , tam anre fufceptloiterum,eleA* fuerint, tunc toties confirma- “ nemj habitus, quam anre profeflionis rem-ri^poffint, quoties epifeopis expedire vifuiu pfaciendo, ea degentia, dt prudenti*
fuerit, ubi tamen fuerint triennales.
adhibeatur, ut libertas virginum Deo di­
candarum fempet integra, & inviolata re­
C A P. Vl.
maneat, dt appareat, doceatutqrre fpecialiter puella de gravitate votorum regule,
lié monafieriir tibup , pottir, 4r vefiiAt claufur»., atque irrevocabili profeflione
tu/fint communer , &■ quod proprium
emifla, libertatis am’Ilione, atque ur faci­
lius effici- poflint, dt extra monallcrii fepta,
aa* pojjideani.
dt in ejus ecclelia examinetur.
Cutent epifeopi, ut eadem fynodus ju­
bet , ut in omnibus menaiteriis cibus , po­
CAP. X.
tus, veftitus communis fit . quo ad fieri
poflit, obfervetur, ac ptefertim ne bona
£mv epifeopi licentia, aliqua non admit­
tam mobilia, quam immobilia contra diA«
tatur tu monafierium , Cr qu id ea­
fynodi pr.tlcriptum moniales proprie pofli- C
rum numerur fii juxta facul­
deant, fed quidquid eis rcliAum, datum,
tate/ , Or confuetar eleemoaur quoquomodo acquifitum fuerir, abbatif,
fi*··'
.
f» tantam & camerari» tradatur, ac confignetur, unde prius illius,cujus caufa col­
Cum jubeat farda Tridentina fynodus,
latum, opera comparatum eft, neceflitati ne plures recipiantur in monafleriis , quam
confutatur ; quod reliquum fuerit <Q monapro redditus annui, vel confuetarum ele-fterit ufum transferatur ·
emotinarum quantitate fubflentari commo­
de poflint, epifeopi, etiam in monaltcriis
CAP. VII.
ab eorum cura & regimine quomodocum­
que exemptis, cum illarum fuperiorum in­
Cnif-Jfre' pro ftiritualibur «an ingredian­
terventu > iuxta formam literarum . & D. N.
tur intra fepta monafierti nifi pcllrceo,
Gregorii XNI. flatuant monalleriorum red­
·* fiole veflitt ; pro temporahbui auteni ditibus , aut piis auxiliis· computatis, quis
cum uno ex operatur ,’vel epifcopc fpeciah numerus cuique conveniat, na, ut excedi
licentia ingrediantur .
Dnon poflit, neque tamen quomodocumque
inconfulto , & non permittente epifeopo ul­
Monialium ccnfeflbres, gubernatores,aut la admittatur, alioquin prxfcAx puniantur,
quocumque nomine facetdotcs earum fpecia- prout epifeopo videbitur.
Ii toonafterio addidi pro adminiftratione fa­
ct amentorum, nifi fuperpeltrceo, ftolaque
CAP. XI.
induti monafterii fepta ingredi caveant. fl
Minifiri
omne/
ta» fjirttualer quam coraurem pro aliqua temporali neceffirate fir
porale/t ab epifeopo approbentur, &
omnino ingrediendum, tunc aut duo ex ipfis,
aut alter eOrum cum uno faitem ex operate» ejut licentia ingrediantur .
riis ingrediatur, aut alias de epifeopi Ii.
«
cenrja fpecialiter obtempta , quam in cafiQuicumque monialium miniftetio,& fer­
bus ncceflariis epifcopus tantpm date debet. vitio futuri funt gubernatores, confelfarii,
^cappel'ani , medici, piflotes, famuli, atque
r
C A P. V111.
alti artifices antequam recipiantur, in monaflertis fibi fubjeAis, ab epifeopo appro­
Quale t efit debeant earum confejjbree.
bentur . Nec illi prius monalleria ingre­
diantur , quam ab epifçopis , feu eorum viConfeflorcs, cappellanique monialium vi­
cariit (criptam licentiam pcccpetint.
ti probi. ptoveAa state, ac probat* vi­
te , 8c quam maxime poterunt t doArina
piaditi, eligantur: conte flore» Itidem ex­
traordinarii, ut jubet fanAa fynodus ab
epifeopis in monafterib fibi fubjeAis offe­
rantur , & concedantur faitem ante feftum

CAP.

k

793
Α·*°
Cm»’*11
ι$7Ϊ·

Concilium "Florentinum .

'
tAP.

XII.

794

terreat, in omnibus moniallum monafteriis
Anm·’
locum career! aJcftinatum abbatifla, Λ gu­
Citanti
bernator cçnftituanr.

•57b

Ex ft fjttt.

z

Pueli» educationis» aut cuftodis caufa
in monafteriis non recipiamur fine epifco­
pi, moaialibus, & pr«fcAa confentienti,bu<. ,2-licentia , qua minoribus vili, atanr*
non concedatur, nifi aliud epifeopo1 vi­
deatur .

C A P.

X VII.
»»
ÎJijffi/ fer fufra fanent, comfrekenian.
tir etiam monafieria exempta .

Poftremo ut debit» execution^ manden­

tur omnia, dk lingula de .montibus, ut
fupra decreta , qu» ad t'eftiruendam, & re·
C Al». XIII.
tinendam claufuiam valdr necetfaria elfe
exiftimavit , fvnodus’exprefle declarat oVeltfa virgine ofitt monjflerii'flatten,
tnnia, 8t fingula in fuperioribus capitibus
tur, ♦· owarr Jimittantur , nifi in
dednoniafibus contenta , qu* ad ciaufuram
' tantum fpenare videntur, (ocum habere fie»
lotir extra clinuifr
bergsion foluo. in monalletiis epifcopis fubCum virgines velande erunt , ab(bluta 'jeAis , fed itualiis quoque omnibus exem­
çonfectatione , ftatim monafterii oftia clau­ ptis, etiam fi regularium cur», dk regimi­
dantur , omnefque dimittantur , qui conve­ ni fint quocumque modo comniitla , & pranerant, nili aliud epifeopus expedire judi­ pterea gpifeopos monendos elfe cenfuit;
orout przfenti decreto monet , dk horta­
caverit ; prandiumque ibi nullum fiat, nifi
extra civitates, aut oppida monafterium li­ tur, ut ftatim prxdidta omnia dk fingula
tum eft .
tam ordinaria , quam apoftolica automate
exequantur, fub poenis,dk cenfuris, etiam
contra elautur e violatores , ac perturbato­
CAP. XIV.
*
res in (aero concibo Tridentino contentis,
Ahiatiffit, fi tameraria rattontm quotaiiifque epifeoporum arbitiio imponendi»;
ar.nir rcJJant efiftofo, vel Jefaalioquin eorum negiigentiani io provinciali
tatir ni eo .
fynodo, elfe fupplendam dk coercendam, oC tnnibus tcftatum elle voluit.
Przcipitur omnibus epilcopts, ut quot­
annis duos ex cathedralium ecclefurum
CAP. X V I I I.
canonicis confttruant, adjunAo etiam fi opus fuerit calculatore, qui una cum aliis
(jriunJa r» clarifiîmir lonfiliariir reo· ,
fecundum confuetudinem loci ad id depu­
fublua Kl orent tntt Jeciarantnr etatis diligentem adminiftratiqnis ratiouem
nam loco
JefcenJennum
a'monialium negotiorum gefto ibus exigant ;
ex vxiUtferir JnJtnnt.
li vero ipf» njoniales fua adminiftrent, cpifeopis iplis, aur ab'eis eligendis titio.
InereAione. feu fundatione quoruntlam
nem reddant , quacumque confuetudine non tnonafteriorum dioeceiis Florentin» certum
obftante, neque vero propterea Impedia­ repetitur onus injunflum, ut ibi null» mo­
tur quo minus e( inltiruio monalierii etiam
niales recipiantur, nifi cx nobili prela pia
abbatilf* rationem reddant; quod fi cuits ort» , dk quorum majores fupremum in ci­
monafterium defraudatfe dep’cnenfru fue­
vitate magiftratum , qui tunc vexillifer
rit , quadruplum illi rependere compellatur, Djuftiti» dicebatur , obtinuerint: fed cum
atque adminiftratione pro deliilo in perpe­ ea potcftas ( ut eft temporis variera») fit
tuum privetur..
deinde abregata , nec poflit illa voluntas
line magno rnonialium ineommodo, fi in' CAP. XVvi verborum liftant , adimpleri ; declarat
h*c fynodus reAe ab eis fatisfierr pofle,
Literet miffim etiam confungntneti
fi ex h's familiis etiam accipiant roonuies,
abianfpr vtdeantar ; fi qua nti ear
?u» I.ocumtenentis , dk qui a conciliis
vn£a fuerint ■
ummi Magiftratys fplcndotc fint illulirat*.
Illud quoque dlftinAe prohibetor , ne
mon’alcs aliquibus, etiam fi parentes fint
R U B. LUI.
literas feribant, aut mittant , nifi prius
leA» 4 cognir» fuerint a rnonafleril pr»Dc medicis.
feâa ; quod elfe diligentiflime fervandum
in quibuticumque literis, quz ad moniales E
C A P. Iferipr», aut tnifl» fuerint, fynodus ipfa de­
claravit^ dk ftatuit.
Me/rrr non vifitent infirmam, mon ton.
feÿnm }ofi tertiam vifitattonem.

CAP. XVI.

In mrntfleriit Jtfntttnr lacnt tarctrit ·

Ut quas Dei timor a malo fortaffe non re­
vocat , temperari* coercitioni* formido ex­

B una fel. rec. Innocentii, & ab al­
tera ’Pii V. Pontif. Max. conftitutiosse longe f.luberrima pr»mcniti, multorum
faluti confulere epifcopi poterunt, fi modi­
cis ad infirmos -in leAo jacentes evocatis

A

prz-

Concilium Florbi^tinum.

795

pr«clperetur,qul port fecundam vel ad CumAnno n,um tcrtjjm vlfitatinnein illo» moneant,
vRaiSTi llt juxta fanA* Roman*, ecclefi* ritum o*573· mnia peccata fua facerdoti confiterentur ,
nili ob aliquam rationabilem caufam pr«tcrmittentes, infirmo» ipfo» vilitate non au­
deant: quod liqui medicorum prrdiAa non
obfervaverint, luulAcntur juxta pontificum
conilitutiones.
”

—

V

RU 8.

LIV.

De teftamentis.
C A P.

I.

/lotorii tenentur epiffopit denuntiare
legata ad piar caufart Cr canonica
forti» Jofvatur.

700

taxat judicibus debent cognofci St termi(
a nati: ideo epifeopi fuo arbitrio poenis, dt pRItlT|
cenfuris (Ji opus fuerit) afljqiunr omnes,dt
|«·Μ.
fingulos clericos , etiam regulares, adminiltratores hofpitalium, dr aliorum piorum
locorum quorumcumque,qui in caufts ut fupra
vel Agendo, vel excipiendq, vel aliter in
judicio, dt foro fetu lari compatere, vel
eis fe fubiicere prrfumpferint, nifi de II.
cenita epifeopi, qu* raro, Â ex caufa
tantum concedatur : declarando prtterea
nullius effe roboris, vel momenti proceflus
& aAus quofeumque, qui tam in prxmiflis,
quam in omnibus aliis caulis ad ?oruni\eecleiiafticum ex decreto concilii Tridefftinl
pertinentibus coram judice & foro f*cula” ti quacumque ociafione- aur prxrextu aAltati, aut ventilati fuerint: atque ut hoc
decretum inviolabiliter fervetur, epifeopi
diligenter operam dabunt. .

Uoolam piis defunAorum voluntatibus
jura maxime favent , At tamen vel
CAP. H.
hxredum, exeeutorumve, aut avari­
tia, vel notariorum negllgentia , aut im­
Caufa omnet appellationum trailari de.
pietate per(*pe ad ptas caufas reliAa oc­
beat in ctvv.ate Fl.,rentia , tfr· rowculta manent, & quali cum defunAi cada­
mttli judicibui tn rotulo de.
vere tumulata; monet fynodus omnes no­
firtftit .
tarios requilkos ab epifcopo teneri ad denunciandum legata faAa ad pias caufas,
tn fecunda autem, & tertia inflantia can
uti fumi de eis nota poflit , quando tau.eo
fa! omnes appellationum traAari. & cojuxta leges loci St confuetudinem id face­ gnofe debeant in civit.ite l-lorenn*; vel
re poflint. Arque ut ecclefiis jura fua te- C coram archiepifaopo , vei ejus vicatiQ, quan­
ftituantur , ftatuit , ur pofthac canonica por­ do erit appellatum a fententiis luffraganeotio integre, Λ· real>ter perfolvatur nonrum ; vel coram judicibus a fed* apvftoii
obftante quacunque confuetudine, aut pri­ ca delegatis in caulis, ubi neceflaria eft a
vilegio.
poftoüc* fedis commiflio; quos quidem ju­
dices conimtffarios deputandos efle debere
C A P. I I.
voluit unum vei plure» ex numero eorum
dumtaxat^ qui erunt descripti in rotulo;
In curia epi/copi retinentur liber lega& li partes alios judices extra deferiptos ,
torum purum .
A dei gnatos in rotulo impetraverint, puniti voluit.
Ur autem horum legatorum memoria fa
cilius cuftodiatur & ob fervetur, ftatuit, Si
CAP. I IL
ordinavit in qualibercur Ia epifcopali retineri
debere librum,- in quo fpecialitci ifta defer iProcuratore! t <6· notarii contrafacientec
bantur, per notarium ad id deputatum; qui D
pracedentibar captiulir priventur
notarius deferibens pro feriptura, & labore,
curia , flue fpc reflttutiontr,
in redigendomenioriam cujuslibet legati in
ntjt intra tfto die/ caufam
codicem defignatum,aliquam mercedem ar.
reduxerint ad ordinarium.
bitrio epifeopi confequi debet ab eo : cui
legatum hujufinodfjebAum fuerit, feribent
Eos igitur notarios , & procuratores, qui
enim notarii nomen teltaroris , legatarios, contra prvmifla caufas in prima inftantia
diem, annum, St telles.
per alium, quam per loci ordinarium
in
fecunda, Sc tertia inftantia committi, aut
R ü B. LV.
delegari alicui judici in rotulo non deferipto, vel qualiter quidquam fecerint, aut
De fçro competenti.
procuraverint, eo ipfo ingreffu curir or­
dinariorum fuorum , a quibus caufam a"moverunt, privato*.efle voluit, nifi cele­
CAP. ).
riter, ideft, nifi IntM vili, dies caufam,
Caufa etiam regularium , Λ- bt>frit aliam, ubi erat cognofcçnda , reftitu· vere curave­
tr lotorum ftorum tn prima inflantia co- rint , de notariorum j & procuratorum ro­
ram judtee tctltfie/tte agendo , eel rarer. tulo fine reftitutioni* fpe omnino tollendo*.
fiendo agitentur, vel cum licentia epifeopi
ex caufa concedenda, altat ciuit ena
> C A P. IV.
fint nulla·
Qntd agendum quando delegatur alieUonlam caufr omnes ad forum ecclegatur fufpeflur.
frafticumquomodolibet pertinentes jux­

Q

.

ta (aeros canones, coram ecclefiaflicis dum.

Sed ne tamen cogatur quit litigare co­
ram

..uaMHMtu.

T?
797

Concilium Florentinum.

•
r*'" indice fufpeAo, ftatuit, ut fi quit reCuirkri cul*fet ««la® luam coram aliquo judice ‘
delegato agitari, comparea t, de caufam
fufpicionis alleget, tuncque,ut juris eft , efigantur tres arbitri forte ex numero eo­
rum , qui erunt deferipti in rotulo judi­
cum delegatorum, qui fufpiofonis caufam
—. infra quindecim diet cognofant, & termi­
nent, quibus clapfis, fi caufa fufpiclonit
definita non fuerit, delegatus procedat in
caufa, rejeAis oro ni but appellationibus, &
recufationibyt. At ή' contingeret per eofdem arbitros eleAos delegatum efle jute
V^merito fufpeAum, voluit forte extrahi qua­
tuor ex judicibus etiam rotulo deferipris, &
delegatus teneri alteri eorum, vel duobut
conjunAim , (iei videbitur caufam commit­
tere , & delegare , a quibut judicibus li poftca contingat appellari', voluit fervari omnia qu* fervanda funt, quando ao ipfo
delegaro provocatift, & appellatur.

CAP.

V.

Notariat prohibetur ctuftr ugere, tfr· pracirr»rc , »//»' ab epifiopo approbetur ; d·
fut in patrocirmr dehtjueriut vel
erraverint, priventur curta ad
(litium tpifcopi.

Nullum notariorum traAare caulas, aAa
rogare, vel procuratoris officium exercere*■
pofle ftatuit quomodocumque coram aliquo
judice eccleliallico five ordinario, five de­
legato, nifi fit de notariis, aut procurato,
ribut deputatis ab epifeopo, curu> foro,
vel curia fe exercere volueriq, qui quidem
notarii ab epifeopo non aliter eligantur,
& approbentur, nili fint experientia, pro­
bitate, fcicntia, At «tare prrditi, ut In
illis delinquendi fufpiçio hiberi non facile
poffit.' quod fi erratic, aut deiiqu'lTe reperti
fuerint in litibus, & cautis ecclefiafticis,
ac fpiritu alibus , ..-«ereendi ufum perpetuo,
vel ad tempus eis piohibere epifeopi debent,nullaque appellatio intetdiAionem or.
dinarii ullo modo fufprndat, prout idem_.
Tridentinum concilium decrevit.

C A P.

VI.

798

beant*, alias qui contrafecerlnt, ed ipfo per
'menfem ab' aAibus confcrtbendis fint lufpçnti ; jpbnotariol autem, five fubftitiftos LuanTt
ptilfunt pro aAibus exemplandis,- dc copiis
*J7J·
exhibendis de-licentia ordinariorum fuOrum
habere quot voluerint.
«

··

CAP. VII..

Trocuratorie officium fun non \fotefl
exercere t
examinetur , d? fro·
bibetur afin feribere.

Ne ex procuratorum imperitia vilefeat
mimlkriUm epifcopalis curis, ftatuir nul­
lum polle procuratoris officium exercere ia
I caulis verrentibus coram ecclefiafticis jud ci­
bus, tam ordinariis qu^An delegatis, niti fuerint
diligenter examinati, 3t approbati per locotum ordinarios, iis tamen confcribcrc aAa fit omnino prohibitum.

C A P. VIII. . ’
faturi* deputentur prmuretnrer pauperum t
e burfa extrahendi, qui grant caufar
agant ; idem feriretur quando liti­
gent non tntiemt prniuraiorem .
Ne pauperes procuratorum dcfvAu pro­
pter eorum inopiam indefcnli remaneant ,
ftatuit > quod ordinarii in fuis curiis procu­
ratores pauperum inftiruere non omittant ,
ut fi contigerit mifierabilem perfonam liti­
gare , judex, coram quo judicium vertitur,
teneatur mandare extraAiooem ex borfa..
procuratorum ad id deputatorum unius ex
illis, qui in apodiffis in d>Aa butfa nomi­
natis continebuntur ; dt qui fuiffet ita ex­
traAus, debeat gratis officium fuum impen­
dere fub poena privationis ab ufu & exer­
citio procuratoris In foro eccleliallico : eumdem quoque modu n fervari voluit, quando
aliqua pars litigans non invenit ex diAis
procuratoribus , qui patrocinium fu e caufas fufeipere velit, fub eifdem poenis.
)
CAP. IX.

Notarii m cjujîi eriiejrm extraban-

vit ,Jcudatn d- benejicialitiut .
Aliarum notarii in foro ecclefiafiico Fl-Λ
rentino non excedunt numerum xn. m f o­
Ad tollendas fufpiciones in judiciis , qu*
ri) F defui ano duorum , in nhit
non minus oriri folenr contra notarios , quam
linquitur arbitrio epifeopi , d· afia
contra judices, ftatuit, & decrevit in om­
fer fe, vel per fub/litutum *Ppronibus caulis non exeeurivis excedentious
batum folum firibunlur fub
fummam librarum ducentarum , five agatur
coram ordinariis , live coram delegati· , dt
Numerum autem notariorum deputando- aliis judicibus ecclefiafticis, quocumque no­
cenfeantur
.(notaries,
communi
barruns ad aAa confcribcnda noo c«icuciv>
,
--------- · -e -----------r—
excedero mine
numerum quatuordecim ftatuit , St ordi- E Cl in Cll,*a rforentina extrahendos efse, fle
lo­
navit, quorum duodecim deputari voluit in quacumque
~
—-■* etiam alia
' - curia afterjus
■
illp refervarione ad IUltrum.,
in curia atehiepifeopaii , & duo In curia ci cum
epifcopali Fefulana ; in ali'* vero foribus epifeopi caufarum criminalium, feudaliuin<
& curiis ep fcoporum , liceat locorum or­ & beneficiorum, quas inter notarios ejus ar­
bitrio libi refervavit, in aliis vero curiis
dinariis tot eligere, ac deputare, ac co nftituere quot tribunalis negotiis, caulifque .epifeoporum is ordo modufque fervetur ,
fufficere videbitur ; qui quidem notarii uni. quos epifeopi magis expedite judicaverint,
verfa judicii aAa per fe, vel fubftitutum dummodo fufpiciones hujufmodi magis quam
id probandum, non per alium fetibete dc- fieri poteft, tollere curent.

CAP.

Concilium FipRENTlNUM?

799
Cmmiiti

·

C A P.

X.

Notarii extra curiam, incivilité florentia

•57J·

'

nan posant ragare tontraftut rerniq ecdefi^t at materteram /ptritualiam,
' abat fidem no· faciant.

Statuit nùllum notarium rogare porte in
' civitate Florenti* contraflùs.rerum ecdle·
fiaflicarum ad forum t^tfetia&icunK pert >·
nentium!ut accretorum ineçspôjitiodcs,be­
neficiorum renuntiationes „ vel ad renuntian­
dum procurationes! fponsaliorum dtifolutione», dt fimilia, nifi lint defetipti iri numc‘ ro notariorum curi* archiepiicopalis Flo­
rentine, aut epiteopaiis Fefulan* : (criptafas veto hujusmodi ab aliis notariis confcftas, (criptas , <S rogatas nuliam in eccle­
fia rt icis judicis filem tacere llatuit, Ac decicvir , nili elfent confeft* , dt rogat* ex­
tra civitatem Florenti* , quia tunc eifdeu
fidem adbibendam ,dt attendi debere voluit,
premde ac lia notai iis deputatis cbnfcâ* ,
ac rogat* fuitfent.

C A P-

XI.

Clarui vafialli laicorum e laicu poffint
judicari, fed tantra eoi non poiefi
fieri extentio tn perfonam , vel
rebut ecclefia.

z

Λ

CAP-

Χ1ΊΙ.

Mante! lata, tirripaM , Φ· fratFer je tertio
ordiar fine collegio babfantet in prafrttr di niburfabjiciantur facularibut , ir eorum paroedtianir m
‘
fpirituahbut .
Sequendo decreta Lateranenfis concilii in
XI. tcliione (latuit maruellatas , corrigia,
cas, dt fratres dé tertio Otdinc , At tin.iles
pet Cunas , conveniri polle coraip laicis judi­
cibus, dt ab iifdem judicari, quando in
propriis domibus line collegio habitant, fecus aurem , quando una in congregatione^
viverent: nec ndn ejufde n concilii vefligiis
inlrerendo, declaravit eorumdem fratrum
de tertio ordine, niantell^tarum , corrigiatarum , & id genus in propriis domibus ha­
bitantium pertonas , quo ad (aeramenta re­
cipienda, & jura parochialia omnia,ut feCulares judicari, i pro fircularibus haberi
debere, licque teneri a parochis, Frtrvmam
unâionem , Eucharilliam' in Pafchite , ceteraque eccleliallica Sacramenta recipere,
ipfotqi^ ecclefiarum redores ab ecclefiis ,
apud rffas fepulturam eleger nt, ccnluetain
funeralium partem exigere, nen obiiantibu·
confuetudinibus quibufeumque, haflcnus in
contrarium obici vatis.

CAP.
De cleriqis tamen, & laicorum vaflallis,
ratione feudi,4u°d a laicis tenent, juOcaxi pofle declaravit, ut fcilicct fcudo priva­
ri poflint,dt in fcudalibus bonis contra cos
fieri eaecutio ;in perfona autem , aut eccie.
iiaflicis bonis, nullatenus difiringi, aut ju­
dicari .

800

XII.

Centra illoi ,qui judicium facul.ire fugienlet , ordiner ajournant , ucl profefiionem emittunt.

Quo ad illos autem , qui judici i lacula­
tis u.clinandi gratia ordines ailumunt , aur
profeiliuncm emittunt, fiquidem id jam lite
mota faciunt , nullatenus prodefle declara­
C A P. X Π.
vit, quominus ab eo judice,coram quo ju­
dicium incoeptum eft , civiliter judicentur."
fn caufit mixti fort hcuifit praventioii vero anrc moram lirem ad clericales fue­
•r, Λ· eat declarat qua fint ’ ·>
rint ordines promoti, fiecularem eifogerc
Tn caufis autem extra prxmilfa pietatem D ilatuit potedatem , quinimmo & criminali­
ter judicari pulfe declaravit , quando acce­
Concernentibus, ut reprimere divites, ne
pti ordinis, vei emille ptotUlioms tempo­
carius debito viAualia vendant, ne aromare pro aliquo crimine perpettuto cai.c
rarii res adulterata^ , ut failures, lanu,
adjedus erat
piflores, Si hujufmodi hab.-ant menfuras ,
pondera julla , caus* miferabdium perfona.
CAP. XV.
rum,coadio laicorum ad fatisfacendum le­
gatis piis, punite perjuros , adulteros, ItuEadem .probationer JuJjiuant contra e n
piatores virginum , fodomitas , facrik-gos,
rn foro ecciefiajlico , qua v.iiida
inceftuofos ,concubinarios ,'violator es pacis,
erant ea curia jje.ulan.
ctfradores ecclefiarum , biasfematores Ijei,
dk fandorum, vendentes, aut laborantes
diebus feiiivis, feu fefta quomodolibet inQuod utique generaliter oot.nere voluit,
honorantes, piratas, feti corfarios cum fuis ^uandocumque i» foro ecclebadico eit confautojioas, fpoliantes Chriilianos , qui nau- *cnt,o d· ii», qu* gefta (unt a perloni' ,
fragium patiuntur, publicos latrone·, * t qu* tempore nat* obligationis fulnranf alialia ciimina, quod milii fori judicari videncu’ furo» ·°
levioi.es errne probariotur , voluit loeumefle preventioai.
. ur/ν'Ί’«ι eadem probationes in Ioio ccclcGaftico parem vnn
ha*
beaut ctbcaciaoi.

RUB.

.T

f . .

8oî
Amno

Concilium Florentinum .
R U B.

H7I-

LVl.

De judicibus delegati*.
C A P.

v forma
λ

I.

eligendi, <r qualitatee ajfumtndarum in delegatoi.

i Z"'Urent epifeopi, ut In prima ( qu» copLj gatur ) dioecefana fynodo c* decreto
Tridentini concilii preferiptus eligatur nu­
merus infigniucu virorum, qui canonici catnedraiium fine, aut in dignitate ecclefiallln conilituti, canonum fetentia, ^c probi- “
zrafe vit» ornari, qui judices delegati ab
. apoAolica fede, aut ejus legatis, à nun­
tiis in caudis, qux fori eccieliaftici funt,
foil conditui poflunt, atque deferipti ad
fanAiflim. D. N. mittantur , ceteraqne omnia
perfolvantur, qu» in diAi concilii decretis
tradita funr.

802
IV.

CAP.

Prohibentur judicet etiam quid obfeqnti accipere.

'

•
Omne* judice* ecclefiaftici, tam ordinarii,
quam Delegari > nihil muneris omnino a li­
tigatoribus* aut eorum caufa accipiant,
non modo pecuniam, fed nec obfequia quidem, aut aliud, quod pecunia extimari poffit, fub poenis epifeopi arbitrio inferendis.

R U &
De

CrtatsTr
*17}·
'y

LVII.

caulTarum avocationibus, & de
judicii*.

C A P.

I.

forma judiciorum, qua fuit in fynodo
trailata, relinquitur ut futura fjnedo , tfr interim ordinarii pro·

Uod vero attinet ad fotmulam judicio­
rum, qu» in alia provinciali fyni.dS
hoc loco latiflime traAata fun , cum
Quod delegati intra X. diet lata fententia ' nequeat hoc tempore ea ratione prarlcnln ,
teneamur dare monva afluar m fub poe­ ut omnibus loci* accommoda equal.<er elfe
poflit, h«c facra fynodus eam in diipourona , 6- en locum pramnrtai, vel abfemir
& confuetudine,
quo_ ,_____
ad pr.ardiepi/copui altum fubflttuat ejut loco , <► non· he,
. . . -ftilo,
, — ____________
_
pojfunt reddere jura tn ecclejtif, fed m CAa tantum usque ad 'futuras fynodos dioecefana* relinquendam efle decrevit , ita ta­
loctt per eoe eligendi? .
men, ut interim etiam hujus fynodi auAoHi autem infra decem dies a die lar» per ritate litium diuturnitati, & anfradibus ,
ac litigatorum artibus, & cavillationibus,
eos lententi» cauffas , & rationes > ac auf' iront ecclcfrarum flatus requiret, omni diAoritares, quibus adduAi ad hotnodo pronunciandum fuere, fcrip'as, aut fubfcrligentia, & (ludio ab oruinariis provideatur . ptas propria manu notarii, qui aAa cauff»
confcriplit , contignare teneantur aAi* adR U B. LVl II.
feribendas , alioquin vigintiquinque mu IA am
aureorum pro dimidia parti fuccumbenri,
De «communicatione.
& altera dimidia egentibus moniatibu» ab
epifeopo declarandis ipfo faAoapplicaram.
CAP. Un.
Siquis autem ex fupradiAis decedere . aut
jfbflimndum efl · censurarum fulmina
juife abefle contigerit , alius per epifeopuro fubrogetur, qui eodem modo adnota- D
ttone, <r extentione .
tus ad fuperiores fuperius nominatos defe­
EAe fuir a Caere Tiidentina fynodo (la­
ratur . Caveant autem ejufmodi judicet, ne
in ecclefiis ullo modo jus dicant, fed eli­
turum, ut excommunicationes, atque
gant archiepifcopalem curiam Florentinam,
etiam qu» monitionibus premiflis fieri lovcl cpifcopalem Fxsulanam, vel alio* lo­
lenr. ad finem revelationis, non nih fobiie
cos , qui fibi commodiore* videbuntur.
Λ magna circur^peAione concedantur, cum
gladius ille nervus fit eccleliallic» difcipii, ' C A P. I I L
n» : quare epifeopo* hujus etiam fyno*
di hortatu meminiiie oportet , ut tam_
Ambu partet f^ortjular pro dimidia de­
in monitionibus, quam etiam in exeeutio*
ponam affuario'unte altorum exhi­
nibu* civilibus & criminalibus a decernen­
bitionem ■
dis hujufmodi cenfurf* omnino abilineanr,
nili forma exaAe fervetur , quam Tridenti-'
___ delegati
___ o
_
__
„ qu»
num in
concilium accuratillime prsfcripfit. IIQui omnes
fportulas,
dioccefanis fynodis, vel ab epifeopis con-£ ludque etiam animadvertant, quod h eorum
ftituentur,
flituentur, po(l
poll latas fententia* accipiant, culpa h«c arma fpiritualia contemni contiqu» fporrui»
fportui» per ambas'partes
ambas 'partes pro dimidia gerit, nullo -modo fe excufare poterunt,
quominus Deo rationem reddere debeant de
ante exhibitionem aAorum in manus aAuapernicie, qu» loco falutis animatum haede
rii deponi debeat.
caufla fecula fuerit.

C

A

P.

IL

Q

R

Concil General Tom XXXV.

Fee

RUB.

,

T

Boj
Anxo
Cmusti

R U B.

LIX.

De poenis.
CAP. Un.
r
Poene eonjlitntionnm j arbitrio orJun·
rinuiH, inJfiUit circumjiantiu
moiicrentnr .

.jus fententiam olnnes fcqui qrnnlno tencan'tur, quoufque alia fynodus provincialis ha' beatur , abrogatis penitus omnino , prater^ ' ,,·..
quam ut Cupra decretum eft.de caularum
avocationibus, ct judictis , priîlinis omnibus
conllitutionibus ; jn civitatibus vero, ct
dioeceiibus exemptis epifeopi ipfi eo inter­
pretandi ér declarandi munere fungantur
ufqne ad pixdiAum tempus, falva tamen
faniirlllnii D. N. er fanft* Romane cedr­
ii* fuprema auftoritate, cui omnia in hac"
fynodo decreta, et afla ititer prctartda, mu·
tand|, ct emendanda, qua debet obedienti* propenlionc , ac reverenti* humilitate
fubjiciuntur.

Uoniam ob varietatem locorum non
potell in legum exeeutione omnis«qua­
litas , ct idem môdut fervari multeque ftatut* funt poen*, qu* moderatione
in allia dioecelibiis indigcant ; prater ea pof^int epifeopi quafcumque poenas in his con· B
(lituttonibus erpreffas , pro qualitate loco­
rum Md (latum fuarum eccleiiarum, ut tes
expofeere videbitur redigere et coaptiYc,
quos non dubitandum cil oronik an pieta­
tem, ct animarum falutem relaturos. In
poenis irem infligendis capitulis'ct canoni­
cis cathedralium eccleiiarum, corum priviJegia falva maneant juxta concilii Tridcntini conllitutiones .

Q

Jl U B.

IX.

De conftitutionibus *

CAP.

I.

Verba cenfiitntionam aJ lit ter am intcl~
hiantur,

R U B-

CAP.

.Pifcopis valde cur* (it, ut fummorum
pontificum bull* non folum in his de­
cretis memorata , & haâcnus emanat* ,
fed quacumque ali* pro tempore emana­
bunt , frequentibus populis, ut in more
ell, materno fer mone exponantur, ac trC pius m memoriam revocentur, ne ignora­
tione , aut ncgligetuius obfervent , aut Ii
onlilotint , vel contra convenerint , in cen(uraruin,· quo» ili* contineant, laqueos in­
ciderent .

E

I I.

Infre Juct mtnfir pofi imprefjîonem ionjiitutionum poena babeant locum .

H* conllitutiones quatenus novi aliquid
flatuanr, aut novas imponant pocnas, ex
quo imprefl'c fuerint , infra du·.» menfes
vim fuam obtinere, dt quotcumque tenere
decretum eft.

RUB.

LX1.

De interpretatione conftitutionum.
C A P.

Un.

Un.

Curent efifcopi bulliet amnei pontificum
vulgari fermone publicari.

Tque ut cavillationibus locus nullu» ,
et occatio prarbeatur,
prebcatur, çoniiitut
tones
qonll
ad verborum proprietatem, et ( ur dicitur J
ad (itérant intelllgantur , nulla admota, aut
intenliva interpretatione, ultra quam ver­
ba ipfa fignificent.
CAP.

LXfl.

De bulli apoftolkis publicandis

A

/

8o4

Concilium Florentinum-.

HUB.

LXIII.

De fine lynodo imponendo.

CAP.

Un.

Finit J'y no Ji .

OnfeAis jam , Deo favente , abfiolutifque its, qu* hoc pouftimum tempore
pro reftitutione, ct confcivatiouc eccleiiaftlC* dlfciplin* in provincia florentina (In­
tuenda, <Sc decernenda lote videbantur , ip­
fam fynodum nerito dimittendam elle exi(limamus.
Quarc uyerendiflimi patres, placet ne
vobis, ut Λ laudem omnipotentis Dei huic
lynodo finis imponatur, & conhrmatio omnium decretorum nomine hujus facr* ivnodi per levercndiflimum D. archicpilcopum
fandldimo D. N. petatur ?
ReffotUerunt. Placet.

C

liubitationei ftper ccnflituttonibut declaren­
Attlemetioiui fetrnm in fine fjxodt.
tur eb arcbiepifiopo , cujui declaraltoui
)
fibre debeant provincialei, abrogatu
1 T) Eatiflitno Gregorio domino noftro fanommbm atm conihtutionibut pitiA* et univerfahs eccleii* pontifici,
Jiitu , Jalvn ponlificit, tfc· fufricujas auAoritate hoc facrum provinciale
ma audoeitare .
concilium inchoatum et perfcAum eft , mul­
ti anni et *terna memoria ■
I inhisconllitutionjbus dubitationis ,aut
Reft. Domine Deus fanAiflimum patrem
ambiguitatis aliquid quomodôcurnque
diutiftitnc eccleii* tu* conferva multos an­
exortum fuerir , revercndiflinius metropoli-nos .
tanut in lua provincia interpretabitur, cm2 Scrcnidimo Cofmo ftrurix magno du
cl

S

3o5

Concilium Floreniinum

804$

fuiaii'.r InpraJiflir onimbut dccr.-ti,· coi-jt.i·
Anno ci noliro orthodosto & chriftiani icbgionr.,
■ fi.m pretflo , Lr fubftr'V ·, -j-c.
defenfori bona sulcrudo &■ multi ..nm.
CaniTi
Cerolut F'eAtlhiitu. prapojiiur i'lfio- Chuui
Ref. Catholicum & ?hriftian* religionis
«571· defenforem, imperator ciikftis,confer vu,mul­ rtenfii vicarial d- procurator , ur eu n nunc
• 571'
R. D. epifeopi Vifi Alexandri Mrduer, J'.itos annos.
.
} UluftrilTnno et revere nd ilT|mo lerdinan- prafcrtput omnibue decretis inujcnfum pr*.
do S. R. E. cardinali perpetua felicitas & fiitl , jr Mfcripfi ad laudem Dei &c.
verum gaudium .
Ejo Ebihppur blodefiut Carr, ef* vicurtut
Ref. Perpetuam felicitatem &verum gau­ R. D. Honojrit Camajani procurator . <r eo
dium tribuat Deus .
nomine pmpofiti 1‘rarenfir / dt -ipojijicee
4 Screntfimo Francifco principi rtoftro, immediate fubjeflur fuprudifP,s ott,nibnr decretu
confenfum prfifio ,0r fat va protcjlatio·
qui hanc facram fy nodum protexit mule*
ne fubfirtbo , Λ·».
grati» dr multi anni.
Ego (Suido Sergnidtur prapofituc Jr vica­
Refp. Magnas gratias St multos annos·
$. Revercndiffimo domino archiepifcopo riat Florea. Jynodi bujui a ftiretit dr».
Ego Sebafiianur Medictr proibomtariuf
hujhs tanAc fynodi prafuii» dc reverendiffimis epifeopi?» vita dc felix ad ecclelias re- B
| Apofiolicur bupur provtnciaht conctlu pro­
ditus .
motor & commtjfariut drc.
Reft. Prrcon.tbus veritatis perpetua me­
Ft ego Ren-diflut quon. Frannfci Albiti
moria, orthodoxo fenatui multos annos.
publica apojiolica,
imperial, aufforitati·
6 SacrofanA» provincialis fynodi decreta . bur notariat, d- civu Florea, atque arcbiReft. Semper confiteamur, femper ferve­ epifcopaltr curia Florentina, (r bujur pro­
mus .
vinciali, fynodi Florentina » una cum domin»
•j Omnes ita credimus» omnes id ipfumconPhilippo Fraucbtno coram prahbatii reve·
rendtffîmu metropolnano, tbr epifeoptr , atque
fitemnr » omnes idem fentimus.
Xe/> Ita credimus, ita confitemur, ita alur reverend, palribut fertba, quia prafentimus.
miffir dumfic decernermtur
fanctrenlur tn·
8 His decretis Inhérentes digni reddamur terfu, , (r ta fic fieri decerni , Jr fanciri vidi, tbr audivi, & fanfl toner ,
detnlfericordla et gratia préfati magni fupremi facerdotis Jefu Chrifti Dei,inteicedenre firnul Inviolata Domina noftra Dei. mtforum M4xw propria fubfcnpfi cum met fopara et omnibus fauAis.
i Qhti fig'ci appfittone, prout /ubfcribet brc.
Refp. Fiat, fiat. Amen, amen.
Idem I'bilippur Franabtnui tr ejur fignum
Ego Jntoniur Altovua ecclefia metropo­ apponet , rot Hut , ®· requtfitur .
litan* Florentina arcbccptfcopur fupradifiii
Et ego Pbiltppur quondam ftr Petrtpauli
omuibv decretir confenfum praflu, (F manu fer Luca de Francbimr Je fanflo Minute
propria lubfcripfi, fic.
facets apafloltcn
imperial, auftorilalibur
Ego i “Bernarde'tui Mcnerveflur epifcepur judex ordinariur notariufqnc publient , 6·
fireiinur fedt apoRohca immediate fubjeflur civit Florentinur, uecnonarcbupifcopalir curi*
ehgenr &c. Jupradidltr omnibu, decretis conFiorentina, (r bujur provincia hr concilii
fenfum praflo, & cum jam faflii protefiatio- Florentini « une cum fuprafcrtpto domino Be·
nibnt ,quar Jr bic repeto, fubfcribo, tfre.
nedtflo coram prahbatu revercndijfimtr ntEgo Nicolaur Tornabantur eptfcopur fantropolitano , 6r epifeaper , atque elite retie·
fit fepulirt , fuprajtlltt omnibui decrettr renJu palribn. fertba , quia pramijfh Juno
tonfenfum pratio , tb- ut fuprafubfcrtpfi, &c. fic fierent Jr decernerentur interfui, er c»
Ego Spinellur primur epifeoput i’ohlienue fic fieri vidi <b~ audivi , itr fanflioner & Je·
fedi apoftulicet immediate fubjeflut
cligi
.
_ ■ Qcreia atque aha fupraferipta &c. ideo in
tb-c. fupradiilir omntbue decreti
conftnl
ecretitr eonfimlum
fidem omnium pramijiorum propria manu fub·
friefio, 6· cum jam faitit protcfiatiouibut , fcripfi , fignumque meum appofui confactum ,
qua' Jr bic repeto, fubfcribo, tfic.
prout ambo rogati · O· requtfitt futmut.
Ego Ludovicur etnfinortur eptfeepur L'aiaQuia fuprafcrtpta decreta , cir c mjhlulio·
terranenfit fedi aptfiiolicet immediate fnbje- nti concordant cum originali, ideo impri­
mendi licentiam impertimur ; nor LuJovicuc
Marttlhur Cau jr generali, vicariue FlorcntiiiiutJieX.X.VJtuqfic Dec. MDLXXX III·
£go Francijluc
CplfCOpUl F*-

K ee t

CQN-

J

Concilium Neapolitanum.

807
S?

808

CONSTITUTIONES & DECRETA
tyxj,

PROVINCIALIS SYNODI NEAPOLITANA
Sub illaftriffimo, tf Xrverendiffima Domino,

D. MARIO
Ί

ARCHIEMSCOPO

ÇARAFFA
NEAPOLITANO

Anno Domini MDLXXH.
A. S. D. N. GREGORIO ΧΠΙ. CONFIRM ΑΤΑ..

Annibal λ Capua, Dei, & apoftolicx fedis gratia archiepifcopus Neapoli,
tanus univerix provincix lux Clero, exterisque fidelibus, ialutcm
in Domino femptternam.
I* χ Cdîlft
Ne,p.

I i»o.

·

primum fufctft onut bot laboris, atque officii mei, cogitavi fane qua ratione poffem, <r muneri meo, & vefira omnium utilitate fatirfaeere , ut quod mihi feme! impofitum erat otseris ( quod fenlio quam Jit gravtffimum ) fari cum dignitate jujlintrem.
Viare mibi veniebant tn mentem, qua m Heapoliinnn bac ecclefia mea rei Cbrtftiana ne
ceffiaria effie viderentur, quaque mirifice religionem confervere atque amplificare poffient . Occurrtt Heapolitana nnodut, felici» .olirn retardationis Merit Carajfa caterorumque coepifcoporum maturo judicio, fumma prudentia, ftetate fingulart paucis abhinc menjibut elabo­
rata, qunque tot fapientiffimorum theologorum, jurifque pontificii peretijftmorum hominum
ingenia diu multumque exercuit. Ham cum hi in re varia, ac perdifficili, 4· operis 4.
laboris plurimum pofuiffient , ad extremum incredibili confenfi.ine animorum, ac volunta.
tum ea decrevere, qua Jummii cum bénéficié, ffi maxima utilitate effient conjuntia. Ea
dum optimal Anhflei edere parat , brevi immatura morte vobis eripitur : neque illi li.
cuit tantarum vigiliarum /harum fruftum aliquem capere. Ego, quoniam ts nubi quoque
laboris partem reliquit, pro munere,ac efficto meo me faflurum euiflimavi ,Ji qttam primum
in eam rem incumberem, ut illa in manus bomtuum Veniret, eamque omnibus utilitatem af­
ferret, quam tn primis officii met ratio pqftulabat, 4- ego, pro mea erga omnes Jingulari
caritate, dr amore, maxime volebam Ex igitur vobis novam synodum Neapolitana provin­
cia, Romani Pontificis judicio cognitam , aufloritate comprobatam , quam etiam publiât lite­
rie ratam firmamqne effie voluti , earum litterarum exemplum infra feribendum effie putavi.
■ Porro lametfi Romana fidit aiifloritar , 4* imperium, cum apud vos , tum apud Cbrifiianas omnet debent effie g'aviffima, qua peculiari quodam Spiritui Sanlh duiln , ac prafidio rem Chrtfitanam admtnifirat ; illud tamen vehementer hortari vos deberet, quod tot
tantorumqne virorum prudentia, pietate, indufina excogitata confcriftaquc fit, quod Paftoris veftri paterna benevolentia, & fiadto fufeepté , quod vefira caufa ad exitum ufque perdufla vobis hodie feritanda proponatur, Atque ego de vefira omnium probitate , &
egregia illa in majores vcftrot ob/erv^ia tantum mihi polliceor, nt m certiffima fpe fim ,
vos Dei opttm. max. Chrifti Jefu gratia adjutor , Santa cum diligentia in intimis animi
fenfibus hac falutaria decreta concepturos , ac confervet uros fore, quanta nos Jeduhtate,
ac cura publiai monumentis coqfignari mandavimus. b'alete in Cbrifto, fratres filiique
mibt femper cariffi,ni. Datum Neapoli in arcbiepifcopalt nofiro palatio Kalendas Septembris
MDLXXX,

rillLLUSTILI
s
Ac reverendiffimo, D. uti fratri D. arcbiepi/copo Neapolitano.
Per illuftris, ac revetendilStne domine; fuperioribus diebus e»m SS- D. N. provincia­
lis fynodi Neapolitane decreta accepifTet, tradi ea juffir illuftriffimis cardinalibus Trl^dentini concilii interpretibus de more legenda , & conlideraoda. Quo officio, poftquam
* 'cardinales ftudiofe, diligenterque funAi funt, ac dc tota re retulerunt, placuit fanAitati lue ea nunc decreta in eum, quem, videbit .nodum correAa , aptataque ampli­
tudini tue mitti, ut pro fpeAata ipfius fide, ac religione ilia quamprimum publicati,
& obfervari curet. Quemadmodum faAuram eam petfuafum habemus ; cui bonam va­
letudinem, ac perpetuum divine gratia: prsddium exoptamus. Roms die XXIII. Ju‘579Amplitudtnis tua utt frater, Philippus cardinal'll Vgftavillanut .
Nos Marius CaratFa Dei, At ap^olics fedis gratia archiepifcopus Neapolitanus de
coniiho, & affenfu reverenditlimorum dominorum coepifcoporum noftrotum in provin­
cial! by nododo Neapolitana hsc (latuimus, & fancimus.

CON-

.

809
Anno
Cubist:

»57*

Concilium Neapolitanum.
CONSTITUTIONES

fjim.

Self. 14,c.

it. de refunn.ibid·

Tr?ni*, tt
tid. eat.
pcrtoiam.

EDITÆ

h tjMη ftwintiaii Ntafditan, frajUeatt in tt illaffriffîme , <jr rt-vtrtnthffinta âaaeina D. Mane Ceraffa, Dei , & afeflelita jtjit gratia arthi•ftfwft Naafalitana.
CAPUT

F fat. c. 1».
klT. i J- C.

8io
Anno
Cnbisti.
’I7*

I.

Dt jiiti frtftfitu tailittii
Um primum, ac prreipuum palloris &(approbati; habita quoque Facultate ab
officium, cui oves manu Domini creili
illius
Civitatis, in qua imprimendi erant,
ditar funt, id efle oporteat, ut orthodoxa
epifeopo, appolito denique tam auAoris,
catholicaque fides finceritate integra , & il­
tam impreflori* nomine .
libata ‘permaneat, omni cogitatione, cura ®
Nemo unquam fac· Scriptur. verba ad pro­
& opere incumbere , quo poflint illae, pro­ fana > ideft ad fcandala, fabulofa , vana, avincialis hcc fynodus hrmiffimum ctfpiens fa­ dulationes, detraAioncs, divinationes ,Tor­
cere fundamentum reliquarum conftitutlotes , famofofque libellos, vel id id genus
num, contra quod ne Ipfe quidem inferi alia torqueat, Λ ufurpet . Qui vero ver­
port* pr «valeant, fidei profeffione ptemifia
ba Del nujufmodi .violaverit, ad poenas lu­
juxta facrofanAe Tridentlne fynodi decre­
tis, & arbitrium epifeopi mulcetur.
tum, At fel· re. Pii IV. bullam, omnes do­
Bibliotnec* quoque venalium librorum
flores atque magiilros, five hanc profitean- ab his, quos huic négocie epifeopus drilltur facultatem, live illam , itemque difcl- narir, crebrius vlfitentur: deturque opera,
pulos , ad aliquem artium difciplinarum- ut nullus in eis prohibitus liber quoquomo<Jue gradumafcenfuro* eandem fieri profefdo habeatur: qui auiem conttafeciflc fuerit
lionem
emittere,. ’idque
< — prccipit
; ~
■‘ζ— ‘intra duo*
-1 deprehenfus, prater librorum aniiffionem,
menfes ab eo die, quo hec fynodus
‘‘
fuerit
'
‘r poenis fub regula X. indicis contentis fubpublicata, fub poena excommunicationis la„
jlciatur·
Qui demum libros, vel in clvitate fententir
bullam fel. rec.r<_Pii pa-Ctera importare1, vel inde afporrare volu­
t_
........ i- jjuxta
--------------------------------p* IV. Quicumque etiam beneficium curam erit, is rem totam eisdem perlonis fideliter
animarum habens aflecutus fuerit, intra., exponere teneatur.
bimeflre tempus, ex quo in ejus poflitflionem venerit > in manibus epifeopi vel ge­
C A P. 111.
neralis ejus vicarii, alteriufque ejus officia­
lis id ipfum non effecerit in poenam a fac·
Dt leiitaae far. ftrt/tara .
concilioTridentino fancitam incurrat, idemque jus in omnibusconftituitur, ad quot ra­
Ne fac. feripture leAio in cathedrailbus
tione ecclefiaftici beneficii , quo gaudent, ecclefiis unquam defit, dent eperatn epifeo­ Sert.,. e.
ibid. dr
dioçccfan· fynodo interefle fpeAaoit,- Qjji
pi ut facr. cone. Trident, decreto fatiscane. Con.
vero ad dignitatem, live canonicarum in fiat. Ubi vero ob proventuum tenuitatem ftsniia.
catbedralibus ecclefiis fuerint proveAl, ii jam
ipfa facrc fcrlptur* Icflio juxta ipfius Tri- «.c f.
diAam profeflionem non modo in manibus dentini concilii fanAioncm haberi nequit, tens. Lar.
epifeopi, vel ejus officialis; verum etiam curent epifeopi, ut faltem adfint iudima- fub Alea.
c. il A
coram capitulo emittent. Emittendae aurem Dgiffri, qui clericos, aliofque fc hola res pau­
profeffionis formula, ne quempiam lateat, pere* latinis literis informent, idque gra­ fub Innor.
<- c. ,<·&
hcc erit.
tis . At vero in monafleriis monachorum , Tr,d. frff.
,, Ego N. 8t firma fide credo , & profi- . ubi commode id fieri poterit, ipfa facr» M c. it.
„ teor omnia, dc.fingula , quo continentur ! feripture leAio nunquam omittatur , qua dertfor
„ in fymbold fidei, quo fanAa Rom. eccle- ! in re fi fuperiores ne^iigentius fe gefferint, ibid A
„ fia utitur in milia , vid.Credo Ac. juxta ab epifeopo loci, ut ille magis expedire no- Clem.ne <n
,, formam a fel. rec. Pio papa IV. traditam. verir, compellantur, ut in facto concilio ‘t'o.
Tridentino fancitum eft.
CAP. II.
CAE IV.
De tJniut atfae rfn hirarum.
De taJ tmagifirie.
Quoniam veto docuit nos experientia re­
Qui erudiunt infantes, quorutn tener arum magiftra, fufpeAorum pernicioforumque librorum leAionem catholice fidei plu­ Enimus, ac quocumque ducas, flexibilis eft,
rimum afferre detrimenti ; fermo quippe h«- ii non minus fide fint <Sr vira, quam doteticorum ( telle Apoffoiojut cancer fer- Atina, feientiaque commendati. Nec eos tan­
pit; dent operam epifeopi diligcntiffime, tum libro* pueri* non interpretentur, vel
ut librorum a fede Apoflolica prohibitorum ab illis legi patiantur, qui in indice pro­
index,una cum poenis, ac cenfurls ibi con­ hibentur; fed neque alios , qui rebus obfcoenls, dt turpibus refpctfi hint , five la­
tentis admodum obfervetur.
Decretum : libri non prius impriman­ tino ilii fermone , five Italico confcripti
tur, quam juxta Lateran. cone, fub Leone fint. Si enim juxta apoftolorum mentem ,
K. dc lefli, & examinati fuerint ; Infuper, corrumpunt bonos mores colloquia mala;
mul-

C

8il
JJ7<5.

fell. re »
root Lai
ult.ieO <i
de modo
prsdic.

Concilium Neapolitanum .

812

multo magis cijriftianr vitae puritati petniin id unum toto peflore incumbentes, ut
ciofum eft, ii cx hujufmodi coenofis lacu- A ving ex animis hominum radicitus evellau
nis tenera adhuc xtas bibere. alTuefcat . tur4 dt viitutes inferantur , vei urn infur
Quod li fecus fecerint , poenir fttundu u in- conferventur ; quod fi fecus fafluni fuent,
sdicetn librorum prohibitorum , & u dinarii merito , ac jure Dominus conqueri potent ,
loci arbitrium , fubjaccant. In primis au­ pctiiWe nimirum parvulos panem, nec fu li­
tem, prxeipimos, atque per vuccra Jcfu fe q«l frangeret eis. Deinde neminem po­
Chrifti domini obnixius oblectamus , que pulo paupertatis nomine commendent, nifi
ad chriftianr vite integritatem plurimunu. ab ordinario loci teftimonium ille fuie pan
habent momenti, ut eis bonis moribus, ac pertatis attulerit i neque indulgentias ullo
falutaribus monitis, preceptifquc imbuant, paflo publicent, nili de epifeopi licentia.
necnon in doflrina, <k religione chriftiana Poftremo, nqflarno' tempore nunquam ad
exerceant, ext eraque in eos officia pre- populum habeatur concio. Ceterum, quo­
itent qux LeoX. in Lateran. Cone, fanxit. niam xquitas pofcir, rationique confentaPrima fidei chriftianx rudimenta lingulis neum eft, ut gregem pallores pafcant, id­
dominicis, feftifque diebus pueros, aliof- circo ftudeant irochi, ut in facro Tridenque rudes Ac infantes ludi magiftri, vel ® tino synodo de etum eft , in Dominicis lal­
parochi, vel alii ad id Idonei deputati ab lem, ac fellis diebus tempore quadrageliordinario doceant, qui a prandio aliove> mt,
adventus Domini plebes (ibi comcommodiori tempore pueros ad ecclefiam
milles pro ejus captu falutaribus verbis pa
campanx fono convocandos curent. Ea pro­
Icere, ea docendo , qux (cire omnibus ne
pter ubi commode fieri poflit, doflrinx chri- cellarium eft, ad beate vivendum; Vitia
ftianx, focictis & inftituenda eft, & con- prxterea, qux homines declinare, & vir­
fervanda.
tutes, quas feflari opportet ; fcimus enim,
qui dixit. V<e fuflanbur, qui pafcebant.
CAP. VQuod li in parochialibus ecclefiis, ab ordi­
narii jurisdiftione quovis modo exemptis,
De fruiitetiene verbi Dei .
illorum reflores in prxdiflis négligentes fu­
erint, ab epifeopo , in quorum diocceiibus
Quoniam Tero predication)· manas» vel illx lirx fint, ad hujus decreti erecutionem
rnaxfma pars eft ad chrlftianx
vire purin- compellantur, juxta decretum facrofanfli
.. .
tem coliabentem , ( jam ut plangimus,) in.C concilii Tridentini. Si qui vero regulares
ftaurandam, verbi Dei prxeones per Jefu extra mpnalterii ciaultra , Ik fuarum reli­
Chrifti fanguinem obteftamur, ut memine­ gionum obedientiam degunt, de licentia ta­
rint fe de graviffimis, ac diviniflimis agere, men Cedis Apoltolicr ii, nili epifeopo probe
intelligent fe de Deo, de re omnium ma­ noti lint , atque moribus ptobati, przdicare
xima, de faiute ipfa, de vita, ac. rnorie anequaquam permittantur; idem de Circula­
ribus ccclefiafticis vojumus intclligi. Exapimft , dc «ternitate verba facere , quam.
obrcm,ut pro verbi Dei dignitate concio- flores denique eleemofynarum , qui etiam
nand> munus trafletur, facrufanete oecu- quciluarii vulgo vocantur, a divini verbi
memex, & generalis Tridentinx fvnodi in­
prcdicatione opportunis ad id remediis ar­
ceantur ; quodlibet etiam quxftuariorum
nixi velfigiis , illud ferio llatuimu» ac prxcipiinus, ne videlicet illis poli hac liceat, genus
.
omnino prohibeatur juxta formam laconcilii Tridentini.
vel rclig ofo , vel quomodolibet exempto in crofanfli
■
propriis , vel aliorum ecclefiis verbum Dei,
CAP. VI.
contradicente epifeopo, predicate; ipïam
autem licentiam epifeopus gratis concedat . D
De feitfforinu invocetia»e, & venere·
Qui de vita, moribus, dg fcientia examina­
tie*' t deque reliquat, dr inugiaiti, approbati,& ad vctbum Dei feminan­
dum milii fuerint, ad hanc fe fe regulat·
conformare diligcntiffime ftudeant .- Primum,
ut qux in facris feri pruris abftrufa, vei
Ur univerfi Cbriftifidcles fanfl os una cum
intelleflu difficilia repercrint , explanare Chrillo in crlo regnante» debito, (ut par
nitantur, ne latum quidem( ut ajunt ) un­ ell ) profcquantur honore, epifeopi in fua
guem ab eo fenfu dlfcedant, quem vel ec- quifque dioccefi fedulo dent operant, ui
cietiz author itas, vel probatorum doflorum omnes, qui in Canfloruni venerationem cul­
confenfu»; recepit, profanas vocum novitates tu inque quomodolibet irrepere pofl'unt abudevitantes : tum ne lubrici lint In dicendo fus , prorl’us a bo I eantur, ac ne fefti iliorum
fandorum die» » qui corporis caftiganone
caveant, neve huc, atque illuc omni do­
flrinx vento circumferantur; fed ecclelic , jcjuniilque multis Deo placuere, comclfaqux columna eft, & firmamentum verita­ tionibus , Λ ebrieta ribut celebrentur , falu·
tis, inhxrentes, fanum, & irreprehenfibile E taris Chrifti paffio , (andoium martytia,
verbum annuncient. Neque nimio Audio di- aflioncfque
·Λ!—Λ-— , nice in ' facro, nec in ptofano
ligentiaque inanium Verborum ftrepitum ef­ loco agantur, feu reprxfententur, nifi de­
, ne, qua fidefingant, ne fint adulterantes verbum Dei, vote, À de licentia epifeopi
..........................
& ad fuam aliorumque perniciem' fe ipfos les «d 'pietatem excitare debent, pro noprxdicent, & non juxta apoftolicam for­ ftra corruptione, ur in his folet, ad cachin­
mam, Jefu-n Chriiium, & hunc Crucifi­ no», At contemptum commoveant. Moneri
xum, ut prxdicatio non in dofln humana . quoque faciant in concionibus populum , ut
reliquiis
merito S.
fapientix verbis fit, aut fublimitate fermo- factis_ fanAorum
____
,
., quas
,

nit, fed in oftenfionc fpuitus, & virtutis,-

"-‘M ' .

X Λ....

....

Nicxna synodus falutares fontes appellavi»

Amro

<576.
iCer.r

Thre· c.

9
Self. t. c.
S.'tt ConeConllan.
tin. e.
Eteih.c.j.

Self. f. c

t.

Self. m. c.
9- cone.
Lat. c. et.
fub Jnn. j.

c. cum cx
de pen. &
remid.
Cl cm.
abufiunlbuseo ut.

Tom. ».
Nice i.
atbonc j.
prupc fi­
nem

813

Concilium Neapolitanum.

614

vit a Clirifto Domino reliAos, & facris ennune/ete,
venture Jiui , r« fninrnm ;
Ammo
r'ANH»i imafinibus
'tnaginibu» reverentiam
reverentiam .» Ar
Ab ..Λ».
venerationem > feumnt, qui» ÜII ejiit vet ; nemo eft fa­
habean». Provideant iofupet, at faci* ima- ne fidei, qui dubitare poflit, ea qu* a li­ Cmusti
gitsc» fic effigientur , ut Illarum afpebera hominum pendent voluntate, dr divi­ H70
Àusriec turpitudinis cogitationem afpicienna ordinatione , a nullo nifi cx djvinaucvctibus Injiciat ; moneanturque pidotes, ne latione fcire polle, proinde ridicular^dividum arti» potius oftentand* , quam devo­ nationes, juxta fandiorum patrum decreta,
tionis excitandr ratio habeatur,contrarium condemnantes, dillriAv prvcipimu», ut In­
omnino finem ecclefia fini confequantur .
terdicatur cgyptii* mulieribus, quas vulgo
Infolitc Imagine* , novxque reliquia , cingsras appellant, alidque meris chiro& miracula populo minime proponantur, manti* nugis deditis, ur futura, es qui­
nifi ab ordinario loci re priu* diligenter inbusdam manuum lineamentis ne divinent,
fpeA», accurateque difcuffa, fuerint appro­ ac predicant , limiltter omnes ali* divina­
bata juxta formam facri concilii Tridentini
tione» , tam ex aitrologia , quam ex geofeft-aj. Quantum aurem ad pingendarum mantia , dc id r ornantia , & aliis , qu* diatnaginum rationem moduraque pldoribus, bolicis inventis fiunt, explodantur'. Opere
P pretium
abhor tari,
atque fculptotibus expreflemandetur, ut or·
----- '
'fane
— erit Chrililfideles
■
dinario loci facienda: figure, feu ftatu* - ut ab illa confuetudine vel potius mal*
exemplum exhibeatur, ut cum eiusdem fa­ confuetudtnis corruptela abhorreant , dc
cultate illas five facras, five profanas con­
recedant , qua poft alicujus fuorum ob­
ficiant ; infuper ecclefi*, fcu capell* de itum templum Dei per annum, vel ali­
oratoria licet privata ad Divinum cultum
quot menfes non adeunr » prohibente apo- .
tantum dicata, line ordinarii licentia non ftolo , ut non contriftemur, ficut & ex­
erigantur, nec ditut* , in profanos , vel
teri, qui fpem nonhabept i quin potius dent
fordidos ulus convertantur.
operam, ut qutlque yintelligat, dc Deoopt.
max. gratius, At defunAorum animabus uti­
lius fore, fi templa frequentarint, facrifque
CAP. VIL
officiis interfuerint, preces ad Deum pro eis
De nulefiuu t d- ventfi{iù.
fundendo, ut poenis pro peccatis debiti»
expiat* ad cclum evolent · Admoneant prpMalefici, qui fe quibusdam ligaminibus, rerea parochi
parocni plebes
pieoes libi
1101 a Deo
uco commiflas,
commutas,
Toma r
nodi», charaAeribu* , verbifquc obfcuenis, C ut omnem fujscrftltiofum cultum magnopeCioun. s«. f*cr* profanis immifccodo, mente* hominum re declinent ; cujusmodi efle folent
.
> qu*
quo volunt movere, ac perturbare polli­
non fine dolore accepimus , dt quo diligen­
centur, ac omnes quovis malfiecfl genere
tius caveantur, breviter attingenda puta­
tacite , vel exprefle pafta cum damonlbut
vimus , venas die Afceniionis, vel dic lanAi
ineuntes, acriter ab epifcopo puniantur,
Joannis Baptift· incidere , pede* ablucte, in
tatuque ipli* , quam ipforum opers utenti­
mari natare, carduo* herbaiumqur femina nobus excommunicationis poena aliaque a fa­
Ac , qu* diem Divo Joanni facrum précé­
cris canonibus ftatuta adhibeantur . Mulier- da , colligere, panem feriptum alteri da­
cul* etiam, fi hujusmodi artificium exerce­
re, ovum Ann unciationis, vel Afccnfionis ,
re fuerint convidx, necnon homines, qui
vel (ext« feci* majoris hebdomad» rcfeiverbi» etiam facris, vel cantionibus , qui­
vate, reputare oinnino verum Infantium, ni­
busdam pagellis , qu* funt juxta concilium mirum primo* calceos , oecctfatio ex lupina
Laodiccnum magna obligamenta animarum,
pelle efle conficiendos.
vulnerata corpora curant, vel morbo* pel­
Cum aberravit bcftia, nemoaftra adjuret»
lere profitentur,fub excommunicationis poc D fibique perfuadeat eo in loco illam elle, verna aliifquc fecundum factos canone* , &
fu* quem moveatur aftrum , fponforum um­
arbitrium ordinarii omnino prohibeantur.
bellam a pueris tantum, qui parente* fuperftite* habeant fu itineri oportere i jube­
CAP. VIII.
re foonfam, cum fponfl domum primo in­
grediatur , ovum pede frangero, vel in eam
De frevn , & fnjerftitiqfit emfiutvett·
frumentum projicere ; alia ecclefi* janua
mint.
egredi oportere, quam qua ingrefli fuerint,
maxima eft fuperllitio . Patentes etiam fponSi qu* prav* parumve cum noftr· reli­ fis fuper pannum, vel tappetum, in tem­
gionis integritate cotucotiente* confuetudiplo, ut fieri folet, benedicente* in benedine» in populum Chriftianum hominum vitio Aionibus pii» verbis utantur, fublatoquovis
irrepferint, ea» vigilant pallorum cura ex­
abufu, &c ftiperftitione. Obftetrice» dum
tirper. In primi» autem caveatur( ne poft
fub puerper* ledutu fuperftniofa quadam
hac ante » vel arca templorum . aut facta­ verba proferant, funt etiam fupetftitiof·
rum adium tore» chorea: ducantur, neve^ E habend*
,..
quodi
‘
.; ceram e tigilli»
., "· fepulchri
'. ’
dum proccflsonc» ( qu«* vocant) libi invl- in ecclefiis
...
■
,
.
— _
ad memoriam
fepultorc
Chrifti
inn occurrunt ad Chrifti in Cruce penden­ Redemptori» lingulis annis erigitur, & pa­
tis imaginem cxofculandam , reliqua: hua*
ratur, in ftiperlhiiofum quendam cultum con­
eines ad fc mutuo applicentur . Prohi­ fervere (bpcrftitio quoque ell haud parva ;
beatur vulgatus illorum ufu», qui ad fuum qu* omnia vulgari ferruone confcripta pa­
arbitratum compatrés vocantur, aut com­
rochi* tradantur populo frequentius io ecmit re», fed ii tantum hoc fibi nomen ibr
olefils explicanda.
tiantur, qui in baprfmo, vel in coofirnutiene patrini fuennt.Cum feriptur* dicat.

CAP.

8ij

Concilium Neapolitanum .

816

. rantur. Io ecclefi)· poblice promulgetur
Anno
Anno
Λpopulo, ut 'infra duos menfes ad hujufce
IX.
Chkiiti
provincialis synodi publicationem conve­ CHRISTI
«576.
MT*
niat , dk paret fe ad exeeutionem, veteri
De Uetfituie.
abufu rejedlo. SI ferte fggnda , vd fexta
Deteftabile blasphemic matum diabolo dies feftus erit, Io tertiaen vd quietam fe­
prxeeptore introduAum, ut hic incipiat fo- riam mercatus transferatur. Qui vero conLevit, e· cios habere, quos in xternum poflidear cri­ traveneiint, fecundum facros'canones . &
minis confortes, cupiente· omnino extirpa­ epifcopi arbitrio, «ftimata rcfUm, dk perlbTom j. λ
it, ut Dei omnipotentis honor,quo ad ejus narum qualitate mulAentur, invocato ad
feff.p.
hoc auxilio, brachii fsrcularis. Inftituant
fieri poteft, in dies augeatur, ficut noftri
muneris ratio exigit, contra impudentes di­ epifcopi, dk parochi populum, ut teftii die­
bus a ludis, equeftribus certaminibus, cho­
Ibidem.
vine majeftatis, ac fanAorum ejus blasphe­
reis, dk falutationibus in urbe, vel alibi
mo· provocamur, ut a tali tanraque Dei
injuria, vel fic abftineant ; feriptum quippe fe cohibeant ; quin potius divinorum offieft; Qui Hjtfbemat nomen Damini, morte „ ciorum , dk concionum fit quifque auditor
moriatur. Statuimus ergo dk decernimus, ut Uafliduus, ne quod maxime dolendum eft, in

Msth. e.
**·

■ gravi, live
■
— - ju
; ,re
qui palam malediAa,convicia,autobfeoena
populo
hereditate
Chriftl
verba in Deum ac Dominum noftrum Jefum
tllud fpiritalrter impleatur,
impleatur, quod olim in
Chriftum > vel in ejus beatiflimam Genitri­ fpiritu defleverat Hieremiasvttierunt eam
bojiet
ilerifirnnt fabbata ejnt. Derident
cem, vel in aliquem fanAorum plena vene­
enim dxmones haud dubium chriftianas ple­
no mortifera lingua protulerit, is fi cleri­
cus fuerit ad ordinarii arbitrium ad fru- bes , cum vident inde per prxvaricationem
Auum ecclefiafticorum privationem, dk be­ legis Deum inhonorari, unde ecclefia ad
neficii depolitionem ufque pleAatur, juxta laudes, dk gratias tantx majeftati filios fuos
conftit. conc. Lateran. fub Leone X- Quod excitare conatur. Oeconomi frculares de
bonis ecclefiafticis ludos non edant, nec
autem ad laicos attinet, fciant fe non im­
pune abituros , fed poenis facris canoni­
certamina, bravla > feu curfus equorum,
bus, dk apoftolici* conftitutionibus ftarutis
aur alia id genus fpeAacula exnibeant.
Crffcnr in cauli» civilibus executioner > prxmulAatum iri. Admonemus autem confeffario», ut neofeitanter,
dk leniter mm
cum
.-...v., »,
... illius- fertim cum milfarum celebrationi vacatur.
modi blasphemis fefe gerant, fed acerba,Ea de re provincialis fynodus principes, dc
ac fevera impolita poenitentia in eos aniro-igiftratus rogat .in Domino
, vehementerq.
madvertant, ut facrum Late^nenfe con­ hortatur, ut fupcr hi· providcant. In fa­
cilium decrevit. Hortamur infuper eo· , qui cri· locis ne pernoAetur, dt fanAiftima ilia
Natalis Domini noAe ludi, comi Hat ion rs
hujusmodi blasphemantes audiverint, ut
exteraque ejusmodi , quod mdignifiimum
ordinem fraternx correptionis a Domino
eft, omni diligentia evitentur. Prohibeant
ptxfcriptum velint fervare.
etiam epifcopi in ecclcfiis, vel in ba/illcarum, monafteriorum feptis, porticibus, aut
CAP.
X.
atriis bellariorum > dk ( ut vocant ) tarallorum venditiones fieri, ex quibus item locis
De Dominicit fefltfqut iiebur.
edulia , comeflationes , choreas tripudiaNe quis Dominicos aliosve feftos dies , ?|ue exterminent, ut domum Del qua decet
anAitate omnes venerentur.
vei umverfalis ecclelix auAoritate contiitutos, vel antiqua in noftra hac provincia
CAP.
XL
ejufque dioeccfibus conluetudinc receptos,
dk admiffos transgredi, dk violare audeat· poe­
De jejuni».
na fecundum ordinarii arbitrium ad pio» D
applicata ufu· adhibeatur. Primum ergo
Lft quifque fpiritales primitias , atque
finguli curent facrofanAo Millie facrificio
interefe, ( dk quo ad ejus fieri poteft ) a aierum decimas fuo creatori offerat, dk juxta
peccatis omnibus, que vel maxime fervo­
apoftolica· traditiones memoria hac converrum opera funt, abftineant. Moneantur paro­ fationis Domini rite celebretur « parochi com­
chi, ut in publicis concionibus hortentur po­
monere faciant Chtiftifideles , lingulis quapulum, ut patres familias, arque matres dragetim* diebus, ( prêter Dominicos j qua­
curam adhibeant, ur puelle nubiles ad ec- tuor anni temporibus « ac vigilii· jejunare
clclias fefe conferant , & mille facrificio ex prccepto teneri· nifi qui xtatis, vel va­
feftis diebus interlint; fevere prohibemus
letudini· « vei alterius impedimenti |ui|am
ne his diebus opera fervilia ullo modo exer­
excufat Ionem habuerit· obtenta tamen li­
ceantur, neve ulla officina ad vendendum
centia utriufque medici ; nec fatis efie ad
aperta fit, pane , dk vino, ac pro xgrotis prxeeptum implendum ab cfu carnium, dk ia·
neceffariis pharmacis exceptis, qux vendi Aipiniorum a Minere . Caveant itaque rnedipoterunt ; carnes vero ,fruAus , dk herbam, e ci, ne in fua rum animarum perniciem tam1
elapfa Milfarum hora intra officinas vendefaciles fe prxbeant in faciendo fidem de je­
re permitantur.
junii exculatlone, vel concedendo, ut car­
Nundinx , five mercatus, ut multi vo­
nes comedant , quos vel nulla · vel ialcant, que femel àut bis in hebdomada fieri tem rationabilis caufa ab obligatione jejunii
folent, nulla ratione in fefto fiant, fed in non excipit dk liberat i quod fi fecu· fecerint;
proximum futurum diem, vel in alium non
arbitrio epifcopi puniantur .Nec ferendi funt
feftum, ut loci commoditas feret, transiequi bulli·, ut ajunt, ctuctat* freti carnes,
aut

817

Concilium Neapolitanum

Anno

aut °** ’ aut 'a^icin* quocumque tempore
CuatiTi come^cre
i'cére falfo exiftimant, cum
tj-jô. i° Itjll· talis facultas vires non habeat.
CAP.

t

XII.

Dr /âcraiwNtû.
Cum gratis communicanda noverimus,
que gratis accepimus, & apoftolus cupiat
magis mori, quam ut gloriam hanc quis
evacuet, omni vigilantia providendum, ut
omnis avaritie, vel fimoniaor labis fufpitio de medio tollatur prohibeaturque, ne
quid in facramentorum adminiftratione di·
reAe, vel indireAe exigatur de poenis de
jure fiatutis aliifque arbitrio ordinarii infli­
gendis. Ante collationem nihil facerdos exi­
gat ; poft vero laudabilis confuctudo ferve­
tur, ita tamen, ut non exigatur per fpiritualium fubtraAionem ; fed ad evitandum
populi fcandalum mitius agatur, ne pereant
inttrmi fratres, prq,quibus Chriftus mortu­
us eft. In facramentorum adminiftratione.,
obferventur Roman» ecclefi» ritus,dead cathcdralem in ritibus fe fe conforment infetiores ecclefi». Non aliUfacramenta , quam
in propria parochia miniftrentiir, nili cum
licentia ordinarii habeatur, vel neceflitas
utgeat.

8i8

bantur, cujus exemplum epifeopo quotan ————
nis denti quemque, fi a parochial! ecclefia
alio fe contulerint , fuiceffori fuo coniignent. Hortentur etiam populum, ut fan·ί7”·
notum, non gentilium ,feu ethnicorum no­
mina, neque multa infantibus imponant.
Caveant omnino, ne pluresadmittaut com·
pattes, quam a fac. Cone. Trident, ftatutura eft , fed unus tantum five vfr, five..»
mulier , vel ad fummuni unus , At una baptizatum de baptifmo fufeipiant, quique^
orationem dominicam , primaque fidei rudi­
menta , ft fieri poterit, non ignorent. Popu­
lum erudiant, pnrfertim in feftis folemnibus, fpiritalem cognationem cum uxore
tenentis baptizatum , vel confirmatum, aut
cum filiis non contrahi, fed inter eas tan­
tum pertonas, qu» in decreto cone. Tri­
dentini expreflz funt.
Mulieres, fi port partum ad ecclefiam fe
recipiant Deo omnipotenti gratias aAur»,
bcnediAioncm a parocho fuftipiant , nec
quavis de caufa ingreffu ecclefi» interdici
queant, (i talem folemnitatem milfatn face­
re voluerint·

CAP. XIV.

De cmJirinutiaKe .

Curent epifeopi, ut faitem tertio quoque
Canno fuis chrifma facrum mlniftrctur , quo
facramento, ut fandorum patrum vobis
Dr baftifma .
utamur , confirmamur ad pugnam, armamur
ad agonem, Ac cor fidele ad prudentiam ,
Intra domefticos parietes baptizare non Hl conftantiam dilatatur ; nec ulli, qui non­
liceat, excepta ncccflitate . Adulti temere dum
■
quinque Iit natus anno· confirmat ion s
non ■ baptizentur, fed ante baptifmum per
(aeramentum , conferatur , nifi aliud ordi­
aliquot dies in fide Chrifti diligenti cathenario videretur. Commoneantur ii qui in
chefi congrue inftruantur » Baptifmus quam baptifmi , & confirmationis (aeramento fit*
it if. >4. C.
fieri poterit infanti non differatur, tum quia
fceptorcs appellantur, ut nihil de more do­
8.
indignum profeAo eft , ut adoptione filio­
no dent, aut iis quos fufeeperint, aut il­
rum Dei ob humana aliqua diutius fraude­
lorum parentibus, fed intelligant fe Chrifti
tur : ut nihil inecclefia, ideil domo Chrifti filios fpirirualiter generare, tenerique ex
vi fulceptionis eoi in catholica fide , dc
Domini, qui verus eft Salomon, inordina­
tum, mhilque prepofterum appareat, ad­ probis moribus inftruerc, ii modo parentes
moneantur obftetrices, ne jam jam natos D hoc facere neglexerint,, juxta Cacroi cano­
infantes paffim audeant baptizare, nifi im­ nes . Hortentur autem adultos, ut faAa
minente periculo mortis, & ubi facerdoprius peccatorum confellione, Ac accepto
tis, vel clerici ; vel laici copia opportune fanAifliin» cucharilti» Sacramento ad con­
nequeat haberi. Quamobrem examinentur firmationis lac ramentum accedant ; Ipiritus
ab ordinario, vel parocho,an veram baptif- enim fandus, qui per manus impofitioncm 3'p.
n.i formam probe noverint ,* doceantur edatur , non habitabit in corpore fubdito
peccatu. Extirpentut denique abufus illi
tiam,ne quid ver» form», vel materi» ad­
dant , vcl detrahant , neque fal aqu» fier auricularum infantis contaftum, vel
neceffario adtnifcendum arbitrentur. Si do­
inteorum ablutionem, feu fafei» folutiomi baptizatus Infans adhuc vixerit , infra
ucm , (eu per aliam fuperftitionem, vanum­
oAo dies (ut diAumeft) io templo fiftatnr, que ritum contrahende compaternitatis ;
doceatur populus per fufeeptionem baptira­
quo In cafu illud advertant parochi nimi­
ti in bdptifmo, Hi confirmati in confirmarum diligenter inquirere, num cum vera
forma , debitaque materia domi fuerit bapcl- clone tantum contrahi cognationem , atque
s. sue­ zatus. Quod fi ita faAum efle cooftiterit, E eandem ex utroque facramento, idemque
quamvis a fatnina ,tunc c*remonias tantum matrimonii tufei impedimentum ·
baptifmi opus erit addere,- proinde caveant
ne ullo pano formam baptifmi repetere, five
fimpliciter live conditione appofita,audeant;
fecus autem ubi res eft dubia, tunc enim
repetent fub conditione. Illud etiam paro­
chi diligenter obfervent, ut videlicet librum
habeant, in quo baptisati, parentum, Sc
compatrum nomina, dk cognomina confcriCenct! Hantrel .To m. XXX V.
b tf
CAP.

CAP. XI II.

819
1J76·

Concilium Neapolitanum

820

cultum pius, ac fanAus ille rex Divid le*»__
Agitur exnibuiffe.,' quid laciendum erga pu- r . »
riliimam illam arcam , ubi omnis inhabitat
, Ii*1
l>t fxbinjlici SarrUMrat* .
plenitudo divinitatis, corporaliter ? Parochi
plures fact* Eucharifti» particulas fecum
Redensptpe nofter Jefus Chtiftus, qui afferant, ne, dum ab ngtoto ad ecclctiam
novit figmentum noftrum, ut nos ad fui fi- reverruntur, populus Inane vafcuium ado­
niilitudinls formam repararet, divifafquo ret . Ut mortis fupplicio perituris Eucharivitas noitias in unum, illudi ardentlflima— ftis facramentum non eft fubtrahmduro (1
charitate . olligcret unionis Sacra/ncntum, offenderint evidentia poenitentia ngna; ita
nec conferendum non jejunis . Significetur
quod propterea fynaxeos patres appella­
runt, inftituit, ut tanti thefaurl partici­
itaque fscularibus judicibus, ut parochum
pes , dic in Deum iplum transformaremur admoneant, ut ante diem , quo mortis fupconcorporales effeAi, ut pignus fatur» glo­ plicium fubiturus eft reus, Eucharifti* Ia­
ria, ideft perfcA illima cum illo unionis fub era mentum ei conferre poflit, vel faltem mafignis vilibilibus teneremus.. Quare
~
cum in ne ejusdem diei, quo ad mortem tiahendus
fan- "ell; nullique dubium Iit ad id de jure tene­
hoc prxeipue Sacramento ipfe
ipt totius
____ ....
Anatis auAor, & fons reaiiter continea­ ri, juxta iacrorum Canonum conffitutlones :
tur, dolendom maxime eft, cum in tanta af­ neque decet enim eos ranto viat'eo priva­
fluentia fame morimur. Rogamus igitur, ri, quo fortiores in ccnfliAu tanto inveni& toto peAore monemus parochos, & con­ ■rt poffint. Neque vero quod propter fcecinnatores , ut populum ad ' frequentem»
iera patiantur, Idcirco illis negandum eft
ad falutem, cum poenitenribus poffint apud
Fucharifti* fufeeptionem ardentius horten­
tur, ut fact. Tridentina fynodus optat. occultum judicem tormenta pro martyrio
Quo! etiam epifeopi pro fua pafcqjffdi cu­ quodammodo reputari.
Abufus ille quo laici , vel clerici fepulra U'iigentiffime curabunt. Ceterum tem­
pore Patch» , ideft a Dominica Palmatum , chrum Domini noftri, quod Quinta feria in
ufquc aaoAavam rcfurreAionis Dominice , cuena Domini erigitur , figillis obfignant ,
omnes utriufque fexus Euchariftiam fumant, ad tollendam omnem occationem fuperftitionili jitftam ob cautam, & ei confilio pro­
nis funditus evellatur, cerrque aflervand»
prii laccrdotis id in aliud tempus differre fuperftitio,
,_r___
cujus fupra meminimus abooportuerit. Diftribuatur communicantibus,C leatur.
ub icumque tunc communicent, aliquod impretium fymbolum, feu teffera, qua com­
CAP. XVI.
municantes a ceteris^ internofei queant , faciantque parocho fidem. Quitquc in propria
parochia , vel in cathedra)) ecclefia femel
Servetur conftjtutio fel. rec. Innoc. Ill·
in anno comunlcer, idque tempore Pafchr,
nili qui" a parocho, vel ordinario alibi fa­ tit faltem feniei in anno proprio facctdocultatem communicandi habeat , & epifeo­
<1, vel alteri ab ordinario approbato finpo certiore faAo fe communicafle. fn Eu
gcili peccata fna confiteantur, fub poenis
charllli* admimllratione niktf fordidum iit,
ibi contenti») atque aliis arbitrio ordinarii
vel indecens, ut tantum detet facramenpendendis. Ipia autem conftitotio in eccletum , fed (int omnia munda; nec calice
fin cathedra! ibus, dt parochialibus quotan­
confectato , vel alio vale ad facri calicis nis publicetur. Revocetur ad ufum alia_»
faAo formam vinum , vel aqua fundatur , quaedam eiusdem Innocentii conftitutio, qua
fed
induto Cacer- D medicis prxeeptum eft , ut ad rgrotos ad·
f ■ vitreo . quod
.
‘ (uperpcliceo
'
"
~ diligeftter ad­ duAi, antequam illotum curam (a fc i piant»
doti porugatur. Cavear
&
vertat facerdot, ne qua particula inter mi- eos moneant, ut idoneo confeftàrio fua pec­
nirtrandum excidat, id quod patena com­ cata confiteantur ; alioquin ultra rriduutn
municantium mento luppoiita , vel alia com­ ad eos vihtandos non accedant juxta—
conftitutionem felic. record. Pii pap< Vmodiori ratione praeftabit. Curent epifeopi
quam diligentiffime , iit facrofanAa euchari- quia valde ptepofterum eft neglcAa nobi­
ftia in ecclefia confervetur , colloceturque lioris» ac femper durature aninnr rura ,
in fumn.o altari in Tabernaculo ornato, ac curando momentaneo pulveri tantopere inbene fepto In pixide'munda , ac decora , vigilare.
in vafculo demum argenteo cum corporali ;
Cum autem animarum curandarum ratio
luceat diu noAuque lampas accenfa, vel plu­ corporali medicina, & fubjeAo & faculta­
te icientir, dt fit longe prxftanrior, longe·
re», fi cccleh» facultatet id patiantur an­
que Iit difficilior ; fi tam diligenti exami­
te Tabernaculum, quod clavi bene obteretur , ipfa aur-ti' clavis penes parochum tem­ ne approbantur , quos curandis corporibus
per fervetur; curet pa(ochus.oAavoq^ioque Eprsncimus, videant diligentifliroe epifeopi.
die particulas in pyxide retiduas affumere, ne temere facerdotes ad conteflioncs audien­
aiiafque confecrare, ut fanAiffima- Eucharl- das admittantur » fed curam adhibeant non
ftia ad agrotos fumma cum veneratione,& mediocrem ut tam fuculates, quam regula­
canticis , dc umbella deferatur . Parocho­ tes cletici exaAiftime de vita, moribus, &
rum iit populum fepiilimc hortari , ut doArina examinentur , & probentur, ne vel
frequens affiduufque illam comitetur . Ea de c*co cucum ducente ambo in foveam ca­
re focietates corporis Chrifti in parochiis dant , fi fcientla delir ; vel mundana lepra
inftituantur, ut audito cam pans fono accurcrefcat potius , Ii is qui purgaturus adve­
tant. Si enim erga umbram tam celebrem»
nerat vitia corrumpat. Ptulcrtim vero, qui
•
con.

821

CONdLTOM NbaPOLITANOM.

822

A
ConfeffionibiH ιηυΠβπΜ·» five laicanttn , a fuipenfione, dt InrerdiAo, fed neque a fe- ———
rwafV-r. fi’· monial Iu m excipiendis exponendi funt, Λ nuentibus cafibus .
„A"NO
ssvri ’ hl «tare maturiores fint, fit qui crebro mu·
CnaitTi
renter; qui aurem fe nitro intulerit, ac
C A P. XV.
*57®·
, ,, „ , ’intruferit
juxta fa' ' non approbatus,poenas
‘
' 0
ctos canones & facti conclHl Tridentini,
ac arbitrio ordinarii pendet. Omnes tam ca­
nonici , quam rdliqui ab examinatori­
Qui ordhrario loci ve! ejus vicario pro
bus ad audiendas peccatorum confeffio- tempore exiftenti fua peccata confcdua ,non
nes admifli, dum in alienis parochiis hoc fuerit abfolutus.
fac ramentum mlniftrare ufuvenerit, a pa­
Qui dolofet vel ex propofito ignem infe­
rocho, vel ab ordinario licentiam mini- rent fecerit incendium ·
ftrandi Impetrent. Sacerdotes abfque caufa .
Qjsi vitet alienas , feu atbores truAiferas
necrflaria ab ordinarib approbanda in prU invito domino inciderit.
vatis cuiusvis «dibus, nec maris, nec femi­
Voluntarius homicida , quique ejusdem
criminis
mandando, vel faciendo, vei cen­
ne confetfionem audiant j nec mulieres ante ..._
...................................................................___
folis ortum, nec poll occa fu m in ecclefiis "fulendo, vel auxiliando particeps fuerit.
maneant, faciendo confeffionis ergo, ne_»
Qui membrum ablciderit, aat debllirsqua occatio detur adverlario maiediAi , ex­ rit, limui dt qui fieri mandavit, faverit, concepta caufa neccflaria, Λ dum fecus or­
liiluerit, vol auxilium dederit.
dinario juila de caufa vifem fuerit. Sint
Reftitutlo incertorum , non exillentibus
confefl'oniaba ad hoc munua fatis aecommo- Suibus reftftutio fiat, excedentium fummam
data, atque in patenti dt aperto loco fjta,
ecem aureorum .
& quo ad ejus fieri poteft, non alibi quam
Qui infantulos in IcAooppteflerit (ludio,„
in illis fiant exomolegefes.,Poenitens dum vel cafu.
confitetur genufieAat; facet dos fedeat ; idQui (letiiitatem procurarit, vel abortura
que non in confeflionibua laicorum modo, cum elfeAu poll jam animatum fee tum.
. etiam in facerdotum reconciliationibus. Ut
Quiclam matrimonium contraxerit, conautem fanda fanA» admlnifitentur, mandat traque facrofanA* Tridentini fynodus dcprovincialis fynodus, ut nullus e confcfla- eretum, vel contra ecclefi* interdiAum,
r iis a nobis audiendis confclfionibvs expolitis vel in gradibus a jure prohibitis.
Vel approbatis petat aur exigar a pceni C Sortilegus, dr divinator, qui expreffa
tentibus pecuniam , aliud ve temporale iu- tel
rei tacita demonum invocatione ufus fuerit.
fuerit
Crum, five ob poenitentiam pro peccat
trum,
pi
it
Teftis qui falfum in judicio maliuofe dafir refiitutionl
rent
perferendam, five quod res fit
pofuerit, quique literas, tabellas, bullas,
obligata , five pro votorum commutatione, fchedulas, proccflirs caufarum, & alias quasfive pro celebratione miflarum, nec omni, tumque feripturas corruperit , five ( ut
no quicquam quovis quefito coloro ·, nc quis ajum) fallificarit ; nec non pejurus In alte­
juxta apoftolum, nos vituperet an hac pie- rius Jerrimentum, falfarius tam ecclefiafttnituutne grati*, qu* minifirarur ·> rnhis. c«, quam f«cularis curi* feriba , notarius­
Qui veto id fee Ieris commlttetepr*iumpfe- que live aAuarius, quj doiofe, vel diminu­
rit, fir ipfo f»Ao ab audiendis confeffiombus tam ( ut dicunt) capiunt Informationem*
perpetuo fufpcnfus, ac aliis poenis fuba- neque omnia celtium diAa fcrIbunt.
PuNIeus ufurarius, quique in contraAiceat a (her. can. flaturis . Et ne quis cito
fti'kipc. munus imponens, alienis peccaris communi bus ufutariis conficiendis iclinter Interve_ . caveant
.... . lacerdores. ne_ niunt.
\
■o.
care convincatur,
ante debitam, vel fatn*, vei pecnnl» fatis D Qui manifefti uforarii cadaver fepultu
faAionem , ubi redi tuendi facultas fuerit « iæ manda rit, idque fcienter.
Qui teAamcma, ai lega'· ad pias caualiquem abfolvanr, prveipue obi poemten*
datum in fupeiioci confuffione d« fatisfaAio* faa impedierit , occultam , vel, cum poffit ,
nc praceptira neglexerit. Confotfarii- rant & debear, exeeutus non fuerit.
Notarius qui legar a pia Infra menfem non
fecu Ia res, quam regulares cafes fuaimo peni
tifici, <V epifeopo refervatos fcriptos apid revelaverit..
Qui pannds, aut ve fies, & habitus ec­
fe habeant.
Omnibus, & fipguli» noflr* provinciq vel ciefiarum ‘, tel religiofdrtim, vel clerico­
in ea pr· tempore ex ifteneibns aur commo* rum, a Ha ve divino cultui deftinata ad perfonatorum ufum, vel fcvularium ludorum
santibus presbyteris (ecutyabus, vel regu­
laribus interdicimus, junta decretum facro, •empore, vindemiarum, aur taccanalium,
fanAi concilii Tridentini , ne f*cularium< feu (ut vocant) carnis ptivii commodave­
etiam- (acerdotum confeUioncs > audiant , rit, vel qlinvis motfo hujufctmodi abufus
nifi parochial· beneficium obtineant , vel erit veflibus, feu abutentes.
Qui facro chrifmaee, oleo fanAo, Euchaab ordinario loci fuerint per examen ad id E
Idonei judicari, aur alias approbati, db ad riftia, vel alia quavis re facra abufus fucottfeffiones audiendas admifli ; ipfa autem etit.
Qui virgine» vi oppugnaris, aut vioiarit,
bpprobatio gratis detur. Volumus etiam, ut
hoc siccrutusn quotannis, dt fvcularibus, dt aut quafcumque muliere» vi rapuerit.
regularibus publicetur. Ab excommunie!clo­
Qui monetas, vei menfuras adulteravit ·
Qui inceftum commi ferit ctart patre, ma
ne maiori a jure, vel ab homine lata , vel
tre, fratre, fosore , vel cum alio confan­
ob manus clerico violenter injs-Aas in cafe
etiam epifeopo teferrato, ne dum pap*, guineorum, aur affinium ufque ad fecun­
fimplex facerdosabfoduerc non poflit,neque dum gradum inclufivv, quique cum coni
P ff U
matri

82.3

Concilium Niapolitanum.

»24

Exhortetur etiam allidentes parochus, dum
matribus, aut fpiritualibus filiabus fe con·
Akno mifcuerit.
hoc facramentum miniftratur, pias ad Deum ^Ahxo
Christi
Qui abfque noftra vel vicarii licentia fundant preces. Curet etiam , ut dum fan· Christi
»570.
157Û.
quosvi? IlWros Impreflerit, aut ediderit.
Aum oleum ad «grotos defertur , crux, lu­
Confetfarius facerdos, qui nonine rcfti- menque prieferatur. Cum vero ad «grotum
tutionls aut fatisfaâionis aut pro celebran­ venerit cum diligenter confoletur, horte·
dis mifliv in poenitentiam InjunAis ali­ turque, ut bono animo efle velit , atque
quid exegerit, vel f quod Deus avertat ) ad animum a terrenis ad celeftia ftudeat abdu­
turpia filias fpiritalcs ftimullrit.
cere tranlituAis in domum «ternitatis·
In mortis agone tam facerdos, quam *Ab inftafcriptis pote flas abfolvendi cagrot i confanguinei illum falutaribus monitis,
fibus > cuipiam idoneo presbytero facile com­
ac verbis confolatione plenis adjuvare la­
mitti pofle. t. ut.
Qui publice malediâa In Deum, vel in borent; quare adfit aflidue «grotanti facerbeatam Virginem, vel in Sahflos dixeiit. Jos, pr*fertim vero in hofjdtalibus domibus
Qui patrem, matrem, aut parentes ver­ id «conomi curent diiigentiflime .
beribus affecerit .
C A P. XIX.
Qui contra naturam cojerint cumbeltiis· B
Sacrilegus five rem facram de loco facro»
Dr JjerameKto ordinis.
five non ûcram de facro, live rem facram de non facro furripuerit.
Epifeopiconfecratio intra tres menfes fa­
Qui in ecclefiis piifque locis fuerit aftu
cienda, vel in curia Romana, vei In pro­
fornicatus .
At vero facerdos, qui ad confefliones au­ pria eccleiia, vel in propria provincia cele­
diendas admillus, vel deputatus a cafibus bretur , nam cum diu differtur epifeopi or­
dinatio non minima creatur officiorum di­
relervatis abfolvere praifumpfcrit, a nemi­
vinorum otfenfio. Epifeopus per fe ipfum
ne, nifi ab ordinario loci, vel ejus vicario
ordines conferat ; juifa tamen de caufa im­
abfolvi polfit.
Impuberibus vero& pueris, qui nondum peditus fuos jam bene examinatos ac pro­
decimum quartum agunt annum , nullus batos ad alium tranfmittat . Liter* dimifloex prarmifiis cafibus infellligatur refervatus . ri* non ab al/is , quam ab ejdfcopo conce.
Integrum autem erit locorum ordinariis hos dantur etiam exemptis, ut ftatuit facrofan. Setf. ,j.
catus, habita temporum , rerum, & perfo- C flum concilium Trident.
Quare
Hierofol
—
Juare Hierofolvmitani milites poliunt dimiflbrias fuis fuo·
narum ratiene , addendo vel diminuendo
ditis fircularibus literas concedere, nec a- 1 f. runc.
mutare ·
liis quodvis obtinentes privilegium . Qui au­ Cant, v c
CAP. XVIII.
tem non laos fubditos fine dimiflbriis pro­
prii ordinarii literis ad ordines promove­
SrlT. ·. ,
Dr t xtre»m unfhonr .
rint, meminerint per annum fe a collatio­
10. i >
ne ordinum fulpenfos . In aliena vero dioe- c. 10. &
Curet parochus, ut extremae unitionis fa- ccfi cuin literis dimitforiis ordinarii, & li­ cap. i uni
cranientuin aigroto , dum integris eft fenti- centia epifeopi loci ordines conferre licebit, nullus dc
bus conferat , nec in quendatn articulum ut declaratum eft in cap. ult. text* fefiio. temp, ordin. m ίtemporis differatur, in quo infirmus tcnfu
nis .
omni caret, fpeque recuperanda· fanitatis;
Cum ad («cularem militiam temere non
fed dum mentis compes eft , ,V tentus ad­ admittantur, quos carnalia arma traAarc non
huc vigent, jungatur; lie enim fiet , ut fa. conflat; indignum fane fuerit fpiritualia mi- Self. ij. r.
4. c. fi de
cramentuir. maiori in Deum atfefiione , & D hti* arma, 3f potentia Deo ad inimicorum
temp. ord.
uberiori truflu recipiat; (ublevatur enim, dcftruAioncm accepturos paflim ac line de- 1110-, &
βί morbi incommoda , ac labores levius icflu clericali militi* adferibi , quare juxta cap. cuin
teret, & tentationibus daemonis calcaneo decretum facrofanAi cone. Tridentini, pri­ contingat
ejus intidiantis facilius rcfiftet, & fanita- ma tonfura uon initientur, qui nondum fe­ citra de
tem corporis interduiu , ubi anime expe­ ptem nati funt annos, vel confirmationis «ta. &
dierit, confeuuetur . Ut autem (aeramentum facramentum non fufeeperunt, vel fidei ru­ qualitate.
hoc, neque fanis corporis nnniftrandum eft, dimenta ignorant, vel legere, & feribere
nec pra jam ingrefluri» mare ventorum vi
nefciantjvel demum , de quibus probabilis
turbatum, nec paulo poft pratlia commit- conjeAura non eft , eos, non («cularis judi­
furis, nec capite damnatis, neque denique cii fugiendi fraude hoc vir* genus- fibi eleinfantibus nondum ufu rationis prvditis , it»
gifle Juxta decretum facrofanAi concilii Tri­
neque iis negandum eft, quibus, mortifero dentini. Nullus in minoribus ordinibus convulnere accepto, mortis Imminet peticulum,
ftitutus fori privilegio gaudeat , nifi habi­
live fu perveniente febre correpti, live ex
tum , & ton furam deferat clericalem , dc
vulnere tantum e vita decedant, ctfi nec E alicui ecclefi*, vel In feminaris» ex manpeccata in confeflioue expiare, nec euchadato epifeopi inferviat , ut inibi decre­
riltiam fumere potuerunt, modo tamen otum eft . Prima tonfera Initiatus beneficium
ftenderint ligna confellionis ; 4 contrarius eccicliafticum, five in propria, five in alie­
abufus extirpetur: nec enim infirmos quii· na dioecefi habens , clericalem habitum, Ar
quam elfe negaverit > quos aliena malitia , tonfuram deferre teneatur. Curent epifeopi
in conferendis tum minoribus , tum facris
vel cafus repente percuderit . Cur igitui
inflaturos non ungamus , qui extremo jam ordinibus, diligenter fervare canones, non
antiquos modo , verum etiam in facrofan.
prrlio advctlus (pirituales nequitias in ctTrid. fynodo conditos, ut non omnes line
leltibus colludantur.
ulio

i

Concilium Neapolitanum $

A 25

826

hant ;; fed
~
ullodelcAu ad ordines provehant
fed quos
quos . Aorum patrum^bmph monflrarunt, & fac.
Ahno exaAo procedente examine approbaverint
1..
, Concilia document. Ideo caveat, nimium
Cm (.ist i tantum admittent. Pro denuntiationibus or­ apparatum, neque prêt iolis, neque inauratis CtrXit 1
157Ô. dinandorum, proque illorum fide nihil exi- utatur veftibus.Veftimentaquibus intra domeιΥΤ°'
'gatur. Nemo ad (aeros ordines admittatur, ftkos parietes Induetur ea lint.qu* dignam
Self. »j. c.
nifi fub ecclefiaftici beneficii, vel veri )>a- * epifeopo gravitatem, atque modeftiam re-^
7·
doleant.
Self. 17. c. trimonii titulo juxta facrofan.’ concil. Trid.
decretum . Aliter vero ordinatus noverit fe
In menfa frugalitas , in*viAu eluceat
ab ordinum exeeutione effe fufpcnfum , jux­ temperantia; denique appareat in omnibus
ta ejufdem facrofanAi concilii decretum.
fanAitatis quidam potius , dt honeftatis,
Srff. ,,.ς. Caveant ordinantes, vel ordinandorum exa­ quam fuppelleAilis fulgor, ne contra ecminatores, ut quidquam ab Illis accipiant, clefiafticos, vel ab ipfis adverfariis contor­
In (in(u*
ut fic ab omni fymonlac* labis fufpltione, queri poffit ipfis etiam fircularibus fugien­
lit, cum vel turpis queftus ecclefia Dei, ut Jxtnos dum , quod fcilicet propheta Domini con­ Arnot. c-4
mu I hi leq.
c.77. & c. difpenfatores decet multiformis gtatie Dei, queritur contra eos, qui ingredientes pom­
fit aliena. Initiati facris ordinibus ante le­ patice domum Ifracl optimo delibuti un·
fubdiic.
nun feq. gitimam ntatem, a concilio Tridentino dif- K1 guento, dt delitiis omnibus affluentes, ni­
77. div. c. finitam, vel extra tempora ftatuta, vel abf­ hil patiebantur fupet contritione Jofeph .generalem que dimiflbriis ordinarii epifeopi literis , vel vaide enim, & Dei, & fanAorum oculos
de elate. cum illis quidem, led depravatis, aut fiAis, offendere poteft , fi defpeAis pauperibus,
& qua. in aut abrafis, fint ipfo jure fufpenfi ; Sc li qui neceflariis indigent, ipfi fuperflua mul­
clcinuf.
fufeeptum ordinem exercuerint, irregularita­ tiplicare videantur. Initio rnenf* beneditem contrahant juxta Pii II. conftltutionem Aio, in fine gratiarum aAio epifeopi menufu recejitam. Quilibet clericus in ca, cui fam exornent ; in medio vero, ut Èufebius
feme! adlcriptus ell, ecclefia refideat , at­ inquit papa , non ludrica fpeAacula, non
que inibi fua obeat munera , nec fine ditaAorum ftultiloquia , non fcurtilia admit­
tnillbriis proprii ordinarii literis alio vage­
tantur prxftigia, fed facra leAio, ut non
tur, luique ordinis aAutn exerceat . In mi­ tantum corporali cibo, immo verbi fpiri­
noribus conftituti futfragium in capitulo ne­ tualis alimento convivantes fe refeAos graqueant dare ; initiati vero facris pollint. tulefitur.
Sef. 14 c·
Seminarium clericorum ( ubi fieri poterit)
Adhibeant epifeopi curam, ut eorum fain provincia, vel dioecefi conftituatur jux- C milia in officio contineatur, habeat proln form.cone.
ta facrofanAi concilii Tridentini formam, de, ubi id commode fieri poteft , ecclcfiaquam epifeopi diligentiffime fervare debent. fticum virum, moribus , 6i doArina proba­ & conr.
A ffith c.
Self. if. C. Quod n tanta paupertate laborent ecclefic, tum, qui toti familie prrficiatur , cuique 71.Λ <·
ut collegium , live feminarium conflari, ac cure fit fpiritualis omnium falus. Caveant
fuftineri non poffit , curent epifeopi, ut enim , ne in famulatus ftipendium ecclefia- Iicui ollm
de accuf.
ad celebriorem provincic locum , ubi femi­
ftka beneficia famulis conferant, ne fide­
narium fit, fuos tranfmittant cum necefla- lium oblationes temporalium elfe mercedes cum fe.
iTis expeniis ; neque enim ignorare pofTdmus, incipiant, tanto utique foedius, ac deteflaquanta Dei ecclefi* mala ex hac pcfte pro­
bilius, quanto, & ab indignoribus ad hu­
veniant, ubi miniflrorum deell, aut doAri- jufmodi gradus afpiratur . Epifeopi fynodum concil.
n* foliditas, aut vit» fanAitas.
dioccefanum quotannis cogant fub poenis a c. il.con­
fac.concilio Tridentino fancltis .
cil. Con·

CAP.

XX.

De vita epifeoporum.

fiant, é.

D

C-A P.

XXI.

Dr judiciali epifeopi foro .
Poftulat epifeoporum
dignitas,
cum fint
.
.
~
lumina inundi, ut prr ceteris religione, &
Curet epifcopus, ut Idoneos in foro ju­
i. Timo.j. vit· fanAitate fulgeant; propterea perfe. diciali miniftros habeat ,fintque proinde ar­
Aam illam epifeopi imaginem ab apoltolo tis periti, ndn infamis vit*, fed probatr,
deferiptam pr« oculis femper habeant, cum dt ab avariti* labe prorfus averfi ; quomoait ; Oportet epifeopum irreprebenfibtlem efir, Mo enim judicia non pervertat, qu* malo­
fobrtum, prudentem, ornatum ,pudicum, bofrum omnium radix ab apoftolo eomptobi
pitalem, dofforem ; non vinolentum , non per·
tur l Statuat pr*terea commune certumquc
D Greg. cujforem , fed modeflum, non litipiofim, non
notariis fcribifque pro opere, & officii mercupidum, feti domui fua bene prupofilum ·, cede ftipendium , pro loci reique conditio­
T,-id Self, tantum enim debet ( ut merito D. Gregorius ne , quod qui exceflerit privatione officii,
1 ' L ’ * alt) aflionem tofeli afi to tranfeendere pra· vel alia ad arbitrium poena puniatur , dt
'°7 _ /filet a areae vita multetur. Animo etiam diligenter excubet,
. 1" ’ »«··»"<*· deflare
_
Toï 5 c.7.
c.?. poflorir
foflorir. Epifcopus dominicis, feftilquediefeftitq
Tui
E ne quid falli, vel in civili, five in crimlnac epikup- bus, nifi legitime impediatur, mlflam cele- ii caufa nofirii fabricentur, & confingant,
41. d.ft c· bret, tum ut mediatoris fungatur officio de quibus queritur D-judicec ejut lupi, veper reve. offerens facrificia pro peccatis , tum ut fptre non relinquebant in mane. In literis
rentia 44· fiat in illo duplex fpiritu» domini, quem lu· dimiflbriis', feu' teftimonialibus , a decre­
* ,.L°i,nC’ cete popdlls necefle eft per exemplum, &
to concilii Tridentini non recedatur: ni­
< ", Trid. »’dere fibi per charitatem .
mirum , ut ultra decimam auri partem non
Quoniam vero eplfcopo auAoritatem filetr.de
eligatur; qui fecus fecerit ainiffione officii,
twdu vi- de, St vit* meritis querendam, non profavel aliis arbitrio epifeopi poenis jdeAetur.
trndi .
. . apparatu , dt fan- Curent epifeopi 7 ut carceres non Ita fint
do ornatu, aut -fecûlari
in-

I. ad Th.
no. c. 6.

ophu c. ,.

Sell. n

e.

827

Concilium Nbapolitanum

828

incommodi, vel fubterranei, ut ibi obtrufi .natu, officioque praediti, beneficioque gau.
Anno in vit» periculum disctimenque vocentur. Adeant, habitum ordini graduique luo com­
Anna
Cntiart
Sit qui miferabilium petfonatum caufas a- petentem , nec non clericalem tonfuram gemA.
ij-jd.
gut ,& defendat, idque gratis : cum opor­ ftent ; qwi vero non paruerit, monitus etiam
teat epifeopum patrem elfe Orphanorum , per edictum publicum , per fufpenfionem
Se(T. is, c.
ab ordinibus, ac officio, dfc beneficio , ac
& ludicem viduarum.
tbiJ.c. s.
Carceres epifeopus per fuum vicarium, frudibus, & rcdditibps, ac proventibus ivel per alias petfonas frequenter vifitet . pforum beneficiorum ; nec non, fi femel cortcckfûeiirrogandis mu W», vel poenis commutan­ aeptut, denuo in hoc deliquerit, etiam per
dis abhorreant epifeopi ab omni avaritia fu- privationem officiorum , & beneficiorum.,
fpicionc , qu* populo fcandalum parere, hujufmodi coerceri poffit , & debeat jux.
fibi vero magnam infami* notam inurere ta facrofanAl concilii Tridcntini decretum .
pollet. Impetrata» a fede Apoftolica difpcn- Presbyteri fupetioris labii pilos tonfos ita Self. 14. e,
latronet at ultimarum voluntatum commu­ gerant, ut nullum (anAifftmc euchatifti» «. de re.
form. &
tationes epifeopus perpendere , ac exami­ fuinptloni impedimentum afferant ; nec eos cl. qua.
Jeff. t«. c. nare .debet, ut in facrofanAo concilio Triclerici, nedum facerdote», ufque eo excre» niain de
4dentino fancitum eft. Gratiam ordinarius B fccre linant, ut retorti, & hirfuti turea­
Self. rj. c.
c’uca publica deliAa obtentam cognofcat rum , ut ajunr, inftar fint, Pileum nigti fit honefttte
I & fell.
juxta concilii Tcidentini. Studeat quilibey coloris; vertis itidem fuperior ac interior, cleric.
ccclefiafticus judex, nedum epifeopus , «t atque utraque talaris: non annulos in digi­
quanta brevitate caufa poterit, expedia­ tis gertenr, nrili aliud dignitatis, vel- hono­
de olfi:.
ordi'n. i J If. tur , At litibus protçili· calumniandum dila­ ris ratio poftulct. Pallio, quod vulgo fer·
ir. c- «. de tionibus linis imponatur ; neque muneribus, rajolum vocant , ut clericali convenit horeform.
aut favore, vel quavis gratia retardetur, nellati ad frigorum tantum pluvicque inju­
cum feriptum fit . Hoh queerer e fieri j^deat rias repellendus utantur, veftemque interio­
nifi tiale.tr irrumpere iniquitrtter virtute. rem nunquam deponant *. clericus fi cum
Sciant epifeopi libi licere ecclcfiaftico$> itu dimiflbriis ordinarii literis peregrinari con7.
fuis ecclefiis reftdentes, quamvis exemptos tigerit cum pallio jam diAc, & verte inteatque etiam extra Biiitationem costlgcre , At
rioii peregrinetur ita Longa , ut faltem
infra genua pendear, fequr poft quatuor
punite,non nbftantibus tegiorum cappellanorum , vel raUttunt, & privilegiis fnnjlinm, d'es
,
ordinario
_______
loci ____
liftât, &
„ li fecularc
_______ triex vi decreti factpianâi concilii Tridcntini, C.bunal adire pro juftis caulis, cumque ordinarii facultate ufuvenerit, nulla ri cxhiIn fufpenfionibus, &> irregulantatibus çx deliAoocculto provenientibus, fit nondum iqI beatur moleftla · «tum pedibus iter facit ,
vellibus poterit uticontraAioribus , ex qui­
forum contcntiolum ricduA's, difpenfau?,
bus tamen clericus facile cognofcatur ; ga.
excepta,que ex homiuidio oritur vo,nota­
rio, in qua neque ad ordmes. neqpe ad1 Iero , cum opus fuerit oun turbinato, ut
beneficia, difpenfare i»oflir epifeopus, nifii ajunt , leaf limplici utantur, quique a mili­
tale homicidium ad fui defenlionem fuerit
taris galeri forma valde diferepet : nec tur­
caufatum. & casiCa libi jb Apoftolica lede gida , nec incila femoralia , nec corruga·
tas ad collum, vel manus, aut acu piAas
coin milia, & accurate cognita, justa fa.
interulas . nec calceos deferant incitos.
croianâ: concilii Tri-jentini decretum.
Pretioliores pelles, unguenta, fuaves odores,
fericas, aut ferico ornatas veftes ; a fr*CAP. 3cxii.
no , ephippioque mul» aurum , argentum ,
De viti, & ban-fiate clericorum ■
ac fericum amoveant ; felopetas , live lonDgas, live breves ne deferant, atque adeo
Cum fotmam cftr fidelium oporteat ecif, nullum armorum genus preterquam in iri.
qui a rébus frv'iîi in altiorem fublati locum
nere fufpcAis in locis . eaque honefta linr,
hereditas domini faAà funt , ad quorum ae defenfiva . Perfonari nc ambulent. SI
exemplum fe fe populi Chrifti fangume re­ quis autem in horum aliquid peccaverit,
dempti componere itudeant, dicente apotto.
porter veftiuni aliarumve rerum amitlionem,
aliis gravioribus poenis, «ftiœata déliâtdc
1. Sei»· c. io : ut normetip/ir formam daremur voir/r
qualitate perfon» , ad cpiicopi arbitt'»'»
ad tuitiandunivoi, cavçndutn vigilantifTnne ,
>
ntulAetur. Si quis autem breviore» fclone Contra per. vit» exemplum , laqueus po­
tius fimus fidcliun. animabus , juxiâ quod petas, vel pugiones. vel alia, qua- ad trium
Olea t. , $_ Ofeas conqueritur,inquiens-, ju» palmatum merituram non perveniunt, arma
dictum tfi , firerdûlar, . quoniam luqreut fit, geftaverlt, is pteter fupradiâas qrumus >
fit efiit J'freculrittOfi, &\retr exf enfiem fupra triremis fupplicio per tres annos dam^oiiu,
9bah or . Laqueus quippr fvrbus in ecclefia , vel alia illi ficundnm epifeopi arbitrium
(i poftri . poena irrogetur . In.vdibus ad ufum eccle. At rete in monte fanAo Domini, f
fupra candelabrum» ut elnceamus , intje
___ of. £ fic miniftrorum ^onftruAis femine ne com­
tendiculo fumus aliis, unde in eis Cbtiftum morentur ; quamcumquc cum eis iiccrilituformare debemus. Qu»igitut de(honeifta clcr dinem cognationemque habeant ; in aliis
iicorum vita, deque cultu corporis fumnii vero, que clericali ufui non funt affignaFont i lites, facraque concilia deprevurci, ai t«, nonnifi excaufa rationabili, ordina­
epifeopi rtudeanc, quifquc in. fua dioecefi, li! judicio approbanda , poffint ciet κι cum
in fuo robore permanefe, integreqne. fervari mulieribus cohabitare . Contubernio injubeant. Omnes ecclaljallic» perlon*,, tam fuper , familiaritate , confuetudine publica,
in.facris, quam in minoribus ordinibus Qt>n· vel fecreta quarutocumque fufpeftatujn,.
jflttutc quacumque tine dignitate -, perfo- mutiesum fibi interdiAum efle intel ligarît ,
bine

m
829

Concilium Neapolitanum.

830

bine enim ( ut Cabilon. concilium ait )
troc inio, 6c omni ‘caufarnm apud feculare*
Anivo non minimum vita, & opinio polluitur, A judice* aAione, ii* cafibu* dumtaxat exce- Amno
Cnarxrr nec facile auigabit qui* ignem in finu pti*,qui a jute permittuntur. inquibu*etiam Ceiutj
i$7<5.
fuo, At veftimenta eju* non cotpburantut· epifeopi facultatem ia feripti* grati* dan1 J?<5·
Caveant prrterea, ne in reipublic*, vel dam volumus intervenire . Quiconque vero
’**··· nrivatorit·,
fuptadiAi* aliquid violaverit , CatCeprivatorum hnailiuim
hominum, ùAuiatn
jaAuram fin,
fint lurmnum.
latronum,
vel exulum, feu bannitorum ( ut ajunt ) rere, vel exilio , vel privatione beneficii ,
Sr<T i, c. ceptatore* aut fautore* fub graviffimi* poe- vel gravioribus etiam poenis, pro perfotut,
i.de refer, ni* arbitrio ordnarii irrogandis: comadias, ac peccati qualitate epifeopi arbitrio affi­
fabulas, chorea*, equeftre*,feu haftico*, lu­ ciatur.
do*, profana colloquia, atque fpeAacufa ,
Omnes ecclelia(licui perfon* cibum fumSelf· i*, c. nec edant ipfi , nec fpeAent. Tali*, teffitri* , pturc
pt
menfam benedicant, fumpto vero
11 dc re- piAis,pagellis, globo miffili vel pila parva gr
-ratias Deo pro accepti* beneficii* agant.
form.
palmari palam, aliove ludigenere prohibi- Oi
>mne* clerici etiam in minoribus conftltuti,
to, nec ludant, nec ludentibus fpeAatores habitum, dc toofuram Clericalem femptr
adlint : publice vero, nec etiam honefto icerant : li fecu* fecerint, certo fciant fo
fub poenis graviffimi*. Nullum venationi*
ori privilegio juxta formam cooc. Triden.
genu* a facri* canonibu* clerici* vetitum elfe privato*,
exerceant. Comeflationibu*, compotationi­
bus , aliifve minus boocfti* convivii* non
CAP. XX III.
interfint, cauponas, feu taberna* nifi iter ’,·1
facientes, non ingrediantur, at neque in
Qat libri fint n clertctt legeneli.
confitiniç, vei aromatariis, vel alii* artifi­
cum , vel vendentium officinis tempus otioHabeant clerici, qui commode preftare id
fe conterant, ne labia divini* laudibu* conpotiunt, utrumque teliamentum, Romanum
fecrata fcurrilia potius, & que ad rem Cathechifmum , fact. conci 1. Trldentmum ,
non pertinent fonare audiantur. Mercatu­ & provinciu hoc ncfirum , TraAatum de Sa­
ram non exerceant, neque in negotiis agen­ cramentis , aliquot ct'atu fpiriiuales libel­
dis , aut vendendis, vei emendi* rebus, ut lo· ,Ut dc contemptu Mundi,Ac alia prout
medii, vel interprete* interveniant: nemo fua cuiufque facultas feret ; hoc enim het,
?quippe militans Deo implicat fe negocii* ut & potentiores reddantur In fana doArina
ecularibus ,ut ei placeat, cui fe pronavit. C exhottarore» , & fe ipfo* immaculato* cuftoAliena przdia , nifi cum ordinarii facultate diant, juxta B.Hieron· confilium dicenti* Xm«
non conducant /pro alio ne fpondeant, nifi findu · Striflnetrnm,O » arar/ vttu *o» taude rebus patrimonii eorum. Inter cetera bu imprimifque facerdotes.quicuram anima,
fane, quibus a fplendore illo fuo facie*ec- tum fufccpere, vel qui ad confeffione* au­
> Tim c
'mmutata cernitur , illud maxime do- diendas es potiti runt, aliquam de calibut con’’
’ kndutn, quod facerdotaii* ordo nimium ap­
fcientiz fumnurn habeant, in quorum ftuparet viluitfe : cum tamen ii fint, de quibu* dii* runc audiendo, nunc legendo diligenter
Zach.c.S. dicitur· Qai tetigerit O»r , Magi/
verfentur,ne duce* cteci jure poffint a Do/aut acuti met ; quos (ibi Dumious famino appellari atque ut animarum homici­
,
miliares in tantum elfe voluit, ut etiauu. de merito puniantur.
self. »j. c. aliorum hoftia* per cos acceptaret, nequet
■ 7. de re- eorum peccata donaret, (ibique reconciliaret:
form. e.
jpii quoque corpus Domini conficiunt poCAP. XXIV.
niaftus' is· PuJii4ue crxdunt. Quare clerici omne», atdif.c, epi.* que in primi* epiteopi fuam ubique reti-D
De Mifltrnm telebrattone ■
fcop. in
neant dignitatem , nec fecularifiu* princlecclefii*
pibu* demifie Inferviant, led in ootnibus, ut
Si Mundi ofim effe jubebantur, qui Do­
«t. 'iftin. dignitas expofeit, fefe gerant juxta decre- mini vafa ferebant,quanta putamus eo* pu­
c. quis du- *um Tridentini concilii. Propterea dum lai. ritate fulgere οροί tere, qui modo mundlfbnctc/p. , cis,
■
· r aflurgir
—
lunam Chrifti carnem, Ar DeoOjrtimo Ma­
& oeconomis faccrdo*
, vel
duo funt g
cum feq. afliftit capite aperto, vel alitet infervis, ximo offerunt, & ipfi tumunt , Bc alii* fuhaud dubie abufu* eft, atque ideo delen­ meiidam porrigunt? Quod ti fanAu* ille ,
»6. dii.
dus. Ab jocis (currilibus, À parum decen­
loti, qui Domini teflimonio reAu* appella- J°**· c* **
tur, propri» infirmitati* confciu* exclamat
tibus ludi* fe cohibeant , 4k parafitos e_.
fuis teAi* exterminent. Nullius laiCi, ne profundius: Si nb/aera me qanfi n^aie ar­
dum magnatum négocia procurent’, neque tu/ , à* falterint mandifiimi auaae men,
Illi* famulentur, tuli de epifeopi libentia, ramea firdibat intinget,me : Videant facetdum caufa a facerdotaii dignitate non alie­ dotes, antequam tremenda myfteria-aggrena id podularit. Dum autem in eccicfiXfti- diantur ,( .quod non alibi fiat,
, ,quam
___ , in eccatum perfonarumfamulatu funt , vilia mu- E clciiis, & oratoriis ab epifeopo defignatii)
quifque
confcienriamprimo diligen_
neta, que dignitati clericali maculam inu- ut fsam
'
"
retent, ne obeant i nulla* muliere* , neque tet examinent : deinde fi conic i i fibi fuerint *’ Cor' c'
nobile* comiluntur , neque iliis, officii er­ aliquid mortale peccatum a fe commiffunu.
go, ad menfam affiliant, nec monialibu*, efle, vel faltem de eo dubitaverint , )uxta
velut internuncii inferviant ad deferenda ea­ Apottoli pr*ceptum,& facros caoone* t:tc
rum munera, vei exterorum la lutat iones de­
fe ipfi probante* , illud confcffidne expient,
ferendas .
& poftremo miffam celebrent.
Interdicimus quoque presbyteris omnibtK
Celebraturi vero ubi faAa prius brevi fal­
& clerici* advocatione , procuratione, pa- tem oratione facri* vcAibut fe fe induerint,
cum

831
Anho
Ch » 11 r
‘57<5.

‘terret

u'|1u

ii>
*

Concilium Neapolitanum.

832

cum aliis ne colloquantur,mlffamque prrlefit prsditus dignitate fccularl, & abiit epigant. Vt vafa , calices, corporalia, palires, Λ fcopus, abufus eft, Sc quod confequens eft Ammo
Can isti
mapp* , fact* velles, aliaque ad milianu. ab ccclefiis,
1 "
ubi erit, removeatur. ~
Dum
157Ô.
ncceflaria, munda , nitidaque tint, curam ad­ . facrofanâum evangeliuni legitur, qui facro
hibeant. Turpem queftum , & immoderatas interfunt, liantes audiant. Τη nove mitte
elccmofinarum exaAiones effugiant, peregri­ celebratione futnptuofa convivia, ludi alii·
nos, atque advenas facerdotes abfquc dimif- que abufus omnino tollantur . Sacerdos per·
foriis literis celebrare non finant. Et quam­ lefto facroin iacrifiiam reverfus Deo opti­
quam altari deferviens, de altari vivere mo maximo gratias agat, ac proindr ubi
debet,caveant tamen omnes, neplures pro oratorium defuerit, conllruatur.
Canonici celebranti epifeopo, aliave pon­
celebranda miffa eleemofinas accipiant ; &
proinde nemo plures capellanias habeat, tificalia exercenti diligenter affiliant, dc
neque finguiis diebus in hebdomada fe obli­ inlerviant, alioquin poenam epifeopi arbi.
get ad quod, ut meliusfaciliufquc fervetur, trio perfolvant.
Non permittantur laicorum domus fene(latuimus, ut pro celebranda miffa minus
ccclefiis ita
vel
hadecima auri parte In rleemofynam, & ad 'ftras
------------------... vicinas,
------ —contiguas
------- »--- —
fuftentandam clerici vitam no t detur : nihil “ bete, ut inde in ea intropiici poffit ; fi qu*
vero ejusmodi fuerint, obflruantur, juxta
tamen ante a facerdoce exigatur . Nec qui
iacrutn feme) in hebdomada per totum an­ cdiAum felic. recordationis Pii V.
Curet epi fcopus, ut defignata , ne dum
num pro fe fieri voluerit, fex aureis minus
tribuat in tmgulos arnos ; id quod lo­ defignanda oratoria divino cultui dicata ,
ci ordinarius pro locorum, St perfonarum ab omni fint profano ufu remota : nec fu·
conditione moderari, & temperare poffit. per illis habitandi licentia permittatur
Si vero alicubi pro mngno Miffarum nu­
mero ita tenues affigoar* fint cleemotin*,
ut nullus fere facerdos idoneus fufeipere ve­
De dtC/inii officiir·
lit . curet epifeopus, ut vel augeantur eleemofyn*, vel numerus Miffarum diminua­
tur, vel alio modo juxta decretum concilii
Tridentini provide.n .
Pr*fcribat epifeopos horas, quibus clerict
;,
In celebrando autemraremonlas mitfalis in celebrandis divinis officiis occupentur
.
reformati lludeant integre fervare , dumque C pracipiat etiam ne vefperi œatutin* pre­
Clerici (tatit
nd akare celebraturi eunt, vel inde fa&o ces' fed diluculo recitentur.
‘
·'·
lucro revertuntur, nemini caput aperiant. horis ecclefiam adeuntes fuperpelliceo, vel
In fine mitte Ev.rngcl.ium divi loannis,quod aliis pro conditione, ac officii dignitate in­
incipit: In principio emi In bum, legant; dumentis induantur.
nifi aliud ratione Dominice, vel ferte, vel
Ad tertium campan* fignum c facriftia,
aut capitulo fimul omnes egrediantur, or­
alterius temporis elfet legendum . Verbaneque celerius, neque taiuius , quam par dine tamen dr decoro fervato, coramque
altare flexis genibus paulifper orent ; dein­
eft , proferant .
Canoncm memoriter non prouuncient , de ad chorum accedentes, fuum quifquc lo­
fed quoad ejus tieri poterit attente legant. cum teneat, ubi clericalibus veftibns, non
pileo, vel galero utantur, nec locum mu­
Candete non nili abfoluto ultimo F.vangetent .
lio exftinguantur .
Dum divina otficia celebrantur, nullus
Celebraturus corona clericali fit inlignicum alio colloquatur,
nullus item pfallentus , nnc qua celebrare non permittatur .
.
Aperto capite celebretur ; nec pileum , nec D tibus aliis in choro privafim legatt ali­
aliud quidquam in altari reponatur. Midie '"
quid
‘"l , vel feorfjm ab
-k aliis —
recitet
'■·■-- ■; ■■'·■
alioquin
minider clericus fit , fuperpelliceoque indu­ certo fciat, fe in pernas a jure llatutas intus devote celebranti facerdoti intervint, curfurum .
Unusquifque reciter officium ad tr.odum
ubi tamen commode id neri poterit. Sacer·
datio iniatiatus non ante facmm faciat, quam Romani Breviarii noviter refo-mati ; infe­
ab ordiriario, vel al o ab eo delignato , ab rior efque ecclefi* ad cathedrafem , ubi fieri
poteft, fc fe omnino conforment. In choro
ceremonias probe teneat , examinetur ·
Milte facrihcium nec ante auroram , nemo rideat, aut dormiat, aut aliud quidnec port meridiem celebretur . Sacerdos Ca­ piam indecorum faciat; fed in fua quifque
ctis jam indutus veltibus neminem expeAet r fede Deum , ac Dominum noflrum pro vi­
ribus laudare; fenfufque fuos ab omni vani­
nec mi Ha m feme) inchoatam, iterutn in­
tate nitatur avertere. Cum in fine pfalmi,
choet ; fed profequatur. Laioi propius ad
altare non accedant, & prarferrim mulie­ aut hymni, Gloria patri, vel quid fimile
res, fed aliquo intermedio fcabello ab eo pronunciatur ; cumque fanftiffitna Jefu, Ma.
,_..o____ _
Erteque nomina proferuntur, omnesrrligiofejungantur.

Aedituus , dxm in motori miffa facrofan-

- ‘ — populo adoranda elevatur,
£ia Euchariftia
campana magna tignum dabit. Sabbato
fanfto, tam tecularium , quam regularium
ecclefiarum campanc ante majoris vel ca­
thedrals ecclefia fignum non puifcntur,nifi
abud cenfuerlt epifeopus.
Evangel iorum librum alicui non epifeo.
po ad olculandum deferre, licet ille magna

fc aflurgant > apertoque capite magna cum
reverentia fuper peAus inclineet.Choro fla­
tis temporibus adlint, dc queeumque ad ipfum pertinuerint ecclefiaftica minifteria ala­
criter obeant. Si quis ad matutinas horas
ante finem primi noÂurni, hoc eft ante finem
tertii pfalmi, vel ad alias ante finem primi
pfalmi illius hor* non venerit, dlftributiona
carcat > promue abfente reputetur,- idemqu·.

Concilium Neapolitanum.

#33
Ammo

Caaim
«JT5·

834

que de Ulo dicitur, qui ad miflfam ante fiAmmo
nem epiRole non acceflètit. Si qial* officium A
cap xxvn r.
Chiisti i
ante inchoare prefumpfetlt, quam in cho«ST»· I
Dt officio ficcrtfl* .
ro prediAo otdine conveniant, iitius hora
diAributionem amittat, gravlofque ab epi*
fcopo muîAetur ; easdcmque poenas perte*
ret, qui fupradiAa fervare neglexerit. In*
Curam edrtuus adhibeat non mediocrem,
tra ecclefiam mature incedant, ibiquenun­ ut qua de facrofanAa Euchariftia admini­
quam deambulent, de inanibus rebus fer* ftratione, deque miflarum celebratione dimoneta non ineant. Ex choro nifi perfeAo Aa funt , diligenter quifque exequatur.
officio egrediantur; quod fi quem ncceffitas Item ut aqua benediAa (inguiis faltem he­
exire compellat, is a chori prcfeAo pote- bdomadis renovetur. Altaria profertim fe­
ftatem exeundi petat. Recitatis horis cano­ rtis diebus , decore ornentur , At chorus ver­
nicis , flexis genibus aliquantisper orent, ratur. Item ut pro mortuis Mille , aliaque
& ubi lignum chori prxfeAu! dederit, fur- id genus celebrentur. Sacerdotem clericagant omnes, feq. invicem talutcnt, atque lem tonfuram1, vel fuperioris labii pilos
exhibita altari debita reverentia ad facri- ” abrafos
abrafos non
non h
habentem, celebrare non per­
ftiara, vel capitulum modefte, quieteque fe mittat. Curet denique ne mendici eleemo*
conferentes inibi fuperpelliceum deponant. syna caufa huc, atque illuc per ecclefiam
Caveant denique omnes, qui vel facro or­
vagentur
dini initiati funt. vel beneficio ecclefiaftidb gaudent, ut divinum officium ( licet cho­
ri legibus obftrIAI non fint ) nunquam prrCAP- XXIX.
terminant. Qui vero penhones obtinet ecclefiafticas, ut clericus, officium, B. Virgi­
Di efficto f uu fitter il .
nis Marin recitare teneatur ; alioquin in
poenas a concilio Lateranen. fub Leone X
fla tutas, & per fel. recor. Pium V. inno­
PunAator fludioie mquirat, an omnes cle
vatas, At declaratas incidet; nimirum ut
prxter mortalis culp* rearum , perceptos rici canonici! horn interfuerint, & divina
ex beneficio fruAus ipfo jure in beneficii fa- officia
___ _____
obierint ,; ac
_ ...
eo! qui
Έ_. ___
in his
_ ___
deliquebricatn, aut pauperum eleemofinas reftïtuerc C rint, in libro, quem vocant pundationum,
pro rata teneatur, nifi legitime fuerit im­
notet.
peditus ; certoque fciat fe neque literarum
Libros punAationum fideliter diligenterftudiis, neque aliis temporalibus occupatio­
que cuftodiat evhibearque epifeopo, vei
nibus 'excufatum. Ad divina officia cele­ capitulo lingulis mcniibus, Λ quoties ille
branda, vel audienda progredientem epivel illud cos petierit. Sint duo punAatores,
fcopum in propr'am eccfeliam canonici,at­ quorum unus ab epifeopo deligatur , al­
ter
a capitulo , vel ut uous tantum a ca­
que hebdomadarii deducant, & reducanr
pitulo cum epifcopi confenfu eleAus, qui,
CAP
XXVI.
confirmatus ab epifeopo, vel invitus , cogi
poflit ut officio fungatur.
Ve officio frtftfli cbort
Initio fui officii ordinario jusjurandum det
fe diligenter fideliteique omnia proflitu­
Epifcopi erit aliquem choro prvficere, rum . Servet denique punAator ea , qua de
qui proinde chori prefeAus vocetur, ac celebratione divinorum officiorum prefcri
pervigilet, ne quid eorum prrtereatur quod Dpta, dt imperata (unt divinis officiis celebrandis preferipta funt.
atque ne quid indecore fiat; fi quis autem
fuo haud bene fungatur officio corrigat,
CAP. XXX.
6 vero res gravis iit ,ad epifeopum deterat.

.

CAP.

XXVII.

De officie Tbefturtrii.

Dt officio itagtflri c tr emotitmti·
Pervigilet thefaurarlus, vel alius, an quem
Caeremoniarum magifter fequentis diei
fpeAabit , ut fanAorum reliquic eccleli*
officium denunciet, doceatque , quando pe­
ornamenta > cetetaque bona quibus cuilos
dibus Itare, quando fédéré , quando demum
prnfcAus eft integra mviolataque ferven­
genu fleAere opus fit, prmfcnbat omnibus ; tur idque in facriftia, quod quifque munus fit
per hebdomadam obiturus, cul epiftola, vel F
evangelium palam decantandum etit, is a
ceremoniarum magiftrn prius audiatur. &
fi opus fuerit, ad bene legendum inftrua»ur

Cmci/. Qenrral.

To®. XXXV.

«UR

CAP.

Concilium Nbapoutanum.

835

Anno
Cusisti
«57e·

CAP.

XXXI.

Dt offtit CMererii.
li, cui cur· eft quotidianas diftributiones partiri, «(limata pro rata laboris offi­
ciique dignitate, atque ea ordine librorum
punrtatori* m fingulo* dlftribuat. Qui line
lufta caufa choro abfunt, vel adfunt qui­
dem , fed privatius officium recitantes
non cantant, iis nihil diftribuat , ut in
conftitutione de divinis officiis fCriptumeft,
dk diAum.

CAP.

XXXII.

836

pom certiorem faciat, Idque f»piu*, prout
tempori* ratio poiiulabit. In hebdomada-, Au HO
fanrta parochi aut facrift* per Ce ipfos, aut Coat,π
alii facerdotes dc eorum licentia .aut fal­ «ΙΑ
tem (herb initiati decenti habitu , ftperpeliiceo, & orario ornati, fidelium domos
aqua benediâa afpergant, quique^dk c*tera benedicant ; ne tam laudabilis'confuetudo vllefcere incipiat, li fuerit minas de­
center a clericis miniftratum, quod pia eft
religione Introduâum.

CAP.

B

XXXIV.

De benefit" t tttlejiuftith.

In ecclefiaftlci beneficii collatione , vel
nci.iinatione, feu pnrfentarione, ram juri*
Dr offcit tHtfiflri ft belt?*».
patronatus, quam aliorum beneficiorum o.
mnino caveatur , ut nihil prorfu, grati*,
Scholarum magiftri.vel alii, quibus in­ detur illius, vel accipiatur ; hac enim maxi­
cumbet , ad prxftandum officiam , mif- ma in re, juxta id quod Efaias loquitur,
famque ftatuiis diebus chorum adeant, cu- cxcutiend* manus funt ab omni munere , *’*'·*· ’>·
rentque poni, dt reponi libros choro depu­ ne, quod metitis vit* , aut ecclcfi* debe­
tato*. ac cetera, qu» fui muneri» funt tur utilitati , famulorum induftri*, aut
propria muner» exequantur.
conferentium grati* tribuatur; fed ut omni, avaritie, vel fimoniac* labis fufpk
cio evitetur, abfit omnis paAio, omnifque
CAP. XXXIII.
temporalium pro fpirinialibus promiflio, etiam fub praetextu redimende vexationis,
Dt flffcie ftroebi.
C vel litis fuper beneficio mot*, ac ceterorum cafuum, qui de-jure permitti poflent
Ut plenius oves fibi creditas cognofeere, fine epifeopi licentia . Proinde moneant f*>
carumque rationem habere, ac reddere cum pe parochi, idque fertis folemnibus, dk ■■
opus fuerit,accuratius poflit, habeat paro­ publicis ad populum concionibus, tam dan­
chus librum, qui omnia fu* cur* commif- te,, quam recipiente, aliquid ob beneficii
forum nomina » conditiones, states , ac fe- collationem, patronos quoque pretio pr*Xus contineat: in quo etiam, qui ad habi­ fentantes, vel vocem prxfentationi, venden­
tandum in fua parochia recenter veniunt, tes , vel jus prefentandi emente* , talium
quique ab ea difcedunt, item qui nafcun- etiam internunclo*, ac mediatore* poen* ex­
tur . quique e vita migrarunt , feriban- communicationis in fimoniacos iat* atquo
tur·
aliis juxta factos canones fubjaccre .
Habeat infuper catalogum omnium pau­
i. Norint etiam dante* , ac recipien­
perum fu* parochi*, pr*fertim nobilium, tes beneficium ad alteriu, nutum, feu ad
puellarum, orphanoram, viduatum, atque confidentiam, ut vocant, ia excommunicaaliarum mifeifbilium perfbnaruro, qu*men-Dtionem,
..V.K.W, aliafque poenas tam in conftitu­
dicare erubefeunt, ut ejus indurtria his pro­ tione felic. record. Pii IV., quam Pii V.
videri poflit, dicente feriptura de Domino, fancitas, incurrerecujus miniflri fumus; fnftlhui , 4· mdaam
j. Exrirpetur abufu, ille , ficubl fuerit,
Pial. ·4>·
; meminerit fe patrem efle eorum, retinendi nimirum omne* vacantium benefi­
prccipue, quo, commendatos ceded* no­ ciorum fruAus, vel earum medietatem, vel
vimus . Curet, etiam non accerfiras, in­ aliam quotam, qui aut epifeopo, aut ca.
firmos vi fits re, maxime In principio infir· piruli mcnfx deberentur, veluri in conftlinitatis, eofque ad peccatorum confeffionem tutiooe fel. ree. Pii V. continetur. Adver­
exhorretur, carieflifque medici miferieordiam, tant patroni, ram clerici, quam fxculares,
auxiliumque implorare doceat. Oleum fan- non licere fibi in perceptione fruAuum, aut
Aum, feu chrifma non laicis, fed presby­ proventuum diftributione cx beneficii* tuteri» , nec externi*, ni{i prius de hac re con­ rispatrotutu* fefe ingerere, multoque mi.
futatur epifeopus, fed oomeflicis, dk notis nu* juri,patronatu* venditionis titulo, acommittat , nec aliquo pr*textu ova . I io ve quovis tnodo transferre contra çano.
Vel aliud ejus gratia exigatur . Det prxter­ E nica* fanAiones ; alioquin diAo jurepatroea operam, ut qui facramentorum, dk prm- natu* ipfo jure privat! fint, juxta conciL
fertim confirmationis, & facrofanA* Eucha- Trident, decretum.
rlffi* .capace, fuerint, ilia ftto tempore fu4. Jnfpatronatu, neque Impetrari poteft,
fcipiant, oc per incuriam ( quod f*pe eve- neque de noro inftitui, nifi pixvia fuffinit) omittat, aut in longius, quam par fit cienti dote. Curent epifeopi, ut quotantempus diftierat, quia Indignum valde eft ni* eligantur examinatores, quibu* vacan­
in loco Pafcu* & aqu* rcfeftlonis a domi­ te ecclefiaflico beneficio , clericos ad bene­
no collocato, . pallorum incuria fame , liti- ficia idoneo* examinari incumbat, <pifcoque macerari. Dc quibu* omnibus epifeo-■ poque referrenihil autem ratione hujus
exa-

Concilium Neapolitanum

8j8

examini» recipiant fub daturi» a concilio
Trid. pcenls.
CAP. XXXV.
$. Beneficia curam animarum habentia,
1576.
ΐ)7λ
non nifi digni» conferantur, quique per fe
Tie reJfJtatie.
ipfi fuo munete fungantur, dt refideant.
In beneficii» conferendi» cive* peregrino,
Quoniam, urS. Damafus catholice eccle­
incola proferatur externo ; ubi fuerint fi* pallor vlgiJantiflimu» monuit , omni»
eque Idonei, juxta decreta facrorum cano­ negligenrer pafcen» torie» tibi commenda­
Web. c. 11·
num .
tum gregem, convincitur fummum non a- Gcn-c. »<■
6. Unum tantum beneficium ecclefiaftlcnm mare pallorem , Λ qui infantes fuo» ,
sen· >4^ c. finguli* conferatur, quod quidem fi ad vi­
idefl populo» libi commiflbs aJii» educando» Trid. (efl·
i ». de re- tam eju», cui conferatur, hooeftc fubftentradunt, ut pro fuo libitu fecuiaribus curi· Λ c. I. de
. (arm.
tandam non fufficiat, liceat nihllominu» a- inhient, multorum funt caufa malorum, ref· drc.
inde enim anime negliguntur, o«e» per- pervenit
Self. 14. c. Itud fimplex fufficiensf dummodo utrumque
eunt, morbi crefcunt, herefes , & fchifma- < um feq.7.
17. c. exe. perfonalem relidentium non requirat ) eidem
q. i' dr de
conferre, juxta decretum fac. conc. Trid. ta prodeunt,
, _____ , ______
________
, _____
ecclcli*._deft
ruuntur,
facerdo- tier· non
qu. verv
alioqnln poft tempu» a jure ftatutum fciant B te» vitiantur, (St reliqua mala proveniunt retid. Per
inExtr». fc ipfo jure privatos beneficii», $ fruAu»
------ —
meminerint
pallore» fibi pervigilandum, totum &c
v»g. cum.
ab eo tempore percepto» reftituere obliga- quafi rationem reddituri pro animabu* gre­ cum extit. d.
to» efle. Curet epifeopu», ut parochialo gi»; meminerint beatum Jacob per viginti com de
pre j.
beneficium, quod plu» oneri», quam fru- anno» ira Laban pafcendu gregiou» fervat- cle. in n.
Sei. 11 ,
fe, ut diceret: Dtf neflajér <ejht urebar &·
ij. de re. Auum habet, ex beneficii» augeatur ( non
form.
regularium tamen, hec jurifparroqatu») vel feln, f«&iebetqrre farunre ab aeulir nterr ; fi
ex paroChlantnum coileAis, vel alia com- ergo fic laborat , dt vigilat , qui pafeit
Self, it • e. modlore via, ut
____fac.
___ ______
conc. Trid. ftatuit, ove* Laban, quanto labore, quantitque vi.
4. de re- jtque
atque decrevit, cogatque n
reAore» ecclefi* , gtli-t* debet intendere, qui parcit ovet Del,
Id.ud.en-'
t, ut (ibi tot fa- pro quibu» etiam ipfe animam pofuifle co.
tiam de
·cerdotes
J * " adiunganr
*
, quor" adminiftranda fa­ gnofeitur? vigilent itaque per fe , & excuit divina oflicia celebranda, bia» aganr, & juxra fac. canonum , atque
eccl. * dif. crementa
Stff. 14. c. juxta beneficiorum facultatem* fati» fint .
conciliorum decreta refideant.
11. de ref. Ubi autem populus ita frequent , ac coQuod 6 ab ecclefia abfuerit epifeopu» ,
dc c. eum
ia eundi»
de eled.
der.

piofu* eflet," contraque parochlale» eccle· C aut metropolitanus contra decreta lacrofanfic ita pauce, ut fine magno incommodo Ai concilii Trid. quscunque hoc cafu adparpehiani eo accedere ad percipienda fa- verfut non reddente* in eodem concilio (iaJb>d«in.
cramenta non poflint, nova* ibi parochia», tuta, & declarata , & qu» de legitime
velint nolint reAore», conftitui conveniet, abfenti* cauli» approbandi* , licentiis dati*
atque decebit fecundum facri conc. Trid. judicandi*, & crelcente Contumacia ■ Rom. ibidem
facultatem. Quoniam vero facerdotali» or­ Pont, denuncianda difpofita funt, inviolabi­
do confunditur, At populorum falu» maxi­ liter obferventur. Porro fruAu*, quibus i»
me inditur, fi ad beneficia ecclefiaftica affir­ qui non refedit, juxta ejufdem concilii conmantur , qui fuo muneri minime respondere Ititurione» edita·, tam fub Paulo llf. quam
poflint, Sacr.conc. Trid. decretum exaAif. fub Pio IV. mulAanju» erit, ad Xenodochium
ume fervetur· ut nul lu» ad dignitatem cu­ fu» civitati», quod majori laborat inopia,
ram animarum habentem affumatur , nifi applicentur, ad pauperum miferiam fublequintum & vigefimum attigerit annum, fue. vandam; id quod, ut meliu» fervetur, caritque Idoneus. Ad alia* vero dignitate», thedraliumeccleliarum capituli» precipitous,
ut metropolitanum , vcl in eiu» ablcntia,
aut perfonatu»a cura animarum immune». ~
Dut
ac libero» afeendere non prohibentur, u antiquiorem provinci» epifeopum de eorum
tamen haud minore» viginti duobus anni*, pallori» refidentia , vel abfentia bi» in an­
& digni fuerint. Ad dignitatem , danoni - no faciant certiorem . Si vero alii cure ani­ Badon
catum, vel perfonatum nemo affumatur, marum pr-rfcAi a proprii· beneficii* abfue­ left. «· n
nifi qui eo fit facto ordine initiatu», quem rint, ad ea redire teneantur ; qui contradignitas, vel prebenda pullulatvel ad venerint, modi», dc poenis per facrofaneam petvenctit atatem, ut Infra legitimum Aum concilium conftituti» coerceantur.
tempus valeat initiari, quemadmodum in Sciant preterea parochi omne» fui muneri»
fac. concil. Trident, prreipitur. Numerarii elle,epifeopum de bénéficiât!» intra eorum
Suoque, atque hebdomadarii, non minores parochi» termino» , curam animarum habentibu» admonere ; in quo , qui négligera
uobus, & viginti anni* effumantur, qui­
fuerit, prefer poena» a facri» canonibus
bus tamen onu* celebrandi tniflam adjunAunt non fit; cetera denique beneficia nulli flatuta alii» arbitrio epifeopi fubjicictur conferantur, qui decimum quartum non­ Canonici carhedralium, aut collegiatarum
E eccleliarum hebdomadarii, vel numerarii >
dum agat annum
vel alii in pradiAi» ecclefil» portione» ha­
bente», per fe ipfi, non per fubttituto* di­
vina officia compellantur obire ; nec ei» t*1*·
c'
ultra tre» menfc» quotannis abeffe licebit; ’*· de ,rl
âlioquin privatione fruAuum, aliisque pceni», ut facta Trid. fynodus fiatuic, punian­
tur ·

Ggg 2

CAP.

·

$39

Concilium Neapolitanum

840

. fiis commune , afferretur ; tempore autem
Avilitatioms accurate, diligenterque perlpi- Anno
λννο
c Α,ρ χχχνί.
Catvsti
ciatur, numquid defit eorum , qu« in re­ CHtitn
ij-jd.
pertorio feripta in archivio repolira funt .
Dt tnJttauoKt,
Curent preterea epifeopi fact. conc.
Λ ÇAl*
■ i-ûi/’
Ν'*1'* k· ProPtinm palloris eft, ac ea, Trid. decreto inhxrentes, ut cum uno de_»
,,qu* quotidie hominum vitio in deteriora-, capitulo alrero.de clero ab eis eligendo,
at leu.
labuntur, paterna vigilantia emendare , At quafcumque bonorum ecclefiafticotum loca­
tiones recognoscant, fint, nec ne ad longum
< l,d»
juxta Exechielis vocem , quod perierat re·
ttfot.
quirere, quod abieAun) erat reducere, quod tempus, vel contra facros canones contraconfraAum alligare, quod 'infirmum con- A«. Ad h*c, moneant epifeopi, Sc paro­
folidare; Sc quod pingue, Λ forte cufto­ chi Chriftifidelcs per fe ipfi , vel per condire : hoc enim eft vifitare , ut ibi domi­ cionatores hortentur fummopere , ut deci­
nus ait. Itaque epifeopi , paftores anima­ mas de jure debitas , aliafve oblationes ,
rum, in-falutem gregis animum intenden­ prout conc. Trid. decrevit ecclefiis epifdemtes dloecefim quifque Aiam per fe; vei per que miniftris pendant, ac ufus dillribuendi
alios quotannis vifitent ; nec non omnes in H candelas per lingulas parochianorum domos
carum dioecefi confiftentes ecclefias , quin, omnibus domefticis tollatur ; at veto die
tumvis exemptas, beneficia quoque cura­ purificationis E. M. Virginis candelarum dita, atque ea regulation) monafteria, qua. liributioin ecclefiis populo przfenti ita fiat,
liteccumquecommcndata , ubi regularis ob- ut qua decet animi affcAione fufeiptarur ad
fervantia non viget'; ubi vero viget, intra cumque finem ferventur, ad quem hoc fe­
pr*fixos a facra Trident- fynodo terminos, lium ecclefia catholica direxit ; quare ca­
veant, nc hifce candelis ad fupctliitiofuin,
tamquam a Cede apoftolica delegati in fuperiorum ' defcAum negligentiamque vifi­ vanumque cultum abutantur.
Moneant itaque parochi laicos , ne quid
tent .
In fraterna correAione illum fibi vifitaavare, Sc fuperftitiose, feu indecote cleri­
SeA. 14. c. tores finem proponant , camque teneant
ci» faciant, neve illis oblationes dc jure du­
Ld'nr'f formam , qu* a facrofanAo concilio Tribitas denegent , quod bcnediAas candelas
lAd^rf dentino prxfcripta eft ; legemque quoque eorum familial non ditiiibuerint. Advertant
ergo ne propterea debitas oblationes , aut
ftjtu mu, de viAu , procuratione , deque ajiis hujufttuui
modi ab eodem concilio diffinitam fervent . Cdecimas illas fubtrahant.
ne epiAbu tus ille, exigendi Videlicet ab ecclcfsopi,
fii, certam procurationis pecuniam , cum
CAP. XXXV! I.
non vifitantur , auferatur . Falere enim.·
* c Uimer Aiex· Uh monuir cum , dicat apoftolus, non
Dr Imffttallbuli cotfrairur, ft» foJjli·
unitur > atque <iltir fitr lanr.
ce,,’,, IO. debent parentibus filii thefautizare , fed
q·.· j.,.
parentes filiis, multum longe a paterna-.
Qui hofpisalia aliave pia loca in dommenCor. c. ix. pietate videri , fi prrpoiiti fuis fubditis
Clemenr
graves exiftant, quos in cunAis neceflita- dam , vel adminifttationern obtinent , qu*
<|UM
tibus paftorts more fovere debent . Carita- cumque de lue re in Viennent!, ac conc. contigit
rivum ,ur vocant, fubfidium , nonnifi in caIndent. pr*fcripta funt, ptzftare diligen de relig.
fibus a jure pcimiifis exigetur . Si fimpliter curent. Admimftrationis ord-iiem, vel donubus,
cium beneficiorum ecclefi*. genitus dirut* ordinariis locorum , vel deputatis , ku de dc Trid.
i.
ob eorum inopiam innovari, & intiaurari
puiandis ab eis quotannis reddant fuo pue ieff.
nequeunt, curent epifeopi, utercAa ibi cru. ' nis fecundum ordinarii arbitrium infligendis , 7.de refur.
Ce, in profanos, non tamen fordidos con D cujus erit vifitare hofpitalia omnia, etiam
Seff. c· 15·
vertantur ufus; fglvatorum ' quoque horni, (exempta (non tamen, qu* fub regum im.
num oratoria divino cultui dicata vifitent , mediata protcAione funt, fine eorum licen­
ac diligenter adverrant, nc quis eis ad pro­ tia ) ac contraternirates laicotum , montis
fana aboratur.
pietatis, aiiaque pia loca quomodocunque
Quoniam evenire folet, idque non raro, nuncupentur, ut in tacrolanAo concilio Triut divino cultui Deique mlniftris fubftentan. dennno cautum eft . Deftioet proinde epidis, & alienis dicata bona, vel ur paupe­ fcopu» aliquos piorum locorum vifitatores,
ribus fubveniatur erogata, miniftrorum necolque fidetes, qui hujufmodi loca ter fingligentia vitiove temporum pereant, vel gulisaannis vifitent, & ordinario referant.
dilapidentur ; propterea mandat provinciaQuapropter , qui piorum locorum admi1« fynodus, ut tam epifeopi ecciefiarumque niftiationi pr*ficiendi funt, epifcopo loci
capitula, quam hofpitalium reAores, ac
fe fideliter, accurateque hoc munus exerciquorumcumque piorum locorum adminiftrataturos )ure/it: quod fi deinde male adminitores, aliiqué ecclefiaftica beneficia five-, ftralfe deprehenii fuerint, eos epifeopus poe.
curata , five limplicla habentes, ab hujufce £ nis afficiet fceiere dignas, dr nonçulhs
fynodi confirmatione deinceps , a die, quo res , quas haud bene dispenfarinr, reftitucin poifefliunem venerinr, Inrra femeftre tem­ re compellat. Difcant laici ecclefiarum ,
pus omnium bonorum, mobilium, dg immo­ vel piorum locorum oeconOmi eam reveren­
bilium, jurium, aAionum , cenfuum, &
tiam exhibere cjericis , quam dignitas exquoruincumquc reduituum , repertorium,
pofeit clericalis ; cum extra modunr abfurquod vulgo inventarium dicitur, per publi­ dum fit clericis in minoribus, nec dum Iu
facris conftitutis pro famulis, vel pro man.
cum notarium conficiant, confeAumqu· in
armario, fcu archivio , quod epifcopo fit cipiis abuti. Quamobrem caveant, ut cle­
cum capitulo, vel cum inferiotibus ccclericos ecclefi* plifve locis infervientes inhonefto

841

Conouom Neapolitanum

842

nefto indecorove aliquo titulo non dimit- .
Anno tant , nec in eorum codicem dimlffioni*A
C A E X XXVIII.
caufa* referant , quin potius relatas omnino
•η0·
deleant : ac ne ferus, dt Itnmani* huqrani
Dr
.
generi* hoftis inter bonorum triticum sita­
Generale* proceffione* a caihedrali, vel
nia de more fuo difleminet, magna cum di­
ligentia advertant epifeopi , ut laicoruau cujusvi* loci majori ecclelia proiicifcaniur i
confraternitate* , feu foliditate* ad magnum eodemque reverrantur , nil) aliud ordmaru*
animarum fruAum inftitut*, ab illicitis col­ videatur, particulare* vero Citis eit a ma­
loquii*, vel parum catholici* dogmatibus, iori proficifci. Exempti , Ceu regulate* utum prepter rerum factarum imperitiam* li fint , feu tecularc* ex decreto fac. entre.
tum propter tejnerltatem, feu falfam reli- Tridentini ad puolicas j>rocc(liones venue
g onem penitu* abftineant ; ideo optime tenentur« ur pura cum PrxIatpCiple ade­
huic malo confultum, ac provifum iri cen- rit . Clerici , cujut vi* d.gnitati* lint , qui ad
femus , fi aliquem regularem, vel f»cula­ procelTione* ire dc pire vel confuetudine te­
rem doArina, ac motibu* probatum facer- nentur , eat cum fuperpelliceis, & aln* Udotem illis prcfecetit epifeopus * qui «orum 8 erit veftibus obeant. Si qua controvei lia—

Π76-

Seij. »j. c

fermonibu* femper interfit , quemque in inter regulates, vel Gtcutaie* confratetru­ **·
rebu* dubiis confulant omnes; nullus au­ tate* de priore loco exorta fuerit, eam cdeat animalia oneraria per ecclefiam age­
pifcopu* auAoritatc conc. Trid. componat ,
re, imo nec ingredi cum illis, neque inca- & tollat.
Procedant autem graviter modefteque om­
Hire. c.«. pellis, vel ecclefiis aliquid reponere, cum
(criptam fit de Domf.io. N*n finthtt, ar nes, non huc atque illuc oculo* coniicientrraifcrret vrt ftr tcnplun. Tol- tes, vel ad fenelira* attollentes, colloquiifantur publice comeflationes , que a con- que exclu tu , Si omidis curiofitatibus, ptalfraternitatibus in ecclefia , vel circa eam
mi*, hymni* , & reliquis facri* precibus le(pecie pietati* fieri folent, neque de foda- dulo dent operam, memoret fe coram ocu­
lis cuofta cernenti* majeftaiis, jundolque
litatis , aut eccleli* boni* fiant adiuinifttaangelici* agminibus ita procedere; n.-mo
tores, feu redores, Λ confraternitatum,
feu piorum locorum oeconomi non eligan­
etiam in via inaniter, curiolequc fpcAaotur , nifi per plura confratrum fuffragia fo­
di caufa fubliiiat. Solemni* illa prucciijo,
eteto lata, prater quam ubi ad alios de ju-C qu* »d venerationem fandillimx Fucharire ÎpeArret cleAio,- nec poflu.t ullo paÂo
11» inftituta eft , vcl ipfo illo dic feih», vcl
iterum eligi. vel confirmari , donec inte­
infra oAavam Celebretur. idque mane tan­
gram fu» adminlftrationis rationem reddi­
tum ante prandium fpcAaiula qvx vuli;o
derint. Quisquis in iaicorum confraterniingfWTa dx .ntuir non edamur . quippe qu*
tatis numerum adferibetur , omnia capitu­ pcriculofa fint, St tantam fuletnmiatcm mi­
la a fede Apoftolica, v*el ordinario confir­
nus deceant. Nec aAionespro fortibus *■
mata fervare teneatur .fifecus fecerit, ea dium , aut in via rcprrtfententur, ne ab inten­
confraternitate eiiciatqr. Ne pi» defuoAo- tione tantorum mirabilium avocetur potius
rum voluntate* propter hominum cupidita­ animus, ac diftrahatur .
tes fine fuo defraudentur,diligenter atten­
dant omnes piorum legatorum exeeutore*
CAP. XXXIX.
vcl diftributor*. , vel oeconomi, vel exaAore*, vel alii quocuitibue nomine nuncupen­
Dr ttttjwrir
tur , ne fruAus, redditus, proventus, vel
alia tam mobilia ,quam immotsliia bona ad D
pauperes fubftentandos, vcl ad puellas in_
Quoniam ecclefia catholica ecclefiaftica*
matrimonium collocaudas, vel ad alios cer­ Centura* non^jd' aniinarum inieriiuin, led
to* piofque ufus, vel in confanguineorum ad medicinam adiqvenir, &· exeicer , ideo
commoda , vel alicujus favore in altam cau- advertant dihgentet epifeopi , ut cpifiopaf.m , a teftatotibus, aut fundatoribus reljli gladio , prrterquani >n graviflimi* deJiAi*,
Aa , a teftatori* voluntate alienam conver­
caulisque non utantur. neque pro minima
tant , alioquin intelligantfeobligatione requaque re fint ad excommunicationis, vel
ftiiuendi obftriAo* teneri : quodque magi*
tuspcnlionit poenas infligendas facile*, at­
formidandum «ft ; exaAam horum rationem, que proclive*, fed ut fac. Trid. fynodus op­
non tantum ordinario loci tempore vifita- time docuit, fobrie,
magna circumfpetionis, vel cum opportunius vifum fuerit, dione, atque ad animarum falutem ana­
fed At Domino noftro ufque ad quadrantem thematis mucronem exerceant, nec fpe lu­
reddent, At tu x ta quod feriptumeft: Dtvi- cri temporali* , aut favore magnatum ad­
‘ lut, qurr Jrvrretrtt, rrmnitrt, <Sr Jc vra- ducantur, ut pro levi quaque re terribilem
.... .
_ j
trr illiur extrrbrt tllrr Dr ut ; neque enim E excommunication:* fcntcntiam ferant. Sed
qui finxit oculum, h«c non contiderar, in
in judicialibus caulfis, ubi alia via,alnfquc
paridicis remediis fubveniri poterit,* cencujus ptofcAomanu* incidere horrendum eftfuri* ecclcliaftici*, quo ad ejus fieri pote­
rit abftineant , cum vere ad manifeftanduro furto fubrraAat, velqucvis alio mo­
do perdita* res excommunicationis reme­
1
dium erit adhibendum , tunc non aliter eo
uti Hcebit, quam cftimata prius rei magni
tudifle, dk caufa diligenter matureque per
epi­

843

Concilium Neapolitanum.

844

Epifeopum examinata, ac demum monitio- .turn, nec obftat, quod cognatio ante conc.
Anno nibus prxmiffh. Promulgare excommunica- *Trid. fuerit contraAa . Cum nupti* interCh 11 $ r 1 tIonis fensentiam per loca civitatis publica, dici dicuntur, Id quod fir ab adventu Do­
» 17<5· ac per plateas, ridicula quedam extra cc- mini, ufque in diem Epiphani», rurfus a
delias, & minus decentia .malediAa pro­ feria quarta Cinerum ufqde ad oAavam Paferendo , abufus eft, At quod confequens fchatis inclufive , doceant parochi popu­
lum , duo tantum eo tempore ab ecclefia
eft auferendus. Proferatur aurem excommu­
prohiberi , quorum alterum eft folemnls benicationis fententla in ecclefia inter Midanediâio conjugum , alterum ver#, ne do
rum folemnla a facerdote fuperpelliceo, (Ιο­
ί a que induto ; deinde plura edantur illius mum viri cum choreis muficls aliifque foexempla, etiam in ipiis parochial* , vel lemnitatibus nova uxor traducatur, Erunt
matricis ecclefi» foribus, atque alih in lo­ autem monendi, ut his temporibus ab ecch affigatur, ut omnibus patere poffit.
clefia prohibitis, quo ad ejus fieri poteft ,
matrimonium fine ordinarii licentia non con­
ternent, qux licentia propter humana peCAP. XLricula facile, At gratis poterit concedi. Hor“ tandus eft etiam,populus, ut conjuges triduo
Dt tntrmifM furmtnlt.
ante matrimonii confummationem fe poeParochi magnum ftudium , multamquo nitentic Euchatiftixque facramentis commu­
operam eo conferant, ut qu» de matrimo- niant. Qp* autem parochus in matrimonio
nii reformatione a conc. Trid. conft'tuta contrahendo efficere prxfta reque debet,h*c
Self. tr. c.• lunt, ferventur adamuffim. Singulis faltem
fere funt. Ter proprius contrahentium pa­
in menfibus, atque ubi populus in eccleiia rochus, Idque continuis diebus feftis , inutrifrequens adierit, quacumque de matrimo­ ufque parochia, nec In matrice tantum pa­
nio contrahendo ab eodem conc. decreta rochia, fed etiam in qualibet alia, ubi po­
pulus aderit frequentior, intra milfarum fo'funt, materno termone expromant, inftruantque mulieres , ne te illudi dccipique iemnia , denunciet, inter quos fit matrimo­
finant, clandeftina matrimonia contrahen­
nium contrahendum ; quas tamen denunciariones , quandoque convenit omittere . Id
tes. Commonefaciant itaque ante omnia fi­
deles , - non aliter matrimonium contrahi
quod ordinarii prudenti» arbitrioque relinpoflis, quam mulieris in matrimonium collo­ _ quitur : poli ultimum vero denunciationum
cand»
diem , de duorum nominibus, cognominibus,
candointerveniente
intervenienteparocho,
pr—*—.vel alio far·
cerdote de illius, vel epifeopi licentia una
patria, & contrahere volentium parochia,
cum tribus teftibus . Qui contra quam dideque impedimentis, fi qu» fuerint, fidem
Aum eft matrimonium contrahere profum- in feriptis faciat. Exteros vero, vel non
plerit ; licet illud poftea promitfione > fide, fuos, juxta conc. Trid.. decretum matrimo­
nio conjungere caveat, nifi prius ordinario
ac jurejurando, quin etiam ofculd, & co­
pula carnali confccuta confirmarint, certo deferat, qu· re diligenter inveftigata licen­
Iciant irritum,dt nullum elfe, feque gravi­
tiam neget, vei concedat. Si vero poft deter , arbitrio ordinarii mulAarum iri. lopro- nunclarionem intra bimcftre tempus nec
ipfe, ut fidem faciat fuerit rogatus, nec
hibiri, confanguinltari,, dt affinitatis gra­
matrimonium celebratum , denunciationcs
dibus feienter contrahere nemo prêterait.
Et quamvis necelfanx denunclationes ma­ quidem denuo fiant J matrimonium vero
trimonium antecclferint, intervenerint etiam non nili cum epifeopi facultate celebretur capitula matrimonialia, caveant tamen ne Habeat proinde parochus librum, in quo
copulentur > fub poenis excommunicationis
conjugum,
__
& teftium nomina, cognomina
aliifque arbitrio ordinarii fuftlnendls ; ne- D etiam1, patriamque , diem, & locum con­
que vir mulieris domum, nifi cum matritrat i matrimonii deferibat, quem diligenter
montumf pretence parocho una cum tefti- apud fe cuftodiat.Conjuges in parochiali tan­
bus contrahendum eft , adire audeat. Ad
tum ecclefia , vel alibi de licentia ordina­
hoc hortentur parochi fuos , ne ante benc- rii’folemnlter benedicat . In moniallum ve­
diAionem cohabitent.
ro monafteriis nuptias benedici omnino.pro­
Impedimentum , quod propter affinitatem
hibetur. Mifia profponfo.dt fponfa juxta
ex fornicatione conrraauiu inducitur, dt Mitfale Romafium novillime reformatum.,
mattimonlom poftea faAum dirimit, pri­ proprius contrahentium parochus, aut alius,
mum & fecundum gradum non excedar.de
_ _____
_ vel ordinarii licentia , facerdos
illius,
Judici» vero public* honeftarls non ultra apertis januis celebret: Mifl» ( quam voprimum gradum extendatur juxta facrofan. cant Occam ) abufu evulfo. Caveant deAi conc. Triden. definitionem,Λ Pii V. felic. nl<Ique parochi, ne quidquam ratione futu'
ree. conftitutionem , qux incipit: Seeftiffi· ri fu
_________
_ _______________
___________
neris exigant,
dum extra parochiam
ad
mei m Cbrtjie f»trr. Qyibus In gradibus virum ducitur uxor. Atque ut quxeunque
conttahendi matrimonii Impedimentum ex E magno huic
. - Sacramento
- ·
injuriam faciunt
,
baptlimo, dc confirmatione oriatur, ubi de ab ecclefi» prorfas extrahantur , parochus
his facj a mentis egimus, declaratum eft. Ce­ omni diligentia , & vigilantia inquirat, fint
tera enim de jure antiquo impedimenta,
ne in fua parochia an nonconcubinarii, & (i,
ita funt ablata, ut jam matrimonium libe­ quod abiit,elfe competent, eos perinde» ac
re contrahi poffe, non-tantum inter ipfum parir eoi admoneat » ut concubina* ciibaptixatum, & confirmatum, fit tenentis cianr t Λ fi quidem matrimonio conjunAi
filiam, fed etiam inter tenentis uxorem, fuerint fin eofanAe,ut par eft» vivant, lin
viduam, dc baptixati, vel confirmati fra­ minus, qui continere nolunt} nubant. Ut

trem, & ipfum baptixatum, vel confirma-

fi pcrfcAiora non attingunt, faltem fecun­
dum

MT*

f <ont
ToU'*

845

Concilium Neapolitanum

840

Quemadmodum fperamu* fore, ut ;>ii chrlAnno dumindulgentiamcoaeeffbmatrimonio uran.
Cmlitri tur ‘Qy* non Piru«rint, eoi fab poena fu- A ftiani populi principes mendicos illos, qui

''
$ t

Anno
fpenfioni* ab officio, & beneficio epifeopo, olliatim itipern cogunt, unum in locum con­ CuaiSTt
1570
vet e;us generali vicario denunciare tenea- gregent ; ita non dubitamus, quia epifeopi
c tur, ut quemadmodum generalis Trîdenti- animarum pallore* eorum faluti fint contui­
na fynorfiis prcfcripfit, In hos concubinario* turi , ut faltem femel in anno fua peccara r. Cor c.,.
mucrone anathemati* , aliifque cinonicis confaffione expient, At in pafchate facropoeni* favere, ut pareil, animadvertatur. fanAam fumant Euchariftiam ; hoc enim ad
Nupti* multz fub una umbella unooue fa- miferlc cumulum pertinent paterni pictas
cro, ne benedicantur; fed Cingule Icpara- omnino caveat, oportet, ut qui corporo
tim , vel ad Cuminum bin* , nili fecu* or­ afHiAati fame pereunt, ii etiam animis tadinario videatur. Caveat facerdos, ne fe­ befcant: neque enim oviculas hujufmodi mi­
cundas nuptias benedicat; Virgo tamen ; nus proprio fangulne redemit, qui conremtibilia mundi, ad confundenda fortia elegifvel nondum benediâa , benedicatur. Mo­
neant denique parochi temporale* dominos, fe cognofcirur. Qui tamen, oe divina difturne fuos fubdito* dircAe, vel indircAe co­ bent officia, curandum, ne mendicando vagant , quo minus matrimonia libere con­ Egentur per ecclefiam, fad extra portanu.
trahant , alioquin excommunicationi lar* eiecmofinam petant: moneatur idcirco po­
fententia·, prout In conc. Trid. conftitu- pulus, ut auo* per ecclefiam mendicare vi­
tum ell, fe fubjaccre noverint.
derit , iis elcemofyna* minime largiatur, qui­
bus nihilominus ad portas mendicantibus
deeffie non debet.
CAP. XL I.
Quoniam experientia compertum eft rabernas, fau domo* expofita* ad Infame* Iu‘‘
Dt ntrretrinbut , leeonibtr, tirculattdo* , omni* nequiti* fentina* effe , atque
ribui, a/Ngarir , turctr, dr Haurit
ex ale* ludo, l»pe furta, rapinas , fraudet,
utemlicir, 6- eleatoribet.
blasphemies , aliaque id generi* flagitia—
Secuti principe* non fine caufa gladium oriri; propterea fcculare* principes in hu­
portantes, ut fummi regis, qui aufert fpi- jufmodi homine* graviter animadvertere de­
ritum principum miniftri, recogitent necef- bent , & quicumque tabernam , vel do­
mum ad rccjpiendum aleatore* ludente*
fe eft , fi cives velint bono*, quod guber­
nanti cuique fcopus elfe debet, chriftianc C expolitam habent , exoinmunicationi ab
vit· puritatem effe retinendam ;auin etiam, ordinarii* locorum fubilciantur ; Magna ejl
neque fibi fati* effe prcfidli in reliqui* con- tuitu m ifft ftvtritatt fitttt ( ut Turoncn.
ftitutum ad eos continendos , nifi erga Re­ conc. verbis utamur )ftr qutu tollatur fee·
gem regum populo fint fidele*. Quapro­ rautiifetuhtr ; nam ttbt ιηίακα libtrtar rrpter per eum, per quem rege* tegunt, utrat vul»trat factrdotalu dtflrtitio aar
principe* imperant t potente* decernunt ju- meJtlam.
Latini qui Rom. ecclcfi* fubditi funr,
ftitiam , rogat Neapolitan* provlnci* sy­
nodus , dr in domino hortatur principe*, quique ad illius ritus, iegefque fefe confor­
Λ ûrculares, ut Urbe* a vitiorum conta­ mant , a gr»corum ritibus omnino abftineanr,
gionibus expurgare non negligent, ac pro­ nec pretexru legis orientali* ecclcfi* jeju­
inde meretricum infame geous, quantum nia ecclefiadica violent, vel carne* diebu*
te* patientur, ab honeftarum mulierum co- prohibiti* edant ; alioquin poenis debiti* pu­
babitatione, ac multo magi* a loci* prope niantur. Gr*ci ab epifeopi* locorum dilitnonialium çznobia fati* arceant ; neque In gentifiime vifitentur .
meritorii* tabernis, vel publici* cauponi* D In primi* credant Spiritum fanAum a Pa­
tre, Filioque procedere, atque ita ipforum
bofpkari, five, diu commorari permittant.
Curent preterea, ut diverfo habitu indut* clerici recitent, tum in miflis, hortfaue cafint,quo a matronis honeftifque mulieribus nonici|, tum etiam extra divinum officium .
ddeernantur.Currru vehi, feIiifque,matro­
Credant Purgatorium animarum efle poft
narum Indar , uti omnino prohibeantur. mortem , eafque fuffragii* fidelium fublevaLenone* cujufvis fexus, preterquam quod ri, Λ adjuvari. Credant Romano pontifici,
gravrlfima* in foro feculari pcena* fulti ne­ cjufquc jurifdiAioni, excommunicationibus,
bunt , anathemati* gladio fe noverint fe­
& indulgentiis.
Credant fefto* die* , videlicet beatiffim*
liendos, ut qui anima* Chrifti fanguine re­
dempta* diabolo aucupentur .Circulatores, Temper Virginis Mari*, Apoftolorum, Ac
qui przftigii* quibusdam ; & fallaciis, & lo­ SanAorum omnium , quo* Romana ecclefia
quacitate, vulgus fufpenfam detineat procul omnium caput, mater, & magiftra eccfa­
barum inftituit.
eliciantur.
vocant, vagum genu* homihorniEucharifti* fanAilfimura Sacramentum^
Zingari, ut vocant,
qui partira 'furtis,- .partira .pntftigii*
,E nuper nati* infantibus non exhibeanr ; fad
1num,...
"_
........
& fallaciivquibufdam
hominibus damnum in­ tanquam pro infirmorum viatico procurent.
ferunt, & quidem magnum , vel ex chriftia- Mortuorum cadavera a fepulchri* non cruant, neque comburant. Concilium occunorum finibus exterminentur, vel certi* in
loci* habitante*, vitam honefti* artibus du­ menicum Tridentinum inter cetera agnofcant, ejulqoe decretis humiliter obediant ;
cant .
remanentibus tamen ii* tantum ritibus,quo*
Ture*,mauric*terique infideles figno ali­
quo a Chriftiani* diftinguantur, quique e* diuturno ufu receptos, & a fide catholica
ilii* libertate donati a fidelium commercio, non alienos fummi pontifices, dr facrofanTom. t
Aum conc. Florent, approbarunt.
quoad ejus ficti poteft, arceantur.

CAP.

Anxo

Caiisii
,57^·

-

8 48

CoNCILIüM N E APOLITANUM .

847
CAP.

XL 11.

Dt tnnde mit torni* obfcanit ver bit
abolendtt .

Quoniam ufu compertum eft, quam vera
fît apoftoli fententia
corrumpunt, inquit
ille, banor morer col Imputa male: idcirco
epifcopi, & parochi, quantam poliunt, cu­
ram adhibeant, uti antiqua illa loquendi
corruptela tollatur,qu» prxeipue in agris,
& vinetis viget, quaque freti illius regio­
nis ruftici , aliique vindemiatores, impu­
ne fibi Licere exiftimant, tempore vinde­
miarum obfcceniflima qurquc verba ,'aut diAu, audituque turpiflima in tranfeuntes ,
cujusvis fexus illi fint,& quod exccr-ibiIrus, ac minus ferendum ell, in religious,
ecclefiafticafque perfonas, fine fexuum, ac
flatuum diferimine paflim eruAare , ficque
tenellas innoxlafque animas pervertere .
'Hortatur itaque principes , dk magiftratus
fanAa fynodus, ut tantam, ac ralrm peflem e campania exterminare velint , quia
horrendum nimis eft , quibus apoftolus prxcipit a feurrilibus, & turpiloquiis, ut ca­
veant , eos per omne turpitudinis genus
laxaris lingux habenis tam prreipites pervagari .

Aoftmeant a diftraAionlbus rerum ufu conAnno
* fumptarum, live gemmarum , five aliarum
rerum , ultra julti pretii limite» cum modici Christi
J57<5.
pecuni* lumina, quas diftraAioncs partito­
rum contraAus vocant. Caveant denique a
quovis fufpeAo contraAuum, vel negotiationupi g nere. Ptopterca tutius erit, ii
hifcc r|e rebus homines confulucrint , qui
Imt artis periti, dk divino timore repleri,
ne inanimas fuas dicant videntibus: Lo­
quimini nbir placentia ; videte nobtr errorer : fit enim fxpe, ut eos confulant, a_.
quibus prava audiant, qux voiunt ; non ut
reAa velint, qu» audierint, t^ui veto in
horum aliquid deliquerit, certo fciant fe
prxterquam quod mortale peccatum com3 mittunt, reftitutioni obligato- ede , aliaque
poena puniendos, id quod ordinarii relin­
quitur arbitrio. Hortamur autem principes,
& magnlratus, ut iplt etiam huic malo, qui­
bus melius poterunt remediis occurrant;
quid enim mali non timendum fit, ubi ipfa
malorum omnium radix tantopere excrefcit.
CAP.

De folfit

XLIV.

ftmojbt hbel'or
eidem/Li· ' .

tt/7,l>«r

Quoniam experientia ros fatis fuperque
docuit, quantum detrimenti reipublicx afC ferant falfa teftimonia , divina atque hu­
CAP. XLIlf.
mana lege damnata , cum talius reftis Auguftini fententia tribus obligatus fit. Pri­
mum Deo, cujus prxfentiam nihil facit, dein­
Quoniatu ufura, velut cancer in paupe­ de judici, quem mendacio fallit ; polir emo
Innocenti, quem falfo teftimonio offendit,
rum bona , dc qudd exeerabilius eft, in ufurariurum animas ferpit ; ideo omnes oportet quippe in ejus eft poteftate innocentes bo­
intendere nervos, ut in populo chriftiano na fama, nedum facultatibus orbandi; id­
tantum malum refccetur. Caveant ergo circo ne tantum crimen inultum impnniomnes, ne ullumutflrrx genus, vel monopo­ tumque dimittamus, contra quam debemus,
lium exerceant Aeve alium quemvis, live quia feriptum eft. rluomtnatto efi Domino
aperte iniquum ÏW^'e, ut ajunt, palliatum labia mendacia t Csr falfur tejlu non erit im
faciant contraAu^t Ex mutuo, vel depo­ punitur, ftatuimus, ut qui falfum teftimo­
lito , tam apud nummularios, quam apud nium in judicio dxci't contra innocentem,
___ ...
__
„ .poflit, li- ,ive *n CJUf· civili , live in cqpfa capitis,
alios,
nihil prxter fortem
exigi
cet pecunia mutuo data , vel dépolira pu D vel ut dicatur fcienter effecerit, prxter pocpillorum fit, vel viduarum, vel quorum- nas a fxcularibus judicibus irrogandas, ex• x, quia
·
—
Communicationis vinculo lit ipfo jure irre­
cumque aliorum : non enim
necellitate premuntur inviti, ioeo voluntate li­ titus , fatanxque poteflati traditus, a quo
center peccant; quin imo, ut tales decet, vinculo enodari nunquam poflit, niti fainx,
jaAent cogitatum fuum in Domino, & ipfe ac facultatum jaAuram m.-'iori quo po’terit
enutriet illos,nqui fenum agri fapientiflime modo refarferit .
Eandcmque'poenam luent, qui ad inu­
vellit. Cambia ficca, nempe cum btterx
ad deftinatum locum vere non mittuntur , rendam fame aliorum maculam famofi s li­
fed in eodem , quo datur, loco pecunia fol- bellos componunt, ac pro palam colloc.inr ,
vitui, ceflent, quippe iniqua funt. Caveant, ut omnibus noti fiant, prxter poena, iu
ne quid lucri ob dilatam vel anticipatam fo- conftitutione Pii V. ftatutas. Qui ad duel­
lutionem accipiant, vel ne carius quidquam lam verbo, vel feripto provocant , quique
propter expeAatam pecuniam, quam prx- ad id favorem , confilium, vel auxilium pr.rfentem vendant . Tollatur omnino abufus ftant,pr»ter excommunicationis lentent 4:11
ille, nimirum conducendi operarios ad mef- E aliis fe poenis, ut in concilio Tridentino
fancitum eft, fubjacere fciant.
fem, vel vindemiam, vel alia quxvis ope­
Eodem excommunicationis vinculo inno­
ra certe quidem pretio , minori tamen, quam
locorum confuetudo, (St laboris ratio.ex- damus aAuarios , fubaAuarlos , fcribus,nopofeit ,' idque ob anticipatam folutionem, tarios, advocatos, c.wfidicos, procurato­
ne juxta quod feriptum ei! : Vajcua divitum res, ac exteros quocumque nomine nuncu­
pentur, qui contra confcienriam, & juftiJint pauperet, nam potentiores hujufmodi
terribiliter increpat feriptura . Fcce mercer tiam cum alterius partis offenfione, vel cum
rcipublicar detrimento , cujus permagni in­
Caepariorum ,^ut mefluerunt regipnrr veflrar ,
ctama: , u- clamor eorum m aurei Domtnr teruli, ne deliAa impunita fint, in judicio
<
telles
Habaotb imroivit

. Concilium Neapolitanum.

849

830

favore, vel pecunia corruperint, aut .perceptione quart* ad pios ufus tanturru ~
Anno telles
aw
wj wN
feduxeriat
aut vvssaMiaa
teftium diAa ΙΛΛ1
non integre, ^crit applicanda.
Anno
CuntTi
nec fideliter feripfetint, vel feribi fecerint, 'Si vero peregrinum, ft advenam a Ion- Chiisti
1576.
157^'
vel ad. id faciendum opem ferre, ac favo- giffunis remotis urbis partibus , cujus proin
xein fcienter pntftare prcfumpferint.
oe legitimi hxrcdes non fint , vel certe

CAP.

XLV.

ignorentur, inteftatum e vita migraffe con­
tigerit
tunc jus commune fervetur juxta
facros canones.

Dr wfttateaü’ »c thtitit «oluntetibitr .

CAP.
*

Ne ph fidelium difpofitio aliena avari**· Pctc*f » voluntafque ftaedetar, cam ad

XLVI.

Dr fttHtrt efifcifi.
* epifcopo» ultimarum voluntatum in cafibus
a jure conceffis, cxecutores eflfe Qseflet ex''
Ut pietas erga animarum patret religio,
cone. Trid. decreto .· mandat facta fynodus que fervetur, epifcopo tam in extremi» la.
quibufeumque notariis, &C tabellionibus, swranrc
borante irci
tret occapiruro
decapitulo Vietnam
vicinum epneopum
epifeopum
idque fub excommunicationis poena, ut in- B vel alium, qui commodius poterit haberi ,
fra bimeftrc adie publicationis, dt confir- invitent,
'
ac---------convocent, qui illum animatn
mationit horum decretorum, omnia legata efflantem
1
lalutaribus verbi» confoletur, ac
ad pias caufas, vei propter bona male par- mortuum
1
una cum frculari, ac regulari cie*
ta, & deinceps infra menfem ab obitu tero folemni more ad fepulcrum profequatur .
flatoris, omnia item legata, teftamenta, Curet
<
capitulum, ut circa illius corpus cle­
ultimas voluntates,codicillos, donationefque rici lint, qui pro cius anima ad Deum pre­
ad pias caufas per quafcumque perfonas ces
1
fundanc,- eidem capitulo cur» (ir,.ut
fadas, tam in teftamentis in feriptis, quam ,primo quoque tempore provinciales epifeoin nuncupativis locorum ordinariis patefa­ pos omnes de epifeopi obitu certiores fa­
cere, 6c fi opus fuerit in feriptis foiuta ciant
■
,qui in cathedralibus ecclefiis folemne
pro meritis mercede exhibete teneantur, facrum pro ejus anima faciant. Anniverfaatque ut melius effici poffit, parochi hxc ria vero quotannis celebrentur in cathedrapopulo finguli» annis femel, atque iterum li ecclelia viventis epifeopi, & capituli
divulgent.
fumptibus, quanto tempore proximus eius
Ut autem ius fuum unicuique tribuatur, fuccciTor in epifeopatu vixerit.
ftatuimus, ut hujufmodi legatorum quar­
tam , fcu canonicam portionem exigere pof- q
CAP. XL VIT.
fint epifeopi, dummodo huic noftr* conftiturioni confuetudo per fubditos legitime
Df fifultarrr, ό· ftiuribttt
prxfcripta contraria non fit, exceptis ta­
men his legatis ,· qux pro ornamentis, Mif- '
Ut fidelium corpora , qu* cum animaren­
fis, cereis, fabrica, luminaribus, anniver- tur templa fuere Spiritus fanAi, ad fepultnfariis tertio, feptimo, decimo tertio, vige- ram quo par eft ritu aderantur, atque hu
fimo, & quadragefimo, monumentis, habi­ mentur, quifque hoc decreto contenta exatu religioiorum, fortis , calicibus, cruce, Ae fervare curet. Clerici ad celebrandas
thuribulis, libris, pace, atque aliis fimili- fidelium exequias accerliri, fupcrpellicei< ,
bus reliAa fuerint in perpetuum Dei cul­
ac talari vefte induti ordine, i bini pro­
tum eccleliis, feu piis locis, modo tamen cedant ,cruce preeunte , piaimos canentes,
in fraudem id non fiat.
ac orantes funus concomitentur. Feretrum,
Sets.
Quarta funeralium portio, ubi confue- neque facerdotcs, neque clerici externe,
tj·
tum ell, ex decreto concilii Tridentini exi­ multoque minus laici ferant ; fed parochiagatur, ab iis , qui eam in hunc ufque diem Plis
j
cuiusvis ecclelix minutri , qui vulgo laexegerunt: prout juris ac moris eft .
com dicuntur, vel confratres, ubi commo­
Quoniam, ut fande monuit concilium Ca- de id fieri poterit. Horum vero miniftioCibilon.i. biloncnle, animarum falutem inquirere farum in lingulis parochialibu» eccleliis cer­
c. 14. tum. cftdoj, non lucra terrena debet: fideles
tus fit numerus, quibus etiam ex officio in­
cuncil·.
qmppe ad res fuas dandas non funt cogen­ cumbar faccrdote» ad exequias convoca­
di , nec circumveniendi ; oblatio namque
re.· Nonlaicis, led clericis tantum liceat
fpontanca effe debet: idcirco maxime caven­ exequias faciendas curare , ac laccrdotes
dum , ne per avaritie fpeciem fupplante- invitare. Nec dcfun&i cadaver extra do­
mus , quo» confirmando» a Domino acce­ mum quiiquam erferat parocho, nonaccerlipimus. Cenfet igitur facra fynodu» confue- to . Ante iolis ortum , dr poft occafum ca­
tudinem , ut conficiant epifeopi teftamenta daver efferri, ac fepultur* mandari prohi­
eorum, qui inteftati moriuntur, omnino de bemus line epifeopi licentia In efferendis
medio tollendam effe , etiam immemorabi­ cadaveribus longi viarum circuitus eviren­
lem. Verum ubi ifthxc viger confuetudo, tur , vel certe clerici prxmoncantur , qua
epifcopus , qua decet, pietate , temporis g fibi, quaotaque via lit proticifcenduni, ne
locorum, ac perfonarum conditione perquando, non minimo populorum (candalo,
pettfa cum cxprelio legitimi heredis confen- aliquid poffit contentionis oriri. Diftribufu , ac volunrate aliquam pecuni* quanti­ tio funeris bis tantum, qui funeri interfunt,
tatem , moderatam tamen, in miffas, at­ atque ita fiat , ut abfentiutn portio prxlersque alia pia opera in luffragium animarum tibus accrcfcat. Infirmus aut alia julta cau­
eorundem detundorum difpenfare pollit ,
fa impeditu», portione , qu* illi obveniret,
qu* integre & line ulla diminutionc , & noa defraudent. Si vero plure» tribus ad fuCeaul General Tom. XXXV.
H hh
nus

851
.

Concilium Neapolitanum.

852.

“ nus clerici dceffent cellarii ,feu procurato- .ut defundi corpus, neque propter decimaAnno rj,t ve| alterius , cui ex officio incumbet, rum quartrve exaâionem, neque propter Anno
erite*tetnos in cotum officium , At locum nondum exhibitum tellamentum, neque pro- Cnkhti
1576.
157θ· fufficere, qui , & exequias profequantur, pter jus fepoltur* non adhuc folutum, Sc
& eleemofina donentur Cellarii, (eu procu­ ( ut breviter dicamus ) nullo modo infcpulratores: ab ecclefia cathedrali cum Cruce ne tum detineatur, vel fcpultura denegetur.
Verum ut laid laudabilem confuetudmem,
difecdant, antequam ceteri clerici ad funus
conveniant. Ultra veroftatutum tempus in­ ut decet, obfervent, dent parocho pigno­
tegrum adhuc expedient horam, qua eia· ra, vel idoneam adhibeant cautionem, fe
pta , fi non abfuerint, tunc illis cum cruce quod juftum fuerit, foluturos, ut abfquc li­
abire licitum erit ; fi cum cruce ab ecclefia te, Sc fcandalo parochus debitam fibi tneregrefli non fuerint, exequiarum careanr di- cedetn recuperare poffit .
Itriburione.
Amoveatur, atque omnino tollatur abNemo duplicatam mercedem exigat, ne­ furda illa confuetudo, impietatem potius ,
que duorum fungatur munere i quo circa ne- & barbariem, quam religionem fapiens ,
queduobusin locis Cellarius quis elfe, neque qua impetitorum vulgus fentit, morientes
clericus dupliçi portione gaudere poilit ; qui B extra urbis m*nia, five naturali, five vioautem duabus adferiptus confraternitatibus, lenta
1
«· · .
·
morte afficiantur»
intra
urbem non efle
vel pluribus collegiis fuerit bénéficiâtes, interendos, neque in cotum ecclefiis, quin
aut eis intervient, fi omnes ad funus con­ immo neque in Tuis, vel fuorum majorum
vocentur, in una dumtaxar, vel uno, quod frpulcris,, fed' in monafterils, vel ecclefiis
extra urbem fepclliendos effe · Ut igitur ir­
maluerit, erit particeps.
fratantix, ut vocant, diaconatus , Sc jus rationabilis hujusmodi confuetudo extirpetur, omnibus cujufcumque conditionis illi
deferendi , vel humandi dcfjaâos , nequo
fint, quocumque mortis genere intereant,
locentur, neque conducantur ; fi Contravcntum fuerit,contraânm irritum , inanem, & & ubicunque locorum vita excedant, libenullum elle decernimus . Provideant infu-· rum fit tib'i fepulturam eligere, fitque fatis
’i
vel· teftibus
apetuifle,
vel
per reâores, ut nullus ex hebdomadariis fuo
' confelfario,
"
—■■
—
portionem diaconatus obtineat, neque is qui ita tertamento. difpofuitfe ; ac proinde intcftati in propriis capellis, vel fcpnlturls,
infervit aâa.
fi quas habuerint, fin minus, in ecclefia
Singulis annis, fub poena excommunica­
tionis, novi cellararii, eccleliarumque , &C matrice humentur, falvis tamen juribus ca- sr.
11 Matt
pitulorum, five parvo tempore , five diu cx* c',a'
capitulorum procuratores ex ipfa clerico­
tra matnia urbis incoluerint .
rum , feu canonicorum congregatione fide­
Cumque fanda ac falubrit Jit cogitati»·
liter, ac fine doloconftituantur , qui eleemoftnas , Sc candelas pro pa.ochis, facri(li«, fro aejunflir exorare, ut a peccatu folvantur, ficut facta (criptura teflatur , cunique
& diaconis exigant, ac cetera hujufmodi
mortuorum animx , facerdotum cblationidiftribuant ; quibus ahfcrtibus parochi, vel
bus, fanâorumque precibus ab igne purga­
facrift* eorum vicem fupplcant. In cellarii
torio liberentur, & eruantur, quam impium
elcâione ultra ptvfixum tempus integra ho­
eflet , pia defunâis fu (fragia dcnegaH, prira expeâetur, donec omnes conveniant
fertim ab iis, qui vel cx ecclcIr.T inftirudeinde cleâio per fuffragia fecreta fiat,.nec
tione, vel ex fruâuum perceptione tenen­
canoojce cenfeatur efeâus , qui plura me­
tur . Pr.ipterea mandat provinciali' synodus
dietate fuffragia non habuerit. Cum novus
'ei gitup, quife officio abdicabit, fu* admi- omnibus cujufcumque ecclefi* etiam exem­
niftrationis rationem infra menfem fub ea- pt* clericis, capitulis, & congregationidem poena reddere teneatur, cum tn eccle- Dbus, ut d<-bita defundis anniverf a^ia , miffus, aliaquc pia fuffragia perfolvant exaJietcerftre^ inquit Alex. 111. J omma debeant
âiffitue, Sc pro ea liatis diebus fatisfaciant j alioquin prxter poenam , quam ab
clere tanjiftuti fidentur , modtt ontaibut non eis ordinarius fuiuct , diftridam fe Deo
reddituros.
caneatur.
1omnipotent! rationem noverint
Et ne cunâisabfque diferimine liceat pro­
Reâores ecclefiarum de pauperis obitu
fana quadam aliave minus decentia fepulcertiores faâi, fi platearum capitanei, vel
eieAi una cum parocho de mortui pauper­ chris fup-ifcribere, epifeopojum erit in vitate fidem fecerint, illum propriis fumpti- fitatione providere, ut in ccclefiis, aut febus humandum curent, fi in fua parochia pulchr's, aut aliis factis locis epitaphia,
c vita decclterit · Capellani cum hujusmodi vel alia hujusmodi, notulis litteri» infculpauperis mortem relcierint, reâores admo­ pta, feu depiâa competcrint , ea delean­
neant. Parochorum quoque erit mortuos in tur ; qu» vero impofterum infculpewda , vel
carceribus, mortilque fupplicio affvâos, Sc inferibenda fuerint , ordinario loci premon.
ad triremes damnatos, dum a confratribus Ei lirentur. Qui contra fecerit , poena ad or­
in eorum ecclefias afferuntur, gratis fepe- dinarii arbitrium aiulâabitur. Vivifie* pr«terea Salvatoris noftri Crucis fignum in
hendos recipere .
Clerici vita funâi facerdotalibus veftibu» terra incidere, vel in panunento dipingero
Induti afferantur, ut quos viventes omnium nullo paâo liceat ;qu* antro ante hac iuDominus tanto munere decoravit,eos etiam cif*, vel depiâ* fuerunt, tolli omnino ju­
nærruos a ( ceteris diftinguamus. Cumque bemus, ne incedentium conculcatione νίθοinhumani ffim um elfe nemo non videat, ho- rix nobilis tropheum Injuria afficiatur, pro­
tuinuin cadavera fepultur» carere ob debi­ ut in facris legibus, canoniciique (andiotum nondum tolutum, propterea (latuimus ,- tnbus , & prxfertior in fexra Conflantrnop»
‘ syiw-

w
853

Concilium Nrapolitanum.

854

Pto dupficibu. cum quavis religione,, & **
synodo cautum ell. Religioli, cujuscumque
ANHO ordinis illi lint, fidelium cadavera fine pa- ‘ numero , carolenos quidem fex fupra vi
Axwo
Ciixistt roc hi licentia ad fepeliendum ne efferant, ginti ,·denarios vero viginti . Cum vero ea- ^H*isri
157&
ne eorum quidem , qui feeum religionis ha­ tra nova» civitatis portas in queniv.s Iobitu humari mandarine · Quisquis in iis pec­ cum, exigendum eft abfque differentia ca­
caverit, que his decretis pnrfcripta funt, rolenos quidem triginta, denarios vero viab ordinario loci poena afficiatur.
f;inti. Clericis autein, qui extra parochiaUt pie mortuorum voluntates perpetuo,
em eccfeliam acccrfuntur ad exequias, ofto
quoad ejus fieri poteft , conferventur, ac fattens allés , live grana lingulis.
ne * pofterorum animis difcedat <imquam_.
Per hac autem tacra fynodus mhd immu­
piorum fundatorum memoria,prohibet pro­
tare intendit circa portionem abbatibus, ·.
vincialis fynodus , ne ecclefi*, capellx , fe- feu reAoribus, nlitfquc duri folitam, qu*
pulchra , monumenta majorum intra ecclc- ex prcdiAa taxa ent ad antique propor­
fias vel uioi.afteria, vel alia tam regula­
tionem deducenda .
rium , quam fxcularium loca ulla ratione ,
ullove quefiro colore diruantur, aut ever­ !
C A P- X L V 111.
tantur, aut alienentur, antequam de hoc
locorum ordinarii confutantur ; etiam fi nuiDt urema/iiaz.
Ia fit fundatorum, aut haredum memoria
Nihil »que deleAare crleftis fponfi ocu­
fu perfles, fub poenis a jure ftatutls, abifque
ad arbitriuni preferendis. Caveant tamen los credendum eft, ac li viderit virgines
ordinarii, ne licentiam prifeotum inngma_. fibi defponfatas, iis ornatas monilibus , qu*
tantas reginas deceant, qu* dicere <um
amovendi prxftent.
Utque omnis importuna atque illiberalis fponfà polline : eieitflur wtn/ mibi, <4·
cleemofinarum exaAio a clericis evitetur , fili. Qutmobrem necclfe eft, ut coenobiis
auferaturque omnis laicorum tumultus, dt monialimn , „ux rclgonem ingieflx di­
fufurratio, celletqueomne fcandalum,ope­
vino fefe c<P'ui emane ip.runt , verus dlre pretium nobis vifum eft certam quan- fciplina integra perduret, & fi forte ( quod
dam merctdis fummaru p.arngere, preferiabi;: ) collapfa tueur fuolevetur, camque
bereque omnibus ecclefiis, quam tranlilire ipiar fervare «mnrconatu Audentes in re­
nulli unquam liceat , fub poena ordinarii
rum divinarum contemplationem majori cum
C libertate incumbant; idcirco nos ha fee rearbitrio d.nda .
floriamur infuper in Domino la i cos, ur
ligiofe rcAtquc vivendi regulas , partim ex
os trituranti bovi albgari nol'nt, fed ani­ Tridentina: tynodi decretis erutas, partim
mo hilari , & chriftiana caritate, fine ullo
pro ratione prefentium temporum ad no­
oris, vel cordis murmqre prefixara pr«- ftri proventus enwlumenrum conditas ab
fetiptamque pie mercedis fummam invio­ univerlis hujus provinci* inonialibu' fervar
late fervare velmr, [j.iquc miniltros dupli­ ti inviolate przcipimus, Si mandamus.
ci, ut par ell, honore profcquaniur .
Pro dimittendo a cubiculo > etferendoque
CAP. X LI Xcadavere in quamcumque eccleliam lingulis
diaconis Carotenes duos llatuimus ; dummoDc numera mantilium .
do civitatis portas, ut modo tits funt, non
egr<d<antur, quod it opus fuel it , ter­
In monialium monaiierii, tantum conftictius carolenus addatur , lingulis , quocum­ tuatur numerus, At in pofterum conferve Sei.
S- de reque proficifeantur, live prope, five Idn»
tur, prout faCrofanAum conclium Tiiden gul fc loo.
Dtinum decrevit, qui vel ex propriis mo m»iib.
£<·
Pro efferendis corpuiculis in quetneumque nafteriorum redditibus , vel ex confuetrs dr cone.
civitatis locum carolenos tres, extra vero elcemofynis pro modo, & fjcultite Joci Arei, <u.
civitatis mxnia quatuor. Pro campana,at­ commode tulientari poflit, ut in conftitutio CI.»
que fepultura, vel fovea in pueris paro- ne S. D. N. Gregorii ΧΙΠ. videre eft· Ne con-.
Mungu­
chix, carolenos duos cum dimidio - Pro pre­ que illum numerum licet augete, nili fufli
cibus, qu* in ecclefii· decantari folent , ciens annuorum redituum roonaftcrio fieret ia. tom ι.
candelarum libras tres ; carolenos vere
&cap au.
acccflio
durmtt
quinque . Sacci dotibus) qui cadaver cubicu­
dc
rad.
lo in cohortem deponunt, carolenos fe*.
C Λ P. L
Pio ungulis funalibus faci us, feu, ut vo­
cant, duos allés, live grana, ut noftri di­
Dc fuelhl <td religimem, (ir frofefflocunt; cum feretro scio, unum tatitum.
nem nJmittenJit.
Pro exequus infantium intra fecundum, δΐ
Decft aii.
l'eptimum annum c vita decedentium, qui
Nulla puella minor XI I. ab abbatiila mo­
quid in leutulo, leu le util Io portantur, dim.-E nialium numeio adlcribi, neque in mena He­
dram exequiarum pdflftonem : & fi facerdo
lio tine ordinarii confenfu locum habcie
tes voluerint integram.
queat, neque ullam fccularem virginem in­
'Pro exequus line ullo diferimine, intra tra aionallcrii ciauilra adn.itfànt abba tile;
men a quidem, ut jam lira font, carolenos qu* veto jam admit!* funt, ut in paren­
decern, & off >, cum denariis viginti, ut tum domum redeant, procurent- Nullam
Neapolitano more vocantur. Extra vero
poft hac mulierem prartsxtu religionis reci­
N.apolim pixtu pralentcm fitum , caro­ piam , nifi prius ejus exploratam habeant»
lenos quidem unum,& vigniti , denarios voluntatem, & côijn ordinant tacuit.'e
veto viginti.
biqu* vero profddionem emitlu.a vit mi*
H b h :
ior

855

Concilium Neapolitanum

856

ior iit Cexdecim annis, neque illam prius nialis bona, cenfus, legata, ceteraque juλ·»νο cmittar, quam Illius voluntas ab ordinario Λ
ra , (<nt monafterio omnino communia, &
exploretur, fecundum facri concilii decre­ ad communem illius utilitatem convertan­
tur, foluto prius «re alieno omni, quod
tum .
OAavo autem die, antequam ejus expio, moniales legitime ante conflaverant ■ Eleeret voluntatem, curet ordinarius, ut ejus­ mofyn* vero, aut fuit cujufquc parta la­
dem concilii decretum cum excommunica­ boribus , aut redditus a parentibus, vel contione lar» fcnrenti* in monafterio pater- fanguinels profnlfli, aut dari confueti, non
nifque domibus publicetur. Expleto bovi- in proprios cujufcumque convertantur ufus,
tiatus tempore omnes habiles, aptvque ad fed in communi quadam reponantur arca,
firofeffionem, profiteri teneantur, aut pel. ex qua moniales nihil line abbatifl» licen­
tia poflint accipere. Hujus arc* du* lint
antur e monafterio : abbatifla , vel alia mo­
nafterio prxfeAa,curri puella profiteri iru. claves , quarum altera penes abbatiliam_.
animum induxerit, epifeopum certiorem fa­ perpetuo alfervctur, altera penes celleraciat , idque ante menfem fub poena fufpen- rtana , vcl quocamque illa nomine dicatur .
honis ab officio, ordinarii arbitrio impo- Habeat abbatifla librum, inaquo omnes pe­
horns
reunt», qu» in arca polit* lynt, feribantur,
nenda.
fidcliterque notetur quid quid acceptum^
fuerit, Ck expenfum. Alium huic fimilcin
CAP. L f.
ccllararia habere teneatur, ut cum opus
De abbatifla elcfltone .
fuerit, ordinario loci pecuniarum ratio fide­
liter , abfque ullius damno ,in)uriave redda­
Qu* vafa fan fla in minifltrinm Domini tur . Abbatifla de bonis in communem ufum
Sefc. »5-e.
praparata ( ut ell in concilio Cabilpnenti ) convertis, ac repolitis, monialibus in ne7 & conc.
Virgines Deo dicatas gubernandas ceffitate lubvenire, atque opitulari tenea­
Carting i· ideft
fulcipiunt, quanto difficilius , atque fan- tur; prxeipuam tamen quandam curam ad­
Aius aggrediuntur opus, tanto eas oportet, hibeat , ut iis fubveniatur , ad quas repoli­
c. Un. quali vas auri folidutn, ornaturo omni la­ ra pecunia magis pettinctet, nili votum
fl* mo·
pide pretiofo c»teris prxlucere fotoribus , obftaretjrauperratis, tn quo tamen caveat,
rlilc» »o· dt fuper cuftodiam ftantes omni follicitu- ne inter ipfas, & reliquas diferimen nota­
q. i.
dine vigilare . Abbatifla itaque, ex Trident, bile advertatur. Nulla monialis ab aroma,o., &qucCtariis,
val pharmacopolis quidquam acciconc. decreto , non minor annis ac
*
oAo annis poli exprelfam profcffionem uu
:
piant ; fed abbatifla fingulis in neceflitate
dabiliter vixerit, deligatur ; cereris doti­ proVideatj; qu* accepti, expcnlique ratio­
bus polleat, quas facros canones diftriAius
ne inita hu)ufmodi debita folvere tenea­
exegtfle cognofcimus . Quod ii in monafte- tur. Extra tamen verz neceflitatis cafum,
rio ejufmodi non repedatur , ex alio ejuffi qu* monialis in vana, feu curiofa, vel
dern ordinis poffit eligi. Quod (i hoc etiam parum utilia pecuniam expendere cuperet,
incommodum fuperiort, qui eleA oni prxeft,
id abbatifla nullo modo ferat, nili prius
videatur , ex his , qu» in eodem monafterio
loci ordinarium confuluerit : quod Ii contra
annum trigeiimum exceflerint, & quinque faAum fuerit, utraque excommunicationis
fairetn annis poft profeflionem reAe vixerint, pcen» fubjaceat. Abbatifla infuper ab offi­
epifeopo, vel alio fuperiore confentiente cio fufpendatur. Utique omnis proprietas
eligatur . Tollatur abufus, licubi fuerit . eli­ religionis venenum e monafleriis extermi­
gendi eam, qu* exteris roonialibus fuerit netur , nulla monialium quidquam proprii
*tate proveAior .; quin
potius fideliter, ac clam, vel palam habeat, nulli dona rega.
fme
avaritia,
f
' ' . vel' ambitione
’ '
'in ea deligen’
' Dlare,emere, vel vendere in pofterum liceat;
da, procedatur, nec ztatis modo, vel an­ nec alia quavis ratione ctiam prstextu etiquitatis profeflionis eroiflx, verum etiam leemofin* faciend* fine Abbatifl* faculta­
multo magis morum, ptobitatis vitxque in
te alienare quidquam, ne id quidem , quod
tegritatis ratio habeatur · Corporis etiam ad proprios ufus jam applicatum eflet , dc
incolumitatis , & virium ,quibus, huic onet' converfuro, nec alio quovis modo nomine
ferendo par e(Te poflit.
proprio contrahere, verum abbatifla com­
Ubi du* pluresve fotores germane, vel muni totius monafterii nomine contrahat,
mater,At tilia luerint , ti una illarum mo­ idque in temporalibus, conluitoque prius
nafterio prxfuerit, altera in vicariam, vel ordinario ; cui decreto (i contraventum fue­
difcrctam , vel lanitricem , vel celierari , rit , meminerint omnes , qui monialibus
densum in aliud officium non eligatur , quidquam dederint , hujufmodi contraAus
elcAa vero privetur.
irritos elfe, Sc nullos; utre vera prefenti
decreto irritos reddimus, & nullos, neque
CAP. LII.
pecunic recuperand* fpes ulla relinquatur.
E Si qu(d autem monialibus ipfrs, nulla exDe ce mmuni vita u.
cepta , ex contraAu , vel cenfu , vel loca­
tait fol
ro , vel alia quavis obligatione deberetur ,
illud debitores abbatifl* , aut monafterli
Ordinarii toco rum, abfoluta fynodo, quam prxfcAx omnino folvanr ; quod fi moniali,
primum Id commode prxftarc poterunt, mo· cui debebatur folvertnt, certo fciant fe ea­
malium monaftetia vilitent, cuccntque in dem adhuc obligatione obftriAos efle, ne­
primis, ut fanA* paupertatum voturo, reli- que fatis pro debito fecifle, & quod huic
g oni» murus Λ antemurale inviolabiliter confequens eft. Abbatilfam jus habere eos
fervetur, ac proinde propria cuiufquc inoin jus vocandi. aAionemquc repetendi, fa­
Aa

9

Αμνό
IJ76.

Conolium Nbapolitanum.

857

Aa tamen prefenti* decreti publicatione.
Anno
Ad hcc lite», caufxque judiciale* In monta- ‘
Cntiiri le» in contentioni* foto jam iliac*» vel in­
1576. ferende non ab ipfis, fed a prcfeAa » & mo­
nafterii nomine agantur: ac pcopterea urnynis inpofterum auferatur occafio traAandl
nimirum cum advocati» , caufidicis » nota­
rii* , procuratoribus, St quibufeumque cau­
larum aAoribu», ut omni judiciali ftrepitu
longe remoto divine omnes vacare poilint
contemplationi ; qui contra ac diAum fececerlt, per duas hebdomoda* pedem e cella
non efferati vel certe ad cancello» rotamve non accedat > quandiu loci ordinario,
perpenfa déliât , at perfon* conditione
videatur. Bellaria moniale» , panefquedul­
ciario», aliaque id genu», neque donandi,
neque vendendi caula conficiant per quin­
decim ante Pafcha die*, totidemque ante
Natalem Domini diem, atque in aliis fan­
Aorum fertis,-qui in fui* ipforum ecclefii*
folemniter edentantur, cum hifce tempo­
ribus Sacrof. Communioni, orationi, ceterifque ad divinum cultum neceflariis impenfius , ac follicitius fit incumbendum - Re­
liqui» vero temporibus abfque Abbatifix li­
centia , neque Conficere, neque confeAa ven­
dere , donove dare poffint, quia indignum
profeAo efl hujufmodi occupationibus ea*
deftinari, qu* tit fe Deo penitus darent>
fcculo renunciafle debuerunt - Tantumdem
volumus intelligi de opetibu* aut piAi* , ma­
nuque faAi* , ut videlicet , neque conficien­
da fufeipi, neque confeAa vendi, vel dona­
ri queant.

858

vulgo fe pulchra vocant) inque fertis ce,
Al»NO
ebrandis viginti aureorum lummam non
exfcedant , ne argentum fcoria mixtum , Cmxi»h
tjT6·
ideft cultum humanis ambitionibus, fartu­
que fuperbo commaculatum ( ut iis contin­
gere interdum foler j regum regi c nvin­
cantur offerre . Depolitum ad culiodi ndum
ne recipiant : ante hac recepta infra tnenfem rertituant. Omne* In cenaculo,, feu refeAorio,communique comedam, ii* exceptis,
qu* ob infirmitatem valetudini* in valetu­
dinario, vel alibi ad arbitrium abbatilfc
comedent .
Frpenfr in monialis confecratione , vel
in profcflionisemiffionefaciend*, arbitrio or­
dinarii prefiniende funt , ac moderand* :
I moderata* efle enim oporret, & qu» reli­
gionem, non inanem gloriam prefeferant.
Munera, neque a comanguineis recipiant,
neque ad cos mittant, nili cum facultate
abbatifla: fi qua tamen mittenda, ea fint
moderata , ut pote , que unius aurei pretium
non excedant. Si qua moniali* in horum.,
aliquid pcccafle deprehcnfa fuerit, vel conviAa , ea bierpio aAiva, Λ p-ifliva voce
privata fit, quemadmodum Tridcntina fyno­
dus (latuit, ac decrevit; vel ad cancello*
tamdiu interdicatur acceflu , quandiu loci
ordinario videatur, aliave poena pro modo
cui pe c)ufdcm arbitrio afficiatur.
Si abbatifia in corrigendo , vel denunJciando fuperior, ncgligenter fc ge(fetit,ab
officio fufpcndatur, quoad ordinario videbi­
tur .

!

CAP. LIV.
CAP.

LUI.
Dr tliiujure.

Df mtuabuui iii,r/Zair.

Moniales expreflam trium votorum ad
Ut monialium raodeftia pcrfpicua , nota­ completam religionis rationem peitinentem
que fit omnibus, nulla eorutn pretiofis uta­ profeffionem emittant , At perpetuam fer­
tur veftibus; neque ille, quibu* utitur di- vent claufuram juxta SacrofanAi concilii
vetfi coloris a communi religioni* habitu Tridcntini decretum, & S. D, N. Gregorii
fint, fed protfu* ejufdem, pretiique veli*, XIII. conftiturionetn . Ad omne cujufcumque monafterii fenefteJJas duo ferri cancelquali* pauperem decent.
Iremque ab omni fuco abftineant : cor·]> li cum perforaris conftruantur laminis, qui
poris infuper ornatus, capillorum , capitif- faltem palmo diftent alter ab altero, ubi
que concinnitas, pretiofa flabella, chitote- cum maribus loquendum eft: ubi vero cum
cr, manic* ex ferico, vel ex pretiofi* pel­ femini* abfque laminis elle plodunt ; eo ta­
libus confeAa , odores, unguentaque ab ei* men accedere mare* ullo hiodo queant. In­
procul ablint, neque catello* apud fe reti­
tra vero monafterii ecclefiam, neque cum
neant ; fpeculum non habeant in cella ; maribus, neque cum femini* loeu» detur
neque decet enim fimilem ulla ratione effe colloquendi.
PrrfeAa tot*, aliave audiendi* fermoornatui fecuiarium firminarumornatumfponf* Chrifti, de qua dicitur : Omnis gloria eju* nibusprarpofita, & janitrix fidelis eligatur,
filix regi* ab intus in timbrisi aurei» clrcum- qu* cum aliqua monialium a fui* vekexamiAa varietatibus.
ternl* fuerit accerfita, eam non ante vo­
Cell* fint femper apert*, & pauperta­ cet, quam abbatifia illi facultatem dede­
ti quam profert* fint, conveniente* : non rit ejus vocande; cujus erit (udicare, num
ea* impura aliqua , vel profana hominis ef­ expediat monialem illam cum fui* colloqui,
figie , aut vani* piAuri» , aut impudicis fa­ E vel externis. SI vero fenferit haud convebulis deforment i neque aulaei» parietes, a 1 i fi­ nirc’ pnitrix, aur rot* prarfeAa diA* fo­
ve minus decentibus vanitatibus.parcnt, fed tori ea de re dicat, ne torte turbationis ei
fanAitatt loci convenientibus Chrifti Domi­ prabeatur occafio.
ni noftri , A fanAorum imaginibus exor­
Cum vero una monialium cum externi»
nent, quarum, tamen exempla, antequam colloquitur, adiit altera , qu* utriufque dieffingantur ordinarii* , locorum exhibeant. Aa auribus percipiat ; cancelli duabu* Tem­
Inanem etiam, feu fupervacaneam pre- per obfereniur clavibus , quarum «Itera
tiofamque fupelleAilem evitent. (n exor­ penes abbatiflam cuftodiarur, altera pcnandi*, qu* in hebdomada fanAa folent
Ad portam nulla cum externis colloquatur,
nifi

xl

859

Concilium Niapolitanum .

860 ,

*" nili adlint Janitrix t & cui rote cuta réra- . aut janitrix fideles haud- fuerint, officio priinilfa eft, ut ea dare, ac recipere poffit,qu« * ventur, & ad cancellos, vel rotam , vel
januam ordinarii arbitratu inhibeantur ac­
r’ univerfo monallerio neceftaria funt.
1570.
Porta cum aperienda eft , lie aperiatur, cedere .
Angiportus , quos vocant fundicos , o
ur qu» aperiunt forores, ab iis , qui foris
monafteriis monialium lint disjundi, & mofunt» nequaquam videantur,nequt ali» jux­
ta portam pr»ter janitricem (int, neque tuftetia, ubi commode id fieri poteil, redu­
ibi colloquantur. Ad rotz portequ» culto- cantur ad inl'uhm; qua propter ordinarii
diam tres femper affiftanr prudentes, pio- cum (utnmo Pontifice, cumque Regibus, fub
- ved»que «tatis forores, qu» nunquam re­ quorum tutela, dc ptotedione ill* erunr,
cedant inde, nullaque alia hoç fungatur pro viribus agant, ut duplicia monallcria
munere. Porta line jufla caufa ne aperia­ idelt , virorum , & mulierum feparentur dt
tur- Intra monafterii fepta nullus ingredia­ fejungantur, ut olim a majoribus in.Agatur, cujuscumque ille fexus, «tatis, con- thcnti convllio legimus conftitutum .
Sit certus quidam , & prvfinitus converditionifque fit, poena * excommunicationis
.....
.......___ _____________
._r„..._ _
1st» fententi»
contravenienti r
propolita
a farum numerus pio monafterii qualitate ad
concilio Trldeneino illata ; eos tamen exci- ® fUpetioris arbitrium : hx autem converf*
pimus, quibus ordinatius ingrediendi tece- univerfitati , dt communitati inferviant.
rit facultatem , quales funt medicus , con- Sin autem converfas habere nequlvetint,
fetiarius, atque his fimiles cx vi conftiru- que (ub ordinariis regulis vitlrri degant,
tionis S. l> N- Gregprii XIII. quos tamen ad lavandos pannos, ad panem coquendum,
ipfos, cum ingrediuntur, du* femper ex ad purgandum frumentum, & denique ad
provedioribus comitentur. Nullus fecul.·· cetera nuiutmodi munera obeunda , honeftas,
rium, vel regularium cujufcumque, ordms , alioquin bon* fam* habeadt mulieres , iifque ad dida munera intra monafterii clauftra
five laicus, live clericus ille ut, monade
tia adeat monialium, ut cum illis collo­ utantur; quas (i femel e monafterii pottis,
quantur, nifi colloquendi prius facultatc,dt feu |anuis egredi contigerit, in idem iterum,
vel in aliud line ordinarii licentia recipi ne­
in feriptis impetrata, alioquin ricommuqueant. Ne moniales unquam fux profeflionlcationis poena puniatur, excepti» fratri­
nls officii oblivione capiantur , fed fandas
bus, & parentibus , quibus fnrores, aut
fu* religionis leges inftitotaque diligenter,
filias, non alias alloqui permittetur.
“ - Deo
~
Sxculares mulieres cujufcunque conditio-Cut
promifere obfervent, in vittutc
nis, dt nobilitatis in monafterio ad breve fande obedi enti» prxciplmus , at m lingu­
lis coenobiis icgulx cnbio legantur, itauc
tgmfjus non in perpetuum ne recipianrup,
initio cujulque mentis integre in refeflorio
neque fecunratis, neque cullodi», neque
legantur; deinde nulla prxtcrear hebdomada,
Ut ajunt fequeftri caufa, fecundum fonnam
brevis Gregcrii fumml pontificis hujus no­ In quo bis aliquod conftirutionum, feu regula­
rum capitulum legatur ; βί demum illa per
minis XIII.
fc ipfx led itare teneantur: comedias, aliafMonialium profefl* nulla ratione e mo­
vc pias adiones non reprelenrcnt , pernafterii feptis egredi iictat fecundum conftirutionem B'-nifaci< odavl, qu» incipit: funatx, ne animi quidem relaxandi cauPericuloii a Tridentina synodo innovatam, le-incedant, ne ullo modo, ac tempore ,
nifi ex legitima caufa, qu* ab epifeopo Iit fee u Ia rem » five virilem, five muliebrem in­
duant habitum.
approbanda .
Univcrf» moniales, ubi commode fieri pofHajuCccmodi autem exeundi licentiam con­
cedere epifeopi nullo modo valeant , nili id fit, uno in loee dormiant, vel faltem lingufumma necemus poftularit, prout In con Dl« in fingulis cellis, vel certe ledis cu­
flitutione Pu V. fancitum eft, contra quam bentfi moniails quxdan, pc»fumpferir , ut honeCAP. L V.
flatis laxatis habenis, dr monachal! modeflia, fexufque verecundia impudenter abje£)e divina ifficur ·
Ais extra fui monafterii fepta exeat, Ipfo
fado excommunicationis fententiam incur­
Primani omnium /latuimus, ut <5 tones ad
rat h Abbatiffa vero, fi ejus permlffione illa
exiverit, vel pr «feda janu*, ti eius incu­ matutina» horas convcnianr, qixn femper
ante lucano tempore recitabunt,
légi­
ria id evenerit, prefer jam didam excom­
tima caula, qux lit ab Abbatilla appu>badmunicationi» fententiam, ab officio amovea­
tur , ad quod etiam reddatur inhabilis . Nulli da « impedicat fuerint , af r quoque canoni­
monial i literas feribere, vel recipere .fas iit, cis hori» interfile teneantur, omnes exple­
nifi cas abbatiffa prclegerir : qu» conrrafe- tis matutinis, vel poll primam, vel alio
cerlt In cellam includatur, vel certe ad can­ commodiori tempore, abbarillx arbitrio·,
dimidiam faltem horam mentali orationi ex­
cellos prohibeatur accedere, quoad ordina­
pendent, in qua beata: Vngmis rofariuih,
rio videatur: lirer* ab externis ad monia­
vel alia vit» paflionisve Chrifti myfieria,
les mitfx, infeia moniali, contignentur abvel Ii placet, quatuor noviftpsa poteiuirt
batifl» , qu» una cum priotifla , vel no vi­
riarum mag-illra , fi ad noviciam mittantur, meditari. Node antequam cubitum erant ,
eas leger, pidrcabirque, conveniat, nec />e conicientiam quaque luam diligenter exami­
pro Divino fervitio, boneque illius furoris ne, , cum deceat, maxime eas quas e«iefti
fpirituali , mi fias illi reddere literas. Idem- tponfo, femper prxilo elfe convenit, quod
fciipcum e'l .) hxertiiai>xr , <r
/fique de literis c nionaflerio ad externos dan­
dis fervetur , qua in re fi rout prxfcAa , rtiuai irtrum t>mnes /dentium, univcrlarum
pene

I

Anno

me.

. 861
Awno

Cmnn
•n«.

CoNciuuM Neapolitanum

862

*ene virtutum cuftodem & indicium,
indicium
fuo rii» approbati, a monialibus ne adnnttanAmmo
oco, & tempore fervent ; &
< li opus fue-^tib·.· quique fingulis annis exadam totius
rlt cum externis colloqui, id Cine abba tiff* adminitirationis rationem reddere teneantur , CnaisTi
1576
licentia minime faciant ; neque enim inanes non tantum corïm monafterii abbatiffa , ve­
fabulas, quas Ceculares fere narrare folent, rum etiam coram alio ab ordinario deputan­
celcftibus collocutionibus polient non gra­ do cum libris rationum accepti, dr expenfi ;
viter obefle: cantum, quem figuratum vo­
fecus, clapfo anno amoveantur ab officio .
cant , dt mufica inftrumenta, palfandi ar­
Qu» his regulis non obtemperaverint ,
tem , dt grammaticam , nulla unquam ad­ e’s abbatlfla uiul&tm dignam culpa ir­
roget
, ut in omnibus , & de divino ho­
di fcat, fi hic inter ipfas difci non poffint,
neque doceat , iliaque ipfa, nifi arbitrio e- nore zelus , Λ in fervandls regulis fopifcopi ne exerceant ; qu» fecus fecerit per
lictudo , & in religione conlervanda dehebdomadam ad Cancellos, vel ad alium iiderium eluceat ; (i qu» vero fuerit valde
colloquendi locum defcendere prohibeatur. frcrtinax, dt in luperiores contumax pr*·
In quovis ccnobio novitiarum conftituatur
ato denuncietur. Poft menfem a die conpr»feâa,ex prudentioribus & antiquiori- firmationis, & publicationis hiius noftr»
bus eleAa « cujus officium fit, illudque ma- “ Cynoli monafteriorum abbatilfr prilato dexima profequatur cura, commendatas (ibi nunciare teneantur,quo modo he noftr» connovitlas in capite, humilitate, Cui ipiius ftitutionei ferventur , ut opportunis reme­
fubmiflione, patientia, oratione prcfertlm
diis valeat provideri, alioquin ab officio
mentali , paupertate, & omnium rerum fufpendanrur.
contemptu Inftruere, ut in veri* folidifque
virtutibus, Ac fuarum regularum conftitutionibus fint optime inftruâ».
C A P. L V 11.

i

CAP.

De patuit aliirque ti btt conftitutintet ftrtiitcHtibut.

LVI.

De (anfejjtrii<, ctppellt»iit tfr prttu
rttoribut.

Statuit provincialis fynodus multas aliafCve poenas ordinarii arbitrio relidas ob delirfta, vel a clericis, vel a laicis commilfa nulla
Sefs. » j. c,
Confeflatii monialium non pifi ab ordina­ ratione ad epifeopi emol umentum, fed ad
>0. ibid.
rio, aliove fuperiore approbati admittan­
pios ufus efle convertendas ./Ad hxc facul­
tur: qui licentiam preterea in feriptis im­ tates, qu» aliquibus ex caufis in hac fynopetratam, & fexto quoque tnenfe renova­ do expreflis ab epifcopo petentur , gratis
tam habeant. Illi tantum a tdiendls monia­
Temper concedantur. Poftremo decerq-tea­
lium confeflionibus preficantur , qui state dem fynodus has conftitutiones ad duo<menCroveAi, At Deum timentes , viteque pro- fes poft earum confirmationem , At pu­
at* fuerint, quique animis tantum mede­ blicationem ab omnibus inviolabiliter fer»
ri ftudeant, nec extra confetlionem, vel vari deberet, ac neminem ignoranti» exqu* ad confeflionem minime pertineant, cufationem afferre polfe. Veruntamen om­
quidquam dicant, vel faciant. Curent epi­
nia , Ac lingula, qu» in hac facta fynodo
scopii, At fuperiores monafteriorum, ex de­ decreta , aftaque funt, auftoritate, judicio­
creto sac-concilii Tridentini, ut pr»ter or- que S. R. E. omnium ecclefiarum haud dubie
dinarium confeflbrem, alius extraordinarius D nutris, ac magiftr» Temper emendanda , ac
bis,aut ter in anno offeratur, qui omnium
corrigenda , qua debemus obedientia , ac re­
coniefliones audire debeat. Socii conffflbverentia fubicjimus.
rum, live fxcularium, five rcgulatiutn cle­
ricorum cum monialibus ne colloquantur:
Deo beatiiïimique Matri Laus·
nec nili ab ordinariis approbati admittan
tur : capellani, At omnes facerdotes, qui i<i
monialium ecclefiis rem divnam funt (adu­
Sufcrtptta epifiaporum
ri ab ordinario approbentur cum licentia in
feriptis, gratifqdc habita.
Marius Caraffa, Dei , dt Apoftolic» feSrfr. »f. c.
Nullus audeat - etiam ex caufa celebrandi dis gratia epifeopus Neapolitanus.
j. ibidem, intra fepta monafterii ingredi, fed Γη pu­
Ral. epifeopus Averfanus, exemptus .
blicis monialium ecclefiis tantum facrum fa­
Johannes Matthaus epifeopus Puteola­
ciant, conii ituta in delinquentes excommu­
nus .
nicationis lat» fententi» poena , in ingreFabrius epifeopus Ifcanus.
dientrs intra fepta monafterii, tam a con-E
Filippus epifeopus Nolanus.
cilio Tridentino, quam a SS. D. N. Grego­
Scipio epifeopus Acerrarumrio XIII. illata. Eandem licentiam privata­
rum monialium capeliani.habere teneantur,
ConcorJtt cum ori^tntlt correflo tn f-t.rt
. faâoquc facto, inde .exedant: nec cum ul­ tongrc^ttione ctntiltt ·
la moniali colloquantur , nec illis intetauftcil , feu famuli inftar inferviant.
Adores, procuratores, oeconomi, redituum
exaftores, vel alii hujusmodi, quocumque
ociuuc appellentur, nifi fuctint ab ordina-

Can-

1

86j
Ammo
€·μ«ι
I576'

CONCILIOM

Cmfuhirti , thftlifi t officittti φ- «otartifttrt fftKui· frotnucutlu Nttf*burnt ccMrtl· »»"» ij-yd.

R. D. Carolus Balduinus V. J.D.) canoκ. D. Paulus Ta flu* V.J. D.
) nici
R. D. Franc ileus Lombardos f»c. )NcaThcoiogi* DoAor.
) polit·
R. D- I.elius Sefla V- J. Dr. D. Hieronymo» Vignes V. J. D.
R. D· Gabriel Sance» V. J. DR. D. Antonellus de Fulgure V. J. D.
Vicarius AverfanR. D· Vincentius Quatrimanos V. I. Dconfultor rerercodiflimi epifeopi Nolani.

NeAPOUTANBM «

864

R. M. Baldafiar Crifpus ordinis S. Fran- “T"

A cifei, Conventualium.

r.Aw’,°

R. M. Jo. Antonius Saviliano ortLPrcd.
congregationis Lombardi·-

R. D. Jo. Baptifta Arcutius > clericus
Neapolitanus Theologus.
R. D- Julius Cafar Marcorda, Jean,
fecretartus.
j Nça- .
R. D- Andreas Sarmii» PromoterJ politFrancifcui Joclls Neapolitanus') Aoor.
pub. apoAollca, & regia auAori- jmagiftri
rate notarius.
)cur. arDeodatus de Felice Neapolita- Jchiep.
nuipub. apoft. aoAorit. notarios.) Neap. &
) huic ia)cr« syn.

CON-

1S7°*

■·

Concilium Sipontinum

865

866

CONSTITUTIONES
ET DECRETA PROVINCIALIS SYNODI

SIPONTINÆ

rConci­
lium find
p.ulo iaperlui

PRÆ5JDEIVTE

ILLUST RISS. ET REVERENDUS. D.

D. PTOLOMÆO GALLIO
S. R.

E. TIT.

S.

P A NC R AT I I

PR E SB Y TER Ο

CARDINALI COMENSI
At Dei ύτ A/oftolica [edis gratia arcbiepijcopo Sipontino.
r

T

Q

L

ί

Μ

Λ

V

S

G

A

L

L

l

U

S

MifcrdriMt Divina fanSt R. E. tituli [anili Vani rat h presbyter cardinalis Comenfis arcbiepifcopus Sipontinas
Provincis noftrx fidelibus ialutem in Domino.
Bx edi-

f^Vm nihil fieeundnm naturam Jit, quam

ut, qutbus principiis quodque produdum

tione ί*fJi i iisdem, & optimum fuum flatum acquirat, &■ tutatur; 6· fi quando in detecundoMs nus vergere contingat, reftauretur; rationi fiant confonum tflt videtur, ut pro [anilis-

cent
’ 7*·

fima religionis noftra, qua a Cbrijlt, 6· apoftolorum vita fundirute, tb morum mtegritale , & ortum traxit , <fr- incrementum ( Cbriftus tntm prius faterr coepit, & poftea
dixere ) recuperanda fialute pene jam deplanta, non ad alta convolemus remedia , quam
ad νιια 4- -marum carred lOnem omnium fid/Jium , & maxime /actrdotum , qui m Cbrsfliiir apoftolorum locum fiunt ; quod quidem nec melius, nec efficacité praftari poteft , quam
crebra provincialium conciliorum celebratione, a patribus olim noftrts ob boc ipfum tn
ftituta; dr cum jam ab hominum memoria receffiffit , nunc demam α facro concilio Tndentino in ufum revocatd. Quare, cum pro mihi infundo munere , proque fummis α
Deo tn me collutis beneficiis, lotit viribut, vel ufque ad mortem, cura gregis fidei
mea commiffi mibi incumbendum efle cognofcerem , mbit mugit tn aplatir babut, quam,
ut primo quoque tempore per occupationes liceret, quibus diu detentus apud fiel. rec. Pium
Ir. pout·, max. fiai, me ad Sipontinum fidem conferrem; ubi, pro virium noftrarnm te­
nuitate, fiumma diligentia, fiummoque labore, totam me, quodeumque funt, ad boc opus
moliendam tradidi: tandemque, Deo favente, cum epifeoporum, tb aliorum provincialium
confilio , ad finem perduxi: en quo maxime elaboratum efl, at ea potijjlmnm decerneren­
tur, qua ad bonos morer refiituendor, vacillantes confirmandos, ac fandos,
opti­
mos promovendos > conducerent ; non omtfla tamen dodrina > carernoniarumquc cura > cujufique provincia noflra /oci indigentia ' ratione babita. Qua, ut facilius ad veftrum
omnium manus , tb noliisam pervenire, ac per vos executions mandari queans , typtr
cufia, quahacumque fiunt edere curavimus. No» enim tanti fiaemur audacia notam illam,
quam apud omnes eruditos incurrere poflimus, quod fcilicet hac decretu nulla verbo­
rum elegantia . nulloque prorfius ornamento deficnpta, tn lucem edere aufi /imus , quan­
ti commodum illud ingens , atque uberrimum illum frudum, quem unufquifque veftrum
fVQCbil^itbiD fcrtefturidf eft , fi λ4 ελ dilrg/nter 3 h/inquam ad fcopum , Eninum advert/tt/ >
& infe itormtffM f* ntttu , ttc regufiat, aut tortu/ w/tt wftr/t λ^/ολε/ di/nrjHtur. It*
enim fuftum ire non ambigimus, ut non fiilum m Dei confpeflum cbri/hun, ‘nomine vofmet dignos ex bibere, fied in aliis etiam fandos virtutum fuarum amulatimu fttmulos
excitare poffitu : unde debitus omnipotenti Den honor , ac animarum noftrarum /alus mi­
ra felicitate provenit ; qua quidem duo noftrorum omnium laborum finem, ύτ intentionem
ejfe, nobis femper propofitum fuit . Reltquum eft, ut qua majori poftumut cbarnate, vos
omnes, tam facularei , quam ccclefiafttcos, hortemur, at moneamus, ut fummi diligen­
tia fiummoque ftudto , ac totis denique viribus, quacumque tn hac provinciali synodo
fancita funt , pro eo, quod cujufque intererit, inviolabiliter obfervetis , .tc debita exteutions mandetis; pro certo babentet , quod fi fic feceritisa Dta pietatis , innocentia,
obedientiaque veflra maxima pramia Conjequemmi , fin mintu , prater Deum, quem jufliffimum fielerum ultorem habebitis , nos quoque, ne de aliens peccatu (cum fatis ni­
mis nos opprimant propria ) Deo rationem reddere cogemur , poenis , qua delinquentibus
propofita funt , serrantes , i- difcolor coercere , atque muldare , quamquam maximo noftro
cum moerore, cum vor fingulos filiali amore profequamur, minime tamen cejfarc poterimus.
Kalete tn Domino.

Conci! General Tom.XXXV.

u

jii

r

CON-

■?

■
867

CoiiciuuMT Sipontinum.

>.

868 \

CON ST T I TUTI O NES
Bt deffl:ta Provincialis iynôdi Sipontinx,
•i

<

*

Celebrata de menfe Jandfrii 1567. Manfredonia.
Ptolemdnr. Calliur,, S. R. E. tit. S. Pancratii pretbytfc cardinaJn Cnmenfit
ac Dei, <r dpoftolie» fedn gratta arcbiepifcfyur ’ Sipontinur de confho,
<&· ajjenfu revhredijpmdrum dominorum epijioporum , abbatum , & aliorum nojira provincia ordinariorum in Provinciali fynodo Sipontina
bete Jiatutrant,
fanet mut.

Nor

'

Trinfi^
Ndomine fanil^,·,· <8r, Indjviduz Trinh

I

Sra'ruimtu infuper ,'frtque ordinamus, ut

tatis, Patris,, 4 Filii, & Spiritus fandi, omnes, qui beneficia ecclcliafti.ca obtinent,
banda hzc fynodus provincialis Sipontina— " vel impofterum obtinebunt , 4 qui fynodo
—Vfi Spiritu fando legitime congregata at­
Dioecefahz 4nterefle debent , in prima qua­
tendens, Fidem totius elfe fpiritualis zdifi- que' fynodo , quz celebrabitur , omnia , & ·
cii, atque religioni, fundamentum, cuar lingula ab eodem fando concilio Tridentiqua omne datum optimum , & omne donum no definita , & ftatuta, palam reciprSbt.
perfedum a PatpHummum defeendens af- veram obedientiam lumino Romano ponti­
fcquimur, 4 ftTne qua neque ecclefia fubli- fici fpondeant ; îîmulque hrrefes omnes pu­
blice detelientur ,& anathematizent, fidem
ftere, neque quifquam Deo pllçere poteft:
profirentes ejufdem verbis, quibus nos ipfi
in prirrïis more majorum ftatuit, ejus fidei
confcflionemiante omnia elle przmittendam; , fuimus profejfi. Qui vero >d facere negave­
rint, publice excommunicentur , dt omnibus
ut, quod corde creditur ad juftuiam,- id
omnes ore cofifiteantur ad falutem. Quz ecclefiafticis frudibus priventur, fabric* ecquidem fide' cum una fir, quemadmodum, clenarum applicandis.'Tïem de iis, qui de
oeneficiis -cur aHs, & canonicatibus provili
tefte Apoftolo, unus Deus, & unum Ba
c
ptifma ; eam ipfam , quam a majoribus ac­ fint, & de promovendis ad dodorales , vel
ceptam , dudamque a Chrifti, 4 Apoftolo- alios gradus, ac de Notariis, nec non de
intelligatur
, qui quidem
rum dqdrina, ecclefia fanda Catholica ,<& fcholarum magiftris
„
„
....
--------------- ..
.
* ,
· j
Apoftolica integram confervavit , eadem- omnes nullatenus ad excicepdum officium
fanda fynodus fufeipir, & ampleditur, in r
fuum admittantur , nifi prius de
J~ eorum cfi­
de, & moribus, ac fana dodrlna con fi i tchunc , qui fequitur, modum profitendo.
Credimus, 4 confitemur omnes utriufque %rlt , 4 profeilionem fupradudam cmiferint.
Regulus indicis librorum vetitorum epi­
Teftamenti canonicas feripturas a Spiritu
fando elfe divinitus infpiratas. Itidem cre­ feopi ab omnibus Chrifiitidelibus eotum cudimus , Si confitemur ea onynia , quz in fym- rz co iimitfi,, & pr.rcipue a bibliopolis obbolis ab ecclefia receptis cbmprehenduntur. fervari diligenter curent ; illis inhibendo, ne
Ea quoque omnia, quz de fide, dt doctri­ •libros qbi.umjue imprcllbs vendant , aut
teneant, quos ipfc epifeopus , live ab eo
na a facris conciliis oecumeoicis, dr noviflime a fanda generali fynodo Tridentini— deputatus, non inlpcxcrit, & approba­
verit.
funt definita, nulla hzlitatione amplecti----- n>ur, 4'tenemus. Sacrorum vero librorum
Quzcumque przterea, fuggerente Diaeuni tantummodo fenfum pro vero , atque bolo, clam in vulgus inferuntur , quibus
indubitato, agnofcimus, & renemus, qucnj-χ magicarum przftigiarum pro infirmis fananeadem fanfli Tridentina fynodus declara- dis, aut conjugibus ligandis, vei folvendis.
vit,& confirmavit, dc communis catholi- dt divinationum pro rebus deperditis , aliarumque hujufmodi rerum detcftandus ufus
c^eccleliz ufus docuit, & tradidit. Tradi­
retineatur, prohibeant, execrentur , dam­
ti Unes oretequs ab Apoftolis emanatas, St
nent , & exterminent epifeopi & przcicontinua (ucceflione in cccl-lia Catholica re­
ceptas , & confer vatas, tamquam ab ipfius pue diligenter curent , ut mulierculae . quas
Chrilli ore, vel a Spiritu fando didatas , HrigaS-vocant, & quibus hzc nollra Provinqia abundare dignofeitur, omnino delean­
fufeipimus, & veneramur.
Septem quoque cccleiie Sacramenta , tur .
quaque de ipfis eadem fanda fynodus Tri­
De Divino cultu, & celebratione
dentina mandavit, ac tradidit, firmiffime
Mtjfarum.
tenemus , at\cztera dogmata adverfus omnes fzculi hujus hzrcfes cum eadem fanda *
Cum fandiflimum , Angelifque etiam ipfis
fynodo lent imus, & credimus , damnantes,
& anathematizantes quafcumque hrrefes , venerabile altaris facrificium Sacramento­
quas eadem fanda fynodus damnavit ,& ana­ rum omnium, & finem, & perfedionem
elfe Sandorum Patrum audoritates pie , fa­
thematizavit .
Sandr demum Apoftolicz ecclefi* Roma­ ne tcftentut ; celebraturos faccrdotcs quam
ne , tamquam omnium ecciefiarum matri, diligcntilfime elaborare decet, ne tanto in
ac beat immdt Domino noftro Pio quinto pon­ Sacramento conficiendo ignorantia , neglitifici, MasimO debitam fubjedionem , atque gentia , vel etiam contemptu , erroris ali­
obcdicntlam Jxhibchius, & juramus.
quid ab eis admittatur, quo, ât erga tale

Sa-

r

B69

Concilium Sipontinum .

Sacramentum populi devotio minuatur, <5k ,
*

870

Nuilu» omnioo, nequi faruTatis, neque

■ imparate ipforum confidentium confciemié ” regularis facer dos In domibus y ri vatis, ne" " namque fi
" ­ que eriam in Oratoriis ab ordinario non.. '
ertoris oqere graventur. Hell
lios, Dominum nefeientes, dk ad populum approbatis , nd at celebrare . *
facerdotum officia ignorantes, Bc fibi iplis
I Populus frequenter a parocho moneatur,
perdi tIonem'peperiflp, dt in maxima diferi- iit eorum'filii, et famuli, qui In agris co­
mina, &■ cedes populum adduxlffe fanâx lendis , St bcftiis pafcendis occupantur > falferiptur» proclamant. Hi* igitur ex caufis tdn diebus feftij. nrfffam audiant. In quo
fanàa h»c fynodus decernit, ut-rquod ad
parochus patrum , dt dominorum confcienboc fpeftat, facri in nrMiis concilii Triden­
tiam oneratamefle fignificet.
Viduas, quibus ob maritorum mortem do­
tini decretum omni ftudio fervetur.
Nemo vero facerdos ad. tremendum hu­ mo exire per aliquot dies indecorum duci­
jufmodi facrificium fe conferat, qui pridie tur ,· enlfcppl per menfem integrum tole-.
convivio folutiori operam dederit, aut ali- rent'celebrationi Miff» non’inrereflt. Men*ttr nimio fe potu , vel cibo/ repleverit,
fe vero exaâo, nulla eis cujusvis confuetu- *
feu aliquem infolcntic aÂùmÎ fecerit, aut dinis exeeutio valear, led omnino ad Mif- ’
aliquid turpe admKerit. ·
|
1_ auditionem,
. etiam ( fi opus fuerit J per
Singulis fjiltera hebdomâdls· peccita fua cenfuras ecclefiaftica, cogantur .
confiteri non omittat, etiamfi mortalis pecIn folemnibus
folemnibus ,domini, ajibus, vel ferlacati fibi confcius non fit: fi vero in mortalibus Miffis
Miliis cantatis, inter canendum llu-.
ftu-7”
Ii exiftat, omnino cpnfiteatur, priufquatn deant omnes, tam qui inchnro, quam qui
celebret, fi confie flor is copiam habet; qua ad
t’ altare deferviunt, ut non tantum modenegata , cum primum ei fe obtulerit id dulatione voluptatibus aures afficiant, qualiftatim efficiat.
1 ""
tum chriftianorum
mentibus utilitatem por­
In facriftia Mi flam diligenter przlegat , rigant, Λ: devotionem. Idets tam ea, qu«
& ejus lingulas partes lie promptas ha­ ad doArinam, ut epiftola , evangelium , fymbeat, ut celebiando nullum errandi, live bolum, quam ea, qux ad preces pertinent,
fic diftinrte decantentur, ut commode, dt
hzrendi perjcului' fubeat.
Ad altare non accedat, nifi prius in Deum devote populorum auribus poflint exhauriri.
mentem dirigat, fe indignum accufans, ut
In miffi,, cccerifque divinis officiis orga­
factis altaribus Deo miniftraturus afliftat:
norum ufus facri Tridentini concilii dectefrque fupra fe levet, diligenter perperi-C tum non excedant; ut fi quidem modula···--dens, Ci a quocumque reatu liberam
fen- tiones lafcivas non imitentur.
tlac effe confcientiam.
Cxremonias vero omnes a romana eccle­
fia inftirutas , Λ iervari folitas, ut fanMiffatn non Incipiar « nifi prius accenfis
candelis ; urceolis, & aliis, quz requirun­ fte , & pie funt adinvent», fic religiofe te­
tur , paratis .
neri, dk ad unguem fervar! rubemur Omne
Aperio capite celebret : nec Biretum, autem aliud caeremoniarum genus non Co­
Subbiretum, aut aliud id genus , in aitarc lum non admittendum ; fed penitus ducimus
explodendum. Superftitiones autem ordi­
ponat.
Non ante auroram > neque celebret a me­ nariorum judicio,
dilidentia abolean­
ridie , nifi ex caufa jure permifla .
tur, fi qux forte exremomarum nomine in
Addendum nihil, nihil etiam detrahen­ ecclefia, invehe funt, ut eft prefixus qui­
dum iciat . Ea, qu» ita funt dicenda,' ut dam candelarum numerus ,’ dk alia iis fimipopulus audire debeat, fono non infraelo, lia, veluti facto Tridentino concilio fanfed voce elata, & debite elevata proferte Alflime cautum eft.
/
ftudeit.
D
.
.
Qu» vero fecicta vocantur , fub filenDt ritu ftrtmnia in celrhrtticutt Jivitio pronunctet .
norm* pj/ictorua.
Non ocius, neque debito remiflius, pre­
ce» aut cerimonias agat.
(n milia 11 omnia legere non pigeat, nee
Ut in ecclefiis, quas Dei templa dici,
memoria tantam, qu» plerumque labilis eft effeque fideliter pieque aneftamur, (quafquidquam dicere prxfumat.
que , dt prophetatam tanftiifima pr»loqula,
Non nili femel fingulis diebus celebrare « caftilfima, ac ignita Dominica verba
licere fciat, Chrifti Natalis terna celebra­ OratioMir doMar elfe tradiderunt, nihil per­
tione excepta .
peram pofitum, fruftravc umquam deman­
Sacrificio confeAo , Divin» Majeftati, datum occurrat , fubfcriptas has fandlionc*
qu» tanti minifterii dignum, tsntique be­ fanfla synodus inviolabiliter proponit obneficii confortem illum efficere dignata eft, fervandas .
gratias agat .
Diurnum, five etiam nocturnum divinum
linteolum colligat,
Bofficium debita Campanarum figna antece­
Corporalia , neque
l
'
fed neque luminariâ in altari extinguan- dant tanto temporis fpauo, ut clerici omnes
tur, Evangelio non perfeAo , quodpoft be- domo matare difcedentes, ecclefi» oppor­
nediâionem populo datam legi confuevit.
tune fe polfint offerre. Çum autem ecPeregrinum Sacerdotem incognitum ad clefiam fuerint ingredi, figno crucis fie_.
tylfl* celebrationem, ordinarii licentia non muniant , atque benediAa afperfi Hexis
perfpcâa, ecclefiarum reAores non admit, genibus ad fanAiflimum Euchaiiiii» fatant, ordinarius etiam non mediocre ftudium cramentum , vel ante.majus altare ( fi
adhibeat ad veritatem, vel falfitatem com­
qua in ecclefia facramentum non fetvaprobandam litterarum , qu» Dimiflbri» di­
tar ) Domino pieces fundant' . Quibus
cuntur .
I ii t
jam

f
871

·

Concilium Sipontinum .

872

jam porreAis fuperpelliceis illuti, omni À inte rceflerit impedimentum , per epifeopum,

cum modeftia, dt reverentia, extera omnia Λ vel eius vicarium approbandum: tuficque in
fscriftia, vcl alio honeftiorl ecclefi
*
loco,
parent, quz eorum officia (ibi expofeunt,
·’
& pollquam filum unufquifque locum in- celebrari poflit .
Omnes, ecciefiarum miniftri > five canonichoro adierit, pulfetur parva campana , &
ab hebdbmadario, vel ab alio, cujus iJ ci, live in qualibet ecclefiaftica dignitate
.conilituti,, fuum iplimer,, ·non
Per
muneris intererit, alta voce Dominica ora-,. ,υο.ι·...»·.
—■ r
-· alios,
tibne indrfta , dt ab omnibus fimul fecreto munus obeant . Ubilvero non bene conftar.
»
_
*
_
___
_
/T
_
·
_
·
_
·.
_
1
,
ί
·,.,··
mïî
nat<
iâr
at
r
r iKaif ti Ft
* *;
____
completa , omni devbtione officium inchoe- quod cuique dignitati minus fit attributum
tqr.Qui vero a tali ritu deceflerit, illius epifeopus, cum duobus de capitulo, altero
*
hor
diftributione privetur, nifi ejus excu- ab epifeopo, altero aacapirulo deligendis,
Catio, ab ordinario, vel a chori reAore pet; <uum qj>iculqite\munus alfigncx, a quo nependenda, aliter faciendum fuaferk. x
- mo recedere pr
, & collegiatis
Qui · aliis jam in ctioio congregaris, fu(n-omnibus cathedrMi
pervenerit, easdem caremonias fetvet.
•'xjtçclefits. finguli canonic per vibes, altaris
Primo pfalglo jam finito; «Se, fî in maininifterium lubire, & in horo nèbdomadarutinis beatilfim
*
virginis 'officium celebre- B ’«·> officium quod vocant praedate teneantur, primo capitulo jam confpleto ; & , in tur.
Capellini aurem , dia ni, fubdiaconi dc
cantatis Miliis ultimo Kyrie eleU'on dido,
qui ad chorum fe contulerit, illi hot
*
in- (cieri ecciefiarum miniftri ■ co modo, &
fqguia, eoquc ordine altari , dc choro interfuiife non putetut .
Si quis ad prxfixum usque terminum de (crviant > quem epifeopus· vel ejus vica­
rius decreverit· vel ordinaverit.
induftiia 'unmoretur , cum citius venire po
*
Pueri, prima tonlura initiati, qui jaco­
tuent, tamquam abfens habeatur.
net vocantur, privilegiis clericalibus non
E choro, nifi urgens necellita
*
aftrinxerit, & fine chori prafcAi licentia, nemini gaudeant, niti diebus faltem feltivis eccle­
* inlerviant ; fetialibus vero duo quotidie
liceat abire· Si vero, dum divina celebran­ fi
tur officia, alicui, vel lacerdotum, vel per vices idem faciant, exteris ludo litte­
rario incumbentibus.
clericorum, ceremoniarum, fuorumqueoffi­
ciorum gratis per chorum, aut êcclefiam ,
De tttlfjtif.
eundum erit, ea honeftate, & maturitato
gradiatur, qu
*
ei debet eflè conjunAiflima . C
Valde indignum eflè fanAa fynodus du­
Eorum fed ibus hxream finguli, in quibus
xit , cum in hac provincia plures ecclclias,
modo fedeant, modo lient, rnodo genufleomnipotenti Deo contecratas , aut in beaflant, caput aperiaut, operiant , ac CubtilTimOrum fanAorum fuorum memoriam ex­
mitttnt, prout officii ratio exegerit.
trudas, ita proflratas, & in eam fordein .
Non galeris, fed religions birctis, manac deformitatem redamas efle confpiciat.
*Sa librorum, lut erarum, & cujusvis feri·
ut ecciefiarum iniaginevjarn deperdita, ad fpeluncatum latronum Cnrlitudinem prope acptui* ledione , dum officium dicitur , abceffiffe videantur. , ’
ftineant , neve privanm officium dicant.
Epifeopis ea propter prrcipir, & man­
Rifum arceant, colloquia devitent , jo­
cos, & lixas caveant, fomnum non ducant. dat , ut tam curatas, quam non curarasecNemo in fua fede fu otiofus, (ed omnes, i lefias , ficella , oratoria facratafi, quz ruinola luerint, reddificanda, cooperienda,
tam dignitates, quam canonici prefentes,
& capcllani & alii quicumque diftinAe · claudenda, eaque reverentia , atque cufto
urent, qu
*
a facri, locis
aperte, diligenter pfallant , recitent, alia- Ddia tenenda curent
aliena
elfe non debet . Quod (i ecciefiarum
que ad rem divinam facientia exeouantur.
“
Officio jam_perfeflo, apponet fe in ge­ paupertas id minime patiatur, ea dereTrinua quifque, & dominica faltem, vel qua­ deniini concilii decreto parere meminerint,
vis oratione alia fub tilenrio diAa, finguli ut fcilket altaria in cathédrales ccclefias,
Ave collcgiatas, vcl abas quafcumque eorum
lingulas mutuis faiutationibus impartiantur.
judicio transferri demandent; lapides, li­
Tum fuperpelliceis depofitis, togifque afqua, extera (que materias, quibus ipfarum
tumptis , vcl facrofanA» Eucharifti*, vel
maiori altari de more honore przftito, in ecciefiarum «dificia conftruAa fuerunt (nili
honeftiores Caulx fecus exigere videantur Ί
fua cuique liceat remeare .
Dignitates, canonici, & alii quicumque profanisufibusaccommodari non linant: quod
harum conftitutionum transg re flores, (ia_> enim Deo femel facratum eft, profanem_
chori redore reprehenli, perfeveraverint, fieri omnis religio, & pietas devetat.
Si quis veftimenta, vafa, aur alia qu»ad illius her* diftributionis ^participatioIxcularibus uti­
nem non admittantur, & infuper ab epi- Vis ecclefiafticaornamenta, __________
(copo, vel ejus vicario, pro dehAi menfu-E bus inlèrvittira , commodabit, ordinarii ar­
bitrio gravem poenam luat.
ra, aliis poenis afficiantur.
Et , quoniam ccclefias ideo novimus efle
Media noAe Deo matutinum perfolvant,
ve) alio tempore pro ecciefiarum confue­ ordinatas, ut in illis petitiones nolit» Deo
porrigantur: nemo ibi, prxfèrtim divinorum
tudine, vel -epifeoporum ordinatione : mo­
do tamen ea lir hora, ut matutini nomen officiorum,aut Prcdicationistempore, deam­
jure fibi forriarur, idemque de aliis horia bulare, coetus celebrare, negotia traâare
canonicis, <5e Miflis fiat, ut fcilicet con­ audeat .
Nulla profanarum rerum, neque cum fu
*
gruo tempore celebrentur.
fpedis mulieribus colloquia infmt.
Matutinum in choro dica tui , .nifi juftam

87J

3

CoNCJUOM Sipontinum

874

Ita Meant , ne fanfliffimam F.uÿharilliam .aur ignorantiam, vel alia quavis caufa ,
Λ mimis idonei reperti fuerint. Aeetiam, ut
a tergo habeant.
Dum-dominicum Corpus fa ce rd ot adoran- lacratiffim* Eucharifti*, fontjum haptifmadum-Vlevat, nemo non genulleflat.
lium , oleorum, ac ' aliarum factarum re­
rum confervatio, atqyie cuHodia, t)on in_
Ira demum attente fe quifque habear , ur
communi, fed cert* temper perlon*, ab epi-v
nullius , five negligent» , live procacitate.
f'copo cligend*, incufnbat, penes quern cla­
Divipum officium turbati feniiatur.
ves femper mqneant . Ubi vero animarum
Non in ecclefiis, fed inorarum januis, etura uni parocho tantum commilfa eft, il­
leemofynas fibi paupere^quvrant.
lius Iqcl confuetudo fervetur.
Utque penitus irreverentia omnis dece
Qui vero facramenta hujusmodi minifira
dat|, nemo venaticos canes, accipitres, ba
verinr, caveanr, ne quidquam pro illoruffi
liftas, fclooeios, tela, caeteraque hujufmodi, in ecclefias Inducat, aut inferat.
adminifiratione petant. Sunt enim abfque
ulla fiiftoni* labe, aut avariti* fulpicionc,
Ecclefiarum quooue reflores, five procu
ratores', dc quicutnquc «fu , quorum, tfiu<·
confié,ynga.
Qui cti^m minifiratkes pbr^yiccs teneante re fle videbitur , capitulum non congre­ ■
tur in^rmbs , qui in xenodochus degunt âr
gent, qua hora canonici in cffijro effe def
beant, neque id in choro, ( quamvis offi­ Hrtids quofeumque, dr .maxime pauperes, vifirare , etiam noh vocati, illotque verbis
cium fit expletum) aut omnino in ecclefia,
fed in facriflia ; aut alio extra crcivfiam lo­ Deo plenis folati, ac ad facramentortim..
perceptionem inducere.
co fiat, nifi aliter urgens neceffitas pullu­
laverit.
Nemini licear, abfque irptipelliceo , dr
llola, (aeramenta admmiltrarc.
Ecclefiarum refloribus Sanfla fy nudus man­
dat , ur eos, vel per fe , vel per alium ,
- Quod in Miffarum celebratione fanfla
h*c synodus decrevit, ur -fcilicet c«iimoadmonendos curent,-qui in horum-aliquo de­
liquerint : Si , fi (quod abfir ) admonitiones
ni« omnes, per fanflam romanam ecclefiam
neglexerint, eos ab ecclefia propellere non
fervari folii*, ad unguem ferventur, & novereantur; quod li qua ex caufa illud fuis ‘v« omnes excludantur: idem etiam in faviribus exiftimaverint impar,epifcopo denun· cramentoruin adminifiratione, in fontium
cient, qui pnrfcntiori eo remedio utetur, exoicifmis, & fponfoium benediflionibtis,
quo morbi putredinem refccandara ma­
epilcopi omnes, ut in fua cathedral! ecclcC fia fervari faciant , ftatuit, (Se decrevit.
gis indigere cenfuerit.
Quod etiam in omnibus inferioribus ecclcDt Aqua btuejifla.
fns paroc|)i«libus eiafle obfervetur, regu­
la ab eadem cathedral! ecclefia penitus
Archipresbyteri,, & aliis omnibus ec­
fumpta.
Ubi facramenti epifeopi adminiftrabunt,
clefiarum curam gerentibus, Sanfla fyno­
dus mandat , ut aquam benediflam , cu­
auditorum capacitate inrelligentiaqpe rite
ius afpcrfione fe fideles fanflificant, venia­ perpenfa, omni fedulirate, 8t Audio eorum
lia purgant, ab. incurfu , & hoftis inlidiis (aeramentorum ulum', atque efficaciam, po­
fe protegunt, noflurna phafeafmata profli­
pulis explicare nitantur. Quod idem, &
parochi facere non omittant . Et quoties
gant, Dominici, lingulis quibufquc diebus
innovandam curent; flt ideo quolibet die_»
populum adhortantur, ferventiffimis exhor­
fabbati fontes in ecclefiarum aditu pofitos, tationibus fuis co fingulorum animos fle
expurgari, ac fordibus omnibus mundari, flere curent , ut ( fi non frequentius^ fal­
& munda aqua impleri faciant. Qu* vero len, in Nativitatis Domini, ac Penrecoftes,
extrafla fuerit , non per eccleliam prolicia­ θβτ aliis fclemnibus icliis , (Se cpnfireri, (St
tur , ne pedibus benedifla comprimatur ; communicare aflueicerc difeant .
fed in facrarium ingeratur; & In cralfinum de mane nova benedicatur , fervata_.
Dt ISapti/mu .
benedifllonls forma , & ritu , in BaptiftcQuoniam baprifmi facramentum facramenrio traditis.
toram omnium janua eft , quo originalis , flr
De Sacrauttntit.
aflualit culpa diluitur, fomes mitigatur,
gratia confertur, fides datui, & nutritur,
Cum in pluribus hujus provinci* locis
necnon lilii Dei renafetmut; ea propter
archidiaconi, archipresbyteri, & ali* ec­
omni diligentia curandum fanfla synodus
clefiarum collegiatarum dignitates dicantur, decrevit, ur fontes, quibus h*c falutaris
& fint vere parochi , quibus animarum cu­
unda fervatur' dece'nti operimento, cla­
ra , Sacramentorumque admlniftratio , com­
viumque munimine, cuftoditi ab omni Cor·
petit : ufus vero, longaque confuettido re­ dium , aut alterius cujufcumque rei pericu-,
>
cipit, dt adhuc retinet, quod canonici ora- E io resti elfe pollint .
aes, ccreriquc ecclefiarum presbyteri, illo,
Ne parentum negligentia infantium ali­
rum eoad jut ores , fimufque .fanfliffimorum
quis fine batifmatis afperfione decedat, fub,
Sacramentorum coadminiftralores fint; San­ excommunicationis poena percipitur illis,
fla fynodus ulum talgm juflis de caulis re­ quos h*c cura tangere debet, ut intia no­
tinendum duxit; Ita tamen, ut, poftquam
vem dies parvulo, in ec-letia bapufmum
de eorum fmguiis per epiicopum fafla fue­
fufeipere curent: fi Vero intesea periculum
rit diligens inquifitio, ab ea facramentorum infantibus imminere videatur, domi etiam
adminiftrationc arceantur, fi qui, vel pro­
baptifma tribuendum fanfla inarer ecclefia
pter statera,
propter inexperierutam,
approbavit > dc fanfla fynodus obfefvanduro

man-

r " 875

,

,

.Concilium Sipontinum

8-/6

mandat, minlftrante tamen (fi ad fit ) facer·
Tempus aure m, {n qU0 tale Sacramentum
dote i vel ( fi non adiit ) altero e clero ; vcl a erunt collatui! t prius parochis figntficent,
( eo etiam deficiente) lalco primum mari, a quibus populo denunciatur.
Neminem tali Sacramento premunlant,
ac demum fueroina, modo redam baptifmi
nnum agere non cogno­
-formam noverint. Et» t· btftit# in nanti· quem feptimum
verint.
•tt. Vntrttfir Eitii + Sftriint Snniii.
Piis etiam verbis , & pro fulbeptorum inElcmcntarem autem aquam, non alte­
ra tam, neque ftillatatn, aut aromaticam, telligentia, ejus vitio|elD , dt efficaciam,
talem ufum fibi requirere fciant. Ar, fi narrent.
infans , hoc modo domi baptixatus ,
Parochis precipiant,
confirmatorum,
vita non ceflerit; cum nihilominus ( cum quorum ifingu lorum fingu |Oj compattes vo­
primum convaluerit ) in cedefiam defer­ lumus efle, juxta Sacri Concilii Tfidentlnt
re parentes tenç^ntuc. ; ubi, fi facerdos decretum, di eorum compafrurn nomina, &
Baptifmi formam rite .piius fervatam efio no­ cognomina, In libro feribantur.
verit, Baptifmi tantum ceremonias adjun­
gat . Quod fi de forma rite fervata non conx.Dr Sntremenre Eucbtnfit.t,
ii it eri t, tali forma baptizet : St tt baftt- B
*,nt»ft rga ne» tt bnftito ; fi imm tt b><fti·
SanAïffimum Eucharifti* Sacramentilm in >
2.4txr, t£t tt bnftit>«, 1« MMiae Patrrr , 'ultima Coena a Domino Inflitutum in jugem '
<&· F liti, & Spiritui fiinfli.
fuse Pallion.t memoriam ; in noftr* virtutis
Parochis etiam pt*cipitur , ut, ritum , in augumentum , inque quotidian* nûftr* infir­
his Zafibus tenendum populis fnpius in­ mitatis remedium, quantia cordis contritio­
ne ,& carnis tremors , quanta lacrymarum
culcent .
Ad baptifmum non nifi unum Compatrem, largitate, & mentis humilitate, fufcipienvcl ad fummumcum una Commatte,qups e- dum fit, SanAorum i’atrum auAoritates no­
tum,dc laudabilis} vit*,& honeft* tam*, bis aperte tradiderunt. Parochi ergo dili­
& chtitlian* pietatis cultores efle conftite- gent iliimc populos moneant,<ut ad tale Sa­
rit, vocandum permittimus.
cramentum quifque accetfurus, innocentiam
Omnes abufus tollantur, quibus vel ra­ ad Altare portet, dc mundam confcient iam;
tione alb* , vel alio quocumque modo ne , ti indignam portaverit, in eum fatanas ,
compaternitatem contrahi vulgus inepto tamquam in alterum Judam , ingrediatur.
C Juvenes, qui prima vice ad hoc fanAifcredit.
Caveant baptizantes facetdotes, ne fa­
finium Sacramentum erunt acceffurl , per actum Chrifma in bap.tifmo ab aliquo laico>iquos dies ante parochum adeant, a quo>
tum attingatur.
de ejufdem Sacramenti vi, &
dt virtute inin­
Sacerdotes compatres admonere n6n omit- «ruantur , dr an, ad fufeipiendum habile*
tant, quam magni momenti a<Sionem fufci­ fini , judicentur.
piant, cqm filii per Baptifmum fpiritualiUbi ccclcfiarum capacitas id patietur,
fcorfum a muiieiibus viri communicent.
ter Deo generentur : fuique muneris elle,
eos ( fi parentum opera id minime proflata
In Pafchatis diebus, Chriili Adeles om­
poflit ) Chrifliana fide, pietate, optimis, nes , juxta fanA* Roman* ecclefi» ufum,
decentillimifque moribus formari curare.
dt prrceprum, Sacratiflimutn Eucharifti*
Parochus etiam librum habeat, in quo pue- Sacramentum fufcipiant, eoruio autem, qui
ri, parentum, & commattis, dt cotnpa- non fufceperint, nomina , fex diebus a Pa­
nomina, dt cognomina, feribat ; in eoie ha t is oit a va decuriis, parochus epifeopo
que
.
diem,...
quo baptifmatis unda perfufus deferre teneatur, qui quidcin illos cenfuris ,
ell puer, ac (i ex jidlis nuptiis fuerit fu-Ddt aliis poenis acriter puniat: cos ta.uen
fcepcus
r
~~------ enotet.
--------r:
Singulis
—
etiam anniseorum
-------excipimus, quibus legitima ex caufa in_.
omnium exempla, qux eo in libro fuerint aliud tempus Communionem coniulucrit dif­
feripta, epifeopo, tempore ab eodem pr*> ferri ipfe parochus.
feripto, parochus.prxbere teneatur. Efloe- ■
In fua quifque parochia communicet. Et,
tas autem mulieres parochus ciudiac, ut, fi
1 quis, jufla de caufa per ordinarium ap­
cum primum a partu domo ceflerint, tem- probanda,
j
ab alio, quam a proprio paro­
pium «dite ftuoeant, ubi Domino gratias 1cho, Communionem acceperit, nifi verita­
«gant, dt a facerdote bcnediAionem confe- tis fidem in feriptis ab eodem, a quofumqujtntur.
pferit, proprio facerdot i detulerit, perinde
ac fi non communicaflct,in illumanimadverDt Ci^firntlint,
tatur.
Poft Eucharifti* fumptionem, vinum po­
Cum in confirmationis Sacramento Spiri­ pulo non porrigatur in Calice confecrato,
tum fandum, quem inbaptifmo ad purifi­ nec omnino in vafe ad ejus fimilitudincip
cationem , & emundationem accepimui, «d E; formato.
Qui Euchariftiam fumpferfnt, aqua benerobur quoque, ac ut pleni chrifttanl inve­
pro
Sacramento Deo
niamur, capiamus, ut ad verfus Mundi, car- 'diAa
___ afperfi,, r
.. _tanto
____ __________
_ atias agant.
nis , dc holtis iqfultus confirmemur : idcirco . gratias
Solemn?
Corporis
Chrifti
SanAa fynodus epifeopis omnibus mandat,
Solemni Corporis Chrifti die
die epifeopum
epifeopum
ut, tamquam vigilantiflimi pallores, omnem id oneris fubire M pigeat, ut in
io ifupplica/upplicafoiiciitidinem compIcAantur, ut fui gregis tione dominicum Corpus ipfemet per Civicaoves hoc tantum Sacramentum fufeipere non tem ferat
ferat ...Cujus
Cujus abfentls, in ea rc vices
negligant ; ipfique prefix i* rem paribus pro ejus vicarius
fuerit
' (fi
;* facerdos
'
'
_____)i fu beat. SI
locorum neccflitate id conferre non omit- vero facades
'
aoo 'fuerit, vcl..........
fi aliqua io

tant ■.

pr*.

877

Concilium Sipontinum

prapeditum fe effe perfpeierit, Id, muderi,
( ei injungatur, oui pro loci confuetudine prii-­
mam obtinet dignitatem ; nifi vel confue-:·
tudioe*, vel privilegia ad certam aliquam
petfonam id deferant.
De fteflodte, & loto Eucbttriflie, &■ de
meJ» illa* deferendi 33 Infirmée .

W

Et, ut fupradifta omnia decentius 'fieri*
poiTint, domini noftri 'HiS fu Chrifti focietat't
conftatres epifeopi adhc
hortentur , ut, cum
campanx fignum audierint , omne* faltem
illius parochi® , ve) illiu/ regionis confrstres, in qua infirmo* degit, ad illud alfociandum accedant. Omne autem hoc mlnifterium-fiat cum pronunciatione indulgen­
tiarum, prout habetur in faaptifterlo.

' Neminem effugere arbitrarent, quam Om­
nipotenti Deo gravi* inferatur injuria, cum
d)e foenirenttn.
pro virium noftrarum facultate, fandiffimi*
eju* Sacramentis, & prsteipue Euchariftl*,
Quoniam vero poenitentia languore, fa­
Sacramentorum omnium maximo, debitam nat, mortuo* fufeitar, faniratem auget,
reverentiam non exliibemu*. Quocirca, ut, gratiam confert, fanfta fynodu, confeffore,
quod ad eju* cuftbdiam attinet, omni* irre­
monet, ut facro* canone* bene calleant,
verentia vitetur , eplfcppi* Sanâa fynodus & in ennfeffionibu, diligenti quodam tem­
prxeipit, ut quibus in ecclefiis fandiffimum
peramento adhibito, nec pecCatore, nimia
hoc Sacramentum fervari confuevit, eo arn-B acerbitate deterreant, & defperent, ncg je
nimia
facilitate-ad denuo peccandum ami­
pilori fumptu, quem facultate, pati pofle vi­
debuntur, tabernaculum ligneum', auroob- ciant , dt impellant. Praecipit etiam, ur.
duflum, dt aliquo operofo ornatu diftindum, poftquam poenitentiam, pro mod<> culp®,
furari faciant, quod quidem clavi munitum, & eccleii® confuetudine , confeffi* injunxe­
ta bene, dt firmiter maiori in altari (nifi rint, eo, quoque de eorumdem canonum ri­
aliter epifeopo vifum fuerit j collocetur , gore, in gravioribu, peccati* (inglllatim
ur inde impiorum manibus non facile pof- admoneant ; ut , cum fanft® matri, eccle. fit avelli. In eo autem parvulum aliud ta­ fi® benignitatem in mitigandi, poenis co­
bernaculum , argento, vel ( fi quando loco­ gnoverint, ad evitanda peccata deinceps
rum copi® ad eum fumptum videbuntur e- erubefeant non efle cautiore* .
xigu* ) aurichalco faltem cufum , deaura­
Ne vero ad confeflione, audienda* aliqui*
tum tamen reponatur: in quo cum corpo­
accedat, qui inter lepram , & lepram dirali , ac ferico operimento dominicum cor­ ferimen ponere nefeiar : juxta Trideminj
pus Infirmi* deferendum cuftodiatur.
concilii decretum pr*cipitur , ut nullus ,
Teneatutque parochus, feu ille, cui ab c neque fsculati* , neque regulari*, facerdo,
epifeopo euchariftl® cuftodia commifla fue
­
r
f nifi parochlali alicui beneficio pr®politu,
rit , ettchariftiam fervatam ad minus bi, in fuerit ) fub excommunicationis poena , fine
meitfe fumere, novamque parare ; qui qui­
epifeopi licentia In feriptis , confeflione,
dem paroehu*, vel cuftodiam gerens, te­
audire prxfumat . Et ideo in templorum,
neatur etiam providere, ne lumen anto etiafn regularium , janul, tabella affiga­
illam umquam deficiat , dt circa lumini, tur, in qua eorum nomina fint annotata,
Impenfam cujufque loci confuetùdo ferve­ qui ad hoc confeffionum audiendarum mu­
tur .
nus ab epifeopis cleft i, & approbati fue­
Parochus , . vel alius facerdos , infirmi* rint .
euchaiifti®
venerabile facramentum laConfeflbre* pene* fe annotaro» habeant
turus . duas faltem facratas hoftia, fecum cafu* apoftolic® fedi, dt epifeopis, referdeferat, ne, dum ecclcfian» repetit , in vato, , ne negligentia, aut ignorantia, eam
idololatri® peccatum adoratore, incurrant. faculratem fibi adferibant, quam fibi nove­
Stola, fuperpclliceo , pluvialique indutus, rint efle denegatam .
fanftiffimameuchariftiam, ferico amiftucoo- D
;
Et, quoniam facto concilio Tridenrino
per tam , fub pallio ( ubi haberi poffit ) re­ cautum eft publici, peccati, publicam infliverenter , atque honorifice, ante peftu, gi poenam , ea propter publicam in priva­
ferat, & referat ..
tam convertere non audeant , ur quod epi­
Qualibet autem parochial)* ecclefia lan­ feopis tantum , au eorum petmiflu, licere
w
ternam faltem unam habeat, vel auro, vel volumu».
honeftiori quocumque ornamento exorna­
Parochi* precipitur , ut populum mo­
tam, quam, haft® impofitam, facramento neant , faltem linguli, anni* quemque, cum
proferendam jubemu*, ut, fi vento, aqua, ad anno* diferetiom, pervenerit, omnia fua
vel quavi* alia tempeftate, cetera lumina peccata proprio facerdoti confiteri oporte­
fuerint extlnfta, lumen in ea fervatum ab re; quod fideli* quifque obferva re tenea­
X. omni aeri, injuria defendi poffit: atque, ut tur .
populorum devotio magi* excitetur , tinMoneat etiam illos, qui confiteri teoenrinnabtilum aliquod parvulum pr*feratur , E tur, ut ad tantum poenitenti® facrataen& pulfetur .
tum, quo nobi» Paradifi janua aperitur,
Nemo vero facerdo* facramentum hoc non nifi debita priparatione accedant,
alicui infirmo'- afferre prxfumat, nifi ptiu* & in cordi* contritione , & humilitate,
in infirmi domo mundum locum paratum nulla facerdoti, Interrogatione ptxvia , iefle cognoverit, in quo debita cum reve- pfemet con.fiten* Sacerdoti peccata fua ape­
rentia , & cuftodia , facramentum fifteto riat, & denudet; quapn diligentiam , fi quan­
poffit, & per campan* fignum populum do aliqua In re facerdot deficere perfpexeadmonuerit, ut ad aflbeiandum Çbrifti cot- rir , ab eodem prscipimu, adiuvari.

puu conveniant.

Neminem etiam abfolvant, quem digne

.

* 879

<

Concilium Sipontinum

88q

fathfecilfe non ptrfpexerint, Λ eos pr«· . .
fertim , quibu^ facultas affuit, & ablata Λ
Dr txt rmt Vtffittf.
-reftituendi, & legatis ad p.ias caufas fadit
Cum Extreme undionis facramentum fafatisfaciendi, nec id'tamefi-f quamvis Iru.
»
precedent! confcifione per eos protniffum ) cramentorutn omnium novlffimum fit, quo,
prxftiterunt. Eos tamen excipinlus, qui in ad peccatorum remiflionem , & corporalis
mottH articulo (jietipe condituri: qui ta­ Infirmitatis alleviallonem mi fera in hac
men erunt admonendi, ut, fi convaluerint, vita fideles muniuntur ; cujus etiam ope ve- quamprimum potetlnt < fati,faciant : fi ve­ .lut Athlet» fideles prrparantur ad ludam
to obierint, id'onus dlftride heredibus injpn- Contra, humani generis fxviflimum hoftem ,
hpfninjqn fppremo vit» termino maxime in.
·
·>
.
'
'
·
, In ecclefiis cathedralibus, ubi id-quidetn iidiartttm .' d* igitur de caufa' parochum
licere pofle videbitur, Tridentini concilii cucart decefqimus, ut non cxpddata infirdecretum obfetvari jubemus; ut intra tres moram .ptoftrationcextrema , fed dum adhuc
menfes Poenitentiariumconftituant, cui pre. fenfus optime vigent, hoc facramentum con­
facerdos
mu4>enda primum vacatura uniatur. Si autem feratur*. Utautea?
—.- , ungens
- a-r------- fuo
---------qui id neglexerint, fynodo$ que prima ce- ® meri plene fatislaciar, piis verbis infirmum
ut fit adhortelebrabitur, fu» negligqnti» rationem red- confoletur, prtrfenti
r‘~"’ animo
—
tur,ad coeleliem beatitudinem anheler, ad
«tant.
s
·
r Go n ferto res in privatis edlbys, neque in eam’ omnem mentem erigat ; & ea, qu»
cellis, laçpftia , aut omnino extra ecclefiam, mundi funt, negligat, mortem non pavefidt, e fatculo ad vitam a Deo benedido
»confefliones non audiant, nifi ex caufa nevocari fe gratias agar . Eos autem omnes,
oeflarta.
I
. In ipfis autem ecclefiis , non* in angulis, qui interfuçrlnt, pro infirmo facerdos otare
luadeat.
& locis abditis, fed in aperto, neve anrc
Advertat quoque facerdos, ne erret,
folis ortum, vel poft ejus occafum , confitentes mulieres audiant ; nifi ex caufa ne- quando ungit infirmum; ne unus proferat
vetb^, dk alius ungat: ted ife idem, qui
ce flari a.
ungit, debet verba proferre; alias noa
Mediti poll primam, fccuridatnve vifitationem, tub excommunïcatiofiis poena, ad conficit facramentum . Ea propter, ubi eft
»gtotorum curationem non accedant ; nifi copia facerdotum, accedere debent ad micerto cognovctint, ipfos, poli quam in eumCinusduo, vel tres cum hebdomadariis, qui
pcflintdicere officium, & litanias , dc omnia
morbum inciderunt ,de eorum peccatis ido­
facere, qu» in libro, ad tale opus adhibi­
neo confeflorl confertos efle .
to, continentur, dummodo ille folus un­
Z. ..
' ' *
gat , & proferat verba illa , Ver ijltm /avDe jejumir.
fltin Ueflianm <kc. ungendo cum prolatio­
Cum fandum Tridentinum concilium pa­ ne illorum verborum.,
Provideant quoque epifeopi, & ordinenr,
llores omnes hortatum fit, dr illis priceac mandent fuis eccleliarum redoribux , ut
perir,ut pio quocumque affcdu facros qua.
dragefimales, crterofque alios dies jejunio Olea fanda, fcihcet Chrifma, Oleum Cainfirmorum, lient In Io
• coniecratos, in eorum dioecelibus pia , (um- ,, thccumenorum,
maque diligentia , juxta fande matris eccle- eo tuto, &-claui<> cum clavi , <St renoven
fix confuetudinem, & rituin obfetvari cu­ 'tur lingulis annis in die Jovis fando, &
vectra olea ponantur in lampadibus , & cre­
rent : nos ergo , ejufdem concilii, dr ta­
ctorum canonum auAoritate , declaramus , mentur ; nova autem fumantur a matrice
a carnium ,0ecclcrta cum folita folemnitare, Icilicet quod
ut per totam quadtagefimam
<
um
ferantur per presbyterum , vel conftitutum
ovorum, cafei, ladis, butyri, adipiflb quitin ordinibus (acris, dr ampullis dedamno,
que abftineat. Nec ignorent , totius quavel argento, mundis, & cum lanterna acdragefim» diebus ( exceptis dominicis ) qua­
tuor facris temporibus , nativitatis domini­ cenfa ; & tollatur abufus aliquorum loco
ce , gloiiof» virginis aflumptionis, beato­ rum , ubi neicio quid folvitur pro didis oleis
habendis.- cum ralis exadio fit contra fa­
rum apoftolorum omnium, ( beati Joannis
evangeliltx , dt fandorum Philippi, dr Ja­ ctor canones, non obilante quacumque confuetudine, qu* potius corruptela dicenda
cobi exceptis ) omnium etiam fandorum ,
fandi Joannis Baptift» nativitatis , <5c fan. eft.. Si vero contigerit , anho nondum
61 Laurentii vigiliis, omnes Chriftifideles completo diAa olea deficere; antequam in
vere jejunio teneri. Aliis enim diebus jeju­
totum deficiant, ponatur in ampullis oleum
non benediAum paularim fupra olea bene- .
nare, aut premium, aut remedium. In.
quadragefima vero, Λ fupradtdis tempo-E dida, fcu confecrata , dr lie omnia erunt
ribus, dr vigiliis non jejunare, peccatum benedida , dr confecrata. Caveant autem
efle, fandorum patrum monumenta reflan­ ecclefiarum parochialium redores,ne ultra
tur.
annum predidis oleis utantur, fcilket die
Jejunio tamen aftridos non eos elfe >n- Jovis fando, ufque ad alium diem Jovis ·
telligimus, quos jura eximunr, Infirmitatis fandum, alias inciderent in graves poenas.
tcilicet, neccilitatis, Imbecilla «tatis, aut St vero oleum infirmorum, tranfado die
alterius jufti impedlmeti caufa, epifeopi, Îlovis fando, haberi minime polfit, quia
orfan in aliqua matrice ecclefia non fuerit
aur ejus vicarii judicio in feripti, appro­
banda > de medici tamen conhlio quoad in­ confecratum , vel inde non apportatum,
firmos .
dt aliquis infirmus extremam undionem
accipere voluerit, hac neccffitate- liante,
con-

. ..... .

.. .Aw.... ...

' 88ι .

Concilium Sipontinum.

ββα

confidendo in Dei mifericordia, que hoq . (limonium in feriptis exhibere teneantur ·.
opu» ad faluiem illius acceptate dignabi­ Λ quod teftimonium pçr vicarium epifeopi ,
tur, cqpcurrcntc etiam bona miiiillri' in- uve archldiaeonum , aut etiam archipresby.
tensione, non erit inconveniens'extremam terttm, vel parochum locorum , in quibus
unAionem de veteri oleo prrbere. Sed non refident, dari poffit , qui nifi in ra re pro
fic eft de baptifmo. Quia n novumchrifma, veritate dixerint, acerrime punianrur .·
Λ ofenm cathecumenorum haberi non, pol­
Ad ordines promovendorum nomina, &
iunt , baptizandus eft , non tamen veteribus cognominaecclefiarum reAores per aliquot
oleis ungendus, fed expeAanda funt nova dies anre drdinum fufeeptionem populo deolea pntdiAa , (Ulicet chrifmatls , & ca­ nuncient r ut Cuique liceat ordinandos ac­
thecumenorum ; qtm non fit tanta 'necefli- cu fare, fi quod eorum crimen deprehende­
tas inbaptifmo, Ccut eft in infirmo. Ad­ rit. Nec epifeopus eos ordinet , nili de hujufmodi proclamation? faAa fibi certo convertant parochi, nuod , cum ncceflitas oc­
currerit ungendi infante* baptizandos, feu
ftiterit .
1
infirmo*, non ponlnr pollicem in ore diOmni diligentia epifeopi utantur·, nt
Aarum ampullarumXpto unAione facienda,
(liant titulos ordinandorum, fi fint patri­
quia inde oritur periculum cadendi oleum ti moniales, an eis fint fatis, an per fraudes,
in terram, vel diAav ampullas fr angendi.■ & decfptiones tint parati. Neque admit­
fed habeant vaCtfalia de ftamno, pr»ter
tantur, nifi aur vicarii , archidiaconi, ardiAas ampulla*euxn ore amplo, in quo po­ chiptesbyteri, vel parochi litterarum teftlni poflit pollex, Λ eo fic intinAo ungant.
monio approbentur . Si vero bcneficiales
PradiAa autem vafa , qtne numero erunt
fint, beneficii fruAus itidem idonei, ac fuftria, fecundum numerum trium soleorum ,
ficientes lint. Ipfi vero etiam ordinandi pjponantur in capfula parva de damno , pro ramento allringantur , fe nec patrimonia­
les titulos alienaturos, aut permutaturos,
ufu prcdIAo .
nec bénéficiâtes refignaturos . Donec eorum
vidui fuerit aliunde provifum.
Dr /aeramenta ardinir .
Qui vero ad petitionum titulos ordina­
Ne ad ordinis facratnentum , cujus, Se buntur,* nili aliunde fibi comparaverint,
fandorum papum didis , (Sc capitis nollri quo viram (uftetitent, illas extiuguere pol­
le devitamus .
Jefu Chrifti exemplo, feptem Cunr gradus,
propter feptiformem fpiritus fandi gratiam, C Quas prxdiAas alienationes, permutatio­
indignus aliqui* affirmatur ; neve in eo nes, relignaticnes', extindione» nullatenus
abfque contentu epilcjp· tacere poflint . Oui
conferendo indecens quid admittatur: fanAa hac fynodus , Tridentini concilii decre­ in horum aliquo deliquerit, arbitrio epifeo­
tis inhxrendo, illud in primi* epiteopis ti­ pi feverc puniatur.
’
I
ronibus mandat, ur in ordinibus conferendis
Df ft minar it ctrricerum·
‘
diligentilfiine caveant, ne pro talium gra­
duum collatione, nec per fe Ipfo*, nec per
Cum ad avertendos a mundi voluptati­
Interpofitas pertonas, nihil ipfi, etiam fponte oblatum, accipiant, nec a fuis familia­ bus adolefccntes , eofdemquc ad pietatem
ϋί religionem informandos, mandatum fit
ribus, aut miniftris accipi finant.
a lacto concilio Tridentino provincialibus
Illi vero, in quos, vel minores , vel fa
fynodis , ut clericorum feminarum in octi ordines erunt conferendi, pridie, vel
tnnibusdioecefibus, ubi commode ficti pof­
aliquot dies ante ordinum collationem , fi
fit, inftituatur : fanda hrc fynodus , non
ita magis epifcopo expedire videbitur, vel
ab epifcopo, vel ab alia quavis pertona ,D ignorans, ultra pridiAa, quot , & quanti
exhujufmodi temuurio expedarifrudu pofab eo ad illud aflümpta, chritlianam doAri·
nam audiant, & ea pr«fe. tim capita ca- furit Λ infuper ejuldem concilii decretis,
thechifmi, iutfu fanAiflimi D. N. P. Pii V. uti par ell , parere cupiens , & omnino
noviflinie imprefli, qu» ad (acerdotii mini- vuletrs , ftatuit, <5t Ordinavit, ut omnes epifcopi , <5c alii locorum ordinarii , intra
ftetiuin fpedant.
menlcs tres aliquam omnino ratiorem In­
Deinde accuratiflime per examen ab illis
eant , qua faluberrimum f.-c opus inftitui,
requiratur, an ea omnia calleant, qu» ai
ordinem eis conferendum fpeAsrnt, & ad atque adimpleii poilit . Quod fi aliquod
impedimentum intcrcclterir, quominus id ef­
officium , quj»d exercebunt.*
fici queat , dc ct» teneantur intra diAum
Subdiacom non admittantur , nifi ita gram­
maticam polfideant, ut , quidquid legant > Jempus metropi litanutn docere, atque con­
tulere ; qui quidem , fi per fc ipfe id
eos intelligere comprehendantur.
minime explicare , atque amovere poterit,
Diaconi non promoveantur, nifi, intet__________
_______
_ ,___
rogati
ccciefiafticc
doArin»
, qu* ____
in cathe-ad faoAilfimum dominum noftrum referet,
chifmocontinetur,-rationem omnem in prom-E & a fu» (auditatis bonifate , atque p"ru_
dentia remedium petet.
ptu habeant , fymbolf
fcilicet apollolici,
A
orationi* dominie* , decalogi prreeptoDe viM ,
beneftate clericorum .
rum, ecclefi* (aeramentorum, & eorum omnlum, qu* ad diaconatus ordinem, &
Cum ad fubditorum reformationem, neofficium, requiruntur. Ad facerdotium etlain promovendi ad hoc Idem teneantur. ceffaria in primis elfe videatur epifcopo
rum , & aliorum, qui animatum curam ge­
Pr*ter autem examen pr*diAum, ordi­
runt, mnruni fplendor, & vir* emenda
nandi omnes fu* probitatis, Ac vit», &
quod ex legitimo matrimonio nati fint, tc- tio, quorum incusia & negligent ia abuKkk
fu*
Ctntil Générai Tom. XXXV.

1

T
88J

Concilium Siçontinum.

.884 <

fui certe 'in hic provincia irrepterunt mnumen: (latuit far.âa fynoduf » UC ad . fe ·' Dr refidmtia tpi/crftmm , + turattdum
ipfos'primum reformandos omne (ludium,
Gravlflimo facri cbneibi Tridentini de­
St animum convertant, ne fcilicet «ficatur
Iliis, quod imponunt onera gravia, qu* creto cautum eft, ut in fuit dloecefibus epi(copi omnes relideant. Nam cum greges
ipfi digito tangere nolunt. F.a propter eprfcopo* hortatur, ut ( nili iuiIo' impedimento fuos doAcina, & vit* exemplo dirigere,
prxpcdiantur ) dominicis, & alus feftis die­ vigilantia tutari debeant, id nequaquam-,
bus imflsm celebrent, & pro populorum abfentes prvilaie poffe , perfpicuum eft.
delicia facrificium offerant . Sacerdotibus Itaque fanAa fynodus, huic Inhaerendo , ftaveto omnibus prarcipit, ut talibus diebus tuit, St ordinavit, nulli epifeopo licere
idem Tipi cenicant faciendum. Qui vero extra diocceiim fuara morari, nifi caulis,
animarum curam gerunt, lingulis hebdoma­ & pro tempore ab eodem Tridentlno con­
dis ter (altem celebrare teneantur , & eo cilio pr»fcriptis, St fub ppenia in eo con­
tenti* .
etiam amplius, prb loci confuetudine , δί
neceffitate .
’
Dent autem operam epifeopi, fi abefle
■
Diaconi, fubdlaconi, bis; in minoribus* paulifper ab ecclefiis aliquando cbntigetit,
veio conftituti, (iinplia.es, aut quicumque id nefiat Adventus, & Quadragefimx tem­
alii clerici , femel faltem lingulis mentibus pore, nr d'rbus feftis folemnibus , quibus
communicare teneantur. Qui vero necef. maxime convenit epifeopo* minillerhtm obi­
re fuum.
'
(aria rationç cetfànte, id neglexerit, ac
Monentur autem omne* locorum ordina­
prrdiâis ordinationibus parere noluerit ,
4$c caftigatus fe non cmeniiavrrit, poenam rii , ut non modo prrfentia , fed officio ,
ac minifterio, refideant In fuis ecclefiis ; ac
ordinarii arbirrio impolitam luar·
Nihil epifeopi ab eorum dignitate , qu* per fe , quantum liceat, doceant, faertfivalde excclfa eft alienum, In Crcularium, cium otfcrant, Sacramenta minlftrent.
Ecclefiarum quoque tcAores, ac canoni­
quantumvis principum cortuetudine, com­
ci- omnes, curam animarum habentes, de­
mittant , aur pariantur ■
Cnca ver > ornatum , apparatum , A fup- cretum de relidentia fervent, fub poenis in
pelleAilia , nenl» frugalitatem , ac fa.mi- eo contenti*.
li» modclliam , ea on>ma fervent , qu» il­
iis facra Tridentina fynodus ea de te gra- 2 Dc edift» prapeuendo in examine' earum
quibit nntmirum tura commit·
villimo decreto prxeipit .
tenda efl.
Clerici geftu , vultu , habitu , & velli tu ,
datum, dt ordinem fuum profiteantur, lint
Cum magna diligentia adhibenda iit in
corona, St tonfura clericali, uniufcujufque
examine eorum, quibus animarum cura eft
ordini convenienti , inlignit:
Vellis exterior talaris omnino fit. Inte­ committenda, (latuimus, ut cum primum
riores vero, pro Jocorum, atque hominum epifeopus parrochialein ecclefiam, five ca­
conditione , qua maiori poterit decentia, nonicarum , aut dignitatem in ecclefiis ■
ubi rosi capitulo animarum cura irivumbit ,
ordmariorum arbitrio.
Comam, atque baibani, ftudiole non nu­ vacare cognoverit, intra triduum illius ecdefue valvis ediAuin per decem continuo*
triant.
dies, vel aliud longius tempus fibi bene
Rarba a fuperiore l^bro ita recidatur,
vifum, poni mander , in quo ad examen
Ut pili in lacrificio miliie Chrifti domini
corpu,, & funguincm (umentem non impe­ invitentur, quicumque de beneficio lie vaD cante provideri cupient, ut tranfaAo edi­
diant .
Cum mulieribus, de quibu» Iufpiem oriri di tempore, examen fieri queat , ac dennpoflit, confuetudmem , t-iiam extra domum, de, fervatis, quantum fieri poterit, pro
non habeant. In domo vero nulli omnitjo temporum, locorum, Si perfunarun» quali­
mulieri cohabitent, nifi arAillimo confan- tate, lis o.nnibus, qu» a Trident.na fynodo
guioitatis , aut affjnitatis gradu conjunA», (incite funr, alius idoneus in locinu de.uornon remotiori quidem, t^uam fecundo. Ar- tui fufliciatur .
bitrio tamen ordinarii relinquitur, id etiam
Dr examine proficiendorum c^btdraliprohibete, fi aliqua probabilis fufpicio exibut ecclefiu.
ftat de mala vita earum mulierum. Oninu
no autem in eodem cubiculo non dormiant,
Vacante ecclcfia cathedral!, public» fupetiam fi (it mater, St filiu*, aut frater,
& fotor.
p plicationes, ac preces, per Civitatem , St
Nulli clerico liceat mu Meres, cujufcum··*1 dixcelim omnino fiant, quibus a Deo relique gradus, aut conditionis fint, alfociare, giofe poftuletur, ut idoneo pallore orbato
nec ad brachium ducere, aut ei* aliquo mo­ gregi provideat. Et fi forte fanAiflimus Ο­
Ν. pro eccleli» fic vacantis, aut pio quado famulari.
Qui In aliquo horum deliquerit, Se mo­ licumque alterius ecclefi» cathedralis pronitus non fe correxerit, graviter ordinarii vilione , in aliquem oculo* iniiciat , de cu­
jus qualitaribus in parhibus hujus noftr*
arbitrio puniatur.
provinci» examen (it faciendum, eo quod
Ibi live natus, vel educatus, aut aliter be­
ne Cognitus fit ; (latuimus , ut , pollquam
examen una cum fidei profrffione juxta loi­
ntain per'fanâitatcm fuara transiu.tn foli-

tam

885

Concilium Sipontinum .

886,

ttm faAum fuerit , per ediftum etiam ad . nia adm-rneant populum , ut fi quis e rum-,
vulvas majorli ecclefi· denunciator, omni­ aliquid noverit, imminere, quo celebrandum
bus aditum patere* qui Impedimentum, aut Matrimonium poflir impediri, neque illud
vitium aliquod in ptpmovendo noverint, & revelaverit , excommunicationis vinculum-,
fi quod hujufinodi delatum fuerit * una_. ftatim fe felat incurfurum . Si.quod vero du­
cum proceflu, per examen prius faAo, faq- bium emerferir, quo minus matrimoniumAltati fu» fidélité' traafmittatiu' ; ut re cbnfici pofle videatur, ordinarium confulat
Integre cognita » & peyfpeAa pro g re* Ipfe parochus. Doceat'prrterea populum
illud Auguftini, nuptiale fcilicet bonum efg is Dominici commodo provideat.
Ce tripartitum, eoque inertie fidem, Pro­
lem , Sacramentum. In fide, ut id atteoQuet per cltricor Uracaat vitari,
■- '
r
dant,poft conjugale vinculum illorum neu­
Qui clericali militi· font adfcrlpti, non tri cum alio, altare coire licere. In pro­
alio armorum genere decertare debent, le, ut generetur proles, qur Dei gratia
Îiuam orationibus, & lacrymis. qiwe quidem ■rernr beatltudini, futura fit hares, qur! una coelum adeunts certum eft, quod abf- que fufeepta amanter excipiatur ; & exce­
que viAorla Inde redire non poflunt. Ea_. ptam honefte, ac religiofe parentes curent
propter omnem armorum ufum, vel ad pro* educandam. In Sacramento, ut conjugium
prium tujamen, vel ad nocumentum aliis non feparetur, juxta illud , Quoti Deui ceninferendum, Sa nA a fynodus clericis omni­ junxit tiomo non Jtfarti. Si vero , jufta , lebus interdicit ; exceptis cultellis pro dome- gitlmaque caufa , quoad rorum, eos-feftico vir* ufu. SI quo ’«r° ei‘ 'ter fit fa­ pafari contigerit, non propterea dimiilus,
ciendam, & per loca fufpeAa tranfeundum, aut dimifla , quacumque occatione alteri jun­
de ordinari) licentia in fcrlptis eis arma gatur. Et quoniam feriptum, Ora/ar., qui
ferre liceat. Baliftas tamen, fclopetos, te- titfjitit _patrem , eruant ruat rorvi . Parochi
4a, coteraque hujus generis nullo modo fe­ moneant contrahentes, ut, non nifi eorum
parentibus confultis , At ( quoad fieri po­
cum habere poflint.
Et cum , Apoftoll teftimonio, nemo Deo red ) annuentibus , contrahere ftudeant :
ferviens, fecularibus negotiis fe fe debear quibus, dum vivunt, dt reverenti», dr fubventionis obfequia noverint fe debituros.
immifeere, cumque clericos irreprehenfibiBenedicar quoque parochus, feu presbyles efle deceat, tum ne illis inferant fcandalum . quibus bonorum omnium operum fe-1 iter, primas nuptia, in eccielia in mane,
fe debent exempla prabere; tum vero ne cum milf» celebratione , & folemnitat ibus
mandatorum Domini, vel obiivioli, vel con- que requiruntur . Abii neat tamen a benediAionc fecundarum nuptiarum, nam,cum
temptores faAi efle videantur, qui de> mefemcl bcnediA» fuerint, non debet amplius
dio populi offendicula juflit auferri : Idcirco
illa benediAio reiterari : fed celebretur tan­
clerici , temporalium omnium rerum curas a
fe abdicantes, omnemque eorum fblicitu- tum mirta in prcdiAis-fecundis nuptis, abfdinem In tum prolicieptes , cui cura eft de que illa folemni benediAion«,ut ordinatur in
omnibus , nec per fe > nec ner interpofitas libro ad hoc deputato.
pertonas mercatur» , aut .aliis fitcularibus
negotiis, per4 facros Canones prohibitis,
De Merctricibui.
operam dent, aut quomodolibct fe fe illis
immifeere audeanf .
’
Quoniam mala omina, vel omnino evitan­
Larvati non incedant. Choreis, fabulis, da, vel quoad fieri pote it, a nobis funt re­
comrdiis, aliilve profanis fprAacul·*, aut movenda, Sacra fynodus omnibus epi (copis
venationibus, per eofdem Canones prohibi­ p folicitam curam gerere mandat, ut in ci­
tis , non interfmt.
vitate, vel vicus, Ilei locus aliquis, mere­
tricibus ( ubi funt ) deftmetur, quo ah honeftis mulieribus Ceccrnantur . ipfofque Ci­
Dr Sacramento Matrimonii.
vitatum rcAores hortatur , ur hoc opusau'lorirate fua adpivcnt.
Conjugium bonum efle, nullus inficias ire au­
debit, nili a Domim prveeptis, arque a catho­
De Blafpbemta.
lica veritate recedens, ad Impiorum Tatianorum deliria (c conferar - Hk jus autem Sacra­
Quo inanis (ancidljma illa verba , in Dei
menti quanta iit excellentia , non modo facile
ex coconiici poceft , quod ante peccatum ad
laudem d>Aa, mente volutamus , omutt teiofficium tantum a Domino fuir inditurum,
licct , terra aduret te, t> p/altet ubi , Dene i
eo magis in illos jure animadvertendum cenverum etiam, quod Dominus Jefu, Chriftus nuptiis interclfe dignatus, eas fanAiffemus, qui Dei nomen , cui omne genu cur­
tima, prrfencia fua commendavit. SanAa_. vatur, vel fanAillim» Virginis, quam in maigitur fynodus omnes Chritlifidelcs hortatur, gtrem libi elegit, vei Sandorum , tui cum
Ut Tobic Deo gratiflimi, exemplum fecoti, Chrifto regnant, blasphemare faertfego ore
multa cum reverentia, dc timore conjungan­ nor, verentur. Sa nA a ergo fynodus dc.ernlr , ac mandat, ut, juxta fa, rorum Cano­
tur . DiliriAe etiam mandando , prxeipit pa­
rochis , <V quibufeunque alii, animarum cu­ num ftatuta, epifeopi, vel alu luturum or­
ram gerentibus, ut omni diligentia, & ob­ dinarii, eos omnes punire ftudeant, quos,
fervent ipli, At ab aliis obfervanda eurent, huic fceleri deprehenderint elfe obnoxios .
quacumque facrum occumenicum TridentiQuod ti.clet icus, vel Dei, vei Jefu Chriftinom concilium non omittenda elfe decrevit ;
aut Virginis Marie, aut fandiorum nomi
atque ut feftis diebus inter milfarum folentni diris verbis pubblice detraxerit , fruAi-

Kk k 2

bus,

f

'

887

Concilium Sipontinum

888

bu* » redditibufque omnibus ecclefiaftici*
unius ann: pro prima vice privetur · Si ve*
Dr frcroruut ailinuuut refrafeutatin·
10 iterum in eodem deliquerit, eo bencficio, quod polfidet, privetur, quod «d ejus
poenam , At emendationem ordinario ma­
Cum ufum dominie* partioni* renrxfen·
gis videbitur expedire· At (i tertio in eara- tand*. dr fandorum martyria referendi,
dem culpam fuerit prolapfus, tunc demum, ta mer fi piiflime IntroduAuin , ob hominum
tamquam prxterit» venis ingratus, At fi­ nequitiam, alii* rifum, aliis fcandalum po­
lius , qui patris doArinam , & Increpatio­
tius , quam devotionem. St pietatem af­
nes ad ejus falutemabiiciat, omni beneficio, ferre fanAa fynndus animadvritar : decer­
gradu, dignitate , perpetuo privatus, ac nit, tam in ecclefiis, quam in quibuslibet
ad quemcumque ecclefiafticumi honorem de­
privatis aliis locis ab hujufmodi repricfcninceps confequendum prorfpr inhabilis eftationibus abftinendum elfe. Concionatores
fe declaretur. Si vero fecularis erit, prima,
autem,ignito Domini Joquio fideliflime cxCecundaque vice, pecunia mulAetur, juxta pofito , Signoque Crucifixi Domini noftri,
fanAionem facri concilii Laterancnlis fub
aliifque exterioribus piiflimis aAibus, per
Leone X. At tertia vice, juxta facrorumCa- E ordinarium probatis, populos ad poeniten­
nonum flatura publice poeniteat. In cos autiam, ac,pietatem,ad fletum,& planAum
t tem , qui non publice blasphemaveriut, or­ adbopentur : ac tam domini, quam fanAodinarius mitius agat. Servi autem , five
rutifaAione* ita pie , & graviter narrent,
operarii,qui in dominorum domibus inblafut auditore* eorum fibi exempla omnibus
phemiam incurrent, primo acrius ab eis ar­
in operibus proponant, At ad eorum patro­
guantur : deinde ab eorum domibusconturoe- cinium io ncceliitatibus confugere difeafit.
Jiofc expellantur. Scianrque qui blasphemiis
interfuerint, nifi blasphemantes redarguant
De fauflis.
( modo id fine periculo fici i poflit ) eorum
peccato non parum communicare . Omnino
Nemini dubium efledebet, fandorum inautem intra triduum blasphemantium nomi­
terceflione, & precibus apud Deum mina ad judicem ecclefiafticum deferre tenean­
feros mortales plurimum juvari, eifque ve­
tur.- St fi pluses audierint,'idem faciant, nerationem, St cultum debite exhiberi. Ne
nili unus pro omnibus id fibi tamen
faciendum
_____ Dei
... per
______ ____
quidfu-perperam in r
ecclefia
fcepetit. Confeflbrcs ei, qui blasphcrnavo- C ignorantiam agatur, concionatores , & parit, gravem pro qualitate bUsphemic poe- rochi
..............
"
"
illud populos deceant, alium
efle
nltcntiara imponant.
cultum , quo Deum patrem, ejufque uni­
genitum filium Jefum Chriftum, ac Spiri­
De feriorum dierum tuitu .
tum SanAum i alium, quo fa/iAos venera­
ri, ac colere debemus. Larrix enim cul­
Dies fertos, vel contemnentes , vel ne- tum (oli Deo debemus ; fanAos vero, ut
gligenter ohlcrvantcs graviter ic delinquere ooftros apud Deum inteiceffores venera­
nofcant. Cum. enim Dominus per prophetam mur . Dominica autem oratio , quam ante
dixerit, falbala mea dedi eii, ut ejjent fi­ fanAorum imagines Chrillifideles frequen.
cuum inter u:e , dr cor , ir /cirrnt , quia ctant, ipfi Deo dirigitur ; cui quidem eam,
go Dominur fanÛîficam eoi, liquido confiat cattcraque noftra bona opera omnia, fanAo.
tertorum dictum reverenfiam dominico ore
rum meritis, atque interceflionibus gratio­
ra fore non ambigimus.
nobis elfe propofitam. Cum igitur nedun,
dominicum diem , verum At alia Chrifti,
& fanAorum, terta , qur fanAa mater ec D
Dt imugimbut .
elefia noftrx laluti piiflime ftudens , cele. branda nobis propofuit, hac in-provincia
SanAorum Imagine* in ecclefii* » At alii*
non eo, quo decet, cultu obferva.i videan­
honefti* locis haberi, eifque omnem reve­
tur: fanAa fynodus omnibus locorum or­ rentiam, per genuflexioncm St per alios
dinariis mandat, ut eorum cultum, atque honeftiflimos corpori*motu*, exhiberi, fanobiervantiam rellituendam omnino curent ; Aa mater ecclefia docuit femper, & tradi­
poens fuo arbitrio propofitis. Parochis au­ dit. At vero, ut indecens omne, quod in
tem diftriAe praecipit, ut populo* erudiant, c* re poflit oririy evitetur, fanAa fynodu*,
fummam feftis diebus reverentiam, venera­ Tridentini concilii decreto fuper hoc inh*tionem ■ lanflificatiotiem , celebrationem el­
ren* , ftatuit, ut, ficubi hac noftra in pro­
le prxftandam . Eos etiam doceant, lifdem ' vincia aliquar fuerint imagine* prototype
diebus ab omni inquinamento, & fuculari. „ non
.<»» congruentes·<, minufve, quam decear,
bus obleAumentis abilinere, ecclellas fre- "honeft», vel ex eoJ , quod propter aliquem
nuentare, pura mente Deum venerari, mif- corpori* aAum, vel habitum, ad riium, aut
fyrum folemciit dt*»efperis in ter elfe, ora­ turpes cogitatione* potius, quam ad devo,
tionibus initare , divthis JeAionibus, St pr«- tionem protrahant intuentes , epifeopi,
dicationibus anente vacare, ea omnia pr*- vel mutandas ea*, vel curent auferenda* .
rerea chuiitatis opera in alterutrum exer­ Poft h*c vero nulle tn ecclefii* imaginet
cere, qu» fideles, Ac imitatores Chrifti de­ ponantur, qua* epifeopus non diligenter
infpexerit, St approbaverit. Qui contra
cere viucntu; .
fecerint, tam artifices, quam'ii, quorum
juffu id fuerit cfleAum, epifeopi arbitrio
puniantur. *

Dr

88p

Concilium Sipontinum .

890

nu , commodius fubminiArari poflint , epiDr aqrtcultt.
‘ (copie fanAa fynodus Mandat, ut in'qua_
civitate duo» plurave faerint hofprtalij,
Huma ί generis hoftis tant* funt infidi*, quibas lingulis pauci funt proventus , plo­
ra illa in unum redigenda curent, idque eo
ut f*pe numero fallis miraculis, ac illatio­
nibus » Chridifideles iimplices, atque pios, prefertlm , ne ror tnrniArorum difpenfatioin errotem inducet e poflit.
nibus, id quod cenfuum minimum eA » re­
Quocirca fanda fynodusdecernit, ut nulla digatur ad nihilum· poft hac nova rrlfracula admittantur, nili (Tri­
Antiflites etiam invigilare admonemus»
dentini concilii de miraculis prius icrvato ut quos ecclefiis , hofpltalibus, focictaridecreto ) ab epifcopis fila fuerint appro, bus, aut piis aliis locis, quidquam debe­
bata.
re deprehenderint ;ncc admlnirlrationem, ncc
procurationem exercere , nec curam ali­
quam ad pratdiâa pertinentem, cos fubiDe reltquiit.
re patiantur.
Eorum
talium Io·
Sanâorum reliquias, qu· olim fpiritus
. autem
.. nullus
_ _ 0,r quibus
,
fanAi templum, ac Chrifti viva membra , B eorum adminiftratio fuerit permifla, nec mofuerunt, omni reverentia venerandas, ex bile, nec immobile quidquam pretiofum.
facri Tridentini concilii decreto, fanfia-. vendere» permutare»in emphiteulim trade­
h»c fynodus decernit? Et ideo in valculis re, aut alio quocumque alienationis genere
fuis bene, & decenter fub clavi cuAodlan- in alios transferre prarfumat, epifeopo intur, nec^in altaribus ad longum tempus confulto. Quibus omnibus in rebus ita epl.
feopus con fu ia t. ut a factorum ca nonam
exponantur , fed , quotiefeumque populo
erunt ollendend* , aut in prœctfionibus ordinationibus fibi recedendum non cxiAimet..
circumferende, id luminibus accenfi», ac
Qui poll hoc ad piorum locorum admidebita cum folemnirate fiat, dt denuo fub
niftrationem
eligentur, live laid luerim, li­
clavi recondantur. Nove autem tcliquie
non admittantur, nili que per epifeopus ve clerici, antequam munus fuum obeant,
mnia fideliter (e gefiuros in ordinarii ma­
omni diligentia recepte, dt approbat* fue­
nibus juramento fpondeant. Qui vero ante
rint .
hac fuerint eleâi i trium menfium fpatio
De Mulgntiir. er quafltribui the·
C ipfum- hoc jurare cogantur.
Sub excommunicationis iat* Contenti*
nonnarum .
poena notariis, ® quibufeumque allia aAuariis prxeipit fanfla fynodus, ut trium
Nemo indulgentias publicet, feu populo
menfium fpatio ordinario revelent» atquo
commendet, nifi prius ab ordinario vilita­
te fuerint , dt probat* . Eleemcfynarum producant teliamenta, codicillos, esteravero queftores ad hujufmodi indulgentiarum que aAorum , de legatorum genera , ad pias
officium exercendum nullatenus admittan­ ceu (as faAorum , tam de rebus male par­
tur ; fed indulgenti*, juxta Tridentini con­ tis, quam fintim acquifitis , qu* , vel ipfi
cilii decretum, populo publicentur, & com­ rogati fcripferunr , vei penes fe detinent,
ab ali is feripta. Sub eadem quoque poena
mendentur .
prxeipitur iifdem , ut intra mentem dein­
ceps ( legitimo tamen impedimento ceflanDe ;»»/ lotitte) legata omnia , qu* eis feribenda con­
fidelium elcemofynis pia qu*que loca,_ tingent , ordinatio denuociarc non omitfynodusD tant.
& polita , dc dotata efle, fanAa fynodus
Epifcopi, (ocorumque ordinarii, poena-.
non ignorans, ac illorum voiunrarl pie( ut
decet )fatisfaccrc volens, omnibus locorum arbitratu fuopropofita,diftriAe prohibeant,
ordinariis mandat, ac pr*cipit, ut nullo ne confratres cujufcumque focietatis pu- ,
in ea re dctreAato labe re, quidquid pro ta­ bllcas illas comefl^tioncs exerceanr, qu*
lium locorum vifitatlone , « adminiftratio. certis fertis diebus fieri confucverunt : ex il­
ne, facro Tridentina concilio demandatum iis fi quidem fcantfalutn bonis -, ac jurgia
eft , dt obfetvent, dt Inviolabiliter cbfcr- inter ipfofmet confratres f*pe numero
oriri, perfpicuum eft.
vandum curent.
Redditibus, cenfibus, & aliis horum lo­
Dt mttfltriil.
corum bonis quibuscumque, vel male alie­
natis, vel ab aliis occupatis, omni diligen­
Si regulares, tam viti, quam mulieres, inmotia infudent recuperandis.
Domus , & «dibeia , etiam fi monafteriis, “ naflerfis vitam agentes coefibem,prophet* Il­
revocarent,pr«//arr
aut aliis quibufeumque ecclcfiis, aggrega- lud in mentem fibi fepius
.
. .
ta funt, vel fi commend*, aut juris pa- Ji qut/itnt. no" vivere ,^y«a«r ftfl votum vota1
tronatus, aut alio quocumque titulo pofli- ■ea rtéirrt ; ncc juflionibus, ncc nolitis
deantur, ad peregrinorum , infirmorum, ptofcAo admonitionibus indigetent. Cum
wumiwuu, deftinata
oci„na<>,, ut
u,icergo noftra in hac provincia regulares obpauperumve commodum
refi ruinofa fint ; vel etiam ( fi fervantias maxima detrimenta accaplflie
farciantut , f
opus fuerit ) ut demum rerdificentur, toto manifeft· infpieiarous.* ea propter fanfla^
fynodus decernit, & pracipit , ut in fanpeAore Incumbant.
Ut plurimis peregrinis , pauperihufquo Aimonialium , ac fratrum , dt monacho­
rum’ monafterlis quibufeumque fuas coninfirmis in hofpitiis, quibus pauciores funt
redditus, alimenta, c*teraquc fubventio- Aituriones fuis regulis fibi demandatas, fi­
de-

8p5

Concilium Sipontinum.

896

adiré non erubelcat, cujus Audio ,& ope· men eorum quidquam pratereant, qu* vi.
ra ex latino in maternam linguam hoiuilias, 1 litationis ad atium neceflario fpe&ant. San& termones feriptorum catholicorum verti <tuq| fiquidem eucharifti* facramentum pri.
cuiet, & illis memori* demandatis, vel mum vifitent ■. fpeculentur quo patio, qua·
faltem de feripto leti is, debito fatisfsciat, ve diligentia mutetur, it an ea reveren­
cui factorum canonum, & Tridentini con· tia, qua decet, cufkxfiatur.
Sacrirtiam port modum adeant. In ea ca­
cilii decretis tenetur.
Neminem ad prrdicationem in fuas dice- lices, patenas, corporalia, linteola, alia­
cefca epifeopi admittant, quein monitioni· que ad Chrilli corpus pertinentia , an mun­
bus catholicis non pr*monuerint, quid fci­ da fint. St decentia : facras prrterea re­
licet acrius, & crebrius, quid autem re- liquias, ac facrarum vefiium omne genus,
libros, & cetera omnia, an diligenter af.
miflius, & tarius, pro locorum, it pec­
catorum communium qualitate > populis fit ferventur, infpiciant. Ecclefiam port hac diligentiflime perferutentur ; & fi alicubi
inculcandum
Praedicatores vero argumenta, dt ratio­ ruinam minentur parietes, aut aliquo mo­
do pr*feferant indecentiam , refla urar i, at­
nes haereticorum non recenfeant , ne in imperitorum fidelium mentibus confulionenv. ® que expoliri r demandent.
Diligenter etiam inquirant, fi in ecclepariant. At, ii quando , ut eorum falfa.
dogmata facilius reficiantur, ipforum ar­ fiis divina officia debitis horis perfolvlntur,
gumenta afferre Iit neceile , tunc ( quoad (i dignitates , canonici , St clerici qui­
fieri poterit) difputationibus tefecatis, gra- cumque canonice lint ordinati, & li jurto
viflimifque reptehenfionibus , poterunt id titulo beneficia poffideant, iique eorum in
ecclefiis refideant, an inter cos fint diflenexequi.
fiones .
Fabulas, caque, qu* populis rifum mo­
Si baptifmi , chrifmatis, & untiionis,
vent, recenferc non audeant.
facramenta debita reverentia Retiores fer­
Apochriphas hirtorias non tratient , nec
vent ; fique debitis temporibus ea innovan.
miracula a catholicis, ac fidelibus autiorida curent ; ac li in matrimonii (aeramento
bus non prrfcripta.
Meminerint etiam cum dominus dixerit, Tridentini concilii formam obfervenc.
Cum primum cathédrales, collegiatis,
SMjfrM* um efletacflt temfore, vet momsaparochiale* ecclefias vilitaverint, ad hofpita, Antichrifli adventum , & ultimam ju­
dicii diem, certo, ac definito tempore non talium, aliorumque piorum > locorum vifitationem fe conterant : ferutentur, an eo.
tratiarc.
rum bona fine fraude adminifirentur: com.
Diligenter te habeant In vitiis, & necca
tls reprehendendis. Caveant tamen . ne ad
putum, & rari ones diligenter Infpiciant;
particularia defeendant, nec verbi·, odium, ut fciant, an debite redditus difpenfentur.
Dè ludimagifiris inquirant, (i vit*, at­
« contumeliam potiqs, quam emendatio­
que doti tin* fint honed* : five quidqbam
nem patientibus,-corrigant.
Spirituales, aut temporales dominos , five prohibitum difeipolis interpretentur.
eorum officiales , aut magfftratus, modeUt vero facilius rebus omnibus epifeopi
fle, ac pie admoneant, non acerbius ob. mature providere poifint, ab honcftioribus
jurgent: fubditofque illud Petri doceant ,
illorum locorum hominibus diligenter ex­
Fratrtr eWitt frafofiti». V'flr'u, «r».
quirant, qu* reformatione indigere videan­
Totus autem concionatorum, omnifque tur: fi eo in loco hxretici funt, foeneranfcopus fit, ex facrarum feripturarum inter­ tes , concubinar ii, lu fores, blafphematores,
pretatione, vitiortfra reprehendendorum oc­
fatiio(i,& inimicitias gerentes;,.qui non incationes invenire : in qua quidem interpreta­ Dtegre ecclefi* catholic* prreeptis pareant,
tione ab eo fenfu non recedant, quem ca­ & ritum non fervent, bed prvfcitim circa
tholica ecclefia, & facrorum dotiorum, ab vitium , procurationes , munera , St limiea acceptatorum, auâoritas approbayit : ex liaf epifeopi fervare meminerint, quicquid
facto Txidentino concilio pr*fctiptum eft.
qulbiu tantum dotioribus allegorias excer­
pere poterunt, fi quando iliis uti voluerintSed pr*cipue in id incumbant, ut audien­
De ffsliit cMcorta .
tes t*plus moneantur, articulos fidei firmiter credere, & confiteri ; decem pr*cepta
Quia in hac provincia frpiffime contin­
fervare; peccata deflere, poenitentiam a- git , quod fpoliorum commiflarii bona cle­
gere, dies fertos, St jejunia fervare, ora­
ricorum ex hac vita decedentium, Inva­
tionibus imi flere, eleemofynas, <£ alia pio- dunt , & auferunt, ta met fi patrimonialia ,
tatis opera facere, qu* Chrirtifideles de- - aut alias bxrcditaria, nulla habita ratione,
cent.
quod idem clericus vel nullum, vei adeo
tenue ecclefiafticum beneficium poflederit,
De vifitatioae.
ur vix fibi ejus frutius ad duorum , vel
trium anni cujutlibct menfium fuftentaEpifcopotum ea cura propria , & pr*- tionem fuffecerintne dum ut exiliis bo­
na flabilia, auralia quxeumque, compa
clpua efle debet, ecclefias fuas, ac dioeceles, velutl facro concilio Tridentino fan- rare potuerint .· (latuit fantia fynodus, fupplicandum efle fantiiflimo domino noftro ;
citumell, vilitare. Meminerint autem, non
fuperfluo, fed necelfario tantum comita­ ut pro fua erga omnes Chrirtifideles boni­
tu ad illas vifendas fe conferre, rc it, tate, ac juftitia huic re> provideat, & mo­
quam ciciflime pc fiunt, expedire, ne fuper- dum aliquem in.ponat, prout mugis expe­
diens vifum fuerit ; ai ( fi fartiitati fu* vi­
fiuis impenfis fubditi graventur : nec ta
de-

8^7

Concilium Sipontinum.

898

dcbirur j eorum clericorum bona pro ipo­
lus non auferantur; qui fal/em non habuetint ducitur quinquaginta m redditibus eccicliafticis.

omnia, live ad doArinam, five ad ewcleliafticam reformationem, & morem correAionem pertinent , cui* his omrnbus, qusr
hac provinciali ivnodo ftatuta > dcfinitaqua
lent, fanAa fynodus plene, atque integre,
De Penh.
ab omnibus hujus noftr» prownci» epneo­
pis , abbatibus,capitulis, Λ alii, quibufeumQus in his noftris Conllitutionibus , dr de­ que perfonis ccclelialtici', Λ ircularibus,
cretis , poens decernuntur, qusve per epifervari debere declarat, atque omnibus mo­
fcopox, vei alios locorum ordinarios, auAo- dis jubet.
mate libi per hanc fanAam fynodum con­
Vuir mfuper,ac mandar, ut in Decree
cetti, quitxrfcumque delinquentibus, uo fanis conventibus epifeopi eadem Provincia­
laicis, quam clericis , infligentur, ultra eas lis fynodi ftatuta legi, & publicari ; ac il­
intclligantur, que per facrum Tridentinum la, una cum decretis concilii Tridentini in
ac quxeumque alia Oecumenica concilia, lingulis carbedralibus , collegiatis , & paronec non alios juris communis canones, de­ chialibus eccleliis- hujus provinci* certo
crete jain funt, & infliAz, quibus nulla- ® aliquo loco collocata, perpetuo aficrvarl
tenus derogare fanAa h*c fy nodos intendit. curent.
Qu* vero pecuni* ex diAis poenis pro­
Hjius autem facr* fynodi decreta fuum
venient, epifeopi, aut alii locorum ordi­ toour habere declaramus ad unum menfem ,
poftquam
Eccleii* metropolitan* valvis af­
narii, eas nuilatenus in ufum proprium con­
vertere poflmt, ted alicui pio loco appli­
fixa fuennt.
Omnia, & lingula, qu* in hac faCra fy­
cent . data , li expedierit , accu(«toribus
nodo decreta, attaque fuat, ianA» Roma­
portione fua, qu* tamen tertiam partem.,
ne eccleii» , omnium ecclefiarum matris ,
non excedat·
Ceterum, cum facrum Tiidentinum con- & magiftr», femper emendanda , & corri­
cilium alia multa decrevit, quorum nulla genda , qua debemus obedientia, ac teverenhujus provincialis fynodi decretis mentio fit, tia auAoritatl Cubiicimus.

quia fatis expreta, ac explicata funt: «a

Coitcil. (lencrel· Tom. XXXV.

L.ll

GRE-

___
cÜ,‘°,

899

900

Concilium Cafuanum.

GREGORIUS

PAPA

*177·
Stitt th un »571. mfytte »i

DECRE
IN S’

TA

XIII.

IJ77.

mm* 1 j8j.

EDITA

T NO D Q T S.OV l N C I A LI C A f U A N 0

CÆSARE COSTA

ARCHI EPISCOPO

A»· fti< 1577.4. netth Novetmb.

DECRETUM

I.

De vim & boneflitt clericorum .

EiMSS. /’“'Lericl in fortem Domini elefli hone· B tempt* sliquetn intiomiferit, prxter poena*
tccielia
V* lio habitu incedant , talaribus fcilicet a jure impolite*, iterani eligi aut confirma·
Capuin*. veftibu» nigro eoiore feu in caligis albo- ri non poffir
utantur· nulla tamen aliquorum coloruiu
varietate diftmfl» lint .
Decretum F.
Decretum II.

cX°,

Porta claufurc fit duplici clave munita,
quarum una penes abbatitiam fit, altera
alicui commendetur, cujus fide* epifeopo
explorata fit.

Et quia quidam funt, qui vulgo filveflres clerici appellantur, quorum fini* &
confilium eft feculare forum evirare , idcir­
Decretum VI.
co ftatulmus, ut nuilu* clericorum cujuscumque dignitati* A conditioni*, in mino­
Ratione* finguii* anni* reddantur; & fi
ribus ordinibus conftitutus » gaudeat privi*
legio fori ecclcfiz , nifi tonfura clericali qua abbati fla de fraude, aut furto conviinfignitu* fuerit, & decerni habitu incedens C «a fuerit, prerer reibtutionem, utraque vo­
alicui ccHcfi* , cui aferiptus fit, non fifie ce a Ai va , & patii va privetur .
aut fucate dc raro, fed vere & plerumque
Decretum VII.
loferviar , & fi beneficiatu* fit, & per tr.‘*
mente* monitus, trino cdiAo generali pro­
Laudabili* mos io plerisque Italie monape lito cum intervallo decem dierum pro
quolibet,in fupradiAo habitu non incedat, Aeriis in eligendi* abbari/ί* fervetur, nt
beneficio & privilegio clericali ipfo jure triennio monafterio przfint ; nec poflint
abfque alia fententia privatu* intclligatur . confirmari, aut iterum eligi, nifi alio me­
dio triennio interlapfo. Idemque in monialibu* qu* funt german* ftatnimnt, n·
Dcrrema* III.
prcfeAura inter ipfas continuetur, eleAioquc
Clerici perfonati non incedant, comedik In nulla ; & fi moniale* admonit* in eaalilfque fpeAaculi* non interfint , ne aure* der.< eleAione perfeveraverint, pro illa vi­
A oculi facri* officii» addiAi impuri* aAio- ce |us eligendi amittant .
nibus, fermonibusque diftraAi polluantur,D
Decretum VIII.
cisdemque omni genere faltatiooi* & ludi,
przfcrtim alearum & talorum interdicimus;
De boffitahbut & eerum mt&ijirir &
nec folum ludere, fed eorum ludorum fpeA a tores effe nolumus in publico, nec itu
privato, in propria vel aliena domo, dr
Quia hofpitalia quadam & eccleii* per f«ficuti reperti fuerint pro conviAi* habean­
tur ec arbitrio ordinarii priventur ( f. pu­ culare* oeconomo* aut magiftro* expoliantur,
pecunl*que pii* operibu* deftinat» aver­
nientur · )
runtur , propriifque ufibu* applicantur ; id­
circo ftatuimus ut epifeopi quamprimum
Dccretem» IV.·
diligenter ratione* Λ computa videant, fic
minori expenfa, qua potiunt Illa* ecclelia*
De meuitlibur.
hofpitalia vi fi tent, nec fu dilationibus
Ut virginitatis thefauru* in Deo dicati* fruftrari aut decipi patiantur; & quatenu*
monlalibu* confervetur, omnis diligentia ab opus fit auxilium, brachii fnculari* invocent:
epifeopis adhibeatur ; nec cuique licentia reliquatore* feu defraudatores, procurato­
concedenda eft , nifi neceflarii* miniftri* in­ re* & magiftro* in pofterum elle non pa­
grediendi monialium fepta : quod fi abbatlfla tiantur , nifi reftirnta pecunia aliud epileo·
temeratio aufu fine licenti^ ih feriptis ob- po videatur.
De.

901

902

Concilium Capüanum.

canonicus Capuanu*, una cum R. D. viAu··»
‘cario pro tempore exiflente .
Anno
Decretam JX.
CnatsTt
In dioecefi Caferlana fuit depuratus R. C*ureTt
•577·
D. Julius Janilius V. J. D· una cum R. vi<577
Defieialitatibur, ft ctafrateraitatibat.
cario pro tempore exiflente.
Inoioecefi Yfernienfi fitlt deputatusR. DM.tgiftri fodilitatum five priores, five
quocumque alio nomlnv nuncupentur, tam Joanne* Dominus Franciofelltrs V. J. D.
facerdo*, una cum R. vicario pro tempore
a confratribus , quam alio quocumque lau­
dabili modo cleAi intra menfent ab ordi­
exiflente.
(n dioecefi Sueflana fuit confirmares R.
nario approbentur, coram quo jurent fe
fideliter officium admlniftraturo*. Ordina­
D. Lelius Scfla V. J. D· protbonotarius
rius vero compellat eos ( ft fi opus fuerit ) apoftolicu* canonicus ft decanus Sueflanu*
per cenfuras eccleliafticas ad obfervantiam una curo R. vicario pro tempore exi­
capitulorum , ft ad reddendam rationem
flente ■
ipii oroioario in fine officii, debitorefquSL.
in dioecefi Calatina fuit deputatus R D*
(Malitatis non poffint eligi ni faAa prius Jon. Baptifta Vlfconte canonicus Calatinus
Buna cum R. vicario pro tempore exiflente.
folutionein dioecefi Venafrana fuit deputatus R:
D· Horatius Dattilus V. J. D. una cum R.
Deerctam X.
vicario pro tempore exiflente.
in dioecefi Tbcaneofi fuir deputatus RExigant ordinarii computa ft rationes
D. Joan. Thomas Mandarinus cantor, una
confia ter nitatum, feu fudalit. tun> quarum­
cumque a cierem annis circa , atque com­ cum R· vicario pro tempore exiflente,
pellant omni tnelioti modo detinentes illa­
In dioecefi Calventi deputetui Judex ar­
bitrio R. D> epilcopi Calventis .
rum bona ad reftituendum , ft ad folvem
dum. Qu* bona in ipfarum conftaterni^fin dioecefi Cxlinenfi deputetur fimiliter
tudex arbitrio R. D* epifeopi Galinen.
tumecclefiarumque utilitatem convertantur ·

Detect um X F.

Detretam X i.

Admlniftratoribus ipfis , ni fervatis 4e
qu*flotum avaritiam , quorum Ιβκ
Itn.
Prefer quvflotum
Jure fervandis; ex habito epifeopi confen- C probitas a S. tone. Tridenuno reprctfa eft,
fu nullo paAo liceat eorum locorum bona malus quidam inolevit ufus , ut privat* per
per-­
qu*cnmque fuerint vendere, permutare , in fuo*, non ab epifeopo iufl*,fed proprio «ocmphitculim dare , ad longum tempus loca­
la pro aliis eleemotinas per civitates ft villas
re, aut aliter alienare. SI fecus faAnm colligant, coniingitque cleemofinas duri il­
fuerit, epifeopi arbitratu puniantur, ft fa­
lis qui vere pauperes non funt. Idcirco ne­
mini iiceat fub poena excontmunfcatiooto
Aa pro InfeAIs habeantur .
ipfo faAo incurrenda pro aliis cleemofinas querere, & lancem per civitatem cir­
Decreium Xlfcumferre , nifi clericis ft laicis ad bvc miI» At fi qtirftio inter fodalitates ft confra- niflerium deputatis. Neque conclouatore·
etiam regulares poflinr de Cuggeftu aliquem
ternlrates de prascedentia oriatur, anti­
commendare, niti de ipiius otdinaiii liceuquior praecedat.
Decretam XITI.

D
SI contingar bona ecciefiarum cum affeofu apoftolicu in evidentem ecciefiarum uti­
litatem alienari aut permutari, non prius
bona tradantur, quam caufa per breve apoflolicum commifla, ft lententia fequuta
fit; quod fi fecus faAnm fuerit, declara­
mus nuiusmodi alienationes efle nullas, ft
buna ipfa tradentes arbitratu ordinarii pu­
niendos.
Decretum X IF.

UttrttiH

XFJ.

De ro/ariù , & tabellieutiur.

Tabeiliones ft notarii, f> intra menfem
a dic obitus epifeopo non fignificaverinr,
qu* tcftamcnta, vel codicillo*, in quibus
legata ad pias caulas , nec non reliAa
pro male ablaris Λ acquilitis, five furto
lubttaAis contineantur , rogari confecerint,
feu ab aliis confeAa penes fe habeant, ipfo
faAo excommunicationi* poenam incurrant ;
quod fluidem decretum finguli* annis a pa­
rochis ut* populo notum fiat.

(It vero bona ecciefiarum conferventur,
curent eplfcop· ut pretium quod ex aliena­
tione bonorum ecclefiafticorum , aflenfu ta­
Decretam XFII.
men apoftolico interveniente , pervenit, ft E
quod ad prcfens penes aliquos loco de­
politi referitur, iux. (cx mcnfes, in em­
De fe fi truae liierea ttiftrwaei.
ptionem aliorum bonorum ftabiilum pro feFeftorum dierum obfervationem , a fac.
curitare ecciefiarum converti debeatur.
Revideantur alienationes rerum ecclefia. cone. & nuper a beatiis. papa luftiffitnis de
ac fub diverfis poenis commendatam
flicarum Illegitime ftA*, pro quarum revi- caufis
1
fione fuerune eleAi.
<epifeopus quilibet obnixe reltitucndam in­
In dioecefi Capuana fuit confirmatus R. violabiliter curet, quo Deo optimo max. a
D· Joaaaei Duminicus Rofellus V. J. D. quo cunAa iufcepimu', Ac fanitis eius au·
L 11 1
pro

çoj

Concilium Çamjanum.

pro nobis intercedunt, ab omni opere der- .
vili abAinendo debitus honos St cultus im-A
pendetur.
*577·

904
Αν·ο

Deerttm X L
Dt mtJitit.

»577·

Decretu* XVIIT.
Medici non accedant ad Infirmum poft
tertiam diem, dummodo morbi gravitas non
indigeat rnajorl celeritate, nifi faAa ab ipfo
infirmo.peccatorum confeflione, & fi fecu*
·· „ Quanta cora adhibenda fit ad matrimonia
in faciem ecclefi* contrahenda ex eo coi· fecerint fint ipfo jure excommunicat).
Omnia dk lingula, qu* in hac facra sy­
Iigere poffiimus ; quod fac. conc· Trident,
quoad potuit clandeftina matrimonia pro· nodo decreta aAaque funt, qua debemus obehlbuit, St irrita vit. E* propter eiusdem fac. dienda ac reverentia auAoritati dk judicio
concilii Tridentini decretis inherendo, man· (hnA* roman* ecclefi* omnium eccleliarum
dat hxc provinciali* Synodus omnibus dk matri* dk magiftr* femper qmendanda at­
fingulis utriufque fexu* Chriftifidelibu» fub que corrigenda
------ e—— fubiicimu*.
--...... — ·
excommunicationis pbena,ne antequam ma- ° Qu*decreta.fupradiAa in prxfenti fecun.
trimonium, faitem per verba de prvfcnti, da leflïone pon MitTarum foiemnia fuerunt
contrahatur ad domum fponfi vel fponfx alta & Intelligibili voce leAa & publicat*
eorum aliqui* accedat, vel invicem ofeu- in diAa ecclefia per R. D. epifeopum Calum, ac rem habeat.
letinum. Quibus diAi* & publicati* fuit di­
Aum diAis llluftrlflimit dk reverendiflimi* do·
minis archicpifcopi* dt coepifcopis ibidem
Decretum XIX.
prxfcntlbus. Macer ne vobis Rev. Patre» fu·
pra feripta approbare St confirmare St fefDe peroebiir.
fionem hanc fecundam St ultimam finire dk
Parochiales ecclefi*, qu* In plerifque concludere, huicque fynodo ad laudem, glo­
dlocccfibu* St loci* tantum diftant a paro· riam. dt honorem Dei finem imponere, &
chianorum habitatione, ut non fine maximo illa fubfcribere? Refp. Placet. Tunc illuincommodo ad ea pateat accetfus, nec line ftrilfimus dt reverend. D. archiepifcopus,
periculo Jicramenttru* aijtrvent, intra ha· qu·· omnibus placuit, dixit gratias agamus,
litationum loca reducantur, dt aliqua ibi^Deo omnipotenti. Et faAa tolemni benediextruatur cappella, in qua facramentum cu
itione receflerunt in pace,faAi* prius fub·
ftodiri, St mina audiri commode poflit, cu· feripti» acclamationibus.
>uf rei arbiter fit ordinarht».
Ego Cxfac archlepifcopu* Capu» decon·
Clio fratrum fic ftatuo.
Ego Aga epifeopu* Cafertanus confulens,
Dtcrttna XX.
dt confentien* fubfcripfi.
Ego Joannes Baptifla Epifc. ÆfernixconDe Jrcîair.
fdfcn* ar confentien* fubfcripfi .
Ego OAavius epifc. Caivcntis confulens
Ait xpoftolus .- non allteaberoj booi tri*
lurent». Cum igitur quf ïitari deferviunt, St confentien* fubfcripfi.
de decimis > qu« propterea jure divino
Ego Horatius epifc. Veuefranu» confendebentur . vivere debeant , ftatuit h«c tlens St confulens fubfcripfi .
provinciali* synodus ab ordinarii* reme­
Ego Joannes Paulus epifcopus Theanenfis
dium aliquod adhibendum efle > quo abufus confulens dk confentien* fubfcripfi .
peflimi in eis perfolvendi* nuper ParochiaEgo Leliu* SetTa procurator reverendiflimi
norum malitia iovcAi, penitus extirpent» ■ epifeopi Sueflan. eo nomine decretis prxdiAl* confenfum prxftiti, St me fubfcripfi ·
Ego Joanne* Dominicus CloffeJIus procurator R. epifeopi Calvcnfi* eo nomine
decreti* pr*diAit confenfum prxftiti
prxftiti*, &
dk
ae fubfcripfi.

De

ututrimeuii

CON-

*

905

CoNaUOM CoNSkNTlNUM ■

.

906

CONSTITUTIONES

ci.’".
H79·

1579.

ET DECRETA CONDITA
‘ *

*

IN

EROVJNCIfiLISTNODO

CONS tfNTINA
JJ7B

REVERENDISSIMO

DOMINO

FANTINO PETRIGNANO,
Dfi, afaftolica fedir gratia arcbitfifcopo Confetti iat anno Domini 1579.

s g e 3 i o

r h i m a

Celehtata die dtciiat menfit

Mail ■

Et unam (aortam catholicam, & apoftolicam . Confiteor unum baptifms , in remilfionem peccatorum . Et experto refurrertionem
mortuorum , & vitam venturi f«culi .Arnen .
Apollolicas, dc ecdefiafticac traditiones ,reliquafque ejufdem ecclefi* obfervationes. dc
conftitutiones firmiftime admitto, dr amplcD» fidei orthodoxe fr ofeffione.
çrtor. Item Sacram feripturam juxta eum_
fenfum, quem tenuit, & tenet fanrta ma­
Inter omne· paftoralis officii folllcitudines, ter ecclefia , cujus eft judicare de, vero fenprreipua, que ad Catholice fidei integrifu , & interpretatione Sacrarum feripturaratem pertinet, vertari debet, ut qu* to­ ruia admitto , nec eam unquam, nifi juxta
tius foirftualis xdificii fundamentum eft, in­ unanimem confenfum Patrum accipiam, dc
violata permaneat,dtomne» in e)uidurita­
interpretabor. Profiteor quoque feptem efte immobile· perfiftant. Quare ab ejufdein fe vere, dc proprie Cacramcnta nov* legis
fidei negotio, veluti omnium prvftantiflimo a Jcfu Chrifto Domino noftro inftituta,
exordiendum duximus , eamdem fidem juxta ad falutem humani generis ( licet non omnia;
formulam a fel. record. Pio papa quartotra- lingulis necefliria ) videlicet,baptifmum con­
firmationem , euchariftiam , poenitentiam,
ditam unanimiter profitentes , quam hic idferius fubiiciepdani elfe vlfum fuit .
extremam unrtionem, crdinem > dc matrimo­
nium ; iliaque gratiam confetre; Sc er hi*
Formula orthodoxa fidei frofeffienh.
baptifmum,confirmationem , dc ordinem, fiT-jOe facriiegio reiterari non porte. Recepto*
Hço Ν· firma fide credo, dr confiteor
quoque,dr approbatos ecclefi* catholice ri­
oinnu dk lingula , qu* continentur in fym- tus in fupradirtoruni omnium Sacramentorum
bolo fidei , quo fanrt*. Romana ecclefia uti­ folemni adminiftrarione recipio, dc admitto.
tur, videlicet: Crs'do in unum Deum Pa­ Omnia dr fingula dc peccato origina­
trem Omnipotentem, fartorem C»b, dt Ter­ li ,dt juftificatio neque infacrofanrta Tridcnre, vilibiliumotnnium,dc invifibilium; di in
tina synodo definita > dc declarata fuerunt
urmm Dominum Jcfum Chriftum filium Dei amplertor, Sc recipio. Profiteor pariter in
Unigenitum . Et ex patre natum ante omnia nrilla otferri Deo verum, proprium , Sc profxcula . Deum de Deo, lumen de lumine, pitiatorium Sacrificium pro vivis , et defun­
Deuin verum de Deo vero. Genitum non ctis ; atque in Sanrtiflimo Eucharifti* Sacra­
fartum , confubftantialem Patri, per quem mento efle vere, realiter , dc fubllanrialiter
omnia farta funt . Qui propter nos homine», corpus ,dr fanguinem , una curi anima , et
dc propter noftram falutem defeendit de divinitate D·N. Jefu Chrifti, fierique'conCrlis , dc incarnatu» eft de Spiritu fando, verfionem totius tubilanti* panis In corpus,
ex Maria Virgine, dt homo fartus eft . Cru- K dt totius fubftanti* vini in fanguinem,quam
cifixus etiam pro nobis, fub Pontio Pilato converfioncm Catholica ecclefia tranfubftanpartus , dr fepultu» eft · F.t refurexit tertia tiationem appellat. Fateor etiam fub aldies fecundum feripturas. Et afeendit ln^ tera tantum fpecie totum atque integrum
Cirium , fedet ad dexteram Patris ; Λ Ite' Chriftum verumque Sacramentum fumi. Con­
rum venturus eft cum gloria judicare vivos, fia n ter teneo Purgatorium elfe, animafque
Sc mort nos .■ cuius regni non erit finis , dt ibi detentas fidelium fuffrtgiis juvari; fimiin Spiritum fanrtum Dominum, dt vivifican­ literque , dc fandos una cum Chrifto regnan­
tem; qui ex Patre Filioque procedit . Qui
tes , venerandos, atque invocando* effe , eofcum Patre, & Filio fimul adoratur, dc con­ que orationes Deo pro nobis offerre , atque
glorificatur ; qui locutus eft per prophetas . cotum reliquias elle veneranda·. Firmiffimc

i» edite Μ θ’ Fantinus Petrignanus, Dei, &apo.
Ronwe
Itolic* ledit gratia archiepifcopusCon.
10.158· fenti*, de reverenjiflimonim eocpifcoporutn
contiljo , <fc alfenfu in provincial) jynojo
noftra Confenti* legitime congregata,h«c ,
qu* fcquuntur, decernimus, £ ordinamus.

alie-

891

Concilium Sipontinum·.

»92

deiiter «dimpl·»· uhufquifque contendat. . ,
Dt ncltJfiiUti PittHttt
(•cttefias orationi* domos effit non oblivi- Λ
fcantur ; At ideo in illis, Sr oratorii·, non
D
Ecclefiafticam poreftatcm · Jc(< Chtifto
autrm in aliis loco oratione* . h^reque
canonic* recitentur, At ab omnibu* ,:A< ma­ traditam,«duplicem effe , «ion eft dubitaodum; id quod duarum clavium numero axime ab iplr* monafteriorum pccpofitu fre­
perte demonftratur. Prima*liquidera ell poe­
quententur .
Cum autem refeAio communi* charitati* nitentia Sacramentum , qua internam, dc
fecretam confcientiam refpicit neccatorit,
vinculum fit, eodem omnino in loco, eademque ,in merifa ( ubi ca omnibus fuffteit ) qui fponte peccata confitendo fiolvitur : AI.
legitima tamen caufa aliud non fuadente, tera vero jurifdiAionem, & exterius regi­
cibum fumere , eadem fanAa fvnodus di. men exercet, qua non per propriam con­
ftriAe mandat- Ibique fervato filentio, di­ fidentiam tantum , fed per telles, pecca to­
vine leAione* non definr, corpus efca, res,convincuntur, & puniuntur, quo teftlmonio, dc publica deliAa corriguntur, ne
anima vero fpirituali cibo nutriatur.
eorumngratia
Jejunia quoque , quibus diaboli in no* _---------------- e Regno Coctorum peccatore*
perpetu* funerantur infidi*, fi forte negll- " excludantur.
Cum eam ob caufam a Deo traditur iit
f[entia in deiuctudinem abierint, pro reguarum ritu, dc bene reformatorum loco­ excommunicationis gladius, velut eccicfiaftic* difeiplin* flagellum,quo contumaces,
rum cunfuetudine,.Ac renovanda, Ac invio
& rebelles, ab ecclefiaftici* Sacramenti* ,&
labiliter obfervanda , fanAa fynodus pr«
a fidelium participatione fejunguntur-- cla­
cipit.
Regularium autem neminif nifi ardua, re conflat, non tantum factorum Canonum
honeftaqne caufa, per fuperiorem in feri- Sannionibus, fed etiam divino juri, repu­
ptis approbanda ) extra monaftetii clau- gnare, cum ûrculares judices, quibus eccleliaflicarum rerum difpofitio nullo jure per­
ftra pernoAare liceat.
Ut autem tam vitis, quam regularibus mittitur, ecciefiafticos judices lie pe devetare
feeminis malorum occatio omni* *ufer*tce- ftudent , ne aliquem, jure exommunicatum,
fuperioribus omnibus , abbatibus, mlnirtcistale effe denuocient , vel ut exconununicaprioribut, guardianis, abbatiff·*, pt*pon­
uonem .iliquam fulminatam revocent.
Proinde fanda fvnodus
oblectat
At...........
obteti*, fanAa fynodu* pneciplt, ut omni ftu.
....... ...........
.......... .., ...
dio incumbant, ne eorum fubdiri , fubdi Vftatur in Domino fereniffimum regam Catnolicum , uufque
t»ve commercia aliqua ineant, vel admitr' ' iJJulbillimuin , Λ excelIcntiifniiu.n proregem, ac fuo* alia, in hoc
tant, quorum familiaritate caftitati* vo­
regno minores Magutratu* , Ac utiles domi­
tum in aliquo periculo conftiruatur .
nos, hortatur, & monet, ut ab huiufmodi
Atque, ut Deo paupertatis , Ac obed’en.
prohibitionibus, & mandatis, ablim-ant .
. ti* vocum perpetuum etfe poffit , precipiAt, li quando ( quod Deus non permittur , ac mandatur, ne quis pecuniam, aur
ratj eccleiiaft.cus aliquis judex fua poteftaaliud quidquam privati commodi caufa pofte aouteretur. «jus fuperioribu* illud lignffideat, aut ea utatur, nifi fuorutn fu pc rio­
ficent, nec ohlivlfcantur poenarum , que
rum bencdiAione illud ei fuerit conceflum :
factorum Canonum conllitutionibus fuper
nec propriam in aliqua te voluntatem fa­
ius funt indiA*.
ciat .
E contra, fingulo* omne* ecclefiaftico*
Superiore*autem ftudlofe curent, ut nojudices fanAa fynodus devitat, ne exommuvitii, novitieque ad plenum doceantur,
meationes ipfas
levi de caufa fulminent___
, fed
queeumque in regulis, ftatutis, ordinatio.
nibusxt eis obfervandi» continentur ; utU(- ubi commode id poffe
perfpicicnc
),c*te.
■
.
----- "
quyromque in re eorum debita fciant , Ac ris aliis
' * jufliti* remediis utantut, tam itu.
admotum Imprudentes non accedant.
procedendo, dt definiendo, quam exequendo: vcluti facto concilio Tridentino ttadilidem fuperiores illud etiam f«pius exe­
tum eft.
quatur, ut ea facri concilii Tridentini de­
Epifeopi, cum primum ad fua reverli fue­
creta legenda proponant, qu* ad regula­
rint, In fynodo Diarcefana perfonas idoneas
res, dc eorum monafteria fpeAaot, & ipfi
pro caufis ecclefiaftici* in partibus deleganobfervent, & per eorum fubdito* inviolabi­
dis conftituaot ; ac eorum nomina metropoliter obfervari jubeant ·
Epifeoporum etiam fore praecipimus, ut litano mittant, ut, juxta decretum decimum
in eorum Doecefani* conciliis monialium ad feÛioms XXV. concilii Tridentini, fanAlilrroo D. N. tranfmittt pollint.
snonaftcria recipiendarum numerum pr*feribere , pr*fcAarum ad earum regimen-,
Dt Ufitrit.
creandarum, puellarum etiam ad religionem
admittendarum, novitiarum ad profeffioaem
recipiendarum, fer va nd* claufur*, conver- E Cum, Inter estera* hoju* noftra provin­
fa ruro , ac fecuiarlum puellarum, qu* in ci* caiatnitares, hoc pracipue ufuregenu*
monafterii* educantur .concionitorum, Ca- latius manare digoofcamus, quod in pluri­
pellanorum, vifitancium, propriarum regu- mi* rerum vend itionibus , propter emptori*
larum , ioftitutionumque affidue legendarum, pauperiem, tempori* etiam nat venditio,
aliarunque rerum, qu* ad moniale* fpeAa- adeo , at aliquando pro unius anni dilatione
duple* fere folvatur pretium : ftatuimus,
re videbuntur, diligeotifliiiie curent.
& ordinamus, ut pofthac dc huiufmodi ven­
ditoribus diligens fiat inquifitio; At.qui in­
venti fucrinr, poenis, per facros Canones
con-

893

e

Concilium Sipontinum

conftitutis acerrime puniantur, ac infuper
De furgattrij.
<
In confcffionibus nullatenus abfolvantur,
nifi debita ( fi poflint ) fatlsfaAlone fecura,
Cum pie, dt catholice, fanAa Tridenti­
prarerquam in morris articulo, runequo
na fynodus demandaverit , ut fideles cre­
moneantur, ur vel per fe Ipfos, fi vixe­
rint , vei per fuo» heredes, quam primum dant, dt teneant, nec non etiam, ut do­
poflint, latisfacere ftudeant . Omnes aurem ceantur, eifquc prcdicetur fanAa illa ac
lo<"run> oid- iarii decretum hoc f*pius po­ fana purgatorii doArlna, quam fanAi pa­
tres tenuerunt, crediderunt, dt litteris tra­
pulo publicandum curabunt.
Omnem porro curam, dc operam fuanv, diderunt, facraque concilia fanxerunt : faoconterar t ad erigenda, dc inftituenda, c» Aa h«c .',.,..1
fynodus
____
ordinat,
i'dt
1 prneipit, ut
, dc ordinarii omnes evigilent, no
auAoritate fummi pontificis loca pia, qu* épifeopi
'
Montis pietatis appellantur , unde mutuas iniquitatis fplritus fupcrftitiofum quid , dc
fcamialum offerens fuperferninet. Eradica­
pecunias pauperes poflint accipere · Qua in
re principes, dc Maglftratus oblecramus, tores autem, dc parochi, quotiefeumque
_.n...... ..
______.____
ut epifeoporum diligentiam
adjuvent
Nec le occalio obtulerit, doceant deftinatum loIn eis quidquam, preter
prwrcr fortem,
ojticui, nifi
<uu pro
prv I*cum dari pro purgatione animarum fide­
minlftris, dc alii· neceffariis fumptibus , lium , qu* cum divina bonitate fint ad
idque cx eadem fumnn pontificis auAorua- perpetuam gloriam alfumend*, poenitentia
te, accipiatur.
incompleta e vita ceiferunt; quas oratio­
nibus , elcemofynis , altaris (aeramento,
: De 'efithurir , dr extquiit martuorutu .
dc ecclefiafticis Indulgentiis folvi , minime
eft dubitandum.
\Sicuti piiffimum eft ut fidelium corpora in
De migiflrif fuerorum .
c*tneterii, vel ecclefi* finum recondantur;
ita impietati proximum videtur, ut putida
Quoniam in hac provincia quamplurimis,
cadavera in loco excello , dc ornato, coipropter inopiam, proficiendi opportunitas
locvntur. Curent ergo epifeopi, ne ulla de­
fubtrahitur, fanAa fynodus prrcipit epiinceps eo modo lepeliantur, dc qu* nunc
funt una cum icuulcris( nifi tamen marmo­ fcopis, ut omni Audio dominos ma^ifttatus, dt universitates omnes , horrentur, ut
rea, aut aerea fint ) amoveantur, dc humi
dentur, ita ut locus , in quo condentur , C fumptui non parcentes , hone A* vitae, dc faa reliquo eccleli* pavimento minime promi- rve aoArln* magiftros conducant·
Magiftris autem ipfis eadem fanAa fy­
neat- Nec eccleli'arum reAores permittant,
olla fidelium, qu* huc illuc per angulos ecnodus prccipit, dt mandat, ne libros ve­
cleliarum fparfa reperiuntur, infepuita ma­
titos, aut de oblcuenis, dt turpibus tra­
nantes, pueris legant, neve trer fe ipfo·
nere, fed limifiter lepeliantur.
Caveant parochi. ne pro exequiis, pro fe- legi patiantur : fed eot fana aoArina , bopultura , dc anniverfariis dcfunAorum ,quid­ nifque moribus, erudire, dt formare, rtuquam paci Icanturexigant, aut petant, deant ; ac preterea totum id portent, quod
Lateranenfi concilio fub Leone X. ftatuvel quid aliud committant, quod fimoniam,
tum eft .
aut avaptiam lapere poflit. Ne tamen er
trituranti bnvt fenitui alligetur, epifeopi
Dt prxdicatitae.
curam fulcipiant, ut laudabiles, pi*que in
his ferventur r onfuctudines. Legata etiam,
Neminem epifeoporum latere fanAa fy·
que pie per drfunAos faAa fuerint, exigent'da curent. Nec , qu* elcemofin* caufa ul- Dnodus arbitretur , eorum muneris efle, dc
tro fucnnt
conciones, dc fermones habere ad popu­
fuerint oblata , accipi prohibeant.
lum , inque eorum pi*fertim cathedraS' vero dcfunAorum heredes ita a fe
libus ccclciiis docere, erudire, dc ficut di­
pietatem , dc charitateni amoverint, ut de­
bile» tuorum exequiis impenfas non exhi­ ligentes , folettiffimiqulf pallores , omnia
buerint, epifeopi ad ea comparanda eos gregi* errata falutaribus verbis corrigere,
compellant , que ad honeftum ejus rei deperditarum ovium rationem dillriAc do­
mino reddituri. Eu propter eos omnes hor­
ulum libi convenire videbuntur . Miferabltatur, ut-pro viribus fe exerceant ad id per
les tamen pertona impenfa ecclefiarum, or­
dinarii judicio, Aunt fepcliend* .
fe ipfo· pr*ftandum ; dc fi quando juftum
Morem , multis locis intermiffum mor­ impedimentum ab eorum officio eos revoca­
tuos in cemetetiis fepeiiendi , quoad fleti ret, juxta Tridentini concilii decretum,
poterit , epifeopi reftiruendum curabunt. perfona· idoneas ad munus illud eligant .
Parochi quoque , arch.presbyteri , dc alii
Confuetudinem veto, qu* potius amen­
tli , de delirium, dicl
tia,
dici potcft
poteft,> qua muliemulie­ quicumquc: , animarum curam gerentes ,
res cognatos
cogi ...
___
_
'____ ; E dominicis l a Item diebus , dt ferti· folemniret
luos mortuos
multi·
clamoribus, dc capillorum laniamentis, extra do­ bus, adventus vero, de quadragefim* tem­
mum in publicas ufque vias profcquunrur, pore quotidie,, vel ad mmus ter In hebdo­
& qua, poll ex'aAum menfem ad fepultu- mada , in eorum ecclefiis per fe ipfos Idem
r* locum convenientes , clamores eofdem , omnino faciant, excepto tamen i ubi per
dr laniatus , iterant , dc renovant, pro- quadragelimam pr«dicatorcs regulares, vel
hilteanr epifeopi , dc omnino tollendam., alii, conduci confueverunt, quo tempore
curent
parochus quiefccrc poterit. Quod li forte
eorum aliquis ad hoc munus obeundum in­
habilem fe fe cognoverit, peritum aliquem

adi-

F

K

907

Concilium Consentnum.

90S

' —

affero imagines Chrifti ac Deipar» femper ,
D» liirtr exbibtfulir.
Anno Virginis, nec non aliorum fanAbrum hiben·
Ch»istj da»,
retinendas efle, ac ets debitum ho
157> notem , & venerationem impertiendam. In­
Cum hsreticorum libros ad fidelium men­
dulgentiarum etiam poteftatem a Cnrifto in tes inficiendas plurimum nocere compertum
ecclelia reliAam fuiffe , Miarumque ufum fit , propterea epifeopi regulas Indicis de li­
Chriftiano populo maxime falutarem cffe_- bris vetitis ex aoAoritate fel. recor. Pii Pa­
- affirmo. SanAam apoftolicam catholicam, pe Quarti editas, ab omnibus fervar) ftuRomanamque eccleliam omnium ecclefiarum deant, raandenruue thenlogis legum dolo­
matrem ,& magiftram agnofeo, Romano- ribus, medicis, ludi magiftris , aliifque li­
que pontifici beati Petri apoftolorum prin­ bros habentibus, ut librorum ftiorum notulam pariter ab eis fubfcriptam infra tem­
cipis fucceffbri ac Jefu Chrifti vicario ve­
ram obedientiam fpondeo,-ac juro.Cetera
pus ftatuendum. fideliter edant ; prxeipiantitem omnia a factis canonibus, & oecume- Sue etiam omnibus, qui m eorum oppidis,
t locis libros tam impreflos , quam ma, nicis conciliis, ac prxeipue a facrofanAa
Trident.na fynodo tradita, definita, dc denuferiptos introducunt, ut illos , nifi prius
. clarata indubitanter recipio, atque profi­ " recogniti, & approbati fuerint , nec reti­
teor, fimulque contraria omnia, ac harre- nere, aliove legendos tradere, aut modo
aliquo alienare , aut commodare audeant fub
fes quafcumque ab ecclefia damnatas, rejeAas,anathematizatas, ego pariter damno,
poenis juxta Indicis pr«fcriptum per Ipfo*
incurrendis. H eredes quoque , vel execu­
reficio , & anathematizo . Hunc veram , ca­
tholicam fidem, extra quam nemo faivus tor es ultimarum voluntatum , indicem li­
brorum a defunAis rcbAorum intra menefle poteff, quam in prxfenti fponte profi­
fem poft obirum ordinariis fuis exhibere te­
teor, dt veraciter teneo, eandem integram,
Λ inviolatam ufque ad extremum vit» fpi- neantur, & debent, nec ipfis uti, aut il­
ritum contfanritfime f Dec adjuvante) re­
los, nili eorum indicem attulerint, vende­
tinere , & ccnfiteri, ac meis jubditis, vel
re, vel alienare valeant ; alioquin nullam
illis, quorum cuta ad me in munere meo excufarlonem praetendere poterunt, quo­
minus in cenfuras , ftt poenas apoftoliçit
fpeAahit, reneri, doceri , & prxdicari ,
conilitutiombus decretas incurrltTc cenitan­
quantum ’ - me erir , curaturum ; St ita fpon«ico, voveo, ac juto, fic me Deus adjuvet,
tur .
C
Ac f»c fanAa De· Eyangelia .
Eandem fidei profeflinnem facere tenean­
De fecrifino Mifl* .
tur etiam omnes provili de beneficiis quibufeumque curam animarum habentibus ,nQuoniam in divino hoc facrificio quorf
tra duos minfes a die adepts polfeilionts in in tn>da oerag<rur, idem file Chriftus con­
manibus ipfius epifeopi, vel eo impedito ,
tinetur, & incruente immolatur, qui ,in
-coram generali ejus vicario feu officiali, ara crucia feme! feipfum cruente obtulit; ifeque in Romans ecclefi* perinaofuros obe- deo ut lingulari religione ac pietate, &
dientia fpondeant ac jurenr. Provili aurem
a facerdocibus celebretur. St a populo co.
de canonicatibus , & dignitatibus in eclatur juxta fac. conc. Tridentini prsefcriclefii» cpthedralibus , non folum corain.,
pium, diligenter epifeopi infraferipta (erepifeopo,- feu eius officiali, fed et'ani in
vandf , & cavenda curabunt, dc in Pri­
mis .
capitulo idem facere teneantur. Alioquin di­
Ai omnes provifi , ut Tupra, fruAus non fa­
Omnes façerdotes etiam regulares, qui
ciant fuos , nec illis poffeflio fufftagetur .
romattomiffule utuntur, in omnibus cxrçHem quoque fervent
qui impolfer-im Dmoniis, ac ritibus in formula miffalis pr«ad doAorales, vel magilfraies gr.iJns pro
(cripta adunguem conveniant, nihil adden­
, movebuntur in ipfo promotionis aAu ; qui do, aut mutando cx his, qu* in cujusque
vero haAenus promoti funt, de fidei pro. diei mifla continetur, vei etiam in ipfius
feflionen? facere, prout tenebantut ex Ruil.i miffc ordinario.
Pii IV. omiferunt, poenas in eadem bulla
Debitifque horis celebretur , nec ante
. contentas incurrille declarentur ■ Que bul­ auroram, nec poll meridiem nifi ex legiti­
la obfctverur etiam in omnibus publice, vel ma caufa a jure permiffa , neque bis in die,
privatim, theologiam, canonicam, vei ci­
nec extra eccleliam , vel oratoria , nec pri­
vilem facultatem, medicinam, philofophiam, vatis in cdibus, aut alio in loco, pr*tergrammat'cam, vel alias liberales artes pro- quam in ecclefiis, aut oratoriis divino cul­
fitentibus, dc profeffurfs fub poenis ibidem tui tantum dedièatis , ac ab epifeopo
contentis .
delignatis , ftt vilitatis ; & qui contrafeceProfeflio vero fidei juxta prrfcriptam rit, milfas Vcfpertino tempore Celebrando
formam femper fieri debeat ; dc in ea fa­ cnntta pullam Pii V. poenis In eadem bulcienda prarcipue obfervitur , ut publice , fila contentis puniatur, inerreris vero a
dt palam ab omnibus, adhibitis reitibus, minifferioaltaris
—=-:λ——■- per
—>-·
—
---- <-------efr
biennium
fu fpcnlum
fiat, dt coram notai io, qui eam iu publi­ fe intelligatur, At gravi etiam ab epiteopo
cum infltumentum redigat , di in peculia­
an’madveriione afficiatur.
rem fibrum ad eum tantum ufum compa­
Nullus prxterea publice, dr notor le cr i.
ratum un.fcum profitentis fubfcriptione re­ minofus, ac presbyter aliene dioecefis fine
ferat · liber autem in archivio epifcopali commendatariis litteris fui epifeopi ab ul.
erit diligenter ad perpetuam rei memoriam lo epifeopo ad divina celebranda, Ar fa­
aflervaudus ■
cra menra adminiflranda admittatur.
Ordinariique invigilent, ac bene profpl-

“

eiant,

Amro

*579·

909

Concilium Consentnum.

910

epifeopi puniatur ·
*
ciant, quxnamdfmiffbtic fint approbande,
Ακ"θ vel reikiendx, cum exempto conflet inTollant epifeopi authoritate Trident inc Anno
Ce«l»T* numerabiles fraudes hac In re commicti con- fynodi fumptuofa convivia , ludos > choreas,
ac quod ad avaritiam pertinet, cujui vis ge­
*179·
i>19' fueville .
neris mercedum conditiones, pada , acce­
Sacerdotes celebraturi miffam, prius pri­
vate perlegant St percurrant, fuifjue ad- ptationes munerum, & quicquid in novis
notent tignis, priusquam ad altare accedant; mittis, & earum, que puolicx oblationes
ad quod poftqisam accefferint, ea qua de­ dicuntur , ita quod penitus prxmitlôruni ocet reverentia a principio ufque ad finem mnium tollatur abufus.
Nullus etiam ad nove mill* ccicbiationem
facra myfteria peragant, clare Sc diftlnAe
legant leAione* , epiftola* , & evangelia, admittatur, nili prius fuerit ab iis , quot
& fpecialitcr fecreta , ad hoc ut otnnia epifeopus dclignaverk, examinatus, utrum
inter celebrandum reAe, & compotire, nec fit extruflus in ceremoniis neceffariis, noveritque alia , que .in nattarum celebratione
minus celeriter, quam decet, nec minus
requiruntur. Qui autem in his deliquerit,
tarde peragantur.
,,.... ............
Ad qu*
omnia, ut facilius invitentur,. per fex menfes Ipfo jure ab altaris mimft»
omnibus mittam, antequam ad altare acce- ® rio iit fuipenlus, & arbitrio epifeopi pu­
dant, ut praemittitur legentibus, & cum niatur .
Proliibf-int.pie çplfcopi, r.e pauperes menprxmiffa reverentia celebrantibus, hzc fynodus quadraginta dierum indulgentiam con­ dicantes, feu clceplofynas petentes per eccedit .
clcliam tempore mdiàrum , prxdicationuni,
Et ut puriores ad rem divinam accedant, ahotumque divinorum officiorum eant, fed
omnes miifam celebraturi prius fe colligant, ad valr4$ eccleiiarum liare faciant fub
Çoenis, qux ,n fandilliini domini noftri Pii
& orantes in tanti myftcrn cogitatione
. bulla continentur.
mentem defigant , & dum lacras velles in­
Religion quoque cujufcumqtie ordinis ,
duunt , pfaimos, Sc coiit Aa* recitent; hotftatus, Si conditionis exlitant fob cxcomuiut.murque, ut Ungui/ faltem hebdomada^,
n.canonis poena non audeant & prxfumant
peccata fua devote confiteantur, quod dt
celebrare in aliquo loco extra eorum ecfxpius unufqi ifque facere debet, Cum fepties in die cadat julius ; At quotiescumque deltas , & ruonafleria reftore contradi­
fe in peccato mortali conftitutum fenferit, cente .
non celebret non habita copia confetloris, C
Et quia contigit fxpe in quibufdam ecnili forte caufa urgens, vel neccffitas immi­ cleiiis, vel tam magqum miffarum celebran­
neat, qu* nili gravi cum fcandalo nequeat darum numerum ex variis dcfunAoriis reliprxienri ; St tunc adiit contritio, dt pro­ Ais impetitum elfe, ur illis pio fingulis
poli tum confitendi iuxta facri concilii prx- diebus a tcftaroribus preferipris nequeant
fatisfieri, vel eJcemofynam hnfufmodi pro
ccptum.
Et quia per externi candoris fpeciem, illis celebrandis adeo tenuem efle, ut non
interior facerdotum munditia denotatur ; facile Inveniatur, qui velit huic fe muneideo ut facerdotes omne* fuperpclliceis , ti fubiicere , unde depereunt pix tcftantium
amiAibus albis, cingulis , manipulis , ftolis, voluntates, (St eorum conlcicnrias , ad quos
planetis, dalmaticis feu toniccllis, pluvia­ prxdIAa fpeAant, onerandi occatio datur ;
libus, & paramentis candidis, dh mundis, ideo ad hoc ut rel>Aa .d . pios ufus ple­
nius, & utilius impleri poflint, ftatuit pro­
& integris, non autem laceratis utantur,
epifeopi curent.
vinciale concilium, quod pro qualibet mifNemo, uti id fieri poterit commode,ce­ fa celebranda in hebdomad· (altem pro elebrer cum vino rubro, propter corpora-D lee.nofyna presbyter capellanus, vel celelia , dt purificatoria, qu* ex nonnullorum' brans annuos ducatos quatuor habeat, &
impofteruoi capcll**dificande nonmti cum
facerdotum negligentia , & incuria ali­
quando adco (ordida inveniuntur, uc ali- dote fecundum taxam prrdiAam erigan­
quibus horrori fint.
tur ; ereAx vero ad eandem r.xam redu­
Nemo igitur corporalibus » aut purifica- cantur. Ubi veroob magnum miffarum nu­
totiis immundis , aut tine debito tobalea- merum defunAorum voluntati fatisfieri non
rum , ac duarum candelarum nume.o teme­ poterit , epifeopi eorum arbitrio , Sc cum_.
re celebret, aut cum calice ftaAo , vel maturitate mi Ius ipf.s ad congruentem nu­
ru bigi ne confumpto, ac foidido.
merum reducant : ita tamen, ut eorum femCalices infuper facerdotes femel in heb. - pdr defunAorum commemoratio nat , qui
domada lavent, & aqua in plfcinam po­ pro fuarum animarum falutc legata ex
ad pios'ufus reliquerunt.
nant .
Neve Cfiriftifidclc* a propriarum paroMi fix vero eodem tempore in altaribus
ita inter fe disjunAis , dt feparaps cele­ chialium cultu, âc a divini» audiendi* a_.
brentur, ut alter facerdos ab altero non Epioprlo parocho , a quo chriftianr fidei
erudimenta, falutaria monita, fetiorum die­
pertubetur.
Omnibus etiam facerdotibus prveipitur, rum , & circa contrahendas nuptias denunut nullius privati caufa horam miflk popu­ ciationes exaudiant, in polterum avertan­
laribus fuit commodam , aut anticipent, tur; ftatuimus, ut nullus presbyter, beaut differant, nec tniffam inchoatam adve­ neticiates vel capellanus cujuscumque capellc dominicis alhfque feftivis diebus in
niente aliquo repetant, nec ad altare ex­
ponent , aut alia ratione contra| rei facr* •ratoriis fodalitatum lecularium , quas conoecorum,aut populi utilitatem alicui obfc- fraternitate* appellant , aliifve ecclefii*,
quium proflent, dk contrafaciens arbitri· cappcllis aut oratoriis fxcularibus , qum
paro-

Qi i

Concilium Consentnum.

912

- parochialis ecctefi» finibus continentur , vember r. Omnium fanAorum , it. Martini
Anno
nno miffaSt gf a]ia divin* officia bora nimis 'epifcopi, & confciioiis , 30. Andtac apoprxpropera celebrate, arque ad ea audienftoii . December 8. Conceptio B-Mari* Vir­ CaaisTt
«579*57/· da populum convocare, audeat, idemque a ginis ,i|. Thom» apotloli, 2j. Nativitatis D.
ruralibus presbyteris , & capellxnis ali­ noftri Jcfu Ctirifti , 26. Stephani protomarquarum ecclefiarum parnchialium, Ac capei- tyris; Joannis apoftoli, dt cvaogelift».
latum obfcrvandum elfe decernimus.
fefia Hait lia .
D^rr/rf«HS, à* 9eMrati»M fauci oram.
Omnes Dominice totius anni Feria in
Reliqui» fanAorum in honeftdlimis locis, Cuena LXi mini per horas mularum. In pafcha
ac m decentiflimis vafculis in ec-leliis afRefurrcAionis D. ‘ Noftri Jefu Chrilti cum
duobus diebus tequentibus . Afccntio D N.
(erventur, Ac fula pietatis non queilus
gratia luminaribus accenlis populo often- Jcfu Chrifti . Penrvcoltcs cum duobus diedantur, nec ita paffina line epifcopi licen­ ous Coquentibus. 1 ellum Sanétiflimi Corjxjtia a vafeubs extrahantur i ad infirmos ris Chrifti.
nullo paAo d'-ferantur . Qui temere aliter «
Prrteiea diesfeftos patronorum «eccleliafecerint, ab epifcopis ipfis pro modo culpa: rutn cathedialium , At alios, qui peculia­
ri quadam devotione, & laudabili confuepoena afficiantur.
rud-ne nonnullis in loes huius provinci»
obfervari contuevetunt, fanAificandos , ac
De fefiorum divinorum obfervatioae.
fideliter obicrvandos epifcopi curent.
Cum dierum feilorum obfer vatio ad rial
cultum maxime pertineat, & <<> lege divi­
D* ficrit ima&inibui.
na prxeipiatur ; ideo epicopi diligenter
curent, ut dies Dominici, dt alii ab ecflood autem ad tactorum imaginum cul­
clelia recepti, vel loci conluetudine, prae­
tum , dk venerationem attinet , eam reve­
cipue vero in honorem Dei, beat» Virgi­ rentiam , Ai honorem illis epifcopi impen­
nis, Λ fanAorum feritet cum omni vene­ di cuicnr,quam lacrofanAa Tridentina'fy­
ratione (jbfcrventur per civitates, & dioe
nodus ftatuit, 'dque firpius populum edoce­
cefes juxta D.N. Pii V. bullam, & facros ri ftudeant . Atque ut debitus cultus, hocane nes.
norque d<Ais imaginibus exhibeatur, prohi­
Et on n-s Chriftifideles in prxfatis diebus
buit, ne lignum tam falutifer» crucis, quam
ecclclias frequentent, divinis officiis devote
Beatiftnn» Virginis , dk omnium fanAorum,
intendant ;a quibufeumque operibus illici­
aut in immundis, dk contemptibilibus locis,
tis, juaiciorum agitationibus, emporiis,
live p.vimentis pofthac collocetur , & col­
nundinis, aliis mercatoriis conventibus Ex­
locatum ( li quid forte inhoneite dcpiAutt
ercendis
quocumque nomine nuncupen­
reperiretur J deleatur · Inobcdientcs vero
tur, abllit>cant, dk maxime ruftici, qui in poena» ab epifcopis ftaruendas luant.
boc f«pe delinquunt.
Conventione, etiam , quas conlilia feu par­
De
.
lementa vein: , ii nvccffitas urgeat poli
vefperas tantum, dummodo non in eccieCum Indulgenti» a fumno Pontifice con­
Cis, & cxmeteriis., heri per.u.trant.
cedar publicande erunr , doceant parochi,
Efculenta , dk poculenta venundari poi- & apud eccleliam elle earum concedenda­
fmt, dummodo id fiat poft mitfarum fo- rum poceitacem a Chrifto illi collatam ,
hemnia.
D dk illatum ufum plurimi faciendum , cumQui vero feftis diebus illicitum opus ali­ Cilriftitidelibus fruAuoliflira» fint ad anima­
quod facientes deprimenti fuerint, prxter rum falutem . f pifeopi diligenter fcrutcnrur
divinam ultionem , alias poenas ex ejusdem- h qu» ablurditates , aut indignitares ob
bull», difpofitione infliAas,gravi ter quoque ignorantiam , aut tupcrftitionem, aut aliun­
arbitrio epifcopi pro modo culpc punian­ de quomodocumque p.ovenerunt, & eas fintur.
gillatim adnotatas,in proxima fynodo dic*
Et ur feftivi dies firmiter in hac provincii ccfana , fi vero fuerint abufus graviores,in
obferventur infraferiptum calendarium dc- provinciali tefetant , ut communi confilio
ftxibi vifum fuit. Januarios 1. Circumcido ad Romanum fummum Pontificem deferan­
ri noftri Jefu Chrifti, 6. Epibania Dotmni. tur , quo auAorc quidquid expedierit conFebinarius 2. Purificatio B. Virginis; 24. ftituatur.
'
JHitthiar Apoftoii, Martius 7. Thom* de Aqui­
Pius Quintus fcl. recor. Pont. Max. quafno. 2j. Annunciatio B- Mari» Virginis; Apri­ cutnque indulgentias etiam perpetuas , quas
lis 2. Francif.-i de Paula , 2$. Marci evange- qui confequi voluilicnt manus conferre de\littae·, Majus t. Philipp*, dk Jacobi'apoftolo- E berent adjutrices , quafi a quatftu duAas pe­
Irum 3. inVcntio S. Crucis ; Junii:, 24. nativi nitus abrogavit, quod neminem ignorato
(tatis S. Jo. Bapcift» , 29. Petri Ar Pauliapo- pium valde ac necelfarium ell ; nec ab in­
ftolorum ; Julius 2j.J<cobi majoris, Auguferiori publicari podmt abfque epifcopi li­
ftus 10. Laurentii martyiis ; 15. Aliumptio centia.
B. Mari» viigin>s,2{. Bartholoi ><■ apoftoli;
De fraiicatioae l^crU Dei.
September nativitas B-Mari» Virginis, 21.
Marthxi apoftoli, dk evangelift» ; 29. dedi­
catio balilica b. Micniebi Atcha.igcli, OAo' Inter cetera qu» ad falutem populi Chriber 28. Simonis,dt Jud* apob.olotutn; Noftiani fpeftant , pabulum verbi Dei permaxi­

~ .

me

OU

Q14

Concilium Consenti num.

me tibi nofJtur efle neceffatlum, quia ficut
tiin recentrant, fed omnino refellant, βκ.
Αν·ο corpus materiali, fic anima fpiriraaii ciboA moro temper oportere eoa, qui docent,dr _A**0
Cnaisri nutritur, eo quod noo in folo pane vivit ho. inftiuunr animas rude· elfe tale» , ut pro in*57i>·
mo, fed in omni verbo, quod procedit ex ore genio dlfccnt'um Icnieiipfos poflint aptare, *579*
Dei ; unde epifeopi ex Sacrofan&i concilii dr verbi ordinem pro audlenèis capacitate
Tridentini decrero , dr per vifceta Jefu Chri. dirigere .
fii hortantur, cum hoc prscipuum inunuv
Initruant populum adobfcrvatiooem prw·
fit eorum, ut in hanc curam toto animo in­ ceptorum Dei, ut fidem Inconcufle teneanr,
cumbant', atque Ipfi oves fuas verbi divini atque omnibus mandati» Dei, dt ecclefia
prrdicatione pafcere non pretermittant ; dt pareant.
fi legitime impediti fuerint, viro* Idoneo* po.
Decreta concilii Trldentin: . prrfertim
tentes in opere, At fermone affamant ad hu- qu* ad mures, & chriftianam difciplinam^
jufmodi predication!» officium falubriter exe. reftituendam pertinent,
bas confliturioquendem .
ne» poputo ftudiolius inculcent.
Idem etiam fieri curent in alii» ecclefiis
1'aicures adhortenrur ad bene educandos
fuos ----adhuc
m ___
tenera
per parochos omnibus dominicis ,dc folem- liberos
--------- ------ ...
_ arate coniti·
..... mbus diebus Cellis; tempore autem jejunio- B tutos, cum ea *tas ceterarum «ratum funrum Quadragefim*, & Adventus Domini danicntutn fit, «Sc principium,
?|uutldie, vel (altem iis diebus, quibus epi­
ln aliquem tacite, vel exprefle non inve­
copi Ipli expedirç judicaverint.
hantur , fed generatim vitia redarguant;
Parochis impeditis, per alios impends co­ prclato», & magilfratas pie, 8c reverenter
ram qui eas pr«ftare vel tenentui , vel
admoneant, fubditos ad eorum opedientiam
folent deputandos, in civitate, aut quacumexcitent.
Que parte dioecefis predicandi munus exple­
Non crubefcant ChriflumCrucifixum chriri epifeopi curent.
ftiants predicate >· cujus amorem lludeant
Sollicite etiam provideant epifeopi in pa.
faxeis hominum cordibus infigere .
Sine in verbo dilcreti, & cafti, quia elo­
lochialibus , etiarnfi quovis modo exempte
diceientur , aut alicui monauerio etiam ex­ quia Domini. eloquia cafta .
tra dixcefim forfan annex* , vel unit*, mbJ'r.emoneantur pradicatores ptwdiAi ab
do reipfa in dioecefi fint, ut diebus faltem epifeopi* . dt curatis omnibus quid magis,
Dominicis, dr frftis solemnibus populus coc- vel mià'is pro loci , & popularium .pecca·
qualitate Iit audientibus cnuncianlell is doArinae pabulo pafcatur; quod li pa- Ctorum
1
rochi, erlamfi ab epifeopi iurisdiAione 'fc dum .
exemptos elle prcrenderent.ab epifcopo mo­
Studeantq j- ea . qua decet charinte abuniti trium mentium fpatio muneri fuo defue­ Ius civitatis, & dioccefi· roller e, de in hn
rint, per cenfuras ecc leliaftlca» , feu alia ad filiam , ur fic circa eo» opportune, & im­
ipfius arbitrium epifeopi cogantur; iia ut
portune inliftente» quotidie populum ad aetiam, fi el fic expedire vifum fuerit, ex morem Dei trahant, vitla'dcreftentur, «d vir­
beneficiorum fruâibus alteri , qui id pr*·
tutum amplexus auditores allicientes.
flet, honefta merces pcrfolvatur,donec prin­
Habeant pr» oculi» honorem Dei. dc ani­
cipalis ipfe refipifeens officium fuum im­ marum falutem , nihil ad gloriam, Λ oflenpleat .
tationem facientes.
SI quis praidi&a adimplere contempfetit ,
Non qurftui intenti , nec qu* fua, fed
fciat fe diftride fubjacere ultioni.
quar Jefu Chrifti funt qu*rentes,ut lie jux
Et quoniam, invidens zizaniorum fator» ta veritatem dent cibum in tempore, dc
Temper human* faluri Diabolus, quod i*U frangant efurienti panem.
agrum dominicum per fe direâé non poteft ,D SupradiAa omnia', qu* conciouatores
ob
’
Ί
fervare tenentu?· epifeopi non folum con·
M nonnumquam per fuos, quos poffidet,
cupiditatis igne fuccenfo» exquiliti· modi» cionatoribus ipfis notiticenr ; fed in licentiis
efficere conatur, idcirco epifeopi fummope- eifdemde prrdicandoin torum dloecefi con­
»e adverrant, cujus vitx lint hi, per quo* cedendis inierant .
verbum D«i feminatur in populo, ne planRegulares cujufcumque ordini* tneml
tare fingentes , deftruaut.
aerine fe, nifi a fuis fuperioribus dc vira ,
Moneantque epifeopi quofcnmquc, qui moribus, dc (cientia examinati, &. appro­
nec officio predicandi funguntur, dt per vibat' fuerint, aede eorum licentia · etiam
fccra Jefu Chrifti rogent, ut ipfius Evan· in ecclefiis fuorum ordinum predicate non
geli um linccre populo pratdicent ac annuqpofle,cum qua licentia peiionaliter fe co
cient ; imitentur etiam veftigu vitis apofto. ram .epifeopi» ptefentare, &. ab ci» bene·
licis precipientis. Prg'itatt Evaugc!tuni_ dicionem petere teneantur, antequam pre­
•voir creotn'x .· 4 itctuiii. Decete omieet gendicate incipiant , quibus contradicentibus
ter [eruere i/jecuoic/ite meedavi ejobu .
etiam inpr*didis fuorum ordinum ccclvfiis
Utantur interpretationibus tantiorum ec- E predicate non praifumant.
clelic antiquiorum ftoAornm, prout etiam in
Regularibus vero extra cfauftra , (k obeconcilio l areranenli conftitutum eft ·
dtentiam religionum fuaruin viventibus preCeffent in fanAts concionibus profana­
d<cano interdicatur, etiam quorumlibet pri­
rum legum minime neceffitriarum citatio­
vilegiorum prztextu .
nes, poetarum auâoritates fupervacu*, ftrbEt quia f*pe oriri folet contentio in eli­
tilium qu*ftiones»& plerunque futilium alle­ gendo pr*dicarore ; ideo ad tollcnd· fcandagationes, ac h«reticorum opiniones , «Sc ar­
h, h*c fynocu» Inhibet ne feculi potentates .
gumenta , nifi id urgens nec effit as poftulet, magiftratu·, aut univcrlitas aliqua ullo paSt id quanto minus fieri poteli nomina- <Ho fe fe ingerant in prxdicatore deligen

C.««f;

Tom XXXV.

Mmm

do,

9>5

Concilium Consi ntinum.

916

do, cam cotât» hoc munus ad epifeopos, per alfignaçiooem frufluum alicuius limpliAmmo & eccleliarum reflores ex factotum cano- Λ cis beneficii, ejufdem tamendebitis fupporVutian nwm difpotitione pertineat, qua tn re ft diftatis oneribus, vel per contributionem be·;
*W9' ficulta* aliqua fuborta fuerit, ad ordinarium neficlarorum fua civitatis, dt dioecefi*, ve/
deferatur, qui modis omnibus eccleliarum-. alias prout commodius fieri poterit , de ca­
Immunitati confutat, Iicut magis conduce­ pituli confilio, ita provideat, ut ipfa facrie
re judicaverint.
Scriptura left Io habeatur.
Statuit etiam hnc fynodus , ut tranfaflo
Admonentur Infuper omnium monacho­
qtiadragefimali tempore, dt altis tempori­ rum fuperiores.ur in conventibus ipforum,
bus, praedicatores omnes, qui in civitate, ubi facr* feriprur* leAio Commode habe­
& dioecefi vice epifeoporum, aut curatorum ri poterit, illam a capitulis generalibus,
laboraverint, quali villicationis fu* ratio, vel provincialibus dignioribus maguiris fe­
nem reddituri, fe Confpcflu! epifeopi aut cundum prxdifli decreti ord nationem aflivicarii prefentent, relaturi quomodo tam gnandam curent. Quod li facere neglexe­
Cecularlum, quam regularium vita & mo­ rint , epifeopi omnes, ut Apoftolic» f-dis
res fe habeant, fi quid fit, cui pro Dei ho­ delegati , cos ad id opportunis remediis
nore , dc fuxlitarum animarum faiute con- ® compellant.
fulendum fit. Quod fi quis <n fe prxfenran1< vero, qui leflioni hujufmodi depuratus
do ( jufta ceflante caufa ) contumax fuerit, fuerit, tam publice, quam privatim, non
epifeopi de extero ad prcdicandum non ad­
admittatur, nili prius devita, moribus,
mittant eundem.
& fcientia fuerit examinatus , At per fi­
Ab hiftoriis apochtiphis, & miraculorum dei profeflionem adtniflus, juxta fepe me­
non approbatorum recitatione penitus ab- moratas litteras f.-J. rec. Pii Pap» Quarti.
ftineanr.
Is etiam, qui deputatus & admilfus fue­
De Conceptione beat*, & g lori of* fem­ rit, ftatuti, d'ebus, jUt horis in loco per eper Virg'nis in popularibus concionibus pdeopum delignato facr* feriptur* libros,
propriam fen*entiam allerend·», & contra­
atque alios pro - cafuum poenitentialiunu
rium rcfcllenrlr , aut impugnando difputare cognitione a curati* , dt facerdotibus ha­
Moaudr .nr, fed Bullam piv record. Pii pa­
benda interpretabitur.
Curent epifeopi, ut in hac IcAionc cle­
ps Quinti fuper hoc editam inviolabiliter
obfervent.
rici omne* ad eam lefltonem idonei cuPaffionem Domini noftri Jefu Chrifti lu-1C jufcumqur gradus interbnr, atque proficiant,
celcente die, nili Jocorum ordinariis aliter fingulo* honentiir, & frpius admoneant,
expedire videbitur, dofle, pie, Λ graviter
ac demum cogant ■
exponant, nihiique in ea , quod a ChriftiaDt fecrit verbit na» «bntenjit.
na difclpljna , & a tanti myfteril dignitate
alienum (it, etiam ad lacrymas commoven­
das , dicetur deinceps, aut modo «liquo
Prchibeant epifeopi , ut ab idiotis pr*·
liat.
cipue , dt litterarum ignavi* de his, qu* ad
Studebunt epifeopi, ut cum Ipfi prxdca- fidem pettioent, nec publice, nec privarim
re non poterunt, pr*dicutionibus femper d'fputetur ; Λ non folum in eos, fi perti,
afliftanr, urque clerici omnes cujufcumque-.
naces fuerint, fed etiam in omnes facr*
dignitatis fuerint in eis inteefint, provideant, feriptuix verbis , vel fententiis ad fcurriflt fecula res Dominos, magjftratus , & Of­ lia d;Aa , detrafliones, fu perditiones , incan­
ficiales omne, fi in concionibus adlirit, fe­ tationes, libello* farno (os , aliofquc profa­
pe commoneant, ur eoium exemplo popu­ nos, & illicito* ufu* abutentes fever illime
lus ad audiendum verbum Dei reddatur ala- Danimadvertant , qaod.etiamfieri volumus in
omnes , qui veftibu* clericorum , tam (arcu­
ctior .
larium, quam regularium, vel cotum fimiDt frtbendi Theol.igili , fl- ItÎlin»
libus in profani· reprxfenrationibu* uli fue­
Jartt Scrifture tn ntinujitritt,
rint, eafdemque perfona* ecclefiaftic** ha­
bitu , aut verbi* detlferint.
Sacrarum feripturarum leflioni IncumbenDe /iurir ttlwubat *·* rrprar/r»Z4»<frz
dum efle, in eaque affidue verfandum tum
Apoftoli ad Timotheum , tum fanAorum Pa­
Pia fidelium confuetudo teprefentandi
trum , At conciliorum admonitione docemur,
noviffime etiam generalis Tridentini concilii venerandam doftiini noftri paAonem , flt
decreto jubemur ; quare fi in cathedrallbus , glntiofa martyrum certamina, eo hominum
aut aliis in collegiati* ecclefiis infignibus prasmalitia deduAa eft, ut ex hujufmbdi reprafentationibu* obleflari, ad rifum fepius,
benda, feu ftipendium facr» Theologi* doflori, & interpreti adhuc aflignatum, aut & fcandalum excitari potius, quam ad piedepuratum nonextitit, ne tam utile, tam- E tat em, & lacryma* accendi, & commovet!
que neceflarium munus omittarur,-ftauii- foleant allante* ; prOpterea prohibemus,
H>us, ut ab epifeopis primo quoque tempo-, ne deinceps in facro noc in profano loco,
re juxta prxdifli generali* concilii prxeeptum iiublice, vel privatim agantur, ac repneftatuatur , vel ex prebenda quomodocum­
curentur, abfque preerpua ordinariorum
que , preterquam ex caufa refignationis, licentia , qui , quod pietati, aut religioni
proxime vacacara,cul aliud onus Incompa- congruere judicabunt, hac in re pro eo­
tibilenon fit adnexum, & quatens* in ipii* rum prudentia ftaiuenr.
ecclefiis nulla, vel non fumclcn* prxbenda
foret, mettopolitanu* , vel epifeop*· Ipfo

n

Dr

Amno

CsaisTt
>57?·

9Π
Λ**°
Μ??·

Concilium Consentinum-

918

tendi facilis occatio relinquatur , quod fi un*
Dt ‘ftattjpenihtt.
f quatn evenerit ( quod abiit ) , fit qui couver* Anno
CsraisT/
tem , Λ.’ qui confenferit ad alium ufum,
Procefliones eo tempore fiant > eo ordine, quam ad quem funt inftituta graviflim.s , At ‘ST?·
ac religion· qua deceat, ad quas accede­ legitimis poenis ab epifeopo infligendi* corre omnino reneantur, non folum regulares, rip.antur .
In adminiftrandis facramentis facerdot e»
& exempti, fed etiam confraternitates laicoruin fccunduiii confuetudine ra loci, aut femper fuperpelliceura, Λ itoiam adhibeant,
fecundum quod fuerint ab epifeopo convo­ nec aliquid pro eis exigant a quoquam, fed
illa gratis omniba* conferant. Curent autem
cati.
In quibut omnibus proceflionibus, & orat. ut mundi a mortail peccato illa adrui ni·
Certim in fefto SS. Corporis Chrifti in locis firent.

per.qua incedere folent, is ornatus, apDt Ba/tifme.
paratus, dt decor appareant , qui pre·
fen tie ,' & afpeAui Salvatori* Domini no*
Baptifmu*
_________ ______
___ ____
,
nonnifi m ecclefia ac a Cacer,
ftri convenire videantur.
Fideles vero
in- _
, pietatem , fit Bdotefokmni ritu miniftretur, nifi Immineat
afloclatione, reverentiam
ι __ .
religionem eam'fervent , ut fruAurn tam urgens neceflitas, ac vite periculum; tunc
pii operis & laboris a Domino confcqui pof- vero hoc munus omnibu, promifcue permifIum ell. .iodo mulier II mare* adiint, laid
Gnt.
prxfcr. tibus cie.icis cedant, ac clerici facer dotibus, Ai eccle': ? forma, ac debita ma­
teria natuials ;;ίζ urantur; quamquam—
obftetrice* . que oap:'t <re cc-nlueverunt, non
funt impuoandx , n ■ >,,'dum prrfcnte aliquo viro, qui hujus laira.ueritt coni·’ei t nd?
minime pciitu* iit, id excquantur.
Qu* omnia fa pe materna lingua, & p*·
rochi, & confeiiarii cxaAe populares doceant, tum ne res tanti momenti aliqua inicit ia , aut errore inanis efficiatur, tura etiam ut omnes intelligant, quo in honore j
tam necelfarium lacramentum habendum ht.
Quia ex characteri* vi, fit natura ab ec­
clefia definitum eit bapttimi Sacramentum
tltttO s a c u H D M.
nulla ratione reiterandum elle ; ideo nc rei­
teratio contingere fxdfit , aut neceflariumcelebrata Jit xü. menjit meti tJ7p.
omittatur, pexcipitur omnibus, qui bapti­
zandi munere funguntur > ur cum delatu* ,
Dt fiuremtmit, 6- torum aJmi.
fuerit infant ad ecclefiam baptizandus, de­
nifl r-tiane ■
ferentes interrogent , fuerit nc ille dorai baArochi ad cxleftem, fic atnpliflimum f«- ptizatus ; Sc fi pro certo confirment non fuifcramcntorum thtlaurum difpenfandum (c baptizatum, adhibita forma ecclefi* (im­
dedi nati, ut populus ad ea fufeipienda ma­pliciter fine ulla verborum conditione di­
jori cum reverentia, atque animi devotione cant. Ego tt baptizo àic. Sin autem teflcntur,
aut certo fetatur, puerum baptifmum privaaccedat, eorum vim, ac naturam populi*
'
facerdos adhibeat
fuis vernacula lingua non dcfiftaut fxpiifime Dt*nl *n *dibus lulcepilf:
tintum ritus , ac cerimonias baptilmi , nec
explicare ·
Studeant epifeopi, ut in facramentis ad- proferat ,ullo modo forinam, nec infantem
t« et baptmiui , rge te brneminiftrandis omnes ritus , ac cunfuetudine* abluat
ferventur,qux lainSx Romane eccleli* alia, ai.j in Nomine Patrii, (b Filii, + Spiritui
rum matris, & magiitrx conformes lint, in­ Santti. jfmen. Sed li res ha dubia fit, ot
vere nefeiatur an fit baptizitus , tunc mini,
dictis etiam , fi opus erit , arbitrio poenis .
fter ( przmiftis ritibus , ac erremonii* ) con­
Mmiftri ad quos oleorum diftributio fpcftat, caveant ne quid accipiant pro illorum ditional iter hcc verba tantum proleiat. S<
tu uon tt baptizatur, r*» te bupuzi u nareceptione, etiam fponte datum, fub poena
ftripcnfionis, quacumque confuetudine etiam mine Vairit, er Filii, Or Spiritui Sande
Amen.
immemorabili non obftante.
Parentes, fit bil quotum cura eft, quam
Olei» fan&is fanAoqiie chrifmate veteri­
bus non utantur fub poenis a facri* canoni­ primum infantem ad lufcipicndum bapciGuum
in ecclefia, vel cathechclim, feu exurcifmura
bus ftatuti* .
Et ne propter irreverentiam (aeramento­ Edet'crendum curent, quod li neglexerint ex­
rum ira De f«viat in tniniftros, fic ne ab communicationis potuumiubeant .
eis, qu* ad falutem propotita funt , teme­ Nec parochi ad tenendum infantem admit­
raria manus extendi valeat ad aliqua horri­ tant in baptifmo qui fidei rudimenta igno­
bilia, fir nefaria exercenda, ideo olea fan­ rant , fit qui excommunicat! fint, atque in
da , fanfiumque chrifma, tanta reverentia, tanflb .Ilius anni Pafchate confcifionem , &
fic diligentia cuftodiantur, ut claves eorum communionem omiierint, fit ad evitândura
parochu* tantum, licut diâum eft , retineat, tamiliaxiratis occationem , regularet levare
& apud fe obfervet, neque alteri, nili ex non patiantur . SI vero parochi culpa ,
vel negligent!* (ecus in prcdiAis faAutnurgenti neceflitate, committat, ne illis abu­
M in m 1
fue-

Laici a clericis, foemitut a viris fepara­
ti m profequantur.
Inter viam non inaniter fpeflandi gra­
tia fubfiftatiir . Aiiiones pro foribus *■
dium, aut in via non rapprxlcntentur, fit
ne qux minus deceant fpcAacula adhibean­
tur. Edendi, · et bibendi confuetudinem in
facri» (upplicatioijibu*, epifeopi, fit pa­
rochi omnino tollant.
Procelfiones, qux in aliquibus locis in
dic refurreflionis a prandio hunt, deferen­
do fanAum chrlima , tamquam ab ecclefia
non inftltut* tollantur.

P

919

920

Concilium Consbntinum.

■ ■ fuerit , arbitrio ordinarii puniantur.
. matrimonio infant natus fit, quoque die na·
Anno
Curent epifeopi, ut facri baptifmi fons A tus, A baptitarus fuerit,- alioquin in eccleCaatsrt ft non petra lateritia, fed de marmore, fia redor epifeopi arbitrio muldetur , A co·
«Π»· Λ fi perra reperiretur, qu» tuta non fit, pia libri finguli* annis epifeopo deferatur,
A aqua effluar, vas in eo «neam ftamnea· in epllcopali archivlo confervenda.
Infantet quando deferuntur ad ecclefiam,
tura ponatur
quod ejufdem magnitudini*i
fit, ac petra ipia , eamque Aridum undl·■-’ facJbut accenlis non aflocientur, fub poena
que ,&apte tangat, eique conjundim ad- arbitri? epifeopi imponenda,
hrreat, atque id donec petra aliqua alia tuParochi puerperas moneant,
moneant ut cum pri­
ta comparetur, quod erit curandum , ut mum poli partum domo exierint, fiatim ad
quam primum fiat, Λ fom ipfe in cathe- ecclefiam Deo adur* cratias accedant, ubi
dr.ibbus cancellis obferatus , dc In loco benedidionem a parocho fufciplant.
Cum baptitmalis aqua in fontibus reno­
ecciefiarum omnibus confpicuo fit, li quid
non impedierit.
vatur, veterem in facradum infundant, Il­
Opeiimentum,quod ciborium appellatur, la mque petentibus, ad fuperftitionum vitanda
habear
. , St
_ ita
___aprum
r ___, ut
__ fanda
_________
olea,, at­ fomenta omnino denegent.
ue alia ad baptizandum neceifaria commo- B
Prxgnantes denique mulieres, ut cum noque
~
· poffint
—
- conopeoDU(n
oe ibi aflctvati
, A
te· roçofen, attigerint, confiteantur, &
gatur ..
' fandiflimam Euchariftiam fumant, fedulohor­
Hubeanrque vas vitreum cum manfula tentur , & frequenter commoneant.
pto effundenda aqua fuper capite bapti»
Dt tt>njirmeti»nr.
ratorum .
Vafa facramentorum ufualia fine faltem
ftanmca , munda , & nitida .
S1 in Sacramento confirmationis explican­
Sacrarium in pariete excavatum fit, vel do pallorum diligentia perquirenda un­
In qolumneih juxta illum fontem eredum, quam fuit, nunc cerre opus eft illud quam
quod omnino juxta fontem illum *pfum adût, maxime illuftrare j cum In fanda sDci cccleÀ eodem fepto plane , ac fons ipfe, facta· fia hoc Sacramentum a multis prrtermitta,tium concludatur.
tur ; pauciffimi vero fini, qui d>vin« gra­
Septumque, (i ferreum, vel lapideum ef- ti* frudum, quem deberent, ex eo capere
fe non .poterit,. ligneum
„ ____contfiuatur.
___ ___
ftudeaM. Ideo epifeopi anreqaam confirmaHabearquepiduram it» pariete ( ubi com-Ctfonit Sacramentum adminiftrent, per odo
mode fieri poterit ) fandi Joannis Chriftum dies antea pt*moneti curent omnes confitDominum baptizantis,& omnia eo ornatio- mando*
---------- -----------—
, ut ad‘ '
facramentum
percipiendum
ra , atque decentiora tint interius » dt ex- digne fe préparent, aut per fr, aut per a·
tfrius, quo ecclefia ipfa infignipr erit , dt Hum e)us vim, dignitatem, & myrteria dilu­
quanto magis fieri poteft, occenter inftru- cide explicent , ac denuncient ei eo Inter
dum fit
confirmantem, dt confirmatum, illius patrem,
Curent omnino facerdotes, ne cum hoc A matrem, À tenentem, eandem cognatio­
baptismatis Sacramentum adminittrarur, dif- nem fpirttualem nafei ; nec minoris «ftimanfolutione* , rlfu», aut clamores fiant ; fed dam, quam qu* ex baptifmo gignitur , ac
facerdotes, A qui afliftunt, valde devoti propterea inter eo^ carnale matrimonium.,
permaneant, cum myiteria lingularia in hoc contrahi non pofle, Λ cetera > qu* Triden·
Sacramento contineantur ; quinimmo ea cum tine fvnodi traduntur decreto.
reverentia Sacramentum illud, licui Λ ce­
Adultos, qui infpa Ktate confirmandi
tera miniftrenc, alia* Deum novo peccato funt, fi hujus Sacramenti gratiam , A dona
mortaliter offendent.
1D coofequi pofle cupiant, non (olam fidem,
SI apud Gentile* potiffim* cura erat, ut & pietatem- afferre, fed graviora etiam,
parente* honeftis filio* fuo* nominibus ap- peccata, qu* admlferuot cx animo de­
pel la rent, afferente* etiam, quod li publica lete oportet ; ideo admoneantur , ut connomina venderentur , deberent emi ; quabto• feifi,vel faltem contriti , & jejuni ad enn
i»agis Chriftiani homine* deledari, atquo firmationem ipfam fafdpiendam fe confegloriari deberent illi* licete liberi* fui* ea^. rant.
Excommunicatis, ac e<! qnno in Pafchafandorum nomina imponere, quorum veto>
tali cognomine gaudentium fuffragii* libe­ te non confeŒ*, quive communionem non.
ro* fuos fulcito* cuftodlri continue, dt pre­ acceperint, confirmaodorum patrino* effe
ferred pium iit credere? Unde cum oonnon liceat ·
Parochi defer ibant confirmato* , & com­
. nulli valde huic fynodo erratu videuntut,
dum levitate quadam, aut iofi novorum no­ pta e* , fervatis exteri* omnibus ^qu« do
minum audotc* haberi volunt, aut fi qua bbro baprizatorum defetibendorura fuperlus
a fuis majoribu* acceperunt? tamquam gen­ fancitum eft, A fuit.
tile patrimonium ad poftero* certa fide tranf- £
Dt Eutbtrifiit.
,
mittunt. Omne* igitur uiriufque fexus hor­
tatur , ne tnfàntuio* fuo* baptizando* no­
minibu* Paganorum, aut Gentilium, fed noIn altari majori,ubi commode id fieripo­
mioibu* fandorum, aut fandarum iuxta ri­ terit , alia* m decentiori loco omnium catum Chtiftiaoorum nominare velint.
thedralium (collcgiatarum , A aliarum cu­
litbr habeatur, ac fedulo cuftodiatur,in ratarum ecciefiarum , nifi neceifaria , vcl
quo baptizatotum nomina » A cognomina g'ravi de caufa epifeopo aliter videbitur,
randiflimura Eucharifti* Sacramentum repotum parentum, atque compatrum baprlun- u
ti* manu coofcribaniur, ac an « legitimo natur in Tabernaculo faltem ligneo, pido,
A

deau-

*57P-

921

Concilium Consinhnum.

922

Ammo

* deaurato, veloque ftrico conteâo, & inflammabuntur , & faitem fingulis annis in
CMkitti *ntu* orn',,t> bene, ac tute claufo, cujus A diebus RefurreAioni, , Pentecoftes , Natalis
U·», clavit a nemine, pr»tcrquam a parocho tc- Domini, ac be-riflim» Mari» Virginis Afy* neatur, ita aperto, ut ex eo poTit IpfaSan- fumptionis, confclDone peccatorum faAa_
Aiflîma cucharlftia commode extrahi, neque fasiAiflimam Euchariftiam accipere afluefuperaltare propterea afcendendum fit;vacuo fcent : recitetque caput illud Laterane, con­
a reliquis vafculo, oleo infirmorum,ac ina­ cilii , quod incipit, Oaimr Htrtufyur ftxnr
Λ vulgaribus verbi,
ni vafe , ut omnino nil aliud ibi conferve­ i» Qaedr effiat
tur, quam vat obi SanAifs. Chrifti corput exponat , ut poenam, quam infert agnoreponitur; fit auteni va, illud argenteum fccntcs, femel ad minus In Pafchate non_
deauratum, & interius corporale undequa- omittant communicare.
Parochi non minus ci vitaris, quam dioeceque munitum, codemque fubftratum. Et ne
fis , tranfaAa oAava Pufi hatis oves fuas reex aliqua negligent!!, Ac incuria corruptio
generetur, ad minus decimo quinto quoque cenfeant, Atqui eo tempore conferti non fue­
die Innovetur ,dk coram illa lampas in con- rint, Λ Euchariftiam norf fumpferinr, nul­
lius habita ratione, eorum nomma , At cofpicuo, non a latere perluceat. Qu» fi ne­
gligentia parochi, aut avaritia corrupta ,
1 I gnomina in Schedula ad epifeopos deferant ;
nec non publicos etiam adultero* , conci bi­
extinAa reperieter, epifeopi arbitrio paro­
narios , At concubinas ^btasfemarores, ufuchus puniatur .
Antiqui cuftod’*, qu» in pariete San- rarios , & dc herefi fufpcAo, , 'nec non
eos omnep, qui contra Tridcntinum conci­
Aiflimi Sacramenti inveniuntur,
penitus
amoveantur , vel iip.no omnino deleto , in lium in gradtbus prohibitis matrimonia con
altos ufus adhibeantur, ut reliquiarum ,aut traxerunt , alias graviter ab epifeopo mufAetur. Delati* vero, ut fupra, dt contu­
olei infirmorum.
In omnibus eccleirs parochiallbus focle­ macibus ecclefi e ingreflus in vita interdfcatat Corporis Domin' <;u.<m primum erigatur, tur , Λ ecclefiaftica fepultura in morte de.
& ubi creAa tcperi'm , omni d,figentia con­ negetur; dk fi in contumacia perfeveravefervetur , dk epifc "pi eas vilitent, refor­ rint, per menfem excommunicentur : deinde
ment, Ar amplificent, omniajue faciant, fi fpretis cenfun* non refipuerint, acerri­
unde omnes earum; funAiones exerceant, ac mis poenis afficiantur. Quod fi per annum
inftituta fervent $ fi in Civitate , vel op­ ia cenfuris perfeveraverlat, contra eo* tampido aliquo duc SanA'flimi Cotpoiis Domini < ’ quam de h»refi fufpeAos ab epifeopis pro­
confraternitaten reperiantur, uniantur ,dk In cedatur, juxta Tridentini concilii decretum.
'unam redigantur, ubi id fine fcandalo tier! Et ne fraus aliqua fiar, qui tempore Pafchatia domo abfuerint , niti reratn fidem au­
poflit.
,
thenticam habeant de fufeepta alibi commu­
Quando in Sepulcro SanAiflirnî Chrifti
corpus reponitur, clave· fepu'eri penes
nione: quanJiu in propria parochia Eucha­
epifeopum, vel parochum effervetur, neS riftiam non fumant, cum his, qui prifenlaici cujufvis conditionis exiftane , in eo fe tes fumere neglexerunt, eadem prvdiAa
ingerant, ne id epifeopi permittant, fepul- poena puniantur. Qui vero extra propriam
crumque ipfum mufietes de die tantum , parochiam in Pafchate Euchariftiam furnpfe­
non de noAe vifitent, nec In fepulcro jaqa- rit abfqie parochial! licentia habeatur > ac
gines larvat», nec obfeoen» repr»fentarib- fi non communlcafT.-t.
Regulares vero, qui eucharifti» Sacramen­
nes adhibeantur, forefque ecclefi» de no- ,
tum eo tempore adminiltrare pr»fumpfcrint
Ae obferentur.
Dum factofanA» Eucharifti» viaticum per contra quod diAum eft, fciant ipfo faAo fe
urbes, dk oppida ad infirmo* defcitur,fu- Jexcommunicatos elfe , a fan fta Sede Apoftoperpofira umbella tegatur , dk quam pluri­ lica tantum abfolvendos, Ac ftatim per or­
mi* luminaribus aflocietur , rntinnabuio dinarios pro encommuni· itis publicandos,
femper pr»cedente. Epifeopi vero, & mo­ juxta conftitutionem felice recordationis Cle­
nitis dk indulgentiarum promulgationibus fi­ mentis Pap* V. ( (alvis tamen in omnibus
deles vehementer excitent, ut quam frequen- induitis, Ac privilegiis Apoftolicis per ean­
tiflime, ac devbtiflime illud comitentur , dem fed em non derogatis.)
Cum multi reperiantur / qui in concubi­
ac omni dk alia ratione venerentur.
Et In qualibet parochial! ecclefia fit una
natu , ufuris , At aliis nororiis peccatis perlanterna nonorabilis, aurata , cum fuo ba­ feverantes , dk fcindaloii, aut obligati a t
culo in ofu habenda , ne in itinere, aut ven­ reftltutionem bonorum promittant fe omni­
torum turbine, aut nimborum vi lumen de­ no ad meliorem vitam reducere , aut infra
terminum competentem fibi aflignatum juxta
ficiat .
farochl partes erunt fideles crebro adhor­
facultates fuas fatMacerc , dk promi fla non
tari, ut quemadmodum corpori in fingulo* exequantur; Ideo h«c fynodus decrevit, ut
die* alimentum fubminiftrare neceflarium ; publici concubinarii, ufurarii, fure*, blalputant; Ita etiam quam f»pius hoc facra- phrmi, dk alii hujufmodi faclnorofi homines ,
tnento alend», Ac nutriend» anime curam fi femel ad poenitentiam , dk communionem
non abiiciant; neque enim minus fpiriruali admifli fuerint, dk poftea in eodem peccato
cibo animam , quan) naturali corpus indige­
permanere, dk adhxrcre cognitum Iit, am­
re perfpicuum eft ; vehementer autem prode­ plius ad communionem non recipiantur,
rit, fi f»pe inter miflittum celebrationem^ ni/i poftea eo» vitam, Armore* reipfa eatenparochus populum admoneat de antiqux ec­ da fle parochi compereri nt ■
clefi» confuctudine quotidie communicandi >
quia ad frequentationem hujus Sacramenti

«

De

Ammo

923

Concilium

CoNSBNTlNUM.

924

. teraque omnia vitent, qur confisent ibus » , ■ Aaut populo fcandalo efle poflint; alioquin.J"HMO
An no
De foenitentie.
inauri
ordinariorum Judicio pro commiflï qualitate '**,*,f*1
*J79·
iJ79·
Ne imperitorum culpa conferta riorum con­ plçdantur.
Contuitar 1 i canone* poenitentia!·* mil,
tingat ,ut qui innocenti» navim fregerunt,
fecunda poenitende tabula apprrher,fa ad .ignorent, ut confitente* ex eis peccatorum
<1
(alutis portum pervenire nequeant ; inter­ gravitatem conficere Si cogoofcere poflint,
dicitur omnibus fecularibus presbyteris ,qui atque inde facilius ad antiquam fati»·
faâionum leverit item , quoad fieri potcft,
parochialibus non prafunt ecclefiis, «Se quoopere , vel faltem animo fe transierant ;
rumcumqueordinum etiam mendicantium, ne
f poithac V»culariuin confcflionc* quoquomo-* habeantque etiam omnes cafus refvrvato*
do audireaudeant, vel ptji-fiimant, n iii prius* epifeopo, & fummo Pontifici , dk pnrfcrtim
exprefle approbentur abordinariis, pra-via, bullam · qux quot anui* in Cocna Domini
U< parochorum examinatione, & feriptain, legi confucvit ·
Caveant confeiFarii omnino ne verbo, aut
acceperit licentiam ; quibu* tamen omnibus
approbatis, etiam vigore Mtru ma^ni <χ figno, aut aiio quovis modo aliquatenus
privilegiorum, non liceat a Calibus epileo- “ prodant peccatorem , fub poenis a jure
pis rçtervatis, etiam (i excommunicationem communi fanciti*, dk alii* arbitrio cpifcoannexam non habeant, abfolvere, juxta de­ pi infligendi*.
clarationem alias faXam per congregatio­
nem illuftrlffimorum Cardinalium de mente
De jejuni».
SanXif*. ac conftitutionem Pii Quioti dc pri­
Sacra jejunia qua ccclefia indixit , qu!
vilegiorum mendicantium confirmatione ,
ac &. Gregoni XIIl. de litterarum Pii Quin­
fine legitima caufa violaverit, pr.rter eam
ti ad jus commune, ac concilii Tridentini in quam incidit, intcrdiXis utendo cibi*,
Dei offenfionem fevete ab eo judicandam,
decreta reduXione.
Prioribus, Guardian!*, Cuftodibus, Vicaordinarii etiam arbitratu puniatur, habita
riis, Ar aliis quorumvi» mendicantium fra­ contemptus, aut reiterationis ratione.
Jejuniorum tempore, &'pr«cipuc quatrum, & aliorum quorumcumque religiofo.
rum praefeXis monalieriorum, dk ccclefia- dtagcflmx carne* non vendantur, nifi in lo­
co deputato, dt iis tintum, qui licentiam
rum percipitur , ut in ecclefiarum litarum
& conventuum loco ad legendum aptiiore>
___ 2 C medici, dk ordinarii habuerint, nec cujufvis abfqoc eadem licentia illas edendi potabula in continentem nomina Confcflbrum
ab epifeopo approbatorum , ac figi Ilo mu­
ccftas fip, dk extra urbem parochus fupnitam ftatuant, <& affigant, ad hoc, ut qui
pleat : illis tamen conditionibus fvr.atis,
quas epifeopi juxta eorum confcicniiam
voluerit ipfis religiosis confiteri , videat
ncceflario apponendas judicaverint.
prius li fint de illis, qui fuerint ab epifeo.
Moneantur omne* ChriAifideles, ut je·
po approbati, & nemo ullam poflit unquam
iunia omnia fervent, & maxime vigilia*
•xculationem afferre , fi cccus a caco duXu» ambo in foveam cadere contingat,
ab eccleiia injidas, ac eas, qu» in civita­
cum illis, qui non ab approbato confiniore tem, ac aliorum locorum patronorum ho­
norem conflifute fint. Ingrati enim animi
abfolutionem acceperint , iterum confiteri
neceflciit. Confcltorc* vero erunt gravifli- eft non omnia in eorum venerationem impen­
mis poenis abepUcopo coercendi, qui con­ dere , quorum patrocinii* »c precibus infi­
tra hoc decretum tacere przfumpferint ; nita a Deo beneficia accipiat.
Hortantur omnes, ut laudabilem conatque etiam m fuperiores , aut négligente*
in affigenda' tabella fuerint fidem obferve-Dfuetudinem, ubi adeft , h-jus pruviacix de
tur , at habeat locum in ccclciiis fxcula- non edendo cafeum, Qi ova in fcriaCcxta,
nbus.
& fabbato amplexantur, & fervent prout
tenentur·
Ad evitanda fcandala , qu» aliquando ia
ConfclFionibus folent contingere, hxc fynoDe ctfuum refervet tone .
du* prxeipit, ut confelfione», prafertiau
mulierum, in loco aperto, dk evidenti auEpifeopi
ίη refervendi* caiibus ad id po.
dlantut, nec ante ortum, vel occafum fo­
tiflimum intendere debent, ut a peccati»,
lii , nifi ncccffita*, vel aliqua rationabi­
lis caufa aliud fuadeat 1 extra ecclefiam, qua ma time enormia , dk frequenter com*
initti l'oient , difficiliori impetrande ven e
dk fedes, feu confeflionalia confeffiones non
audiantur, nifi in neceflitatiscaufa tantum, fctatia homines arceantur, dk ad ea iterum
dk ex perfonarum refpeXu ; dk qui contra perpetranda retardentur ; quarc cos tantum
fecerit, in poenas, quas dignas eprfcopi exi- fibi rcfervarc ftudeaut, quos neceffaric refervandos efle feiant ; cumque ad «ditica·
(bmaveriot incidat.
Caveant confeffarii ne poenitentia* pecu-E tionem , non in deflruXioilcm in fubdito*
fupra reliquos faccrdotes inferiores hujufnlarias pro peccatis infligant, prnfertim il­
las fibi, veiecclefi· fu» aut monafterioap­ modi auXoritatem habent, ne con6tentea a
plicando, aut cuiquam pertpfum nominan­ fuis parochi* abfolutionemdefperantes omnino
confiteri negligent, aliquorum cafuum epi·
do ; fed imponant poenitentiam jeiuniorum,
fcopaJiuai facultatem abfolvendorum cifdem '
orationum, peregrinationum, feu clecmofynarum per poenitentes, inter quo* malue· Îiarochis pro eôrum doXnna , dk prudenti*
ibere concedant · Neve tam parochi ,
v
rmt , difpcnfandarum, non quarante* qua
(ua funt , fed qu» Jefu Chrifti i neque quam confeffarii cafus fummo pontificis
•tlam figito , vei verbo aliquid petant, c«· vcI epifeopo, quacumque ratione referve*
tot

92g
ΛΚΗ®
ni*

Concilium Consentinum.

to* per incuriam abfolvendi facultatem >
fruftra tamen, & inutiliter allumant, eo,
apud ptrnchos, A confclfarltH ipfo* fcrlptot elfe procurent, & quam primam fieri
poterit diligenter provideant , ut quando
fidele* cum charitate ad fupetiores dirige*
re, vel facultatem ab Ipli» impetrare opor­
teat ciaritlime nofcant.
Curabunt epifeopi , ut pardehi fidele»
omne» libi commilfo» frequentius commone*
re non débitant, ne confclfionem , qu* pafch« tempore fieri debet, ufque ad fandam
hebdomadam diff.-tant.

Cm^ftutie ei/erveinie fer meJitet.
Ex carnali conjunrtorum aftertu, dc me­
dicorum incuria , a quibus infirmitati* difernnen febricitantibu,, remiflius quam debet
inhnuatur , plerumque fit , ut ei* , aut
cum io extrema *gritudine conftituti funt
necefiario fuaderur, in defpcrationi* peri­
culum incidant, dr abfquc eccletiafticrs fa·
cramentis depereant, quare huic malo oc­
currere , dc annuarum faluti in Domino,
tine quo vana clt falus homini* , confuiere volente», ftnguhs medici* phylicis, dt
chirurgici* fub poenis, in conftitutione fel.
retor. Pii Pape V. contentis, diltrifte prarcipiendo mandamus, quatenus cum ad in­
firmos eo» vocari contigerit , ipfo* ante
omnia moneant, dc inducant , ut infra tri
Cuum, iuli mdibi qual.ta* maiorem cele­
ritatem dciidcret, anttnariim medico* ad­
vocent, dc SS. Euchirhliam fumant ; neque
tertio dic cos vincent, li przmiffa non Ad­
impleverint, aut longin'· tempus confclforem ex aliqua rationabili caufa conciflilfc
conftitent , utque n nflitutio ipfa, .qua aJia in concilio Lutctancnlt fub lunoc. 1(1.
fuper hac re rdiia innovatur, omnibus innotc-fcat , eam femel in rnenll· in cathedralibu* ecclctiis , dc ab unoquoque paro­
cho publice inter mularum folemnia, legi,
ac publicati decernimus.

926

Parochi perfuadere Audeant otgroto, ut
ea fide fe ungendum facerdoti prsrbeat , qua Anno
oiim, qui ab apoftoli, fanandi erant, (o Cmsiiti
ipfo* offerte confueverant ; A omm ftudio «W·
curent, ut ante extremam unrtionem fe­
cundum perpetuam ecclcli* cunfuetudinem
poenitenri*, dt eucharifti* facramentum
adttrintftretur.
Imptrnitentibu, vero, & hi*, qu! cum
notorii peccarorc, clfcnt , vel ab ecclelia
alieni, nullum poenitenti* fignum emiterint facram hanc unrtionem cx factorum
canonum difpolitione negandum elle non
ambigitur .
Volumus infuper, ut epifeopi omnes,
& hngulo* fu» cur* commilfo, commo­
neant, A a patochis commoneri faciant,
illi-quc mandent , ne graviter turbent *grotanres , vel morientes, aut in morti»
articulo confbcuto, vanis , ac fiecularibu*
commemorationibus , feu lurt.bu, impor­
tunis, cum fatis fuperque iis obeile poffit, quod per fe humani generis hoftis, dt
inlidiator d'abo.iu■ tunc molitur j calliddtimus enim Itpcns.nullo unquam tempore
Chrillih icle, gravie» oppug.nare lolet ,
quam cum ex hac vita migrandum clt .
Quare nec morituri, hujufmodi funt tentamenta paranda, fed adverfu, illa pia po­
tius fuffragia, & adiudienta ferantur.

De ereitee.

Minores, dr facri irdines iis ta mom con­
ferantur . qu' ea state, vita, fcientia ,
& onvfbu' przditi funt, prout fac. Tri­
dentini concil" decreta expoflulant , qu*
decreta omnia epifeopi diligenter obfervent .
Non folum regulares, fed etiam f«culares clerici, quamvis ab eorum ordinarii,
fuerint approbati, coiumqulit'era* lu;.i|forias prxfentaverint , n.r.n (i ab rpilci p.·
ordinante examinati , dt approbati oi .t.
renmr.
Epifeopu* autem curet, quod liber confiDe feemtentierio ■
Dciatur, in quo omnes ordinati deferibantur, di liber in archivio epifcopali con­
fervetur.
I
Epifeopi qui in fui* cathedrabbu, eccleltis pocnitcntiarium ex Tridentini con­
cilii prrelcripto inllnuerc omiferunt, ubi id
De matrimnitie.
.e
commode fieri poterit, quam primum inftituant , eidemque dc pratbenda primo quo­
In contrahenti, matrimoniis in pritni,
que tempore vacatura provideant .
populus mllruaiur, ut hoc magnum eccleli« catholic» facramentum Comma pietate
De extreme unfiitnc .
ac maxima devotione celebteni , deinde
epifeopi obfetvari faciant en omnia, qu*
Extreme unrtioni, facramentum debita a (anvrta Tridentina lynodo pro reforma­
Cum reverentia pi citandum cii, A In tu* tione matrimonii datura fuere, dc praferto,& honetlo ioco, in vafculo argenteo, tim ut a parocho rnaterna lingua bis, vel
vei falteni flanreo, juxta facultatem ec- ter lingulis anni* in ecclefia inter m i fla cleft* ailcrvandum, a facri, oleis dirtinftum , E rum folemnia decretum de matrimonii*
dt in pyxide eleganti forma conferta, ve­ cLindeftinis divulgetur , ac publicetur.
lo fer ico I uper impolito ad infirmo, defe­ Q<»i autem, contra hac fecerint omnia,
tam («culare*, quam regulare, pet tre*
rendum, & ad illo* prxfcrtim inungendo*
accedere oportet, qui tam periculofe de­ menfes fufpendaniufi , qu« poen» contra
cumbunt, ut in exitu vit* conftituti videan­ (xculare, et ari arbitrio epifeopi augeri
tur, adhuc tamen quid agant intelligent, poflint .
Habear parochu, librum , illumquC.
& fenfu, quantum fieri poteft , integro cpenes (c cili^cnter aflervet j in quo con­
xiftant, nec aliu, facerdos , verba in quibu* forma (aeramenti conliftit , quam ipte- jugula, dr tedium nomina, & cognomi­
na
met ungens proferat·

927

. Concilium Consentïnum

928

conditionis . Ilarus, «tatis & fexus exti- ‘
termt tn tuis monailetiis admittant, nili
prius ab ordinario approbati, et per man- s-·**’*1*
datum ligido munitum per mi £ fuerint, dc
*ii9
approbati ; ac licentia obtenta caveant
tam moniales, quam ipfi ne ingrediantur
fepra monafterii , nili ncceffitatis , dc offi^ ■
cii eorum caufa ; Quia, li contrafecerint,
& licentia abuu fuerint, Incidunt in excom­
municationem reiervatam fummo pontifici:
ipfi quoque allidentes cleAi ab epifcopo ap­
probentur , & non aliter, nifi approbati
eorum èxcquantur officium.
Confefiores fcpu monafterii non ingre­
diantur, niti a duabus ex antiquioribus af·
fociati, Λ (acra nmra ininiftrandi gratia,
vel ex alia rationabili, dc evidenti caufa , fuperpelliceo dc liola induti; alioquin
fi line mandato, dr licentia epifeopi, vel
fuperiori, in tcripns obtenta , tub excommu­
nicationis poena ipfo fado incurrenda, dc
alta arbitro epifeopi. Dare autem tantum,
epifcopus, vel fupetior licentiam debet in
cafibus neceliarits.
Cum jubeat fan^a fynodus Tridcntina ,ne
plures recipiantur in tnonallcriis, quam per
redditus annuos,vel confuetarum clecruoiynatum quantitatem futtentari commode poffint . epifeopi fuxta formam litterarumSS. Domini nofltr Gregorii XIII- fla tuant,
quis numerus cuique monafterio conveniat,
D uaut excedi non potlit.
Dc mwiltbm
Nulla ad profeflionein faciendam admit­
Quo ad rwonialiiun reformationem, tu­ tatur, priufquam fecum attulerit,unde com­
mode vivete poflit ·
telam dt curain pertinet · abunde Tridenti,
Incontulro, <5c non permittente epifcopo,
ns fynodi II ituris, dc przfernm fcl. rec.
Pii V., ac St·. Domini nollri GregoriiXtll. nulla recipiatur ; aliter prcfeAar punianccnftiriitionibus procuratum videttir^Quare tur pionr, epifcopo videbitur.
: Fcnertrelia, ex qua moniales fanriilfimatn
epifeopi ad effugiendum obleUatioMm divi­
ni judieii, & interminationem nM;dicllo- mcharifliaoi fulcipiunt, ca tantum de cau­
nis ctcmr. qua maxima poliunt Kigentia
ta aperiatur, & lub poena excommunica­
claufuram in omnibus nioiiafleruflç invio­ tionis lat» fententle prohibeatur s ne ad
Iliam fenefirellatn cum aliqua perfona culabiliter obfervari piocurenr , monialefque
in viam domini omni /ludio ac vigilantia julcumque conditionis exiftaf, moniales col­
dnigant, faciantque obfervari ea omnia, loquamur, cujus fenetirell» clavis per de­
qui in diélis conllitutionibus faneita fuere. putatum ab rpll£opo confervetur.
Feneftrella autem, ubi ert colloquendum
N-.cnon ui omnes ad regula: normatu,- D
fit cancellata , dr fetrea lamina, qu» mo­
quam prolefl» funt, vitam inftruant, &
componant , atque i(j primis ad ea , que veri non poflit, munita , qu» tamen fic
ad fu» piofeffionis peifeflioneqj^pertinerit , perfoiata, Attela, qu» moveri non poiTit
obduda ■ in ea lamina fiat fcnefitella, qux
ut obcdienria, paupertatis ,
ca Hira tis ,
tantum monialibuv parennbul aperiatur ,
atque fi que funi alia alicuius regulx, &
oidmis peculiaria vota , & pratentia id ceteris vero nequaquam, dt iis patentibus
cum
licentia epifeopi .
cornui relpedive eflentiam, necnon ad comBiiochar,que fufrepto abcujus religionis
inunem vitam , & veftitum coniervandum
habitu in propriis domibus, fcu parentum
perimentia fideliter obfervent
habitando vit.im Reducunt, habituni talem
Nullus live Ocularis , live cegularis facerdos in monialium ecclelii»,Ordinariis fub· deferant, quo facile a luooialtbus profelfis,
ji-dis inilfas , aut alia divina otheia celebra­ At clauftralibus dilcerni poifint, ne dum ex.
re prxiumat une mandato, & licentia epi- rra rlaudia per civitates, & oppida confcojii lub poenx fulpenfionis a divini» per fpiciuntur, moniales profeflat, & clauftraannum, de aliis arbitrio poenis imponen­ E 1rs cfie maximo cum fcandalo ab aliquibus
pidicenrur: nec de cetero mulier aliqua
dis
|n ipfis pouo officiis celebrandis, e
tiani m diebus fellivis fuaiuin ccclefiaium, fub przieXiu cujuflibet voti , fcu quod a.
nec facerdcies , nec alii cantu 6g rato , licui crclrii» , vel tchgloni oblata , & addifta Iit , hibitum monialium inconfulto
led plano tantum utantut ■
epifcopo fuicipiat
Sub eadem etiam poena c'faem fimiliter
precipnur ,<8c mandatur, ne uliiltentes phyti-

——------m, diem, menfem , de innum, dc locum
Ahno contraAi matrimonii defcribat·
Cwatsri Sponfalia pro verbi de futuro contrafta
*'>79· mutuo cviifcnfu partium poftbac non diffolvanturcum altera contrahendo >nif> prius
decreto judicis prima fponfalia foluta fue­
rint .
Qui contrafccerlt, poenas ab epifpopis
imponendas incurrat ·
l'p'icopi, quos in gradibus a jure prohi­
bitis matrimonia contraxillc rcpercrint , eos
flatiin a cohabiratione repaient , & de
petfonatum ita conjundorum qualitatibus,
li ante , vel poli confirmationem concilii
Tridentini , quzvc fuerint matrimonia con­
traria prOC'tl'us conficiat, illofque ad SS.
Doniinum nodrum rranfmittat , ut a lumr.'· pontilicj rtatuendum fit,quid agendum
nt.r, fi cum his dilpenlatum efle judica­
nti fuerit , m pbtius aliquam pro modo
/ culpr poenam fubire debeant, dt fi fez parari jecufaverint, pro excommunicatis
publicentur.
Dedtrent parochi nuptias . vel nuptiarum,
folemma ab adventu Domini noitri Jcfu
Chnlji , uique in d;em epiphum» , dc a
fer.a quarra cinerum, uique ad odiavam
pafch.ais inclulive Colum elfe prohibita, itt
alus vero temporibus polle foleinnitet cefcbiari

cos , ctuiurgos , piltofe», piolelidinarios , prbCuraiort s, fabros. famulo» . & famula, , vel
quaiinunique aliam jberlonam cujufcuinque

Er

929
Anno
Cuatsir
B79·

Concilium Consentinum.

930

Contra non obfcrvantes levere animadver­
tente* , nedum Latmi in obiervatione funt , Anno
Grxci cuin fcandalo operibus fervilibus in­ Cxar*Tt
>$79cumbant .
Videant etiam , an il qu;bu* animarum cu­
Cum a fanda apoftolica ecclefia, dt fe­
de , tam clerici, quam laici grxeo ritu vi­ ra commifla fuerit, dominam Chriftianam
ventes ordinariorum vifitationi, corregioni, catholice, maxime parvulos fedulo doceant,
jurisdiflioni , & omnimodae fuperiotitati dc infirmorum confeffionibus invigilent.
Provideant, ne facerdotes in.Baptifmi mifubiiciantur, eorumqueeura ordinarii* com­
mi Λ fuerit ; ncceflarium efle duximus , cos nifterio alio oleo fando alioque chrifmatt_<
negligi non debere. Propterea epifeopi in utantur, quam quod ab epilcopo eo anno
quorum dicecefibus Grxci ipfi, aut vulgo benediAum fuerit ; eofque moneant , ut cum
Abbancnfe* appellati, verfantur, & habi­ facramentl confirmationis folus epifeopus
tant, quantum in domino poflumu* , com­ ordinarius fit miniiler, parvulos lacroChtifmonemus; ut eofdctn per fe ipfo* vel alio* matis oleo, non in trotte configur ât , fed
idoneo* deputandos, quam citius fieri pote­
in vertice capitis baptifmi tempore inunrit, vifitent, feu vifitari curent, & man-BIgant; ipfum vero baptifma quam primum
denr, ut qux laudabilia in ei* repedantur,
infantibus conferre non differant.
augeantur; qux vero corregione digna funr,
Omnes, tam clericos, quam laicos , qui
juxta conftitutionem fel. rec. Pii Papx IV. confirmationis Sacramentum non fufcepctmt,
fuper hoc editam corrigantur, & fi qux no. in vifitarione ipfa , aut alio congruo tem­
pore confirmandos curabunt puerus, adul­
bifeum communicanda funt* communicen­
tos veto jejunos, & devote confeflbs.
tur .
Illos etiam doceant parvulos ufu ratioui»
Inter extera diligenter exquirant , an
aliqui fint, qui a -eritare dc a catholica carente* nulla obligari neccflitate ad Sactamcntalcm Euchariltix communionem , & in
fide deviante* Spiritum Sanâum a patre tan­
tum procedere pertinaciter credant, eofque eos qui de neccflitate falutis id fieri falfo
doceant proceflionem Spiritus Sanéfi a Pa­ aderunt, juxta fxpc memorati Tridentini con­
tre, dt Filio, et in illos qui in hoc erro­ cilii decrerunt fevere animadvertant.
Sacerdote* Ss. euchariftix Sacramentum.,
re perfiftere videantur, fevere procedant. «
£0* Purgatorii veritatem juxta orthodo- pro infirmi* , non ita, ut haAenus immunxam fidem, dt ecclefi* catholic* dodrinam ,C de conficiant, milccnrcscorpus cum fang ulac decreta cccutr-enicorum generalium con­ ne, dc iterum formando buccellam, fed il­
ciliorum Florentini, & Tridentini frequen­ lum fub pani* fpeciç cum decore , ac debi­
tet doceant, et a pa.ochis aliifque verbi ta cautela alfervarum , oAavo faltem quo­
Dei concior.atoribus (ufficienter doceri la­ que die renovent , & ad infirmo* honori­
ciant.
fice deferant.
La ico* non nifi prxmiffa Sacramentali con­
Curent etiam, ut teneant fanflam , &
Apoftolicam Sedem, & Romanum pontifi­ fe Ilione td faerx Euchariftix communionem
cem in univerfum orbem tenere primatum, admittant & fub fpecie panis tantum.
Inluper tam ipli , quam diaconi , lubdla& ipfum pontificem Romanum fuccctibrcm
elfe beati Petri principe Apoftolorum , Al· coni , ecterique cicricl, qui ad id obnoxios
verum Chrifti Vicarium , totiufque ecclefi* • fe elle fciunt juxta ritum Gra-cum a fandis
Patribus inftitutum, officium fingulis diebus
capur , & omnium Chtiftianorum patre.n,
recitare non prxtcrmittant , fub poenis per
ac dolorem exift^te , & ipfi in bearo Petro
Îiafcendi , regenda & =
gubernandi unlverla- canonicas fanAione* conilitutis fis, qui dinoftro Jefu Chri- D vinum officium non dixerunt, dc aliis juxem eccleliam a
; Domino
~
ra declarationem pix mem. Pii Papx Quin­
Ilo plenam majeftatem traditam elle, quem
admodum etiam ingefti* uecumenicorum con­ ti fuper hoc editam ircurrcnifis.
Dominicis, δε feftis diebus o.nnibis fu­
ciliorum , & in factis canonibus continetur;
«tque facerdotes in eorum mifli* pro Sum­ per poena epilcoporum arbitr.o imponenda,
mo pontifice Romano , dc proepifeopo in confeilio.ie prxvia milfam celebrare procu­
rent , clerici vero, dt in lacus ordiniou» concujus dioeceli commorantur, orent.
Grecos ipfos de indulgentiarum vi, dc ftituti saltcmfemel iu menle communicent .
Altaria poi rabilia epifeoporum beneiii.
fn catholica ufu erudiant, dr pro ipfoiu.n
ecclefiis illas impetrent, vel quas authorita­ Aione communicant, & corporalia , & pal­
te propria concedere poffunc , largiantur.
las mundas habeant.
Sed ne Larini, illi prxfertim, qui fimph(Itque ecclefiafticas cenfura* illi pofthac
ces funt Grxci* permixti, in eoium titum
timere aliuefcant, opportuna remedia, vel
inducantur; curent epifeopi , ut tam latmi
poen* comminationem adhibeant , dc fenils in- —
luis quique
eccleftivitates ab ecclefia , dt a fanAis Pairlbu» quam Grxci
.......... —non
.................
. .
przceptas feu , ab ipiis ordinariis promulgan-Eliis proprio riru utentes celebrare, vel fa­
fui· miniiirate prxludas ultra illas, quas Grxci ritus approbari cumentum Euchariftix
'
·
-......................
manr
eis injui.gunc , omnino obfervari faciant
N η η
ConCorrui. (itrierai. Tom. XXXV.
Dt reftrttttiorte grrtcarnm , earxMfare
trroriiur tollexJir.

« Cur non praecipitur parochis υί ficut Grxcoru-n fententiam de proceffîone S
Spiritus exqui.
nun , ita etia.n intelligent quid illi fentiant de reali Chrifti pixfcntit in EucharilLa I rroirciu ne ambigebant quidem lynudi hujus patres de hoc dogmate reda illos icntuc - Videant
ergo hcurodoxi, num aliter de Uriccis c|us acutis afferentes, fallantur ·

____

931

Concilium CoNSBNTINUM

Anno

932

Conilitutione, tel. recor. Pii Pap* QuinAnno
Chsisti l>> Mui fanitates conceit* Grit cis Latino, Λ
Cmxiiti
& Latinis Gr*co ritu tniftas , & alia di>57911
vina officia celebrandi revocantur, ab eifCelebrata cite 14. mtufi maji 1579.
dem Gr*cis fervari mandent, dt tam Gr*«
Dr faertfanflit etclefiii, 6· raram cul­
co,, quam Latinos in fuis propriis eccleliis
tu , rh· veneratione.
juxta uniufcujufque morem fuo muneri fatisfacere, condignis poenis propofitis pr*·
Um Dei domum deceat fanAltudo;
cipiant.
propterea ad eccleliam fit humilis , dc
Mandent omnino etiam,ut nullus poft hac
devotus ingreflus, quieta converfatio, dc
ab alio, quam a fuo epifeopo , vel eo im­
pedito de licentia, ipfius a catholico anti- omnes devotis orationibus infiftant , dt ge­
ft ite a S. Romana ecclefia gratiam, & com­ nibus flexis fanAIflimum facramentum ado­
munionem habente , ccclefiafticos ordines fu- rent, ad nomen Jefu Chrifti Domini noftri
cum exhibitione reverenti* caput inclinent,
Icipiat.
Matrimonia fanAa, ut decet, fine ali& nemini liceat, dum fanAiflima ac trequa fuperftitione , Sc abufu , dc non inter® menda Mifl* myâeria peraguntur, verbum
conjunAas pertonas, fed tribus in ecclelia Dei
~ ’ annunciatur, & hor* canonic* reci­
pnecedentibus monitionibus celebrari procu­ tantur , in ecclefiis fpatiari dt'deambulare >
rent ; utque ad przmiflbrum integram ob- tifus, cachinnationes, & colloquia mala,
fervationem nullatenus abeant, decreta fa- alios tubinde ftrepitus indecenter facere:
crofanAi concilii Tridenti de hac re Gr*co neque eo tempore capitula cathedralium,
idiomate fideliter verfa , illis tradant; qu* aut collegiatarum eccleliarum congregari Caveant etiam omnes ne ita itent in ecfi poltmodum obfervare neglexerint , juxta
\ facros canones, dt ejufdem concilii pr*fcri- deGis , ut ex adverfo fanAillimi corporis
Chrifti fedeanr, ut reverenti*, qu* facroptum adverfus contrafacientes fevere pro­
fanA* Euchariftic facramento debetur, ali­
cedant .
Provideant ne Gtcci fecundas, Si tertias, qua injuria fiat.
Nemo ad traAanda profana négocia in
ac ulteriores etiam nuptias reprehendant ali­
quatenus, nec cqndcmnent , fed illas inter illis conveniat ; non judicia exerceantur,
non cum mulieribus fufpeAis colloquia haperfonas , qu* alias licite ad invicem ma­
trimonio jungi poflunt , approbate com-C1 beantur ; non convocationes, parlamenra ,
commeftationcs, aut potationes fiant. Nihil
pellant, dicem c A poli olo . Aia/rrr mortuo
in portlcis , feu vcftibulis, aut fcalis ve­
t>\rn ab ifftu! tjl lege fc/uta , 6· nubentit cui
nale exponatur .
vult liberam hebet fotejlatcm..
Balift* , felopeta , aut haftata arma in ecOptat etiam ipfa fynodus Gizcos presby­
clefiis non deferantur , nec etiam canes veteros commonendos, atque cogendos fore ,
narici, vel aves.
ut ftatim poft feriam quintam inCoena Do­
Er ne cierlti düm divinis incumbunt ab
mini ad epifeopum , in cujus dioecelr moran­
tur accedant , ad devote fufcipiendum fan- aliquo impediantur, curent epifeopi ut lo­
ca clericorum ufui delimata a laicis non
Aum chrifma , oleum cathechumenorum , &
occupentur, fed feorfum a clericis omnino
infirmorum .
Vafcilla habeant faltem ft/mnea , in qui­ divinis interfint , nec chorum ad pfallcndum inftiturum occupent.
bus diAa olea decenter aflervent .
Explcrifque facris a mane,& a prandio,
Infirmos oleo infirmorum, quod catholica
_
___
& completorio a janitore ecclelia claudatur .
ecclelia , ex Chrifti Domini
noftri inftituto
apoftolica traditione didicit,
extremam D Qui fuperbe, & contumaciter fupradiAis
parere noluerint, cujufcumque qualitatis
unAionem proprie appellar, dum in exitu
vit* conftituri videntur, inungam , ac etiam & dignitatis , etiam regulares, prefer poe­
nas in bulla fanAillimi Pii V. fancitas , pro
non petentibus, przfertim cum periculofc
modo culpz ab epilcopis graviifime punian­
rgrotanr, pie, & religiofe conferant .
tur .
Aquam etiam benediAam fingulis Domi­
Optamus, ut ecclelia nulla fit , qu* fannicis diebus, camque pr* foribus ecclelia.
Ailfimi Crucifixi imaginem non habeat lo­
tum teneant.
co
confpicuo inter altare majus & popu­
Eccle.'ias etiam habeant mundas cum pavi­
mentis , veftes aliaque paramenta decen­ lum , fed eo ornatiorem, quo ecclelia ipfa
tia cum cxmetcriis pro fepeliendis mortuis, erir infignior. In eccleliis vero minoribus
iandillitnum Euctyrifti* facramentum, fan- ( ubi id commode fieri non poterit) relin­
quitur ordinarii arbitrio.
Aumque clirilma, olcaque fanAa, tonfemEcclefi* parochiales , qu* aliqua repara­
que baptifinalem ita reverenter, dc decen­
ter confervent, prout in Latinorum eccle- tione indigent, reparentur ab his, qui de
E jure, & confuetudine dioecefis tenentur.
fiis ftatutum eft ·
Ecclefias- vero non
confecratas
feu .......
non
Poftremo curent epifeopi, ur a Grrcis, (
—
---------------------,, —
qui in locis luis incolatum habent, queab curatas ferme collapfas epifeopi inftauranipûs, tarn in baptifmi. & confirmationis, das curent, juxta facrorum canonum difquani in extrern* unAionis aliifque ecclc- pofitionem, & facri concilii Tridentini for­
lijt tacramcnns adminillrandis przcipiunrur mam, ibidem oratoria erigendo, vel fi non
inviolabdirer obicrvcntur , & in 11 aiifgrcifo- videbitur expedire in alias transferant ec• clefias, vel ibi fub titulis fandorum, feu
tc> ipforum arbitrio anmiadvcirant.
fandarum , quibus antea ecclefi* dicat*
étant, altaria conftruantur, & pro reddi­
tuum

C

933

Concilium Consenti num

934

.
“
tuum qualitate divinus cultus inftituatur; Ita . fures, & ponantur in locisconfplcuis Sc *petArturs nmen ur in area diruta eccleii* lignum tis , ut fint in omnium oculis collocata, dc
CuatsTt Crucis eredum femper apparear .
confeHarius, & confitens pollit ab unoquo11 1
579
«»79·
Sine ecclelt* ptedidar dealbat»· parieti- que facile confpici, litque cuin tambulainbufque nihil immundum, aut profanum adhx- terpoiita, qu» habeat feneftellam cancel­
reat, ne facta profanis mifceantur. Tedum latam, ut pcenitens audiri, fed videri non
petiit- in quibus confcflionaiibuf affixi fint
non fit pluviolum, pavimeatum (it inte­
grum, Sc non deformetur pro fepclicndis calus refervati tam fiimmo Pontifici, quam
mortuis: feneflt» habeant fpeculatia fua epifeopo, una cum forma abfolutionis.
Vascum aqua benedida In eccleii* fit, '
faltem linea, & profpicientes in ecclefiam
tollantur fub poena arbitrio epifeopi pro­ non extra, & in ingieflu ad unamquamque
portam, a dextris nona finiftrls introeun­
ponenda .
Altaria fint lapidea - aut lateritia ita ex­ tium; marmore conftet, vel petra folida
trudamur concinnata, ut fenefttella b*- port lateritia. columnella, vel alia tfafc
ramenve nulla ex parte relinquatur , ubi fulfultum lit . Afperforium habeat appen— (um non ex fpongia , fed ex fetis c.onfedum .
quidquam aUecvari poliet,aut recondi, Sc
pra· B
Sepulcra marmore , vel petra folida cotsfint altitudinis a fcabelio ligneo, vel ptateda lint·, duplici, vrl faltem unica, ita
della palmorum trium, Sc duotum, longi,
tudinis vero ad minus palmorum fex , la­ apte utique, atque comprefle, ut inde ma­
lus odor exire nullo modo poffit; alioquin
titudinis autem palmorum rrium·
humo impleantur adequito folo,& nullus
fit habeat unumquodque altare iconam,
ineo amplius fepeiiatur , fepulcrorum ipvel faltem pidur.rtn tn pariete, Crucem , can
délabra duo, chaimiam cum iceretis. pe­ (muui in poUrtum ledificandorum album lon­
rtain facial., nr, qux· lint ita lata, ut cali­ ge abiit ab altaris Icabeflo lignro, vel pracem cum hulba capiat « tobaleas tics, della ad minus palmis quatuor - Verum epi­
quarum una ad planum ufque pertingat, feopi curent omni iaiione,ut antiquus, St
ali» dur qurdivifr hnt, totam menfamcon­
piobatiilimus lepeliendi in czmetcriis mos
rellituatur ; neque lepulchra nova tn rcclete" inr , roridem tobalc.e de tela elle de­
liis rdificentut abfque licentia in (cripns
bent a pulvere defendendas , relate li’■ gneum , ubi pallium pollit commode affigi . obtenta.
iupfui .
Scabellum ligneum, vulgo bradellam, teg­
Ciemetcria vero ita claudantur, ut in ca
men ex aliti ibus, aut tcla c erulea hooeltcC orulis impediatur accclTus. ac ab herbis terpida coaleduni, totum altare tegat. Fe- lio quoque menle expuigeniur, & in eis
neftellain in pariete a parte epiltolc apte atbotes . aut vites non plantentur , & >■ adconftrudarn , ad aquam excipiendam ablutio- lint, extirpentur .
nismanuum faccrdotis celebrantis , Sc ad
Epifeopi prrdida omnia poenis, eorum
pelvim cum urceolis collocandum , habeant
arbitrio imponendis obfervari laciant ■
Campape defervite habeant ad convocan­
calices <Sr alia Inftrumcnta , patamenta , Sc
ornamenta congiu i ad mittam cel< br.nndain . dum populum in ecclelia , et clerum, ad an­
Neque ullum altate in pofterjin xdificenuntiandum mane niifericordiam Domini, St
tur, cui quicquam defit ex fupralcriptis veritatem ejus per nodem , & annuncianduin
rrquilitis , ac line licentia epifeopi in feri- pradicatinnem , ad dcmonlhandumque a1!·
pris habita , & luulliruta altaria , ii dota- quem elle mortuum, ad hoc ut populus au­
rVlint per eorum remores, tam in tempo­ diat, & pro eo oret· St benedicatur, ut
ralibus, quam in Ipiritualibus epifeopi cu­ per illarum radum , dc fonitum fideles
rent, ne aliquid ulurpetur . Indotata ve­ invicem invitentur ad premium, & crefcu
to, vel his , a quibus creAa fuerint inftau Din eis devotio fidei; fruges, mentes, & cor­
rari, ac exornati juxta prrfcriptam fuipora ieiventur, Sc omnes inlidi» inimici
mani, vel amoveri eurent.
procul pellantur, procella turbinum , im­
IIniiuiquodquc altare amoveatur , quod petus tempeftatum, St fulgurum temperen­
rdificatum Iit ad columnam , vel pilam, vel tur, infellaqur tonitrua, oe ventorum fia··
eccieliam ull<> rpodo impediat, vel plane mina impendantur ; fpiritus procellarum,
non telpondcataut respondete polfit fur­ Ck acris tempeftates proftrrnantur , St ut
inis , & ligulis lupralcriptis , li tamenepihare audientes confugiant ad land* Cnicis
fcopo in adu viGrationis videbitur id com­ vexillum ,cui omnes genuflcdant. Quarta
mode , dr line tcandalo fieri polle.
principes, dk magillratus etiam atque etiam
bacrlilia habear velitarium ad paramtnhot ta ti oportet , ut caiupanis , quit eccle
ta , & reliqua confervanda , oratorium lo­ harum uful funt addtdr, ad profanos ufus,
co polirmu, quantum fieri poterit fepara- Si pernarum fignificat tonem , maxime fi con­
tum > ac disjumftum, iri quo (accrdm in fofer rat* fini, uri non pariamur.
(ttudioe fe colligere, tfk orate pofljt ,
Ttldenrini concilii hortationes, quibus uniipfum oratorium in pariete orationes ad id E vertis chriftianis , omnibus populorum do­
propnc affix e lint, labellum cum manuter- minis eccleliarum dcfcnlionem, & .immunigio*ad nianut abjucndas <5i abftergcndas an­ t.iirs enixe commendant, quam alte in ca-.
te , dt poft mill'» celebrationem; chartu­
tholici regis Phibppi mente lint , quotidia­
lam cum orationibus facro unicuique Wu- na catholic* fidei propugnatio, ac ciga ccmento accommodai is, quas attente recitet cleliallicos viros , ac loca pia , atque telifacerdos cunr lactas iplas velles induit, & giofa veneratio, ac bcneficenna locup/φΙ·
lime tellantur . Quare nullo pado dubitan­
exuit.
Confclfionalia tot habeat unaqurque ec- dum videtur, qum lib· ipli conii antillimus ,
elelia ctiam>regularium , quot habet confefUt femper fujt.bqrarurars lit, ut debitus Dei
'Nntu
cul-

t

935

Concilium Consentinum.

93»

cultus, ac minlftrls, myfteriorumquu ejus
tax adhibenda eft , ut fine afperirate di- ”
difpenfatoribus legitimus honor oxhibea- A fciplina populis falutaris , ac necetfaria con- ( Anno
tur, neque permilfurus, ur ejus officiales fervetur, & oui cortcAi fuerint emenden*579eccleliafticam jurisdiAionem dk libertatem, tur, aut li reupifeere noluerint, ceteri f*·
lubri in cos animadverlionis exemplo a vi­
divinis dk humanis legibus fancitam, ulla
ex parte violent impune , utpote qui obfe- tiis deterreantur; cum fit diligentis, & pii
1 quentiflimus ecclefi» filius, fummorumque
ftmul palloris officium morbis omnium levia
pontificum, ac omnium pontificiarum conprimum adhibere fomenta ; poft ubi morbi
gravitas Ita poftulet, ad acriora Ac gravio­
ftitutionum, ac decretorum conciliorum obfervantiflimus fempet fuit.
ra remedia defcenderd ; fin autem ne ea_.
quidem proficiant, illis fubmotis , exterat
De immuititete etclefùt.
falteni oves contagionis periculo liberare .
Subditi vero ita epifeopo· tradent, ut
Vetufliffimam ecclefi* immunitatem jure
nullum obfetjuii genus erga illos pretetmittant, quod ad eorum dignitatem tuen­
divino, et humano pontificis, et imperia,
libus conftitutionibus introduAam epifcopi
dam pertineat; reverentiam omnem, atque
magnopere illxfam fervari curent, ne fu­ ° obedient i am illis exhibentes ac deferentes ;
per eorum regimine , et tuitione princeps
eorum praeceptis Ar monitionibus obtempé­
provinciarum fub tributo fiat, et prxlato- ré nt, & acquicfcant, veluti parentes eofrum auAoritas, et jurifdiAto minime eva­ dem vereantur & ament; illis non detra­
hant , fed fubditos fefe ad propriam eo­
cuetur, fed ptsteftatem illaiq etiam,ct liber­
tatem, quam Deus, fummi Pontifices, im- rum falutem femper agnofeant.
Principes , ac magiftratus fynodus hor­
peratores, et teges ecclefi» tribuerunt, et
fervaverunt liberam ct integram, in eadem tatur, ut cos debita reverentia profequantur .
remanfifle, remanere , ac fempet tnanfura_.
Meminerintque epifcopi · quod valde po­
efle nofcatur; quod quidem eveniet, fi ec­
clefiarum, et clericorum bona ipfofquc pulos xdificat, Ar ad religionem excitat ,
clericos, eorumdemque epifeoporum fami­
fi f«pe publice, quam fapiflime privatim,
liares, tamquam Dei, et ejus dlleAilfim» feftis pnefcrtlm diebus , mifl* facrificlum
fponfx miniftros,a veAigalibus, et tritmtis celebrent . ac divinis mterfint.
cxterifque quibufeumque muneribus , et oStudeantque in eorum ecclefia , ut omnia
neribus laids, et a temporalium judicum C rite , atque ea qua decet majeilate, ac picjurifdiAionc , ad qux facri canones , et tate
r"*peragantur
---------------- .
fummorum pontificum bull» non teneri ,
Domcfticotumque precipuam, atque lin­
nec aftringi debere prreipiunt > per ccnfuras gularem curam habeant, & ita familiares
ecclefiafticas, earumque publicationes exem­
fu os inftruant, & informent, ut ab impu­
ptos omnino manutenucrint.
dicitiis, maledicentiis, ac vitiis demum oInfuper facros canones, qui ad ecclefiam
mnibus abftineant , ficut decet miniftros
confugientibus fecuritatem concedunt, fer­ tnyfteriorum Dei.
vent, At ab omnibus obfervari jubeant ; nec
Habeantque curam miferabilium perfonafynodus verendum effecenfuit, quin tempo­
rum, licutiad eos fpcAat, ut proprie pau­
rales principes, & magiftratus, ftcuti &
perum patres dici poflint, & in animo &
fidei proteAores, ita & ecclefiarum immu­ cogitatione iit illis perpetuo infixum , quod
nitatum obfervantiflimi femper erunt, nec de mala bouoruin eccleli» adminiftratione
deterioris conditionis faAum fub eis facer- graviflimum iit in die domini judicium fa­
dotium aliquando efle debere, quam fub ciendum.
Pharaone, qui, dr li legis divin» notitiamθ
non habebat, attamen totam terram ÆeyDe future efifiopi.
pti prefer facerdotum pofleffionea tribu­
tariam fibi fecit.
Capitulum admonemus , eidemque hoc
munus injungimus, ut cum primum eccle­
De eji/itefi quelilelei à· dt^nitete.
fia vacaverit , viciniorem epifeopum , qui
pium fanAorum Patrum inltitutum jamdiu
Epifcopi cx facri concilii decreto admo­
intermiflum revocando,ftarim( C impeditus
neantur , ut fe pallores non percuflores elfe non fuerit ) ad concelebrandas exequias ememinerint, dk ica pneeflc fubditis opor­ pifeopi mortui vocatus accedat, At ea of­
tere, ut non in eis dominentur, fed illos ficia folemni more pr»fter , qu» tali tem­
tamquam filios, & fratres ament, elabo- pore requiruntur.
rentque, ut hortando, et monendo ab illi­
Viciniores epifcopi de pixfulis obitu ab
citis deterreant, ne ubi deliquerint debitis eodem capitulo certiores nant, qui miflacos poenis coercere cogantur. Quos ta­ rum facrificiis, orationbm ftudio, aliis piis
men ύ quod pro humana fragilitate pecca- E operibus & fuffiagiis defunifti animam ju­
ri contigerit, illa Apoftoli eis eft fervenda
vare cunbunt.
praceptio, ut illos obfecrent, increpent in
Anniverfarium , feu commemorationem
omni bonitate, et patientia ; cum plus erga mortui epifcopi fiogulis annis in cathedrali
corrigentes agat benevolentia, quam au- ecclefia, quando proximus ejus fucceflbr
ftettfas , plus exhortatio, quam commina­ rin epifeopatu vixerit «faciendam efle precitio , plus Charitas, quam potcllas. Sin au­ pimus ; idem in omnibus fimi liter ecclefiis
tem obdcIIAi gravitatem jutgio upus fue­ reAorum , Ar beneficiatorum viventis fumptirit , tunc cum manfuetudine 'rigor, cum.,
bus obfervari mandamus.
milcticordia judicium, cum lenitate fevetiEjusdem capituli onus erit, ut juxta Tri* 1
den-

~
Auifo
Chxut·
157?·
1

*

937

Concilium Consintinum.

938

dentini concilii decretum fupplicationes dt . pete (ludeant, ut ad dignitates, dt canoni· ~—
Amwo prices publice puratimque habeantur , dtΛ catus n aflumanrur, qui epifeopos opera , dc
,ΒΧίΠι per cjvjfatce|t & dloecefim quoque Indicen- officio juvare valeant, Ac ea morum integriΒ79· tur, ut clerus* populusque bonum a Deo tate, dodrina,dt vir* exemplo fint pr«di- *579
ti, ut merito eorum coctus ecclefiarum fenapallorem impetrate valeat.
tus dici poflit ·
Forme prefer ibendn exnminit, inquifiExpedit etiam maxime, ut catbedrali*
ecclefi* > dignitates , dt canonici omnes do­
tionu tie epifcopo promovendo nd
cntbedralem rcclefnm.
minici* diebus, dt aliis quam fspiflime miff» publice in dida ecclefia celebrent ; ideo
Quoniam qui ad cathédrales ccclefias e- epifeopi curent, ut conftituatur a dignita­
rit afliimendus aliifque praeii, ea natalium, tibus, dt canonicis hebdomadarius,. qui die­
artatis , vita, morum, & fcienti* excellen­ bus Dominicis, dt feftis duplicibus mittam
tia , atque aliarum omnium qualitatum, dt vefpera canar, cui oAavo die alius fucquas facri canones, Λ ipfa Tridentina fy- cedat e/ufdem ordinis; nec liceat eis ab hoc
nodus poftuht fulgere, ac predirus efle de­ inftituto recedere ( quacumque confuetudibet, ut non folum preefle, fed prodette., 0 ne etiam immemorabili non obftante ) 'fub
fufpenfionis aliifque arbitrio epifeopi poe­
fetat ; merito fanda Tridentina fynodus
pracipit eiaAiflïmam de qualitatibus prafinis infligendis ; (alvis tamen confuetudiniciendorum cathedralibus ecclefiis inquifttio. bus, in quibus iidern publice , dt frequenter
nem efle faciendam , Λ ejus Inquifitionis, celebrare tenentur ,ac prarrogatione conceffa dignitatibus de celebrando mittas epifeo& examinationis formam in concilio Pro­
vinciali efle prafctibendara. Idcirco, ut fa- pales, epifcopo impedito . ReliquL vero ca­
cri concilii Tridentini monitis obtemperet nonici , dt dignitates decoro canta antiphohac fynodus, infraferiptamexaminis formu­ nas exordiantur, quas manfionarfus, vel alius
lam pro aflumendis ad cathédrales a S. D. diflaverir.
Omnes flat i* horis femper,dt attente ad.
N. comprobandam prrfcriblt ; videlicet.
An legitimi* natalibus, dt ex catholici* fint officiis ; non tunc vagentur per ccclefiam , neve a choro difcedant, nifi pre­
parentibus ortus, ubi, a quibus , dt quo­
modo fuerit educatu*. An annorum trigin­ cibus abfoluti*, aut aliqua cotnpulfi necef_ fama
_____ e. (itate,ex licentia tamen vicarii generalis, fi
ta fit. Que converfark), vita,, dt
An infamia—C prefen* fuerit, vel ejus qui choro przeft.
jus a pluribus annis fuerit, i'
----- in- (n choro propriis quifque fellis confidcar,
unquam notatus, vel de aliquo crimine
quifirus, vel fufpeAus. An bigamus, vel concordi voce pfallant, fimul omnes debi­
apoftata ; an publicam poenitentiam egerit ; tis opportunitatibus attingant, fedeant , gean lana mentis, timoratequa confcient ia, nufleitant, capita detegant, dt nihil alie­
domique fur bene prrpolitu*. Item quam num divini* mifceant, privatum officium.,
modeftiam, prudentiam, fobrietatem, con. non recitent, Utera* non legant, non obtinentiam , dt alias virtutes in fui* adio- ftrepant, non colloquantur, dt exiftant anibus offender it. A quo tempore fit facris liis qualitatibus requifitis, tam a jure quam
ordinibus initiatus, dt an in eis per fex a concilio Tridcntino ornati, ad hoc ut alii
menfes faltem antea fit conftitutus; an fit eorum exemplo ad (ludium , dt amorem di­
denique ejufmodi moribus , dt virtutibus vini cultus accendantur. Si aliqui vero in
ornatus, ut in ecclefia Dei non Immerito hi* offenderint, quas percepturi effent, diflributionibus careant , aiiterque pro culp*
prrfui elfe poflit.
Scientia prater hac ejufmodi pollear, gravitate corripiantur.
ut muneris fibi injungendi neceflitati poflit fa D Omnefque dignitates dt canonici in choro,
i
tisfacere. Ideo inquiratur an fit in univerfi- proceflionibus, funeralibus, omnibufque aliis
tare (ludiorum magifter, live dodor ; aur ecclcliafticis fanHionibus in habitu fe confor­
ment ; contrafacicntes vero illius diei diiicentiatus in fac. Theologia, vel jure ca­
nonico merito promotus , aut publico aii- ftributionibus careant , ac etiam epifeopi
cujus academia reftimonio idoneus ad alios» arbitrio puniantur.
docendos offendatur.
De prnfeflo tbori, feu tenture .
Quibus peradis, ac probati* omnibus fuprafcriptis per quinque faltem reftes omni
Cantor qui choro prrfidet vigilet diligen­
exceptione majores , ad fidei profeflionem
admittatur, arque omnia a notario in inftru- ter, ne quid prztermittatur in divini offt.
mentutn publicum relata, dt ab epifcopo cii inftitutione , vel progreflione , vel in
obligata ad futnmum pontificem fideliter reliquis , qu* ad probatam rationem chori
pertinent, dt aliis, qua in divinis officiis
traftnittantur ■
obeundis funt necflaria ; ne ve abfurde , indeE core, vel prapotlerc quicquam fiat. Si qui
De dignilatcbur ,&■ canomcic .
fuo officio non fattsfaciant, eos ^ravirer,
dc amanter objurget. Si non refipuerint,
Cum dignitates in ecclefiis prsrfcrtim cathejubeat punAatorcm in libro illos deferibere,
dralibus ad confervandam augendamque ec& ad epifeopos deferre, ad hoc ut dignas
cleliafticam difciplinam fuerint inftitut», ut
nui eas obtinuerint pietate prrccllerent , a- pendant poenas.
liifque exemplo cfl’ent, arque epifeopos ope­
ra, & officio juvarent, merito qui ad eas
vocantur tales elle debent, qui fuo muneri
refpondete poflint , quare epifeopi fummo
De

Γ

919
Anno
Ch«H”
W9-

Concilium Consbntinum
De mt&ifirt titri

Succentor, feu magi (1er chori * qui divi,
nis officiiscelebrandis tamquam magi (1er eft,
denuntiet officium, (implex vel foiemne ceJebrandum, quando de Dominica, de felio,
„ veldeferia ;qux-antiphon*, orationes, pfalmi,JeAionesrecitande aur canende; tabel­
lam in Sacrillia affigendam una cum canto­
re conficiar, in qua prxfciibatur quid a
lingulis dignitatibus, canonicis, vel aliis be­
neficiatis in tingul» horis per hebdomadam,
aut etiam per plures dies recitandum ,
2dk cantandum fit , qui quo tempore, dtor­
dine milium celebrare , vel horas dicere, vel
alia munera obire debeant. Qui autem quod B
ei in tabella pi «feriprum fuerit, in quam ho­
ram peccaverit omiferit , ejus dititibutignes
amittat, fi fuccentor deliquerit,a cantore
puniatur.
Pe Sacrtjl»,

940

Anno
Cumin
«W·
ManfionarH, qui funt quali quvdam co­
Pt MtHjitHtmt

lumn* torum fere horarum, ac divinorum
officiorum pondus (ullinentes, munus fuum
accurare obeant, ac quotidie ad omnes ho­
ras intrrfint ; 4 quando oportuerit ad leA οι aie accedant, ut antiphonas , refponforia, gradualia, & alii huius generis reci­
tent, dc decantent , folemnibus feftis die­
bus , 4 quoties opus fuerit pluviah induant,
nih alii nominatim huic officio pr»f<fli fue­
rint. Si muneri fuo defuerint, illius hor-e,
in qua non fatis fecerint, diitributionibus
priventur,
4 alii illorum officii panem fu·
,
fcipiant ■
lidem, ut fuo muneri fatisfacere poiinit,
ab his oneribus liberentur , quibus ad chori
utilitatem magiftri ceremoniarum, & ejus,
qui choro prreft arbitrio levandi vidibun
tur .
Neque quo tempore divina officia in cho­
Sacrifia habeat in 1 'acrift ia tres tabellas, ro fiunt, parvam miffiun celebrent, nifi nccefunam in qua omnes miff*, dt officia pro lita, pullulaverit.
mortuis, ά <eliqua delcripta (int, qu* ex
Ex maniionatiis prxdiAis in lingulas heb­
impofuo oqere ac munere quacumque do domadas deligxhtur duo facerdotes ; a her
caufa in ecclefia celebrare Oporteat, al­ vero eorum officium ordiatur, dc perficiat,
teram in qua uniufcujufque dignitatis . ca­ comiftens in medio chori, vei ad leAorile,
quod ab ea patre fit, ubi is fuerit. M diam
nonical us, prebend* , capell*, alrarit , feu
Alterius beneficii, & officii ejus eccleli* in etiam feflis aiebat femiduplicibus ac feriamiffis, dt aliis divin» officiis obeundis debi-Clibus canat, tuli alii imt ei muneri przpd»
Alter pfaimorum tonum mllituat pro
ta munera contineahtur .* tertiana quam fu- liti
pradiximus a fuccemorc conficiendum elfe, teihpore, dt.anriphonaiuin, quzque ubi le­
& non per minat eccieiiaiu defraudari debi­ gende fuerint ab ipio tantum, vel ab alio
to nullarum munere , led pro viribus curet, tegamur. Diebus vero feftis.in decantandis
antiphunis, dignitatibus, & canonicis, ac
quod omnes fuas nullas lins ftatutis diebus,
i horis ad akaria fua celebrent, 4; qu», abis voce prxeat.de quz cantanda, vel legen­
in diAis tribus tabui» prxfcripta funt mu­ da lint, ipfis Indicet · Is antequam officiam
nera, curet a quibus debent omnino pratften- inchoetur, chorum ingicffu- libios przparet,
tur, négligentes epifeopo aur vicario de- mulam, pfalmos, anriphonas, 4 alia, qu*
ulus requilierit, inveniat.
nui'ciando.
Manilonaiii vero in fuo munere contuma­
Non permittat,quod facerdotescelebratu­
ri plures duobus apparati maneant pro vi­ ces, vcl négligentes pro modo culpz dillri
ce in lacrillia, fed cum opus fuerit, pci Co butionibus careant .
vcl alium vocer celebraturum facerdotem,
De f unit«tore.
dt nemini permittat, ut facris veftibus In­
duatur , niti tunc cum ei mifla celebran­
PunAator fingulo quoque anno , vel tuita
da fit.
Irem cavear, quod Crplus in anno omnia confucrudinem ecclefi* , conftiiuatur, cui ju
linea paramenta munda fiant; calices, pa­ ramentum deferatur de bene,ac legitime of­
ficium fuam exercendo, fub dupli, quanti id
tenas , & corporal.a cum pallio & fuis maluerit , 4 perjurii poena
uutergiis munda, dk Candida teneat.
Singulis aurem menhbus punAaiionum li­
Quando celebrandum erit In aliquo alta­
ti, per clericos deputatos, ampullas pré­ brum epifeopo , dt capitulo pizfentare te­
pareras, qu* ex vino lint, cum vino, dt neatur , qui fi non reAe fe habere fueiit co.
aqua limpida , lumitwriaque portarc faciat; gniium, negligent!* fu* poenas ,dupli Icioteraque e facrillia ad divina officia necef- iicet, & perjurii dire compellatur .
Et ur hoc officium melius exerceatur, dt
Altaic roajus, & alia .przclpue diebus fe- nemini injulle renuit i, aut adimi polfic, hec
lyitvMwi’ llatuit
iiwiw·· ,jtt
v ■"* j*·*»'*·
’*vsvas·· ma »upi'
piv» decenter ornet. Hora congrua ipfe p fynodus
przter w
eleAum
capifit, qui ab epifeopo
vel aliui per campan* fonum det fignunu £ culo alter punAator
Λ
matutini, milTx, & aliarum horarum cano- creetur, ifoue apud cum fuptafcripto luta­
mento przllito notet omne, aticro in li­
mearam , lalurarionis Angelicx & oratio
bro, qu· luo muneri defuerint, & lingulis
nis .
Det etiam operam, ut a facriltla fermo- hebdomadis, ambo inter fe libros conferant ,
nes de inanibus jirofanilque rebus, inulto- <Sc ii diferrpuetint aliqua in re, «.Oram epi­
que magis jurgia , lix* & luib* omnes ar- feopo , vel vicario conipareant, ad hoc ut
tollatur omni, illorum conrrovejpa tine lircceantui, laicos ibi veifati non patiatur.
pitu, & figuia judicii.
Cztcia vero hic nun numeiata, qu* ad
dcli

941

Concilium Consbntinum

942

debitum in divinis vuiv·»
officiis i^^ouvo
regimen fpeAant,. Qyxque dc luxu, comeflationibus, qhoreis,
Anno ----------- —
deque congrua in his canendi, feu modulan-alex lufibus , & ahis huius genens , ac Anno
Christi di ratione, de certa lege conveniendi in cho­
prxfertim profanis negoriis evitandis , uc Caxtsrt
'J79*
ro, ac permanendi, (îmulque de aliis eccle- maxime neceffaria, & eorum ordini con*
»57!?·
iia miniflris, de quibus in prafentibus nul­ fentanea omnino fervent ; alioquln flatutls
la fiat mentio, epifeopi , duobus e capitulo ab ea poenis, aliisque leverioribus , fi.ira
in confilium vocatis, ex facri conciii Tri­ epifeopis videbitur, coerceantur, quarum
dentini decreto , pro ecclefia cujufquc qua­ cxecutionem nulla appellatio fufpendat.
litate fuppleant.
Atque ut aliqua figillatim exprimantur ,
cunAi presbyteri diebus dominicis , & feftis
De femimtrta.
folemnibus, ut fuo muneri farisfaciant, truf­
fas celebrent.
Statuit fynodus, ut ordinarii, ubi In eo­
Barbamque omnes e fuperiori labro ire
rum dioeceubus Ceminaria ereAa non fuerint, tonfam geflent, ut pili in facriticio mille
quamprimum, vel faitem infra fex menfes Chrifti Domini corpus, dt fanguinem Γυfeminarium , juxta formam dt regulam a Sa- _
______nullatenus
______
menti
lint impedimento. HabicrofanAa Tridentina fynodo traditam, eri-& tum clericalem ,, et coronam fuo ord ni
gant ; ereAa vero manutenebunt .
congruentem clerici etiam omnes ad quemQuando contigerit unionem alicujus be­ cumque ordinem promoti , aur quodneficii feminario per epifeopum heri, per
cumque beneficium ecclefiafticum cum cu­
aAum publicum manu Notarii ad id rogati ra et fine obtinentes deferant ; capitium
dc non per bullam epifeopi, tantum fiatquadrarum, velles tam fupetiores , quam
inferiores geflent talares ,limplices , et nul­
la vanitate notandas, in ecclefiis pileis non
tegantur ; extra vero valetudinis , aut alia
Celebrate 4it i<5. Mejt 1579·
jufta daufa uti poflint, fed fimplicibus , ne­
que aculeatis, aut rurbinatis: a ceteris de­
De vite é· baneflete epifioftrim, <br
mum hujufmodi levitatibus fe abflineant,
’ tiertearun,
qua ab ecclefiaftica funt difciplina aliena .
Ad que omnia epifeopi illos fupenftone a
UM totius fami 1 i» Domini flatus, & miniflerii , ct fruAuum amiflione , ac beordo notet, (i quod requiritur in cor-C neficiorum privatione, prout expedire ju­
pore non inveniatur in capite; idcirco hxc dicaverint , omnino poflint compellerefynodus hortatur epifeopos, ut quanto ce­
Quicumque clerici concubinas , aut alias
teris dignitate prxcellunt, tanto aliis infe­ mulieres, de quibus poffir haberi fufpicio,
rioribus lingulari vita , & fanAitate , ac in domo vel extra non detineant, aut cum
morum probitate prrfulgere Audeant ; prxillis ullam-confuetudinem habere audeant,
beantque feipfos exempta bonorum operum, alioquin poenis a facris canonibus, vcl fla­
feque totos ad illam vite rationem , domi­
turis ccclcfiarum impolitis puniantur. Quod
no adjuvante, dirigant, quam Illis apofto- fi a fuperroribus moniti non abflinuerinr,
Jus prxfcripfit.
adverfus eos juxta facri concilii Tridenti­
Eorum fermo, veftitus, geftus, fupellex, ni decretum, acriter puniatur, et proce­
nil nifi grave, moderaturi , ac religione datur.
Îdenum prxfefcrent, ita ur IrreprehcnfiblNemo clericorum implicet fe negociis fires, fobrii, domui lux bene prrpofiti ab cularibus ; lites coram judice fxculari non
omnibus cognosci facile poflint ; quod effiagitet, nec Iit aliorum ncgociorum geftor,
cient, fi ita mores fuos omnes componant, D aut curator. yabellionatum , nifi necefliut reliqui ab eh> frugalitatis, modeftix , tatis caufa,
'
------' '
aut mercatorum, prxfertim
continentis, ac fanAc humilitatis exempla
bladordm, vini, dr aliorum, qua ad vi­
petere poflint . Ideo non folum modefta ta annonam fpeAant, non exerceat, non
lupelleAili ac men Ia, & frugali viAu con­ artem medendi faciat, non aliena prxdia
tenti fint ; verum etiam in reliquo vite lucri caufa conducat, non pro aliis fidciugenere, ac tota eorum domo caveant, ne beat, non agriculturam, nili pro eorum
quid appareat, quod a fanAo hoc inftituviAu , non venationem , aut aliam turpem
to (it alienum, quodque non (implicitarem, artem exerceat; coniradus iilurarios vi­
Dei zelum, ac vanitatum contemptum prr- tet, publicis dc profanis fpeAaculis, co(eferant, ac eorum aAiones fint conformes mxdiis , choreis non interfit, per civitatem
decretis oecumenici Tridentini concilii.
pcrfonatns, ac debacchatus non incedat;
Cum clerici pars domini appellentur ,
taxillis, refleris, pagellarum lutu, aut alio quocumque ludi genere facris canoni­
ideo eos decet vitam morefque fuos omnes
componere, ut habitu , gcftu , incetfu aliif­ bus improbato penitus abftineat, arma of­
que omnibus rebus, nil nili grave, mode- E fenfibilia, live fccreto, five palam non deratum, ac religione plenum prxfeferant ; ferat, Si prxfertim pugiones, & fclopelevia etiam deliAa , qux in ipfis maxima
ta parva, qux fi qui deferre deprehenii
eflent, effugiant , ut eorum aAiones cunAis fuerint , carceris poenam per annum fubafferant venerationem .
eant; noAurno tempore fine legitima cau­
Qux igitur noviffime poft multas fum- fa, ct lumine non vagetuf, foedaque, ct
morum pontificum , ac faertirum concilio­ fcurrllia verba non proferat, et operam
rum fanAionesfridentina fynodus ptxcepta non det ebrietati. Cauponatas, feu taber­
innovavit de vita , huneftate, cultu ,
donas non frequentet , nec ad eas acc/dat
'
Arina ab eis comprobanda, dc retinenda. nifi ncceiiitatis cauta .

Omnia

943

Concilium Consentinum.

944

Omnia demum generarim, qu* ad vitam, . ca refignationes felic. ree. Pii V. confti.
Attito & honertatem clericorum pertinentia a fa- Λ ratio obfervetur ; inemitierintque epifeopi Anno
CnatsTt cr;s canonibus, oecumenicis conciliis , et fe ex earundum litterarum difpolitionc ex­ Caaisvi
*Ï79'
apoftolicis fanAionibus prvcepta , ac pro­ communicationem, et fufpcnlioocm incur­
hibita funt t clerici omnes diligenter obfcr- rere apoftolic* Sedi refervatam , li aliis in
vare, ac cavere jubentur ; fubituri nifi pa­ calibuspreterquam in literis pr*fatis exreant omnes animadverliones , quar illis a preftis, cas «dmilcrlnr.
Et quia diutina vacatio ecclefiis maxime
-fueris canonibus impotir.v funt, et fac. Tridentin* ty-iodi auAoritate innev-'.t* , a- parochialibus non parvi detrimenti che foliafquc prxrerca . quas pro deliAorum qua- l:t,,idco epifeopi quamprimum, ( 1'erva.
litate epiicopi h.,Aenu«, ut fupra dtdum t r tamen forma conciliiTridentini Ct Pii V.
ell, if.ituerunr , aut impotterum flatuent . bullr jconferant , & li opus fuerit idoneum
Operis tuas, prout ab aliquibus in hac' in ; < vicarium limulae ccclru» vacationis
notitiam habuerint, cum congrua ejus arbi­
provincia tier! audivimus , mercedis gratia
minime locent ■
trio truAuum allignatione conftituanr, qui
onera ipfius eccleli* fuftincat, donec de reB Aure ei provideatur .
De erfi/.o frnpiuenJo fr» fertcbiil··
:'ur vat-lntibut , «r tie rxVMiax
Sciantpatroni, & qui in beneficiis
proai<>PcaWoriiM atl tiiCfiii et·
pr-Ticnt-indi, aut deligendi jus habent, le
fubiiccre una cum pmlcnuto , & elccio
'.Icjiti ,
excommunicationis , & interdiAi poenis,
IpiKopi cum primum parochiakm eccle­ ac privationis juris patronatus, li quovis
fiam v-carc cognoverint, intra triduum ad modo, dt quavis caufa vel occatione fe
ingerant, paciscantur , confequantur, aut
c.: hedralis , et vacantis ecclefi* januam
cd.Aum proponant , et ad diem decimam quoquo modo retinere pra-fumani partem,
convocent, et convitent qui volunt exami. etiam fi ultro oblatum ht, in bonis, & fmAibus beneficii, & ii libere illos reAori,
rwri, vel examinandos nominare , et in­
feu beOeficiaro non dimittant: nec ante_>
termino pr*fticuto nominati, et prrfcntati, elcAi , ct defcriptl examini fe fubimortem rrAoris juris patronatus dc futura
prxfentarfone cum patro nis , aliquis nec per
iciant, et per concurfum magis idoneo ,
ac infra terminum juxta concilii Triden­ fe, nec per interpofitam perfonam traAa.
tini decretum, ct Pii Quinti bullam, be C re poflrc fub excommunicationis poena, &
neficium conferatur , ita tamen ut *tas inhabilitai is ad obtinenda betuficia.
Epifeopi pr* (enta tum vel ab inferiore
gravior, motis et vit* integritas in aqua­
li literarum (cientia praeponderet, atque 'leAutu, non prius admittant , aut indi,
illi, qui ex eadem dioecefi, et multo ma­ luant, quam jusjurandum juxta lubicripiam
gis , qui ejufdem loci fuerint , in quo tormam ab eo exegerint, quod nil dc pr*diAis intervenit.
ecclefia vacans conftituta eft , extraneo, ceteris paribus, praeferantur.
Ferat» iarttuenti
Terminus vero dcccoi dierum ultra alio*
decem dies , minime prorogetur, ex cjuldem
Ego N. prrfenrarus ac benefic’um de N.
null* prohibitione.
Interrogabuntur autem examinandi do juro ad h*c lacrofanAa Dei cvangelia , per
.ttate^, ordine, vita, motibus, & (cientia, ni" corporaliter raAa, quod profiter pi*quod liquide pateb't ex intei legationibus , dr dtAum beneficium obtinendum, aut pr-rtenrcfponiionibus eorum, qu* illis legenda— tationeiuad id habendum , aut acquirendum,
D neque ego, neque alia pertona vice ar no­
propofuerint examinatores.
Examinatores eorum, qui funt ad bcnc- mine meo, nec de conlcnfu, aut icicntia
licia promovendi in dioacefaoi' fynodis ii inea , patrono , feu alii cuique a liquid piaeligantur, et Comprobentur, qui religione, niifiorum nomine, aut intuitu piomibmus ,
vit* integritate, aliifque, qu* Tridentinuta aut uednnus j nec quicquam eju, rei gratia
jubeat concilium, virtutibus et ornamen­ permutavimus, compenla»imus, aut piius
tis cstcros antecellant ; in quo non folum datum confirmavimus, apudv,- quemquain
rathcdralis capituli, fed aliorum etiam cic­ dcpofulmus, leu quicquammutuavimu-, feu elocavimus, priulvemutuatum, commi d-itum,
inorum, et tegularium ratio habeatur ■
Munera autem occafionc hujus examinis, depolitum, aut elocatum, aur quocumque
modo debitum reminmus, leu laxavimus ,
nec ante, nec poli accipiantalioquin in
pœna« a facrofunAa Tr dentio» fynodo nec de 1'anAuario, gleba, domibus, ttrris,
praeiit , renimcnris, redditibus , prsdiA*
fancitas incidiflc (c fciaac.
® eccleli e , fruAibtrfve, decimis, aut oblation^u- ciafde-ri prrrerlris, prafentibu» , aut
Dr haefictoratn eellttttette
futuris, oonaronem, remiflionem,locationem
Expedit maxime dum parochiales eccle- piuririnnus, fecimus, aur inivimus, feu afi» conieiuntur , ut non honnr.um cupidi­ liqtns noftrum de mandaro, fcientia, aut
tati h.d anmurum talitri coniulaiuf ; ideo conleniu meo promibt, fcclr aur inivit. Ita
epiicopi pro ea , quam Jelu Chrifto debent, me Deus adjuvet, & h»c latrcia Dei evanpietate tutent, ut illos eligant , qui fui gclia.
Caveant , epifeopi ne fiducialia beneficia
eittuu onus tullinere polluit , ac j>rompto afl'itin liilite velint. Jnd'gnos autem, ac fi.int, nevr tacite, aut exprefle conventum
pra iei tini qui lua liiornmque qi.'Ttunt non Iit, ut ad alterius voluntatem alter titu­
lo tenunciare teneatur, quod ad fimoniacam
ou . J.iu C.iiii.l , omnino tciicianr, et cir-

"

la-

945

Concilium Consbniinum.

946

labem accedere tum factis canonibus, tum .firmitate, dc obitu quam primum certiorem
Anno Quarti» À Quinti Pii conii itutionibus de-A faciat ; alias epifeopi arbitrio mulAetur.
Awno
Cmkiiti claratum eft. Qui talia autem commifeQuoniain
epifeopi; ubique
“
1
- elfe non pof- Caatsri
'S79·
<$79
tint, poenas in didis factis conftitutionibus funt, dt plerumque accidit, quod gravia
ÎircdiAis contra fimoniacosy Ac fiduciario· déliât per facerdotes, & clerical, St alla*
eccle Gall icar perfonas in civitatibus , dc
ncurratrt.
dioecelibus , dc in loci* remori» commit­
Dr ftrocbir,
reran efficta, d* a»rtuntur, dc · fu per lore ignorantur; ideo ne
Parochi dofninicis diebus, & feftis fole- deliAa remaneant impunita , fynodus Itatuir,
mnibus, ac tam frequenter, ut fuo mune­ ut omnes dc iinguli redores , quam primum
ri fatisfaciant, Millas celebrent, dc feftis fciverint, feu viderint clericum aliquem
prefettim diebus gregem fibi cummlffum ver- ca quas minime ordini, ac gradui fuo con­
ci Del pabulo pafcant; dilucide, ac com- gruunt perpetrare , & aliqua indecenter
pendiofe facrum evangelium, legis price- committere, in termino dierum trium, vel
pta,fideierudimenta, orationem dominicam, quam primum potuerint, denunciare, notifacramentorurn' virtutes dc effeAus decla- heare,
‘
" teneantur
dr infinuarc debeant, &
rent,eum a vitiis ad virtutes adhortantes. ® epifeopis ·
Quotiefcumque in urbem venerint, epifeoPoft prandium veto convocatis pueri», dc
aliis rudibus ad eccleliam ad lignum cam- pum adeant, nec abfque epifeopi licentia ,
dr bcnediAione a civitate difcedant.
pan*, eofdem doArinam chriftianaro no­
ceant, fciantque parochi , dr omnes alii
Parochi omnes An die Purificationis bea­
iis, qui talia caecuti fuerint, indulgentias ti Virginis candelas diilribuant fidelibus
fummi pontificis Gregorii XIII. concelfas
Chriilianis, qui illa die in ecclelia conve­
efle .
nerint, dc devote eas percepturi, accenStudeant etlatn atque etiam, ne eorum cul­
(afque in proccflionc delaturi erunt ; fiat
pa abfque facramentis aliquem e vita emigra­ ■utcin diftributio in ea quantitate , ponde­
re contingat ; quod fi evenerit ( quod abiit ) re, dr men fur a , prout laudabilis confueofficio , 4 beneficio fufpendantor ; alias pro tudo poltulat, dc epifeopis videbitur ■
modo culpe graviffime corripiantur .
Dr rejfjratra .
Recipiant quotannis ab epifeopo eorum ,
Cum pallorum refidentia tara valde comvelcarhedrali
olea fanAa,,----------fanAumque
chrif- _ mendetur, & diliriAe percipiatur, tum a
_ -------------------------------,----------ima in feria quinta ‘in Caena
“
—
· . : nec Cfactis pontificibus, tum a factorum conci­
Domini
ei qui its faerts non fit, dc fuperpelliceo liorum conflitutionibus, tamquam illud unum
indutus , & fi non fit, lumina deferens, fundamentum, In qtto fpes omnis fit colloca­
loca»
corruptu· deferenda tribuantur ; qu* olea fanAumque ta re tine nd* ecciefiaftic* difciplinx, nulla
chrifma per parochum in ecclefia cum cla­ poteft in hac re adhiberi, aut opera, aut
vi penes fe retinenda aflerventur .
diligentia , qu* fatis iit. Idcirco h*c syno­
Ad ecciefiafticam fepolturam defunAum dus omnes epifeopos monet In Domino,
aliquem cujufcumque conditionis, (latus, dc ac per vifcera Domini noftri hortatur, dc
fexus extiterit, parochus non recipiat, niti alios inferiores oinnes, qui animarum curans
prius conftiterit ipftim defunAum eo falcem habent, etiam eis prrciplendo requirit, uc
anno confeffum fuifle, dc facram Euchari- divinorum prcccptorum πκmores gregi fuo
(liam fumpfifle , vel ligna contritionis tem­
invigilent, atque a flattant eo Audio, ac pie­
pore mortis apparuifle, fub poena excom­ tate , ut nihil, quod ad falutem ovium fibi
municationis, dc aliis arbitrio epifeopi im­
creditarum pertinet, ullo unquam tempore
ponendis
.
.
ab iliis delidcrari poflit. Cum vero ChriNemo presbyterorum curatorum ab una Dftiana charitas,, urgens necellitas, debita
ad aliam parochiam infeiis epifeopis, dc fine obedient ia, ac evidens ecclelia vel reipumandato fe transferant, ut in Illa infer- blic* utilitas cx epifeopi» aliquem abeife
viant, & miniftrent fub poena arbitrio or­ poltulaverlnt , ferventur omnia, quae fu­
dinarii infligenda.
per hoc a facro concilio Tridcntino flatu,
Nemo etiam audeat falcem hi alienam ta funt. De curatis quoque Inferioribus
aneilem mittere , parochiam ingrediendo, fa- omnino providendum eft juxta ejusdem con­
crament· miniltrando. ac cetera parochia- cilii decreta, ut quandocumquc cos, caufa
iia munera obeundo , fed quifque intra fuos prius per epifeopum cognita , abeife conti­
limites fe contineat, & nullo modo eos gerit » vicarium idoneum ab ipfo ordinario
transgrediatur.
approbandum cum debita mercedis affignaParochi omnes femper in fuo muncre_» tione relinquant. Di (cedendi autem licen­
obeundo fint diligentes, fed tunc prxlcrtim, tia in feriptis gra tifque concedatur, qua
cum fui vgrotant , quos f*pe vifitent, fi etiam obtenta ultra, bimcftre tempus, nili
eos «grotare fciverint, etiamfi minime vo- ex
_ _____
_______
gravi_____
caufa,
nemini_____________
abeife liceat.
cati fuerint, ne eorum negligentia aliquis E Quod’ vero ad epifeopos
attinet,. dt fi noni
. ’ .
fine facramentorum perceptione decedat ; dubitet h«c synodus eos proprii muneris per»
nec eos deferant; fed cum eis ufque ad ex­ petuo memores fore ; ramen pro fuo officio
tremum vit* affiliant, orationibus, exhor­ non poteft non commonere, quod praeter
tationibus , dc exemplis ad fanAe , dc chririoenas , qu* contra non relidentes a conci­
(liane moriendum infirmos juvando.
to Tridentino conftitutx funt , non eva­
Si aliquem parochum , tam civitatisiquam dent alias in bulla Pij Quarti, et Quinti
dioeccfis sgrotare contigerit, aut ex hac fel. rec.
vita recedere, qui careris illi cfl propin­
Er tandem ut facro concilio Tridenrino
quior, dc vicinior , ordinarium de Illius infatishar, decreta fuper refidentia > qu* tam
Conctii Grnrrui. Tern. XXXV.
Ooo
fub

\ 947

Concilium ConsiNtinumî

)

1)48 .

fub Paulo 11. quam fubPio IV. Matutafue- . omaes ejus conmqftf quam primum, ve*l ·"■
■- ,
Artwo t(lnt, ac bulla" pape Pii V. quotannis pu- Afattens poft decem dies ; fcemioft vero'poft Aw“° '
vaaiari bMcanda > decrevit in epticopatibus cooci* ■enfem ad «cclefiamjifo audiendis Miffis, CnaisTt
*119·
. »S79· ; liis,‘ ad hoc ut omnium auribus, mentibus·' et alii* divinis offictif accedere teneantur,
que infigi poffirir, et imposeront ( Deo et ad Id ab epifeopo per cenfuns ecclefia*
adjuvaqtej nulla temporum injuria, aut ho. fticas.cogi poflint, quavis confuetudine,
minum oblivione, aut dcGictudinç. abolean­ qpe potius corruptela eft, r.on obftante.
. Sub eisdem benfuris, er aliisjioenis op1*
tur.
v ’
fcopi prohibeant no "ftnulieres preficent ,
aç faciem dilanient, nec lie praficatas, et
dilaniatas in qttlefiam ingredi permittant.
eer«« eaailwaibat cobibeatltt,

< I

- 'Dc canfnueraitatibnt.
*- 4
Sola char itatis ratio clericos tam Osculares
quam-regulare/rh^iucercdebct, ut Chnftifi^fEpifdopl incumbant, ut a confraternita' iiuhi funeribus interfiat. Qpareab omni cor
■ ueeer
decet avaritiacouipteia,
avaritie cotnpteia, et oitentaripnc
oftentatipne auali- tibus prêter fupradiftas , conftitutiones, ti
enos effe. Prohibentuf igitur, ne ejtequilrum, ® quas habent, integre, et inviolabiliter ob*
fcpultura/aut apnivet farior um caufa quic- ferventur ; qua tamen ab ipfis epifeopis.,
i
approbatione
quam pacifcanf'x; fed‘ piametet
laudabilem ,'et fubfcriptione munita,
conluetudinem circa funeralia obfcrvent , et roborata fuerint ; adeo ut qivinus cui*
ne quod valdereligiolum eft, aut eccleliaftk tus, atque probata ipforum Vita merito,
- cum venalis fortafle, quod abiit, dicatur ,aut apud Dominum commendetur. Qua veto
ipfi.de humanis videantur mortibus gratu­ nullam t egulam habent ab epifeopo, eam fu*
lari, fide eorum cadaveribus quolibet modo niant quanto citius: nove vero confrater*
nitates absque epifeopi licentia erigi, vel ·
* Audeant querere compendium.
Ante Colis qrtum , etpoft.oceafum ad fe- inftitui non poflint.
Convivia confraternitatis a* cujus facul­
puitura· cadaver non efferatur, nifi de II*
• entia epifeopi , aur ejus vicarii, eoqur^. tatibus , aut eleemosynis fieri fo ita nullo
4 fepulro per confanguineos, familiales, et asodo Impofterum fiant, ct maxime in conamicos defunftl fepuichrum nullo modo quo* fraternitatum oratoriis, fub poenis epifeopi
vis quatito colore aperiatur, nec aliquid arbitrio infligendis.
quod fuperftitionis habeat intus apponatur.C Prohibetur prrterca omnibus, et lingulis
Pauperes qui fua impenfa humari non · gubernatoribus, magiftris, procuratoribus,
potiunt, gratis a Parocho fepeliantut ; quoad cryfrarribus, er aliis quibofeumque laicis',
alios vero fervetur laudabilis confuetudo. in hu jusmodl confraternitatlbus concionari ,
Parochi librum habeant, in quo paro- aut verba facere de rebus ad Chriftianaui'
chianorum fuorurtfy qui deceflerint, omolutn fidem , et catholicam religionem perrinenrtnomina diligenter annotent; alioquin, ut bus, nili prius fidei profeffionem emilerint,
ct ab epifeopis licentiam in feriptis obti­
epifeopo videbitur puniantur,
f Superftiriofum in plorandis mortuis abu- nuerint. Si qui v.ero in predifti delique­
film, qui in provincia noftra jamdiu dia bo- rint , ab epifeopis cor reft is etiam arbitrio .
lies fraude irtepfit', penitus abolere volen­ ipforum puniantur, nec confratres aliud offi­
tes , in fanfte obedientia virtute prccipi- cium , al.iafque orationes, et letanias reci­
inus , ne qua mulierum preficarum, quas tare poifint, nifi que ab ordinario revife,
reputatrices appellant, audeat officio fun­ et approbate fuerint.
gi in invitandis ad ejulatum aliis In confanDe fiera» lateant aJiaiai/ratieae.
guineorum cognatorumque funeribus ; fed DI
hoc nomine ,.et j*fu a Chrifti Domini grege fugato .ac eliminato, ita
i
___ rpoft. > Piorum locorumadminiftratfoftt ecclefiaftilugeant
hac, ut Chriftianas deces fueminas
, 'facra corum epifeopi
'
'
" ii curent, ur fetvata forma
diftante feriptura: fafer mart an >a ataJituia concilii
....... .........Trident
ridentlni decretorum committatur
fierai et apoftoio admonente; Nalaauttvot
viris providis , ct idoneis, qui fciant , et
tgaerare, fratrer, de Jnrattentiltat, at jsm valeant loca ipfa, bona eorum, ac jura
aaatr^finuai, /tat ,
caleri, qai Jfeac aaa utiliter regere, et eorum ptoventus, ct red­
habeat.
ditus in perfonarum ufum miferabilium dispenfare, er quos in ufus alios predifta con­
Cum vero ad ecclefiam funus effertur
Îirohibsmusne mulieres, quo ecclefiasulu* vertere prefumptio verifimilis non exiflat.
atibus complete folebant, fuos fequantur Monafteriorum vero monialium aliorum­
defunftos, fed, domi fe contineant. Quod que locorum ad curam epifeopi fpeftantium
ti parocho admonitore facere neglexerint, «dminiftratores ab unlvertitate feu e quo­
presbyteri omnes cum pompa ‘nullatenus cumque elefti, aur deputati, eorum offi­
ultra progrediantur, fed ibi teMo funere,E cium exercere non incipiant, Dili habita
niti ftatim obfequentes fe reddiderint, con* epifeopi confirmatione, fine qua eieftio4, et
tiriuo difcedanc. Non enim decet templa eorum
cprum depuiatio
deputatlo nullum fortiatur cffcftqm.
Adminiliratores ad inftar tutorum., dk'cnDei Omnipotentis, que domus orationis
vocantur, et in quibus adftat Divina ma* ratorum in manibus epifeopi, vel vicarii
jeftas, ad fidelium vota complenda, pecca* juramentum preftent, ac de locorum ipfo­
taque dimittenda ejusmodi ululatibus com­ rum bonis conficiant Inventarium, cujus
pleri . Que omnia etiam in ecclefiis regu­ exemptum infra tempus fupra ftatutum or­
larium ^ferventur*
dinario proftent authenticum.

Mandatquc synodus, ut fepulto dcfunfto

Admtniftrationis fodalitatitm, hofpitalium ,
meni-

*■
1« ‘

949

Concilium Consbntinum.

950

monitiom pietatis L fabrica ecclefiarum, et . expoliti» nutrice* dentur fubfidiari
iarir, qu*
piorum locotum iquorumcitmqun rationes "daAent donec, bapnrxniur, et ale
alendi do­ Anno
Matsu exhibeantur quotannit'epifeopo, vei abeo ceantur , At omnia alia pio cotum cura ita Cm atsri
ιΥ19\ 'ad M elcAo.
'
s
»579compatentui. ut jytriclitàndoium puerorum
φ
Epifeopi k vel deputati ab Ipfi*, 'fodalita- nulla occafio efle poflit. Cum veto-ad earn
Ce<, hofpitalla , monte* pietati*, fabrica* atarem pervenerint, qu» ad difcipJinanu
Vcclefiarum, & pia loca quacumque, vi- idonea eft, tam mafculi, quam-foeminje pro
fitont juxta (hero* canone*, & fandi Tri­ facultatibus , dt opportunitate Jocorum , At
dentini concilii decretum. ? '
inflruantur moribus, At artibus erudiantur ,
Librum autem pradiAa loca habeant, In ^quacumque fetui convenire videbuntur
, quo diftinAe, et explicite defetipta fint le­
gata omnia, et onera, qualili* imminent;
fih.
' a ciljus libri exemplat» publici itero notarii
’ auAoritdte munitum deferant in archivium
Quoniam piis defunfterutn voluntatibus
epifeopaie. Tabella preterea fit in .loco jura maxime faveat, dt epifeopi omnium•
affixa,in quo folent congregari, cui* ii*-' piarum
.- J!‘·difpolitiynum.,
—':·!-------- —
- —1volun—
tam in ultima
>
dem muneribus > et legatis ftriAim adnota- 1 tatc,quam inter vivos funt cxccutores , ideo
ei*, menfiam ordine fervato, et rerum Ipfa· ne avaritia heredum, aut impietate occufrum genere p In quibu* quidem libri*', et tainanean^, Ac exequl epifeopi valeant,
rerum ipfarum genere tabella ea in dies hac synodus ftatutt, dt ordinavit, ut ia^
'
erunt addenda, vel demenda, qu* aut au­ «qpalibct curia epifcopali retineatur liber,
geri contigerit, aut minui.
-in quo rcliAa pi* deferibantur, cum no­
, "^Liber feparatus habeatur In unoquoque mine notarii, teftatoris , legyarii, diei, an­
capitulo piorum locorum, in quo libro ap- ni, Ac tcliium, 8c ur ad cognitionem ρι,-τpolito diedefetibantur propoiitiones omnes, diAorum rdiAorum legatorum deveniri pofqu» in ipfo capitulo fiunt, et non obtinen­ fit, przcipitur, fub pena excommunicatio­
tur, ut conflare facile poflit omni tempore nis eo ipio fubeunda , notarii* fcribifque
ea* fuifie rejeAa*.
omnibus teftamenta, atque alia* difpolitifiNullo modb permittant epifeopi, ut ad- nes qualefeumque fint, in quibu* aliquid ecroiniftratore* fupraferipti plerum locorum,. cletiis, hospitalibus, montibus pietati*, at­
procuratorefVe eorum urbani, vei rurale*, que alii* pll*
piis loci*,
loci* , vel cauli,
cauli* rcliAum fuaut eorum filii, vel propinqui, vel alius, Cerit, rogati*, ut infra menfem, a die quo
qui ex illi* pendet emphyteofi*, locationi,ve' fiiipoiiilb effitAum fuum fortiri ac irrevonomine conducat przdia , aut aliud quid­ cabiliter ligare incepit, legat* faAa ad piaa
vis,quod ad fuam adminiArationem, vel caufa* denuncient, eamque 'particulam de
{irocurationem pertineat ; et quando bona legatis* vei rcliAi* rçbus dcl'ctiptam, Ac
ocorum piorum locanda erunt, locentur auAoritate publica munitam , debit* metnon arbitrio adminiftratorum, fed publice cede accepta, epifeopi* tradant, At acce­
locanda proponantur, faAa omnibus,prater ptam cxequi faciant Cub cenluri* , At pceni*
fu p rad iAos 'conducendi poteftate; et condu-' arbitrio eorum Imponendis.
Aione faAa , conduAor det idoneum fideArque ur ecclefiis jura fua reftituantur,
ju florem in folidum obligatam cum princi­ llatuir, ut poilhac canonica portio integre,
pali. Si quit autem eft, qui id non fecetit,( Atteal.ter
1
pcrfolvatur juxta formam juris*
ftatim ab ea admlniftratione, vel procura-\i4L· facri concilii Tridentini decreta.
vioneamoveatur. Neque etiam permittant,
quid vendi, aut quovis modo alienari, nifi
De rebut ttcliftett 4< f tarum /acerum
Servati* iis, qu» a facri* canonibus requi-q
•e» ulituetuhr,
ulttrftuJif ; ac
runtur, et ex confenfu, et auAoritate co­
elirmiit, (b· nfurfetu rttum ; qui contra fecerint epifeopi arbitrio
tuferundtt.
puniantur, et quod aAum eft irritum, er
Ambitiofa cupiditati h^c synodu* occur­
nullum Iit.
rere cupiens , prohibet omnium rerum , Ac
In hospitalibu* facerdocet non define,qui bonorum fccicfiaftlcorum alienationem, oM'flam faltem feftis diebus in Iqco infirmis mne paAum per quod ipforum -dominium
iplis accommodato celebrent, factamenta transfertur , concemonero, hypotecam , loca­
rite et opportune languentibus atTmini- tionem- dt conduAlonem ultra triennluin,;
flrent, atque infirmantibus ad mortem* ad nec non infestationem , vel contraAumcipanime falutem neccflaria commemorent, et phyteoticum . Si qui* vero inconCuito Hticharirati* officium ufque ad vit» exitum In mano pontifice de boni*, At sebu» eccleiia
eo* exerceant, illorumque nomina, genu*, quicquam alienare prafumpferit, alienatio,
et patriam diligenter adnotenr. DcfunAos ve­ hypoteca, concelfio, locatio, conduAio, Ac
ro eccleiiafticx fepultur» ( facri* precibus infeudatio hujusmodi nullius fit roboris &moadhibiti*) pie, ct religiofe mandent.
L menti , Λ tam qui alienat, quam qu! alienata*
Invigilent epifeopi commoneantque pa­ b_re*, dt bona pradiAa receperit,fententiam ex­
rentes, propotiii* excommunicationibus, at­ communicationis incurrat. Declaratque pro­
que alii* arbitrio poenis, ne ih Orphanotro. vinciale concilium extravagat rem, Ambuteje,
Î*hiis filio* fuo* Infante* exponant, quot Pauli fecundi in provincia in ufum receptam.
pii alere etiam Induftrla valent; ct fciant
fit quia ufu compertum eft alienatione*
fe ad reftitutionem alimentorum prorfu* te­ bonorum ecclefiafticorum fieri fapcfubconneri: aundeotque confeiforibus» ut pr»dl- dltione, ut illarum confirmatio ab apoltoAo* non «bfolvant, nifi (htisfecctint.
llca (ede obtineatur ; interim autem poffiInfantibus vero In ipfi* Orphanotrophiis> deri, non obtenta aliter confirmatione bu-

~ *

Ooo a

jusmo-

t

951

Concilium Consintihum.

*

" 95a

jnsmodi in grave ecclefiarum damnum, &. exigendis decimis négligentes'ab epifeopo
Anno animarum ipforum contrahentium ptejudi- Λ'puniantur.- '
'
. '
Attae
Ch«i«ti cium ; ideo epifeopi diligenter inquirant fu­
,liejn parochi quolibet anno in mente de· Ca»l*r,l
per hujusmodi alfenatidninus quoruincum- cembn* referant epifeopo , qui decimat
»17?·
que bonorum eccleliallicorum , etiam Itospr- Cohere recufaverint „&decimarum exaAlo.
tallum, A Ii quas* fub jam d>Aa conditione nem laici* locare non poliint.
non dum repleta faAa* repererins^ irrita’,
Hortaturque omnes, 4k lingulos pro chrl& inanes declarent, <St>0 eos qbl_fe in ftiana charitute , debitoque etga paftotc*
poflclfionen*, «b detentionem ante ,obbt£pZ^Juosi munere « ut a Deo tibi ■'collâtis
tam^contiamationem intrudere auf> fuerint»/ fcoiils, & parochis, qui tenuioribus pnefunt
A in futurum audebunt, poenas factis ca-\ ecclelïi*. largiter fubveqiré ad Dej Ludcm,
renibus, dt fummorttm pont ilicum conditu-\ atqutrpaftorum fuorum, qui pro eis invi.
' titmibus adverfui eosdem infliAas exequi/ filant , dignitatem tuendam non graven»
omnino dudeant, mandeturque notariis^ tur .
» qo»d contraAu* alienationum hujusmodi >
Arque, ut pbpulls innoteteat quam perl,
abfque ailcnfu apoftolico prius obtento, c- culofo (e facinore adOringanr qui decimas
tia<n cuin'epifeopi licentia , non conficiant B abnegant, parochis itidem ipiis precipiiur,
fub pena' excommunicationi* ht» ienten- ut femei faltem quotannis ,quo tempore e·
. tr», nec judices, vel telles aliter intcjiint. p i (copi expedire cenfebunt, prout ipiis coin,
fub eadem pena, nec infra foretlas, feu modiüs fuent, decrerunt fupradiAi concilii
dtfenfas bonorum, vel aliorum,eccleiiarum de decinus inter miflarum foleninia frequrnbi na & teri itoria includantur, dt occupet*·
ti populo publice legam, > ac materno ter­
tur ditcAe, vei indireAc, vel quocumque, mone interpretentur.
queiito colore fub pena p<*diAa.
D» finale lioetefana ^netjnnit cclcEpifeopi, auleorum vicarii ecclefiaftico- .
t>r4»le ,
. rum bbnorum alienationes apoliolica auAortiare confirmandas omnino curent, ut dili­
genti inveiligatione adhibita, dr in rciru.
Synodus dloeccfana quotannis ab eplfco.
prxferrem euntes rite, & teAe, ac mature po celebretur, ad quam exempti, qui aomnia faciant, ut omnino ecclelix indemni- lia» ceflante exemptione inter elle deberent,
tuti confutatur.
1
nec capitulis generalibus lubduntnr, acSacri concilii Tôi’enrthi auAoritate prr-Ccedere teneantur; ratmne tamen patochiaHum, aut alurum eccleiiarum fxcularium,
cipitur lingulis epiicopis, ut ipli, aut eo­
rum vicarii adjunAisduobus, attero quidetp etiam aitnexatum debeant ii, qui illarum,
ex capitulo, altero ex ciero rccognofcanr curant gerunt, quicumque illi Imt, fymxlo
intcicde, ut abufus, qui in dies occurrere
quafcumque alienationes, & locationes bo­
poflent, tollantur , & hdci profrflio per onorum eccleliallicorum ad longum tempus
ctia n auAoritate apoliolica confirmatas , mne* fiat, qui eain facere tenentur juxta
qu* intra triginta annos confeA* fuerint, decretum Tridentini concilii , & bullam
'
judicent, & decernant an ecclefiarum dc- . Pji IV* fel. rec.
Legatur decretum fac. Tiidcntini conciq trimcnro , feu contra canonicas sanChones,
Fi oe cxamlnatnribu* , fed. 24· capit.
an ootilfo juris ordine centraA* lint, quod
fi ad epifeopum , vel ejus 'menfam bona._ 18. Quod incipit, ixftJit ; A eo IcAo
proponamur ab Ipfo epifeopo fex faltem
locata pertineant, aut ipfe,-vel iplius vi­
ex
plura- fuf.
cario* ccmmiflatii, Icu txeeutores. fuerint examinatores,
.
. quibus
- - fex qui
.___
ad viciniorem epifeopum, cum fupiadiAi» fragia habuerint, ab ipfa Synodo approbaa capitulo, A clero e leAis recognitio, acDt' intelligantur,
i, tleAi
eleAi autem in manu epi
epi-­
judiciuni ejusmodi transferatur. Si ve.ro feopi,
r
' aut vicarii jurent quacumque, polletiam ipli legitime reçu furi poterunt, duo poltta humana af&Aione munus fuum f.dealii a capitulo, & clero adjungantur, qui Lter te efle exeetrturos f
In diAa fynodo eligantur-deputati ad ucan. tantam caufam cum illo epifeopo retilia cleri, ex his faAo fcrutimo, qui proscigi.uicant, A judicent.
pofiti fuerint decem, qui plura h-buetint
fuifragia intelligantur cleAi ,.Ιιηι autem duo
De Inimir fiioenlir ,
ex canonicis, au» ex ecclefia cathedrali,
unus ex pnrochi* civitatis, Ac quinque ex
Cum decimarum folbtio fit de jure divi­
no Γ & qui eas dare nolunt, aut dante* cieto diocceli* elcAiporto jurent in mu.
impediunt > re* alienat invadufit, Λ cede- nu epifeopi , feu vicarii de relic, A fide­
fua, pollpoliia Ofia* ad cam egeflatem , & ipopiam redigunt, liter
filer exequendo munera fua,

Ht facile debiti* obfequiit, A cultu délit-' moi humana aff-Aionc.

tuanttir ; idcirco juxta Tridentini concilii
tft eitftatiaae.
decretum prccipitur omnibus, cujulcumque E '
«
gradu* A «smdtciOBl* fine, ad quot decimaEpifeopi propriam dioecefim per te Ipftt,
aum feslmtM» fpeAat, u ea» ad qaa* de ju­
....... _ juxta
,............
ii quotte......
teneatur,
locorum conftwtodlnem .. fi. legitim·!.Imperti
i· poftenim catbedtali , vel quibvtcomqM anm» totam, propter eius laritedium v|»
alus cccletii», vei perfoni»·, quibo* Icglai* fitare aon poterunt, faltem snaptrem cjM
me debentur, integre per folvant ; qnl ve- partem ; ita tantea, taf tota biennio pte
r» rq aut fnbtnhuot , aut Impertiant, w, vel pet vicarium, vel vHitaiovem com·
excommunicentor , nec nifi fecuta plena pleatur , v1fitarcooo ptaiermitteM-Scopo·
rtUitutiooa abfolvantur. 'tmcM" *91* M MtMi .1*1 eMtaado ρπκίρβΜ fit, Γ·ΐ)η*ι
atu ,

1

953

4

CONCH-IUM CoNSINTINUM.

954

ecclefiam efle confecratam,
confecratam
orthodoxamque doArlnam, expulfi* hvrefi- .
An fciant eccleliam
Ammo
bus, inducere, bono* more* tueri, prjkbs" vel bcnediAam ; an confecrata fint altaria,
, * ’ corrigere , populum cohortationibus , dk dk
“ vafa,
' dk corporalia ; velle* > dk
*- 1J
-- Cm* isti
id gel·’^' ^monitionibus ad religionem, pacem, Inno- nu* reliqua fint oencdiAa; Hac omnia diti·
*}>''
Λ centiatnqnc accendere, cetera prout locus, genter Inveftigetititr, ut inde intelligatur
tcmpu*,dkoccaflofetetetvi(itanthimpru· quid defideretur In II*, dk provideatur.
An aliqui* etiam, ufnrpct decimas, dk bo.
deptia ad fidelium fruAumconftituerc ; qu·
ut facilius feliciufque feccedant, linguli ad na ad eccleliam fpeAantia, dk fervetur io
quo* vifitatio fpeAar, monentur paterna ut luse Tridentini concilii decretum.
charltate , ebriftianoque telo omne* am*
Dt 9tt»riit
TpleAantur ·,
Capitula cathcdralium etiam vifitent epifcopl, corrigant, dk emendent toties quo­
Ut aurem pr»mftû omnia, & alia etiam
ties opus fuerit ex ftatuto Tridentini coti*
cilii, non obftantibu* exemptionibus,’ con· Inferius ftatuenda, dk ordinanda per ordi.
.
iuetudlnibus(fententiis,juramentis,& con­ narios, maxime in vlfitarione , facilius exeB cutioni mandentur ; ftatuit h»c fynodus, ut
cordiis .
Commendata monafteria, etiam abhatl*, in tingula* dioecefes, qui magis idonei «i.
prioratus, dk prbpofitur* nuncupate, iru debuntur, vicarii foranei , ubi non adfunt,
quibus non viget regularis obfetvantia, nec cdnltituanrur, quoruin munus erit omni di­
non beneficia , tam curata quam non cu­ ligentia curare, ut omnia qu* prveepta
rata , facula r ia dk regularia qualitcrcum- funt, At alia per epifeopo* in dic* prxei«·*«»riarlr>na>m forrantur
farraritii* ,- quorantque
ηιι*·**μ»ληο
eue commendata» etiam exempt* ab epi. picncU cxecutlonem
fcopis anni* (ingulf* vifitentut, cMrenrque de vita, dk moribus presbyterorum, dk qua.
iidem epifcopi congruentibus remediis , e- les fe in paitorali pr*beant cura , dk an in
tiam per fequcftratlonem fruAuum , ut parochiis libi commiffis omnia rcAe agantur;
qu* renovatione indigent, aut teftauratio- num reAores refideant,. dk non refidente*
ne reficiantur, a cura anlni«tum, li qua- epifcopi* denuncienr. Prvclpue autem inIllis, vel eorum annexis immineat, aliaque quirant, an a parochl, erga miferabile* (bb
debita obfcquia exerceantur; dk fi in ei* tua cura perfona* debitum perfolvatut
viget obfervantia regularis ; provvideant c- officium,ad hoc ne quit ob vit· incommophcopl paternis admonitionibus, ut regu-Cda d'ccdete cogatur,
larium fupcriotdseorum regularium indituProside^ntque tie diebus dominici*, dk
“ debitam
1
--r--rxjfcrver.c,
-----fefti· aliquod' illicirom opus fiat, dk quos
ta, dk
vivendi'------rationem
<k obfervari taciann dk libi fubhdiarios in in aliquo delinquere profpexerint, epifcopi*
officio contineant, dk moderentur. Quod ti indicent, ac denuncienr crimina , dk dellAa
- fic moniti infra .fex menfeseo* non vHuave- clericorum , ut quod juri* fuerit excqul
rinr, ncc correxerint, iidem epifcopi ex poffint.
uecrcto'Tridentlni concilii eo* vifitent, dk
corrigant.
Eadem epifcopi diligenti» utantur In hit
eriain eccletiis vifitanois, qu* nulli dicece·
Magiftri fcholarum quoque , dk proce*
fi fubjeA* dicuntur ; quod tamen ju* illi
competit,cujus cathedral), ecclefia propin­ ptores , pueros , dk adolefcente* fuo*, M
quior elfe.conftet ; alioquin ab eo, qui fe* dum in grammatica , dk rethorica, verum
mei in concilio provinciali a prolato illiu* etiam in his, qu* ad religionem ipeAanr »
loci eleAus fuerit, qui tamquam apoftolicv* Dut iunr divina precepts , articuli fidei .
delegatu* vifitet,, qui^ifciimque ptivilegils alia fimilla erudiant, dlebufque feftivis aa
d^vina audienda hortentur, ac impellant,
non obftantibu* •<
djv
"jantque in fcholis cathechifmum , nec
m vicient
hofpiralla, col- ffig
Epifcopi etiam
.
Jcholam aperiant, nifi cum licentia ordi­
legia, confraternitates,
mitâtes, monte* pietati*, tch<
dk pia loca omnia quomodocumque nun­ nal ii, dk emifla fidei profeffione.
Et non folum libros in indice felic. recor.
cupentur , etiatnii locorum predlAorum cu­
ra ad laicos pertineat, atque eadem pia lo­ Pii Pap* IV· edito nooiinatim verito* ,
ca exemptioni* privilegio fint munita, dk fed nec obfeoena , nec turpia traAante*
omnia qu* ad Del cultum, Ac animarum puerh legendo* , vel Interpretandos pro­
ab ordinarii* profalutem, feu paupere* fubilcntando* Indi. ponant i fed illo*.,, qui
,
zv,
»
. .. r . ...
vetuta font, ipli ex officio fuo juxta factorum _nofiti,
dk approbati fuerint: cofquc vem_ îuitï *.canonum inftituta agnofeant, dk exequan- nementer hortamur, ut in tam flexibili

Am a
«

tur/ contumace* , dk contradlAorc* huic® tare, dk ad maltfm prona, difcipulo* fuo*
tam pio, ac necetfario officio, aut verbi*, bold«*»wibw * ac faiirtlrlbu* prcccptt*
- aut faAi* ordinarii arbitrio puniantur , dk taftituant. ■
nihilominus bal? ’dwrd*b'>WeM' omnibus
t '
oppottuah remedii*, invocat· etiam , fi
,fi oportuerit, facalari btachio. ab epileopM cogantur.
Prnelpuamqae curam habeant epifcopi
I* vUitatioM de fcholis, & littetarom lu­
dis, boearum artiam magi liris, fimaxrieqa probitatum, integritatem, dfc fi»ienri· puritatem fervent ·

«

w

r .

955

Concilium Consintinum.

956

ti ordine confcribere non In febedulis, pet .
Amnq
Ain libris quaternatis. Schedule qua fed-®’’*®
CmxisTI
partes porrigantur In judicio, ut Cunt libel·
,,!λτ*
Criefoeta tiit <7. Meii t jqp.
Ji, refponlionet, capitula, ft politiones,
,*7r·
>J7S>poftquam fuerint defcriptu, ut promittitur,
liidii.
reponantur in fidelis» quas finguli notarii
Um caufa omnts ad forum ecclefiaftl- fingulas facere teneantur lingulis annis i ft
Ita
ft talites pramiffa obferventur, quod
cum quoraodohbet pertinentes juxta facrcs canones, coram ecclcfiafticis dumta
­
nul(a
caufa nullaque ratione originalia· Λ
xat (udlcibus cognofci, & terminari de­ dimittant. Si quis rero contra prxmitTa,
beant ; ideo epifeopi fuo arbitrio poenis, ft rei premi (Torum aliquid facere pi ei umpfe·
cenfuris afficiant omnes, ft Angulos cleri­ rit, eo Ipfo teneatur ad omne «iamnuin, ft
cos , etiam regulares, adminiftratores hos. interefle parti, quam en ejus ledi contige­
pitalium , ft aliorum piorum loçorum qup- rit negligentia ; quod li caufa en officio mo­
rumcumque, qui in caulis, ut fupra, vel ta fuerit «ea pena mulAetur, qua fecundum
agendo, vel excipiendo, vel aliter in judi­ _ qualitatem negotii mnIAandus videbitur
cio, ft foro Oculari comparers, vel eis left epiicopls .
Habeantquç diAi notarii unum tegiftrum,
fubiicere prcfumpferint, declarandojrnererca nullius effe roboris, ft momenti pro- fuper quo.hngdlarlter rcgiftrentur omnes ti­
ccflus, ft aAus quofeumque, qui tam in rer», que de dlAa curia exeunt fub cenfuris
Îrrxmiffis, quam in omnibus aliis caufis ad ecclcfiafticis, ft aliis epifeopi arbitrio pe­
orum ecclefiafticum ex dCcreto Tridentini nis.
Et quia producuntur jura, ft fcrlptora
concilii pertinentibus coram judice, ft foro
feculari quacumque ratione vel praetextu authentice, quando pars producens inten­
aAitati, ac ventilati fuerint, ft ut hoc de­ dit illa fibi reditui facere, non reftituantur, nili
cretum inviolabiliter obfervetur epifeopi dimiffa copia aufcultara cum originali parte
citata.
diligenter operam dabunt.
in terminandis epifeopi caulis , quan­
Et ur omnia reAe procedant in forman­
tum fieri poteft, brevitati ftudeanr, ac li­ dis proceflibus, ft (cripturarum copiis fa­
tigatorum artibus , fcu in litis conteliatio- ciendis ponantur In qualibet facie pagina
ne, fcu alia parte judicii differenda modis linee viginri quatuor, & in qualibet linea
omnibus , aut termini prxfixione iaut com. C Allabar quindecim.
petenti alia ratione occurrant.
“
Dt intrii/.
Appellationes non recipiantur, nec inhi­
Cum ex notariorum Imperitia plurima
bitiones fiant nifi a diffinitiva, vel a diffi- tmna, ft multarum litium occatio orianiriv» vim habente, vel cujus gravamen per
r, epifeopi notarios quofeumque exanii- .
appellationem a diffinitiva reparari non nent, ft quos invenerint experientia, pro­
poffit. Et ne inhibitorias indebitas fi eri con­ bitate « fcientia , ft etate prédites, illi eli­
tingat, ft partes inutilibus fumpt!bus gra­ gantur, ft approbentur, ft qui eleAi, ft
ventur i Ideo hxc synodus ftatuit, ut adve­ approbati non fuerint, coram aliquo judi­
niente cafu in primis a judice ad quenu ce ecciefiaftico, live ordinario, five delega­
breviori tempore, feu termino prafixo, ubi to caufas traAarc, aAa rogare, ft procu­
probabiliter juxta communis juris regulas, ratoris officium exercere non pollint.- ft
ft doffirinas ca de caufa dubitetur cue dis­ approbati li in litibus, ft caufis ecclefiacutiendum, anappellatio fit hujusmodi, qu· Alcis, ac fpiritualibus deliquiffe reperti fu­
ex prnfato concilii decreto rejici Ivel recipi erint , juxta facri Tridentini concilii decrodebear, ne ii 'quas minime deceat appella·D tum puniantur,
Statuit
nullum notarium rogari pqftiones judex admlferlt, vel admittendas reje- etiam
■
cerlt jufta. conquerendi occafio alicui pre- fe de cootraAu rerum ccclefiafticarum ad
forum cccietiafticum pertinentium , ut funt
beatur.
Quoniam omnis fententia fine legitimo decretorum interpofftiooes, beneficiorum^
proccffu reAe faAo viribus non (bbfiftit, tenunctationes, vel ad renunciandum pro­
(latuerunt patres antiqui, ur omnia aAa ju­ curationes, fponfalium diflblutiones, ft (imidicis exaffia diligentia, ft competenti ordl- lia, niti, ut fupra approbati fint· Scriptu­
bc feribantur , ftfic confcripta partibus ras vero hujusmodi ab aliis notariis confc- ·
requirentibus tradantur. itaque originalia Aas, feriptaa, ft rogatas nullam in cedepenes (criptores remaneant, ut fi fuper pro* fiatHcia judiciis fidem Tacere ftatuit, ft de­
ccffii judicis fuerit fuborta contentio, per hac crevit.

C

Ecclefiaftic) fori notarii tempore eorum
poffit veritas declarari * Hac synodus igi­
tur in* etccutioM (herorum canonum fta­ admiffioais jurent oblervare omne id, quod
etiam
tuit ft ordinavit, ut de cetero informandis iptisab bac fynodo maodarutu eft; ac
___
proeeffibus ferventur ad minus termini in-E Confcribere, ft exemplari aAa, ft procefad epifcopelem
curiam' pertitrafctipclvidelicet: adlibellandum,excipien- - fus
f taufarum
‘
'
. " . '
dum (eu refpondendum libello, jurandum nentium, atque ouusia pro curta geftorura
de calumnia, articulandum-, ft articulari inftrumenta in
10 authenticam forma·
formam redlgeredlgcvidendum, dicendum contra articulo·, pro­ re, ft in arcblvlo reponere, at Ibi pbAca
conferventur*
ducendum ornata contra produAa.
Original·· proceffits ( at diAum eft) juNotarii finguli eplfcopalis curia In omnibeant 'omnia, ft'fitmidn aîta judklMWm»

Miratoribus non Afart , M ntm tantM eseewpw MiiiNNi cwtats i iM Bdcttiu

957

Concilium Consbntinum.

95»

inopia aliud, aliquando eplfcopq videatur. . te Impendente ) committat;; ....
Anno
Notarii ab epifeopi» cogantUr modii omni- ft fideliter affervandum, ac fututo prnfali
bu», quanto ottiu·', ft ad mlnmt Intra men- claufum Integrumquc tradendum.
‘ITft fem ( congrua mercede accepta \ In appelq£
■
(
lationum caufit copiam appellanti exhibere,
De* Blatfbtariit.
ft fi In deferenda exhibition· fraudem fece­
rint, juxta. Ttidentini coadlii decretum puSciente» plerofeae poenarum gravitato
niantur. '
magi» quam Dei timore arceri folere a vo*
, luntaie peccandi ; proptprea in blaipbemo»
quam maxime ( ut reatui qualita» exigit )
Dr ArtHwt
‘ ?nb In Bulla pi» memoinforgentei, twwi
Archivia ,ubl non Ifunt, Inftitnant, ft In* ri« Pii papaQjtintl
_
contentu omnino affi__________
.
di-­ ciendo»
efle prirciplmvi
procipii
ftituta reAe curari Audeant, omnemque di
Sed ut hu;ufmodi nefandum, ft itjiplum
ligentiam adhibeant, ut Inftrumenta.quo­
cumque » atque feriptur· alte omne» In dt fcelui, quod tam divini», quam humani»
deteftatum eft , de medio penito»
content·, ita conferventur*, ut «a nequeat, legibut
leg
,w7l<iur; fud»liratem Del nomini» inftituentemeraria manu attingere, vel qllo p«Ao®toTl
·£»
dam elfe decetnimut, quam per eplfcopot
violare.
Cufto» vero ab epifcopo deptttetnr. qui in fui» urbibu», ft dtoccefibui preferiptit
diUgeotiffime cuhAa confervet; & admini- teguli» una cum indulgentiii in Bulla exprefffret, ft per inventarium‘cunAa tradantur, ft» a fel. recor. Pio papa fV. huju» rei* cau­
fa edita, quam primum fieri poterit inftitui
ft ex eodem inventario reftltonntur .
Culledi non liceat ex Archivio originalei manda mu». feriptur·» tradere etiam Ata fide, ft pi­
Dr JiiUnii·
gnore , ft fi contrafecerit ab ordinario ex
arbitrio mulAetur.
Prolato decedente clave» Archivi! oeco­
Cum deteftabile fcelu» fimonlacv pravita­
nomo , vel vicario capituli fido publica tra­ ti», tam divinorum,, quam factorum cano­
dantur , ft pene» «ofdem fideliter confer- num auAorita» abhorreat, atque damnet ;
venrur,.qu· futuro pallori poftea contignen­ ideo ut aboleatur , fynodu» mandat invio__
labiliter obfervari conilitutlonc» maximq Paotur.
Qpicumque inffrumenra, fcrlpturat, mo.Cii fecundi, ft Pii Quarti, ft Quinti, ft
■omento, juraque omnia cujufcumque eccie» quod qulcnmque crimen fimont· commifi»·
fi» detineant , vel ufurpent ab epifeopi» le coviAui fuerit tn confeqnendi» ordinibui,
certiore» fiant, eo» ex facriconcilii Trlden- eo ipfo Arab illorum execution» per dece·deceotini decreto uti eccietiafticorum jurlum.ufur- nium fine fpe difpcofatloni»
'peofatloni» fafpcnfu», ft
patore· excommunicationi» fententlam in- per annum carceri
mancipetur.
ri ma
ncipctur.
curri fle. Et qui Inftrumenta , feriptura»,
Qui
~ dignitate» ecclefiaftica· fimonlace »cmonumenta, juraque omnia cu)ufcumque ec­ qaifiverit , illi» fit ipfo jure privatu», ft
clefi· detinere, ft ufurpare fciverint, ft in futurum inhabili» , Λ ad cas, ft ad quafnon prodiderint, canonica monitione pramif- cumque alia» obtinenda».
tnifli·, excommunicationi fubiiciantur, donec
Qui officiam, rei beneficium ecclefiifU
detinente», aut ufurpante» revelaverint ,vcl cuin, fimooiace adepte» fuerit, Ilii» fimiliter
idonee fuerit fatisfaAum.
fit ipfo lure private·, ft ad fruAuum reftitutionem teneatur, ft perpetuo fit inhaDe tuoeuturM fnetjjuuut, reu/ernurft
kùli» ad ca, ft quocumque alia beneficia
ae/ptterttat
ab tftftt·
D obtinenda.
fit
.
Si autem talc crimen plurie» commi (li­
fe quo coqviAu» fuerit, protêt fupradiAa»
Cum in provincia noftra fel. rmpr. Pii poena», etiam corporaliter puniatur, ft,
P. Quinti precept© de coaficiendiWinven, ab ordinibui ecclefiaftici» digradatu» a fide­
tarii» per epifcopo» regni Neapolitani, ft lium confort io eliciatur.
Qui vero ordine» ft beneficia (imoniart
Sicili? haAenut fatltfaAom non fit,ne tam
utile, tamque ncceflarium inftitutum per- contulerint , poepis a ;urc ftatutn punlanincuriam omittaiur. Epifcopo» omnei com- ter .
mone«uu»,ut quilibet Inveotariom authen­
Caveant pfeterea quieumque,nd In faticum omnium, ft quarumoomque fit· co- Ctamentorum exhibitione fimon lacum alrri« querdlarum , accufationum', Inquifirio- quid faciant i alioquin per locorum ordina
num, denunciationum , teftificationum, In* rtot graviflime puniantur , qui hujufmodi
ftrumentorum, procefluum, ccterorumquc crtanini» roo» cum maxima feveritate coeraAoiura, cautarum , negodorum crimina- cere
cete procurent juita
juxta Tridentini concilii dé
de-­
ilum, etiam mixtorum, qu· apud curi· g creta.
fu· notarium, live aAuarium fuerint, quam
jà» patronatui venditione, aut alio quo­
- primum conficiendum curet, ft junta me­ cumque titulo contra canonica» fafiAione»
moratum preferiptum feu bullam quotan. nullo modo patroni, etiamti communitate»,
m» in perpetuem conficiat, ft diAi Nota­ ft collegia quocumque e» itiant, trantferre
rii manu febfcrlptum pene» fit cuftodiar, pr«fumaot;n fecu» fecerint, excommunica­
donec- fuper hto judicatum fuerit i 6t fi eum tioni» , ft IntetdiAi poenii fubiiciantur, ft
Interim de vita decefiffe contigerit, illud diAo jure patronatui ipfo jure privati exi­
•uiverfum tigillo fuo obfignatum, fidei fa* lant . Nec aliqui» hujufmodi illegitimarum
- lurdotr» » cui peeeata Cm coufeffu» et ( mor- alienationum patticepi, aut mediator fit.
■ *
-i
De

*

.

'

-

«J7P-

959

CONCIUUM CONSINTINÜM·

QÔO

filia (pirituali,
fplriruall, K»eii
idefl quam
quant oaptqwverinr
bapt^verlnr, ver
λΛ'
. hila
·
De
A
confirmatione renuerint
" ia
la baptismo »aüt
'aür xonfitmartone
tenuerint ,
ii»1
\‘.·
·«!
eel cujut «onfrffiAem
conftffitmem audierint,
audierint, ffi
Ar catnacatna*\Ί9" . Epifeopi lingulare, ac maximum fludlum lirer rem habuifle conftiterit, deponantur,
,Wi eo potiffimum Impendere debent» ne I. Λ
* 'beneficiis»fi qu· habuerint,'eo ipfo pri­
pfis dormientibus inimicus homo prava h·. vati fint; ad perpetuamque poenitentiam
refuta femina ,· deArinn
, ac morumagendam
corru- in vinculo conficiantur. Pro aliis
____-----____
«t tonem, dilTe
■
—· '
"
dWetniMtu
autlnferere
poflit
inceftibus ufque ad quartum gradum, juxta
: valeat. Ideoiptp
caltcriscureqt
'J—
-------- ,, ut con. facro»,canones epifeopi arbitrk» prlvantpr.
It cum epifeopi homines lint, & falli
beatus (eu convèqirieofa i prnfertimnrdlum,
ac fofpeAorum bodifaunk', de his qua ad poflint , nec hominum corda ferutari va.
leant,'ut quod
fidem fpeAant, taai jfobUcar, quam priva, . boni caufa Inflitutum efl.
tas difeeptattooet 'ac fotmones cotetafqne mali fit fomes dk origo; fi quis eorum, qui
,
hujufmodi pencuiofas occafiones prohibeant tamquam boni, dk idpnei ab elMem epifeoac penitus tollant ; dentque operam In pÿ elcAi font, fpretqDel honore, cum ea_.
querendis hnreticis, ac eo nomine fufpe- cujus confeffioncm audivit, quicquam inhm
Ai* , Ut Inventos de fuo ovili confljnter · nefte, turpiter egerit, aut ejus pudicitiam
exterminent, parati etiam, fi ppus fuerit, attentaverit , fi'non deventum e* ad a«
hac de caufa fanguinem animamque profun­ Aum, temporanea poena ivxta factos canodere, quo Deo gratius, dt ovibus fuit fa- nes acriter puniatur, fi vero ad aAus tur­
lubrius t in uni verto fuo munere efficere ni­ pitudinis rfl deventum, ac etiam qui pecca­
hil .putJûnr . Si vero négligentes aut remiffi tum in confeffione auditum figno, aur ver­
fuerint iti expurgando de eorum dioecefi ha» bo prodiderit, confeffionlfque figillum frege­
retice privi uti» fermento, fciadt incidere rit , deponqtiir , & in araum monafierium
in poenis flaturas io cohciiio Lateranenli ad perpetuam agendam poenitentiam dett·, .
füb Innocentio lit- ac io aliis facris eoo. ffihtur
4
•iliis, dk pootificiis cooflitutlooibus.
Qui autem virgini, aut vldu* alicui hoBeft» fluprvm violenter Intulerit i beneficiis
De dÿttattr.
pnvetur, Λ virginem, cui vim intulerit,
ut diAum eft, dqtare cogatur ; dk fi bene­
am perverfomfit hominum genus, qui ficiis caret, amplius mulAetur arbitrio epljugo religionis fun Deique timoro C'fcopi, peliatutqae utroque cafu a civitate
& dioecefi per dieceoamm, poflquam in carpMipoiùtq, rcfptcicntes rétro, anoftarn farii font, facile ex verbls SanAi Aug u Ai ni ceribus arbitrio ordinarii detentus four it - Si
elici pote*; quamve m ecclefia Dei infini­ vero virginem volentem vitiaverit, eifdem
tis erroribus caufam prafliteranr, Λ enr­ poenis afficiatur , tantum a pnrflatione doôlant, omnibus notumeft. Ideoepifeopi ad. tia abfolvatur. Si vero nupte violentianu
inruierir ,'eo ipfo beneficiis privatus, dk vin­
verfos eoe procédant juxta formam faero»um canonum , ac bullat fommorum pon­ culis perpetuo alligari decernitur.
tificum , maxima fei. record. Pauli III. dk
De tftnt.
Pii V. nec permittant eoe cujufcumqoca
ordinis ffi religionis lint, extra ordinem,
& religionem propriam cum habitu, aut fine
Cum omni jure divino &, humano ofurahabitu viventes, ac vagabundos in eifdem rla pravitas damnata, dk deteftata fit, Au­
dioecefibu* permanere, ac tniifas, dk divina
deant epifeopi hanc peftem animarum, ac
;ac ptopterofficia celebrare, vel eccleiiaftica fac tamen- pauperum perniciem extirpate
....
ta, aut animarum curam exercere -, immo Dea in ufurarios omnefqee qpi Illicitos contraAus
ineunt,
mediatores
,
'aut
rogati font,
expcliant , remittant, & puniant juxta for~
’
mam diAarum conftitutionum fuorum, fupe- vcl foete, ex canonicarum fanAionum prnicrlpto vehementer debent animadvertere ;
riorum licentia non obftantibus
atque ut tanti foelerh gravitas prorfos inootefcat, tnfrafcriptaexprcqk declarare, ruaxime bis temper ibus vifum fuerit, vel fuit.
De
·> earns s/ie iltitto
Notarii qni de conttaAibus togati font,
tai/u.
fl ex coofolentia ptone perfpklunr cootraMonrntur epifeopiut flatuta Tridenti, Anum pravitatem» qjhilomiautid feire diffini concilii contra coricubinarioa ta· de· muiantes inflrumenta conficiunt, qun in coricœ , quant laicos edita , diftrlAg faciant rum foperficle Aifpicione carere videntur,
obfervarl, ne fi id omiferint, Deo fil fom- cum tamen venenum latitet,fob poena ex­
communicationis ipfofaAoIncurrenda, nul­
mo pontifici reddituri tint ratIonem.
Sacerdo*,. Λ alie» clericus, fi quis ta a. lo .paAo eoMtaAmus, quos ipfi
, ex animo.
tn tesaeriraris inventus fuerit, qui poflpofi-1 At confctontla fofpeAos ealfiunant, vei lu­
to Dei timore fe cent parochiana fua com- fplcantur, fiipularl prnfomant , prater dimifcuerit, perpetuo ab exercitio corn fofpen* vittam ultionem
- quam
- -- <incurrent.
Quoniam ia venditione· mercium ad tem­
datur, podquam annuat ia carceribu* cor­
pus fuum ieiunlM,dk abflinemiis maceratum pus» qua a mercatoribus tepe ficti Colet,

S

maafetit · dt .·' dioecefi par decennium banneatur i afilfque pacato arbitrio ' upUbopi
nwlAetut. .’·,■■·
It. quos infligante Dtobdo «ribiMMk -W·*
lua inpeflus admitto eum imMvMM··'*

lajdHtfit atque qfom Iniqohas latet· pn>
ce· » caveant omnian mercatam, m pro
tempottodUatJone maiori pratis» m fins 4« .
Orabant » quam .WjMÿ» >Μ«μμ*Μ·Ι /

■Mtèm * ut i tt «MP** hettott » duaik
» 'uAMVNBp

’
'

>

Conçüuum, ConuntAdm.

gtti

962

T""fecundum fori ufum rei pretlua currat
tibut In hae provincia confiflentlbu», fuit -7 1 ·—
qui fana. Ufu» Inter probos , A Integra** poena arbitrio epifeopi Imponenda , ac ce* rA·*·0
ilia.'1 mercatore» conditui Colet. Quapropter ne- communication!! fingulariter in fingulo* . wraitn
1>'x* farinm, atque ufyratium decernit hac fy· In conventa verq, A collegia quevpmquc
ι^Ί9·
nodet, cum majori tempori» prorogatione in hit forfao deliquantia , fufpenfioni, a
rei pretium proportioneblllter augetur.
divini» » A (p ipforum, tam lingularium,
Qui emit * qui conducit minori» julte quam conventuum, A coHcglprum ecclepretio ob anticipatam foletionem, eft etiam liat, ntonafieriq, capellat, interdifti ecclcufurariut.
>
fiaftlci poeab inhibetur, ac pnecipltur, ne
\
Qjl triticum, vinum, aut oleum alleu- de emero publico» latrones publicarum ftra- fu» pradll ante ·οηίβυι, aut vindemiam, rarum obfcftbre», eo» qui In ccclefil* horni
aut ferlCum ante tempus minori*· ob anti* ddfa perpetrarunt « aliofve faclnnrofo» fiocipatam folutlonem emit , quam coileAa minet quibo» eccleliarum hnmuniutem facri
funt valiture, A pntcipoe qui cautelam a caqonct prodefle nolunt , five laicos fuo
debitore exigunt de majori quantitate, quam clerico» In ecclefiis fuit, illorumque domi*
mamtallter prodant , etiamfi exigerent de- but, five aliit loci» ecclefiaftici» provinti«
ccm pra centenario nitra fortem, principe- B prodiAo recipere, admittere, feu retinere,
‘IcB .
vel promittere cifdem fecuritatem publice,
Qpl pecora , prodla, vel aliud emit ab vel occulte quoquomodo prnfubianteo, quem non credit eam habere , A ftaDt ftffatttitttbtt.
tlm certa penfioue ca eidem locet cum ob*
ligatione reftltuendl penfionem, quam ex
Ut
hutem
In fulfocatlonlbut In pofterum l
re, qun non ertt, coeperit.
Qjtl mutuat cum paAo * ut ipotuatariut provideatur, qua paffim ferme impune preUltra fortem libi reddendam det aliquid (ibi* termlttuntur, hortatuf hoc fynodus omne»
vel alicui tertio* vel pauperibus
epifeopo» « ut efficiant quod a reAoritffi» fal­
Qui aliquid vendit d, qui pecunia In­ tem fingulo quoque mcnfe populus doces
digebat cum paAo, aut voluntate prin­ tur, elque declaretur gravity» hujufmodi
cipali* ut ftatim libi tnitiorl»-jufto pretio, culpo, moilcrlbufquc lac proprii», A »IH»
Infantibus orebentibu» procipiaiur, ut nul­
vendat.
Prohibemur omnia cambia flet» tamquam lo. modo
____ Ipfo»
..... In______
_
leAo_______________
abfque cypfula A
ufuraria, taliaquc cambia exercente» fen-C tabula intermedia retineant, contraiaclentenrlam excommunicationis Ipfo faAo-In- ter
te» vero tam poenis pecuniarii»,quam cen*
entrant.
.
ffuri»,
' ecclcfiaiticis
"
, _ .... A
_ etiam
____
in. fub/idium,
, çxllll a dioecefi, vel metropoli puniri po»·
lint
.
Q
jio
poeno
extendantur
’
etiam*
ad
Dr fitftrfiitttmbtf ,
, tutu·
~
retiuuinu . A fittiltrtit tmino >
carum marito», quia cum fir caput mulie­
itlltnâit
ri» vir, hujus rranvgreffionitculpam habere
maxima exparte putantur. Contra fuffbca·
,
)
Superftltlofat,.A vana» populi obferva- tore» vero (upradiAo pocno pto modo cuitlonct, quocumque fintf a fobditis fuit po ab epifeopi» gravifEme augeri poffint,
tamquam perniciofa» penitus tollendas cu­ addita etiam condigna, ac falutarl poeniten­
rabunt epifeopi i gravi poena ex facrofum tia ab ipfo injungenda, atque interca te­
eanonum decreti» propolita contra refiplneantur omne» revelare parochi* mulierum,
fcere nolente» ; malefico» aerem fortilego», quar puero» in IcAo abfque caplbla, vel ta-*v
lamiat » five A riga»,
_ . cnterofque omne», bula Intermedia contra huju* decreti dlfpoqul quovi* magico artit, A veneficii ge- Dfitionem retinuerint, A eo* qui non reve­
nere, paAione»,
cxprelfa , ivel leverint, etiam fi opu» fuerit, cxconununlpaAionet, A foederafoedera-exprefla
tacita cum damonlbut faciunt, purfertim cando» efie decrevit.
cum homicidium eorum caufa fecutum fue­
rit , vel aliqui* Sacramentorum abufiit in-»
Dt thtnt^teruu Qgrftrihtf.
maleficii» intervenerit , juxta canonica»
«
fanAlonc» ·
Pravi eleemofynarum quuftote» aut miniAri, quorum nomen, arqueufum provincia-'
Dt rtttftiuuiti huiltrut.
li» fynodut poeniru» aboleri, A abrogato»
a
efle voluit, ad cfficlum hujufmodi exercen­
Et quia non) line gravi animi modeftia dum de cetero non admittantur.
intellexit hvcjyncduq, quod nonnulli faciImportuna* atque illiberale* cleemotvnanorofi hominei ,\ut an alia fcelera perpe­ rum exaAionet potiu* quam poftulationet
tranda devenire poffint, Immunitati* ec* aliaque hujufmpdl , quo a fimonlaca labe»
defiedien clypeo abutentet,
ad
-----veldiverfat
certe à turpi qunfiu non abhorrent,
eCclefiat, A
" alia loca ecclefiaftic* huju»E prohibeant epifeopi, neque permittant, ut
provincia divertunt
iiyettunt ,. iblque In gravem Del regularet, A fabulare» facerdote» oftlatim,
offenfam · A plurimorum perturbationem A per viat vadant, A qnorant eleemolÿna»
degunt, & morantur ;ldeo ne pecatorum un­
pro celebrandi» mlffia mortuorum jn dic·
de eft poftulanda venia, ibi peccandi detur omnium fidelium dcfunAorum, faciendo feri­
Occafio. Unlverfit, A unguli» archipretby- bere ,A obligate pcrfooa» fere tavlta*,prout
terlt , A clericis, tam facularibut, quam folltum eft In hac provincia, eafque poftea

quoramcumque etiam SaeodleaMlem ordi­
num reguiarlbu» cetvrlft|M perfodit eccle*
fiaftlci» quicnmoee etiam dignitate folgei»

Camt/.<.»»rrW.lbm.XXXV. '

.

'

■· ■ ■

i

pPP

Dr

TT

9ύ3

Concilium CoNeiNTfNuta.

9Ô4

interpretatione, ultra quam verba ipfo fi- T.
An no
Agnlficent’, nifi quod facultatem, quam ha- -.*·"·
'
Dt fttnit
benf epifeopi ex hia decretla jpit vicarios
Jjÿô
Palloris officium eft gregem Dominicum (canal
_
line* exequi poffint, exceptis^is,qu* 't”'
fidei fu» creditum i<a , Deo adiuvante, pertineant
|
proptie ad prdioem epifcopqlem,
dirigere, ut quod ad vitam «ternam ducit aut a concilio Tridentino, aut abepifeopis
demonftret, fit per illud conducat, A quod wprefTe exclufaflênr.
'Impedire, ft divinam maseftatem offendere . Quoniam ob varietatem locorum non
viderit, amovere', dt e medio tollere non fo» . poteft in legum exeeutione omnis «qualilem, hortationibus, ac exemplis, fod etiam tas aut idem modus fervari, multaque ftaquando ea non proderunt, poe arum metu ruta funt noen*, qua moderatione in aliis
r
coercere. Idcirco epifeopi (h ant ffte ta- dioecefibus indigeant ; propterea poffint epiles , ut fua cur* paftoraii convenit , ft hi Ibdpi
. quataimque
.
. ,poenas in his
_ conlUtutiolUtutiodelinquente* omnes, ft fingu.is fententia», aibus
nites expredas
exprofias pro qualitate locorA)
A» ad
cenfuras,ft poenas contra eos, qui a re- flatum Iliarum ecclefiarum, ut resexpofeeAa via
ft«s«w«
alias***·*Ί*ν·
deliquerint
ft 7r
aptare
du· -W deviaverint
— - - *w* wa , ,W»
■··· ’ , Ia- ■* re videbitur
’ -----e-« v, aredigere
■ I (J--W «TO
’ »i quo*
1«-· *■
—
rtat .proferant»
'
2.____
~ oomla ‘ ad· pietatem ft
nec de
earum rifore quk-® bitendum non eft,
quam relaxent,
admonentes
eos
"qui
talia
i
"
animarum Alutem relaturos.
Synodus declarat, * ftatuit, quod quo­
gerpetrare veriti non fuerint non folum fu·'
ituros eas poenas, qu* a factis fynt canoni­ tiescumque clerici muMandl· funt ,a poe­
bus conftitui*, fed etiam eas, quas epifeo­ na pecuniaria fic exigenda locis piis ap­
pi arbitrii difcrctio pro perfonarum qualita­ plicetur , ft nihil ad epifeopum perve­
te conftituat.
niat .
Et fi In hit conftltntionlbus aut ambigui­
Dt txtoeutuuùittiutt.
tatis aliquid quomodocumque extortum fu- j
erit, reverendiffimus metropolitanus in iua~*
Cum gladius excommunicationis nerve» provincia interpretabitur, cujus fententiam
fit ecclefi* difciplin*, ft" 0 continendos in (equi omnes teneantur, quoufque alia fy­
officicupopùlos valde falutans, fobrie tamen nodus provincialis habeatur,.
magna que circumlpeftioœ exercendus eft ,
cum experientia doceat, fi temere aut le·
piClirvM G I N i H / 11*
vibusex tebus'incutiatur, tnagis contemni,C
quam formidari, ft perniciem parere, quam
TXEmqi“
ue omnia & fingwla in hi» de·
talutem, idcirco epifeopi obtineant, ft fer» JL/ creti» comprehenfa, ft alta quacum­
. vent formam pr*(cnptam a Tridentino cOn- que tam a facri» canonibus, quam apoftocilio.
licis ordinationibus, dt a generalibus qui*
Monitiones vero, qu* ad finem revela­ buscumque conciliis, prafcrtnn a lacta Tritioni* fiunt, non concedant, nifi pro deper­ denttna fynodo ftaruta, ac definita, live
ditarum , dt fubtraAxrum rerum reftitutio- dogmata, live reformationem, 4 morum
ne , live illarum, Λ Ulas fubtrahentium re­ corrcAionem rcfpiciant, plene atque inte­
velatione, ft ad mftant iam eoram dumta­ gre ab omnibus comprovincialibus epifeo­
xat, quorum civiliter intereft, ft ab eis re­ pis , abbatibus , capitulis, & aliis ecclefiacepto juramento de. tebus perditis, re dl- Ilicis perfonis, qu* per fe, vel per eo­
hgenicx, ac magna maturitate examinata. rum idoneos procuratores interfuerunt, aut
1
Capitula rem ipfara de qua agira, rel- intereifc debuerunt, ac etiam (scuiaribus
que valorem nominatim , ft fpeclfice ex_______
1 eos attinet fervar!
primant, nifi forte fini pro ecclefiis , loch D debere
...... decernimus
_____
fob juris, ft arbi­
Îiiis, communitatibus, univerfltatibus, col­ trii poenis difttlAe prneipiendo mandamus,
egib , aur univerfaiübus fucccflôribus , falvis tamen omnibus conftitutionibus ec­
quos verilimjle eft certam rerum notitiam clefiarum ardioribus dr laudabilioribus. In­
non habere, tunc qundam rerum in gene­ jungentes episcopis, ut hac ipfa decreta
re defignatie fiat , qu* oftendat res ipfas poft fex menfinm fpatium in eorum civita­
non efle vulgares.
tibus, & dioccefibus publicari, dt abomniAnimadvertant epifeopi, quod fi eorum bq^blcrvari curent. Decernentes etiam
culpa hnc arma fpiritualia contemni con- omfts, Λ lingulas admonitiones, ftaruta ,
■ tigent , nullo modo fe excufare poterunt, decreta, ft mandata in hac fynodo. faAa,
quominus Dct> rationem reddere debeant de
Λ ordinata, Λ getia, ac eorum promul­
pernicie, qu* loco folutb animarum hac de gationem Ita omnes ft fingulos, quos tan­
caufa fecuta fuerir.
git, afficere, ac fi perfonaliter & fingula­
titer fingulis Ipfo notificata » dr Intimata
Dt ultrfruUlittt (Mjitiliilii»
fuifent ; eisdem notifies mus, quod /i conE tra quicquam addUferinr , pcenis ac mulAis,
Confiitutiones ad verborum proprietatem, que'in eis cooftitut» funt\ft aliis arbitrio
& , ut dicitur, ad litteram inielligantur, epifeoporum Imponendis confit locentur.
nulla admota, aut inteofiva, aur extenfiva

!

—

,.

,

,

96$

’

T1 ”7^^■■■

ConouumSaumotampm.

■

s I X T US

ciïû

PAPA

'

V.

Âiï,

,tts.

*·* * *" ·ι*ι· ·Α~

U R B A N US

f6i

.

P A P A

, SeAit ab KM IJ90.

■

VIL

Mit.

GREGORIUS P A P A X1V.
StJit 4MN IJ90, afaoaJii9i.

INNOCENTIUS
/

Std

mm

PAPA IX

159t. fM àr tint.

CLEMENS PAPA VI1L
Sttà_ a tutat « j 91.

ta ld9S.

CONCILIUM PROVINCIALE SALERNITANUM

SUB MARIO BOLOGN1NO
^ECHlEEISCOfO
Am ij9tf,

EDICTUM PIO SYNODO PROVINCIALI.
, Mariua Bolognini, tniierttionc divina archicpifcopu* Salern. reg, conft. univcrfis provincis noflrx Çdtlibui falutem in Domino.

IxMt- In 'D fiftoralh cure » tb· foilitituAo, in que ft»t xi, quantum litet Deo eijiutrt, verAnh. te A famur> MitMraai feint » tt^ra,
in fit nitetur omni mente, d· togitattaue-,
detect. tuenAa artbeepfjbopalir munertt naftri ita nae aAmanent, ut non te tantum, «·« ante
·»»·* A·'. J·· ♦ !■<· lonttut abfunt, vetuit e ftetula qaaAum altionque, loto profittere , at fyetalart Aeltgeniigtme Aeieremut. Itaque httttfn noftram 1» primit, * pietuttr. eruere et /pinta . t/mn miir buxorum omnium elerpiier Dent pro fua en net be"tgmtate impertivit, finpt perluftrare, liottffeeeu /)nlnn hebere , nonnulle tlutn,
fM aA tien, d> Populi /anilitatem augenAam, Aivintque tullut intrement» vtfa funt
pertinere, pro Otrini non Aeftitimut; Upu te animarum upbit cnurtlilirtu falutit
junAamenta jetimut, quibut fiptrttalit tute uAtfimm, Aivtna edf uvente gratia, ollior
firieret, fanftifque profeffiombut toelum ipfum attingeret. EJl tomen aAbut, auod eA
infimi: °9Çr,r perfefftouem pro mfri Metropolύβηι offtti ratione, otturateui obfereamut. Contthum provmeiale . yuoA Ô· /herorum tanonum jure, dr plurium toattltoram Aetrtur, φ teuAem a flue. £/aeAb TrtAeitt. fetetetum, teuovatumifue eft at juttum emit·
bet faltem trieuete aon preterau^i ; iAfue eo libenttui fatebt tonjhtuimut, qaoA fbtramm XK. DD· previaeie noftra eptfbopot aob -licujut labortt, aut privati cojurpiam, tr
taeemmoAe t ftA fhi tftii Aebtto commonetor , Atvina tantam gloria omaeamaue
falutu, pro qutbut etiam vttam ipfam eA aterni paftoru exemptam profunAere Aebemur,
rationem pro fua pruAeutia babtturoi, upflrameue follttttuAinem tu exeautuAu ite , aea λ
fatrofitnfia fyaoAo TriAentinapraJeripta fient, femme etume alatrtiate pratar/aroi. Duamobrem eat, dr fi bu privaiim ftrtpttt boc tpfium praftitimur , boa ettarn publtto oAiffo eA
tonetltum prevtatiau aofire ia metropalitaaa eetlofia babeaAum, atque eA premam Aorninuam poft oflavem refira/ltouir D. H. J.Ç. tutbeauAum evocemm, eumque Aum
fiprilu proximi ftqanw tertum , pr^xumauo bti tpfit tomprovinttaltbue epifeopit aoftnt, ahffqao ematbue, qù vel toajuetuAine, vel eltffiaae, vel
prtvtlegm , vel qaavie alia ratione bujatmoAi tanttliie interejfb tenentur , ne fe poMut, aut
•I»·'»»·** purgare, aut Jb taatemptot Aieere·, etiam exemptée, at nullh, moAo intra
Provenez npfira limitée otttftant, bot publiée eAilta fignifitamut, ut mane eo ipfo Aie
·.■ ’Mftram mttremftitanam eA bae provtnttale tantillum ttltbranAum tonventant at Ae«Μφι altu na/bqueatibat Aiebat, Atttot aA Dot lauAem, er itorMin abfalvatur, ituti-

FPP *'

' naw

r

967

Concilium Saiernitanum.

908

A nuo' «•*r » f*·*^**'*·* » deawrawarr, ^jatteum
Chu.TI ♦"* jZ?<r,r *«·*/·» ^rtrtte frat ft Mitaret
|ϊοΛ

fttMh φ eeuAw,—■——
tjfi /liant, «iqM «t ht apar dttmm la
*·■·
*'·* dir^at.r, felatert gratte >erX*(,arar , S. X. Λ..νρι/iaparam muTraraai, et ttantnni °···’τ’
X<Aw·» pêfMnt >uxt rwtairi, ut fan frttttar egUniJaat fturifitih Sfiritat S. erp. •J!®’'
*'*T
'"·>'·*»■». Siitiam wre itt ftalalaea» tatheralta», dûtaMtr >ivQÎw*«
•Vr* prosum >* ttiam txtntora» valuit tfiit ftilittfin frM, ataatlavnt. ht tu.

. * "*** J**'* '*· eeftra meae latftràfieat, h Miti jfilh tmfrtgiah frete··» i»
>«■ aojlra metrtftlneee ttdtfie fatlteari, h ajfyi jeffieuu. Datam Seltretjhf ertUn
··* frt»a Fttreeru typd.
·
' ·

•

COWCU/ff M f lori NCI^II ni L I HITiXBM

Prr'wm», jaod Mariet Mci»iui Jivtea Utitttt ertbitf. Stitraittutut^
hakait e»»o e Cbrtfle tut» ■ j 96.

CLEMENTS VIII. PONT. MAX.
In ntaune intiivUipt Triaita tir, Pétrit, Φ Filiit A" Sfiritet Sentit. Aattn.
Os Marlus Bologninus Del, £ apo.
ftolic* fedis. gratia archlepifcop. Sa·
lernitanus reg. confibo,φ aflenfu RR. DD
coepil'coporutn noilrorum h«c in concilio
provinciali Salernitano ftatulmas, ft fanci·
mut ·

tempore celebrabitur, his qui In hoc pre
fentt haAenus pr«ftitermt exceptis, ad
eiusdem formule preferiptum adllringimus,
alioquin poenas a faC. concil. ftatutas fubibunt.
Ac mandat infuper prov. noftra synodus,
lit omnes & finguli tam clerici, quarnlaicap. r.
ci fecula res, aut quorumcumque ordinum
regulares, ut in monafteriis fuorum ordinum,
D« frofeffieat JUti
çQui cujascumque fcienti*, aut artis ptontende munus publice» aut privatim exer­
cent , aut in futurum exercebunt, nec non
Paftoralls vigilantia folle Irudinem maxl. ludi magifiri omnes, Φ in propriis domibus
mopere decet, qua ad chrifiiana religionis fuit expends alios docentes, eamdem fù)e·
fidem confervendam, φ propagandam per­ profeflionem juxta conttitutionem memora·
tinent, principio.ftatim decernere, ac fan- tam emittant .
cire . Nos propterea , veterum patrum mo­
(idem praeterea, qui fac.Thcolog1», ca­
rem fetutl, φ fac. Cone. Trid. decreta ex nonum, legum , aut ariium doAoratunu
corde ampleAentes , mandamus In primis fufeepturi,collegium aliquod adierint, io ma­
facram fidei profeflionetn ab omnibus epi- nibus ordinarii, live prioris collegii, aut Il­
fcopisa prima prov. fynodo cui interfuerint lius locumtenentis eamdem fidem profiteri
emirti ea ipfa forma, qua a Pio IV. felic. teneantur . De quo in privilegiis Ipecialis
record, eft preferipra . Ut id ipfum nos, fiat mentio. Et fi ad modicam facult.terru
Φ coepifcopi noftri hujus noftr» provin­ promovendi, jurare ellam debent fe BulUm
ci* fynôdi jurati, prxftitimus, φ profeffi, Pii V. felic. mem. de infirmis vintandis»
fumus.
1° penes collegii priorem afiervandam, plane
Ad quam fidei profeflionem faciendam te· ' obfervaturos*.
Qui
In
-------~ ' contrafecerint
‘
\ pr*db
,._"·
neri volumus, qui beneficia cum cura ob- A·
*-------·*-----------------“ in
' alias
‘
conftitutioms
poenas, Λ
epifeotqfirs poflef potum arbitratu te feiant Incur furos.
animatum intra duos meqfirs
lionem adeptam io manibus irumartl. vel'
...
Spondeant infuper, qui artes, Φ difciplivicarii generalis ejus, Φ quoties obtinu­ nas publice legunt , aliofqoe docent, ac
erint ea, idem fervari curabunt.
' theoremata difputanres , fi quando eis ex ilQui vero dignirates, aut canonicatut In1 larum facultatum initiis, quas tradunt, au­
eccleiia, cathedra!) obtinent, -Ποο folum co· ditoribus aliqua proponere contigerit, qu·
fam epifeopo, vel ejus vicario, X etiam chriftian» religioni adverfentur, (e poft conin capitulo idem facere debebunt ; adeo ut elutiones fuorum auAorum enucleatas, fi6 in pradiAis exequendis négligentes fe ge£ mul veritatem orthodoxa fidei manifeftam
ferinr, nedum' concilii Tridentini virtute faAuroscontrariaqueargumentaomni
.
_
conatu
decreti fruAus fuos, fe non feclflc, neque confutaturos, ut cx decretoconc. Lateraocnfibi pofleflionem fuffragari., fed etiam aliis _ fis φο.
epifeopotum arbitrio poenis fe pledendos B1 Advocatis
- - etiam
·
- procuratoribus, fi
, At
elfe procul dubio inteiligant.
quando caufa. Ss. inquifitionia illis fufeipere
Eos etiam qui ecclefiaftica queeonque be­ continget, inhibemus penitus, ne eas ante re*
neficia in pratenti obtinent, φ in poilerum cipiant, quam coram epifeopo , vel eius si­
obtinebunt, vel quovis jure, confuetudine, cario eandem fidei proteSonem fecerint i a*
aut alia ratione fynodo dicecefana, vel pro­ lioquin epifeopi judicio pleAuntut .
vinciali interefle debent, ad eundem publl- ' Ac ne longo temporis curriculo. tainiftro·
cam orthodox* fidei profeflionem emitten­ rdrnque incuria , qui diAam profeflionenu
dam in eadem fynodo, qu* φίιηο quoque emiicrint ignorentur; quique non emiferint
tene·

N

Cone.

Trid <ff·
»j.c.p· aI pt act-

pit

Seft· s4aC*

Sef. sf*(<
».

Φ -

___ ——

9flg
1
r ***»·
CuaisTl
gW·*

Concilium Salernitanum

970

ncvwii fuM
iwm radunt»
wuv«ih g jubejww *
** quo ««<«·■«««
v^s qu
tenere id, quod affeentl
. «
feruntur i, vcl
4b gv
eo ψτν«ιικι
(pecialiter «c·
de- 111,1 " ■■
WM 0*,no». ft··
qui haAettUS
MaAenus ni
vel Impofteimpofte- A
Λ nutati,
mtutl, A in loco, fcu
feu civitate ad quam af- Auwo
rnm
eoram
enifenno
.
«ufaua
nenerall
viteruntur-,
print
portorio,
fcu
dogan·
pt·OtaiSTi
tum coram epifeopo, ejufqra generali
teruntur·, prius
carlo fidei profeftonem cmiierit, vel fint c- pofitis,
' ’’ ad quo* talc 'fpcAat
*
'
qlficium,
five , *W^·
miffurl, In codice fepararo defcrlbi, A fi Ipfa publicaHte, fiveexsAotibus, aut euftodibne
profeffio In ipfo pofteffionte aAu iaAa fit , portarum libri omnes* contig nentur fub ex­
eumdemque codicem in archivlo, cujufvte communicationis poena , A librorum amifcathedralte ecclefi· perperae aflervari.
ftonis, ad effcAum ut ordinatius cognofeeUt vero .hanc In rem > quam exaAiflime re poffit, fi quid in illis bereticum, fufpe»
confidendam fumma follicltudine Invigiie- Aumve, aut contra bonos mores fit,- nec
mus , bulloque Pii IV. Inhareamus, edi­ relaxentur, olli petita, Λ impertita li­
mus omnibus fidem profefiis, ut hujufmo­ centia ab ordinario, five deputato gratte
di profeffiones in documenta publica notarii obtinenda · Obfervcntur propterea, At exemanu confirmata, adieAis teftibus, redigen­ Cutioni diligenter demandentur , qu· do
das curenteditione , & ufu facroruro librorum ftatuit
conc. Trid. feff.4· nec non ea, que In de*
B cima regula prspofira librorum prohibito­
rum indici a Pio IV. A St. Clemente Vlll.
nuper edito, & approbato continentur.
Quamquam pie olim, ac fanAe chriftiaDr Mrartmi ttfli, uflranw· Cbrtjli, fan·
norum hominum pietas ac devotio morem in­
finrnntftM rtfr*far.tnttentbiif, A h·
troduxerat reprnfenrandi populo faiutarem
Mbt fnmofit.
Chrifti Domini paffionem,Ag lot lofa many,
rum certamina , aliorumque gefta SS. tamen
fuadente diabolo, eo rem dcduAam cerni*
Diuturna rerum experientia tamdudum in­ tuus, ut tifus, A fcandala inde potius orian­
telleximus, quam facile queat damnum af- tur. Idcirco prohibet provincialis noftra s
ferre , fanA«que fidei puritatem cum inte­ fynoduqipmnino Domini paffionem , tam in
gritate morum in hominibus,,eorumquecor- profano, quam in facto loco tragico more
dibus foedare fpuica illa prohibito'rum fi­ reprefentari; fed ilia ut par eft, doAe,
_______ leAio,
___ _ ____________
____ _, qui pla- & graviter a concinnatoribus exponatur,
brorum
nedum hureticorum
ne dereftandi funt, fed etiam qüorumcum-C ut ad lacrymas, & pietatem auditores
que aurhorum, iafeivas, inutiles materias commoveantur· Martyria vero, A aAionee
traAantium. Quamobrcm volumuq, A fan- fanAorum
------ omnino ne agantur fimiliter
- ...
. ­
in
cimus, ut Intra quatuor menfes, tam facu- terdicit fine loci ordinarii in feriptis obten­
lares, quam regulares omnes cujufcumque ta licentia . Qyl contra fecerint, tam cle­
flatus, ordinis , A conditionis librorum fuo- rici quam laici epifeoporum arbitrio corri­
rum deferiptum Indicem, adjunAte nomini­ gantur, A li In 'loco exempto a fubditis
bus, cognominibus,titulis, inferiptionibus, nant fine licentia epifeoporum.
A impreffionibus ad epifeopum, vcl cum,
Si quis autem fallente D'abulo libellos
qui ab epifeopo depurabitur, afferant, quo famofos fcripferlt, ediderit, vel quomodo­
facilius inhibere, igneque cremandos manda­ libet promulgaverit, in excommunicationis
re valeat quofvis libros fufpeAos juxta nor* lar· lententi· poenam fe fciat incidere,^a
3tja nifi ab epifeopo, vel cui id oneris de­
tuam pofleriorls Indicis conc. Trid.
Ft ut in hac re nullus unquam error ob.
erit, nequeat abfolvi, protêt alias poenas
repar, hortamur omnes iifque in virtute In hoc a facris canonibus fanciras. Quod
fanA« obedientia praclpimus , qui artem Dfiin eo crimine clericus ( quod abfit) de­
quaracumque iiterariam profitentur, ut poft liquerit , beneficiorum etiam , fi qua habet
primum librorum fuorum, fingu lis praterea-. amiffione plrAatur.
annis eorumdem indicem epifeopo vel depu­
tato exhibeant. Fadem quoque legeadftrlngimus heredes , A ultimarum voluntatum
CAP. HI.
cxecutores,.ne libris a defunAo reliAis utan­
tur , aur vendant, antequam illorum Indi­
cem Iccorum ordinariis, vcl deputatis attu­
XK’ JoÛriitaCbr^iiHt ftr ftrxht,^
lerint, A facultatemobtinuerior, fub excom­
Indi nte^ifiror trtdende .
municationis poena, A librorum amiffionis.
Bibliopola nullos libros venales habeant,
nili eorum indicem prius loci ordinario vel
Eft procul dubio inter innumera fere pafto
deputato bona fide confeAum tradant, fub- rum munera iliud longe pr«ftantiffimum,quod
fcnptione propria munitum cum juramento
ito ; ad fidem picraremquc attinet, nullo non noquapropter alios apud fe tamen non ha1
E ftro Audio, vigilent iaque dignius quodque dilibeantcujus indicis exemplum alterum ab gentiflime co rent. Quapropter reipfa intelli­
ordinario recognitum, A fua, vel abeo gentes, quantum in eo genere prarfter afliduus
fpecialiter deputati manufublcriptum apud uoAtina Chriftian· ulus ad rudes (impliciam
fe bibliopole confervent; habeantquein of­ mentes, A tenebris ignoranti· oblitas ad
ficine foribus Indicem librorum prohibito­ veritatis jubar, lumcnque verax cognitionis,
rum fob excommunicationis poena, A *· prcceptionem Dei, redigendas, fub >nomiflionte librorum.
bedienti· poena, aliifque arbitrio noftro
Nec quifquam libros e loco ad locum fer­ refer vatis, mandamus' archtpresbyteris, rera audeat, nifi de (iceatia ordinarii loci llquifquc animarum curatoribus provinci·
no-

CAP. It

971

Concilium Salernitanum.

072

noftro , ut fingulis Dominicis, feftiftpra^ . JefW Chrifti Verbi ineam·tl, cujus in proammo dteta, jjac doArioa Chtiftiana puera·, acΛ dicando leagioemraprofentuM, veftigia fe* Anno
**?n puellas iqftruMt, aamquo emuti nsansritare, dulo conatu feAenfor, fefeque quoad pati* Cahrsn
«»*·
*19°·
fcdulitatuquc adhibita dedam perlegant : ter humana fragilitas. Audeant conform··
priores flibiode hujus dqArims Çhrlfthnai re ;'qd print cepit facere , quam docete j
cavente·, eum
Asm owvoocuur
hoc obeunt mania, ne fcnfoa
apud fubdisosfuo·,fodetnem, collegium, «▼««■·,
feu con fraternitatem Inftituere, ur hoc pa- confufto, fe dlfeeptatioaes fcholafticas muL»
Ao feme) porreAa nullo unquam remooro■ th tenebris Involutat In fuggeftis agitent ;
ds evaaefcese poffit ,* hoc autem , abfblu- fed quo omnibus ad falutum oecetftria, cum
th immediate vcfperto, inchoare licebit, brevitate facilltateque fermonb aanundent.
Si quo in loco noftra provincia libitum*
premiflb tintinnabulo figno, quod per om­
nes parochia vfeidaque vicos deferri ftu- foil., vel univerfitMtlbut, confraternhatibut,
deant: finguloa convocando, ne quis tam· fcholis etiam lalcalibut, vei aliis qdbuscumque clericis, 1but- plorem ·locorum adminifalutarl refeAiooe privetur.
r
pro
deligeUt vero ptadiAa doAtlaa chriftiame ftu- Aratoribus -concionatorem
------------ —_ r
._voto
------ —
...
dium penitus Cbriftifiddium mentibus im- re, & fi Illi ipfi deemofynam, & alimenta
primatur, jubemus in omnibus urbibus,op- B de publico, pfivateque coociooatorl fuppeSidis, aliifquc provincia noftra locis fugge- ditarent, cjtn confuetudinem abrogamus,
a duo in quacumque ecdefia curata ante eleAioaemquc nullam elfe decernimus, nifi
fummum altare hinc, atqûe hinc erigi, in epiicopali confenfu authoritateque munia­
quibus confinant pueri, pueliave Ihoa fidei tur .
Nulli tamen condonator! liceat aliquem
rudimenta recitantes; ut in metropolitans
ecdefia de mandato noftro femlnarii fcho- In fuggefto populo commendare,aut alias
lares Ungulis feftis iilnm docere conftitul- deeinofynas petere, fine obtenta epifeopi,
vel ejus vicarii licentia. Nec etiam aliam
mus.
,Quo in pietatis officio ne aliquid optat! rem promulgent fine eadem licentia , ne­
poffit, volumus ccclefiafticos omnes in ea que noAo prodicent > ne ipfam quidem Do­
ecdefia, cui adfctiptl funt, parochum fe- minicam paConem.
duio adjuvare. Et ubi ob loci penuriam
Enirtrvero cum aquum fit, unumquemque
hujus doArtau
~
ftabiiiri -nonpofpaftorem proprio gregi praefie, cumque pa______ collegium
fet, ibi duo rrefve faltem homines, epi- Icere, «oluamsut archipresbyterl, & reAofcopi, vei ejus cui id impofuerit, judicioC res diebus faltem dominicis, ac fokemnibus
!
deligantur authorltate graves, & morum feftis, maxime autem quadragefima & ad­
ventus tempore, plebes fibi commifias pro
probitate confpicui , qui pro chriftianc re­
ligionis augumento fanAa hujus doArinu lua earumque capacitate falutaribus inftlfoUicitudioenr fnfcipiant, tamquam pallo­ tuant documentis ; ex Cathechiûno, vel fac.
Evangelio eis exponentes> deque occurren­
rum ea in re coadjutor».
Et quemadmodum humanus animus pre- tibus vitiis, ma nineta maturitate redarguen­
politis promût facile ad quodvis appeten- tes .
_____________
.. .
,
Nulla porro rajlone permittant archiprefQum
alucitur,______
ob id naviter archipresbyterist & reAoribus elaborandum eft, ut omni, by teri, Λ reAores quofeumque quoftuarioe
ferme momento doArinam Chriftianara ru- in ecdefia, aut extra eam predicationibus,
dkribus inculcent; indulgentias a fanAiffi- exhortationibus, exclamationibus populum
mo domino noftro D. Gregorio concelas fa- monere, campanas, indulgentias, fe bullas
peifepius promulgando: quo populorum deferre,aut vi, vel ordinem S. Antonii aliovoluntates Deo tam divino opere magis rumque fanAorum commemorando ab homimagifqut inflamment.
—
Dnibttt deeinofynas extorquere, fed quemadnodum iofacultate collcraoribus eleemoCnarvm ab φϋόορί gratis concedenda fcriptuCAP. IV.
ra recipietur» ita quoque execution! mao»
Dt freiicatitM vtrbi Dti.
dabitur.
Si quit parochus iatini fcrmonis imperi­
Apoftolicum illud , divinumque pla­ tia per fe pradicationit mu aut obire noiu.
ne predication), officium, qua dignitate valuerit » legat» aut memoriter aut de fork
gravitateque adminiftrandom fit, dudum pto fer monet aliquos vel homtiiarlum vul­
fatis advertimus,cum fact* cone. Tridentini gari fermooe converfbm
converfitm ab epifeopo pro|
_
*■ ne­
decreta diligentius evolvimus ; hinc eft quod oandum. Quod----fi id officii, neque
per fe
per alios
pmftltcrit
» ab epifeopo gravitotis in Chrifto vifceribus flagitantes Idem que
------------“----------------------------------------divini verbi populo exponendi munes gra- . ter puniatur.
Cum Vienaenfi concilio , fe BenedlAi XL
vlffiine, decore undequaque proponi ; ordi­
namus fub poenis epifeopi judicio referva- conftirutioae faocitum fit, et qua hora opinanus
tis, ne quis facerdot,
facerdos, &
fe regularis eujut-Eicoput
cujus-Efcopus idem, cujus
cajet prnctpuum
practyRun munus dk,
eft,
cunque flatus, vel conditionis audeat pu- predicate, exequatur , vel coeam fe praNice
blicc , vel privatius
privarim prufato
profato prudicationis
predicationis dicari jubet, a«
m qds
quis alhMtatjuacumque
altaÇcujtMcumqu· fit
munere fungi lino esprefia epifeopi lieen- ordinhfea Ipfa hora io camus urbe, oppltia in feriptit, omnibus id petentibus gra*. do, vico, locoque etiam tot regularium,
aedefia, vel alias exempta condonetur, nifi
tis concedenda.
Eoa autem, quot ob virtutum,
virtutum ac do- iplius permiflU,- noftra frnodns Id omnino
Arime prerogatives ab e[epifeopoad
''
hunc ho- precepit obfervari: fimuiter Interdicit ,
eis gradum, tantique officii praftantiam
profiantiam ut dum condonatur in ea tefli ecdefia ; nul­
evehi.continget,.omni ope niti decet, ut lus lutarim faceidoaMiflb ncrificium fadat.

Cum

973

Concilium Sauknitanum.

974

Cue* veritas Ipfa affirmat n Deo non ef- naribus; quod hoc pafeo Intelligar vulgus
An»·» fe > qui verba Dei MM audit, noftra fyno-AauaU*
quali* hoaor
honor fanAI*
ftnAto Dei amici*.
amicto, ftnAiidue
fanAilquc
Cuaisn de*
omne* utrlufi|ue fexua CbrUtifideie* ci· advocati* fit adhibendus. Curent interca rutjpA vitati* » * provinci· noftr· cohortatur, fe Aoees, ne venerabile* reliqui· inculte, & te­
in Domino puent noatt , m adventu* mere ex loculi*, fcrlnflfv* eximant, neque,
proferri·, fe quadragefim» tempote, fe quod omnino damnandum eft, terpto lucri,
quibus per annua dlobua In ecclefia aefro· qo»fiufvc gratia populi* ofcelanda* fe conpolit*na,feln cathedrallbot, aut aiB* Ca­ ipKiendas exponant, fub gtavlfi·!* poeni*
ere concio iiabetur, fefe conferant ad illa· epifeopi judicio infligendi·.
reverenter, ut decet, devoteque audienda·,
Qy*cuaque feriora, rabell», littera, car­
maxime ante· ftreuiare* MgllUatu*, ut ta , annalium codice*, aliaqee cujufvl* gequemadmodum Ipfi dignitate alio* antece­ neri* monumenta in quibufeumque eecigui*
dunt , Ita profulgeant exemplo. At vero provinci· noftr· comperiuntur, licet fint
clerici* , ut id omnino fervent, fab poeni* fchedul», dumtaxat inciuf· aut affix· vaepifeoporum arbitrio confiitucndto , proci- fcnli* arcifve factarum reliquiarum per
quemliber uoiuicu|uiquc
uniufcujufqueecclcuar
abbatem,
ptmu*.
quemnoer
eccicu» auoaren*
,
B procuratorem, aUumque beneficiate· Intra
quatuor menfe* deferibantur, atque in.in­
ventarium rcdaAa ad epifeopum, quam drranfmittantur . Te­
De leffitm Sun.
tiifime fideliffimeque tranfauttantur
lle* preterea
prnterea inquirantur, li
fi qui fent,
funt, qui ilSacrl concilii jullione, quoniam epUco- larum reliquiarum, feripturatumve teftimoÊid curo incumbit, ur facram Theologi· nium dent.'
ionem, aut cafuum confcienti» in dtoeCertus etiam Uber conficiatur, In quenu
cetis , five catbedralibu*, fe collegiati* ec· AipradiAa reliquiarum inventaria referan­
delito,in oppidi*intignibn* exiftentibus, le­ tur, que in finguli* huju* provv. ecclefiis
gendam jurent, hortamur eofdem ut fanAif- oomperta erunt, fe reAe ordineque confcrifimo juBMfannq. patrum decreto Ubentet pta, omnibus demum contingentibus adnopareant, eandemque leAioaemad Trfcf. (Ia- tatis, perpetuo in epifcopali archivio adcuti mentem, ubi alia* inftituta non fuit, ferventur.
Si .qu· deinceps
introducatur. Mandante* omnibus dloecefe
. - advenient
— _____ , aut nuper
.
fun ftcerdo tibu* ,fe clerici*, ut Ipfi leAio- C invent· funt, fine feripta
epifeopi
.
-, — . licentia,>
ni diligenter interfint , audiant, eademque liveaprobarioae
'
,
,ne regulare*
quidem, aut
pro virlbu» memori· Audeant commendare, alia* exempti eat divulgare, populo expo­
commodum, utilitatemque fuam, apum mo­ nere prefitmanr. Similiter ti nov« alfetantur, nifi fedi* apoftolic* authoritate , aut
re, ex ea alliciendo.
Stipendium quoque prsbenda theolog*
publico inftrumento confiet unde,tint de(umpt· , non recipiantur.
Π*, vel quid aliud conftitutum labori* pr·Neque reliqui* pattim omni tempore ; fe8
mium ei tantummooo, qui ad hoc munus
erit idonea* > fe diligenter prefuerit confe­ certi* ramum felito diebus, iliorumque pr·fertim fanAorum, quorum reliqui» funt*
ratur .
populo exhibeantur, nec tamen aliquando
'operimentis, vel velis leventur.
CAP VI.
Qpo fane tempore archipresbvter, vel'
reAor e tefiato libro, tabcllsVe (ubfcrjpta,
De Erlifwir, fe onaratNnrSanxere·.
hiftoriam, vel martyrium breviter explica·
Æquuaeft, fe rationi quam maximo Dtu® vulgari fermone' graviter populo' deconfentaneum, ur quorum auxilia inrercef- nunciet,
nunciet. ad illorum (anAorum vcftlgia fefiooefeue periculorum mali* afliAi in die* quenda quemlibet adhortando,
Nulla 'unquam ratione confentlam paro,
experimur, eorum facta* reliquia* omni ve­
neratione profequamur. Qpo circa hortatur chi, ut factorum myfieriorum figur· , fe
epifcopo*,
tignificationc* inqcclélii*fingantur aut fculfynodu* noftra provinciali* omne* ei
ut pro fua pietate fe prudentia facta*
lacta*' di·
di
pantur, nifi pria* omnium eorum ituaglvorum reliquia*, tam incatbedralibu*, quam num exemplar ab epifcopo probatum Are·
in reliqui* fuarum diocccfum ecclefiis iiu rit .·
Quamobrem maximi* in die* periculi* ad­
lingulo* anno* quam diligentiffime racogneftant ; quod ut accuratius ubique locorum moniti, vetamus omnino, ac diftriAiu* in­
peragatur, mandamus archipresbytertoom- hibemus, ne qui* laicu* imagine* quantumalbo**, abbatibus, fe rcAoribu*, fe beneficia- vi* pia* domi detineat , nln eafdem prius
larocho reAorive
.
tto, eorumque procuratoribus, ut inna fex parocho
reAorlve odendat, fe recogntucat
r
nnibu» animarum curam gementium, fpatlumarmarium, ubihaAcnu*ex- Mandante* omnibus
traAumnon fuit, conftituant, in loco con- gtentlbu*, uti peculiari ftudto in id invigi.
vel obfcoena* , vel chrifti* fpicuo, bane fepto, fe undique exornato, lent
'— . Et fi
Λ qua*
“
quod clavibus duabus Hfque diverti* clauda­ n· charitatl minus concorde* repererint ad
epifeopum deferant.
*
tur, quarum una reAor habeat, alteram ad
SanAorum imagines, cruce* , alleva fe*
epifeopum trafmittat.
Quoticfcuaque ita pofcentibu* folemnita- fter·, quod vetuftate confumpt· funt, in.
tibu*, aut comuetudJne locorum , ftnAo- vilem, lo/didum, fe profanum ufirm nt>
tum reliqui· populo ofiendentut, vel fuper converrantur, fed ad mentem B. Clementi*
altare reponentur, advertant facerdores,ut pontifici*, fe martyri» in ignem deliciantur,
ea* digno cultu cootreAcnt, adhibiti* lumi- cinctcfquc in pavimentum fpatgantut.

CAP. V.

Awwo
»>9β.

975

CûNàUüM SALIRNITAfiUM.

976

7' -·ΙΓ Illa veto tabula hnaginefve aifta » gea pedum voce» « «viem garrita·* ant volari* Λ__β
Λ**° vetufiate, five carie, aut fardme· defat* Ita· vel gei ea occurfa hominem , Ar»,....
C·"**»* fa«, Mt S
---------.-------- ------------ piata pueuduaqumquam ariolantor, ptafcribeu*.
gea·
laiagiiw»
reprefcatant
ofcatur, 0··
m· prafceri
prefcari decreto in
in* db ab epifeopo poenis omnino fabiaceaat.
non cognoscatur,
Solet indoftom valge· - norie vigilis S.
na ttea meata, aat renovari, aut omnino
ioanni· Baptifi» turpes. ft abomfaabli··
deleri mandants·..
spetfiitioac· exercere, Fallaciter fibi per­
Studeant quoque parochi omne», crace»
Î[ua*vte c foio pavimentove acci afiaram tol­ fundendo m· ignare fatura * geibrn ii quif*
éré * ne tam gloriofa· oofirm falutl» fi. piam det operam per contineat quatuor
tuum, nulla non voocratiooe dlgniffimsm» Dominic·· ante portam maiorem ecclefia
fab mifiirum folemniis candelam in manlbee
Immundi· teratur pcfilbds .
Nullum miraculi gemi· palam publicetur * geftaado poenlteat * vitra fafararem poeui*
quocunque modo accidat, fine epifcopi li­ tendam a confefihrio Imponendam ·
Sub eadem quoque
centia.
__________
...poena damoamu* fa*
Et quemadmodum fanAorum imagine* de- perftitionc· Hla« oofte Natali· D N. }e<u
Core eaornari decet. Ita quoque non minui Chrifti fieri folius. Imptobamu· fimitiier <ncavendum efi* ne quod parum deeeat ad II. B cilionem vena die S.J»anni» Bapilfist nou«
iorum cultum exhibeatur ; Idcirco goucsm- necefliriam
error
___ . ,. cui
.. tam abfardo
errori
ne_,
que indumenta , pifturavo, ornamento de- dcincept
J ’
ul*ut
"
pateat 1Incu*. prohibemu*
*■"
chi­
incept Ha addentur * adeo fint perpolita * rurgi* omnibu* * 4 tonidribu·, ut eo dio
atque convenientia, ut nihil indecori * ni· fafto alicui fanguinem .ne minuant abfquo
hü turpi· , nihilque inhonefti prorfui appa­ ex pre fio alicujus medici contentu» quot om­
reat, videlicet, quod fidelium oculo· quo* ne* in Dommo vehementer hortamur ft ob­
J|uo modo otfaodere poffit ; quapropter a-. lectamus, ut Chriftians religioni» ingenti
aer* concU. Trident, pattlbui anitnadver* (ludio in hsc invigilent * atque animadver*
tant.
fnm efi .
Nibil prorfa» fervetur de ca pecunia *qu·
Poftremo inhibemui, fab poeah gravie*
mi·, ne facts reliquis per laicot etiam cu- tam In/aera fepuicro. quam in cruci» obla·
tione d»e vcnen· faadll reperta erit.
iafvi» ordini· , ft dignitati· fint
nui
Animo etiam afliiAo fspius volvente» i quod.
lo modo rraftentur , cum ho· facrileginm.
Dnmoniacum fit, atque ab omni chriiiiana
efie faoAut Gregorio· poor, cootcftetur ·
Clege alienam, eo· f ut ferunt) ligari, qui
facri» matrimonii vinruli* ligati (unt, non
CAP. VIL
foltrm id plane vetamus, verum etiam, qui
tam foedum facinus temerario pofihac au* Dr reu/betudrwber prao/r d* fuftrftifa tencabunt, excommunicationi» fententia
titft pniw rxMçpaadrr.
’nnodamu».
Nullo» prsterea quacumque ratione an*
Nefando faperfiltloal·, ft abefu· nu
tlagltia diligenter paflorc· monent, arque dear ante ecclefiam, feu ante janua* earum
adeo comanveatg et ofikii ipfi· commifli ducere choreas, tripudiare, forte» emittere,
memor··, eo nervot omne» contradant , quo luftari, vei alium aftum profanum exeqoiDecretum Sac. concilii Tridentini quo pre­
prava, falfaqae diabolic· fraudi· dogmata
modi* omnibu» radlcitui evellant ; quo cir­ fer ibitur, ne qui» alium compatrem appellet,
ca epifcopui In doecefi faa faperfirtionunu quam qui aut in baptifmo, aut in confir­
evitandarum formam prsferibat, omnibu* matione verus fafceptor non extiterit, deiopalloribus necutloui mandandam fab poe- cep» in provincia oofira exariiflimc observe­
ni» em» arbitrio.
D tur , cum eum dumtaxat una cum infante, ejua
patre ft matre fpirituaiem cognationem con.
conjeftotc· , arlolo* , A cnjnvi» generi» trahere certiffimvm fit.
Dedecet ma* imopere chrifilanam fidem da•ago·, qui de m aliqua confalerioe tU·
cui , vel «t confaleteôtur feere adjutore» , fanfti corp*· lecrymaodo comitari ± quamovei gai fide· adhibuerint, gravififaiu punien­ btem cx prsfenti dtcernimu», ut hic abufus
do·, 4 de fidélisa ibeieute extetmlnrado· in Provincia nofira prorfu» tollatur, omne·
dKiaraaMM.
claris· admonente·, ut pro defandlorum re*
Item gai f·.... venlfqae charafteribua, frigerio pia» oratione· poti··, ft elccmo.
verbi* occulti· * ocuhfqoe meme· hmntaom fjrna» perfundant, ue religioforum prece·
difiurbent iAboleam etiam ftolidum henc errorem,
cum foleaot plerique certi» aliquot diebu»
Incarnationibus Imperare pofie fibi perfua- ab eccletia olncilfque divini» fe fabtrabeic;
dent t eut ali)· ncUlcentor, «alget tacite^
_
Imo nolunt interdum ultra dome· limina
•el exprefiê peftloM· corn Domool*
•bu» fa-B pedem protendere .cum aliqui, ipforum poclantyttidem epifcopi indicio gravlbai
poe». ten· e vlvbdlfcemrit.
L
ai· aCclaatar.
Exoptat vehement·* nofira fynodo·, ut e·
Etiam afirologi, gel ta Ml· tenmque. piftopi cohortentur, ft commonefaciant pria*
A alioraa» afirorum aune Λ afpeftu, aut cipe», ft maglfiratu·, ut vagum, ft fallax sgy*
n lineamentorum corpori»- lufpcftioo·, de priorum genu·, quod vulgu» cingaro» appel­
hominum aftioalbo», qua de libero «oleata* lat* arceant, nili cvrtl» fedlbw collocati, vi.
«b arbitrio proficlfcuator,
aliqpid ven*
ven­ ram boMftifqoe adribu·, ft h» reliqui· omni*
ifcuator, certe aliquid
augurantur
,. ft
bu». etchrifilano· homiaetdecet,agere velint*
turum afilrmaat, quique
<.
J
2: ob.
*

tora, ft momenta,
fervant dica, tempora
momenta ,quadro*
quadra*

tcclefiai frequentat·,mififciaterefië, A fol.

te·

977

Concilium Salwotanvm-

97«

tame cnlelHs aula Beatorum.

*Ιί°·

Undo, magnopere carere debent matres,
•e Infantes fifelte involutos In eccleMs in.c* * *r
trodocant, ne clamore, Irteumque Irepltn tremendam mifi· facrificlum impe­
dister.
. ab poenam, vel diam epifeoporum arbi­
Quibus in ecclefiis commode fieri pote­
rie , mulierum Cedes a virorum φΗ fqgretrio lacunant.
Quoolam experientia edocuit colloquiis Ienter, ne caMidlffiams humani genrrb.ho.
malb boans mores corrumpi, epifeopi* ft bis mentes divino pietatis xclo ofiuanres
parochis fane maxima adbibenda erit dill- turpi aliquo libidinis igni incendat -e
flentia, ut IkeMtefa illa Ubertas loquendi,
Inhibemus omnino ecclefiarum procura­
n agris proclpue, vlnerlfqae vigeas, abo­ toribus- ne ludos emittendo fortis, aut cur­
leatur , qua tufiicl vindemiatores, aliique rendi In fiadio loftituant, vej convivia
mufti vedtores freti, dum vindemio pera- celebrent ex proventibus ecclefiarum ; apud
guMur, obfceena, faedaque verba Ia tranf- quos vero dluturoo ufu comparatum eft,
euntes omnes , ft (quod peius eft, ft Into- ApradlAe, proprite ft hereditarii, redditibus
letabilius ) In religlofat, ecclefiafiicafque agere ftudmfe prêtent
proftent : quam
quant faerit utilius,
perfoaas, abfque alio fexuum graduumve ii
'■ fu
r.>h,----- s_ _i------------r—.. ,
perflue Illa Impunie
Ia elccmofynas
oiferlmln· folent Imprudenter evomere . ailaque pia opera Immutentur : tripudia ,
ft circulatorii,
Proinde hortatur Principes , A magifiratus faltationes, ludi fcenlci, A
noft ta^ynodus, ut hujaimodl peltiferam Io. abaque id genus, feftk diebusi, aut omnino
Îuacitatem ex noftra provincia exterminent, ne agantur", aut laltem tempore , quo dit exterminatam arceant. Btenim profcAo vijfe celebrantor officia, intermittantur ■
horrendum e^» quo ab apqftoio prohiben­
Ille preterea abufus tollatur plane, quo
tur : fttrrilit, b* terpt/sf «mai ve nere ; eo­ concilia, conventus, ft parlementa untverrum linguas ad omne turpitudinis geno* fitatetn iis diebus, ft mas ime divinorum
fine nlio timore laxari.
officiorum tempore in hac noftra civitate.
ft provincia agi coafUcverunt, nec tunc
remporte traAentur, etfi neceffitas urgeat,
fine epifeopi licentia.
\
C Nulle officina prarer eas, In quibus pu­
Dt frjltruei tlitfie fultu.
nis, vinum, ft aromata venduntur, aliqua
Inter alia tyrsodalhtm aettooom munera ex parte pateant, qua in re fi filius, fa­
illud infimum non eft, ut que ad fertorum mulus, aut mi nili ri deliquerint, ft pater,
dierumobfervantiam attinent, reAe, ordi. Ar dominus artifex uocnas fubear.
nateque prrftentur. Quate ftatuimus · ft
Nulle etiam colleAc ... le oppidis · camandamus. ut tam Dominici, quam reliqui ftrte, ft civitatibus, ut ex depravata condies fefti, ex veteri finAe matris kcIsm faetudine faAum eft, fcftte diebus exigan­
■ ftatuto adamuffim obferventur ; ftudeatque tur, prefertim tempore divinorum officioepifeopus pro officii paftoralis jure toti* vl. rum, ft exercitiorum doArinn cbriftlamr.
rtbut, omnique conatu in id incumbere,
Tum vero prater id quod ad viAum U.
ut parochos vdtAis lirerifque fui* ad hoc Itet diei, vel ad egrotorum curatlonenu
quam accuratiffime eficieroum commoneatj Mccfikrium fa, nec ematur , nec vendoatque hortetur, ne quemque cufefeumque
gradus lit, pre fati* diebus Illiberale* arte»,
At «uonlam pia locorum diverfitato
arque opera manualia exercere patiantur-Dalia In mtgulte dtoecefibe* Ma celebraro
Ne tamen cuique fcrupulof· dubitatio- contingit ; ea
en propter
propret epifeopi curabehr
cvraM», et
nt
nls oblidatur occafio, quo tempore io colen- caleodartam exigitfinHie
“
favore cujufque
dl* religiosi fcftte a fervili fit opere acquim civitath, fee dioeceta obnficiatur, ad notatis
fcendum, antiquum plane ft plane lauda­ in ipfi* Mi* colendb «ei de veteri intiltubilem & R. ecciefio morem Acuti, atque to s ufu » vel publico voto, vigilio item
etiam ex hujus provincia noftr·epofuetndlne fanAorum In diAo calendario dcicribantur ;
veteri a media noAe, qui Mi illine fote- id quod noa In eeclefia notha Metropoli,
mnitatem... prarcedit initia· fieri, media­ tana faciendum curavimus.
que noAe faMequeoti, feftum diem termi­
Porro illud non minimum archipresbyrcnari, ft cOnciudi, decteraaM., atque de- rorum, A parochorum munus erit, ut vi­
eernimu*.
gilias omnes feftorum, Λ quatuor tempo»
Optantes autem ex Intimis pnroordlb po­ rum, aptfo piifque exhortationibus de mo­
pulum nobis fubditum vitam chrilliano mo. re denunclent, bgnl&centque.
re tranfigere, monemus onuses ft fingolot
Patronna Item cujescumqro parochi· a
ne fcftte diebus a mifihrum Memnils fe fnb- Clrochteni* fefto die celebretur, etfi in ca­
docuM , audire partem, aut fori* ( ut mul­
uda r Io Romano, eel fupradiAo non re­
ti (blent ) fed rotam io ecclefia ab introi­ perlacm.
tu ufque ad finem cum filentto, ft atten­
tione audiant, mente percurrentes foil icit a
facratirfimam Domini paffiooem, qu· reco­
litur leddiffime io hi* esyftxtlb: memores
DverMtu tttlffifM.
quoque fummo coram judice fe coefiftere,
cujus profentlam venerantur, vukamqoo
Qp«* vigie
quaque folicU
eootremMcuoM omoee coetus Angelici,eo- tndine dccotcm dome* Domini epifeopos

fuperprodptendo,ft Irtterdiceodo JEgyprik
ipfa, eorum moliet Ibus, ut fatura ex ma­
nuum boeementb» vel aNo modo, aedi▼ineat aut predicant ; afioqvla fafiigatio-

Cronlf.euwnU.Toin.KXXV

979

Concilium Salernitanum . . ,

080

rt'itgere conventat, ex «e fati· lorelUgere
Ne taaaeo atiqnM ad alrarhim ornatum,
Awno beet, qda fumata Mnigmfltnti pacti· erga A requiri, defiderarique polfir, eorum quodCtre
____________
_______________
r ____ libet aferibei, fcu tabuit» per amblrum dr·
nos demdatia a^egendam
ecclattam^quam
*1*·· acquittait fangSiiM unigeniti
fui afilimptl
-··-·
—
cumfnplatur, quatenus mappa aliaqee or*
fune. Qye circa epifcopo* omne·, dk ha* uamcnra dircAo tramite pendaant.
gulo· fuu dkacefi» « quibo· ex debito mu·
Cameterla quoque pariete, vel allo (tepk
nere M competit, debhifque mod* coget, memo ligneo citcundrntur, ne animalium
ut Ipfotom infigat vigilantia quacunque hominumqee exee tat lonibut pateant, inque
immunda.colluvo,urina piojeftio, lutum, eorum medio Crux erigatur.
fordefquc , ab, ecdefiii commue cantet cfltad vero , ad congrttfm ecclefiarem
riii, At pariciibui «rccaatpr. Arborei quo­ ornatum pertinete arbitramur, ut loca pia
que, arbufia’, ilirper, vitet, rubi, frio·, multi· pradecefforum vigilii» dttruAa , rur.
aliaque id gener*· a quibuivli ecciefiii, pique prafetitium reAorum defidia, & tor­
oratorii·, pltfque loci· evellantur, v«l ex. pore collapfa , atque divulû , omni cura,
cldantur ; a pulvete ' pariter & ab aranei· Λ ftudio reparentur. Edicimus, mandamut,
celle ecclefi*, & oratoria crebro munden­ At fandmu·. ut omnes, «r finguil abbate·,
tur ; itemque pavimenta Copiai convert an· o canonici, priore·, archlprcibyttrl, reAore·,
rur.
quorumcunque alio nomine, live beneficio
Fcnefir* unde exterius mifta Aerum Io- titulati, quaflibet tcclefiai, vel cat in comfplci, (k audiri.poterit dimoveantur· vel mendam , vel In titulum obtinente·, fi qua
pariete obfiruanmr : aiiau vero fcncftnr, un­ egent reparatione, intra fex menfei ea» m
de ecclefi* imrofpiclantet cancelli» Otpian. toto, vel in pane reftaurent iub poena_.
rur.
amlfiioni· media parti» fruAuum, aliifque.*
Servitute· ab omni ecclefia- poenirut re­ epiteoporura aibirrio refrrvart·.
moveantur; nempe ut ab adibui clericali·
Ecclefia autem, qua jam lapfa funr,vct
bu» per eam nulla Importatio , nuilaque, penitus diruta, feu ruina jam proxima,
exportatio > nullum Iter, nullufqee uanuru» neque cenfum ullum habent, unde reftau*
fiat» non prospeAut. aer quacunque alia rentur, hortamur oppidorum, locorumqut
univerfitare· , idemque Rev. vicarii foranei,
fimilii fervitui.
Illud quoque fummoperc caveatur, ne atque archipretbyterl preftent , pro fuo
lalca fu pel lex, fruAui, legumina, fruges, munere diligenter, ut eorum locorum horni·
~ nes, ubi diAu ecclefia fitn funt. commu*
infirutnentave fabrilia Iu ecclefia rcpaoan Cnei,
nibut, prlvatlfqoe eleeaso^/ni* cafdem reparur.
Ad fupplldl fignificatlonera etclefiaram isndas curent.
Nulla porro ecclefia, capellave In pro­
campan* nullo paAo pullentur.
In ecciefiii prater cbrtfiianc doArln· fanos ufus fine epifeopi licentia converra­
fcholam nulla
abfque confenfu tur, & fi qua ptofanari debebunt » in ipfa■ epifeopi exorato- Mendici etiam vagante· rum foda crux erigatur.
ab ecciefiii omnino excludantur. Nec in
Volumus impofterum codicem compingi,
ecciefiii ipfi· > vel bafiiicarum , monafiurio- eumque In eplfcopali archivio confer vari
rutnve fepth, porticibus, atriifqee bellaria, in quem ecclefiarum , altarium, cemrterioΛ ( ut vocant ) taralla vendantur ; itidem rumque consecrationes , crucum item, dt
pratcrca eliminent c4aiil*, commcfiatiooei, Campanarum bcnediAioncs referimur ad per*
chorea· dr tripodamur domui De1 debita pernam rei memoriam.
TZumoue nihil incongranm facri» debeat
fanAitate colatur.
Et et noftr* provinci* ficella , «cie. adhiberi
_
# fieri
.. i». ,,'fjubemus,
______ _ ut __
e.._ .,
my
firagula
fiuqoe , quo deiideramus ornatu, polleant,D cortina, & conopea profano ufui defetvien·
mandanto» , altaria fingula lapidea , vel tia ad fepulchrum, quod frtia quinta ma·
lateritia > cruet in medio collocata perpe­ toti· hebdomade ob memoriam paifionli D.
tuo decenter exornari. pofitli in utroaee N.Jefu Chrifti paratur, drcumleplendum ,
latete fingulis candelaorlf » qui longitudine atqueornandum nulla ratione adhibeantur.
& fimilkudiae non differant.
Idem praclpimu» de vcftibu· , & ornamen­
Sint item tribus mapale veftlta, quarum ti·, quibui (act* imagine· SanAorum deco­
extetior oblonga ad imn partem altarii rantur .
ufquc dimittatur ; reliqua duc breviore· fiat,
In ecciefiii autem nemo pctooAare, co­
& ne mappa inquinentur , pulvere, aut medere, aliumvn aAum illicitum in hi· pa­
alia farde,omnino alcatia confternantur te­ trate audeat fub poena epifcdpi arbitrio in.
la cerulca ; quod d in altarii tergo gradus fiigenda*, eaque omnia in SS. Natalis D. Nligocut erit collocatur, U 'pariter mappa feftivitare, qu* fumma veneratione colenda
eft, pracipoe prohibeam.
operiatur.
SI qo*
*<Mda lalcaiia attingant
Qeodlibrt altare bddachlnum» dt* uti
.
_
.patievocant, fuper iconam expanfum habeat, E tes ecclefiarum! aut fi quas habent fine
cjufdem latitudini*, cam· eft altare, qoo fitat,unde
~
- ·......
ta occMa
Infpklatur, muto obtutlui mifla facrum celebretur. Ornatum fit ftruatnr intra fpatium unius medi·.
Itidem pallio colorlt, tam diei» quam fe·
Qpoolam vero multa hujus provinci* ec­
ftlvitati congreentls «xeveterl fanAa ma* clefi· coofecrar* non funt, eas qua in ur­
trit eccleliu inftituto.
bibus faut, faltem parachlalei, Inna annum,
Tabella recretorum in nnoquoqu^altarl qea In provincia Infra biennium,- quoad allai,
ponatur, que peraAo mifiu facrlficio, ne fiet 3eanto citlui fieri poterit confecrati maartcAa, fed depreflâ fub tela mappave tape·
amui .Veram cum parochialii ecclefia erta
riori .
confccranda , pridie ejus dlel jejunium ode
bra

.
,

*’

I
981

CoNOUUM

SaLIVUTANUM.

982

-—— pistor, ft, die eonfecrattonis parochiae! . ornatu perpoliri debet. Ita reliquo ej«
—
A««®
ab ©usai operefervHI aMieeant · qaa rota A partus , cum fimllt decore eluceant neccRe-A·"®
Catitw
paroebôIWWViVTl
tedtorevv IrWIHIMWV
coadaato »·!·»·
verbisw····
danea- at; hinc Acrifiia munda, ft temo mini*
_Μ*ΛΤ’
” λ

«tf
0·"
**λΑ

ctenr.
tallarum
ofNeve ailquld ad eccl
_____ bhoodm
_
Ragitarf ohm , votaam
M Ia
In cujufvi·
cujufvis occie*
«cel·,
fia
fi· froatR>ltta,
frontffpitlo, fto ingrefiii
Inné* capuli· maaa*
tarit
taris fatatare crucis
cruels vexillum
vexiltam,, palla
palia aut
a«c ve*
Io coatodtata
contodtan erigi,
erlgl a at popules Iu
ta ecclefiam
ucclefiam

1erIo conveniens femper habeatur, In quam

Osculares nunquam ingrediantur. Adfit ia
ea oratorium ; ft fngula, qu» ad miffamm
praparatioocm tacerdotl iervlunt, ibidem

accurate ceAodlantur.

Per ecclefiam aemodeambulet cnjefcumIntroeundo primo fiatlm contuitu optatlffi- ane conditionis, ft qualitatis lit ; quia po­
mum human· folatis fignemintoeatur,com* nue quifque fo colligat, 'ft fublata meate
-----------------lUtae divinitatem fpeculctur, in­
pungaturqee.
Tabernaculum e»aju* ferico rubro, aut a- eojus vutegm defiderant Angeli profpicei e.
Das congruenti veAiatur intrinfecus, (itque Praterea finitas Inaltatur altaribus, vafis
perpetuo cononao vel ejufdem, vel alterius aqua bencdiAa, aut tacro baptifmaris foncoloris clrcumfulftum
...........
ti, neqde tumultu firepltuve quifplam diPlxldes
dea
argente·
1
____
.____ adliot
___ In quacun*
____ "vina turbet oflkla. Nemo cum accipitriiue parochial! ; una qua femper ecclefia bus, ba Ais, ball Ais, aliifqu e hujufmodi arecdefiam ingrediatur, nifi magiAraervlat; altera qua ad infirmos facrum Do. mis ecclefiam
mini corpus deferatur, ne aliquando eccle tus
r~ publici mlniltri fint : cum fdopeitto
vero omnibus omnino fub excommunicatio­
(ia abfque heris deferatur particulis.
Coolecrat· altatis menfu,tota cerata te­ nis poena interdicimus.
Sicut autem ia ecclefiis quacunque con*
la Ita contegantur, ut atqoverl non poffit
venti infufflatione ; fcpultur· etiam quarcun* filia, negotia, cxecurfoncs, fententiaque can·
que fupra pavimentum eminent juxta mentem tarum · tam civilium , quam criminalium
fac. cotk. Trident, plane amoveantur · Qua prohibita tant ·, Ita pariter ne -in cemeteTam nequid
vero deinceps conAfoeatur, poplici operi* tils agantur, interdicimus
mento erunt cooperta, undique icite coha* in lis vendatur, ft fi ad ecclefia cultum
rente, ne ollo unquam tempore foeteant,* pertineat.
in fuperlori nihil unquam depingatur* de(bribaturqoc fine epifeopi licentia io feriC A P. X.
ptls obtenta. Tum fiatlm de ejus capella,C
altaris, aut fepukura dote. infiruamntumD» Jhtreeueti*
publicum epifeopi manu taMcriptum, fi.
gilloque firmatum , ft alicuius notarii fi­
Non Ignoramus quam fedull , quam dill*
de ta aftuum modum roboratum conficiatur. genres# quamque Idooei requirantur miniArt,
Sexta quaque ferla In lingulas bebdoma* qui fatrorem difpenfatores ayfteriorea efa
das paulo ante primaiq.noAis horam fignum cupiant « cua faeAidima Tacramenta (cete­
campana feno detur in quacunque eeclefia, ra lavent, culpat expurgent, infirmos ro­
quo fideles admoniti eadem hora Jefu borent, lapfos ad cslcnla revocent ,omniumChrlfii paflfoocm intima UKOtis pietate te· que gratiarum copta fideles repleant · Ne
cordentur, terque orationem dominicam, ft igitur qutfquam Immundus, rei Imperlrus
faiutationem angelicam ex animo pronum (actorum admlnifiratiool Ce tetane ingerat,
cient, ac quadraginta dierum indulgentiam, prafenti decreto fanciœus, ft ordinamus *
facerdos
> quacunque etiam di*
quam in fua dioecefi quifque epifeopus com at li quit
,
.
cedet, confequanror.
gnltate prudltus, prefer eos, qui coramIt quo populi (Indium magis augeatur, man- D gerunt âaimarumî
animarum . profempferit*
profempferlt SS. facra,_____ ante vefpcram
.....
.____________
_____ prius
admintArate,
quam ab
darous_ quotidie
pulfum
certum meata
f ‘
■- epifeoitlden ligno campama dari» quo publice po examinatus, ft approbaret fuerit, tel
Cbrirtianûs, quocunque loco Iit,
fit. ter fatata* certe abiit, quibat M impofeerit, gravlfCbriliiaout,
tionem angelicam, additis verbis Illis, dfo> fima ejus arbitrio poena nlrAatur.
Nullus etiam ab. epifeopo approbaret ,
Î'r/ar Daanas ftr. recitando, pro ferenocoelo
mperraado, ac tempefiaribiit expellendis ,
vel Aarus allcujus provmineotia- refulgent,
Dewn ter maximum deprecaos, quadraginta citra propriam parochiam facramenta adminMrarc audeat, ptmer quam in cafu ne­
etiam dierum indulgentiam mereatur .
In fefio Purificationis divo Virginis cerei ceffitatis, qui nulla lege conftringitur ; Ita
feu candela ill· bencdiAu, quas ptavo, ac at ia eorum collar tone fervetur ad litcram
iamdudum inveterato nta quilibet qnafi de­ ritus fanAo matris ecciefim junta normam
bitum populabatx^de cetero nonulfi pra- novi baptIRerii ·
Tollatur penitos omolt ataritlar fufplcio*
fontibus, vel legitima caufa impeditis 6n. '
gula fingulis dlArlbeantur > talvo femper ju· fed tertas funonia, qua ca factorum collarc, quod patronus ia fua ecclefia habet'. B tlone quoquomodo
luomodo gigni pollet, neque-Qpecumquo indulgentiarum rabula,fcrl- direAe, vel IndireAe.qoifqMm
ladireAe.
aliquid exlista, vel moouihenta i qua oKm concéda gat, tab .poenis .perr (aeros canones exprefünt, vel impoAerum concedentur, tam ad fis
it i; idque
Idque potiCetum
posifimsus ante ipfam sdminl tempus, quam in perpetuum qeibufcunqee Arationem,
fixationem, qua pcraAa fervetur fuperro­
confuetudo, dummo
ecclefiis, vel facularinus, v»J regularibus, ribus
i“_. feculis laudata
___
______ *
epifeopus ftudiofe eas recognoficat, ft In do nollem inde fcandalum populo otiacodicem redigi diligenter curet, qui te ar- tur.
chlvio eplfcopall effervetur.
' Sacerdos facrum conferens, Temper ilola,
Quemadmodum vero ecclefia religiofis ft fuperpellicdo induatur, ejus tacramenti,’
(Lq q 2
quod

Î

1
t
'

'J

983

Concilium Salumtanum*

984

■ quod confert, vi» A virtutem*, quam o- . (bleat iahaptifo» fieri adhibeantur .* 81 ve- '
prime poterit, explicando, eaque fiqgria · joconfiet infantem antequam e vita difceCfiatm paragendo, quo hncatechifmo dlAifiuscot». daret, conforta forma, non efie legitime/ Mt*i>ti
ΜίΛ 5nen«r, qui. bac de caufa vel latino, baptlaatum
‘
, eum arcbipresbyteri folita **"*
MJA·
vel vulgari Idiomate pro manibes omnes chrUUanora» fepultura m donet.
SI fortuite In cafo infontem caponi con­
habeant.
Summa quoque vigilantia facerdotes ad­ tigerit, tamctfi tefilsnonhiiu collo appenvertant , ne quis prater mlalftroa ordinarios fom habeat, eam baptlzaium efle, A aad
facra
furtlm accedat ; quin etiam poft Ha ratione non confiet, babttzetur, fervata
.
.
eorumadmlniftratlonem, qua» cutifiime pof- has forma verborum ; > m er Mftiuiin,
flat, cuftodla ea commendent, ut temera- ego treru» aeoit«r ueure >«ρτιζβ;Λ ■,«,/,
ria,, dt
A focrileg· profanorum manes
manas ad ea
ru arorrw Paiw, ·· ftlii, tr Sfi.
ria
f*
- ‘
.--------■ - —
fefe extendere
oentiquaro
valeant,
iifoc ·in ' riuu Sau/V/. 3«c*.
operibus impiis, dt
_______ nomen
A nefandis abuti.
Quod ti in ea teftlmoail fchedula
In id autem omr"
* viribus reperiatur adfcrlptum, Hem ipfi ‘Imponaluibus nervis dt
fafudare debent, wtt talia SS. focramcroa tur, dt fervata fchedula quo in loco, quo—piant ufui deferviant,
alioque res alteri nunquam
deferviant, Bqee modo repertus fit in libro baptizato•—
·*
quam ei ad quem nobis
a Chrifto
authoremm deferibatur.
conccfsa, A ab ecclefia Roesa na ordinata
Nolumus populum latere, quod fi mulier
font; quare dum parochi quotannia, aut gravida ex hac vita tali modo difccfiat,
alia vigente neceffitate ad civitatem cogen­ ut fpes fit infantem virum remanere, de­
tur recurrere, ut facra olea IHinc deferant, bet, adhibito medico artis periti judicio,
per fe ipfos, fi fieri poterit, id agant ; fin contilioque,cadaver apetire , exiraAumque
minus ner alios facerdotes, vel conftltutos infantem illico baptizare, ne beata ilia aio ordinibus facris ; in quorum defeAam ternaque anima vifione ptivetur.
mittant clericos ; qui fi etiam define, viros
Ne differatur baptifmus ultra dies 0A0
bonos, ac timorato confclentio, cum ob ab ipfo partu, quamquam nullum adiit pe­
maiorem facramentorom venerationem, tum riculum ; quod fi adeli, ftatim in lucem
etiam ob pericula fuperius Indicata diligen­ ut eft editus, ad eccleliam baptizandus de­
tius , feveriufque vitanda.
feratur .
Claves tabernaculi, ubi SS. Domini cor­
Vetamus plane propter pericula in bapus affervatur, A armarii, In quo facra C ptlfino
ifino fubmerfionem infantis in facium fon­
olea vafculis inclufa reconduntur ; itemque tem , cum fufiieiay aliquantula aqua fuprafontis baptifmalis In parochorum, curato, fcripia ampulla cx eo defompta , caput ejus
rumque potefiate perpetuo fint, eaApie· afpergetur.
caute cuftodiant apud fe , ac ne clerico
Ne adfint compatres plurcs duobus, hoc
quidem miniftro illas ullo psAo- credant, eft viro uno , <Sr muliere una , vel unus
aut. committant, niti admodum necefiuaa dumtaxat fit, nempe vir , aut mulier; neurgens fecut poftularci .
que, inquam, duo viri, vei duo mulieres
infantem fufeipere permittantur.. Is vero
C A P. X !'qui puerum fofeipit non fit minor natu 14.
annis, Λ qui fidei rudimenta calleat , &
Dr Jkrraasrar, faftiflui.
ratione , «I-fufeipiendo, munera fatisfacere
ooftit . Quam ob caufam gravlfiimis poenis
Janua Illa carteftls regni , facro» to- inhibemus, ne excommunicates , aut pa
quam baptifina, per quod Jefu Chrifti Sal- fchatfo tempore non confefius
____ Ar comrnuvaioris omnium mors, fcpultura, ut refur-Dnicatusad levandum dc facro fonte natum
reAio nobis reprafootatur, ab archinresbj^ admittatur. Itemque , qui orationem Do­
teris, fit reAoribui omni reverentia , de mlnicam, dt falutatioaem Angelicam, dt
gravitate veneratur, Ip6que prarfente» fode­ fymbohna ignoret apoftolorum. II autenu
ro cohortentur « ut aAionem ufi|ue adeo non fiat clerici In facris confli tuti, five f»d hritum ena filentio , A devotiooc co- culares , five regulares, fine licentia ; nemittentur.
?|ue maritus, neque coojux ipfum filium-·
Quapropter facerdos CtoAum regenera*
eum fufcipiat, licet filius n alio viro fit
tinni, facramentum conferens, nunquan-. genitus, neque usor filium viri.
ntanus in fonte» attingat;fed ampulla, qu«
Qpi aurem infantem Iu cafu neceffiratls
in anteriori parte paulo anguftlor tif ibi- domi baptizant» tenuit, is quoque coga­
dea cudodita aqua» defuaat, Inque bapti­ tur Iu ecclefia eodem munere fungi, dt re­
zandi caput ftiilet, vel afpergat.
liquum corqmoalarum. '•Unde arenipresby.
Non liceat aliquem baptizate domi, pra­ teri fobdltoemoManr, ac domi fofcipiearem
terquam in cafo neceffitatjs; quocirca nui· deligant
_ __ , quem ad reiiquat ceremooias fupla obftetrix in prefontia clerici, vel taki B plendae
plendas nolint convocare.
pueros recens natos baptizare Mdeadt. Si
-·
·
Nomine
vero baptlroadle imponenda fint
tamen profero clericus, aut focutarto vir allcdjus fanAi, vel fonAo in calendario
, debitam Ignoret formam; obftetrix vero ean­ Romano comprebcnli , ur cum pueri ad
dem ab archvpresbytero reAe edoAa fic, perfeAiotes pervenerint annos, frequenti
tlinc liceat el baptizare infantem. SI hb* nomina» recordatione ad imitanda fando­
jufmodi Infaro ita baptisâtes fupervilerIv, rum vefiteia magis allicientur : tum etiam
ad ccciefiam deferatur, ubi fi reAam ba- quia homines pie credimus, hujus conferpcifmi formam fervatam efle confilterlt, fi­ initatis gratia, divorum perfcAlonl, ac tutene ulla .conditione · is tantum rima , qui 1« rife commendatos.

■'

Sin-

965

Conchium Salmuqitanum

Singulari fiadnat cura arcHocasbynr1,
dk reAore» librum aliquem- ataatat., io
Cnaiext quo pueri baptisatl. eel puella baptliata,
•Jfl* patrie, dk mattis, flk fefclpleotlum nomina
confctlbant, dk- an puer ille At legitimo
e> matrimonio procrearet, addito . nativi-

$36

tiq^teAtone* e «terno ne conferat, aequo 2”*·
eiaKti fu» dioecefi» non ·Λ, fine alrrriu» C*·*·*·
epifeopi, oui Ille febteties eft, facultate. •Jfl·’
Pueri confirmandi attingent faitem lepci·
aram annat, nifi malitia otatem fuppkvetatis dia « anno. * mtaUkro conferente,' cu- rit. Confirmatorum vero fronte» hventor
jus libri exemplem annto fingullo ad epifco- per facetdotc» , dk aqua i· (aerario proiicia·
pum tranfUttaoe ; quod fi eoe ad ecclefi· tur.
alterius regime· tranfire contigerit, debeant
Quo autem die
facrum chrifma fefcllibrum hunc , et reliqua, fucceflbri refi- plendum attinet, itadeant mane» em jejugnarc.
______________________
_______
not mittere, qu· tener tor
«tas,____________
una rucufaAtque ut omnia qua ad S& minlllerium bit ; fed qui ad perfcAi judicii anno» perp-xcati confiteantur
defiderantur, Ibidem commode fint trier»».g venerint,peccata
confiteantur,, S&que 'eueu'aeramentum fumant
ta, mandamus In baptifmalis fontis cibo- charifiia (aeramentum
femane prius, quam
rlo mantilia duo candida cufiodirl , qu· fefe confirmandos
’
“
offirtaM
; ad quod etiatn
infantis capiti abfiergendo ufui fint. Qu· compatres paterne in Domino monemu»
vero afferuntur, in alios ecclefi· ufus con­
Moneant quoque arcbipresbyteri puero­
vertantur .
rum confirmandorum parentes , ut eofecm
fonti baptifmali cuique conopeum cir
munda fronte, toniifquedk politis capillis mit­
cumdocarur; Intus vero fetico relave ex­ tant , quo dk Commodios facramea, confe­
ornetur , depiAa in pariete proximo imagi­ ratur , dk fufclplatur convenientiae.
ne & Josnnls Baptift· Chtwum Dominum
Noverit pôpulus inter compatrem, dk con­
baptisant)».
firma tum, patrem marremque Ipfio» fpiriteaAqua etiam baptifmalis capiti infantis iem quandam contrahi cognationem, fimiinfula in lactarium, non in fontem profluat; km illi qua in baptilmo contrahitur, qua
ac propterea lactarium in marmore, folido- inter eoa folvit matrimonium. Verum ne_.
ve lapide In qnlbuKunquc cccktiis prope longa temporum revolutione , qua tenaci tfifontem confiruarur.
—-mas
>n,a» q«ai<|i
qualque memoriae oblivionis caligine
Sal quoque baptitando infanti adhiberivnubilat, dk
*[ inter confirmatos,t compatres,,
folitum, nullo paAo fervetur » fed quod patrcfque, matreique confirmatorum connubia celebrentur
,’ volumus archipresbyre
fuperfuerit <n facrarium eliciatur.
1 *
-·
·
Linterula, quibus in baptieatto facri chri- ros, ac reAore» alterum codicem connec­
fmati» unAto extergitur, nunquam ad hoc te, adnotantes In eo confirmati, patris,
mattifqut ejufdem, neonon compare!» noferventur‘, ut Ht
H» tangende
tangenda tradantur , quo» mattifque
fibi compatres fieri poftula- mea , dk: cognomen , cum dic, dk anno ac
terentes pueri
|
que Ii qui
eaidem lavant, com- reliquis.
unt ; neque
,
patres appellentur, fed ÜH dumtaxat, qui
Excludantur a fufcipientlum caterva, contirinfantem in baptilmo fefeepetunt.
* mandorumque numero excommunicatÇenorRecordemur fulcipientes feiritualis lilio» mlqae peccaro publicaobnoxli. Nemo ctiam
affinitati», qua iptbaAu inter bapthmtum, clericus, aut regularis confirmandum puerum
pattern, matremque ipfiue contrahunt, dk teneat : in reliquo tamen hominum genere,
matrimonii copulam inter eod dirimit ; cum nihil refert fufeipiomem, illius quem fufeiuxore tamen ipfiu», qni' inflantem a ba - npit, confanguineum efle , modo non fu paptifmo leverit, nullam fpiritualom Cogna - ° ter, dk mater.
tlonem initem efle ceafemui ex fee. conc.
Trid. decreto.
CAP. XIII.
Mulieres ne cogantur expcAare tempus
purificationis, quo minus ad ecclefiqm fe
D· StirtrtiH peerireati·.
conferant, debeant tamen accedente» (olitam ab archlpresbytero, vel parocho acci­
Poenitentia facramentum, tum propter
pere bencdiAloncm.
humanam , tum propter afliduas rugienti»
■Leonis infidla», perpetuamque cum principe
CAP. XII.
tenebrarum coIluAationem, fupra quam ar­
ci poflit t neceflarium effit, nemo non intelDr fitrinfrii rvqArmcrmmr.
ligit. Quapropter Audeant archipresbyteri ,
A retiores ovium (earum cordibus imprime­
Quemadmodum homo per baptifmum re- re, cum reipfa fciant quantum emolumenti,
Î'oneratur ad novam vitam, dk Cbrlflo Je- dk commodi afferat hujus Sacramenti, non neu incipit militare ; ita per fac. chrifma.^ gletia frequentatio, omncfque admoneant,
roboratur dk fortiflimis cingitur armi», qui­ quod non femel in anno dumtaxat, hoc eft
bus intrepide Ignea, oaquofimi hoflis tela., in Pafchate, fed lingula faitem Ibleomioribue
queat repellere, pugnaque lauream reporta­ diebus, dk feftivitatibus peccata confitean­
te. Hinc facile convincitur, a nullo per tur. In ipfo tamen Pafchate, propriis pa­
ocgligentiam praecrirl debere^ nam tamctfi rochi», aut aliis de eorum licentia juxta Cunnon adeo neceflarium fit atqui baptiteus, Aitutionem : ranus utrtufifitffixu ,
•equit tamen In proveAa arate, Coe gra­
Mandamus autem pruvlnde noftr· medi­
vi anima diipendlo pratermitti.
cis, ut cum primum infirmum vifitavennt
Hoc lentium roboris fplritnalb facta, eum ad panitenduro, At confitendum cohor­
mentum, nonmfi ab epifeopo conferatur ad tentur . Nuque eis licear ultra tres die» infir
ftcrorom canonum praferiptum, Wquejal- mo cuivis medicamenta conferre, nifij priui
con-

987

988

Concilium Salernitanum.

confefiu* fuerit, fub excommunicationis poe*. potiti Io monaflerium ad agendam perpetuam
Aw wo
Anwo M ( u|tra a|(at |0 tau, feifc, recordationi* Λ poenam dedudantur.
Caaian
P·* T. contenta* ·
IJ0<
MP®.
Nullus facerdoe fdcvlaris, vel regularis*
etiam facerdotis prnfumat confeflione· an·
De eqjf>a‘ rtjirvatir·
dire, nifi obtenta in fctiptq epifeopi liceo*
Cum SS. patrum feotentii*, & multorum
ria , ia qua etiam preferibantur qua a
quolibet erunt obfervanda.
conciliorum decretis tam Trldentin* fyooJllud etiam maximopere caveatur, necon* - di ,'pctpetuaqne ecclefia confuetudine ad
feflione* audiantur io domibus, vel anguli* ec· cuftodiendam Chriftiani populi difeipiinam
clefiatum, nifi id requirat neceffita* ; fed per· & religionem, illud obfervatum efle ani*
petuo ia (edibu* fiant, & loci* deputati*, ex­ madvertimus, ut graviora peccata non qui.
cepta noAc Nativitati* Dominice, reconcilia­ but vi* facerdot ibus abfolvere, fed epileo*
tioni* etiam gratia. QuareIq qualibet paro· pi* tantum liceat. Et quMcm nefas efle hoc
cbiali fint confeffionaria , quot epifc. neceffa· negare pcrfpicvum eft ex concilii Tridenti·
ria effe duxerit, inquibut affixa fit Imprimi* ni canone his plane verbis edito. Si fair
facra imago. Utter* proceflus Coens Domi- ® dixtrtt tfifieftr oeababerejat rtjbrvondi
ni quotannis edit*, tabella cafuum refer- Jfci tafiu, o<A farti’ txtrraatn (tluit»!
faiitiaai; tt·
ertira tafaaaï
··· frabtbeVatorum, quo* epife. in fua dioecefi libi re· far iin
rafaaar rtfirvatiaarta
rtfir
fer va verir, itemque orationes ad facram con· re, fasertaur fartrin a rrftrvatir vtrrab·
feflionem prsparatorias.
folvat, anerbraM Jit · No* igitur quorundara
Ne audiatiturctiamconfefliones mulierum graviofum cafuum abfolutionem epifeopis
ante foli* ortum, neque poft occafum, nifi refer,vandam doximu*, & infra hoc decre­
urgente neceflitate.
tum , illo* ordine digeftos explicari, & pro­
Ut autem abfolutioni* forma ab omnibus mulgari volumus, ne facerdo* ad audienda*
y tute concipiatur, neque pro cujutvi* arbi­ pcenirentium confeflione» admiffu* poteftatls
trio varietur* infraferipta in ecciefiarum* Tu* fines excedat ■
factiftii* appendatur, caque omne* utantur,
Si quis autem confeflatiu» poenitente*
cujus hic tenor eft .
vel a criminibus'a noftra fynodo epifeopoSi tratrir ‘‘tjn vineale rteeammuueatie· rum authorirati refer va th, vel alii* etiam,
itit, a faa fiffia tt abfblvere , «g* t, at>.
_____ ________
________ jure, vel
_______
,
quorum
abfolutio canonum
fumfdvo.nr rtjhtar faaftit Jiuraauatir, tetlr- C morum pontificum juflb epifeopi* refervareaiiaaairai, flk aaitati Jtirliuv ta août·
" , ligato*
- - « fcienter
· - abfolvere
■
ta eft
audebir,
w Petri/ , Ftlii, &.Spirttat Saaili. Jatl'
non impetrata hujufee abfolurioni* pote­
Mt/rrretar ta. laial^ratiaat ta. Dswmu/
fta te, excommunicationi* poenam eo ipfo
rajtr Jrfar Cbriftat tt
r^aaaincurrat.
tboritatr iffiat, faa faafer, ebjhlve te ab
Ut autem in promptu ii* effe poffit fertioataibat fretat it tait, fa trrvtar Patrie, fr per, quinam fint cafu* epifeopi* referveri,
Fiht , d· Spiriia/ Senili. PafJia Damini a*· prêter eo* qui in bulia Cœnar continentur
Jln JrflPCbriJii, , > aurita B. b^rfiair a quibus nemo prxter fummum pontificem
Maria, d" Oiaatam
. ύ- fatifaii bani abfolvere poteft, hic infercre placuit.
fetrrte aat mah /abfl taetri t Jit tibi ta re.
nnjnita fcttettrani, ia aagamtHtam gra­
ta d fraatiati pita eterna. Ia aeaiiiie Pa.
Irit &t.

x

Abfolvere excommunicato* maiori exconrSi qui* confeflatiu*, quod Deu* avertat, municarione, fefpcofoi, vel interdiâo* a
chriftiani muneris immemor nefarie audeatDjure, vel ab homine,
in hujus facraroenti adminiftratlone mulie­
Ep·, qui dolo, Cafovc aquam pro vino
rem ad fui amorem allicere, hfcivequc ad in calicem confecraodam apponente* , fi
venerem incitare, fit ipfo fata excommuni­ confecravcrint. .
cato* perpetuoque ab officio fufpenfu*.
Blafphemante* Deum, ac Beatam Vir·
Hortamur prsterca omne* in Domino ginem, & omne· büfphemia* bvretlcaconfeffario* ne admodum fint in abfolvendo les.
prccipite*, nifi fafta priu» per patni tente*
Opprimente* filio* etiam ex cafu .
debita bonorum, & fam* reftitutione* quanPerjuro* in prejudicium teftii j qui tamen
do commode fieri poterit. Atque hoc maxi­ non concedatur, nifi htitfiat parti i*f«.
me , dum in pramiffa nuper confeflione diProcurante* abortum, vei fterilitatem cum
Aam reftirutiooem polliciti fuoc/efaAuroe, effeta.
/
Homicidium voluntarium, & ad id dqn- '
seque tamen ablblverunt.
Et quamvis crcdamu», atque adeo fpera- te* auxilium, confilium, vel favorem.
mus, maxime pids prudeotefque effe, ac
Coeuntes cum.............. vel cum bruti*.
fote, qui ad hujufmodi munus, vel ollinad- E Accedente*
__________________________________
_ vel
...
ad monafteria monialium,
mtffi funt, vel impofterum admittentur, ut iUorua«glauluram ingrediente* fin· liccnoe graviffimi* quidem periculi* mortifqud tia.
cafibu* addaci poflent ad revelanda, qu*
Concubinarios, taas clericos , quam lalfub confcflioni* figillo eisdem fuere deteAa ; do* poblico·.
oper* pretium tamen duximus eosdem com·
Inceftuofo* ufqqe ad fecohdum gradum
monere , ut nc verbis, vel nuru de addita confanguinltatl*, vel affinitati*,
feme! confcffione qoalemcumqu· fignifica»
Raptem virginum , iliafi)·· violenter
tfonem dare ptafumant ; alioquin confeffio- fluprantesi vel coeuntes In locis factis.

•is arcana prodente* facecdotali ordine de■ _■

7.

r

CASUS KESEKFATT.

Ufiuaril i qui nihUomimw gmftabunx fi-X ‘

du-

989

Concilium Salernitanum.

990

deifulfionem , ft juratoriam cautionem de. & parochi, in fua ubufqulfque parochiall
Anmo reftituendo.
Λ ecclefia
ecclefia quotannis
quota nai» quadragefim·
quadrag«lia»»,, ft
ft ad
ad*en.
ven. < Αμμο
CirkOM
Incendiarios voluntarios· ft Incidentes tai ioltio promulgent , tam ut qui confeffio· <*ΜΒ*ΛΤ|
*i9^·
arbores froAiferae antequam publicentur. nes audiunt «xcomamalcationh poenam viNotarios qui iatta menfem mo revelave­ tent, qu· contrafacientlbM ab hoc noftro
rint legata pia.
fynodo codftituta eft, tum etiam ut fetant
Impedientes, occultantes, ft cum pof- fideles » quorum peccatorum abfolutiones ab
fiat ft debeant, non exequentes teftameo- epifeopo petant· aut ab Ha , quibus id oncria
impofuerit.
ta ft legata ad piae caufas.
Eaifos reffes, vel litteras, inftru meata,
bullas, fchedulas, proceffus, aut quafcunCAP- XIV.
que alias fctlpturas falfificantes.
Notarios, qui dolofe diminutam Informa,
Dt S3, ntitnflit SetrnKMf.
tionem capiunt, vcl diAa teftima omnia
non feribaat.
__
Et quia
,______
St. eucharifti·
_______________________
Sacramentum la.
_
Rcfiitutlo incertorum, vel male ablatorum· ter cotera primum ac prccipuum eft, rum
vel certorum non exiftentibus quibus refit··quia reallter in eo exlftat verum Chrifti
tutio fiat •excedentium fummam granorum Corpus, tum etiam quia ad hujus finem retrium ·
*'
'
'inftituta
“
- t ft
» rationi
. .
liqua
fint
; equum eft
Occupantes feu ufurpantes quocumque maxime confentaueum « ut fingulati quadam
quofito colore bona, jura ceufus, jarndt. gravitate· ft reverentia adminiftrctur, at­
âiones ,fruAus, emolumenta , ft qoqfoum* que a piebe fuppllcl devotione fumatur.
que obventiones ecciefiarum, moaafterlbrom· Hortamur propterea populos omni charitate,
nofpitalium, ft piorum locorum, aut non ut falutiferum hoc Sacramentum, quo uber­
revelantes, in fraudem ; quorum abfolutio rimus ille gtatiatum fona diffunditur, offietiam SanAilfimo refervata ex concilio Tri- dofo affeAu fieplus frequentent. Cum eia
dentino.
adminiftramium et it, qui antea illud nun*
Eos, qui confeffarlos, aut notarios pro. quam fumpferunt , eoa parochus aliquot
hibent, aut impediunt, ne ad egrotos ac­ diet antea diligenter admoneat de vi, & di­
cedant .
gnitate tanti Sacramenti ·
Permutantes fupremas teftaqtium volun.
Statuto autem ab ecclefia tempore ; ut a
tares.
C Dominica Palmarum ufque ad oAavam pa*
Legentes fcienter, aut retinentes libros fchatis, volamus, ft ordinamus, ut quia
prohibitos.
"
* * «tatis, ft
- ratiovir, aut mulier
pcrfcA·
Notarii, sut alii quicumque pervertentes ais ufum habena in propria parochia eucha»
voluntates teftantlum in relinquendis lega­ rifti» facramenram fumant .
tis piis alicui ecclefi·.
Atque ut commodius aofcantur Illi , qui
Non revelantes, aut denunclantes b»re- tunc temporis communioni non interline,
ticos, vcl h«refis fufpcAos.
curet epiic. a dioecefi» fu· parochis fignum
Lacerantes. vel tumpentes figuras, ft i- aut fchcdulas dlftrlbul, quas poft oAavam
magines Chrifti, vel SS. cum Indignatione. Pafchatit ad ipfum tranfmittant, quatenus
Sortlioquos, ft dlvinarores cum demo- hac tatione animarum Calati debite confu­
num Invocatione, tacite, vel exprefle ·
tare valoat.
Abutcnres chrifmare , oleo fanAo, aqua
In hujus admlntftratlone fac/amenti, in
bcncdIAa, vel alta quavis re facra pneter quo panis vivus, qui, de coelo defeeodit,
eum ufum , ad quam funt Inftituta.
manducatur, mapp· munda femper «xponanComedentes carnes aliofque cibos vctitotD tur, rotque fteruantur, quot videbuntur com.' Cogant
Vero archiIn Quadragefim·, vcl aliis diebus prohibi- mu meantibus fufficere
* "
~
.is ab ecclefia, aut eos diebus quauragefi- presbyteri communicantes oa decenter ape­
.nalibus in macello , vei caupona venden- rire , reneantque fub eorum mento pate­
ces line ordinarii, vel ejus vicarii licentis. nam, ut fi forte aliqua decidat particula
Violantes libertatem, vel Immunitatem colligi facilius poffit.
ecclefiafticam.
Purificatio autem ne detur in calice con· .
Commutationes votorum, aur difpenTa­ fecrato, fed in vafe v treo, vcl ftamneo,
lionem itrcgularitarum epifeopo concetla. uc quitquam fibi pctfuadeat rurfus f« Chri·
tum.
fti (angainetn fhmere j cuiu urtumque, cor­
Male traçantes verbis, vcl faAis con- pus pariter ft fanguinem in holt Ia facta ,
clonatores verbi Dei. Violantes Eefta.
plene, ft realiter fumpferit. Ipfum vero
Damnificantes bona , ft poflel&oncs men. vas vitreum, aut ftamneum niteri ufui non
f» archiepifcopalls ,'vel eplfcopalls.
fer viat, quam fideliam purificationi.
Non folvenus decimas , ft oblationes
Miniffcr aififtchs femper ftola, ft fuperconfueta,.
E pelliceo induatur.
Sponfot, qui ante matrimonium coeam
Conferant hoc facrament. rev. archiprcsb
_____a__I:mulieribus, vel aliom ίο
parocho, ft teftibus contraAum carnali fe viris ffeparatim
copula commlfcent.
f—« -=- '-·
----------co feqoeftraiis
faltem
per'--------------fcannorum poli
t-alfificanres claves claufur» vel port· tionem, aut certe horis divertis, ne vafer
exccriotis mbnafterii monialium, idque fetan­ ille humani generis boftie tam eximium fa­
tes, ft non revelantes , aut auxilium con- ct· aft Ionis opus minuat, carnales , ft inhofilium, vcl favorem ad id ptcftantes.
neftas cogitatione» cotum mentibus fuggePrudiAoscafus, ft alios, quos fibiqui- rende.
libet epife. refervavetit, cot archiprefb/tcti.
Eft fane a chriftiana religione admodum
alie*

991

Concilium Salulnitanum

99»

> alienum, ut fint piertaue in fidei erudimen- »
Awwo tis addifeendi* ita aiMi & jejuni, ac plana Λ
cat. XT.
C«*i«ri
Cuaisrt négligente*, ut ne orationem quidem d»
»»β
ΜρΛ minicam «A falotatioMm (cite cotum am
Da /brrmwer· Mtrietvi.
gcllcam-Qgamobrcm archlprcsbytsri* omni­
bus , aliifque curam habentibus animatum
Cum Aeramento matrimonii nobis aperdiftriAe mandamus* ut hujusmodi homines tiflsme demnoftretur inditfolubili* Illa divin·,
natur· onio,.
ipfmtquu D. N. J·»
bis torve in chrifti vifceribns admoneant, humancque
1
‘
vtque qu* homine Chriftiano digna (bnt in fu Chrifti propenfa libéralités, dileAamccfcholi* doArina Chriftian· folemnltet edi- defiam in fponfam aflumenti», metito defcant. Si parer* recufavetlM * eos neque bet fanAe traAari, * venerari, io primis
abfolvam * nec facram communionem admi- igitur dum vir, A multer facro matrimonii
offrent, nifi ptsdiAa memori* commenda- vinculo jungi poftulant, tre* publica deverint.
· nunciationa* prius fiant a parochis tribus
Quicunqee vero in pafebate a dioecefl diebus fefti* inter miffarum folemnia juxta
abfuerit* » reverfuttemmouhim facctdotls, formam concilii Tridentini, idque um in
figilio ordinarii, aut ejus, cui Id cura, de- * parochia viri, quam mulieri*, ubi continderit, fe commanbnem (hmpfiffe deferat. get eoe a diveru* locis originem trahere .
Ho autem denunciationea a parocho an·
Alioquin ecclefi* precento pateat* A in
te ne fiant, qua· illl, quorum matrimo·
propria parochia confelu*.
Cuftodiatur hoc facrofanAum, Aeramen­ nium denunclandu* eft, a non alii coram
tum quam ornat iffime poterit, juxta ordi­ nomine, & fi illorum parente* fint, ab ipfo
arcblpresby into, vcl reAore fieri poilu lent.
nem fupra delcrlptum.
OAava quaque dic mutentur partkui* aut (altem ut fiant amboçoafentiant ;quod
confecrat* eat fumendo,& alias confe- 6 In divetfa parochiis ilii imbitent, unus &
crundo, ardeatque noAc dleque lampas co­ otter parocho*, ur fupra diAum eft, ferve­
ram tabernaculo SS. corporis Domini. Ubi tur ,· neque matrimonium altet reAor devero fine gravi difpcndio fieri poterit, tres nunclet, nifi ab altero reAore certior faftu*
lampades ad honorem SS. Trinitatis, qu* fit de confenfu >Jliu*,qul altcriu* eft pure
prcfentielirer relidet, appendantur.
fabjeAu* ·
• Efferatur perpetuo SS. Eucharffia (bb
_________ __________
__ ___ qui
Ί_. populo
r_r__
Archipvesbyter
. Λ reAor,
pallio, lanternis» Λ tburibulo, cumqut_,C matrimonium denunciavcrit, quod; parochia1
incola entra iiliu* finem* comraAurus
maximo ficum numero, qui babeti poffit. fu*
*
Pturcs autem panicule femper deferamur» eft. nullam exhibear in feriptb fidem, quali
ne in reditu populos vacuam adoret cufto- aliquam ejus matrimonii detuinciationem
diam.
pertuliffe flgnificer> priufquam eat omne*,
Ne iiceat.dçinceps AcrolanAam Bachari- qu* facienda erunt omnino abfolverit.
Aiam deferre ad agrotos, qui morbi gra­
Si archipretbytero, vei rcAori, qui ma­
vitate impediti fu mere eam non poflint, ea. trimonium promulgabit, aliquod denuntie­
fisltem ratione! ut ipfis deofculanda offera­ tur impedimentum, quamobrem inter fpontur. Quamobrem ii talis confuetudo ali- fo* illud contrahi non pofle dicatur, i* ne
•i*» in loco noltr* Provinci* viget, hoc ad illimo matrimonii celebrationem, neque
Slanc decreto tollendam decernimus A man- ad alteram progrediatur deaunciarlonem ;
smut, A declaratione Illuftrifitn. DO. cur- A fi id impedimenrr, quod affertur, vel
dinaUum fact, concilii Tridentini interpre­ nullius momenti, vcl fajlum, vel malitiofum CN efle videatur : fed rem ad epifeotum .
Nolumus hoc facramentum morti adju- D pum deferat.
dicmii negari i fed eo dic, quo funt fupSi autem denunciatum ter publice ma­
piicio afficiendi viatico
Corpori* Chrifti trimonium poft duot tocnfe* celebratum non
Domini noftri fe abftioeant ·
erit, volume* illud ipfum rurfu* denunciaQuotiefcunquc per civitatem, alfafque ti, neque ad effeAum perduci, nifi prius
terra* ptocciho fiat, ea mane femper, non epifeopi* innotuerit.
a prandio obeatur, niti temporis injuria,
Monctnut iraque fponfo*, ut tribu» (iti­
vel alia neceflitas impedierit ; quo vero tem­ tem diebut ante fponfalia, vei ipfius ma­
pore hujufmodi procetfioaeraguntur, nemo trimonii confummatIonem vigili* mliftentct,
a fcneftra, vel alio loco profpiciat ; fed granamque divinam implorante*, pie, faninferius ftent omnibus flexis genibu* ado- Aeque peccata confiteantur, ac fact, eutame* .
? ■
chariftiam fumant.
Neque Interca aAu*, reprefentatione*,
Hortentur srchipre*byteri , Λ parochi
eclog*, feu verfu» recitentur, cujufcunque fumma claritate populum, ne poft datam
etiam devotionis prnrextu id fiat , nifi prius matrimonii fidem fponfi iafimui convivenepifeopo conftitpnt , prediAaque ab co
1 E tur, cohabitentqoc , antequam ipfum mafint approbata i ne forte verfutus ille fer-■ trimonhim.io faoiem
. ecclefi*celebrem,
_________
bepen* inter veneranda myfteriotum folemnia ncdiAlonemque ab archipreibyirtero dari fo.
Ta receperint, fob
(pina*
herefum difleminet, quod io pleri*· litam In miffa
fub poena épi­
que orbi* regionibus ipfum hoc modo egitfe fcopi arbitratu imponenda ·
compertum c*.
1« enim abufu* inolevit inter noftr* pro­
vinci* homine* , ur plenque (aero matri­
monii vinculo copulandi udem dent, ma­
trimoniumque contrahant: tamen facerdotalem bencdiAlooem ti decretoconcilii Tri,
dvn-

♦

993

CoNaumt

994

Saliunitanum

Anno dentini la ecclefi* accipiendam ed meafes
Anno
CAP. XVI.
r.ii st, f·’» hnni·· ad aaaoa dilfcrant, interim que A
Caaitrr
^ΐ<οβ. co*’'’“t . Q#od cum mnitotum fcandalo'W*·
Dr fecrement» trJintr.
|
rum fvmlnerium fit, pr«cip)mns, ut lidem
fponfi quacunque dignitate prsiuigcanr, in*
. . ad (bmmum
.
Qp»i dk quanta 6t hujus facramentl Λtra mcntaa
a contrario ma­
trlmonio coromcmoraiam benedldklonem a-· gniras, qttove Ia precio haberi debear, ex
facerdote Inter mMfatiun foiemnla fufcl- facra feriptur» leriione cunriw perfpieuum
plant.
eft, quod faccrdotes Uhtftribus, dk ptwehSl parochus a matrimonio denuntiatione·, rls dignanter nomInibo»; interdum eo· apvel beoediAiones fine probabili caufa ab *· pcllando rigett fectnlttn», grwrrm feepifeopo prius approbanda, procraftinarir, fleet, geenr «fanem d- oeratMi ia ftettet
ab W
*9
eodem
rICR JggBwlftC·
graviter ρβΠΙ·»·*
puniatur.« SI
91 quis Tlc
vir,a ··
ad MVFfwj
KcrMttmrai Det.· nonnunquam vero /i·
“
aut mulier
ad‘ locum noftt» provincia cef- tau t«re· tentitleire eretentte, smaratWf la­
ferit, de quibu» dubitari pote· om ia con- <rem, dk fenilia , qu» fane ipfius excelletvcublnatu degere * ne, parochus ipfonim eoe ttiam
-----------------------evidenrifimc,--------------declarant.
ibidem vivere patiatur , nifi Uteri» parochus " Quocirca omne» in vlfceribus Chrifti moiptbcem certior faAut fit,cofdem realiter nemut, ut ab operibus fordidb, dk meca*
vereque matrimonio copulato· ex ecclefi» nicis tanto gradui baud congruentibus cle­
inftltuto cognoverit.
rici, & faccrdotes abftineent, ftudesntque
Parochus, quos fponfos experiendo videfe dk fuasaAlooes exteriores, dk interior·»
vi chtlftianedoAtino rudimenta plane igno­
picrate, dk gravitate decorare
rare , nec eofdem conjungat, ni faltem ora­
Nemo fallaciter fibi pcrfuadcat ad ordi­
tionem dominicam, falutationem evangeli- net facro» pofthac admifiuni ir i, nifi ia I*
cam, dk fymbohim apoftolorum reriiffimo pfo ea ungula eluceant, qua a facro
calleant.
concilie Tridenrino, Sc canonibus neccfForma verborum, quando Mkponitur an­ faria prefcrlbuntur. Unde clerico» omne»
nulus , hac erit. £χ· cm;·»· os/ i* matri- in Domiao hortamur , at vitam morefquc
meat· m aemte» Feint, * Ftlti
Sfi- foot proba componant, .fhcrarumque litte­
rtra» Senili. Xama. Annulus vero nonalfi rarum findiit nocte, dleque vacent, ne ad- ,
bcncdiAus fponforum digitis imponatur. modem négligentes divinam comminationem
|üe advertant "atchiprêsbyterl
Illud quoque
aschipresbyteri, C
~ a Domino per prophetam audiant , fate
_·,
ac bcnedlAioaem aliquam
uno eodemquo ftÎMÎce Uffizi , nffllc» tr , ■» fictrit· Ofcae-4·
tempore .dent duobus fponfis, dk duabua ri»ί·ψπι
fponfis, fitb uno pallio,, dk eadem miflâ.
Frinlquam clericus ad facro» ordine» pro­
Non etiam admittant aliquem ntriufque moveatur , curet io ecdefia ter fieri moni­
fetus extrtneum ad facramentum matri- tione»
dk publica» denunciatlones, non
tuonil fine expreffa epifeopi licentia. Vo> adirer quant In fponfalitil» agi fblet.
lumus etiam ultra fapradiaa fidem fui pa­
Quiconque ad minore», vel majore» ordi­
rochi, ailudve vit» tcftlmonium multorum ne»promoveri detiderabir, infraferipta cu­
rer epifeopo teftata facere. In primi» ab
fubfcripklone firmatum exhiberi.
Interea archlpresbyterl plebi fu» f*pe archipretbyrero dk univerfitate feripto probet
numero declarent matrimonia clandeftina fe legitimo matrimonio natum, diocefanum
quavis permiffiorie, fide, feu juramento fa­ efle, vel certedimiflbriatepifeopo exhibeat,
na , fubintelligendo ofculum, dk copul “ quo ipfum ad fufeipiendum illum ordinem, vitm,, nulla efle,
eofque te, state, moribus, fclcntia,dk reliquis rebus
carnalem
efle , dk Irrita;
Irrita
qui ea contrahunt
t
., „graviifime ab epifeopis pad divinum cultum opportunis habilenu
"
conteftatur . Tum poftea patentes ordinis
puniendos efle decernimus
.
Teneantur etiam parochi compinget* li­ Gftremo fufeepti exhibear, «ratem habeat
brum, in eo nomen, ac cognomen fponfi
Jitimam , competenter litteris fit imbu*
ac fponf*, teftium Item prefer Hum, cum tus , dk ecclefiafticis fiinAionibus noviter
die nuptiarum, dk faceroot· facramentum invigilaverit , dk confeflfioncm facramquo
conferente, diligenter adqotantes.
communionem firpius frequentaverit. TrftaDum autem in memotiam revocamus, tum etiam faciar, fe habitu clericali incede­
quam graviter eoa. Φ*Ι fpurco concubina­ re, dk pnefidentium ecclefi* cui adfciiptu»
tu facri ligaminis litorem commaculant, •fi, jufful ’ parere .
facr. conc. decreta requentes criminis hu- ■
Ad fubdiaconatum cupiens promoveri,
jus ufque adeo arpi» adlcea evellere per ' beneficium , penfionem , vel titulum aflioptantes, prrdpimu» archlpresbyterl·, ut Î;net, qui fi patrimonii fiierit, authenticam
concubinaricrum , f* qui* «pud cos funt,
n fcriptls habeat fidem ab officialibus lo­
notam dcfcribant, quatenus eoa pro meri- ci», in quo lita font bona, qua probetur
tis epifeopus corrigat, dk caftiget.
g de ipforum va lore, dk reditu, dk an fint
Sciant parochi ab adventu , ufque ad propria vel aliena, an juramento, vel pu­
cplphaniam, dka ferla quarta cinerum, uf­ mica fida Ipfis donata ; quam fidem. oAo dieque ad oriavam patebatis Inclufive dumta­ - bus ante ordinationem epifeopi notario
xat , prohibita» efle nuptias, vel (btemnes profènèet, ut fdri poffit, an ad illius vi­
benediriiones nuptiarum,- catcri» vero tem­ rium fa (Sciant ; hac autem bona ei vende­
poribus pode eas folcmaitcr celebrari.
re non liceat, aut beneficium, vel penfio­
nem refignare, donec de alio beneficio fit
ei provifum, vel alias habeat unde vivere
poffit, dc quibus epifeopus femper certior

Cencti. Omni//Tom. XXXV.

B11

iff*

_

99J

CoNOUUM

996

SaLUINITANUM .
■· reddatur. At titulum ecclefiarumreceptiva*. poft fefceptam hancuaAtonamconvaluerit, •y ■>
rem plure» non ordinentur- qui frnAut ip-Λrurfufqae inafiud dlfcrimen inciderit, huius *·■·
,,21’* fatum ecclefiarum decent» virium Illis fup* facramentifubfidto aaliatenoa privari debet. »*■*·■*·
JJpo. pedita re non poterunt.
r
-----------------------------·“*- , q«an<
Io una veto eademque------infirmitate
Nemo autem regular!» ordinem fafclplat, tamvh prolixa, ftmel taatum ogroto con*
nifi ttftlmonfam amrrat fe tellgtonem pto* feratur.
______
feftumefie, jeretque lo manlbos epifeopi
Qpotieftumqee too Sacramentum ad In*
fe fponte id feclfie, vel ratum habuiu ma* firmum defertur, non fine, btftchtove com*
nu tua propria fignatum. Qpod teftlmonlum prehendatur , fed fhcculo ad hoc aptato
in archlvto epifcopali decentes confervetur. (acri vafculam olei Imponatur, faccrootte *
Utque topofteram dignitate» , grado», collo appendendum , ne ab emfione , a*
ordloefquc cujufcunqoo dmecefia, neque mi* llove accidente fecurom reddatur ,* maxime
Manter, neque oblinientur, curabit ar* autem noriu,fttempore cailglnofo,ft dem
chicpicopu», vel I» qui proximum poft e* longius » ft pet vico» pericutoms eundum eft.
pifeopum locem obtinet, librum omnium
Quod fi Inter ungendum, «grotus repen*
clericorum tam (tecularlem , quam regu* - tino morbo correptq» fuerit, itant debite*
larium conficere, in quo eorum nomina,Stur, an fit mortuu» nec ne, tunc peragat
gradus, dignitate», ornine», tempo», diem parocho» unAtonem , hi» verbi»: St tf er*
ft annum ordinationi», ccteraque defcrl* o»z,prr (/earfuflifilHO aaerrMrarftr.
bat, cumque anni» finguli» eplfc. deferiben*
Porro epifcopo» pro paftorali cura , ut*
dum tradant, itaut iplc, ft eplfc. eundem que altorum pietatem exciter, ogroto» ,
curtofe fervent.
ac maxime religioni» amante» Interdem
invjfat, iifilem moribundi» benediAtonenu
CAP. XVII.
epifcopalem Impartlcm.
Debeant parochi completa unAltoe lafir*
Dt SetrttKfott mtrremn mOhw .
mis, item ad meliorem vitam tendentibus
aflMerc, fcem litam atteram (alutis propo*
Bxtremm unriionl» Sacramentum, quod tendo,' verbisque falutaribus eo» admoneo*
ultimis fere horis fragili» hujus vit* (ufei- do , ut hilari Rraht animo profcnrcs labo*
pltur, nobis eft a Cnrifto Jefb omnluinfa- res,quippe qui ad quietem ac beatorumfe*
cramentorom auAore reliAum, cum ad de- licitatam gradiantur.
fendendam corporis debilitatem, purgandof-C At quia cum In eo tam divino opere non
quedeferius,qui propter peccatum veniale,ft minima meritorum pars confiftat, volumus,
\ reliquias peccatorum qu* in nobis reperluo* dt
~ ordinamu», ne a dIAa
* afififtentia unquam
tur,tumadfuppedirandumrobur,quova- deficiant i fedprecito», tamdiu pntfeoiidiffimis inimici tentattonibus, quiMS tunc tes adfint , donec ipfc agonisant!»'anhnu
temporis mirum in modum homme» infe- reliAo corpore ad Illine tribunal evolaverit,
flantur, fortiter infirmus fefe opponat. Hinc «
· quo'
quo'pro
mercedem,,
pto meritis eft receptura mercedem
fummis viribus Chriftianos eniti commit, vel fi aliorum infirmorum neceffitas, vel ec.
ut pio mentis affeAn, illud recipiant, hqB clefiaftka munia cos diutius abefte paexpeAantes
experiante» extremam illam corpori» imbe
®e-­ tiatur , hortentur alto» » ut ibidem per*
cillitatem, vel donec virea omne» prorfes maneant,
exhauft* fint.
CAP. XVIII.
Conferant parochi hoc factamentum *groto adhuc integri» fenfibus ; fi tamen morbi
De orta ft bM^fete tltritvn,
gravitate repentina fenfut omnes ammit»
tat., ita ur adhuc vivat, licebit Mem Ip-D NINI Itaque cum fit, quod populumi ad ple*
fum adminiflrare, fi modo antea pia volun- ratem. Dei
, rcligtoiorumquc
__ _cultum
_Jgtoforomque
obfer*
tatia figpificationem dederit, adeo ut credi vantiam nmgi» ftimuJct , quam ccclefiafti*
i>offit infirmum hoc facramentum petiturum, con>*„- *». morum integritate, lucldilque
i integra mente cfiTct .
exemplis colieftrata : fupereft ut eam vi­
Quemadmodum vero boc factam, faute, ta probitatem profeferant clerici, cumque
nullaqne egrltudlne . vexati» non debet., •Aloeum fuarum odorem emittant , quem.
nec poteft conferri, neque intrantibus ma. *
M miniftsoe deceat , ft
re au navigandum, neque ad pugnam pto* cunAis facite aftèrat admirationem ; hoc eficifccntibu*, utque morti adjudicati», ne*
ordinum fueram ratio poftular,
que etiam pueri», ft hominibus rationis ex* ft idem Acri canones ftocipUM.
pertibu» ; ita quoque negari boc Ipfum 11»
Mandamus igitur untonrfi» , ft fingvlte
λ ■ v .·
non licet, quo» vulnerari ad necem contio* a>!>»LMU ia* .fi*—*·!»Î;lt, five febribus corripiantur, five non,
_____
_
mmo fi nec & Sacramentum poeni tenti*, oblongam deferant, qei Critem ultra media»
nec Eucharlftiam recipere potuHTent. Abfo- Btibia» protendatur, m a cervicibus ad coi*
lute enim volumus enormem illum atofum Ium defleAatur , fub pota· epifeopi arbl*
ab hac reriiffima copfeetudloe difcrepMtem trto~refervata
‘r—*** .
de noftra provincia cxtlrparl.
Sub eadem poena ordinamus, «t quilibet
Non admiaiftrerur hoc Sacramentum im­ clericus tonfuram ordini |foo. uunvcnteorem
poenitentibus, publici» peccatoribus, vel ex* ferat, pilofque labii fupertorte debite refc, communicati»^ olli prius evidentifima poe* cando» curet,ne In fefcepttone prcttofiftimi
nitentia ligna dcmonftrarlnt.
corporis, & calici* Domini aftqwd prebeat
Et quamvis extrema unAio exeuntium. impedimentum.
Nolumus etiam qnoicutqne clarine an·
Sacramentum reputetur , nemo tamen Λ

χΐ

■ c·*

997 ■

Concilium Salkrnitanum .

998

"
nulos in digito geftara, nifi alicujus oflkil. multo magis ne lalcornm ferviant convi-------- __
J”"® dignitate emineant, aut certegradus, in quoA vite.
An··
Qtnun coaftltutl font, id requirat/fcb poena perNullam quoque mercaturam, turpiaque Cuaisvj
ditionis anno lorum.
lucta, dk Inhonclto» quaftu· exerceant,ne‘ISt®·
Ne cingant colla fua rugati» collaribus, que cum aliquo contraAem, aut per fe vel
ratltoque opere confotis, neque portent fe­ per intcrp jlitam perfonam feb poena permoralia ampla , aut cutiofe confuta.
dendo mercatur· , carceris, aliave epifco­
Nullo etiam tempore per civitate·, dk pi arbitratu .
. oppida armati incedant, neque archibufo·
Ne obeant munia Baronum, vel com­
ferant fub poena centum libraram muiA· munitatum ,
neque pro fcribls inter­
irremiffibllitct exigenda·
vient eifdcm , ut frandala , rixo ali·,
Si quis autem fimilla arma fellaret, Ion. que dlflenfiooe» ( ut plurimum fit ) hoc pagitudioem ttlum palatorum excedentia , Ao caveantur.
vel alio· cultro· unius palmi, gravlffima
Prohibemus etiam, ne apud judice· focu­
poena pleAatur arbitrio epifcopi : dum ta- la res procuratorum advocatorumqu·
________ _______
mu­
men neceflitate cogente per periculum Io- nere (ungantur,
fungantur, qualifcunque
qualifcenoue etiam caufa,
caufa.
ci φΐοβ
ipfo· proncnct
profleifei . couttnf·!
continget,»> trais
armi· <jul·
qui- ® fit ; neque ipforum Tribunalibus comparcant,
'
bufdam ftatui congruentibu· utantur; Iil. ac ne oflfclallum quidem domos frequentent,
memoriam revocante», do* folum arma ab ne turpius fecreto agant, quod palam fnhoftlum tum vilibilium, cum InvilibiHueu, cere prohibentur. Id vero fi in cafibus a—
injuria tofo· reddere , qua e divo Paulo jure permifli» fieri neceffé erit , obtenta
non femel nobl· affignantur >
•b epifeopo licentia in fcriptls permittatur.
Nunquam fefe populorum confpeAibus
Ad mentam accedentes, illam prius be­
larvato· offerant, neque comedla», aut eclo­ nedicant, atque «b ea decedente» gratiarum
ga· recitent, aut dum recitantur inlerlint laudes pro femptis beneficiis omnium bono­
fub poena epifcopi arbiratu infligenda.
rum largitori perfolvant.
In domlbu· ad ecc cliaa conjunAis nolu­
Habeant femper penes fe libro· aliquo·
mus muliere· cum facerdotibus cohabitare, fpirituales, nempe factum concilium Tri­
?uovi» confanguinit atisgrado ei· attineant, dentinum, fynodum hanc provincialem,can alii· vero ad occiefiam non fpeAantibus thechilmum Romanum, dk aliquam fum■ulla, nifi narem germanave fit » cum iplis
mam, feu traAatam dc facra mentis ab epiConvivat, Idque caufa ab epifeopo cognita, <C fcopn approbanduta.
fit approbata.
Abbate* A prwpofitl, A alii iuriWlAipMulierum domo· neque neAurno tem­ nc'proprio nomine vel alieno fungentes in
pore frequentent, nifi confanguinitatte vin­ provincia noftra aAuni aliquem ad epifeoculo ipfe» junftrfint, plane prohibente· ne1 pi jerifdiAioncm perlinentem exercere nc
Illarum domo· intrent, e quibus vel mini, audeant , nifi prtu», vel ab'epifcopis, vel
ma fcandall fefpiclo in populo poflit oriri. eius vicario facultatem impetrarint. AlioNullam denique mu ticrum comitentur,ejufquin fi fircus attentaverint,‘tanquam ufurve menfa inlervlant, cum id (hcerdotall ■atores, A turbatores jutifdiAionum epidignitati repugnet ·
icopi facrotum canonum poenis afficiantur.
Caveant omnes facerdotes tam fecuiares,
Nullus audeat facerdot exorcizare, aut
quam regulares > quacumque etiam condi­ Immundo» fpiritus conjurare, niti cum epi­
tione , feu preem inentia fulgeant, pe band!· fcopi licentia , neque enim not latet in
tos recipiant, aut ab aliis recipiendo» cu­ exorcifta ’ prefer fufficientem rerum experent, occultent,. fo veant, vel auxilii quid· jrientlam , vit· pariter fincerltatcm dclidepiam impendant fub poenis gravlffimis. 0 rari ; archipre«byterot tamen In hac legv»
non cenfemu».
~
Ab omni etiam ludi genere, qui cartl» compr«henfos
‘
lufurH», Λ raxiila agitari folet,abftineant,
& etiam ludi·, quo· vulgo dicunt pallcaCAP. XIX.
maglio in loci» publici», fimiliter quibufvis
alii» ludi* (herorum canonum jure prohibi­
Dr mifferuH tthbrttieet.
tis .
Nullum vero proterea venationi· genu·
Si eot qui arc· Domini va fa olim porta·
attreAent,’ cum fac. Trident, concU. tam bant, omni fpurcifia, & labe carere necclfe
exprefte inhibeatur. Quapropter nolumus erat ; quam majore munditia eo* pollere de­
ut canes, avefque venatorias apud fe ha. cet, qui immaculatum illum propotitionis pa­
beant, fub poeni· a facris canonibus con· nem ,. corpus
.
,___ , , _& . ranguinem
„
, inquam
D- N.
ftitutis, alllfque arbitrio epifcopi referva- Jefu Chrifti In dies fumunt, aiiifque femenEdum
porrigunt?? Quamobrem
(
th ,
®
dum porrigunt
omnes facerFugiant quacunque convivia. In quibu» dote» vehementer hortamur
, A monemus,
_
viget ebrleta», nec amoribus lafcivtfque mo­ ut tam tremendum facrificlum peraAuri, di­
dulationibus , aut choreis deleAentur , quo ligenti examine propria» conficientia» fcruprocul ab animi» facerdotum , dk clerico, tentur, A peccati altcujus fibi confcii ad
rum efie debent.
confeflhrii pede» humiliter fe perfolvant,
debeantaue etiam Ctrtit bis In menfc (h.· _
forum , quo* conjunxerit, qulbufve bene* eram mfffit faceredixerit c«ufa ·. · erunt « eo ufque interfiat,
Priufquam fecra s velle» Induant, vacent
rar4
donec In eis ad iudo·, chorea*, faitatiooes, aliquanti foer orationi, quamvis etiam fe veaut amatorio· A lafcivo· cantu· procéda- fttendo,
ft tendo, A
A poft vcAitum*
veAitum fi militer obfervent,
tur. Idque omnibu» clerici» prohibetur, dt.' cue oulloque confabulantur.
Rrr t
Mif■i

f

999

Conchium Salirnitanum.

iooo

Miflkmanteperhgant ftudiofe, antequam . obtulerint voluntati. Animadvertant quo* “T "■*·
I altare
altara procedant
orocedant ad
ari evirando·
evira twin· errore·
errare· ;.·" que qui facerdote·, quot , quotie* celebra* Auuu
■Auwo
CaB**T< neque prlu» celebrent, quam device· ali* verinc ; tum pcraAit omnibu* (acria inter Cnatiti
*59®· qui, fuperpelllcoo indutu» Ipfi affillat, qui •O» tantum, qui celebrarim diâa» eleemo- *10
candela» , vinum, ft aquam , cittctaquo fyna», aut in fine anni ea confuetudine ab
ad miflhm neccflaria paraverit.
epifeopi· approbata > congruenter partian*
Preciplmai autem facrifti» omnibu· , ne tur*
facerdotem ad celebrandum egredi patian­
De eleemofyna diftributa .fi quid fupererlt
*
tur , nifi albamft reliqua· veftc» ut equa- apud virum deponi tnandamu· idoneum. »
litet dependeant adaptaverint fub poena- aur in aliam miflarum celebrationem difirU
trium dierum career».
buatur.
Sacerdo· itaque facro Indutu· apparatu
Quibu» in ecclefii· mi fle quamplure» ce*
prnparet calicem cum hoftia, ft velo ea coo­ lebrarl con(ueverint , earum rcAorc», vel
periendo , ft accepto calice aaanu finiftra facriftn iibrum conficiant , in quo quot in
dextram defoper Imponat j ficque facrlftiam unaquaque, cappella, atque altari celebran­
operto capi*: egrediatur, Precedente eum d·
ft a quibu»,
ti· fint*.
unt.ft
quibu· » deferibatur:
deferibatur : ex quo
clerico,qui antequamulteriu» pergat, olfe- “libro tabella tranferibatut in facriftia
ratfacerdoti afpergillum, quofe ipfum pri- in lococonfplcuo ponenda,
mo, deinde clericum atpergat *■ n ei çonΛ '*■ * etiam
------- *Qjiibu·
io---------cappe|il« Ia provincia
tingat coram S». Sacramento preterite, nolira , altaributve qeocunque titulo lega­
debitam ei flexo poplite reverentiam exhi­ ti , donationkve nomine mifle facrum in
beat, capite quidem cooperto, quippe qui die· fingulot fit, certum aliquem clericum,
manum dexteram removere non debeant, qui facerdoti facrum facienti ferviat » lubcoque modo fixi» in tenam oculi» ad alta- ftentari jubemur, id que per cappeiianum, aire procedat, neminem falutanoo.
tariumve ratione, ubi aut foda litate», vel
Cum autem ad altare pervenerit, det eccleii*, ve) piorum locorum procuratore·
clerico pileum, ft faAa inclinatione edi- defint ;. qul_ W ultro
_ .
r
______ velint
____ , , ve!
proflare
cem fupra altate collocet apertoque libro teneantur fi ex tituli nomine in ei» facrum
i fir eorum fumptibu*, qui titulum gerunt ; fi
mifiam infimo in gradu incipiat.
Sint vero calice» , Vela, mappa, ftcor- ç legaro, cuju· certa lumma t*r, mercede
Crtalia mundiflima, que'ad aftum tam ce- ei eodefumpta; fi ex devotione allove nomibrem adbibentur.
C ne, eoruiu nomine pr»flari, quorum nomi­
Inhibemu· veto fuperftitiofum numerum ne
______
____ _______
___ capellat
___
illud_ M'fl*
facrum______
fir. Si.. vero
candelarum ab ipfo fac. Concilio Triden- altarii, aut legati cenfuf ufque adeo exitino vetitum. t
. Cuw **'· h* cwici fuftentandf onur ferre
In aitaribu»,
11
in quibu*
"
non eft,
‘ Imago ' non poAt, vel aliqua locatur ratio qua conCrucifixi D N.. aut faltem fanAu Cruci·, tributlonne aliqua •x lllit'capelli·, ft alvel Deipara Virginia Maria depingatur. taribu· faAa cleric) fufteptationi fathfiat.
Nullo· lacerdo· extraneo* ad aliquam dio*, Quod fi huic rei, ne hac quidem ratieno
cefim noftro provinci· venien» permittatur confultum efl? poteft, i* quorum Intere*,
celebrare abfque epifeopi licentia ,· fi tamen ad epifeopo* quamprimum rem referant, ut
itineri fit accinAu* Λ fui ordinarii dimiflb- alia ratione commode Cati· provideat.
riam habeat in trahftn ei feme! liceat cele­
Quibu· porro clerici» ka, et fupra pro­
brare.
■1
vifum erit, pro ratione minorum ordinum,
Sacerdotum huju· provincia paupertati quo» fufeeperint,ecciefiaftica· fun*Ione* In
confulete cupiente·, flatnlmui, ut pro cie- i»
... ccclebi·,
________ ubi
.... ___
________ __ „capiunt,
r.____ r
fubftenrarionem
umofina miflit-cujallibet media· argenteo· ,D ipfi proflent. In quibu» Vero ecclefii» ροΛ
fco cardknii» conferatur. ita tamen ut an- huju» decreti promulgationem tribu» men­
te celebrationem nil exigatur.com memo- fibut
—
hujutmodi clerico* non «rit qui ea_.
te» eo» efle deceat, etiam grati» oblata be­ omnia obeat , Ibia μΠο facerdote celebra*
nigne efle accipienda. Qua dc caufa lice­ tur» nifi bujut tel facultatem nominarim fcrk
bit mimi» accipere, ac abfque eleemotyna pro exprrflam ab epifeopo impetrarit.
celebrare. .Quibu» in ecclefi», vel quia cer­
In privati· Miflfo une· clericu», fl ejua
ti die· fefti aguntur, vel quia Indulgence copia haberi
_____ r
____ , —fuperpelliceo
r—r______ _____
poteft,
talari*
IndiAn font,atque etiam indie commem·- que vefte indutu», «Poquin laicui clericali
rationi· omnium fidelium dcfunAorum pM- five honefto aliquo habitu amlAui Cacerdore» mlfiir celebrantor, quam alii» folet die- /tl celebranti decore, ut inferviat, manda­
ta», tone in ii» ob mMocelebratlonem, ne fa- mu».
cerdoti cuiquiam In particulari eleemofyna»
Nec clerico» facerdoti ante mlniftret. in
flagitare liceat, fed eat in capfltiadeponen- altari, qiiam in iiiiu· myflerii funA Ione tida» curent miflarum magi ArI, qui certo ec- te InftruAua fit.
clelio loco, vei pro foribu· facrlfti» col· B D«MP paroche» In parochial! ecclefia coolocata erir, nifi alter fuper hoc jure fit ab donatur, non liceat ulli facerdoti, ne el ,
epifeopi» provifum.
quidem qui una cum eodem parocho, five
Sacriltm vero, aut magiftri miflarum, vel archiprevbytero in ea ipfa ecclefia curam
cui Id muneri» ab epifeopo, vel ecclefi» gerat-animarum, Miflar facrum peragere,.
Îirefidenre, autjeapltulo injunAum erir, mif- ajit etiam baptifal, fi mddo morti» pericuarum numerum, quorum nomine daofave Ium non immineat facramentum admial111» celebrati debent adnotent diligenter, lirare,
facerdotibutque preferibant, quid in facro
Qu« pntterea ecclefia adeo angufia, at*

F·*·**·» M

que exigua eft, ut ttoo rempote plure» («.

I

loot

■

Concilium Salixnitanum

1002

·- ■» ■·
cerdotes In ea celebrantes autno fe audiant, dationem animum etcitnt » ft extollant.
bctTàxn novi&aw ordinati prima, Mlf- *■■·
Λ·**® ita ut alius alium perturbare nodk* ne eo·
fat asti non celebrem, quam ai» epifcopo G· nisw
***** ,emP°re plutee quam duo udi· (·
•iF*· «rum faciant) uoufquliqaeab altero que· ejefijoe
ejafque vicario generali facultate· obtl*
lW··
longiffime poterit diftet, Idque omni te·- ■ariiirt
aoerm que conilet, quod entcamniee di­
ore fervetur» maxime vero cum dies fe­ dicerint , gtatifque fcaper concedatur. Coous vei exequl· * vel indulgenti· ccle. vivia ante· Uh mnaaeris abulibus plena»
que tune fieri (aient , omnino prohibenu·.
brantur.
Cue
mit·
Et quemadmodum In mifla conventual! ·
___ . prafiiict
____ non deceat pontificales
_______
aut parochial! » cum corpus Domini eieve- fas pontificali illo habitu altiflimua (acue­
tur , fignum fono campan· datur ; ita in- doto· in celefli majcftar* Chrifti· Deal·
privavit quoque mifis prnfletur, ut parvum num referentes » plebrigne fuas' Deo co»
tintinnabulum , aut in altaris latere appen. ciliare » eifqoe folemnner ueoedicero capieofum » aut e facrllUa allatum» a clerico mi- tea » line magna populi frequentia Celebra,
niftro certis ritibus pultetur.
re ; idcirco noftra fynodus vehementer opOmnes fideles mlfle Iu interfint, ut 1« - r«» * ac peraatlqau· ille· ecclefi· motem
omni ejus parte» genibus flexis fint* pr·· ■* inftauraado decernit» et finguil infignes ac
ter qnam dum Evangelium pronunciatur, (blemne· dies fefti, quibus ut plurimum epiquo tempore * ne mulieribus fleftere genua* fcopi folemnlter Aera facere folent » palam
animare· reftoribus
aur federe liceat populo a parochis », ft animarum
Nullus facerdos-cuinfcunque grados ton- dennneientur ; unde populus, ft optimates»
focularês
mag “
ift rates', qui ci.
furam clericalem non deferens, celebrare imprimifquc
"
'
profumat » neque facrifta cum vefies facraa vitarlbus prafuat, ac catcrlr > qui inferio­
inducere linat.
re! (unt reAam vivendi normam debem,
Inter celebrandum nemo caput reticulis, fanflaqae exempla prabcrc· latclligaat fe
fcu fabiretis operiat, aur ipfa collocet in in Domino admonitor , dcnunciatis diebus la
altari.
ceihedralitMi cidefiis fnterfint vefperis, m
midis» fuaiuque.erga ecclefia·* ejufqev.
- Nullo modo prartermittatur perantiqua
Illa, ft plene neceflaria confuetudo iiu» paliotes religione· * ft obiervantiam oftenccclefils collegiatis, ft parochlalibus, ut dant ■ Cum indigna· fit iwjefoodl (ôleaaU
tares, qua
ad commun*·
populi
devotio·
dominico die inter miffarum folemnia dé- .,...·,
,--- --------------------- r-r
—---------—
nuntient archiprmbyteri, ft parochi, qu»GBeei> utilitaiemque inftitut· faut, taoquam ·
vigilio, qui dies fetti In hebdomada inci- ad te non pertineant, otiofe inutiliter de
derint.
. relinqui.
Cum fit oblatio» non patena, ftd crux*
niiave imago, qu· vulgo la fata dicitur ,
C Λ P. XX.
lidelibus offerentibus ad ofcnlum, vel fi ma­
lint , altera pars manipuli Interim a Acerdotibus celebrantibus prbbeatur.
Nolumus ante auroram, aut poft meridiem
Cravifimu· probro·* quo prophetica
• ab aliquo celebrat i,ft limul atque facerdos ad vox facerdotes inteftatur illud iere cenfea.
altare pervenerit» nulla ratione perpedia- dum eft * dum concitato fpiritu ip eoo ex­
cur, neque aliquem pmfloletur.
clamat -, btt ff-ler labiit tu baatral , «er
Nc legat memoriter canone·, fed feu»· Vafras «era· /«age »β a mv. Qpod nempo
ma, ut pareil, vigilantia, ftattentioae·
tum fit cum turbato ultro , cirroque ordi­
Evangcliorumliber nemini deferatur exof- ne ,,ftrepitu
__ . ______________
, _
» clamoribus»
ft ___________
confufioae.»
culandus, praterquam epife. loci ordinario* Dfummo cum dedecore templum Domini ro>
ctiamfi pluses epifeopi mifla facrificio in- fooat
'----- . Itaque
*----------ir- — *qui'■ indies
J:“
ut—
tot------tantifque,
' serfint.
In dtvMivofficiis accedunt erroribus occur­
Candela non extinguantar nifi finito ul­ ratur .
timo Evangelio» ft in fine mifla Evange­
Mandat in primis hac noftra fynodus *
lium legatur . Ia triatifit trat Vfrbaai, nifi ut unaquaque ecclefia cathedral·, vel coi»
in ordinario aliud aflignetur . Quibus vero leglata habeat ordinarium officii » ut dlftlibuerit pro fua devotione precati, tum id culrates, qua in breviarii rubricis poflent
agere , commode poterunt, cum pofttemum oriri » dererminenrur » ft facerdotes ha­
Evangelium abfolvetint.
beant mlflalia, ac breviaria cum fanflis noFinito tandem facro facerdos In facrlflia Kr addicis · Quoniam ft nullo officia diftriomni qaa poterit animi elevatione, Deo
ente maxima Colet generati confufio» cu­
gratias agat.
pientes cande· a templo Del fimui arce­
Laici.ft maxime mulieres ne adeo acce­ re» volumus ia fingulis ecclefiis duoe eligi
dant ad altare, ut impedimento fins facer- reAores chori, ubi non funt dignitates»
doti ; atqui ob Id tutius erit, ut ubi fieri E quibus ex officio competat* ur diligenter Hcellove alta- broe properari mandent * officia dllÿooant*
poflit, fcabellls quibufdam, cancellove
ria cjrcumtepiantur.
recitent 'capitula , ft refponforla * brevia
Inecclefiis collegiatis» ft parocbiallbus, cum aatiphonie» leAlones cuiquam legeotea
nunquam mifla convcntualis, qu· cantari, denuncient, ft pfalmoe ac tefponlbria iodebet, omittatur, in qua dem corpus Do- ciplant - In omnibus cantas dlflboantia·
' mini noftri Jefu Chrifti elevator, fonumeam- pro viribus evirantes , qui du· hoc fee*
uatut detur, cujus lignification* fideles, qui guntur munere, c-tfit* detefto erefti flent,
in ecclefia non ad luor admoniti ad mati Natius Incera profumat iis r*bos,te*ere fo

r

umquemgnl myfteril ft beneficii iscstqg ■ Jμ

fe iageiere * qu· ad ptardift. chori roft·· "

1003

Concilium Salernitanum.

1004

A Hun Aores, leu prefeftos quoquomodo fpeAant, . binis»
bim>» autternis
i.™, ad'
«« eplfcopum,
vpucvpi··· , five rius
c,s . ».. . —
ichcuuiam adnorarorun, gare
rant , Λ"ΚΟ
Cuaiir.
alius unquam defeAus accidat volu- vicarius.
vicarium fchedulamadnotatorum
deferant
. 1«
®u’ proveAtores canonico· »>ce» fupplere vel quocumque epifeopi mandant . Eo·
W6· abfcntiua.
omne* adootabunt-, ft toties, qui, ft quo*
Singulis DominicW feftifqoe diebus ft_> tie* In aliquam infrafctlptorum errorum In­
Deum. ttuMiu, cum antipbooa, ft ora­ ciderint.
In primi· .qui divinis officii·. impedi me ntione. in uulbut vero ecclefi!· viget lau­
dabili· conluetudo.ut totum matutinum of­ to cetfante legitimo, non interfuerint.
Qui in choro prvdiAt* horis non erit In­
ficium cantetur, omniqo eam retineri mandutus fupcrpeliicco mundo, ft decenti, ft
damn·.
capuccio.
Hebdomadarius primum in choro locum
Qui tonfuram ordini fuo convenientem
habeat ft obtineat cum solemniter cele­
brat , nec ab co.rCccdat abfque pr*tidenti« non geflerlt.
Qui veftem longitudine fuperius deferipta
licentia. Si vero recedat, fubfequem ipliu·
vices fuppleat, nili alicujus ecclciio confue- non habuerit.
Qui venev
veftes aircnu.,
alterius, quam nigri cotons.
colori·.
tudinc ad altare majus (edere cogatur.
qui
Sunt autem pacte· hebdomadarii , horas■ caliga·, aut femoralia alterius quam albi,
omne· inchoare,-» recitare invitatorium velnigri.
Qui
cum collari rugato, aut
cum pfalmo l'rurte , incipere Hymno·, ft
- —fubuculum
■
prima· antiphon··, dare bencdiAiones · ft arte laborato fcftaverit.
Qui Inter officia libro· , epiftolas, aliave
•bColutiones IcAionum, ac poftremo oratio­
ne· dicere ; qu* dum prcftat, liet eieftus , feripta, prater ea qu* ad officium fpeAant,
aperto capite, omniaque lingulari diligen­ legerit.
Qui, quo tempote dicitur officium pu­
tia compleat.
Bxequantur facerdotes, canonical· a Ha­ blice, iple per fe privatim recitaverit.
Qui in choro dormiens ; femel ft iteriim
que beneficia obtinente* hebdomadarii mu­
admonitus non vigilaverit, aut redormierit.
nus vtciffim, atque ordine, fig ni ficata hora
Qui prater oblatam neceffariam occatio­
qua' Inchoandum eft officium, alter pr*fe. Aoram chori campanula^ fpatio competen­ nem, aut extra rem divinis horis congruen­
ti pulfari mandet, ut facerdotibus per ac- tem in choro locutus eritQy>
ekfiam forte di.perfi·, tempore liceat con_ hinc inde vacatu* erit, nifi id ratio
venire; deinde Hebdomadarius ftatim loci- Cpoftulet
, ' ' ' officii
~
,. aut majori cedens , coa­
luero loco decclferit.
piat officium neminem cxpeftando.
Qui fepe numero admonitus, ut ceremo­
Nemo chorum ingrediatur divini officii
tempore, nili habitu longo\ ft fuperpel- nias decenter exequatur , aut negligent!· ,
tori faA»
liceo indutus. In introite ghori
f«Aa prius «ut eleAione PrefeAorum jutia fiocclpen­
oratione, antequam fedem quilibet petat, dent.
Qui · latere in quo contiftlt, nifi aliqua
caput aliquantulum fu perior i inclinet, ftentque omnes ab utraque parte non difpcrfi, infirmitas prohibeat, cum c«terl* non can­
fed «qualiter diviti , non permittente* tet < aut leget ·
Qu! priusquam terminetur officium e cho­
Jalcos In eorum fcdibu* federc, pfhiiente*
per fe ipfos diftinAe, fedate , faAaquo ro decetierit
Qui peraAis horis rellgiofe cum comite
Îtaufa In medio verticuli;atque verba ne trancurrant , vel fincopent, decenti geftu ha­ ad (acrllliam reAa via non convenerit.
Qui in officio defunAorum, aut excqnil·
bituque , ft compotita voce cum nevotione
pronuntiantes, nullos unquam tlfut, ft ad primam leAionem non advenerit.
D- Qui dum Palfio D· N. Jetit Chrifti de­
cplloquia immifeentes.
f Cum aliquod refponforium eft cantandum, cantatur, ereAus n»n deterit.
pergant Omne* ante librum, omne· etiam
Poftremô qui choro prufeAis , vel c*reercAi tient in principio horarumdum hymni moplarum magiftris in iis qua pertineant ad
cantantur, vel leguntur cantica , Euange­ divina officia, obfequi recufavent.
Expleto officio nemo exire prefumat,
lia ,capitula , Tr Or»w /aadaawr ;
ttt, Gltrie i»Bxttljii« PrsrfailonesT Apo­ nifi faAo ligno, quo dato exhibita altari
ftolorum fymboll, nec non ufque edyîteA.r debita reverentia, invicem religlofa faiu. genuaque ftrAant ufque ad communionem a tent,ft e choro difcedcotes bini cum filentlo factiftiam ingredient*· (uperpcUiccum
celebrante neraftam.
Sed capita aperiant atque Inclinent , exuant.
Cefertim ad prolationem nominis Jetii, vel
Vetamut autem n* ullb· cujutvl· ordini·
Virgini*, aut cum Gferre tetri , vel be­ clericus pr* foribus ecclefi* ftet, neque
per vias, aut vico· Incedat, allove vagenedicetur in fine hymnorum S·· Trihieati.
PunAatores duo In fingull* cathedra!ibus, tur, neque ab ecclefi· egrediatur fuperpei ·
ft collegiati· In fingulos anno· conftltuantur, gllceum
m geftans, nifi cum prfcaffione* , aliud( uterque juramento prollito, fe fideliter ac ve eccietiafticem munus obeat, quod Indu­
nulla perfonarum exceptione officio fatisf·- mentum requirat.
Aurum. Ambo punAatorc* libro· conficiant
Qulcunqu· atlam facerdot··, ft clerici in­
deficientium ·. ft Unguli· mentibu· libro* fall ibiliter In ecclefli· collegiati·, da quarum
punAationum Inter fe conferant.
reditibus vivunt; divinum officium otnttefque
Qpibus autem onus hoc Impolitum erit, bora· canonica* in dic·, eut caaant, aut
ut defeAuoib·, tardeque ad divina officia legant pro temporum, ft fblemaltatum
convenlepte*
adnotent,
fi In-civitatibus
ΛηΚ
-___ ___________
_______
_________
_ ratione.

tiogujlsnNnlibu·, β vm extra civitate·
*■

Singuli· qnoqua dlab·· Ma * «I vri ·%
nreW
•re***"

looj
*__Λ
c„*·

Concilium Salernitanum.

1006

eclsfia précepte, vel Joel cooOwtudiaece- . tumquc, praterqnam prafcripto tempore,
lent·»,In archlpresbyterall ecclefia archi^neΓ&Ι finaut.
/·""»

I» parochial!
K..»rki.ii paroehus
uwLm vefperaCnmiiti
,.”T' presbyter,. in
CAP. XXI.
’JP*
>>w* rom officium cantet, data samen prius ftatuta hora , ut mori» eft, campaoarum fignit, ur fidelet valeant convenire ; nec non
Dt ttfiliJ» & ttMtitii.
de mane recitet horaa canoojca, In lllifme»
diebus, dt etiam in hebdomada fanAa· QuiQuandoquidem in terreftri hyerarchla dlcunque autem presbyter ia Illa ecclefi· (;nitates, dt pralatura radiandum ftellarum
ter qpaterve per hebdomadam Mi fla facrum
nftar Cunt; ob id non Ihtis eft, muta que*
facere debet Illum adjuvet, nifi alterius daa fuperioritatis deferre Infig nia ; nui pro­
ecclefi· minlfterio addiAus fit, aut abjepi- pter canonico, omne. In Chrifti v licetIbus
fcopls addicatur. Quod fi nemo adiit, adhi­ obfscramus, ut lucidiffiato omnium virtu­
bito fibi clerico, id vefperarum officium tum exemplo, ficut reliquia dignitate funt
no· cantu, fed alta voce recitet, ut ab iis, prafteetioeca, Ita pariter «ita decore pre­
oui prwfentes adfunt, opportune audiri pof- fulgeant.
nt. Idque fervar! mandamus, ubi commo- B
|lo primi, Igitur bit faitem in meniê quo­
de fieri poterit.
libet canonici cathedralium eccleftarum, nec
Decreta, qua mox Infra notata funt, non colleglatarum quarumcunque aliarum
Îiuotannh In ecclefiis cathedrallbus , & col- eccleliarum capitulum habeant, in quo dillegiatis cum frequentiffimus populus In Mif­ gentiffime agatur de divinorum officiorum
fs facrO prsfens adfit, de fcrlpto per Dia­ ratione fervanda, dc de erroribus io (aera­
conum celebrantem fummatim expreffe le­ rum ceremoniarum ritu commlffi, rtum le­
gantur , db promulgentur. In ceteris vero gatur para aliqua carum rerum, qqa deviecclefiis curam animarum habentibus per pa­ ta clericorum honeftate hia provincialibus ,
rochos vulgari fermone certis |nft· conftitu- ycl aliis dioecefani» conftitutionibus pre­
tis diebus.
fer! pta erunt ; Sr quotlcfcunqiie convocari
Tridentini concilii decretum adverfus eos, capitulum contigerit, fuper hia, vel aliis
qui clandeftinum matrimonium attentatint, nagocila, vocentur omnes, & major pare
legatur initio anni, At calendis novembris. eorum, qui accefferunt concludet -, omnibus
Ejusdem concilii decretum de H» qui non vero non 'vocatis irritum, dt caflum declarafolvunt decimat calendis majl, dt prima C mus id totum, quod per prsfentes dctcrmldie Dominica feptembris.
-------------’ ’
natum, atque concluium
fuerit.
Ejusdem decretum de H» qui ufurpant
Si qus vero decifionn. vel conftitutiobona ccciefiaftlca,ejufve jura;& pareille nès pro communi omnium commodo, aut
bulls dip cans Domini let·, qwt eft cos­ utilitate in prsdiAis capituli, per canoni­
tre eosdem, fecunda die quadragefims.
cos, vel collegiatos aAs fuerunt, per ali»
De iis qui non denunciavcrlnt bsreticos, quem de capitulo ad id ab epifeopis depu­
hsrefifve tufpeAo» dominica prima adven­ tatum In peculiari libro ledulo adnotentur,
tus . dt quadragefims. Decretum da nota­ Innue archlvio reponantur.
riis legata pla non dcnunclantlbus dominica
Neve que ad capitulum pertinent ullo
die prima quadragefims. De notariis, dt unquam tempore pereant, prsfcnti decreto
pubncls ufurarlis, quibus intcrdiAa eft pu­ ftatuimus · cathedralium ecdefiarum cano­
blica fepultura calendis Januarii, dt ferla nicis
collegiati» archivlum sdificari de­
fecunda poll Pentecoftem.
bere, duabus, Ac diverfis clavibus occluden­
In facriftla tam cathedralium ecclefia- dum,
., per
,
______________
________
duos
canonicos retinendis.
In
rum, quam reliquarum colleglatarum qua-Dqtto archivlo alter liber confervetur, qui
tuor aditat perpetuo tabella i una In qua Inftrumenta qualibet, ffi feripta cujusvis .
omnes miff*·. dt officia pro mortuis, ac generis, quibus Angulorum canonicatuum,
reliqua deferipta fint, que ex impofito mu­ prabewdarumque bona , ac jura notata fint
nere, quacumque de caufa celebrari opor­ comprehendat. Item alia Inftrumenta , Ac
tet ; altera Ia qua cujutcunque dignitatis, feripta ad capitulum quomodoiibet perti­
beneficii, cape lis, altaris, dt officii ejus
nentia In Idem archivlum referatur.
ecclefi· in miffis, dt aliis divinis officiis obe­
Qpotiefcunque autem capitulum convo­
undis debita munia contineantur. Tertia, cari, neceffc erit, s ftata Illa oratione, qua
in qua quid a fingulis presbyteris, aliifque de Spiritu SanAo dicitur, principium fuma­
clericis per hebdomadam, aut per ’ pium tur .
etiam dies, recitandum caatandumve fit;dt
Porro quo regularis difeipiina Inter ca­
prsfertlm cum prslatos celebrat, quo tem- nonicos magi» vigeat ,. epifcopus. fingulis
porh defcrlbatur. Quarta, In qua fint de- tnenfibus canonical! capitulo interelft ftu»
icripta confeflariorum nomina ab epifeopo deat, vel eo loco ubi convocari folct vel
approbatorum ad Chriftifidcllum
confeffitAies gallo, quo illud fecum vacare voluerit. Ac
um cotueffiones
audiendas
___ ___ .
dc capitularibus rebus, tum fpiritualibua,
Triduo illo hebdomada fanAa, quo exRo- tum temporalibus, de divinorum officiomana ecclefia more, ftrcpitus, α fragor tum cultu , At de capituli legibus inviolate
fieri folct, ad fignificandam In paffione Do- (ervandis canonicos moacat, atque cum ilminl Jefu Chrim omnium rerum commotio· lis agat.
nem iifolum In fine.... matutinarum fiant.,
Caoooici ad capitulum vocati omnes con­
çurent autem parochi, * iacrifte eccle» veniant, nifi legitimo impedimento, de quo
flatum, ut populum ad rellglofam Dominica docere babcaht, detineantur, nec nlfieo ab-

paffioais OMtampletloMm invitent, ftrep^

• ,

fol·*· difcedere audeant.

Qu1·

Ioo7>

Concilium Salernitanum .

c

. 1008

""
Quilibet cinooku» io capitulo fuo Joco» poffint, jubeat lingulis meofibus convenire "T
*·"«t· ordloeque no° fedem · fententlatnque di- Un aliquam parochialem ecclefiam, vel a.
*!*■ cena,vel dicentem alium interpellans» in il- lium commodum locum, prout- magis ex· Cuxisrr
•'°' Io & in duobus alita deinceps capitulis fen- pedire videbitur, ibique aliquos confcien. '19°'
tentlam ne dicant, & nlhilpminus epifeopi ti* cafus difeutere, & examinare ab eccle­
arbitrio puniatur. Neque preterea jocofe fia vel loci prapolito proponendos· Et fi
unquam» aut fcurriliter in capitulo loqup- quid infolutum , aut dubium remaneret,
tur, fed graviter, At modefte. 1 loci theologum vel fac. Ccrlptura leAorem
Ne cui officium recufare licear a capitu­ adire pro rei dubia declaratione, ejufquo
lo commiflüm, nifi legitima de caufa, poe­ diAis flare & acquiefcere debeant.
Doceant parochi diebus dominicis, & fena in contlarium facientibus propofita, aut
quantum pecunia per duos mentes caperet ftis plebem fibi commiffam fidei rudimenta
ecclefia affidue inferviendo , tantUMcnu cum brevitate & facilitate fermonis ; curentque in fua parochia inflitui focietatem
umitrat.
Officia autem » qua a canonicis capitu­ nominis Dei, vel doArina chriftian*, ad
li nomine geruntur, ubi non funt annalia, , quam audiendam nedum pueros, & puellas,
' (ed rodes omnes venire authoritate epifeo­
ad biennium ad fummum conferantur.
Nullo tempore canonicis, aut collegiatis pi compellant.
Habeant parochi librum, in quonafeentes
cujusvis ecclefia liceat bona, redditus, pro­
ventus, exaAiones, vel emolumenta etiam illorumque patrem, & matrem, & nativi­
certa ad capitulum quovis modo fpeAantla tatis diem, fi fpurii tint matrem tantum;
per fe, vel per interpofitam perfonam, ne deferibant. in quo etiam libro bapriaatos
ad minimum quidem tempus conducere fine omnes , illorumque com patres adnotent.
epifeopi voluntate . Alioquin contraAus Librum Item confirmatorum , illorumque
omnes irriti fint, & canonici, & clerici compatrum. Librum etiam parochianorum
tam locatores , quam conduAorcs graviffima omnium & familiarum fu* parochi* , in
quo confitentes , & communicantes inpoena pleAanturId ipfum lancimus de eorum propinquis, pafchate deferibant, At flatum totius parochi*
fingulta annis referant. Librum etiam con­
& confahguineis ufque ad fecundum gra­
dum inclufive, nifi cognita re per epifeopum ficiant , in quo matrimonia, contrahentium
pro ecclefia utilitate aliud judicatum Jeci- nomina , diem contraAi matrimonii, tcftes
fumve fuerit.
1 3ui fuere preientes, diemque cujufcunque
enunciationis faA* diligenter deferibant. Celebranti epifeopo, aut alia pontifica­
lia exercenti canonici omnes ex praferipto Librum denique morientium, in quo mortis
dies, & fcpultur» deferibant, & an teTridcntini concilii diligenter affiliant·
Conflitutio autem Pii Quinti pontificis ftatus vel inteftatua decefièrit. Quorum.,
maximi de fru A ibus canonica tuum & prae­ librorum exemplum fingulis anaia epifeopabenda rum vacantium, a canonicis , aut ca- li curi* rrafnuttendum curent,io illiua sr
pitulo ,
collegiatis clericis recipiendis, chivio confervandum.
omnlnojrrvetur.
Caveant autem omnino, ne ullum teftifiQuilftrasnoakaribus, At portionibus non cationis genus e fuis libris parochialibu*
eft antflms ordo presbyteratus, diaconatus, deferiptum, vel illorum exemplum cuique
vel futKconatus, epifeopus cum confilio ca­ tradant, tine epifeopi licentia, nifi teirifipituli ungulis fingulos anncAat, quemadmo­ catio »tatis, vel natalium petatur, qua
concedi poterit »
dum a Tridentino pruceptum ed .
Æquum ell procul dubio, ut qui quo­
Referant etiam i* alium librum decimat
tidianarum diflributionum fru A ibus gaudere D quas exigunt, tam perfonalcs, quam rura­
volunt, iidem laborum, ac onerum cccle- les, nec non fttneralia, A jura mortuorum,• ii» partem intcrxfe dividant. Quo circa_. item omnia qu* ab epifeopis , vel eorum
qui funAkncs quolibet diei ftatuto non ex
vibtatoribua m vibratione fuarum parochia­
pjcverict, diftribotionem illius diei ne ca­ rum decernentur , ut ea diligentius exe­
piant, fed fabrica eccleii» , above operi quatur , At ab aliis exequi' curent.
pio'xpTTcopi arbitrato addicatur, nifi aliud
Vifitent parochi feme! in hebdomada pa­
«x confuetudine ab epifeopo approbata re­ rochiam , & diligenter inquirant de paupe­
ceptum effiet , Ac ubi di (tributiones fanAa rum, pupillorum , viduarumque ac nobilium
non funt, fiant juxta prsferiptum facricon­ puellarum neceffitatibus, dc ad epifeopum
di. Trident.
referant ; idemque de fupervenienttum inco­
larum, At mulierum cohabitantium condi­
tionibus. Infirmos veto («pius vifitent,Arqua
ad animarum falurem pertinent in primis eos
Dr ftrubir.
moneant,qu*ad facra pertinent,in extre.
♦
y
mifque laborantes non deferant · Mortui
Quoniam ex cai um conficienti* cogni­ non amoveantur a domo, nifi a curato a^
tione, & frequer examine pendet facra- quo facramenta receperint, aut de ejus li­
mentorum omnium reAa adminiftratio , At centia , aut ab alio , ad 'quem de jute,
pr «cipue facramenti poenitenti»; idcircono­ vel confuetudine fpeAabit .
ftra fynodus provincialis mandat omnibus
Parochi frequenter moneant in ecclefia-.
epifeopis, ur omnes presbyteros in factis medicos , ut meminerint officii fui circa
ordinibu· lonftitutos, At prxjertim parochos importandam capituli : rum »»jfrw,rar &r.
per tua·· civitatesAt dioecetes, quod huic extra de poenitentiis , Af remiflionibus ;
tam utili exercitationi facilius fe 'tradere prefertim vero bull* Pli V. fuper hoc edit* €
MIl

"TT--”

CAP. ΧΧΠ.

,

1909

Concilium Salernitanum.

ioio

Mlferabiles ptrftmas , quibus nihil ant .
Quia f*pe in muris, dt valvis ecclefia, Rt»® fit ad fanaris Impenfam faciendam,A rum aMig'
affigi ivsum
folent vari*
feriptur* wuimiwnvconclufiov«u« «q»<ipitfltdK
fepallant, wl ecclefi* fumptu, aut num difputandarum, citationis
· ·
—
c—·’
per ediAum,
1 >“ coafraternitatum, ubi h*e pia vitet ac lau­ notifiestIones alicujas judicialis aAus,dr a- *59^·
liorum diverforum aegociorum ; mandamus
dabilis coafuetudo.
Parochi moneant patresfamilias, ut do. omnibus, & qulbufcunque, cujufvis gradus,
minlcls feftifque diebus majoribus filios, aut officii, dt conditionis cxlftant, ne impoftefamulos, quos.Ia beftlis pafcendis, aut ar­ rum tales, aut fimiles chartas, feu feriptavis colendas, dt cuftodicndls, aut aliis ne- ras cujufcunque generis audeant in qsAis
Îociis peragendis occupatos tenent, ad mif- locis affigere, vei affigendas curare abfque
am concionemque audiendam venire dili­ epifeopi vel ejus vicarii licentia ; alias la­
genter curent, dt moneantur f dt parentes, te fententi* excommunicationem Ipfo (4A0
vel filii ad raiflâs audiendas prcdiAis die­ incurrant »dt alias arbitrio epifeopi poenas.
bus accedere Audeant, cnm etiam 11Ü eas DIAas vero chartas feu fcrlpturas ab eplfcopis vel ab eorum officialibus non fubfiaudire teneantur.
1 ' '
Admoneatur (ape a parochis populus gnatas
' 'impone auferre,
gnatas, cuilibet licitu*
licitum fit
quanto
fee Iere._
Implicati
teneantur,, qui, __
bo- B delere, dt
r.—.............
XL lacerare,
---------- - Iio
j quo parochi dt fa­
- -----------------1na
-------1
,Λ —
-- ·■invigilabunt.
—
ecclefiaftica
, jura , jurisdiAionem, aAio- crift»
omnes
nes, redditus proventufque occupant e?
Orationem quadragi
“ de.
quadraginta horarum , ne ulla
epifeopo ) fieri ullo mo.
tineat, dccimafque debitas prcftare negli-■ in ecclefia ( initio epii
gunt'.; & pro iis tandem
anathemati
tam- , do parochi
patiantur, dt alii ecciefiarum,
t
‘ x______
::__ ‘
................
diu fubiacent, quamdiu iurifdiAionet, bona, dt confratemitatum rcAores, fed fape fiat
res, jura , fruAus, dt readitus , quos occu> pro loci qualitate.
. paverint, vel eas, qu* ad eos quomodo.
Quoniam comperimur mortuo beneficiate,
cunque etiam ex donatione fuppofrt* per. vel ecclefi* miruftro bona ad illius fuccefion* pervenerint, ecclefi* cjuique admini- forem, dt ad ecclefi* ipfius minifterium
Aratori, five ejusbcneficiato, integre refti. pertinentia a nonnullis Airripi ; fynodus no.
tuerint -, dt deinde a Romano Pontifice ab­ ftra, conftitutiooi felicis recordationis Pii V.
folutionem obtinuerint, juxta difpofitionem fuper h*c edit* inh*rehdo, fub excommu­
concilii Tridentini feiT.sa. cap.a. Decimarum, nicationis poena lat* fententi* vetat, no
que debitores ad earundem folutionem epl- hujufmodi bona quifquam temere auferre,
(copis omnino compellant ; dt qui moniti <C aut In profanum ufum vertere audeant, et
non foiverint, ex ejufdem concilii mente, fupradiAa bona ecclefi* vei mini Aro fncexcommunicat! declarentur, dt ubi decla­ ceflbri de epifeoporum fcientia, dt man­
rati erunt, ecclefiaftica fepultnra, nifi fatis- dato contignent.
fecerint, careant.
In parochialibus ecclefiis, in quibus plo­
CAP. XXIII.
res reperiunfur bénéficiât!, reAores feu ca·
pellani, vel portionem fruAuum vel· pro­
De beeeejfdir tttlffieflitit .
ventuum habentes, dt in ecclefiis, qu* re­
ceptione dicuntur, ad quas promifeue, dt
Mandat noftra fynodus, ot qui deinceps
infolidum vel alias ex online, dt gradatim, ecclefiaftici beneficii pofleflionem adipifcenatque (ut dicitur) perturnum vel per heb. tur » ejus beneficii titulum ante omnia , ad
domadas adminlftratlo (aeramentorum, cu­ faifitates vitaudas,ordinario fuo reddant.
raque ecclefi* dt animarum fpeAat, nullufCaveant epifeopi, nc paffim, aut Indlftin2ueintereofdemeft,qui primum locum,gra- Aeomnesecclefiafticorum beneficiorum cauumque certum habeat » omnino epifeopi Dtiones admitrant ; fed In iis tantum cafibes,
per deputationem unius ex eis provideant , qui Pii V. litteris exprimuntur ; dt memi.
dt onus adminiftrationem, dt primum locum nerint excommunicationis, qu· earandem
obtineat, dt fu», atque aliorum negligen. literarum fanAionc contrahitur, apoftolic*
ti* rationem reddere omnino· teneatur, no fedi refervari.
fegnius, quod commane eft,expediatur .
Ecclefiafticorum bonorum locatio ad diu­
Cum vero diAus deputatus morietur, vel turnum tempus faAa, cum ex Trid. conc.
aliter munus dimiferit, vel amiferit diAum authoritate recognofcenda erit, ne eplfco.
primum locum, fucteffive alius ex eorum fius, qui bona ipfa locant, quive ejus
numero per epiftopum previo examine ma­
ocationis commifsarius, aut executor fue­
gis idoneus prcfictatur.
rit, caufam dijudicet, fed hujus locationis
Animadvertant parochi, an Illi qui pto recognitio ad viciniorem epifeopum perti­
patrinis in facramento baptifmi adhibentur, neat, tym ad eos, qui locationis cautis re·
an fint confirmati, an catholici, an fan* E cognofcendis in ejuldem epifeopi vicinioris
mentis, an bon* fam*· an eodem anno in dioecefim profeAi erunt.
pafehate cotifielf» fint, dt SS. Ruchariftiam
Curent infuper epifeopi fac. concilio Trl.
fumpferint ,an doArlnam Chriftianam feiant; dentino inharentes, ut cum uno de capi­
itemque excommunicates, interdiAos, faci- tulo , altero de clero ab eis deligendo qnafooroCos'abinfantls fufeeptione arcebunt.
cumque bonorum ecclefiafticorum locatio­
Studeant etiam , ut poftquam domum nes an fint nec oe ad diuturnum tempus,
baptizatum infantem retulerint , patrem vel contra facros canones contraA*, ut
matremque infantis ipfamque nutricem mo­ recognofci faciant, vel recognofci faciant
neant, ne illum In leAo teneant, ob fuf- a deputatis a prov. noftra fynodo.
Bonorum ecclefiafticorum locatio fchedufocationis, dt fttpreffionis periculum, donec
infans annum integrum faltem compleve­ lis publice dc more propofitls Temper fiat,
rit.
Cantii, Gumtu l.Tom.XXXV.
S' s s
ni.

.

ion
~

Concilium Salernitanum.

1012

nifi eam aliquandn focus fieri facultate In » tenentur, ii tamen qui cura non · preidun- “■
»
anno fcrlptis ab epifeopis, vel ab eorum vfca-tur animarum, fed alia habeor oqera digni·^Auno
riis impetrata permlftm fit ; fin aliter fiat, tatibus annexa, qu» perfonale flagitant esi· '-««tari
•IP®· Jocatio nulla bt, & qui locarit poena mul· nlfterlum, ne arbitrentur propterea ad refi- Hpfi.
Aetur epifeoporum arbitratu.
dentiant fe non teneri . Ad epife. item ftuQu· ad certos pio* ufus funt reliAa, In dium fpcAabit , ut fuo quifque muneri ( ut
alios etiam limites ufus ne convertantur ; im- !*r»dlAum eft ) per fe ipfum, non autem per
mo ne neceflitatis quidem pratextu, etiam
ubftitutum, cum eloAa fit perfon· indu·
tedatoris heredibus huic rei aftntiatur, ftria, fatisfaciat. Hujusmodi funt, qui di.
nifi jure id permittente ab epifeopo facultas gnltates,aut canonica tus obtinent, quorum
praftita fuerit.
prsfentia, & officio non folum ecclefi· cul­
Decimas ecclefiis omnibus debitas, de qui- tus divinaque. minifterta , fed etiam epifeo·
bufvis fruAibus, etiam antequam illi ad ar· palis Ipfa adminiftratlo vehementer ornatur,
cas , domumque afportentur, eligi licere^ ac augetor. Qyod fi prcdiAas dignitate*
ucviar.tuw,
declaramus. Licere irciu
Irem naruuuus
ftatulmus, u
fi κι
id ■■·
11· obtinentes diftriburionibus carent , ut At
li maluerint, eorumdem fruAuum, frugum Ipli congruum ecclefi» fervitium impleant
que deferiptionem
illos curare,
t que. ° arb; trio ordinarii ptsfcindendum, ordinarius
ill.m
defctiptionemfieri
rationem
exigerepe
potk
illam defetiptionem rationem exigere potie . tertiam partem ex fruAibus , & proventi­
Er quarta epif. ex ilii» legati* oblationibuf- bus quibufeu mque illarum dignitatum In dique, & aliis dari (blitis piris confuetudine ftributiones convertat juxta Tridentini conci­
integre perfolratur fub poenis arbitratu lii decretum affignanda*.
epifeopi.
' ( Praterea queeunque beneficia ecclefiafti­
Qui vero a decimarum folutione allcujus ca quicumque obtinent, in quibus, etfi envel privilegii vcl caufc prctextu fe immu- rata non fint, tamen refidere vel jure, vcl
nes eft putant,lis ut/privilcgium , autcau- confuetdine debent, in eos epife. ut pramlffam afferant immunitatis fua , duorum men· fum eft, animadvertat, Λ pôenis a facro
(ium fpatium conftituimus ; quo tempore , concilio Tridentino ftatutis, Λ aliis fuo ar­
fi nihil, quod valeat, attulerint.adillas foU bitrio, fi oon refoderint, utatur.
vendas Jure aftrIAos eft decernimus, nifi
«liqua jufta rationem ,qui judex caufa fuerit,
CAP. XXV.
tempus conditurum «enfuerlt prorogandum.
Ccclefiarum r<Aores,ne ecclefiafticorun.C
De Hofrittltbitr,
tlii fiir lacii.
pradiorum ullas arbores cadant ; li tamen
ufuvenerit , ut eas, vel ad ecclefiam, vel
Monemus omnes & fingulo* , qui ecctecccleliafticas fedes farciendas reftituendaf- (iaftica hofpitalia, & confraternitate*, col­
ve,aut ob aliam caufam cadi opporteat, legia, aliaque pia loca in commendam,adcum facultate ab epif. impetranda id ipfis miniftrationem ,aut quemcumque titulum ob­
facere licear
tinent, ut inviolabiliter obfervent conditu· ,
t Iones, & decreta Trid. concilii.
CAP. XXIV.
Teneantur magiftri, procuratores, adminlAratores diAorum Jocorum epifeopo, vel
De ffvfdrxtia.r
per ipfum depurandis, annis lingulis adminiftrationis fur rationetn reddere.
Quam neceftriafit relidentia in ecclefi! t,
Non licear eis quoquo. paAo piorum lo>
cum ad Dei cultum ftatuendum, tum ad au­ eorum bona dilapidare , vendere , alienare,
gendam anjmarum falutem, fati* fuperque aut In
_____
____ ufus
_
.
____ , quam
alios quofvis
convertere,
ftatuerunt Trident, concilii patres, tortis de Dquibus defcrlpra sunt, five epifeopi confenco fetmonem faciendo: hinc omnes, & fio· fu & fi deftinatus ufus non reperiatur ;defi.
gulo* in Domino hortamur, quibus anima· nietur per
-------epife. in vifitatione .
rum cura commifia eft, ne gregem fuum
Ad procurationis, vel adminiftrarfonls of·
inore mercenariorum deferant, fed proprie ficta eleAi non profumant luis fungi officiis,
memores falutis hereditatem pretiofo Chri· nifi prius In manibus epife. vel ejus vicarii
Ai Sanguine accquifitam curent, & pa­ juraverint, onus fibi impolitum fideliter ac
teant verbo, opere, & exemplo.
diligenter fe exeeuturos.
Si quis autem In ecclefia fibi fubdita per.
Prohibemus etiam, ne in pratfatis oratoriis
fonalemrefutent ia m facere neglexerit, eam de alti* rebus verba faciant, quam de con­
epife. eidem infligat poenam , quam facr. ducentibus ad confraternirarem feu collegio­
Trid. concilium precipit; mandantes pre­ rum utilitatem, fub poena excommunica­
ci pue caratis, ut in parochiis fui* habitent, tionis .
cttamfi ecclefia propriam domum non ha·
Ordinamus deinceps, ne pratdiAorum loco­
beat.
rum adminiftratio uni eidemque perfon·
Nullus faccrdos quacunque etiam dccau- E ultra annum, vel ad fummum biennium.,
fa, qui in civitatibus ultra diem, qui iiu. commutetur ; aliter concefla, fit omnino
dioecefibus ultra triduum a dioecefi abfens nulla , ira ut id agens vacet per annum ab
maneat fine in (criptisepife. licentia.
omni officio foctetatis , vcl alterius loci
Sciant quoque omnes abbates’, archlpreC- pii.
ga
byteri, teAore*, atque curati, & canoni­
Priores veroJWt adminiftratores ratio­
ci fe ecclefiaftica non poflie obire officia nem aAl officii non reddentes, non pofliint
per fobftituios, fed per fe ipfos, & perfe
denuo ad eamdem adminiflrationem eligi,
na lirer refidere debere .
vel alTumi, nifi ad minus lapfo anno j alias
Et fi prsdlAi omnes jure ad refidentlanu nihil effeftum fit ■
Qui

r

1013

Concilium Salernitanum. ,

1014

Qui bona ecclefi» live (olus, live cunu .ras; quapropter fac. Tridentini decreto fub
ANNO aliis adminiftrat, five per fe, five per in- excommunicationis lat» tentent i» poena Anno
CNXlXTi tnrpofitam petfonam ea emerit, aut emphl- omnibus utrinfque fexu»Chriftifideiibus pr«- Cxaim
Μ* teufis, locationis nomine conduxerit, ab ad· ciplmus, ne quacumque ex caufa etiam neminiftratiooe ftatim amoveatur, fit ad alias cefiaria illatam monafterii fepta abfque,
epifeopi1 licentia in (criptis ingredi
ccofeatur Indignus.
·· au­
Quod fi adminiftrante* mutuo dederint, deant » nequ· iPie moniale* port emiflam
vel quod gravius eft, a pii* locis fumpfe- profeffionem ullo paAo inde egredi ten­
rint , Itidem ab officiis removeantur, dk tent .
indigni ad alia judicentur. PrafcAu* autem
Cum primum pueli» ad fufdpiendum fa­
{riorum locorum, qui ils omnibus tacite con-' ctum babitum onerentur, abbatiflâ moneat
enter it, ipfo faAo poenam excommunica­ parentet, vel carum curam habente*, ex.
tionis incurrat > His, qui bona piorum lo­ communicationi* (ententiam ex . Tridentini
corum adminlftranr, quotiefeunque ea loca- ■> concilii flatuto incurrere eo*, qui invitat
ri necefle etir, mandamus, ne cotum arbi­ coegerint tellgioncm intrare , aut profite­
trio & voluntate locentur, fed publice lo­ ri , elderaque anathemati (ub)accre omne* ,
canda proponant, faAa omnibus conducen­ qui in hoc cqofilium, aut auxilium dede,
di libera facultate.
tint, tum etiam qui fcientet eat non fpopQpi vero bona plorant locorum condu­ re ingredi, preientiam , confenium, vel
cere voluerit , dit idoneum fidejufforem , authoratatem pr«ftitcrint.
cum quo jure agi poflit, «qut atqoe cum . Advertat prafeAa monafterii, ne ad pro.
ipfo principali creditore. '
feffionem contra Trid· cone· decreta aliqua
Curent aurem quam maxime adminlftra· admittatur, qu» fexdccim anni» non expletores, ut teftantium ultim» voluntati in o> verit,
qui rite, dt congrue legete ncmnibus fatbfiar, tam eorum, qui in toto fciat:
confefibre* extraordinarii jure dc.
vei in parte fundaverunt, querneorum piis cretorum fac. coac. Trid. ter in anno eis
legatis cieemofynisque . Quod fi diAam te- ' concedantur .
ftaiorum ultimam voluntatem in afrad o'
Curet
etiam, ut' moniale* faltem quoli­
pus etiam pium convertere moliantur, gra-f bet mente fua peccata confiteantur, s SS.
viflimk ab epifeopi* afficiantur poenis.
£ucharifti» ùcramenrum fumant; qu» ut
Nulli unquam confrateinitati eleemofy
?|uibufdam diebus, ne feimonibu* haud necetarti* vacent , fed orationibus fedulo in­
nam quefluare liceat, nifi impetrata ab e
pile, facultate in feripti* exarata, qua le cumbant, mandatant prefeAe, ut nulli Ieleemofypa petenda ne indulgentias circum­ pfarum, nili ob urgentiffimam caufam ad
ferant , neqoc deferant tintinnabula ,· fed auditorium accedere permittat nec populum concionibus, exclamationibus
Cum cx pluribus germani* fororibu* una
• iiifque modis hortentur , aut vi elcemo* efficitur abba tilia, reliqui* germani* nullum
detut officium , illius prvpotiiura durante .
tynas ab hominibus extorqueant; fed pie
Abbatifl» officium per biennium duret,
(impliciter, modefte cafdem petant ad fub*
quod ad tertium quoque annum poterit pro­
fidium piorum locorum, & pauperum.
Nos autem iuftis caufis admoniti arbitra­ rogari, fi monailerio probatum fuerit Ex­
mur non minimum paftotalis offieii mu· pedite.
_
____uodequaque iubve»
____
Et quemadmodum per eft, ut moniale*
nus efle, uc indigentibui
niatur.
r’— Quamobrem ubicumque
’■
'in’provlncia
' ' n abbatifl» obfequantur, in eju* abfentia vi—
Λ
-—
j,
-----------fint
,
ut
viAum
D
cati»
eandem obedientiam , & reverentiam
noftra hujufmodi pauperes
Queftuare non poflint,nec pr» pudore qu»- omne* preilent . Si qua vero eju* juliâ ne.
Au re dk oftlatlm mendicare audeant , gicxcrit , aut fuperbe , dk injurioic refma no mu* primo quoque dominico dic men- ponderit , ab ipla prrpolita coerceatur ;
fis aliquid in ccclefia patocmati Colligi per quod ti forte coercitudine n , vel poenam fi.
eb* > qui ab epifeopi* confiituentut, quatenus bi impolitam renuerit, a propofita, & vica.
pia fidelium liberaiitate Chrifti pauperibus ria, aurmagiltra epifeopo deteratur, ut pro
provide fuccurratur.
erreris modo eam arguere> dk punire va.
Quicumque autem notarii, qui rqgatl te- Icat;qu» ii hoc nunc ia re omiferit, vicaria,
Aaiuciita,aliafve ultimarum voluntatum ta­ dk magillra , qpotic* id fecerint bumi ci­
bula* de rebus ad pia* caufa* reliAis hac­ bum capere cogantur ; ipfa autem pr»potenus confecerunt , aut in pofterum confi­ fit a arctioribus poenis ab epifeopo pu­
cient , dt unius menti* fpat.o port mortem niatur.
reftatorls epifeopi» non tigniticaverint ea ,
Ad auditorium moniale* null» accédant,
At quacunque in iplis tabulis legata pia fa­ nifi vocat», & ili» tantum vocentur, pro
Aa ont, noverint fe ipfo iurc excommuni­ " quibus veniens fe licentiam obtinuillc o.
cationi* poenam incurritic nenderit. Necquifque ad ea* alloquendum
accedat fine licentia , fub excommunicatio­
CAP. XXVI
ni* poena .
Sermonibus audiendis prcficiantur monia­
Dt »<mnl»kut.
les, qu» state fint prvvcA» , & fpcAatc
probitatis , qu» diligenter fuo munere fun­
Virgines, qu» mando renunelaote* reli­ gantur, dkita ioqucncrbusaffiftanr, utquid-*
gioni* jugum (pont· fufceperunt, ut in re
quid dicunt, vel ab alii* dicitur, ’ -intelli.
tum divinahim contemplatione libetiu* con- gant . Qu» tamen audierint cum nemine
qulcfcsnt, decet plane fccularium cogni- omnino communicent, nili cum abbaiilû,
lionibu*vanifve follicitudinibu* efle libe- fi hoc CApedMC judicaverint .,
1

Sssi

n.

1015

Concilium Salirnitanum.

Janu» monafterii nullo pa&o aperiantur,.
nifi duabus ex antiquioribus profentibus,
*λ!Τ| quarum una fit ipfa Abbatifla ,,'cum
'cum vacare
1Ifi** poterit, allove moniale* interim eo fe reci­
piant , quo nec afp icere quidquam externum,
nec infpici ab alii* ullo modo poffint.
Prope januam cum mate vcl fbemina lo­
qui monialium nulla prefumat , dt qu· id
egerit in cellam ad fuperloris arbitrium in- 1
eludatur, eandemque poenam incurrat jani­
trix, fi pr«potit* temeritatem non detu­
lerit.
.
Singulis annh de fua adminifiratlooe tam
prapofita , quam monafterli procurator ra-

1016

riam fub poena excommunicationis.
w
Ægrotantibus autem, dt Infirmis in Infirmaria decumbentibus e* ea pecunia , qu· in , "f"
eam caufam attonabitur , fuppeditnntur **>“
omne* (Umptu*, « expenIW pro viAu > ali­
menti», leAuii* , dt medicinis,
aliis re­
bus nccctfariii ad illarum morbo* curandos,
ac valetudinem confbquendam.
Sole moniale* officium divinum In fiais
ecclefiis celebrent ; itaut nulla regulari*,
vel fncularis, aut alia quolibet laie* perfona ad id quomodolibet fe ingerat ; fed tautum faceroote», dt clerici deputati, vei deputandi ab ordinario, five fupetiore proceftutandi
ebrandi* mifli* in die folemnitati* monaftequia omnia providenda in prnfentl mate- tii ad ea Aia munera obeunda , quo fint
na fàlubriter ordinata funt per fac. congr.gex ufi* neceflhrio ecclefi*, cujufinocli funt
no* pd ea libenter remittimus.
mifl» celebratio, benediAione*,dt iis fimiIn quolibet monafterlo non habeantur, lia, qunper moniales expediri non poflunt,
nec permittantur plures crate* ferre*, feu accedant.
feneftr* collocutori·, quam una, aut ad
Nulla soonlalis, velconverfa, vcl qusvls
alia perfona , & qu· non fit de monadefumatum dus.
H« nullo modo tn ecclefiis lint, fed ex- rio audeat alia* fibi mi flas privatas celebra­
tra eas tantum .
ri facere In ecclefiis monafteriorum moniaIn fenedeilis confeflionalibus configan­ lium, prefer eas quo a capella nl» depu­
tur etiam lamina ferree, feu cum forami­ tati, , coffimunlbus iropenfi* monafterii cele­
nibus » e quibus, nec ipfe moniales cerne­ brando Aint, nifi cum fcientla, & licentia
re, vel fpeAare quempiam, nec a quoquam prnpofit·.
ullo modo cerni, aut fpcAarl ponat.
Nulla mentalis , vei converfa, cum aHFeneftella undeS*. eucharifti» Sacramen­ quo advocato .procuratore , follicitatore,
tum percipiunt, alta fit dimidiato palmo, la­ exaAore , alioque negotiorum geftorum aAonegotium, caufam vel litem
ta vero in tertio, qua binis foriculis, toti- re quodcunque
,
detnque (eri»,dt clavibus, alteris intrin- C pertraAet
. - ‘
fecus, & alteri* forinfecus occludantur.
Janitrices, Λ que facrifli» curam haAd januam monafterii vertibulum fit binis bent, & comitatrlce* , qu* 1 ngreflo, comi­
foribus monitum, in quo moniale» nusquam tantur , quadraginta annos non pauciore*
intrent , dum fores exteriore* vel aperte nat* tint.
fint, vel mox aperiende, ne inde nunquam
In converfa* non recipiantur in quocun­
moniales fpeAare , Sut fpcAarl poffint .
que monafterlo plure* tertia parte aliarum
Ne fcribant littera* tine licentia fupecio- monialium, vel ad fiimmum non nifi du* ad
ris,feu Abbatifl» vel priori fle, nec dent, rationem quinque monialium. Ubi vero con­
neve ad eas mifl*; recipiant, nifi antea ab fuetudo eft, ut et proportio non expleatur,
eifdem fuerint perleA».
fed minor fit numeru* converfarum, ea utPresbyteris, confeflarilt, abbatiffis, prio­ pote laudabilis obfervetur.
ribus , vei aliis prcfeAi* monafteriorum fta­
Famul· f*culares, qu* in monafteriis pro
tuatur equa , & idonea eleemofyna, feu pro- Illarum fervitfo, & minifterlo degunt,om­
vitio, que ere communi monafteriis perfol- nino dimittantut, nec habitum fufeipiant ni­
vatur; ii* autem viciflitudo munerum quan­ fi prius extra monaflerium dimifl», & iitumvis exigui » * loris., qua fibi cum mo- D
' l*rum voluntas ab ordinarii* fuerit explorata,
nialibu* poffint intercedere » omnino interdi- juxta fan,Trident.conc decretum.
Aa fit fob poena perpetue fufpcnfioois.
Non recipiantqr moniales, vel convertie
Denuncietuf cunAis fanAtmoniallbus, cu­ In quodeunque monaflerium, nifi in eo fin­
jufcunque ordinis, religiofas profeffa, , que go)· fiitnlta monialibu*, Λ converti* pro­
teflamentum faciunt, vel dc rebus fibi ia- prie celle , qu* five ex muro, vel cemen­
ufiim affignatfs difponunt, mori & decede­ to, five ex tabulis, five ex tela in commu­
re proprietaria* , lllafque cenfurls {& poe­ ni dormitorio diftinguantur, aflignata fint.
nis a fac. Canonibus, reguli*, ac ordinum, At
Nulla unquajn recipiatur in monialem
monafteriorum conftitutionibu*, atque aliis nifi prius parente*, fratre* , vel ii pd quo*
ordinationibus contra proprietarios editis, ejus curafpeAat, promptam habuerint univerfam pecuniam pro dlote, vel clecmdyna
dt promulgati* fubjacere.
In quovis monafterlo fit infirmaris com­ confueta, ex qua pocli· nomine nonnulli
munis, & ubi non fuerit, a fupcrloribus eon- redditus
______ _______
_______________________
ementur,accedente
monafterii conftrui, vel fieri quam primum curetur ,& fi fenfu, cui bujufinodi redditu* alimentorum
re* portu ia t fub ccnAirit, dt poenis ei* be- &caufa, ufque ad profeffioni, diem cedat; ea
ne viti» : in eam autem recipere teneantur vero
------'-----------«■_.·jura
< ..
. _ acqui­
(equula, 'fucceffionis
Integre
in virtute fanA» obedienti» omne* monia­ ratur .
les , dt converfa* tam profeffa*, quam noUt autem ad Dei gloriam, & monialium
vitia* argrotas, quibus opus fit medico ; nec in Domino profcAum, & animatum falumedicu* quampiam in eundo invlfet, nec 10- tem, fypradiA· ordinatione* debita devotio­
vifere a prrteAa monafterii permittatur, ne , & reverentia fbfpiciantnr, univerfit, dt
neque medicinam preferibat extra infirma- Cinguli» reverendis abbatiffis, priorifli», ac
aliis

1017

Am··
CuartTl
ijjd.

CoNCUJUM

SaLKHNITANUM.

1018

•Hi* prafefti*,ft fiiperiorlbut monaftetlo· . nari* cura reprimere prorfu*, evellere , Λ ■“-~-—
v »··«,» e» , ne»·,,»··
turn, ac moniallbu* ac converti* In virtute " ΟΛ*Πρ··ν
extirpate volente*
ftatuimu* j, ■»
ut quacunque _λ··ο
S. obedient!· * ac fub privation)· officio­ perfona , quacumque conditione , feu digni· ν··ΐ·τι
rum, ft perpetua hthabllltati*, ac voch rate prodita , hujafmodl contrafto» fufpe- ΙΙ9β·
artlv· , ft pafliv·, atqne alii* ceofutl* ec· fto*, cambia ficca, libello* fiAoa , feu qu»clefiafticte , ft poeni*, etiam ipfo fafto Incur- vi* alia parta , qu· a vera charltate abhor­
rendi»> diftrtâe prncipitur, ft mandatur, rent , omnlnoque jure funt prohibita , dein.
*
ut omnia, ft Angela Io eifdem ordinationi- cep* patrarent, Ipfo faAo poena· a jure ftabut contenta , oblervent.ft exornantur, at­ tuta* fubitura* fe foteiluaut > hortante*
prarcipue epifcopo* ne pamm hujufmodi ca·
que obfervari, ft cxequl faciant
fuum abfohitionem aHI· concedant.

CAP. XXVI I.
Dr afttrh ,

CAP. XXVIII.

D» /frrt/’rxe .

Nihil cum fit in rerum natura * quod man-.
danorum animat, ft pauperum bona devoret, ® Quotidiana fane experientia perfplcnum
quam mordax ille, ft ubique ferpen· ofure eft «dote* beneficiorum ecclefiafticorum macancer ; paftoralibu* munii* pro virili refpon­ 5ir, magique minui, quod a tot, tantifque
iverfarum qualitatum perfonli, cum ma·
dere cupiente*, eo animum , ft vire* om­
ne* conduxim·*, quo mir· charitatl* inge- ximo animarum fuarum detrimento » boooniofa induftria qualibet eju* radice· e fbb- rumque ecclefi· damno, & incommodo uditorum noftrorom cordibu* evellamu*. Or­ furpentur. Ne igitur alloua in parte fludium
dinamu* igitur fub graviffimi* poeni* eplfc. noftram deflderetur, hortamur * ut epifeopu*
arbitrio refervati*, ne pro re mutuo coo- quoddam in cathedral) ecclefia armarium er,
ceffa, five pecunia , five frumentum, aut rigafi, in quo bmttet tam privft· . quam
quidvi* aliud fit, plufquam eju* equivalent public· frriptur· quorumlibet beneficiorum
fun dioccem tutHume adferventur.
exigatur.
Ordinamu* itaque fab poena cxcommuniInhibemut ne pro foluttone dilata , aut
anticipata aliquod lucntm petatur , ne­ catiooi* , alilfique gravifimi* votum arbitrio
que re* ulla cariu* veneat ea ratione, quod refervati*, univern* , ft finguli* abbatibm,
C canonici* > archipratbyteria
eju* folutio ad tempo* differtur.
Γ
.
.
.,r«ftoribaa,prioTollatur abufut conducendi operario* ad ribut, curati*, vel alio quocunque nomifodiendum, arandum , aiiudve oput pera­ oe vei titulo bénéficiât!*, ût infra’ fex mengendum minori pretio, quam fit dari foti- fet teneantur copia* authentica* fuarum
tum, ob id nempe, quod Illi· operarii· nu­ bullarum, feripturarum » inventariorum , ft
per pecuniam contulerit, priuaquam Id ope­ quorumcunque contrartuum, tam de boni·
ri* inchoafiet.
immobillbu* > quam moblUbu*, jurifdidliooiProhibcmu* etiam ne aliqui· pecunia* alii bu* , aAionibu* » redditibu*. ft cenfibu·,
tribuat pro bobu* atilfque animallbut, co­ ?|uo» poflidett , aut o*ffid*rc1 jure , vel congendo eumdem , qui pecunia* accipit, poft·
netudine pofienr,ad Ipforum beneficia fpemodum fateri fimile animal fe recepifle, Saut·· eplfc. ofierre, qua tum ad perpe*
cum propter exiguam pecunl· quantitatem tuam rei memoriam , tum ad fallacia*, fraudefque tollenda· in pradiAo armario, aut
nihil habuerit.
Nec mlnu* eo* damnamui, qui triticum arenlvie debite reponantur.
In quibufdam loch, in quilm» viliori* eft
Cum primum ver· Epifcopu· obierit morpretii conferunt eo pretio, quo Ia alii* ven-D1 tem, archlvli eplfcopall* clave· notario pu­
ditur , Ideo ut cogant pauperem In neceffi- blica fidei ; una capituli vicario; altera de
tate conftitutum, frumentum (VI· impenfi* capitulo uni, ad quem vei officii ratione*
vel confbetudlne pertinet, tradatur. Qui e*
evellere , ft cooducere.
Declaramu* etiam contrartum illum yfie ptfeopo recen* confecrato Hia* reftituaet,
fuperfluum maxime, quo triticum, oleum, deque rebut in ce deferipth rationem red· ,
& alia id genu* mutuante* poft quindecinu dant.
dic* vei ad quamlibet poftulationem redden­
Summorum pontificum bulla* , fidteuu
dum fibi pacifcuntur: deinde vero cum ma­ duobe* poft menfibu, * quam illa* Room* ejori pretio venditur, fibi reddi, vel pretium dita* cognoverit, in fua Dioeceti promut,
folvi a debitoribu* petunt, quam plurimum gari curet epife. ea* prnfertim, qua* pro·
venditum fuerit ; cum fbrtafiu, fi pene* fe id mulgari jufium erit, tem ea*, quae ad ec·
habuilTent,eo tempore, non tanti, nec tan­ cleft· fu· promulgationem pertinere pofie
tam quantitatem eno eedemque pretio ven- altaua
<
ratione judicabit, quarum omnium
librum________
confici,___
ft in epifcopali
didi fient. Cum igitur iHfctra bare hujufmo- bullarum
_______ _______
___ r...
modi lucri perceptio , non domo* ipfa*, fed g archivio adfervari jubeat, cum carundem
ft Civitate* evertat, in Domino omne* horta- publicationibu*.
mur, ut fbhiti tam anima, quam corpori*
conAilente*,· viri* periti* confilia petant,
quibu* ex hlfce Dcmonlorum tcchni* faciliu* emergant, nec poft hac ab equiffim·
judice graviter puniantur.
Neve noftra negligent!·,& indulgentia,
prava hcc peftlt latiu* > atque latiu* rerpat,
tam iniquam ufur· perniciem pro noftti mu-

CAP.

IOI9

Concilium Saujrnitanum.

IO9O

a . «T» Cofar epife· Cavenfi», exemptus, his “
«·
Λ decretis annuens fubfcrlpfi.
”·
Ego Patritius Laofius epife. Nufcanius C***s*r
•W®· De retiao* dftrMtii
fttwtiilit, hb omnibus decretis annuetis fubfcripfi.
1J0*
Ego Pr. Antonius Ferufenfis epife. Mat·
fici novi his decretis annuens (Ubfcripfi.
Ego Lelius epife. Caputaquen. his omni­
Bpifcopus pro fuo munere omni follicltudinls officio incumbar , ut quacumque ia bus decretis annuens fubfcrlpli.
hac fynodo provinciali decreta conftiruta*
Ego Antonius epife. Sarncnfis fimiliter
(
que funt( celerem atque plenam exeeutto- fubicripfi.
Bgo Rugerlus de Panaldis pro reveren.
nem, ut par eft .omnino habeant.
B^ut commodius exeeutioni debit· man. «HA. epife. Nucerino interfui , A fubfcripfi.
Bgo Claudius Papa pro rev. epife. Cam·
dati omnia poffiot» ftatuit noftra fynodus»
Ut intra fex menfee quilibet epife. (ham co. panicnfi interfui, A fufcripfi.
gat______________
dioecefanam fynôdum
i ____
& in_ ea pibnif.
t______,
r Ego Feder icus de Cavo pro rev. epife.
pine omnia publicari mandet cum omnibus
omnibus' Policaftrenfi
interfui, A fubfcripfi.
(ime
.
is obfervari»
obfervari, qua injtoc
in hoc noftro B
Ego Antonius Ralli pro rev, epife. Acer·
juris remediis
prov. conc. iaAa » vel denaita efle upfcua- acnu Interfui » A fubfcripfi.
tur.
Quieunque vero, vel unlverfi, vel finguli
N»xa//o λΛλ rtatilii ÎHtnt< fîtb Mt·
qui non paruerint, ii multas, & poenas
ri·
•rtbirfifte. StltruiUM
luant his hlfce decretis fancitas » cum alias
ecclefiafticls CanAionibus» & canonum jure
praferipeas. Compeilancurque praterca ab
epifeopi* ad parendum» omnibus juris reme­
Ixlfteatla Ια archivio arcNepifcopali ecdiis i A aliis etiam poenis, qua in eis con­
clefia Salernitan*.
tineatur, fe teneri intelligent. Ab affixionis
. die eorum decretorum temporis initium fu·
tnendum decernimus » quibus aliquid intra
In eau. nvcrendiffiml epifeopi Acerrl Ac.
certum tempus praftare jubemus.
Ubi autem in pramiffis conftitutionlbus Per facrum concilium provinciale audita
nulla eft impolita poena » epifeopi arbitrium C relatione procuratorii reverendiffimi epifeolotelllgatur fubaudiendum.
pl Aceri fuit provifum, & decretum , ut
Porro fi in his decretis aonnuUa orietur profatus D epifeopus intrafex menfes ab
difficultas» ejus declarationem emniumque hodie cum uffeAu erigere habear femina·
explicationem a ndbl* A fuccq^bnbus no. sium , faltem fchoiam, depn rare prehendar,,
Aris archiepifcoph perpetuo refervamus » •ut prufttmonium, feu ftipendium ieAoribu·
falva prius A temper (edis apoftolica au­ facra.teologi* ac cafuum confclcnti*, nec
thorities .
non pro peaitentiario,convocate fynodutn
Qpamcuinque facultatem habet epifeop. diocetanum, A recitare facere in fua cat he·
eam per fuum vicarium generalem Ipfum drali, Λ collegiata, feu receptiva fingulis
cxequl poffe declaramus» nifi in iis, qu* diebus hora* canonicas per capirulum in
proprie pertinent ad ordinem cpifcopalem » cathedral! > Λ presbyteros in collegiata , fen
•ut in quibus vicarias a facris canonibus» receptiva justa decreta fac. concilii Trid. fub
vela conc. Trid. vel a nobis exclufus erit. poenis ejusdem fac. Tridentini concilii -t Ge
Qponiam denique ob publicam hujus pro. ita hoc fuum Ac. M. archiepifcopus.
.
.
vincio, A privatam etiam cujufcufufqueD In can.reverend, epifeopi Campania Ac.
ecclefia utilitatem a fum. Rom. fOntifico P*r facrum concilium provinciale pudita remulta petendf funt i decernimus » ut quid· latione procuratoris rev. epife. Campaniae
?|Utd ab eo communibus noftrls » A qui pro- fuit provitum , & decretum » ut profatus
cotesfunt coepifcoporum literis petetur» R. epife. infra (lex menfes ab hodie eunt
id oOMte concilii hujus nomine atque autho- efteAu erigere habeat feminarlum » vel fal*
xitate Ita faAum intelligi, ac (i publice in'1 tem fchoiam, deputare probendas » aut pre.
ftlmooium, feu ftipendium leAorlbus facrm
feflione poflulatum effet.
Omnia vero. A fingula» qua · nobis In Theologia » ac cafuum confcicoti* . nec non
hac prima Salernitana provinciali fynodo pro penitentiario » convocare fynodum dioe­
decreta » atque aAp funt, qua debemus ohe· cefanam » Λ recitari facere In fisa ecclefia
dientia, A humilitate, authoritatl, A ju- cathcdrall fingalb diebus horas canonicae
dicio ΓαηΑ. Rom. ecclefia omnium ecclefia* per capitulum d. ecclefia cathcdralls juxta
rum matris, arque maglrtrr femper emeo* decreta (heri Tiidentini coocUii fub poenis
ejusdem Cscri cooelli Trid. * ha hoc fuum
danda, A corrigenda tublicious.
E Ac. M. archiepifcopus, I. Soilmelis. Le>
Aum latt/m die 6. Mali gt, ia facr. conci»
htauiM tfijceferrm » far fetrmt i» b»t lio provinciali.

Αααο

CAP. XXIX. z

/>»adv prsoratra.
F go Mar lu« Bologninus archiepifcopus
Salerniranus hit omnibus decreti* annutos
fubfcripfi.

ΙΠ+

I

1021

CONOUUM MaRONITARUM.

1022

. privilegio non fi deve Interpetrare In deno ■"
>■
Ann9 .
A concilio , ai quale II datu» reverendilEao *■··
principale fuo i fuddlto quanto a vefco- C·»’·*/
9 nvtrnii^» Siixri.
vo di Pollcaftro; e quanto agiraltrl onori, IJf·.
a dignàà atcivemovali rifervatiii In virtb
Federico de Caro proeuretere dell’ illu- de* (uqi prlvilegj immediate non potTonfi de·
ftriflimô, e ReverendUGmo Filippo Spinello clarare per altro ,cheda N-Sig. e per ia S.
arclvefcov· di Rodi»e vefcovo di Police· fede apoft. per ii cbe gravato con veriti
ftro, dice che eflendo trattàto in quefto da detto trattamento, e di ogn’ahra cofa ,
conclHo provinciale * che II detto reveren- cbe fopra dl clO fi fefle provida In detto
d illimo Tuo principale come arci vefcovo non facro concilio come provinciale, n*appella
debba porter le croec arclvefcovale per le alla fbntitb di N. Sig. Λ alla S. fcdeapofloDiocnfi di Policellro. II che Γ b ftatp con· bea, fttnt *v. Mtav mtlttn nté» dît. at
ce flo m vhtu di privilegio apoftolico » qual Dee/ ♦r.

ACTA SYNODI PROVINCIALIS
MARONITARUM IN MONTE LIBANO
AB ILLUSTRISSIMO BT REVERENDISS IMO DOMINO

D. S E O R G IO PETRO
UTRIARCHA ANTIOCHENO

/ferre tjptf. betit 4.

cui tltulu« : *'f-

M· &<■
«udore P
,kr'.
andino.

I

7'

Onvenerunt die decima oAava Septem- dk balfarnum alia quadam admifeeri opor- ·
bris menfis coram tlluftrif·· patriarcha β tere.
reverendifs. archlepifcopi, caleris légitimé
*
~
— ■-· confecranIn fermentato
Corpus
Chrifti
impeditis, Jofephus abbas Chfaya, Jofe- dum efle.
/
phus fanA· Antonii, & Moifcs Bfciarai,
Ad eorum, qui moriuatdr inungenda cor­
Dominiq. diaconi Jofephus Chafer de Ef- pora, oleum ab epifeopo in die Corna Do­
dron, At Pharag Hadfcith, nec non facet- mini coniecratum non adhiberi, fed Illud
dotes complures, prafente Hieronymo Dan- 3uod fimplex quifque Sacerdos tunc bcncdîno Catenate focletatis Jefu presbytero,
ixcrlt.
fanAiffiml D. N. Clementis Papa VIII.
Sacramentorum omnium format minue
nuncio.
perfeAas, ac per modum precationis Illis
Principio autem leAa funt apoftolke II- efle.
tere
, deinde multit, & gravibus verbis de
Propter fornicationem, aliafque caufat,
1
fu perior ibus annis coaAa
& incurabiles (norbos uxorem* repudiari,
fynodo quadam fuperioribus
, eamque a fe, fra- D atque aliam Va vlvente duci poflê ·
<conqueftus eft Patriarcha
“
trevi fuo pradeceflbre
convocatam, aut ap­
**
Qui omnes ita examinati funt,- ut dc fin­
probatam fuifle negavit. Tum errores non­ gulis fuam, fuaque gentis tum prafentis,
nullo t (ibi, ac fua genti a quibusdam ad- tum preterit! temporis fententiam ic fi­
fcriptot,& omnes eorum aflerrores excoto. dem quifque expofucrit. Fuit, autem bac .
niunicavit, atque anathematitavit. Errores
Unam in Chrifto Domino efle perfooam,
hi erant.
Divinam: naturam, voluntatem, atque oUnam In Chrifto efle natatam, unam vo­ perationem duplicem. Divinam, & huma­
luntatem , operationem.
nam .
Spiritum SanAum a folo patre proce­
Spiritum fanAum a patre, filioque tan­
dere.
quam ab uno principio procedere.
In Trlfaglo Crucifixionem totius Trini­
Trifagium duobus modis io eorem libris
tatis interponi.
ufuquri. Cum ad Trinitatem totam refer*
Nullum efle Purgatorium locum.
tur, nihil addi. Cum ad fecundam perto­
Nullum originale peccatum.
na m propter afliimptam carnem, nativitaAnimas mortali hoc folutas coripore an- E tem , Crucifixionem, dt mortem interponi>
te extremi judicii diem nullo pramio,
lio, poePurgatorium locum efle; ideoque plurimas
nave affici, loco quodam detentas interim, pro mortuorum animabat elee.nol yeas fieri,
in quo nec fuppiiclum patiantur ullum , ptecet fundi, miflas celebrati , ut eitiut in­
nec bono quoquam letentur .
de liberentur.
Polie ore negari fidem, modo teneatur
Ab Adam omnes originale peccatum con­
corde.
|
trahere, eamque ob caufam parvulo· fine
Confirmationis facramentum a baptifmo baptifmo faiutem non confequi .
diftinAum non efle.
Animat ex hac vita migrante! aut in Ca­
In chrifmatlr confeAione prater oleum. tum ad frucodum Deo ftatim evolare , aut
ad

C

libro rdi

4'

<.

»»·

1013

Concilium Maronitarum.

1024

ad fempltawn Inferni > temporaria Cub pur­
A
C A N O N IV.
A«w·
Anno gatorii poena* detrudi.
Cuaisri
CentsTi
Fidem ore negari non licere· evangel!,
»10· cum illud fa th, fitperque teftarl, Qgi ·*·
In cognationis Ipiritalh, qua In baptif*10.
gaorrit me «rre Mluhtt, fe «g» evgc· mo* fe confirmatione contrahitur, gradibus*
Î* ran· cereal Petre area, gar <a Celit <#· fervetur Id quod io Tridentina Synodo faConfirmationis (aeramentum a bapOfmo plenter definitum eft. In baptlfma videlicet In»
penitus diftinAum, illiufque ordinarium mi· ierfufclpientem,febaptlsatum»A Ullus pa- 7^*** '·
niftrum epifeopum efie. Atque tn eo Spiri­ rem, ac matrem * necnon later baptisante·, JL'
tum Sanfeum* grathrque plenitudinem da· fe baptisatur baptis*tiquepatr*m,.ac matrem *
rl, qua ad fideca profitendam confiante* tantum cognationem contrahi. Banque rur·
fum, qua ex confirmatione oritur confit·
reddimus.
In chriAntis confeAloae prater oleum* mantem , fe confirmatum * Uliufque pa»
& balAmum» quibus duples Chrifti na­ trem, fe matrem, ac tenentem non egre»
tura fignificarur, nihil admifeendum effe. dl. Omnibus Inter alias perfona* fplrltuaIn pane asimo temporibus omnibus eos li* hujus cognationi* impedimenti* matri·
B mon ii Ablati*.
confecrafib.
Oleo ab epifeopo ferla quinta Caena Do·
C A.N O N V.
mini confecrata moriente* uaei oportere.
Sacramentorum fermas* quibus utuntur
11«, qui populum Del few cura commlf.
ab ecclefia Romano confuetudine minime
difcrepare ; ea (que mlnlftri afeiooem indica­ fum verbo» fe Aqramentis pa Acre debent *
re. ^g*rr deprrae, fee.
non vulgeris Ane doftrlna neceflaria eft.
Etfi quoad thorum * fe habitationem dU In praecipui* igitur ecelefiia diebus domini,
vortium Interdum permittatur; matrimonii cis cafuum confeieati· leftio ioftituatur,
tamen vinculum ni6 morte non fotvi > atque ad quam ex propinqui* locis convenire fa·
apertam extare fententia· . Qmtuafitt d»· cerdotes omne* cogantur, corumquc furama
atiArit
fe </«««/earrr», wa· quamprimum conlcribatur* qua ab omnimu haberi pre manibus poffit.
Qpa omnia legitimi, fe proprii eorum
CANON VI·
Dbrl reftantur* nec u Aiam fecu* fe in illi*
reperifle Hieronymus Dandinus affirmavit. C
Cafu* conftituanfor epifcopi* refer vati,
Brgocum eorum fides a catholica apeftoIka, fe Romana nihil difereparet ; aoufu* a quibu* reliqui nonnifi de illorum coafencomplures propofifi fuerunt » qui five ob fo abfolvant· Aliique graviore* fubiiciao·
facerdotum imperitiam, fiveob infidelium, tur, qui ad foliu* patriarch· auAoritatem
hereticarum, fe fehifinetlcarum gentiuuu pertineant.
propinquitatem, ac permixtionem In aliqua
Maronltarum loca irrepferant ; atque a p’h*
CANON VII.
fe fidelibus, qui aderant, patribus cano­
Quoniam parvulis fine Indecentia maxi­
nes hi, qui (ubheiuntur communi omnium
ma , venerabiliflimlque (aeramenti injuria
conienfu formati font.
vix poteft facra Corporis Chrifti communio
dari* caveant In pofterum facevdote* uni.
CANON L
verfi, ne quemqufim ante rationis ufum ad
gapttfmi (aeramentum* nt eft omnibus ad eam admittant.
falutem neceflarium,Ita primo quoque tern-D
CANON VIII.
pore parvuli* conferatur*, ncc ultra deci­
mum» vel duodecimum diem differatur; H·
bramque apud fe habeat parochus, in qua
Mlfiali Roma AnAMSmi domini noftri
baptiutorum. * fe fufeipientium nomimu. Pap· approbatione nuper impreflo, atque
adootuntur.
ad nos traafmlfib utantur omnes* nec alio
nifi ad Patriarcham delato * fe *d Roma,
num emandato» ejufqoe manu fubfcripto,
CANON II·
ac foiito figilio confirmato uti liceat.

Epfftopf omaea, ut muneri a Chriftc Do­
mino , fummq, ac primo paflore fibi com·
mlfib (athfaciant, uagulh anni» femel (al­
tem fanftnm confirmafioal· Aeramenta* Ia
dioecefibu* fob adaslniftreot.

CANON IX

Minus murino deoere videtur* nec ecdc.
fin coofoctudW convenire quorumdam con_ A*etudo,qui pietati* ,ae rrilgfooh foede no■ di* pedlbo* faafeum Mlfib ftcrlfichim ode­
CANON ΙΠ.
runt; idcirco lorelllgaot eriverfi, arilato.
Ad6t autem Patriam, qui confirmandum uns id probandum * ut retinendum efle.
teneat unus, veinaa» aur ad fomiti ni u·
ou, fe una.

CON-

lose

1026

Concilium Majlonjtajlum .
CANON X.

ON· A
Ciaitn
Digit*» etlam quibus Sacram Chrifti Cor·
IJ»d. pot Inter MUfaram folemnia contreAatur,
poft verborum coofecratlonl* pronunclatto.
nem nihil aliud tangere, conjunAofqua de­
incept efle oportet·
C A N O N

XI

la (Implicitas, aut religio, qua menftruorum
tempore, ac quadraginta poft partum die­ Anno
Cnaisn
bus ab ecclefia iqgrcflis abttincor·

rjpd.

CANON

XIX.

Omni conata , atque indoftria curetur »
ut apud patriarcham» dt epifeopos, dt ve.
ro etiam In prcclpuis omnibus locis libri
facri habeantur} vetus fcilicet, Λ novum
teftamentum, quibus fides noftra prafertlm
nititur·
CANON XX.

Cum ad integritatem fhcrlficli Corpori»,
dt Sanguinis Domini pertineat utrhifque
feorfim fumptlo ; aditantium, ae miniftrorum communione aAionem Ulam facerdoe
non Interrumpat , fad dt corpus, dt fan.
Contra vero, cum perhiclofum nimis fit
guioem ipfe prlmjrm fumat : turn partes flmpliciorum animabas, fi horetlcoram, dt
aut In calice intinAa* fangulne, aut cumB fchlfmaflcornm libri io eorum verfentur
aliqua fangainb parte lifts difiribuat.
manibus» diligenter omnes conquiramur, dt
apud patriarcham in loco claufo affer veotur » nec nifi doAi» » ac theologia facra pe­
CANON XU.
riti» viris » qui inter veritatem, atque er.
Vaft, quibu» laoAilSma euchariftia in rorem dijudicare poilint,permittantur.
ecclefiis aderratur, argentea quidem, eflb,
aurea,dt ex meliori materia conftare Opor­
CANON XXI.
teret ; veram fi hoc haberi nequeunt, lignea
faltem non fint» fed aut aenea, aut ftamnea,t
Hac omnia, ut a noftra fynodo fanAe
aut hi* fimllia. definita font ; Ita, ut a Chrifti-Fidelibu* ac­
CANON XIII.
curate obferventur, modi» omnibus epifeo­
pi, dt
procurent ;> contumaces
vs facerdotes
rabsniurei jjiwuiwh
νναίΜΜΜΠ
Ad matrimonii facramentum celebrandum dignis etiam poenis compellendo
_ npellendo .·
ante decimum quartum annum mas, dt duotramandum fupereffet
fupereffet;;
Cumque nil aliud traaamtem
decimum foemina non admittanturinterimCcanones hi univerfi patribus
itrlbut ruribm alta,
tamen promiffiones , dt fpoafalia permitti ac diftlnAa voce preleAl fuerunt, atque ab
poterant.
;
omnibus acclamatum, dt ut a fandUMiw
CANON XIV.
domino noftro Papa confirmarentur vehe­
menter poftulatum · Qpod cum fc Hierony­
Coram proprio parocho, dt teftlbut ma. mus Dandinas fbdok» curaturam pollicere­
trimonlum omnes celebrent. Habeat vero tur, dimMa firnodus eft. Die eiufdem Se­
parochus libram, in quo contrahentium, Λ ptembris menus si. anno MDCXVI.
ieftlum 'nomina, locumque, dt diem feribat.
Ac tribus continuis feftivis diebus In eccle·
fia inter mifiarum folemnia futurum matri·
monium, antequam celebretur publicet.
àU Jiftritrtui^funium M Jtfifb» frtrt

hlrurtii ■

CANON XV.
Indignum autem eft , quod a quibudamD H IS aAi» , Sergius patriarcha, ut eft
mortalium omnium conditio, extre­
mum diem claufit, atque ex hac ad melio.
rem,ut pie creditur,migravit vitam; eique
mox fumma totius populi approbatione,
dtçonfenfu eleAu» Jofephu» archiepifcopus,
dt abba» Chfaya in patriarchal· munero
CANON XVI.
fucccfiit. Is vero non folum fuperiorem ty.
nodum univerfaro, finguiaque in ea conFius i dt antiquus in ecclefia aqua bene- tenta confirmavit, atque ab omnibus madIAa ufus in templa noftra introducatur » goopere obfervari voluit; verum etiam elocaque dt vafa properentur, in quibas de­ pifeopia eifdem convocatis, eodemque pru.
center, dt commode omnibus exponatur. fente Hieronymo Dandino apoftollc* fedla
Nuncio, hofce adjunxit canones.

faAum accepimus, ut hnreticis, dt fchifmaticls filias fuas Chrifti-Fideles io matri­
monium traderent; Id ne amplius fiat, optfcopl, dt facerdotes omnino caveant.

CANON XVII.
CANONI.
Diligentius in pofterum , dt fancitus fcftl E
dies obferventur, iliique conftituantur, dt
In fanAo Mifl*· facrlficlo peragendo quofpublicentur, qui ab omnibus ex procepto
dam accepimus , antequam facras veftes
obfervaodi erunt ; atque inter eos Trlnita- induant, panem, dt vinum offerre; alio* pri­
ti> fanftlflimo euchartftl* faeramento, ac mum veftes aflumerc, tum offerre. Unius
fanAi* omnibus dicati adnuaerentur.
gentis ac populi unum oportet efle ritum,
unam Divini cultus forma m.Bft autem ra­
CANON XVIII.
tion) , atque ecciefiaftic· coofuetudinl ma.
gis coofentaneum, ut (acris Indutu* veftU
Toliatur penitu» mulierum noftraratn U- bus ad aitarc facerdos accedat ·
Cottii. Gtotral. Tom . XXXV.

Ttt

CA-

■ ♦ i ■

v 1037

v

Concilium Maronitarum .

-1028

.conftituantur igitur ilH^qni ad fanddm ***
l~~’‘ Ammo
<«I*A
CANON IIA & falutare munus obeundum idonei fint, Cnarsri
X .
*
locaqùe illi* prsfcribantur, qutbyi^nguli‘ *ϊί4
’is©·
Quod a Romanis Pontificibus , facerdo* Verbum Dei dominicis , ac celebrioribus
' tibusnoftris, & ecclefiaftici* viris permitti* diebus feftis annunciate debeant; nec ullus
■ fut, ur & uxores habeant, & "filios pro- nifi a patriarcha, locive ordinario miffus,
nreent, intelligent omne* indulgentiam effe id in^ccclcfu* nlftris facqrq prsfumat.
non prsaeptum,; neque ita accipiendum *n
CANON Vj f '*
nobis, ut .nifi uxores illi ducant, aut ad
factos ordines admittendi, aut regendis
Nnw etilittar Dt» intflu'et ft uttjetiir
populis fa.cramentlfque admlnlftrandis prn,
ur fandiflime.Paulu* oaf adtnoficiendl non fint · Nam fandius omnino eftj ,
,
&optHilius, ut qui donum'W J>eo habent, nuit. Sacerdotes vero* tributis, qu» Turcalibeqrvitapi agant, quodqae apoftolu* ci* folvend*»funt, exigepdis vacare, indiPaolus chriftianis univerlis confutuit ; ut gnumprofcdo facinus' eft. Id nullo modo
non di vili,/ed integri, & toti vacare Deo, deinceps fiat.
ac divinis rebus poffint"; ecclefiaftiçis, ac B
CANON VI.,
Deo dicatis perfoni* multo magis convenit.
Idcirco liberum id omnibus relinquatur, nec
Monachorum, ac religiolbrum hominum,
ad matrimonium ullus, aut cogatur,aut urqui relido' feculo intra monafteria fefe in, eeatp»<
cltrfrlum , a foeminarum- confer tlo quam
remotiffima effe oportet loca. Nulls igitur
CANON HI.
focmins, nifi fortafle ad officia Divina itu
I Æquum eft th, qui ad epifeppatus gra- templo , & audienda, ubi , & quando pa­
dun affumnntur ab oqinibu* populis hono­ triarch» videbitur, intra illa admittantur.
rem debitum exhiberi, illofque a ceteri*1 Nunquam vero Ibi comedant, aut perno.
dignofei ; propterda live monafterii* regen­ dent.
Htec porro non ideo definita funt, quod
dis prsponendl fint, five populorum curam
habituri, Colito epifeoporum habitu utantur fuperioribur temporibus apud nos nunquam
illi, qui ad eum grâdum in pofterum effu­ fuerint pleraque faltem obfervara,fed quod
mentur . Neque plure* in eodem loco prefer-C
1 cum minus nunc client multis in ufu, inJ
quam-apud patriarcham, epifeopi habitent: memoriam omnibus revocati, atque accuratiffimea finguift obfervari, fynodus noftra
voluerit. Quod. At de fus gentis pietate,
C A N O N ( I V.
ac folita qbedientia confidit, & a Deo opti*
Verbo Dei omnino pascends funt ove* mo maximo obnixe precatui . Die tertia».
Chrifti cure noftr» cominifl» , ur fir in* Novembris mentis mUlctimo qulogentctimo
ftruanturin
moribus corrigantur;; flonagefimo iexto.

CON-

' Concilia S. Sevirinæ.

1020
> D

A

p

O

A

N

d

T

Æ

S

E

V

E

a

I

N

B

IW7‘

SAC/A CONGRLG'ATÏONE ÇO^CILII REVISA *
•

*

S

1030

PRO VIN CIA L ί A

CONCILIA
*iy7’

-

*

jf®»· 1J97.

·*».

lUuftri & /reverend, uti Fratri D.^archiëpiïcopo S. Sevennx

'

j

TJ Erilluftrit,
rtverenj. D. ntt frater. Ptowncialet Jjnoiiot , ai S. D. N. akijpti,
l
prior λ franttfc» Aetoett attplitniinit r«* praiecejfore, poflertiraatrm
ab ipfamtts attpJltnJibe taa, aibibtût-ie utrayirr fonprevierulitm epifiopit celebrate
. fnwttu, tlleflriffinti patret far·, tentilii Triintini interpretet fr. ooenere Jibt inpanilo'
diligenter recognoverant, atfee ebi opte effe dextre , emendarunt, tffie aptarent . Mène
{grtarr ear tui tefhlniiin» tutu rrtiiitiejii, et pet fet ettrrii cjfitio ftte frifTie tferi
poterit) tb- feinta ie fet ectlejîa,tote que provincia obfervaniat teret , at egret ta "tea
epare , ac iedujine piif· labor it freftnt, feet fibi initio praoofuit eberioret tn item,
aijavante Domino, percipiat. QeoJ et cnmnlate, 4* foam lellerrimefiao, not Jammu
pretcibet » dtvina beetgeitair eimeniimei . epl imam fee timpliinittn ten valetudinem ete
aaimo precamur. Homa dte 1J· Ja/it itf!·
■ * /.

Amplitudiuittux

Illuft. dt reverend. Uti Fr. Hiet, card. Matthcjus. Locet

ffigni

In prima, Φ repetita in fecundafynedo provinciali fanfla Severino fob Fran
cifco Antonia Sattar ie arebieptfcope.

Francifcus Antonius Santorius Dei, & apoftolic* fedis grati® archieprfcopus faniti Severin* de RR. DD. ptrum cocpifcoporum confilio, &
aflcnfu in provinciali fynodo noftra S. Severinx legitime congre,
gâta, hxc qux iequuntur ftatuimus , decrevimus, Sc ordinamus.
De FiJei Ortbo4axn profeffleee.
Rom*
• 197’

Nter omnes paftoralis officii (blickudi* b Miria Virginei Ar homo faAuseft. Crucifi*
nes, prxeipua, que ad catholic* fidei „ xus etiam pro nobis lub Pontio Pilato pasintegritatem pertinet, verfari debet, ut ,, fus & (epultus/eft. Et refurreait tertia die
qux fplritualis xdificii fundamentum eft in· n fecundum Scripturas . Et afcendit in Coeviolata permaneat, ac omnes in ejus puri­ „ Ium, fedet ad dckteram Patris . Et iterum
tate immobiles perfiltanr. Quare ab ejus· D venturus eft cum gloria judicare vl>os»
dem fidei negotio, veluti omnium prx- n Ar mortuos, cujus regni non erlr finis . Er
ftantiflitno, exordiendum efle duximus, ean­ „ in Spiritum fandum dominum dc vlvificandem fidem juxta formulam a fel. recor. „ tem,qui ex Patre Filioque procedit. Qui
Pio papa IV. traditam unanimiter profi­ ,, cum Patre, & Filio fimul adoratu·, & contantes, quam hic inferius fubjiciendam efle ,, glorificatur, qui iocutus eft per Prophetas.
vi Cum fuit.
Et unam S. catholicam, & Apoftoliram
,, ecclefiam. Confiteor unumbaptitma in re-

I

Formula profefitnit Filet Ortbodoxa .

t, EgoN. firma fide credo & profiteor om» nia, & lingula, qua continentur in fym„ bolo fidei, quoS. Romana ecclefia uti*
„ tur, videlicet.
,, Credo in unum Deum, Patrem, Omnipo,, tentetn, fadorem coeli, Λ tetr*, vifibl-E
,, lium omnium & invlfibilium ; A in unum
» D· Jefum Chriftum filium Dei Unigeni·
„ tum . Et ex Patre natum ante omnia (ecu·
„ ta. DeumdcDeo, lumen de lumine, De·
„ um verum de Deo vero : genitum non fa·
„ Aùm, confubftantialem Patri, per quem
„ omnia faAa funt.Qui propter nos homines
„ A propter noftram falutem defeendit de
„ coelis, & incarnatus eft de Spiritu fando ex

,, miffionetu peccatorum, & exprifto refur-

,· reAioncm mortuorum. Et vitam venturi
„ farculi. Arnen .
., Apoftolicas , Λ ecclefiafticaa traditin>, nes ,reliquasque ejufdem ecclefix obferva„ tiones, or conftitutiones firmiffime admit·
n to, dr ampleAor„ Item fncram Scripturam juxra eum fen______
______
_____&_____________
,, fum, quem
renuit,
tenet S. Mater_ec„
.. clolia
■ ' ./cujus eft judicare da vero
.... fenfu
ί.
,, & interpretatione Sacrarum feripturarum
„admitto
______ , nec eam unquam , nifi juxta u,,
nanimem cconfcnfum Patrum accipiam
,, interpellabor .
M Profiteor quoque ‘feptem efle vere, Λ
„ proprie Sacramenta nova legis, a jefis
0 Chrifto D. noftro inftituta, atque ad fa-

·

Concilia S. Severing,.

1032

lutem hum/al generis » licet non omnia, . „ juvet ( & hee fanéU Del Evangelia »
.
H<nc ipfhm fidcl profcflQonem, »e fpon--._ 1,0
onnA t| fmgulis ncctflaria, fcilicet Baptlteum, A
Csaisrr
confirmationem, Euchariftlam,Poenltm- fioncm juxta prefcriptum fac. Trid. conc. CBM,,TI
lWl· >, tiam; Extremam UnÂlonem, Ordinem, & literarum kjudem Fil IV.dk mm ipfi , & ,OT·
>, dk Matriatonium : iliaque gratiam confer- coepifcopi qoftri , ac omnes alll ✓qui ad
„ re ; & ex his baptifmuro, confirmationem, hoc concilium provinciale admifli funt, pu·
„ dk ordinem fine lacrlleglo Veiterarl noiu. Nice fecimus', afque Ita eandem ab ornai„ pofle. Receptos quoque, & approbates but 1 qui dignitates, canonlcatus, dk pr·· '
„ «defis Catholic· ritus tn.fupradiAorum bendas, ncc non alia ecclefiaftfca benefi- '
„ omnium Sacramentorum folemni admini- cia obtinenti vei in foturum obtinebunt, qui
in fyrtbdo dioeceiana conveniri 'debent, Ια
„ Aratione recipio, dk admiftp.
<
„ Omnia, dk Hpgula ,4qu« de {feicato proxima diocc^fana fynodo ab eorum ordF
"
„ originali, dk.de juftificatiohe In'.facr. Tri- mirio hjbcnva, palam, dk folemniter fieri
,, dentina fynodo defihita,4rdeçlàratafuc- mandamus.
r
'
Sed infuner » muu<b fac. conc. TrldeM.de- 4
runt, ampleAor, dk recipioT'
_
Miff* -.T.,/
offerri Deo cretum
dk 'literal
apofiolkaa
pntdlAas,
'
„ Profiteor pariter in Mi..------------, —
....... — -,
—
„ verum, proprium, dk propitiatorium
propitiatorlum SaSa· ■
“ provifiprovifi de beneficiis quibufcuoqu
quibufeuoque ecclefia—
2?
-----t:.·..
„ crificium oro vivis, dk defonAis, atquo nicis curam animarum habentioi tenean­
>, in Ss? EtKhariffi· Sacramento efle vere, tur a"
J
'r"*‘
die adepts
poflêflionis,
faltem intra,
„ realiter,dk fubftantialiter corons, dk fan- duos menfe, in manibus flui epifeopi, vei
>, guinem, una cum anima, dk*divinltato eo impedito, coram generali ejus vicario
,, D. N.Jefu Chrifti ;fierique convcrfionem earndem orthodoxa fidei publicam facero
„ totius Albftanti· panis iq corpus, & vini profeffionem. Provin vero de canonicatibus,
„ in fangulnem, quam converfionem catho- « dignitatibus in ecclefiit cathedralibus,
,, licaecclefia rranfubftantiationemappeilat. ■ iM>n folum coram epifeopo , vel ejus Vica­
„ Ftteor etiam fub altera tantum fpecie rio gener, fed etiam in capitulo intra-,
,, totum , atque Integrum Chriftum verum- eundem terminum idem facere teneantur ;
alioquin , Juxta decretum Ipfum , decla­
„ que facramentum fumi.
„ Conftanter teneo purgatorium effe, anl- ramus omnes prrd idos fruAus firos non fa­
* „ mafquc ibi detentas fidelium fuffragü» ju* cere, nec illis poflefliooem fuffiragarl.
» Tari ·
„ Similiter, dt lanAos una cum ChriffoC Dt tjnflt»Fidei froftffient ftr art nem.
,, regnantes, venerandos atque invocandos
6· feca/iarva, feareaicvefve ayi·
ede, eofque orationes Deo pro nobis offrtftjjirtt facieada.
ferre, atque eorum reliquias efle vene­
Cutufcunque
artis. dk facultatis profefibH randas .
,, Firmiter affero imagines Chrifti , ac res, (aici, vel clerici, five fsculares, five
Deipara Temper Virginis, nec non alio­ cujufcûnque ordinis regulares fint ,ad fua rum SanAorum habendas, dk retinendas ptofeffiopn exercitium nullatenus admittan­
efle ; atque eis debitum honorem , dk ve- tur, nifiprius,decommuni religione ,dt fana
dodrina conftiterit, cjufdemque orthodox·
„ nerationem imparticodam.
,, Indulgentiarum etiam poteftatem a_. fidei, ex preferipta formula, profeflionem
,, Chrifto in'ecclefia telidlam effe , illarum- fecerint, fub cenfurls, dk poenis, dt alias
,» que ufum Chrilliano populo maxime falu- juxfa literas felX recor. Pii IV. defuper
>, tarem flfle affirmo.
editas, dk promulgatas.
In hujufmodi fidei .profeffione,
„ Sandam Catholicam, dk Apoflolicanu
______ , Illud
__ ,pnr.
___
„ ecclefiam Romanam omnium ecclefiaru,mDdpi>e obfkrvaadum erit, ut verbis juxta-.
„ matrem, dt
dk magiftram agnofeo, Rom
Roma- prsfcriptamformulam conceptis publice,dk
noqué pontifici, B. Petri ApoftoJorum prin- palam ab carnibus fiat; atque utad perpe­
„ cipls fucceflbrl, ac lefu Chrifti Viario tuam rei memoriam Temper maneat, ean­
dem per notarios, vel oidinakios aAuarios
„ veram obedientiam (pondeo, ac juro.
„ Cfcteta item omnia a factis canonibus, cum ipfius profitentis fubfcrlptione, in pe­
„ dk «cumenicis conciliis,' ac prsclpue a culiari libro, dk gratis annotari, vel de ea
„ factofanAa Tridenti» fynodo, tradita, publicam teftationem fieri epifeopi curent
„ definita, dk declarata Indubitanter reci*, pio, atque profiteor , fimulque contraria
Dt Fidti tatada cara , tl· diligeatia .
„ omnia. atque hsrcfes quafcumque ab ec·
„ clefia damnatas, dk rejettes , dk anatbemaEpifcopos omnes quam maxime horta­
„ tizatas, ego pariter damno, rejicio, dk mur , dk in Domino monemus, ut in fua_
„ anathematizor
qulfque civitate, dk dloecefi folerter invigi.
„
fidem, extra
....Hanc veram catholicam
.
_____
___
fet, an aliqui fint, quia reffa credendi nor„ quam
nemo falvus efle poteft, quam
l.
.
,----- iff
-- E ma vel quid minimum declinent, aut pra„ prefenti
dr
' ~ ' (ponte profiteor,
“
* veraçiter vis opinionibus imbuti contra Catholicam fi­
„ tcaeo,eaodem iqtegram,dk Immaculatam, dem aliquid dixerint, dk fecerint, dk in ma­
„ ufquead extremum vite fpirltumconftan- le de eadem fide ftntientes, ne vg ne num la­
w tiflime, Deo adjuvante, retinere, dk con- tius diffundatur, canonice procedant.
,, fiterl, atque a meis fubdltis, feu illis
Parochos etiam omnes admoneant, ne>
,, quorum cura ad me in meo munere fpe- circa advenas, dk peregrinos quofeunque.
M Aablt teneri,doceri, dk predicarl, quan- ad eorum parochias confluentes, dk circum„ tum in me erit, curaturum ego idem N. cifos, ac apoftatas, qui ab infidelibus re­
n fpondeo, voveo, ac juro; fic me Deus ad- verti funt, an adhuc reconciliati fuerint fedulo

-------- —

'·

1033
."

l

'

Concilia S. $bvbîunæ

i<&4

dulo
invigilent
Ac·«·_._
de eorum
eorum
vita, dk
Λ momo- A, n
tiis , incantationibus, dt maleficiis inter- ..... .
" dulo
invigilant
,, dk
de
vita,
giis
-L .
m_"_
r
________ *»”
«Λ an
pot·®0114? ·■«> Se. Eobba- A venerit, tamquam contra apoftatas a fide., A**o
Sy1111 d*1·
fumpferint, & an Do- Chriftiana fufpcAos juxta canonicas fandio- CrrxtsTj
Π97·
minlcis, dc feftis diebus MKam audiant, di­ hc* (everiflime procédant.
*5?7·
ligenter inquirant i 4k fi qua de Iis (liipicio
r
fuerit, IpGs ordinariis indicenti, ut ab eis,
Dt filait atliwùhtu mu rtfrrfiutuuJif .
prout expedire judicaverint, opportune pro­
videri poffit,
Prohibemus, ut deinceps nec In facro,
nec in profano loco .publice, vel prtvatim
!
Dt liirit tttHiaul it ·
reprefentatiooes veneraod* Chrifti Domini
noftri paffionis, At glorloforum ' martyrum
Cum improbat* leAlonls libros ad fimpll- certaminum agantur abfque fpcclali ordi­
ciutn mentes inficiendas plurimum nocew· nariorum licentia, nui quod pietati, aut
compertum fit ; propterea epifeopi regulas religioni congruere judicabunt, hac in ic
«
indicis de libris prohlbitlsrde auAoritate fel. pro eorum prudentia ftatuent.
I
, rec. Pii IV. editae^b omnibus fer vari ftudeant, mandentque theologis , legum do- B
Dt iiuutiutfifilite m» u4»ittA4e, are
Aoribus , medicis , ladimagiftris, alilfque
uùrmuljt rttifituiii jiut tr·
ttiuurii liceutit.
libros habentibus, ut librorum fuorum no
tulam 'pariter ab eis fubferiptam infra.·
tempus ftaruendum fideliter edant. Pr»dNemini, juxta fac. Trid. concilii decre­
piant etiam omnibus, qui in eorum oppidis, tum, llceit pofthac ullo in loco, vel in.
dt locis libros tam impreflos, quam roanu- ecclefia,etiam quomodollbet exempta, info,
feriptos Introducunt, ut Illos nifi prius re­ litam aliquam ponere , vel ponendam cucogniti, & approbati fuerint, nec retine-* rare imag'inem ", nifi dé licentia, ordinarii ;
re, aliifve legendos tradere , nec modo dk fi qua opinio novi miraculi orta fuerit
aliquo vendere, alienare, aut commodare ad ^ordinarium deferatur, qui io premiflis
audeant, fub poenis in eodem indice
j—*-—procedat
■
------juxta pr*·
decretum hujufmodi
·
ferioris per ipfos inc irrendis.
DrjMti frimipia < ftrtfbif trtJtuJit
Heredes vero, vel exeeutores ultimarum
voluntatum libros a defunAis qgilAos infra
& fitla mtgifirit.
menfem poli obitum ordinariis Tuis exhibe-C>
re teneantur dc debeant , nec ipfis uti, aut
Ut ad religionem, & Dei cohum puero­
Illos, nifi eorum indicem attulerint, fimi, rum animi inftituaniut, dr fidei principiis
liter vendere, Ac alienare valeant ; alioquiii imbuantur., quibus quafi laAe nutriti, folinullam excufétionem pr«teoderc poterunt, dopoftea cibo, c*terarumque virtutum in­
quominus in cenlbras, Λ poenas Apofto­ crementis augeantur ; oftinibus hujus pro­
llcis conditutionibus decretas Incucrifle cen­ vinci* parochis praecipimus, dt mandamus,
feantur.
ut lingulis dominicis , &' feftis diebus
prandio hora congrua pueros fu* parochi*
Dt fitrit vtriit aù thituiit.
ad ecclefiam campan* figno dato convocent,
eofque fidei rudimenta, & chriftianam doProhibeant epifeopi ne ab idiotis, feu lai­ Arinamjuxta libellum editum , feu alias
cis precjpue, & llterarum ignaris de his, fummatim doceant , crudiantque, ut Deo
que ad fidem pertinent, nec publice, nec cultum,
1
dc,reverentiam, dt parentibus tum
privarim difputetur·; di non folum in eos, fpirituallbus , tum carnalibus obedientiam
li contumaces fuerint, fed etiam in omnes,Dpraftent, dt eorum parentes, ut idem fafacr* feriptur* verbis, vel fenreotiis ad ciant alfidue commoneant, & hortentur,
fcurrllia diAa, detraAiones, adulationes,
·.■··...
Literarii
ludi bonorumque artium magifuperftitiones, incantationes, libellos fa mo­ ftri non folum libros in indice fel. rec.
ttos , allofque profanos, dt illicitos ufus abu- Fil V. editos nominatim vetitos ; fed etiam
tentesfevere procedant ,& animadvertant . alios obfeoena, vel turpia continentes, vel
ex quibus bonr mores corrumpi poifiint,
i.
Dt fifrrjiïûoaibat,mthjitiit j iupueris prclcgejMos , vel interpretandos ne­
ctmtliwhii , dr Surtiltgtit
quaquam fuferpiant, aut proponanteof.
eausùm ttlltatlh ·
que vehementer hortamur, ut In tam Ilexibili state, & ad malum prona difeipuios
Superftitiofat & vanas populi obfervatio- fuos chriftiana doArina erudiant, & bonis
nes, queeunque fint, a fubditi* fuis , tam­ moribus ac falutaribus prcceptis inftituant.
quam perniciofiflima mala, penitus tollendas
Dt /rthdi tbttltgeli, & Itiliom fi·
curabunt epifeopi. & gravi prenaex facrorum
Canonum decretis propafita, contra refi-E
cr<t firifitrt ia nnmfltriii iiyli·
HttuJu,
»
pifecre noierftes procedant. In maleficos au­
Λ
tem, fortilegos, lamias,five ftrlgas, c*terofque omnes, qui quovis magics art is, &
Sacrarum feripturarum leAioni incumben­
veneficii genere paAlones, dt foedera ex- dum efle, In eaque affidue verfandum ,tum
prefle, vel tacite cum demonibus habent, SanAi Apoftoli a^ Timotheum, tum fanprsfcrtim cum apoftaticos , vcl infidelita­ Aorum patrum & conciliorum admonitione
tis, aut idololatria aAus fecerit, vel malcfi- docdnur ; novlffisae etiam fac. Generalis
Cium aliquod inde fecvturo fuerit, vel ali- Trid.
irio, concilii
concini decreto
acciero jubemur.
juoemur. Quare
square ubi
udi
qui«\Sacramcntorum abufus in ipfis fertile- In cathedralibus , aut iliis colfegiaris eccie-

.

^IfWA

1035

Concilia

S.

Severinæ

.· clefii* infignibo* prnbenda feu ftipendium ,
Dt fretiitemitit tltfiitnt.
Cnsurt
onnA fac> Theologi* dotari, ft interpreti huc A
vuaisxt BfqUe affignatum vei deputatum non fuit,
‘ W' ne in eis tam utile, tamque nccefiarlum
Prndicatorl* eleAionem feu deputatlo.
munus omittatur, (latuimus ? ut ab' eplfco- nem ad epifeopo*, ex factorum canonum,
Ï>i* primoquoque tempore, juxta praeditam prefertim concilii Tridentini difpofitione,
àc. couciui prcfcrlptum, ftatuatur, vel ex tpeAare ft pertinere declaramus i ft pro«.prabenda quomodocunque, prvterquam ex . ptorea omnibus fvcularlbus
fccularlbus poteft*tlbu*,ft
poteft*tlbus,d
waufa
________
refignatlooi*
„_______,rproxime
______ vacatura
________,___
cui univerfitatibu»
‘
. rprohibemus
■ '____ , ft
7, ‘inhibemusi»
aliud onus incompatibile injundum non fir, ne in ea ullo paAo fefe ingerere pr»fuvel alio quovis modo prout unicuique pr*· mant, non obdant ibus contrarii* quibufeun­
-lato videoitur, ft ecclefi* fu* qualitas que, qu* idem concilium voluit non obilare . Qua in re, fi , difficultatem aliquam
feret.
Is vero, qui ad leAionem hujufmodi de­ vel dincofionem impofterum forte oriri con­
putatus fuerit, nec publice > nec privatim tigerit, epifeopi pro fuo munere libertati
ecclefiarum,, ficut
magis conducere
exiftl•
admittatur, nifi prius de vira , tqotibus , miçii.ium
ι»»< uu>g·,
c t»uu& fcientia fuerit examinatus ft approba-“ mabunt, confulant, aut ad fantam Apo­
fedem
recurrant. Quod fi pouunis , ft ad fidei profeffionem admiffus, jux · ftolicam
" ”
' ’
t* f*pe memorata* literas Pii Papa IV. Ius, vel univerfitas in aliis , quan' catheIs etiam qui deputatu*, ft admiftu* fue- . dralibus ecclefiis facultatem nominandi,
rit, vel etiam theologus loftitutu* ftatuti* eligendive prvdicatorem ab immemorabili
' diebus, ft boti* in loco per epifeopum de. tempore legitime prcfcripfcrint, ei* pr*flgoato Caere ficriptur*, atque alio* fanAo- judicare in a.'l^uo non intending* rum patrum libro*, necnon pro cafuum poenitentialium cognitione necefiario* ad curaDt tt eltndt.
torum, ft aliorum facerdotum infiraAionem
interpretetur.
Confuetudinem, qt>« in predict tore, puAdmoneantur etiam omnium regularium biice , vel privatim alendo, eique de eleeetiara mendicantium hujus provinci* fupe- raofyna, ut plerumque fit, providendo Quariore*, ut in conventibus ipforum, ubi fa- dragefim* tempore in hac noftra Civitate,
cr* feriptur* leAio Commode haberi pote- ft tn provincia loci' laudabiliter obtervarit, illam a capituli* generalibus > vei pro. C tur , reclpimu*, &
epifeopi* ampkAenvincialibus, dignioribus magiftrls, feu le- dam eSc /latuimus. Qui fi i piam dlverfimo|uxra ejdfdem
taribus, juxta prcdiAum decretum, affi- de
J obfervari1 rfciant,
-: ·
_ conci­
gnaodaro curent ; quod fi facere neglexe­ lii Trid. decretum impend* fuir, vel eo­
rint , epifeopi omne*, ut aooftolic* fedis de­ rum i qui eas pr*ftare vel tenentur , vei
legat i, eo* ad id opportunis remediiscompel. folent, opportune provideant ·
lant, authoritate ubi decreto concilii tri­
De pred/raror**, fin tontiMtirun
buta .
In monafterii* quoque monachorum, ubi
commode fieri queat, etiam leAio fac. feri­
Concionatorett feu prcdicatore* omnes,
ptur* habeatur ; qua in re fi abbate* ne·
gitgente* fuerint, epifeopi locorum in hoc, quibus ab epifeopi* in fuis ecclefiis, dk dioeut fedi* apoftolic* delegati, eo* ad id op­ cefibu* Verbi Dei prcdicandi munus merito
commifliim
fuerit,_____________
admonitos efle volumus
,.
portunis remediis compellant.
___________
Curent epifeopi, ut huic leAioni clerici ut fe non levi , fed omnium graviffimo ft
omne* ad eam idonei cujufcunque gradu* Ddiipcillimo muneri prcfeAo* eue exifllmanfuerint interfiet, utque proficiant, fingulo* tes, fideles
-*-· difpenfatore*
■■·exiftant.
horreatur, ft Gspiu* admoneant.
Verbum Dei, juxta ecclefi* traditionem,
& fandorum Parram interpretationem ,
Dr fraâieetitat Vtrbi Dti .
pare, fimpliciter, dilucide, « abfque ulla
ambiguitate praedicare, dk explicare ftudeanr;
Epifeopi,quorum primam, ft potiffimum inutile* qu*nloncs, obfcuras propofitiones ,
munus verfari debet in grege pafcendo, ft dubios ft implicitos fermones, qui audien­
in viam Domini dirigendo, fplritualem pa­ tium mentes facile occupant, evitare cura­
nem efurientibus populi* frangant, ne, fi bunt.
muneri fuo defint, impleatur illud,* parve' Ab hiftoriis apocrlphis, & miraculorum
ti fttwtuit
ft «m erat, fw /reanon approbatarum recitatione penitus abftierrer »it. Ad quod, Chrifti, doArina apo­ neant.
ftolorum exemplo, ft ftc. cone. Trident,
Auditore* fuos frequenter propofitl* poe­
decreto innixi, eo* vehementer hortamur. nis , atque «terni ignis, ac aliis Inferorum
At fi legitime impediti fuerint, ut officio E fuppliciit a peccandi licentia ft confuetu­
hujufmodi per fe ipfos(ut decet) fariafa- dine deterreant, ft tanquam freno quodam
cere nequeant ; juxta canonica* fanAione*, reprimant, ft ad veram fuorum peccato­
per viro* idoneos, ex ejufdeln Concilii pr*· rum poenitentiam convertere fatagant.
feripto eligendos, ft deputando* hoc ma­
Eos etiam coelefti* ac fempltern* vit*
nu* , ea, qua convenit, diligentia, & pie- commemorati* premii*, facilitate fermonis,
tate fuppteant ; ft Dei Verbum , adventu* ad Dei, ft proximi amorem accendant.
Domini , ft quadragcfimali tempore, & o- ■Vitia, qu* eos 'declinare, ft virtutes , qua*
mnibus Dominicis (altem, fcftifquc diebus feAari, ft bona opera , qu* exercere opredkandum curent.
porceat affidue annuntient, ut infernas poe­
na*

Concilia S. Sivirinæ.
1038
m» evadere. Ac eoeleftem gloriam confit . Del in noftra provincia introducendam-, —- —-

/ 1037
■ ‘ '

n

<*“duant.
Aft Inftltuendam efle decernimus, quam per _A···
De conceptione B. M. Virgini* femper epifeopo* infui» Civitatibus, dk doecefibut, Cantati
>W7- gloriof* in popularibus concionibus pro- praferipti*
regulis,, una cum iodulgemu
indulgentiis
*JP7·
prnicripti* reguua
priant fententlam afferendo, ft contrariam in ' bulla
*
fel. rec. Pii pap* IV. " conceflh,
repoliendo, aut Impugnandodifjtutare non quam primum fieri poterit, publicari, ft
profumant ,* fed bullam fac. rec. Mi papa erigi mandamus.
Quinti defuper editam inviolabiliter obfervent.
Dt Jitrn» Frflernei et/trtuititnt · ·
Pafliohem Salvatori* Dei, ft D. N. Jefu
Chrifti Jucefcente die, nifi locorum ordina­
Cum vero dierum fetorum obtervatlo ad
rii* aliter expedire videbitur, pie, ft gra­ Del cultum maxime pertineat, Λ divinaviter exponam ; nihilqae in ea, quod a cnri- lege prscipiatur i cupientes Dei praecepto
ftiana pietate , ft tanti myfterti dignitate obtemperare, ft fanA» ecclefi* mandata
alienum fit, etiam ad lacryma* commoven­ fervare ; volenrefque Chrifti fideles, quan­
das, dicatur, aut deincep* modo aliquo fiat. tum cum Deo poflumu*, ab cotum tranigref_
Studebunt epifeopi, ut cum ipfi predi- β fione compefcere, nihil circa feftorum die·
care non poterunt, prcdicationibu* temper rum de prreepto ecclefia la factis Canoni·
affiftant, atque presbyteri, & clerici om­ but obfetvari inditu torum, aut in tribuna­
nes cujufcunque dignitati* fuerint » ut ei* libus St judicii*· prefertim focùlaribu* ,
interfint curent, ft (oculare* DD-maglftra- obtervationem , feu tempus feriarum judi­
tus, ft officiale* omnes, ut io concioni­ cialium immutantes, fed circa alios die*
bus adfint, (hpe commaneant, ur eorum- feftos, qui ex devotione populorum, vcl
exemplo.populu* ad audiendum verbum Dei alias pro varia hujus provinci* , ac ejus
Civitatum
diverfimode obpromptior, ft alacrior accedar.
_________ confuetudine
________
De parochis, ut ex lac. Trid. fyn. decre-* fervar! confueveruntt, examinatis aliqqk
ti* plebibus fibi commiffi* Verbum Dei pr·- Ibu*., qu*
.
confideratione digna videbandicent, clique fac. myfteria ,& Chriftian* m tur , ac humanarum neceffitatum
”
rationemi
habentes, illo*
illos quidem de conûüo,
conûüo,
doArlnam exponant.
aliquam habente*
- aflenfu
- - *
*
'inI
Archipxesbyteri, plebanl, & parochi, fi- &
DD·coepifcoporum
noftrorum
ve alii, qui parochialet, ft alias animarum pauciores
laucidre* die*
dies contraximus, atque in calencuram habentes ecclefia» quocunque modoCdarium
’ " 'Infraferiptum
'
_________
contulimus,
imu*, ft adferift adferiobtinent, diebus faltem Dominicis, ft fefti- bendos efle curavimus; quos ab univerfis, ft
vis, ac tempore jejuniorum per fe ipfos, lingulis huius provincia Chrifiifidclibu*, dc
vel alio* idoneos ab ordinarii* approbando* in ea pro tempore commorantibus, pie fan■ aut depurando*, fi ipfi legitime impediti Acque coli, oofervari, ac celebre* duci, St
fuerint, verbum Del, ft factam doArlnam, in eo ab omni fervilium operum genervdivinamque legem annuntiare plebibus fuis, abftineodum efle ftaruimut, dc declaramus,
illafque docere, & ftlotari verbo pafecre atque fancimu*.
teneantur · ft debeant.
Inter miflarum folemnia pt«diAis diebus
Stftiltr ClMiriuu, quod omittitur.
ex eis, qu* leguntur in miffa per fb, vei
per alio* aliquid frequenter exponant,ft in­
ter cetera S*. facnficli myfterlum decla­
trrteihi t^linulii .
rent. Catecbefim etiam de finguli* Sacramen­
tis preftriptam, ft de his qu* ad fidei doCum
___ abrogath omnibus privilegiis, &
Atinam, ft morum eorreAionem pertinent, Dexemptionibut, Grttci»
_________ natio·
~
"i ,. feneorum
pro fui, ac populi capacitate Italica lin- ni concedis per litteras in forma brevi* fel.
fua verftm, explanent, ft plebe* fibi comtec. Pii pap* quarti i gr*co ritu vivente*
tam clerici focularcs, quam laici, ordi­
tqlfla* clariffiml* verbi* ernoirc Audeant.
Qu* omnia, fi forfan proflare neglexe­ nariorum vifitationi, correAioni, jurifdirint , fpeciallter moniti per cenfuras ec- Aiodftft omnimodo fuperioritati fubücianclcfiaflica*, aut alias,ut officiumfuum ex­ tur , eoremque cura ordinarii* commi flâ
pleant juxta decretum memorati concilii fuerit, neceflarium efle duximus , eoa neTrid. dioeceteni arbitrio compellantur.
gllgi non debere · Propterea epifeopi, io
quorum dloeceflbu* Greci ipfi , vel etiam
De Uerfbonur.
Alhanenfe* appellati, ver fantur ft habitant,
quantum in Domino poflumu* , commone·
Cum plerlque poenarum gravitate magis mu*, ut eotdem per fe Ipfo*, vel alio*
quam Dei timore a criminibus commit­ Idoneo* deputando* , quam citius fieri po­
tendis abfllnere confueverint ; propterea terit , vlfitenr, feu vifitirl curent Λ man­
in blasphemo* quam maximef ut reatus qua- E dent, ut qu* laudabilia , in ei* reperieMut
lita* exigit ) diligenter, ft fevere proce­ ferventur, & promoveantur i qu* vero cordendum efle, atque .eo* poenis In bulfa fan- reAlone digna funt, juxta prcdiA·* litte­
A* mcm. Pif pap* Quinti contentis afficien­ ra* Pii pap* IV. corrigantur, & emenden
dos, ft pleAendo* efle procipimus, ft oP tur · SI qua. autem nobi*, aut S. Sedi Apodinamu··
ftolic*, pro eorum gravitate communican­
Ac ut hujufmodi atrox, ft impium fixius, da duxerint, id citmt faciant.
quod tam divin* » 'quam human* lege* deInter cotera diligenter exquirant, an_. '
teflaotur, de medio penitus tollatur, fo- aliqui fiat, qui a veritate, & fanA* R.
dalitatem » feu confraternitatem nominis ecclefi* veritate deviantes, Spiritum SanAunt,

(.uatsri

1039

Concilia S. Severing.

* \ 1040

' ' ' '»'■ Aum , tantum · patre ptôbédere pertinaci- . dari prohibeant, dt in eos, qui de neceffi’
Asuo ter credant, dt, fi talçs deprehendantur, ineos Λ cate falutls Id fieri falfo afferunt, tamquam
'C
Cuaisri
mmiiti tamquam contra,hereticos fevere
fevere procedant..
. de fide fufpeAos
fufpeAos,t &
dt male fent
fentlentes
lentes, juxjux»
H97.
Eoi autem doceant prpceffionem
nroceffionem Spiritus
Snlrifus
tafieoe memorati concilii Trldettini
Trldentini dede.
1597.
tafcpe
e-_Ai
-Λ'
Ό
Λ.
_
______
—
___
±..L·
/*
_______
:
—
.J
___
a__*.
~
SanAi efle a Patre ft filio cternalitcr, tamcretum fevere animadvertant.
quam ab uno principio dt unica fplraSacerdotes SS. Euchariftl* facramenrtm
tk>ne .
pro infirmis non ita, ut hafienus, immunde
Ipfos quoque Purgatorii veritatem juxta conficiant, mlfeentes corpus cum fangulne,
Orthodoxam SS. Patrum doArinam, ft Ca-. dt iterum formando bucellam, fed illud fub
Jholica ecclefia veritatem, ac fttfaitroncm panis fpeciecum debita reverentia ,decore,
factorum generalium conciliorum 'Elprejtti- ac diligenti cuftodia fub clave, ft fera atni. Λ .Trldentini, affidue doceant ,'atquoa fervent, ac faltem oAavo quoque die re»
parochis, aliisve eruditis, & piis utt|S,aut novent; & cum opus fuerit ad Infirmos
verbi Dei concionatotibus fumcientet do- cum., luminaribus, ft, fub umbella honoriceri {iujleanr.
,
- .
fice deferant.
Curent etiam, ut fummnm Romahnm^ _
Laicis non irtfi peccata fua antea con»
pontificem vicarium Chrifti Salvatoris no- B feffii facram communionem fub panis tanrtri in terris, ft Bcdtk Petri principisapo- tum
— fpecie
'
’ exhibeant.
ftolorum fucceffbrem efle teneant ; alioInfuper, tam ipfi , quam diaconi, fubdlayquin in eos, tamquam hcreticos , proce- coui, ccterique clerici, qui ad id tenentur
dant.
juxta eorum Grocum ritum, a fanâis Pa­
Utque facerdotes In eorum divinis offi­ tribus inftitutum ft approbatum, divinum
ciis , ft fenAis miffis loeo foltto pro eodem officium lingulis diebus recitare, feu decan­
fummo pontifice Romano,’ft.pro epifeopo, tare non protermittant, fub poenis per ca­
in cujus dioecefi commorantur, orare de­ nonicas fenAiones In cos, qui horas cano­
beant : prO fcifmaticis autem patriarchis, ft nicas reclfare neglexerint, impolitis , ft
epifeopis, etiam fi. eorum ordinatores fuerint, aliis ia ccinAltq^ne fan. mem Pii Quinti
s.
minime Id'faciunt.
dçfuper edita contentis .'
Grecos ipfos dé indulgentiarum vl, ft in
_
w&
_______
_____ omnibus
___________
EtomiftkJs,
feftis diebus
fub
Catholica ecclefia poteftate, ft ufu eru- poena epifeoporum arbitrio imponenda con­
diant, ft pro ipforum ecclefiis illas impe- teffione provia mlffarti celebrare procutrent, vel quas puthoritate propria conce-Creat. Clericf vero, ft in facris ordinibus
dere poflunt largiantur.
—
‘ r.u
— femel
r—i in
>--------r.--------conftltuti
faltem
menfe
commu­
Utquq>ecclefiamca· cenfuras illl pofthac nicent .
timere affbefcant, opportuna remedia ■ vel
Altaria portabilia, epifeoporum benedletiam poenc comminationem adhibeant, ut Atone communita , ft corporalia , ft pal­
feftivitates à S. Rom. ecclefia proceptas ft las mundas fimiliter benediAas habeant.
ab hac fynodo provinciali fupcrlus promul­
Sed ne 'Latini, profertim hi qui fimpligatis profer illas,, quas ex Groco ritu, ces funt, G racis permixti, in eorum ritum
vel eorum devotione obfervant, omnino inducantur, eurent epifeopi , ut presbyte­
obfervari faciant, ft contra inpbfervantes ri Groci in fuit tantum ecclefiis celebrent,
fevere a nimadvertant, ne, doriec latini il­ fuo rlt» utentes, in elfque ipforum plebllas fanAificant,. Groci eafocm transgredien- bus tantum Greets facramentum altaris mi­
tes cum fcandaio Cervilia opcrafaccre con- ntftrent.
fpiciantur.
Conftitutlonem fel. rec. Pii papa Quinti,'
Videant etiam, an ii, quibus animarum qua facultates alias conceff* Gracis Lati- cura commiffa fuerit, idonei fint, dt an do- Dno, dt Latinis groco ritu miffas, dt alia
Arinam Chriftianam catholice populos,ma- divina ...............................
officia celebrandi revocantur, ab
*ime parvulos fedulo doceant > in Infirmo­ eifdem Gracia inviolabiliter fervari man­
rum confeffiooc invigilent.
dent ; dt tam grocos, quam latinos in fuit
Provideant, ne eorum facerdotes In Baptif­ propriis ecclefiis juxta cujufque inorem fetq
ml minifterio alio chrifmate utantur, quam muneri fatlsfacere condignis propoli t is poe­
quod ab epifeopo benediAum fuerit i eof- nis oracipiaot.
V
Mandent etiam , ut nullus Tub poena per-'
que moneant, et cum Sacramenti confirma,
tionfs, et fandiorum Apoftolorum , ft per­ petua fufpenfiouis ab alio, quam a fuo pro­
petuo ecclefia ufu, ft obfervantiâ. (olus prio epifeopo , vel de licentia ipfius a ca­
epifeopus, ordinarius fit minifter , aequa, tholico antlftlte, S.R. E. gratiam, ft com­
quam parvulos facri chrifmatisoleoin fron­ munionem habente, ecclciiafticp» ordine»
te contignent : fed eoe ia vertice capitis fufeipere audet.
tantam baptifml tempore Inungant. Tem­
Matrimonia fanfte, ut decet, fine alipus etiam baptifmi ultra 0A0 dies non dif­ qua fupcrftittooe, dt abnfu, dt non inter
ferant .
g conjuu&as pertonas A tribus in ecclefia pro­
Omnes tam clericos, quam laicos, quos cedentibus monidonibos celebrati procnrcntconfirmationis facramentum non fufeepifle Utque ad promiffbcum integram obfervatioconfiât, in vifltatlone ipfe aut alio con­ nem facilius compellantur, dt Ignorantia
gruo tempore , confirmandos curabunt ; at­ excufetlonem nullatenus protqadere poffint,
que adultos quidem peccata, fua faerdoti decreta fee. conc. Tridcntini de hac re Gra­
confeflbs effe ante oportet, dt conve­ ce idiomate fideliter vetfe Illis tradant ;
nit etiqm effe jejunos.
Îua fi pofimodnm obfervaro neglexerint,
axta /aeros canones, & eiusdem concilii
Pueris recenter natis, aliidqoe rationis
ufu carentibus Ss. Euchariftl* facramentum1 prufcriptum, adverfuscootrafaclentes fevere
procedant.
Pro-

~
-

- .

104Ï

Concilia S. Severing.

1042

Provideant ne Gteclfecundas»dt tertias, . ac nitidius confervendam. ÜW tamen pre“
ac ulteriores etiam nuptias reprehendant ali-Ami(To modo hafienus ereAl non fuerint, in , “λ,
Cmbi^i quàtenus* nec congeffincnt i fed Illas Inter foco eccleliam jnon impediente* ted omni‘IPI·
perfona», quo alia» licite ad Invicem ma- bus conQricuo quam citiffime erigantur, dt
I597*
rrimonio jungi poflunt, initas approbare ereAl occlufi interius cneriufque nitidius
compellant ,cüm fecundum apoflolum, M·- cuftodfantur.
*
lier , mortuo viro', lihiijii n lege viri, ' Parochi omnes,aiiiqoe quibus (heramenfi' noheiùli tui'volt liierem Moot fault»· , torum admiblftratio^incumblt , nec parenrna.
tum nobilitate, nec aliqua alis ratione ad’ Optat etiam Ipfa fynodu» Gntcos presby-' ducantur, ut extra cafam neceffirarts in- .
reros commonendos, atque cogendo» fore, privatis domibus baptlfml (aeramentum conut ftatim port ftrlam quintam & Coena Do- teram, quod fi fecu» facere attenta ryrinr,
mini ad epifeopum , tn cujas dloecefi mo- ordinarii arbitrio puniantur. - ·
ranrar, accedant ad devote fufclpiendum faExcommunicari, fit alii, qui a factis Caerum cbrifmatls oleum io vafe dtcenti; dt nonibos arcentur, ad parvulos de facro
vafculum habeant, faltem ftamneum, In quo fonte fufeipiendos nullatenus admittantur,
illud diligenter afiervetur ·
· Obftetrice* omnes, feu alii laid commo- .
Infirmos, oleo infirmorum* quod catboll- neantur , ut fi mortis periculum Infantibus
ca eccleiia ex Chrifti D. N. inftirato, & Immineat, eo cafu rantum illos baptizandi
fciant , fervata
feretra debita-·
debiti-.
apoliolica traditione didicit, & extremam facultatem habere fciant
llnAlonem proprie appellat* dum In exitu forma, cumdlftinAa verborum prolatione*
vita conii ituri'videntur, juxta eorum ritum & elementaria aque infufiotw , dt Ctfm ii>
benedlAo inungant , ac etiam non peten- tentions
ternione Id faciendi,
faciendi· quod
quoji in huju»
hujus (bera
ftcra-­
tes, prefertim cum periculofe egrotant de ' menti collatione fanAa Ckthollca qpclefia—
eo fufeipiendo admoneant, eifque pie, & facere Intendit. Preterea commonefiant*
muliercm prefente viro adJ mones batlxam
religiofe conferant.
~
Aquam etiam juxta eorum ritum beoedl- dl etiam In cafu aeceffitath* non effit ad­
cant, eamque iningrefiu ecclefiarumtencanr. mittendam,
.
. nifi forte ia baptlfml formam
Poftrcmo curent epifeopi, ut a grecis', ignoret, dt illa ad H peragendum magis
_‘l
inftruAa fit.
fit.
"
~
”
qui meorum dioecefibus incolatum habent, InftruAa
Parochi .‘librum
rum
qua ab eis , vel ex eorum legitimo ritu ,
Γ_.'_Λί
.L— habeant,
i---- , 'Ia -,quem
—---tam in baptifmi, & confirmationis, quam C baptizatorumi *, tum eorum parentum , tum
'patrinoram nomina , & cognomina
in aliis ecclefi» facramenti* rite admln)· etiam
—
’
Arandi» pracipiuntur , diligenter obferven- diemque oatlvitarls. fi commode neri potur, & in traofgreflores ipforum arbitrio teft, & ipfius baptlfml diftlnAc referant,
animadvertant , vel fi magi» expedire judi­ lliumquc cuftodiant diligenter * dt lingulis
caverint ,ex eorum dioeccfibus eilciant.
quoque 'annis epifeopo recognqfccndum o-

■
Aaito

Dtfotromeotorom odmiitÿlrotioioo.

Cum baptiamalia aqua io fontibus renova­
rer , veterem in facrarium proliciant.
’
Antequam (hcramentalem aAionem quis
Parochi denique fedulo bortentur, dt fre­
miniftrandam fu fe i piat, diligenter tanti mu· quenter commoneant prégnante» mu Hetes,
Deris funAionem confideret , atque perpen­ ut cum nonum menfem attigerint, vei tem­
dat, & ad eam (hnAe, & graviter accedat, pos partu» i oA i ter it, ipfi» , vel aliis facerfcpcrpelliceum , dt ftoiam habeat, ordini, dotibu» ab epifeopo approbatis peccata fua
fit raintftrandi (actamenra nihil addat, aut confiteantur* dt (bnaiffimam Euchariftlam
minuat; fed juxta ritiis, cnrcmonia», &D fumant,
confuetudincs 6> A. ecclefi* munus fuunu
Do Socromatto eonfirmatiooii.
exequatut.
In facramentorum adminiftrationc prohi­
Antequam confirmationi* Sacramentum ab
beant epifeopi, ne quid exigatur, aut ver­
bis vel fignis, nihil diraAe, vel IndireAe epifeoph conferatur, parochi per fe ipfoa
petatur; fed omnia pure , finccre · dt fine vel per alio· illisas vim, efficaciam, dt effeAus Chriftlfidelibus explicare, dt explana»
avaritie fiilpicione nant.
Cathcdralium ecclefiarum cuftode», facri- re Qudeaot, ut ad illud devote ,dk reverenter
fi*, aliique omnes , sd quos fpeetat » facta fufclpiendum, qui natu majore», dt non»
olea parochis ,dt curatis,' iratis erogent, dum ^hrifmati funt accedant, vel infanter ,
five dlfbertiant. nec quidquam ,omnino* fit pueros pit dt religiefe deferam
2uanrumvis minimum > fub poena fufpcoAdulti, qui nondum confirmati itent, je­
oois ab officio pro eorum erogatione, feu junio, dt facramcntaii peccatorum confefdifperfiooe petant, aut etiam a fponte dan- lione, ac etiam facro
_______________
Euchariftis fti (keptlo>
elbu» recipiant', quavis confuetudine coo-Ene precedentibu* confirmcotter,
— autem, de quibus
quibu» probabii
probabiliter dubi­
traria non obftantcIis
tatur, an a pontifice confirmati fint, prout
Dt Btfiijom.
dt ia facramento baptlAnl fieri debet, po'erit Sacramentum confirmationi» fub con­
Fontei baptifmales · ubi fleri poteM , fint ditione conferri; fi nondum confirmati itent.
Eorum qui confirmati fuerint, pro decen­
ex marmore* vel-alio lapide» qui aquam
continere . * iervars poffiat * cum cibo­ tia facraaaenti, goffipium * fett bambadum,
rio pyramidato * vel faltem Intrinfecus ha· dk dcfitper chrlfmaic (ini linteolum Uncum
beator va< ea ore ftamneuto ad aquam tutius* frootibus apponatur, fir allquantifper de
' Coin'd (itneral Tom XXXV.
Vuu
fera-

>

Ï043

Concilia?. Sivuunæ.1

1044

■ . ........ feratur ; quod ooflea dqpofitum comburatur . dlebat , peccata eerfim probati» fiicurdotl- “7—
Avito x in facrarlo , nifi ipfum linteolum, ibi ab· " but confefli » factam cucnariftiam frequenter rC1**®.
Geqtiti
Caatavt lutum ufibu» ecclefi* dqfetvlre poflit » 4. fumant. ·
Cutn ad infirmo· tantum Aeramentum de· W' '
(I97«
ideo refervetur ; vei faltem adultorum eoo·
- firmatorum fonte» bambacio abfterganrvr, ferri contigerit, pramigb campam, fignead
4 deinde abluantur aqua , qu* combufto1 convocando· clerico·, Λ contraire» aliofbambacio, in commune Aerarium proli­ gue fidele·, facurdo» mlniftraturu» cotta,
flola, & pluvial!, vel faltem cotta , ft
ciatur.
’
Provideant etiam epifeopi, ut confirmato­ ftola indutu» dua» particula· in vafe ad id
rum, 4 patritiorum nomina, 4 cognomi­' dicato, five In elegant) pyx Ide reponat > ft
na m libro, queo» in epifcopali archivio» collocet decenter,ac a coIto fuo pendent
·χ
coniervandum curabunt , dlllinAc annoten­ velamen deiuper expandat; & tunc cum ho- ■
neftowuvn,<·
fidelium»»»«»
comitatu ,, qui
qui cereo·,
cereo», <x
4 iu
lutur , 4 conferibantur ·
,re«u
‘ ,. ab ecclefia difcedem
"f. ' ...,, tin·
i.
Plebe* fua* moneant · 4 per parocho* minaria deferahr
admoneri laciant , inter confirmantem, f
’
‘ * procedente , fub umbella , feu
ylnnabulo
confirmaro*,eorumque parente» , 4 tenen- _ L~__.
baldacchino, ubi fieri poreft, graviter in·.
rem, quemadmodum ex baptlfml facramen- "cedar
'■edar, ac fbmma cum ypneratloM 4
to,fplrltualem cognationem contrahi, eof. pfaimi· ipfum Actamentum^dcferar ad In­
que ,quod no» plutei, qeatn unuaj fivo firmo·: cumque ad eorum domo* or r vene­
. vir , 'iive mulier, vel ad fummum unu«> 4 rit,' fervati» <·«, qu» in hujuimodi (aerauna bapnxatum, 4 confirmatum fefeipere, menti adminifltatioaeln facerdotaii live ri­
vel trtnerç poflunt, 4 quam cognationem tuali libro contineatur, ogrotla factam eucontraxerint tam in baptifmo , quam in charilliam rallgiofe exhibeat. Deinde eodem
confirmatione ad ignoranti* excufationem modo, quo priur, ad eccleiiam revertatur.
tollendam frequenter doceant , atque ex
Ubi Acratiffimi corpori· Chrifti fpçicta»
(acri-generali, conc. Tridrntini decreto dl- iuftituta non eft , provideant epifeopi, ut
ftinAe declarent
quamprimum fieri poterit, inftituatur, quod
facile erit n cleri & populi devotione,
Dt /»*βιφι*Λ tutberfflitf
.
4 ad id crebri» condonatorum fermonibu»,
dc admonitionibu· excitari poterunt. Ubi
SanAiffim* eucharlftiar facramentum iit- _autem Inftitura fuerit amplificetur
, _____ , ; —dt -fi
cathedralibu* alilfque parochiaiibu» ecciefn» Creformatione indigear,epifeopi arbitrio re­
in tabernaculo, ubi commode fieri pottrit, formetur
"
.
deaurato, decentlflwne ornato, ac nitide,
collocetur, nrhilqae, quod ad illiut cumDt firntlijjiutt HÎifft fiKrtftU'
clive, dt fera tutam cultodlam confervationemque pertineat, modo aliquo prêter»
SacrofanAum mifl* facrifidum, non fo.
mittatur ; fit autem fcrlceo au» alio, de­ Ium rite & reAe, fed etiam pie dc devo­
centi velamine cooteftum 4 lampade» in te celebrari debet; quare, ut fingvlati pie­
confpeAu perpetuo ardean».
tate Λ devotione erga illud populua affi­
Mandent epifeopi, ut parochi cererlque ciatur
ftudeant epifeopi, ut (accrdote·
animardm euram habente· > publico· concu- omne· mencte, di corpori· puritate pollere
binario·, Nlaipbemo*, ufurarlo·, vel alio» nitantur ; utqM ad nnti facrificfi mlnlftttlum
facinorofo» homine*, nifi poenirente·, aut devote accedant,, & tnifla pralcda, digno
vita, aut mottbu, emendato» perfrexerint, profua , populiuut faillit prece* c/fondant.
ad communionem non admittam
Omne· altar» mlnlftro· admonito· efle
Utque iidem curent, ut
ii com-Dvolumut, ut Curemonlatiuqra raiflalem Ro­
munkaru voluerint, non alii admittantur, manum, fando tecot. Pii pap* Quinti juf·
quam qui mate ea vel ingenio polleant, fu editum , diligenter addifcanr, 4 illa· in
ut quod faciunt reAe, dlfcernant.
mifarum celebratione, ut ia omnlbu* huProvideant etiam, ut fi ecclefi· qualité» fe» provinci* too* uniformi· fit celebrandi
& amplitudo patiatur, maribu» feorfum a ratio. Quod, fi admoniti facere neglexerint,
femini» euchariftia facramentum miniftre- ad altari»mlpiflerium non admittantur, aut
tur.
ab eo quoad dWtcmlnt arceantur.
Ad Chriftifideliam devotkmeoi er pictaOratord aedificationem dt ufum epifeopi
tem in dic· promovendam yolumut vo* non faetlt, ted rum eia iuAa de caula con­
fopiu· admoneri, ut non folum Palohat cedi viftim fuerit, concedant. Prohibeant
tempore juxju generale ecclefi* prece- ne quit, quemadmodum faori corte. Trid
irtum fed Jo alii» etiam prmeipuit anni decreto ftatutum eft. In privati» domlbut,
blemnitatibo» pnrmifla facrameoHll e«n· aut alite, qua*· ad dtvinum cultum dicati·
feftooe ad tanti Aeramenti percepttonth
oratorii», atque ab Ipfi» dtfignati· dr vifi- ple 4 devote accedam, ac ut aberloie· £, tati» miflam celebrare pranumac
Inde frnAu* , 4 gratia» confequanrui, illud
Peregrini Acerdute·, aut ignoti ad rem
fepiu» frequentent.
i divinam faciendam non admittantur, abfque
Ut Mtem lpfl Chrlftlfiddet ab exemple proprii epifeopi five ordinarii littari» dimiffaciliu* etiam inducantur, curent epWcooi , for»· ; qua» t ad evitanda· fraude· hac itu»
ut foi domcfticl er femlllare» omne», diAi». re commun iolitâ(,pt«Mr experimento comalilfque D N. lefu Chrifti, 4 beatiflim» pcrlmu» ) epifeopi*, aut eotum vicarii» gc<4ut genetrici» temper Virgini· Mati* iitee nerallbu» examinari» 4 probari maadamu».
tabe concept* , 4 SS. Apoftotorum frftivi­ Qu* vero ira retente· non funt, ut vetotat ibu», vel etiam alii» dominici» , 4 feftte fittillter HMi Ctedl poflit, relicienda» rlfe vo­
to

L Ι04δ ’
7 Am h o

Concilia S.'Siverinæ.

1046

a loconiw oMInarlfi » obi pro- diced* popular· convocare audeat» mü ab·
“
Caatiri x niîkCOratoA»rat faertntpde eorjfli vlta>&^foluu miflTa t qua in parochUlI eccletia
teftlmonlutd afferant·.
_
prvrtiiflh ditbuf celebrari (blet· Idcmqoc a Cetarii
aliqui a ijjrj·
··* - Prdvideanr
PtdvideJinc epifeopi
epITcool ut In ecclefiis
ecclefihi alta· ruralibus
rtaraithii* presbyteris,
η***κ«·«·ί*_ Λ capellanis *is/«a|g
tla queeunque divino* cultui dicata orna· , tum ecclefiarum
____ non
__ parrocMalium
parrocMalium , &
At ’ci
ca·
menta habeanj non Immunda > nec lacera ; fiellanarum, obfervandum effe decernimus,
quod non fine populi fcandaio f*pe confpita ur parochi, five arçhipresbyreri in di.
citur ; fed illa pura fint, munda , decenter vinis pfficils prediAis diebus ab ipfis nulla·
ornata, cum cruce ftltetn lignda.
tenus prweniantur.
Altare portatile e* longitudine & latiCurent etiam epifeopi, ut parochi pro
tudinçJhï ut hoftia ,& calix . dumTuper eo eommilli muneris (atlsfaAionc paties fami·
celebratur commode collocari, At retineri llaf frequenter commoneant, ut a filiis, &. ~
poffit.
.
famulis , qui In pafcendls animalibus occu- Curabunt etiam , ut .abufus lite, qui In 8antur, faltem dominicis, At majoribus fe·
npv*, ut yocant, miffie celebratione ptefis diebus miflara audiri procurent.
bytetorum avarlta irrepfit, juxta fac. Trl---------------------r_____
Vidu*
alisrque
mulieres, qu* .,
ex prava-.
dentini concilii decretum , importunas, At *ac deteftabili confuetudinc poft
ift maritorum
maritorum,,
illiberales petendi ekemofyqarum petitiones ftu eonjunAorum mortem ad ecclefias acce/Ac cxaAiones, ludpt^A! choreas faciendi dere nolunt, ne menfe amplius, ad fummum
quam primum tollqtur (St iplbs presbyteros «d eas accedere, Λ miffits audire différant,
•b Ms, qu* a fimonlacajabe~&^turpt qu*- fub ecclefiafticis cenfuris, vel aliter, proue
u.
la._. abftinere
-l»>_ _ faciant
...
eplfcopis expedire videbitur compellantur.
ftu rton Mnge
abfunt
.
Fideles omnes fedulo commoneantur, ur
cum miff* facrificio interfunt, tanti tnyflcDr /iicreairaie ftiiiiilin.
rii gravitatem confiderent, reverenter arti-- .
ftant, it ple ac devote preces effundant ;
Curent epifeopi conffitutionem in generaad altare non ita prope
. accedant ut cele- it concilio a fel. rec- Innocentio papa ΙΠ.
branti impedimentum, vel perturbationem editam , qu* Incipit: On«w errmAar)»*·/,
afférant; ne dum veneranda miffarum my
diligentius obfervari. Ac ne Chriftifideles
fteria, & alia divina officia celebrantur, ignoranti* pratexru eacufari poffins, fed
collocutiones habeant, dt deambulatione* omnes fdant ad ftcramentalem confeflionera
confeffioaera
faciant, atque In foribus eccleii*. aur ex- Cproprio
proprio ftcerdoti
(Scerdoti, aliive ad audiendas contra fubfiftant, vel altaribus inherent, aut fefliones
"
ab epifcopo approbato faltem fe·
non expcAata facerdotis benedlAtone ab mei in anno faciendam ecclefi* precepto re­
ecclefia dlfcedant. Qu* fi oofervarc negle­ neri, eandem conffitutionem tribus diebu<
xerint, epifeoporum arbitrio punlantui.
dominicis in Quadragefima ante Palcha , it»
Ne detunsorum anim* debitis fraudentur eorum cathedraiibus, ac in aliis eorum ci­
vitatum , dt dioecefumJgtrochialibus ecclc
fuffragHs, curent epifeopi, ut qu* ex Im
polito onere, vei munere miff* celebrari fih de pulpito alta dt mrelfigibili voce le­
debeant, omnino celebrentur. Ubi vero ex gi , evulgari, & publicati faciant.
defunAprum reliAis, tam magnus mlffxrum
Infuper facrofanAi Tridentini concilii de­
numerus fit,ut illis pro teffaioruin volun­ cretam obfervaW cupientes, neminem late­
tate pr*rcripth| diebus fatisfieri nequeat, re volumus (nterdiAum effe omnibus, dt
vel ex eleemofvn» tenuitate non facile tn
lingulis presbyteris, tam fiecultribus, quam
veniatur qui velit huiufmodi oneri fe fub
cujufcumque ordinis regularibus In provin- ’
iicere, epifeopi - facti concilii Tridentini cla exirtentibus, aut pro tempore commo­
decreti memores » quo facultatem habeanc, D tantibus f iis qui parocbialem eccleiiarn
in dioocefanis fynodis re maturius confide· obtinent Jumiaxar exceptis) ne fccularium*
rata, dt diligenter perfpeAa miffarum nu. etiam facerdotum confeffiones audire, vel
nterum contrahant, dt pro eorum confcien- eis abfolutioaem impendere pnefumant, nifi
tia taliter reducant ,ut defunAoruin anime ab epifcopo loci ad Id fuerint examinari,
Cactis iniflarum facrificiis, dc annivertario& approbari, etiam ex conft- S.M. Pii V.
rum inftitutiontbus non defraudentur, & fa
defuper edita, quam conAis quorumvis orcerdotes pro e«*um dignitate commodius Jlnum regularibus, eorumque prdatis aut
1 per io t i bus quomodolibet nuncupatis, ad
viverepeifinr .
Ne Cnrlffifideles a propriarum parochia- omnem ignoranti· et culat ionem tollendam
lium ecclefiarum cultu · « a divinis audien­ Inlinuari, fit notificari mandamus.
Prohibemus etiam parochis, ac aliis condis a proprio parocho, a quo Chrlftian*
fidei rudimenta, falutarla monita, explica - feflarils fibi fub)eAis quibufeumque, ab epitiones Cactorum myfleriôrum miff*, fetio­ fcopls locorum, ad fidelium audiendas con­
rum dierutn , & circa contrahendas nu­ feffiones approbatis, ut nihil pro abfolutioptias denunciationes audire debent, iopo- E ne, etiam a fponte dintibus, accipere,
fterutn avertantur , (latuimus , ut nullus vel exigere, .aut certam perfonam, cui dan­
presbyter beneficiatus, vel capellanus cujuf- dum fft, nominare pnrfumant.
In privatis domibus ( caufa neceflitatis
cunque Capcitu , dominieh alitfque feffis die­
bus de piveepto in oratoriis fodaiitatum, excepta) pernitentium confeffiones audire
fcu confraternltatum fecularium , aliifvo non audeant, fed In locis patentibus, &
ecclefiis,capellis, aut oratoriis Cncularibus, confpkuis In ecelefiis Ac ut fuum offi­
cium commodius, & decentius prcftare poG
qu* parochialls ecclefi* finibus continefffint, manddmus In fingulis cathedraiibus ec·
tur, miflas, it alia divina officia horaclcfils, etiam regularium in locis hujusmodi
nimi< pnrpropera celebrare, vel ad ca auVUUI
pa-

1047

Concilia S. SevErinæ.

1048

paientibu, & confpicu)* confcffionalia lin- . ecclefiaftico fubiiclant IntetdlAo, vel alias
Anno gnca conditui, dt decenter aptari, e quibus A relipicetc compellant,
frjh
Mppellant, ut ad meliorem frue crate ferrea , aut perforata lamina inter· Î>em converti, nnA* ecclefi* mandati* di· j*’’*
eant Obtemperare.
*597·
’597· polita poenitentiam coofeffionet commode
Si quia vero entra parochiam foam diAo
audire, dt munus fuum diligenter obite
tempore factam Euchariftiam fumpferii, Pa·
poffint.
Cum confeflarios facerdotes, nedum de ani­ rocno fuo fidem deferar i fin minui, in cum
marum falute follicitos, led etiam cotum, agendum efle decernimus >> ac fi eo tempo·
qu· in confeifione audierint, fideles opportec re non communicaflêt. elfe cuftodes, epifeopi in his deligendis eam
Cujhittii
ftr ntJini.
impofterum diligentiam adhibeant,ut tale*
fint, qui vir* , dt moribus probati, doAri­
Ex carnali conjunAorum affeAu, Λ me­
na quoque prudentia, ac patientia polleant,
At ejus *tati*, prefertim , qui mulierum dicorum incuria, a quibus infirmitatis difericonfeffiones audire debent, ut his liber* men wgrotantlbu* remiffiu* quam debet infir-------------ut ad eo*------raro,
peccata fua confiteri valeant: Ipfatum ta- finuatur
-----------. , .plerumque
--------- ,------, aut
men confeffiones ante ortum, vel poftoc- B nunquam confeflarii, aliive animarum curacafum folis, nifi neceffitas aliter poftulet, tore* opportune advocentur, &
- adfinr,* dt
ideo interdum cum ipfis in extrema «grltunon audiantur.
Quod fi in aliquo pr*raiflbrum defecerint, dine conftitutis a medici* fuadetur , ut do
eo* pro qualitate cxceflu* , pr*ter canoni­ animarum falute d ifponant, in dcfperatioca* poenas,aliis dioecefani epifeopiarbitrio nis articulum incidunt, vel abfque ecclefia·
fticis facramentis decedunt· Quare huic ma·.
puniri decernimus.
Io occurrere & animarum faluti in Domino,
fine quo vana eft falu* homini* , confulere
ctfnuti rtfirvetioi* ·
volente*, fingulis medicis, phyficis, & chi­
Epifeopi in refervandis cafibu* ad id po· rurgi* fub poenis in conftitutione fêl. ree. Pii
tiffimum intendere debent, ut a peccatis pap* Quinti comenti* dlftrlAe prscipiendo
qu· maxime enormia funt & frequenter mandamus, quatenus cum ad infirmos eo*
committi folenr, difficiliori impetrande ve- vocari contigerit, ipfo* ante omnia moneant
ni* gratia homines arceantur, & ab iis ite- & inducant , ut intra triduum, nifi morbi
cos ~
C qualita*
majorem celeritatem pofcat, conrum perpetranda detineantur·. Quare
~
"
necef- feflarios, feu animarum medico* pr*diAo<
tantum fibi refervare Audeant ,L quos
.
iario refervandotefle expedirecbgnoverint. advocent, clfque fua peccata confiteantur,
Cum autem ad «dificationem,-non inde- ac SS. Euchariftiam percipiant, dt fe ad
ftruAionem in fubditos fupra reliquos infe­ omnem Domini vocationem parent; neque
riores facerdotes hujusmodi autnoritatem eos tertio die vifitent, fi prxmiflit uon ad­
habeant, ne poenitentes a fuis Parochis ab- impleverint , nifi in longius tempus confolutionemobrineredefperantes omnino con­ feflbrem ex aliqua rationabili caufa diftulisfiteri negligent, ab aliquibus Calibus epifeo- fe conftiterit. Utque conflitutio ipfa , qua
palibu* abfolvendi faultatem eisdem paro­ altera in generali concilio fub innocentio
chi* pro' eorum doArina, dt prudentia li­ III. defupet edita, qu· incipit, Ce· «v
Jfreùter innovatur,omnibus innotefcat, eam
bere concedant, five impartiantur.
Ne tam parochi, quam alii confeflarii
fcmel io meofe, tam in cathcdralibus ecciea calibus fummo Romano pontifici, velcpl- fiir, quam in parochlalibu* publice inter
miflarum folcmtua legi, & publicari manfcopo qu.cumque ratione rcfervatl* teme­
re, vel per injutiam, Inqtiliter tamen,Ddamus.
& de faAo abfolvant, illorum notam apud
parochos, ac alios confcflatio* feriptam haDt ftteùtàtùtrit i» qtttliitt tttMrtli
beri procurent, ut illos manifefte nofcant,
liAitMiiJf.
At cum in eorum aliquo poenitentes Illa­
queatos efle compererint, illos quam pri·
Epifeopi, qui in fui* cathedrahbus ecclemumad cos, quibus cafu* tefervatus eft,' fii* poenicentiarium ex facri generalis Triremittant, vel ipfi ab eis facultatem eo* ab- dentini concilii decreto haAcnu* non inftifolvendi fatagant impetrare .
«ierunt, ubi id commode fieri poterit, quam
Curabunt etiam epifeopi, ut parochi fide­ primum inftituant, eidemqne unione vel
les omnes fibi commiflbs frequentius com· applicatione prebend* primo vacatur* pro' énonçant, ne peccatorum confeflioocs, qu· videant.
Pafch· tempore fiunt, ad extremo* ufque
qua^pgefim*, vel hebdomade majori* dic*
Dc jtjuiii.
difterant, feu protrahant; quando nec fa·
xiie, neque commode audiri* poflûnt.
R Cum Inter extera poeniteor!· opera cor·
Prcterea nomina eorum, qui pntftiruto porale jejunium » & abflinentia plurimum
tempore non communicaverint, poft ©Aa- valeant, epifeopi, & animarum paftorcr
vam Pafcb* fibi fideliter deferri, vel trans- ovibus fui» feriulo commendent, jejunia , ab*
nitri precipiant, deferiptis etiam i», nui ftinenciam, atqpe alia opera, qu* ad car­
ex confeflarii conftlio jufta de caufa ta· ■ nem mortificandam conducunt.
eram communionem in aliud tempus proAS
ProindeunivetfosChriflifidclcsnoflr* pro­
duxerint . Contra eos autem, qui cootuma- vinci* commonito* efle volumus, ut fetant
ce* fuerint, levere procedant, * juxta me- fe juxta factorem canonum fla tuta teneri,
moratam conftitutionem i Ολμ» titrieff»·, & obftriAô* efle jejunare ex ecclefi* prst-

ccpto

1049

Concilia S. Sivsrina.

1050

neficiorum civitati* & dloocefi* commode
Cepto In qttadragefima, quatuor anni tempo*
ribu», necnon vieillit « l'eu alik jejunii die- ' 'nftiiui nequiverit, in feminarium huju» Me·<βίι ”
·*?·«*« inftituti» , eifque a para- tropolitann ecclefi* , (eu in aliud in aliqua
*>9*· chi» id fapiut inculcari , A ab omnibut ob* commodiori, A viciniore comprovinciali
fervari curent, excepth Ift.Bjuoa valetudi­ ecclefia inftitucam clerico* puero» alendo»,
ni* caufa t urgent nccedka*, vel Imbecilla Λ inftirucpdo* mittant, & recipi curent >
«ta» a jejunii lege eximit, cujo* rei judi­ atque ei In eapeofi» contribuant : tot au­
cium fit epifcopi» vcleju» quqn fuo mune­ tem mittant, quot pro rata pecuniarum,
ri ipfe profecerit, qui utriufque medici fi­ qua ab eorum eccleuit exigentur, confidcde 1 feu attefiatlooe pcrfpeAa tdiferete pro­ ratia fumptibu* vidui, Λ veftitui ncceflarH»,
& libri» emendi» ac magtftrarum falarii·
videat .
Mandant» infuoer omnibu· locorum or­ perfolvendi* , ipfi* fati* efie videbuntur.
dinarii* , ut proniAit jejuniorum dlebu*,
carnet, A a Ho» vetito* cibo* publice venaDe furt»nti
,
, le* eflè non permittant , fed in loci* pri­
vati* pro iiifirmit, Λ ii* dumtaxat, qui li­
Ut facrofanAI concilii Tridentini decreta
centiam in fcripti* obtinuerint ». quam do 'jquibu* in contrahendi* celcbranditquc tuaurriufque medici confilio ( ut fupra diAum trinaonii* cettu* modu», & forma prcictiefi) grati* impartir! volumu*. In lod» au. bitur , Integra exeeutioni mandentur, provi­
tem. ubi corporali* medici copia haberi non deant epifcopi, ut illa communi Italica linpoteft , foliu» parochi > feu curati fufficit gda verfa ab unequoque parocho , quam­
primum fieri poterit, habeantur ; & ne eo­
atteflatio.
rum obfervatK* ab hominum memoria fa·
D» jittrtieMt trduùt,
cile labatur, bnguii* menfibu* profenti*
anni, A deinde quotic* eapedire videbitur,
Sacri concilii Tridentini decreta eam di­ juxta noftro Metropolitan* ecclefi* morem
ligenti* rationem , qu* In ordinibus qui- intra miflarum folemnia evulgari, A pu­
bufeunque conferendi* adhiberi debet, tam blicari facianr.
falubriter, A accurate compicAuntur, ut
Ac proterea librum , in quo unufquifque
nihil aliud providendum efle duxerimu*, parocho» ex prcdiAi concilii decreto denuDciatiooe*
matrimonioquam ut inviolate ferventur.
___________ , A conjunAione*
.. _
___
Monemu* autem epifeopo·, A quod inC,um, A conjunAorum nomina, A cognohac re caput eft, ab ipfi* obfervandum mina, qua ve die, meofe, A anno,. aequic qui­
vehementer optamu», ne inhabilibu* , aut bu· teftibu* profenribu* matrimonia ipla—
infamibu* , aut «tari*, vel litterarum, vel coutraAa fuerint deferibere teneantur » ftanatalium allontmve defeAum patientibus, ncc tim recognofcant, & an id obiervatumfueper forde«,vel fimoniace, quod abfit, or­ rit diligenter exquirant.
dine* conferant.
Demum quacunque huju* facramenti fauArchidiaconu*, fi cathedral!· ecclefia ta­ Altatl, A honeftati contraria videbuntur,
lem dignitatem habeat ; fin minus , <· qui epifcopi pro eorum prudentia tollere, A pe­
poft epifcopalem proximam obtinet, quam nite* abolere non omittant ; A quo· in gracitiu» fieri poterit librum conficiat, in quo dibu* a jure prohibiti* conttaxific repetetint,
clericorum omnium nomina, qui in civi­ ad invicem omoino
omnino fepareot,; A de perfonar
perfonatum
tate, A dioecefi continentur fideliter anno- fic illicite coojunAarum qualitatibu*;
qualitatibu* ; A an
tet, & quo quifque ordine quove tempo- fcienter vel ignoranter, an ante vel poft cou­
re, A loco promotu», cuive ecclefi· ad- cilii Tridentini publicationem, A
& an proferiptu* fuerit diiiinAe deferibat. It veroD cedentibu* denunciationibu*, A an probiqui poft hac five ab epifeopo five de Ipfiut beate parocho, quave ex caufa contraxerint,
licentia in dioecefi, vel extra ad clerica­ ■Multanti, feu proccflu* conficiant i et fi b*
lem militiam adfcribetuf, vel ad aliquem rei fepatalioni non acquiefcanr, aut gra­
alium ordinem promovebitur Intra menfcni, via exiqide facile fcandala oriri pofle fi
a fufccpti ordini* die computandum, no­ cum e» non difpenfctur, probabiliter du­
men fuum 'm eundem librum referendum cu­ bitetur , SS. D*N. Papam, A eju* fanAam
ret i quod diligenter ab Ipfo fervari, A apoftolicam fedem, mi fla relatione defuper
finguii* anni* ab epifeopo recognofci man- confutant , ut quid agendum fit , aut tt
damu*.
cum ei* fuflAirat fua difpenfandum duxerit,
opportune provideri poflit.
.

a

Dt ftuuMti· tltrittritm·

Dr fltrinati tKtrtM ι>(1ίιιιι.
Cupiente* ut ea, qu* a facrofanAa Tri.
dentina fynodo ad reAam inftitutioocm cieSacrum extreme unAioni* oleum In vafe
ricorum ordinata font inviolabiliter ob- E faitem ftamueo, cum alii* facrorum oleoferventur , procipimu* , ut omne* eplfco- rum vafibus, fob clave A fera diligenter
pi, qui tam pium, fandum, A huic pro­ fervetur A cuftodiatur ■ Vafculum autetru
vincia max une neceflatium opu* protctml. quod cum hujufmodi oleo ad infirmo* de­
ferunt, aut aliquo modo inftituere diftuIe­ fertur , fit argenteum, vel etiam ftamoeum,runt , ftatim a fine huju* provinciali» fyno­ A fimilitcr cum gotfipio mundo intrinfecus,
di, |uxt· formam ejufdem Tridentini cot*. A ab alii* facri* olei* diftinAum, in tuto,
cilli decreto preferiptam, inft nuendum eu. A hottefto loco aflervetur · lUud quoties
xenr. Ubi autem proptci tenuitatem red­ deferri oportuerit, in butlà ferlca honorifice
dituum cathedral· ecclefi*, A aliorum be- deferatur ·
At

.
’ 1
*>97*

/

■·«.
■ i·'.,».,

IOÔI

Concilia S. Severing*

1052

Atque mincv
eo nunmrsnoo
minlftrandoinuv
tltus> , prune»,
prâoa- . nis operibus manifefte comprobent; ac pro. ***·
acquv
—
A
nno & orationes Illas, qua in ordine Romano A inde defunAorum corpora chnftiana plera- ft*»o
Cuatsti facerdotaïi, aüîfque* ritualibus (aeramento. re ad ecclefia*, fire cumcteria deferre, ft «Μΐη
*197« rum libri* habentur adhibenda*, ft infit* religtofe -fcpelire non diferant.
«W7·
mot, dum adhuc quid agunt Intelligunt , De JifttOii ieMJtriti mu /«ftWir , fin
Integroque fenfu exiftunt, pie , ft religio,
tit etlttrtiti ttnu tmjitlhi tliltni.
fe inungendo* efle» prucipimu*.
hi, A tjultiitihi tut tltiun
Admonendi funt parochi, ut circa decum*
ab effete extqutaruui trttniii
bente* infirmo* ft mori i proximo* , quibus
tunc graviffimum cum humani teneri* hoft e certamen inftat » exaAiffimc pietati* muSuperftitlofum in lugendi* mortui* abuAim,
»us exequantur ; ft poftquam infirmo* ex­ qui in provincia noftra jamdiu diabolica frautremo unAioni* oleo inunxerint, f*po de irrepfit,ft fi»pe vetitus, penitus tolli non
vititent, vel apud ipfos permaneant, con- potuit, abolere volentes,prsclpimu*In vir.
folentur, ft ad ccelefti* beatitudini* cogita­ tute f. obedientls, ne qua mulierum prsfi.
tionem erigant, ac ur forti animo tint, carum , quas
qua* repetitricea
repetitrice* appellant, hujuf.
ft mortis metum abifeiant, ft ad sternam B modi officium in invitandi*, feu excitandi* *·
gloriam fe vocato* efle cognofcant , dili­ iii* ad iuAum, ft ejulatum in confanguigenter hortentur.
neorum , cognatorum ve funeribus exercere
Volumus infuper , ut epifeopi omnes , prrfumat; fed h»c nomine, ft ufu a Chri­
ft finguli fus curs commiflbs commoneant, fti Domini noftri grege eliminato, ita poft­
ft a parochis fspe commoneri faciant, il· hac moderate lugeant, ut chrlftianà* temi
Jifque mandent , ne graviter sgrotantes , na* decet, fier* diAante feriptura ; fufer
vel moriente*, aut in mortis articulo con- asertwaa· atottiiaat fiera : ft apoftoio admo­
ftitutos vanis » ac fscularibu* fermoni- nente: Na/uawr MtUUliifMrinJtitrtt,
bus 1 aut commemorationibus , feu luAi- Λ iituitiiiiur, ut ata (Μπβιβίιιι, fit*
bu* importuni* perturbent aut commo, at fi- eateri fut Jh* aatt habeat ■
veanty cum fati* fupetqae fit, quod per
Cum vero ad ecclefiam funus effertur,
fe humani generi* inimicus, ft infidiator prohibemus ne mulieres, qu* ecclefia* luAidiabolus tunc molitu* : callidiffimu* enim bus, & ululatibus complere folent, etiam
ferpens nullo unquam tempore Chrlftifide- fuorum defunAorum corpora
, ___fequantur
έ ___ r , vel
Je* gravius oppugnare folet , quam cum exCexequiarum officiis interfint ; led domi fe
hac vita migrandum eft. Quare a deceden- contineant · Quod
~
fi parocho admonente ne.
tibus, feu morituri* fuggettiones, vel pe- glexorinr, presbyteri omne* cum pompa fua
riculofa tdntamenta hujulmodi font amoven­ nebri ultra non progrediantur, vol de ccda, atque ad verfu* illa potius affidus, ft clefia , fi jam ad eam pervenerint, ibi re·
fervente* oratione* fiant, ac pia aiia fufi liAo iunere, exeant, nifi ftatim ipfi» parueftagia, ft adjumenta ferantur.
tint redeundo. ve) quiefeendo ; non enim
dicer domum Dei omnipotenti*, qus do­
De fefuit urit,
mus orationi* eft, ft in confpeAa tants e.
jus majeftati* importunis hujufmodi ejulatiOmnibus. & fingulis clericis,qui ad fu­ ft clamoribus impltrl.
Λ
nerale* exfequia* evocati fuerint , diftriAe
prscipiendo mandamus, ut tam in procefDe fratre tftfiefi teatfrwiatialit
Aonibus, quam in pompa funerum bini, fuperpellicei* five cotti* 'induti, ordinaro ft
Pium fanAorum Patrum Inftitutom. jaaidlu
compofito corpori* habito procedant , ftD intermtflum , mu funi debitum , quantum in
procedentem crucem fequantur ft ctMtlten. wv>>
nobis eft ,. revocantes,
ftaruimu* , ft ma
man>vrm.anic>, iiaruimu*
fi­
tur, ft eo quo venerunr ordine redeant. da mu*, ur cum primum epifeopum ex .hoc
Habeant parochi librum, in quo omnium fucuio migrare contigerit, capitulum caIn fuis parochiis commorantium nomina, ft t hedral is ecclefi* de (ui paftorl* obitu ad­
cognomina diftinAc defcribant, ft in cutur moneat archiepifcopum, ft alios compro­
margine, quo dic quis obierit, notent
vinciales epifeopo*, ut de eo certiore* faa
Ai, illius anim* facri* precibu*, ft miffhDt faaeruat extfliaue cebibeaJa.
rum facrificu* . aliifque pii* optribo* (uffragari poflint, ac etiam accedere , vel mit­
Clamorofa ilia multorum querela, que tere ad ejus crfequiat celebrandas, quibut
In fynodo propofita eft contra nonnullo*, faitem vicinior epifeopu* Interefte debeat.
qui pietati* farmçmorcs, débit» exaûioni*
Anniverfarium exfequiarum officium mor­
proteste, mortuorum corpora fepelira dif­ tui epifeopi finguli* anni* in cathedral) ec­
ferunt , opportuna indiget proviflone. Qpa- clefia, quamdm proximus ejus fbcceflôr In
pater- E epifcopatu vleerir, faciendum effe praer­
re cupientes, ut tenemur , omnibus
<
na charitateconfulere, pratCipimu*
ipimus omnibus, piunii.w
pimu*:id vpiUBi
ipfum inownioei
in omnibus umuircr
iimliirer cwic·
eecle*
& finguli* capitulorum , parochfalium, dc fii» tcAorum Λ beneficiatorum defunAorum
colleglatarum ccclcfiarum procuratoribus , vivent!* fumptibus obfervar) cupimus
xeAoribus > parochi* , ft curati*, ut ab
Cjufitah capituli omn erii, ut juxta feeilliciti* exaAioaibu·, ft ab omni fpccie md- conc. Tridentini decretum fupphcationcs ,
11 omninoabftioeaac, ft fanon turpis qu*- A preces, publice ptivatlmque habeantur,
ftu* cupido*, nec avaro* exaAort» proft- A per civitatem , A dioeccfim Indicantur
ferant ; fed potiat fa in omnibu*, qu* Im» ft celebrentur i ft nr cieret, ac populus
fu Chrifti, non qu* fua funt,querere,r‘ • bonum a Deo padorem valeant impetrare
D»
--------

"

ΰ

'1

Ι0Λ3

Concilia S. Sivkkina.

Dt n+eeterit frtttfitt tufirM, +
Mtgemre· faemmr····· «A tfi·
fitpt e**tA«"d*.

1004

. fii* dotata rcperiantnr,Mcraev fundatione· "
Ann·
Avel antique Inditur tone, iajuadla,A coniti. A*wo
Qntsn
tuta, integre perfotvantur, idque per fru. CeB,,irï
*JJ7·
Cuaa la provincia ooflra PH Pap· V
Auum fequefirattonem , aut alii* juti* n· *1Z7·
conftituttotii, (eu precept· de conficiendi* medii* opportuni* omnino procarent.
inventarii* per epifeopo* regni Neapolita,
Altaria > A capella*» qu· fine dote funt,
■i, dt flcUi* MaeMM farisfaAum non ût, aut parum ornata confpiciemur fi foeda.
ne tam utile , tamqoe
Mcefarinm inAltta,
_ ._
tore* Illa*dotate, vel ornare nequiverim,
tum per Incuriam omittatur, epifeopo* o. vel alteri concedantur , vel (i es ei* re■ne* commonemus, ut quilibet inventarium clcfi· afpedlui deformetur , epifeopi arbiautbemftm oqydnm , & quarumcumque trio diruantur.
fu» curi· querelarum, accufationum, inquf.
In ecclefi» Ipli* de rebus profani*, aut
fittonum, denunciattonum » cvterorumque de li*,qa· ad-ecclefiam non pertineor,
nftorum, caufarum , négocierum crimina* fermone*» circulo*, conventu*, congrega.
Ilum, etiam mlxtomm, que apud curi· fu* tiooe*, firculare* aftione·, aut qu* puoli■otarium, five aftuarium fuerint, quamptl» ea confilla,fcu parlementa dicuntur, ha­
mum conficiendum curent, A justa memo· “beti nullo modo permittant, neque de qui­
ntum preceptum conficiat, A conftflum, bu*vi« negocii* alii* agi vel traftari, pr·A dim notarii manu fubfcriptum, pene* fe fertim cum divina celebrantur officia, vel
«uftodiat, donec fuper hl* indiearuip fue­ verbum Dei prvdicarur ; neque preterea
rit ; A fi e“® **« *it* interim decedere con, vana, colloquia mifceri, fi repi tu* , aut cla­
tigerit, illud univerfum, fuo figillo ubfi- more* , aut quidquam aliud, quod indecen­
gnatum» fidei facerdotis, cui fua peccata tiam aut perturbationem afferat /fieri, aut
etiam qtfempiam in eh irreverenter verfaconfitetur » morte Impendente committat
ruto ramen, A fidéliser affervandum , ac ri justa concilii Trid. decretum, A S. M.
futuro pr*n*4i elauta· integrumque traden. Pii Pape V atque alia* Iaera* conftitu.
dum , A alia* prout in eadem confiitutio. tionet patuntui.
ne continetur.
Cum non licear altaria, in quibu* facra
myfteria celebranda funt, nifi benedifti* linvetauerami rxiparrear
teamiuibu* feu tobalei* cooperire A ornare, nec deceat, ut qu· Ipfi Dominoln eifCum ii, qui in defandlot debitam pieta-Cdem myfteriis defervlerunt , ad privato·
amplio* transferantur
transferantur>, inter,
inter.
tem non exercent, inhumani admodum cen. hominum ufu* amplia*
feantur ; inhumaniore· quippe exifiimandi dteimu* facerdosibu* » & c Urici* omnibus
font, qui illorum anima* pronemodum ne- itam fisculatlbu* ., quam
.
rtgularibn*
„
, ___
no
cante* non fatisfaeium lefaiit > qtu* pro llnteamlnibo* hajufmodl non benedifti*,etiam
animarum fur rum erpiatiooe pie, * fide* auro, vel argento elaborati», feu ferico deliter reliquerunt. Quare eo* omne* ia vi* piAii
t, altaria poil
ρολ hae
hac cooperire «roter»
vel orna*
“ prefumant
">r«fuœant_.. Similiter ctiam
fceribusD N. J. Chrifti requirimus, Amo. re
etiam prohibemus
nemus, ut ne in animarum fuarum difpen. eifoem, ne fub gravi poena facra linteamj.
dium incurrant, quam primum defunAorum M t vel velamina , Aali* ornamenta , feu
voluntates impleant, eifqae omnino fetia- parements , & facra vafa ecciefiarum Deo
confecrata fiée benedifta ad profano* aut
ftcere curent ·
Ne vero epifeopi Interim fuo muneri de- •riraros ufu* quosnodoiibet convertere au.
fint, mandent omnibus norsrlis, & tabellio- deant, vel accomodate .
nibus, tam in civitatibus, quam in ipforura
D* titltfi* lAtrtett vtl rauaa·*dioecefi* oppidis, A terris degentibo* fub D
tatt firvMule.
pocn*excommunicationi*, ut inrra menfem
notam ad ipfo* deferant omnium legatorum
hcrlcfiafilcam libertatem , A Imhmnltaad caufa* pii* relidtorum.
Quod fi h»ras, vel ulttouram volunta- rem ab omnibus integi am conferveri, A
tsm executor latra debitum tempus, vel a eullodiri mandamus, ptopofith cenfuri* , A
tefiatore praferiptum piis teilatotte difpofi. poenis a jure ftatutl*, ac in deereti* fac.
tionibu* feu voluntati fathfaCcre prrter- conc. Trid. ac diverfi* conftitutionibu* A
reittsfit, illas epifeopus , nifi vere eas pr·- litteris A poliolicis, etiam die Coeme Do*
fiari A impleri non poraifle legitime con- mini quotannis legi confueti*, contenti* ,
fiiterit, etiam Cub cental* eccrafiafiicis in­ conua omne* qui eam htdere, aut quoquomodo violare prefiimpferint.
tegre expleri carablr.
Nulli lalcorum liceat domus impoficrem
De nclrfii ,
um ta/ttt.
E édifient·, qu* e«.defiatum pariete* ulla es
patre attingere poffint, ut earum circuitus
Ecclefia*omnes, capellas, oratoria, fa­ A ambitus temper liber remaneat ; nunc
cilia, ac quovis pia, ac teligtola loca re· autem , fi qua luut, que ecdefil* ipfis ad·
parari, A infiaurari, atque pro reddituum h*reant, ut epifeopi judicio tolerari non
qualitate coofetvarl , mandamus. Diruta pofle videantur , flarim dirui, A amove­
tamen ad eam rationem q·· a Tridentina ri mandamus.
ProUbeanr epifeopi, ne mercatu* A nun­
fjrnedo prsfcripta cfi » reftltui, vel alto tran*·
feni, prout expedire videbitur, epifeopi din· a Ha ve hujufmodi intra ccclefiaruaM
aortico* exerceamur j mhilque earum fori
curent.
bu*,<cu portis,aut muri* affigi, aut quod
Providesuc infuper, ut capellis, Altari
bu*, oratorii* quioutounqus, qu* m cede- pnrtcr dignitatem, A decotum exifiat fie­
ri fiUtiociM.
Ec-

1055

Concilia S. Severing.

1056

— » —■

Ecclefiarum «de·, qu» pro reAorum, ft . ftratores limUitcr habeant, feu fieri faciant
miniftrorum ufu neccmrate , ft commodo Λ duo publica , feu authentica lisdrumeata ; Cnaisri
Caa>*e» confiraA* font, ad frumenta, legumina, quorum alteram in ecclefi·» vel In loco be*197· ft bi· fimllte locari , aut alicui commoda* aeficii, hofpUali·, confratcrnltatlc, ft loci
ri omnino prohibemus.
pll,conferveri mandamus; alteram veto in
archivio eplftopali.
Dt intutam itnttn» tttttfinfitftn»
Epifeopi Ia vifitatione, quam fingufls an»
raq/frlsuda.
,
nh cx facri· caooalbu· , ft (acri concilii
Tridentini decreto facere tenentur cujufttueNe ecclefiarum bona futuris tempori- Oue ecclefi· parochial!· , etiam collegial»,
bos cupiditati facile exponantur , ft·- ft quorancumquu beneficiorum eccjefiaftlcocure .» ’bofpltallum,
tuinm· * diftriAe mandamus omnibus e- rum, cum cura » ft
- fine
' ' " .
pifeopi, archidiaconis , diaconis , canoni- fodalitaram
aliorum piorumi locorum»
locorum,
?
., ft
‘
pre manibus babeant ; ft di­
cis, ft capitulis cathedralium, ft collegia- inventarium pr·
taram ecclefiarum, ac fimiliter rcAoribu», llgenter
ligenter infpiciant,
inlpiciant, anca
an ea qua
quit ia
in eo
co anno»
annofuerunt» Integra habeantur
capellani·, feu curatis parochiaiium, & a- tata, ft deferipta• fuerant.
,
: ; & ;G&quid
alienatum»
fen
tiaram ecclefiarum, ac quavis ecclefiaftlca "five permaneant
G quid
alienatum,Ceu
elfe compererlnt » in negligenbeneficia obtinentibus, nec non hofpita- deperditum
‘
“
lium,confraternitatum, ft quorumlibet pio­ cent» vei in minui fidelem per fufpenGonem
rum locorum adminiftratoribus, ut infra a perceptione fruAuum » vei alia· cenfuras
fex menfet, ab hujus fynodi publicatione ft poena· fuo arbitrio imponendas graviter
numerando·, omnium ft Angulorum bono­ animadvertant.
Hujufmodi inventarium tertio quoque an­
rum , mobilium ft Immobilium, jurium » juxisdiAionnm , pertinendarum , aAlontrm, no » ft quoties in ccclefia » bencficiove, aut
pio
loco novQt fucceflbr cxtiterlt » renova
cenfuum, reddituum, ac nomina debito­
rum , ad eorum refpeAive ccclefia» cathé­ ri 'ft precipitous » ft mandamus .
drale·, ft collegiatis, ft aliarum menta*
Dt ârthw.
capitulare», atque parochiale· , & alias
quafvis ccclefia·, feu beneficia cccleGaflica, bofpitalia, confraternitatcs, ft pla^
Ne deincept ecclefiaram jura, ob tempoloca queeumque , quomodollbet fpcAan- na>, vel bominum injuriam, ut diAum dt,
tium, & pertinentium per publicum nota-C(apprimantur, vel quoquornodo depereant,
, aliifque
rium coram teftibus fide dignis, ac alii· ho- volumtt· » ut ‘Gngulis
" caihedralibu·
·- · ■ »
neftia perfonis, quo illa noverint (^plenum iaugmbus ecclefiis» in quibu· archivia hacInventarium, feu cataftrum, aut, et vocanr, tenu· inditura non funt, ilia per euifeoplateas conficiant, feu confcribl ft confio pos, ft corum capitula feparatim inftituancurent, cum eorum omnium quantitatibus» tur, iaquibu· fundationes, privilegia, in­
qualitatibus, limitibus, * ’confinibus nomi­ duira , infiramenta, aliafaue fcripturas, ft
narim In ipfo fideliter adnotandis , in quo monumenta omnia cuju (cumque generi· ,
pariter, vel etiam in alio teorfiim conficien­ cum iliorum inventarii publico infirumcuro,
do inventario defcribanrar omnium Ipfarum ut fupra diAum eft , fub probat· fidei caecclefiarum, meufarum, beneficiorum ec- ftode diligenter afiervari , et integre cudo
clefiafiicorum ft piorum locorum pntdiAo- diri mandamus.
rum, qu» extant, fundatione*, privilegia,
Dt Iftitittiitr Ammrea·
indulta, conceffiones, donationes, uniones,
applicationes, bull·, ft litter· ApofloUttttuu .
cc,infiniment·, feriptur», atque alia docu-D
menta quscumque .
_ ___
SacrofanAi cone.
Ttid. ________
decretum ___
exléqui
Menf» archlepifcopalis cataftrum, ioveo- volentes,deputamus vicarium generalem in
tarium quam primum fieri volumus,mandan- fpiritualibus noftr· Metropolitan» ecclefi·
tes ut ex eo tria publica feu authentica^. pro tempore eri*entem , qui.....
ccclefiaftico»
conficiantur infiramenta. quotum primum rum boooram locatione* , etiam apoftolica
in archiepifcopali archivio cufipdiarar, fe­ authoritate confirmatas a triginta annls cl*
cundum penes capitulum, tertium vero ad era ad longue tempus, firn viglntinovem
antiquiorem epifeopum confervendum tranf- anno· laAas in damna eccleli·» ct contra
mittarar.
canonica· fanAione* eontraAa* fuifle exa·
Epifcopos inventarii, menf· epifcopalis minare, et judicare valeat.
Locationes eorundem ecctefiafticorum bo­
tria fimiliter publica feu authentica infini·
meota confici curet, quorum unum In fa» norum , nifi apoftolica autborltas inrercefiecathedralis ecclefi» archivio reponat ; aliud rit, ultra triennium juxta conftitutione·)
fuo capitulo afiervandum tradat, tertium felic. ree. Pauli. Pap· 11. ______ .
fieri
vero ad asetropolitanum in ejufdem archi- g prohibemus, fed fi aliter faAa» fuific comvio cyftodiendum tranfmitterè teneatur.
'____ , illae 2Invalida·»
___ ‘LL-. __2_.
pertum fuerit,
nullas». irInventarii menf» capitularis duo fimili- rltas, et inanes, nuliiuiquc robori·, ve)
ter authentica Infiniment· fiant, quorum» momenti fuific, et eficdeclaramus
alterum in archivio capitulari, alterum veΓ "
* ' , immobilia
Epiicopl
vero *bona ecclefi·
to in archivio epiicopali aflervetur.
inullo modo diftrabl
_____ ,, vendi, et quovis qu·»
ReAorcs autem parochiaiium ,ft alteram fito» color·
colore alienari, nec etiam propinqui·
ecclefiarum, ac reliqui bénéficiât! qulcum in emphiceufim
»
nd cnjuAris temporis tpaque, atque bofpitalium, ft confraternité- tium.
______ commodo,
_
.
m, nifi proecclefi·
ct folcn-

tum» ft aliorum piotam locoram admiaL

alcatlbus puis farads» id ficti expedierit,

1057

Concilia S. Sivuunai

ιο§8

■ —■» locatl,v»1coneedt peratlttant. Trantyef-.
Am·· form aurem no· folum I· cenforaa, at mm·» Λ
hattrr la prndlAa conftlturiooc Pauli Pap· II. coatjVI· tenta» locurrMè declarent ; vara· qtiaa eo»
» leo N. prwfeatatn» ad N. ecclefiam.
ipfi· ecciefiafticb beaeficib, qMtua bo* < , veIN. bene aciem » juro ad becfooftaDet
na alienaverint, vei pradUto erodo loca- », evangelia, per ae «eporailter .tafta»
verint» ant in emphlteufim cooced&rlnt, „ quod pro prmfeatatioae ad pradlftaau
priventur « et alia* eoram arbitrio puten­• ·» ecclefiam vel ad pradMtaa Mneficiom
tur.

Dt hetnat tttltfiajittrim »Γ»Μ+
• rùtu.

m aut (cientia aen» petro·· feu patronb,
», aut culvb alteri eorua aoalue aut intuitu
»» aliquid dedi, aut promlfi, nec quidquam
Ad noftra· etlam paftoralte olficll cara» n eju» rei gratia invicem petautavimu»,
fpetiat, aut in reparandi» (nftauraadifque », compenfavimiM, aut aneca darem confirecclefib collapfl» » et folo fere •quatit, u mavlpm», aut apud quemquam dcpoful·
ac ia recipiendi» boni», et confervandb ju- B », mu», donavimus, muravima» » commoda,
ribut, jerbdidtioulbefgMe earum follicit· vi· » vimu», feu locavimu», aut prie» depogilemua , ct attentu laborcmu» Qjjaro », fitua,donatum,commodatum,aratarum,
cum jam in hac noftra fynodo pro «it di* n aut elocatum, aut quocumque modo de­
cuti» Inftauraodifque decrevim·» quid agen- t, bitum ramifiera», feu relaxavimu» ; neo
dum fit, prefeml etiam conftiratiooe mone* „ de
■ fanftuarlo,
- fleba» domibut, terri» »
mn» omne», dt finguto» prediAorum bono­ », prsdlit» reolmenti», redditlbu» ejufdem
rum, dt jurium, ac jutitidiAlonum edclefia· » ecclefia, vei beneficii fruAibn» » decimi» ,
(licarum ufupatore», occupatote», dt Illici­ » cel oblatlonibu· ejufdem » pmteritb »
to· detentore», ne foarum anlmrou· jaftu* ,, prvfentibut » ant forarb donationem »
ram faciant, ftd potio» fu· faleci fideliter n remidioaem vel locatione· promlfimn» »
confulanr, ac ut meminerint graviSmaram » ftcicMM » aut paAi fume» ; neque aliqui»
cenfurarum, qnlbu» Ipfi a (acri· canooibu», ** de mandato, (cientia, aut confenfo ara·
dt conc.Trid. decreti»» dt Htterb apoftoli- - n nuidpiam eoram proaifit » fecit » net paci» die Qum Domini legi confoccb pcrcel- » Aim eft. _______
Ira me ____
Dern adjavet » dt bac
luntur , dt In ea» damnabilitm Incertifié C,, faofta Dei ovangelb.
declarantur, ac quod «communicati , dt
•nathcmatlMti (aeramentorum participa­
tione, atque communiooe fidelem privati
Dt rfjUtutia.
exliftunt , quodque abfolvl non poterant
niti a fommo Rom. Pontifie· , fi Unde·
aliquando refipifeant ; dt qu« illicite detlCum eccicfiaram utilitati dt fahiti nihU
nent, occupata reilitnant.
magb expediat, quam paftoram in el* refi.
dentia» & cur· adminlftratio per fe Ipto»,
Dt JartfiUrmum
oon immerito fiera gcneralb lynodu» T< id.
opportun· providere vote·» , taa ia fefEpifcopl In beneficii» omnlbu» ecclefia- fione fexta de reformatione fob fe. re. Pan·
ftki», qua dc jura patronatu» efie pteteo* Io Papa Ili. quam Ia at-de reformatione
duntnr, faltem eorum vacationi» tempore, fub Pio Papa IV. Pontifidbu» apximb fanaximam curaa adhibeant, dt diligenter (uberrima decreta de relidentia promulgarccognofcant an vere fint hujuOnodT, nocD*lt*
<n boclpfo poftremo cuplen», qua
impoftenim, nifi beneficium juxta fac. conc. adeo ex paftoruo munere» anlmarumquv
Trid. decreta vere jutpatronatu» efie con* faiute font, frequenter oauium auribu» ,
ftitcrlt, pntfentatiooca admittant. Sicut e- mcotibufque infigi» peacepit, taa decr».
nia iniquum eft , liberum beneficium a tum (hb Paulo IiL quaa alteram fob Pi·
(ervicutem redigi ; Ita fundatorem ipfiut IV. In conciiib provinctelibu» » dt epifeopalibw publicari, ut iapofteram Deo ju­
fuo jure fraudari petaittl non debet.
Beneficiorum ecclefiafticorua patroni » vante , nulla teaporaa injuria, aut homi­
cujufcumque conditioni»» gradu»» dt digni, num oblivione » aut defitetudine aboleam
tacit, five laid* five clerici fuerint, etiam tur. Idcirco ejefdem (âoft· fynodl manda*
communitate», dt univerfiratc», collegia qu»· tb parere volente, utrumque de retiden
cumque In perceptione fruAuum, proven­ tia decretum in piafentl noftra fynodo pro
_______________
_______________
tuum,
obventionum
quarumcumque ,
, _____
etiam* vinciali le·!, dt publicari jubemu»,* prout
fi vete de jurepatronatua ipforum eu fun- ® ledlum » dt publicatum eft.
datione» vel donatione eflent, nuilateuu» ,
Proinde hortamur epifeopo» noftro», cof.
nullave de caufa propria authoritate fe in* que» quantum Ia Domino poliumut» rogaSerant, fed illo» fub pocenfo conc. Trid.con. mu» dk obteftaaur, at juxta preiedta (ac.
itutil decreto, ad liberam reftorb, dt be· fynodl Trid.. decreta pro Injunfto munere
neficiati difpofitioac· » dt dlftributioneuu refideanr» dt omni cara dt follicltudine,
verbo»opere»dk exempto» ac aSdua prodimittant >
Volumu», et prnfentaH a quibuavl» per. fentia faum mini Aerium impicant, (ciaMque
ibnh etiam ecciefiaftich, antequam ab epl* fibl miniae licere » no» fervata prodiA·
(copo inQituantur, fub bac rarara jurent, generali» fynodl forma» a fob ecclefib ab*
>nam, ut redle iatelligatur.axhiberl prie», ede. Quod fi Id quoquomodo oalferlnr,
aut facere neglexerint , noverint, prater
t ab illi» provideri mandamu».

CbMtf.«bi»emr. Tm. XXXV.

XXX

n»Oe-

lojp
• ""* ■*
Γ.Α*·*·
vea··»!
•597·

Çonciua S, Sbvbmnæ.

1060

mortali» peccati re»tum-in quem locor runt, . moderatione, ft temperantia laudabilis in* .
frurtus pro rata'temporis abfeatl· fisosΛ diruatur, ft Caere icrlptur· , aut Ipirl*
οοη facene t quorum partem io fisarum cc- tuali» alicujus leftioni· pabulo condiatur,
elefiatum reparatione·» , partem vero i*-. .quam ft bgnediAI· précédât > & gratiarum
pauperes fise deitati», ft dlooMfc prefeh* »Alo fub(m)uatur·
ticooflitatione erogamus ft?tflifaames, il·
Familiares numero, mate, ft qualitate
'Jpfque per eos tuta conicleUtia retineri non tot habeant, quot pro IpCotum cuiufque di*
porte declaramus, propter poenas propofi- guitare congruere videbuntur, qui noocop*
fcu bullis
fis re._Pil
IV. et r
potis
fedjeligione
potiffimum, ac
tas in litteris, feu
----- -------------------------~. ornatu,
--------- ,-------.
Pii V. fitmmotum Rwunorum Pontificum pietate conticui fint.
Epifeopi
defuper editis.
”
" . * ‘in gubernandis, ft corrigendis
fubdltis pro
fubditis
properfonarum
perfonarum etate, ft fexusdi*
Dt t^fiitnit» luftrur*».
verfitate, ft qualitate , ac pro loco ft temtem*
pore ft modo culparum prudenter Ce haEpifcopf moneant omnes ft fingulos cu­ . beant, ft fanflorum patrum inftituta fe*
rato,, ft alios quotcumque etiam exem­ quaatur.
In procedendo, judicando, ft puniendo
ptos, qui beneficium aliquod curam anima­ “
rum habens obtinent, necnon quofvis alio' nec nimium rigorofi vei Ceveri fint, nec
beneficia ecclefiaftica, de jure, feuconfuc- Cegnes aut remifli, fed* in delinquentibus
tudlne perfonalem relidentiam exigentia in coercendis juxta fac. canonum, & fac. getitulum five commendam habentes, ut per- netaiis concilii deciera cum benignitate ,
vel feveritate , pro perfonarum, ft cafuutn
fonaiiter refideant, ft fuo muneri fatisfaciant ; qui fi moniti parete neglexerint, fe* qualitate procedant.
vere puniantur.
Dt jnJieûtli f»r» tfifitfi.
Dt tfifcofcruet <lignitett, d· ortu.
Epifeopi ia caufis, qua in fuo judiciali
Hortamur epifeopos, fe in Domino mo­ tora inpofterum pertrartari -contigerit, equa
nemus, ut tam in ecclefia , quam foris, ft lance juflitiam omnibus miniftrare ftudeanr,
tam m publicis, quam in privatis aftionl- ac utlirlgaotium fumptibus, quoad fieri po*
parcere,
ft notariorum,
atque minihus (uum gradum , ft ordinem fervantet, _reft,
.—, r
---------, ---------------------, ---------------fe patres, ft paftores efle oflendant, ac In C Arorum quorumcumqoe extorfiorubus con.
reliquo vite genere ira fe habeant, ut de· gruenter * occurrere 'valeant , finguloruab.
cct fanrtos., ft apoftolicos viros ; ac evan­ artorum mercedes, fi adhuc ftatuta non fint,
gelic· , ft apoflolic» difclpÜM, factoruni­ quam primum ftatuant,& in tabulam,po*
que conciliorum inftitutis, ft Tridentin» fy- Mice in coria proponendam, redigant, ft
nodi decretis in primi» refpondeanr, ut me­ obfervari faciant.
Moneam omnes, ft Cingulos notarios,
rito ex eorum vita ft exemple fubditl
in Domino plurimum irdificentùn, atque a&uarios, ft eorum feribas , qui certum fe*
proficiant.
S
larium ab epifeopo non habent, eisdemque
Miflâm publice celebrent, ft divinis f·* interdicimus , ae fub poena privationis offi­
pius interfiet, quod valde populos «difi· cii , ft alia arbitraria, citra pernas a ju­
re prolata», ft a facri concilii Tridentini
cat ft ad religionem excitat.
Nominis, ft officii fui memores efle non canone infidas, pre feriptura collationis
delinant, ft eam, qu« epifeopos decer , ordinum, aut dlmifloriis ad eo< fufeipien*
_______ .
dos, quidquam de cetera ultra decimam parmorum gravitatem. prsrfeferant
,D tem auri accipere prnfumant, aut poffint.
In his , qu» ad 1privatum ufiim pertinent
.
. eam moderationem adhibeant, me omnem*
In caufis vero , que mere fpirituale»
operam ad ecclefi· cultum, ft ornamen­ funt, etiamfi nullum flipendium conflitutum , ft ad pauperum indigentiam fublevan* tum habeant, nihil prorfus accipiant, prae­
ter id quodI epifeopu» pro feripture merdam conferre videantur.
Modefta fuppelieAiU ac frugali vita con* cede flatuendum curabit; exceptis tamen
tenti fint, ut neifqee eorum animum a_. locis, ia quibas viget laudabilis' confactoluxu, omnique inani» fylendoris apparatu do, ut nihil accipiatur.
Appellationes nonnifi a definitiva femen*
alienum efle cognofcat.
Superindumento lineo feu tunica, quam tia aut definitive vim habente, vel a gra­
rocchettum appellant, ft alauda, cum vamine, quod per appellationem a definiti­
mantello vel fine , in ecclefia aliifque pu* va reparari nequeat,
...juxta fac. conc.Trid*
blici» locis affidue utamur. In divinis au* decrera.aoo rocipianti
* intur, nec admittamur,
tem officiis, aliilque publicis aAionibus, ft noque inhibitio aliqua1 concedatur.
_______
locis, in ecclefia cuppam vel paramenta,
Ne vero indicia ft lite» cum indebitis patpoAnlat, deferant. E tlom expenns Injuftc protrahantur, fi in cafii
ut tempus ft
<_ (blemnlus
.
*
appellaturo fuerit,
Ceterum non profano
aut Indecenti veftU amefatocohclUopermllTo
a
tu, fed fidel ft vit» meriti» digaitatb au* An mcttopolitana curia inhibitio emanave­
rit; notarii eorum, ferita»,ft aAuarii, qui
ihoriratem fibi querent Audeant.
In vafii argenteis, ccterifque domes la* in aAorum, ft proccfluum exhibitione ejus­
dem concilii decreta fervaru neglexerint,
At fe inanium return contemptores efle te- feu copiam artorum fraudolenter exhibere
diftolerintt -necqM ft judex, qui illam im­
flentut.
Epifeoporum nsenfa noanimls lauta, aut pedierit exhiberi, poene dupli .quanti eu lis
(umptuofa fit, fed fobria * frugalh, ac fuerit, fubjfefantur , ft exarta inter appel­
lat».

■

A

V

T

1061

Concilia

S.

1062

Severing.

lantern, & pauperes loci diffribuatur, at- .
An aliquo defcAu, vel impedimentoca—
Αμμο que aboflkiorum adminiffradooe arbitrio n noidpr impediatur, quo minus c»*hedrall
Cuiun ordinarii Aifpendantur, juxta eadem con- ecclefi· praficl poflit ?
*S97*
W· cibi Trid. decreta, qna « ta noftra metro- An aliquem umquam verbis ve) opere of·
politana curia omnunodo, ft inviolabiliter feoderit,
1--*- vel
-· fcaadalixaverh
«-»?
An fit vir pius, fobrius, pudicus, honeobfetvcntnr.
ftate, vita , et bonis moribus proditus, caIlus, humilis, ct domui fue bene prepofiteiMrehf KtltAt >
Cum In (bmenda de qualitatibus eorum , tus.
An fit vir gravis, prudens, confilio ma­
qui ad ecclcfias cathédrales regendas pro­
movendi funt, informatione, feu tcftimo- turus, timorate confciepti·, exemplaris,
nio, non eadem ratio, pro variis nationum, ac Dei honoris ct talutia «nisurum zela­
ft provinciarum morions adhiberi poflit, tor ?
_____ facrofanAum
_________
.
propterea
concilium
Trident I- An facris ordinibus initiatus (it, et a quo
num mandavit, ut in provincialibus fyno- tempore ?
dis habendis,, quibuscumque provinciis proEt fi (it in presbyteratus ordine conditu*
pro­
ie, ct inquifitlonis forma proprae- "tus.
1
Jtria examinis,
An tacrofanAum mille facrificium fecribatut, a fummo Romano pontifice ap- pius offerre, vel celebrare confueverit ?
probanda, que locis magis utilia, ft opSin autem,an frequenter vifitet,et adeat
portuna
portutu videretur
videretur. Nos eiusdem concilii dej,
de^, eccleflas, et peccata fua facerdoci confefcreto obtemperare volentes, hanc formulam farto facramenta liter confiteatur,et SS.E11Ss. D. N. papa approbandam pneferibimus, .charifiie tacrameritum percipiat?
An literis et fcientia polleat, et cui (cien- ■
& propommas, teu praescribendam, ft pro
tie operam dederit, ut muneris fibi injun­
ponendam efle judicavimus.
Epifcopu,, cum de alicuius, qui adepi- gendi neCeflitati fatlsfacere pedit.
Et ideo,
ideo, an
an antea
antea in
in aliqua
aliqua (ludiorum
fcopatum provinci» noftr» promovendus erit,
Et
faciendo examine apoftolicum mandatum univerfitate magiller, five doAorr, aut liacceperit, non paucioribus feptem, vel cenriatus In facfa theologia, vel in jurecapluribus , prout opus fuerit, probatis & do» nonico fit promotds, vel publico aliceju'
Ais ac piis viris, omoique exceptione tnajo- academi» teftimonio idoneus ad alios do­
tibus, (uratis tcftibus, qui vcrifimiliter de flendos offendatur; vel.fi regularis fit, an
inftafcriptis informati fint,ça officio voca-C . religionis fu· fuperiorlbus fimileui fidem
tis, de promovendi natalibus, «tate . fide, habeat ?
,
--------.....
Ao habe>r experientiam regiminis eccle­
vira, moribus, corporn
habitu, (cientia,
At gradu, quam duigcntiflime cognotcar, fiarum, vel adtninifttatlonis cur» anima­
& tus, vel funilibu» interrogationibus in­ rum . et alias aptus ad regendum > er do­
cendum populum ipfius cur» committen­
quirant & in primit.
dum ?
An teftis cognqfcat N. promovendum , &
An denique habeat ceteras qualitates a
a quo tempore, & ubi, Λ qu· fuerit csufacris canonibus, ct decreti·facri Tridenfa cognitionis?
An fit illius confanguincus, vel propin­ tini fynodi requlfiras, ct cui aKrito eccle­
quus , aut familiaris, aut inimicus, aut odio* fia Dei commendari poffit.
Deinde ex iisdem vel aliis fide dignis teIUS?
An N. promovendas ex legitimo matrimo* ffibus fimiliter cum juramento recipientfis
nio ac honeftis & catholicis parentibus pro­ Interroget, et inquirat de ffatu < et vaca­
tione ecclefia, et fi per obitum, vel recreanti, Ceu natus fuerit?
Dnuntiationem, vel tranflationem ultimi epiAn fuerit heretic! filius, vel nepos ?
fcopl
, vel alio modo pafforis foiatio defu­
An fit fide catholicus, feu orthodoxus?
An hareticorum libros legerit, vel reti* tuta fit?
De invocatione feu vocabulo dIAa ecclefia
nuerit ? aut habeat, et retineat ?
An cum heretic» convertatur fuerit. An cathedralis ?
Et de valore reddituum , et fruAuum Il­
ei» aliquando faverit. opem, confilhim, vel
auxilium prr (liter it, live eos juverit, aut lius ?
u» dignitates, canonica tus , et prereceptaverit ?
« fint in ca ecclefia .
An expleverit trigefimum fua rrtatis an­
An facrifttam habeat, (heris vafis. vefllnum , vel cupis «taiis fit ?
bus , et ornamentis, et reliqua ecclefiafliAn fit bone exiffimatlonfo, er fame ?
An fit criminofus, vel aliqua nota invi­ ca et facra fuppellcAili fumclcnter muni­
ta, moribus, vel doArina, laboraverit, vel tam vcl.InffruAam >
Qpa «tona Ser ia, ct conventus reiiglofoaliquando notatus fuerit ?
An unquam publicam pcenitentiam Ilium rum fint in civitate, et dioecefi ’
E Quot oppida, & terra in dioccefi , ct fiagere oportuerit?
An aliquando Infaniat, feu mentecaptus, vel miUa?
Sed et complura ex his etiam per publi­
energumenus, feu a demone vexatus fuerit ?
An inimicitias capitales habeat, vel ex­ ca documenta^ feu inftrumenta, litteras,
erceat , ct prefertIm ta civitate , et dioe- ft feripturas facile comprobari poffent ; ut ·
natales , «tas; ordines, gradus., valor ft
eefi, ad cujus ccciedam promovendus efi ?
An fit excommunicem, fufpenfus, vel ftatus ecclefi·, & fimilia.
interdiAus, vel irregularis?
Quibus pcraAia, a promovendo juxta preAn fit corpore vitians, vel comitiali, fcriptpm in litteris rei. rec. Pii pap» IV.
formulam fidei catholica profefltonem, ft
aut aliquo morbo laboret ?

a

X xx a

fpon*

10*3

Co^CIUA S. SlTBRlNAI.

1064

Ίύη»'' {JÎJfL

edplant, aAa, . tandaa, fra decaatandas » vel ad rnlftaram A
~
i InAtumentnm * fbtomnla, sut «lia divtaa ofecia cclebtan- aZTJJL
^■η»η·η
JvWB O® _
_
n ,n,*Aa ad SS. D. N. papam
- Am manu, e
et da.acneduM, fiipepeificth induantur.
,.·”1
Canonica· hora», vel poblice In ecclefia, W'
•Jf7·
figillo obfignaca quam primum transmittar.
qui Hia» fic obite debent; vel privatim ad
prwfcrlptam breviarii Romani jufiû S. rsq.
Dr «rrn,fe dsuq/stetltrittn»,

—

Pii Rap· V. oditi rationem recitent.
Qpl beneficia e|çiefiaAisn obtinent, ano·
1« primi» clerici habito IficedanchoaeAo,
more» fiat, quod fi hora» hojvflnadi eoo,
justa facrorum canonum pruceptum.
VcftesfeticaS, aut ferta» contexta», aut vel pluribus diebus recitare omiferlnt, pro
ornata», aut coloratas, domi forlfque nul­ rata tempori» Illorum ftuAu» amittunt i
lo modo habeant, fed hooeftas, et decente», justa conftitutlonem conc. Lateraneo. Aib
qua» fimplice» fint, et coluri» nlgtk
fel. rec. Leoni» Papa X» ac declarationem
Talare» vehe», vel feitem his palmo bre­ cjufiicm Pii Papa v. defupee editam.
Ad hec, cum non ignorent facerdote»,
viore» teneant: quivero pauperes fent,et
entetique iacn»,«c
facriijtc uixvtct
mlnorlboe
ordinibu».
in»
Inferiorem salarem habere non poterant > emunque
, otuihou
,<>n
fuperiorem faltem ufque ad talos demiftm · (igniti vocato» n eft in fortem Domini
geftent.
-----------------ac propterea diligentias
""----------------------quorere, ----qua”Dei
Camina», nec collari, nec manlch ruga­ fent, aut quomodo placeant Domino, at«
ti», fed plani» deferant'; pileo» per civita­ que eju* eccclefiam aflSdui» preclbu», ora·
tem , cc oppida, nifi valetudini» aut plu- Aonibus, fe facrificiit juvate debere, ne ta*
vlaram, vel aeris inclementia caufa non lentum dt commlflbmin terra defbmim ba*
gerant; fint tamen .fimplice», non acuti, beant, facri» canonibus, fe fac. conc. TrW.
decreti» inharente», praclplmus omnibus fe
nec turbinati.
Annutos nifi In dignitate condituri fint, finguli» hujus noftr· provincia epifeopi»,
non deferant. Sacdedotes barbam a fuperio- ut curent, ut presbyteri finguli», domlokle
rl labro ita detondeant, ut pili 10 fumando feftifqee dlebui de pracepto ac folemnibo»
facramento corpori», fe fanguinis D. N. ad facrofaaAum altari» racrificiam Deo cfÎefu Chrifti «on fint impedimento, fed ii- ferendum fe diQxmeote» , mlfia» reilglolb
celebrent; ac tunc intimo corde perpendant,
id non contingant ·
Omnes tonfuram habeant, quam refici fe medkéotar, quitale opu» aggrediantur,
Ique devote perficere Au­
|utatodeclOM quoque dic, ac quotis· opus Cfe traAent, iituuqi
nsrit. omnino curent.
"*deant
----- .
Public·», fe parum decentes commefttlo.
Quacumque alia ad clericorum .vitam, dt
nes evitent ; ebrietate», jurgia, contentio- honeiatem epifeopi pro locorum fe tempo,
ram qualitate pertinere videbunt, justa (an·
aes, fe rixas fugiant.
Cum mulieribus etiam honefth , fe con- Aoeum Patrum , er fac. conc. Trld. dccre.
junAis, prater eas dumtaxat, que a fac. ta tiaruant, atque provideant, et cicrlcos
can. excipiuntur» dummodo fe ba fufpeA» ipfo» 1 all ruant, eoramquo more» eomponon fint, non cohabitent i nec etiam In nanr, ut tam in publici», quam privati»
vicinia permaneant, qua ab tohcnefti» mu­ afliotribut vere clericos fe effe, ut profiten­
tur , offendant , ac propterva cutiAIs fint
lieribus inhabitatur.
NoAe fine honefta fe rationabili caufa venerationi.
ston ambulent; fe tunc ad omnem fufpicloD* tftii fiurifie.
nem tollendam lumen habeant.
Arma , nifi itineris , aut alia rationabili
caufa ab ordinario approbanda non defe- D Sacrifie curent, ur non nifi coograo remrant, nec aliquid admittant, quod proximo pore , aut interdie tantum ecclefiaruta, faprvbeat.
crartoramquc foret pateant ; traAe vero
fuo oftofiooem prebeat
clericali ordini permaneant occleût.
Ab omni artilificio,. quod
.
PernoAattones · aut noAurna» vigilia»,
non convenit, abftineant.
Secularism perfoaarum cujufcumque gra­ five comotefttfones In vi» fieri oemiai per­
du», vel dignitati» esiftant negotia (ub quo mittant.
Populum, pnttcrquam fi necsfita» aliqua
cuau|w titulo non exerceant, vel adminlimmiaisat, ibidem excubate mdlomodo paArent.
Mercaturas, feu mercimonia, aut fano- tiantur.
Inviglleot etiam feper omnes tam presbypresby­
ra non eserceant, nec focuiaribus negociis
Inviglleotetlamfiiper
tero» , φ·»
quam ,κι.ν,
clerico», alfofqoe, Bl
ut ,uia
cum
fe iatmifceanr, nec eonduAiones booorum, tvrv,
iterum, fe jurram laicorum faciant: neque ecclefia», velfacraria Ingrediantur,de inaniqutdquam trafecnt, quod a civricall bone- B bu» ptpfanitquc rebus fermons» non haAite alienum fic. Opera» fua» alteri merce- beant.
Aquam *benedlAam fingqll»
dominais di*»
dh gratia mtaiaw Joceqr.
*
Non fint procuratores, patroni vel ad­ bat «Mae benedicam , et fi ope» faetit etiam
vocati caufa ram, io foro profertim fecula- Audeant fnpiu» renovare.
Ad qu» auidem omnia frarrr» mendica η.
rl, nifi fuas, vel ecclefiarum fuarum, aut
tniferabilium purfonarum 'caufam , aliafeue tes t et regulare», M et ipfi In ecclefil» fuo>
a jure permioas ptofeqvantur , vel defen­ rum conventuum, ec monaAeriocam Idem
faciant ad fcaodaja vitanda, et et oftendant .
Curatione», vel tutela», nifi fe cafibus dant in fil», qu» ad divinam culte» per»
ttuent, aobifcum convenir·, invitâmes.
e jure pcrmiRt», non fufelplant.
Cum ad hotat canonicas io ecclefia rtei.
Dr

J

1

)

1005

CONCIUA S, S1VRR1NÆ.

I066

.tatis sefe exercere cKfueverint, quique fu* .
Λ familia bene pretint, ac piorum locorunu /* . °
CBtlttt
debitores nullatenus exiftant · Ab ipfi», (**>Ι(Τ·
itf7*
Curabunt epifcopi, et cum Indulgentias, juxta fape didfti concilii Tridentini decretum *1^7*
vel alias fpirinaale* gratia* a f. fede apoft» fingulls anole aJmini Arationi» rationes exi­
Ilea emanata* publicari contigerit, formam gant , dk fi quid in ipforam fuorum*
a f. fynodo Tridentina pro illarum poblica* que ufum compertum fuerit vettiffe, illud
tioae traditam, accurato fer venu» «t faciant integrum reftitui faciant ,* ék demum in re­
ab alii» fervatl.
liquis , qua ad eorum admipitiracioncm dk
Illa» autem, pro quibu» confeqoqndl* por­ confervailonem pertinere videbuntur, pa­
rigendo font manu» adjutrices , quavo ternam , ut decet, excrceaat chadtatem.
Juaftvaadi continent facultatem, ex praIA* fynodi generali* decreto, er fel. reeDe üfltrb ·
Pii Pap* V. conftltutlone, oullatenu* pu­
Ufurarla pravitati, crimen dctcftabile qui­
blicari permittant, nifi aliter per eaedem
f. fedem ex eerta fcientia fuerit concefflum, dem, nenitus abolere cupientes , eplfcoB pos hortamur enixe, ut pio fumma corun,
yel mandatum·
Abufus infoper, qui circa hanc pium , et prudentia , pedem bane a fuis ovibus oppor­
falutarem Indulgentiarum ufum irrepferint, tunis remediis arcere dk funditus tollere con­
unufqelfque diligenter inquirat, colligat et tendant , dk illicite contrahentes ad tefipl·
in pnma fynodo provinciali referat , ut a- fecndum a tanti fceleris immanitate mo­
llorum coepifcoporum fententia cogniti ad neant dk inducant, eifqne fob graviffimh
f*. D· N. fommum Romanum pontificem re­ cenfurls dk poeni,, quacumque ufutarunu
ferantur, coque confolto, quid maxime cx* genera Interdicant ·
pedite videbitur, ftatuatur.
Emptiones, Ar venditiones, quas io pravinciam nollram in captiofam animarum^
Dt tltt*»Aootmr ft^/hriiu
Î'crniciem Invedas, dk m ufum receptas ef+ et retere neo üeilitolb,
e audivimus, ut pluri,, quam valent re»
h,fa vendantur j protia earum folvenda dif­
Brevi eleemofynarnm qn«ftore» , «n? mi* ferantur ad certum teropu», puta ad mole·
niftti, quorum nomen, atque ufum eadem ra, v«-l aliarum nundinarum dic», juxta con­
fer. Trid. fynodus penitus aboleri manda-C trahendum conventionem , dk propterea^
vit ■ et abrogato» efie voluit, ad hujufmo­ fupra juftum valorem augeantut ; prohi­
di officium exercendum, ejufdcm fÿoodi au- beant , dk tollendas dlligenriffime curent t
dor itate, et memorati prccepti vigoro dc Ac contraAus, fi quos invenerint, ejufmo*
extero non admittantur.
di ufotarjot, dk nullo» declarent ·

Dt terttmtaniettitnie ftnttntte·

De Putii.

Cum excommunicationis gladium» qui ad
Cum tam uriitiquentaa interdum , fe a
continando* in officio populo* admodum fa- poeni· canonici* eximant» curi* pecunia*
lutari* eft, & Synodus Tridentina fobrie ma· folvere, vel cum ea pecunil» tranligerc fagaaquecircumfpeAioneexerendnm efle pr«- tagant, quam edam judice* , vel per for­
ceperit ; Ideo no» jam cjufdem fynodi de­ dea vel avaritia Audio eo* ad competitio­
cet uca , excommunicationet, qu· moniti·· nes , vel tranfaAionc» pecuniaria» quando­
uibu» pramiffi» pra deperditi* aut fobtraAte que
,
admittant
____ , aut _______
alia» rei* ,pecuniarias
rebusad finem revelationi* ferri folent, aDmulA»* inigant} idcirco ad tollendam omnemine prarfo*, praterquam a folt, epiicu- nem cupiditati» ftr avaritia (ufplcioaem (la­
pis decerni, fen concedi volumus ; fik tuae, tuimus, dk mandamus, ne qui* dc cetero
dk non allai» quam caufa cognitione inatu- epicopus» Vkl judex ectltliaHlcu» pro cri­
minibus, Êk deliAW, pro quibu* eft » fac.
re adhibita» dk pro re non vulgari.
Praterea epifcopi, vel coram vicarii ge­ can. vei ab apoltolkl» aut aliis generalibus,
nerale* in proferendi* fententitoexcommuni­ vel noftri» 1'ynodalibu* conftitutionibus certa
cationi» in cauti» judicialibus » five Crimina» poena delinquentibus injunAa» ullo modo
1 ibua, five civilibus, id quod a pradlAa-. pecuniariam poenam imponat aut exigat,
general! fynodo prafcriptum a*» integre» •ut defuper pecuniaria» compoliiioae» > vel
tranfaAionc* faciat, nifi in calibus · jure
Ck invlolan fervare ffitdeane.
permifli*.
Dt fittom lettre* oltiiijlriitviht.
lo aliis vero exceffibus , dk caufis, in_.
quibus, vel certo poena ftatuta non font,
canonibus,auretiam a____
poftoEpifeoporum moneri maxime Incumbit» veles
. .. antiqui*
__ ?______________________
ut hofpitallum dk eorum proprie locorum , E liai* > dk alus geflteralibu», aut pariter ex
qua ad pauperum ufum inftituta funt » bo- noftri* cooftitutionibu* tnulÂa pecunia irro‘"
na,, dk redditu* , ne diflipentur,
nec modo gkntur,dk certo ufui, vel operi fpcdaliter
aliquo occupentur . Quapropter moot mu» applicata non funt» fuo arbitratu imponere,
epifeopo», dk quantum in Domino poffu- feu indicere, ac cum omni moderatione.»
mus, obnise obretiamur » ut Illorum pra­ exigere, fee exigi facere poflit, ea (que lo·
ei pus m fufclpiant curam, dk ia primi* a<f- Ci* pD* omnino applicet ·
Eas vero pecunia»» non libi, neque fuo
mioiftratote», dk maglftrosad hujufmodi regimen affirmant feu afteml carent, qui pro* ufol,aut commodo applcet vel retineat,
mtate vita fiat * quive lo operibus chat’· fed. virum eccleliafticum idoneum dk proba­
tum

1067

Concilia S. Siverinæ.

iotf8 ____

tum illarum exadorem & depofitarium in-.git afficere, ac fi perfonallter & fingularlAnno ftituat, & per eum quoties occurrerit itu.n ter fingulis ipfa riotificara , dt intimata.,
Cumin pia loca, vel opera efbget & diftribuat ; fuiffent, prout tenore prsfentlum e i (dem
>597· ille vero codicem rationum det i dk accepti ' notificamus dt Intimamus . Quod fi contra
«
quidquameorum fecerint vel adgqiferint, poehabeat, & in cum omnia referat.
nil, ac umilAis, qu* in eia cooftituts ÎWt,
dc aliis epifeoporum 'arbitrio imponendis
DeerttU»gtae relt.
confringantur.
PoQrcmo omnia, & lingula qu*cutnqoe
Tum denique omnia, dt finguia in his no
ftris decretis contenta , ac alia queeunquo in hac provinciali fynodo aAa , gefta, de·
tam a factis canonibus, dc apoftolicis or­ creta, fik fancita funt, omni, qua debemus
dinationibus, quamgeneralibusquibufcumquc humilitate, fubmiflione, & obedientia S.Ce­
conciliis, prefertim veroa S conc. Trid· Ita· dis Apoftolic* omnium ecclefiarum matris,
tuta, ac definita, five fidei dogmata, five re­ & magiftr» judicip, atque auAoritati emen­
formationem > & morum correAionem refpi- danda,'& corrigenda fubikimusdk offerimus,
femper
omnem
emendationem & corciant, plene atque integre ab omnibus coin- parati
,
__ ,
__________________
provincialibus epiicopis,abbatibus, capitulis, B redionem fufeipere, ac obfervare· '
Ego Francifcus Antonius Sandor lus Del,
dtaliisecclefiafticis perfonis.qu* per fe, vel
per eorum idoneos procuratores huic no­ dr apoftolic* sedis gratia archiepifcopus S.
ftro provinciali interfuerunt, aut interefle Severin*, <3k in fynodo provinciali preli·
habuerunt, ac etiam laicis quibufeumque^ dens, de confilio & a (fenfu reverendiffimorum
quo ad ea qu* ad^ ipfos fpedant, fer vari fuffraganeorum meorum definiens fupra fer idebere decernimus, ac fub juris > dt ar­ ptis conflitutionl bus fubfcripfi.
Ego Ccfar J a tome Ilus epifeopus Bellicabitrii noftri cènfuris ecclefiafticis, dk poe­
ftrenfis. fubfcripfi.
nis diftride pr*cipiendo mandamus ; falvis
tamen in omnibus copfiitutionibu.s, confueEgo Petrus Burdonus epifeopus Umbriarudinibus ecclefiarum, qu* ardiorem, dk lau­
dabiliorem obfervantiam exigunt. Injungen­ ticenlis fubfcripfi.
Ego Sebaftianus epifeopus Cerentinenfis dc
tes eifdem epifeopis, ut hcc ipfa decreta,
fee conftltutiones poll fex menfium tyarium in CartatenGs fubfcripfi .
eorum civitatibus, dk dioccefibus publicari,
Ego
. _Joannes Andreas Prothofpatarus de­
dkab-omnibusobfervaricurent. Decernentesccanus
rretiltenfts, & procurator Rev. D.
nus Preiiltenfts
etiam omnes,& lingulas admonitiones, fta- Gregorli Formicini epifeopi Strongr'
Srrongolenfif
tuta, decreta, dk mandata in hac fynodo abfentis, legitime impediti > fubferipu mino
fada, dk ordinata, ac illorum promulga- propria .
tionem, ita.omnes, dk fingulos quos tan-

COLLECTORIS

*Mlie
·
" ” 1
***7’

AD NOT AT IO.

Tnodus illa prior eft ex gcmiyir illis provincialibus 9. Severin* fynodi* diverfir annis * fub
diverfis prrfulibu» babit., qu* indicantur in Citeris Hieronymi card. Matthci in capite fy.
nodi eiusdem recitatis- Au quod nic datur fit purum putumque concilium ilhid antiquius, vel bine
•inde interpolatum ex additamentis in altero concilio (adis, «que cum ignorantibus ignoro .
Xpifcoporuin fubfcriptiones ita cum priori conveniunt, ut cum altero plane non congruant/
nam, ut de cvteris filcam, Francifcus Antonius Sandorius nonmfi ufque ad annum ijS«. ec.
.cici* S. Sevcfftue prsfuit, eodemque anno il|am curri Acheninnna commutavit· Supereil annum celebrat* hu>us prioris fynodi invcftigerrdis; illum vero tanquam extento digito l-monflrat nomen Sebaftiani epifeopi Geruntincnfis , qMm coepife anno rjyj. die ♦· Martii , cbulfe
veroanno ijt< anie diem 14. Odobris, qua alter fucccmt, Ughellius to. IX. pag. J04. nov* edi­
tionis monet . intra fpatium illud patres convenerant- Alterius fynodi annus facileAatucndus eft
idem,quo & luet* card Matthci lignantur, nempe tJM.,

S

CON-

1070

______

Concilium Amalphitanum .

ci"i,

CONSTITUTIONES ET DECRETA

d”.°.

»
PROVINCIALIS SYNODI AMALPHITANJE

«Wl·

Aw 1597. ttltbrata.

SUB BErBBBNDISSIMO DOMINO

D. JULIO ROSSINI O,
Dei

, 4P

afofiolita fedi/ gratia arcbicfifiof» A»alfbitant .

Periiluftrù, & reverendiffimc demine, uti frater.

Xtviattale» /JfmAn Aaialfbiteae», ··«* aitflitnd» tw, adbibiti/ eiafraviatia·
'~
libat efificofit, dt earaia ttafilit, > tjfinfi eeeefer celebravit, tlluflrtjjùai y» tret fa­
cri MMt/tt Trtdvitiai,fiHftifiai detrite ttfire aatbtretata, intirfritte , frt auraert fibi
infiieflo delignter rrctgatveriat, atf «r ,
oftreait, rmndaraat , atyte ayterueet .
fiant igitur ad avyletudenam train raauttiautt, at frt fia fafierab Vtgrlanlia fte».
letya/ titalia , <· fiinl» t» fia tctlafia , t itaque frtviatia ufrrttalta Herat, ai agrtgia fua- tftra, afqtt tndattria, fbfi* labtrtr frailaj, qeete fibi initia frtftfiet, «Ar*
rtartt ta diet adjuvante denum ferttfiat. Quid at tarnûlatt & f ■«· telarrime fiat,
aat Jammii yreiibar a dttttaa bentgnriata teateadeuae, tftruauqae avflttadini tua w
Madtaeat ■-► me frttatnar· Xema dit $. N*v«mA. ιόοι.

P

Aufleladini itui far tllafirt, <b rtvertndift.

Uti Crater, Hieroo. Card. Marthcu».

julio»

xoaeiitioa,

D«i, & apoftoiics Mil gratia archiepifcopus Amalphiranw.
côd.M Af· A ® "tfnftliitna bajat talffit rtginen , veritir letet imfaribat, daate Dftiff ,
ehi».
naflitatt ,Jtfra gregem ateber trtditaat fr» faftortli manere vigilaate/, #· ena/
Aaalpb. *oc frrvttattt Aegeliti/ baeteret fermidaadam ( friat aebtr dafifer fattgaat fait \ ener,
tenear, nebil gated ad tiuitna folate» taftaetdau ad aer , #■ «^Γγιιιμ atfirata ffi.
ftart fntait ftr ajerit argltgtatm jratrraufiiaar, at tarera ,
jrt dtviai tabat
«agiatatt, Λ- fro fibditeraar tatrtbat aradaraadit , ttramqae faateadu tttttjfibar fatnat ,
ntcejjarra dtttrarada , eaailigùaa ^rtwdtatar dtligtatta , ftfalaataat aefiraat fiafliaaà·
bat netejjariir , nt Irgrttrarr mm*·» t^ftitattt ; adruar adtaffltlit , aatd ta atbie
fait , aua fr» bea» aofira draetfir rtgttatat daxiatar adiarfltade, ad tttaaraartadaat fynadabbar teajhtatitatbar frawatiaat aartaaat affalttaar : taetrat fifiar frotaaeiah t»a·
tthaat, ata adbat ta a^ftra atttrfbtaae. rttltfia reevocaiam, ea Ctatihi Trrdtatiai
Etirtio Mohir gj Qticr/rfrp4M^i futftt f« «imm·, «
ttm ftr fittuitr t
1·»" f*r njlrn ediflaltt literal Ktvereadtfilaut Dotataer (U)tfilfil aaflrir fefrtgaartr bat a^Jira faijftt figatfitata iattaiio , ditfiae Jiatata ad td fitrata »far ferfi.
tieada», atctdit , fit devita dtfitaeatt frovedealta ,faatatr dr XK. tttfifttfif a»Jbrtt
ateltertae vitate ta» »»rie tuantefr , ale»»qat ia gravate tetrba» eatedetti ; ta»ve
Jinr effit a^fira fraviateahe fiaadat ttltbrari ataaivtrit , tffrtaaam tranat daxttear
eajeaaada» , ta fet tatatr tffi XX. 'DD Cttfijttfi fratrrt aafrt, vtl fitilla taaitr
fart tore» ad frafatam fiaoda» ttltbfaada» tattreffi dtbtrtt » /» tfBav» egitar det
tatafir Maje friatae venture a^lra» frwiatiale ttattltam, Dn aaaatatt, babtadam,
frtectjarada» , «■ tfattaeatu drabar ad Dn beaavrt» abfilvtada» ; XX. DD. tteftjt»fir
étant frfragaatti fer aefirat frevatar Httrat iadiaiaut ; * al faeiltar bat a^jtra
■
a™ * ^*"t»detar eattaùtar ,fer btf frafiar tdMa» fifradtAtr XX. DD.
ta Cbrtfir Patrat ttafrfctf»!totagrovivealar , dilefltt fihir , abbattr . frafafitti,
frttrer t teamtedatariit, . rtbefrubytertt, at eaaeer , gaibae ia bat fyntd» ftdtrt V
jeateratut» ta jtfe ttmeaaai
- frivelegi» ^aavidttaae^ea, od ^aafetartaae^aa detert
luat, vel far aleOnae» a aitet da effit fatwada» ferariUttvr ; eat ata ·■ tatmfttr,
aeee altar, tejfiata axtvftttaa, t» ttattltt Tridaatiat dttratt iataregb dtbtrtat, tn~
.
Oawaa reiaerratat, *- vtnaatato at ia verte*a fiafla tbediaalia , natata fib axtt».
J
attutttataaner fena alterca» eetlefiafieeee tmfirii 4> ftaait ttatra ata ealarafantar ttatilitr
tr^gt fidrtu , effifye»
aaetarga» rffirnu enaadaavu, at fer fffit, vtl fi fieret* It.

affrtbaadt rnftditi, fn tara» fntarattrti ia diSa dit,
Xr fitaraiibtUi dtxtt MMM fimat ttaflrta , m uttrtftliteaa tttl<fia a^fira ttweaere
Mtant

io;!

Concilium Amalphitanum.

1072

— ia^raai & Meaat, A failiitt Meat, ut abafei, β yat fa prrefatfa trr»//>ri«r ,n«r'
·*· * <·* ’·
fl·**
·»»»*· etaMtimeat >ΜνΛ«<<» «κνκ M CMCl/w *«- J**9*
^'»•1 ittiti itlttntn eaterifytt* tM>iv tttjirn fraattirafir, liti»» fnntt clteniutaMn
*Wl· tufuli p*Æf i «*·»( rttem rntarvr ·***;, mm Jumfit faaai Ργμνκμ , fMraw iater* ΗΤΤ*
tjl iatertglat ftrrit, al ,nl£*r*
ttaeHii frafMi fer fl tffle ael ter
«oram prKurerarer fegfrfa·/, ifju Imtin iaeftfitit, Mm Mirjitt; A at ite «itffiB
araaa
fliftriftaai, aQjfrï flfili iafrMae aeaaitaae aeaiat ad attitiaat jtaiale·
raw, fabliti· iiattfi A frtwaeta Iteir affi ataaiaaeeu i fer etyae afaieaeae A fa*
ilrrariaarm tautu flfra aeaùaatee flh ferait fifreiiflù, aa aMttaia» 4/hiffn effi
ælaatai, et fi ftrflaaliter müu A /a/a/rt aenflataae efiet»
* Ditia jfMlfhta ta artiiefifttfali falatie tafire, fli aaat Dtaùai UDXCKI!. Kl.
mJifliw, fie aere I. anf' Afrtlir, fitit/ûtiiit fnfltfu ia C^t fttrii + D. N.
JitnmfrmJiuii fefa,Clfttitit KHI, aaae K. areiitfijiefataa tnt aqfiri aaat ai·
fthdiir . jf*» ·
.
leet t Sllilli.

Julies archiep. Amalphitanu*.
HIST

01 r Λ

S T N ÔDI

fa atiaiae SS.d lafivifaa Triaitatir , Patrie , Filii,

A

Sfirttai Saaffi, Aam.

NnoNativitat. DN.J.CMDXCVII.X.
Et cum effent diAi DD. àrchiepifcopo*,
IndiA. die' veto 8. menfi*
pou- dt epifeopi te fala parva fui archicpifcops—Mali
-—, pootificatu* SS. la Chrifto Patri· AZ_
D·_ 2„
N. CieCle­ li* palatii in aAum ocfcendeodi ad ecclefiam
menti* divina providentia Pap*
“t VIII. pon· pradiftam per ordinem fupra narratum,
tificatu* fui an· VI. Ui«aft<iwcn*i
.
tnu£ et revecomparait R P. OAavta* de Ancora , pro. Julio*
.
. . . . Dei,
_
j- cura tot R. Capitab Amalpbitanl, A eo norendidimu* D·
Roffinu*,
et a·
poftolica fèdis gratia àrchiepifcopo* Anal- mine nrafentavit comperitlonem coram iphitanus, volens incipere provincialem fyno-Cpds UlnfirMImi* Λ reverendifliml* DD· ar.
dum per fua* ediAale* littera* Intimatam, ebiepifeopi* dt epifeopi* continentem pne.
tam In fua Metropolitana qcclefia AmaU tendentiam difti capituli ptatcedendi fupraphitana , quam in cathedraiibus ecclefiis diâo R. D· propofito Maiorano in ejus pnt.i
RR. DD. epifeoporum fuorum fuftraganeo. featia.
Per quo· Illuftriffimum dt reverentfiffimou
rum , et comprovincialium
indutus fuit
- pontificalibus veftlbus, et pluviali btoccatl D. archiepifcopum 4k epifcopo* audita dif­
ex auro et ferico rubeo contexto, ac mitra ferentia pr*dMta fuit pro nunc decifum, quod
Îemmata, affiflentibu* fibi admodum R. D. diAu* R. D. Prapofitu* hodie mane prece,
oanne Andrea de AffliAo J. U. D. archi- dat R. capitulo Amalphitano vigore privi,
diacono Analphitano, ornato fua da Ima- logiorum conceflôram a fummii pontificibus
tlca fimili* broccatl, et mitra tel* albo, prepofitur* Majoran* citra prvjudicium ju·
et admodum R. D-Joanne Andrea de AL. riutn ambarum partium, quibu* recogniti»
baneo/decano Analphitano finiiiier ornato provideatur, quatenus juri*; A fie, fuir obtonicella tela aure·, antecedentibus fibi fervatum io aAu difccdendi ad ecclefiam, A
iliuftribu* et RR. DD. J<loanne LeonardopIncedendi in proceiiione ftandl, A Cedendi
' ,, in diAa ecclefia ; & hoc ratione feftivltaBottegllero J. U. D. epifcopo Lltterenfe
D- Floriant* Nannio canonico regulari La- tis translationi* Divi Andie*, & non ra­
teranenfe, de Roccbcto S. T. D· epifcopo tione provinciali* fynodi.
Deinde faAa diâa oratipoe fuit ordinata
Scalenfe,et Tho· Zerula J. U. D. et S. T.D.
epiteopo Minorenfe fui* epifeopi* fuffraga- folemni* proccffio ex diAa metropolitana^
oeia conprovinciallbu* > induti* decentibus ecclefia per civitatem , dc fuit fervatu* in
albi*, Λ pluvialibus ac mitris damafei albi, aAu incedendi proceffionaiiter ordo infraadnodum R. D. Joannotto Fsrrigno prepo- feriptu* : videlicet.
firo Majorano, veftito fua alba A pluviali
Crux fratrum minorum convcntuallum,
decenti, ac mitra tel· alb·, A aliis RR. monafterii fanAi Francifci civitati* AmalDD. dignitatibus canonicis, A presbyteri* phic ,quam fequuti funt RR. fratre* Ca·
R.capituli Analphitani, capitol^ Majorant pucciai dt ultimo loco fratre* conventuale*
A congregationum Amalphitana dioccefi*; •iufdem monafterii.
Crux argentea
R. capituli
Amalphiranl
defeendit ab eius archieplfcopail palatio ad
_
.
---------------tlllceo veftiti»,
Metropolitanam fuam'ecclefiam Amalphi-gcum duobu*
clericii fuperpel
' tanam, fubtu* baldachinum ex velluio vio. deferentibus
----------- — -,
ceraos
__________
acccnto*
.o* in manibus;
lacco per reverendo* canonieo* d>A· eccle- quan fequti funt · . . _
' Preibyteri
Concha.
fia delatum ; A depoliti* ab omnibu* mi·
- ·
■ congregationi*Terra
.
Pretbyteri congregationi* Tena Rofitri*, acccflir ad faldiftorium ante maju* al­
nati
.
tare <UÂ< Metropolitan* ecclefia paratum;
Presbyter!
Tum
& faAa reverentia, A oratione coramS*.
,... congregationis
_
----------Agentw—

A

eucharifti* Sacramento , com diAb RR., U Piaf! A Furori*.
DD. epifeopi* fui* comptovinciallb*· ia gePresbyteri congregationi* TcmTraauftexorio feparatoiblln pario inferiori Jo. mnori.

eo pt»wrato : omne* futtexnuM.

Dignitates, eaeoaki A ptmbyterl R.
capituli Majora·!.
R,

1073

1074

Concilium Amalphitanum.

.D> archieplfcopi , parato, decenti pallio 7·1.
R. Primicerius Calhnov» , dc Furori*.
Anro
Acooperto cum fuit genuflexorlo ct cufclolis *·■·
R. Primicerius Majoranus.
Cmbiiti
vclluti violacei.
~
Caaisv
R. Archi presbyter Pini dk Pimonti*.
ΠΡ7·
In alio inferiori bancho refedit diAusad(S97*
R. Archipresbyter Terra Ageruli.
modum R. D. prapofitu* Majoranu*.
R. Archipresbyter Tramontanu*.
RR. Dignitate* > canonici & presbyteri
A contra prope fcdem archlepifcopalem
parati fuerunt fcamni, in quibo* fédérant
R. capituli Amalphltani.
Caput B. Apoftoli Λ B. Marchlani ab­ RR. DD. canonici Amalphltani capituli.
bati* cum capfuils faoAarum reliquiarum
in fcabello ligneo ad pede» ejufdem ilCota» Λ Da miani & Viti raarty. In armario Uluftriffiml D archieplfcopi refedit pr«fe.
decenter adaptato , quod armarium fuit tu* R. P. Donatu* de AffiiAo, pluviali praproprii* humeri* defertum a RR. presby* diAo Indutu* , exerceo* officiam diAi D·
teris Rogerio de Judice, Marcello dc Vivo, cantori* intonandi caufa.
Paride Pauliilo,. &_ Andrea. dc Amatruda caIn fchali* dlA» fedi* archlepifcopali* adnonicit Amalphitanis.
ftiterunt deferente* baculum palloralem, miR. P. Donatu* de AffiiAo exercitans Io- tra*, crucem, et alii ferviente* et miniftrancum R. D. cantori* diAa Metropolitan* ° te* diAo illuftriffimo Domino.
ecclefi», fuo decenti pluviali indutu*, ob in■ · -.....................
In primdCedtbu*
chori diAa
ecclefi» , imfirmitatem diAi D» cantoris.
mediate poll columnam marmoream > refpiProfatu* admodum R. D. JoannoAu* cientem thronum didi illuftriflïmi, et reve­
Fert ignu*, prapofitus Majoranu*, preferipto rendiflimi Domini, refiderunt prsfati D arruodo vertitu».
chidiaconut, et P. Joanne* Gratius, modo
AntedIAu* reverendiflimu* D. epifcopus quo fupra veilitl, et immediate fedit Don
Minorenfi*.
Gafpar de Lecc* Cinarca , Hifpanu* » reve­
Item reverendiflimus D. epifcopus Sca- rend ilQmui gubernator civitati* Amalphi» ;
lenfi*
exteri archipretbyteri, primicetii, et prxfIpfe reverendiflimus D. epifeopu* Utte- byteri Araalphitan» dioecefi* in chore diranenfis.
A« ecclefi».
Profatu* illuftriffimu* dk reverendiflimus
Ante offertorium miflie potrexit aquam ad
D. archlepifcopu* Amalphitanur, veil i men­ lavandum manu* diAi Uluftrifliml arebiepiti» fiiprafcripti* ornatus, cura fui» afliilenti· Icopi Dominicus AfHiAu* eieAu* nobilium,
bu* pranarrati*...
<C /b tobaleam ad abftergendum manu* diAu* D.
Et per ordinem fupraferiptum fuit faAa Gafpar gubernator, a poft fumptionem fadiAa folemni* proceffio a diAa Metropo­ ctamenti in purificatione hoc fimllitek fe*
litana ecclefia ad iaicaiem ecclefiam mona- cccunt notario* Jo. Alfonfut Furniut cleAus
fterii &. Trinitati*monialium ejufdem civi­ civium , ct diAu, gubernator.
tatis, dk ab inde reverfa eft ad diAam MeEt poft benediAiooera receptam a diAo
tropplitanam ecclefiam cum hymni* dk can­ liluftriflimo D. inline fuamiffit.a diAo ma­
tibus fpiritualibus, deferente faldam polle· jore altari ipfiui ecclefi» > inde recellit, et
riorem veftis diAi D archiepifcopi Marcel­■ exutu* veftibu* faccrdotalibus, iterum Indulo de Judice eleAo diA» civitati* , dk vi­■ tu* eft diAo pluviali, et mitra gemmata ;
cem gerit pr»fenti anno Syoici nobilium),, ct reverfus-ad faldiftorium genibus flexis inLotus vi cura ·■ <fi^o prefentl anno regimen civlta-·. tona vit ant iphonam Exaudr air fFiaiar^-c.
«i,,». ' *** exerceatur a quorum elcAis duobus no­ ce pfalmum : Selon·· *« fat Dtat &t. que
bilibus dk duobus civibus.
fuerunt finita a RR. canonici* diAi R. caQua finita, profatu* illuftriffimu» dk re- pituli.
verendidimu* D. archiepifcopu* depolito di-D Similiter genuflexi funt prxfati RR. D.
Ao fuo pluviali, Indutui eft planera fimili* epifeopi
--·
- genuflexorio
- ’inferiori
<
in
pro ei*
broccati,dk ab eo fuit celebrata raifla fo- parato in diAo titulo.
lemni*, in qua diAu* D· archidiaconus re­
Et dum pfalmu* cantaretur a diAi* RR.
citavit evangeliutn, dk R. P. Coratiu* de canonicis, prafatu* illuftridtmu* archiepifcoMilano, antiquio* canonicis, recitavitepifto- pus acceffir ad fuam fcdem , ct RR. -enl. .
lam; qu» mitia fuit de B. Andrea apofto­ (copi reverfi funt ad locum eorum, fimili­
io. Refedit in fuo throno archiepifcopali ter ,et diAu* R. D. prepofitu* Majorant».
In diAa Metropolitana ecclefia , parato or­
Quo pCalmd'cantato, et repetita diAa—
nato fuo baidachino ex damafeo crimifi, antiphona, recitavit oratione* juxta poofrancis aureis dk fetlcis circumdato, affitificaie.
flentibus fibi eodem D. Joanne Andrea de
Quibus finitis, recedit a diAa fua fede,
Alaneo decano > dk R- D. OAavIo de An. ct acceffit ad faidiftorium ; et ibi genibus
cora primo ex fuorum diaconibus diacono. flexi*, cum diAi* RR. DD· epifeopi* , ec
Poft JeAum evangeliUm.
_______
____________
alii* «seront
recitat»____________
litani» a diAi* RR.
Prcfatu* R. epifcopus Scalenfis fati* do- E DD· canotflcit>Amalpbitanl capituli , et toAe fecit fuam termonem, coram diAi* ii- tiu* dioecefi* ciero,
iuftriflimo et RR. DD. archiepifcopo et eFinitis diAi» litaniis prafatu* ilhtftrifs. dk
p fcopi*, clero et toto populo in magno reverendif*. D. archiepifcopu*. iterum revet·
numéro in eadem Metropolitana ecclelia— fu* eft ad fuam (edem, dk depofita mitra—
congregati*. Quo finito, tuit completa rad- recitavit orationem fecundum pontificale .fa, in qua preïatl RR. DD· epifeopi refe­ & deinde Indutu* mitra ibidem fedh ; At fa­
ceram m bancho a fronte irImm illuftiiffimi Aa beaediAion* inceoii,. Itetam <depoûta_.
Υ»τ

mit-

1075

Concilium Amalphitanum.

1076

. Al
mitra, flans tn M* ,fuit recitatam evange·. . Eodem die In metropolitan· ecclefia-.
A»»o· Jtam^per prefatum D.Joannem Andreem de A Amaiph.
A·*·!»·»- prandium
·»·»«·««« h»»»
ί·<·. vÿi
·Λλ.
hora <circa
XXI. ϊfcSoCaum αΠΙΙΑο arch)dlacoaum,dteo finito, prufaHPT·
te* Ufaflrfft. D· archiepifcopu* dt RR· DD·
Ibidem congregatis prefatis iilofirif*. D.
epifeopi iterum reverti lent ad faldiflorium dt archiepifcopo & epifeopis, fui* fed· dt tap.
gemiflnoria fupradlAa » Λ genibus flexi» in- co nrofcriptl* fedentibus, ac coteri* dignP
tooavit hymnum: Fin» crteterfiritu 'fer. tatlbe*, canonici*, dt presbyteri* civitati*,
Eo cantato a reveres. caneolclt rev. capit. dt dioecefi* Amaiph. qui io diAa provincia­
Amaiph. dt reverfis omnibus In fui* fede dt li'fynodo convenerunt, fuerunt per dUtant
locis, idem llluftrift. D. fecit a fua fodo λ. D. Jofephum Rapicamam promotorenu
monitionem fupraAAi* RR. DD. epifeopis, eleAum leAa decreta dt conftitufione* fynodt clero fccandum formam in pontificates nodalia, dt fynodale* alta voce a loco amk
adferiptam. Deinde alta voce fuerunt vo­ nenti majori* altari* ejusdem ecclefi» , ·
cati omne* » qui de jure, dt confeetudlno capite i. tituli haretlcoram, ufQue ad titu­
intervenire debent celebrationi provinciali* lum de magiftro ceremoniarum cap, ή· Setynodi ; dt ompe* fuerunt reperti, excepti* quntu* eft'leAionem aliorum decretarumRR. D. epifeopo Capritano, dt R. abbate B {ynodaliute
teoodaiium a titulo fanAarum reliquiarum
reilqeiarua
Pietro Jm Campanile eommooaflerii S. Ma- Λ
----R. P. “
Marcellus
Vivo* fimiiitrr promoter·
rïa Trempadtam. Et recepta bcncdiAione a ufque ad ultimum caput tituli obfervatio»
D. iliuflrif*. archiepifcopo, R. P. Marcellus ni* jejuniorum. Fuit fufpenfum in legendi*
de Vivo, cenonku* Amalphitanus, alta vo­ alite decreti* ob tarditatem hora ί & into­
ce a loco eminenti ntajori* altari* tegit ca­ nato hymno ; Kni treetor Spiritet +t. ab
pitulum Tridentini coocllll cap. a. feff. aj. illuftr. archiepifcopo,
.____________
fuit decenti tono cornde fidei profeflione traAaes. Qyo finito di- oletum a RR.
1R. canonici* capituli Amaiph.
Aus lliuftr. D. archiepifcopus flexi* genibus hnitqque verticulo idem litata D* recitavit
ac depofita mltra , pmftltit juramentum- orationem Spiritus S. qua completa pr»faprofetfiouis fidei, juxta bullam Pii IV. in- tl Dp. canonici congruo tono alta voce.,
manibus R. epifeopi LiAorenenfis, fedentis cantaverunt hymnum irifin creet Jn/ltli
ante <KAum majus altare modo quo fupra-, fer., & cantata diAo hymno diAus illultr.
induti. Et finita prudiAa proiefljone» di- D. recitavit orationem B. Andre» Apoftoli;
Au* llhiflris. archiepifcopu* recepta mftr»_. dt fic omne* reverfi funt ex ecclefia ad pagemmata fedit in eadem tede ante diAumCiatinmarchtepifcopale.
altare, in cujus manibus RR. DD. epifeo. ' Dic IX. Menti* Mate rypy. Amalpbi»,de
Î*l fimul preftiterunt fimile juramentum pro- ------■une, hora miflarum.
effioni* fidei, juxa diAam bullam. Hoc fillhiftrifs. D. archiepifcopus cum ful«RR.
. militer fecerunt omne» dignitate*, canoni­ epifeopis Scatente, dt Minorenfe, indutu*
ci, archipretbyteri, primicerii, dt presby­
ni* rochctU Λ pluvialibus decentibus, ac
teri civitati* A dioecefi* Amalphltan», qui mitris, cum ctero civit· & dioecefi* Amaiph.
In diAa ecclefia funt congregati fecundum descendit a fuo archiepifcopaii palatio ad
bullam prediAam, leAam alta voce omni, fuam metropolitanam ecclefiam Amaiph. Λ
but intciligaotlbu* a R. P. Marcello de Vi­ faAa reverentia· & oratione coram S*. Sa­
vo canonico Amaiphitano. Et reverte* ad cramento fuper maju* altare exiflente, genifuam fcdem pnrfatu* D. Joanne* Aodrea* bu» flexi* in faldiflorio, Λ genuflexorils in
de AflllAo, archidiaconu* ex ordine dlAi U- titulo diA» ecclefi» ante diAam altare pa­
Juftrif*.archiepifcopi dixit: Plettt ttt aebie^ rati* , ut in precedent) die notatum fuit ;
illeftnfi. et K. ertiitfi/itp» fe tpifttjnt tto· ab inde omne* furrexcrunt, & ad fedenfreaietieliher tliftct JitrtteruM bttjat pre- D arch|epifcopalem ipfe ilteftr. D- accelfit, dt
aietielit fyeelt f De quorum confenfu felt ipfi RR. DD. epifeopi ad eorum locum ;
eleAus fecretariu» Mag. notarius Joanne* « ibidem ipfis exiflentibus RR. D. epifeoFerdiaand.u* de Rofa Aamlphitanu* ,qui poll m* Littereneofis» indutu* veftibus facerdotaeteAionem prsflitit juramentum, teoindum libas & pontificalibus, cum mitra Damafci
formam fibi traditam , in manibus diAI UL afibi mifiam foterobem celebravit, affiftcnD· Fuerunt eleAi promotores fynodatesRR. tibus fibi RR. PP. Roger» de Judice A
presbyteri Jofepb Rapicanu·, dt Marcellus 1Marcello de Vivo canonicis Amaiph. pro
Vivo* canoniei Amalphitani, qui proflite- recitatione epiftola,
epiflola, dt evangeiii i iiinfr«_
root juramentum iuxta formam el* traditam· quam miffam ante offertorium fuit faAa prein manibus ipfius iUaftrif*. archiepifcop. Fuit meatio verbi Dei fati* doAe per RR. D·
primum deconfenfe omnium, quod celebre- epifcopumMimrenfam.
tur provinciale concilium , At publicentur
Finita dMa miA·et data pontificali bene,decreta ; dt ki< afignata hora XIX. poft dtAioae per ipttem RR. D. eplfcopum Litprandium ad inchoandam primam tefioncm tcranenfem,addentibus In ecclefia pradMi*;
« metropolitan* ecclefia prcdiAa, in qua-E idem llluftrifiam* et RR. D. archlepifcoomnes quafi erant. Et per diAos RR. DD. pus ct RR- DD· epifeopi receflerunt ea
promotore* fuerunt moniti omnes» qui ali- (ede et fui*loci* pr»diAi*,ef genibus flexi»
quo modo fcotirent fe gravato·» dt recte- in faldiflorio,et eorum lenuftexoffl» ,ipfe
mailones, dt querela* porrigere Intendent» UL D. Imonavlt antlph. Frepiti»/ fer. qua
•tdiAo coocUio comparcant, & ai», qui compte» per RR, canonico*, fuit ab illi*
ia eodem intrrefle debent, ac a civitate recitatu* pfalmn*: ^f/aoc ner fer. ; ct eo

Amelpbl» non difeedant » dooac fyoodu*

.

fioitoet leAe au Jpfem llteflr. D.eratfot».
Del··

1077
•

Concilium Amalphitanum.

I07&

Deinde R. D· Joanhe* Andrea* de Ala- .

Xo» decano* Amalph. Induta* tunicella^A 1
Bfffi 1K.
«·»>·»“ «’«bgellum fecundum Lucam : De*
•W’
ftr. quo completo Ul. archiepifboIlluftrif*. archiepifcopus Amalph. acceflit
pusa fua Cede intonavit hymnum; Er·» .cum fui* prediAi* RR. DD. epifeopi* Lit.
tmttr fttritut ft*. quo cantato per RR. tereneofi, ft Mioorenfifuffraganel* ft com.
canonico* Amalph. ac faAo fermooe fecun· provincialibus de mane aa diAam fuam Me­
dum formam aafcrlptam in pontificale per .tropoiitanam ecclefiam, omnibus Induti*
*-*-··■
■ · ·—
- ad- fuj, pluviaHbu*, ut pria* fuit obfervatum ;
tpfum
ili. archiepifcopum
proceflum
eft
II. Scflionem.
& faAa folita oratione, ft genibus flexi* in
R. D. Jofeph Rapicamn canonico* Λ­ eorum folito loco, RR. epueopus Scalenfit
ακ Iphi tanu* promotor cepit legere decre­ celebravit fofemnlter mWam pontificalenu
ta , et conftitutione* fynodalia , et fyoo- apparitioni* S. Michael»» Archangel! , aflidale* a titulo de proceffionibu* cap. I. uf­ flentIbu» fibi RR. PP. Ruggerio de Judice,
que ad titulum de facramenti* eorumque ft Marcello de Vivo canonici» Amalphit.
cum
eorum ,dalmatici*
albo.
adrainiftratione, exclufive.
___ _______
________ ex .damafeo
_______ ___
,
Cum fit hora prandii,fuit fuperfefium In B pro recitatione eplftol*, ftêvangelii; qu*
leAione aliorum decretorum tynodaiium i dum celebraretur, omne* prsdlAi Domini
et data benediAione pontificali ab IIL D. prcfule* iofede, ft loci* eorum deftinati*
fuit per R- D. Marcellum Vivum canoni. . ad eam audiendam refoderunt.
cum Amalphit. promototem aftignata bora
Convenit etiam in diAa ecdefia prvno.
XIX". poft prandium ad profequendum le- minatu* R. P. Marcellus Strina archidiaco·
A Ionem ceterarum conftitutionum fynoda-, nus, ft vicario* apoftolicut Ca prit anu* fuIlum .
perpeiliceo indutu* , qui refedit In banctio
10 titulo diA» ecclefi* parato pauco poft<
tergum diAorum RR. epifebporum .
Eiita <lit ia Mtinfililut tttltjit
Et cantato e range! io, idem RR. eplfcofail freadiaat btr» ttrta XXI.
pu* Scalenfit a cornu finilho altari* majo­
Ill. et RR. D. archiepifcopus Amalphit. ri* fupradiAi feden* in fede ibi parata cum
cum prrfentibu* fui* RR. DD- epifeopi» atfiftentibu* fupradiAi* fecit tuum fpirituaComprovincialibus fuffiraganei* defeendit a lem Termonem pro obfervationd, ft exe.
fuo palatio ad ecclefiam; et omne* flexit Ccutione decretorum provinciali» concilii taJ[enibu* more folito oraverunt ante SanAif- ti»_optimc_, ft doAe_.
Qua
mlda finira, dt data fqlemoi bene*
imum, et intonato hymno: b'tai Crtator
~
Sfiritat ft*. per diAum ill. D. et eo can­ diA lune, clero & populo aditantibus, Idem
tato a RR. canonici* Amalph. acceflerunt R. P. Marcellus Strina indutu* pluviali ex
ad eorum fedem et locum ; et ibi feden- rafo cetuleo , venit ad obedientiam ad pr*re* in Selfione III. R. D· Marcellus canoni­ fatumill. D. archlepifcomtm nomine Cupra*
co* Vivu* promotor profecutu* eft IcAio- diAi RR. epifeopi impediti ob notatam Usnem aliarum conftitutionum fynodalium a firmitatem, pro qua fuit excufatus .
Deinde prefati III. archiepifcopus & RR.
cap. I. tituli de Sacramentis et eorunu
adminiftratione, alta voce in pulpito evan­ epifeopi seceflerant ex eorum Cede & locis
gel! i Ideo eminenti diA* ecclefi* coranu accedente* ad faldiftorium & genuflexoria,
provinciali fynodo, et claro civitati* et & Ibi genibus flexi» depoliti*» mitri* a didioecefi* Amalphit. ufque ad primum ca- βο ill. archiepifcopo fuit intonata antiphoqua cantata
put de poenitentiv facramento ; et ab In. na
■— :- bnu/i
——-, a»r
». Dtauat,>
de profequtu* eft leAionem fynodalium di.Deum pfalmo: Sa/oon ase
ici* Mejrop*
Metropolitan* eccleli* ,
Au* R. D. Jofeph Rapicanus canonicus et RR- canonici*,
promotor ufqoe ad titulum de fepulturls, ftantibu*
n--*!L - in pede
■ diAH ill. & RR. DD. arde exequii*, ft funeralibus ; ft a diAo ti. chlepifcopo, ft epifeopi*, fuit per ipfum
tulo profequutu* eft leAionem eamdem ufque ill. D. recitata oratio ut in pontificali.
Hi* gefti* R. D. Joanne* Andrea* de Afad titulum de judiciali foro epifeoporum,
liAo archidiaconu* Amalphitanu*, qui fuit
exclufive, Idem D· Marcellus.
Et fic fuit fuperfefium ob tarditatem ho- afitften* ejufdem ill. D* cum R. P. OAavio
r* vefpertin* ; ft cantato hymno .· Ιβτ tea· de Ancora canonico, ft antiquiori diacono
■fiJTer A-r. a RR. canonici* Amalph. ft fa­ did* ecclefi* , decentibus dalmatici* indu*
Aa oratione ab ilk D. fuit notlficata IV. tu* , recitavit alta voce evangellum fecun­
feflio pro craft i na mane, hora competenti, dum Matth*um ; Rufitini Jtfm ia iiftt·
per D.R P. Jdfephum Rapicanum canoni­ fulti fmi , Jixit Pttr» άη. ; quo finito ,
cum ft promotorem ; ft omne* DD- pr*. ac intonato hymnoEr·/ Crttttr Sfirittu
é’t. ab eodem ill. D.a . fua ...
fede,fuit
canta*
fuie* reverfi funt ad horum domicilium.
μ
Hit per a A (score paruit R. presbyter Mar-E tu» a RR. canonicis Amalphit
_
hymno poft monitionem
facellu* Strina archidiaconu*, ft vicarius a- _ Finito diAo
mon
poftolicu* Caprltanus ob infirmitatem ceve- Aam per ill. D. ut in pontifical), R. P.
rendiffimi D. Francifci Liparoli epifeopi Ca­ Marcello· canonicus Vivu* promoter a pul­
ptitant mentecapti, qui fe excufavit non pito evangelii ia quarta fefliooe alta voçe
potuiflé per prlu* accedete ad provinciale peofisquutu* eft leAionem decretorum fyno­
concilium ob tempdftatem temporis, ft pro­ dalium, fynodo, clero, ft populo intélU.
gentibus, a primo capite tituli judiciali*
cella* mari*.
Dre X. Mtm 1597» fa Mttrifr tttltjft fori epifeoporum ufque ad I. caput tituli
de vita ft hoiicftate clericorum l ft aliunjtulfb
Ÿ Jj a
de

*·'·'

io*79

Concilium Amalphitanum .

1080

A quibut fingillatim fuit refponfum: fle.
de ali» confutation» fynodtle» left· fee·
£··ι·η ,unt per R· P- J°ftp*,ua· Rapicanuin «an·- ttt aehit çae4 daffe Jerrtta j)a<nielte It.
nicum» dt promotorem uique ad I. caput Λa + ftHitttt tlaiittiW 6· ilfiniu.
f>x7' 'tituli chori dt ej<i« ofllçlalium ; Λ «b inde ■ ter > «c tirhitte ttttitjne JrataaJta/ar .
ufque ad caput ll. de. faoAimonUlibu» dt
Deinde a RR. presbyteri* Loyfio Caftro»
earum monafterii* fuerunt ieA· per fupra. jeAa etMarçe'lo Vivo canonici* ,dk a chori
didum R. P. Marcellum; dt ab inde pro- mu liea fuerunt Intonat· dt cantat· fubicrlfequuiu* e* IcAioncm eandem,diAu* P. Jo- ptr urociamatioac* in modum infraferiptum,
feph ufquc ad ultimum caput de excom. videlicet «
t municationibus, dt cxcommuniçatl*.
Curtiit iateaeat.
Dum legerentur fupradiA» cooftitutiones
fynodalcs pervenit ad metropoli*. ecclefiam
Amalphit. R· D. Petru» Joanne* Campani,
Beatiflimo Clementi VIII. et domino no·
li abba* S. Mari· Trcmpofitani AmalphU ftro, fanA· univerfali* ecclcfi» pontifici,
ran· dioccefis, indutu* rocheto dt pluviali multi anni et «terna memoria.
ex damafeo crimifi dt mitra tela alba ;
C he ri autfite teatat.
qui poft faAam reverentiam coram SS. eu· *
charifti» Sacramento accedit ad Cedem arvhiepircopalem.dt per ofculum manu* obeDomine Deu·, SS. Patrem diutlffima ccdientiam preftitit ill. D* faAa excufatlone clefi» taa conferva multo» anuot, multo*
fe per prius non potu'fle accedere ,ad pro. anno*.
vinclale confillum ob mati* tempeftitem dt
Tuam indifpofitionem ; abinde reccffit dt ad
Caaeaitt iateaeat
banchum relidentia R. Vicarii Capritan!
in primo loco propinquiori RR. epifeopi*
Rodolphe imperatori, er ferenifimo regi
confedir.
Philippo catholico multi anni , multi
Fuit fuperfeflum In legendi* alii* con· anni.
/
J fiitutlonibu* cum fit hora prandii ; dt da­
ta folemni bcnediAone per ill. D. teyetfl
C heri autfite tea:at.
funt ad archiepifcopale palatium, anteCedem diAi* RR. epiicopi* pratatu» R. vica­
Pium, et Chriflianuro imperatorem et
rio* Captitanu* : dt cum fu i flet oppugnatum • regem Philippum, Domine, conferva . Im­
,
tam in fedendo quam in Incedendo a R. perator coclefti* i terreno* tege* , reA» fi.
capitulo Amalphitano, fuit, decretum quod dei conferva tore* cuftqdi.
hoc intelligatur faAum citra prejudicial·
·, dtriufque parti*.
Caaeaiti iateaeat.
Fuit dcnunciatadtima Scfliopro prafen.
*i die poft prandium hora XX. pci di.
ΓΠ. et R. D. Jul,io Rofliiflo archlepifco.
po Amalphitano , et RR. Db. epiicopi*
- Aum F. Jofeph promo tot em.
fuffraganci* foclix in ecclefiii* fuit flatu*,
EeJeta tlie
frenJiaat here
dk reditu*.
XXI. fariare, A" altiart Sr/ti,
Cheri aiufite teat.it.
ill. archiepifcoput fua cappa pontificali
x
indutu*, et prafati RR. epifeopi fui* pri.
Prcconibu* veritati* perpetua memoria:
vati* vertibu*, et rocheti* dcfcenucrunt ab orthouqxo fenatui multo* anno*.
nrchiepifcopali palatio adrcdleliam ; er poll D
gratiarum ad Ionem habitam coram SS. SaCeaeaiti iateaeat.
cramento genibu» flexi* in fui* faldiftorio,
et gefiuflexprii*> idem ili. D. inronavit hyProvinciali* fynodo* Amalphitana , ejus
mnum : Prar trtaier Sfirita/ +t. quo can. decteta femper fervemus .
rato per RR· canonico* .Amalphitano*, ac
reverfi* omnibus diAi* DD. prsfulibus ad
Chert eiqfite teatet.
eorum fedem, et locum, et recitata orae
tionc Spiritu* S. ab eodem D· archlepifco·
Semper fervemu* dk cuftodiamu*.
po omnibus fedent ibus in fui* loci*.
R. P. Marcellus Vivus canonicus et pro·
Ceaeaiti iateaeat.
motor c* pulpito evangelii alta voce pe.
blicavit fynodo ct clero estera* conftitutio- , Civitati Amalpiiîc dk toti provinci» la­
ne* fynodales a I. cap. tit. de poeni* ufque Io* dk pcrfevcrancia in boni» operibus.
ad finem decretorum diA» fy nodi.
Quibus finitis et IcAis, ili. D. intonavit E
Cheri aufjfte teatet.
hymnum : Xoe atari/ fitlle A*r. quo canta­
to* diAi* RR. canonicis, fuerunt a fupraPerfevetantia, perfte verant i*.
diAo ili. D. recitat· orationes Be*t«v M*.
rI» Virginis, et S. Andre· apofton.
Ceeeatti iateaeat.
Hi» gcfti*, R. D- Joanne* Andre·* do
AffliAo archidlaconut dixit fupradiAI* RR.
Decreti* fynodalibu* provincialibus inhmepiicopi* Littcrancnfi et Scalenfi, et Mino- rentes digni reddamur mlfericordi· dk grn.
renfi . yfurrr ar vehit yaed farete Aaatia. tia primi dk magni, fuprcanl facerdotls Jaba bile, d· fahlueie alautteatar + ftrt. fu Chrifti Del * Intercedente fiumJ Inviolat·
haarar?
gj^

Ί

Anno
Caatsxi
»W·

____ _ >o8i

Concilium Amalphitanum.

1082

Domino noftro S. Deipara, St S. Andrea .

eZa>»> ·Ρ®Λοίο. no®«» patrono ft omnibus fandi·.A
iZ-L’

-------------

Cieri unfite tenet.

A* no
Canieri

Fiat» fiat. Amen, amen.
Et fie fait completa provinciali· fynodus.

*Jfl7·

DXCXETX PR0P7NC/4US STNODi AMALPHlTAHÆ.

Ner Mint Kejfaiitt, Dti 6> afejMifet fidir {rttit ertbiefifiepae Annifbit eunt, d»
RK.. DD· tnfi^tftrt» teèfilie, ** e^enpt, ·■ fnentitif fiwli Aulphnu
hgitiue iengregetetbee f»< fanant er tdettrtriunt t & er dtneuM, *

Ort bedexa rtttptie Sif. S. tentilii Tridentini.
*. Cor. «.
Gloff eri.
« inter*
lin.

Uodamentum aliud nemo poteft pone- B „ Trident i na fynodo diffinire, ft declarata
re pnrter W, quod politura eft, e«ad H fuerunt , ampleAimur , ft recipimus.
tfi Jr/b* Cbrifinrt noc m fides Jefu Chri­ „ Profitemur pariter in miffa offerri Deo
fti , fine qua ecclefia confiftere non poteft, „ verum propitiatorium, ft proprium facri*
Hcb.tr.
neque nos Deo placere valemus.
„ ficium pro vivis -ft defundi· ; atque in
Illud ideo, ft a nobis ante omnia jacien­ „ St. Eucharifti* facrameiito efle vero»
dum efle duximus, qui unanimiter ipfam „ realirer, ft fabflanriaiiter Corpus ft
SelT.­ „ Sanguinem
_______________
_______________
fidem toto corde ampleAi, ft ore confite
« una ___
cum_____
Anima
, ft Divi­
c»a. ». dt rrii debemus.
debemus. Proinde
Proinde omnia
omnia’,, ft
ft fingula
fingula in
in » nitate D· N. J. C fierique converfionem ·
fiPrnfdflAn
ftda^iammnlt*»
A»
·
αμ
<
β
»*|Τ
facrofenAo oecumenico, ft generali conci­
tbtius fubftanti* panis in corpus , & vi­
lio Tridentino diffini ta, flatura ,ft decre­
ni in fanguinem, quant convetfioneou
ta palam recipimus, fahfte profitemur,ft 0 catholica ecclefia traofubftant Lationem-,
reverenter ampleAimur; ft prafertlm ca­
appellat.
nones facros ab eo editos ad explican­
h Profitemur etiam fub altera tar.tum
dam catholicam fidem, ad dc reflandas , ft C
fpecie totum atque integrum Chriftum
anathematizandas harefes, ad moderando*
verum facramentum fti/nt ; conftanter te­
inores, corrigendo* exceffbs, ft controvèrnemus, purgatorium efle, animafque Ibi
, fias componendas ; ft promittimus omnem
detentat fidelium fuffragil· juvari ; fimili­
obedientiam Romano pontifici, Jefu Chri­ 0 ter , ft Ctndot una cum Chrifto regnanfti vicario, fident catholicam profitentes eis- „ tes venerandos, ac invocandos effê,eofelfdem verbis , quibus cx formula a fel. rec. M que orationes Deo pro nobis offerre,
Pio IV. praferipta eft , quam initio hujus „ atque eorum reliquias efle venerandas.
& Sytfodi juramus.
*
,» Firmiter afferimus imagines Chrifti,ac
m dei pare femper Virginis, nec non alio­
Prefejfie Fidei Cetbelite.
rum Ss. habendas, ft retinendas efle,
» atque eit debitum honorem , ft venera­
,» Credimus, ft proftaraur omnia,ft fingntionem impertiendam : indulgentiarum^
„ Ia,qua continentur inYymboio fidei, quo
etiam poteftatem a Chrifto in ccelclia re,, S. Romana ecclefia utitur, videlicet, Crede „ Udam fuifle, illarumque ufum chriftiano
„ ia aaa* Deam ftr. rsraw fitat in uifia. D 0 populo maxime fa lu tarent efle affirma„ Apoftoiicas ft ecclefiaftlcas traditiones, „ mus.
„ S. catholicam^J^Apoftolicam ecclefiam
reliquafque ejufdem ecclefia obfervatio0 nes, ft conflitutiones firmiflirae admitti­ „ Romanam omnium ecclefiarum matrem,
mus, ft ampleAimur. Item facram feri- „ ft magiftrain agnofcimue ; Romanoquo
pturara juxta eum fenfum, quem tenuit, „ pontifici, B. Petri Apoftolotum principis
ft renet S. mater ecclefia, cujus eft judi­ ,, fucceflori, ac Jefu Chrifti vicario veram
care de vero fenfu, ft interpretatione „ obedientiam (ponderous, ac juramus; ce­
facrarara fcrlpturarum admittimus; nec » tera hem oinnia a factis canonibus , ft
eam unquam, nifi juxta unanimem conoecumenicis conciliis, ac prccinue a fafcnfom patrum accipimus, ft interpre­
crofanda Tridentioa fy nodo tradita , dif­
tamur .
finite , ft declarat* indubitanter recipi­
„ Profitemur quoque feptem efle vere, 0 mus , & profitemur ; fimulque contra„ ft proprie facratpenta nove legis. a J«- „ ria omnia , atque heretes quafoumqtie ab
fu Chrifto D. N. Inftituta, atque ad falx- 0. ecclefia
__________
damnatas, ft rejedas > ft aba„ tem humani gboerir f licet non omnia)-g„ thematlutasi , nos pariter damnamus ,
„ fingulis ncceffaria, icilicet baptifmum „ reiicimus ft anathematiaamo*.
„ ftc.qu*gratiam conferte, ft ex his baHanc veram catholicam fidem , extra
„ ptifmum , confirmationem , & ordinem Î|uan> nemo falvus efle poteft, quam in prir­
„ fine facriiegio iterari non pofle.
ent! fponte profitemur, et veraciter tentri, Receptos quoque ft approbatos ec- mus ; eandem integram, et immaculatam ,
„ clefi*catholic* titus in fupradidorumom- ufaue ad extremum vita fplritum conflan„ nium -sfactamentorum folemnl admini- tiffime, Deo adjuvante, retinete, et con­
st ftratIone retiptmu· ; ft admittimus oro- fiteri, arque a noftris fubditis., ut illis,
« nia ,‘ft fingula , qu* dc peccato ori- duorum cur* ad no* in noftro muncrefpe„ ginali ,' ft de juftificatfooe io facrof. Λ-bit,tencii, doceri,ft prstdkari ( qaan-

F

turn ia nobis erit ) curaturos.

*

4

Sa-

1083

Concilium Amalfhitanüm .

10S4

Siuiulttu» jtnwantuut.

Bpifcopls deferant, vel S. Inquifitlonis offi~
•
. ♦’ Bgo '<s*n N. fpondeo, voveo, atqueAclo,ne talibus moribus rependo aliis offiCuarstrjun» ; fic me Deus adjuvet, & h*cS. Dei ciant : imo ut falutarlbus remediis elimina· v
re poffiat ,& radicitus aisanlarum , dr ipi- >rV7’
»J97· „ evangslia . ~
~
~ tutum mala femina evallantor . Mores pr*.
terea eorum, qui alias heretic!, vel dt>
torrefi fafpcAl fuerant, feduio obfervent ;
Λ fm'in tr,i,S'> i^· Murreada
,
& ar facrificium mifi*, facramenta poenM
uant confeflîonem, feu profeflSonem ca* tenti*, & eucharifti* frequentare confueîc« fidei ex facrofanAI oecumenicl verint, diligenter obfervent.
Tridentini concilii decreto emittere etiam' Haud vero fatis eft aiianla lutrefum evel­
tenentur, quicunque parochial», fcu cu­ lere; fed etiam opera pretium eft mala er.
ratas
eccietias obtinebunt intra uidos
.dUos meom
________________________
' roris initia deftruere ; ne igitur per impe­
tes a die poflTeffionis adept*, coram ordina- ritiam, ejufque comitem temeritatem adrio, feu ejus generali vicario, quoties pro- verfus omnem doArlnam ullo quodam affevideri contigerit ; dignitates autem, dc ca- Au gradi, pulchrafque veritatis margaritas
nonicatu* obtinentes non folum coram or· B quifpiam conculcare audeat, conventicula
dinario, feu ejus generali vicario, fed e- rudium· ac prefertim corum, de quibut Hcrct lib
tiam in capitulo toties quoties provifi fue­ fufpitio aliqua fuborra eft, prohibeantur ; ·. Ni»,
rint, .alioquin fruAus fuos non facient, & de his qu* ad catholicam fidem perti­ cun. aj.
at. fed·
nec ejus pofleffio fuffragabitur t quod etiam nent · a lalcis nec publice, nec privation, codent tit.
de rat.
8c In Man.
S.iatsri efie obfervandum decernimus a qulbufcun- difpucarioncs haberi permittatur.
cep.it. u.
«ero.
que aliis, qui ad'apicem doAoratos , vel
CAP. I.
ad alios gradus promovendi erunt ; ac etiam
ad medie* facultatis fufdplenda infignia
Dt librit
dt tdititat +
accedentes, jurare debebunt fe bullam Pii
ufu ettttrtru» lihttru».
V. fel. rec. de Infirmis vifitandis , plene
obfervaturos ; necnon a facr* Theologi* , ■ Reculas pofterioris indicis librorum pro. ·,»· Â .
A
aliarumque dlfciplinarum publici* protefio- bibitorum SS. D- N. Clementi* VIII. jufiu
ribus,a ludi magiftriicujufcunque nominis, recogniti et publicati ab omnibus tam de. ufu fic.
conditionis ,& gradus fint, etiamfi tan­ ricis, quam ia Icis , et maxime impreflbri. lib.s.
et bibliopolis, û qui funt vel in potum primas literas docerent ; quibus ab or- Cbut,
L
dinariis fu* profeffipnis exercitium interdi- fterum erunt, epifeopi ad unguem obferva.
catur, donec de fide, moribus, Λ fana, ri faciant; eifdemque imprefforibus, et bi.
doArina teftimonium bonum perhibuerint ; J bliopolis frequenter ad memoriam revocari
Ar juxta praferiptam formam profeSonem/ curent ; & prohibeant ne libri purgandi
fecerint coram teftibus,& notario curi* interim emantur, vendantur, teneantur,
epifcopalis de ea rogato, qui fub poena vel legantur,donec purgati fuerint.
privationi* officii ea gratis acceptare,&
CAP. II.
in libro ad hoc tantum deputato cum ipfius
Îrofitentis fubfcriptione annotare teneaCurent Itidem epifeopi fit libri aliqui, Dec. ejufd.
ur ; Λ liber in quo ea atteftatio exarata
fuerit in eplfcopall archivio.ad perpetuam cujufvis autbori* Λ fcienti* fint, in eomemoriam diligenter erit aflervaodus.
rum dioecefibus deferantur, & venales ex.
poqantur, donec ab ipfis, vel deputatis ab
eis omnium librorum elenchus manu propria
CAP. 1.
Ddeferentis, vel deferri facientis fubfcrlptus,
.
/
r
DM*rrhr/r.
approbatus fuerit, poena eorum arbitrio im­
polita ; fub qua etiam omnibus ludi magiCum autem ars quadam artium et fcien- ftris , medidis , legum profefioribus, theotiaram (telle S. Grcg. Naxiana.) efie videa­ logis, ac aliis quibuscunque libros habentilogclico.
tur hominem regere", animal omnium ma­ bus mandent , ut fidelem librorum fuorum
xime varium et multiplex ; et in reAo e. notam, mano propria pariter fubfcrlptam,
jufdem hominis regimine habendo ea ptas- infra tempus ab eis prafigendum exhibeant.
ftanda tint , qu* Dominus Hietem i* Heredes itidem vel exequuiores ultimarum
prophet* pftendit. Çtrfinù tt fiftrtmtu voluntatum Indicem librorum, a defunAis ret· rtguu, at t+tllat, fir ii/rui, ·» dif. liAorum, exhibere teneantur ; dt nifi atftrdet,Α· diffftt,♦ttdifttt , d· pieattf, tulerint,cos vendere, vel alicnarenoo li.
Îtrimum elaborandum eft · ut evellantur ma- _ ceat; nec pries eis utantur, vel eos in aliam
a , &
_ cautius
_____ agendum
____ . eft
.... In his
.petfonam
quaeenque ratione,
. _ , InE
. — vel
. ~caufa;
.
. transferant
quibus magi* verfatur periculum.
Lynceis
fed libros a defunAis reliAos,
Indicem intra fupradiAum ter*
ter­
igitur oculis fuper gregem fibi commiffum five eorum indicem
invigilabunt epifeopi,Iftis maxime tam de. minum ordinariis offerant,
‘ Ac ab Illis licenptavatis temporibus, ne quod Ia coacer- tiam eis utendi obtineant.
CAP. II/.
Cas. eat. nent>bus fidem detrimentum patiatur, Pa·
<»·*■,, rochofqee firpe monebunt, ut omni habita
Epifeopi autem, non fotam in eoa, qui
. u.
dsHerst. diligentia perquirant, num ia eorum pa.
lib. ·.
rochia heretic!, ac male de fide fcutien- Iibro*| quavh
N(iw«,s edit. it
tes, feu de hsrcfi fufbeAl fint. H quos vo­ fed etlam to omnes facr· feriptur* vnbls
ro repererfot , «m ftathn cum nominibus ad jocnm, aflentatioaem , contumeliam, lib.
fuggeftiooem » fabulofes detraAkws, in.
tribum, a quibus verita* haberi valeat*
- "■

'■11-·

s*r. »«.

S

plat

1085

1086

Conchium Amalphttanum .

pias ac diabolicas incantatione·, divinatioAm·· nes, fortes, fa mofos libello· · allofque inhoCaiftrt neftos,ft profanos ufu* abutente* feveriffiIJP7· me animadvertant.

CAP.

IV.

,

mandari poflit ; parochi per eorum ordi.
na riot, Infra tempus ab eis Attuendum di- Awno
Aum cathechifmum latino, vel vernaculo c*Ml·1’
idiomate compofitum emere cogantur ; pof. *S97'
fidentium nomine infcrlpto, quod fine libri
injuria tolli non poflit.

Sciant prsteroa epifeopi mandatis ft ufu
CAP. II.
■ S. Homan· ft jvniver falis inquifitioni·, fa.
eultatem concedendi licentia» legendi, vei
Curent autem ordinarii omnes In propriis,
retinendi bibli·· vulgare·, aut alia· facr· ac fubditorum ecclefiis ( ubi commode fieri “‘t. *♦
pofle
videbitur ) flatatis a facrofanAa oe, **4 " *
feriptur· , tam novi quam veteri» teftamentl parte», quavi» vulgari lingua edi­ cumcnlca Tridcntina fynodo diebus, facra»
ta· ei· fublatam fulfle ; Ideo mandent, ne concione· haberi, quibu» quidem non foaliqui fupradiflos libro» aufii temerario re­ Ium ipfi femper interfint ; ( fi per valetu­
tinere profumant, ft contra tranfgreflbres dinem notuerint ) fed clericos loci , ubi
debiti· poeni· eo» afficiant.
initie· aev. B concio habebitur, fingulos , ft omnes adCl'inJrin. etf. P. firce 4. Arga/.
efle currat.
/
CAP.

V.

CAP.

HI.

Libri nulli Imprimantur, nifi prie», jux­
Prociplant etiam in alii· ecclefii» per
1
ta Lateranenfu concilii fub Leone X. fala· Earocho· omnibus dominici», ft folemniberrimum decretum, exaAiffime perloAi,
u» diebu* fefti», fermone* concionefquo
diligenter examinati, ac ubi opus orat, ca. haberi ; ft In quadragefima finguli· diebu»
ftigati ft approbati /nerim ab ordidario concio fit, ubi eft in more pofitum,'ft
civitati»,in qua imprimendi erunt, per eju» commode fieri pofle videbitur : & parochi»
manu propria fiibfcriptionem grati» imponen­ impediti» per alio» prodlcandi munus ex­
dam, auoori» ft impreflbrk nomine , cogno. pleri epifeopi curent , impends eorum qui
mine, et patria appofiti». Cum primum ea» proflare vel tenentur , vel folent,
vero typi» excufi fuerint, non antea ex of- deputando»
r_______________
in civitate„ ,„
aut quacunque parficin· exeant, aut venale» proponantur ,q te dioccefit ab epifeopo.
quam cum fui» originalibus dlligcnfiflime
conferantur ; qu· authentica, ft manu
C A P- IV.
author!· fubfcripta apud examinatorem re­
maneant . Quod fi qui» libello» manuferipto»,
Ne vero aliqua Inter parocho* ft popu- 8eff. »»·
nifi antea examinati ft probati fuerint, vul­ lo» fibi commino» de alendo prodlcatore», cap. »·
gaverit*, iisdem poeni» fubiiciatur , quibu» eifque de aliqua eleemofyna providendo, ut ·*··
imorcifore» ; ft eo» habente», ft legente», f*pe fit,diflchfio aliquo tempore oriatur;
niu authore» prodiderint , pro autboribu» ftatuimus ft ordinamus laudabile» locorum
habeantur .
confuetudine» inviolabiliter ampleAi debete;
in dubio autem fuperioret judicent. Quod fi
magi» expedire videbitur, efficiant ut pa­
rochorum profertim, quo magi» fieri poBibliothec· venalium librorum ab eit, teft, indemnitati provideant.
qui ab epifeopo ad hoc munus deputati fue­
rint, fopiffime vifitentar, deturque opera ,D
CAP. V.
ut nullus In eis prohibitu· liber quoquo1^
modo habeatur ; ft tranureflbre· depre_
Quoad
tempus vero, in quo eft concio
iKmewim'.1, curent
ί·ιι»·ι»^ epifeopi
*ηίΓκ*κΙ quocunque
*..**..**..* anni
henfi, prefer librorum amiffionem, poena» habenda
etiam luant in regula decima Indici· con- ftempore
—
—.1—..----- lu
.­
diurni» k_.:.
horis prodicatloncs
habe
tenta·.
1ri : ft quqd Paflio p. N.J. c. lucefeente die,
non Autem noAu, per prodicarore» enunCAP. I.
cietur ; provideantque epifeopi nequid per
illo» eo tempore vel etiam alia» dicatur,
D· cwivtettribnt vtrii Dri ·
vel fiat etiam ad lacryma» provocanda»,
quod a chrifliana difciplina aliquo modo
ItC.j. eap.
Cum paftori» proprium fit ovet fua· pa. abhorreat , ft a tanti myfterii dignitate
i. * deer. fcere, non omittent epifeopi, ft parochi,
fit alienum inc·».
quorum procipuum prndkationi· manu· eft,
ftatutl·,,
m. a. i. (c a facrotanAo Tridentino concilio
- - -----C A P. VI.
fee. »4. c. diubus geefem fibl commlflum in proprii· ec- »
de reform, clefiiis > & parochiis, per fe , vei fi legitim· c Demum provideant epifeopi ( quoad fieri
impediti fint, per ilium in fermone paten* .poteftjut
... ,_________
.___ a
_ marculi, confoemin* ___
feorlum
tem, ft boni· moribus, atque literature,. cionibus in ecclefii· Interfint ; atque ita
proditum falutarl pabulo pafeere, facram difponaatur, ut a maribus religioni· dk ho*
fcrioturam. Dlvlnamquc legem pro eorum neftatis gratia diftlnguantur

pole, ft audiratlMO capacitate interpret·»· .
do, ft profertim qu· in cathcchiftno an­
al· preterlth fuflu 8. mem. PH V. edit·
continentur ; quod nt faaUhte exequyttoal
CAP.

F

1087
Anno
Cnbists

Concilium Amauhitanum
CAP.

I.

Dt Itflitett tieolofirt.
In quacunque cathedral! ecclefia ,acetlam
de re(ot£ collegiate inligni extra civitatem, per or­
dinario· provide adhibeatur* Theologi* leAor, ubi commode fieri poteft) fccularis
clericus; fin minus «regulari· in fubfidium.

CAP. II.

1088

Anno
CvnisTt
*W7Prima fidei chriftian* rudimenta lingulis

CAP.

III.

dominici· feftityue diebus pueros aliofque
Cone.
rudes & infantes parochi, eel alii ad hoc
munus deputati an ordinario dodeant, qui
a prandioaliove commodiori tempore pue- («for.
ros ad ecclefiam campan» fono convocan­
dos curent. Ea propter ( ubi commode fie­
ri poflit ) doArina chriliian* focieta* inftituatur & confervetur . .

Hujus leAoris munus erit fact* fcrlptuCAP. IV.
·* libros atque illos pro cafuum poenitentiaiium cognitione a curatis, & facerdotiCum vero ad epifeopo· non minime fpe· Sed*. 9·
bus habenda, clero pr*fertim, per anni ®Aare videarur, per fe, aut per idoneos fidclefque
miniftros , non folum gymnalia
«irculum in loco per epifeopum deflinato,
întepretari ; cujus leAioni, ut tam majoris puerorum, fcholas, verum etiam vifirare, At
quam minoris gradus clerici frequenter in- licite inquirere, an bonis moribus, falu'teriint, non Colum epifcopi curent, fed c- taribus monitis, prcceptifque imbuantur,
tiam Ceepiflime linguli illius auditores , ftj- dt in doArina & religione chrrfliani exer­
tutis diebus dt horis, juxta ab epifcopis prr- ceantur « ccteraque in eos officia prcftenr,
feriptum tempus, ut in hujufmbdi JcAione qu* Leo X. in Latetanen. Con. fancivit,
ea in re plurimum confidimus omnem cu.
proficiant, hortentur & admoneantur.
ram ab citdcm oidinatiis fore impenden.
dam.
. C A P. 111.
LeAio cafuum confcienti* bis in hebdoC A P. V.
mada impratertpifle habeatur , horis. &
diebus eb epifcopi* decretis, cui omnes
Null* concluficnes publice difputentut
confeflarii et curam animarum exercentes Coilentandi ingenii caufa , vei alia quaciuicertis HatutiS poenis , etiam privationis cu- que ratione defendantur, antequam per or­
ne animarum , aut confeffioni* audiend*, dinarios examinentur & approbentur *
intetefle teneantur.
quacunque confuetudine non obftantc.

C A P. J.
Dt fdtlii ΟΛρφΑτι/.

CAP.

I.

Dt celtbratioae MiffitruM.

Bonarum liberaliun^te artium magiftri
Quoniam in hoc divino sacrificio, quod
non tam doArina , quam fide catholica δί in mifla peragitur, idem ille Chriftus conti- ’j1*;**
netur
, At Incruenta immolatur, qui in ara
K'
bonis moribus ornati ab eis, ad quos per­
tinet, eligantur: h*c autem epifcopis ma­ crucis femel fe ipfum cruente obtuli^ ideo
lingulari religione, & pietate ut a facerxime cordi efle debent, & In eo exaAifljma cura eft adhibenda; cum ex eo ( velut dotibus celebretur, Ar a populo colatur,
ex bonorum omnium fonte) adolcfcentium D juxta facrofanAiOecumenicr Tridentini confalus dr i(tcorrrupta morum ac vite inditu- cilii preferiptum, dil'gentet epifcopi infratio At difeipiina peqdeaj .
feripta fetvanda & cavenda curabunt; At.
in primis.
C A P. 1 I.
i. Omnes facerdotes regulares, qui Ro­
mano miflali Pii V. utuntur, in omnibus
HI, non eos tantum libro* pueris non ceremoniis ac titibus in formula miflali*
Interpretari , vel legi patiantur , qui in prcfcriptls ad unguem conveniant, nihil ad­
Romano Indice prohibentur ; fed ncc alios dendo , aut mutando ex his , qu* in cujufque diei mifla continentur, vel etiam in
rebus obfecenis aut turpibus refperfos, five
Latino femone, five Italico fint confcripti: iplius (hide ordinario .
cum enim ex apoftolica fententia.· torritm2. Debitis horis celebretur, ncc ante auro­ Self, sa- e.
peat bouor morer tolltqrria mala ; multo ma- ram nec poft meridiem, nifi legitima excaufa r.ae -obier.
gischriflian* vite purit.ti pcrniciofutn cfl, £ vel a jure permiflà, vel ex privilegio At indui­ 8r evil. ih
ti ex hujufmodi coenofis lacunis rencra ad­ to apoftolico; neque bis In die ; neque extra celeb, miff.
huc «tas i(bere afluefear . Studeant pr*. ecclefiam vel oratoria,nec privatis in *di- Vide Ni­
vat in
tcrea commiflbs eorum difeiplin* pueros ho- bus , aut alio in loco , prnterquam in ccman- cap.
neftis moribus in flexibili illa *tate & ad ma­ clefiis aut oratoriis divino cultui tanrunu as. n. »j.
lum prona decenter imbuere ; fcientes fe dicatis, & ab epifeopo defignatis At qui
de ipforum negligent·· Deo primum ratio­ contrafecerint mifsas vefpertino temper
nem reddituros. Secus autem facientes poe­ celebrando contra bullam fel. ree. Pii V.
nam fecundum indicem librorum' prohibi­ poenis in eadem bulla contentis puniantur.
In careris vero minifterio altari* per bientorum , & 'ordinarii loci arbitrio fubjanium (u(penfi efle intelligantur, & gravi eceanr. \
r
tiam.ab epifeopo animadvctfionc afficiantur ·
j. Nui-

1089

Concilium Amalphitanum.

1090

j. Nullu* publice, & notorle criminofu*, . art alia ratione contra. rei facr» decorem*
ac presbyter alien· dioecefi* fine commen- A vel utilitatem populi alicui obfequium pr».
datrtii* literis fui epifeopi, aut vicarii, ab Rent, Ac contrafacicntc* arbitrio epifeopi
'1Vi­
•»jn allo epifeopo ad divina celebranda, & fa- puniantur.
ra. Suniptuofa convivia , ludi, chore»»
cramenta adminiftranda admittatur.
4. Ordinarii autem invigilent ac beno & alia vanitatem avaritiamque redolentia SJJ**
perfpiclant quanam dimilfori» fint appro­ in novi* miffi* per abufum fieri folita, ab
4^
nanda vel reficienda ; cum exemplo con­ ordinariis omnino tollantur & fieri probi- *tvn. ia
flet innumerabile* fraude* hac in te com­ beantur.
c*lsb.MU>
Tj. Nullus ad nov» mifsa celebrationem <*>
mitti confuevifle. ’
5. Sacerdote* celebraturi miflam prius admittatur , nifi print fisetit ab Ha , quo·
private perlegant, dt percurrant, fuifquc epicopus dcfignaverir, examinatu* » utrum
adnotent (ignis, priufquam ad altare ac­ fit InftruAus in neccflarii* ceremoniis, &
cedant ; ad quod poftquam acccflcrint, ca ilia omnia noverit , qua in mifsarum cele­
qua decet reverentia a principio ufque ad bratione requisite funr ■ Qui autem in bit
finem facra myftcria peragant; clare, dr deliquerit > per β. menfc* ipfo jute ab al­
diftinAe leAione* legant, cpiftolas, evan-8 tari* miniftcri lit fufpcosu* » fit arbitria age!ia,& fpecialirer fccreta omnia inter ce­ pifcopi puniatur.
lebrandum reAe & compotite, nec nimis
rO. Paupere* eleemofina* per ecclefia*
, celeriter quam decet, acc minus tarde pe- petentes, dum facrarum mifsarum facrificiom ■
" xagantur.
celebratur , vol prxdicationes dt alia divi­
Ô. Ad qu· omnia, nt facilius Invitentur, na officia confueverunt, baberi non permit­
omnibus midam antequam ad altare acce­ tatur, ac eo tempore ad valvas eccleii»
dant , ut premittitur , legenribui, & cum flare jubeantur, fub poenis a fcL tic. Pio V.
premifla reverentia celebrantibus hac fy­ decreti* .
nodus 40. dierum indulgentiam concedit.
GAP- 11.
7. Et ut puriore* ad rem di.’taam vale­
ant accedere , omne* miflam celebraturi
Magiftri ceremoniarum conftituantur, a
priu* ad intima cordi* fe recipiant, meditentur quam mirifica funt qu» fibi pera­ quibus omnes facerdote* de ceremoniis drflaram celebrationem fieri______
debit·* exagenda erunt, & orante* In tanti myfterii ca
___mi_______
.
cogitatione mentem defigant, peccata fuaC minentur: param idonei ad tempus fufpeoptius facra mentali confeflione abftergente*
dantur , dum fperatur eorum profeAus ; vel
Dum facra* vefte* induunt, pfalmos, dc omnino a minifterio altar.* arceantur, fi
colieAas recitent in ordinario miflali* eoa- •urum
eorum profeAus desperatur
desperatur.
cenras.
CAP. I.
S. Et quia per externt doloris ipeciem
interior facerdotum munditia denuntiatur i
Dv Seadleraw rilipiii, Mftgftt «e»
ideo ut Crcerdotc* omne* fuperpelliccis, aifrmiu .
tniAibot, albi* ,cingulis, manloulis , ftolis,
Îilancti* ,da(maticis, feu tunicellis, pluviaibus, & patamentis candidis,mundis fle in­
SanAorum reliquias honeftiffimls locis attegri* , non autem lacerati* utantur, epi­ que decoris vafeulis fn ecclefia aflerventur,
ct fola pietatis, non qtirftus gratia lumina- feopi curent.
9. Nemo , ubi commode fieri poterit, ribus accentis populo offendantur ; nec te­
celebret cum vino rubro propter corpora­ mere & tine ordinarii licentia ex proprii*
lia Ac purificatoria , qu» ex nonnullorum D loci* extrahantur
aeve ad Infpiciendum»
facerdotum negligentia & incuria aliquan­ vel tangendum alia quapiam ratio’ne, quam
do adeo fordida inveniuntur, ut aliquibus devotioni* gratia proponantur. Pro certi·
hortori fint. Et ubi eft confuetudo in vino autem non oifi ill» habeantur, qu» r he fue­
rubro celebrandi, facerdote* poft fumptlo- rint ab epifeopis approbat» , quacunque
nem fanguini*, 8t lotionem calici» in fe­ vero pro reliquiis funt habit», honeftait*
cunda vice ad abfteigcndo* digitos aquam caufa decentiae tuto loco recondantur·
folam accipiant, nepurificatoria colore vi­
ni afficiantur.
CAP. If.
ro. Nemo igitur corporalibus, aut puri£i autem reliquias aliqua* dc novo dete­
ficatorii* immundi* ac tine debito tobalcarum trium , ac duarum candelarum cer» gi , aut exbumari contigerit, epifeopi pronuméro celebret , aut cum calice trado, videant ne incerte pro certis habeantur ;
® Si quod religioni ac pietati maxime con»
vel rubiginc confurapto, ac fordido.
it·' Calices, quibu* fingulls diebus utun- fentnneum videbitur, religioforam piorumNav. tur facerdotes, feme! in hebdomada lav.rc. que hotninum confilio adhibito decernantMit. >7«ique aquam in pifeinam eccleii» ponere
CAP. Iff.
teneantur.
11. Mlflc vero eodem tempore in alta­
Provideant infuper epifeopi, ne abufus
ribus ita inter fe dlsjunAi* & f»paratl* ce­
lebrentur , ut alter facerdo* ab altero mi­ fint io reliquiarum veneratione aut vifitatione , ne piorum* anlm» fub ia Ititat is
nime perturbetur .
tj. Omnibus etiam facerdotibus praecipia­ imagine decipiantur; et fi qui abufus Irretur > ut miflam inchoatam adveniente ali­ plifle comperti fuerint, omnino tollantur ;
quo non repetant, nec ad altare cxpcAcnt. & pratcrca eam venerationem eifdem fao»
Z1 s
AoCwil. Gtntral. Tom· XXXV.

Sell.
ftb m<.
tuiin ■

Synodut
Mie. >.

Aa ,. .

1092

Concilium Amalphitanum.

iûçï

Aoiuia reliquiis ab omnibus exhiberi , &
Anno doceri curent, quam facrofanAa TridcntiCaiisri oa fynodus falubcrrime decrevit.
HO?·

CAP. IV.
Cum autem S. Λ oecumenlca fynodus
Nicxna jure merito SS. Reliquias falutares
fontes appellaverit a Chrifto Domino reli­
do»; invigilent epifeopi, Ar omnino curent,
ut in concionibus verbi Divini prccones
facri populum admoneant, ut eis debitam
reverentiam, honorem , ac venerationem
habere ftudeant .

cap.

v.

lerania in eisdem diebus feftivis venundari
non permittanruT ; at poft miflarum cele­
brationem venundari poterunt, citra ma­
gnos dies feftos, Natali» Domini, Epiphanis,
Pafchx, ac pentecottes.
CAP.

VI.

Qui feftis diebus illicitum opus aliquod
facientes deprebenii fuerint, ptxtet divinani*ultionem At alias poenas ejusdem bul­
le difpolitione' infliA^s, graviter quoque
CAP. I.
B arbitrio epifeopi pro modo culpa punian­
Dr fcjlorttm Jieruix abfirvttianc.^
tur .
Infrafcriptum calendarium deferibi vifum
fait, quod obfervari mandamus juxta cuUt univerii fidfles fanAos unacumChrijufque dioecclis & noiir* provincial appro­
Seffij· c. ftom Coelo regnantes, debito, ut par eft,
1.de in*
·"
‘ in 'fua quitbatam confuctudinem.
profequanrur
honore ; epifeopi
voc.& ve- que dioecefi fedulodent operam, ut omne?
ncrat. SS.
Dc celeatlcna Jr/Ioi-avt dreraai.
in dierum fotorum celebratione abufus pior
fu? aboleantur; ne feiti SS. dies, qui cor­
Januarius.
poris caligatione, jejuniis multis, fletu,
dc lacrymis Deo placuere, commelfationii. Circumcido Domini noftri Jefu Chrifti.
bus, ebrietatibus, jocis, & voluptatibus
6- Epiphania Domini.
celebrentur.
17. S. Antonius abbas, ear dr»»t»»·».
20. S. Sebuftianus, cx cicvotlmc.
CAP. II.
c S. Macharius > in civitate Amalphi· , tan­
Cum autem dierum feftorum obfervatio tum .
Dee reran
ad'Dei cultum maxime attineat, At in le­
ejurdem
Februarius.
icSoms. ge divina pr»cipiatiM , epifeopi d'ligentet
carent, ut dies dominici, & alii ab eccle­
j.'Purificatio B. Μ. V.
fia recepti, vel loci confuetudine, procipue
• aj. Vigilia.
vero in honorem Dei, & deipar* femper
24. S. Marthi* apoftoli.
Virginis,& fahAorum feriati omni venera­
tione obfervenyir per civitates, ac dioeceMartius.
fes, juxta bullam fei. tcc. Pii V. & facros
canones.
6. S. Thomae dr Aquino, ex bulla Pll (V.
25. Annunciatio B. Μ. V.
C A P. III.

Aprilis .
Omnes Chrifti .fideles io diebus prarfatis
ecclefias frequentare, d.vinrs officiis devo-D
2j. & Marci evangclifta.
te intendere, a quibuscumque operibus il­
licitis, judiciorum agitationibus, emporiis,
Majus.
nundinis , ab inltruracntrs conficiendis, aliis­
que mercatotis conventibus exercendis ,
i. SS. Philippi Ac Jacobi apoftolorum.
quocunque nomine nuncupentur, abftinete
j. Inventio S. Crucis.
jubeant epilcopi, tk circa eos qui in hoc
8. Tranflatio corporis S. Andre», in civi­
fxpe delinquunt, quales funt ruftici, fuos
vicarios invigilare curent: parabolani, Cir­ tate Amalphi», tantum .
27. Tranllatio S. Macharii abbatis, in ci·
culatores , herbolarii non audianrnr , qui
omnino ab eorum exercitio, dum divina^ vitate Amalphi», tantum(n eccleliis peraguntur, dr diebus feftivis
Junius.
tolemnioribus abftincrc debent.

CAP.

IV.

.

tt. Tranllatio SS. Cofm* Λ fcmlaai in

Ecivitate Amalpnix , tantum. ■
ij. SS. Viti, Mtidcfti, Ac Crefccnti» in
Conventiones, qy« confilia feti parlemen­
ta vocantur, fi neccrtita» urgear , poll vef- civitate Amalphi» tantum.
aj. Vigilia.
pera, tmtuin fieri permittant,dummodo non
24. SS. Petri, & Pauli apoftolorum ·
in eccleliis. n-que (.«mererii» fiant ;& con·

triijiientcs ordinarii arbitrio poenis con­
cinis mulflentur.

Anno

Caaraxi
*W7·
Efcnlenta 6t poculenta ante mlflatum fo-

Julius.

j. Vifitatlo B. Μ. V.
22. S. Mari* Magdalen*, cx devotio·».

1093
A»·» '
CnaisTg

/

1

Concilium AmAlphitanum.

1094

. piAoribut atque fculptorlbm, fub poenis
À •Ipfi» bene vins, inhibebunt>ne in poderum
in eorum dioecefibu*, tam publice quam
prlvatim, tam ia loci» profani», quam in
Πβ7·
Augnftas.
facri», imaginem alicuju» fanAI vel ftnA·-.
m
j. Dedicatio S. Mari* ad Nive», ut Λ- effingere audeant, qu* lafciviam, iahone·
ftatem, vel impudicitiam reorafeotet. vel. -*yrrlt
20« es lineamenti», alica juv mulieris imp»- ar
6. Transfiguratio D. N. J. C.
ic* naturalia esprimat. In nuam poenam leoAar.
p. Vigilia.
incidant tales Imagines in ecclefiis vel la
10. 9. Laurentii martyri».
domibus perfonarum eoclefiaflicarum deti­
14. Vigilia.
nentes ; com talia potius fcandalum, qaam
ta. Aflumpdo B. Μ. V.
devotionem dk pietatem excirent. Froviaq. Vigilia.
3j, S, Bartholomsi apofloB.
deant etiam epifeopi, ne de cetero piAara aliqua .In ecclefia , vel alio pio loco pin­
September.
gatur» vel alibi piAa abfque eorum» vcl
B vicariorum licentia deferatur ; quorum In id
cara erit profpicere, an ccclcfiaftici» » dk
B. Nativitas B. Μ. V.
approbatis biftorlls conveniat » dk nihil in­
20. Vigilia.
decens» indecorum, lafcivum, profanumve
21. S. Match*! apoftoii dt evangelift*.
17. SS. MM. Cofmi dk Damiaui, In cL habitu , vcl cultu, ac toto corporis ftatu
adhibeatur.
virale Amalphi* tantam.
tp. Dedicatio Bafllic* S. Michaelis ar»
ehangeii.
C A F. II.
go. S. Hieronymi presbyteri.
Caveant prvterea piAorcs» feu quicunque
OAober.
alii, ctiam religiofi, tam frculares , quam reSuiires, cujuKuoquc gradus, ordinis ,ffi conitionis cxittant, ne poft hac Agnos Dei*
18. S. Luc* evangelift·.
Atb cscoatmuaicatlooN poena ipfo faAo per
37. Vigilia.
S. meto. Oregorium Xlll. illata, depin28. SS. Simon dk Jud* apoftolorum.
C gaqt, Inficiant , immutent, aurum anc
jr. Vigilia.
colorem aliquem IUI imponant, vcl impo­
ni, depingi , fu miniari faciant; fed eo» Ia
November.
fua albedine, dk paritate , prout bencdidH
fuerant, dimittant dk confervent.
t. Feftum omnium SS.
ai. S. Martini epifeopi dk coaf.
jj. S. Catharina V. dk M. tx irvuixx
C A F. II.
29. Vigilia.
Qpod autem ad ipfarum factarum imagl· ·«*· ·»· ··
30. S. Andre· apoftoll.
nem cultum dk venerationem attinet, eam P»’·*-·-’·
paritet reverentiam dk honorem illis epi- τ'*· 5*’·
December*
(copi impendi curent, quam facrofanAa Tri g, *ca. Is.
13. S. Luci* V. dk M. tx tlntliut.
dentina fynodo* ft a ruit, idque fapiu» po * cenclL
putos edocere ftudeant. Atque ut debitu* Later, fisb
20. Vigilia.
cultus, dk honor dlAis facri» imaginibus Innue. HI.
21. S. Tboma apoftoll.
exhibeatur, prohibuit, ne lignum tam fa·u ···
24. Vigilia.
lutifcr* Cruci», quam BB. Virginis , dk om25. Nar. D. N. J. C
nium SS. in immundis, contemptibilibus lo­
16. S. Stephani proton».
.1 a.·). S. Jo. evang.
ci», live in pavimenti* pofthac collocetur,
38. Innocentiam MM. tx dtxttitMdk collocatum fi forte aut dcpiAum reperirctur, deleatur; Inobcdientcs vero poe­
nas ab archieplfcopi» ftaruenda» luant. Qu*
CAF. I.
vero imagines feu piAut* vctuftate fic cor­
Dr fiitrii iiufiiiiiifi
roie , deformat*, fee lacerat* fint, omni­
no a publico amoveantur, fubtu» altaribus
Tanta plAornm feulptorumqoe inolevit collocentur vel fabricentur, feu alto loco
temetitar, ut iram DeiûaCe Te provocare fecretiori , cum potius fcandaio, quam devotiooi foleant efle populo Dei ■
■on vereantur : qui utHngeniofi, dt rerom
Bovarum inventores elle videantur, fandio­
rum imagine· a S. marre noftra Romana
C A F. I.
- ecclefia ad cultum dk religionem ordinata» ,1 I
tam impudici· , dk iafeivn artibus efficere ,
Dr xrittlil . '
non erubefeunt, ut potiat inhonefta» mulieres, quam fanAa» dk caftiffima· virgine»
In novorum miraculorum approbations
2.'
prxfeferre videantur; dk quod forfan pe­ formam afacro dk oeMNqcnico concilio Trt·
int eft, aliquando alicuju» ab ei» dilcA* dentino traditam' epifeopi diligenter nbfcrmuliercul* effigiem inter fanAa» Dei pin* vent.
gere non formidant. Ad quorum impede»·
. tiam tollendam , epifeopi , decreti» genera­
lis concilii Tridentini tpharcates, omnibus

Μ· Vigilia.
*ί· 81 ’«««Μ apoftoll.

. Z*z l

CAF.

1095

Concilium Amalphitanum

1096

que concionatores argui, dt propofitls In·
Ammo
dulgentils per Leonem X. in oecum. Lat. Α·
CAP. ▼.
Cm mi it>
Concilio conceftis ad blasphemes ordinario,
W·
vei judici ecclefiaftlco deounclandos allici.
Cibos infnper jejuniorum folemnlum tempore prohibitos coquentes , vel ad efum
quoquorcodo parantes, aut abfque Ordina­
CAP. I.
rii licentia.ementes , vei participantes, feverius ab eodem Ordinario pleAanrur ; dt
D* jtjnmiru»
.
fi fit opus, dt culpa qualitas, id expofcat,
Tanta quorundam gni* Audentium Ino­ in Cubudium quoque excommunicentur ■
levit temeritas- dt ingluvies , ut Ecclefi»
CAP. I.
fpretis prreeptis jejunia jure Divino inftltuta , dt pro temporum determinatione ab
Dr Precr^Muhtr.
ea decreta infringere non vereantur, fed
nullo habito deleAu temporum dt ciborum
ventri fatisfaciant ; In quos infurgete de·
Proceffiones eo tempore fiant, eo itidem
bent Epifeopi poenis a facris Canonibus , ® ordloe ac religione-qua decet , ad quas ac­
cedere ex decreto Concilii teneantur non
dt aliis arbitrariis puniendo. Ut itaque^
Quisque fpirituales primitias, atque dierum
Colum regulares & exempti, fed etiam confraternitates laicorum, fecundum confuetu­
decimas Deo creatori noftro fciat offerte
fefe debere, dt juxta traditiones apollolica: dinem loci, aut fecundum quod fuetint ali
memoria h*c confervetur, parochi commo­ episcopo convocati.
nefaciant Chriftifideles, lingulis Quadragefim» diebus, ( preter Dominicos ) Quatuor
C A P. 11.
anni temporibus , ac Vigiliis jejunare ex
precepto teneri, nifi quis «tatis aut vale­
In omnibus aurem facris proceflionibus,
tudinis vel alterius impedimenti excufatio- St preferdm in felio SS. Corporis Chrifti in
nem habuerit.
locis per quos incedere Colet , is ornatus,
apparatus, & decor appareat, qui prafenCAP. II.
tia & afpeAul Salvatoris Domini Noftri
convenire videatur . Fideles vero in aflbclaQuisquis (legitima ceffante caufa) ipfaCtione reverentiam, pietatem,
:m, dt
dt religionem
religionem
jejunia ecclcfi» violare prefumpferit, pra- eam
— fervent
- , qu» veros- ·-■
—
imitatores
Domini
ter divinam ultionem , quam cibis utendo decet, ut troAurn tam pH operis ac laboris a
veritis ipfo jure incurrit , graviter quoque Domino confequi poflrnt. Laici a clericis ,
Ordinarii arbitrio, fi id absque rationabili ftxmina a viris fepatatira prefequantur.
caufa faâum fuiffe conftitent , puniatur ;
prafertim fi fapius in tllud crimen inci­
CAP. III.
derit .
Inter viam non inanirer fpeAandi gratia
fubtiftantur, dt fpeAacula qua minus de*
CAP. III.
cent non adhibeantur ; edendi dt biben­
Jejuniorum tempore , ac pracipue Qua* di confuetudinem in facris fupplicationibua
dtagefime vetiti cibi pro imbecillium ac episcopi dt parochi omnino tollere curent.
infirmorum ufu non alibi, ndque ab aliis
vendantur, quam in ftatutis locis , dt ad
CAP. I.
id deputatis, ac nonnifi ex caufa ab utro p
que medico comprobanda , ac licentia ab
D* Qi<t/li»ih<i ti· Mttijtntîü,
Ordinario, vel ejus vicario, feu deputatis
ab eis gratis fubfignara & obtenta , fub
El?cmofynaram quaftores indulgentias pu*
pcenis ex arbitrio ftatuendis : extra urbes blicare, vel quovis modo predicate episco­
yero, dt oppida, a parochis licenti» hu­ pi non permittant, nifi In ecclefiis prcsby- , _
jusmodi , ex rationabili ac urgenti caufa teros infra Miffarum folemnia (fe.vata for· ?* ‘Λ *2*
duntaxat, ( ubi medici confilium haberi non ma Sacros, oecum. Trid. Cone- ) nifi id a fc£ tj,
'
poteft ) ac Seniliter gratis concedantur, cum Sede Apotfoilca bullis conceffum fit : quahis tamen conditionibus, qu» fuis epifeopis rum tenorem ad unguem obfervari faciant ;
oeceffari» videbuntur .
dt eurent ne fi&ionlbus indebite ab aliquo
eleemofyn» a fidelibus extorqueantur , lcd
CAP. IV.
pie petentibus faveant ·

'
1,1
Atreo
CaaisTt
>S97*

Caveant medici, ne in fuarum animarum
CAP. II.
perniciem taro faciles Ce prabeant in facien- E
do fidem de jejunii excufatiooe, vel in conce­
Indulgenti*, fi qu* erunt Sedis Apoffo*
dendo, ut carnes comedant ii, quos vel nul­ He* mandaro publicanda, foil epifeopi, vei
la vel faltem non rationabUiiLcaufa ab obii-· alii ab eis deputandi in cathedral) , & P-- Decret,
gatione jejunii excipit, & liberat·; quod fi rochi in eorum parochiis evulgent; quorum ejusd. feff.
(ecus fecerint,arbitrioepifeopi puniantur. etiam cura erit eleemofinas ea de caufa... *’· ·· ··
elargiendas perdeputaros colligi, juxta Sa­
cros. Cone. Trident, decretum ; & fi qui
irrepferint abufus, ab Ordinariis omnino b
medio tollantur .

CAP.

Ammo

Cuaisn

»597·

1098

Concilium Amalphitanum

1097
CAP.

Anno
Cmxisti

CAP. fl.

II.

«597·
Et cum feriptura dicat: «aaaarwre j»<s
«tarare /bar «a faturum, ft fiitmut jutu
Dii tfiit wt ; nemo eft fana fidei qui du­ (fa. 41.
bitare poffit ea qu« a libera hominum pendeant voluntate, ft divina ordinatione, a
nullo, nifi ex divina revelatione , fcirl Naver. in
poife ; proinde ridiculas divinationes juxta_ in fuo man.
SS. PP. decreta condemnantes, diftriAe pr«C A P. T.
dpimus , ut interdicatur Ægyptiis mulieri,
bus, quas vulgo Clngaras appellant, aiiifDt rtbut, ft vtrbit fatrit uau ubutrnJt.
que meris chiromanticis nugis deditis, ut
Prohibeant epifeopi omnibus laicis ft futura ex quibufdam manuum lineamentis
eeclefiafticis perfonis, gravibus propofitis ne divinent ac predicant : fimiliter omnes
poenis, ne publice feu privatim, tam re- B alie divinationes, tam ex.aftrologia, quam ex
creationis, quam alia quavis Indecenti cau- icomantia, ft idromaatia, ft aliis que. diafa in veftibes monialium , regularium ft bolicis inventis fiunt, explodantur: admoredefiafticarum perfonarum, vei ad factum neanturque Chriftifidelcs , quod in legentes
ufurn deftinatis , vel aliis fimillbus larvati ft retinentes libros aftrologie judiciarie,
incedere audeant, cum Id fine contemptu divinationum, fortilegiorum.aliarumque reDci ft contumelia ecclefiaftici ordinis/heri rum In regula nona Indicis exprefurum,
non poffit’; quibufmer poenis etiam punian- non modo per ipfos epifeopos, fed etiam-,
tur veftes ad talem ufum conficientes, at- per Inquititores Igcorum ex conflit, fel. rec.
que etiam accommodantes.
Siiti Pape V. contra exercentes aftrologie
indiciaric artem procedi poteft.

Qui autem qusftus, aut alla caufa no­
vorum miraculorum, que minime quidem ve»
ra fint , falfi ft temerarii promulgatores
ft inventores efle deprehenu fuerint, ft
conviAi, graviter ab iifdem locorum ordlaariis puniantur.

CAP. II.
CAP.

I.

Epifeopi prrterea temeritatem extorquen­
Dt Bltjfbtmiu .>
tium verna facra in fenfus profanos, ft eis
abutendum in (currilibus diAis, fabulis,C '
libellis famofis, detraAionlbus, adulationi­
Deteftabile blafphemiu malum ( Diabolo
bus, fuperftitionibus , divinationibus, ma- preceptors introduAum, ut hic incipiar
Sef. 4. de ledlÂis, incantationibus, ft fortilegiis com- focios habere. quos in «ternum detineat
edit.Scufu pcfcant; eofque juxta facrof. cone. Triden- criminis poenarumque confortes) cupictu­
Sac. iik. tini decretum, uti temeratores ac violato­ res omnino extirpate, ut Del Omnip. ho­
res verbi Dej, juris ft arbitrii poenis pu­ nor in dies augeatur. ficuti noftri muneris
niant , ft curent populum per parochos dc ratio exigit. contra impudentes divins magravitate hujus criminis moneri.
jeftatis > ac fanAorum ejus temeratores pro­
vocamur , ut a tali tantaqne injuria Dei
vel fic abftineant ; feriptum quippe eft.
CAP. I.
Qui blufabtmuvtrit utmtu Dtwu awr/e levit. »iD» Jbrtiltfiir , laain/, ft ixi».
aMtrerar. Statuimus ergo ac decernimus, ut
IHUiiitr.
qui palam malediAa. convicia > ac obfeoena verba in Deum ac Domini N. J. C.
De (brtil.
Γ
" J
,*lamias,
'
Preftlgfatores,
incantationes,ma-Dvcl in ejus BB. Genitricem , vel in ali­
c. 1. *.
gol> forti legos. divinatoret. Illicitis arti* quem fanAorum plena veneno mortifera^
„... u. tibus medentes, ft id genus fimilium. qui lingua protulerit, graviter ab epifeopis ‘pu­
poenis in Sac. Lat. Con. ca­
**r. c. 11* diabolicis illufionibus decepti alios decipere niantur -,
i». «ffcAant, epifeopi omni conatu a fuit dioe- nonibus ft bullis S. mem. Pii V. contentis Seff. 9.
ieq. in tu· cefibut eradicare Audeant.& poenis afacris fubiiciantur ; et fi clerici fuerint, ad ordi­
man.
canonibus InfliAis afficiant, & prefertim ii narii arbitrium, ac fruAuum eccleCsAico*
eorum caufa homicidium aliquod. vel facra* rum privationem, beneficiorum ad depoli­
mentorum abufus intervenerit.
tionem ufque plcAantur.

CAP.

•

I.

CAP. II.

Admonemus confeflarios , ut ne ofcitanter & leniter cum hujufmodi biafphemis
fefe gerant j Ted acerba & fevera impofita
—*——-f * ni Sac·
Si qnr prava parumve cum noftr· teli- E pcemtentia in eos animadvertant
cot,
gionis Integritate confentientes confuetudi- Lar.
‘ '* Con. decrevit
J------- . Hortamur
" ‘ — infuper
>nes in populqm Chriftianum hominum vi- qui hujusmodi blasphemantes audiverint, ut
tlo irrepfcrint, eas vigilans paftorum cura ordinem fraterna corrcAionia a Domino
extirper; ft in primis caveantur. ne poft- preferiptum fervare velint.
hac ante vel circa templorum ac factorum
«dium futes choree ducantur.
CAP. lit.

Cutent epifeopi populum frequenter de
gravitate hujufce dchAi per parochos at- M*rt· *·
,

*“e

1099
Αμνό

Cantavi
ΜΡ7·

Concilium Amalphitanum.
c λ F. t
Dt Stmufit,

*

ϊιοο

C Λ F. 1.

J*™

*W7·

Dtfunfnlki tttlffit.

Seminarium > cura la unaquaque catheQum Del domum decear fiurfHtodo, M
drall , ex gen. Cone. Trid· decrero erigen- terribilis fit jocus ite, qui e* fcala Paru*
»···*> «· dtta fitf in qno adofrfcente* clerici paupe- difi, & porta Coeli ; propterea enitendum
* '
tes , qui ad Deo ferviendum incumbunt, eft, ut ad ecclefiam fit humilis ac devome
Inftruantut ; opera pretium etfe duximus, ingreffiis , quieta converfatio ; in qua nihil
per Epifeopos etiam hujufce *provinci« con· fiat, quod cujuft|uam offendat afpeAom}
fttul debere; quibus injungendo ordinamus, * fed omnes devotis orationibus infiftaot, ge­
5 ut quam primera fieri potuerit, pro benefi­ nibus flexis fanAiffimum Sacramentum ado­
ciorum fuorum Dioecefum facultate ac de­ rent ; ad nomen Jefu Chrifti D.N. cum ex­
bita ratione taxationis erigant, ercAumque hibitione reverenti· caput IncUnent { Λ
pro viribus fufiineaac, & augere Audeant, nemini licear, dum fanAifiima & tremenda
fih magiftrum faltem grammatices, fit can­ B miff· myftetia peraguntor, Verbum Dei an­
tus Kcctetiaftici bonis moribus preditum^ nuntiatur, & horn canonico recitantur, in
ecclefiis fpaciari, & deambulare, ri fus, ca­
cood ucant.
chinnationes , & collbquia mala, alios fub·
inde firepitus indecenter facere·
,
p
C A P. H.

Beeretem
fcmlnariis ficercAis, minores 12. anno«iarU. fttf. ,une Psr epifeopos non admittantur , fed
a«.cap. >. tantum majores, & qui animo ad religio­
nem tint propetfli, ingenioque dociles, At
qui qualitatibus, ex ejufdem facrof. conc.
Triden. decreto, (int prvdfrl, quibas cum
fcienria , fit ntate proveA i faerint ,de^
beneficiis vacantibus provideantur. Si ve­
ro reperiantur aliqui, qui bonjs morlom,
cum hrerls vacare nolint, epifeopi poll*
4
monitiones faAas, fpretas, a collegiis, corum-Joco aliis bone indolis pauperibus fuifeAls, arceant .

C A P. 11.
Caveant ou nes, ne ira lient ia ecclefiis , «__ .. .
ut exadverfo fanAilfiml corporis Chrifti fe- g.
deant, ne facroianAo Eucharifti· facrameato fumina reverentia calendo , At adorando
aliqua Inrcvcrenrla fiat .quemadmodum CanAus propheta Exechiel typici Templi deretlabiiem quoruodam Hebrvorum irreve*
tiam, his verbis abominabilem declaravit.
Et ce i» tflit templi Dueiti tarer mejiiht·
tam , A- tlU't, f ntfi mtgiattgtua^at ow«
der A bebtatet emura temfIum Duatai, fis
fecui ti aritattm.

C A P. III.
CAP.

Deerstum
Divitem filii, fi Qualitatibus fupradiAis
ij*·***·
non careant, proprilfque expenfis vivere
ftff. a».
velint, dt numerum quo magiftri minimo
gravantur, non excedant, per epifeopos in fcminariis admitti etiam poterunt.

III.

Prvter tempus divinorum officiorum , M
ecclefi* femper claufe teneantur ab hit
abafbs introduAos , epifeopi poenis in BulL
S. Pii V. propoCtis omnino tollant. Nemi­
nem ad trananda profana négocia Io efe
cap. 1 y.
convenire permittant ; neque patiantur IN
judicia exerceri ; cum mulieribus (ufpeAia
éimii ttf*.
'n collegiis vero recepti omni Audio, 1 colloquia haberi ; convocationes, par la men­
a», c. iL bonis moribus, literis, mufioe,ac religio­ ta , comeffatiooes , aut potatione» fieri 'j
ni operam dent, ne otio torpeant , conneque in pOrtlcis, aut veftibulis, feu fcalit
feffionum libros difeant, lingulis quoquo venale quidpiam exponi.
menfibus peccata (ha facramentali confeffione expiare curent, A facrofanAum EuCAP. IV
chariftia facramentum ( in quantum «ras
poftulabit )devote affamant. In recreatioProhibeatur ingreffus ecciefiarum deii·- a ibus pauce, At modelie fe gerant. Ante quencibus, & facinorofis h ominibus, pre­
prandium fit ccenam, raeofam benedicant, fer quam io caliber a jure conccfi>s; & ad
Λ poft prandii, coemeque rcfeAionem gra­ domum orationis accedentibus interdicatur
tias agant pro varietate temporum atque Baliftas, Solopcta, vcl haftas armatas defer­
folemnitatum, ficut in fine Breviarii habe· re , vel etiam canes venaticos, accipitre*
tui. Inter prandium vero, Si coenam ie- tiinilefquc aves in manibus tenere· NoAu
Aio facr« feriptur* pro tempore occur­ abfque ordinarii licentia in feripti* danda
rentis femper habeatur, cui. intendant, ut 'vigilare non permittant, & eo cafu, neque
dum faucibu* fumunt cibum, aures hau· cantilcn*, aut Chorea ducantur
viant Dei verbum in eodem loco commoran­
tes . Separatis ieAis noAe quiefeant :
quotidie (aeram miffam audiant ; Domini­
cis, ac feftis diebus eccleli* inferviant.
frequenter ab epifeopi», vcl ab eis deputa­
tis vifitentur , ut omnia fecundum inftituta rcAo tramite procedant .

C Λ E.

V.

Dum clerici divinis incumbunt, ne ab
aliquo impediantur , curent epffcool, ut
loca clericorum uful deftinata a laicis 000
occupentur, fed feorfim a clericis omnino
divini» interfint. Nec chorum ad pfallen-

dum inftitutuas occupem

1

CAP.

IIOï
AM*«
C««‘4T*
«JP7·

CAP. I»
De tuitu fuuliuru*
que toeuerutiw.
Optamus in quavis ecclefia Si. Crucifixi
imaginem in loco confpicno , inter altare
majus , & populum inveniri, atque eo ma­
gis ornatum, quo ecclefia Ipfa erit infignlor.
In ecclefiis vero minoribus, ubi commo­
de id fieri non poterit, relinquitur ordina­
rii arbitrio.

CAP.

menfam contegant, alia vero tobalia ce. M
^rulea fupcrponarut, ur a-pulvere defendat
cofinla , que integumenta & fuper altaria— '*ί···Τι
conferventor. Telere ligneum, ubi pallium
*5/7·
poffit «omode affigi - Scabellum Hgecuau,
vulgo pradellam. Tegumen ex aflêtlbus.
aut tela ccrulca, honefte piAa confeAum
totum altare regat ; feoeflrcllam In pariete
a parteXpiRoie apte condruAàm, ad aquam
excipiendam ablutionis manuum facerdotis
celebrantis, dk ad pel/im cum urceolis col­
locandum : babeant calices , Ar alia infini­
ment·, para menta , dk ornamenta congrua
ad miifam celebrandam.

II.

Ecclefia parochiaiet reparatione aliqua— B
Indigente· reparentur ab. ei·, qui de jure ,
atque confuetudine dioecefis tenentur.. p<«figaturqoe ab ordinario el« tempus » fub
certa poena infligenda termino reparatio­
ni· rranfaAo.

CAP. Ill
Sei· »J c.
form.

1102

Concilium Amalphitanum.

CAP.

VIL ~

Nullum altare impofterum «dificetur, cui
Jiuidquam ex fupiadiAii requilitis dent , ac
ine licentia ordinarii in fetiptis habita ; At
ConftruAa altaria, li douta fint per eorum reAorei, tam»in temporalibusquam
In fpirrtualibus , cpifcoU eurent ne aliquid
ufurpentur ; ea vero qu* non funt dota­
ta, vel ab eis a quibus ereAa fuerint itu
ftaurari ft. ornati, juxta prcfcrlptam for­
mam , vel amoveri curent.

Ecclefias vert, curatas , feu non curatas
ferme coltapfas epifeopi rcftaurandas cu­
rent, juxta fac. canonum difpolitiotiem, ft
lacr. concilii Tridentini formam, ibidem
oratoria erigendo, vel fi non videbitur
expedire in alia transferant ecclefias, vel
____ _____________
__
Unumquodque
altare ________
amoveatur , quod
ibi fub titulis fanAorun», quibus antea ec- C mdificarurn fit ad columnam vei pilam, vel
cleli* erant , altare confiruatur , dk pro ecclefiam ullo modo impediat, vel plana
teddituum qualitate divinus cultus Ha tua­ non refpondeat aut rei pondere poffit for*
tur ; ita tamen, ut in area dirute ccclctic mit At teguli· fublctipti·, fi tamen epileolignum Crucis ereAum Temper appareat .
po in aAu vifitationis videbitur , id coffi*
mode & tine fcandalo fieri polle.

C A P. VIII.

C A P. IV.

C A P. J X.

Sint ecclefi* prcdiA* dealbate, parie­
tibusque nihil immundum , aut profa­
Sacri ft ix habeant veftiarium ad paramen­
num nihil kdhxreat, ne facra profanis mi- ia, Ac alia confer vanda* oratorium loco
fceantur. TcAum non litpluviofum , pavi- politum quantum fieri poterit, feparatum»
■tentum fit integrum, ft non deformetur ft
difiunAum
________
.mo, in quo facerdos in folitudipro fepeliendlt mortuis i feneftr» habeant. ne fe colligere, & orare valeat , ft ad
ipecularia fua faltem linea, ft profpicien-/
( ipfum oratorium in patiere orationes ad M
i
tes
In ecclefia tollantur fub poena arbitrio Dptopriat affixe line ; labellum, cum manqepifeopi proponenda i _·^
nifi c
forte ex -legitima
,
...
tergio ad manus abluendas ft abftergendas
caufa in ecclefi* fundatione cooceffitm ali­ ante, ac etiam poli MilTe celebrationem ;
ter fuiife conflet.
cartulam cum oratonibus facro unicuique—
indumento accommoda tis, quos attente re­
CAP. V.
citet facerdos cum factas ipfas veftes io·
duit, At exuit.
Altaria fint lapidea,aut lateritia,ita extruAa aut concinnata, ut feneftrelia fbraC
menve nulla' ex parte relinquatur , ubi
quidquam affervari pollit , aut recondi, Gc
unaqudqueecConfeffionalia tot Ihabeat
'
,
lint altitudini· a fcabello ligato, vei pr». clefia , quot habet confeflbres, At ponan­
della palmorum quatuor, longitudini· vero tur in locis confplcui·, atque apertis, ut
minus palmorrru fex , latitudini· autem pal- fint in omnium oculis collocataft conmotuoa trium.
feflarius, ft confitens poffit ab unoquoque
F. facile confplci; fitque cum tabula interpo­
CAP. VI.
sa , qu* habeat fcneftrellam cancellatam,
n Colum audiri, fed videri non poffit. In
Habeat unumquodque altare Iconam, vel quibus confeflionallbus tint affixi cafus refaltem piAuram in pariete , Crucem, can­ (ervatl tam a fummo pontifice, quam epi­
delabra duo,, cartulam cum fecreti·, pe­ feopo , una cum forma abfolutionis.
tram facratam, qu* fit ita lata, ut ca­
licem cum hoftia capere valeat, tobaleas
tres , quarum una ad planum ufque pertin­
gat, ali* du*, qu* divif* fint, totam

A P. X.

CAP.

1

1103

Concilium Amalphitanum .

1104

. dem fanAa BucbarMI· manducatfooeau
An»o
* invitentur. Ter la die pelGrtar magna cam.
Gunn
pana pro falutatloae facratiflime Virginis,
itfl·
Vai pro aqua beocdMa la ecclefia Gt * videlicet, primo mane, meridie , atque fenon catta, Λ ia ingrcffu ad unamquamque to. Prima veto bora noAis ab horologio
portam a dextris, nona Gniftris introeun­ fignificata, pulfetur altera campana tribu*
tium, mi r more conflet, vel petra Iblidanon vicibus continuatis ad excitando· fideles ad
lateritia » columnella « vcl alia bafecun- orandum pro fidelibus defuoAis.
fltuAum fit , Afperforlum habeat appert·
fum non ex Cpongia, fed ex fexis confeAum.
CAP. 1.

CAP. XI.

CAP. XII.

De fier«aunt it etrataqae titiitt·
firmi»*·.

Sepulcra marmore vel petra (bllda con·
Aa fint adco compteflh, ut inde
__ mala*
Studeant epifeopi, ut in facramentis adodor exire nullo modo poflit, alioquin hu- mlniArandis omnes ritus» Λ confuerudincs
mo impleantur adaquato folo» ut nullus in R ferventur,qua fanAa Romanaecclefiaalle­
cis amplies fepeliarur. Sepulcrorum vero remove matris,& magiftra conformes fint,
qua inpoAerum adificabuntur, oAium ion- in diets
diAis etiam fi opus erit corumque iarbl*
ge abfit ab altaris fcabello ligneo, vei trio
*"'■ poeols
’ . “
Perinne
'
tn exotcifmis,
~
*' ’
fib
* capradclla ad mimis palmis quatuor. Verum thechifmit baptifmaiibiH , aliorumquc om­
epifeopi curent omni ratione, ut antiquus nium miniAerio, ac atteris quibufcumquo
dk probatiflimus fepellendl in cetnereriis mos ad divina pertinentibus cjuTdem fa nAa Ro­
Diruatur, neque fepulcra nova In ecclefiis man* ecclefia caremonia obfciventur.
adificencur abfl|uc licentia In (criptis ob­
tenta .

CAP. II.

C A P- ΧΠ1.

Sacramenta infuper quacumque, ne ad
alium ufiim , quam ad oom , cuius caoCametetia ita claudantur, ut in ea bru­ fa funt a Domino inflituta ab aliquo con­
tis impediatur accetfus, & ab herbis tertio vertantur, vel alicui concedantor, epifeopi
quoque menfe expurgentur, dk' in els ar- C parochos admoneant; fi quia autem, vel
•ores, aut vites non plantentur. Epifeopi uls abufos facrit, vel alicui eadem abate·»
vero praoarrata omnia poenis eorum arbi­ da tradiderit ordinarii arbitrio ptttdaotnr.
trio impooendb obfervari faciant.
CAP. 111.
CAP. 1.
Sacra olea anno quolibet ab epilcopocon»
Dr Cempear/ ·
fesvanda Aatuto tempore, plebani per dioefes
conAitutl ab cocum matrice ecclefia-,
i
Campan· deferviaat ad convocandum po* ιrec.ipiam ; dk ecclefiis fibi comBdflis, prinus
pulum in ecclefia, dk clerum ad annuotian. iquoque tempore dirtribuaot , nifi aNud
dum made miferirôrdiam Domini, & veri- ]pro loconim difiantia » vei ecclefi· quali­
ratem eius per noAcm,” & ad couociandum itate eplfcopis ex caufa videatur, quacure»
pradica tionem, ad tignlficandumqne efie fitot- 1que confuetudine non obAante.
tuum, ad hoc nt populus audiat, dk pro
eo oret j benedicantur per illarum taAum, q
Ac (onitum fideles, invicem invitentur ad
MtaiArl ad quos oleorum difiributio fbofiremium , dk crefeat In eis devotio fidei,
ruges, mentes dk corpora ferventer, dk Aat, caveant, ne quid accipiant pro Uloomnes Infidis inimici procul pellantur, pro- rum recent
Ione, etiam
etiam fponte datum,
datum, fob
fob
itione,
• elle turbinum , Impetro tempefiatum dk poena fuipenfioois, quacumque coofaetodl'immemorabili
tulgurum temperentur, InfeAaqee tooltroa, ôe etiam
'
'
■·- non’obAante.
·- —dr ventorum, procellarum, aetifqne tempeAates profternantur,' dk fplrltm hequam
CAP. V.
efiugeutur , dk ut ad boc audientes confer
giant ad fanAa Crucis vexillum, coi omnes
u>s« fanAb, fanAoque VOillOMIC
Oleis
chrifmate VCTD
veto.
genufleAant ; quare principes, 4t maglAra* rlbuf ,...
poAquam eova fuerint coafecrara··,
tus etiam bortari oportet, nt campants,, nullus
i “
*
utatur, fub .poenis a factis
canonibus
qu« ecclefiarum ufui funt deputat· ad pro- flatatis.
Datutis. Ad 1Mb
lj>(h vero facra, Λ
dk nova olea
fanos ufus, dk poenarum fignificatloocm,, accipienda, dr ferenda , oonnifi clerici in
maxime fi confecrat· fint, uti non pa­ - fact» conAitutl defllncntur, ot (beta ab
ceis ( qui funt divinis muoctibua deputetiantur .

CAP. It

ti ) deferantur

Dum in majori Miffa EuchariAia elevan­
da adoratur, campane magna lignum de­
tur. quo fideles extra eccleliam exiAentes
ad eju, venerationem excitemur » coque au­
dito grauflcAant, dk ad fpiritualcm ejuf-

CAP.

'

IIO5
Ann·

Caatart

Concilium Amalphitanum.
CAP.

VI-

1106

. privatam effe declaret, certis fla tuti» poe- ■ .
A ni» fecu» facienti.
_A***o

CrtiifTi

Ne forte autem propter irreverentiam
»597·
CAP. IV.
Aeramentorum Ira Dei contra minMtoa defrviat, * ne ad ea, qu* ad falutem proQuoniam vero ex charaAerls vl, ft na­
pofita funt, temeraria manu» extendi valeat tura definitum eft ab ecclefia baprifmi faad aliqua horribilia, ft nefaria exercenda, cramehtum nulla ratione reiterandum efle ;
olea faoAa, fanAumque chrifma tanta re- proinde ad evitandum errorem prccipitur
. vereatia, ft diligentia cuftodiamur, ut cla­ omnibus baptizatur»,ut cum delatus infans
ve» eorum parochus tantam apud fe reti­ fuerit ad ecclefiam baptizandus, deferentes
neat , ft confervas· ftudeat, neque alteri, interrogent, fuerit ne ille domi baprizatus ?
nifi ex urgenti aeceffitate committere au­ ft fi pro certo confirment non fuinè baptideat , na ull» aburendl» facili» occafio re­ aarum > adhibita formai ecclefi* fimpliciter
linquatur. $1 quh autem hac In re negli- fine ulla verborum conditione dicant : Ege
<endo deliquerit, gravi poena ab ordinario tt hfliu ftr. Si autem teftenrur,aut ccrB to fciaror puerum baptifmum in «dibus
puniatur privarim fufeepifle ; facerdos adhibeat tanCAP. VU.
tum ritus, ac'ceremonias baptismi, nec
proferat ullo modo formam , nec Infantem .
abluat,
fed dicat; Quin t» tt ktfti»ntatt
In admlnifttandis Aeramentis facerdotes
fupcrpelliceum, & ftolam adhibeant ; ne tti tt ituittt in Nouint Ptttrtt, ft Filtit
aliquid pro eis exigant a quoquam : poft col­ f Sfritiu SnnfJi. tftnea . Sed fi res ita du­
lationem autem eorumdem (aeramentorum bia fit, ut vere nefeiatur, an fit baptiza­
laudabilis confuetudo fervetur » ita tamen tur, tunc minifter pnemilfis ritibus, ac at·
ut non exigatur per fpiritualem fubtraAio- remoniis, conditionalirer hac verba tantum
nem, fed ad vitandum populi ' fcandalum proferat : St m ntn tx kfiiuim , ege
mitius agatur,ne pereant infirmi fratres, tt bttftiao in Narunt Patrit, 4r Ftliit ft
pro quibus Chriftus mortuM eft : curent au­ Sfirtint Suili . Xmkh.
tem faoerdotes ; ut mundi a mortali pec­
cato facrofanria (aeramenta adminiftreat.
CAP· V.

C

CAP.

1.

Dr frirmm btftifrü.

Baptifmus quam primum fieri poterit in­
fanti detur, tum quia pericula multa im­
minent tener* adhuc «tapi, tum quia in­
dignum profeA» eft, ut adoptione hilorum
Dei humana aliqua ratione dlurius fraude­
tur. Proinde parentes, ft ii, quorum ea
cura eft, quanlocitius infantem ad fufeipiendum baptifmum in ecclefia, vel catechifmum fr cxorcifmum deportandum curent,
quod fi neglexerint, excommunicationis poe­
nam fubcant.

Sacramentum baprifmi oonnifi in ecclefia,
& a Cacerdote fofemnl ritu adminiftretur,
nifi immineat urgens ueceifitas, ac vir* pe.
xiculum ,■ tunc vero hoc munus omnibu»
promifeue petmiflum efi, modo mulier, fi
mare» adfint,laici praftnribus clericis ce­
dant, & cleilci facerdotibus ; ft ecclefi*
forma, & debita materia naturalis aqu*
utanturtquamquam obftet rices, qu* bapti­
CAP. VI.
zare contueverunt, non funt improba nd» ,
r interdum
fi
·
prefente
aliquo
·.
viro, qui
, huiusD
■ :
Parochus ad tenendum infantem, feu effac ramenti conficiendi 'minime peritu» fit, fe patrinum in baprilino neminem admit­
id exequantur.
tat qui excommunicatur fit. Si vero paro·
chi culpa
' ' 1,, \vei negligentia fecu» in pr*·
diAu faAum fuerit > aîbitrio ordinarii puC A P. IL
niatur .
Parochi admoneant obftetrices, ne jamjam
natos infantes paffim audeant baptizare,
CAP. VII.
nifi imminente periculo, & ubi fecerdotis,
vel clerici, vei laid copia opportune ha­
Curent epifcopi, ut facri baptifmi font
beri nequeat ; quas verb poft admonitionem fit non de petra lateritia, fed ex marmore ;
fecus facere deprehenderint, ad ordinarios & fi petra reperirptur, qu* tuta non fit ft
deferant munere obftetricandl privandas, a. aqua effluat, vas in eo *neum ftamnearum
aliifque poenis arbitrio ordinarii afficiendas. ponatur, quod ejufdem magnitudinis fit ac
petra ipfa , illudquc ftrIAim undique ft
C A p. IU.
F apte tangat , eique conjunAim adhareat;
atque id donec alla petra tuta comparetur;
Obftetrice», ab ordinatio, vel a parocho quod erit curandum, ut quamprimum fiat ;
examinentur, an veram baptifml formam « fons ipfe In cathedralibus cancellis obprobe noverint : doeeantur etiam ne quid feratus, & in loco ecclefiarum omnibus ccnnov* form* vel materi* addant, aut detra­ fpicuo fit. Si quid non impedierit , operihant , neque Cal aqu* ncceffarlo ad mi icen­ rimentum , quod ciborium appellatur, ha­
dum arbitrentur. Qpas veto formam bapti­ beat, ft ita aptum , ut facra olea atquo
zandi ignorare deprehenderit, obftetricis alilc ad baptizandum neceftaria commodis
munua exercere non finat, M quamprimum illic aftervari poflint, A conopeo tegatur ,
Concil. General. Tom. XXXV.
Aaaa
Ht'

IIO7

.

COQNCILIUM AmALPHÎTANUMi

. up8

‘
‘ Îhbeat vas vitreum cum anfuia pro ef- .
r
.
Ahno
\ A*mo. fundeqda aqua fuper capita baptizatbrum.
CAP. XlE)
Γ,ι,ιί,
Cuamr
Vafa factorum oleorum uAralia fint f-1- .
/
1A0
Π97· tem ftamnea, munda, At nitida.
Liber habeatur ac fedulo cuftodiatun, in .
Sacranum in pariete excavatpm fit, vel quo baptizatoruni nomina , At
in columnella juxti ipfum fontem ereHa ·. -------------------------- edriÇatrura
—«at
tanh parentum > atque
bapti­
Ab eodem fepeo plane, &fons ipfe, Ac fa- zanti· -manu confenpatur ; fit an cx leglgitimo matrimonio ibfans natus (it , quovi- i
crarium claudatur.
Septum, fi'ferreum vel. lapideum efle qom'die nstui Af baptizatus fuerit ; alioquin re·
poterit, ligneum conftiruatur. '
' ζ( Aor
epire . judicib
,
__ epiftopi
multatur, & copia li­
* -Habeat piAuram in pariete f'obi com- bri lingulis annis epUcooo
epifeopo.4sdeferatur ,* in
mode fieri poterit j SanAi Joann(s Chriftum cpifcopali archivio c^nfervan
vanda.
Dominum baptizantis, & omnia ea orna­
tiora At decentiora fint interius / At exteCAF.
E
rius, quo ecclefia Ipfa* infignior erit; At
Prohibeatur poftremo vulgatus illorum
\ouaoto magis fieri pqieft decenter inftru” tfftO, qui ad, Juum arbitratum compa-"
. Aum fit-.
'
’
tres, aut. commettes vocantur» led ii tan­
tum hoc fibi nomen lortiantur » qui in baCAP. 'VUE
prifmo, vel confirmatione petrini fue­
Prohibemus autem omnino', quo tempore rint .
facrum baptifma celebratur, ne baptifmaJh aqua, vel facrum aliquod oleum a laicis
C'A P- E
perfodis,quoquomodo tangatur,neque l:ntcola, quibus abfterfuiu fuerit infantis ca­
Dt ceitfirmationir S/tcramentc.
put, alicui lavanda tradantur ,aut alia hu­
jufmodi fiant ; improbantes prxterea abuSI io facramento confirmationis explican- ■
fum ilium tranfmitteniji chirothecas, five do pallorum diligentia requirenda unquam
etiam aquan^ benediAam compaternitatis, fuit : nunc plane opus eft illud quam tnaquocumque confuetudine etiam immemora­ xim^iiluftrare , cum in fanAa Dei ccclefacramentum _a multis, aut prsterbili* non obftante, declarantes nulla alia ra- fia^hoc
_____ ____________
ttone fpiritualem cognitionem contrahf, C mittatur, aut parvi fiat
' r, At perpauci requam apud factos canones fanAi concilii Tri- Serianrur, qui divinae grati* fruAuu, quetn
dentini decreto comprehenfos.
eberenr, ex eo capere ftudeant. I<jeo epi­
feopi priufquam confirmationis facramen­
tum adminiflrenr per cta dies antea prae­
C A P. IX.
monere durent omnes confirmando», ut ad
Sacerdos ,qui extra ecclefiam neceflira- facramentum percipiendum digne fe praepa­
te aliqua non imminente , fed vel paren­ rent, atque per fe, aut.per alium ejus
tum nobilitatis intuitu, vel aliqua alia ra­ vim, dignitatem, & myfteria dilucide Au­
tione facrofanAum baptifma celebraverit, deant explicare, denunciantes, ex eo intet
tandiu fufpenfus manear, quandiu epifeopo confirmantem atque confirmatum, illius pa­
trem & matrem & tenentem eandem co­
videbitur, At ejus arbitratu fatisfecerit.
gnationem fpiritualem nafcl, nec minoris
cftimandam quam qu* ex baptifmo gigni­
tur j ac propterea inter eos carnale marriProvldeant etiam epifeopi opportune, dum Dmooium contrahi non, pofle, & cetera,
adminiftratur fanAum baptifmi facramen- qu» facrofanAx Trident, fynodi traduntur
' , clamores, atque alia
accreto.
>
tum, ne rifus
id ge­
nus in ecclefia, vel cxtja ea dc caufa fiant;
fed quod adftantes devote, At cum filentio,
atque orantes interfint. Abufus vpro quicum­
Infantes minores feptennlo non confir­
que circa hujufmodi facramenti rormam
irrepferint, prxfentis decreti authoritate^ mentur, atque illi tantummodo adulti, vel
parvuli ungantur , quos antea fuifle con­
quamprimum tolli curent.
firmatos ignoratur : ne facramentum hu­
jufmodi reiterari contingat, quod epifeopi
populos cavete omnino Audeant .
Parochi, ex facrofanAi concilii Trident,
CAP. I.1E
decreto , pie doceant fideles, quae cogna­
tio , inter quas perfonas per hoc facramenAdultos prxmoneant qui in etate con­
tunyxontranatur » & ad quid patrini ciga E
fuffeptos teneantur, quique admitti.pof- firmandi funt , fi hujus facramenti gra­
fint, At cx prxfcripta verborum forma ab tiam & dona confequl cupiant , nonepifeopis eis tradenda. Hortenturque mulie­ folum fidem ac pietatem after re, fed gra­
res, ut quamprimum poft partum cx leta viora etiam peccata, fi qu« admiferunt,
furrexetint, gratias beo atarc, & benedi- cx animo dolere ac delere opus efle. ideo
Qioncm a facerdotc accepture ad ecclefiam admoneantur adulti, ut faAa prius pecca­
torum confcfliooe , aiqueaccepto fanAiffc conferant.

C A P. X.

CAP. 11.

CAP. XE ~

fimo Eucharifti* facramento jejuni ad con­
firmationis facramentum fufeipiendom ft_»
conferat»
CAP.

1109

Concilium Amalphitanu&?

hio

Io, faltem ligneo , piAo & deaurato, veC 4 P- IV. .
Λ loque ferico conteAo , & intu» ornato, Anno
bene & tute claufo, cujo* claves a nemine CuatsTr
„ I>»'·
Curent prxterea epifeopi, ut parochi praterquama parocho,vpl a facrifta in ec» 397■
parvulorum confirmatorum parenta* admo- cjeiiis majoribus reneatur, vacuo a reliquiis,
neant, eo* poftquam adoleverint ea de re vate olei infirmorum, atque alii* , ut fel>
certiore* facere , ne parentibus poftea de- licet ompino nil aliud In tabernaculo conrunAi*, au confirmationis facramentum fu- fervetur, quam vas, ubi facrofanAum Corfceperidt dubitare contingat-; & confirma- pus Domini reponitur.
tor e n/ nomina«dnotentur, & in peculia--'
'
rf IMo conlcrlbatiturquem unufquifque
C A P. 1|I.
curatu* * habere procuret, ut ficuti baptixato* , Jic confirmatos annotent ; dk fi fetus
Vas autem , in quo Chrifti Domini facra
fecerit arbittlo epifeopi mulActur.
\ tiflimum corpus in tabernaculum reponitur,
fit argenteum, deauratum ,& interius cor/
C A P. V. V
porale undequaqire munitum, codemq.uo
8 fubftratum ; mandcnrque ordinarii bis, ter* Cqnfirmjitoram fronte* ^Antequam ab epi­ que in menfe pro temporum qualitate renofeopo tecedant \ ad facramenti reveren­ vari , ut ad -minus dedmoqointo quoque
tiam , bombace vel panno lineo abftergan- die innovetur ; dc coram illo lampas In contur, curentque epifeopi Ipfi, ne facra^en- fpicuo* non a latere peduceat ; qu* fi netym hujufmodi minus honorifice rraAetur ; fligentia parochi, atir-'avafiria corrupta,
ac pneterea puero* a fe ipfis minus quam dr extinAa reperiatur, epifeopi arbitrio
decet, abfterfo* nullo paAo, dimittant abufus- parochus puniatur.
- que, fi quo* for Can in huju* facramenti
adminiftratione perfpexerint, prorfu* tol­
, ;
C A P. IV.
lant. Ideo extirpentur illi abufus per auricularominfanti* contaAum, vel linteorum
Cum infirmis hoc Cacrificum viaticum de­
nbfutionemXeu fafeie folutionem, feu per ferri contigerit, prius dato figno fimpahliam fuperftitioncm, vanumque ritum con­ na majori* ter pulfat* , ur fit in falutatiotrahendi compaternitati* ; dr doceatur ne
po- Angelica,„ dc -ad convocandum
_______
populum
, .____
pulu* per fufeeptionem baptizati in baptif-C poltea nonnulli* iAibu* datis,
per
' . 8t
* dum
'
. -I
mo, dt confirmati .in confirmatione tan­ urbe*, e oppida defertur, fuperpofita um­
tum contrahi cognationem, atque eandem bella tegatur , & quamplurimi* luminibu*
ex utroque facramento, indeque matrimo­ aflbeietur, tintinnabulo femper precedente,
nii na Cei impedimentum .
ram eundo, quam redeundo. Epifeopi vero,
& moniti*, & indulgentiarum promulgatioCAP. Vi.
nibu»,' fidele* *hementer exciient, ut quam
frequentiffime, ac devotiflime illud cumomnt
Excommunicari* ac eo anno in Patehate devotione venerentur ; & in qualibet pa­
non confeffi*, quire falutarem communio­ rochial' ecclefia iit una lanterna honorabilis
nem minime fulcepcrint, confirmandorum^ aurara cum fuo baculo in ufu habenda , ne
patrino* efle nullo modo liceat ; & fecu* tn itinere, aut ventorum turbine, aut nimfaciente* ab ordinario poena arbitraria pu­ borum vi lumen deficere unquam conQngat.
niantur .
CAP. V.
C A P. L
In/quibufvi* parochialibus ecclefiis, ubi
non fuerit foderas Corporis Domini N. Je­
De fetrantento Evebtrifii*.
fu Chrifti, quamprimum'inllituatur , etiam
Cum in facratiflimo communionis facra- iniinutas federates epifeopi favoribus promento , a Patribus fynaxi appellato, totius fequantut atque amplificent, dt. quatenus
fanAitatis auAor dr fons reaiiter continea­ opus fit, reforment ; nil quod ad tanti Sa­
tur , ut tanti tamque magni thefauri par­ cramenti cultum perlinet, emittant.
ticipes efficiamur, & in Deum ipfum tranfformemur,concorporales effeAi, pignus futuCAP. VI.
rxglori», hoc eft perfeAiflim* unionis, fub
Ut autem parochi difeernere valeant,
fignis vifibilibu* tenentes , rogamus , ac
per viteera mifericordl* Dei noftri mone­ quinam tempore Patch*, hoc eft -a feri*
mus parochos, dr condonatote*, ut popu­ ■quinta In Coena Domini, ufque ad oAalum ad frequentem Eucbariftiat fufeeptionem vhm Dominic* RefurreAionis facrosanAum
ardentius hortentur ;ut facrofanAa Tridenti E_ Euchariftl* Sacramerrium fumpterint ,diltrina fynodus optat, & admonet.
buant communicantibus aliquod impreffum
fymbolum feu tefleram,qua communican­ Omnis
uiriui i.
tes a ceteris internote! queant, faciantquc frxu» ae
CAP. II.
parocho fidem,- proinde quifque parochus ρβηιΐ. *
in akari majori» ( ubi id commode fieri obtervet , & in tetipti* redigat, & non rcmifl.
poterit) alia* in loco decenti, & honorifi­ communicatorum norulam quam primum ad
co omnium catbedralium , collegiataruin dt epifeopum lingulis anni* deterar; qui poft·
aliarum curatarum ecclefiarum unAiffimum Îiuatn vere contumace* ter a dic fanAo Pa­
hoc Sacramentum reponatur in Tabernacuck* ufque ad Pentccoftem cujufque anni

.
„Λ""

Aaaa a

ge-

111 I

,

CoNGlUUM
AmÀLPHITANUM
Cs.

1112

. “‘“*genetathn admoniti
■iiipublice
>wuuwc fuerint,
lucu··,, eorum
corusit ,. ftea ebs vitam £ mores emendafle paroAmNO (°.omina ^finium
i·
· ■ ’ A chi cotnpererint.
Anno
in
cathedralium
ecclefiaAWRV
|tl r V
.M|VW.WIIMW WS.V.V·.·
Cniuti *
nVrsnrila parochiis
nirni-hii.
.
'
*
Chmisti rum
aftixa, ' tum in propriis
*J?7·
*J97'
denunciari epifeopi curent, ac deinceps ab
C A P. I. ’ · ' ecclefi» ingreflu, ex decreto concilii Latefe vitalii Mrjjtt Satrici»·'
ranenfis inobedientes hujufmodi arceantur ,
fub poenis epifeoporum arbitrio contra eos
Ad trfmqpdum altaris facrificium non lm·
llatuendis, quos fi ipterea decedere conti­
gerit , juxta Laceranentii concilié decretum , mundi accedant facerdotes , fed prius, fa·
j. in. ecclefiis .vel eorum ectmeteriis fepcliri • cramentali confeflione confeientiam purga· 1
prohibemus.
rent ; cum confeflarii copiam habeant cur,
id facere omnino teneantur : hoc autem fa·
cto, miflgm pr»videant : quo decet habitu, dc
/ C A 5. AT I I. x .
gravitafeialtare , in quo ornandum''fit,je- (
. Ne autem frqus aliqua fiat, qui tempolixii adeant : nihil milf» celebrationi ex/re Pafchatis domo abhscxjnt , nili veram fltraneum fu/perponant : annulus ‘digitis non
siem authenticam habeant de fufeepea ali- B geltent, niw-tpii de jure vel privilegio geItare poflint: clericam patentem; barbarqbt cdmmunione, quamihu in prupria paro­
chia fiuchariftiam non fumant, cum iis, que fupra labiuiq concifam habeant : lumi­
qui.prefentes (umere neglexetunt cadent. nibus acccnfis reverdhter ac attente miflatn
pr<diAa poena puniantur.-qui vero extra pro­ Incipiant: Glori»chartam ante fe teneant,
priam parochiam in Pafchate Euchariltiam .fecreta premurofe pronuntient,caveantque
fumpferint abfque licentia parochi habean­ ne quid erroris, quo fidelium devotio of»
, fend i poflit, contemptu, vel negligent ia—
tur a.c (i non communicalient.
committant . Qu» ut ita fiant, w omnia ,
CAP. V 11 (.
qu» ad. facrificium mifl» neceflaria funt,
munda , nitida , dt qua decet diligentia a
Regulares autem qui Eucharifti» Sacra- facerdotibus cuftodiantur » epifeoporum cumentum eo tempore adminiltrare pr»fumra erit.
de pferint, contra quod diAum eft , fciant
J
ipfo faAo excommunicationis fententiam te
CAP. II.
incurrilfe , a SanAa Sede Apoftolica tantum C
abfolvendos ; dt flattm .’e. ordinarios pro
Abufus atque fuperftitiones, uti, certus
excommunicatis publicandos, ,..ua confti- candelarum numerus, 8t fimiila, fi qui in®,
tutionem Clementis Quinti; (alvis tamen in tnilfirum celebratione irrepferint, er fa & c;jt jn’
omnibus induitis ac privilegiis Apoflolicis brolanAi concilii Triden. decretis epifeopi celebr.
per eamdem fedem Apoftolicam non dero­ poenis eorum atbitrio prarpofitis omnino Milf.
gatis.
tollant. Qiiarftus miflarum intuitu, dum per■aguntur aliquid extorqueri, vel aliter pacjlci, neve in milfis importunas oblafibnes,
C A P. IX.
& eleemoiinas quaeritari , dc omnia profa­
Hoc vero facrofanAum Euchariftiar Sacra-, na toNantur . Prohibeant epifeopi, ne a
Conc.
Trid.' fe(F. mentum, ( ubi id cccleiiar qualitas, & am­
Grarcis Latino modo, & a Latinis Gr»co,
>). c.t. de plitudo patiatur ) ma fcu lis feparatima focdr ab omnibus vulgati, idiomate perfolprec. '
minis adminiftretur ■ Adolescentes veto ad ·. vantur. v
adhib.
hqutfmodi Sacramenti ufum non admittahIit quit di­
tuf abfque diligenti parochorum inquititio-L)
CAP. IU.
gne F.upraediti, que
Uhrilliam ne,. num ea dilcretione lint ...
percipiat->» tanti Aeramenti perceptione requiEpifeopi, dt parochi tam frequenter, ut Tone.
ritur . Et ipfi parochi hortentur fideles, fuo muneti fatisfaciant, miflas celebrent . T,ld· ί,Λ·
ut Sacramentum hoc tot fpiritualibus gr.aHi vero, qui ex beneficii inflitutione at- **· ' J*;,
tiis refertum, faltem folemniblis anni die­ que confuetudine. aliaque quavis caufa anr' J"
bus frequentare ftudeant.
niverfaria, dr pro mortuis miflas dicere.,
teneaorur, munus fuum per epifeopos gra­
vibus indiAis poenis , etiam amiflionis
C A P. X.
fruAuum Λ hujufmodi beneficiorum priva­
Cumque multi reperiantur, qui in con­
tione adimplere compellantur, ne majo­
cubinatu , ufuris, aliifque notoriis pecca­
rum anim» debitis fiaudentor fuffragiis,
tis perfeverantes dc fcandalofi, aut obli­
Sed ut etiam presbiterorum neceflitattbus,
gati ad reftitutionem bonorum perliftanr, quibus a teftatoribus exigui redditis tenues_
que eleemoiin» relide ac.legat» fuere , exfe omnino ad meliorem vite frugem
redu
cere, aut infra terminum competentem
<
fi- E ceflivo celebrandarum miflarum onere ad jeadeo quod eorum voluntati fatisiabi afljgnàtum juxta facultates fua»fatisfa- ito
cere , & promiU'a non exequantur ; ideo cere nequeant; ex facrofanAi concil. Trid.
hac fynodus decrevit, ut publiai concubi- decreto confutamus , convenicnfque fit, ut
narii, ufurarii, fures > blafphemi, dt alii hu­ qui altari fer vir de altari vivere debet, ta­
jufmodi facinorofi homines , fi femel ad lia legata, dt pia relifia ad ducatos (ex
poenitentiam, dt communionem admlfli fue­
pro qualibet mifla hebdomadibus pet a"nrint , dr poftea in eodem peccato perma­
num celebranda reducimus atque taxamus;
nere, dt adharete cognjtum fit, amnlius ea tamen lege , ut defuaAorum legantium
al communionem non recipiantur, nifi po femper In miflu habeatur commemoratio

Con

nW

Concilium-Amalphitanum.

·

in

. ~o

Confirmatur, per hoc provincials*concilium
Crsiiti <*ecrctu,n raenlibus elapfis per IJluArifs, Ac
'
1 RR.« archlepifcopum latum in favorem Ca·
pituli Amalphitani , presbyterorum terrae
Tramonti, 4t congregationi» terr* Alcrolc
circa taxant miflarum pro fupradlAls ran
tum . Diacono» deinde ac fubdiacono» hottamur, ut de diebus qui bus altari infes·:
viunr , fingulifque faltem menfibus faluta·
çém Each ar iftia m fumant : minoribus vero
ordinibus initiatos lolcmnioribus feftivis an·
ni diebus.

& in futurum evitanda , fit ad poenitentiam
ab eis injungendam liben^ori animo fufripiendam induci valeant : ’’a- cafibus reierva
tis (ubi periculum mortis non imminet, dt
ubi minore» quatuordecim annorum non
funt poenitentes ) omnino abtblvcre abdi*
neant. Cafus ipfo» fingulis annis In quadra*
gefim* initio ab epifeopis requirant, eofque, & alia, in quibus ipfo jure Incurritur
excommunicatio patne» fc retineant, & poenitentes1 ipfi» innodatos ordinariis; feu ab
cis deputatis pocnitentiariis, vel fedi apoftolic* remittant .'Ufurarios ,ufuri« non re·
C A P. I V.
flitutis, dt fatisfaAmni teali obnoxios, non
abfolvant, niti prius fatisfecerint ; vel ti
Jn cathcdralibus, & collegiati» , aliifque egeni, cum ad pinguiorem fortunam perve­
omnibjis eccldfiis ( ubi id' fieri confueveric ) ° nerint, fi «groti, cum convaluerint. Si au­
Cngupv diebus miffa cantata celebretur, tem morientur, per heredes fatisfaccreprofub poenis Cpifcoporum arbitrio Imponen­ miferint. Notarios pariter contraAus : ufu­
dis ; firmis ramen remanentibus iplarunu* rarios , aliofque illicitos flipulantes , feu
ecclefiarum laudabilioribus confuetudinlbus, legata pia celantes , publicofque delin­
ubi plure» una fingulis diebus oantari, ro- quentes ( nifi relipifrant J non abfolvent.
1
tufve clerus convenire foletK quibus de­ Mulierum in ecclelia folum ( dempta inrogare non intendimus.
- tinnituris caufa) foribus patientibus , non
ante ortum , Tfeque poli occafum foils
C A P. V.
confefliones audiant : nihil pro coiifcflrone
audienda a poemtent bus petant , nequo
Parochos, & contionatores moneant epi- eleemoiinas pro peccatorum fatisfaAione
Cone.
(copi, ut frequenter, fideles edoceant, qua imponendas libi ipfis, vel propriis çcclefiis
Trid. feff.
animi devotione, & corporis compolirione appltcent, fed eorum liber* difpofitioni difacrofanAo mifl* facrifieio attendere, quamittant. Sponte tamen oblatum modefte ,
i de fic
ve meditatione Paflionis Domini noftri Je C accipiant , nec aliquod avaritie lignum
Miff.
fu Chrifti myfteria animo volvere, ac Deo offendant
Λ
·
-------- aliquam
■’------- cafuurn
'
—
; fummam
congratias agere debeant genuflexi ; prefer- ' frienti* j & confeflionalia approbata ha­
Self. x». de tim vero dum immaculati agni corpus in
beant, eorumque JeAioni vacent, ut mune­
obier», dc altari manferrr , nudatoque capite altari
ri injunâo pie, atque laudabiliter fatisfae»it. i n
non averti , neque ita proximi, ut cele­ cere valeant.
celeb,
branti moi efti* efle. poffint; nec extra ecMiff.
defiam, vel in feneftris, fed intus , loco­
C A P. f-I.
que condecenti, a quo facerdotem facile
H*c autetn' a confeflariis vitentur : ne
audire queant ; i nd eque non recedant, nifi
peraAa miffa, habitaque a facerdote bene- conticentes oriolis interrogationibus aut inu­
diAione. Edoceant infuper quolnodo gravi· tilibus detineant ; idque precipue caveant,
rer peccent pater, atque mater familias, ne pueri, dr puelle , ceterique rodes, de
impedientes filias, famulas, famulpfque ecquod ignorarim, imprudenter interrogati
inftruantur
, verbo
aUt ligno
confefliones
curam familiarem agentes , ne feftivis die_____ ... ,
_________
„__________
_ non
bus miflrs interior ; omnes hortentur, ut D prodant, vel revelent, pernitentia» gravioprediAis diebus propriam parochialem ad
res, quas verilimile eft non efle adimplen.
eant, divina , parochique monitiones, at­ das évitent. Pœnitentem neminem in conque confili; audituri, prout ex facrofanAi» feflione audiant, nifi genuflexum, quicumuuc ille fit, fi tamen per valetudinem hoc
concilii decreti, tenentur.
taeere valeat. Confetfarius non ftando, fed
CAP. !..
fedendO audiat confefliones , ..atque abfolutionis beneficium, live laico, five clerico
Dt ftrntreHtitt Satrtmtata.
pernitenti impertiatur. In his vero, atque
ajfcs fimilibus, confefTarii delinquentes arbi­
Poenitenti* Sacramentum ex facrofanAi
trio epifeopi, & confcientia feveriflime pu­
niantur ,
cone. Trid. & bull* fanA* raem. ΡΠ V. de­
creto , nullus facerdns, qui parochus non
fit, vel extra neceflitatis cafus, fub-excom­
C A P. J 11.
municationis, & fuipenfionis poena Ar cenfur a adminiftrare audeat: nifi a locorum or­ E Populum bi», aut r»r in Dominicis Qui·*
dinariis examinatus approbatufque fuerit, dragclim* per parochos, & concinnatore·*
ac licentiam in (criptis gtatis concedendam ad confeflionem invitare , cumque quo or*
’obtinuerit. Qui vero ad confeffione» audien­ dine, dt animi dolore, qua preparatione ,
da.» adtnifli erunt, quorum nomina ( ut ab quid,, quare, & cui peccata fua manifeftaomnibus dignofcintur ) publice proponi cu­ rc habeat ; quave poena in Pafchate non
rent epifeopi, atque parochi, canone» poe- fufeipientes puenltenti* , atque F.ucharifliae
nitentiales (cire contrudant, quibus, eorum facrqmenta afficiantur, edoceri, monerique,
norifleatis poenis,poenitentes arpeccatis abac decretum factofaoAI Latetapenfis conci­
(terrere, Ufque modificatis ad ca deflenda, lii, incipiens; OMwrwirrK/ynr/rxWr;etiam

(cum

■ 1 ■■ 1
AH*e

ftff
M.f'
confef. St
can.·,

Z

1x15

Concilium Amalphitanum·

111 <5

(cum opus fit) vulgari idiomate fideliter chum vel alium eius petmifll|,qui fupetpel- r«aî*^»
Anwo tranflarum evulgari mandent epifeopi, ut A liceo , & ftola indutus i mihiftroque adocia"
Chxuxi nulla obftante excufatione contra inobedien- tit* fit.
’^T
* J97· tes poft Pafch* oAavam ad juris, & arbi­
trii pecnas procedere valeanr, qui majnri,
C A P. 11.
quam fieri poterit Confeflbrum addita co.
fiia , ne eorum culpa , dc defcAu accidat,
Curent autem Parochus , ut hic (aera*
d effici curabunt ; qui durante temporo mentum egroto, dum integet eft tentibus
QuadrageGm· , dt prefer tim Parochi, dc conferar, neque in quendam articulum rem*
qui curam animarum habent perfona liter pori» deferatur, (n quo infirmus fenfu omni
quotidie per horam faltem in Ecclefia fu- caret , fpeque recuperande fanltati*, fed
perpelliceo, & ftola induti ad confeffiones dum menti* compos eft, & fenfu* adhuc
vigent ungatur/ut in Deum menti* eleva­
audicodas prxfto fint.
/
tione, animiqueVerjore feratur, dt uberio­
C A P. VI.
/
re fruAu recreetur ; fublevatu* enim , dt
morbi incommoda , labotcfque levius feret,
Quia vero , fepe contigit» confeflario* ®dt tentationibus Daemonis calcaneo ejus inpropter ignorationem bull* , que finguli* fidlantis facilius refutet, dc fanitatem corannis lndieCoenxDom.ini legi confuevit, pori* interdum (ubi animx expedierit ) cona cafibus SanAiffimo D· N. refervatis fru- fcquetur.
ftra, & inutiliter abfolvere;idcirco epifeopi
conteflario* quoscumque * tam fxcuure* ,
CAP. III.
quam regulare* tranfumptum bulle prxnarrat* apud fe habere curent, 'fub poena pec­
Quoniam vero Parochidepedubitant, qui­
Cone.
cati mortali» , dc juxta Apoftolici mandati nam potiffimum hoc fuero Oleo inungendi Trid. felT.
fornum prxfatam bullam feme! faltem in fint ;ab Episcopi* edoceamur, quod ficut hoc i* c. }. de
anno ad Chriitifidelium notitiam deduci , Sacramentum fani* corpore non eft admini- fac. Exit.
atque folemniter publicari ( dum major in Arandum
l
, fic nec jam jam ingreifuri* ma­ unAioni* .
ecclefia populi multitudo convenerit ) legi
re, neque capite damnati* , neque Infanti­
faciant , atque ita diftinAe, dc aperte de­ bus nondum rationi* ufii prxditi* , neque
clarari, ut cafu* in ea exprefli omnibus in- impoenitentibus , & ii», qui cum notorii
notefeant , idemque per eorum Dicecefcs C' peccatote* cflent , vel ab Ecclefia alieni,
fieri mandent , eadem bulla ad faciliorem , nullum pernitenti* fignum emiferlnt ; fic
dc populi, dt clerici intelligentiain per ca­ cis denegandum non eit, quibus mortifero
pita comptehenfa, dc in fummatium reda- vulnere accrpto , morti* imminet pericu­
Aa Iit.
lum , five fuperveniente febre correpti, fi­
ve ex vulnere tantum , e vita decedant ;
CAP. V.
& fi nec peccata confeflione expiare, ne
que Eucharittiam Tumere potuerunt ; modo
Medici, cum ad alicuju* Infirmi curam itamen oftenderint ligna contritioni* : non
Die tH.
in leAo jacenti* accerfiri erunt, juxta Inn. iCnim eo* ^firmos eflç quhquaro reAe ne­
Mrrtu
gaverit, quo* aliena malitia, vel cafu* re­
i j<u. ao.t , (II. conftitutionem , ftatim eum monebunt,
ut medicum fpiritualem vocet , a quo me­ pente percuderit Cur igitur luAaturo* noo
dicinam anim* recipiat , nec eum ultra^. iungamus, qui extremo jam prxlio ad ver fu*
duas vices inconfeflum vifitabunt , nifi ali­ fpirituales nequitia* in cceleftibu* colluAanter confeflario (cujus confcientiam grava­ tur? contrarius vero abufu* extirpetur.
mus) vifum fuerit; quodque ut adimpleant Di
medici fub poeni* in Diplomate fanA* me­
C A P. IV.
mori* Pii V. contentis, cis mandent epi (to­
pi , ut infra tempus ab ipfis pr*figendum
Studeant vero Parochi *groto fuadere ,
in eorum manibus fe prxdiAa obfervaturos ut ea fide ungendum fe lacerdoti p*bc»t,
effe jurent polliceanturque : Parochi prx­ quaollm, qui ab Apoltoli* fanandi erant,
terea qualibet hebdomada frequenter per­ fe ipfo· offerre confueverant ; & omni Au­
quirant , an in Parochia fint infirmi, ut Cii dio curent, ut ante extremam unAionem ,
auxilio fpirituali prxlio effe poflrnt ■
fecundum perpetuam Ecclefi* confuetudinem , poenitenti*, dt Eucharifti* facramen­
CAP. I.
tum admituftrenir . Dum autem boc facra­
mentum Parochi adminiftranr, hortentur adDt Stcrtrnntt iftirnu Utlliuit.
fiftentes, ut piat ad Deum fundant prece* i
curent etiam, ut dum fanAum Oleum ad
Ut fanAx UnAioni* extrem» facramento «groto* defertur , Crux fanAa , lumcnque
Clem de debita obfervantia exhibeatur ; ftaruimus B pr«feratur;cum
'
vero ad «grotum venerint,
Pn».
. fanAum Oleum infirmorum in tuto ac hone- cum diligenter confolentur bortenturque «
fto loco, & in Vafculo argenteo, vel fal­ ut bono animo etfe velit, atque animum a
tem ftamneo, norj autem ligneo , neque vi­ terreni* ad ctxlcftla ftudeat abducere , tranftreo , juxta facultatem- Ecclefi* affervan- ituru* in Domum «terni ta th.
dum, ab alii* facri* Olei* diftinAum, dr in
pixide eleganti forma confeAa , velo ferteo
1 C A P. V.
fuper impolito ad infirme· deferendum : Hoc
nutem facramentum nemo entra Ineceffitatit
Eplinopl notem crebro curato· admone·
articulum ndminlArare audeat prater Paro- ant » dt ubteftentur , ut i» eitrcmi* cunftl-

tuto»

in?

Concilium Amalphitanum.
*

tutos omni pietate, ac falutl* coruaa Audio
anno traâent, cum nullo unquam tempore fpiCuanTt rituali medico magis fit opus, quam quod
li91·
in exrremo vita fplrito fidelium anima Deo
reconcilientur, aut commendentur; in quo cum
paffim Parochi .tepidiore* eflc confuevqrint ,
ros idcirco f»pe ab epifeopis excitati exopta*
mus, ut circa rgrotos, at morti proximos
diligentiflime fuum munus cxequanrur, ubi
totius cura furnrna fpcAare videtur. Neg 11*
Sentibus vero graviflima poena ordinarii ar*
itrk> Imponatur.

CAP.

1118

Caaists

III.

Ordines fufeinete deiiderantlum per men*
fem ançea nomina, d^cognomina per cu­
rio feribam in album annotari curent epi­
feopi , ut cis in publicum propofitis eorum
vito, n.orum, 6c natalium a fide digni*
cognitio haberi queat, booumque a ludi
magiftris.dk a parocho, dk.prenant lot ibu*
vicinis fuit teftimonium babeti valent : quar­
ta deinde feria,,ordinationem precedente ,
ordinandi fe propriis epifeopis prrbaant :
C A P. VI.
I
approbati , nifi confeflj , dk EucharilVam
fumpturi ordinibus fahem majoribus, Spi­
Volumus infoper, ut epifeopi omnes, Λ ritum Sandum fraudantes, minime fe infingulos fua cura comnsiflbs cotomoncfa-1 I gerant 'i nec uti mercenarii fervi, qui in hoc
dant, & a parochis commoneri ftodeant, mundo mercedem recipiunt, lucri, aut com­
llllsque mandeqt , ne graviter turbent a· modioris otii vita fu·, fed tantum religio­
grotantes, vel «orientes, aut in mortis ar* nis aelo Deum femper pr» oculis habentes
tlculo conftitutos vanis dk facularibus com­ ccclefiaftic· difdplinr (e aferibi patiantur.
memorationibus , feu lijAlbus Importunent ,
cum fatis superque lis obeflq poflit, quixl
C A P. I V.
per fe humani generis hoftis , & iniidlator Diabolus, tunc molitur : callidifliCum vero factorum ordinum receptio ad
mus enim ferpens , nullo unquam tempo* animarum curam exercendam iter iternere,
re Chriftifideles gravius oppugnare folct, Mc prvparatio quadam efle comprobetur, li­
quam cum ex hac vita migrandum ell. ne qua ecciefiaftlca difciplina confidere ne­
Proinde morituris non funt tentamenta pa­ quit , At ars artium fir regimen animarum,
randa , fed adverfus ea pia fuffragia, &
qu· res valde periculofa, Λ difficilis e ft,
adjumenta ferantur ; quare in morns ago. epifeopos omnes obfccramus dk obteftamur
ne , tam facerdos» quam aegroti confangui- < in Domino, ut omnem in clericis ad ordi­
nei ilium falutarlbus monitis, ac verbis ne* promovendis diligentiam impendere ve­
confolatione plenis adjuvare ftudeant, ad· lint, nec quemquam aliqua ratione a lefitque aegrotanti facerdos, prefertim vero Î’itimo examine excipiant, habita tamen
<n hoQsitalibus domibus id crconomi eurent
ocoruro , ac perfoturum prudenti diliindiligentiflime ·
Aipne pro ipforum rcligiooc, atque con­
ic leni ia .

CAP- T.
D* Sacraatearv iMt.

C A P.

__
Anno

V.

Eofdcmque epifeopo* prarerea In Domi­
s«r
e.
I" or<^nttn quoruracumque illatione fa- no hortamur, pieque monemur, ut omni
r- d« «i. ctofanAi concilii decreta epifeopi ad un- alia cura poiibabita, 8t deteftabili négligeaarc.s.&c. guem obfetvare curent, tam circa ordina­ tia rejeA* , ordinandorum examini interunt,
ls.
tionum tempora, dk cujufcumquc ordinis in- indeque
.
abfque
..
rationabili ____
caufa non difeeterftitia, ( nifi aliter ecclefi· utilitas fua-Ddant, ijullamque , quamvis gravem, occudeat ) quam circa otditfindorum artarem, pationem, huic anteponant : cum de re.
dk qualitate*,dk non omnibu-indlftinAe ma- tanti ponderis agatur, In qua dk
“ clerica­
num imponant, fed tantum qualitate* ha­ lis ordini* dignitas, dk ipforum epifcoporum
bentibus a jute, atque eodem concilio pr·- animarum periculum pracipue vctücur, Si
autem ( urgente neceflitate ) Illo* abêtira
»
,
feripta*.
contigerit, viros in facri* litteris, erudito*,
dk non mediocriter verfatos, Deumque ti­
mente* , quorum confcienti· fe pofle acquieStff. i|. c·
NuHu* in minoribus ordinibus confli- fcare certo exiftiment, huic muneri tantum
s. <te rtf. tutus fori privilegio gaudeat, nifi benefi­ praficiant.
cium ecclenaflicum haoeat, aut habitum
dk tonfutam deferat clericalem, alicui ec­
CAP. VI.
clefi·, veL in feminario, aut aliqua fchola, vel univerfitate ex mandato epifeopi
IUI vero, qui ab eorum ordinario lireInfer viat, ut in eodem facrofanAo cocci-Erh non
obtcqti» ab alio antifllte
antifllte^ordine*
fa­
»n obtenti»
ordines fallo decretum eft ; prima tonfura initiatus cro* fufcepennt, vel cum dîmiflbrii* fui or­
beneficium ekcleiiaftlcum , five in propria, dinarii, fed depravatis aut fi Ais, aut abravel in aliena dioecefi polBdens , clerica­ fi* eoldem ordine* fufeipere prafumpferint,
lem habitum, dk tonfuram deferre tenea­ fufpenfioni» poena* fubjaceant ipfo jure, ac
tur , Licet autem in minoribus coofti- ordinum exceutio ei* interdicatur, julta.
tuti, nifi diAa* circumftanria* habuerint, ’ Sixti V. conftitutionem contra clericos ma­
fori privilegio non gaudeant, non tameiu le promotos; qua poena nedumfufclpientiprivilegio canonis, jFfmayiicdrwe DuAe/e, bu* factos ordines, verum ctiam minore*
privantur.
infligatur.

CAP.

/
jjfç
AnmoCwaisTi
*597·

Concilium Amalphitanum·'

. nzp

ptafîdio muniant .hotttntur. Ab ad- A-.
* ventu D. N.Jefu Chrifti, ofq ut in diem EpI. riflia

C A P. V 11.

phania, & a fer. 4. Cinerum ufque in onavam Pafdiatis inclefive. antiquas Voiemj—7*
nium nuptiarum prohibiacniej ex prrfcripto Tridentini concilii diligenter obfcrvenr.
Denunciation?* , ac l enfdiAione.s abi^ue>
rationabili caul'vnon ditfeAint; exteros va­
gabundos, & ignotos, abfque epifeoporum
licenda ad matrimonia non admittant.
Librum, ordinariis quotannis contignandum,,
in quo contrahentium matrimonia , eorumque parentum,, atqub teftium nomina , lo­
cus, dies, menfis, & annus , contineatur,
CAP. VI IT.
habeant . Si autem in 'aliquo pradiAorum
ipli parochi , & curam animarum gerènres
Clericos ad. quoscumque ordines promo- B defecerint, epifeoporum arbitrio pro modo
Ssff. ·).«. tot epifeopi per fuarum dioecetem ecclelias, culpa pliAantut.
·pia loca diftribuant, illifque, ne incer« r
f‘’ vageotur fedibus, adfcrlbant ex facroC A P. 7 V.
**··’ fanAi concilii Tridentini decreto . Quilibet
autem clericus in ea ( cui femcl ad fer iQui obftacula aliqua fciurit adefle, qui- s<j
e
Decretum ?tu« eW ) *cc*c,‘a ί«· obeat munera , nec bus matrimonia contrahenda, (i denuntia-y, * 1
•iufd: felt. "ne dimiftbriir proprii ordinarii literis alio ta fuerint, impediri poliunt, ca fub excom­
c- XVJD. vagetur, teique ordinis aAum exerceat.
municationis centera revelent . Conjuges
vero qui poft contraAum matrimonium in
C A P. IX.
gradibus prohibitis contraxiffe noverint, fub
eadetnMcentera. a matrimoniali copula β[
Demiim epifeopus curet, quod liber con­ cohabitatione omnino abftineant, doneç a
ficiatur, in quo.qpidem omnes , atque finfede Apoftqllca legitimam difpenfationenu.
gqli ordinati deferibantur, & adnotentur ; obtinuerint, Abi autem qui fpretis denunat liber ille in archivio eptcopali
ep tcopali confer-C
corifei
ciatjonibus contraxerint, arbitrio ordinarii
vetur.·
puniantur. Illi vero qui fcienter in gradi­
bus prohibitis contraxerint, excommunica­
!
s ·,
.C A P· I.
tionis vinculo fciant fe innodatos elfe, man­
dantes, fub eadem poena omnibus curatis,
Dr fccrtmcu» MatriiMui ·
ut li quos in fuis parochiis in gradibus pro­
t
hibitis contraxifle repererint, ftatim ad eo- cWm- I,
In cbntrahendo matrimonio in primis po­ rum epifeopos denuntiebt, & eos ab invi- d« can.’
Tobit.i. pulus a parochi· inftruarur, ut hoc facrofan. cem feparari cogant, ut animarum falu- (angecclefi· Sacramentum fumma pietate, ac ti eorum provideri poflit.
reverentia celebrent, aeco!entes prrclariffimum illud Tobis junioris diâuin , in hrc
C A P. V.
verba, uxorem Saram ptima die nuptiarum ■
alloquentis; t/cu^c, * Jt^rcctmur Dtxmi
Epifeopi, quot in gradibus a jure pro­
bodie, tb- erat , <► fiettaiiam erat, fata bit hibitis matrimonia conrraxifle repererinr,
tribu aoilibu Dc» jaUgiaiar .
D eos ftatim a cohabitatione feparent, & dc
perfonatum Ita conjunAarum qualitatibus,
CAP. I Γ.
qurve matrimonia -contraAa fuerint, pro­
ce ftus conficiant, & pro dlfpcnfatione obti­
Deinde curent epifeopi , ut nenda
ea omnia
____
ad fedem Apoftolicam illbs adire_
romfauttfiM *r«tm
efferventur , qu» a facro fanAa Tridentina compellant,. Λ
& fini
qui recufaverint
'pro ex'
fynodo pro reformatione matrimonii decre- communicatis publicentur.
ta fuere, & faltem' bit in anno in eccieC A P. V I.
I
fiis inter miflarum fotannia materno Ter­
mone, juxta tranflacionem /ibi ab epifeo­
Conjuget hortamur autem dcincept ut
po, traditam, pranarratam matrimonii re­ mutuo amore fe invicem profequantur. Eoa
formationem populo denuncient ,flr prater- vero qui uxoredepulfa , membra Chrifti;
tim decretum de matrimoniis ciandeftinis meretricis corpus facidnt, ac uxores que
nulla jufta exiftenre caufa viros fuot relidivulgetur, ac publicetur.
I querunt, monemus, ut infra menfrtn a dia
•
CAP. HI.
” publicati
-•t““-! hujufce decreti
“ , ad
— debitam
·>-·-:— <E
re­

Cacant ordinantes, vei ordinandorum exa­
minatores, ,ac<eorum familiares, ne quid­
quam, ab 'iliis accipiant, ut lic ab dmd bnioniaçk labis fufpitione , vd turpis qua­
rtus ( ut bonos dlspentatores dccei } multi. formis gratar Dei (int allcoi ; prrlentr ve­
ro dec reto prohibetur' ,, nbn (olutn redpe- re aliquid exigendo, tW^rttem fponte obla­
tum ab eisj-vd pro eis ,:’<υί ortfenibus funt
initiandi.
■·.

Dubia, qu· impedire poliunt matrimonia,
Eiufd. fctt.
fi evenerint, parochi epifeopi* nota faciant,
c VI)·
nec ad ulteriora procedant, donec eorum
fotum habuerint. Conjuget, ut ante bene·
diAionem a proprio parocho in fponf· pa­
rochia accipiendam non cohabitent, atque
triauo ante matrimonitconfummatieoei· fe

tutiflino poemtentie,Tfc hcrofaAe Bûcha·

vertantur unionem, eamque hdneflo , ac
pudico amore conferveor, fnobedientet au­
tem debitis poenis, etiam excommunicatio­
ni* ab cplfcopis feriantur; Λ non n*odo
uxoratos, verum erlim folutot,quicon­
cubinas domi publice rethnere foleat, fi ter
moniti, eat non dimiferior, eadem perna excommenlcatloaU mulAentur, juhra fact··
fanAi concilii Tride·tini decretu· ·
CAP.

I

1121

Concilium AmalphitanUm .

*“—.
Am*o
CAP. I.
A

1122

'

C A ?.

rr--------Ammo
Clerici autem ad celebrandas fidelium e- Cn«r»Ti
•ίΡ7·
Di ftftltvb, ixtfiiiil, A· Fourxequias accerfiti, fuperpelliceis, afTfalari
*ίΡ7. rahba/.
vefte luduti, ord I de , dk bini procidant,
'
cruce preeunte, pfalmos canenter, dk oInfirtnjsvel etiam bene fe habentibus fa* . ranter, funat <mncoffiltentur;defanAi verm
- cramenta admlnlftrantes curati» omnefque cadaver nuUur entra domum deferat paro,
alii facerdotea, non tantum pro facrameq-^--çho non accerfito. Jn efferendis autem cada­
tis > miffis, dk orationibus aliqpid paAo, veribus Ionie vianim circuitui evitentur;
v
aut conventione exigere non debent ; fed vei certe clerici promoneantur ,.qua fibi, ‘
nec'etiam pro fepdltura concedenda. Ca- quare via fit proficifcendum , ne quando
veant igitur fub excommunicationis aliifque cum nimio populorum fcandalo aliquid pofiurir, dkepifeoporum arbitrioinjungendis pee- lit contentions orirl·.
ait, ne quidquam hac de caufa exigertj
audeant.
_
C A P. VII.
V I.

C A P. II. .

In fepulcrir conftruAisf fiqu* fint) vel
In ccmeteriis confecratis & circumvalla­
Ante Ibiis ortus, dk poft occafum ad fe- tis fidelium cadavera fepeliantur ; adeo
Fiulturam cadaver non efferatur , nifi de quod ecciefiarum pavimenta non demolian­
icentia epifeopi » aut ejus vicarii, coque tur , vel deformentur ; & fi quit tumulus,
fepulto per confanguineos, familiares, ftt pavimento fupereminens idhuc reperiatur,
amicos defunAi fep.ulcrum nuite modo, luxta felicis recordationis Pli V. bullam ,
quovis quefito colare aperiatur, de aliquid deftrul mandeAt epifeogi ; qui etiam adhiquod (Uperftltionis habeat, intus apponatur. bitit opportunis remedin curabunt, ry de­
functorum parenter, illorum more qui fpem
C A P. HI.
non babent, luAum ultraoAo diet proten­
dant ; poft quos f confuetudine quacunque
Pauperes, qui fua impenfa humari non remota ) ad eccletiam pro audiendis minis,
polfunt, gratis a parocho fepeliantur. Quo dk
__ aliis divinis
_ __ officiis accedere
________________
r
teneantur;
ad alios vero fervetur laudabilis confue-Cdk fi opus fuerit per ecciefiaftkas Cenfuras
tudo. Parochi autem librum babeant, in compellantur.
quo parochianorum fuorum, qui deceflerint, omnia nomirib diligenter annotent ;
C A P. V 111.
alioquin ut epifeopo. videbitur puniantur
Funeralia exequiarum caufa ecclefia de­
lata ipfius fint, necyreftituantur, dummodo
CAP. IV.
parochus fua quarta funerali, ct epifeopaSuerftitiofumin plorandis mortuis abufum, iis menfa fuo jure non fraudentur. Si qua
qui in nonnullis locis diabolica fraude ir- autem in hoc laudabile, confuetodinee ades·
repfit , penitus abolere volentes, In fan- fe reperiantur, conferventur. Slatuta vero
A* obedientia virtute prveipimus, ne qua funeralium, tamquam libcftati. ecclefiafttca
mulierum prcficarum, quas reputatrlces ap­ contraria, reformari mandent epifeopi,con*
pellant, audeant officio fungi in invitan­ tradiAqrcfquc excommunicationis fulmine fe­
dis ad ejulatum aliis in conf<nguineorum_ riant .
funeribus ; fed hoc nomine , dk ufts a Chri- D
fti Domini grege fugato, ac eliminato,
CAP. IX.
Ita lugeant poft hac , ut ebriftianas decet
foeminas, facta diAante feriptura : feftr
Clerici vita funAt lacerdotalibus veftibua
mertem* moditeet flere ; Λ Apoftoio admo- Induti
1
efferantur, dk cum alba fepeliantur,
-nente : Nd«a«r vir ijnerere , fretrrr , d* ut
i
quos viventes omnium dominus tanto
dormiratiiar , at ao» (itlrf/ltaiu, Jfirut dr munere
i
decoravit, e<rt etiam mortuos a c»caleri, qai firm aou tabeat.
teris diftingpemus . Cumque inhumanlffimum elfe nemo non videat, hominum cada­
vera fepultura carere ob debitum nondum
,
C A P. V.
folutum ; propterea ftatulmus, ut defunAi
Cum etiam fdnus ad ecclefiam efferhir, corpus,
I
neque propter decimarum, quart**
Îtrbhlberaus ne mttlierev , qu* ecclefias ulu- ve exaAioneht, aeque propter nondum exhi­
atlbus implere rolebant, fuos fequantur bitum teftamcntum,neque propter jus fepuldefunAos;
_
fed domi fe contineant:, quod fi tur* non adhuc folutum, ullo modo infe( parocho admonitore ) facere neglexerint', P pu Itum detineatur.
.
presbyteri
Vresbyteri omnes, ibi reliAo funere ,. nui..
atenus ultra progrediantur j, nifi ftatitiL.
ftatinu
obfequentes fe reddiderint, Ot continuo deCAF.
___
X..
ceflerint.
Ut pi* mortuorum voluntates perpetuo
( quoad ejus fieri poteft) conferventur, ac
ne e pofterorum pni/nis difeendat, unquam
piorum fundatorum memoria, prohibet pro­
vincialis fynodus,ne ecclefi*. cappell*. fe-

Î

B bbb

Ctmil. Geural. Tom. XXXV.
•
»

I.

pul>

_ ,(
,
AFr·
’ ’

■

1123

Concilium AmalphiTaNum.

f

■

pulcra, monunienfa majorum intra ecclefiafc
Anmo
vc) cimiteria ulla ritione, ullove quafito
CAP. IV.
,
Caxim
colore diruantur, aut evertantur , aut alienentur, antequim dc hoc locorum ordinarii
Rochetum, d muaetam In ecclefia,
Confutantur, etiam fi nulla fit fundatorum, publici, locis femper deQrrant^ menfa eo- t
aut heredum memoria fuperlta, fub poe­ rum fpiritualis’ alicujus leAionis pabulo con­
diatur i a multiloquio caveant, propofitonis abqrdioqriis infligendis.
que aliquo gravi, pio , ac honéftn fer mone
C A P. Ί.
modelle, clamoribus & contentionibus ο- ,
rniflis, rayocinentur ; parfimoniamf qua tan­
topere nos Deo commendat) omnino fedeft^
D» vita tftfiifortt»·
- tur, ut eo uberius his qua fuperer|nt, pauEpifcopl, quanto dignitate Oteros pre- perumIndigentia fublevarl,At ecclefia ipfa
.
cellunt, tanto aliis interioribus lingulari vi- commodius inftaurarl, fit exornari valeant: r
/
te fanAitate, ac raorutq probitate preful- valde namque ipiius Dei ,dr fandorum oco-,
gere debent, ut ab eorum vira, tamquam losoffendere.potefl, fi defpeAis pauperibus,
lucerna candelabro fuper impofita, cete- B qui neceffarus indigent, ipfi fu perflua multi
ri omne* religionis , honeilatis, dt fanA* plicare,
----- atque
“—augerfc
------ -*■ videantur.
·■'-*—-· ’
humilitati, fplendorem capere valeant. Per
*. conç.
C A P. V.
vifcera.ltaque mifericnrdiw Dei noftri obte.
Trid.c· I·
de modo damur, rogamufque ut mores fuos compo­
Familiare* eorum ; numero, attate, de
nant, vita fle converfatio eorum irreprehenv*vc»d
& *1X1 in fibili* populis, velut aromata fragrantia redo- qualitate tot habeantur, quot pro cujufcumtoaf.
leant, meminerintque in fpecalari fe poli- que epifeopi dignitate congruere videbun­
to* fuiffe, non folum ut ipfi alios videant, tur ,· fintque dt ipfi religione ac pietate
fed etiam ut omne, alii in eos oculos con­ confpicui > nemini ullam ojfrnfionem dan­
vertant, fle reAa vivendi exemplaria in- te, St ut optimis moribus ornari valeant,
tueantur: proinde ipfi epifeopi perfeAam facrofanAa eccleli* facramenta frequentent,
illam imaging* ab apqdolo deferiptam, armis, & corpori* cultui non ftudeant,fcd
or* oculi, femper habere Audeant ; spsrrrr, virtutibus, ac fcientii* fe honellare conten/itutt tjff
intuit, rf{/it»ett irrefrtbtq/ibiittt
tÿt , dant. Ut qutem id facilius valeat fieri,
fibrin* , frajrttrat, araarvui , pudicum
fuJicmv , Courent epifeopi , quam fieri poteft, cleri­
biffât!e*, d®#errw ; naw oiaalrafw·,, ntt cos , At rcligiofos penes fe retinere .
ftrcnjjbre*, fti
use litigiaftm ,
i —
Anmo
Ch***Ts
1597·

C A P. V l.<
CAP.

II.

Et quoniam, 'ex facrofandi concilii Tri­
admonentur, ut
fubditof fuo* uti fratre* ac filio* ament ;
arruant, obfecrent, increpent in omni patimtia, dk doArina .Io puniendis autem delidls feveritatem cum manfuetudine tempe­
rent , medicorum more, a levioribus ad gra­
viora remedia procedente*, gradum etiam
dignitatem fervent, atque alia hujufmodi in
hoc genere obfervare contendant juxta faiubetrimum prafati‘concilii decretum.

VIT. M.C. dentini decreto patore*
'dt rtf.

In ecclefiafticis autem bonis diftribuendi*
quiconque bene preelie voluerint, epifeo­
pi, atque afii ecclefia pr*lati,qui commu­
nes omnium , prefertim fubditorum paren­
tes e* id unantur,illam potiffimum rationem
fervent, quam facri Canones /latuerunt ;
mtferabilet vero fuarom civitatum, ac dioe­
cefum perfonas pnrcipue recipiant, atque
in necellitatibus protegant, earumque egeAatl paterna charitate fuccurierc non difleD rant, aut nullo mofio pretermit tant.

CAP.

VII.

Difcordlas praetereaΛ fi qu* io populo
erunt, vel oriti contigerit, celeriter feriare
curent ; fini denique dignitatit fun memoar. deJIn menfa eorum frugalitas, In vlftu tem- 1 res, ne t£id eontra eorum datum, &
perantia, in fupelleAïTl modeftla, in verbis corem gerant reprehenfione dignum ; roganmanfuetudo, In operibus exemplar bene vi­ tes etiam principe*, ecterofque omnet movendi eluceant, & In omnlbua fulgor fan- neniet, ut eos tamquam patret, ac pa flo­
ditati* appareat.Confanguloei* dt familia- ret debita reverentia, <k honore profequan.
folribuVIn eorum anima, d ecclefi* detri- tur, nec in eo* ita effrenate
__ linguam
_
mentum non indulgeant ,· qu* ad mundi vaut, ut aliquando confuevit f cum non
pompam, corporis luxum , dk carnis allé· conveniat oves paflorem reprehendere,
dum, Λ non ad Del cultum, neque fide- E nrc difcipulum efle fupra magiftrum, cura­
lium «dificationem fpeAant exercentur & feriptam fit : frntipt ffttli tui ata »tlf>
evitent. In habitu, geflu, Inceflü , de tlittt .
allie omnibus rebus nihil nifi gravel mode­
ratum ,-ac religione plenum prsfefcrant ; le­
via etiam delJAa, qu* In ipfis maxima-,
eflent, effugiant, ut eorum aAionea eun­

C A P. III.

Dccr.
cjufd.

dis aferaot vuMratlbnem.

a

I.

CAP.

*’ M·

1125
£■

ι)Μ·

CONOUVM
«·■**· '·

,D»' tfifeop^tm rtfiitetn.

*

;

Am

A

ΑίΛΠΤΛΝϋΜ.
.

«*»· '·
Dt vifitetint.

Cum fanAus ille patriarch* Jacob vlginCum ad pallore» pntiflimum fpeAare vi­
*' annoru'M fedula , dk continua vigilantia deatur , quod fanAu» Exechiel Propheta do­
in.pafcendiscrcgibu* Laban fnfervlflet, at»· cuit, paterna vigilantia perficiendum. Ut*
Îue illimet’ dixiHet : tiit, tufl^t «/?« art­
pote, yurd.prr^re» rtqtirtrt' t/attl abjter <· ftle , jitgitbetqat fo*»tu tb ttulit flam trtt rtJutftr , yu»· itajreflati tlligt~
Otrit ; /rf*< btr «Mali fnett ia Jtmo tUL. rt , jttti iifmin luftliitrt, y eut ftngat
firttiyl tibi. Si ftc laboy/verit , ac vigil ave- <► fort» cujtnitire » qu* bmnia vilifationir
-·.
alt ,'qui pa feebat ore* Laban ; quanto la* interventu abfolvl pude comprobatur ; ea~»
bore, quântifqne vigiliis deber intehdete, propter epifeopi propriam dlctccfim per fe
. qui pa felt ovei Dei, Λ D. N. Jefu Chrifti, ipfo», fi legitime Impediti non fuerint, vi­
pro quibu» dk Ipfe animam pofuir? Meo olate non prctcrmittant : fcopus autem illo*
i epifeopo» hortamur, monemufque, ut no* I rum in viutando prcclpuus ut fanam dt or­
mini* & muneri» fui memore», gregem vi- thodoxam doArin»m,cXpulfi» h»refibu*, in­
Jlilare continu» ut tenentur, minime différant; ducere, n.oret bono* tueri, pravo* corri­
ed in carhedrallbus ecclefiis. fuis, juxta fa* gere, devio» reducere, populum cohorta­
crofanAi concilii Tridentini decretum refi- tionibus & falutaribus monili* ad religio­
S<tr.«-e. i. ^e*n(·* “ paftoraila munera per fc ipfo» nem, pacem, innocentiamque accendere,
de reform* *luain ®erl Puter<t exequantur, indequc-, ac cotera omnia, prout locu», tempu», dk
legitima caufa non intercedente, fub poe­ occafro feret, ex vifitantium prudentia ad
ni» ab eadem facroianftu fynodo , & fidelium fruAum conAituerc ; qu* ut facia fummi* pontificibus Pio IV· dt Pio V. ul- lius feliciufque fuccedant, finguli- ad quo*
tra canones In eorum Bulli» ftaTuti» incur­ vilitatio fpeftat monentur , ut paterna charendi» non recedant; ubi enim non refider citate chriilianoque ac Io omne» amplexan­
pallor, ibi ove» pereunt, morbi çrefeunt, tur.
nerefes prodeunt, fchifmita oriuntur, ecclefia
défi ruuntur, facerdote» deteriore* fiunt, bo€ A P. 11.
na omnia corruunt, malorum onuiium io-C
centiva proveniunt, atque graflântur.
Quo* autem vifitabunt, Inutili fumptu
non gravabunt, exquifitiores epulat deviC A P. II.
tantes, ne vilitati, ecclefii* plus *quo fint
oneri. Quo* vero modum excedere compeIpfi etiam epifeopi per dioecefim non_. rerint, arguant atque compefcant ; abufus
$'£ 14- c. vagentur, quam tamen pcrlbnaliter, vel autem ille exigendi abecdefilscertam procu­
s deret, per fuo* generale» vicario», aut vifitatores, rationis pecuniam, cum non vifiratitur, aufe­
’
( ipfi* legitime impediti* ) modefto comi- ratur . Vifitantc, vero fua* dioecefc» epifeo­
, f
tatu contenti, omni diligentia dk caritate pi nrofpicfant ,qua ratione pauperum ec,*"’?’·®· adhibita, qu* ad animarum falutem fpe* denarum reXorinu» , ac presbyteri* con♦orin. n' Aant providendo, fingulis quoque annf» vi­ fuli poflit, ne dum fuo reAe funguntur mu­
fitabunt , infra cujus anni fpatium Syno- nere , cgcftate laborent ; quod 0 nulla ra­
■
nodum dioecefanom Indicant, In qua judi­ tio loin poflit , qua cura rorum miferia-.
ce* commiflarios, quibu» a S. fede Apolto- fubleveturjfummum pontificem ca de re coniica caul* committi valeant, deputabunt, i fulaat.
dk eorum deputatio ad S». tranlmittatur ,
juxta formam ftcrofanAi concilii Tridenti­
C A P. Π f.
ni . Et fi aliquem ex illi» quatuor judici­
bus deputati», quo» queeumque draeceti»
Et quoniam evenire folet, fir pe bona di­
habere eodem concilio jubetur, mori con­ vino cultui Deique miniflri» fubftentandis
tigerit , epifeopus cum confilio capituli fir alendis dicata, vel pauperibus fubvealium idoneum in ejus locum fubfiituet, uf- mendi, eroganda, miniflrorum negfigentia..
2ue ad futuram provincialem, aut dioece- vitiove temporum perire vel dilapidari ; pro­
maitf fynodum. In eadem fynodo examina- pterea provincialis lynodus mandat, ut tam
tore» promovendorum ad perochime», ac epifeopi , ecclefiarutnque capitula, quam
eorum qui vel ordinibus facri» initiandi, hoipitalium rectore,, atque quorumcumque
vcl ad confeifione» audiendas approbandi piorum locorum adminiftratores , aliique
funt, eligent, vel confirmabunt: decreta-, ecciefiaftica beneficia , five curata , five firnetiam provincialia in eadem dioecefana fy* plicia habentes, ab hujufcc fynodi confirnodo promulgabunt, dc obfervar.i facient, E mat io ne deinceps, a dic, quo in pofieflkmvm
c*tcraque omnia ad morum correâioncm, venerint , intra temeftre tempu*, omniunu.
vel ad cccleliafiicam difciplinam confervan- bonorum mobilium, dk Immobilium, jurium,
dam, & amplificandam, augendamvc con­ aAionum, cenfuun», & quorumcomqne red­
cernentia pro temporum, & locorum op­ dituum repertorium, quod vulgo inventa­
portunitate traAabuot.
rium dicitur , per publicum notarium con­
ficiant, confeAumque in armario, feu archlvlo,quod epifeopo fit cumeapitulo, ve)
cum inferioribus,ecclefii» commune, effer­
vetur; tempore autem vilitationi» accuraBbbbn
tc,
~
xrr!
Λ**·*

11 £7

Concilium Amalphitanum.

I11Ô

te, diiigenterque perfpiciatur dt examine- .
Anno tur, num aliquid defit eorum , qu* in re ‘
c A P. V 11.
'Λ*"0
CnnisTt
Cm aim pertorio feripta funt, vel quod erat ibi
>197·
feribendum exharatum non fit ; dt errafa ,
Ubicumque urbana alicujus parochi* fi- Μ VI·
preterrm ex dolo, dt malitia, gravi ani. nes extra locorum race ni* pr*tendi continmadvertione puniantur.
Î’at, animadvertant epifcopi, ne parocho
ntra urbem , vel oppidum pernoAante, qu*
foris funt anim* periclitentur ; fed ecclefia
CAP. IV.
de novo in fuburoilt, fi id per reAori*, dt
Curent autem epifcopi, facrofanAl conci- foranenfium parochianorum facultate* li­
*efs. »j. c. lii Tridentini decreto inhérentes cum uno ceat , erigatur, vel alia aliqua ratione pr*.
“·
de capitulo, altero de clero ab ei* eligendo, fentis decreti autjioritate huic malo epifco­
quafcumque bonorum eccleliafticorum loca­ pi Ipfi fuccurrant, prout magi* expedire
tiones recognofeere, fint nec ne ad longum videbitur.
r 4 r r <vmpu*, vel contra facro* canone* contrac.7».
a*'z*d h»c, moneant epifcopi, dt parochi
CAP. VIH.
Chriftifideles, per fe ipfo*, vel per concio- B
Diligenter etiam epifcopi vifitando vi­
natore* hortentur furomopere, ut decimas
de jure debitas , allasve oblationes, prout deant, ubi parochia ampliore* funt, feque Self. 14· t·
«. dc n·
facrofanflum concilium Tridentinum decre­ nimis late diffundentes, At ’ populorum co. form.
vit* eccleiii* earumque miniftris folvant,dt moditati, atque faluti aliqua ratione pro­
oblationes de juré debitas clericis non de­ inde confutatur, vel nova* «rigendo paro­
negent.
chias ejusdem concilii decreto, fi fieri poteil, vel alteri proximiori ecclefia quod
C A P. V.
longius a belt aggregando, vel commendan­
do, prout fanctiu* fore judicaverint.
Capitula cathedralium etiam episcopi vifitent, corrigant,At emendent, toties quoCAP. IV.
seir. «,t.4^tic» °PUS fuerit, ex ftatuto fac. cone. Trid.
dc rcforinj*n<>n obftantibus exemptionibus , confuetudiUbi vero erlt numerofus populas, adeo- SefT.ejufd.
rubus , fententlis , juramentis, Concordiis: ut
u, facerdos
i«ceruu-unus
lumccrc non valeat,
varcar, vel
-er
unus fafficere
Seff.7· c. S. Commendata Itidem monafteria, etiam ab Call* parochi* epifeoporum judicio confti& leiT.
bati*, prioratus, dt prepofitur* nuncupa- tuantur,
- ------* ' fibi
''' facerdotes
“
·-· - adjungere,
■·------vel1 tot
c 8. de re- t*, in quibus non viget regularis obfervanjuxta ejusdem decreti formam, reflor ipfe
form.
tia , nec non beneficia , tam curata, quam cogatur, quot fufficere poflint ; ejusdem renon curata, qualitercumque commendata , floris impenfa alendos, ubi ecclefia facul­
etiam exempta ab epifcopi* annis linguli* tates ,& emolumenta pluribus Appetere va­
vifitentur ; qui curabunt congruis remediis, leant ; alioquin quo commodiore videbitur .
etiam per (equeftratlonem fruAuum, e*-, vi* ab epifcopis huic incommodo confuta­
qu* renovatione indigent, aut reftauratio- tur.
'
ne refici ac reparari ; eandem quoque dili­
gentiam epifcopi adhibeant in ecclelii* vifiC A P. X.
tandis, qu* nulli dioecefi fubjefl* dicun­
tur ; quod tamen jus illi competit, cujus
Praei pu am quoque curam epifcopi ha­
s»ff. >*. c. calheflMi'* ecclefia propinquior efle conftat; beant in vifitatione de fcholis, & litera*■ de refer"; alioquin ab eo , qui femel In concilio pro· rum ludis,, At_ bonarum
_____________
_____ dt
__
artium magiftri·,
vinciali a prclato illius loci eieAus fuerit, D num vit* probitatem, integritatem,Àfcienviûtabitur ; qui tamquam apoftolicu* dele- tia puritatem fervent,diligenter inquirant.
gatus vifitationi* munus abfolvet, quibus­ Itidem inveftigent, & interrogent paro­
cumque privilegii* non obftantibus.
chos, an fciant ecclefiam efie confecratam ,
vei benediAam; an confecrata lint alta­
C A P. V I.
ria , dt vafa , dt corporali* dt vefte* , dt
id genu* reliqua fint benediAa, ut ita in­
Ipfi quoque ordinarii vifitent hofpltalia, telligent, quid defideretur In ii*, dt provi­
collegia, confraternitates,monte* pietatis, deatur; tandem inquiratur,an aliqui* ufur& omnia pia loca, quomodocumque nun­ pet decima* & bona ecclefiarum , dt ad ea*
cupentur, etiamfi pr*diAoruro locorum cu­ fpeAantia, dt in hoc fervetur decretum fara ad laicos pertineat, atque eadem pia' fo- crofaaAi concilii Tridentini.
ca exemptionis privilegio fint munita ; At
SeflT. u. e. omnia qua ad Dei cultum, animarum faluDr kntjieitreet eri/rtient.
a de refer, tem, feu paupere* fubftentando* inftituta
funt, ipfi juxta factorum canonum inftituta,E
CAP. I.
ey officio fuo agnofeant, & exequantur ;
Decreto facrofanAl concilii Tridentini
_ contumace* & contradiAore* huic tam pio,
ac neceflario muneri ex verbi* , At faAi» Inhérentes
I
, in quacumque dioccefana fyno­
non omittant epiifeopi viro* religione,
ordinarii arbitrio puniantur; & nihilomi- do
1
nu* huic decreto parere omnibu* opportu* vit* honeftate ac fcientia ecclefiaftica ce­
ni* remedii*, Invocato etiam ( fi oportue­ teris prcftantes, de quorum doArina dt in­
rit )f<ecularls brachii auxilio, ab epifcopi* tegritate confidere poflint, in examinato­
te*, qui Synodo fatisfaciant, & ab ea
cogantur.

probentur,propeoere,quibu* juramento de­
lato

111.9

Concilium Amalphftanum.

1130

lato fe Mellter munes InjunAum execute- .
C A P.
Ammo rot. Ad quacumque eccleQaftlca benefici* A
Anho
CaauTi promovendot t omni fraude ceflante, exa­
Pio beneficiorum collationibus nihil peni- C**·**»
«J97· minandos eisdem epifeopi committant, ut tus a collatoribus ipfis accipiatur ; necne,^9Ί"
ut nonnifi digni ad beneficia recipiantur » tarii aliud quam ibi laberis congryam merA approbentur.
cedem exigant, qu* figillo,Acateriaomni­
bus conputatl* unum aureum non excedat ;
C A P. 1I.
& dummodo collatore* nibil Inde emolnmenti direAe, vel IndircAe percipiant; &
Quia exemplo confiat diutinam ecclefiis dummodo notarii fia larium nullum fit ab
vacationem detrimentum afferre confuevi fi­ epifeopo conftltutum; alioquin nihil omni­
fe; curata prsfertim benefici* ab iis, ad no percipere queant.
quos pertinet, facrofanAI concilii TridenCAP. VII.
tini decreto, ac S. mem. Pii V. bull* fer­
va ta forma, quamprimum conferantur, euBeneficia vero curam animarum baben- f
rentque epifeopi, ut vacationis notitia , tia non nifi dignis conferantur, quique per „
quanto citius fieri poteft » habeatur ; quo va-1 ft fuo munere fungantur, A relideant. In 7'
cantet ecclefia infra ptaftitutum tempus a beneficiis autem conferendi*, civi* pere­
collatoribus , juxta ejusdem fanA* memori* grino, incola pr*fer*tur externo, ub« fu­
Pii V. bullam conferri poffint.
erint eque idonei , juxta decreta fac rorum
canonum. Unum vero tantom beneficium
C À P. 111. t
ecclefiafticuum fingult* conferatur , quod
quidem, fi ad vitanj ejus, cui confertur,
Parochialem autem ecclefiam, ubi quo­ honefte fubftentandum non fuffiefat, liceat
vis modo vacare noverint epifeopi', donec de nihilominus aliud fimplex fiufficien* ( dum­
reAore legitime provifam fuerit, ex facro- modo utrumque perfbnalcm refidentiam non
fanAi concilii Tridentini decreto oeconomum requirat ) eidem conferre, juxta decretum
ad curam gerendam aptum, & ad ipforum facrofanAI concilii Tridentini.
z
nutum amovibilem, curo affignatione parti*
* C A P. VIII.
fruAuum eidem pneficiant; ftatimque per
«diAum in ecclefia catuedrall, & in ipfa
parochlali, ac alii* locis, ubi expedire vi­ ; In refignationlbu* autem admittendis, col­
debitur, affigendum terminum examinari vo- lationibusque ex caufa refignationi* de ce­
lentibus epifeopi ftatuant ; quo tranfaAo, tero faciendi*diligenter attendant epifeopi,
qui magis idoneus, inter probatos ab oxami- atque animadvertant, id fibi licere in caflnatoribu* judicatus fuerit in reAorem eli- bu* tantum a felicis recordationis Pio V.
gatur, eique de ecclelia fic vacante provi­ in ejus literi* expreffi*. non autem paifim
deatur .
ac indiftinAe; memiqerlntque ex eorundem
literarum difpofitione excommunicationem,
CAP. IV.
A fufpenfionem preterea contrahendam...
apoftolic* fedl refervatam . Quo ad modum
Animadvertant preterea epifeopi, ne be­ itidem publicandi refig nationes, A permu­
nefici* in eorum dioecefibus, vel alibi fita tationes, tam in manibus SS. Psp*, quam
a fubditi* ita obtineantur, ut eorum ufus,
ufiis, locorum ordinariorum faAas,conftitut(ones
fruAus A emolumenta quacumque abfque fummorum pontificum felicis recordationis
apoftollca difpenfatione alter percipiat , Pii V. A Gregorii XI11. obfervande funt ,
ne alter nodo nomine tantum ad alteriuspvacant enim beneficia ipfa,nifi in pr*diAis
commodum beneficium retineat, veladal- bulli*
*■“’----------------contenta ad
-- unguem
~
-ferrentur.
-------tcriu* nutum tacito, vel expreflo paAo ei­
dem cedere teneatur, qu* limoniaca proCAP Iculdubio exrftunt, tum ex facri* canonibu*, tum ex felici* recordationi* Pii IV. A
Dr jmlicialt, ftro tfiftefeli.
Pii V. bulla .
i
Caveant epifeopi a quibus jura oriri de­
bent , ne injurie prodeant ; jubeant Igitur
CAP. V.
/
vicariis, confultoribu* ; atque curi* aifeffoSciant etiam patroni, A qui in beneficii* ribus, ut juftitiam qqcrentibus, A preferprefentandi, aut eligendi ju* habent, fub|a- tim pauperibus, A milerabilibus perfonis
cere, una cum pr*fentato, ac eleAo excom­ ( quod A ipfi exequantur ) facilem fui adi­
municationis, A interdiAipoenis, ac pri­ tum prabeant, eofquc convicii* not, affi­
vationis juris patronatus, ii quovis modo, ciant, fed patienter audiant, ac placide alA quavis caufa vel occatione fe ingerant , p loquantur. In eorum caulis, Atimiiibus ad
pacificantur, conftquantur , aut quoquo “ forum ecclefiafticum fpcAantibus, qu* di­
modo retinere prvfumant partem (etiamfi lationem non patiuntur, fubtilltate* A qu*
ultro oblata fit) in bonis, A fruAibus be­ ad judiciariam formam A folemnitatem tan­
neficii , A fi libere illos reAori, aut bene­ tum refpiciunt, refpuant ac veritati, A fubficiate non dimittant ; nec ante mortem de ftantialibu* judiciifolum attendant, omnique
futura pnefentatione, cum patronis aliquis, celeritate A maturitate, equitarem A juftinec per fe, mc per interpofitam perfo. tix puritatem infequente*, expediant, eofnam traAare poffit fub excommunicationi* que ab omni potentium divitumque pretfupoena, A iohabilltati* ad obtinendum be­ ra tueantur, provideantque indcfenti* do
advoneficia .

1131

CoNQUUM AmALPHITANUM.

ΙΙ$£

advocato Λ procuratore, & maxime car. ejuwirmfacrofanAi concilii Tridentini terAmmo
cerati*, quo, frequenter obfequium chari-Aminentur.
Caaim
tath Impendendo vifitabunt; nec patiuntur
,
*197·
clerico, carente diutino macerari, fed in
C A P. V.
coadeceotibu* carceribu,, infpeAa perfoba, state, debiti vel crimfal4qu* litate ckCa reerum epifcopalium cuftodi* eo* epiflodlri mandabunt, At in coercendi* deli&i· fcvpi prvficcr* curent, qui diligentia de
I mifericordiam cum juri, rigore mifcebunt, pietate polleant, quive tam çarceratorun*
Ut juxta fanAorum patrum , ac Acrofandi commoditati, quam curi* fecuritati conconcilii Tridentini decreta, pii patre,, Ac fulant, memloerintque ordinarii omne*,
pallore* efle ab omnibu, dignofeantur.
quam feplffime carcere, , non folum epifeopale*, fed etiam ( fi fieri poieit) feculaC A P. II. rium judicum , quantum ad religionem,at­
que ad eorum qui career) detinentur vit*
Extorfione* preterva a curi» officialibu,, necrtiariaf
necefiària pertinent per fe vel per alium
ne fiant, omni adhibita diligentia At cura pru- ( ipti, impediti·,) vifitare; eurentque , ut
Seif. *t. c· videte debeant epifeopi, quod ut faciliu, fa-"opportuni,
-----------. .ipfi*
- ectemporibu* carceratis
reform. cere valeant, vicarii*«confuitoribur, notarii*, clefiaflica facramenta adminiftrcntur ; in_.
executorlbu*, commentarienfibu, ccterifque quo quidem charitatl, officio, plurimum
miniftri,mercedum fuarum taxqm pr*figant, confidimus, exoptamut., auxilium, Ac favo­
quam excedi, At prafertim pro iiteri* dimitib- rem omnem a Ixcuhtibu* poteftanbu, , dt
rii, aut tellimonialibnsfjam a facrofanAo magiftratibu, epifeopi, impart lendum, veconcil. Tridentino ftatutam) minime permit- lut eo,dem in Domino monernu*, & cohor­
tant. Inobediente* vero reftitutioni,, offi­ tamur .
cii privationi*, career)*, alii,que eorum ar­
bitrio pteni* afficiant : quibu* Notario· etiam
CAP. I.
cogaat, ut competenti roercede accepta,
intra tempu, ab ei* ftatuendum, aAotumflc
D* ert bi vit
ptoccQorutn petentibu* copiam faciant,
Ecclefiarum jura, ne temporum, vel hominum injuria fupprimantur pereantque, in
CAP. III.
C quacunque cathedral! collegi atave ecclefia,
Notarii, oculi judici· cum effe dicantur, Ac prctbyterorum congregatione, archivia
s _
;eo« (cientia dr legalitate pr»d·*0*» etiam ubi non funt,confici curent epifeopi, Iil.
,e ' J* ‘f£ precedente examine, juxta facri concilii de- quibu* inventaria, bull*,, libri, feriptur* ,
form.
* cretum eligant epifeopi, ac ignaro, repel­ inftrumenta , omniaque alia jura , tam ad
lant ; in principioque officii ipfo* juramen­ ipfa* ecclefia*, quam capella,, oratoria,
to allringant, quod mandati*, & conditu* ccieraque pia loca pertinentia, originalia,
tionibu* fuorum epifeoporum parebunt, vei faltem in authentica forma, fideliter
qupd inftrumenta At omnia aAa' epifeopaii» fub tribu* clavibn, aflerventur, quarum una
•curi* in authenticam fornum, & in feri- ab epifeopo , ali* du* ab alii, de capitu­
pti, contignabunt, quodque in exteri* omni lo, feu congregatione ab ipfbmet epifeopo
qua decet integritate fe gerent j qui but per- eligendi*, £ ad nutum amovendi, hac lege
»βί» non omittent epifeopi omnium & retineantur, ut omnium fcrlpturarum conquarumcumque querelatum, accufationum, feAo inventario in vifitatione, ad omnem
inquilitionum, denunciationum, teftificatio- eju, voluntatem rationem exaAtffimam red*
num, inftrumentorum , ptocefluum, dtaiio-Ddcre promittant, ac teneantur.
rumaâoroin,caufarum, At negotiorum eri'minahum dt mixtorum,qu*pene* notarium
CAP. II.
reperientur .quotanni* in perpetuum inven­
P
tarium authenticum manu ipfio* notarii
Aliud etiam archlvium per curls nota·
fubfcriptum conticere , Λ reliqua qu* in rium in cancellatia, vei alio ruro loco con·
prneepto fanA* memori* Pii<V. continea­ ftrul mandent epifeopi, in quo libri bapti­
tur, obfer vare
za torurn . confirmatorum, matrimonia con­
trahentium , St âdei profeffionem emitten·
CAP. IV,
tium, aliaque id genu, iimllia diligenter
conferventur, cuftodianturque , ut ea ne­
Nullu, dclncep* ecciefiaftico* index ap- iqueat vel temeraria manu* attingere , vcl
>*V. »>.C. pellatione* preterquam deffinitivaa., feu iullo pado violare.
.. ·« re- vim diffinitiv* habent**, & tujai gravafarm.
men per dlffinitivam reparari non poffit,
CAP. III.
juxta facrofanA. concilit decretuib, admit- E
»*· *· tat recipiatve qui vero aliter fecerit vel
Ut vero faciIIu* ecclefi* cujoteumquejuto.de te- jn|,ibitionem, appellationem, c*teraque_> ra, & monimenta quxeunque ob temporum
fcr'u·
aAa inde fequentia milia 4k irrita efle i fe- injuriam deperdita, vel ufurpata repetiti fo(m>
Seff *i. c. *lue jvdici & parti inhibit* In expeafi*, ac poflint, canonica monitiooe pr*miffa ex*. dc re- damni* paffi,, At patiendi* es metropoli ta- communicationi fubjkianlnr quicumqoe ea
(orm.
ni, vel ex antiquiori* fuffragaml tendent i* detinente*, vel ufurpante* non revelave­
f ubi ab archiepifdopali curia proeefletit in­ rint, donec fattafecerint, fcrlpturafque at­
hibitio ) arbitrio teneri. Cauf* autem omne· que inftruanenta ipfa qu* ab aliquo detine­
•b epifeopi* infra biennium juxta formam ri fcfnnt, omnino prodiderint. Qui vero
——·■ ■
Aumq
Cn»i*Tl
<J97’

1135

C

Conchium Amalphitanum

1134

ea detinent, vel nfiirpant ab epifeopi* cer· ,
Anno t iores fieri debeant, eo* ex facrofanAi con.A
Anno
CAP. IV.
Ch tian cilii Tridentini decreto, uti ecclefiaftico*
Cnbisti
»527· rum jurium ufbrpatore* excommunicationis
Oeconomum, ac vicarium infra0A0 dies *591·
fententiam ittcurriftc.
a die obitus, juxta decretum facrofanAi
concilU Tridentini, capitulum eligat, aut.
CAP. IV.
exiftcntomconfirmet, qui orbatam ecclefiam
Îiie atque fideliter regat, A adminMrct,
Nullo autem modo licet arehlvil cuius*
c de adminiftratis & fcripturi* rationem,
cumque cuftodi, alicui etiam Ipfius epileo* quibus convenit, redditurus fit ; caveatque
pi, vel capituli procuratori ex archivio ne ante vacationis annum alicui dimitfbriaa
ipfo archytipa live originales feripturas tra­ litcras ordinum fufciplendorum conerdat,
dere, etiam data fide aut pignore depofito; fub poenis in diAo facrofanAo concilio con­
fi quis autem contrafecerit ab ordinariis tentis.
graviter ex arbitrio mulAetur .

C A P. I.

CAP. V.

B

De viteriitfirniir.
Ne verb epifcopali fede vacante pubi'*
Vicarios foraneos in omnibus terris diae·
cum aliquod documentum ad epifcopali* mebf* jurisdlAionem vel proventu* pertinens ce fis , vel clericorum congregationibus, ubi
Intercipiatur, prafertim ubi epifeopi archi- archiprcsbyteri vel pr*pofitl ad id munus
vium a capitulari fit diftinAum ; (latuimus, obeundum apti minime erunt, continuent
Ut cum primum pr»latu* decefferlt, Ipfius epifeopi , ox inferiorum numero magis pro·
archivii clave*, fide publica a cuftode., vel bstos, fcientia & virtute emlnentiores de­
alio illius pr»feAo,arconomo , & capituli ligendo , quibus a caneris clericis fu* di­
vicario tradantur. Ubi vero jam tribus cla­ tioni fubjeAis, fub arbitrii poeni* , honorem
vibus archivium occhfum cuftoditur, fat & obedientiam prxftari mandent.
erit eam elavem, qu* apud epifeopum af.
fervebatur, oeconomo , feti vicario pr»fen·
CAP. II.
tari, alii, duobus fuas claves ufque ad no·
vi epifeopi e leA ionem confer vantibus.
C Eorum munus eft diligenter vigilare ac in*
tendere & (cire , an in parochiis tibi com*
CAP. I.
mifli* omnia reAe agantur ; num curati
omnes refideant, dt eorum munus exequanDt offici» mfiiili ftit tfifiofeli
tur , abfentes deferant, dt eprfcopis indiVJCJHtt ,
cent. Quo* autem in aliquo delinquere per·
fpexerint > prlmutn fraterne admoneant ; de·
Capitulum fede epifcopali vacante omni inde ti opus fuerit,eel per literal, vci alio
charitate , ac devotione qu* ad defunAi quovis modo, prout res ipfa poftulaverit,
palloris exequias dt anim» commendationem fuperioribus denuncient ; prccipue autem.,
pertinent, ftatim ex more perficere Audeat, inquirant, an a parochis erg* miferabiles
clericis omni bus adfeitis , frequenti miffarum fu* cur* perfonas dqbitum pcrlblvatur offi- .
facrificio, aliifque facris precibus animam cium·,- pro v idea ntque' ne quis ob vite In­
illius in quibusvis, tam orbat* civitatis, commoda decedere cogant.
quam dicecefis ecclefiis de more adhibitis,
Deo plurimum commendari curet ; quodD
C A P. III.
item epifeopi comprovinciales omnes enari*
ratis memores, accepto de alicujus epifeo­
Semel faltem in menfe vicarii foranei
pi dormitione nuntio, quamprimum faAu» quique f ubi commode fieri poterit ) ex fui
ros effe confidimus, qucmapmodum cos ne officii debito fu» regionis clerum con.
id ullo paAo prxtermittant, plurimum Io vocent , ubi conventus , ut vocant, alDomino cohortamur.
ternatim haberi confueverit; & eo expleto,
atque omnibus, qu» adbam rem pertinent,
CAP. II.
reiigiofe peraAis, querelas audiant & com­
ponant , clericos admoneant ,
fi qu*-.
cone.
Supplicationes publice, Be privatlm tam tint decernenda , vel confuleoda propo­
Tr<4. (eff. Pe> civitaum , quatn per dioecelim capitu- nant , dc decernant : ob) vero conventus
x-c. t.fl* Ium indicet « ut cleri 4k populi orationibus huiufmodi non flint in ufu. In unaquaque
rsform " commotus Deus, Paftorém qui pnrefie Sc parochial! fu» regionis ecclefia alternis vi­
prodeffe fciat, quamprimum fua miferatio- cibus clericos congregent, Illius reAoris
. ne concedat.
E fumptibu* in cujus ecclefia congregatio
quavis contigerit haberi. Curent autem,
CAP. Ill
epifeopi ne cxeelTos aliquis in hujufmodi
congregationibus accidat, & fi quis abufus
Annivetfarium, feu commemorationem, in etfidem Irrepfifle videatur , cos epifeopi »
mortis epifeopi finguli* annis ia cathedra» ipfi tolli, dk aboleri curent .
ecclefia, quamdiu proximes ejus fucceffor
in epifeopatu vixerit .faciendam ede preci,
pimas. Idem in omnibus fimiliter ecclefiis
reAorum, At bcnaficiatorum virentis fumptibus obfervari mlndamu*.
CAP-

i iJ5

Concilium Amalphitanum.

11,36

------------nera paAoralla excqueotlbut aflMere > InAnna
Anno------------------------- CAP· IV·
A-ftrvi*eqoe nulla refragante exemptione co·
Cmnt
nant epifeopi * mc ab ei* ultra, tempo* a_ CkflisTr
»JP7·
*JP7Eorumdem vicariorum cura erit libram» facmfanAo cuncilio TrHeetlao definitum
In quo Angela fua regioni» benefici* , cum abeffe concedaM.
ponefiorum nominibus , & cognominibus
confer ibantur, ordinarii» tradendam» confiCAP. IL
cere, & at archivia conferventur cerare»
Expedit etiam maxime, nt cathedrali»
fee'"senterque clerico* ad bonum ecclefia··
rum regimen, & ad animarum falutem cu­ eccienn dignitate» , «k canonici omne» dominier» diebui, * aliis, quam fnpWEme»
randam, verbo dksrpere cohortari.
miffa» publice in diAa ecclefia » celebrent.
Ideo epifeopi curent, ut conftltuatur ex di­
C A P. I.
gnitatibus , dt canonici* hebdomadario*,
Dejbrne
juremnti titir
qui diebus dominici* dt fell i* duplicibus mlffem dt vefperat canat » dt ei oAavo dic·
gei «d tntjttie ujpnumtur.
Stf. it·
Balius fuccedat ejufdem ordini*, nec liceat
ref ana.
Prlufquam beneficium alicui conferatur, eis ab hoc inftituto recedere, ( quacumque
juramento, ftibiiclatur, qui eft affumendu* confuetudine, etiam immemorabili non ob­
ad illud beneficium, fiib iliaque forma jura­ ftante ) fub fufpenfioni*, atque aliis arbitrio
epifeopi peni* infligendi* ; falvis tamen conre compellatur.
„ Ego N· prafentatu* ad beneficium de fuetudinibus, in quibu* iidem publice, Ac
,, N. Jufo ad hec fecrofenAa Dei evange- frequentius celebrare tenentur, ac prero», lia per me corporaliter taAa, quod pro- Satlone concefla dignitatibus de celebrat»,
o miffa* epifcopales, epifeopo impedito.
,, pter beneficium pradiAum obtinendum;
„ aut prefentationem ad id habendum , aut Reliqui vero canonici, dk dignitates deco­
M acquirendum,neque ego, neque alia per- ro cantu antiphona» exordiantur , quas man„ fona vice » ac nomine meo, nec de con- iionarius, vel alius diAavcrit .
„ fenfu aut fcientia mea patrono, feu *11CAP. III.
M cuique aliquid pramlflbrum nomine, aut
„ intuitu promifimu* aut dedimus , nec
„ quidqoam ejus rei gratia permutavimus, I I Omne* autem flati* horis femper & atten­
,, compenfavimu», aot prius datom confir- te adfmt officiis, non tunc vagentur per
„ mavimut, apudve quemquam depofuimus» ecclefia m, neve difcedant nifi precibus ab,, feu eioaavimus, priufve mutuatum, com- foluti* , aut aliqua neceffitate inevitabili
„ modaturn, depofitum , aut elocatum , aut com pu I fi, ex licenti* tamen vicarii genera­
», quuquomodo debitum reroifimus, feu ia- lis fi profens fuerit, vel ejus, qui choro
,, xavimus; nec de faoAvarlo', gleba, do- prceft·
,, mi bus, terris , prodigiis, teoimenth, red», ditibus, prndiA* ccçlefi* fn>Aibufve,deCAP. IV.
„ cimis, aut oblationibus ejufdem , preterIn choro vero proprii* qnifque fellis con„ itis , prefentibus, aut futuris, donatio„ nem, at remiflionem, locationem ve pro- fideat i concordi voce omne*, atque finguli
,, mifimus, fecimus, aut inivimus, feu ali- pfallanttut fruAua digne faciant fuo*; alio­
„ quis promifit, aut inivit. Ita me me Deus quin obmutefeente* fuo* facere non vale­
bunt, fed indebite percipient. Smul etiam
„ adjuvet, At hac fanA* Dei Evangeiia .
i iomne* debitis opportunitatibus affiirgant ,
C A P. 1 I.
fedeant, gehufieAant, capita detegant, ca­
put inclinent, Ar nihil alienum divini* mlCaveant epifeopi, ne fiduclalia beneficia < fceant, privatum officium non recitent, lite­
fiant, nexe tacite aut expreffe conventum ral non legant, non obftrepent, non col­
fit, ut ad alterius voluntatem alter titulo loquantur fed femme filentio nil nifi quoad
renuaciare teneatur, quod ad fimoniacanu, divina officia fanAe, At devote, atque do­
labea accederet, alloquia tum sacri* canoni, mui orationi* confonum foeAare videatur ,
bu·, tum felici* recordat. PiilV.dk V. coofti- efficere audeant, dk ommM* qualitatibus,
tutionibu* prodiAiscottrafimoaiacoedk fidu­ tam a jure, quam fecrofanAa Tridentia*-,
fynodo requieti* ornari ftudeant, ut alii
ciario* incurrant.
eorum exemplo ad Sudium, A amorem cul­
tu* divini accendantur, fi aliqui vero inC A P. I.
hi* offenderint, qua* percepturi effent, diftribntioaibo* careant.
Dt tktintutium Jiftinni, + ctuiti·
tuti , r<trr*reaqev rifituu .
1
C A P. V.
Dignitate* dk canonieatu* obtinente*, quoCmm.
rum pnefentia valde cathédrale* collegiataTria feff. ve ecclefi· ■cohoneftantur ^ultufque divinus
«c. ».
confervatur ; arbitrarii* IndiAi* poenis, dt
invalefcente contumacia, etiam privationi*
S'ILs*. c. beneficiorum infuit ecclefiis refidere, fibi.que ipfi» ecciefiam ad eu nt I bos, dk redeuntIbo»
concomitati, ac celebrantibus » vel alia mu-

Omne* itidem dignitate* , dk canonici
In choro, proceffionlbu* funeralibus omnibusqué ecctefiafticU alii* fuoAiooibvs fo
conforment ; cootrafaciente* vero , illius
diei diftrlbutioolbu* careant, ac etiam epi­
feopi arbitrio puniantur.

CAP.

1137
ΛΜΜΟ
CM·*·”

Itfl·

1138

Concilium Amalphitanum.
C A P.

I.

cap

i r.

Et quoniam milite* Chrifti lac,/marum, •1P7orattoMUM dt piarum obfecrationum pr*.
Cupientes,* fedulo quatentes, ut cleri­ fidio fo ope potius, quam armi, profani*
ci non iblum modcftlam, gravitate*, bo- tuto, fo reddere debent : caveant igitur cle­
neftatum Intus animo gerant, fed etiam ut rici, qui fub proteAionc alarum Dei co·»
astra in datu, Ingrelb» * habitu eum- fiituti funt, ne aliquid genus armorum, quod»
omnibus prodant, tub pennis fa facrofanAo cumque illud fit epifeopi* incoefahl* defer­
concilk» Tridentino coureUrit, aliifque ar­ re audeant ; alia* fciant fe pto prima vice
bitrio epifeoporum Impofitls vel imponen­ pecuniaria poena ex arbitrio mulAandos ;
dis, ftansimns, * ordinamus omnibus, * pro fecunda fufpenfione a divinis, dt carquIbeflMmque clericis beneficiaria, * aliis cere puniendos; fit pro tertia, habita faAi
in facri* ordinibus confiltnri*, vel etiam in 6t perfonaium confideratione, frudibus dt
atque ab ordinibusdcminoribus, privilegio fori uti volentibus , ut benefidh
______ rprivandos,
____
clericalem habitum atque tonfuram paten- B ponendos efle ·
tem, vel dignitati convenientem, fiatinu
affumaat, comam non nutriant, * bar­
CAP. IU.
bam fopra labia detondeant, vefiefaue ex­
Caveant infaper clerici ne In comsdiit, dc
teriores , tam die, quant nofte, tam In dloecefi, qqgm extra, ntyae ad talos, * In­ maxime obfcaenit, chorei* , haftiludil*, dc
teriores, ptoptet clericorum paupertatem, id genus fpeAaculi* interfiat, nec in fais
& hujufce provinci* viarum Incommodita­ domibus, mimo,, gefticalatores, biftrionc,,
tem, faltem u(que ad medias tibias pro» joculatore,, perfonatofve recipiant, eorumtcnfa* deferant; nifi fint canonici, vel in­ . que aAibus, moribus, dt geftl*, nequo
dignitate conftiteci, feu parochi, qui (ubi1 utanrur. neque fpeAent , di foeda atque a
fieri potefi), ufquead talos utrafijue defe­ locis in nuihy, obice··, vel amatori* can­
rant, fine quibat ac etiam faperpelliceo, tilena decantantur , ac cetera que ftulfive tn propria, fi* In alie* ecclefia ce­ tum rifom, fo chacbinnum inducunt : a lu­
lebrare non audianr* caveant tamen ne ve- di, taxillorum ,fo fimilium prohibitorum______
ftibus foricis, coloratis, feu devergatis, foCabftineant, aliifque ludentibus minime affiIncifis , aut annali* utantur, nifi cl, pro fiant,
"
'........................
nec ’in fui*
ardibu, ludere permittant:
ordinis vel dignitati* fa* ratione deferendi Itfdum autem fcacchorum, fo (pile* in loco
jus competat ; fo il etiam in celebratione- privaro recreationi, vel exercitii eau fa­
miffarum deponant annulas. Abftineant pre- non improbamus fub poena ab ordinarii* imcereas caligis bur fatis, fo ab interulis eri-. ponenda.
C A p. IV.
fpatit * vel quavis arte elaborati* , (k pileisi
livre.
turbinatis, vcl formam pyramidi* habentibus;
Preptcrea.
fed tantum i» faperficic plani*, dt tempo­
Er cum dicar Propheta, vtb aut cttfar··
ribus pluvialibus, dt nunquam in ecclefia-, filii nuat ai nata tbrittaitat fittaaiaat, fo
utantur : dt dt omnia paucis concludantur ,, fttaaiaai ajqaa ai vtfftram , «r wao asb omnibus ilii* abilineant, qu* clerici* a flartii , d- tfut Dfnm aaa rtftitttit , att
facrofanAo conciBo Lateranenfi fub fnnoc. Ofrra aiiauuai tjut taajiiiratti: abftineant proIII. prohibentur. Inobedlcnte, vero ve» pterea clerici a Tabernis (protêt receflitati*
filum amiflione , fo alii* pecuniariis poe­• casam in itinere ) a crapulis, comeffationis ab epifeopi* afficiamur.
]D nibu* , fo ebrietatibus, memores regnumDei efcam & potura non efle ; fed cum inCAP. I.
fimul refeAlonem tumere contigerit , men.
fam prius benedidsnr, cibum modefte fa»
D» Mt, d* biMtlttt tlfrittra».
manr, cfcalenii* melioribus feligebdi* non
relaxentur , ad bibendum mutuo non foliiClericorum vita dr honefias cum talis ef- citentur ; omiffis inanibus fabulis, aliquid
fe debeat, ut nec in minimo ecciefiaftic* feorfam fo pium proponant faperque eo
difciplin* candorem ladere, vel cutufque fermoclneotur ; fo completo natur» obftafpeAum offendere poffe videatur, omnes & ' quio gratia, Deo perfolvant: in omnibus
quofeunque clericos hortamur & monemus, ita fe gerant, ut Dei, & non gula miniut it* more* (bos componant , ut ce­ ftros fe clfe oftendant.
teri lis accenfi virtutes tantum fcAentur, ac vitia deteftentur ; quod facile efiCAP. V.
cient,fi Denin timendo,St pietatem colen­
do, omnibus animi virtutibus ornari ftu E Prefer crapulam
,. fo- ebrietatem . forni­
,
deant, & qu» ad eorum munus exequendum cationem etiam a canonibus > St novi (Time
foeAant religionis telo foire contendant. Le- ■ facrofanAo concilio Tridentino deteftaAioni igitur (aera feriptur· attendant, li- tam devitent clerici , dicente alio Prophe­
brofque, & prafertlm Catechifmum Ro­ ta : forattatie , fo e/naar , fo rbitt/r an.
manum » 9t fammulam aliquam approbatam ftrauttar·. cum fufpedii* ideo, Ac aliis mehabeant, a quibus qua clericos te Ite decet lieribus, qu* de jure cum clericis cohabicapere & addiGcere valeant.
tare prohibentur, non folum cohabltatioDem, fed nec criam familiaritatem, conver fat lone·, vel etiam collocutionem haCmuJ. Gtarre/.Tom. XXXV.
Cccc
beaut.'

De Miis, fo ssn/lro >lmnna<

II39

CONQUÜM AmALPHITANUM

1140

------------- beant. Pariter nee domo* ecclefi*, vel pa- .
^AmiIo trimoalale* Iphonefli* mulieribus inhabita*.Λ
CnaisTt das quovis titulo concedant, nec filios e*
Duas plurafve parochias fe* iacompati- ’591·
li91‘ illegitimo eorum ortjTprocreato* in altaris
minlfterio infeprite, vel beneficia, feu pen- bili* beneficia per viam unionis, vicarwve - _
lionem io eadem ecclefia retinere patiantur, perpetis* contra juris formam & facroten- ”·· ‘4' c
cum ad illa obtinenda ex concilii Tridenti, Ai concilii Tridentini decreta pertinaciter 7‘
retinente* , earum Λ aliorum beneficiorum
nit decreto fint Incapaces.
incompatibilium» etiam in alienis dioeceflbus exiftentium privato* efle declarent epi­
CAP. 1.
7
feopi i Si fi difpenfatione Apoftolic* fe tue­
De ntgatiit/clericit fraSibitit.
ri pofle credant eam, exhibere faciant, dccretumque ejufdem concilii, St fummi pon­
Non decet Deo militantes fe negotiis tifici* volbntatem omnino obfervari curent.
s. Tinwt. tecularibus implicare, ut citi fe probarunt
CAP. III.
placere poflint. Clerici idcirco cujufcumDecretal, .fi06 gradus & conditionis fint, pnsterquam **
ne Cleric.In cafibus a jure conceflis, & de ordinarii
Congruum eft eaten , ut fingulc over fuveiMoaac. expreffa licentia, tecdaria negotia non ad- um arriofcant paftorem, quodque ab ipfo
tecul.
miniftrent, aut quovis titulo gerant, tur- cognoïcantur; fiqu* igitur erunt parochi*
' pi villicationi, vel artificio clericali ordi­ non habente* tine*, ab opifcopie diftinni indecenti non fe ingerant, predia non guantur, Sr fublati· parochianoru.m diflfenconducant, mercatur* prefertim ( ubi il­ fiooibus, omnes'alicui parochi* iubpcian»
licitus queflus exigitur ) operam non dent, tor, a qua tantummodo ex officio fee ra­
menta fufeipiant . Si eero Ita numéro­
nec uti proxenet*, feu mediatorts fe exhiT°^e’ or beatu ’ iaicorum négociations*, feu pro- te fint oves, ut unus paftor fufficert non
». cl de curatione», tutela», «r cura» ( nili aliter poflit omnibus ; vel Ita diftantes. ut nifi
*
ruilericordia iuadeat ) non fufeipiant Tabel. magno cum incommodo parochial) eccicfim
bonatus, notari*tufve , aut advocati offi­ convenire non valeant , vel in cafu necelficium , extra cafos a jure per mi flos, mini­ tati» eh domi facramenta deferri non po(me gerant: medicin*, dt prefertim chi- fint,
>■>■>» alii
am facerdote*
laccroores,, ex decreto
accrero facrotenlacroianrurgir artem non exerceant; mulieribus C Ai concilii Tridentini (parocho etiam innobilibus precedendo, fequendo, vel laturi vito ) in quantum facultate* fuppetant, ad*
inherendo nullo p*Ao intervient, aut dif- jungantur , aut nove conftituantur paro­
cumbentibus afliftant. Ecclefiaflicis quoque chi* , aflignata reAori competenti portione »
perfonis in vilibus, & clero non decenti­ arbitrio epifeopi, ex fruAibus quomodo­
bus famulando obtequium non pr*ftent ; cumque ad ecclefiam matricem pertinenti­
venationi* ,Ar aucupii exercitium, facri* ca­ bus i Si fi necefle fuerit, epifeopu* com­
nonibus advertens, minime obeant ; canes pellat populum ea fubminiftrare , qu* fufdt alia animalia pro venatione non alant, ficiant ad vitam ieAori* prrdiAi fubftendi ab omnibus allia, ,qu» a divinarum re- tandam ; quemadmodum Tridentini concilii
ruqi contemplatione
ftodii* fandioribus decreto carentur:ubi vero in nemoribus,
abducere foleant, prorfuMbftineant ; St ut & fummitatibu» montium, extra commer­
omnia paucis perftringamps , qu* ab cecu· cium hominum cooftitut* funt parochi* , in
tnenici* conciliis, dc apoftolici» conftitutio- quibus nili maximo cum incommodo , dc
nibus, & a facri* canonibus circa mores, parochorum,
parwnvruiu, St
cr parochianorum
parvcntanoruiu periculo,
pcricuio,
& clericorum honeftatem tene ita funt, fub Dfacramenta miniftrari
—
· non .poflunt;
, :jubeant
'
:
poenis in ei* contenti*, ac alii» arbitrio epifeopi (aeramenta ipfa in alia commodio­
epifcoporum imponendi* omni no-obfer veftt, ri ecclefia retineri, atque miniftrari, dum­
dt ut clericorum paupertati occurratur, modo parochi* miflît « alii* annexi* non
exercitium alicuju* honeft* arti», ipfi* nou defraudentur.
denegamus, qua viAum, & Veftitum que­
CAP. I.
rere valeant.

‘

CAP. 1.

OAr- "·

Dr ftrttbar«m r redraft 4.

Animarum boni regiminis fumma ia parochorum refidentia & vigilantia confifterc
Stjr. m c.
Parochi* ne debita fraudentur cnra, anl- videtu^: maxima ideo epifcoporum follicixvi dc inadvertent epifeopi; etfi aliqua in parte tudo erit in redigendis curatis, ut proporeform, diminuta , vel in torum Cubiat* fuerit, fitis poenis a facrofanAo concilio Tridentiin priftinum reftituatur ; dt ubi contra eo­ E no, & bullis apoftolici* contra non refilen
rum inftitutionem St fundationem per coi*, tes indiAis , unusquifque perfonalfter, Ar
ftitutionem capellanorum divifl fuerint red­ non per interpofitam mercenariamque perditu* , morte, feu ceflione reAori*, vel ca- fonam Aium exequatur munus, dk in propria
Ïieilanl uniantur, adeo quod in totum toi- parochia refideat.
antur capeliani», & curanigerentl integram
C A P. 11.
remaneat beneficium; idemque juxta facr*>
fanAl concilii Tridentini decretum, in vi­
Curent autem epifeopi, ne curati poflint
cariis perpetuis' obfervent, nec ia pofterum ullo unquam paAo beneficia çnrata in difccdete ab eorum ecclefia ultra tres dies
fine
timpilcia reducantur.
De fewbiii.

Æ

Seff.a.c.r.
Seff’ »j.t.
··
**··* Pii
?v.·*Jf’1

idu, *u]ii
Ι)Οι.

«

<

II4I

'

.

*

CoNOUUM ÂMAUHITANUMf

fine licentia eorundem «1
A
Ano neantur tam In lilia tribu* diebu*. quam
CAP. V.
Coaifti alii*, pro quibut licentiam'
________ habuerint,
_________ 1re­
linquere idoneum
;............................
facerdotem pro admini­
Farochl, quotanni* ab epifeopo cafu* ,
ftrandi· facrofanAI· facramenti» ab ordina· tam ab ipfo , quam a fede portolka referveto*
rio approbatum; contrafaciente* fevere pu- accipiant, populifque fui* publicent, cafufniantur arbitrio ejutdem ordinarii·
Jjue, in qulbu* ex Apeftohcl* decreti*, prrertim bulla inCoena Domini,ex canonum
CAP. I
difpofitione, φ ex conftltutlonlbu* ff nodat ibut, author itateque ordinaria Ipfb fhAoin­
wi.
curritur excommunicatio, ut ao Ilii* cave-

Parochi omne*, Φ animarum curam ge­
rente» ecciefiarum tuarum domo·· inhafii-

Anno
Cnaitvi
*$91·

rentu*, anlmteque fiilutl attendant i & qua
tent » ut adminiftrandi· facramenti* ovibu* ■ a viro Chrifti*no fcquenda φ evitanda funt
fti» prnfto eflb poffiot; eeclefii» vero, fi dilucidi*
_______ verbi*
_________________
.declarent :___
&_____
cum__(hera•de* non habent, curent eoifcopi,f quamB menta
'utmt funt
mu. inintftraturi
i.i.ivirtru.uci, eprum
cvruu vim
vm·, dt
primum fieri poterit J conftrul Φ interim pa- ufum
ufum populo
populo ex
«x prneepto facroftodi
facroftaAi con­
rochof in parochia, Φ commodo loco com­ cilii Tridentini explicent.
morari , ne propter eorum dtftantiara, vel
negligentlam quemquam fine facramenti· ab
CAP. VI.
hac vita diftedere contingat, quod fi pro£ter eorum defidiam , at culpam ( quod
Caveant epifeopi, parocho* non folnm_
ieu* avertat) evenerit, fufpeMantur, & apud fe habere libro·, quo* clerico* omne*
pro modo culpa beneficii* priventur.
habere maxime congruit, fcilicet utrumque
Teftamentum , Romanam cethechïfmum,
C A P . 11.
facrofandum concilium Tridentinum ,Φ huju» noflnt fvnodali» provinci* traditum ;
Matth' I'
Animarum fibi commiflarum periculo, fad etiam librum adminiftrandi
_ Sacramenta
_____ _
omni pietate, ac diligenti·, proprio non ‘ad eo* (pedantia, φ aliquam de cafibu*
ftudpnte* commodo occurrant parochi ; ne confcierrtiar fummam, In quorum ftudli* di*
fuarum patiantur detrimentum. Infirmo*Cligenter,
ne ducet cncorum jure
W
w , verfmtur
»ww· y, -rw
Ideo frequenter vifitent, cbaritatcvr confo- poffint
" ' a Domino appellari» atque ut anilentur, debiti* iberaraenti* non fraudent, marum homicida merito puniantur.
neceflhrii» monltionibu* non parcant * omnique conatu elaborent, ut commifibrum fee·
CAP. VII.
lerum perniteant ; veniamque a Deo petant,
& mortem, ( cum ideo vocati fuerint ) li*
Ad ecclefiailicam iepulturam dcfunAum
benti animo, A eju* amore fubftineant.
Aliquem cujutcumque conditioni·, ft a tu·, Φ
fexut caritcrit , parochu· non recipiat, Ω
conflit erit ipfum ab anno nec fuMê confefCAP. 1Π.
ftm , nec Sac. Buchariftia refedum, nec
Sciant deinde.parochi, fandorum conci* mort» tempore figna dedlfic contritioni*
lii Tridentini authoritate dk decreto, fin- manifefta .
>
Î;uli* dominici* dk feftivi* diebu* teneri pro'
u* dodrin* fulcientia dk ration* gregem
CAP. V I II.
tibi
r- commiffum
—
doArina
· “ · ,. verbo
■ Φ
* exemplo
/ D
publice in viam (hluti* dk ad botrae more*
Nemo pretbyteronam curatarum ab una
jar. ,4.
dirigere, puerofque per (b, vel alium ad ad aliam parochiam, infeio epifeopo dk tine
». de rcf, >d idoneum rudimenta fidei Chriftiana edo­
mandato, te trantferat, ut in ea inferviat,
cere, edodofque ab alii* , dk recitante*
Φ minitaret, fiib poena ordinarii arbitrio
Self. »*. c. audire; quod ut facillu* execution) manda- infligenda. Nemo etiam audeat falcem in alie­
».de rcf- ri poffit, parente* hortentur epifeopi, ut nam meflem mittere, parochiam ingredien­
, _
filio* praferipto loco φ diebu* ad perci- do , facramcnta mfniftrando, ac cetera pa’et “· *· plendamdodNMm Chrrftianam mittant. Ubi rochialia munera obeundo; fed quifque in*'
vero parocho* ad id minime apto* invene­ tra fuoi limitet fe contineat , φ nullo mo­
rint , in eo» juxta formam facrofanAi Tri­ do eo* traotgrediatiu ·
dentini provideant.

C A P.

1X.

Curati ove* fua* cognofcant, numerum­
Si aliquem parochum tara civitati*, quam
que per nomen, φ cognomen libro epileo- B
; Dioecefia aegrotare contigerit, aut e* hac
po in vifitatione contignando quam dlll- vita recedere, qui enteri* IUi eft propinquior
ientiffime confcribant, Inquirantque, num dk vicinior, ordinarium de Illiti* lafirmitant aliqui foeneratorei, homicida* , adulte­ te atque obitu quam primum certiorem fa­
ri , concubinarii, φ alii* fimlfibee crimini* ciat, alia* epifeopi arbitrio muidetur.,
but Φ deiidi* irretiti, quibut inventi*, fi
publici fint delinquente», ftatim epifeopo
luo deferant ; fi vero fee reti, paterne mo­
neant , ut a peccato abflineant, Φ fi non
audierint pariter eo* deferant.
CatacaZOrarrul. Tom. XXXV.
Cc c c Z

CAp.

*

Π43

***··'

Cm ai tn
1

Concilium
Amalphitanum.
r

1144

CALX.

C A P. 111.

Habeat quifque parochus libram vei ta­
bulam, obi defcrlpca fint annlverfori* ad
qe» ccclefia tenetor, nee aninut defunAorum ,. ft plx voluntate* defraudentur

Cum In fine pfalml, aut hymni» Glenu
Peter » vel aliquid fimile pronunciatur ;cum
fanAiffima Jen, Marutqoe nomina profe
runtur, omne* re.ligiofc affurgaat, aperto,
que capite cum magna reverentia fuper peAu* inclinent. Recitati* autem horto cano*
nicir flento genibus aliquantifpcr orent; ft
ut»i tignum prnfcAurchori dederit» forgent
omnes » feque invicem faiutent» atque ex­
hibita altari debita reverentia» àd facriIliam» vei capitulum modefte, quletcque
(c conferentes » inibi fuperpelliceum depo­
nant -

CAL XI.
Curent parochi infantea baptizato* In le
Ao non retineri tri* poA annum ; edoceant
obftetrices veram baptizandi formam» qui­
bo* bapeixandi mimi interdieant fob ex­
communicationis poena» tj eandem bapti­
zandi formam add libere capace* non foerint,
ft quod , nifi in neceffitatis articule baptizate audeant, admonita* faciant.

C A P.

CAP.

Cnaran
*W7·

IV

I.

Qui vero officium beat* Temper Virgini*
Mari· quavis caufa recitari tenentur » om.
De iftit » d· ierit ctietidi.
nibosalii* omiffis » solum ejufdcmmet faoAi·
tatis juflit Rom» imprefliim, tam in choro»
Precept i* facrofanAI concilii Latera nen­ quam extra recitent» nifi aliud religionis
1
tis fob Leone decimo obtemperante* » cle­ proprium a decentis annis ultra » ft a ferici bénéficiât), vel in majoribus ordinibus de ApoftoKca approbatum » habeant » quod
\
condituti, officium divinum quotidie» juxta etiam dc foperiorum licentia in hoc com°
formam Romani Breviarii fauA* memoria mutare poflint » prout in diAa fua bulla di- X'
Pii V.jutfoediti» ft decreto facrofonAi con- fponitur
. _____ , ; .cujus vigore
_ __________
___ r ,» e-, ,
curent epifeopi
cill Tridentini»At modo ab eodem pteferi- Jam a laicis'recitari, a quibus cetera quo
pto recitent, ne poenas ia eius diplomate vis titulo ante imprefla eis corrigenda, ft
IndiAas incurrant. Pariter qui horas cano- C deinde refiituenda deferri mandent : caveant
nica* de jure, confoetudineve ecclefi· , aut tamen na vulgari idiomate compotita reftiex decreto epifeoporum pfallere tenentur » tuantur.
finguloque die horto competentibus pulsataque campana, ftolis induti, ft in medio
cujullibet verticali faAa condecenti paufa »
non raptim, fed quo magis devote fieri po­
Ht iiflrtietioeiiter futtùlitnû.
terit , ipfa* perfolvere flodoant, habita ta­
men dierum feftivorum» ft fetialium » ft
Dlftribotiones quotidianas ex facrofanAI gc(t ,4. (
divertitatf* temporum, laudabillumque con
conCilli Tridentini decreto recipiant tantum »,.
fuctudinumdiftioAlone atque difcretlone ; ne qui fiatis horto interfuerint ; abfente* vero
quid extraneum, dum choro font, quo ani­ quacumque collutione, remiffione, contue-Bell· *«■<
mus a Deo attrahi poffit, gerant» omnef- tudine etiam immemorabili» aut conventio- *·
que timui forgaot, fedeanr, genuflcAant, ne non obfiante his carcant ; ab his exci­
aut caput aperiant, prout res Ipfa poftula.
piatur poeoltcntiarlus » qui dum coofirffione*
re videbitur.
D audit» cenfeatur tamquam prefen* In cho­
ro justa facrofanAI concilii Tridentini de­
cretum .

C A P. I.

C A P. II.

CAP. II.

Prnfctibat epifeopus horas, quibus cleri­
ci In celebrandis divini* officito occupentur.
Clerici autem ftatutto horto ecclefiam adeun­
Si quis ad matutinas hora* ante finem pri­
tes fuperpelllceo, vel aliis pro conditione mi noAurni, hoc cfi ante finem tertii
ac officii dignitate indumentis induantur. pfolml, vel ad alia* ante finem primi pfal­
Ad ultimum campane tignum io fcfilvitatl- mi lilio* bor· non venerit,difiributione cabu* folemnibo» e facriftia, vei capitulo ti* reat, ft pro abfeote reputetur. Idem de
mul omnes egrediantur, ordine umeo de­ illo dicitur , qui ad miflam ante finem epicore fervato, cortmque altati flexis geni­ ftolo non acceflêrit, nifi cqpfuctudo adiit
bu* pauiifpcr orent ; deinde ad chorum ac­ quod antea accadere teneatur, qu· omnino
cedentes tuum quifque locum teneat , ft fervetur, fii quto officium ante inchoaro
Illum non mutet hinc inde vagando „ft dum l ptafompferlt, quam in choro prwdiAo or­
divina < Ccia celebrantur nullus cum aliqbo dine conveniant, Illius hor· dMributioncm
colloquajur, nullus aliis pfalieotibss in choro amittat » ft graviter quqque ab epifeopo
privatim legat, fed unus fit pfallenthim con­ muJAetor : eiidem poento (objacebit ptadlcentus, unus itidem fpiritus; nullus demum Aa negligent.
ibi rideat vel dormiar, fed mente atque cor­
de in Deum cuoAi intendere ftudeant.

CAP

MMl

Concilium Amalphitanum.

I14ô
A* no

UPT

1140

ΛΡ’° ttmpore aut MidTam ordine celebra ~ ■ 1,1
reh vel hora* dicere , vel alia munera-, Auuo
obire debggpt ; qui arem quod ei In ta* Cri···*,
Dt tk*ee, ^Ktfnt tfftuhiti.
bella pr^Bptum fiterlt, inquam horam *191
« ....
,.
. , ,
peccaverit, eju* diftribvtlone* amittat.
Prohibeant epifeopi laici* cufutcunque Si fucceotor deliquerit, a cantore objurconditioni* ( ubi Ita expedire judicaverint ) getur , dk ab epifeopo pro dclIAi modo
ne contra Sacrorum Canonem decreta , in puniatur.
choro dem divina oflkla peraguntur re»
fideaat, commorènturqoe » ranltentea verb
CAP. IL
cenfurl* ecclefiaftici*, alllaque peani* pe*
cuaiatll* in pioa ufu* pro eorum arbitrio
Ut autem in cuj utcumque carhedralit,
converte** coerceant.
vel collegiato ecclefia ioiigni loco "omnia
ordine debito agantur, ubi de confuctu*
CAP. t L
diae vel inftituto chori prufrAu* vei magifter non elt, quam primumjofticaatur,
Cam
oratorio nemo aliquid agere* ■ fit aliam* ex ei* hoc munt^fufclpere*
debeat > mfi Id ad quod faAum eft, ur compellatur. Hic curabit abfemet tt pr».
SaoAu* Auguftimt* docet ; proinde in cho- fente* per punAatorem annotari, dt qua
to, qui prncipua» orationi* loca* eft, rta- decet religione divina officia ita petiol*
ti* remporibu* clerici omne* adfint « dk vantur. ut cum populorum fcandalo er­
quecumque ad ipfitm pertinuerint eccle* rore* non fiant, fed ab ei« finguli caver*
uaftica minifteria alacriter obeant « At fam· debeanr .
ma pietate perfolvant . pfallante* Domi·
no In titnote > atque Illi exultante* cum
CAP. I.
t remote.

C A P»

.
L

CAP.

I.

Dt

.

Sacrifia tin quibo* ecdefii* non eft, adhi­
beatur» qui facriAio, dk eccleii» curam ge­
rat, ut qu»
tat,
^u» ad divina peragenda requiranAd epifeopum fpedlar· videtur, aliquemCtur pntfto
dk nitida fint,
in ei*
elt
,
' r nihilque
”" |*»« in
choro proficere , qui proinde chori pre- profanum a clerici· agi tr«Aatique
- ■
permit­
fcAu·, fee cantor Vocetur, quique per* tat, nihilque fordidum , Immundum, aut
vigilet ne quid prntermittatur ia divini
inornatum relinquat .· & ira fe gerat, ut
omcii Incitation*, vel ptogreffioM, vel omnia ( quo dccct cultu ) fplcndcant. Ad
in telfaul·» qu» ad probatam rationeau eum fpeAabit curate,ut ille qui praeft Cam­
chbrl roeAare dignoftantur, ® alii* qu« pani* pullandi*, habita dierum folemnium
in dlvlrna officii* obeundi* flant ntceffatia, dk aliorum ratione, mîffâ atque cetero­
Mvb Indecork * vel prspofterh quMqeam rum divinorum officiorum figna det, atque
fiat: cum autem cantorem, velati preeun* ter etiam quolibet die caropanam m*iored^
tem , alii ptallendo fequi debeant, ille pulfare, videlicet, In aurora , In meridie,
huic muneri obeundo pntficlatur, qui be· dk In veiperit, quo fidele* ad Deiparam fane canere, ac voce Intclllglbili , fit c»> lutandam excitentur, quod a. parochi* onota ptaUcre Inter alio* repetitur.
tnnlbu* etiam fieri mandatant.

Dt thtri frjtftffo, /itt Ctntvt.

CAP. IL
Ad eum etiam fpeAabit co* qui officio
fno In chore non fathfaelunt graviter dk
amanter objurgare i fi non refipuerlnt, ju­
beat punAatorem In libro Illo* non de·
feribere, dk In re gravi ad epifeopuuu.
deferre, ut digno· pntna* fubcant ·
C A P.

I.

CAP.

IL

Curam vero non mediocrem adhibear, ut
qu* de faciofanA» EucharilU» adminiftra­
tione, deque milfarum celebratione diâa
funt , diligenter qultque exequatur. Item
ut aqua beoedifla finguli* faltem hebdomadibu» renovetur. Altaria prefertim fefti*
diebu*, decenter ‘ ornet, dk choru* vetratur, dk nihil fordidum , dk indecorum inecclefia inveniatur.

De Ktfijln Citrt.

C A P. Il I.
Succentor, feu maglfter chori, qui di­
vini* officii* celebrandi· tamquam magifter
Trt* tabella* In facrifila femper haefi , denunclet officium fimplex , vei f» E beat, unam in qua omne* MUT», atque oflerane celebrandum j quando de dominica, licia
' ' pro mortui*, dk
“ reliqua deferipta
·
liat,
de fefto , vel de ferla , qu» antiphon*, quo ex impolito onere, ac munere qua
oratione*, ptaknl, leAione* recitando aut cumqpc de caufa in ecclefia celebrare opcanend* ; tabellam in facrlftla affigendam pottet : altera, In qua unluscujufque di­
una eum cunrore confleiat, In qua pr*r- gnitati·, canonical·*, prebend*, cape II»,
feribatur quM n finguli* dlgnitatiou*, ca­ altqri*, feu alieriu* beneficii > dk officii
nonici* , vel alii* bentficlati* in finguli* ejn* eccleii» in Mlffi*, dk «lito divini· offi­
horl* put hebdomadam aut etiam per plu­ cii* obtundi*debita munera contineantur,
re* die* («citandum cantnndumvu fit, qui fit etiam, quo fupra dlximui a fucceqtore
COO-

1147

Concilium Amalphitanum

II48

conficiendam efle, & non permittat eccle- .
Anno fon, defraudari debito miffarum munere, fed A
CnxiXTt tiro
nro viribus
viribus curet,
curet, nuod
quod omnes
omnes fuas
fua, miflas.
miflas,
tiiis (Ututis diebus, ft hpris ad altaria fiia
celebrent , & qux in didis tribus tabellis
prxfcripta funt munera , curet a quibu, de­
bent omnhioprarftentur,jiegligentes, eplfcopo, aut ejus vicario îenunciando.

Aorite, quod ab eà parte fit ubi is fuerit ;
Miflam etiam caoat, nifi alii fint ei mune- rri prepofiti : alter pfalmorum tonum infti- v
tuat pro tempore ,& antlphonarum,* qux
ubi legende fuerint, ab ipfo tantum, vel
fblum ab alio legantur'. Diebus vero ftfftis
in decantandis antiphonis, dignitatibus, ft
canonicis, & aliis voce prxeat, ft-que can*
tanda ft legenda funt ipfis, indicet. Is an­
tequam officium inchoetur,’ chorum ingref*
.
CAP. IV.
fus librum preparet» miflam, pfalmos, au*
Non permittat facerdotes celebraturos tiphonas, ft alia, qux ufus requifierit, inve­
plures duobus apparatos manere in facri- . niat T Qui vero ex manfionarii» in fuo mu»
ftia ; fed cum opus fuerit per fe vel alium nere contumaces vel négligentes fuerint,
vocet celebraturum façerdotem, & nemi­ pro modo culpx diftributionibus careant,
ni permittat, ut facris
____ veftibus
.....____ _______
induatur,,
, ft alii, poenis arbitrio ordinarii fubikianei‘ Mifla celebranda fit ; det ® tur.
nifi tunc , cum
<
etiam, operam, ut e facriftla fermones do
inanibus, profanifque rebus, multoque ma­
CAP. I.
gis clamores, ftrepitus, jurgia, & rixa omnes
De pu»(lctwe.
arceantur ; laicofque ibi manere non pa­
tiantur.
PunAator Angulo quoque anno, vel juxta
CAP. V.
confuetudmem ecclefi* conftituatur , cui
juramentum deferatur, de bene, ac legiti­
Caveant etiam, quod frpius in anno o. me officiumfuum exercendo fub dupli, quan­
mnia linea paramenta munda fiant ; calices,
ti id fuerit, & perjurii poena . Singulis au­
patenas, & corporalia, cum pallis & fuis trui menfibus pundationum librum epifeo­
m»nutergiis munda & candida teneat · Quan­ po, ft capitulo prxfentare teneatur, qui
do celebrandum erit in aliquo altari, per u non rede fe
. haberd
__________
„
fuerit cognitum
,. neclericos deputatos, ampullas pneparatas, gligenri* fu* poenas, dupli fcilicet, ac perque ex vitro fint, cum vino & aqua lim- Cjurii dare compellatur,
pida, luminariaque portare faciat, ceteraque a facrhlia ad divina officia neccflaria
CAP, II.
preparct, ut nihil fcandali oriri contin­
gat.
Ut autem hoc officium melius exerceatur,
& nemini injufte remitti , aut adimi poflit,
CAP. I.
bxc fynodus ftatuit, nt prater eleduma ca*
pituio, alter pu nA a tor (it, qui ab epifeopo
Dc mecjwtarii/.
conftituatur, ifque apud eum fupraferipto
.»
juramento prxftito notet omnes io alio li­
Manfionarii, quali columna totum fere bro qui fuo muneri defuerint ; & lingulis
horarum ac divinorum officiorum pondus hebdomadarum fabbatis diebus, fefto noru.
fuftineotes, in ecclefiis ubi funt per (bipfos impeditis, ambos inter fe libros conferant ;
munus fuum obcuritfs, quotidie ad omnes & fi diferepaverint aliqua in re, coram epi­
horas interfint; & quando opportuerit ad . feopo vel vicario
. ___ comparcant,
_
, ___ , ad hoc ut
ledorile accedant, ut antiphopas , refpon-D tollatur omnis illorum controverfia Cne ftreforia , gradualia , & alia reciteht atque de- pitu, & figura judicii.
cantent; fôlemnibys feftis diebus & quoties
opus fuerit pluviali'induant, nili alii/ noCAP. I.
minatim huic officio prafeAi fuertnt.Si mu­
neri fuo defuerint, illius hora,' ftt qua non
De ccreuww»» mtt&iftra .
fatisfecerint diftributionibus priventur s Λ
alii illorum officii partem fufcipiant.
Ceremoniarum magiftro ubi non eft in cathedralibus, ft collegiatis prxfertitq infignioribus, Is ab epifeopo eligattir, qui de
CAP. II.
clero aptior, in cerimoniis inftruAiot, ft
Item, ut fuo muneri fatisfacere valeant, In divinorum celebratione optime fit verab illis oneribus liberentur , quibus ad fatus, atque huic muneri fatisfacere poflit ;
chori utilitatem magiftri ceremoniarum At nec ei fub ceufura fufpenfionis, ft aliis poe­
ejus, qui choro pieeft, arbitrio levandi vi- nis
.
________ officium
_____ injunAum
r_____________
arbitrariis
recufare
debuntur ; neque quo tempore divina of-E liceat, fed illud omni qua decet modeftïâ
ficia in choro fiunt parvam miflam celebrent, ftudeat fufeeptum. adimplere,
nifi neceffitas aliqua interdum urgeat.
—

CAP. III.

/

Ex «is manfionariis in Angelashebdoma* ,
das deligantor duo facerdot es, quorum ah
ter officium divinus» exordiatur ft perficiat > continent in medio chori, vel ad le-

CAP. II.
.
Is vcroqaecunque ad ceremonias attinent
curare defect , ut qaam diligentHAme site,
ft cx ordine In ecclefia, velextra peragat».
tur, cui ut ab omnibus quoad cxremoniu
ipfas pareatur, qukunque life fit, epifeo*
P‘

1149
.
J***NO
ubbiiti

*597·

1150

Concilium Amalphitanum.

pi efficiant t- & quo* contumace* Invenerlnt ( quamvlt canonici fint vei in aliqua alla J
dignité ecclefiaRica conftltutl ) ex officio
corripiant , ac debiti* poenis afficiant, quem*
admodum , & ipfe, fi in his, que foi mu*
neris font quovis modo compertu* fuerit
deliquifle, epiftopi arbitratu puniatur, vel
emendetur.

CAP.

I.

Dt untficu

.

MagUlrum mufices in fupradiAis ecclefin , ubi fieri poterit, clericum , & boni*
rttoribut ornatum pro ecclefi* facultatibus
congrua ei mercede propofita » epifeopi
contendant haberi > qui eccletiafticum can.
tum, $ muticam aliquo* clerico» edoceat,
& diebus Altem feftivis infimul coaAi, de­
vota , & iMelilgibili modulatione, atque,
cantu Deum laudent, populumque ad con.
veniendum ecclefi* allidant. 1* eti<mIdem fit, qui Seminarii puera* ecclefiafllcos cantu* edoceat, vel alius pro eccle­
fi· cujusque dignitate , & qualitate epiCcopi judicio adhibeatur.

CAP. II.

mercede eifdem, juxta ecclefiarum confoetudlnem, tfc- ea deficiente pro epifeoporum
taxatione perfolvenda.
Cnauvi

<597·

CAP.

II.

In organis autem nihil lafcivum aut im­
purum, & facrofanAi concilii Tridentini
prccepto, canere quis audeat ; nec pulfando profana Acris , impura fanAis, & lafciva falutaribus mifceantur, neque criminoii adfimnl modulandum admittantur. Sit
autem organorumfontis, & vocum In illis
modulatio hujufmodi, qu* ad religionem,
ac mentis elevationem in Deam audientes
excitent, non ut aures vulgi taotumodo
* mulceat.

CAP.

III.

Alia vero inftrumentorum genera prater
organa non adhibeantur, nm aliud ex ali­
qua caufa interdum epifcopo videatur pro
tempore & loci qualitate, quod religioni
congruere judicaverit pro fua prudentia ■
CAP.
Dr

I.
aurawqve

In ecclefiis autem, ubi redditus pro can­
»
torum font inflituti mercede, curent epi­ ‘ Qu* in fanAimonialium , dc earum mofeopi , ut ver* mulle* artis peritis cleri­ nafterlorum materia a facris canonibus,&
ci* ( ubi haberi pollint ) tribuantur ; alio­ a facrofanAi* concilii* , & fammi* Pontifi­
quin laici* , qui tamen clericalibus vefti- cibus per eorum diplomata, vel quovis alio
bus, (acrorum tempore (l commodb fieri
modoconllituta fancita ve fuere, omni adhi­
poterit, Induantur, pto ftipendio aflignenbita diligentia adamuffim obfervari curent
tur , qui fi fiatis diebus , quicunque tint,
fuo muperi defuerint, ex eorum mercede epifeopi atque locorum ordinarii; inprimisportio Aliqua epifeopi arbitrio detrahatur ; oue > quam maxime intendant, ut vagantes
eademque ratio in mufice magiftro , at­ « apolUtantes moniales,ad monalleria re­
que alii* ecclefi* mlniftris fer etur , quo ducantur; in quibus perpetuam, integram,
majori in fui* officiis folllcitudioc utan­ inviolatamque claufuram, juxta Bonilacii
VII!. conftitutionem a facrofanAo conci­
tur.
lio Tridentino renovatam,refiitui ,confervarique mandent; ac eam ( praterquam in
C A P. I Π.
» cafibus neceflitati* ) ab ipfis cognofcendis
Βί approbandis ; tam a ftnAimonialibus
Seff.NihH prophanum , feu lafcivum inquam a quibufeunque aliis quovis prrtextu
deerrt. de cantu mifceatur , ex dispofitione Sacroobidr. ee fariAi Concilii Tridentini ; fed mutici can- at caufa, fub poeni* a pradiAo facr. con­
cvit. in
tu* ejusmodi in ecclefia adhibeantur, qui cilio Tridentino, fltaPio V. fanA* memoria
populum ad devotionem , ac fanAitatem in,eju* bulli*, non folum contra violante*, fed
'
provocent ; divin* laudes muficis rhhmis etiam contra auxilium prxftantes, aflbeiannon involvantur , aut Impticentur, fed ex­ tes, dt recipiente* indiAis , violari minime
plicite proferantur , atque ita Ut clare permittant, eafquc plerumque publicari f*.
rntelligi poflînt; gradualia verb introitus, ciant, ut omnium memori* redaA» evita­
atque alia hujusmodi plano cantu , ut ri poflînt; praecipientes etiam omnibus con.
vocant, annotata, juxta canonicas fan- fenariis , capellanis , Curatoribus, famulis ,
Aiorics a foo originali tono minime alte­ dt quibufeunque aliis cujufvls gradus, fta.
rentur· Liberum tamen flt cantoribus con- fus, conditionis , qualitatis, statis, fexus
fonantias aliquas adjungere, vel minuere « effe reperiantur ,fob excommunicationi* la­
te fententi* cenfora, ne intra monaflerionen mutata cantu* origine. *
rum fepta f quamvis etiam -urgente cau­
fa) pernoAare audeant. Ingredi autem va­
C A P. I.
leant , quattdocuraque occurrerit, cum li­
centia foperiori*, in feripto obtenta, qu*
Dt srgaw·
i
non concedatur, nifi ex neceflaria caufa,ex
In cathedraiibus ecclefiis organa divi, difipofitione facrofanAi concilii Tridentini.

noram caufa ex vetufto ecclefi* InAituto
fint i nec non qui ea pro ecclefi» dignitate, atque ex arte pulfent adhibeantur,

CAP,

Concilium Amalphitanüm,

1151
ANUO
Ch*'STj
J55i7'

CAP.

IL

1152

CAP. VI.

Monaftertorum janes femper claufs ma­
neant, noAeque ad minus duabus clavi­ niale* In communi refeAorio, f nili jufta cau­
bus, quarum una ab abbattfla, alia a le­ fa, Λ licentia abbariffsexcufehtur ) in quo,
niori janitrice affer vari debeat; die vero vel earum regula, vel prafente* noftra con»
una clavi ab eademmet janitrice cuftodien- ftitutiooe*, vel aliquid facra ftriptur» pro
da claudantur ; nec prster neccflitati* ca­ tempore occurrentis , vel hi fi or Ia etu* fanfu*, & nifi duabu* deputati* prsfentibus, A1 cujus die* feftu* agetur , vel aliqui* pius,
atque hora competenti aperiantur ; dumque devotus, ac falutari* liber legatur, fonde,
aperiuntur,alis moniale* non adfint, nec & cum filentio cibum fumant, & ur in di­
qus extra fiunt afpiclant, vel quemqnam verti* feparatifque ieAi* in communi ta­
alloquantur -, & ubi aliquem ( necemtati* men dormitorio ( ubi fieri potefi.) cubent,
gratia! monafieria Ingredi contigerit, ο- in quo
,
, ______________________
ad pulfum
campanclls adcflc,& ibi
nines dato campanelll figno in cubiculum claufs ab abbariffa cuftodiend* claudi, *
vel alio fe recipiant, ne ab Ingreflb vide- 8 node num ad eorum loca dormiant vifitarl
ri valeant; inobedientes carcere, jejunio, debeant;& ubiin cubiculi* quiefeendum
& difciplina coerceri mandent epifeopi.
' 'ipfi»
' «perii* dormiant, patiterque vietit,
fitentur: in ipfifque cubiculi* non piAura»
profana*, fed tantum Chrifti, Λ fanAoC A P- III.
rum habeant. Qu<b«*cunque monafterlis mo­
Vifitent diligenter eplfcopl mooafterio- dialium confeffionibus audiendi* religiofo*
rum loca & crates ferrea* quafcumque, an ad id apto* moribus, state, & doArina
dc facile ingredi, rumpi ttafcendive pof- prrdito* prsficiant epifeopi, mandenrqee
lint ; an fenefirs confpicus fint ; an ve pri­ es facrofanAJ concilii Tridentini decreto
vatorum domui ita juxta monafieria tint, omnibu* monialibu*, ut faltem femel Iit,
ut moniale* alloquente* audiri, vel ita a»en(e a fuo confeflario, & eligendo, coneminente*, ut deambulante* vel ftante* con· fcientiam fuam a peccati* purgent, Euchafpici valeant ; dr an etiam ecclefis, ia qui­ rlftisque facramento fe muniant, quod nul­
bu* ad divina officia conveniunt populi, in­ lo paAo intra monaderii fepta retineri pertra c lati lira fint : quibu* inventis pro co- C mittatur .
rum prudentia, pietate, ac religione juxta
canonicas fanAiones provideant.
CAP. VIL
CAP.

IV,

Provideant deinceps epifeopi, ne contra
facrofanAi concilii Tridentini depolitionem,
Prohibeant tamen epifeopi ne in fene- pro ingreflu monaderii ante profeflionem a
ftd* moniale* commoremur, ac quemquam monachandi* ( quibu* fanAarum , & non
abfque cotum licentia in fcrlptis ( nifi fra­ gentilium nomina imponantur ) prster ,il­
tres, aut parentes in primo gradu tint ),dt la , qusad viAum pertinent, accipiantur
line prsfentia abbatifls, vel alterius ab ea neve in ipfi* monafteriis, ex ejufdemcondeputande colloquantur ; & tunc nifi ad ro­ cilii decreto plure* recipiantur moniales,
tam vel cratem ferream duplicem, & te- quam qus ex eorum redditibus & folitis
commode
valeant ;
lam nigram ( ne videantur) ante fe haben- elcemofyni*
,
_____ fubfientarl
____
tem; nec depolita facienda1, literal, aut jubeantque , ne ipfi* infeii* aliqua ad retimurera
etiam a confan guinei* mi fla abfque Dgioni* habitum, vel ad profeflionem admit1
......
tatur,
abbatifls licentia
recipiant ; nec alicui
mit- or juxta prrdiAi.concilii decretum
rant efculenta , poculenta , bella nave lai- eorum mentem, & an etiam reAe legere,
cis parent, vei faciant, neve Ipfa Inconful· & officium recitare fciant, explorare pofta aliquid emere, aut vendere, aut quid
fir. Debeant etiam novltis,antequam pro­
proprium retinere prsfumant; fed omnia— feflionem emittant, in leA ura, cantu, & re­
juxta facrofanAi concilii Tridentini decre­ gula efle inftruAs, ut cum profeflr fuerint
tum fiat communia , etiamfi ex proprii* t*u* fuum fubeant, allafque potius doceant,
laboribus parta tint ; quibu* dus moniale* quam ab alii* doceantur ; quod ut ita eveprxficiantur, quarum una fit ad rotam,& mat,, magifln
_
a
__ .
aliqua
novitih ,prsficlatur,
?us 'elaboranda fint tecipere, flr elaborata qus in hi* ea» & alit* oeceflarii* inftruat
accepta mercede ) abbatifls contignanda atque erudiar.
xeftituere fit follicita.

CAP. V.
Inhibeant infuper epifeopi, ne famule
particulare*.a monialibu* retineantur, fed
in univerfali tantum; que converfe tint,
& que claufuram fervent. Scculare* vero
quam primum a monafteriis ejiciant, net un­
quam ipfi* vel alii* mulieribus ejus fepta
Ingredi patiantur.

Anno

Cuiitrt
*197·
Curent prsterea epifeopi, ot omne* mo­

CAP. VIII-

Novitta pofl probationi* annum a facrofanAo Trldentloo concilio ftatutum profeffioni* cmiffionem differre non patiantur epi­
feopi, qui ex ejufdem concini difpofitbne
per menfem ante certiorandi erunt. Caveat
tamen unusquifqne, cujufvl* conditioni·,
gradus, & lutu* exlftat, ne mulierem vir­
ginem, vel viduam ( prstetquam Ia cafibus
a jure conccflis ) invitam ad profeflionem

emittendam vel rcllglonon latrandum compel-

1153

1154

Concilium Amalphitanum.

pellat « neve Ingredi vel profiteri volentem
_ «mpedht, ut eenfuram anathemati· abejuf'dem facrofanâiconcilii Tridentini decreto»
*>V7· tam contra ipfo», quam contra profeotiam,
auxilium, favorem» de audoritatem pre­
nantes, iodiAam evitent : .quod decretum
frequenter populi* publicari curabunt epi­
feopi .

.
/λ

CAP.

IX.

• Ægrotantlum cure prcficiatur aliqua moniali* charitativa & folers, «grotantesque
quotidie ab abbatifla vifitentur, ne quid ei*
tam ad anima, quam ad corpori* falutem
deficiat : ubi vero abbatiftâ négligea* erit »
dte monita recipere noluerit, pro modo cul­
pa fufpendatur, vel etiam ab officio depo­
nantur, aliqua juxta facrofanfticoacilli Tri­
dentini decretum eligatur, quod femper io
ubbatifiarum ele&ione fervetur .

C A P. K

non uti fatua* , fed prudente* Virgine·, vi>
gilante* ea* inveniat.

A**q

c·;»;.

cam
D* tltrtcii, «tf■« fait" (n tuft fti*
ritmh , rvraai juJttt fait» «H
t»nvt»it*iit.

Ad tollendam audaciam eorum qui fal.
cem in meffem alienam ponere non vere··
tur, fub excommunicationi· atque alii* a Xiaicai·
jure indidi* poeni* mandamui, ne quifquam
deinceps audeat clericum coram laico judi­
ce convenire, adumque judiciarium facere,
in qua* etiam volumus incidere ipfo* judi­
ces, patiente* tale judicium coram ei* agi­
tari .

C A P. I.
Dt ttufiimt, ehifyue rtbtu ttclefiefticit
& ptrfmif .
. -

Moniales vero omnet tam abbatiHit, quam
Tanta tempore hoc inolevit inclementia
alii* fuperloribus ad nutum pareant , debi- dt infelicitas, ut Dei miniftri , qui a iaitaroque reverentiam , & obedientiam prie- <ci» protegi, honorari, atque ali deberent,
fient : fint modeft* , humile*, Dei tinudr, omnibus fere deprimantur, dedecorentur,
eique cum attentione oratione* porrigant, atque depauperentur, Λ cum cenfu*, &
debitisqu* horis pulfantefofficium diurnutn alia , que cis de jure debentur, petunt ,
& nofiurnum dicant ; & nine tam in dor­ variis mini* atque injurii* afficiantur ,
mitorio, & clauftro, quam in ecclefia Iu- C perque diverfa tribunalia non fine maximo
minarla acccnfa teneant. Verbum Dei. li­ Dei contemptu dt otdini* clericalis dede­
benter audiant : factofanfia poenitenti*, & core pertrahuntur, litlbufque immortali,
Eucharifti* facramcnta frequentem, regulam bu* & catum nil* fatigantur,- adeoque proquam profitentur vulgari fermone legant: pter cenfu* modlcitate.m ,’ dt expenfarum
pudicitiam non folum corpori*, fed etiam gravitatem, vcl propter parti· potentiam,
animi confervent : carnem fpiritui rebellem vel etiam propter juftiti* adminiftrand* dif­
jejunii* , & prafrrtim a regula inftituti* > fidentiam in perpetuum ecclefi* prrjudimortificent, eamque io fervitutem redigant : Cium liti cedere ei* necelfc fiat ; cui rei
quarta feria extra Adventum, Λ Quadra- providere ( quantum in Deo poflumu* ) cu­
gefimam ab' efu carnium abftineant : iiu piente* , omne* judice* hortamur ac roga­
menfa fabric refeftionem fiunant, ac eam mus, ut perfonis ecclefiafticis , ac aliis ab
ante cibum benedicant, & in ipfa lefiioni ei* caufam habentibus , qua convenit chariattendant. Poftea Deo gratia* agant; habi- .tate, juftiti* complementum miniftrare re­
turn monachalem fecundum regulam femper lint; c*terifque fubexcommunicationi*poedeferant, nec unquam habitu* feculare* re Dna mandamus, ut Infta quindecim dierum
creationi*, vel quavis alia caufa induan­ terminum poil condemnatoriam fententiam,
tur, veftibu*, & foderaturis contra jura clericis, religiofi*, momalibu*, omnibulnon utantur : faciem fuco non pingant, ca­ que perfonis ecclefiafticis, & piorum loco­
pillaturam non ornenr, eamque tonfam fem­ rum admiruftra tor ibus integras expenfas cum
per habeant, annulo* non fuperbue, fed ca- principali perfolvant. In quam etiam cenfiitati*,figno, immodefti pretii, bencdiAx, furam incidere volumus, qui eo* mini* aut
digito non geftent : Cane* non nutriant : injurii* perterrere contendunt, ne eorum ju­
In altari vel facrario non miniftrent, ali­ ra experiamur, ac etiam qui cenfu* per
cui non detrahant, aut quemquam afficiant biennium eis folvere contempserint, vel uconvitii*, murmurationibus, & lufiuratiofurpare prafumpicrint.
nibu* non dele&entur, otio non inferviant :
in cachinno* non prorumpant, curiofa non
C A P. I.
audiant, fecretas converfationes , & confa­
bulatione» evitent, verbofitati & loquacitati
__
____
non Audeant, fabulas non narrent ; eho- E
rea, & cantilena» non ducant, tripudia^.
Tanta pr*tere» auri, fic facultatum aunon faciant: clamoribus- non obftrepant, gendarumcrevit fame*, feu potius rabies,
queruiafque minime fe exhibeant ; fed fem- ut plerlque non modo humana,, verum etiam
per , niu de abbatiffit licentia filentiuuu divina contemnere non erubefeant ; qua.,
fervent , ac In omnibus diligentiam, fo- propter hat infana aviditate ftr amore in­
terfiam, pietatem, religionem, raodeftlam, nammacl , decima·, tam per. facro* cano■anfuetuainem, obedientiam, patientiam, nes,quam per ju*divinum Deo debita» fabprudentiam* Λ gravitatem oftendanr, ac trahuat vel impediunt ; ad quorum lufaIta fe gerant * ut cum fponfu* advenerit, niam medendam no* facrofanfio concilio

Dt Jetimit.

CtectlOt*tr*l Tom.XXXV.

|

., Dddd

Trt-

«
Concilium Amalphitanum .

«55

Tridentino inhérentes fub «xcommunication|( cenfur* mandamus omnibus his,qui ms
dc jure Coivere tenentur, ut ipfat non fa.
lum in pofterum, fed etiam pro praeterito
integras per (oleant, mandamuR|ue, ut epi.
fcopi, populos per concionatores, parochos,
de de?”*’
confeflarios ad eas fol vendas induci ,
hortarique frequenter curent; idque facere
recufantes ex Clementis conllitutiooe excommunicent.
. ......... _.An*°
VustsTi
lWh

c à p.

11.

1

II56

C A P. 111.

—--------- -

Monitiones vero qu» ad finem revelatio· Cuautt
nis fiunt non concedantur, nrfi pro deper- *597·
di torum dr futur ad a rum /erum reftitutione,
line illarum , dr iilas fubtrahentium revela*
tione, dr ad initantiam corum dumtaxat,
quorum civiliter interelt, dr ab eis Àcepto
juramento dc rebus perditis .

cap. iv.

Ne autem In excommunicationem propter ,
Et quia parjures inveniuntur parochi*,
contento­
quarum ita exigui funt redditus, ut vix pro Ignorantiam , vel oblivionem
oleo dt Cera emenda fufficere- valeant, nec rum in bullis fummorum ,
pontificum
________ incidant
_______
quid vel faltem modicum pro parochorum BChriftifideles, non omittaot epifeopi bullas
vfâu remaneat , adeo quod ut viAunu apoftolicas, ac etiam fy noda les conftitutioaliunde quxrant, ecclefi* infervire nequeunt, nes,
— tam in
* prxteritum
--------- — emanatas, quam
Seif. » j. c. volumus ideo, ubi ordinariis expedire vide*
in quibus excommunicationis cenfura impo­
bitur, omnes pr«dia , vel alia intra paro­ nitur, opportunis temporibus, populis pu­
chiarum limites polfidentes , ad fubvenien- blicari facere, ut iis promptius parere, poe­
dum reAoribus pro decimarum folutione , na (que tn cis contentas evitare fciant , dt
etiamli eas nunquam folvere confueverint, valeant ·’·
authoritate ejufdem decreti facrofanAi con­
cilii Tridentini cogi' polfe pro ea quantita­
CAP. V,
te ab modo, & forma, qu* ipfis ordina. nis Itatuta fuerit, a quibus pertinaciter folExcommunicates ab ingrelfu ecclefi*, «
vere recufantes excommunicentur , aliifque Sacramentis, dc a communione fidelium,do­
juris, dc arbitrii poenis pleAantur ; dt ubi nec reiipuerint uti membra putrida refecanon funt predia,. quod
.
decime folvi neri,arcerique mandent epifeopi, monentes
queant, cogantur parochlani fub eifdeuuComnes, ne cum eis ( prefer in talibus in
poenis ad eorum parocho fubveniendum.
quibus a jure permiifum eft ) ufum feu contuetudinem aliquam habeant. Excommuni­
C A P. I.
cat! vero, qui ecclefiam ingredi apii fuerint
dc coetui fidelium fe immltcere pr*fumpfeDr excoHimutic-ittoitibur, & rxctut'
rint, aut alii, qui cum eis familiaritatem,
mitniunr.
vel interdfAam participationem fpretis ecclefiallicis monitionibus, habere veriti non
Cum gladius excommunicationis ecclefi* fuerint , dc per annum in ea perfeverave„
difeiplin* nervus elfe comprobetur, dc ad
rint, graviter ab ordinario puniantur, in
* de*ref. conknendos in officio fuo populos valde fa* eofque uti de hercli fufpcctos procedi pof* lufaris (it; ut formidabilis dc cavendus eif- lit.
dem populis, uti eft, temper appareat, fa­
bric ac magna circumfpeAksne exercendus
C A P. I.
eft 1 cum experientia doceat ,fi temere levibufque ex rebus incutiatur , magis contem- o
Dr biffituhbur.
ni, quam formidari,dcpernitiem potius pa­
rere, quam faiutem ; idcirco, ne ordinarii
Hofpitalia qui poffident, etiamfi In com­
aberrent, in eo exercendo, fervent formam mendaro retinent, exitientcm hofpitalitaa facrofanAo concilio Trident, prrscriptam. tem non diminutam juxta eorum fundatio­
nem confervent; dimilfam vero fub excom­ SeC sf.
c. I. da
CAP. 11.
municationis aliifque ab epifeopis auAorita­ refer.
te facrofanAi concilii Tridentini imponen­
In judicialibus caufis, ubi alia via aliifque dis poenis rellituant. Ubi autem hojpitalijuridicis remediis fubveniri poterit a cen- tas fervari non poteft, eorum bona in alium
furis ecclefiafticis,quoad ejus fieri poterit , non diffimilem ufum pium ex ejusdem fa­
epifeopi abftmcant, non fpe lucri tempo­ crofanAi concilii Tridentini decreto con­
ralis, aut favore magnatum adducantur;
verrant epifeopi.
nec ad eas infligendas quisquam impellatur.
Cum autem ad inanifcftandum furto fublaC A P. 11.
tum , vel quovis alio modo- perditas res-, £ Hofpicallum bonis adminiftrandis, nemo
excommunicationis remedium erit adhiben­ xre alieno gravatus prsficiatur , neque no­
dum , non alitet eo uti liçcbit , quam *ft<- toriis criminibus maculatus ; fed Ille tan­
mata prius rei magnitudine , & caufa dili­
tum qui uti Deum timetrf, ac rebus fami­
genter atque maturè per epifeopum exa­ liaribus proprih bene confulens ab epifeo­
minata .
po luo comprobatus fuerit , eideroque quo­
tannis villicationis fu* rationem fideliter
reddere promi ferit, ac efficaciter compel­
latur fub poenis fecundum ordinarii arbi­
trium indigendis, apud quem hofpitalibus prat-

ficico-

1157

CAP. III.

'

1158

Concilium Amalphitanum.

ficiendi le fideliter, aecurateque hoc menu*
_ executuros curent; quod fi deiode male ud-A
minirtrafle deprehcnu Fuerint, poeta tanto
HP7· (celere digna afficiantur.

- M
**

CAP. 1.
Dt tufrilniintihii, ir /Uihtttihi
liitfnt

Confrateraitates qua auAoritate ereA·
Hofpltalarii munus Fuum pie exequantur, fint, quemque confrstres io fcholis orandi
nihil ab hofpltalitatis gratia accipiant, modum teneant , dr an miflh, A aliis ex
convalefcentes, antequam viret receperint, pia alicuius difpofirlone injuhAis fatisfacianr,
ttoo dimittant ; bene fe habente· not reti· dt praeeffionibusinterfine, videant epifeo­
neant : circulatores, herbularioa , blai^he- pi ;ftatuta 6 qu* habent, vel capitula examôs, lufores , lenones, meretrices, Λ id minent, rationabilia approbent, fuperftigenus hominum (extra ncceffitatls catumdt tlofa etiam lurata tollant, coique a jura­
inconfctto epifcopo } non admittant. Ma· mento abfolvant, redditos quot A quales
res a mu liet Ibat, leAo dt cubili quam fieri fint.dr quomodo diftribuaniur perquirant.
poterit, dividant. Peregrinorum concubinas, ■ Eleemosynas in reparatione ecclefi· conver­
« juvenes , quos ementito uxoris, dt filio­ ti faciant, ac aliis pris uilbus applicem ; comrum nomine hofpitio convenerint ejiciant, mefiàilones dr choreas ev bonis ecclefi· fie­
ntqde debitis afficiantur poenis, epi(copis de* ri foiitas penitus prohibeant, fibique ipfis
ferant : expofitos, ffiorphanos Chridiani enu· ad normam facro&nAi concilii Tridemini
triant, dt cum ad slebitam otatem pervene- ■ in fitqpdoa annos de adnuniflratte rationem
lint, mafculos alicui arti addifccnd· appli­ reddi jubeant, ac novat confraternitates,
cent ; feminas vero divitis ac pbdic· do­ vel fodalitatcs erigi tine eorum aflcnfu non
mina fervitio hac lege accommodent, nt permittant, Λ fic ercAarum adminjftratlr»cum nubilis «tatis erunt, eas dote conftitn- nem, donec aflenfitm praefatum obtinuerftv,
ta nuptui tradant.
.fub excommunicationis poena interdicant :
debitores confraternitatis officium habere.,
prohibeant ; .qui autem fuit officialis pet
annum, fi fuerit confirmatus per annum feProvideant etiam epifeopi, dum corpo­ quentem admtaiftrare nos poffir, nifi prio­
ribus medicina ptufto eft,ne animarumcu-C ris anni rationem reddiderit ,& reA«admifa negligatur : propterea facerdotes non niftrationis fidem reportaverit.
defint, qui miflas', faltem diebus feftivls in
loco infirmis accommodato, celebrent, &
facramenta rite, de opportune languidis ad·
tniniftrent, atque infirmantibus ad mortem,
Ne autem ferus tk' humani generis im­
ad anime falutem neceflaria commemorent, manis horti», inter bonum triticum xiiania'
Λ charitatls officium, ufque ad vite exi­ de more fuo di&minet, cum magna dili­
tum in eos exerceant, illoramque nomina, gentia epifeopi advertant, ut ift· laicorum
Îjenus , dt patriam diligenter notent ; de- confraternitates ad magnum animarum ftuunAos vero ecciefiaftic· fepultune, facris Aum inftirar* ab illicitis colloquiis, vél
precibus adhibitis, pie, ac religlofe tumu­ parum catholicis , tum.propter rerum fa­
lari mandent. ZEgrotantes vero confiteri, dt ctarum imperitiam , tum propter temerita­
facrofanAam F.ucharlftiam (umere reculan­ tem poenitus abdineant, huic vero maio
tes, medici confilio accedente, expellan­ optime confultum ac ptovifum, fi aliquem
tur plane indigni charitate hofpitalitatis ,D regularem vel fucuiarem ac moribus pro­
quippe qoi Dominum intta fui cordis bof- batum illis epifeopus prefccctit, quem in
pitium recipere nolunt.
rebus dubiis coofulere teneantur.

- C A P. V.

C A F? 11.

C A F. VI.
Curent autem locorum ordinarii, quod pa.
rentes, qui infantes poffunt alere, non expo­
nant , oec in hofpitali alendos relinquant,
fub poenis arbitrio ordinarii infligendis :
proinde compellantur eos recipere, A pro
expenfis faAis pretium debitum Coivere, At
confeflarii in (oro confclenti* ilio· non ab­
solvant , nifi condignum pretium pro edu­
catione fuorum filiorum obtulerint.

CAP. I.
Dt rtbet tttlffie et» tliMÜii.

Non fine maximo animi noftri marrareL.
comperlraus bonorum ecckliafticorum alie­
nationes, abfque debitis foiemnitatibus in
grave animarum contrahentium periculum
nucufque faAas , caufas fuifle , ut omnes fere hujufce provinci· ecclefi· io maximam
inciderint paupertatem, ut vix cum vacent,
Equi prc«fle velint reperiantur. Cu pient efque , quantum in nobis eft, providere, ne
de cetero h» fiant, ftatuimus ac fub ex­
communicationis fentcncia ipfo faAo incur­
renda , aliifque juris poenis , omnibus cle­
ricis, A quibufeumque bona ecclefiaftica,
& piorum locorum quovis titulor podiden­
tibus adminiflrantibufque mandamus, ne impofterum diAa bona feu jura canones at­
que predia , abfque Cedis Apoftolic· iicen-

Ddddi tia

Π60

1159

fa prius obtenta , dk proceffu caufWque co* .
ANNO
goltiooe, quod in evidentem utilitatem ec*
Derrttifin grarretr»
CutltTi
CH*«ST1 ctefi» piique loci cedat piucedeote , ac e*
«597·
Deqique non folum omnia, & lingula,
tiara lententia fubfecuta, alienare permu­
tate, aur alio titulo in alium transferre-au­ qu* in'his decretis comprencnfa funt,
deant - In. quam excommunicationem volu­ fed omnia alia queeunque tam a facris ca­
mus etiam incidere notarius» qui hujufino- nonibus, quam a generalibus quibufeunque .
<l» contraAus, ctiam juratos » his minime conciliis, prefertim a factofauAa Tridcntiprxcedentibus, receperint ; quos ex tunc ir­ na fynodo flatuta dkdefinita funt, Gve dog­
ritos dk nullos dk canonibus dk Apoitoiicis mata five reformationem dk morum corre­
decretis repugnantes efle declaramus: loca­ gionem tefpiciant, plane atque integre ab
tiones propterea ultra triennium dk contra omnibus comprovincialibus epifeopis, ab­
caoches, dk decretum facrofanAi concilii batibus, capitulis, dk aliis ecclelia flic is per­
foras , qu* vel per fe vel per eorum ido­
Tridentini faAas pariter annuUamus.
neos procuratores Interfuerunt aut interede
CAP. L
debuerunt, ac ctiam laicis quibufeumque ,
B quo ad eos attinet, fervar! debere decerni­
mus dk mandamus, falvls tamen omnibus
qae eb/rroendù.
conftitutionibus eccleliarum ardioribus dk
laudabilioribus; injungentes epifeopis,ut h*c
Et quia fruftatorium effet decreta conde­ Ipfa decreta poft fex menfium fpatium in .
re, nite ad omnium notitiam obfervanda de­ cotum civitatibus dk dloeccfibus publicari
ducerentur, ac etiam «secutioni demanda­ dk ab omnibus obfervari curent. Decernen­
remur , ideo qu* de teverendlffimorum no­ tes etiam omnes, dk lingulas admonitiones ,
thorum coepilcoporum confilio, dk affcnfu ftatuta, decreta, mandata in hac fynodo
definita, atque Aatuta funt publicari, dk faAa, ordinata, dk gefta , ac eorum pro­
ab omnibus tam laicis, quam ccclefiafticis mulgationem, ita omnes dk Ungulos quos tan­
perfonis in virtute fanAa obedienti*, ac git afficere, ac fi pctfonaliter, dk tingulafub aliis arbitrariis poenis inviolabiliter ob- ritef fingulis ipfa ootificara dk intimata^,
fervari mandamus atque prcciplmus, qua­ fuiffent ; eisdem notificamus, quod d quid-1
cunque confuctudine, vel diffuetudine non quam contra admiferint, poenis ac miuAis
Cin eis conftitutis dk aliis epifcoporum ar­
obftpnte.
bitrio imponendis confltiogehtur. Qu»cunCAP. I!.
3ue vero in. hac Metropolitana fynodo aAa,
ccretaque fuere, omni ( qua decet ) humiln
Cum in hac provincia cathédrales écriv­ tare, reverentia,dk obedentia, prudenti*
it* ita anguli*, ac tenuis redditus funt, ut judicio, dk authorirati SS. domini notr■ p·*
dignitas epifeopaiis ab antiftitibus minime p«, atque fanA» fedis apoftolic* conllitu.
confervari pbffit, fed quotidie propter po­ tioni, dk confirmationi fuppoalmus.
puli contemptum magis vHefcat, decretis
lacrofanAI concilii Trirfantini parentes raullus archicp. Amalph.
tionem, qua epifcoporum mendicitati mo,
go Jo. L epifcopus Litetenfis coafan·
defle contuli poSr, inivimus, ea roque no­ ' tiens fubfcripfi.
mine Synodi ad fanAiflimuro D. N. referen­
Ego Don FJorianus ex can. reg. tarera·
dam fore curabit Metropolitanus, quibea- lien, epifc. Scaicn. confentlens fubfcripfi.
titudmem fuam humiliter fupplicabit, tqt
Ego Thomas epifcopus Muxucnûs
eccleliarum*dk epifooporom cognita ege-D
flate eis pro fua religione dk prudentia pro­
videre dignetur.

{

T

ΠβΙ

'

llftl

DIAMPERITANA
S Y N Ό D U S
.IN

M A L A B R I A,
Qua Chriftiani S. Tborna. vulge JiCli^ftie» tathaïitant amplexi fnt,
& iiftiplina m tôt» Maiabria inftitnta.
Anno 1599. habita;

COLLECTORIS

\

PRÆMONITÏO.,

Uenquam bumilem dieceiina fynodi appellationem ·»■ fuperet Diamperitanam illud tortilium, cujur modo trallationem in/lituo i r»»» «awr« Malabri­
ta ornait Chriftianorum natio tn teat convenerit, babendètqee toit toni illi
fiiiril a ftniifitt tollar hiia orientalii frtautt Goenfii arcbnpifiopur [Alexiut Meneffîui œ ord.S. Augujiint, idem put poftea Brecbiuoaea·
fem fummam tatbtdram afcendit j f«< A· fummi frajitltr tbidem muant ιχ·
triait t multo potiorem obtinet dignitatem ,
ut 1* tlaffem deoetrfanerum
tantillorum referatur. Quate aoa abt re Labbeut, a tanftlia fuo negligtndc dtoetefana/ ftp·
nodot tu bujur grayiapi teufuit recedendum « faite diligenter ledaribut fuit copta efetia­
le tujutdam, ia 9«« concilii bujut adumbratio eundam, levit litet tb· fitmmit tentum lrnett indicate, continebatur. Net ultra viro doflo licuit, nondum Vulgatu latino firment
iategrit aflir toncihi , pun Lufiteaite tantummodo eucufa habebantur Conimbria anno 1606.
curant/ Antonio de Govern, patriarche Armenia , tb· epifeopo Cyrenenfi etc ord. S. Augufiitei. Qua demum aila cum ante annot fix lattnu literie tnedidbnt P.Jo. Facundae Raulie Cafaranguftauut, eat ord.S. Augujhai, Romapue vulgaverit eodem ipfo anno I'M}·
typtt Maiaardi ; materiam mtbi faffecerunt aptiffimam, ut meant collelhonem inirgrir ejnr
cancel11 afin ditarem ; euod ftatim praftabop^fipuam defynodi bujut btftoria altpuid attigero.
In bdalabrico trailu ftta regio pfi Dtamperitana, cui tjufdcm nominit urbt imperat
regni caput &■ metrepolit. Seder ebi fu»i bebent per oppida montane di/berft Chriftiani,
5. Thoma, poor ut ab apoftolo Tborne appellationem traxtjfe concejjenm, religionrm ta­
men ab aooftobta loatt diverfam, utpote Neflorianam, ad atatem uffue toacihi pro
feftee confiât. Snot habebant epiftooot toiler India primatei, Amalgala, ana montium Malabria urbt eft,rejidenter,« Cbaldaeorum patrrareba dator, Neftonanit dogmatibut vei
petam vei otculte faventer. Poftremi omnium per bac tempore fatram illam dignitatem
gefttraut Jofepbut-lll. Abraham ♦ Simeon . Prtor ill, quod barrfim divulgaÿet ,Lnfitanoe,
pennr quot fummam erat civitatir imperium , offendit, u autbur exulare dirtier in Luft·
tanea toailut eft . A» rediit ad feet, fed brevi poft iterum pulfui in emhum in Left·
tenia detejftt. Fatuam abfe/ti/ epifeopi fedem occuparunt due, Abraham 4· Simon; divifa
emm ftbifmate Chaldaeorum ectltfta,ftuti in dear ftindebatur Patriarchal, ita ♦ duebue
epifiopti India commiffa eft. Porro Simeon ab amnio veieatur, a Romano Pontiftce open
emploraturut ad urbem contendit ; ibi tamen deprebenfut , nullit initifttum ordimbar epi/toagere , aflutum fetedere jeffut eft , venitpae profugae m Lufitaniam, ubt mortem obi­
vit. pemuio anteejut deteftum, anno fcilicet IJ97. obterat «> Abrabam, aeem dinemuiSi»*»*t»verfetum ; at^ue fit utroque fublato, ectlefiam aliaunadiu gubernavit Ceorgtet ar·
a-?"*'?..**.?.™" ’"‘"’•X”·1 rfgttttt» tiled commendaverat. Sed Remanet Poutifeit
A"u,,*r Meniffio Gotnfi arcbteptftopo admiutfirationit nomme terere illam
JHIW. Infiituea tuet ab eo teffte dioecefit VffttMio, dr pof variat tum Ceorgto tonterta.

' tuat»

_____ .

DlAMPlRlTANA Sï N0DD8.

Π<$3

ΙΙ&φ

M aiRtt ΜΜΜ eetMktt JUm daret t ttdt»fM
<·*’«·· mdrwwur» Die»»erit er*r fMaU< ,»Mte ÿt «I te» etMrtgU· Aeaa
·**». <·* Pr Afe/< •fp»'* y*1»*/·*··®·
W*>ji tUnheet a. Ohm c <·«« Caau*!
fi» legettt drfiMTMt. Cvtdtife & dite io.Jtnii mm 1599. M jeta» tiled te»Me •19»
CMvraertmr
efliten omms .auoem rtt tM peretfe«f ./ratfuAue

Μ."* ftrUtit

,Λ?
«>W

"ttHait Uoee tatiM tUifltMtnMS. TUaa faite» fieri·» ed eetUitM» JÜt» red—
βη. Hit »ftr tHeuth ·πι dnte» rttitt»et t ftrètetie Ut feriter Mtitf eeet ide—
••de» Χμμ·« edrhMt fabjetit ide» f. Itealif t qw aerjfate» Une Lettee» ββ"·»
tdereete» fafre »ieuttni»t·

. S

Y

N

O

D

U

S

Dicecefana ecclefi·, A epifeopatus Angatnalenfit antiquorum chriflianorum fanât Tbonuc in Montanis ue Malabar'Inaut Orientalia,

A a Z PI X B N D I S 8 1 M 0
F.

ALBXIO

DE

DOXIHq

MENESSBS

ArtUefifitft »ttrefalitn»Gee»ii, ledie, tf ferti·»triiittlii· fri»ete eeMrata
eeStritete feeiliffieà déniai Cleneetit ff. VIU. tertie du Jieaueita /·β fe»
tenft. iQ.Teui mm a j 09. pue ttnfare fadtt tftftefaltt <ætaM, teiet fy~
aedi fqfieaet Mite feet ie ettlerie eeeeiUu SS· ditate» ia effiM A
regee de Ditefer fit Ütieu regit Ethaiti de CetUet; tUfte fite»
tee ftitifitt gteteM eUdieatta exUUte fait, & eetMt îUîm
duettfeet tltrijUeei Keneaa ettlttie fri»ete w, et fe·
ttfiete» freftfi feat (a).
PUBLICATIO

iadiflit Dim/tritt» fyaedi .
On frater Atatlut de Menefles'Del ,ft ch» ejasdem herefie anteftgnaM fobjeAi.
fanA* Rom. ecclefi· gracia archiepia- Infuper ut la eadem epifcopaii fede gnber·
copus Metropolitanus Go· India At par- natorem, ftt vicariam apoftolicum Inftitu·.
tium Orientalium primas Ac. rev. in Chrl- remue > qui rfbus fpirltuaiibna > ac tempo»
- fto patrl Georgio archidiacono epifeopa- ralibu* praeflet, qaoufque fanAa Roman·
tus rcgnotumde Malabar ad Montana chri-Dccclefia prardiAa epifcopali fedi proprium
ftianorumSanAI Thom» > A omnibus alite paftorem defignaret. Qua moneta noble·
facetdotibus, Caflanariit, diaconis, A fub- apoftolica
* "
auAorltate demàndara, «t débi­
diaconis cuoAifque popnlte, Pagte, oppidis t ta fubmifiione· At obedientia eaequeremur,
A locis, A omnibus Cbriftianis dlAl epi- ftatim ac Ailr vita funAus pradlAns archiefcdpatus, falutem in lefu Chrlfto domino pifeopus Mar-Abrahamns, curavimus gusiqftro. Notum 6t omnibus A fingulte, qua- bernatorem illius ecciefie virtute literarum
liter SS·pater Clemens PP. Vili, pontifex 1.
" '
*
’____
apoftollcarum
inftituere,
eumqùe mittere
Romanus, A Jefu Chrifti Domini noftri io ad diA· ecclefi* pofiefion
poffefiooem capiendam.
terris-vicarios > A modo Dei ecclcfin pra» Id quod alite
_2L titulis
J,—! noftri
—.‘J mnnerte erat·.
fidens, binas ad noe dlresir literas in for- |primo
'
quia talk ecclcfia capitale (quod
sua brevis, quarum una fub die 17. Janua- 1fede vacante ipfam regeret ) orftinta erat i
ril an. 1594. altera vero at. Januarfl aonl deinde quia eâ res «d'aetropolltam Indi·,
proxime preteritl 1 $97. fubfcrlpta fuerat > A omnium eccicfiarnm io partibus orienta. quibus 9 monete paftoralis omdl » A uni- iibus primatem attinere videbatur. Verumverfalte poreftatis, quam fuper omnes mon* E tàmen cura, A labor omnis frisAncaruir;
di ecclcuas a Chrido Domino t illa fupre- A quamv· multis varllique tentatis viiu
ma fanAa , A apoftolica divi Petri Cathe- hac In re per integrum biennium laborave­
dra accepit, nobis preciplcbar, ut hujue rimus, omnia qu· nos decrevimus, etlamft
ecclefi» vacantis ob mortem arcbiepiicopl illis mandatum fanAiffim! patris Romani
Mar- Abrahaml coram gereremus ; utquo pontificis multem ponderis adderet, opta­
kwiio umquam paAo, epifcopom aut prefu- tum exitum fortita minime fuerunt. Altae
lem a Babylonica fede tali, ecclefi· defigna- enim vero in ea dloecefi fchifma , A
tum, prout huc.ufque farnum fixerat, re­ contumacia adverfus apoftolicam fedem raciperemus, eo quod omnes fchlfmaticl, h*- dices egerat; Itaut nec noftrls; nec pooti-

D

retici Neftorianl , A «« «MM· fan- fida preceptte ullo paAo obedlreat ; humo
·
·teïdtau
- «ancra"
-------- £ Ann· ecclefi· ohm
plura
Λ·»
IMS
CWBft IWt ÇMinbvhl B|NMt OUhWMB OmMB 11WI*îT1T BWtfTflfiafrfff
peg cumpetmiC.
.... ................. MM< ImÂm-.MImnm.·
mpeimi. ·· <Mkli * nnliaMhaaae

Aa Romane ecclefi·, bebyfonlco putriar-

1165

Diampiritana Synodus.

1166

dientiam debitam non levia favlnora per- . plure* a nobi» difceflferlnt, dr fanAa ecclec
_ P®tra,en' · Poftquam vetocaufatnhanc adeoA na Rotoana novo fchifmate profeiAbfuerit. r
rroo. * 'mplicitam, totque Impedimenti* Involutam At Deu» fit* boni tat if memor, notlrorum- <·*·■’«·
*599·
Deo enixe commendavimus, idque ab omni- qu· Criminum immemor, nos, poft
“ mul‘°“‘
bus pariter hujus dioecefi* incoli* fieri jus- tot tolerato* labore* a periculi» omnibui
fimus, dia deliberavimus & mature perpen­ liberavit, fuaquc bonitate , & dementia ,
dimus , quanam via exeeutio mandatorum qua non vult mortem peccatorii, fed ut
apoftolicorum obtineri poflet. Vehementer convertatur, & vivat, tum etiam intuitu
no* commovebat commiferatiogerftl» illius, meritorum fanA i apollpli Thome primi ho­
cujus magna pars a tempore, quo ipli & rum Chriftianorum magiftti , & proteAoapoftolus Thomas evangtlium promulgave­ rii, tempeftatcm illam in-pacatillimam ver­
rat , ad hic utique tempora in Chrifti Do. tit tranquillitatem. Omnibus itaque lui ve­
mini fide conftans perfeverabat, in ipib in­ ritati* affblfitquamobrera nubi* adhefefidelitati* gremio, dt in tanta Chriftiano­ runt, fidem Carholicam profeffi funt, norum illorum difperfione, cum diverfa* re­ bifque morem gerente·, ad fandu Roma­
giones incolerent, dt ea* quidem ditioni re­ ns ecclefi· gremium redierunt.
gum idololatrarum fubjeAas, quodque curou- B
I
Ob qua beneficia , maximas,ut par erat,
Ium addebat fine ulla cum reliquit ChrMiia- Deo gratias egimus, ut que iis diu Chriftia­
ni* communicatione, qu« plane a primis il­ ni illi fruerentur, dc ea que ad Dei glo­
li* temporibus interrupta fuit, ufque dum riam perada fuerant, rata , & firma per­
manerent , nobi* maxime falutare , dc (
Lufitani huc pervenerunt.
Poll diuturnam deliberationem tandem, Opportunum vifum fuit. Synodum D>oene quo» gloriofu* Apoftolus Thomas fuis fu- cefanam commodiori In loco, atque adeo
doribu* irrigaverat fruAu* Catholic· do- in meditullio dtoecefi* quamprimum indice­
Arin» , deficiente alimento penitus are- re , ubi que ad Dei honorem, fidei catho­
fcerent, utque Apoftoiic* S. Sedi* manda­ lice augmentum, vitiorum fcelerumquc extirpatioocm, Chriftianorum quoad moret
ta cxecutlonem haberent , decrevimus
noftra ecclefia dlfcedere , rtllAi* ibi ido­ .reformationem , animarum denique utilita­
nei* Minlftrls, qui vices noftra* ftfpplcrent, tem , dc^ pacem opportuna forent', pertra& diAam dioecefun adiré, ut de rebu* ad Aarentur. Nc Igitur confilium adeo falutaMontcnfem Illam ecclefiam pertinentibus • re differamus, ecclefiam, dc locum de Diamcognofceremut : ratio fic decernendi nobis Cper pr»eligcntes, omnibu* & lingulis Chri' ■' ut experiremur
‘
'
ftianis hujus dioecefeos, tam ecdefiaftici*,
fuit,
an per no* prxfentes,
afpitante divina gratia, fieri poflet , ut quam Laici* cujusvi» (latu*, dc conditio­
gens illa ad obementiam S. Roman· Ec­ ni* exiftant , notam facimu* indiihonem»
clefi· redigeretur , hvrefefquo, ac falfe & cpnvocationem hujufmodi fynodi in di·
doArin·, qua* Prcsute* Schllmaticl ab eo­ Ao loco de Diamper peragende die 20.
rum antefigoano Patriarcha Babylonenfi il­ proximi menti* Junii currenti* anni 1599.
luc mlffi fuperfemlnaverant, penitus eradi­ qu· erit Dominica tertia poll PentcCoftcn ·
carentur , libri pariter erroribus pleni, l nili per prcciplmua in virtute fanfle obequi circumferebantur eliminarentur, qu» dlcnti», & fub poena excommunicationis
omnia facilius no* confecuturo* efle fpera- late fententi· Revr hujus epifeopatus arbamus, fi per nos ipfo* paftoralia mune­ chidiacono, dc omnibu* alii* faccrdotibus
ra exercente*, viribus divin· grati», dt ejusdem, legitime ob valetudinem , etatem,
divina ope adjuti, populis iliis, veritate* vel alio inevitabili officio non impeditis,
Catholica* Inculcaremus, eofque ver·, ac ut die'20· Junii adfint, ut ab iis nobifeum
_ lati» prcdiAa fynodus dioecelana ,
falutari* doArin· pabulo, quo maxime ca-Dcongregi
juxta ta(aero* Canones celebretur. Et quia.,
rcbaot, nutriremus.
juxta
Acceffimu* ergo ad diAam dicecefim, re­ ex confuetudine Immemorabili , a primis
rum omnium ad Chriftiano* Ilio* pertinen­ ufque temporibus InduAa , & ab iplis Ethni­
tium infpeAore* , dé cognitore* fuimus. corum Malabarici* regibus peruiitfi, etiam
Nihil vero non movit Demon Gluti· no- ea. omnia, qu· propria funt regiminis temftrarum animarum hofti* infeftiflimu*, ut pdrali*,& cauf· ipf* etiam (a) Civiles,
noflros pio* conatu*, laborefque eluderet. ad ecclefiam, ejufque PreCulcm pertinent:
Maximas turbas , contentiones, tumultus & quia non minus antiqua viget confueexcitavit, ftc eo redaAa res tuir, ut quara- tudo noti ficand! Populo t que ecclefia dccre( * ) Qsionum plure* Acathotici · cum quibas Juftus Hcnningius lobemer D« Jure Pretr/eo.
dc Petrus Olaonone Bif. Civil. 1»*. Nrtfll. rea*. 1. flurihu >· heit , fcculariom litium cogni­
tionem Epifeopi» priorum (kculorum prefrafte abjudicant, ut Romtnam prcferlnn Curiai» de
ufurpationc coarguant, opportune ecclefi· Angatnalcnlis immemorabilem, que hic laudatur,
eonlueturfiacm ab ufque prlfc * femporibui obi Icimur; & quidem 1 nrlutlabi ii Auguitini tcilimon io dr exemplo. Teftiuwnio ; etenim locum 1. Ctrl* t. dc judiciis primorum Chriftianorum
ita Interpretatur. t/·!· sit terave *4. direr. ■·» e.deaur , d». Samo ,«■> w« rttfituit Jniifim i»ttr v*< I C<«/i<«il «arae teltier
, ilthfajiui Jlf^tlvt miihrtl ; i» fort futi.
••■r Jurfrf C*r0fA>«or > tf it »ftr»
c· ap. hcc fcrlbit ;
mi m.lrfliii ( cauf·
fecularlom dirimendi ) /*·«
»·»
/··, /od rj«, f·;
It fmitior
vrbitri» ( id juris a Deo legislatore derivat > . Qpod etiam exemplo fuo robora.it s. DoAor adhrve* ipidcm iltaa Qpeurea* ·ΙΙί··Ι ·« mrew rtaamduw , wulfrm , in Klonafterio l«a·
■Am arrrar/, f*M*
raqfetiMi «fireery» f*U de *<^nu fanUrifas,

i

II67

DlAMPERlTANA SYNODUS.

IT<58

“■ 1 ' -· crevit » ut ea melius exequantur fub eo- execution! msndentur, M
&cu {fodiantur per
Anno dem prccepto, St cenfuris omnibus Chri,- interceffionem faoAiffim* virginis Mari* do- An mo
Cnaisrt ftianis locorum « & pagorum, vel ubi loca mine noftr*, de cujus honore Λ; gloria Cmihti
li99·
bujufmodi citcumfcripta, & fuis limitibus («) fingulariter traAaturi fumus, & gio* *5W·
'
definita non exifliint, omnibus» qui in ali­ tioG apoftoli divi Thorn*, inftitutori*, pa.
qua ecclefia convenire folent» tarriquatn tronl, & prcreAoris Chriftianitatis hujus,
ad ipfam pertinentes» pracipimus» & man­ omniumque coelicolarum, ut cunAotum pa­
damus, ut ftatitn ac hoc noftrum manda­ ce . & concordia incipiat, & progrediatur
tum ad eorum notitiam pervenerit, quili­ fynodus , & ad Dei «ternam gloriam ho­
bet Pagus, vel communitas quatuor ex ho- norem, dc laudem finiatur. Poftremo jube­
neftioribus timorate confcienti*, Sc rerum mus hoc noftrum mandatum, & convocagerendarum experientia aptioribus eligat, tionem fynodi dioccefan* promulgari corim
ut populi fui nomine , fynodo inter lint, Ac populo in lingulis illius epifeopatus ecclefacultatibus futficientibus inftrudi, omnium fiis prima Dominica, qu» proxime fequitur,
nomine acceptare, fubfcribere, confulerc, poftquam notificatum fuerit omnibus Cafla.
iis ipfarum
obligarique pollini ad ea, que fynodus fia- nat
._........
r--------- ,- ulterius
- --------- valvis
--------- ,ipfarutn
r-------- ec-ruerit adimplenda : preterea expofeere, & “defiarum affigi, & manere affixum,
ut ad1
proponere valeant quidquid ad Dei fyno- omnium notitiam perveniat, Ac débitant,
dum, βι rerum fpiritualium, 0; tempora­ exeeutionem fortiatur . Dacum Chanoctc
lium profedum erga populos, & Christiani­ die 14. Mail fub noftro, & publico figillo
noftr* cancellari*. Andreas Cerqueira no.
tatem expedire judicaverint.
*
Per has easdem noliras literas facultatem rarius earner* illuftrjflimi domini archiepi·
concedimus omnibus & lingulis, tam ec- fcopi primatis fcripfit anno «r* 1599·
clefiatticis, quam f*cularibus, qui lites, que­
Frattr Alcxiut arcbitftftof· Primai .
relas , dilfenlioncs , competentias, petitio,
j
nes, vel res alias contentiofas pne manibus
/
habent, que per prrfulem, aut Chriftianos
determinari debent, ut eas fynodo propoN nomine fandiflim», & individua
nant, & coram ipfa libere polfint, quod
t
fibi vifum fuerit, poflulare; in omnibus enim
Trinitatis» Patria» & Filii, & Spiritu·
aqdiendis facilem fe prebebir fynodus, & SanAi r anpo à nativitate Domini noftri Jejuxta facros canones At confuetudine·, que C fu Chrifti MDXCIX. die XX. menfis Junii
Jn Ungulis territoriis vigent, quod equum Dominica III poft Pcntecoftcn. pontificajuftumquc fuerit, decernetEt quia nobis• tus fanAiflimi domini noftri' Clementis pap*
confiat, plura litigia in dida dioecefi in dies VIII. aqnb Vll. regnante in Lufitania ejus·
excitari , que. funt frequentium difeordia- que dominiis rege catholico D. Philippo IIrum femina, non tantum facultatem faci­ Portugal!!* , Algarviorum , Ac Mallucamus ; verum etiam precipitous, & manda­ ruro rege ejufque regni anno Γ. moderanmus omnibus ,qui in hifce controverfiis ver- ce Indi* Orientalis flatum ipfi regi fubjefantur , ut aliis pretermiflis recurfibus, qui Aum, illuftriflimo DD Francifco de Gama,
plerumque in chriflianorum prejudicium ce­ comite de Vidigueira, clafiis przfeAo Indunt, intera^ftemporis hanc viam fandam, di*, ejufque Prorege, in loco de Diampcr,
& juftam inKit. Ut tamen omnia ad opta­ Ethnici regis de Cochin ditioni fubjeAo in
tum finem Jnucantur, illud in primis opus ecclefia omnibus fandis dicata, epifeopatus
eft, nempe Vlinam gratiam, At auxilium, Angamallenfis in montanis Malabarts, ubi
implorare à Deo, a quo bona eunda pro­ degunt fideles, qui Chriftiani fandi Thom*
cedunt , & fine quo nihil boni poifumus, ut- D
; appellantur ; fede vacante ob mortem arque multorum precibus ciemcntiilimus Deus chiepifcopi Mar. Abraba^, congregata fuit
reddatur nobis propitius, .laudabilem fan­ juxta facros canones fynodus dioecefana, ab
Aorum patrum, veterumque conciliorum^ illuftriflimo, & reverendiflimo D. D- fratre
Alexio de Mencflcs archlepifcopo metropo­
confuetudinem feAantes, monemus, pluri­
mumque in Domino commendamus eundis li ta no Go*, Indi*, Ac" partium orienta­
' Chriftrfideiibus illius dioecefeos, ut · tem­ lium primate, cura omnibus presbyteris, &
pore poîWrtnum , quo fynodus exordium fu
Gallinariis didi epifeopatus, Ac 'cum ekdis
met, quoufque finiatur, jugiter, corde pu­ populorum, & pagorum ipfius multifqu«_»
ro,& mundo,in jejuniis, eiecmofynis,ora­ aliis ejusdem Chriflianicatis ad laudatam fy­
tionibus aliifque pietatis operibus fele exer­ nodum , per illuftriflimum mcrropolitanum
ceant , dominum indantilfime deprecantes, convocatis ; <& primum plurimis gratiis Deo
ut omnium mentes congregandorum illumi­ adis, eo quod curb* Ac contentiones, quas
net , & noftra· fuo amore voluntates in­ diabolus humani generis hoflia, ne fynodus
flammet J ut in nullo ex agendis deviemus celebraretur «excitaverat, amicabili pace &
a veto, & qu* fuerint decreta efficaciter concordia compolitx fuiflent i eundis etiam

pr*

; ml
iirimtuili, ml
fruilinlii ■ Qjjo liquet contra quod aiebat
Giaonoruua, non tantum per arbitros, lites ab epifeopis defincus erfe. Et *}ίβ· ii- blandas
liugaminui falu lati ones , A fida officia depingit.· Et itnuatt
no,
rufitulff , ■·!
, tb· Dti [trmr tfftlt··! , »t
tmt ft·»
. Vi.
de etiam ifrjl.iji. Hoc etiam iterum fubigctur infra, Xd. 9. Drt. 1«.
(u. Qiiod eo dicit Alexius , quia ad ver Cur errore» Nertorianorum illorum, afferenda erat
bianilini» Virg. Manae, non folum maternius Chrifti, quam ultro fatebantur, fed etiam quod
fuerit ihfitct feu mater Dei, quod mordicus obUiuaicquc negabant.

r

11Ô9

Diamperitana Stnodus

JI?O

Malabarice
pte gaudio exniraatibus, quod tandem li- . derent ; & (i quid minus apte ----------------Anno
cucrit ad pertrita'dumdc fervitio Dei,fin-Afuii!et_redditum, timui cum, alus extrv,
CaaxTr ceritate fidei ,& bono Chriflianitatis, ani- confclfum prcfentibut , cum Indigenis ,tum Cnatsxr
*199·
*199·
tna ruraque, eos in unum congregari illu· Lufitaois « utraque pollentibus lingua * ubi
ftriffimus arthiepifeopus pontificalibus in· opus eifet, corrigerent c veftigio , & e·
dutus ornamentis» iniffam M tollerJam menda rent.
fcbtfma, prout in Romano Miffili contine­
decretum i.
tur » celebravit ; habita deinde concione ad
populum, & Caere peraAo, cum veftes pon­
fII.QinAh igitur congregaris, Illuflrlffim
tificales reaffumpfiffet, Officium ai tnciften·
dum concilium , juxta prarfciiptum cérémo­ Metropolitanus fedens in Faldiftorio, una
nials Romani peregit» quibus finitis» in cum ceteris, ad latera * otdine fuo confi­
faldiltorio fcdit, &’ confidentibus aliis ad Sy­ dentibus , dixit : In nemine Patrie, 9r fi­
nodum convocatis, rum ecclefia liicis, tum lii » 6· Sfirttue fandi, trium Perjbuarum ,
fecularibus, & fingulorum populorum "ele- & unici vere Dei : ium . Placet ne vobtt
frairet cur ffmi,
Pen. Sacerdotet fiht
Ais , facultatem a communit.-tc habenti­
bus, coetui univrrfo notum fecit, fe prr- "mei, tn ÇbrîjU dtlcdijjlmi, eledt » frocuraVirei fofalorum , ad Indent, <f- glorram SS.
fentem fynodum celebrate auAorirate mu·
nitum duorum brevium » patris Ss.Clementis tb· individua Trinitate.· , Patrie , Ftlte ·
exalta­
FP. V11J. D. N. quibus regimen iltiufmodi Sfirttue fandi, ad augmentum,
erclclic ob mortem atehiepifeopi Mac Abra- tionem Fidei Catboltca, religionu Cbrtjitahami, quandiu proprius pr*ful Ac pallor nen na , in boc tftfcofatn Monteufi, ad drflrueligeretur, fibi commendaverat. Id etiam dtonem barefum, ** ererrum, quot in eo Ha·
alio titulo ad fe fpeAare juxta ùniliones retteorum, v Scbtfmaticorum aliqui femina·
Verant : librorumque a falfit dotlriuie , qua
canonicas » cum archiepifcopaiis fedes va­
caret , At ecclefia ipfa archicpifcooaii» , ab ellti in bujujmodl librit ftrtfia funt,
ipfius futfraganca, orbata effet capitulo ; at­ exfurgationem : ad redaurandam ferjtdam
que ipfe metropolitanus effet, & totius In­ tfitut eccltfia, cum Catbohce, A* nmverfa·
dic, CunAaruicqne partium orientalium pri­ /> unionem : ad redtw egrand am obrdirufiam
mas 5 Uteris etiaut apoftdlicis, qu* elaAé debitam fummo fontifici Fomano, Umverfaecclefia
Petri ...
ia efui Ca·
fuerant Malabarice tedd’tre, ieAis, explicatis, _ Ut
.............
-j.- Pajlori, D. .....
& reverenter obfcquentetque admitiis, ite ^tb-dra fucceffiare, dr Cbrtfi t in terrer Ktcarum dixit dominus metropolitanu··, tibi ut- “
*
’ '
.
pote in idiomate Malabarice peregrino, fimoaiacam labem, qua m bac dtvicfi inva­
opus effe aliquo vito probato ,& in recede, luit eradicandam : ai redam admmefirateo·
ftaflk-a verfato, qui tam ea, que Ipfe in nem Sacramentorum, à* efferum ·/*■ necefcongregationibus diceret » quam qux fibi fartum ia ecclefia, in fofierum refill nendum i
dicerentur, vernaculo fctmooe utrinque fi­ ai rerum ecclefiafitcarum, Cl.-ri, 6· morum
totiur fefalt Çbnfleani hujnr diacefie re·
deliter redderet.
II. Et ftatim communi omnium confen- formationem , fynodum iiucejanam in Mon·,
fu eleilus fuit ad id muneris , Jacobus pref- tenir celebrari f Et dido ab omnibus , audi·
byter, Cafta narius ecclefi* de Pallurri ejuf­ toque , Placet , itrrum dtuil Reverendiffi·
dem epifeopatus, Lu'ttanica , 3c Malaba- mus Metropolitanu*.
rica lingua doAus ; Cui ad fe vocato, Ac
IV. Dum ergo vobit flatet , f’a Fratret,
accedenti, commifit dominus metropolita­ <fr filii in Cbrtjio dilcdljfitni, fynodum rwfins , ut officium Interpretis in facta fy­ fere, iefrecanter Dcuct,a quu bona tundn
nodo adamuffim impleret: quapropter ab fro.tjuul , ofortet, ut ea quer funt fertratumie fert tuent tbut^d Catobbtam
ipfo coram omnibus, Sacramentum exegit ftania,
liandi
ta A is fanAis Evangellis, quo Deum adnl- D fidem » tam etiam ai tcclefiar, Officia divibens tefterrt promifit , fe bene 6t fideliter tta , fand orum Sacramentorum ujum ,'tfr- ramunus fuum gefturum, iraur fincere refer- ttur Pofuli in mortbur frofedum , feramanret » & qua ipfe Dominus loqueretur com ter, benrgneque a.ctfiarii, 6* ietutefi au­
aditantibus in fynodo; & qux alii loque­
xilio divmo abfequenter adimfleattt ; (r qua
rentur cum ipfo, nihil addendo, vel de­
emiuiatieae digna videbuntur , fideliter atrahendo de fubftantia» 8c veritate dicen­
dorum : infuper fe fideliter , quod pariter
fui muneri* erat » leAurum decreta , & fan- dabuntur dtffl.cuerint, fremi ab omni con·
Aiones fynodi in congregationibus : qu*
omnia lingua Malabarica feripta erant,&
quia tn ore duorum, vel them tedium flat »» gratia Divina , rr/ dtfcuti fofiiut ( qued
tniu verbum, ut ipfa teftatur (a) veritas, «Mirr frtt oiultt babere debemur ) & ,< fft.
Ipli Jacobo Caffanario Interpreti pro am­ fimum, redumque flatum rejfttu.tutur .Ite
pliori fecuritate , adjunAi fuete ab ipfo tamen at tn vobtr nultum baient lotum conRev. Metropolitano RR. PP. Francifcus E'»"««, ♦ dtfcordu, «d fujhtiam (r veri­
Roz » Ut ' Antonius Tofcano e Soc. Jcfu , tatem ferverit neam, neque Cbrtfitarai vecollcg'i de Vaipicota ejufdem epifeopatus tnr > ®· laiKituJn mqutreuth, ComfledenAlumni , qui ut pote Malabaric* lingue pe- <itvr favora confiha , langue/cai.
t it illimi, exponenda ab Interprete perpeae
Conoil. lirneral· Tom. XXXV.
Eeoe

6-

(i) Matth. raf.t.1.

4

II7I

D1AMPBR1TANA StNODUS
DECRETUM

U.

A

II73

DECRETUM V.

C«iu»T»
1599·

V. Prxciplt fynodus in virtute SanA*

VIH. Ad vitandas perturbatione·, qu»
excitari poflènt ; aeve detur locus conten­

obedieoti», At fub poena excommunicatio­
nis ipfo faAo incurrenda , ne ullus eccle- tionibus non neceflariis » & prcjudicialibus;
fiafticorum , vel fccularium , ex vocatis prxeipit fynodus in virtute SanA* Obe­
ad fynodum , & In ea exiftentiba·, e loco dient!* , dk fub poena excommunicationi»
Diamperitano , ubi fynodus celebratur , ipfo faAo incurrenda, utdura fiunt congre­
abfque exprefla llltiftriflimi Metropolitani gationes « & fynodales conventus , nullus
facultate difcedat ; neque id fiat, nifi poft Ove fecularis, fiveccclefiafticus audeat ficelebrationem fynodi > decretis propria ma­ mulcutn aliis, vel fecularibus, vel eccle­
nu fubfctipris, cunAifque licentia receden­ fiafticis convenire ad difeutiendas res ad
di faAa. Illud infuper prxeipit, & enixe hanc fynodum, vel ad illam Cbriftianitaabfque
exprclfa
llluftrifcommendat, ut li quis ad laudem Domini trat pertinentes,
.
.
.
noftri, dk incommune bonum Chriftiano- fimi metropolitan! facultate .· verum omnia,
xum hujus dioecefeo* aliquid dignum, de_/ Bqu* pcrtraAanda cenfuerint, palam, & in
quo in'fynodo agatur, animo prxconcepe- congregatione proponantexcipimus autem
rit, illud Domino Metropolitano, verbo, illos conventus a populo fieri Colitos
folitos , dum
...
j
vel feripto, per interpofitam perfonampro- ‘ aliquid, de quo commune confilium audiri
ponat, ut quod expedire videatur, decer­ debet, occqrritrvel qu» fiunt ex manda­
to ejusdem Domini metropolitan'!.
ni poflit.

DECRETUM

tfr.

ACTIO

II.

IX. Dic fecunda, decantatis Antiphon:,
vi. Cunctis prxfcntlbus, dk abfentibus
notum, manifeftumque fit, nulli Populo fi­ Pfalrno, orationibus, dk Hymno, prout in
ve Pago ptxjudicium futurum, quantum, Pontificali Romano habetur : Illuftriflimus
metropolitans in fuo faldiftorio fedens di­
ad loci praeeminendam, eo quod (ynodut in
lioc loco de Diamper celebretur; nec ec­ xit : b^enerabilei dr dtleflt featen preibyteri : Jtlii tn Cbrtjlo cartjftmi procuratoret ,
clefi» , aut perfonc alicui ex ordine confedendi in fynodo: immo omnia jura, dc C dr elefli populorum ; raw hefterna die
firivilegU , ficut antea, cuivis integra,dk uobir per ttmpur Invert t alia peragert_,,
n fuo robore petmanfura : quod fi fuper iis quam Jioiatr precibut , Or concioni haben­
aut alia re confimill, aliquod fuboriatur da ai populum , incumbere, oportet boite
dubium, Dom. Metropolitano exhibeatur, exordium fumere a rebut ai ipfam fynodum
pcrtiitenitbur :
ab ttt primum, qua ai in­
ut partibus auditis, pro juftitia decernat.
tegritatem, ♦ veritatem noftra Sanfta Fi­
dei Catholica, ejufiemq«r profeffionem fpeDECRETUM IV.
flant : fed print vit iterum monemur in
VII. Cum pr* oculis habeat hxc fynodus. - Domino, ut omnia, ana vobit vel rcftau( a J qdodhbet donum efte a Deo , 6· omne randa , vel emendanda, vel in toto epifcodonum perfeflum deftendere a Patre lu mi· patu, vel in aliqua eiur parte, vifa /uenum , qui perfcAam tribuit fapientiam , rtnt, nobit, vel congregationi ifttufmodi pre­
cum coadis humilitate eam poftulantibus : ponatir, ut omnia cum auxilio, dr grana
& prxterca quoi ( b ) initium fapientia eft
Divina , vobii ainitenttbut, ai optimum ,
timor Domini, monemus, dk mandamus om.Dfsta optamnt,flatum perducantur, ad lauNoftri Jefu Cbrifii.
nibus fidelibus Chriftianls, tam ecclefia ft i- 'ir* Domini
~
cis, quam fecularibus hic congregatis, ue
fua peccata cum animi doloreconfiteantur ,
DECRETUM I.
dk facerdotes facrum celebrent : qui vero
X.
Ut
quoad omnia fyltojus facroruni..
facerdotes non fuerint, fanAilfimam Euchariftiam fuicipiant; a Domino devoto, dk Canonum tegulas teneat, dk fanAorum con­
humili corde petentes optimum exkum re­ ciliorum generalium, facri potiflimum con­
turn in fynodo pettraAandarum. Ad eun­ cilii Tridentini veftigiis inhereat: ac pro­
dem finem quotidie , durante fynodo duc be cognofcens , id ab hac ecclefia inenro
Mtlfc folemniter in ecclefia cantentur i a exigi, utpote in qua vari* opiniones adLatinis una de Spiritu fanAo, altera a Sy­ verfus noftram fanAam Fidem Catholicam
ris dc B. Virgine Maria Domina noftra,de infurrexerunt, variique errores ab Hxreticujus honore Λ gloria peculiariter agen­ ticis, dk Schifmaticis fuerunt difleminati,
dum eft . H.e Miff* celebrande erunt ho- prxciplt
.
__ ,__________
omnibus,
tam ecclefiafticis ,quam
ris, qux congregationem non Impediant ; E icCw.ar.vu·
fecularibus ad
«ù ipfam vocatis
wk*>is ,, ut nomine
folum proprio,
fed etiam totius ele­
qu» congregatio quotidie hora feptima ma- non
l
tuiina inchoabitur. Infuper quotidie etiam ri, ac populi profeflionem Fidei, dk jarapoft occafum Solis in‘ecclefia folemniter, mentum
~ - per formulam hicadnexam in ma­
tum a Latinis, tum a Syris cantabuntur nibus Illuftrillimi metropBkani hujus con­
cilii prsfidentis, omnino ^bftent.
Litanix B. Virginis, cum ejufdem commeruoratione · (
XL Et ftatim in exeeutionem hujus de­
cre­
( ·) Jacobi a. v. 17. ( 4 ) Ecclcfuflici s. ». >C

Cncisti
Ί99-

!

1173
Anxo
C«*i«Tr
'J99-

Diampsrttana Synodus.

1174

CN<I, utque exempto fe tavfcem acccod·» Mr, fi-mere feferit fetandam Cerxem, ac
tant* & «(ter altati incitamento effet, U-**·fixe
Λ·* dolere
del»re , «et angore
augare dieu·
</««« , verem Dei
—'
An*·
, veram bemiaem Jettam,1 tfjb Fir- Ceil «Tl
luftriKùnui metropolitanut veftibui pontlfi· Filiam
”-··
catibn* Indura* ; Mitra depofita, * ante gitee permanente eat» fartam « ia ferta, ♦ 1199*
Altare tenafleiu* , habenfque ante cculo* fafi fartam , atque iffam , nullam potent i
ihnAa Evangelia * 8t crucem, iifque taAi», aftne lu matulam eeatraxifie affrmo.
proprio nomine * tamquam prelul huju*
Confiteor etiam indulgentiarum fetefiatem
«celeti* hoc tempore Sedi* vacantia, & me­ Λ Cbrifio i» ecclefia reiAlam faiffe ,illarumtropolitans eiusdem: nomine prottree to.
tiur Populi Chriftiini iftius dipeeefeo·, dt
fingutorum omnium, r*m ecclefiaAlcorum,
Saattem cotbolitam, fi apqftolicam K··
quam fecularcum , Cequcns juramentum, & manam ecclefiam omnium ecclefiarum tee·
Srofefltonem fidei, qu* Cubinde eundi* ad* trem, fi magtftn/m agnqfco ; fi etaaet quot­
antibu*, fuit declarat* * emifit.
quot ipfi aaa obedtuat, baretica/ effe eccleProfeflio , dt Juramentum Fidei.

Jfae, fc b/fixâttear , atquo inoMicutea Jefia
Cbrifio , eitfiu mandati/, aec au tiierer·
tbie ettlefiafitta'ab iffi iafiitatx, at de­
mum extra ateream effi falattm.

XII. fa aeattae fin/ltffae , fi iadividata
Triaitatb Patrie , Filii , fi Sfiritut Senili
trium Perfanarum , fi untui meri Dei. An­
xa a Netevitetr Damini Hefirj Jef» Cbeifii larum frutifit fuettffori , 6· Cbrifit ia tertygg. fitb Pantifitatu Sadli/e. D- N. Clemen- rif encart» , retint etilefie capiti, if fiat d»ite PP· Kill, ejafilemgue aan» fiftim», em^ Otri 1 fi megifir» > petrr, frelata , fiffit·
lae» de Diamfer regaorem de Malabar in­
ri omnium jtiilim ; »inc·
, omne/
dia Orientali/ * ia ettiefia amuibut fttdlit quotquot Roman» pontifici Cbrifii in terri/
ditata , die 11. menfit Juaii in fyntda dite- vicario non obedient , _ tamquam inMrritt
cefbaa bujut efifiafatat ad Mtataaa , ab mandati r i/ji»t Cbrîfli, <A ritru ftlrit '
lllaftriffi*», fi remereadiffmt DD. Fratra excludenda/ .
Alexia de Menefiet artbtefifief» metrtftliXPf. Reti/ro t effroi», fi confiteor ,ornai
tune Caenfi, Primate ludicrum, fi f artium befitatiane remet» , omatr determinatione! *
Orientalium, fide metante ejufdem tfifitfa^----------- -tur. EgtN. hbera, fi fitntauee , aer ali.V nenlbat, fi cantiliit geaeralibui.ee fracue mttlentta adfinffat, fid mera mm ar- ftrtim
firtim «a
ia facrofanD»
fatrtfanA» ctucilio
taucilie Triinhm
Tridentia» ro*.
ren­
tentât . feriltriean, rejicio > ♦· anotbcmat/no »mui» iffit couirurio j riftt barefee
de tredere * fi t»nfiteri amnia fi fingula, quaftumque, ab iffit itamut, rejette! ,
aux eautiaentur in fymbala fidei, au» utitur 4k auetbematimeter, aw r*» ertiefie damno,
fit»fla Mater Ettlifia Ammm . nddiert. '
rejici», * eaetbematima ·, ee fatiffimam dia­
XIII. Cred» in uaum Deum Patrem Omni- bolicum, fi fermerfam barefim Nefiertanoptteatem fit. Deinde fequitur totidem ver­ rum, c*· ifforum ferfid» Date Nefioeio,
bi*, fidei profeflio, ut habetur in Bulla..
Pli IV. lujunftam nebit. Dat. Rom* Id.
Nov. An. 1564. ufque «d illa verba inclu.

___ ________ , ............................................ ,

fi prafintibue , nui a Satana fedufli, fi fer&ec-. Animafgue tntbt detentae fidelurmfif. fitf*
M ^ntt» ferfinet, fi da» fhfJ™"*’ De''*ceP· itA.hab·'.· .
,*ri‘
affrmaatee, verbum
XiV. Perrttf
/eflttu
êm/met jwn tStejJÎffi (trini ie λλπμλ»
Animat »x bet mtta mtgrantei. una bit fr»O ferfana,fed taatammnda fer nlihlitiutn,
petutt, cb fettata debiti/, jam fattifieere, «■ meifiauem /a ea fuifie tamauam t» ttm,9** purgatertum termentum, juxta be- fte; mc diteudum effe, Deum futffe inearntflatttum fi ardinatieaem Dei /lenam fa—
—
"·*■*-“■*
arc ·"
Firgiaem Martem
vocandam
ai/faOieatm exbibuere, fi fariter , qua fofi
Baftifmum nullum fettatum ttmmijbrunt *
fietim fffi amrtem pergere i» C«laai , ali
videat Deum fit ut t efi. Exinde eeadeum», credo, amplèflor, fi epprob», qua terra bec
fi anatbematia» berefim dicentium, jufi»- fiuram concilium Efbifinum I. ducentorum
rum anima/ effe ia Paredifi terrea» "fine fetram itcrnii, à- ia fa* ex mandate Koia diem Jaditit : Aaimafyut damnatorum, meat Pontifia/ Celefiiai J. prafidit B. Cy*oa aliter torqueri, quam ex ftietriie tormen- rtllar fatrtarc ba Alexandrine/ , quem futjfb
ttrum , quibu/ fofl jaditit diem punientur . Jafiam , é· /itâme, Dcoq ut gaudere «mai·
Similiter eoafiteor, fi affirmo, fanflot, uau ■· confiteor , quique earn blafjbemaat, excum Cbrifio regnante/, venerando/ , atque ...
fere feinte*.
iuvtendo/ effe , eofque oratione/ Deo pro B
fnrnuo dicente/ , de Cbrifii feffo­
aobit offerre, fi^eorum Corpore, fi Beli, nr
quta/ efft in Terri t menerundat : infuper
Imagine/ Cbrifit fi Dtipara femper rirgi- rt i/cd credo, fi confiteor , medita/hnct, fi
uit, necnon aliorum Sanflorum, babtnda/, colloquia tie Pafilone Cbrifit maximam fidetifi retinende/ effe, atque ei/ debttum hono­ bat afferre proventum.
rem, at venerationem impertiendam.,
Pariter teafitetr fitreda, quoi fient unut
XV. Similiter fatretiffimam Firginem Ma­ •fi Dear, aaa fidet > <k anam btfttfria , il»
nam effe profrie, fi vere Dei Matre* , fi aae tantum efi ver» lex in tota, atque tareita maceri ■ debere a Jidtlibui , quia reah- grb Cbr/fiiaôa reel fia, gae efi lexjrfu Cbri‘
Scan »
&
«h

Diamperitana Synodus.

1170

DlBM
Dtt, A* tteri b**t* . 1··«»,
tiam, VS
& luvjïwiwm·
(ubjeAionem («ππιηιιηο
fanAIflimo patri
patri p·pa—
“
·'··“
anno
CmuTi
‘i**’*
··"*' -Apofloli, m-Ap», &
VC pontifici
jjveunnw» Romano,
(\vtu«irv > tamquam uni.
Mil··
_
1 rumque Jtfcipuli, ÿ fuccejjoret unanimiter , —
—
ι
λ
-·~-«
ι
—
.·
----λ
ι
—
.·.
------1
—
i
verlali ecclefi*'pallori, apoftoioriim prlocU '-Μ*··ΐι
arP· &■ uniformiter pratlicaverunt, $· pr*dir«*«t, pis D. Petri fucccflori, di Chrifti in terti*
*»V9·
<r confitemur tu tat* orbe : 4r da Mas , et reji. vicario, exclufa omni communicatione cum
to inepte ehcentet, altam eÿe legem fanfl i patriarcha Babylonico, fchifmatis anteliV hornet t iraharn dipt Pe Iri, atque eJi «Mai­ gnano, cui injufle ufquead hxc tempora-.
ne diverfat ; d· nulle rattan» inter Ji ton­ lubjeAl fuerant! An (ponderent; At jura­
ventre , .«at ehir omutbnr trrnribui j ♦ be- rent, nulium alium in epifeopum nunc,Ac
refibur ub'ecclefia matre rejeflit.
In pollerum accepturo* preter illam, qui
Haut verem catbo/icam fidem, extra quem ab ecclefia Romana fuerit inftitutus, & a
é^c. fequitur prout in laudata formula Pla­ papa rnftfus, At cuilibet hujufmodi, animo
na ufquead ultima verba quibus profeflio lincero, obedientiam prxllituros, At rece­
Diampetitana adjunxit fequentia.
pturo* tamquam proprium pallorem, quod
XK11. Spondeo itaque, voveo, eb·juro Dre, f*roprium eorum eft, qui funr veri cathoCruci,- tr finflu evaugehit, uulium ate tn
ici, Ac eccleli* filii ; demum fe cxcc/aruprufini, vel in poflerum tn bac ecclefia, & 8 ros patriarcham Babylonicum, tamquam h»eti/copatu Monte’nfi, epifiopum, atcbtepifco- reticum Neftorianum , & a gremio fanA*
putty prnlatum, paflerem, vel gubernato- matri* eccleli* rcjeAum , nec unquaiu fore,
reta admtjjhrnm, prater ilium y qui a fanfl β ut illi pareant, aut cum illo in rebut ecfede apojiohea , per papam, th? pontificem Ro­ cletiaftici* communicent 1 Quibu* omnibus
manum fuerit immediate conjiilutut ; atque articulis, Ac ipforum cuilibet, otnne*, &
tpfi ita coqfiituto, tamquam proprio , dr ve­ finguli, politis fupra evangelia,& crucem
ro pafl trt y obedientiam prafliturum, omn/no manibus, refponderunt, fe ita credere, ju­
•ndependeater, nulloque expefiato confenfu, rare, Deoque fpondere per evangelia , At
aut nominatione a pairtarcba Eabflomcoy Chritii crucem iplis fupetpolitam . Poftca
quem rejicio, damno y Λ- anathematizo, tam­ ecckfiaftici eandem profeffionena , & jura­
quam bareticum, Neflorianum, fcbtfmaticum, mentum prailiterunt ; At fubinde eieAi, dt
ob· extra obedientiam fan fla Romane eccle- procuratores populorum, ceterorumque ejus_______ falutem
s______ ;* nec· dem dioecef/os Jdcorum, nomine communifia , 6· idetreo extra aternam
nen juro , 4obedtre
ratum,* qubus facultatem ad hoe munus
r
J promitto ,. ipfi
f nunquam
.
' '
. C acceperant. Id quod ab aliis eriam omnibus
nec tn aliquo cum eo communicare. Igitur*
omnia difta , dr promtja fpcniieoy voveo , Chr id lenis, qui aderant, pneftitutn fuit.
juro y O conficto Deo omnipotenti , tfr butt
t aero! an (In Cbrtfli Cruet. Sic me Dent ajju­
DECRETUM L
vet , & bac fanfl a evangelia . Amin.
XIX. Prkcipit fynodus, ut cunAi facerdo­
XXVIII. Qua protciiatione, ac fidel pre­
tes, d:.com , fit Cubdiaconl ptcfentis dioefer flione pcraAa, reverendiflinius tnetropoli<anus furrexit, & mitra capiri impolita, cefcos , qui non interfunt fynodo , eandem
fidei prntclfioncm, & juramentum in mahiin faldiflorio fedit, âccepirque evangeliobus iltuitriflimi mctropclitani in vititationc
rum codicem, quem cruci fuppoluit. Ad
epifcoparus , quam aggrodi propofuir, pra*
éuni primus accedit reverendus Georgius arParc, debeant ; quique vifiutionis tempore
chidiaconus illius Montentis epifeopatus,
abfuerint, id ipfum pr»ftare debebunt in
Ac coram eo genibus flexis, At clara , &
manibus illius, qui ab eo deputabitur : ita­
intciligibili voce propno Matabarico id in­
nt nemo i;i fueris conftitutui in toto inve­
mate, eandem fidei profelfionem e unfit, facramento prtefliio in ejusdem Mettopolita- D niatur epifeopatu, qui hujusmodi ρυΐΓ<.ιΤιοnem, prout hic continetur, non emifetirni manibus. Deinde cunAi* presbyteris ,
Prxtcrea jubet, nullum cx Calfanurins ia
diaconis, & fubdiacouis, &. aliis Chamaziis inibi genuflcxi? , Jacobus Caflavicarium, vel curatum cujuOibet eccleli»,
ullo tcinpore eligi, quin ante poficifioneni
t.aiiu* de Pallurti fynodi interpres ver­
initam, prx.iiAam profeflionem faciat, vel
nacula lingua Malabrica eam fidei for­
in manibus pia: fu lis, aut alterius ad id mu­
mulam protulit , eandem finguli* dc verbo
neris dcûgnati : quod pariter de his , qui
ad verbum repetentibus. Qua foruiu'a abfoluta, omne* lingillatim in manibus Metro»1 ad ordines facros promoveri debent,ecdim
modo decernit ut. Quid fi pritdiAorum ali­
politaoi juramentum prcftlterc ; qui -b uno
quis id facere ienucr:t ( quod Dens aver­
quoque cotum quefivir, num firmiter cre­
tat^ excomn.unicatus declaretur,
ut ta­
deret omnia, qu* in ea formula contine­
lis ab omnibus habeatur - <St tamquam ve­
bantur; fk infuper quidquid fanda mater
hementer fufpeAus d: fide, juxta factos
eccletia Romana credebat, <3k confitebatur,
& num repeeret quidquid ipfa rejiciebat ? canones puniatur.
an etiam anathematizaret perverfam Ne- E
florianotum herelim, cum eorum errori­
bus , ejufque autiioies , At fautore* « N»(lo­
tium , Theodorum, At Diodorum, cum iptb.
rum aiiccl's ; infupvr num fanAam Ron ..nam ecckliam , ut matrem, & magutrain
agnoleetct, cmniumque hntndi ecclciiaium
capur, ac confiteretur, quod eccleli» ipfi
/ri enes ub »<rrn.) 'excluderentur ialBte. An
primntiercut, & juraient vetatü obcdicti-

ACT1O

Diamperitana Synodus

1177
Anno

CatUTi
«I»·

A C T T Ο

1178

CAP. II.

ΙΠ.

Dr rebut ai tatbelitam fiiem fteflan·

XXII. Preterea unigenitusfilius Dei, qui
femper eft cum Patre, & cum Spiritu SanAo , parrique confubftantialis, tempore a
Divina miferlcordia praeordinato, ut homi­
DECRETUM I.
nes liberaret a peccato Adam, ceterlfquc
XX. /’"S Uia fine fide tmpafitbtle efi place· culpis, incarnatus fuit vere Spiritus SanAl
virtute, in illibato ventre Sacratlflim* Vir­
re Deo f <t), fides autem huiusmodi, cit fanda fides catholica ,qu« eft ve- ginis Mari* domin* noftra, atque in ea
r« vire principium, & cujus puritate popu­ accepit veram, & Integram naturam nolus chriftlanus, At catholicus ab eo, qui ejus­ ftiam humanam, corpus fcilicet, dt ani­
modi non eft, difeernitur ; cumque fynodo mam rationalem in unitatem perfon« Di­
compertum fit, a pluribus hominibus ab hac vin*, tali unione, ut per Illam unus Idemvera fide errantibus, necnon mediantibus quejefus Chriftus fit Deus, At Homo; Ftpluribus libris falfas, de erroneas doArmas °hus Dei, At Filius hominis, nempe Virgicontinentibus, errores non paucos in hac nis; quin una natura cum alia confufa fit ii
dioecefi fuifle difleminatos, eifque plures nec uia in alian mutata, vcl una mixta
fu; fle mlferrime infeAos, & in pofterum cum alia ; vel earum alterutra perierit, Ac
nuito plures infici polle, eidem fynodo op­ in nihilum fuerit redaAa. Quamobrem ia
portunum vifura fuit, ultra profeftionem una perfora , dt'in uno fuppqfitp divino,
fidei jamfaAam, fingillatim exponere pr«- duplex eft natura perfeAa ; divina, At hu­
clpua noftr* fidei capita, dt qui funt coiw mana; fulvis femper utriufque proprietati­
tra illam errores in diAis libris, indicare , ut bus, duplici-videlicet voluntate, divina, Ac
hujus dioecefeos i neo he, eorum malitiam, humana ; Ac duplici operatione in uno tan­
ac falfitatem agnofeant, eoique declinent,
tum Chrifto;dc ficut forma Dei formam
ac, fugiant.
/
fervi non tollit, ita forma fervi Dei for­
mam non minuit, quia ipfe, qui eft verus
Dcus/ideïft eft, & verus homo: Deus per
CAP. I.
illud, quid in(.b) principii erat ' Verbum t
C <b" verbum erat ifei Deum, A- Deur erat.
Didrini fidetVerbum .· Homo per illud , yxod Verbum Ca­
XXI. Qu« noftra fanfta fidet, cum ec· ro faflum efit A- babttavit in nabit: Deui
elefia catholica per totum orbem diffufa, per illud, per quod propria virtute, do
ab initio credidit, tenet, fc unanimiter pro* quinque panibus faciavit quinque millia ho­
minum , per quod aquam vit* «terme, Safitetur , hxc funt : credimus In unum ve­
rum Deum omnipotentem , incommutabi­. tnatiranc promi iit ; Latarum quatriduanum
in monumento fufeitavit ; vifum excis relem, incomprehentibilem, inetfabUem, «ter­
num, Putrem, Filium, le Spiritum Sanftqm: ftituit ; infirmos fana vir, 4 imperavit ven­
tis, dt mari ; homo , per illud per quod litiunum In effentia, trinum in perfonis ; pa­
vit, & efurivit, fatigatus fuit ex itinere,
trem ingenitum; filium genitum a folo pa­
tte, ipt* confubllantialem , dit «qualem ; crucis arbori fuit clavis confixus dt in ea expiravit: denique idem fecundum DivinitaSpiritum SanAum ab «terno procedentem
a Patre, & Filio; non tamquam a duobus tem «terno Patri «qualis, immortalis,dt imprincipiis, aut duplici fpiratione. fed ab patfijilis , Λ fecundum humanitatem minor
utroque, tamquam ab unico principio, At Dpatre,mortalis, atque palfioilis.
' ·
·
*
* Filius,
-CAP. III.
unica fpiratione.
Pater
non eft
nec
XXXIII. pariter, quod ipfe Dc! filius in­
Spiritus SanAus ; Spiritus SanAus not^eli
Pater, nec Filius ; fed Pater eft Pater tan­ carnatus, vere fuit natus ex Maria Virgi­
tum, Filius eft tantum Filius ; Spiritus San- ne , St ejus corpus ex huius pur illimo fanAustantum eft Spiritus Sanftus: nulla per* f;uinc fuit formatum, dc ipfius eft vere Fi­
lus ; quapropter confitemur ipfa.m elfe ve­
fona aliam aeternitate pr«cedit, aut excellit
magnitudine, aut fuperat poteftate, fed re Matrem Dei, At ita ab univerfa catho­
Temper eft abfque principio, Sc fine. Pa- lica ecclefia appellandam efle, Ac invocan­
ter eft qui generat : Filius qui generatur ; dam, eo quod vere, Ac realiter abfquedo­
Spiritus SanAus qui procedit ; conftbftanloribus, aliisve paftionibus, peperit fecun­
tiales pariter , & «quales, aeque potentes , dum carnem verum Dei Filium, hohsinem
«que «terni. Tres ifte perfonx funt unus faAum: dc ipfe Dei filius incarnatus ve­
Deus, & non tres Dii,una elfentia, una re fuit pro noois palfus ; vere mortuus, dt
fubftantia, una natura, una immenfitas ; fepulruf; vere cum anima ad inferos Limbi
unum principium,unus creator omnium re-Edefeendir
ad
fanAorum .patsutn
J ‘
1 liberandas
1
1
exiilentes , dc die tertia
tertia'vere
rum, vifibilium, Ac invifibilium, corpora- animas ibi exiftentes
vere a
dc per quadraginta dies
liutn , Ar fpiritualium, qui cum voluit o- mortuis furrexit ; dt
mnia fua bonitate creavit, dt omnia qux docuit
locutufque eft de regno>
'
' apoftolos,
.
creavit, voluit elfe valde bona.
Dei, dt
At poftea virtute propria in coelum
afeendit, ubi fedet ad dexteram majeftatis
glori*, Ac potenti* patris, unde venturus
eft

titer.

(«) Epift. «d Heb. r. ue- <·

(i) Joaan. t, v. r, flfr· 14.

Anno

C«>tsn
tb99'

li 79

Diamperitana Synodus.

1180

v

.« judicandum vivet
vin», és
■·“ eft ad
dt mortuos, & dan- do, pro meritorum diverfitate ; At parimr,
Anno dum
·
. premium, vel poenam fe-^qui in mortali aAuall abfque enndigna-.
unicuique
pi
'
poenitentia deeeduot, vel etiam cum folo v**’’r*
Ch«‘*t> eundum
opeta tu*.
originali llllco ad inferna defccndere, poelf99'
ij9*
ni, «ternis imequalibus tamen , juxta de­
CAP. TV.
meritorum insqualitatcm, in «ternum puXXIV. Similiter profitetur neminem ab nitndos.
Adamo defcendentetn, conceptum, & na­
tum , aliquo tempore falvum fuifle, aut falCAP. VII.
vandum elfe, aliter quam per fidem media­
XXVII. Sicuri etiam, quod ii, qui ex
toris Dei, & hominum, Jefu Chrifti Filii
D«i, d( per ejus fanguinem, ac mortem, fidelibus chriftiinis, cx hac vita in carita­
qua nos «terno patri reconciliavit, & no­ te deceflerint , vera pro peccatis poe­
tharum .iniquitatum chirographum foivir, nitentia peraria, fed nondum plena Divine
2u« quidem fides ante adventum Chri- juftitia fatisfaAione pro ipfis exhibita, mox
i, erat dc ipfo venturo, At redempturo ; ad
<u locum , &
or poenas puigarorii
purgarem ducuntur
oucuntur,& poft ejus adventum, eft fides, qua cre- ® ubi per ignem, a lia fqut poenas, toto temditur Ipfum adveniffe, Ac nos fua morte, Ac pore, quo Deo, juxta peccatorum qualita­
tem, & quoufque plene pro illis fati,fece­
Sanguine fuo redemifte.
rint , vifum fuerit, ab ipforum fnrdibuu
abluuntur ; poftquam vero fuerint ablut·,
CAP. V.
ad gloriam , Deique gaudium recipiuntur i
XXV. Into per omnes, quotquot natura, qup in purgatorii loco, animabus ibi deten­
li generationis, modo ex Adamo nafeimur, tis maxime’prafunt fuffragia «orationes, ele*
emofync, aliàque pietatis opera, qo« vi­
filios ire, & peccati originalis macula infcâos , nafei; quam contraximus ob culpam ventes pro defunAis facere tonfueverunt,
inobcdientic Adami, in quo nos omnes pec­ potMTunum vero facrofanf^um mifla facrificavimus. Adamua enim peccando, & (ibi Cium , quo poen» leviores reddantur, At ci­
& nobis -fanAitatem, & juftitiam perdidit, tius in caelum deportentur.
t
& peccatum proprium > & perfonale ipfius,
lt> nos omnes generatione pertranlivit, di­
CAP. Vili.
cente apollolo : ( < ) PtrniuHt baminem ftt- C
tarum tntratnt iu Afaadu·, Sr ptr fttratru*
XXVIII. Similiter quod die judicii « no»
attrt >6* ira f« emar/ ftew/uM mort pertruq/f- Ara corpora in cinerem , pulveremque re.
«rt, ruant taurtr ftrcatfnuit. Quod licet d*Aa , refufeitabuntur, eademque noftris
verum Iit, & firma fide tenendum, pecca­ animabus, unumquodque fu«, Iterum unien­
tum illud in nos generatione pertranfire, tur : aliter tamen, «· aliter fcfargemus,
non tamen anime noftte fiunt ex traduce, boni quidem, ut circumdati gloria, im­
aut ficut corpora generantur, aut educun­ mortales , & Impaflibiles regnent cunu
tur de potentia materie, vetut animae Bru­ Chrifto In coelis ; mali autem ur in d«motorum, fed ex nihilo a Deo creantur , At num contortio in inferno, «terno, & ve­
divina difpenfatione, dum corpora perfeâe ro igne perpetuo crucientur.
formantur, & trgaatzantar, ipfis infundan­
tur , & in quo infufionis inflanti maculam
CAP. IX.
originalis peccati, quod In Adamo commifimus, anime contrahunt, per quod a eoe·
XXIX. Pariter quod in principio, Λ in
io excludimur, Deoque in «ternum priva­ tempore, creavit Deus ompia vifibilia, &
mur: quod tamen peccatum deletur oapti- InvifibUia,„ corporalia,
_ .r____ , _tk fpiritualia,
______ , ctrfmate; quo mediante, anima e culpc no-Diumque Empyreum Angelis
_ " replevit,
/ ‘ é qui.
. I·
xa abluitur, & nos, qu) per peccatum era- bas Deo obedientes ,. iri
in gratia .fuere
fuere con
con.­
mus filii ir« At a coeleftl patria, regnoque firmati , At retinentes dote,, ac perferiiocoelorum exules, conftltuimur filii Deo ca­ nes, quibus Deus eo, In ipfa creatione dori & caelorum iutredes i iafuper virtu­
coravit, fuerunt ad «terna gaudia eveAi :
te ejusdem baptifmatis tnliqne nox·,
rebelles vero in infernum, quem Deus,dum
peccata aâuaiia Illis, qui talia perpetrave­ peccarent, creavit, det rufi funt, ubi divin·
runt , cum omnibus poenis pro ipfis debi­ juftitiat rigore, non tantum poena damni,
tis remittuntur,
qua divini vlfione privantur , ad quam crea­
ti fuerunt, fed & fimul verb igne, aliis­
quepoenis in «ternum torquentur : Qua de
CAP. VI.
caufla tanti boni quod juftos manet,er quo ipfi
ob propria peccata carent, Invidia dudl,
XXVI. Ulterius animas eorum, qui poft ba- odio infuper aAi erga Deum, ejufque ope­
ptifmi fufceptionetn nullum admifere pecca­ ra, iatrinftea demum, qua obdura (i funt
tum vei de
admiilis condignam
deadmmis
copdignam poenitentiam p malitia, Impulfi, homines tentant Ac ad
cum aqua, Ac integra fatisfaAione egerunt, c maluof folicitaot.
ftatim in caelum duci , At ipfum videre Deum
trindm, & unum,, clare, ficuti eft, divina
1
gaudentes vifione, alios aliis perferiori mo­

<»ι

CAP.
( a) Ad Hom. j.

Diampbritana Synodus

1181
Anno
CaaitTt
IS»·

CAP. X.

1182

CAP. ΧΠ.

XXXII. Pariter Catholica confitetur ectliofquc fanAo*, cum Chrifto fa Coeli* re­ clefia , homioum unicuique ab ortu fuo,
gnante* , ( a ) a fidelibus "colendo*, ac ve· Angelum a Deo In - illius cuftodiam depu­
netando* efle, a Deo per ipfotum intercefl&o- tari , ut ipfum ad bonum incitet, ft a ma­
nem, noftri* neceflitatibu* remedia poftu- li* , fa qus feclufa cuftodla folkita cafulando, atque pro nobis Deum deprecentur : ru* effet, eruat; quem infaper Angelas in
quod quidem prsftant, dum Deo offerunt illius cuftodiam accipit, quandlu vixerit;
pro noftri* malis preces, fuppllcationef- itant cum continuo comitetur, ft quantum
que : Corpora etiam , & Reliquia* ipfotum in fe eft a1 mali*, ft peccati* abducat,
maxima cura,ft veneratione in terris cudo- enmque ad vitam sternam dirigat : atque
atqi
diendastofculand«s,ft colendas,acin Alta· adeo ejus litre
iiOeto
to arbitrio qus reAa fant
fa
tibus, aliifque peculiaribus loci* collocati- proponit, a quo bona quamplurima, tum
das: quippe qus fuere viva Chrifti mem- temporalia
temporalia,, tum fpiritualia accipimus
accipimus,, e_*
_
bra, aç Temnium Spiritus fanSi: nec non Briam nihil tale cogitantes.·
Angelum
vero»
judicii die talla Corpora tefufeitanda efle, hsc
‘
munia obeuntem , noftrum* AngéluoL.
& sterna gloi ia in Coelo Induenda ; per Cuftodcm appellari.
qus In terris, plurima nobis Deus benefi­
CAP. XIII.
cia confert.
ΧΧΧΙΠ. Unam pariter efle «clefiaeG
Catholicam totoOtbe diffufam, & cujus eft
XXXI. Itidem Chrifti Domini, & Beatif- paitor fummus pont itet Romanua t Beati
lime Virgini* Maris Imagines, necnon^ Petri Apoltolorum Principi» in'ea fede fucfanAorum Angelorum, qui aliqualiter de­ certor , cui, ft per quem fuccelforibus fui»,
pingi valent, ficut & aliorum fanAorum, plenam poceftatem regesdi, ft guberna»·
quo* efle Coeli incola* ecclefta credit, re­ di totam eccleiiam , Chrifto* contulit ; ft
tinenda* efie, At decentibus in locis ha­ unde ecclefia Romana(c) eft Caput. Ma·
vrooium Orbia ecclefiarum,
bendas, n6n tantum in domibus fidelium, ter t & Magiftra
„
verum & In templis, atifque potitlimum: C^CttC & pontifex Romanus, Caput totin»
qua quidem venerari colique debent, de· ecclefi·· Pater, Magifter «omniumque ChrL
·'- Ipfi»
‘ ' cultu, eo «...
- ( ftianorum doAor , omnium In univerfunU
bito
fcilicet , quo -fanAos,
vel aliud quodcumque cultu dignum, quod Profui, cunAorumquc Sacerdotum, epifcoper ipiat reprefentatum veneramur : non potum, primatum , Patriarcharum, «cclequod ipfit aliquam faefle virtutem, feu di­ fiarurn quarumcumque; omnium Imperato­
vinitatem· ob quam debeant coli, creda­ rum , Regum, Principum , βι dominorum
mus , vel in el* fpem, fiduciamve noftram Paftor, omnium denique· ( dummodo fint
ut Gentile» in Idoli*, collocemui, led quia Chriftianl · toriufque Populi fide||* S ex
honor ipfis a nobit exhibitus,ad prototypum quo ipfi pontifici Romano,& Chrifti Vica­
per ipfas reprefentatum referatur, ita ut rio obedi re in terrh ‘renuente* extra viam
per Imagine* , ante qua* in genua pro­ exiftant faluti* sterns, ft in Infernum de­
cumbimus , vel alio* actu* religioni* exer­ trudentur , tamquam Heretic i Schifmatici,
cemus , adoremus Chriftum, ft SanAot. inobedientes mandaro Jefu Chrifti, Dei Fi___ _ la­ Ili Domini noftri , ac Hierarchls ab ipfo
Quàmobretn fignum Cruci* adoration*
ttis1 foil Deo debita adoramus, «o
eo quod D^ fiu4 ecclefia coAVrute
Filium Dei rtominum noftrum Jelbm Chrifluta pro nobis in Ipfa pefium exhibet,
CAP. XIV.
ft qui* ut Ipfe dixit: f A ) bte μ At JuJttu sfpsrtbtt Jigmm filii itmuitii : cademXXXIV. Unum fîmilitcr , eumdetnqnt>
que latrie adoratione ex eodem motivo, co­ Deum auftorem fuifiê vereris > tw. 'que Tclimus ceteras Chrifti Imagine*.
ftatncntl, W eft Prophetatum, Λ Evangel·· r
turn
CAP.

j

XL

·«) Circa ritum venerationi* SanAoram poft immenfa; propemodum eccleûaft ce eruditioni,
volumina a SS. D. N. BeoediAo XIV. «dita «onfuleie juvabit D’finw·. Ot r«« »β··/ a«c.
ntlttittt .«■· 171«. a Petro Moretto Viro eruditifima ; dc fupplamentum DilTcitationic ad calcem Libelli , Ot ritt variandi ritetlt nimitti. ab code n auAor* editi «··«
<··· trja. t tt noviffme Johann. Cryfoft. Ttombelli Oput Ot nlt. SS <rpi’ ftonome escu­
lum «··. <74J.
( b ) Locut indicatur Matt. a*, v. jo. ubi legitur /«·< afptrtbit jS^tvet SHii bettitii ia.
C·/·. Veteres Patres * plcriqua Interpetret . hoc lignum Filii hoinimi , Crucem tScruat;
quam fententiam adoptavit icaleba dum concinit in oju* oAcio : Η·< Λ/··· C.w»» ·τα tt

itet» ft».

( . ) Quoniam privilegium iftud . quo Romana fuper cetera· Orb.'· «ccleiia* jure prreminet . atque extollitur , deium.tut ex itinere Romano Divi Petri , ejuique in Urbe epifcopttu . legendu, omnino eft liber de hoc argumento editui Florentia anno 1741. a Petro Fog(iniu , in quo accuratilBmui auAor , Romana moment* aderit , atque bcierodoaorum cavIIU?
. tianes InviAiffime refolvii ; eo vel maxrtap , quod cum hui» veritati acquieverint infcnh·*··
Cecidit hortet, Moniaoua, Ariua, Pelagi», Arc alii demuta per decem , de tria fecula bluetint, vcnalei tantum calami Marhlfi Patavini, k Joannit de Janduno . pto Ludovico Ravaro
feribentea, circa faâum illud htftaslciui* tunniiuu pnmi . ut apparet . iRam Camarinam mo«erint..

Anno
1W·

1183

1184

Diampbritana Stnodus.

i nam Teftamentl utriufque feriptoret, affla- .Jeannet . Pr«tçrea · rap. 4. tfifi.i. Λ. JM».
Anno t| spititu fanfio (cripferunc . Itaque reel- "• utr
—* Impie
l"***!— fu'fle ·,η„ι>Α».η
it.
··■·
expuodum ...,ι;^»ι.>η·
verticulum il®
foa>*Tt pit ecclelia omnes libros Canonico* (a) Ium : Qui filvit Jefum uta gji c* Deo, & *'·’’**’
*»R*·
Teftamentl utriufque « infallibilem in fe ve­ ejufdem eptftol· illum alium: Tret fient t
ritatem continente* , atque a Spiritu fan- aui t^flimuium daut 1» Cile t Pater , Peeβο didato* ; videlicet e Teftamcnto veteri lum, Λ· Sfiritut faailut , β- bt tret tuum
quinque Moyfts libto» .· Cenefim , Exodum , fient. Et in veteri Tcftamento deliderari li­
Lcviticum,Numeros, Deuteronomium: pa­ bros Enter, fobia, ·■ Saptrarr*. Ορο*
riter libro* Jofue,dt Judicum, & Ruth: libros t dt verticulo* jubet tranfctibl dk '
quatuor Regum : duo Parallpomenon , dt parte* ablata* reftitul, per emendato* Chal­
primum Efdr», dt ejus fecundum , qui di­ daico* Codice* * & conformité: ad editio­
citur Nehcmias : Libros Tobix, Judith, nem latinant, & vulgatam , qua fanfla—
Elihcr, Job; Pfalterium Davidicum centum Mater Ecclefia utitur: ut pr*fen* ecclequinquaginta Pfalmos continent : Parabolas, fia feriptura* integras habeat : iptifque nul­
Ecclctiaiien, Canticum canticorum , fapien- la , ne minima quidem parte imminuti*,
tiam , Ecclefiafticum : quatuor Propheta* & immutati*
iti* facti* libri*
libris . prout ferfoti
majores, Ilaiam fcilicet, Hieremiam, cum B fuerunt , dk
& >n
in univerfali leguntur cccleeccleRaruch, Ezrchieiem, Daniclem, duodecim fia
' , utatur : Quod
~
' munus prcftari expetit
itera minoret, ninfrutn Ofeam, Joelem, fynodus a R. P. Francilco Roz Societati*
Ames, Abdiam , Jonatu, Michcam , Na­ Jefu, & Syriae* lingu* profcffbre in Col­
hum, Abacuch, Sophoniam, Agg*um,Za- legio de vaipicota, ob eam qua pollet
charlaro, Malachiam, dc primum , dt fe- in illorum Idiomatum, & divinarum fc ti­
rundum Machubaotum . Teftamenti novi pturarum cognitione.
quatuor Evangcliftas, fcilicet Marthwum,
Marcum , Lucam, dc Joannem : Aâa ApoDECRET ll Μ III.
Dolorum a D. Luca confcripta: quatuordecim Divi Pauli epiftola*, nimirum unam ad
XXXVI. Cum facra Bibli· ,. column·
Romanos, dua* ad Corinthio* , unam ad fint, quibus noftra Catholica Fides inniti*
Calata*, unam ad Ephefios, unam ad Phi- tur> bafefque , & fundamenta , in quibu*
hppenfcs, unam ad Coloffenfc*, dua* ad conliftit ,
ubi veritas , puritafque illius
Thciralonicenfcs , dus* au Timotheum : de- perfpicitur, quotquot hxretici fidem, de­
inde unam lingulis: nempe ad Titum, adCftruere machinati funt , iidem divinarunu
Philemonem , ad Hebrxo* : Petri apoftoli fcrlpturarum textum corrumpere, dr qu«dua* :>Joanni* apoftoli tie* : Jacobi apo­ dam i p forum erroribus adverfantia interci­
ftoli unam: Jud* apoftoli unara,dc Joan- pere , ticuti dk nonnulla , qu· fotis favere
nis apoftoli Apociypfim ; qui libri cum om­ poffent, affuere non deftirerunr : & quod in
nibus fui* partibus funt Canonici, dc in­ prxfenti quoque epifcopafu accidit > dum
faiiibilem in fe continent veritatemper epifeopo* Haeretico* Ncftoriano* tege­
batur , qui in facri* libri* , quibu* uteban­
DECRETUM II.
tur , loca Neftoril erroribus contraria, limiiiter depravarunt.
XXXV. Declarer fynodus, in libii* no*
Videlicet uffuum *fjl· cif. 10. ubi Pau­
vi foederi* , qui funt in ufu In hac dioc- lus dicit: HKulilt vtiii , flk mnitrfu <tcefi ( b) Soriana , vel Syriaca lingua feriptit , defidcrati Evangolio S. Joanni ini­
tia· taftttt affave de muliere in adulterio aiqudivit fautulue fieo , mutaverunt
mutaver
imple
tfeprehenfa, dc ad Chriftum Dominum ad- D nomen Dei & pofuerunr
Cbrijit
, ___
‘
, ut fenduda : pariter in caprty drrrat* Lar*, ubi fu* tit : fa quur os/ fafuit Cbrtffut ad re­
dicitur, Chriftnm mitifle fepruaginta φιο* gradata fuam eccltjiam , quam ifqutfvit
Difcipulos, poni Srpfaagtara tantum: fi­ fi·»
: Nam Ipfi Ncftoriani a Diamiliter Matthei 6. ,in Oratione Parer aq/fer, bolo acti, veritatem Catholicam, fcilicet
poft ultima verba : Sed Mera μ* λ main
Deum pro nobis paffum, fanguinemque.,
hec addi: qaoara· imum efi Argae*·, wr- fudillè, fateri nolunt.
ba , à- Imferium ie fitula ficularum. Sed
£x ctf. 4. rftff. t. Jouunr abftulerunc
nec in didis libris legi feeundam efiflalam verfum: 4M foloit Je fu urbain eft ex Deo,
Divi Petri , ficuudam, ♦ tertium Divi 3ufope qui contra Neftorlum facit , impie
Jeeuuh, t/i/ltlt»
i videntem Chriflum in duo fuppotita.
Ea( · ) Theodorus Mepfaeftcaus Migiffer Neftorir, expunxit a factorum Librorum Canone, ut
conttat ex Qpima Synodo Oea. Cellae.g. a Mal). al 11.. · ex Leontio Byrxnuno L>*. iaj
Hffime. laapeti uaae 14· 6- IT fequentes Libros t nim-rum /·* , fatahfimtaea feiarnm <b> feeuaCam t tjiram , Caelitam Caaheiram . Ififihu Jarahr , & aliae iliirea Catiileeai 1 qui
tainen alias, in cos libros Coiuinenlaria fciipinle perhibetur. Verum a Nsliorianis laudati libri
pro Canonicis habentur , ul ex Catalogo hebentis Caf. yt. liquet apud Altemao· Tew. j hi/.

Oritae. Hg V ♦ Tam. 4 fag. »ji.
< * ) linmfi omnia ifia loca novi Teftamenti , depravat* afferantur a Neftorianis , ut notat
■oftr* Synodus. · ea ipfa Pole»mus Tam. a. Affatal, fag. 44k. · Thomas * Jelu ea
D. Claimf <■·. Ceae, feaear. fag. x,S- tamen legenti ipfa loca apud Calinctum 1» Ivaoj
♦ agin, Sc qun habet AHemanus T··». 4. UtllteeU. Oritae, fag. **t. flp feg. (exile cuolta.
bii ca omni* , ani* exortam Neftorii batrefim ita le(i In Vulgata SyrMia vertioae , ut
liquet e* ·*. cUd apud. Syros Orthodoxo* satantibus , * ex Mev. Trfaa^ ffriaea cdrto Bo­
er , Pariftia , it Loodiai.

—?

1185

Diampiritana Synodus.

1186

Eadem tpift. ( · ) cap.|. npi dicit, «u Fac .fi» maaifefta, noftr· Catholle· fidei oppo’ "
Àm*P eegaewme/ Mrtrcrrw Dm, ffiMM» tlle eat- Λ fita , docenti, annua» poft mortem, in CoeMO
CaattTf mem β>·» preeehit pefitl· ,prorfu· ex ma- Ium, Infernum, Purgatorium , vcl Limbum, Catiin
‘W* Atia pro D*i vocem CX^fii fiipponunt, pro meriti» nuiufcujufque cuci. abfaue »a- *199'
dicente·
dicent·· : rn hoc «maiaa/
ttjteeoieun rarrture·
cerhetret ChrdCiri· il tranfmigratione, falfa, & inter tabula,
βί, quoniam Hit «ht.,ut pariter cum Ne* nomeranda.
florio necent, Deum pro nobi» mortuum,
XXXVIII. Secundo .--ornnb fieri necdfli- '
ia epTd. ad Hthrtte» Mp.l. obi dicit tate, fato, aut fortuna , quod ipli appel­
Λ ρολού, ; otdrawr Je/bm prapfrr fajtentm lare Colent nafcentiam hominum : afferen­
tetrtit gieru » d* Fenore «aroadtnm , ar te, , re,, velint nolint homine, , Ira debere
gratta Dm pre omnibn/ gtfertt nerteet, contingere, ut do faAo contingunt, quod
inibit, ut dlftlnAionem duorum ΓορροΓιιο- eft apertu» error ab Ecclefia damnatu,, tolrum cum Neftorio aftrat, Ita foperadden- lett» de medio libertatem arbitrii, qua Deu,
do ( h )
frtfUr Pq^aaem
no» prodito» efle voluit, In noftra relin­
JtferMr, glare·, m hoeord coreM'nm , at quet» libera poteftate bene', vel male aregntie Dn ERÆTER DEUX pre eeunler te,
____
____
, __________________
itaut noftre eleAlonh
fit_______
obedlre__fanAi»
fmAhrrt aMrrew: Jd eft» et gratia Dcl,Blnfplration1bu·, ft Interni» motibu,, quibut
èd a Deo dùifu, , ft citra Deum pro . ad ampleAendum bonum, repudlatüuinquc
omnibu· morereturmalum allicimur, ft provocamur ;.quamin cap. 6. Luc· > ubi Cbriftot dixlt : ( c ) obrem ficuti a fua Divina mifericordia, ac
mattnau·» date, orh»/ rmde Aeranter, ut ufu- bonitate funt motui, ft incitamentum ad
rat f qnlba, alebantur, ft qua, tamquam bonum , ita a noflro libero arbitrio, Divi­
juAltl* conforta» probabant, defenderent, ni· auxilii· adfuro, eft motibu» illi», dk In.
poltectunt ita : murant· date » à* «ode ftt- cltamenti· vei obtemperare , vei contumavMt : quali diceret, mutuum date & lucrum cltef obfiflere, ft uno verbo, bene, vei
Inde eapeAate. Qu· omnia loca , ut de­ male operari i atque adeo unice noftra Ute­
pravata , dk corrupta ab Hvreticit, pntcl- ra voluntat In caufa eft peccatorum , ac
pit fynodur lo eu Mil» (odkâbut expurgea* aoftt· perditioni· , ut docet Catholica Fi­
ter , dk enftigentur, ac parkati priftm·, de· i nafernti· vero fatum, quam Infidele·
juxta veritatem editioni· vulgat·, qua fan· imttie docent, mera fatuitai eft .
Aa Mater ecclefia utitur, reftituaotut,
________
_ __________
,___ , , fua (d)
XXXIX. Tertio^
unumquemque
idqoe fine orara cupit ab lUudrMEmo me- Cin lege falvari poft» legcfque omne» eft
tropolltany In hup» dioecefeot vifiatloae rcdUt;
~
quod plane erroneum eft, ae .here*
fieri , vcl per femetipfam, vei per vlro, fi» turpioima : nulla enim eft lex , in qua
Sy riace doAo», quo· ipfc ad hoc muout de­ falvi neri valeamur , prster legem Chrifti
putaverit*.
Salvatori· noftri : una quippe Ipf* verita*
tem docet, ft hdminc· quotquot feAaa alia»
Srofiteatur i a veritate turpiter aberrant,
DECRETUM IV.
t penite» extra Talutii eternr viam mifer*
XXXVII. Competit fynodur ob commu­ time vagantur ; atque adeo ad Inferni pen*
nicationem , quam In hac dioccefi habent na· damnabuntur, nec enim aliud nomen
Chriftiani cum lofidelibut, aliquo· ipforum datum eft hominlbe·, pteter nomen Jefu
animi, adhufiffe inepto· errore», eofque ab Chrifti Dei Filii Pro nobn crucifiai, In quo
hebetibu», ft rudibua hominlbu, mordieu· oporteat no» falvo» fieri. Horum errorum
teneri, ft potilEmvm quidem tree bifee la- fugam ab omnlber Ecciefiarum VIcarii,, ft
fitpiffime. rudi Populo in*
fidelibu» familiare» : nempe anima» poft mot* OrôctoMtoribut
_____
tem in alia corpora tranfmlgrare, five ani-D calcari Synodu» jubet. Id quod privatio»
malium, five aliorum hominum , quod ft prvftarl vult ab ii», qui Confeflione» au*
tnvptifime afferitur, & eft error, ft hete* dlunt, qui fi perbitente» fuo» crrorlbu, bi«
<««< <>/. t,rnrml. Tbm. λ.\χν.
h'i’ff
fcc
( a ) Omnibu, quidem li, leci, , eo m»do_ qua leguntur in pleriique.Oriratalibe, «rfianibut,
utebantur. N-Uonani, ut Chriftum ia <luo tuppafit, divifam addroarvnt / qui valde impugnatitui i do textu nutira vulget· latinet
Jfr«« »,· eft ·« Ο··ι io<ft qui difcmdtt ,*
chrirtum in plure, pcrfoau, aut ia plura fupppdta , vel ut commentatur Ctlmrtu, t
Qgi jivHil fuiilfuU i» »j»t ftrf»·» uauaa iMtnMavJX· <ff . Hic autem verfut ■ ·« e«p·,· «rlft·
1. y,«a. non fuit ablatu» a Naftoriani* , ut PP. Diamperittni putarunt; led cum Maubareofet
verftonibu» Orientallbua uterentur , illum vtrfum legebant fic ι Οκ»βί· jpiritai pii ·<·
-,
]·)··»
I» tiret etatjfi, ·»» tp ra On i qu· içâio uniformi, videtar , ia Ornei»
ouioibu» cxcmplaribu, Syriaco, Arabico,* dgthioplco( » ) Qyattou, ad hunc textum Pauli ad IM.a. ·. ». traducuntur Neftarlaat, tamquam Hliut
depravature·; quo circa cou Aile Cl. ACenun. »mu. 4. peg. a. *. Ceterum liquet utramque led,··
rtcia antiquidn>aa> effe > * illa quidem qu· Neftoriani, tribuitur, ubi ptoi fi.arie Per , legi­
tur. Prêter Draw, -el 1 eh/fae On, recenfetur non aiodo · 0. Fulgent- Thcodoret. * Vigilio
Ttpfenfi, verum etiam ab Ambrofio, Hie run. St Origene; aqua ifta delirando intulit, Cbri.
ftum mortuum affe pro omnibu» homtoibu» , St Doemonibut . eo quia pro omnibu, excepto Deo,
aur frtttr Dt»n, falvaagi,, nwrtuu, luerit. Uude etiam Neftorto antiquior evincitur mode»
ille Irgendl ■ V ide Calmat bit.
t t ) Neque Iocm ifte Luc« depravatu» eft a Neftoriaoit ■ oec ex eju» ledtione, * genuino
feufu educi poteft , nifi ineptiendo , licitum effe ufura» accipere . Vida interim
».
Otri'tt.
re Utt.
(i ) politicorum g^Tolerantium in hoc eft pervertam Dogma, In folo eaim Chrlfto Jefu opor­
tet not falvo, fieri; unde itiigrrretti, quam loagifiime a »1, veritati» aberrant-

V
11'8*7

.

PlAMPBRITANA SwGDUb-

fee irretitos invenient, ■.omni' ope contert-,
dent, ut.eoc ebhifee deliriis , ad Catholic< feritati· piofeflionem revocent.
-

1188* ·

'
DECRETUM

Ammo
vr.
,
----11199·
XU. Inter.pjurts error* a perfidis Ne» ι199·
DECRETUM V.
ftorlanig diffeminim in ha· dioecefi , qobsf
‘
j
quo ufitatb libri» inferuerunt, plerique Je- r > *
JtL. Ad. notitiam pervenitr. fynodi fu- gitntur adverfi» & B. Virginem Mariam (ci
■ life'in hac Dioecefi etiam e fuggeftu di- matrem ptcfentiflimum in nofltls calafnli
vulgatam turrefim valde noxiam « nimi- k fatibus remedium « tpifericordi» matrem , /
rum iujuriam Chnfto irrogare, [e] qui ‘ peccatorum advocatam, Angelorum regi- <
eius Sacram Palfioirem meditetur, vel de
nam>; quapropter dqjJqrat fynodus, catholoquatnr, idque peccbtum effe gràviflimum licam docere fidem, beatiflimam* Virginem
(quod infuper impiis cenfuris non fine ΐη·Λ numquam aAualis peccati *mâculam incur'
^credibili audaci/ niit prohibitum) & etiam rifle; imtno pie credi eam (t) fuifleapecminc piurimianirenimedecepti tenent. Hic catp originali prefervatam, quod fane mamanifeftustrrrpr, Sc opponitur fidei, & fi- tris Dei dignitatem maxime decet; etfi quoad'
. delihus maximum animarum detrimentum B hoc nihil adhuc fanAa mater cccleflq^defiaffett, cum ex dj^ia meditationibus , ftc nierit. Intbper eadem· fidecatboli. colloquiis. ihg^Atd» capiantur fruAus amo- ca, Virginem^xtitiffe femper iUibatiifimam
vis, & diieAionis erga Dom.npm, qui talia ante partum, in parru,& poll partum,pepaflus eft, ut nos redimeret, rum dt imita- perlue abfque doloribus, aliifve anxietatitionis earum virtutum,1 qu»
bus , verum Dei Filidm, Hominem faAum,
qu* in ejus Pallione magis relplendent ; concipitur etuuL·ctuuL·- nec eraififlb (e)
(r) Secundas, vel'fubjeAara
odium poccatlut
' ;utn ., .propter
.
qu»
,
delenda
‘
r
fuiffè purgationibus,
aliifque incommodis,
fuit paflut, timor
divine
adeo ali* /fisbjacent in partu ,
., cui
adeoJiiftitj»,
quibus cui
mulieres
,
pro
qua
Quin
etiam
ηςρ
in
partu,
neC poft» alicurigorofie laiisfccit, fiducia t ilutis
;— “
nobis obtinenda, tam copiofum redemptio­ jus (d) obftetricis, vel alterius ope indinis pretium impendit ; defidecium frequen­ guifle, nam- ulva virginei clauftri integri­
ta ndr Sacramenta , quibus Paflionis virtus tate, hora Sc tempore a SanAiflima Tria­
applicatur , ultra alia quamplurima ernolu- de pixtinito, n> r. fine ejusdem Virginis in·
genti laetitia : Λ fpirituali,gaudio, *ter,
tuenra inde provenientia. Perniciofitfimus „
error hujufmodi , ad alium in Neftoriana Cnum Verbum caro faAum, e puriffimis vifcAa viain ftravit; reprobationis fcilicdt Ia- f(ccribus .prodiit: unde
.. appéilanda eft vera
erarum Imaginum,* fi etenim iinpium eft de"* Dei Mater , & non Mater tantum Chrifti;
ex hac vita
migravit, affirmPaflione Chrifti cogitare , ejufmodi etiam qu* poftquam
'
··...
—
erit quidquid illius memoriam excitat inter pta fuit in coelum , quo anima ; fimul cum
fideles, & prumovr, ciifaCmodl eft fignum puriflitno Corpore commigravit, fingulari .
Sa.nA» Crucis, Sc Sacra: Paflionis Imagines: quidem privilegio dignitati, ac peculiaribus
Qu* omnia cum fint inanifeft» herefes ■ St ’ipfius meritis debito. Nec enim congruum
ftultiflîma Neftorianorum deliria , maximo- erat, quod Corpus illud, e quo SanAiflima
Sere commendat Synodus Conclonatoribus, Caro Filii Dei Hominis - faAi, effbrmeta_.
■cetdotibus ad audiendas Confeflioncs de- fuerat, in pulverem, cineremque, more alio­
putatis,'8?\ReAoribus Ecclefiarum, ut fe- rum abiret; fed par erat,ut non expeAa__ ___
__ ___ _ ,„St ta univerfe refurreAionis die glorificare- x
piflime myftetiorum
adeo Divinorum
ditationeen , “
Populo perfua-^tur , St exaltaretur fuper omne, choros Anfiiblimium medi
ccafione devotionem erga Ro- gelorum, ut canit, St cdnfitetur ecclefia;
deant. Qua /oc<
t,, circa que omnia impii heretic! Neftorianl
fartum Virginis Mari» Populo inftillent
prccipua Vit», & Paflionis , plurimas pofuerunt blafphctnias et hxrefes,
qutppe in eAorccipua
‘ Myfteria
‘
"
quas
ac~Mprtis Cntiftl
recoluntur.

*AO®

Ckbisti

(e) Hic error damnatus fuit a concilio VicnnenC , ipteralios Beguardorum; quorum ultimas
reccnfttur ab Harduino, C·//»·. »·«*■ y. «/. ijjj.
ittftrfrOittit » fi * fumtf it eliiMint
, W»rt« itfttnitrtni, feed rirte'StrurtMnt Jbitherifiit, eae titr·
non ittuiinht chrifli ^'t·· ruilintl. Attamen meditari in Chrifto laudabile eft, immo ini­
tium «d iuprematn contemplationem ex S. There fia a Jefu i» Ctftll. Uitft· f. taf ,. quam fe.
quitur P. Guinea, hoc tempore illuftratii, a P. Bmmanuele tgnatio de ia Reguera ttt». >. Pru«m Tbnl. MyXr. lii. j. SrA.i. ao. φ ai. ni teptti f. Viro pietate, ac myftica oeconomia confpicuo.
\
, .
■
( *) in hanc fcin plurimum juvabit, perlegere , quar bo» »yo fcripta font pro m»m frtfuiMi
fintaniMM in detenfionem iftiut opinianis, a Partbenotimo , P· At tardi Augufttnenfi, P. Luca Minorita , aliifque ; » qu» ex adverto fub nomine Antonii Lampridii, * Perdiqaodl Valdefii edidit
eximius atque prctlariifimus toto: orbe literario Scriptor Ludovicus Antonius Mutatori, qu·
unus Immaculate Conceptionis gloriam , prat ommbus , quafi ex repercuAooe luminis, tplendidiorem reddidit, atque auguftiotem .
(.·) tta fenfidc antiquos Patres apparet ex S. Cypriano ftu auAoru Strat. it
Citifii ilcente .· N,· lintt Hi ml Invrir, fua /tliti futrftrit fttfituii ftifft ntr tliftte ntturt i·)··

ri» , iftitu» Dtuti Itfrrtt .
. (d) Nullam in partu Virgineo intervenire obftctricem sArmavit Cyprianos, ubi fupra: CeaÜrHi rfi ( hHria) dr tÿMri* : nfira meturu» ai tritrt itjti» , /ro·» tltffitt
an *(*·>"*
tttlliftri
/fttitfniHtt. Coofonant Naxian. dr CSrdf. perftp. Nyffen. ·»· Λ ir/b.. Hiero-

. oym. Caudra IMdr**: Pulte». Ot ML r. M«rf«, ft: Bernardus Sir. 4. ia
net. OemM
Apage ergo puditilfimam fabulam Neftorianam, quod nimiruto S- Anuftafia obftrtricfs obAquia V
Mari» prieftlterit, atque idcirco de ea fleri cotnincmorstiooem io ftcunda Miflh Nativitatis Do­
mini) ride Lami it treiit·
*■*·

~

Diamperitana Synodus.
1190
qua* vel iq-Breviarii*hujus epifeopatu»edi- .ftorianl, Λ hujus- maledlA*'feA* duces,
t
tvtriiwrwtivr
j * obedientiam
aa « * « uwcu’» nuviu
derunt.
Afchifmatici,·
extra
lariA» Ro-

man· ecclefi», a
mane
a nnOra
noftra fwir
fide catholica alie- Gustari
ni,"atque adeo excommunicari, et non li*19^
cet in ccclefia .publice pro excommunicatis''!
XLII. Non fine .iggentl dolore audivit
orare ; tum quia ifta ecdefia nunc nulla
fynodus hetefim , perverflimque {errorem >
ratione fubjeAa eft diAo patriarcha Baby­
lonico, neque reipfa, neque quoad fpeciem ;
f delibui. hujus dioecefeos perniciofillimum,
per fehifmaticos diffeminatUm, afferentes, cum obedientiam pr*ftitectt tanfliffimopaunampife legem fanAi Thum*, aliam ve­ trt papu^domind nolito, chrifti in terris ,vj.
to divi Petri, ambas a Chrlfto immediate la­ caHo ; quam prcftare, A jure divjno, et
tas, qu* tamen conftituebant duas eccle- fub interminatione damnationis rtetn* tefias diverfas
inyiceqi
diftinAas,
____ Mt^ue
_
.
_ .
. et nentur: praclpit ergo fynodus fub eodeof
alteram ab altera indtpandentem, nec pa-'"~pr«cepto obedient)*, et excommunicatio/
florem unfits deberepallori
pallori alterius
alterius obediobedi­ ni* ipfo f<Ao incurrende, ut nullus Cafli---- ---te. 7._'
Profitantes
vero- legem -7-i
divi Petri, co- _ narius aut Chamazius, audeat in poftenari
B rum in recitatione officii divini
ajtt
i ' in
' dellruAione.m
’ ' “
.
‘ legis fandiThorn»,
—
■ - —
eofque ob tale crinfen a fanAo
Thoma pu­ tn «ifi* facrificio, in eccleli* precibus ta­
niri . Qu*' omnia errores funt notiffi ni, aper-, lem patriarcham nominare , etiam fine fa!·
tum Scïiifma, hvrefifque perverfa;cum lex fo titulo palloris tinlverfalis ; fed In. iplius
Chriftianorum fit pnica a Jefu Chrillo Filio locum fubftiruatur nomen domini noftri paDei data, et explicata, et per iplius apo- P*, tamquam veri, et urfiv^rfali* totiuicc, flolos fub una fide,, et uno baptifmate pet clclic palloris, et poft -illum , nomen do­
univerfum mundum promirtgay^ -qu> circa mini epifeopi hujus dioecefi* pro tempo­
una tantum eft eccleiia catholica, et apo
re; qui contra vero maiitiofe, ct fcienter
flolica, cujus unus eft Sponlus Chriftus De­ fecerit, excommunicares declaretur,et fub·
sis, et homo, qui eam fundavit, unus tan­ jiiiacur aliis poenis , qua'vif* fuerint pretum paftor univerfalis, qui ea tegit, er cui
fuli, juxta iplius contumaciam «idem infli­
alii omnes prxlati obedire tenentur, Fapa gende .
pontifex Romanus, divi fetri apoftolorum
principis in cathedra fucceifor, quam illi
DiCRETUMIX.
Chriftus ipfe, et in eo cetetis illius fuccef- C
foribus tradidit ; quam doArinam catholi­
XL1V. Cim breviaria omnia «guibus h*c
cam. urpote ad falutem «rernam neceffit- ecdefia utitur, Neftoriana fint,*tex pr*
riam jubet Synodus a parochis , conciofcupto ptxhilum ejusdem feA*, qui ipfam
natoribus , quampluties populo proponi ,ut rexer- , quotannis pr*finitadie, qu* tam­
de te adeo neceilaria plenius inftruantur. quam fella habebatur, recitaretur officium
de impio ac perverfo hzrcfiarca Neftorio ;
pariterque in aliis de Theodoro, Diodoro,
DECRETUM VIII.
( u ) Abbacathocha, Abraham, Narfai,
Barchauma , Johanan,'Hormisda , (r)MiXLIfl. Quoniam ante adventum illuftrisfimi Metropolitani io hanc dioecefim « fre­
chaol,_ hereticit omnibus Neftorianis ; ct
quent iffimo qu*d->m pr*ferebatur h*refis fe­ etiam feria fexta poti rutivitatem rccitareroci « et iterum in fanAo Mitfc facrificio, tj, de N.-ftorio, Theodoro, er Diodoro: et
feptiuta texta feria pofvSpfam de Abrahaetiamque bis in dlvinooffi.io, patriarcham
Babylonicum vocando pallorem univetfa- mo, Narfai, aliifqne fupra nominaris; ct
lem, er caput ecclç'i* catholicae, eoqueDquabbet feria quintai per totum annum me­
decorabatur titulo fo<. pontifici Romano, moria celebraretur
' ‘
illorum omnium fimu!
principis apoftolorum, Divi Petri fuccelibri, juxta officium Nctlorianorum ; nec non quo­
Chriftiqne in terris vicario debito, quorie* tidie In Miff* facrificio, et in officio divino
iplius nomen proferendum elfet, praecipit Sy­ fieret commemoratio de Neftorio, et aliis ;
nodus in virtute fanA* obedient!* , et fub et ea quidem licet alicubi non fieret dc Ne­
poena excommunicationis ipfo faAo incur­
ftorio, Theodoro, et Diodoro, fieret tamen
renda, ut nullus in hac dioecefi, live fecu- univerfalitqr de Abrahamo, Narfai, Barlatis, five ecclefiafticu*, hujusmodi titulo fauma, Johanan, Hormlsda , Michael, ct
audeat vetbo, vel feripto, tam in divino in fine Millie face/dos populo -benediceret
facrificio, et officio divino, quam extra» per h«c verba: Hormr/Zr vot eaflodaat »
patriarcham Babylonicum, aut quemlibet .malit, tajut effit difeifuli·. (d) Hormlfdc,
alterum Prmlatam donare, prrtetquam pon­ Michael, Johanin, B.rchauma , Bariauda,
tificem Ronianum dominum noftrum ; qui Raban ,. Hedfa, Maihai, Hixojau, Caurivero contra fecerit, pro excommunicato, xo, Avah<xo, Lixo, Barmmun , Lists, Befchilmatico , et her et ico denuntietur , et cidar, Cagada, IsrraeJ, Ezephta Lixo, Da­
t<r talis p’Xta facto* canones puniatur ; tum vi Lixo Xualixo, Bavai Irani, Juliavui* ,
quia pattiarch* babylonici, quibus eccle- Haudixo, Eulogio, Abba-,Martrvven. , Cuafut ptafens erat tub jeAa, funt harrclkl Ne- da, Joanenaudco* , Abraham, Mariai Ma-

CeBISTt

.‘ ’7199· .

/

DECRETUM VlQ

Ffffg

”bb*

(a) Lege afUe CilWiii· (l) lege Barfaama. (<) Lege Mitiarl.
I 4 » Synodi noAt* inverfor ac perturbator Cicteut, quo religionis fii* reformat*, Caeulam
ageret Urentium, acerrime debacchatur in Mcnefeum, Lufitanum hominem, quafi univerfa No­

do-

4
II9I

M1AMPERITANA SyNODW.

1192

ràbba, Catholicaxhelito, Galara , Jonan- .
D E C R E T UM X.
Anno
AnWo Caldon , omnium Herètîcorum Neiioiiano· ,
C«IUt(
rum, arque prxeipuorum illius feA* du-.
dCtV. Cum ecclefia loci de Angamalle ,
«529· cum, ut confiât ex ipforum officio, vitis, t quam arehiepifeopi vocant,, a j Mar-Abra- V99·
. et commemorationibus,et exelogiis quibus ' hamo fabricata, dedicata fuerit Hormifdx
eos extollebant: pfiopterea prxeipit Cyno- abati, qui vulgo in hdc epifeoptru appel ,dus in virtute S.obedienti*, et fub poena' latur S. Hormufius, indignus penitus hoc
excommunicationis ipfo faAo incurrenda titulo fanAi, quipp» qui fuit hareticus Neomnibus Caflanapis, Chamv-ibus, aliifmte' ftoriajws, dt Neftorianorumxiux, eaque de
fecularibus, et ecclefiafticis hujus dtoede- caufa catholicis invifus, fivd ttt in ejus vil'eos, ut· de ipiis haroticis nuiio unquam die ta habetur, invifus •Romanis , prout ex
officium recitÿMr « neque ipforum fella fer-^-gjus aAis conftaf Syriace fcrfatis^ contivehtur, neqoe folenmtas ulla in illorum nentibus plure, hxrefe,, bdarphemlas, 8e
honorem celebretur, vel de ipiis commemo* falfa miracula iu confirmationem Neftoriaratio ulla aut Nercha habeatur in officio nd feA* ; ideoque jufla illuftriffimi Metro·
divino, aut in M Ha . nec extra, pteccs ul- politam igni traditis, praecipit fynodus*ln
Jius generis ad illos in commune , vel in- ° virtute fanAx obedient i*, 4t fub poena exparticular); neque vota, promifliones, obla- Communicationis ipfo faAo incurrenda, ut
tiones dirigantur; immo ipforum imagines duo
J"“ fcfta
/"1· in
!“ ejus
' *■·'—
'—- celebrarir..»
—
honorem
folira,
neque in ecclefiis, neque fa propriis domi­ alterum die prima Septembris, & alterum
decima fexra poil RefurrcAioàem > nulla-·
bus jubeantur, et paucis verbis, nulla la­
tione ipiis cultus, ct veneratio tamquam ratione in pollerum celebrentur « nec aliqua
fanAi, exhibeatur ; prxterea prxeipit, ut ipli dedicentur , nec in illis detur folita
Nercha (d); infuper ut ipfa eccleiia de*
eorum nomina e libris calendariis, er offi­
ciis expungantur, mift*, ct officia de ipfi, dicetur S. Hormifdx martyri etiam in per·
« breviariis, et miflalibus abrafa,igni tra­ tide'nato , ac m altari,*quod (fiet , imago
dantur : eorum commemorationes, et me­ hujus collocetur· et quatenus 'liceat, ejus
moria omnis aboleatur' a fidelibus indigni pallio depingatur, quo fidelium populus*
enim funt his honoribus, urpore haeretici cui fanAorum dicata Iit eccieiia, probe no·
malediAi excommunicari, ab ecclefia dam­ (cat; (icuti & ad quem fuas preces, ac pe­
nati , aeternoque igni ob fua crimina, fuas- titiones, et obfeqtia
obfeqna dirigar; feftumque
feftumque,,
que hirefes addiAi : prxeipit infuper fyno-Cet Nercha , qu* illii diebus fiebat cx mo­
re, Hormifd* aoati heretico, fiant -dein­
dus, ut in pofterun, tejeAis officiis hereticorum, vice ipforum recitetur feria fexra ceps in die, quo celebratur memoria hujus
\poft nativitatem de SS. Athanalio, Gregorio fanAi, ct in ipfius 'honorem.
Naaianzeno, Brlitio, Joanne Chryfoftotuo,
D C R E t U M Xt
er Cyrillo Alexandrino; ct feptima fexta
feria poli ipfam, celebretur memoria de
XLVf. Cam in fymbolo fidei, vel Çrra'o,
SanAo Auguliino, Ambrofio, Gregorio pa­
pa, et S. Ephrçm, de quo etiam inter he- quod m Miffa canitur, a SS. Apoftolis digeitoreticos fiebat Commemoratio; et qualioet necnon in facri. Conciliis generalibus ex­
plicato , prxeipua myfterla, ac noftr* fiferia quarta dc omnibu^laudaiit fanAis con·
non eft,
fetioribus-fimui recitetur, ac in commemo* dti articuli contineantur, xquum
,
rationibus officii divini , et milfe, idem fan- aliquod ipfi verbum addi, vel detrahi, fed
Ai nominentur, illorum hereticorum loco; ficuti in'eccleiia univerfa, & ubique ter_______ et
_______
___ , rurum canitur, ita nulla ratione auAum,
quod li quifecontra fecerit,
aufus fuerit,
1
vei
ad eo, preces fundere, ablblurionem D vel imminutum cani débet in hac ecclefia ,
— -r... , quam
------- incurriife declarabitur,
jjbeceli.· quamobrem prxeipit fynodus-,
a. cenfara
non obtinebit, quoufque dignam ad arbi­ ut qux défunt verpa , reftituantur, atque
trium prvfulis poenitentiam non egerit ,-ip- adeo , ubi de Chrifto Domino habetur a
Patre natum, ante amnia fecula , addantur
fifquv bxreticis , eorumque pravis teAis eju­
ratis, publicum fidei juramentum non emi- illa verba, Deum Je Dea, lumen de lu*
Ierit , aliafque -poenas juxta fux rebellio­ miae, Deum verum de Dea vere ; ulterius
nis meritum non (uftiouertt ; quod fi fuerit ponantur illa verba ; Confuhjiantialem Paeccleliafticus, perpetuo manebit fufpenlus tri, ac deleantur illa, qux fuerunt fubroab ordinibus,et emolumenti,,necnonad la­ gata : Filtur efentia Patrie ; qua ratione
brorum canonum normam ppnictur.
fiet , ut Symbolum , quod in hac dioecefi
canitur in Miffis folemuibus, penitus conformetuocum Symbolo , quod in tota ec­
clefia Catholica cani (olet.
λ
*
DE·
* Aorianorunt nomim corrupte tcriplerii.Tantnm ne crimen eft, LuStinu-n luiitana S/riaeorum no­
nanum prolatione uti? ipfius ergo fuerit, hominis loquatiiHmi, ea nomma, hoc in loco, <k aet.
j. Da. 14. ubi liber fltr Sauihrum prohibetur a fynodo, ea omnia integra reftimere atque emen.
- dare; at hic, loquax Cicada hxfit,ot induit ipeciem taciturna Range Seripihx. igitur ex -Syria,
en codicibus , X A bliot. Orient atlcman , cujus eruditioni plurimum hac in parte obttriftl fit.
mus, h<c Neftorianorum nomina, ita funt emendanda; Htrmifda , nithil, J,*aaaa, Bar/aawa,
B«r Sai-Sa , RaMaa tfa , Melliti , Jt[i!th , iainrjtfu , Meanjefu, Jrfu lar·*·, Jifummiji ,
(«bada, Ijrail Uiillil, Dmé, Jife Jafirba, Bahai, dhhaluliaui,
tnlafii, eetha

Jtaraab·», Chedui, Jtbaoa· Miim· . Aeaham, Hatfm t tiaraea CMlteliei, Seiahlat tdui/u
tona·', Cbaldan.
( a ) Ideit convivlUH V>d« Syillibr f·*. 4«ar,

' ùdlltaù.-’.

.

*■

Π93

DiAMPRRîTANA Synodus.

(194

in-psgo . atit io vicinia , Pankalis cxtitetit “
—
D B C R B T U M XII·
AChriflianus, omnino prohibet fynodus, Λ· Λ*”·®
Cnantt
tlelium adolefcestes, icholas Infideliumfr·» Cmbist»
•j»·
Quamquam facris canonibus fit adver· queritare.
.
*599·
fum, pueros Chtifiianorum , Ludimagiftris
paganis. in eorum fchpft» erudiendo· trade.
DECRETUM XIII.
te: nihilominus cuip hac dioecefi· tot fub.
jeA· fit regibus IdoMatri», qui plerymque . XLVII1. Quoniam fynodo conflit it, non­
praceptores alios, quam'paganos non pa- nullos Panicales Chriflianos in fuis tufbera
tiuntur : pracipit, & declarat fynodus,
fcholis, Pagodes , dk Idola , quibus, ut monon licere Chrtftianis adolefcentibus, eas ris eft, exhibeant pueri Infidelium Sum.
adire fcholas , five addifcendi caufa artem bayam, quod faciunt, ut aliatum fcholaJegendi, dk fcribendi, iivè arma* traAan- rum cciifuctudini fe conforment, nec di·
.1 dl , in quibuy nrxceptorçL· vcl Panica les Panicales ,fiequentia minuatur: jubet ipfo·
( » ) , habent Pagodes ( r) , dk cogun­ fcipiilorum ftatim ac de hoc ipfis conflit··
tur illuc ingrefii
„
,Juvenes, juxta confuetum rit, fub poena yxcdmmunicationis 1st» fen1
,
2__.L_j.__.
'. ( <·)
_.2.2
___
__: _nec B tenti» , tales Pagodes &t Idola, i p forummorem,
illis
Sum bayam
exhibere
* eos, quorum cùrx comtnifli funt,
'
id per
·■'­ 'que cultum · fuis domibus auferre, nec
mittere pofle , fub poena incurrendi eri- pueris permittere Ethnicorum, in ipfis ejuf­
men Idololatria. Sicubi vero Ludimagiflri, modi adorationem exhibere: qui vero con­
five Panicales ad ejufmodi Sumbayam , Pa- tra fecerit , talefque Pagodes habuerit,
godi exhibendam, Juvenes non cogant Chri·’ excommunicat! declarentur, nec aliquo paflianorum, vcl ad alias Idoiolatncas cere­
Ao cum Ecclelia, vel Chriljianis communi­
monias exercendas, adire polie adolescen­ cent ; nçc in cafu motiis in loco facto (etes Chrillianos fcholas hujufmodi ; duminp- peliantur, Si fepuitura careant ecclefiado tamen nullus exiftat in Pago preceptor, flica , nequfe pro ipfis Chtifti fideles publi­
vel Panicalis Chriftianus : & parentes, vel ce orent: hujufmodi vero decretum per vi·
alii in quorum cuflodia
fuerint,. .premo- carios eccleliarum , ad quas d'Ai pt»«
'
obfequlujn^
ceptores peitineanr, iplis inpoteicat.
neant adolefccntes',, ut
— nulli
**■''—
’ “
exhibeant, nili przceptori
__ ______
_
teptori :. nec
honotiflignificationein ullam, ut alii adoielccntes
DECREÏUM XIV.
Ethnicorum exhibeant , quod diligenter ca- C
■ veri debet ,nein illa tenera state, limul
XtlX. Cum fidei candor , libris bon*
cura educationis laAe , Idololatriam com­ fanAarque doArin» plurimum confervetur,
bibant: plurimum ctiam Inculcat fynodus ficuti ex adv.erfo, fufpeAae dt heretic*
cannis populis.Pagorum, dk cujufcumqup doArin» libris, quibus corda rudium eos
loci, ut omni diligentia fibi compilent, legentium, vel audientium errores ebibunt,
prxeeptorem aliquem, vel Panicalem.Chripopuli corrumpantur : cumque fuerit fyno.
Itianum, qui Chtiftianorum pueros infltuat ; do cotnpertum , hanc dfoecelim libris refer& quod attinet ad Imbuendo· pueros in. tam elfe byrtacis, Hereticorum Neftoriasrte legendi , vel fcribendi, poterunt id norum, aliaruroque feAarum diabolicarum,
przflare Caflanarii fuis in domibus.Quod fi herefum qnXmplurfum , blafphemiarum ,
conftitetit, preceptoretn aliquem, feu Pa- falszque doAria» plenis: pr»cipit in virnicalem cogere pueros ad exhibendam Sum- te fanA» obedienti», dk fub poena excom­
bayam Pagodi, pr»cipit fynodus in virtu- municationis ipfo faAo incurrenda , ut ne.
te fanA* obedienriar, & fub poena excom­ mo, cujufcumque conditionis, aut qualitamunicationis ipfo faAo lacurrerid» , cunAis]D tis extiterit, penes fe habeat , feribat ,
Patribusfamiiias , aliifve , qui Juvenes in vel legat, vel legentes audiat fequentea
fua cura habuerint, ut nullo pailo eos di* libros. Videlicet.
Aas linant fcholas adire: fi vero contra- * L. Librum vocatum de Infiatit Selvefecerint, ex communicat i declarentur, dk tartt (4) vel Ht/loru Dmmv naflrt , olnn
v cura rigore a prxfulibus puniantur : di ip­ ab antiquis fanAis damnatum, cum plurifos Juvenes abingreflu ecclefi» arceant: in mas biafphemias , multafque fabulas conti­
quibus plurimum Vicarii, ccterlque fa cer­ neat: quas inter ait, Annuntiationem fuifdote, invigilent, ne juven·· Idololatricis
fe peraAam ab Angelo, in Templo Hiero,
moribus , ac ritibus afliiefcant : fi autenu folymitanq, ubi aderat Virgo: contra Lu­
cam

Ann»

Y

mâtin funt luift», qui arma traAandi artem «lio, docent
( i 1 Id eft Idola .
'
j f ) SnnrMya forulfe eft obfequii , ac venerationis ignina, quo ingrelf ludum, juvenes
Indi, venerantur, Porvmf , live ut alii vocant, itriffti Deam feicntiaruin ; ac lubind·
Paoicali SvwSojm· cxlubcnr ; pari enim cultu Malabare, . Deo, Sc praccsptbrem colunt : ma­
nus nimirum fronts, admovendo, qua, poftea tendant fupphees, caput una inclinante, ipfi , Deam
illam in rebus dubiis confuluot: eamque filiaia Vif»» afleruni, Deorum pnecipui , ab ipiius
pedore aut capite natam: ipfam effingunt, corpore endo, cujas dextram hn.ea , finiltram Ii.
bro, ailit (cu palma: folii, compaginato intttauni, non fetu, ac Miuervads eut Palladem Mp.
tholagi. Confute Vine. Mari, a ·. Cath. ΙΛ. |. vapuo. av'ag.
De obfequio Magiftri, *
Praeceptoribus deferendo confule Nuvarin. ia 'Svordra/a,.
( d 1 De\boc libro , aba, inferipto , Saaa/rlrem
Stlwrti, vide Calinct. r·»·?
pa/. qt. dc iufta, ubi turftis de hoc libro fermo indi tuetur; de quo licati de altr, libri, Apocrypbi,,. yZdcMtu «oaatM Albeitua Fibrictits D»
N. Γ

ii<>5

Diampbritana Synodus-

.1196

cam uivcncvwit
dicentem, »4CT«in
faAam min?
fuifle in
in ni«*4rcuj
Netaretb ·: .
Item librum feriptum . Dt Prateffiout fti. “
•--------- c<m
Awmo ticuti etjam Jofeph allam tunc Coajugem> , Aritur Seuffr, in quo per totum ditfufe pro-

Caaisxt tiiiofque habuifle , dum dcfponfiatus fuit batur, Spiritum Sanaum non procedere nili *-■··»»»
*J99*
*ί99* Beats Virgini : infuper quamplurics ab a folo Putre , non vero a Filid , adverfu»
eodem faofto puerum Jefum fuifle repre- Catholicam veritatem docentem, * Patre,
hcnfum , eo quod non bona ageret , luG- Filioque procedere.
LIl Item librum, cui titulus: Merzerrbufque pravis, ae odlo die ni» ob left* rere Fidei, ubi multis fallacibus rationibus,
tur : infuper puerum Jefum didicifle in fchoJis Rabbinorum, Λ ab ipfis fuifle inftru- ac ineptis argumentis probatur, Beadiflimam
'
Virginem , [ FJ nec efle , neque v<|cari de­
ftum ; dt alia hujufmodi blafphema , Chribere bAitreat Dei·, (cà Mette» CbrifiLi du>
ftoque indecentiffima ; cum ex Euangelio
conflet» ejus fapientiam Judsos fuifle mi- plex etflam
um in Chrifto diflinguendum fuj
fuppo*
litum, .alterum F'erbt, alterum Jefii: unio­
ratos, dum dicebant : quomodo bit Utere»
Jilt , cam aen didicerit? Chriftum fuiflo nem Incarnationis accidentalem efle amo­
ris, & potenti» , non vero fubftantialem ;
tenratum a Diabolo in deferto, ante qua- ...
draginta
infuper
divertas
rrrdraUll^UK. jejunii
,V|Ullll dies
Uiç» ;
ÿ contra
WUllO Evangeliftas
S» VOlIgV· ·Ι|«> :· R
o*res
—
«IIIUf/Vl efleFdes,
Λ u.. , dt W
... |.t .......
Jofeph ut exploraret, an virgo admiiiflct° tier ; fidemque efle divifam in tres Confef‘
.. ..
hones, Ntfftorianorum , Jacobitarum, & Ro­
adultctium, earn ad’ faccrdotes
adduxifl'e,
& juxta morem a lege pnefcriptum, Vir­ manorum ; qux autem Neftorianorum eft,
ginem, probationis aquam bibifle. Immi­ ipfam elle veram, atque ab Apoftolis tradinente vero partu , Dominam noftram cum tam: Romanarum vero hvrerlcam, falfam,'
doloribus , & anxietatibus peperifle, itaut atque armorum vi, necnon Decretis Impe­
iis adafta , fe in Bethleemiticum prefepe ratorum , quoad maiorem Orbis partem in^
secepetit idemum nec ipfam Virginem, aut troduftam , Idemque efle Neftorium Ex*
alium fanftotum, Deo adhuc in Coelo gau­ communicarioni fub)icere , aç excommuni­
dere, fed in Paradifo terreno, ufque ad care Apoftolos , Prophetati, & totam Seri,
diem Judicii: alios preterea quamplurimos
pturam: eum qui eorum doArlnam non cre­
errores continet : hic brevitatis gratia omii- dit, vita «terna privandum: qui Neftorium
fequuntur, hanc Apoftolorum Fidem acce­
fos i nonnullos enim, dt precipuoi folum,
in hoc libro, ficuti in ceteris aliis, Indicat pturos , quam ufque in prsfcns Ecclefia
fynodus: ut omnibus clare pateat, quanu Babylonica Syrorum confervat : Matrimo­
jufte, dt utiliter ipfos prohibeat, dc fen C nium non efle Sacramentum, fed nec efle
poflTe : Crucis lignum unum efle cx Sacra­
tentia excommunicationis In legentes, vel
mentis , in Eccielia a Chrifto inflituris: In­
habentes prediftos libros animadvertat, at­
que unutquifque illos mag:s horreat, dt vi­ ferni ignem metaphoricum efle, Bt non ve­
ter, atque comburat : po tremo fuppetunt rum ignem : Eccieiiam Romanam a Fide
fyiodo rationes ali·, libi bene vifs,qu» excidilfe, contra quam, illu^etiam milita­
piohibicioiicm hujufmodi teddunt valde uti­ re, quod in fermentato non celebrat ; num
id Eecleiia ab Apoftolis acceperit ; & con­
lem , dt neceflariam .
trai ium tamquam h«refim habendum efle.
LI. (tem librum Jnnnir Brialdaa (j) ,
LIII. hem librum , qui dicitur Petre»»
g^ubi fspius fcnbitur , duo in Chrifto fuifle
fuppohta , divinum (eilicet , dt humanum , in quo habetur, B. Virginem non efle, nec
contra veritatem Catholice Fidei , agno- appellari debere Matrem Del: Patriarcham
fcentis in ipfo , unum tantum fuppoittura Babylonicum Neftorianorum , caput cflo
Divinum.· ex quti errore infertur, in eodem
univerfabs Ecclefi» , a Chrifto inftitutum:
libro nomina Jefu , dt Euiieuitue!, nomina
ignem Inferni non efle verum, fed fpirituaefle fuppotiti tantum humani; idcoque ve- R le n ; Heretlcom efle dicere Deum natum
nerandum non efle dulciflimum nomen JE·
fuifle,
'
aut mortuum· : in
-■ Chrifto duplex efle
fuppofitum , & non tantum unum .
Sil; feribitur etiam tres divinas Perfonas,
ite» librum Ktte Abbeii» Ifeie,» quodam
eadem Incarnationis unione fuifle incarna­
tas
Chriftum Dominum noftrum efle Fi­ Neftoriano commentariis aufto, ubi dicitur,
lium adoptivum, non vero naturalem Dei.* unionem fuifle tribus Perfonis communem ;
ac S. Cyrillu i» Alexandrinum, qui Neftorium
Unionem Incarnationis efle accidentalem,
dt tantum ex amote, inter duo fuppofita. anathematizavit, efle impium Hxrcticum ,
Divinum, dr humanum.
& in
(a) tbedfeius Sobfenfis r< Curvi. tib 9j». ». ,». recenfct Cripta /·«··>» ter Cktld·· , revera
Neftoriani, * cuius opera ait Thomas a Jefu Lib. i» Ctuettf. ·««. O«»r. paj. ,{4.
fut»»
i»
Di»»ftrt*fi: unde putansua ipfum elfe, qui in nuttr· autographo , depravata voce β»ίdicitur. Liber iplius, de qauhic loquitur fynoJu», putat clariff. Alfeinaa» Ttmt 5. tibti·».
pag. »54. efle illum , qui infcribitur .·
lib»» QtttJH»·»» .
i*> Cum in concilio Bpbefio· a··/ 4 p. aïe.ta finiet cuutra NeKorium V. Mari* Mettrai»»·
D··» excepti 'fuerunt illi patres · populo ifctis aulamatiunibut, <t e 1 idem Jo, Parana canentes
eundi eos ad proprias edes cum iampad>bus coimraii funt; qua uccahon·, agente S- Cyrille,
falutationi Aageiic·, addita fuere vfrba illa : 3»*H» Meti» Meit» Uti ere »»» u»?i» iri. atque
ThcoJubus * Pulcheria igfu» Soror, erigi curarum, titulo Metrir Uti auguni Cusum CPoli tempium tn tUeeiereii, aut Suburbio ti»»hrr»i» dido l aliqui autemtd Leoni imperatori tribuunt)
dt Sixtus 111. in ejusdem rei monumentutr., Arcum créait · triumphalem, qdi adhuc hoc tempo­
re viittur, ante aram ntaaintam fanda Mari· Maioris tn urbe; confute craditidmuna Marangonium pluribus lucubrationibus Mtidmunt, m perpolito volumine> D»ll» te)· Otatthitbt <fre. n<A
auno 1J44. Aum· edito caip. af. pag.ps. dc corrige erratum typum Pv/rbevaMe. At aeque addi­
tion»™ ill un /vada Marfa dr». rempote copcilit illius Epbefini fadaaa futffe futinemua, led feealo XV. labante, cum Oiaocelaio fa Arrvrvr.

. idMfc,.................

1197

Diamphrjtana Synodus.

1198

& in Inferno exlfiere; eo quod unicum in . que adnotatione* ; quot etfem Sanfto* voQ
rCerari Chrifio (uppofitum afferult ; ubi etiam,quo» Acgt, stqee ipforum Reliquia* veneranda* : rANN<*
1*00. tie*
Nefiorio , Theodoro , ac Diodoro matrimonium non effe Sacramentum, tum’W0· ferreo
1
ferreo inftitultur
inftitultur ,, Hdeak
Sanfti, ac Beati
que ob conjugua» afperitatem diffblvi poffc:
appellantur;; ft ipforum
ipforom teftimonio conter»
conten» ufuram non enepeccatum, fed rem lieltam.
appellantur
dltur « SanÂoa ante dieni ludieli Cerium
Item librum , qui dicitur (i) Tnteibei·
non adituro* , nec Deo gavifufo* : damna* Tetriartiie, in quo libro SanètiiTimam E*ttôt veto morar) in Bden loco «liquo te» chariftiam nefarii* erroribus, ac deliramen­
tebrofo , apud Paradifum terrenum: infu- tis Impetunt; idque triplici in capite, im­
per quo aliquis nequtot eft, eo nunu* a pie ailerendo, In illa Cnriftl durttaaat ima­
Daemonibus torquendum fore In Inferno, ginem, non autem Chrifti verum Corpus
,
dum lilic erit, ob eodformitarem , ft ami» exiftere.
Item cplftolam appellatam (c) L|e Da- eiHam , qu» intercedit dam viveret, ft
quam Inibi adhuc «.olunt .* Verbum faAum auwca, quam fingunt Ccelo oeiapfam, In
non fuiffe hominem ; qui vero id afleruerit » qua ecclcfi» Roman» filii, tamquam a ve­
trantfug» , ft dici Dominic·
blafphemum fore ; Chriftum vic Iff* peccati ra religione transtug»
afteAiones virtute ab extra adveniente ipfi,*1 violatore* traducuntur.
Item librum, cui titulus (d ) Metla»aÎuam in Ce noh habebat, cum non effet
leu* .* Divum Cyrillum hrreticum fuiffe, faa, ubi longius , plunbulque verbis pro­
quia unum tantum in Chrifio foppofitunu bare'conantur diftinftionem fuppofitorunL.
a^nofeebat : duplicem in Chrifio naturam, ih Chrifio, atque unionem folum moralem,
divinam , ft humanam , amore tantum , & extrinfecam Dei, ft Homini* , quem
adeoque accidentali unione fuiffe unita* ; errorem vcluri primigenium, aliis falfo ac
/
totam Trinitatem incarnatam fuifie i Deum blafphemls promovear exemplis.
item librum , qui vocatur ( e j Ugujrtia ,
habltaffe in Chrifio, tanquam In rationali
qui etiam aflerit in Chrifio du­
Templo, cui virtutem contulit, qua Ce om­ five
ni iufiitia uniret, non quod eam haberet: plex fuppotitun», ft unionem foiun, extrin­
Jufiorum animat in Paradifo exlfiere terre» fecam , ac moralem , addltque filio* Divo
noufque in diem Judicii ; malorum autem, Jofeph ex alia uxore (f) fefceptos, obfic­
qu» in mortali decedunt, duci ad locum tricem advocaffe ad Virginem parituram ,
eamque ιηιπ
inter ouwrn,
dolore*, «c
ac anrirutn
anxietate* pepeEdra*, ubi non alia ratione torquentur, vamque
)uam confideratione pinnarum , qua* poll C riife, aliaque id genu* commenta penituf
fabulofe,
âtque
blâfphema.
udicium luent.
_
Item libram fle inferiptum Cemr» , ubi
L(V, Item librum nominatum De fi/mUr,
( e ) in quo epiftola repetitur fuppofita Pon­ dicitur alium fuifle Filium Dei, five Ver­
tifici Cajo , falfo etiam fubfcriptlonlbu* bum Divinum , ft alium Virginis Filium,
plurium pratulum Occidentalium munita, ft hanc cum doloribus, ft angoribus Filium
atque Babyloni* nuncupata: in qua faten» fuum enixam fuifie.
Item epiftolam fg ) Merucei, qu» cora
tur, ecclefiam Babylonicam nullimode ec­
clefi» Romane fubjld debere ; ft tarru. eft io probando, Beatam Virginem nor, effe
Ipfam, quam cetera* illi fubdltas tauttejul·- Matrem Dei , nec' ita a fidelibus vocandam.
Item libram, cbi titulus (bJMrarc, ubi
te a Chrifio fubfiftere > quin Romanum te»
neantur reverire Pontificem: atque alio in impie docetur, Chrtftum Domimim efle tan­
loco ait , in ecclefia Romana exiftenres, tummodo Divini Verbi imaginem ■. Ueiquft
Fidem abjudicafie, ac Apoftolorum Cano­ fubftantiam, five id quod hoc nutnme lignihabitare ih
in ιριν
ipfo tsnu
veluti iiin* cçiuptu
templo ÿ;
ne*, armata Imperatorum h»retieorum ma- 'Icatur nmwnaic
nu , corrupifle ,* hcretlco* etiam effe , eo^,“'"'nde Chriftum , fecundum renere locum
quod In fermentato non celebrent, contra ooft Divinitatem , Deique focium faAum
inviolatum’Ecclefi* morem, a Chrifio eju*· fuiffe.
que Apofioli* acceptum.· plurimi faciendo*
Itera HbnfiM D» Ordtartar , ubi ptlmo
effe epiftopos Nefforium Caftante*, eorum- docetur per (olam formam abfouc materia
'
Ot"
(u) Liber hic inferiptu* Λ Sf»e4h, htife ftierit, qui a Sqbcnfe i» Ceul. tap. «»t. rerraf*rur, ubi laudantur Synodi Mar Ifaati , Baiiuin», Ab», Kiechieln, Jefuiabi, * aliorum : a'· d~
Jyoadie Oriraaalltw avide aapetiau* apua, quad prelo,'parat eaaâifflmui rtnua Oriantaliu u feriptor Jofeph Sltnon Affcraami* .
(b) Nettoriana* dure tafignite* hee nomine inventmu,, nempe Timerheua* poft AnaoKium fe­
cundum, in patriarcham Syrorum Neftorianorum cleftum , circa annum Orecorum «□·♦■ Chrifti j?*- .
alteram hujua nomini* patriarcham , fuCcAum legirau· loco Jaballaha anno Chrifti ipsi.· cum au­
tem illo inter e* qu» edidit, St videri pedunt ia
Orbat. clariff. atque eruditif. Alfenqni t··. s- peg.ee. nihil de re facraraentali protulerit , ut fccit Timothcua ifte H
qui li­
brant edidit" ie Sarraaaratb ttrb/a, cuja* apographum anno «ij. exaratum, a Jofepho lU.Chak
darorum patriarcha nd lae. Coagrcg. dc Propaganda, nuper fuit hanirnilTuiu · hui* poiiua atiribuendut videtur ift* Liber; vehement i Ifime tamen fufeicamur, ne error de ftucharrftiea Arare
Chrtftf, ab aliquo e PrMefttntibua induftu* fit, eum Alemanam ejufmoqi errorem in illo ncuti·
puam compende appareat i dum eju* capita A SeAione» percurrit r»m. p. a peg. jya.
(ej De hae Bpiftala vide Klftr,
Dita^r. e»t· »,!· a. ra Nr/at.

( d ) Legeodum MarbeaMtar /(grear fthyrhaavrM·.
( · 1 Lene Merda, five tafa
(f) A Thema apoftoio quartum, fedem Seleucienfcm teauifo dVim Hebraeum, divi jofcphi fili

m HU appingit fambruo dde^pbeiMM*, Vide Afiem. Pm·. g. peg.
(ftl Legi MMft Mar Mariti.
(») lajp MMMtx MM Lüra ΟμΤμμμ*, Jeu fiaraMom.

<tt.

J

. 1IQ9

»

Diampbritana Synodos.

i boo

Λ Ordine» conferri. Secando afferuntor, form* . Iatetfucri*f, atque Inde ert·· eft Jivan- Ί~7..
r_ " ,, cbmmentiti» , dt efrorum -plena. Ducatur A-geliftaram diftntiooem in II», qu* poftrloffr^.?^
n»
,nf*Pcr· nullum haberi Ordinem in Hccla- ram memoria tradiderunt: Mago» fnlbper,
*5"‘
prerer Diaconatum,
Presbyteratum : qui ab Oriente venerunt, nuliyn-mercedem *i99‘
Additur (a) Altaria lignea,-dr non lapi- accepifle a Deo, nec in Chrimm crpdidlf*
*
dea confeerabda .eft. Pollremo adjungitur, fer Chriftom vero fulft Filium Dei adoptIdeprccarto quadam i qua abfolvi deberuab > yum ,nee ulla ratione Beti potui fle, ut ef·
Anathemate, cui fubjacent,' qui doArlpMO fet Filial Dei naturali».ea ferme ratione-,
Neftorii infeAantur, dt ruaw» conciliati quit·, impoIBbile eft homine» jufto» fieri hacum Ecclefia ,’qui ab alii» fcAi» ad Neftoiil- 'turalceDei Filio»,-quamobrem illam accepatret accedunt.
fpjft per baptifmum gratiam, quam anten
item librum Hnniliemin , ubi legitur fa- non habebat , eutndemque fulft tantummo­
oram Eucharifljam elfe tantam (i ) ima. do Imaginem Divini verbi, SpirltiH fariiM
ginrm Chrifti, & ab eo diftingu), non te- templum: Ulterius facram Euchariftiam fo»
out.ac imago ab homine· vero, nec i» illa Ium fpecie tenus, & nom revera eft Cor- efie Chrifti Corpu», quod folum in Coelo pus Chrifti, quod in
' illa non exitiit
t,, fed
exiftit.Pr«terea totam Trinitarem fulft cum E tolum _in...Coelo
ad dexteram
Patri
_______
-jxteram Dei Patrii.
bùmana natura copulatam , ( r) Sc Chti- Multa dc Chrifto ipfo fubneAuntur prorbia
ilum folutn eft Tempium Divinitatis, Λ fabulofa > & facrilega ; cum nempe ut po­
Deum nonrcapfe, fed (pcçic tantum:til- te purum hominem, quanam futura, eftyt
*eriu» Chrifti animam noq dcfcendift ad finali» judicii die», ignoraft: Thomam apoiniero», fed tantummodo ad Edcra Paradi­ ftolum , cum mitten» manum in Chrifti lafum duAatn tuilTc, nec poffe citra errorem latu* dixit f J ) D,*,·»/ «ena, .#> ίίικι
contrarium afleri: atque adeo nos in Sym­ maar, non locutum fuift de Chrifto, fcu
bolo errare: uonnull» etiam habentur In in eam ( e ) cxclamatiommn crupift admi­
eodem libro epiltbl* fynodorum hcretico- ratione raptum, ut fierHblet, ad afpeAum
rum, docente* patriarcham Babylonicum rei mirabili», & inopium: poceftatem a Chri­
fubjeAum non eft Romano pontifici. Po- fto Petro reliAhm Ia ecciroam nihil omnino
ftremo adjungitur juramenti formula, qua differre ab ea quam facerdotibua alii» con­
eidem foli patriarch* tamquam totius ec­ tulit : Quamobrem Petri fucceflbres non ex­
clefi* capiti ^ide», St ofcidientia promitta­ cedere in juritdiAione epifcopo* alio». ■ Virtur, non vera Romano ^pontifie i.
_
. _Dei
. Matrem
.
Cginem
non eft
. demum primam
Item libtum, qui infcribitut: Βχρ^'ί· epiffolam Divijoanni» dr eplft. Jacobi neo
JiMqg«/fvr»a>. innoc libro pafiiin duo fup- ' fuift ab ipfis feripta», fed ab aliis, qui eodem
polira afteruntur inCfitifto- Infuper aftri- nomfoe appellabantur « atque adeo non eftur. Chrirlum utpote purum hominem» et fa canon!cat.
LVII. Item librem (/) Fforimi/Ï« X«iant
necefiirare Deum adorare debuift , nec ab
necetfitace orandi fuift Immunem ; eumdem cui. nomen fanAi fallo tribuitur, in quo
fuifle templum fanAiffim* Trinitati* ; pon libro» Neftorium fanAom, di martytem,
defcendift poft mortem ad infero* : fed in ac pro veritate pedum fu.ife alicvetatui :
Paradifum afportatum fuift ; eamdemque Rur(ut divum Cyrtllum Ncftorii infcAaroParadifi fedem » latroni in cruce promllift: · rem, Doemonlorum fuitf* facerdotem, &
proterea impie docetur, Beatam Virginem Diaboli
~ 1
mln'ftrum, atque inferni poeui.Xeprehenfione fuift dignam, eo quod fu­ addidum :. imagine» venerandas non ctfe, ur
per bè putaret fe Matrem magni. Regi* ter­ pore idola turpia , Ac immunda , ( g ) eafDivum Cyrillum haretteum ( ut ipfi
reni, atque adeo Chriftnm elle parum humi- que
.
calumniofe diAitant)
diAitant ) adinvenift,
atqu*^
nem, ejufque regnum temporale, quo inDcalutoniofe
adi n veni fle, atqut^
errore cum jodeisconfentiebat. Additur in- tntroduxifle « Plura in eodem libro nairanfuper , Evangeliftas non fcriplilTe omnia , »ur falla , dt commentitia miracula , qu*
prout vere ooarigérunr, cum ccteroqui pie- »b Hurmifda ilio > ut comprobaret vcr«at
tifque e» icbut gcftit, qtUt narrant, bon elle ScAam Ncftorii, patrat* dicuntur. Recen( a) Utraaqn* lec. ni dtfclpbaa aeckfci Orientali* firmatam caput, leftiaeadaai affrt iu ht.
dia Chaidai ritu*.
(
irrorem iftum de figura Kuehart·.* adfeitit , bob nativi* Naftoriaaonm dsliramtnti»
tribu'*u> ; cum taim «tteru Noftariani, nihil bmilc aiflcnitriat , aeo *· cur Oe aaiiqultarc*
illius Picu^o-Dogmati., Mtboritatem Hu conciliare coaotur Protaftanta cuai Croaco - «idtbia
UOliram Utf. 4. omu.m·
( 11 Toum Trioiuteui aon foiff* euai bnmaaiiat* copalatam · five at dicitur lawme»
-.epulata natura Drria. , illud e* mirabil* My ftariuna, a*M «an* a Theo log., capliuiu, *
pr* o<u<ilbui placet Augudinus; ntiaaai noo fuiiTtt Coacil· Iphtboo praemortuus 1 a.r·.»,*.
«bu r;. ta Sirrauod ati* m* ,· Dmm ChriAu (ait )h«r t/ «oW iilt Parer
iu ·β
ilii fettr , n» min: si crgotexuoaa* qui ille, pota* bis iauraan, bm ioçaroito illo( » ) JMUO· Mp. M. ·. *t.
. i » » Mune p.riMiu, ut aetat Calmata».
neam explicite, Jefu Chrifto ia Kvaagelie
tribuitur ; imM Mefteriaai «alldiftBe «ootutabaatur , enjus vim texta* ut eladtrtf TUodoruf'
Mopfu*fttaüi, iftam BMitiam «aco<il*rll «apliuitoocm , ara.irum Thorwu· eoa fait* confif.
fum D'vtoiuwm CbriMi, M D«e* ad /···«< ιβ*μ4·ι . eaclaman* pt* admrah umgBiudiη<· M— Pmiae Drar *«·* ga^Mm qMraraAwl qu* tamca eaaftaa Ut I* ftpnafto V. ·UMNott» Woftaaitaqpoftua* 11. Can, «»·

( / ; ft.Aaa. Mtml eft ac Magifter aeftar , qea tlteU Chaldni Meaecbot prepiie *ppoA»M.
< l J adrwtMiw tyaedl βο**Β CraMtat, cam iagsati phafit sntiplt navam iaveMor*·

. :■

,Μίιίΐΐί.^ j^Ûitouâ· b>·»ή4ι ■ ·;υ.ι^..·,ι<|»^|;

1301

P1AMFRJUTANA SyNODUS.

1202

eenfftitur portremo m, quat ÇatItalici in in ilia afta «iiquohun Ncftorianoru» , quo·
Hormiïtum egerunt, .ad trxngrndam iliig»ΛSanAos
appellam .. Eadem Munainau
damiutiooecorn*
mncivi auvuiuim
vutv
eontumaeinm, qu» omnia, iùjuftU perfe· prehenduntor libri alii, qui aAa allcujus
cmtiotlibus , quas Ipfh in comprobationem Neltorioni peculiariter narrant, denomina«nritatls fuse icAm poffiig fair, faifo an- tint ii > tn quibus deferibuatur ( ·) vita
Owatorarndr.
Abraham! cofnoMcntq Mo/nt ( 1 ), GeorItem librum Sarmin, cul adjungitur a*· |ii Abbath ( p ) jCirdeg f J >, quem Mar>
nu/ue , qui dieltur Saiomoni* . Liber huraf· .ryrem dicunt ; laeobi Abba ( 4 j, Surixtr
modi fuperftittofas continent dierum, fau· ( j), Jonanan fdp, Canti (7), KabanSa­
ftorum eleAinnes pro matrimoniis ineundis, baea t (I), Ocama (pi, Daniel, Barcauin
‘ aliifque rebus bene gerendis, aliaque plora fio), Raban Num ftij, Jacob, Rabat(11)
factilega, atque ea ethnicorum ritibus pe­ Magni, Dedico ( t j £ Jotnarufia (14), Sc halita
tita, quetn librum, 4r alios quofcuusque (15), Ihab, Abimelec expolitor» (id), Abra­
de fortibus, vel ae dierum eie&sone ua- ham ( 17) Alterius Abraham Natpraya (id),
Aantes , fub eadem Centura fynodus pro· fâ·Λιaer (19), Joannia , Irrafca (10 ) ,
bibet.
oriiftr ), Jaunamf aa),Barcurra(tt)t
Item librum alium , qui fe habet inftar Raban Gabaruna ( *4 ) «Schabibi ( ij ), Bar*
libri iliius, qui apud Catholicos lie inLri- cima (26), Till ( 27
Raban Saporis(1K),
bitur : Ffor Saa/lurum, deferibuntur enita Qrcforii Metropoli» (>pj, Gcorgli Mo.deturtil Tum' XXXV.
θίίί T

M
-•"J, ·
"’“•j1
XJ>V*

t
p,

imagiaum Cyrillum, eutn Bima 6 no h aret ice Jtcoblta / atque huius telimonio, dt Hormifd*
eoahiua, rem quai certa» fupponiti refragatur tacuca elle coufcnAir Patrum, io, traditionem _
fuadatut , ht antiquitima ante Cyri Ilum r^Seree imago, Vfde dpi/. Baebia, dt ’ Ci. Adbm.
reae. 4. pap. 704·
< « > Longum m |Mrmolcnum edet de bis fermoneui inditaere j idoram plures memorat Afe.man
in Biblior. tum. ». ubi de Seriptortbus Syris HeUorunis agita peae impodibiie autem , orihogr».
phicos csdigate delectui, apographi Lubiani, quo uli luiuus, quod nomina cognominibui contuo,
dit, dihungit, temere interpungit, aut erronee eas rati auco ut makicio orthographia Luhiaiur
BciMudotlo tede, ut notat Croamm, pag. 4)4. , nonina ida oriesauhum, reddita lunt cimctiia
oblcuriora tenebris. Ic hidoria tamen Tbom* Margcnhs, * ce altu Nedorianorum documentis,
qu* idem ABemanus terne y cMwre producit, praeter ca qur ia adnotaltone sd U·*. ·Χ. t·/·.
tXitait dedimus fupra , Gc i Ita notatae corrigende ceefeiaui, quat filis cunâa oumeris refpoadcat.
dt cuaâH euam eod<x, e quo illa caftigsmus ; nimirum:
(11 dhrabam/ cognomento Magni : ea Γhorna lUrgs*. i» Hifivh Mtarfit. M.t. ttf.
(41 Qnrgii tUttir idem t·»· »· cap. aa.
( i ) Cardag. idem Hi. (· c. a.
(4) jtr»H Mtiir. Idem iit. t. cap.
(I) ftitrjrfe. Idem lit. t. ct 14.
(i) jiitiu. Idem dt UUiet·
7| GrtrirUr. idem Iit. s. r. iB.
g 1 ΚΜλλ Iriuh. Idem Irb. t.' cap 14.
( f ) Urttei· . Ide»· dr Ünim ■
'
• (ta) Oteitlu »<u Cttlt SobenÎa en Caaahge cap. tu», apnd ACatnaa. raan. g. pqg. 174. ubt di­
nar, Doo/rl Tetenit·
(h ) RaHan Jane . Thons. Marges. Z/b r. ry.

Î

(|J ) triti,rti Sobcnf. ia Cuti. car· ··»· aoud AC.man· ram. j. png. 17*· ** * slius tcialiia,
■Ktm NcBoruri foeiim S. Bugcaii fâciaet, de quo m eodem lu». 1 ftg. ttt.
'14 J trihi MH t*ytjlif»rir Sobsa. »· Catal. rtf.
apud. Alfciu. Cm. ·./·/, 177. 4e qundC
Thomsi *4»rvn. iil.t. rtf. t,
(17) Mtltn. Soben. ia Caca/, cap. t»4. apud A Je». fut. f-rag. t»a. 4e que etum Margeaf.
IIS. j. rtf. J.
’
( il), A/t«r/a> Mraittt NrtfttW . bohea. ta Catah te? 11*. «p. Afcm. ΙΛ. j. ?ag. 1*·· k
Thomas Marna, 6S. ». cap. 17.
\
(ip) J»l Catarci. Sobeaf· ■■ Caca/M· en. soy. ap. Afuu. ,.■■■ , ftg. <77.
( ae ) ]ar»it akrarè. five Λν»<* Wbeaf. /· Caca/. <ap. 117. ». Adam. >·». ,. tV· ”»·
( at ) Ν,ρ,,ι/. Sooen. ia Catal. cap. so. ap. A Item. t·· j. pap. jj. Hic r.u a quo kc/iarii e)u4em ·
diÀi funt Meftorianl.
t aa ) fctaaaa itteb J····/, de qua Sobsa. Io.Coms. cap. (S. apad Adem r«w. j. puf. 7*. cugm»
mcaio grc·.-goS··· Attraba , 4t Narfetia facias fait.
<‘j) Partura Thomas Margin. M^far. M»aa4· f·*· *· rap. i|. Battura coenobium memorat r &
tit a. cap. t. eide» Cmnobco pntfuiBe Marcum feribit. Vide Afam. <·». j. ftg. 4,»· «7°· J·*·
Pag· JC4· ab· inter Coenobia caeotta numerator. '
( so) AaMaa tubraaa: UaSeuor autem idem ai ae> pabe/al. 1 de quo Margeati· M. < «ap. 1.
«•/Vfpt
( 41 ) HMH l da rtabibo * ficohe fratre uMMcbit Marpea. /»*. o. rap. ».
J ad ) Itflfu· bobea ta Catal. cap. 14. ap. Agent. re». 7. pap. a/w par/hmn ( 47 I f/M,. AmroS corie· Mila 111. parriareba,’ A fletu· «·«·■ 4. pqg. j|*.
( »· I Patboo' ttgtnr : Saparia Coenobium vide Mas. j. Age». pag. *17.
f dpi Ccrgerli MerrapWitat Maneo. M. ». «M. Maaog. cap. a>. ap. Atfcm. rao. a. pap. ta.
abi fufc de Gregori· MetropoJiu Niftbis.

1

■

.

fi

r

*

·

■;

.

D

ANN»

(

.

"1204

îamperitana Synodus. ,
I3OJ
mchi ( îd), Xahtie»!maran ( j» ), Joftphl A rar , Hormlfdsf 1«. Pitlon f « ), Saiamo- “
f ta )fNathanaeiis ( « ), Simon!» (44) Ab·* ni»
5·
) » Rabin
ma abbntlt
« warn (
Π
’ Jt
itaoan Machixo
oiecnixv (i jo
19 ),
>. .,
Mwhiqu
Mrh Chabita( jt ) , Z'.nil Abbati»· AneHxo altertea
'* * ’ Gaorfli
", “
'l' "* alterhn- ( de>\
(0), Joannta Crafcayt (47) darcabadc» Abraham Apalmacen fdi u Xaurix«,|ao*«
f jÎ jh*iaahfj9), Joanaia Sahwui (40J Aha fauran (di), Jofedee, Rabaocatnixo (Âj),
(41 ), Xailta ( il), Totiucoreta i Xarl » al· Bardlrt» abbatitfâg), Abrabatq Barmahiralt
mitre Joannie, nlia foadartnab ( 4) ) » An· Geoggil Rabin, Zllra Abbgti» ( 6\ ) .Guiriananixo V 44), alteriu· Joannl«(4f ), Bar* co(eo) RabambautffH), lotepnt abbatia,
botta (<4), Rabat Sitneoni* , f47J, Narfal Zaca, No'bian, Jefa» (88) Abbati*, H ironie
Na ban (48), Raban Fheodorl, Rabat do. (όρ) Bucatixo, Atcanfio), aitertu* Abraham!
Aori«(49), AMa( soj, Abolamimrf ji)» Xonx* abbati*, Amanixo Gaftaya, Sahedo·
Rabanrarfahar ( p ), de Cardarvi ' 51J » rui epifcopi ( 71 ), Jofeph Ataya fyijlfa.
Jtiveai Maran, aeigiududa ( p) Xuvcal- ha ha epifcopi ( 7] ), Jacob appellati pro­
ntaran , Dadixoaitertu» Abraham, Si El·· phet·, Ifljahu, Eunuchi Ramani, lobar
quieldofa ( j j ) Rabat Perça, David Battra· Malchl, qui omne» funt harc^ci Ncnoria.

>·
( >0 ) Cvergii XtutU, /dem Margin. »·!. *· eep. »·. ap. A/fcm. *··· ». Hr·»*··
( j* ) Ir reerde/meroe/; Idem hi. ». rep. J4· apud Adem. ·»·■ >· f*g· 47»·
< j» I JaftpH · Mirgen. ΙΛ. a. eep, «d. ap. Adem. /»·· j. pa/. 477·
(*)) tiaikaaaeli· t Idem IU. ». f*f· *·. dt labeo. i» Ceret. ea/. ><4. apud Adam. «ea*, j. pag,
*«4· dc 4ji.
t «4 ) r><Hwùt Margin. U». j. rep. ia. V Suben. /· Caial. tap. tu apud Aden*. rem. ». pe. »»j.
' r jj) dMerï#
Mare* tt Amrua m vita $· Simeoeii . * Barbahma cpifcoperum Scie··
«i« , mentionem' faciunt Scialit* dt fociorum monat horum « «ida A dem tt·. j. peg. jod. Alter
tdemque mentiar extitit Rhe&ac epiitopu/, de puo A dem· 1«·. j pe/. t*4. àr **4.
f'oruir anno Chridi 140.
_
Xft Math JUjt/a. Sobea. i» Ctl. ttf· t»4· ‘Pud A<em. <«<■· f. p«; i«r.
( j? I !«·■·<« Ctfttrfufii vul(o Mtt Cafromad·, alnn ab Arabam Cafcarenie , d* <110 Mar···» Itt. t. nf 4. Or ibba'f »ero Cafarenfe, agit debeo, i· Catti, ttf. I,.
t 5· J Btr.abtit ejuRmeminii feAijibor Adiabeaat .· «Ide Adem. ’♦·· |. pv >4*.
(i>) jititlltla ■ eju, Coenuotnm fupra pagum tadhee : ride Klt- lt*tv· Marges. <àp. f.
up. Adem. r««. j. f*t- 4*«.
<4οι|·4··«» tthtntt Margen. ΙΛ· t. rep-14. ap· Adem. «·»· j. pap.’«'■«
<4t) jttt- Acha A Joaboer fratre*· Axem. ««■·.}. p*g. 147. <lo.
<4» ) 3'itUttt Adem. r·*. j. ft, «o4. & tfi·
4J ) Jttatit Carter·, altcrtut )·«·>,«, Hit i Jtutli Mraart · Margen. Ab· ·■ ·χρ. <4. inoi
em.
j. peg 4«».
( 44 ] Aatai'fe ■ ibidem nempe peg. <<«
(41/ tltrriar Jitrtitl Ibidem.
( 4« I- tarifa : Adem. rea*. 4. peg. ait. »14· 4ft. 4?r. 47). 4· too.
( 47 ) lalda· Siautair Aifent. rem.
peg. 1X4· rl|. 474
47;.
( 4* ) taiiaa Harfai Adem
rear, j- peg. 4j. <4. v /iff.
r 4* > ttaiiaa th^iari detferir .■ bit ad <<tc Thcvdorut Mapfuefleun* Wadoril precept» 1 1
Adem. rear. J. peg. jb; B· /epf.

Î

it·) aUai Adem. leer. j. peg. |«l. */***-

71 ) dWe alter ini; Adem. '<·· t· >*/· I4*·
F*fP<
»a 1 Utlhaa ifaii Margin· tit. 1. re*. <4 Aiiem. rear. a. peg. gdp.
tj > Iriakat.· Kabban Codahua fuit Coenooii bech-Kalcan* ArcbtmandriUr ■bediefb*lC«bea
Adem. I at. 4. fag. Ifa 104 Ar 1I4.
t( ) Ja^aiataraai , Itrgii Data Soben in Calai, raf. la Aden*, rear. ). peg. 1(4.
t* ) SriaMaiataraai ■ Adbni. *·*
ftf. a»|. 474. Ar 4gc. Dtijt/a : altenu* tirait»·,
tatritrlü ibidem .
( j» t Aefteer PiurrAa* Mih tarantar / Hifti/it 1 Aden*, rem. *. peg. <7·. ate- ·*·
Br Mj.
( It ) firtitau · Adem. (ee*. j. peg. igg. *do. jpj. 40·. A* IM·
t <1 » tahaatfr Merit ktta Itaj· pag. ltd. 410. <r /rp.
( *4 I AaMaa UarHtUt Adem. lea*, g. peg. *4p A* frp·
( 4» ) flitriti Cnrgii < Macbiehi alterh*· 1 Ancm. rev. j. peg. teaI *> ) Meta ifitiaf··' t Adem. rear. j. peg. *41. 44t. A* /**<·
< da ) teierjtfit, lefi^atraai Adam fam. |. pag. at). ·)>.

(
<
<
up.
<
(

I *1 \ hfri·* Kaiaa ChaatUUi Joua Bat Cbamh t ACtm. Na. j. ptg. aid.

< «4 ) grrttrta Marie t Aden/, tear. j. peg- ilp. jo*.
<11 tiraiaa taraiarair. taia» Ortrgii. taiiia Mailt : Adtan. teat.

( e* iCf’iui! Adta. race. j. peg. 4X7. gtp. 49a. A* fn.
( «7 ) t^taa ttatia i

Adem.

j. per· 4J» 4*t.

rem.

A* t«<·

j. pag.*40. »at. 47g

jf*.

( at ) JtftfU Math, gate· Xatittrfa 1 Adem. Na. j. peg. iff alt· ad*

( dp) ailatlf imtii: Adam imp.), ppg »07. top. *<*·
40*.
( :e > a-edr/e/a; Mta/t r Attn. rn. j. pag. aid. 4,7.
< 7< > aPratea·. aiteeiar. triaprialtrfa Matta, ^aatfefa .■ Cafrartfjh
taAataaa ifi/nti
Adem. *em. j. peg. dt. ι·τ. **j. tp*. <jj.
474·
< 7· » JV'M* Haaaia.. An Uaaitt, tut Kataia, id <» atieatie . Midi pag. ap. it. an ■

A"

A· /»♦♦·

f '

I 7j > liait Apifrepfr
/areg. ιφΙΙιιίPréfixa :

•
r

afrit i
teaarii tiaiaai ■
j·!. a
Ittiaii.a im Heart feat iartiiei

■> .aHU J. lligftHib· .KU,·,,,

) Adem. Hat. a. peg. *04. * in indi) tidariptot vN«Hor>Mt.
>

A*·

r
s

I'

4205 \

D1AMP1R1TANA Sy^OdOS.

ί?Ο0

λ■<··«'
.t.

At perfidi fequace» illlu* cxecrabili» fe- .Ao» errore* continet folennem AptiphoΛ·, ·» «P««« «Mil»·»'» ex libri» eo-noam,in qua legitur hsc propofitio verb·»
‘ ""J·’1 rum a.Aacontinencibut
a.Aaeontinentibu» ,« qui fcïtenr
fcdtenr undique Divl
Dl»i Toannl» aperte contradken»:
aontradken» : nimirum
·*’'
multi* hnrefibu»,
hnrefibu». blafuhemiis.
blafphetniij, ac fabuloh», N*c verbe»
verbe». Cere
Care faite*
fa fie* etl.
etb. Illtffi
Illtffi.. infuper
falfifque mlraeuli*, quibu» N»ftorian),feA* accedit» quod qui dlA« projfofitionl impie,
fu· fidem conciliare ftuftra conantur.
‘ Λ heretic* refragantur, inobediente» apLVI11. Itemlibrumappellatum Paalfman, pellantur, rebelle·, ac tardi oorde ad cre­
five Medicina Perfica veneficii» refertum, dendum. Quamobrem officia adventu», At
& qu) plura docet verba ad nocendum InU Nativiaatl* nihil aliud efle videntur, quadi
micu, ad 'feducendat, alllclndafque fje- nefaria h*refum,ffi blafphemlarum congerie».’
In libro Pr«a« jejunet *ex*i Crpenumlna», db*atfalia turpiX, 9l prohibita ; plu­
ra Infuper nomina demoniorum penrtu» in­ mero duo fuppofita divinum, i humanum
cognita recenfer, ptomiffione adjeAa, qua ponuntur . Atque etiam divina offi.ia in.
fpondetur certo futurum, urmul e» eorum cultum, & honorem Neftoril, alkrumque
Dxmorium nomfaibu* faltem (eprem char­ plurium ejufdem Neftoril Afleclarum , plu.
te inferipta fecum tulerir, queeumque ma­ refuse commemoratione* , de ipfo Neftorio
la, À pericula evadat. Plure» etiam con- _ Atplu» fieri pr*cipitur. Ilûd etiam additur,
tlnet/uperftiriofo» exorcifmo* ad ejiciendo» " nempe Ç «) Marndeay, Theodorum (b
Damone·; aliqqa fimul verba facra» alia­ Deodorum, allofque hcretico* Ncftoriano»,
que ignore lignification!» , dofecrationefque Divum Ephrem IcAato» fuifie.
LX. in Breviario majori; quod vocant
plure», quin & ipfam invocationem fan-'
Ai flint* Trinitati»» quibu*. ut facrilege Heire, & Gjm, five T*fi.-/ssv·· rrrrtaaajunt» (1ernitur via ad turpia, Ar puden­ dr, fepiffime in Chrifto duo fuonofica af­
da peccara : continet pariter deprecatione» ferunt, necnon Impie docetur , Chriftunu
plure», in quibu* merita Neftorii, ejufque efle”Filii Dei reprefentatlonem » At Divi
Afleciarum cum meriti* Beare Virgini* pro- Verbi imaginem, ejutdemque templum : fupraifcue copulantur, * Angelorum fanAo- politum divinum illuminane fuppofttum hu­
rum merita cum tu.rplum Demon*m meri­ manum Chriftum traAu temporii, Ac pauti», quod quidem in hac dioecefi frequen- latim divina gratia, Ar felentia infufa pro
tlffimum eft, dk apud omne» ferme Canana- fecifle · Virginem non generafle» nec in .
rl<>« ad hanc ufque diem ufitatiflimum. Pr*. utero geftafle Deum, fed Chriftum ceteri»
homlnibu» parem;
efle
diAo* libtM Omne* fub cadent cenfura fu- «num'niinii
parem, atque adeo
aacv illam
mam non
mmtnc
- · fed
-■;
periu» tara Synodo» prohibet. Qui vero ali-''dicendam Matrem Del,
Matrem fecundi
queo» ea Ifcrl» pradIAi» apud fe habere com­ Adam. Trinitatem totam, humanitatem^
pertum fuerit, ultra memoratam cenfuram, aflumpfiffe; idque edoAo» fuifie Hebrso* a
SanAo Mattheo,- Drum faAum non fuiflir
poeni» aliif graviter a prafule punientur.
carnem, fed hanc fuilfe veluti umbraculum,
DIC R È T U Μ XV.
& quoddam habitaculi genat, quo fuam glo­
riam tegeret: Deum le tantummodo addi­
di fle foetum 'Chrifto, cum duceretur ad CruLIX· Veram non In recenfiti* tantum li­ cem, nec in Cruce ipfa quidquam fuifle paf­
bri», Bagltiopr Neftorianoram herefe» le­ fum ; qu'ppr qui humanitatem non affumguntur ; fed quod deteftabiliu» eft? In Ipfi» pferat ; verbum patri* fulffe in humanita­
breviarii·» A factarum precum libri» adhi­ tem (c;mutatum,ac per filium Mari* ge­
beri foliti» in ecclefia ; cum enim a Nefto. nu» hommum redemitTc; patrem «ternnin
rlanl* editi fuerint; plurlbu» blafphetnil», etiam carnem accepifle
. — eodem paA<>, quo>
hsrefibu»,fabuli», ac narratlonibu» apocry- Filiu»;
Filia»; Angelum miflum fuifle
fuifli- nuncium 'ad
ad
phl» fcatent: ita ut in foiemnitatibu». ia- n Virginem morantem in Templo,non vero
eri» dlvlnlfque officii», Deum,
quem
lautn
Domo
Natareth
,\eamque
non
fipe
do­
Deum ,
lau
dare debent, blafphemii», atque convicii» lore peperltfe non fecu» ac femin*, dk ma­
indefinenter afficiant.
tre» cerer·: in Euchariftia non exifterc ve­
Itaque «« Breviarie Mef»e legitur, Ver­ rum Chrifti Cor pu», pluraque alia prorfu»
bum Divinum carn-m^non aflumpfific, quod irnela , Ac a reAa fide abhorrentia , contra
ineptiffime inferunt ex eo qdod, fi ita fa­ Iliam <adduntur: Neftorlum fu i fle veracem
Aum fuiflet, fupetfiua fainet obumbratio veritati» prcconcm . Plure» infuper ibidem
Spiritu» Sa nA i. In illo eodem Breviario, grati* Deo aguhrcr, eo quod veritatem re.
Cffieiu* iu jfAoetttn eft ex omni parte he­ velaverit Theodoro, ac Deodote, Neftoril
retlcum, cum in illo paffim duo fuppofita magiftro. Plurlbu» etiam prccibu» oratur
In Chrifto afferantur, A Chrifto» alfidue Deu», ut ab omni malo no» eruat, pro­
appelletur Templum dumtaxat Del: offi­ pter merita Neftoril martyri», qui partu»
cium vero in fefto Nativitati» ultra pt*di- fuit a filii» iniquitati», arque errori», At
° ege 2

>’··

< · ) Legend um fortafl* Mm Met, <d eft fandum Adeam .
( » I Legv
.
< r J Qju via perttp! valet, ifta
aatanruia mutttia , fine aliqua uniene , qu* hr ni ta­
ctili modum excedit, dapltccm es Joan. Finrbenfi >·*■ Orte».
ρ,χ. jj* «dlnveneruot
unioarm Heteradoxi i ··>»»«· nempe eeeee>Jle»»n ; ut q Chnlti nomen atramento ac mmU
«■tumiAii esaretut i I· ( ait ) «nt)m , ·· nefefi», sefsr «iraaaenrna· rjt , ■·»<>, a»>«i.a>.
Altera ·* atate adharvMM , fi nempe idem nomen atraawat· exaretur eu riarra ana/, ntit ; e»
•••Μ·' · ·· <·« l ♦ arramraraa»
, <► au/seua· .Illam unionem allerunt facobit*. litam
•er» Ntfleritai t unde illa potiua >· testu esprimitur , ut apparet.

Auso

«W·

c

1207

Diamperitana Synodus.

1208

prxlettim Divi CytilH in vldia, qui fuir(a) .Ais viris, quibus hanc curam eommiferit
Anno iniqUutris magifter, necnoo ut puniat ali Λemendet, juxta emendationes alias ab Ipfo CwHl-tt
Cnarsrr Jcr crcjentct, difiidentefquc a Neftorio* e- inftituras, dk execution! mandatasjufque Afleclis, quorum fides ibidem afleritur fundata fuper fidem Divi Petri, alio*
DECRETUM XVI.
rumque apoftolorum; beatam infuper Virgi­
nem, ejufque fponfum divum Jofeph eo­
LXH. Ad Fidei puritatem confer vàndant
dem in libro venifle fingitur ad facerdores,
qui nefefebant unde concepSrar: Imagines prxvipit etiam fynodus in virtute fanA*
ulterius idola effe impie dpeetur, nec ve­ obedicnti*, dc fub anathematis poena Cainerandas in ecclefiis, vel privatis fidelium Canaris omnibus, & Chamaribus, ahifque ,
domibus - Adduntur poftremo Officia de Ne­ 3uibuslibct cuiufcumque dignitatis, dt con
itionis in hac dloccefi, ut intra blmeftre
ftorio ■ allifque ipfius alfecils , dt comme­
a publicatione hujus decreti, ad ipforum..'"
morationes aliorum plurium hxreticorum.
LXl- In libro(F) Offici· Sttercfottm De· notitiam perlati, omnes, & qu oflibet li­
Metrot
funriamM habetur .* in Euchariftia-tantam- bros
----- fyriace
------ feriptot,
... r._.. Itluftriftimu
—..........
..........
'
modo Chrifti virtutem, non autem verum » polit* vel per fe ipfos, vel per interpoliCorpur, dc Sanguinem contineri. Quos li­ tam perlonam, tradant eo tempore > quo,
bros omnes, dc' breviaria, licet digna fint hujus Dioecefeos ercleiias vifitaverit ;. vel
qux igni tradantur, cum ultra enumeratos nili ipli,'faltem patri Francifco Roi fucieplurimos aftos errores contineant;attamen tatis Jefu, lyriac* iingu* profefibri in col­
Synodus emendari prxcipir, eo quod itu. legio Vaiplcorx; vel ad minimum ad Ipfum
hac Dlcecefi alii facri libri non fuppetant, collegium deferant, ut ab erroribus,fi quos
quibus Sacerdotes utantur In celebrandis di- continuerint, expurgentur: vel Ii opus fu
"
vinis officiis, donec novi facrarum precunr erit, penitus prohibeantur, exceptis libris,
κ libri procurentur.dk a Romano pontifice in quibus continentur borari* preces quo­
'petantur, atque impetrentuf. Itaque fyno­ tidie ex lege ecclefi* recitande: namque
dus' prxfcribit, ut primum errores, & com­ ii , juxta formam fuperius preferiptam, cor­
memorationes de haereticis deleantur, dein­ rigi debent· Sub eodem pariter obedieati*
de quz habentur integra in ipforum cultum pra-cepto, dt anathemate precipit, ut ne­
, cujufcumquc conditio
officia, fimnl cum officiis de Adventu, & mo ex hac dioecefi
....
Chrifti Nari vita te, à breviariis revnlfa, dcCnis fuerit, librum aliquem fyriace tranfcriin fruftra difetrpra comburantur. Suppli- bete audeat ; nifi ad id preful facultatem
. y
-car infuper fynodus illuftriffimo Metropoli- 'ipli feripto cooceffcrit, faAa exprefla men­
tx, ut mandato fuo In hac fecunda, quam tione libri, ad quem tranferibendum facul­
parat dioecefis vifitatione, prxdiAorom. tatem concedit, facris Bibilis exceptis ar.
omnium exeeutionem urgeat. Demuin prx­ que 1’faltnis. Sede autem vacante, & quamcipir in virtute fanA* obedlentix cunAis diu hrc ecclefia fuo Paftorc orbata fuerit,
Caffanariis, atque Chamazibus, ut diAos li­ has vices committit R. P. Francifco Roz
bros proferant, & alios quoflibet, tum quo­ focietaris Jefu , urpote diu verfato in Jiorum ufu, communis eft,in ecclefia, tum qui rum librorum verfione, dt lingu* tum ch.lprivatis in domibus funt in ufu; rurfus rum daicx tum fyriaex peritiflimo, atque adeo
pertinentes ad horaria, preces, tum ad mif- qui optime callet hujusmodi libroium qua­
farum celebrationem, eofque Metropclitx, litatem
in hac quam adornat vintatione, ad eum
finem tradant, ut illos omnes, una cum do-

------------

DE

( a ) Nemo pene dixerim, c fanftis Panibus ita acritet advertetorum obloquutionibu, ,tque calumniis divexatur fuit, uti S. Cyrillu, Alexandrinus, Neftoriu, enim criminabatur, >.nniufas elfe a Cyrille dual Chrifti naturas , atque huius anatheinatifmis tuos anathematifino,
opponebat.· Joann- Antiochenus, ur iple Cyrillu» in Apologetico frribit., aflerrbat eum cum
impio Apollinari fentire · & exceranda impiaque Arii tt Eunomii dogmata approbare ; om­
nia denique -opera Cyrilli aboleri contendebant orientale, : immo fc recent (eripior quidam
inlimulavit Cyrillum quafi. faflionarium perturbatorem·, qui tamen' a Parifienf. Archlepifcopo
Matlxo, gravi cenfnra rcprelfus fuit , atque ad palinodiam compulfus iit tS. Jttilii
Aft uti Joartbcc ille cum fuis . fervente dtfputationis ritu, fe illi infcnfimmum prxboit , ita dcfervefcbnte ardore, ad mutuam amicitiam (incere redit. Verum ni fallor occul­
tum fomitem detexit fimultati, in ΙΛ- Mirftrittr.
ftt. j. ttf. 4. nempe quod Neftoru
ni eum inter fuo, cum adnumeralfent , eo deluit quod Theodorus Mopfueflenus Neftoni pre­
ceptor , atque erroris prxeurfor, ipli nuncupaverit Cyrillo, duo, in Jebum tomos, «aerri­
me ferebant ab eodem ut transfuga impugnari .- adeo ut per contemptum non Cyri Ilus, fed mo­
do diminutive St nominis , tt famx ao illi, Cyllulat appellitaretur . Vide Alfeinao- rvm.,.
iibhti. ftg. ,1. Qyin tt hoc etiam tempore Marchio de Argent r···. r. Ipiff. lodairarvw,
Îux -.i, diebus julfu Tribunali, S. Officii Roman* inquilitioni^ prx foribus Templi S. Mariaaper Mmervam manu carnificis, fuere teadttx flamini,, Cynllum , Cardinale ficu componi r.
( S ) Ctoaxu, legit t itlifitt» drfvodvru»·.

1209
ANNO

Diampbritana Synodus.

DECRETUM

Ck»'««

XVII.

1210

.miffem ,

ex ipfo faltem caput unum clara
«voce , cum populus ibidem convenerit, le­

gant .

Cnaiin

1599LXIII. Quoniam dodrlna, que populo
publicis in cooeionibos infinuatur ad fidei,
DECRETUM XVII I.
morumque puritatem fervandam
augendamque plurimum confert , fynodus, cui
LXIV. Cum ex ignorantia Sacerdotum
compertum eft aliquos ex Caflanariis fuffi- hujus Dicxcfem, & cx prava deArina, qua
cienti fclenna den i tutos ad populum ver­ haAenus longo ufu legendi hxreticos, Ac
ba facorc, dt non raro errores, atque he- apocryphos libros, fxpiflime ccmfingat, ut
refes publice proferre, plura infuper fa- ii errores , dc aAa fabulofa rn*cqlloquiis,
bulute, & commentitia, que ex libris hx- dc inter concinnandum populo incaute pro
retiois, dc Apocryphis, prxeipue ex libro ponant ; ne aliquid erroneum, ac falfum
de Infanti* (a ) Selvetorti, aliifque id ge­ animis auditorum infigatur*, atque ita fiat,
nus decerpunt , prsrdpit, ut nullus im- ur fenfim vel reda Ades corrumpatur , vel
pofterum conciones, de fermonçm ad popu­ faltem inorum-integritas ; ptxcip't Synodus,
lum habere audeat;vnif> ad id facultateem B ut fi Praefui certo (ciat id contig-lte, quidfuo prnfule habuerit,eamque feriptotra­■ quid erronee diAum fuit, feripto conhgneditam, premiflb infuper
ad eam obtinen­■ tur, dt Caflanarius, vel alius quicumque
!
cpti doAtina,
juxta id protuterit, auAoritate fuperioris cogatur
dam examine de fufficicpti
i‘
r‘':. ... .·' at
■" quia
* ’* errorem fuumreprobare ; quam rcpiobatio·
Concilii Tridentini prttfcriotum
fedes epifcopalis vacat , Illulirilliinus Me~ nem , ve) oretenus, vel 6 comultius fuerit
tro poli ta examen hujufmodi committit R. de feripto coram populo recitet, cûue faP. ReAort Collegii de Vaipicota Societatis nam doArinam, errori , vel falntaticontraJefu in hac ipfa Dioecefi exiftentis, qui riatn exponat .j Verum ti id ( quod Deus
cum PP- ejufdem Societatis ab eo deputan­ avertat j exequi recufaverit, habeatur randis, de fufficientia cujullibet , qui examen quam tejunAus per anathematis cenfuram a
fubierit , judicium fetat , cideinque literal communione fidelium, de juxta facros caoblignatas tradar , quibus Pi.eful de futfi- nones, ac ma prem , vel minorem erroris
eientia, vel infuftkientia literas exhibentis 2
"ravitatetn puniatur: quod quidem fevcrius
Certior liat· iiluftriilimus vero Métropolite, n at, ti id fcicnter, & dolo tnalo pronuntia·
dum obeundo hanc Dioeceliin de rcrunuC verit ; fm minus, atque
adeo ex ignorantia,
.
„
>
communium ftatu cognofcct , viros deputa- vel
—1 ex
" incauta
'-------- 1loquendi
--------------------------facilitate, mitius
- '
bit idoneos, qui populum, prout nccelfitas cum ipfo agendum erit ; quamobrem fatis
poftulaverit, inftruant. Omnes autem, qui ent, fi moneatur, cogaturque publice irnconcionem, At Termonem ad populum ha­ probare, quod incaute protulit; qua in re,
bere , abfque facultate, a fuo Prxsule in li » ut pared, prompte paruerit, non ultra
fcrfptls habita.; aufus fuerit , incurrat ad ell progrediendum.
annum poenam fufpenfionis ab exercitio or­
dinum , At eccleliafticorum emolumentorum
DECRETUM XIX.
perceptione. I.iceat tamen Vicariis in pro­
priis Ecclefiis conciones , prout opus fuerit,
LXV. Cum Synodo compertum fuerit ,
coram populo habere, eumque falutari do. nonnulla celebrata elfe teditiofa conventi­
Anna ex Sacra Scriptura, aliifque probatis cula in hac epifcopali fede , poft mortem
libris deprompta pafcere : ad quem finem Epifeopi Mar-Abrahami , in. quibus At pu­
Synodus vehementer optat , Catechifmum blico , Sc feereto interpoliro juramento ,
Malabar.co idiomate confcribi , cujus Cate. Dcontra jus dk obctjientiam SanAx Remanié
chifml die quolibet Dominico caput ali- eccleli* debitam ,iliqui cx Ca limariis, alii­
quod coram populo publice legatur , cum· que plures polliciti funt unanimiter conque non ignoret Synodus» id operis per II- fentientes , fe in rebus, tum qux ad reli­
luftriflimum Metropolitan, inceptum, futu­ gionem , tum qux ad hujus eccleli* regi.
rum elle in promptu , tempore prime vi li­
menfpeAant, nihil amplexuros; niti id cetationis, prxeipit, ut poftqiiam fuerit ab- teri omnes approbaverint, nec recepturo·
folutum , atque in lucem editum, Vicarii quemquain epifeopum a fanAa fede apofto.
omnes diebus Dominicis, vel tempore obla­ lica eleAum, At renunciatum , nifi ex prrtionis , vel fi iplis libuerit ante, aut poft feripto patriarch* Babylonici: qui quidem
eft

a

<ir infanti» S»lv»fri> ■
infanti» itivtttrit , cuju»

(«) Liber

Xvvvg.iir

•Thonuin

Apottvlum,

opus eft rota antiquitate noti (fimum , etiam fub titulo
autforem crediderunt nonnulli S. Peirum , illi ύηίΐυτ,
ui Origenes , Ambrutius , * Hieronymus ;
finAui autem Cyrill.i, Hie-

rofol. Cnlttb. 6. illum Thonue Manetis dikipulo adiudicat. Sane Celaliur, ftr Tim.iheu, prelbyt.
Conftantinop. Lti. dr Ut, yvt ad itth/nn» metiunt , edito a Meurfto , perfptcue drflinguunt,
duo hac feripta Ecvj.Iikm Tient», & Lib. 4» tnfanrte · A defis Calmer. Diftrt. m ft·../- tptfifar
ntt—. S. Exut libe, hi* (erinone Arabico exaratus , in Biblttt. mitn» ■ Mtlit. recent cd ta,ab
Eeodio Atkmano Archiep. Apamcenie, in orientali eruditione veaiatilfimo .

'W·

Γ2ΙΙ

Diammrttan^Stnodus .

ISIS

• eft Schifnatlcus, ft hareticut NeAorUnus; . Secando nec Deum Incarnatum, ft morAnno
A WHO rurfue alia quadam jurafte, eaque omnia 'Muum fuiwe, nec biantnnum virginem Del
Catalan
Cukkti1 adverfus facros canone». ft ooedienclam matrem, fed dumtaxat^Chrifti matrem^ eae
. fettkr·diabolicae
aliaet har^ «W·
‘
’ u-·*
•Î99- faoAllfitno pontifici Romano debitam; de- appellandam
clarat Synodus, juramenta hujuftnodl, ft alia fee propcmodum Innumera» i qua» ornati
fimilia Interpolita, vel in pofterum Interpo­ fynodui damnat, rejicit,* anathematizat,
nenda, nulla prorfur, * irrita, eaquetam ft in omoibos fandam Fidem catholica· a··
longe abefte ab obligatione ulla Indecenda, pleAitur, ea puritate, animique fiacerkaimpediendlfque religione animis, ut porlut, te, qua eam tenet, ac profitetur ‘ecclefia
utpote temere, * impie interpolita , non Romana, omnium eccleliarum magiAra,cei
nifi pari temeritate,, atque impietate im­ in omnibus fefubjfcit, ut fupra jurtejuraopleri valeant. Sententiam pteterea pronun- di religione interpofira promitit. Profitetur
clat, qua a fidelium focietate, * commu­ infuper gloriofum Cyrillum archiepifcopum,
nione legregat eos omnes, qui tam fligi- ft patriarcham Alexandrinum, qui a poqtiofa juramenta acceptaverint, vel prodite- rifite Romano In fanAo concilio Ephefioo
.
tint ; immo tota Synodus jurat, ac fpondet legatur prefedir , fandum cfie, beatum ,
obedlentiam quoad omnia , mandati» pape ■ Deoque in^coelo^gaudere, ejufque doAriNeftorianos
fandxque fedis apoftolic», juxta facro» ca- nam
- - adveribs »·“—·
*in eo concilio
■··' ap­
nones, feq-ae neque nunc, neque pofthac probarem, faoAam effet atque univerfaliunquam accepturam epifeopum ullum, vel ter ab ecclefia catholica receptam ; fate­
alium quempiam prvfulam, qui non mitta­ tur demum ipfam impugnante· hctetico·
tur a S. matre ecclelia Romana,cujus eft, elfe i dt anathemati fubjeAos.
prielules, ft epifeopos eundis orbis eccleΪ»is pexheere ; contra vero fe abfque ulla
DECRETUM XXImora, & equo, Ubentique animo acceptuLXVII. Admittit etiam fynodus una cum
rajn quemcumque Romanus pontifex elege­
rit , eique promptam obedientiam, tamquam omnibus facerdotibus, ft populo fideli hu­
legitimo animarum paftorl, non cxpeAato jus dioecefeos, facrofanAum concilium Tricujufcumquealterlus jjtfii, necubftante quo­ dentinum, ultimum ex oecumenicis in ec­
libet juramento, impie in contrarium inter- clelia Dei celebratis: cattarum non folum
credit, ft confiretur, qu» in illo decreta,
polito, protinus delaturam.
C ft approbata fuere, ac rejicit, ft anathe­
DECRETUM XX.
matizat, ab illo rejeda, At condemnata,
LXVl. Synodus una cum omnibus facer­ verum etiam cunAa de reformatione eccle­
dotibus , ft populo fideli hujus dioecefeos fi», ft populi Chriftiani in eo concilio fla­
ampleAitur ea, qua par eft, veneratione, tura, ampleAitur , eaque omnia fervare,ft
concilia omnia generalia ab ecclefia univer- cuflodire fpondet, & jurat, ea ratione, qua
fa recepta, ft quidquid in eorum decretis fervantur, ft cuftodiuntur in aliis ecclefi»
credendum proponitur, credit, ft confite­ catholic* dioecefibus, ft in iis ipfis propin­
tur . Rejicit infuper, damnat, ft anathe­ quioribus, qu» fublcAx funt epifeopis pro­
matizat, quidquid ab aliis fuit rejeAum ft ana­ vincialibus, ft fuffraganeis Goenlis Métro­
thematizatum, Prefertim obfcquenti animo polite: Quapropter quafcumque malas conampleAitur ,ft recipit fandum concilium E- fuetudlnes diAi concilii decretis contrarias,
Î>h:iinum (a) primum, a ducenti» patribus ce- omnino tollendas decernit, neque inpofteebratum , ac firmiter credit, quidquid in eo rumpermittet unquam,ut alitet quam juxta
decretum fuit; necnon rejicit, ft damnat qu» reformationem inorum, & ecclefi» Regiineo damnantur, ac potiffimum diabolicam Irnen a concilio Tridentino pr»fcr)ptum po­
Neftortanorum harefim, qu» longo tempore in puli fideles ft catholici gubernentur, non
hac dioecefi promulgata fUttq ft recepta. Di­ obftante quacumque in contrarium confueris infuper omnibus exeeratur ejus auAo- tudioc, etiam immemorabili pnefentis dicerem Nellorium, ft Neftorii afiêclas, qui cefeos.
Diabolo fuadenre duas in Chrifto perforas
add ruebant ; ex quo tamquam primario er­
DECRETUM XXII.
rore, confeAarios. alios colligebant: ft primo quidem Verbum Divinum carnem non
I.XVIII. Venerabundo, atque obfequenti
aflumpliffe ; fed eam tantummodo tamquam animo, una cuut omnibus facerdotibus, ac
fui habitaculum, inftar templi fanâlficaflê. fideli populo hujus dioecefeos fe fubjieit h»c
fyuo(·> Nan ingratam rem putamus IcAori faAuros, proferendoquo mada NcAotImI , dlverfos featienJi modo, de Incarnstione Damini ia Synodis Sphefin· dt Chalcedoncnfi , depingant:
fads
f-dns» ef ( ait Ebedicliis Metropolis· Soben&t torn. 5· B>bl. Orient, pag. j,,. t tu Ciriihut·
ran, rara, >· trtr (tSet iiaiftli fuerit . trini» feritat «sia na,arasa 9r seam p«v/0**ss ,a drtfa
tufintrj fa·· Ctfti ft drgtprl» ’ a»f·» tlrthafer tx traiitieae Cfrtllt fui tumrth casait 4/.
Irrs f*a fas, Murat ft aaam ferfeaae» afaru, HtllUltrt» irriter , fuifft ai latferatareui ( ISn.
no fide vera cogente ) faillira rf ; ft »aa< /af> efere Keaeeai , fa' fraaet afftllaruar , ft Ca*laa.
traafehlaai G-arr, ft swarr
hrratrr , iatitai ftilttti , Meat t Crrrajf, tffiaai etaagiaai ,
ύτ nhfli ifÿt faititai . biul vrr» ai itlit iifrtiuut /a as, quai Sfiritaqi lutta a faire fût»·
far frat litre diraar ft axywa ai facrifetaai afuriaat . te gratia» fuiitat frairSa feta iUaaa ev.
<rw Oarfara fufrtferaai. Tertia auteat Cei», ana itat uata’it ft iaai ferfaaat ia drift leafte»
tar, Htferiaaeraae affellatur : fti ita fer iejariaae t rwswnra uuueufau fault aleuiut Hafereua
ur ( antiquo, l faguaiue ttf , aaa iffi Hafariuai. Plura taie ledori obfervanda erunt , Circa
Hidonam fedaram. Porro Sobcnfis floruit aaa» drift ssCy. oui ad Metropolim Sab* lee Mifihi»
esedus ,cfl aeoa sapo-

_____

1213

Diamperitana Synodos.

1214

Anio

C«nAo, integro , jufto, & nccefft* A litas viris « qaiftc hoc per literal qvampri- '
Caater· (*° '04*>ilitionie (stJfaaAi oCcii Tribunal!· mu· ratione· reddant, at joxtocavf· ne.
it·*
***’ lMrtitat eiifteml; quippe probe n·* cefitacce· provideatur : prcclpit etia· ia
fcit, quantum ex ilio integritas· purltaf- virtute fanA· obedient!· lpfisvlearl.lt, c*
one Fidei dependeat : unde ierat, ac fpon- terifquc, quibu» ejpfàodl ree delata fuerint,
'
-. . . .
eM cl|t) eJiat
je, detwMient .
at fit In aliis hujus provincia fcdltas epi*
fcopalibus: cult Infuper circa m fidei a
ACTIO IV.
laudato tribunal), vei ab Ipfiue commiffariis,
ar cater! fideles, judicari ; licet hoc facro.
De facraaentie Baptifmi, fa Confirmationis.
ftnAum tribunal in hac dioecefi , ob bujet
ecclefia diftantiam ab aille, fanAa fed! apo*
ftolic·, fa ecclefia Roman· fubjeAis, nec
Dotfr/ta fturtautuit i» £ta<rt.
non ob defeAum communlcationle cum il.
lis, id haAcnus non prcftiterlt : fupplicat ■ LXX. XIOwt legis facramenta, pet J«·
etiam dominis inquifitoribus» at velint, ne
Ivi Cum’Chriftum Dei Filium, re·
opportunum remedium animabas defit, com- "demptorum {·) ac Salvatorem nofirum,ia
miflarios fuos inftituerc in hac dioecefi vi- fua ecclefia ad medelam, fa falurem homirot aliquos doAos ; vel etiam patres focle* num infiitura , quibus Cue fact· paftonis,
tatis collegii de Vaipicota, fa aliarum re- & morris infinita merita in animarum no.
fidentiarum eorutndem religiofortim, qui poC- Ararum fruAum impenduntur; per qu· etiam
fint, ut opus fuerit, abfolvere a Cantas ei* omnis vera juftiiia Incipit, coepta augetur,
dem facro tribunali referyatis, limitationi­ fa amifia recuperatur, Cunr feptem: vide*
bus , ac reftriAionibus a dieA is , quas Ipfi op­ licet fiaptiCatus,' Confirmatio, Euchariftla ,
portunas judicaverint. Ratio lie fuppiican.' Poenitentia, Extrema UnAio, Ordo, Ma*
di ell difficultas confugiendi ad GoenfvTri* tnmooium ; qu· quidem a veteris legis Cagra*
bunal, quam patiantur montium Incola ; cramentis plurimum differunt ; illa enim _
tanto magis quod Cepe Captus cafus contio, rlam non conferebant, fed eam, qt»· per
gtint urgentes, co quod inter Ethnicos de· Chrifti pafftoaem, conferenda erat, prefigunt, funtque ipiis commixti, unde oritur, gurabant: noftra vero Sacramenta fa gra
gra-­
ut ex eorum commercio pluries, etiam in t'
tiam in fe continent · fa ipfam digne illa
iis, qt>· ad religionem pertinent, InCcii faC recipientibus conferunt. Quorum priora quii».k
que ad bonum fpfrituale cujufcumque protudes homines delinquant.
prium fpeAant.* poftetiora duo ad ecclefi·
regimen augendumque fidelium numerum·
DECRETUM XXIH.
Per baptifinum ergo Deo fpiritaliter ren··
LXIX. Cum in rebus fidei, maximam opor- icimur ; per confirmationem gratia erefesteat puritarem fervare, nec non plurimum mus, ac In fide roboramur: renat! autem,
vigilandum fit, ne populum corrumpant do- fa roborati divino Euchariftix, fa lacramc·*
Ario* falf», fa peregrin· ; percipit Syno­ tl altaris enutrimur pabeio; quqd fi ex pic­
dus omnibus huk Cedi epiitopali fubjcfais, eato» enim· contrahimus «gtltudinem, pet
cuinfeumque qualitatis, fa conditionis, ut poenitentiam fpiritalircr fanamur ; per ex­
Ibi ipiis conftiterit, quemquam credere, fa* tremam denique UnAionem (ahiem anima»
cete » vel promere, verbo, vel feripto ali­ fa corporis, ti ita expediat, obtinemus. De»
quid contrarium fidei catholic·, vel huius inde Cacramcnto ordinis ecclefia regitur,ac
rei efle auxiliatorem , aut fautorem , ma- fpiritualltcr multiplicatur ; matrimonio de.
jori qua potfit celeritate, fa fecreto, idDmum corporaliter augetur. Omnia ifthcc
prcfuli deferat, quod fi huic non valeat, facramenta tribu· perficiuntur : rebus ut mavicaria ecclefiarum id aperiat, aliifque fide- tcria , verbis tanquam forma ; fa miniftro,
qui *
f») InquiCtoram munus, arque nomae, a primis KceleGe Acutis repetenda funt; ades ut vel
ipfe Petrus Oisnnnoe H>···. Hrafti. /»*. i, . rdp. arfr. huma alias >n bac SxnAu.n O/icium noa
admodum oRciosus, immo boftis infenfu· aannftat cum Qoitofredo ·· l. Qjtlffmt ». C. Tb· i» Hat··. «orum inftitutiooem primam, a TbeodoGe Magno produxida, quod poftea eiuulati fuat
Impp Arcadius· Honorius: primordia vero Specialis Trtbaualit S. Oden' ad tempora revocat
innoc. 1111- tametfi afterst , inquilitoris Oeneralis munus , tempora Inmc. III. S. Dominico
Hifpano ex Civitate Ca/vjsrra, collatum finie i In quo e» ttiganduseft cborograpb-cu, palmans
error laudati auâdris, qui fuapte indole ac ingenio quofcunsque fcquitnr errantes; Diimiokus
enim natur eft Ca/araga, Hifpamce Ca/rrat/a, non vero Calagurri , tur Caiagvrra, ut ipfa pu*
Tarapham ftt alios feripnt i de quo vide pietate at eruditione cenfpicuum P Antonin. Bremoadum Dt Caaaaaaa firf. g Dant. rap. s. *ama «di*, as. it,·. Igitur Inquiftcoribtis opportunaexhi.
buere documenta aaavisjs· Coacti. Nartanen. C^nsln a», fc Btterren. aa. ss,«. alia dedit
monita ipiis j?. Capiral*· cotnprehenfa , que legiffe nullum Inquititorum pigebit.
( i ) Septenarium Sacramentorum numerum aguofeunt Heftoriani: at mirum quantum ia iis re.
ceafendis dtftentiant. tbedjefns Sobsr ΙΛ. Matter. fer. 4. cap. t. ponis r. ftarerdaefiM· 1. Aap··/.
•u .
Qhri» i<9nrii . 4. QUaritau» vvvperir fa /aaga·'··· Ctnjli . j. tntfjftam gmanraw .
d. Xarraw frmrata» ( quid illud fit , dum dc Sucbariftia agerer explicabimus),, frg····
Crark . Timotbeu· II. )ib d* Sarra··, tatet Sacramenta ccnfet Cta/eevatrtara· lnhft fa altarh , iratitSnatar Uttuluta , fa Ofitteta fr» irfvttit , ftt ad calcem libri meminit da ladal/•aria feu Poaisrwra ; Cbriftiant Divi Tboana:, Sacramenta tantam eaptifmt , Bucbartftte * Or.
dints colebant; alt id ex ignoratione Caftanariorum recentiorum provmiebat : evincitur enim e»
antiquis decleft· Malabarenus gitualibus ,septem cos Sacramenta cu»< ercleba-Catholica ignuvide a
videns infra hfni· 4. aa«. SS.

•.■qmw

I215

DlAMPERlTANA SïNOdÜS.

qui facramenta petagat ,cum Intentione fa- . Chrifti fimus, atque Chriftian· relpuMIcm,,“ΤΤίΤ*
-Γ**1®, ciendi quod facit ecclefia: ea quibus fi νβΙΛ necnon ecclefi· corpori m/ftlco copulemur.
VMStsri uaem deficiat, non perficitur facramentum: It quia (a) prrprrwum bearaan ·*/ wr.
*
*W- omnes vero ceremonie, ac approbati ritus, trtafit In alios homines, ob peccatum Io·»
quibus In Ipforum adminiftratione utitur bedientl», quod ipfe, β nos In loro commiiimus,
, ac propterea^re^nocoelorum^ea·
propterea a regno coelorum exfanda mater ecclefia, fanAi font; neque mliimue
filii ira, **
atque a Deo
contemni, omitti, vel in alios mutari va- . eludimur,
‘
' & nafeimut
em
lent ; licet ad integritatem, dt eifentlam feparatl, fi demio non (b) rmfiitw tx
facramenti non pertineant ; abfque gravlffi- tqat, Φ* Sfirita Staff·, neu pq/famer runo peccato. Tria etiam ex ipfis, (pititua- trerre la rrgaatt Dei, prout ipfa veritas,
le quoftdam fig na culum anim· imprimunt, Chriftus, nos docuit. Itaque nafeimur cx
omnino indelebile ,ab aliis diftinAum, quod utero matris filii ira, dt per baptifmum re·
appellatur chataAer, atque idcirco a nullo nafeimur filii gratia : nafeimur in peccato
hominum filti, ut in baprifmate nafeimur filii
Iterari potfunt; & funt baptifmus, confir­
matio , & ordo:quatuor alla, nimirum poe­ Del, quia Chrifto inferimur, juxta Paulum di(c) ,fuirtejitrhftmtt
ia Cbri·
nitentia, cuchariftia, extrema ύπΑίο, ma- _ centem
-----------,,,
- ~ , ...----------rfiit
.-------------trimonium, hujufmodi figgumminime imprl- °βο, Cbrylam tadatjfrr. Sacramenti iftlus
fit com­
tnunt » unde debito modo reiterari valent. materia
' ’ eft
“ aqua, vera, naturalis
..
Etfi tamen omnia feptem facramenta fint munis, maris fcilicet, fluminum, fontium,
divina, Λ gratiam in fe contineant,& di­ lacuum, St pluvia, Λ nulla alia, quantum­
gne accedentibus eam conferant, atque omni libet munda , dt pura, cum relique fint po­
veneratione digna fint, & cultu , tum quia tius liquores , quam naturalis aqua . Forma
id exigit autboris excellentia , qui eftjefus eft hac.* Er· tt (d) hftiu t» nearer Pa­
Chriftus Filius Dei, necnon affiftentiu Spi­ rr»,, & Filii, 4* Sfirttm Staffi. Mlnifter
ritus SanAi,qui initiis operatur, tum etiam ordinarius eft facerdos , ad cujus munus
ob virtutem, qu* illis ineft , ad fanandas pertinet baptifmum conferre ; ceterum In
animat ■ & quia in ipfis depolitus eft the- cafu neceflitatis quilibet, vei facerdos,vcl
fturus palfionis Chrifti, qu* per ipfa nobis diaconus .* immo etiam lalcus, anr etiam fe­
communicatur: nihilominus id non officit mina,- Ethnicus Inftiper, Turea, hxretlcus,
qnominus alia aliis digniora habeantur, am- vel judxus, demum hominum quicumque
.
.
jniorique veneratione, cultu, ac reveren· bapthare poteft, fervata tamen ecclefia
tia pertraAari debeant. H«c Jcfus Chriftus,C Ferma, cum intentione faciendi, quod ipfa
ante fuam io coetum afccnfionem inftitult, facit
r—!-;· cum
------------etenim
·— —
nullus
·«— fa lutem
— -f
aflequi
—.i
quo per ea fuis fidelibus gratiam, ac cete­ valeat, non ba pt hat us , eadem caufa, qua
ra bona, qu* nobis paffione fua, dt morte Chriftus huius facramenti materiam, aquam
acquifivit, communicaret: ipfa ibo verbo eflfe voluit, qua nihil communius, voluit
firmavit, ac promiflionibus, ut nos redde­ etiam omnes, nullo exclufo, hujus facra­
ret fecuros de fulmet, (U*que paffionis fro- menti mlniftros efle · Hujus facramenti vis,
Aus communicatione, dummodoipfis, legi- Λ effeAus, venia eft, dt remiflio omnium
time, ac pramifla debita preparations, jux­ peccatorum, tam originalis, quam aAualls
ta uniuscujufque facramenti modum, dt ante baptifmum commiffi, totiufque rea­
tus poena per ipfum contraAi: quapro­
Chrifti iaftitutIonem uteremur.
pter nulla debet oaptizatis poenitentia im­
DOCTRINA.
poni, pro peccatis ante baptifmum commiffis: immo fl baptlfmate fufeepto, abfque
Dt fitafl» ftertattat· Btftifai.
novo crimine moriantur, falurem aftequunLXXI. Primum inter alia facramenta Io- q tur, ac Dei vlfione In aternum fruuntur ·
cum obtinet baptifmus; eft enim fpirltali»
DECRETUM L
vit» janua; ac per ipfum aliorum factamentorum capaces reddimur, ad qu» fine
LXXII* Cum deprehenderit f/nodus, va*
illo inepti eflemus ; etenim ficuti nequit ho­ rias in hac dioeceli fuifle IndnAas formula*
mo, antequam fit narus bonis gaudere vit* abluendi facto fonte a prafulibus fchifma*
naturalis, ita neque bonis fpiritualibus fu- ticis, aut ab hominibus rudibus, dt Indo*
pexnaturalis vir» , prlufquam per baptlfmojs Ais, cammque formularum plures itrita*
Iit ad illam renatus, dt per illam membra efle ac anilius efficaci» in fiscramento
per(
<
(
(

a
b
t
4

) Pani. If. »4
r»f. f ■· ·»·
t Evaof. )‘>an. ttf- }.»·<·
1 P»ul.
«d Cilit, i»/. 1 e. >7.

> Cum B«p„/um nihil aliud agnificet, nifi abhtiMM , ftptem Biptitmatis feu abluti·nam fpecie» eaumetant Oricaiales cum EbcdisA, Hb. Utrgtrlf. ftr. 4. »ap. j. nlinirum «. SaptifoM commua·. 1. legsic.,. Bapiifnu cx teiditioeo faniacwa, dum facra vati abluamur,
cilicss ite. 4. «apsifaa Joaaaii. r (,ροΑα* Ch>4i. «. Baptifimu fan(u>ais sa >IU ChnitiX·pr./omm btbr», yo·
, d» aw/ra* r«ard*e.
y. dcniuu· Baptifma i*·
crjraarum . Cx iis videre licat antiquam traditimieai tcclefla d« tribus Bapnfmi fpecicbus >u«
minis. lauguiais' dt Bamiai, » ne amnia Acathnlicj vanis Scholadicoram infomaiii tribuant.
Timatncus vero II. hb. d» ferrem, rep. p. /M. 4. d. undo Bep. odaaariam cclcbmi numerum,
nam ab c» rrecoletur t. B^ri/umr Dihnii . ·. ttftifttet au wrl φ ia aaba . p. Aeprr/uMM
/rgalrr fer Mrjfea. 4. hfiiau IvMMr per eyM, seeMro, aiaaraai fMiirat.a p. tafiiftxa»
arfri , fai ef tftftiaait flhra» ftr tfua, φ tfiritam . t. *apr. «errprow . ». ΙΛ·
. t. gtftif^a, aUtr fttfaa·"
s f» btfUtaaur ftr 4·,·. It faritaa ii· t·teUiBsbat bapilfmata. purgatorium ignea.

vW

'

1317

I2l8

Diampiritana Synodus

perficiendo, ot diligenti examino Illi» di·- .
Aune caflb, IlluftrISmu* Metropolitano· judica- *1
DECR1TUM HI.
*■"·
·■*
vm*«i
CxsilTi vit; alia» «ero Incerta», ac dubia» : pluri­
»599· mum commendat fidelibus omalbe» ehriftiaLXXIV. Quum ad tynodl notitiam mvvu* *199·
nls huju* dioeccfeo», immo etiam prscipit, nerit, quamptute* ex hac dioecefi Silvico­
in virtute Spiritu» SaoAI » ut ilkftr>fnmr>, la· ( prefertim longe ab ecclefii» diftantc» ,
Métropolite, dioecefim qoaimprimum obitu­ focro fonte abluto* non effe, interit· ta­
ro, vel alii* ab Ipfo deputatum, fincereex­ men (b chrlftlano* reputare, eo quod ea il*
ponant enoAI tempus, quo foete facro fon­ originem trahant: Immo ad ecclefia* acce­
te abluti, ut faAa collation· temporum, di- dere
<
ad participandum de facramenti* alii* :
gnofei poffit, an verbis ratis, ac data a caufam
<
verb cur a baprifmo fufclpieodo abChrifto forma abluti fuerint, an fece». Quod ftineant
I
duplicem effe, eiubcfcentiam nimi­
fi fecu», poffint opportuna adhiberi reme- rum,
1
fit paupertatem: ipfo* enim vero pudia, quibus eorum fpirltali faluti cpnfula- det
1_______
fateri .......
fe non effl· baptisato*
etiam
tur, prOut illuftrlffimus dominus decreve- · folvere pretium illud, quod antehac fimoniaproduit fynodu*
ecclefia·
rlt, cui omne* obedite teneantur, 4t quid- ce eximebatur:
· —·
'
1 '
quid juffèrit execution! mandare.
® rum vicarii*, ut finguli io parted* fua ter­
ritorio, diligenti examine, Ailtra id quod ,
cum dioecehm obiret, ab illuftriffimo Me­
DECRETUM II.
tropolis inftitutum fuit, & in ea, quam
LXXIIh Quoniam poftdHigentemdifqnl- parat nova vifitationc propediem inrtituefitionem, a reverendiflimo Metropolitano per- tur, accurate perferotentur, an aliqui* In
aAam , In ccclefiarum huju» dioecefeos nu­ S>lvi», qua» plure» incolunt, facro fonte
pera vifitatione circa modum adminiftrandi non ablutus inveniatur, infuper diebut fefacramenta, alicubi compert· funt aliqua fti* , quo tempore Siivicoi* in ecclefiis con­
ditfentane* form* in baptifterll* feripta. veniunt, omne* de hac re In communi ad­
Compertum eft etiam plure* Caffànario» fa­ moneant. Quod fi cotum aliqui* non fit
cramentum baptifmi conferre per hanc fory ablutu», vel de fuo baprifmo prudenter damam. (< ) i/fiitfim
A- firfidu tUft bitet, el fee reto neceffitatem fufclpieodl
N. il
Patrtr , Amtii; in aamiae Ft· baptifmum denuntient, cidcmque baptis­
lit, Amen : fu nttttttuSftrtmt Sanfti , jfmra. mum fecreto conferant., doceantque nihil
. .
;
. · -fynodus
■
-1
Alibi vero in ufu effe Grecorum formam cumCfolvendum
efle, .juxta ..
id quod
alibi
hac additione fu sa«tnr,A- dfaew; dicen­ confiltuit, ac declaravit:* palam etiam iofido: (À ) ffapriaerur ftrvat Cinflt, tn at­ noeot non baptizari», non effe chriftlano»,
taint titrit Attam: m aenuna Filii Aattn: in nec «ternam pofle adipifcl (r) falutem,
neutrae Sfiniat Staffi Aena: jubet fyOO- nec fanAorum facramentorum participe*
du* in virtute fanA* obedient!», & fob ana­ futuro*, niff prtu* per baptifmnm fuerint
themati* poena ipfo faAo incurrenda, ot inter chrlftiano* cooptati; eandem infuper
Dullu* hi* , aliifve formis
audeat, f»d veritatem f*pe fisplu* inculcent conciona... uti
_____
cam tantum adhibeat, quam
d
luam approbat » Λ
tore» : deputati etiam ad coaicSoncs exci­
adhibet fanAa ecclefia Romana; nimirum: pienda* rudes ifto* Silvicola». Interrogent ;
Ege t» iifiiit ra nemine Patrii, d· Fflff, an baptifmi facramrntum fufeepetint : ti ve­
<&· Spiritar Sanfti, utque alia quacumque ro occurrat de illius fufeeptioite prudens
a baptifteriis, & libri*, in quibus feripta dubium, eo* fecreto abluere ptffunt; ad
Inveniuntur, deleantur, penitufque oblite, Iuod facultatem fynodu» impertirer faceroribus quibuflibet tum hujus, tum alterentur, quarum loco h*c fola feribatur.

Conci I. Oeneral. Tom. XXXV.
.

Hhbh

riu,i

t e J Iff* non erat revera f uti putabant VF, DIamperitani > baptifmi rorma ab iliis Caffanarli*
ufarpata , fed proclamatio illiut, |*m celebrat, a quod perfpfa·· condat ea ordine Baptifmi CbaU
duorum Cod. tjr. Patie. t». * habetur rea^a. J4Z. eeient. pe». 141. <1 vera K ttualia verba
perpendantur, famam potius confirmationis ea exhibent.
( * > In B.tuali nuper laudato Syriaco ponitur h«c for an, at in profenti indicativi «odit ia·
fihMu . Anno t*»o. deputata fuit Rora* congregatio Theologorum tuper validitate Baptifaii
Cb.ildatorum , qui utebantur vesbo ffemad pro malculi· * B-aUad ,pro femini· id eft laprramra.
•ut laptinata ef teli» ia uamfae Patrit *e forma de proterito t quamquam ex ad.ooe baotixandt ad fignificandum de prefeuti contraheretur , ot aliqui cuutepdcbant t decrevit tamen Con­
gregatio quod ad tollendam omnem errori· occafiouem ra Sacramento adeo naccffario, uteren­
tur in ponerum Chaldaei, vel verbo prosesti· indicativi, aut imperativi t fi vero vellent uti
verbo indifferenti ad Proterltnm fit profcn* , illnd ufarparent tn figaificauooc de profenti .
Rccentiorea autem Chaldci tutfa· duxerunt , verbo uti de profenti t tt* " hf·1** f,T9t Ctri·
ft talit
alii etiam Syriacam * Orarem formant nfarparnnt dicente· : gcpoaarur teli, ft··
qu* quidem ufitata e* Orneorum forma, quidquid dicant abqui Scholaftici, de quo vide into»
alio· Anoaymnm de t* tccramentaria ; Sc aodrum gerti iu perpurgato * eximio opere A TM
Diftift· ΙΛ. jt. rap. I. peep. a.
( · ) Nefioriani negant peccatum originale t infante* »er· A
potifllmum ex Parentibus
Chriftianii progenito· afferunt nulla labe teneri: ida hr re fi, Pelag.aoorum a Theodoro Mo.
•CueAeno pariter propugnata eil; unde Neffoeiu» iffior dtfcipulu* 'eam arripere potuit; atumen
lecum puisante·. t qui heterodonorum «ft charaAer ) i idem docent, omne· etiam parvulua, eChri.
ftiama nato·, baptiimo indigerea qnla «x pecca*· primi parentit, nati faut fili' iro « fervi peccati; adeo ut fi infant morti proxiotui aqui* baptiaari non poffit. eum oleo cathechumenorum.
fignant; quod loco aqun, affirmare ad baptiaandum poffuat, * debent, tu Timotb. 11. patnarcv
(t Oorgio Atbelenfi de Peftif. pnafit* »·.

DiAMfIRITANA SïNODUS.
Anno

1^20

’

riu’ dfoecefcos. Siquem ergo repeterlat ex .lio·, vel parvulos fiW commMbs, etiamca- —
rudibus hifcc hominibus, foeto foute non ab- A ptlvlta te acquittes, ultra menfem, ad ba- Anne
pctforam non duxerint, ab ecclefia feparen>
tur, mc facerdotes dumo· ipforum ingre­
‘W·
DECRETUM IV.
diantur , mc ipfi Cafiurim exhibeant, donec
eoa ad baptifmatis fontem perdntteruu : ce­
LXXV. Cum fynodo certa fderttla com- terum dum probabiliter timetur parVulo
pertum lif, aliqua efie In hac dioecefi lo­ morti» dlfcrimen ex longinquitate itineris,
ca exigua, ubi incole, ft propter prwfu- ipfius. pater, vel ejus coram ferens, vica­
lura, ac focerdotum negllgontlam, ft quia num propria ecclefia certiorem reddat, at
loca hujuQKdl longo intervallo ab cccle- ipfi (Mutare conferat remedium, nec peri­
fiis difiant, nondum foot initiati baptiOna- clitanti puero baptifml beneficium retarde­
. te, & chriftUnorum vix aliquid prêter no- tur : jubet infuper fynodus vicariis, quam­
men habent, quamvis chrifiiani Divi Tho­ primum eo loci per ib, vel per facevdotcm,
me commodi nomine appellentur, ft ab diligenter accedere, cum id ad Ipforum mu­
eorum ftirpe defeendant, pracipit in hanc nus quimmaxime pertinear.
rem diligenter Inquiri, quam curam primo B
revetendiffimo Métropolite committit, dein­
DECRETUM VI.
de ecclefiarum 'vicarii·. Excurrant ergo hi
loca omnia fuis paroeciis adjacentia, ft inJLXXVIL Improbat fynodus pravam concolas Inducant ad ftifeipiendum baptifmum, fuctudinem , qua ufque in prafem in hac
ecclefia» infuper edificari curent In pagis invaluit dioecefi, non baptizandi parvulos
hujusmodi, vel faltem in loci» finitimis: vi. ex Pdrentlbu»
- - ··
excommunicat!» natos , ne
carios etiain ibi conftituane, a quibus ru­ baptifmum conferente» cum illis communi­
des in rebus ad religionem pertinentibus ln> carent , unde non raro futium eft, ut pueEruantur : ita ut nullus inpofterum pagus re­ tfper plures annos baptiftno ca ruerint,
linquatur , cujus incole baptifml fint exper­ nec falutati hoc remedio ipfis contuitum
tes , ft ecclefia, ac vicario carcant. Quod fuerit, ne in ipfo quidem mortis periculo .*
fi aliter fieri nequeat, pagos proditios al- qua de caufa fynodus contrarium decerncu.
teri territorio adnetiant, cujus vicarius fa- do pracipit
predpit, ut hujusmodi
hujufmodi excommunicato,
cramenta illorum incolis adminiftrct.
*......................
' * nati, non ferum filii
, vel alii apud ipfoa
C eus , nec . alio rempote, quam ceteri « ba.
DECRETUM V.
ptlzentur: declarando ulterius, nullam in­
currere cenforam, aut poenam, qui ta­
LXXVI. Quia plurimum negllgunt chri- les parvulos afportaturi eorum domos inlliani hujus diqecefeos, fuos parvulo» intra greaiuntur , eofve conducunt, levant, vel
( a ) otio dies ab ipforum ortu, juxta ec­ de ecclefia reducunt ; ceterum hxc agen­
clefi* morem, baptizandos adducere : pra­ tes , non fe aflccicnt excommunicatis; neque
fertim pagorum incole, quorum plerumque ipforum convivii», vei celebritatibus, etiam
Infantes (b) poftmenfes plure», immoali­ ob hunc finem inftitutis, in eorum domi­
quando etiam poft plures annos bapdaantuu bus interfinr , quod plane ipfis non licet.
fynodus fcverlffime jubet baptizari omricw
Intra o&iduum a nativitate, ut -mos eft uniDECRETUM VIIverfaUs ecclefi* .* quod fi periculum mortis
Infer, ve! provideatur Impedimentum, per
LXXVIII. Horta ter, atque commonefa·
quod baptifmus, ultra quam oar eft, dif- cit fynodus patres, ft matres, ft alios quo··
■ ferri debeat, jubet baptizari vel nulla mçra E cumque, qui feminarum partui interfuerint·
iqtcrpofita, vel ftatim ac baptifini oppor- ut
c- maaimain
' —curam,
7--, -- act"'
----- -— -J*-adfii!
diligentiam
tunitas, fe obtulerit· Qui vero in Silvis, ft beant * m parvuli
fine baptifmo
bapi
■vuli line
moriantur .*
longe ab ecclefiis deguni, fi infantes fuos unde fi ipfos viribus deftilitutos, aut vita
intra otiiduum afportarc nequiverint, ter­ periclitati compererint, illico, C fit fit, viminum tamen quindecim, aut vigintl dia­ ‘ carium , aut etiam quemlibet alium faccrrum non prorergrediaatur ; fi qui astem no- dotem, eoabfente, quarant, & arceflant ,
eligentes fuerint, graviter puniantur ; quod ut eoa baptizet: quod fi tale fuerit vita
u eorum tanta fic negiigentia, ut fuos fi­ difcrimco, ut ne brevem quidem moram pa­
tii

Cantari lutum, ubique locorum eum poflbnt ablues*,

fe} Perperam ait Crosear odidunm iftad ritum afe Jadaicmn lafitanorum . Vide infra

titt
f*> Nee rccriu ace Malabarice religioai· propria putanda «ft ita «onfueiudo, aut ibuiu. pro.
trahendi baptifau tempus; ü enfin fait Mryfeaforaai am, adeoeae verua, st a fecuio s. aut
fenuenu repetendus fit. tteai· eam apud Nefterianee ea viguerit difeipUaa, at fi rorum fifii
abfque baptifino decederent, in pesuam admiftn interi» quiaquagiaia dierum continentia in ipfoa
anuaadvcrtcmt, rogatu fepar bee OeergiM Arbehr Mctrop4tt , quare id obfomodum effet ,
cum nuito canone, aur W. fatnrar pamftripsa id «mfiarat ; ira ro/prmdft /*. d. »·;·». Qs»fir. ,t.

itllfiii lieftrlhn/IIh/ih ftr mumhu, Üu hint
ferma,
Ktuieu alun fV'itfn
et frtfMte i»
rUirfrl arlôh , »»f·» fruh>‘f> rrm .
nrtefu itftifa» eflltiiun et jhr Uh imitrtnH Ut» fawue feit et ferntn tmtete·
•im ttftreerm &r. N«c difloUlie eft caûu aofir* fonodl. flutebat auara Ancteofis annoChri.
•r

r. .
1
raai

Diampikitàna Synodos

--^"tlatur, tunc cuique ex (
Afudbus eum .
ZL.wbaPt,Mri
· cckfiefbrma,at-A
C***11* q«
A·· *deo
«dao caplfl
cupio ipfios
Ipiius aq«
nqu am fendendo.atfundendo.at-

que ano,eodernque tempore proferendo h«c
verba : eg· If bepttna ta na«t w ftt/rfrife
Filii, <ttSfiriiar Suffi. aftaM : Servari <*■
men Me ordo debet, ut ucclefi afiici fee··
laribus , St viri feminis preferan.tur, dem

tamen omnes formam fetant bapüf mils : fi

DICRETNM

1291
IX.

'

A""e

Cnats
LXXXl. PrKipit Synodus , ut nullus (SF9Chriftlanorum apud fe habeat famulum caClvam non baptizatum ; fi quoa ergo haeriat inferioris «tatis ; illico illos bapei·
sati curent, fi vero fiserint adulti, eos ad
fidum , ac Baptlfmum alliciunt , fine vi ,
frequenti tamen fuafiooe. Qpod fi quis in­
veniatur , fuos Inter famulos habere vel
Enerunt tenera «tatis, vel adultum non
iptlzarum, qui tamen baptizari veljt, gra­
viter pet Fretalem puniatur, illi· vero baptizentur; cui rei plurimum Vicarii- itrvigilent, tempore prefertim, quo in album
• refetunt, ut moris eft > qui prveepto annu·
confeflfonis fatisfecerunt, qua occafionc Cnilas Farceci· domos perterutantes inqui­
rant , an Ibi aliqui fint nondum baptizari,
Λ A qui funt , baptismum qua de cauta
t*n
^eperunr , probe , & accurate no-

vero alii nefclant, ille fotam, qui (b it, baptifmum conferat. At fidum naicuntu rpet»
vuli, vita periclitari videantur, damm.odo
caput, vel ea potioribui membris aliud cx
nuterna alvo eruperit, eoa baptisent, etiam fi
et Integro cor|pusforauranprodierit,aquam,
tali membrosiinundendo, ac formam proferendo.
LXXIX. Ita vero baptizatl, li fupervixe­
rint ; dummodo caput, vel potior Alloua
corporis pars abluta fuerit,α ftrvsralue­
rit forma, non aaptlzcntur Iterum, fed uni­
ce ad ecclefiam a (portentur, ut ibi fanAo
oleo Inungantur : n vero pars alia corporis
minor abluta Aserit, ' fub conditione poftea
bapthentur, per hnc verba ! (F) Si rr forDECRETUM X
pliMHtr eea »» beariM i fit alittr, vr« t»
baflizo t» aoattat Retrit, <■ Fillip & Sfiri.
LXXXN. Q.uonlam Chriflianorum aliqui,
te» Stefli Aut». It ita fe gerant facer- fu· profemonir obliti, contra facros Cano­
dorrs, aut quilibet altui, cum Illis, de quo­ nes turpi iucraiMl cupiditate impuifi, chrirum* baptifmo probabile,- prudenfque du­ .flianos juvenes et hMcts vendunt, qui juve­
& dominorum fudbium occurrat; caveant tamen ne parvo· nes
.... ,. utpote
. , ... inexpeni,
lum periclitannem In ortu, fi alii adfuerint, C rum metu coaAi , plerumque chrifiianam
pr»cipit Synodus in
* Pater’, aut Mater baptisent, idque caveant religionem abnegant
•d evitandam Inter conjuges fplrltualem co- virtute fanA· obedi(oti· , ac. fub poena
•nationem: quod fi uullur altas adfir,& In­ excommunicationis a iBr< lata> qeam ipfo»
let probabile mortis periculum, poterunt incurrito ftatim dcclirl|,it,
aliquis ex
pater vel mater eum baptizare, ne puero Chrifti fidelibus, contra^.,^;,.i cum
extrema laboranti neceflitate remedium defit. Infidelibus' exercere audeat - quod fiqu| hac
tn re delinquentes Inveniantur, ftatLn a_.
communione Fidelium fegregatl declaren­
DECRETUM VIII.
tur , nec unquam abfolvantur , donec ,
LXXX. CunAis populis inculcatfynodus,- quem vendiderunt, redemerint, etiam maut fuis in pagis feminas habeant chrillia- jori
jorijpretio,
fiopus
taerit, vel faltem Vica­
pretio, n
opus fuerit,
& ceteris Ca
riis, ac Po­
nas, qu* (c) obftetticandi munus exer- rio
Γ Ecclefi·,
‘
Λ tona
~
ceant, forinamque baptifml calleant, at- pulo, fe feci fle pro redemptione quantum
---------- * , —
“—'· . ^7que adeo parvulis periclitantibus in cafu 7
potuerunt
confiiterit
Quo in -*fu
cafu anteanteneccStatis fuccurrere valeant. Quia tamen D quam abfolvantur, folvere debeant in pce%
Obdet rices ethnic·, ac pr»fertimque Tur- nam, id pntii quo illum vendiderunt ; quo
carum feAam profitentur, multas fuperftl- pretio Vicarius , fo OEconomi Ecclefi·,
tlofa* ceremonias a puritate, Λ formitate alium emant juvenem ethnicum ( frequentes
Chriftian· religionis abhorrentes erga in- enim In Malabare funt venditiones huprffantes recenter nato· exercear, vIcariorum modi Ϊ quem baptizari curet , & ftatim ac
frequens cura fit , populum, ac prafertim chrifiianam religionem profeflut fuerit, maObftet rices hac in re' Inftraere , Iraur o- humittarur , ac libertate d°nqtur ; alicui ta­
mne· fciant, parvulis in diferimine verfan- fuper cx ditioribus, fo bene-moratis Chri*
tibus fuccurtere : facerdotes etiam Obftetrl- ftianis dono detur , qui ipfum pietate in
cum confefiioncs excipientes, de hoc eas Deum , bonifque moribus Imbuat . Jubet
interrogent; an formam baptidnifciant
pnrterea Synodus in virtute fanA· obe*
Ignaras erudiant, i lique exponant, quantum dienti·, nequis aliquem adolefcentem, aur
carum interfit, id non ignorare .
ado-

H h hh2

( a ) NcAorlsof. cum a&raat fotam Prvsbrtenm miniftntm efle Baptifini, confequsnter , id
denegsnt Laicis ; nec ia quocumqtK mccAuIM creatu «is bopuxarv penaittuat ; quod rtism
trneni recea iorts Orcci cx A rend i* Caaaani. ΙΛ. «. taf. 11.
(
Coaditioaalrm banc formulam cx Alexandri 111. Coabit. f ne feribit 'Caicchifmus Con­
cilii Trideat, cujus «tiam meminit Concit. Cameraeen. aaai ijU. TU. t. it >·»·>[. « t.
( c ) Concilium Cameraeen. inculcat, T·»· ·. d» Xcpr. nmm. is. quod obfietrkcs ftr faftrut
lui fiat
β »fet fi ittuf» . Adftrtaguatar etiam jurejurando ut qui baptizan­
di fiat pueri, aai, diem a aatiutut urau . urliau , amaiu faruti, Uaaatttat. It ia
Concit Mediolanan. «. fob S. Caro Io Xorromco pnrcipiiur f. 1· at adSat ali· mulieres tcAes, qu· audiant obftetricis verba, utque taruiet faffra iihitatrr Mturuti dr ufu, do
verSir fnlatit iaiungti,

VS 23
~ _
Λ«ΝΟ
*,*22**
’w·

DiAMPlRlTANA SïNODÜfà

1224

adolefcentulam; etiam non baptl>atM,TorCVt Judso, vel GccmIH vendat: ob ImaiDECRETUM XXII.
nciw petverwonl* periculum» qua cvrtocos*
tInger, fi iofidclibu* vendantur » nt freqtran·
LXXXIV. Prmclplt tynodut, ut parvuli
experientia docuit. Poterant tamen cm* ft
oput fuerit > Chriftiani* vendere { dummodo ante foret ecclefia vel In alllt loch nul·
jure captl fine ; qui aurem contra fecerit * bofcemque expofitl; nili ipfo* efle jam ba­
graviter puniatur ; excipe tamen* fi It » qui ptizato* certo certlut conftlterit, bapti·
veniit * adultu* fuerit , ac vlgelimom au· teneur, atque Ipforum educatio piocurerutpi exceflcrit « atque ante venditionem ad tur , eo prorfu* modo* qu* de Ethnicorum
Vicarium adduAu» fuerit, cui compertum filii* in Silvi* reperti* dictam eft : dk Inceffunt er Vlcarlut* Λ Caffanarii Infiftant, ut
fiat, cum nolle baptifmum fufeipere.
aliqui, apud fe enutrlendM* ac edocendo* Ipfo*, pro Dei amore fufdpiant.
DECRETUM XI.

tXXXIIL Quoniam illarum partium Eth­
DECRET UM XIII.
nici, ut pote plurimum augurii*, ac fuper· B
ftitionibu* dediti , fi die* nativitati* filio*
rum, Inani conjeAura duAa ea fuperftltloLXXXV. Qu* ab Ethnicorum feAa ad
ni* augurii* tiefafti habeantur, eo* allquan·
do perimunt, ne vitam, utputant, agant Chriftianam religionem adulti accedunt, in
aliferrimam ; («pe etiam ipforum Matre*, rebu* fidei, antequam baptizentur, bene innc propria* manu* filiorum (anguino cruen- ftreantur ; iraut rciant fe ulutarl cruci* ligno
tent, cot in Silvi* fub arborlbu*', vel inter munire, Orationem Dominicam, Salutatio­
virgulta deferunt, (c) ut ibi moriantur, nem Angelicam, Symbolum, prscepta Deca­
pereantque: pnecipit Synodut omnibu* 6de- logi , & quidquid addlfccre potuerint ; qua
l<bu* Chriftiani* huju* Dioecefeo*, quippe in re ufque ad nrafen*, maxima negligcncum Ipfi* ethnici* commixti, aut in vlcihii* tia laboratum eft: vicarii prsterea ante ba>
commorante* , qus apud ipfo* fiunt, fcire ptlfmum, eo» de rebu* ad Chriftianam reli­
facile pofiûnt, ut in re ranti momenti plu­ gionem fpeAantibo* Interrogent, ut experi­
rimum invigilent ; dt fi qui pueri in Silva* mento deprehendant, an fint fulficlenrer in»
tranaferantur, ibi deferendi, eo, quxrant,C ftrufli. Si vero morti» periculum immineat,
aut quovh modo in Sil*i< reperto*, citri- etiam talia nefeiente* dummodo fidem cbnftiana charitare excipiant, eofque vel p:t Areantur, ejufque prscipua myfteria , ac fe
fe ipfo* baptizent, vel <b alio baptizari cu­ baptizari velle quocumque modo fignificent,
rent , fi eo* in mort'» periculo conftitutM illico baptizentur. Et quia non ignorat fyinveniant, etiamfi ipforum parente» cogno- nodut, fspiu* contingere, ut plure* Ethni­
fcanr, fciautquc id «gre laturo*, nam eo­ ci pauci» ab hinc anni* ad chrift-ano» ac­
rum dominio fc pri vane parente» videntur, cedant, eifque manifeftent defiderium ,quod
dum cm procul a fe abiedo*, morti expo, habent fucipiendi baptifmum, fegnitia au­
faetunt ; quamobrem io parentum locum eé- tem, dt incuria facerdotum, & chriftiano­
clefia tamquam pia mater faceedit ; atque., rum, eorum inftruAionem vel permitti, vel
adeo ipfi Incumbit onu* eoafufeipiendi; quod diu , multumque differri: plurimum hac in
fi illo* alere nequiverint, eo*dem ad vica­ re vicariorum confcientiam onerat, eifque
riam , dt cetero* ecclefi* CafTanariot addu­ injungit, ut quam primum, pro maximo,
cant; quibu* in Domino proclpimu», ut pri- quo poftulant, animi fervore, baptifmum,
/tfibribu* fui pagi congregati»,eo* vehemen D eo* per fe, vel per alio* inftruant, ac ad
ter,& efficaciter hortentur ad parvulorum fbnrem baptlfmati* perducant ) miniftrofque
bujufmodl curam fufciplendam, eifque Na­ omne* ecclefiaftlco*, aliofque, fi opu» fue­
tricem , ac reliqua omnia ad eorum vitam rit Chriftianot, ardorem non mediocrem ani­
confervendam neceflaria, comparanda : SI mi , ac diligentiam quam maximam impen
autem aliter hoc fieri nequeat, dt nullae dere, peroptat, ac rogat.
inveniatur , qu) id oneri* pro Dei amoru
fubire velit , dc eleemofyni* ecclefi·, fk
depofito fabrics , quantum opu* fuctit*
detrahatur

DE-

,

(a 1 Qjitm hic horrori ducimo* barbariem cradclidlmam, e vani* augurii» dcfccndcatem ,
non abfimilia fecula eft impiet** ,· noir» rum rtgionum fee u Io *. can ibo* «nia exponebant in·
fante* , ncc ipfo» calumniarum metu, colligera ellua audebat ; ίαβι autem Concilium Vafenfc »>, „1.
eo* colligera, A de altari , Dominica die , collcâoa aoaaotiaraj w
in·» itui , qoi ipfo» agnovit** accipero podet ; A Coe. te· datait, ut qai putee repetitor,
•ui calumniator eatiterit , bofeMda
iifrMt··· fnittu»■ Qpod aeafitmavii ConciI.

arrlo*·*. n. *·*·

Con. ft. dui laudatur p. ΜΜ· ly. /

t

1235

DlAMHUUTANA SrNODW.

123*

________

. cet, quod conferant , neut’qipm vero il·
.
ut huc ufqee non fine mfaecentla fa· ~
dtem eft, confactis, dk quonKni» vcAifat
»ί«*
LXXXVL Qjooiaa facri OW (<)«f« indue!, admlalftrent.
Iit Sacramentis * fac «fine In Mac EpiicoD I C R E T U M XV.
pali Scfa, (b) ane mIIm fate· aut (i all*
quia hic certe fuit, Icclefa Catholice rlLXXXVH. Qjtia ufque In prnfcn, lauda­
tibut minima coofracamras. UH cola tear
oleo communi , * «na* Epifeopus facri» bili», dk antiqua Ecclefio confeetudo afluprecibus, fa fawdMlonlfa· non expiave­ mendl Patrlnoa ft) in Baptlfmo in bac
rat : Quamobrem liluftrUEmm Metropclita Dlcacefi nulla fuit, dk fplrituali, cognatio
dua in hac Dkrcefi, Ecclefia uni verto di· inde orta inter Patrinum, Ac bapiizatum,
fclplinaa reftitueret, ac renovaret « Oleum ejufque Patrem , dk Marrem fuit peoitw
de more benedixit , cujus portionem ali· »nota, (d) proclpit Synodus, ut bapthun·
omnes - atfbclentur
quam Ecclcfil, omnibus Impertiit» cjafqiie
- unlco
______ Patrino, dk ad
ufum
maxime WlUUlCWOVlS
commendavit ««gFoqgnra
explaaavltque.*
fummom WNWU»»
duobus, NWS
aut etiam, «ut ufu, obtiWtaaaaa tltoniwv
vsn«|w*.
nae-w«mw«w
*
■
—
- omnibus»
··
- atque*
·- -- nuit,
- - uno
- - tantum
-■■·-- Patrino,
*. un« tantea
proclpit Synodus
VlcarSs
dk
Caffimariis, in virtute Sandta obedlcntio , Matrina, qui eos|Ecclefio pro
prnfentcnt, cont SanAo oleo la baptlfmo utantur, haut ruAque caput, ante baptifmum tangant .
oleo Cathecumenorum peAus , fa (capulas atque a facto fonte abducant. Ad Patrini
bapthandorum ante baptifmum Inuncant ; antea munus non admittantur, nifi homi­
poft baptifmum vero, caput jam baptizato· ne», qei decimutnquartem ctatis fuc annum
I rum Sacto Chrlfmate lignent : poMice ergo exceflerint, dk ad Macrino munus, nifi fe­
Sandlo oleo delibuto, vel lignent (toper ca- mino, quo duodecimum.. Declarat infulci
\ put Cruci» foratam, vel id agant penna, Synodus inter Patrinum cognationem- fpirk
ad tale menus in Ipfi» vafis fervata» dein­ tualem oriri, quo vocatur Parti, dk fpifacto Fonte,
de SaoAi olei reliquias abftergant lino, ant ritualis JHtt> aur
gofiTypio ad hunc nnem ipfia pyxidibus im­ fa Mi<fli: atque inter ipfo, fplrituali, filii
polito . Eodem procepto jubet infuper Sy­ Patrinos, & Matrinas, ac ejus Patrem, dk
nodos, ut omnes CatTanarll, fa Vicarii hoc Matrem. Pariter inter ipfo, fpirltualis filii
conferant Sacramentum, cum ritibus, cere- Patrino,, fa Matrinas invicem comparatos,
rooniis, exorcifoils, fa orationibus, que inCfa inter lpfos,fa filii foiritualis Patrem ,
Rituali Romano continentur, Illurfriffimi fa Matrem aliud cognationis fpirituaiis ge·
Metropolitani julfo Syriace exforipto, pro nos confingere , quod appellatur C»mpe: it· ut
omnium adminiftratione Sacramentorum , tr,r,fa
i’ . “ CteHMtrii
”
“ Patrlni, 'vel Manullo tempore
contrahere poflint maquod in omnibus haberi debet Ecclefi!,: Sa- trlnm,
trino,nullo
temporecon
_ ‘_______
filii,lui,
, aut
cerdotes vero dum folenniter in Ecclefils trimonlum
cum
filii,filiabus fpiribaptisaverlnt, fuperpelllcio, ac ftola e col­ tualibu,, vel cum ipforum Patre, & Ma­
lo fufpenfa utantur , ut Sacramentum de- tre , abfquc Paper» velejus vices gerentia
dii·

Anno
Cnbisxi

DECRIT UM XIV.

A Jud,

(4 ) Ve ficti, «l,i, olori·»· juvabit legere FortunatumScaccaum, nofiri AuguAinenfi, tail,
ruti virum eximium , ia eleganti fimo opere Al*rr»»i/mm»· polniCmi, typi, Hrgc Comiti,
excufo , anno u»,.
( S )Bx mera calumnia colligit cx hoc deerat· Cropeus novitium effe nvcnium Bcclefie te-,
man« facri, uti olei, t propterea quia antiqua iliorum Chrirt anorum Bcclefia . illoru n ufum
non agnofeebat > verum tfta defnctod» Neftorianorum infciti* <r C,Fenariorum igoor,rieni tri.
boendacfi, non-veto traditioni ; etenim ftituali, liber illorum C·/. Jft. v<uit. te. meminit undioni>; eamoue prnfcribil. cum ia Sacerdotis verbi,. Vaiitur tulit '&·. deinde aqua tingitur il­
le, dr deduftu, extra cancellos , confirmationem fulcipit, per manus impo fit loncm, dc undionem cbrifnutis , fignatque eum Sdrrrdcr ]·Μ·* fi" ·· fi··1') dir,«/j ga/rmarv» rfi , fa per·
frd.r
flit far. Unde quod ilii Cbrifii,ni , vel id non praftiren;
aut certe id prsrNareat
oleo nucis Indice vulgo daayrv d, Cv«t exiguum aferre potelt errori beterodpxorum folamcn.
nullumque fubfidium. Vide ia IHftrt. mmv.»S. , Λ Tim»tbei 11. I». dv Sarram, qui /ap. >.
/re. e inter parte, eCentiales BaptiAni oleum enumerati df-am ,/raa,, Sarrrd.rrw
( r ) Pium petrinorum o&cium, inter aatiquoe Sipcifiai ntu, recenter Augurtinu, pluribus
>n loci,.· It praferiim gplfi. tp». aaaa. 4|. dwifatev/ irtlrn fa nrrar,
Irrltfit, m·
infiitrr fa rem rverrisaaiur ,fa rem »i frr *·',( Patrino·) a fallar grdtvrvr, rraaanaro
r./jtradrar, a DieMi daa^aartea* ItSrraamm. Kt CX illo eju, efiato hi. t. tfrr. Irttfrr. aam.
ieimui propterea Patrino· intervenire, m p»r a/te. rrrdaar , ,«> prr ateam j·"*··'··*
Vocantur etiam Spe·/·'" » Mrtfurtr. KbcdMto, * Nefiurmi frrquentiu, firjtfrm tffti·
lent eosdem. AguSinu, eo, vocat fiMMtrrr ex gonibeio if ,1. alias
ad !·«>/. 'fjtr»
mm. q. jure rigo aterito ritus ifie Inter antiquiore, rcccnletur, cuja, meminit Pa/r tt·
riOrr. d/Mraodrr .far. aaae a«o. ap. Tbeodor guinart 4*. Mm. p. ,oj. Tertuli. memorat.
Sfrifrrrr tf. ,1. dr ieft. gc Dioaif. Areup. aut auAor d, itrhf Hitirri. rttf. s.
( d } Nulla erat iâiufmodi cognati» apud Nettorianu, ; nec minimam iIIiim meationem fece­
re, qui baftenus NeMoriaoi fcripisra; ainuram in bac t» antiquam primava ecclefia diteiplinam fequuti f.nt , de qua, fi fide, eft Jueaina per tria priora fecula oibil habetur i Vide Jue»m. da Sarram. . Quod autem fcribil Oiauonius «>/. Civil. ΙΛ. j. ref. trit. tempore Joanni, X.
nempe anno p,,. circiter. Per f»r nrrm ia
fi t·**· r r’rarrriafr I’ tftiia ι/ιίιχΙι ,
fra il Ctmparr » la Cammare; tu,pis e* impoftura; etenim ultra inox diâa, ια Spnudu ciiam
Metente anno ,,}■ celebrata; Cap. i. habetur t Sr Seam larr/am crwfrrit dr <?ir raa/if ; it Ota
fatiare , a·· remmarr, faa , a·, ,Mm SMteiM [firiuli it tea,, , cr r,aarwarieee iiiriltii ttiH*t· I peraaiam /Met prrda, far.

*

1227
Anno

Ch ai»

n
itfp. «

Diampiritana Synodus

I228

poterunt : dummodo lint
fint ex
ex.
difpenfarione , qu» raro , nec line urgenti . nominibus uti poterunt:
- - interChriftianos
·*·
·watxu^ss
-■ineanttamen
i
VHUiwnuu·!j a
■ bit
•«κπ.ιΙ
tnotivo obtinetur, fi autem iftanon habita, ufitatis
propriis
celebretur matrimonium irritum eft , ac (e
‘ ) q. nominibus
»-»·. - Ethnicorum
-·
>- , vel
nullius effertus, infuper declarat Synodus ab Ethnicis frequenter ufurpatis, vel qux
cognationem hanc fpiritualem non extendi fint illis affinia ; immo vel Ethnicorum no­
ad plures Patrinos, quam\duos(«) vel ad mina inter Chriftianos nota · imponi impo­
unum dumtaxat Patrinum, & Matrinanu rterait! In Baptifmate fynodus prohibet» &
unam dumtaxat » qui ad hoc gerenduiq mu­ Vicarios, ac facerdotes baptifmum mini­
nus vocati fint ; etiamfi alii plures parvulo­ lira ntes monet , Ut ab iit imponendis ca*
rum (6) capita contigerint, nec a Sacer­ vcant .
dotibus permittendum, ut alii > ultra duos
D E C R E T U Μ XVII.
hoc munus gerant.

fynodi notitiam pervenit,
DECRETUM XVI.
LXXXIX. Ad i,
Chriftianorum plures fu* profeffionis oblitos
LXXXVin. Cum per Jefum Chriftum _ poft baptifmum a filiis ' in ecclefia fufcceüque nomen Chriftianorum pro*
Dotninum noftrum, ejuique mortem , a le· ** ptum , eifque
proimpolitum,
ge veteri , & feripta, ad novam,.& gnt- prium, in baptifmate
'r
'
r
'iifdem.,
trJ
tie translati fuerimus , rerta. exigit ratio , privatim domi nomen ahud inter Chriut hxc in cunrtis rebus eluceat. Diffimula- (lianos non ufitatum > pro libito imponere ,
re itaque nequit fynodus id quod in hac fi40 deinde, priori relirto, communiter apdioecefi frequenter accidit , ut nempe fan- P*^a”,tur ‘ Ql*anjobrem fever· prohibet, nc
nomina
alia parvulis
rtorum veteris legis, vei etiam indigena- Chriftianorum
- ullus
■■
·turn nomina Chriftianis imponantur; adeo fuis imponere , vel ea adhibere audeat»
ut pauci fint, qui faortorum Legis grati» prater illa, qu» fuerunt in Baptifmate im­
nominibus appellentur . Prccipit ergo fy- polita . Quod fi jufta aliqua de caufa , 'no­
. nodus, ut facerdotes curent inveteratant» men hujufmodi in aliud commutare optave­
< hanc coiifuetUdinem abolere , atque adeo e rint , id non aliter faciant, quam dum par­
(anrtorum, fanrtarumque Catholic» ecclefi» vuli facro Chrifmate Inunguntur, & Sacra­
catalogo nomina defumant baptixatis impo­ mentum confirmationis fufeipiunt. Qui ve­
nenda , ac pr»cipue fanrtorum Apoftolorum, ro
*u contrarium
«mwwi·· fecerint,
icvcrun , graviter
|;raviicr a Ptrfuri«iu& fanrtorum, vel fanrtaruminecclefia cele-c lc puniantur, de qua re fxpius Vicarii pobtiotum: nec propterea mens fynodi eft, ut pulum admoneant,
fanrtorum veteris legis nomina nunquanu
DECRETUM XVI».
ufurpentur, fed ut fi prx devotione ufurpentur nomina fanrtorum veteris lafis , ea fo­
lum adhibeantur, qu» celebriora funr, Sc
XC- Cum fxpe accidat, ut plures fimul
' frequentius ufitata in hac dioecefi, ut Abraham, Jacob, Zachari», aut alia id ge­ parvuli ad baptismairm fontem abluendi ad­
nus. Crterum nomen Filii , quod eft itu. ducantur» qua occafione inter Chriftianos
hac dioecefi ufitatiffimum, non liceat in’po- non leves excitantur contentiones , praefterum,alicui imponere, nec id facerdotes ligi enim parvulum fuum quifque optat ,
ÎHiantur : cum illud fit dulciffimum ( r) prius ablui, unde, & jurgia inter conten­
efu nomen, nec nifi irreverenter, ac pe­ dentes, & non levium fummarum oblatio­
nitus prxtermiffa veneratione , tanto no­ nes , qux Caffanariis fiunt, ut jmus prx aliis
habeat, qux plane funt prave conmini debita, id fieri videatur : dum ad hu- primas
.
jufmodi nomen , ( d ) eatae grau Jektat fle D fuetudjpes
fuetuc^jpes, quas
qi
ecclefia pati non debet,
fti , «elefliaai)terreflrtaai, A iaferaerata , &
adquas
quasfacile
fa
------evitandas fatis proferto
A oatait Hague tonfiteri, quia per hoc no­ effet, ut non differretur ultra ortiduum bamen, cunrta nobis bona in terris prove- ptifmus, 4t parvuli intra dies orto baptisaniunt: Jmmo.fevere prohibet, ne qui tale rentur ; qua ratione fieret, ut raro admo­
nomen fortiti funt» eo utantur, fed aliud dum, vel fere nunquam fimul parvuli ad
affumantprxfertim dum Sacramentum con­ facrum fontem adducerentur. Quapropter
firmationis fufeipiunt : indigenarum vero jubet fynodus cjufmodi contentiones ab eccle-

.

anno

iSP9‘

,

( · 1 Concil. Moguntinum inter alia
USS· Capital, 1». prxcipjt unum tantum patrinum
•ii b itx re .
( Sj Hujus antiquiSmi ritus meminit sorter M·. 4e taeh/ai. Hitrart. eaf. a. Cvm frtaaiit
( baptiaandus )
ajaa tafiti aiaaaw ( fulteptor ) ·
( · ] Ulitstifliinuui fuit inter Syrdk prxeipue NeftorianM, nomine Jefu infigmri : adeout feptem fupra v igniti memorentur Scriptores Orientales hoc ornati nomine, ia a. tea·· liHiM. Ο­
τι,»· AOemani, Sc undecim ia j. taxea. Vide JS. I. Dee. a·.

( d J Philip. ». 10.
( · ) Opportune adeft Chryibftomus i» <t· j. C»»eX>, Haut- m. ft- m· Haar fartait· A atf·
q»· r««/a mw/m /««r . Diraat aaiae, jaxta aaatta aei aal fraaai aeatiaetar fan 1 u frifti ( ioquitur de Sctho, qui filio impufuit noraen Knot) .··»·»■ apzram aiUMaat » »r zatra aatit taafaaneai aaaeiaa , f»a aallaat aaa Jtfmtiia daeereat. ifitar qaz . ·μμ fnevta atauaa fatrit
iadaatae , wfw auwaat,, «p fraaaanua , 4* 'aereae, eei elaei feaere farreae , arniM trAaa·
mw , fad .Jkadarna· eeratUat t etfae ** qfpa/JdtfsM faMiau Jafere Ar,

A.

I229

Diampbritana Synodus.

1230

clefia arceri (*)> puerofque vei ptlus , veiJ . Φ N. f declarando nomen Patris, & Ma- .
Anno
i- Atrh, talla loci naturalium ) & fuere Patri- _A""®.
poftea indifcrlminatim, St prout Ton rale*
Cmxisti rit , baptizari ; quamobrem faccrdotes cu­
m N., ft* N. ( ipfos nominando ) dt ad calW
rent > ut hnc confuetudo baptizandi indifcrl­ cem ipfc fuum nomen fubfcribat. Si vero l)99·
minatim ho», vel illo», nulla habita ratio­ facerdos aliquis non vicarius baptizaverit
ne > vel ditiorum , vel pauperiorum, quan­ infantem, (quod non nifi obtenta a vica­
tum In ipfis eft, inducatur : nullufquc fa- rio facultatem facere poterit ) ita feribat .·
cerdos, aut vicarms, five ante, five poft So N. Cafianariite , Λ licentia N. Ficarii
baptifmum fununam ullam, immo nihil om­
ir ecdefia ( nomen vicarii ecclefi* ap­
nino , etiam ultro oblatum, ctfi valoris ponat ) iefttuvi N. Se reliqua ut fupra ,
exigui, immo etiamfi munufculum fit cotne- annotato die , Menfe St Æra, fuumque_>
ftibilium accipiat: St fi fecus fecerit, tin­ nomen adcalcem fubfcribat. Hic liber femper
quam Simoniacus , panis a jure, St aliis fit in ecdefia , ac de illo vicarii rationem
ab hac fynodo imponendis plcftatur .
reddant, & Pr»ful in vifitatione eum vi­
deat, dk confideret, an in eo accura­
te adnotentur ca, qu* adnotari
de­
DECRETUM XIX.
ft bent ; ex ipfo cȈm vicarius certior fiet de
XCI. In cunftis ecclefiis parochialibus unlufcujufque state, atque adeo poterit de
fons baptismalis quam primum extruatur ex hac fidem fiscere, ubi ageretur dc matri­
fabrics depolito, vel ex eleemofynis ec­ moniis contrahendis , vel fufeipiendis ordi­
clefi*, vel ex iis , quas populus ad hunc nibus , neque h*c esco modo fient, ut uf­
finem exhibuerit. Fons hfc in angulo eccie· que adeo faftum eft, duro nulla de ctato
fia. decenter collocetur , fubtus parva— matrimonio conjungendorum, vei promoven­
ferobs aperiatur, in quam aqua decidens dorum ad ordines, certitudo haberi poterat;
fluat , ne pedibus irreverenter conculcati id quod conjugibus, Se promotis ad ordines
poffit: ipfe vero .fons ligneo operculo cla­ non raro fcrupulum injiciebat.
ve obferato contegatur.Vas interimcneum,
vel cupreum ad hunc folum ufum deftina*
DOCTRINA
tum decenti in loco , io ecdefia , vel Sa­
De Sacramento Confirmations.
cello afferretur : non adhibeantur ergo,
prout haAenus faftum eft , vafa alia—
indiferiralnatira , quod plane quam de C XCHl. O Aeramentum (A) fecundum, diciX
O tur confirmatio , quod Chriftus
deceat , nemo ignorat. Deinde aqua , quafuerit collatum baptifma, in Ecclefi* pi- Dominus nofter mflituit, ut per illud Chrifclnam projiciatur, vel in locum alium ad luani amplius confirmarentur , dk eo robo­
ufum hujufmodi deputatum, vel etiam in- rati evaderent fortes in fide , ita ut nulla
coemeterium, ne pedibus conculcetur ; de­ re ab ea divellerentur. Idque virtute Spiri­
mum aqua ad conferendum baptifma five tus Sanfti , que ad hunc efteftum , ultra
in fonte , five in alio vafe contineatur. San- gratiam fanftificantem, qu* eft efieftus
do Chrifmate, prout in Rituali Romano, etiam aliorum Sacramentorum , fpecialiter
quo uti debent, continetur, facris precibus confertur . Materia hujus Sacramenti eft
& benediftionibus expietur.
San&um Chrifmatis Oleum , de olivis expreffam.quo fplendor, & puritas fignificator confcientisr ; Oleo admifeeri debet
DECRETUM XX.
balfamum, quo boor fame odor defignatur.
precibus,
XCII. Pnecipit fynodus juxta decreta— Chrlfroa debet ab Epifeopo
.
. facris
_ ,
_____ ,
concilii Tridentini, ac univerfalem eccie- D Λ benediftionibus expiari. Forma ea funt
profert, dura pollice
fic ufiitn, ut in qualibet parochial! ec- verba, qu* Euifcopus
”
défia, liber habeatur, cujus pagin* notis Chrifinate tinao, lignum Crucis capiti con­
numeralibus diftinguantur, in quo vicarius firmandi imprimit, dicens ; Signo te figno
te Ckrtfmate ftletu , tn
nomina feribat baptizatorum, Patrum, ac Cratit, Sr
Matrum: loci etiam , in quo ortum duxe· nominefatrtt
nomine Patrie,, 4r
«r Filii,
Filii, 6·
& Sptritue
Spiritui Saniflt;
Sanili;
Tint, Patrinorum infoper , qui eos e facro tres illico facras, dk falutiteras
'feras orationes
fonte fufeeperint. Demum notentur locus, adjungens
s
, quibus _Deum rprecatur
_______
, ut J„
fuo
in quo baptifmus confertur, dies , menfis, Divino Spiritu ipfos repleat confirmatos .
St Æra hac forma ; tali elie menfii H. Æra » M<nlfter ordinarius hujus Sacramenti eft
N. ego N. Ficariae ccclefia ile N. kaptiza- Epifeopus ; dk quamvis Sacerdotes poffinc
Vi i» ipfa , vel tn tali parte N. filiam N. ÆgXotos, vei baptizato» inungere , h*c tamen

»

( a ) S· Carolus Borronucus in Ceneii. $. Meiiolenen. Par. i. i. j. prcfcripfit , ut hujufmodi
contentione, vitari pollent t l> tri, fnertur, fui uni faijtmi ritui tf , ■« mari primum , Iiik.
it fi mina niiijhitir ( BaptifauiS ) nifi nmfilai tliirr "gei. iitmgur [rrvetnr , fi plurii
nan­

tur , purlin itaret , partiat f*"··» -

,

( S ) Picrtque bapuimum dc confirmationem unum Sacramentum efle idenque putarunt, eo quod
continuo poA ablutionem baptifmalcm conferretur, ab orientalibus te occidentalibus; diveria li­
men luat fac ramen u ; per illud enimeflicimar filii Ori, per itaid euiitet COriJli conftuuimur. Neftoriani vocant hoc facramentum Ptrfietmant, atque dum ungitur Chriûnatc , qui eum fufciptt,
proclamat Mimttcr : Bupeinatui efi Sr perfetai ef lolii Srr. Qiiia ut ait Arbclenns IU. Onlar. Ofic.
tree. j. de Popt. eef. j. i» perfeSieae fiefigaot ( Mtniftcrl Ifimui irfittitn litpua hagnei

St falere fpper wnni*poa*|ue «aram.

1231

Diampiritana Stnohds.

1232

111
men unAlo foil Epifeopo refervetur. coin . mur ad prailum , vlrefqae accipimus* ut
Air··
Atrsto epifeopi jn Apoftolorum locum fuccefierint, aello et tvenra, dlferimint « aut timore
CnxtaTi qUj pef mlouum impfiKtioncm dabant Spirl- pcenatum, bonorum iaAura, tormentorum*
*199- tum SanAum ; cd^eteri manuum impofi· aut mortis, feparesnur a confieflione nomi- l·99'
tlonl fubrogata eft in Ecclefia* ex Chrifti nk Domini noftri lefu Chrifti fideique ve·
concefiione , (a
( a )} Confirmatio , qua etiam re, quam profit® niant·
Spiritus SanAus
us donatur. Ceterum ex comcom­
dbcrbtuml
...............
munis
legis relaxatione , a Sede Apoftoilca
^genta, & non aliter * fi caufa urgens,
XCIV. Cum ha Aenus, Confirmationis ufu
& neceflitas id poftulet « etiam fimpiex Sa­
cerdos confirmare poteft * chrifmace tamen (r), not it laque, Populus Chriftlanus by jus
ab Epifeopo, ut fupra « confecrato . Effe- Dimcefcos caruerlt * quippe qui Prefu-.n
Aus hujus Sacramenti eft conferre Spiritum hwretkorum regimini fubcrat, quamobrcnt
SanAum « animeque per ipfum* vires, & catholic* doArln* veritatibus minus apte
fortitudinem, fient In die Pentecoftes Spi­ inftrucbatur « declarat Synodus oporteto
ritus SanAus collatus fuit Apoftolis* ut con- quemcumque
.
....
, poftquam ad rationis ufum
ftanter , At intrepide nomen Chrifti, ejufqueB pervenerit, dum copia fuerit Epifeopi ad
fidem catholicam profiteatur Cbrifiianus ; hoc parati*
parati, iftiufmodl facramentum recipi
recipeac idcirco dum confirmatur * fronti ejus fi- re;infuper patresfamilias, «rterefqueaJioÎ;num Crucis imprimitur, & facro oleo de· rum curam gerentes* fuos debere mittere
cribitur , quippe frons eft pars hominis filios * ac fcrvos ad confirmationem fufciapertior, nec non verecundis , atque au· piendam. Slqui vero ex contemptu , facri*
daci» fedes: & cum baprizati fignentur in icgave contumacia * Id renuerint « aut fuos
capite, confirmati fignantur in fronte* ut n ittere prctermlferint, fe lethaliter* granempe non erubefeant, nec eos pddeat no­ viffimeque peccaturos fciant : quod fi id re·
men Chrifti, ejufaue Crucem confiteri, qu· nuant * aut prmermittant * eo quod tale
3uidem ex (h) Apoftolo,
tfi Jttafacramentum negent, vel agnofcere taro·
·/■·, P^ttir ruri βabitu, ac dementia. quam veram facramentum a Chrifto ipftituPlurimum differt hoc Sacramentum a Ba· ram negligent, ut heretic), ac a verita·
ptifmate» dum per hoc fidei nafeimur, per re fidei catholica alieni habeantur. Praei·
illud vero in fide confirmamur ; ac ficuti vl- pit itaque fynodus, ut in vifitatlone ecclet
'
„
tam
naturalem
acciperet differt a progref·
C fiarum , populorumque * ab illuftriffimo Me­
fu in *tate* ac vitioni firmitate * ita 'gra­ tropolitano peragenda* omnes live viri»
ti· * fideique nafei, quod fit per Baptifmum, five femina (d) feptennem «ratetn exce­
differt ab incremento, & augmento fpirita- dentes, ad Chrifma * & Confirmationem
lium virium ad eandem fidem conffanret concurrant : exceptis tamen, qui in prima
fervendam , quod fit per Confirmationem ; vifitatione, vel quomodocumque ab a|io
Unde per Baptifmum vite fpirituali nafei- epifeopo fuerint confirmati. Hoc etenim
tnur, poftea vero munimur, & confirma· facramentum * non fccus ac Baptifma , lemei

t a) Cum temporibus apofioHcis foh impofinoae manas, hoc Sacramentum conferretur, Atius.'
effet dicere, illi fubrogatam eia ■■·<·«,■■ cbrifmatis, non vero r*ap'raM<n«ra>; alias diceretur
confirmationi fubrogalam cffe confirmationem ; confulcus ergo dixerimus, fpbalma (ubrcpfiffein anographe ; patres autem DtampcrilsMs iatendific ad conci), ••goer/oo* aa 1)49, quad in rap. il. ilbus
fubrogatioms hanc exhibet cauAm s Caa* atialta tttltfi· , ft* JaiUiu fiie, fl·· tama» ( que fu,pdr confirmatos apparebant) apparere rr/eoeeeor, a·· /«■· eeap/roe Sfiritut S. tifiUittr itjittii'ti,
uu it !v·· ai/Hlit ft»i, aatia tiri/tuati, a^Uini ntfit. Uude hcc fignis fubrogata fuit»
sion impofitioni manus , qu· etiam fieri deoctt adeas Ct- larti teas. *.p. 40.
(*) t. Cprint. sj.
.
»
(r) Sane eo devenerunt ignoranti· Neftoriaai feeulo td., ut hoc Sacramentum non agna (ce­
rent , ut ait fpnodus ; Joan· etiam bulaka dum profefloaem fidei Bom· «mitteret anno , ij«o. aut
circiter , dixit r Ctufmtiira, vere , aa veterer ayf fiat iftnr» - Ututhi taiat fut» i ft> qair me
U ittuifrt i Jofephus II. Patriarcha eap. 4. ffttttli t»e. 4. i avehitur advetius Netorianos, eo
qund g,cro Chrifmate non uterentur. Sed quidquid fit de recentioribus Hefiorianis, antiqui certiSme eo ufi tint , fit chrifma agaoverdot ; ut confiat rx fiituali Cad. fas. Spr. «4. ex Tirooth. 11. Iit. it Sarram, rap. j. fee. *. Georgia Arbelen. dr Bapst/. flgaffs. 4*· ft* Pff· Igitur
tn hoc recefferunt rteentiores , ροη modo a doArina eeiverfabs ecclefia, verum etiam ab antiquis eorum magiftris.
( d ) Hoc (anxit (ynodus omnino ad mentem Cathec· concil. Trid. OeCta/rm. ama. sS. dicentu r N.au, saawa tttftiir» fim fni, avtrfvaa funi rtlitai» t/ta hitniu , Ûgtrr β ittit·
tittttu aaaae èxp.daadN «■ ordraea» , u/qa· ad ftftintutt tnt,
tenentatum tijnr, , ataf’n, n avait. Qpare injnetito nonnulli Antiftites, non refto se le abrepti , reprehendunt Pa­
tentes, qui tempus producunt confirmationis filiorum) quamquam fateamur* aliam (uiuc olim
ecclefi· diiciplinsm.

I233
.,2.
*199'

DlAMFIRlTANA

1234

StNOdOS.

■tel tantum Ia vita fufclpi valet: qui vero . cio egerit poenitentiam , debitamque fubfcienter id
«· iterate reata verlnt, pnrterqnam-Λ jeAi onem fat»A* ecclefi» oftenderit, nec
qtmd (aeramentum non accipiunt* gravifiî- non fidei juramentum fub forma in fyno­ C»·»*11
1599·
aaum (acrllegium committunt. Qui veto du­ do preferi p»a , prsftiterir : declarat infu­
bitaverint, num aliquando ipfum recepe­ per, refic ientem, vcl contemnentem ,quafi
rint, nec ne? vel hujus rei fuerint penitus inutiles rilus , ac ceremonias in adtniniobliti» prsdifto domino, aut epifeopo id ape­ ftratione folenni , tam ifliut, quam alio­
riant» ur justa qualitatem dubii ejufquo rum facramentorum, per ecclefiam appro?
pondus, quod expediens apparuerit, decer­ batas dk receptas, hereticum efle, & spo­
nat . Si quis autem ( quod Deus avertat ) liatam, a noftra ituA» fide catholica, jur>
facrilega pertinacia » contemptuque facta- ta decreta facit concilii Tridentini, nec non
menti, ipfum recipere noluerit, dummo­ ut talem ad factorum canonum normam
do de hac pertinacia conflet, anathemati puniendum ete.
(objaceat » aliifque poenis fevere puniatur,
quoofquc pnrfuli videatur condignum poeni­
DECRETUM IU.
tendam egi fle.
B XLVI. Declarat fynodus in hoc conlirDBCRBTUM II.
macionis,aut chrifmatis facrantenro, non feXLVI Non fine ingenti dolore accepit fy- eus ac in baptifmate, patrinum locum hanodus,compldres rerum facrarum, acdoAri- bere, qui ex antiquo fanA» matris ecclefi*
turde (aeramentis ignaros, aut diaboli infligi- . more, confirmandum pr*fentet: non plures
tione ,fuo in Schifmate contumaciter ρ·ι<·- tamen pr*ter unum admitti pofle, cui paftentes,
nonnullis
A
1. . in locis , tempore vilita- riter adjungi poteft matrina pariter una tan­
tionis ab liluflriflimo Metropolitano pera- tum. Qui uiunus hoc patrini, & matrin*
A* .palam illi reftitifle, dk confirmationem gerunt, debebunt, dk ipfi fuite antea con-·
(ufeipere nolui fle , & ex iis alios, eo quod mmati: nec enim decet ecclefi* aliquenu
rem fuperfluam , nec necaffarlam , haAenus
pt*Centari confirmandum ab iis, qui non­
ignotam, & non vifam dicerent: alios ve- dum confirmationem acceperim. Viraurrnv.
ro eo quod levem alapam, juxta ( < ) S. qui patrini rfiunus fufeepit, debet deciiuumRoman» ecclefi» ritum, a Prkfule imps- quartum annum cxceflifle, mulier vero, five
eram, tolerate renuerent, idque pati cru- matrina duudeçimum, qui prsfcriptam «tabefcetent, quodque deteftabilius eft, hotw- Cfcm nondum impleverit,
r- non
non admittatur,
admittatur.
aes hujufmodi, contumeliis , atque injuriis in confirmatione eadem fpiritalis cognatio
affeclffe Sacramentum
hujufmodi (ufcipienc.
—
contrahitur petrinum inter, five Mut tinam,
tes,dt tam contra ipfum, quam fufeipien- Ar filium Spiritualem, fimilitei patris, dt
tes i.quafi alapa dehoncftari dolide pateren- commatrit erga patrem, dt matrem confir­
tur, verba facrilega , atque hvrefim redo­ mati, atque adeo quantum ad cognationem
lentia protul ite, atque adeo verus Schitma hujusmodi, dt matrimonii impedimentum
renovare facrilege pertentate, etiam pagis perinde fe habent (aeramentum Baptifmi,
commotis integris , quorum animus, qualis At Sacrameoi.im confirmationis. (b)
etee erga fidem Métropolite » ex defpicientia vel pbfervantia Sacramenti hujus dignoA C 1 I Ο V.
fcebatut procul dubio, ca qua par eft fefeveritate in illos fynodus animadverteret,
De SanAo Sacramento Eucharifti* , «c
nifi conflaret , compertumque effet , eos
de Sacrificio Mitfr.
poenituiffe , fuofque errores tetraAafle, rurfufque obedient i· S. Romana ecclefi* (<_, jy Doflriaa 4t Sa»flo Saeramtnto Htttbartfl·*·
fubmittentes, veniam, quam fupplices pe­
tierunt, ab llluftriffimo Mcropolira obti- XCVIL Ï N (piritali vita Sacramentum^
1 Eucharifti* eft ordrne tertium , ■
nuite. Nihilominus^ ut nullus inpoftcrum
funiiia audeat, niecipit fynolus , ut fi ali- cultu tamen , (anAitate , ac dignitate pri­
tplis ( quod Deus avet tat ) fecerit , vel mum , atque excellentius ; quippe quod in
thxetit talia contra hoc Sacramentum, ri
fe continet vere , realiter, ac (ubftantiaii- '
tus, ac ceremonias facras, quibus fideli po­ ter corpus timui , & fanguinem cum ani­
pulo confertur, ab ecclefia, & Fidelium ma , ac Divinitate Domini noftri Jefu Chri­
communione feparatus cenfeatur , & decla­ fti Filii Del, qui verus eft Deus, verefque
retur q^oufque condignam , Prvfulia judi- homo, Salvator & Redemptor nofter, a quo
Cantii. enanti. Tom. XXXV.

,

Uii

fuit

(a) Alans inftigend* ritum non perantiquum efle, telbntu» cum Alexand. Juenin Cr Vaacipe·CL. Catalane row. t. r*»Hf. ·μ>. j>ag. t*. tt tertius noter row. 7. f. 14J. llliui ramea ritu, «·
sninit
MS. uoltr* Angelic* ante aonus joo. frriptum ; placet tuttiiutiani, ratio, quam
ponit CarrrS. «aw.ut. nempe meminerit confirmatu» fa «r etrfi'.c >w CSrtflr ad omnia perterenda exhi­
be re par.-tum » eo vel nuximequod ante See. ,j. a/apa w./u-m promovebantur militerctiam feculi;,de quo vide Catalan<»$. Alnorem autem eaufam detumimus ea cone. Metunt,
fupra laudito nvw. 9,. quod fcilicet ficut re/aanfar
vifihliiat firbeogatum cfl chrilma.
ita reflant bus pctfccutiombu» (cquuta qlt alapa ■
(fi) Aequa nuo exigit, ut non fircus ac m Baprifan , conftituantur Patrini in Confirma­
tione; qui emm Milite» deliguntur, ad pugnam mttrui debent a veterani» qui ritu» antiqullliinu, conitar ex capite ia Car.rS./a» , quod ea Hygino dedit fecul . ? . Thrndoru» /·
‘«•"«‘"(ι «uw . 4. D« cognatione e« hoc Metam- vide, qu* dc ipla nixunu» Apr..
Mas, »7. filet.

1335

DlAMPlRtTANA SYNODUS

II36

ftus » verufttqtM ·»«*■*■
Gactameetum
fuit inftitutum » pridie quam pro nub s pa- fo»
mww WMpkisr. · "T*T*
_ *1
Anno teretur » tanquam omnium fisorum operum A M<l>
Baqnu w
de wvm
cauta iedofla
eft coadidetudo
■■■■■■■ aw
ΰ··ι·····ΐ Ia
>w
Ecclefia
accipMl
Bocharifttam
flsb
dma
<>■
”
*·
CnaiaTf comptesnentum dulcH6mem,/M ( 0) poJB*- - ■ " “ * — - “*
»3S9· »tf euturieh , oettrnm amarum jfroronam tantum fpoclui earn qui fie fisfciplunt, eo- *’·*■
iJMfltt» , arrracn/ernm «b ifjh Jtfftrta tom Chriftum (MteMaat « ac verum Sacra«
mautmam» et dt fit» tvtirifatit /Jddu meata*· Haie divino Sacramento debetur
»hft»tt», ftlatùu» jfyelert. Materia hujus oiitur» veneratio » Λ adoratio Urrias.ac
Sacramenti eft triticeus panis » Â vinum eadem » qua Deo debetur , cum Chriftum
«x vita tantum : unde qui panem ea oryxa » contineat» qui Dent e* » quique ia eo reaaut alia re Gtalll, qau frementem non fit, liter eft prvfens . Effcflus quem ia anima
confecfaverit » aut vinum » quod n avte digne fafciplentium hoc operatur Sacramcurnaturls, iifque vitigineis, five qua fint fra- tum, eft unio fofcipientls cum Chrlfto flr
flut vitis non fuerit expteffum, Sacramea- -quoniam homo per gratiam unitor cuwu,
tum non conficit.· Cum vino autem, conio» Chrlfto ejoiqoe membris, coofequens eft,
crationem parum aqua affecti debet » cujus ut hujus Sacramenti virtute augeatur gratia
quantitas fit longe (i) minor, quam vini, _ in lis,qui digne fument; Λ eiridquid eibut,
cum quo admifeetur » ut facilius modica illa ® & potus materialis quoad vitam .corporaaqua, ante confecrationem in vinum con- lem hominibus prcftat, prarftat etiam , fle
quantam ad vi­
veni poflit. Hec commixtio prucipitur ab "operatur boc Sacramentum
v
Ecclefia', qu* ex SS. Eatrum teftimonio tam fplrltualcm .
credit, Chriftum cum vino.» quod confocraDECRETUM f.
vit aquam tnifculffe ; quamobrtm citra pec­
catum omitti non poteft .* Significat h*c
XCVIL Cum nihil Chriftiaoum populem
/commixtio fanguinem , & aquam, quibus
manavit transfixum latus Chrifti Domini in deceat magis , quam aflidua obfequenris ani­
Cruce pendentis .* (i rni fica t etiam fpedalem mi fignlficatione Euchariftici Sacramenti inunionem Populi Chttftiani cum Chrifto, qu* ttitotionem recolere» Λ quotidie Chrifto Do­
unio eft huius Sacramenti effeflas. Per mino gratias agere ob effufiffimam liberall··
aquam enim fignificanter Populi, per vi­ tatom, qua nobis feipfom fub fpeciebu « Sa·
num Chrillus , per commixtionem vero , crameatalibus reliquit » eo fui Divini atdo- .
converlionemque aquu in vinum, unio no- ris confilio » ur Divinum nobis foppdtcret
fttatum animarum cum Chrifto, qu· fir per C alimentum » quo noftra tpirltualis vita ale­
hujus divini Sacramenti fufeepiionem, juxta retur , utqbe inter srumnat » quibus pre­
mimur » lenimentum, aliquod» & folatiom
ipfius Chrifti Domini verba : (t) Qm »»»·
duttt tttem tertttm , fi- Mil mt»» fimgai, haberemus : par eft nos omises» in huius di­
«em, m eu waver, fi? te· in ea.' Forma Sa­ vini Myftcrii culeum operam omnem Impen­
cramenti hiijus funt verba Salvatoris , qui­ dere. Qua de caufa fanfla Mater ecclefia
bus Sacerdos confecrat : licet eaim plura · non folum perennem huic Sacramento ve­
(d) ac varia in Milfa proferat, piurimaf- nerationem exhibet» fed infuper profinito
que preces» ac petitiones Deo offerat » ver­ anni dic impeniras, (bienniustanti bene­
ba hujufmodi ad fubftamiam eonfecrationis ficii memoriam celebrat : quod cum in hac
minime pertinent ; folum ergo dum utitor dioecefi ufo receptum non tit» fynodus vo­
verbis Chrifti, * nomine illitis loquitur, lens « ecclefiam hanc particularem in taxu.
Sacramentum conficit ; talium verborum vi, laudabili confuetudiae cum S. Romana ecdk eftiçacitate convertitur tota fubftantia defia, ficati in ceteris alite» quantum do­
teanis In fobftafitiam Corporis Chrifti , tota
. -r -.» ________
ri poteft conformare » rpracipit
ut ferla-.
Item vini fubftantia io ipfius fanguinem; ni- Dquinta poft oflavam Pafohu, juxta morem
•hilque panis » Λ vini remanet » prvrer acci· harum partium, Felium fanfliftimi Sacramendentia, Λ fpeeies. Totus Chriffus ,-adeoque ti in omnibus dioccefcos ecclefiis f » ) cele­
corpus, fanguis, anima, ac divioiras, tub bretur; quodque hic dies ab omni populo
qualibet particula divifa , etiam minima. tamquam feftus habeatur » codemque die vel
continentur , ac divifiooe fafla , in quolibet ante, vel poll miflam publica (applicatio
fpecierum panis fragmento, in qualibet fpe- per pagum, vei Jocum, majori , qua poteft »
cternm vini guttula, totus eft, * integer celebritate inftituatur » non alitet ac fieri,
Chriftus, ac proinde a fomente alterutram foler dio Pafchatte.
b prudiflis fpcciebus totu», dk integer ChriDB-

S.. Thon. Aquin. Op·/*
Cpvte. tj (S>
((a)
·) S
(S) Cum eerttflmnm , ec tantum anu fidei fit, etiam
permixtam, i~
-—converti»
-■
aquam «
*im
mm permiaum,
ia Chrifti rfanguinem
quam hic Synodos exhibet, cautelam
* quod
prius
aqua
convertatur
in
. tu»
conversatur
«innat , exilitates palamus Theologorum , * tenebrae
Pbilofophtcas cirea particulas rerum milcibilium , * athomorum coafiiftum . Semper tamen
minor 'aqu*
------- quantitas
-------- .·... infundatur
vinum ufuaie.
(») J
Joann.
<· v. j».
It)
MB.·* ·
. (d) Precibus etiam, * invocatione Spiritu» Sanfli confecratiooem Beti io ata Oreeos ,
tuentes in illis formam eonfecrationis f Syros etiam io fuis anaphoris , te aliis Bcclcfiëfticts
libris, illis adftipolari, immo
S- Ipktumum, afferucrunt
Renaudoties, -·
te Lv
Le Brunt q·
quos
~ te *
l.ww. RviMuvatia»
—S

fasten valida manu eoofetat ' prwtsr P. Bugcantium■ Soc. Jcfu
Jcfu ,» novidme
uovifliM P. Petrus Beaodidua Λ» dtomvrmBtev uteevv ad «atemv Itari s. Op". ppM «. g. Rpht** VMa etiam
lutea ubi dc Lltnrfia Malabarice t * «0 Wftnt», », ps.
(e) Tide Difisti. n'· ps'·

»37
Can***

1238

Dtampiuïtana Synodos.

DBCRETUM

II.

A habeat de fnh peccati·, licere divinum al- ‘T·""·
Λ*·ιΙ· Sacramentum fufeipere abigo· ptavla «*"'**.
omnium peccatorum confelRone,dt abfolu·
tlone habita a Sacerdote approbato, fle qui (IP**
debita jurifdlAione polleat : hec enim eft
Îirobatio , quam apoflnlu» Paulus requirit
n eo, qui de pane illo Euchariflicoedit , ffk.
de Calice bibit, fecus facientibus «ternam
damnationem pr« oculis ponens : f t ) ftU

XCIX- Declarat fynodus, quemlibet fi­
delem Chrillianum, dum ad ufum rationis
per vehet it, atque adeo mares ad annum (n)
circiter decimumquartum , feminas vero ad
duodecimum, debere femel in anno in Qua­
ff ragefima, aut Pafchate , faoAiflimum eu- tti» βίιι^ΜΙ , 4· bibit
, jiuikiiH*
chariftie Sacramentum fufeipere a Vicario, Jfbi
> 4* bibit. Iddrto nec publiAt Parocho proprio fu« ecclefi» ,· aut ab cis peccatoribus hoc Sacramentum dare li­
alio, qui ab iplo facultatem habeat ; qui cet, quoufque peccata reliquerint, ut fune
veto, cum ceteroquin capax (it,( in qua re publici venefici « dt meretrice·, concubina-'
decidenda, flandum ell judicio Confeflarli) ab rii pubbet, dt qui publice
____ ____
odia_________
fine recooinitio Qjadragefim* ufque ad diem domi- ciliarione profitentur ; quicumque demuuu
nicum fecundum poft Pafcha Euchirifliam "publici peccatore»: cui rei plurimum Vicanon fu (ceperit ;proxima die dominica, ter­ rii invigilabunt, fcientes, quod ficutl Illi In
tia nempe poft Pafcha declarabitur anathe­ peflimo , in quo funt flatu , ad hoc Sacra­
mati fubjeAus, dt ab omnibus habebitur tam­ mentum fumendum accedentes graviffimo
quam fegrcgaru· a ' communione fidelium , peccant, ita 1pfi non fine gravifluno crimi­
quoufque confeflionem faciat, Eucharlftiam ne, Illud exhibent fumendum , hujufmodi
lufcipiar. Facultatem tamen dat fynodus publici· peccatoribu· ; dk Idem fervarl de­
Vicariis* ut fi viderint aliquos fu« Partscin, bet, etlamfi publici h' peccatores fchedana
non pofle intra tale tempus pafchale pr«- afferant, in qua Sacerdos teftimonidmferat
eeptum Implere, eos ufque ad Felium fpi- de eorum confeffione, dk abfolutioue obten­
Ht as SanAi expeAent ; quo tempore elapfo ta , fi interim proximas occatione· publicas
ipfos à communione Fidelium fejunAos de­ non relinquunt, dk peccate non delinunt .
clarent ; prlu« tamen eos , prcclpue in Sil­ Qu'. in re vicariorum confdentias urgemus,
uis degentes·, admoneant, vel per fe ipfos, ob maximam diflblurionem hujus dioecefeos ,
vel
per alim
.. a ,..
_■ „ · fide.. dignos,
.. λ ,r ut accedant
______ ad in qua peccatores publici Euchariftiam fu*λ
eccleliam implendi caufa urgens pr«ceptum,C mere audent: prnfertlm ccncubinarii, 4k
lin minus declarandos
efle
anathe­ qui non expcAata ecclefia fcnienrht^unu
‘
“ cenfur*
*
matis fubjeAos. Curabunt etiam Vicarii Cel­ uxoribus non cohabitant, ac alii inimicitias
le, quinam prcccptum adimpleverint, eo- publice habentes ; quin fit, qui eos abfterrtimque nomina In album referre, uti pre- reat,de quo rigidam Deo rationem Vicarii
dpitur, quantum ad annuam confeflionem : reddent: ceterum in mortis articulo,etiam
ffk quamvis Sacri canones, femel tantum in publicis peccatoribus, hoc divinum confer­
anno, Confeflionem, dk Communionem prn- re Sacramentum poterunt, dummodo eoe
ceperiut, fuadeant tamen Vicarii fuit ovi­ poenitere deprehendant.
bus, ut pluries intra annum, utrumque Sa­
cramentum fufclpiant ; prafertim in Fello
Nativitatis , Pentecoftcs, At Aflumptlonls
CT. Docet fynodu^, divinum hoc Sacra­
Deipare ; quamobrem die dominica prece­
dente ad has folemnitates, eos dc hoc ipfo mentum a jejunis tantum, ut fanAa Matet
admoneant.
ecclefia pracipit, fumeodum efle; quod jeDiunlum tale debet efle, ut a .media noAe
nihil potus, aut cibi, ne minimum quidem
fumatur ab eo , qui fequenti mane EuchaDECgBTUM III.
rifticum Sacramentum fumere vult ; quod fi
non jejunus accederet, graviflimum (acriluC. 'Declarat , t'docetque fynodus , nulli gium committeret ; iis exceptis , qui gravi
quantumvis dolorem ((*
Chriftianorutn , quantumvis
* ) labojant egritudine, ex qua Imbecilles red­
diti

DECRETUM IV.

liii 2

( u) Quamquam elim communio Ettcharillica daretur infintibut pofiquam BiptifnuT fu/ci.
piebant, * quidem jejun>s tantum, ex I · Ori. *>· . Mjbilbntt d.csui : Nullum r.Suw
vnptaai , m ledrarur uatvfuam reuMMraeeear ; tamen diverfa hodie in Ecclcfi, d Ictplina vi­
get, nec pueri· hoc sacramentum datur , quoufque inter ctbun profana· , dt facrum dtfeer.
nere noverint; iu quod prsferibunt Rituale· o.nn:·, qu,· contulere puteri·. Erat infuper Eaeharidia teffera eorum, qui tn ecclefi* pace obibant; atque hac de caufa , etiam defundi» tra­
debatur; dc quo ritu tuter alio· coalui· f ranci feipn flcrlcodis m cruditifima Oifrr. Xr Obietia»·
fi.j. <v. to. tag. So. fidlr. F··»», ira)·
( b > Solam fidem ede prsparatiouem requifitam, atque (ufteientem ad hoc divinum cibum fe.
m-nduui, error efl damiatui a. Indent. Coacti, fie/’, t). Ca». «t. datait etiam atque declarat,
i’ll* , quot peccati lethal·· confeienna gravat , quantumcumque dolorem habeant , fit le contri­
tos exrtthnrot, habita copia Couledbrtt ncccdane premmeodan ede CoatedUiici· Sacramcntalei».
Nemo figitur Gbl blandiatur , qu, antea D. Joan. Chryfe*. verba Hv*.|. ·■ »p. ed
pen fi taVSSin Moire, ordre imm guaeaodecoofoe , dk e» no/oecod<u« mq|M finem Irgrrrme namw*
MMw . (r) t. Cor. ti.a;.

·

1239

Diamfbritana Synodus

diti fttnt ; ifti enim eleftuaria fumera, ( a ) .
Anno <UI
—q
aut ftjUHft
quid IKTÇ
leve jPIAJ
pjo^VÇQWICUM1IW
reficiendi» VIKtW>
viribus>, |HVU(
proue A
vaxiart jujicawerii confefiarius, poterunt, M mot1W·
tu» ingravefeat.

DECRETVM

,

„

V.

I24O

DECRETUM VI.

CHI. Qpia fvpius in puerperii» Mulieret
vita periclitantur, & nuo rato pereunt,
declarat fynodu», eas imminente partu(fi)
facramentum pernitenti* , ac eu.barlfti·
fufeipere debere, quibus fu* «tenue faluti
confulant: idque prefertim fieri oportere,
fi partu» fit primus , in quo vit* periculum
majus eft, ut experientia conflat ; quapiopter Iplis commendat , ut opportuno tem­
pore id. execution) mandent, « prjufquatn
doloribus oppreflv, ad ecclefiam venire ne­
queant. Id etiam declarat faciendum efle
ab iit,
diuturnam,
&r
periculoftm
—
—, qui -·*...—.., w
....na—
® vigationem aggrediuntur, eandomque fu*
«tern* faluti» curam etiam ipfis prccipit,
ac fummoperc commendat.
'
D E C R B T U Μ VII.

CII. Non femel tantum fingulit anah,
nempe tempore Pafchatis Refurreâionls ur­
get perceptum fumendi Euchariftiam , fed
etiam quotiefeumque Chrillifidelet in pro­
babili . morti» periculo verfanrur, ac pr·fertim fi quit graviter «grotet, quamobrem
hoc Sacramentum dicitur Fianra·: nimirum
commeatu* pro itinere ex hac mortali ad
«ternam, immortalemque viratn .· Idcirco
prccipit fynodus, ut omne» graviter decumDentes , aut in vit* difer imine conftituti
tnaxima cum reverentia illud fufclpiant.
Quibus aurem cura Infirmorum incumbit,
Vicario» tempore apto accerfant, ut eo,
pane Euchariftico reficUnt ': diligenter etiam
Vicatii inquirant, quinam, ct quot fint in­
CIV. Cum In hic dioecefi quamplures fafirmi In fua Paroecia, cofque, antequam im­ ceruotes, <St Caflattarii facrum non cele­
becilliores reddantur, vel ex itinere nocu­ brent, vel quia impediti, vel quia ante prementum recipiant > leÂica a bajuli* ,five alio feriptum a facri» canonibus tempus ad fa■quocumque modo jacente,, in ecclefiam af- cerdotlum promoti, reqbifitam ad celebran­
portari curent, ut fanAiflimum fumant fa- dum «ratem nondum attinguat ·. prccipit
c ramentum i cujus rei gratia , ecclefiaqust- fynodus , ut SanRiflimum Eucharifti* Sa­
libet, 'leAicam, vel réticulum pulvinaribus cramentum fumant in feftis (biennibus, &
ipllruétam habeat, quihu,'commode, afjror- ad minus feme! in menfe..· optaret infuper
tentur ;id vero poli menfi-m ab huju* Deere- C fynpdu*. id ab Ipfi, finguli, diebus dominiti publicatione execution'!' mandent,& quid- cis reverenter
>
'
, St cum debita .animi pré­
quid erogandum erit , accipiant e pecunia­ parât Ione fieri. Quoties autem facerdo» qui­
rum fuituna , depolita ad ecclefi* Inftaura- libet a manu celebranti» Fuchatiftiatn fu- .
tionem > vel otnatum . Quod fi aliquis adeo fcipit, indutus Iit fupcrpelJiceo, & liola e
négligeas fuerit, ut ipfius incuria aliquis e collo ante peflus in modum crucis coapta­
'paroecia abfque viatico ex bac vita difcef- ta, ut a reliquo populo dlftinguarur,'pro­
ierit, per cenfuram fufpenfioni, per fema- ut exigit decentia, ac dignitas gradus f*·
ftrp ab ordinum exercitio, & emolumento- cerdotalis.
tum ecclefiafticorum perceptione prohibea­
tur ·, S.i autem id contingat ex incuria alio­
DF CRETUM VIII.
x
rum, qui «grotis afliftunt, eo quod negle­
xerint vicarium arceflere, a pr«fule pro luo
jCV. Quonùtn, nt fupra diâum «fl, noi<
■tbitrio graviter puniantur. Sciantdnterim licet aliquem peccati lethali, confcium ad
vicatii fedulitatem omnem in habe rem im- Sacramentum
_
_______ _____
_ _ ..
____
ATtari» accedere
, quin r
pecca·*
pendere, pnrcipuam etfe fui muneris partem,Dta facramentall confeflione priti, expiaverit,
r
’ ' fynodus,
'
‘
‘
....
- facerdotibus
quant
ipfis
ipforum confcientiasob- declarat
fynodu»
id nec ■ipfis
ftringendo,
fummoperc
commendat.
“~
‘
.
‘ ·
licere. Nemo iraque, quem remordet poocati lethaiis con(cientia facrum ceicbiare
audeat, «quin fi opportunitas detur , & non
dent, qui ejus confeflionem excipiat, pec«
ea-

( a ) Id quidem eft contra Ecclefi* difcipitnam , qu* etiam m infantibus jejuniom olim exlgebit, «r ftfrt 1»
a«w. s* diximus, fed fortaffe h*c relaxatio fui» neceflaria ad proroo.end.tn f»cr« Communion·· frequentiam in 11* regionibus , in quibus Eucbariftia non defertur
ad infirmos, fed infirmi etiam Viatico muniendi ad eam I unie neam deferuntur ad Ecclefiam , ut
preferibitur iv/ryurorr Orer·*·. Mo* deferendi «gros ad Ecclefia, feu Mooaftcria, ut lufeipc.
seni Sacramentum (Jndiunu extreme, vigebat anno ·{»?. in India Occidentali, >· Ctaeiht ·■»»· Mrx>r·»· ejusdem anni abrogatu, eft t flr M. ,. irt. » fi. ». ftatulüi» 1 tfe r«n rmaa«a>r tt
^•ritrt ««afvrrvX, .. . rttiitit»· wrftttr ... earrraar V**'*· ittf^iftt ( portitorum Η,ίοιικιη
revofea; t)«u,/airra, «er,fera, ■ Confule Goar in taeSefegr· de ritu oeferend· *groto» ad fcclefiam , ad Sacramenta lufcipienda . Ceterum Ma laba ren fe, *groi *d Ecclrliam aiportabant, ut com­
municarent, ne li Euchariftiam per vico, deferrent ad infirmo, , *bEtbmci, fiera Myfteria üiibera.
J ter taâarcntur 1 vide Vine. Mir. ht. t. ttf. b.
\
(t> santiu, Carolus Borromcu, corn ttttili» Utiitlu. t. *. to. ftatuit, ut non folum qui profeâurut eft ad locum, ubi fit pefti, , aut berefi, t aut iyurui ad bellum, aut ubi nullam confeffaru copiam habere poteft, aut iter infeftum, au» navigationem aggrefluru, peccata confiteatur,
(ed etiam quod idem tjftumtfttittt (Parochus 1 de m»/<er»S«e pernime purdwrfe r aufeer ittet/t·.
perime· /rrpu«a,tar '/smmi /aevqfanfla garba/tXia iacraaaroMw.

Ambo

*199·

I24I

A**0
•JzV·

I^IAMPERITANA SyNOdUS. ‘

1242

cata fua confiteatur, quod fervandum eft . eft hoftia. qu» facerdotutn mfnifterio in al- '
etiam ab iis facerdotibus,quos munus, quoAtari offertur, ac ea, qu» in ara Crocis fuit
funguntur, vel fvpius, rei etiam quotidie oblata; offerendi ramum ratione, difereta. Ch ai, rt
celebrare cogit : dt quamvis hac obligatio· Unde non folum offt.tur pro peccatis, poe­
ne obftringantur facetdotes peccati let halls nis, fathfadlonibus, aliifque ncceflitatibus
Confcll : nihilominus etiam non confcllr fy· virentium fidelium, fed etiam pro iis, qui
«nodus prcciplr, ut ad augendam anim» pu­ in Chrfflo monui, & in pcenis purgatorii
ritatem, femel ad minus fingutis hebdoma- criftentcs, nondum plene a peccati» purga·
dis confiteantur.
ti funt, aut pro pernis ob peccata debitis
non fatlsfecere : »quum enim, juftumque
erat, ut facrificium in omnium falurem inftitutum, omnibus prodeflet. Huc infuper
CVI./Preciplt infuper fynodes, ut dheo. eft illa oblatio( r 1 munda, ac pura, qu·*
ni, & fubdiaconi, qui diebus dominicis, nulla offerentium (d ) pravitate, nec indi­
(elin Miffa fotenni facerdotl Infer viunt, In gnitate inquinari valet : unde ejufdem eft
eadem Miffa cibum Eueharifticum fumant, pretii, quoad fubftantiam., valor, dt acce­
& In folennlorlbus fieftis Chtifti Domini, 8 ptatlo facrlficii, fire offeratur a facerdore^
Del par»! ac SS. Apoftolotuut omne» omni. ntundo, puro, ac inculpat» vit* > five a
Bo Chaînâtes ad Eucharifticam menfam ac. peccatore immundo, ac vite contaminat»;
cedant : idque curent Vicarii, nec Don pr». nec enim fuam ab offerente accipit dignita­
fui* dum diveefim peragrant de (latu rerum tem, fed ab ejus, qui offerfur excellentia,
cornofcet-!diligenter inquirat, an huclau­ ac magnitudine ; neque Pater «ternus il­
dabilis confuetudo rigeat.
lud acceptat ob merita, dt virtutes offeren­
tis facerdotl», fed propter valorem ejufdem
DOCTRINA
facrlficii, & merita infinita Domini per il­
lud oblati. Unde cum Dominus Salvator
De Stafio Miffa Setrt/tie.
nofter effer fe ipfum cruente oblaturus in
ara Crucis,excellentius fu« immenf» chariCVII. Τ’Antus fuît amor Del erga no» ratis erga nos fignum exhibere noq potuit,
1 in inftiruendo Eucharifti» Sacra· quam inftituendo. hoc vifibile facrificium in
mento, ur non folum Corpus fuum, & San. ecclefia, quo cruentum illud mox offeren­
gulnem fub fpcciebus Sacramentalibus no· C dum femel in aram Crucis , quotidie, & plu­
bis cxhibuetlt, tamquam coeleftens cibum, oowcuu,
ries diebus ungm»
fingul·» ·π
in cccicuu
ecclefi» anan,uiquc
altari, ufque
quo noftrarum animarum fpiritalem vitam ad mundi finem non fine maximo totius hutuerl, confervareque poffemu» ; rerum e· mani
----- :-------1---------------------'' ’
generis
proventu renovaretur
. Quod
tiam illud inflituerit, ut militans catholica quidem divinum facrificium foli offertur Deo,
ecclefia, rifibile, ac juge facrificium (k) etiamfi quandoque in honorem, ac memo­
apud fe haberet, quo mundaremur a pecca­ riam martyrum , aliorum pe fandiorum , cum
tis, dt pater cœleftis a nobis Innumeris fee. Deoregnantium, celebretur: nec enim fanieribus oflvnfu*, a rigore juftiti» ad lenita­ Ais, fed Deofr) foli, qui dignatus eft Item, & mlfericordiam revocaretur. Itaque pfos immortali gloria dunare , facrificium
in Miffa offertur Deo verum, Λ proprium offertur, in gratiarum aftionem ob ft renuam
remiflionis facrificium, tam provivi», quam martyrum viAoriam, ac illuftria dona, &
pro defundis ; hujufque oblarfonh facrlficii bona aliis fanAis collate, nec non ob triumredditur Deus propitius, gratiamque, iacDphum, quem per talia dona a Mundo , car­
donum poenitentia peccatoribus impertit,
it, ne, dt Diabolo reportarunt ; ipfos· etiam
vi cujus vcnlatq peccatorum, quanrumvis fandos deprecando, ut dignentur pro no·
enormium obtinent. Una enim, eademque bis intercedere in coelis, quorum memoriam

DECRETUM IX.

(a) Laudabilis illa coufaetudo multi» in locis viget, pnecipue ία Hifpania inter Auguftioenfes
ad prKfinpiuin Conftitution. Ord. parr.t. <·«»■♦· ». J.iis verbis.' la/uprr >«Sras»r , »t ■· Os>»>»<»h , <u [flnuhii drrSd/ Diat»a»t ti ItUimniyttl aittr nrt»,
furni Sartrin tna·.
m··»»,»· frtifiat. Q^od etiam non femel'fieri vidi tornat in Sacrulanfta Batihca Vaticana, ubi
illis diebus Altaris Mimftri 'Diaconus Bt Subdiacnnus, etiamli fint Sacerdates, Corpus Donum fu.
(cipiunt e celebranti, dumi*.
' 4 ) Qyatn vocamus Mifaa», verum e(fe Sacrificium, ea Scriptura, dc traditone perfpcuedefcendit ; de quo Inter al os vide Pouget J»Jf». Card. l,«.s. paf.aje. Bd>r. rtatt» *»*> i?,». Qpod
Sacrificium varias appellationes fortituin eft; Patres enim Orientales i U ad vocant Loarfian , icu
publicum mimftcrium » aut mutuis 4 Mytagajiaaa affionem my dicam , vcl iotrndulbon.-m au my.
fieri».' 3y auxins; Fidelium congregationem ad myfteria · Aaàpdvraa,, Curium elationem ; demum O—
Îtiaram, id eft oblationem. Latini vero Patres , dc Concilia hoc vocaverunt C.llrda·· eodem lenu, quo Grue i Synaxim ; Darei»trua,, id eft Domini facrificium; «grudaas huc eft lacrain acito·
liem, OUaiiaatat denique aut C»«m»»/*»«m dt JWfuar; mot tanen invaluit, ut apud Gtficus L«sorgra , · apud Latinos Hifa, aliis appellationibus orni fis vocitaretur .
At) Malacn i. «.to. <ir si. tn sm·· /·»·( luxta Hebicim )
tftrrtar mmiai mn,
tfi- MtarSa ( oblatio munda, aut condimentum Sacrificii 1 futa μχ»··« »«««· mm* >· /.·Π
.
(d< Wrtiral. di. tttttfut Citi.Jtut, Hat ia Concil. Confiant, anno i»i}. ejus receidct er ro­
tem', nempe quod Magijhr )»cm„ Har dixir t dsr sraearir , pir·/ fi Sntrin tfi «» prrrat, _»>.ri·/·,
»>b)l fttit , »r,M« ttaftttet , aer fit iii C»tf»t Cbritt , fti maoer iii /uifitatt· ft»n fitât »»tt.
(tiltt etiam a Concilio Trid. declaratur ttfift- as. rap.·. de
; fisa ram,· daaftir
A*eei»«w tgmi dates ( ficclefia )
, qM tUt a.reaaorr.

1243

Diampirftana Synodos.

'ii44

•' 1

(a)agimu* In tetri*. Poflrcmo anltbadver- . quudea Cluifl** dixerit Interconfecrandum, '
Aw»O
Ammo tendum, quod quamvh cophariflia temper Λ ex apoltol'ca traditione accepit ecclefia, pr*· (
CMatan (jt tecramenrum, non eft 'tamen facrificium* cipit fynodus in formula contecrationi* non Cncrcti
*199· nifi dum offertur.
, proferri. Nihilominus eum talia verba in’fe
___
pium , ac laudabilem fenfun contineant*
cumque conformem appellationi* qua ce»
DECRETUM I.
clefia Euchatiftiam, futur* glori* pignu*
CVI1I. Cum ecclefia h»c per mille Λ- vocat* utque antiquus ritu* * quantum pa­
Fidei lincerita», ac doArwt* puritas,
cento* annos, fanA* Ronan* ecclefi* » qua ttitor
itor Fid
eft magiftra ecclefiarum omnium , & In alia* ferveturt , ca facerdot dicat > elevato iam
otrncs linceram doAri nam, & .ecclefiaftica Calice, ac profunda Inclinatione peraAa ;
difeiplin* lege*, modumque derivat, mini­ ita ut tequenre* oratione* ab illi* verbi*
ne fubjeAa tecrir , faAum eft , at ea qu* incipiant, permutato tamen verbo «oFtr*
ad SanAum mifla? facrificium pertinent, quod tanquam ex perform Chrifti dicebatur,
fer va ta non fuerint , ea qua par eft inte- B In «ait/, ac proinde nomine fuo loquatur
gritate, ac puritate; epifeopi enim e Ba- '·---'
— dicent;
J'------ «·Fee
— --c- —
■—- r>.
—
(accrdos
trit —
ath/
figaai.
Cum
bylonla mlffi , utpote fchifmaticl, ac he- au ι cm ea , qu* fcquuntur in fetala
retici ea omnia per fummam licentiam·, cularaat, prout verira* ipte , & ecclen*
quidquid ipfi* vifum fuit Mifl* addente*, confueiudo poft u la t, tantum dicantur de il*
vel detrahente*, magna ex parte labcfaAa- rebus, qua* ipfa futura* expeAat, & porunt : quamobrem in milfa Syriaca, qu* in feit, & quidem tanquatn fem per duratura*:
hac d'oecefi recitatur, nonnulla Inconfidera- quod huic facramento non bene convenit,
te effetuntur, qu* errore* Inducere, & fo­ cuju* ufu*, ficuti dr aliorum Sacramento­
vere videntur'; pleraque etiam impia peni­ rum dumtaxat eft pro hac vita , A ufque ad
tus, & hcretica ; qua de caufa libri omne* confum mat'onetn Mundi) quippe in medclam
facrlficil rituales, five miflale»? quippe qui fpiritualium «gritudlnum nujut «It* tantum*
fuerunt ab hareticl* Neftorianis depravati inditata fuere i in futura enim cita vldcbl.
in ignem projici deberent.' Verum cum a- mu* Dominum, non fpeciebu* "Sacramentaliorum copia defit, quibus celebrari poflit, libus velatum, fed perfplcue ficutl efl: nequandiu Dominus npfter papa, quid agere ç que manducabimus huncdl vinum panem Anoporteat non decreverit, sut miifalia Chii- gelorum tecratnentallter, fed eo modo, quo
daiceconfcripta , prout inftanter , ae humll- Angelicum
*—
manducant; atque adeo per vilime (yncdu* fupplicat, nnn initerlt .* preci, fionem Divini Verbi, quod fub fpeciebut
pit (ynodo* illa expurgari, & qu* tequun- panis coat inetur , longe plenius tetiantut ;
tut (F) interfari : ceterum ante expurga­ ea pràpter expungantur illa verba: ia fatationem, quam illuftriflinus M.-tropoliranu» fa fa^iltruat; quorum loco ponatur : af^ae
in vifitatione, fimul cum doAis viris, Ae ad t tufam matituem fatuli,dicendo : bar erit
Ch* Idaic* lingu* periti*, qiios ad id depu­ tabi/ ttguat, afyae ad etafummatitntm Jaculi.
taverit, perficiet, tecerdotum nullus iis u· Tandiu enim eft pignus, quamdln peregri­
tatur.
namur a Domino, juxta id quod Chriftu*
Οχ. Primum cum exdoArina tepra tra­ ecclefi* te a ptomifit ; te nempe cud» nobi*
dita de hoc Sacramento, conftiterir , Sacer­ manterum ad finem ufque teculi, ad*quem
dotem non proprii* ipfius verbis, fed verbisDufq
ufque facramenta ad noftrum remedium ab eo
tantum Chrifti Domini noftri, authori* , ac iniiituta non deficient ■ Poft Illa autem ver­
foliitutori* ejufdem tecramenti, confecrare: ba , pergar Sacerdo* immediate prout innon licet addere in forma confecratloni* Mifla habetur, Gltrta tibi Deamat mr, Cia·
verba aliqua quantumvis optima , verbi* li*,
qu* Chrvllu* protulit, edeepto verbo rurar
CX. Item In confccratlone Calicis* dum
quod ecclefia Romana foimul* cdnfecratio- dicitur: ■«*>/ te/lameati, jae frt vth/f ad­
nllcorporl*& fanguinl* adjunxit: quia pr*· dantur Chrifti verba.* neor,
*rerw reterquamquod ex apoftolica tenet traditione, Jfaateali , myjleriaaijfdet, fa>* fra vthi , ♦
id Chriftum in Corpori* cotifecratione pro- frt malit/ +c. Itaque verba contecratiuni*
tulilfe, & Matthou* in.Calici* confecta- tam Corpori*, quam Sanguini* reformentur,
tione pofult .· Verbum illud non immutat ac in omoibu* apponantur Miflalibut, juxta
fenfum, fed unice copulat procedentia ver-' caneoem,.quo uritur ecclefia Romana , dt
ba cum tequcntlbu* . Excipienda paritet, uni verte li* ; itaut nihil addatur, vel dema.
funt
Jtdei, tur ; nec non ecdem adoratione*, inclina,
■»>■> verba
»,.«· hvc;
·ι«»., itérai, βι
*χ Ntf/rta/n
raj/·*..·» jwt
qua
licet apud Evangeiifta*
non reperian- g tiones , & ceremonia fiant* qu* in mifla li
·.
”
_
....
j
a ,:-. traditione conflat,
qq pr*fctlbuntur.
tur, ex eadem
apoftolica
Chriftum ca in confecratione Calici* adhiItem , dum Sacerdos dicit ; Deviae Dear
buifle , quamobrem ipli* ecclefia utitur. •qfter, faaade forabit ia aabi/ edar finivifVerba igitur illa , que mifli* Syriae* ad­ Jfmar, eo loco ubi dicitor : dr <«» niaa
duntur in Calicis confecratione : *r htc erit anjira veritati/ tua fittatia faertat tllajira·
Vviu fi^aar., tu jacula /aethram; quippe ta, tuar utt'ituni iîltdi Filit tat AtT,
qu? in nullo ex quatuor Evangeliflls, aut loquendo de die judicii, dici debet : dr tum
aliquo novi teftaiucnti libro habentur, nec ttrftra aefira veritati/ 10« foeuda/e Juerial
laltu mure pofitMi <*, ea Apufteli** traditluM. m apter Io aaerifici* Mif* aremur* Sae-

Aere* r «t patet ea auiiquiAmii Litoruli», bea tP. qui primi* iacnUt flMoara * Uftme aimire«, CypruM, Crrillo Rieof., CUrytefl. , AuguArnu undem quem adeas M».g. d* «Μ. M
««/·»?. »
rap.ru.
(»> Plura hic adauunda efcnt eitea M leea * qu* (yeudur esitavitt afta* aAua* anama*. *

emaia njeeiam» adltliugiam MaHwiMi ad «aleam *yaudi vofltam.

J

1245

Diammiutana Synodos.

1246

.

rsmt tllafirate g fame MeerrMsu/ ft*r. ; quia
Item; in fine huius orationis, quam dia* Atrno
inftntam anim· nate diem judicii illuftntn-A conus dicit; ad illud: tferttt att arart, Csuni
Cttarsrr tur · Λ glorificantur In Carlo ; tunc enim 4· exaltare aaa» Dta» Patre», Daàaaace is no.
*99- tantum corpora glorificabuntur .* videntur a»aia», adarattaue Cii»tjgi»a», faiftr Cbrs.
’
autem prndjAa verna alludere ad Neftoria- ^a»fetit aab tt/feabeaaa ; dicendum eft: y··
■orum Iwrèlhn , dicentium, Jnftorum ani- fer
Jtfa»
.
_ fa» Cbrj/t»»
Cbri/ia» Fill»»
Filia» faa»,
faam, Deauaa»
Dsauaaas
mas, ante diem judicii, Deum non videre, nqjl<aas /»*·· aobrr ft*"* biaa» de.
nec gloris, At beatitudine gaudere ·
Item ; dum facerdot calici vinum Infun­
CXI. Item nbi Diaconus dicit: araad» dendo dicit : aufteatar fremfat faut , j»
pr» SaaOh Patribat eeftw Patriartba a»· Caiitf Dsum·) aa/lri Jefa Cbrijlt -, dicator:
fir», Pigere euetrltli tutae Ettlefia Ce- aufttatar tiue t» Ctlitt Dtaiti ujlri ; no
thalita; id intelligèndo de Patriarcha Ba­ verba Illa, quibus vinum nondum confe»
bylonico Schifmat ico , ·* Bfifitf· baiae Mt- cratum vocatur ptetiofus Sanguis, pr»beant
trepalit, dicatur : fr» Saafttr Patribal »»- occationem errandi, Λ videantur alludere
fine, Beatiffi»» Pafaaaflr», tuiat F.celejia ad damnatum Grecorum morem, qui ofteCatMlta Pafiut, ipfum nomine proprio
(■----- !_ rentes panem, & vinum ance coniecratiodeiignando : <P Bfifiaf» beÿae M'trefalit
rapa/rr ,,"nem, ea adorant, dicentes, fe ita facere
cjts quoqee nomine expreffo; ft· Hinftrit propter id, in quod poftea convertenda funt.
ifjhra».
Item mox, infra cum Sacerdos ait : exftItem; paulo infra dum Diaconus iterum (hu
"
~
■- , d
utftnm
Da»laa»
, Carfar Chrifti
orando dicit: fratifae au if artet arare, fr» Saa&aiae» tjat frettafa», fafer JtuFla» al­
utdnilltf Patra» aiflrara» Saailara» tar r tgcra»at ; dicendum cit ob eandem ra<λ Patriartba tuiat ettlefia tatbalitapejh·
, .
tionem , faut» fieaffa», ft· teltce» prttiarr/,nomen Babylonici patriarch» proferendo, /«· tf<ra»at.
verba reformentur tie : frattfat ifutet w
CXTV. Item paulo etiam Infra, ubi dldt
ercrr,,,fra iiuilamitatt htrit nearer·*
,
j ,
piaconus
: tdeat feaperet ,4· fitarabaatar,
Daawer
p pont
nomen. ipfius, Suffit Cbnfli ,dfa»faiu» tjat fretntfa»,
j**·
' Pafa , &
* a 7.
-------rd
* r ---------dr Bfi/tefi
·*-·--■ ’ bajat
, · ». Metrafalit. proprio ejus
Jbftr SuButtlun a/traatu,; cum non­
nontint attpolito.
dum panis., St .vinum conlccfaia tint, dica­
Item: dura Diaconus pefteadiclt: rawwv- tur potius : Edtat fUiffret , dfatarabaatar ,
Mermuer <«r«« B-ati/Pua» Mint» Pi'f·· fttta Staff»»,
.......... d
- Cthc»
______ frtimjta,
,
fitat», Matrt» Cbrifli, ft· Salvetartr, fcd-Cpw SaaAam <r/«ar> ajftra»»t.
batur: Saaflaw Mun» Drt .«tor, ft· vert,
Item infra,dum Sacerdos fub filentio di­
& Rede»f tarit ,4* Salvatarit taflrt &c. per» cit orationem, qu* Incipit. efferet»r , dg/averfi etenim Neftoriani, impie negant, vo­ rtd rarraa/erur ; ubi dicitur : >■ Cbujlat, yw
candam cire Sandiflimam Virginem Mariam ablater tji pre falatt anfirap dioatur: Jrfat
D«r Μ-ttrrM , ut m (uperior ibus diAuou Cbrtfat Otauutu tutflrr Dri HHar, qm »bla■anet.
ter *β
CXll. Item qua paulo infra idem Dia»
Item dum Sacerdos elevans vocem dicit.
conus dicit : «immeaoraaer qusfur farrre Claria Patri drt- taanaeetorfii Pirfiair Ma­
iflrtt Sjtftat, i· ttrrlttltr DMltrtt; D»’ rr* , sMtrrr Cbrtfr , dicen. um eft. fiitt ta»»«sraara , .4· Sa»<f?aw Ntftaria», S· Drodv- auetarati» Pirriut Maria, matrtr itftn
raat, S. Tirodor··, S. EfBra», S. Xara- i>tt t tr Daauat aejtri Jtfa Cbrtftt.
baai, S. Harttfa»; etaarr ftrsqa» Daffsrrr",
Item mox qando Diaconus dicit .· « fitta. <► Pretbyter»t, vtritatte ttlttnt: Qrt»ar,
»r t//ini» fratt»mb»i , »tnm par*, at pa­
eft ; Apàflolt tffiar Jfltt Det, Cr aim drt.
iera Mnu , <«ra decarraat, ♦r ftàfrJpD
' “
fau , ia aatar Ettlr/ia faafba taflc
--------- , ,
'tatalar
Item cum (acerdos incipit :
<aat
a/f·» ad tta/aatuatieat» fatali : qua omnia atajartbar *«. ubi dicit, dr rejarr'‘.‘iaaf taa^
heretics funt ; impia infuper deprecatio , Jitprrg/arre/i , rtfaiittabtt ttt a.1 glertaat
qua Deui oratur facritege, ut Nertoiii pre­ taaa: dicatur : dr frr Rr/arrrtlnatat taao
cibus , & reliquorum hereticarum alfccla- faferrlortofaai, fafittabtt tat,
rum eius ( a quorum numero excipiendus
CXV. liem Cum Diaconus dxit; rffaadieft S. Ephrrm J doArinam in Ecclefia curto- tt tara» ille tarda nt^rc jijaaia, oratw·
diat ; prorfus deleantur, ac fubrogentur hac at , ό· faaiieatta , flateatrant Cbrt^a» .f
alia verba . Ceanaeaaraaraz faaqar Ptlrtt 1'eina qaoqat,
Sferrlata t /ar. dicendum
•ιβηι Sirfln , <► oerrtatrr Differet, Sat- eft: flat-lptraat Patre» , Filia», + Sfiritla» Cyrtllua, S. Jftbaaajia», S. Befilia», ta» Saaila» : prediâa liquidera verba Pa­
S. EfbreM , S. Aagafltaa» , S. Z.rearw , tre» , A· Spirit»» tjtte, videntur alludere
S. Crrfarta» , tntn
Dtdtrn , d· ad errorem Gracorum imple docentium*,
Prttbjterat 6c.
Spiritum fanAum procedere tantummodo a

CXIII. Qua in
i
te caute procedendum E Patre, noni vero a Patre, & Filio, t a oeft. Nam licet in nonnulli*
i„. Miffalibut no­ a^uno principio, quod fides Catho­
mina Neftorii, Theodori, & Diodori jam lica tenet: neque mirum videri debet,quod
fint deleta ; in aliis tamen leguntur; ia_ in Regionibus hifce, Nellotisni ex affidaa
omnibus habentur nomina Abrahaml , dfc cum Gr*cts confuetudine, aliquos illorum.
Narcifi, qui fuerunt malediA» Ullus SeAa errores libi adoptaverint : ut itaqsie. ulte­
Ducet: etiarafi ergo in paucis illis Mifiuli- rius errandi opealio omnis de roédio tol­
bus priora nomina deleri non debeant, cum latur, citata verba prndiAo nodo emeojam deleta fiat, porteriora taoien, non ml» denius.
M· exerranda, quam illa, deleri opua eft.

Itum

1747

DlAMPERlTANA SïNOdüS.

1248

Item in gtattorie, quam Sacerdos dicit: . crdmearaAMM Sanfterum , Carfarir, A> San. '
ASSO _______
....... ,tue
.......eft
.. .......
*__ Λguintt Cbriftt , legepdum eft. Cbrifti Filii
Dominer ___
Dent (a) fortir,
rccltfitL·.
CstarsTr fi^fja
n ■ Catholica, qua
-j-admirabili
1 ·■ '·■ Cbrifti
-··*- - tuitui,
<
*199' faffine empta eft : dicatur. qua admirabili
CXVII. Item, Inïi» dont facerdos locui*199·
Cbrifti Filii tui fafflone emptu eft.
tur ad eos, qui funt ad Altaris dexteram ,
ipfique
cutn
Diacono
rcf
ponde
nt:
CÀt-Mtar
Item prope Evangelii finem e capite quo­
dam D. Joannis defumpti, juxta verfionem exaudiet orationet tuer : in eo loco ubi'le·
Syriacam , qu* aliquibus eft in locis depra­ g'tur : bar Sacrificium, Ijufj in offert pro
vata , in exemplaribus illius , qu* haben­ re, pre nobtr , & pre tota Orbe « minimo
tur in hic dioecefi, ut fupra fuit diâum: nfijar ad maximum ; auferantur ; quum enim
ubi legitur '.quoniam venit bore, tu que em­ Mtffa publica iit oratio, pro ecclefia, in il»
eer , qui in monument tr funt, audient vocem la non oramus pro Paganis, Haereticis,
ipfiur : dicendum eft : au Jient vocem Filii Dei ; Schifmaticis, ac excommunicatis , nec pro
prout habet Evangelifta.
iliis offertur ; fed pro fidelibus tantum ca»
CXVI. Hem in Symbolo, quod in folen- tholicis, qui funt ecclcfi» membra : iliorum
fitoribus miliis cantatur, defiderantur plura _ ergo __________
.....: 7
— .,. .·
loco dicendum
quod
tu offert r
fro
tt ,
verba «•'ta quidem magni momenti, & non ° nobtr
,froj
■' , Λ' .pro uni ver fa ecclefia Catholice
‘/
fine dolo tnals^ fupprefla : nam cum de Chri- C
*
'
Λ
<P omntbur
Orthodoxie,. atque catholica , <>
flo Domino noftro dicitur : u Patre netum Apojioltca fidei cultoribur 1
ciete omnia ficula : Deficiunt ea , qu* feItem ubi Sacerdos incipit etiam : Domiat^
quuntur : Deum de Deo , lumen de lumine, Dent exercituum, dt dicit : pro SacerdotiDeum verum/de Deo vero: qu« adjungi de­ bur , Regibut , (p Prioctpibui ; tegatur it*
bent; licut & hec alia.· Confubflantiulcm tbr fro Reg ibnr , & Prmctpibuc Catbalicit.
?atri: quorum loco Syriace habetur : Filter Chriftiani etenim ecclefi» hujus, fub prlnciajjentix Itftrir ; que expungi debent, ac fub- pious degunt infidelibus .
rogari: Confubfiantielcm Patri: haut fymItem infra , ubi Sacerdos, incipit : Tu Dobolu.n prorfus tale fir , quale cantatur a_. miae mi propter &c. ubi dicitur : recordatiotota ecclefia » dt in Miflali Romano conti­ nit Corpora , fb- Senguintr Chrifti tui , di­
cetur .
cendum eft; Cbrifit F tin tui.
Item dum immediate poll Symbolum dia­
Item mox in eadem oratibne prope finem,
conus orat,& commemorat SS. Apoftolos, cum dicitur.·. laudemur.,
______ „ _6- glorificemur
..._______ te,
Martyres, Confelfores, prxter ecclefi* mo-Cablque crffatione , r· ecclefia* tua , Sanguine
rem pro iliis Deum orat, ut éos refufeitet, CbrijH redempte , figitur Sanguine Chrifti
Fi corona RefurreAionis mortuorum coro- Filii tui redempta .
net, his verbis: Oremur inquam, nt KtCur.
Item paulo inferius, ubi dicunr diaconus,
reflione, qua eft ex mortuir, Ù’· Deo corona dr clerus : orando , fb pro onimbui fatriardonentur: alienum aurem el^^fentu eccle- rfiir
l ' , cpifcopit
'
J fretbyrertr tbc. addatur ,
, i·
fi* pro fandis Apoftolis , Krtytibus , & tb· pro bsaiif.papa uylro N. eum nominando,
Confefforibus orare , aut prSllis bona ali­ & fro omnibur patri ir.-bir , (b eptfcoptr.
qua poftulare, cum ex fidjpquam profiCXV111. Item in Hvmno, qui a clero , dt
temur, certum fit eos omnium bonorum pof- diacono alternatim dicitur, poft elevatio­
feflione gaudere. Non pro ipfis ergo, fed
nem SS. Sacramenti, in verfu ubi dicitur,
' ipfos orare debemus, ut orent pro nobis, dt Sacerdo· quando ad fnnflum Altare tngr^
a Deo tanquam domellici, & amici ipfius, diter ,· maner faet ,· fure protendit in Coe­
neceOaria , dr opportuna fpiritualia bona, lum , d" invitet fpirttum, qui dc fupertt de·
aut temporalia , qu* expediunt, nobis Im­ fcendtt , tb conferret Corpur ,& Sanguinem
petrent : Quid quod ea verba alludere viden DiCbnfii : ubi innui viderur, Sacerdotem evo­
ttir ad Neiiorianum errorem: nimirum Bca- care de Coelo fpiritum , qui confecrare de­
.torum animas Deum nod^Vhfere , Ufque ad bet , quali id non prvfter ipfe facerdos ,cum
diem judicii, & poft refurrcAionem corpo­
itaque facerdotis fit, vere confecrare, etfi
rum; morari vero interim in Paradifo terre­ Chrifti verbis tantum , & non fuis , ut om­
no , quod impium eft, dt hareticum : qua πι­
nis errandi tollatur occa lio, legendum eft;
οb rem przcipit fynodus, cum tn ecclefia-. matter fear fure protendit in Coelum , Λ· con­
ufitatum non fit, hujufmodi orationes pro fieret Corfur , & fanguinem Cbrtfti, illa_»
Sandis fundere, etfi in Apocaiyfi id pro fe omittendo verba ; &mvitat fpiritum, qut de
ipfis pr*ftent, ut illa deleantur verba , dt fufern defiendit &c. & illa alia nimirum:
cum pr*cedentibus fcquentia conjungantur, • fitculo , <►· ufque tn faculum.
dicendo :
Confeftorer bdjur loci , d* omnium
■ item in Oratione, qu*a diacono dicitur,
/legionum : oramur inquam, ut det nobtr, «t & incipit : Omner timore feriter , <P amore
officiamur focii eorum ^c, dt omittendo ver. decedemur: ubi dicitur : ünigenitur Dei mor­
ba ilia: nec non in fine orationis, ubi di­ tale corfur, tb ffirilualem rationem, immorcitur , per gratiam Cbnfli, dicatur per gra-jgtalemque animam1 , ex fihir hominum fifte·
tium Dei, tbr Domini noftri Jefu Cbrifli,
fit : ne aliquorum, & maxime NeftorianoItem cum Sacerdos incipit : Confitemur, rum incurratur in errorem, docentium ani­
<&· tauda».uc Dominum(b) Dent nofter cfic. mam fcilicet fieri per traducem more cor­
& mox : dignor nor fecffli difpenfatione Sa· porum , & a parentibus non fccus ac corpo

r*

<
( λ ) Legendam videtur Demine De» &e.
(*) fiiot luruie Typographi, de icribcndutn

Drue

U49

Diampbritana Synodus.

1250

ra generari, cum revera a Deo creetur ex . tua Cbrjfle, O»grvg«fro*ew i*»c.· dicendum
e**1*·0· Λ corporibus integre efformaris in- 'eft: imfiit itxttri it» Durnu Jejn Cbrifundatur: dicendum eft: Vnigenitar Dei »ar- fle , Congregationem banc .
CatUTt
Wf* rwpa/, ex fiiur heminam, + fpirituaItem in eadem benediAione dum dicitur; *199·
I·» , rationalem , immortalemque animam— Salva Btftr noftroe, A* Ducet uoflrat ; le
fnftefit.
gendum eft; Salva Arge/ uoflror fideler, tfr·
. CXIX. Item: dum diaconus poft comma- Ducet
CtiMitu ; cunAI etenim re­
nionem Sacerdotis, populum ad communio­ nes , Dominique, In quorum ditione funt
nem invitando dicit , fratret ntet faflipite norum Chrlftianorumeccleiia,ethnici funt,
torpet tffint fiht : dicatur ipfiat filii Dei. pro quibus publice orare in Miffa non li­
item ad primum verbum BenediAionis ad cet .
populum : ubi dicitur : ille
benedicit nat
Etiam Infra in eadem benediAione , ubi
e* Cetlit, fer Felium ivuiiittii ; dicaturi dicitur ; fient decet teram tp/b Jefa St leata­
filiam frtn , omlffo bumauitattt.
ra ; dicatur .* tare» ipfi Jefi Dea Salvatore :
item; in prima BenediA. quam dar facer-ad
_ ________
________________
vitandum ___
Neftorlanorum
errorem_.
dos Populo in fine M'ffe, in qua dicit : bein penultimo hujus benediAionis ver
Item In
nedicatur' Cathedra gloriofi Catholicorum— B fu dum dicitur, 4*
dita vobir, qui eo' femper
~
tr ÎKttnkn,
Orientalia»; quod de Schifmatica Babylo- medit Corput meam, ir’ bibit
U‘... ex
... Sanguine.,
Σ_ .β-.__
cis intclligltur ; dicendum eft; Benedicatur mea fanflificantemyliberabitur ab Inferna perr
Cathedra glornfa Ramena.
me:'dicantur verba ipfius Chrifti,'loco eo­
Item,- verfu feguenri ipfius benediAionis, rum : liber abitar ab Inferae ; A bibtt ex
V ubi loquendo de epifeopo diopeefano dici- Sanguine fandi ficante bebet vitant ateraam.
' tur : Dominar totiut gregit rptfcopur , ple­
Depique ad finem terti» benediAionis ubi
ant fabrietete, tnfiodtetar a malo trc. ad­ dicitur : Gloria ell* ex omni ore Jeta Dentino :
dendum eft nomen SS. Domini Pap» dicen­ ob eamdem rationem dicatur : Claria illi ex
do: Dominar totiut gregir catbohct, Papa amat ore Jefa Domino Dea: quoniam N.-fto,
N. plenur fibrietate, suftodiatur e malo, tiani impie dicunt, nomen Jefa nomen efle
ana tam bono Doilore , dr epifeopo nodro N. fuppofiti humani, Deique nomen non con­
cum fuo nomine appellando.
venire ipfi. Itaque pr»diAa omnia pr»ciplt
Item tn eadem BenediAione poft pauca , fynodus emendari forma hic ftabillta ; pro­
i:bi ■ dicitur
.Illujlrtt
in
tongregatione
Sua
­
ut.·
congregatione Sanpter cautelam, qua in hoc eplfcopatu, ob
dorum , religufit
i
f Hirmifda (auditor fan- CprvdiAa incedendum eft, ubi malediAI he(litatam 6-t. nomen Hormifda deleatur, retici Neftoriani tot errores feminaverant ■
qu’ppe hxretlci Neftoriani, ut fuperius eft
diAum, & ejus in loco dicatur: lllaftrtt in
DECRETUM Π.

. 'Me

,

Congregatione fandorum fundtfletur etpoflelar Tbornât, frndttar fcndttatum: deinde

CXXI. Com In Miffalibus hujus epifeopa­
addantur alia qu» fequunrur , quippe qu* tus nonnulix exiftant Miff», qur NeftoApoftolo gloriofo.qui Magifterin his parti­ rhtm, alia qua Theodorum , fa) alia ve­
bus edocuit evangclium apprime conve­ ro qua Diodorum , ipfius magifttos authorer
niant .· oeuriquam vero perverfo harretico · habent ; quafque Caffanarli certis diebus re­
CXX. Item in primo verfu BenediAionis citare jubentur, prediAorura authorum ti­
feftorum folennlum, ubi de Divino Verbo tulum prefeferentes, & in quibus plurimi
dicitur .· qui fadur eft bomo , & operuit fpe- errores , atque herefes reperiuntur: prxeitiem fatui, m filio bnmintt; ad procul amo­ pit Synodus, ut omnes, prout jacent, inte­
vendam , quantum fieri poteft , umbrant, gra profcindantur a miflalibus , Λ combuomnem, vel leviffimam doArin» Neftoria-Drantur. Itaque jubet in virtute fanA» obe­
ne dicatur : qui fodat eft bomo,
operuit dientic, & fub poena excommunicationis
divinitatem Juam bamilitate noftra .
late fententi», ut Caffanariorum nullus in
Item infra,dum d'citur. Benedit ecclefiam pofterum iis utatur, fed eas omnes a miffali­
tutm , que patitur, rfr r« ovili peffimi Demo­ bus avellant, aut ipfas illuftriflimo Mctrovit etee comprehenditur: dicendum eft ; 'que poltrano tempore vilitationis, aliifve, qui­
patitur infejiationer a pefilmo Damone, li­ bus ab illo commiffa fuerit cura facros Li­
bera illam 6·, : Ecclefi» enim Catholic», li­ bros emendandi, tradant, iique iden faciant,
cet infeftus perfecutor fit Diabolus , non ta­ quod paulo fupra prxlcriptum fuit·
men eam potfidet , nec unquam illam ditio­
ni fu» fubiget, cum de illa d^Aum fit a_.
Chrifto Domino, A* porte inferi non prava-

6·

Icbunt ad turfu e eam .

Irem ubi mox dicitor : Benedit dextera
Concil.Satrel. Tom. XXXV.

DB

(«) Abrihtm Ecehellenli, ·· Nit. i» Caitiff.
teftatur fe legiffe Syriace Lilurgiam
Diodori, quam merito byoodus memorat, licet Renaudot t.m. a
Liturgi, pag. en. nullain
fjiife dicit Dioduri Liturgiam . Theodori Liturgia bibetur in Bibi. Vatie. Ctd. Sjri.tt r*t.
iS. tc in Bibl Orient. Atfeinan· rm- r. pag. ,S<. dr hm. a. Litutg. tenaudor. pag. «i».;*
euiu, Sniiiqiti.· Demme Dear fertir. Neftoriu,
luam* etiam condidit Liturgiam, ut tedatur Sobenbs ; de Leo Braantinu, Hb· j. adverfus eum alti Aude,
«Zi.d m.tumi elieae ■.»· n>f.
fam rg'utiuie ; i. fua Miga blalpbeneiu , neu peeratieuipu. tu.berigia Mtfrrium epplruit . Allie
'«dant apud Neftorianot Liturgia: Nat icti·, Batiuitue <c aliorum , quarum rarus, aut nullus
'fus .
·

Ι2δΐ
Anno
Chiisti
'199-

Diamperitana Synodus.

1262

bat : itaque orat iiluftriflfimum Metropolira* Anno
Λ num Synodo huic prefidentem» ut banc pe­
DECRETUM III.
Cxaitif
titionem pro facerdotibu· huius epifeonatus»
*599·
ia
primo
concilio
provinciali»
quead
in
hac
CXXII. Quonla» In ΜΙΕϊΙΙΙμμ Syriaci»
i fttu* epifcopntu*, quaedam ccretaoola lapi·, provincia forte celebrabitur » ipfe propodk fatilega ptafcribltnr » qu* nempe S«- ponat, ut fi patribu* vifum fuerit » ita de­
cerdo· tenent dextera manu poli fraAloaen cernatur .
Hoftiar, particulam Sanguine imbutam»dum
DECRETUM V.
ea- IntinAa fignutn cruci* facit , fuper
aliam elidentem In patena, dextri pollici·
CXXIV. Quoniam poteftas facra contreungue findat iftam, ftulta ea opinione» («)
ut ita fanguls penetret corpu*» unde cor* Aaodi vafa, potiffimum io fubdiaconatu* or­
pu«,dk fagui* Inter fe mifceantur : quae opi­ dine confertur '.· prccipit fynodus » ut in ponio » dt ceremonia confentanca eft herefi Ne- fterum facerdo* in patenam non ducat ma­
ftotii » ejufqne feAariorum » impie afieren* num miniftrl Mifla juxta Syriacum ritum ,
tium, fub fpecie pani* corpus tantum Chri* itaut eam attrnAare poffir, nifi ille In fub­
ftl, fine Sanguine exiftere » atque fub fpecie ° diaconatu conftitutu* fuerit » cum aliter ad
vini fanguinem fine Corpore .* ptedpit fy- hujufmodi, contaAuti non habeat potcftanodua in virtute fanAe obedientle» At fub tem, fed tantum eju* manum ad Aram lapoena excommunicationis ipfo faAo incur- pideam » vel altaris labrum adducet, ubi pa­
renda, ut nuilu* e Caflanarii* hujufmodi ri- tenam non tangat: cum iis vero, qui in fa­
tum peragat, & in mlflalibo* deleatur: Quia .eri* fuerint conftituti, cérémonie prout in
& impius hic ritu* ad prvdiAam hatrclini Jmiflali preferibitur , obferventur, quod vialludic, & ftulta eft eorum perfuafio, quod detur in rubricis fatis infinuari per ea verper fpcçie* detur penetratio , & commix- ba: Stcrrtfor ·><··«* Daucon»/irpn* Puaenuna
X» Corpotit» dk Sanguini*.
appeaar.

" D E C R E T UM IV.

DECRETUM

VI.

CXXV. Cum fit fpeciale diaconatui Iali­
CXXIII. Quia Mifla Syriaca nimis vide­
gne,. humero impolita ftola, nulli non diatur prolixa pro facerdotibu*, qui quotidie _
celebrare voluerint, facultatem concedit fy-C cono licet ca lie uti in publicis eccleli* cenodus, ut mifla Romana (b) vertatur Sy- remonii*
"" , id ‘quodJ Lh‘aAet)u*
“
zChamatc*
'u
riace, petitque a P. Francifco Rox fociet. omne* fecerunt > qui non folum in minori1 Jelu, ut diAam verlionem adotnet, quam bu* tantum conftituti, verum-etiam omni
quidem Miflam poterunt faerdote* peiva- ecclefiaftico gradu carente*, ftolam ad hac
tim, cum Romani* ceremoniis recitare : ce­ ufque tempora , diaconorum more, fupra
terum mifla cum cantu ,& folennes, juxta humerum gcftarunt, altari miniftrantes . Cum
Syriacam, emendatam per reverendiflimum vero id ritualibus libris adverfetur, qui de
Metropolitanum, recitentur: facerdotes ve­ miniftrq diacono aperte loquuntur, prccipit
ro qui Latine, & Syriace miflkm legere fynodut ut Chamaze* miniftrantes, qui non
noverint, in ecclefii* aliorum epifeopatuum, fuerint diaconi ftola in forma fupradiAa non
poflint cas latine recitare: in ii* autem qua utantur, imo & diaconi ea decenter utantur ,
funt huju* eplfcopatq*, Syriace tantum , ne atuqe adeo non vulgari vefte, ut haft?nu*
confufio otiatur, ea* recitabunt. Supplicat confueverunt : fed non aliter quam alba mItaque fynodus Domini*epifcopi*harum par- | dmi, & manipulo, ut mori*en, brachio finitium, ut facerdotibu* huju* epifeopatus ?Diro illigato .
prcfulis fui legitimis dimiflbrii* muniti*, fs
latine legere nefeiant, facultatem faciant,
DECRETUM VII.
vel· miflam Syriacam recitandi, vel Roma­
nam in linguam-Syriacam tranflatam, inque
CXXVI. Prccipit Synodus, ur lingulis ecea Romanum ritum fervandi, quandoquidem
·. finitum videtur efle fchifma. Dei clemen­ defii* ferree habeantur forme ad rotundan­
tia , quod haAenus ecclefiam hanc dilacera- da, atque oblignanda triticea cruftula.fi ve
ut,
(•\ Hic ritus revera tolerari pofiet , eum etiam Ecclefia ftomana praecipiat mifcere parti
culam cum (anguine dicendo i Has ηλλιχιη & nefurrrit &r. De ritu huju» intindiionis Scke.
le it rate agil in Ad. Orient. ( etiam extra Miffam ■) pa/. tap, qui paulo anica feribit, quod ia
aliquibus flkclcfiis Orientis, etiam in Mifis Prsfandificatorum, in quibus Sanguis non coufecialut, tamen Crucem ducebant fuper hofiiam cum cochleari (anguine latindo. Bcclefia tamen
C. f. id omittebat, quod (anguinis intinâioucm minus necetfarram judicaret. Quod autem e* fit
non tantum nwaMxrr*, verum & t»»{itttii»., quomodo vide ap. Id abi i tou. au·, a. M«/. tralr-

. tjtxn.

t * ) Midas exotica lingua faceta concellêrunt Hadrianns ΙΓ. , Joan. VIH. Et Inner. lv. Mfiunavit facultatem celebrandi atiflam , fit Oificium Dtvrnum lingua Sclavonica . Hic tamen àmb
vernacula Malabanca, fed Syriaca permittitur in Mile celebratione.· quMuquain etiam ιρί pol­
leant alio Idiomate, quod vocant (apientum, ut etiam fit inter Graecos , quodque vucari dicitur
daanfrerdai·» ut ut res Iit, <Ua|Cltai my Ite riorum non apte vulgari lingua fervatur i cum Eihnici qptque rem my fi icam, vel particulari Idiomate, vei vocum involucris, a profano viiig· ,
ablirulcrint . Qpomodo autem fe geficrit Bcclefia Komana , cum Idiona iatinum erat vulgare, tt
qualiter voces praeter communem capruia.invercrit, vocando Bucharittiam /rrnrMiwii habetur sn
Trafic. bchclcttrati U· Uijrifl. Artuti.

r

U53
———
A««®
Ch sisti
<199*

"

DlAMPERtTANA SiNODUS

1254

ut vulgo dicitur, holllas, ( <).qu» Inftru- .
menta citocitiut unaquaque ecclefia fibi com- A
Cmbisti
j,aret, vel ex deponto pro ecclefi* fabri·
ca, vel ex eleemofynis aliis, qu* ex Chri­
CXXVHI. Cum ex defeâu vini Lufiiani, ΠΡΡ*
fti fidelium beneficentia colleftc , in captu- maximo fidelium illius epifeopatus nocumen.
Iis inveniantur. Curabant infuper vicarii, to, ccflct tepui, celebratio Miffarum : ha­
penes fe farinam triticeam perpetuo afferva- ut per non paucos menfes in plurimis ec·
facrum audire non poffint, nec Eure, equa hoftic conficiantur, omnique fe- denis
<
dulitate caveant, ne farina cum alia qua· chariftici
i
panis participes fieri ; immo neque
cumque re fit admixta, ut affolet etianu extremo
1
vite tempore, facro refici Viatico,
cum pane ufuah;nefe vei alios exponant fupplicat
i
Synodus Serénlflïmo Lutitante Re­
non confecrandi periculo, fed nec quibus· gi , ut pro ea, qua eft in omnes hunuaita*
cumque triticeos orbes conficiendi curanu te, atque beneficentia, cuilibet hujus eplcommittant, eofque vel per fe ipfos, vel fcopatus ecclefi* in fingulos anno* tribuar,
per probate fidei adminifttos, hujufqu» rei vel duo dolia , vei unum cum dimidio e vi­
ni- no
Lufirano mufeato , non ita corruptioni
petitos conficiant · Ob idem periculum dill<
& " obnoxio,
ec(enter curent, ur vinum fit Lufiranum
, Γ. . prout ab illo erga
«. alias Indi*
- non ex uvis paffis expreffum, vel cura vinis defias fieri foler. Hujufmodi vero vini lar·
gitio quandiu a Rege non exoratur, fiet ab
indigenis ,& patriis commixtum.
illuftrimmo D. Archiepifcopo Goenfi Dora.
DECRETUM VIH.
Fratre Alexio de Meneflès, hujus ecclefi*
Metropolitano, indi* Primate, drhujus fy­
CXXVII. Summopere Inculcat fynodus nodi Prcfidente. Pr»fulis autem erit juxta cuhujus dioecefeos facerdotibus diligentiam in jufque ecclefi* indigentiam vinum difttibuere t
cuftodlendo vino, quo ad facrum peragen­ quia tamen vita nominum brevis eft, dk
dum uti debent ; neque enim Ignorat, ec- incerta , fi fubfidium hoc quacumque de
defias ob earum indigentiam. lufitanici vi- caufa eccleliis defit, ex earum capfulis Pr«ni penuria laborare ; cujos quidem inonia ful , tempore vifitatlonis poflit accipere,
non tanta effet, nifi id quod facerdotes ha­ quantum ad vini emptionem fufficere judi­
bent, in vitreis phialis affetvarent, ex quo caverit, vei aliunde quoquomodo collraas
in huncufum___
impendere.
Caveant
ftrpe fit, ut cum in modica quantitate fit, pecunias
, _________________
r______________
.
..
· -!
dt diu ob factorum Infrequentiam in phla-C Vicarii, ne qu*
tribuuntur
ecclefi*,
fibi
lis contineatur, acefcat, dt corrumpatur ; folum attribuant
L
— >—­
,' fed ex iis —
Miffas
in ec
cumque facerdotes illo in facto peragendo clefia celebrari curent, Itaut juxta pr*ciutantur,dt plerumque non advertentes, vl- puara ecclefi* obligationem , facrificium ,
num efle immutatum, periculo non confe­ quod pro populo offertur , ea dic non defit .
crandi fe exponant: cui malo, ut fynodus
quoquomodo obviam eat» mandat, ut ec­
DECRETUM X.
clefia queiibet, apud vicarium doliolum liS'neum habeat, vel lagendam, ubi vinum mlfCXXIX. Qjtla maxima angitur dubitatio»
arum celebrationi deftinatum confervetur, ne fynodus , an are lapide*, fuper quai
ac diligenter caveatur, ne faeculentam eva­ Mifl* celebrantur, in majori parte ecclelia*
dat, nativo fuo calore immutato, acidum, rum hujus epifcopatus confer rat* fint oleo
corruptumque fiat ; quod fi contigerit dt fnb- facro, veraque confecratione, propter igno.
ftandam illius fuiffe immutatam, periti dc rantiamfb), negligentiamque in rebus nifce
hac re,fi opus fiierit, confulti judicaverint, . pr*deceflbrum anriftitum,. quippe qui infacerdotes i I lo non utantur ; nam fi feces D nas dioecefes e Babylone venerant, pr*cifecerint, Λ confécratlo erit irrita, & ipfi pit, ut ili», quas rite faiffe confecratas
fe factiicgii reus facient.
conflare nequit, ad illuftriffimum Métropo­
lite.

DECRETUM IX.

Kkkku
(o) De «ebuli» feu hoftiis faciendi· vide erudiliflmumj Catalan· rrm. i. in
fn/. joq.
d- i. Morr.·· <··. t . Jittitt. in triftt. *· Ne» tfritnntru dt lib. 1. de Ki,tibu, antiq. coi. J»t.
quiqne magi, infiiluto notre accedit Affeman. lm.4. fa/. ,,S. ubi pulcra de mod·, quo Nctoriani fermentum , in ufum Eucharitue fubiguot. Qyi aurem in Ecclelia noAra Occidentali tenui Cmi
orbes conficiuntur, appellantur Fwar«; ipfa etiam Euchatiftia vocata fuit oiim ttrmu·, eo quod
in truftulis efformat* confpiccrcntur imagines ChriAi, vel Cruci,; aut etiam illiu, nominis Mono­
gramma, figia , aut qaid Smile ; deMbvidc Scipios. Maffei Jorrrdor. od *</. tritu, /λ/. S*. *
Maurocea. in fit fuM
»<,.
( S)ln orienti, ecclefiis ufu, erat celebrandi Aiper Antimenfiit; <t in horum defeftu fuper manibu, Dlaconorbm : celebre et illud Tbeodoriti Cyrenfia epifeopi ia Cella Maris Monachi reclufi, fbper manibus diaconorum celebranti, t rarituanim illud Luciani martjrn, Antiocheni , qui
vinculis conftnAat,cum aliter celebrare non poffcl, pedore fuo Bro altari ufu, fuit; fi tamen
copia erat altari, confecrati , non fuper entimeafii, , fed fuper illud celebrabant, vide Catalan,
r·. a. r··!· gam. p«g. a*O.

«55

Dmmperitana StnOdus.

1256 _____

o
litapum apportentur confecrandx, atque ab . rochia.loci illius, in quo hie, dk nunc mo- *
Anno
ipfo petit, ut ecclefiis, qux Aras lapideas Λ rantur. Quia veto multi longe ab ecclefiis rua,ITI
Cbxisti non habuerint, eascomparari curet. Prxter- in. filvis degenres , domum fine cuftodia re1
W9ea prxeipit, ut fi. qui inveniantur Calices, linquere verentur, ita fe gerere debent, ut
(« jqui non fint ex auro, argento, ftanno, aliquos e familia mittant ad audiendam Mifvei communi, vel indico, liquefiant, aut fam una die Dominica , alia veto Dominica
fragantur, nec unquam in pofterum fiant ex mittant alios, qui tunc domi manferunt, dk
i
aliis metallis, quam ex quatuor fupra afii- fic deinceps alternarim . Vicarius Infuper dignatis, nec facerdos ullus aliquo éx calici­ ligenter notet fi quos in hoc négligentes
bus fraAis utatur ad facrum celebrandum : compcrerit, In eofque animadvertat, mo­
quia vero apud plures ecclefias défunt cali- near, ac ipfos, fi opus fuerit, pro fuo ar­
ces, ex quo defeAu Miflx celebrari noiu bitrio puniat. Itaque in ecclefiis, obi plu­
ooflunt, poftulat ab illultriflimo » Ut huic res fuerint Caflanarii ; & C ha maxes, can­
tentur Miff*in diebus Dominicis, ceterifque
indigenti* provide fuccurrat·
SanAorumfefiis; fin ititem, opportunis no­
tis fine canto recitentur, quibus omnis poDECRETUM XI.
Bpulus affiftat; quo etiam tempore fieri pofCXXX. Quoniam plu ret hujus eplfcopa- funt conciones, ac monitiones, nccr.on letut ecclefi», potillimum filveftres fact it indu­ * gi fchedulx eorum, qui matrimonia contra­
mentis, At fupelleAili ad factum conficien­ here volunt ; alia demum·ecclefix ncccifaria
dum neceflaria deftitutx funt, eaque do pertraAari ·
caufa com aliunde afpottari debeat, f«pe facrum non celebratur , non fine
DECRETUM XIII.
notabili fidelium in hifee Parochiis ha­
bitantium damno, praecipit fynodus , ut
CXXXIi. Cum confiet fynodo, chriftiaex colleâa ftipe, qux in ecclefix capful is nos ut plurimum extra populorum frequen­
inventa fuerit» illuftriflimus Metropolitanus tiam, At pagos degere in filvis, nec ad ecfàcram fupelleAilem comparari jubeat, qua clçfiam accedere, nifi femel in anno per tres
nulla ex prxdiAis ecclefiis careat,ne ex il­ fcilicet dies jejunii ante quadragefimam ,
lius defeAu fideles diebus Dominicis» aliif­ quos vocant ( t ) Moaoaorto, idque gula po­
que feli is Mi fla priventur, quod fi pecuni* tius duAos, ob ea qu* tunc parantur chriibi invent* infumcientes
icientes fint,
fint, alia ratione
ratione,C
, ftianis obfonla, quam Mltlxçaufa; alii vé.
quam opportuniorem judicaverit» huic indi- ro non amplius quam bis , terve in anno
gentix profpiciat.
Millam audiunt: unde io rebus fidei, dt ad
chriftianam religionem pertinentibus inftrul,
DECRETUM XII.
ut oportet, non poliunt, neque ecclefi· pr*.
cepra adimplere, prxdpit, ut omnes chriCXXXI. Cum haAenus Cbrifttani non ita -ftiani, qui per binas, vel plures leucas ab
MiiTam audierint, ut fcad illam audiendam, ecclefiis fint remoti, reneantur ad facrum
aliquot prxfertim diebus feftis praecepto ob- accedere.faitem femel in menfe, in majori­
flringi putarent',& hac falfa opinione duAi, bus folemnitatibus Chrifti Domini, ac Deiplures illam omiferint, plures vero audie­ parx ; vicarii etiam ad hoc ipfos cogant ;
rint dumtaxat partem, neque id religioni diftantes vero per leucam tantum, decimahabuerint, declarat fynodus, prxeeptum ef- quinta quaque «fie accedant: qui autem mife ecclefix univerfalis, & quidem fub mor­ noti fpatio di flaverint, qualibet die Domi­
tali, quod omnes fideles, tam viri, quam nica______
___ ad id_ teneantur;
_______
, & die fefto
fi qui
feminx, qui alias non fuerint legitime im-D autem
in eo fuerint
____ contra
_____ fecerint,
'______ ,ac
_________
pediti, tenentur Mifiam audire Integrate contumaces, poll trinam monitionem Vica­
cunAis Dominicis, dt defignatis diebos fe­ rii, aut de ejus mandato faAam, ab eccle­
li i» SanAorum, dum copiam habuerint ec­ fia, cum acceflerint, ejiciantur, nec eorum
clefi* , & facerdotis celebrantis .· eodem e- domos facerdotes ingrediantur : nec ipfis
tiam obligari prxeepto Patresfamilias, ad exhibeant Caftart, quoufque juxta ea , qux
curandum ut filii, fervi, At captivi chtl. fuerunt prxfcripta , ecclefiam , ubi facro in.
fliani, exterique ex fua familia prxdiAis die­ terfint, frequentaverint, ulterius ad Prxfubus facrum audiant in ecclefia, & in ea-. lis arbitrium puniantur.
quidem f idque quantum fieri poteftjqux ex­
ili t it vcl in propria Parochia, vel in PaDE-

( a ) Calicr, primo feculo vitrei erant, lapidei & lignei; »»»· ,70«. concilium Wintoaienfej
prohibuit Calices «reo, vcl ligneo» , uti etiam vetuerat concilium Tnburienlc ·»·· I»J. lignea vafcula in Miflx iacrificio C··.». XFlil. in quo dicitur S. Zephyrinum jufliflc patena, vitrea» ha­
bere: ftc Urbanum !, initio See.a. argenteos x aureo» calices tcciflc : estât tt terrificum illud mar­
tyri, Bonilacii , qui rogatus , num liceret ia vafeuli» lignei, lacriment»; confitere ? respondit»
Qataiara Stitritit» aarti Hiati» ftlinHl tltittttr i aaat t ttalra, /ipo /attijtttt aarti»

ataaiar tilmitt .
(SjPÀtius fcribendum erat Uaaaaatjtiaj etenim lingua Malabarica ituaaaataba eft jrjaaiaa» tri*
Componitur enim ea vox ex »aaaa ,■ qui eft nunurus ternarius, & Ntitria , quod eg
jejun um.- vox autem illa, qua utitur fynodu» eft Malabarico-Lufitana . Hoc triduanum jejunium,
appellant Nettoriani Jta» ftjaaraat , feu f.jaaiaa» Ntamiaraa» : quod obiervant Orientale» a ferla
illa ». uique ad matutinum ferus j. Occidentale» vero uique ad Sabbati matptinum.

iaaaaat.

a

1257
ΑΝΝβ
CRtUTI
W

Diammritana Synodos.

1258

. dx inter Cafianarios Ullus Terrx hac lege

,
A diftribuantur , ut finguli unam celebrent,
atque adeo citius mortuorum animabus fui- Cm··”·
CXXXtlL Quoniam In pluribus ecclefia- ftagentur. Si vero Caffanarii numerum quirum folenniis conducuntur mufici(a) pro narium excedant, quamobrem numerus Mifmore regionis , qui cum temper fint ex Pafarum ad omnes non extendatur, difiributio
gants, plurimum negligirnr, quo in loco
’
fiat inter teniorc* ; quod fi prater vicarium
ecclelix collocentur, ut Conum eliciant; ex nemo alius fit in ecclefia, omnes ipli affiquo etiam fit, ut tepe Milte interfim ; cum gnabuntur : Laudabilem hanc confuetudinem
vero id nulli Infideli, & excommunicato Mi fias celebrandi pro defunAis reliAa*, jux­
concedatur, prxclpit fynodus ne illi* per­ ta morem totius univerfali* ecclelix , ve­
mittatur aliquo in loco commorari, undo
hementer optat fynodu* , ur ner totam dioefacrlficium Mi (te , & Sa nA i (Cimum Sacra­ cefim, in qua nondum laudabili* hic ufus
invaluit, late propagetur, plurimumque inmentum confpicere poffint, qua in re cu­
ram omnem adhibeant Vicarii, ticutl & in culcat cooclonatoribus, & confcflariis, ut
propulfandis aliis Paganis, qui Cub id tem­ inter concionandum, & excipiendum conicfporised januas, vel teneftra* Ecclelix , Mif- B lioncs, id ipfum perfuadeanr chriltianis, vi­
, carii etiam in 'lui* adhortationibus idem
tam profpeÂuri Colent accedere.
ptxftent.
DECRETUM XV.
ACTIO. VI.
CXXXIV. Cum nihil utilius cITe poffit
De SxnAi* Sacramenti* poenitentlx, &
animabus dcfunAorum, qux igne porgantur
Extreme UnAioni*. '
quam fanAum Mitte facrificlum, quod in
falutem, & remedium, tam pro vivis, quam
defunAis inftitutom eft, & cum illorum in
/ Deflrine dt ftcrtmtxt» fttnittntin,
hoc eplfcopatu nulla habeatur recordatio :
(b) hortatur fynodus fidelem iftius epifeo- CXXXV· /^\ Uartum facramentum poenltentia eft,.cujus quili ma­
patus populum ad hanc opem ferendam,
tum animabus Cuorum defunAorum, tum fi. teria aAus dunt poenitentis (d), nempo
bimeriplis teftamento fummam aliquam re. cordis contritio oris confeffio, & operis falinquendo, quxin huncipfis falutarem ufumC ti.faAio, ad atbitrium confeflarii tnjungen·
iMpendarur ; id enim multo fanius fuetit, da. Cordis
— ·· contritio includit animi dolorem,
quam ii juxta morem ingluviei confangui- peccatorum deteiiationem f ac firmum proDeorum, aliorumque invitatorum ,tunc tem. poiitum non amplius peccandi : & beet quan­
potis occafione funeris indulgeatur : optaret doque contingat, hanc contritionem cordi*
etiam (ynodus eam confuetudinem, in com­ per chatitatcm perfici, hominemque, Deo
mendabilem aliam, maximequo proficuam reconciliare, antequam rcipfa facramentum
commutari ; qua alimenta diebus illis paupe­ pocmtentlx recipiat.: nihilominus perfcAa
ribus tribuantur, quod impendiote miteri. efl: non poterit f nec per illam cum Deo
cordix officium in tonum animarum procul- reconciliatio fieri, nili contineat propolitum
dubio cedet. Itaque'ut prxfens decretum confitendi peccata, de quibus, dotemus;
quoad Mitfas ctfeAum fortiri poffit, prxei- quamobrem hec manent tubjcAa clavibus,
iiit ipfa fynodus, ut pro defunAis, qui nul- Ac aperienda funt in confeihonc. Confeffio
um Mdfarum numerum reliquerint pro fe-Doris
fedebet eue integia , p?< quam nempe
roctiplis, dum eorum facultates fint ultra aperiantur proprio faceidoti o nn.a peccata ,
bis mille Fanones ( c ), e toto afle hxredi- quorum pocnitcns , poit diligentem conlcicnti* fuxdîAuffioncm, meminerit, detegatque
tario, antequam ad heredes perveniar, ex.
trahatur fu mina ad quinque Miifarum pro a te port ultimam, eamque validam contefanimabus ipforum celebrationem fufficiens, lionem , fuillc perpetrata, neque peccata.,
quxeetetis en nlumentis adjunAa apud ceco- quodammodo generatim, & confute aperiri
nomum ecclelix deponatur . Mitte cckbran- debent,fed nngiilatim, horum lingulas fpe.
cies,
DBCRETUM

Xl.V.

· ) Etiam Mutici , Hiftriones It Mimi arcentur ab ecclefia in concilio Sra.ara/ aava
it) Décret· norunt · X><rr«. 16
fer bac
vciba :
Htjirtun/ ams Mimi
rjwfa·· 9 ct/à <ra Arc. : »tt jaxla ttiiffiA», jxn
·" ; arqunis mulio looiorum muticis piohitset noftra fynodu,, inter tremenda vcn Oci myAcsia
fonarc , uti dc inuticis chrittiams interdixit Card. Turronius in folenims idolorum ludere; quod
continuavit Clem. XII. anno 17)4. dr bcnediô. XIV. hl. reg. anno 1744.
(·ι Non nili ineptiiSini Hctcrodoxi hinc conficere latagunt, Purgatorium ab ilia ecclefia non
agnol'ci , cum id aderat fynodus laxando novilfiinorum piarlulmu focoruiaiu ; alias quantum Nctloriani delundorum curarent fuffragia videri polctt apud Adciuan. Dif. Λ· htS. tn vindiciis advec­
tus Cruixuin.
(r> r.au». eft vox coinpofita ex Lufitano dc Malabarice, F. illud non habet lingua Malabarica;
videtur auiem u.·. derivari a
quod genus eft parvae monel* .rgente* , ( qu< pens
xquivalct Kcgali Hilpano, dc Julio Boiuano ) potato F. Lutitano quo eurent Ma.abariü , pio t.
jLudovicus Xomanus Navigat, hb.4. rap.i >. tit loqufndo de Krgc Calccul io Maiibana ; M.vrlain
ru.ir
Pargi.i af-ffllain , (Jr itftt xiKnru t/tlbrti
a/ram , y.a F.a. Aiuiur . araav e/.
ιό. mi.kiurr; arnavri . Alias vocantur Farda.r .
(d) A Gabriele Pliiladclphienti, Ltb. α·
ui habetur in aâis Orient eccl. contra Lailbc.
ran. apud ScbthjlrAit
tic per bene explicatur materia poenitentia: ; M.u<rn
rt.
, /vzaadaa, muli.r.w/ralrona» /uar prarala r rtmix 9rtA p.r.ar.r pu.i.rai
pr^pra^aa
dvaryaa
> 4* crdia r.arrin» tr jtiujtàit: quibus ccclela orientais vptiiuc noSte con­
tonat .

(

i»trrni iccifJiAm

I

1359

Diampiritana Synodus*

,

1260

cie» « eorumque numerum , circumflantia» . uoftdiligen» examen memori· non occurrunt.
.
LAmmo r·» aggravante», eorumque «pedem Immu. AH<c tamen ita eadem confeffione includun- A»uo
*-'
-------tur»
ut
fupertir
onu»
in
poenitenteea
apo'
“
e,UT
·
Cwaiirt tante», atque adeo etiam occulta* cogita*J99. tione» infuper, ac delide ia prava, culpa f- riendi Sacerdoti» fi in memoriam redeant: *5W·
que omne» adverfu» duo ultima decalogi neque enim font adhqp maniflflata in con*
precepta; nempe: Nm WKnfifier arxerr* fefltone.* Peceara autem funt Inflat catena
prex/wi. ear anna taataftfiet ; peccata e- animam liganti» » qu* non aliter folvi po·
nim id genu* fepiu» animam gravie» fau- teli, quam per legitimam Saerdoti» abfolu.
ciant, funtque publici» periculofiora ; quo. tranem ; qua fit ut tam de peccati», qu*
rum omnium peccatorum confelBo eft no. vel per Contritionem perfeAam cum Voto
bit jure Divino InjunAa » dum afeenden» coafeflioni* adjunAo delentur » vel qu* in
Chtiftu» Domine» nofter in Coelum fui vi- preterite coafeftione fuerunt citra culpam
eatiotfb) facerdote* reliquit, ft tanquam oblita, ft indireAe condonata » quam de­
judice», ad quot cunAa peccata morfalia a mum de.ii», qua» ad pleniu» fu* confcien*
iterum, itefidehbu» chriftiani* commifla deferrentur, tia fatittfaciendum .poeniten»
.
ut virêure clavium, qua» ipfi» reliquerat, rumque ut fit , clavibu» fubHcir, quantum,
vfacultatifque abfolvendi, ac retinendi pec- B vit jam olim remifla , denuo condonata cfcata , de ii» fententiam ferrent, qua qui- ,r declaretur.
dem non poterit efle jufta, nec poena aqua
_ Minifter huju* Sacramenti eft facerdmau.
peccati» , nifi plena de ipfi» habeatur cogni­ Aoritatem habent abfoivcndl, five oidinatio ; nequit enim teAum fieri judicium, riam, ut prafulet, live a fuperiore delega,
caufa incognita: Ad cognitionem veto cau- tam, ut ii qui ab. illi» funt approbati. Ef·
itt, opus eft, ut poenitens, qui eft fui ac­ feAu» Sacramenti efl abfojutio » ac remit·
cu ia tor, aperiat omnia, ft fingula peccata fio peccatorum commiflbrum pofl Bapti».
Idthalia, nort folum confute, ft generarim, mum , quamobrem aptiffime Sacramentum
fed in particulari, ft fingillatim, diflinguen- Poenitenti* a fanAi» doAorlbu» vocator
do fpeclc·, numerum, ft neceflarla» cir­ fecunda tabula poft naufragium : quia_,
cumflantia», qua» aifi comperta» habeat fa- amifla gratia qu* nobi* in Baptifmo con­
cerdo*, nequit exaAe de illi» judicare, ft fertur ob mortale peccatum , ft poft fa.
«quam vel retentioni*, vel abfolutionit fer­ Aum grati* , virtutumque omnium, ac do­
norum , qu» ipfam comitantur, infeliciffi.
re fententiam.
CXXXVI.Confcflio poteft etiamefle pec-C mum naufragium » unum tantum fuper·
catorum venialium, in qu» frequenter Ia- eft remedium ad falotcm » tabula nempe
bitnur; quibu» tamen gratia Divina notu poenitenti* , ft Sacramrnti Confcflionl» ;
amittitur, ft quamquam non fine magnolpi- etenim Ime illo, aut in re accepto, aut in
vitali profeAu, ea confiteri qui» poflit, ft voto, ft ex contritione, quam includit cum
ab ii, abfolvi, nulla tamen no» urget obli­ propofito confitendi peccata , cum prardpit
gatio ea confitendi, ac tine culpa omitti fanAa Mater Ecclefia , non poffiimu* «ter­
poflunt, alia ratione, ptnribufque alii» me­ nam falutem adiplfci, nec intrare in Re­
dii* remitti. Tertiu* poenitenti» aAu* eft gnum Coelorum. Ex quibu» fit hoc Sacra­
fathfaAio pro peccati» juxta fententtattu mentum , tanquam unicum remedium , quod
Confeflarii: qu* faritfaAio potiffimum exhi­ fuopetit lapli* poft Baptifmum , ft in pretio
betur per oratione*» jejunia, ft eleemo- habendum efle, ft magna cum reverentia
fyna, ; unde (enetur poeniten» adimplero frequentandum.
Impolitam a Sacerdote poenitentiam, qui
veluci Judex Dei vice eam imponere de­
bet , quam neceffatlam judicaverit, eamqueD
DBCRETUM I.
non folum falutarem, cuju» ope poeniten»
in pofterum caveat a peccati», verum etiam,
qua praterea expier, ft Batuta» a judico
CXXXVJI. Cum integra peccatorum-,
fu* conficienti* poena» Deo perfolvar.
Quod poenitenti* genu» pracipuum eft in omnium facramentall» confeffio neceflarla
boc , de quo agimu* , Sacramental! judi, fit Jure Divino omnlbu* , qui poft BaptHdo. Forma iftiu» Sacramenti h«c ell: Ege tnum peccatum lethale commiferunr, oblfi.
fe aifiln·: quibu» verbi» neceflarite ad ef- gai fanAa mater Ecclefia cunAo» fidele»
fentiam Sacramenti, hnc alia de more ad- chriftiano» fub' peccato mortali « ut dum
dir Ecclefia , « prccatir ·*«*·/ ,· Ne*. Pe- ad rationi» ufum pervenerint , faltem fin·
trtr, ΦFilihtSfiruu Saatie.jfeen.nec· Iuli» anni» femel confiteantur tempore qua_______,,qua
____
non continuo preceiflliqua» fubneAit
II- dfagefim*, ft Pafchati» RefurrcAioni», nec• cet ad form* fubftantiam non pertincantafunc
_____ ___
__________ ___
r___ t. ..
Eucharlftjam
fufclpiant
fi __
ad ___
illitu
tamen poenitentibu» valde proficua ft faluta- fufeeptiottem fuerint idonei : a piorum com.
te*,
prolatione
itaque formo
remit.
dcclaran1
, ' '
____ rpeccata
_________
"... E muntone,. ft
L focietate
‘___ fegregato»
„ „
tuntur, tam qu* qui» confitetur, quam qu* d°, qui huic prveepto contumaciter non
P«'
( » ) An fir oblùgatîd confitendi «Ircumflaatiai aggrauatci tantnm; varie indicant Theologi:
laiiu· tanien id fit.
(i ) Qgod Joan. Moriaut dr tiroir. tiiiivili tvif. »·· idjo. icripfit de confedlonibu, eotiqui.
tut * lucu excepti·, quibu» id liceret in extrema ncceState non tient ac bepiifaum conferri,
iciraâatuot dc explicatum fuit ab tpfo*. Joiavtllcu» refert io Veta S. Ludo vici Gallia legit, quod
m lepietTu a tetia Sanâa , valida Aiborta tempefiate , fibi mutuo fafla» co'nfeÆoaac «xceptriar
navigante·. Vide Vigncul. de MaruiUa raat.i. *«(«·<«/ fag.je;.

I26Î

Diampkiutana Sïnodui.

12O2

parent. Praeeirato·» (a) hujufmodi non fuir .fil»·· degerint» vel navigaverint, vei alibi,
adhuc ita ia ellu In hoc Epi&oparu » ur qui Aubi nulla fuerir ecclefia, & opporfuniias A**°
CnattTi ad Poenitentia ~
Tribunal
' ad 'hanc' ufque.,fufeipiendi facramentum par ni tenti» » ne■’
«JW·
«JW· diem acceflerunt, putaverint fe annua con* gotla gefleriot, ad propria reverfba» quo.
felfionis pracepto aftriagi, Imo plurimi ab cumque anni tempora, prnceprocQgl ad la*
ea fe prorfus abftinuetint ; qua duo, defe- cramentum Poenitentia intra menfem fufclAul neceflari» iaftruAionis, circa falutate plendum.
CXXXVllI. Et quo hac omnia facilia*,
hoc Sacramentum · ejufque neceflitatem ,
adfcribl debent: defeAus vere hic ortum ha­ dt cum cffeAu execution) mandentur, ut
buit ab eorum temporum Iniquitate ; rege* equum eft, teneantur ecclefiarum Vicarii
batur.Cnim Ecclefia hac fchifmatici* ChaU per menfem ante Quadragefimam, eoqne
deis , heretlci» Neftorianl* , jurati* hujus ampliua, fi opus fuerit » Pagum Integtaf.
facramenti hoffibu* . Nil miram itaque , que Parochia· «currere, ncc non fidelium
quod necefirtat , vit, Λ efficacia hujus fa. oornoe ad ea· .pertinente·, etiam eorum»
crament! Ignoraretur ,* quodque licet aliqui, qui longe io Silvi* deguM, per fe vel alium
lique paucifiimi, eo uterentur, alio* tamen B Caftanarium, cuju* ndel poKt menu* hoc
ab illius ufu abfterreret fallaciflima opinio, B tuta cofcientia committi, dt In codice no.
Sua callidiffimi* teotarori* fraudibus irreti· mina feti bete fidelium omnium, qui nonum
putabant , fe poft confeflionem ftatim atutl· annum cipicveHat, non folum autem
morituro*, qua omnia conftiterunt llluftrif. Dominorum, fed etiam Mancipiorum » em.
fimo Metropolitano , qui cum primo fua* niumque , qui ad unamquamque famiiiauu,
ecclefia* peragraret, & in fuo* fubdttot, pertinent , Immo etiam eorum » qui abfunt,
prout fui muneri* ratio poflulabat, inquire* notando , an poft elapfum tempus praferi·
ret, errore* tam perniclofot, ftygiafque fu- pium ad (htlsfaciendum prneepto , fint re.
perditione* ut evelleret , ibmma ope con­ greiTurl» faAo deinde cunAorum catalogo,
tendit , Ingentcmque multitudinem, tum eo­ dum eorum confeflione* exceperint, illorum
rum qui rariflime, tum eorum, qui nunquam nomina fignent, qua ratione ipfi* comperconfeflione uti funt, ad frequentem llllu». tum erit, quinam praccptum impleverint,
ufum induxit · Ut ergo pradiAI» omnibus fful vero fecu, quot cogent ad illud 'un­
animarum damnh facra Synodus profplciar, plendum» dt fi contumace* fuerint , ana·
declarat , quemcumque Chriftifidelem, ta· themate ferient ; Ipfique Vicario indicimus,
tient* ufu pollentem, obligari pracepto er-Cid efle fui muneri· , cum paflor teneatur
defiafticoannue confeflionis, fundato in Ipfo cognofeere ove· fua», ut eat pafcat,At
prccepto divino» Idemque prarceptum ter* quantum potuerit indigenti!* earum, tunu
va ri debere tempore ab ecclefia flatato ; ipiritual'bu» » tum temporalibus profpkere,
quamobrem mandat ut omnes fideles Chri- cafque infuper in numeraro habere debet,
fliani utrlufqae fexu«, dummodo ad rationi» ut fciat quot pereant: poterir catalogus
ufum pervenerint, fuo proprio vicario» vel hic commode confici (b) ad Mononobio,
(
facerdotlbus, qui a fuo pnrfule facultatem ubi omne* Chriftiani ecclefiarum conveniunt: ,
acceperint, confiteantur tempore quad rage· atque ibidem notitiam libi comparare eorum,
fime, & Pafchads RcfurreAlonis ; quicurn» qui in Silvi* degunt : qui vero alii* appro­
que vero proceptum non adimpleverit, nec bati* confeJlarii* fuerint confefli, fchedaau
ferant ab ii* fubfcriptam , qua de confeflio­
ne cum ii* peraAa confiet r quamque Vica­
a chriftifidelium communicatione fegrcgatu* rio exhibeant , ur per ipfam Impletioni*
declaretur
a vicario
Ecclefia e bique
alia precept! certior faAu*,eo* tn carfigogono_______________
,___in___________
τ______
monitione Prefulis, quoufque revera coofi-D«cf
ar Jfcet alti* valeant confefiariis, dr
teatur , aliifque poenis eorum refrenetur alibi confiteri, Eucbariftiam tamen, hoc
contumacia , qlta* ipfe opportunas judica- precepri tempore Qtradragefimali, nufqnam
vctic.Quod fi vicariis vifum fuerit graves ob nili injpropria parochia iafeipere poliunt;
caufa* aTlquibu* tempus preferiptum proro- Prnfules autem in vilitatione de huju*mogare, poterunt ipfum protendere ufque ad di Catalogo inquirant, ac de illius decreti
Pencecoften , proof decretum fuit AAione obfervantia certiores fiant.
V. Dec. II.· de Sacram. Eucharifti»; curent
tamen, ut prius omne* admoneant, noramque fit omnibus, eos. qui tali tempore in

DE-

(«> Loquitur fynodu* de novi Arni* temporibus; nam antiquiori »vo, It paulo amr fy nedum,
confctfioncm in ufu fbiffe apud illo* Chriftisnos dicemus io Differt, d* moribus Chri* S. Fbum.
de quibus Jofepbus .Indu* ftoiMt teftabstur dicens: r··/:,·:·, ur ■·, : Itukarifi·» /·*«·: βτ<·
fed neque apud Indos omnino defierat. Etiam apud Nefiorianos conquerebatur eoruin pairurcha
kulaks dc Jofepbus II. fere abrogatam efle confemonem ; agente , ut udetur, Suneoae Barmamam ;
idem fecerant m Aegypto ferculo duodecimo très Coptorum patriarche, nequidquam reclamanti-,
bu, eorum docloribus, * Syris Jacebitis, fteccntes autem epifcqpr Chaldaei e Baby Ionia mitfi ad
Indo, Malabarenfe*, hunc cunfeAonis auricularia burrurem illis ingeAcruot; ceterum apud omne*
omnino Chrirtiano,, hu;ua facramenti nola fuit fides gc difciplinai unmo Chriftiani noftri Malabarenfr, pofi cclebraiieoeoi tynodi , eiafquc Decretorum obfervantiam , lucu leni iKmo experimento
didicerunt, qpem falubrc atque proficuam fit pocaitenti* fagtameutum ; cum enim antra plures
apud eos effent Energumeni, via jam uans inter illos tepemur, ut teftatuin facit Vincent· MarFiafg. ·ΙΓ l»i. hi.
».
(.4) Ai Μ,ο,ο,ι*· aut »<mos«4« id cfi, per illos dies ante quadrage&nam, ufii omnes Cbrifitani ad ecclefiam etiam c films accedebant t vide fupra O»». rj.

1263
Anno
«JW·

Diamfbritana StnOdds

D B C R B T U Μ

II.

A

1264

DECRETUM)?.

CXXXIX- Cum prxeeptum confcffiont*
CXLI. Ceterum non folum debent fidele»
omne* obliget, rationi* ufum habentes, & chriibani lethali* culpa confell confiteri fe­
confcientiam de peccato mortali ; cumque me! in anno, verum etiam quoties In pro­
ad rationis ufum aliqui cltiut, aliqui fetius babili vita difcrlmine conftiturl, aut gravi
perveniant, fynodus, cui fati* comperta eft «gritudine correpti fuerint ; dum itaque Id
indole* Malabxrlc* gentis, decernit » ut poft contigerit, curet aget ipfe, Iplifque artioAavum aratis annuus teneantur pueri pra- fiente* , five ia pagi» > fi c in filvi* degerint,
oepto annua confeffionis, quo tames decre­ ut facerdo*approbatu* quaratur, qui Tu­
to non prohibet, ne citius ad falutare poe­ am confeffionem audiat, atque ecclefia pro­
nitentia facramentum accedant : Immo fi pria vicarius de hac re certior fiat,qui vel
Vicarii noverint ita rationis ufu, ante pra- per fe ipfum, vei per alium a fe deputa­
flitutum tempus pollere , ut lethali* noxa tum, confeffionem ipfius excipiat; memi­
elle
muneri* —
de
rapace* videantur, multoque magis, fi ip:i* nerint
------- qeoque vicarii»
-------- , fui
- —
- -----------de aliqua lethali noxa a puero commitf* B hujufmodi agrotaftcibus inquirere; eorumper femetipfô*, aut per alio*
conftiterit, ipfum ad confeffionem cogant, que confeffione*
'
quamvis illa η nondum xtatem attigerit, nam excipere, quocumque locorum vocati fu­
in tali cafu ecclefie precepto obftringuntur, erint , fit quocumque tempore quxfitt, ut
de qua re tamen judicium ferre, fit penes nullus abfque poenitentia facramento dece­
dat ; neve ob eorum crtminofam negligenparochorum arbitriumriam, reos fe alien* damnationi* apud divi­
DECRETUM III.
num judicem conftituant, fi in caufa tint,
ut oves eorum cura commiffx pereant : vi­
CXL. Admonet fynodu* patresfamllias, Λ carius autem» cujus culpabili negligentia
quofcumquedealli* curam gerentes» ut plu­ e fu* parochia aliqui* non confertus decefsimum cure,ac diligentis adhibeant in exi­ ferlt, fufpenfus ab ordinibus maneat,necgenda prsecepti annue confeffionis obfervan- non a perceptione ftuAuum per annum »
tia a fua familia, ac prxfertim a pueris, fine ulla retnil&oni* fpe , aliufque pro 00
puellifquc captivis, aliifqne eorum fervitio cieferviat : ille vero, cujus cura eger'fuerit
deputatis. Qu* in re faris compertum eft, commiffu» , Ac negligentia convtâu* fuerit
eos antehac deliquifle, nec fuos, ut par in parocho vocando, ad prxfuli* arbitrium
erat admonuifie. Meminerint, fe gravltcul- ζ-cum rigare puniatur : qui autem, five in Pa­
pae reo» efle, ii id omittant, diftrIAamque gis, aut extra !in
" filvi* fine confeflione de
J ­
Deo rationem reddituro* » dicente Apollolo certet int, eo quod eam eam ipfi non petie­
Paulo (λ): y«nfuorum·, tr mexiiKt riomrjfa· rint, nec facerdotem vocaverint, nifi mors
rorum rurum mm hahrt, fiJrm ergeoit , t· e* improvifo, aut adeo celeriter eos corri­
rfl lufiJth rltttriar ; que verba potiffimum puerit, ut nullum ad id fpatium perJocum habent, ubi agitur de neceffitaribu* miferit, ecclefiaftic* ca.reant fcpultura , nefpiritualibu* fuorum domefticorum, rebufque 3ue Caflanarii ad ipforum domum acceanr, nec jufta funebria , & pi* funeris
ad eorum falutem «ternam pertinentibus.
Negligentiam dominorum folertia fua com- officia, aut Cher* (À) ipfi* erogentur.
Jienfent vicarii,& ad confeffionem compelDECRETUM V.
*
ant, prefato* captivos, juxta numerum
CXIIl. Sed neque fola aegritudine gravi
)eorum in catalogo deferiptorum, & contu­
maces anathemati fubjcAos declarent, non decumbente*, verum & in quolibet alio
fecus ac alios,-admoneant tamen prius Do- vite diferimine conftituri, tenentur fidele*
minos,
ut captivi*
eaqua jjChriftiani obligatione fu* peccata confitcn1
.
"fui*confeffionem,
' ~
pollent, auâoritate, fevere injungant, eof- di: Unde cum muliere* vita periclirentur
que certiore* faciant de cenfura .polea in- in partu» (f) ipfo imminenti confiteri.dcfligenda,'nifi acceflerint. Qui vero hac i» bent, & Eucbarifti*m accipere, fi hujus ca­
re negligenter fe geflerint, ad profui is at- paces fint, quod potiffimum fervarl debet»
barium punientur.
fi partu* fuerit primi», in quo majus eft
vitar diferimen ; fi vero non confert»
moriantur, ( dummodo partus cckriu* ,
quam cogitabant, non advenerit ) aut itu.
pr«-

( » I ïpift. «4 T,M,r. ray. j. v. 8.
( S ) Ctind iit Caria vide in Syllabe exvtieariiTn vocum .
( < 1 In contiitationibut Pruvincuhbui S. Idmundi Caniuarienfis tutu rimitr :,j* precipitvr
'*F· 17· ad Mulirrtt aarr /arra» rt-frruurur, ·♦ fuiitt fruuriufum &·· tn Decreti, rtrin Concilii
J· ro v · ne tel i, Htiioluu. *. num io Aatuitur, quo* ttuiierer frumi furtfurn rrnfitfnntur\& quod
/rrfu.anv, tunc fumant Buchirillutu . optandam fane cA . quod Parvchi in id incumbant aique
f,lr*aqi .

Anno
Chniiti

’JW·

1265

Diamperitana Synodus.

1266

Am
prnfentl periculo conftitut* confcflioncm non . ccrdos , vel abfque facultate, vel ultra reeJ"··®, petierint, deque ipfarum net ligent ia con- minos pr*fcriptos abfolvit, invalide abfol- Asruo
matlme fi io Pagis degerint, non vit, nec pocriltcnti remittuntur pecc-ta :
•sir· aliter agendum eft cum ipfis, ac cum aliis, quamobrem debet poentteru turfus illa con- *)9v*
oui ob culpabilem incuriam abfque confef- filed facerdot i abfolvendi facultatem habenti» quod li poenitens fuerit in vite dsferk
uone obeunt.
miae conftitutos, & nullus adiit facerdos
ad confeffioqes app robatus, qukum^ue faDECRETUM VI
cerdoa, eiiamti approbatus non fuerit, conCXL1IL Cum conflet fynodo» quamplu- feffionem audire, ac ablolvcre poeuiieMem
res ex iis, qui Variolarum, vel Pullularum poteft.
morbo laborant » quampiurlmos etiam in Pa­
DECRETUM IX.
gis fine confeflrone, quamvis illam expe­
tant, tnlfcrrime decedere» eo quod morbus
CXLVI. Cum ad bonum ecclefi* regimen,
hic contagiofus, Cfc peAifer cenfcatur, eaque de caufa facerdotes ad illos accedere populique chriftiani plurimum conducar , de
vereantur i plurimum commendat, dt ju- Bquibofdatn gravioribus criminibus, non a
1
-------------·.-------------bet
vicariis, ...
ut quam
maxime
curent, ...
(c) quocumque Cacerdore , led a majoribus, vel
ne «grot i hujufmodi abfque confciSone mo­ et>am pontificibus judicium ferri, non folum, ut juxta gravitatem morbiperitiores,
riantur, fed vel per fe, vel per* alios eo­
rum confelliones audiant. Interim ramen II- dt excellentiores medici adhibeantur, ve­
ect ipfis propris incolumitati confulere, au­ rum etiam, ut fidelis populus ab enormibus
diendo confelliones, vel ex loco aliquanto- fceleribus abfterreatur, omni tempore mos
lum dlftante ab «groto» vel etiam, fi fieri fuit in ecclefia, ut prsfules, immo fummi
poflit, per quem non reflat. fed flat ventus, pontifices judicium de* aliquibus criminibus
neque hac ratione tantum, fed alia qua­ fibi referverent, atque adeo nullus pr*tcr
cumque portant fibimet profplcere, dummo­ ipfos, aut alius quiipiam ab ipfis fpccialido id Iplis in primis cordi ut, ne abfque^ ter delegatus, a prsdidis criminibus poflit
facramcntaiis confeffion· remedio ngrotl abfolvere. Quapropter fynodus optimo
moriantur, quod ipfisiterum., Itcturaque Sa­ fciens, doArinam hanc fuifle hadenus igno­
ratam In hoc epifeopatu, ob infeitiam mocra fynodus inculcat.
C rum ecclefi* facrorumque canonum, ut pernlclofam hanc ignorantiam procul amolia­
DECRETUM VII.
tur, declarat ordinarios facerdotes, ad au­
XLIV. Hortator etiam fynodusfideleschri- diendas confellionesdeputatos, abfolvere non
ftlanos, hujus dioecefeos inedias ad fiffclpien- porté a cafibus pr*lato refervetis, tnultodum poenitentia facramentum, non folumI que minus a cafibus refervetis ρφ*, ac
feme 1 in anno, quando urgentur praceptoi potiffimum ab illis, quf in bulla coen* con­
ecclefi*, fed etiam pluries (prout pluries in tinentur , quos probe fcire, Sf pr* mani­
peccata labhnur) prcfertlm In feftls nativi­ bus habere, fti< muneris eft ; fed neque abtatis Domini, Spiritus SanAi, AflumptlonisI folvere portant a crimine hatreds, dt cafi­
Domine noftr*,'& titularis parochi*, dt bus ad ndem pertinentibus, cum hcc ad fade fufcipiendo hoc facramento folennieribusI cr* Inquifitlonis tribunal pertineant, aut ad
hi fee diebus » vicarii me Dominica , qu· Im­• alios de ipfius licentia; vel ad epifeopum,
mediate pr*cedit b*c fcfta » populum admo­• qui ab lis abfolvere poterit ad normamconneant .
cilli Tridentini, ac juxta fandorum patrum
Dfandioncs. Itaque, qui communiter funt ad
audiendas confelliones deputati, ab iis ab­
folvere nequeunt, ficuri nec relaxare, aut
DECRETUM V1U.
commutare vora poenitendum, cum hoc per­
CXLV. Declarat fynodus, non omnes Sacer­ tineat ad pr*fulem , vpl ad alium, cui Ipedotes, quamvis poteftas remittendi peccata cialiter commifli fuerit h*c facultas, vel
Iit ordini facerdotali annexe, non omnes, qui ex induito aportolico illam habeat: ce­
inquam, porte confeflioneS'audire, fed cos terum In mortis articulo, non tantum ii,
folum, quibus prefui hanc facultatem in verum etiam alius quilibet (implex facerdos,
fuas oves dederit i cum enim aAlo abfol- deficientibus iis, ad quos vel jure fuo, vel
vendi a<Su» fit jurladidHonUi exercundique ex fpeciaii commilitone id pertinet, abfol­
judicii, hoc exerceri non poteft nifi erga vere poterit ab omnibus cafibus, dt cenfu­
fubditos, quos fimplices facerdotes non ha­ ris cuicumque refervatis, cum onere tameo
bent, fed ipfis a prafule aHignantur, dum comparerait, fi convaluerint, quoad cenfuerant
refervate ,
Jis audiendi confellionem facultatem imper- ras, coram illis,. quibus
.
____ ___
titur. Quia tamen Prnfules in commune^ put falutarem poenitentiam fibi bene vifam
ovium fuanim bonum reft ririiones aliquas pro cis accipiant.
cooceflioni adjungere confueveruat, fi faDEt » ) Solicita™ exigit curam Parochorum contagii temp·, r
riH ( ait S. Carolu, Bor.
romsus ]
, aurita, !·
ftfifuuaa, , a atartfrii j/.rn ■.« /■■{· ahqp ■ Vide Ra»·
Mud Trait, it itn/r· ftr ftjhu . Dc modo autem , quo fc gerere debent Epifeopi, Parochi
• Confutes Xeip. oiunino videnda funt ftatula C.»r. K. Mtditlia. ftr faaüau Car tin u· Btrrun
fart. a.

ConciL General. Tom.XXXV.

Lili

T

T

r
k_______

1267

Diamperitana Synodus

1268

eft ad reconciliationem cum Deo, dhrEcA"”.1
délia cupide afpirantes, exhibentefque ve/ r ,*°
Ah.no .
K ·
CH*l\rt -CXLV1I. Ut vero facerdotes nofcant.a r* poenitentlft tigna , & quidquid iplis-ini15W·
Π99* quibus
calibus poflûnt, &
poenitentes
,
- debent
··
.
\
« pofitum fuerit exequentes , benigne femablolvere, ac in quibdnurisdiftion^ carent ; per recipiantur , & in foro faltem Inse,··
jubet fynodus in cujuflibct Curialis eccleli* no , & facramentali abfolvantor ; ad ter­
rorem tamen aliorum , quia in hOCxEpifcoSacello, ac ubi hoc non fuerit, in majori
Cappella, Tabellam a vicariis appendi, iq patu , utpoie fub Regibus Paganis , alia
qua traferibantur bulla in Coena Domini-, ca- .prater exofmmunicaAinem, dt qxclufionem
«
fufque refetv^ti in hoc epifeopatu, literis ab ecclcfia^poena non (bppetat, cum Sa^
‘Malabatlcis , uf ex'illa?, qui confeflîones cramenraliter, & in foro interno jpbfcdufts
audiunt, fciant'intra quos tetminos Juris­ fe gerant alii , tanquam cum fegregato a
dictionem fuam exercere peflint: prxterea coprmunione fidelium in foro externo j drfynodus veurem difciplinam hac fu pe/ je, ccantur itaque ^b ingreflii in ecclefiam ,/ec
in melioremSformam redigens , cafus refer- Sacerdotes eorum domos adeant, aut ipfis
vatos hujus epifeopatus declarat,'Mje hu. , , [fij quudiu prafuli
exhibeatur
'fum fuerit.
ad longius tem­
jufmodi : homicidium vbluntarium nOtorlum, B vifum
fuerit .’< idque^vel
idq
pus,
juxta
majorem'cflminis
gravitatem,
etiam quoad complices : manus violentas
in perfonis ecclcfiaflicas iniicerc : Incendium ut- ita caveri poflit, & frenum aliquod indomotum , aut facultatum Chrlftianorunu iiciatur effrenat* licenti* Incolarum, hu­
voluntarium ; Slmoniam formalem tam in jus dioecefeos in aliquibus perpetrandis fa­
dante, quam in accipiente : Matrimonium cinoribus, maxime homicidiis, aoceremoniis
line parochips*fentia , ac duobus teflibus: Teltcetti .
Schifinaj^dcnobedientiam adverfus Prrlides promovere, etiam quoad fequaces; li­
DECRETUM Xlî.
bros a fynodo prohibitos apud fe habere,
aut eofdcin legeri .· ceremonias publicas fa­
CXI.IX· Quoniam infeitia eorum, qui concere , quas vocant : ΤνΙκοκ^ζ a) Caltro· fefliones excipiunt in caufa eft, ut poeni­
■«•pagodes, aut Idola domi habere, vel
tentes ad poenitenti* Tribunal rarius ac­
eorum rc^ cultu profequj : quibus omnibus cedant , ipfifquo~tn fui muneris adtntniftracenfura excommunicationis efl annexa , At tione errantibus, in Cfiriftifidelium coetu
, quamvis eorum aliqui a jure fint refervati, C perturbationes non paucasoriri necefle eft,
adnotantur tamen hic > quo clarius dignofynodus, cui plane conflat , pluses impe­
fcantur.
ritos , βί idiotas, confeflîones audire, prrcipit ne in pofterum ullus audeat Sacerdos
confeflîones audire, quin prius a prtrfulo
DECRET U Μ XI.
fuo facultatem feriptam obtinuerit ; qui eam
CXLVIII. Cum excommunicationis fen­ nullo modo dabit, nili antea literati viri,
tentia, maxima fit inter ecclefiafticas^en· qui variis interrogationibus doArinam iplius
furas, gladlufque ecclefi* aliis formidabi­ explorent, de illius fulcientia Judicium^
lior, qui non imprudenter, fed caute ad­ ferant ; φ quandiu praiul hinc ecclefi*
modum ac prudentetVdiftringi debet ; repro­ non prsficiatur , qui perturbatas illius res
bat fynodus nimiam facilitatem , qua, ob apte componat, prout libi in Domino vi­
Jevia, & futilia queque, multoties in hoc debitur , committit fynodus examen, ac
epifeopatu ferebatur; necnon jubet, ultra approbationem eorum , qui Sacras confefnon imponi , nifi ob res graviflimas, ac fiones excipere debeht, iftius epifeopatus ,
1maxima
—-*...·<· —
Wtu V
■« V U
,; IKU
— <|- D partibus Societatis Jefu collegii de Vaipicum
circumfpeAione
nec ,cantutiTVprfu fed & feripto
;undc
reiicit,quod
■
cota hujus
dioecefis ; quorum examine
mandatum erat in hoc epifeopatu, nimirum, approbatione , accedente infuper concefiîoquod aliquibus in catibusabfolurio-nunquam ne Gubernatoris, per illuftriffimum Metro·
in toto/vit* fpatio. Inno in aliquibus aliis, politanum inflituendi in hoc epifeopatu ,
nec inÎMortis (a) articulo conferretur ;quod confeflîones excipere poterunt, cum exce­
f efl chrrftian* caritati adver Cum , & eccle- ptionibus graviorum criminum, ipfi facul­
'xfue regulis, que tanquam plcniflima Mater, tati feript* apponendis ; qui vero in pr«omni tempore vere poenitentes fufcipit.nec fentiarum munus excipiendi Sacras confeftiounquam oflium falutis fuis obferat filiis. nes exercent, examen fubeant de mandato
Quantumcumque igiturgravia , ac enormia ZpTius Domini Metropolitani, tempore vififint crimina , Poenitentes quantum in ipfis lationis inftituendat: Caflanarii etiam, qui
in

DECRETUM

X.

x ( e) Peoiliares funt ritus , quibus 'Numina M slabs rica colebantur ; nec ampliorem eorum lu­
cem nacl \luiuus . Vide Crotcum bk. i., Ac Aaidortm «legantilbmi .operis
Cm*,eu ·, <>«<<
h, N-ttert- >,·>. i. parr. a. Uiti··.
tuti asaa.

( k )

Pucnitcntes non iuicipeie Catholicorum non eft, Innocent. L If,If.
ait;
vitλ fit * *t t fi vit·» ·»·,» >· vthflA·, >irmiif,lil
,rtxf,Ü·» , Iriu ifjii, tej.ir Vitbet ■. notanda eft reftndio : nec enim ideo ad communionem
«clclie admittebantur, fi convaleicebant, nifi prius poenitentiam abfolverent ; nec extrema un­
itio illis ante Viaticum niimftrabatur, ut aliis , fed polt : ubi iwn minus notabilia funt verba
cjuldem Innocent·· IfiJI. t. dicentis: Ohe» Ϊλ·Λ·»
ft»·, Λ S»tr»»i»l, ; lâtirt· ne· fhjl

Ιβ««ΜΗΐ/ΐΜ(Λ, jtl ΙΛ

i»fe»it jNrnrtrurrba/ ; At ecclefia: univcrfalii mens ca fuit, ut nulli ia eo articulo aWoluiio
denegeiuk. Adeas Χ,ιίβ,. as. Sum. P. Aeacd. XIV.
( « j VJde harum vocum ciplicatioacaa in indice Voc. Exotic.

. 12^5

Diampbritana Synodus.

1270

in parochos eligentur, & Vicario^, priiisdebet, ejus eft folius, abfolutionis femen. Ammo fervat* nuper prefeript* forma , previo e-Λ tiam pronuntiare ..contrarium vero ettot eft
. Cm a mi xaminejtpptobentur: ex quibus liqui infuf- fupinus >ac oMnifcftu* ·
C«nsti
1599·
’599·
ficienres deprehendantur, in vicario* inftiDECRETUM XV.
rui non valent, cum eorum munu* fit, fua*
Oves erudire: opinet vero quotquot predi.
ÇLII. Quoniam
aliqui Confitffarii ind< Ai
Ao modo approbati non fuerint, a munere
_
audiendi confcflione* per fynodum fufpen- , ad legendum Evangelia, ac fuper *grotan>.
duntur, quoufque re/ipfa examen fu beam , tes chriftianos' precandum, iifque,dum aniAi approbentur; fi saero aliquifacerdotqm tAm aguat , benedicendum vccati, ftulie
( αυαβ‘ Deu*
avertat )- a^fque
hujufmodi
fa- prorfus formam abfolutionis Sacramentalis
~
- ......
cuitatcconfefliones exceperint , prvterquam proferunt dicentes: Ejf» te abfalna a fete a·
aaaifa» Patrii d-r. Animadveuit
in morti* articulo,- ubi facerdos approba­ tif tau
tus ·· promptu notf fit, ab ordinibus, Ac aç montt Synodus, ut ia pofterum ab' hac
emolumentis per annum (uTpendamur, ac Innpienti adeo confuetudine abftineant, qu*
infuper juxta fui deliAf contumaciam pu- ,plane „gravilfimo
. .. . _____
„ ...
____ ,,____
facrilegio
non. vacat
’cum
niantur.moneaoturque po^nitentes,utapudJB pct illam, Sact.amenti forma indebite apfacerdotem approbatum' pteterisas iterent plicetur . Itaque legat tantum Evangcdia ,
cohfcffionet.
r
L------------—J
! in .
ac--------------------------orationes approbata*
cumu beoediAioac

DECRETUM

ΧΙΠ.

DOCTRINA
CL· Ob penuriam facerdotum, fcientia
•c fufficienti* pollentium in hoc epifcopaDr Satraatexlo Extrema Uafiioxir .
tu, admittit fynodus, tamquam approbato*
in eodetn, omnes, qui in altis epiicopatibus CLUI. Λλ Uintum facramentum eft Éxtread confefubnes audicndas approbati fuerint,
ma UnAlo,(c j cujus materi*
fi tamen linguam Maiabaricam regionis ( a j
oleum eft olivarum, ab Epifeo­
tenuerint, necnoh Pncfui tempore Quadra,
po benediAum ; qu* ira appellatur, quo­
gefimali iis in fubfidium parochorum uti po- niam unAionum omnium (aerarum, a Chiiterit, fi opus fuerit, Ac prefettim facerdo* fto Domino noftro in Ecdefia fua inftitutatibus epifeopatus ejusdem , in Cochim
~ '
refi-Crum, qua* recipit chriftianus, extrema eft.
dentibus.
Conferendum eft hoc Sacramentum *gro
adulto , cui mors imminet, quique in pro­
DECRETUM XIV.
babili ipfius periculo verfatur ■ Agtotus
inungi debet a Sacerdote, qui fotus eft hu­
CLl- Vehementer Improbat fynodus fa- jus (aeramenti miniftef. UnâMtfieri debet
crilegam facerdotum infciti*m,quiduincon- in organis fenfuura prscipuis, quibus Deui·
fefliones excipiebant aliquorum de coromif- offendit i nimirum in oculi* ob peccata vifione pr*fulis , aut alterius eju* vices ge­ fus ; in utraque aure ob peccata auditus ;
rentis, aut prsrfente ipfo, poft audit* poe­ in manibus proptçr ea , qu* peccavit per
nitendum peccata , eos ad pmfulem ipfum feofum taAus , in ore propter pcccaminofa*
adducebant ( 4) , quo eo* in eodem foro fa- locationes , & intemperantiam gtiftus, in
cramentali abfolveret; id quod ipfi HluArif- utroque pede propter. peccaminofutn inceffimo Metropolitano contigit,
quodque ali- fum , in lumbis demum , ac renibus, ob fen.....................
cubi fieri ipiemet vidit: itaque docendo, de· fualis deieAationis ibi/tefidentis peccata ;
clarat, nullum alium abfolvere poflê poeni D fingula igitur h»c membra facerdo* ungere
tent em in facramentali foro, prater facer- debet, lignum Crucis cflbr mando pollice,
dotem ipfum , qu i ejus audivit peccata ; cum qui fit oleo fanAo delibutus, dicendo Gmul
enim ipfe fit Judex, nul in eum fencentiam, verba form», fcilicet . Per tfiaae faaiiaxe
poftquam reu* ipfe icmet accufavit, ferte m^Fraivrw, d- Jia* fitffi»aar auferitorhaia,
L 1 11 a
.»·
f a) In concilio Mexicano cautum eft: Cexfrfiexer laJeraae, iefrAx frritia ia liagae laiha »·
d'erid'ete anHexiar ; tub hac tamen limitatione. Qj·// 4/1
e4 fumtatu
«re#/.
pme, λ fiiiilnlf iiitlliftri
fifi ( Confedaiius )
«d itri* l'itirlfltm, <4 ra'hagaa fe*
nlufia , reaiittai. Concil Mextc. ». i}*|. I<S. j. hi.it. S.^.
(4) Non sbiimiicm rem acciditfc ferunt P. Pnncifco Suarcs dodori eximio, in Hifpania: nec
aliud exemplum in protnptu eft , nifi illud forte ab brrcticii Hollandtq accipiamus , quorum unus'
10 bapufaute conferendo aquam infundit, dum aller c luggcNu dicit; ife re iifiiit
quali
i>a verba fint tantum concaonatoria fc ad excitandam fidem mltiiuu . lia Farvacquc, . In ecdefia
autem orientali, dum feminis conferebantur lacxamenla baptifnu , & exirem* Undioni, facerdotes proferebant formam , dc diaconiffx peragebam undtonei, dc tegua. idem inter Grxcoi, ne ac­
cideret in conferenda cxirema unZliune,ut preibyleri, proferentibus formam , alius ungeret atgras ,
cautum eft nuperrime a gened. XIV. COnBnul. ftjf jfeAtralu aaat 1741. at alia dc iungc-di/par
dc**1*;1?'^ 10 ^K,<,1>cato puvniientix, prout indicat fynodus, ui unus idemque audiat peccata,

(r) Nullum movere debet quod fuperius r« «d*«r. ad Ure. XI. ex rfijt. r. laxer. 1. dixerit pa.
pa ; Exuenum unctionem irati eft Ster ater xt t-, quali non edet r* vera Sacramentum , aul quod
ita. putaretur illius arvo, nimirum anno 41*. quo epsBolana dedit ; ipfe enim menlcm tuam ape­
ruit, dicendo pqfl illa verba ; Naxe fxrbxr rrbfae Xaeraxaexta xqaeear , ya»mad« axxxe graar feti.
,Λ·
nxeeiit Unde ut Hos genus XacrameMvm Xacuimus in fcpicni ipccic* diBributum, ille
genus id fecit uuiscrfalifiunim, divifuia ιό ieptem gcnca tubaltcrua.

1271

Dl&iperitana Sïnodüs

1272

——— indalgeat tibi Doxrranr ?4r2f ur2 per vifum
Anmo
tieinfuifli ; & fic deinceps iterando formam,
DECRETUM I.
CtogisnChfisti & exprimendo membjum, quod Inungitur.
«599
CE.IV. Com IhaAenuf In hoc epifeopatu
•599·
EfiêAus hujus fact ament i falus eft, potiflimum anime , Ac'etiam corporis, fi expedi­ nullus fioevir obs Sacramenti Extreme Unens fuerit. Peccati etiam reliquias, fi.qu* Aioots ( c ) 1 termo ex Ignoratione catholi­
fuerint, Sacramentum hujufmodi abfte^eit, ce dodiiinv, nulla de yo 4 ejufque effe-du,
infirmi animant alleviat, ipfamque roborat, dt efficacia , Jec de ipfius Inftitutione noti­
tia habita fuit : 'plurimum commendat fyexcitando ingentem de divina inifertcordla
»
fiduciam , qua recreatus »gcr , patientius nodus cumftis fidelibus hujus facramenri uinfirmitatis moleftias fuftinct , ac facilius fum , atque adeo prvcipit vicarii,, ut diDiaboli rentationibus , infidiifque ^efiftit , figentet inquirant in xgrotos fu? Paroeci?,
quas tentator in extremo illo vitle, ac-mor·' tam Pagost quam Silvds incolentes, & optis confinio vehementius urget.'-. H»c omnia' portuno tempore Î nimirum in fupremo vite
ijifmuantdr in epilt. Canonica («)Dr*^a- difcrimme 'deferant ad iplqs Sanâiilimum
4
cobi Apoftoli, ubi <|icic : Infirmatur quit in Unftionis Sacramentum-, illis conterendum,
Vobit ? Inducat Prcibyteroe Ecclefia, &· orent Rjuxta normam ceremonial·, Romani, cujus
fufer eum, ungentet otto en nomine Domini, translatio Syriac· in omnibus fervetur ec·
<4* oratio fidei Jnlliabit in firmum , d* Domi· cleliis, & ad manus iit factorum miniAro·
tiut alleviabit cum ς er fi in peccatu fuerit rutu.· ungant itaque aegrotos , deferibantque
remittentur et. Per poftrema igitur verbi : oleo fauâo lignum crucis fuper ambos ocu­
los clauios, & primo quidem fuper palpe­
Ke'mittenlur ei, indicatur virtus hujus Sa­
bram dexteri , deinde finiftri, utrainque pa­
cramenti ad conferendam gratiam, qua reriter aurem, <& nares, & oris clauli labia
. mittuntur peccata . Per ca verba infirmatur
inungant, itauc olcurn.tangat utriufque la­
f ut/ ra vobit, defignatur tempus , quo tale
facramentum fufeipi debet, nimirum gravis bii confinium. Quod li aeger tali morbo de­
cumbar, ut os claudete line periculo ne­
aegritudinis. Per verba fequentia: Inducat
Prerbyterot ecclefia , innuitur, folos facer­ queat, ungatur, & Ggnetur labium fupe.
rius
Ungi, dk lighari pariter debent ma­
dotes miniftros elfe hujus Sacramenti. Per
ea qtf? immediate fubneâuntur : tfi orent fu- nuum voir , dk-pedum piant?, poilremo
fer eum, ungentet oleo m nomine Domini , lumbi , verfent tamen fuavi manu rgrotum,
aftignatur oleum benediAum tanquam mate­ Cnee parte» hujufmodi ungant, pluiquam oria i & forma confidens in vetbis depreca­ pus fuerit, ad fignmn crucis in illis facra—
toriis. Demum per h?c verba : Dominât al- unihonedeicribendum ; animadvertant etiam
facerdotes, in lito, licuti in ceteri. Sacra­
leviabit cum, exprimitur cffctftum hujus Sa­
cramenti elfe etiam falutem corporis, fi h»c mentis, neceifarinm elle applicare-innui ma­
ad faluremanime fit profutura, l^uamobrem, teriam , dk formam, itaut dum membra in­
cum facramentum huiufmodi inliitutuni Iit ungunt , vcrba-iforms proferant , quod A
contigerit rgrum exlpirare dum ungitur ,
pro infirmis, nullus non graviter cgtotan, ii.
idque conAiteri/ , non ulrra lacer dos pro­
lud fufeipere poteft, quivero fcmel illud fufccpit, fi deinde faluti reftitutus , rur fus in grediatur ; vicanus alitem , ex cuius negligravem morbum incidat, rurfus tali facra- gentia , aliquis cx Paroecia fine hujus Sa­
mento muniri poterit, eo enim fpeâat illius cramenti prelidio decellerit , fufpendatur
inllitutio a Chrifto Domino faâa , ut per' per femcftrc ab ordinibus^ ac emolumentis
ipfum roboretnu^, quandocumque nobis in'
flat ( b ) extremum vit» periculum . <
DE(a ) Peropportune inftirutionem hujus Sacramenti explicavit conciI. Scnonen. anno i|,l. in Dr.
cretu fidei num. IX. inquiens : old aad>r»>r extrema Sarrawraraa* Chri/lui manudux ffe prunum vi­
detur , eum npejtoli oleo unierenl mullee infirmée , tfi fanarentur . Nryua enim ie jue Jen/u , jeit
traeeptoru infiieute feofle , fulandi fuel. ied ac bie nefier unfendi mfirmee rune , Corifh proce,
flum , ara tamen Sacramentum effe videretur fi jure tnfirmdlur ( inquit Jacoba,, in vebu tfic. Oc
punit laudata a noftra lynodo verba ex ep. Conen. Jaeebi tap. ί· Unde nta undo non luit a Jacobo
inrtituta, fed a Chrilto, ejufque tantum mus. Oc clfeflus Sells ri idime a Jacobo explicataibi In aliquibus eccleliis lUiniHrabatur Unâio exi renia ante EuchariHiam ; Or na Italuilur in
Cnneil. Mogun. aa»· 84,. plaudentibus Hincmaro, Kicullo, Oc novidimc Joanne Launoy , Oc ex
noltris LupoOc Farvacqueiio ,qu> morti proximi eam amt communionem iulcipere «oluerunt, cx
tetlimonio Van-Elpen ubi agir do uuhi, aar,f.«r. Cap’tular. td euam hudie m diocceli Paritienli
oblervatur; verum Augurtinenfes (forte Oc alu ordine, inorem lervant Aviiiinunciu ; dc quidem ut
nobis videtur, conloriniu^td ert e>u« inftnutioni , imu docenu Tndenlino cxiilimeiur a Palribusi
Tenue Cbrtfieona viio eoniummetienem c de quo alibi , aulpice Deo .
< e > Sane hue bacrainentuui antiquiori tempore noluip erat illis chrirtianis , ut Differt, dr Kelij.
Ifiorum dicemus: quod criain N.ltariani babebani fub nomine olei untiionn . JIlius lanien exprejle
meinuui Gcotg. Aibslen >a Hjicfieu de H-pi. 41. e^r alibi, dicens in ecclelia atfei vati pro lufirmis, in vale quod vocantLomu iram Sdnili . Sacramento illo , Or confirmatione carere eos ad
przlens allerunt auâorcs gravi dirui. Lucu Ext reni» Unflionis fignum crucis lanquam Sacramentum
obtaudunt ; ut apparet ex Ebcdietu Sobenli Lib. Marpariiu f*r.^ eup.i' infirmos iiugcbant *olco
olivarum benedicto, aliquas recitantes orationes; uuuc au leni quamdam nulfani conficiunt cx reli­
quiis alicuius Saucii , rcu pub ere lepulcri ipliul, oleo de aqua tubariam, quam vocant lirannm
Saudi H. cujus lunt Oc reliqui?. Malabarenlcs pulverem iepulcri Sancti 'Iboni? afportabant pro
aqua itittrali benedicenda.; ul ait Guuvea, dc noftra Synodus, ddio b. Drrr.tj. dc pro infirmis }
ex M. Paulo Veneto hb.f. eaf.it. Qpodautem Extrem? Unctionis loco eciam uti fuctiat non ap­
paret ulpiam .

D1AMPRRITANA
AmmO

Ccto'i
»599·

DECRETUM

Π.

12 74

SyNOdUS.

Λ lu acsftducia in eam defixis, mortem (ufti- Th
—
neat in fuorum peccatorum poenam, quo 'Ammo

/CLV. Quoniam »grotl ob «gritudlni» mo'teftia·, ac inftruAioni· defeAtun circa re»
ad falutem «ternam pertinente», multoties
de II· non curan( : praecipit fynodui, plu'rimomque commendat facerdotibus, qui ad
audiendas eorum confeflkme· vocantur, ut
de digqitate, utilitite, atque efficacia hu­
ju* Sacramenti ipfos erudiant, necnon mo­
neant, turh egrotos, ut hoc Sacramentum
(a) petant, cum illius opus fuerit, tum dotnefticos, aiiofve ipfis aftiftente* egrotis, ut
cum viderint «grotum maxime laborare , an­
tequam fenfqum ufti deflituatur , vocent,
Vel vocari jubeant vicanum, qui fanélurn B
oleum ad egrotum deferar J Quod fi hac in
re négligentes fuerint , preterquam quod
Deum offendunt, & «groto grtrvem Irro­
gant injuriaml, ad arbitrium fui Pt*fuli* fevere pleAantur.

rum veniam enixe petat a Chrifto Domino, CnaiiT,
qui amore illius in ea exfpiravit.
i}99ACTIO

VII.

De SanAi* Sacramentis Ordini·, & Μ··
trimonil.

DtOriu tit Setremeet» OrJiuif.

CLVII. QExrum Sacramentum Ordo eft ,
O quod Chriftusinftituit feria fer­
ta ( b ) Coenx, ac ptidle quam pro nobis .
pareretur, poft Inftitutum enim ca noAe_>
Eucharifti* Sacramentum, ut finiul Sacrificrbm, «c Sacerdotes, qui illud offerrent,inftituerec ; tunc itaque ad facerdotalcm ordi­
nem promovit Apoftolos , conferens ipfi*
ulterius poteftarem confecrandi alio,, quo
In fua ecclefia, ufque ad mundi finem Sa­
crificium continuaretur, ac facerdotium.
DECRETUM III.
Materia hujus Sacramenti eft illud , quod
traditur ordinando, ad fignificandum exer­
CLVI. Prrclpit fynod«p facetdoti in Pa­ citium ordinis, quem fufciplt. Sic fâcerdo.
gum eunti ad inungendum «grotum , ut in­ ti traditur Calix cum vino, & Patena cum
cedat fuperpclliceo, ac Hola indutu· , &
pane: Diacono Evangeliorum liber ; Subdiamanibus decenter , ac maxima cum rdve- cono Calif, dt Patena vacua : Er fimiliter
rentia ftiftlneat OleiSanAi vas,velo fer ico quo ad alio* ordines minores, qui confe­
opertum , ipfumque précédât Chamazius runtur
____ , ___
_________ ...
cum ______
traditur ordinando
re* __
Illa,
ecclelia , crucem brachii· geftan» , ipfeque, C qua uti debet in exercendo munere facto
vel aliis vas aqua benedidx sipone», ac ad quod inikiatur-. Forma in SaCerdotio,
noAis tempore laternam , aiiudve préférât ccterifque otdmibus funt verba ab epifeo.
lumçn , ut omnibus innotefeat, facerdotem po prolata , dum tradit illa, qu* ad exerci­
■d extremam UnAionem miniftrandàm ince­ tium , & minifterium, ad quod accipit podere. Curabit etiam, Ii eget id poflit, ejus teftatem, attinent. Minifter huju* Sacramen­
denuo confelTionem audire, & reconciliare, ti folus eft epifcopus: illi enim fedi con-..
licet priflie^fucrit confeflus . oftendens^id cefsir Chrtftua presbyteros confccrandi fa­
efle ilii neccflatiiim , ut majori cum pdri- cultatem . EffeAus illius funt charaâer , aug.
tate Sahâum UnAionis Sacramentum reci­ mentum fanAificantis grati* , At fu per na
piat .* dum vero longius ad Silvas "Sacrum auxilia, quibus fufelpiens ordinem minifter
Oleum detulerit, quo decennius potuerit in­ fiat idoneus. Conilat itaque Sacramentum
cedat;
fecum-------femper
fuperpeliiceum
ac hoc, tanquam maxime neceflarium ecclefi*,
r-. -r--r------------ , —
------- , --------ftolam
geftet, quibus in Sacramento_ mini.D inftitutum fiiiffc a Chrifto, cum enim Sacri.
r '
'■ ftrando debita cum decentia uti poflit; ad ficium, ac facerdotium, ita inter fe cohecaput etiam infirmi crucem ex quacumque reant, ut unum abfque alio inveniri non
eflormatam materia , fi eam ipfe non habue­ Êoftit , dum in novo foedere facrificiuD
rit , relinquat: commendando ipfi, ut ocuuchariftur a Chrifto inftituebatut, opus etiam

(a) Red« fynodus exigit ab infirmis, ut hoc Sacramentum petant; etenim ea eccl. R emeti- flatuus in Cius Concilio
cuciter 030. illud confertur; Uitraati <&■ yrre.rr. txpreCus in canonibu· Aelfrici tiitu ftr.i 1. C«».ji. Aaluitur 1 N<«< ,ri/«·.,
. Ccremoniale eliain Auguftlnianurq preferibit admoneri priui «gruium, ut boc aacranienrui· pqtiulct :
at non meram petit lunem, fed debderiuni illud lufctpiendi pi*lcripferant Canones editi (ub Edgs·
to Rege »·»· 9*h dutubnft ruendo presbyterum ducebant, quod; <gr,r,z, frtui «/«, fmrn , »··
tbanjhtm frAtat, & J> itjUrrtiar t Uad···/».
(S) Hic Synodi locus fubobfcuru· ert- ; aH cum nulla adiit ratio, qu* iuadeat fynodum in hac re,
non truam lenuille feniculum > explicandum <11 ly f>r„ j,xut per to
<d cd lent quinta
ad Vcfperatn, inchoata iam fexia , preut nrascrat Judaris , quorum ftftih del Pafcha non incipie­
bat die prima e Icplciurwazymorum, led tub VUpciam piaccdcnns. Vide Miuroccuum >» fi* HdelW-Mi.

WMM

1275
Anno

«599·

wm·

Diampiritana Synodos

tiam erat In ecclefia novo(a), vifibili, ac impcniius devovcantuk . Nqc promoveri (i.
*temo facerdorio ( qua in re antiquo vete­ *nit ecclefia ad facerdotium fervo,. Divinus
Ch»i«xi
ris legis novum hoc prccellit ) fimul facer, etenim cultu» exigit libero· (t), nec xlfifi
dotes inftituerentur, qui pe,r epifeopo, con. ftibjcAos.- nec homicidii > qui hutuanum fan· •J»·'
Iccrati, divinum hoc offerrent factiticium . guinea, efluderunt , nec ex legitimo thoro
Sacerdotibus rite initiatis duplicem contu-’ non procreatos : neque manco», membriffit Jefus Chriftus Dominus rtbfter potefta- que non integros: nec bigamos, qui nempe
tem, ahetam nimirum, qu* verlhturerga fuerunt bisconjugati, aut eos, qui cum vi­
fuutn verum, ac reale corpus, qu* eft dua alteri prius nupta contraxere λ nec mi·
poteftas illud confecrandi, onerendi, atque nores natu , nimirum, qui ad congruam «ta­
adminiftrandi: alteram vero erga, myfticum rent nondum pervenerunt. Qu* omnia fan­
Chrifti Corpus, nempe ecclefiam, & hec eft etis funt ob honcftiifima», fdnâiffimafque
ooteftas folvendi, ac retinendi peccata: ad caufas, prefertim ob reveretpiam divino,
hanc potcllatem, tanquam aliquid confeAa. eaceififlimoque altaris minifterio debitam.
sium pertinet etiam populum Chriftianum
regere, ac gubeenare, atque ad vitam di­
DECRETUM I.
B
rigere «ternam.
CL1X. Quoniam ad hanc ufque diem plu­
CLVlll. Verum cam facerdotium res fit
adeo fublimis, quo majori cum veneraturae, res adhuc adolescente», immo etiam impu­
ac honeftate exerceretur, oportuit fane plu- beres , non folum ad minores ordines in hac
res, ac diverfos haberi miniftrorum ordines, dioeccii, verum etiam ad majores & facros,
qui remotius,ve) propinquius Sacerdoti in- fik ad facerdotium ipfum promoti fuerunt ;
fervirent, eofque ita diftributos , ut qui quin in ipforum vitam , À mores inquifitum
clericali tonfura initiati jam e flent, per mi­ fuerit , nec dc ipforum ad ecclcfiaftica niininores ordines ad majores gradum facerent » fteri* fulcientia experimentum ullum ca­
funt igitur ordines minores oftiaril, leAo- ptum, quodque pejus eft, paâo pretio, dc
ris, exorcift*, dk acolyti ; majores vero , non fine iabe firaoaiaca. Et quoniam fiepifquique facri vocantur, fubdiaconl, diaco­ fime etiam una eademque die adverfus Ca­
ni, dk presbyteri, quibus facris ordinibus ere concilia , ac leges jcclefiafticas, mino­
adjungitur (i )epifeopatus ; quippe epifeo· re», majorefque ordines fuerunr eoi lati: pro­
pi in . apoftolorum
faoa hibet fynodus, ne ulhts in polterum ad orX M · locum ·facceifetunr,
.
.· *
Sftntui Seoflat f»fuit, ut ait apoftolus , Cdines promoveatur, nifi prius, a Pr*fule>
rigere tttltjit»
ecc/rjfum Dei,
regere
Dei. Unde aitiori pr* favel ab aliis probis viris, facrorvmque caccrdotibus gradu provehuntur, quibus folis nonum peritis , quibus id commiffum fuerit,
tnunus competit conferendi Sacramentum dk ad pr«fcriptum conc. Trident, prnvio
— ·‘
examine de illius honeftate, ac doArina ju­
confirmationis, fandum Chrifmatis
oleum
dicium feratur . Prohibet infuper ne ullus
aras infuper, dk ecclefias confecrandi , de
mum ptesbyteros, aliofque epifeopo, co·
inter fubdiaconos cooptetur, nifi viginti
optandi, dk ad fuum refpeflive gradum pro. .duos
duos fu*
fua (4}
( J) «ratis annos numeret
numerer ; inter
movendi. Prccipitur etiam in ecclefia con. Diaconos
~
nifi viginti tres ; inter facerdotes
nifi
quinque
Arpra
viginti*
juxta ea-, qu*
tinentia , dk caftitas perpetuo fervanda ; fis
qui facris ordinibus addicuntur , quo foluti, ipfa factofanAa Trident i na Synodus pr«ac expediti ab alienis officiis, altaris tan­ fcripfit, qu* integre , ac Inviolabiliter fer­
tum minifterio vacent ; rebufque folum ad vari fynodus jubet ; nec non declarat, pr*Deum, divinumque cultum pertinentibus, fulem nullos poflea prxdidi, legibus folve(a) In editione Lufitana habetur ope, fuiHis : N·»· iaoifiifl irettree leterietie. Porro quod ait
InifHle Sacerdotium, typorum errorem putamus, sacerdotium enim vifibile effe debet, ut refpondeat Sacrificio oijiiiii novi teitamenti, quod fynodus tetendit adfteuere.

Qpatcnus vero illud vocat ·····■··; non alia ratione id inteiligere poflumus ( cum fide, fir vela,
mina in Patria reducenda fint, clara fuccedentc vtfione , nifi eo quod Cbnfius dicatur Xar····· /·
arrrnua»; aut quia terminua duration·, ipfiu» indefinitus elt, dt hac parte perpetuus ; certum enim
nobi, elt Chriltumnobifeum ita perinaniorum a/yae ad η·/···«κ·ι·/·<·!>
Rutfut dc vilibalitate facrificii nodri omnino videndu, Augutt. hi.to. it Cieit. ο·< eef. 1». tu
nota, Ludoy. Vives fuper Illum locum t cum enim homo condet non tantum anima invifibili , fed
etiam vifibili corpore, «quum erat, ut in lege grati* , illum ed perfeftiora ducente , non Co­
lum mente dc fpirltu, verum dr vifinili corpore fuprenuriS'aiooraret excellentiam
( S > Oâavum ordinon epifcopatudi dicere, nihil eft quod impediat; etenim quamvis in ordine
ad confccrandam eucharittiam, pare, illi, presbyteri habeantur, verum charade re , fpirituali audorttate, dc muniis, fuperiore, ede epifeopo, presbyteri, definitum ed ab cccletia fcculo IV. dadamnando Aerium, qui epifeopi» cquabat presbytero, .· vides. Epiphan- Ut’efi j,. aur ?j. /··</,
h Augutt hiit Htrt/. ei Qeei etoli it HihjS jj. Igitur Aoâor lib. it y. Otii». Hieronymo
forfan coaevus, in fexto ordine presbytero, , in feptimo epifeopo, recenfet > de quo vide rtcen,
edita, InhiuCaihol. Pougeti Pae.j. t,a 1. rap.y. f. j. IhereQ. Hieronymum autem quodammo­
do cum Aerianis opinade, plure, Critici cenfent.
(r; Qpamquam fynodus videatur tantum Λ mancipii, loqui; conforme tamen «I ecclefi* disci­
pline , quod fubneâit t Net oliii fiAjtfhtt : etenim Alxand. 111. confirmavit capitula Anglicane,
quorum la.'Aaiuit quod: filii rojUteeeae
/tital eeiiaari aifaat aftafa Dumi, it tefat itrra
tui inatfthaiet . Ejufmodi autem capitula Anglicana , e potedaic violenta Aegisiprofeda, liber­
tatem ecclefi* vulnerate , pro comperto habendum eft.
( d ) Abufus id omniqa erat Maiabarcnfiums Neloriaai enim ex fiobtnfi feri, t.ief. 4. ·'· IprSeme Ceae», annum p sat nitra aCgnant preabytero ; A.r ···· t«id J ί·*1· aar/panm msadaiitm
••n «oaam i·. Eiulyrv a·· ardiaerar. Qg* orientalium difcipUna maxima eam nodra eonfo·

MI*

"·ιιιΛιι^ι ι||Ι!Μι*>·;ι!;ι!^

Μ1» ίήί

Diamperitana Stnodus.

ITIJ

Anno re* nec
«h '·· conftitofum relaCatuti **te> nui auAorltate apoftolica fibi fpecia,.-φ Hier conoüfla pollcat. Quia vero In hac
dioecefi plates (utu jamdiu ad ordines pro·
noth prnftrriptan «ratem nondum attingen­
tes, eos omnes , five presbyteros, five dia­
conos, five fubdiaconos, fynodus a Tuorum
ordinum exercitio Tufpenios, atque impe­
ditos efle vult, quoufque ad praefenptam
■tatem pervenerint ; perinde tatnen locum
Coum ab ipfis fervari, & ecclefiafticos pro­
ventus percipi, ac fi re vera Tuos ordines, Λ
munia ipfis annexa exercerent. Quod atfinct
ad fcientiam,acdoArinam,tantam fyriacc
lingue peritiam in iis, qui latine neichinr,
fynodus exigir, quantam latin· lingua exigit Trldentinum, Itaut Syrorum nemo, faltem facris ordinibus initietur, nififclat Sy­
riace legere(c)&cantare, atque ea,qua
Syriacis charaAeribus feripta funt, inteilieerc;cum valdeconfentancum fir, quemli­
bet mente percipore ea , qua ore profert in
minifterio altaris.
DECRETUM

II.

CLV. Quotquot haAenus Ordines fiifcepere in hac dioecefi, omnes fimoniace funt
promoti paAo pretio, coque majori, vel
minori, juxta qualitatem ordinis , ad quem
promovendi eranr, quapropter in gravillimas a jure ft a tutas poenas cunAi incurre­
runt : Quia tamen eorum Infcitia , cui caufam dedere Prcfules ipfi , hujufcemodi turpifintiorum errorum Maeiftri, aliquam excufstionem habet, ut nonis compertum eft.

1278

Revercndiffim. Metropollta promotos huius- —
modi ab omnibus poenis, & cenfuris, üu. Ah «o
quas a jure latas inciderunt ob fimoniacas Cuaitrr
Ordinum fufeeptioaes abfolvlt, pracipien·
sjpp,
do ulterius, ne quis adverfiis Ilios ob eam
culpam quidquam attenter : infuper omnes
eximit a vinculo, & impedimento pote fi ax
tis accepta, itaur quilibet libere, ac licite ,
nifi aliam ob caufatn ab ipfo jute impedian­
tur, poflint ordinem Tuum, dc poteftatem
acceptam exercere.

DECRETUM

III.

CLXI· Quoniam confiat fynodo, nonnul­
los Sacerdotes, ( q) lepra foedatos, ac no­
tabiliter deformes, Cacrum facere, non fi­
ne naufea 'Populi, ac periculo falutis aliorum , cum lifciem vafis, St veftibus facris
utantur, rubet hujufmodi indubitanter le*
proies factum non celebrare, eo quod Tint
ipfo iure irregulares ob corporis dcfeAum ,
,dt naufeam, quam facro altantibus afferunt,
tunc pnefertim cum cx eorum manibus Eucharifticum panem accipiunt .

DECRETUM
t

IV.

CLX1I. ReceptilGmo in hac dioecefi mo­
re induAum eft , ut horariis precibus abfolutis, antiquior ex Catfanariis in ipfo pres­
byterio , aliis omnibus , qui alternis cecinerunt manum porrigar , « hi viciflim ma­
num ipiius apprehendant, qu« confuctudu,
voca-

■at : etenim jo. annum prrfcripfit etiam presbytero eoocil. Agath. ea. jo4. Aurelian, j. ··· jj».
Toletan· <■ ·*· «jy.k conci I· Trulian. At vero concilium ftavenn. a·. 1J14. permit ordinari pres­
byterum anno étatisas·, St diaconum an. ιβ. Narbonenfe autem «a. nji. exigit in fubdiacono
t*., in diacono *0. , & in presbytero aTandem Tridentina Synodus artatis annosi prcfcriplit or­
dinandis , prout noftra fynodus exigit ; attamen paulo ante ipfum, ideft *··. its,, v 7. N,o. fa­
cultatem fecit provinciali Hifpaniar Hieronymus Scripaodus , Tridenti exifteas, Praawn.ad,
gorfrJtiittf IU,
·<····»
itriiw Miiitrim Erat tunc fieri pandas generalis ooliri
ordinis; fubinde cardinalis, * cmsdcm concilii Tridentini pnrbdens . Quare aillent hic mos apud
illos Chriftianos vigeret , facile deducitur cx M- Paulo Vcnct. ap. le Quico »·«·■ a. fi· ioft*. nem­
pe in caufa eral epifeoporum raritas.· unde ae carerent Mmittris , pue.los ordinabant, qui tamen
non nifi^in st. «tatis anno coaftituu lac rum peragebant; iode ( ait itie, fadumeft, ur in ilbs
regionibus ipa reges aliquando presbyteri efient, ut de preatmtero Joanne teftabatur Guilclmu,
de Kubraquii'ord· Min. , qui a S. Ludovico Francise rege minm fuit in Tartarian,.
(<) Jure merito peritiam lingu« ty risen exig't lynuJui ob eamdem rationem · ob quam Tridentina prqfcripferat ordinandis latinam; quandoquidem cccieita luftrfimii dc caufis Sae. Scriptu­
ram, & Liturgiam fermone tantum latino legendam proponit; de quo videndi Emmanuel Navar­
ro, Viva, k omnium uberrime P. Fontana /»y. Pr,p. g» α·»[··11ι. Ex quo etiam novam deduci­
mus rationem, quam Hétérodoxie opponam·,, pro vernacula I ngua pugnantibus; cum ecclefia
Augamalenfir, non Ma labarico, fad Syriaco fermone rea facras perageret. Qpod auicm in Capi­
tular. Caroli Magni exigatur a parochis peritia hoguar vernaculae, id , inquam, ut Conciones,
Catechefes k Coufceones fieri haberique pedent , (incitum fuit ; noa vero pto fcnpturis, aliifque
ecclefiafticis libris legendis .
(fi) Hoc in loco Cros*us theologia polita , medicum agit ; srferilque non fuiUc lebram, quem
bic memorat fyaodut morbum, fed tubera quxdam in ctutibu, sil, genu codemia; piwftaf autem
credere tot ceatcnis hominum ibi confidentibus , quam novo Medicanto Crotaro. igitur provide
juffit fynodus presbyterum lepwfUm fcparari vitarique ; conformi ter etiam ad antiquos canone, ;
Gregoriys enim II. aa. 7»*. leprofis communionem peraufir, at a conviviis arcet; in Capitular.
Aquifgrao. eoo* ylp. ftqtutum eft, ne leprofi (e intarmifcaant alii populo, quod omnium primum
junerat concil. Ancyran. aa.|i«. pnricribcns, quod leprofi cum Enetgumcius orarent . Actu latus
etiam de lepra, debebat canonica·» purgationem facere atque fubire, cx fynodo Fiâav- ea. 11*0·
mirum autem non eft, «um qui g cuovivita arcetur profanis , a divini propelli miniftsatioM con­

·‘

vivii .

.................. . .

'

b,

' Ju-LMiIlliiaW-

.

1270

Diampkritana Synodus.

Ι2βθ

vocabulo illarum regldnum proprio (<) Ce-. tubus initiati funt, prveepto Integr* rcciAnno
Anno y/Mrr appellatur y Cum itaque vetaftuliau * tatioois divini officii obftringi, nec poft* il·
citta lethalem culpam omittere, at- C*1’**1
Cnaisrtbac ceremonia fit muto* benevolenti* , lam
‘
1 5jW· frarernique amoçis ufitqtiffiamim fignum , que adeo, qui publice in ecclefia non caaegre fen fynodus
aliquo* ab hac bene- nuat, debere Ipfum privatim dbnii(b/In­
vulentic fignificatlbne. non fine aliorum of- tegre ' recitare, qui vero publiée canuVt,
fenfione abftitQc propsér privatas fiinalta- fiquam partem omittunt , eaor^rlvatîm lapdebere, fi
facris __
Libri*
non _careant,
te», rurfu» nec cum aliis colloqui, nec ii* plere
r______
________
_______
*
bene, precari ccclefiaftica falutatlonçi quam quodfi careant, ut certe phiriml carent,
cnmmuniter h*c ecclefia ufiirpat; ut· trid pfalterintb (r-Jlaicum recitent, five ferietn
huic malo occurrat, pracipit, ut tamdexie- 'exorationibus Dominici·, dt Angelici* Sa­
tam non porrigentes, quam non comple, lurat-ionibus, piacularibus globulis percurAentcs oblatam, prrfulgtayiter puniat ,'tan'- rant , ea lege, ut cum In haç ecclefia non
quam l*f* charitatis ,& pertinacis In fuûm *Ka ur partitio public»' recitationis Diproximum odii reos; prxterea, ut delin- vini-officii, five fact* pfalmodi*, quam in
quentes, juva falutare Chrifti monitum » Matutinam , & Vefpertinam , etiam ipfi
accedere ad altare, aur mjjuftrare in eccle- ® pro recitatione matutina, exordium duceofia, fuorumque ordinum propria munera-, do ab invocatione Divini adxiiii, ut habe-'
exercere non audeant, ?iecSi ad quos per­ tur in Breviario, tricena· ne» oratione*
tinet, fueras velles illis prwbeant, nec eos Dominicas, totidemque recitent Salutatio' celebrare linant, quoufque fratribus fui* ne» Angelicas , ac linguiii addanr claufulatn
illam addi folitam linguiii pfalmlt , nimi­
reconcilientur, iifque confuetutb benevolen­
rum ; Gloria Patri &r. qua precum ferio
ti* lignum exbibeaqt.
abfoluta , novem recitent oratione* Domi­
nica» ,dc angel cas falutationc* pro AnimaDECRETUM V·.
bu» Fidelium DefunAorum, deinde unant
CLXIIÏ. Cum clerici ad majore* ordines pro papa, & unam proepifcopo , qua» fubpromoti, debeant ex preferipto ecclefia fiituere debent, publM* illi* precibus, qui­
quotidie horarûs prece*, five, ut vulgo dii bus oratur Deu* pro illi* in ecclefia. Eaincitur divinum officium integre recitate, Iit dem invariatam > & Integram precum fehac autem dioecefi pauclffimf domi fua pri­ riem repetent Vefpçte, pro Divini Officii
vatim recitent, per errorem putantibus a-C recitatione vefpetrina , addent tamen ηοvem lalutatione» Angelica» in honorem Dei­
lii», iifque plurimis,, privatam hanc reti. tationem qpn effe nrrçbptam ; ii* vero, qui para. Hoc fupplcmento uti non poflunt >
in presbyterio publice Vanunt ^Gbi falfo fua·
qui facro» libro* habent, fed ut iterum in­
culcat fynodu· . divinum officium vel publi­
dentibus, ad adimplendum pnrcepcum fati*
efle, quod ad breve tempus ibi morentur, ce , vel privatim recitare debent : fi vero
etiam prope finem <St etiam fi vix ingreffi publice recitent pariem , vel matutinam ,
poil pfeuco* verficulos ftatim egrediantur , vel vcfpertinam, & facris libri* careanr ,
quin foliciti fint de (lippiendo privatim do­ eam tantum partem, quam omiferunt, de­
mi , quod Ibi omiferunt
cumque omne* bent per piacularet globulos fupplere ; juxta
in excufationem adducant ultra falfapi opi­
methodum nuper praferiptam.
nionem fupradiAam , qua laborant, rarita­
tem factorum codicum , qui perpauci funt
in hac ecclefia , iique calamo exarati, de­
clarat fynodus, omne* > qui in facris otdi1

4

DE-

ra) Ita veeatur a Malabircnfibus genu» qaoddtm pacific* falutationi», <t aufpicii liberalis ,
eum aliquem conveniunt, Catiaaarii chorum ingrvditntc», ritu» auiero Cafiart huiulmodi ell, ut
Abi invicem pacem apprccvniur, apprehendente* manu» , <r indicem digitum «IcuUniei , tefte Vine.
Mar. I>* ». taf «. Croxcu· vero Hif'. Chrif. lai. fag. a**· ait, ritui* Caiarr importare, quod
manus arilrquioris Catfaoarii comprehendant alii, atque firbiude eju» benediciiquem accipiant; re­
vera bcc ceremonia fignum eli interne caritatis it communiooi» ; /ubjtAienem ciiam atque udem
fortaffc indicat : .priici enim vocabant
timilem ritum , quo clicntea manus luas, in­
ter manu» ponebant Dominorum, ia fignum fidelitati» * lubmidionii ; Vico drrraa. *»o« l<*. j.
»*/•44«·
.
.. .
.
<*) Privatam etiam ofteu recitationem ex obligatione ad primeva ccclcuc tempora refercndatqcfle.
videtur ;_ut tuihenl alnque non bene motat· contrariam corruptelam induxerint ; namque non
tanium clerico·, verum etiam laico» ad id teneri ex decretu Arab. Nicnnii apparet, cum jubeant
iAa Decret, i,- vraza ('f*'·· '■ dr. jiiaat naaat CirtJhfJtlti. Nctoriani etiam te*e Sobenlc , te.
nentur tam preabyteri, quam laici aut Icculare» ad quatuor hora» canonicas , *.<«<»., nempe,
N.Aar.vr fijffriiMi & Jftilfou, ante fomnum, quod figaificat idem ac tof raaam. De quo vide SanAiont» Arabuas Nkxnas Otr. 17. ♦ il. Afieman Difiri. i· Ijrn Hittr. fag. jjt. cardiua.
li» Tboraafiui egregiam Di&rtauonem concinnavit Ot p'»«i htlififinr·· 4"'···
»»r». r*<raa>, omnino legendam, apud Jofephum Blanchiniuin Congrcg. SanA i Filippi Nerii alu.
mnum Par. >. raae. r. Operum laudati Card. fill. Kiara 1741. fag 4X0. A- /.*<·
(r) Continu! Cunventrcnfe» anno t.»jr. pro laici» hcc habenti trarifiauai gaai gaü>ht C0r>/laaar <· gualAai Clrifiaaa rail lit irfal frftin , Pâlir a^tr, dve Maria, & lit Crrii; Br
anno 1714. editu» fuit Fani liber hoc titulo : fifirra hra raatarra a lairu lara 1 allai rrriiaala,
juxta ma·» Klraealrraaraar i edrtua A^abicc , tu/u> maniait h rod. ABcm.
Laar. fag. *j.

I

1281

Diamperitana Synodus.

I282

- feftls divinis officiis non‘'interfuerint , a vi- ■ 1 1 '“·“
Aw**»
Λ carlo, vel eo abfente, a feniore Inter Caf. Aisbo
DECRETUM VI.
fanatics, adornandos efle. dt in diilributio- Cwairrs
ClXIV. Jubet Synodus Jn facrarum pee· ne fruAuum, habita ratione quantitatis di<199*
cuir Breviariis adjungi fymboium S. Athafiribuead* , aliquid Ipiis detrahendum , plus
rialii 'a); Q/ittumytie vit &■<. quamobrent minufve, proot pluribus, vel · juucioribut
ejufdem fynmoll fieri vertiooem Sysjacam, vicibus abfuerint ; quod ita fiet, dum legi·,
^çua peraAa « liqgups diebu· Doroimciï poli lime non fuerint impediri, aer «rgrotl, vel
matutinam Divio! officii recitationem , pu­ In rebus ecclefi*, aut» foo.prelule aliter
blice in eccleha· recitari vult. Illius Syria· utilius occupati ; Ii enim, qui hac dc caufa
v
eam* veflionem P. Franc i ico Roz committit. qbfunt,'«qualem cum aliis portionem acci­
Illud etiam inculcat, ut finguli CalTanarii, pient ; quod vero ex bbfentia aliorum collek & Chamaaes, illud memoriter addifcani,&; Aum fuerit > «quis portionibus inter alios
prr oculis habeant/turn quia id per (aeros dtfiribuatur.
Canones commendatum legitur , quia in il­
D E C R E T U Μ IX.
io ptreipuorum noftr* Fidei myfteriorum
(umma continetur, tum demum quia eo uti- B
tur univerlalis ecclefia, dk diebus Domini­
ÇLXVII. Non Ignorat fynodus, quam­
plures è Cafi'anariIs formulis exorcizandi (b)
cis publice canin
uti fupcrftitiolis, immo etiam ethnicis, vetDECRETUM VII.
bifque defumptis ex impio, pruhibitoque
libro : Pertfteien , ad ciicicndos Demopes ;
CLXV. Caflanarlos, Λ Chanuzes omnes quapropter In virtute SanAa obedientir
fummopere hortatur fynodus, ut ineccleiia
precipit, ut nullus audeat aliis qti exorcif- 1
tam matutino , quam vcfpertino tempore mis ad hunc finem, nifi iis, quibus utitur
Divino officio imerfinr , nec ibi colloquia eccleiia Romana , approbatis a SanAis Pa­
inter fe mifceant, vel a rebus coeleftibus ad tribus , contenriique tn libello De eJauni·
res terrenas, dk nugatorias merttem dlrtra- ftrenent iaereamiernnt; Siqpis Vero Cleri­
hanr. Illud etiam caveant, ne dum alter­ corum aliis utatur, dk mulio magis , fi fuperiiitiofas ceremonias ufurpet, dk ignota
nis canunt , in eccleiia , aliqui verficulum
fequenterç prvpropere incipiant , nondum
fignificationis verba fuper energumenos pro·
abioiuto ab aliis verticulo precedente , ex C ferat, ab Ordinibus fuis exercendis >dk pro­
qua feftina temporis preoccupatione laeto­
ventibus per annum fufpendarur ; cui cenfurum verborum confulio, ac perturbatio ori­
r« poterit Prrful, juxta majorem , vel mi­
tur , quod plane ipiis initeere fcrupulum de­ norem criminis gravitatem, pro arbitrio fuo
bet ; in quo frequenter offendunt Cafianarii, pcenas alias adjuhgere; fi vero poft admo­
tt Chamazes dum fimul recitant · Poftremo nitionem , dk punitionem contumax adhuc
hoc etiam admonet , ut quamvis haAenus in perfiflar, a communione fidelium fepdretur,
tuore fuerit , a feniore inter Caflanarios dk anathemate feriatur. Quod fi de aliquo
praeféntes Divino officio exhiberi aliis Caconftiterit, pradiAis ceremoniis, vel verbis
ft are ; nihilominus in polferutn, (i proprius uri ( quod Deus avertat ) ex paAo aliquo
ecclefi* vicarius adiit, ipfe hac in re aliis Inito cum Damone, id quod de nonnullis
omnibus prccedar , quippe qui peculiari· circumfertur, declaretur ab ecclefi* com)
eft illius ecclcfi* paftor.
municatione fegregatus quoufque condignas,
a fuo Prefule ftatuendas poenas perfolveiit, ‘
decretum vhi.
nec non ab exercitio ordinum, dk ecclefiafti
D cis emolumentis fine relaxationis fpe per to­
rum vir* fpatium (ufpendatur ; infuper fit
CLXVL Quia rquum non ell , quantum
ad laborum remunerationeni, eodem in nu­ qbnoxius poenis aliis a jure ftatutis contra
méro haberi laborantes, dk non laborantes; eos , qui paAioncs hujusmodi cum Demo­
vifum fuit fynodo » CafTanatios, dk Chama- ne faciunt.
zcs, qui diebus'Dominici·, vel allia diebus
D£‘
M mmm
Cotteil. General.
Tom. XXXV.

t a ) Memoriter recitari Dit Deuia iea ei kertae frineeue jubetur in Capitular. Hsttoaii epife. Fa
filent. »«·· cirtutr tu. Et hoc qu dem («usio 9. quii ordinabatur cpifcopur profiteri tenebatur,
(e lulcipere Athanafii (emtonens, qui incipit. Û9*'*n>f«> veli /aleae tft. Vide CoiieA. Conci).
Hardui. eeu v rei iaaV
( t> In aliquibus Orientis ecclefiis, non fit Eaorcilla ordinatione , led defigaatiune Amiftitis 1 ia
alii, clt Eaorcirta iple qai OttianuS: Qjinmndo ordinetur Exorcifia habetur ia Conci! Canbag. s>
«»■« j«g. quod yero exotciimi ulli jf**r frenent» fittetie , eijt timhjit freinte, prclerinil con­
di. fiiiuricen. aaao a)lq. Γί»«Ι. qn. raa j.

O

T

1283
Catlin
«59*

Diamperitana Synodus.

DECRETU^

X..

A ‘

DECRET if M

I284
XL

Ah no
CatiiTt
CLXIX. Cum plurimum deceat, facerd^
«59*

CÛXVJII. Quoniam nonnulli e Caffanarlly, |uxta fupethitiofum Ethnicdrum morem,, te* bonum exemplum aliis exhibere, quippe
ubi agitur de matrimonii* contrahendi*,aliif- magiliri funt populi, a quibuvbono* intres
2ue rebus gerendi*, faufto* aufplcantur(a)) edi Icere debent; doler vehementer fynodu* de
te», dk multa ominantur ,ad petitionem1 Intemperantia , qua facerdotes aliqui cibi ,
chtiflianorum, Ethnicam fuperftiiionem Impie1 potufque appetitioni plus «quo indulgent ,
imitantium , fupctftitiofa* etiam fupputatio-. cum otfeniione chriltianorum, immo non fi·
Aes faciunt, faAo* , dk nefaflo* die* ex Ethni­ ne infantia , dk dedecore’gradus ficerdota.
corum libri* in fui* commentarii* tranfcrl- li* apud E'hnicos. Quamobrero ut huic ma­
bunt, qu» pr» manibus a Chrifti*ni» haben­ lo ptotpiciat, iis fummopere commendat in
tur , Immo etiam in libris precum tabula* cibo , potuque temperantiam , Prnfuli veto
Conficiunt, calculofque Inftar algorifml, ut vigilantiam in acriter corripiendi* bibacibus,
) -----------inebriati eo
videre cftjpluribus in libri», etiam lis, qui- qui quidem
,______li fuerint
_____ -f*pe
r- ,( .b,
-bus in ecclefiaftici* funAionlbu» utuntur i 8 ufque, ut mentis ufu njn pollerent, (quod
avertar J‘ ab
preclpit fynodus in virtute Spiritus SanAi, Deu»
~
u ordini* cxcrclrio/iritfuf' '
ac fub poena excommunicationis majori*, penfi, non autem a recitandi* lir ecclefia
ut nullu* ecqlefiafticus, aut feeularis, vel horis canonicis, dk quotidiani* dlftributioCaflXnariuv io potter um audeat hujufmodi nibus. Praecipit infuper, ut nullus audeat
faftos, nefaftofve die* pr»nuntiare , occafio· ad edendum, vel bibendum adire Caupona*,
ne matrimoniorum, aliarumvc rerum agen­ vel tabernas, cum i<1 gravitatem facerdotalem graviter dedeceat, quam ob caufam
darum, neque àd hunc finem fortes jacere,
calculos ducere, aurouid rigendum fit, quid- id. ipiis etiam a jure prohioctur. Demum
Ve repudiandum ex libris fortium conjeAa- prohibet, ne ullus apud Infidelem, Ethni­
le, potiffimum ex libello adjunAo alteri, cum, Tuream, aut Judeum (rj convive­
qui appellatur Parifetae, aut ex alio quo. tur, fub poena fulpeniionis per quadrimeftre ab ordinibus, dk emolumentis.
cumque, nec alia* quafcumque fuperftltioUc* a quovis alio inventa* fcdhri ; qui vero
DECRETUM XII.
contra fecerit, anathemati fubjeAu* denun­
tietur, nec non per annum ab exercitio or-C
CtXX. Curocquum, St eorum dignitati
dinum, dk per fameftte a percipiendis ecclefi» proventibus* fufpenfus . Commoneant *alde confonum tit clericos non folum mo­
etiam facerdote* populum fidelem , ut ho* ribus » fed etiam Habitu , & (d) extctno ve.
fugiant Ethnicorum titu*, ac fupccftitiones, ftium cultu a populo difcruninari , idque_»t
utque eligant àd contrahenda* nuptias (mo­ poftulent facra roiniftcria , quibus aiidiAi
funt , prxcipit fynodus , ut eorum nemo
do velint ) die* In ecclefia folenne», fefta·
que fanAorum , quorum precibus omnia^ domo exeat braccatus, five breviori velle
profpere, feiiciterqueconjugibus eveniant, 'indutus, cujus partes non lint quaquaverfuv
vel aliorum quorumcumque dierum eleAio- confute, atque adeo interula foras promi­
nem.faciant.* omne* enim faufti funt colen­ near juxta morem regionis, neque tunica
tibus Deum, ac bene agentibus, omncfque Ira indutus , ur h»c ur diloricata. Ubi er­
funt opera manmim Dei i eoque feliciore*; go iter faciunt, aut oppida , vel eccieliam
quO In majorem thyinorum myfteriorum cul­ adeunt, tunicati incedant, & vellis eoior
tum, ma jusque Dciobfcqulum Impenduntur. lit albus, niger, aur cvruleus, ur moris efl,
dt pileo caput tegant. Mulcominus noAu
, inter
(n) Statutum eft In cooell. Ancyran-«a»· 514- quod Auguria vel «ulpici» qui feâantur, agant
poenitentiam annu quinque 1 fynodu» vero Bituriccn. «· ι,»». omnes arioli incantatores kc. qui
jt /orrror rirriri
(ait) pvrworur k" hveebw fatalari nàiaaiar V idt. Mhaa.f. (foodi Miamp.
*· D·". t. j. & S· fupcrflitiofi autem Ma labi renies id obfervadl, ut h quod primo occurrit elt
Bo», fauftum habetur ; fi vero chnilianut aliquis. Corni* aut Cani», iofautUm. Diebus autem
Maitis aut Veneris nec amicos invifnni, nec eorumoCcia admiltuift. Vide VinflbMar. />».». up*.
Eft etiam apud cos libellus, in quo Bracmanes totius anni d>es fault os nefaftolque defignant , quem
vocant :
Mataeatit vulgp. Pulchra dc Auguriis habet Marchio S. Albini Tenir.

JtlrOfi» rvw.s. peg 4»J. φ f,n.
th) Sarculo*, ex antiquiori ecciefi» difciplina flaturum fuit a Grego III· In Judic. Congr. Pat­
entât. paliritt. quod ebrioli quadraginta di-s agerent pcemtentiam t nota autem ibi ex antiqua
definitione haberi , quod qui i* r«o/«rrad,vrw I4»ril ainu» Mr, «u u ( epifeopus , presbyter , aut
diaconus ) «» irfiaal, tm irptauar. <d C.iam notabile ibidem, Qÿi rtgn alrfuem haasavirar»
grana, a, larirrrrae , pr tbriat ftulul.
’(») In concil- Matifcon. «··· jar. ab omnium chriltianorum coafottio compefcitur ,
JhJmraa, r,a*rvnr parafrrpare pra/uaMS. Ita Caa.’ij. Et Suocn. Epit Can. Par. ,. cap. ay. ftatutum ab
ecclefia Nrftorianorum effe ait.- Qjti a,o taeeaS /delMa» rw<frr< rnaa Ju4tn .
(Λ) Inter antiquo» Mefiorlauoanabitu non dillinguebaotur a laicis ccclcfiaitici , et am epifeopi
fit patriarche; bud-e etiam vettbui utuntur cujufcumqu* indifcriininatnn culons. Adeas Navigat.
Mwi Orbis rap.rja k Hiftr. Alleman) Dr S)t. Htftttaa. ftj jp. Ex‘teH>muniu Tiinoihei 1- Pa­
triarche Neftorianorum videtur , cltrico, (arculares apud eoa veliibus albif utos elle , Monachos , k
epifeopos nigris. Niger color atque caeruleus ia Oicidcnte, clericis luit ulaiatu,, prelenim iu_.
Uilpania , ufque ad tatc.ri. etiam S. Jopnnes a S. facundo , antequam noftrum Eremitarum ordi-

oem illulirarci, · duabus meliorem, quqm habebat', catulum vcftcm pauperi dedit . In
ali·.

1385

Diamperitana Senodus.

p

inter venandum, vel pifcaodum tantummo­ mercimonii* operam dent , Λ ea quidem
Amn<* do camped rtf a J verenda tegentes, cetera ' impadentia At audacia, ut ad ea tutius e- Awno
CMtlITl nudi incedant, quod quiat ipdecordm iit xequenda, abfque habitu facerdotali, ton, CitauTt
•ff*
eorum datui, nemo non videt : qui vero fure , capitifque coiona , imt^p intonfo »5W«
contra fecerint, graviter puniantur: pr«- capitq , cXpiliifque juxta, profanorum ho­
terea coram.femini* (*), aut Juuul cum minum, ac popularium morem, eleganter
illi, non laventur, be ceteri facere hac In compotitis: prvcipq fynodu, in virtute fan­
regione folent, cum «plurimum hoc adverfe- Ae obedlentie , ac fub .anathemati* poena
rurmodefti», Ae morum honedati / quam clerici* omnibus, qui fuerint f-cri* initiati
ecclefi* mlniftri maxima cura , diligentia, ut cum habitu, tonfura , ac patente capi­
que fer vare debent : quod verrt ad barb* ti* corona Incedant, nec cvfarie promiffa ,
culturam ittfner, ur libuerit faciant, dum capillifque Itk compti* in publicum pro­
juniore* intonfo crine non incedant, fed deant ; qui vero contraierit, anathemati
barbam libi rada'nt : ii autem, qui prolixam fubjcAu* declaretur, quoufque refipuerir,
barbam nutriunt , eam faltem circa Ubia externumque corporis cultum, qui fuunu
radant, ne InteV celebrandum, fumptiuni deceat datum> libi comparaverit.
calici, impedimento fit, & Chrifti fanguine B
DECRETUM XV.
imbuatur.

CLXXIII. Quia aliqui ex ecclefiaftici» *
tum Catfanarit, rum i Chamazii, fui muncil, ac oropri* dignitati* obliti, ut mi­
CLXXI. Quia, ut ait apoftolu* Paulus,
3ul poiiifimiim Del obfequio ejufque cultui nus a regibu* Ethnicis vexentur,' quodque
icantur, equum non eft negotiis fecuiarium deterius eft, ut eorum patrocinium libi
Implicari; quam ob rem verant facri cano­ concilient, eorumque clientela freti impu­
nes, ne clerici publice negatientur , in quo ne delinquant, nec poflint a fui, Prvfuli»
tnaxime peccatur in hac dioeceli .· precipit bu, , juxta meritum puniri, ftipendia a Refynodus, nè ullus clericorun Nundina, (e) gibut accipiunt, Λ inftar Nayrum nomen
adeat publica,, neo locatore, lint rei alie­ dant, atque adeo Inter militet confcriptl,
ne, aut facultatum fe exh'beant aliorum debent ad bella procedere, manu* conferere --·, & omnia
munia
militaria
(dj fidejrfTire,, aut proxenetas; nec con·
» — -......
........ .., ( t ) prout
- ,,-----ttanu* etiam focietatis celebrent, neque InCfc prxbuerit occafio, exercere, id tjuod' ext»
eorum doinitm, merces, aur comeftibtlia-. prelfï clt contra facrot Canone*, 'legefqun
fialam vendantur , nec' munera obeant f*cu« ecclefiaftica, ; prxeipit fvnodu, in virruto
fanAe obedknti* , ac fub anathemati* poe­
arlum ; qui vero contra fecerint, 'Cevere a
prefule puniantur : quod ft non emenden­ na ipfo faAo incurrenda , ut nullu* Callatur ab oidinum exercitio, & ecclefiaft eo­ nariorum , aut Chamazium audeat in poiteruui ftipendia militaria ab aliquo Regum
rum proventuum perceptione fufpendantur: qui veto fuerint aliorum fi.iejuflbres, 6 accipere , ac militiam profiteri .- qut vero
intra menfem olHclo illi no·, renuncUverlnr, contra fecerit, a fidelium communione feab' ingrrifo ecclefia arceantur, dt quoufqua junAu* declaretur , nec a cenfiir* vincula
abfolvaiur, quin priu* militi* nuntium reid non pritftltrrint ab ordinibus & proven­
miferii, di exaunoratu, fuerit; pnrtcriti
tibus Cufpendaptur .
iufupcr crimini, fertam pernitendam ex ani­
mo peregerit.
DECRETUM XIV.

DECRETUM

XIII.

DECRETUM XVI.
CF.XXIl. Cum hujus dioecefeo, Sacerdo- q
te, nonnulli, poilhabito Del, fuorumqut^
CLXXI V· (n ecclefia a fuis ufque exor­
Prxfulum timore , ntenon fuhiimi* ilatui,
ac dignitatis facerdotali*, qua infigniun- diis , Cieticos facri, muneribus addiAos ,
tur obliti, palam negotii* fxcuUrlbus, & potior! titulo Sacerdote* concinentiam, caM tu in m 2
&**··

(a t Ct<uftfr<· dicuntor fuce in tori» partium inbsneftsrum > Vide P. Aug. lib.·*. it Ciait. Brl
eap.17 cui peri somata primorum parantum, .«■/·!>. luat.
(i ) Cavent Laodiceni Canone, quod
tu» »»htriiat tt»»»»ia »t»t titifiUtu" ia,

itat.
( r ) In originali habetur Ciatiaartat.
( d ) In originali legi tur Terrfer.
( 9 i In Concilio Meldenfi Mafucum «A quod' C/rr/z/ erwe miburit *** ftitiwt t celebritum fuit 1··· 845. nec aliter quam ex coeicm^tu icclefiarticx itnmumratib |uiB fuqt
cua/b aliquando Clerici « per Principe* » irma capcUere. Pruindc Cooc l Cunan.
i
J. Γη.
1?. cavit ; Nr
fmltrft
Çhrtft 9
Cbftitt
: mulctquc minui »4 belii|-mnJ4.u. Qfiid autem 6< * quod babecur »n Cepit*!·
41- Theodori Camuarienfis archicp, ad ane>n fee. 7· Chrttir **11*1»**/
iteti *
19
, mi
[trwiH* liti i
iflvcaiiur lu Spiciicg. Oaçhcru /·<·■ 9. ulna diicuttea·
dum relinquimui.

1287

Diamperftana Synodus.

1

1288

ftitatetnque ferrate confuevifle,( u jex an·

(i paucos «xcipiait qui poft tranfitum ad
Ληνό
tiqui* ,w»«····*
Concilii* tam
Orientalibus
·«.·· ν>ι
·κ<*ι··ινΜί >, quanu A fecunda* nuptias, a (aero celebrando fo —
’-*·'** i Occidcotalibu» aperte colligitur; & quam· abftlneoanr, non tamen a muneribus alii* v
*i99· ? vis primis
pruni* illis
illi* temporibus , cum ob Sacer·
Sacer­ Sacerdotalibu* exercendi*. Qu» omnia libi
dotum penuriam , turn ob commune eclicere per errorem putabant, eo quod ad
cleli* bonum, aliqui ex litetatis viris, jam hiec omnia facultatem a Schifmatici* Piauxoratis , ad Catholicam religionem con­ falibus obtinuiflent; qui quidem, cum fob
verti , dummodo non elfent bigami , fue­ anathematis poena vetitum ellet, ne qqit
rint non (olum presbyteri, fed etiam epi­ eorum marr imonia contraheret, ad id ipli*
feopi inaugaratl, quod etiam noftri* hi fee poretiatem tradebant; vel li qui contraxiftemporibus in ecclefia Greca viget, Sz in
lent, cos ab anathemate abfblvebaot, ac ma­
ecclelii* alii* Apoftolicc Sedi fubjeAis, ju- trimonia hujufmodi rata habebant: qu* om­
ftis de Caulis a Roinajdo Pontifice , quoul- nia obtinebantur limoniace paAa, & foluta pecunia. Quodque deterius eft, faculta­
Î[ue opottune provifdm tit , toleratur , .iihiominu* nunquam Catholica ecclefia pecmi- te (ic impie obtenta, libi inanitei blandie­
(it, ut'presbyteri poll facto* Ordines du­ bantur , dt fe fatis -confclenti» fu* confu·
cerent uxore* . immo uxoratos , quo «ii B luitie , falso ac malitiofe exiftimabant.
CLXXV. Ut igitur fyaodu* pravos hofce
gniu* minifterium facrum obirent, mutuo
confenfu a fuis uxoribus fcparatps fui tie, ac deteftabiles ufus a Diaboli nequitia, ac
fordtda Prcfulum Schifinaticorum cupidita- '
. recolenti eorum temporum memoriam, fa­
ri* conftat : qu* cum comperta lint, fan- te invedos, radicitus evellat, utque eccle­
ft am hanc in veterem fplendorem, ac pu­
Aa fynodus non ftne ingenti moerore pra­
ritatem reftituat, ejufque dilciplindm ad (anvos ufus,qui in hac dioccefi irrepferunt,
fecumipfa animo reputavit, eofque procul Ac Romane eccieiie normam apte compo­
amoliri decrevit. Eorum caufc fuerunt ju- nat: prccipir in virtute fanA* obedientir,
xis ignorantia, fchifmaticorum Prcfulunu & fub poena excommunicationis lat* fenvafritie* , morum pervertiras, qu* tunc tenti* , ne ullus clericorum in facris con·
temporis late ^affabatur ; quas oo caufa* ftitutus audeat polthac ducere uxorem ; neve
noo folum presbyteri matrimonia contra­ aliquis CatTanarioium cos jungat, nec con­
hebant, fed etiam plures eo confilio facris jugiorum hujufmodi aliqui fe telles exhibeant;
initiabantur , ut locupletiores mulieres tibi nec ad id przftcnt aliquo modo conblium, fa—
■ 1.
■ ·
r
Matrimonio copularent ; neque ulla habe- C vorem, aut auxilium : qui vero contra fece·
batur ratio, an Virgo effet, an vidua, an rint, aut aliquid horum prcftitilfe depre­
ptima uxor etfet, an fecunda , an ctiairu hendantur, fc excommunicato*, ac maleditertia ; neque bigami* impedimentum vetu- Aos elle nolcant, &ut tales in ecclefiis de­
nuntientur. Quod attinet veto ad jam pri­
ftiflimx ecclefi* confuetudine firmatum, il­
lis (tanta erat morum licentia ^timorem il­ dem uxoratos , eos omnes fynodus ccnfura fufpenlionis impedit ab exercitio falum incutiebat. Quid quod in hoc ftatu altari
nimftrabant, & lacta munera exercebant, crorum Otdiuum , omniumque aAuum Cacetdota( < ) Qu* ndverfus hoc Decretum fynodi etuti.it Crorru, , «indicantur infra Differt. Apo­
logetica pro fynodo ».100. hic tantum in antecclTuin dicimus, Nottorianus matrimonium permittare Presbyteris, & Diaconis.-etiam port fufceptiooem ordinum; unmo id Manae.s momahbu,que indnlgtnl . Hec recer, eft inter eos corruptela huiufmodi . Memoratur autem qui prunus om.
anum eam induxerit, Bar fumas Nifibenus pro epifeopi, , At presbyteris : quo n.oriuo, Babzu*
eaedem licentiam Catholico, Metropolitis, baccrdotibu, , Diaconis, & Monachis laxavit. At
poftea Mar-Aba, Catholico, dr Epifeopi, nuptias vetuit, & h*c eft hodierna ipforum conluetudo ■ Hujufmodi matrimonia quoad monachos faltem valida ccmciui , ifti enim «ere tale, dici non
poffunt, qui caftiiatem nullatenus exprelle, aut tacite «ovent ; at null' hodie Neftoriani mona­
chi cxiant m Oriente; ficutr nec eraiH in Malabana tempore nort.r lyoodj
De iis vero, qui
poft fifceptu, ordio-s contrahunt , tenet A«udius hi.
r»pf\o. valide id facere, ex praefeuti
P»* ifltmum Graecorum confuetudine , qua horum conjugia non dlnn.um , Kd- uxoratos ab exer­
citio lanium ordinum deponunt, bed ex C.a. 1 rail. y. ifta conjugia irnia ac invalida Kftimanda
ede videntur, dum ftatuit , quod X·.··· «r/ari, rttaift/t
. ataatfutar ti tlna«rw gradu· frtatvttttur ; unde Gr*ci , qui ea rata cenfent,ftc fola fulpcnuone, id crimini*
cartigaol , maiorum fuorum tiatuts auverlantur dilciplinc ; maxime autem omnium Nettonani ,
2ui bigamam, it polygamiam luis permittunt: Orientis eninf difciplma , qu* laicis vix conceft bigamiam, trigamiam vero, nonnifi invito animo , quo pano iftis otftavas nuptias indulfiff*
dicetur/ Certe *.-w idat. inquifitum ert fuper presbyterorum ftc diaconorum Chaldsorum matri­
moniis, dt Sac. Cong, de Propaganda fide, decrevit ne illi deiocep, conjugia inirent: <c tttr
,693. ejufdem Congrcg. juffu Jacobus Bcnfaminus Chaldsus Neftoriani Patria ch* Vicarius, uxo­
rem qu.am poft ordinationem duxerat, dimifit : novi di me etiam Sac. Inquibtioni, Tribunal ftomanum irritum declaravit conjugium cujufdam diaconi Chald*·, qui hic in Urbe nupfcrat. Vide^
Adem Dtffrrt. ir Sjr. Hr/itr ft^. jjo Soli, autem diaconis in ecclefia Gr*ca , li in ordination·
contcftarentuMou poffe fe continere, aliquando penmffum fuit uxore, poft ordinationem ducere;
immo ex laudamli ipforum d fciplioa etiam ab uxoribus ante ordine, ducti, temperarunt antiqui,
tus Gr*ci : licet nuila uni-erfalis legi, necelfiiate , ad hoc videantur artridi .- quod diei non po­
teft de Gr*cis epifeopi,poft ftatutum Concilii Qiiinifexn ovor Oo,. e CUJUS Concilii lege confir­
mata , lienum ert Gr*ci, presbyteris, diaconi,, dc fubdiaconis retinere uxores legitimas, antn
ordinationem duâa,, iifque confuefcere .
In ecckfia autem latina, majorum clericorum continentia femper fervata fuit: Subdiaconi
vero, nec fempet nec oniverfe lege continent'* aliridi fuere, fed varia fuit circa ho, difcipli.
pa.uaxime in noftra Hispani*. Dc hoc videndi Cl. Tourncly Dr Sttrttt. Oriian ftaf. alrtme.
& Apologia Anunymi pro ilatutit S.Gregorii VII. apud Harduinum r.w. 1»^ C,//r<ti«a. C.nriliar.

o ea/aaa. ijat. ubi cclibatua lacronunhotniaum validiflime, ac fubtililbiac vindica lut.

1289
Amvt,

1290

Diamperitana Synodus.

de»aiiun*,· fivu tantum Qtmel , live pluries . folvit, ipfilque facultatem facit, libere, ae
'
contraxerint , quoufque, cum elfcftu uxore* A bcite , quantum, attinet ad Impedimentum A*»o
dimiferint ; id quod plurimum rogat* ac hujufmodi, fuo» ordine» exerce-di.
C**··** ,
obfgcratur in Domino. Illi* reto, qui bi»
*i99·
contraxere » aut cum vidui», aut publica»
DECRETUM XVIIL
duxere meretrice*, eo quod fiat Digami ,
dk mattlmonla tui jufmodi prava confcicntia
CLXXVU. Cum uvores presbyterorum ,
contraxerint , ut eorum plure* faAo ipfo qua* Ctutttrtr, (t ) live Ca(lanaria, apoftendere vifi funt, abiti nente* a celebrando pellant, hoc titulo , non finium dirntorem
facto , quantum vi* ad Id facultate obtenta locutn
locum in
ia populo , & ecclefia, ampliorem■ fuo Epifeopo prateipit fyoodu* in vlrtu- que honori*
honoris fignificatlonem obtinerent ; vete fanA* obedient i», dk fub poena excom- 'ruas etiam proventu* In ecclefia, ubi conmunicatloni* declarande, ut ubi hoc prefen* forte* miniftrabanr, lucrarentur, perinde ac
decretum ipfi* innotefeat, ftatlm fe ab uxo­
illi* ceterique facerdotes , irnrno & aliquan­
ribus feparent, non tantum, quoad thorum, do multo pinguiore* > quam facerdote* alit*
dk menfam, (ed etiam quoad contubernium; vel
w, w
i».i|mi<«,ciu , ,c<
oo *«
antiquitatem,
vel w
ob «>i«n»
aliam psvcmiprcemlnecnon declarat, eo* , quamdiu ita tnanfe- B nentiam, qua confortet fruerentur : prccipit
tint, lethal!» nox», atque gravifitm», con- c
—J _ t ut illae , -------·- hujufmodi ----L - ­
Synodus
qu* ab
presby
cublnatu* nempe reo, continenter fore; ta­ teris fe non feparavermt , nullum deincep»
le enim Matrimynium verum non fuit, nec
emolftraentum lucrentur , nec a facerdotiva'ldum; imrao ex jure nullum, nuliiufque bus diftributionum participe* fiant. Si vero
valori* ; fed neque Prcfde* , aut epifcopi Synodi pr«ceptioniou* obtemperaverint ,
facultatem impertiri poterant ad id, quod par* una diftributionum per modum gratui­
adverfatur ecclefi» reguli* , in ipfa perpes ti fubfidii pro Ce, fujque familia alenda ii·
tim, ac inviolabiliter fervatis, facrlfqu··-. elargiatur, honor etiam, iocuCque , quem
Concilii, generalibus ab univerio terrarum haftenu* in populo, dk ecclefia obtinuerant*
ei* confervetur.
Orbe recepti,.- quoad illos vero «qui femel
tantum contraxerunt, fynodo* confulet fanAiffimora papam,ac pontificem Romanum,
DECRETUM XIX.
ut tanquam caput, dk Dei univerfie eccle­
fi» Paftor, ac doAor, & quid faAo opn* fit
CLXXVIII. Quamquam Synodo»,ea, qua
doceat, ac prcctpiat , quod veto ab eo c par
ar eft, obfequenti» animi reverentia , Tri­
prreeptum fuerit, exaAiiGme cuftodietur
dentini Concilii fandione» omne», etiam
qu* ad redum eccleli* regimen, morumquu
reformationem pertinent, olim recepit, dk
DECRETUM XVII.
femper in pofterum fervabit ; quod tamen
in eo Concilio prxcipitur,ne permittatur, ut
CLXXVI. Drclarat Synodo» , presbyte­
mintllrent illegitimi hlii presbyterorum in ea­
ro*» qui tanquam obediente* filii» Synodi
confilium feAante», a femini*» cum quibu» dem ecclefia, in qua eorum parente» minieonvlAum habent , fe feparaverint, poffe ftrant, vel alia» minniraverunt; declarat, non
poft feparationem in minifterit» facrorum extendi ad filio* facerdorum huius dicecefeos,
Ordinum permanere» ac Sacrum celebrare» qui hucufque pro legitimi* habiti funt, tum
dum aliunde impediti non fuerint i unde ab quia Marrtcoonium, unde orti funt, ad hanc
Irregularitate ex bigamia erunt immunes, ufque diem communiter habitum eft pro le­
qua in re indulgenter agit Synodus, tum gitimo, tum ob multitudinem filiorum hujufmodi
ecciefii* infervicnrium» tum ob pe»
proniorem ut viam ad banc teparationem
jufmo.
' t , eaque graviffima, qu*, fi id non
ftetnaf ,tum quia commlfetatur eorum impeficula
ritiam, qui a vafri tie, dk nimia Tuorum cu­
permitteretur , huic dicecelt impenderent.
piditate Prxfulum, a quibus docendi erant, Declarat infuper, eos poffe in cccleliis iiffuerunt miferrime feduAi. Et quia facer- dem tniniftrare, in quibus mintftrant paren­
dote* matrimonium contrahentes, juxta fa­ tes, potfe etiata earumdem ecclefiarum vi-’
cto* Canones, irregularitati .fubjacent, 11- carlos conditu); quod intelligi tancum debet
luftrilfimu, Metropolitanus , auAorhate or­ de filiis illegitimi* ex matrimonio, apud eo*
dinaria, dk Apoftolica, qua in hac ecclefia valido exiftttnato, ptocreatis, li quo* alio*
fungitur, Sede vacante,omne* Clerico* fa­ vero filios deinceps fufeeperint , in eo* de­
cris initiatos, qui Synodo obaudiente*, uxo­ cretum Concilii Ttidentini in toto fuo ri­
res dimiferint, ac facta miniftetia exercere gore fervandum efie ftatuit.
voluerint , ab irregularitati* impedimento

Di­
ra) Apud latinos eiiam diâ* fuerunt epifeop», presbytère , diacone tc fubdisconc uxores
epifcopi , presbyteri fcc. que maritis earum ordinans, epifcopi, presbyteri dec. relicte dicebantur ,
que lege perpetua coelibatus tenebantur, non fecus ac mariti .· Lege c«. s Cauni, aatviadar··.
Toletani i. (.<■». iS. Ic alii* ia conciliis, pluses. Ex Virginibus autem, aut Viduis, inaugura­
bantur diaconiHe, ut eccielie mioirterio , maxime pro baptmuo Mulierum deter virent: dc he ct am
innupte remanebant. In ecclefia vero Orientali Uxores tantum epifeoporum electorum, quum ea>
rum mariti ordinantur, mutuo dc praevio amborum conienfu, caHitateui promittunt, dc aliquod in­
grediuntur monalieriuni . Munera feptem potidimum obibant in Oriente extra altare.- ad altare
citata aliquibus in rebus miu.ttrabant tam Dtaconida , quam uxores presbyterorum: at quod M·.
lirrrt ftrtir· ti altara a·· aaaeaar , judit halo GiCCiS Ben. XIV. Cunttlt. kifi ttfirilir ····
s?4‘· id ed anitnadverlione drgnum, in patriarcham Antiocheno, Abbatillas Monlahum, qua citam
erant Diacoaiia, tega Bathebtao t
Ayr.
pag.Byo.

Bifel. it

Itiiifii MtottUthu huitri/itt >*"*.'[».

Vide

AiUmanum

I3QI

Diamperitana Synodos.

1293

, fit, ur de his rudis populus certior fiat > ne
Anno
Λ deinceps accidat, ur plures ex pauperibus
DECRETUM XX.
jn Silvis degentes fuo, non adducant par­
CLXXIX. Quoniam fimoni» crimen,quo vulos baptuandos , eo quod ipfis pre­
res fpirituales pretio temporali comparan­ tium non luppetar folvcndum pro baptifmo,
tur , inter graviora reputat ccclefia, illud- id quod antea pluries accidifle fyoodus non
que tanquarn chriftian* reipublic* pernicio- ignotat . Presbyteri etiam contenti fint (liliifimum , acerrimis poenis Deus fupremus pendiis , qu* pro officiis funeribus > ac ηιίΓcriminum vindex punit , Synodus cohibere farumcelebratione accipiunt .quibus nullam
nequit lactymas, animo recogitans, uni vet­ fiuroni* labem inefle fyttodu* declarat, led
iam hanc Dicecelim fuifle fcelerum hujuf­ unice eo fpeAarc flipendia hujufmodi, ut
modi colluvione pene obrutam : palam enim facerdotl ea dic celebranti congtba alimen­
pro facramentorum admlniftratlone pretium, ta non détint. Idem docet fynodus de gra­
& pecuni* exigebantur, itaut nunquam ea tuitis alii, largitionibus, qu.e ad fpontaconferrentur ,quin prius aut apud faccrdo­
neam, Deoque gratam beneficentiam Chti„ flifidclium
erga facros........
minilhos
tes, aut in Capfulis eccleli», polka intet
---- ---------...... . pertinent ;
ipfos diltribuendum pretium deponeretur, " quarnobrem , ut haAenus faAum eft, etiam
nec (quod piorumexhorrefeant aures)ipfa 1n po (letum inter illos diflribui debent ; De­
divina Eucharillia alitci miniftrabatur ; (nul- clarat infuper fynodus, qued fi forte aliqui
liter relaxationes legis prohibentis conjugia
ab anathematis poena, rri quam ob grave
inter coofanguineos, Ac affines; abfolutio- aliquod incurrerunt crimen, abfolvantur,
nes ab anathemati, vinculo ; confecta Ho­ quamvis nihil ab iis accipi poffit tanquarn
nes Altarium; collatio ordinum tam mino­ abfoiutionis pretium, pofle nihilominus iis
rum, quam majorum; facultates ad ordi­ in poenam admiffi criminis, habita ad id a
nes alibi fufcipiendot, epiiiolc dimhforia- ptaefulc facultate ,'pecuniariam inulAam ir­
les pro clerici, ad alias dioecefi» tranfeun- rogari , qu* tamen moderata fit, Ac non nifi
tibus, Ac alia hujusmodi , ρ·θο , & fioluin Chriftian* pietatis opera, vel in ccclcto pretio concedebantur. Synodus itaque ut fi* fabricam impendatur ; fi vero egenus fue­
exeerabilem hanc, Ac teterrimam Chmtiani rit delinquens, ecclefi* alicujus fervitiis
populi luem procul avertat, (u) prxeipit addicatur, mulAa pecuniaria prxtermiiTa,
in virtute fanA* obedient!*. ac fub ana­ ipliquc prsfiniatur certa temporis menfiuia,
thematis poena' ipfo faAo incurrenda, ut C major, vel minor, juxta majorem vel mi­
pretium nullum, nihilque pretio *i)imabi- norem criminis gravitatem.
le accipiatur, ac folvatut pro rerum fipititualium, quas nuper recenfulmus, aliarumDECRETU Μ XXI.
ve limilium concellione.- atqueiadeo facer­
dotum nemo pro adminiftratione Sacramen- *
CLXXX. Cum omnimode peroptet fynotorum audeat aliquid fumere , neque aliqui, dm, pcroiciofiflimum lioiatti* virium ab hac
pro eo quidquam largiri, fed omnino gra­ dioecefi radicitus evellere, probe nofcens ,
tis fideli conferantur populo Sacramenta, illud adeo incrcviflc ob indigentiam rctom
juxta perceptum domini noftri Jcfu Chrifti: ncccflariarum, qua ecclefi» miniftri preme­
Cuttt tcceftflit, grttir dite. Excipimu, bantur ; vehementer orat Omnes hujus dlcetamen eteemofynas fpontaneas , quas fide­ C e ficos pçpulos . ut ex iis, vel viritim ho­
le, voiuntatic, nulloque habito refpcAu ad
mines linguli, vel unumquodque commune
Sacramentorum adminifttationcm, conferte juxta vires, praefinitam aliquam pecuniarum
noluerint, dummodo id non faciant quando iummain, admodum, vel voluntati» ftipis,
(aeramenta recipiunt. Sacerdos itaque , qui.Dvel decimarum largiatur, qua fumma con­
centra fecerit, ultra anat.iemati* poenam, tributa
l
”
fuftentari
poflint vicarii, & anima­
■b ordinibus, & emolumenti* mancat per rum
i
‘‘
· ·
■
curam „gerentes , quibus
ad- —
Divini
cultriennium fufpenfus: vicani, etiam cur* tu, fplendorcm indiget eccleiia ; de qua rc
r
.
lla(») Simoniaca hxrefis procul femper rejeAa eft a catholica «cclefia, qu* non prius ercAa eU,
quam Simon caderet; quod fi aliqui, particularis homo, «cl particularia ccclefia, ca infctla luit
labe, illico a fummis pentificibus k conciliis, contra cd uun. Validius autem gradata temper
eft m eccleliam Oricn aient t ubi enam tuter Catholicos apodolic* Cathedrc addidbifimos Maronuas , eju. labis Ipecie, queoam ad bare ufque tempora rcicoia cit , etenim io Monte Libano dt
patriarcham Antiochi* Marooitaruca, non conficiebantur Sacra Olea, mu fiolvcrcotur debil* An(irtiti pecuni* : quam utnea omnium malorum radicem evellere teoia.it Jui. punoo. Ademanus
Ablegatu, a Clem. XII. in concilio Monti* Libani, coado in monarterio de Luayla in choir oe­
na 30. Sift. *·*< ,70- cvulfia tandem penitus fuit a SS D. N. geneiiido XIV. anno 1741. ap­
probante canonein concilii Loayfi* , io quo prehrhrSatur parriarrfia/aerre fnaaaroaafur ixaduaiM,
>■ dijfr.h*,.,·. o/e<
Pertriu i etli aliqui contra niteremur. Fere omne, aoufus , quos hie
memorat Synodus, irrcpUraat in Angbain ante a.aaaat.oo- adeout concilium Londinen. ··. 1 i»j.
lub Honorio 11- m medicamen allaturum , flatuit Ce·.,· Ut f'> C,r>/«Mrr, are O.ru , fr> hfm.
m*it,fr> vijiian»·· t»firt»*m , [η »·βί··> , fr» riauariia, rarparô Chrtjfr, frt fifullur» »nt.
l»*> noni frtii*» f*'i*t*r. In corporis Chrifti didributiooc , nu u nis collutis persda , turpius id
apparet quali nempe iterum Chrittus venderetur; idcirco prohibitum fuit, u4Ua/ , vfl ·ΙΙ>·»
jKibiri jfico» exigere a communicante; r» Coa. a,- concit. Quimiexti, ficu Trullani , k in Lonrtinenli mox laudato. In aliquibus Hifipam* citerioris locis non line otenhone, nec (cmel vidi
infixos in Cetco baptunndf, nummo, argenteos , immo k aureos, parocho ce Au ros. k etiam admmntraio *gris Viatico, non tantum menf* candelas , led k ceteras aliorum >n cub.culo exranrium celeri manu, ab ccclcte tnicrvientibus abripi ; quo jure quave decentia, videant alit.

Anno

Cniim
*599·

1293

Diamphutana Stnodus.

1294.

ftatuenda, rcvervndo* Métropolitain qua- dll* Go* detrahendo* , qni inter vicario* diAnno libet ecclefia agat com populo , idque ipfi A linbuaotur, quo* ccclcfii* finguli* in hac Ammo
Caatm inculcet» chrlftiaaos ne®|
«mpe ad id jute tum 'fynodo conftiiucte decernit, prout legitur Cnaitta
W9Divino, tu· huauao <obftriagi ; nihil^cnim in diitributione publicata, dk ab coder» ar·
•quins, quam quod aliment* pnt'bcant facer- chicptfcopo fua fubfcrlpticoe, dt majori fus
dotibus, pro ii* Deum orantibus, ac fpiri. archicpifcopaiis cancellari* figillo munita,
wale pabulum omoibntdifttibucntibus,qui­ qu* llliçp lcd* fuit, audiente > & appto·
que Λ Deo, * pntfulibus Dei vice* fe­ bantc fynodo .
rentibus de ii* rationem reddere debent.
DECRETUM XXIII.
DECRETUM XXII.
CLXXXI. Ut quoquomodo obviet fynodus facrorum miniftrorum hujus dioecefeos
indigenti*, atque adeo baton i* viam omnem
praeludat, cum populi, qui prafioitaui ah.
quam fummam contribuere debent, ut pote I
inopes, omnia qu* ad vidum corporKquo
cultum Illis neceflaria funt, fubminiftrare
non valeant, flagitat a catholica majetiate
tegis Lufitam*, ut tanquam iftiu* chrifttanitatl* protedor, ac in ifti* regionibus rea
unicus dominufque chtiiiianus, dignetur pro
ea, qua pollet libcralitate, ac bcncficcntia, annuam peniionem mille faitem , ac
quingentorum Crurigeromm attribuere ( a ),
ex qua fimul, & pecuniarum fumma a pu­
puli* eligenda , hujus dioecefeos vicarii*
congrua (uppetaot alimentai & plane confidit , minime defututam regionibus hifce
regalem beneficentiam, qua ladlarum rcÎlionet ceter* fruuntur . in fpem hanc in-1
iiper erigitur ab exemplo concilii provin­
ciali* Goenlis tertii > quod cum maxime opurct horum chriftianotum obedientiam er­
ga ecclefiam Romanam promovere, necnon
umoni* vitium ab his regionibus propelle­
re, idem beneficium enixe rogavit. Popu­
lar ergo fynodus ab illullriflimo Metropoiiea, ut ad hunc finem apud regem prece*
fua*, operamque interponat, illi dt eccle­
fi* huju* vota, dk f-crorum miniftrorum
indigentiam exponendo,' interim vero donec
tegium tcfponfum habeatur, ipfe D- fra­
ter Alexius de Menefles, utpote archiepifcopus Metropolitanus, dk hujus fynodi pr*fes, fecum reputans quanti momenti Iit, fi.l
moni* vitium eradicari, dk eccleliarum regimini prxefle vicario* ipfi* addiâo* , qui dk
Sacramenta adminiftrent, dc rc* eccleli* pru­
denter , ac attente gerant, mille dk quin­
gentos Ctucigeros annuos aflignat ,c ftipen-

CLXXXfl. Quoniam in hac dioecefi lon­
ge plures funt clerici, quam quot divini
cultus, dk ecclefi* ncceffitas pollulat, dk
facrum Tridentinum concilium , non nifi
eccleli* necelfario* ad ordines promoveri
permirtit.-precipir synodus, ut io hac fede
vacante, quaodm novus pr*tul non adve­
nerit, pcncs'.qucm iit illius regimen, nul­
lus initietur Sacris, nec ad id facultas ulli
concedatur, folumque illis, qui jam initia·
ti funr, progredi ulterius ad alios majore*
ordines liceat, prout vifum fuerit Guberna­
tori in hac dioecefi , per illulirilfimum Me­
tropolitanum ioifirucodo: monet etiam Synodus, ut qui ad facerdotalcm gradum *fcendere debent , inltruaniur iniis,qu« per·
tinenr ad (aeramenta , corumque adminilirationcm,ac formam abfolutionis Sacramentaiis , ut ubi opus fuerit , aut in cafu nece i’·
litatis ea uti poflint, abfolutionem paritet
'a cenfuri*, qu» femper prccedcre debet
Sacra mentalem abfolutionem peccatorum i»
confeflione, faitem conditional!*.
DOCTRINA

D* Sarremrar» Matrimonii.

CLXXXIlI. Ç· Eptimum facramentom MaO trimonium eft, dk fignfficat
juxta Apollolum eam , qux eft inter Chtlftum, ejufque ecclefiam unionem. Perficitur Matrimonium mutuo amborum conjugum
confenfu, verbis, vel lignis de prxfenti de­
clarato, confentu inquam, qui juxta verboI rum , vel fignorum exptemonem fuutn in
prefens fortiatur efedtum. Contentus hujufmodi, qui quidem a mundi exordio ( b )
ccepitefle, dt fub quacumque lege fuit , a
Chrifto Domino, facramentorum nov* legis inllitutorc facraaienti dignitatem aeceΡ>*ί

(· ) Lufitanice Crxzsd,, eft monet* genus, pendens set equivalent quinque paulis Iomanis, ft
<■ baioc:zU veto Cm Crvriar, feu Crar>g«r> aurai ; quilibet horum valorem habet j<. fa«/. *··>.
Ia Croxcu, ff. »t<. vertit pro Cruciatis, ftM» t at oon bene, quilibet emm Cruciatus argenteus
Non pendet io lufitaoia nifi 4*. Sayvr. Momaoos; * Mow* ut diximus equivalet ja. *χ/·νιι, aut
d· ftmsW ér Λ*)·!. aut alio nomine 440. a«jr. Luhtaais.
( *1 Sub hae ratione, Sc ut ed natur» oncium, inHitutum St initum fuit Matrimonium io Fa­
rad i io, ante peccatum, inter Adamum Ut Evam; atque illa nuptiarum lex, quam ipla didaverat
natura, a Deo confirmata luit. Vide Tcrtuh. hi. it
t»f. u. Hicrou ,· Ctf j. *,>/. ad
ii Augutt. Lti. de *,a·
ttf. ij. ,
ht. ,4. de Citut. Ott t»f. >>. Concilium
etiam Senones. ···« stat, in Decretis morum: Oe.eee.
aficrit; M«er>>w»aw e/e « 0e, ·«
P«rad>/,,
>a /ara laaeeearra ra/rraraaa. Sed omnium luculentior habetur inrtitutioni s ejus ex­
plicatio in concilio Moguntmo aaae Π4*. i· rtf. j«. per hsc verbat Matriawaiaa, fai/pe, ahia,.
Iit
ejjfrtaa, aarara <a/<raraw , eaadea, ex Oti h.aejvtiase , iafriau intinii»! ad r.aaedeam re/,
/r « it ftet bi tunt
fw»
; fax alreyaea frtfttr
rwfijttati» tmia» i fttr»t» a,a rareeer 1 /h/ht friUiiiu lurttiiili , rea/ag:hae ad peeraeea, ava empweear , jiifi hatriit·
h reaaaSiaa, ae ihrti leuttriltim . Vocatur bacrameutuni etiam , rn latiori quodam tentu a Tfteoh>gi*i coaaubium fub lege natui* * feripta, ceterum ab um Chrifto ad Sactaumait hMOitm pro­
prie fuit elevatum. Vide ha Tourncly Ale Mairias. R|a/. a. ·

1395

DiAMPIRITANA

SyNODUS.

1296

pit ; Unde matrimonium dupliciter conii- . ft ut in tege fua Evangelica ia Integrum re- Am a ο
Ann o ucran
derari pvscn
poteft ,, <x
& ur
ut conrrarrm
contradas ,« ac
ac netura,
satura- Λ liltuit. Quamvis enim antiqui Patreucx prif.
CHRISTI
i **”· lis conjunAlo , Λ ut facramentum a Chri- muvi juris relaxatione a Deo concefla, plo­
1 JftP· fto Domino noftto Inftitutum . Conjugio in- res duxerint Uxores t ft lea Mofaica permi- Π»·
diflblubile, au perpetuum vinculum Deus fer it libellum repudii, neutrum tamen poft
adnexuit, quod mon fola diffolvit ; juxta legem Evangeiicam licet. Quumobram Ma­
illud Chrifti : quad Dear caa/uvxit, bea» trimonium priftitw puritati tcftitutum fitit ,
nec licet cuiquam plores habere Uxores «aut
m· /eperet. Hoc vinculum ipfi fub utraque
conhdcratione competit , fed potiffimutn- quam habet repudiate, aut aliam ducere,
competit Ipfi tanquam Sacramento. Per il­ prima fuperftlte. Tria infuper funt matri­
lud , fleuri ft per reliqua Sacramenta, con­ monii bona prscipua, primum nempe Pro­
fertur gratia ; etenim Chriftus ipfe auAor lis generatio, per quam Populus fidelis pro.
ft inftitutor divinorum Sacramentorum, fua pagetur , & latius veri Del cultos extenda­
nobis meruit paflione gratiam , qua natu­ tur: fecundum eft tides, quam quilibet conillibatam fervare debet erga alterum:
ralis ille amot perficeretur inter uxoratos ; jugum
. _
ft firmaretur conjunAionis matrimonialis tertium perpetuum Matrimonii vinculum,
nexus inter conjuges, & conjuges ipfi fin- " quo fignificatur inditTolubiUs conjunAio ,^ft
deificarentur. Duplicem etiam refpeAum in- unio
· Chrifti
— — cum fua ecclelia; Λ licet foevenimus, & finem in Matrimonio, ob quem Dicationis , adulteriique caufa » licita fisc
inftitutum fuit: primo & praei poe obpro­ conjugum feparatio quoad contubernium ,
creationem , ft generationem prolis ad main, non licet tamen cum alio matrimonium
di confervatloncm , ft propagationem po­ contrahere > quia Matrimonii valide contra­
puli fidelis Deo infervientis: fecundo ft mi­ di vinculum , non aliter quam alseruuiui
nus prreipue ob remedium libidinis, quo morte conjugis diflblvi poteft.
nempe uterentur in hoc propenfi vitium ,
DECRETUM I.
uri remedio a Deo accepto, ne in illud ta­
berentur, cum fuis uxoribus in eodem ma­
CIXXXIV. Sacra Mater Ecclelia cele­
nentes contubernio. Quamobrem non femel
tantum, fed pluries iniri matrimonium po­ brationem contraAus Matrimonialis Ita fta­
teft femina, vel viro conjuge vita funAo, tuit , ut vel primo afpeAu fandum quid effanfteqne
rraftandum omnibus
ranotecura non folnmin primo, fed etiam fe
in , re, ___________
__ .
liquit conjugiis matrimonii finis obtineri C fceret : itaque ad plura vitanda valde abpoflit. Qpibus ita fe habentibus, tanquam fona, atque adeo dignitati hujus Sacramen­
nxreticos dctcftatur ecclefia , reprobantes ti minime confentanca , conti i ruit, palam ,
fecundas nuptias tanquam illicitas, quod ac io facie ecclefi* matrimonia celebrare,
antiquitus nonnulli afleruerunt Hxretici, ac fcilicet coram vicario proprio , Λ parocho,
noftris hi fee temporibus tuentur in his re­ aliove facerdore deipiius, aut pr*(utis li­
gionibus allquc Ethnicorum feAx , fuperfti- centia ; prmfcntibus etiam duobus, vel tri­
tioni magis addiA*. Ex prcdiAis illud etiam bus teftibus, quodlibet autem matrimonium
confequirur, non folutO matrimonium pofle abfque hujufmodi folennitate parochi, duo·
contrahi inter eos , qui facundi funt s ft rumque teftium celebratum, eo ipfo nullum
vim habent gignendi prolem, fed etiam in­ fere, (t) nuiiiufqup vaioris: & quod conter fteriles, de quibus juxta confuetum na­ feAarium erat , decrevit infuper, ut nec
ture curfum nulla fpes eft , ut tilios pro­ ipfe parochus fine duplicis reft s prrfentia,
creent : poflunt enim vero ii faltem matri­ nec tacerdos alius fine parochi facultate au­
monii finem alterum obtinere : ii vero, qui deat aliquos conjungere · Qa« cum in hac
neutrum
tinem
obtinere
pofluot
, ut .puéri’ DDiuecefi minime iccvari .Synodus certo fciat,
I
*
' '
"
impuberes , & qui ad ufum Matrimonii funt nam coram quocumque ex CalTanariis, ft
perpetuo inhabiles, Matrimonium contrahe­ ubilibet pro contrahentium libiro Matrimo­
re nequeunt : quia tamen primum impedi­ nia celebrantur, ex qqo, & morum diflomentum a minori atate ortum, ceflat pu­ lurlo, dk non leves perturbationes oriuntur.
bertate adveniente, idcirco ecclefia certum Prcterea diverfos ritus (t) ac verba diverRegionibus ad hanc Dicecefim
prafimvit tempus , quod nili fuerit exple- fa In variis Regi
tum, matrimonia iniri non poflunt. Quid- pertinentibus ufuurptri in contrahendis conquid veto de primarvo rigore, lege naturali, nubiis; prccipit, ut omnia lupradiAa , qua
& fubindede lege Mofaica remiflumcft,ChriTridentinum Concilium ftatuit, integre fer< a) Cbndeflina conjugia fatfn bule,
tnhf» Dii ut ait Tridaatd, Marrte. inDfrr* it
rtftritf t*f. 1. 4 quidem a temporibus apoâobeis .· Sanâua enim i gnat iu» ad Folycarp- ait 1 0».
ι,ι innui 9r inJ-u rata finnaii» tfi['ift nnimtm ( malrimoniatemI
et fit firnninan D·.
nunnm,^ ··· ftrnnin» r.wnpifrrnt
, Coolooai Tertulian. variis n» locis, 4t taaxiaa 1*4- a.
ni
Hurmildai *fni Gretien. jo.f j. Plura etiam capitularia , tignaater Pippin i regia «·M ;jt te concilia multa; bas etiam clancularia· nuptial « detur Deuni vanis tandis in Gallia pu­
ti 1“I ile cum cx bt. ·)· Ctfiinl». grg. Fraar. Cap·
. apud Marica- Dtri*. ··«*. s. nl. „j. mnt,

ex illi· procreato· ede carcos, claudos, gibbo·, lippos kc· Ipfis tandem Eibnictl noo probaban­
tur dicente Apulejo Ui. d. Najpria it hlh, fini iifini & parra aan nafittntit f»6» Ιψιί·

^1 ... fifnni

(S) Tridcntinum non reprobat alio·

ritu· dc verba; cam enim tiatuit ut paroebas dicat:

Ix·

«m, »,·<»·,. drr. fubditi *rl tl>it niitnr v,ri,· fnata raraptna, ania/Hua/fea praatarta titntt - Vide
hff. 14. Du· Ji Ktfiri·· .ap. ·. Unde non refte aliqui Scbolatiici ia illu verbis Matriaaoaii ntom
liauot, quz ui an Marient Pa rtnina ««a·, a. ttl. J47 ,inaudita «sut aatiquu , quaqua io aliqui­
bus

____
Λ
Anwo
•Jw·

,

.

I297

Diampiritana Synodus.

x 1298

renter j Maeobre· qeodcuatquc ceima- . qu* dexteram («an fttperlmpMnt, haut ma- - M
bium, Coocilli TrideMini docretls ditictira- Amu ambv facerdoei* Intercipleat novorum A.'
oe-m· *·Ψ*· *ieo comntdhstn tine parochi, conjugam dextera* tola coopertas. Quibus ~’
duorumqnn taAlum prmfMNia, declarat cffê pera Ais < ligne* dexteras eonjugum figoo
nullam, ft cootrabente* mm> j**gl matri* crucis, Ulifque banediAioaem Impertiatur,
Milo, M cvocvblMto lapMceri . Decer­ dice·*; Ia smi* Ptlm, ft Filii, A Sprnit Infaper at parocho*, q*l fpoa/hm, Ar retae SiM, jitata. Curet delttd* ut fpon­
fponfem audoat jungera, on* ouorvm fai- fa dioat : Ege N. arripi* M N. in mourn amtem teftivm intervene*, fimUiter Sacerdos, riiM h/filieiK , fru' fnnifit Su/li Mi·
qui abtyie liceMia Parvchi aut Ordinaril t«r titlffit Kmmm. Mox «amdem ferme.·
matrimonio a Oat, ab ordinibus, & pro­ ufurpàa* verborum formulam, fponfus di­
ventibus per annum absque relaxationi* cat : Ege N. ateifie tt N. ia menas Irgiti·
ά
’
foe, fint per fufpenfioni* cenfuram impe­ «•eat vxorrm, freat fratifit Sanffa Metar
diti : Matrimonium itidem declaretur nul­ Ktltfit Humm ; quibus verbis adjungat
lum, quique it* contraxerunt, rurfu* con· facerdos : Er ego u/lifiuit ana faager ,
jungantur . Poilremo declarat, pofie con­ _ nvr i» Hatrinoaiaat teajange; iaaeaiiae Pa.
trahente* per alterutrum parochum, five vi- ** trit , d* Pelei, A* S fir tint Staffi Aaera; ft
rl, five femine conjungi, 9ιβ ut plurimum a (pergendo eos aqua benediâa dicat : Per
afyerjfeaera bajat faaa beaeitffa ieatt ea>
per femina parochum conjungi (oleant.
ktt Doauaai felattn,i·

DECRETUM

U.

jfitn .

Si vero conjuges primas celebraverint nup­
tias , eos ad Aram maximam ducat, ft teper illos ibi gcnufiexos , benedictiones re­
citet, nux habentur in Rituali Romano dr
admrvriVratiMsa Sucrumruiorum, quod Sy­
riace tranllatum ad manus fit in omnibu*
ecclefiis : fi autem contrah.-ntet fuerint vi­
dui ( a ) , benediâiones non recitabit, fed
fafta oratione intra ecclefiam, eos dimittet ·

CLXXXV. Matrimonium contrahi debet
vctbi* exprimentibus mutuum contentent pno
tempore pratenti, quod cum in hac di­
cati plerumque fervari non Coleat, fed non
raro contrahente* contendant per verba
habitura fuum effeAum pro tempore fu­
turo ; prwcipit Synodus, ut ubi fponfus >
& fponfa te fiftunt ad ecclcfi* foret, pa­
rochus , vel alius Sacerdos ab illo delega­
DECRETUM II (.
tu* , aut cni prafol facultatem fuerit im­ C
periti**, fuperpeUicco indutus, ac ftol* e
CLXXXV1. Ut nulli circa Matrimonia
collo pendente > & coram duobu* faltem Tc- fraus obrepat, Innotefcanr edam Impedi­
ft i bus, eo* interroget ; num velint Inter fe menta ipfis obAancla ; conAur infuper cuncontrahere Mllifque voce tenus afferentibus, Ais dc eorum celebratione: nec non quoad
aut manifelt is fignis Confenfum ex pileantibus, omnia Sacro Concilio Tridentino conformen­
haut nullus fu periit dubietati locus : poftea fa­ tur : prneipit fynodus , ur inviolabiliter,
cerdos extremitatem alteram Aoi* c collo ac rlgorofe, qu» ab illo Aabilira funt, obfufpenf* fuperponat palm* fu* manus fini- feryenrur , atque adeo nomina futurorum
ftr* , fupra quam ftol* extremitatem Inrer- eonjugum publicentur in ecclefiis intra il­
jcâarn recipiat dexteram Inverfam fponf*, lorum Parochiam , id que tribus diebu* fecui decutiat im jungatur deinde dextera fpon- IMs, ft Dcenmicis, ubi populus ad audien­
fi in crucis fpeciem, fic vero jun&as dexte­ dam ntiflum convenerit, fiat per Parochum,
ra* , ftol* extremitate altera contegat, iif- vei alium de ipfius mandato , dicendo
i i. iri! (Ù ft\. (. Tom XXXV.
' N a η n aptat
bat Ritualibus etiam aur» 400. amw» exararis defidarantur
Memorare libet quod bibent sft» t.
A au ruri* , epifeopi Antifiodor. qui cum celebraret aspuat, tt cptfcopui Valerianus, laeu verbo­
rum beaediaioait nuptiali», recitatict oratione» pro ordinando O acorw ; iulo ipfe <k conjuge id
animadvertentibus,
itarae anta U fatear eftt , de prapajfe»
irrtin eapernat. Sacerdotii verba, quibut nubente· luuxeoaatur, arbitraria tere videntur fuitic , percur­
renti antiqua Ritualia, dr lingua vernacula plerumque, ut >n Ord. 11. Martenc , in quo legitur.
Utere taetra te effeuft i» agmina Pe/rra ert. I» Ord. r* tfipibaHU i*S ad «anulum babetur.
Par «<t ewl P tlrft titiat.
Qgi ta ini tatart n Mg f^tat Jeialt .
Par aeaj earner ft itfalr fa.

fear lui,i> te aeetet ea te fa. la aeatlae faerie ftr.
•

1

Deinde fubjungebat Sacerdoe , Oefaefe aee ia ferit ttiltfa. Ia avaria» ft».
f a ) Secundas uuptiat xgre temper tulit ecclefia , nuafi eftt tocentiuenU* tignum bis ea*·
trahere ; immo antiquiore* ca pairmut , bigamiam fernicalioni A adulterio adnumerant ; acqun
perimilebantur nifi certlt legibus.
ut mulier «anniti tranfeâo luâvt anno contraheret . ».
ut confentui Mcerdatis * populi accederet . * quad etiam hic ordinatur ; privabantur beaediAioae nuptiali . 4. no* coronabantur . j. aremntur ab Bcclefi* eloemoiynli . t. (ubjacebaat pu­
blic* poenitMti*, * ab BcclsfiaXica comaraaioo* cacludebantur anni aliquando, aut bt«u*ii
fpariu. Dora temper vifa eti , lea impofita Hifpaal» Regnis i* Concit. Teitt. te. eaae ehj ut
■imirum a fecundi· nuptiis omnino abgincroot 1 durior autem quam peulo po* «dixit Coacil.
f.Cefaraatepaa. Cea. j. eaae jpt. nempe t>e ttUPa friatifir ... . u/vm feraUrm faeaat, «fe
elarri tarie^eatr retrgrealr hei irate afa^ae . Tandem bigami non coronabamur ; fed ea quo Copronpmus ludomam i* tsrumu lb| uxorem «dfcivit , 1* aliquibus <ir*ci* acelctiis esum hodie
cora nantur a Sacerdote, qui Virginibus aptat oorollam i piarum capiti , Vidui* vero humero imp··· i
«fide ïrtiActx a TtaBder. SiudiM Λλ,
Ναιμίτα*.
». a»/· 44·*
Imi» aateaii ( alt ilia j aid unm falar eeeaaal Ia mnuo, ea ai gtaa i

1399

Diamfbwtana Stnodus.

1300

■■ vprur i»utrebc, t M«lrrwea/..w
Fil/u? N. . Folati , fi eam habuerit ) MaiMxr ad «r·
N. o· X.
U'i
n. *
N.
N. 4* N. (ootnitiacie
Crrarrn Fitla K.ft
uaturalt tulit hcii qav ah- parentibus ipiius) hei de N. f locum defi«aedjtur Upedrwenram eppmsendem ,/bb e*- gnct.ln <*“° di<“M » Ρ»°** pmcipltur a
cammuuicat ioait feta· illue txfmtt. Vice- Coifcilw Tridentino 1/urrauvpu· tefiet N-&
tius autem, cui aliquod impediitoeatum le­ H. quorum, nomina feribar . potiea fuum no­
gitimum denuntiabitur, contrahere volen­ men addat, idemque poA illum faciant te­
tes non conjungat, quin prius Pr«Ulem de lles , qui matrimonio , dum contraheretur
impediiMipo moneat, ut quod «quum judi­ interfuere: ft hic liber Inter alios’ecclefia
after vetur. Prwful etiam in VIcaverit , decernat ; legem autem has dehun- diligenter
_
tiatiooes, ft prsrconixatiooes prwfcriben- , litationibus, li quid de rebus nuper prê­
tée, pr*ful tantummodo relaxare poterit, feriptis negleAum fuerit, fedulo inquirat,
ubi tamen probabiliter fufpicetur, aliquem
DECRETUM V.
fore, qui perperam eas nuptias Impedire
conetur i « quamvis tunc illis omiffis, a
CLXXXV1II. Quoniam
Matrimoniunu
Vicariis conjungi poffint, nihilominus id non
--------------------------preftent , nec nuptiis folemniter benedi- «»Sacramentum eft, atque adeo gratiam con­
tant, nifi prius in ecclefia denuntiationes fert , ut ad illud contrahentes digne acce­
dant , ut uqu* alia fuerint impedimenta., dant, hortatur Synodus, decretis Tridenti·
facilius innotefeant ; nifi prefuli vifum fue­ ■' ni Inherent, (b) prxcipltquc, ut ilii tri·
rit opportunum, quantum ad hanc tenu duo ante, graves culpa», li quas habent,
quidquid lege prclcribitur , prorfus remit­ confeibonc expient, ac deinde, nili aliquid
ter : Concilium enim Tridcntlmim id ejus obdet, Saetam Meufam adeant j quod ii fcprudenti* ac arbitrio permittit. Sacerdos cus fecerint, a vicariis, quorum erit de hac
vero qui confugium contrahere volentes, re diligenter inquirere , ad celebrationem
aon pr*miffis denuntiationibus, nec habita matrimonii non admittantur . Matrimonia
ad id a prafule facultate, conjunxerit* per infuper (latuit, ut non alibi, quam in ecclefemeftre ab ordinum exercitio, ft ecclciia- tia celebrentur, qua io re caveant contra­
fticorum proventuum perceptione , pet CcO- hentes , ne vcl propria , vel aliorum igna­
via ad ecclefiam accedere detrectantium, fe
(uram tufpcntionis prohibeatur.
abripi linant. Qu» tamen fic accipi vult
CSynodus, ur nihilominus matrimonium ve­
DECRETUMIV.
rum Iit, ac validum ubicumque celebretur ,
CLXXXVIL Sacri Concilii Tridentini ve- dummodo fiat coram parocho, ac duobus
ftigiis inharendo (·) prneipit Synodus, ut tefiibus : folum itaque ut ea , qu* Sacra­
in unaquaque curiaii ecclefia habeatur li­ mento debetur decentia fervetur, parochis
ber , cujus paginis lingulis not* numerales inculcat, ut fcclufa urgentiffima caufa, maprefignantur, non fecus ac in libro, In qua, trmunus extra cccleliam non affilUot ■
recenter baptizari recenfentur , juxta eo
qu* prcfcripfimus , ubi de Sacramento
Baptifmatis . Vicarius in hoc libro nomi­
DECRETUM VI.
na contrahentium fcrlbat, locum etiam ,
CLXXXIX. Perpetuo ecclefia, etiam in
d*em , menfem , & annum , ft telles, qui
pr*fentes extiterint, quos communiter vo­ lege veteri, gradus prohibitos proquinquicant Patrimos: in hunc modum: Die N. are·. tacis agnovit, intra quo» matrimonium ce_ N. hcriti ecclefi·
_
lebrari nequit, ft celebratum nullum eft,
' βι N. saur N. Ege
C ..
“
*........
. cui dl-D& irritum, ft ex hujufmodi gradibus alii
(apponatur
hic nomen 'SanAi
illius,
cata eft ecclefia , & loci ubi illa lita eft ) funr, intra quos divino naturali jure pro­
. ia ««triviearrum cenjuaarr N. jf/ram hi. & N.
hibetur, ut primus gradus inter afccndcntes
c·· N. fiht K.
N. tale loco nerer, utrum- tft delcendcntcs , ac inter Fratres j alii qui
jure piohibeorur politivo . Itaque declarat
lynodus, gradus, intra quos prafenti tem­
N. Deio4e ootnen fuum Parochus & ambo pore eccleli» matrimonium, non habita priua
reties fublcribani ; quando veto alius facer- relaxatione, contrahere vetat, contraAumdot , facultate (ibi a vicario, vel prcfule que tine illa, nullum forticur ctfcAum , cons­
impertita, aliquot matrimonio conjunxerit, putari debere ufque ad quartum gradum
fobfcribct ira . Et· N. Cafleaarmr Jt li- suc/q^oe, tum confanguimtatts, tum affini­
t'»ite N- vicariileet N. (vel de licenri* tatis , mc nitra extendi i in quorum fecundo
recen­

~7

( a ) Tr'ulcat. Synod, tef. »♦· Ureret, ti itftrm. t»f. t.
(b j lia difpuail Tridentia. Derr. de trjerm. tef. i. ief. a». Idem habet Jt emea fe aaaa rfd».
teiebraium. Anunadvcrfione dignum ed illud Coacilii Aqucnfi, . Cearra malifera , r.aj.gr/ aaeepaam v.arrapaM , fohne triti*» e*»» m»lrie»»eit r»»J*»»meii»i»»0 jeu ffréta nafueatar , m ad
intuiti*» rtniw. Ita Aqucafe Coocil aaa» jti. in. Λ»Mairianet» . Sub dciponlatiuneiaetiam

Mlfeli

impsrilebatur Spun Iu lacta ciuanuaio iu Bccicha latina, ul ccnUat ex
G.Ze>.*·· ft *f.
t.»Jir.
ft Stlhaeafi. In Oreca idem fiebat , ai fub una lautum panis Ipecic communicnbani , <r hcct io tueboluf ia menti· fiai Caluu >n nuptus, inielligcndum <fi loqui dccalice vi­
treo, in qn« vinum' nuo coafecratum ipfis porrigebatur i quique ei garbw.g. ÇrZ/ua hrreta laudato ab Aiiudiu lib. y. tef. ,i frangi fubinde debebat ; ne tamen ιβ< cpmpooas ritum lervaium
in Madore, frangendi >a oupii» nucem radicans , nrlCu», qui Dec re io. Cei· Tournoaii pr·libilua Inii aunu ipog. * a beaed. XIV. an. ,744. /■
Qmaiae· itlmiaCiaam,

1391

Diamprritana Stnodws-

1302

rtraafiwtnr ex Patratllbv» Fratre» (a) Filii . fupereft cognatio, qua pariter impediment
Am·· ■· Ftntflbn» ( b ), flk ox Avunculo ex parte Λ to ell CMrtbü». Vocatur boc cognatio fni« Ammo
CaBian pattl», aut XMtrltfc J Intvttk* filii confo- rituali* ,(t)ft intercedit
parrinum in
in-­ Cutrav*
ntercedit oatrinum
prlaxxnMn ( d ) filii ex patrarHbu (e) * ex ter Λ m-trlnam, ac fitiuna fpiritualetn, necnvnncnlto patrxcllbu* patrh aut matri·, Mca tarer Patrem, & Matrem ex ana par·
(/) In quarto tandem mill Sobrinorum, * te i Pattinum, & Mattlnam ex alla, qu·
nepote· patruelium» * filii At coufobrinl» perfoae fiunr inter fe cotnpatre·, flk com­
patri*,aut matri·, aur patruelium avi, aut mette· · In Baptifmo Haque patrinl > qui '
avimf»), Atque intra eofdem affinitati· gra­ Suerem Baptiza tum a facro fonte excipiunt,
du· etiam prohibetur matrimonium inter af­
militer in.Sacramento confirmation)·, mi
fine* uxori* , fik viri, fi cum aliquo eorum confirmandum adduxerit, A. profentaveriC,
contrahente* priu» coojunAi extiterunt. In­ it idem de alii·, quorum nupqr amminl·
ter affine* vero per copulam illicitam im­ mu·, ut diximu· In deertti· de baptlfml*
pedimentum non protenditur ultra fecundum te , dt confirmatione , cognationem con·
affinitati» gradum ; extra eo* autem gra­ trahunt , qu» quidem fpirituall· cognatio»
du* , nulli funt alii, qu) matrimonium ita- ran*
ratq inter Parrino»,
ranmoi » &
« filio·
nuo· fplrltuaie·»
tpiriruaie» »
pediant. ContraAum vero Intra gradu» illo* ® quam inter compatre», Λ commane* Maquatnor, eft prorfu* irritum atque Invalidum; trimonium impedit, itaut fine relaxatione
dk qui contraxerint, iethali* peccati con­ arfcde Apoftoiica obtenta,vel ab alio a fe·
cubinatu» rei erant , non veri conjuge*. de Apoliolica delegato, validum Matrimo­
Quia tamen poteft aliquando contingere, ut nium cootrahl nequeat ; & qui contraxerint»
jufth de cauli», velint contrahente» conju­ ob nefarium Concubinatu· crimen, attero·
gium Inire , intra gradu» jure tantum poli- damnationi· rei funt. Petant ergo cognatio­
tivo prohibito*, matrimonium impediente»; ni* hujufmodi vinculo obfhiAi relaxationem»
fi id contingat, petere debent legi» eccle- juxta ea, qu· nuper d<Aa font. Admodum
fi-ftic· relaxationem, vel a fanAa (ede apo­ raro tamen, & nonnifi ex graviori aliqua
ftoiica, vel a prnfqle, qui a fanAa fede> caufa relaxatione· hujufmodi, juxta lauda­
nd id delegatam facultatem habuerit,expo- bilem eccleiia coafueiodiucai concedi fofiti» gradu , a cuju» impedimento per le- lent.
ty* relaxationem folvl petit, uecnon cau­
ta , qu« ad hoc ipfum compulerit ; qua_.
DECRETUM VIII.
In re fe gerat prnfui, prout libi in Domi· C
•o videbitur. Prsfol infuper, qui relaxandi
CXCI. Cum haAeou* ip hac dioccefi Im­
facultatem a fede Apoliolica obtinuerit, id pedimentum cognationi* , quoad aliquo·
faciet omnino grati» , nihil accipiendo a gradu* ulteriore· jure c-cleliaftico initum,'
cootrahentibu·,etiam fpontanee exhibitufo, non fati* perfpicue innotuerit , nec fati»
Ut ab hac fynodo prcfcribltur. ( i )
fuerit compertum «facultatemillud relaxan­
di propriam efle (edi* Anoftolk», hinc faDECRETUM VII.
Aun* eft, ut huju»ecclefi» prufule*, quan.
tum vi* a fede Apoliolica non delegati, Im­
CXC. Ultra corporalem propinquitatem pedimentum boc tepe numero relaxaverint,
cttnfanguinitati», Â affinitati·, qu» in prtn- atque adeo complorer longe ante conjugia
fignniit gtadibut coanubia Impedit , alia fic uticrint, 6t tine ullo conlcicntin angore,
οn n a
dani
f a)tn textu habetur: triant rnt frumar .

( · ) Hlr> ir iratttr ,
( t i ί Γί, irrnait 4. fJ)

Mt) ·

(/)■·· «era·,., p-iawi /rgaad··.
( » Z f »14«» ir frintt rem iratatt ·
( f I t tin friant r»m imm i· tf mi May.
(X) N« faner·, ffflKl mttirtr , hlhi a· friatu
t attat it friian ··■» nurt», ·«
Tu» frinn itintfyi it t»f M Ma, , t frinn r«ai irnan it iaa ta Mata · Gpmbmationet graduum
* Ferfonarum inter fe, quibu* Matrimonium intra quatunr illo: gradu* prohibrfir , piunm» ,
pmter allata* · fynodo , recenfeti pedent. It quidem Nclioriani giadu* cnniangumnatit * akuitatu obfervant, de quo vide Jcfujabum A r au n itant Caa.t,. dc Tiuiotheum C«.4. Omnium amem
ditfu·,·» «d in recenfendi* perfonu Xbedcptfai SoOen. tfii.Caa. Par.,, ttf.i. qui d? lignât quin­
que fupra fcaaginta («minai, totidcmque'mare· , quibu· ex propinquitate interdicitur Conjugium.
Ad errem autem propiu* accedunt, quant ad Latino·, in rcccnfcndi*.gradibu: ; de difcruninc » ιγο inter Orr. M dt Latino* vide Arcudinm Idj. ttf.jo.
( 4 ) Hac ad praknpium Tridentini Concilii tabi lita font in quo Irf. a*, eu/, r. it rtftrat.
Mttnn. cavetur quod ari aaila itlar iiffralatn , w4 rnr, , ,a itafa, d» Qraiit nanintr .
Vide infra.D··.* Nat.
< i > Canone» Aiabiei Niceni tatuunr, quod fi qui* contrahit cum Fatrini* velMatrinii» Hahnar «umfua» Xihoi··» , i»att Jtfriuu,
u«a/» ti/tui qu ftimmiui, TruUana by·, ait
<■«· ii· q“pd ftfitftitr dr t**n /·♦♦*» fxtHtnttu, Ix eccleiafiico taotnm jure , cognati·
fpiiituali* Mairiiuonium dirimit, talione ut videtur, defompu ex cognatione legali adoptioni»
filiali» : Upauiam ifirnatiii •ntjftait [ ait Truilan. ) Jia tjfahat , ttr/tnet ttojaitatmt
tf Initium hu;u» impedimenti ttaturtur a Jucnlno ante finem fcculi quarti ; at fundamento tuiuofo t/iiil· t>tai ititt tifa ii üfiurm Β'/ροΙ··. Illud certum eg , ilbu· impedimenti mcmiΙ*|Π« fee. U. JuRiman. imperat, ia Itg. ia. Crut. Videfii etnditilt. Catalan. »■«. j. »» Caeif. a^l
Cam ,j. TtnUtit. Altum efi nlentium de hoc impedimento in audoribu* Nefiorinnn , ft eurum
C,·/»»··. »f»ti. unde 11 k conlequcnier Maiabarenie* Chrifiiani U. Them* , antiquam in hoc
•celeti·· fo» d'fciplinam tenuerunt , ut proximo Dec,, g, perfpicue fatetur M*ta Synudn*. liaio taiMct id nNarvare tenentur aai Ca^irr. 4«o«d. jcj|r.
.

<3<>3

7Λ
’IW"

i
I

'

*

DlAMYIRlTANA

StNODUS.

*
ISO

tnnquam v»rl conjuget vivam , opportune Ilia prohibitum ell, ( b ) ne fcillcet Ne- ^M-e
*
die Adventus Do- λ-,,--,
fytrtxio, ad conCulcodem ver· traMullllta- A pria celebrentur a prias
*' confcleMlare·» vlfum fuit, m prvdMoa mini * ufque’ ad diem Epiphani· ; necconjuget a cognationi
*
Impedimento folve- no· a quarta fetla cinerum , ufque ad diret λ. Mctropolita, ea facultate, qua In em Dominicum poft Pafcha , qui ramee,
*
, nec
hit regionibus pollet, fibi delegata per DI· dies eft Ia ipfa prohiblrione Incinito
ploma, five Breve Gregorll papa Xilhfe- folem hanc temporum cxceatlonem, justa
licit rccordatlonlt, ad petitionem P. P. So- Ecclefia fanAionqm vult ianplabiliter fer­
cletith Jeftt, ac pe». Clementem papatrv, vat! ; fed infuper fervari veteftiffimam hu­
VIII. nunc Dei ecclefiam gubernantem con­ jus ecclefi· cMlbetudinclh, juxta quam cum
firmatum ; quapropter hac urent facultate, Qyadragefimale jejunium inchoetur a d<Vz
dt confultit etiam laudatit Societatis JeCu sDomintao, qui dicitur quinquagelim», ab hac
Patribus, ad fedandat conlcicntlss eorum, die pariter obligat, dt fervari debet nuptia­
qui freti conceflionlbus omnino Irritis, con­ rum prohibitio. Aliis vero diebus, quan­
traxere connubia, pritlaudatu
*
Dominus om­ tumvis efurialibut, prout cuique vlfunu
nes, qui prediAo modo irrite contraxe­ fuerit, Nupti· celebrari poterunt.
rint , fol vit ab omni impedimenta, ( « ) B
DECRETUM X.
orto a quocumque cognationis, five tpiritualls live corporalis , five conlanguinitatls
CXCIII. Cum in hac Dicecefi nulla «t·live affinitatis gradu, ex iis,in quibus ex |ure
ccclefiaftico, fi matrimonium contrahatur, tis contrahentium connubia ratio habita-,
*
ettntrata
nullam firmitatem babet ,& om­ fuerit, idque Sacris Canonibus adverfetur,
ni caret effeta. Hanc infuper relaxationem pracipit by nodus , ne vir ullus, qui deci­
firmam ratamque haberi vult, perinde ac ii mum qaaitum «taris annum , nec femina
*
duodecimum non exegerit , Ma­
Illa fingulorum conjugutn , qui illa indi- ulla, qu
gent , expreflê, Ôc lingillatitu nomina re- trimonio Copulentur . Declarat infuper ,
cenferentur,' quantumque de jure poteft, ac prrfules legem hanc relaxare non polle, fed
debet. Id totum tanquam fatam accipi vult. iplcruro tantummodo effe, fi quis citra «ta·
Duo tamen hac in re prccipiuntur , pri­ tem illam contrahere velit, ad exanien re­
mum a R. Mctropolita,ut nempe conjuges vocare, an ad Matnmonium idoneus fit nec;
hujulmodi ad majorem fu· confcienti
*
fe- ne: Quod fi deprehenderit, malitiam «tatis
curitatem, clam fuis in domibus, vel ubi- C de feta ra fupplere , poterit ipfi facultatem
libet, ad Ipforum arbitrium, iterum Ma­ contrahendi impertiri, quod tantum fiat ju*
fit confcien- '
trimonio copulentur cotam quolibet Sacerdo­ Ilis de caulis , ut contulriu
* contrahere volentium ; ac ne Ethnico­
te ( cuilibet enim ad Id facultatem imper­ ti
titur ) & coram duobus teftibnt , juxta-, rum a teneris annis contrahentium imitatio
prnfcriptum Concilii Tridentini. Alterum In hac Dioecefi, in qua complures funt no­
vennes , & decennes ; Immo etiam minoris
quod a fynodo prneipitur eft, ne in poftetum relaxationes hujufmodi ab impedimtn- ’ rtatis, tam uxorati, latius propagetur, 6c
to cognationis concedantur, nifi ad nor­ in dies magis, ac magis augeatur; oppor­
mam Diplomatum, five Brevium, qu
*
In tune decernit Synodus , relaxationem con­
*
proten­
his partibus ad hunc effetam a Santa Se­ cedendam , ac luppiementum «rati
de Apollolica habentur : fi veto (ecus rela­ di non polle ultra quatuor menfes In viris,
xationes huiufmodi concedantur , irrita» & lex in feminis : neque facultatem ad id
*
limites , a
propfiit erunt ,& Matrimonia fic conrrata , intra nuper praefinitos tempori
Infirma ptorfui, & nulla.
*
vicarii
concedi poffe, fed unice a pr«fulibus.Quod liqui infra declmumquartum an­
DECRETUM Î X.
D
num li viri, infra duodecimum fi femina ,
abfque fpeciali facultate a ur
*fule
obtenta,
CXCII. Uf in omnibus ecclefi» unfverf
*
contraxerint, fciant, Matrimonium fic confe conformet: prohibet fynodus, quod ab tratain, non effe verum Matrimonium, fed
mo( a ) Perquam opottun» . · ca ecclefi
*
manta , * beniqnitataia hoc difpenfavit Synoou»,
dicente Celatio Ep. *d Eplft. Lac. Nrr<£raa /m·/·»
*
pr.irpao >r,o»»do U,»·/
*.»
· Ommno
etiam luxta ft.bilna Coo
*.
Trident, it/.
Over. dr *
.r/rr
Cf.
*.·
dicent
taUitf txftitii, l<iu vttfulmn firnndryor rrlmaor
*
r rd M ra^a exarta »t Ion·»» mararrr.rr aiyac.
* ( S 1 Ita habet Trident, ttf. *4· o«». dc rt»^»w. rop. n. Canon* sutam Qa/drm n. anathema­

te ferit nonnullos dicentes , quod prohibât* nuptior cani* anni temnoribu, , fuperftilio effet
tyrannica, ab Ethnici, profeft* . Primum oaaoium quod nobi, ridere licuit Concilium , quod Id
ftaiuerit , lllerdenfe et* aooera**. laudatum a Grairaar j, y. 4 Qjivcirca aduotavcrimus duplici
tempore nuntia, ecclcfi»· problbpifte , temper* mjniruin jejunii aut pueoitent·*, · tempore oratio­
ni, , *<l devotionis . Propter illud re'tit» funt ab Adventu uique ad Epiphaniam , · ■ fari* 4.
Cinerum ad Pafcha ; aut ficut ftatuit liicrdoof* a fepluagehiua , dt idem Ncmaufenf* aao, ial*.
* dodra Synodua « Qpinquagelraa. Cib «heram rativnciu cautum c* 1· Aquiigranea. Ca*. il.
<>» *,«. na fiam nupti* dic Dominic*· llkrdcn. excipit tre, hebdomadas ante fertum Prccur.
foru, dt in quibufdam Oerraam* locir, terte Mabtlloo. ro li<». Grrav. po/. 4«. diet irlgiota poft
Alfumpnonein Ocipar* : fcpius autem veunuti rattanu devotioni, , · pernitenti* fiinul.ut IV.ftr
VI. ferla; ut io B«rrrp<>< Sa*<t«r B|b«rt· Bbot*cea. «a/. 100. Qu* want* non tam intetligen·
da funt de nupiin , fecundum A cpnhdanii, , quam d* folemnitate auptiaium , qu* prciertim
■ n rtenediftione nuptiali confirtitr quod optime explicat formula Hifpao·* uktaca pro eo tempor* ,
ubi non edicitur quod prohibentur nupti*, fed ita habet r dr pra*,*.o ter valorivorr, id eft ,
prohibetur hoc tempore conjuges velare ( «ut velum fuper illo* cum bcncdiftiun* capander*·

_______

1305

Α«·ο
CaxtsTt
»5»·

Diampbritana Stnodus.

T j3Q6

in ecclefiam addocantar , >c per vicario
*
·
juxta formam Concilii Tridentini, Λ juxta Amvo
ea, qu·fuerunt fuperlus pratcrlpta conjun- Cnaixrt
gaetur , prwtrrea ut vicarii In captivorum *199·
coenobia diligenter Inquirant, Λ in hujax
decreti execution· procuranda omnem ope­
ram impendant.
*
*etiam
Pntfule
ad arbitrium
DECRETUM XI.
puniant Domino
*
; qui hujufmodi con nubia
, Captivi
*,
aut familialibus fuis permiferint ,
CXCIV. Cum plure
*
ex uxorati
*
In hac vcl fic coojunAo
*
In hifce fimulati
*
matriDicecefi, non expeAata ecclefia fententla, roonii
*
perieverare, multoque magis, fi eo
*
cujus eft de cunAis -cauli
*
matrimonialibus rite contrahere volente», ad ecclefiam non
cqgnofcçre , ab uxorlbu
*
divertant , (e) adduxerint. Omne» demum, quorum interficque feparatj diu maneant, ac f*pe
plu· eft , animadvertant ingens detrimentum ,
rlbus, sravibufque irretiti peccati
*;
Syno- quod fui
*
confcientiis fixe pe, mittendo in­
*
du
de qac re certior faAa , prohibet ba
*
ferunt , Λ perniciem plane deplotabilem,
*
feparatione
absque ecclefi· mandato fieri, Bqu« hifce mali
*
*
exempli
in illarum tegioatque Ita feparato
*
vult,anathemati», alta- num chriftlano» omne» derivatur,
romque ad arbitrium poenarum comminatio­
DECRETUM XIII.
ne compelli a fuo prcfule ad redeundum ad
propriat uxores; fi vero id neglexerint, de­
CXCVI. Cum compererit Synodus, Mot
*,
clarari anathemati fubjcAo», quoufque de*
, prima
nuo conjungantur ; fi autem forte habeant tlcolarum Chriftianotum nonnullo
*
juftam feparatlonis caufam , pr»fu)i eam Îuperifite, aliam uxorem in facie ecclefi
exponant, qui quod equum, juftumque fue­ duxiill·, non line gravi injuria matrimonii
*
omni­
rit judicabit ; per cenfurat etiam, fi poft facramento irrogata>ptacipit virtrit
*
, ut dum ad propria
*
per­
primam fcntentlam legitime appellaverint, bus, ac parochi
*
(< )
cogantur finali fententia acquiefeere, per venerint ecclefias, in hos polygatuo
*
*
tale
efle deprehendant,
quam li
* alterutri conjugua» adjudicat
*
fue­ Inquirant, Λ fiqno
ad cohabitandum (d) cum prima omnino
rit: declarat infuper, non pofle jufte viro
*
*
veto a fidelium com­
a fui
*
uxoribus feparari, eo quod paAa dos compellant ; renuente
non fuerit ipfis (bluta ( t )> qua in re vidC munione legregati declarentur, quindie non
*
veto uxore
*,
ab ipfo­
fibi cavere debebant antequam matrimonium obedierint; fecund
*
, ac contubernio ejiciantur :
Inirent .- Si qui ergo hac de caufa uxores rum domwu
reliquerint, poenis fubjaceant, Λ ad earum ?|u
*
* inquirendi, Λ puniendi ratio indicriininatlm exerceri debet in omne
*
, qui
contubernium redire , cenfura anathemati
*
ejusdem crimini» rei comperti fuerint, do­
cogantur.
nec alii
*
cjeAis, cum prima uxore cohabi­
tent. Poterunt etiam delinquente
*
hujufmoDECRETUM XI t.
di ad arbitrium pmfulis, vei Tribunali
*
fan­
CXCV. Cum non Ignoret Synodus , Ca­ di· inquilitionis, cujus eft etiam de caufis buptivos nigro
*
horum incolarum Montanorum lutmodi judicare poenis aliis puniri.
*
fervo
, cum ceteroquin chriftiani fint, nec
DECRETUM XIV.
non aliquo
*
alio» ex cfiriftianl
*
ibidem def’entibus in Silvi», matrimonia Ethnicorum
nftar contrahere, InneAendo filum mulieCXCVll. Chriftianos quam maxime de­
ris jugulo, & fine facerdotl
*
nllius Inter- Decere, inanem fortunatorum eventuum fpern,
ventu, declarat hoc ritu matrimonia non qua illuduntur, fupcrftitiofi
*
ritibus fovere,
perfici ,& poft faAa hujufmodi matrimonia, Indubium revocari non poteft. Id tamen
virum , dt mulierem conviAum habentes , perverti aliqui Chriftiani Ethnicorum knka aflidui concubinatus reos efle; qua de caufa tore
*
nnn line Chriftian·, quam profitenpreciplt ; ut qui tali paAo contraxerunt, tur, religioni
*
dedecore facere coofuevetuntNam
'antummodo fponfalla , fi e Matrimonii
fponfionem. Sacerdote
*
autem, qui Matrimodia tejutaodi admiferlot, ordinum evercltio, & ecclefiafticis proventibus per feβκΛη priventur, fit coetraheme
*
» donec
requifitam impleverint atatem, fejungantur.

(·) Concil. Trid. s>f. ,4. C»·. r». ftib «n*themate ftatuit. quod Matrimoniale* caufr ad Ju­
dice, Ecciefiaftico* pertinent. Et ftoibomagen . -··*
juvet , quod aec ArehiJtaconu* , aec
Reilot rurali*, aec Monacus, aut quivu altui, (in* privilegio ea* caufa* judicet 1 unde cqajuge*
propria auAoritate Separationem tbori poliunt facere ob fornicationem alterutrius, noa vero quo­
ad coteabitatioudm, qu· judicio Ecclefi· fieri debet; nili adulterium fuerit omnino publicum, dc
notorium.
( f ) Do, non fohita frivola eft caufa ; ceterum etiam hujulrnodi videtur ea quam /,<· Xrr/oia/.
1». hin ratlin Htth Dit legimtn ; nbt atftgnati* «aufi* divertendi conjuges, impotentia dc le­
pra, adjungit aliam nempe. Sr /,rr>dM o/r ititat ttiabma. At neque lepra fuper.eniens fuf.
Oeten* reputatur caufa diXolutionis, immo neque feparalinnta 1 at Ti,. ». /id..4. Par. futtctl ta­
men ad folvenda (ponfaiia de futuro.
< r) FainolilOma eqtic ac turpi, habetur Polpgamia PbilipPi Landgravii Ha/Iiar, qui de confilio
lutheri, Buceri dc MelanAoni», conlentiente etiam uxore Chriitina, duxit Margaritam deftaal ;
tabulis fcrtpti, dia 4. Marti, anni 1140. adiit Cl. Boftuctit HiJI. rartta. hi *. pag.sjt Ad>r. *1SrMai <»ai ,7,1. ubi Confil. Luth, habetur pag. a«t. dc lottrum. Copul. pag.
id) Bracmanei Unitum admi:tnn* matrimonii contradunt, perpetuum ac tndifiohtbtle , vebemen.
tea «veritate, Folygaunam.· ride P. a S. Cathar. Icncn. />'b- j- «<·*· tj·

t$o7

Diampbritana Synodos.

»308

Nae & Ethnico* & fupcrftïtlofos Cafianu- , hujufmodi fuperftîtlonecommiftî» întetlint,
ιχβηο rlo* adeunt, qui illo, fiuftos d:es,(d) ho·
VMirsri rafquc
celebrandas nuptias prænuntient;
«

ne iplorum pratentia, ac authoraaic, ca
approbare videantur.

& ipfa nuptiarum die quosdam circulos de*
DECRETUM XII.
lineant, intra quos Orizam ( i ) ponunt, i bi­
que certat aliquas perfooa»;, diabolicis qui­
CX2IX. Reprobat fynodus pravum uflim
busdam ceremoniis pr«ft>iflis collocant : prae­
terea pone ipforum januas quafdam defcri- In hac diecceli inolitum, quo recentes Sponti
bunt figuras ; demum ceremonias/ quasdam abftinent ab ingreHu in ecclefiam ante quar­
faciunt, admixtis precibus, quas annuium tern diem a celebratione Matrimonii, ncuti
Salomonis appellant : que omnia ad matri­ etiam ufum ahu.ii adhibendi occafione nu­
monii fauftitatem inspie ordinantur ■ Hos ve­ ptiarum lavacrum: quod videtur redolere
to diabolicos omnes, ac fuperftitlolbs ritus, judaicas ceremonias per Chrifti legem jam
quot reprobat Sanâa< Mater ecclefia, feve­ diu abrogatas. Immo novis Sponti, pluri­
re prohibet Synodus, hurtaturque cunAos mum fynodus commendat, ut qualibet indiChrlftifideles, ne ilios fuis in domibus exer­ fcrimlnathu die ecclelias adeant , tbiquc-e
ceant, vel exerceri permittant. Qui vero B preces fundant : li vero dic fefto, vel Do­
vel exercuerit, ve! permiferit, per annum minico, quando urget prcceptum, ecclcfeparetur, ac pro arbitrio prvlati acriter liam non adierint, pro ceytn habeant, fe
miliatn non audiendo gaviter peccaturos,
•uniatur: eamdemque poenam Cubeant, qui
Ethnicos adierint, pro diebus fauftis eligen­ niti aha ex jufta caufa id omifetinr .· Quan.
tum autem ad lotiones, nulla ratione fibi
dis.
fuadeanr , eas vel ad fpiritualcm animi,
rum falutem, vel ad Divinum cultum, dk
DECRETUM XV.
ad templorum reverentiam pertinere.
CXCVIII. Quia exploratum eft fynodo,
ACTIO VIII.
quod dum Chriliiani hujus dioecefos , fpon*
falia celebrant de futuro, atque matrimoDe Reformatione rerum Eccleliafticarum.
' nialCs contradus, >d faciunt, adhibitis quan·
doque fuperftitionibus, dk idololatricis ce­
DECRETUM I.
remoniis ; ac praeterea non raro contrahen­
tes non attingunt aetatem ( c) requiiitatn ad C
CC.TTNiverfa ecclelia catholica
hujufmodi confenfus ; & fuperliiriofos huU Spiritu SanAo afflata , & cdojuftnodi ritus prohibet fynodus, & jubet,
In pofterum celebrari fponfalia a contrahen­ Aa , ad meiius Chriftifidelium regimen, com·
tibus, qui debitam hibuerinr xtatem; iraut modioremque Sacramentorum adminiftratiold,quqd agunt, mature adverrant, nec nem, provincia, rotius catholici Tcrrarunu.
puerili quadam facilitate confentunt. Si orbis in dioeccf.-s diftribuir tuis fubjcAas
vero parentes, filiorum impuberum nomine epifeopis; d>occ>:fc, itidem i.> i’arcecias,
pacifci velint, id faciant per limplicem feri- fuis fingili'atim (d) Parochis cnninn.Tis, ur
pturam, vel contaAis de more manibus, quemadmodum dioccefes , inque l·, tingentes
fideiea, uni epifeopo ac per ipfum Papa,
aut alio quocumque modo, nihil fbperllitiofi prxfeferente, fecus per prclatum gra­ ac Pontifici Romano, tanquam omoirim unisberfali pallori, eccletix c.rpiti, atque Chri­
viter puniantur: Prsdplt infuper caif-nariis
in virtute fanAa obedientis, ne fponfalibus fti In terris vicario Cubjiciyutur ; lie etiam
.
fidc(»1 Ominofum efle uxorem ducere-rneitfe Majo , atque Matrimonium celebrat* io die S. Jofeph
efle fauftiSmum , ut fluita opinatio fle error notatur a£oncil. Burdigrko. χ·κ· 1Λ14. r.p. > a.
* quidem illa fuperftitio ab antiqui, Komanorum ritibu, deicendit cx illo Ovid. ί·Λ. j. o. 4po.
Λ/«>·
•MSrr#t
ait.
(à; Oryta tn oupt is uri» non jbtimihs eft fuperftitio illi 9 qur inter con'rahendun rn wiu fuit
apud Kumano,, qui faire nuptias celebrabant, <t per frugem dr inolam fallam conjungbautur pen
font. Max. , feu Pulem flammetur uude r.o/Urrr.ur
r.n/arreaii,, d'ila funt.
(r) Ad norman huju, decreti, fimile edidt pru Indu, card. Turoanie, as. 1704. vetans, im.
pnbernm connubia, -tenitn Infante, fex aut feplein annorum, interdum etiam in teneriori atrata
maitiiuonium indilfolubile contrahebant. Exorti, etiam duoui , declaratum fu t a cong Emorun,
oaaa 173J. fervandan elle formam a Tridontioo Conc. prarferiptam, ubi publication Ut, Sc e;u,
obirivantia non fit inpotfibilii, quant declarationem confirmavit Cl;m. XII· *·»· a;j4· in Conflit.
Cm; r ruar; cui novum robur addidit flan. XlV. «··. 1714. Conflit. C*mi«« /Wtwuodrao·*.
(4) Prifeii teinpu.-ibu, vel cccleüaruui par >chi eum cpucopi , *.,1 ep<fcopi dioecefi: erat parochia,
«rea Ceu.âpaA >;■ apparet , 4110m prccipil , ut rpi/,.ρ. Htlatu /„ refitfe
·>·»» ir·»frr : & latpiu'pars.i». ufurpabatur prod»«erôi, ut conflat excpifl.i. fl.Clcm. dt ex conc. AHt>ocl.et>-'
C«a. ♦ r.p.iS. .... 54·· nomrn autem f-ireihi a prifat flcmuoi, 1.furpafum fuit, ncuti dt ponti,
ficis, it epifeopi, quitu, poflea ecclelia Hierarchies, dignitate? atque ..nuaer, dirtiux't, es profa­
na nomina copiando; pontifex enim a f‘i"t *
Ji.ljr, fuprenx udiht poteflati attjUe 10.
lititudini cc.r.gtiicaat : »cx eprfcoTi. id elt s«prririr»d .< ve! /rvc./ar.r, nomen cfl Maflitt.-itu*
apud veteret.· unie ad', facros Antilliles translatum eft ; tt?
«i» /artiit quar a p'adeeda venit,
q.iia-illiu, erat nui-tet'S, orcelfaria hulpmbu, praebere, ex illa Horat. ΙΛ a. Jrrm. fa/y. 1 r··*.
ρχ.,ιΰ,, fua
lig»·» feltm/ut ijft. maxi ne convenit eccictiarein prxfcft a j de quorum pr,:r*vo n.uM.'f juvabit legere tfijl-l· Frontoni, Acidem. Parili-n. Cauceliar. Lr ...{..r P«»..a.a'. Pa·
rucivani autem infl.lulio tribuitur Dionyfio pnp« anno circiter adt. i» Cea. ••tttjm IV yoafl a.
4P ·. retirai, de Hr paw fure frat. De it, ompibus ea, qua pollet ecckuattna cSudiliM* p«.
tiadlat V. ciarifs. Muratoriua twa.4. Xasaf. «wdr/ «ut
i.

• W9*

I3P9

DlAMPERlTANA

SYNODUS

13TO

fideles Incole nniufcujufqne paroeci» uni
prout fibi i» Domino magis expedite videa- ■ ■
·
fubderentur parocho, ae virario, qui ipfisA tur , pro commodiori facramentorum adini- Αμμο
CentBTi facramenta minlftratet, effetque illorum pa- niftratione .* unde ipiius eft vicarios dt cu- C***«*TI
B99·
flor, animarumque fibi commifiaram curam ratos (a) ecclefiis pirficete; hos continue- *599gereret; ac rurfus pet cum epifcopo, per te , illolvc deponere , inuri opportunius vi­
epifeopum pape, ac per papam Chrifto fum fuerit, ut Chrifti oves libi committi,
#
fubmit terentur: 6t quidem hic ordo, invio­ dt de quibus rationem eft rvdditutus, Unio­
labiliter in ecclefia, roto orbe dlffufa , fuit ri paftu donentur : in prvfentiarum igitur
perpetuo fervatus.- Ex hujus dlvifionis, ac hujufiuodl diftributionem , diviiioncmque pa­
diftributfonit ncglcAu ecclefia hac Montcn- roeciarum dt parochorum R. Metropolita­
fis inordinata adeo, ac informis apparet; nus in proxima Ineunda vifnatione ecclefiaquilibet enim Iibito, & arbitrio fuo vivit: rum toftitoet dividendo, aut uniendo, pro.
■emo eft, qui alienata licentiam coercear: ut prudenret arbitrabitur , reique alias ,
■emo cui animarum cura fuerit commifla: completa jam synodo difponet, quas syno­
■emo qui defignatus paflor fidelibus, itu. dus eadem neceflarias judicaverit. Vicarii
occurrentibus neceflitatibus provide fuccur. etiam
____ _
r_____ fingulis
__ e_..____
i _____
Metrupolita
Paroeciis detat .* nulla demum prefinita paroecia, nul- B lignabuntur. Jultls demum de caufis, At quia
Ia curialis ecclefia , quam adire fidelvs ho- id ad communeEcclefiarum
"
bonum, earum,
tum montium incola teneantur : quapropter que regimen conducibilius ccnfuit, vetat
fynodus, ut malis hujufmodi occurrat, uni- Synodus Vieajios deputari perpetuos; fed
verf* catholic» ecclefia inorem gerendo, fingulos ad 'Pratulis nutum ( b ) amoveri
ftatuit hanc etiam dioecefim in paroecias pone decetnit.
diftribui, fingulis attributa .parte populi,
prout opportunius vifum fuerit; defignato
DECRETU M III.
etiam vicario particulari, qui curam gerat
animarum , fibi commifiarum : Caflanarios
CII. Prcterea declarat fynodus, nullum
autem, fft Chamazes in unaquaque eccle­ Caffanariorum duabus ( c ) poffe prrfici ecfia repertos, tanquam beneficiarios ipfius, délits, & ab iis fruAus percipere, juxta
coadjutoresque vicariorum , tam in admini- facros canones, At quoniam in hac diocce­
Aratione facramentorum , quam divinorum fi ex pravo ufu a longo tempore introduAo,
officiorum celebratione, eccieficque fervitio,
ι,ι.πιν, plurimi duabus, aut etiam tribus ecclefiis,
prout haAcnus habendos efle : fruantur c-C quantumvis inrer fe longe difliris, velutï
tiam iiCdem emolumentis, At
de lucris,
fueris quibus
11
propriis , fibique commiffis prxfunr ; eo quod
hill ! ipfis ab ipforiim confanguinels fuerint cxtruA».
nunc gaudent ; qua in re fynodus
1.
de caufis , declarat fynodus , quoâ
detra nendum cenfct ; exceptis tamen iis, vel
qu» ob ad mi ni ft rationem facramentorum , ubi in» in paroecias erigantur , nulla in
non fine labe fimoniaca corradebant, juxta eas i/iis relinquitur lurifdiflio, nec in ipfis
decreta XX., A* XX f. Dt Seirtm. Orii
aliquid pracipcre, vel de re aliqua difpottit, qu» integre, & inviolabiliter obfer.
nereia pofterum poterunt ; id enim ad pro­
ventur; vicarii quoque, de parochi fuorum prios ipfarum defignatos vicarios ex integro
curialium, five fabrum ovium catalogum pertinebit : qui vero contrarium attentave­
conficiant, ut de eorum vira, dt moribus rint, a communione fidelium fegregati de­
cognofcant, eis facramenta miniftrcnr, & clarentur, fit pro arbitrio prelati unquam
dum crumnis , dt infortuniis premuntur,, perturbatores pleAanrur: ceterum optat fyfolatium , dt auxilium afferent. Paroeci au•­ nodus , ut ex iis CalTanariis , live eccicliaruiq
tem, five curiales uni attributi paroeci*, ptafeAis, qui ad tale munus idonei fue­
nonnifi a proprio vicario facramenta acci- rint , nulloque impedimento prepediti, ad
fiere valeant, aut ab alio ; de ipfius tameni aliquam ex creAis paroeciis promoveantur,
icentia ; prout in decretis de facramentis prout reverendiflimo Metropolitano videbi­
fuperius preferibitur ·
tur : permittit tamen fynodus przfuli,quod
fi ipfi non fuppetant tot facerdotes idonei,
DECRETUM If.
quot pro cunAis ecclefiis defiderantur, aut
non omne, commode Curtent ari valeant, uni
CCI. Declarat fynodus , diftributionemi duas ( d ) commendare poflit ecclelias : ita
paroeciarum, dt delignationem plebis, iis.-tamen disfunAas, ut utramque regere fine
addicende , omni tempore ad Prcfulem per­ c ullo animarum detrimento, dt in utraqua
tinere; itaut quocumque tempore paroecias, facramenta miniftrare valeat : quod tamen
dividere, vel unire pro Iibito valeat,'<5t abfqueuigcnti,dt inevitabili caufa non fiat.
t
■ > AC.

—1

t») Cvrtra. dicitur a Cara, fc « facris cdibus, ia quîbus degant, qu» vcaiunt latine nomina
C«r>< ; unde ccclciic parocbiale, fc accole illanun Caria/» rede nominamur. Vide Pignaitl. r,a,.e.
r·· . v£. aaw.so.
(HUuiurhic iynadus facultate Tridentini ί·ί·ι· ttf. j. quod per vicarios etiam amuvibilet,
tura animarum exerceri polfit . Conrtit. amem S. Pii V' abftulii hac arbitrium epifcopo, fc p<<icrlplit furinam deputandi vicario· perpetuos; alia demum in Bulla: «d rxrpa.adam.
( r; Sancitum Cuit in Concil. Lateran.,.Geo. na·· 117*. fcv fair aM/ror btbtat ftrttUtln »»■
rltfti ,
«.ia
· <a yaa rtJUrtt : rt» <ap rj. tn Concilio vero Emctiten. aaa, eas. iatuitur, quod u uni presbytero plure» funt ccclcb* ebimaiBar , >a
ftrnfintet
, ji**

J

(d)Confonar hoc det return cum Concilii Ttln.it. rtpiu j. ffr cum ttfit»lt 19. iiut uolu modo
laudati, in quo habetur, quod sunttiili tlttrtit frtttrmt i»i t fhrn rxtaar (itenji «o/rji»t
vocatur autem ibi ille prûbytsr Parocbro·»^ ferulic c* intcaioM Hilpau* voco iliiui «vi.

ftttthmt.

.........

Diampbritana Synodus

IJII
Anno
C«»ltï
*5»S>.

HMMI

ACTIO

V 1 IL

A

DECRETUM

13«
VI.

CCI’. Cum Travancoridis ecclefia pelfiim
ierit, ac chriftiaoi pene omnes, ab amita
CCIll./'AUoniam plurime hujus dioece- quadraginta ad idololatriam, ac ritus, ce>
fis ecclefi* cum ingenti chri- temoniafque Ethnicorum defecerint : nec qui
ftianorum, ibi degentium damno , Caflana- notabili hoc fpatio temporis nati funt, ba­
rk> deftituuntur, itaur per annum integrum, ptifmum fufeeperint ; idque nonalia de cau­
qdtnmo etiam per plures, ncc factum au­ fa , quam quia per annos pluies ea eccle.
diant , neque facramenta percipiant : quod fia facerdotibus deftituta ( b) fuit, ob dL
innotuit R. Metropolitano, qui in peraAa ftantiam a ceteris ccclefiis , cuiu tamen ad­
vifitatione Ecclefiarum deprehendit, in ca­ huc in illa probi aliqui chriftuni perferum aliquibus quinquennio, vel fexennio, verent ; prccipit fynodus , ut in illa non
nullam fuifie miflatn celebratam : plutimos fccus ac in reliquis, vicarius conftituatur,
item pueros, & etiam nàtu majores non qui quantocius eo pergat, ad inftaurandam
fuifie baptifmate ablutos ; prccipit fynodus, R eccleliam illam ; plures etiam facerdotes aut nulla ex ecclefiis in paroeciam ( «) eri- lii, & prndicarores eo mittantur, qui gen­
gendis, ne modico quidem tempore abfquc tem illam ad fanA* matris ecclefi* gremium,
parocho, At vicario, qui fideliter facra- & catholic* fideiprofelfioncm reducant, uc
tnenta miniftret, relinquatur , utcutnquo illuftriflimus Mctropollta prccepit, cum rem
abjeAus, & exiguus fuerit populus: in quo hanc cum eadem Gente tranfegit, ejufque
plurimum vigilanti* exigit a prclato. Ve­ plures baptizavit : quin imrao hortationibus
rum nifi reperiatur Caflanarius aliapis, qui iplius, & rudes Illi incole defignandum vi­
eo loci ( quod non infrequentet accidit ) carium acceptarunt, & Rex ipfe Tranvanpergere velit, declarat fynodus, jus efle coridis facultatem dedit perpetuo con fu len­
prcfulis,.quos voluerit, ad hanc ecclefiarum di In pofterum huic eccleli* , juxta iplius wcuram poenis etiam & ccnfuris compellere, ceflitatem.
ordinibus etenim initiantur , ne fidelium
DECRETUM VIL'
neceflitatl defit, qui fuccurrat. Idquodpne-C
fenti decreto fynodus ftatuit : congrua vero
CCVL Adfynodi notitiam pervenit, inalimenta ab iplis accipiant ecclefiis.
coo ii niis terrarum Samorim, regis Calecutii per quadraginta leucas ab ecclefiis hu.
DECRETUM V.
jus dioecefeos, in terris prxdifti regis di­
CCIV. Cum fynodo innotuerit, plures efle tioni fubjeAls, quemdam inveniri Pagum
Vicos,& pagos in ifta dioeceli, in .quibus, diAum, 7~«Zi*m4>, cui olim adjunA* fue­
eo quod longe ab ecclefiis diftont, vix ve- runt aliqu* cbriftianorum Coloni* primitus
ftigium aliquod chriftiatue religionis fuper- ad hanc eccleliam attinentes : qui chciftiaeft ; nam neque incolx baptizantur , nec ni cum modo nihil nili merum nomen reti­
quidquam retinent, quo ab Ethnicis diftin- neant , prccipit fynodus, ut cx hac ecclefia
guantur, nifi purum Aomen ; chtiftiani e- illuc Sacerdotes, ac prcdicatores mittantur,
nim S. Thoms appellantur .* quod quidem qui eos ad Catholicam fidem reducere ftutribuendum
magna* ex parte eft focoydix deam, & facro abluant Baptifmate et e·
1
itrafulum fchifmaticorum*, qui hanc eccle- lynim ex folicitudine, qua fuam locavit ope­
iam gubernarunt ,* prscipit fynodus in vir­ ram Rev. Metropolitanus , ca in fpc fuinu·.
tute lands obedient!* omnibus Caflanariis ut quod ad eos Chriftianos attinet, facile
in ecclefiarum vicarios inftituendis, ut fta. ad bonam frugetn redituri fint ; eo vel ma­
tira ac ad fuàs ecclefias pervenerint, de- xime, quod uno facrorum Miuiftrorum depopulis, ac chriftianls , fortafle in pagis aut fcAu a chriftianc religionis femita difcefievicis, fus paroecis finitimis , diligenter in­ runt. Itaque fynodus prcdiAos populos Doquirant ,& fi quos repererint, de lis R. Me­ mino Metropolitano commendat , eorum etropol itam certiorem reddant, qui quod fa­ tiam curam perpetuo gerendam huic cccle­
Ao opus fuerit, ad Dei obfequium, anima­ ft* committit.
rumque profcAum provide exequetur. Nec
: ipfe hanc inquifitloMm omittet in proxima
DECRETUM VIII.
V ecclefiarum vifitatione: ubicumque autem
\ hujufmodi non baptizat» gentes reperiantur, E CCVII. Cum tçiultiplicis fanAi Olei ufus
\ erigantur ecclefis, quibus conftituatur vica. a Chrifto Domino fuerit inliitutus , atque
^*rius,4ui has gentes vejaci , ac fincer* chri- adeo Oleum Chrifmatls , pro materia Sa­
ftian* religionis profeffioni, ac ufui fac ra­ cramenti confirmationis, oleum infirmorum
mentorum ecclefia reftituat. >
pro undionis cxtieaa* Sacramento adhibea­
tur

DEC

Μ

IV.

(«) Parochisdicitur a Parocho, qu* etiam vocatur Paroecia, id eft erttliuur , five arrvlaraa»
«••voti*' , aut facra
t aude arcol* appellantur proprie Par*«r, . qui Hilpano idiomate /·.
tilrtfn: ejusdem Ccilicet liai, accolatui coniorlea. Qyt de Paroccu k Parocciia plura velit , eoaiulat Thamufin. *i/rrp/<a. Par. 1. lik. s. m/- as·
( b) Inter SanAiones k Decreta Concilii Niccol apud Harduinura Taw.l. C»l!»e. so*, f. 1. pr*.
feribaotur , Cam··, Jht tfitit DtO
, a Ftrw ♦ ^alitribru, Pra/afra ··■ babuutbrrt , *·/
m mrn·) λ mln viit 1 iiff ififnfu, ar*·· Μ····Ζ·, , *·, ··, rtgtai , frd fu iffùm fur
ferit > in ejuisnodi ecclaâafiiveiu* peuaru-quam taaaime cMfufcadii aik d*ftriM«*as ad caleam*
quod initio fuppvount.

Anmo
*199·

1313
Anno
Ch t i
»5»·

Diampkrjtana Synodus.

MU

tur : pr*cjpiantur Infuper in eadem fanAa . ubi In celebratione Pafchacis pre
refnt facris
Ecclefia ali* fkcr* unAiones Oleo Catechu· A precibus , dc beoediAionibus Illud
Jud expiate- _A"*°
menorum perficienda . Cumque ex tradi­ rlt, vel aliunde* ubi illud pr*fbl poftea in C**,,TI
tione Apoltolornm, dc Patrum ecclefi* do- lingulas ecclefia*, dlftribuendum repofuerit :
ι599"
Arina conflet huju* multiplicis facri Olei tractate tutem ecclefia , e Cede de Cochim ,
ufum a Chrifto fuiflTe commendatum in ul­ facultate habit* a Gubernatore pro tempo­
tima coena cum dffcipuli* fuis celebrata: re * dr Domino epifeopo Civitati* illius an-'
Synodo* , cui compertum, etploratumque nuente* afportari curent. Quod fi Vicarius
eft , Sacri olei ufum In hac dioecefi nul­ in Cibi comparando facto oleo pro fua ec­
lum ufque haAenus fulfler immo fuiffe pe­ clefia , adeo negligenter fe geflerit , ut ul­
nitus (*) ignotum , prccavendi ergo im- tra meufem poft celebrationem Pafchatla
poftenim hoc malum , prcciptt, ut In lin­ eo careat * fuQsenlsone ab executione ordieolis ecclefiis curialibus , uve parochiaii- dinuni *ac proventibus* per femeftre a pt··
bu* habeatur pyxis tribus differetis vafculi* fuie , qui maxime hac fuper re invigilet*
inftruAa ex argento, ftanno indico , aut puniatur, engaturque infuper illud fibi com­
vitro , in quibus multiplex Sacrum Oleum parare. Infantes vero, qui per id tempori*
reverenter decenterque aftervetur, qu* va- R baptifmum accipientoleo facro Baptilinafeula infuper peculiari figno diftinguautur, tis illuc apportato inungantur i neque Vi­
ne in eorum ufu oriatur confufio. Vicariis carii a fynodo abfcedant, antequam de mul­
infuper mittendis pr*cipit * ut hinc non nifi tiplicis olei ufu « qualitate , i forma un­
pyxidibus pro qualibet ecclefia inftruAi di- gendi, per viros ad id per fynodum deputa­
fcedant, quas illi· Rev. Metropolitanus tra­ tos , plene erudientur * ne in Sacramento­
det , eas enim oleo referta* apud fe habet, rum adminiftratione errent.
quod multiplex Oleam ipfe in ecclefia Carturtenfi huju* dioecefeos, proxime elapfa-.
DECRETUM IX.
fer ia
quinta io Coena Domini ad hunc
CCVIII. Quia plurimum eft confufionis in
effeAum facris precibus, & benediAionibus
expiavit: diA* pyxide* in armariolo clave hac Dioeceft, quantum ad obfervantiam die­
oblignato reponantur , apud aram maximam, rum feftorum ( c ) * quorum violatio lerhaaut Sacrarium, aut prope fontem Baptif- le peccatum eft, que obfervantla compleAimati* , e*que tint velo ferico cooperte, tur auditionem Sacri, & cellationem « fer­
ea qua par eft decentia, ac veneratione.Cvilibus laboribusit a celebratione contraSi vero Vicarii longe ab Ecclefiis degerint* Auum , a publicis
publici nundinis, rerumque em­
vel ec in Sylvis fint condite, pyxides illas ptionibus * ac venditionibus : declarat fyno­
apud fe loco tamen decenti reverenter lo­ dus * fequente* fervando* effe die* : nimi­
cent, ne fortii* Ethnicorum pateant ;utque rum die* Dominicos totius anni.
)
majori celeritate extremam unAionem deJanuarii prima feftum Clrcumcifionn Do­
pofcentibu* fuccurrant
inter gerendunu mini * dc in fexta Epiphaniam.
autem five ad Ecclefiam pro baptizandis,
Februarii fecunda Purificationem Domi­
five alibi proegrotantibus, id muneris Tem­ ne noftr* ; & vigefima quarta feftum apoper , quantum res permiferit, Sacerdos exe­ ftoli Mathi* ; anno vero biflextili die vige­
quatur, vel faitem aliqui* Chamazius , in fima quinta.
Sacris conftitutus .■ quinta infuper feria in_.
Martii vigefima quinta , Annuoclatlonem
Coena Domini quidquid fuperfuerit Sacri Domin* noftne.
Olei illius anni , vel infundatur ecclefi*
Aprilis vigefima tertia SanAi Georgil
lampadibus, dfc comburatur , vel in Bapti- martyri* pro more hujus epifeopatu* .
Maji prima feftum Apofiolorum Philippi,
flerium proficiatur, & novum deinceps adhi­
beatur, quod afportandum erit vel c loco, & Jacohi.
Conciet.General. Tom. XXXV.

Ju·

( t ) Neltoriani Indi Malabarenfes , aliique, qui Sacris Oleis non utuntur , atque pro oleo
Infirmorum ufurpant mafiam quamdam ex oleo , aqua & pulvere, feu reliquiis alicuju* Sand i,
quam vocant H»*···, feu Taih»rh«,id ell Grati» ttlh SaaSi , omnino defeivere , non modo
a doflrina univerfalis ecclefi* , verum etiam a propriis ipforum DoAoribu* , ut facile novita­
tis revinci poflint ; quidquid in contrarium nitatur Crosscm , dc quo vide AtTem. M.Orirat.
tt». 4. f'iril omnia erudite atque perpolite enodantem; k Jiat. ei Syati. oafiram ΛΛ. 4. Dtt·
*4. Apud Orientales Syros oleum infirmorum vocatur Itttyu.
( i ) Patriarcha Maronitarum'benedicit etiam Oleum Sacrum feria V. , quam vocant Hj/trif.
tum ; quod oleum vocatur ab ipfis Maronitis lt»f»i a»«/·' · contradiftinae ad oleum , quod
a folis Presbyteris benedicitur , quod Jaw/sr wiuer appellatur . Hoc autem’ confecratur a feptem
Presbyteris , aut faitem tribus , idque ex delegatione, cum fiepilfime oleum a Patriarcha benediAum deficiat , eo quod non nifi femel intra feptonnium illud le»t»H· tutjtrii officium ce­
lebret .
t r ) Dominicarum left orumque ordinem per totum anni circulum, a Neltoriani* obfervatum,
exaflilSme recenfet AtTeman. ΛΛ. Oer,«r. r··*. 4. pqg. jSo. ex oSclo divino, Jcfujabi Adiabeni
jufiu ordinato . Qi*i vero ecclefi* Copiorum Alexandrin* , SanAorum feftivitatc* fcire aveat,
confidat Synaxarium Copiorum , in luccin recens editum a V. CI. Byodio Apamor ArctuapMt- »·♦· diUtat. Mtdirs* laetant. flari», «»»· syqa. typi* akgaatiflmit edit*.

_____ 1315

DiAMPBRlTANA SlNODOT.

I$l6

.
1
Junii vlgefima quarta Joann is Baptift»; U»..·
... , (uos ------------------ —
»---------iebamur,
aliunde------fortiuBtur
defignatos
A_ ~ Awno vlgefima nona (ellum Apoftolorum Petri ,& Λ ieftivitatis
nonnulla
■ClUVlKin dies; tum
μ η etiam quia .nruwwa
,4 _
«■*··« Pauli.( u )
■---------iptbruin fctlorutn lunt Herctjcls dicata, ut '-■•••Tt
1ίΡΡ·
Julii lecunda Vificationem Domine no­ Cuperius monuimus, quos ocfa· eft feftiviraftra : tertia felium Apoft. Thorn· ( b ) ; qua
te colete: Vicarii itaaue eurent, popule·
dic juxta nonnullos fuit translatus i & juxta
Dominica die inter Miflaram (biennia ad·
q.
«hos ad has oras appulit; Λ Coler fervar! moqcre fetiorum illius hebdomad·, ht fciat,
cx antiquo hujus epilcopalis (edis more; vi- quae fint ilii colenda.
geiima quinta S. Jacobi Apoftoli.
decretum X.
Augufti fex ta Transfigurationem Domini
juxta hujus Dioecefeos confuetudincm ; de·
CCIX. Verum non modo circa die* feftos
cimaquinta AHumptionem Domine noftr* :
vigeiima quarta fertum S. Bartholomci Apo- concelebrandos cx pr*cepto,Ccd etiam circa
floli.
dies efurialcs , quibus obftringatur hic po­
pulus lege jejunii , varix orte funt dubieSeptembris oAava , Nativitatem Domine
rates ia hac Dioecefi ; quamobtem Synodus
noftr·: decima quarta felium S. Crucis de
more hujus Regionis ; vlgefima quinta San- B declarat, cxt prsrcepto (eivandum erfe jeju­
Ai Matthxi Apoftoli: vigeiima nonaS. Mi­ nium diebus (4) mox indicandis , tam ex
antiquis, quini .cx noviftime a nobis affichaelis Archangeli.
OAobrls vigeiima feptima feftum Apollo- gnatis .· videlicet.
lorum Simonis,
Jud«.
Sacrum, ac folenne jejunium majus Qua·
Novembris prima feftum omnium SanAo- tuagefim* , quod de itiore hujus Dioecefeos,
initium fumt a prima feria fecunda poft
rum : trigelima S. Andre· Apoftoli.
Dominicam Quinquagdim».
Dccembtis oAava Conceptionem Domine
noftr* ; decima oAava feftum Sudoris ( t )
SanAum jejunium Adventus Domini,quod
■ Crucis gloriofi Apoftoli Thorn· ex more ;n hac dioecefi exaAiflime fervatur, a_
epifeopatus : vigeiima prima feftum ipfius prima Dominica proximiori Kalendis De­
Apoftoli Thom· ; vigefitna quinta feftum^ cembris urquc ad feftum Nativitatis Do.
mini.
Nativitatis: vigeiima lexta in prima oAa·
v« feftum S. Stephani Protomartyris ; vi.
Februarii prima dic in Vigilia Purificatiogefima feptima in fecunda feftum S. Joannli
nis Domina noftr* : vigeiima tertia , Sanfti
Evangelift·.-vigefima oftava , tertia oAa-CMatthi» Apoftoli.
V* > fertum Innocentium .
Junii vigeiima tertia in vigilia S. Joannis
Feria quinta in Coetjfc Domini ab hora ,
Baptift·;-vigeiima oftava SS. Petri, & Pauli.
qua inchoatur otficiupi in ecclefiis, ufque
Julii vigeiima quarta, in vigilia S.Jaco»
ad mediam noAem fabbati , cx more eccie·
bi apoftoli.
ii· .
Augufti duodecima in Vigilia AflumptioDiem Pafchatis RefurteAionis , com fe· ni Domin* noftr·; vigeiima tertia, S. Bartholom·! apoftoli.
queotibus tribus, quamvis haAenus non ul­
tra duos dies celcbtitas haec fervaretur.
Septembris feptima in vigilia Nativitati»
Diem Afcenfionis Domini.
Domine nollr» ; decimatertia S.Crucis: viDiem Sacratiflimam Pcntecoflcs « cunv. gefima , S. Nfetth·! apoftoli.
duobus fcquentibus.
Octobris vigeiima feptima in vigilia apo·
Feftum Sacratlifimum Corporis Domini , fiole tum Simonis, & judx ; Ac poftrema,
SanAiffimi Sacramenti, quod Colet in Ius omnium SanA orum.
partibus celebrari, feria quinta poft odaNovembris vlgefima nona in vigilia S. An­
Vam Pafchatis.
|D dre· Apoftoli.
Item diem'Titularis Ecclefiarum, ac fa·
Decembris vlgefima in vigilia gloriofi apo»
fla Sandorutn principaliorum, quibus dica­ Holi S. Thom»; vlgefima quarta, nativitatis
te cxïfttint, in propria tantum .ParcchU·
Domini Noftri Jcfu Chrifti ; etli alias h*
Declarat preterea Synodu*, non elfe itivan·
du» ad jctuniuni adventus pertineant.
das tanquarn (blenne», & fpcoiall cultu di­
F.t ut particularis h»c eccleiia cum ec­
gnas, ut alicubi ei.tr in ulu , testas ferias cleiia univerfali confentiat; (latuit fyno­
a Nar ivitate , ufque ad Quadragciirunni ; dus jejunandum efie juxta prxeeptuin uni.
tum quia SauAi,qui in aliquibus carum co- vei ialts ecclefi·, qu.tuor anni temporibus :
dra-

, «·

(«1 Apoftolorum fefta celebrabant N.-ftoriaai, non iiWem diebus, in quibas eos colit ecclefi·
noflia, fed in Dooutficis, »el leno leam; nullu u auiem ledum cut menwrta mltiincacral dc Ctrcuinctkoac Uommi . & dc Virginis Coaceptlooc ; & ut (cplni Vincent. Mar. a S. Cathar. liS.
».
e. uuIIm cokbani fcltos dies prxur Duminicoa, mil teUa CbriMi Uum.ni, Nativitatem St all urn.
ptiouem Dcipai* Sc Apotteloruos feknni'tatcs.
th) Ter io so no mcmonam O. Thum* Apoftoli coicbanl Indi Malabareafcs ; nimirum iit j. /·Hi , ■(. Dtrniru, & a(. ejusdem mentis. Vide Guuv. Itin.
fti. ij.
( r j FeAum hoc mUitutum eA io enemuriam fudoris .quit marmorea U. Tbom· Cruce fcatoriit «0•a i|{,. in Meliipore , quad oAeotum , pluries porte, vifum ert : Vide Gouv. In·». *>M. y»/,
* aiffcrt. noliras »«w. at. Nec minus celebris habetur Cura Cun* moi tbs. qua rum lit uunnoi
tea non (ecus acafia, «lia ct nun femci in (ublnne clcvjia, aiqur fplcndiuilhitm in mine udiani r
confît Ic Vine. Mar. lit- I. t»f· a. Cruces autem D. I hut·· <-aru eaprimiint liuuram jexta lands,
•uni aiicloiem, quim prxfcfcrt Crua Lquitum S. Maurim in s/vud.a, A cx Guuv. Crux 1 ufita.
ntca Eqaitu.n dc
■
( i ) be amiquu Ncttoriaoorum Otdinc circa jejunia , Vide Affeman. laa*. a· Art. Orreor.ps^. jty.
l/tfirt. oi>. ·«*· dp·

■

..... .......... ...

______

ISI?

Diampkritana SrNODUS.

1318

A___
nimirum quarta ferla , Texta, At Sabbato .
DECRRTUM XI.
CnttaTt *(nn>c<**4>e P°® diem Dominicam primam*
Ammo
1 Quadragefim» ; qu» tamqn jejunia in quaCCXl. Commendat Synodus laudabilem Ομ·ι»γ·
dragefimali jejunio continentur. Similiter confuetudincm, qua Chriftiani hujus Diog‘JPP·
ferla quarta, texta, & Sabbato immediate ceteos fervant quadragchmale jejunium abpoft Feftom Pentecoftes : prima quarta fe­ ftinentes ab ovis , laAiciniis , cafeu, pifeirla , texta, & Sabbato Immediate poft Fe­
bus Λ vino ; iamo & ab uxoribus, ( c ) to- ,
ftum S. Crucis mente Septembris; prima— to eo temporis intervallo: qu* quidem oquarta feria , texta, & Sabbato poft feftum mnla vult fervari inviolabiliter etiam in po­
S. Crucis ad decimam tertiam Decembris ; fterum ; 6cutl etiam quod jejunia inchoentur
qu* jejunia comprehenduntur in jejunio fer­ feria fecunda poft Dominicam quinquagefivar) Colito diebus anniverfariis Adventus m* ; nt autem nonnulli tollantur inttoduftl
Chrifti.
pravi ufus, declarat legem jejunii non fo­
CCX. Approbat infuper fynodus jejunium lum exigere abftinentlam a vetitis obfoniis ;
premitti folitum ad affumptionem Do­
verum etiam poliulare, ut nonnifi femel in
rnin*
nui* noftr*
num* a prima
pinna Augufti,
nuguiti, ufque
wi<{uc ad
au il·
n- die, pr«finito tempore fumantur cibi, celud feftum , & ad Nativitatem ejusdem Do- B tcroquin liciti ; poft occafum autem Solis ,
v
'
-.eminx, a prima Septçmbris
ufque
ad
feftum quibus opus fuerit bibere, aut libuerit, ne
iplius: & jejunium quod vocitatur apofto- hauftus nocear, efculenti non nifi modicum
lorum, a prima die poft feftum Pentucoftea, quid , & leve, inftar jentaculi fumatur, quod
per quinquaginta fequentes dies, quippe qu* human* imbecillitati permittit ecclelia · Si
optime, ac laudabiliter inftituta funt : quamvero vel qualitatem, vel quantitatem ci­
obrem optaret fynodus ea fervatl nunc.li- borum in vcfpettino jentaculo non tervavecut antiquitus a primis Chriftianis in hac rint, vel ultra prandium, Ar permitium jen­
regione fervata fuerunt : nihilominus quin' taculum comedant, fciant fe frangere je­
J|uantum ad hec jejunia multiplex fuiteonjunium , dt lethalis peccati reos elle, illud
uetudo t dk, ex opinionum varietate multi­
infuper advertant, quod (i ex fragilitate,
plex perturbatio, & confcientlarum hxlita- vel malitia .die aliquo prxeeptum jejunii
tio, declarat Synodus, neminem, ad hec
violent; non exinde non amplius obii ring i die­
jejunia fervanda gravi prxeepto obftringi , bus reliquis lege quadragefimalis jejunii ;
At habenda1 efle in pofterum
polterum tamquam ope
ope-­ ut plures putant; led quocunque die jejura omnino voluntarje
voluntarie fufeepta
fufceptr , dt'qu*
J·---···4· rfu- Cnium fregerint, novo fe alligari lethali pec­
pererogantur, nec his diebus ad cibos «fu­
cato fciant, juxta numerum reliquorunj die­
riales quemquam efle cogendum.
rum, in quibu jejunare defierint. Prvterea
Quantum vero attinet ad triduum jejunii fciant jejunium fervandum elfe diebus' feftis
Jon* prophet*, quod appellant ( «) Muadae- etiam (biennioribus , fi tempus przfcripti je­
fia, di exordium fumit decima odtava die pri­
junii feftos hujusmodi dies comprehendat ,
mam Quadragefimc diem prxcedente, ob exceptis folis diebus Dominicis, in quibus
Iplius antiquitatem, & fanAitatem, optat Chriftianis non licet jejunare. Quanwbrem
fynodus diligenter ter vari ; verum quia Chti- quotquot pravi ufus, At falf* opiniones in
ft ia ni, per hos folent convenire dies in ec- materia jejunii in hac dioeceii irrepferunt,
clefiaiw, ibique manducare Nerchas, (b) corrigendi funt, dt radicitus evellendi.
qu* parantur, laudatum triduanum jeju­
DECRETUM XII.
nium non graviter prxeipit ; omnes tamen
gravi prxeepto obftriAos efle vult, ad non1
CCXIf. Declarat fynodus jejunandi pr«comedendos memoratis diebus, nili cibos1 ceprum, quantumvis urgenttfljmum non obquadragefimalcs.
p ftringere pueros , dt adolcfcentcs ante viDebent itaque vicarii Dominicis diebus in gefimum primum «tatis annum , nec tenes
Tuis eccleliis denuntiare populo jejunia il­ «tatis admodum proveA* , & debiles : *grolius hebdomad* , ut admonitus ca lervare tos , mulieres przgnances, aut filios laAan. poflit, nec ignorantia cxcutetur.
tes , nec terviiiter laborantes licite, dc af(idue ex inevitabili tMccflitatc, & obliga­
tione, (i labor talis Iit,ut a jejunante exer­
ceri fine detrimento non potfic : nam perfo.
nz pratdiAz folum debent lervare jejunium,
quantum ad abitincniiaui a cibis vetitis,
Oooo Λ
«tque
(a) Legendum «Be videtur Μ·ι»·«»·Η« , quod t* isjunium trium diorum, ex Mtiabartco M>».
■a, id eft aawerw ttratrim , * Htjiri» : )>/,«/>. non vero Miaaaria, ut in textu Synodi, «ut
»·«■·«>· , ut fcribit Vine· M. hi. i r. d. Vide tu frt ·**■ ij»·
(S) Nrrrfia eft convivii parandi turb* fidelium in Eccleliam terti, folcnnitatibui contuentium,
. votum feu fponfiot in quo fercula oryx* , * (rudus «liqui nucu Indic* laâeconditi exhibentur,
longo ordme cunâi· utnufqae fexui etiam inopibus’ iotra Bcclcfiain m terra confidentibus ; Sacer­
dotes autem in gradibus fedent altaris. Fit convivium perada Mida, in qua mano communicant;
(«citatis prins qutbufdam precibus ,quas finito prandio profequuntur · Qjj* convivia pnteas agapes
non modo referunt, fed *mulantur. Cum ea fiunt pro defundis vocantur Cfiosa aut Cerata.
Nercha.autein plerumque fit io Annivcrlario - Dedicationis Ecclefi* , Brin pr*cipuis (blcnnitaCtbus;
fc In «liquorum nuptiis.
(rt Id omnino conforme eft priftin* dlfcftilin* Ecclefi* ; auAor autem Alcoram , morem illum
quein alioquin obfervari ptecipiebat, ita CTufit ut |uberet, omnino ab uxorio congreUu temperare
tempoie jejunii; cumque Manomcttaoorum jejunium lervarrtur ab orju Solis ad occatum ufque,

«eliqua «tat Mia nox, qua licita veneti iuduiger* pofcat. Ifidc Mlitt. Jfcdoed·.

Diampiritana Synodus.

131»

1320

——— atque adeo vefcl cibi» eCutialibut. Eicipien- mano fytiace traolhtn de mandatorev. me- ‘ .
Awmo <ji tamen funt egtoti , quibus
quibo* licet
iiccr vefci
vcici Atropolitani habetur: H*cenim facra cereCexisTt ipforum (anitati congruentibp» feiculit ; li- rnonià excitantur Fidele* ad ferventiorenu.
*599"
militer excipienda funt muliere* pregpan- poenitentiam i ac dolorem fubrum peccatote», qua poliunt cibum aliquem etiam ce- rum, Se ad prop·ia Imbecillitati» confideteroquin vetitum ( a ) comedere, fi ilium rarkxrem ; atque adeo ad fanâius-, Ac ma­
coocuplfc*nt,qnod ipfis permittitur,'ne fe· jori cum veneratione facro* illo» die» cele­
brando*. Curent etiam Sacri miniftri,quan*
quatur abortu* , ut aflblet.
tum fieri poteft , ut cinere* tint cx rami*
combufti* Dominica ( t ) palmarum anni
-,
DECRETUM XIII.
precedential qua Dominica die* in hac Re­
CCXUI. Damnat fynodu» ftultam opinio* gione appellatur DtOfinn» prout in eodem
nem eorum , qui feAante» Ethnicorum fu* Rituali libro prxtcribitur · Populo infuper
perditione», cenfent Inutile fibi fore jeju­ denuntient ritum hunc, non cne Sacramen­
nium , nifi primo mane corpu» laverint : vcl tum ullum, fed meram ccretnoaiara fanfte
fi quempiam de ftirpe abjcAa tetigerint ; ab ecclefia inllitutam.
quamobrem adhuc Nalre» ad jejunium fer- E
vandum coguntur lavacrum adhibere : de­
DECRETUM XV.
clarant Itaque fynodo*, neque lotione* hujufmodi, neque vitationem pradiAotum fuCCXV· Ad eumdem finem omnimode conperftitioforum contaAuum nulla rationtu formitati» cum univerfali ecclefia , praci­
pertinere ad jejunium cx praccpto ecclefia pit Synodus a carnibus abftlucnrlam die Sab­
lervandum , neque ad Chriftiana Religioni» bati ( d ) fervandum ex preceoto graviter
profeffionem ., pracipit, ut a prafulc acriter obligante, in memoriam fepultur· Chrifti
Î(uniantur harum vanarum fupcrftitionutru Domini ; edere tamen hac die poterant ova,
edtatore* , quas etiam atque etiam exoptat lac, butyrum, & cafqum. Quod etiam po­
a cordibus Chrifti Fidelium hujus ecclefia terunt alti» diebus, in quibu» fola abftioenpenitus eradicari.
tla a carnibus predpitur : & quoniam confnetudo non vefcendi carnibus feriis quar­
DECRETUM XIV.
tis, non fervatur in tota dioecefi, fed ali­
cubi tantum: Arid quidem a paucis: declaCCXiy-. Quamvis fynodus approbet lau-Cr<jt fiynodu* abftinentiam. hanc cflelaudabidabilem contuetudinetn hujus dioveefeos lem , dk optandam, ad eam tamen fervanficrum inchoandi quadragefimale jejunium , dam. nufqiiani gravi preccprp Chtiftianot
a ferla fecunda poti Dominicam quinquage- obftringi. Quibus ergo fuerit libitum .etiam
fima, nihilominus ut hac ecclefia in tpm fer 11« quartis, poterunt carne* edere.
faiutari ceremonia facra ecclefia umverfali fe conformet, ftatuit, ut ferta (b )quar­
DECRETUM XVI.
ta fubfequenre cinere» ritu 'facro lutiten­
tur , iifque a facerdote celebrante afpergaç
CCXVI. Declarat fynodus preceptunu
tur caput Chrifti fidelium additi* verbi* il- abftinendi a carnibus diebus prohibiti*. je*
lunandi, ac/efto* die* coicndi , a mcd.ij
yaUwea» rtvnttrii·.

prout ia Rituali Ro(·) ·"

( 1 ) Inter alias abortus caufa» afflgnalur cibi alicaitu denegati defidertam, it vehemens «pp«tilus aliquid videndi, olfaciendi kc- dc quamquam aliqui putaverint illud defidertum foetus ef.
fe , non autem Mains, contrarium probabilius apparet cum Cardofo in tiil- Uiara Qjad.iot.
»<ra ergo caufa abortus juxta illum eft MtltHia aaiara (femine J
qua ea decania meiuoro,
ut Cafuilie rigidi , non omnia denegent pregnantibus ; cavere autem ce debent inter alia , *.
nnti» ufu ftlUnit ilhu tulri»
anmati'u, »««*· tituaf Ctutlm t que.ax eodem auAora abortum ciet: at erit id fordis canere.
( » ) Quatuor anni temporibus, benediAio ac Impoliiio cinerum celebrabatur, ante aaoos fex.
tento» io aliquibus Ecclefiis; imroo k cunAis rogat lonuin diebus impoocbantuy cineres. Vide Mar­
itae O* Xrr. r·*.). /,». 4. t»f m. ■·.. j». & reluar. jij.
( r ) ftifi alrqui Patre* foculi 4. meminerint Domlolca Palmarom, ut ·. Epbrcm. ritus tamen
benedicendi palma», Ma* 500. primum coli coepit In orient* ad*rente» Severo tainarcha Antio,
ebeno »a Cad. Nitric·. Fe». JJ.
}4· *·"·> s»J· A Jofue btylite, qui an, * Fetro Edcierpiicopo ·«*, a*», in Mefopotaminoi «jufmodt ritum fuiie inveAum . Videfi» ims. j. Bphr. trtf.

1*t· aiu.

( d ) Qpod Malaba rea Sabbato non abftinertnt a carmbuf, h ritu» arat Orientali» Icclefia, in
qua feri* 4 dt texU, Sabbato omiffo jejunium fervabatur. tiamo ea difciplina vigebat in Ecclefia
aoftra Occidentali «**· »aj«. quo frequentari coepit abftinenua Sabbati , nec adeo ftriAe, ut
•amer eam illico ftrvaveriot; Baldricui enim Abba» 10 quemdam, qui piaculuqt ducebat'Ubbato
- manducare carnem, it» lufit.

SMata

•

taatfuaai

afftUn

c var rnaaria tlhrui Ιηιι utr ttatar .
*
Vide Mabil. irafat. a. finii t. imiUnl t *nno etiam laitnu ■)«*. non fervebatur «dbnc Sab­
batum a laicie, bene ver* ab leelefisftici» t adeas Cone il. Vaurcn- A«rr. «o It Paritus a Nativi,
tata Domini ufquc ad Foftoa turificationi» Deipara, iu nullo Sabbatorum hoc etiam tvmpor*, tajoaium fer valor.
·

*

1321
ΑΜΝΟ
CwBISTt

«5«·

Diampbritana Synodus.

1322

1
* ) in mediem noAem computari, itant -vel alia quacumque e locis facris, & fe- —
ncipiat urgere a media noAe diei antece­A paleris fandiorum, quos colit eccieha ,quam- Anno
vis
veneratione
digna
iit
,
nihil
confeire
pof.
Cnaisrt
dentia , ad mediam ufque noAem dici efurUlis, velfeltivl, atque adeo ut res conflet fit ad conflandum hoc facramentaie ab ecexemplo, obligatio abftinendi a carnibus defia inditurum. Qttamobrem, pracipit,
die Sabbati, Incipit a media noAe feri» ut facerdotes juxta morem univerfalis ec.
fexta ufque ad mediem noAem Sabbati : cum clrfi*, aquam benedicant, Infufione (r)
dies Sabbati incipiat ab una media noAe, Alte pariter bcnedlAI » dt eoe ritus omnus
Λ ab alia terminetur ; adeoque his veluti fervent, ac preces adhibeant, qu* haben.
termlnte circumfcribatur. Similiter obliga­ tur in rituali Romano fyyiace tranftato juftio ceflandl ab omni labOte fervili a media fu Rev. Meeropollt* . Vicarii infuper care··
noAe Sabbati · tunc enim Jnclplt dies Do­ eamdem benedicendi formant ibi prvfcrifervare, dt ex aqua illa urnas appominica, protenditur ufque ad mediam no- ptam
,
Aem diei Dominice: quia tunc abfolvltur iitas implere, veivefperaSabbati, velpridles Dominica, & fequens feria fecunda-"mo mane diei Dominic*: quo etiam dio
Aium habet exordium. Decipiuntur ergo faccrdos linea vefte , live alba.dh ftola Inqul petant f* pracepta ecclefia fervare, dûtes, & abfque planeta antequam facrum
tejunando, & ceflando a fervi libus labori­ Inchoet» Templum percurrat» populum ik>i
bus a eefpcrls ad vefperas; nam nequo congregatum ad audiendum (aeram» aqua
per Integrum diem jejunium, neque per benodiAa afpcrgens, & recitet antiphonam,
diem integrum diem feftum preceptutn 1er, St orationem» quo in eodem rituali conti*
vant. fed violant prsrceptum , quod urget netur. Idque in (blemniorlbur miflit diaco­
toto integro die, adeoque a media ad me- nat prcitabir, orario autem recitaMtur femdiam noAem . Praterquamquod feAa tores per a facerdote .* vicarii etiam populum mo­
funt morum, tituumque Judaicorum, quot neant, ut fubcuntcstempluiu ntanu in aquana
Ecclefia reprobavit: Hebrirl erim fuosdies benediAatn immerfa , fi g no crucis fe muniant,
•furiales, vel fefloe numerant a vefpera adp abdineant vero ab oratione ilia impii here­
vefperam , ubi contra Chriftiana ecclefiau tic) Ncfiorli, quam antea recitare foiebant
eos a media ad mediam noAem numerare in ingretfu , cum aquam benediAam fume­
folet rent , & que a fynodo tamquam impia, fle
hcretica reprobatur.
DECRETUM XVII.
DECRETUM XVIII.
CCXVII. Quoniam contra univerfali, ec­
clcfi* morem, qu* aquam inftralem folen.
CCXVIIt. Quia major hujus populi pars
ni ritu, ac ftatutis precibus a facerdoto chriftian* religionis inftirutiones ignorat,
facratam, in urna aliqua decenter receptam
ncc aliud fcit ad fummum quam Pater, &
fub ipfum Templi ingreffum fervare folet, Ave, quas tamen orationes fyriace recitat,
ut illa fe afpcrgentes fideles venialium re- cujus
.
Imgue eft penitus ignara, immo mamiflionem acquirant, in hac dioecefi aqualior puerorum parsI, ne ligno quidem crucis
ad hunc pium ufum, non a facerdote ullo, munire fe didicit,, & quod magis pudendum
nec eccleii* precibus expiator, fed tantum­ eft, plures ex Chamaiibus ipfis, quamvis
modo a Capiar io, ( i) vei Sadnfta tnfufio- ad facros ordines promoti, non bene callent
ne luti, vel terre, quam Peregrini e lo­ chriftian* Fidei elementa, dt precept* de­
cis SanAisa S. Thoma Apoflolo cultis, vel calogi; prxeipit fynodus , ut in cunAis eccleex ipfius fepulcro afportant, ad quem ufum fiis parocb alibus exiftentlbus in pago aliquo,
ex terra bujufmodi globus in ecclefia af- vel vico, live matutino, frW véfpetcino tem­
fervari folet ; vel in hujufmodi terre defe- pore hora per vicarium prefigeoda ; puero­
Aum, aliquibus thuris granh a facrifta, nul­ rum aliquis vel eccleii* Capiarius vicum,
lis premiflis facris precibus in aquam In ja· vel pagum percurrat, campanula!» puiliando
,
puetl*que o.Ais declarat fynodus,. aquam
hujufmodi non & cujus fonitu admoniti puelli, puelle*
efle aquam luftralem five bcnediAam, ncc mnes in ecclefiam conveniant, ubi vicarius,
adhibendam a fidelibus; cum terra ptcdiAa, vel ipfius juflu Caflanarius, vel Chamazius
chti-

!

( e ) Orientales Um Neftorum , quam Jacebit*, juxta maiorum fuorum difciplinam obfefvarunt
jejunia fer. 4. * a. a vcfpere Vxtuoti, feri* 3. dt
* ab occafu ad occafum Sofia , fami liter
fcftos die, computarunt, computauo autem dierum a media io mediam noCtcm éx communi contue,
tudme fervatur in Europa de quo plura bibentur in una Oerundro. a.o. 1710. r.m. 1.
C.vei/. pag. 5*5· licet ,uxta antiquorum difciplroam a vcfpere m vefperam dic, colerentur cx
Cry. Qtntt tit. it ftriit . Vide Pr/irvr. n.no.
(H VuxC.pv.r derivata videtur ( dummodo non fit Mafabarica, St ut Cgalficat MinfArum Ecelefier fervitio «ddidtum? a latino C»fi»rii ita difli, telle Porphytiooe, quod rerum copiar nectla.
riarum curam impenderent, qui etiam hrvh Herat. * Ciceroni audiebant ; at Cap,arma, tigni,
fleat, hoc ioco Cuftodem laicum Ecclcfi*, cujus eft eam emundare , pulfarc *ra facra. St aiiaejuftnodi.
(r) Aqu* benedtd* ufus cx Apollolica traditione defeendit, cui fal injicere jufih Alex. I/ if·
,. fi tamen Ipfiu, eg Et ex Hincmarn ««·» Sji. fibi habetur, ifiaraaquatn die Dominico ante Stif­
fen, benedici, ipfa populum ingredientem Ecclefiam afpcrgt, *>«’«-<■ < ait > «>■ wJ.itim »r»i.
fitti, t /tr tutfitii ,φ igni faf*r fnre fa·» tr rvrnm palmi a , faftr tifau· {un , A* faten·

1323

Dtamtbritana Synodus.

1324

Amno

chriftian«doArina ( λ ) eo» inftruat, eofque verba , prxclpit fynodus , ( filemio pratserCMurir, P(*l»ttlm doceat modum fe muniendi figooA eundo impiam, dt haretlcam formam folu- Arno
’ crucis,Pater,dk Ave, fymbolum fidei,pr··, lationis
»·»■««·«· Angelic*
«»··ιυ-· ,qua
—.· perfidi
~-.caiutebantur
..,-ι....... Nem- Cumin
*199cepta decalogi, precepta ecclefia , articu­
ftoriani penitus profetipram ) eam fic reci­
los fidei, dk reliqua omnia chriflian* relh
tari .· Av· Maria, fHln
Dtmtaae te.
glonls elementa, au* tamen doceant lingua taa, Maediifa tu ia atlHrth/, » ftenedévernacula, dk Malabsrica , quam audientes fla/ fraflat ftitru tat,Je/itt. Saaffa(b)
callent, non vero Syriaca, quam penitae I- M-tria Meter Dei, ara pro uht fettaiartta bora atarttt
gnorant. Hoc enim In more pofitum eft in M/, anne
/
ecclefia univerfa , ut pueri, dk rudis populus, Jejar : praterea fic reformari in libris pla­
'
lingua vernacula taftruanrur, ut mente in- rum-precum, qui funr In ufu in hac dio»
telliganr, quod ore proferunt : dominicis
ccli.
praterea , ceterifque diebus feftis ante, vel
poft miflam univerfus populus In rebus fidei
DECRETUM
inftruator, immo diebus dominicis idem fiat
"
CCXK. Quoniam fideles Chriftiani hujus
horis pometidianis, premiflis aliquibus
, quiI
vicum, vel pagum percurrentes., campanula B epifeopatus , dum fandiffimum profertur no'
men Jefu, rtullam ipfi reverentiam exhibent ;
tinnitu populum admoneant , ut■ fuperius
Jtrafcriptumfuit : vicarii autem ecclciiarum ea nimirum Impia, & haretica doArina im­
ilveftrlutn prxfixo hebdomad* die pueros ad buti , qua Ncftoriani opinantur, duo efle fupdoAtinam audiendam e vicinioribus locis polita in Chrifto, dk nomen Jefu efle no­
men fuppofitl pure humani , qued non me­
congregent, puerorum vero loca remotiora
incolentium,inftruâionem alicuialierl com- retur fpooialem teveientiam , praecipit Sy­
nodos , ut qootiefcumque nomen hoc, qnod
mittant : Caflanatii infuper , qui legere,
ac feribere fyriace aliquos edocuerint, Ac diril'autn ell, ac tot tantaque in fe continet
myfloria, tum quia eft nomae Redemptori·
ceteri hujufmodi ludimagiftri chriftiani «quo­
noftri, tum quia eft nomen foper omne tin­
tidie ante leAioncs fuo» interrogent dllopumen , in quo juxta Apoftolum , oportet
los lingua Malabarica, ut in ipforum men­
tibus melius imprimantur chtiftian* fidei ru- quod omne gemfleAatur cceleftlum , terr»
di menta: nulli item puerorum ordines con­ ftrium dk infernorum , prxeipit Synodus, nt
ferantur minores, Immo nec tonfura, quin quoties profertur in Evangeliis , orationichriftlanam doArinam calleant, eamque■ Ma-Chus.,
Ma- C bt'».i Mifla , Concionibus, & exhortationi­
labaricerecitent, cujus rei examen rubeant bus, aut alia* quorncdolibet. caput omne·
reverynrer inclinent , five liantes, five fead normam concilii Tridentini. Ia cun&s e.
dentes , nccnon Calfanarli «ut ceterorum
tiam ecclefiis, libet continens rudimenta
Chriflian* Religionis Malaharice confcri- quilibet, vel pileis cooperti : Vicarii infu­
per dk Concionarores id populo frequentet
prus pro Ingruendis pueris, & rudibus alferinculcent. Et qunniatn hoc notuisse (r) ly»
vetur : propterca rogat fynodus P. ReAoquod in lingua Mulabarica Idem eft, «c no­
rem Collegii de Vaipicpta Societatis Jefu,
men Jefu , lapillime infantes donhniur in
ut illum per fui collegii alumnos rranferibi
curet, atque adeo plura fuppetant exemplaBaptiimate, pircipit infuper Synodus quans1 ii. ad fingulas hujus dioeceiis ecclefias tranf- itrgcntiilimc. ut nemini deinceps in Baptis­
miticnda. Poftremo etiam arque etiam ro­ mo imponatur , quique illud in Baptifmate
habuerunt, aliud allumant dum facro Chris­
gat, hortaturqueomnes chriftianos, ut vefmate confirmantur, neque enim decet «dea
pert ris horis fuos domefticos, oinncique e
fua fatnila inftrul curent funde captivorum, fublimi
Divinoque nomine «liquem appol& fervorum, quos alunb, fir nullos,
i
qui q lari .
rudimenta (idci ignoret : confeflarM etiam
inter audiendum poenitenres , eos dc myftedecretum XXI.
rns noftr* fidei interrogent , atque ad ipfa
kddifccnda hortentur.
CCX1. Cum equum fir, feftum Nativi­
tatis Domini noftri Jefu Chrifti non minu*
folenniter, quam amformiter in tota EccieDECRETUM XIX.
fia Catholica celebrari i pr*ciplr Synodus ,
CCX1X. Ne fidele) chriftiani hujus dioe- ut in facta Nativitatis Chrifti noAc clerus,
cefeos, quoad commonet preces ab univer- populufque in ecclefiam conveniat, canen.
fali diflideant ecclefia, ut haAenu» fecerunt, di ergo folenniter quantum fas eft , pro nu­
omittentes in Salutatione Angelica poftrcma
mero facrarum miniftroruin , Matutinas pre­
ce*

I») Quales effe debeant Catechiftaruo, dotes aperit S. Clem. tf· s. nuant* autem dignitatU
tnunu, fuer'i in Xccleta prslenim Mesandrina, videri poteft in Aartifia Tre/let. d, S/Mi.
(i) De addiiioM Iftius deprecationis, vide lupra Ia Synodo »«·■ |» flet.
(r) SanAlHmum nomea Jefte Syriaca ca Hebraico dicitur jr{rive*g cars liters />· in fine: peridi autem Kcbrari pronuntiant contumelin/e t/r»· , cuius bgnificaiionem vide apod Maurotenua ta
fra tif. fag. ·4οι. Frequens eft apud Orientales, ·« *a nooun* componere , ιι Jrfulj -Jefes
dedit ,/emdad, idem, fefafitat Jefes ««audivit; r«v</«, ferreait lelnr , fafrjefae (ft! Jefe r
aUftjaf, Servus Jefe ; qua omnia', at feperint vidimus, in tear· Luttantes, * in vet boa* Oat­
lie, Renaudotii, feat vaMp corruptas non (ecus a «quo Me Malabartcum nanteo Im, quad certn
legi debet 1/·, id eU tfae, vcl ut Gr«ci ptMuattant, /#·«, id eft jtjttuaat ; Maiabarss saisa
arent Utera gutiumli aiat Mn fscui ac Latiai * Onset t vids feparrui ta, ff·Μ». fag· *><

7
1335
',w"v
H99"

\

Diampbritana Synodus.'

1336

ce*, itaut media noAe plus minufbe abfol- .dut, auin prius (uperpelllceum pro admihi·
more folennr*
folennis labea*
habea- Λfirandb facramcntl* accipiar, quo es prevantur, ac poftea de mote
rur publica fuppllcatio, five procetfio, qua fcrlpto Synodi, ca mlnifltcmur juxta ritus, CnaitTi
finita, ca majori qua fieri potell celebrita­ fik ceremonia* Ritualis Rotnaai, julfu R.Me­ «599·
te, folennis Miflfa cantetur; poftea poterunt tropolitani Syriace translati, quodque apud
Caflanarii unam legere Mi flatu , ad Auroram omne* aflervabitur eccleiia*; ctonim in illo
alteram, dk tertiam folleo tempore i nove­ habetur baprtzandi norma, ungendi infir­
rint item facerdotes, quod (i) pt* Solcn- mos, jungendi fpoofos, cum benediAinntbu*,
nitatis magnitudine ipfi* indulgetqr hac die ubi ill· exigantur; forma item Abfolutioni*
f.crum ter celebrare: primum media noAe, Sdcramenraii* cum confrietis orationibus,
alterum fub aurora , tertium denique folita modus Euchirilllam conferendi, medus exorhora; vel etiam trinas, aut bina* ra'lfa* di­ cixandi energumeno* : benediAione* aqu* ,
luculo , dum private legantur; qu* etenim cinctum, candelarum, ramorum; Ritu* fe·
publice, & coram populo recitanrur, ordi­ pellendi tam parvulo*, quam adulto* , ora­
ne przfiao ccfebrari debent , itaut prima tione* pro reconciliatione ecclefiarum , dk
tantum media noAe celebretur ; In prima coemeteriorum ; libri itaque ts«c omnia con­
autem, dk altera milia ablutione* non fu- 8 tinente* in omnibus habeantur ecclefii*, nec
tnanrur, lcd fumpto Sanguine, prirermiffa facerdotum aliqui* fuo ufui applicare eo*
ablutione , facerdos celebran* ultra progre­ audeat, v«l ab ecclefia auferre. Plusimum
diatur ; hoc enim paAo naturale jejunium etiam commendat Synodus P. Reflor i Col­
in tribus fervabitur: curent etiam plurimum legii de Vaiplcota focietati* Jefu huju*
Callet* probe ab.iergerc , nccnon digitos Dtoecefis , tranferipto* per aluntno* huju*
aqua purificare , qu* exinde In pifeinam collegii feruper apud fe plure* habere non­
lubtus Altare, vei in fontem aquae benedi- nullo* horum librorum, ut ecclefiis, qu·
A«.vel in baptitlerium prbiiciatur ; Siqul* ilii* indigent, dillrlbuantur.
autem facerdotum imprudens in prioribus,
DECRETUM XXIII.
mifli* ablutionem hauierit , ad fcqucntem
non ultra progrediatur, cum jejunium, quod
CCXXHI. Ad ramdem uniformitatem 1eria celebrante exigitur, vel uno hauttu fue­
vandam cum fanAa Remana ecclefia, pr»·
rit folutum.
cl pi* fynodus , uc die fecunda Februarii ( >)
DECRETUM XXII.
c in fello Purificationis Domine noftr· fiat an*
tcMlftam cereorum taocdiAlo, tum perti­
CCXXll. Prsrcipit Synodus ut facerdotes nentium ad eccleliam , tum quos alii in Dei
(blenniter miniftiante* (aeramenta Baptlfma- cultum, dk pietate impulli, benedicendo* at*
tis, Matrimonii, Extreme UnAionis.necnon tulerint: qu* quidem bene.KAio, prout ha­
(aeram Euchariftiam extra MiflTam, Super- betur in rituali Romano Syriace reddito,
pelliceo, ac Stola e collo pendente utantur fieri debet ; deinde abfoluta fojcnni hac bepro majori aAioni* decentia,' ac rcvgrcn- nedlAione, per eccleliam , vel circa illam
tla ; cumque baAcnu* in hac eccleiia ufus CaOanarii, Λ Chamar.cs fuis infignibus amifuperpelliceorum nullus fuerit, R. Metro­ Ai, & Cunr candelis accentis , longo ordine
politanus quotquot fuerint neceftaria fup- fupplices incedant, quo* comitetur popu­
peditabit ; nullus Itaque vicarius hinc difee- lus cum candelis pariter accenlis, fi illas
ita(a) Prifci* temporibus piares eadem di* idem Sacerdos celebrabat Milftf ; id *Me* certis Iolen■itatlbu* attributum (ait, aimirum, Nativitati Domini , S. Jaaa· Bapt. dtc. Binas etiam in ali­
quibus lulenniratibus celebrabant Sacerdotes; atjut boc tempore iu Hlfpauii* multiples hujus an­
tiqua difeiplia* viget enniuetuda . m Eccleiia enim Oriolenfi , ut confiât c* ipliui EpiCcopo In una
Ortsls*. yljCiettt». Itcn*. limi*. duas Miifas in dic Omnium Sanftornm, dt duat tn fequcult dia
commemorationis defunftorum facerdotes celebrant. In aniverfo etiam flefcoo Coronae incipi* ArafIonum in dia Dcfonctorum biu< dicuntur aSilf* , a Prafjjrteris fecularibus , terna vero a Rcguaribus, live id dcfccndat ab immemorabili, ici Privilegia Juin HI· vel Paulr ill. vi·* vo.
en oraculo coo<eSo.--de quo vide laudatam Or/»f«o. io Tbe/onr. a·/·/. Cvor- Trii. iit. jo. ti*l*H
• 7J». Id etiam conflat Arcbiepifc. Bracaren. Idam Aragon * facultatem padulade a Clem. XI.
Congregatio autem Concilii iit s*. H»tHi ·»*! uss. refcripdi: sqinw . Sercmfllmo vero Hifpamarum Jtegi , idem indultum pro toto Regno Caltcll* petenti ab tnnoeen. XUI. refcriptum
fuit iit i. Halt i,st. Nsv frtfaflt* ; quo honorifice denegarentur petita· In Bcekli* igitur Oc­
cidentals mos iit* aer celebrandi die Natalis Domini, ubiqu* viget, eo taiiiuiii exiguo diferiminc.,
Îuod cum in ceteris Ecetedia pofl mediam noAem dicatur prima Mida , in Venstoram aliquibus
cclcliis, ante mediam uoflsm celebratur, luat* morem Capellae Pontificis Sum. , in qua ante
■odi* dimidium inoMtue Mida * Cardinali celebrant* , qui jejunui manet ab ufque precedents
medi* node; qu* boc anno 174*. cantat* fuit ab EmiMntidl·*» Card. Dominico Pailonso, CL.
•tque eruditiflhn* viro, atque eruditorum fautore, ac prvmutore bemgnidliiio.
( b ) In fauAionibus Arabicis concilii Nic*m es Aorahaas* Bccbelicali in coilecbons Harduin.
»·«·. t.
*o*. fit mentio tt/ii Ctrnnm Jhtt r*rift*ti»*ir, Et cum c* Tiliemonr· »»tt 7. /ire
J· C. ttm. I. habeatur es vitaS. Tbeodofii abbatis, quod.mrdio V foculo celebrabatur tertum Pu- '
tificattonis, 4t nc tunc omnino novum id fiaiflc videatur, revocsnili videtur h*c inttitutio ad fe­
culam IV. unde ex huc cap.te, non eft cur de fuppolitione arguaOiur Sanniones Arabie* ■ Hac
dic dupl'ceiu celebrat ecclefia folennitatem ; prima ct» IJypapante , feu Vrrfcntatio Domini in tampio; alter» ell Purificati» ·. Virg. Mari*. Dc inyitsnis, atque utilitatibus Ccrcoruru beaed do­
tum hac die videtis Cane. V. Mcdiolan. Par. r. C-vd.d. Qavctur tutem opportune in Coucil. Arc­
tat. «·«· s««o. Ce*. 7. ne utamur in procedlonibus aut Ecclefiis Cereis ligneis , ccc* colore noAis, fura non es»»e»H g·» /»aa enflas IMt fimi φ Jimnlnitrit tfl; C**itlt ii legas ; Italico
niciMtut.
.

r

13^7

Diamperitana Synodus

I32&

■ ——■ —
—
/* nno
““**
A
Christi
*599-

'
_

habeant, In memoriam
memoriam myfterii, quod
quod in
Babylone huc venerint, tempore quo haerehabeint,
·
·■ _··_ celebratur:
■ ■ _
· *
* ■_
hoc
Fello
nimirum
folcnnis
il-Afis b«c maxime vigebat : prreipit fynodus Anno
Hut ingrctlus, quo Jefu, Chriftus Dominus ut quotquot templa ipfis dicata reperiuntur , Caturi
1599noftrr, divinum lumen, ac fplendor patrii, omnibus Sandis dicentur i folennia etiam omnia , it Nerch«(r), pro Mar Xabro , &
primum introivit in templum, femetipfum
pro nobis noftra indutum humanitate, aeter­ Mar-Prohd heri folite^in fello Sanftorum
no patri oblaturus. Similiter teria fecunda, omnium prima Novembris celebrentur, nec­
tertia, & quarta ante felium Afcenfionis non in pollerum eo titulo nullas ipli, Re­
Domini eadem publica fupplicatio, habea­ délias nuncupari: etenim dicare Templa,
folennia inftituere, ac horarias preces re­
tur, vcl per templum, vel alibi, prout vi­
cario vifum fuerit, in qua (a) Litaniae le­ citare non licet nifi in honorem Candorum ,
gantur juxta confuctudinem fanftz Romane quos ecclefia folcnni ritu venerandos propo­
ecclefi», qu« pariter in eodem Rituali ap­ nit, & quorum fanditatem ipfa publico ju­
ponentur, expundis hereticorum nomini­ dicio approbat.
bus , que tanquam fandorum Ncftoriani in
DECRETUM XXVI.
i ipfis Litaniis intruferant ; exoptat prsrtcrea
fynodus ufum Litaniarum pro occurrentibus B
CCXXVI. Quia, ut experimento comper­
novellitatibus in hac ecciclia introduci ad
tum eft > plures ecclefi* latrociniis tubjaDivinaniiniferationem implorandam.
cent, eo quod Capûe in quibus fidelium e,/
DECkETUM XXIV.
leemofyz deponuntur, non nili diuturnum
poft tempus referantur , ex quo fit, ut egeCCXX1V. Cum deprehenderit fynodus Itate oppreite , ea,qu*ad divinum Cultum
neceflaria funt, comparare libi non poftint,
tn remotioribus'hujus dioecefeos partibus,
pr«cipit fynodus , ut quotannis Kalendis
tam Autlrum, quam Aquilonem verfus, Chri­
ftianos Silvas incolentes, diebus dominicis, Januarii quatuor viri probate fidei, & no­
ceterifque fertis , prxfertim horis pomeri- te probitatis in quacumque ecclefia eligan­
tur , quibus tanquam ( d ) Oeconomis , rerum
dianis, qutm licenter vacare labori, & Mer­
cimonio; ptecipit vicariis, ut plurimum hac In ecclefi* bonum gerendarum cura com­
fuper re invigilent, invehantur, dt coer­ mittatur . Excutite deinde anno capte refe­
rentur, & pecuniarum, quae
in illis conticeant , potiflrmum quos dcliquifle compe...
lient: qui vero poft trinam monitionem pernentur ratio habeatur , dt iti librum refeab uno ex quatuor viris eledis, qui
vicaces fuerint, amoveantur ab eccleiia, .tatur
..................
ratiocinatoris, live calculatoris munus obi­
nec in ea eos admittant, nec Cijlure çis
exhibeantur, neque Sacerdos ullus ad eo». bit -, poftquam autem pecuniarum fubdude
fuerint rationes, e»dem pecunix reponan­
accedat, quoufque cum eiTcAu refipuerint
tur aflervande inCapfa tribus clavibus ob*
ferata , quarum clavium una fit penes unum
DECRETUM XXV.
ex quatuor dedis , eorum arbitrio deputan­
dum , altera penes vicarium, tertia penes
CCXXV. Cum in hac dioe^j} plura olim ercila fuerint templa MafSabro, (b) alios duos. Ratiocinator enim nec elavem,
necCapfam apud fe retinere debet : habeat
& Mar-Prodh dicata, quos cortwnniter fan­
dos vociferantur ,· de quibus nflPl aliud dc- tamen hic apud fe librum alium, in quo
pr.vdican:, quam in has regiones divertifle, notet expenfas , qua: ex diAis pecuniis fiunt
plura patrallc miracula , demum Babylonem,1D in cccielix, facteque lupelledilis inftauraunde venerant, remigrafle, vcl ut alii affe­ tionem, vel ornatum .* Quod fi ingentem^
runt , vita cxceflifle in civitate Coulan, fummam impendendi ncccflicas occurrat, in
quorum tamen fantlitas in vulgus fparfa'in hanc impenDm omnes quatuor confentire
debent ; nec depofitarum pecuniarum Capfa
dubium revocari poteft i neque enim quid
quam eorum, quae de ipfh narrantur , teri- aliter referabirur , quam illis quatuor fimul
pta vel authentico ullo monthnento nititur,, cum vicario concurrentibus, quorum cuiline'e de eorum apotheofi in ecclefia condat : ber, li forte fit impeditus, fubrogabitur a.
immo non levis fufpicandi caufa habeatur, Jius. Prefer ea quoties novi eliguntur, vecos Neftorianx neretis Sedatores fuifle, cum! teres, qui officio fundi funt, depolitum,
nu-

7
(a) L>tani« minores aut rogationes ante Afcenfionis felium tribuuntur ut audori]S. Ma merto
Vicnnenli tut, Hilario i. an. 4^1. maiores vero in fefto S Marci , S. Gregorio Magno. In Hilpania la-culo VII. ex przicripto Conc. XVII. Tolet.' per toto, duodecimo, anni mentes cetebrabintur·
( b ) Croirait, afferit , horum nomina fuifle Super gr Prrecer , 8c quafi indentis piaculi reum tra.
ducit Oouvcaui dt PPV Diamperenfes , quod ipfo, Xabrt .& frodb vocitaverint ; hoc tamen levifli.
tuum crimen ( G tale videtur 1 a proferendi modo inter Indos, aut celeritate loquendi ipforum ,
facillime admitti potuit ab hominibus tsiiropeis; Vide le QUien rrm.,. Orire. Obrrfl. ctl, 117J.
< r ) Quid lit Ncrtha vide in Syllabo vocum.
( d ) Inter Canones Nicarnos Arabicos cxtatdj. 'Jr Oeteeiattr, t/ei rerret rei errh/i» , e quibu,
unus aut plures proventuum,', alii villarum, & fumptuuin quotidianorum, alii demum facrr tu.

pellefblis curam gererent. In canone autem d(|. ex Nmine.aribrrrr Abrahami Ecchellen. unus lan.
tum Oeconomo, alfignatur ccclefiis , Procoratores vero plures. In ecclefiis Hifpania fccul. VI. vo­
cabatur Otcmimur ,iqi/i vice epifeopi re, tractabar ec. leliafticas , fine quo nullum cpiicopum efle .
oportebat, ut patet ex coqcil. 7 ν/,/.ΙΡ. a»»ao5j.
'■

I329
Aww·
Cuaisit

Di AM PERIT AN A SïNOdüS.

ISSO

mimer* ta pries coram illis pecunia» novis .ter» fic enim velles, &
« corporalia
corpora
ua Cordelorac------------. ’
A _m»*^
tradent; numerat» vero pecunia fummam " fcunt
akaria ipfa impediuntor, claves
calculator in ratioaum libro notabit, & no- autem amariorum vicarii retineant ; cumque Cnaisxi
■if’*
vitet elcAi, fubfcripto fuo nomine, eam omnes ferme at* maxim* io Ecclefiis hoc
apud fe depolitam accepifle teftabuntur » ut zftuof*, Λ fubofcur* , fcneftrc hunt circa
quovis tempore ratio accepti, & expcnfi illas, qu* ferreis clathrisira muniantur; ut
conftet, quanruarque ecclefia in bonis ha­ luci, aerique liberiori pateat aditus ; Ethni­
beat . Pr*fttnr Infuper in vifitatione hu­ ci vero foris allantes divina my fi er ia profiufmodi libros ad examen revocet, & cx- picere nequeant ·
penfarum rationem pofcat, Λ liquid impen­
dere opus Jfit in bonum ecclefi», id fieri
DECRETUM XXIX.
decernat. Poftremo fynodus rogat R. Me,
CCXXFX. Quoniam univerf» pene hujus
tropoliram, trt quantocius hoc decretum in
ptpxima vifitatione execution! mandari ju­ dioeceleos eccleli», tabulis fupra aras ap­
beat, ne res adeo ecclefiis proficua eficAu pentis deilituuntur ; quippe Haeretici Neftoriani, qui oiim cccleiils pixtidebant, laudacarcat.
B bilem ufum factarum imaginum ( 4) rcfpuebant; mandat fynodus, ur ex ckemofynls
ecclefiarum depiA» tabui* comparentur IuCCXXVH. Qyia ecclefi» fere omnes hu- pra aras appendenda, qu* te» tamen, ficu·
ti alia qualibet, juxta prarfulis arbitrium
jus dioecefeos pulvere , Ar araneorum
lis notabiliter tardent, & vix unquam ver. placitumque fieri debet. Hxc autem poti
runtur ( a ), At mundantur, deficiente, qui creAioncin fontis baptifmatis· ubi inliautamanus hoc habeat ; unde ab iliis nitor o- lio ecclefi* non urgeat, prima omnium cu­
tnnto, Λ munditiei abeft; jubet fynodus cer­ ra fit· Incipiendum ell ab ara maxima,cu.
tam detrahi portionem ex eleemofynis cc. jus tabula titulaii illius templi refpondeat,
cietiss, Capiario five facrift» aflignandam, deinde progrediendum ad aras minores, '<?:
cojus fit altaria mundare, pulverem e pa­ Jatcralcs, li plures ar* in eadem ecclefia
rietibus excutere, lampades > & candelabra fuerint ; ac in cunAis crux prxtct tabulam,
expolire, terque ad minus in hebdomada-.c c quacumque materia effbrinata , collocetur .
ccclcfia.m vertere: Capiarius etiam curabit, Prate rea in cunAis ecclefiis, li capacitas
ut perpetuo lampas uno faltem lychno, an­ ecclefi» id pariatur, Pulpitum irlgatur
te aram maximam ardeae, ficuti, & quod quo facer Orator verba ad populum f.cere
Urcei olearii, in quibus affervatur oleum ad fioflit : ligna item quibus convocentur fi de­
es debito tempore in eccldiam, in( t ) tur­
alendas lampades, in loco fepofito ab ecclefia collocentur, in qua folum poterit tcponl ribus appendantur, qu* inlirumcnta intra
urceolus aliquis, uc fit ad manus, dummo­ ecclefia® locari non debent, quia pluiimum
do afpeAui non pateat; (itui* etiam , Λ perturbationis afferunt, & ecclefiam i piam
lebetes ia ecclefia non collocentur, aur alia impediunt : ficubi aurem periculum immineat
qo*libet parum decentia, fed h*c omnia ali­ a latronibus, qui inftrumenta ilia funipiant,
bi, aut in domo Capiarii, aut oeconomo- erigatur turris undequaque claufa, <Si Ia.
rum
recondantur; ecclefi»'demum eo quop
1
. _ tronibus impervia; fed quia pluribus in io-'- '-------------------------------reges,
pareil“ nitore
perfulgeant
, nec ut cis
antea
for- i Bracmanes Pagodum erigi ex­
tra eccleliamt'ublimi in loco Tunc» vetant;
dida fupellcAilc deturpentur.
timent quippe( quod eft ipforum drünum^
ne Pagodes campanarum fo.,:tu coiitrillcnOEORETUM XXVHI.
tur: in iis locis, in parte aliqua fuperiore,
CCXXV1I1. Pnrcipir fynodus ut in quo­ vel inferiore ecclefi», campan* huiufmodi
libet lactario, five facriftia fint plutei obCe­ fufpendantur, itaut templum non impe nani,
rati, in quibu* aflerventur talices, corpora­ nec manibus contreAati poliint. Portremo
lia , & verte» faerx ; fictibi autem non c-xi- fi alicubi Cymbala non fuerint , permittitur
ftat facriftia , plutei hujufmodi in aliquo cc- a fynodo ufus inrtrumentcrum ligueorum,
clclir angulo collocentur, quoufque facra- quorum coililionc Fideles ad audio·Jam ta­
tium rdificetur ; in ecclefiis vero filvarum, ctum, vel concionem congregentur, itxta veubi adeft latronum periculum, vicarii la- E tcrem confueiudinem, quod tamen permttticratn fupcllcâilem domi fu* confervent. Cutur ufque dum *nea dc aptiora ad hunc urent etiam, ut fupra altaria non relinquar- fum inftrumenta conflentur.
Ooncil. (Penerui· Tom. XXXV.
P P I I’
DE
i.iAi non rantum incutiar sniniftrantiam id tribuendum eft, fed quia illi Chriftiani , ea entt-

DECRETUM

XXVII.

lucrudme ab indigenis Êlhnui' derivata , nullo aut latere , aut minia e «cilcUar fteinunt, led
ι·1ο caecarum ftertore , quod frequenter renovant, mimo eodem, parietes Templi ad duos, trei.
ve altitudinis palmos bene perliniunt, quo illa ornatiora reddantur. vide Vmc. Nar. I'S
rap.«.
de rebus Indi* pertractarum Jolephir Indus, Croaxus, alliquc ailerun' , Nettotianos
nullam tjSg Imaginem, aut Icones venerari Cruce Damini exceptai contrarium autem odenditeru.
dttitfime , ut artolet, Alfeman. raw.». Bitt. Urit», yag.jju <ta ut etiam latiCmc /am pnpagaia
iixteii , SS. & Imagmuin ipud eos cultus integer , ill.batulqite permaiiiern . Unde quod ait lynodus, id rx drl.Uu f.dru.n m Malabarta , vel luggeflionc H;braoiuin ibi degentium, acciddlc
«Bitimjnduui ert
( r ) Dc ca npamriis Turribus, ut vocant; legetis noftrum Angelum ue A occa zaw.r. ρχχ ι;ο· tir
frf. dc dc campaiuru tt baptifiuo, ut fil in Hilpama ih<i. f. »}. leviora tauicn quaeder. «.alliganda
eilcnr; Malibircs autem Etboici , loluni petmittunt ChriUianis, campana, intra ecclcham .ppenfai habe;-, non vero extra illaia in Turn, eu quia, ut aruat, ex tainpauarum ionitu IJirta 4c

Pagode, cunirifiantur .

decretum XXX.
*5Stf<

1332

Diamperitana Synodus.

1331

CCXXX. Docet Synodus , ac declarat ,

ex vetuli» lege , qu« femper viguit, dk fer-

turn*.· imino limul cun» ipfis tot» familia ~
A ibidem cohabitet, ex quo fit, ur plurima , Λ*·*0
maxime indecentia ibi fiant: praecipit Syno- '-■■·*»*·
dus ut nulli omnino id permittatur, prater
*599*
quam tempore belli, fi populus inermis in
templa confugiat confulendi caufa proprie
incolumitati: ceterum tempore «gritudinis
poilquam preces fuderint, cubitum eant in
proprias domos, aut domos propinquiores,
ii forte majori cum perfeverantia orare ve­
lint , vcl etiam fe recipiant in templi por­
ticu , nullo modo autem intra templumipfum .

vata fuit in Chrifti ecclelia, plures recenferi cafus, in quibus polluuntur ,
live vio­
lantur. Templa , ita uf in iplis Sacrum ce­
lebrare > aut fepelirc mortuos non liceat
quoufque expientur, id quod ob Jutis igno­
rantiam uique hafleniis in hae Diceceli ncgleÔum penitus fuit. CaCus ergo, in quibus
polluuntur templa, funt. Primo fi injufteeffundatur humanus fanguis intra templum,
DECRETUM. XXXII.
vcl (i vulnus lethale ibidem infligatur, etiam
fi vulneratus egrediatur, & extra templum
CCXXXll. Cum frequenter contingat, ut
fanguinem effundat , vcl etiam moriatur :
non tamen polluitur fi res vice verfa con- eorum cadavera, qui in lilvis obierunt, fine
tingat ; nimirum vulnus icthale infligatur g ullo
interventu ,. jSt facrarurai
“ Sacerdotum
Σ‘
extra templum, St vulneratus confugiens precum,dk exequiaru.n
’
-Lhonore in locis
'
pro­
in templ n», ibi fanguinem effundat. Simi­ fanis fepeliantur : praecipit Synodus , ut
prôpinqui , aut ii, apud quos deceflerunt ,
liter polluitur , quamvis percuffiovel vulnus
Infliélum m ipfo templo iethule non fit , e lucis remotioribus afportent cadavera ad
loca eccleiiis propinquiora, unde vicarius
dummodo lit cum effatione (anguinis, dk injuriofum, Secundo li femen voluntarie ef­ fupcrpclliceo , ac ftola indutus , prxeunte
fundatur intra templum , etiam ti id fi*t Cruce , eamque comitantibus Caflanarfis ,
per copula n conjugalem . Tertio (i cadaver facrafque preces canentibus , ea accipiat,
dk ecclefia fepultura donari curet . Que
excommunicat! in templo fepeliatur. Quar­
Chtiftianu caritatis officia erga filvarnm in­
to idem contingit, ti tepebatur in templo
Ethnici cadaver ; m qao cafu non folum colas quamtumvis pauperes , dk mendicos ,
expiari templum facris precibus , dk bene­ etiam nullo erogato flipendio Vicarii exer­
dictionibus , led etiam patieres abradi de­ cere debent. Quod fi tunc temporis nulli
bent. Quinto fi confecratio, aut bencdiAio in Ecclelia Calianarii reperiantur , nec eliuntempli fiat ab epifeopo publice excommu­ q de opportune advocari polient, Chriftiani
ipfi quotquot haberi poterunt, Cliriftiano·
nicato , In \is cellbus Templum expiandumrum filvas incolentium cadavera , orantes
eft ab epifeopo , & non ab alio, li tem­
pro ipforum animabus eccieliafticx fepultuplum fuerit -ab epifeopo confecratum ; li
vero fuerit tantummodo benediftum , vel tj/ tradant, vel io ecclefia, vel in Coeme­
terio. Qui verohre pia officia neglexerim,
ab epifeopo, vel ab alio Sacerdote , id fle­
ri debet a vicario ecclelia juxta prxfcripta dk recuiaVetint dcfunâos ad Ecclefiain—
in Rituali Romano Syriace translato; fcien- afportare, vel in loco profano fepclieriut,
dum infuper, quod violata ecclefia , viola­ graviter puniantur a prefule , dk ad arbi­
tur etiam coemeterium contiguum.· non ve­ trium mulftentur .
xo ab illa teparatum ; fi autem ob enume­
decretum xxxul
ratos cafus ccemetertum violetur ; non exin­
de violatur ecclelia , etiamfi coemeterium
CCXXXIIL Quoniam pullularum morbus
fit illi proximum.
in hifce regionibus centetur maxime contagiofus , Cepe contingit , ut Chriftiani , qui
DECRETUM XXXI.
®hoc morbo moriuntur, ecclehaflica fepultura fraudentur , eo quod aliorum ChriltiaooCCXXXI. Quoniam reverentia debita fa­
rum (it nemo, qui velit cos ad Ecclefiam
ctis templi’ Cepiliitne in hac Diœceli vio­
afportare ; quod cutn maxime dedeceat, St
latur, (b) cum fjtpeûrpius /F.grotl uxora­
ti per plures dies cubent cum fuis Uxoribus (Jhriftianc caritati advertetur , fynodus in­
in iplis templis , tperantes ob hanc diutur­ culcat Vicariis, ut omni ope curent, n e_z
nam moram,
afliduitatem in orando,ope defunAi huiufmodi piis excquiis , Sl ecclefanâorum te priftmam fanitatem rccupera- fiaftica carcant fepultura ; quamobrem ho­
rum

-

•

(·) Cjfus in quibus ecclefia etiam non confecraia polluitur , recenfentur in coacil- Nugarolienfe
J/. N'·». Drc. .·»■· ifo). ctltbrtti Ca». 11· icilicet (emiirisaut (anguimr coitione violenta , lepul'ura excoiuinuuicatoruiu & >nterdictoruui, Haeretici , Schifiiunci , Pagani «Judaei, qv.d >' ·/» <ii·
(torni & txbninnri non fu;fînl,fer efijtof'ono Oxnfono xffrrfiono ofoo benoâtonxtoor. QÏsu lutem r>W
ccclclia, vel ob unninent.ui rumam, vcl alia quacumque caufa prufananda fit, docctur aique prflk

û ribitur a S. Carole Borrumao m Conr/tto MeJiolontn,
lu land untm inter alia commenUitur, quod in eo loco ad
lu jlj ri-r, *r inJr tnotlr nnutVO'i urjunl .
( b) fi.cl.’luttiei Mahbareoies, iter agentes, in ecclefi s

par. I. Conti, ij. ubi juxia 1 ridenti^
ufum profanum converfo Çrarrfr ·*Λ|·ν ,

hofpitantur, ibique fomnos capiunt fubAt.it.> t-grte ; -ictus autem iplis inmiitralur ex clccmufynis chritunorum vcl ex fabricar depufito .
Hue-' cirain nov c h j ia irin Oea vovent ift ecclefiis cum lota lamilia commoranonem . aique 10 cif.
drru cubai». Ar romeduni , prafcrtiin tcmjiorc agtitudiaia, ut Synodu, indicat ι Vide Vme. Mar.

/

>v

*333

<334

DfAMPWUTANA Synodus.

■ ■ «
rutii cadavera falrem a longs comitentur , ut ad infidelium converfionem impigre inΑΜΝΟ
fi-nul cum reliquia Caiinarii* liera», ac fu· 1 cumbant, eofque ad fidem Catholicam fua- Αμμο
CW*11TI Mereaa prece» cancntibw* ac demum tumu- viter ac honeftia mediis alliciant , potiflimum CrtaitTi
lari curent . Qu* otnniaad inunus iuu.ru. Evangelii predication*, nec minimam occa- *599·
fpeAar» meminerint * poterunt tamen in. lionem eoa adducendi ad agnitionem verita­
ii» exequendk debitam caatelam ad'iiberc · tis elabi finant, tam N«rrw, quam (
Cbegot, ceterofque obfcurl generis , Mal·
Irai pr»fertitn mootana incolente* , quo*
DECRETUM XXXIV.
ferunt, non adeo effe fui* erroribus , ac IdoCCXXX1V. Decernit fynodus ut ubi in. lolatri» addidos, quinimmo Evangelic* dopago aliquo , aut vico ereAum fuerit Tetn· Afin» recipicnd» paratiore* ; undecumque < . ,
pium aliquod in alicujus fandi honorem,a etiam aliqua interluxerit erga converfionem
?uo nomen habeat , fi ibidem erigaturaliud ipforumïi»e* , illico prrl'uli deferant, ut
a) templum , non eidem litnAo, fed aire, meliori, & opportuniori, quo ipfe judica­
ri ut titulari dedicetur; tum ut foiennita* verit modo , obtineri poffe finëm convcrtea diftrlbuantyr, & ftatistemporibus unum* ftoni» majoremque Dei cultum, folicite pro.
quodque templum a populo frequentetur; 1 videat. Urgenter etiam jnfinuat, ut cum
tum etiam ne contentiones fiant . Quaru- a Caffanariis huju» diceceleos plurime diver­
obrern declarat , nulla fieri, ut aliqui fal- tis in loci* obtente fuerint converfiones ;
fo opinanrur, injuriam alicui fact* *di, fl ftudium hoc convertendi Infideles , femper
in eodem pago > vel vico ali» non eidem, magi* magifque In dies promoveatur; cu*
fed Sandia aliis dedicentur, & eorum no­ ju* rei llluitriirmius Metropolita maxime aumine fubfcribantur, quae fluita opinio Iil. Aor fuit. Aflidue igitur munus hoc deman­
caufa eft, ut alicubi omnes eccleli* cjul- detur Sacerdotibus, & ubi non in frequens
demSandi nomine appellentur, Statuit ita­ Chriftianorum numerus accreverit', ft ut ira.
que, ut recurrente annua celebritate San- templa cum propriis erigantur Parochiis, ut
fli Titularis alicujus ecclefi» , vel dum in
ab iis pabulum accipiant fpirituale ·
illa folenni* aliqua feftivita* celebratur,
DECRETUM XXXVI.
vsl conciones habeotut, dum idem non fiat
in oropria uniuscujufque , omnes in eant
eccleliam conveniant, & ibi congregentur;
CCXXXVI. Cum fynodo innotefeat, fane difeordi» inter ecclelîa* , qu» chrifti*·1 Icilius ad fidem accedere præ Nairi», Se
n» caritati maxime repugnant, & ufquo nobilibus, ftirpe obfcura prognato», vehehaAenu* viguerunt, ut compertum fuit fy­ mentiflitoe cupit modum adinveturi , quo
Nobiles ad Chriftianam Religionem ccnscrnodo , in pofterum foveantur. Pro amplio­
ri tandem ecclefiarum cultu prccipit, ut in li , cum alii* Chriftianl* in eadem limul eciis, quantum fieri poteft, erigantur fodall- clelia convenire pollini, ut par etl, ( c )
tia, live Confraternitates fub eodem titu­ cum omnes uaum Deum colant, eandem te­
neant fidem , eildein utantur Sacramentis ,
lari , quippe cx iis ecclefiarum indigentia:
non parum emolumenti acceflutum videtur. idem etiam cum fit Dominus omnium,apud
quem nulla eft perfonarum acceptio, aut
ignobilium, magnatumve diferetio , cete­
DECRETUM XXXV.
rum harc accuretiffime pcrrraAando pluri­
mum etiuin cunAis his diebus Dominum i>bCCXXXV. Vehementer urget fynodus ec­
clefiarum Vicarios cctcrosquc Sacerdotes, fecrando, ac diu multumque circa oppor( · ) Sjofmodi Huit* opinatio , alte infiderat Indit Malabari» ,
t putarent xgerrime laturum
Sandum illum , cui aliqua Ecclefia dicata erat , ii non rcliqur eiuldcin oppidi libi etian dica­
rentur . quad Sandor invidentia 8c aemulatio tangere aliquo modo polfet , qu* mortales adurit.
( k ) fr«ter Naircs , quo nomme veniunt B tat manes; Principe, dc Chrirtiam Sanfli Thorn* ,
reliqui recentantur tanquam obicuri abjeflique generis; qui pluribus varnfque nommikus vocan­
tur earrttt , telleae , & Cbrg.r A’r· Mnlleee vero dicebantur alti, qui montana incolebant dc ju­
ga montis Gettie , qui utpote meliori* indoii* Mcnaifio cotdi erant , atque ad ipios Midiisnatius direxit .
( t ) Si verum effet quod Croeru» fcribiifeg, *77· Hrji. Clieiibe». lad. ni initum » averhonem
ac ieparattoocm illam Nairum a reliquis , nullo religionis Malabaric* principio inniti, lcd Iola
l'ooliierudine , Bracmanum roborata , explicatior nonis appareret ratio, qu* Synodum nottram im.
pellere potuit , ad cjufmodi feparatioiiem . St fugam contadus tolerandam, ram in pr*ienti Dec.
as. quam in Dec. a. proxime Aftionis ♦· ffc quidem eo loci fnferHuiej· eenileetuie appellatur .· li
enim ad religionem perimeret, nulla ratione tolerari detsuiffei; q«a <»'· eenv.nin Cfrijli
tr­
ini t Et quidem ludorum Propheta quidam Keuiler numme , ut eam confueiudinem extirparct ,
afferebat, Bi rumam [ Indorum IdolumJ peltrxcm adimalfe ex abietli.li.ua Bszr/xaeraw Hirpe pro­
creatam.- tum addebat Emilia dirtis *^»odo verba. Crb«» iniiÿerr»ter fixit infer *·< <►/«/»'
rilir : Sol nonnitier en eunee Innuo fnunn ex finiit ; Π,ηι,,Μ gra.r nonno et , Jient Dent noni
οβ Gnanigoles etiam ( viri funt inter eos Indos devotioni dediti J nuliam Tribuum difcreuonein
observante,, cum omnibus five Naitibiu , live Parreis colloquuntur , oinniuni ardet frequentant.
Nraar Mhui «ar ( eorum quidam ajebat j radeav fumm ericini fei^nni f an
nnum e/i iiiovi.i ,

■ ·« lex nehir etxueutaSf l Nelivitni fjr ituri eeieu et uaeiunt nttrieu ; null· er^e iifcrrlie »»mmaiH in kamaovgeoavv. Ut igitur contrarium iis lapienium ludorum didis prujudicium , atquev
confuetudinem aliquando 1 Indi exuerent , SercmOiini Lulitani* Regis interpohtione , agendum ef­
fet, ut Nainbu gdferiberentur, quicumque Itcreut Chritnni . Vide afl- f· T>e»· >■ Interea ta­
men , fit quali «x «Ofira Synodi'amulfi ( qu* in hac re maximi facienda crt ) pleniSme
stianis proipexit nuper XS. U. N· Bened- XIV. fua Coiihit.
···/ i;»*, qua omnia difeutit, digerit, atque cavct.

Oautinu Jelieitiedieà»·

illis Chri­

ί die n.irpr,

<335

Diampbritana Synodus.

1336

cuna media conferendo, nullum haAenus in­ epifeopo» Jure Canonico attinere ; quamobAnno ventum fuit, eo quod cunAi Chriftianl, re­ A rem ut Id inconcuflê fervetur prreipit ; qui­ A**o
θ'*··** gibus , dominifque Ethnici» funt fubjeAi, cumque itaque ex chriftianis reftamentum_> CaarsTi
qui omnem cum illis familiaritatem, comi­ cujulcumque rationis condiderit, quod juxta 'IW·
Π??·
tatemque hucafque iis exhibitam abrumpe­ confuetudincm ac Regioni* ftylum, fit va­
rent, ubi eofdem abjeci generi* quemquam lidum , fi clapfo anno ab obitu teftatori*
attigifle, conftiterlt ; quibus omnibus pro eju* voluntas adimpleta non fuerit « pr*ful
rei gravitate a fynodo perpenfis, prccipir, ad illud exequendum heredes cogat, ac ce­
ut cum aliqui obfcurc ftripis Chrifto nomen tero», quorum intererit, poenis etiam, fi
dare voluerint, ad Baptlfmum recipiantur, opus fuerit, ac penfuri*.
idque continuo prcfuli nuntietur, ut ipfi*
feparatam eccieliam , dr particularem mi­
DECRETUM XXXIX.
ni ft rum Sacramentorum affignet , qua ratio­
ne fiet, ut iis, qui de abjcâa progenie ad
CCXXXIX. Cum fcpiu* contingat, ut
fidem, dk falutem a D.-o vooantur , aditus
migrantibus cx hac viti crimlnofis aliquibus
ut haAenus ad illam non intercludatur:
,
hominibus ., quorum ingen* aliquod,
& fcanquandiu vero peculiare pro illis templum B dalofum crimen per ora vulgi circumfertur ,
non extruitur, facro c porticibus affiliant, etiamfi illius nulla
" vhabeatur
·
juridica pro­
quoufqueab Ethnici* regibus, movente Deo batio , nolint pro illis reliqui Chriftianl
eorum corda, non impetretur > ut quicumque orare, nec jufta funebria iliis perfolvere,
obfcuri generis fiant Chriftianl, nobilium., quamvis in mortis articulo Confeflarium pe­
albo adferibantur, dt fic omnis quoad con­
tierint , vel fuerint confefli, qu* quidenu
tactum fcrupulus depellatur : itaque fynodut omnia rcgul* adverfanrur, flr confuctudietiam atque etiam rogat Majeftatem Aegis ni Eccleii*, qu* neminem publicis oratio­
LuGtani*, ut auAoritatem fuam, qua apud nibus privat, prefer excommunicato*, vel
Rege* Di'minolque Malabaricos maxime quos in aAuaii peccato mortali mors cor­
ripuerit , nullo pirvio contritioni* figno.pollet, ad hunc finem interponat przcipit fynodus, ut quantumcumque qui*
deliquerit, dummodo non moriatur anathe­
DECRETUM XXXVII.
mate ligatus, vel in aAuall peccaro, nul­
CCXXXV1I. Cupiens fynodu» Montanam
lo exhibito contritioni* figno, vei decumhancce ecclefiam omnibus contormare con- c bens opportuno tempore confiteri recufavefuerudinibus Latin* necnon Sa nil* Matri* Γ'
rit, dt Sacerdotem, qui' eju* confeffionem
" ~
ecclefix Roman* , cui petfeAam detulit exciperet arceflere noluerit, ut in Decretis
obedientiam, cum probe fciat, juxta mo­ de Sacramento Poenitenti* ftatutum fuit,
pro illo orent Chriftianl , funeri* officia ero­
rem ipfius lignum Crucis , de benediAionera
u leva ad dexteram partem duci, iraut dutn gent , eumque in loco Sacro fcpeliant, iifproferuntur ea verba /a «omine Pttrtr, & dem funeris precibus recitatis, qu* pro ce.
γ>Μ,Φ-SfirthrStnili, prius conta&o ca­
teris DefunAis recitari folent.
pite manus per peAus deducatur ad ven­
DECRETUM XL
trem , deinde trfinfverfim , Crucem perficien­
do ( a J ab humero finiftro ad dexterurru.
CCXL. Gratias in Domino agens religiotransferatur, id quod mytlica (ignlficatione
fis fideratis Jefu collegii de Vaipicota hu­
non caret ; fignificat enim virtute Cruci*
jus dioecefi*, ai ia rumque refidentiarum ipfius,
Chrfti Filii Dei, ac Domini Noftri a leva
reproborum tranlhtos effe ad dexteram par­
ob egregie navatam operam in docendo,
tem , qu* eft eleftorum ; precip't, ut in
inftituendoque hujusmodi populo Chriftiano,
inftruendi* pueris,reliquifque, ipli* infatue­ necnon uberiore eorumdem Chriftianorunu
facultatem
impertitur
tur modus fe fignandi Cruce, qui adbibetur frudu
-------- ,procurando,
__ _____ .....................
.............
r........
in Ecclefia Latina, atque adeo abrogetur ^fynodus przlaudatis reiigiofis, cum illius colntodut inverfus , quo fe lignant in hac dioe­ legii, tum aliarum refidentiarum majorum
cefi , docendo manum ab humero dextero alumnis, necnon hofpitibu*, ot in quacum­
ad finiftrum. Hic etiam modus, quem tenet que ecclefia , ad quam acceflerint, valeant
Ecclefia latina fervari debet a Sacerdotibus, conciones habere , catechifmum explanare,
dum benedicunt Populo, five in mifljr Sacri- confeflione* excipere , cetera demutn Sacra­
ficio , five in Sacramentorum adminiftra- menta folenniter miniftrare; nulla alia prê­
ter hanc licentia requifita ; matrimonii Sa­
tione.
cramento excepto, quod nifi parocho confentiente , autpoftulante adminiftrare notu,
D E C R E T U Μ XXXVIII.
poterunt ; prccipit prvterea vicarii* ceteCCXXXVIII. Declarat fynodus execu- rifquc ecclefia Caflanarii* , cunAoque potionem Teftamentorum legitime nuncupato­ iiulo, ut per humaniter, & cum gaudio
sudatos patre* excipiant, |mmo etiam gra»
rum , ac ultimarum voluntatum eorum Chriflianorum, quldcccfferunt, ad prcfules, dk tulabundi animi fignificatloncob labores,ac
difpen-

f ir ) 'Re veta fcrupulofiui egit Spnodui circa effornutionem Crucis. cunf Crdefia Orient»),, un»
medo , occidentali, altero, alio etiam Ruttiertica «tvificuia illud fignum ialva temper fide , défi,
gnare potuerit
V>de Affctnan. n».». iiibu. Ornat.
fit Bernard. AlbertBarcinon. Qgtf.
s.
f,d, fu. jij.

.1

1337

ViaMperitai

Synodus.

1338

-

(frendïa ab Ipfis tolerata |n Montanis, ft .
nffcceflis regionibus Irrequieto gradti ier«A
actio ix.
,/"*®
Ca sisti
C·»·’*’ currendis, unice procurandi caufa anima·
De reformatione morum*
15W·
turn falutem. Alacriter etiam ab iis condi·
leant, qua ad Sacramentorum adminiüraDECRETUM I.
tloncm pertinent, ft populum in Ht, que
ad «ternam falutem neceflaria funt InfttnUM ex pravis confuetudiniere.* vicarii infuper, dum illi, vei prima CCXLII.
bus, qua a populo fideli ex­
Chriftiana Fidei rudimenta tradunt, vel
concionem habent , diligenter eurent, ut po­ tirpât! debent » ea omnium peffima jure ,
pulus in eccleliam conveniat: plurimunu ac merito habeantur, qua Ethnicorum fuetiam confidit, fibfque pollicetur fynodus, {terftitionem, vanofque , ac deteftabiJcs iiorum ritus redolent; cumque pravis hi fee
audatos patres omnia hac munia unanimi­
ter cum parochis , ceterifque ecclefiarum afibus dioecefis hac abundet, vehementer
facerdotlbus, uno ac indlvulfo caritatis,ft fynodus cupit, ut prorfus eliminentur, adeo
ut populus hic chriftianas , fuam religio­
benevolenti* fpiritu fore adimpleturos.
nem nullis maculis deturpatam , & ex omni
parte illibatam , ft puram profiteatur .
DECRETUM XLI.
Opamobrcm jubet vitari prorfus, (a) qua
CÇXLI- Cum conftitutiones fedls epifeo- fequuntur - Primo lavacra, qua piures, fu­
' palis Goenfis In fynodis iplius provinciali­ per liitione duAi, ut ritum -facrum colere
bus, fuerint pro tota provincia recepta, ft folent, dum quis ipforum in domibus vita
fideliter, (id quod decretum fuit ) in tota defungitur, deinde prandia poftridie fieri
provincia fervat»; cumque ad illam hac foiita pro dcfunAo ab illius propinquis ,
pertineat ecclelia, tanquam futfraganea t 2u« lavacra praterite placatum putant .
ineas etiam quafdam ea oryza circulariter
comprovincialis , atque adeo pralaudatis
obnoxia Conciliis ; (ynodus probe cogno- duASs, in tfuibus circulis perfon* quadam
fcens, quantum cooftitutlonibus iliis defe­ occafione Iponfalium locantur , aut cum
rendum fit, praei pit ut hac dinecefis per primo oryza infantibus de mote exhibetur,
eas, quantum res tulerint, gubernetur, ft id quod huic populo folenne eft- Item conpotlflimum ubi agitur de iis, de quibus hac fuetudinem fuperftitiofe detrahendi filum.,
fynodus nihil exprefle docuit. Decernit ia- * unum, quando velum, vel panni genus aliud
fuper, appellationes ad petitionem partium dilfecatur, ad flammeum faciendum , quo
concedendas efle ad Metropolitanam a fen- fpeAat etiam fimilis confoetudo venditorum
tentlis in hac epifcopali fede latis, dum il­ Nrle fti), Ή* poft eum emgfori admenfum,
la legitime, ft prout de jute interponantur, ex eodem duo grana fiiperitiriofe fibi acci­
ft in calibus etiam, in quibus concedi fo­ piunt. Qua quidem omnia, cum fint vqnl
lent. Nihil tamen innovat circa modum , ritus Brhnicbrum , a fynodo reprobantur ,
quo tranquille fere omnia litigia es con­ nec non feve're pracipirur, ut qui ejufmoventione partium, componuntur a proprio di fuperftitiones adhibent, a prefule acri­
prefule fitnul cum quatuor , aut pluribus ter puniantur .
adjunAis pro libito partium , qua ratione
DECRETUM II.
plura dillidia , difeordiaque vitantur : cete­
rum non convenientibus partibus , ft ad
CCXLIII- Gtatifiimum elfet fynodo, ut
Métropolitain appellationem interponere»
cupientibus, ipfis appellatio juXta praferi- penitus deleretur fuperftitiofa confuetudo
Dab Ethnicis Malabaria defeendens, rutioni
ptam juris formam concedatur.
ft chriftiana caritati valde diflfona , refu­
giendi nimirum contaAum eorum, qui ex
humiliore fuerint genere , immo cum eos
tangentibus nullam habendi communicatio­
nem ; fed cum chriftiani hujus dioeccfeos
fub ditione exiftant infidelium Regum, qui­
bus , exceptis iis, qua ad fidem pertinent.

(a) CpnAa, qua prefénti prohibent·! decreto valde indifferentia reputavit Cretans , debuerat
àUtvm antiquitati, accletiatiica vaniflmus affertor feme) percurrere antiquoe Canone,, Λ pracipuo
concilii liptincnfi,
, ft p-z«»<«r·· , quo difecret quan, félicité caveri de­
bent tai lea ritu, atque ceremonia , ex ptaferipto prtfeoruto Canonum. Videtis atiam Caaear«4r.
darer Trottaaw ; tc Cl. Muraionuaa darif. Dtjftri. jp.
t*» Vids Spllab- Ve·, Exntic·

<339

Diamfwutana Stnodu»:

<34°

m
in rcuquts
reliquit omnioui
omnibus morem gemu
gerere uevcnt
debent ,- tftflt contuftum ftia· Ntlttltn , Vftl pOftcumque
cafu ipfoi tetigerint, fe lavent, eo — An μ
cumque chriftiani
chriftiani aliquem
aiiquem ignobilioris
ignobilioris ftir-^quam
nir------------- . *_ commercio aliorum
_ ».
vaaisrr pj, tangente·,
fegre- quod fe nobiliores illis ceafeant ; atque adeo '-■"•set
«J»
*S9>
Moter > iteat nec eos alloqui, neque cum per conraftum hujufmoty labem aliquam
iis negotium ullum pertraftare, neque Inter con traxi (Te. Id quod nulla ratione toleran*
illos degere pofiint ; declarat fynodus («J dum eft, cum in prsrdiftis regionibus impe­
confuetudinem hujufmodi contaftus vitandi dimentum hujufmodi non vigeat apud infi­
propter Ethnicos, dummodo chriftiani agno- deles: immo potius hi fcandalum recipiant
fcant, eam efle udim omnino inanem dt ex iis lotionibus, & fe quodammodo a Chri*
ftianis contemni «gre terunt- Qpamobrem
fuperftitionom Ethnicam, cujus nullum fun­
damentum fit ; adeoque fi (ponte fua id non prccipit fynodus, ut fiqui Ib) inveniantur
fugientes, vcl eo fequuto lavacris
faciant, a fuperftitiunis nota & fcrupulo efle contadum
_
immunes, obhdduAam rationem : unde h rc . utentes, graviter puniantur, tanquam fuconfuttudochriflianis permittitur iis in locis, —
- perftitionis ,& IllUUIII
rituum IIIIIMVHWtl»
infidelium tVWUIUnMO
(«datore*,
omnia facerdotes, qu) confefliones ex*
in quibus a Na iri bus videantur aut vereantur B Qu»
~
ne videri poflint, velfaltem pofllt fciri, fi for- cipiunt,& conclonatores, dum fuo unus­
quisque munere fungitur, Chriftiani* fre­
y
te aliquis ex prcdlAis contaAibus habitus
quenter Inculcent.
fuerit : in locis vero remotis, aut coloniis
Lufitanorum nullo modo fervetur, eamque
DECRETUM III.
ibi fine fuperftitionis nota fervori non poffe, declarat fynodus ; immo chrillianos tr­
CCXLIV. Cum aliquibus in locis, dum
iones hortatur, ad humaniter agendum cum
pauperibus, & ad excipiendos juxta chri- quia obfcur* rtirpis tangit aquarum ftagna ,
ftiati* caritatis leges quofeumque , quantum­ Chriftiani ipli illa ( b ) dofcmpoleant , tive
vis abjeAi generis , prrefertim li Chriftiani C expiant, adhibitis certis ritibus, Λ ceremofuerint; illudque meminerint: coram oculis niis, Ethnicorum inftar, quod i maxime
Dei omnes nos efle pares, nec apud ipfum alienum eft a finceritate religionis chrilMa.
n«, dr aperte fuperllitiofum; jubet Cyno·
efle diftinAionem perfonarum, generis, aut
dignitatis, nam idem eft dominus omnium ; dus, eos, qui prnfatum fecerint defcnipo*
quod fi non obftantc cautela , qu* ipfis In leamentum , vcl Jlllufmodl ceremonias a
regionibus fub regum infidelium ditione po­ communione ecclefi* fejungl ; nec illis exhibeti Calture, per tempus a prclato dcfi.
titis permittitur, accidat ut aliquem cx Igno­
bili ftirpe tangant, illud maximb caveant, niendum, anno tamen non brevius; puniti
poenis
ne lavacra adhibeant; cum an loti fini nec etiam
-- r——
- ... aliis enormitati criminis cor*
ne, ab infidelibus reicirl non poffir. Ca-θ rcfpondentlbus.
veant etiam chriftiani, qui regiones ad auflralem plagam litas incolunt, ne ( quod
a pluribus eorum fieri compertum eft ) vi"T

(a) Confuetudinem hanc , qu* alias fafTfiti·!'· appellatur fupra, tolerandam elfe , fynodut de­
crevit; fub ca conditione, nempe quod Chriftiani agnofeant , eam efle ufum prorfus inanem, k
cuius fundamentum nullum iit a religione petitum ; quod li animadvertamus id quod fupenus ftatuerat Synodus fpecrales illis abjeti* fttrpis hominibus Parochos deputare ; hac, inquam omnia
adamuSm tcfpondent menti S. Boman* ecclefi*· quam cuntiit aperuit nuperrime St. O. fteneditiu, XIV. fel. rcg. fua Cooft. Ornaram falitiiaiiaaaa conceptis verbis; quum pollicentibus PP.
hoc· Jcfu rtritt
delegare M'iEonarios, qui Parrcis convertendis darent operam: Hat < ait )
rtayibam pro trmparam orramAaaOrr, praiaadam vammradandamqar tjft aaa/mar; decem deinde
annorum fpattum, huic confuetudtni tolerande, tanquam ultimum terminum ftatuit; eamdem etiam
apponit conditionem, quam noftra fynodus , nimirum·- Noda ii /a ta a,a >al spsorear,ua rradaav
( (acramentalia ) tft radrrrarrm (unatmHi eitai ataieriaatt otide confatiu Synodus tolerandum
efle declarat, dummodo Chriftiani agnofcant efle ufum omnino Inanem , neque ad religionem ali­
quo patio attinere. Qpa in re noftr* fynodi decreta plurimi facienda funt: tum ob Mcnedli p*.
batifinium telum , qui vel minima qu*que , multa religione penfitabat .- tum quia PP. Diamperi.
tanis cognitior pr* aliis erat k gentium k rituum hujufmodi indoles ; utpote Indigenis. Ad Po­
liticam ergo potius qnain ad Beligionem, cotftatius fugam referri debere compertum eft ; cum enim
inter illas gentes nulla eflent dignitatum, aut titulorum nomina , quibus optimates a plebejis difcerni poflent; non duces, non comites, non Marchiones t M unam illis lupererat, quo diftinguereutur nobile, ab. ignobilibus, contatius atque commercii fttga; cum illis non colloqui, matri­
monia non inire kc. aut etiam a profeAone, k oflkio, nobilitatem generis dimetiri . Unde e*
gentes, omnia rem hanc fpetiantia, five qu* inftiluiore Deo, dc difcretiooc ac ftparatiooc tri­
buum, etiam quoad matrimonia, H«br*i obfervaverant , five qu* JSgyptii Politici p refer ip fe­
rant , five qu* no (Ira te, ab illis remotilGmi, fervant, qui facilem ad fe accedunt, aut nimium
* proximum atutium abjedorum hominum, de more non patiuntur; h*c, inquam, omnia fibi
servanda psupofuifle videntur; perturbata tamen atque coalafa methodo, ut certum aliquem or­
dinem atque Hicrarchiam libi ftatuerent. Bern totam ita explicat, diu apud cas geutes verfatus P. Vincent. Maria a Ssntia Catharina ·· /«4 niait. lii, lib. y. tefit. to. ludia itbaiti, «
fftfrjuat ♦ avr» /r» tfiri· , ··■ fttai ar Urirti iutiftim triMut , rarraus tirfii , rasa·· avvl.
S, «vafir iultr ft
i li"· pagar, tteAaaaittt vadew , ia flarn Cagar tiiviii.
tar , yaia iattr ft aitfaata r,aM,«a>.air,arm ^oriaaiar ; tftr bit tf rtfalt , «adr Mae Veva, , arqae atbHiiat ^ftatrir iiattiitar. in fine eiusdem capiti, h*c habet ' ia frtfirr flartt Mit.
J»*ttti , »«· tajat aaiataraat lacraat fttiaat , daa, illi taataat frtiaiitiaàt at/t abjitiaat , iftaat
ttafatiaiiatat
riiaat, alfat aea peeraaai«,/aae , illir frratiittrr taatftiluatar ; aade —y'rr~M
bat »ia a armaram fratiaat rtfatfaat. Conceptis demum verbis declaravit ija. M. Hill. Ott. XH1.
vitationem eontatius , ad religionum non pertinere; Vide pay. ,,t.
,
i b) A rtlltit hominum genere abjetio dicitur barbaro prorfus termone , in noftro autographo
tatfaiharr id eft ab eliquo Pollen attretiari aliquid; k irftatfalltart, nimirum ab ejufmodl altntiu aliquid expiare.

1341

DlAMPERITANA Synodus.

1342

. tamen, quod femln* velati immund* qua.
* draginta illis diebus ad templum accedere
D B C R R T U M W.
CaaitTt
non audeant, id pro piaculo habente, ex Caarsxi
Π»·
CCXLV. Quoniam Gentiles feftum, ab mote veteris legis , fi mafculum pepererint, 'JW·
vocitaram O»a (ajex ®Ofe in Autu- & per oâoglnta dies, (i feminam, qui ri­
lio, celebrent, ac umbratiles pugnas ludo­ tus Judaici funt , dvdum reprobati , nec
rum inflas fplennium,. Arcu:, Sagittis, ac tantum vani, veram, St pcrniciofi, quos
vario armorum genere InfttuAi, cx nuo fit, ut tales pr*clpit fynodus omnino caveri ;
•t multi occidantur, plarefque vulneren­ necnon declarat, feminas, fi ante id tem­
tur : cumj ergo chriftianoratn aliqui, fu* poris vires, ac fanitatem recepeiint priftlimmemores ptofeflionis, ob neqeflirudinem nam, prccepto teneri accedendi ad eccle­
cum Ethnicis, Λ Quia çum illis agunt, e- fiam dominicis , feftifque diebus audiendi
tiam ipfi armati folennitates illas, maxinle caufa facrum : fub diem poftea quajragefichrlftianum dedecentes frequentent , eif- „ mum devote, ut aftblent filio* in templum
poterunt adducere, animadvertentes ramea
demque infortuniis fepius fubiielantur : pro
id ab eccleiia non prveipi, fed tantum con­
kibet fynodus chriftianls omnibus hujus dine
cefeos in virtute fandi* obedienti*, ac fub cedi fidelibus, ut fiiieg fuos Deo offerant,
poena excommunicationis, ne hoc vei aliud ad imitationem Deipara, ejufqne patroci­
quodeumque infidelium feftum celebrare au­ nium implorem pro hliis fuis, eiique a Deo
deant , etiam (i nullum Pagodi cultum ex­ interpo'ita Deipara interceflione, bona tum
hibeant , cum omnia illorum folennia iplis temporalia, tum potilUmum «terna apprededicentur Pagodi,, ac io eorum cultum, centut.
& honorem peragantur: a quo (i alias, poD E C R E T U Μ VI.
tiffimum In Qna abftinere debeor, ob immi­
nens quod in eo vereri pocett» mortis dif- C
CCXLVII. Inter omnia fcelera, nullum
crimen, tum etiam eo quod infideles fibi
Îirorfus fuperftitiofe perfuadenr, quod ii, qui Deo detcftabUius eft , quodque femper At
n hujufmodi fÿcAaculo occiduntur, ftatim prohibuit. Stultus fait, quam conlulqre
rapiuntur in’Coelum: facra itaque tantum Mugos , Hariolos, «c daemonum interpre­
ehrlftianorum (biennia, unanimiter, mode­ te* ; cumque noverit lynodos, piures hnius
rate, ac ea qua decet modeftia , legem Chri­ dioecefeos chridiano*, fiivicoia, potifiimum,
fti profitentes, celebrare debent, nec ullo tu<n ea familiaritate, quam haoent cum m.
raRo Ethnicorum fuperftitiolis fefti* , qui- fidelibus, rum etiam quia Veneticis, ac H^aus coluntur daemonia, fe immifcennt ; fi rufpipbu, ( b ) oblidentur , dum inire matri,
qui vero in hifee fuperftitiofis illorum folen- pnionia volunt, illorum eventum ex ipfis qu».
nils peremptus fuerit, ecclefiaftica catcat rere. quorum fallis vaticiniis duAi. plura
l>m pertraAata abrumpunt, plura item jux.
ra Harufpicqm placita perficiuntur ' prêter»
ea dum «gritudinibus vexantur, eos ad fe
DECRETUM V.
vocare, quorum ceremoniis fanitatem (ibi
ÇCXLVI. Sed nec ritus fuperftirionefque pollicentur, necnon fibi futuram fobolcm-,
Ethnicorum tantum, verum etiam ccremo. immo etiam furca detegere oonanrur : qu*
nias,
nias, rituique
rltufque Judaico,
Judaicos fugere
fugere tenetur
tenetur po.
po. ■ omnia chriftiana averfatur relig;o : precipulus fideli,,
fidelis, ά
& cnriftlanu»,
cnriftlanus, maxime pro. pit, ut quicumque, de quo conIMterit htrhir- ~ ■
·lege evangellca
- , jufmodi Magos live pro iis, live aliis quirnulgata jim fufficienter
qui.
penitus deletos · Itaque qeunquam fynodus E bufeumque rebus coofuluilfe > ab eccleiia fe.
ad ipforum do­
plurimum commendet, ac probet, morem paretua, atque CaflTanaril
"
puerperis ufurpari folitum, adducendi par­ mos nop accedant ; necnon pei terqpus pr»vulos fuo, in Templum, Domino offerendos, full bene vifum, oon tamen anfco minus
poft diem a partu quadragefimum , ad imi·" Cafture priventur, aliis infuper adjuncts poe­
tationem, ac honorem Virginis Mari* Do- nis plcaantur juxta qualitarsm fuperftitioaio* Noftr*, qu* id peregit, Improbat forum rituum, quos adhibuerint, aut quos
adhiberi permiferint.
DS-

(«) Pr» aliis foleon· habeat feftum O·» Malabarid, in qpo credunt , Deum v</m , l,rv»*nm
ndvenire in Mundum, utcxplnrar cumina, mort, lium indigentiam. Ur ii, neceflana pruvidtai ; quo
tempore nova fumant tegumenta, ft milita, prwnpue imbelli* nia i» umbratilia prarlia milruiiot
ut (ynodu, receaiet.
‘
(♦) De varii, Hariifpicm» generibv* confale infer alio,, laudatum P. Catalan· lup. c·*·
ΤηΙΙ·φ. t·—. 1. Caar/t' Ο»»·ό»·ι». ConiUlanwa autem Mago, excommunicantur cap- ·»- CuecilRom-'*nni ?a>. fnbOrey.li. Vide M.f, Dtt-ιο· Synod. Dump, fc Ηίβ. Synud. »«yq & M-····rium Anfeg. smmi av· Difrrt-ss.

*343
Anno

CaniiTi
ti99'

Diamperitana Synodus.

DECRBTUM

VII.

CCLXVtIL Cam competent fyoofim,
nr « vos quolifiam chriftUno· non ramum adi.
re vcnctico,, eo« confulendi gratia , obi
negotium aliquod faIcipcre debent , ted cliam ift proprio» domo· eo» accctfere, li­
mat cum illi* invocath Phgodi* oblatione»,
& lacrificia agete , Gallo* jugulare , plut»
etiam ceremonia* fidei advctla» pr*ftate,
piarfcrtim qua* vocitant Tol(iconum(a )tl
Aliiconum , Bellicorum » Conum , qua*
plur'es etiam propalam non line ingen­
ti offendiculo, contumcliaque aliorum enti.
Atanorum exercent, perinde ac fi ipfi chriAianam religionem non profiterentur ; ali­
quot ie* infuper ex ipforum coatcnfu, fnniita in fui* domibu, fieri i prwcioit Cynodu*
In vir ture fanA* obedient·*, ac fub excorn.
municationH poena ipfo faAo incurrenda,
ut nullu* ejufmodi ceremonia* , vcl oblatio­
nes ficut, vel fui* in domibu» fieri perm>r-C
rat, contraveniente, vero illico excommu­
nicari in ecclefia denuntientur , quou'que
veniam poilulaverint, & condignam, ac pu­
blicam fatisfaAionem in ipfa reeled* ege­
rint ; quod fi vere puenituiHe apparear, abfolutionem obtineant, n»n autem exbtboa.
tur ipfi* Cafture, nec Saceidote, ante biennium eoiutn ingrediantur domos, dempto
morti* aiticulo. Pati etiam poena ac cen.
lura ipfo faAo incurrenda ejus culpa anim- C
adverratur , qui Pagtxleiu oblationis , vel
voti faciendi caufa adierit, ad qu* omnia
penitus evellenda , emnemque idololatrix
fnecicm delendam, Vicarii plurimum folcrcu* impendant.

1

DECRBTUM

<344
VIII.

CCXLIX. Chrlftianorum non pauci huius
dloecefeot, tum cx fatua quadam animi fa­
cilitate, tum ex chriftian* doArin* oblivio­
ne fecum quafdam gerunt ioferipta» notae
a venefici* accepta» , in fuarum mgrltodinum ptvfcntidimum, ur fidunt, remedium
qua» etiam( bje jugulo fufpendunt animaJiuin ad ipforum incolumitatem tuendam,
: tum etiam ex arbufculi», & fruticibus , ut
uberiore» fruAu* edant « Demum ea» etlam alii* ad alio* eficAui obtinendo* tra­
dunt. Qu* omnia cum tanquam vana gg
diabolicadetelictur fynodu*, jubet eo», qui
talium criminum rei tint, a pr«fule graviter
puniri, a vicar.i» etiam a fui» ecclciii* pro­
cul arceti, iifdem Caflart non exhiberi, Ac
neminem cx CafiTtnarii* eorum domo» ingre­
di, fuperftitiofa* infuper nota», five fcheduia* vicarii* tradere cogantur, ftatim la­
ceranda* liqui* vero illi* ufum fuitfe com­
pertum fit, licet eat exhibuerit vicario, ah
earum tamen ufu in pollerum abtiineat, At
eadem poena per lemeftre puniatur.

DECRETUM

IX.

CCL. Cum peccatum ufur* fit adeo abo»
minabil- Deo, nec n >n a divini» Scripturi»
reprobatum, precipientc Doniino(, ): Jtfn/««* dare , aibil init fftrMti, plurimum
difplicet iynodo trie omne* hujo* diocccfeo*
chriftianc* illiciti» lucri» , uforifqne impli­
cato* afpicctc , cumque ex ea, qua laborant
ignorantia, ncicianr quid ipfi» liceat, uC
quantum reftitueic teneantur, qutntumque
accipere valeam jtlarles omne»(yirodp* mo­
net in Domino, viro* doAo* confutant, &
cum agitur de coutraAu aliquo ineundo.

< « ) Cuntr* hare nomina figniEcant Taliimane,, amuleta , aut iaferipta FhylaAeria, qu* an
uvcncnda nul», lupetHitiule plurimi c coli* fafpcodunt, aut fecum gefta«t, quad a Conc. Lau­
diceno, prarfertim clerici» prohibetur. Ba etiam (citante, Aaathematc ferit Conci l. Aorna*.
Urrpr. li. aaa, fit. rxp.ia. * in eoa acriter in,editur Zichina, Papa tfit t. ai gratfat,
Mifum autein'qui, teneat, fi perpenderit Rabbinorum fuperftitiofa inferipu brevrcula t Muliere,
lirbirc cingunt recen, natum vitta , c qoa pendent Xa.m.gh cum nomine · demdd»·. id c* Ou.r.
.'«rain innulque alus Angelorum aiq*c ummoaam, idque ne iaicmo fodantur, aut occidantur *b
rlla lil-ih aul (v.'luroa finge . Vide Mauioccatunpug.il, drij*. apologant Aurum legi iufaihdU
r.am fini· * , aucture 8at>. Tamquillo Cor***.
( * ) V Ide (upetiurcm Notam ad Dae.Vti.
( rjlcxtu, hic ddumpru, cx Cap.*. Luc*,
it* quidem habetor in vulgata : verum in Sjrrieca verfioue Paritu, Londiai, 4k Ro»n*eftiia ; immp in Crxcu textu, Arabico,atque Aihiopieo, legi­
tur; Muraum darr «rpor ampotaria /p»· Ullin. Unde i «.merito PP. Diampeicnlci M. j. Oaa.j. *
cum illi* Polevinu» a. ram.dppaeoa.F. Naparia.r, increpant Nctioriaoua tanquam huiui luci evange­
lic· depravature,, cum ante Neftorium illa tam ledio obtinuerit. Difcrmien autem quod inter vuljatam * Syriacam intercedit, induAum eft ratione verbi
, quod *qulv«uin eft, cum iignificet, * v«o/prrarv , aut /pe dejxi,
ffrart atifail ti a!n . Inde a,Ui· (retia atque per­
peram deducebam Neftorianl, ufurnm accipere licitum tfti quod enim dicitur ex mutuo Iperari
deber* , lola Dei clt temuneratio , ob gratiam proximo eollalim , nuq vero uluta . ai neque com­
muniter Theulogl noftri rcâe prenaient en huc unu loco illicitam efte nfuram , cum tentui utcraii,
tantum incendat, dandum cfte mutuum proximo, etiamli ipfe alia, mutuum nollet dare, aut
non poffet , atque iccirco nihil *b ipfo fperandum a nec notra id ett opinatio , led ipiiu»
contextui naturalia fnniua, «um diAum fit verto jj. dc *q. hr > brat (μ,τιιιι tu, aa· vtiu
trarfauaat, a»a aabit tf grattai h gait,at bf frttatartt itt fattaat. ha A muiaAa» Mnù
ti' Ht, a faiiat /failli iti'fnt, qva traita if vrht I flat gr ftrrairrn ftntiuiitl /,«.
raaïur ai rnifiaat ifaalia a id efi par beneficium, dandi mutuum . flaque omm* rfta coula·
lion, continent, no* prneepta, mmirum, non repetrod· ablata , benedicendi malcdiceoiibua,
daodi tandem mutuum illud no* dantibu·; ft,re enim cum tn* accipiendi parem g,aliam, pa,
beneficium, equumque fuenu,, id non «II fpcciale infigo* diltipulorum (.brtfti, cum quibu,lib*»
pcculoribua commun* fit · Mt* A *m* dilua «A dittâ» A MlutaJi* ZcMua verfionun Cbajtti.

Anno
C*n,»T|

1345

DlAMPHRITANA SïNOdUS.

. B
ab ipfi· difcant* quantum lucri ob diftraAatn
r ■ iit Pecuniann ·
periculo expolitam licite ac*
V****TI clpere poflînt« acedoceamur: declarat, prat*
*>99·
tere» eadem fynodus juxta potltiam habitam
de communi modo lucrandi In hia partibus
Malabarlcis, damnandum efle, ut ufuram
quidquid ultra decem pro tradita ((umma
centum , in hit locis, abfque pecunl· peri,
culo annuatlm acceperint. Verum quantum
ad hanc IpCam decimam partem lucrandam
confulant Jttrifperitos, exponentes ipfis ubi
locorum hos contraAus celebrent > ut pro.
be dijudicare poflînt, an id jufle accipiant >
fortaflh etenim aliquo in loco tantum pecu*
Dic lucrari non erit licitum .* quicumque ergo
quidquam ultra decem fine periculo exege­
rit , n ter admonitus per prclulcm , aut vi­
carium non refipifcat, ft In eodem pecca,
to contumaciter perfiftat, exconynunlcatus
declaretur» nec abfolvatur, quoufque cum
effeAu pedem retraxerit, ft hujufmodi contraAum refeiderit.
DECRETUM

X.

134®

cum populi chriftianl (candalo fn coacubU
.
natu degunt, eos proprii vicarii ter benl- r
-,
f;ne admoneant, obceftando, nifi reCpifctnt
orent excommunicat! declarentur ; quod fi */99'
Ita admoniti, mutuo non feparentur, cx.
communicationi fubjaceant, donec cum tffeAu id preftiterint, aliis etiam puniantur
fa) poenis ad arbitrium prxfulis, ratione
nabita temporis, quo In peccato convixe­
runt : fi vero concubin* fuerint ancili*
Ipforum, ad eas e domo ejiciendas com­
pellant ; quin a locis propinquis , ft a tota
\
vicinia abduci curent, fi forte propinqui­
tas loci occafionem peccandi prabeat. Id
quod cum aliis quibufeumqueconcubinis fiat»
fi prudenter timeatur rclapfus.
DEC R B T U Μ

XII.

CCLI1I. Dominis, ac patribusfamlliat In­
culcat fynodus, ut Invigilent fupra vitam,
morcfque captivorum, ac famulorum ; ncc
enim ignorat, fere omnes chriftianorum fa­
mulas Aethioplflas turpiter vivere , ft con(cils etiam , nec id impedientibus eorumDominis, publice meretriciam artem exer­
cere; unde facrontJn interfunt, confiteri
renuunt, chriftianam doArinam ignorant.
nec Dominos earum inffruendarum cura mor­
det, immo ipfa rum fatutem flocci pendunt,
x tametli ad id teneantur, Apoftolo Paulo re- ftantc(^); Qtr fuarum , & maxima damtj/ica·

CCLI. Perpendens fynodus conttaAum eo*
rum , qui unum pro quolibet centenario ex­
tra periculum omne, dato tamen pigno­
re Angulis menfibus accipiunt, & pignore
non'dato accipiunt duo, qui contraAus injuftuseft, ft manifefte uturarius, quia ob
non exhibita pignora aut alia cx caufa duo
pro centenario extra periculum accipere ne­ rum curam u»n bibet ; fidtm negavit^ *ft ”·
fas eft. Prrcipit Itaque vicariis, ur ptadi. Jtdth deterite . itaque vicariisecclefiarum Γε­
Aum contraAum celebrari nùllo modo per. ν ere injungit, ut invigilent, & accurate In­
mittant,ft celebratum refeindi curent, poe­ quirant in vitam captivorum fu* pirocchr»
nis etiam ac cenforls fi opus fuerit, dclin- quodque opportunum judicaverint, Domi,
3uenres cogendo : Improbat etiam ipfa fyno- nis ipforum manifeftent , ipfos ultra com­
us commune vocabulum , quo in hac aioe- pellendo, ne permittant fuos. captivos, in
ce fi quodeumque lucrum appellatur ufura , nujufmodt damnationis flatu permanere(r)
unde plures exiftlmant, omne lucrum, quod
accipitur ex pecunia alteri tradita illicitum
DECRETUM
XIII.
efle , qua confcientia etronea laborantes,
nihilominus lucrum accipiunt, ft peccant:
CCL1V. Quia nonnulli Chriftianorum pr«
cum pluses ex contraAu inveniantur modi inopia ac miferia, Ethnicorum more, inter
lucrandi jufti, ft honeftl, quod fas erit ac­ quos degunt , filios, ( d ) vendunt , quod
cipere .
I y plane, ft naturali rationi, & polit ivi» Ju­
ribus adverfatur ; prrcipit fynodus in vir­
L> F C R E T U Μ XI.
tute Sand* obedient!*, ft fub poena ex­
communicationis majoris, ut nullus audeat
CCI II. Quoniam chriliianotum plurimi filios ,aut aliquos e confanguineis vendere,
timurc Dei, ft ecclefi* pofthabitoj publice etiam chriftianis emptoribus : necnon fub
CLqqq
««·
Canal. General. Tom. XXXV.
fa) Qjirm graviter in cjufinodl vitii reo,, antiqui Cinones animadverterent, cx Concilio Ocrmsn<co audloritatc S. Bonitacii celebrato XI. Caleni. Mete anne 74». videra licet , ubi Can.». Itatuitur, ui fervi Dei, tt docilia Cirifit ( Monachi de Moniales) poeni tea tum faciant in caret ic tn
pane dr aqua, fi tamen prebyrer fuerit; Dear aenee en eareere fermentat, Qr antea fia^eiltlue,

4r exeertieetue videatur , ft

efifeefue edaufeat ·

< s > t. ad Timoth. j.
( r) De ioftitutione farnili* legere juvabit monita S. Caroli Bor rota* i in CalleS. Ceneil. Herdaia· law.io. eel 7VJ.
( d ) Feriarum leges telle Arifiotcle Brbii. m/. 10 permiferunt Parentibus in libero, , do­
minium fatis durum dr ,cre tyrannicum. Tyranmdem Romani, auftorc Romulo suxerunt, ete­
nim non folum habebantur filii tamquam res mancipii , fed etiam ex patria potcftatc habe­
bant Parente, In filios jue vita ft eeeeie. Cumque liberi , qui ratiooe fada ad alio, homine, ,
erant teefena , ti ratione Civitati, Crveet ratione Patri, , inter ree, non fecu, dc fervi rece»febantur . Poterant igitur uti jure ter venundandi fibre , qui tamen impetrata tertium liberta­
te , e Patria potellate excidebant : unde cum dicit Synod· id fejtbvie jurtiut adverfari, de re­
centi atque pnfteriori jure , intelligenda eft. Vide Oravin. Dejur. Hot. <y. at· dc Heineccium '
ham. tem. a. fa. ij*. Ceterum Indi ad fuarum Legum normam poliunt libero» vendere,
atque in perpetuam fervitutem redigere, etiam ineonfulto Principe» dt quin 1, . aut ejus Mi.
•iftri poMnt ja Parcetcc aaunadvectcrs , vel eos increpare. Vuic Vine. Marisa S. Caibar.fi*.
• cap. as.

,1347 7

t

Diamperitana Synodus.

1^48

,

"T" ■ ■ eodem pr«Ceptov, ac cenfuta prohibet ii , apud quos id ooneft t)r» more politum >
,ΛΜΜΟ Chtiftlanis eos emere,'aut tanquam mancipet fuo» Piocurarores eieâos, hund laudapia habere : dempto tantum cafu » quo ip- bilem morem in pofterum' fe fecuturo; ÿow- forum parentes, aut propinqui ,Jtoc con­ mittant : cum enim maior dioccefeos -pars
temnentes przceptiftt, eos infideKbut vendere id fervet, congruuiti videtur, ut part mi­
nor ’majori parti confentiat. '
velintquos tunc emere poterunt · ne puelJi Chriftiani inpoteftatem redigantur infide­
lium·,' cos tamen pro (nancipiis non ha­
beant, fed id ftatim prefuli fignifident, qui
ita provisat , ut emptor fuam habeat pe·,
CCLVI. Cum éx antiquo mora, annqpn- '
cuniam, ac puer fnaneat liber , Cfc qui eum
»,
venundedit, puniatur: fiquivero aliter eos, tibus cuntftis regibus paganis Malgoarfcij, to­
emerint, non fecus ac qui vendiderunt, tum Chriftianoium’hujus dioecefeos regimen,
'
excommqnicationq coerceantur, ququfque
<----- f'—
.tum in fpiritualibus,tum in temporalibus ad
cum effctftu hujufmodi emptio ac: venditio ecclefiam it^epifeopum Iit.devolutum,«μύρο­
vefcindantùr ι; quod
,
fi* venditio'faAa
~ '
fuerit
ftulationes omnes, lires, negotia, & cauXbfotvatur vendens,
donec B fas examiner-, & de iis, judicium fert, ni.
infideli ,*ηόηn fcbfolvatur
vendent
't , auc
faltem Vicario, 'hilominiis nonnulla,, ur competens hoc fo­
puerutn redemerit
i__ _______________
cunAdcjue populo conftiterit, fe.egiflfc quan- rum declinent, omni poftpofito Dei timore,
rum potuit, ut eum redimeret. Vult criant f λ ) ad Reges infideles., corutnque tninifynodus, idque inftanter pofeit, Vicarios,
fttos provocant, quos pecunia in (uam par­
Caffanarioti & quemcumque de popuio vi*
tem fleâunt, non line ingenti Chriftianitases omnes-rmpendere pro redimendo ctiarn^ tis nocumentp ; quippe inde-'Reges occatio­
fitujivsipuero/fuis etiam eleemofynis auxi·
nem «ripiont , dc rebus Chriftianorum quod
ium przftare , Reges etiam interpellare, alias nop facerent, cognofcendi ; cumquo
yrsefulem denique convenire, & nihJ omni­ .Tyranni lint ac Idololatr* , plurimis inde
no prztermlftere, quominus puet apud infi­
multis,ac vexationibus Chriftianos afficiunt.
deles remaneat cum periculo, perverfionis. Ad hec itaque aliaque inde Cftriftiams imminentia mala przcavenda , prxeipit (yno­
dus urgent illime omnibus hujus diceccfeos
) DECRETUM XIV.
Chriftianis ,/ur illotym nemo quocumque.,
•
CCÏ.V. Quoniam maxime probatur fyno· C quzftto colcte caufa, fuas ad reges Eihnido laudabilis chriftianorum hujus dioece- cos , eoruruquo Miniftros abfque przfuli*
feos confuetudo , donandi nimirum eccle­
1'Centia, deferre audeat : quam licentiam,
fiam decima dotis parte, ab Uxoribus ha- , fi necelfe fuerit, ipfe eam prtenri, formo- '
. bit* ; ‘fubinde approbat diftributionem hu­ Ia , qu* melior ipli , dt opportunior v'ia
fuerit, concedet. CunÂa eigo negotia, qu*
ius eleemofyn* fieri folitam inter fabricant
ecclefi* ejufque Sacerdotes ? & quia .alicu­ vel judiciali fententia , vel amicabili con­
bi, ubi nempe regio vergit ad Auftvutn , non ventione , & concordia ad arbitrium judi­
fervatur pia h*c confuetudo, etiam popu­ cis ineunda , concludi debent, ad epileolos illos rogat , immo etiam iis przcipit, pale Tribunal deferantur
qui vero conria
aliisut hac in re Ce conforment. Vult pr*· fecerit, graviter, & ad arbitrium przlulis
terta , quod ia hac eadem fynodo , popu» puniatur, ac mulActur , & ab eccleli* ingref-

■ f · J Etfi Petrus eiannohius »«■· r. Rijt. Nreft. multis in loris , novum oftentum atque in­
ventum putet , Epifopos perfouam St munus Judicum aflumere ; tamen prudenti (fime , dt e» inge­
nio primitive ecclcfi*, inhibet noftra (juoàiii , Chriftianos Divi Thomae, coram Ethnicis judi­
cibus caufas dicere: id enim per omnia davit Paulus s. Car. rtf. 6. Irthr eam frttrt juii.
tir
, Qr it epi lefirlrr. Et quidem Judzorum etiam erat mos, ne quis coram Ethni­
cis Judicibus caufam ageret 1 immo cum Juura redaita fuit io Provinciam, prrfidei exceptis cauqs , in quibus de capite res effet, ceterarum cognitionem Judicibus Populi demandarunt. Si­
visti autem Judzi in captivitate « ita primi Chriftiani ex facultate etiam Ethnicorum , tuas per
arbitros , aut aliter expendebant lites t cum vero Chriftiani religio fub Chriftianis imperato­
ribus plene fuit conftiruia , Epifeopi erant ordinarii Judices in fecularibus etiam eorum ne.
fptiit , qui ad eccleGam , Parotc'am, rail dtaeccfim fuam pertinebant. Cujus rei inter ali»
uculentimmom teftunonium in Auguffino habemus , ex Potfido. Dt rite Λ>ι· c»f. *· quo feribit, non tantum Catholicos, verum etiam alienus communionis homines , quandoque ad Augaflinum aceefliffe, ut cotum lites judicaret. Et Auguftrnus ipfe D» o/-,< rumi. rrf· >0· eiuftnodi litibus obrutus, teftem vocat Deum.- ir Crmhii Jei nfnir» prier eturt. Unde fpknel idi , malittofiqu«( mendacii reus coav inciter Giannouiust vide supra peg. da N»r.

1349
Ammo

-

Diamperitana Synodus

gteflu tempote fibi bene yifo-prohibeatur.
DECRETUM ‘XVI.

« W .

juramentis in liscontroverfiis, qu» Inter ipfo» “
oriuntur ;fed iis tantummodo utantur, qu»
Ammo
in ecclefia Chtiftuna funt in ufu , & qu*
sr
non minus timeri debent, quam cruciatus
quamsumvis crudellflimi .

. 'CCLVll. Cum in Regionibus fub regum,
ac d<jM<iuoruni Ethnicorum ditione politis
vigeat- liée jcooluetudo, qua ad innocen­
.
DECRETUM XVII.
tiam rei, cujus crqnen aliquod ad Judicemdelatum Iit , ab accufatoribus probandajn ,
CCI VIÏ. Populi fideli» ab infideli difçrctio, habito ediam cxteiiori, ac incetii fiiit
reus cogatur vel/-ferrum candens manibus
attteftare , vel «Banuum in oleum fervens
perpetuo fervat a , quo inter le dicteti internofcercntur . Id quod pr» oculi» ha­
itpniirtete, vel etian^natata trajicere flumina
( r ) referta crocodili,, quod experimen­ bens Synodus» Ar fimul advertens inter Chrltum , fi reo feliciter contingat, innocens lia-. ftianoc hujup diocccfcos, dt infideles N«yBttur,fi fccus, illico criralnofus juxta delata, res, nullum haberi djfcHmen quoad'habi­
ex Ixlione accepta comprobatur , luat , nun tum, coitum rcfque alias «d externum culraro accidit , ut Chriftianl infipientes mju 8 tum 'corporis pertinentes pr»cipir,«r in po­
fte accufati, ultro experimento hujufjuodi
rte rum tntcrnufci valeant, ut Chri(lianoru<n
(e exponant; quod'licet aliquando fcTiCInullus audeat fibi auriculas perforare ex·/
tet contingat «cdique Deus eorum innocen­ tremas, nec eas deorfum vergentes, pro­
ti», & tinccritati profpicieiis fervet illxfos, ducere, ( c ) dcrntis feminis» quibus hoc otnihilominus qqta uitro fe offerre culpa non' nainenii genus apud omnes fete nïtlunés
vacqt, nam ell tentare Deum, <Si—latoi te­ commune eft ■ Qui vero hac m te contuma­
mere miracula polliceri ; dt qtfuid in op­ ces fuerint, ptxiulis arbitriopuiiianttit. Preprobrium Catholicae fidet ccdefe poteit, prx­ terea non illis permittatur, ut'ai.juid ex
eipit fynodus', ut Chritlianorum nemo fc de­ auro vel alia materig yx auribu', appenfum
inceps ad hoc fubeumium experimentum fe geilenr ; quod fi noij paruerint , «ii eccleiia
paratum offerat, nec genus hoc probatio­ arceantur, nec eis Cailuie exhibeatur , do­
nis fu» innocenti» cxqdtrat: quod ii fccus nec re ipfa fimilia ornamenta abjecerint.
fecerint , fciant fe lethaliter peccaturos Tamen qui habuerint aures jam antea perfolrto
Deum tentando .· ulterius contravenientes _ foratas
_____ _ , rparvulis
_.--------- exceptis, rpoterunt
.
a fuo prxfule acriter puniantur . Qudli per C mote eas onurc, ut libuerit,
reges, dic dominos ad hoc experimentum-,
genulque probationis compellantur, Invito
DECRETUM XVIII.
hoc patiantur animo , voluntati divin* con­
io ime», quandiu vi, injuftittx, ac tyranni,
CCLIX Synodus , cui cordi eft horum
di regum Infidelium fubiiciuntur. Si tamen chriftianoruui mores , quantum fas eft re­
ab ipiis exigitur , ut jurent apud Pagodem formate, refque omnes ad dhorutn difclplivel interpouta alia quacumque re Ipfi dica­ nam pertinentes apte componere, cum pet·
ta , fciant fe reneri prius mortem oppete­ SeAura habeat effrenem licentiam bibendi
re ,quam hujufmodi predate juramentum,
traça , cujus largior ufus fxpe in caufa
cunj juramentum aflus lit latrie, cultufque fuit percuÆonum , homicidiorum , aliarutnfoli Deo przlUndus . Demum Chriftiani ca­ que perturbationum ; prxeipit ad vitandos
veant ( b ) a pt*diAis probationibus, Ac hujufmodi perniciofos cxcefTus , ne extent
Q q q q oiul-

( a ) De iudiciit, fc probitioaibut per aquam- ferrum ignitum. Ignitos etiam vomere, fee.
vide Martens. Or Arr. lib. j. tjf. 7. fc de natatu 1Λ0 Iodo tum Kaempfer *·«·,». Caari.ar. laftir.
». retae. s. t*l· ai«· fe Vine, a S. Catb. pqg- »J·· “hi plura de probationibus Malabarenfium per
Crocodilo, , fe per immidionem manus in perforatam capfam famelicorum Scrpencum. Q»at omnia
potamus, tam in Eccleliam Orientalem, quam ia pcc i dentalem nodram inveâa eCe ab antiquo Hebrxorum ritu, quo Maritis aelotypiar fufpicione eUttoraniibus , permifit Dominus uxores ia templum
adducere , ut agnae amarer bibendo, innocentes, illarum kaudu fecunditatem f adulter» vero
mortem epotarent . De quo K«O. (· Confute Hadriani Stela ad 1 docif. lar. raf· s- aerae. 10. *
Commentar. Blaf. Ugolini m buee locum eam. > Ihfur. natif. lar.
!>·{. a·*· ,74».
fe Murator. Xariq. Diftrt. .yg.
[ S ] Judicia illa nenti ufitatlfihna , ha fc probatiSma fuere pluribus , aliis ex adverfo ca im­
probantibus ; ejufmodi fuit Agobardus Lugdunenfis Arcbicpifcopus , qui libellum ad«crfus ca_
conferipiit , Ivo etiam Carnotenfis ia IfiJ. ab HtiMtrt. Ct*·»·*. ea.n coofuetudinem damnat ;
que quidem antiquiSma e* , cujus etiam multis 10 locis cum plaufu meminit Gregor. Turoa.
przfcrtnn lib. 1. d, Glee. Mart. t*f. ti.
1 r) Textus Lufitanus habet, quod nullus Cbriftianorum auriculas inaurium pondere, aut alio
modo producere curet, iifque uutur verbis, jfeaSam Cbrt/n*· ft/a ·*(·!· a farar *t trtlbat t
•i* ftttltt tttftr, ttraada or malSarer . Crotcus autem eque doffus tdiumare Lufitaoo ac dogma­
tis ita vertit in Htif, Cbrijl. Sad. gag. art- Qgt «ara* Cbrriir* ·' »it t ft frtctr ht trtilltt tir a
Itt f*irt lirtr far fa ftaratt , pear ht alhajrr ;'lia ut cum tentu, intendat, quod nullus ftfe au­
ritum affefcct derails feminis, quarum id e it proprium, ille legit ; Ncmu auticulas fuas ab uxore
fibi producere deorfum final. Qpam bene cuuveniant textus dc Ccoaei verbo nemo non noverit;
aptius proferto ipfi auricol» Mid* convenirent.

T

1351

DlAMPERlTANA

SyNODÙS

. I3Ô2

___ ...
'n vici* chriftianorum ta Berne, In quibus . mafculo*
in· gradp valde remoto confan*
Anmo Orraca vendatur,
etiam in linea cranfverfa tranf- Ammo
prohibetqtte Chri-^gbineo*,vcl
'
Cittisri • t.anis omnibus ftenfiitoris munus, fub poe· euntibus sfemine interim vel mifere pe­ Chiiiii
reant , vel egeftate impuife fe proftltuanf, »W·
nis prrfulis arbitrio infligendis ; cuju* pre­
*592·
cept! ca infuper'caufa etl, ut nimir.um vi­ dum de illis nullam rationem ineunti nec
tetur, quantum fieri poteft, commercium erga illas aliqua obftringi obligatione pu­
cum infidelibus, qui promifeue cum Chri­ tant . Qur omnia cum unt contra natura­
ftianis ad eas Tabernas emendi, manducan­ lem rquitatem , ac Juri» pofitivi fanâiones
di, ac. potandi caufa accedunt; cx quoil- in naturali equitate fundatas, quibus ftalud et um. fuboritur, ut in contortio illorum tuitur, ut filii, filirque in bona pa(erna_
fuccedant, parentes vero filiabus fuis, tan­
niuiu. a Çhrift'.ini» licenter perpetrentur·

quam legitimi* heredibus, hujusmodi bona

DECRETUM XIX
x
111
ipfis re
reliituere
teneantur. Decernit itaque ·
\
ac déchirât Synodui i confuetudlnem hujusCCLX. Cum perfplcue Juftitie adverfetnr modi effe prbrfus illicitam, neque confanr
ponderum (a) five librarum'difriepanti*, guineo* alios pofle hcredjtatem capere filia
& Inaequalitas,,ubi agitur dOtsdem rner-B bu* extentibus, eamque
iquc capram reftituerc
/ibus in eadem regione vendendis confiet- debere. Rurfus ma feujlos
î os Bon
non poffe
poffe inter
inter fe
fe
que Synodo, pravum hanc confuetudinem facultates dividere ; quin «qualem feminis
adhibendi dlverfa pondera ad vendentiumi partem attribuant : quod fi secus fecerint,
ipfis ih ea parte remanent debitores: dettaarbitrium in hujus dioecefi* vicis, ac eo­
rum Tabernis fuilfe induétam; ad catA radi­
fla enim tertia parte fi de ipfa teftamen-'
tum fecerir pater . reliquum «quis portioni­
citus evellendam prxcip<t, ur in uno, eo·
demque Pago ad easdem merce» ponderan­ bus inter 'filios, filiafque diftubui debet,
das «quali omnino libra venditore* omnes dettahi etiam debet pats illa, aux collai a
utantur, atque adeo io officinis . ac rabet- tute a parentibus tanquam dos filiabus con­
nis omnibus, in quibus tes venalç* proflant, jugatis, cum OTu* ad majorem cumulum fa
ad menfuranduin earum pondus non alia_. cultatum ominum accefterunt. Decretum
adhibeatur libra , quam qu«fit pcrfcAe cqn- hoc prccipii fynodus, ut in poHcnim invio­
forims communi ufui locorum, atque re· labiliter fervetur, rogat que populo,. ut
gfbnum, in quibu* re* venduntur. Qii ve­ Idem Decretum tanquam legem recipiant ,
to parere recufaverint, a prxfule punian C
1 eamque ab omnibus cuftodiri, St fervari cu­
tur pro fuo arbitrio, fi prius per vicarios rent , illudque pr« oculis habeant, fe ad
admoniti, non refipifeant , & 6 opus fuerit Id naturali jure obligari, neque negligi. Si
poenis ac cenfuri* fubjiclantur, cum in hac vem confcjenrix labem id poffe citra gtadioecefi Chriftianorum regimen fitecleliafti
quis vero aur propinquorum numero, perentum facultates filiabus debitas furripiie
cum , nec aliter quam per cenfura* vis çoarit,aur fi filius «quam portionem forotifliva in illos exerceri poflit
bus dare derreâaverit, vel demum fi eas
retinentes, /rftituere nolint, per prafulcm
DECRETUM XX.
ad huic obligationi fati,faciendumi,. porcis
ac cenfuri, fi opus fuerit, compellantur ,
CCLXT, Cum in hac dloecefi tnafculi fo­ refpeéHve infuper declarentur excommuni­
lum in heredes inftituantur > penitus exclu- cari extra omnem abfoiutionis fpem, quo
fis G-minis. Excluduntur enim vero femine> ufque cum effeâu obediant , ac reftituant.

ctfamfi parent** prole mafculina carcanr,
& non folum fi jam conjugate dotem rece- q
DECRETUM XXI.
perint t fed · et Ia tn fi innupte fuerint, ac
nuptui prbxlmx', imiuo etiamfi infantule ,
CCLXil. Adoptio a Jure mfotura fuit in
dk a materni* uberibus nondum depulfx . fupplententum filiorum naturalium , quam
( m ) Hinc fit, ut parentum bonis ad obrem habenctbus na tura/er ftfiqs, non h
(a) E nuci* Indie« fucco, quem vocant Ind' $«·* vel Teri eliciunt illi medio ealbllitorio igne,
liquorem perfimilem Spiritui vini lieltrt, Xr*u« wta ,■ Hifpanice -d/auroror·, qutm appellant
Malabarict ^iretiaui Orta»·, quod quidem potionis genu* , ooo fecua ac vinum, reoiulenium indu­
cit. De quo ficuti, & de utilitatibus . quas orientales Indi ex Palmeti* capiunt, legi poteft P. Vinernt. Maria a S. Caiharin. Carmehta Difcalc. Piejjre dr /adv-V,*. «. r. J.
(i) Ut habetur Pro», »o. v. io. Pandar <Jp pendva , mea/ara ÿ ata/ara, arrantfar <bam>a«*Jr tf
tfvi btem
propter id vetitum luit piurmn, m concilii*. A re la ten. aaail.j. prxfcrib.t, quod
ftnitie aVfae jufa
& wfartt Parifiend. ana*
Irtri. rap ji. CJulinodi fiateras dolotas ac inequale* prohibet.
(<> Liberum erat olim ex Xlt. taMir filic, uti occidere, ita exheredare /. tra D. 4· iil·/. ©
Sr pej*. at id nominanm feri debebat a filix autem poftrem* exheredari poterant, immo A prx
teriri, rebâb tamen.illi* legato: Ulptan. /Vax^a, . Ceterum feminarum hereditate* coercuit Irx
Voconia * qua prxter alia fuerat cautum, nejemina ad ullam dcfuodorutn, fucceflionem admntcte
tur.· eaque lex etiam jd'herede, fua, & conlanguinea* perimebat* adeo ut neque unicam «filum
heredem inft>tuere liceret. Auguftmut dum itiui legi* meminit /ii. j. de Ciaii Ori t»f. at. ait
/rj*
dtf»
. Vide CL. erudiiilOmum Gravinam , Dt /rf
<F [··■ «·- '»Z »«· * Heinec. X«r/f. ««». ad
/<». j.
.««, 4.
Veruntamen in to­
ta ferme Jtaba municipalia'caunt ftaiuta , quibus novifSmo Juftmianeo Jure abrogatum eft , ut tn.
leftal» fuccclfione* agnatis viriht fanguimt deferantur, exclufi* femini* ceterifque confangumeis.
Qp* haiuta non modo pro ccclcfiaftica ^yjone comprobavit, verum etiam peculiati conffitutione
finxit Van. Serv Dei innoc. XI. incipiente t ttftrah, ofitii. Adifiicatd. de Luca Dt f.etaie.

,

13Ô3

·

t

»

Diampiritana Stnodus.

1354

cet extraneos adoptare:
Ex Ignorantia ibeat; adhuc nihilominus in Olla adoptionis
A'nwO t^me Juris fcplffime in hac dioecefi contin- çxpreffiS| verbis prreaveatur, fi adopyntl
CttxtiTt git, ut Chriftianl filios fuarum ancillarum poftea filii nafcantur, adoptionem hujufmor
- -- · domibus
- -------*529· vernas,
inque eorum
natos, ---■
vel di nullum habituram efle effeAum, ut hac
etiam alios quosvis adopteny, quamvis filios via, quantum fieri poteft, impediantur in­
njaturales'’habeant; idque faciant, vel quia juri» , & perturbationes , qu» ex hujufmo
cum propriis filiis rixantut, vel quia in alie- di adoptionibus, nimiaque adoptandi facili­
nos propenfiores funt ; adoptati autenu. tate oriuntur in hac dioecefi.
•quam cum propriis, hereditatis portionem
DECRETUM XX III.
fortiuntur , quod plane
montra jus, &
aequitatem , ciditque in malum ac detrimen.
CCLXIV. Prrcipir fynodus, ut Chriftiani
uih filiorum naturaiium. Quapropter pro­
hibet fynodus hujufmodi adoptiones, ab ha­ omnes hujus dioecefeo» in Vieil, Si Pag·’
litnul congregati focialiter vivant ad evitan­
bentibus filios naturales , vei fpem Illos ha­
bendi · Quod G fiant, nullius fint roboris, da mala , qu* viventibus In filvis imminent,
nec ira adoptati hereditatis partem aliquam ( tJ tum ex infidelium commercio, tum_.
habere poffint extra id, quod per modum Betiam quia fere nunquam ad ecclefiam ac­
legati iisdem relinquatur a teftatorc ex ea cedunt, nec facramenta frequentant,'dotertia parte fuarum facultatum, de qua Li­ Atinam item Chriftianam plane ÿclciunt :
bere teftari poteft, quod prafertim habet Hujus rei executioner· fummopere Synodus
locum, fi adoptio f»Aa fuerit ante fobolis commendata iifque ad quot pertinet injun­
procreationem, & hxc deinde procreata fue­ git , ut receptum Chriftianorum e Silvis in
rit i declarat infuper, adoptiones ante hu­ Vicos, & pagos, efficaciter quantum iru.
jus fynodi celebrationem faAas, filiis ex­ iplis eft, procurent, novos Pagos cum no­
tentibus, nondum adita hereditate, nullas vis eccleliis extrui : fic enim fiet, ut Chrieffe, nuliiufque valoris, nec ita adoptatos ftiani procul a confortio infidelium facilius
induant .Tandem inculcat Vicariis, ut oves
habere locum in ipfa hereditatis diftributione, nec ad eam vocandos , aliter reftitutio- fuas conentar in h»c fepta impellere, pro­
ni manere obnoxios, ad quam, fi neceflum ponentes ipfis fpiritualem profeAum non
fuerit, poenis, & cenfuris per. ‘prefuleio mediocrem inde futurum· Prsfulcs etiam
cogantur ; ceterum non eo fpeAat hoc de­ in hac re promovenda ftrenue operam colcretum^ ut qui jam dudum accepte here-C locept fuam ·
ditatis pacifica gaudent pofleflione, ab ea
decretu m xxiv
deturbentur, cum nihil magis c*rdi fit Sy­
nodo, quam publicam pacem, ac tranquil­
CCLXVI. Synodus commiCeratione mota
litatem tueri: quamobrem precavendi cau­
Chriftianorum hujus Dioeccfeos, qui a re­
fa perturbationes omnes tantummodo, uni­
cuique refervat Jushnterponendl, prout ju­ gibus infidelibus eorum<|ue miniftris moledicaverit , expoftulationem de injuria, fi 11 is, dt injuftis perfecut ignibus f«pef*pius
qulmyhap (n re dp qua agimus, paflus fuerit. vexantur, nec alia de caufa', quam quia re­
ligionem ipfis exofam profitentur, nihil opDECRETUM XX LI.
portunius elfe confiderans ad has oppreffio. nes minuendas, quam fi rex Lufitani* hunc
CCLXIII. Quoniam, juxta morem hujus' populum protegat, dt tueatur ; cum alius
dioecefeos adoptandus adducitur ad episcorex non Iit in oricrite, qui hanc clientelam
pum, (£)dc prcfulem, cui exhibitis aliquibus fufeipere poffit, ipfum enixe orat, ut huic
at reflationibus, Adoptans profitetur fe vel- D populo patrocinetur, quit partes regem ople cum in filitian accipere, dt poftea concef-, timum fufeepturum effe confidit, quippe qui
fa per ptefulem olla .adoptio perficitur ; non ignorat , Chriftianorum regum efle m
defenfionem catholic? fidei, opes, arma, &
prreipit fynodus, ut preful nullius in pofi opus fuerit, vitam ipfam impendere. Ro­
fterum adoptionem acceptet, qui habeat
naturales filios, aut filias quod fi non ha- gat etiam rcverend.tliuium métropolitain,
huic

.

(a) Adeptio inventa eft in folatium eorum, qui liberos non baberent, unde ad furia nonnam
Synodus, eiusmodl adoptiones compelcuit; etennn adoptare 11 communiter nequeunt, qui vel per
astarem ( minor debet elle do. annorum) liberis procreandis vacant , vel ill· , qui liberos habent
naturales; illud conflat ex i. s?· *■ s. jf- !>b. t. 1»β. t. ti. hoc vero laudata l. if. i. J -f· ni. Et
beet principes Rom. aliquando adoptarent alios, quamvis haberent filios naturales, ut domum
regnantem tn Imperio fulcirent, tamen id reprchcniione non caruidc oftendit, Jac. Pcritonius
•dorsead. Htf. r»p. J·
( b ) Cum adoptio certis folemnitatibus adhibitis peragi deberet apud Praetorem aut Prxfidcm,
vel alium Magiflratum , apud quem erat legis albo, epifeopus vero Malabancus, osidinarius ef­
fet Judex dt Magiftratus Chriftianorum Davi Thum», aptilfime ftatuit Synodus , adoptionem co­
xam Pr»fui» celebrandam ede.
.
( « I Smgulk faim|i» feorfum in agris ab fe occupatis , initio habitabant , qpgionibus in­
ter fe locrfque disjunflc, quales Theleus [ ut ajunt ) invenit Athcnienlcs , quos ille pri­

mus ex agris cocbit in Civitatem; vide Gravin. t)t /ur. Nat. caf.'it. Qpi de civili hominum
flatu fcripfere, tn duplicem oypofitam abeunt fcntcntiain , circa focictatcm ; 11
contendunt
nullam cx rationis inttinAu focietatem agnofeentes , cam inflitutam cite propter propriam uti.
jitatcm , amoremque fui; illi flaruunt homines ex ipfa natura m focietatem con-enile; unde
ordo focietatis , ac propterea fumm» Potcftatrs ex JDco funt ; qtque na melius intclligitur

locus
Mat-

ille Paul) Rom. sj. v. a- Adihs CL. Spada *·»·. s. JUrrr. 4. it Cimi.

tin. rm,

,

_____

I355

Diamperjtana Stnodüs.

OIVIW fynodo
a Ji-xrwv prendentem
friWMMCUCVtn ,y ut
u· omnium
u.u.nouuhuic
0 mine niajeirati
majeftati fu* hec
h*C fynodi von,
vota, preClaimce (que exponat, &
omnium
Chri~ horum
‘
■
— ·.

ftianorum obfcquia > & voluntate· ad re·
Îfi* majeffatis fu» imperia alacriter capefenda paratifiimas offerat.

1356

unicuique earum , pro Sacramenti· adtniniftrandis, ac fpiritualibns alimenti·, Chrlfliano populo reficiendo, territorio conve­ Cxt^n

nienti attributo, nomindil etiam, defina·
tique fuere, «Icarii 4 parochi ; at minores

non au 11* ecclefi* , qu* nr* parvo fidelium
numero peculiarem parochum habete non
DECRETU^ XXV.
poterant, vicarii* vicinarum ccclcfiarumcommendat» funt qui defignatl fubinde ad
CCLXVII. Com In prefenti fynodo aflum deofculiandam manum Reverendiflimi Metro­
fit de rcbu' ad fidem cathclicdm , facramen­ politani fingilhtlm accefferunt\ & iit cundhs litteras vicariatusdedit, authoritatem,
torum eccltfi* ufum , neçnon ad teformationem fpeAantibuj, tum ecclefi* tum mo­ ac onera Officii ipfi» exponent, nec nonram populi Chtiiliaai; ne b«e oblivione de­ pnrciplens Populo, ut iplit>tamquam pro­
leantur prxeipit ut omne· eccleliarum vi. prii» Parochia, palloribus animarum Tua­
carii decreta omnia in hac Synodo conllitu- rum. debitum obfequium, debitamque obeta, fideliter tranferibi curent, Ik in lingu- B dientiam exhiberent. Qjibus erga unum­
lit ccclefii» affer vati unum faitem exemplar quemque eorum peraAis, commonefacient
perfedtecoofonum Malabarico autographo, omne» deinde generarim, clfque Injungens,
ut nullam fui officii partem omitterent ,
per reverendum archijiaconum hujutepifeo·
patui, & patrem reâorem collegii de Vai- eofdem coram fe genuflcxos ita di adloquulus.
picota fubfcriptum . Pricipic. infuper , ut
cunAi· diebus dominicis , À aliis diebus fePr« aculit , venerabtlet (a) at dilefft
fii« par*aliqua fyaodi populo recitetur, dum­ fratret confacerdotet , <fr fecuharei Pqjiaree
modo habenda non fuerit concio, aut Ca- fidelii fofuh, habere debetu, not quamquam
techifmus legendus a reverendiffimo Metro­ indigno/ , latum tenere fiaronn fummi tacerpolitano editu·: in ecclefii· veru, in quibu» doiu ; voi autem Eleaiar , Λ- Ithamar milegitur Catechifmus, legatur hic diebus do­
minicis : reliqui* vero diebus feffi» fyno­ re fifqflolorum Chrifti Domini; Vot jeftuadus ; neoeffe ell enlro ad omnium notitiam gmia Xaeraw difiifulbrum ; aer efle de o»pervenire, qu* fuerunt In eadem fynodo de­ #ir , trrrtflca die judicii rationem ‘reddttucreta , vel prccepra, ut poflint execution! C rot ;, vat item dt fofulii , quot nunc Vooit
mandari . Autographum item fynodi hujus, commendamut , aut not tutari, inter banal
Reverendiffimo Metropolitano oblignatum-, ·< fidtltr diffenfatoret domui Damini inve­
ccterifquead hunc finem convocati*, eadem niamur : itaque diteffiffîmi fratret, & nofynodus aflervari vult in Archlvio Collegii ftrum veflrumqut fericulum firffmtt ; unde
de Vaipicota Societatis Jefu, in hac eadem vot monemur , tc fummop-re in Cbrtflo ιο­
dieecefi, ut inde apographa, live exempla ,
?|uotquot fuerint Ecclefiis neccffitia, de- wer/ mente teneam, quodque fotifftmum efl
cribantur; alterum vero fimile, in Archi- turn veflri aaaerrr ratio fo/iulavertt , exe
*
vlo aflervari ecclefi* de Angamale, quod cuttont mandent .
irchiepifcopatus vocant , pariter fubfcri­
ptum a Reverendiffimo item Metropolita­
Domino obfecramur , ut 6- vita 4· converfano, archldiacono, aliifque fibi benevilis: uone trrefrebenfietlet vofma cunffti exhi­
ita enim fiet, ut quoquo tempore exempla , benti/ , fuavemque beate famae odorem, &■ vir­
five apographa neceffaria defami, d: fi opu» tutum omnium exempla papula Dei pretbeam:
fuerit, collatione faAa emendari valeant .©/>»/·< m vejirtt dnmtbui non maneant , futrPoftremo fummopere inculcat Synodus cun- p‘ffa
- prrtferum,
eut eteam captive, ipfarum
Ais vicariis, Caflanarfis ,Chamaziis, omnl- demum dm mum familiaritatem devitate ; qua­
bufque in univerfum populis , vicos , & pa­ libet toff e ad divinum tu ecclefia officium re­
gos Incolentibus, necnon unicuique Chriltia. citandum furgtte, quod flam cerit/que bo­
norum hujus dioecelis 'n particulari pr*ci- ni integrum exfoivatur ; quo item peraffo
p>t in Domino, ut obfequenti animo de­ Vcftrornm nullm , nifi a media noffe pracecretis hujus dioecefan* fynodi obtemperent, deute jejunut, ab omni cibo potuque vel mi­
eaque fervare, & fetvari curent , quantum nima , facrum celebret ; endutut inj'uper fa­
in ipfis erit, ac ad normam ipforum ab iis, cet! vejitbut , nfque muudir femper , fir ntad quot fpeAat , pupuli, vcl familic gu­ hi me lacerti : Corfu/, <&· Sanguinem Domini
bernentur. Que omnia fibi fynodus pollice­ nnflri·Jefe Cbrtjii fufetftte cum amni reve­
tur , auxiliante Domino Deo, Patre, Filio rentia, humilitate , obfervantta , ac favore,
ac Spiritu SanAo , qui vivit, & regnat in expiant prim feccatit facramento canjffimi
eternem . Anren .
ofud confeffarium approbatum cum contritio­
PerleAis igitur decretis, divifa fuit dioe· E ne άτ dolore criminum ; fohflîmum, fi f re­
refis in quinque fupra feptuaginta Parochias, cuit alicuju/ labatu conjcltutta vor renor-

ί n > Hec admeaiiio Synodal». ad exemplar effornata eft illita antiqua, qoajn ia C,d. a,r.
St!.. *»M.
antarum urunt 700. habcBua, eduaot etiam ab Steph. Baluxio , ad //,· ca.
4itu Hi/fauten/t *q. Hivifuiii vulgo Brp·//. Habetur etiam ia eent· torn, dicenda; recitat»
decict i ; demum »» j. tam. de he. Utm, tine a Dqmin. Georgii edita Haara brn ante <T44.
McneCtu autem, qu* India ift&ato pedeat adjunxit· Vid· Georg, g. 44«.

..... .mMMl

'W·

___ _
Ammo

1357

Diamperitana SîNOdüS.

1358

’ ,*arParalia t tbpallx fint ex lino, nee .ea omnia , Uoftr ina fana dr catholica , in “ 1
CHiiarr
difpenfatione apiflolica, ahii ex panni/ A Dominici/ feflifque diebut papule exponant : Ammo
* confici valent, eaque mniidiffimn effit debeaf, ■ predicate praterea verbum Domini, cum pro* Cm»i»ti
*599· cunfla etiam facta vafa, alm in vgfit »»»· ftiln. veftrarum ovium . Curam babete pan*
*59P·

per am , peregrinorum , viduaram, agroto*
rum , ac orpbanorum Veflra parochia : pere*
griaot infuptr convivat babeatit
befietali­
tatam fervent, m qua vofmet alur urru/hr
prabeam . Bm-diilicaem aqua cum Jale v
tufhi Dominici/ tn ecclefia, ante Miffiam
factatie, eaque populum afperght ; ad quern
finem determinatum va/, ant amulam babeatit. Sacra vafd > aut qundcumque ex fierce ·
ornamenti/ ecclefia, five pagano > five cbri*
Jiiano, pignori ne dem . Cavete ab ufeern ,
negotiatione, conteaflibn/, offiem pablici/ pro*
jantt , ac ah natione bonorum, qua tu fierit
coufttinti acquiram : ecclefia eatm re/ funt.
Bona ecclefia non vendam , uec pro aliie
commutetif. Fontem bapnfmali/ ficubi fuertt,
nindam coafervem ; fecu/ natem , fpeclal/
vat ad id tertum dejhnatum , decenti >a lo­
co peuer ecclefiam , aut facrartum affitrvttnr.
Edoceam enam parocbianot otflrn > puero/·
praferum. Articulo/ fidet, Symbolum, ora­
tionem Dominicam , praeopta Decalogi , Λ·
Ecclefia; ex qua ratione quatuor lemporibut t
aliifque b'igilm fit jejunandum , ante Qua*
drugefimam etiam , populum de confcffiont^.
facienda admonete : Parocbianorum excipite
. - - ---------Confeffionet tam cbaritate, ac ingenti eorum
rft , deferat , vel ad altam tranfeat, incoo- C Jpirtiualu profe flue defiderto . In folennm
fulto prafule ; nec piarer ecclefiat unat re-, Hat ivitatil , Paftbetit , 6- Penttcoftt/ ,
gendar accipiat , ad ver fur facrorum Cano- candet ad Sacram Eucbarifitam fujcpiennum fandionec ; neque a plnrtbur una rega'
Cur ; fed unaquaque fuum proprium parochum
ac paftorem btbeat . Extra ecclefiam cete, fit capex, Eucbariftxa menfa communionem
bret nullui , nec ulle armaram genere, ae aeghgat . Lite/ quafcumque, content/oae/,
Cultro quidem t tona fefeenfe taftruftac , et inimicitia/ quantocia/ inter veftrot fub*
facrum celebret. Parocbta ulteriae incola fi­ dito/ fidnte: curate tafuper at vivant fin*
me /icentia parocb- , facrum Synaxtm noa cera amicitia , Λ* cbaritatii Cbrijliana via*
exbibrat , nifi ittneranti , nec item ra alte- cult/ tater fi mate caajaaflt ; fi quit autem
alteram alloqui detraffavcrit, eam feanda*
h, aut odio habuerit , admiueatnr a vebtr ;
amne/ uniformiter , ut amntr coufnfio , ac
fcandalum abfit, obferventur. Calice/ $· /ateam
Γ
ex auro tantum fiant
f
, argento
„
,. /
ftanno O temporibu/, potiJfimum folemaibai fefltr, je.
communi, aut* indico,
-.J—- eoa vero ex
-- metallo,
■·
fuaiorumfuc dtebur » fane confilto ab uxo­
ferre, vitro , cupro, aut ligno . Sacerdot V- rio opere vacare fuaaeati/ · Hemo veftram
paroebut parue b tu infirmo/ vifitet ac file­ induatur vefte colorata i fed babitu bonefto,
tur ; ceufeffionem etiam excipiat, ac propriit quique facerdoter decet, tacedam . d’ope*
ipli manibn/ Eucbarifttam ,, ac Vaffioaem lot lajiruite ta modo fervendi diet f'Jiot,
extremam , dum oput fuertt , tie imperitat ; iifqut tnfiaaate , ne laborent meatbat, trt>
eoe proinde cum vtfitavtritu, admoneat" at
eam poftalent cam opat habeant. Htmo quid­
quam vel * minimum accipiat pro bapttfmate, tit prafcattbu/ Sacram peragat" ; monete po*
Sacramentorum admimfiratione, aut pro mor­ palam , ·< quit tam aitert defponfata , tea*
tui/ fipeli/adi/. Parvuhrum unllu/ ob incu­ trabere audeat : ficati neque cam teafaagai*
riam veftram, abfque bapltfmate, ont agra­ ace > eat a domo paterae rapta ; nec Jbleaaet
fant tum , fine conftffioue, àr facra communio­ aaptie/ celebrari ,
exoret folenaiter duci
ne , decedat - inveatatar nemo potator ni- vettttt
_.............temperibu/ Jinat" . : pecudum
____
cufto*
mia/, contentionem fautor', armorum gefta Ede/ ,firvofque, ad facrum dtebu/ faltem
tab. fmuVmonarvuarnn
n
.
i
J
,.
„ J
Deminuit audiendum compeUite . Patriatt,
at qant a fuero fonte fufctperunt, edoceant
Symbolam fidei, & orationem Dominicum,
aJFdcetit : nec veaaadi exercitio, ut ex offi. vel edoceri eareat * admootte Seafiam Cbrifcto , ave, cane, aut filopo vot dedetit. Qum ma « et oleum tam Catbecumeuorum , cum
in Doafino vobit innotuerint five Evaugeho ,
Infirmorum, tn Ecclefia ajjbrvate loce decen­
·■ Scripturi/ Sacri/, five bonorum exempli/, te, mundo » munite, & clave obferato Qa )

d"
J ad‘ hoc
'
deputat", propriit vot mautbui
levare debet"; effiufa deinde aqua, qua li­
te funt, in Bapeifteream > pifttnam, aut cmmeiertxm ecclefia , alta ad bene ufum fi robe
eÿ'ffia : ea demam diligentiffime ab flergit e :
mappit etiam nitidi/ ornetur Altare, fwM
eam corporali trei erant > ad celebrandam :
fteper altare mbit, prater reliquia/ fando*
rum, eat ret facra/ ad facrificium defervientet, collocetur ; mijjalia veftra, breviaria,
ac libri precum, fiat beae compafti, ac inte­
gri : ecclefia veftra fiat optime contefla ,
nitore item caram pariete/ , ae pavimenta
prafalgeaat. In facrario , vel prope aram
maximam, vorago babeatar pro abfameiida
apua , qua lavantur corporalia , facra vafa,
tb- factrdotum manat oleum facrum miniftrantium-.fit etiam in Sacri ft ia vat, aut Lava­
crum > manda opplenum apua, ubi facerdoter,
ac altari/ mintftri manu/ abluanm, tfi niti­
dum manutergium dependent , «r ea/ deter­
gent : foret , porticufque ecclefiarum fint ex
fetida materia , ac bene obferatx. Veji rum
nemo alicuju/ ecclefia curte fe ingerat, ab/que facultate , A* notitia fraiilu ( etiamfi

( a) lie aUâil ■ «. Ιβοιίκίο K>Kh<adilor Itatue. j. «pud Marduin. CelM, Ceneil. t/m.
cal. ■

*

V

i·

1

*3^9-

Diamperitana Synodos.

-

ι.3θσ

■ 21'o

uec de ipfi qutdqutm' per modum medicamen· pohtanum allato ,ifque Pontificalibus indu·.
Αχκο
" •"ttr,»fi>iitt : graviffimum rurat td foret Atus, Bt in Faldiftorio Cedens, Mitra capiu
Ciraisn
rw.*/«'<''£<>·>■■ Unafyu./·^ nfdd fe babeit Cu- impolita
■
* ­
, ----------------------------------------laudata oblignavit decreta. “Poti
lecbijmum , fr^expofii innem Symboli , <4- £c· ta deinde menfa in meditullio Capell» majoclefieflicat Oraitoner , jupeta exfqfitienetn_ sis , fu perpoliris etiamdecretis, omne* quot­
Sanflirum, dr 'Catholicorum ecclefia doflu· quot____
ad_______
fynodum fuere cohvocati, cum ecrum , unde fi» filxtt frojf tetre , cetcrofque clefiaftici, tum fecu Ia res, eleAi ac ^rocucxborlari valeat ; jfcuti tfr- banc *tynodnm, ratorespopulorum, manu oopria coram fy­
nodo, populoque fubfcripferunr, ac.obfignaut ex tit , yv· ibi efecernuntur, d- vo/artiffit > populumque commiffium. dirigant} fi· runt,.ad numerum tredecim fuper oAingen, demque Catholicam, y ara st tpfa exfonct, cuutot ; videlicet Calfanarii, Λ Sa cerdo tea cen­
flic déclarait . Claro dc percepttbij'p. JWTÇ, tum quinquaginta nes; demptis diaconis,
proferte Miffi» introitum, orattoner 4 Ef^ fubdiaconis, ceterifque Chamairis ; eleAi &
fioler , Evangelium, ec fimbolum fidet: ara- . ......
procuratores populorum , cum aliis ex printtoncc vero fecreioc Ganodit, 6- congregatio- Cipalibus, qui una cutmiilis acCeflerunt, fex•rr , Voce dicite fibmijfa ; dtfltnde, ut ·«■ cçnrl fvxaginta, non computatis incolis lo
lo-­
interrupte · Recitantor autem tn Choro, »»· B cl de Diamper, ubi fynodus fuerat celebrafriut Jequenttm Verficulum inctfiatif , quam ta ; plurimis etiam e finitimis locis, necndn
. altera part abort antecedentem abfilvent, Lufrtanis plurimis, cpmitantibus D· Anto­
nium D. Noronha Capttaneum Cochlm , quo­
neque ex trafiterta voce , <br canta profitalir,cum perturbatione Officii Divini, neque rum Senatus» ceterique de*regimine Civita­
toofufegr muffitando reciiette . Symbolum S. tis fynodo Interfuere·
Signaris Decretis, furrexit reverendiftimusAibannfii, fummam fidet cbatboltca continent , memoria retinete ,. tSr quotidie recita­
Metropolitanus, depofitifque infulis, ante
Aram maximam flexo poplite ,lncoepit Hym­
te , Exoret fmor , oratione/ , baptizandi re­
lut, ung.eudique etgrotbt, ordinem commen- num : Te Deum laudamut , & cum ingen­
datiouit animet , ac officia Defuiflorum , ad ti gaudio, ordinate progrefta eft Proce βίο
folennis, qur circuivit eccleliam cboris connormam fitcrorum Canonum , Or ufum S. Ro­
manic ecclefi» > totiut orbit ecclefiarum Ma- clnentibus, & Laalpis latinoidiomate, indi­
y trit ; paritefque exorcifmor, dr beuedtAdo­ genis autem eccleliafticis , Chaldaico i popu­
nem fnltr, dr aqu» fideliter ferente e Cau­ lo demum M.alabarico pfalmos modulantitum ecclefiafiicum tpfiufque modal01 pro re­ C bus . A'bomnibus ergo exultantibus , At pra;
but cantaudtt non negligent . Campulum in­ ■-gaudio lacrymaniibus > una fide , ac indivifa
fuper Breviarii, fb· Mifialtt ,eorumque Rucaritate tamdiu expetita, tetno idiomate,
bricar , uf neceffie dft , teneatit ; dr rattoncfi
verus ac omnipotens laudabatur Deus - Tri­
nus etiam in perfonis, ac eflentia unus, Pa­
inire fefiorum mobilium , & Pafcbatit , nCj
ter
, Filius, ac Spiritus SanAus,qui vivit,
ahquir incuria veftra error'incidal , fedulo
& regnat in nternum. Arnen.
oddtfctte ; in qualibet pratereu ecclefia unum
Ubi ad Aram maximam pervenit, reverentabeatur Martyrologium fanAorum , in ea
legendum ; quodque ut Syriace reddatur cu- ditiimus Metropolitanus, proceffione petaAa,
rabimur- Omdta demum tftd peragite, ut bt- recitavit orationem .· Exaudi quafimur Do·
fie alufque bontt operibut , qua auxiiiante «/•e; prout habetur in pontificale Romano;
Domino i una cum populo vobtt commtjfb fa- qua finita , in faldhlorio iterum Cedit , acce­
pta Mitra, & Baculo, atque ad hunc mo­
flurof fperamut ,gloriam affequaortni fempiternam , fer gratiam Domini no/iri JefuCbrt- dum populum affatus eft: Maxrarar Deo ofli, qui cum Patre , té- ''Spiritu Sanflec vi­ mmpoteati, binorum ornorum autbori, refenvit ,
regnat in ficula ficularum . A D
~ do
' grater, eb intent adeo
' beneficium
' f
t,cummibi,
men .
tum atobit cunaoque
.oque
fideli
fideli
populo
populo
l bujur dioeHec pro faftis, atque io hunc modunu, <ejrt collatum, aum iftam fynodum celebra.
vtmut tot tanttfque obfiacuhr, ac imfedimenvicariis, parochlfqtie prxmomtis , cunAos ,
Ut propria manu fubfcribetent prreepit re- ttt exantlatu, quibut tonat boat beflit Diaverendiftimus Metropolitanus , autographum bolur , ut tpfem tuter turbaret fategit, excidecretorum fynodi Malabarice rranslar» , ta'tr totter conteeeHonibur, difeordiit, ir,utque li quid dubietatis circa fancita vel ex­ ctfque impediendi eau)~a unionem Populi Cbrrpolita in fynodo, unquam eccleiiafticorum βιαηι cum Ecclefia Catbolica, cumque obfir.
■ut feculariumobverfaretur , ultra jam con­
troverts explorataque, Id omne ante fubferiptionem producerent: quo nullus ambi­
gendi fubinde, altercandive locis relinque­ ragra/i le'lln , pace , MWvwfvr
retur. Pluribus Itaque agitatis, perttaAa#
___
...... r
tis, compertifque, communi omnium arbl- (la; tanta pariter, ut fiitu , regum 'pago.
tratu", atque confenfu', nemine diferepante, D«or«« Idnlolatrarum , rehqnorumqae fidei
cunAi autographum fubfcripfere : proinde Catholica bofiium rabie, b'or item gratiffimi
fynodi volumine ad reverendiffimum Metro- nobtc eftit, dilcfltffimi Fratret, Couficcrdol
let

eel.,
une
pefe
pag.

reas- »b’ preftribilur ; Vl feeibftnt /·* fyiUo enRedUut Cbrifma ^r nulli fub fiateatu medi,
detur. Seculo etiam IX. <a raeptia invaluerat, Cbrefmeie , aempe, eriminehe ■>«,, natio
examine deprehende. Vide conciI. Turoncn. j. aaae li}. Ca·. so, tt Catalaai earn. j. teoeifiet.

·

«s.
■

\

/

............... ............ ............. ...ni'......................i. im.............

_ ... .............

...............

..

.............

1361
,

ttî , toeteiiei

Diami'ER.rrana Synodus/
iferr/â«r na fl'i ; fi- . populo,
,
, qni
, de
_ proi

I30X
_ (lignabar pro-

«

■

·

A ventus, quibu, additis, qu* revcrendiihmui Anno
* J* * fularttx,·, l'itnjut tftieeetrt, qui foAbebtttt
Metropolitanus de fuo pi«flabat, publica CnatiTi
5· '*' ό* ll/etree
tb· ttMftnt mofrflttr,
olite , ac feripeur* pro ecclefiis conhckban- MPPtui : eligebantur preterea quatuor oecono­
mi, referebantur capful*., ac fabric* necc&
tb'ijiiènt, Jtlettfqee ftrcuotii , nojlrit ob. faria deputabantur. Ca (lAa rii dk Chatpatenereri/eio injeiettl, ontnle te afferntette , •/'ii, qui Synodp abfuerant, fidei orofeffioeeeitltm veflrie eeteeebei ferquifivifht . qeet nem emittebant: proconfet&onibusmeputan.
di, previo examine, rfullata in fclipti, fa­
cultate., aptiores, alii, amotis, psouc ftrefirifteee bnjet fyeoit frofrfiitri ejiir , ferfe. bat ecclefiarum conditio, eligebantur. Ba­
netreverttu, rfraxv tefitfrr, teorefqnt eientuf- ptifma te· ting .bantur parvuli, omncfqu»..
fine boree»· itcrteorene efteverittt : fleri. adolefcentes, quotquot fuiflciit facn lavacri
<ra Doeuet coe/iiteeee, rune vor o- experte* in vier*.· e filvis quoique, adduci,
rente ei frofrie tret feet, et encolnneiietr plerumque oftennes dccennetquc jubebantur:
rtieflnreet, tfft ioetat vtfirer frvfféretete B f<pe incola* pagorum fete omne, , Chrifmatc
inflret efeentiee Vtfiret fofterofyne teeter, confirmabantur: ab excommunicatione abneet beetehtet, f eoi ftr feeei grettabi , 6* folvebantur quamplurimi, qui variis de caufis, juxta loci confuetudlncm ea ligabantur,
tetftritoriieet vobtt coeetitt. Aeeee.
prvfertim ob homicidium · a quo nec in
Alloquio ad finem perduAo, flan, reverendlIKmu, Metropolitanus, folcnnem bene- morti, articulo abfolvebaotor , dk non raro
dlAionem, uberrimi, cunAo populo imper­ per. decem , viginti , ac plerumque trigin­
titu, eft lacrymi* ; mox archidiaconu, data ta continenter annos, excommunicationi obvoce dixit .· keeeieeiet te fett ; uni ver fa- ftringebantur · Çoncionabrtur quotidie Me­
que fynodo refpondente : leeoeetee Cbrifli. tropolitanus, Idque per otium, chriftianls
Anete, impolitus eft fini, dioecefanv fynodo intra ecclefiam ; infidelibus vero pr* ip.fius
die xxv,- Junii, anno MDXCIX. irr hono­
foribq, , dumcurfofitate ducebantur , tempo­
rera , St laudem Domini Noftri Jefu Chri­ re prccipue baptifmi Cum parvulo, ad ecaliis illis verbi,; /■·
fti , qui cum Patre, dk Spiritu SanAo vivit,' clefiam congregabar,
„
dk regnat in ûecula fecuiorum. Amen.
grtiietini feeflett Oei tccltfiete é>c. a quiÀbfoluta itaque fynodo, finguli, vicariisC bu, verb'i, occafione fumpra , ad Ethoicoa
ecclefiarum per reverendlflimum Metropoli­ fer mone m vertebat; quorum nonnulli , va­
tanum defignatl,, data fuerunt juxta de­ riis e regionibus baprifrauti aditantes, cacreta, altari, lapide, ad hunC-efteAum a— techifmo imbuti, diverti, poftea in locis , dc
ipfi baptifmum fufeipiebant. Pueris expone­
laudato Domino pr» confecisti ; qui enim
batur doArina chriftiana vernaculo Mslabaapud ecclefia, erant in ufu, legitima conrico ferlnone,qua doArlna prtpauci repe­
fecratione carebant : Pyxis Item vafculi, inAruAa, irr quibus multiplex facri olei ge- llebantur InftruAi : unde decretum hoc
- nu< continebatur cum formula Ipfi, utendi, fideliter fervandum in pofterum jubeba­
tur , ut ea pueris quotidie exponeretur,
omnibus explicata: Libellus etiam pro adminlfttandis facramenri, , juxta Romanum exarato libello ; dk unicuique ecclefi* do­
nato ; ii qui demum id exigerent, matri- j
ritum, Chaldaico dk Syriaco idiomare demoaio jungebantur : quibus omn bus, potioicriptum : aiiu, infuper doArinam Chriftianam concinens, vernaculo ferosonc nempe ra fynodl decreta ad praxiio deducebantur»
Malabarico exaratus, pro inftituendis par­ fequenti forma .
Adventanti reverend illi no Metropolitano,
vuli,, dk reliquo populo; nec non fuper-D
pelliceum pro adminiftrandi, facramenti,, univerfus populas ingenti l«titia obviam pro­
quod ad ea ufque tempora non fuerat in dibat ; excipiebatur plaufibus pro gentiu.u
ritu, ac prout 1'cebat ; deducebatur exin.
ufu : collata pr*terea fuerunt pro omnibus
ecclefiis corporalia, vedimenta, front the, depreeunte proceflione iu ecclefiam.* plurii
St calices, alia demum altaris minifterio mi per via, vel aul*a, aut tegetes, tum 6c
neccflaria: 'quippe iis omnibus earum plu­ arborum ramo, fubftcrnebaiK , foliti, dein­
res dellituebantur. Lite, etiam, aliaque ad de ceremoniis benediAionis, abfolutionifque
fynodum delata , tam populorum, quam par­ peraA i,, dum aliud per tempus non liceret,
ticularium , decifa fuerunt atque judicata , accedebant cunAi, tam vitilis quam fequioper reverendiftimpm Metropolitanum, ipfi·. ris fexu, fingillatim, profunda humilitate,
que eleAo, viro, adjunAot, qui litigiis cora- ftt obfcrvaotia proui, laudati Metropolitani
politis difqeffere: laudatuA aurem Metropo­ manum Ofculaturi, ipfique obedientiam pr«poi
litanus denuo Incotpit vlfiljationem ecclefia- flaturi ; fummo poftea mane ad eccleham una
r'1'
rum dioecefi,, procurandi Caufa, ut fvnodl cum clero ac populo conveniebat, ubi fadecreta execution! mandarentur , quod ex E erum celebrabat pr«mifla propalam confefvoto fucceflit . Quamobrem in unaquaque (tone ad Aiam maximam: qifod eatenu, fa­
ecclefia potiora, ac opportuniora decreta ciebat , quatenus doArlna de Sacramento
recitabantur; tradebantur ipfi etiam libri,’, poenitenti* f plene quali apud gentem debreviaria , dk Miffaiiatam ecclefiarum, quam' fuero ) profpiceret, eamque relluuerct.
Sacrificio oblato, in facrario aliuve in
particularium; Ac ptohiblti libri a fynodo,
partim ab erroribus fevera caftigarione re­ loco congregabantur I’. Franci.fcus Rcr So­
purgabantur, partim flammis tradebantur, cietati, Jefu lingue Chaldaice", & Syriace
ni, aafpicii, podTdTiunem eccleiiarum fua- ptofeffir in collegio de V^ipr.ôra, ah':.|ue
rum inibant vicarii > acceptabantur etiam a Patie, ad id deputati, adjunch ctinn nuo1
nuiR rrr
l otoH.tirnerel. Tom. XIXV-

13 63

Diamperitana Synodus'.

•
--------------.
■
.
nulli ex doAloribu» Caflanariis, quovf.ex·. cedant» rebu» profpiclebator: Metropoli- An*· communicationi» a fynodo lar* ,.libri defe- tu» t'ahlque Parrel ad Id ndmeri» defig na- Λνι*ο
Htiati febantuf Sy(Ud tum ecclefi*) tum parti* tl, pravium Confeifarlorum examen facie» ChMuti
’W cularium , quorum plure» expurgabantur : bant , Λ qui ex Caflanani* idooei compe- 1599··
^vetiti autem per fynodum Metropolitano riebantur, facultatem in feripto audiendi
tradebantur flammi* abfumendi . Interea- confeffiones accipiebant: ap hec expoftula*
tione», querela», & caufas Chtlftianotum
tempori» pontifical accipiebat veftimenta
Metropolitana», fedenfque condonabatur, audiebat, una cum, quatuor ex' ipfil Chtiinculcant ea, qu* necelTaria erant ad» fidem ftianis , qui e primoribus ad arbitrium par­
- fervandam, Morefque reAe i nili tuendos : fub tium felicebantur, per quoscunAa decide­
concioni» finem, potiora fynodi décréta eia- bantur , 4 pro regionis mote definiebantur ,
- ta voce legebantur: deinde omne» longo er. quin ulterius provocatio, querela, aut fro.
dine difpofiti, fupplice* incedebant, St cir. ttjjnr , fuper iis mftitueretur . Qui viginti ac
cuibant ecclefiam; qu* proccffio fi.bat pro triginta annos apte excommunicat! erant,
defunAi». Aderat plerumque ingens Eihni- ablblvcbantur , poenitentia , qu* culpis
«orum multitudo , rei ac pr»fertim vcfti- congrueret Impolita : plure» enim cretu ca*
tneiuorumpontificalium novitate ilieAa , ac B fu» , a quibus Inhuman^ prorfu», nec inmorti» articulo abfolutionem rejs impertie­
• janui», (eneftris, ac coemeterii» ecclefia*
rum profpeAabant : abfoluta proceflione pro bantur. Ad qu* omnia perficienda operam
defunAi» ,& expolita etiam doArina de pur* contulerunt luam fervore, xeloque falutis
[ator)o', necnon utilitate pro illi· orandi, animarum infigne», quinque Societati» Jcfi
eden» iterum, de Sacramento chrifmatis pro patres, laudatum Metropolitanum comitan­
exigentia populi, verba faciebat, chrifmate tes, e quibus etiam duo Malabatico, &
etiam nondum confirmatos, qui aderant, Chaldaico idiomate pollebant: ii fuerunt,
muniebat. Poftea in Pontificali vefte omne» ■ pater Hicronvnus Cotta, Pater Gregorius
_
, baprivutos parvulo», ac adolefcen-de Crafto, Pater Francifcus Rox, epifeonondum
tes chrlftiano*, adulto» item pagano» pridie pu» ad prefens apfiu» Dioecefi» digniffimu* ,
•d id convocato*, fuis Ipfe tnanibu» facro' Pater Antoniu» Tofcano, Frater Joanoet
fonte abluebat. Quos deinde introducent in Matia, p. Frater Blaliu» a SanAa Maria.,
ecclefiam verbis iis : lugrtiimiiu Stuffing. Theologus ex Ordine D. Auguftini, lliuftnfl)ri ffilrfie* ; Infidelibus ipfam circumdari
fimi Metropolitani a
■ Confeffionibus
Confcffionibus , Ca*
tibu» pr* curiofiiate, concionabjitut : & Nai- c nonici tres Sedi» Metropolitan* Goenfis,
re» quidem, cq^erique, quamquam arcubus, aliique duo Capellani laudati Dominii plufagittis, varioque armorum genere inftruAi, rimi item Caffiinarii indigetur » qui Chaldai­
propria item ditione, abfentibus etiam Lufice , ac Syriace divina Celebrabant officia ,
& quorum ope (lluftrlfiimu* Metropolita­
tanis , placide ac fponte nedum audiebant
de fide Domini Nollri Jefu Chrifti differen­
num in multis urebatur. In progreffu redu*
tem, verum etiam contumelia» irnfioncfque Aioni» hujus ecclefi* ad Catholicam fidem·
& obedientiam SanA* Roman* eccleii* ,
fuorum Idolorum, ac Sacrificulorum , necnon
plut una animadverlione digna contigere ,
interminationem damnationis *tern* avide
«xcipiebant. Abfoluds his facris funftioniquibus oftendebat Dominus quam gratum_.
bus, fidei nrofeffionem eeclefiaftici incole,
id operis tibi foret : in vifitalione pt*icfi qui Synodo non interfuerant, coram Me- re* ecclefiarum , nonnulla comperta fuere,
tr opolitanof fpeAante populo emittebant ; permultum gloriam Dei, bonumque exem­
& illico puero* puellafque vocabat, quibu» plum promoventia , qu* peo aulpice i ali­
contra fedem ac circum cam ginuflexis ,Chaena- bi deicribentur > ad ipfius Domini gloriam·
Do-Liqui vivit, & regnat per («cula fxculorum.
fesaiiorum aliquis vernaculo fermone, f'
Arnen.
Atinam inchoabat, ipfamque repetebant om­
ne* ; unumquemque poftea docebat modum
muniendi fe figno Crucis, 4 adapfos concio­
EPISTOLA
nem tener* ipforum rtati congruam, non
fine parentum gaudio, habebat: erga dulD. Antlrru Efifiofi it Cotbim ,
ciffimumjefu nomen[ quod ipfi,utpote Neeti congregttant Sytoium.
ftorianifmo imbuti pretermittebant ) veno·
rationem promovebat Λ cultum; fubinde
Luriarum , quantum arbitror fratres,
adveniebat Vicarius , cui eoum populo
debetis Deo Optimo Maximo, quorquot
propri* committebantur Oves, qu* illum
Chriftiani Divi Thorn* vocitamini .-equidem
ut proprium paftorem accipiebant : defponfi eju» Apoftolo coopérante , pr* alii» plutfetiam maritali foedere jungebantur ; confef­ bu» Ethnici», quibus orient refertu» erae,
fiones excipiebantur plurimorum, quo* in- veritati* agnitionem lumenque accepifti»,
•er plurimi gtaodiori» *tatis erant qui quo juxta
ju:
Apoftoium Petrum tfiet i» Crut
' poenitenti* Sacramento nunquam fuerant E
t Sa»A«
Stnd» , A- Ptftlat <tca»ifiti»»it, yaea, Dtut
expiati ; factam Synaxim , e manu ipfiu» Jfy tlrgtt. Nec crediderim, majore» ve·
Metropolitani fumebant : poflea pomerldia- ftros, amplioribus apud Deuro meriti* pr*dito* fuifie , pre aliis fibi co«vi» infideli­
nis horis conveniente populo proventu* Vicatio perfolvendi prefigebantur , quod in bus; nihilo rameo minus eo» elegit, vofOlla», pene» ecclefia» after vandas , exara­ que pariter in 11Π* ; cetero* autem ipforumbatur ; eligebantur exinde oeconomi qua* que pofterioritatem preterlvit ; plane nulla
tuor, quibu» item Olla» Metropol i ranu* v alia de caufa, nifi aula patribus veftri», ac
tradebat ; capful* ecclefiarum referaban- vobia, Id quod reliqui* erat denegaturus
tur*, atque pecuniis inde cxttaAi», ne- ' beneficium > piag* hujus incola voluit con­
fère*

?

P

13 0J

. Diampbritana SynOdOS.

1366

. fere: ut autem tente muneri cumulum ad- . vernat intrlhgiHtiam , «amer in viam feem
deret, id etiam egit, ut non a quocumque Λ rftfltaatteraar , *· ««ar/ÿ»//y »r aj avartitam Anno
C**
-·*·
1·»· obfcuri
' '
' parvique nomini» homine ad‘ fidem f»am,
“ i·,, a Januae afr/ei·<ί nvijiain.
··. Utque
L .
Caaiar»
ll99" adduceremini, ut alii* evenit
, omnia pauci» compleAar, qualcfnam poto■ Ohriftlani*
— --verum ab uno e fui» eleAl* dlleAifque Apo- rant -efle epifeopi, dt eccldi* Pallore*,
Aoll*, ut veftra Ifthac ecclefia , fpeciali qui purum putumque luctunr feAabantur,
titulo Apoffolica appellari poflet.,ac privi- 3UI ordinatione* > dt difpenfatlone» ; qu*
enlque epicoporum funt reliqua, non qui­
leglo, quod perpauci* obtigit, quodque dudum Grvcorum metropoli» Conftantinopob*, dem epifeopattf, non pretbyteratu, non_.
tandem Clericatu faltem initiati, fed me­
dum licuit, invidiiTet, pr* aiii* firperetur. Ar
Diabolu* humani generi» infeftiflunu» hofti*, ri laid ; quod poftea faflifdnt, peragebant *
livori* plenu» , ingentem,-qua hac ecclefi» Quam Obfecro, Deu* immortali*, dlfpenfapotiebatur gloriam , don feren», nihil non tionem, quod Sacramentum, quam gratiam
tnovit, ut errorum h*refumque zizania , fu- acciperet Ille, qui a non epifeopo, immoa
Î*er. latam'Chrifti cjufque Apoftoli Thom* non clerico, fed a puri» laici», forfiQt) te
Lafcarlbu*--, quorum
egetrm feminaret. Igitur c regione Baby
---------------,...............habitu
............a fui* advent*-Ioni» dc CHald** , nonnullo* perfidi Ne-° bant, folvebarur, ordinabatur? Hi funt oplAoril difcipulo* adfeivit, quibu* hanc ec- mi ftuAu·, o fratre* , quo* vobi* Babylon
defiam everreret. Neftoriu* autem i* erat, afletebar, illinc ad vo* loco Sacerdotum,
jquem conciliuhi Ephefi coaAum ducento­ dt epficopprum heretic!, laici, barbatique
rum prcfulum, apud Af,am minorem , h«- mittebantur . Quid Igitur commune poteft
reticum declaraverat ; id quod poftea , in elfe Ma Ia bari« cum Babylone f Aut qu*
alio Concilio a fexcenti» triginta epifeopi* tandem conventio inter puriifunam Chrifti
comprobatum fuit. Adeopr»terea exitiofu* doArlnam, quam vobi» Magnu* Apoftolu»
fceleratufque evafit hareticu» ille , ut ul­ Thomu* pradicavit, dt barbara* ineptia*,
tra poena» fui* in hac .vita facinotibu» pro- qua* Arabe», te Chaldd e Babylone, ar­
menta», & ab homnibu* infliAa» , Deu* 'que ab ipforum doAore a porta ta Neftoiio ,
Ipfe aterna*, qua* patitur, Illi dederit hic ,,uc afportavere ? Illi funt, dicenti credite
*
'
pr*gdftanda«
; ut non modo gradu fuetit
, fratre*, de quibu* Paulu* quadam epiftola^
ac epifeopi dignitate deturbatu*, a lauda­ ad difcipulum Titum fcriplerat, futuro* deti» concilii» aliifque fequentibu* condemna- <»»»rr yae »«a ogorlet, turgir Ituri gratia :
tu», deportatu* etiam tudiclo TheodoCri fe-Cquod quidem in prafentiarum accidit; ii
eundi in Ægypti folltudine» , ipfiufque im- ennn , ut 1lucro Cimul
* — ··■honorique
—proprio con­
pera tori» fenrentU eju» libri combufti, fed futant, quo indigniflime potiuntur, vobi*
etiam lingua, qu* adeo blatphema protule­ mali*artibu* periuadere conantur aliam fuiffe doArinamdivi Petri, aliam vero , quam
rat, putrefeere, eju* caro admic vivent vervobit.Drvu* Thomat pradicavit. Satiu* fo­
tnibu* arrodi, ac totum corpu» tabefeere ,
vifum eft, qua ratione e vita dejeAut, ani­ ret , fi dicerent doArtnain Apoftoli Petri,
toto fuilTe Coelo diverfam ab harefibu,, a
mam Diabolo tradidit, ut referunt Evagtiu*
Babylone huc dilTeminati» i ceterum illam
illuftri» llliu* arvi Scriptor, Nicephorut,
ab ea, quam vo» edocuit tradldirque Divu*
Cedrenut, aliique aothore» Gr*ci.
Thomat, in nihilo differre ; quod etenim
DuAante Itaque Doemone fee It fit Illius
difcipulo* In hanc ecclefiam , ciu* inter Torna, Petru* , Chriftu*, Id ceteri edocue­
re Difcipuli, quia ut ait Paulut: timer Do­
vo* errore», nihil ta|p vobi* pr* linccrltatc, St candore opinantlbo*, fparferunt, ut miner t eae Fulti, aauar Baftifata , atque
dicere liculffet viventi Thom* ad vo», il­ adeo una eft ecclefia, cupit In Coelo caChriftu* eft, in terti» vero Petru*, te
lud idem quod Paule» ad Ephefio*, In quo- Dput
I
rum Civitate damnatu* fuit poftea Neftoriu* poft eum Succcflbret Ipfiut Romani epi­
improbu* : Ego fite feouiam intrahent fejl feopi. Quod autem D. Petru* ac fucccltore« finguli , fit in terri* caput univerial*
difeeffionem aurum left rafaert in oar ,
farttattt gregi. Er jure quidem ac merito ecclefi*, confiat perfpicue, nam id Chrirapace* lupi appellari polTunt , quo* hic ftu» Petto ante Paffionem ex Matthaei de­
haouiftl» pallore». Heretic); abjeA* quip­ cimo quarto promiferat, cum fide eju* prope fordideque indoli» homine* , non alio
quam expilandi, eorradendiqu* Audio duce­
bantur ; ordine* , ut noftl* , fanonibu* , J^ietlavti regni Carierai·: quod Apoftolo( < ) difpenfatlone» fanonibu» , abfolutio- rum Difcipulorumve oecnini, prcterquam
ne* fanonibu» ; omnia demum Sacramenta, Petro dixerat. Et habetur etiam apud Joxnquacumque etiam facra, fanonibu», con­ nem capite Cui Evangeiii ultimo, quod poll
ferebant : rem quidem abominandam dt Deo; RefurreAionem fuam interrogavit Domiaut
Petrum, an Ce pre alii* amaret, & refpon& Divo Petro Apollolotum Principi, qui
agum E dente Petro, probe eiCe (ibi notum, quod
non alia de caufa Simonem illum Magum
ab ecclefia expulit, ut In aAi* Apoftolorum '<olurimum eum diligeret, dixerit Illi ter.
fafet eg ear ant, gafee egeor ateor, fefae
legitur, ac excommunicationi» fulmine perover meat, quibut eum verbi* Paiioretn_.
cuiftt . Quod itaque fratre* mei, m vobi»,
atque in paftoribut veftrh e Babylone mtf- conditu it univerfalem ovium fuarum , de
fi» impletum vidimus, jam diu per Ifalam poft ejut obitum , omne* Romano* epileo*
Deu» pronuntiaverat : /pX Pe flatur, ignorapo* , qui ipfi in munete fucceflerc : narum
R r r r t ve.

f « ) teaea «ft

moecor gena* apud Malabatcnfc* 1

Vide fyllab.

Vae.

I367

Diampiritana Stnodus.

1368

• veru ovium Clrrlril-unum eft tantum ovile, . imm
h etiam j»,·
mini ,t iiw
hoc- icmpuic
tempore eriperet. >Id
pro
*
«I
& una ecclefia : unde in Sv.nbolo » quod A certo, nullique dubietati expofito
habeatis
’ efle
quibus
1 ad M rfani canitur , habemus: CrtJo in_ illum unum
~
"* ex
*“ Pafloribu*,
- de
J-----*>99’ ·«*· Stuff am Catholicum, Cr Apoflolicam^.
Deui per Hieremlam dixerat : i» tiabt vobia
ecchjiam·. de qua etiam ipftus fponfu* Je- Pajinree juxta cor errew, é· paftent vot
fus Chriftus in canticis ajebat: LA»* eft r»· fil/uHj , & Mnu ; errore* ac iriepti» hoc
tumba mea , perji-ffa mea err. Se Joanne* ufque palcua vobis fuerunt, Pallore* item
Cap. X. narrat, quod loquente Dei filio ad veftri veftro* fanones , & nulla ratione faDitcipulos fuos de vocatione Gentilium ad lurem vcftram quercbant ; PUftor aurem Ifte
fidem, dixerit illis; Altar fper habeo,
veftra non vult, immo fua pro veftra effun­
•c/, funt ex boc Dvtlt , 6" illar oportet me dit falute, quo fecurius beatitati) femitam
udài'rere, ut jiat unum ovile 6· utut Pa- arripere poiTiti* : arque hinc folum fati* com­
(ior· igitur ovile, in quo & Judxi & Gen- pertum vobi* erit, quantum- inter ipfum ac
tiles in una congurgati funt fide , ecclefia
Paftores, quos hucufque habuiftis, immo Lu­
eft Catholica, Paijor autem ille fuit D.Pe­ pos, quibus dixit Dominus; «.-araro r ra «rtrus, St ejus Sudccllbies Romani epifeopi, Jlimenttr ovium , intercedat dfferiminis . Er­
quorum quilibet ut epifeopus Rom* Paitor rorum veftroruin hucufque aliquam excufaeft univerfalis, totius ecclefi* Dei. Qriam- tionem pretendere, vobis fuerit integrum,
obretn quieiobcdiicdeterAat|innumeronon 3 nec enim ultra Id quod magiftri vos doce­
eft ovium Chrifti, extra evile erratChrifti, bant fapere poteratis; ar nullam in impofch'fmaticu.n fe prmb tt hereticqmquc,quem­ ftirum, coram Deo aut hominibus prrtetexerc licebit, nili quales optamus, quibo*
admodum ceteri, qiii ecclefi» Roman» adverfantur ; qu» quidem ecclefia nec erra­ cordi elMs vos exhibueritis . Quam tradidit
vit, neque errabit circa fidem , ex promifvobis doArinam Dominus archiepllcopus, ea-·
fione Chrifti dicenti' Petro , ut feribit Lu­ .eft, quam omnes Indi» tenent incolr, cum
Clerici* St Religioli* ipfius ; ipfam tota Lu·
cas:
pro te rogivt Petre, «r non Jefictat JfUet tu*·, defeiteere poliunt a fido, litania , Hifpania tota , cunAi demum amquacumque ali» particulare* ecclefi» , ut pleAuntur Chriftiani ; ipfam no* Dei Filius
piuries vidimus; ceterum ecclefi» Romane, edocuit, tradidit Thoma*, tradidit Petrus,
nec defecit ,ffiec defeAura eft fides; quapro­ cunAi denique Apoftoli, difcipullque Domi­
pter fratres arAitlime adhrrefcite huic fir· ni tradiderunt : (i quis autem adverfus hanc
niiifim»column», ecclefi» Romane ; adver- docuerit, iit > ut ait Paulus, anathema , ex­
fu* quam juxta Domini fponfionem, porr e communicatur , & feparatusa fidelium coninferi praevalere non poliunt, nimirum qu»Q gregatione St focietate, eo quod ipfe fe
fuerunt, ac medo funt in orbe h»refe* : Chrifto, ejufque fide & gratia feparavii
vobi* perfcAam (u! cognitionem con­
maximas prxterea grate* Domino perfolvi- Deu*
~
te , quod vobis opportune fuerit opitulatus , ferat « ut vefter In Domino frater peropPaftoremque ac DoAorem fpirituafem dede­ tat. Datum Cochim XVIU. Jjmi, anni
rit Dominum archiepifcopum , qui pr.opriam MDXCIX.
Sedem commodaque relinquens , tanti rein_
oneris in fe fuscepir, ut veftr» faiuti pro·
Frater in Domino F. Andreti Epifc.
fpiccrct, atque ab erroribus, quibus teneba·

flWWO

DE·

a·*

>*—»■-- ----- -

Concilium Capuanum.

13^9

1370
Anno
CisaisTi
tdoj.

DECRETA
CONCILII

C

A

PROVINCIALIS

P

CrMrdti Ο» De»>i>u

U

A

N

I

f.y, t. p.Jfrilir.

I.

N primi* drcernimn* & mandamu* ut

I

r

VI.

décret* concilii Capuani noviflime celebra­
β­ Fifcali* atque commiflarius curiarum epi­
ti · bone memori* prcdeccflbre noflroC*fa
re Cort* recipiantur promulgentur, & execu­
scopal ium cum accedunt ad loca extra ci­
tion! demandentur. Et infuper ut poena vio- vitate*, vel inquirunt de criminibut inna
antium fefta non fit excommunicatio, fed
ipfa* civitate*, nil exigant pro itinere, la­
multa pecuniaria, eaque moderata flatim in
bore, vel aAi* quoufque caufa expediatur i
Sio* ufu* eroganda, prefer cam partem qu* & tunc a reo, ti fuerit condemnatu*, pofabitur eqecutoribus. Verum contra multi­ " fit exigi moderatum Salarium, juxta Panplicante* transgreiTores , feveriu* proceda­ dvAamcuri* illius epilccpalu: antea vero
tur ; tranfeuntes veto nullo modo mole- omnia fiant epifcopalls curi* fumptibu*.
ftentur.
VII.

IL

Ut parochi*, non per familia* fed per fi­
Ut facramentum confirmationi* non de­ ne* certo* diliinguantur *t parochi ove* fu­
tur deinceps ii*, qui annum feptimum non as melius cognolc.nr, & commodius Λ faattingunt, que rudimenta fidei, vel faltem. .ciliu* ei» facramenta adminiflrare poflint.
iymboium fidei, Orationem Dominicam
' Propterea mandatum eft ii* epifeopis, in
falutationetn Angelicam non didicerint ; cu­ quorum ecclefiis funt confuf* parochi* , ut
jus rei teftimonium manu parochi feriptum primo quoque tempore eas per certo* fine*
oftendere teneantur.
diftinguendas jurent.

III.

VIII.

Quoniam aliquibus loci* hujus provinci*,

Ut in adminiftratione facramenti poenitenti* omni* turpis lucri vel fimoni* labi»
epifeopi difponant de boni* eorum, qui de­ fufp'cio removeatur, decretum eft ut concedunt ab inteftatc ad pias caufa*, de- feflarii in aAu confeflioni. a poenitentibue
cretum eft, ut ubi vere eft in obfervan­ nihil recipiant nec fub fpecie eleemohn* ,
tia tali*confuetudo, poflint difponeredepr*· nec prodicendis inilGs, nec pro reftitutiodiAis bonis, fed ira moderate, ut quod exi­
ne incertorum, ut iidem confcfliril confefgitur centelimam
partem
bonorum defunAl fione* fccularium nifi in cafu infirmitatis
— r
-------- -------------------------it ; idque
applicetur pii* ulibus^extra ecclefiam non audiant. Contra vero
non excedat
' ‘
pro anima defuniti
defundi , arbitrio quidem epileo, facientes confeflirii rara fieculare* quam re­
pi, fed per manus heredum .
gulares arbitrio epifeopi fufpeodanrur ab
officio audiendi confelGones ■

ea viger confuetudo, ut nobi* relatum, ut

I V.
IX.
Ut epifeopi in vifitatione , quam minitnuin graves fint his qui vifitantur > eorum
comitatus fenarium numerum non excedat:
contenti lint parv'ftimo viAu, & nullo mo­
do acceptant pecunia* nomine viAualium.
Quando veto viliut vicarius aut alius offi­
cialis multo minori numero comitum iit con­
tentus.

V.
Ut indiebus feftivis prohibeant omnetexecutroncs perfonales At etiam reales pro
caulis civilibus a quocumque tribunali
tain ecciefiaftico quam temporali , ne popu­
lus occatione earum impediatur quominus
fatisfaciat pr*cepto de audiendi* miflis, pr«dicatione At alit, divinis officiis; idque pro.
hibeatur fub poena excommunicationi*.

ΙΙΙη.ιιΐιΐΐιϊ^ΐΊ

Ut in matrimoniis contrahendi* inter alie­
nigenas exaAa adhibeatur diligentia in agnofccnda fide dt teftimonio eorum qui de mor­
te alterius conjugum deponunt, vcl reflan­
tur ipfos contrahere volente* alia* uxore*
vel viros non habuifle. Parochi vero, qui
in ea re negHgente* fuerint, feverifiimeat,bitrio epifeopi puniantur.
X.

Ut Clericorum qui fub clericali habitu
militum dt Sicariorum vitam agunt, compri­
matur audacia , decretum eft ut clerici de­
ferente* arma V.G. fcolpiAum parvum , pu­
gionem, vel vulgo diAum ftillcAum , vei
alia ejus generis brevia arma, centum au­
reorum poena mulAcmur: qui vero eam
(bl-

-*J72

1371

Concilium Cajpuanum.

1372 ____

Coivere non poguntper annum intégrai», In . byter cardinalia Dei dk apoAolic· Cedi· gra- A„-e
J-.·—
—- r'—-J
tla archiepifcopus Capuanua de confilio dk c«ariTi
Ah"° ftriAo-----carcere
detineantur.
Quoad —
vetoAcnC*‘‘‘ri ter* *rnM
ferventur conftiratiooes confenfu coeplfcopontm noArontm dofiniena
1A__
fubfcripfi.
,e°'
*o°S· luperiorl* concilii provincialia·
Eto Ladiflaer de Aquino eplfcopes Vctte*
»
frenna confentlena fubfcripfi.
XL
Ego Fabius Maranta cpifcoptta Calvenffa
Curent epifeopi fuffraganel noArc provin- confentlena fubfcripfi .
ci» , ubi femlnarium vigore decretorum fac.
Ego Alexander Rlceardut epifeopus Sucsconc. Trident, commode Infiituinon poteft, fanua confondent fubfcripfi.
dk fchola non fuit ereAa, ut ad minus trea
Ego Paulus de Curte epifeopus Aefornienpueri Cingulorum eorum dioecefis adducan­ fit confentlena Cubfcripfi .
tur t & in ecclefiaftica difciplina inftituinEgo D· Joannes epifcopnt Caleni con/
tur in femlnario Capuano, ubi ficuti alii fentiens fubfcripfi.
convIAorea In evpenfis contribuant.
Ego D. BenediAos epifeopus Cafertc conEgo Robettus Bellarminus S. R.E. prea- fen tie ns fubferipfi.

LEO

1

____

1373

1374
Anno

Am mo
Cmbuti

1Λ05.
&c

tôoj.
&o

LEO

P A P A

XL

StJit «MM Itfo J. M^TMTfMr Aiit <

PAULUS

PAPAV.

I

St Jit A MHO itfof.

«ΜΜΜ l5lt.

GREGORIUS PAPA XV.
StJir A aaeo i6ii> effet «( 1613.

URBANUS

PAPA

VIIL

StJit A tlUM itfl J. effet tJ 1^44.

INNOCENTIUS PAPA X
StJit A ano 1644· e/f*e ei

ALEXANDER PAPA VIL
StJit A earn itfjp effet éJ ι66-μ
l

CLEMENS

PAP AIX

StJit A eaea tSif. effet ai litf.

CLEMENS

PAPA

X

StJit A eeee 166g. effet ai 167®.

INNOCENTIUS PAPA XL
StJit A aaao ti-jtS. effet ai 1689.

A L E X A N D.E R PAPA VIIL
' StJit A teat i6tg. effet ai 1691»

INNOCENTIUS PAPA XIL
StJit A eeeo 1691. effet aJ 1700.

CLEMENS PAPA XL
Stiil e Μ» ΠΟΟ.

Λί 17»·.

CON.

Concilium Almnum.

>375
17°J·

c

O

N

C

I

U

M

SIVE NATIONALE

P R Ο V I N C I A L E
A L

I

L

1.176

β

A N

U

M

Habitam Am MDCCII1.

CLEMENTE XI.
PONT MAX.
ALBANO.
Settiffîmo fatri Clemnti tended mo Pontifici Maximo

VINCENTIUS ZMAJEV1CH A R CH I EP I SC. A NTIA AR ENSIS,

Debits fubjcâionis obfequium.
tx edit·
Ttp»' Bcntiffime Pater, ut Albaua provincia mea Apsftolice vifitatione ecclefia t luRom» »B· J Jirarem . Juffh parut, circuivi '-rrjrn, pcrambulJVi UHtver ftm , vtdi contritionet
1706.
tjur . Kiel , prob dolor! Principem qu.ndam provincierum fifium fub tributo, oppref·

fi** dominam gentium dolorit amaritudine, abfeftum cljp--um fortium, murum ohm,
Jobe·»·
9· antemurale fortitudtnit noftra diffipatum . Pidi gentet ingrejfit Sanffuartum Dei,
Thre. ·
fofbantta Altana, vex locum ubt populut convenire poffit ad folemni-

· totem. Kide fene> ullulantct, facerdotet mmtftrot Domini lugentet, pcrtuffoi Pajloree,
difperfoe Ovet in invio erranter, fftem immaniter grajfantem in omnet, &■ lue mor.
Three. 1. *Π:'Λlonge ,lateque debaccantem . Hac vide > à· ingemui , conturbatoque viftera mea
4.
fuIer afftifltonem popule mei, in tpfit naufragantium fHorum calamitatibur difcindcbaetar . Propterea, dixi, captivat duffut eft populue meat, quia non habuit fiienteam .
». Rcr.i. Tot mtfertut arnmnarum, tot immantr freftura confiât angufttti , pro debito, pro vi­
ni·
ribut remedia non dt/iuli ; maiora vifitatione expofeebat nectjjttai, nec patiebatur dilattonem . Potiffima in provinciahr , five nanonalif concilii celebratione fila profpiciebam :
Tbren. ». huc viret, huc animum applicui, rem viribut majorem aggrefiut. At qui opero'uc eft
caterii confratribut toto ebriftiano Orbe diffufie , operatur eft à· mibi inter gemet ;
Th ren. >0.
t*^oralit officii filitimdo, nulla ingenioli debilitat , fed qui mutat tempora,
& moret , quique incrementum dat Dent, tanta molit negotium ad optatum finem per.
Ad <i*l. ». ^“*”·
••‘Jftift » Reattffime Pater, exultam Albana natio poft diuturnam feculo·
5.
T*»‘ revolutionem evigilat , à· qua velati obltvtofa quadam diu jacuit involuta cali­
gine, fub Albano Pontifice in lucem egreffia ad aram prijiinx fehettatn curium latabun·
Dxn. .. >t. da accelerat. Hanc patria felicitatem dum Patrie menr toto major Orbe, divina potiffii.Cei.j.7. mum chantate gravida auguratur, velati in exultantii cordii gratulationet, Albana
nationu munera , nationalu nempe, Jive provincial·, ft/nodi decreta ad Apofloltcum thro­
num, ad culejilt catbedram fapientia accedunt , ui fi forte qmjpiam ignorantia error ob­
reptent, tua fententia corrigatur. Pgo enim ft quid cum Albanie Patnbue erravi .
Petri magtftertum corrigendae libenter adto , nec opprobrium vereor retraflatiouie. Nibtl
Aui·
uanque proficiunt lucubrationee noftra, aniline faut penderie decreta , mfi Petra ftabiFetru,
l"*" ''•""“’•‘"''i ac velati ad lydium probata lapidem, infallibili auflorttattr tua Ora­
tum. do tM,° tixnpeobemur . incipe igitur, Beatiffime Pater, Albana nattomt mea, emo tua po­
ol·. Ut”ef w,te fuieuiiffiomt obfequia, latina argumenta. Qua punflo , qua lema digna fiat,
jiok.
ex immaculata Sacratiffimi judicii confura decerne : parva quippe munufeula, noftra
haud diffiona paupertate, ex certtffimo divini conflit Tat calcule tn maxima coalercmt.
Interim ego, cum caterie confratribui meie , <fr- Albano papulo uuiverfo > eommunibut vo­
tu Deum deprecor, ut To Albanam Pontificem Maximum diu ecdcfia , nobifque incolumem
fervet , ac felecibut ftmper foce undet , é> frowbat incrementet. Datum Pcrafti die X
Julii anno Domine MDCC1II.
J

t

UJ-

' '"(■ ^Τ^ΓΓΓ*·»^Ι»·»ι·ι,4'^'Ύ,·Λ'· 'λ'/ν* II'··,

Concilium Albanum.

1377
L

c£.m
MOI.
• *

I

T

T

E

1^78

R

c*··;,
1701

Indiftionis concilii Provincialis, five nationalis.
Viateatiat Zatejevidt * Dei, Φ* Afafiehta ftdit gratia artbiefifiefat AntibartnJit , Dteeltnjit, tetiat Regni Servit fnaut , vifitater tfefiehtat Alba,
aia revereaJijfintit fratnbat, artbitgifiefie , efifitfit , & natverft tie.
re Saevia t it Albaaea falatem in ea. ψύ
vera faint.

Erttu* jam mentit evolvitur, ex quo Apoftohc» onus vlfiratlonli humeri* noftri*,
licet imparibus impetitum ,obeunte*,per Caftella, per tkoft per rurat per agrum
Dominicum peregrinante* incedimus . in ipfa vine* Domini vlfirarione attento huc uf.
que infpeximu* examine, an floruiffet eleA* , quam manus Dei plantavit, an potiti Cu- Cant. n.
flodes in vincit, vineam Dbmini cuftodifT.nt, ne converteretur in pravum . Corruptam , >«·
proh dolor! Deploramus confufam,in amaritudinem converfam» in deferrum politam,
vepribus, fpinit, dk tribuli* corpet tam, non uvas, fed labrufcat producentem. Conçut· *-*·*’ ’· t>
Cavit illam quidem pe^filio* diffidenti* antiquus ille Deo pariter, dt humano generi
inimicus homo, qui in agti Dominici ubertatem ûtviffimit aAus invident'* (limuli, , Ι**,,«ί·4·
dum bona femina depravat, annofas quoque vine* plantatione* evellere, chriiiianx vi­
tis genimina corrumpere non definit. Quid fratre* in tanta rerum perturbatione facien­
dum ? An deplorand* fterilitatl tempu* terendum , vel adhibende fertilitati infudandumk
Abtit, ut fegne* Agricola* dedidi» torpor emolliat , quinimmo vinearum cultore, Divi­
nus teli ardor fuccedant. Ad cultuAm ergo,quam vifitamu*, vine* accedamus, tempeftivr animadverfioni* farculo fubdSlofcente* v.prium fibras pr*cidamus , ne fi diutius
negligantur, fixis alte radicibus extirpationem defperemns . Çonciliorum celebrationi,
non noftr* peregrinationi* labori hic frudus, merce, beneficium refervatur, ut nutantibu* facri* legibus, ritibus, fidei, pietati, religioni per plure, operario* plura admini­
cula Irrogentur, Dominica fata, qu» in mortem teclinantur, ad vitam revocentur, eademque defolata vinea-ad frugem uberrime fertilitati* adducatur ; immorandum non efl
in tanti ponderi* negotio, mature tot mali* occurrendum, ne tabes peftifer* in majores
dilatetur propagine*. Qpa propter infplrantc Deo mitiora Turei, contili* , dt feliciffimi*
fanAiflimi Domini noftri Clementi* Pap» XI. aufpicii* , Divina favente clementi* , ad
laudem , Λ gloriam omnipotenti* Dei, ad Fidei confervationem, & propagationem , ad
infolefeentesmore*, dk fuppullulante» exceflu* comprimendos, in ipfa fede infidelitati* fi­
dei Thronum erigamus, Provinciale , five nationale in tanta curarum noftrarum mole
Albanum Concilium fub Albano pontifice Albani Patre* celebremus . Felicitati* omen
habemus; omni* etgo periculofa mora longe abigatur ; nulla formido, nuilu* timor , ac
tremor a tanto negotio cunAante* deterreat ; Divina re* agitur ; Deus ipfe, qui nobis
h*c otia fecit, qui c* fuper* bundand infinite mi ferat ion i* thefauro noftr* liber» vifitationi fupra fpem omnem dedit efle , dabit etiam tam fanAo opere dk perficere. Vo*
Itaque Reverendlflimo* Fratre* Archiepifcopo* invitamus, epifeopo* noftro* fuffiraganeos,
caterofque vinearum cuftode* praecipiente* monemus, ut ad prefatam provincialem,
five Nationalem fynodum, quam f favente Deo ) io eccleii* fanAi Joaoni* Baptift*
<ie Merchigne Aiexlenfi* dioecefi* Dominica fecunda poft Epiphaniam celebraturi nunc
primo denunciamu*, dt indicimur, fub divini obteftatlone judicii, omni prorogatione
rejeAa , omni feclulb excufationi* ( nifi aul legitimus fuerit, dt per ipfum Concilium
approbandus ) pr*textu, die pr»ftituta nobifeum accedati*, conjunAi* animis, communibufque ftudtis, fpiritu SanAo auAore, Λ Duce, vine» Domini elaboraturi uberta­
tem. Illud tamen potiffimum rogamus omne*, ac pr»clpimu* In Domino, ut fi quid
animadverfione , dk cenfura dignum noftr» vifitationi* diligentiam effugerit, vei impo­
seront eludet, diligenti inquiratis examine, Concilio noftro exhibituri. In quotum fi­
dem , dk teftimonium prefentes littera* manu propria fubfctipta* , tigillo noftro mu­
niri juflimu*. Datum Corbini dic fecunda Decembri* 1702.

T

Vincenti»* Atcblcpifcopu* Amibarenfi*.
F.. Raymond»* Gallani S. T. P. Ord. Pr»d. a fee reti*.

Cenc/7

General.

Tern. XXXV.

Sans

VIN-

Concilium Albanum.

1379

AmhÔ~

V

^ιιιιτι
170J.

1

1380.

n 1/1

I
ZMAJEVICH
>
Archiepifcopl Antlbarenfis vlfitatôrls Apoftolicl

N

CB

r-ΓΜ

ll°i·

Xï Sjwedui ttbtrtutit,
Aedem aliquando Xevereodifiimi Fratres po* diuturnam (acutorum expeAatfonctn
aperti funt Oali ut pluerent. 4* terra germinavit latitifm, jucunditatem » Λ
exultationem. In ipfa Babylonicae captivitatis fervitute vifitavit nos orient es alto*
qui mjitat corda Prlocipum , <dk producit ·η luçem umbrant mortis ; Divin* quippe
miferatfonh confillo faAom eft, ut non amplius difperfos , tlmidofqye inviferem, fed
fubbita dextera excelfa mutatione in unum coileAos , velutl terribilem caftrorum aciem
,Cint. «· s·
ordinatam , Inimicos noftros cornu ventilaturos , Ictabendi cordis exultation* allo­
Pfal. as·*·
Pei, Dam. querer. S*pe nimirum obi 'magis ex humana ratione diffiditur , illuc propenfius fuperna clementia fubvenitur, Λ ubi folatium defpcravimus humanum , divinum cernimus
adeflê prafiduim. Jucundiffimum quidem . dk omnium votis expetendum, confeffum,
dum hodierna dies aperit , paftoralis officii libertatem, & omnibus falutarem libet*
jurisdiAionis nobis elaborat foelidratem : Adede igitur çhatiffiml Fratres , nec volentis ,
aut currentis, fed miferenth Dei dona omnes folicita profeqnentes cooperatione h*ccogi­
temus, h«c moliamur, ut Divino Spiritu duce labentem ecclefi* noftr* ftatum pro viribus In
integrum reftituamus. Aperta Provinciarum vulnera medicorum expetunt medelam, dt qui
permale fanas curationes in mortem reclinati tanguefeunt,vint fubfidium noftris auxiliis
non dcfpcrant a Tumentis occani procella , dk frementis Inferni rempeftas valida no­
ftris finibus incumbit, adeo ut eleAi quoque in errorem videantur induci .* multi nau­
fragarunt a fide , human* adinventionis abforti vorticibus , piares lifdem undis jaAa·
Mitth· s«. fl' iifdem fluâibus agitati naufragium timeat, omnes in vir* difcrimlnc conftituti protendunt ad nos manus inter fingultus, dt lachrimas, opem noftram implorantes. Erua­
mus eos qui trahuntur ad mortem, dt qui ducantur ad interitum, liberate non ceffeProv.sa· mus, naviculam iplam vi procellarum debilitatam , dt affliAatam reficientes, ad op­
’s·
tatiifimum fa lut Is portum reducamus. Deferte jacet (anAificatio, propbanata Altaria,
Sacerdotes Miniftri Dei , animarum pallores traditi In opprobrium, Λ indignationem
furoris Domini, non ram temporis injuria , quam noftra omnium culpa , dum ab illa
cellirudlnis fu* ratione degenerant, a nobis cx-peunt reftautand* dignitatis benefi­
iMichab.
cium. Afcendamus ergo mundare facra, & renovare, eademque paftoralt vigilantia
4. j«.
folicit!, ,quod petiit requiramus, quod abjeAum eft reducamus, quod contrafaAunu
eft alligemus , quod infirmum eft confolidemus, quod pingue , dt forte, cuftodlamus.
Huc fpeAat hic Ordinis ecclefiaftici coogreffus, miferentis Dei benignitate falnberrimus, veftra Capientia , charitate, dt prafentia optariflimus , loci , & temporis qualitate pene dixerim infperatus. Hoc CMspore acceptabili a feculis Inaudito, hoc die
T rtcb.
falutis, quem fecit Dominus in teira poft r a , noftrorum, Fratres, obliti, aliena appe4.
a. Cor.*.a. ta mus ; hic omnis fpiritualis PtxfeAur* finis eft, ait Naaiantehus, ut propria utilita­
te negleAa aliorum commodis inferviamus. Exuitcmus ergo dileAiflimi, dt ianAlficationem noftram defertam ad aliorum «edtficationem letantes In Domino Candificemus
Omnibus debitores viam Calutis aperire, Fidei regulas tradere, coliapfam morum dlfciplioam teftiruere , non qu* noftra CuM> Ced que Jefu Çhrifti, querere aggredia­
mur , quod verbo docemus , opere complentes , exemplo perficientes. Exigit hoc
paftoralis ratio officii. Poftulat miferenda Provinciarum facies. ExpeAat Clemens pon­
tifex Maximus, fub cujus fetlciffimis aufpiciis, hac, felicitati· noftr* fcmel nata exor
dia, nova i· diet lace ciarefcent, validioribus vegetanda incrementis. A Domino faPûl.117. Aum eft iftud,& eft mirabile in oculis noftrts, ut quem lingulari Dei beneficio pro­
sa*
vinci* noftra filium quondam fufpicere gaudebat, uberiori modo beneficentia genere
Divina indulgente clementia ad fpem mqiorem ereAa , Patrem venerari letabunda glo­
riatur . Paterna telo expectation is noftr* fervitutis obfequia refpondcanc. Date qu*fo ex Albana patri* peregrinatione profkifcenti, quos Albano Patri per Cynodicas eonftitutiones, velut (n primlttales jubilantis cordis applaufus, paftoralis Coltcitudinis fruAd Oal <■ ^u’ u*>crr’'no* deferre poffim. Dum tempus eft operemur bonum ; dum Iqcus datur
10
‘ refpirandi, noftris aliorumque malis medeamur . ConjunAiffimis animis hoc fentiamus,
h*c. loquamur, hoc agamus omnes, ut ager Dominicus noftris curis creditus , vepri­
bus, Λ fpinis expurgatus, germinet herbam virentem, «terna vita frudibus fcecundam. Qyoniam vero fufficientes non fumus cogitare aliquid a nobis, quali ex nobis,
fed fufficientia noftra a Deo eft, qui nos fecit mlnfflros novi teflamenti, ut in ejus
lumine videamus lumen, a Patre luminam omne datum optimum, Λ omne donum
a. Cor. j. pcrfcAum, in locum habitationis ejus afeendentes, imploremus; duroque mens inrcf.
rius magnitudinem beneficii, neceffiratem auxilil fupplex meditatur in hanc exterius vo­
cem fupplicantis quoque lingua eiumpat oratio.

T

Jacob.,·.

*1'

Veni Creator Spiritus Ac.

DE

*';**>W*W**^«

..

:

.. .WiWWIIWWIiBWWm;·..

i

Concilium Albanum

rs8i

E

Cmbisti

1TOJ.

1382

E

R

EDITA IN PROVINCIALI SIVE NATIONALI
SYNODO

*7°l·

BAN

Ner VieccMtihi Zeeejfvilk Dti, it Aftflflite fciit grit it trt biefifttfti Aetibt·
rttfij , Dietltefit , titier regni Struit fritter . <vtfittttr Afefielitnt Albente
Jt Kfwreneiffinttrem DD· Ctefiftfftreet eaftrernnt , ttttrort^tt, far
Albent fyfAt legit inu interfeet tte/lit , <JT ^fftnft , ei liniem,
O' giariem Orneiftient tt Dei, ftiei ctnfervenie frefiget ia·

PARS

PRIMA

C A P Ό T

I.

De frofrffiiint jiiti
UM Fide* Catholica , qu* in TanAa B dk conftitutiones firmiflime admitto, dk amRomana Ecclelia, utpote fundata fu- plector,
gleAor. item
Item Sacram Scripturam juxta eum
renfum,
quem tenuit, & tenet fanAa ma­
nra firmam *tern* veritati* petram , fla
­
bili* , dk Incorrupta fervatur , fit juxta ter ecclelia, cujus eft judicare de vero fenChryfoftomum lumen anime, oftium vit*, fu, dk interpretatione Sacrarum Scriptura­
, fundamentum erern* faturi* ,cunAarum ra­ rum, admitto: nec eam unquam nili juxta
dix virtutum , dk fons bonorum operum , ut unanimem confenfutp Patrum accipiam, &
proptetea line Fide impoflibile fit placere interpretabor .
Deo, hinc ab ejufdem Fidei profeflione me­
Profiteor quoque feptem efle vere & pro­
Ad Heb.
prie facramenta nor* legit, a Jefu Chri­
rito exordiendum efle duxlmu*, ut qu* ma­
xima unitate gaudet, omnem intelleAum fto Domino noftro inftituta , atque ad faluredigens in obfequium Chrifti, eandem una tem humani generi, licet non omnia fin­
Cor. io.
ori* confeflione ad preferiptam infra for­
guli* neceflatia, fcillcet Baptifmum, Con­
firmationem , Euchariftiam, Poenitentiam ,
mam veneremur ·
'
Extremam unAionem , Ordinem, dc MatrlEgo N. fiirma Fide credo , Ac profiteor,
omnia , & fingu.la , qu* continentur in c monium ; Iliaque gratiam conferre ; dk ex
tymbolo Fidei ,"quo fanAa Romana Eccte- hi Baptifmum, Confirmationem, & Ordi­
nem line facrilegio reiterari nofi pofle - Re­
tia utitor, videlicet .
Credo in unum Deum Patrem Omnlpo. cepto* qupque , & approbato* eccleli* ca­
tentem , faAorcm Coeli , dk terre, vifi- tholic* ritu·, in fupradiAorum omnium fa­
bilium omnium , dk Invifibilium . Er in_ cramentorum folcmni admtniftratfone reci­
umiia Dominum Jefum Chriftum , filium pio , dc admitto.
Dei unigenitum . Et ex Patre natum ante
Otonia, dk lingula, quz de peccato ori­
omnia fecula ; Deum de Dea, lumen de ginali, dk. de juftificatione in faèrofanAa
Tridentina fynodo definita, dc declarata-,
lumine , Deum verum s de Deo veto ; ge­
nitum non faAum, confubftantialem Patri, fuerunt, ampleAor, dk recipio .
Profiteor pariter, In mifla offerri Deo ve­
prr quem omnia faAa funt ; qui propter
rum , proprium , dc propitlatorium facrifino* homines , dk propter noftram falutem
defeendit dc Coelis , dc' incarnatus eft de cluni pro vivis , dk defunAi* : atque in SanAillimo Eucharifti* Sacramento efle vere,
Spiritu SanAo, cx Maria Virgine, dk homo
faAa* eft ; crucifixus etiam pro nobis fub ^reaiiter, dk fubftantialitet corpu*,
:orpu«, dk fan
fanuna -----cum anima , dc divinitate
Pontio Pilato paflu*, dc fepultu» eft ; dk 'guinem,
---Domini noftri Jefu Chrifti, fierique convec­
refutrexit tertia die fccàndum Scripturas;
dk afeendit in Coelum, fedet adjiexteram tionem totius fubftanti* pani* in corpui,
Patris; dk iterum venturu* eft cum gloria dc totius fubftanti* vini in fanguinem, quam
judicare vivo* , dk mortuo* ; cujut regni converlionem catholica ecclefia tranfubllannon erit fini*. Et in Spiritum SanAum Do­ tiationem appellat .
Fateor etiam fub altera tantum fpecie ,
minum , dk vivificantem , qui ex Patre ,
filioquq procedit ; qui cum Patre , dk filio totum , atque integrum Chriftum , verum­
fimui adoratur, dk conglorificatur ; qui lo­ que facramcntum fumi.
Conftanter teneo .Purgatorium efle, anicutu* eft per Propheta». Er unam SanAam
Catholicam , dk Apoftolicam eccleflam . tuafque ibi detenta* fidelium fuffragiis juva­
Confiteor unum baptlfma in remiflionem-. ri , (imiliter dk fanAo» una cum Chrifto
peccatorum: dc expeAo refurreAionem mor­ regnante*, venerandos, atque invocando*
efle > cofque oratione* Deo pro nobi* of­
tuorum , dk vitam venturi fecull. Arnen.
Apoftolica* , dk eccletiaftica* traditione* , ferre, atque eorum reliquia* efle veneran­

C

reiiquafque ejufiden ecclefi* obfervattone*,

da*.

S s s S 2

Concilium Albanum.

1383

<384

dito tantum faAa abjuratione, coram fideli- -- ------——— f irmiffime affero imagine! Chrifti , ac DelAnwo pirw fempet Virginis, nec non aliorum fan. bus, fecreta (aeramentorum participatione Λ**°
entrait flnrum habenda», A retinendas effe» atque (ruuntur.publice vero Turearum more vi- C·*»·1'»
*7°3' eis debitum honorem, ac venerationem im­ Altant,. A Turcicam TeAam profitentur.
,7°J*
pertiendam .
Ecclefiaftlcotum hominum infeitia tale*
Indulgentiarum etiam poteftatem «a Chri­ pullularunt sitania in vine* Domini d quam Cant' ‘‘
fto Ia ecclefia rcliftam faille, illarumque u- ne vulpecula! parvula demoliantur, dt finfum chiiftiano populo maxime falutarem ef­ Îfulari» Ferus fuccrefcenrem Tegerem depa·
fe affirmo. SanAam catholicam» dt 1 poftΟ­
carar, quibus cura animarum Incumbit, fe­
Ι icam Romanam ecclefiam, omnium eccle- rio injungimus, ne Impofterum ^ale* Apofiarum matrem, dt magiftram agnofeo: Ro· ftatas ad (aeramentorum participationem re- ,4. '
manoque pontifici beati Petri Apoftolorum efl^lantnifi faAa prius abjuratione, pu­
Principia fucceflbri, ac Jefo Chrifti Vica­ blice fo more chriftianorum gerant.
rio, veram obedientiam tpondeo, juro./
jI
Dlfcant, omnes prafertim Parochi, hanc
Cetera Item omnia a (acri* Canonibus, c*tholiç* fidei regulam, quam facrarum
oecumenicia conciliis, ac prccipue a facro- feripturarum oracula, patrumque orthodo­
0 fanAa Tridentina fynodo tradita, definita, xorum teftimonia , A Romann fcdis infalli­
& declarata, indubitanter recipio, atque., bili* auAoritas, vel ab ipfis ecclefia Incu­
profiteor: timulque contraria omnia, atque nabulis confirmant. Archieplfcopos, A epi­
nnrefes quafcumque ab ecclefia damnatas, feopo* omne* fub Divini judicii indignatio­
dt reieAas, dt anathematizatas, ego pari­ ne in Domino hortamur, ut totis viribus in
ter damno, rejicio, dt anathematizo.
hanc curam incumbentes, greges libi comHanc veram catholicam fidem, extra quam miftos ab hoc graviffimo morbo vindicent,
nemo (alvus effe poteft. quam io profenti ferioque animadvertant in Parocho* , qui Matt. >j.
(ponte profiteor, dt veraciter teneo, eandem talem deteftabilem licentiam dandi factum >«.
integram, dt Inviolatam nique ad extremum canibus, A projiciendi margaritas ante por­
vire fpiritum, conftantiliime Deo juvanto cos, nova, ac infolita execrand* confuetu- Matt. 7. ··
retinere, dt confiteri, atque a melsfubdi- dlni* methodo in ceterorum Chrifti fidelium
tis, vel illis, quorum cura ad me in mune-< -perniciem exercent.
re meo fpeAabit, teneri, doceri, dt pr*diPatre* quoque Miffionarii Montana Alba­
cari quantum In me erit, curaturum.
ni* incolentes, quo prucipue nefanda pelli*
Ego Idem N. fpondeo, voveo, ac juro. irrepfit , curam omnem , A diligentiam feSic me Deus adjuvet, A h«c fanAa Dei dulo adhibeant, ur tanta lues, chtiftianum
evangelia.
gregem corrumpens, longe abigatur, A noHanc autem fide) profeflionem, quam no* V» monftrum hsrefeo* Divin* veritatis giaA coepifcopi noftri, dum in ipfa celebra­ dio eorum prafertim opera juguletur.'
tione factorum verfaremur, jurati prcftitimus, reliquis impofterum concilii* in fingu.
CAPUT III.
lis dioecelibu* celebrandi* , ab illi* prufettim, quibus alio* docendi munus injungitor,
Dt Chrifti fidehbttf, qar litet Fident ■**
ad verbum fequendam injungimus.
ejarnruitt, fabhte ramea Mebeaerrtew
fetitn, A fetrtt» tbrtflitntm rehCAPUT II.
/>«*(■ frefiteatnr.
In militanti Chrifti ecclefia nulla debet
effe macula crimini*, nulla ruga («mutationis, Apec,
s' Non folum corde creditor ad jullitiam, utpote qu* defccndit a Deo parata, ficut ··
"r fed ore etiam confeffio fit ad falutem. Vi- fponfa ornata viro fuo, circumamiAa mo­
l
Tibilis fiquidem Chrifti ecclefia cum civitate nitibus aurei*, A gemmis pretiofis . Hac
Hierufalem ab Ifaia comparata , monarchia porroeccleii* ornamenta funt virtute* cre­
titulo arDaniele cohoneftata, fupra mon­ dentium, qui in vifibili Chrifti corpore tan·
tium vertice a Domino collocata, juxta Au- quam partes, A membra per vifibilia ex{uftinum abfeondi non poteft, nc<c Chrifti terna munera componuntur. Et quorum fa­
dele* tantum Fide , A internis charifma- na fides, qua juftus vivit, A perquam prc­
tl.bus, fed confeflione fidei, A externa , ac cipue qui* fideli* conftitultur . integra , A
vifibili Sacramentorum participatione mem­ inviolata per externam profeflionem , quoli­
bra ecclefia conftitouncur. Hinc a veritate, bet limulationi* , feu fiAioni* (emoto vcltA religione aberrant, qui vei metu poena, mine , tervari debet, ne deficiens In uno
vel temporalium bonorum alleAi cupidita­ faAu* fit omnium reus; in hoc prrfertim.. '
te, ut immune* fiant tributi Ccftrit, de- incumbendum eft, velis, reinifquc (atagennegant etiam qu* font Dei ; poftquam enim dum, ut ne dum prrfati Apoftat* (aera­
naufragarunt a Fide, A coram Turearum Ju­ mentorum ' participatione carcant , donec
dice fiftente* religionem catholicam, Deum- relipifcant, fed etiam illi, qui licet turciço
que ipfam folemni facr i lego ritu ejurarunt, folemni ritu fidem non ejurarunt, fingunt
publice Turearum usure (e gerunt, A alii tamen, fe a chriftiana religione dcfcciffe ,
Îjuidem Mofcheas, ut vocant, more patrio adeoque in Turearum conforrio turcico mo­
requentant, ccterifque ritibus Mahometics re vitam degunt, die* jejunio facro* cfo
TeA* inherent**, alii vero Turcica templa carnium profanant, A Mahometan'!* nomi­
declinantes, ab efu carnium facro tempore nibus vocitantur, in congregatione tamciu.
jejunii non Te abftinenr, urgente illo* infi­ fidelium cbriftlantM mores Induunt, A offi­
delium pratentia , utrique porro in abfeon- cia peragunt chtlftianotum· Deficientes qui­
Dt Afoflttit.

dem

Concilium Albanum.

I385

>386

publica, & externa
profeflio· . rum colluvie facili ratione in filveftre* *rna fidei profeflioAnno dem in
merito ab externa, dt
c_ vifiblll facra_____ Λ borea nulli* *tern» vit» fimAibu* foecundas
Cuxtvrt ne,
mentorum communione excludi debent, do­ degenerant. Prona fiqoflto adolefccntiutn
170}. nec ad meliorem frugem redeant, dfc fidem ■ta* ad malum, facili qVdam reA i fpecie i70j.
Chrifti publice profiteantur, quoties feret Cito deluditur, fi c»ca rerum divinarum,
occafio. H«c fidei documenta divina veri­ Ignorantia obruitar. ideo parochis omnibus
tate innituntur , affirmante Ipfomet Chri­ invigilandum eft, fer ioque curandum, ut
Mitt. tn.
fto Domino: omni* , qui confitebitur 00 chrlftiaoonim prole* in viam mandatorum
coram hominibus, confitebor, At ego eum Domini dirigatur, ft a reneri* ufque anni*
coram Patre meo, qui in Crli* eft; & qui In materno ecclefi» gremio fub exubetantinegaverit me coram hominibus , negabo , bnsdoArin» uberibus confoveatur. Quapro­
pter finguli* Dominici*, aliifque feftïs die­
At ego eum coram Patre meo, qui in C»·
ii* eli. Hinc Augullinu* in Joa. traA.0· bus pueros in fui* Parochiis pro fuo, cotum­
Quanta vita eft confiteri Chriftum, tanta-, que modulo, ante, vel poft Mifiarum fo­
mors eft negare Chriftum. Omnibus igitur lemnia pro majori fruAu, & commoditate ,
arcbieplfcopi*, Ac epifeopis noftris toti* in fidei
nuei rudimenta
ruuimcnra,, obedientiam
oucaicnnam Deo,
ueo, &
oc paChrifto vifcerlbu* commendamus, ut In (e- ® tentibus, ac chriftlaoam morum honeftarem1
curi, & afeia 'radicitus excidendas curent edoceant . Et ne animarum curatores pr«.
arbores > qu» in montem Domini incumbunt, textu ignoranti» de fidei myfteriis a neceffiAt In loca tutlffima iilv» Libani umbratiles tate otficii eximantur, faltem Dominicam
ramo* venefico virore imbuto* protendunt. orationem, Angelicam falutationem, apo.
Holorum fymbolum,nec non Decalogi, ecclefi»que prxeepta, ( ad quorum omnium
CAPUT IV.
fcientiam proveAi ad diferet» cognitionis
xtatem fub mortali obligantur peccato )
pueri* tradant, & alta voce in eadem ecJUelibttf,
clelia c.hriftianam plebem erudiant, iifdcmUt autem impofterum paftores animarum que documenti* informent, facta congregatrautIus agant, cum Impoflibile fit, Deo, At._ tionis de Propaganda fide charitarl* vifcera
Baali famulatum prcftare, in Chrifti fideli­ C quam primum experturi in libellis chriftian»
bus nihil non fanAntn, ac rcligiofum, ve. doArinc Bellar mini, Albano idiomite, qui­
r»que fidei nrotetiativum tollerare debent. bus propri», dt fidelium neceflitati provlDeo igitur toll, cui fervite , regnare eft ,, dere poifint.
Quoniam vero ingravefeente Turearum
per externam, At publicam fidei confeflioimpietate invaluit, proh dolori Abomina­
nem fit devotus fideli*, adeout nihil mahometic» feA» proreftativum contempletur. tio defolationis in loco fanAo Templorum^
In hoc cognofcantomne», quod fidele* fint, Domini, qu* vetuftate collapfa , At ruinis
& de myftico Chrifti corpore partes, & mem­ obruta nequeunt pr» timore «dificari, ideobra, fi externis fidei caraAeribus fuerint 6· que Parochi parochialibu* carent ecclefiis,
gnata. Tanta eft enim hujus fidei regul» in quibus, At facra facer:, & chtiftianam
apud fcrlpyuras, Patret Orthodoxo*, atque1 plebem erudire polline. H * nihilominus ouniverfallt ecclefi» confenfum, vi», At auAo-. ranino przcipimus, nullo fuffragante pr»rltas, ut quicumque in hoc unico tigno de-■ textu, ut ubi parochialia facra feftis die1. Tiin, j/ficit,, ao
ab cccieua
ecclefia re
fe oivcnar,
divellat, narque
fiatque rnnoeinfide- bus obierint, vcl fub die, vel fn privata
lis, & infideli deterior. Poteft quidem a_Ddomo, ibi quoque prsfati* muneribus perprivata perfona , qu» omni caret auAorita. fungantur,
Ut autem in hac pieratis femica pueri
te, de fidei fu» ratione tradenda interrogato, , tacere, dt interrogantem filentio, abo­ pr»fertim inftruAi ad falutare opus magis,
ve licito prstextu eludere ; at vero nulla magifque io dies utilibus moniti* inftunei ratio Gitfragatur , quo minus feifeitanti mentur , confeflariorum munus fit, patentes
Judici publica auAoritate fuifulto tacere, hortari, ne defides , At focordcs ad przfata
exercitia filios mittere negligant, juftiifimo
aut ambigue teigiverfari queat; fed aper­
Dei judicio «ternis cruciatibus rationem né­
ta fidei confeflione, initante quoque vit»
periculo, refpondete debet. Huic negotio gligent'!» reddituri . In hanc ergo curam
omnium graviffimo, ex qu» merna anim* toto psAore Incumbant parochi, ut fegne*
pernicie* pendet, fedulam navent operam in via juftiti» excitentur, At faluberrimapaftore*, ut fegregando triticum a ziiania, chriftianz religionis rudimenta percipiant.
Heb.rj.
fidele* in duas partes claudicare > At duo- Quod fi quis ex parochis ipfis eodem animi
languore laboraret, arbitrio ordinarii pu­ •1·
bus Dominis fervire amplius ηόη audeant,
nec prrffumant. Serpit enim latius in diem E niatur .
i’et. D»m. Jeth-ilis morbus, dr vlrofa propago ad infi.
nita porrigetur, nili cvangcllca pallorum fal­
C A P U T V I.
ce, quod male pullulat, amputetur Dr Kerbr' Dei PrnJicttitae.

CAPUT

V.

De fid.i ruJiotetlii.

Speciofa Chrifti germina a poteflate tenebiaiuin eruta, & In vinea !><>minl tranflata , deficiente Agricolarum diligentia. Hu*
dio.ac labore, At ingruente herbofa «itio-

Prwftantiflimum doeendi munut faluberrima verbi Dei prcdicationc fulcitur . In
hoc 'crediti nobis gregi» fecuritas , & no­
■vch. J*·
Ari juri» prac'pua tundatur auAoritas. Paftores etenim In pafeuis uberrimi* fan» doArin», & mentibus excellis Romane ecclefie» «terna vite pabulo oves pafcere, ab
ho-

1387

1388

Conchium Albanum.

Annq hoflium impetu, a.facie ciibulantis, Divini re temportbus peragente*. Aberrant enim Anno
verbi gladio tueti debent, ut in velamento fideles montana incolentes, qui nonnullas
CURISTI
-■
fandorum folemnitates calendarii Gregoria- Cuaian
aUium Domini chriftianus grex conditurus
«7=J·- in odorem quoque unguentorum Domini ni relicta methodo. tantUm.grxcorum more, »7°ΐ·
inoffenfo pede percurrar , Si tanquam Di­ dc Calendatio concelebrant : ne dc impieta­
yfal.u.».
vin* plantationis oliva , aqua fapienti* ir- te arguantur, qui antiquam fequuntur cal­
Cant. s. ·. r'8at* 10 exuberantium germinum pullulet culationem. Cum autem Deus optimum, qui
«
‘ 3’ propagines . Omnes igitur archiepifcopos , 'maxima unitate gaudet, uno codemque die
EccJ- jo. At epifeopos enixe in Domino hortamur , a Chrifti militibus, qui roman* militi* ve11.
ut muneris fui omjs agnoicentes, omnem xilla fequuntur ,.fpeciali obfequio ; ac devo­
laborem , ftudium ,
(olicitudinem in eo tione ad fui, fanrftorumque honorem fit co­
Jer.Tbt.4. adhibeant, ut populus gemens, dc ducrens lendus, ur tie ambulent omftcs cum con­
panem , invehiat cibum ad rgfocillandaffl fenfu univerfalis ecclefi* In domo Dei > ideo Pfal. H.
animam . Pafcant -ergo fame morientem , omnibus, qui animarum faluti incumbunt, 1 J.
quod fi non paverint, occiderunt. Quicum­ ex confenfu fratrum noftrorum injungimus,
que vero levi de caufa munus hoc obire ut pravam
r.,----- hvjufcemodi
------------- confuetudinariam
---------neglexerit, fciat fibi pr*termifli neceflarii B praxim , qu* ex fchifmaticorum commercioirrepnt, prudentibus
moni’ ­
cfficii Divin* juftiti* rationem efle redden- &
‘ familiaritate
r
‘
~
" L
dam.
tis, ac falutaribus preceptis tollendam cu­
Parochis quoque omnibus , & illis pr*· rent , Romanotque titus in Fertorum cele­
fertim, quibus (anAx Sedis pietas in Apo- bratione ad unguem fatagant exequendo* .
ftolicis Collegiis , alumnorum numero adEt ne ignorantis pretexts* alicui conce­
(criptis , virtutum femina , dt incrementa dat peccandi licentiam / parochus quolibet
Dominico dic imminentia Fella fubfequenad Fidem propagandam contulit , prreipisnus, dr mandamus, ut folemnioribus , dt t is hebdomad* inter miflarum folcmnia po­
feftivis diebus oves /ibi demandatas, pro pulo annunciet, ut pr*ter uniufcujufque
fua earumque capacitate fpiritualibus mo­ Dioecefi* ftatutum, ac devotionem, vene­
nitis pafcant , vitia declinanda, virtutes
randa folcmnia, quae falutem nobis augent,
ampleAendas , «ternos cruciatus malis , juxta ritum fanâ* Roman* ecclefi* in Ser(empiterna gaudia bonis prcftolanda doce­ via,dt Albania congruis honoribus,dc ftaant ; graviter ordinarii arbitratu puniendi, tutls
runs temporibus
tcmpunui» celebrentur
icicuicmui .
qui przrermittant munus, ad quod pera-C Quoniam vero in mefli multa operarii
Lue· ’·■
geqdum pro terfiporum exigentia, qualita­ pauci nequeunt in omni fplrituali exultatiote, dc neceflitate idonei reperiuntur.
nc, de abundamià metere , nec omnibus Chri­
Omnes porro animarum Paftores in Divi­ fti fidelibus longe inter fe diflita loca, fub
ni Verbi prxdicatione illud potillimum pr* uno codemque parocho incolentibus, datum
oculis habeant , ut apoftatarum impietas , eft pr* locorum diftantia mill* (actificio tcclaudicantium vefana formido, & cerris, liis diebus adeife,* ne ex folemnitatum igno­
pernicies, ac In fola catholica religiono
ratione , dt fertorum profanatione defient
extern* falutis fecuricas ab omnibus agno- germen in vineis, & ramus oliv* fructifè­
fcatbr. Clament ergo, dr* non ceflcnt Pa­ re in domo domini, futuris neceflitatibus
Ifti. }S. t. ftores, dc quali tuba exaltent vocem fuam_
pro modulo noftro providentes, parochis in­
aisnunciando populo fcelera eorum , qui dicimus, ut faltem diftantium locorum Dydereliquerunt legem Domini Dei fui, St
naftas, quibus cur* erit reliquum admone­
abjerunt poft concupifcentias carnij, nefandi re populum, de incidentibus infra hebdo­
Ixcch. jj.
Mahoroetici Idoli cultibus mancipati. Exci­ madam feftis diebus, ac jejuniis, per nuntet fegnes divina indignatio, quam voxQciumf cum frequens in dies occurrat ocDomini per Ezechielem fpeculatoris figura ' calio ) certiorent.
comminatur rquod fi fpeculator viderit gla­
Omnes demum animarum paftores vigi­
dium venientem, dc non intonuerit bucci- lem impendant operam f ut divinus honor
na, & populus fe non cuftodierit, venerit- ' reflorcae in terris ; dt debaccantium fee le­
que gladius, dt tulerit de eis animam, ille tum multitudine reprefla, furor Domini cer­
quidem in iniquitate fua captus eft ; fan- vicibus noftris imminens per fertorum fangui nem autem ejus de manu fpeculatoris Aificationem avertatur, totaque appareat
requiram.
Divino cultui addidis c*li fetenitas inno
veta.
CAPUT

VII.

C A P U T

VIII.

De feflorum obfcrvtntit.
Dies divina feftivitate venerabiles ad ceLev aj. lebrandas Dei, fanAorumque laudes pottfll· E
roum inrtiturl, funt pie, ac religiofe tranfi.
gendi, non In commeflationibus dt ebrieta.
tibus, quibus nomen domini profanatur ,
.
(ed in orationibus, hymnis , pfalmis dt can.
ticis fpiritualibus, quibus (abbatum fanAtficatur.
Roman* quoque ecclefi* ritui In fertotteb. rj. rum obfervantia catholici tioftri inhvrere

debent, ftatuta folcmnia ftatutis Romano mo-

De fuerit jejuHiir, eernimjee tbfeman·
tie .
Ad je jup iorum obfervantiamea, qua par
crt devotione, humana convertatur foliclrudo;,hic armorum deleAls, hic vidori*
ftat certa promifliq, nihil enim efficacius ad
rugientis Leonis, fievitlam retundendam, ni­
hil cértè ad rebellanti* carnis cornpeicen­
dam petulantiam utilius potuit inftitui,quo-'
niacn boc genus Dvmoniorum non ejicitur,

nili in oratione, dc jejunio, quo dum cor- B0,

pus

Concilium Albanum.

I38q

pus atteritur , anima cxleftis gratia pin- .
Ammo guedine faginatur.
Λ
CH*»»T>
Ut igitur per abftlnentlam carnis Chrifti
mors, & fcpultura ex ecclefiaftica inftitu»7°1
tione recolatur* deiparcque Virgin! debt.
Sus honor impendatur» qualibet fex ta fe­
ria , & Sabbato ab efu carnium fideles o-

1390

minem non teneri ad quadrug-fimalc jejunium, ———
aridioribus tantum cibis celebrandam » nifi A**0
foio feptem annorum circulo » tanqeam_ Cmbisti
ecclefiafticarum legum prevaricator, ana*7°1·
themate puniatur.

CAPUT.

X

mnes penitus abftineant ; heretic* pravita­
Dr jttrtment» ftlfr .
tis fufpicione notandi, inobedienres fine neccflitate p recepto, in his potlfljmum regio­
Inter regnantium hac tempeftate fcelenibus, in quibus fidelis ab infideli, catholi­
cos a fchifmatico, prafata ab efu carnium rutn multitudinem , mendacia quoque, &
perjuria inundaverunt, & faciem terr* no- Of**·*·*
differentia difeernitur.
In quatuor vero anni tempora difereta ftr» tot calamitatum fludibus, quibas pe­
jejunia , qu* duodecim dierum circulo abfo­ ne obruimur , metito operuerunt . Etenim_
tura , veluti duodenarie tnenfiuta ptimitt* facili quodam facrilego ritu falfa frequen­
quoque vigHiarum abftinenti*, quibus facra B tantes juramenta , nomenque Domini , qui
prevenimus folemnia, ne Aim a carnis» fed in veritate vivit, falfitatls teftimonio poletiam a comeftionis laAicinlorum tempe­ luentes, implebuntur iniquitate,& non di- Ecc|.
rantia celebrentur, de initantibus jejuniis, feeder a domo eorum plaga . Ut auteuu
tot malis , qux nos undique perturbant, Cone Bur.
ut in fuperlori capitulo de feftis diAum eft,
fidelibus Parochorum cura, ac vigilantia pre- opportuno pccurramus remedio, protervam uecap. 7.
hominum licentiam * fallis juramentis, mamonitis.
Er ur adamuflim ecclefiaftica jejuniorum xime in- jqdiciallbus , compefcendo, pallores
veneretur obfetvantia , nihilque Romane monemus, dt hortamur , ut exeerandi audiflonum confuctudini reperiatur prxiimina- Aores facinoris comminatione divini judicii,
ria ante dies cinerum feria tertia S. Mat- & Sacramentalis Confeffionis privatione deterreant.
thi* Apoftoli incidentibus vigiliis, debacIlla quoque omni prorfus execrations
cantis nature, & rethoticantis gul* confiIlo feftivitatis ratio prevaieat ,.e«demque damnanda eft incerti juramenti petniciofa
Baccanaliutnailtima dies, facro vigiliarum-, confuetudo, qua fideles, nulla habita cer.
mancipata jêiunio , fanAificetur.
< C titudme dc hominis innocentia, ipfam ju­
Unica porro comeftione ab omnibus , ramento comprobant, fufpeAi hominis in­
qui vigefimutn ptimum «tatis annum com­ demnitati profpiclentes. Etenim cum no­
pleverint , celebrentur jejunia cum difereta men Domini invocandum fit in veritate,
refeAione, feu collatione, quam modo to­ & in fpiritu, ac omnimoda certitudine-,
lerat ecclefia. Illis vero, quos vel stas in­ adorandum, quicunque hujufcemodi incetti- Sap- J->»·
curvat , vel morbus extenuat, ut poflint , tudine jusjuiandum violaverit, judici Deo,
ac inftante vita periculo debeant ab iliis qui accidit pro g dea judicium certum , meeximi obligationibus , humana comparions rito-eil rationem redditurus .
infirmitati , ecclefia pia mater indulfit.
P A R S SECUNDA

CAPUT

IX.
C

De

Matth.

•J

l’

U

Γ.

I.

De Jncrementit.
Uadragefimale jejunium non tamenD
nobilius, nihil pretiofus, nihilecclefiaftica conftitutione inchoatum;
'quam divina Chrifti Domini converad cternam falutem confcquenfatione, dt exemplo confecratum , fub di- dam magis neceffarium habet eccleiia , quam
ftriAioris cenfura rigoris, ne lub fpinofo ca­ a Chriito Domino feptem inftituta Sacra­
pite membrum fit delicatum, obletvandum
menta , in quibus infinito Divin* bonitatis
eft. Tempus enim acceptabile , dtefque fa- eiucefeente thefauro , divitiis magnis, dt Beg.r7.1slutis inceflabili devotione, aufteriori abfti- opibus nimis humana ditatur paupertas .
nentic difciplina, & anniverfaria funt ce­ Ifti funt feptem fontes Salvatoris , ex qui- Da0·
lebratione recolenda . Hinc graviter feren­ bus aquar Divin* grati* falientes in vi­
da eft , qu* invaluit , quorundam opinio, tam cternam cum gaudio hauriuntur .
qui venerabilis hujus jejunii defttuAores , Aperta mifericordiarum Dei noftri yifcera ,
non femper quadragcfimalem abftinentkam
in quibus vilitavit nos oriens ex alto, pa­
efle fervandam dogmatizantdicunt nam­ tent potiifnnum in Sacra mentis , per qu* veque feptem
quadragefimalj jeje­ ra jullitia vel incipit, vel coepta augetur,
rptem tantum annis quadragelimafj
elle, tali deinceps
j>junan-Έ vel amiffa reparatur. Hinc tantis irradia- ς<0(Κ Tr(W
junio adtliiAos
i .......
‘
di lege folutos. Et hi quidem, quorum fi­ r ra glori* fplendoribusecclefiaVChtifti fponfa, ^tn
nis interitus, quorum Detis venter eft, abjeveluti auror- corufcat, & feptem munita
runt poft concupifeentias fuas, & in hu­ Sacramentorum fignaculis in Erebi perni·, '
mane vit* militia ,dum finem quodammodo ciem, & ruinam procedit terribilis ut canituntur profpicere, c*ci fiunt, At duces fttorum acies ordinata . extorum . Ne igitur a fua dignitate facra
Cum autem *quum fit , ut fanAa a fanjejuniorum obfetvantia corruar, fidcliumque Ais traAentur, or divinorum myftetiorum
corda ad laxioris vite ratjooem erroneis prxftanti* difpenfatotum quoque dignitas
alliciantur confiiiis, quicumque dixerit ho- rcfpondeat , facrofanAa traAaturi Sac ra­
men-

Q

Philip- J.

A

Jejunia .

NX

■""W
13.91

Concilium Albanum

menta, exhibeant fe, ficut Dei mi ni ft ros
Anmo In omnijuftitia, & fanAitate, in «difica·*
Chxisu tionem corporis Chrifti, ne vituperetur mi• 70}. nblcrium noftrum . Pratfcriptas a Rituali
Romano in Sacramentorum adminiftratione
». Cur. <4. ceremonias fumtna etsmaniini attentione,
Iph.q-s·. ac religione, nihil addentes, aut demen­
tes , adamuffim obfervent.

*

J***· J.’»·
Oen. s.

Ciril. Jc.
rvfol. in
Gather.

.
"

M Tit. j.

I392

tualeui cognationem popularia reponat infcitia-Nullamcuathis contrahi fpiritualem
cognationem nili vere fufeeptores in baptif»7oj·
mo exiftant. Omnibus igitur provinci» noftr*, ccterifque Albani» paroche, nec non
patribus Millionariis prarcipimus, ur tali
omnino abjeAa confuetudine, ceremoniali» difciplinc modum ab ecclefia traditum,
illibatum confervantes , falutiferi laticis
ablutione, ft-ituris ritibus in conipeAu ce­
CAPUT
II.
ded*, novam Chrifto prolem parturiant.
De iiftifui .
Quamvis vero baptizandis munus ad pa­
Ut autem de fingulis agamus, omnium rochum folum pertineat, inftante tamen vi­
primus occurrit , Sacramentorum janua-.,
te diferimine , omnibus, & in quolibet lo­
Baptifmus. Hic plane eft fons ille vit* de co demandatur.Schifniaticorum quippe perdomo
Dei
univerfam._fu- niciofa lex eft, parvulos urgente quoquo
___ ____
.aegrediens
........., , irrigans_..........
perficient terrae , a peccatorum (ordibus ® neceffitate, non nili a facerdote baptizan·
emundans . Ill* funt aqu* mundae, quibus di i ftudeant paftores erronem pellem opi­
Spiritus Domini adhuc incumbens , mor­ nioni· a Fidelium confortio eliminare, ut a
Catholicis dcftruatur, quod antiquus hoftis
tua germina vitali divin* grati* virore fcccundat,dc filios ir* in adoptionem filiorum non delinit per Schifmaticos in animarum
Det evocat. Hic liat captivitatis liberatio, perniciem novis adinventionibus fabricare.
peccatorum remilfio , mors peccati, aniEt ne impofterum facrilega reiteratione,
m* regeneratio, veftimentum candidum, maxime adultis, hoc ('aeramentum ad.ninifignaculum fanAum, & indelebile, currus ’ liretur , diligenti examine inquirant paro­
ad Coelum, delici* Paradifi, Regni c*le- chi, an prius fuerit baptizatus, qui facro
fonte cupit initiari. Quod G nulla certitu­
ftis conciliatio, & charifma adoptionis fi
Lorum . Divina enim dileAio fecundum., do, fed fola adii: ambiguitas , antequanu
fuam mifericordiam falvos nos fecit per tub conditione baptizetur, in fidei rudimen­
lavacrum regenerationis . & renovationis tis inftruAus, chriftianifque moribus infor­
Spiritus Sa nA i, quem effudit in nos abun­ matus, Principis apoitolorum prxeepto pa- Aft. i. 3»
: p:*tcritorum peccatorum detcftatiode per Jefum Chriftum Salvatorem noftrum,*·*----rear:
ut (uftilicati gratia ipfius, heredes fimus fe- nem, Ac ut maxime poterit, cordis contri­ Ad Rom.
tionem habeat. Sic enim abjeflis operibus • j. >*■
eundum fpem vit* «terne.
tenebrarum, induet arma lucts, ut pollit reExigit quidem tot myfteriorum preftantilhma ratio , ut in folemni Baptif.natis (itfere in dic malo adverlus Principe·, &
adminiftratione , in illud potiffimum curam poteftatet, nullo perfecutionunr turbine p;oomnem intendamus, ne parochorum incu­ fternendus. Curent epifeopi, ut ad unguem
ria , vel defeAu , virtus, & efficacia Sa­ ptilcripta praxis fervetur, debitas parocho­
cramento deficiat - Propterea cum in trina rum negligentiK poenas repofeentes.
Detcftabilem quoque confuetudinem, in­
ablutione , feme! tantum fit proferenda forrna Baptifmatis, illis verbis : Ego te bapti­ fideles, vel fchiftnaticos admittendi ad patri­
zo io nomine Patris, & Filii, & Spiritus ot munus obeundum, epifeopi feverioribus
fanAi i diligenter attendant Pallores, ut poenis vindicabunt.
Indiflblubileporro fplritnalis
cognationis,
hec formula immutabili servetur decreto,
, .
o
graviter animadvertentes in parochos, qui quod ex baptifmo oritur, vinculum, nonnifi
lingulis ablutionibus integram addunt form* Dlu.fcipientem , dt fufceptum, illiufque patrem,
prolationem.
”
j
At matrem, nec non baptizantem , & buptlzatum, iiiiufque utrumque parentem ad in­
Cum autem «quum fit, ut in Matris gre­
mio, Filii Patris,qui in C*lis ell per lava­
vicem copular, adeo ut In matrimoniumcrum regenerationis efficiantur, & in loco nulla poffit ratione convenire , nec fpirirualls cognationis jura ad alios carnali propin­
facro (acta peragantur myfteria, confuetudinaric providentes indulgenti*, pr«cl- quitate conjunAos, extendetur. Nemo igi­
pimus, Ac mandamus, ut deinceps baptif­ tur hanc cathobei dogmatis regulam te-,
matis Sacramentum luftralibus aquis ex fa­ meraria profumptione tranfeendat, ne quos
cro fonte hauftis, in loco fanAo parochia- fidei uniras congregat , prav* opinionis
lis ecclefi* conferatur, dummodo urgens fciftura difperdat. Schifmaticorum quippe
neceffitas, vel temporis Injuria facr* diru­ eft, in fupputandis gradibus caligare, At
qui carnalis confanguinltatis vincula matri­
te «der, aliud non fuaferint.
Hinc omni conatu reficiendus eftabufus, monii copulatione emrmata arbitrii licentia
defrnunt, ubi nui
nulla fpiri3uem Montani noftrl Inveterat* confaetu- difrumpere nop defrnunt,
inis titulocohoneftant, & legis vigore fal- Emails cognationis jura fucccduntt, licita-,
fo corroborant. Communis quippe rtos in­ connubia rigid* feveritatis ccnfura compcvaluit, ut infantes inter domefticos parie­ fcunt.
Cum nullo legitimo pretextu , cui difetetes fola aqu* ablutione, fervata nuoque_.
tionls aquiefeat moderamen, Inanis Paro­
forma Sacramenti baptizent parochi ; in­
dies, menfes, dr annos, facras protrahen. chorum fulciatur opinio , quod inter infultes ceremonias patrlnorum commoditati in­ tantium opprobria Turearum timor , Λ
dulgentes. Hinc quoque graviflimus error tremor apprehendat eos, adeo ut facrum
irrepfit, quod cum patrini nudis tantum baptifml fontem non pollint in fuis ecclefiis
adfint ceremoniis, ia ilhs folummodo fplti- fiuc periculo confervaje j hinc ncc fontem
fer-

1393

Concilium Albanum

1594

fervandum , nec aquam ftatutis temporibus
AMMO
benedicendam, communis abufus obtinuit :A
DECRETUM
CVBItTI
CuXtSTl
quapropter archlepKcoRps, & epifeopos o»
1703· rones monemus, * hortamur, ut parocho­
1703.
Sacre congregationis S· officii
rum Incur!·, qu· apud omnes viget, virili
Audio providentes, in oarochialibur ecclefiis,
in quibus inoffcnfa folemnitate facra pera­
guntur myftetia, baptifmalem fontem pro
du j. Meii 104t.
majori temporum, ac locorum commoditate
celeri decreto curent erigendum,
luftraBu fus facramentl baptifmi, quem Tur»
lis aqu* benedi&onem quolibet Sabbato
c» pro abluendo foetore puerorum, de
fando, vel Pentecoftes , lolemni ritu , *
pro defendendis illis a brutis nequiffimè in»
devota populi frequentia fiatuant celebran­ traduxerant, quemadmodum deteftabilh eft,
dam .
ita eplfcoporum munes erit > eidem profplPatribus quoque miflionariis eadem cura cere » tam per anlmadverfionem in ecclefia·
demandatur, ut qui parochialla obeunt mu­ fticos presbyteros· quam per paAorales ad­
nera , parochialibus etiam, non eximantur B monitiones eisdem Tureis » Spiritum Sanofficiis.
Aum » qui fine ecclefiar intentione non ac»
Ut autem vocationis nofira per Baptifmi cipitur, non operari, ut ad ejus fublimitalavacrum non deleatur certa memoria, & tem amandam, atque querendam, per b*c
generationis conditio, annorumque noftro- faltem humana remedia perducantur.
rum feries, & numerus innotefeat, ne vel
An Infans datus a Tureis,,ut bapthetur,
facriiega reiteratione Baptifmus, vel defi­ ad hoc ut liberetur a foetore, poffit fide
ciente temporum plenitudine facra Matri­ baptizari.
monii, A* manuum impofitionis per filios
diffidentia violentur Sacramenta , cauta—
DECRETUM
provifiooc fancivit ecclefia,ut baptlzatorum
nomina a parochis infiatuto codice adnotenfiltre mgrt£ttte*ir.
tur. Quod plane cum ftablli ubique ferve­
tur decreto , folum In provincia nofira fumic 6. Septembris
facra congre­
ma parochorum locaria , dr inexcufabili ingatio univerfalis inquifitionis habita cofcitia penitus negligible. Archiepifcopi igi-Cram lanAiffimo delatis litteris archicpifcotur, & epifeopi omnes selo juftiti* move­ pi Antibarenfis , in quibus fupplicabat pro
antur, piifque fi udi is infudent, ut finguli folutione Infrafcripti dubii : an cum facer­
parochi librum habeant, in quo baptiaatl, dotes coguntur a tureis, ut baptizent eo­
nec non compatrum nomen, & cognomen rum filios , non ut Cbrifilanos efficiant,fed
juxta pr*fcriptum a rituali Romano metho­ corporali falute, ut liberentur a foetore ,
dum, deferibant. Illi vero, qui.miferrimo- comitiali morbo, maleficiorum periculo, &
rum temporum noftrorum injuria, (cui qui­ a Lupis, an in tali cafu poflint fiAb eos ba­
dem proiplcere, omni fiudldo epifeopi fata- ptizare, adhibita Baptifmi materia fine de­
gant )fçrlbendi, proh dolor! infeitia labo­ bita forma? Refpôndit negative, quia Ba­
rant, viciniorem parochuih adeant, & li­ ptifmus eft janua omnium (aeramentorum ,
brum exhibeant, ut in illo prefata nomi­ ac proteftatio Fidei, nec ullo modo fingi
poteft.
na alienis faltem charaderibus exarentur.
Quod tandem attinet ad conferendum.,
Baptifmi Sacramentum Turearum filiis, mi­
CAPUT 11,(.
ramur fane rei novitate perculfi, quod Sa-D
Dt Confirmet tout.
cr· congregationis univerfalis Inquifitionis
ad hujufcemodi Baptiftni pertinentia difeiBaptifmi Sacramento Confirmatio fucceplinam in bonum Provinci· noftrc edita,
Ita nunc oblivioni funt tradita, ut contra­ dit , eo rerum ordine copulata , ut , cum
ria deteftabilis confuetudinls praxi omnino Baptifmate' regeneremur ad vitam, Confir­
deleta videantur. At cum ea fit Romanarum matione permuniamur ad pugnam , ibi ab
legum puritas, nullius labe polluta, nullius iniquitatibus mundemur, hic virtutibus ro­
contagione feedata ut finceru cordis obfe- boremur. Hinc fortes faAi in bello , divine
quio, fit devoto obedientl· candore ab om­ grati* ungiiento confortati, venenofum an­
nibus fit colenda ; divino zeli fervote con­ tiqui ferpentis non formidamus afpeAuro ,
currant pafiores ad ulcifcendura inobedien- quia nobifeum eft magnus Dominus, <3t mati* crimen in Sacerdotibus, qui infraferip- ?;na virtus ejus , apprehendens' arma , Ac
tutum , ut exurgat m adjutorium noftrum.
ta decreta ad unguem non fatagant excTanti porro Sacramenti minifterium, quod
.
quendaE fota epiicopalis perfona fu* vindicat digni’i
tafi, jetpppre potiffimum epiicopalis vi hia­
tionis, ea , qua decet, religione, non in
privatis «dibus, fi nulla urget neceffitas,
fed in parochialibus ecclefiis exercendum
eft, & previis denunciatlonibus affignandum
tempus a parocho per epiftopum InftruAo,
quo (aeram Chrlfma minlftrandum erit, ut
populus in faoAltate , At juftltla paratus
Spiritus SanAi Chrifmata , omni fbclufo
objice, percipiat.
Tttt
CooGneil .OvumI. Tom. XXXV.

A

D

1395

Concilium Albanum.

1596

Confirmandi diferet» rationis ufum attin- . dimu* omnes; ita illi, ad quos legitima-. "7 1
r
,TiS*nt' nec fcPfennl° einoru» ad Confirma- clavium miniftratio pertinet, in deptorabi- ίί‘,,,,0
* tio,,e,n *cccdant. Parochi* in hoc ferio in- li rerum ftatu , faites» competenti minifterii
vigilandum, ne quod laAeoi* fete teneri tu- fui debent vigere intelligent ia , ne poeni17°3‘
diui quandoque impenditur, facrileça poft- tentes ad peraitlonem potius, quam ad famodum reiteratione ex ignorantia , ut fieri lutem adducantur. Ideoque archiepifcopo*
falet, violetur Sacramentum.
* epifeopos toti*
..._.·
omnes, &
in Dofnino vL
«
~
Adulti illud prxveniant facramentali con- fceribu* nonemin, & hortamur,'ut tensfefiioae , vel ( li neceflita* aliud fuadeat ) Rora ignoranti· refpiciente* , priufquam
corde faltèrn contrito , Sl humiliato, ne faluberrimum confeffarii munus ( quod ido­
rtprehenfibilii vita reatus uficAutn Sacra­ neis tantum conferendum eft ) alicui com­
menti impediat. Attendant omne* , qui in mittant , pro debito, & thrift ia na pietate,
animarum vigilant cuftodia faluberrlmam propria opera, f alio deficiente fuffragio )
ptaxim, qu* in univerfall viget ecclefia, de partibus faltem eflentialibus huju* Sa­
in noftris quoque Provinciis ab oblivione cramenti Illum edoceant, univerfalibus notitiis informent.
vindicare, ac ftabili obfervantia venerari.
Nemo quoque ad judicandas coafeffioConfirmandum fufeipiens debet elle con­ B
firmatus ; neque permittendum eft, ut Tur­ nes admittatur, nifi priu» memori* man­
ee, vel Schiimatici Patrini fungdntur mu­ daverit formulam abfolutionis ex Rituali
Romano , lllamque fub poena privationi*
nere , quod ad (olo* Fideles, Fidei rudimen­
ti* imbutos, canonica pertinet ordinatione. officii teneantur addifeere dirorum menfium
H«c porro, ut ubique, fic Ac inter nos in­ fpatio poft publicationem hujus Concilii in
dioeccfana fynodo , qui confefiarii munere
violabile teneat robur auAorlta.tis.
funguntur . raltoreS non delinant miferrima
Spiritualis cognatio iifdem omnino in hoc
Sacramento adftringitur legibus , quas in providere calamitati, debitas deffidi* poe­
Baptifmate notavimus, adeo ut confirman­ nas a Confe flari is repetente* .
Quia vero fumma rerum divinarum igno­
tem, At confirmatum, illiufque patrem, dt
'
matrem, ac tenentem, Ac tentum, illiufque rantia confitendi modum , & examlnanurrunque parentem non egrediatur. In hac d* confcienti* rationem tudi populo dene­
Catholic* doArin* regula (ifiant omnes , gat, confeflariis prcclpimu* , ut de lingu­
lis divlnc-legis , Ar ecclefi* prxeeptis , nec
foil da in veritate vcftigia polituri. Caveant
autem pallores, ne dum ad alios quoque C non caipitalious vitiis confitentes interro­
jura cognationis extendunt , ne erronea-. gent, eorum neceflitati proprii moduli ra­
Schifmaticorum fcandalixctur infirmitas, al­ tione confulentes.
ligate videantur onera gravia, dt Importa­
Homo quidem Baptifmi lavacro femel
bilia , digito autem fuo nolunt e* movere . mundatus, poftquam di feret* rationis ufum
Quamvis autem confcribendi nomina con­ ingreflus fuerit, Sl voluntarii peccati la­
firmatorum , dt compattum , parochial's fît be inquinatus, Cola (. cum alia non detur
officii, nihilominus in prefenti rerum per­ poft Baptifmum pro peccatis hoftia ) mun­
turbatione, dt miferrmia parochorum feri- datur poenitentia . Quoniam vero dilcretiobend i Infor ia, ne fruftraneis laboremus de­ nis metas afircuri , fi dixerimus, quod pre­
cretis, archiepifcopo·,
epifeopos omnes catum non habemus, ipfi nos fcducimus , At .
_
. in Domino enixe hortamur , ut pro tempo­ veritas in nobis non eft, ideo flatim poft]0'*'**
rum neceffitate, in adnotandi* prrfatis no­ acceptam veritatis notitiam poenitenti* Sa­
minibus, ubi paiochorum deteftabiiitas , ipfi cramento omnes adftringimur, a peccatu­
Math- »}· eorum officio propria opera, paftorali con- rum fordibu* expiandi . H*c porro faluberiulant fulicitudine , ut caura provifiune rc-Drim* iegi* necetiitas, quemadmodum in tovocetur ad praxiip, quod prrniciofa igno- to Chriftiano Orbe fuicma colitur obfertantia intcrmiflum ell ad damnum·
vantia , ita in noftra provincia ( quod do­
lentes referimus )contrario deteftabilis conCAPUT IV.
fuetudinis pratextu penitus abolevit ; cum
nemo fere ante decimum fcxtum , oflaDt PantrtHttt
vum , St vlgefimuro artatis annum ad
confeffioni* tribunal accedere folcat , nec
Ea eft human* natur* fragilitas , ut parochi ( quod deterius- eft ) vel in mor­
quamvis tot munita per Baptifmum , Si
tis difcrimine con ft ituros ad emundandam
_ f Confirmationem pr*lid>is, tot circumvalla- Sacramento conlcientiam invitant . Hinc
^in'
' ta divin* grati* propugnaculis , prona ad cterna animarum oritur pernicies, execramalum ab adolcicentia incidat adhuc in la­ bilis vitio confuetudinis glomerata. No*
queum Sathan*, At in peccati fervltutem . propterea tanto occurrere malo cupientes ,
Tin»· <· Ôeus aurem , quia benignus , At mifericors parochis pracipimus , & mandamus, ut
eft, cognofcen, figmentum noftrum, ex the- E impoil erum , nullo fuffragante pr*fextu
fauris mifericordl* nova profert remedia in omnc!
--------- utriufque
* !
~
- ad-fexus
ad conieiiionem
pernitenti* Sacramento , quo lapfi poft Ba- ftringant, llatim > ac ad Ilium pervenerint
ptifmutn refurgimus, dt rebelles filii in am­ Ktatii annum, quo poflint reprobare ma­
plexus patris, qui fanat contritos corde , lum , & eligere bonum. Archiepifcopo*
reducimur .
quoque, & epifeopos monemur, ut male
Quoniam vero peccata poft Baptifmum fata confuetudinaric pravitati* radicitus
eommifla poenitentia expiantur , quemadmo- extirpantes, agrum dominicum fu· credi­
iKob.jU· dum omnes huju» Sacramenti futnma pre­
tum vigilanti*, tutiflim* huju» legis plan­
mimur neceffirate , quia in muttit oflfen- tatione fcecundent.

""""7" ΣΤ"”

M·-

1397

Concilium Albanum.

1308

Injufti alien* rei pofleflbres, Ab in immen* , ft Ita te corporis, omni confcientic puritate,
Anno
Anno
Cmoiiti fum gloriantes in laboribus, & divitiis alie- cum timore, ac tremore ad hunc csleftem
tiis , non abfolvantur , nifi reftltuant abla­ cibum accedant, epulantes non in fermento 1
»7<H»7°J·
tum; quod fi npn habeant pr> inopia, unde veteri, neque in fermento malitis, fed lu
reftltuant, obligentur ad certam reftitutIo­ axitnis finceritatls, dt veritatis.
j.Cer. io.
nis promiffionem , quoties reftituendi poteSemel faltem in anno, Λ id circa Pafftatem habebunt . Maximo enim fuo , & chafe tempus; omnes quoquot funt Fide ». Cor. J.
poenitendum periculo delinquunt quotquot les, finguli in ftra parocnia hoc Saeramen
funt confeffionibus audiendis pr*fcAi,quire- tom previa peccatorum confeffionc fufclpiflitutioniobnoxios paflim, & fine difcr imine, ant i qui autem pr» cordis ariditate obliti Pfsl. ιοί.
levibuè tantum InjunAis poenitentiis per je­ fuerint comedere panem Domini, ad Epi­
junia, orationes, & alia hujufmodi, abfol- copum differantur, ecclefiafticis contraveni­
vere prefumunt, cum tales abfolutiones, entes pruccptis, ecclefiafticis excitandi cen­
, viribus poenitus carentes, nulliufque vu lo­ furis . Caveant tamen parochi, ne proprias
ris, peccandi prsrbeant licentiam , & «ter­ vitio focordi· tribuatur, quod fidelium neligcnti* adfCribitur.
num pariant antmw detrimentum.
gliri
Qjtia vero juxta concilium Tridentînum ** Je
Ni autem pueri,dt puelle hoc pretiofismagnopere a peçcato revocan^, & quafi fimo divinitatis thefauro diutius,
parr
. quam
.
freno quodam coercent fatisfaAori» pcenr, eft
-A (' juxta
:----- exeerabilem
-------- *■“-----------—'■—
provinci*
confuetupernidof* providentes hominum negligen
dinem) priventur, poftquam ad eam etarem
tie, qui InjunAatn pro peccatis fatitfaSio- pervenerint, in qua ad fufeipiendum Eunem nunquam adimplentes omnino nrgii- charifti* Sacramentum funt habiles ; omni­
gunt, Λ thefaurixantes fibi iram , laxatis bus, qui in animarum debent vigilare cuhabenis io viria profabuntur : parochis, c»· ftodia, ferio injungimus, ut prêtâtes pue­
terisque , ad quos fpeftat confefiiones audi­ ros , ac puellbs juxta propriam , eorumquo
re, prneipimus, ut in deflides, & focordes capacitatem, de 4*ν,ηι* hujus Sacramenti
feveri fini, & exafperantes , illifque dene­ myfteriis inftruant, diligenterque edoceant <
gent abfolutjonis beneficium, donec depoli­ realem corporis, dt fanguinis, anima, ac
to vttiofo habitu divin* juftiti* poenarum divinitatis Domini noftri Jefu Chrifti pr«obfervantia fatisfaclanr. fentiam uberrimos ab hoc divinitatis fonte
Mandamus preterea confeffariis omnibus. gratiarum
o_____ ________
______ _____
,_
rivulosrprofluentes
in eos,, qui
' ut gratis dent, quod gratis acceperunt, C mundo corde , & cafto corpore accedunt
’ r,
nihilquc prntendere audeant pro audita, «teina denique fuppllda in illos deftinata, r.Cor. u.
vel audienda Confefltone, ne iimoniict labe qui menf* Domini indigne accumbunt, dt »·Folleantur, qu* in perditionis filios pefti- ad judicium manducant.
j
;ntiflime derivatur.
Quia vero in mala tempora incidimus,
SanAiffimam Euchariftiam digno honore ,
Î’ublica, dt cauta veneratione in parochiaibus ecclefiis conferveri non pofle dolemus;
CAPUT
V.
illud tamen majori cordis dolore deploran­
De Îmberfftie.
dum eft, quod nonnulli parochi, non timo­
re perciti, fed crefsa quadam focordia te­
Poenitenti» Sacramento a fordibus pecca­ pidi, dum ad argrotos deferunt. Sacramen­
torum emundati ad Euchariftiam accedimus, tum, ettam que poflunc humilitatis, ac re­
Agnum immaculatum, qui pardtur inter verenti* exhibere, omnino denegant obfelilia, immaculata recepturi confcientia, fa­ quia. Quapropter parochis omnibus praei­
eris Dominici corporis dapibus io fanâita- D pimus, ut in deferendo Sacramento induti
·*
a. juftitia r
--------- a: u
— _t
— c.
—
fuperpelliceo, orario, fue ftola , utrique hu­
te, &
faginandi.
Hoc
plane
Sacramentum omnium eft dignifliraum , unicunu mero circumfepta, de precedente, (ubi nul­
Chrifttanorum mentium folatium , ac deli­ lum adeft periculum) uno faltem lumine,
cium, in quo fumma imis fociamur , terre­ hymnos , At pfalmos fubmifsa voce reci­
na carleftibus junguntur, Λ fub vifibil Ita te tantes, in Sacra Pixide, vel in Calice, mun­
fpccietum ipfe Chriftus veru* Deus , & ho­ do velamine cooperto , ambabus manibus
rno memoriam faciens mirabilium fuorunu. ante peAus tenentes, devote deferant Sa­
vere, & realiter, dt confubftantialiter con- cramentum . Vafeulum infuper habeant cum
p Chria, linetur. Hoc eft convivium facratlflimum, aqua benediAa, & Romanum rituale, cujus
bom.
quod in laboriofo vite curfu peregsinan- formam in omnibus ad unguem fervabunt.
al- in Ie- tes, ne deficiamus in via, accedimus, tan­
At ubi Turearum vis pxcvaler, & iniqui­
quam Leones ignem fpirantes inde tcccilu- tas, ne divinitatis facrarium uequilfima.. ,
ri, terribiles Diabolo effeâi. Hic eft panis quod abfit, Infidelium polluatur protervia, t
UP· ι<· so (je Ccrio defeendens , omne deleâamenrum At debitus cultus Sacramento, ac necelfain fe habeas, & omnis faporis fuavitatem, E ria deficiat reverentia, Sacerdos ftolaaa fetu­
s' fleg. *»· jn cujus fortitudine ambulamus ufque ad ner habeat, propriis coopertam vefllbus,
·'
montem Dei, nimirum ad futuram gloriam, in facculo, feu burfa Pia idem recondat, per
At «ternam felicitatem , cujus eft pignus funiculos collo appendat, At in finu repo­
, Cor it.
nat. Nunquam foius procedat, uno faltem
certlflimum Eucharifticum Sacramentum .
Cum autem ncceffe fit, ut probet fe ip- Fideli in dcfeâu clerici aibeiatus.
fum homo, & fie de pane illo edat, no
Cum autem ad Infitml domum perveneerem* damnationis fibi judicium manducet, rir, annonclara prius pace, dt Juftrali aqua
fatagant pallores, ut commiK fibi populi
{
prefentibus afperfis, in decenti loco mapp.
dijudicantes frequenter corpus Domini
Ini ca- coopeno, Ac corporale fubftrato, pofito Sa

Ttttfl

era-

1399

Concilium Albanum.

1490

Ararum ccclcfiarum faciem , eo quod Sa*
. .
cerdotes ignorant ritum Dei, dk quamvis Al···
fungantur officio Sacerdotum, prb peccatis
populi Cacrlficium offerendo , Accrdo<alis
*'°1‘
*7°1·
tamen officii omnino ocCciuor rationem.
Hinc fub. ignaro Sacerdote IndoAa plebs ***' ** **
deperiens adeo prnvaricata eft , ut pene
unaquaque gens fabricata fit Deum fuum, B
divertis criminibus , velari fimulacrto, dk <
fculptilibu» inferviens. Cum autem per do*
liram corporis ignaviam tot maiorum tur­
bines afflixerunt ecclefiam Dei , per vifcera
CAPUT VI.
mifericordl· Del nofttl admonemus, atque
obretiamur omnes archiepifcopo», & epiico*
De farreeaM UaItitat.
po,, ut In manuum Impottrioae cautius
agant, At ad Sacerdotale minitierium Ido­
fn extremo vito agone , Dzmonit cal­ neos tantum eligente», calamitatibus , qu*
caneo iniidiantl* feralia tela evitaturi , in necem chriftiani populi graffantur, pro.
Extremo unAionis Sacramentall clypeo prr- vide occurrant.
Ut vero, quod incaute deftruAum eft >
munimnr , ut , quamvis corpore debiles ,
ipiritu tamen fortes ad proliandum bella Ccduio zdificetur, Apoftolico parendum eft
Domini, ac parato* promptofque in acie confilio: manu, cito nemini impofueris, ne­
noAurnus infidiator Inveniens pertlmefcat : que communicaveris peccati» alienis; quam- ( Ti—el
- in huju* plane Sacramenti minilierio flat vis enim ex fpeciaii apoftolic* fedis indui- j'
non exigua paftorail* curo ratio, ut tanti» to, interftitia difpcnfaadi facultate polleant
munita pnrbdiis anima Deo reconciliata in­ epifeopi, nulla tamen urgente neceflitate,
ter ingruentium tentationum tempeftates , gratiofa omnino abftinere debent poteftate ,
ud orer no faluti* portum feliciter addu­ quam plane legitim* tantum caute innixam
conlilio, pontificia largitur benignitas. Vi­
catur.
Quamobrem Parochi» prociplmu», ut ex­ geat igitur in Servis, i Albania interdatio­
tremo Fidelium ncccffitatf confulcnte* , o- rum lex, fine cafu neceffitatis adamuiEtu
mnem diligentiam, ftudium, ac fedulitatem i fervanda , ut , At facris candidandi ordiniin huju* Sacramenti adminiftratione adhibe­ nibu», tempori» fufftaglo, examinationi» bene,
ant , nec jucundiffimum hoc' ogrotantium fi.cio, merito fcienti* ac laboris, faccrdolevMben eo uique differant, ut omnibus pe­ tio digni fiant ; & epifeopi ipfi exceflus eo.
ne fenlibus deftitutl fint infirmi, nulli» Fi- rum,qai dltin* legi» ignari, nulloque pro.
*i. ac contritioni» aAibu» roborandi. Epl- bari examine ad facro» provehuntur Ordi­
-jbopali autem vigilantia committimus , ut nes, incauta in fe praecipitatione non tranf- ·
graviter animadvertant in parochos, qui In ferant.
nujus facratiftimc UnAionis difpcnfatiooc
In examinatione porro eorum , qui in a|.
dct&dio , quodam fopore languefcunt,' ac bu m cupiunt ordinandorum referri, hxc prtrveluti parvi momenti Sacramentum opinan­ cipue funt attendenda.
te» , fine ejus tebfidio ab humani» difcftderc
Nullus ex aliena dioecefi fine fui epifeo­
infirmos, nulla confcicnti* trepidatione re- pi licentia ad ecciefiafticos ordines promo,
vearur . s
. .vocati, patiuntur.
Ne autem, quod ab ovibus erratur , ne­
Illegitimo thoro procreati, infames, pegligent!* Paftori* adferibatur, toti* viribus Dblico crimine notati, homicld* voluntarii
eliminandam curent paftoxcs opinionis im- apoftat*,cx<
---------- 1—’ ,'~
r-—1 Jdeformita
-r—
t .bxcommunlcati
inligni
­
pietatem, ou* de hoc Sacramento in corn- te notabiles,
notab
lepra infanabili infeAi,comi­
munem fidelium perniciem grafihtyr ; perin­ tiali morbo laborantes, a minorum factode, ac fi mortem *gri» accelerer. Eo enim ramque ordinem limine arceantur.
pertinet fact* inftitutfo UnAionis, ut infir­
Prima Contera initiando* , confirmationi*
mus, nedum anim*, fed etiam corporis, li Sacramento lie premunitu» > & Fidei rudi­
expedierit, falutem confeqtiaiur.
menti» inftruAus , nullis ecclefia ftiei» ccnfuri», alioque canonico impedimento Irre­
CAPUT VII.
titu*.
·
Ad minore» ordine* provehendus, nedum
De ffareeaeaie Ordres'/ .
legendi, fed ctiam feribeodi habeat peri­
tiam .
Ordini» Sacramentum non immerito ce­
Nemo aurem ad fubdlaconitet ordinem.,
ded* tenet principatum, hinc enim eccle­ recipiatur, qui Breviarium Romanum οοιυ.
da ftiei flos germini*, Chriftiani populi béa­ E tenear, divini officii recitandi debito fatiftitude , hinc ligandi , atque folvcndi pote- faAurus, quique litterarum, fuique officH
ftas, confecrandi,offerendi, ac minifttandl repetitur Ignare* , illa potiffimum ( prob
facrificii divina oritur auAorita». Huic igi­ ftblor ! ) fcribendl laborans infcltla, qua^>
tur negotio omnium gravi (Emo tota epifco- omne* pene ecclefiaftlci noftri miferabiliter
paH» (oiicitudo incumbat, ne ad tante di­ involvuntur.
gnitati* evehatur faftigium , qui ambiunt
Ad diaconatum verox, Λ presbyteratum
_
quidem ad Sacerdotium promoveri, fed non {revehendus, faitem competenti pro mini·
P*tludent digni Sacerdotio fieri.
friorum ratio·» fit imbutu» fcfentia . Eoi.
—
Anmo

cramento, pnrvla confeffione, & ftatutis
Romano more ritibus , egrotorum Sacra-.
Communione reficiet. Hunc monat omne»
teneanr, nullis Turearum prctextlbus «·
cufandi ; Paftorc* quoque Incumbant, ut dlftiplin* modus io communicandis infirmi» a
majoribus traditu», proutRomana renet Ec·
ciefia, illibatus fervetur. Nemo autem Cis
ctcuCet teaporoot anguftiis, angpftia enim
etmftringitur arenti» , qui nulla dilatator
amplitudine caritati».

OelmMN quidem referre mlferrimem no-

fcopl porto to memo ImpodrioM Illas
omni-

1401

! Conouum Albanum.

I402

omnino purat
nihil uiauinv
omnino»» w.
dk .to,
In ιανιυη,
faciem cccwu*
ecclefi*», <X
dk coram reir,teftU ""
w«..aw
puta» habeant,
nauca», num
. w, fed
iuo ><■
et**m (ponte
fyente oblatum accipiant,
accipiant, folunu
folum. Λ
Abu· ftatuen·
Baream celebranda. Huic porro falu- A
Av*o
etiam
**o
ff%__
_
»
_
___
λ · . . . __
__
ir_
L
__
s
__
*
__
ai_ ·
»
.
’
Deum, & animarum ftlutem pre oculi· berrim» fanAionl, quemadmodum tota Chri- Ceatrr»
habente* .
' Aia
na adhafit Refoubllca
ita nailra
habente·
ftiana
Refpubllca ..,ita
noftra anoaua
quoque *7*1*
*7·!·
Quoniam vero ad facerdotaii* caflra fan- provincia digna preftitit exempla obedietu
. Altati* , ne dum per fcienti» viam, fed ti», matrimonialia jura fanA» Romane ec­
per femlram quoque pietati· gradiendum^ clefi* ritibu» celebrando. Errant igitur i»
eft : eriti* enim mihi fanAi ( aTt Deu· Le­ invio errori·, qui falfiflima hallucinati opi­
vit. ao. ad. j quia OtnAut fum ego Domi- nione, veiuti non fuitfet acceptatum conci­
nut, dk feparavl vo· a cateri* Populi·, ut lium Tridenti nuat a Montani· AlbanenAeffeti* mei » ideo finguli· (herb ordinibui but , claodeftinia connubia Inter eo· legifpiritualla exercitia 0A0 faltem dierum
Sremittenda funt ab ordinandi* fub direIone faccrdotit, non tam doArina,quam vehiti legitimo clandeAinl Matrimonii jura
pietate proditi , dk ubi tempori* quallta* confoederato* uxoribu*» qui luxuri* frena
laxante*
, nefando
concubitu
copulantur
doAo* non finit efle viro·, ad P,tre
’ Mif—
—-------------- mu»
Mitik-i* donario· recurrant in fortem Domini vo-®licrcul<*, dr omift* io faciem ecclefi» fati,
cati» ut fub eorum dlfcipüaa difeant fape­ eri* nuptiarum folemnii* , qu* in anno·
te ea, qu» Dei funt, dk divino cultui man­ differunt, aliquando tandem celebraturi ,
cipati , dlvhti· ftudeant emicare virtutum publici concuomarii mote* induunt, a Sa­
folgorlbu·, faciem Domini in confellione, cramentorum limine omnino repellendi.
pfalmit, dk hymni· fpiritualibu· preoccuHanc quidem perniclofam errone* opinio­
ni* pravitatem exterant·· ,deteiiante*, dam­
pando.
Atubi abundat noftra calamitas, ibi fu- nante*, omnibus Miflionaili*, dr par«hia
petabundar dr char Ita· facra congrega­ preciplmu·, ut in noftri* dioecefibu* Alba­
tioni* dc propaganda Fide hi ereAione col­ ni*, & Servi* juxta ftqtuta (acri Trideolegiorum, in quibu* Albana juventu* ad tini concilii legibu* decreta in patochiaiibu·
falutem patri* , religioni· incrementum, ecciefii· coram duobu·, vel tribu* teftibut
pietati·, dk doArin* prafidii* pr»muoitur. celebrare ftudeant matrimonia , nec ante.»
Huc igitur potiffima paftorali* cur* ratio facro conjugii foedere quoflibet jungant ,* olli
attendar,
ut Inter juvene· feftivi*
facr» diebut
cupiente·
tribu*
proclamationibu·,
ad ____ _______________
aferibi militi», optimi, magifque idonei,Cpopulum faAl·, ubi parocbialia facra obienon carni*, dk fanguini· familiaritate con- tint, prccedentlbu·, nec fine admodum urjunAi, fed excelf* indoli* merito, dignaque senti,
----- ' -*
'r -’- ratione dlfpenfandi*
—r -^- .
ac -----neceffaria
itienti*, ac probitati* expeAatione predi­ Huic porro faluberrim», ad evitanda* frau­
ti eligantur. Quod fi fecu» feoerint epifeo- de*, legi» debito, fciant parochi , omne*
1.1« p*. pi, fciant, fe non confulere populi·, fed efle adllriAo*,ncc temporum, ac lucorum
m «pr··
nocere , nec prsftare regimen, fed augere qualitate foluto*.
•i·
diferimen.
Publici* vero concnbinariit, qui ju»ta_.
apoftolum dcfperaotei, femetipfo» immundi- *?"' 4ti* tradiderunt, refipifcentlbi* aliquando ,
CAPUT
VIII
dk io (hera coire anneiantibu· connubia,. ,
~ .
Cniiari
*
*7°»·

D» Sarrawr»/· Afatrfawmi.
Matrimonii Sacramentum "magnum eft e* gulata libidine fugam arripiunt, opportu­
perpetuo, dk indlflbiubili facra confoedera- ni·
_ ,_ ciriffimifque
...
auxilii· ad viAoriam protioni* vinculo, quo duo In carne una copu-D vehantur.
fantur, humani· non dilTolvendi conatibui,
Omne* autem per parocho* admoneantur »
quo· Deu* Ipfo conjunxit. Honorabile con­ ut antequam matrimonlali^vinculo conjun­
jugium, quo illicita deftruunt connubia. gantur , confef&oni· , dk communioni* faThoru» immaculatus, quo legitima here­ crameato, divin* grati* meliora recepturi
dum progenie* propagatur, dk licet unicui­ charlfmata, roborentur.
que va* fuam poffidere in fanAiflcatlone »
Ar quoniam omnimoda arbitrii libertate.»
dk honore. Quia vero ia nupti it pitn valet matrimonium initur, toto pcAore incumbant
fanAità· Sacramenti, nuam ftacundita· ute­ parochi, ut contrahentium aflcnfu*, omni
ri , ideo curandum en, ec homine· lo con­ impuifcni· » coaAionfo, feu direA* , vei
trahendi· matrimonii· , celebrandi· « facri· indireA» materia careant, nec facro jun­
Roman* ecclefi* legibiu inhvreate· » hu­ gant conubii nexo , ouo· extern* audacia
mani, divinique Sacramenti impicantor be- violenti», matrimonialia jura violande» vi­
nedlAionibct, ab illorum vitio omnino fe- tiavit. Temerarii· eorum aulibui, qui invi­
gregandi, qui non Dei, <ed venerit caufa ti· confoederantur uxoribu*, anathemati·
conjugium ita fufef pient, ux Deum,
Deum a Je,
fe, E poena infligatur. Parochi quoque invalida
dk a fua mente excludant, dk fu» libidini aeAore·conjunAioaitecclefiaftici* innodentur
Ita vacent, ficut equut, dk mulut, quibu· cenfuri·.
non eft inrellcAu·.
Illam paritet eliminandam curent Paftoreo
Cum gravifima in hominum perniciem or­ Deo injuriofam confuetudinem, tempora^
tum traxerint mala, pericula, ac fcandala divini· mancipata obfeqiMh, humana nuptia­
ex clandeftini· Matrimonii· , hoc merito rum folemnitate paftm profanandi. Statuant
damnavit,dk qnnullavit iafacro Tridentino prudentibu· moniti* , dk falutaribu· prvecpconcilio veneranda ecclefi» auAorlta* » nu­ ti«, ne ab adventu Domini ufque ad dienu
ptialia folemnia no* In latebri*» dk focrc- Rpiphanie» dk a feria quarta Cinerum, ufqun

___________

1403

Concilium Albanum.

1404

“que ad oAavam patebatis nuptiarum cele
concubine congrue appellande, excommuAnno Arentur (olemnia. “
Reprimant plcAendam‘
>*nicationis Cententie obnoxii a Sacramento­ Anno
Cuaisti mutilum audaciam, m ibi vigoris ftatu ra*
rum communione arceantur, donec vel re­ CNBlSIt
*7°l· trimooil conferventes dificlpllnam, ne quod pudium ptabeant , vel in* faciem* ecclefie ιγο}.
benedlAioaitws in progenie, & progenies matrimonium contrahant , graflanti luxu­
abundat Sacramentum, mundana violatum rie comugalis Sacramenti gladio iethaie vul­
profanatione, generationem quoque, At ge­
nus infligentes .
Quia vero juxta apoftoium·, non mod#*0·*·
nerationes malediAionibus fnecunder.
Ad confervendam autem Matrimoniorum talia facientibus, fed etiam confentientibus,
memoriam, habeant parochi iibrum,in quo ipar poena debetnr , ideo parentes etiam ne­
conwgum, ac tedium nomina, forma in ti- ifandi auAores poftribuli, iisdem atlathef
tuali ftatuta, per fe, vel per alium , ut . matis centeris , a* fua, filiorumque inlqulrateperius de Baptifmate fancitum eft defcri- te removeantur; qui vero duritiei cordis,
bant, nullis proprie ignoranti* excufandi g & obftinat» in deliAo filiorum perfeveranprerextibus, qui per alium vkiniorem paro­ tie contendunt , & cfim poffint /'oppor­
chum fcribendl prcdiium intelligentia , va­ tunis negligunt providere remediis , (aera­
lent utique, communicato mutue charitatis mentorum participatione careant, donec
labore, pondus dcfcriptionis preftarc*
filios avertaqt a via fua mala, dk in (emitam reAam mandatorum Domini paterne
CAPUT IX·
auAbritatis dirigant feveritate.
Illis quqque Catholicis mulieribus, que
Dr tlietùutaiiif illititn inejufliviir
licet vi coaA» infatlabiii Turcatum (erviunt
eitt/îbtit,
Incontinenti», facrilegis eorum thalamis per
fummum nefarii concubitus fcelus mancipa­
Dum inundintiura iniquitatum ftuAut fer­ te, ex difparitatecultus, dk religionis, nuiventius intumefcunt, Apoftolki viti inquieto Io facramentalis Fidei, fed violente tantum
motu t & veluti oborta tempeftate, variis perfidi» annuto fubarrate , ecclefie Sacra­
quoque cogitat ionum ftuAibus agitati,
menta denegentur . Cumque praftet millier
—«ni uuuiuik
omni
doArina; vento
vsrnv circumferantur,
v.avuiiiici.ii.ui ,icu
fed tuti
.w*.—mori, quam foedari, haud immerito (brdes
in portu conficienti» conqaieficanr, juxta—’-fornicationis proprii quoque fangulnis effur----------------------------------·.-------.... r-1.. :inquifitionis
-----:
fionc MneBt||r «bluetC, dk OlBOl Vit» difacr»
congregationis
univerfalis
decreta , ftatuimus , decernimus , dk (anci- (crimine viam peflimam declinare , ne in—
mus , ab omnibus Miflronariis, c»terifque- illam incidant malediAionem, quam immun­
parochis, qua fequuntur adamuflim fer van- ' dis mulieribus per Moyten Deus iniquitatis
bitor intentat : der te Deus Ia malediAionem, N
da.
f*
Inter execrabiles Montani noftri Populi exemplumque cunAorum in populo fuo. Puconteetudines, Ille quoque perniciotes in­ trefeere faciat femur tuum, dk tumens ute­
valuit abufus impudebti roboratus audacia rus tuus diftumpatur . Ingrediantur aqu»
parentum, qui dum sftuanti luxuria filios maiediAe in ventrem tuum , dk utero tuexhibent, divini fuper fe furoris gladiuuu mefeente putrefeat femur.
provocant, dk miterrimorum temporum ca­
At vero mulieres legitimo, femel junlamitates iniquitatum (ordibus adaugent. So­ Aa matrimonio Catholicis viris his poftleat enim infelices, dk miferi parentes, di- modum a Fide naufragantibus, dk Mahômcvina, humanaque jura per fummum fceius tana feAa adherentibus, fi Chiiftlanos tifirofanando, filiis tels tenera adhuc »tate_.Dtus nulla Creatoris contumelia obfervant,
n uxores alienas filias pretio comparare, ad Sacramentorum participationem admitdomi tenere , dk poft atatem doli capacem, tantur. Cum enim in paritate cultus, dk rclilicito illos concubku copulare · Sic conte- Jigionis legitimum matrimonii foedus inicmnentcs
mnentes divine
divina lega mandatum
mandatum,, dura fua
tea-­ tint; nec illud per fubfcqucntem apoftafim
rum obtemperant illecebris voluptatum, Pa- dirimitur , tlec uxor io Fide Cutholka fta
1reatum imperio,
.
tuta conficientia
*
-pratemp.
bilis, dk firma, prkvaricantis Iniquitatem
en; aquiefcunt,
n---------------Tjrj
debet, factis privanda myfte·
tiooe filii
négligentes1—omnino
matrimonia legali jure contrahere, Mifi fu- riis.
feepta mafeulina prole , poft quinque demwiwncur
Moneantur ^uan>
quam irpimmc
faplflime a parocms,
parochis,
cem, At ultra annos nefarie conjunAionis. dk excommunicationis poena ipfo faAo inEt hec quidem pollutio egrefla eft fuper om­ currenda deterreantur 'parentes , ne filias
nem terram, omnes enim, quotquot Albanie fuas matrimonii pratextu, ( quod certe
montana Incolunt, in hoc fornicationis far­ nullum eft, ac omnino irritum J D»moniis
tore fordefeunt, vafa ire, & furoris Domi- immolantes
Turcatum proftituant volunl repofita in diem ultionis, ambulantibus " ptati
, graviffimo
.
_
_ Dei
_ - judicio
.— _ de
—(perata
,---- . pe-■
namque in pravitate cordis fai, Dominus ne illarum '(alutis aterni' flammis
'
incendii
Dtst. ,»■* non ingnofcer iliis, fed tunc quam maxime
rationem reddituri.
furor ejus fumabit, dk telus contra homi­
Satagant epifcopl caterlque animarum
nes illps, & fedebunt fuper eos omnia ma­ pallore,, ut ftatuta decreta diligentiflime
ledica, & delebit nomen eorum fub Celo, terventur, fic enim quod corrigendum eft
Λ conternet eos in perditionem. Cum au­ corrigent, dk quod unam eft divino xcll
tem piaculum 6t, ut qui petulantis iafcfvte fervore cuftodient.
volutamur in coeno, peftifer» (ecuritatls au­
dacia , falatarh EucbarUlia pollutis labiis
veteantur Sactamento ; Ideo hujufcemodl

concubtnarii, corumque «m conjuges, fed

PARS

Concilium Albanum
genti fanâ* Sedis
PARS TERTIA

1405

benignitate, juxta teno*
Λ rtm facultatis , gratis omnino diftribuant ·' Ann®
ne fidelis difpenfatio in crudelem degeneret Ct****1,1
CAPUT I.
diflipatlonem.
*7©}·
In corrigendis parochorum defeâibus, pe­
De tfifnfu .
cuniari* folutione poen» , hanc non fibi, .
Tl" 1
Pifcopalis honor dignitatis magno mini- fed ecclefi» , vel pauperibus erogent, no
fterii oneri Angelicis formidando hume­ 1 dum alios corrigimus, ipli turpis lucri gra- ’**
tia reprobi efficiamur.
ri» adaquatur, grandiori quoque folicirudiPias Fidelium oblationes in tritico, vinoî
ne, cura,-ac labore circumvallatur. Epi­
feopi enim ad vigilias vocati, ad excubias dt cafeo fub diftriAI cenfura rigoris, A peradmoti, in crediti gregis cuftodia, In om­ niciofa Sacramentorum privatione non ex­
nibus plane fine intermiffione laborare de­ torqueant, miferrimam pauperiem in fua Iu___ , Ίquamque
___ __________
_. agrum
__
era tranfire patientes, ne quod ex libero
bent,
inimicus ____
noAu rper
Dominicum
Dominicum ruperfeminaviezlzaniapr,
ruperfeminavie zlzaniapr, Π1Ι
Illi irs offerentium merito facrum effet, in violendle fanAltatis, dt juftiti*, ( qua ambulan- tis manibus facrilegium fiat ; neque enlnu.
dura eft ) radicitus extirpate tenentur, vi- ® voluntaria dona charitatis
latitatis rigorofa jura-,
plane
ne* Domini elaborantes ubertatem, fuper obligationi· conftituunt. Exitialia _■
_ .huHur.x-r·· gentet>£ regna conftituti, ut evellant, Λ jufcetnodi violentia exiftit Fidelibus « qui in
Hier, ad e. de^tuant , & diffipent , dc wdificent, dc prcfenri rerum calamitate. veAigalium pe­
Hick. ' plantent. Hinc forma faAi gregis, non fo· ne obruti oneribus, vlx ad vlAum necefla­
lum vocibus, fed, dc moribus, non verbo ria habenteq, ducunt in malis dies fuos,
tantum , fed , dc exemplo , nec honoris noftra non cupiditate opprimendi, fed chaAd Tit. a. oftentatlone , fed laboris confummatione, ritate fublevandi.
Parochorum quoque proventus in pro­
tanquam boni operis feAatores , populis
pr»ftare debent, ut prvordinati dignitate, prios ufus non convertant, nec ab illis an­
nuales exigant penfiones, ne canonicis con- . .
promineant quoque fqnditate.
Omnes igitur, qui tantum, ac tanti ob- travenientes fanAIonibus, canoni cis quoque 1
irretiti cenfuris ad opprobrium noftrum ii- la petri >■
fequii onus fuftlnent, dt faftigium, totis vi·
fceribus hortamur, ut Apoftoiicis obfequen· los excitenfus, qpi calumniare non delinunt
bonim in Chrifto convcrtes pr*ceptis irreprehenfibilem vitam nullis noftram quoqun
.
carpendam vituperationibus inftituant, in_ C fationem .
Sint ergo omnes in indigentibus alendis m gom.
omnibus fe ipfos pr*bentes exmplum bono­
ψ
rum operum , in doArina , in integritate, pro poffioilitate intenti, hofpitalitati dedi& gravitate, ne ab iis, qui ex adverfo funt,. ti, humanitatis officium hofpitibus exhiben­
vituperetur minifteriura noftrum : ne noftro tes , ne quod ab ipfis quoque pauperculis
- vitio impi» Turearum lingu» in injuriam ex laudabili provinci* confuetudine pr»ftaDe digar fa religionis obarment : ne Ftdeles , cum
tur, ab epifeopis tantum, quibus potiftiSaccrdot
malefecerint «gloriantes in iniquitatibus fuis, ma ex Apoftolico confillo cura Incumbit,
nos fibi clipeum defenfionis opponant i ne charitatis obfequium pretermirtatur. Ponde­
tandem , ut Ambrolius ait, fit honor fubli- ra hcc o pallor , ait Gregorius,. non largi­
mis 1 dt vita deformis, ftt deifica*poHctfio, ris tua , fed aliena . Quid ergo mirum? Pof­
& illicita aAio, iit rcligiofus amiAus, dc ireli- fe nt enim vociferari ad valvas, imo ufque D. Creg.
giofus provedus, fit gradus exceifusdc defor­ ad fecretum cubiculum dicentes, da nobis *?'** “*
**'
mis exceflus. Pafcant commiffos greges (aer* noftra, alioquin contra te vociferabimus ad
prvdicationis uberibus, & efurienti populo Dominum rerum tu* difpenfationi commifvifcera materne pietatis Impendant, verba D Carum , dicentes: Domine non vult nobis
fades compleant, fbbrie, cafte, ac ple vi­ dare, qu* illi, ut nobis daret, dedifti.
iMattb.
Caveant, ne alieni libi adferibantur exventes , dc c»leftium irradiati virtutum ful­
goribus, luceant coram hominibus, ut vi­ ceflus, speciali profequentes/avore , quos
deant opera eorum bona , dc glorificent deformis vita deturpat. Sacerdotes digna fapatrem , qui in Calis eft .
Als recipientes, proprii epifeopi auAoritate
Manus in primus caftas
puras ab om­ fufpenfos, abftineant in fui gradus, & m'initie·
Ad Tit· a.
ni fimoniac» labis fufpicione habeant, ne riijura reftitucre, ac cenfur* vinculum, illi­
7·
dnno Spiritus fandi pecuniam videantur, cita difrumpendo abfolutione violare. Regu­
lares quoque. qui fub ftriAioris cenfura rigo­
vel pollulare * vel appetere.
Non fint turpis lucri cupidi , ne in op- ris a (uperioribus pendent, inobedientes ali­
firobrium incidant, dc In laqueum Diabo- quando, ex communis vir* obfervantla in vi­
i , duriflimum in reddenda ratione judi­ am perditionis prolilientcs,familiariumnumc10 cooptare non audeant, nc dctraAionjs macium Cubituri.
In ordinum, dr parochiarum collationv. teriani populo relinquendo, & infirmosfcanDcut-><·
muneribus
non deleAentur , quia munera-· E dalizandp , facrum quoque cpifcopale con1
ejtCKcant oculos fapientum , dc mutant ver­• temnatur contubernium . Utrofque porro fa­
ba juftorum.
'
lutaribus monitis , dc utilibus prkceptis a
Pro abfolutione t quibufeumque , dc po- via fua mala fatagant avertere , dt ecclefia’·
tiflimum a cafibus tibi refervatis, nihil om- fticx diiciplin* regulas , obediennam pr*poni no etiam fponte oblatum, accipiant, ne litis infinuantes, paternrzelo charitatis per
venalis cenfur* reatum fubcant in perditione. invia, Λ abrupta precipices in femitam re­
Difpenfttiones tam matrimoniales, quam dam reducapt.
alias cujufcumque ordinis, quarum auaoriHinc Omnes domui fu* bene prnpofitl, |t4g γ;.
tata ad tempus pollent epifeopi cx indui- fuorum, dc maxime domefticorum curam

ANNO
Caiisn
»7°*

E

ha-

F

1407

i

Concilium Albanum.

1408

habeant, ne Infidele», dt Infidelibus dete-. fac ergo, quod dico tibi, & temetipfum li.. Apoftoli
an„Ani; Lententia appareant. quja incidifti in manus proximi toi,
Anno riores, ex
Christ; g; qU,s enim domui fu· prrefle nefeit, quo­ difcurre, feftina, fufc'rta amicum tuum, μ
ti0!· modo ecclefi· Dei diligentiam habebit? Do­ dederis fomnum oculis tuis, nec dormitent
it, ait Bernardus
, decèt fanSi- palpebrae tu· .
mum epifeopi
Bernan
(.Timet· tudo, honeftas In vultu,, inceflu, habitu.
Quia vero ex prcfatis Concilii Tridenti*
Nemo ponat falcem in metfem alienam, ni decretis , pnrclpuus vifitationis fcopus
Lib. 4 de
eft, fanam, orthodo^camque doArinam incoofid.ad nec in viduatis palloribus ecclefiis, quibus
potiffimum vicarii capitularis prreft auflo- ducere, bonos mores tueri , pravos corriBug.
rltas , ratione vicinitatis pvochos inftltuc- gere , populum cohortationibus, & admore prrfumat,& proprii jure arbitrii ce­ nitionibus ad religionem , pacem, innoceHtera exercere epifcopalis munera ‘jurlfdi- tiamque accendere , cetera prout locus ,
Aionis, fine exprefla licentia facrxCongre- tempus > dt occaGo fert , ex vifitantium
prudentia ad fidelium fruÂum confliiuere,
gat Ionis de Propaganda Fide .
Afl. K>.
Attendant fibi, & univcrlb gregi, in quo ideo in vititatione facienda is ordo fervaeos Spiritus fanflus pofuit regete ecclefiam bitur .
Del, quam acquifivit fanguine fuo. Affidue ° Procedant epifeopi modeflo contenti eouipradlcationis farculo male fata confuctudi- tatu, & famulatu, Audentes, quam celer,
nari· pravitatis extirpent, bona femina exu­ rime, debita tamen cum diligentia vifitatioConeit.
beranti fudorum rore foecundent. Prxlint nem abfolvere, ne cum graves, onerofive
Trid. fcf- fubditis, non ut dominatores in virga fer- cx longa mora exiftunt, Cleri quoque, ac
' rea , fed-ut pallores in ch iritate , fuavita» populi odium incurrant in fuam fidellum1 te . ct benignitate, illolquc tanquam filios, que jaAuram.
r. TWot. &
ingenui zelo amoris diligant. Bo- '
In parochialibus ecclefiis pontificalia mu­
' nos in via cuftiti* confirment, malos ar- nia obeuntes inter miffarum folemnia facri*
guant, obiecrent, increpant in omni pa­
Divini verbi dapibus famelicum ftomacum
tientia, & bonitate, Rudentes, ut nec ze­ fatiantes , ad Divinorum mandatorum, &
las faciat immoderatus accenfos, nec ple- ecclcfiafticorum conftitutionum obfervantiam
tas reddat inordinata remilTos. Ad recalci­ populum inflam ment, & prcmlfla facramentrantium correftionem , fi aliter refipifeen- tali confeflione ab adultis , Confirmationi*
tie
tic fpes nbn
non apparet, excommunicationem conferant Sacramentum. Paterne zelo chaecciefiaftic» gladium difeiplin» evaginan- θ ritaris omne* ad poenitentiam adhortentur,
tes, in obftinatos , & contumace* detor- hoc potiffimum acceptabili tempore eruen­
queant, ad aliorum quoque exemplum ca- te* eo* ., qui ducuntur ad mortem,. &
„ qui
ventes, ne epifcopale peflus fegnls Heli tor- trahuntur
trahuntur *ad
ad interitum
interitum ,, liberare
liberare non
non cefpor emolliat, fed potius ad fceleris ultio» fantes. Diligenti inveftigent examine;, an
nem ingenui Phinee* zelus accendat. H*c au» p
—<■--->->---------prefentes
fyn
odales
conftitutione*
parochotem tanquam ultima remedia in cdificatio. rum cura ,ac labore exequutioni mandentur,
nem, & non in deftruAlonem, ad medelam, dignas negligent!» poenas, poft debitas ad­
non ad necem fumma cum animi modera- monitiones ab ilii* repofeente», qui noftri*
tione.dt prudenti circumfpeâionè,poft pre- falutaribu* monitis, « prcceptis obfequi
miffa cetera omnia juris remedia', adhi­ negligunt , effrenat* libertatis perniciofo
beant.
adhaerentes coniilio.
Trium mentium fpatio poftquam pr»Pen­
tium decretorum approbatio ab infallibili
CAPUT III.
fande fedis judicio pervenerit, omnes te­
neantur, convocatis Lenioribus dioecefanam D De aiod» certiaraadi fécran etagregathaea»
celebrare fynodum, clerodB populo pro’ PrifiriiJt
“
“
tit
Fide dt fltit
frafria
vincialium publicatione ft^Korum tutioris
Diacejit.
vit· rationem annunclanteHpe Ignorantj*
pr*texius alicui prebeat p9male fan· ne­
Ut autem omnia juxta piam mentem fa­
quitiam confuetudinis, peccandi licentiam. ct* Congregationis de Propaganda Fide per­
agantur , & Romane vifcera charitatis di­
CAPUT Γ1.'
gnis veneremur obfequiis, peraAa vifitationc , omnes archiepifcopi f & epifeopi de
Dr vifiatieat.
ftatu fu* Dioecefis eandem Sacram Congre­
gationem certiorent, modum certiorandi,
Omnes pariter epifcopalibus infulis inii· cx nuo dr modus vifitandi dignofeitur, in
gnitos juxta facri concilii Tridentini decre­ metnodo infraferipra obfervantes.
ta monemus, hortamur, & qbfecramus enixe
s. Longitudinem, Λ latitudinem Dioecein domino, ut per fe ipfos, vel fi legitime tis, ac numerLm parochiarum proponant ,
Stf,. 14. c· in,Pediti luerint, per viros, ad id munus Ido- £ confinia quoque aliarum D i oece fu m , dt
j. dc Rcf· 9eo* quolibet faltem biennid totam dioece- temporis
1-------- ’ qualitatem attingentes.
lim indifpenfabiliter perluftrent, ne fideles
a. An bellicis volutati tumultibus.
plantationes fudore vultus noftri irrlgand·,
j. An violentia quadam agitati perfecudeficiente diligenti agricolarum vititatione, tione, vel pacifica obumbrati tranquillitate
& iaboriofa fedulitate, inarefeant, & qui quiefeant .
incidimus in manus proximi noftri populum
4. An ecclefiam cathedralem habeant, &
Dei regentes, dr in portum falutis manu* in quo ftatu illa cxiftat .
ducentes, ut a propriis, & alienis libere­
j. An prrdia ad menfam epifcopalem per­
mur dcfcâibus, divino pareamus precept?; tinentia , cujufve generis, & flatus teneant.
6.

Anno
Christi
1703.

Concj|t
Tr;j. }t(t.
*. cap. ».

Conc.Trid.
ibidem,

Prov. *4.

1409
o

·’“**

l' 3·

Concilium Albanum

6. An , & qoet ex fideliam oblationmu*
annuale* retrahant proventus.
A
*7. An, & ubi locum relidenti* habeant,

1410

33· Ao ad M manu* competenter faltem .
Idonei pbpulum falutari divlni verb! pabu- —
lo pateant
J4* An tribu* denunclationibu* matrimo
·
& an pacifice reâdeant.
8. De ftatu cujufcunque parochi* tepara- nia prcveniant, & ftatuti* ritibus in faciem
ta informent individuation* , fitum edocen­ ecclefi* celebrent.
3$. An libro* habeant» in quibu* Baptites , an In planicie , vel montibus conftisatorum» Confirmatorum» eorumque > qui
tuca ·
matrimonio
conjunguntur, nec non mottco9. Quot Villula* fub fe contingat, quan·
rum nomina, & cognomina defcribantur.
tumve ift* inter fe diftent.
3d. An reliqua omni* ad fidelium falutem
10. Quot fidele* quzlibet comprehendat.
tt. An inter ilio* aliqui* fit , qui auAo- fpéAantia Cingulari ftudio, zelo, ac labore ,
juxta ha* conflitutlones noftra* provincia­
. ritate pollear apud Tureas.
ta. An Turee, vel Schifmatici » & quot le* ob fetvent, nihil addente*, vel demen­
te* , in extirpandit abufibu* affidua intenti
inter eos commorentur .
13. An Ecclefiam Parochialem habeant.' _ vigilantia^
14· An h*c Inter fidelium habitatione*" 37· De eorum quoque qualitate, vit«,&
fita , vel extra Oppidum, feu Villam ccn- moribus informati certiorent,quot annis na­
ti fint, qua fcientia prcditi.
ftituta, quantumve ab illa dlftet.
38. Anapoftolicorum collegiorum Alumni.
15. Quo titulo, cujufve invocatione de­
39· An fint miffionarii apolh.ici ab ipfa
coretur .
t6. An ex maceria , vel folida fabrica facra congregatione de Propaganda fide
deputati, anve flaturis temporibus affignacdificata.
ta* recipiant ptovifionet ·
17. An imminentibus ruinis obnoxia .
40· An turpi lucri cupidi.
18. An temporum injuria obruta.
41. An pie , & fanAe .vivere Audeant.
*9. Si intaAa, & integra , vel ad paro42· An turpi aliquo'vit* genere offenfio.
chia lia facra obeunda idonea fervetur, ad­
nem’ populo przbeant, unde ipforum minimoneant .
20. An debito honore , & qua domum fterium, ac res ipfa divina contemnatur.
43. An bona ecclefi* dilapident.
Del decet fanAitudine, teneatur.
44. An Sacra fuppelleAilia diiigentitCme ,
at. An ciaufis fit fotibus, ne ab immundi*
C& omni cultu, ac nitore confervent..
contaminetur.
45· An immifeeant fe negotiis fecularl22. An profana commetcia,confilia, ludus
vel ali* hujusmodi intus, vel fori* peragan­ bus, St politicis.
46 An fint pacifici , dt ad tollenda jur­
tur. .
23. An facram fuppelleAilem, veftes, li­ gia , & odia diligentes .
47. An Fidelibus, vel Infidelibus quoque,
bros, calice*, patenas, & alia hujus gene­
ris inftrumenta altaris, & ornamenta pro quaque de caufa invifi.
48. An in rebus oeconomicis laudabili pr·neceffitate habeant, nueve hxc fint diftinAa commoneant notula,cujus tranfumptum diti moderatione.
49· Deinde ad mores populi deveniente* ,
apud fe quoque tervabunt, ne parochorum
vitio, vel incuria depereant, in lingulis vi- edoceant, an publico fe Chriftianorum mo­
fitationibus totius facr* fuppelleAilis a pa· re gerant ·
50. An Sacra folemnia Romanis ritibus
rocho reddenda ratione.
24· An Olea facra, & reliqua ad altaris celebrent.
jt. An pie vertentur in ecclefiis.
miniftetium , At facramentorum adminiftrationem neceifaria omni munditia, cura, &D 52. An miflarum folemniis feftis diebus in­
cuftodia afferrentur , ac fuo tempore muten­ tenti.
5;. An Sacramentorum participationis re­
tur , & renoventur.
25. De parochorum flatu, & minifterio verenter devoti.
^4. An fint allquiconcubinarii, vel facinodiligenti Inquirentes examine informent,an
patochialero domum habeant, quantumve roti, aliove fcclerum genere volutati.
5$. An lint, qui aliquo pravo de Quahzc ab ecclefi* difter.
16. An ecclefi* prsdia, cujusve fruAus dragefimali jejunio ducuntur errore io in­
teritum .
teneant.
0. An all*, & qu* prave coofuetudi27· An ultra fidelium oblationes , & de­
cimarum , ut vocant, folutiones, alio* ha­ nc*, vel abufus Inter eos vigeant.
57. Certiorent quoque, an extra propri­
beant parochialcs proventus,de in quo con­
fidant .
am dioecefiro presbyteri , & potiflimunu
28. An parochial·* beneficia rite obti­ Alumni fu* fubditi jurifdiAionis in aliis
partibus exiftant.
neant .
58. An fint Juvenes, qni clcticall cupiunt
29. An in ea te quifquam per vim intro- £
ferit.
albo referri, quot annos habeant, qua ca­
40. An per fe poflint explere officium, pacitate przdlii, quo nomine vocati .
59. Poftremo opportuna fuggerant temoquod cis incumbit.
31. An refideanr, & frequenti vifitationi dia , quidus fidelium neceffitatcs adjuvari
parochianorum , adniiniftrationi factamento- poflint, vel reparando damna , fi qu* funt,
rum, miffarum celebrationi, aliifque oneri­ vel fpiritu*les progreftus magis , magifque
bus fibi impolitis, juxta preferipta decre­ in dies provehendo.
ta fatisfacianr.
Hzc omnia candide , fincere, Ac adanius{t. An pueros fidei rudimentis informent. fim perfpicicntes , przlibat* Sace* Congro.
ConciL. General. Tom.XXXV.
Vtintt
6·“'°·

14Π

Concilium Albanum.

I4I2

gatloni conferant, proprio debito, dr San- fubjiciuntur , qui ex parte quoqi
, jue Occiden- -- -- ------C an°n
Apoftolic* zelo fatifiafturi.
A tali epUcopalla
Ia jura obtinet fu
fupra Villam _ , "e
Debarda in parochial! Calameti, dk fupra
ecclefiam S. Nicolai de Cacarlchl ufque ad 17 3
»7°l·
CAPUT IV.
Foliettam majorem fitam in media fere vil­
Dr u^finiir Dittctfa» Stfftmfir, Λ?**,. lula Çuculi. Villa BlinisAietiam infra pon­
enjir > .
tem a parte Orientis, dk Meridie, Villa
quoque Trofciani, nec non ecclefia S. Ni­
Perniciora quidem extitit Albane genti colai de flumine Calami, ecclefi* > dk Vili*
diuturna epifeoporum tjlfceptatio, qui dum terr* Ipafli inter flumen Gona, dk flumen,
In Dioeceium confiniis vel tuendis , vel funt, & intclliguntur jurifdidtionls ordina­
protrahendis altercarentur , pacis ordine ri* epifeopatus Sappatenfis.
perturbato, difcordicqoe fluAibus agitati,
ipfas periclitantium fidelium calamitates
CAPUT V.
augebant , magna inter diffidi· , majora
adhuc pericula intendentes . Agnovit jam
Dt Fioiimr
Pttllett^fit,
pridem ingruentia Provincia damna , Sacre
Ut illi quoque fciflur» previis occurra­
Congregationis de Propaganda Fide eximia
pictas, dk provida mens ad Chriflian* nara mus remediis, qu* inter epifeopum PullaReipublicx bonum , charitatis se Io commo­ tenfem, dk Scuporum archiepifcopum Ser­
ta elegit fuam commiifarium, & exeeuto- vi* adminiftratorem futur* diflenfionis pr»·
rem Dominum Francifcum de Leonard!; notat detrimenta, in communem fidelium
archidiaconumTragurienfem, coi id nçgotii perniciem, juxta antiqua monumenta, dk
prxeipue incumberet,ut compofitis diffidito» concordia populorum tellimonia, declaraDioecefibus confinia ftabilirentur, dkdifcor- . mus, Pullatenfem epifeopatum his elfe finidi* damna mutu*, compofitionis beneficio ) bus limitatum, bis limitibus ciicumfeptum.
ab epifeopis compenfarentur . Vir plane Ab Auftro enim , live meridie Drinum flu­
non probitate minus , quam doArin* con· men , dk Poftcrippenfem regionem habet pro
fpicuus , tant* molis fubjens Provinciam , termino . Qua vergitur ad occidentem, dk
poft difcuflam locorum politionem , caufc- Septentrionem, Bifcavo, dk Calogeto mon3_. momenta
_______ diligenti
_ o__ expenfa
_ r____________
que
maturitate, tibu* circumfcribitur. Qua veto fpeflat ad
mutuis compolitionibu* epifeoporum Sappa- C orientem per fluvium Calterigium, five Ca■■ ■ - Albanenfis,
'
Qranichlum, aut Valbonam ( tria enim no­
tenlis , Alexienfis,
&
fiagulis
prxfatis Dioecefibus confiai* publico pr*· mina h*c idem fluvius fortitur) a regno
Icripfit inftrumento , dk compofitis tandem Servi* fejungitur. Monentur ergo prxfati
difeordi* fluftrbus, diflidiorum tempeftate* paftores, ut fuis contenti limitibus coniipax optat* ferenavit . At vero temporum liant, dk mutu* nexu concordi* in pace
' revolutione oblitérai* pacis memori* , dk ponant ea, qu* jure legitimo poffidenr ,pcrfpretis 4 fuccdflbribus anteceflbrum faluber- niciofam inter fratres difeordiam declinan.
rimis tranfaAionibus, dk padit, altcroque res.
in aiterius pofleflionem, vel intrufo , vel
CAPUT VI.
intento , nova jurgiorum femina in die*
progerminant, ideo ad illa evellenda, dk.
Dr regione Pejtrrifftnfi.
radicitus extirpanda coris viribus intenti
monemus, dk hortamur prxdidos epifeopos,
Inter diffidentium hac tempeftate EpifcoSapparenfera, Alexienfem, dk Dyrachienfem
archiepifcopum , juta obtinentem Albanen D potum mol e (lias , Pofterippenfis Regio obii---------- ut
... miferti
—<·._.· r.i
------- xrumna- net jn c4]afBifatjbu» Principatum. Tres illis epifeopatus,
faltem
rum, fuis, fidcliumque cervicibus ex novis I tam Epifeopi , Scrodrenfis, Sappatenfis , &
imminentium altercatio'nlbus , concordes , ' Pullatenfis fib i vindicant > qulfque fuo juri
ac pacifici iifdetn finibus , ac limitibus li­ integram ftudent mancipare , dumque illi
ftant , qui in prxfatis inftrumentis fub die mutuis inter fe certant jurisdiftionibus, Po·
14. Decembri* editis Merchign*,dk die 20. fterippenfcs , facris deftituti vifitationlbut ,
ejufdem mentis datis Sappx ann. tdj8. conti­ fine Duce, dk Paftore velut grex difperfus
nentur . Ne autem amiffis aliquando, vel periclitantur ; magnis quidem perfecutloni. obliseratis temporum injuria inftrumenrali- bus t dk «rumnis attriti, advetlitatibus, dt
bus litteris de convertis olim locis, dt ec- inopiis affliAi , ne maioribus impofleruitu.
eieliis nova oriatur diflenlio , futur* prae­ quoque lacerentur tribulationibus , optan­
bens occationem difeordi* , juxta fupradl- dum elt a Sacra Congregatione de propaganda
diarum tenorem litterarum declaramus, quod Fide remedium. Interim, falvo fempet con­
ecclefi* SanAi Georgii de Cucculia, S· Jo- fenfu , dk beneplacito Sedis Apo(lo|ic* , dk
“
, nihil innovetur,
annis de Bulgarie, S. Mari* de Lafingaghi,E pr«fat« Congregationis
S. Marci» dk S. Venerande de Nchfeîla , fed prout modo res jacent,
jac
ufque ad dectconferventur,
ne, qui hoc brevi tem­
5 Blafii, five Alexandri de Selita ad ordi- fionem
r‘
'
nariam jurifdiAionem Albanenfn epifeopi pore noftr* vifitationis foporatus eft dolor,
pertinent ;ecclefixS. Mari* de Nderfandina, novis deinceps altAcationibus recrudefcat
6 Alexandri fupra montem Meredltaruro, Ptcfeniem aurem rerum · conftitutionwu.,
W
S. Mari* , dk 5· Marci de Fandi vogoli, mandantes edicimus , fcilicet.
Villulae Mefcala , Maflàrecu , Scpon ,
S. Demetrii de Fandi maye , S. Pauli, dk
S- Stéfani de Blinifâi, ex parte Orientali, Scelacu , dk Gufta a parocho Vierdx Sapcur* , dk jutildiAioni tpifeopi AlexienfisI patenfis dioecefi* adminiftratx, ab eodenu
quo-

t

1413

Concilium Albanum.

quoque inpofteruœ admlniltrentur .
Anno
Scbeldia , GavoCcl, Λ Gag nola a parocho
Cttxrsn
Jubbani Scodrenfis dioecefi» curate, ab illo
*7°l·
etiam deinceps carentur.
Tre» tandem Villul» Arra, Curtha , &
vilia > in quibu» Patre* Mlflionarii Top Ia n*
Pullatenfi* dioecefi» parochia Ha obeunt mu*
ala, iisdem Patribu» fubjiciantur,
Sic Igttur ouifque ex prefati» parochi» in
fui» fiftat juribus, & termini», nec fub peena fufpenfioni* alter audeat in aitetiu»
pofleffionem profilire fine confenfu, & be­
neplacito Sanft» Sedit, & Sacra Congrega­
tioni* de propaganda Fide, cuja» nutibu»,
db auftoritati, noftra quoque decreta devo­
ro cordi» obfequlo fubpeimu».

1414

Omnes porro coepifcopos noftro* frater-—7------ ni irio amori* obfecramu*, ut tandem aliquando difeordi* caput ampuranres, ad a.c"»«»T»
ram mutue,tranquillitati», & paci» , Infi- ll°i·
gnia viAori* reponant per cxaAam decretorum execetlonem , hoftia* vere pdcifica* ,
immolaturi.
CAPUT

VIII.

De etelejitt, earmaqae talla.

Ecclefia Domo» eft Dri, Domus oratio­
ni* , in qua petente* accipiunt, querente» u
inveniunt, db ipfe Deu» delicia» fua» cum
filii» hoininum conftituens, ex cxcetfo lolio **’
B Majeftati* fupplicantium vota exaudit, miC A T U T VII.
fericordue vltcera aperit, dt iofiniro» bo­
K
nitati* fu» thefaurorhumano generi impen­
D* Familiie FtJrhtur , rx nna , ra al­
dit. Miferi» illam plane corufcantem g loi i» Apec, lt,
terat/ D/tttejfa frafitifient/Fae.
fplendoribu*, ficut fponfam ornatam vik> ».
fuo, cum Joanne» quondam fufpexerlt; qui
Ad radicem totiut diirenfioni* modo eft fponfarum hucufque negotia tranavimus,
fecuri* admovenda , quodque male germi­ fponfarum quoque decorem curemus, & ea ,
nat , in diœcefum contufionem , Λ jurifdi- que Domum Dei decet fanâitudlne In lon- Pfal. >».
Aionum violationem, provido teli fervoro gitudlne dietum colente», veneremur.
«·Decorem ergo Domus Dei, dt locum ha­
In fecuti, db afeia excidendum. Frequent
enim abufu* obtinet, ut famili» , qua: ex bitationi» glori» eju» digno venerationis ob· ™*· ιί·
una dioecefi brevi itinere ptoficifeente», in­ fequio diligente» decernlmu», ut ecclefi»
tra fine* alteriut fede* figunt , fepelire- omne» , five curato , live non curate , poft
folcant mortuo» fuo» in fepulcro patrum^ peraAa factorum folemnia , obieratis clafuorum , qnod fuum eft In parochiali eccle­ Cvi foribus teneantur, ne Divin» Maieftatis
fia , ex qua receflerunr, & prefat» eccie. habitaculum per parochorum (quod abfit )
fie tanquan venerabili» tenace» antiquita­ aliorumque incuriam , in fpeluncam latio­
ti*, fe in «ternum unito» , db mancipatos num degeneret, db SanAuarium Dei Turea*>Fidele» profiteantur, ab ejus quoque paro­ rum, nec non animalium pollutione conta
cho in adminiftratlone facramentorum omni- minatum fordefeant.
Frumenta , ligna, A alia hujufmodi inmoda pendente» fubjeAione, ita ut parochus
loci, in quo novi Accol» commorantur, nul­ ecclefia non ponantur. Tam intus, quam_
lam in eo* exerceat jurifdlAionem , hinc fori* parietes, estereque ecclefi» parte*
dkecefum perturbatio, legitimi jutis viola­ omnibus immunditiis expurgat» conferven­
tio, totaque emanat rerum confulio , in- tur /etenim dum divini* addiAa templa obqua dum falx mittitur in meffem alienam , fequii», ab omni turpitudinis nevn vindi­
novis fubinde diftenlionibu* in agro domini­ cantur, ipfa Sacrorum locorum pauperie»,
co dilfeminata zizania fuccrefcentem fege- Fidelium devotionem Ecclefiaftic» luci» cantem opprimit, db bonum femen male fata dore adauget .
diffidi» demoliuntur. Tanto igitur negotio ,D Prophana denique , db vaniloqua, qu» > Timot.
opportuni» providente* remediis, edicimus, juxta 'Apoftolum multum proficiunt ad im *· 16«
db mandamus parochi* omnibus , ut fub pietatem, ab ecclefiis eliminentur. Seculapcena fufpenfionis , db excommunicationis res congrefius , concilia potilfimum mali­
nulla parochiatia jura exerceant in pr»fata* gnantium ad necem quandoque, db vindi­
familia», qu» ex eorum parochi» finibus ctam tendentium, ne prophanetur in terra
egrefl», illius cur» fubjicitur , inter cujus SanAuarium Dei, nullo rationi» pr»textu
fepra commorantur . Novi* interim incoli» permittantur, imo totis viribus incumbant
locum fepulchri affignenr parochi in eccle­ omnes animarum Paftorc», ut ubi excerabili»
fia , vel Cemetetio, ne ex defeAu fepultu- viget confuetudo, per opportunam , db im­
*« ei* fuboriatur prctextu* rerumottfinem- portunam prrdicationem radicitus evella­
tur, db quidquid oculos Divina Majeftati»
fubvertendi.
Ne autem cavHiofa interpretatione hujus offendere poteft , procul abigatur .
Ludi, db cantu» non facri inrer Eccie Flal-M.
decreti exeeutio retardetur, preter fancita
in fuperiotibu» capituli», hic aperta indivi- fi* fepta non admittantur , nec deteftabilis
duatione alia controverfa loca indigiranre», E fecutarium toleretur abufu*, facramentum
db communioni», ante ipfas
decernimus, ne impofterum parochus Schi- poenitentiae,
'
cfi Sappatenfi* dioecefi* ullamMupochialem- fores eccleli» cantationibus, & faltationiexerceat jurifdiAionem in familia* exiften- bus prophani* pmcedendi, db fubfequendi :
tes Barbulufci Scodrienli» dioecefi*, nec nul- hymnis enim, pfalmis, dbcanticis fplritua)u* cx parochis Alexenli* epifeopatus paro- libus illo falutis die attendere debent, fide­
chialibus munii* fungatur in Villula Soli, les , ne ubi peccatorum venia , divinae gra­
qu» utpote (ita in Scodrenfis dioecefi a_ ti» ubertate impetratur , ibi divin* ultioni»
propinquiori paroqho Trumfci inferiori* ad- juftitia prophanitatum pravitate initetur .
Qpo facrarumtubarumclangorlbus ad Dei
miniftiaoda erit.
Vuuus
. obfe-

141&

Concilium Albanum

obfcqulum, Deiparaque Virginis devotio­
Anno
AnMO nem
___ populus
...... ..Dei
........
magis, magifque ineite- A
CAP U T
Caatsii
Cuti’1· tur, mane,meridie,
__
ve fuere , campan·,
*7°?
n°i· ubi funt, pulfentur, Angelicam falntatioDe mtjft firoebieli .
nem populorum auribus infonantes.
Exod-ao.
Omhia denique, & lingula , qu* ad do­
Cum prxeeptum Domini fit, ne Fideles
mus Dei cultum , & honorem pro temporum, feftij diebus laborent, operibus vacent me& locorum qualitate conferre poflunt totis canicis, & occupationibus indulgeant proviribus curent epifeopi, exterique anima­ Shanis, utpote foli Deo per interiorem,
rum curatores ftabilienda , memores, quamc exteriorem cultum mancipat· feriantes
plurimos abufus, non tam fxcularlum pre­
in ilium potiffimum curam omnem , aC fopotent) imperio, quam noftr* ignavi* vitio licltudinem intendant pallores, ut anims
in eccleii· dedecus irreplifle, noftro Idcir­
fibi credit* humanis curis expedit* , divina
co ftudio, induftria, ac labore eliminandos
Feftis diebus meditentur beneficia , traflent Joan v
Illud tamen pr* exteris ftudeant populis
. .
Sacra , orent, & adorent Deum in bulriiofinuare, quod omnia fere mala, qu* nos tu, & veritate Mille Sacrificium' audienundique perturbant, fterilkas terrx, tem-B tes. Propterea diebus divino cultui manciporaiium rerum penuria , prxdationes, op- pati» , celebrent parochi in parochialibus
preffiones, Se reliqua calamitatum agmina,i ecclefiis > dummodo velo obtegantur , ad
hinc potiffimum ortum ducunt, quia domus majorem populi commoditatem , frequen­
AU«ii. Dei Fidelium devotione, & frequentia de- tiam , devotionem , nec non ad paftoralis
ferta eft: proprerea , ait Deus, prohibiti officii in verbi Dei difleminatione, in tra­
funt C*ii, no darent rorem, St terra pro- dendis Fidei rudimentis fruAum uberiorem.
h'bita eft, ne daret germen fuum, St vo­
Ac li velum Templi fciflum eft» & coi Mar. ij.
cavi ficciratem fuper terram, & fuper mon­
lapfa jacet ecclefia, tantum fereno Coelo,
tes, St fuper triticum, Si fuper vinum,& & quielcentibus ventis in ea peragant fi­
fuper oleum, & fuper homines , St fuper era Myfteria ; diebus vero imbrium , &
jumenta, & fuper omnem laborem manuum . ventorum turbini obnoxiis in decentiori lo­
co Parochialium Ædium parce hia lis miniC A P U T IX.
ftetii munere perfungantur.
Quod li in meffi multa nimia villularum
De jfluribur fub Jio fofitir \
C diftantia fub duobus parochis limul commo,
cantibus, fideli coetui eximat commoditatem
Ecclefiis temporum injuria collapfis, & ad parochialem ecclefiam , feu Ædem Fcftls
vetuftate confumptis, nec vel ob debaccan- diebus confluendi, nec novas erigendas pa­
tem Infidelium impietatem, vel ob Fidelium rochias parochia noram patitur pauperies ,
focordiam reftauratis, nuda fuccedunr Alt»· dividant tunc parochi labores , & fenioro
ria, ereAa in titulum dirupti Templi, dt domi manente , junior ad diftantia rura fe
& veluti in fignum Chriftian· poflcffionls. conferat mille Sacrificium celebraturus , dt
H»c porro urgenre Fidelium devotione, & . exteri parochialia exercitia diligentilfime
Catholic· jurifdiAionis neceffitate , cum ad peradurus .
Sacra peragenda aliquibus diebus Feftivis
adhibeantur, divinis propterea arldiâa MyCAPUT XI.
fteriis , nefas quidem eft, ab impuris vio­
lari, dc veluri per abominationem dofolaDe Sicra fuftlleflili.
tionis contaminari. Cum autem prxfentis
preflur* calamitas excitandz'a tundamea O
Sacra fupellex, ut pote Altaris minifterio,
tis ecclefi· modum non fu operat, poffibi- & divino cuicui mancipata , ea corffervanlia utique prxciplentes edicimus, ur vigi­ da eft munditia , ea colenda diligentia ,
li epifeoporum cura , & fedulo parocho­ qu*,& fanâimoni* participem, & fanflirum labore, prxfata altaria nudis ftltem taris decet inftrumentum : quamvis enim.,
lapidibus, vel ligneis feptis, ad collapf· nullis human· pretiolitatis fplendeat fulgo­
ecclefi* magnitudinem circumdentur , ne , ribus, ex confcnfu tamen Corporis, & San- Hier. ep.
facili immundorum patente ingreffii, altare guinis Domini, fublimi eft Maieftate vene- ad Theop
Domini prophanetur.
randa .
Caveant parochi mifl* Sacrificium fuper
Ideo fatagant p-rochi fu* creditam Fidei
illa akaria celebrare, quibus proxima, St diligenriflimc cuftodire, integram , mundam,
Matt.
pene contigua eft peffima Turcici cemeterii <& perpolitam fervare , lineam frequenter
abominatio, utique defolationi* , fafta_ abluete i digna fugillandi animadverfione,
( proli dolor I j in loco fanflo altaris Domi­ quorum incurie vitio , veftes facr» pene
ni . Tales autem profanationes faltem qua- fordefcunr
________ _ , __
St ___
vafa_______
Altaris ______
Domini ab afdraginra paffibus diftent ab altari, in quo E fuero nitore degenerant.
divina peragenda funt myfteria.
Ad prophanos illam ufus nemo audeat
accommodare, quamvis enim lacera fit., di­
vertis tamen .Altaris ulibus poterit Intervi­
re ; at fi nihil omnino valet ultra , ne con­
taminetur ab hominibus, igni devoveatur.
Notui* totius faerx fuppelleAilis, illius
potiffimum, quam Sacr* Congregationis de
Propaganda Fide eximia pietas , & excelfus Rcbgionis ardor £<ncrofa providet be­
ne fi-

1417

Concilium Albanum

neliccittia, in ftarutls fupra invenrarüs de .
Am no bonis ecclelix conferventur, Se ne aflfueta Λ
CirfisTi facilitate tam vafa , quam veftes, & alia
I7°Jhujufcemodi ornamenta depereant « aut alio
quovis audacfc modo alienentur , in fingu­
lis vifitationibus parochi de Sacra fuppellcflili reddant rationem epifcopls.

1418

PARS
C

A

R T A

PUT

I.

Ammo
«703.

Dr Parte bir.

C
ui

Unt parochi animaram paftores, In par
pat·­
res vocati epifcopalls foliclrudinis, in
crediti Dominici gregis cuftodla excubantes,
De Ceeaeeteriir, <F Stfthrb .
laborantes, dcfudanrcs . Hinc omnes pia-,
mentis trepidatione perpendant, quante diSola membra ecclefi* , Spiritus SanAi guttatis faftigium, quanti ^aborts onus fubquondam Templa in refurreAionem vita cant , ac minifterium : digna plane aniprocclfura , ecclefiafticx fepultur» digna madverfione fugillandl funt, qui preefle.
habentur beneficio, a quo quavis arcenda inhiantes, fibi folum prodeffe , non aliis
funt prophana, quxvis indigna fubmoven- B curantes , tanto villicationis debito manci­
tur, ut quemadmodum debitus honor, Se pantur , tot animarum rei, quot per eo.
cultus exhibendus eft ecclefiis, ita,& coe­ rum negligenriam, feu prava cupiditatis
meteriis fua quoque confervetur fa nAi ta s, exempla depereunt.-pafcenres enim femet- Eietfc- sr·
ipfos , lac comedunt, lanis operiuntur, & 10
rependatur Religio.
Quapropter Infideles, Heretic!, Schif- quod Craftum eft , occidunt, gregem autem
matici, publice excommunicari, qui viven­ Dei divinis legibus pafcere , laudabilis vi­
tes, nec ecclefiam matrem, nec Deum ha­ ta exemplo enutrire , infirmum confolidabuerunt patrem , ab eccleliaftic· fepulturx re, 'xgrotum fanare , confraAjim alligare ,
refrigerio canonicis funt fanAionlbus repel­ abjeAum reducere, St quod perierat, omni­
lendi; nulla enim participatio juftiti» cum no negligunt quirere.adeo ut difperfi gre­
iniuuitate, nulla focietas lucis ad tenebras, ges nullis virentibus herbis vegetati, nulnulla illis eft in morte communicatio cum iu pafcuis pinguibus faginati, tamquam li­
Fidelibus, quibufeum in vita noluerunt com­ ne Duce, Se pudore, in cunAis aberrent
municare .
montibus vitiorum, <ft univerfo colle exDeteftabilem quoque confuetudinem aliisccelfo voluptatum, faAi in rapinam, Se depublicis peccatoribus mortuis in iniquitate vorarionem omnium beftiarum agri .· hinc
fua , ecclefiafticam concedendi fepulturam, duriflimura
J
·- in reddenda
-j·-· ratione
’
villicatio­
omnino exécrantes, prccipimus, ne parb- nis judicium, terribilis divinx indignatio- jriecb
chi fub poena fufpenlionis ab officio, jura nis vox intonat.· ecce ego ipfe fuper pifto· I0
fcpultuue , tam in Eccleliam, quam in coe­ res requiram gregem ro*m de manu eorum,
meterio7 fponte, ac libere indignis, dk pro- At cenare faciam eos, ut ultra non pafcant
hibitis, juxta canonicas fanAiones tribuant gregem, nec pafcant amplius paftdres fecadaveribus; graviores Ordinarii arbitrata tuctipfôs,& liberabo gregem meum de ore
poenas fubiturl, qui per fummum fimoniac· eorum, « non erit eis ultra in efcam.
iniquitatis piaculum pecuniam, vel alia do­
Diligenter ergo cognofcant parochi, vul­
na cujufcunque generis non verebuntur pro tum pecoris fui, fuofque greges confiderent, Pruv. *7.
cxacrahili funAione exigere, aut prxtennec fclum, quz per aliquas Synodales fan- *»■
dere.
Aiones ftaruta , & ordinata funt, diAis, Ar
Anathematis gladio feriatur efferata-, faAis exaAithma ftudeant complere obferq joque fecularis licenti,ia , quam FidelesQ vantia, fed quibus mimfterio prxfunt, mofpretis falutaribus epifco[
pifeoporum , Se paro- ribus quoque, <Sr
St laudabilis vitz honeftate
honedate
chorum monitis , At przceptis , fepeliendi adeo fatagant eminere, ut in omnibus gra­
in loco facro prxfata Caqavera pet vim li­ vitatem, modeliiam, ac religionem prèleferentes » ad pietatem, ac Dei cultum Fi
Roe*
bi arriperent.
Fxecrabilem pariter confuetudinariam pra­ deles alliciant, & non folum fapientibus '· **’
sini funeralia celebrandi, St offa benedicen­ fed dt iniipientibus debitores, laudaoJis
di mortuorum, qui decclTerunt impoeniren- vitae exemplo Infidelibus quoque laudande,
tes in pravitate cordis fui , publico potif- ac venerandi Catholica: religionis prxbeant
fimuni concubinario faetore exeerandi, nul­ occationem .
loque juvandi ecclelix fuffragio , omnino
Quoniam vero per decentiam habitus ex· Conc;j
damnamus, & parochis, cxtcrifque eccle­ trinfeci, morum honriias intrinfeca olendi'
fiafticis viris fub ftatutis fupra poenis indi­ tur, ideo in exteriori vcftium competitione, sef,.
cimus , ne talia impofterum attentent : quantum Othomanica linit Impietas, ideo
ford.'das exaAiones, dt pro hujufmodi dam­
procudant, ut non hujus Mundi, fed fupernandis exequiis iniquas paAiones epifeopi £ni rre.<is militiam bajulare ab omnibus vi­
ea, qua decet majori proprio refervata ar. deantur.
bitrio , feveritate ftudeant vindicareAblliueanr ab annulis, citer, fqueexrerio-

CAPUT XII.

tis indumenti phaleris, ne, dum hominibus
appetunt videri clariores, publice fe cbtreAarionis dentibus exponant.
Extra montes potidimum.ubi nullum adefl
vir* periculum, arma non deferant. In car­ t Cor· ■
ne enim ambulantes, non fecundum carnem
militamus, nam arma militiae noftri non ·

J
1419

Concilium Albanum.

1420

potifli
­
• carnalia font, fed potentia Deo in captivi- . <eras .parocliiales Ædes, in quibu·
.
.
Auuo tatem redigente* omnem inteilcflum in ob- mum Divina peraguhtur
pcragufitur ntyfteria
tnyfteria , conrem·
contem­
Cuattxi1 fequium Chrifti.
nere, & confundere eo<« qui non habent. CnKiin
170}·
I7OJ.
Non Immifceant fe negotii· fcculatlbui,
Caput non abradant , nec coma» nu­
mercaturi* potiffimum , Λ alii* quibufvH
triant . in vertice tantum capiti* clerica­
Cor. n.
lis tonfur* lignum in modum coron* ha­ negotiationibus illiciti· , ac fecularibus judi­
cii· perfidentes, dr criminale· quoque eaubeant , ut a populo interni» fegregati» charifraaribu* «externi· quoque clericali· vit* fas judicante», nullo modo dent operam.
Tale* enim, dum mundante vertiginis quo­
charaAeribu· fegregentur.
Velles quantum fieri poteft ad nigri, vel tidie rorantur impulfu , a fecularious till· violacei faltem colori· accedant qualitatem, vix ratio dlfccrnit. Poliunt tamen , imo,&
ut qui Deo faAi funt factificium, folum debent ea qu* pacis funt, procurare, jur­
divini famulatu· circumamiAi veftimcntis, gia , rixat, contentione· more patrio, com­
fidelibus faltem innotefeant.
ponere, cum Turei» de imminuendo tributi
Ad altare non accedant, facra pjeraAurl onere, ft fublevanda fidelium calamitate
Chriftianornm
hominum ---------charittMyfteria fine vefte talari, quam vernacula in. fumata
------------------ ----- ---------------lingua Dolamam vocantquo eniin propio- B tis , ft idoneitatis penuria agere ,& Conna­
te· per incruenti factificii oblationem divi- Aarc.
Medicinam, & chirurgiam nbn exerce­
> ns adfunt familiaritati, eo decentiori cotnant , anima , non corpori* fe Medico* pro­
pofitidne fuperne inferviant majeftati.
In commiffi gregi* cuftodia affidui* excu- fitent» .
bent vigiliis, ft ut egentibus Sacramento­
Avaritiam , pecunicque cupiditatem ,
rum adminiftratione celeri profpiciaoc auxi­ qvafi omnium criminum radicem , evitent ,
lio, intra fine* fu« Parochi» continuam fi­ nec ullam mifer* parochianorumi paupertati
bi habitationem conftitusat, nec urgenti in extorquendis decimi* Violent aro adhibe­
compulfi neceffitate pntfcripto· fines tranfiant , ne fanguit fubdirorum, de manibus
lire, nifi per tres, vel ad fummum quatuor
eorum requiratur, imo erga eo*, ne in apoftafim prolabantur, fua largiente·mifeticotdies aberrandi facultatem allumant , vici­
niori parocho proprie cura commendante· di« vifcera aperiant.
Munditiam cordi* , caftiratem corpori· ί
cu ftodiam.
Recitent Divinum Officium juxta pr»fcritanquam pr»cipuan> clericali* militi* ref­
ptam methodum a Breviario Romano, nec feram, ab omni n«vo infami* Illibatam con­
facultatem fibi arripiant Francifcani Bre­ fervent .-canonicis Sacerdotes pleAendi poe1. Cor- 7. viarii ritibus inh*tcndi, quifquis enim fua—£ ni·, qui Sacrum da re, hoc eft Sacrificium Deo
»0.
minifterii forte contentus, in qua vocatio· offerre'
----- ' -*-·
--------- -- -—
debentes,
maligno fe r
Spiritui
not.
ne vocatus eft, per ftatuti exercitii difeiverentur per incontinentiam carnis viâiplinim, perfolvcndi penli exeeutionem im­
mam immolate.
mobiliter perliftat .
Singulis faltem raenfibus facramenralis
Prophanas declinent folemnitare*, qui­ confeffioni· expiatione emundent confcienti
bus effrenata fecubris licentia in cpmtuef- as fuas ab operibus mortuis peccatotunu Hcb. j.
Ad Rom.
fationibus, ebrietatibus , in cubilibus, ft ad inferviendum Deo viventi in SanAitate ,
impudicitiis, in contentione , ft aemulatio­ ft juftitia coram illo : Fidelibus quoque exem­
ne nonnullos fertos diei haud devote cele­ plum, daturi frequentiori devotione ad pue
brant , fed prophano ritu contaminant ;
nitenti* accedendi Sacra mentum .
quinimo in nae inrmanis preifur* , qu*
Nemo parochos, vel clericos ad turcica
provinci* noftr* incumbit, calamitate., ,
tribunalia citare sudear ; cum enim eccleepifeoporum quoque cura, ft auAoritate fiaftici homini· ecclefiaftica· Judex fit, ad
totis viribus fungant peccaminofam elimi­ folum epifcopalc forum in dirimenda inter
nare confuetudinem, ft prudentibus moni1
qclericos, vel cum clericis cootroverfia actis , ft falutaribus pneceptis Fidelibus
' in-' cedendum eft.
(inuantes , tollendi abufus neceibtatem ,
Quicumque in manu potenti, vel Turea­
cum per illum, ft ipfi in judicium conve­
rum brachio excelfo (uftultus in parochiam
niant , ft ptetiofa queque dantes pro exe- fe Inrruferit, aut ab Ordinario fufpenfus,
Tbr.n r ctan^' cibo convivii, gemunt poftmodum, ft vel alia Ecclefiaftica innoda rus cenfura ,
(|> 1 ' °’ qUKrentes, nec inveniunt panem ad refb- violenta Turearum officia, direâe, vel incillandam animam , nec quod deterius eft , direfte cxpoftulaverit , excommunicationis
piilque lacrymi* profequendum , habentes poenam incurrat, Romano refetvatam Pon­
pecuniam vcAigaliutn onere fublevandl,a tifici . ftquum enim eft, ut qui fumma imis
fide naufragant , ft In barathrum Othoma- per fact* libertatis prophanationem conta­
Pfal. «t.
nic« infidelitatis miferabiliter immergun- minant, in infimam vilitatem degeneri abe­
ij. '
« tur, fitque eis menfa eorum in laqueum, untes audacis, fuprema anathematis cenfura
in captionem , & in fcandalutn. E
i pro Ecclefiaftica immunitate feriantur .
iflas quoque menfas a Parochial! domo
Monentur episcopi, ut inftttutioocm pa­
Som.ii·». omnino eliminent, quibus Feltis pariter die­ rochorum ipfi* feripto adhibeant, ecclefiabus in aliquibus loci* folct populus pro­
ilici regiminis tutillime rcgul* inhérentes.
priis fumptibus manducans, bibent, ft lu­
Cum nihil magi* offici.t animarum faludens , nulloquc fplrituali pabulo recrean­ ti, quam ab illis gubernati, qui feipfos re­
dus convenire : non enim *quuni eft, pa- gere non polfunt, curam omnem , ac foliciAft a·»· rochos derelinquere vetbum Dei , ft mi- tudineni impendant epifcopi, ur ad anima­
niftrare menfis , nec proprias domo* harum curam admittendi, obeundi muneri*
beate* ad manducandum, ft bibendum, fa- calleant rationem. Ad, Sacerdotium provefli,

1421
Αμμο
Ch a isti

1703.
Cane.
Trid.

u·

Concilium Albanum.

1422

Ai, parochlalts ml ill fter Π rudimenta depo- . quihihil audeant, de impend fumptus te­
nant fub direAiqne alterius parochi, a quo Atione in ecclefia* boni* vindicare, vcl pr*eorumque temerarios
a ufu· epioficlumr fuum rite obire addifeant. Incau- tenderer
'
...
’Pl·
ta enim ducuntur precipitatione , qui cu­ fcopl anathemae» gladio compefcant.
Quoniam vero in non hull it loci* , plure·
randi gregi* inexperte* ad parochialia pro­
vehunt minifteria , & fublato quandoque,- parochi communi domicilio laudabiliter con­
veterano parocho, & emerito Duce, no­ tenti * communi· quoque (piritu* unanimi­
vum , ac omnino rudem in pernlcionem ani- tate , quamvis in excolenda vinea Domini
quandoque infudent, fepios tamen orta in­
marum fubrogant curatorem.
Omnium Synodalium. Decretorum parochi ter cos contentione, qui* eorum in econo­
habeant exempla , Iliaque oculi* luftrantes, mic· adminiftratione videatur efle major ,
affidua quoque menti* confideratlone revol­ dum de ambitu certant fupejioritati* , per­
vant, i opere compleant ; ipforum vero turbato rerum ordine In perniciem confoe­
incuriam, & negligentlam In obfervand» derantur chriftianitati*. Ne autem fplrituÎ>refcriptl* (anAlonibu* , ubi' nulla* prat- ale editicium > quod charitate, Λ concorcripfimu*, di fercto teli fervore, epifeopi ar. dia coalefcit, dilcordia maxime collabatur ,
Wtratiit poenis coerceant.
Bptccipimui» & mandamus, ut prefati pa­
rochi in communi domo communi menfa^
CAPUT IJ.
viAitante* , minore* obfequantur majoribus»
& qui diuturnioris fervitutis merito cete,
Dt eurtternm fftveetihtr , *er«*f«e
ro* antecellit « in ecOnomlca quoque return
rtfin , & «ttonemite adainiflra.
adminiftratione > ita antevertat « ut prêter
tient.
quotidianos nece flat io s fumptus , nec infe­
riores, fine primi parochi licentia, nec fuOmnia bona ecclefi* , vel ex decimarum periore*, fine comparochorum confenfu ,
folutione , vel ex prediorum fruAibus, vel e* quidquam audeant de communibus proventi­
alio quocumque capite in parochiale* pro­ bus difpenfare, aut alio quocumque modo
ventus proficifcentla, peculium Chrifti meri­ difponere, fedfinguli* anni*, ut (olent, qui
to nuncupatur «.Traditur enim parochi* , tum fuperfunt fruAus, pro rata portione eos fi­
ad honeftum eorum vit* fubftdium, & fpi- deliter ftudeanr dividere, ur de cetero chatituali* fumptum mlnifterll, ut qui ecclefi* _ricas, que Dei»* eft, individue unitatis in
infervlunt, de ecclefia quoque vivant , tum Cei* teneat principatum .
ad Chrifti familiam In pauperibus, dt egen- - fi- patochu* in oculorum c*citatem,
Quod
tibus alendis fuftentandaru. Idcirco paro­ ve) in Cenitem «tatem , vel aliam quemcun­
chus pr*ter animas fibi commiffas, eccleli* que morbum, potiflimitm lepre inciderit*
quoque facultates pervigili femper attentio­ nec adminiftrand* compos cure fuerit, alius
ne gubernet, ne vel ecclefi* diflipator, vel* illi parochus fubftituatur, cum quo cnnAos
quod abiit, pauperum jugulator per fub- fruAu* dividar, dc proprie neceftirati pro­
traAionem alimenti videatur.
videat.
Caveat fub anathemati* comminationo
At vero, ubi parochiale* proventu* adeo
a.
.quidquam ex boni* eccleliarum, five mobi­ tenuet exiftunt, ut duos parochos non pa- |ti '’V
libus > five immobilibu* donare , vendere , tiantur alendos, ne fenefeente jam mundo,
aut alio quocumque modo, vel colore alie­ charitas quoque refrigefeat, cum omnes pa­
nare , fed ea potiu* omni hone*· ratione^ rochi in uno fpititu unanimes, alieni quoaugere, & Chrifti facultatum vere Cuftos qi
jue cafu* duAi timore nobis expofuerint,
dicendus, & Pallor fideliter ft ude st obfer- fe
le promptos, paratofquc effit, miierrime
vare.
Dparochorum impotentium paupertati i, (in­
Ut autem in prefenti calamitatum con- gulis annis impendere, quidquid a flob
ibis fangerie parochiatium eccleliarum , quantum^ cirum fuerit. No* digno commendationi* elo.
fieri poteft, confutatur indemnitati, Λ qu* gk», mutue parochorum mifericordi* vifce.
fuperfunt facultares, majori conferventur ra prolequentes, diferetioni* celo decernicautione, decernimu*, & fancimus, ut om­ mus, ut pro fubftentando impotenti paro­
nium bonorum, mobilium , feu immobili- cho,»! Dominicus feme! ager ab eo ex­
um, jurium,aAionum, annuorum cenfuum , cultus per fupervenientem Curatum , ad vifive reddituum , cujufcumque parochtalis Aum ncceflaria non valeat fuppeditare fin­
ecclefi» duo inventaria epifeopi auAoritate gulis annis, finguli parochi viginti occhas,
munita conficiantur, quorum unum apud ut vocant, ttitici, & quadraginta argen­
parochum , alterum apud ordinarium con­ teo* , afpra* dicunt, epifeopi vero duplo
fervetur. Epifeopi vero in fui* vifiiationl- magis fubminiftrent, nec ad alio* alterius
bu* fedulo inquirent, an intaAa omnia jux­ jurisdlAioni*, nifi libera cbaritatis cicAione
ta inftrumenti tenorem exlftanï ; quod, fi fe extendant .
quid deeffc compererlnt, recuperare ftude- E
anr, & parochi, cujufcumque alterlo*cul­
pam, panis vindicent feverioribu*.
Parochus, qui, vel vineam plantavit, vel
alio quocumque modo bona ecclefi* auxit,
impenfi laboris gaudear fruAibus, nec nifi
urgente canonica neceflitate a parochial!
ofhcio removeat.ur,
Poft obitum parochi ecclefi* benefaAoris,
ejus fecundum carnem heredes. At propir>
CAP.

Μ 2.3
Anno

CnarsTi
•7°}«

Concilium Albanum.
CAPUT HI.

De X/naantr SarrzCoagrrgarioair Je
Pre/ageaJe hit .

1424

. ptara, folo efle epifeoporum arbitrio liiniΛ tatam; idcirco peculiari quodam fubjeAio- Anno
Chiisti
nis genere epifcopls parcant, iliucque..
exaAiflima ptomptitudine accurrant , quo <7°3«
ejus juflro vocat , neccflitas major urget, Ac
animarum falus, cui fe perpetuo devove­
runt, compellit; qolcumque enim fecus fe­
cerit, fciat fe inobedienti* nota fugillandum , prxtermifli quoque debiti fui ratio­
nem Deo, & prafat* facr* Congregationi
redditurum .

Ea Inert facr* Congregationi de Propa­
ganda Fide charitatis amplitudo , ut dum
vetat Religionis cultum longe , Jateque per
• lias mundi nationei divino teli fervore di­
latare contendit , Albane quoque Genti
iifdem beneficentic commodis occurrat , potillima , in collegiis fica , Albana juventuti
CAPUT IV.
bonis artibus» & dtfciplinis inftruend* , ad
divina gloria augumcnram, patriaque fa­
De fjtribui M>JToaarih.
lutem liberaliter elargitur. At vero tant*
pietatis opus, cum nonnullis ab hinc annis 8
Miffiona riorum munus eft docere, prxdiper filios inobedienti* , ab Inftituti fui ra­ care,& baptizare . Excel turn quidem minitione degeneres., inanium vilitate pretextu(tertum, quod in apoftolicis viris ardor per­
trtn violetur , dignifque fraudetur fruAibus, petuus, labor immenfus, zelus lingularis,
Alumnos monemus per vifcera mifericordi* nullifque limitibus circum fcrlpcus complet ,
Jefu Chrifti , ut memores militi* , cui no­ ae perficit. Hinc, milita ntis ecclefi* ftrenul Philip.
i!>.
men dederunt, peraAo (ludiorum curriculo bellatores, apoftolorum veftlgiis , ac labori­
iu patriam properantes , nihilque confian­
bus inhxrentes , cum vitiis, At concupifcen- I ph- »■ 14tes revertantur pro Deo , & ecclefia pu­ tlis , cum inimicis crucis Chrifti prxliatcri,
gnaturi , nec non animas pretiofo Chrifti (lare debent, tuccinAi lumbos fuos in ver Unguine redemptas, protenlifque manibus tate ,&'induti loricam juftiti*, & calcati
eorum opem implorantes , ab hoftibus, At pedes in preparation evangeiii pacis, in
inimicis Crucis Chrifti pro vitibus defenfu- omnibus (umentes fcurum fidei, galeam Ca­
ri. Sciant fe teneri, vit* proba, ac morum latis, & gladium fpiritus , quod eft verbum
Urb I. ia
fulgore micantes , doArin* evangelic* , ac
Del ,& qui in hac fidei palcftta pro Deo,
Bal. treezdo animarum ardore flagrantes, veluti C At ecclefia militantesi, animarum falutem,
' col. de
religionis catholic* incrementum, veluti
Vropagaii- candelabra fupra montium jugis fita, tene­
bras tam infidelitatis, quam hvrefeos virili­ ptetiola Chrifti trophea erigere jubentur,
di ude.
ter diflblvete , Ac intra fines propri* pro­ ad fummos deinceps, ac vere apoftoheos
vinci* fiftentes, in Divinis adminiftrandis
labores, per hec noil.a Decreta excitan­
omnem laborem , (ludium , operamque pro
tur: quidquid enim vel Apoftatarum impie­
animarum falute impendere . Hoc Deo votas , vel claudicantium iniquitas, vel exte­
verunt, facr* congregationi fpoponderunt,
rorum Chrifti fidelium przftat detrimenti Luc. ,·
ut propterea piaculum lit, doftrinx uberio­ infirmitas, eorum prxfertim opera manda­
mus rcftaurandum , quorum potiilima cura
ribus, bonorumque omnium ubertate impin­
guatos recalcitrare, <& a promitfa vir* ra­
fieri debent prava in direAa, At afpera in
tione, veluti nullis iuvand* Patri* legibus vias planas, ut in fe reverfus videat omniadfttiAos,in viam ctferar* cujufdam liber­
humo falutare Dei.
tatis profilire.
Ne autem dum foris funt pugn*, intus
Illos vero·, qui poll annorum feriem ex­ quoque appareant timeres, in illud primo a. Cor- f.
tra fines provinci*, nullo fulti facr* Con-Deuram omtiem, At folicitudlnem intendantt
gjcgationis beneplacito , propri* tantum
patres Mitlionarii, ut quidquid apoltol.c*
commoditati indulgentes, adhuc non veren­ convertat lonis lucem obtenebrat* poteft,
tur commorari, fi ratio officii, Ac debiti
pro viribus diffblvatur , At qui verbi nnnitoties monitos , honoris , ac falutis négli­ ilerium extra gerunt, intra dometticos quo­
gentes , movere non poteft , ut in provin­ que parietes, (blitum regularis difciplm*
ciam revertantur , movear faltem- patrie nitorem illibatum confervent.
calamitas , movear animarum falus > qu*
Q_na veto qualibet viAimatum oblatione
per eorum abfentiam deperdunt , juftiffitno melior eft acceptable Deo Sacrificium obedientia , in hujus (and* , ac rei giof* vir­
Dei judicio dc corumdcm manibus repe­
tendi .
tutis obfervanna potiflnnum patres emne- i. Rej. c.
Rogamus quoque , At enixe in Domino
ant, pcnr|entcs a nutu, At omnimoda direAione patris prsfeAi , & quo ejus urgot
obedamur omnes, quotquot funt, archie nlcopos , At epifeopos , ut (r quos hujus auAoritas , illuc , exaAiflima accurrant
nominis Alumnos in fuis diœcefibus noveriot ptomptitudine, trullis .omnino excusationis
delitefcere, zelo Zelantes pro pene defolata E prztextibus a przftanda eximendi obediendomo Dei, in patriam remittant > nullum exIn abfentia przfoâl parem gerant morem
culationls locum, qu* fua funt , nen qu*
Jefu Chrifti, quzrcntibus, ac fallis omnino ejut vicegerent!, Cite viceprzfeAo , quem
pta-rextibus d scriminum (quz tamen pro iple przfcAus in alias regiones ex conten­
animarum faluie ulque ad fangumis effutu Sacr* Congregationis de Propaganda Fi­
(lonem tubire tenentur ) laborantibus , relin­ de aliquando profefluru, , ex numero pa­
trum, non folum arralis gravitaje, aut diu­
quentes.
Meminerint Alumni, inftituti fui calfitu- turnioris merito fervitutis , fed pitb tatis,
dinem , nullius parochi* finibus circumfcri- religionis , prudenti* , caterilquc eminen­
tem

1425

Concilium Albanum.

1426

tem
IM virtutum
VtllUlUIU fulgorlb··
IUI^U(ll>ma ,
l eligat
«,··£«* meliorem
IIIUHUICHI .
* Λ
. tie
W»W experiatur Over ita tem ·. Veh
V «II
WHII
mihi fi
■·
_
In quolibet hofpitio, five domo Miffio- A
.evangelize vero , quia difpenfatio mihi
Λ non
non^evan^eilzavero
Cmkuti nl», obedianr ceteri prepofito , five pr«li- . credita eft .
Ch*i»t
1703. denti, a prafeAo, vef vkeprsfeAo .*d temApoftohco ritu Villula*
Vilkila· fe*
foe tubdita*
lubditat Mif- *1°3·
put affignato, illique in economic!· fubditi fioni affidue luffrent , difperfa* Catholici
fint, nihil dando , vel accipiendo , aut ha­ nomini* reliqui» invitent , infirmo* in Fi- r-Car·»·
bendo fine eju* juffione. In animarum vero de roborent, Japfo*, Sr devio* in viam fa- l*‘
cura ambulent omne* cum confenfu, in pa­ lutin revocent: St redeuntibu» alii* domum,
ti caufa, pare* animo*, ac labore* impen­ alii quoque in meflem nimia amplam , op­
dente* , nec In excolenda vinea Domini ul­ portuno >& continuo motu fuccedant : Sic
lo precedent)*, aut majorltati* ambitu ef­ enim de Chrifti vine* affidua peregrinatione
ferantur, quinlmo precedente* domi auAo- folicitl, veniente* tandem venient cum exal­
ritate, pteemineaot quoque fori* exemplo, tatione portante* manipulo* fuo* .
Parer prafeftu* Servi*, St Albani* » fe»
alii* modum ptebente* , anima· pretlofo
Cbtifti fangulne redempta* per incommoda, mei ia anno per omne* miffione*, vifiiatloper dlfcrimina , per vincula , per carccre*, ni* laborem extendar, & facra·* congreper ip*am quoque faaguini· cffulioncm a 1“ gatloocm de Propaganda fide, de illarum
ilatu, ac fpirituali progreffu juxta traditam
Doemoni* fraudtou* eripiendi ·
Non equitent juxta eorum regula prece­ epifeopi* methodum certiorer.
Idem quoque pteftablt pater prefeftu·
pt* fine neccffitate, nec medicinam , five
chirurgiam exerceant fine SanA* Sedi* in­ Macedoni*, bi» tamen In anno verno fcili­
duito ,.nd dum aliorum Curant- infirmitate*, cet, St autumnali tempore Miffione* nume­
ipfi in fplritualem morbum incidant gravio- ro pauciore* luftrabit.
Uterque porro charitati* difetetione per­
rem; fdant tamen fe anima, non corpori*
medico* efle , ac, Indulgente quoque licen­ motu* neoanaria* facultate* patribus, & po­
tia ad fplritualia potlu», quam ad terrena tiffimum longiori via diftantibu*, communi­
medicamina attendant, plut anima , quam cet, ut fubiti* cafitfii* opportuna applicen­
tur remedia, ne dilato medicamine fpiritua
corpori impendente*.
Je vulnu* recrudefcat ■
Ne Inter fratre·, vel de fratribui fcandalum
oi .iur , ut feraphic* jura clamant , nemo
CAPUT V.
tam io Baptifmi, quam Confirmationi· Sa
cramento Patrini , vel Compatri* munere C
Dr ft bo!a Corbtntefi, à* A'extoifi .
fungatur. Nec ritum primo* tondendi c*.
Îilllo* pueri·, puellifque exerceant .· ftriflif.
Inter cetera a facra coni
de
imam enim religrof* vit* obfervanriam
apoftolici Miffionarii officium , nec deftruit,
. _
fgunec difpehfat, imo perfeAam profeflionem menta, illud quoque numerandum eft , quod
perfcAiori vocatione, ftr faluberiori* infti- provido zeli fervore externi* ftudif* domeftituti ratione «dificat, Se confirmat.
<cam adjungent jiifciplinam, ad Niftitucodoe
in vii* Domini, St litterarum Infor­
Meminernu patre· , fe coadjutore* effe clerical
epifeoporum ; propterea communicato mu- mando· rudimenti*, fc holam Corbinenfera an­
tu* char itat i* ardore, in procuranda Do- nua magiftro aflig nata pen (i on e inftltuerir u minici agri ubertate, manu* dent epifeopi*, Magna quidem nucufque fere in obeunda
" illofque (incera vetbi Dei difleminaiion» ad­ muneri* Cii ratione Gymnafiarche labora­
juvent in opu* mioifferii, in edificacionem runt negligentia , fed in ipfi* potiffimum prateritorum bellorum Incendii* omni pen i tu*
Corpori* Chrifti .
Non coarAenrur tamen ab epifeopi* ad Di extlnAo fervid* charitati* igniculo, tam
examen pro confeflione audien.ia , nec intra falutaria provincia exercitia fuere interfine* fu* Miflioni» ab eorum pendeanr fa­ miflh, facra congregatio concepte fpei excultate , tam In exercendo munere contef- peAatione fraudata , & ipfa Dyrachicnfil
farii, quam in obeundo predication)* offi­ provincia doArinam, & morum integritatem
cio, cum ab Ipfa inftitutl ratione, ac pri­ in ecclefiaftici* viris delideran* > alio deficiente inftruende juventuti* fuftragio, per
vilegio hujufmodi carcant obligatione.
Priufquam vero exponantur officio au­ affiduitatem prefati magifterii, remedia op­
diendi confeffione* a patre ptefeAo, vel ab portuna dolenter flagitare non défiait. Quaalio, ad hoc fpecialitor deputato, exami­ propter Corbinenfi Ludimagiftro precipitur,
nentur circa peritiam Albana lingue, ur ut debiti fui memor aifidux (bllicitudine inlatiflim* meffi» , meritique campum tutiffi- junAi minifterii penfum fatagat abfolvere,
mo curfu , & velut inoffenfo perennant quo, ftt proprie confulat confcientie, ftc
provincia egeftati In fumma idoneorum pa­
pede.
Quod in luperiobbu* , dt ain* fequentl- rochorum penuria , juxta piam mentem pre­
but capituli* de animarum curatotibu· pre- li fare facra congregationi* fuccurrat . Me­
fcripfimu*, idem quoque patrlbu· refpcAive thodum autem docendi talem retineat,& ininjungimus, ut rebut religioni* graviter In­ difpenfabillter obferver.
Frater legendi Intelligentiam, fcribendl
clinati* » apoftolko* humero* fupponentet,
reparent Domum Dei. Cumque juxta Apo- quoque peritiam tradat difdpuli* , utrumTimot. »»' ftnlum, verbum Dei non fit alligarem, non ?iue enim parochlali» exercitii, ad quod taia tendunt rtudia, bafiijeft, & fundamen­
tantum fonet ecclefii» ■ fed per rara, per
campo* , per privata pauperum domicilia tum. Nec feriptioni* rationem , veluti pareorum vox, latior, dt pr edicat io decurrat,, va queque defpiciat ; deficiente* namque in
ne tepidu*, aut frlgidu· apoftolic* fenten- hoc uno, nec latina lingua fludii·, nec ecXxxx
cieConci/. General Tom XXXV.

T

1427

<Concilium Albanum,

1428

formari diftidifèL
\
'
■" cljfiaftica pa ft orali queunt informari
Anno
C A'
U T VI.
Anno plma:, hinc deplorabdii rerum ftatus , pa· Λ
Cvbisti
Cwatsxt rochoruni legenda infcki-a, dt fidelium, qoi
*70?
Dt confulimi» fatmttibiu frotuufi^ ur·
\i703. ab idoneis propterea minime-reguntur, mlCeranda magiftrorum vitio oriuntur diCcri*
z mina .
Poftquaffiffixc primr dbcumenta tradide­ inter ceteras paftoralis officii Tollicitudirint , giammatic* rudimentis Juvenes Infor­ nes,quibus inceflanter premimBf, illa quo­
met, neceftaria latin* lingue cognitione im­ que fornus nos angat^ut quidquid ad fublevandas^idelium calatnitates , populof- ,
buendos .
Affidua cathechifmi explicatione, St ha­ xfue tam ^rvi* , quam Albani* io Fidei finrum provincialium conftitutionum JeAione iteritate f quolibet' femoto obCcutitatis ve­
i flos' exeteea*, ut dr ecclefiafticos ritus co- lamine ) immobiles invi^atpfqut Cervandos,
g no icere, St reAe animarum curam,fuo tem­ .conferre poteft, totis viribus ampleAamur,
St promoveamus. Sanetet
Sane ter tributorum onepore poilint minifttare. H*c de litteraria &
difeipiina ; pauca quidem, fed in ntagnos ----ra gravia,
ravia > &
& intolerabilia
intolerabilia , , quibus
quibus fidelium
fidelium
leries opÿrimitur
^oceflura animarum progteflus , fi exaAa , ® paujeries
opgrimitur , & «on
aon habentes ,
^roceflura
unde Col verent, in baratruin Maometic* leuti debent magi ftri dillgontia obferventur
- At pari iedulitate curahdum
cie- Ajf’TftHfetabilitet . pJolabuntur, dirupti ec.
urandum eft, ut cie
- rici in fetuita maqdatorutj. domini dirigan- clefi*, quibus reiiauratio ad decorem do­
f tur ,, dc forma gregis efficiendi, pietatem, mus Dei, per manum Turearum prxpotei.·
tem denegatur, làcerdotum quoque oppref·
religionem, bonofque mores erudiantur.
Idcirco fatagat, ut feftis folemnioribus, Clones, dc alia malorum a'gmina , qua- iru
provinciarum confoederantur jaAuram, St
& fingulis mentibus confeientiam aperiant,
peçcata confiteantur > dc fi per prudentiam, Petri .naviculc partem, initantibus procel­
lis debilitare videntur
a -------------reAoHbus-,quidem
«tatem.habiles fint, dc lactis Dominici-------------------------------- - ., ---------corporis dapibus reficiantur ; modum quo- potiffima expofeunt remedial Clamandum.,
Matth. h.
que proprias confcientias exonerandi, dc ex- plane eft in naufragii periculo conftitutis
purgandi illos edoceat, ut alienas quoque dc precibus ad Deum fufis dicendum: Dominos, perimus, ut qui
qui noftris
noftris iniinlexaminare addi Icant.
.
ne Calva nos,
Sabbato, vel salio commodiori hebdoma- quitatibus often fus , haAenus In puppi dord.e tempore libellum doArin* Chriftiani me- C raitaffc^videtur > exurgat tandem in adjuto- Pial.*»··
dc- ■·'··*'■
ditfipentur
inimici: —
eius,
•moriter cogat eos recitare, St per mutuas rium' noftrum,
“----- a
—
interrogationes dc ipfa omni pofeenti red-" imperetque ventis , & mari, fiatque tran?|uil!itas magna . At qui nullius creatur*
dere rationem.
uc indiget minifterio Deus, vult tamen Mitth. I<
Quod li magifter animarum curam exer­
cear , in patochialium rerum tninifterip tin- pro Cua benignitate , humanis quoque nos
•gulos clericos pro Cua vice fecum habear, infudare cooperationibus . Hrc Itaque a
ut quod verbo illos edocet, opere quoque Metropolitano archiepifcopo vilitatore procompellendo , modum paftoralis officii, fa­ polita, dc- mature contiderata , attendens ,
ciliori exempli methodo clericis fubminiftret. ftatuit facra fynodus, ut ad Legatos Chri­
Obtcftamur autem in Domino, venerabi­ ftianorum principum Conftantinopoli degen­
lem fratrem noftrum archiepifcopum Dyra- tes exprena idonei viri expeditione nomine
chienfem pro tempore exiftentem , ut pro provincialis synodi litter* mittantur, eorum
debito paftoralis officii, pro vine* domini auxilia implorentur, noftris malis opportu
ubertate, St com tu i (C gregis fecuritate, tanti na. Sumptus nece Harios, tam pro itinere-,
Îtonderis minifterio continua excubet vigi-1D quam pro quacumque rei exigentia, archieantia, ne atfueta magiftri negligentia.difcl- piCcopis(.dc epifeopis fingulis pro rata petpulorum progreffus delideretut , dc totius foluturis . Sperandum quidem eft , Deuiru,
dioecefis deploretur jaAura. Super hoc qui­ Optimum Maximum, in cujus manu funt
dem ejus oneratur confcientia, ut fi prece­ omnium poteftates,& omnitfm jura regno­
ptor munus obire neglexerjt, fac cam con­ rum, quippe fufeitavit fpiritum Cyri I’ergregationem de Propaganda Fide certioret, farum regis , ut xdificaret ei domum in Je· >. Parai.
quod deilidi, & focordi alius idoneus,&mu­ rufalem per Chriftianiffimorum inftantiam
virorum, zelo zelantium pro domo Domini
neri aptior, fufficiarur.
Iisdem legibus parcat Ludimagiftet Ale-. exercituum, Turearum corda immutaturum
xienlis juxta piam mentem reverendiffimt in melius ad laudem , dc gloriam ejufdcm
fratris Georgii epifeopi Aiexienfis. Vegli* Omnipotentis Dei , decorem domus ejus,
inftitutus eundem fervet difcipUn* mo­ .Catholic* religionis incrementum , Fidellumdum, eadem invigilet folicitudine , in ipfa. que omnium falutem , dc Iccuritatcm .
temporum necellitate, in ecclefiaftic* difeiplin* jaAura ,'dc ecclelix prodeile, Ac com- E
muni utilitati confulere piis ftudiis infudet,
CONCLUSIO.
totifquc viribus fatagat, dc incumbat.
Mnla, & fingula pro muneris noftri,
St injuri* temporum ratione habita ,
dc conftituta decreta CanAiffimo domino noftro Chrifti io terra vicario, univerCalis ec­
clefi* moderatori maximo, infallibili dogmatum legiflatori, Λ judici, ea qua in hac
noftra fynodo legitime congregata, debenti*
horni-

.

O

-t

MSP ·

CoNciuoM Albanum.

*

I43&

humilitate , genibus in obe.lientiam flexis, . Propagande Fidel
Fidei ) videlicet
videlicet-. Cum
Com d™
die con- 1 .
1
' fuerit,
* · dk varie
· litet,
■·
- diffidia
■·, A···
_
fubmittimus, Λ fajnA* Romane ecclefi· A troverfum
&
omnium ecclefiarum Matri, dt magiftre , “ interccITerint tam Inter ipfot fupradiAos il- CNiirrt
«7OJ· nec nop Caere congregationi cardinalium luftriffimos, & reverendiffimbs Dominos epi17°3*
negotiis Propagande Fidei ' prepofitorurit^ fcopos Alcxienfem, & Albanenfem, quam
y emendanda, & corrigenda ad laudem Om· inter eorum prcdcceflores, nec haiftenus ul­
ni potent is Dei, Fideique I propagationem lo paAo cptnponi, feu omnino definiri po­
,
toto animi obfcqulo fubiicimus.
tuerint fuper fines, & limites utriufque ec­
clefi* Alexienfit, & Albanepfis a parto
,
x . .
..
,
Oritntis, dit jura eptfcopalia in divertis ec- - .
AnH^greuft Sfrmieeprtmte.t vifittttr ef^ia· clefiis,tam parochialibus, quam fimplicilaete Alenti* tiefmeeutet fetbfirtffimttr.
bus infra eoldem terminos, feu fines exi·.
ç
l*wru/ Zumi arcbitftjeefut Dyre- flentibus. Cumque tandem fuprad'Aa conebeenfit efieetieier fubfirib*.
gffcgatio de Propaganda Fjde, per exprefEgv Petent Cengifb ertbieyi^ceyue tie· las litteras· fub data 24. apt il is ιό]8. quafftr
tjjtuiitiir fubfcrtho
“ Stuparum
"
~. .
tüm executionem mi hi fuptadiAo archidiEge Grargra/ tfifiefttt Siffttettfit efiete· ® acono mandavit, ipfi illdftrrflimo, ac tevetient jubfi'tb* ’
rendiffimo Domino epifcopo Albancnfi corn- ·'
igv Niteline UliJj/ii efiftnynt Jltxifn·
mi fit, ut obfer valet fines, & termines infit iffentient fithfirib».
folio fibi rranfmiflb deferiptos, ac cede­
Ege tfnt»nine Eiiii eleiluf epijetfnt S(f- ret ecclefias in eodem folio-enunciates ju­
irenfif iflenttene fnbfirtbe.
ri, dk juriCdlAioni cjusdim1 epifeopi.
Ef* Mirtnne Gtiti elefijuieytfitfne PulliTenor autem litteratum , dk folii' annexi
ttqfie ijjenttent /lebjafii*.
fequitur. A tergo: illuftriffimi, & reverendiFr. Æfiittt Je ■'Arment* fnftUet if*· ffirni lignor i come fratelli monfignor! 11 vefttlitm )>tifitannm Albini* atra, Λ· PP. mtf- fcovi Sappstenfi , e d* Albania ; Intus ver6 :
fitturierum aentiite njfln'itr.
molto iiluftrf, eReverendiffimi fignori come
Eg» Fr.Frinctfçut Hirti « Lyti* f'ttfe- frateili. Eflendoli in quelle fagra congregatine ipefinlictte-mtfitenum Mtcetitnt* me» , zione efaminata con diligenta
__
ia differ^nxa
te ’miffîennrtnrnm ntmtne ijÿentitr .
de’confini, che hanno ie"fignorie voftre coa
Ego Fr. Mtrtinnt « Cttntmi mtttfler fr*. monfignor fta Benedetto vefeovo d’ Aleffio ,
miaetjltr me» t d- parrum d» «F/rrOanita ·»· C é paruto a que ft 1 miei eminentiffimi fignotnene ijjenttor.
-L-'· confini
—«-·------·■·---->------ fog lio
ri, cheli
notati> -nell*
aggionto
fiano ben provati a favore dei fudetto vef­
Fr. Raymundus Gallani a Secretis .
eovo d’ Aleflio, e che le chiefe nel medemo
foglio nominate s* appirtenghlno a quello,
Litfertt inflrnmentilee getifivt» ctnfi·
perb non, ciendo bene, che le fignorie vo­
tuum tuter tftfcofitnm Alexienfem,
it re con tendino piiHbpra 1> Cuderet confini per
*■ irtibtefifcepitnm Dirre10 fcandalo,che potfono ricevete non folo
' cbtenfem.
11 fedeli, mi gl’ infcdcll ancora, e per altri gravi inconvenienti, che fogllono fucceN tfttmine Chrifti amen. Anno a Nati­ der da fimilicontefe, e maffime in entefte par­
vitate ejufdem id|8. mdiAioned. die ve­ ti Cotto li Turchi, la medema facra congre­
ro 14. decembris : AAum Merchigne Dioe- gatione defidtra, che fi quietino, ed oUkcefi· Alexienfis, in Ædibut epifcopalibus fb- vino li fudecti confini, e lafcino alia detta
litr relident.’» illuftriffimi, & reverendiffi- cura
___ __dei vefeovo
_____________
d’Alcflio______________
le chiefe nel det ml epifeopi Alexienfit, coram me FranciCcoDto foglio enunciate, ficuredi fare cofa gra­
de Leonardo Archidiacono Trigurienfi, dt tifiima ali’ iftefla fagra'congregazione , o
in hac caufa commitCario, dhexeeutore Sa. offero,
.
ier fine^me
le
eraccomando.
Roma
cr« congregationis eminentiffimorum, & rei 14. aiprilc 1648.
Delle^ fignorie voftre come fratello II car­
verendiffimorum cardinalium negotii* Pro­
pagande Fidei prepofitorum, nec non co­ dinal Antonio Barbcrino, Francefco Ingoli
ram admodum reverendo patre Hyacinto a fecretarlo. Ad latus verà: vefeovi d' Alba­
Cefpirello minoris observanti· reformato­ nia , e Sappatenfe. Foglio: confini della_.
rum miffionario apoftollco in Epiro, dt co­ Diocefi dei vefeovato d’ Aleffio. Dalla par­
ram infrafcrlptls teftlbus Cpeciallter ad hoc te Orientale confina per parte dei mare
vocatis, & rogatis dkc.
______
..._______di___
t____
con la _
Diocefi
dei vnfeovato
Croja
, meIbtque perfonallter conftituti Illuftriffi- diante ii fiume Mitia , caminando per S.
mus, Λ reverendiflimos , Dominus frater Giorgio di Cucula , tri ii detto fiume Ma.
Bcnediâut Urfinus Ragufinut epifeopus Ale- tia ; ς Fandi, per San Nicolb di Maftagni ,e
xientis ex una parte, ac illuftriflimus, dt S. Maria di Laccigbeghi, c deriva inline al
reverendiffimus Dominus frater Marcus fcu- E hume Drino per drittura. Da Ha parte Oc­
ta de Croja epifeopus Albanenfis, sets- cidentale
”
' confina
'
perimente con tla -Diocefi
tius archicplfcopatus Dirrachienfis admini- del vefcovato di Scuttari mediante il Pan- ftrator univetfalis ex alia, fponte &C. vo­ tano Cafticuccia per mezzo la villa di Co­
luntarie &c. per fe, dt fucceffbres fuosom­ culi, per foglietta maggiore, cioc albero
ni meliori modo &c. devenerunt ad infra- fgrande, in noftra lingua, d*olmo,ediplu con
feripta paAa , ttansaAiones, dt conventio­
I velcovato Sappatenfe, mediante il ponce
nes ( falyo tamen fem per, Λ quatenus opus dalla villa di BlinisAi, e per luogo detto
fuerit, confenfu, At beneplacito Cedis Apo- Stogh, cloè Sambuceo , e per torrente'detftolic», ae prafat· facte congregationis to Chiflôcba , e per Palutpbo, e per S. NiXxxx 2
colà

I

f

1431

j

Concilium Albanum.

1432

cotô de Crlami, ed a drïttura al ponte di .per fe, vel per fubftitutoa thM libere, dt
An nu Lecca , o pye a drittura al vlaggio detto A pacifice omnia , d|r
dk queeunque
quacunque jura epifeo rAN.1TI
Ch * i k 11 Silia, e deriva al fiume Drino, per la cofta palia, tanquam proprius epifeopus ρ {p
1703.
di monte negro tra Blllani, e Pandi picci- dinarlus earum. Ex altera vero parte llluoto, ed Elia at fiume Confni .
ilriflîmus, dkrcvcrendiflimu»dominus epifeoChiefe , che appartengono alia Diocefi pua Alexienfis ceflit, Ar reliquit eidem illudei vefeovato d* Aleflio contenute ira li fo- (triffimo, & reverendiflîmo domino epifeo­
praferitti confini . SanAtfs Nicolaus Alexli po AlbanenfiJ, fdu Crojenfi omnia jura, ra.
cathedralis.-SanAus Georgius e SanAa Ma- tlo^es^ tAione*, Λ pretenfionea, quas quoriu-de' Caitello; item SanAa, Maria ultra-· tnodocunque , & qualitercunque-habuit,aut
flumen monafterium . SanAus Joannes de^ habere potuit ffipra ecclefias fanAi Georgii
Rennenfe. SanAa Veneranda de Ballarent,. de Cucula , fanAi Joannis de Bulgaria, fanSanAus Nicolaus de Cachprich. SanAa' Eufe- A* Mari» delaffineghi, fanA* Vetierand»,
mia de Calameti. SanAus Salvator de Ve­ & fan4li Marci de Nchtella, fanAi Blafiii,
lia , -SanAus Joannes de Merchlgna, SanAi (eu fanAi Alexandri de felita parochia 11», .
Damianus de Manthia. SanAus itaut fint, Ar intelligantur jutisdiAioni» or- 4 /
'
Cofma, & Damianus
Blalius de ballumund' >zSanAus Demetrius de ® dinaric prcdIAi illuflriffimi, Ar'reverendis. Darda, SanAus Alexander de Bocchiano , fimi epifeopi, et ecclefi» Albanenfis, feu
dt Gaibbi,“SanAus Nicolaus de Soimeno , Crojenfis , cui perpetuo incorporat* , At an­
SanAa Barbara de Pedana , SanAus Georgi­ nex* exiftant, ac prefatus epifeopus in eis
us de Ficu. SanAus Salvator de Rebico , omnia jura epifcopalia, licite, libere , et pa­
SanAus Georgius de Cucula, SanAus Joan- cifice exercere valeat, nec ullo unquam tem­
nes de Bulgari , SanAa Maria de Ndetfandi- pore fub quovis quzfrto colore poffit hac
na, & dc Blexia, SanAa ψeneranda, At San­ de fe a'quocunque moleftari, feu inquieta­
Aus Marcus de Nchtella, SanAus Alexan­ ri . Infuper fupradiAus illuftriflimus domi­
der fupra Montem Miriditarum, Abbatia, nus Albanehfis, feu Crojenfis promifit, & fe
SanAa Matia, At SanAus Marcus de Fan­ obfttinxit curare, & facere, ut tam ecclet ia ft ici, quam fecu Ia res cedant , At re lin­
di Vogoli, San. Demetrius de Fandi Maye,
SanAus Paulus, dt SanAus Srephanus do quant ompia predia, poffefliones,dc jura quoBlinisAi, SanAa Maria de Sperdasa , San. modolibet pertinentia ad ecclefiam abbatiaGeorgius de Gianula , SanAus Michael de lem SlnAi Salvatoris de Rebico , adftringenC
*
— SanAa
—
Caftagneti,
Crux
ad Flumen Glome-C do illos ad relaxationem diAorum bonorum
lithium, SanAus Nicolaus de
' Flumine Cala
~
­
per cenfuraS ecdeliaftica», dc alias- poenas
mi, SanAa Veneranda de Reja, SanAa Tri­ contentas in facris canonibus contr a invafonitas de Schiefa , At SanAa Maria Magdale­ res , dt detentores bonorum ecclefiaftico->
na de Barbatiorum, At tandem ali» quidam rum . Et pariter ipfe illuflrilfimus , dt redeftruA», ali* vero parvi momenti inter verendiffimus Alexienfis fpondet , dt promit­
tit, ft officio veri, dt bonis Palloris funfupradiAos terminos dioecefi» Alexienfis.
Verum cum aliqua difficultas oriretur cir­ Aurüm , in commonendis , dt perfuadendia ·
ca totalem exeeutionem fupradiA* commif- Miridnis, prxeipue illis, qui parochi* 5anlionia fact* congregationis, prccipue cir- A* Mari*,de Nderfandina fubjcAi funt, ne
. ca nonnullas ecclefias, quarum jura epifco­ hofiillter fines, dt fubditoa ipfius illtirtrilfipalia prxtcndebat idem illuftriflimus, At re­ mi dt Reverendilfimi Albanenfis invadant ,
verendiffimus Albanenfis fuos przdeceflorcs dt verfa vice ictem pollicitus eft ipfe Illa habuifle per immemorabilem pofleflionem , ftriffimus' · dt Reverendiffimus Albadeufis ,
habitabetiam accurata conlideratione loco­ ut fubditi ipforum quiere, At pacifice, fic ut
rum, & populorum, perpedlis quoque in- Ddecet Chrilli Fideles/impofterum vivant.
Nec quilibet diAorum reverendi flimorunv.
commodis facile emerfuris, fi ipta adaantiffim, At integre demandaret execution·, ob epistoporum poffit ullo paAo facere exaAione»·, feu quovis modo fe intromittere-,
bonum pacis, Al concordi* tam ipiorum il·
luftriflimorum, Ar reverendlffimorum"epifeo­ 'in ecclefiis, feu parochiis alterius , dt 'ira..
porum ; quam animarum illis commifllirum, promiferunt , dt fe in verbo veritatis »1Ac ad vitanda fcandalâ multoties hac de ftrinxerunt exequi impoAerum , drpbftr va­
caufa orta, przdiAus illuftriffimus, At re­
re omnia, dt fingula pr*mifla fub obligatioverendiffimus Albanenfis, feu Crojenfis, tan­ ■ ne in forma earner* Apoftolic* , dt non fo­
quam filius obedient!*, fciens rem grat'.ffi- lum hoc , fed omni meliori modo, dt jure ,
mam faAurum fanA* (edi apoflolic* , At fa­ volentes, dt infundentes,. ut pro expreffis ,
ct* congregationi dc propaganda Fide, vir­
dt nominatis habeantur, omnia , dt lingu­
tute ejus commiflionis per te, & fucceflola , qu* hic de Jure, feu de ftilo Curi* Ro­
res fuos, fpoptei At libere ceflit, At reli­ man*, dt ad majorem firmitatem, dt vali­
quit cur», Ar jutisdiAioni illuflriffimi Atre- ditatem hujus tranfaAionis, dr conventionis ,
verendiflimi domini epifeopi Alexienfis ec- E exprimenda «flênt. In quorum (idem pro­
défias infrafetiptas , videlicet S. Mariam otii» etiam manibus fe iubferipferunt, die,
fupra.
de Nderfandina, S. Alexandrum fuprt mon­ men ft, At anno, quibus fupra
Beaeiiiiluc Epiftaput
Epifcopur Ah·
tem Miriditarum abbatiam, fanAadr Mariam, ' It» eft Hot Fr. Beuediiliu
dt fanAum Marcum de Fandi Vogoli, S. De­ nienfit, qui fupra xwiur propria.
Rgt Fr. Marctit Stuff Epifceptu /liat». ·
metrium de Fandi Maye, S. Paulum, dt fan­
Aum Stephanum de BlinifAi a Sf , ct a prz- fti » ec r/Mw fariut Dirrecbinifit Praviori*
dccefforibus fuis olim po fleflas cum omnibus ed*iajjtratart qui jupr») mxm freprit.
pradiis,pofleffionibus, juribus,db pertinentiis fuis, itaut in iplis habeaRfft exercear

>433

t

Concilium Albanum.

1434

Jfca D. Mareae Gietrfiu f'ai preefime . ’gena* Ia di/Ieren*a de* coafini.j cbe hanrro *
AN *o
Ego u.jetehn jfiue facerdot fui prafiut 'Ale (ignorie «orire con monligtqpr Fra Bene­ Ανήο
Cmkkti
detto vefeovo d’ Aleflio, b parfo a queftl C
1 hbkti
17OJ.
L®co rfr Sigilli.
cminentifiiiai Signori , che li confini notati Ι7°5·
neH’ aggiunto foglio, fiano ban prevail a
Ελο frueifiiu ei» Leeaardie arcbidiace· , favore dei fuddetto vefeovo d’ Aleflio, dt’
na/
Tragurteafy , & comauJJariar
coaMuffieriur facra
eoa- che le Chiefe nel medemo foglio nomina­
par Tragarieefi»
facra eoa·
grrgarieaM dr Propugeede FrJr, ^at fu- te, apartenghinoa quello. Feri non eden­
pri, de madete etiam fuprajcrtptorueu r//». do bene, che le Signorie V oft te contend ifiriffie^ram, A- rewreadifiimerumdoauaerum no più fopra li fuddetti confini per Io fcaneptfciporum Hoc puUecum traee/Miioaii iuflra· dolo , che potiono riceverr non folo II
MrdfaM rw baac Jerasa· redegi, aasaeyao Fedeli , ma gl* infcdeli ancora , e per
mArXda rrayrrrg^/ac pnppr*
y «e
moiti gravi inconvenienti, cbe fogliono
ia fimilibat uft fiiee uwatw, à· la fide me d fucceder da firtuli contefe, c maflime io
fabftripfi.
B
cotefle parti fotto dei Tureo , la medema fagra Congregatione defidera, che
f. Hyeciatbui a Ceftitell» mifiioaariuc fi quietino, cd oflervino li fudetti con­
epoflolicut frtfiereteriae ·
fini , e lafcino alia detta cura' dei vefeovo
d’ Aleflio le chiefe nei de^to tiogfi° enuncia­
te , ficure di far cofa gratiflima ali’iftefla
Litter* iafirmeeetaler decifiva confia
fagra Congregatione, e per fine me le of­
fero, e raccomando. Roma li 24. Aprile
1
aiam iater efifcopatum Sappateai6$8- Delie Voti re Signorie comcrratello il
fem, d* Aleuieafcai.
cardinal Antonio Barberino > Francefco InN Chrifti nomine Amen. Anno a Nati­ goii fecrctario. Ad latus vero : vefcovi d’
vitate ejufdem ιόι8. Indidioncô. die ve­ Albania, e Sappatenfe. Foglio: confini dei
to so. Decembris adum Sapp* in «dibusVefcovato d'Aleflio. Dalla parte orienta,
epii'copalibus coram me Francifco dy Leo- le confina per parte'del mare con le diodi Croja, mediante- il
nardis archidiacono Tragqrieafe, de in hac .cefi de!
«ci Vefcovato
»«
caufa commiflario facr< congregationis de'*' fiurne Mitia1, caminando per S. Giorgio di
tra il detro fiume Mitia , e Fan­
Propaganda Fide, nec non coram admodum Cucula,
''
leverandopatre firatre Hyacintho aCefpityi- di , per San Nicolύ di Maflagni , e S. Ma­
lo ordinis minorum ftrid loris obfervanti* ria dr Laviheghi, e deriva ititino al fiume
miflionario apo'ftollco hl Epiro, dt coram Drino per drittura. Dalla parte occidenta­
infrafcriptis teftibus fpeclaliter ad hoc vo­ le confina parimente con la dioceti del
catis , dt rogatis ; ibique perfonaliter con­ vefcovato di Scutari mediante il Fantano
ftituti Illuftriflimus, dt rçverendiffimus Do­ Cafticuccia per meuo- la villa di Cuculi,
minus Fr. Benedidus Ur tinus Ragufjmu epi- per foletta inaggiore , cioè a Ibero grande,
fcopus Alexenlis ex una parte, ac'Illuftrif-, in noftra lingua * dette Olmo-e d) piu con
* 1 fimus, dt re verendiflimus dominus Francif­ il vefcovato Sappatenfe, mediante il Pon­
cus Blancus epifcopus Sa ppa tentis cx alta­ te della villa di Blinififti, e per luogo det­
ta, ob bonum pacis( Be.per modum pa­ te Stogh, cioè Sambuco, e per rorrente>
cifice concordi* , fponte dtc. voluntarie detto Chifobla,c per Palumbo, e per S> Nidtc. per fe, dt fucceflbres fuos orsuri me-, colô de Calameti, ed a diritrura al Ponte
liori modo dtc. devenerunt ad infrafcripta_.,,D di Lecca , é pure a dirittura al viaggio dette
pada, tranfadiones, dt conventiones, fal- Sifaco,e deriva al fiume Drino , per la covo tamen femper , dt quatenus opus fuerit, fta de! Monte negro tra Balani, e Fandi
confenfu, dt beneplacito fedis apoftoftae , picciolo , e Talia , al fiume Cofmi. Chicle,
dt prefer* facr* congregationis, videlicet , che appartengono alla dioceli del vefcova­
Dum diu controverfum fuerit, & vari* lites, to d’Aleflio corrtenute dalli fopradetti con.
dt diflidia interceilerint, tam inter fupradi- fini. Sanftus Nicolaus Alexii cathedralis ,
Aos illuftrifli nos, dt reverendiflimos epifeo­ fanftus Georgius, dk fandla Maria de Ca­
pos Alexienfem, dc Sappatenfem , fuper 6- fte Ho, item fanria Maria ultra flumen, 1110a nes , dt limites utriufque «défi* , dt jura nafterium, fanftus Joannes de Rencli, fan* cpifcopalia in divertis ecclefiis ,-tam paro- âa Venerqnda de Baldrani, famftus Nico­
chialibus , quàm timplicibus, intra eofdem laus de Cacarichi, fanâa Euphemia de Ca­
terminos, teu fines exiftencibus : cumque lameti , fandus Salvaror dc Velia , (anAus
tandem fupradida facra congregatio per ex- _Joannes de Merchigne, fandi Colma, &
pretiae litteras fub data 24· Aprilis 1Ô18. _ Damianus de Mitia, fandus Blafius de fa2uarum executioners» mihi fupradido arçni- e lomundi, fandus Demetrius de Darda , faniacono mandavit, ipli illuftnflimo , ac re- dus Alexander de Bochiano , & Gaibbi ,
verendiflimo epifeopo Sapparenfi com mi fe­ fandus Nicolaus de Zoitneni, fanda Barba­
rit, ut obfervaret fines, dt terminos, in ta de Pedana, fandus Georgius dc Fico,
folio, fibi tranfmilfo, deferiptos, ac cede­ fandus Salvator de Rebico, fandus Geor­
ret ecclqfias in eodem folio cnunciaras , cu­ gius de Cucula, fandus Joannes de Bulga­
re , dt isirisdidion.i epifeopi Alexienfis: Te­ ri, fanda Maria de Ndcrfandina , e di Blenor autdm litterarum- dt folii annexi fequi- fci, fanda Veneranda, & fandus Marchus
* tur. A tergo: AII* illuftri, e reverendiflim! de Ne ht«Ha , fandus Alexander fuper mon­
(ignoti come fralelli montignori li vefcovl tem Mirlditarum , abbatia , fanda Maria,
Sappatcnfi, e d’ Albania. Bflendofi io que- & fanddb Marcus dc Fandi Vogole, fandus
fta facra congregatione «faminata CM dili- Demetrius de Fandi Maye , fandos Paulus
& fan-

I

)

1435

Concilium Albanum.

1436

Λ ianflus Stephanus de Blinlffll, fanfla-. notata», & prvcipue .villam de Bardagni χ1(ΜΟ
Awwo ILfaria de Sperdasa, fanflus Georgius de. A nuncupatam In parochial· ecclefia Calametl
VHkisit Giunale, fanflus Michael de Caftagneti, cum omnibus pr,»diis, pofleffionlbus, juTi17°J· fanfla Crux ad flumen Glotnifichia, fanflus bu», & pertlnentll» fui»» ira ut in ipfij ha·
Nicolaus de flumine Calamai , fanfla Ve- beat, flr exerceat per fe vel pef fubftituBcrauda de Recta « fanfla Trinitas de Schie- ros fuos libere
libeie,' Λ
dt paci
pacifice
tree omnia , & qu«quafa , & fanfla Maria Magdalena de Barbi*, cunque juta epifeopaiia, tanquam primus
dt ordinarius corum
cotum,, &
dk Ita
Itapro©lori, & tandem alia quadam deftruA*, epifcopus, &
pro­
alla vero parvi momenti inter fuptadiflos miferunt, & fe in vetbo vetitatisadfltinxerunt exequl impofte.rum, et obfervare Oterminos dioecefis Ajexlenfis .
Verum cum aliqua difficultas oriretur cir­ runia et fingula ptamifla fub obligatione in
ca totalem executioflem fupradifla commif- forma camera apoftoiic* , non folum hoc,
fionis, pracipua circa' nonnullas ecclefia» , fed omni meliori modo, er jure, volentes,
dt villas, quarum jura epifeopaiia praren- et intendentes, ut pro expreflis, et nomina­
débat idem reverendiflïmus Sappatenüs , fuos tis habeantur omhia, ciTmgula, qua de ju­
prardeceffore» habuiffe per immemorabilem,. re, feu de ftilo curia ad majorem firmita·
pofTeflionem, habita etiam accurata confide- B tem, et validitatem hujus tianlaflionis , et
ratione locorum, dk populorum , perpenfis pacifica conventionis, exprimentia e lient
quoque incommodis facile cmerfuris , ti ipfa Ecclefia autem contenta inter flumen Glos*adamuffim execution! mandaretur, ad vi­ ka, dt flumen Lumi terra de Spaffi funt,
fanflus Elias de Pdla, fanflus loannes de
tanda fcandala multoiies hac de caufa or­
Medula, fanfla Matia de fanfla Maria, fan·
ta, pradiflus reverefidiiTimu» Alexienfis per
fe, & fucceibrcs fuos fponte, & libere fla Crux de Cruce, Sanflus Scbaflianus de
ceffir, & reliquit eidem illuftriffimo, dt re- Villa Datana, fanfla Barbara de Schieja ,
verendiffimo epifcopo Sappatenfi omnia ju­ fanflus Stephanus, et fanflus Demerries do
ra, rationes, fl( afliones, & pratentiones , Spaffi, Sanfla Rucna de Monte Rucno, &
li qu* al'« funt inter diflos terminos. In
qua quomodocunque, aut qualitercunquo
habuit, dk habere potuit fuper villam ΒΓ>quorum, fidem propriis manibus fe fubfcriniffli infra Pontem a parte orientis, dkjne- pferunt, die, mente er anno, quibus fuprarid>ei,& fupra villam Trofciani ecclémm
ha eft iwr Fr. BeueJifiuc 1'rftnui epifeofanfli Nicolai de flumine Calami, Λ eccleput, f », fupre tb-c.
fias, & villas terra Spaffi inter flumen- C
ha eft noe Francifeut epifeoput SappateuGona , dt flumen Lumi, ita ut tint, & intclli- jis i ^hi fupra &c.
gantur jurifdifllonis ordinaria prejiflt reve­
re ndiffimi dom*ni epifeopi ,&ecclefia Sappatenlis,cui perpetuo incorporata, & annex*
Jo Marci cbterico feet prefente .
exiftant, ac prefatus epifcopus In eis omnia
jura epifeopaiia, licite, libere, dr pacifice
Loco φ Sigilli ·
exercere valeat, nec ullo unquam tempore,
fub quovis qualiro colore, poffit fuper his
Ege Fraacifeut Je Leaner Jir arcbiJiacea quocunque moleftari , fcu inquietari . Ex net, & commejoriur , qui fupra, auftoritate etiam fitpraJtfloreem tiluftrtjfimerum, *·
altera vero parte ipfe illufirifliinui, flr re·
verendiffimus epifcopus Sappatenlis , ranrevereajtfftmorum epifeoporum, in banc fir­
quam filius obedienti* feiens le rem gramam boc publicam traafifhonis injiramemum
tiffimam faflurum fanfla Cedi apoftolic*, reJeei, manu mibt JfJa tranfcrtpfif proerte
& facta congregationi fupradifl* , virtute ji^illo muntve , 4" me fabferipfi.
ejus commlffionis per fe, dt fucceflbres ejus p
fponte, dt libere ceffit, reliquit cura, dc,
F. Hyacinthus « Cefpitello mtffianariae
jurifdtflioni iliuftriffimi, dc reverendiffimi e·
apoftoltcut prafecretarinc .
pifeopi Alexienfis, dt ejus fucceflbribus ce­
tera» omnes ccclefias in fupradiflo folio an·

'

IN

_____

________

î437

Æ.
171* _

INNOCENTIUS
K

1438
PAPA
XIII
Λ
Alli.

Concilium Ruthbnorum;

Stilt th 4UMM ij»l. vfqai »1 1714.

I71°'

BENEDICTUS PAPA XIII.
St£t th tun 1714. */fM ** 173·.

synodus

'

'

provincialis

RUTHENORUM
HABITA

TNCIVITATBZAMOSCI Æ

Anno MDCCXX.

AD SS. D. N. BFNED1CTÜM PP. XIII.
BEATlSStMF

f A T E

X.

£x tenu. ΛΛ Pul ». ieatrffime fteter. » elementa X I. juffie , tr aufpitiit felltiler inchoatam, fid tuna.
•1 «dit.
centli Kill, prncejjorti tat fevenle uumme fehciut ton/ammatum, fit icifilme fib btfie
dicata be-fuprtmt regiminit tut frimordtit t» lateat edendum, tibi nut, jure quidem ofttmo , debinediflo
turn, conventtnfque manat eft. Ilium enim Pein fidem egregie afiendifit, ?a« licet juxta
et. XIII. bumanaram omnium rerum volubilitatem, at vice/, aaat tjlt , nunc tilt fit vtfibiliter ad«•«7*4· judicata moderatori, dual bat generatio adventt, illa fnetent, eadem tamen femfer eft ,
atque ant tnvifibih cafttt Cbrtfto Domino firmtfflme ttfalata, ad confimmattonem ufquo
facutoram firmitatem fuam ftrvabit indemnem. Qucprofter five ea recenfeat, qua Cle­
ment XI. ( Eximium fine ettltfa Detut ) magnanimitate fie, tula, at que ament erg»
tn Rut benam gentem fro tonvotanda frovinttah bat fynodo contaient, five ilia ferfendut
qua ad eandem numeri t omnibat abfilvendam non imfar fracejori fie innoc. Kilt, fiffeditarit, tue fint, tua fiant , tibi debeatur ; «« vei maxime, ante nulla fit ta bot opere
fart, qua feeuhanbut tait la adibat tartre fofiît. Scelerum damnationem, tenfutatioaemque errroram comfleflttur ; quot nedum, vel ob tucunabulit averfitut et i fed exemple tua
tffit ecclefia bojitbut reverendo, trafotaftt ; quinimmo fingulart doflrtna , expolttaqur
ditendi r at tone, five publiât palejafte tyfit, five oretenut ovtbut tait noflu , dtuque fer
amoena viarum, atque effera montium, vei obfirefentibut pluvitt, vel nflu Soltt favieate admtmftrata , extingaeudot frorjut atttftjh : fimmorum foattfieum decreta, at jara
tommemorat, quorum autborttalem, qua, toto exultante orbe, tua uunt eft, nedum af­
friate reveritut et; fed exequutioni amufitm mandari, net latum unguem frateriri, ettlefia/ltca hbertatit vindex acerrimae mire jajfiftt. Hot tn ofere flurtmorum tonctliorum
afla , finet, dr coaoaet referantur ad refellendo/ abafit, ad eonformandor moret , ac
fraferttm ad collabentei nonnullot refareadot retat , teremoniat « difetfliuae ; qua fa­
ir amentorum munditiem , altertuft detur, at fitraram folemnitatum conternant hierar­
chical . Honne omne Jludium tuum, nc fidelitatem contahjlt, ut fintera Chrifti fidet ,
6· afoftolice traditio incorrufte ferveretur ; ut finii he dijctfltna reftorefieret , atque ec’
tielia Det vere tanquarn ffonfi ornata virifio, fitut in mtatftrorum feritate , intfffu «
ac firma ; tta ia temfloram ornata » t' freqffima , atqae fieri manent omnigena boaeJiate undeauaque nitefieret. Excife igttur, beaufilme fater , Katbena genlii mea» imo tua
footdt, ijlbet vota , fubmtfiîaatt, atque obedientta argumenta, ne nvulur ( at. adverte­
rat S. Cffrianur ) α fonte divtfut futrefiat, aeve remet ab arbore retifut arefiet. In­
terim cum grege meo Deam defrecor, at ta fout tfitem Maximam tn tftbat reram temfeftate fummoperé offoriunum, at mine fine modtr nobit datum, eccleiia dia incolumem fer­
vet , Ur fuujltt ftinfer ominibur ad majora jugiter frovebat incrementa.

SanAiutlt veftr» domini mei clementiflimi

Scabellum Pedum, ir exorator indefeffiet

leo ircbiepitcojMii Mttiopoiitanu* totiut Rufluc m. pp.

,

·'■ "

1439

Ilk·
Concilium Ruiuinokum .

BE NEDICTUS

£»■*>·

1440

PP.

XtIL

,

*710.,

Ad fetarem rti meettriam.
Poftolatus officium, quod infcrutabili pivin* Sapientis, atquç bOnfatit altitudo
humilitlli noftr* committere dignata efl, falubrlter exequjxtfdjuvuntè Domino ju-’
gircr fatagenfes, Ula qu* a catholici· antiftltibu* In partem follicitudlnu.noftr* vocatis .
pro felici Dominici gregi» fibi commifli regimine, ac Chriftlan* religioni·, catholic*,
que Fidei propagatione, « .ptpgefiu prudenti, providaque pietate falubriier confiituta,
cr ordinata efle nofcuntur ,< «r firma, atque ftabllia perûftant Appftotici munimini· no-‘
ftri patrocinio libenter roborunius. Exponi liquident nobis nuper fecit venerabilis Fra.
te! modernus^ metropolita Rufli*, quod Ipfe una cum venerabilibus Fratribus epifeopis
Ruthenis unitis fub prefidentix venerabilis pariter Fratris Hieronymi archieplfcopi F.del' fen. tunc in regno Poloni* fedis apoftolic* cum facultatibus Legati de latere nuncii
pres felici , falubrique Chrifti fidelium earumdem partium cur* fu* paftorali · commitTarum invia mandatorum Domini dircAione & chriftian* Fidei, ac religionis propagatio·,
ne, piorumque operum progreffu , & incremento fynodum ..provincialem Rufhenam in
Civitate Zamofci* Anno MDCCXX. celebravit, multaque In illa flatuta, decreta,
& ordinationes edidit ./Cum autem ficut eadem expolitio fubjungebat prxdidus moder­
num metropolita prxmina quo firmius fubfiftant, dt ferventur exadius apoftolic* con»
fumationi* noftra patrocinio communiri fummopere defideret, nos piis ejufdem métro­
polite votis hac-in re quantum cum Domino poflumus, favorabiliter annuere , eum·
que fpecialibu» favoribus, & gratiis profequi volentes, dt a quibufvis excommunica­
tionis, fufpenficni·, dt.Interdidi, aliifque ecclefiafticis fententiis, cenfuris , & poenis
Λ jure, vel ab-homine’ quavis occafionc, vel caufa latis, fi quibus quomodblibet innodatus exiftlt,ad effeAum prefentium dumtaxat coofequcn. harum ferie abfolventes, &
abfolutum fote cenfentes, fupplicationibus ejus nomin^Bobi· fuper hoc humiliter porredis inclinati, tam de venerabilium Fratrum noftrorum S.R. E. dardinalium negotii' de
Propaganda Fide pr*.pofitotum, quam concll.il Tridentini Interpretum, qui fynodum Κα­
ί henam pr*didam prsvio maturo examine pleniflime approbarunt, cohfilio, lyiiodunu
hujufmodi a dido moderno metropolita celebratum f ùt portenditur ) omniaque , ungu­
la in ca edjta flatuta , ordinatione», & decreta, «udoritare apoftolic» tenore piarfcnt^um confirmamus, & approbamus, illiique inviolabilis apoftolic* firmitatis robur adiicimus, ifa tamen qupd per noftram predid* fynodi confirmationem nihil derogatum ef. fe cenfeatur conftitutionibus Romanum pontificum prcdeceflbrum noftrorum , & decretis
conciliorum generalium emanatis fuper ritibus Gtscorum, qu* non obftante hujufmodi
confirmatione femper In fuo robore permanere debeant, ac falva femper in prxmifli,
audoritate congregationum eorundem cardinalium. Decernentes eafdem prefente· 'ite­
ras ,dc fynodum, in eaque edita ftatuta, ordinationes, dt decreta hujufmodi femper
firma, valida, & efficacia exiftere, & fore, fuofque plenarios, St integros effedu» fortlri, & obtinere,- ac ab_oranlbus , dt fingulis, ad quos fpedat , dt pro tempore^,
quandocumque fpedabit in omnibus , dt per omnia inviolabiliter , dt inconcuflc obtetvari. Sicque {n promiflis per quofeumque judices ordinarios , dt delegatos etiam.,
caufarum earner* Apoftolic* auditore* fodicari, dk definiri debere , ac irritum , dc
inane fi fecu* fuper his a quoquam quavis audoritate fcienter, vcl ignoranter con­
tigerit atrenrari. Non obftantibus apoftolic!*, ac in univerfalibu* , provincialibufqur, dt
fynodalibus concilii» editis generalibus, vel fpecialibu» conftitutionibus , dt ordinationi­
bus, crtetifque contrarii* quibufeumque. Volumus autem, ut prefentium literarunu.
tranfumptis, feu exemplis etiam lmpreffis,manu alicuju* Notarii publici fubfcriptis,
& figillo perfon* indignitate ecclcfiaftica conftltut* muniti», eadem prorfu* fide·» in.
judicio, & extra adhibeatur, qu* ipfis pr*fentibu* adhiberetur, fi forent exhibita- , vel
oftenf*. Datum Rome apud fandam Mariam majorem fub Annulo Pifcatoris dic XIX.
Julii MDCCXXIV.
,

A

i

Pontificatu* Noftti Anno Primo.

F. Card. Olhtriti.

144>
Cmki” τι

J44*

Concilium Ruthenorum.

D/rr#/*w [<ure negttgetinit gtutralh i» 'Proftgeetle tiit bditλ
Λ» 1. Mettii 1713.

17*0.

Eferente eminentlffimo, Λ reverendiffïmo domino, domino cardinali Nicolao Spino.
la aAa -, & decreta fynodi provinciali' Ruthen· habite anno 1710. in Civitatem
Zamofde, prefidente R. P. D. Hieronymo Grimaldo archicpncopo Edeffeno fanA» Ce­
dit in regno Polonia,* nugno ducatu Lituanie, com facultatibnt legati de latere ·
nuncio ; eminentlffiml Patret (acre congregationi, de Progpganda Hd^, quibu, a Sa. m.
Clemente papa XI. vigore literarum in forma Brevia Cub dic 20. Martii ιτιά. huju fee
(ynod| cura, examen, & approbated reCervata fuerat, previo maturo examine., predlAam fynodum pleniflime approbarunt, necnort Typit, dt Cumptibut ejufdem (acre
congregationi* imprimendam efle decreverunt ; ftatuente, infuper Cupplfcandum eflE>
fanAKumo pro apoliolica confirmatione ipliut fynodi per ilterat in forma Brevia: in iit
tamen, fi fanAitati Cue placuerit, inferendo ciaufulam, quod per apoftolicam pre­
fer» Cynodi confirmationem nihil derogandum elle cenfcatur, conftitutionibu* fummorum Pontificum, dr decretlt conciliorum generalium, emanatit fuper Ritibut Grecolum, que , non obftantc hujufmodi confirmatione, femper in fuo robore debeant permanere.
Quam facte congregationi* fententiam fanAiffimo domino noftro pape Innocent io
Xlll. relatam per R. P· D. Petrum Aloylium Carafa arcbicpifcopum Lariffr prediAx
facte-coniregationit fccretarium, in audientia habita die io. ejufdem menfi,, « anni,
SanAitat fua benigne approbavit, dc apoftolicam antediAi fynodf confirmationem per
literal In forma Brevit, juxta petita, expediti mandavit.
Datum Rome ex edlbut diA» facte congregationi, die 4.'Martii 1714.

R

Jtftfb

terimelh Secriftnltt Pr,ef‘(lnt.

Locut f Sigilli.

Petro, Aloyfiut archiepifcoput Lariffe Secreratiui.

Daereruw Setre Ceegrtgetiteir S· Ceaeilii TriJtetini.
Rovinclalem Synodum habitam anno 1710. in Civitate Zamocien., prefidenre atchiepifcopo Edeflcno S. Cedi, apoftolice in regno Polonle, * magno ducatu Li­
tuanie cum faceItatibut legati de latere biuntio, eminentlffiml pC. cardinale, Triden­
tini concilii Interpretet, quorum id munu* eft ad tramitet Bulle fa. me: Sixtl V. quo
decuit Audio, ac diligentia confiderarunt , perpcnfoque elaborato fuffragio emlnenriffimi D. cardinalia BeiTuge albo Caere congregationi* concilii adferipto, cui revitionis
fynodi cora fuerat demandata, cenfuerunt ,;ut quotict fanAiffimo Domino noftro predlAam fynodum provincialem confirmare placeret per lirerat apoliolica, in forma Brevi,
io iifnem lirerit danfula adderetur, fi fanAitati Cue videbitur, quod per apoftolicam
hujufce fynodi confirmationem nihil derogatum efle cenfeacur conftitutionibu, Commo­
tum Romanorum pontificum, flt decretlt conciliorum generalium emanati, fuper ritibue 'v
Crecorum, que, non obftante hujufmodi confirmatione, femper in fuo robore debeant
permanere, Ar in eorum fidem no* Curtiut S. R. E. dlaconu, cardinali, Ocfgn, memo­
rate S. congregationi* concilii prefeAu, ha* prefente, fieri, * per Infrafcriptum R. P.
ejufdem Caere congregationi* Secretarium fubfcribi , noftrique confucti Sigilli fecimut
impreffione muniri. Datum Rome hac die 5. Decembri* 1722.

F

Curtitt CirJiuli/ Ortger
.

.

Loco-f Sigilli.

Prtfyrr it LeaAtvtùût fttrtttriu .

OneU. fleneral. Tbm XXXV.

Yyyy
1

ORA-

Μ 48
Aw»o
CnauTt
I7*q-

( i

Concilium Ruthknorum. ,

XtVtUNDiSS 1MI DOMINI

H1RRONYMI

444 ____
Amno
Cnarm
V»o.

G R I M' A L* D I

ARCHI E.PISCOPI

EDESSENI,

NUNCIIAPQSTOLiei,

Habita ad patret in fynodo congregato·,

HtwrtaJiJpMi Pttrft,

y

Merta Ia aternwo Chriftu» domina* nofter tam ardenter ecclefiam Aiam dllexit, ut '
anteqthim ad coelo* afccnderet, nobi» promiferit ,ubi duo, vel tre* erunt Itu
ipfra* nomine congregati fe faturum in medio eorum. Promiffio tam provida, ac beak
gna nullum nobi* relinquit dubitandi locum, quin non humano, fed Divino faAum fue­
rit confilio, ut ad hanc convenlremu* urbem, atque In M* ndibut facri, habenda Synodi,
qua varii», gravlbufque de caufi* adhuc 'dilata fuerat, initium facercmu*.
<
Longam poft annorum fcrlem tandem aliquando illuaifle diem hunc fellcilTimum eo
majori perfundor latitia, qttod tam vehementer n vobi*'exoptatu* fuerit, ac flagitatu*,
ut tlllu* videndi caufa nqn leve contaglqoh » mortlfque periculum contempfcriti* . Tantu* & tara IncrrdibUi* ardor r oc- aelu* feti*, attendant nihil vobi* efle animarum falute '
carie», nec quidquam optatiui, quam id, eurd f··»· rr^arrm, qu*d «fitrAuaa r/f mint··
rt, yead cra/niAax* tft elli&rt, quod tqffrwwm rfl rMjWrderq, fuad pia/vr, «r fin·
•fl rh/adir»,
Nullqcft ad hunc eximium, fanAumque finem aibquendum aptior via, nulla pr·clarior, nulla facri* cnnonibu» congruendor ea , quam firmo, conftantlque animo ini.
re ftatuifti*^ natura enim ducimur, ac ratione Ipfa, -ut ad ea*, -qua* de rebw(graviori* momenti habemu» deliberatione», alio* adhlbcamu·; quoniam II ad indicium noftrum
multorum acceflcrlt fententia, deliberatio non folum eft cautior, fed plua etiam ha»
bet auAoritati», ac ponderi* apud eo*, quibu* maxime confultum copiait**.
Verum quamvi* ad difclplinam vcclefiaUicam, veramque pietatem reftltucadam, ac
exdrpandoa errore», vel temporum calamitate, vel hominum fraude inveAot, concilia
fint remedia faluberrima , tamen quoniam ex ii* exiguo* dumtaxat firuAu* percipitur,
nifi miniftri Chrifti, dt difpenfatore» myderiorum Del vitar, ac moram integritate, ac
facrorum canonum , divinorumqqe praeoptaram obfervantia populi* exemplo prelu­
ceant, pldeti», reverendiffimi patre*, permagni interefte vo* attendere vobi*, fi voueritl* profpicere Gregi, In quo vo* Spiritu* fanAu* pofuit epifeopo* regere ccclefianu
Del, quam aqulfivlt fangvine fuo.
SanAiffimu* domina» nofter,qui (ut ex ipfia* Brevi cognofceti») fummii extulit laudibu* confilium , quod de habenda f>nodo fufccpiftn , mcqae huic (coram addic, ac
nomine fuo prafidete voluit, tantopere quidem confidit vo* minifterium, quod in do­
mino accepifti», expletura», ut paterne voci» calcar nequaquam vobi* admovendum ef­
ie judicarit...
Quoniam tamen SS. PP. veftroram, quo* ata* omni* fufplclet, ac'venerabitur,
memorta non poteft vobi* non effe jucundif&ma · liceat mihi eo» vobi* ob oculo* ponere,
ut in hanc pulcherrimam intaente* imaginem facilia», Λ claqb··, pergat!» tum vobi»,
tura Gregi* veftr! commodi*, ac faiutt confulere. Erant integri, tnodcfli, humile*,
irrcprtheafibile», in oratione, dk IcAiooe affidui, In aliena faluti» cura, A cognatio­
ne defixi, non fuperbi>,non iracundi, non vinolenti, neque turpi» lucri cupidi, fed
hofpitale», benigni, fbbrll, jufti, SaoAi, continente»,- in domcftlco cui tu, ac vlftu
Srcl, in filio· benefici, & liberale» ; paftcbant Gregem Dei, providente» non coaAe , ,
I fpontata fecundum Deum, neque ut dominante* in cleri», fed forma faAi Gre­
gi* ex animo.
Pono cum tot, tantaromque virtutum radix fit Fide», primum Iliad vobi* eft jaciendum , tanquam 6rmMfimum adificli facri fundamentum , ut hnrefea omne», qua a con­
cilii* oecumenici* damnate funt, detcflemlnl, ac quacumque ab il* luerant definita re­
cipiat!», veramque obcdlentlam fpondeati* Romano pontifici Chrtfii vicario, Fidemque,
fine qua iqurolEblle eft placere Deo, ex facrorum canonum praferipto, ac tuxta for­
mam propofttam a San. mem. Urbano V1IJ. profiteamini. '
Deinde facere non poflüm,quin a vobi* reverendUBml Patre», vehementer petam,
ut coniunAlffimi* animi*, qquall «lo. tamquam uno paftorall, cplfcopallque fpirltu
iatcnfi omne» in eam curam incumbat», ac Areouam » fcduiamque ponaii» operam, ut
•
’' '
__
gra-

S

1445

Conciliüm Rutmbnorum.

.

144Ô

~4KBJr· grave* abufu*, qui In Cactorum Minlftroriim eleftionet, St ordinatione* , non fine ma·
Awno
Caarirr fino Animarum detrimento, quemadmodum probe ooftii, Irrcpferunt, e vcftrit dioce- Cnaitrr
* fibut eliminentur quamprimum, ac penitu* e medio tolleater, facerdoiefque, & poou·
1720.
*J
ii regimini veftto commMG, ad fiocerum cultum ortbodoas reiitloyto* arque ad illlba·
um , Integramque catholici ritu* profcConcm revocentur.
"
Reliquum «ft if t). O> M·, qui jufli* feniore» feptaagiou ad oftiam tabernaculi foe­
deri a Moyfc convocari, Mlliqae eodem in loco commorantkbua adede , atque unum,
cumdemque foitirum larnlrl dignatu* eft, quique apoftoli* (M* unum in locum congrega­
ti* Spiritum iaaftnm mifit, eorum mente* illuminavit» corda Igne (aero attendit »(uppii·
ce* precamur, ut animo* quoque noftro* divina luce compleat, bonitate'foveat, fapien’ tlaque Ire regat» ut concordi voluntate, parlbu* ftedib, uno confilio, eadem vigilantia
legationi* nqftnr mam oraoia mwqwmu* undemque In coeleftl patria ipfum tiooorc
•ternum collaudemus.
i·

/·

-t

Tyy y a

fir-

r
*447
Awno

«·«·
”
I/·®·

CoNauüM Rüthenoadm.

'448

Taxa Cancellari».
t· media fihtn ; Floreant un/ ,
«rW/a/ .
fimolex : Floreant mutt φ médiat.
Meniterinm vtfi robore : Flortui duo .
Μμιιοτμν· <·« Mit trreitu ftr Jnriiut
4> ex caufit Pefi arma·
«Mtrawarraarr/a*: F/orrM trtr.
w r
_
*** ,,,**/ teraunit, qu* aoa ithtl dari Jitt txfn/li mandate nfn, nf
•fficit nqftri ; Flerem tree.
’
Preteflatia.ad alla tagroffiata , <4· extradite cam figillo: Floreui duo.
Maadaiumj procura : Floreant aaar , & médiat:
Infiriptio cauf* ad regiftrum uniui , five plurium, dummodo ex aaa rifat/oar, vei romie: Floreant unat.
Remiffiori* /re examine teftium,fine controverfi* tngroffiatioae in une Filtre ; Florent
Λ*·
rre examine cujufltbet teflit fitfer fimflici fropofitione examinati :. Flereni duo.
Si vero fafer articulée qaantumvir magmt: F terrai fix.
Copia fro vigiatiquataor rigu in media (bana ex atrauue farte feripta: Floreàur mé­
diat .
Similiter folvatur qt,idqaid ia afin infinuatur , pro media charte a notir judictahbut
aaiafiajufque inflanti* terminât* , decreto inter lor at or te ta fr/diminai tint dilattombur
Floreaat anut.
Decretam excommunicatioait fine coatrcverfia in contumaciam latum : Florent fix.
Liter* executoritler cam finttntit , fofl auditât firtar farltam lontromerfiat lata ?
Flereni ofto.
Declaratori* cxcomatnaitnlionir cam iafertir canomde meaitioniiar in neteriir abfynt
frecefin jadtetario : Ftfreni decem.
Dectetum ex audita atriaf^ae partit conirowfie cam alienet iajlantiii latam, extern·
fam in tribut, tir ultra quandoque Filurii; Floreat viginti.
Decretum amfltut cum emnibut aflibut, examtnibut tcfliom , indufliombut, rtflicatie·
nitar t duflicationibut » triflicettoaibui in decem t vtgtnttt aut triginta Ftlurit ad frofertionem immediati decreti luxari debet.
Infirumentum apfellationn : Florent fix.
Audientia juramenti iu cancellari*, ejufijue exfleti tefiimonium aatbeaticnm : Flereni
femiduo.
Pro fublevatione ad temfui : Florent tret.
Pro abfiluttone a ceofurtt f.^i frallitam de flando juri fhbtuijfieaem t d· farti fittiififtlionem : Flereni quatuor .
Interdtflum in ecdejiat, <r tUiut relaxatio fro unoquoque itflrumnioi Flereni tree.
Arefiam ,<k· Areflt relaxatio fro unoquoque : Florent iret.
Suffenfio *b officie y & benefico: Florent tree.
Inhibitio cum exfreffioue cai<!'« . I loreui tree.
Inhibiltouit relexutte . Florent tre> .
Infiriftio frovifionit cum ejut tranjumfto : Florent tree.
Pro dimiffioriahbut fine reditu : Flarent elle.
Pro formati/> fin teflimonialibur ordinum: Flereuur mur, (F mediae.
Inflramentum approbation^ pro excif tendit coafeffiuntbur. Floienur unnt.
Commenda alicujur ecdtfi* : Florem fex.
Liter* crid* Fierent tret.
Inflitulioatr , fix inveflitar* litrr* : imferiulTï'unut.
Refigantio beneficii, allit ingrojjala, dr per extraflum ex tradita cum jaramento i
Florent quinque.
Indultum celebrandi in ecclcfiit non confecratu : Floreant unat.
Indultum celebrandi extra ecclefiat : Florem feOnduo.
Indultum copulandi fine Bannit, dejcre'ioni recurrent it committitur .
Indultum diebut vetitu vtfcendi carmbur : Florent duo.
Pro confirmatione Teflamentorum ad centum Florence : Florem fex.
Λ·»ί»

Α··ο
CutitTg
«7<o.

■ 449

Concilium Ruthinoxum.
PROFESSIONES FIDEI

SËh
*7**

1450
Anno
Cnmisti

Emiffx ab omnibus qui interfuerunt fynodo»

Ia Main tatri»» it Filii» it Sfintat SaaSi. Aatt.
Oo Leo Khzka archiepi'
mifcopu* Metropo- profiteor, quod ia ea contra Eutychem, 8t litanti* Kyovienfis , Haliclenfi*
Haliclenfis totiuf- DJofcorum, ambo* damnare memori* ,<■qne Ruffietepifcopus Uladimirienfi*, & Bre- finitam eft: Unum » eumdemque Filium Dei »
nenlis » Amtimandrita Supraslienfis , firma Dominum noftram Jefum Chriftum » perfe*
fide credo, A: profiteor omnia, & fi ngvia., qu* . Aum efle in Deitate» & pctfeAum in huma­
continentur in Symbolo, quo Sar.fla Roma, nitate, Deum verum» & hominem verum » ex
na ecclefia utitur, videlicet.
_
______
____ ____________
anima rationali»
& corpore»
confuOftantiaCre.’oin unum Deum Patrem omnipotentem, B lem Patri fecundum Deltateto, çumdem con.
faflorem cudi, & terre, vlfibilium omnium, fubftanrialcm nobis fecundum humanitatem »
& irtvifibilium. Et in unum Dominum Jefum per omnia nobis limitem, abfque peccatp,
Chriftum, Filinm Dei unigenitum , 0r ex ante fecula quidem de Patre genitum fecun­
Patr< natum ante otnnia fecula. Dejuin ue dum Deitatem, tn noviflimis autem diebus»
Deo, lurnen de lumine, Deum verum de_. eumiem propter nos, & propter noftrank.
Deo vero, genitum non faAum, confubftan- falutem, cx Maria Virgine D«i Genitrice fe­
tialem Patri, per quem omnia faAa funt ; qui cundum humanitatem, unum, eumdemque.,
Ïiropter nos homines, & propter noftram-. Chriftum Filium Dei unigenitum , in duabus
hlutem defccnditde coelis, flr incarnatus eft naturis inconfufe, immutabiliter, indivife ,
de Spiritu Sanflo, ex Maria Virgine, & Hi», infeparabiliter agnofecndum , nufquam fub·
rto faflus oft. Crucifixus etiam pro nobis lata duf.-rentia dirutarum propter unio­
fub Pontio Pilato pallas, & fepuitui eft . nem, magifque falva proprietate utriufque
Et refurrexit tertia die fecundum feriptu- natur*, & m unam perfonam , atque fubras. Et afeendit in coelum, feriet ad dexte- fiftentiamconcurrente, non induas perfona·
ram Patris. Et iterum venturus eft cum glo-p partitum , aut divifum · fed unum, eumdem·
rla judicare vivos, & mortuos, cujus it- que
— Filium,
Γι; — Ac Unigenitum,
’----- Deum
----- ---------vetunu»
gni non erit finis. Et in Spiritum SanAum ' Dominum Jefum Chriftum .
Dominum , <V vivificantem, qui ex Patre,
Item ejufdem Domini noftri Jefu Chrifti
Filioque procedit ; qui cum Patre, & Filio Divinitatem, fecundum quam confubftantiafimul adoratur, & conglorificatur , qui lo> lis eft Patri, 4 Spiritui Sanflo, tmpalfibilem
cutus eft per Prophetas. Et unam Sanctam elfe, &. immortalem; eumdem aurem cru.
Catholicam, & A poft obeam Ecclefiam. Con. cifixum, flt mortuum tantummodo fecundum
fiteor unum Baptifma in rem'ffionem pecca* carnem, ut pariter definitum eil in diAa fy­
torum, & expeAo refurreflionem mortuo, nodo, fit in eplftola Stnfli Leonis Romani
rum, & vitam venturi fxculi. Arnen.
Pontificis, cujus ore, Beatum PetrumloquuVeneror etiam , & fufeipio univerfales tum efle , Patre* in eadem fynodo acclama­
fynodos , prout fequitur, vroeHcct.
verunt. Per quam definitionem damnatur
Nicxnam primam , & profiteor, quod in impia hxrefis illotum, qui Trifagio ab Anca contra Arium, damnat* memori*, defi­ gelis tradito, & in prahta Chalccdonenli fynitum eft.* Dominum Jefum Chriftum elfe..-nodo decantato, SanAus Deus, SanAus for­
Filium Dei, ex Patre natum Unigenitum,atis,
1
SanAus & immortalis, nslferere nobis,
ideft, cx lubftantia Patris natum, non fa* addebant: Qui crucifixus eft pro nobis ; at­
Aum, confubftantialem Patri; atque impias que adeo Divinam naturam trium perfonaillas voces, refle in eadem fynodo damnatas rum paflibilero afferebant,’& mortalem.
efle , quod aliquando non fuerit, aut quod
Cqmiiantinopolitanam fecundam, quintam
faflus eft ex iis , qux non funt , «ut ex alia iooydine, in qua prxfat* Chalcedonenfis fy­
fubftantia, vel eflentia , aut quod fit muta­ nodi definitio renovata eft.
bilis , vei convertibilis Filius Dei.
,
Conftantinopolitanam tertiam, fextam in
Conftantinopolitanam primam, fecundam ordine, & profiteor, quod il> ea contra Moin ordine i & profiteor , quod io ea contra nothelita* definitum eft: In uno eodemque
Macedonium , damnat* memori* , defini- Domino noftro Jefu Chrifto duas effe natutum eft. Spiritum SanAum, non efle fervum, rale* voluntate* , & duas naturales operafed Dominum; non creaturam, fed Deum; tionet indivife, inconvertibiflter, infepara·
ac unam habentem cum Patre, & Filio> biliter, inconfufe, & humanam eju* volunDeitatem.
p ratem non contrariam, fed fubjeflam DiviEphefinam primam , tertiam In ortjine ,. £ n* eju* atque omnipotenti voluntati.
profiteor , quod in ea contra Neftorium ,
Nicxnam fecundam, feptimam in ordine,
damnat* memori* , definitum eft : Divinita­1 & profiteor, quod in ea contra Iconoclaftas
tem, & humanitatem ineffabili, & incom-■ definitum eft: Imagines Chrifti, ac Deipar*
prehenfibili unione, in una perfona Filii Dei,, Virgini*, nec non aliorum SanAorum haben­
unum nobis Jefum Chriftum conftituifl*c , c*. das, dt retinenda* efle, atque eis debitum..
que de caufa Bcatiftimam Virginem vere ef-• honorem, & venerationem impertiendam.
fo Dei Genitricem.
Conftantinopolitanam quartam,oAavam
Chalcedonenfem, quartam in ordine, & in ordine» & profiteor in ea-Photium meri-

Æ

1710.

T4SI

CoNOUDM RUTHENORUM.

1453

to feilë damnaturo, ft SanAnro Ignatium Fa- . ria tolleretur. Cuju* apoftolic* prohibitiotriarcharo reflirutum.
A ni»
caufa caftante,
«eflavit smww*
etfeftw* e.
—
----- -- , etiam
ιιηηι qagwmvib
__
Pariter veneror , ft fufeipio Tridenti- <-■·»·*«
Caaun
Venerat etiaro t ft fufeipio «ante* allai
*7·®·
*7** mrivetfale* fynodo* aafterirate RuMni Fan· nam fyaodum, ft profiteor qu* In ea detificit legitime celebrata», ft OMfirrontas, ft finita , ft declarata funr , ft prvfertltn
prafertim Florentinam fynodam, ft profite­ ofturri Deo ia mitia verum, proprium, ft
or , qaroia ea definita Tant, videlicet. quod propttiatorium (acrificlom pro vivit, ft de*
Spirite* SanAaa et Fatre, ft FIHo arcernall- fun*ls, arque ia ΓηοΑϊβαο Eucharifti* fater eft » ft efteatUm foam , fuumque eflît fub- cra mento ( juxta fidem, qu* femper ln-ecfiftcot haberet Patre timui, ft rllio, ft ta clcfia Dei fuir ) contineri vere, rea liter,
utroque *teraahter, tanquam ab ano prin­ ft fuManftlliter cor put , ft faagulnem ,
una chu» anima, ft Divinitate Domini 00cipio, « unica fmrarione procedit.
*Item*d<Aioncm'l|Îam( Fliioque) veritstero ftri Jefu Chrjfti, ac>proinde totum Chrift-clarandi grati* , ft imminente neceflitate, fiunt, fieriqtre coaverwonem totius fubftan·
licite, ft*rationabi|lter fymboto fuifle appo* ti* panis in corpus, ft totiu* fubftanri*
fitaro.
vini m (anguinem, quam coaverlionem ca­
llem In azymo, five fermentato pane tri- B thollca ecclefia aptifiimc tranfubftantiatio“ — Chrifti veraciter -confici
· - , Sanem appellat, ft fub unaquaque fpecie,
tlceo, Cotpui
cerdotcfque in alterutro ipfum Doütini Car- ft finguli* cujufque fpeciel partibus, feparatloiie fafta, totem Chriftum contineri.
put conficere debere, unuroquemque fciiicet
it* m feptem elle nove legi* facramenta
juxta At* ecclefi*, live Occidentalis , five
a ChriA* Domino nofiro infiituta ad faluOrientalis confuetudinem.
Irem £ vere puenitentet In Del chatitate tem human! generis, quamvit non omnia
deceflcrint, antequam dieni* pmnitcncia ftu- finguli* necefiaria , videlicet : Baptifmura ,
βibaa decotumifln fatwfecerint, ft omiftn , Confirmationem , Eucharidiaro , Porniten*
eurum taitnat ptxnlt purgatorii poft moroetu tiam , Extremam Unftionem, Ordinem, ft
purgari ; ft , ut a peenl* hujufmodi releven­ Matrimonium , iliaque gratiam conferre,*
tur , prodeffe ei* Fidelium vivorum fuffra- ft ex bis Baptifaum , Confirmationem, ft
Jia, Miflaram fciiicet Sacrificia , oratione* » Ordinem iterari non pofle.
Item Baptifmum efle oecefiTarlum ad falu­
t elecmofyna», ft alia pietati* officia, qu*
n ftdelibe* pro alii* fidelibus fieri eonfueve- tem,- ac .prohlnde
•λ
. 6 morti».J» periculum Immiren», fecundum ecclefi* inftituta ; illorum C "ear , mox- fine ull dilatione conferendum
que anima*, qui poft BaptiGna fufeeprum, efle , ft
' a quocunque , ft quandocu roque
nullam omnino peccati maculam incurre­ fisb debita materi* , forma, ft intentione
runt , illi* etiam , quit poti contraâam pec­ collarum efle validum.
Irem Sacramenti matrimonii vinculumcati maculam , vel 1n luta corporibus, vel
oifdoro cauta, faut purgata, (n Caelum roux iaditiblubile efle , ft quamvis, propter adul­
<ecipi,^ft intueri clare ipfum Detfm Trinum, terium, hereiim. aut alia» caufat podii m.
ft unum ficuti eft, pro meritorum tamen- ter conjuges thori ft cohabitation'», te.
paratio fieri, non ramen Mils aliud matri­
diverfitate, alium alio petfeAiu» i ittorumautem anima*, quie inaàuali mortali pecca­ monium contrahere fas elfe.
to, vel Colo originali decedant > tuojt in In­
Item apoftolic** , ft ecclefiaftica* tradi­
fernum defeeedere, poenis tamen difpatibus tione* fufeipienda* efle, ft veneta ndas. Indolgenriaruut etiam poteftatem a Chrifio
puniendas.
hem fanAam apoftollcam fedem Roma- in ecclefia relidam fuiflê, illaramque ufum,
Mm pontificem io onivetfum orbem tene­ Chriftiano populo maxime falutarem efle.
Pariter, qu* de peccato originali, de jure Primatum , ft iplbm Romanam pontifi-D
cent fueccflbtcm efle beari Petri principi* ftificatione, de facrorum librorum tam veter» , quam novi Tcftamenti
Tell*menti Indice, ft inin­
Apoftolorom , ft veram Chrifti vicarium, teri»
totiuique ecclefi* Caput , ft omnium Chn- terprccatioae, inprndiA* Tridentina fynoftianornm patrem , ac doAorero, exitiere: do definita funt, fufeipio, ft profiteor .
Coter* item omnia fufeipio, ft profixcoi,
et ipfi tn bearo Ferro pafcendi, regendi,
ac gubernandi eniverfalem ecclefiam a Do­ qu* recipit, ft profitetur fanda Romana
mino noftro Jefu Chrifto plenam poteft* tem ecclefia, fiasulquecontraria omnia , ft fchlftraditam efle * quemadmodum etiam > ut ea­ mata , ft h*rerc* ab eadem ecclefia dam­
dem Florent i na fynodus afibrit , in geftit natas, rejedas, ft anathematizata* ego pa­
•ocumeoicoram conciliorum, in facr»ca­ riter damno, telicio , ft anathematizo .
nonibus continerer.
Infuper Romano pontifici Beati Petri
Item legalia veteri* Teftaamoti, feu Mo- Principi* Apoftolora* fuccefibri, ac Jefu
faic» Legi* ceremonias , (aera facrificia, Chrifti vicario veram obedientiam fpondeo,
ft facramenta, Domino noftro Jeft» Chrifto aejuro. _
adveniente, ceflaflc, ft poft promulgaram E Hanc
Fidem- catholic* ecclefi* ,- extra-.»
----nuam inEvangelium, fine peccato obfervari non- quam nemo falvn* efle
" poteft,
""
pofle. Ejufdem etiam legi* veteris ciborum prrfenti fponte profiteor, ft veraciter te­
mundorum , ft immundorum dtdTerentiam ad neo f eandem integram , ft inviolatam ufc* remonta Ea pertinere, qu* furgente Evan- 2ne ad extremum vit* fpiritum, conflant if.
gelio cranfierunt «
me, Deo adjuvante , retinere, & confite­
Iliam eriam apoftoloram prohibitionem, ri, atque fi mei» fubdhis, vel illi», quo­
ab immolati* fimulacrqram , ft fangulnc, rum cura ad «e io meo munere dpeftabit,
ft Mfecato.llli tempori congruiflc , ut io- wocri, doceri, ft pradicari » quantum ia
tnr^daoa, ft GeatUcs difleofionis mate- me «dt» me curaturam.

Concilium Ruthbnorum.

HW
Anno
Cm* icti
J7«o·

I454

Bgo Hem Leo Klszka archlepifcopu* metrooolitanu* ( Xyrovicnfis, Haliclenfia, toBn d/arrvf Urtnftlimn Minftarf.
Anno
Cm at set
tiufifue Rutfia epifeopus, fpondeo, voveo ,
& jure , tic me Deos adjuvet, dt h«c fan·
Pater Michael Jazguaovvlca decanus MiaJI to.
Aa Del Evangelia.
feenfis.
Jofephus de Vyhov: Wyhovski comet
Pater Stephanos Mayski decanes Doibyfacri Romani imperii Exarch* totius RuiRa ttoVieofis ·
epifeopus Loceorlettâ* OBrogicnfis Archi­
Pater Theodoras Zubovs ic* decanes BIogmandrite man. prop.
fcentis.
Pater Philippus Piesko decan. Bobroy.
Floria Mt Hrebulckl archiepifcopus Polocentis, epifeopus Vitebfcenfi*, Mlciilavlenfi* feenfis.
Orfanenfis, dfc Mohllovieofis, fa Iva decMo.
Pater Paulus Lubov vice decanus Miedaene fanA* fed is Apoftolicc de praccdentia lenfia.
man. propr.
Pater Antonius Ginka vice-decanus LoJofephus Levicki epifeopus Chelmentis hoyfeenfis.
Belfentis abbas Zydyczynenfis man. prop.
Athanafius Szcptycki epifeopus LeopoiienIfijitfilti k'ladntiritufit.
fit ,Hlicinentis, À Camenarlenfis Podoiia Ar­
chimandrite Unlovienfis man. prop.
Laurentius Diacynski Hegumenus Zabo­
Hieronymus Uftrtyeki epifeopus Premif-. rovvienlis.
iienfis Sanotienfis, Sanborienfis man. prop.
Pater Alexander Klzikovvski notarius fanTheophilus Godebaki nominates epifeo. β* fedis apoftollc* decanus Uladimirieniis.
pus Pinfceniis, Λ Turovienfis man. prop.
Pater Jacobus Sitkiewicz decanus SochaJoannes Chryfoftomus RadzymiMki Pron­
lieniis.
sk leviez Archimandrite Cuerejenlis.
Pater Bafilius Dombrovviski archldiaco.
innocentius Plehovicz ordinis divi Bali- nus cathedra lis Uladimirieniis decanus Ki- '
lii magni'Archimandrite Milecenfis.
' lielienfis.
Januarius Ohorcsewici Ordinis divi BaliPater Georgius Turovvlcz decanus Turylii magni Archimandrite Dermanenfis, Dub- ,
feenfis.
nenfis man. prop.
Pater Joannes Turowkz vice decanus
S'ylvefter Teravski Ordinis fanâi Bafilii
Uladimirieniis .
magni Archimandrite Dorohobufenfis man. C Pater Daniel Tyfxkievvlcz decanus Port­
prop.
cenlis .
Jacobus Solikowski Archimandrita CoPater Andreas Piehovvicz decanus Tartabrinenlis ordinis div i Bafilii magni pro-conkovvicnfis man. prop.
fultor man. prop.
Pater Gabriel Kutczynski dec. Lokacenfis.
Pater Nicolaus Lobaczcvvski decanus Ca·
Jolapbat Jachimoicz Archimandrita Toloczynenfis auditor illuftriffimi Metropolita­
menecenlis.
ni man. prop.
Efiftifniti Ereftenfit.
Poiicarpus Filipovicz ordinis divi Bafilii
magni Archimandrita Lefcinenlis man. prop.
Patricius Bielski ordinis divi Bafilii ma­
Pater Joannes Duchnowski decanus Pogni Archimandrita Ourucenfis man. prop.
rertenlis man. propr.
Pater Innocentius Chanhiuviez vicariu*
Pater Theodorus Olitirowicz decanus KaArchtmandrita Spraftienfi* man. prop.
mencen&s man. prop.
Pater Gregorius Andruskievvicz decanuExdiorc(/f netrupeZHaaa
D Kobrinenfis.
Pater Stephanus Olilirovvcz decanus MielPater Gregorius KifieloVski decanus Di­ nicenfis.
mi rifeentis man. prop.
Pater Michael Mankovvsik decanus BialPater Stephanus Holoskowicz decanus fcenlis.
Czudnowientis.
Pater Bafilius Wafilevvski decanus ViaPater Joannes Siliedkicvicz vice-decanus, davienfis man. propr.
ft parochus Wilfcenlis.
Pater Stephanus Sofnowski vice-decanus
Toiicenfis.
»
Ex difnefi Metropolitan» Now· .
Pater Jofephus Iskievvicz vice-decanus
groJetfjt.
Drogicenlis mao. prop.

a

Pater

Theodorus Michniezricv decanus

Efiftafttut Lnturiretfit.

Micfvizientis.

Pater Petrus Hutinskl decanus Grodnenfis.
E
Pater Jacobus Prokopovlcz decanus Lidentit.
Pater Franclfcus VFyfzyoski decanus Of»·
mia neniis.
Pater BcoediAus Sklron vice-decaons Slonlmcnfts.
Pater Conflantimis Radikevvicz decanus
XJ^olkovryfcenfis.
Pater Theodorus Slizevvshl decanus Crlnenfis.

Pater Nicolaus Rafovviccki decanus Lueeorienfis .
Pater Mattheus Hoftylewski decanus Letnlovlenfis.
Pater Theodoras Caetzkievvkz decanus
Laurovienfis.
Pater Bafilius Zaniszklevvicz decanus Zukovienfis.
Pater Joanne* Cufzkievvicz dccaMsRounenfis ■
Pater Bafilius Luckievviez dccatuis Ofttogienfi*
Pa-

1455

Cohouüm Rüthinorom.

1456

guaaemis mooaRetll Podhorecenfis > Λ Zio- .__ Pater Joannes Bilskl decanes BaulienGs . · g··.···™
Mvivwrt.
~Λ""°
^owo
Pater Joannes Saotaeba decan. DnbwcnAs.Λ caovieufis
Pater Jofephes Narohki ordlak Divl Ba· j**”1
piDUTt Pa ter Joannes Dubacuvvski decanus OlyBill «nagoi condonator carbedr* LaOpo- «7*0.
ίΤ*°· cenis.
lienfis.
Pater Philaretos Podkovva Hegumcmts
Mpr/cspefee ErieMitqfif.
CrechowicnGs.
Pater Gedeon Pakowski ThuliCdedis ma­
Peter Hieronymus Innin ordinis divl
BaGlil magni fupuior conventus Bobton^ ne prop.
Pacer Gedeon Tymotawlcs Heguesew
ieoafis.
Parer Jacobus Boreckl vicarius In φΙ ri­ Dobr«necent».
Pater Jofaphat Boryskovvlskl Hegumetualibus cathedra PreorisllenGs.
Pater IfalasGavvalevviciordinis Divl Ba- nut Sokolecedis.
Pater Juftinut Mkkockl Hcgumeous Bcsflii magni condors. illuRrls. ep. PremislienGs.
Pater Joannes Neronowks presbyter » dk jadends.
Parer Vitalius Jandsimkl vicarius & corsvicarins__________________________
In fpititoallbus Jaroflavienns «
Pater Petrus BorccKi presbyter Premit· ® donator Crechovienfis.
.......................................
Parer Ifaias CunajcwskiHcgumenus Kra·
lleofis» vicarius in Spiritualibus
Nizanke(oopuftinenfis.
wietra.
Stephanus Laskowski S. Romani Impe­
Pater Michael Narolvki Presbyter Jarofla·
vienfis vicarius in fpiritualibus Proc hot- ril notarius apoltolicus fenior confratrura
LcgpoileoGutn.
cenfis.
Joannes Czesniknvvtki deputatur confra*
Pater Joannes Kornafeevvicz vicarius Saternitatis Lcopolknfis.
nocenfis.
Pater Gregorius Podgurski decanet foraPater Theodorus Nafochovvic vicarius
neut Bobrecentis» condonator» & procu­
Samborienfis.
Prater AuguRinus Tarnogrodzkl ordinis rator caufarum fplritualium.
Pater BaliHus Guatkovvskl vicarius in
dlvi.BaGlii magni archldlacon. illuGrifs. eplfpiritualibus Dolinrafis, dk Caluflienfis de­
fcopl Premlslienfit.
Pater Nicolaus Naftczoric parochus Sam- canus .
Pater Andreas Zbarovvski decanus ZlocborienGs dk Bifcovienfis.
C lOvicnlis.
Pa i er Pettut Podrudckl decanes Zydac*
Efifitfeta» Ckt!at^li
zovvienlis.
Parer Gregorius Caapciski decanus Blalo
Pater ConRantlnut Kyzekovvbki deca­
kamenecenfis.
nus Cheimenfis.
Parer Joannes Drokomireckl vicariat StaPater Thomas Koladinski decanus Tyfzonillavvov Senfts.
necenfis.
Pater Stephanos Krakovviccki vicarius
Pater Theodorus Kotranicwicz decanes
Camenccentis.
Pelfenfit man. prop.
Pater Bafiiius Tvvardyjcvvicz vicarios
Pater Theodorus Witulovvski decanes
Caorkovieolis.
Uhnovvlenfis.
Pater Alexander Lomkovvskl vlcariusScalPater Joannes Rawski dfecatussTomafbfeenfis.
vieoGs.
Pater Joannes Podgurkui Alumnus ponti­
Pater Andreas Karpinski decanus Szcreficius Leopoilenfis.
brlficnfie.
Pater Andreas NarodoAavvskl decanus D Pater Bafiiius Laurovvlcz vicarius Potaeîancnüs.
LubllneeGs.
Pater Jacobus Zarsycki decanus VoiniloPater Theodoras Stcrerbiniki decanes Lu·
vienGs.
bolenfis .

Pater BaGllus Pileckl decanus Rat neniis.
Pater Stephanas Ukynski decanes Rubio·
ibvienGs.
Pater Andreas Viaamki dee. Horodlenfis.

Pater Policarpu Blaiovvoiski decanos
Zamofcenls.
Efifitfetur

Pater Michael Zarzychi presbyter dt de­
canus BuciaceoGs.
Fp>Jk«pere/ Ρ«·/*«·Λ*'.

Pater Joannes Drosylovvskl decanus Pinfeenfis.
Pater Andreas Daoeykovvkz decanus Pohofeenfis.

Pater DiooyGus Sienkiewicz otdlnis divl
Bafilii magni officialis cathedro Leopollcnu ex Dtetteji Ulütxritn/î
fis, & Hegumenus faoAiGcorgi.i, dk Hofto- g
vvienfis.
Pater Gabriel Ochabskl otdlnis Divl BaPacer Antonius Sidlevvicz officia its cat hedr* Haiiekniis Hegumenus monaderii Uber- lilii malui officialis Uladlmirlenfis » Hsgumcara Zimnenfis man. prop.
nkeaii», A Pehomcenfis.
Pater Jonas W'cmmM Hegumenes Niskf·
Patei DioayGus Mafskicvviev officialis
cathedra Cameoeceofis PodolienRs, Hegu­ niccnfis ·
Pater Andreas Bteokkl otdlnis Die! Bamenus CanAl Oonphrii Leopolicnfts.
Pater Parthenios Lomikovvski archidh- fiBI magel Superior TotopfoenRs.

coous iKuAriis. epifeopi Leopolicnfis; He-

Pam Tbophlhm Lacevvics oedinit Divl
Ba-

1457
Anno
Ch aim

1)10·

Concilium Ruthenorum

i«8

Ha filii Magni legato* Snpraftie^fi* monafte-

Pater Natanael Malevvin fuperior Sto*
janovenfis man. prop.
Ego infialcriptu* fuprapofitam Fidei pro*
feifionem ab iiluftriffimo, ac reveteodimmo
domino Leone Ktexka archiapifcopo Metro*
politaao Kyovienfi, Halkienfi, totiusque
Rutfia ftc. necnon.ab alii*', qui fua nomi*
na fubfcripferunt, in manibus mei* emiffam
recepi, ft ita teftor man. prop.

SÎafh. A»n .

1710.

Go Antonhu Zawadzkt Ordinis Divi
Bnfilii Magni Generali*, fins Proto Archunandrlta Superior Bcrefticeeafi» firma fi­
de credo, ft profiteor omnia , ft fibula,
qu* continentur In Symbolo , quo (anrta
Romana Ecdefia utitur, videlicet.
Credo ia unum Deum Patrem omnipo­
tentem , fartorem coeli , ft terre ; vifi bi­
H. archiepifcopus EdeKcnu* nun- lium omnium, ft InvilibiJlvm. Et in unum
ciu* apoftolicu*.
Dominum Jefum Chriftum, Filium Dei umienitum , ft ex Patre natum ante omni
miu
1Π numine WWUII. niacn · vmniuui) QC
iKCUift·
ecufa. UCMRl
Deum QC
de UCO>
Deo, 1UXDCD
lumen 3C
de JUltUflC
lumine *
r „ " ,. quorum intereA,
■
- Deum verum de Deo vero, genitum non
Enguii'
fidem facio,
ft B
i_c..
janno
---------atteftor ego infrafcriptu*
, _..„
quod
a ».r.
Na- fartum, confubAantialem Patri, per quem
tivltate epMdem Domini noAri Jefu Chrifti omnia farta funt ; qui propter no* homines,
tniUcfimo feptlngcntefimo vigefimo , indi- ft propter noitram lakicm defccndir do
Aione Romana oeci ma tertia, diebus vero coelis , ft incarnatus dt de Spiritu Sanvigeiima fexta menli* Augufti, necnon pri­ rto, ex Maria Virgine , ft Homo fartu*
ma, ft fexta mjenfi* Septembri* refpertivc, eft . Ciucifixus etiam pro nobis fub Pontio
ilJuftriffimus, ac revercndlffunu* dominus Pilaro palius,& fepuitu* cii. Et refurrexit
Leo Kixzka archiepifcopus Metropolitanus tertia die fecundum feripturas. Et afeendit
Kyovienfis, HaUcienl*·, totlumie Ruffi* ftc. in ccelutn , fedet ad dexteram Patri* . Et
necnon alii fupraferipti, coBftituti perfona- iterum venturus eft cum gloria judicare vi­
IIter coram illuflriflimo4 ac rcverendlffimo vo*, ft mortuos, cujus regni non erit fini*.
domino Hieronymo Grimaldo archiepifcopo Et in Spiritum Sanrtum Dominum , ft vi­
Edcffeno nuncio apoftolico in regno Poloni* vificantem , qui cx' Patre, Filioque proceftc. ft prcfidcnre fynodali, flexit genibus, dit ; aui cum Patre , ft Filio fimul adoraft facrofanrtit Evangeliis, quo pr* mani-c tur, ft conglorificatur, qui locutu* eft per
bus habebant, tarth, medio juramento re· Prophetat ■ Et unam Sanrtam Catholicam ,
trofcripram Fidel profeflionem in manibus At Apoftolicam Ecclefiam. Confiteor unum
ejusdem illuftriflïmi ,ac rcvetcndiflimi domi­ Baptifma in remiflionem peccatorum , ft
ni nunci i apoftolici, & prcfidentis fynodalis experto refurrerttonem mortuorum , ft vi­
cmiferunr. prefentlbus RR. PP. Joanne An­ tam venturi f*cull. Arnen.
tonio Fabri prrpofito eccleli* parochial)'
Veneror eriao» , ft fufclpjo universales
fanrt* Cruci', ft domus Varfavicnfis Supe­ fynodus , prout fequitur , videlicet :
riore',per Polonlam, Λ Lithuanian» vifiraNice nam primam, ft profiteor quod in
tore congregationis miflionis. At Stéphane ea contra Anum, damnat* memori*« défi·
Trombetti c 1er ko regulari , Collegiorum nltum eA
- : _Dominum
.
Jefum Chriftum elle
pontificiorum Rutheni ' ft Arment Leopo- Filium Dei , e* Patre natum Unigenitum ,
Uenfium pr* ferto, aliifque teftibus circa pr«- ideft , ex fubliantia Patri* natum, non fa­
tniffa habiti' , ft in locis, ubi dlrti ilhiftrif- rtum , confubAantialem Patri ; atque impia*
fimi, ac icverendlifimi archicpifcopi Metro­ Illa* voce* , terte in eadem fynodo damna*
politani, <Sr alioruni refpertive nomina feri-p tas effe , quod aliquando non fuerit, vei
<■- , &
». !_r.
-----------pta iunt. ■Ipfe
ipfi -------propria
nunu r._:
fcri- quod fartus eft ea iis, qu* non funt, aut
pferunt. Artum Zaiussfcii, anno, menfibus, ex alia fubftantia, vel cfTenti*, aut quod
diebus, qiubus fupra, & in (idem me fub· fit mutabilis, vel convertibili* filius Dei.
Conilantinopolitanam primam, fecundam
fciipfi, Ggnoque mei notariats!* pubiici com­
in ordine; & profiteor quod in ea contra
munivi.
Macedonium, damnat* memori*, definitum
SttfbtHur Sivvarfzynrbt fabllctu far* **·_ ei! , Spiritum Sanrtum, non efle fervum ;
tboritelr «yo^a/irv , «r fvn4»lit nota­ fed Dominum ; non creaturam , fed Deum,
rius t
unKHiuri ift/lihi» r« ,,Ζ”' ac unam habentem cum Patre, & Filio Dei­
tatem.
Poitou* vit»
ama. frafEiihciinam prinum , tertiam in ordine ,
profited quod in ea contra Neftorium, dam­
nat* memori*, definitum eft: Divinitatem,
Loco f Signi.
Loco f Sigilli .
At humanitatem ineffabili, & incomprehen_ Gbili utfione ,’ in una perfona Filii Dei, u£ num nobu Jefum Chriiium conAituiffe ■ ~a
que dc caufa Beatiffimam Virginem vere ef­
le Dei Genitricem.
Chalcedonenlcm , quartam in ordine, &:
profiteor quod in e* contra Eutychcm > ft
Diolcorum, ambos damnat* memori* , defi­
nitum eft: Unum, cumdemquc Filium Dei,
Dominum notinim Jcfiim Chriftum, perfc
rtum effit in Deitate, & perfertum in humaZ x 11 nitaConal. General. Tom XXXV.

£

1459

Concilium Ruthenorum.

1460

nir.it', Deum verum, Ac hominem verum,. Item diAionem illam ( Filioque J vurltiVem
.
pdnfubftantia- * declarandi gratia, Sr imminente nectftita· ,TMN<>
r*.,-- ex anima rationali, Ac
®corpore
corporepOniubtUntia“
·
te,
Hem,
dc
rationabiliter
Symbolo
fuifle
Caiarrn
* lem Patri fecundum Deitatem ^teumdem coni7*o.
'2O* tubllantialcm npbi» (retandamhumanitatem, appoti tam.
per omnia nobt* fimilcm , abfque peccato ,
Item in Ajymo, Ave fermentato pane
ante frcula quidem dc Patre genitum fecun­ triticeo, Corpu* Chrifti veraciter confici,,
dum Deitatem « in noviffimi*autem diebus, facerdotcfque In alterutro ipfum domini cor­
eumdem propter no*, & propter noftrauu pus conficere debere, unumquemque folli- .
falutem, ex Maria Virgine Dei Genitrice fe­ cet juxta fu* eccleli*, live occidentali*,
cundum humanitatem , undm, eumdemque five orientali* confuetudinem.
Item fi vere poenitente» in Del charltaCJiriftum Filium Dei unigenitum, indpabu*
~n£turi* mconfufe, immutabiliter, indivlfe , te dcccffèrint, antequam dlgnu poeniten­
infeparabiliter agnofeendum, mifquam fu- ti* fruAibu* de commiffi* lathfeccrint , Ac
bUta dtfleicntia naturarum propter unio­ omlffi*, eorum animas poenis purgatorii poft
nem , magiique falva proprietate ùtriufque mortem purgari ; dt ut a poenis hutuftnonature, At in unam perfonam, atque fub· di releventur ,prode flit ei* fidelium vivorum
fifteutiam concurrente , non in dua* perfoni* B
j fuffragia , MiIDrum foi licet facrificia, otipartitum, autdivifum, fed unum, eumdem- tiones, & cleemofynas, Sc alia pietati* of­
que Filium, & Unigenitum, Deum verum ficia, qu» a fidelibus pro alii* fidellbu* fieri
confuevcrunt, fecundum ecclefi» ittftituta ;
Dominum Jefum Chriftum.
Item eiuwem Domini noftri Jefu Chrifti IllOrumqite animas, qui poft baptifma fuDivinitatem, fecundum quam confubftantia- fceptum, nullam omnino peccati, maculam
liseft Patri , Ar Spiritui SanAo, impaflibllctn incurrerunt, illasetlam, qu» poll contradam
efle , <St immortalem ; eumdem aulem cruci­ peccati maculam vel in fui* corporibus,vcl eis­
fixum , & mortuum tantummodo fecundum dem exut*, funt purgat», in cadum mox re­
carnem, ut pariter definitum eft in diAa fy­ cipi ,At intueri clare ipfum Deum Trinum, &
nodo, Ario cpiftola SinAi Leoni* Romani unum ficut i eft, pro meritorum tamen diverPontifici* » cuju* orc , Beatum Petrum lo- fitate, alium alio perfedlus; illorum autem
quotum ede, Patre* in eadem fynodo accla­ qnima*, qui in aAuall mortali peccato, vcl
maverunt. Perquam definitionem damnatur fblo originali decedunt, mox m infernum deimpia hurcfi* illorum, qui Trifagio ab An­
frendere, poenis tamen difparibuvpunlenda*.
geli* tradito, dt in prefata Chalcedonenfi P Item fanAam apoflolicam fedem , & Ro­
fynodo decantaro, SanAu* Deu* , SanAa* manum Pontificem in univerfum oftjem tcforti*, SanAu*.& immortalis , miferere no- nere primatum, Ar ipfum Romanum ponti­
bis, addebant : Qui crucifixu* eft pro no­ ficem fucceflbrem elle beati Petri principi*
bis ; atque adeo Divinam naturam trium per. Apoftpiorum , dr verum Chrifti vicarium ,
(otiatum paflfibilem afferebant, dc morta­ totiufque ecclefi* Caput, & omniumChrlllianorum pattern, ac doAorcm exillere: Et
lem ·
Confiantinopolitanam fecundam, quintam ipfi in beato Petro palcendl , r-gendi, ac
in ordine , in qua prxfatc Chalcedflnenfi* fy­ gubernandi univerfalem ecckliam a Domi­
nodi definitio renovata eft.
'C
no noftro Jefu Chrifto plvnam potcftatem
Conflantinopolltanam tertiam, Textam in traditam efle; quemadmodum etiam, ut ea­
ordine , dc profiteor quod In ea contra mo- dem Florentina fynodus a fleri t , in geftl*
nothelitas definitum eft: In uno, eodenique oecumcnlcorum conciliorum , & io tactic
Domino noftro Jefu Chrifto dua* effc natu­ canonibus continetur.
Item legalia veteri* Teftamenti, feu Morale* voluntate* , & dua* naturale* ope­
ratione* indivlfe , inconvertibiliter , infe­ faic» legi* coeremonias, lacra lacnficia .
/
parabiliter, inconfuse, dr humanam ciu» l’ftt Sacramenta, Domino noftro Jelu Chrivoluntatem non contrariam, fed fubjeâam lio advpnieote, cuflafle, Ar poft piomuiga.
Divi a» ejus, atque omnipotenti voluntati. tdm Evangelium , line peccatu obfervari
Nice nam fecundam , feptinum in ordine , non pofle- Ejufdem etiam legi* veteri* ci­
Ar profiteor quod in ea contra Iconoclafta* borum mundorum , ® immundorum diffe­
definitum eft : Imagine* Chrifti, ac Deipara rentiam ad c*reinoniaiia pertinere , qu*
Virgini*, nec non aliorum fandoruln haben­ (urgente Evangelio , tranfierum .
Illam etiam apoftolorum prohibitionem >
da*, dc retinenda* efte , atque eis debitum^
ab immolati* fimulacrorum , dt fanguine,
honorem. Ac venerationem impertiendam.
Conftantinopolitanam quartam , oAavam Si fuffocato illi temoori cnngrwffc, ut In­
in ordine, Λ profiteor , in ea Photium meri­ ter Jud*o* , ® Gentile* diiferrtioni* materia
to fuifle damnatum , Ar SanAum Ignatiunu. tolleretur · Cuju* apoftolic* prohibitionis
caufa ceifante, etiam ceflavit etfedus,
Patriarcham refiitutumVeneror etiam, St fufclpio umne» altat
Pariter veneror, dr fufeipio fridentinam
univerfale*fynodo* auAoritate Romani Pon- fynodum, Ar
dc profiteor qu* in
i ca definita,
tifici* legitime celebratas, Ar confirmata*, S deejarata funt, St prefertim
tim otferri Deo
& pnefertim Florentinam fynodum, At pro­ in niiffa verum , proprium , dr propitiatofitent qu* in ea definita funt , videlicet ; riutn facrlficium pro vivi*, Si detundi·,
Quod Spiritu* SanAu* ex Patre , Ac Filio , atque In fanAiflSmo Eucharifti* fac ramento
«ternallter eft, de effèntiaro fuam, fuum· ( jukta Fidem , qu» femper in ecclefia Del
que efle fubfiftcnt habet e* patre funul, At ifpie ) contineri vere, ruliter, dt fubflanFilio, Ar ex utroque cternaliter , tanquam tialiter corpus, Ac fanguinen., una eum.
ab uno principio, et unica fpiratione pro· anima, Λ divinitate Dotnini noftri Jclu
cedit.
Chrifti, ac proinde totum Chriftum, ficrique

I

1461

Concilium Ruthenorum.

rique coaverfionem totius fisbftaiiti» panis
in corpus, dk toties fubftanti» viol la fka·

1462.

fllll fuperior Zyro vieienfis man. prop.
Jofephus Saporovvicx fuperior, dk oft-

■

■ ~Aaao

, quam converfionem catholica ec* 1cialn Polonicenfii ordinis Divi Batilli magni Caesari
1710.
efia aptnfime traitfubftarHiatlooem appel­ man. prop.
Siinem
lat, dk fub unaquaque fpecie, dk fiiifulis Auguftinus Lubieniecki ordinis Div) Baft-

cu jufque fpecie! partibus, feparattooe laAa,
totum Chriftum contineri.

lii magni officialis, dk fuperior Vitebfccnlis

1man. prop.

Item feptem effe nova legis facramenta
Jofaphat Roginski ordinis fanAi Bafilii
a Chrifto Domino noftra inftituta ad falu­ magni fuperior, dk reAor fcholarum Uladitem humani geniis, quamvis non omnia mirienfium man. prop.
fingeiie ncceffarla , videlicet : Baptlfmum ,
Patricius Zyrauskl ordinis Divi Bafilii
Confirmationem , Eucharlftiam , Poeniten­ migni fecretarius revereodiffimi Proto-Artiam, Extremam UnAlonem , Ordfnera, Ac chimandrit» man. prop.
Matrimonium, iliaque gratiam conferre ; dk
Adrlanut Pabryus ordinis Divi Bafilii ma­
ex hisBaptifmum, Confirmationem, & Ordi­ gni fuperior, dk officialis Bretenfis man.
nem Iterari non polfe.
prop.
Item Baptifmura effe ncceflarium ad fa· " Conftantinus Szacivvski ordinis Divi Ba­
lutem, ac proinde fi mortis periculum im­ filii magni fuperior Chomfcenfis man. prop.
mineat , mox fine ulla dilatione conferendum
Juftinus Kotacsenko ordinis Divi Bafilii
elfe, dt a quocumque , dk quandocumque.^ magni fuperior Vcrchovvienfis man. prop.
fub debita materia, forma, dk infkntione
Melchior Lotfovvics ordinis Divi Bautii
collatum- efle validum.
magni facr» theologi» Bachalaureus fu pe­
Item Sacramenti Matrimonii vinculum in- rior Belzenfis man. prop.
ditfolubile effe, dk quamvis, propter adul­
Sylvefter Kulczynski ordinis fanAi Bafilii
terium, herefim, aut alias caufas , poffit magni ordinarius condonator > dk. pr»feAus
Inter conjuges thorl, dk cdhabitationis fe- fcholarum Zyrov icentium.
paratio fieri, non tamen illis aliud matri­
Spiridion Jachimovvics ordinis Divi Baft
monium contrahere fas efle.
s
lii .magni prcfcAus fcholarum UladimirienItem apoftolicas, dk ecclefiallicas tradi­ ffum .
tiones fufeipiendas efle, At venerandas.
Ignatius Kulczynski ordinis Divi Bafilii
Indulgentiarum etiam poteftatem a Chri- magnii facr» theologi*, dk philofophi» do*
flo in ecclefia reiiAam fuifle, iitarumque> Aor.
ufum Chriftiano populo maxime, falutaAmbrofius Ulinski ordinis Divi Bafilii ma*
rem effe.
gnl vicarius Zjrdycenfts ·
Pariter qu» de peccato originali, de juPacomius Malevvicz ordinis Divi Bafilii
flificatione, de facrarum librorum tam ve­ magni cappe|lanus illuftriflimi Metropoli*
teris, quam novi Teftamenti indice, dk in­ tant.
terpretatione , in prrdiAa Tridentina fyParthenius Daneykovvicz ordinis Divi Ba­
nododefinita funt, fufeipioy dk profiteor* filii magni cappellanus illuftriflimi domini
Cetera item omnia tufeipio, dk profi­ archiepifcopi Poloceofis.
teor, qu» recipit, dk profitetur fanAa Ro­
Nicolaus Blenftinski ordinis Divi Bafilii
mana ecclefia , fimulque contraria omnia , magni cappellanus illultriffimi epifeopi Chel& fchifmata, At herefes ab eadem eccle­ menfis .
/
fia damnatas , rejeAas , dk anathematizatas
Ego infraferiptus fuprapofitam Fidei proego pariter damno , reficio, dk anathema­ feffionem ab admodum reverendq patre An­
tizo.
tonio Zavvadaki Proto Archimandrite otdlInfuper Romano Pontifici Beati PetriD nis Divi Bafiiii Magni , 1
J,' '
aliifque teligiofis
principis Apoflolorum fucceflbri, ac Jefu ejufdem ordinis , qui fua nomina fubfcripfeChrifti Vicario veram obedientiam fpondeo, runt, in manibus mei ctnlifam recepi ; dk
ac jura.
v
ita tellor man. propr.
Hanc Fidem Catholice ecclefi», extra—
qu am nemo taivus elfe poteft , quam in prê­
H. archiepifcopus Edeffenus nuncius
tent i fponte profiteor, dk veraciter teneo,
apoftolicus.
eamdem integram , & inviolatam ufque ad
extremum vit* fpiritum , conftantiflime,
In nomine Domini. Amen. Omnibus ,dk
Deo adjuvante, retinere , dk confiteri, at­ lingulis, quorum interefl, fidem lacio, dk
que a meis fubditis, vel illis, quorum cu­ atteftor > Ego infraferiptus , quod Anno S.,
ra ad me in mto munere fpeAabit, teneri, Nativitate ejufdem Domini noftri Jefu Ch ridoceri, & praedicari, quantum in me erit, ftl miliefimo feptingentefimo vigefimo ; inme curatorum.
diAione Romana decimatertia, diebus ve­
Ego idem Antonius Zavvadazki, ordinis ro vigefunafexta
w
__ τ , _
mentis Augufti
dk prima
Divi Baiilii magni Proto-Archimandrite ; p. menfif Septembris refpeAivcT admodum refpondeo, voveo, At juro. Sic mo Deus ad- · verendus
‘
~
.
pater Antonius Zavvadzki
Protojuvet dkc.
Archimandrita ordinis Divi Bafilii magni,
Ego idem Demetrius Zancktevvici ordi* nccnon alii ejufdem ordinis religiofi fu pre­
, nis Divi Ba&lii magni confultor fuperior fer i pt i , cooftituti perfbnallter coram tllu*
Novvogrodenfis fpondeo , voveo, dt juro. ltriflimo,ac reverendiffimodomino Hierony­
Ego idem Antonius Tumilovvicz ordinis mo Grimaldo archiepifcopo Edeffeno, Nun­
Divi Bafilii magni fecretariu» fuperior Byte- cio apoftolico in regno Poloni* dkc.fik pr»·
nent, fpondeo, voveo, ac juto .
fidente fynodali , flexis genibus, .facrofanPol year pus Mihunievvicz ordinis Divi Ba- Ais'Evangeliis, qu» pr» manibus habebant,
. 'Z z z z -* .
taAis

i4Ôj .

Concilium Ruthenorum.

14Ô4

taAis, medio juramento , retroferiptanu . Ideft , ex fubftan{ia Patris natum, non fa*
Anno Fidei profefionem» In manibus ejufdcm II■ Aum , conlubftantiaiem Patri ; atque impia* Anno
CNtitri tuftrlflrad
reverendiflimt domini nunc il illas voces , reAe In eadem fynodo damna­ CnaisTi
, ac reverendiflimi
171Λ apoftolicl ift prrlidentis fy nodalis emi fe­ tas e|Te , quod aliquando non Aserit, aut
Πια
runt prnfentibus RR. PP. Joanne Anto­ quod faAus eft ex iis, que non funt, aut
nio Fabri pranolito ecclefi» parochUUs fan- ex alia fubftanti*, vel elfentia, aut quod
A» Crucis, « domus Varfavienfis (iiperlo- fit mutabilis, vel convertibilis filius Del.
re, per Poloaiatn, At Lithuanian vifitatore
Conftantinopoiitatum 'primam, fecundam
congregationis mtftk>nis,& Stephano Trom- iit ordine; & profiteor quod in ea contra
bettt clerico regulari, collegiorum pontifi­ Macedonium, damnat» memoria, definitum
ciorum Rutheni, Arment Leopollcofiunu eft, Spiritum S^nAuro, non elle f.-rvum ;
pr»feAo, aliifque teftibus circa premnfa ha­ fed Dominum ; non crcatui.no , led Deum,
bitis , & in locis, ubi di Ai admodum re­ ac unam habentem cum Patre, At Filio Dei­
verendi Patris Proto-Archimandrita , Â tatem .
aliorum refpeAive nomina feripta funt.
Ephefinam primam , tertiani in ordine ,
Ipfe, & ipfi propria manu fcrlpferunt. profiteor quod in ea contra Neftorium, dam.
AAum Zamofcil Anno, menfibus, diebus, Bnatc memori», definitum eft: Divinitatem,
quibus fupra. Et in fidem me fubfcripfi, ti­ & humanitatem ineffabili, Ac incomprehengnoque mei notariatus publici communivi. fibili unione , in una pertona Filii Dei, ti­
num nobis Jefum Chriftum conftituiflc, eaSttyfiaaer Simertyutfi fubhcur
eu· que dc caufa Beati Aima m Virginem vere ef­
tberitett efaflnlic», ac JiwJelit Ns- le Dei Genitricem.
teriut , A· NaNcrutirre efnflilne i« ReChalccdonenfem , quartam in ordine, &
Peleii* Kite-teecellertut unitu profiteor quod in ca contra Eutychcm, 5r
Diofcorum, ambos damnat» memori» , defi­
tr°t·
nitum eft: Unum, eumdemque Filium Del,
Loco + Signi.
Dominum noftrum Jefum Cnrillum, petfeLoco f SigilliAum efie in Deitate, & per fcAum in huma­
nitate, Deum verum, At hominem verum,
ex anima rationali, & corpore, confiibftanciaΓ»
Pétrit, & Fitii, A- Sfiritut
letn Patri fecundum Deitatem, eumdem conSeuil ι. .{«ί».
C fubftantialem nobis fecundum humanintem ,
per omnia nobis fimilcm , abfque peccato,
Go Laurentius Druchi Sokolinski archi- ante lacula quidem de Patre genitum fecun­
epifeopu* Smolcfcenti* Severienfis Arc. dum Deitatem , in noviflimis autem diebus,
firma fide credo,& profiteor omnia & lineumdem
­
propter nos. At propter noftratru
gula , qu» continentur infymbofo, quo fan- falutem, ex. Maria Virgine Dei Genitrice fe­
Aa Romana ecclefia utitut, videlicet.
cundum humanitatem , unum , eumdemque
Credo in nnurn Deum Patrem omnipo­ Chriftum Filium Dei unigenitum, in duabus
tentem , faAorem coeli , & terr» ; vitibi- naturis inconfufc, immutabiliter, indivile ,
lium omnium « Ac inviiibillum. Et in unum infeparabilifer agnofeendum, nufquam fuDominum Jefum Chriftum , Filium Dei uni­ blara differentia naturarum propter unio­
genitum , At ex Patre natum ante omnia nem, tnagifque falva proprietate utriufque
■•cula. Deum de Deo, lumen de lumine , natur», A in unam perlonam, atque fubDeum verum de Deo vero , genitum non (iftentiam concurrente , non in duas perfonas
faAum, confubftantialem Patri, per quem r
______ , _________
partitum,
aut divifumτ , fed unum, cumdemomnia faAa funt; qui propter nos homines^, que Filium, & Unigenitum ,> Deum verum
Ac propter noftram falutem defcendlt dr_. Dominum jefum Chriftum.
ccelis, Ar incarnatus eft de Spiritu San_
. . noftri Jefu Chrifti
hem ejuldem Domini
Ao ex Maria Virgine , 8t Homo faAus Divinitatem » fecundum quam conl'ubftant laeft . Crucifixus.ctiain pro nobis fub Pontio iis eft Patri , At Spiritui SanAo, impaffibilem
Pilaro paffus,ft fepultus eft.. Et refurrexit efle , & immortalem; cumdem autem cruci­
te; tia die fecundum fetipturas. Et afeendit fixum, At mortuum tantummodo fecundum
in coelum , fedet ad dexteram Patris . Et carnem, ut pariter definitum eft in diAa fy­
iterum venturus eft cum gloria judicare vi­ nodo, Ai in epiftola SanAi Leonis Romani
vo,, Ar mortuos, cujus regni non erit finis. Pontificis , cujus ore , beatum Petrum )oEt m bjiritum SanAum Dominum , & vi- quutumefle, Patres in eadem fynodo accla­
vmcantem , qui ex Patre, Filioque proce­ maverunt. Per quam definitionem damnatur
dit ; qui cum Patre , & Filio timui adora­ impia fieretis illorum, qui Trifagio ab An­
tur , At conglorificatur, qui locutus eft per gelis tradito, Λ in prxfata Chalccdonenti
SanAatn Catholicam,
Catholicam
Prophetas . Et unam SanAam
lynodo decantato, SanAus Deus , Sa
S; ’nAus
At Apoftoiicam Ecclefiam. Confiteor unum g furtis, fanAus & immortalis,. mifcrer
___ je no­
Bapiifma in remillionem peccatorum. At bis,,
’'
“
addebant;
qui crucifixus eft pro no­
cxpeAo refurreAionctn mortuorum , & vi­ bis ; atque adeo Divinam naturam trium per.
tam venturi fncull . Arnen.
fonarum paftibllcm aftcrebanr, At' morta­
Veneror etiam
& fufeipio universales lem ■
fynodo, , prout (equitur, videlicet :
Conftantinopollranam fecundam , quintam
Niccnam primam , & profiteor quod tn in ordine, in qua profate Chalcedonenfis fyea contra Arium, damnas* memori·, defi. nodi definitio renovata eft.
nltum eft : Dominum Jefum Chriftum efle
Conftantinopollranam tertiam, fextam In
Filium Dei , ex Patre aatum Unigenitum , ordine, Ac profiteor quod in ea contra roo-

£

no-

1465

Concilium Ruthenorum.

14Ô6

nothelitas definitum eft: In uno, eodemque . oecumenicorum conciliorum , ft io facri»
Αμμο Domino noftro Jefu Chrifto duas efle natu- canonibus concidetur .
Cuaisri ta|w voluntates , ft duas naturale» ope'
‘
‘Teftamenti
r*'*
: , feu Mo- Cttatsrs
item
legalMjetcrls
faic· legit ^fttmoaiar, facra facrificia « pio.
*710· rationes indlvife, loconvertlbiliter , InfcparabiUter, inconfuse, ft humanam ejus Λ Sacrament*, Domino noftro Jefu Chri­
fto adveniente, ceflafle, & poft promulga­
voluntatem non contrariam, fed fubjeAam
Divin* ejus, atque omnipotenti voluntati · tum Evangelium , line peccato obfcrvari
Niconam fecundam, feptimam in ordine , non pofle· Ejufdem etiam legi* verent cl·
& profiteor quod In ea contra Idonoclaftas borutn mundorum , & immundorum diffe­
definitum eft : Imagines Chrifti, ac Deipara rentiam ad ceremonial!* pertinere , qu»
furtente Evangel io tranlietunt.
Virginis, nec non aliorum fanAorum haben­
Illam etiam apoftolorum prohibitionem ,
das, ft retinenda» elfe , atque cis debitum,
ab Immolatis fimulacrorum, & fanguine,
honorem, ft venerationem pnperticndam.
Conftantlnopolltanam quartam, oAavam ft fuffbcato illi tempori congruifle, ut in­
in ordine, ft profiteor , in ea Photium meri­ ter Jud«o», ft Gentiles diflenfionis materia
tolleretur . Cujus apoftolic» prohibitionis
to fuifle damnatum , ft SanAum Ignatium_>
B caufa ceifante, etiam certavit etfeAus.
Patriarcham rellitutum.
Paritet veneror, & fu fc i pio Tridrntinam
Veneror etiam, ft fufeipio omnes alias
univerfale»fynodos auAoritate Romani Pon­ fynodum, ft profiteor qu» in ea definita,
tifici* legitime celebratas, ft confirmatas, & declarata funt, dr prefertim offerri Deo
& pr«fcrcim Florentinam fynodum, ft pro­ in miffa veruin , proprium , & propitiatofiteor qu* in ea definita funt , videlicet : rium facrificium pro vivit, ft defundis >
Quod Spiritu* SanAus ex Patre, ft Filio, atque in fanAilfimo Eucharifti» facramento
Kternaliter eft, ft eflentiam fuam , fuura- f luxta Fidem , qu* temper in ecclefia Dei
que elle fubliftcn» habet ex patre ftmul, ft fuit ) contineri vere, realiter, dr fubftanFilio , ft ex utroque «eernaliter, tanquam tialitcr corpus, ft fanguinem, una curru
ab uno principio, et unica fpirattone pro­ anima, ft divinitate Domini noftri Jefu
cedit.
Chrifti , ac proinde totum Chriftum , fieItem diAionem illam ( Filioque) veritatem rique converuonera totius fubftanri* panis
declarandi gratia , ft Imminente neceflita- in corpus, ft totius Cubitanti· vini in fanguinem , quam converfionem catholica ecte, licite, ft rationabiliter Symbolo fuifle
Cclefia aptiflime franfubftaiKiaticnem appel­
appofitam .
Item In Azytpo, five fermentato pane lat, ft fub unaquaque fpecie, ft lingulis
triticeo, Corpus Chrifti veraciter confici, cujufque fpeciei partibus, feparatione faAa,
facerdotefque tn alterutro ipfum domini cor­ totum Chriftum contineri.
Item feptem elle nov» legit facramenta
pus conficere debere, unumquemque fcilicet juxta fu* ecclefi* , five occidentalis, a Chufo Domino noitro inftituta ad falufive orientalis confuctudinem.
tem humani generis, quamvis non omnia
Cingulis neccifaria , videlicet ; Baptifmum ,
Item fi vere poenitente* in Del charitate decerterint, antequam digni* poeniten- Confirmationem, Euclutiftiam , Pmnitcn- r
ti* fruAibus de cotfimiltis fatisfecetlnt, ft tiarn, Extremam UnAionem, Ordinem, dc '
'omiffi*, eorum animas poenis purgatorii poft
Matrimonium, iliaque gratiam conferre ; dc
mortem purgari ; ft ur a poenis hujufmo­ cx h>s Baptifmum, Confirmationem, ft Ordi­
di releventur , prode fle eis fidelium vivorum nem Iterari non puff.·.
fuffragia, Miifiram icilicet facrificia, ora­
Item Baptifmum elle neceffirium ad fatione* , ft eleemolyna», ft alia pietati* of­ lutem, ac proinde (i mortis periculum imficii, qu* a fidelibus pro anis fidelibus fieri Dmineat, mox fine ulla dilatione conf.-rcndum
conlueverupt, fecundum eccletur rnitituta ; elfe, ft a quocumque , ft quandocumquo
illorumque animas , qui poft uapiuma fu- fub debita materia, forma, ft intentione
fccptum, nullam omnino peccati maculam Collatum, efle validum.
incurrerunt, illa* etiam, qu» poll conti actam
Item Sacramenti Matrimonii vinculum mpeccati maculam vcl in fuis cor poribu»,vcl eis­
dilfolub/le efle ,«ft quamvis, propter adul­
dem exute , funt purgat», in cslurn inox re­
terium, hctefim, aut alias caulas, poffit
cipi, ft Intueri clare tpfum Deum Trinum, ft
Inter conjuges , thotl, ft cohabitation!» feunum ficuti eft , pro meritorum tamen diver· paratio fieri, non tamen illis aliud matri­
fitate, aliuin alio pexfeAius, Illorum autem monium contrahere fas elfe·
anima», qui in aAuali mortali peccato, vel
Item apoftolicas , ft ecclefiaftica» tradi­
folo originali decedunt,mox in infernumdc- tiones fulcipicndas efle, ft venerandas.
fcendere, poenis tamen difparlbus puniendas .
Indulgentiarum etiam poteftatein · Chri­
Item 1'anAam apoftolicam fedem · ft Ro­ fto in ecclefia relictam fuifle, illatumque_·
manum Pontificem in univerfuta orbem te­ ulum Chriitiano populo /naxime falutanere primatum,ft ipfum Romanum ponti· E
| rem efle.
.ficem fucceflbrcui else beati Petri principis
Pariter qu» de peccato originali, de juApoftolorum , ft verum Chrifti vicarium , Aificatione, dc facrorum librorum tam ve­
touulque ecclefi» Caput, ft omniumChriteris, quam novi Tcllamentl indice, ft in­
ftianoruin patrem, ac doAorem exiflere: Et terpretatione , in prrdida Tridentma fyipfi in beato Petro pafcendi , regende, ac nodo definita funt, fufeipio, & profiteer·
gubernandi univerfalem ecclefiam a Domi­
Cetera item omnia fufeipio , ft profi­
no noftro Jefu Chrifto plenam poteftatem teor , qu· recipit , ft profitetur fanda Ro­
traditam efle, quemadmodum etiam, ut eamana ecclefia , fitnulque contraria omnia.,
em Florentina fynodus a fleri t in gcllis
& Ichifmata, ft harefes ab eadem ecclefia

’

1467

Concilium Ruthenorum

1468

lu damnata* , rejeda* , & anathematizatas
Anio ego pariter damno, reiicio, dr anathematizo.
la amine Sanfhjjlma
tk Miviiua 7
Ckiuh
aitatir, Patrie > & Filii, Cr Sf tritae
Christi
Inluper Romano Pontifici Beati Petri
17x0.
Saadi· Anti.
principi* Apoliolorum fucceflbri, ac Jefu
Chrifti Vicario veram obedientiam fpondeo,
Rxfenti publico Inftrumento eundis pa­
ac juro.
teat evidenter, dc Iit notum ; quod cum
Hanc Fldem Catholic» ecclefi», extra-,
llluftriflimus , dc ReverendiUimus Dominus
ouam nemo falvus efle poteft , quam in pr»·
lenti fponte profiteor, & veraciter teneo, Leo Kinka archiepifcopuy Metropolitanus
Kyovieofit , Halicienlis, & totius Rufii»,
carndem integram , dt Inviolatam ufque ad
y
extremum vite fpiritum conflant illime , Epifeopus Uladimirienlis, dr Breftcnfis, Ar­
Deo adjuvante, retinere, dc confiteri, at­ chimandrite Kyovo-Peczareiilis, & Suprasque a meis fubditis, vel illis, quorum ca­ lienfi* fupplicaflct fandiflimo Domino no­
ra ad me in meo munere fpedabit, teneri, ftro, ut fibi ad ecclefiafticam difciplinam ,
doceri, dr prxdicari, quantum in me erit, veramque pietatem rcftaurandam, liceret fynodum Provincialem celebrare ; facra Conrne curaturum.
Ego idem .Laurentius Oruchi Sokollnski B gregatio de Propaganda Fide decrevit , ut
archieipfcoptjs Smoiefcenfi* Sevcrienii* dcc. fequitur .
fpondeo , voveo , dc juro, fic me Deus adju­
Decretam facra Congregatienie it Prefavet, & n«c fanAi Dei Evangelia .
gaaia Fiie bibi ta ite vtgejima
Ego infraferiptus fuprapofitam fidei profeftima Mati 1715.
feflionem a reverendiflimo domino Lauren­
tio Druchi Sokolinski archiepifcopo SmoleElata per. R. P. D> Silvium de Cavafcenli, & Sevcrienii'ritu* Grrci uniti de
lerii* arehiepifeopum Athenarum fcverbo ad verbum in manibus mei* emifiam
recepi, dc ita'teftor man. prop.
cretarium inftantia R. P. D· Leonis Kiszka
totius Rufii» Métropolite fupplicitcr pe­
H. archiepiicopus EdeiTenus ηαη- tenti* Impertiri fibi facultatem convocandi
fynodum provincialem , ad effcAum occur­
ciut apoftolicu*.
rendi fpiritualibus indigenfii* Ruthenacum
Innomine Domini. Arnen. Omnibus, & Dicecefium, facra congregatio decrevit, ut
lingulis, ^quorum intereft,fidem facio, & Cinfra, videlicet ·
Domino Nuncio , qui authorïtate etiam
atteftor ego infraferiptus, quod anno a na·
tivitate ejusdem domini noftri Jefu Chrifti, Caere congregationis impertiatur licentiam
millefimo feptingentefimo vigefimo, indidio- Domino Métropolite convocandi fynodum,
ne Romana decimatertia, die vero decima cum facultate puniendi archiepifcopo* , &
quinta menfis Septembris, conftitutus perfo­ epifeopo* Ruthenos , qui ad fynodum tine
naliter reverendiflimu* dominus Laurentius legitima caufa accedere recufarent, vel fine
Druchi Sokolinski archiepifcopo* Sraolefcen- ejus licentia ante abfolutam fynodum , inde
\ fu , dc Sevcrienii* Ac. ritu* Grcci uniti co­ dHcederent . Sufpenfa tamen exequutione >
ram iiluftriflïmo, ac reverendiffimo domino donec a facra congregatione refolutiones ,
five decreta fynodali, confirmentur . Qux
,
Hieronymo Grimaldo archiepifcopo Edefleno, nuncio apoftolicoin regno Polonix&c. omnia per eumdem R. P. D. Secretarium
fundiflimo Domino noftro in folita audien­
& ptKtidente fynodali, flexi* genibus , A
facrofanéli* evangelii*, qu*e pra manibu* tia habita, eadem die relata fanditas fua
habebat » taôis, medio juramento, fupradi- benigniflime approbavit.
ap
Datum Rom» dic
dam Fidei profcflioncm de verbo ad ver-OiJ* Julii 1720«
bum , prout jacet, in manibu* ejusdem ilJnftfh Cardia. Sacrifaatee Prafefiae.
luftriflimi, ac reverendiflimi domini nuncil
apoftolici, dt prxlidentis fynodalis emifit,
À in locis, ubi nomen didi reverendiflimi
Loco j- Sigilli.
Domini Laurentii archiepifcopi feriptum eft,
ipfe propria manu fcriplit. Prxfentibus re·
P. A. Archiep. Lari fix Secretarius .
verenoo domino Ludovico Vinequier Sacel­
la no , dc domino Joanne Loga Cubicqljyio
Huju* autem decreti vigore , Idem II
prædiAi illuftriffimt domini nuncii apoftoli·
luftriflimus Dominus Metropolitanus dada.
ci , teftibus ad prxmrfia vocatis habiti* at- fibi, facra congregationis nomine', potcfta?ue rogatis . Adum Zamofci, anno, men· te, ab Iiluftriflïmo, ac Reverendiflimo Do­
e, die quibus fupra. Et in fidem me fub- mino Hieronymo Grimaldo archiepifcopo
fcripfi , lignoque mei Notari,tus publici Edefleno, & nuncio apoftolicO in Regno
communivi .
Poloni» , cui injundum quoque a fanda
t
R fede fuerat, ut in eadem fynodo pr»fiderct,
Stephanu* Skvvarczynski publicus facra quemadmodum ex tenore Brevi* infra adauthoritate ajioftolica , ac fynodali*. Icribcndl patebit, Lffopoli primum, deinde
notarius, Ak nunciatur* apoftolica ob griffantem in illa Civitate peftilentiam,
in regno Polonia vice-cancellarius Zamofcii fynodum habendam indixit, ut feman. prop.
-1
. quitus. ·

P

R

Loco f Sigilli.
Loco f Signi.

Ln

14®>9

Concilium Ruthenorum.

1470

Cuiiszi ^te
®*· » *”
/rdr> ape/a/ir* ^Item; Leo Kift.be Dei > 4· fitnfln feiir apo·
fretin art biefifeofur Metropolttenur Kyo·
flatten fretin nrtbiefifeopar Metropolis· CltarsTi
1710. ..............
vienjit , HeMeyfit, flr totiur Ruffin , rprfcoput Ulaitiutrutefir Brtflnjii KJove Pec·
lertxfii, Su/mtlienfit , jfrcbinuuuiritn .

nut KyttHtnfir t Hnlietenfit, 4· tum RufJin , e/ifboput orre Ulnéimiriet^fif, dr Brrfieufir , Kyovo , Pecnnrenfir, 4· Sufrnftitufir nbbnr.

Erilluftrl Reverendiflimo, ac Religiofiffirno in Chrifto Patri Toanni ChryfofloLIuftrilGmis, periiluftribus, reverendifs.
mo Radzimiriski Freckle wic* Ordinis Di­ venerabilibus, admodum RR. reveren­
vi Bafilii Magni Archimandrite Caereinii
dis, archicpifcopis, epifeopis, archimandrifalutcm in Domino. Quamvis ex prefcripto tis, proto-archimandrit*, Hegumenis, mofacri Oecumenici Concilii Trldentini, jute nafteriorum Superioribus , decanis , paro­
nobis archiepifcopaii, Metropolitano pri­ chis ,dt ceteris ad fynodum Provincialem,.
matial! in Ruflia fiiffragante , nedum potue­ Leopoli m per noftras literas anteriores evo­
rimus, verum etiam debuerimus Provincia- catis, falutem ...
in —
Domino. Quoniam f*viens
le concilium ad reftaurandam collapfam di- ” pcftis, nedum
in vicinioribus
locis
.......................
i, verum
fciplinam, redintegrandofaue ad priftinam etiam in ipfa Civitate Lopolicnfi, maximum
orbitam mores, vocatis de jure vocandis periculum nobis ingerit , ne Civitas illa—
indicere; nihilominus, quoniam de plenitu­ adiri pollit : idcirco fynodum provincialem
dine fuprem* poteftaiis, & clementia fu* in anteceflum Leopoiim IndiAam, & inti­
fanAiffimus dominus nofter dominus Cle­ matam pro die vigefima fexta mentis Augumens XI. papa Roman, pro majori tum emo· fti, In anno pnrfenti transferendam efle Za­
turn gloria gentis
Kent!* noftr* Roxo·
Roxo-· ‘‘mofcium , cx mente excellentiflimi, illuJumento, tum
lan*, in [pr*fidem celebrandi provincialis ftriffimi , & Reverendiffimi Domini Nuncii
concilii , iliuftriflimum, celfiflimum, ac re- Apoftolici, duximus, eamdemque pr*lenti­
verendiflimum dominum D- Hieronymum Gri. um tenore literarum, ad Civitatem Zamaldum archiepifcopum Edeflenum, nun. mofeienfem , termino tempori* non imdtucium in regno Poloni* apoftolicum deftina- tato, nec variato, a&u transferimus, ac
vlt. Idcirco eo magis piiflimum ejusmodi ut illuftriffim* , perilluftres, reverendiflima
negotium, ad pridem exoptatum jam re- Dominationes Veftr»
___ .cum vocatis de jure
ducere cupientes effeAura ex fpeciali man- C vocandis e fibi creditis dioecefibus, pro terra i no pnefixo, de Rebus Unionis coofuftudato pr*taAi celfiffimi, illuftriflimi, ac re
verendiffiml domini domini nuncii apoftoli­ r*, fupervenire non dedignentur , refugien­
ci, pro celebranda provinciali fynodo, ci­ do poenas canonibus pr*fcriptas contra non
vitatem Leopolienfem, diem vero inchoatio­ accedentes (v nodum Provincialem, non imnis ejus vigefimam fextam mentis Augufti, memores inniper fui Corporalis , ad acce­
novo ftylo defignamus .· & quatenus peril- dendas fynodos Provinciales, quoties voca­
luftris reverendiffima paternitas veftra pro ti fueritis, juramenti intimamus , prefentestermino prefixo de rebus unionis confiQtu- <|ue intimatorias literas noftras, pro majo­
ra, fupervenire Leopoiim non dedignetnr , ri robore veritatis , manus propri* fub-'
refugiendo poenas canonibus pralcriptas, feriptione , penes officii noftri archiepifcontra non accedentes fynodum provincia­ copalis Metropolitani figillum ratificamus .
lem, non immemor infuper fui corporalis, ad Dabantur ad Cathedram noftram Uladimiaccedendas fynodos provinciales quoties vo­ rienfem, die vigefima mentis Junii anno
catus fuerit, juramenti, intimamus, prefen- Domini Millefimo feptingentefimo vigeütefque intimatorias literas noftras, pro ma-D'no .
jori robore veritatis, manus propri* fubfcriLeo artbiefifiofut Metropolitnnut tillptione, penes officii noftri archiepifcopalis
ur Ruffin man. fro/.
Metropolitani figillum, ratificamus, idque
in nomine facrofanA* , vivifie* , Sc in­
dividu* Trinitatis, Patris & Filii, & Spi­
Loco f Sigilli Metropolitani.
ritus SanAi . Dabantur ad cathedram no(iram Uladimirienfem, die vigefima prima
Jofaphat Jachimovicz Ordinis Divi Bafilii
rnenfis Maii anno domini millefimo feptingeaMagni, Archimandrite Toloczynenfis, audi­
tefimo vigefimo.
tor curi* Metropolitan* man. prop.
Nicolaus Laszczeushi fur illuftriffim* ,
Leo arebiepifiofur Metropolitenur Itlirr
Ruffin man. prof.
excel lent tflim*, ac reverendiflimc celfitudi- '
nis notarius man. prop.
Anno itaque a Nativitate Domini Noftri
Loco f Sigilli.
Ejefu Chrifti Millefimo féptingentefimo vi*-fimo,
Imiiftione Romana decirqa tertia_
Jofaphat Jachimontcz ordinis divi Bafilii ge
J
’ontificatus SanAiffimi Domini Noftri, Do­
magni, Arcniinandrita Toloczynenfis'~Curia Po
illuftriflimi, excellentiflimi, ac reverçndiffi- mini Clementis Pap* ejus nominis XI. an­
mi domini Metropolitani totius Rufls* &c. no «igefimo, die vigefima fexta mends Augufti, fecundum Latinum Kalcndarium , 'ZaAuditor man. prop.
Nicolaus Laszczeushi fu* illuftriffim*, ex- mofeii, io ecclefia parochial! tituli Proteccllentiflim* Celfitudinis notarius man. prop. Aionis Beatlflim* Mari* Virginis, Si San.
Nicolai Ritus Gr*ci uniti, in termino ex
litetis IndiAionis, ac etiam aliis authorhate

P

I

*7*°·,

I471

Concilium Ruthenorum.

1471

lc illuilrifltmi , ac Revereudilfiml Domini rioie Novvogrodcccn. Antonio Tonùuoviet
Anno nuncii apoitoltci,
Prefidcnus editis, ac AOrduua Secretario , Bytlicncnli : Polyca/po Anno
Chxisii »d valvas rum collegiate Latiu*, turn ptaMikunievici Zyrovtcen. Superioribus: Jo- Cxxisrs
171 o. fate parochial'» Gr*c« ecclesiarum Zaino- fepbo Saporovica Superiore , dc Officiali 1730·
fcenfium affixis , & publicatis , Synodus Potocen. Auguifino Lubioruccki, Superiore
provinci* Ruthen*, Ritus Greet uniti le­ Vitcbicen., à Offiiciaii: Joiaphat Roginski
gitime inchoaW^^ celebrata ell, preftden- Redore Scholarum Uladimirien. Patritjo
tc antememoratonlullriilimo, ac reveren* Zvravvski Secretario Reverendiffimi Protodifiimo Domino, Domino Hieronymo Gri­ Archimandrite : Juftino Kozacxeriko Supe­
maldo Del, & apoftolic* t'edis gratia ar- riore Vcrkouien. Conftantino Szaclriski Su­
chicpilcopo Edelieno , SanAiilimi Domini periore Chomfcen. Mcichiore Toilbvicz,
hloftri Domini Clementis Ltivina providen­ Superiore, <k Officiali Betxenfi.- Nkodemo
tia Pape ejus nominis XI. Prxlato dome- Kawyc Superiore Albe Ducalia : Ambrolio
flico, dt affillente; ejufdemque, & SanAe Ulinskl Vicario Zydyczynen. Silveftro KulcSedis apoftolicx , in Regno Pulonie, dc Ma­ xynski Ledore PhiloTophie ; Solando Theo­
gno Ducatu Lithuanie, cum facultatibus dor
oorovvica
(..enctonatorex.yrovvicien.
vao
ovvicz Ccnctonatore
Zyrovvicien. Gabrielegati de latere, Nuncio, a pre fato Sati- “le Ochabskr
Zimnenfi
2 ’
_, Hcgumeno
,
2___ :. Jona
âillimo Domino Nolito, nec non facra con- Vixanski > Niskinicen.
*......................
Hegumcno .· Nathagregat lone de Propaganda bide fpecialttcr necle Malewicz, Strianovienfi; Andrea Biedeputato. Pretent ibus autem illuftrillimis , niki Turopinenfi Superioribus ; Pachomio
ac reverendillimis Dominis Leone Kiszka ar- Malewicz , Ordinis Divi Balilii Magni ; Ex
chiepifeopo Metropolitano Kyovicnfi, Ha- Dioecefi Uladimitienfi, VV. PP, Alexandro
licienfi, ac totius Ruffiar,epifcopo Uladimi- Kyzikowski Decano Uladimirien., publico
ricnfi,.dt Breftenfi , Archimandrita Kyovo Sacra authoritate Apollolica, & Venerabi­
Peczarenfi, Supraslien&s.- Floriano Hrebni- lis Capituli Notario. Laurentio Draczyuski
cki àrchiepifcopo Poloccnfi, & Vitebfccn- Heguineno Zakorovicn. Jacobo Silkkvvicz
fi : Jofepho Wihoushi LuAorienli, dtOftro- Sokalienfi. Balilio Bumbrovvski Archidiacogienti : Jofepho Levicki Chelmenfi, & Bcl- r>o cathedralls Ubdimirienfis, Kifielinenli :
zenfi Archimandrita Zydyczynenfi ; AthanaSeorgio Turovicz, Turifcenfi, Decani· Jo­
Γιο Szeptycki Lcopolicnli, Halicicnfi,dk Ca- anne Turovvkz vice-decano Uladiniinen menecenli : Hieronymo Uftrzycki Pr«mi- Daniele Tyazkicwica Porycenfi ; Andrea .
flenfi, Samborienfi, dt Sanocenft Epifcopis,C Pichovicz Tartakovvien . Gabriele KulThéophile
Godebshi
elcAo , &
‘
.. .......................
* nominato czynski, Locacenti : dt NtcOlao LobaczcvvPinfcenli , dt Tutovienfi ; Reverendiffimls tkt Camenecenfi decanis. Ex dtceceli Brein Çhrillo Patribus Joanne Chryfoftomo ftenfi VV. PP. Joanne Duchaovvski BrcltcnRadzyminski FrocnieVicz , Czerejeiffi ; In­ G: Theodoro Olifiravvkz, Camenecenli :
nocent io Plehovkz Mielnicenfi : Januario Gregor» Andrufckievicz , CobrinenG: Ste­
Ohurcevicz , Dermanenfi , dt Dubnenti : phane Olifirovkz, Miclnicenfi: Michaels
Silvellro Tyravrshi, Dorokobur.enfi: Jacobo Marikoxrski, Bialscenfi Bafiiio Walilcvski,
Solikosyshi , Cobrinenfi , Ordinis Pro Con- Ulodamicnfi decanis ; Stéphane Sofnovwki
fultore
Patritio Bielski OvrncenG Poly­ Polcfcenli, dt Joiepho llkievicz Drogicenfi
car po Fiiipovicz Lefczynenfi ; Si Jofaphat
vice decanls . Ex diceceli Lucroricnli VV.
Jachimoicz Totoczynenfi Abbatibus . Vene­ PP. Nicolao Rufowiecki Lucrorien . Matrabilibus , admodum Reverendis Patribus theo HoftytowsW, Lesniovienfi ; Theodo­
Innocentio Charkicwlcz Vicario Atchiman- ro Czeszkievicz Laurovkn. BaGiio Zarudti* Supraslienfis, TheophiloJ.acervkz Le- bkievicz Zukovienfi: Joanne Czebkievicz
gato Supraslicnli MOnallerii, Ordinis Divi DRovncnfi: BaGho Luckicvvicz, Oftrogienfi :
Bafifii Magni. Ex D'œcefi Metropolitana Joanne Bilski Bazaliepli. Joahnc Rotucka ,
Kyovicnli, VV. PP. Gregorio KiGclovvski Dubnenfi, dt Joanne Dubaczevvski, OtvDimirfccnli .· Stephano Holosnovvlcz Czud- cenü decanis. Ex dicecefi Prrmislienli, VV.
novvlenli Decanis : Joanne Slcdkievvicz , PP. Hieronymo Kuzmlcz Ordinis Divi BaG­
Vice-decano , dr Parocho VilfcenG . Ex lii Magni, fuperiorc monafterii Dobromiiien. Jacobo BÎojecki vkario in fpiritualibus
D'ocefi Metropolitana Novogrodenfi : VV.
PP. Theodoro Micknicvvicx , Neftuifien. Pe­ cathedralls PremisIienfis. Ifaia Garvalrvvtro HubinsKiGrodnen. Jacobo Prokopovvlçz kz. Ordinis Divi BaGlii Magni, ConcionaLldenfi. Francifco Wyszytukl, Osziuianenli tore Uiuftrifs. D. epifeopi Prcmislicn. Jo­
Decanis. BcnediAo bkiron Vice-Decano Sro- anne Nc/onovvrcz , presbytero, dc vicario
nimen. Conflant. RadKievvicz VolKovifcen. in fpiritualibus Jaroslavvien : Petro BorcTheodoro SlizevvKsi Cyrynenfi Decanis. Ex cki presbytero Prumislienfi vkario in fpiDioecefi Metropolitana Minfcenfi, VV. PP. ritualibus Nizankovien. MkhaeleNarolKsi
Mtchaele JazgunovvicG Minfcenfi: .Stcpha- Presbytero Jacoalavlenfi , vicario in fpirino Mrayski, Dotkinovien. Theodoro Zubo-£tualibus Prueknicen. Joanne Kornaszcvvicz
< vvicz BronCcenfi.Philippo PieazKo Brobruy- Sanocenfi. Theodoro Nafczoezyc, Sambo­
fcen. Paulo Luborvvicz , Miedzelenli Deca­ rienfi vicariis : fratre AuguAino Tarnogrodnis,Antonio GiriK o yke-Decano , LoKoi- zki Ordinis Divi BaGlii Magni archidia, fcen. Presbyteris Sarcufaribus Rcverendlffi- cono illufiriffimi Domini Epifeopi Prrmisibo Patre Antonio Zavvadzki Proto-Archi- iienGs: Nkolac Nafczoezyc parocho Sammandnta Ordinis: Venerabilibus admodum borien. & Bokovvien. Alumno Pontificio
Reverendis Patribus BaGiio Procevvicz Con- Leopoilen. Ex dkrcefi Chetmenf, .Contianfultore Ordinis, SUperiore Chetmen. Deme­ tino Kyrikovvrki Chelmeali. Thoma Kolatrio Zankicvvicz Goofultorc Ordinis, Su pe­ dinski, TnzoncccnG : Theodoro Kortanle-

»vcx

1473

Concilium Rothinorum

1474

vvlez Betzenfi. Theodoro Wltufovvski Uk- .
Anno novienfi : Joanne Rauski Tomafovvienfi ; A
Stfa TriMt.
«Aw"°
CBHItTI Andrea Karpin,kl Sczebrefinenfi ; Andrea
Cukisit
1710· Nacodoftavvskl, Lublinenfi. Thebdro SczerAden, die vigefima fexta menfis Auge. *7*0bir>sk> Lubomlenfi: Bafilio Pilecki, RatnenAi poll celebratam ab liluAriffimoj At
fi: brci'liuno Uszynski Rubiefzovienfi .· An­ dk Reverendiffimo Domino archieplfcopo
drea W'iancski Hotodlenfi, & Polycarpo Metropolitano Mifiam cantatam, iliutlrlfBiatovvolski Zamofcenfi decanis. Ex epi- fimus, ac reverendiflimus Dominât nuncius
fcopatu Leopolienfi, RR. PP Dionifio Sien- apuftolicus , dk prefiden, fynodali, ,J>r·klcvvicz Ordini Divi Bafilii Magni, officiali miflis orationibus, At Hymno'; b'rai Cria­
cathedra Leopolienfi, , flt Hegumeno SanAi nt Art. juxta ritum, dk prrfcriptum Pon­
G corgi i & Hofzovienu: Antonio Siedlevvi- tificalis Romani, orationem habuit ad om­
cz Officiali Cathedra Hallcien. Hegumeno nes in Domino congregatos, moxoue (ite­
Monaflerii Ukotniccniis , dk Pekonteenfi, ; ras brevis a SanAitatc Sua ad illuftriflimom,
Dionifio Mafchievvicr officiali Cameneren. ad reverendiffimum Dominum archieplfcoPodoli·, Hegumeno SanA. Honuphrii Leo- pum Metropollnanum, omnefque alios lllupolien. Parthenio Totnikocofckl Archidiaco- ■ fttiffimos, ac teverendiffimos Dominos Ru·'
Grxci direAa, Ipfi
Bo illuftrifliml epifeopi Leopolienfi,, Hegu- thenos epifeopos Ritus “
meno Monafterii Podkorecenfi,, dk Ztoczo- iiluftriffimo
I
Domino Metropolit* contignari
vien.VV. PP. Jofepho Narolski ordini, Divi fecit : aliud vero breve deputationi, fui
Bafilii Magni, Coocionatore cathrdr* leo- In Ptslidentem » publice legi judit, quod e»
polienfis : Philareto Podkovva Hegumeno tat tenoris talis.
Creckovlenfi: Gedeone Pakovvskl Vicenfi;
Foris; Ktutrtbili Frtlri irtUtfifnft 4·
Gedeone Tymoùevvici, Dobrzanenfi: Joirptn . no//r·, ♦
ftihl M
faphat Botiskoutki, Sokotocenli ; Juftino
Mlchock) Bieliadenfi Hegomenis,- Vitali JaArg ve Ι’αΙβαΐΛ ·
ndaioslti, Vicario , dk C^nciohatore Creckovien. Ifaia Dunajcskl Hegumeno KrafnoLoco f Annuli pifcatoris.
pustynen. Gregorio Bodgunki, decano Fo­
ra neu flobrecenfi Conclonatore, At Promo·
tute, alias fyndlco generali.- Batilio GaatIntas veto. CLEMENS PAPA XI*
kuvvski Vicario io fplrirualibus Doimen. C
Catuifienfi : Andrea Zborovvki ZioczowiEnerabili, Garer falutem, & apoftolienfi ; Petro Podrudcki Zvdaczowicn. Grecam benediAionem. Cum ficut accepi­
Jogoriu Czapeiski, Bialokamenenti decanis;
mus , modernus Metrnpolita Ruffi» una cum
o. D1 oko v v iccki Vi ça r Io Sta msla vo v ico. Stc- venerabilibus etiam fratribus ep>,copi, Ru­
Fhin'i Krukovieck ; cathedral!» Camenecen.
thenis unitis Synodum fuper rebus ad ejus
udoliat: Balilio Tuardyevvicz, Czorkovvin- Metropolitan.!.!), aliaf.juc ccclefm Rurhenii : Alexandro Tomkovvskl Scalfcenli vi· nas fpeAantibus prope diem celebrare in­
carih : Joanne PodgursRI Alumno Pontifi­ tendat; nos fynodum hujufmodi reAe, fle
cio Leopolicn. Bafilio Tazorovvicx Vicario feliciter ad Dei gloriam, diAarumque eccle­
Bi/cvawenli; JacoboZanyckl Decano Voy- iiarum utilitatem celebrari cupientes , Te,
nitovien. Michaele Zarzycki Presbytero , de cujus prudentia, integritate 1dk religio­
& Decano Buczaczenli: ex dieecefi Pinfcen- nis zelo plurimum In domino confidimus,
fi,VV. PP. Joanne Druzytovvski decano dk In prodiAa fynodo noftra , β* fedis apuftoAndrea DanciKovvski, Notario Capitulari lice nomine prxfidenrem cum auAoritate *
Pinfcen. decano Poofcen. Tuni , Λ RR. PP.D facultatibus
_iurisdlAione, honoribus, et
Adriano Fabrycii fuperforc, & Officiali Bre· oneribus fimiiibus prurientibus competen­
ften Spiridone Jackiincquricz PrefeAo Scho­ tibus, ct aliis folitis, 6i contuetis apoftolilarum Uladiinirienlium: (gnatio Kuiczynshi ca auAoritate, tenore pr«fentium facimus,
Sacr* Theologi*, & Philofophie Doriore , conftituimus, & deputamus ; teque in do­
Parthenio Daneykovvski : Nicolao Btelzyn- mino hortamur, & monemus, ut fynodum
ski, Ordinis Divi Bafilii Magni ; Stéphane hujusmodi fideliter regere, ac in illa, omnia ,
SiemiezoKvvs Kancxudzen. Michaele Davvi- qu* ad profperuiu eccleiiarum prxdiAaru'n
dovvicz Lubomlen. Michaele Rofinski Pr«f- regimen, & guber nlum pertinent, decerni
bytciis : Bafilio Skotynski vice-drcano Lu- flatui, & ordinari cures, & facias, ira ta­
baczovicnfi: Alexandro Wafrynski, Pr*^ men , ut ca , qu* in eadem Synodo decre­
bytrto: Theodoro Rudqichi, Diacono Alu­ ta, (iatur.i, dt ordinata forent, in fufpenmno Pontificio Seminarii Leopolienfi,, Ri­ fo remaneant, iilorutnque cxcquutio, do­
tus Grrcl uniti, atque nobilibus Stephsno nec a congregatione venerabilium fratrum
Laskovvki Sacr* Regi* Majeftatl, fecreta- noftrorum S. R E· cardinalium negotiis pro~ _pagand*
_____________________
rio, notario apoftolico, feniore confrater-β
Fidei prrpotira1 , esaii.uiata , dt
nitatis Leopolienfi,,&Joanne Czefnikovv,- , approbata non fuerint differri debeat. Man­
dantes propterea in virtute fande obedienhi, ab eadem ooufratcrnitate deputato .>
ti* prad dtis tuciropolit* , Λ epiicopis, ac
'f
diieÂi, fifirs clero lu pr«diAa fynodo con­
gregatis, aliifque, ad quos pertinet, ut,
Te m in ejusdem fynodi noftro, dk.prxdiA« fedis notninc pr*iidéntem reverenter fnfcipiant, Tibiquc in omnibus ad pr«uden«is officium pertinentibus pareant, obeAsara
diaat
fioncil. (itntral. Tbm. XXXV.

E

V

■ '·■ vira ^.1·, : - rr» I"-1·»■’ IH1P*''V'V

Ï475

Concilium Ruthenorum.

1476

diam , ft affiliant, Tuaque falubria monita, . ftr* calcar admovere, et In fufeepto rcliAnxo
- juffa
■ - ■humiliter
—
-ftifclpiant,
- . .
-ft efficaciter
. ra
propoiito confirmer pergatis, ac
A giofiffimo
g
Anno ft
Chiisti adimplere procurent, non obftant. Conftl- it
io eo prefertlm ftrenuam, fedulamque po­ Csarsrr
1720. lationibus, ft ordinationibus apoftollcis , «c natis operam ut gravet illi abufu*, qui In tyio.
quatenus ope* fit, ecclefiarum hujufmcdj (actorum Miniftrorum cleAione non fint>
etiam juramento, confirmatione apoftolica magno animarum detrimento, quemadmo­
vel quavl* firmitate alia roborati*, ftatutl*, dum probe nofti* , Irrepferunt, ea veftri*
ft confuetudinibu*, privilegii* quoque, in­ dicecclibu* eliminentur quam primum flac
duitis, ft Uteri* apoftollci* in contrarium penite* e medio tollantur ; Qu* quidem vo­
prxmifihram, quomodolibet conceffi* rcon- ta , ac dcfiderla noftra fufiu* vobi* expli­
firmatls,ft Innovati*. Quibus omnibus, ft cabit venerabili* Frater Hieronymua arfingulis illorum tenore* prxfentlbu* pro ple­ chiepifcoput Edefl*, nofter, ft apoftolicc
ne, ft fufficlenter expreffis, ac de verbo ad fedl* In Regno Poloni* nuncta*, quem no*
vernum inferti* habentes, illi* alia* in fuo iluftre vobis prvbituri argumentum exiftimarobore permanfurit ad prcmiffbrum efL-Aum tionis, ac amoris, quo ritus Graci ptofefhac vice dumtaxat fpedaliier, ft exprefle tore*, ft Ruthenam in primi* nationem.
derogamus,cxterifque contrariis quibuscu-n- “ omni tempore complexi lumu*, ft adime
compIcAimur fynodo Veftra coram adede,
que.
Datum Rom* apud CanAam Mariam ma­ e<que noftro nomine prxfidere voluimus, ur
jorem fub Annulo Pifcatoris, d:e XX Mar­ fplrnualibu* veftri* neceflitatibu* auAoritate noftra prafena opem ferre, ac ea omnia
tii MDCCXVI. pontificat, noftn anno d,.i
fedulo promovere poflit, qu* communi vemo fexto.
ftro bono, animarum faluti,divinaque glo­
ri* incremento utilia , ac opportuna fore
F. tiriinh' OlivtriHi.
videbuntur. Vefltum itaque erit eumdem.,
Poftquam autem IcAura fuit hujusmodi prxfulem iis honoris , ft reverenti* figniBreve, illuftriflimu*, ac reverendifiimu* do­ ficatronibus excipere, quxprxftantlbus illiu*
mi nu» metropolita aliud fibi, cxterifque fui* virtutum ornamentis, ac in primi* confoL
illuftriflimi* co-epifcopi* inferiptum legi cuo, quo a nobis infignitus eft muneri pla­
ne debentur ; tum etiam iis, qu* ipie nomandavit, quod erat tenoris rails.
_ftro nomine vobis exponet, integram adhiFor's.- Veutrabii/lar fratribut Lrear^bere fidem, ac demum illius confiliis
monitu pronas , tacilcfque pribere aurev,
Khka retint Rajjia Mrrrvpabraue,
ai unitterfit Ralbeair eft,t>fit Ri· cum pro explorato habere debeatis ea non
lui Grati froviattali fjaedte»»· aliunde proficifci, quam a patetna, ac Ca­
ne intima, qaa vos in Domino prolcquimur chanta te ; nec aliud certe fpcAare,
loco f Annuli Plfcatori*.
quam commuhktnem veftram, rotiulquc Ru­
then* nationis nobis commcndatiftiin* un­
ii ta rem . Hxc aurem omnia pro perlptc’,.
vii tute, vloque vcftro ita ptxftanda a ’■■>intus vero.· CLEMENS PAPA XL
fr>. e condimus, ut uberiora In dies ab
Enerablle* fratre* falutem « & Apollo- hac SanAa Cede laudum prcconia , ac tan­
licam benediAionera. Verbi* exnrimo dem a Redemptore noftio ampllflimam il­
lam
xe -non fati* pofiumu* gaudium plane inti
­ , quam bonis, fidelibufque pafioribus
w
mam , Λ lingulare
, quo paternum cor no­ pollicitus eft, retributionem confequi mefuit, ubi a congregatione D reamini. Eum interim no* enixe rogate non
ftrum perfafum
1
veneralloili'im Fratrum noftrorum negotiis detinemus, ur fit in medio veftrum, quate­
Propag inde Fidei prepofitorum nuper ac­ nus ad illius jufiitiam faciendam veftra pro­
cepimus, Fraternitate* veftra* ad reftiruen- cedant eloquia, dirigantur cogitatione», &
dam in iftis Ruthen* nationi* dioecefibus opera: ft Fraternitatibus veftris Apoftoii­
veram pietatem , ac eccleliafticam difcipli- cam bencdiAionem peramanter impertimur.
nam , ferventi ftudio Incumbere , eoquo
Datum Rom* apud CanAam Mariam Ma­
potiffimum confilio ad iftam provincialem jorem,fub Annulo Plfcatori*, die XIX· Ju­
fynodum convenifie * ut fciiicet opportu­ lii MDCCXX. Pontificatus noftri Anno XX.
na» ratione* t ac falubriora remedia conftltuereti*t per qu*. errore* temporum cala­
mitate , hominumquC fraude InvcAi extirpa·
Aarafiaat,
tentur « ac regimini Veftro commlffi facer·
dote», dt populi ad lincerum cultum Or__ _____
Ί_____
Finita leAionc
utriufque
Brevi* , memora,
thodoxe religioni* « fine qua placere Deo tu* illuftriflimu*,
illuftriflimui, ft reverendiffimu*
rcvçrendilfimu* doniidominequaquam pofiumu», tum etiam ad ill'ba-E nu* l
.
nunciu* apoftoiicu* jouit pt*legi decre­
tam, ac integram ritu* Catholici profeffio- ta de
te Relidentia ex concilio Tridcntino Cell'.
nem revocarentur. Quocirca poft aAasCtx- 6. cap. t. dc Reformat, necnon decretum dc
leliiPaftorum principi humile*gratia*, quod profeffionc Fidei facienda ex eodem conci­
Fraternitatibu* veftri* piam hanc, graduf- lio fefl”. tj. cap. 2. eifque prvIeAi*.confor­
que veftri ampiitiïdine, βι fanAitate ma- mando fe difpofitionl Cactorum canonum ,ft
aime dignam mentem Injecerit, pontificii facriconcilii Tridentini, profeflionem Fidei
muneri* noftri efie ducimus, Vobis cflufam, Catholic*, extra quam nemo Calvus tflo
meritamque tribuere laudem, ft quamvi* poteft i emittendam propofuit ; ficque pro·
ultro bene cutrentibu* paterno voci* 00- pofitam camdcm ptcfcffioncm Fidei, juxta^
fot-

V

1477

Concilium Ruthenorum

\

147«

i*a« de caufa Beati Bimam Virginem vere cf. ■·■— 'J
e Dei Genitricem.
‘
_Α·*°
Chalcedonenfem, quartam In.ordine, dk C*at»T*
profiteor* quod in ea contra Eutychem, dk ’7*··
Diofcorum, ambo* damnat» memori», de­
finitum eft; Unum , eumdemque Filium Dei,
,
Dominum noftrum Jefum Chriftum · perfeAum efle in Deitate * At perfeAum in huma.
ni tare, Deum verum, dk hominem verum , ex
anima rationali, dk corpore, confubllantiaiem Patri fecundum De'tateni, eumdem confubftantialem nobi* fecundum humanitatem,
per omnia nobi* fimilem, abtque peccaro,
Forate Pr9frffia»ii Fidei.
ante fecula quidem de Patre genitum fecun­
dam Deitatem, Innoviflini* aurem diebut,
E Go NN- firma fide credo, dt profiteor eumdem propter no*,dk propter noftram_
omnia, dt frngula, qu» contin.-ntur In B fiilotem,ex Maria Virgine D.;i G.-nitrice fefymbolo , quo fanAa Romana eeciefta uti- eundum humanitatem, unum, cumdemquva
rur fcllicet. ·
■· ■·
—
Chriftum Filium
Dei unigenitum, in duabu*
Credo In unum Deum Patrem omnipotentem, naturi* inconfufe, immutabiliter, mdivife ,
faAorem coeli, fit terrtr; viftbilium omnium, infeparabiliter agnofcendum, nufquam fub& invifibillum. Et in unum Domnum Jefum lata diff.teiitia naturarum propter unio­
Chriftum, Filium Dei unigenitum , dt ex nem, migifque falva pioptletate uttiufque
Patre natum ante omnia txcula. Deum de natur*, dk in unam perfonam , atque fubDeo, lumen de lumine, Deum verum do fi fentiam concurrente, ooo in duae perforai
Deo vero, genitum non faAum, confubftan- partitum, aut divifum , fed unum , cumdemtialem Patri, per quem omnia faAa funt ; qui que Flimm, At Unigenitum, Deum verum*
propter no* homine*, dt propter noftra m* Dominum Jefum Chriftum.
/
ialutem defeendit de ccell*, dt incarnato» eft
Item ejufdem Domini noftri Jefu Chrifti
de Spiritu SanAo.ex Maria Virgine, dk Ho. Divinitatem, fecundum quam confubftantlan>o faAu» eft. Crucifixu» etiam pro nobi* _ Iit. eft
...Patri,
____ ___
dk Spiritui SarrAo, impalfibiiem
fub Pontio Pilato p.iifu*,dt fcpultu* eft.C
~ elfe,
Λ , fit
7. imnortalem; emimdem autem cru.
Et refurrexit tçrtia d:c fecundum feriptu- cifixum, & mortuum tantummodo fecundum
■a*. Ft afeendit in cuelous, feder ad dexte­ Carnem, ut pariter definitum eiiindiAa fyram Patri*. Et iterum venturu* eft cum glo­ nolo, Bt in epiftola SinAi Leonis Romani
ria jjdicare vivu* , Bt mortuo*, cuju* re­ Pontifici*, cujus orc Beatum Petrum loquugni non erit fini* . Et in Spiritum SanAum tum efle Patre* in eadem fynodo acclama­
Donmium . dt vivificantem, qui ex Patre* verunt. Per quam definitionem damnatur
Fiboque procedit ; qui cum Patre, dt Filio impia herefis Illorum, qui Trifagio ab An­
(imul adoratur, dt conglorificatur ( qui lo­ geli* tradito, & in pr»f*ta Chalcedunenli (ycutu* eft p<-r Prophetat. Et unam SanAam nodo decantato , SanAu* Deu*, SanAu* forCatholicam, dt A poft ol icam Ecclefiam. Con­ tit, SanAu* dk immortali*, miferere nobis,
fiteor unum Baptifma in remiflionem pecca­ addebant: Qui crucifixu* eft pro nobi* ; at­
torum, & expcAo rcfurreAionem mortuo­ que adeo Divinam naturam trium perfonarum,
vitam ventuti faeculi. Arnen.
rum patiibilem atf.-rebant · dit mortalem .
Ven rur etiam , & fufciplo univerfale*
Conftantinopoiitanam fecundam, quintam
fynodo» , p.out fequitur, videlicet.
Γ
pin
ordine, in qua prxfatz C.ialceJonenfi* <yNicxnam primam·, dt profiteor,, quod in aodi definitio renovata cit ·
ca contra Arium, damnata memucx, deffConftantinopoiitanam tertiam, firxtam in
nnum eft : Dominum Jefum Chriftum efle ordine,profiteor, quod in ea contra M> ■
Fibum Dei, ex Patre natum Unigenitum, nothelitas definitum eft: In uno eoderuque
ideft, cx fubftantia Patri* mrum,non fa. Domino noftro Jefu Chrifto duas efle natuAum, confub.lantialem Patri; atque impia* rale* voluntate* ,-dk dua* naturale* operailla* voces, reAc in eadem fynodo damnatas tionc* indivife. inconvertibiiiter, infepara­
efle , quod aliquando non fuerit, aut quod biliter, incontate, & humanam eius volun­
faAu* eft ex ii*, qu» non funt, aut ex alia tatem non contrariam, fed fubjeAam Divi,
fubftantia, vel edentia , aut quod fit muta­ n* eju* atque omnipotenti voluntati.
bili* , vel convertibili* FUiusDei.
Nicxnam fecundam, fcptimain in ordine,
Conftan’inopoiiranam primam, fecundam & profiteor, quod in e* contra iconoclafti*
in ordine ; βς profiteor , quod In ca contra definitum eft: imagine* Chrifti, ac Deiparx
Macedonium , damnat» memori» , defini­ Virgin:* , nec non aliorum SanAorum habentum ell, Spiritum SanAum, non eflefervum, E da*, dk retinenda* efle, atque ei* debituro*
fed Dominum; non creaturam· fed Deum ; honorem, dk venerationem impertiendam.
Conftanttaopviiunam quartam , joAavam
ac unam habentem cum Patre· dk Filio
Deitatem.
in ordine, fit piofiieur in ea Photium moti­
Fphefmam primam, tertiam tn ordine, to fuifle damnatum, dk SanAum Ignatium Pa­
profiteor , quod in ea contra Neftorium « triarcham reftltutum.
Veneror etiam , fit tuicipio omne* alia*
damnat* memori*, definitum eft: Divinita­
tem· dt humanitatem ineffabili, & incom- univerfale* fynodo*auAoritace Romani Ponprchenlibili unione · in una perfona Filii Dei, rtfici* legitime celebrata* ,fik confirmatas , fit
unum nobis Jefum Chriftum conft itui Ile , ca· pcicfcrtlm Florentinam fynodum, A profite-

formam ab Urbano V It I. idle, record, fumAwuo mo pontifice » pro orlentalibu* editam, omG«ai*rt nM| £ linguli, qui tunc ad hanc lynodum
*710· convenerant, pr»eunte illuftndimo fit re re­
tend illi m» domino Metropolitano in «ranibu*
Illuftriflimi, ac reverendltfimi domini Pr*fi­
dent ή fynodall* prvftiterunt, fuaque nomina aAi* inferenda, qu« jam fuperiu* rela­
ta funt, tradiderunt, ac deinde ipfam profeflionem, cujut tenor eft, ut infra manibut fuit fubfcrlpferunt , ut patet ex ipfi»
Originali.

?

Aaaaafl

ot

1479

Concilium Ruthenorum

I48O

dt de- .
or, qu*dn «a definita funt, videlicet: quod . prnpitiatorium
·>«·*.■■·■..■ fitcrificlum
ι«··ιιι·ιυι« pro vivis, ·*
Asso Spiritus SanAus ex Patre, dt Filio sternali- 'fundis, atque In IhnAiflimo Eucharlftl* fafidem, qu» temper
in ec- CrshtSTi
vsaiaii ter eft, dt eflentiam fuam, fuumqueefTe fub- crament» ( juxta
"
"
··■·»
•7>*
fiftens habet ex Patre fimul,
Filio, dk ex ctefia Dei fuit ) contineri vere , realiter, 'T10,
utroque «ternaliter, tanquam ab nno prin­ At fubftantiallter corpus , 'Λ fanguinem ,
una cum anima, & Divinitate Domini no­
cipio, & unica fpirarione procedit.
Item dlAioncm illam ( Filioque) veritatem ftri Jefu Chrifti, ac proinde totum Chrideclarandi gratia , & imminente neceflitate, ftum, fierique converfionem totius fu bilan ·
ti» panis in corpus, & totius fubftanri»
licite, dk rationabiliter fymbolo fuifle appovlni in fanguinem > quam converfionem ca­
fitam.
Item in azymo, five fermentato pane tri­ tholica ecclefia aptiflime rranfubftantiatlonem appellat, At fub unaquaque fpecie,
ticeo, Corpus Chrifti veraciter confici, Sacetdotefque In alterutro ipfum Domini Cor· At lingulis cujufque fpcciel partibus, fepa­
ratione faAa, totum Chriftum contineri.
pus conficeredebere, unumquemque fcilicet
Irem feptem efle nove legis facramenta
justa fu* ecclefi», five Occidentalis , five
Chrifto isw.····.»
Domino ,,·
nortro inftituta ad faluOrientalis confuetudincm.
«a winim
Item fi vere poenitentes in Dii charitate ® tem
humani generis,
........ , quamvis non omnia
-----------decefferint, ahtequam dignis pcenitenti* fru- fingulis ncccliaria , videlicet : Baptifmum ,
Aibus de commi flit fatisfecerlnt, At omifli·, Confirmationem, Euchjriftiam, Poeniten­
tiam , Extremam UnAlonem , Ordinem, 8c
eorum animas poenis purgatorii poft mortem
purgari ; dk , ut a panis hujufmodi releven­ Matrimonium, iliaque gratiam conferre,'
dt ex his Baptifmum, Continuationem, dc
tur , prodefle eis Fidelium vivorum fuffragia , Miflarum fcilicet Sacrificia > orationes · Ordinem iterari non polle.
Item Baptifmum elle neceffarium ad falu­
dc eleemofynas, dt alia pietatis officia, qu»
a fidelibus pro aliis fidelibus fieri confueve- tem, ac proinde ii mortis periculum immi­
neat, mox line ulla dilatione conferendum
runt. fecundum ecclelie inftituta; iliorum­
que animas, qui poft B.ptifma fufeeptum, elfe, Λ a quocunque » dt quandocumque
nullam omnino peccati maculam incurre- fub debita materia , forma , At Intentione
runt, illas etiam, que poft contraAam pec­ collarum elfe validum .
Irem Sacramenti matrimonii vinculum.,
cati maculam , vel in fuis corporibus, vel
ind'Ifolubile elle, At quamvis, r
propter
eifdem exut», funt purgat», in Calum mox
. s ...adul
... ­
recipi, dk intueri clare ipfum Deum Trinum, C terium, hxreiim , aut alias caufas' pedit indt Unum, ficuti eft, promeritorum tamen ter conjugés, thori dr cohabitation!,· fediverlitate, alium alio perfeAius ; illorunu paratio fieri, non tamen illis aliud matri­
monium contrahere fas elfe.
autem animas, qui in a Auali moutali pecca­
Item apoftolicas , dr cccleliafticis t,adi­
to, vel foin originali decedunt, mox in in­
tiones fufeipiendas efle, dt veneranda,. In­
fernum defceiidcre, panis tamendlfpatibus
dulgentiarum etiam poreilatem a Chrifto
puniendas.
·'
Item fanAam apoftolicam fedem a-Roma- in ecclefia reiiAam fuifle, iilarumque ufum
num pontificem in univerfum orbem tene­ Chriitiano.populo maxime lalutarem elle.
Pariter, qu* de peccato originali, <k jire Primatum , dk ipfuiq Romanum pontifi­
cem fucceflbrcm efle beati Petti principis ftificatione· de factorum liororum tam ve­
Apoflolorum · dt verum -Chrifti vicarium, teris , quam novi Tcftamenti Indice, & in­
totiufquc ecclefi» Caput, dt omnium Chri­ terpretatione, in prxdiAa Tridentini 1 y no­
ftianorum patrem , ac doAorem exiftere; do definita funt, fufeipio, dt profiteor .
Cetera
item
omnia
fufeipio,
ct ipfi io beato .Petro palcendl, reg-ndi, -.,ι.ι,
,,«<»
υ.„·ιι«
ι„ιν·(·ιν>,
w & profiteor,
nc gubernandi univerfalen .-cci&iam a Do-Dqu* recipit, dt profitetur fanAa P-omana
mino noftro Jefu Chrifto plenam poteftatem ecclefia, limulquecontraria omnia , At (chifmala
, & hcrefcs
ab eadera
eccle in dam­
• ·
traditam efle, quemadmodum etiam, ut ea~
u—r
‘
dem Florentina fynodus aflerir , in gcibs
natas, rejcAas, & anathematizatu ego pa­
oecumenicoium conciliprum, in facris ca­ ritet damno, reiieto t & anathematizo.
Infuper Romano pontifici Beati Petri
nonibus continetur^,
Item legalia veteris Teftamenti, feu Mo- Principis Apoft. fucceffori, ac Jefu Chrifti
faic* Legis ceremonias , facra facrificia, virear, veram obedientiam fpondeo,ac j-iro.
Hanc Fidem catholici ecclefi*, extra,,
Ar facramenta, Domino noftro Jefu Chrifto
adveniente, cclfalfe, dt poft promulgatum quam nciuo fulvus efle poteft , quam in pi*tcnri fponte profiteor, dc veraciter teneo,
Evangelium, fine pedeato obfervari notu
polfe. Ejufdem etiam legis veteris ciborum ea ani e m integram, dt inviolatam ufque ad ,
mundorum, dt immundorum differentiam ad extremu* vit* fpiritum,conftantiflime, Deo
carcmonialia pertinere, que'furgente Evan­ adjuvante, retinere, dc confiteri, atque a
meis fubditis, vei illis, quorum cura .d me
gelic tramierunt .
illam etiam apololorum prohibitionem, Emeo munere fpeAabit , teneiii, doceri, Ac
ab in,molatis fi nulacrorum , dt fanguinc, prvdicari, quantum in me erit, mc curata­
dk fuffocato illi tempori congruifle , ut le­ rum ·
Ego idem NM. fpondeo, voveo, Ar ju­
ter Jud»os , & Gentiles diflenfionis mate­
to ; lie m; Deus adjuvet, Ac h*c fanAa Dei
ria tolleretur. Cujus apoflolic» prohibitio­
ni· caufa ceflante, etiam ccffavit effeAus. cvangelia.
Quibus peraA is Seflio limitata eft ad ho­
Pariter veneror , dt fufeipio Tridentinam fynodum, dt profiteor qu» in ea «tle- ' ram decimam ante meridianam Sabbathi pro­
finita , dk declarata funt , dk préférai»· li me fequuturl,diei videlicet trigeiimx pri­
offerri Deo in mlfla verum, proprium, & ms mentis· & uni currentis·. Qus cum
‘
'
e
«b

*

A
1481

Concilium Ruthknorum.

14&2

.·IliuBriftinl, ac reverendis- publice emiferunt, manlbofque propriis io
A it wo
fimi domml Metropolitani haberi non po- ** inArumenro profeflioms Fidet nomina fua Anuo
Οη*··*Ι tucrit, dilatat^ eft ad
CnaisTt
-a diem
a.__ requestersr-----------Infer Ipferunt.
I7»o.
Die vero Jovis duodecima mentis, ft an­ 17x0.
SffMÜt
ni eorumdem, pro fynodo prwfentl petfo»
na liter advenient ad Civitatem Zamofcenie Dominica , qu· état prima men'll fem llluftriflimus· ft revercndiffimus domi·
Septembris juxta novum Kalendatlum, iwss Laurentius Drucki SokoJinshl archiepleodem anno, ooftquam in eadem ecclelia Ri
fcopus
­
Smolenfcen. Sever ien. ft c. Rites Gre­
tui G.*«cl uniti Zamofcen. congregati fue­ et' uniti, fucceflive d c decima quinta m<»·
runt , qui fynndo intcrede debebant , ft 4b fis ejufdem, profeflionem Fidei justa for­
eodem Illuftriflimo > ac reverendiflîmo domi­ mam recordata memori» Urbani Vili· pro
no archiepiCcooo Metropolitano celebrata-, orientalibus praferiptam , pariter lo mani­
fuit mitia ; llluftriflimui, ac reverendif- bus fuprad>Ai illuftrllfiml, ac reverendiflif&tnui dominus nunclus apoftolicus , ft ml domini nandi Apoflolici ac ptatidentie
Frwfidens fynodalii pramiflis iterum oratio­ clare, diflinAe, ac verbis dflprtis emitit,
nibus , ft Hymno Ktti Crttttr tf*c. juxta “ ipfamque formam hujusmodrprofcflionls a
Ritum, ft prxfcrlptum pontificalis Roma­ fe emiflo In fenarato folio fibi porreAam
ni, ad efFeAum, ut univeriisfa domino con- manu propria fubfcrlpfit .
5regatis conflare poflit de cabus fanA* ic­
StJJit QMrta»
it apoftolic* ia Bulla Caena Domini refer,
tatis, necnonde Immanitate, qua ecclelia
locafacra, ft religiofa gaudent, tum etiam
ΓΑ fe Martis ,qua erat decima feptima_.
de vitandis quibufdatn erroribus per fanAam U mentis Septembris justa novum Kafedem Apoftolicam fuper condemnaris; ac­ iendarium, eodem anno, congregatis he­
cedente fuper hoc confenfu Illuftriflimo· rum in eadem ecclefia Ritus Gr«ci unltl
rura, ac reverendiftimorurn dominorum Me* Zamofcen. iis, qui fynodo interefle debebant,
rropollta , ac epifcnporum prsfatorum , celebrataque ab illuftriflimo , ft reverendifmandavit e fuflgeftu
futgeftu publicari decreta , feu
fe
fimo domino Jofepho Levichi epifeopo ChetBullam Pontificiam dic Cxna Domini legi munii ft Betzenfi, Archimandrite Zidycfolitam ; Co.iftiturionem Gregorii XIV. die ty nenti mi fla' , prrlibatut illuftriflimus, ac
3Ü. Mii< anni 159t. editam de immunitate Qrcverendlflimus dominus nunclus apoftolicus,
•cclefiaftioa , ft refpcAivc conilitutioncm ft prefidens fynodalii
/nodalis Itidem pramiflis Oramoderni fanAlfliml domini noftriCiemenfis tionibus,
ft Hymno:Fem
. ____ ,___
Jymno: Firas Crearer ftr. jusjus­
pap* ejus nominis XI. Anno Incarnationis ta Ritum, ft prafcrlptnm pontificalis Ro­
Dominica 171). fex to Idus Septembris, mam ; urgente promotore fynodi IcAioncm
pontificatus fu* faQAitatis Anno XIII. edi­ aAorum , feu decretorum (ynodaiium , ea­
cam , qu» incipit : Unigenitus ftc. Quarum dem publice legi mandavit j prout clara?»
Îquidem conftitutionum apotlolicarum pro- ft intelligibili voce es fuggeftu leAa funt ,
eAione faAa , reliqui eccletiaftici tam fa­ de tenore tali, ut fcquitur.
cula res, quam regulares, qui in prima feflioDecreta fynodi provincialis provinde
ne profeflionem Fidet proflare non potue­ Rutfie, ritus Grcci uniti, prcfidenteHIurant moniti, ut ad eamdem proflandam ac­ ftriflimo, ac revercodiflimo domino, domino
cederent , ipfam jlftta formam fup.-rius ex­ Hieronymo Grimaldo archiepifcopo Edcflepretam in manibus memorati llluftriflimi, no nuncio apoftolico in regno Polonia, a
ft reverendiifi.u. domini nuncii apoflolici, fanAiflimo domino ooftro domino Clemcnte
ft prefideritis fynodalii emiferunt, fuaque D papa XI. necnon facra congregatione de
nomina inter ajKMum prxfentium, per me Propaganda
**--------- *?!*· Fide
'—■fpccialiter
··deputato‘ i ··diu
Notarium his fa aAis commixtim fuperius Luna XXVI. mentis Augufti inchoat* , aliis
relata, form* profelftonli fupradiA», ma·, veto fcquentibus diebus mentium ejufdem
nibus fuis fubfcripferunt .
Augufti, ft Septembris anno domini mllleQuibus peraAis foluta fuit Scflio ad diem fimo feptingentefimo vigefiino continuate 1
Sabbathi tepeimam ; fed cum hac die ob ac celcbratX ~Z*mofcii.
plurima negotia haberi non potuerit, de­
mum prorogata fuit ad diem Martis dcciTITULUS I.
rtutn teptimam mentis, ft anni currentium ·
Interea die Veneris fexta mentis Septem­
D» fidt Cetitlitt.
bris, eodem anno milletimo feptingentetiino vigefimo in loco publicis collationibus
AnAa bre fynodus, ur fides, quam in_.
fynodalibus defigbato fub tempus Ipchoan*
prima Sefltone profelfa eft, firmius ab
d* collationis perfonallter conilituti nobi­
omnibus teneatur, ac felicius, Deo adju­
les Stephanus Lafkoushi jacr» Regi* Ma- E vante propagetur, factorum canonum ve­
jeftatis fecretarius , notarius apollolicui , il Igi is inharendo, ftatuit, ut formulam,
fenior confraternitatis Stauropigian* Leo- qu*a fanAa Romana,ecclelia ( cujus exem­
polin. ft Joannes Czefnikoutni ab eadem plo prava omnis difeiplina profligatur) (a)
eonfritternitateddeputatus , una cum reli­ ad yaaw , «««r* Heceffe tfi t»avtatrr ctcltquit jam alias fupra infertis ecclefia(licis, Jiia , A- fa q»«
ffr , yai/aur ««·
a quibus profeffio emittenda defiderabatur, drear, tenfirvata tjl ea,
th
eamdem fic ut fupra preferipram in mani­ tjif trtJiti»: Ejufdemque fanA* Romane
bus llluftriflimi , ac reverendiflimi domini ecclefi* nomine a fanA* memori* Uibano
nuncii auoftolicl, ft prwfidcntfo fynodalii VIII. Crcci Ritus catholicis prsfcripta eft,

D

S

qu»

1

1483

Concilium Ruthenorum.

1484

“*
"■ 1
»■ quaque pro faciliori omnium captu In Un· . crementorum » five devotionis caufa acce·1*".
Anno guatn Vernaculam ver fa, dt typis mandata* dere, nb videatur aA>vam cum iis, qui foCaairri eft, omnes profiteri teneantur non folum ris funt, communionem habere; alias ordl- C**>tvr
II, ouor facrum cqnçlllum T rident Inum id nari i contra ipfot procedant, tamquam fo- *7®*
preftare jubet (e) · Proyitî fcilicetde be· fpeAos.
<a)
. neficiis quibufcumque curam Animarum baSanAa bare fynodus damnat, dt anathe­
bentibus in manibus ordinarii, five ipfiusof- matizat impiam , dt ubique reprobatam Phi­
'
fie lalla ; verum etiam reliqui omnes * qui· lippi heretim, omnlaque Ipfius Afieclarum
bus coôftitütione ( À ) fanA· memori· Pii horrenda dogmata, ac nomioatim ea, qua
rb) »».<· ,y· idipfum preferiptum eft» ii nimirum, fcquuntur.
Bellar.' quos promoveri contigerit ad epifeopatum
in manibus illuftriffini metropolitan!, ante
I.
b
confecrationem ; prout haAenuf obfervatum
(clo«. eft (r) rellgtofiffiml abbates, dt Archlman·
DiftinAc font rrium perfonarum divina­
v·» <#·/>♦- drit·,' antequam benedicantur juxta Ritum rum natur·.
orientalis ecclefi· ( d ) illi etiam, qui facris
*'"’**.
ordinibus Initiandi font ante ordinum fufee- 8
I I.
ptionem. (v) Ludimagiftri denique» ac alii
Trii. [rf. quicumque ad aliquos gradus In univerfita·
Non alia fuit ftatura corporis Chrifti in
»<. r»f. 't. tibus promovendi, in manibus, reverendiffi- utero Mari·, quam in Cruce.
4» Kifrrer. mi epifeopi. Prrtetea ftatuit, ut omnes
®"ί· *ι,ί· utriufque Ceint regularet camdem profeffioIII.
rd>pi
ne<n en,',,ere debeant in manibus ordina·
iK.Caad. ,i*>
alterius perfona ab ipfo defignanCruces argente· funt Illicita, quia CbrU
l,‘
* dc, intra tres mente·, a die promulgationis; ftus in ligno affixus expiravit.
(c Caere, pratentis fyoodi; ii vero, qui deinceps fi·
<■··»««· ve in virorum, five in mulierum monadeIV.
»>·
riis profefljoocm In ordine cmiffiiri font, non
espe&atp trium menfium fpatlo, camdem
Nullum eft Eucharifti·facramentum, nul­
Fidei profeffionem ftatim ac lo ordinem coo­ lum facrificium, quia jam funt antichrift)
ptabuntur , emittant, atque ita fervetur in tempora .
perpetuum.Quod fi per negligentlam id fa-C
cereomiterlnt, praterqnamquod gravis cui·
V.
p* rei centebuntur, reverend.ffimi epifeopi
fruAus ecclefiarum non faciant fyos , fed
Nullum eft facramentum poeni tentis, nec
eos reftituere teneantur . Religiofiffimi au­ Extremo UnAionis, nec ordinis.
tem Archimandrite, dr venerandi presbyte­
ri a beneficio, vel officio deponantur i ii
VI.
vero, quos poft hujufmodi confeffionem ,per·
Jutos, ac defertotes inconfutilemJefu ChnQuicumque baptizandus, io aquam non in»
iti tunicam fcindere compertum fuerit, fan- mergitur, Paganus eft.
A· tedi per Metropolitanum, fi epifeopi
fuerint ; Si vero monachi, aut presbyteri ad
VII.
locorum ordinarios deferantur gravitet pu­
niendi.
Signum Crucis integra manu expreflum
Quoniam tar/r trtiitur ei jeHitiem , te­ eft fignum Antichrifti.
lle Apoftolo ; are ««rea* tenftffi» jit ai f: D
letate ; neque ulla eft caufa, cur prohibea­
VIII.
mur aperte profiteri quod credimus ; ftatuit
ac decrevit fanAa fynodus, ut fymbolo Fi­
Libros non feriptos , fed impreffbs legere
dei , ubicumque Imprimetur in pollerum, nefas eft.
aut recitabitur, tam publice, quam privatim, addatur oarticulq ilia : Filiolae; qua
I X.
proceffio SanAt Spiritus a Patre, dt Filio
defignatur. Qui fecus facere per malitiam
Aqud benediAa non eft falutarfs ■
deprehenfus fuerit ad ordinarium tamquam
fufpeAus de fchismate deferatur.
X.
Eadem de caufa, Λ ad demonftrandanu
finceram membrorum cum Capite coojunMahometanorumFana, ac Synagogxju·
Alonem, cenluit etiam, ac prreepit, fub deorum font ccclefiis anreponendn .
poenis arbitrio ordinarii Infligendis, ut Ubi­
cumque in facris Dypcicis commemoratio E
XI.
Romani pontificis facienda élit, pretertim
vero tempore facrlficii mifl· in trandatione
Matrimonium contrahere non eft necefoblatorum, fiat claris, & expreffis verbis te> fed fat eft cum uxoribus conjunAiflime
qmbus alter , quam Romanus univerfalis vivere.
epifeopus defignari non poffit.
Quia vero gravlffimo cum animi doloio
Ptaterea nemini cujufcumque ftatus, dk intellexit virus hioc ferpere inter aliquos
cond'tionis fit , qu! catholicam Fidem pro- Cr«ci ritus Fideles, quos, dt ipfi latlni non­
feflus fuerit,, liceat ad extraneos pallores, numquam fovent ; ftatuit primum , ut ad de­
corumquc ecclefias. five fufcipicndoipm fa· pellendam tantam perniciem , imploretur

au-

1485

Concilium Ruthenorum

I486

auxilium,
auAotltas fanA t (edis. De in- . rnnibu* necefle «ft ad falutem» eique an. ——■
Anno de ferio Injunxit, ut ordlnatii procedant'
nunciando cum perfp'cultate fermonia vi. A««o
Cr atari contra fuos dicecefanos, quos vei hvrcfinu tla, a quibut declinare» et virtutes, qua* CwxrxTr
171·.
ipfam profiteri, vel heretic©* fovere com- feAari oportet ad evadendam poenam «terperttint, eofque non folunf removeant a nam » et cocleft era floriam confequeoconfortlocaterorum Fidelium; verum etiam damfr).
aliis ftarutis a jure , Ac Reipubilc* confti­
Ceterum «quia experientia compertum eft
tutionibus psenis coerceant, & deterreant ; laAe pot lut huic populo, quam folido c'bo ''
fi quis autem ex latini ritds Fidelibus talia opnt «lie, Ideo ftatuir, ur quilibet parochus
prafumpferit, deferatur ad propriumt ordi­ fingulis diebur dominici* poft evangelism, '
narium, cujus etit parte* fibi committas ad ac etiam alio opportuno tempore, quando
factotum canonum prefer! ptum diligenter populus frequentior erit In Ecclefia^ doce­
Implere . Quod fi Is negligentlor ( quod at ipfum qu* felre debet, ut falvut fiat ex
haud credibile eft) ac remifliot vifu* fue­ catecbifmo ; quem fi minut memoria tenebir
rit prrvli nmlbus humanitatis , ac fraterpreiegere notet it. Hanc autem adeo necefna chatitatis officiis, ad SanAiflimum defarlam ehriftian* doArin* explicationem pr·B fen* fynodu* per viro» ab ilJuftriffiroo Mcferatur.
Cum homines Ita fint ad malum propentropoliiano deputandos, componendam, iraprimendan.ac omnilaut parochis difttibuenfi, ut etiam iis rebus, qua ad Del gloria n
augendam, & religionem catholicam , libe· dam elle cenfuit.
ralefque artes diffundendas Inventa funt,
Si quia autem , cui animatum cura comnon fine magno animarum detrimento ali­
miffa eft, hoc officium non legitime impedi­
quando abutantur ; prafens fynodus veftigiis
tat pretermiferit, quoties negligent!* a de’
patrum facri concilii Tridentini inherent, cano loci conviAns fjerit, tones decem Floftatuit primo, ut libro» quosvis ad Philtra ,
renorum mslAa puniatur, applicanda ec­
exorcifmof, fuperftitiones , divinationem ,
clefi», cui prefucrit, pruterca ii negligenac magiam quoqnomodo fpeAante* >emo na crebiot erit, ac parochus tribus ni.nliamplius, fub poena excommunicationi* ipfo bus ab epifeopi monitione muneri fuo de­
faAo incurrende, retinere, ac legere pollit. fuerit, au officio fu fpendatur, aliifque poeDeinde prjpclplt ut nemo Impofterum line ni» arbitrio ordinarii pleA ttur .
approbatione, Ar licentia loci .ordinsrii li... cum
..._________
r_
Porro
nemo non ______
videat, quam ,_.
turpn
bros aliquos edere, arque imprimere, vel a.Cfir, fit periculofttm, fi qui exteri* praire,
finibus uhifmatlcorum ad no* inferre, ac viatnjue
’—
-falutr*
■
monftrare debent, eam ipfi
retinere audeat ,& prefumat. Ut surent hoc nefciant ; fd l Statuit fanAr fynodus , ut
periculum magi* avertatur, przfcribrtt, ut
prier» carhechHmum ad milruAionem polibri, qui jtm imprefli funt, ti corre&iooe
alter edatur cura, & ftudio ipiius il· *· f"*>4.
Indigeant, Ar corrigi poflint, corrigantur, luftriifi ni Metropoli,ani ad erudiendos Pa· l*Caeti».
& ipforum leAio tand'u fidelibus inhibea­
rocho- lingua vernacula, atque eis conftitur, donec fuerint correAi: fin mino* omni­ tuto certo, ac moletato pret*o diftribuatur.
no prohibeantur fub poenis excommunica­ Ne vero labor hic , ac ftudium inutile fit,
tionis tam contra legentes, & retinentes, fciant venerabiles parochi fe quater fingulis
quam contra inferentes in regnum abfqqe anns a viri*, q io* ordinari) deputaverint,
licentia ipiius loci ordinarii. Prohibet inf«. e»iminando< elfe, fuper illius leAionc,&
per fynodus venditioncn»,w<Sr diftraAionm eo- profeAu, gravitvrquc puniendos, fi négli­
rumdem librorum, qni line approbatione or­ gentes deprehenli fuerint.
dinarii haAcnut Impreili fuerunt, qooufque
_Noverint autem reverendiflimi epifeopi
non examinentur , fit approbentur. Eorum Dofficium
omcium pradicandi, inliruertdique populum
vero, qui j*m fob prvio for ta lié font, edr- ira ad parochos pertinere, ut *lioi,
'
quos potionem fufpendi jubet. Placuit tamen, ut luir Chnlfus attendere univerfo gregi f e)
,
miflalia, ritualia, breviaria , diurnalia, ac cjufinodi cura in primis commiffa fit; quapontificalia ab ordinariis approbari non pof- propter nifi faitem fedulo vigilent, fit dent
/>r «.
fint, nifi conformia fint editioni, quam (p. operam, ut pei parocho* , quo* fibi coadju,
nodus ipfa fieri juflerit, <St fanAa (edes pro· tores affumirnt, hacc'omnia diligenter, ac tefmu.
baver it.
fideliter adimpleantur , de ipforum manibus
au rnj* Jefu Chrifti Sanguine redemptas potiffim^u requirendas elle ·
TITULOS Π.

•De freiirt et inné wrki D'i,
tetbifma ittfiittcemio ·

Ca·

Dc Secrjieeeffe, eertiet^ite é»iiet»eflrett»ee .
Uu* fine fide impeffibilefit piacere Der»,
( « ) Fides aucvai çx auditu, auditus au f
UM in ecclefi 1 Del nihil fa’nAius, aut
tem per vrtbum Chrifti fh), quod porro
utilius , n iiil excellentius , aut cnagts
vc'bum ùne prxdic asione auditi non' p·Dlvnum habeatur', quam Sacramenta ad
reft , ptaindeque populum latet A finis, ad
humani generis falutem a Chrifto Οοηυηο
quem quifque creatus eft , At ratio cum af- inftituta , Parochus» vel quivis allu* facer­
(equendi idcirco fanAa hccSynodua (uber, dos, ad quem eorum adminiftratro pertines,
ut, venerabiles parochi populum fibi com- memln'llê in pruni* debet, fe SanAa traAamiffum diebus faitem dominicis, At fefti* fe.
rc, ac quovi* fere momento ad tam facrum
lemnibus, pro fuo, et Ipfius populi captu, ptlnifterium Implendum paratura fe efle opor-

G
lt,X. is.
(b)O.
r»nl· «u
*«■•<0.

TITULUS Ili.

pafcant verbo Dei, docendo qu* fcire ·-

C

tfte cum corpore, 00 commoditatem re- cur-

Concilium Ruthbnorum

Γ487
Anno
CnxiiTi

X710.

.

•

I488

currentium , tum fpfrltu , per vit* mandi- cipir, ut uno, eodemque Rituali, nihil ei
Λaddendo, ncc quidquam ex eo detrahendo
tiem, & honeftatem.

Akxj

Itaque quicumque frarochiale officium.· ecclefi* noftri Ritus utantur. Id autem Ri­ Cbkisti
1710.
exercuerint, in fuis Ecclefiis, quantum fieri tuale Illuftriffimus Metropolitanus compo­
poteft,, temper relideant, ut fidelibus fplrl- ni, & a-fanAa Sede approbatum imprimi,
tuali auxilio indigentibus prefto adelTe pof- ac diftribui «quo pretio, pro fuo Paftorali
fint, & fi confcil fibi fuerint alicujus mor­ ftudio curabit.
Cum in omnibus rebus ad picem, & tran­
talis peccati, facramenta adminiftrare non
audeant, nifi pratmitfa confellione, vel fal­ quillitatem confervandam , certus ordo Iit
tem fi copia confelfarii defuerit,elicito con­ conftitufbs , neque conveniat quemquam in
tritionis adu ; ne facramentum ipfi miniftro alienam melfem falcem immittere , fed unufin facrilegium vertatur. Sobrii omni tempo­ quifque fuper gregem libi creditum vigila­
re fint, ne fefe periculo exponant invalide, re debeat ; fanAa fynodus inhaerendo facro
vel faltem illicite facramentum adminiftran- Trid. conc ilio ( « ) d'iftiiAe ptxcipit ;ut nui,di -, intentionemque eliciant faciendi quod lus facerdos reliante periculo moi tis , & citra f 1 l s*f'
Chriftus jubet, « facit ecclefia ad majorem ncceffitatem extra limites fu* parochi*, aut
Dei gloriam, atque animarum falutem. In °
I etiam in fua parochia alienis parochians la v ’"·/
ipfo aAu adminiftrationls , omnis gravitas, tini potillimum ritus Sactanienraadminiftrare r</. «j,
& modeftia in vultu , At in verbis; omnis pr efumat , fine licentia proprii parochi .
mundities , nitor in veftibus , (St valis facris Qui fecus fecerit ab officio fufpendatur.
eluceant . Formam-Dcramenti diftinAe, & aliifque gravioribus poenis pleAatur, arbi­
devote eodem tempore proferant , quo ma- trio ordinarii.
tecta ab iis adhibetur, neque unam, vel al­
Tandem, quia temporis hujus calamitas
teram mutent, neque alterutram, vel du­ monet, ut aliquid dc adminiftratione Sacrabia', vel probabili umquam utantur, teliAa mentotum feviente pefte dicatur, precipir
certa, & tutiori,' namque hoc paAo letha- fanAa fynodus, ac decernit, ne parochi
lem culpam admitterent.
deferant fuas eccleiias ob periculum con.
Si quis autem ad ficramenta adminiftran- tagioals , fed apud iplas relideant eo
da vocatus vei officio fungi.tardaverit, vel
majori cum diligentia , quo gravior eft Ac
aliquid commiferit a fanAitate , & purita­ fiequentior fplrituali; Fidelium ticceflitas.
te fui minifterii alienum , graviter ab epi- Id autem alacrius prrftabuut , (i iniinenfam
fcopo puniatur ; graviffime vero, li quem Cillam charitatem confideraverint, qua Deus
iplius negligentia abfque Baptifmo , Iaera dilexit animas ipforum cur* conci editas,
Confcffione , facro Viatico, aut extrema-· exemplumque fibi imitandum propofuerinr,
Chrifti Domini Salvatoris , qui A-umnm pe
UnAione e vita migrare contigerit ·
Ut fideles majori cum pietate, «c reve­
rentia , uberiorique fiuflu facramenta fu·
S. î.
fcipiant , monet fynodus , ac magnopere
hortatur parochos, ur antea quam ea admini lirent , ipforum ufum , vim , efficaciam ,
De Bjftifme.
& quem ad finem a Domino Jcfu Chrifto
fuerunt inftituta , fideli populo, pro cujuf·
Erfuifum eft huic fané* fynodo, nemi­
que captu explicent , facraque .documenta
nem ignorare materiam facri Raptifmaex iis omnibus eruant, qu* ad mores reAe
tis, quod eft quali jrnua Chriftianr vit* ,
formandos pertineant .Quod potiflime oppor­ ac c*te<orum Sacramentorum fundamentum
tunum erit, tum in B.ptilmo, tevocando non aliam effe, quam
___ aquam
___ puram,
____ , St
_
in memoriam pr»fertium , quomodo & ipli D naturalem ; formam autem, in. prolationo
r ..... —I
renati , fanAatn illam Profetiiçnem emife- ‘hutu.n verborum, quibus
....
' h) utimur , con fb )€«Λ«
rint, cui confiffiem vitam ducere debent ; filter e ; iafiintur Jirv.t , «r/ firvn Dei
tum in admidBAtione Viatici, & extrema:
UnAionis , qJ1 tempore ex ipfo hominis Han(H · Amen. Verum quoniam intellexit,
merituri conlJ^Ru , major' in adtianubus nonnullos ter repetere diAioncm illam,
compunAio, dt attentio excitatur; ac ti»n. af«ru, & hec adhibere verba: infimatur
demin matrimonio, potita pr* oculis con­ firm Dei tu nomine Patrii Α·ηιη , m no­
trahentium rtovQicate vinculi, vi juiamentl mine Filii Arnen , m nomine Sftritur fenili
conjugalis, perjurii gravitate, ac profit in Amen ; ne aliqua inde oriatur otfcniio , ne­
timore Domini educand* neceffitate.
ve quifquam Videatur dum pertonas ita diLaudabilis , ac fanAa a primis ecclefi* ftingult, Trinitatem Etientic admit rete ; (c )
feculis fuit confuetodo in facramcotorum praecipit, ut nemo poAhac alia uratur for ( r ) dÿod
alu, Λadminiftratione , aliquas adhibere c*rcmo- ma , quam ca, qu« prrfcripta eft ,&ab Eu- dnani ar.
nlas , quibus eorum effcAus lignificantut, & genio IV. Summo pont ilice olim approba- Ifucbaot t»
populo quali Ab oculos ponuntur, ur exci-E m fuit ( V )
inn» imtetur ad rerum Divinarum contemplatio.
~
·in ejufdem Sacramenti...
Geicmoni*
admi- merhune ·
telle
, C··nem, has, quas a patribus noftris traditas, niftrarione null* adhibeantur, praeter cas,
& tranfmittendas ad pcfteros accepimus , que 3 maioribus nolitis intiiiut*, nobifque
cenluit fanAa fynodus , efle retinendus ; at­ tradite, in orientali ecclefia fetvat* fut
que, ne ulla in Divinorum peragendorum runt, ac in novo Rituali edendo exprimen­
C'·
ordine' fit confufio , aut difeordia &'c. ut tur , reliquas temere inriodiaAas, & in Ri­
omnes uno, eodemque inoffento pede ambu­ tualibus quibutdam lorfan fcnpias, aur im
lemus , atque idipfum dicamus omnes p<r- pretias prriens fynodus reficiendas omnino
fcdi in eodem (cnlu, atque fententia j pr*· elle decernit P*.

P

I

1489

Concilium Ruthenorum

1490

Parochi funt ordinarii Bapriftnatis mini- , tigcrunt·. λDoccantque
.
parochi cognationem
Ammo
ftri, vel ab iis delegati facerdotes. Incafu . fpidtualem
r--1—qu* matrimonium impedit, dt Anno
CnxisTi
tamen neceflitatls, non modo facerdos , vel dirimit
"
' , hoc nomine contrahi inter fufci- Cmxisti
1720 diaconus . fed etiam laicus , Ac mulier ba­ plentes ex baptifnn, At confirmatione, ac 1750.
ptizare poteft. Qyamdbrem fanA* fynodo baptiza turn « baptizatique Pat rem, Jr Ma­
attente confideranti quantopere Sacramen­ trem tantum . Quod fi plures baptifmo in­
tum iftud id falutem necetfarium eft, vifum terfuerint > Parochus antequam ad lllud
fuit monete, & hortari parocho* omnes, conferendum accedat, diligenter ab ii», ad
ut plebem, ac prvfertitn obftetrlcea femi­ quos fpeâabit, feifeitetur, quem .vel quos
na s doceant. quid quid «ft necefle ad hoc Sa­ elegerint, ut baptiaatum ex facro Fonto
cramentum non folum licite , fed etiam va­ fuicipiant, ut inter eoa tantum. quot defilide adminifttandum , ne contingat ipforum
naverint , cognatio contraAa jntelliganegligentia , ut parvuli minime renati ex tur, Ceteri vero pro Teftibus habeantur,
aqua, & Spiritu fanAo non intrent in Re­ quamquam ipfumroet baptiza tum tetige­
gnum Cœlorum. Ceterum noverint, fi re­ rint ( k ).
cens natus infans , aut etiam adultus, ab
-Licebit
--— nquidem
—.... rparochis
-.
quemadmodum...in
extraordinario tniniftro baptlzàtus mortis ° orientali ecclefia ad h«c ufquc tempora-.
Imminentis periculum evaferlt,ad ecclefiam ipfis licuit oleum Catechumenorum conficedeferendum efle, ut fact* cxretnoni» adhi­ re , fed unufquifque eorum caveat diligcntiflime, ne oleum olivarum ad illud conficien­
beantur .
Quod fi prudens dubium fubfit Infantem dum fibi defit. Qui autem a decanis Ipfo ca­
non fuifle bapthatum, ex conditionis for­ rere comperti fuerint , ad epifeopos defe­
mula baptizatur : Si tfi beftiuitat firvtu rantur graviter puniendi.
Tanta eucharifti* facramenro veneratio
Dei H· iterum «ea buftizetur , A· fi nm/mm
ejf kaftizmtue ffiefrixetur Αύ, Idipfum fiat, debita eft , ut infantis recens baptizati lin­
?|uando infans expolitus appenfum <~<>llo guam Chrifti Sanguine Intingendi confuecriptam habet, qpo baptizat ut significa­ tpdineiK a.ntiquiflimam , St haAenus In cctur, /k tamen re diligenter perquilita.adhuc eccfcfi» <<umtaxat orientali retentam, cenfeat tancta fynodus, rfle tollendam, dum­
dubium eft, utrum baprizatus fuerit ?
Si acciderit, ut ritus noftri presbyter in­ modo id ime fcandalo f.eii poifit.
Denique librum
habeant .parochi .peculiafantem latini ritus, vel neceflitate impel_ ..
lente vel proprio parocho permittente, bapti-C tem pu- Baptifmo, in quod doferibant nozaverit ; praecipit S. fynodus, ut ipfi Sacramen. mina, ac cognomina patris, & matris in­
tum confirmationis non conferat, fed leAo e- fantis baptizati, necnon patrini, ac mstrivangelio, a reliquis facris ceremoniis abftl- n* , diemque, Ac annum coilati baptiiini,
finno Ego N
neat, nomenque baptizati, ut infra preferi- hoc oaAo: Dit Menft
ptumerit,in librum baptizatorum referat, dt feroebut etrltfin N. keff/aevi N. filium N.
reltimonium de baptifmo a fe collate ad pa- N. legitimarum Conjugem·, Herum Jie Pe·
tochum larinum infantis mittat, ut libro trini fuerunt N. N. r«*deMq«e baftizetum-.
baptizatorum illius ecclefi* pariter inferi- confirmavi . Pa/nnur fuit W. Quod fi parbi poflit. Si fecus fecerit, graviter pania- tus illegitimus fuerit, feribarur; befiixmm
bnftizevi
tur arbitrio epifeopi .
N.
H. »x
tx incertit
incertit perentikut
perentikut netum
netum :: nifi
nifi parenparenQuamquam facris canonibus tam pridem tes ipfi partum pro fuo agnofeant, velintprohibitum iit parochis, ne conferant ba- que nominarim exprimi. Hunc autem librum
pflfmum in aulis, cameris , aut alus priva- quilibet relinquere teneatur fuo fucceflbri,
£ .
tis domibus, excepto cafu neCeflitatis : f e ) itautt perpetuo maneat apud «cclcfiam
«cclefiam ; fi feratio tamen , i conftitutio clymaris ‘nos Deu» per parochos
parochus ipfos faAum fuerit
fuerit,, tnulmulBajv. *
inducit, ut tàntifper cum ipforum infan-. Aentur poena aliqua pecuniaria , aliifque ar­
tium , tum miniftrorum gratia a legum ri- bittio ordinarii.
ordinariigore declinemus . Quare fanAa fynodus pr»cipit fub poenis arbitrio ordinarii, ut fi in­
fans natus fuerit in loco, ubi ecclefia parocbialis lita eft, ad ecclefiam omnjno de­
Dt Coetfireintiont.
feratur : Sin minus liberum fit parochis ac­
cedere ad domos privatas tempore hyemis,
Aeramentum Confirmationis a Chrifto
quia aliquando ex diftantia locorum , fri­
goris , temporumque inclementia infantis
Domino inflitutum, quod parochi in-.
vita in diferimen adduci poflet.
Orientali ecclefia extraordinario Jute. Ac
Unumdumtaxar patrinum , & unam rha- delegata ab epifeopo facultate, ex apo­
trinam pro baptifmo, ac unum patrinum, ftolic* fedis difpenfatlone ftatim poft baptifvel unam matrinam pro confimationis Sa­ Bium admlniftrare folent in genere vifibilicramento parochi admittant , quos nove- £um fignaculorum , SacrofanAuro eft , ut iprint ita efle Fidei myfteriorum gnaros, ut fe
' baptifmus
‘
r ' eft
« ·.
( c) illudJ que ~~
nc&ts
iterare,
eos, quos e baptifmo fufeeperint , vel in_ propterea quod indelebilem charaAerem in (e) *·"
r*«r».
confirmatione tenuerint, prxeeptis, & mo­ anima imprimit.
Sacrum Chrifma ex oleo, quod nltorenu
,ot‘
ribus Chriftianis imbuere, partefque fibiimpofitas adimplere poflint. Quamobrem ad­ fignificat confeienti*. & balfamo, quod omittendi non funt Infideles , Hcretici , doretn fignificat bon* fam* per epifcopuiru,
Ctltl.
Schifmatici, Excommunicari , nondum ba- benedlAo , ( i) materia eft remota hujus
/»
ptirati , publice criminofi , infames , amen- Sacramenti. Quare fi quid aromatum, aut p.r.w·
aliorum liquorum fragranti* caufa additurt"-, &. qu pubertatis annos nondum at
CoeeiZ General. Tom. XXXV
Bbbbb
di,i·

g

ί. II.

S

1491'

Concilium Ruthenorum.

1492,

diligantlffime curandum eft, ut maxima pars .in honorem Deipar* , aliorumque Sa nA οAnno chriOnati* femper fit oleum baffamo mix- Arum, pro confccratis haberi non poflint, fi Ammo
Chiisti
C··»*· tum.
“ ~ In ‘ipfa
-------*’ .»»·.
vero—Confirmandi
UnAione , deflt jn Sacerdote intentio ea* confccrandi;
Π». qu* eft materia proxima, ftrvetur ritu*, Quia tamen fchffmatici , aliique nonnulli >7>o.
quem haAenu» ecclefia noftra fervavit .
putant ea* confecrari non oportere, idque
Forma, quam probata, & fchifmate ipfo in pluribu* Miffalibus notatum eft : fanAa
antiquiora laudant Euchologia, h«c eft : fynodus ftatuit, ac decernit, ut impofterum
Signeraient Joai Sfiritat Sani. /fwru : ea- omnino confecrari debeant, ac in ipfius po­
que femel dumtaxat fimul cum Ipfa unAio- puli communionem dlftribtti.
Et fi apud Orientales perpetuo fervata-.
ne proferri debet. Quoniam vero in non­
nulli* libri* Leopoli editi* infbripta eft for­ fuerit, & nunc etiam fervetur confuetudo
ma diverfa ab ea, qua Ecclefia utitur, nem­ admittendi infantes. At pueros rationis ex­
pe : Signacula*, * donnai Soirttat Senili. pertes ad Sacram Euchariftiam, qu* fem­
Cenfuit fynodus hujufmodi lioro* vei corri­
per fuit tamquam cibus , Λ potus fpirituagendo* effe ab ordinarii* , vel fupprimen- Jis, quo in Chrifto renati, viam hanc fplritualem alere , confortare ., dt- conferva re
dos .
Epifeopi quotannis in Caena Domini tan- B poffunt : Cum tamen certum fit. parvulos
tum Chrifmatis conficiant, quantum uniu* ufu
' rationi* carentes nulla neceflitate
~...............
obli­
anni* fpatio confirmandorum neceflitas po­ gari ad facramentalem Euchariftl* commu­
ilu Ia re poterit. ConfeAum vero parochi aut nionem, liquident in illa *tate amittere non
per fe Ipfo*. aut per decanos ab epifeopo potuerunt gratiam acquifitam per lavacrum
accipiant : eoque accepto, veteri non utan­ Baptifmi ;(r ) fanAa fynodus ftatuit ob reve­ (C) Tri<i.
tur i fed hujus reliquias in mundo lapide , rentiam tanto Sacramento debitam , ut ii
aut latere decenter comburant, cinerefque pofthac ad facram Communionem , fi ea
in Sacrarium projiciant.
privari fine fcandalo poflint, non ante ad­
Cum autem Sacrum Oleum poftbquanu mittantur , quam Ipfo* diligenter examina­
benediAum eft, non fit limplex, v nudum tos, & inllruAos, ejus *tatis, dt diferetiounguentum, fed Chrifti Charifma, & Spiri­ ni* effe compertum fuerit , ut dijudicare
tu* SanAi prvfentla Divinitatis illius effe- poflint Corpus Chrifti.
Aivum.utait Divus Cyrillu* HierofolymiUfum , fi quibus in locis adhuc viget ,
tanus (e) idcirco cavendum eft, ne ulli ir- confecrandi majorem hoftiam , feria quinta
reverenti* exponatur) neque in vitreis, te-CCoen* Domini· eamque fanguine Dominico
ftaceis, aut cupreis, fed in argentei* , aut imbuendi) Λ confervendi per totum annum,
ftannei* vafculis, & in decenti eccleii* lo­ ut inde diftribuatur pro infirmis, fanAa fy­
co, nunquam vero in privati* edibus affer- nodus graviflimis rationibus mota, fublatum
vetur. Qui fecu* fecerit, puniatur muIAa omnino efle voluit . Crterum pro infirmi*
pecuniaria eccleii* applicanda, aliifque pce· parochi confecrent particulas panis, eafque
ni» arbitrio ordinarii.
finguli* 0A0 diebus, aut faltem quindecim
renovent , graviflime puniendi , fi fecus fe­
S. III.
cerint .
Porro quotiefeumque facra Euchariftia ad
De Eutberiflia.
infirmos deferenda eft , fi domus ipforum
non longe ab ecclefia diftat, deferatur pu­
Um materia huju* Sacramenti in ecclef- blice per Sacerdotes induto* facri* veftibu*,
fia Orientali fit folus panis triticeus dt referatur cum omni reverentia, & timo­
(b)Kagtn, fermentatu*, & vinum de vitere(b)
> acdiflricandelis femper acccnfi* . Quod fi
n. ia De. dle prccipit SanAa fynodu*, ut Sacerdotes lD*groti domus longius diftat a loco, ubi fita
non alium* panem , nec vinum adhibeant eft parochiail* ecclefia , liceat parochis ,
fub poenis fufpenfioni* a Divinis, amotioni* facram communionem occulte deferre in ali­
a beneficio, aliifque arbitrio epifeopi mfli- quo decenti vafculo vel argenteo, vel ftan5end is· Pntllaret autem, ut quilihet lacer­ oeo, huic tantum ufui fpecialiter deftinato,
os panem conficeret in fuis' «dibus, ne, fi ita tamen , ut fecum candela* faltem habe­
forte coematur, prefertim apud Judros, ant, & ftoiam , quibus Euchariftiam *grout f«pe contifigit, aliquid admixtum habe­ to porreAuri utantur ; pariter puniendi ar­
at, quod Sacramentum faltem illicitum red­ bitrio epifeopi, fi contra fecerint ( d ). ( d ) r,a,
dat .
Statuit preterea fanAa fynodus ad augen- iF- c.eff.
Diligenter etiam cavendum, ne vinum , dum cultum erga venerabile facramentum
quod ex uvis expreffum efle debet, vel aci­ Corpori* Chrifti, ut parvula cochlearia, Sc
dum fit, vel corruptum , aut aliis liquori- pyxide* , ubi argente* effe non poffunt,
.
bus, quod apud Jud*os poti dime accidit , ftannec faltem effe omnino debeant, atque
i "
mixtum.
Formam vero Consecrationis
’
.
pani* ut retineantur clauf* in Ciborio magni Alu·.. u:.
. t, .Hoc
_a tft
r,------------J "tari»,
e cujus confpeAu in ecclefiis, qu*
in his
verbis:
Cerfat
netam, quod
E
d»re «aiir freagttar : Et Confecrationis Ca­ fufficlentibu* proventibus inftruA* funt ,
licis ; Hic ιβ Seagait attar novi Ttflamtn- lampades perpetuo ardeant ; in Muprrioriti, qai fro vobir , 4- aialtit ia reautfioatai bus vero, faltem diebus fertis , & Domini­
peccator am effaatlitar : contineri , profitetur ci* , a mincipio ufque ad finem miff* .
fanAa fÿoodus, prout univerfalis ecclefia
Ne allcuju* fcandaii, aut infami* detur
dudum in facro Florentino Concilio profef- occafio, facra Eucharlftia Aneganda non
fa eft.
eft peccatori Indigno ob pecntum aliquod
Quamquam particule panis, qu* ponun­ fecretum, prrferfim fi eju* notitiam facertur, dc offeruntur circa hoftiam faccrdoti*, do* communicans cx confeflione ipfius pec-

C

1493

Concilium Ruthinoaum .

1494

catoris Euchariftiam publice petentis habue- .eus facere, aut aliquam irreverentiam erga
"
Sacramentum admittes* aufi Anno
Cwuran rit. H*retic< autem , fchlfmatlci, excorn- tam auguftum
17*0. municati, InterdiAi, publica criminoft, ma. fuerint. Jubet quoque, ut altaria, map­ 17*0.
ttifefte Infames, uti etiam itaeretrlces , pu­ pas, urceolos, facras veftes, ac ornamen­
blici concnbinarii, ufurarii magni, fertile- ta ecclefi*, cum omni, qua decet, paritafi, & alii id generis publico facinorofi ho­ te, & munditie confervent.Corporalia mu­
mines, ad hajus Sacramenti perceptionem ad- lieribus abluenda non tradant, fed ipfi fre­
. %
mittendi non funt, juxta Chrifti prcceptum; quenter purgent ; antiqua vero,& ufu confutnpta apud fe non retineant , fed ad deca­
r. si.vadi MtHtt ^drt Seefin» ttvtknt (<)·
nos ferant, iique ad epifeopos, ut combu­
rantur . Mappas etiam , & facras veftes
comburant, nec in prophanum ufum con­
S. IV.
vertant , fi fuerint ita lacerat», ut neque
referciri, neque utiles ecclefi* efle poflint.
Dr ttltirettMt nufliruui.
Altaria etiam poft peraAum facrificium te­
aliqua
tegant, ne
immunditiem
Ametfi panem tum atymum.tum fer- la
------.........................
—---------------- cbntra--------mentatum legitimam efle materiam prO " hant. Atque h»c omnia decani obfervari·
Sacramento conficiendo fanAa fynodus affir­ diiigentet curent , dk fi quos négligen­
mat ,dt credit ; tamen quia certum eft tes , vel reos invenerint ad ordinarios pro
quemque teneri hac in re morem, & ritum fuo munere deferant.
Illud autem, potiffime ftatuendum cenfuit
lu* ecclefi» fervare. Idcirco ftatuit, ut facerdotibus noftri ritus non liceat in azymo fanAa fynodus , ut mapp* altarium tripli­
confecrare, fitb poenis, quibus ecclefia la­ ces fint, vel una fimplex , altera duplica­
tina fuis inhibet, ne pane fet mentito uti ta, & omnes ex lino, atque ut inter duas
(b) Cap. debeant; officii fcilicet, & beneficii priva­ inferiores, it tertiam fuperiorem ponatur anro. itr.if- tione. (k) . Illud etiam fynodus proniben- timirtale : fuper iifdem vero mappis, dr antimiflale fuppofitum extendatur corporale ;
brur.itif·. dum cenfuit facerdotibus , ne quis particu■ ··-- |at_an;ia fe confecratas audeat mittere ad quod omnes impofterum facerdotel adhibe­
r.QM.iB· ecclefiam latinam ; ut ibidem a latino pref- re debebunt, ut majori cum munditie, ac
bytero in vino ab ipfo confecrato intinA* decentia facrificium conficiatur , dt antidirtribuantur populo ritus Gr»ci : graviflime miflate non ita facile continua attreAatione
. Si quis
duos a prafenpuniendus, fi fecus fecerit.
C teretur. CSiteretur
quis autem
poftautem
duos apoft
prafenCum ab ipfis apoftolorum temporibus fuif- tis fynodi publicatione, menfes, huk decrese appareat loca fpecialirer deputata, quo to
· ■haud■ paruifle,
— ac corporalia , dc map­
Fideles facra myfteria celebraturi, accede­ pas haud prepararte compertus fuerit; mulrent : (c) hinc facri canones fapientiflime dam florenorum quinquaginta fubeat, qui­
prohibuerunt, ne in privatis «dibus confi­ bus. emantur corporalia , dc alia , qu* ne*
certaria erunt altati ecclefi* , cui pnrfuerit.
(d)La^l- cerentur . ( ii. ) Quare hac fanAa fynodus
π>Χμι·. ipforum vefligiis inhxrens, diftriAe preci pit
Quamquam ufus fpongiarum ad abfterfub poena fufpenfionis a divinis, ne quis fa­ gendam patenam antiquus Iit in noftri ri­
cerdos divinum hoc facrificium extra eccle­ tus ecclefia, illum tamen omnino abrogan­
fiam , vel oratoria ad divinum dumtaxat dum cenfuit fanAa fynodus, digitoquo.
prout in latina ecclefia patenam abftergi
ta cultum deftinata, & confecrata, feu benecfitir.Mif. diAa peragat fine licentia fui ordinarii,( t ) jubet; ne fpongiis in his regionibus, non
( e ) Trid. quam porro licentiam ordinarii non ita fil· bene, ut alibi folet, preparatis, aliquid
l»t. tit.
cj|e * nec fine ro--na caufa concedant.
adhereat cx pane confecrato, ac SanAiffiStatuit preterea fanAa fynodus , ut ituDmum Chrifti Corpus periculo irreverenti»
preparatione mifl» , feu Proskomidia com­ exponatur.
Prohibet fynodus , ne fiant genuftexiones,
mixtio aqu» cum vino per alium non fiat,
quam per ipfam faccrdotsm, neque in vaf- feu capitii inclinationes dum transfertur
culo aliquo feparato. fed in ipfo calice im­ panis oblationis a minori ad majus altare
mediate ante miflam cftlvo tempore ; hye- pro confervatione, tempore offertorii ; pr»·
mali vero in ipfa miffa, fub hymnum Che- cepitque parochis , ut populum hac de re
rubicum; Proskomidlam vero, five pr*pa- moneant , ne periculo idololatric expo,
rationem ad milfam quifque faciat facris in­ natur.
Pernicfofiffimum effet ecclefi*, peflimique
dutus veil ibus, & immediate ante miflam,
& in eadem ecclefia, in qua eft celebra­ exempli Fidelibus , fi vagabundi facerdoturus .
tes, dr clerici ad divina in qualibet eccleQuoniam moderatus ,& ecclefiafticus cor­ fia celebranda indiferiminatim admitteren­
poris cuitus index eft interioris animi, pre­ tur ; namque inde fieret, ut fceleratifljmi ,
fer pietatem, & compunAlonem tanto my- dr perditiffimi homines in fanAa involare
. .,
fterio dignam , injungit omnibus presby- Beaque polluere portent. Idcirco facris cano­
tent fanAa fynodus, ut facrum celebraturi, bus
»fepiflime
—
prefcriptum fuit » ut nemo
non fordid's, fed mundis , modeftifque ve- peregrinus, nemo ignotus , nemo alien* <f> c·*'·
ftibus utantur. Infuÿq*. iifdeht pr*cipit,ut diaecefit clericus fine lireris commendatitiis
fanAiflimum Eucharifti* Sacramentum in pl­ fui epifeopi admittatur f/J.Sanâa fynodus c,,
aide argentea, vel faltem ftannea femper hos canones obfervari volens. Cevere pr»confervent, atque hanc in Tabernaculo de­ cipit, ne ullus omnino facerdos tam regu »«■ f. ,t.
center ornato bene claufo, & ita aptato, laris , quam fccularis , nam Latini, quam S"*’· d*
m
ut inde commode depromi poffit, collocent, Gr»ci ritus recipiatur ad celebrationem mifgraviflime puniendi arbitrio ordinarii, (i fe- (c. & admioillrationem Sacramentorum fi.
B bbbb a
fine

T

1495

Concilium Ruthenorum.

1496

ne litetis commendatitlls. five teftimonia- . niftrationem nece flirtas efle ( F) declarat.
Anno libus proprii epifeopi eo (altem anno con- A Cum autem ecclefia alias definiverit, ma­ Αμνό
Cutini
ceffis. Qui fecus fecerint, puniantur poena teriam hujus Sacramenti in aAibus poeniten17*0. fufpenftools a Divinis per tres menfes, aliif­ tis ; (t ) eofdemque aAus In tres partes di- ΐ7»ο·
ftingui, contritionem fcilicet de peccatis
que arbitrio ordinarii.
Uniformitas cxtemonlarum cum omni mo- commiflis, cum propoli to non peccandi de ,
extero,
oris confeflionem , qua poeniten,
deftia, devotione, & gravitate ab omnibus
fervetur, tam in miflis cantatis, quam in omnia peccata, quorum poft diligens exa
ledis, quarum frequens ufus omnibus facer- men meminit, atque circumdandas, qux eo ri·.
<<i) Dr.
-dotibus commendatur. Pro eadem uniformi­ rum fpecicm vel mutant, vel notabiliter (C
tate in ceremoniis fervanda juxta novum aggravant, facerdoti exponit, ac tandem
rituale edendum praecipit fanAa fynodus de­ fttisfaAionem , qux tum pro prxteritorom f't jy*r.
canis, ut de ceremoniis in vintationibus vindiAa peccatorum , tum ut inpofterum ab TrM. rr/r.
lis caveatur, imponitur ; monet SanAa fyfuis Interrogent, dt inftruant ignaros .
parochos, ceterofque, quibus anima·
*'
1
Inhibet fanAa fynodus gravem ob cau· nodus
fam, dt abrogat toletatam in orientali ec- rum cura incumbit,
mcumoir, ut de*
oc Ids
ms omnibus,
ommous, alianclefia confuetudinem ad confecratas Calicis B ifque ad pcenitentix facramentum neceflariis
fpecles, aquam tepidam effundendi poft con- populum inftruant, dt étudiant, ut is cum
Deo reconciliatus, feu Au m hujus (aeramen­
fecratloncm, ante communionem.
In honorem tanti Sacramenti quilibet fa­ ti percipiat .
Quia vero fanAa fynodus Intellexit Sa­
cerdos celebrare volens , tenetur fut> pec­
cato mortali efle jejunos jejunio naturali, cramentum adeo neceffarium non tam fxhoc eft ab ipfa media noAe nhil per mo­ pe, quam optaret a Fidelibus fufeipi, hudum cibi, aut potus deglutiens, multo ma­ jusque graviffimi mali binas potiffimum efle
gis jejunus a culpa, ne indigne manducans, caufas , jejunium fcilicet triduanum eidem
dt bibens Corpus, & Sanguinem Chrifti, ju- Sacramento premittendum . & fatisfaAionem In Wm« Caaaaibtir proferiptam , qux
diciutn fibi manducet , dt bibat.
Denique quia plures elecmofynas, quam- quamvis graviflima fir, & pro publicis dum­
vis exigu* fint, a pluribus accipere non taxat peccatis flatuta , ramena Confeff*·
licet, & uno tantum facrificio cunAis fa- riis paffrin injungi foler pernitentibus ; ccn.
tisfacere ; prxeipit fanAa fynodus facerdo» fuit monendum elle populum, ut ter faltem
tibus omnibus tum fecularibus
annis , prout in Orientali eccleiia ftafecularibus,, tum regu-Cquot
regu­
laribus, ut accepta aliqua eleemofyna miliam tutumefl,in Refurredione fcilicpt Domini
Celebrent pro eo dumtaxat, qui illam con- ( quo tempore fub poena excommunicationis
tulit ,fi conflat, hac intentione datam fuif- id facere tenetur : ) in dormitione Deipa­
fe. Cum vero eleemofyna offertur, fi nimis ra , dc in Chrifti Nativitate ad facramconexigua fit, quxrant aperte de intentione fclGonem , Divinique Corporis participatio­
offerentis, qui, fi voluerit, ut miffa folum nem accedat. Ne autem fideles previa cor­
pro (e celebretur , aut fatisfaciant , aut poris caftigatione deterriti ab hoc Sacra­
eleemofynam refaisant. Caveant aurem, ne mento fufeipiendo abftineant ; fciant, jeju­
deftipendio miflarum ita licitari videantur, nium quamquam laudabile fit, non efle neac fi de re quapiam prophana 'ageretur, ceffario premittendum ad integritatem Con­
fciantque voluntarias efle Fidelium religio- fe flionis. Prererea noverint Sacerdotes haud
fas oblationes, non rerum divinarum pre­ expedire, ut deinceps fequantur difciplinam
tium.
Mono-Canonum, live poenitcntialium Regu­
Illud denique pro miffa Parochial· ftaru- larum, qu* pro publicis plerumque peccapet
----- _.r._ funt
'
-- fatisfaAionibus
'
c
endum cenfuit SanAa fynodus , ut hora cer- Dti’ compofit*
, in
,( ac
ta determinetur pro majori parochianorum poenitentiis imponendis, fed fibi licere pro
commodo. Illas autem generaliter ftatuit fuo arbitrio, ac prudentia determinare,
inchoari debere faltem ante meridiem , ex- quid pro peccatorum ratione, ac perfonaceptis vigiliis Nativitatis Chrifti, At Epi·. rum qualitate conveniar.
phani*,die Jovis, & Sabb.ithi mijoris hebIpli presbyteri‘frequenter confitendo alterdomad*.
utrum peccata fua, fideles non folum ver­
bo, fed etiam exemplo inftruant, dt accen­
dant , feque antequam facrum celebrent ,
f. V.
diligenter probent , ne indigne ad mentam
De Pitaitemia.
,
Domini accedant. Quod fi confcii fibi fue/
tint alicujus mortalis peccati , fciant fe
Ujus sacramenti, quoili, qui ab aece- non pofle, quamtumvls fibi contriti videanpta juftificationis gratia
grati per peccatum tur , Sacrificium Mille Deo offerre abfque
exciderunt ( « ) juftificari rurfps
>flint,forpol
prxmifla facramentali confeflione.· urgente
(·) TrM
Ja obfervari E «utem celebrandi neceffirate, fi copia con___
____
______
mam haAenus in Rutheni
ecclefia
• lâf. falftam retineri, SanAa fynodus jubet, quam fefforis ipfis defuerit poft peraAum abfque
confiftere profitetur in ii» tantum verbis , confeflione facramentali facrificium , quam­
quibus facerdos quali judex fupra poeniten- primum poterinr, confiteantur tem conftitutus utitur, fcilicet: Ege tbfil·
Si quis facerdos poenitentia confeflionem
VO r* ab tumba r ftccatit itu : Ceteras vero aut verbis aut fignis, conditionem , locum ,
preces, que vel promittuntur, vel fubfe- tempus, vel aliam circumflantium ligniitquuntur laudabiles elfe, ac retinendas ad i- cando, feu a(io quovis modo revelare aufus
pfius tamen forme efléntiam nequaquam fpe- fuerit, non folum deponatur ab officio faAarc, neque ad iplius Sacramenti admi- ccrdotali, verum etiam ad agendam perpe.
tuam

H

1497

Concilium Ruthknorum

1498

datas poenitendam In arAum monafterium .
Porro quod ad forma» attinet, ea fer­
detrudatur .
A vetur ubique, qu» haAenus in ufu fuit* βι
CitftitTi
Caveant etiam facerdotes (Ub gravlflimis eft in ecclefia Orientali hilÿa verbit expreti* :
17x0
panis arbitrio ordinarii, ne plurium fimul, (t) Stuff» Pair Meiitt tultjiir tuimarum ,
fed unius cujufque feparatim confeflione» à twtinm, uui Filium tuum Demain·—
excipiant*, ne altero alterius audiente peccara figillum confeflionis violetur, & fame
proximi cum adftantium fcandalo dettaha-

nr

Cirxisri

1720.

tarfartt, A- tuite in/freiitti, ^ut dttiut·

Qui parochialem ecclefiam non obtinent, tur, A· vivtjftt ilium ftr gretiem Cb'ifli
etiamfi regularet fuerint * confeflione* ne tut, frttibur Stufftffttet Deutiuet utftrrt Dti
audiant, fine epifeopi approbatione . Qpl Grueirittr , finiferqua Virginie Merit,
contra fecerint, eos ipfo faAo fanAa fyno­ amnium Stuffarum tuarum ; quit tu et faut
dus excommunicationis panam fubirc de­ omutum turutiauum, Drue uafftr, A- Itbi
cernit .
~
glarium ref'trimut, turn uuire ni ta Filia tu» ,
Denique, quia rainlme dubitandum eft, lbr
tr toufubtiuuitaii'
cemfiebfftntiffi Sftritu Î
Stuff», nutet, A·
quin cafuum refervatio majorum criminum B fi»fer
.
.., α ia ,fittulu
‘ fietulan
' ’"m. .fmau. Hue
horrorem fidelium mentibus incutiat, cofque autem forma, ut juxta prxceptum D.Ja­
ab lis committendis abfterreat ; idcirco pra­ cobi facerdotes orent* ungente* eum in No­
ter illos, qui fummo Pontifici refervati funt, mine Domini, jungatur unAioni lingularum
eos, quos expedire noverint, ordinarii fibi partium, tamquam materi» proxime hujus
refervent , ac lingulis anni* promulgent , Sacramenti. atque ita verba proferantur *
prafertim fi alios pro fua prudentia vel ad­ ut corum pronunciatio non ante inchoetur ,
diderint, vel fubtraxerint. Caveant tamen, nec finiatur, quam ipfa unAio. UnAio ve­
ne refervationes ita multiplicentur, ut ex ro applicetur oculis > auribus, naribut.ori,
eorum multiplicatione auAoritas ipfarum vi- & manibus , ’quinque fcilicet fenfibui hu­
icfcat , neve facultate* abfolvendl ita re- mani corporis, nec non peAori, unde exeunt
fttingantur, ut ii, qui in graviora crimina prave cogitatione* , ac pedibus denique , qui
lapfi (upt, a falutari confeflionis remedio, In via peccatorum deterunt, prout hsAenus
feu ex penuria facerdotum facultatem ha­ obfervatum fuit.
bentium , feu ex viarum longitudine
„ ____ , ac
Qpamquam in Graea ecclefia receptum
I »·) Syuai. fumpruum neceflitate (u) retrahi polftnt. Cfuerit, prout aliquando eriam in Latina, ut
cafu* omne* fummo ponpon­ feptem facerdotes iifque,deficientibus ,tres
Confcflarii vero cafus
tifici, & epifeopi* refervato*, feriptot apud 'faltem advocarentur ad miniftrandum hoc
f1---------; —
y:J per ------rr------------------------------, , iique--------------te uhabeant
ne quid
incutiam
lib·
ft- Sacramentum
omnes Ac ----materiant.
Culta tes allumant*.
*
fubniiniftrarent, & formam proferrent; fciant
autem paftores plures ea de caufa adhiberi
(olito* facerdotes* tum ob reverentiam ejufVI.
dem, ac grati» copiam, quam confert, tum
plurium (acutiorum, preces eflisAum factaDe Euirtm» üuff'wn».
menti coadjuvent. ( ei) Qua de caufa fanAa
Acra infirmorum unAio apud Marcunu* fynodus ftatueodum cenfet, ut fi feptem, (ijo.
quidem infinuata, per Jacobum autem aut tres facerdotes haberi commode noru Tbam.tik.
Apoftolum, & Fratrem Domini fidelibuspoflint, unus, qui tortus ccdchu perfonam ♦·"err.
commendata, & promulgata, facraiuentum gerit, dk cuius virtute hoc facramentum- ···*-»«/·
eft novi teftamenti a dement illimo Redcm- perficitur, illud conferat, ac infirmo mi(b)caeuil- ptore noftro inftitutum ( b ) ut quo tempore I
Pr»terea cum cxremonl» extreme unAiorid./cp. adverfarius nofter fuc verfuti* nervos ad
no* perdendos vehementius intendit, fir· nis in ecclefia Graea longiflimc fint, prafertim fi plures facerdotes adhibeantur ; esemlifimo prcfidlo nos communiret.
Ejus materia eft oleum, cuju* benedicendi remoni* vero , ac facri ritus propter fapoteftatem , multi* ab hinc fccuhs in Ori- cramenta, non Sacrameqta propter ritus ,
entail ecclefia lacerdotibus conceflam, pt«- & ceremonias inftituta fint ; ne Fidele* confen· fynodus nequaquam adimendam elle exi- ftituti in articulo mortis, hoc adeo falutifoftimavlt. Cum autem ejufdem ecclefi* di- ro facramento ex defeAu temporis pri­
fclplina prxfcrlbat, ut quidquid Sacri olei ventur: ftatuit, ut tum unus dumtaxat fa­
poft unAionem infirmi fupetfuctit, comburi cerdos illud miniftret, ac pretete* jubet
debeat, neque ad alios ufus adhiberi , aut deferibi novum ritum, in quo longiores ora­
pro altero infirmo atfetvari ; caveant paro­ tiones, cvangelia, cpiftol» omittantur , qui
chi , ne fibi materia pro facramento admi- tamen lu eorum dumtaxat unAione idniniftrando, oleum fcilicet olivarum aliquan­ bcantur ,quo* io extremi, laborare comperdo defit, graviter ab epifeopo puniendi, fi E tum fuerit.
Caveant Sacerdotn, ne, vei fi,nis pror<n eo negligence* fuerint. Ccnfuic ramen SSynodus plures, fi eadem In domo fimul pe- fu*, vel nulla per c io(a i(lfirnurate labo,
riculofe egrotaverinr, uti etiam graflanto rant ibus* hoc lacramonium miniftrtnt* fcipefte, Crero eodem oleo inungere licitum ef­ antque infirmos ipfos, fi pon fufeeptam utvfe , ac proinde quemlibet facctdotem habe­ Aioncm convaluerint, aut convaluilfe vi­
te debere vafeuium vel argenteum, vel ftan- deantur, quoties porte*, in idem vit» dlfcti»enm, huic dumtaxat ufui deftinatum, in- men inciderint, toties hujus façrl menti fub
i-tetutr.
quo illud decenter benedici, & in his t»n- fidio juvari pofle ( t).

S

.

tum cafibu* retineri poflit.

Et quia Satanas infidians cale aeco filio
aucn

v»«.

1499

«

Concilium Ruthenorum.

1500

— --------- rum Dei, multos flmpllccs, qulnimo dk In- . fynodus inherent veftlgils tum antiquorum ,
Ammo teliigentes firpe a Sacramento extreme un·Λ tum recent forum canonum, ftatuit, ut nui- A*«o
CMaisTi ftlonls abfterret faUa hac fuggeftionu, quod 'Ius omninp fubditos etiam proprios, five
«7*omortem corporis acceleret ; Weo folers pa- archiepifcopus,
“ "
five
' epifeopus ordinarepof- I"*
7“
SO*■
rochus quemlibet infirmum pr*monere, dk fit In aliena dioecefi fine licentia Joci ordi­
docere debet, hoc facramentum a Domino narii (À) quamquam vei locus fit cxem- .
inftitutnm non folum ad anim* (u J allevia- ptus, vel ordinans monafterium aliquod, bo(s)CmmM. tioftem In angoribus mortis, dk ejus falu- na vei refideotiam in eadcito Dioecefi pof- JVγ,ΰ,'η.
Trid./af. tem t
dim
infirmi corporis fanita- fideat . SI fecus faAum fuerit, epifeopus Ipfe />/.«.<«/
·* "P* *' tem, fi hoc faluti anime expedierit, confe- ab exercitio pontificalium, ordinati vero ab f.ittrf.
quendam, prout Ipfa forma fupranotata ec- exercitio ordinum fint ipfo jure fufpenfi.
defie Gr«c* demonftrat.
In propria vero dioecefi neminem promo­
vere pariter audeat aliene dioecefis fubdltum, fine licentia , ac literis DlmiffbrialiS.VII.
bus fui fuperioris, epifeopi fcilicet, tam
De fatrit ardinotionibut.
originis, quam domicilii, juxta ConftitutioQUoniam in nonnullis'ad fanAam fidenj *' nem a S- M. Innocentio XJI., qu* incipit :
recenter converti dioecefibus inva- Spetalatartt , hac de re editam, adis fyno' luit quedam praxis > in collatione daiibus inferendam, dk fub poenis in eadem
minorum oralnum, dlverfaab illa, qu* per­ conftitutione tam contra ordinantem, quam
petuo fervata fuit, dk adhuc in ecclefia Gre­ contra ordinatum prrfcriptis . Ceterum,
cs fervatur, tanquarn perfcAe continens quod attinet ad regulares, fervari juflit de­
Clementis yiU., quo conftitutum
omnia ordinibus minoribus neceflaria, ma- cretum
1
teriam, fcilicet, confiftentem in manuum eft, Ipforum fuperiores porfi fuis fubditis,
impofitionc, ac formam, Λ quidem quoad ?|ui proditi qualitatibus requifitis ordines
IrAoratum, iis comprehenfam verbis Do·
ufeipere voluerint , dimifibrias concedere
miae Dear emarpetear , elige Aeae famu­ ad epifeopum diioecefanum illius monafterii,v
lum renat, faaOtfita eam, A· digaare, at in cujos familia ab iis, ad quos pertinent,
eam omai pradeatie é· iattlltfla dtviaeram regulares ipfi ad ordines promovendi, poli­
verboram taoram frrjitiit leffioaem , toefbr· ti fuerint * Quod fi dloecefanus abfuerit,
vtdt
veodo eam
ears ia
i· vita tatuttltn
iaaaatalata : Quo
Qu vero dimiflorias dingere poflint ad quemcumquc
ad Acolytatum
Acolytatum,, Oftiariatumdk fub3iacona-Calium'eptAopum
fubâi
, dum tamen dk caufam.,
. _his lverbis
:. —u·.
------- --: Ta
J·—domine
·■ tum,
cxpreffam
in-exprimant, ex qua dloecefanus ordinatio­
tnlpatum illam <» a«Mr>ar tonferVe, é· Da­ nem habere nop poteft, & ab epifeopo,qui
ma t toe dttarem ditir ere , fanüi Tempii tai Ordines contulerit, examinentur circa do-'
fortbar afiartt & Tabernatali gloria tarn Atinam, dk Ipfi fuperiores non diflulerint
internam attendere tonetde, + vtlet alivem de induftria conceflionem dimiflorlalium in
id tempus, quodloecefanusabfuturuseffet ,
vel ordinationes habere non poflet.
A* fynodo, ut illa, qu* recens per Pe­
Cum ab Apoftolo moneantur epifeopi, ne
trum Mohyta Metropolitam In Ruffia Schis­ manus cito cuiquam imponant, ut non com­
maticum, contra Euchologia antiquiffima, municent peccatis alienis, (r ) Ot nihil aliud
& contra normam etiamnum in Grccfa ufi- revera fit, cito manus imponere , quam ut Tbirnai. J.
tatam invefta fuit, e medio tollatur ,eaque ait fanAus Leo(d J ante «tatem maturita­
in novo rituali, qua antiqui Gr»ci a fi funt, tis, ante tempus examinis, ante meritum ( d) tpi».
reftituatur.
____ experientiam difciplin* facerlaboris,.ante
Cum vero in collatione diaconatus , dk D dotalem honorem t ribuere ; unde Telle Dipresbyteratus fequens forma in ecclefia O- vo Chryfoftomo (») ipfi ordinantes parti­
rientali a primeva Fidel Catholic* inftitu- cipes efficiuntur eorum omnium, qu* fic
tione viguerit ; Divina gratia , yar«r Temper ordinatus peccaverit ; merito a facris ca·
infirma tarai, A· ea ,<fu* défont, adimplet ; nonlbus , ac pnrdpue * S. Tridentioo Con­
promovet N. devotiffimatm ftiiiinvua ia cilio pnrfcriptum eft, ut ordinarii exaAifdiatonam- vei N. devoiiffimam diatonum ia fime probent vitam, mores, doArinam,
prtibyterum , at venial fuper earn gratia fan- aliafque ordinandorum qualitates , prluffliffimi Jbiritut, deurecemur pro t» : placuit quam ad manum impofitionem deveniant
fanA* iynodo, ut h*c inviolabiliter ferve­ (f)· Quapropter fanAa fynodus hanc adeo
tur. Illud etiam ftatuendum cenfult, ne dia­ iKceflariam ecclefi* difciplinam confervari, ( f) 3'f
cono in presbyterum promovendo hoftia, ac promoveri cupiens decernit , ac preci- *5·
- '■ Jiut a nonnullis foiet non confecrata trada­ pit, ut ptvtet Tneologum epifcopalem, dk ’*'**
tur, fed ea confecrata efle debeat, dk in officialem, qui examini interefie debebunt,
manibus presbyteri commtati poft fraAio- eligant epifeopi certos examinatores, viros
nem panis,
Immediate ante ipfius fum- E prudentes, perii
xitos divin* legis, ac in ecptionem.Enim vero hoc efle conformius an- clefiaftlcis
fonAi
-------------- ----liooibus exercitatos, quibus
tiqu*dlfciplin* evincunt tum vetera Eucho- tam grave munus committi poffit ; iique^
logia, tum verba , quibus epifeopus in tra­ penes cathedram refideant, ac juramentum
ditione hujus panis, uti foiet, dk debet, preflent de officio fideliter exercendo. Quia
ac Infuper magis conducit ad munditiem, vero fanAa fynodus jubet, ut epifeopi eos
qua fanAi(fimum Chrifti corpus confici, ac dumtaxat facris initient -ordinibus, quos ipfi
traAari debet.
examinatores ad tantum mlnifterium im­
Porro quod attinet ad mi ni ft ros Cacrarnm plendum Idoneos efle judicaverint ; caveant
Ordinatio num, fcilicet, epifeoposj fanAa hi, nc fpc aliqua , praemio, metu, aut
alio

igoi

Concilium Ruthbnorum.

igoi

alio atteeiu
affeAu dueti
duAi,, vei
vel reliciendum
reiiciundom approappro· . dando fuerit declaratu* idoneus ad eiaaiio
—
Anno bent, vui approbandum relidant ; fed gra-A men , nedum ab ordine, veram etiam ab Λ··»·ο
Cbbisti viter, prudenter, mature deliberent, re- Ipfo folemni examine reficiatur.
Cmkhti
17*0.. Aumque judicium ferant, ne quem vei indi­
Si vero qui* idoneus repertu* fuerit, vk
gnum obtrudendo, vel dignum arcendo, De­ fum eft fanAa fynodo prohibere «ne contra
um, ejufque ecclefiam gravi injuria afficiant, ecclefia Graea morem antiquiflimum, nui·
ac pro ratione cuip» caftlgarl mereantur- Bxa- li* fervatis interftititis ipfi ordines conferan­
minatore* autem diligenter Inveftigent, & ex­ tur « fed prater IcAoratum, ac fubdiacopendant genu*, perfonam, ctatem, inftltutio· natum, qui conferri potuerant eadem ordi­
nem,more*,doctrinam ,& fidem ordinando­ natione, & die, inter fubdiaconatum, &
rum ; quorum honeftas, ac probitat, quara- diaconatum decem die*, itemque decem in­
. quam in orientali ecclefia comprobata efle de- ter diaconatum, & facerdotlum Interpo­
**·>.*«/. ' heret teftimonio confeflarii : (e) tamen fan- nantur ; ut hoc paAo, ea, qua fieri poteft,
ac quoufque a fanAa fede aliud
Pr<». a». A· fynodu», fi hujufmodi confuetudo aficu- ratione,....
·«£- ··!(> M vigeat, eam abrogandam omnino cen- prrfcriptum non fuerit, in his Regionibus
β. 8·β. t. fuit, facrofque concilii Tridentini canone* B fervetur difciplina facrorum canonum, qulad hanc rem pertinente* ubique obfervari ® bu» faoAiffi oe prafcrlptum fuit, ut nemo
jubet
:u-*· .
promoveretur, qui prius probatus non ef­
Illi qui ad ordine* affumendi erunt, per fet in mlnifterlo minorum ordinum, ac diduos'menfe* ante ordinationem fufeipien- gnu* exiftimatu*, qui ad altiores ascendedam, adeant loci illius decanum, qui no­ tet (dj.
Nullu*-praterea facularis ordinetur, qui 1
mina Ipforum, ac preces recipiat, eaque
ftatim ad ordinarium, vel ipfius officialem non habeat titulum perpetuum fufficientis
deferat, ordinarius autem, aut parocho lo- ecclefia , alioquin ille ab exercitio ordinum ί·ί· Sj.r*
d , In quo promovendus verfari folet, aut fufpenfus fit( t ); epifeopus vero, qui ma J
alteri , cui magi* expedire videbitur, com­ nus fcienter impofuit, aid alimenta tenea­
mittat , ut nominibus eorum, qui promove­ tur erga ordinatum (f)·
Quia moftruofum eft , quod una ecclefia
ri volunt, publice in ecclefia Inter miflarum folemnia propofitis, de ipforum ordi­ plure* habeat reAores , ficut plures maritos
nandorum natalibus, artate , moribus, ac una uxor;(g) inhibet propterea fanAa^
vita Inquirere Inter populum valeat, & li- fynodus,
w
, ne
... plures
r______
ad __
unam _______
ecclefiam or- < B »«/·
teras teftimoniales peraA* a fe inquifitio- Cdinentur , nifi vel qua coadjutores , fuppoficonfenfu
coadjuti,
ac necelfitate
eccle
nis, vel claofa* ordinando tradat ad epi- to
*------'~~r--------------------------**-*------‘* ­
.
fcopum deferendas, vel ipfe ad ordinarium, fi·, vel qua vicarii pro arbitrio epifcopi,
f* feu ‘m,w
trafmittatf b ).
ubi ita numerofus eft populus, ut divinis
j7d» Jt»/i
Poft examen vit», ac morum, alterum peragendi* parochus non fufficiat , atque
* inftituatur coram epifeopo fuper doArina, proventu* eccidi* funt adeo pingues , ut ii*
ac peritia ordinandorum, viteque ecclefia- etiam vicarius commode fuftentari poffit.
ftic» ratione , ne de iis merito dici poflit, Si qui* autem qua vicarius his prafuppofi?juod quia fcientiam repulerunt , repulit tis conditionibus , ad aliquam ecclefiam or­
unt, ne Dei facerdotio fungerentur (r ); il- dinatus fuerit, ita ipfias obicquio adftriAus
*. ' ' lud autem quamquam in examinatorunu fit, ut Illam amplius dimittere non .poflit
prudenti*, ac judicio politum Ut ; potiffi- fine confenfu ordinarii, .qui manu» ipn im­
me tamen verfari debet fuperSacramentis, pofuit ; alioquin ab ordinum exequutione
reAaque eorum adminiftratione, aliifqutL·, perpetuo fufpenfus fit ( b ).
.
Quamquam in ii* , qui ad clerum aflu mi f". Trl^·
parochialibus officii*, ut inde appareat ordinando* muneri fuo fatisfacere poffe, fi ve-D debènt, non genus ’inslpiciendum , fed diHnt. SÎ quis autem vel illlteratum , vel pra- gnitas,
----- dc habilitas examinanda fit ; ( t )
( i ) Sf
vi* moribus Imbutum ad ordine* promove­ prsftaret tamen, ut c* fervis glebae, five.,
rit, fufpenfus fit ab ordinum collatione per subdit is, vel nunquam, vel raro eligerentur .
annum : indigne vero promotu* ordinem fi­ (k) St quando autem etiam fervus , aut
bi collatum exercere nequaquam poffit, Subditu* dignus vifus fuerit qui promovea­ t k ) Cof.
quoufque fufficienter eruditu* non fuerit, tur, SanAa fynodus ftatuit, ne id fiat, nifi
aut fefe correxerit.
Dominus consenferit, ac eos, filios, filial
Ut autem promovendi ad facro* ordine* que eorum liberaverit, atque a fervitio emi
majori cum pre paratione, ac deliberatio­ ferit · ( I ) Ne vero cuipiam molefti* fieri
ne, magno, & Angelicis humeris formidan­ deinde poflit , liberatio , live dimiflio in_ 'M B*.
do , oneri fe fupponant ; prccipit fanAa fy­ fcrlpto detur, aAifque Caftrenfibus, live Panodu*, ut nullus omnino ordinati poffit, qui latinatut, live diftriAus illius, in quo con­
non manferit fpatio fex hebdomadarum pe­ tinetur ecclefia, inferatur.
nes cathedram, quo temporia intervallo,
___ ____________________________
Illud
etiam (latuendum cenfu't SanAa fyAc fplrituali* exerciti* fubdlreAorc ab epi-B nodus , ut omnes epifcopi habeant peculiafcopo conflit uendo in loco aliquo * fecula- rem librum, in quo deferibafur nomen, co­
ribus remoto abfolvat per decem die*, Ac gnomen, patria , ztas, beneficium, feu ti­
erudiatur ante examen coram epifeopo , ac tulus ordinatorum , dies denique, menfis , &
ceteris examinatoribus fubeundum fuper iis, annus collatorum ordinum, ex coque ordiqu»
pertinent
ad facrum
minifterlum
, quod
.
.
—
-,
---natis teftimonlales tradantur, in quibus ipr‘
. · non ...··.
aflumet‘ . ·Is autem
, qui
habebit a dire- fe etiam titulus exprimatur :( «* j ipfe vero
i
--«··
—­ liber Cujuf jn fonte nomen cujuslibet epi /
Aore, quem epifeopus probaverit,
teftimo
nium de abfolutis fpiritua libus exercitiis , fcopi inferiptum erit, in Canccllarla epif- ** r,,i·
ncqde ejufdem direAoris judicio in fcripfts copali perpetuo aflervetur , fuccefforibu* **··
tradendus.
Qui-

1503
Anmo

CuanTt

. T .
A/ »* r
4,

,r/a-

1

Concilium Ruthenorum.

1504

Quicumque ex noftris fuerit ab Exoticis, ftulerit. Alioquin fi qui, facerdos illos fetβτ fchifmaticis paftorlbu* ordinatus, perpe- Aens admlferlt, non folum amoveatur a be- Γ„β(ίτ,
tuo maneat fufpenfu* ab exercitio colla to- neficio, perpetuoque fufpendatur ab ordlrum ordinum. Nemo «ero ex alienis admit- ne; verum ellam detrudatur ad carcerea ,
'
latur . nifi ejurato fchifmate, dt faAa fidei & aliis poenia arbitrio epifeopi puniatur ·
Ur autam parocho meliu, innotefeat, an
profeffione ,· de qua in prima Seflione aAuos
hcc, vel ali· huiufmodi matrimonium con*
•ft.
Noverint vero unlverfi > illegitimos, »ta- trahendum impediant, non audeat afliftere,
tem a SanAo Tridentino concilio pt»fcri- ac fponfos copulare, nili tribu· denunciaptam non habente,, Neophyto,, bigamos, tionibus , in ecclefia parochial!, inter mif­
infigniter deformes, corpore viriato·, mor­ farum folemnla preraiflis tribui continuit
bo comitiali laborantes, criminofo,, infa­ feftivis diebus. Quod fi matrimonium con­
mes, u furar io, manifeilos, fufpenfos, Inter- trahere volentes lunt divetfarom parochia­
diAos, excommunicatos , latrones, caupo­ rum i porochua unius ad marrlmonil foienes , rudes, St ignaros, gulc, dt ebrietati mniaationem non procedat , nili & omne*
, » obligato*
deditos, peregrino·, dt ignotos,
obligaro* proclamation·, in ecclefia fua fecerit, nui*
lu mque intellexit canonicum impedimentum,
ratiocinii, publicis, neque eos,, qui (leva B lumque
exercuerunt, aut aliquem denuociarunt fe- dt fimiliter parochum alterius omnes tres
quuta poena,vel mutilation*, aliofque id ge proclamattones feciffe , & nullum canoni­
nu, quibufeumquecanonicis impedimentis ir­ cum impedimeutum denunclatum fu life ex
retitos , dr obnoxios ad facro, ordine, ad­ teftimonio cjufdem parochi certo cognove­
mittendo, non efle abfque legitima difpen- rit . Illud etiam addendum cenfuit fanA··1
fatione, ubi ea opes fuerit, vel nifi alias fynodus, quod fi matrimonium conrraAurl
in parochi*, in qua fixa eft moderna eo­
habiles, & idoneos fete reddiderint.
rum habitatio , brevem moram traxerint,
it* ut ibidem non fint fatis noti , quamvis
$. VIII.
ibidem matrimonio jungi poflint , tamen in
parochia, in qua prius habitarunt, ubi v*.
Dr Met'tawue.
rifimiliu* eft homines fclre, utrum fponfi
Uoniam ritus adminfflrandi hoc facra- aliquo impedimento teneantur, denunciation
menrum In noftra ecclelia idem pro- nes omnes omnino fiant. Qui Ibcus fecerit
pemodum eft , qui in ecclefia La tina, C fine difpenfatione, vel llcenri* ordinarii ex
proindeque nulla corrëAione, aut mutatio- graviffima tantum caufa, dc raro conce­
ne Indiget ; non Hccbit parochis a recepta denda , fufpendaruc ab' officio per trien.
nium, ac alias etiam puniatur, prout epi­
forma recedere («)■
(b) Tru
Cum autem ecclefia proprius facramento- feopus judicaverit (i).
Eo vero minus parochus prcftjmat conjun pg·
t'
rum fit locus; pracipit fanAa fynodus, ne
’
qui* facerdos in domibus privatorum fine gere vagos , Ignotas, St exteros homines,
exprefla Ordinari! licentia quemquam in^. quo majus eft ia iis polygamie periculum.
Quapropter fi agitur de matrimonio exte­
matrimonium conjungat.
Acceffuri fideles ad hoc magnum 'Sacra­ rorum, non admittantur ad matrimonium ,
mentum, quod eft in Chrifto, dt ecclefia, neque publicentur Denunciattones, nili prxnon admittantur a parochis, nifi priu, fci- vio teftium examine, conftiterit de libero
ant omnino Orationem Dominicam , Saluta­ ipforum ftatu pçr teftimomum ordinario­
tionem Evangelicam, Symbolum Fidei, pr*· rum, In quorum Dieecelibus refpeAive mo­
cepta Decalogi, feptem capitalia peccata, ram traxerunt , live advena fine , five in
ac errera Fidei myfteria ad falutem omni-D hoc Rejgno nati, dt educari, cum ad hu­
no necrfiiria. Moneantur etiam contrahere jufmodi cfleAum pro exteris habeantur . Si
volentes, ut non accedant juxta antiquifli- v«ro agitur de perfonit prorfus a Regno
mum Gtcc* ecclefi* morem, nifi confefli, extraneis , qu* nullibi certum , ac fixum
•c facra communione refeAi, ut uberior domicilium habuerint, ac de ipforum ftatu
liberos, neque fidem ordinariorum, neque
fic ejusdem fscratncnti etfeAus dtgraria.
Ceterum fi quis non habuerit cratem le­ telles afferre valeant, tales quidem omnino
gitimam , vir fciiicet, decimumquartum an­ a parochi* conjungi non poflint, nifi pr*num completum, foemina veto duodeci­ vio («ramento de ftatu libero in manibus
mum. Si qui, mulierem rapuetlt, etiam vo­ ordinarii, vel ex ipfius cotntnillîone, in ma­
lentem; fi quis confanguineus, affinis, aut nibus decani, feu proto presbyteri praftancognatus in gradu prohibito; fi qui, mu­ do(r). Si quis autem faifbm jura fle comper- (c)
lierem, qua cum nubere vult, polluit ante tus fuerit, .ac polygamiara admifille ; tradatur d>· « s.
per adulterium, fidefqu* inter utrumque in- Curi* faculati pro rei gravitate puniendusParochus non audeat ad matrimonium reterceflit tunc temporis de contrahendo inter
lllov , quos confiât aliquando vel .7· "i,*"’
fe matrimonio, aut etiam in vitam defunAi geipere
i
conjugis aliquid alter ex ipfi, machinatus uxorem, vel maritum habuilfe , nifi cerro
eft , altero (ciente, conlentiente, vel con- prhbctur illorum mors vel per telles , vel
fulente, fi quis fponfalia folemniter contra­ alia, legitimas probatione, ab ordinariis re­
xit cum foror* uxoris, aut uxor cum fra­ cipiendas, ac pr*via ipforum Ordinariorum
tre mariti. Si quis denique alio canonico licentia , ac teftimonio. Si fecus fecerit ,
impedimento teneatur ; nullatenus admitta­ •moveatur a Beneficio , ac alias arbitrio
tur ad contrahendum, nifi difpenfationem epifeopi puniatur. Errorem ilium inter ru­
ab eo , a quo concedi poteft, obrinuerir, diores etiam parocho, fere communem, quod
aut alia, difficultatem , fi qua detinetur, fu-. poll difceflum unius conjugis , Sc per to­
tum

1505

Concilium Ruthinokum .

1506

turn (cprenniura non comparent!*, liberum . ra , patrem coeleftem glorificenr. Non eAnno fit altet i nubere; caveant, & deteftenrur .- ' nim fieri poteft , ut n , qui a lebui f*culi in ΑΜΝΟ
Si nullum Igitur, hia fervat i» fervandu, aitiorem fublati locum ( t ) tamquam Specu­ 1710.
17»9«
leteAum fuerit Impedimentum , fponfos , lum a reliquia confpkiuntur, ut fumant,
ooflquam fuerint eccleliam Ingredi, lingil- quod imitemur; Subditor fuo» inftruant, At
(e)«,wd.
latim , ac Specialiter parochus Interroget ; ad ecclelia fticam difciplinam ampleAendam,
Utrum venerint libera fua voluntate, At a ac retinendam excitent, li ipti fefe non Cjm··. j.
nullo coaAl ad contrahendum inter te Ma­ prnbeant exemplum bonorum opeium, qua
calidiora funt, quant verba , Ac quibu* pietrimonium? dt utrumuue affirmative rcfpoiidentem moneat de iodUTolubili ejuldem vin­ mua docetur, quam voce. Itaque veh.-menculo , de juramenti conjugalis » ac fidei- ter hortatur, ur quod exteri» , pr*fcrtlm
Servande obligatione, ac periurii gravita­ vero parochi», aiiifauc ecclefialt'ci», qui
te, de prolis reAe educande neceflitate ; eia cooperantur in falutem animarum pro
reAa vir* , ac officii ratione preferipeum
ac tandem conjungat in nomine Domini.
Cum autein liber , Λ plenus confenffis eft. ipii primi éxequantur . ac vitam inftiad matrimonium pottihme requiratur ; fciant tuere pergant eplfcopali munere, quampatres, tutores, domini, aliique fub quo- " maxime dignam · fobrlain, Scilicet, moderuin pore Itare, ac jurodiAionc contraAurl ftaro, continentem, frugalem, · luxu, 8t
degunt, (i quovis modo, vel eos coegerint, fallu remotam> a turpi lucro alienam , in
ur contrahant, vel etiam parochum , ut af- pauperet liberalem, in facra JeAione, St
tiftat, non premilfit proclam itionibus, aut oratione aftiduam ; fanAam denique, Λ lrreprehenlibilem, ut ejus cite deCet, qui ct
obalanre impedimento , non lolutn poenam
anathematis ipfo farto incurrere ob violen­ teri» corrigendi» pr*poiitus eft , (d) ne de <d)D. pM.
tiam Sacramento illitam, f a) verum etiam iut aliquando dicatur: 4· aZ/rçaur aarrr I·,
(a) Trii. exCOTlmlinicauoneni paper relervatain, ob grato*, & m bameeaf bomieum tmfomtei ;
s* f' me,em Chrifto Domini quoquo modo i neuf- < Jigttt entem Ju» nolunt ea mevere (f J.
r’ *
fum. Parochos autem hortatur lanAa fyno­
1 I T U L U S V.
dus-, ut renitendo potellatlbus > & iis, qui
potiunt corpus occidere, non faciant ani­
mam luam ptetualiorem, quàm facrorum ca­
nonum nbfervantiain. ·
Um Metropolitanus refpeAu fuorum-,
Tandem petaAis omnibus iis, qu* ad Rj- 1
fuffraganeorurn pallor lit, ac dicatur,
tum, Ac admlniftrationem huju» Sacramen­
ti pertinent, notet parochus diligenter diem, (/> v°'lu® nomine mediatam totiu» Ptovinmentem, dc annum, ac nomina ,
cogno­ ci* curato gerat (g j Sedulo curare debet, 11) ’"»·».
*·
mina tam conjuguai, quam teftium, qui ade­ ut eorum defethis, li qui funt in admini
/,*4*’’
runt ; ptetereaque diftintfc exprimat, fi de- ftrattone Jiotcelir ipfe fuppleat, eoa officii
nunciationes aliquas omifir. aut in privatis fui paterne moneat, ac etiam ad illud re- eftfi.
Ae obeundum aliquanto
cogat,, aaut ad fe- Stic··,·,
aliquarwio cogat
cdibus celebravit ex licentia epifeopi ; ii In Ac
parochial!, vel alia ecclelia; (r difpenfatio dcin, Apotloltcam deferat. In hoc aautem po- *■»>·.·,
fuper aliquo impedimento pcceffit ; li alter tiiiime incumbat, ut decreta hujus fynodi ***· t·
ex fui iplius, aut epifeopi licentia, conjun­ obfeeventur m tota Provincia , eaque do
xit, ur ille etiam, qui taeuhate fibi delega­ caufa, & poft neceflariam SanA* fedi» ap­
probationem , ftatim fuffraganeis innotefta conjunxit, libro ad id deftinato fubfcribere teneatur . gravlflimc puniendus ab ordi­ cant, <£ in tota provincia promulgentur.
Cum vacaverit aliqua fedes epifcopalis ,
nario , li |ecu> facere deprxhenfus aliquindo
Dmetropolitans» , vel per fe ipfum, vel per
fuerit.
Si quis autein presbyter poft collates or­ epifeopum viciniorem , ccciefiam adminidines, matrimonio iungi, aut prima uxore ftret tam in Spirituaiibu» , quam in tempo- '
ralibu» ; li vero Sede» ipfa Metropolitana
defunAa, fecundas incociia» nuptias inire
prrfuinpferit, per epifeopos a communione, vacaverit, antequam adminiftra'tor a Sa nA a
atque altari arceatur, captivetur Ac aliis fede conftituatur ; vicinior epdcopus , fcili­
poenis canonicis afficiatur , ut peregrinam , cet, archiepifeopu» Polocenlis eamdem tam
quoad tpiritualia , quam quoad temporalia-,
ipuriamqueconjundionem abjiciat(b ). I’r«regat . Aliam autem eccleliam, liquam pre­
/b) Teii, terea confia i» cula res dominos , fi qui lint,
•fi. a», r qui talibus patrocinium prxllent jure aga- fer Metropolitanam , prout fieri Solet, ob­
(9·
tur, tainqu«m contra perturbatores epileo- tinebar . vicinior epifcopus adminiftrablt ,
ira tamen, ut admimllrator, quicumque is
palis iurisdiAionis , dk canonic* dilciplitucrir exaAiilimam rationem fututo epifeo­
ilc violatores .
po teddere teneatur.

C

TITULUS

IV.

t

TIT U LUS VI.

De reformetitne.

De Eftfeafit .
AnAa Synodus reformandis moribns, ac
T ii , qui ad Sacrum epifeopatus api­
reftiluend* ecclefialticr difeiplin* ocem promovendi funt, diutius a (u.
peram datura , fefe potillimum convertit
perioribus luis probari, At fecum, gravitaad reverendiflimos epifeopos in Domino con­
leni oneris, quod Angelicis etiam humeris
gregatos , quos Chnftus Dominus polult fupra candelabrum, voluitque lucere coram formidandum eft , majori cum deliberatione
reputare poffint , Sanet* fynodo reAe <«nhominibus, ut videntes bona ipforum opeCcc cr
fideConcil. General. Tom. XXXV.

S

U

r
\ 1507

Concilium R’uthenqrum.

150IJ

r* fiderant! maturitatem,qux in efflfcoplspro- . gràviqris, vel cârcerls ad tempus, vel.alia
AltNdk moveritis çx^.çrurutn
,
etufacrotum canuuu··
Canonum |»r«i«.r
pr»fcrlpto
A mitiori poena,. .pro modo culpat,’quacumVM<,*t*\adhibcti debet (a) v^ifutn eft ftatuere , ut que appellatione
coetr- Ch
.. “ ’____remota,. delinquentes
‘ '
, ncc*J
ad
extrema, levioribus
«710. hemo deihceps, mû a SanAa feée·. difoen- /eant'
— —
----------—!-*·“· —non,
fatjonem obtineat, epifcopus- cite' poffit , adhibitis, defaAo descendent-f i ).
JalCv», W profeffionem relfgiofatn non- fecerit .
Ut autem prcLttorum officium eo ftu- ( i ) Tr/y
Nemo vero profit eri valeat, qui prius lo­ ' Auojjus, quo liberius exercerbpqflit ,· ( k )
«ra fepta monafterii non expleverit anminu monet fxnAa fynodut/hicos, rg aur illos
"/-•-/'Γ'
& probationis regulatis, & fex hebdomadas impediant ,^quomintiv -jurifdiAione fuaJ.,'
LatM»|Ji, juxta conftifutiones, & Confuetudinem ordl- quam liberrime in clericos libi fubditos utan- »ΐ«6*/·£*
51·*·*·
b·’ Olvi Balilii Magni.
tur, aut ipjis fubditis.patrocinium quoquo- swt-u'
' Quant neceflaria ih epifeoporum redden­ modo prrftcnt, ut poenam effugiant. Alio- ***Sj'**/'
tia, exieo -quifque percipere poteft, qiiod quin contra Ipfos jure agatur, tamquanu.
omnes cx Divino prxcijuo, quibus anima­ contra violatores fandioris fpirituajis jurif- 4‘ /
rum cura coaunilfa ell, Qvcs fuas agnofee- 'djdionis;
, clerici veto ad ipforum patroci­
re, ‘aeramentorum adminiftratione, ac ver- uium
nium Confugiehtes
'confugiehtes cxcqffntiuniccntur*..
cxcqffnttuniccnturv .·*
bo,& exemplp pafcere , At inftruete de·® Quiavero acciditnonnumquam,-utfacerr*
bent,f 4 jqu* cumib iispieftari non ppf- ddtbspt* metu poenarum, ac conficientia
fintVqui gregi fuo neque invigilant, ne- dcliAotum
-■··— folum
oJ..— venant
—
< defert aque efcle—,i_ .
». 4t »tf.
lia ad aliénas dioecclcs migrent, ftatuit fan·
que affiftunt, fed mercenariorum inore euin
Aa fynodus, ut ii per ordinarios, in quorum
deferunt, idcirco SanAa fynodus non folum
territorio reperti fuerint, capiantur , Λ a'd*
pracipit , ut omnes epifeopi-in fua dicecefi refideant, .quo^qtlu^uc .ofiofus facere locum, in quo deliquerint, reducantur. Quod
poteft: verum etiam , ut laborent,, & mi- b quis ipfum temere receperit, ac in alta
nifterlutn fuum adimpleant. In folemniori- ecclefia continuerit, a pontificalibus interbus autem fertis, ac potiffine majori heb­ dicatur(Z).
(ΐ»Λ.«ί
( l > «yavd.
.Quia onus pafloralis folicitudinis itagra
domada penes eèclefiam cathedralem mane­
ant, ut funAionet eccleiiafticas obqpnt ,' ve eft, ut quemlibet etiam vigilantlffimum ···.17.
prêter archieplfcophm Smolenficenfem, cui premere aliquando poflit^jpbct fanda fycum non politt âpudTuam cAhcdtam a fchi- nodus , ut qu
. iiibet^pifcopus -prct-ec officia'fruticis occupatam munia epifeopaiia exlem , habeat etiamf'theologum ejus probitaplere, liceat id prxftare in monafterio Fo-C tis, prudenti*, doArlnc virum, quo in rebua
ad adminilirat ionem fu* ecclelix pertinen­
flinenfi tamquam ipfi catbedr* viciniori.
Ceterum quia non folum pafcere, verum
tibus confoltore fecure uti poffit, atque ad
etiam regere, ecclefiAfticam, fcllicet, diid per tnetropolitanum compelli debeat.
Tam neceffaria femper vifa fuit epifeopi
fciplinam reftaurate , mores purgare, &
coi rigere , bonos premiis augere, malos vifitatio, quam neceflarium eft-, ut Medici
autem poenis coercere ad officium epifeo- xgsotos vilitent , dt morborum obfervent
momenta , fi pharmaca adhibere, & curatio­
(e) Ca>. P*'e pertinet ( c) . Unde paftoralis baculus
•«w· f.ry- fignum regiminis, & correAionis dicitur · ni incumbere volunt. Teneatur itaque qui­
>», tbray. eapropter fi utrumque prxftitexit epifcopus,
libet epifcopus dioecelim fuam, fi quotan­
Ô· fatis illa, qu* funt epifcopalis muneris, im- nis totam , propter ejus latitudinem non po­
·'*··>·
plevifle videri poterit. Quamquam autenv» teft', falterp biennio vifitarc , aut per fe_.
tn corrigendis fubditorum exceliibus forma­ ipfum, aut per vifitatores a fe fpccialiter
lis proceffus , & inquifitio premitti non de­ delignandos,. ac morum probitate , pruden­
beat,qu* tunc tantumneceflaria funt, cum tia, doArina , difcipjinaque eccletiaftic* pe­
agitur ad vffidjAain deliAi : veritatem taD ritia, atque ufiu p refla rites, per quos p*lemen diffamationis coram tellibus, non ma- na m totius
-dioecefis , dt ovium libi connmf/
,.
levolis, & maledicis, fed honeftis , At pro- (jjum notitiam habere queat
.
f
’idis examinare debet, fi non ut judex, ta·
Scopum autem, finemque vifitauonis, ut (m ) Tr,7
,r. i, * men ut pater, priufquam ad caftigationem affequatur^ non tantum querat de cultu i'f ‘a-r.j
defcepdat (djjyique, punitione aliqua, ac ecclefiarum, Ornamentorum munditie, ac
*'ί·
-■
caftigMipne opu\elfe competent, virgam integritate , factorum va forum cuftodia , bo­
(ei C«y. correAiobis ita adhibeat , ur vitia potius, norum ecclefi* confervatione , & ceteris
»a>. iif.
quam perfonas odifle videatur , animoquo hujufmodi, qu» ad externum dioecefis fla­
ti
magis medentis , quam l*vien(is deliAa_ tum attinent; fed prxeipue inquirat de Fi­
.
coerceat : ( t) Sitque demum talis, qualis
dei fiocerltate, morum lanAitnonla , & re­
' r'
elfe debet in corrigendis vitiis pie frviens ,
formatione ; prxdicattone verbi Dei, po­
judicium fine Ita tenens , ac in tranquilli­
puli inftroAione ,& Sacramentorum admi­
tate feveritatis cenfuram non deferens ( f). niftratione , ac extera cognofcere ftudeat,
tr*t·
Epifçopi caveant , ut fi paftores non per·' que ad interiorem flatum pertinent. Quod
rgi n.
cuflores dici velint , a presbyterorum fla- E ut facilius , felictufque (ucccdat, fanda,.
geliatione abftineatar , ( £ I qu* prêter- fynodus inftroAione» pro vifiratorum judi­
quamquod ftatul facerdotafi maxime inju- cio , ac prudentia , rerumque circunsriofa eft, vifa fuit ita abhorrere a fpiritu
flantiis augendam, vel mutandam, poft aAa
lenitatis, & paftoralis manluetudinls, ut fyoodaiia feribi juffit .
epifcopus, presbyter , aut diaconus, qui
Nulla vero Ecclefia etiam quoquomodo
( h ) Ca·.
U. verberat eos , qui peccant , ut Ipfis timo­ exempta, fi curata fit, nullum Oratorium
rem iniiciat , per factos canones deponi publicum, etiam fi ad regulares pertineat,
jubeatur ( b ) :\fed fi ad corteAiooenu fi a clauftris feparathm fuerit, a vlfitarione

agunt, non ad jùndiAam deliAi ptafatiaa

exemptum ccnfcattfr, Confratcrnitates etiam

1509

Concilium Ruthenokum.

1510 ’

■ tiamquamquam fecularet , vel in ecclefiis.
Ur aurem At certior ecciefiarum flatui· '" ■ ■
Anmo 'regularium ereA«, ac collegia mere laica Aac fruAut xifitationit diuturnior prefer ea , *■·’»
lia· G quata habent annexam piorum ope- que in parttàilari inflruAionç deferipta-. *·»·'·i
I7«orum adminiftr<ri6ncm,
17ie>
adminiftr^ribncm, in eo, quod diAanu Ant, quilibet epifeopus examinabit dihgcnhdmlnlftrationtm conqernlt : hofpltalla deni* ter fundatione·, ac dotationes, cujufcumque ■
Î|ue, A alia loca pia Epifeopi vifitationi, parochle, ecclefi*, ac monafteril non exemivejure 01 dinario, Gee jure 'delegato fubia- prt^eaque référer in peculiarem librum beΛ
ne compaAum, qul'de'vlfitatione infer ibi, ceant (a).
z
z'
(a)Tr«.
~
Monafterfa etiàra vlrflgftpi quamquam aft* ac futuri* fuccetforibur fervari diligenter
al exempta plene ab epifeopo vffitentur, debebit, eccleli* vero relinquenda -erunt
it iff. À
non funr
congregationem redaAa, nec per extraAum ea omnia , que ad ipfatn per­
fff.it r·/. fuos habent regulare* vffitatote* i ( i ) qu* tinent sina cum decfttto reformationis.
·■ Aftf. autem In jbngregationem' redaAa funt, epiIllu^ptiam fyhodus commendat, ut ea­
y /y‘ ftppns ne vilitet, niti reguiar.es viAtatojes, dem occsfionq reverendiffimf epifeopi etc le
(X) Tr’7 & ordinum capita, quibu* id incumbit . Gat, ram ereAas, quam de noro erigenda», * n
dbJmAenus non confecratat confecrent.
ftf.it.ràf P°ft fexmenfe* a monitione-epifeopi ,vifita
Prater vifitatiooes , maxime neceifaria eft
l.itttt. re, corrigere, A regularem obfervarftlam °
reformare neglexerint fr); Monialium ve- celebiatic fynodi dioecefanc, in qua, coi(cirri/. rà monafteria cum nulla in noftra ecclefia iati* epifeoporum cum fuo clero conAliisj~
ftff.ii.ttf. g regularibus regantur ab epifeopi* vifitari, ftatuantur ea, qu* pro communiori totius
I. itKtf. c
__ dioeceG· bono natuenda videbuntur, A eaeiiq
9uc
ue plene fpbefle debeant (i
(d )·
).
(dJTr
yj
e verQ
ifitatjo 1(
oonur'C vcatur , ne, qu* bené ita tu ta funt, teme­
'iff ii/·_·
ir
Ne
vero v
viGtatio
ad| aucftum
qi**ftum potmas
trf. rtf.i, quam ad ecclefi*, A diœcefis utilltafeiru rentur. Precipit itaque fynodus, ut in An­
' ' inftltuatur, A ut ea libentius fufeipiatur , gulis dioecelibus, quibu* parochi ad unum,,
ftnAa fynodus inherent prxfcripro facri eumdemque locum congregar-i poflunt, ha­
concilii Tridentini, precipit, ut nihil omni­ beatur fynodo» dioecefana lingulis annis pro
no etiam fponte , A > here oblatum, Gvt^ tota dioecefi. Ubi vero parochi propter lo­
epifeopus viGtator , five : jus duineftlci re­ corum intervalla, A amplitudinem dioececipiant , preter ea , qu* vidui rcceflaria^ Gs ad Unum, eumdemque. loculo convenire
furit, atque hare ipfa non omne* ecclefi* non poterunt, primo anno habeatur fvnopreftare debeant, fed locupletiores tantum; dus apud Cathedram ; fecundo anno in loco
pauperibus ab omni procurationi* onere C ipfis parochis pro locorum circumflantia
abfolutis, ut epifeopi vititatore* e* tantum, commodo, ac Ac deinceps: ita tamen, ut in­
qu* Chrifti funt, non propria quxrere vi­ tra triennium fynodus ipfa abfolvatur.
deantur . Ceterum cum viAualia juxta fa­
Cxterum ad fvnodorum -dioecefanarum
fruAuin uberius aflequendum proto-jAiby·
cium Tridentinum concilium, audvratr n
- frugalittr, at fro traifarit taatuat atctffi
teri, Ave decani, quibus id potiffime in­
tatt miniftranda Gnt ; procul dubio omnis cumbit, ac etiam parochi in fua, vel vici­
conviviorum, A epulatum abundantia ex- na parochia difpiciant, ah il, qui curam
clufa elfe debet. Infuper viGtatio ipfa. ce- animarum gerunt, refideant, A follicite fide­
feriter, quantum licet, abfolvenda eft, ne lium faluti invigilent : an in (aeramentis fan■inutilibus, A non necefiariis protelattonl- Ac miniftrandr , in rudium , ac puerorum
bu* cuiquam gravît, A onerofa fiat. Co­ ad dodrioam ChriUiunam inflitutione, csrtemitatus etiam moderatus Ar, A ex ii* ran- rifque officiis cur* parochiali* diligentes Ce
tum perfonis compotitus, qu* necelfari* vi­ prudent; an ecclefi* fanA* teA* tint, ac
deri poterunt: ita enim fiet,. ut
reliqui ab ornamentis, A facra fuppelleAili congrue
......
iplis
fobrletatis,con- DinftruA* ; an ea, qua in Sytfodo provinciai. ’ epifeopi* frugalitatis,
‘ ’
tinenti*, modefti* , ac humilitatif exempk
.
p decreta fynt, obferveritnr, tam quoad
petere poflint, ut monet eadem facra Trf
internum, quam quod externum ccclclia­
dentina Svnodus f t ).
rum flatum. Inquirant, an populus colai
t * ) Tri/.
Quod li quis alius ad vifitandam dioece- dies feftos, A frequens conveniat ad divi­
Am ab epifeopo, cum ipfe per fe non po- na officia , an jejunia obfervet ftatuti* tem­
,· « “<f· terit, miflii* fuerit, hic pr*ter cancella­ poribus ; an aliqui tint facrilegi, blafphemi,
rium , Ave Notarium, plure* fibi non adjun­ excommunicari, fchifmatici, ac de magia,
gat focios, quam duo* pro dosneftici* fer­ A foperftitione fufpeAi, caque omnia ad
vit iis, nec plure* aflumat equo*, quam qua­ ordinarium fciipro deferant ante fyoodum
tuor, eoqee minor procuratio Ipfi offera- diocccfanam
___
, ut iis opportune malis me
tur, quo minor etu* neceffitas, ae fruga- deatur .
lior menfa efie debet .Si quis.autem epifeo~
Denique
vifum eft fanA* fynodo; quo-pus vifitator, aut · ipforum familiari* ali­ nlam.fummus pontifex eft exterorum epiquid amplius exegerit, aut etiam fponte icoporum caput,, A princeps ; reverendifoblatum receperit , teneatut ad dupli re- E fimi epifeopi
epilcopi, audita
aut
ipiius morte, cum Gits
ftitutionem intra ' tnenfem faciendam , fub
ubditis exequia* defunAi ftatim celebrent
poena interdiAi pontificalium exercitii, fi ac pro felici novi pontifici* elcAionc Deum
epifeopus fuetit ; ordinum minifterii fi cleent.
tt ) Cf»r. rmu*: «c excommunicationis, fi laicu* faHoc etiam
officium prcftenr reve
miliaris ; quam quifque poenam Ipfo faAo rendiffiml epifeopi proprio Metropolitano ,
rviar fo incurrar , nifi poft menfem reftituat, ac eo ac parochi fuo epifeopo, cum ipfum abbot;
taf. s. it nfqne vel fa(plenius, vel excommunicato» («culo migrai!· intellexerint.
çtaf.TrU. maneat, qeoufqne eamdem reftitutionem di>
Ut etiam boni* defunAi archiepifcopi,
V<1 epifeopi, quoad Aeri poteft cx prxfcrU
C c c c c a pto

15ii

CoNdrtuM Ruihénorum.'

I5ix *

11 1 pio lucrorum canonum ptovjfl^atur; Itatuit
■A zap
TITULUS VI IL
Αμμο fynodus , ut in qualibet dioecefi aiiumantut A
CzaxsTi e, ciero tres viri, qui ftarim , oft ipfius mot171α.
De Mterie,
e^ifiaftli,
1710.
tem, inventarium icrum omnium mobilium,
dk immobilium, ac fe moventium confictant
le teftium,
IUla przter officialem, epifeopo fu;.in pratentia notarii, dt quinque
Λ
1 me neceilarius eft caficcHarius, tiv.
iique omnes ejusdem inventarii veritatem
1
—
(notarius; ftltuU fvnodu», ut quiliber
v
integritatem, & finccritatem jaramento gra·.
viffimo comprobent coram foturo epifeopo , · ipfum aflumat poft du<>s memes a promul­
u| non modo fur, verum etiam futuri gatione horum decretorum, atra* pio nefucceflôris, Ôr eorum omnium, quorum in., g ligent ibus a Metrdpolitano conftituantur .
Officium vero ^cancel larti lp,eo potiflitnum
teterit, indemnitati confultum nt, cqne<n.
tur ii, qui ex clero eligentur alteram eju<- cobfiftir, ut retineat-quam
.
„ . diligentiflime^
____
dem inventarii, copiam epifeopo adrfiiniftra- ptoceflii*
.
" aâorum
“
tum civilium
"■_________
, tum crimi.
Inalium ; librum ctiam habeat peculiarem,
peiuliarcm ,
tori ftatim reddere, alteram fibi retinere, nalium;
Adminlftrakorl vero, ne 'liceat quoquqmadb _ 'n quo H, qui profeffionem fidei emifeiint,
msmilia >, &
dt femovent
femoventla alienare,. & ® fua nomina tcribant : librum pratetea ordibona mwilia
diftrahere, aut immobilia locare; fed ea_. nationum, In quo deferibantur, dt ordo col­
omnia diligenter confervare teneatur, ac latu*, & titulus; libtpm ctiam vilitafionis,
infupet exaAiffimam de percepti», & expen- ÿn quo ea, quz. ad quamlibet ecclefiam (pe·
fia omnibus futuro fucceffbri rationem red. dant, notata fint: ac denique librum re.
dere fob poena intcrdjAi ab ecclelia, dt fcriptoruiu , quz gratiofa appellantur, dif.
penfationum fdiicet, ter unique omnium,
pontificalium exercitio.
quz ad meram gratiam pertinent; qui por­
ro libri epifeopo fucceflori tradentur , ut
TITULUS VII.
perpetuo cunfervari poflint.
N- vero notario liceat pro arbitrio fuo
De Ojfitieltbut.
recurrentes gravare, five ratione, judicio­
lum, five ratione gratiarum, quz ab epif­
Uiii^et epifcopus officialem habeat fzcularem.fi inter fzeuiares quilpiam eopo conceduntur ; Sanda fynodus raxanu
ad boc officium idoneus inveniatur, conficiendam cenfuit, dt. inter, ada fynodafin minus regularem. Si quis autem plure, C lia^defcribi ,atque una imprimi, acjn om.
nibus
publice exponi. ~
Quod li
habet ecclelia,cathédrales, pro unaiiquaquc
--------"'*■ cancellarii*
"
ditrcccfi unum conflituere teneatur . 1Curent qulfpiam aliquid amplius ultra tax m exitatibus torquere przfumpferit, ad reflltutioncm du­
autem epifeopi ut officiales iis qualitatibus
polleant dodtinz, & probitatis, qu* itu pli teneatur, ab ufficio amoveatur, ac infu­
\iis. qui vocantur ad partem oneris epifeo- per mulderur quingentorum florenorum poe­
palis neceflariz funt : alias fciant fe de ipfo­ na, arbitrio epifeopi/in pius' ufus expen­
rum fado teneti, fi nnnu» idoneos elege­ denda
rint.
T 1 T U L U S IX.
Officiales vero, vel pro moribus corri­
gendis , vel exceflibus parochorum cafti' De frote fretbyient, jive detente
gandis, nunquam alias jndicant muidas pe­
' turelibitt .
cuniarias , quam eas, miz a przfenti fyno­
do probarr font, fed alia remedia fandi*,
Reter ea , quz a fando fynodo ad effi­
ora. & fpirirui reformando aptiora adhi­
ctum proco presbyteri fpeda re conftitu·
beant, career i, icilicet ad tempus , vel Π
tum eit, ut icilicet diligenter referant ad
fplrituabum'recolieâionum, aut alia pro
modo negllgentiz, dt culpae. Quod ii de_. ordinatio», li quos decreturum fynodalium
gravioribus delidi, proccOus inflituaat, tunc violatore», n quo» officii parochialis negii·
gentiore,, li quos popinarum frequentato»
poenas canonicas adhibeant.
I iberiatem appellationis ad Metropolita- te», perçu (Tores , aut abas fcandaiofos, li­
iHim* live alium fuperiorem judicem incau­ ve presbytero» , five laicos , fub fua jutiftis , in quibus appellatio dc jure admittenda dtdioue corupcterint, illud omnino adden­
eft, non impediant. Si vero appellationem, dum cenfu't debere co, epifeopo , vel alte»
ac recurfum impedire comperti fuerint · aut ti viutatori affiiiere per fuuro decanatum,
inhibitionem Metropolitani, vel alterius fu­ ut tplum do rtaru eeclefiaruin, de moribus
perlotis contemnere, punianuir, atque ab rotniftroriim inilroere jmifint.
infuper
teneantur vnuarc proprium
de·
officio amoveantur · Cenfet tamen fi cA·
.
.
fynodus in iis, quz attinent ab obfervan_. canarum anno fubfequenti viutarionem ge·
eraleio,
non folum , ut de iis, quz
modo
tiam eorum, quz nuper a 6. decreta, dr
—
-----------flatuta funt, appellatione.* admitti noou. dlximu», aede careris, quz continentur in
rntt(j)CTionc generali diligenter inquirant ;
oportere.
■ Czterum fi ptzdidi officiales in officio, verum ctiam ut decreta , & reformationes
& exercitio proprie jurifdidionS, aut pa ejufdem generalis vifitationis exequutioni
ferdes fentemiam proferendo, aur alia ra- «uandari curent. In' obeunda hac vititatio*
- tione deliquerint, levere piedantur , dk non ne, caveant, ne quid ptorlu' accipiant,
modo epifcopus, verum ctiam Archiepifco- aut extorqueant , pratervifiuaiia pro fua,
pus contra ipfos procedere poflit. fervata_^*lttriufque
fervata_^*ltcriufqu'e domcnK'
domcnKi pcriuna,
pcriuna ac duobus
pus
uater
equis ,, alioquin
alioquin prater
prater poena»,
poena», qua* (latuit
uitcr eos
cos pre ventione.
aq««
ianda fynodus titulo fexto gtaviffime ab

‘4

Q

P

epifeopo puniantur.

Quo.

1515
'

Conouôm Ruthenorum-

15x4

Quoniam proto-presbyteroram officium .tenor animicompofitioappareat f/yquifAnmo gravius-eft, quam exiftin atur: monet fats- Aque utatur habitu diverto abeo, quo rufliCrtisTt fta fynodus, ot li tantum affumantur, qui ci «ti folent, turro fcilicet « fe
....
longiori. Cuaisrt
If»»·
17*«·
telo, pietate, doArina fe eroditione ce­
Ebrietatem , e .qua rix* , cede*, vulne­
teris pneluceant, ei («èuiatibas fi idonei ra ( ac cetere injuri* ,· ac flagirU prefer
inter eos faérlnt ; fin mtr ut ex regularibus
tim in rudiori populo proficlfcunror , omni (iiCMtit
Ipfi vero tecum cpgitenr fe efle conftitu­ Audio vitent ; quod utfaciliu» preftent,
tos paftorum fui dtftriAi,* paftores, eaqiie fanAa fynodus fpl» inhibet frequentationem TJgy.
de caufa, nifi ipforum dèfeAus corrigant. propinatum r ac commetfationes, fe compo­
vel ad epifeopum deferant, 'fuoque officio tationes, cum ruftici» poûifimum ibidem^
accurate fungantthr, ceterorum animas de fieri folirat, fub pcena fufpenltoni» a divini* ipfo faAo Incurrenda , ac rauJAa pecu' ■
ipforumictiaai manibus requirendas efle.
niaria aroitno ordinarii.
TITULUS X.
A fufpeAa extranearum mulierum fre­
quentatione , Λ converfatione ca’-cant ,
S.>
Or far«bitt fe fereehut
* alias fubiace.ini poenis lia tuus a ia<-r<> conB cilio Tridentuio (X) aliifque p o arbitrio, *() r«f.
Uamqaam ex iis, que conftituth funt ac prudciitii fuper iorum. Chorei* quoque, »j. a»
patear, qpam grave Iit parochorum fe faliauonibus ne fe ,inunifceant, nili ab ·*ί· *4epifeopo
giaviter coerceri *velmt.
otnclum, graviffimum porro efle quisque fa
­
Tabernariam non exerceant,aut alias ar­
teatur , necefie eft , qui| fecum reputet cos
conftitutos effe pallores, «t forma lint gre­ te* Ita tu facerdotali indignas; abitineanrgis ex animo . Quapropter li nihil verlu* que ab operibus ruilicanb ·■ ut libi atouts
Gregorii diAc , gregent confe^nenter ferri <>, ordini debitam venerationem concilient.
frettfi ; fi fer frttrnfte vitinrnm grea­
Mercature, villici officio, aliifque nego­
ter faflor , quifque ftudece debet, ut ope­ tiis tecularibut <ic vacent, ticquc ad nun­
re exhibeat, quod nomine fignat, atque ita dinas eant, negotiandi caufa , inore ùcula­
ad gregis cxemolura vivere «r c«m epgarw· rium, led alium mittant , fi quid tibi eme­
.
- rit frtnteft fnjierum feretftel imnurcefttbt·
re neccllE fuerit . t b ) .
t». t.** *'
f'9r'* «et·»»·( 4 J ·
Quia veru diligentem ecclefi* curam ha fh) C»··.
Et quia paftorum abfentia lupis invaden- here vix potell, qttrf domui Iu» proelfc ne(bi s<»- di Rrt81* occationem prrbet ( b) ftatuitC icit( i j tum. e>>* hortatur fanAa fynodu*, f
Xr*«. fanAa fynodus, ut omnes apud fuam eccle- ac’paterne ni met, ut familiam fuam my- pmI.i.uI
tttfine tn- fiam omnino refideant, ac divina officia., Actia nolti ,· isdei doceant, fe ad bono* m<>- lb«, .
res accendant. Uxorem (i quis habet noto^f*1·
obeant dominicis prufertim, dc fefti* diehus (e.)quod fi aliquanto abeffe ccwantur, rie adultc/sm . dimittat,alioquin minifterio
iungi tion audeat. ( I ; bilios, quos ad fla 'k ) C«·»
moneant loci decanam , dt alium facerdo···. ro- ' tem vocent,qui partes eorum expleat ; vc. tum tacerdotuiein aptiores viderint , oppot- Mturf. M ■ ■
.
faltem , fi copiam/aCerdotis nutlam habur. tunc , erudiant , ac literis ioftruant , fe ad J'<’· **?·
rinrj pitma die Dominica populo denun- Audi· pubhea vd feminaria, fi poliunt, cru- *·"··’
cient, fefe «bfuturos ,ut in viciniori ecclc- diendos mittant.
fia divinis officiis intereffe poffit. Nemini
Nunquam ρ/ofiliant aJ muiua. contentio­
autem ultra tres hebdomadas abeffe liceat, nes, injurias, dt rixas, aut iccum ipli , aut
nec fine gravi caufa . eiaem decano pro­ eu... laicis ; eoque minus ad muiuas percufbata. Qui fecus fecerit, imilefctur quinqua­ fiones, alioquin calligandi poena circeris,
ginta flotenis in. utilitatem fine ecclefi* ex­ aui alia graviori, pro ratione faâi, pt«pendendis
'
Dicr parti, 1*1* fati*faAlonem. St qui* au­
Si qulsautem diutius abellc, vel in .ilic­ tem rixando alterum percuderit, abftmeat
tum dioecefim fe conferre debuerit, licen­ omnino a minifterio altaris, donec abfolutiam, aut dimifforiale refJjeAive obtineant a ttonem ab excommunicatione obtinuerit ,
’ *
proprio epifeopo ( J).
vel ab epifeopo, fi perçu ibo enormi* non
C·»'*»*.
Quilibet habeat quatuor libros UiftinAo*, fuerit, vel,ab alio, a quu Je jure obtint ri­
ad reAam parochi* adminiftrationem necei - ds erit g fi gravior . Quod fi qui Jabfolutiofarios : in quorum primo ftato* , dk nume­ ne non habita , divini* fe immircere aufu*
rus animarum: in fecundo baptizati; ire. fuerit , iciat, (e irregularitatem incurriflc,'
tertio conjunAi in matrimonio ; in quarto & a beneficio amovendum effe
N '<·«". 1
C»*. io
mortui totius parochi* deteribant-n . Qui
Eccleii* parocnialc*, qu* regularibus cx
deinceps eofdem libros non habuerit, mul- fui fundatione, vei julla prsfcriptione at­
Aetur quinquaginta flotenis in conunodunu. tribute funt, per regulares regantur, reli­
ecclefi* erogandis ■
que omnes, per fecula re* , neque amplius
Cam omnes utxinfque fexu* Fideles fa!
ipforum natura mutetur, ( l} in Civitate
tem femel in anno, tempore pafchatis , F tamcn
tamen Bytinenfi
Bytinenfi, dk
& in Viila Molomidii cen- ... _
peccata fua confiteri* & ad iacram Com­ fuit fanAa fynodu*, ut cura animarum per
te) Let··· munionem accedet e teneantur: (e) paro- frculares, ut antea faAum fuif } exerccatur.
/vi. c/»4’
t *7'* c*11 <**^ffenter *nim;dvertaot , an populus
f'îf i*
commiflus huic ecclefi* prccepto fatis> Infuper quia pretextu paupertatis ecc«â. «, j, faciat : SI quis autem ieobediens fuerit ad tlefiarum cultus negligitur, Sacramenta^.
la.-kar,
Epifeopum deferatur, ut publica excommu­ temerantur , ac Dei priniAcrium per igna Λ·**’ **
nicatione , aliifuuç canonicis poenis ad ce­ ros , fe rude» miniftros in contemptum ad
p**>
ducitur ;( ai) ftatuit, ut parochi* , que do- (r?Jlaor
terorum exemplam puniatur.
Ptatcrea cum cx ornamento exteriori in* lem non habet fufficlcotem, non provide*· ΙΤ.γμ.,,
tur

Q

1515

Concilium Ruthenorum.

i$l6

tur <de parocho, quoufque ab iis,quorum . fceno utanrur, aut ulterius coloris, quam
reft,, congrue
non...fuerit.
Bona A nlgrl.(fi ) Indecorum quippe vifum -eft, ut mo­ Α**ο
intereA
congruedotata
--------- —
.......... ........
vero, que pro parochorum fubftentatlone deAlam,quam cetero, docere debent, exem­
nto.
conferentur, non admittantur , nifi pravi* plo reprobent (i).
Cum Monachi, etiam de Hcentla abbatis, ( h )
exemptione ab omnibus oneribus nqu* per
ipfo» bonorum Dotnino_quoquo modo Impo­ proprium aliquid habere prohibitum fir (4) ;
ni folent: (« ) iniquum enim eft, ut ab iis nulli liceat per fe tenere bona, poflefljones, ( i ) S. 8t·
iiijc,ta qumntur accipi, quibus etiam li* & villa, quoquo titulo acquifita,, fed Mo·
(b;#»r «i<* relaxantor. (*)
nafterlo tradantur adminlftraoda a cqinmu
ni ipfius officiali, fit procuratore : ac in co
fervetur Statutum facri Concilii T ride (it ini Af. M 'VÎITÜLUS XI.
feffione vigefima quinta capite feqindo de a.C/r·ritt.c»·reformatione. Qui fecus fecerit, (ubjaceat Jlit.to.Uri.
D· Miteileriii, *> Jiata Mtuebve»·
poeni, contra proprietarios prefctiptii.
XI11.C*4>*
Prctcrea 11, quibus tus elt utendi pontiUM experientia compertum fit, & fa­
erorum
crorum conciliorum
Conciliorum statuti,
Statuti* coraprocompro- ficaiibus,ne audeant illa exercere fine loci
batum , nullum efle ad inftaurandam , vel " ordinarii licentia extra propriam ecclefiam:
confervandam Regularem obfervantiam, ac............................
( / laUoquin interdicantur
”
ab
‘ ingrcflii
" ec- (, 1 )
i|uam_. cleu* per tres menfes.
difciplinam , remedium efficacius , quaUu
Novitii-, qui & annos habent, & quali­
Monafteria omnia , qu* generalibus Capiti­
bus non fubfunt, nec fuo, habent ordina­ tates requifitas , fi ροΛ peraAutn tempus
rios Vifitatores, in unum corpus , feu con- probationis , profeffionem quam liberrime
< e) Ceae. gregationem reducere, (c) fanAa fynodus eo- facere noluerint, benevole dimittantur
Quod fi rire probati profiteri velint ; ad
Ltfr. lie. rumdem facrorum Canonum vefligii, inh*c<«. i>. rent, ftatuit ut Monaliena Uladimitienfi,, profeflionem non admittantur , nifi pr*via_<
t-·'»"····{· Luceorlenli, Chetinenfis , Leopolienfi, , ac difpofitione bonorum facienda poft decimum
**'*
Preraislienfis Dioecefis poft annum a pubii- menfem novlrlatus , juXta prcfcrlptum fac.
4rM/rAif.cat|0Ae prHench Decreti » & acceptas 11· concilii Tridentini de regularibus feffione
teras convocatori*, liluflriffimi, & Reve- vlgefima quinta capite decimo fexto.
Monachos , qui aliquanto fine licentia-,
rendiffiim Métropolite , in Congregationem
»«·
redigantur ac deinde quolibet quadriennio clauftralium fuperiorum vagantur , ac de_»
Generalem , Provincialem , ac RegularesCuno
1
in aliud monaflerium migrant, locorum
Vifitatores eligant, ac de c*teris, qu* ad ordinarii, in quorum dioeceli reperti fue­
reAam admlnlftrationem totius Provinci* , rint in vincula conjiciant, & ad Tuos fnpeac difeiplin* Monaftic* inftaurationem ne- riores puniendos mittant. Neque iifdem mo­
ce fla r ia videri poterunt, ftatuant , ac de­ nachis liceat a fuis monafterii, recedere eti­
cernant. Pneerit autem primo huic genera- am pretextu ad fuperiorc, fuo, accedendi,
ii Capitulo llluftriflimus, dt Reverendi flimus nili ab eifdem iniffi, aut vocati fuerint- Qui
vero fine prediAo mandaro in fcriprl, ob­
Dointnus Métropolite, & ad illud vocabi­
tur religiofiffimu, Proto-arcbimandrfta Pro­ tento deprrhenfus fuerir,abcWinarii, loco­
vinci*. Lithuania,ut ii, qui funt in hujuf­ rum , tamquam defertur fui indituti pu niamodi generalibus capitulis ex longa confue^rudine verfati, emeris confilio, St auxilio
*efle poflint (<f).Novu,autem Proto-archimanTITULUS XII.
< d) Leter. drha illi fuberit in fututum, cui fanda Sclv.Caa.rs. rfe, expedire judicaverit.
De auaiahbar.
Monafteria omnia, In quibus exercetur D
cura animarum, facrum Chrifma recipiant
Oiuptatum confpeAu, eo majori Audio
a loci ordinario ; alioquin ipforum ecclefi*
a confecratis Deo Virginibus fugien­
InterdiAo fubjaceant. (r)
<
dus eft, quo facilius Mundi illecebris ca­
poteft frangi conflantia: (e) idcirco ( n ycwil.
Preterea fanAa fynodus prccipit, ut nui- rum
i
fynodus innovando facrorum cano­
Ia de cetero Monafteria , five virorum , fi. SanAa
!
ac concilii Tridentini decreta, (e)
i
(f) er«t. ve mulierum erigantur, abfque epifeopi, io num,
cuju, Dioeceti erigenda erunt, confenfu (f). ffimmonimque
I
Pontificum conftitutiones .
Epifeopu, autem confenfum nullo modo ( f) ftatuit, ut nulli fanAimoniali e mona­
Sreflet, nifi previa real! traditione Dotis, fterii feptis egredi unquam liceat, nifi pro­
r pofleffione bonorum, que duodecim alen­ pter magnum incendium, vel infirmitatem lè­
pre » aut epidemi*, vel etiam militarem in­
di, Religiofis fufficiant.
Foeminis cujufcumque ftatu,,
gradus cur fum, qu· tamen cauf* ab ordinario loci
Ct^yiu.
ad interiorem claufuram monafterii nulla probari debeant.
de caufa ingredi-liceat. Quicumque ea* ad... parum
r____ rprodeflet
________ egreffum
B_____ rpro
._ ­
Qyia_ vero
mi ferit, prefer excommunicationem fumaipE hibere, fi pateret ad moniales acceflus: ftaPontifici refer va tam, quam ipfo fa$o incur­ ruit . preterea , ne quis omnino alterius
ret, fevere pleAatnr: Λ, fi fuerit fuperior fexus admittatur intra fepta monafterii,
Monafterii , -deponatur ab officio , & ad exceptis, in cafu neceflirati, confeflariii ,
quocumque alia impofterum obtinenda in­ medicis, chirurgis, bajulis cervifi*., fabris ,
habili, reddatur. Ipfe vero foemio» fciant ac fimilibus perfonis; quibus tamen du*
.. f® eidem excommunicationi fummo pontifi- antiquiores lanAlmoniales comites adjun­
<«)»-«·» ci refervar* fobjacere fg).
gantur. Quod fi Moniales , vei e clauflris

—
Ahno
CuaiiTt
t?io·

C

V

Archimandrite fanAa fyootfe, diftrlAe
xtfi.Cae-pnKlplta M vnftltu fetico pntiertim dama-

exire, tel aliquem ad dauftra admittero
deinceps pntfumpfcriAt , excoeUMnicatkr
«a

1517

Concilium Ruthenorum.

1518

nem Sumriro Pontifici refervaram Jpfb faAo .de. Cum vero recepte fuerint, tradantur
Aune Incurrant
fint officii*,
quibus fun-Λ*aMg)flre,quam
communitas
----- — » ,r g-privant
--.
w
>Η·»| «gWW ··< w w»eee«.w«·,
· w w — w -w huicw«officio
— Γ Λ pre—
Cmmxti flebantur , & ad alia obtinenda inhabile* fecerit , neque tmpliut liceat finguli* mo vatitti
I7»o«
proprlo cubiculo dTsjunAam
ant , eldemquu excommunicationis peen· mbnlalibo* in proprio
dxjunAam »71α·
, (ubjaceant ii, qui vel accedunt ad clauftra, « ceteri* virginem aliquam retinere, fed
vel Moniale* Illicit· · clanftrl* egrefla* co­ in loco fepararo omne* Jocentur, dk ma­
mitantur .
neant: alia* eplfcoput caramdem admlffioDo* puellarum, qua ad profeflionem ad­ nem inhibeat.
mitti poftulant, non fit minor florent» milio
EleAione* abbatlflarum flatuti» tempori­
quingenti* In parati» pecunli», fi Monia- bus fiant per vota fecreta ; eieAa vero ao<i« non fit fupra numerum.
batifla nouante officium exercear, quam cleSi qua autem fupta numerem admitti ve­ Aio legitim·faAu ab ordinario confirmetur.
Confcflarl)
monlalium five ordinarii live
lit » duplicatam dotem conferat. Do» into·/'
_
g re numeretur ante Profeflionem , nequô extraordinarii ab epifeopo approbentur, At
collocetur, vel In parte, vel in torum, apud eligantur ; fi quit autem abfque approbatioconfanguineo*, fed in alii* boni* arbitrio ne ordinarii monlalium confeflione» excipoepifcopl i alioquln iaterdicimu* fub poenis* re aufu» fuerit, ab altari» qiiniflerio inter·
“ amotioni» ab officio, ne puella ad profeflio­ dicatur, aliifque poeni» ejufdem ordinarii
nem admittatur.
arbitrio coerceatur.
In unguli* monafterll*, ne piare* inflituantur moniale* , quam quot dedeTITULUS ΧΙΠ.
Ait neceflariis expend» pro reparationo
ecclefia, & Clautur· commode fuftentari
Dt ntltfiti ttrttftt itatt ·«·
.
. poflint:^ « j quod fi numere* haAemi» defitlitiailii,
kf". *<.,./ €na,°’· Λ prxfcrlptu* non fuerit, quiliMtge/. oet epifeopus, examinati* monaderii pro­
Um domus Del , domus orationi*
ventibus , eum intra annum prefigera te­
(ir, receptaculum prophanarum rerum
neatur .
nullatenus ede debet. Quare ftatuit fyno­
Prxterea fi qo« funt minora monlalium dus, ne clerici res fuas vel alienas ad ecmonafieria, ac fundatione deilituta in fua clefia* deferant, ibique confervent, aut re­
dioecefi , ea tollat, ac moniale* ipfa» una ponant, nifi hoftilis incurfus, incendium iccum boni» omnibus dk pecuniis ad alia ma-C pentioum, aut urgens alia neccffitasad quejora, ac fundata transferat. Majora veto tendum
'
*--* -· - eos
--- adegerit,
j----- ·- *-hoc refugium
ita —
ta­
monafieria.confervet, ita tamen ut nulla-, men ut ncceflitate ceflante, res in prillina
amplius puella ad profeflionem admittatur, loca referantur, fc )
Su p pel lex ecciefiaftica ad divinorum cciec“'
nifi commode fufientari poflit. In Ipfa au­
rem majora monafieria vit· communit ob- brationem neceflarla ne defit, ne ve lacera Iit
'
fervahfia introducatur , At claefura ut ia aut Immun.ia, decani, dkvlfitatores,fedulo
exteris cuftodiatur, neque moniale* am­ curent, aiioquin pârochosad ordinarios de­
plius pro neceffarli» emendis, aut venden­ ferant. Ipfius etiam fuppeileAiiis duo inven­
dis exeant , dk huc , dk illuc vagentur ; fed taria quilibet epifeopus fieri jubeat ab odomellici» famulis utantur fub poeni» fupra mnibu* dioecefi* fuc parochi*, quorum al­
flatutis. Cererum pro commoditate tutn- terum in eccleiia, alterum in cancellari»-·
i pfa rum monialium , tum extranearam per- epifcopali fervetur.
fonarum , extruatur cubiculum juxta fepta
Si qua ecclefia teAo, fcneftri*, aut pavimonafteril, ad quod patear afpeAus per mento,aliavercparationeiodigeat,epifcocrates, ut, inde
1
alloquijcumneceflitas poftu-Dpus curet expenfis beneficii eam reparari,
laverir, dk audiri pofltnt
" .
U proventus fuppetant ; (in minos interdica­
Puella non admittatur ad habitum (bfei- tur, quoufque ita reparata non fuerit ab iis,
piendum minor quindecim annis, neque ad qui reparare debent, ut divina officia inprofeflionem, nifi expleverit annum deci­ ca pelebrari decenter poflint ( di.
(d > Trid.
mum fex tum-Tempore probationis fuis pe­
Bona eccleiiarum quilibet vendere, oppicuniis alatur, ma neat que fub difclpiina all· gaorare , aut mioquo modo alienare noncujus moniali» ex antiqulotlbus , dk fanAio- audeat, vel fumpoffidenda , relinquere, dk
ribu» a capitulo eliMnd· , qua tnagiftra-. dividere hereditario quali titulo fub poena
novitiarum dicitur. Caterum-five puella ad excommunicationis iplo faAo incurrende , At
habitum recipienda fit, five ad profeflio­ privationi* officii, vei beneficii ( r ). Si que
nem, prxfeAa monaderii ante duos menfcs vero «iienata funt, ut recuperentur ordina- <·)*'"»■
epifeopum hac de ve faciat certiorem, ut
rii curent , fuumque ad hoc confilium , ac
pueli· voluntatem rite explorare, femotis1 patrocinium conferant.
k-mf, t,
< b) Tr»u. arbitri», valeat (b). Profeflso vero Ipfa
___________
, ...
________ ad eccle
Tametli
bona,
vel rpofleffione*
t.
Pf- ‘j. r. referatur in librum particularem in fingu- E fia» pertinente» nunquam locari
»v.
lis monaderii» diligenter cuftodiendum, qui tamen fi locentur ad triennium, ut
inferipw» fit .* Liber fttftffivuH» : dk io quo let , non accipiantur uoirerfi protentus
•dnotetur dies, mens , dk annus emiif· ipfo tempore contraAus, fed dividatur eo­
profeflionlt, eique tura ipfa , qu· profite­ rum folutio in fingulos annos ? ne tota flatur , sum du· moniales tamquam leftc· fua tim reprafentata (umma, pre>udicium fucnomina adferibant.
ceifori infetatur ; airoquln locatione* ifte ,
Pueli· educande non admittantur in no- que anticipati» folutionibus fiunt , irrita γΐ Tr“
■afteria, nifi numerata fuerit ^necelTaria ad lint, dc nullum fucceflotibus detrimentum'^'*/'
ea» alendas pecupia quoraanib reprafenuu- inferre pofle cenitantur (/).

G

TL

t-

i

1519*

Concilium Ruthenorum.

I5AÔ *

' ..

rit,, aut
ric
aur Coiverit
loivcrir·,, omnino ab
au ordinatione
ortunarione .
,....
Anlio
: A repellatur^ & una cum fua pecunia in per- Anno
Il T U,L Ü 3 XIV.
Gsrhtin
, ditionem mirtatyr.
1 Cstatan
1710.
De Stannic.
Prcterca jubet fynodus, nt quilibet pro­ 1710.
movendus ad facros Ordine» in manibus
. /’’"'X Uoniam feriptum aft : errtir recepi· epifeopi juret, fe nihil eo intuitu dedifle ,
'
flic, grtttu date ■ treméndqque illo aut contulifte , neque per fe, neque per
Divi Petri tefponfo : pecunia tec tecum fit aliam perfonam , ac omnia fervafle, qu*
i»· pert/itieut»,
ttttflui^flt, Ornant
in foquenci juramenti formula preferibunDri pecuatn pnffidere : Fideles omnes admo­ tur · ",
nentur , quam, impia , flt exeeraoda fint re­
Ego N- pfefentatus Ac. ad Beneficium ,
rum fjÿritualium conrtnerciaj unde merito
^e’fcckfiam N. juto per facrofanAa Dei
temper ecclefia Dei Ifiupni* vitium abomi­
Evi-dgeliay qu» meis manibus tango, nenata eft , Λ diabolicam hanc plantationem
que tue lemficii,aut Ecclefi* obtinend*
xelo Apoftolicc ultionis pdrculut. itaque,
caufa , aut ur prefentarer , A nomina­
k
prefens fynodus factis canonibus, futnmorer, neque quem piam alium meo nomi­
marque pontificum conflitut Ionibus inhc- B ne;, aut confentienie , aut feiente me,
tendo feverjflime prohibet, fub cxcomrhuquidquam Collatori , Patrono , fep alii
nicationis fummo pontifici refetvat* poena,
.cuipiam ea de caufa promilifle , aut deipfo- faâo incurrenda , aliifque contra fimodifle, aut compenfalfc , vel apud queinniacos ftafutisS ne quid omnino quovis ti­
quam depofuifle,
tulo, colore, aut pretextu , five diredle, Neque mutuo dedifte , vel Jocaflc, vel mu.
flve.tndiicAe, dt per interpofitas perfonas
tuo datum , locatum » aut quocumque
modo debitum remilifle, aut relaxafle.
a confecrandts, vel ordinandis accipiatur,
aut ‘ exigatur, fed omnia gratis difttibuan- Nec dc domibus, terris, praduss redditi,
bus, ejus ecclefi» fruAibu», decimis, aut
it^t1’ΤΒ,ίΓ*1 «I»»* n®n debent liberi pareoti
oblationibus, ejufdcm prctcr.itis , prcfetli. it rif.
bus thefaurum parare, fed parentes* liberis
tibus, A futuris donattonen^ renuUionemac
locationem fecifle , ^promilifle ,
fi) precipit, ut nihil mpnino a clero five
aut inivifle, aut alkun, mandante, vel
(b),.C»r. itculari, live regulari deinceps exigatur
1». Htttu. quovis titulo, vel pr*textu, nropter tradi·
confentiente nv promilifle , fecifle aut
», c<». 4. no nem factorum oieorum, vel antemenf.vC
inivifle Ita me Dçus adjuvet, A bac fun­
lium, feu quamcumqpe aliam ob caufam,
da DeiEvsngelia.
Noverint quoque Patroni Beneficiorum
ptnter folum cathedritlcura, fed fubfidîum
charttativum, quod pro neceflaria , ac ho- fefe excommunicationem ipfo faâo incurre­
nefta gradus fubllencatione Tacti canones re, fi quid prefentationis caufa quocumque
epifeopis concedunt, alioquin prater pce- nomine, titulo, aut pr*textu, direAc, vel
mm depolitionis , excommunicatio ipfo fa­ indireAe per fc , vel per alios acceperint ,
âo incurratur , a qua nullus abfolvi poflit, aut exegerint ab in, quibus Beneficia con­
nili ptevia accepti, aur exaAI relHturtone . ferti poftulant .
Et quoniam non folum'culpa, verunu
etiam culp* fulpicio a facris niimftris abefTITULUS XV.
fe debet ( c ) ; cenfuit eadem fynodus > ut
r r' T"J ’’’ 1ui ePlfc°P‘ confecrandi erunt, jurent,
D» Stttiiiif fajfaaraaAr, A Seiemariit.
i “itlt/’ fc nullum premium pro factis ordina^tioni’’ bu» , aliorumque factorum diftributlone ac­ VT Equaquam dubitandum eft, quin litteid)
cepturos, (</ ) fed in omnibus prefenti fy n
r* adeo Cmt ecclefiafticrs ncceflariz,
a,w. ft-r. nodali cooftitutioni fatisfaAuros.
ut nifi Ccientia polleant , atque doArma ,
Parochi etiam pro Sacramentorum admi- nequeant fuo muneri fatisfacerc, ex quo
niHiatione ne quid omnino a parochianis gravilfimum in ecclefiam Dei detrimentum
exigant direAe, vel indireAe, aut verbis , ' emanat, ti enim, ut ait Ifaias, fpeeulatortt
vel Ggnis petant , alioquin ipfo faâo ex­ ecelefieruee /irai met’, fi nefit uni univtrfi,
fi ceutr mtttt funt, »M vnlentet let rete , fi
communicationem incurrant , Λ a Benefi
cio amoveantur: Qui» enim veneretur, quod, Pefiertt yitiiti tnteJltgentieni , tutetr g
venditur, aur quis non vile putet , quod emi­ futmtu ttftfur cti ncvifiintunt m viam furne,
tor 1(e) Siquin autem a Parochlanis peraâo tite linent nceejjeefi.( gjQunprvptct,nd noftrr
ΧΛ.
jam Sacramento, fpbnte , A ex mera gra­ ecclefi* promovendam reformationem cum f
M. h
M<a.
tia, devotionis titulo offeratur , quominus maxime interfit Caeratum literarum periti- J'*
am, ac ftudia inftaurari, vifum.eft ftatfiere , ' 1 ‘ '■
licite accipiant, minime prohibentur .
Ne veto parochi deft it uti, mediis ad vi- Ut in lingulis menaflerii», ubi plutee, quam
Aum neceflariis , ex Sacramentorum adtnl- duodecim teligiofi aluntur, turn pro regu­
niftratione fuam querere fuftentationem ali- nt laribus, tum pro S*cularibus, qui accedent, .
quando cogantur , A ad turpes paAioncs , eru
erudiendis ftudia theologica Inftituantur .
& exaAiones labi ,· fanA* fynodo vifum eft Qu:
'\_t* vero minus opulenta Cunt, & paucio­
ftatucre, ur, nili popuhis, habito inter Ce res habent monachos, aliquos juvenes fe­
confillo, pro locorum qualitate, ac pauper­ licioris Ingenii, vel ad alia monafteria mittate ecclefi*, aliquid certi quotannis
con. rant, ft udiorum caufa, vel penes (e aliquid
,
fetat , quo Dei mlniftcx vivere poflit, eccle- de morali theologia , lingua faltem vernae
■
cula continuo doceri curent a Jeâoribus
(0 Ca> ftt imerdlcaiur ( f ).
Tandem fi quid Patroni» beneficiorum pro s aliunde, fi fuerit epus, 'adfeltls. Quod fi
prefentatione obtinenda ordinandus obtulc- v fuperiotes monaftetiorum négligentes fue­
rint ,

1521

Concilium Ruthenorum

1522

~ »ln< » per loci.ordinarium , fin minus , Me- ·
- ■ 0 tropolitanum ad id compellantur.
A
TITULUS XVI.
1
Verum quia Clero fnculari ftudia potlf17*0. fimum. necyfiatid funt, utpote qui ad curam
1740.
De jtjumii , A frftit.
animarum unacum eplfcopis1 cooperati de­
bet, SanAa fynodus omnes hortatur re veIeut populus jejuniis prerer neceffitatera
rendiflimoi epifeopo*, ut, fi feminaria cleri,
gravari non deber, ita curandum eft, ut
eorum in fua dioecefi inftituere non poflunr,
ea fervet, qu» juxta noftro ecclcfi» ritum,'u
atiquos faltem ptcftantlori*. ingenii juvenes, f ac praferiptum fervanda funt : primum fcift patpchorum poilftiirje filios ad collegium Jicet quadtagefimalt Inclpiepsa feria fecun­
Pontificum Leopoli firum, lireris, ac difei- da poft qulnquagcfimam ufque ad facri pa­
. pllna cccleliaftlca erudiendos, bonifque mo­ ie ha t i, diets, cui <amen prxmittendum eft
ra > c 11 ri^u* in®ruendo* mittant, ne meffis aliquan- jejunium unius teptiman* cum laAicIniis:
'·/.i.n
operatiorum pereat («).
fecundum in adventu,* decima quinta no-'
,.C··/.
Preterea SanAa fynodus approbat, ft vembri* , ufque ad nativitatem Chrifti
···■
ccffionem quadraginta
millium.. confirmat
—----------------------ί—----- --------- _ Dominicum abftinentia a laAiciniis: tertium
·?«>·<«?.’· florenorum , juriumque omnium inde prove- ® ante Aifuinptionem Dcipar* Vtigmisa prlnientiam in favorem collegii Leopolienfis ma Augufti ufque ad decimam quintam:
Mm a religiofiflimo Proto-Archimandrite, Siarttfm ante feftum SS. apoflolorum Pe& confultorio ordini* Dtvf Bafilii Magni,
, & Pauli, a prima Dominica poft*Penpublicuinque ejufdem ceflionis. inft rumenrum recoften ufque ad feftum.eorumdem fanAofieri luffit ; firmis tamen manentibus condi­ rum apoftoloruni ■ Ab boc tamen cenfuit,
tionibus , ii qu* ptxfcripte fuyiunt a re- rufticos , aliofque operarios , vel in parte,
* verendiflimo dcfunAo epifeopo Prxmisltenfi . vei in totum abfolvi polfe , propterea quod
Laudat etiam talum illuflriffuni, At teve- incidit in tempus, quo fruges colliguntur,
reodlflintt Domini archiepifeopi Metropo­ eaque de caufa- vix fervatur io Lithuania-.
litani Rufii* , epifeopi Uladimirieiifis , ft Quintum ipfo fello exaltationi, far>A*CruBreftenfia , quod femmarium jam erexerirad Cis: Sextum ipfo fefto Decollations fanAi
cathedram Uladimiricnfem pro tex Alum­ Joannrt Bapiift*. Prater ea per totum an­
nis, cui feminarlo adaugendo quoniam in- num fetia quarta , & texta cujus vi* hebdo­
fcripfit in bonis fuis Menezyce , dr Marcu- mad* . Monét
Monér autem fanda
fanAa danodus,
^nodus, ut
ftasr nonaginta rpillia Rorenorum ; ideo C ficut omnes cum carnis illecebnr collui
olluAaopr*fens fynodus hanc donationem gratiffimo tur continuo, ita etiam'ad eam refr*nan,
animo accipit, A confirmat.
dam, ac iram Dei mirigadam Sacrum jeju­
Laudat quoque telum reverendiffimi ar­ nium adhibeant, quod non minus necefiachiepifeopi Palocenfi*,qut duos juvenes ad Hum eft, quam vulneribus medicina ( < j.
Ne vero ex multiplicatione fetiorum.
?
monafterium Zurospicienfe, vel alium com­
modiorem locum : reverendiflimi epifeopi qux , ut ecclefi* mens eft, quandoque non
Luceorienfis, qui tres ad collegium Leopoobfervantm, contingat, ut augeantur pec- 1
lienfe : rcverendtffiroi epifeopi Chetmenfis, cara populi (<Q prohibet fynodus parochis (d; vrb.
qui duos ad fèminarium Uladimtrienfe : re- fub graviflima poena arbitrio ordinarii, ne
verendifiimi epifeopi Leopolienfis, qui qua­ prxter diem
Dominicam, alia fetia ce
tuor ad prcdiAum collegium Lcopollenfe :
lebrent > aut populo denuncicnt, quam
a·//.
revercnditfimi epifeopi Prrmislienfis , qui ca, qu* fequuntur.
unum ad idem Collegium Leopolienfe : re.
verendifiimi epifeopi Pmfcenlis, qui duos ,
FESTA IMMOBILIA.
aur unum.ad aliquod monafterium ttudiorumD
caufa te mifluros promifeiuni fuis expenfis
I» Jttuirit.
alendos , eofque impenfe hortatur, ut promit­
tis fuis quamprimum fatisfaciant, & pofteDie prima. Circumcido Chrifti Domini,
aquam aliquis juvenis, abfoiutd ftudiorum &
1 fanAi bafilii Magni.
curriculo, e collegio exiverit, quo magi*
Die texta. Epiphania Chrifti Domini.
te idoneum .prefliterit àd facra munia obe­
Die trigefima. lanAorum Bafilii Magni ,
unda ,>eo majori Audio ipfum promoveant. <Gregorii Naaianieni, & Joanni» ChiyioUt autem c»teri, prefertim qui paupe­ ftomi.
riores funt, pueri, a tenera «tate religio­
nis myftcria , & literarum elementa doce­
fa.Feiritaria.
ri pollini, curent revetendifiinqj epifeopi ,
ut Ichol* parochiales in Urbibus, Oppidi»,
Die fecunda. Purificatio Beatiflima Vir­
& Pagis pro dignitate locorum, fi collam*, ginis Mari* .
aut intetinifi* fuerint, inftaurentur > ao\eaflumantui, li confer**!*, excolantur ,ft E
.
/· Mtrlie .
.
augeantur. (*) Cenfuit autem SanAa fy<ir
n°m>* earumdem fcholarum regimien, ft inAnnunclatio beatifim* Virginia Mati*'.
*<· Ûrr. rpcAioncm ad parochos, ft Decano* fpeAare , qui prccipue invigilent, ut pueri ex­
;
h Afrili.
colantur in rudimentis fidei, ac memoria»
teneant orationhm Dominicam, falutatioDie Vigefiina tertie, fandi Georgii mat·
nem Angelicam, Symbolum Apoflolorum, tyris .
Dei, ft ecclcfi* ptacepta, ac, pro ratio­
nne «tatis, reliquum etiam catechlfmum, ft
ut preterea legere, ft fcrlbere difeant.

S

C«,ci/.Grnere/.Tom. XXXV.

DdMdd

1

S

T

Concilium Ruthbnorum

1523
Ανν·

Canari
Πίο.

A

I» Meji.

Die oAava.vSanAi Joanni* Apoftoli , &
& evangelift*.
. Di* ηοη^. TranQatto SanAi Nicolai^
htjmie,

fJL S.T A

IÔ24
S ! O R S ! V A.

Die vigulima feptlm* fuliii, Sanfli Pan.
(aleonis martyri* In Vdlhynia.
Die fecunda Mali, Ar vigefima quarta Ju­
lii Sa nA i Romani, À Davidis in Lithuania.

f

Anno
Cnruti
1710.

- '

Ceterum quia fefta non ideo. inftituta
fum, ut populus liber ab Opere fervill,vel
compotationibus, dk fahatIonibus, vel nun­
dini* , dk alii* prophani* aAipnibbt vacet,
fed ut ad ecclefiam,. quum divina officia
celebrantur, conveniat, ac die* Ilio* pleruZa Julii,
tl* operibu* Deo confecret (λ ) : Idcirco omne* hortatur fanAajynodus, non foliim, ut (1) NW.
Die vigefima. SanAi Hell· Prophet·. B
1 divini* officiis ,facr» concioni, vel leAionl,
ac Cbrlftians doArin» interfint, prbut de £7,’ “
Die vigefima quinta. SanA« Anns
bent, verum etiam ut ab illiciti*, vel ad
1» Aegufie ■
illicita trahentibus omnino abftineant, Ac
/
ut obfervent, quemadmodum ait divus AuDie fexta. TransffgutatioCbriftl Domini. guftinus : (b).* Dif» Sebbetbi ■·■ caraa/rDie decima quinta. Aflumptio beatiffim· rrr, mu ithtiii Jiiunte, fut mis «fiat»»·
Virginis Mari·.
rar eS ntfiittte : Meliut eet» tue Sit fa· P η. ».
D<c vigefima nona - Decollatio fanAi Jo
Strtet, faes fitltereet, a«r etitet biberent.
a%ni* Baptfft··
Prsterea quia feriptum eft (r); Mente»·
U at Sita Sebbetbi fetfitjitti , aea fetier
tsae a»ar ra e* rw, ie filtit raar,
filn
t»et jbrwii /aa/ , d· entitle tue , jettent um
Die oAava. Nativlta* Beats Mariar^Vir· tenti, tb· adueau , far efi iet re putter tuer ;
gini».
_______
_______
___
admonet __________
eadem fanAa fynodu*
dominos
oDi* decima quart*. Exaltatio f*nA« Cru- C pines, ut fubdito» fuo», qui & ipi pretiofo
cit.
Chrifti Domini Sanguine redempti funt, ad
Dic decima ferta. Bcatk, Jofaphat mar­ ecclefiam potius, quam ad opera prrftantyris .
da compellant (d) nifi pi;o ipforum animaDie vigefima ferra. SanAi Joannis cran- bus rationem reddere velint.
gelifts
DI* vigefima quarta.. Nativlta* fanAi joanni* Baptlflc.
\
Die vigefima nona. SanAorum Petri, dk
Pauli apoftoloram.

TITULUS

h OBobri.

XVII.

rir/

hi. ». t.

ProteAio bcatMKm· Marie Virginis.

I» Ntvmbrt

rettaae Jeedtru» .

Umani generis hoft Is tanre funt Infi­
dis , at firpe-numero fallis miraculis,
Die oAava. SanAi Micpaeli» Archangel!.
ύι lilufionibu* Chrifti fideles fimpiiees, ac
D'c vigefima prima. Prafentatio Beati f- pio* in errorem inducere poflit. Qua de
timt Mari· Virgini*.
Dcaufa fanAa fynodus decernit, nt nulla^
pofthac nova miracula admittantur, nili ab
Iu Dttiniri.
epifcopi* rite probata, dc examinata fu·!
crint.
Die fexta. SanAi Nicolai.
•
Reliquia* fanAorum, qus olim Spiritus
Die nona. Conceptio beatiffim* Virginis
.
„—
Sa nA i templum, ac Chrifti viva membra
Dic vigefima qutpta. Nativita*
Nativitas Chrifti fuerunr,qoamquam fynodu* venerandas elfe,
Domini.
ac magna cum reverentia decenter in ecDie vigefima fexta . SanAi Jofephi.
clefiis cuftodiendas profiteatur; lAben, ne
Die vigefima feptima, SanAi Stephani.
qus obtrudantur ad cultum . quarum iden. tira* aut dubia fit, aut minime certa , epi­
f F S T A MOBILIA.
fcopi diligentem inquifitlonem adhibeant in
aAu vibrationi», ac deinde ftaiuant quod
Pafcha .
veritati, ac pietati confentaneum judicave­
Afeenfio Chrifti Domini
rint (e).
Penrccoftei.
E Geotgium Palamam non folum uti fanAum
SanAiffîm· Trinitati*.
coii, aut fefto die celebrari » verum etiam
F«ftum Corpori* Chrifti Domini.
eum in noftra [ecclefia nominati deinceps
Feftum dolorof· *. Maris Virginia ferla prohibet SanAa fynodu* fub poeni* contra
fcxta-declma poft PafchaIchlfmaticoi ptsfctlpti*

H

TI-

Concilium-Ruthinordm.

Iô»5
TîTULÙS
'

Càxisti

■7*o.

De

XV If 1.
.

pr» dawrnr/ Jfptltitr til

1520-

A . Laurentini Druckh Sokolirhkl archieplΛ fcoput Smokntccnin Scvcricoûi Ac. man.
’
prop.
Cu.iMJ

‘Jofephus Levickj epikopui Cliecmenfi*

than- prop.
t Hieronymus Uftriyclii epifeopus PrcmifUm dignus fie operarius mereede faa , Aitnbt man. prop.
ac demini ecclefia ft ici deputati -judi­ /
Theophilus Godebki epifeopus Plnfcenfis,
ce* ad tribunal regni caufit etiam noftr* ce& Turovieolis man. nrop.
cteli* tuendi* non fine moleftia, labore ,dk
^Joanne* Chtyfoftodw· Radtymirisk Fr*«funiptu ft renue incumbant: vifumeftfanA* ekwsritz Archimandrita Ciereienfis.
fynodo certa ipfis l'ubfidia. affigri*nda eft>
Antonius Zawadzki ordini* Divi Bafilii
Quapropter liatuit, arr-ex dioecchXUI<dimi- Magni congregationi* fanAiffim* Trinitati*
ricnfi ftoreni centum: ex Luceo·lenii cen- proto Arçhimandrir* roan, prop.
Jum : ex Leopollenfi, dk Camenctcnfi cen­
Innocentius Piehoxricz ordini* Divi Badsum: ex Prcmitlienfi centum; & cx Cbet- Ui Archimandrita Miel.ceofis.
fflenfi-rdk Berzenfiquinquaglnta e'sdem quo­ " Januarius Okorccvicz ordinis Divi Batannis numerentur. Abbate' vero conic
filil magnl Archimandrita Dernianodubnentent juxta taxaro a Metropolitano prcfcrtfi» man. prop.
beodam ·
Sylvefter Ter.vshi ordini* fanAi Bafilii
Archimatidriia Dorchobufenfi* roan. prop.
T I T U 1 U S XIX.
Jacobuy Solikotrski abba* Cobrlenfi* or­
dini* Divi Bafilii magni pro-coolultor man.
De /ÿmdaZslur
.
prop.
Polycarpus Filipovicz ordini* Divi Bafi­
Eaique quia lüpervacaneum eftët leges
lii magni Archimandrita Lefcineofis .
cjjndere, nili earum notitia, ad eot ,
Patririu* Bieliki ordini» Divi Bafilii ma­
qui iisdem reneri debent, deveniret ; cu
­ Archimandrita Ourucenfi*.
gni
rent reverendiffiml epifeopi, ut hujus fyno­
Abfolura horum decretorum leAione, redi decret* In dioeccfania conventibus le­ citaufque precibus in pontificali Romano
gantur, ac promulgentur poft tre* menfe* pr*fcripti*', iiluftriflimut, ac reverendifli* die, quia valvi* Metropolitan* ecclefi*Cmus
At prefimus dominu· nuncius apoftolicus, dk
affixa fuerint.
...............
- ■
. , ac reverendifdens f*y noda
lis, llluflriffimi·
Staiutum eft preterea » ut libellu* con ft i
mis dominis prufulibu* pro hac fynodoconturionum in linguam etiam Vernaculam, pro gregatir prebuit ofcuhmi pacis , ipfamque
majori totius cleri commoditate, vettatui , 'fynoduin Hymno: Tr Dtaei
d-..
imprimatur, ac cuilibet parocho, βτ niona· conclufit, quo finito ,' memoratus illultiilffterlo, jufto, ac moderato pretio diftribuamu*, ac reverendiffimus dominus nunciut
tur per revérendiflimos epifeopo·, ur quis­ apoftolicus prwfata decreta manu proptia_.
que non folum impofte'ruhi^fcite, verum
fubicripfii . & idipfum fecerunt illunrifli
etiam, qu* ad fuu.n officium fpetftani. di­ ini, ac revctendiffimi domini Leo Kyftka_,
ligenter exequi poffit : alioquin pumendu* ar­ archiepifcopus uterropolitanus Kyovieniis .
bitrio ordinariorum , ac pro ratione culpc , Halicienfis, βί totius Rulli* epifeopus Ulafi neglexerit.
^imirienfii, dk Breftenfit; lofephus *9/ykoOmnia vero, dk fingul», qu* in hac fawski Exarcha totius Ruffie epifeopus LuCr* fÿnodo aAa , dk decreta funt, antequam ccorienlis , dk Oftrogieolis : Horianus Hrepromulgentur, fanA* Roman* ecclefi» o Dbuicki archiepifcopus Polocenfis, epifeopus
mnium matris, dk magiftt* prius cmendanVitebfcenfis, Mfcillavieniis , Ortaneniis,
da, corrigenda, ac confirmanda, ea , qua
Mokilovlenfit ; Athanafius SzeptycKi epifco·
debemus obedientla, ac reverentia auAotipus Leopollenfi·, Halicirnfi< . & Camenetati (ubjicimu·-.
cenfi* Podofi* : Laurentius Drucki Sokol*'
Ceterum li qui* debito in loco aut non
niski archiepifcopus Smolenfcenfi· , S*vefed it, aut fententiam non tulit, aut non
rienfis dkc. Jofephus Levicki Cher menfis
fubferipfit, nulli proptcrea prejudicium ali
Hieronymus Ultiiycki Ptemillienfts, epifcoquod illatum elfe volumus- Laus dt glo­
pi : ac TheophiTutGodebski cp.ifcopu* pinria Pro optimo maximo, nunc, dk femper fcenfis , & Turoviepfi* ; fub temput fynodi,
Amen.
nimirum die oAava menfis Septembri· taxea
H. archiepifcopus EJe(Tenus nunciusapo- novum Kalendanum, ipfa fella Nativitati*
(loiicus fynodi prefidens .
Bcatiflim* Mari* Virgini* in ecclefia colleLeo Kifka archiepifcopus Metropolitanus giata Zamocenli confecrata, necnon revetotius Rullie man. piop.
____
__
_____________ , , _At Architendi ffiinl Proto-Archimandrite
Jofephutde W-^Vyhovski comet S. R. I. £ mandril* in eprum fubfcrlptionibus fpecifi
cati. Ac
pr*diAus*Hluftriffimus,
ac
Exarchi totius Ruiltc eprlcopus Luceorren* infuper
' '
' *
—
fis . ac Oftrogienfis man. prop.
reverend iffimu* dominu* archicpifcopu* MeI lorianus Hrebnicki archiepilcopu· Polotropolitanu*. turn dt iliuftriffiiwi douuni ejus
Cenfis epifeopus Vitebfcenfis . Mlcifiavien
co-epifcopi juramentum corporale de ιίΓfis, Orfanenfis , Mohilovleofis ; falva futura dem decreti·, poftquam a fanAa fade apo
decifione land* Cedis apoftolice > ac pre­ ftolica fuerint approbata, ciaAiffimc obcedent ia man. prop.
icrvandi», in mamba* prnlibatl Illuftrif*. D.
Athanafius Selcptycki epikopus Leoponuncii apoft. & prrefidenti* fynodali* , ta.
tienfi*, Halicienlii, & Camcoecenfi* Podo- Ai* facrofaoAi* Dei Εν angeli is , proftile·
II· , Archimandrita Uniovienfii
Dddtftfa
runt

C

D

triin^el rtjiH.

l1ia

Concilium Ruthknorum

'

I528

runt. AAa hue funt Zamofcii in ecclefia-.
<.<■ refideat ia parochia » eel frequenter ^w"o"
An
Anno parochlali tituli proteAioni* Beatiflim* Ma- ” ab ea abfit ?
An fuorum domefticorum habeat curam > C«**sti
rl» Virglnis,dr fanAi Nicolai, ritus Gre­
17*0. et uniti. Anno, IndiAione , Pontificatu, ut cbriftianam vitam ducant, rudimenta Fi· >72*·
diebu* , At mentibus, quibu* fupra. Pr»· dei fciant, & oratione* quotidiana* mane
fentibu* perllluffrlbus, illuftribus, ac admo­ & vcfpereabfolvant ?
dum reverendi* domini*, Jeanne Wenton, ' An puero*,& puella* myfteria fidei, oratio·
& Chriftophoro · Udsyeki cathedral!* Chet- nem Dominicam doceat faltem diebu* Do­
menfis, M. Valentino Wciftovrtki, dt M. minici*, an habeat fermonem ad populum ,
Paulo Kuufc phitefophi* doAoribus, colle­ an Fe·*, & jejunia denunciet ?
giate Zamofcenfis canonicis,necnon admo­
An diebu* Dominici*, dt Fefti» Sacrifi­
dum reverendi* patribus StephAo T tom bet- cium pto populo parochi* fu» applicet?
ti clerico regulari, collegiocsm pontificio­
An aliquod Teftamentum confecerit, dt
rum Armeni,At Rutheni Leopoiien. prafe- Illi fatlsfieri curaverit juxta mentem TeftaAo : Joanne Antonio Fabri prepofito pa- torir ?
rochialis fanA* Cruci* Varfavienh*, dt doAn habeat pene* fe eoadjutorem fufficien~ ter prov ■ifum
- >?
mu* ibidem fuperiore, ac pet Polonlam , dt B
Lithuanian* vifitatore congregationi* miflio·
An in adminiftratione Sacramentorum iit
nis: dePatritlo Btodovschi ordini* minorum diligent ; an facilem, & paratum fe oftendat
fanAi Francifci Conventualium Provincia ad audienda* confeflione* ; ad eundum ad
Rudi» miniftro provinciali, aliifque pluri- Infirmo* fine ulla mora ?
bu* teftibus fide dignis circa ptemifla ha­
An ipfius negilgentia aliqui* Infan* fin·
biti* .
Baptifmo, vcl infirma» fine Confeflione ,
Et quia egoStephanus Skvarczynsiti pu­ Viatico, At extrema UnAione mortuu* fue­
blicus facra authoritate appftolica , ac fu- rit ?
prafcriptc fynodi notarius, dt memorati
An Sacrament* mioiftret cum débita ν«·
llluftriflimi, ac reverendifiimi domini, domi­ Aium facerdotalium honeftate ?
ni nuncii apoflolici in Regno Potent* ViceAn Sacramenta , & facramentalia fob
cancellarius dum omnia, dt fingula in pnt- clave cuftodiat ?
fata fynodo gefta, fierent, una cum teftibus
An domi cohabitet cum mulieribus, dt
fuprafpecificatis prefens , dt perfonaiiter qu» Got ?
interfui, ac dum ipfa decteta, feu aAa fy C
1
An habear facra Bibli· , altesque libro*
nodalia tum per ipfum illuftrilfiraum, ac re- pietatis > & doArin» id fuum officium per­
vetendiflimum dominum nuncium apoftoli- tinente* > prafertim an habeat aAa, & de­
cum, dt prelidentem fynodalem, tum per creta fynodi provinciali* Zamofcicnfi* : ri­
illuftriflimo* , ac revetendiflimos domino* tuale novum , miffa lia correAa , cathechitMetropolitan», dt ejus coepifcopos, atque mum pro doArina chriftiana , librum mora­
reverendiffimo* Proto- Archimandritam, dt lem Illyrica lingua typis mandatum? an ha­
Archimandrites eorum propriis manibus fub. beat librum ahquem concionatorium , cx
feriberentur, vidi, dt obfervavl ; ac jura­ quo poflit fe prcparare ad dicendum ali­
mentum , dum pet eofdem i I luit r i (Timos , ac quid ad captum populi ? an prafatos libro*
reverendiffimo* domino* Metropolitans, dt legat, dt non negligat ?
An, À quoties in hebdomada facrum facoepifcopos prcftarctur , aufcultavi ; ideo>
ptefens defuper manu mea propria fetiptum,1 ciat ? an celebret recitato matutino cum
dt fubfcriptum, ac figno notariatus mei pu­ . laudibus , & cum paramenti* integri*, Sc
blici, quo in fimilibu* utor, communitum1 mundi* ?
extradai Inftrumentum rogatus, dt requifi- D An ante celebrationem Mifl» tabaccum
tu* &c.
fumat, quod eft vetitum in fynodo. QuoStephanus Skvarctynski Not. dt Can- tie» confiteri foleat?
eelf. qui lupta man. prop.
An ante miflâm , prrparaiionem , inten­
tionem j dt poft ^iffam , gratiarum aAioPAROCHUS.
nem devote faciat.
An quotidie recitet divinum officium ft Χ­
■t/f/earr ia vifitntienihit laJtftuh ·
ία t i» horis, dt in quo loco.
An interfit proceffiohibus , dt aliis funNnus ne an plures ?
Aionibu* ecclefiaftkU publici* loci, In que
An habeat titulutn fufficientem provt- permanet ?
fionh legitim* infeript» , ab officio appro·
An habeat decentem cofooam, & ton fu
bar» ?
ram capillorum?
An habear legitimam prefentationem,
An cum ruftici* compotationibus, dt ebrie­
inftitutionem, a quo, Ar. quando introdu­ tatibus vaeet f
is ?
♦ ~
g
An implieet ft negotii» Circularibus metAn iitls repedantur defeAu* aliqui etfen- caruram exercendo t
tiales, dt quale* ?
An fu in pofteffione pacifica limitum fua
An habeat ordinationis formulas?
paroebus?
An habeat libro* parochiam concernen­
An lite* patiatur . qua* , a quo, dt de
tes, videlicet, Baptitatorum fimul confir­ quo?
matorum , ftatus animarum, Matrimonio­
An habeat aliquod Inventarium rerum
rum , dt mortuorum.
circa iatroduAionem fibi reliAaram?
An habet?Archiviura , in quo feriptura*,
An adfit rafficoeum convivii*, dt qua»
fundatione*, munimenta ad ccciefiam fpe- «btdem notet fiiperft itiones ? an ha* in pr*.
Aartia fub clavi cuftodiat ?
M
fen-

U

1529
, Anno
Cmiisti

1710.

Concilium Ruthenorum.

Teach fai permittant fieri P verbi gratia, ut .
dt quolibet ferculo in menfam , vel fabΛ
menfam, aut extra poftes effundatur 1 vcl
Emilia.

DIACONUS
N vitam decat exemplarem ad *diflcationem Laicorum .
An habeat peees fe libro* tam fplrituales, quam morale* catechifmi , & fammam
Theologi» morali* typi* impreffam, ex qua
addifeat oeccSarlam feientiam, ut feipfam
falvum faciat, & eo* qui fe audiunt?
An femper incedat cum tonfura, & vefie clericali f
An libentpr , & quam frequenter miffam
audiat , illlque faitem diebus feftis inferviat?
An doArinam chriftianatn bene calleat, ut
alio* doceat ? an communionem frequentet,
& fcholam ?
An caupona* frequentet cum ruffici* , fal­
ter , inebrietur

A

Ι53θ

R E L I QU I Æ.

„A""°

Cnaist

Nfint in ecclefia reliqui* alicuju* fanAi, authentic* ne, vcl ignoi*, aut
dubia i quomodo, & a quo donat*; an ab
epifeopo recognita(
A* decenter cuftodiantur io theci* faitem
lignei* deaurati* , mundo vitro contenti*
cum fui* infaription%u« ?
An cum tbeci* in aliquo armariolo a Ser­
ventur fub clavi. .
An portentur ad infirmo* ? quod prohiben­
dum eft.
An ad expolitionem illarum accendantur
luminaria--? vel
reliquia
facr* ----fant fab
-------------...cum
_______
---------------® altari decenter an retineatur ibi lampas?

A

1710.

IMAGINES.

AN Imagine* In eeclefia fint honcii* ,
A Intcgr* ,. & decenter dcpiAe , fft
quot ?
An anteaquam fint expolit* prius ab epi­
An cum mulieribus cohabitet , & qu* feopo bcnediA* , & approbat* 1
An fact* imagine* fintdeplA* in loci* ali­
fint ?
cui irreverenti* obnoxii* ?
'
ECCLESIA.
An inveniantur deformes , & deturpat* ?
qu* erunt tollend*, dt reftaurand*.
Cciefia quali* , an murata, vel lignea,
An Imagine* Jefu Chrifti, Beatiffim· Maan foiida, firma , vel potius ruinofa, ti·, apoftolorum, evaogelift arum depiA*
un indigeat reparatione?
Cfint fab forma ad ecclefia non ufitata? verAn cum licentia epifeopi, & cum dote bi gratia in habitu* regularium « tale* ad
morem ecclefi» bebent reformari.
creAa ?
An habeantur vexilla cum Imaginibus ho
An fit, & qualiter clrcumfepta t
,a Quot fint altaria? an debice, Λ ad prst- netta ?
icriptum fynodi Provinciali* ornentur ? qu*,
At quot fint fuper altari mapp*? an inter
INDULGENTI Æ.
dua* fapérlores fit inclufam antemiffale :
N qu* fint concefliones indulgentia­
an mapp* munde fint defeendente* ab utro­
rum, & pro quibus feftis, vcl tem­
que latere altari* ufque ad fuppedaneum ?
poribus? producantur brevia concetliva in­
An fint pulvinaria fuper altari?
An altaria funt proportional* latitudini*, dulgentiarum , illarumque tempus an expi­
longitudinis, & altitudinis , Crucifixo in laverit ? videatur.
An publicentur abfque licentia ordinarii ?
facie munita ?
An non fingantur aliqu* indulgenti* , vcl
An ecclefia pavimentum fit lateribus ,
yel afferibus ftratum ?
1 > miracula pr*textu queftus, At colleAarum
An valva, & campanile indigeant repa­ lucrandarum ?
ratione ? campan* quot ?
BAPTISMUS ET C ONAn in Sacrario adiint fupelleAilia eccle·
fiaftica ad facrificium requilita, calices, pa­
F I K M A J 1 O.
ten* quot, & quales ? purificatoria, cor­
poralia , burCe, pali*, vela ad velandum
N pro miniftrando facraroento baptifcalicem , peivicul* , cum ampullis, manumatis fint in promptu omnia oece Sa­
tergia , humeralia , alb*, cinguli 1 ftol* ,
tia. i. Aqua juxta antiquum ritum beneplanet·, live cappz, miffalia, rituali* fchif- d>Aa? a. oleum catechu meuorum in falficimatica ne, ancorreAa? Pfalteria miniftro­ entl copia ?
rum , ftiperpellicea , campanule minore* ,
Ao habeatur facrum chrifma pro confir­
candelabra, aliaquc ornamenta neceffaria t matione baptixati, hoc anno ab epifeopo
fub numero , quot, & qualia? exprimenda. acceptum?
An (inrarmaria pro facti* veftibut, lin­
An patrini plures, quam duo admittan·
teaminibus , & alia fapellcAilia ecclcfiafti- Etur? aut impuberes Hcrctici, ignari my fre­
ca munde, & decenter affervanda?
tiorum fidei.
An babcarur inventarium fupellcAili*
An obftetrices fint examinat* , Ar approecclefiafricx ?
bat*, fciantque formam effentialem ba pc ifAn fores , & feneftr* ecclefi* fint foil- mi , pro cafa neceftitati*, At rudimenta fi­
d*, & bene munit*, & clavibus clauf* , dei ?
qu* in manu parochi remanere debent?
An bapiifmu* infantium protrahatur ad
An adfit aqua luftrali* munda ? an quoli­ tre* dies ? vel an non imponantur nomina
bet die Dominico renovetur ?
Ethnicorum ?
An thuribulum fir cum navicula, cochle­
An nomina baptizatorum fetibantur In-

E

A

A

ari?

me-

1531
Concilium Ruthenorum.
1632
1 " 1 metrica · juxta forma· la fynodo pntfcrl. " An fciat Iniret· In fua parochia, an ai- A e
Ammo „tan. fiuc mora , A periculo oblivioni* I. "fitet ΙΛο*, vei vocatu» Miam An nnAc ad r,,,—
C··»·*» An hoc facramentum extra caftim nccef------------- --- ----- -------------- C *
I?M*
Crtti* conferatur domi, excepti* filii* prln- cum, Ireeoa dctreAet?
An ia dafoAa. faccrdotam alloru·, ipcipum ?
An admittantur nnu* patrios* mafcalo , femet benedicat SanAu· pro Meato ole­
vel una matiina puelle ad confirmatioqc·? am, ft «Inlftrer prout valide, ft licite po­
teft ? ex mente tria· fvnodi provinciali».
prêter patrIno* baptifmi ?
Aa pueri* ufu rationi* carentibs*, furio,
An fciat paroche* . inforaetqac patrino*
eo cum baptiairo, & confirmato. & eju* fi» lucida intervalla non habentibui, vel 6~
parent ibu* contrahere cognationem (piri· ne poenitentia decedcntibut conferant Ex
tualem} qualrquc forma ad confirmationem tremam UnAione·?
utatur ?

MATRIMONIUM.
EUCHARISTIA

A

A

N Marrlaonia ter feorfivi» dlebu* domlnici* , vcl fefiit denuntiet. ante·
______
jfX faAo,'ab
faAo, ab extra·
extra, majori
majori ex
ex parte
parte deaedeae· quam fponfoa conjungat, an in uno fello id
rato, Interis» ferico vellito, in pyxide at- pnrftet?
- ·
- n nea cum operculo.
An ante denuntiatione*, interroget ; num
gentca, vel■ faltem
fia
fint legitim* «rati* , utrum fciant myftcria
fit Conopeo, fuper corporali mundo?
An odium tabernaculi fit firmiffima fera, fidei, an non confangulnei fibi.
An advertat, ne fponfi ante contraAum
& clavi claufum, quam Colu» facerdo* re­
■atrimonium fimui maneant, ft converfentineat, vel in facrario afiertet?
An particule confccrate fingulh 0A0 die- tur fine cuftodla parentum, vcl confanguibu*, vel faltem quindecim renoventur, ft neorum.
An Impedimenta matrimonii fciat, & pu­
antique fpecie* cum fragmenti* an ia facriblicer populo faltem bis In anno.
ficio confutuantur ?
Au . vago»,
An ante altare, ft tabernaculum dio.
_ . extero*, vcl eo*, qui a dicenoAuque luceat iampatj vel faltem dicbuiCcefi diu abfitate* fuerint fine licenti* epifcopi. ft tefiimonio de libera vita eorum ,
feltivi*, tempore facrificli?
An aliquid prêter pyxldem ena fan- conjungat.
An patothu» deferibat matrimonio ,jun
Aiffimp in tabernaculo quantumvi* facrunu
Ao* hac eadem die .
afiervetur? quod fi fiat, removeatur.
An (patrimonia conjungat domi, non in
An delatio eucharifti* debita cum reve­
rentia fiat, cum Luminibe* jfBaldcchino, vei ecclefia, fine facultate epifeopi, vel vicarii
Umbella?
eju*? an cemporibu* ab ecclefia prohibiti*.
An non communicante* in pafchate mo­ An interfit auptii», ft chorei*, ft pariter
nuerit, nominaque eorum ad curiam epifeo- cum ruftici* compotationi cum
fcandale
palem traofmiferlr, qui communionem paf- vacet.
chalciu facere noluerunt ?
Μ I S S A.
POENITENTIA-

AN

ad factum celebrandum admittat
extero* , abfque literi* teflimonialibu», non habente» coronam vcl velem cle­
ricalem .»
An adfiot faccrdote*, qui indevote, pro­
pere factam celebrent, ft quomodo ipfe?
An fciat ceremonia* conforme* milfali*
correAi rubrict*.
An moneat parochiano* , eoa teneri fub
peccato mortali, die dominico, ft fcftiu dicbu» audire miflam.
An habeat vinum pro MiC*, ft an a Judei* acquirat ? pro communicando populo
an habeat copi*· vini j an non mifccat aliE 01 liquore*.
EXTREMA UNCTIO.
An Ipfe fibi pro facrlficio panem confi­
ciat , an ex tritico puro, vel admixto.
An ante mlflarn per triduum ab ufu ma­
N habeat oleam fufficien* nro ungen­ trimonii abfiineat.
di» infirmi» ? an in vafe nanneo fal_ tempore
__ , . mifi* oculi» Immodefti» dtAn
tero, quomodo illud fignatnm at diftingua- cumvagettir.
tur va» facri chrlfrrati».

N hoc faeramentutn minlftretur do
die >n ecclefia in coafeffiooali confiteto cum dola ?
An In confeffionall pro auriculari confeffione fint crate* lignee ?
An audiat confeffiooe* muliere·, pseliarnm , extra fedem coofcfiiotialem, nulla_
Interpofita crate ? quod prohibendo· e*.
An fciat, vel habeat tabellam bulle Ce­
no Doro. > & cafeom refervatorum Summo
Pontifici, ft epifeopo, afixam Ipfi confeffionali.

A

A

An io ecclefia, in proprio armariolo, fub
clavi «Emerat.

FU-

1533

Concilium Ruthinorum.

Anwo

CatuTr
*7M>

funus.

«534

. Ao coofratrvs Interfiat proceffionibus puAblich?

A·*·
CxajrTt
»7*»

N In funeribus adfiat abufus, puts,
HOSPITALE.
quod cadaver* aftbcicMur fia· crac·,
fine lamine, dk fine parocho, cam aklatu,
threnit coofaaguincorum, ubi mulieres evel­ J JOwiralia qualia fint,murata, an 11lant fibi crines more Gentilium.
An cadavera defunAorum ante ortum, vei Ao habeant eredTiones cum approbation·
poft occafum folia deferantur abfque licen­ ordinarii, pro quot perfoni* ?
tia?
\
An habeant bona fibi incorporata, dk le­
An tradantur Cepultarn ante lapfam tem­ gationes fummafque aliquas?
Sub cujufaam direâione maneant?
poris viginti ad mitius horarum ; corum
An provlfores calculum perceptorum, dk
vero, qui repentina morre extiaAi, ante
lapfum viginti quatuor hatarum poftquam expcnlarum a lieu i reddant?
An fint duo cubicula in hofpitali fepara­
animam e corpore cxh*laffe pro certo ha. '
ta prO viris, dk femtriij.
beatur?
An mane dk velo ere confuetas, dk quan
An parochus ; aliive fepulturam denegent,
aut differant, pretest· non folut* eleemo- preces , pro benefaâoribu* , fundatoribus
fyne? dk an pauperes gratis fepeliantur? abfolvant; miflâmque faltem diebus domi­
An In ecclefia adiit fepulchrum pro par­ nici* , dk fefti* audiant ?
An fint InftruAi de rudimentis -fidei, dk
vulis decedentibus poft baptifmum ante feneceffarii* ad falutem anima.
ptennium ?
An frequentent peccatorum confeffionem,
An coemeterium , ξ quod eft locus religiofu* ) fit undique circumfeptum ; an all- dk facram communionem?
An modefte, dk pacifice fe gerant ? an
quando non pollutam, vel violarum, dk per
non fint aliqui, vel alique tixout, contenquern?
'
Aa facerdot prater quartam funeralium tiofie?
An qui, vel qu* fint otiofe, fcandalopro cadaveribus entra parochiam fcpultis,
aliquid aliud exigat ab heredibus dcraaAi ? f», innoneft* ?
An aliqua vetula fit fufpeAa, dk notata
quod vetitum eft.
1
An in ecclefiis monialium fepellanrur ca- ÎDeus avertat) dc veneficio, fupcrftitioni
ut, aliifque vitiis , dk peccatis ?
davera laicorum, marium, five Mulierum ,
An in eodem hofpitali, dk cubiculo fimul
fine licentia? fi hoc fieret, interdicatur.
maritus, dk uxor foleant cohabitare , dk
pernodlarç in eodem ledlo ?
An elcemofynas fibi datas fideliter inter
CONFRATERNITAS
<e difttlbnant? an pro communi commodo
LAICORUM'
convertant ?
An infirmis exhibeantur poffibilia thri­
N confraternitates laicorum fint legi­ ft Ia n* charitati* officia , dk fubfidia ?
An Invitati ad funebres menfat dk convi­
time erede, dk habeant ftaruta authorirate apoftol. vel ordinaria approbatavia,
? debitam in illis fervent temperantiam,
An bona dk eleemofyme, redditus annui, dk modeftiam?
An aliquam fufpeftam amicitiam mares
cenfus rcdemptionales fideliter adminiftren)cum foemiaia inire confuevcrint.
tur, dk connotentur?
An habeant varios libros, primum , in
REGULARES.
quo nomina eonfratrum infcripta fint ? fe­
cundum, in quo contineantur refolutiones
An non fint plure* in monafterii*, quibus
de communi confilio ftatute? tertium, qui ,
fi que funt inter ipfo* judicia, contineat alendis redditu* non fufficiant ?
An fit certus numerus eorum determina­
fententias damnatorias,abfolutotias io reos
tus ?
latas ?
An non recipiantur ad monafterium, nifi
An officiales a plena eonfratrum congre­
gatione fingutis annis eligantur ; an per­ qui habcne.quafirares preferipta* a conftitutionibu* apoftolicis?
cepte , dk expenfie fu aune calculentur ?
An non admittantur ad profeflionem
An habeant inventarium omnium, dk finrellgiofam, nifi poft integrum annum in no­
gulorum bonorum, rerum ?
vitiate
abfolutum?
Au habeant jus patronatus prefentatioAn poft profeflionem provlfum fit ftudennls cappcllani, dk num Is fit in integritate
Itibus de dodto, dk prudenti profeflbre, qui
vire, dk moram exemplaris ?
An fcnlores tempeftive ea , que ecclefie illos doceat faltem Theologiam moralem
lingua vernacula, C linguam latinam no·
fubminiftrare tenentur, provideant ?
An habeant archivum, quo feripture coo- calleant ?
An eleemofynas qunranr, licet non indU
fraternitatis; alterum, in quo fupellex fer­
Scant. An Incedant per loca fine focio,
ventur ?
t an vagentur dc node?
An debitores confra ter ni tatis confratres
An fc ingerant in adminiftratlooem boao.
bona ejufdem adminiftrent ? an fideles, dk
conicentioti ia admlaiftratiooe boootunu rom (ÿcAantiura ad focietatem laicorum ie
•oeumdem ecclefiis eredtas »
confraternltatfo exlftant ?

A

(

A

A»

i&35

Concilium Ruthenorum.

<03®

An factamenta Infirmis miniftreot invito nihil donent, aut recipiant tamquam pro*·»· parocho?
A prium abfque licentia abbatiff·, & aliqua 2***°
’ Cnaren
vnarsxi χΒ accedent ad monafterium monlallem Miratione?
1710. abfque licentia?
Aa omne» fumant eibum in RefeAorlo *7*°·
An cappeilaniam aliquam In aulis prit»· tempore menf·, ea communi culina, dk
cipvm, vel Aleariam la ecclefiis latinis ac* arario paratum?
Aa parcat cibo» exterit , vel eifdem mit·
ceptaverint.
tant t vel ab iit recipiant , abfque expreffa licentia A fcientia abbatiff»,& aaooafterii?
An admittantur regularet ad celebrandum
MONIALES.
fabram ia ecclefia abfque licentia epifeo­
pi , vel vicarii generalis?
N muri vel parietes Claufur· habeant
Aa omnes moniales femel faltem in me··
profpeAum aAlvum, vel paffivum io fe confiteantur, At fumant Eucbartftiam ?
domos, vet e domo foculariam ?
aa frequentius ex confilio partit (pirltualit ?
An maofiooes confefiarii moniallnm exem­
An omnct quotidie audiant Sadficiuuu
ptarum fiat penitus feparatoa mooafterio? B miff· ?
Qpofbam librae devotos> Ilei prophanos
An mqnialei extra clauAra egrediantur,
& vagentur per oppida fubprotextu necef- legant, vel an tempore menf· fiat leAio
fitaris, abfque licentia epifeopi? quod 'pro­ alicuius libri fpirituallr ,· & an fervetur fi·
hibitum eft fub poena excommunicationis lentium ?
lata fentencie.
Viûtet dormitorium', feu celias, & ob·
An admittant Intra clattGfam monafterii fervet, aa unaquaque monialls habeat ie* aliquas perfonas five iaicos, fnculares, Aura feparatum ?
five regulares, quibus fubpncna excommuAa habitus eorum fit uniformis, dk aa ad
. nkatlonis tain intreffos prohibetur ?
praferiptum regula?
An fcrlbaut epiftolas extra daufuram abf­
Inquirat caute, dk prudenter de vita, mo­
que licentia Abbatiff·?
ribus, dk dlreAione confeffarii, an cutioliAn utantur fenefleila ubi audiuntor con- tate aliqua, atfeAione privata, vel aver{ feffiones, ad colloquendum cum exteris ? . fiOne ducatur? an ollehdat fit partialem,
An pauperes moniales debitam fundatio­ vel fautorem a><lqnarum inter ipfas tadionem non habentes fervent In monafterioc num, five differentiarum >
unam » vel duas ptobat· vita, Ac fama puel­
Aa idem, Ove moniales aiiquir fecreta^
las juratas, qu· labores manuum teliglofa- monafterii, occultos dcfeAus cum pericu­
tem fideliter vendant extra clauftrum, At lo Infamia totius monafterii, aliis extra-.
pretium exaAe reddant 1b manus abbatiff·, Clauftrum » ad quot non pertinet, revelent ?
qua totum in communes neceffitate* ex­ an fint curfof» in indagandis, dk reficien­
pendet ?
dis novit extra clauftrum ? an confiilto ta­
An adiit In mooafterio-capfa communis,, les retineant, vel foveant perfonas, a qui­
in qua deponantur omnes pecunl· prove­ bus talia expifeentur?
nientes a moniaJibes particularibus?
______
An In ecclefiis mo nia Ilum fine licentia fa·
*
‘ admittantur exteri ad colloquendum
“
An
' cr· congregationis tumulentur cadavera lai. . ... .-abfque
.. licentia
.
fcriptie eorum, marium five mulierum ? nifi fint pacum mooialibus
epifeopi,
ifeopi, vel vicarii generalis?
trool ecclefi·, qui fibi, dk heredibus hoc
An Introducantur in claufuratn catuli, jus in fundatione rrliqoiflent, vel cum lipueri, vel nucïla cojufeumoee etatls, ex- euntia fact· congrega?
[atioaie, dk mentalium
ceptis juratis puellis ab epilcopo approba- D fepalchrum
extensile·
.
mt.
tis pro fola neceffitate Monafterii?
Ex aAisoriginaljtas
aAis orbinalibos fynodi provincialis
*An fer ventor eleA· · C
dk deputat· auficul- provinci· Ruffin, Ritus Gr«d uniti extraUt rices, Rotafla, dk Oftiarl·
" ?*
Aum.
An habear abbatiffa, vel procuratrix, fi­
ve «coitoma libros bene compaAos? in quorum primo defcribaneor quotidian· eleetnoSttfbew MopereqyurH fiMtter fi­
fin» percept·, dk expcttfte» de quibus pofer»
, ur /juaiit in fine officii rationem reddere fis· adde/rr Nemeaee, m ■··«·/·'« Jff»·
miniftrationis. In altera per modum Inven­
tarii, dcfcrlpta fint 'bona ftabilU, Jura,
ttlltnu , amo. prep.
cenios, dk credita monafterii , cum indicatrione Inftrumenrorum , rogitoom aaooaftcrii. In tettlo libro regifireatur refohitloMS
capituli nronlalinm, admiffiooes puellarum
ad habitum, dk profrffionem cum expreffio _
ne diei, meofie, dk anni. Quo» libros fi ■
non Inveniet Hfirator tempore vifit asionis
omnino ante aliam vitiationem paratos effe
curer, dk jubeat.
Ad in mooafterio adite locos feparatus
pro educandis exteris Virginitas , dk pro
novit lis feparatur ? .
An omnes motiialcii decane vitam com­
munem ? ut nihil habeant, nlbil fervent,

A

Hie*

CoNciuuM Ruthinorum.
Anno
Cmiibti
1710.

lie* fedi» gratia archiepjfeope· Edeffenu·/
fanAifiimi domini noAri doadai Clementi*
divina providentia Fap* epi* noadnia XI.
ptalatut domefilcM, At affiAen», cjufdeti».
QM» & SauAo Mis apoAoik· In regoo
roloni·, ft Magno ducatu Lithuania com
facultatibus iegau de latere nancies.
Unlverfi* « ft fingulie quorum interefi >
pntfentct iofpeAuris, IcAurls · iegive audi­
tetis fidem hrcimua, ft teftamur fopradl·
Aum dominum Stephaoum Skvarciyaskl effe talem, quakes (e facit > videlicet publicum
facra authoritate notarium» ft nonciature
apoAoL in regno Polonia vice*cancellarium,

CoiteiL Otnertl. Tom XXXV.

X$j8

ejufque fcipturh, ft infiniment!* per
».
—
comcAistarn in Judicio, quam extra adhi. Anno
Mtam fcmpet fuifie, ft ad pnrfcn* adhibe· Caaisrr
<7ΐβ>
rl fidem. la quorum ftc·
Datum Vartavim die vigefiuM tertia 060brje 171a. J

H, erthitftftafut Urftiur uxitt tf—
flilltti,
Jacobus Burriu* Secretaria» «

Locus, f Sigilli.

E eeee

>54»

>539
HtltTt
«sn.

AD

CO

N

Ci L I U

Μ

LATERANENSE V. GENERALE

Armo

C«ar*r<
1JI».

»J It .

ADDITIO.

P A ILA I DE MIDbELB'URGO
ItltTOL*

Ai feenfaaAaai Latmmnfr natihax· fr» talteiarii earteiatieee rxbertatie , et iffitàue teifb* *^frrvtti6 trrort taltaiaru aMita i» afaat
rroatttar.

riocip· T7T Λ multa funt. B. P. c«terique patre» B mine plenamtn coelo afpicicontinget,quanu, ope H reverendiflimi ardua négocia in hac (a- do ab ecclefia prima feu nova denunciabiύ de reda crofanAa fynodo petra Aanda, minime ta- tur. Immo port
“ pauco» anno» eveniet, ut
Vaich* ec- men (ilentio prctercundum efle arbitror Ro- pafcha fanAum , quod in plenilunio celebra­
ebratione mant calendarii pro reAa pafch» ceiebra- ri praclpitur · in novilunlo aut prope inter­
fow>*<ionc emendationi» (ludium.· quinimmo hoc lunium obfervetur. Eclipfc» quoque folareq.
“**■ \ tanquam primum chriftian* religioni» my- die veneri» fanAa magno Judaorum plau·*
flerium in primi» commemorandum ct difeu- fu ct chriftianorum ludibrio accidere pote­
tiendum rite cenfeo : quia fpIrituaUa tem- runt. Niiper cum obiicerrm Jud*o verbum
poraiibu» proferri debent ; dicente domino: apoftoli dicenti» :c«cita» ex parte cecidit in
primum querite regnum Dei,er reliqua o> Ifrael,donec plenitudo gentium introiret·
mnia adiicientur vobi» : querere regqum Del Confutan» hoc Judcut ftfpondlt eveitat to­
eft mandata ejin cuftodire: obferva inquit taliter oppreffit chriftiano» qui nefeiunt dU
Deu* Verni primum temporb ut facta* pafcha fcerncre inter lunam plenam et novam, in­
Domino Dco tuo, hoc autemterpafch»
__________
____________
._______
lenam trorotundam
dk cornutam
,· nam ut
phei cnici» Chrifti priutfuit uurativum »C in proverbio dicitur:arcu»eft qui luna plenunc vero triumphali» refurrcAtool» ejus- na errat. Qu«cum ita fint, patre» conltridem fignum rememorativum, et refurreAio- pti, veftra
*
" videtur facramentl huju*
intercfle
ni» noftr* tignificatlvum ; fummopere ergo tnyfterlum errore calendarii jam abolitum in
4 anniti debemu», nr pafcha fanAum juxta «tUMB rertware: dlemque pafchalit celebri*
patrum decreta celebretnr, ut a Judxorum rath in priftioum ftatum reducere ; in quo
calumpli» immune» efle poSmut^qui Indies prifci parre» maximam curam dt diligen­
nobi» obliciunt, qui pafcha noftrum in fecun­ tiam adhibuerunt, qui, ne error unquam in
do mcnfe immundi» deputato f»pe nume­ celebratione pafch* contingeret) (latuerunt
ro celebremus» et quod ad die» quadragin­ lun* «tarera quotidie port primam diei ho*
ta quinque pOft «quinoAium foie exiftente tain in eccleiia ptonunciandam efle. Utque
ia medio tauri pafcha nonnunqnam obfer- clero occafioncm addifcendi dlligentlui lu­
vemui: in quo irrident no» Judai, redar­ na curtum datent, decreverunt neminem
guunt no» volatili* coeli, qwe «qalitoAium ad facerdotium efle promovendum, qui luna
accurate femper cuftodiunt, nam et ciconia, «tarera in promptu'non habuerit', immo ut
?uaie«, et hirundine»,quo raoni» ioeqeinoAio dlftinftiooe j8. B. Avguftinu» inquit, non eft
num pafcha, hoc eft tranfitum faciunt: pafcha facetdotio dignu» qui compotum ( hoc eft
namque tranfitum fignificat. In quo reprehen- «cati» luqa regulam ) feftorumque mobidit no» Deutf per Hier. proph.cap.oAavoHum ordinem Ignoraverit; hoc enim tempu»
dicen» cognovit tempu» tuum turtur , et hl- precipue fcire debemu» , quo per unlvcrfum
rundo.ac ciconia cuftodieruot tempu» ad- orbem confona facta dici fundatur oratio,
ventus fui, populu* autem meus non co- quia ec tempore commendantur prece*, ficut
gnovit judicium Domini fui ; quomodo diAi» (criptam eft ; .tempore accepto exaudivi te.
fapiente* non fumu*, et lex Domini nobifcum EvpeAavi jampridem magno de/iderlo dk
eft: vere mendacium operatu* eft ft ile» men- ore. tantaleo hanc facrofaoAam fynodum,
dax, verbum enim Ddmini projecerunt, et eamque unicum dk ultimum correAionis cafapientia nulla eft in ei», haç Hieremia» . Eicndarii remedium: nam cum fuperlotibu»
Similem errorem in luna pifchali indaganda anni» propofulffem
" '
. ~
. banc pain ecclefia
Del
fabbatarii noti* impingunt, arguente* no» fchali» celebritati» emendationem ; refponqui lunam primam vocemut quam quintam fum fuit eam fieri non pofle fine concilio
in coelo confpicimus ,· adeoque cum prophe­ generali, ad quod convocandum nulla tuae
ta dicere poifimus : opprobrium faAi fumu» erat diCpoÛtio : quamohrem multi» argumen­
vicini» noftri», quinimmo non folum vicini* ti» conatu» fui prooare*atque oflendere, h*c
fed et hi* qui longe ftant. Et nifi errore» jure optimo fieri pofle, immo jam fapenuilii corrigantur «accidet aliquando pafcha, meio faAa fuifleline concilio generali a Co­
quod verni tempori» initioobfervarl prrei- lo pontifice
r______ _____
_____collegio .· led quia jam
"vel eju,»
pitur, artate celebretur. Lunam quoque lu- celeberrima ifta fyoodusnutu Dei congrega-

♦

(
1541

Concilium Latuuninsb V. Gin.

154'4

tied, cefat nunc omni* ptocraftinario, . _Jodvot fabbatariot qui feptlmam temporii
Awwo omnia perendlnatio & tergIvctCttlo: exp*- Λ1 partem perdant per tabbarum quod obferCaairri Aa vi ergo hoc facrum concilium firmlflime vant:nos vero non folum footlmam pertem
ijn. ratum nullum pole fieri hominum coetum anni calebramus; verum etiam plui quam
in nomine Dei congregatam fine religione quartam remporta partum folennem faci­
fine numine Di vuui, dicente Domino q^iduo mus.- indigent ergo hoc moderatione all­
vel tre» congregat) fuerint In nomine moo, oua. Sed redeuntes ad primum noftrum InIn medio Ipforum ego Cum ; nifi ealm Deua ftitetumdepafchocelebraiione propolitum,
Îirrfem fit, volentque humanti rebut interfit, dicemus eum apoftolo Paulo : ecco nunc tem­
udibtium eft quicqurd homines cogitant, non pus acoeptabilo, ece* nunc dies falutta , ec>
confilium. Summopere ergo annitendum eft ce nunc congregarum pft concilium' Late­
ut pafcha fanAum juxta PP. decreta cele­ ra nenfe, per quod fublatum eft omne fqbbretur, & aureus ille numerus in Romano terfugium corrigendi calendarii,& omnis
calendario annotatui (qui diuturnitate tem­ perendinatio cenavit .· jam enim nulla,,
porii jam faAus eft plumbeus) corrigatur: eft excufario, nullum eft impedimentum,
fed error
eft -------------manifeftus,
At oquinoAiuro vernale decima die martli _
-----, adooque muftatuatur, ubi hac tempeftate ut plurimum “ iierculai nqn lateat : qu« cum ita fint, papa­
ipfum fieri vldemui. Poterit etiam in eo- tret
----------------------------- confcripti, rogo, obfecro Λ per agnum
dem calendario declarari At reformari nu­ pafchalem ac per Dominicam paflionem
meral Λ ordo feftorum ab ecclefia celebran­ obteftor vot, ut proclariffimam hanc ope­
dorum , quia fepenumero pauperet ( qui per ram chriftian* religioni tam opportunam
operat qvotrdianai e» laboribus manuum quam neceflariam aggrediamini, & « gg ref­
vivunt, conqueruntur magnam nimii efi* is m ad finem optatum aerducatii, ut pafcha
feftorum multitudinem, quibu· ab opere fanAum juxta patrum decreta celebrantes ,
eis confueto( quo vlAura quer itant) cula­ Dei comminantis iram effugiamus. Valete.
te coguntur ; derWct Seoeca Cordubeofis

K eeee 2

Awwo
Cnaisri
rps.

<543

CoNerrnrnoNM

Tauvisinæ.

1544

CONSTITUTIONES E D I T Æ

ci:r.’.
»49* ·

1491-

Amt 1491*

I

Γβ* KBVEEENDISS. IN CHKliTOBT DOM·

D.

NICOLAUM

PR AN CUM

WKCOPUM TARVWINUM, ET LBOAT.OM

APOSTOLICOM.

*·/Μ tlrrirtmi* fttttfarimn heiire, à* fttfart ·»· mttiimrm*.
Bx NS.

icolaus Francus epifcopus Tarvifinu*, ciendo in modum coron* , Ira quod coru·
legatu* Apoftollcu* cum poteftate le- aure*, vel faitem illarum pare pateat mag nifefte
-, itlumquc de cetero continue pramit. gati cardinali* dc Istere per
univetfutn
io « *. P. venetorum dominium , ad perpetuam rei ° fertlm In publico portent, atque tonfuram
o. Aagefo memoriam. Inter cetera* folllcitudini* no- fub poena fofpenfioni* a divini*, quod InoC*lage»r*
curas dudum humeri* noftri* per Apo- bed lente* ipfo jure incurranr.SI vcrohuiufftolicam Sedem impolitas, illam pracipue rnodi fufponlioni* fenrentiara per allo* XXX.
mentis noftr* oculi* confpiclmus, per quum die* immediate fequente* fubftinuerinr , tot
vitia quaque, atque ctimina , quibus maje- excommunicationi* vinculo innodamu*. Quod
lias , otfèndttur divina , honor ejufdem apo­ fi profata* fufpenfioni*, & excommunica­
ftolic* fedi* , totiufque clericali* ordini* tioni* fcntcntias per alios XXX. die* prsobumbratur , acfcandalum in populis ebri- diâo» LX. die» immediate fequente* animo
ftiani* generatur evelli , et diflipari, vlrru- ( quod adfit ) fuftinuerint indurato, Ipfo*
tefque.et boni mores«dificari, atque plan­ ex nunc prout ex tunc omnium digni*
tail poflint, et valeant. Sane cum noftri* tarum , perfonatuum, officiorum , adminiprvfertim temporibus, antiquo hofte hu­ ft rationum , ac beneficiorum ecclefiallicorum
mani generi* fuadente , multorum clerico­ tam curatorum, quam limplicium , quo»,
rum ac religioforum cxceftus , maxime in vel quas feu quod obtinent, fcntentiam^
pi 4 ¥ unit’ll’3
provincia nobis ab eadem fede decreta, adeoC privationi*
incurrere VUIUIIIUI
volumu* ipiU
ipfo HCTU»
faftoinolevlr, ut clerici Ipfi,atque religiofi, qui abfque ai ia privationi* fententia , clerici
tanquam lucerna ardente* fupra candela­ autem beneficia vel officia ecclefiaftica non
brum , et tanquam lignum pofiti funt ad obtinente*, fi fuerint in facri»ordinibus confagittam , quotum inferiore* vitam reipi- ftltuti, A habitum, A tonfuram (ut pr«>
ciunt , trahentes ( quod ab eis agitur fa­ fertur ) in termino ipfo XXX. dierum non
cile ) In exemplum deteriori* vite pariter reaflTumpferinr , ex tunc ad quacunque ec­
et exempli* Inferioribus ipfis effefli videan­ clefi ali ica beneficia ipfo jure reddantur in*
tur, habitum atque tonfuram proprio ordi­ habile* ; et licet poftquam poenam hujus­
ni , feu religioni congruum deferendo, nec modi inhabilitatis Incurrerint, habitum iptum
quicquam jnpsodo tonfurx aut veftimento- et tonfuram reaffumpferint, adhuc ramen
rum fontur, (eu negociorum qualitate de eo* ad beneficia ipfa inhabile* efle volu­
clerico offendendo ; led tanquam laici, tam mus, niti ante adeptionem ecclefiaftici be­
publice quam private Incedendo ad poenat neficii habitum, et tonfuram pnefato* pu­
hrculari* judici* fubterfugium fetantummo- blice per trc* menfe* portaverint. In mino­
clerici conftituti
, quoado exhibente* , clcricalisqee futi prlvlle- ribus
____ vero
___ ordinibus
_______________
Ί__
giutn labii* allegante*, qui fafti* cletica-Drum multi cum coram layci* judicibus con- tum negaverunt. Verum quia juxta facro- veniuntur in cauli* civilibus ipforum jurifrum canonum dlfpofitiooem, qui abjefti* ve- diAionem non declinant, fed (ponte coram
ftibus propre congruentibus ordini, alias el* litigant ; cum vero In criminalibus cau­
affumere, & In publico portare prsrfumunt, li* conveniuntur, ne eorum crimina per ju­
profefforum illius ordini* prarogativa fo dice* lajrco» puniantur , clericalis ordini*
redduntur indigno* . Prsrfenti itaque con­ privilegium allegant,fe ad ecclcfiafticos ju­
fli turione pracipimus , ut omnes, « fingu­ dices, a quibus fe impuniti evadere, vel
li clerici, tam In minoribus , quandiu facris mirio* puniri fperant, remitti petendo, nifi,
ordinibus conftituti, habitum dk tonfuram ut pramlffum eft, habltqm ct tonfuram rea Ιclericali ordini congruum portent, ficut .eft Γο raplerint in terminopradifto ttiglnta die­
a facri* canonibus conftitutum. Eoq vero rum, nullo prorfu* clericali privilegio gau­
qui beneficia ecclcfiaftic* obtinent, Et ha­ dere volumus. Si poftea per judice* layco*
bitum ipfum , atque tonfuram dimiferunt, capti, aut detenti fuerint, nullatcnu* ab
per hanc noftram conftitutionem monemus ecclefiaftici* judicibus defendantur, et pro
peremtorie, quatenus Intra XXX dies.abhu- B clerici* ab ei* recipiantur, nifi ante capoo|hs noftra conftitutionl* publicatione in ca- nem , aut detentionem hujufmodi per menthedrall ecclefia civitatis, feu dioecefi*, in fem habitum clericalem, ct tonfuram pvqua morantor,authoritate noftra faftacoo- blice portaverint.
nomefandos, habitum pradiAum,dk tonfu. ram rcaflumant, capiho» fuo* tonderi fa-

Ovd. Ic­
elo i. T,r

<£"·„

Nv'fi'ô»

___ _ <545

Constitutionis Tarvisinæ.

l5<

Ι5φ

. ftr· conftlrutionii faâx Io ecclefia cam··
cam·Adrali, in qua habitant, ad monaftoria fua Anno
Γ·«χ rvZrgi^êrvw habita , Λ- ttafare
Cnbisti
redire debeant > et in illif perfonaliter er
continue relidere; nec de extero ex ipfit eli­
Univerfos ouoque monachos, & religio- te habitandi caufa extra ipfa monafteria,
fos, tam mendicantes, quam non mendican­ nili caufa ftudil ( ut profertur ) aut pro nctes , cuiufcumque ordinis, religionis, ftatus,, gotiis monafteriorum fuorum de licentia fu& conditionis ( prater quam Hietofolymita­ pcrlorum , feu pro alia legitima, et ratio­
nt ) exiftant , dk quocunque excnptIonis nabili caufa per aliquot dica ( petita tamen,
privilegio gaudeant, qui fuavi jugo obfer- ct obtenta ab eisdem fu perior i bus licentia )
vantlx regularis abjeAo propria reliquerunt fub poena excommunicationis, quam contramonafterla, quorum quidam clericorum facu- facientes incurrant ipfo faâo. Omnibus velarium, quidam veto lalcorum habitum de­■ ro et lingulis locorum ordinariis prxfenti
ferunt , prafentium tenore monemus pe­ conftitutione prxeipimus er mandamus, qua­
remptorie, quatenus infra terminum, XV. tenus cum cis conftiterlt aliquos ex monadictum, a dic prxfenti· conftitutlonls publl- chis feu religiofis prefatis hujusmodi excomcatIonis in cathedral! ecclefia civitatis feu “ municationis fententiarn incurrifle, Illos in
dioecefis , in qua morantur , farta com­ ecclefils civitatum etdloeccfum fuarura^ auputandorum habitum religionis, & ordinis thoritate apoftollca publicari faciant excom­
fuorum reaflumere non poftponant, lilum- municator, et a Chrifti fidelibus a rAius evi­
que decaterocontinue, tam private,quam tari , donec abfolutlonis beneficium a nobis
publice deferant, quemadmodum tempore, vela fed e apoitoiica obtinere meruerint·
quo profeffionom exprefle, aut tacite cmifeInferioribus vero ecclefiarum prolatis ct r·*
xunr, deferebant ac ficutl alii monachi, five Aoribus in virtuta S-.obedientix et excom­
religmfi ejusdem ordinis in monafteriis fuis municationis poena prxfentium tenore prerelidentes defetunt ; nec ullo modo Ipfum cipimus, ut ex fuis ecclefiis prxfatos mohabitum abfeonfum fub pallio, aut vcfte nachns, feu religlofos, qui hapitomet tonportent, licut multi ex ipfis haâcnus detu­ furam ( ut prnmiftbm eft) non reatfiimpfelerunt, At de prxfenti deferunt. Capillos rint, vel li reaûumpCerlnt , non tamen ad
quoque fuos tonderi faciant ; ita quoque eo­ monafterla fua redierint , expellant , nec
rum aufes patoant manifeftcdk tafuram fu- illos ullo modo in ecclefiis fuit mifias, aut
perforem,( quam clcrlcam nuncupant) ma-Calia dlv'na officia celebrare permittant. Cxgnam deferant, ficut ccterl religiofi ejusdem teram,quia nonnulli religion tam mendicanordinls in monafteriis fuis degentes defetunt. tes , quam non mendicantes , cum quibus
Contumaces vero, huic noftr» conftitntloni per fedem apollolicam exririt Jifpenfatum,
parere non curaorcs, ultra poenas a jure ut parochiales ecclefias obtinere poflint,
ftatutas, L. librarum parvarum poenam In­ animarum cura Ipfis commifla negleâa, In
currere decernimus ipfo faâo, ac etiam ad­ ecclefiis fibi collatis relidere perfonaliter
mittendi pallia., dt vertes, cum quibus poll non curant In animarum fuarum periculum,
dIAum terminum reperluntur. Ur autem Λ in ptediâarum ecclefiarum ac parpebiaprrfcns conftitatio noftra debitum fuum for· norum fuorum non modicum prxjudicium-dktiator effcâum, omnibus, dc fingalis offi­ gravamen ; attendentes autem quod fed es
cialibus tam frcalaribus, quam ecclefiafti* apoftolica, cum ipfis propter animarum te­
cis exuendi prrdiâos religiofos palliis , dk lum , ut Ipfas ecclefias obtinere valeant
vefljbus prefatis, ac eos ad carceres tam dlfpenfavit, non autem ut per mercenarios
(oculares,. quam
,
ccclefiaftlcos ducendi,
qui lupum
&
videntes oves dimittunt , effuIn illis eos detrudendi ( nifi ftatim officiali-J) giunt & deferunt, redditusque ac proventus
bus Ipfis poenam L. librarum perfolverlnt
irfolverlnt ipfarum ecclefiarum hinc inde dilapident ;
cum effeAu) libere ct licite abfque metu quocirca indemnitatibus ecclefiarum Ipfarum
poeno ceniurarum ecclefiaftlcarum, pr»· occurrere cupientes prafentium tenore, olentium tenore licentiam concedimus. Si quia mnes dk fingulos religiofos, tam mendicantes
vero religioforum ipforum poenam prodi- Î|uam non mendicantes , parochiales eccleAam folvere nequiverit,petduos menfes con­
tas obtinentes, monemus, dk requirimus
tinuer ad poenitentiam peragendam In car- peremptorie, quatenus infra terminum XV.
ceribus ipfis permaneat. Vertes autem ct dierum, a die publicationis prxfentis con­
pallia profata fint ipforum officialium, nec ftitutlonls faAa in ecclefia cathedral! civi­
non medietas ipfius poeno L. librarum ; aliam tatis, fett dioecefis, Ia qua fita funt pradivero poeno medietatem hofpitali Domini Ax ecclefia computandorum, perfonaliter
■oftri Jefu Chrifti apud S. Antonium Ve­ accedere ad pradiAas ecclefias, quas obti­
neriarum fito. In aliis vero civitatibus ct nent, dk In illis pcrfonalem refidenrlam
locis, in quibus deprohenfi fuerint, hospitali­ continue facere debeant, miflàs , dk alia dibus ab ordinariis deputandis applicamus. Mo­ E vina officia In ecclefiis Ipfis celebrando, ac
nemus Infupcr profentium tenor· monachos parochianis fuis ecclefiaftica facramenta miet religiofos quofcunuue, etiam · fupcrlo- nlftrando., fub poetia privationis diAarum
ribus fuis licentiam Itandi extra monafterla ecclefiarum, quam ipfo faâo abfque aliqua
fua habentes , proterquam fi in ftudio ge­ fententia cos incurrere volumus.
nerali caufa Audendi in facultate cis · jure
concerta, aut pro negotiis «onafterlorum
fuorum extra monafterla fua moram trahe­
rent ; quatenus juxta alios XL dies, connumetandos a die pubilcatloois prefentto no-

J547

Constitutionbs Tarvisinæ.

154®

n & quorum perfonc , De! timoré poftpofi' „ ro ad illicite front relaxant > À varii*
Poem Monialium cneunfium manafie·
Caxisxr e rtt , etfite ingredientium, & if/tt
„ fe involvunt eriminibu» & deliftis; funt„ que etiam quamplurea tam ecclefiaftici
1491.
accrpraar/a*.
μ quam fitcuiares, qui prochriftiani»fege-'
„ rente* , ritus, vitam , Λ mores HabreoQuemadmodum ad humani 'generi* confetvationem, & civitatum incolumitatem „ rum fervare, & eorum dogmata fequl,
nihil firmius , nihilque validius putatur ; „ & quod dvteriu* eft in illorum crroie* Λ
„ infidelitatem prolabi non formidant, ac
quam ut unufquifque fua foius fponfa feu
conjuge gaudeat, atque fruatur ; ita nihil „ alio* ad ritu* hujusmodi trahere continuo
gravius, nihilque turpius fore cenfemu*, „ moliuntur· Nos qui te In prrfenfiarum
ad pacificanda regna pr«d>Aa gt non·
quam virginem Deo dicatam, fponfo fuo
nulla alia peragenda, noftrum & a polio­
qui Chriftus eft, reliâo vagari, aut alium
lice fed it Nuncium Λ Oratorem, cum
querere in Ipfius Chrifti, cui fuan» integri­
parte Legati dc Latere, deftinamu* , ec­
tatem voluntate fpontanca devovit gravem
otfcnfam , 3ί in religionis opprobrium , ac
., clefiarum, & monafteriorum locorum,ac
fcandalum plurimorum; cum igitur dudun>8„ perfonarum ecdefiafticarum & fecula·
ad notitiam noftram ex frequenti clamore ,, rium quorumlibet regnorum prmdiâotum
pervenifict, quod nonnull» Moniale* mo- ,, fiatui,& animarum faluti confulerc cu­
nachali modeftia , fexus verecundia Impu- „ piente* , ( ut tenemur ) ac fperantv*, quod
denter abjcAis, extra monafteria fu* exe- „ tu, in quo timot Domini fanftus perma­
tintes per facularium perfonarum domo* dt- „ net, tuit induftria, folertia, ac difgenfcurtebant, ex noltrx legationi* officio de· » tia fciet, volet, & poteris fuper hi* otellabdi hujusmodi morbo occurrere volui- „ mnibu* opportune providere, tibi contra
mus > monente* per noftra* parente* liter** » prefato* pro chriftiani* fe gerente* , qui
omnes <Jt fingula* moniale* fub excommu- m ritua , & more* imitantur Judeorum ,
mrcationis poena lat* fententic, ne extra
,, gt illorum inherent erroribus, dt quos­
monafteriorum fuarum fepta quoquomodo „ cunque alio* jurisdiction) inquifitoris he­
exire prtefumereot, fed dt nuper ad no. „ retic* pravitati* fubjeflos eadem, qua
Drum pervenit auditum , quod moniale* „ inquilitores , & locorum ordinarii uri
quadam monitione* & precept* noftra fper- ,, portent in timui,parte, jurisdiâione, dc
nente», failoque afferentes licentiam a no- C ,, authoritate utendi; & de illorum excès·
fibu* Λ dcliâis in quibufeunque cauli*
bis , quedam vero a fede apoftollca; non­
nullae etiam ab ordinarii* fui* conceffionem η βί criminibus hereirm Capientibus cognofeendi, illofque dt quofeunque alios pro
exeundi extra fua monafteria obtinuifle, ex
ipfis monafterii! fui* exire non ceflallt, ex­
quahtare cxcefTuum (quo* commiferint)
puniendi, ncc non epifeopos, abbates,ar.
communicationi* fentèntiatn damnabiliter
chiepifcopos. & ptxlatos, & alias eccleincurrendo.'Cupientes autem novi* hujus­
fiafticas perfona* ad concilia provincia­
modi morbi* novam prebete- medelam ,
lia et dloecefana convocandi, monafteria
hac noftra perpetua conftitutione prohibe­
Φ loca quorumcunque diAorum regnomus, ne de cetero monialis aliqua exem,, rum exempta, et non exempta , et ilia.
pta , vel non exempta, cujuscunque ordi­
rum ôerfonas in capite, et membris vinis vel religioni* cxiftat, extra (ui mona­
fitandi, et quod reformatione, .cohorta­
fterii claufuram exire prsfumat fub poena
excommunicationis ; quam contrafaciente*
tione , et emendatione indigere cognove­
incurrere volumus ipfo fafto, non obftanris reformandi, corrigendi, et emendan­
tibu* aliquibus facultatibus & licentiis cui- D
di, vititata* perfona* easdem qua* culpa­
bile* repereris juxta fuorum exceftuum exi­
cunque fcu quibufeunque monialibus ab ea­
dem fede apoftolica , vel ab ordinarii* lo­
P gentiam caritative puniendi, et dignita­
corum, aut a nobis conceffi* , qua* apoftΟ­
tibus, adminiftrationibus, ac officiis ,nec
Ι ic a authoritate, nobis fpecialiter per lite­
non beneficiis ecclefiafticis, qu* obti­
rs* apoftolica* tn hac pàrte concerta, prenent , et quibu* prsrfunr, monafteriorum
fentium tenore revocamus , caflTamus, & .
regiminibus privandi et amovendi reaiinullas efle volumus, ac ti nunquam concede ,, ter eosdem ac alio* eorum loco fubftirufuiflent, quarum quidem literarum apo- ,, endi ct fubiogandi. Uniones, exemptioftolicarum tenor fequitur , <k eft tali*.
„ nes, et privilegia, etiam apoftolica au­
„ Sitciat efifiofHt ferent firvomnt Dei
thoritate concerta, et quarumcunque dis,, Uiltft» filia magifira Nicolae Fraieca, ctpofitiooum, ex quibu* divini cultus dimi„ tatica Tt'Vtfita noflro, ♦ tfa/ialtet fenutio et animarum pericula proveniunt,
„ dit notarie, & io Caflelleti ac Legioni t
et qu* fcandala patiunt, fofpendendi,
„ rrgkit nancto , <r artiori rum farte Legit· ,, moderandi, ct illa ac omnia, qu* tibi
„ li dc Latere, fitloteti 6· tfojiolicaat Ice. ~
impedimentum preftarent, quominus com­
„ tedrtliaaeM .
*
mi Hum tibi officium exequi valeas,etiam
„ Cum ficut non fine difplicentia in Cain totum de medio tollendi, et genera­
„ fteiledt Legionis regni* tint nonnulla ecliter omnia ,et lingula, qu* Dei laudem,
„ clefir, moqafteri*, & alia loC* ecclefiaftieccleliarum, monafteriorum, et aliorum
„ ca fecularia-, & diverforum ordinum,
religioforum locorum ct beneficiorum re­
,, etiam mendicantium tam virorum quam
formationem, divini cultu* incrementum,
mulierum regulatia t exempta, & non_ ,, motum reformationem, tranquillitatem,
exempta multipliciter deformata, in quibu* ,, profpcrltatem Chrifti fidelium regnorum
- „ divinus cultu* debite non peragitur t
. „ pradiâorum concernere putaveris, oaoquendi,

AltNO
CaarxTi
*4pr.

1549

Constitution» Tarvisinæ.

„ qaendi, authoritate apoftolica, pr*û.nAntro n tium tenore concedimus facultatem. Τα A
Cuxistr n igitur
Io Dei magno animi alieAu hu­
Mpi. rt jutmodi onus tibi commiflum fufcipicns,
„ diligenter omnia aga* « qu* pro omnhiiu
>1 et fingulorum falute videris expedire ;
pjtaut ex tub laboribnt optati fruAus
,, proveniant ; tuque exinde apud Deum et
„ homines valeas non immerito commanda„ ri. Datum Rom* apud S· Petrum, anno
„ Incarnationis Domini millefimo quadrin„ gentefimo feptuagefitno, V. Kal. mentis
,, Augufti pontificatus noftri anno quarto.
t, X Terga regiftrata apud me L Grlffum
m de cuti* N. de Benxis.

laaeteatia/ fafa oiiavat.

1550

„ trum fub anulo Pifcstoris , die XV. JuAuuo
„ nii MCCCCLXXXX. Pontificatus noftri
CaaiiTt
„ anno fex to.

«4?«·

Jo. Pe. Arivabenu· ■

a Terge.

Veaeraktlt fratri Nitela» Fraeebe Efiftefe
Ttrvtft'»» eratert ooflr».

Monemus infuper omnes , & finguloa
uttiuique fexus Chrirtifideles, tam laico·
quam clericos t nc aliquam monlalem , taci­
te vel expreffe profeuam , in domibus ha­
bitationum fuarum recipiant, non obftante
aliqua conceffionc fibi ab eadem Cede, vel
ab ordinatio faAa, quam per veri fuppresB lionemaut falli fuggeftionem impetratam fiore cenfemus < fub eadem excommunicationi·
poena, quam contrafaclentes eo Ipfo incur­
rant . Prohibemus quoque omnibus & lin­
gulis utriufque fexus laicis, & clericis tam
larcularibus quam religiofis, ne aliquod monatterium ingrediantur monialium, nifi fint
de perfonis a jure permiflrs ; ingrediente·
vero contra hujus noftr* conftitutionis for­
mam excommunicari fint ipfo faAo.

„ Venerabilis frater falutem et apoftollcam benediAionem. Et fi alias tibi con­
firmavimus per Jiteras io forma brevis
omnes facultates, quibus ufus es in HI&
pania, inter quas illa etiam exlftit, qu*
ad vifitationem , correAionem, et refor­
mationem, neenon regularis obfervantia
monafteriorum monialium Deo dicatarum
M confervationem fpeAat et pertinet ; ta­
Dt aurtait fifelieatlti.
men quia accepimus quod in nonnullis
monafteriis mulierum diverteram ordinum
Quamvis inter alia pietatis opera non
in terris ct locis dileAis filiis Dominio Ve­
netorum fubjeAis cxlftentibus, gravia ex- minimum fit Chrifti fidelium ex hoc f*culo
Ceffus et deliAa committantur, ita ut II-C migrantium corpora fepeiirc; Thobiascnim,
lorum perfona tam in capite quam in plus Deum timens quam tegis prarcepta,
membris reformatione indigeant : nos ca­ qui filios Ifrael mortuos fepultur» tradere
prohibebar , quia folic itus corpora defunpientes (prout noftro paftorali officio in­
cumbit) omnino providere, ne hujufmodi Aorum rapiebat, qvilla in domo fua occul­
deliAa remaneant Impunita, et ne illa fi tabat , mcdiifqueS noAibus fepeliebat, ob
conniventlbus oculis pertranfiverimas , hoc magnam a Deo gratiam confecut» ef­
aliquid deterius afferant, et bon» teli- , fe videtur. N'hilominus nonnulli presbyte·
ri ac alii clerici avariri* crcitate duAi qui*
Ή gioois odor corrumpatur , fraternitati
tu*, de qua in iis et aliis fpeclalem in busdam pravis fuis confuetudinibus nitente·,
domino fiduciam obtinemus, omni* et fin- ut noftris frequenter eft auribus intimatum,
eula in pradiAls locis confident)* mona- parvehianos fuos , aut abos fibi fubpAos,
rtcria mulierum, quoramcunque ordinum cum eos decedere ex hac vita contingit,
exirtant, exempta , et non exempta, et in eorum ecclefiis , feu coemeteriis fenebre
illorum perfonas tam in capite quam in_ nolunt neque per mittunt, nifi prius eis defui*,
, ~D Aorum ipforum heredes aliquam pecuniarum
membris vifitandi, et
< qua reformatione
'
'
correAionc, et emendatione Indigere cogno­ ?|uantltatem exhibeant, vel (altempromittant
eu Idonee de folvendo caveant , In animarum
veris, reformandi, corrigendi, & emendan,, di, nccnon vifitaras pertonas eafdem, quas fuarum periculum, & fcandaktm plurimorum.
culpabiles repereris juxta fuorum exceduum Volentes autem animarum periculis, & fcan& dcliAorum ex igenriam, c. ritati ve con I- dalisquibufcunque, quantum cum Deo poffuH gendi, et puniendi, ac eorum admlniftra- tnut, obviare, hoc perpetuo valitura coitftitti­
.· rionibus privandi, ct ab illis amovendi, tione iancimus , ut parochlalium ecciefiarum
„ nec non de aliis perfonis idoneis eifdem facerdotes parochianos fuos abfque aliqua
,, monarteriis aportolica authoritate provi- pecuniarum vel aliarum rerum exaAione , aur
u dendi , licentiam, & facultatem author!- conventione , feu paAo de folvendo fepen tare pradiAa concedimus per prefentes, liant,' ficut eft· facris canonibus diffinitum .
In civitate tamen Veneriarum, in qua deci,, non obftantibus conftitutionib» , et or» dinationibus , privilegiis, induitis apofto- mt non folvuntuy,, fed pro Illis in ultima
voluntate confucvit parochial! eccleli* all­
„ licis , nec non monafteriorum et ordinum
,, ptcdiAorum juramento , confirmatione E quid nomine decimatum dimitti, ferventur
p apoftolica , vel quavis firmitate alia ro- confuctudines haAenus obfervat*. Verum-fi
„ boratis daturis , dr confuetudinlbus , & alicujus defunAi heres aliquos ex faccrdotibus feu clericis cathedrali·, vel collegial*
„ literis apoftolicis, eriam in forma breM vis, eorumdem monafteriorum perfonis ecclcfi*, non autem totum capitulum, feu
,, haAenus fub quibufvis tenoribus concef- collegiuu^ad Ipfum dcfunAum fepeliendutn
·» fis, dk quas in pofterum , nifi in illis de vocaverit , ipti dumtaxat vocati ad fepe­
H .prcfentibus, fpccialis mentio fiat, con- llendum mortuum ipfum accedant, petita taconqgerit ,,c*terlfque
qui- men, & obtenta licentia a plebano five ars, cedi contigerit
ccterifque contrariis ou
chipraabpteto, five alio' principali Prelate
,> bufeunque . Datum Rom* apud S- P<

ée-

1551

CoNsirrimoNis Tarvisina.

. 155»

ecclefi* coUeglaur ; nec ullo modo a fuo fub eadem excommunicationi* poena, quam
Α*·° capitulo, feu collegio ire ptohibeantur, Λ ipfo faflo incurram . Presbyteria quoque Ammo
Cnatavi prout haAemi* in quibufdam ecclefiis lega. quibufeunque in eadem provincia noftra Cuikti
lqp«. tioni noftr* fubjeAi* ( ut audaqüaus J extitit coaunoraatibu* prafenti codUtutlooc pro­ 1491.
ohfervatum . Qpod li ab hrrccMu* defun­ hibemus, ne cum (aeramenta ecclefiaftica,
ctorum totum canonicorum capitulum, feu aut illorum aliquid Cbriftifidelibu* mlmftraclericorum collegium ad fepeliendum mor­ rc contigerit, pecunias, aut aliquid aliud
tuo* ipfo» vocatum fuerit ; tunc canonici » petant, (eu extorqueant, direAc, vel indirefeu clerici ipfi accedant, nulla penitus pe- Ae , fed fact*menta ipfa, quotient requifitl
cuniarum aut aliatum return exaAionc ab fuerint , petentibus, idoneis tamen ad illa
eifdc^Üiarcdibu* occatione functis, feu fe- fufciplenda, min ill rent , coafuetudine qua­
pulturf ab eia faft* , aut paAo , feu con­ cunque ( qu* potiu» corruptela eft dicen­
ventione de folvendo interveniente, fed di J in contrarium non obftante· Oblationes
oblatieoCT ei* ab heredibus defunAorum da­ ramen a parochianis fui*, vel ab alii* Chritas cum gratiarum aftione fufeipunt ; iiias liifidciibut f[>o<ite oblata* licite recipiant.
inter fe » justa eccleliarum tuarum ftaruta _ Qui vero
____ r
pro
_______
minittrando
Λ_. _______
aliquo facra men­
feu confvetudinet diftribuend» , ac nihil B to qulcquid extorferit, excommunicationis
his, uuiad
cui ad fum»
fumi* Ire noluerint > feu alia* non fententiam ipfo fafto incurrat , a qua do1----- ..............................
—j_ ...
----eJtOfiura reftituerit, A pauperibus
interraerint
, pcenitu* j
dando,
tn civitate
autem Venctiarom ( ut pr*miffum eft ) fer- tantumdem erogaverit, abfolvi nequeat.
vcntut confuetudines haAcnu* obfcrvat* .

Dr */JS> rrZrbraadi/ arr<Æ«ar legatarum .

hir fr» artli»ainltt Chritit·, aut faerament it
miutflrautiu aliguiti exigatur.

Quamvis tam humanis , quam divinis le­
gibus provide & falubriter itatutum fuerit,
Ambitiofa cupiditati quorundam epifeo­ ut leftetorum voluntates modi* omnibus
po rum , At facerdotum, ac clericorum, Le­ esequantur ; quia tamen nonnulli haredes ,
gationi* noftr* juriidiAioni fubjeAoruro ; feu teAatorum cxccutore* avaritia cupidita­
Giexi & Symoni* magi, quorum alter Spi­ te duAi, legata prefertim, qu* piat caufas,
ritum fanftum vendere, alter vero emere & cultum concernunt divinum juxta teftanitebatur; veAigii* interentium, qui Det' torum voluntates,exequi non curant; in pletimore poftpofito,contetuptifque facri* Ca- Crifque namque civitatibus & locis legatlononibus, par iterque inftitutit divini*, clerici* nit
'
“
-■■<-·
-fubjeftis
. —. , licet a
noftr*
jurifdiAioni
ordine* minore* aut. facro* epifeopi aliter multi* , ut audivimus, (n eorum ultimi* vo­
conferre nolunt, nifi. dat a, aut promit!* cis luntatibus heredibus fui* feu fideicommiiraab eifdem clerici* , aut alii* eorum nomine >11* mandatum fuitter, ut in certis ecclefiis
aliqua pecuniarum quantitate, & parochia- milia* celebrari facere deberent, certam pe*
ni* fui* presbyteri ad excufaodas cxcuia- cuniarum quantitatem facerdoti mi Has ce­
riones faas in peccati* prava* quafdam eoo- lebraturo per eofdem heredes , feu fideifuetudioc* allegante*, (aeramenta cccleiia- comnuflarios anni* fingulis folveodam depu­
ftica, nifi primo ab eifdem parochianis pe­ rando, nihilominus quidam ex heredibus feu
cunia* extorfetint, mioiftrare reçufam , oc­ fideicommiflariis ipfis , quantitatem predicurrere cupientes, hac nerperuo valitura con- Aerum pecuniarum integre folveie nolentes,
ftitutiooe epifeopi* univerfitin provincia le­ per rtiigiofos vagabundo», aut apoftatas , qui­
gationi* noftr* relidentibus, fub ingreffu* ec- dam vero per presbyteros forenirs, aliquando
ciete perna, quam contrafacieMe* ipfo fa- per unum, aliquando per alium abfque ordina.
Ao incurrant, procipiaw* , ne ab ordinan-1D riorum licentia mitia* celebrari faciunt, illius
di* ad aliquo* minore*, feu factos ordines, partem in ufu* proprios convertendo, juldaru
pecunia* , aut alias res per fe , vel alio* , etiam non in eccleliis , in quibu* pet teftadircAe, vel tndireftc pro conferendi* ordi­
torem extitit ordinatum , fed in aliis , Λ
nibus exigere, aut exigi facere, aut cum. nonnulli tot mittas, quot a teftatoribus julfum
«rdiaandto ipfis, vei alii* , de dando , Cea luit, celebrari non faciunt, ut minus expo­
promittendo aliquid pacifci prefumant, A nant io animarum fuarum periculum, Λ
ipeciaUter per notario*, feu per feriptore* magnum divini cultu*, ac leftatorum ipfofuo* pro litetis ordinum ipforum teftimorum prujudicium. Cupiente* igkur ut trftanialibus, vei alii* feripturi* occafioue ditio­ torum voluntates realirer ac cum cfieAu
rum ordinum feribentes ultra antiquam, A exequantur juxta eorum difpofttiones m fui*
uetam taxam, quidquam extorquere' teftameiMi* expreflas, decernimus quod fi a
pnrfuman* , vel permittant . Quibu* fellatore mandatum fqeritmittas in certa cc■Mérite A fcrlptoribu* prafenti conftirutio-' clefia
____ .feu
_ ____
_______ r
._ _________
altari celebrari
per
facerdotem
ub exteuMMiuicationi* poena , quam eo fccuiarem vel regularem, certam dotem ,.
ipfo incurrere volumus , & · qua oon nifi E feu pecuniarum fummam conftuuendo , ii» nobte aut ab apoftolica fede ( praterquam ceat teredi per quem maluerit presbyinmurtM hrtsculo conftituii jablblvi poffint, terum , facularum,
'
vel regularem , deinhibemus ne ultra antiquas, A coufueta* licentia ta mea nrclati » five reAoris ejufdem
taxas pro fcriptutls, feu Uteri* fuper con­ ecclefi* feu altari* celebrari facere ; dun>ferendis ordinibus profatis per eo* (criben- modo regulari* ipfe apoftata non fit «habear*
di* aliquid exigant, neque ante coiUttM or­ que licentiam afede apoftolica flandi extra
dine* iplbs pro literis teftimouiaUbM ordi­ aaonafteriun* futim » eidem facerdoti in*
num coUaturum pecunia* aue illarum par­ tegram dotem » feu pecuniarum quantita­
tem ipfiu antiqua & coufuet* taxa petant tem dando. SI veto tcâatoz dixerit, quod

per

1553

CoNSTITUTIONBS TaRVISINÆ»

1554

per preabyterum fecularem mlft* celebrcn- Inrum
irarum publicationem
publicationem faAam
faAam in
in cathedra
cathedraIIII
Anno tur, tunc here* , feu fideicommiflariu* non Λ ecclefia
....
- , In
. qua
Acuo
civitati»
, feu dioecefi·
baCutltTi per regularem» fed pet fecularem facerdo·
bitant , computandorum, comburant , ita C*a*»v»
1^1.
tem miifa» celebrari faciat, affignando In· quod non fint ampliu* in terunt natura, nec H0i.
tegram dotem feu pecuniarum quantitatem illo* de coetero aliqui· imprimat feu Imprifiet teftatoicm ordinatam. Simili modo, fi mere faciat, aut emat , feu quovi» modo
0 teftamcoto exarefiam fuerit, quod per accipiat, aut apud fe retineat. Si quta au­
regularem facerdotem mifle celebrari de­ tem contra hujui noftr* Conftitutioai* itbeant » here* non per fecularem , fed re- norem quicqua» temere attentare prefumÎ'ularem preabyterum celebrari faciat ; quod pferit, excommunicationem incurrere volu­
1 (impliciter miflaa celebrari mandaverit mu* ipfo faAo, cuju* abfolutionem (edi apo­
teftator» non exprertb faculari pre*bytero, ftolic· , & nobi* tantummodo rtfervama».
vel regulari, fi In ecclefia fcculari celebra­ Decernente* authorlMte apoftolica nobi·
ri preceperit per fecularem , fi autem in fplrltualiterper apoftolica* litera* in hac
regulari per regelarem facerdotem illiu* parte concerta,quod nullu*, qui diAam,exordini», fee mooafterii ,. cuju»
erit ipfa
.
, ec­ communicationi» fententlam Incurrerit, ab
clefia» mifiat pteclpilimut celebrari. Si au- B aliquo etiam apoftolica aothoritate , feu vitem nullam expreflerit
_t. ecclefiam
ι-λ
, fed
r-j λ
(im
_­
confeffionalium ab eadem fede Ipfi»
pliciter preceperit mifiat çclebrari non di­ concertbrum, prsterquam in articulo morti*
cendo per fecularem, vel regularem facer­ abfolvi non poffit.
dotem » tunc in heredum fuorum fit optione,
in qua «cclefia , fit per quem maluerint Dr aude fuilitifii inJulgtutiur,
Ctuftf.
Pretbyterum fecularem » vel regularem mifJitaehn Jcrtbtudt.
fa» celebrari facere, petita tamen (k obten­
ta licentia a prelato, feu reAore ipfiu* ec­
Licet apoftolica fede», faluti humani ge­
clefi*, in qua mifia* celebrari facere vo­ neri» femper Intenta, omnibu* cum humili­
luerint. Verem quia multi, prefettim tem- tate pofcentibu» , ea benigne concedat, per
porlbu* iftl* , reperiuntur religlofi apoftate, qu* falu» proveniat animarum ; quia tamen
& quidam etiam facerdote· Cuculate· irre­ nonnulli ecciefiarum prolati cupiditati infigulare* ; nonnulli quoque ctiminofi dt igno­ ftence», Indulgenti!· , At grati»· ecclefi!»
rante* abfque prolatorum fuorum licentia fui»
__ __
__ ________
ab _____
eadem _fede
conoeffi*___________
diverfimodn
vagante*, A indigni ad facra myfteria ce- C abutuntur, ut f*p· numero experti fumet;
lebranda ; prefenttum igitur tenore deda- quidam enim indulgentia* certorum dierum,
•amu», atque prccipima»
, ut ».
herede*»
—......
-j— rTea
—
quadr»gen»rom , aut annorum ecclefi!·
fideicommiflârii facerdote* per quot volue
fuit concerta* generaliter , nt credantur in­
riot mi fla» celebrari facere locorum pr*ia
dulgentia plenarie , tam in voce quam in
ci* pr*fentent ; Geculare* fciiicet pretbytcro . feripti* cedula* in loci* publici*, ac eccieEpifeopi* » vel çorum Vicarii* » regularet furum vaivi* affigi faciendo publicare fa­
vero prclati* monafterlorum ordinum fuo- ciunt » non autem fient debent indulgentia·
tum, at intelliganr, dt cognofcaot an fiot tot dierum, feu quadragenarum, aut anno­
ad mifia* celebrandi* idonei ; quibu* » fi rum, quot eccleim ipfi* concerta fuerunt,
idoneo* repererint » celebrandi licentiam «xprimere faciunt. Quldim etiam in eccleconcedant » (in autem» herede* ipfi alio* (ii* fui* per clerico* (ito* clamare faciunt,
idoneo* prxfcntabunt.
ur pro indulgentia offeratur, non exprimen­
do die* quadragena*, vel anno* indulgenti*
Qui libri frabibeantur infriati.
concert* , ut Chrifti fidele* credant indulDgentiam plenariam vifitanriba* ecclefia·
ÇJjoniam.ut frequenter noftri» eft auri- (ia*, dt porrigentibn* manu* adjutrice* effie
bu* intimatum » librorum imprefforet non. concedam , multorum fidelium anima* illa­
nullo* libro* herefim fapiente* non abfque queando , At decipiendo . Nonnulli etiam
maximo animarum ChciAifidelium periculo conferti analia imprimere faciunt, omiffi* noimprimunt ; volente· igitur eu noftre lega­ minibu*, dt cognommlbu* illorum, quibu*
tioni» officio huic morbo » quantum cum conceduntur, ac etiam die (t mcnfe dat*
Deo portu mu*, medelam adhibere» hac per· concert* »ni* , ut cum per eandem apoftolipetuo valitura conftitutione prneipimu* » cam fedem, ob aliquam caufam indulgen­
ne de cetero aliquot libro* de fide catholi· tia* ipfa* fufpendi contingat, ipfa confefca, aut rebu* ecciefiaftici* traitante* (pre· (iontlit, dt indulgentia» nmilominu* conce­
ter quam libro*, qui Imprimi folitl funt ) dere poflint, feribendo in ejufdem confeffioabfque exprefla eplfcoporum locorum aut nalibu* fic impreffi» diem, menfem, & an­
•orum officialium generalium licentia quo· num illiu* temporir, quo nondum indulgen­
Suomodo imprimat, feu imprimere faciat . ti* ipf* fufoenf* erant. Cupiente* igitur
ui autem contrarium facere prefumpfe· E hujufmodi fraudibu* obviare , proftucium
rit, excommunicato* erit ipfo faAo . Eo» tenore* fubexcommunicationi* poena, quam
quoque qui monarchie librum per Antonium coatrafacienrct ipfo iere incurrere volumu»,
Rofelium juri* doAorem com politum , ac prohibemu* ne de cotero aliqui ecciefiarum
etiam nui conclufionc· ,& trariatut Domini prclati, regulare*, vel feculare·, (eu pleMirandul* imprefierunt, aut imprimere fe
bani, vcl reAotw Indulgentia* certorum
cerunc , vcl emerunt» feu quovw modo ha­ dierum, vel quadragenarum, feu annorum
buerunt » prefenti conftituciooc fub «udem cccleiii» fui* concerta* (impliciter in voce ,
excommunicationi* poena » monemu* » qua
vel in feripti» per cedula» publicari, aur in
tua·· iUou» infra terminum XV dierum port ecclcfib fui· clamari faciant, ut pro induiCo*·»/.
Tbm. XXXV
Fffff
ί*η-

wn«ww.-.-w

1555

Constitutions Tarvisinæ.

ΐδδό

1
gentia offeratur ; fed ii illas poblicam In . presbyterum ordinet, vel ΙΙΠ dlmlfibrias
niuiui· rui
rAyHO voce, vel in feriptb voluerint, numerumΛcvnceuar
concedat, criaiu
etiam au
adjitulum
Aii |Mtnuuo"
patrimonii-, Aumo
<-Misrr dierum, feu quadragenarum, vel annorum nifi prius eidem epifeopo legitime conditeH9I- ipfius indulgenti· exprimere faciant, ut rlt, quod diAus clericus ordinandus benetqprChrifti fideles intelligent quam indulgen- licium ecclaflaiUcum fufficieea habuerit ,
fiam vlfitantes ecclefia» ipfas confequantur. vel patrimonium, cx qjro convenienter fe­
Prohibemus quoque ne aliquis clericus, vel cundum fui decentiam Ratus (b valeat ftiblaicus, aut rcligiofus, cujuftenqae dignita­ ftentare, fub poena fufpenhonis ab Ingreffu .
tis, ordinis, gradus, vei conditionisexiftar, ecclefie, quam incurrere volumus ipfo fa­
ipfa confeffionalia imprimi facere prufutnat, Ao. Protere» quia nonnulli epifeopi f ut
ftd illa manu alicuius public· , aut priva­ temporibus noftris frpiffime evenit) repeta perfonn, dummodo fit ritu laudabilis >
rientur, qui fprefls facrorum canonum inft none opinionis, ac famatferibete faciat ftitutb, poenas in cte appofita» non timen­
cum ipfa confeffionalia authorltate conce­ tes, in arienis dioecefibuc clandeftine ordi­
nes conferre prefumuntur : idcirco fub poe­
dere poterunt.
na prodi Aa omnino interdicimus, ne quem ·
B quam clericum alterius dioecefis ad ali­
Ne awjûa ttlthrenttt AltuttHf eteetar,
quem facrorum ordinum aut etiam mino­
Ad decantandas laudes divinas licet cle­ rum fine exprefla dioecefani, in cujus dioe­
rici indumentis ecclefiaAlcis induti accedere cefi ordines conferre voluerint, ft dioecefani
debeant, inter qua ecclcfiarum collegia ta­ clerici ordinandi licentia in tcrlptis redarum canonici almutlas deferre folent ; quia Aa ordinare pr»fumant. Tabelliones vero,
tamen cura ipfi canonici mlffarum folemni» feu quosvis alios fcrlbas, quod id in notam
celebrant, almutlas tptas fuper humeris de­ fumere, aut in publicam formatu redigere
tinent non abfque eorum incommodo ; cum proftampferint, fi laici fuerint privationem
fepe cx humeris fuis cadant, ex quo facile perpetuo officii tabelllonatus, fi vero cle­
fcandalum oriri i prefenti igitur colAo pro­ rici fuerint, excommunicationis fententiam;
hibemus, ne de cetero canonici, aut alii ft nihilominus privationem diAi officii Ipfo
facerdotes almutlas fuper humeris fuis, vel faAo incurrere volumus, a qua quidem ex­
alio modo, cum mlffas cekbrant, deti- communicatione non, nifi a lede apoftollca,
neant, fed illas tunc deponant. Si quis au- vel a nobis, prater quam in mortis arti­
tem contra hujus nofinr confutation's teno-Cculo, abfolvi poflint. Ceterum, quia, ut
urn miifas cum almutiis celebrare pr*fum- nobis innotuit , clerici tam reJijglofi quam
pferit· per menfem a celebratione mfflarum faculares frpenumero per faitum ad ordi­
noverit fe ipfo jure fui penium ; feiturus nes promoventur, quinimo ( quod dolen­
quod (î hujusmudi fufpenfione durante mis­ ter referimus) quidam nullo ordine recepto,
tas celebraverit, irregularitatis laqueo fe facra mlffarum ■ folemnia celebrare profuinvolvet, « quo non nili per Romanos pon­ munt ( ficut nuper in quadam dlrrcrfi notifices liberari poterit .
tlr· legationis compertum eft ) rellgiofum
quendam annis duodecim abfque ordine ali­
Pema tfittaftt impe/ïta tltricei Jietfefquo mi flas celcbraffc. Volentes igitur hu­
Jicitet i titule ia elite* Jietrafi trjusmodi tcmerarlb aufibus obviare, profenaiaentibet i « Notarii/ »7 firttium tenore omnibus ft fingulb epifeopis
bretiitu· .
in piovincia legationis noftr· relidentibus
fub poena intcrdiAi ingreflus ecclefi*, proCum fecundum fanAorum patrum decre- cipimus, ne aliquem clericum facularem,
ta nullus epifeopus aliquem, in tubdiaco- D vel regularem cujuscunquc ordinis, feu re­
num , diaconum, aut presbyterum fine cer­ ligionis exillat, ad aliquos ordines promo­
to titulo t de quo vltr neceflaria perci­ veant, nifi primo fibi perpatentes (itéras,
piat , ordinare debeat / nili ordinandus de ft authenticas, vei faltem per teftes Idofua aut paterna hereditate vite fubii- oe >s legitime conftiterit, quod diAus cle­
diutn habere polfit ; aUaa ordinator, tam ricus ad priores ordines rite promotus fue­
diu ordinato neceflaria fubmialftrare tenea- rit.
tur, donec convenientia Ai pendit eidem in
Ne tfuttjlerti abfaut erdiearii lialiqua afljgnaverit ecclelia . Cumque abufus quidam , noftris potiffimum temporibus
Ctet te
.
inoleverit, ut nonnulli epifeopi clericos
S»pecontmgtt, quod nonnulli clcemofvnanullum poenitus ecciefiafticum bncficium,
neque bona, ex quibus congrue fe fuften- rum quxftores falas apoflolicis utuntur li­
tare valeant, habentes, ad facros■ ordines teris, in quibus iis qui elccmofynatn eisdem
promoveant, feu promoveri mandant, eia quulloribus exhibent, magna cooccda efle
de beneficiis ccclefiafticis, aut vit» necesvidetur indulgentia ; nec non quod profati
fartis providere non curantes,adeo ut mul­ falfi queflores abfque diocefanoram licen­
ti , etiam in faccrdotali ordine coofiitutl, tia eleemosynas a Chrifti fidelibus petere,
in opprobrium clericalis ordinis tanquaeu ft recipere, quique predicare In ecclefiis ,
mendici, feu perfon* miferabiles, pannoii, ac alias ubilibet libere , ac licite poflint,
& fciffis, ac laceratis, veftibus incedunt. ac valeant ; propter quod multorum CbrlCupicntr, igitur, nt ipfa fanAorum patrum fti fidelium anima decipiuntur, ft ab eis
decreta inviolabiliter obferventur, prncl- pecu nise, aliaque bona per eosdem falfos
pimus, ut nullus epifeopus clericum ali­ qu*fierm indebite extorquentur ; quare hu­

quem ia iubdiasmanm, aut diaconum, vel

jusmodi fraudibus, ft deceptionibus pro-

1557

Constitutionis Tàxvisinæ.

1558

1
videre volente*, praeiplmui, ut nulle* re- timeat, una e* cupiditate,qu* omnium maAtruo dfor parochial!* ecclefi* rurali* eosdem^ Aiorum raeix effedignofcitur,procudere videCaatiTt eleemosynarum qu*ftore* , eleemosyna, in tar, evellere, dk eradicare , atque mone* , Cnassrr
l49l‘ parochiis fuit quarere, feu recipere, aut in dk laudabile* confoetudine* plantare, dc W·
ecclefia fisa pradicarc permittat, nifi pri­ ardfficare, expenft» notar(orum, advocato­
mo licentiam fpecialem ordinarii ofteode­ rum, Ar procuratorum profata* tali modo
rint , etiam & apoftolica· Utera* quibus ( ut taxare intendimus, quo notarii*, advoca­
pnrfertur ) licentiam qu*ftuandl,dk pradi- ti* , procuratoribus prafatl* pro ipforum
candi non petita licentia ab ordinarii* eoo- laboribus axpenfs competenter a litiganti­
ceffa ipfi* videatur, ofteodereut fub poena bus fol va ntur, dt litigante» Ipfi cxpenfa*
librarum XXV. parvarum , quam abfau* prcfata* valeant ftpportare.Pnrfcnti igitw
aliqua monitione ipfo jure incurrat. Simili­ coniiitutione authorïtate apoftolica nobi*
ter rellglofo* mendicante*, vel non mendi­ per literal apoftolica* lo forma brevi» con­
cante* , cujutcunquu ordini*, religioni·, fla. céda, quarum tenorem inferius fcribl juffitu*, feu conditioni* exkftant, In ecclefia fua mu* i ftatuimus, quod nullus de cetero noprxdicare non permittat, nifi primo el li- _ tarlus in bac Venetlarum civitate, feu ejus
centiamlo fcrlpti· a dioecefano concefiam “dioecefi In quavii caufafive fplrituali, five
ptstdlcandi oftenderit fub poena excommu­ profana, five etiam civili, »<Tl curiali', qua
nicationi· , quam fimili modo ipfo ftAo in. coram quovi* judice tam delegato, vel fubdelcgato , agoftolico, quam ordinario, vel
currere volumus.
ab eo delegato agitabitur, ultra infrafcripta* taxa* quicquam de taxatis accipiat.
Si qui* autem notariu* , faluti* fu* immcQuoniam dh^udeorum mores, dk noftri mor, ac proprii honori* prodigus contra hu­
In nullo concordant, ideo pnrftnti prohi­ ju* noftr* conftitutioni, tenorem aliquid
bemus edIAo, ne aliqui* chriftianu* Jud*. receperit, ad ipfius reftItutionem integram
um medicum pro quacunque infirmitate ab teneatur, nulla eorum,quibu* reftitutio hu­
eo curandus modo aliquo ad fe venire pro- jusmodi facienda fuerit, remiffione ullate­
curet, aut medicina* per ipfum Jed*um or­
nus profutura eidem, dk nihilominus excom­
dinata* recipere, vel ab eo confilia requl- wu.i-.cvxo.
municationi* poenam ,p«u
ipfo faAo incurrat,, a
rere pr»fumat fub poena excommunicatio- qua preterquam a nobis, vel afede appro
nis,quamcontrafacien* eoipfo incurrat.Ob Cilea
abfolvi- nequeat,
nifi ...inmorti*
morti* articu
artio­
-----------_,----- , .....
frequentem enim converfattonem , dk fami- lo conftitutus. J. Pra citatione igitur ju­
Iteritatem, quam Chrifti fidele* cum Ju- dici* delegati, t'eu (libdelcgati a poft ol ici in
d«is haberent, Jud*i ipfi ad fuam fuper- forma cum infertione Inhibitioni*, dk com·
ftitionem, dr perfidiam nmplicium animo*,, miffioni* iplius judici* in totum expedita
facile inclinare pollent.
notarii cautarum non accipiant ultra libras
quinque parvorum. §. Decernimus quoque
Dr feltriif
, pracerar·quod notarii prnfatl in unaquaque parte
rum , ft- mtiriirm .
chartarum regi (hi , feu proceflu* cauf* ρο-,
nant lineas ad minus vigiatiqulnque, ita'
Multorum, non folum ad nos, verum etiam quod unaquaque linea In fe contineat fex
ad fedem apoftolicam, gravi* deduxit que- diAiones, feu triginta dua* literas, vel cir­
reta., quod nonnulli eiusdem apoftolicc fe- ca ; dk pra fexdecim ex ipGs charti* regi·
di* delegari, dk fubdelegati proceffuum , ac ftri,five procetfu non plure* recipiant quam
aliarum feripturarum, notariorum, dk ad- librat fe* parvorum. §.
_ ___
_
_
DiAa vero,
dk
vocatorum ac procuratorum expenfa* in.D atteftatione* teftium non feribant in regicaufis, qu* coram ipfi» pro tempore ver- ftro
“
- ■·■■
■· quaterno confer!·
caufa,
fed
Illa in alio
tuntur, adeo exceilive, dk enormiter ta- bant per fe, ipfomque quatcrnum In fine
xant, ut quod in una hac Venetiarum civi­ iplius regiftri ponant ; & pro examina·
tate exponitur inftantia, pro duobu* , dk eo
tione unlu* teftis in domo judici* 6ve Ipfius
amplius in alii* circumvicini*. Civitatibus
hotarii faAa Got contenti libra una parvo­
feu etiam in facri palatii apoftolici audien­ rum . f. Si vero de mandato judici* opor­
tia fufficeret ; huju* autem exceftu* caufa tuerit notarium accedere ad aliquam perfofertur effe, quia ex ipfi* judicibus quidam nam egregiam, tunc pro examinatione li­
cum notarii*, advocati*, dk procuratoribus lina recipiat libra* dua* parvorum . S· Pro
ipfarum caufarum de expeufi* ipfi* partici­ nota vero fententi* competenti· judici*,
pare dicuntur ; quamobrem plure* tam f·- vel alteriu* interlocutor!·, a qua non ap­
culare* quam ecclcfiaftic· perfona, Incan· pellabitur , vel fi appellabitur non tamen
fis ad forum pertinentibus ccciefiadlcum II· a judice deferetur, habeant libram unam
tigante*, depauperantur, dk fopenumeraob parvorum . $. Item pra nota feateoti·
id, caufa*. eorUmque jura deferere cogun­ £ diffinit hr· non exigant ultra quam iibraa
tur : nonnumquam vero cauta* committi fa­
fex parvorum. $. Pro apoftolicie vero d>,cere, feu eat Intentate timeat ; quod qui. miflbrito, vel reverentiallbus, aut refuta­
dem prater id, quod eisdem perfonis jura torii* habeant libra* tres parvorum . $
fua profequentibu*, feu profequi intenden­ Item pro, literis exequutoribu* in forma,
tibus valde dlfnendiofum efie videtur, tur­ folita ti conflicta, ac in membrani* fcrlpe etiam dt aohorreudum effis cenfemu*· pti* , Λ authenticatl* cum flgillo judi­
Cum autem ad noftr* legationi* officium cis appendente , ac etiam cum infertiooe
pertineat, quofeunque abufti*, dk prava* commiffioni*
___________ _,________________
_____ __
r, ­
dk fententi» diffinltiv*
expe

"

eonfuctudin··, feu corruptela*, dk prefer-

ditto ia totum non recipiant ultra quam UFffffx

bra»

Ï559

Constitutiones Tarvisin.x.

15Ô0

faesererrer Papa e&rvstr.
~ " ■
bras duodecim parvorum . fi. Pro onaqua* .
Aifito que fententia interlocutor!*, quando nonΛ
» Venerabilis frater, falutem, dk apofto- Anno
Chiiiti procedatur ad diffimtivam, authenticate , n licam bencdiAionem . Ad aures nofttas Cubist,
149'· dk figillata ut fupra habeant libras quinque „ fide digna reis rlooe nuper per venir, enor- Mi1·
parvorum . fi. Folia vero copiarum, qu» ,, mem tatis ifthic corruptelam invalulffe,
partibus petentibus dabunt, tot lineas, dk 0 qua nonnulli judices delegati, feu fubdedi&iones, feu literat' io fe contineant, quot „ legati noftri, dk apoftolic» fcdis in cau­
fis , qu» coram eis pro tempore inten­
continebunt in fe folia regiftri («u proceffits
tantur, non ante fententias ferant , aut
cauf», quorum foliorum non minus quam
ferre volunt , quoniam expenf» procefXXV. partibus ipfis dabunt pro libris fex
parvorum, fi. Advocatis autem advocati dk .»· fuum notariorum, procuratorum, feu ad­
procuratoris officium limul in uoa cauta. n vocatorum utrlufque partis taxent, dk
exeteentibus judices Ipfi tam ordinarii, quam »» illas exhibitas efle intelligent ; quodque
ab cis delegati» vel a fede anoftolica, five 0 dolenter magis intelleximus, fit infuper
fubdelegati
elfdem _ar
polio)
__ ______
_____icis delegaris
___ illas ita,»exceffive» dk enormiter taxant,
______ e._. ab
deputati In civitate Venetiarum in caufis* fibi „ ut quod in una inftantia ibidem exponitor
commlffit, aut ordinariis, in quibus termini
pro tribus, dk eo amplius in audientia
f» pe fufficeret
juris fetvarl de jure debent , in unaquaque h
n facri palatii noftri per
perfepe
fufficerer, ita
------- -'-'-i eximii eccleiiaftici,
--.quamplurimi
caufa quantuncunque magna, fit gravi in ,, quod
eccleiiaftici, dk
prima inftantia non ultra quam decem du- 0 laici, n agere velint in rebus
rebus,, vel depauca torum pro eorum fa lar i is taxent . fi. Si ,, petentur » vel caufas ob id quafcunque,
veto talis fuerit caufa, pro cujus labore , „ dk
- ·jus eorum deferere coguntur » ac quam·
live falarlo minus taxari debebit , tunc ju­ ,» plurimi etiam imientare caufas , cafque
dices profati Deum pr» oculis habente, , », committi facere ob id territi minime au·
InfpeAa qualitate cauf», dk litigantium n deant ; deque pauperes » dum non habent
conditione., advocatorum prodtâorum Ca­ ,» quid offerant » in judicio non folum aulatiam taxent, dk moderentur , ita quod „ dici contemnuntur, fed etiam contre ve·
ipforum laboribus fatisfiat, dk litigantes M ritatem opprimuntur. Quod pr«tcrquam
expendi nimium non graventur, fi "Quod « quod partibus Ipfis valde admodum diffi advocatos fuum dumtaxat officium exer- » pendtoftsm eft, turplffimum, etiam hot·
cuerit, tunc ei non ultra quam fex. fi.Pro· sa tendue •ffimames. Quocirca pro officio
curatori vero non plutea quam quinque dooottro paftorali, ne corruptela hujufmodi»
eati pro quavis caufa a (udiclbù· ipfis ta· » qu»
“““ «A
** facri·
r‘~'** canonibus inimica
*-1— , ulterius
nentur ; dk hoc >0 magnis caufis. fi. In le­ » in»*Wear, ac tam pauperibus quam aliis
m quibuslibet deinceps jura fua In caufis
vibus autem » aut parvis caufis , confidere­
tis caufatum qualitatibus , dk litigantium 0 Intentare volentibus providere cupientes
fraternitate; itus per pr»fentes commit»
paupertate( ut premiffumeft ) minos taxent.
fi. In fecunda veto Inftantla non pluresquam m timus, & mandamus , quatenus a te
fex ducati id magnis, dk gravibus caufis. „ taxis curiarum Aquilejenhum, ViccntlAdvocatis irum , fit procuratoris officiam «norum, Paduanorum , Veronenfrum , Λ
fimul exercantlbns. fi. In tertia autem dk H Tarvifini epifeopatuum adbibitis », illifbltcribrl npn ultra quatuOr ducatorum ta­ », que fen earum jut ibus diligent er infpe·
xentur.‘fi. Si autem In fecunda feu ulte­ m Ais‘,dk coolideratto tabulam taxarum ex·
riori inftantla advocati fuum tantum, non M pceàrum, quam pro officio » feu labore
Btiten DfOcuiMioflfi ofKciun exercuerint Λ », notariorum» dk advocatorum, feu procuIpfis pro fuis falarlis ultra quatuor; procurato- H ratorum , aiiormqque
alioru^que officialium juxta
one· profatarum ccclefiarunu
rtbus vero ultra ties ducato· jadlces non D», moderationem
ecclcfiarunu
taxent, fi. Si quis veru judicum prodMto- » taxandarum modum dk tempus folutio.
rum falutto fu» immemor , ac proprii ho­ », ait Ultrum ijtrout tibi fuerit vifbm» con·
noris profequutor in gravamen alicuius par­ m ficiss, dk reformer ; illamque ab omnibus
vis litigantium contra foratam, dk tenorem H tam ordinariis » quam delegatis, feu fub·
hujus noftr» cobftirutfotris advocatis feu pro­ w delegatis » dk In foturum delegandis, dk
curatoribus. quicquam taxaverit, excoffimu- h fiibaelegandls judicibus ia civitate ilia
nicatioois vinculo, fi epifeopo Inferta firm » perpetuis faturis temporibus fub didWt
rit, eo Ipfo Innodatus erit, a qua donec par­ „ pavois » dk centals ecclefiafiicis inviolati lefts integre fatlsfroerlt, abtblvl nequeat. „ bUiter obfervari authoritate noftra ftaEpifeopus autem vel fisperta » cui propter 0 tuas, dk provideas · Si φο· autem invernntificalem dignitatem deferri votam·,, fi „ aeris cum notariis de quotq participate,
ur profertur J contra hanc ooftram coofti- ,, dk ob Id cxpenlas magis exceffive ta·
tuiionem taxaverit , ab iagrefie ecclefi· 0 nfi» jutis remediis punias , ut c»te iis
io exempta».
Nos onlm reforipfo jure fe noverit cfie fufpentum, a qua „
.. ttanfeat
___
,
fufpenhooe fimiliter abfolvl 000 poterit , B m madonem hnjnfmodi, fi pet te fieri con­
owe, -----------prout'ex------------------tunc» appro·
nût primo de fuo parti gravat» plene fa- „ tingat
-------- » -ex
---------tisfecerit. Hanc autem notham coflftitutio- „ bamvs» dk perpetuo obfervari fub excomnetn in civitate Veneriarum , dk ejus dios- „ munkatkxiis lar» fomenti» poena volu*
cell, non autem in aliis civitatibus fit dive- H mus pariter « dk mandamus; In contra·
cclibusobfervari volumus. Tenor literarum „ rium facientibus non obAaotibus quibuf·
„ cunque. Dacum Rooms apud S. Petrum ,
apoftoiicarum prndtAarum talis eft.
„ (ub annulo pifcatoris die quiqto Julii
„ 1490. Pontificatus noftri anno festo .
fi. de Gavioolbos.

Ιβόι

Constitutionis Tajlvisinæ

Anno Venerabili fratri Nicolao Franco epiCedpo
CuaitTi
Tarvifino Oratori noftro·

MS*·

1562

£x m/ntrimlt, fntnlt XI., at vrWrtar
firtiit
ftrifli ii
«a uinlvini/ittli
tàiitvH infitnli Ttrttiu
Îirt^nt tt.
tt·
tiffin a#rrvaia
nfftrvntn.

MS»·

Efla ♦ pai/iircM fiurtnu (nfntu C»aJlitiilifMi Kntltit in fitrtirtbili ecclr· Ut tutiift»· rttlffin μιΛλ waaav ôwrfin infrn ttiffnm* Jbltnnin finit* ftfi cautafrvitft.
tn» tvnnigmna in frnftnttn Rtwrtndtffiini
D, D· Mnfbti Girfffi Pntrtnrtbn ktnttin·
Ancitum eft, tit unicuique ecclefi· unua
rum , ac nrcbiprctbyttrit tnuutirte u»ul·
manful integer abfque ullo ferelclo
"*
«a maaAiaarrarum, d. cltriattribuatur, & presbyteri in eis conftltuti
c*ram,
fi juliiiiitiH fjfjiif, aadt- de decimi», neque de oblationibus fidelium*
li/tntt ftr at* Bartfit/awaam ncc de domibus, neque de atriis » vel Sor­
Barr//uai, prr/iyfeeaai M-i/èaam, Artfsrrw ti» iuita ecclefiis ( fit ) politi» , neque de
ftruUthi tttiffin , ftilittt , Eart balanini preferipto manfo aliquod fervidum faciat*
dt Pifien, *> fitftn Xntntiififi D. 1λ prater ecclefiafticum ,* dk fi aliquid amplius
Hit alni Frnntii ffi/itfi Tnrtnfini, d- /»/<- B habuerint inter fenloribus fupraferiptum de­
ft nftfitlicitnftllnnn», aatariaai, ar/amt- bitum fereicium impendant * ut nullus de
iiarrw caattaaam raamra/a/cw. Anna a -Na- dote ecclefia vel manfo presbyterium centivitntr 1491· tadiftraer aoaa, dit ttn.ii· fum folvere coeat.
minift in tffnnn rtfurnUimif Dtmtui ntfirt
Juxta fynodaiia pracepta decrevimu», ut
Jtfii Cbrifii X. bdtitfir Afrilii, Pentffitnlat nullu» mortalium d* agro ecclefia , neque
fitnfliffimi prnfnti Dtmini nfflri Dwm In- de decimis & oblationibus fidelium quem­
ntrtntti Pnfn tftnvi nrntt ftjtimt.
quam presbyterum aliquem cenfnm perfolEgt Jnuii Pnnlnt Ohvn , jnrit ntrinf- vere cogar, nec quifquam* cujufl'bet ordi­
qu< Dtittr , fitfrnfiriftnt (ujiihtlnut t* nis, aut dignitatis , exinde qulcquam fubnrt/innb dt «trbt nd vttbnm fidtlttrr mnnn trabat*dk redibitionem quamcunque exigat
prtfrin nttntflnvi, ** trnnftriffii dit fnbbn· temporalem. Quod fi fecerit, communione
li vutfinn fiP1"» Stftfidrii nnn» D. N. ufque ad fatbfaaioncm privetur.
MDXXXlit. indMitutfttttnTtrvfl, <W«tit nun nnnn vifiifian fMHf * nmfi dtti·
«n, dtf garare.

L

S

»

AD

Conchium Lateranum.
Ammo

1564

AD CONCILIUM LATERANENSE V.

Cwaitr*

Αμμο
Cm aim

1511.

1JII.

OECUM

ENICUM

Λβκβ ijir. Aekreav.
additio

nova.

η

ORATIO

Atgeh Aaatbcrita Valliianiirafii frt Caacilit Ltteraaetf

i

Contra Conventiculum Pifanum.

BfÿWt Jalîa faftt Roasdea »taattaia{.
l κ edite
tunc Rt>-

Ngelu* peccator AruchotltaValliium- Cum eorum patrum auAorltate, quorum nobrof* Beatiffimo Papa Jul» perpe- R mina feripta funt in edi* , facro canone
Dncitum fit, infurgentlbus in vinea Dei in
tuaro falutem. 1Mitto fanai ta ti tu* ., qu*
,
~
-···Pifani
—-· , filvaque euangelica lupis rapacibus, mor­
in odium A ruinam Conventiculi
In tavoremque fit patrocinium tuum dc fan· dace* cane* evigilando* rmmittcndolque, et fi
A* («du Apoftolic· ta prarfeôtia defcripli» multo* ad hoc adventaflè crediderim, Dei
mue quaque in lucem in populorum pie» tamen fpiritu foporatui, ex afperrlmi* alpibiumque judicio commifimu» . Nec velta» bu* e dulci folitudine ( imminentibu* hujuf­
admireris mi eccleflanimque pater optime modi no* parvi* catholic* Ecclefia pericu­
orationem hanc meam non obfervatam in li» ) ad latrandum, ad mordendum traAu*
tempore opportuno. Quoniam cum ad aurea fum . Mordacibus igitur verbis melique laperveniflet meat Conciliabolum Pifi* initium ptratibut, qnlfqui* es feu Mile*, feu Dux,
uaut Imperator, tua pace, «quoque animo
coocepiflë, ne notarer ignaviai ,, oeobproi
biium
daretur Deo meo, quod cane* fubur- tuo conqulefce* . Btfi multa in hujufmodi
i
bani, canet alpeftre* tacerent dormitarent» facro Conventu contemplanda fint nive Ju­
que, meum (latim ( periculis dc perfecutio- li, tuque Senatu* fanAifiime: In primis tamen
nibu» neglcAi* ) volui fanA* matri me* dcmonftrandum cenfeo, non aa Rege*, non
Roman* ecclefi* ( quod potui ) conceflilTe ad ipfum Imperatorem convocandi cecomeprolidium >meque uti in principio oppone­ nici Concilii oou* pertinere. Deinde nec
re: Cum diAum fit: Principii* obfta; ejuf» ad facrofana* Roman* Ecclef. Cardinale*
que vire* mei* feripti* , meo judicio, mea­ his temporibus > rebufque fic flantibus fpe»
que fententla infringere· enervare, & quan­ Aare potuifle. Mox nuntiandum totius efle
tum ia me eft profterocre, errantefque fra­ Romani Antiflitl* Concilia congregare .
tre* monere, fuum fcelu* eia pandere, eof- Poftmodum declarando* eos Schifmatico*, qui
que in viam juftiti* dc veritati* hortari con­ Pifi* Conciliabulum, feu diaboli iynagogam
tinere ; feu quo* oportebat reftituere. Ti- temerarie procurarunt. Poftremo nulla que
viribus in hujus fanA* unituui infuper rater fanAe , cum ego fim mi» mei ingenioli
_
nimua Chriftiaoorum in Concilio Lateraocn*. Dverfali» Ecclefi* reformatione , emenda tioIn confctfu fanAorum patrum,orandi locum ne , Λ corrcAione digna judicata eft . Premihi omnium infimo merito denegari, di­ ftet igitur SanAita* tua , vetouc eetrri pa­
cem mecum. Qui* fum ego? si tamen da­ tre* venerandi me* ineptituami , ted bone
bitur ( mihi crede ) audiet mordacem ia menti, gratum quifque benignus auditum.
Schifmarico* bertiam, non fine ftrepitu fua Nec vobis erit in fentum > n quod Dei fpi»
verba retonantem . Caterum te fcire per­ r>tu concepimus, evomendo paulo altius ,
cupio , omne* eccleliarum prelate* , cuo- quam fbifitan cxpeActis, initium faciemus.
Aurnque catholicum populum, Clerico* , Quamque mihi tonge antea cognitum iit
Monachos, Anachoritar, totamqueercumo- Beatil&me pater,' vofque atlante* celeberri­
nicam Ecclefiam te fequi, te cbiere, tc ve­ mi, Confia n tinum illum magnum, eum dico,
nerari, teque ad mortem tui* tie petenti- nop orienti*, non occidenti*, fed uoiveria. bu* menti* venerabiliter obfervare. Omnif- lis machin* Imperatorem unicum, qui chtique creatura clamitat : Vivat Julia*. Vale. ftianam rempublicam, qui catholicam fidem,
Ex eremo Vallifumbrofar - Sexto idua Se­ qui hujufmodi facram fcdem tanti* decora»
E vit muneribus, tantis privilegii* robmavit,
ptembri*. MDXI.
tantifque infignii* honeftavit ; qui lactum
Oralia A*jrfi Aamkarit* yallifambrofit fra
hoc palaclum Latet an. io quofhnAlfiime refideti* » Silveftro , imu vobis condonavit,
CtHcit’i· Laltraia.
aliotque quam plurimos Imperatores gene­
DiAurus hodierna die de re cbriftlana rali* Concilia indixiflc, traxifie, conferrai.
Beatifllme pater, Tuque facer Senatu* do­ (eque ut abundanter ecclcfiafltca , &. tri­
minici gregi*, eum invoco primi potentem partita commemorat hiftori* . Immo dt iaDeum, quem In pertonarem trinitate, dk iri Canone* in cap. fext* fynodus i<5. di.
In deitati* unitate conllftere profitemini. coplofiltac manlMast. Quo in loco deteri.

A

ptIUB

Concilium Latbranum.
'

1566

><!>· ponti
pvodfieatu contra . tri procurante unquam decimi» * oneribus " ■1 '■
ptum legltnu» Julii papa
Λ infcrsfu» eft ? Qui» vellrum ImpoGttonibu» Αμνό
Arrium Confiant Inoprincipe,
principe.jill. patrua
r_.___

Anno
Luurttr Io Nice* univerfalem
- fyoodum
'
1 - coagrega---------- · nat mutui» K eo viglUate Λ protegente a C««l»Tt
.e- tyranni» oppreflu» eft I Qui» denique aut
tjtt.
tam. Iteramque fub Gratiano Roman.Re5e, Damafi temporibus . Rurfu» fub Theo- carceratu», aut detentu» , aut expoliatu»
ojio, Ceteftino Antlftite fummo extftente. eju» patrocinium imploravit « quo* IUI ab
Poftmodum Vigilio Petri Cathedram mini- eodem denegatum fit i Minime fftitur dicen­
ftrantefub JuftTnlano Imperator*. Sed quo­ dum cenfeo , nonnullt» llculfle Pilis prater
niam rationabilibus caun» Deum unlvcrfa- eju· metqem «comenicum Concilium Indi­
lemque ecclaftam moventibu» > Indeceo» po­ cere, aut ulla pr*ii>mptionc celebrare. Cum
ftea judicatum eft,Principe» fecutare» > Re- in Clementina : Ne Romani : Quacumque
3e» videlicet, ac Imperatorem ipfum admitti per Cardinale* gefta fuerint, Pontifice olf­
ebere ad Clericorum negotia, feu errore» ient ien te irritentur , dt Invalida > ac nulla
agnofeendo», pertraAandos, A corrigendo», effe decernantur . Cum igitur nec Regibus ,
cum ad eorutn non fpeAet officium, Theo­ nec imperatori , nec AcrofanA* Romana
dorico Rege magnifico affirmante » <|Qi VO· _
— Ecclefia Cardloalibo»
\S««U>WO'<VWV fpeAet onu»
VIIMV hujufmoIIVJOIIWV'
ientibu» Symmachum Pon. max. eju» favore Bdi,ad Lateranenfero Antiftitem demum per­
demonftrabima» . Petro etenim foil
ferte Petri expellere, reiigiofilfime locutu» tinere
*'
eft dicent: Non opbi» aliquid de ecctefiaftl- dlAum eft:Pafce oveamca». Et iterum: Bt
ci» aegocli» prefer reverentiam cognofci- tu aliquando conver At» confirma fratre» tuo».
mut pertinere i coopérante fyiritu fanAo Bt rurfu·.* Duc cimbam io altum . Quo in
publica lege Ihncitumeft: ad omne /chifma loco Chryfoftomu» commentatu» eft : Tunc
tollendum, ad omnem confuflonem evitan­ Petro datum mundi principatum , cum illi
dam, ad (blum Romanum pontificem tan- foil mandatum eft naviculam in altum du­
quam ad Archlmandritam paftorum convo­ cere. Quod pulchre Hieronymu» contra Jocationem omnimodam pertinere. Bftque In- v in ia num Inlinuaos fcribit ; Super Petrum
terdiAum Regibu» A Imperatori, ne in re fundatur Ecclefia : licet cunAi Apoftoli re­
Clericorum fe in pofterum interponerent, gni ciav*· accipiant: £t ex duodecim unu»
prout pofterltati mandat divus ille Aqulna- eligitur, ut capite conftltuto fcifmati» oc­
tenfi» Thoma· , ea fuorum commentario- catio repellatur. Crediderim fnfuper Deum
rum parte, qu* fecunda fecund* qu* ft tone .meum
—
Jefum
—Chriftum,
—
, —ut
w Iu»
— ecclefi*
--- — unl-■
r. titulo prnnotatur. Quod etiam in pa-r tatem denotaret ■ unum illi "fummum ac ma.
trum decreti* dl. 17. fole clarius demonftra- ximum iroiulffe praeffe paftorero. Cum en­
tur, dum Pelagia» papa epifeopi» qui con­ tia ( Phllofopho tefte ) cupiant bene difpovenerant ad illicitam convocationem, ad nl, filque dominantium pluralité» mala :
nefandam fynodum ( ut modo Pifi» ) feribit unu* ergo priocep». Et apud Homerum didicens: Non eft Concilium , fed conventi- Aum eft: UMt fit princeps, ad quem omnia
culum , vel conciliabulum , quod fine fed i» referantur . Scriptum quoque idvenio: Erit
Apoftolicc confenfu celebratur. Bt Mar­ unum ovile & unuspaftor. Quamobrem di­
cello»: Abfque Romani pontifici» auAorita- cant velim hi ,qui fe clavium moderatore»
te, fynodum aliquibus celebrare non licet. nuncupanti & inicribuot, quam Chriftus le­
Et Julius primus orientalibus epifeopi* : gem > quam moderationem, quodque frenum
Non eft ratum Concilium , quod Roman*r Petro impofiterlt : cum juflit illum pifcari
ecclefi* auAorltate non eft fulcitum. Bt in altum.* dicens: Hamum reteque trahe:
Symmachus : Concilia fine Romani pontificiiI cum illi retulit : Quodcunque liga veri» fuper
pmfentia pondere carebunt. Sec lofa itaque _ terram, erit ligaturo, Λ in cceli»: Cum ait:
~
‘ spiicculator (& fi
eorum vefania, qui convocandi conciliiopusD Pafce sive» mea». Quod
Tu tamen menti»
ad Rege» fpeAare Impudenter afferebant. homo prophano* ) in exceffu
lui fu*
admiratu» evomit, Romanum Pontifi­
Eorum etiam iniquitatem opprfroemu», qiu
'
nonnulli» Cardinalibus malo confillo fuate» cem Petri fucccffbrem, non puri homini» >
runt, ad eorum officium pertinere hojufmo- fed puri Dei vicem gerentem in terri» omnia
dl conçilii convocationem ; quorum doAri- poffe difponere pro Iibito voluntati». Ur
nlsiA prstcipltlum proruerunt. Et ut verum etiam copiofe deferibitur p. q. j. Per prin­
fatear Patre·, fi duo effent dc Pontificatu cipalem , & capit. CunAa per mundunu
contendente», quorum neuter ullo modo jugumque ab eo impolitum, quamquam gra­
eju» poffeifioae unquam gavifus effet , aut ve ferendum eft. In memoria. Cum fu pe­
unu» demum, qui heretta labe effet infeAus, rforent in terri» habeat neminem , de elenon negaverim congregandi coocilii onu» Aione in fine : non deber nec poteft ab ali­
•d Cardinalatu» officium pertinere. Sed in quo judicari di. n. Quoniam manibu» luis
purfentia , qua ratione cum unicum ha bea- cnlefte arbitrium continet, Juraque fuperni
mu» : faoAIflmum pontificem , virum per At terreni imperii ei divinitus commiffa funt.
omnia Integrum cnriftian* fidei optimum E aa. di. Quo loco cognofci facillime poteft,
ptofeflbrem, ab omni bsrefi» , fimonlaque per verbum illud-Romanam fundatam cc& avaritia prorAi» alienum a teneri» un- elefiam, per quod ccelum, terra , mareque
gulculi» veridicum, libertati» ecclefiaftica conftruAum eft. Quod etiam contemplatu»
acerrimum propugnatorem, rftaperatorem, Hoftlen. in cap. per Venerabilem. Qui filii
dllatatoremque : ita ut Conftantlni Λ Theo- fint legi : admirandam guftandamque huiufdolii tempora fuo pontificatu redliffe vi- modi ernifit vocem; Romana ecclefia altedeantur : Cum pax & qoiea Aia opera, ‘ ra Hterufaletn Petri fanguinis eftulione fafua Integritate fuaque coofiantia ecclefil» Aaeft, quam In Petro homine iterum Chrireftltuta fit. Qjb vaftrumeo oavicalamPe- ftu» crucifixu» eft,cum illi protulit : Vado
Ro-

1567

z

Concilium Lateranense

I568

Romam iterum crucifigi · Unde Urbi huic, . qua re & venia hujufmodi condonandi * &
Arfuo tuoque anriftiti, δί libi dive Juli tanta ple- Λ te pater fanAe dk catholicum Senarum tuum Anno
Cutisn nitudo poteftatis concefla eft , ut non de­ humili prece depofco » oroque imitemini il­ Cuiitit
beant nec poflipt Cardinale* feu alii Eccle» ium dueetn veftrum, cujus proprium eft mifiarum prxlati calcaneum, nec verbum ul­ fereri femper dk parcere . Poftremo . ut que
lum In re erigere; cum monftro fir horribi­ obtuli mu», videlicet qu* in pt*tenti Conci­
lio in Dei ecclefia reformanda feu tollenda
lia* membra a fuo capite diflentire, &
fubdno* In fuum principem judicium exer­ judicio, proferamur , ptonunciabimus curan­
cere . Sicut enim in triumphanti ecclefi* Deo 1dum efle In primi», ne bove» in ecclefia
fubiiciuntur dk pirent throni, ac univerf* 1fubleventur ; cum nihil fit quod chriftianaun
respublicam admodum Inficiat, dilaniet at­
poteftates, fic in militanti noftr* ecclefia ne­
minem efle convenit, qui Romano pontifi­ que perdat, quam quod imperiti rude» ac
ci Dei vice* gerenti refiftat, obviet, & fe immeriti ad eju» principatum promoventur.
oppenat, Clavefque in ejus manibus confi- Penfione* ulteriu* abdicanda* caflandafque
ftcnte*,uila fiducia fe velle moderari cia- cùm devenient ; fintque contra Canonem jumiter dk confidat. Et quoniam fchifma illici- bentem ecciefiaftica beneficia fine aliqua didk committi. Religionum
ta cftdivlfio ab unitate Roman* ecclelix, qux: ® minutione conferri
'
infuper divifione* tantas, etiam in ordine
fuper omne* ecclefia» tenet principatum ,
qux omnium ecclefiarum eft mater dk ma- SanAi BenediAi evertendas , ipfumque ordi­
nem *d unum habitum dk ad unam congre­
----- «aftra, non folum eo» Cardinale» ScbifmatiΛο’\ judicabiinfi, , qui armati per fugam gationem fub uno prxlato reftringenduin ,
'abjabedientla RomanVPontificis fe traxerunt, dk propter eju* lingularia merita atque in
jcéaciliabulumque indixerunt, fed eo* etiam ecclefia Del beneficia fub proteAione tanAx
fedis Apoflolicx confervandum cenfco. Re­
-,- omne* ,qui timore aut jutfu Regum fehifma^^-ticis Cardinalibus adh erento», PtUs ad con­ liquarum etiam inftirutionum feu ordinuitr
venticula facienda Convenerunt ; cum hi femoti* tot tantifque divifionibus, munjialem machinait, perturbantibus reduci ad
trepidaverint timore, ubi non erat haben­
dus timor,cum ab ecclefiarum prxlati* mi­ unum opporrunum dk proficuum dtiiionftranime Rege» timendi lint, cura a Chrifto di- musteum regnum in fe divifau, (telle do­
Aum lie ; Nolite timere eo», qui corpu» mino ) defoletur . Cetera prxtetea omnia
occidunt, animam autem non poifuut occi­ tam eleAione» Epifeoporum , quam Abbadere . Er iterum: Qui amat animam ideft C tum , exterorumque prxla torum a«i jus com·
vitam fuam, timens propter juftitiam fibi mune omnia reducenda dk lin.iun.U- ctf- de.
auferri ( ut commentatur Chryfoftomu») per­ pofeo. Difpcnfattone* etiam tabi as tempe­
det eam. Et Auguftinus referar: Chriftum, rati debere , humili voce pronuntio . Cor­
ut nullum genu* mortis homini metuendum rigendo* infuper clericorum , monachorumelfe demonftraret, voluifle in crltce mori · nue & vitam dk mores dk pompam dk fa­
llu* . Non défunt praterea pater faoAe ,
Et In decretis mandatum fit, non efle timen­
do* occlfores corporis, contra juftitiam ho­ qui proferant annata* tamquam Catholicam
mine* Impellente», quoniam In Apocalypfi di- eccleliam infeftantc*, Roman* ecclefi* tilr
Aum eft : Timidis erit pars io ftagno Igni* prohibendas. Sed cum opportunum fir dk pro­
ficuum ecclefi* univerfali, auri plurimum
dt fulfuris. Quamobrcm non timuit Amocofius Theodofium , non Joanne* Baptifta He­ efle apud Romanum Pontificem, ut Regum
rodem: quoniam auAoresconfenticntefque Fi- dk Prmcipum plerumque temeritatibus poffan* fynagogxtimentes gladium carni* dk fet obfiftere,eosque in virga ferrea regere,
penitus diflentio atque contradico . DoleoRegum , In pravitatem v idelicetJchifmaticam inciderunt, juxta Ezechielj^Xraculum Dque quam plurimum, non fati* auri efle apud
dicentis, Gladium metulftis, gl^mim indu­ Latcranenfem Epifeopum , ur queat tanti*
cam fuper vo*, ait dominus- oiKjpotens . - «cciefi* latronibus obviare. Oporteret nam­
Propterea jute optimo fcifraattc^udicandi, que illum femper elfe accinAum gladio to­
& habendi funt. Nec poflura non admirari per femur fuum potentilfime, ut poflet ob­
fiftere, fugare, evertere tot Pbaraones , tor
tot, tales, tantofque viro* in tamfcelut m
Nerones, tot Tyranno» libertatem clvitatcftam profanum facinus incidiflc . Et fi qui
que Ecclelix opprimentes dcvaftantcfque ;
torum funt, qui facro» ignorent canones
(cur» pmioiophiam profiteantur plerique) Orientalia infuper regna atque Imperia Ci­
debent tamen doArine fui Philofoph· ad
vitatemque faisAam Hierufalcm Barbatorum
manibus oppreifam atque laniatam redime­
minus aicininifle dicentis in tertio fuorum
Ethicorum lib. Quadam ede (ut in re pr*> re , dk obedientix huju» far.dix Sedis rcliituere. Quorum recuperationem 10 hujufmofenti dk quxftiooe noftra J qux nullo timo­
re aliqu’-· cogi debet. Patentibus tamen eis di facra fynodo pertraAati dk exequi ( cum
crroreui fuum Parer bcatitfime rejieuntibuf- locus dk tempus poftulet ) Beaiillimc pater
fan E oro, peto, fuppbcn, & fommopert exo­
que ad gremium & uimtau-m Roman*
"
pto. Imitationem Concilii apuO ClsraiuonAx matus ecclelix ( cum It;.mines lintjeosadmittendos recipiendo» Jk venia donandos tém , Inflante Urbano fecundo habiri , in
quo Chrifti-plebs et a Pontifice , & a Con­
judico ; cum noftra mater Eccleiia nulli
claudat gremium redeundi. , magnanimufquc cilio ad .recuperandam Hierofolymam ira ani­
Imperator nofter Chriftus, qui natiendi hu­ mata dk açcenfa fuit ut tcrcenta vel ( ut aid
ùribunt ) fexcenta millia virorum aimavent,
militate, non dominandi potema , coeli dk
terrx regnum adeptu! eft , J| ciiis extenfif- Crucemque Chrifti fufeipete coegerit. Exer­
que brachii* in cruce pcnt.-ar.ut ad fe ve- citum . nempe,qualem
- , - . nunquam
___ antea neo
mentes redeuntetque 1'cmper admittat. Pto poft latinis , nec ' occidentalis Europa de-

Concilium Lateranum.
Ammo
Cbiisti

1JI1.

foripfit. Vo· igitur, & te In primi*, fles­
ti ffi me pater ad expeditionem hujusmodi
( ut Apoftoll ChriQmn In navi dormientem )
excito, hotter atque impello, viâot umque
polliceor « atrcllantibus tam veteri* quam
novi teftamenti Prophetarum omnium ora­
culi» . Sio autem poenitu. genus deficiet
Chrift.ianum, notii illud in extumo occi­
dentali* Europe claufum « detentum atque
carceratum . MTeremini mi feremini ejus >
& totius collabentls ecclefia . Oblivioni
enim dabitur dextera veftra, fi meaaorer
non e»lti» Ipfius facerdotallt civitati* fanA*
Hierufalem. Multa poftremo e rent recenfenda , fed ne videar ego folu» omnia velle
perfttingerc i cupiamqu> vobis patribus pro
rebu* gravioribus locum dare, quiefeam.
Unumvamen rogatum yos facio, ut Jubum
Pontificem oofttum, quem libertatis ecclefiaftica» egregium conietvatorem etfe mon·
Aravimus, hT» temporum tmbmibus a Deo
nobi* datum agnofeatis , cognitumque dk
orationibus & faffragiis commendatum, &
ut Chtilli.Vicarium, ac verum Petri CuecefTorem gratum, dk fummopere diiedlum
iuvetis , faveatis conferveri (que ■

t »

l »

1570
T

oil

yfvgr/r Axl/bertte VaHitambrefe Ber-

Ax no

Cnaitrr
1 J1··

nartitee Ceroegel, taxe terdtaeli
fllOt Crucit .
Ngelus peccator Anachorita ValUsumbrof» Bernardino Cat vagal emenda­
tionem. Cum una demum Inerit arca Noe,
extra quam nemo falvatus eft. fitque Pe­
tii navicula unica , unaque catholica ec
clelia ; Salomone in < .oticis canticorum re­
ferente . Una eft columba m.-a unaque
fponfa mea ; una infuper fit ChtitH domus :
dc qua d»Aum eft : Beati qui 'habitant in
domo tua domine .Cujus regimen, habena»,
clavcfque Romanus pontifex celcfti quodam
jure tenet , poflidet > atque moderatur. Cu­
jus pacem, quietem , ac tranquillitatem In­
volvent , pcnutbanfqoe, non cardinal.» , non
Chriftianus , fed Antichriftus vocari d<b,at,
cum Deum, nec Chriftum habe.t patrem,
qui Romanu.n pontificem , fuanique cccleliain non habet matrem . Scire a te Iut.uopete exopto quo fpiritu, qu» audacia, quavr temeritate facnfica», ac Chruh corpu»
Dixi.
conficis? cum Schifmaticos minime deceat munera, nec facr’ficia ullo inflinttu offerre.
On·-· fi»o oraculo referente, Sacrificia eo­
B r 1 1 T O L Λ
rum tamquam pani* IcAus, dk omnes, qui
Ax&eli Axetborttx Velhtambrefet .
manducant ea, contaminabuntur. Et in libro
C Exodi deferibstur. Non comedetis agni hoJulio fecundo Pont· Max. Francorum
Iliam, nili in una domo; neque comedetu
de carnibus ejus foris. Tu enim agni car­
Regi
ne* fori* comedi» , qui extra arcani Noe,
Bernardino , tunc cardinali fanA» Cru­
extra naviculam Petri, extra domum Dei,
extra unitatem Roman» ecclefi», >n fciscis, proChriftiana unitate fetvanda.
mate conflitutu* ,Deo ( immo diabolo jmitRfiflxlx Angeli Anecborite Vellitumbrefe tam faci*. Ex Angelo enim ideft ex vene­
rabili ecclcfi» membro > re Cheriathum,
ed Jxhxtx ftcuxJum font. Max.
te Ebionem , te Anium, te Judam , teque
Ngelu* peccator Anachorit.i Vallisum- Luciferum ttFeAum effe non dubite». Quo*
brofr bear illimo pap» Julio perpetuam li in fcelere, fi in errore, fi in fcifmate
fequuiu* ct, eos faltem in pertinacia non
falutem; et fi omni cura , oflicio, ac dili5entia, quantum in me fuit, procuraverim fuofequarls . Redi ad cor tuum. Redde te
ipfum tibi. Redde nobi» concivem noftrum.
ive Juli harum omnium epiftolarum exem­
plaria , tota fidelitate deferri.Quoniam ta­ D Redde confratren, noftrum· Redde nobis domen, non proprio Tabellario.· ( qui nobi* in Aorem noftrum- Redde Rom. ecclefi» taut
hi» nebulofi* alpibu* nulli fint , fed potiu» venerabile membrum fuum · Prcfto eft er.im ,
Incerto tradita cognofcimu*. Ita, ut non ut tibi lodulgeat ( pro te jam fupplicavimu») ut te admittat, ut te amplcAatur > ut
bene mihi conscius lim , illa ad te arque ad
C»teros, quibut inferipr» funt ; fideliter lead ofcula recipiat. Erravit namque' dk
petvenifle. Non indecent judicavi, pro ani­ Petrus, nc te in ei rotem lapfum de falu·
ti* fpe dejiceret ,-fcd fua imitatione tuum
mi mei quiete , ac devotorum fuorum fatisfaAione, illa venali Bibliopola contignare, fcelus , tuam erga Rom. ecclefiam ingratitu­
ut fu* dilucidationc, fi non prolatorum, fal­ dinem uberibus lacrymi» baptitare*. Totum
tem amicorum veftrorum folicitudioe, ad te chriflian» divllionl* pondus , totum cnu*
fcifmati* , omne pervetfum dogma Conven­
ac omne» reliquo» comode per veniant.Quamobrem catholicum quenque oro , obfecro, ticuli Pifani tibi dppunitur, tibi datur ,
atque obtefior. cura hec ad eju» manu» fic tibi aferibitur. A Deo infuper in tremendo
imprefla convenerint , curet quamprimum judicio tibi exprobrabitur ; quod tunicam diilla ad te, ad omnefque alio* , quibut dica­ EleAi filii fui inconfutilem,quam nec Judzi,
nes principe* facerdotum , nec e,u» ciucita funt,, omni celeritate convehi, dk con­
ferti . Munus orationum mearum habituri fixores fc.odere voluerunt, tu eam ne dum
fcindeie , fed lacerare , ac penitus difccrpro precio operit, dk labori* fui. Valepete pertinaciter coneris. Et quoniam in
manibus tui» effe dinofeitur, cum tibi quan­
£x tritae Vallitaiabreje.
ti* potfum precibus , quantiique lacrymis
valeo , gratam atque commendatam tum»
oiopcie facio .
Dixi.
£x ereme Valliinatbrofe Nae. Oitebrm .
MDXl.
Ggggg
Concil. General. Tom. XXXV.

A

A

*57i

Concilium Lateranense.

Λμ«ο
Cira ι**<

Regia Fraareraw.

A Ngelns peccator Anachorlta Valli,umΛ brof» Ludovico Franc, regi inclito» re*

1572

eorum regem dac el coronam Λ poteftatem
— ■
' regiam ademi fle, atque ad domeftlcamdt prl- Anno
vatam vitam reddidlfle. Et alibi Innocen- Cnuisrt
tlum HI. depofuifle imperio Ottoecm . Et
Innocentium IV. Federicum. Diebus pr·terea noftri» pari lege, Innocentiam VIII.
Ferdinandum Sicili· citra Pharem, ejufquc
or· (tall·, que quondam magna Grecia
vocabatur, regem, apoftolica authoritate
depofuiffe confpeximus. QUamobrem tibi
officii, & debiti tui efle denuntio, te in
re,caufa hujusmodi talem exhibere, ne Chriftlaniffiml regis cognomen, quo nil charius,
nil jucundius, nil preciofiusa majoribus tuis
judicatum eft aliqua tira impietate , aliqua
aliquave
ambitione
deturpes,
ncuriofitate
--··—-7·- —
·,— ·* -—.
8 pctdas
aboleas
.,
• jaAes
· - - atque
' ‘
Dixi.

verentiam Rom. ecclefia exhibendam dicit.
Ne unquam mihi inconfufionem, incontume.
llatn, ac in obprobrium a quoquam dari pof*
fit rex Ludovice» quod tibi ccterifque omni­
bus congregationis chriltianc unitatem fcindere cupientibus » me murum non oppofuerim, pro domo domini ftatueram mecum
longiorem epiftolam ( jam conceptam ) ad
te facere ; fed dum mente revolvi mea» cau*
tum efle in lege fimili, Codice de precibus
Imperatori exhibendis, ne regibus diffufa
jbx erra*· Pallintmbrof* jtxt* IJitt
verba proferamus . Multis, qu· fcripferam
OfleA. MOX A
refecatis; hoc demum tibi quam breviter de*
nuntiafle volui. Uluftriffimum videlicet prin­
cipem predecefforemque tuum Carolum.
Eum cui ob egregia facinora et In rempuj
Juli· 11. Priât. Max.
blicam chrlftianam lingularia beneficia aco*
gnomento magnus fuit in Urbe» poftpedum
Hadriani pontificis obfcula beatorum» in
A Ngelus peccator Anachorlra Vallisum<jL brof· beatiffimo Pap* Julio perpetuam
bafillca principis apoftolorum fuper altare »
in quo Petri, & Pauli facratiffimi cineres falutem. Tibi In altitudine mar's, in tantis
confident, & requiefeunt » jurejurando per­ rerum perturbationibus in tantifque tempepetuam pro fe ac fuis faccefloribu,, cum flatibus conftituto, aliquid folaminls, fp.i,
______
______ _
______________
, -fee_
& folati!, his meis pater beatiffime contuRomano ,pontifice
fanxifle
amicitiam,
dufque •ternum, unitatem, ac pacem per-Glifle volui. Rem videlicet Chrifiianam brevi
petuam confeclfle. Obedientiam infuper Ro- felici fine potituram. Quoniam mens & eotuanc ecclefi· cum amicitia, Λ pace fer- rum cornua, qui impetebant Illam attrita
vaturum fe fuofque facceflbre*, cunAum- & comminuta, cxlefti oraculo quodammodo
que inclitum Francorum regnum indelebili perpendimus. Scito ζ velim) me IpfanoAe,
juramento in perpetuum teligiofiffime con- qua eam Ludovico Francorum regi feci epi­
ftrinxifle. Mortuo poli modum Hadriano, ftolam ( prius enim Bernardino cardinali
fuffeAoque in ejus locum Leone Ul.cumab fanA· Crucis confimllem feceram ) , mihi
iniquis quibusdam , Carolo tunc Romano­ per fomnum vifum eft videre maximum
rum imperatori ( falfo Pontifex accufatus quendam canem ( quoniam fic fcripferam )
effet ) velletque In fynodo in Petri templo me invadentem, ut mortibus totum d'feerper eum congregata , de ejus vita , ac mo­ peret. Qyem profpidens retraxi continuo
ribus judicium ac fententiam confummare , pedem. Poftmodum refumpto virili animo;
continuo ab omnibus uno animo, uno im­ me illi obviam contuit. Quem K ut voluit
petu, una voce, a totoque»concilio incef- me comprehendere)1 crpi in capite,& tanfanter proclamatum eft, Romanum pontifi- Ddiu ejus compreffi f,■auces ; quod dentes ejus
cem, Dei locum in terri, gerentem, fe- confrdgi cunAos. Quod cum" vidiffet facerdemque apoftolicam omnium ecciefiarum ca* dos quidam, qui canem diligere videbatur,
put, a nemine ( pefertim latco) ullo mo* in me quam primum irruit ut csderet.Quo
do, ullaque tfutoritate judicara poffc.Quod vifo fteri. Dtm aurem me aggreditur,eum
divinum refponfum a Carolode&iftatum,tan· fortiter impuli meoque impullu proftravi.
quam oraculum a Coelo fibi faAum , a con* Strato taliter me conviciis afficiebat maxi­
cepti, abftinuiffe, ad fuaque , & laicorum mis ; quibus commotu* comprxhcnfn ejus ca­
negotia , fe magna omnium commendatione pite Illius truncavi linguam. Sicquegaudio
penitus contuline. Quod autem tu inprefen- magno affcAusfom . Canem illum maximum
tia, ne dum tanti principia juramenta tran* patet faoAe Francorum regem interpieicendas, fed quod deteriut eft, Romani pon­ tatus fura. Dentes ejus confraAo, eju», po­
tifici» vitam & more» perferutari conetl,. tentiam, (eu nocendi voluntatem, noftri,
Cavendum fummopere tibi eft a turbida apo- orationibus,
orationibus» ooflrifqut
ooftrifuue feripti» diminutam
ftolotum Petri & Pauli indignatione. Infu- feu diminuendam
diminuendam.. Sacerdoti illi linguam
per ab ira Dei ,me in te multipliciter la-Ecefam Bernardinuro cardinalem fanA* Cru(«viat. Scire enim te oportet Roman, pon­ cis, aut fe emendaturum credimus, et in
tificem, cum nullis fubjaceat legibus» non de* omnibus fanA* Romane jcclefi* precept is
bete eriam tuis judicii,, tuifque perferutatio. pariturum, nec ultra in te, in unitatemque
nibus fubjacere. Cum habeat, tecatetofqoe Chriftian* congregationi,, & tuam fedem
reges At hone (late At corripere , & κί°° latraturum, aut e vita migraturum , aut
fi placet exauAorare. Ut late conflat in Ca­ honorem & authoritatem perditurum. Quamnone XV. u. VI. Qua in parte, Zachariam obrem te ne cedere mali, commoneo; fed
epifeopum Lateranenfem regno denudafle contra' audentior ire. Quoniam Petri cimdefetibitut Ludovicum illum inutilem fran* ba, qu* ( & fi tempeftates quandoque pas-

...

_____

Concilium Latiraninsi.

>573

1574

f· «ft ) Cent nunqnam fubmerfa eft ;Sic nec tempore ingefta impreflâqu* «ton· iafiiAa
Center ,e duce* ,c gubernatore, quidem optimo* faerie - Vale.

, ", , 1 uillt ventorum tutbinite* fuffocabitur.

Vale

’**·

Ex triai rtllinairift

—
Axxo

C*ar*rr
Ex

treat» Vallifttxbnfe. Kill. Kel.
N»vt»b. MDXl.

'J1'·

XI. bal. Me*

oc coaaicr/oKi

vraK MDXl.
xpijtolx

Anftli Aaacbaritxjulit II. Vaut. Max.

κλι,λλολχιι

P refect teatt XI11 RettUtfla tx raaltit Jrfit
ftrliniliir babtfit ftr D. rttl be< fttctaliter ricfutatit tx farte S. D. N.
left*litre titfatatrtatrjUri
*« Ctactite Ltttrtxtji, ■

Ngelus peccator Anachorita Vall'tumbrof* bëatiftïmo pape Julio perpetuam
falurem. Audio pacer fanAc doSucr quo*De correAione Romani Kalendatii pro Pafdata Papicn. allofq. quam plure*, tara la­
cha rite celebrando Propolirionc* XJ 11.
tino* quatu barbaro* in pr*clpiti*m tuuro
in dlfcrimenque * defolatlonem puritati*
propositio i.
noftte unioni* chriftian*, in munimen infuper, robur Conciliate!! Pifani: multa elfe
Dtfeffer
, ft ttajt.
commentato*. Crediderim eorum exempla­
ria ad te imprimi* deveniffe. Te itaque
Onoanum Kalcndarhsm deficit In duobu* . Primo In fede vernalis cquinoAii _^c Ku‘
quanti* poflum precibus rogatum, facio,
cure* illa ad me deferri. Quoniam li adnoquam affignat a*, mcnfi* Martii . Cum in
ftram convenient folltudinem ( mihi crede } veritate hodie ibi minime contingat , fed
a noftra cenforia virgula a meoque morda­ it. vel io ejufdem . Et hic defeAus, proce­
ci, ut poft rufticano atque alpeitrï calamo, dit ex eo, quod annus folatis deferiptu*
ab ardenti etiam meo in fanAam fedem apo- in Kalendario cum bifer to, quarto quoque
ftolicam, ft chriftianam fidem, graphio anno addito, major eft in veritate anno fo­
non receOura ,quin poenitear eorum auAores lati coeli, decem minuti* ft fere ,44. fe­
ab infantia littera* imbibiffe-O prophanum cundi*. Qu* excrefcentia aggregata , fa­
facinu*. Ofcelu* horrendum. Debebant hu- C ciunt fere unam diem naturalem io 1)4. an­
jutmodi non ignoratfe evangeiicum patrem ni*, qu* die* debuit tunc dimitti, vcl anfamilia*, Deum S. optimum maximumque teriorari in Kalendario, ad fervandam ve­
vineam fabaoth domumque Israhel, Roma­
ritatem rcalem cquinoAii; ft ex ea non dinam videlicet atque catholicam ecclefiam mitfa , vcl non anteriorata , hodie per tot
incuftoditam, & abtque aliquo vigili,atque dic* afeendit «quinoAium a fede Nlcxnr
mordaci cane unquam reliquiffe. Quo* & pro­
fynodi, qu* tunc reAe manebat a Nic*nis
creat, & relaxat et immittit,pro loco pro patribus cx 2$'. Martii, ubi eam Julius fi­
caufa,pro neceflitatibu»,ac pro ipforum tem­ xerat, ad diAara 21. reduAa ; quod etiam
porum opportunitate-Et fi non veriti funt ur­ in effcAu hirundines ft ali* aves, qu* fuo
bano*, tanquam molle*, fotmidaffe faltem modo pafcha ft tranfitum faum quolibet
deteiftent montano*, atque aipeftre* fub anno cam cocio faciunt, nos nocent.
divo perpetuo degente*,atque coelum ipfum
femper contemplante*. Quoniam in omne*
PROPOSITIO II.
latrant, omne* motdent , tran»grefforem_
quemque lacerant,et contundunt, cum nul-D
Deft flet rrr/i , ft taefa .
Ium agnofeant, nemini neque duci, nec
regi, nec cardinali, nec imperatori quidem
Eficit fecundo prcdiAum Kalendarium
ipu parcunt. Quum unum demum profi­
in cyclo lunari decemnovali aureo nu­
teantur Deum in coeli*, unam fanAam
mero , nuncupato , In eo deferipto , per
matrem Romanam atque catholicam eccle­
quem «tas Lunx a congteflfu Coii* compu­
fiam cognofcunt in terris; pro qua para­ tatur. In quolibet enim cyclo, in lingull*
ti, & prompti funt in ignem in ferrum at­
19. anni* revolutione* luna anticlpanr to­
que in mortem ire- Si prophani hujus­
tidem foils revolutione* , una hora ft 28
modi talia elient contemplati , tam impi­ minutis, ft tribus fecundi*.* ex eo quod ty
um , tam nefandum, tanique crudelo anni lunare* cum fui* femptem embolifintt
feribendi onus iuftantibu* regibus ulla fpe , tamtundem funt breviore* 19. annis folariulli* precibu, ulloque prarmio, tam auda- bu* cum fuis quatuor bifextis ft t8 horis ■
Acr alTumpfiflcnt. Pro quibu* ad coelum ni­ Qui defeAus computatu* deinde In 16 cy­
hilominus fuppiico ad uniorem intelleAum clis , qui faciunt 304 anno* , afeendit fere
eorum ingenia commoveri. Nollem tamen E ad unam diem naturalem. Quare tunc ad
Pater fanAe poft poenitentiam (dt gqftdem ' confervendum cyclum die* ilia omitti debuit
gravem) a me illis indiAam, a te tuaque ve! anteriorari, aut aliter tunc cyclus cor­
fanAa fede; ( cum nemo debeat duplici rigi debuit, ut vere rcatem lunx lignificapoena conteri ) Nec Deus bis judicet in idiret . Et quia poft Nic*nam fynodum hoc
pfum in pollerum eos alia poena affligi, quominime eft faAum , cyclus hodie tantum
nia m ( ut fpero) eos tanta afficiam, quan­ afeendit, ut communirer , ubi per eum com­
ta ab acerbo quoque Judice fiagitiolo o- putamus primam lunam, fere in coelo quar­
*>ni, pro turpinirno quoquam fcelere, prota confpiciatur . Et lie de exteris cycli
que nefando crimine !*l’« majtftari» ullo computationibus.
auk e 2 Pr»-

A

R

D

°

1575

Concilium Latikanbnsx.

raoposrrro

Anno
Cnaisxr
till

Dtftfhtt

in.

caaje .

A

«576

propositio yr.
Jh fftcnt nitlrtifttr fifiit Mucur^if

CSBISTl
IJI1·

UM ergo Ifta duo, a: qui noA tom vide*
T tamen celebrante* pafeha (ecendum
licet, & luna 14 lint fundamenti &
hujufmodi canone* & Kalcndarium determini patch*: ccclcua enim catholica, & feAuotum eccleii* minime peccant , cum
univerfalis ordinavit in concilii* Scbafteofi modum illi* datum ab Ecclelia euftodiant.
& Neceno, & deinde in Alexandrino, An­ Quinimmo non corteAo aut moderato Katiocheno, Hietofolymitano , A alii* pluri­ lendaro, A Ipfi* canonibu* ab Ecclefia ,
bus confirmavit atque decrevit, pafcha do­ peccatcl lubditu*, qui aliter celebrare paf­
mini celebrandum etfc a Chriftianl* die Do­ eha lentaret . Princeps tamen Ecclefi* viminica poft lunam 14 primi menin.Et men- dent defeAum arti* querendi atatem luta),
fit primus dicitur, cuju» lunari* primatio narium , omni ope niti debet artem illam
propinquior eft equinoAio vernali. Ita ut
pro officio Ecclefi* rite celebrando ad per·
eju, iun.i 14 tit m ipfo zquinoCKo vel im­ BfcCtum reducere ; cum ecclefia nec macula
mediate poft ipfum, A tali* 14 luna termi­ ignoranti* , nec ruga raaltti* afpergi de­
na* paien.e vocabitui
Ut fequenti Domi­ beat . & cum cuilibet etiam minori facernica pafeha Domini debeat celebrari, ne- doti juxta volumen decretorum ar* computi
celle eft equinoAio & 14 luna in Kalenda- fit .neceffâria, Ita ut facerdetis nomcn_
r>o tam deficientibus, ab ilii* qui hodie huin eo rite non conftet, ne éidem principi
jutinodi Kalendarlo utuntur pafcha Domini contingat illud euangelicum de fervo fciente
cum dtfeAu aliquo celebrati* nec in veri­ voluntatem Domini , A non faciente . fitate juxta integram perceptionem Domini, gnanter cum n*c tempori, reparatio Intro.
& intentionem fanAa ecclelia catholic*.’ duAa fub nae oecotucnlca fynodo, omnino
iiacifica, A negotii* multi* non gravata ,
iierlt univerfo orbi , & illius principibus
propositio ir.
maxime publicata , A a principe uni vei ia fr^erejfo'uia.
.li» ecclefi* illi* nunciata . Unde gravi* nora effet Iliam ad ultimum non refolvere
Uperiore* autem patret, fi haAenu* hvc Quinimmo videretur oefeAu* cognitu* ap­
non lefolveiunt > excufandi veniunt ; probari ; quando ei non tcfiftctetur , nec
quoniam defeAu, hic xqumoAii, A cyclicareret in proprio alio itidem evangelico homo hic c*pit turrim *dificare , A non
apud eo* non fuit tam infigni·, vei quia ia
concilii*, ubi hec redius difeuti poterant , potuit ccnfummare.
fun ecclelia aln, majoribus prrpedita oc­
cupationibus , A ooanunquam fclfmatici*
propositio yit.
cauli* perplexa, qu* nou permittebant il­
Rtfarattoaif ar/utnafltt friuta ora
lo* novi aliquid diffinire, occationem mino­
ri* obed’ tie timente*. Ailronomica etiam
OrreAio igitur rquinoAli duabus vilj
ar*, qu* olim chriftianl* fuit propter ritu*
fieri poterit, uoa per oniiflionem 11
gentilium plurimum odiofa , nec venerat ad
dierum, Iicut Julius Cxlar, quantum fuo
lui petfeAiooeru , cum et lain poft tempora
tempore oportebat, fecit, A fimiliter Cu'‘rolomei, motu* acceffu» , A rcceflus , ac
alia pirtaque hujufmodi ad perfeAam tempo­
fanu» Catdinalis in Batilea confuluit , vide*
ri* notitiam neceiiaria. plenius innotuerint · D licet illo* n die* omittendo in aliquo
menfe anni, ut fi apottolico diAo prcciperctur quod ai OAoori, hoc anno ve) fe­
PROPOSITIO K
quenti enet prima Novembri* /vel quod
in 44 anni fequentibus, die» 11 bifcxtile*
O^/igerrv ya/ià-r/ir <lr
titif .
minime intercalarentur , led omnino di­
Ujufmodi autem pafchali* celebratio mitterentur.
non obligat no» c* tnftitutione vete­
morosi t i ο VIII.
ri* teftamenti ; cum illius cerimonialia in
moite Domini fuerint confummata, fed ex
itiftitutione nova aut confirmatione ecclefi*
Srrarm/a via ·
fatiAx- catholics, qu* ita fervandum paflha
imituit . In Dominica tamen die propter
Ecunda via facilior effet per anticipa­
tionem fedi* rquiooAii in Kalendario
rcl'urrcA’onem Domini, A Ut ab obtervanria incisorum diilarent Chriftianl, fervatis
hgcnd* ad ifto* 11 dic*, ita quod ex die ?i
tamen alii, tempori* conditionibus , propter E Martii transferretur , A poneretur to ejuf­
ίliquid moralirati* <n ilii* latenti*, ut paf
dem, ficut patres Nicem quantum fuo tem­
cha, tdeft rraniitu* domini de morte ad impore fati* erat, tcccrunr. Et Catueracen. Carmortalitatem, celebretur io menfe novorum;
Pinalis in Conftanucn. fynodo cx toto ani­
ideft l'ub vernali rquinoAio , A in plenilu
mo docuit. Quod Joanne* 23 m eadem (fnio ficut vere contingit, fub quo reta diei
nodo expedire cogitabat ; nui quod multis
fuit prepeditut anxietatibus . Et fyη<κus
natutaii* eft lucida . In quibus multiple*
caufa moral·* in quadruplici fenfu feriptoipfa , poftquam tejcdi* tribu,,qui p<u fum'X«, A in triplici partitione facramenti fi- nn, pontificibus fe gercoaut, carcnxouno
gui , remémorât ivi, indicativi, A prono
Pohiihce Martino V. gavifa'cft, cum tem·.
ilici continetur ■
pu*

C

E

S

C

H

S

_____

IS??

Conciuum Lateranensi.

<57®

pu» byemis , A in Getmania tunc appro·
P»»q»aret cito diffoluta fuit. Er hsc, A
... ( ·Ιι’ caule diffiniende ad fcqucntia concilia
,>,v fint retnlflc .
.

mum tamen non milftut, quia admlffa mu* ■ ■■ 1
■
* ratione (edis squinoAil, qu* hodie veritati Anno
innititur, neceffe e* regulas Hias pafchalcs Cuaisti
commutare, quum variata caufa, neceffâ ’i”
fit cffcAum quoque variari. Quod clare A
certo fiet· cum id liqueat demonflratione
p e o p o s'i r r o tx.
numerali mathematica. Similiter A de in­
Caq/friMti··», Φ ebjtill vet t aP fmu»
tervallis variatis non convenit, qus etiam
vite.
fine mutatione fedls eqoinoAii non femper
paria effe confeevetunt, A ecclefia non in­
RIma via obmlfironls dierum poffer effe de gravatur , Λ officia primi intervalli i
conformior antiquis regulis conciliati­ fimiliter epiftol* Pauli diftribountur, quan­
bus de terminis pafchs infra u Martii, Ar
do tempora funt illarum capacia, allas nonaj Aprilis concludendis, dk conformior re­ Sed fufficit, quod aliquando legantur, vel
gulis breviarii confueti* de intervallis Al poffunt tunc ad fecundum intervai'um tran,.........
.. Epiphaniam
------ --------Dominicis
inrer
& Septuageti,------B...
ferti , A >n illo fecundo quando dominicis
snam , 1ac Penthecoitem , A Adventum . ® abundaverit, agatur prout in rubricis Bre­
Corrumperet tamen tabulas aftrologicas , viarii nuper cotieAis· De aiieiuja fubriceadk libros eorum confunderet, fimiliter Ar tur in teptuageiima , etiamfi oAava Epipha­
computationes mercatorum , & chronico­ nie contingeret, licut agitur in fefto annum
rum , Scandalixaretque populum, diminuens elationis . Ver un nunquam continget juxta
annum unum diebus n. Corrumperet etiam hujufmodi corrcAionem feptuagefima ante
Cyclum folatem , Λ ordinem Litterarum Epiphaniam nec in ea. Dc Nuptiis poflunt
dominicalium. Lunarem quoque cyclum cor­ alias per annum celebrari, vei commodius
rumperet . Nec videtur fecundum eam viam S. D. N. mutata Cede squinoAil poterit ftapoffe alium lunarem cyclum conformem tuere ufque ad qumquagefimam abfque.
oblervationi ecclefi» conditui act regulari. pompa poffe a fidelibus expediri.
Et fimiliter modus dimilfionls biiextorum
(ultra hoc quod ad unam fere generatio­
PROPOSITIO XII.
nem no ή effet integre piaAicabilis J eis­
Ctnfirveti» nfeinetlit.
dem fere inconvenientibus Cubjacetet ·

P

c

PROPOSITIO

X.

OrreAfo igitur squinoAil per unam
iftarum viarum ut eft diAum ad per­
petuam illius coofcrvationcm fufficict dein­
ceps fingulis rj4· annis, vel prope diem
unam'bifextilem dimitti nt fupra .

C

Scanda via facilior anticipationis
Ecanda
anticipationi!· die­
run in fixione *quin©Aii
rum
equinoAii, nec populum
pop
PROPOS If* O XIII.
fcandalixaret, qui hoc non fentiret, neque
iapientes cx ea mirarentur, qo< cognofcunt
Referai» tytli
squinoAium tunc in veritate contingere i
Cyclum reAe fervaret « Patribus Nicenis A
Uia vero cyclus magnam babet dif­
Conftantienfibus conformior effet, quorum
ficultatem , A varietatem in fervanpotiffima laus eft in ecclelia Del ...... alii
graviores herefes, alii fcifmata gravior iu
d« perpetuitate sua . A illius confervatio.
Dei ecclefia fedaverunt. Jejunium quoque port fufficientem ejus reparationem foret
quadragefim* ad breviores ac temperatio-D lingulis 304 annis diem unicam bifextilem
dimittere . Qua* confervatio cx pr*d)Aa_
res propinquiores*quinoAH cunlcrvatione impediretur . Dum
eo tempos'! curlu jam duos dies , dt lex
PROPOSITIO XI.
horas pto rqumr.Aio dimifcrimus » qui cy­
Objet!tonet nette [ttetien viant.
clo confervando fuperfluercnr , videretur
modo confuitius ad pafchalem lunam dum­
T tamen huic fecunde vi* objeAa noo taxat indagandam , uti rabulis aftrooomidecitent primum quod exorbitaret a cis , in quibus ad mille annos computetur >
regalis patrum io terminis pafchalibus dc
. defcribatur praeite Luna pafchalis . F.t
Nam fecundum iftam viam Pafcha claude- In principio Kalendarii ponatur Quia ve­
rvtur inter to Martii A ij Aprilis. Secun­ to ecclelia tanto tempore cyclo vel aureo
do non femper conveniret cum intervallis numero fuit ufa , ne eo videatur omnino
confoetis Epiphanis & Penthecoftes, quo- privari, reparetur nunc cyclus fuflficianter
tum primum aliquando effet breviffimum , ad minus ad rercenros quattuor annos .
nec capax dominicarum, & epiftolarum EQuod faAu facile eft- Et in KalcndariocorPauli, qu» tunc leguntur . Secundum etiam rcAus de more defcribatur, duplici ramea
quandoque effet longiffimem continens non- ftroteftatione previa i aiteta , quod poft
numquam jo dominicas, quarum non funt
apfum diAi temporis videlicet joq annor,
nifi 24 doniinicalia officia. Quare illis defi­ iterum ab ecclelia per Capientes coirigatur ,
cerent . Tertio quod feptuagefima contin­ Altera quod interim Λ femper quando in
geret quandoque infra oAavam Epiphanis cyclo & tabulis prcdiAis de Luna pafchaubi videtur grave alicluja dimittere. Quar­ li dil'cordia interceiferit , precifiori tabu­
to, quod h»c via tempus fufficiens celebran­ larum (upputationi ab omnibus itari debear.
dis Nuptiis non dimittit foiutloncs. Pri- Quibus fervatis deinceps domino conceden­
te »

SS

Q

E

>579

Concilium Lateranensi .

——. fe, defeAu* in pafchali obfcrvatioM mini» *
Ann® me fucccdcc .
A

Cutitn
Iftl.

S U Μ M AK IO
K/ltiiirii tundi·.

1580

Anho
CeatsTi
i;ti.
Senttiffieii
aofiri Jnaiini Irani/ Ji·
m» pratudea/te fafn Λ<>«ι mf rare*·
B

R

E

V, B

flun jfftr trrrtft··»» Kthttini
frt rrila
tfliiritiui .

QuinoAli vernalis fede* fixa in Kalend.
rio Roman, a patribus Nicten* Syno­
Leo Papa Decimus.
di ar Martii cum hodie lapfu temneris non
Ea edito
NIverlh & linguli* Audiorum gener»· tunc Ste­
tunc fed to vel tt Martii «quIooAium con»
lium, & univer litatum reAoribu* ac rne .
tingat.
gubernatoribus , nec 'noo doAosIbus & ma»
Primas· debet reparari & corrigi.
Secundo debet etiam corrigi cycles quo­ giltrl* Theologiam , Λ Aiholngicam difeidvitaad mot ure Luno, cum fere quinque diebus plinarn profiienribus quarumcunque
,
primaclooe* Lua· lingulis mentibus hodie tum, tetraium , dk locorum ditionis Cbrirtiacontingant ante numero* cycli,quibus illa 81 n· ,ad quos prxfente* pervenerim ; Salutem
flt a port ol icam beoedIAlookm. Ex quo diofienduntur^

Æ

U

ÆquinoAlum autem poffër duabus viis yin· providenti· placuit nos ad fuyirni
corrigi, Prima via per dlmiffioaem illorum àpoflolatus apicem artu ml pro paflnralis
11 dierum Ia aliquo menle futuro, vel in <officii cura, dk facri Lateraoenlis concilii ce*
pluribus mentibus vei ia annis 44· tr die* lebratlone, cui auAore domino prandemus,
bifextile* noo intercalando. Secunda faci­ inter mulra A ardua, qux iu eo mature
lior per anticlpationcos fed is «luieoAii fi­ traflanda, dk confulre decernenda curavi»
gendo illam 10 Martii. Et una illarum via­ mu* , prout io nortri* libris dk fceduli* ;
rum «qjinoflio femel repararo , ad illius quas in feflionibus haflenu* habitis edidi»
perpetuitatem neceife erit ex tunc fingulis 1mus, fatis condere putamus : ad divini quo»
134 annis unam diem bifektilem noo inter- <que cuftus augmentum , atque perfeaioCalare fed omnino dun rtere .
1nem , dk eorum', que collapi* in eo funt
Cyclus vero reparetur, ex nunc ad anno* <creAionem iaflaurationemque animum adje.
f»pe
numero
304 pro quibus lufficienter procedet, dk ex 1cimus
------- : dk
— quoniam
--------- .r- —
...... - Intellexl.............
tunc ii volumus eu n cuftodiro in perfeAio-C mus, idque lo fanAa fynodo multorum do­
ne fua , neceife haberemus fimiliter tunc Aorum virorum relatione fiit propoiitum ,
unam diem bilextilem dimittere , vel per deferiptionem kalendarii in politione verna­
lis xquinoAii .Iulis cuifum detignantis , dk
diem numeros illo* anteriorare · Sed quia
confervatio «quinoAii pradiAa impediret in cycli lunaris aurei numcX nuncupari af' illam cycl· confervationem , & h*c cycli fignatione (quo Irnn difeurfus notatur) e·
illam *]uino&ii turbaret, neceife erit fin- diuturnitate temporum aliquibus minuri*
gulis 304 annis Iterum cyclum leparare per partibus non exaAe numeratis a fuo rcAo
tramite deflexiflê , atque propterea jam ab
lapientes Theologos dk aitronom js . Et ad
prxeifam staremXun· hibcndam pro paG aliquibus annis reAaru palchcobfervatioofm
cha rite celebrando, facere ex nunc tabu­ (que ab hu duobus prxeipue pendet) s
prima ccclcii* iullitutione quandoque d< c !i
las autonomicas ad mille annos vel ultra
pro fala 14 Luna pafclnli, qu« ponantur ia natfe. Cupientes veritatem, dk refla fuper
principio Kalendatii . Et tunc folemnita* h>« prudenrum acdoflorum, necnon fidelium
____
... .
pafche
perpetuo
rite , procedet ___
cum ___
fixo _ couiilia inteliigere, ac nonnullorum pr»de«quitwflio
veto dk » prxciia 14
V.
V Lunx com- Dcertorum noii-orum Romanorum pontificum
"
■ ■
- 14 veftigia imitari; qui idem atate fua cum
nuti'ionc , nt fequcnri■ Dominica
poil
Lunam pinui mentis cum veritate, laudibus viris lapientibus indagare fluduerunt . Nos
justa Doromi, dt Eccleli· catholic* inten- peritilfimos Theologica-, dk Artrol<gi<«difcitic-ncffl pafcha Domini celebratur , Ira 'ta- plm* viros confutuimus . Cunque in eo
meo ut li in 14 Luna pafchali tabui· a cy­ omnes convenire animadvertiifemut,
clo difeo'darrnt , tabui 1* Itaretur pro tunc. politio vernalis *quinoAii, âc deferiptio cy­
Maneret f.mm cyclus pro memoria and- cli decemtsovcnnalis prdpitr minuta pridiqu· otjfrrv»;ioni» eccleli· , & pro aliis fla in vero cnrfu anni folatis arque lunari*
non exaAe computata fiimamin kalendario
htnatknAus anal per illum habendi*·
fedem habere not< polfunr ; qu· etiam mi­
nuta in communi annorum computatione
propter tenuiflimas, dk minimas particulas
connumerati non potuerunt , licet poilea
per multi trmpoiis Intervalla adeo cxcre«
k ierint, ut anni* fere mille ducenti* , qui a
N'Cana fynodo defluxerunt ( qua· la hujufmo­
di dirtivultatibu* patch* fuo tempore quie­
tem ecclefi» dedit ) «quint-Aium ad die*
decem a prima ejut pontione fedem fuam
anticipaverit , ac lunam quoque propter
mutationem difli cycli deckmnovcnnalis
contingt in coeL> quintam confpici, quan­
do ab eccleli* prima denuntiatur · Nos hec
conlidcrantei, indignum efle j utavimn* ut
t· m-

1581

Concilium Lateranensi .

1332

tcmporlbpa noftri» com prafertim facrum . quid magi» profuturam amoto Audio eoa*
Lateraneofe celebretur Concilium error ali- Λ tentioni» juxta fuam coafcientiam arbitrequia tam evidea» in ratlonibua ecclefi* fine tur ,. ad
i ‘ no» pro decima fettone calendi» Cat ai ar r
correAione toleretur , In bla maxime qu* Decembria atque allia fefioaibea fucceflive
*J*1·
ad divinum cultum fpeAant ; db kalendarium tenendi» diligenter In Cctiptia tranfminatia.
a quo fefta qu* mobilia db cx parte etiam Quo vero, intérim faciliua dk convenientius
qu* fixa dicuntur, & ordo pene totu», ac omne» dt venturi db remanfnri rem confinorma divinorum officiorum ac jejuniorum, derare, db difeutete poflint, fummaiium ali*
db aliorum multorum priorum operum de­ quarum propofitionum fuper pramiflia a
pendet db regitur, a veto ordine detortum nonnulli» faplentibus in facri concilii depu*
db devium videre ; pafchcqne celebritatem rationibus exhibitum mittendum curavimu»,
qu* maximi omnium totius anni, db non ut tandem omnium piopofiti» audit isque
nodo abolverfariem monumentum Domini­ ratlonibn» cxaAiffimo cujufqne bene Inftruce refiirreAioai», fed uti parentum de fa- Ai judicio quod eccleiia populoque Chrithan* vinculi» liberatorum, ita.poftr*quo­ ftiaao magi» expediat , db ab omnlbu» in
que futur* rcfurreAioal» per conformitatem futurum
........ teneri
........ debeat
...... ac
.. obfervari
...........,, falu.....
carni» Dominica necnon perfcA* jam fidei ■ briter divina ope decernere valeamu». Dadb grati* ac plenitudini» glori*, ad quam tum Roma apud SanAum Petrum fub anulo
exemplo ac metito domini omne» qui in pifcatoria dic 24 Julii M. D. 14- Pontifi­
eum reAe credimus afpiramu» fitemque alio* catu» noftri anno fecundo.
rum myfteriorum rememoratrix ladicatrix,
db prcnuncla exiftit , a fuo loco nobi»
Ja. Sadcletus.
'
iinlverfail ecclefi* prafidentibu» aberrare ;
termiqumque quem ei tot faoAiffimi patre»
?radeceflbrea nofttl romani pontifice» , db
B D J C T U Μ
acrofanAa . vetufta concilia tradiderunt ,
non cx integro tenere ; ipfam etiam ecciefiam, qu* eruditiffimit in omni fcienria_
tjar jijfriftm &r. I» ffiriitmlib»/ Kl·
abundat viri» non modo ipfum errotxm agno*
ttrn&t»traln fre fari Lalertiuafcere, eumque conniventibu» oculi* tramite,
Jit cuttilii feeflitelir.aai» eè>
fed a perfidia quoque judaladb allia infidellbu» ea de caufa Irrideri. Idcirco no» pr*- C
ftantiffimos quot diximus theologos, dk aftroLcAa in audientia noftra V. Carofius
logo» ac alio» plure» eorum fimife» in huAud itor.
jufmodl difciplini» de remedio, db emenda­
Uia fanAIffimu» in Chrifto pater dk do- Ex
tione congrua cogitare quam dlftriAiu» fieri
potuit monuimus, & hortati fumu» ; qui
minus nofter dominus Leo divina propartim fcrlpti», partim difputationibu» no­
videntia Papa X. ecclefiarum omnium
bis, db mandatis noftri» ftudiofe paruerunt. univerfalem curam dk populi chriftiani re­
Sed poftquam re* ad facra» fynodi deputa- gimen vigilanti ftudio amplexus ad (alutcm
tione» deduAa eft , db crebri» ac longi* omnium Chrifti fidelium inter alia etiam
difceptatlonibu* agitata, tum demum diffi­ improbos more» corrigendo plura in pr*cultate» qu* ex illa oiluntnr apparuerunt; fenti facrofaoAo Lateranenli concilio difpoqua» noviffima quoque concilia cumdefeAu fuit dk ordinavit. Deceat que piopterea il­
ipfo kalendarii tnfpexerunt , dt cognove­ la in hac nibe inclita , quant caput oibi»
runt, db ut verifimiliter creditur correxifΈ___
divina clementia flabili vit, execution! quam
fent nifi gravioribus alii» rebus femper illi Dprimum demandare ; Ideo 110» dominu* Jatuiflent impediti. Volentes igitur iicuti de- cobatiu» Dei et apoilolic»
apoilolic* ledis gratia
grada epi­
ce t fixe omnia mature db confiderate de- feopus
fcopus Lucerinenfis prrlibati
prarlibati fanniflimi do
de­
cerni, ut decreta poftea ac deliberata ab imini noitri Pape in alma urbe et e)ut diomnibus obfetveotur ; devotionem veftram i-ftriAu
In fpiritualibus
vicarius genera>·· — - dbç..........
I-----------hortamur In Domino, vobis nihilominus in ' is, non lignari
'
’ "ftatuta prvdiAa pm dudum
virtute fanA* obedienti* mandante»,ut cx foiemuiter eo modo publicata, ut nullus igno­
vobis aliquos peritiores deligatis, db ad hoc ' rantiam iliorum pondete poffit, omne* dk
facrum Lateranenfe concilium pro cornu- finguia» UQiverlitates dk quakunque partini caufa, dk tam honefta ratione mittatis, culares peifonas, tam eccletiafticas, quam
ur in eo cum ceteri» omnibus à quoque re­ fcculare» noftrx jurisdiAioni , tam aAive
gno regione principatu tcpublica , db unl- quam paffive fubjeAas dk prsfertim quos­
verfitate vel dominio venturi* , db nunc cunque clericos Romano» conventu» regu­
prefentibus errorem prediAum, dk alia op­ lare» ordinum quorumcumque eorumque re·
portuna communi confilio accuratius difeu-----ligiofos , tam in diAa urbe commorantes,
tiant, dk remedium fajubre ad tam necef- Equam ad illam pro tempore confluente», ac
(briam emendationem perquiratur , dk tau- fanAi Anaftafil, fanAi Scbaftiani, fanAi Pau­
■tem votis omnium res ad determinationem li ad tres fontes, fanA* Agneti», fanAi
•eram, & finceram obfervatlonem auAore Laurentii dk fanAi Sabbc aliorumque modomino perducatur. Si qui vero fuerint qui le* nallerium , tam exemptorum t quam non
git ima caufa impedit i ad concilium venire non exemptorum hofpitalium confraternitatum
poflint, injungimus vobls dk manda mut, ut o- dk locorum piorum urbis quorumcunque ac
tnni quo poteritis (ludiocura, dk vigilantia ,re etiam jud*os harum feric requirimus dk
'ota priui a vobis diligenter examinata, atque monemus, fit omnia dk finguia juxta dlAa
t.i'Cufla , quid veftrum quilque fentiat de decreta,dk alias litteras apoltulicas defupet
tiua

1583

Concilium Latikanknsb

♦ '584

————- emanatas, ae cotum tenores ei* quomodo· .
Awu.o
Ahmo libet incumbentia fab cenfuris dk omnis in Λ
^DICTUM
Cabis**
CnaisTt efosdem ftatutis dk litterh contentis manu
rjit
Contre Trtitrgr afferet atrjtitntioarin i
*511- teneant dk obfetvenf. Et infuper quia non­
erdrMneaam fieri twiitt Uic»·
nulli nofter lurisdlAionl fubjeAl » tam in
civilibus quam criminalibus emits aliena^,
•HOjÎt.
rrlounalia non line di minutione, jaAura, ac
LtSt» r* aadr'rarre. Xorearvr /.ccFm/
gravi damno ejusdem noftri officii vicariaLatum tenant.
tus contra tenorem litterarum apoftollca­
rum, qu« defuper emanarunt adire au fi
fuerunt, ut in dies audent, idcirco fupradlAo* omne* (ub quinquaginta aureorum ca·
Um fanAiffimus In Chrifto pater At do Ex editu
mera apoftolc· applicandorum, ac ca·
minus nofter dominos Leo divina pro· tunc Mocommunicationis poenis monemut, ut a pt··
videntia Papa decimus folita tua foierti
me «
d<Ais de emero abftineant certificando eos­ cura fupra gregem domini fibi commiHuD
dem . Qtod alias ad exeeurionem diAarum invigilans diverfa faiutatla inftituta ubique
perna rum contra inobedlente* At rebelles 8 retiarum dk prafertim in hae alma urbè
pro ut juris ratio expoftulabit pioccdemus · totius cbriftlanlratis primarie obfervand*
Er ne aliquis pr«milf< fe ignorafie pre ten· prafentl factofanAo Lateranenfi concilio indere poffit mandamus hujusmodi noftram ter ali* pro fitore dk officialium Rominse
intimationem,in vaivts principis apoftolo- cuti* reformatione IndiAo approbante, dk
rum de urbe cancellari* apollolica audien­ divino fplritu operante, ediderit dk toto
ti* facri palacii in audientia litterarum con· cordi* affcAu prospexerit, ut eccleiia qa*
tradiAarum ac noftra curi»,legi ac publi­ Chrifti corpus esiftit, capiti fuo Salvatori
cari prefentes littera* affigi. Decernentes ooftro
.... quam
_ convenienter convenite portet
huiusmodl publicationem ita omnis afficere famulareturr. Cum enim eccleliam i piaro
oeoere, ac fi perfonaiiter eisdem prefen- fine
Γ
~ macula efle decear, plura neruga « dk
a
e
—.
*
>
te* litter* prefentat* forent. Datum Rom« phandomm federum dk nota abufuum, ac
in domo noftr* folit* relidenti* fuo noftri, pravarum confuetudinum fucclnAa atque
quo in talibus utimur tigilli impreffione. confperfa apparere nullibi debet. Et praciAnno a nativitate Domini milieltmo quin· _ pue
f...Rome,
____ _______________________
unde reliqua Chriftiamras improgentciimo festo decimo IndlAlone quarta C bos mores edoceri confuevit, dk cum predie vero i j. mrnfi* OAobris pontificatus pr«- cordiis prefatb
- - fanAiffimi
domini noftri fir­
libati fanAiffimi domini noftri domini Leonis miter incedat, ut poftquam verbo pr*via
divina providentia pap* X. Anno IV.
fanAi fpiritus admonitione prnmifla inditura
Joannes Antonius Bucha diAx curi* no­ fuerunt, ad omnipotenti* Dei laudem ope­
tarius . P. Q. C
re compleantur. No* Hieronymus dc GhiAnno IndiAione,
· - ■»
ione, dk
& pontificatu quibu* fulu· ________
nucci* Dei„dk apoitolic* fed'*
gratia epifcopta, die veto ij; mcnfi* OAobri* pr»fen— pus
curi* caufacum earner* apot
iu* Afculan. cuti*
te* litter* affix* dk publicat* tuere in Ba- ftobe* _
generalis auditor, dk jure
efficti
i bofille* fao&i Petri de urbe, & audienti· eau* ftri hujusmodi decretorum apoltoliccrum dk
fatum patacii apoftolicl valvis. Necnondie fenteniiinutn , ac cenfuratvm in Romana
if. ejusdem in acie Campi Flora dk platea curia latarum ordinarius ejecutor. Licet fa·
judeorum. NeC non cancellari* apoftolic* crofanAa hujusmodi inftituta non lolvm ad
dk audicmi» curia eiusdem R. P. D. Vicarii prefer* curi* incolarum, fed ad totius orvalvis: ce pii* in lingulis
locis .prrdiebs de­ bis notitiam certo devenlflc credendum 1rs.
_
bite coliatlc
joaatis^ac ejusdem R. P. D._vlca· D Ea enim follemnitate pubbeata fuere, ur
a il figillo * prcdÎAi ~
D· Jo. Antonii
Bûcha
nemo
de eis verilimIJem ignorantiam pro­
notarii^figiHati* fubfcripti* dimiflis per mc tendere poffit, ad recent forem ramen pre·
miflbrtrm iaciofanAorum inliitutorum com­
Jo . Tarder! Cnrforcm ·
memorationem . Attendentes parum efle ju­
ra condere nifi eflent qui ea obfervari face­
rent. Ad officiumque noftrum in Romana
f. F. de SanAo Loce* Notatius con· curia pertineat, ut omni diligentia cure­
ttadiftarum.
mus mandata apoftolka inviolabiliter obfer­
vari. Ea propter omnibus & lingulis oniverfitatibus, capitulis At collegiis,ac quibusvis
particularibus pertoni», tam ecclctiafticis,
quam fccularibu* etiam Roman* curi* offi­
cialibus prafeote* noftra* littera* infpeAur<*,
leAuri* five audituris ac alU* fub inftitutis
B pradiAi» quomodlibet comprehend* cujurcuo·
que flatus', gradu* dk conditionis fuerint >
etiam fi epifcopali archiepificopali,aur aha
Îuavi* etiam uiajoti dignitate pnrfulgeant.
coorepr*fcnrium intimamus, cofque diftt iAc dk peremptorie monemus > ut uousqui·
que quantum ad cum pertine*,omnia dk lin­
gula in pr*fato (acrofanAo concilio edita.
& per diverfa* litteras apoflollcas, aut
alia* qucmodolibet publicata fub poeut* m

C

<UAi»

1585

Concilium Lateranensi

1586

diAi» litteris expreffis juxta «arundeni litterarum tenorem obfervent. Notificante» o-A
Μ O N I T O R I O
CnUISTI
ιΛ'χ 1 <nn‘*>us * fingulis ad quoe fpuAat quod ad
1J11 ’ exeeutionem pernarum antediAarum poft ter­
Per le eiftrvetie* Je le rtferieetieet
4*1 ferre rut Hie Lettre*.
minum decem dierum contra transgrederer
debito rigor* procedetur. Mandante» preEr comandamento del R'.S. Amadio 1er- *’
fentes noftras monitionis St intimationis lit­
tuoc *0*
ruto vefcovo acufufhnte dk generate go'
teras ad omnem notitiam iterum clarifican­
dam in valvis apofiolorom principis de urbe vernatore di Roma, & per fpeciele coma*
nec non valvis cancellarie apodolica » ac fione viv· voci» Qtaculu faits det SS. noftro
audientia facri palatii, nec non noftra affi. per la divina providentia Papa Leone X.
gi ,ac in audientia contradiAarum legi eu- Sc notifies ad ogni dk qualuoche perlbna
ruraque publicationem fic fsAam omnes af­ di qualunche flato, grado, dualité, o con­
ficere, ac ficis perfonaliterIntimat* forent; ditione fia, che tanto in iuditio come fuere
dk licet per Impreflbrcs urbi» tot fere o- «U judltio debba obfervare tutte le conftimalum dietaram litterarum exemplaria eon- tutione
---------- fatte
.
per Tua fanAitt nel lacro cor*.
feAa fint,ut unufqulfque earum copiam ab 8 cilio Laterano, fotto le pene in effe confli­
cto qui ea vendere foliti funt, aut habuerit tutione contente. Non ôbllante qualuncha
vel habere poffit. N* tamem quispiam fub tolerantia che fotfe para effere faite ; le
Ïratextu hujusmodi (e excufare poffit omne* qeale non vole Tua fanAita , che fabba ad
itteras In diAo concilio edita» etiam adhuc operare derrogatione , o diminution* slcufotfan non Imprbffas infraferipto notario na de le prediAe conftitutione : ma quanto
tradidimus, eique mandavimus, ut unicuique piu neligcntemente fc non A fono obierva­
petenti carum copiam tradat. Datum Ro­ te tanto pin vole che rlgorOfsmvnte ftano
me in domo noftr* fol it* relidenti· fub no· punitl li tranigrpflôri imperhoche qeanto
ftri figllll impreffione. Anno a nativitate plu I homo repugna a le bone c fanAe cOnDomini millefuno quingentefimo decimofexto Iti tut tone, tanto pi» ie dlmoftra effere con­
indiAionc quarta, die vero primo menfi» tumace rebelle & inobedlente , dk sggra·
oAobrit, pontificatu» pnelibatl fanAiffimi vatore de h irantgreffione.
Per taeto ogni parfonai dabba per lo ad*
domini noftri domini Leonis divina provi­
dentia Pap* X. Anno quarto. \
venire ftudiare a la oblcrvatione prediAs
C con diligentia , altrimeuto Tara procédure
contro coloro che non le obiervarano fenla rifpetto alcuno. Peroche farebbe coin
ridiculofa di fare legge dk non far Je obfervare, et effendo flate publicate et ftampaGuillermua de Vegio Nt. fubfcripfit *
te non fi potra alcuno excufare de igno­
rantia , pero che la farebbe troppo crafla, e
>
Anno a nativitate ejusdem domini mfllefi- fuplna.
Siano adoncha advertenti tutti h tranmo qulngentefimo fextodecimo indtt.dk pon­
tifie, fupra quibut fupra, die vero prima men· Î’reffbri, peroche contra di loto fono fatte
e prediAe conflitutione da le quale tanto
fi» cttob. prnfente» litter· affixa dk publicat·
fuere in bafilica fanAi Petri de urbe, ac cxpretUmente quanto virtualmente fe ne
audienti* Caufarum facri Palatii apoftoli-• cava le mfrafcripte concluiione.
Et primo, che fiano advertenti II Signori
ci valvis dk fucccflive die fecunda ejusdemi
rncnlis oAobris in acie Campi Flor*, nec reverendiflimi cardinal! di obfervare « fanon cancellari· apoftolic* Arci» S. Angeli 1D re obfervare motte jufte hone lie dt honode urbe Λ prcfatl R. P. D· auditoris Ca­ revole cofe fcr\tte in le ptediéle conditutio·
rnet* valvis copiis earundem fub fitnili figil- ne maxime circa il modo dei vivere loro,
lo. Vidi.R. P. D- auditoris Camera ac D. c de fuoi familiari .
Secondo quell i, che debitamente non fono
CulUelrmi de Vegio ejusdem Nor. manui
fubfcripfi in fingulis locis pr*diAis ditniffui quaiificati fecundo li facri canoni, dk cor*
per me Johanne Surderl S. D. N. papa cor-■ reno ad impetrare dignita, dk beneficii ec·
lefiaftlci In grande pernicie di foro anime
forum.
dk de H popoli a loro comitii, dk fimil·
mente in obtenere difpenfatione ad plura beDotulnicu* de villanl» magiftcr Curfo- bcneficia curata ut prefinr, non utprofint.
Tertio quelli a chi fono concedi li monarum.
ftetii et ad^alrii beneficii in comenda, et
non fanno le debite fpefe circa io culto di­
vino reparatione de glefie et II editicii, ma
E fanno murmurare con grande fcandalo li
populi.
Quarto II preiati li pretl clerici palaferneri, et familiari di N. S. et de R. S. G. et
Crelati che fevergognano di portare lo haito conveniente a fuo (lato, et non fe cu·
rano di fare injuria a lord i ne clericale defiderando plu prefto di parere (tculari che
clerici.
Quinto li blaipbematori de Dio , e de la
VerCener/ Central Tom XXXV

P

Hhhhh

Γ

158^

Gonciuum Latiranbnsi.

j

I588

• Vergine Maria et de IJ SanAi, tanto cie- . dice Jefu Chrifto reddenda/effe qua funt
■Anno
Anno rici, cor*»; feeulari,H qttall provoca no pio * Cefari» Cefati & qua Dei Qeo.
1 a mandare' li flagelli, che fpefle volte man- ,
Declmoprimo quelli chenBe hanno re­ CnaiiTt
1511.
da a II populi In diverfi modi per talehor- verentia alcuna alorjfine clericale io quale
tendo vitio io quale de direAo contradice te hori^pçr lo metitofle la vita faltem per
a Ia divina edentia et bOnta . '
.
teverapiia'de Ia facra unAione non debSexto quelli li quali dal diavolq,excecatN/J>e effect injuriato he moleftato ne violat*
comcttdno quelle peiltmo et nephandiflîmo la iutisdiAione et libei
>eata ecpkfiaftica .·
qiHll^principi fignori ο
vitio per lo quale Dio fece fubmçrgeiecin-,
rDecimo
'"'!— rfecundo
'...... J-----comuniti che prcfitmano Imponere e.t exige­
que cirade et piovere foco et fulphure.
Septimo quelli che fenaa timore .’de Dio re tenta Itcenza dei temmoV poarefice gta·
alcunej, er a'tale copa date conteglio
*t vergogna dei mondo ^refumano tenere
pUWicamente le concubine, Λ in quefto & favore,
cato mortale in
^Decimo tertio-quelli
lafclno dt
-môdo'ilatt in continuo pecc_:=
;r.
...........................li quali
-,___ ______
-·
lo quale fpeflb per promeffione divina fe mo- ticorrerr a Dio et a foi fanAi, et recorrcno per moire Joro
loro facende a Ji
Ji.Demonii
✓ aino fenr.a penitdntia .
Demonii faOAavo quelli H quâli tenta alcunotimo- “cendo incanti rjivinatione et fuperftitione.
Decimo
quarto* quelli che
re de'Dio non confiderando quanto fia der'“:--------------‘ fonô’faAi chri'*
teflabile quella pernitioiiflima pefte di Si- ftiani et tengono li rltlml, e ccrimonie judaiçbc,
et
tono
hdfttlci
apoftate
de
i*
iemoniacon la quale le cofe fpirituale fr
de, et de quella male fcntino.
^xi^veodeno & acomprano.
None quelli che non fi curano di dire"ÎÔ
Decimo quinto ti maeftri dl fcola , che
officio ecclefiaftico, ma li bafta godere fi non integnano a It difcipuli boni cofturni,
beneficii, fi trviti deili quali non dicendo et Ie cofe fpirfiuale.
Io officio,fono obligati.a reftituire. ■
Decimo texto quelli, che non obfervano
.
Decimo quelli principi, e fignort, li quali li facri canoni, li quali fono perfeAa nointa
\
fotto molt i colori occupa no le gelie et be- delben vivere»
'
nefidfi ecclèfiaftici vacanti At dano impedi­
Ëtcbi pjp diffvfamente vora intendere Ie
Cofe prcdiAe le quale per modo de fuma­
mento a fi veri reAori et prelati a quali fle
liato proveduto da Ia fede apoftolica .· non rio fono ferite ticorra a le prediAe condiafpetra di diaponere de le cofe fpirituate tutionc le quale fono in latino ftatnpatc ·
cftendo te iuriadiAione dlftlnAe per il che

>

I

I589

I59O

JOANNES DOMINICUS ^lANSI
■

A

s'

'

D

L

E 'C

T

O

R ~E

M.

·
’
·
J
(
[Jut fai>plemeuto baft taaciliorum faprtma jam manur tfat a^o/fra , &r λ»·ι« traditi
l^fagrapbo, it format eoccudtreniul·,, opportune fane al /», «datem//*/ /km vacuae fe· Î’
'
tuar fafercJJ· ge»tn»ft quae , ji fam altquid haberem enprompiu, imp:.re popem. Ren:
and lagralam lefloribue Kt fa fl Ur urn cenfal, /F btc pronerrm jaljlagx-n orjti.-nt.rn, 4·«
*m Conftaniicafi Conciiio <1 delefht writ habita fervantur AÏS. ta Codue C afarce
tartan» minorit fan>m_CuJ. 1 heal. MSS. num. 5*7. mibique ohm eufi VinJ.,bch· ago.
rfn. defcrtffi. Eft tmm tn muhii plant diverfat abut, quo· <x Sibefa.ornto alttfyat
babe mat.

,

»

C

*

C Ay ΓΑ1Ο0 1'«0Κ4Γ/.0ΝΠ M.

t
; '

/

/

la Core. Conftantttnfi habitaram.

I. O ErmoP. de Laruburga licent, in jut.
tijojobir tr pax·, Incipit : hoc tbeme eft vei­
O habitus in concil. Condanticnfi infcito de· authenticum.
Natly. D- .N· J. C. Incipit ft peu/init r frfti.
14. Sermo faAus in exequiis ciTdinalis Baа. Sèrmo faAuS coram papa Dominica I. rentis ab epifeopo Liudenfi an. 1416. inii.*
in quadragefima pct Mag. Jo. de Monte an. pit mihi occifam ftebtlem.lix hac oratione
14IJ. Incipit Agite nunc Jm falutn 1. Cor. difclmus virum hunc cx archidiaeono 80·'
Ô. Porto h«c verba eke.
nonienli ad archiepifcopum Barenfem tran- /
j. Collatio Mag. Theodorici de monallefitfe Bc annis 0.*· atuplim egille S. R. E.
rio faAa in Concilio Conllanticnli in renun- cardinale:.1. Pro Jiatu m· det.nfinae ecilefta.
ciatkincm papatus Gregorii per Carolum quam egregie laboravi’n. ait Orator, tede Malatefiis in illud : qui fequttur mer non jiatar nobtlit tivttar I'erufinjf tola 'Tufcta ,
ambulat ia tenebrit. Incipit Verba fant the.
Apuha > a^gut Italia cre. Koa tadalftt faa
4. Collatio Mag. Petri dc Pluka faAa in fenefluitt neque expenfii fro unitae S. eecltx
Concilio Condantienfi in illud: btt furntn· ftet. Dicat faperior ■ Alamaata , Bavaria ,
ri niftrturdnt. incipit ; Sub btt verbee.
Auflrt» , At l’ir ( fie ) Fremania , Μιfia ,
5. Sermo F. Bcrtrandi S. Th. Prof. Ord.
Bahemt ι , Cat irtbia K quai partit affer a ,
FF. Carmelitarum Conventus MontispeHuc <$· medie 'yeme Jerluftravit fro exiirfatitrla ni Dotnin. XI. poll Trinit. fa A us in cone. ae fefttfert fcbtjmetit excitando fjtrmanoe
Confiant, in illud: Bear omnia fecit.
tam tllufiret princlfet quam fralatot . An­
б. Anonym) f Angl ici ) fermo in illud :
tea quidem labaraverunl permaxime inclyti
Erant ftgaa tn fait luaa & fteltie th EvaaDD. Angltct, Gallici atque Italici, fed lune
gelio Domi nice fra feat tt ( tic ) fichndum fer adventum bujui S. Patrie ad eoid:m la­
ufam dr abfcrvjntum ecclefia Anglican* . boret excitati funt Germani ; qui licet fatfIncipit ; lia principio .
JciFt full, ri fa fit funi prompiieuet. Et luet
7· Anonymi lermo ibid, in illud Principle
imne fafla fuerit diverfa abedienlia ea Alapopulorum ccr.greg.tli fuat. Incipit : bat Promanta, fine objcflum eft , ut omnee de fafa­
f bet tea.
tu coateadentet haberem amuloi <> /limulae
8. Sermo ibid, in illud' obfeera ναι ten- **<· Hic. R. P.& D. debitum obibat obfequtum
quum advenat m line legitur; Ifte ferma ( Divinum officium recitatuo > attente Br
fapra crifiue fate faflui Caaftaatta fra.·., devote. Vnde cum aliquando ntniigtj)ei eum
ta tcclcjtj majori per D. Cancellarium Pa- eliqua gravi infirmitate gravari,fi non forifienfem die Venerit de mane XXVI. Afnl.,
teret fer fe légère , fat agebat per altum autn 9«« die fuerunt procefiîonet latine iii.iht
generalit.
ty. Srnno F. Matihxi dc Aula Regia Ord.
9. Anonymi fermo ibid. In Dominica IV. Ciik-rc. S. Th. Prof. ibid, in Dominica IV.(
poll Pafcba fuper illud - multa babco vooit
poti feftum SS. Tiirritatis ad illud: Ejiote^
dicere .
mefaricordee.
1
10. Sermo Bernardi Baptizati monachi Λ
ιό. Sermo Mag. Stephanide Paliz de Pfaabbatis ord. S. BenediAi, quern prxdicavlt ga S. Th- Prof. ibid, in Dominica III. peft
in concilio Contlanrienfi Dorn. III. poll Pas­ SS. Trinitatem an.' >416. fuper illud: reficha an. 1410. in illud plorabit it & ft.bitit Jhte fartet tn fide.
vot <Fr.
17. St rino Mag. Maurirji de Praga S. Th.
11- Sermo faAusibid. Dominica in Septua- P10L, in D«mm;ca VII. poll Pcntccofien in
felima in illud: ire** voe m vineam meam.
illud: .‘Ittendiie a falfit i'-· / ’.'tit «rr.
ncipit:F«e diet Dominica.
|8. Sermo pirdicatus ibid, m tedo Cor­
ii Sermo per F. Aleflium ord. Minorum poris < h’ufi per R- P. Λι ep. Firrnanum do
«p. Placent mum in Dominica II. Quadrageordine fl. M>n an. 1416. m illud ; Cur»
iimx an. 1416 .<q>er illud fanamur hic tria mea vere eft neur .
taieerauiui 1 Incipit: t>‘ Euangelio boJitrno .
If. Sermo ib.d. Bernardi Bapiia.ti Old.
tj. Sermo ptardicatus tbtd. in die S. Mi- S. BencdiAi de Gaiconia in Dominica XL
chulispct T. |o. /..Carie S. Th. Pi.T. Ord. poll Penteeottcn all. 1416 m illud : duo
Er eruit. S. Augjilin; an. 1416 m illud.gra- bomintt aftenderun. tn îcmflum.
2.0.

O^WiW· .....—
■

I59I "

-fe

1593

an. Sermo Tiu-nbaldi S. Th. pent. Ord &
1J. Sermo Mag· Mao riel! de Pra£a ibid,
Donuuk-i I'aAut in concilio iOonfiant. Do­ habitat an. laid in illud: ><w ·:/«· tret.
minica XI. poft PvntecofteO am. 144 A In il­
1A Scrmfolout in illud: Atra
/«mow
lud. hear tirera fitit.
t
drjwmmyürg err. In fine lefitur ; Met· Vrn· Se i mo Anonvnd ad Pane* concilii j Ai·
incipit : Kit. PP. ftli.-ittt Pmfirvtl jilt#·
17. Sermo alius ibid· In illud: Amur/ pa·
•tar.
’
χ .
fier inietamftM.
11. Sermo aliùtibid.Xlu^Ulud: curai· ill in,
« 18. Sermo > Cancel lar il Parlfiendt (qua«o
.^vrriairi proptfiiMliir £*aa- Re* Romanorum iverit de Conftantia ad re·
■gtlit.
gem Aragonutn, Λ ad Petrum de tuna. . k
ai. Sero» Cancellarii. Parilienfit ibid. In Incipit prafyarum'ttrr fttitt 4rc.
die Ntridltatia B.M. V7"an. 141A in illud:
19. Sermo D. Petri Cara. Caitieracetifie
Jacek gti/pit 4fcc. Incipit ; lômcaadem tt fr<t· prrdicatus Confianri* in honorau 5.1 udo·
dicamat >
vici reck Francia Ord, Min.
24. Sermo prodlcaiut ibid, a Mag. Peno
30· Kjutdem Sermo dc otnnlbi
Sanriit
de Pluka S. Th. Prof. aa. 1416.4η illud : it», ibid, habitat In iliud ; Jfgmua ataganm- tkc.
tMtaJitt v»t Jittriaiihut. Incipit. Mjem
W!t Even^tlh.

FINIS TOMI TRIGfeSIMI QUINTI.

S