.

. ■

"

*

SACRORUM

CONCILIORUM
NOVA ET
AMPLISSIMA COLLECTIO
-w

*

CUIUS

.

IOANNES DOMINICUS MANSf^
'ET POST IPSIUS MORTEM FLORENTINUS ET VENETUS EDITORES
AB ANNO 1758 AD ANNUM 1798 PRIORES TRIGINTA ÜNUM TOMOS EDIDERUNT
NUNC AUTEM CONTINUATA ET· D^O FAVENTE ABSOLUTA
CURANTIBUS

Ulmo et Rmo D. D. LUDOVICO PETIT
ABCH1BP1BCOPO ÀTHBNARUM

’

B COXeUOATlOBB ÀUOUBTEKUNOBüM AB ABSUMPTIONE
t

ET

LOAN NE BAPTISTA MARTIN
B1CKRDOTK, PHOBEMOBB DT CATHOUCA UKITEMITATB LUODUBB»®.

TOMUS TRIGESIMUS SEXTUS BIS
SYNODI OCCIDENTALES, 1569-1609.

PARISIIS
MDCCCCXIII.

EXPENSIS HUBERTI WELTER, BIBLIOPOLAE.

-www’

’*

*

'

-.<■

'

»

l.

•

r

.

w

■
>

r .

«

)
Arno
Christi
U69

INDEX CHRONOLOGICUS

aprilis 14. — Congregatio archipresbyteronim dieecedff Mechliniensis in Belgio 987
1569^ aprilis 18. — Synodus dioecesana Adiacensis in Corsica
987
1569
aprilis 24. — Concilium provinciale Medio­
lanense 11 in Italia
987
maii 5. — Syn. dioec. Florentina in Italia 989
1569
maii 19. — Syn. dioec. Oriolana 1 in .His­
1569
pania
9β9
augusti 4 — Syn. dioec. de Gratina in
( 569
Italia
989
octobris 6.
Syn. dioec.. Faventina in
1569
Italia
991
Syn. dioec. Avenionehsis in Gallia
991
1569
Syn. dioec. Bisuntina in Gallia
991
1569
Syn. dioec. Segobiensis (Segovia) in His­
1569
pania
991
circa. — Concilium provinciale Capuanum
1569
in Italia
991
circa. — Concilium provinciale Urbini in
1569
Italia
991
februarii 28. — Syn. diooc. Osnabrugensis l
1570
in Germania
1
1570 ► aprilis 8. — Statuta synodalia dioecesis Trevirensis in Germania
1
aprilis 25. — Syn. dioec. Leovardiensis I in
1570
Batavia
1
iunii 11-iulii 14.— Concilium provinciale
157"
Mechliniense I in Belgio
1
tulii 9-12. — Byn. dioec. Namurceusis in
157 n
Belgio (non autem 1571)
3 et 25
augusti 27. — Syn. dioec. Placentina in
157<>
Italia
3
septembris 6. — Syn. dioec. Ruraemunden157"
sia II in Belgio
3 et 991
Statuta synodalia dioeceais Atrebatensie in
1570
Gallia
6
Syn. dioec. Egitanensis (Guarda) in Lusi­
1571 ►
tania
5
1570
Syn. dioec. Balmanticenaia in Hispania
5
Syn dioec. Virdunensis in Gallia
5
157"
Syn. dioec. Zagrabieusis in Austria
5
1570
1570
circa. — Statuta synodalia dioecesis Avenionensis in Gallia
5
circa. — Syn. dioec. Calaguritana in His­
1570
pania
7
1570-1577 Syn. dioec. Palentina in Hispania
7
7
ante 1571 Syn. dioec. Urgellitana in Hispania
ianuarii 17. — Syn. dioec. Fulginatensi» in
1571
Italia
7
februarii 4-6. — Syn. dioec. Antverpiensis
1571
in Belgio
7
februarii 5-7. — Syn. dioec Gandavensi· I
1571
in Belgio
7
februarii 13-6. — Syn. dioec. Brugensis, I
1571
in Belgio
7 et 993

r

A«»o
CHBI8TI

1571
1571
1571
1.14 1

1571
1571

1571
1571
1571

1571

1571

1571
1571
1571
1572

1572

1572

1572
1572

1572
1572
1572
1572
1572

1572

1572
1672
1672
1672

martii 20. — Syn. dioec. Osnabrugensis II
in Germania
9
aprilis 25. — Concilium provincial^ Bene­
ventanum in Italia
.9
sprib. — 8yn. dioec. AlerienSis in Corsica 23
maii 8-10. — Syn. dioec. Bilvaeducensis I
sive Buacoducensis I in Batavia
‘43
maii 13. — Syn. dioec. Uamerinensi» in
Italia
993
tunii 7-8. — Syn. dioeo. Albenganensis in
Italia
23
octobris 2. — 8yn. dioec. Harlemensis II
in Batavia
26
uctobris 24. — Concilium provinciale Bisuntinum in Gallia
25
novembres 13. — Syn. dioec. Spirensis in
Germania
87
decembria 10. — Statuta dioecesis Ruraemundensis in Batavia
89
Statuta synodalia dioecesis Cotichensis in
Hispania
89
Syn. dioec. Papiensis in Italia
89
Syn. dioec. Ravennatensis in Italia
89
Statuta synodalia dioecesis Begontiensis in
Hispania
89
februarii 28. — Synodus archidiaconatus
Muldorffii in dioecesi Balisburgensi in
Germania
89
aprilis 1<>. — Syn. dioec. Virdunensis in
Gallia
91 et 97
aprilis 2<). — Concilium provinciale Surren­
tinum in Italia
*
91
aprilis 29. — Syn. dioec. Spirensis in Ger­
mania
91
maii 13 - 1585 aprilis 10. — Gregorius ΧΙΠ
97 «t 993
•eptembris 23. — Syn. dioec. Mutinensis in
Italia
95 et 561
octobri. — Syn. dioec. Helvana in Lusi­
tania
91
novembres 11. — Syn. dioec. Malacensis in
Hispania
91
Syn. dioec. Bisuntina in Gallia
91
Statuta synodalia dioeeoais Caurienais in
Hispania
91
Statuta synodalia dioecesis Granatensis in
Hispania
93
Syn. dioec. Hispalensis in Hispania
93
Syn. dioec. Mediolanensis III in Italia 93
Statuta synodalia dioecesis Tarraconensis
in Hispania
95
Statuta synodalia dioecesis Vercellensis in
Italia
97

XI

INDEX CHRÔNOLOGICUS

χπ

Arab \
CknMvi
aprili· 19. — 8yn. dieee. Taurinensi» In ;
1575
I Italia
143 »<«13
1575
bprili· 2«. — 8yn. dioee. Bpirenais in Ger1 mania
.
«16
1575
maii 26..,— Syn. dioee. Rhedonânai· in
1573
martii 3. — Syn. dioee. Vivarienoià ia
T G»llta '
«15
\QaUia
'1
101
1875
iinii 18. — Syn, dioee. Vermienai» in Po­
•priliaTT-14. — Concilium provinciale Flo4573
lonia
.
143 et dÎH
fentinum in Italia
loi . . 1675
iuhii 27. — "Syn. diqec. Sarainatenaia in
1573
aprili» 9. — Concilium provinciale Medipla- .
Italia'
«1«
neuve III in Italie
117 et 995
■· 1675
aeptombri» 13-4. — 8y.n. diqec. Parmensi·
in Italia
'
«15
maii 5. — Statuta dioeceai» Ggndavenai·
1573
157 b
oetobria. 12. — Syn. dioee. Avenionenai» in
in Belgio
995
Gallia .
«15
maio.— Conventu» cleri Gallicani 117 et 995
1573
157 b
octobtis 26. - 8yn. dioee. Mutinenaia in
iulii 1. — Statuta dioeceai· Bisuntinae iu
1573
Italia
«17
Gallia
UH .
157$
novembri· 15> — Syn dioee..Spirensis in
1573
augusti 24 - »eptemnria 3. — Concilium pro­
«17
Germania
vinciale SaliaburgdUse in Germania 103 .
«17
1575
Syn. dioee. Burgensis in Hiapania
novembria
17.
—
Syn.
dioee.
Spirensis
in
1573
143
1575
Syn. dioee. Carnotenaia in Gallia
* Germania
117
«17
Syn. dioee. üertuaienaia ir) Hiapania
1575
1573
decembri» 3. — Concilium provinciale Flo­
157^5
«17
8yn. dioee. Bumienaia in Hiapania*
rentinum in Italia (error, vide 1673 apri«17
15?5
Concilium Goanum II in Indlia
lis 6]
117
«17
1575
Syn. dioee. Vercellensia II! in Italia
«17
Syn. dioec. Balneoregiensis in Italia
117
1575
Syn. dioee. Virdunenai» in Gallia
1573
997
. 1573
Syn. dioec. Virdunensis in Gallia
121 1560-157« 8yn. dioee. Piaaurienaia in Italie
februarii 28. — Syn. dioee. Novarienaia in
1576
1573
Syn. dioee. Viterbienais in Italia
121
Italia
«19
Syn. dioec. Vercellensis I in Italia
995
1573
martii 22. — Syn. dioee. Saliaburgênai» in
1576
1573-1583 Concilium provinciale Sanctae-Severinae I
Germania
143
in Italia
123
maii 10. — Concilium provinciale Mediola­
1576
1553-1574 Statuta aynodalia dioeceai» Caputaquenais
145, 619 et 997
nense IV in Italia
in Italia
123
maii 16. — Syn. dioee. Spireuai» in Gyr157«
mania
ante 1574 Concilium provinciale Genuense in Italia 561
619
maii 22. — Syn. dioee. Antverpiensi» I in
martii 7.— Syn. dioec. Bobieasirin Italia 123
1574
1576
145 et 997
Belgio
martio. — Syn. dioee. Zagrabienaia in Au1574
iunio- aeptembri. — Syn. dioee. Ebroicenaia
atria
123
1676
in Gallia
145, «19 et 997
aprilia 18-21. — Syn. dioee- Meeblinieneis I
1574
oetobria 17. — Syn. dioçc. Avenionenaia in
in Belgio
193 et 996
1576
Gallia
«21
aprili» 97. — Syn. dioec. Tornacenais in
1574
novembri» 13. — Syn. dioee. Spirenaia in
Belgio
125
157«
maii 8-20. — Concilium provinciae MechGermanie
«21
1574
deoerobri* 6 -1577 martii 2. — Conventu»
liniensi», celebratum Lovanii in Belgio
1576
125 et «11
Bleaenaia Gallicani oleri
521 et 997
1574
iunii 1. — Syn. dioec. Rosaqneuia in Italia 141
«91
Syn. diode. Aaturieenaia in Hiapania
157«
augusti 30. — Syn. dioec. GanJavenaia in
1574
«21
Concilium Neapolitanum in Italia
1676
Belgio
«09
997
157«
Syn. dioee. Neapolitana in Italie
1574
aeptembri· 2. — Syn. dioee. Placentina in
Syn dioee. Ripatranaona in Italia
«21
157«
Italia
«09
Conatitutionea synodale» dioeceai· Sancti
1576
1574
•eptembri» 15. — Syn. dioee. BergomenJacobi de Compo«tella in Hiapania 623
·■· III in Italia
141 et «09
693
Syn. dioee. Ver’aliénais IV in Italia
1576
1574
novembria 4. — Syn. diooe. Brixiensia in
145
1568-1577 Syn. dioee. Veneta II in Italie
Italia (non vero 1659-1679] «11 ot 789
1577
aprili· 21. — Syn. dioee. Pampilionenaia in
1574
novembri· 5. — Syn. dioee. Avenlonsui· in
Hiapania
«23
Gallia
«11
1577
aprili» 30. — Syn. dioee. Spirenaia in Ger­
novembri· 1«. — Syn. die··. Mediolanen­
1574
manie
,
623
si» IV in Italia
141 et «11
1577
maii 9. — Syn. dioee. Ariminenaia in Italia 523
novembri· 95. — Syn. dioee. Landau!· I
1574
ia Italia
«11
aaaii 19. — Concilium Petricovienae pro1577
decembri» 12. — 8ya. die··. Ttaneoneute I
1574
j vincis· Gneuenaia in Polonia
«25
ia Hiapania
141
Bd» 91, i— Syn. dioee. Iprenaie in Belgio
1577
1574
8ya. dioee. Conebensi· in Hispania
141
(non vero 157« maii 21] 147, «1» et 783
1574
Syn. dioee. Salernitana in Italia
«13
ianii 15. — Syn. dioee. Wmiengi· in Po1577
Syn. dioee. Ulydpponeui· in Laaitaaia «13
1574
. Ionia
783
1574
Syn. dioee. VereeUeui· 11 la Italia
«13
•eptambris 93-«.— Syn. dioee. Mantuana
1677
1576
martii «. — Sya. dioee. Cantsracensia in
in Italie
763 et 999
Gallia
148 et 997
1677
eirea oetobria 1«. — 8yn. dioee. Lugdunen­
1575
martii 10-4. — Syn. diooe. Mesarieui· iu
sia in GalHa
147 et 783
Italia
«13
1675
aprili· 17. — Sya. dieu. Berbutreuis in
1577
novambria 9. — Coaeiltam Capuanum in
Hiapania
«13
Italia
785

Z'\
■
\.
Ango
Cantati
Syn. dioee. Vigmvanenaia inl^lia 97 «t 995
1572
99
ânjn 1573 Syn. dioee. Ritualisa in jiajia
'1573
februarii 23. — Syn. dioee. Tarraconensis in
Hispania
\
' 99

"TT

INDEX CHRONüLOGHCUS

Χ1Π
Anmo
Chuikti
1577 '

ί

·

novembriai 12. -- Syn. dioec. Spirenaie in
Germania
786
' 1577 ' Statuta dioeceaie Avenionenata in Galli* 78J»
Statuta vlaitationia dioeceaie I^arudcneia et
1571
regni Ssbaudiao in Italia
7.85
Statuts dioeceaie Neapolitanae in Italia 785
1577
Syn. dioec. Verçeli^topia V in Italia
787
1577
circa aprilem. —. Svnodua Maronitarum in
1578
, Syria »
‘
. . 147 et 787

Syn. dioec. Aatenaie IV in
1578 ( aprilia 15.
Italia
\
. 787
iunii 19. -- Svn. dioec. Ariminenaia II in
1578
Italia'
*
\
787
octobrje 15. — Syn. dioec. Avenionenait in
1578
Gallia
<
,
147
octobria’ 18. — Syn. dioec. Funchaiemo*
1578
* in inabla Madwra
7 87
Syn. dioec. Gneanenaia in Polonia
149
1578
Syn. dio^ec. Mediolanensia V jn Italia
149
1578
Statuta i aynodalia dioecraia Pariaienaia in
1578
Galli*
789
1578
Syn. didec. Valentina II in Hiapania
149
1578
Syii. dibec. Veneta III in Italia
149
1578
Sy h. dioec. Vercellenaia VI in Italia
789
1578
Syn. dioec.Viglevanenaia in Italia 151 et 999
1566-1579 Syn. djoec. Aaculana in Italia
789 et 999
aprilia 29. — Syn. dioec. Agerenata in Hia1579
panja
789
1579
apriliH 29. — Syn. dioec. Nivernenaia in
Gallia
’
151
1579
aprilia 30 - maii 2. — Syn. dioec. Patavina
in Italia
791
1579
maii 7. — Concilium Mediolanense V in
Italia
151, 791 et 999
1579
maii 7. — Syn. dioec. Salernitana in Italia 791
157«
maii to-7. — Concilium Conaentinum in
Italia
793
1579
maii ‘20. — Statuta dioeeeaium Spalatenai·
et ladrenaia in Dalmatia
793
157ÎI
maii 30- 1580 martii 1. — Conventu· Galli­
cani cleri, .celebratu· primo Meloduni,
deinde Pariaiia
153, 7»3 et »99
1579 i menae maio. — Synodus dioeceaie Vapinoenei», celebrata in loco „I,a Baume** in
Gallia
153
1579
ianuario - iulio. — Syn. dioec. Terulana in
Hiapania
793
1579
•epteinbri· 3-5 [non vero aprilia 3-5). —
Syn dioec. Comen·!· in Italia
151, 153 et 999
1579
octobria 14. — Syn. dioec. Avenionenain in'
Gallia
...
793
1579
Syn. dioec. Caeaarauguatana in Hiapania 793
1579
Syn. dioec. Comae le nèia in Italia
/85
157»
Statuta dioeceaia Comenaia in Italia
"95
15?9
Conventu· cleri Gallicani, calebratu· Melo­
duni
153
Statuta aynodalia dioeceaia Gneenenaia in
1»7»
Polonia
795
Syn. dioec. Mediolanenaia VI in Italia 153
|579
Statuta
dioeceaia
Parmenaia
in
Italia
795
1579
Syn. dioec. Vercellenaia V|l in Italia
795
t 157»
Syn. dioec. Zarenaia in Dalmatia
795
, 1579
maii 5-6. — Syn. dioec. Kavennateneia in
1580
Italia
155 et 795
maii 15-7. — Syn. dioec. Toletana In Hia1580
pania
797

Airwo
Christi
1580

Νιν

I
»
'·
maii 25. — Syn, diner. Miovienai· in
Gallia
*797
1580
iunii 1. -- Syn. dioec. PÎNaurienniein Italia 797
iunii 11. —, Syn.
Legioueneiv in ilia1580
pania
797 .
1580
iunii 16. — Syn. dioec. AHmineimi· 111 in
Italia
797
•epUfmbrùi 1. — Syn dioec_yrati*lj»vi»‘ii-i·
1580
in/Germania
158«
novembre Ιδ. - -'Svn. dioec. Hpircn.aia in
f Germania
iulioi - decerfibri. - Syn. dioec. Crgellitans
1581 1
79.9
in Hiepauia
Statuta dtovceaia Bononieiuia in Italia 799
1580
Sy it, dioec. Luceorienti» I in Polonia 799
1580
Syn. dioec. Modiolanonaia'A'lI in Italia 155
1580
Concilium Motquenae in Kueaia
1580.
Statuta aynodalia diovceaia Valontinan in
1580
Htapania
799
Syn. dioec. Vervellenni· VIII in It'alia ho)
1580
1 f»5
1576-1581 Synodi Conetan tin·» po lit anaa
aprilia X
Syn. dioec Banilictiaia celebrata
1581
Thelepergii in Helvetia
*·’!
1581
aprilia 23. — Concilium provinciale
ntagenae in Gallia
H<»l
1581
aprilia 24. — Syn. dioec.BrugnatenaiM in
Italia
maii 11. — Syn. dioec Partnenaia inItalia HO3
1581
iqnii 11. — Syn. dioec Legionenaia in ILh1581
pania
ho 3
1581
Concilium Gandavenae in Belgia
999
Syn. dioec. Mediolanensia VIII in Italia 157
1581
Syn. dioec. Regienaia in Italia (Reggio in
1581
Longobardia)
Ho5
Statuts ayn. dioeceaia Tarraconensia in Hi>4
1581
pania
B05
Syn. dioec. Tarviwina in Italia
κθδ
1581
Syn. dioec. Turiaeonemu· (Tarazona) in Hie*
1581
pania
Ηοδ
circa. ConciliumSalernitanuip in Italia l,,"l
1581
martii 10. - Syn. dioec. Limans I in Peruvio
1582
157 et-805
mail 8. — Syn. dioec. Hpirenvie in Ger1582
805
mania
maii 19. — Concilium provinciale Mediola1582
157 et Phi)
nenae VI in Italia
maii 16-7. — Syn. dioec. Peruaina in
1582
Italia
\
8(15 et 1901
iunii 11. — Syn. dioec. Legionenaia in His­
1582
pania
HO7
iunii 28 vel iulii 28. — Syn. dioec. Varmien1582
aia in Polonia
807
auguati 15- 1583 octobrie IB. — Concilium
1582
. Limanum I in Peruvio
1M3 «t 897
eeptembria 8 - 1583 martii 12. — Concilium
1582
provinciale Toletanum in Hiapania 159
aeptembria 12. — Syn. dioec. Lunenaia-Sar1582
zanenaia in Italia
897
1582 > octobria 10. — Syn. dioec. Avenionenaia in
Gallia
809
1582
oetobri. — Concilium provinciale Ebredunenae in Gallia
809
1582
novem brie 1. — Concilium provinciale Hurdigalenae in Gallia
257 et 899
’ 1582
decembria 8. — Syn. dioec. Andrienaie in
Italia
811
1582
decembri > 1583 februarii 1. — Concilium
Memphitieum in Aegypto
81)
1582
Statuta dioeceaia Hrixientia in Italia
811 et 1001
II

iiw UfUMUIl!^l7ii,li>ilHi.ijWl.llÎ\WRIIi|i!|iWI I"1 Wilf" 1^1,11^.111 ■ HI lipi

INDEX CHRONOLOGICUS
/'

\»»o
CHKtITl
1£H4
IWi»
1(WU
lbH4
1.W/
1582 '

. 1582 .
1582

1582
157351583
I

1583

! 1583·
1583

I 583

15*3
] 5*3

I 5*3

1 5*3
I 583
1 583

1 5*3
1583
1583

15*3
15*3
1583
I 5*3
1 583-84
I 584

I5M
1584

Y5M
15*4
15*4
15*4
1584
1584

1584

15*4

Conventu· Gtllioaab atari
805 nt 1001
8tatu|a dloMMi· OenuMwi· in Italia 811
Statuta dioaoaai· Leodiunsi· in Balglu 811
Syff dioeo. Madiulannnai· IX in Italia -269
Concilium provincial· NaogranataoM in
America meridionali .
’ 259
8yn. dioeo. Prenais (Badajo·) in Hiepania
'
·
811
Syn. dioeo. Palentinà in Jlitpania
259.
Concilium provinciale Ravennatenne II in.
Italia
259 et 813
8_vn. dioeo. Torcellana in Italia
259
Syn. dioeo. Pisana in Italia
1001
Concilium provinciale Sanotae-Severinae I
in Italia
· ·
123
aprilia 25 -.maii 18. — Concilium provinciale
Remenae I in Gallia
259 et 1001
maii l ~ Syn. dioeo. Spoletina I in Italia 261
maii 1 - aeptembri. — Concilium provin­
ciae Turonenaia in Oallia, celebratum
partim Turonibua, partim Andegavi
261, 851 et 11H>1
maii 5. — Syn. diode. Spirenaia in Ger­
mania
263
maii 24. — Syn.' dioec. Audomarenaia in
Oallia
2Î3
iunii 11. — Syn. dioec.. Legionensi» in Hie·
pania
/fs 851
augusti 31 - Septembri» 1. — Syn. dioec. Vieentina in Italia
263
septembria 13-5. — Syn. dioec. ParmeQsi»
in Italia \
? 267 et 851
octobris 12. — Syn. dioec. Culmensis in
Polonia
263
octobris 19. τ-.3νη. dioec. Lugdunensi in,
• Gallia
' · ,■
.
·
2*5'·
novembris lb. — Syn. dioec. Spirenaia in
Germania
265
decembria 1-2.— Syn. dioec. Albinganenais
Italia
265
Statuta dioecesium Bergomensis et Cremen265
sis m Italia
Statuta dioecesisCaputaquensis in Italia 1003
Syn dioec. Mediolanensia X io Italia 265
267
Syn. dioec. Ravennatensis in Italia
Svn. dioec. Salmanticensia in Hispania 267
Concilium provinciale Ebredunense in ■,
281Î
Gallia
fehrüarii 8-9 — Syn. dioec. Limaoa II in
Peruvio
267 et 851
martii 12. — Sjn. dioec. Viterbienais in
Jtalia
267
aprilia 10-1. — Syn. dioe<·. Astensia VII! in
Italia
269,
menae maio. — Conoilium provinciale Sur­
rentinum in Italia
269
iunii 13. — Syn. dioeo. Alatrina in Italia 307
mlii 3-5. — Syn. dioec. Auxumensis (Gama)
in Hispania
307
augusti 22. — Syn. dioec. Inolensis I in Italia
307, 851 et 1003
augusti 26-8. — Syn. dioec. Paetonsis in
Sicilia
307
septembris 2. — Syn. dioee. Spoletina in
Italia
307
septembri. — Concilium provinciae Aqui­
tanicae, pelebratam Biturigibus in Gallia
' 309 et 1003
oetobris 14-20 — Syn. dioee. Atrebatensis
I in Gallia
309

xvi

Ammo
Chbibti
15¥4
oetobri· 17. —'8yn. dioeo. Aveaionenab in
Gallia
'
1584
novembris 13. — Syn. diooe. Spirenaia in
Germania
31)9
novembri - dgcombri, — A'oncihum provin­
1584
ciale Tarraconense in Hispania 309 et 853
decembri. — Syn. dioéo. Zamorenais 4α His'1584
* pania
^311
Syn. dioec. Albarracinenaia in Hiapafaia 311
1584
J5S-L· Statuta ay nodalia dioecesis Cremouennis in
I'alia
SU
Syn. dioec. Eporediensis (Ivrea) in Italia 311
1584
Conventus Gallicani cleri
307 et 1003
1A84^> Syn. dioec. Massarensis in Sicilia
311
151*4 „ , Syn. dioec. Mediolanensis XI inzItalia 311
1584
Statuta dioecesium Novarieneis et Lnudensis
in Italia
313
1584
Statuta aynodalia dioecesis Osmensi» in
Hispania
1<«»3
1584
Statuta aynodalia dioecesis Salmanticeuais
in Hispania
313
1584
Syn. dioec. Valentina in Hispania
313 circa. — Syn. dioec? Clusina in Italia l<>03 .
1584
1557-1585 Statuta aynodalia dioeceaia Suesaionensis
in Gallia
313
februarii 5. — Syn. dioec. Mantuana in
1585
Italia
1003
februarii 24. — Concilium provinciale
1585
Aquense in Gallia
313 et loot
maii 1 - 1590 augusti 27. — Sixtus papa V
1585
321, 853 et 1003
maii 9. — Syn. dioec. Salutiensia in Italia 315
1585
iunii 9. - Concilium provinciale Goanum HI
1585
în Indiis
313
iulii.1 Τ'. — Syn. dioec. Lirnana HI in Peruvio
15H5
315 et 865
<58<; t Septembri» 2 - 1586 iupii 19. - Conventu»
Gallicani cleri
317, 331 et 1005
octobri» 3. — Svn. dioec. Leodiensis in
1585
Belgio
'
315
octobri» 5. -· Sjn. dioec. Sanctae Agnthae
1585
Gothorum in Italia
315
octobri» 16.'- Concilium provinciale Mexi1585
canum 1Π in America
317
Syn. dioee. Alatrina in Italia
317
1585
1585
Bolani conciliorum collectio
319
Statuta dioecesi» Comennis in Italia
319
I 585
1585
Syn. dioec. Emeritensis Nova (Merida) in
Yucatan (America centrali)
319
1585
Syn dioec. Eesulana in Italia
319
1585
Syn. dioec. Monopoli in Italia ·
319
Syn. dioec. Pariaiensia in Gallia
321
1585
Statuta aynodalia dioecesis Portuensi» in
1585
Lusitania
321
1585
Statuta aynodalia dioecesis Segontiensis in
Hispania
321
321
1585 . Syn. dioeo. Surrentina in Italia
1585
Statuta dioecesis Taurinensia in Italia 321
1585
Statuta diooe. Vratialavienaia in Polonia 323
1576-1586 Concilium provinciale Sanctae-Sevorinae II
in Italia
323
1579-1586 Statuta aynodalia dioecesis Elnensis in
Gallia
323
1586
februarii 7. — Syn. diooe. Cremensis 1 in
Italia
323
1586
martii 10. - Syn. dioec. Sancti-Deoduti in
Gallia
323
1586
aprilis 10-1. — Syn. dioec. Massae in
Italia
325
1586
aprilis 30, — Syn. dioec. Segobriensi» (Hegorbo) in Hispania
325

XVII

INDEX CHRONOWGICUS

A»io

Ai«o

158«

caiKTi
i&88

16««
168«
. 158«
168« ■
168«.

158«

158«
158«
1586
1686

1586*

158«
1586
168ii
158«
1586

1686
1567-1687
1666-1587
1587
1587
1587 _

158.
1587
1687
1687

1687

1587
1587
1687
1687
1587
168«
168«

1688
1688
158«
1588
15««

maii 6-8. — Byn. dioec. ÿe Mondoftedo in
Hiapania
325 »
mai^ti.
By n. diode. Bavonenaib in Italia 325.
maii IH. — Byn. dioee. Bnrbaatrgnai· in Hia­
pania
,
·
325
circa tpaii 25. — Byn. dioee. Andegavbnai·
in Gallia
.
327
itmli 13. — Byn. dioee. Panormitana IV in
Italia
. 327 et looft
iulii 28-30. — Byn. dioee. Piatbrienaia in
* Italia
327
aeptembria λ — Byn. dioec. Vratialavienaia.
in Polonia
327
teptembria 7. — Byvr dioee. Limana IV in
Peruvio
327
octobria 15. — Byn. dioec. Avenionenai· in
Gallia
329
octobria 18*9. — Byn. dioec. Pgmpilionen- «
•ia in Hiapania
329
octobria 22. — Byn. dioec. Ambianenaia in
' Gallia
329
octobria 23. — Concilium provinciae Catneracenaia in Gallia celebratum Muntia
Hannoniae
·■
329 et 1(X'5
Byn. dioec. Hiapalenaia (Sevilla) in Hia­
pania
*
331.
Byn. dioec. Hoatunenaia in Italia
331
Byn. dio^c. Ovetenaia in Hiapania 339 et 1005
Byn. dioec. Hancti-lacobi in Chile
331
Byn. dioec. Segobienaia (Begotia) in Hiapania
331
Statuta dioeceaia Taurinenaia in Italia 333
Byn. dioec. Caeeenatenaia in Italia
333
Byn. dioec. Monregalenaia (Mondovi) in Italia
333 et 865
aprilia 8-10. — Byn. dioec. Concordienaia
■ in Italia
333 et 1<mi5
aprilia 8-9. — Byn. dioec. Miletenaia in Ca­
labria
335
âprili· 27. — Byn. dioec. Sanctae Agathae
^Gothorum in Italia
335
maii 20. — Byn. dioec. Aurelinnen·!· in
Gallia
335
circa maii 21. — Byn. dioec. Carnotenaia in
Gallia
335
aeptembria 24. — Byn. dioec. Camerinenaia
' in Italia
335
novembria 17. — Byn. dioec. Spirenaia in
Germania
'837
'Statuta tty nodalia dioeceaia Neapolitanae in
Italia
337
Convthorum editio curatae F. Padilla lo<»5
Concilium provinciale Tarraconenae in Hia­
pania
337
Byn. dioec. Vapiocenai· in Gallia
337
Statuta aynodalia dioeceaia Venetae in
Italia
337
Byn. diooc, Viglevanenaia in Italia 339 et l♦ mift
ianuario- martio. —- ConventuaGallicani cleri
habitua Panaiia
339 et 1007
februarii 12. — Byn. dioec. Mantuana in
Italia
1007
februario. — Byn. dioec. Terulenaia in Hia­
pania
339
aprilia 20. —Byn. dioec. Calvetiaie lo Italia 339
iunii 20. — Byn. dioec. Eporedienaia (Ivrea)
in Italia
339
augueti 30. — Byn. dioec. Aatenaia l in
Italia
341
•eptembria 1-3. — Byn. dioec. Genuenei· I
in Italia
341. 865 et 1007

168«
1588
1588
1688

168«
168«
1588

168«
158«
1588
168«
1589

15«9
1589
1689
1589

1589
1689
1689
1689

1589
1689 ·

1589
1689
1689
1589
1589
1589
1589
1689
1599

159’*
169’1
159”

169’1
1690

159”
159”
159”
159”

XVIII

•eptembri· 20-2. — Byn. dioed. Limana V
in Peruvio
341
•eptembri.
Conventu· Blown·!· Gallicani
cleri
1007
circa octobria IB. '— Byn. dioec. Andegaven·» in Gallia
341
novembri· 1. — Statuta «ynodalia dioeceaia
Ratiabonenei· in Germania
341
novembri· 6-8. — Byn. dioec, Nolana in
Italia
341
noveni bria 16. — Byn. dioec. Mpirenaia in
Germapia
341
decembri· 14-5. — Byn. dioec. Cortonensia
in Italia
H65 et 1"15.
Statuta aynodalia dioeceaia Atrebatenaia in
Gallia *
343
Byn. dioec. Bieuntina in Gallia
343
Byn. dioec. Maioricenaia in Hiapania
343
Byn. dioec. Metenaia in Germania
343
Byn. dioec. Ovetenaia in Hiapania
|oo7
aprilia 12 * - Byn. dioec. Bavonenaia 1 in
Italia
343
aprilia 18. - Byn. dioec. Eporedienaia ( Ivrea)
in Italia
343
maii 3-5, Byn. dioec. Placentina in Italia 345
maii 16. — Byn. dioec. Tornacenaia in
Belgio
345
iunio — Byn. dioec. Hegontienaia in Hi·pania
315
iulii 13. — Byn. dioec. Elorentina in Italia 345
aeptembria 17. -- Byn. dioec. Venuaina in
Italia
345 et N65
aeptembria '2'2. — Byn. dioec. Vratialavienai·
in Polonia
345
octobria 2-6. — Concilium provinciae Gneanenxis, celebratum Petrieoviae in Po­
lonia
347 et l(>07
octobria 5-15. — Concilium provinciale Tranenae-Balpenae
347 et 865
circa octobria In. — Byn. dioec. Andegavenaia in Gallia
347
octobria 25. — Byn. dioec. Avenionenai· in
Gallia
347
novembria 14. — Byn. dioec. Spirenaia in
Germania
347
Byn. dioec. Agrigentina in Italia
347
Byn. dioec. Biauntioa in Gallia
347
Byn. dioec. Melphienaia in Italia
349
Byn. dioec. Ovetenaia in Hiapania
|<mi7
Byn. dioec. Hegnienaia in Auatria
liM»7
Statuta dioeceaia Veronenaia in Italia 347
februarii 15-6. — Byn. dioec. Cremenat· II
(nun Ill) in Italia
349
maii 8-10. — Byn. dioec. Volaterrana in
Italia
349
maii 9. — Byn. dioec. Eporedienaia ((vrea)
in Italia
349
maii 15. — Byn. dioec. Novahenaia l in
Italia
349
maii 23.
Concilium provinciale Toloaanuin in Gallia
351 et |0<>9
maii 27. — Byn. dioee. Valentina III in
Hiapania
361
augueti 19 - aeptembria 15. — Byn. dioec.
Patnpilionemua in Hiapania
351
aeptembria 15-27. — Urbaau· papa VII
353 et ΒΌ9
octobria li. — Byn. dioec. Litnana VI io
Peruvio
353
octobria 15. — Byn. dioec. Caeeenateaeia in
Italia
353
II·

x«x

INDEX CHRONOLOGICUS
Amo
Chkicti
1692

xx

oo Co brie 17. — Syn. dioec. Avenionenaia in
octobri, ~ Sy# dioeo. Vratialavienaia in
Gallia
»63
Germania
375
iaw>
octobria 25 — Syn. dioeo. Valentina in His­
novembria 15. —* 8yn. dioeo. Conlmbricenaia
1692
pania
353
in Lusitania
375
deoejobria 2. — Synodus Kiovenais-BreatenIMO
Syn. dioec. Biauntina in Gallia
377
1592
aia in Russia
863
Syn. dioec. de Ciudad-Rodrigo in lliapania 37 7
1592
1690
decembria 5 - 1691 octobria 15. — Gregorius
Syn. dioec. Concheneîa in Hiapanin
377
1592
ÿapa XIV
363 et 1009
1592 ' Statuta aynodalia dioeceaia Feretranae in
Byn. dioeo. Biauntina in Gallia
356
IMO
- Italic
377
Syn. dioeo. Caatellanetenaia in Italia
356
A 1590
1592
Concilium Godnum IV in Indiia
377
1590
Syn. dioeo. Ferrarienaia in Italia
356
Syn. dioec. Nemausenaia in Gallia
377
1592
Concilium provinciale Firmanum 1 in Italia
1690
Syn. dioec. Ovetenaia in lliapania
I<>I3
1692
355, 895 et l<>09
Syn. dioec. VrboVetana in Italia
1013
1592
Syn. dioeo. Ovetenaia in lliapania
1009 156H-1593 Syn. dioec. Verulana I in Italia
1013
1 MO
Statuta aynodalia dioeceaia Sabinae in
1590
1593
februarii 25 - martii 19. - Syn. Vpaaliciiaia
Italia
355
in Suecia
I°13
martii 12. - Syn. dioeo. Gaditana in Ilia1593 ’ martii 29. - Syn. dioec. Cracovienaia in
Γ>91
' pania1009
Polonia
379
martii 21. — Syn. dioeo. t’uainenaia in
1591
1693 ' aprilia 29. - Syn. dioec. Sabinenaia in
Italia
357
Italia
379
aprilia 19. — Syn. dioeo Mantuana in
maii 11.
Syn. dioec. Hieracenais I in
1591
1593
Italia
1011
Italia
379
mail 4. - Syn. dioeo. Senogallienaia 1 in
maii 11. - Syn. dioec. Spirjsnaia in Ger­
1591
1593
4 Jtalia ,
loll
mania
379
octobria 20- 1592 novembria 10. — Con­
ninii 8
Svn. dioec. Mentis Virginie in
1591
1693
cilium provinciae Tarraconensis Ii, cele­
Italia
379
iunii 10.
Syn. dioec. Ariminenaia in
bratum Tarracone, deinde Barcinene 357
1593
octobria 29 -decembria 30. — Innocentius
Italia
.37 9
1591
papa IX
381 et loll
iunii 25.
Syn. dioec Riivcnnatensis in
1693
novembria 7. — Syn. dioeo. Aatenaili 11 in
Italia '
3*1
1591
augusti 16. Syn. dioee. Fanenaiein Italia 3SI
Italia
*
351
1693
novembria 19-4. - Syn. dioeo. Olomucenaia
aeptembria 9.
Syn dioec. Veneta in
1591
1593
»
in Germania
361
Italia
381
aeptembria 23- octobria 1.
Syn dioec Aunovembria 12. — Syn. dioeo. Spireneia in
1591
1593
Germania
361
viinana in Italia
3*1
novembria 13-4. — Syn. dioec. Lunensia et
octo5ria 20. — Syn. dioec Avenionenaia oi
1593
1591
Saraanenaia 1 in Italia
361
Gallia
3*3
octobria 21 — Syn dioee Sancti Hylvestrl
Syn. dioec. Aaculana in Italia
loll
1591
de Nonantuln in Italia
3*3
Syn. dioec. Biauntina in Gallia
363
1591
Epistolae decretales summorum pontificum,
novembria 3. — Syn dioec, Viennenaia 11
1591
in Gallia
'
383
oditae a Carafa
3*i3
novembria 18-9.
Syn. dioec Astensis III
Syn. dioec. Ferrarienaia in Italia
363
1593
I 591
Conventua Carnotenaia cleri Gallicani 361
in Italia
"
3*3
J Ml
Svn. dioec. Biauntina in Gallia
3*:i
Syn dioec. Laudenaia in Italia
363
1593
1591
Syn. dioec. Caputaquenaie in Italia
lol l
Concilium Limanpm II in Peruvin
363
1593
1591
Syn dioec. Ferrarienaia in Italia
385
Svn. dioec. Montiafaliaci in Italia
37)
1593
|59l
Statuta avnodalia dioeceaia Gorundensis m
Svn. dioec. Ovetenaia in Hispania
loll
1593
1591
lliapania
3*5
Statuta aynodalia dioeceaia Vioenaia in llia­
I 591
Syn. dioec. Gneeniiiiaia, celebratum Lwicu
pania
371
1593
in Polonia
395
i*09
15*7-1599 Svn dioec. Viennenaia 1 in Gallia
Syn. dioeo. de Jaca in lliapania
383
lanuarii 30- 1605 martii 6. — Clemena
-15931
1599
Syn. Kiovenaia-Breetenaia Ruthenorum in
papa VIII
371 et loll
1593
Russia
>*»
aprilia 7-9. — Syn. dioeo. Torcellana ia
1594
Vollectio conciliorum Hispaniae, edita a
Italia
371
1693
Garaia Loaisa
3*5
aprilia 9. — Syn. dioec. Bavonenaia. II in
1 592
Byn. dioec. Ovetenaia in lliapania
lol l
1693
Italia
373
Syn. dioec. Quitenaia in America meri­
aprilia 13. — Syn. dioeo. Aaturioenaio in llia­
1593
'1592
*
dionali
3*5
pania
*
373
Statuta provinciae Tarraconensia Iu His­
aprilia 14. — Syn. dioeo. Eporedienaia m
159»
1592
pania
3*6
Italia
»73
Syn. dioeo. Tridentina In Austria
3*6
169»
aprilia 16. — Syn dioeo. Ferrarienaia in
1592
Syn. dioec. Turiasonensis (Terasone) in llia­
159»
Italia
373
pania
387
mail 12. Syn. dioeo. Tarvieina ia Italia 373
1592
ciaoa. — Syn. dioeo. Haraneia in Italia 3*7
1593
aeptembria 9-11. — Syn. dioeo. Veneta in
1592
|o|3
1669-1594 Syn. dioec. Verulana II in Italia
Italia
373
ianuarii 12-5. — Syn. dioec. Ainalplutaiia
1694
aeptembria 17. - Syn. dioeo. Adrianaia in
1592
in Italia
387
Italia
376
ianuarii 26. — Statuta dioeceaia Parmensis
1594
octobria 20. - Syn. dioec. Imoleaaia II in
1592
in Italia
3*7
Italia
376 et 1011
1594
februarii 8-9. — Syn. dioec Mantuana in
octobria 31.
Syn. dioec. limaae VII in
1692
I Italia
*7 et loi»
Peruvin
376
IMO

χχι
Άιιο
Οιιχιβτι
1594
1594

INDEX CHRONOLOGICUS

•prilis25.— Hyn dioee. Nolana II in Italia 387
aprilia 28. — 'Hyn. dioec. Beneventana in
Italia
38»
1594
tnaio —~ Hyn. dioee. Valentina io Hispania 38»
15H4
'iunii 16. -~§yn. dioec. Mutinensia in Italia 38»
1594
iqnii 18-8. — Hyn. dioec. Collensia in
Italia
W
septembris 1. — Hyn. dioec. Adrieosis II
1594
. in Italia
38»
1594
septembris 23. — Hfii. dioec. Auximana in
Italia
' 389
circa octobris 18. ■·-■ Hyn. dioec. AndegaΙΛ94
vensts in Gallia
38»
novetnbris 15-7. -- Hyn. diocc. Veneta 11
I '>94
in Italiu
391
novemhris 17. — Hyn. dioec. Havonensis 111
Γ.94
in Italia
391
novembres 24. — Hyn. dioec. Limana VIII
IÎ.94
in Peruvio
391
Hyn. dioec. Albensis 1 in Italia
39'
1594
Concilium provinciale Avenionense in Gallia
1594
391
Hyn. dioec. Aversana in Italia
391
1594
Hyn. dioec Bisuntina in Gallia
393
1594
Statuta dioecesis Bononiensia in Italia 393
I594
Hyn. dioee. Ferrariensis in Italia
393
I 594
Statuta synodalia dioecesis Gaditanae (Ca­
I 594
dix) in Hispania
393
Statutu sy nodalia dioecesis Eporeditmsis in
I594
Italia
393
Hyn. dioec. Oscensis (Huesea) in Hispania 393
I 594
Hyn. Ruthenorum Kiovensis sive Brestensis
1594
in Polonia
393
1015
|5h:11595 Hyn. dioec. Neritonensi» in Italia
395
l591 -1 595 Hyn. dioee. ('remensis III in Italia
aprilis 18-9. — Hyn. dioec. Mantuana in
1.595
Italia
3»6 et l<»t5
aprdis 21. — Hyn. dioec. Dertonenais 1 in
1 595
Italia
395
circa maii 14. '— Hyn. dioec. Andegavensis
1 595
in Gallia
‘195
iunii 20. — Hyn dioec. Regiensis Aemiliae
1 595
in Italia
395
iunii 22. - Hyn dioec. Lunensis-Harzanen1 .95
sis II in Italia
397
1595 1 septembris 1<). — Hyn. dioec. Amerina in
Italia
397
octobris 11-2. — Hyn. dioec. Avenionensis
1 595
in Gallia
- 397
circa octobris 18. — Hyn. dioec. Andegaven­
1595
sis in Gallia
397
circa octobris 28. — Hyn. dioec. Aquileien1595
sis in Italia
397
Hyn. dioec. Castellanetensis in Italia
397
1595
Hyn. dioec. Ferrariensis in Italia
399
1595
Hyn. dioec. Fossanensis I in Italia 39» et 1015
1595
1590-159·' iunii l.. — Conventus Gallicani cleri, cele­
bratus Parisiis
3»», 403 et 1015
Hyn. dioec. Neapolitana in Italia 3»» et »0»
>595
Hyn dioec. Parisiens!· in Gallia
3»»
1 595
Htatota synodalia dioecesis Taurinensis in
1 595
Italia *
'
89»
martii 4-5
Hyn. dioec. Anagniria in
15 911
Italia
401
aprilis2l — Hyn.dioec Gonuensis in Italia
|59»>
Io|5
aprilis 28 - maii 6. - <‘t»nciliun\ provinciale
1 591.
Salernitanum in Italia
401
maii 9-11. -- Hyn. dioee. Taurinensis I in
l 59<l
Italia
401

xxii

A«io
Ch»19TI

Ί5Μ

maii 10. —Hyn. dioefe.Crementur IV in
Italia ,
401
1598
maii 27. -·Hyn. dioec. Aruuinensis
in
Italia
401
1598
septembris 8-20
Hyn Marunitarum in
Mopte Libano
- »0»
1598
septemhri< 12.
Hyn. abbatiae Nonantulanae in Italia
401
septembris 17-9.
Hyn. dioee. Asculana
1598
in Italia \
403 et b»15
octohris 20. — Concilium provinciae Aqui­
1598
lejensis I. celebratum i’tini in Italia 403 .
1598
octobris 23. — Hyn dioec. Avenionensi» in
Gallia
4$
decembria 17.
Hyn. dioec. Tolosana in
1596
Gallia
403
Hyn. dioec. Ferrariensis in Italia
4“5
1596
Hyn. dioec. Mediolanensis in Italia
90»
1596
Hyn. Ruthenorum Kiovensis, celebrata
1596
Brestae in Polonia
4*»5
Hyn. dioec. Quitensis in America meridio­
1596
nali
405
Hyn dioec. Toletana in Hiapania
90»
1596
4u5
1584-1597 Hyn. dioec. Geronensis in Hiapania
1687-1597 Comitium provinciale Hanctae-Severinav IU
in Italia
p‘5
februarii 4. — Hyn. dioec. Barbastrensi* in
1597
Hiapania
4o5
aprilia H. — Hyn dioec. Avenionensis in
1597
Gallia
405
aprtlm 22 - Hyn. dioec Havrinenaia IV in
1597
Italia
4t<5
πιηιι h. lo — Concilium provinciale Amalphi1 597
taautn in Italia
4u5 et l"17
iunii 17-9.
Hyn. dioec Aretina in
1597
Italia
407
iuli) 17
H\p dioec. Regiensis Aemiliae
1 597
in Italia
4o7
augusti II. — Hmi. dioec ('amerinepais 1 in
1597
Italia
1017
septembris k
Hyn. dioec. ('asalensis in
1 397
Italia
,
407
septembris 11. — Hyn abbatiae Nonantu1597
lanae in Italia
407
septembris 21 — Hyn. dioec. Guardensi» in
' 1597
Lusitania
407
octobris 1»
Hyn. dioec. Compsana in
1397
haha
407
octobris 2'2 — Hyn dioec Astensia I in
1597
Italia
40»
1597 · octobria 22. - Hyn. dioec. Avenionensis in
Gallia
40»
Hvn dioec. Bisuntina in Gallia
4o»
1597
Hyn. dioec. Ferrariensis in Italia
409
1597
Hyn. dioec. Luceoriensis in Polonia
409
1597
martü 25.
Hyn dioec. de Leiria in Lusi­
1598
tania
4iH>
aprilia 27-8.
Hyn. dioec. Mantuana in
1598
Italia
409 et HH 7
circa maii 10. - Hyn dioec Andegavensi·
1598
in Gallia
40»
maii 14. — Hyn. dioec. Lexoviensi· in
|5»H
Gallia
*
411
maii. U> - octobris 5. — Conventus Gallicani
1598
cleri habitus Parisii·
413 et lo|7
iulii 15. — Hyn. dioec. Virdunensis in
1598
Gallia
411
augusti 4. - Congregatio archipresbyfero­
1598
rum dioecesis Mecbliniensis in Belgio 411
octobris 2. — Hyn. dioee. ('oloniensis in
151*8
Germania
'
411

J

INDEX CHH0N0L0GICU8
Anno
Cnnisrt

Α··Ο

1598

octobris 21. — 8yn. dioec. Avesioneamis ta
Gsllta
413

1598

octobria 22. — Syn. dioec. Astensis ta
Italie
413
octobria 22. — Syn. dioee. Cenomaaeaeis ta

1598

Gallia

413

novembria 11. — Syn. dioec. Melphieaoia in
Italia
’
413 et 415
1598
novembria 23. — Syn. dioec. Camerinensis II
in Italia
*
* 1017
Byn. dioee. Comensis in Italia
413
1698
Statuta dioecesis Eborensia iu Lusitania 415
1598
Syn. dioec. Eporedienaia in Italia
416
1598 .
Syn. dioec. Nbnensis in Dalmatia
415
1598
Syn. dioec. Pictaviensis in Gellia
416
1598
1598
Syn. dioec. Salmanticensis in Hispania
'
415 et 1017
1598et»eq. Synodi dioecesanae Solsonenses in His­
pania
417
aprilia 13. — Syn. dioec. Isclana in inaula
1599
Ischia in Italia
417
aprilis 27. — Syn. dioec. Avenionenaia in
1599
Gallia
417
1599
ante maium. — Syn. dioec. Cremonenaia I
in Italia
417
1599
iunii 20. — Syn. dioec. de Angamale. in
6
civitate Diamper in Indiis
417
augusti 3. — Congregatio archipresbytero1599
rum dioecesis Mechliniensis in Belgio 419
augusti 16. — Syn. dioec. Balneoregiensis I
1599
in Italia
419
septembri. — Concilium provinciale Bene­
1699
ventanum in Italia
419
octobris 20. — Syn. dioec. Ambianenaia ta
1599
Gallia
513
octobris 20. — Syn. dioec. Avenionenaia in
1599
Gallia
613
octobria 21. — Syn. dioec. Claromontensis
1599
in Gallia
513
1599
novembris 11. — Syn. dioec. Placentina in
Italia
516
Syn. dioec. Biauntina in Gallia
515
1599
Syn. dioec. Ferrarienais in Italia
' 515
1599
.Syn. dioec. Lauaannensis in Helvetia 515
1599
Syn. dioec. Ravennatenaia in Italia
515
1599
1599
Concilium Senense I in Italia
515
1599
Syn. dioec. Valentina in Hispania
911
1590-1600 Syn. dioec. Monregalenaia I in Italia 1017
1599-1600 Syn. dioec. Termulensis in Italia
911
1600
aprilia 13. — Syn. dioec. Abrincensis ta
Gallia
'
911
, 1600
aprilis 18. — Syn. dioec. Acquenaia (Dax)
in Gallia
913
1600
aprilia 18. — Syn. dioec. Burdigalenria in
Gallia
,
,913
1600
aprilia 18-9. — Syn. dioec. Tornacensia in
Belgio
913
1600
aprilia 19. — Byn. dioec. Mantuana ta
Italia
913 et 1019
1600
aprilia 28. — Syn. dioec. Cremensis V in
Italia
915
1600
maii 15 - iulii 31. — Conventus Gallicani
V·'
cleri habitus Parisiis
917 et 1019
1600
augusti 5. — Congregatio arohipresbyterorum dioecesis Meehltatansis in Belgio 916
1600
oetobris 1. — Syn. dioec. Oriolana Π in
Hispania
915
1600
circa octobris 18. — Syn. dioec. Andegavensta ta Gallia
915
1600
octobris 26. — Byn. dioec. Aveaionearia ta
Gallia
915
1598

f

XXIV

ClBlSTl
1600

1600
1600
1600
1600
1600

wveaibri» 12-1601 februarii & — By·.
dioee. Cataguritaaa ia Hiepaaia
917
By». dioec. BantaonMate ta Hispania 917
Syn. dioec. Bisutiaa ta Gallia
917
Byn. dioec. CaatellaaeteMis ta Italia
917
Bye. dioee. Ilerdensis I in Hispania
917
Statuta aynodaiia dioecesis Perueinse in

Italia
·
·
917
Statute aynodaiia dioecesis Tarraconensis
in Hiapania
919
Syn. dioec. Vercellensia in Italia
919
1600
1591-1601 Syn. dioec. Monregalenaia II in Italia 1019
aprilia 3-18.
Concilium provinciale Litna1601
num III in Peruvio
*
919
maii 10. — Concilium provinciale Avenio1601
nenae in Gallia
996
mail 10. — Syn. dioec. Eporedienaia in
1601
Italia
925
maii 23. — Syn; dioec. Cracovienaia in Po­
1601
lonia
925
circa iunii 10. — Syn. dioec. Andegavensis
1601
in Gallia
927
1601
iunii 13-5. — Syn. dioec. Toletana in His­
pania
927 et 1019
1601
auguati 7. — Congregatio' archipresbyterorum dioeceaia Mecbliniensia in Belgio 927
1601
octobria 24. — Syn. dioec. Aatenaia II in
Italia
927
1601
octobria 24. — Syn. dioec. Avenionenaia in
Gallia
927
1601
novembria 13. — Syn. dioec. Spirenaia in
Germania
927
1601
Statuta aynodaiia dioeceaia Neapolitanae in
Italia
929
1601
Statuta aynodaiia dioeceaia Tarviainae in
Itafiia
929
1601
Statuta dioeceaia Vaaatenaia in Gallia 927
1582-1602 Syn. dioec. Leopoiitana in Polonia " 929
ianuarii 30. — Statuta dioeceaia Matiaco1602
nenaia in Gallia
929
1602
ianuario - februario. — Concilium provin­
ciale Tarraconense IV in Hispania 929
1602
februarii 22. — Syn. dioec. Alatrina in
Italia
935
1602
aprilia 24-5. — Syn. dioec. Niciensia in
Gallia
935
1602
aprilia 29. — Syn. dioec. Eporedienaia in
Italia
935
1602
aprilia 30. — Syn. dioec. Spirenaia in Ger­
mania
935
1602
maii 9. — Syn. dioec. Aritninenaia III in
Italia
937
1602
maii 18 augusti 12. — Conventus Gallicani
cleri
939 et 1019
1602
iulii 16. — Syn. dioec. Limana IX in
Peruvio
937
1602
auguati 6. — Congregatio arcbipreabyterorum dioeceaia Mechliniensis in Belgio 937
1602
aeptembri. — Syn. dioec. Parmensis in
Italia
937
1602
octobria 23. — Syn. dioec. Astensis in
Italia
937
1602
Syn. dioec. Alexandrina in Italia
' 937
1602
Syn. dioec. ConchenMa in Hispania
937
1602
Syn. dioec. Gneeneusis ta Polonia
939
1602
Syn. diooo. Mediolanensia in Italie
939
1602
8yn. dioec. Sibinicensis in Dalmatia
p39
1583-1603 Byn. dioec. Leopoiitana (Lemberg) in Po­
ί.
lonia Anatriaca
939
1594-1603 Syn. dioec. Argenteensia (La Plata) in Bo­

1600

livia

939

«■tas

XXV

INDEX CHR0N0L0GICU8

XXVI

▲a>o
Atio
Cantari
Chbibti
apriliaT. — Statuta aynodalis dio·©··!· Val1808
mati 8. — Byn. dioec. Barbaatreaaia in Hia1603
pania
»53
vraaia ia Italia
*3#
muti 16 -1691 ianuarii 98. — Paula·
1603
164«
aprilia 6-9. — Coamlium provincial· Capaapapa V
»53 «t 1091
num ia Italia
99*
161«
1603
aprilia 15. — 8yn. dioac. Bardigalaau· ia
maii 95. — 8yn. dio··. Fundana in Italia 955
1606
circa maii 99. — Byn.dio·©.Andegavenai·
Oallia
941
ia Gallia
|
955
aprilia 18. — Byn. dioec. Cremenaia VI in
1803
1605
iunii 7. — Byn. dioec.Curienai· in Hel­
Italia
941
aprilia 99. — Syn. dioec. Bpirenaia in Ger­
vetia
955
1603
mania
941
1605
iunii 91. — Syn. dioec. Culmenaia in Po­
mail 3. — Syn. dioee. Savonenaia V in
1603
lonia
955
Italia
941
iulii 19. — Syn. dioec. Agerenaia in Hia1605
iunii 9. — Byn. dioec. Bobienaia III in
1603
pania
955
Italia
941
1605
iulii 97 - 1606 aprilia 24. — Conventu· Galli­
cani cleri habitua Pariaîia
959 et 1091
iunii 17. — Syn. dioec. Florentina in
1603
Italia
941
auguati 9. — Congregatio archipreabytero1605
auguati 5. — Congregatio archipreabytoro­
1603
rum dioeceaia Mechlinienaia in Belgio 955
rum dioeceaia Mechlinienaia in Belgio 943
1605
aeptembria 98-30. — Syn. dioec. Pragenaia
auguati 6. — Syn. dioec. Burdigalenaia in
in Auatria
1603
\
957
Gallia
'
943
1605
novembria 13. — Syn. dioec. Segobienaia
1603
aeptembria 4.— Syn. dioec. Bergomenaia III
(Segovia) in Hiapania
957
in Italia
943
1605
Syn. dioec. Alexandrina in Italia .
957
1603
aeptembria 23-6. — Syn. dioec. Brixinenaia
Ganonea eccleaiae Gallicanae, collectore Be1605
4 in Anatria
943
hotio
957
16Û3
circa aeptembrem. — Syn. dioec. CremonenSyn. dioec. Biauntina in Gallia
■ 959
1605
aia II in Italia
943
Syn. dioec. Mediolanenaia in Italia
959
1605
1603
octobria 21-3. — Syn. dioec. Clodienaia in 1602-1606 Syn. dioec. Feretrana II in Italia
1091
aprilia 2.— Syn. dioec. Potentina in Italia 959
Italia
945
1606
1603
Synodua nationalia eccleaiae Angjicanae,
aprilia 10. — Syn. dioec. Aatenaia in
1606
Italia
959
Londini habita
1019
1603
aprilia 11. — Syn. dioec. Bobienaia in
Syn. dioec. Mediolanenaia in Italia
945
1606
1604
Italia
959
iunii 20-1. — Syn. dioec. Farfenaia in
aprilia 18. — Syn. dioec. Burdigalenaia in
Italia
945
1606.
Gallia
’
961
iulii 9. — Syn. dioec. Burdigalenaia in
1604
Gallia
945
iunii 6-7. — Syn. dioec. Taurinenaia III in
1606
iulii 31. — Syn. dioec. Limana X in
1604
Italia
961
Peruvio
945
iunii 11- 3. —— Syn. dioec. Vallieoletana in
1606
auguati 2. — Congregatio archipreabytero1604
Hiapania
961
rum dioeceaia Mechlinienaia in Belgio 945
iulii 3-5. — Syn. dioec. Piacienaia in
1606
Italia
’
961
auguati 26. — Syn. dioec. Piatorienaia in
16o4
Italip
947
auguati 8. — Congregatio archipreabytero1606
1604
aeptembria 14. — Syn. dioec. Salmanticenaia
rum dioeceaia Mechlinienaia in Belgio 961
/ in Hiapania
.
947
aeptembria 29. — Syn. dioec. Nucerina I in
1606
1604 ■ octobria 6. — Syn. dioec. Cameracenaia in
Vmbria t Italia)
961
Gallia
947 et 1019
circa octobria 18. — Syn. dioec. Andegaven1606
octobria 6. — Syn. dioec. Genuenaia 1 in
16o4
aia in Gallia
963
Italia |mendoae, 1603) 945, 947zet 1019
novembria 14. - Syn. dioec. Spirenaia in
1606
16ι>4
octobria 17-’90. — Byn. dioec. Namuroenaia
Germania
963
in Belgio
947
Syn. dioec. Alexandrina in Italia
963
1606
1604
decembria 5-10. — Syn. dioec. Iliapalenaia
Syn. dioec. Avenionenaia in Gallia
963
1606
in Hiapania
949
Statuta ay nodalia dioeceaia Briocenaia in
1606
Syn. dioec. Albarracinenaia in Hiapania 949
1604
Gallia
963
Syn. dioec. Biauntina in Gallia
949
1604
Syn. dioec. Brixinenaia in Auatria
963
1606
16o4
Syn. dioec. Cbelmenaia-Craanoatavienaia in
Syn. dioec. Dumienaia in Hiapania
963
1606
Polonia
949
Statuta aynodalia dioeceaia Gerundenaia in
1606
Syn. dioec. Legionenaia in Hiapania
949
1604
Hiapania
965
I604
Syn. dioec. Mantuana in Italia
1019
Concilium provinciale Goanum V in Indiia
1606
965
Syn. dioec. Metenaia in Lotharingie
949
1604
Concilium provinciale Turritanum in Italia
1606
Syn. dioec. Mediolanenaia in Italia
951
16o4
965
I604
Syn. dioec. Sibinicenaia in Dalmatia
951
1595-1607 Syn. dioec. Verulana 1 in Italia
1821
Syn. dioec. Tarviaina III in Italia ,
951
1604
1607
martio. — Syn. dioec. Matherana in Italia 965
1021
1582-1605 Syn. dioec. Polycaatrenai» in Italia
1607
maii 3. — Syn. dioee. Ravennatenaia I in
1601-1605 Syn. dioec. Feretrana l in Italia
1021
Italia
965
aprilia 1-27. — Leo papa XI 953 et.1021
1605
16<>7
maii 8. — Syn. dioec. Spirenaia in Ger1605
aprilia .17. — Syn. dioec. Fwentina in
*
mania
965
Italia
951
1607
iunii 26 - iulii 20. - Concilium provinciale
1605
aprilia 19. — Syn. dioec. Aatenaia III in
Mechlinienae in Belgio
967
Italia
951 et 1021
1605
maii 5. — Syn. dioec. Eporedienaia (Ivrea)
1607
aeptembria 11. — 8yn. dioec. Colonienaia in
in Italia
951
Germania
967

XXVII

INDEX CHRONOLOGICÜS

Anno
CaaisTt

Anno
Cantari

1607

inoe

septembris 15. —Byn. dio·». Luoeorieasie
ia Polonia
. »67
1607
septembris 17. — Syn. dioee. Wratislavian­
tis in Pomnia
M7
1607
septembris 18. — Syn. dioec. Craoovlensis
in Polonia
967*.
1607
octobri* 8 -19. — Concilium Petrieoviense
provinciae Gnesnensis in Polonia
967
1607
novembris 13. — Syn. dioec. Spirensis in
Germania
969
decembris 98-31. — Syn. dioec. Barensis in
1607
gk Italia
·
969
1607
Syi]. dioec. Alexandrina in Italia
969
16<>7
Syn. dioec. Bisuntina in Gallia
971
1607
Syn. dioec. Manftiana in Italia
1091
1607
Syn. dioec. Neapolitana in Italia
971
1607.
Syn. dioec. Ovetmisis in Hispania
971
1607
Statuta dioecesis Rothomagensis in Gallia 971
Syn. dioec. Valentina in Hispania
971
1607 .
1093
1596-1608 Syn. dioec. Verulana II in Italia
aprilia 8. — Syn. dioec. Burdigalensis in
1608
Gallia
'
971
1
maii 8. — Syn. dioec. Cremenais in Italia 971
1608
'maii 20 - augusti 11 — Conventus cleri
1608
Gallicani
973 et 1023
maii 31. — Syn. dioec. Alatrina in Italia 971*
1608
augusti 95. — Congregatio srchipresbytero1608
rum dioecesis Mecbliniensis in Belgio 973
septembris 7-9. — Syn. dioec. Nucerina Pa­
1608
ganorum in Italia
973
octobris 14. — Syn. dioec. Burgi-Sancti1698
Donnïni I in Italia
973
octobris 91. — Syn. dioec. Burdigalensis in
1608
Gallis
'
973
octobris 93. — Syn. dioec. Bituricensis in
1608
Gallia
973
novembris 19. — Syn dioec, Taurinensis IV
1608
in Italia'
973
Syn. dioec. Alexandrina in Italia 1023
1608
Concilia Caesaraugustana
975
1608
1608-19 Conciliorum oecumenicorum editio, graeca
seu Vaticana
.975
Statuta dioecesis Cauriensis (Coria) in
1608
Hispania
975
1608-13 Synodi dloeceaanae Legionenses plure» in
Hispania
975

1808

1608
1608
1588-1609
1589-1609

1592-1609
1604-1609

1609
160»

1609
1609

1609
1609
1609
1609

1609
1609

1609
160»
1609
1609
1609

■a
1609
.1609

1607-1610

xxvni

By». dio··. Medtataaeasta ia Italia
911
Syn. dieee. Partataaata ia Gallia »77 at 1003
Syn. dio«c.Vig)evea«aaieiaItali· »77 at 1023
Byn. diaae. ViattalUiaaaia I la Italia
»77
Bye. dioaa. Vrgellitaaa ia Hispania
1023
Synodi diooeaaanaa Braearaaaao plpraa in
Lusitania
IMS
8yn. dioec. Interamnensis in Italia
1093
Syn. dioec. Venezuelans!· sive de Caracas
in America
977
aprilis 1. — Concilium provinciale Narbo­
nense in Gallia
977
aprilia 99-3. — Syn. dioee. Burdigalensis
in Gallia
977
piaii 5-6. — Syn. dioee. Burdigalenaia in
Gallia
'
979
maii 5-6. — Syn. dioee. Mechliniensis in
Belgio
979
maii 5. — Syn. dioee. Tarantasieusis in
Gallia
979
maii 19. — Syn. dioee. Burdigalenaia in
Gallia
979
maii 94-iunii 4. — Syn. dioee. Segontiensis (Siguensa) in Hispania
979
circa septembrem. — Syn. dioee. Gandavensis in Belgio
981
octobris 1. — Syn. dioee. Ravennatenaia 14
in Italia
981
octobris 17-90. — Syn. dioee. Conatantiensia in Germania
981
octobris 91 vel 94. — Svn. dioee. Bobienaia
in Italia
981
novembris 4, -- Syn. dioee. (prenais in
Belgio
983
novembris 17. — Syn. dioee. Spirensis in
Germania
983
Syn. dioee. Biauntina in Gallia
983
Statuta synodalia dioecesis Cremenais in
Italia
983
Decreta ecclesiae Gallicanae, edita a
L. Boche)
983
Concilium, provinciale Mediolanense VII in
Itali»
983
Statuta dioecesis Mutinensis in Italia 1093

INDEX TOPOGRAPHICUS
Abrineeneie in Gallia dioec. ayn., 1600 aprilia 13Ç 911
Aefaentie (Dax) in Gallia dioec. ayn., 1600 aprilia 18
913
Adiaeeneie in Coraioa dioec. ayn., 1569 aprilia 18 987
Adrieneie in Italia dioec. ayn., 1592 aeptembria 17 375
Id. 17, 1594 aeptembria 1
389
Agerenei» in Hiapania dioec. ayn., 1579 aprilia 29 789
Id., 1605 iulii 12
955
Agrigentina in Italia dioec. ayn., 1589
.347
Alatrina in Italia dioec. ayn., 1584 iunii 13
307
Id., 1585
317
Id., 1602 februarii 22
935
Id., 1608 maii 31
97 1
Albarracineneie in Hiapania dioec. ayn., 1584 311
Id., 1604
949
Albeneie I in Italia dioec. ayn., 1594
391
Albingawneie in Italia dioec. ayn., 1571 iunii 7 -8 23
Id , 1583 decembria 1-2
265
Alerieneie in Coraica dioec. ayn., 1571 aprili
23
Alexandrina in Italia dioec. ayn., 1602
9.37
Id., 1605
957
Id., 1606
963
Id., 1607
969
Id., 1608
102.1
Amalphitana in Italia dioec. ayn., 1594 ianuarii 12-3
387
AmalpAitanmn in Italia provinciale concilium, 1597
maii 8-10
406 et 1017
Ambianeneie in Gallia dioec. ayn., 1586 oetobria 22 329
Id., 1599 oetobria 20
K 513
Amerina in Italia dioec. ayn., 1595 aeptembria 10 395
Anagnina in Italia dioec. ayn., 1596 martii 4-6
401
Andegaveneie in Gallia dioec. ayn., 1^86 circa
maii 25
327
Id., 1588circa oetobria 18
341
Id., 1589 circa oetobria 18
347
Id., 1594 eiroa oetobria 18 ,
389
Id., 1595 circa maii 14
395
Id., 1595 circa octobrie 18
397
Id., 1598 circa maii lo
409
Id., I600 circa oetobria 18
915
Id., I60I circa iunii 10
937
Id., 1606 circa maii 29
966
Id., 1606 circa oetobria 18
963
Andrieneie in Italia dioec. ayn., 1582 decembria 3 811
Angeemale (de), in civitate Diamper in Indiia ayn.,
1599 iunii 20
417
Angheanae eecleaiae aynodua nationaKa, Londini
habita, 1603
101»
Anteerpieneie in Belgio dioec. ayn., 1571 februarii
4-6 .
7
Id. I, 1576 maii 22
145 et »97
4f«anee in Gallia coneilinm provinciale, 1685 fe­
bruarii 24
313 et 1003
riftoMouaw in Italia dioic, ayn., 1596 eiroa oe^obria 26
397
Id. I, provinciale ooneibum, eelobratum Utini in
Italia, 15M oetobria '20
403
Agnitanieae provinciae concilium, eelobratum Bitarigibua in Gallia, 1684 aeptombri

309

Aredina in Italia dioec. ayn., 1597 iunii 17-9

4<>7 e

Argenleenme (La Plata) in Bolivia dioec. avn.,
1594-1603
939
ririmtomaia in Italia dioec. ayn., 1577 taaii 9 623
Id. II, 1578 iunii 19
787
Id. Ill, 1580 iynii 16
·
797
id., 1593 iunii 10
* e
379
Id., 1596 maii 27
*
40I

Id. Ill, 1602 maii 9
937
Aeeulanae in Italia dioec. ayn. atatuta, 1566-1579
[Haec atatuta certo aunt aaaignandaadannum
1568]
789 et 999
Id., dioec. ayn., 1591
1011
id. diooc. ayn., 1596 aeptembria 17-9 403 et 1015
Xalanaut IV in Italia dioec. ayn., 1578 aprilia 15 787
Id. VIII, 1584 aprilia 10-1
269
Id. I, 1588 auguati 30
341
Id. II. 1591 novembria 7
361
Id. Ill, 1593 novembria 18-9
383
Id. I, 1597 oetobria 22
'409
Id., 1598 oetobria 22 [indicta aed non celebrata,
ergo delenda]
413
Id. II, 1601 oetobria 24
927
Id., 1602 oetobria 23 [indicta aed non celebrata,
ergo delenda)
937
Id. HI. 1605 aprilia 19
951 et 1021
Id., 1606 aprilia 10
959
Aetnriceneie in Hiapania dioec. ayn., 1576
621
/</., 1692 aprilia 13
373
Atrebaienme in Gallia dioeceaia atatuta,1570
5
Id. dioee. ayn., 1584 oetobria 14-20
■ 309,.
Id. dioeceaia atatuta, 1588
343
Atedomareneie in Gallia dioec. ayn., 1583 maii 24 263
Anrelianeneie in Gallia dioec. ayn., 1587 maii 20 335
Atnimana in Italia dioec. ayn., 1594 aeptembria 23 389
Id., 1593 aeptembria 23-oetobria 1
381
Auxumenete (Oama) in Hiapania dioec. ayn., 1584
iulii. 3-5
·
307
jitenioneneie in Gallia dioec. ayn., 1569
991
Id. dioeeeaana atatuta, 1570 circa
5
Id. dioec. ayn., 1574 novembria 5
611
Id.. 1575 oetobria 12
615
Id., 1576 oetobria 17
621
1 Id. dioeeeaana atatuta, 1577
785
Id. dioec. ayn., 1578 oetobria 15
147
Id., 1579 oetobria 14
.·
793
Id., 1582 oetobria 10
809
Id.. 1584 oetobria 17
309
Id., 1586 oetobria 15
329
Id., 1589 oetobria 25
347
Id., 1590 oetobria 17
353
Id., 1593 oetobria 20
'
383
Id. provinciae ooneilium, 1594
391
Id. dioee. ayn., 1595oetobria 11-2
397
Id., 1596 oetobria 23
403
Id., 1597 aprilia 8
405
Id., 1597 oetobria 22
409
Id., 15M oetobria 21
413
Id., 159» aprilia 27
417
Id., 1599 oetobria 20
513
Id., 1600 oetobria 25
»75
m

■amk'

INDEX T0P0GRAPHICU8
i· Gallia provtaotae ooaoüiwm, 1601

ΧΧΧΠ

MS
927
MS

Btatpemte I in Belgio dioee. eyn., 1571 fobnuurii 13-6
7 et 9*7
Brupnutawto la Italia dioee. ayn.,. 1MI apriba 24
/
803

Jiwmomi in Italia dioec. eyn., IBM

391

Bardigoiadtig ta Gallia provinciae concilium, 1582

ItataeoeupMiMaa in Italia diooe. ay·., 1573

117

Id. dioec, ayn., 1600aprilia 18
Id., 1609 aprilia 15
Id., 1603 augueti 6
Id., 1604 iulii 9
Id., 1606 aprilia 18
Id., 16οβ aprilia 8
Id., 1608 octobria 21
Id., /1609 aprilia 22-3
j
id, 1609 maii 5-6
·,
.
ld.j, 1609 maii 12
—
Burgenaia in Hiapania dioec. ayn- 1575
Butyt-Seneri-Domum' / in Italia dioee. ayn.,
; octobria 14

mH 10
*
Id. dioec. ayn..
M„ 1606 ·

1801ootabrta Μ
v

novembria I

Id. 1. 1599 angueti |β

419
' Burtautaweaia is Hiapania dioee. ayn- 1575 apri-

lia 17

618

hi. 1586 maii 18
Id., 1597 februarii 4
hi., 1605 maii 8

395
405
953

257 et 809
913
941
943
1M5

961
971
973
977
979
979
617
1608
973

917
Baranrit in Italia dioee. ayn., 1593 circa
387
Id., 1607 decembria 28-31
, 969
Begilutui* in Helvetia dioec. eyn., 1581 aprilia 3 801
Hohotia collectore, canonea ecoleeiae Gallieanae
1605
957
Byacoducenaia? of. Silveaducenaia.
Btntuntmio* in Italia provinciae concilium, 1571
aprilia 25 >
9
Id., 1599 aeptembri
419 Caggamgtuiata in Hiapania dioec. ayn., 1579 793
id. concilia, 1608
975
Id. dioec. ayn., 1594 aprilia 28
389
Btrgomtiwt III in -Italia dioec. eyn., 1574 aep- Caattnaiatuit in Italia dioec. ayn- 1557-1587 333
id., 1590 octobria 15
353
tembrie 15
141 et 609
Id. et Craweawata in Italia dioeceaium atatuta, Calaggtriiane in Hiapania dioec. eyn., 1570 circa, 7
Id., 16tK> novembria 12-1601 februarii 8 917
1583
265
Id. Ill dioec. ayn., 1603 aeptembrie 4
948 Calamit in Italia dioec. ayn- 1588 aprilia 20 339
Bigtrntinor in Gallia provinciae concilium, 1571 CtowreoftUM in Gallia provinciae concilium, 1586
octobria 23
329 et loo.'i
octobria 24
‘.’5
Id. dioec. ayn., 1575 martii 6
143 et 997
^Hnmtina dioec. eyn., 1569
991
Id., 1604 octobria 6
947 et 1019
Id. dioee. ayn., 1572
9tId. dipeceeia. atatuta, 1573 iulii 1
101 Cemertnanria in Italia dioec. ayn.. 1571 maii 13 993
■ 'Id., 1587 aeptembrie 24
33.5
id. dioec. ayn., 1588
343
Id. I, 1597 augueti 11
b>l7
Id. 1589
347
Id. Il, 1598 novembria 23
11117
Id.. 1590
355
Id., 1591
363 Captuntat in Italia provinciae concilium 1569 991
Id., 1577 novembria 2
7 85
Id., 1592
377
Id., 1603 aprilia 6-9
939
Id. 1593
383
id.. 1594
393 CoputapiwMÛ in Italia dioeceaiaaynodaliu atatuta.
155:3-1574
123
Id.. 159*
409
Id. atatuta. 1583
loot
Id.. 1599
515
id. dioec. ayn., 1593
lo!3
hl.. 1600
917
Id., 1604
949 Carafe editore, ep)etolae decretalea eummorum pon­
tificum, 1591
363
Id.. 1605
959
143
Id., 1607
971 CamoUtuu .in Gallia dioec. ayn- 1575
Id., J587 circa maii 21
335
Id. 1609
983
Id. conventua cleri Gallicani, 1591
361
Bilnntino in Italia dioec. ayn., ante 1573
99
Bitarionuig in (|a(lia provinciae concilium, 1584 CaaaUntit in Italia dioec. ayn., 1597 aeptembrie 4 4<*7
CoaiMMW in Italia dioec. eyn- 1591martii 21 357
aeptetabrv-^
309 et 1003
.355
Id. dioec. eyn., 1608 octobria 23
973 CagtgUaattatgig in Italia dioec.eyn- 1590
Id.. 1595
397
HUmni conventua Gallicani cleri, 1576 decembria 6id., l«<Mf
917
1577 martii 2
621 et .997
Id., 1588 aeptembri
1007 Cmwwww (Coria) in Hiapania dioec. atatuta, 1572 91
id. atatuta, 1608
975
Bobimit in Italia dioec. ayn- 1574 martii 7
123
Id. Ill, 1603 iunii 2
941 CauomawHOM in Gallia dioee. eyn., 1598 octobria -.*.'
413
Id.. 1606 aprilia 11
959
Id., 1609 octobria 21 vol 24
981 CWeariMta-OuMoataowMM in Polonia dioec. eyn..
1604
949
BocM editore, canonea eocleeiaa Gallicanae, 1609 983
Balati collectio conciliorum, 1586
319 Cagdad-Badriga (da) in Hiapania dioec. ayn., 1592 37 7
BcaoMicnai· in Italia dioee. atatuta, 1580
799 Clagœaœiœggg ta Gallia dioec. eyn., 1599 octo­
brie 21
v
513
Id. dioec. atatuta, 1594
393
Breeerraara in Lueitania eynodi dioeoeeanao, 1589- Ctamena papa VIII, 1592 ianuarii 30- 1605 martii 3
371 et loll
1609
1023
Cladiataig in Italia dioee. ay»., 1603 octobria 21-3 945
Brggtgiuig. Vide Kiaatagig.
Brioetntu in Gallia dioee. aynodalia atatuta, 1606 CtaetM in Italia dioee. eyn., 1584 circa
1003
963 CaUatuit in Italia dioee. eyn., 1594 iunii 16-8 389
Brixitiuu in Italia dioee. ayn., 1674 novembria \ Cotantenaia in Germania dioee. ayn., 1598 octobria 2
[minua exacta 1559-79]
611 et 782
411
Id., 16o7 aeptembrie 11
967
Id. dioec. atatuta, 1582
811 et 1001
Brûhnanaw in Auetria dioec. ayn., 1603 aeptom- CemodaMW in Italia dioee. ayn- 1579
7 95
bria 23-6
943 Comanria in Italia dioee. eyn- 1579 aprilia 3-5 (error,
Id., 1606
963
corrige 1579 aept. 3-5). ■
Borctnonenata in Hiapania dioee. ayn, 1600

XXXIII

INDEX TOPOORAPHICU8

Coevmuù tn Italia dioec ayn., 1579 eeptembrie 3-5
IM. 16» nt 999
735
Id. dioeeeei* atatuta, 1673
Id., 1586
319
Id. dioee. ayn., 1699
413
Cempertetfe (Sancti laeobi de) in Hiapania dioec.
ooaatitutionoo ayaodalee, 1676
693
Cempean· in Itaiin dioee. ayn., 1697 oetobrie 19 407
in Hfopaaia dioeceeia atatuta, 167189
Id. dioec. ayn., 1574
141
Id., 1599
377
Id., 1602
a37
. Conciliorum oecumenicorum editio graec* *eu Vati­
cana, 1608-12
»75
Cweorditntii in Italia dioae. ayn., J 587 aprilia 8-lo
333 et 1005
Coxunbrictnnt in Luaitania dioec. ayn., 1599 novembri* 15
375
ConunttimHi in Italia concilium, 1579 maii lo-7 793
Cotuiantimtit in Germania dioeo. ayn.. 1609 octobria 17-20
981
CoMtantinopolitanaa aynodi, 1576-1561
155
Cortonnui· in Italia dioec. vyb., 1586 decembria 14-5
865 et 1015
Cracommtù in Polonia dioec. ayn.. 1593 murtii 29
379
Id., 1601 maii 23
925
Id., 1607 aeptetnbria 18
967
(Vrewri / in Italia dioec. ayn., 1586 februarii 7 323
Id. II (non III), 1590 februarii 15-6
349
Id. Ill, 1591-95
395
Id. IV, 1596 maii lo
401
Id. 1', 1600 aprilia 28
915
Id. VI, 1603 aprilia IH
941
Id., I608 maii 8
971
Id. atatuta ay nodalia, 16o9
983
t'ramoaeaaia in Italia dioeceeia ay nodalia atatuta,
1584
311
Id. I dioec. ayn., 1599 ante maium
417
Id. 11, 1603 oiroa aeptembrem
943
Culmnwia in Polonia dioec. ayn., 1583 octobrie 1^2 963
/d., 1605 ipnii 91
955
Cunr*»· in llelvetia dioec. ayn., 1605 iunii 7’955

PertonenaM I in Italia dioec. ayn., 1595 aprilia 91 395
Dtrhutnti» in Hiapania dioee. ayn·, 1575
617
Dumptritaaa in Indiia aynodua, 1599 iunii 90 417
Dumwrun* (Mondoiiedo) in Hiapania dioec. ayn.,
* 1575
«IT
Id., 1586 maii 6-8
325
Id, 1606
963

Kbcrm·»» in Luaitania dioecaaia atatuta, 1598 4>5
£6r«iZ>mr*ri* in Gallia provinciae concilium, 1589
octobri
809
Id., 1589-1584
966
Bbroicutat in Gallia dioec. ayn., 1576 ionic - aeptembri
145, 619 et 997
,Hgitmtntit (Guard*) in Luaitania dioec. ayn., 1570 5
Id., 1597 aeptetnbria 91
40'
Sltuntit in Galli* dioeceeia ay nodalia atatuta,
1579-158«
323
Setfhtttuu Nota (Merida) in Yucatan (America
centrali) dioee. ayn., 1.585
a 319
Epiatolae decretaiee aummorum pontidoum, editae
a Carnfa, 1591
363
Eportdirtuu aire IpportginM (Ivrea) in Italia
dioec. ayn., 1584
311
ld„ 1588 iunii 90
339
Id., 1589 aprilia 18
343
Id., 1590 maii 9
349
Id., 1592 aprilia 14
373
Id. aynodalia atatuta, 1594
393
Id. dioec. ayn., 1598
41'5

xxxiv

£fvtdi*UH aive /pper*pwn*M- (Ivrea) in Italia
dioee. ayn,, 1801 maii 10
925
Id., 1602 aprilia 39
"«35
Id., 1605 mail 6
951

/mmm in Italia dioee. ayn., 1693 auguati 16 381
Furftutu in Italia dioee. ayn., 1604 iunii 20-1 945
FeerntÙM in Italia dioee. ayn., 1569 octobri* 5 991
Ftnatiae in Italie dioec. ayn., 1606 aprilia 17 951
Frrrirewtw in Italia dioeceeia aynodalia atatuta.
1599
377
Id. I dioee. ayn., 1601-1605
bnH
Id. II, 1(9)9-160«
1021
Fdrrarinui* in Italia dioec. ayn., 1590
355
Id , 1591
· 363
Id., 1599 aprilia 16
37 3
Id, 1593
385
Id., 1594
393
Id.. 1595
399
Id.. 1596
405
Id.. 1597
‘
409
Id, 1599
515
Ffntlana inItalia dioec. ayn., 1585
319
Firmanum I in Itali* provinciale concilium, >590
355, 895 et 1009
Flortnlinat in Italia pyovinciae concilium, 157 3
»prili»5-14 (non decembria 3|
lo) et 117
Flarmtina in Italia dioec. ayn., 1569 maii 5 989
Id., 1589 iulii 13
345
Id., 1603 iunii 17
941
Fouavwnne 1 in Italia dioec. ayn.. 1595 399 et 1015
Fulyinaltnti» in Italia dioec. ayn., 1571 ianuarii 17 7
Funekalnm in ineula Madera dioec. ayn , 157 8
octobrie 18
787
Fundano in Italia dioec. ayn., 1605 maii 25
955
Gaditana (Cadix) in Hiapania dioec. ayn., 1591
inartii 19
1009
Id. aynodalia atatuta, 1594
393
Gallieam cleri eonventua, 1577) main
117 et 995
Id. habitua Bleaia, 1576 decembria'6- 1577
-martii.2
997
Id., habitua primo Meloduni, deinde Pariaii*,
1579 maii 30 - 1580 martii 1 153. 793 et 999
Id., 1582
805 et 1001
Id.,
307 et 1003
Id„ 1 585aeptembria2-1586 iunii 19 317,331 etloO6
Id. habitua Pariaiia. 1588 ianuirio - martio
339 et 1007.
Id. habitua Bleaia, 1588 aeptembri
1007
Id. habitua Carnuti, 1591
361
/d. habitu* .Panaiia, 1595 - 1596 iunii 1 399,
403 et 1015
Id. habitua Pariaiia, 1598 maii 15 - octobria 5
413 et 1017
\Id. habitua Pariait*', 1600 maii 15 - iulii 31
917 et 1019
Id., 1602 maii 18-*ugu>ti 12
939 et 1019
' Id. habitu* Pariaiia, 1605 iulii 27 - 1606 aprilia 24
959 et 1021
Id. habitua Pariaiia, 1608 maii 20 - auguati 11
973 et 1023
GoUioamat eccleaiae canonee collectore Behotio,
1605
957
Id., collectore Boche), 1609
983
Oandewnm* I in Belgio dioec. eyn., 1'571- fe­
bruarii 5-7
y
Id. etatuta, 1573 maii 5
995
Id. dioeo. eyn., 1574 auguati 30
609
Id., 1609, circa aeptembrem
981
Id. provinciae concilium, 1581
999
IU·

XXXV

INDEX T0P0GRAPHICU8

Gwmmait ia Italia proviaeiae «oaeiNaai, aat· 1674
MI
M. dtoeoaei· atatnta, 1582
till
Id. / dio··. ayn., IBM aeptembria 1-3 Mi, 865
•t 1007
Id., IBM aprilia 21
1016
14. i, 1604 (non 1003) ectobeia 0 »46, »47 at 101»
Garemmau ia Hiapania dioem ayn., 1584-1697 406
ÜenmdaMta ia Hiapania dioaeaei» aynodalia atatuta,
1603

Id. aynodalia atatuta, 1606
.Ataaarari* in Polonia dioee. ayn., 1578

386

965
14»

• 14. atatuta aynodalia, 1570
795
Id. dioec. ayn., 1593
386
Id., 1602
»3»
Id. provinciae Petricovienae concilium, 1577
maii 1»
626
Id., 158» octobria 2-6
347 et 1007
Id.. 160* octobria 8-12
»67
Goamu» II in Indiia concilium. 1575
617
Id. Ill, 1585 iunii »
31.5
Id. IV, 1(>92
377
Id. 1’, 16(16
965
(iranatrtuii in Hiapania dioec. ayn. atatuta, 1572 »3
Gratina in Italia dioec. ayn., 1509auguati 4 989
Gregoriu» papa XIII, 1572 maii 13 - 1585 aprilia 10
»7 ot 993
Gregoriua papa XIV. 1590 decembria 5- 1591 oc­
tobria 15
353 et 100»
Gaardtnti». Vide KgitawMU.
Hurlamanab H in Batavia dioec ayn.. 1571 oc­
tobria 2
25
Haleana in Luaitania dioec. ayn., 1572 octobri 91
tiitractniii I in Italia dioec. ayn.", 1593 maii 11 379
Hupalanii» (Sevilla).in Hiapania dioec. ayn.. 1572 93
Id., 1586
331
Id., 1604 decembria 5-IO
949
Hitpania* conciliorum collectio a Loaiaa. 1593 385
Hoatunmtit in Italia dioec. ayn., 1586
331

loeanaia in Hiapania dioec. ayn., 1593
385
ladrmtu et Spalatouw in Dalmatia dioeceaium
atatuta, '1579 maii 2<>
793
lltrdntfi· I in Hiapania dioec. ayn., 16<a>
917
Imolrnti» in Italia dioec. ayn., 1684 auguati 22
307, 851 et 1003
Id. II, 1592 octobria 20
376 et 1011
Innocentiua papa IX, 1591 octobria 29 - decem­
bria 30
361 et 1011
Interamwniu (Terni) in Italia dioec. ayn., 15921609
1023
Ipporrginuit : vide Sportditntii.
Iprentit in Belgio dioec. ayn., 1577 (non 1576]
maii 21
147, 619 et 783
Id., 1609 novembria 4
983
htlma in inaula lachia in Italia dioec. ayn., 1699
aprilia 13
417
Xiewfwr'a-Braeteaaù in Ruaaia, Ruthenorum aynodua,
1590 decembri· 2
353
H. 1593 et 1594
383 et 393
Id., 1596
406

Loadaairia / in Italia dioec. ayn., 1574novembria26 611
Id. dioeceaia et regni Sabaudiaa in Italia vieitationia atatuta, 1577
786
Id. dioec. ayn., 1591
363
Lo*ao«arw»«a in Helvetia dioec. ayn., 1599
515
Ltgiantntuin Hiapania dioee. ayn., 1580 iunii 11 797
Id.,
1581 iunii 1)
803
Id., 1584 iunii 11
807
Id., 1583 iunii II
861
Id., 1604
»49

xxxvi

lapiNMMN in Hiapaaia dio··, aynodi, 1808-13 976
ZMria (4·) in Luaitaaia dio··, ayn., 1698 martii 45 40
tfdtmria ia Belgio dieoeaaia atatata, 1582
811
315
Id. dioee. ayn., 1586 octebria 3

Lm papa XI, 1606 aprilia 1-97
»53 et 1021
Laapilileaa (Immbarg) in Polonia diooe. ayn.,
929
1582-1602
id., 1583-1603
»39
Leaeerdianaia / in Batavia dioee. ayn., I67oaprilia 45 1
loMawMta ia Gallia dioec. ayn., 1580 maii 25 797
Id., 1598 maii 14
411
lamonnai / in Peruvio concilium. 1582 auguati 15(583 octobria 18
193 «t 807
Id. 11, 1591
363
Id. ill, 1601 aprilia 2-18
<
»1»
Lieunta ! dioec. ayn., 1582 martii 10
157 et 805
Id. 11, 1584 februarii .8-9
267 et 851
Id. HI, 1585 iulii 17
315 et 865
Id. IV, 1586 aeptembria 7
3'27
id. F, 1588 aeptembria 20-2
341
ld..VI, 1590 octobria 11
353
Id. VII, 1592 octobria 31
375
Id. VIII, 1594 novembria 24
391
Id. IX, 1602 iulii 16
»37
Id. X, 1604 iulii 31
945
Loaita editore, collectio conciliorum Hiapanicoruin,
1593
3H5
Loram· in Belgio. Mechlinienei· proitooiae concilium, 1574 maii 8-20
125 et 611
Luctoritnsit 1 in Polonia dioec. ayn., 1580
Î99
Id., 1597
4«
Id., 1607 aeptembria 15
967
iMgdtmrtuu in Gallia dioec. ayn., 157 7, circa octobria 18
147 et ;h:1
Id., 1583 octobria 19
»65
Lunraria-SuraanantM in Italia dioec. ayn . 1582 aeptembria 12
811?
Id. 1, 1591 novembria 13.4
36J
Id. II, 1595 iunii 22
397

Matorictntii in Hiapania dioec. ayn.. 1.588
343
Jdalaettuit in Hiapania dioec. ayn., 157 2 novenibria 11
91
Mantuana i» Italia dioec. ayn., 1 577 aeptctnbria 23-6
783'et »99
Id., 1585 februarii 11
1<M l3
Id., 1588 februarii 12
1007
Id., 1591 aprilia 19
1011
Id., 1594 februarii 8-9
387 et 1013
Id., 1595 aprilia 18-9
395 et 1015
Id., 1598 'aprilia 27-8
409 et 1017
Id., I600 aprilia 19
»13 et 101»
Id., 1604
101»
Id. 1607
1021
Jfartmatprawi in Syria ayftodua, 1578 circa aprilem
147 et 787
Id. in Monte Libano ayn., 1696 aeptembria 8-2" 909
Mmmm in Italia dioee, ayn., 1586 aprilia lo-l 325
Matharana in Italia dioec. ayn., 1607 martin
965
Meriaemwaau in Gallia dioeceeia ■tatuta, 1602
iannarii 30
• 929
Jfaeerianaia in Italia dioee. ayn., 1576 martii 10-4 613
Id., 1584
311
HeeMinieMia in Balgio dioeceaia archipreabyterorum
congregatio, 1M9 aprilia 14
»87
ld.„ 1698 anguati 4
411
Id., 1699 auguati 3
41»
Id.. 1600 anguati 5
»15
Id., 1601 auguati 7
»27
Id., 1602 auguati 6
937
Id, 1603 auguati 6
943
Id., 1604 angUati 2
»45
Id., 1605 auguati 2
955

xxxvn

INDEX TOPOGRAPHICUS

JMUMkMto ia Belgio <ioaa—ia arohiprnobyteeorum

ceagregati·, 14M aagaeti ·
M, MM aagaM Μ
id. I «eae. eye., M74 aprüb 1M1

Ml
973
131 a* Mt

id„ MM mail 5-1
Ml
Id., provinciae concilium, M70iuaii IJ-iaiH 14 1
Id., celebratam Uvanü 1674 amli 8-90 IM et 411
14., celebratam Gaadevi, IMI
999
Id., 1407 iunii 96 - iubJ 30
M7
JfsdtolamciuM ll in Italia pro^hciac concilium, 1443

aprilis 94
Id. Ill, 1673 aprilis 9

987
117 ot 996

Id. IV, M76 maii 10
146, 419 et 997
Id. V, 1579 maii 7
161, 791 et »99
Id. VI, 1589 maii 10
157 et 1901
Id. VII, 1609 ..
983
Id. Ill dioec. ayn.,' 1679
93
Id. IV, 1574 novembria 16
141 ot 61'1
Id. V, 1678
149
Id. VI, 1579
163
Id. VII, 1680
1661
Id. VIII, 1681
167
Id. IX, 1589
969
Id. X, 1683
366
Id. XI, 1584
311
Id, 1596
909
Id., 1609
939
Id.. 1603
946
Id., 1604
961
Id.. 1605
969
Id., 1608
976
Mtlodtmtatii conventus cleri Gallicani, 1679-1580
163, 793 et 999
349
Afr/pAiriwM In Italia dioec. eyi>., 1574-1590
Id., 1598 novembria 11
413 et 415
JfnnpAitieem in Aegypto concilium, 1689 decembri 1M3 februarii 1
.
811
Af<tmria.in Lotharingie dipec. syn., 1688
343
Id.. 1604
949
14. I, 1610 aprilia 91
08
JÎKrieoaMm III in America provinciale concilium,
1586 octobria 16
317
3tiMt*iu in Calabria dioee. ayn., 1687aprilia8-9 336
Afondoiudo; vide DumisMM.
Afonopo/i in Italia dioee. ayn., 1686
319
Afonrrec/rnaù in Italia dioec. ayn., 4666-1587 333
et 866
Id. I. 1590-1600
1017
Id. II, 1591-1601
1019
Afoati^7Mci_iar Italia dioec. ayn., 1691
371
Muniit Virfittù in Italia dioec. ays., 1693 iunii 8 379
AfocftWHOc in Russia concilium, 1680 ■
799
Maldorffii in dioec. Saliaburgenai in Germania aynoMua arcbidiaconatua, 1679 februarii 38 89
Afutmntci· in Italia dioee. ayn., 1679 septembris 93
96 ot 661
Id.. 1676 octobria 96
417
id., 1694 iunii 16
389
Id. statute. 1607-10
1093

Neautmatit in Belgio dioec. ayn.. 1670 [mendose
157l| iulii 9-19
3 Ot 35
Id., 1604 octobria 17-90
947
Narbonense in Gallia concilium provinciale, 1609
aprilia 1
977
JitapMaaat in Italia provinciae coneilium, 1676 631
Id. dioec. ayn., 1676
997
Id. dioec. atatuta, 1677
786
Id., 1687
337
Id. dioec. ayn., 1596
399 et 909
Id. dioec. atatuta, 1601
999
Id. dioee. ayn., 1607
971
XauMMcwts in Gallia dioec. syn., 1699
377

1XXY1U

Xieprmtefma» ia America meridionali provinciale
consilium. 1689
169
NcHteswiuü (Nardo) la Italia dioee. syn., 1643-1696

10M
Meiemb in Gallia dioee. syn., 14M aprilia *4-6 9^5
Nieervmnau ia OaUfodioee. oya., 1679 apriNs 99 Mi
Notatein Italia dioee. oya., 1688 novembria 4-8 Mt
14. II, 1694 aprilia 36
387
NsawaMMiee ia Italia abbatiassynodus, 1693 oc?

tobris 91
id., 1694 septembris 19
Id., 1697 soptembris 11

383

401
4<>t
Nmmmü in Dalmatia dioee. syn. 1698
415
Nfritiuù in Italia dioec. syn., 1676 februarii 98
619
Nowritntu it LaudtniM in Italia dioecesium sta­
tuta, 1684
313
Noeerwnsù /in Italia dioec. syn., 1690 maii 15 341)
Nucerino I in Umbria (Italia), 1606 septembris 39
•
961
Nuetrina Btÿonorum in Italia dioec. syn., 1608 sep­
tembris 7-9
973
0/omnemrie in'oehnania dioec. syn.,1691oovem-

bris 13-4
361
Oritlana lin Hispania dioec. syn.. 1569 maii 19 989
Id. 11, 1600 octobris 1
915
Osmium (Hmcsm) in Hispania dioee. syn., 1594 393
Ommimm in Hispania dioec.syn. statuta, 1684
1003
OMobrwyewHi I in Germania dioec. syn., 157o fe­
bruarii 98
,
1
Id. II, 1571 martii 3o
9
Oertniris in Hispania dioec. syn.. 1586 339 et 1005
Id.. 1688
101)7
Id., 1589
1007
Id.. 1690
1009
/d.\159l
1011
Id., 1592
1013
Id.. 159H
1013
ld„ 16<V
97!
/
fbcsnoU (Abri/yoe) iu Hispania dioec. syn., 1583 811
FncisMM in Sicilia dioec. syn., 1584 augusti 96-8 307
Padilla collectio conciliorum, 1687
1005
Palentino in Hispania dioec. syn., 1570-1577
7
id., 1683 359
Himpilionepris in Hispania dioec. syn.. 1577 apri­
lia 3l/
633
Id. /, IbHO octobris 18-9
339
Id., 159· augusti 19 - septembris 15
351'
Paiggaiitaia IV in Italia dioec. syn., 1586 iunii 13
397ot1006
HepinuM in Italia dioeq. syn.. 1571
89
Pdriiitatii in Gallia dioee. atatuta, 1578
789
Id. dioec. syn.. 1586
391
Id. 1696
399
Id., 1608
977 et 1093
Panuntit in Italia dioec. syn., 1575 Septem­
bria 13-4
615
id. statuta; 1679
796
Id. dioec. oyn., 1581 maii 11
p03
Id., 1683 septembris 13-5
367 et 851
14. statuta, 1594 ianuarii 96
387
14. dioec. syn., 1603 aeptembri
937
Pataaiaa in Itilia dioec. ayn., 1679 aprilis 30 791
Paulus papa V. 1605 maii 16 - 1691 ianuarii 38
953 et 1031
PmMma in Italia dioec. syn.. 1589 maii 16-7
806 et 1001
id. statuta, 1600
917
. Ptlritttitiuu. Vide Gunttm.
' PieUnimtit ia Gallia dioec. syn., 1698
415
/l»m« dioec. oyn., 1583
KM) 1

W.-U£< «. rireUdafaiMtaBÎ' JÜkkMMUma.suku.Sj

.^ΜβΛϊ®'1

XXXIX

INDEX T0P0GRAPHICU8

BtaMrwMte dioee. syn., 1560-76

997

Μ., IMO iyü 1
t
727
PittidOdit in Bali· dioee. «y·., 1606 iuHi 3-6 Ml
ΛΛηλιμ ia Italia diow. syn.. IM6 iulii 66-30 387
M,
1604 angusti Μ
»47
flermsrinn ia Italia dioee. eyn., >670 augusti 87

3

1674 spptembris 2
609
Li., 1688 mail 3-6
346
Id., 1688 novembria 11
616
PolyeaatrNwu in Italia dioee. eyb„ 1688-1606 10'41
ftrtasuris in Lnaitania dioecesis aynodalia statut*,
1686
331
Poltnlina in Italia dioec. syn., 1606 aprilie 8 968
Pragtndii in Auitria dioec. eyn.. 1606 aeptembris 28-30
'957
W,

(hritraais in America dioec. eyn., 1683
Id., 1596

386
406

Hatiibontnnt in Germania dioeceaiaaynodalia sta­
tuta, 1588 novembria 1
341
Havtnnatntdid ll in Italia provinciae concilium,
1582
259 et 813
/</. dioeo. eyn., 1571
89
hl., 1580 mail 5-6
155 nt 795
Id.. 1583
267
Id. 1593iunii 25
381
Id.. 1589
615
Id. /,‘1607 mail 3
965
Id. II, 1609 octobrie 1
981
AedoHMata in Gallia dioec. Syn., 1675 mail 26
615
Rtginuii Anruliae in Italia (Keggio, in ' Longo­
bardi·) dioec. eyn., 1581
805
Id., 1595 iunii 30
395
Id., 1597 iulii 17
407
Snufuit I in Gallia provinciae concilium, 1583
aprilia 26-maii 18
259 et 1001
Jh'palraMoiMi in Italia diope"eyn., 1676
621
Aaaamwiuia in Italia dioec. eyn., 1674 iunii 1 141
Itotkomagnuu in Gallia provinciae concilium, 1581
aprilia 23
801
, Id. dioec. statut·, 1607
971
lAurarmimdstwta 11 in Batavia dioec. eyn., 1570 Sep­
tembria 6
3 et 991
Id. etatuta, 1571 decembris 10
89
AutAmorum. Vide Kivmtu.
Subiaar in Italia dioecesis aynodalia etatuta, 1690 366
Id. dioec. syn, 1593 apribs 29
,
379
Sahmitann in Italia dioec. eyn., 1674
613
Id., 1579 maii 7
791
SWermlonae provinciae concilium, 1581 circa 1001
Id , 1596 apriiis 28 - maii 6
401
SsludurysMts in Germania prov. cone., 1573 augusti
24 - eeptembris 3
103
Id. dioec. syn. pro decanatu MuldorfBi, 1572
februarii 28
.89
' Id. dioec. syn., 1676 martii 22
143
BalsMaticmsis in Hispania dioec. syn., 157,0
6
Id.. 1583
<467
Id. statute, 1684
318
f Id. dioec. syn., 1698
415 et 1017
Id., 1604 septembrie 14
847
SeMinuu in Italia dioec. syn., 1586 maii 8
316
Seuctas-ApeMtw GetAerwm in Italia dioee. eyn.,
, 1586 octobria 5
315
Id , 1587 aprilia 27
335
Senetor-Sswtmos / in Italia prov. cone., 1678-1683
123
Id. II. 1676-1586
^323
Id. Ill, 1687-1597
406
Saaeii-Dtadati in Gallia dioec. syn., 16M martii 10
323

Senrif ZaeoAt in Chile dioee. syn., 15M
flhreiiinlfnisin Italia dioee. ay·., 1676 inaii 27
AtMMNi* in ItaUa diooe. «y·., 1586 mail 6
Id. I. 1589 apribs 12
Id. II, 1592 apriiis 9
Id, III, 1694 novembria 17

XL

831
615
325

343
373

391
Id. IV, 1597 apriiis 22
405
Id. F, 1603 maii 3
941
Ssgmsnaw in Austria syn. dioec. 1689
1007
Seyobwnsis (Stfdtie) in Hispania diooe. syn., 1669
991
Id., 1586
331
Id. 1605 novembria 13
957 s
Sdgobridiuid (Sifforbf) in lliapania dioec. syn., 1686
apriiis 30
325
SspotUwas^s (Siftuiua) in Hispania dioec. etatuta,
1571
89
Id., 1585
321
Id, dioeo. eyn., 1589 iunio
346
Id., 1609 maii 24 - iunii 4
979
Srntnu I in Italia concilium, 1699
515
SffuyaUitntu I in Italia dioeo. syn., 1591 maii 4 1011
Sibmictntit in Dalmatia dioeo. syn., 1602
939
Id., 1604
951
Silsoeducsnsis I vive BMcoducmsù I in Batavia
dioec. syn., 1571 maii 8-10
23
Sixtus papa V, 1585 maii I - 1690 augusti 27
321, 853 et 1003
SolssaoHsra in Hispania dtoecesanae synodi, 1598
et seqq.
417
Spuiqtofuit et ladrmtu in Dalmatia dioeoeainm
etatuta, 1579 maii 20
793
Spiretuta in Germania dioec. *yn., 1671 nuvenibris 13
i
87

Id., 1672 aprilB 29
91
id., 1573 novembria 17
117
Id., 1575 apriiis 26
815
Id., 1576 novembria 15
till
Id., 1576 maii 15
019
Id., 1576 novembria 13
621
Id., 1577 aprilia 30
623
Id., 1577 novertftria 12
785
Id., 158<> novembn· lb
79'.*
Id., 1582 maii 8
805
id.. 1583 maii 3
263
Id., 1583 novembria 15
285
Id., 1584 novembria 13
309
Id., 1587 novembria 17
337
Id., 1588 novembria 15
341
Id., 1589 novembria 14
347
Id., 1591 novempris 12
381
Id., 1593 maii if
,
379
Id., 1W01 novembria 13
927
Id., 1602 aprilia 30
935
Id., 1603 aprilia 22
941
■ Id., 1606 novembria 14
963
Id., 1607 maii 8
965
Id., 1607 novembria 13
969
Id., 1609 novembria 17
983
Spolftitta I in Itali* dioec. syn.,1583 maii 1
261
Id., 1684 septembrie 2
307
Sbatesimwissia in Gallia dioecesisaynodaliastatut·,
1567-1686
313
SnrrMliMw in Italia provincia· concilium, 1672
aprilia 20
91
Id., 1684 mense maio
269
Id. dioee. syn., 1666
321
TbrewlessrasM in Gsllia dioeo. syn., 1609 maii 5 919
Tarraenaadid in Hispania dioeceaia statuts, 1572
95
Id. dioep. eyn., 1673 februarii 23
99
Id., 167* decembria 12
141

XU

INDEX TOPOGRAPHICUS

TarrueewiMta la Hiapania atatuta, 1681
806
M. atatuta, 1800
919
Id. proviaala· ooaeiBnna, 1584 noveabri ■ daeerabri
808 at 868
id. 1, 1587
387
Id. 11, 1601 oetobria 80* 1609 novembria 10 867
Id. proviaeiao atatuta, 1698
a
886
Id. IV provlaotae eoaaUia·, 160*4 laauariofebruario
929
TotoMm ia Italia dioec. ayn., 1681
806
Id., 1692 maii 12
,
378
Id. ay nodalia atatuta, 1601
929
Id. Ill dioaa. ayn., 1604
951
TaurwMMia in Italia dioaa. ayn., 1676 aprilia 19
' 143 at 613
Id. atatuta, 1685
321
Id., 1586
333
Id, 1595
399
Id. I dioee. ayn., 1596 maii 9-11
401
Id. HI, 1606 iunii 6-7
961
Id. IV, 1608 novembria 19
973
TarmWanaia in Italia dioae. ayn., 1599-1600
911
Tirulatia in Hiapania dioaa. ayn., 1579 ianuario iulio
793
Id., 1688 februario
339
Toletanae, in Hiapania provinciae concilium, 1582
aeptembria 8
'
159
Id. dioec. ayn., 1580 mail 15-7
797
Id.. 1596
909
Id., 1601 iunii 13-5
927 et 1019
Toloiana» in Gallia provinciae concilium, 1590
maii 23
351 at 1009
Id. dioec. ayn., 1596 decembria 17
403
TureMana in Italia dioec. ayn., 1682
259
Id . 1592 aprilia 7-9
371
Tomaeonau in Belgio'dioec. ayn.. 1574 aprilia 27 125
Id., 1589 maii 16
’
345
Id., 1600 aprilia 18-9
913
Trannttt - Salpwit in Italia provincialeconcilium,
1589 oetobria 5-15
347 et 865
Trmrwtit in Germania dioeceaia ay nodalia atatuta,
1570 aprilia 8
1
Tridtntina in Auatriu dioec. ayn., 1593 ’
385
Turiaionwiit (Taraaoaa) in Hiapania dioec. ayn.,
1581
806
Id., 1593
387
Turonmw in Gallia, provinciale concilium, celebra­
tum partim Turoni hua, partira Andegavi, 1583
maii 1 - aeptombri
261, 851 et 1001
Tamtanum in Italia provinciale concilium, 1606 965
riyiipponmii in Lueitania dioec. ayn., 1574 613
Upialiwtii in Buecia ayn., 1593 februarii 15martii 19
1<U3
I'rbanua papaVIl, 1590 aeptembria 15-27 353 et 1009
Urbmtana in Italia dioec. ayn., 1692
1013
l/rbiai in Italia concilium provinciale. 1569
991
Ur<i»llitana in Hiapania dioec. ayn., ante 1571
7
Id., 1580 iulio - decembri
799
Id. dioec. ayn., 1588- 1609
1023
Valmtiaa in Hiapania dioec. ayn.. 1578
149
Id. aynodalia atatuta, 1580
799
Id. dioec. ayn., 1584
813
Id. Ill, 1590 maii27
351
Id., 1690 oetobria 25
353
Id., 1594 maio
t
»8»
'Id., 1699
911
id., 1607
»71
FalliaolataM in Hiapaaia dioec. ayn., 1606 iunii
11-3
961

XLII

FWuMMdr ia Italia dioeceaia atatata aynodalia, 1603
aprilia 6
939
FeptaoaMW, celebrata ia loco ,La Baume*, in Gallia
dioae. ay·., 1679 awtM raaio
153
ld„ 1587
337
Farmtanaia in Polonia Üiooo. ayn.. 1575 iunii 18
143 et 615
Id., 1677 innii 15
783
Id., 1582 iuiU 28
807
Faaatanaw in Gallia dioeceaia atatuta, 1601
927
Fawta II in Italia dioee. ayn., 1668-1577
145
Id. Ill, >578
'
149

Id. aynodalia atatuta, 1587
337
Id. dioec. ayn., 1592 aeptembria 9-11
373
Id., 1598 aoptambria 9
381
Id. 11, 1594 novembria 15-7
391
Faiweua/anata vive Coroeoa in Americameridionali
aynodue, 1604-1609
977
Fmmùw in Italia dioec. ayn., 1689 (non 1588) aeptembria 17
346 et 865
VtreilltnM in Italia dioeceaia atatuta. 157 2
97
Id. I dioec. ayn., 1573
995
Id. II, 1574
613
Id. Ill, 1575
617
Id. IV, 1576
6*13
Id. V, 1577
787
Id. VI, 1578
789
Id. VII, 1579
795
Id. VIII, 1580
801
Id., 1600
919
FrronMwta in Italia dioeceaia atatuta, 1689
347
Verulano I in Italia dioec. ayn.,1568- 1593 1013
Id II, 1669 - 94
1013
Id. I, 1596-1607
1021
Id. II, 1596-1608
1023
Ficanaia in Hiapania dioeceaiaaynodalia atatuta,
1591
371
Viemtma in Italia dioec. ayn., 1583 augueti 31 aeptembria 1
263
Vinnmii I in Gallia dioec. ayn., 1587-92
909
Id. II, 1593 novembria 3
383
Vifflnatunidi in Italia dioec. ayn.. 1572 97 et. 995
Id., 1578
151 et 999.
Id., 1587
339 et 1005
Id, I608
977 et 1023
FinitmilimaM I in Italia dioec. ayn., 1608
977
Firdwnenai'a in Gallia dioec. ayn.. 1570
5
Id., 1572 aprilia to
91 et 97
Id., 1573
121
Id, 1575
617
Id., 1598 iulii15
411
ViC«r6><naia in Italia dioec. ayn., 1573
121
Id., 1584 martii12
267
Viearimn* in Gallia dioec. ayn.. 1573 martii 3 101
Vulatemma in Italia dioec. ayn., 1590 maii 8-10 349
Vralulatdmiii in Germania dioee. ayn., 1580 aeptembria 1
799
Id. atatuta, 1585
323
Id. ayn., 1586 aeptembria 3
327
Id., 1589 aeptembria 22
345
Id., ,1592 octobri
375
Id., 1607 aeptembria 17
967
Yprenau. Vide Iprwtii.

Zagrabimaii in Auatria dioec. ayn.. 1570
5
Id., 1574 martio
128
Zaaerouw in Hiapania dioee. ayn.,1584 deeerabri
311
Zarenau in Dalmatia dioec. ayn., 1579
795

0

IRININ4*I*I*MRI

r ■

SACRORUM

CONCJLIORUM
NOVA ET AMPLISSIMA COLLECTIO.
TOMUS TRIGESIMUS SEXTUS Bls.

SYNODUS DIOECESANA OSNABRUGENSJS I IN GERMANIA
1570 februarii 28.
Synodus dioecesana Osnabrugensis I in Ger­
Pag. It^-H:’ „8ynodus dioecesana Osnabrumania, celebrata die 98 febhiarii 1870, sub loanne gensis prima, habita anno MDIJQL feria tertia
von Hoya, episcopo Osnabrugensi.
post dominicam Oculi Idie 28 februarii], sub' '
Exstant constitutione· synodales in operibus illustrissimo et reverendissimo principe ac. do­
quibus tituli :
mino d. loanne. Osnabrugensis. Monasteriensis
1) Acta synodalla Osnabrugensis ecclesiae, ab ac Paderbornensis ecclesiarum episcopo, comite
anno Christi MDCXXVIII. Coloniae Agrippinae, de Hoya.“
2) Lünig, Spicii, cedet., 11, 591.
apud lodocum Kalcovium. anno MDCLI1I.
In-folio, 2 f. - 338 p. - 6 f. (index). — München,
31 Schannat 'et Hartzheim, Concilia ^T"aniae,
K. Bibliothek: Paris. Bibi. nat. B 300; Paris. Sainte- (1767). VII, «02-4 et 697-8.
7
Geneviève.

STATI TA SYNODALIA DIOECESIS TKEVIRENSIS
1570 aprilis 8.
Statuta synodalia dioecesis Trevirensis in GerExstant constitutiones synodales in opere cu
mania, edita die 8 aprilis 1570. sub lacobo de Elz. titulus:
archiepiscopo Trevirensi.
Schannat et Hartzheim. Concilia GermAmos,
B ( 1767). VII. 604-7.
’

SYNODI S DIOECESANA LEOVARDIENSIS I IN BATAVIA
1570 aprilis 25.
Synodus djoecesana Leovardiensis 1 in Bntavia, cigne.] Lovanii. apud Hieronymum Wellaeum. anno
celebrata
25 aprilis 1570. sub Ctinero Petri de M. D. LXX, cum gratia & priurlegio.
Brouvrershaven. episcopo Leovardiensi.
Parvum in-8·. 12 f. — Paris. Bibi. nat. B 5642.
Fol. 4, haec synodus dioecesana. celebrata est
Exstant constitutiones synodales in operibus
quibus tituli
die 25 aprilis 1570.
1) Statuta primae synodi Leovardiensis. sub
2) Schannat et Haitzheim. Concilia Germaniae,
reuerendissimo domino Cunero Petri a Brouwer- (1769). VIII. 314-20.
sbatwn, primo eiusdem dioecesis episcopo. [ln-

CONCILII M PROVINCIALE MEC11LINIENSE I IN BELGIO
1570 iunii 11 - iulii 14.
^pnciliuni provinciale Mechliniense 1 in Belgio. (· Mechliniensis et tituli 8. Petri ad Vincula cardinalia
celebratum a\die 11 iunii ad diem 14 iulii 1570, Granuellani. Antwerpiae. ex officina Cbristophori
sub Antonio Vferrenott Granvella. archiepiscopo Plantini, regij prototypographi. M. D. lxxi.' (Injine:J
Mechliniensi.
Excvdebat Christophorva Plantinvs, typographes
Bibliographie
regivs, anno D. m.d lxx. xv kalend. ianvarii.
' 1) Decreta et statvta synodi provincialis MechIn-8 °. 79 p. — Milano, Ambrosiana; Paris,
liniensis, die vndecima mensis ivnii. anni millesimi Saint-Sulpice; Paris, Sainte-Geneviève; Roma,Va­
quingentesimi septuagesimi, pontificatus satieties, in ticano.
'
Christo patris ac- domini nostri d. Pii diuina pro2) Decreta et statvta synodi provincialis Mechuidentia papae quinti anno quinto inchoatae, A de­ linicnsis, die vndecima mensi» iunij, anui millesimi φ
cima quarta die mensis iulij eiusdem anni con­ quingentesimi septuagesimi, pontificatus sanetiss.
clusae, praesidente in ea reverendis·, in Christo in Christo patris ac domini nostri d. Pii diuina pro
patre ac domino d. Martino Rythouio. episcopo uidentia papae quinti anno quinto inchoatae, et
Yprensi, tanquam seniori comprouinciali. nomine decima quarta die mensis iulij eiusdem anni con­
et loco illustriss. et reuerendissifni in Christo patria clusae. praesidente in ea reuerendiss. in Christo
ac domini nostri d. Antonii Perrenot, archiepiscopi patre ac domino d. Martino Rythovio, episcopo
1
COMClls U1MIIUL TOMUS XXXVI‘“.

S

CONCILIUM MECHLINIKN8E I, 1670 iunii 11
-..................

Y prensi, tamquam Maiori comproaineiaH, nomine
et loeo illuatrioa. et renervndisa. ia Christo patria
ac domini nostri d: Antonii Perrenet, arohiepisoepi
Mechliniensis et tituli B.-Petri ad Vincula cardinalia
Granucllani. Antverpiae, ex officina Plaatiniana
Bslthasari. Moreti. M.D.C. XXXIV.
In -8, 84 p. - 1 f. — G and, université; Lyon,
rille; Milano. Anbrosiana; Paria, Bibl. nat. B5643;
Paris, 8aint-8ulpioe; Paris, Sainte-Geneviève.
3) Labbe, Çmm'L, (1671), XVg 788.
4' (Harduin), Aria eoeetU^ (1716), X. 1171.
6) Coleti, Coaril., (1798), Xll, 677-810.
6) 8channat ct Hartsheim, Concilia Oermontae,
( 1787), VII. 608-31.
7) Nova collectio synodorum Mechliniensium.
epistolarum pastoralium ac variorum decretorum

4

. > . . i

arehiepisooporam Mochlinieeeiom. Leodii, apud
Le Marié, bibliopolam, M. DOC.LXXX1II.
In-8, vi · 4M p. —* Speyer, Prieeteneminar.
P. 1 - 54. concilium provinciale Mechlinieaae,
anno 1570.
P. 56 ■ 78, decreta synodi Moebliaioaais 1. a die
18 ad diem 91 aprilie 1674.
P. 78-110. concilium provinciae Mechlinieasis,
celebratum Lovanii, a die 9 ad diem 90 maii 1574.
P. Ill- 900, concilium proviaeiale Mechliniense.
celebratum a die 96 iunii ad diem 90 iulii 1607.
P. 901-48. synodus dioecesana Mechliniensis,
diebus 5 et 6 .maii 1609.
8) .Van de Velde et de Kam. JVom collectio
sgnod.l(1828), 1. 3-167.
9) Mansi. Conril., (1902*. XXXIV. $77-610.

SYNODIS DIOECESANA NAMURCEN818
1570 iulii 9-12.
Synodus dioecesana Namurcensis in Belgio, cole- B typograpus frig) juratus, M. D. LXXXVH. cum
bruta u die 9 ad diem 12 iulii 1570. sub Antonio privilegio regiae majestatis.
Havet. episcopo Namurcensi.
In-4·, 2 partes, 4 f. - 421 p. - 1 f.. 4 f. - cxxxjx p.
Exstant constitutiones synodales in operibus — Gand, université d'état; Paris, Bibi. nat. B 251*0.
Pag.'1-40: „Decreta ct statuta synodi dioequibus tituli.
1 ) , Decreta et statuta synodi Naniurcensis. anno cesanae Namureensis, die nona mensis iulii anni
1570 habitae sub Antonio Havet, episcopo Namur­ millesimi quingentesimi septuagesimi, pontificatus
censi. I.ovanii, Johan. Bogardi. 1571. in -4 * ' Quétif sanctisa. in Christo patris ao domini nostri Pii
et Êehard. Scriptor, ord. Praedicat., (1721 >, 11. 247. divina providentia papae V anno quinto inchoatae,
2) Décréta et statuta omnium synodorum dioe- et die duodecima eiusdem mensis iulii eiusdem
cesanarum Namurcensium, cum actis congrega­ anni ■conclusae.*'
3) .Decreta et statuta synodi Naniurcensis. anno
tionum episcopi moderni selectis usque ad hunc
annum MIM'CXX; item concilium provinciale Ca- MD1.XX habitae. I .ovanii. Franciscus Vivien, 1625.
meraeense. in oppido Montis Haunoniae habitum, in - 4 ·.■ Quétif et Échard. Scriptore» ord. Praedicat.,
anno Domini 1586, cum edicto regio de hujus con­ (1721), II, 247.
cilii decretis observandis; editio nova de jussu &
4) Decreta et statuta synodi dioecesanae Namandato ill”1 ac rd”1 domini Ferdinand), comitis murcensis. die nona mensis julii anni millesimi quin­
de Berlo. episcopi Naniurcensis Ac. Namurci. ex t gentesimi septuagesimi. Namurci. F. Vivien, 1625.
In-4’,'4bp. — (land, université. — Ipse non
typographie Caroli Gerardi Albert, sub signo typovidi.
graphiae, 1720.
5) Decreta synodi dioeeesauae Namvrcensis. ha­
[Partit II titulus:] Concilium provinciale Uameracense, in oppido Montis Hanndniae habitum, bitae in cappella episcopali, die septima iunij. anni
anno Domini MDLXXXVI, praesidentibus illustris­ M.DC. XXXIX. praesidente perillustri A reuerensimis et reverendissimis in l'hristo patribus et dissimo domino domino Engelberto Desbois. epi­
dominis Jo. Francisco Bonhomie, episcopo et comite scopo Namurcensi. [Insigne.] Namurci. excudebat
Verallensi. nuncioque apostolico cum potestate loannes van Milst. typog. jurat.. 1639. cum licentia
legati de latere, ac Ludovico de Herlaymont. archi- A permissione suae gratiae reuerendissimae.
In - 4 320 p. - 2 f. — Gand, université ; Paris.
episcopo et duce Cameracensi, sac. Ro. imp. 'prin­
cipe, Ac. ; adjunctae sunt aliquot constitutiones Bibi. nat. B 2502; Paris. Saint-Sulpiee.
Pag. 279 - 320, synodus dioecesana, celebrata a
pontificiae A edictum regium de hujus concilii de­
cretis observandis; additum est etjgm concilium a die 9 ad diem 12 iulii 1570, sub Antonio Havet.
provinciale primum Cameracense, quod in hoc illius episcopo Namurcensi.
6) Schaunat et Hartiheim, Concilia Uermaniae,
frequens fia*, mentio. Juxta exemplar impressum
Montibus Pannoniae, excudebat Carolus Michael (1767 >. VII. 632 - 46.
SYNODUS DIOECESANA PLACENTINA
1570 augusti 27.
Synodus dioecesana Placentina in Italia, celo- d xx’ij augusti, additis praeterea summorum pontifibrata die 27 augusti 1570, sub Paulo Burali de cum constitutionibus et decretis Tridentini concilij,
Arexso, episcopo Placentino.
vulgari sermone expressis, quae promulgari iussum
Exstant constitutiones synodales in opere cui est. Placentiae, apud Franeiscum Comitem. 1570.
In-4·, 236 p. - 1 f. (index)./^- Milano, Ambrotitulus :.
Constitvtiones editae et promulgatae in synodo siana; Paris, Bibi. nat. B2Hj'S; Paris, Saint-Suldioecesana Placentina, qvam illvatrissimva et reve- piee; Piaoensa, civica; Roma, Vittorio Emanuelé;
rendissimvs d. d. Psvlvs de Aretio, s. R, p. presbyter Torino, Bibi. nas.
Pag. 173-936, appendix documentorum ad hanc
cardinalia. Dei et apostolicae sedis gratia episoopvs
Placentiae et comes, habuit anno M.D.LXX, die synodum attinentium.
SYNODUS DIOECESANA RURAEMUNDEN8I8 II
1570 Mptembria 6.
Synodus dioecesana Ruraemundeasia II in Gnillelmo Dsmasi Lindano, episcopo RuraemunBatavia. celebrata die 6 oeptombris 1570, sub densi.

i

8YNODU8 DIOECESANA RUEAEMUNDEN8I8 IL 1470 septembris β.

6

Ia-8, 78 [80] p. — Oaad, uaivorsité. — Ipae
Exateat «onatitatioaaa synodales fa operibus A
■m vidi.
quibus tituli:
Ct etiam ’infra 1571 decembris 10.
1) Oratio synodioa ... habita ad 'clerum ia
9) Bebannat at Hartaheim, Catuilia Qtrataaiat,
synodo altera Ruremundensi, anno LXX, dia VI
septembris, par reverendiea. dominum WUholmum (1767), VII, 845-74.
Damnai Lindanum. Coloniae, M. Oholinus, 1571.

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS ATMEBATEN81B
1570.
Pag. 171 : ..Constitutiones synodales, a bonae me­
Statuta syuodalia dioecesis Atrebatensis, edita
anno 1570, sub Francisco Riohardot, episcopo Atre- moriae reverendo patre et domino domino Aginerieo
earrteiaat.· Aymerioo, annis 1349-61]
batenai.
Exstant conatitutioaea synodales in operibus et aliis praedecessoribus nostris, episcopis Atrebstensibus, reste et salubriter editae, ratiheamus/
quibat tituli:
Pag. 179-4: 'Sequentes constitutiones synodales
1) 8tatvta eynodalia diocesis Atrebatensis, per
reuerendissjmutn in Christo patrem Franciscum per bonae memoriae dominum Martinum, episcopum
Rich ardo tum.eiusdem diooesia episcopum, ordinata, Atrebatensem, ordinis Praedicatorum, sacrae theo­
cum veteribus praedecessorum suoruljn piae memo- l logiae professorem, fuerunt editae et publioatae in
riae statutis adiectis. [Intipnt.] Dvaoi, typis Lodo- sancta synodo Atrebatensi, ferta 3 post festum beati
uiei de Vvinde, typography iurati, anno 1570; on lee' Dionysii, anno M.CCCC.decimo [id est die 14 oc­
vend on Arras, par Claude de Buyens, demeurant tobris]/
Pag. 174-88: 'Statuta concilii Remensis pro­
derrière la place des Chaudreliers, à la Bible dor.
In-4*, If. - 188 p. - 1 f. — Baria, Arsenal; vinciae, apud Suessionum, die veneris undecima
Paris, Bibl. nat. B 2320; Parim Saintô-Gwnerîèvc. mensis iulii, anno Domini M. quadringentesimo quin­
Ρ·ί 1 - 35, statuta synodal·* Franôisci Riohar- quagesimo aduto, celebrati/
ùvt, annis 1561-70.
2) Schanna* et Hartaheim,’ Coneibo Otrataaiot,
(1769), VIII, 225-313.
Pag. 35-171, statuta praedecessorum.

SYNODUS DIOECESANA EG1TANENBI8
1570.
Synodus dioecesana Egitanensis’ (Guarda) in
De hac synddo confer opus cui titulus:
Lusitania, celebrata anno 1570, sub loanne de
Gams, Bsn'ss tpitcoponua, (1873), p. 101.
Portugal, episcopo Egitanensi.

SYNODUS DIOECESANA 8ALMANTICEN8IS
1570.
Synodus dioecesana Salmanticensis in Hispania, c
Constituciones sinodalés de Salamanca, en sinodo
celebrata anno 1570, sub Petro Gonsales de Men- de 1570, por el obispo d. Pedro Gonsales de Men­
dosa, episcopo Salmanticensi.
'
dosa. Salamanca, ap. Portonar, 1573, in-folio. —
Exstant constitutiones synodales in opere cui Of. La Fuente, Hitt. ted. Sap., (1875), VI, 377.
titulus:

SYNODUS DIOECESANA VIRDUNENSIS
1570.
Synodus dioecesana Virdunensis in Gallia, celo- [latigat.] A Verdun, de l'imprimerie de Nicolasbrata anno 1570, sub Nicolao Pseaume, episcopo Hyacinthe ~
Fanart, imprimeur du roi et de s. e.
Virdunensi.
monseigneur l'évêque et comte de Verdun, prince
De hac synodo confer opus eui titulus:
du s. empire, MDCGL.
Statuta généraux du diocèse de Verdun, publiés d
Parvissimum in - 4 ·, vj - 89 p. — Paris, Saintau synode général ténu au palais épiscopal, le Sulpice.
8 avril 1750, par monseigneur l'illustrissime et
Mentio habetur synodi dioecesanae celebratae
excellentissime Charles - François d'Hallencourt, anno 1570.
évêque et comte de Verdun, prince du saint empire.

SYNODUS DIOECESANA ZAORAB1EN8I8
1570.
Synodus dioecesana Zagrab'iensis (Agram) in
De hac synodo confer .opus cui titulus:
Austria, celebrata -anno 1570, sub Georgio DrasGams, Strut tpiacaporaat, (1873:, p. 388.
kovich, episcopo Zagrabiensi.

STATUTA ΘΥNODALIA DIOECESIS AVENIONENSIS
1570 circa.
Statute synodalia dioecesis Avenionensis, edita
1) - Avignon, bibi, du chapitre, cod. ms. pergam.,
circa annum 1570, a Francisco Andreoli dé Angulis, fol. 458-85.
2) Avignon, ville, ood- me. 1939, saeculi XIX,
vicarie generali Avenionensi.
· .
Exstant constitutiones synodales in operibus fol. 136-48.
quibus tituli:
1·

F
.

•
1

*

~!
SYNODUS DIOECESANA CALAGUR1TANÂ, WO

·

SYNODUS DIOECESANA CALAGURITANA
1670 oiroa.
Synode» dioeoeaana Calaguritaaa in Hiapaate, a
Ordinantur eoutitatioM· ayaodal·· poatea
celebrat· circa anna·· 1570, tab laaaaa Benal impre····. y Mihi oomnnaioavit R. P. Matteo
de Loco, epiaoopo Calaguritano.
Alamo, Silo·.
1

_

:·'·< —ΙΛ ' *.

’

Λ '

SYNODUS DIOECESANA PALEN TIN A
1570-1577.
Synodo» dioeoeaana Palenttea te Hlapania, coteDe hac aynodo confer opaa oui titulua :
brat· inter anno· 1570 et 1577, eab Ioanna Zapata
Gama, Sari·· rpiaeoporwm, (1873), p. 61.
de Cardenaa, epiaoopo Palentiao.
SYNODUS DIOECESANA URGELLITANA
aute 1571.
Synodu· dioeoeaana UrgeUitana in Hi»pania,
De bac aynodo confer opua cui titulua;
celebrata ante annum 1571, aub Petro de Caatollét,
' Gama, Srrtaa «pmeoporuei, (18731, p. 87.
epiaoopo Urgellitano (1561-71).

<

SYNODUS DIOECESANA FUIyGlNATENBIS IN ITALIA
1571 ianuarii 17.
Synodu· dioeoeaana Fulginatenaia in Italia, B*
Coatitvaioni ainodali della citta A diooeai di
celebrata die 17 ianuarii 1571, aub Thoma Oraini, Fuligno. [Figura.] [I* ft*·:] In Fvligno, per Vinepiaeopo Fulginatenai.
cenaio Cantagallo, M. D.LXXI.
Exatant conatitutione· aynodale· in opere cui
In-8*, 4f.-70p.-If. — Paria, Saint-Geneviève,
titulua :
Pag. 70, hae conatitutione» editae aunt in aynodo
dioeoeaana celebrata die 17 ianuarii 1571.
SYNODUS DIOECESANA ANTVERPIENSIS
Ï57I februarii 4-6.
Syuodua dioeoeaana Antverpienaia in Belgio,
3) Conatitutionea aynodi Antverpienaia anno
celebrata in bibliotheca ecclekiae cathedralia Ant- 1571. S. I. n. a. (Antverpiae, Christophoru» Plnnverpienaia, diebua 4, 5 et 6 februarii 1571, prae- tinu». 15711.
aidente Franciaco Sonnio, cpiacopo Antverpienai. c
In-12, 6 p. — Cf. Vau de Velde et de Hara.
Exatant conatitutione· «ynodale· in operibu· I. c. — Ipae non vidi.
quibu» tituli:
4) J.-C. Dierexaeu·. Anlwpiu Chritio narera»
1) Codex m·. ooaevua. in-13. 6 p., quo uai
tt errromt, V, 148. — Cf. Van de Velde. I. e.
•uni Van de Velde et de Ram, Nora eoUrttio tyaod.,
5) Van de Velde et de Kam, Nora collrctio
(1858) III. 6. *
2) Codex ma. ex bibliotheca d. Y’erduaaen. — ■ fynotl,, (1858), Ul, 6.
Vf. Van de Velde et de Ram, 1. c.
SYNODUS DIOECESANA OANDAVENSI8 1
1571 februarii *5-7.
Synodu· dioeoeaana -Gandaveneia I in Belgio,
3) Additione» atatutorum factae et public
celebrata in eccleeia cathedrali Oandavenai, diebua per r. d. Cornelium, episcopum Gandavenaem./eria
5, 6 et 7 februarii 1571, aub Cornelia Janaen, epi­ tertia ante Penteooaten, anno 1573, praeee
do­
scopo Oandavenai.
mino Clemente Crabbeela, archidiacono et Hiciali.
Exatant constitutione· aynodalea in operibua Petro Simona arohipreabytero, omnibua /tem de­
cania chriatianitatia dioeceaia Gandavenqib. adjecto
quibu» tituli:
1·) Additionna atatutorum dioeceaia Gandaveaai», o aingulia uno paatore aut decanatu·. Ga/davi, typi·
anno 1573. Incipit: „In titulo de •aeramenti·.*' — Guialeni Manilii, 1573.
Bruxellea, Bibi royale eod. me. 4873, aaecilli XVII.
In-8, 4f. — Gand, université d'état. — Cf. Van
— Cf. (Marchai], Cei. do» nuo. d« te ML rogali dt der Haeghen, BMtograpM GaeMir, t. I, n. 24<> et
Bourgogne, (1842), I, 98 n. 4873.
t. III, n. 2876.
2) Statuta primae aynodi dioeoeaia Oandavenai·,
4) Synodu· etc. Gandavi, typi· Gialeni Manilii,
aub reverendiaaimo d. Cornelio Janaenio, ejugr 1571 ; editio aocnnda curata a Foppena, archidia­
dem dioecem» epiaoopo. Gandavi, typi» Gialeni cono Oandavenai. Bmallia, 1748.
Manilii, 1571.
' In-'12* 64p. — Cf. Ram, Nora ctdtecrio aynod.,
In-8*, 62 p. - 1 f. — Gand, univeraitè d'état. — (1882) IY, 4.
Ipae non vidi.
5) Sohannat et Hartaheim, Concilia Garmamee,
Huiua editioni· «xatat quaedam fala· aimilutudo, (1767), VII, 674-96.
impreaaa Gandavi a Petro de Goaain, ooaatana 64 p.

SYNODUS DIOECESANA RRUGENS18 I '
1571 februarii 13-6.
Synodu· dioeoeaana Brugennia I.in Belgio, caleExatant conatitutione· aynodalea in operibu·
brata a die 13' ad diem 16 februarii 1571, aub qaibua tituli:
Remigio Driutio, epiaoopo Bruges·!.
1 > Decreta et atatuta primae aynodi dioeceaanae

‘

«

SYNODUS DIOBCISANA BBUOKMBIB I. 1671 februarii 18

■ - .... -.......... -.............. - ---------------------------------Brugensi·, praesidente reversndiaaimo i· Ohriuta.
patre ae domino d. Remigio Driutio, cpieeopo
Brugensi seeuado, celebratae dio xitf febmarQ *
tribu diebus aequeatibns, anno a nativitate re­
demptori· nostri leer Christi mUlselmo quingen­
tesimo septuageeimo primo, qnibua additae «ont
litterae indictioni· tt convocationis qjusdem aynodi
dioeeosanae, necnon summarium, aetornm in eadem
synodo.
[S*pnt»hir deo cpaucaate eam pwaiSeritw tilnli·,
gaoram totum ·<· *· KaM:] Dueruta prima» synodi
dioeceaanae Brugensis, nccnon antiqua statuta ejus­
dem diocceaii eum novi· statutis distincto charactere
exarati·, denuo edita ; ii· adduntur instructiones
pro confessoriis A conoionatoribna ae alia plurimum
utilia, [latiftu.] Brugia, typi· viduae Francisci
Bernaerta, typographi illustrissimi domini opiaeopi.
{TiMa» parti» IVJ Statuta dioeceaia Brugenais,
per illustrissimnm et roverendimimum dominum
Guilielmum Basaery. ejusdem dioeceaia XIII epis­
copum, perpetuum ac hereditarium Flandriae can­
cellarium, ordinata, et jussu illustrissimi ac reuerondissimi domini Joannia Robert) Caimo, XVI
Brugenais episcopi, perpetui ac hereditarii Flandriae
cancellarii, cum novis statutis distincto charactere
exaratis, denuo edita, Brugis, typis viduae Francisci
Beernaerts, typographi illustrissimi domini episcopi,
Bine anno |1765|, in-8, 4 partes, 72 p., 8 f.
(„règlement“, id eat ordinatio extra synodum), 32 p.
(^placaerf* id ■ est ordinationes extra synodum),
66 p. — Paris. Bibi. nat. B 6898; Paris, 8aintBulpice.
Part. I, pag. 71 : „Lecta et publicata fuerunt
haec statuta in congregatione decanorum christiani-

10

tatis, praeaidente revsrendiaaimo domino d. Guilielmo
Baaeery, episcopo Brugenai ... Brugis, in palatio
episcopali, die 16 iunii 1688.*
Pag. 79 : „Eadem statuta tam adinnetis novi·...
lacta et publicata herant coram illustrissimo se
revereadissimo domino d. Ioann· Roberto Caimo,
praesidentibus ... archidiacono et arcbipreebytero
nccnon ehristianitati· decania specialiter ad hde
convocatis ... Brugis, in palatio, anno 17M/
9).8channat et-Hartaheim. Concilia Qtnunùa»,
(1767), VII, 809-11.
8) Statuta dkfecesis Brugensis, diligenter re­
cognita, emendata et denuo edita jussu illustrissimi
•c reverendissimi domini. JoaSnis-Baptistae Malou.
episcopi Brugensis XIX. [Iruigat.] Brugis, typis
Vanhee-Wante, episc. Brugen. typogr., 1864.
In-19, XXIV - 198 p. — Roma, Vittorio-Emanuele*
Pag. IV-VIII, mentio hebetur sequentium syno­
dorum . die 13 februarii 1571, synodus dioecesana,
sub Remigio Driutio, episeopp Brugensi: die
16 iunii 1693, congregatio decanorum dioecesis
Brugensis, sub Gulielmo de Bsesery, episcopo Bru­
gensi'. die 30 decembris 1766, eadem congregatio
sub loanne Roberto Caimo, episcopo Brugensi.
die 91 maii 1577. synodus dioecessna Yprensis.
sub Martino 'Rithovio. episcopo Ypreuai; die 4 no­
vembria 1609, synodus eiusdem dioecesis, sub Carolo Masio, episcopo Yprensi; die 2octobria 1629.
synodus eiusdem dioecesis, sub Georgio Chamberlain, episcopo Y prensi; denique anno 1838. statuta
dioecesis Brugensis, sub Francisco-Renato Iloussen,
episcopo Brugensi.

1

BYNODUS DIOECESANA OBNABI|UGENSI8 II IN GERMANIA
1671 martii 20.
Synodus dioeceaana Osnabrugensis II in Ger-c
Pag. 187-92: .Synodus dioecessnaOsnabrugensis
mania, celebrata dic 20 martii 1571. sub loanne altera, habita anno MDLXXI. feria tertia post
dominicam Oculi |die 20 martii), sub illustrissimo
von Hoya, episcopo Osnabrugensi.
Exstant constitutiones synodale* in operibus et reverendissimo principe ae domino d. loanne,
Osnabrugensis. Monaaterienaia et Paderbornensis
quibus tituli:
l) Acta aynodalia Osnabrvgensis ecclesiae, ab ecclesiarum episcopo, comite de Hoya, ubi pro­
anno Christi MDCXXVIll. Coloniae Agrippinae, mulgatur ss. concilium Tridentinum.*1
2) Schannat et liartsheim, Concilia Germania»,
apud lodocvm Kalcovivm, anno MDCLII1.
In - folio. 2 f. - 336 p. - 6 f. (index), 2 coi. — Pario, <1767). VII. 697.
Bibi. nat. B 390.

CONCILIUM PROVINCIALE BENEVENTANUM
1671 aprilia 86·
Concilium provinciale Beneventanum in Italia, [»
celebratum die 25 aprilia 1671, sub laoobo Savelli,
archiepiscopo Beneventano.

Bihllegraphia :
I) Synodicon s. Beneventanenais ecclesiae, con­
tinens concilia XIX svmmorvm pontificvmeex, archiepiscoporvm tredecim, collecta, summariis notisque
adaucta, claro distinctoque indice locupletata, cure,
labore et studio fr. Vincentii Mariae, ordinis Prae­
dicatorum cardinalis Vrsini. archiepiseopil [Imipnt.}
Beneventi, ex typographie archiépiscopal!, anno
Domini JÎDCXCV.
In - 4*. 6 f. ■ 718 p.-30 f. (index). — Avignon,
ville; Le Mans, ville; Lyon, ville; Paris, Bibl. net.
B 368; Paris, Masarine; Paris/8aint-8ulpice; Renia,
Propaganda. Roma. Vittorio Emanuele.
Continet acta conciliorum provincialium Bene­
ventanorum quorum enumeratio sequitur:

Pag. 1 - 3, cone. Beneventanum 1. anno 1059.
Pag. 3-6. c. Benev. 11, anno 1087.
Pag. 7- 10. c. Benev. III, anno 1091.
Pag. 10-1, c. Benev. IV, anno 1108.
pag. 12 -3, c. Benev. V, anno 1113.
Pag. 13-4, c. Benev. VI, anno 1117.
Pag. 15-6, c. Benev. VII, menae iunio 1061.
Pag. 17-20, e. Benev. VIII, die 13 iunii 1062.
Pag. 21-30, o. Benev. IX. die 1 aprilia 1076.
P·* 31, o. Benev. X, mense martio 1119.
Pag- 39-66, c. Benev. XI. anno 1331.
Pag- 77-992, c. Benev. XII, mense aprili 1374.
Pag. 293-8, o. Benev. XIII, dio .24'augusti 1470.
Pag. 299-308, o. Benev. XIV, anno 164&.
Pag. 309-72, c. Benev. XV, mense aprili 1667.
Pag. 373-83, c. Benev. XVI, die 26 aprilia
1671.
Pag. 384-464, c. Benev. XVII, menae Sep­
tembri 1699.

■ V

I—.... Ill..............ngim mu»»

11

CONCILIUM ΒΒΜΠΠΙΓΓΑΝϋΜ. W> «P^Hs »

Pag. 466- 604, o.Benev.XVULatm apriB 1666. a v peg· 8-6, e. Bouev. Π, anno 1087.
Pag. 6; 9. c. Bones. Ill, anno 1091.
Pag. 406-718, c. Beaev. XIX, diebus 11, 18 at
png. 9-10, o. Benos. IV, anno 1108.
16 «priNa 1698.
. Pag
*
IL °· Bonos. V, anno 1118.
*
Auctor in suis notia ad concilium anpi 1076
Pag. 19, o. Benos. VI, anno 1117.
editionem Labbeanam omdndat.
Pag· IS- 4, e. Bones. VU, menae lusio 1061.
9) Bynodicoa a. Beaevontaaeasis eecleaiao, oonti- *
Pag. 16-8, c. Benes. VIII, dio 18 innii 1069.
* nona ooncilia XXI, snmmorum pontificem sex, archie
Pag. 19-96. e. Benes. IX, die 1 aprilia 1076.
episcoporum quindecim, collecta, summariis notia·
Pag/98, o. Benet. X,. menae martio 1119.
qua adaaota, olaro diafinctoqna tadioe Iqcupjetata,
Pagfee-ee, c. Benes. XI, anno 1831.
cura, labora at otudio fr. Vtaoentii Marisa, ordinis
Pag. 66 -944, o. Benet. XII. menae aprili 1874.
Praedicatorum, cardinalia Ursini, archiepiscopi,
Pag. 946-69, o. Benev. XIII, anno 1378.
nano Benedicti XIII pontificio maximi; editio se­
Pag. 960-4, c. Benev. XIV, die 94 auguati 1470.
cunda, duobus oohoiiiis cumulatior quam prima.
Pag. 964-7, o. Benev. XV, anno 1646.
flnaigna.) Romae, ex typographie Roohi Beraabb,
Pag. 979- 393, c. Benet. XVI, menae aprili 1667.
aano Domini MDCCXX1V, sumptibus iFranoisoi
Pag. 394 - 39, o. Benev. XVII, die 96 aprilis 1671.
Gjannini, auae sanctitatis .bibliopolae, svperiorvm
Pag. 383-96, e. Benev. XVIII, menae septembri
permisse.
In - folio. 8 f.- 690 p.-18 f. (index). — Milano, Am- 1699.
Pag· 397-613, c. Benev. XlX. menae aprili 1656.
^broaiana; Paria, Bibl. nat. B 369; Paris, SaintePag. 614-603, c. Benev. XX, diebus 11, 13 et
Geneviève; Piacensa civica; Roma Vaticano ; Roma
10 aprilis 1693.
Vittorio Emanuele; Torino Bibl. nas.
Pag. 604-90. c. Benov. XXI, diebus 10, 14 et
Pag. 1-9, concilium Beneventanum I, anno
19 maii 1698.
1069.

ACTA CONCILII?
Edictum indictionis provincialia concilii Beneventani
celebrandi ad diem 96 menais'aprilis proxime
sequentia.
/accitis SoAsltas, sanctas Bomanas scelestas tituli
Sancta Maria^n Cosmsdta prctbytcr cardinali
*
,
*
Dii et apoetolicae udil gratia archiapitcopnu
Brnemntand».

et nostri. · sigilli impressione munirr, ac sec,retarii

nostri manu subscribi mandavimue.
Datum Romae, die 17 martii 1671.
Jacobin cardinalia Sabellus, archiepiacopua
Beneventanus.
Antonius Oritheus, aecretarius.
In nomine sanctae et inviduae Trinitatis, Patris,
et Filii et Spiritus sancti. Arnen.

Cum sacri Tridentini concilii decreto mandatum
Caput' I.
sit, ut provincialia concilia quolibet saltem triennio
*
m dioecnana tynodo, et in fetto dedicationi
*
celebrentur, tertiusque iam annue praeterierit, quo i Epiteop
*
edicto moneant,
primam in nostra Beneventana ecclesia synodum cathedralium eeeUtiarum populo
*
poma, ut, infra dia
*
celebravimus, nos pro ea, ad quam ex nostri arcbi- propotiia eocouununicaiioni
*
*
mtpeeto
dmuneimt. Huiu
*epiaoopatua munere tenemur, ipsius sacri concilii qmindteim, haeretico
*
*
dicio
*
adèmtu
et
observantia, id omnino exequendum esae iamdiu modi edictum dugulit dominici
,
*
et foria i in coma Domini a parochi»
deliberavimus. Et. licet huius nostrae deliberationis guadrapemna
puNicttur.
venerabiles coepiscopos suffraganeos nostros, ad
eorum unumquemque litteris datis, certiores feceri­
-Licet, superiori provinciali synodo, quae ad
mus. nihilominus, ut. aliis omnibus etiam nota sit .fidem catholicum tuendam, eamque in sua puri­
huiuemodi synodi celebratio, nulluaquo eius igno­ tate conservandam necessaria videbantur, statueri­
rantiam excusare, aut se contemptum dicere valeat, mus: nihilominus, cum ea in re nullus diligentiae
praesenti nostro edicto, quod jmius rei causa in relinquendus sit locus, ut si qui faerint occulti
valvis cathedrahum ecclesiarum, atiarumque in­ cuiusvis sectae homines, et aliquo haeresis nomine
signium nostrae provinciae, etiam exemptarum, suspecti, aut quoquo modo catholicam fidem ab­
publice proponi mandamus, omnibus et singulis negantes, manifesti fiant, mandamus, quae praecipua
cuiuscumque dignitatis et status riorioia, etiam ■nobis cura incumbit, ut episcopi singulis annis in
exemptis et nullius dioeceeia intra limites nostrae synodo dioecesana, et in festo dedicationis et inprovinciae constitutis, qui de iure vel consuetudind vocationis ecclesiarum cathedraltam suarum dioehniusmodi synodo intéresse debent, atque etiam D cerium hominibus edicant, et, proposita excomlaicis, cuiuseumque etiam gradus et dignitatis munioarionis poena, tabeant ut eorum nomine,
existentibus, ac communitatibus, si sna quomodo^ -qui quoquo modo aliquam haeresim tenere, aut
libet intereeso putaverint, pro porriciendis, quae verba, quae a fida catholica abhorreant, proferre,
in synodo decreta fuerint, dennnriamas- et signi­ aut libros^vctitos apud se habere retriverint, ad
ficamus, ut ad diem 96 mensis aprilis, qui erit ipsos episobpos deferent intra quindecim dierum
diee festus seneri Marci, quo, Deo favente, ipea spatium post huiuamodi edicti, promulgationem, 'aut
synodus inchoabitur, in motropolitana ecclesia postquam id in posteram resciverint. Quod edic­
nostra Beneventana adrint. Bi vero eorpm aliquis, tum a parochia, etiam adventus Domini et quadra­
qui synodo intéresse debent, legitime impeditus, gesimae, singulis diebus dominicis, et' foria 6 id
venire non poterit, impedimenti causa nobis signi­ coena Domini, inter missarum solemnia, de scripto
ficata probataque, procuratorem vice sua omnino recitari mandent, et si olio anni tempore ipsis epi­
mittet. Aliis voro, qui non legitime impediti venire scopis videbitur.
neglexerint, poenas illas proponimus, quae sacrio
Caput II.
canonibus propositae existant. In quorum fidotp
*
sselsons dtss /satos,
edictam ipsum manu nostra subscriptam confiai, Epiteopi ta rorum oathcdralihu
*
vigilia
t Iriutrio dotranrimtdo curant.
*
* Sseasatis osarilH asta srigtaaMa as astant te swtrsfsttmes archivo, ends dmemprimea - JMa Orcini idhiri*.

Quod in perochiaiibus sceloriis fieri praeceptum
•st et consuetum, ut dies foeti, vigiliae et tetania,

XIV' IWC-.V,■’■»’I*. ··.

π,·^...,^«'iiiminwini m^w^vsm . ·

CONCILIUM BENIVSNTANUM. iwi sprilia Μ

quae ex praecepto eeeleeiee servari debeat, siagulh.
dominicis diebus populo nunoientur, maxime con­
venit id ia oatbedraiibus etiam servari. Quare
deceraimus, ut' episcopi in eorum eathedraiibue
eoeleeiie, diet festos, vigiliae et ieiunia similiter
denunciqnda eurent.
Caput III.
Dimnernm e/jlMonmi tempora, et proadicoivoms m
quadrapemma, foetiapu» diebu» apothecae claudantur;
taberna» bob aim metoritas «portattifr," ludi prohibenfwb; saeculares domati pro execaiiooe reptanmiar.
In quadragesima et omnibus diebus festis, dum
divina officia peraguntur, et verbum Dei praedi­
catur, decernimus ab omnibus apothecas esse clau­
dendas, et tabernas nisi pro viatoribus non esae
aperiendas neque aliquod genus ludi publice; aut
privatim exercendum, et omnino a choreis, tri­
pudiis et aliis similibus abstinendum, ne huiuamodi ludio ou tempore, a divinis, officiis et audi­
tione verbi Dei homines distrahentur. Quod, ut
ab omnibus servetur, requirant episcopi locorum
magistratus et dominos saeculares, ut publico
edicto mandent, ac etiam proposita aliqua poena
iubeant, ne quis eo, ut dictum est, tempore, ea
facere quoquo modo audeat.
Caput IV.
Crreoe imopsMM soto oMutoa, ai con/roctos sini, ne
vendantur, niti pretium in eooletiae newm coaeertniur, st epitcopi concrero·
Pro voto oblatas iniagines cereas confractas
vendi prohibemus, nisi ipsarum- pretium in usum
ecclesiae, in qua oblatae huiuamodi imagines reperiuntur, concessu episcopi sit convertendum.

Caput· V.
Aulaea obtceni» contexta liguri», aut imagine» la»civa» in scc/ssiis apponsrs prohibetur.
In Dei ecclesiis, quas decet sanctitudo, nihil
retinendum eat aut apponendum, quod piorum
Christitidelium oculos offendere possit; itaque in
dictis ecclesiis aulaea obscenis liguris contexta,
aut imagines quae lascivum quid praebeferant.
apponi et retineri omnino prohibemus.
Caput VI.
futrini non admittantur, nisi fidei rudimenta probe
calleant.
In baptismo et confirmatione neminem ad su­
scipiendum baptizandos in posterum admitti debere
decernimus, qui orationem dominicam, salutationem
angelicam et symbolum apostolorum ignoret; qui­
que se Deo fideiussorem constituens. res illas ignoret,
quibus se alios instructurum est», sancte pollicetur.

Ca^jjTVIl.
Bullae pontificiae, ut primum episcopis innotuerint,
in oathodralibu», collegiati» et parochialibtu secfssiis
publicentur. ■ Harum regretum' habeatur in arehieo
archiepiecopali.
Summorum pontificum bullae, quamprimum epi­
scopio innotuerint, et ei commode fieri poterit,
postquam Romae editae fuerint, ipsorum episco­
porum cura sit, ut in .euia^cathedralibus primum,
deinde in omnibus aliis collegiatis et paronhialibus, aliisque. quibus ipsis videbitur, tam civitatum
quam dioecesium eccleaiiq^ publicentur ; eaequo
potissiAum, quae, ut promulgentur, ifi iis ipsis
bullis mandatum faerit. et aliae etiam, quae ali­
qua ratione ad suarum ecclesiarum institutionem
* pertinere videbuntur.
Omnium vero diotarum
bullatum librem conficiendum, et in archivo arehiepiscopali servandum eos· mandamus.

Caput VIII.
Sacerdote», dominici» fretitguodtelnre non celebrante»,
ei clerici tinfuH» mitem uwasihtM non comawnicontss,
fbnrtmtm bensXcioHum illius menai» emiaeiow punian­
tur; beneficia non habente», episcopi arbitria.
Etsi priori nostra synodo hortati fuerimus,
ut omnes in sacris presbyteratu ordinibus con­
stituti clerici, dominicis saltem et aliis festis diebus
sanctum missae, sacrificium facere non omitterent,
alii verti inferioribus ordinibus initiati sanctissimae
eucharistiae sacramentum singulis saltem mensibus
sumerent: nihilominus, cum id a nonnullis fieri
negligatur, decernimus tam presbyteros, qui diebus
dominicis et aliis festis non celebraverint, quam
in aliis ordinibus constitutos clericos, qui semel
saltem singulis mensibus non communicaverint,
onlnium suorum beneficiorum illius mensis, in quo
! defecerint, «missionis fructuum poena esse mulctandoe. 8i qui vero fuerint, qui beneficia non habent,
carceris et idiis arbitrio episcopi imponendis poenis
plectantur.
t'aput IX.
Dignitaire, et canonieatu» obtinente», ei ehoro non
adeint, privatione /ructuum non periolutae horae
reepondentium mulctentur.
Eos it«m. qui dignitates, et canonicatus ob­
tinent. si per se ipsos, ut superiori synodo prae­
ceptum fuit, psalmis, et hymnis et canticis una
cnm aliis modulantes. Dei laudes concelebrare deficrint, et pensum servitutis suae absolvere, amis­
sione eius, quod ea hqra, in <fua defecerint, prae­
sentibus acquiritur, mulctandos esse decernimus,
ita ut si. ut dictum est. non canant in choro, pro
absentibus habeantur.
i

Caput X.
Matutinum aliaegue hora» interdia recitantur in feeto
et octava Corpori» Chrieti, ut praeeen» populu»
indulgentia» lucretur.
Cum illis, qui tam matutino quam aliis horis
in die festivitatis sanctissimi Corporis Christi et
infra eius octavam praesentes fuerint, ab Urbano IV
et Clemente V suminis pontificibus indulgentiae
propositae existant, ut eas Christifideies consequi
valeant, decernimus tam matutinum quam alias
horas interdiurin ecclesiis esse recitanda.
<
Caput XI.
Sine luffieienti beneficio aut patrimonio nemo ad
ordine» promoveatur, guod patrimonium nullo modg
alienari poterit; contra faciente» epitcopi do euffidenti beneficio ordinato» providere tenentur.
Qui in posterum sacris ordinibus initiari voluerint,
nullo pacto promoveantur, nisi beneficium eorum
vitae honeste sustentandae sufficiens habuerint ; si
vero ad titulum patrimonii promovebuntur, de eo
in litteris testimonialibus eorum promotionis fiat
expressa mentio; decernentes, ut patrimonium pro
titulo assignatum nullo pacto possit resignari,
alienari, aut quoquomodo ad illius extinctionem
consensum praestari. Quod ai aliter, quam eis prae­
scriptum est, episcopi fecerint, noverint se teneri
ad providendum ordinetis de beneficio, quod eorum
vitae subatenundae sufficiens existât.
Capnt XII.
Clerici cortem eedetiae non adteripti, foeti» diobu»
propria» paroeciae intervient, iuaia epieeopi praeteriptum; gm certam habent, in eam convenient.
Bcoledarum rectore» huitre rei teetiatonium ssapnlie
tribu» mentibu» epieeopo trenumittant.
Clerici, qui certae ecclesiae non sunt adseripti,
curent episcopi, qntid singulis dominicis et foetis

CONCILIUM BXNMVlNTANUM, U71 aprilb Μ

‘disbus, paroohialibas presbyteris, ia quorum scole- a
sisrum finibus habitaverint, aut ooclesiasticum beneficium obtinuerint, inserviant, aut alterius ecclesiae
rectori, quae qpteeopie ridebitur. Illi vero, qui
earth ecclesiis adscript! eunt, ad illas conveniant,
et fanotiones in ei» praestent, quae ipsisab epi­
scopis praescriptae erunt. . An autem decretum
hoc observetur, singulis saltem tribus mensibus a
rectoribus, in quorum ecclesias convenire debent,
certiores dant episcopi, illisqup significetur, -an
huiusmodi clerici in habitu et' tonsura clericalibus
incedant, et eam, quam tenere debent, vitae ra- '
tionem sequantur.

'Caput XIU.
Bénéficia cum mwearam oners oMnentas, rinyn/w
aaitem mensibM mi»»em de requis pro dotator* est
benefactor* oehbrent, nies /reqnentÎM «s meMntioM
id flet.

1β

coparum arbitrio procedatur. Permittamus tamen
huiusmodi sacerdotibus, ut postquam latino episto­
lam et evangelism legerint, lingua etiam Dalmatica
per modum eoncioals oivd interpretationis, ad aedi­
ficationem illius nationis hominum, logera et de­
clararo valeant

Caput XVIII.

Qui Mere oIm JMriWf, MoiwsanMS nem»»·, ad
piMM dfferwntur, notet. PnreeAi, Meris tantum ordinAu» «HMpnitw m dq/erendi dent cnrem.
Cum sacra olea, et sanctum chrisma distribuenda
erunt, praecipimus, et mandamus, ut is, cui distri­
buendi cura commissa erit, notet nomina singularum
ecclesiarum, quibus ea distribuentur. Parochis vero
ipsis praecipimus, ne alicui sacris ordinibus non
initiato cura ea deferendi sacra olea detur.

Caput XIX.
Omnesque beneficia ecclesiastica obtinentes, B Curati, rectore» et benefieiati 'non relidendi licen­
quibus id oneris impositum existit, ut certis diebus tiam habente», stadtorast cau»su, singulis annis teetiin ipsis sanctum missae sacrificium faciant, ii sin­ montum mayistronnn deferunt ordinario d* incessu
~in habitu et tonsura.
gulis saltem mensibus missam pro defunctis célè­
brent pro illi», qui beneficia huiusmodi dotarunt,
Praeter ea quae superiori synodo statuimus ser­
vel aliquid ipsis donaverunt vel legaverunt; nisi vanda ab his, qui, ut studii caussa absint, obti­
tamen frequentius pro defunctis celebrare iq eorum nuerunt aut obtinebunt, decernibua etiam, ut si
institutione illi» iniunctum existât.
qui fuerint, parochialem ecclesiam ' habentes, aut
quae personalem residentiam requirat, qui huius­
Caput XIV.
modi facultatem a sede apostblica obtinuerint, aut
Celebrandi faculta» iis, gei propriam «celssiam non si qui etiam fuerint, quibbs simplicia beneficia
hâtant, sinynlis sox monsibus grati» r*nov*tur.
habentibus episcopi huiusmodi absentiae facultatem
Facultates celebrandi illis concesses, qui pro­ concesserint, singulis annis eorum ordinariis fidem
priam ecclesiam non habeut. episcopi singulis sex facere teneantur per litteras doctorum seu magi­
mensibus scriptas et gratis renovandas curent. strorum, quorum auditore» et discipuli extitermt,
quod in habitu et tonsura clericalibus incedant alias,
Caput XV.
obtentae absentiae facultates nihil ei» suffragentur.
Ia monialium tcchtii» nemini celebrare permittant C
Caput XX.
epucopi eine licentia i» eeripti», excepti» diebu», guibue >n ipsi» «cdcsiis, foeta aut exeguiar fiant.
Octo tantum dierum abeenlia a reeidentialibu» bene-'
In monialium ecclesiis episcopi nulli celebrare ficii» concedatur: legitima in hoe ait caueta, et
facetia» ecripto tradatur.
permittant absque ipsorum licentia in scripto ob­
tenta, si ipsis subiaceat monasterium, nisi illis
Cum multis cuiuscumque dignitati» et statu»
diebus, quibus in ipsi» ecclesiis festi dies cele­ clericis a sui» beneficii», etiam simplicihu». resi­
brantur, aut funus vel exequiae fiunt.
dentium tamen requirentibus, abesse liceat, statui­
mus, ne episcopi alioui. ut amplius octo dies a suo
Caput XVI.
beneficio absit, facultatem largiantur, nisi ex legi­
Epitropi i» *o» animadvertant, ys» breviario **l tima caussa, eaque facultas scripto tradatur.
missali a Pia V editi» non ntuntnr.
Caput pXI.
Et si credimus omnes huius provinciae cuius­
cumque ordinis clerico», prout cuique spectat, bre­ Bénéficiât» eub poena privationi» beneficii, alii eueviarium et misaale nuper iuaau sanctissimi domini peneiont» a divini», infra mentem a laicorum eervitio
diecedont.
nostri Pii V editum, habere, decernimus tamen adhibeudam esse diligentiam ab episcopis, ut vel per
Turpe est clerico» in. domibus laicorum versari,
seipso» in visitatione, vel ab aliis ab eia deputandis eorumque servitio non sine clericalis ordini» ignomi
inquiratur, an eos libros habeant, iliisque utantnr, D nia inhaerere. Quare hi», qui beneficia obtinent. sub
et si aliqui reperti fuerint alio breviario vel mis- privationis ipsorum, aliis vero suspensionis a divini»
•ali uti. quod eiusdem sanctissimi domini nostri poena mandamus, ut infra unius mensi» spatium
bullis non contiuetur.. in eos ipsi severe anim­ post huius decreti publicationem, a laicorum do­
advertant.
mibus et servitio discedant, et se coram eorum
ordinarii» sistant, ut ab illi» alicuius ecclesiae ser­
Caput XVII.
vitio adsoribantur.
Dalmatiae eacordote» non niti latina lingua et ritu
Caput XXII.
celebrent. Poetguam epiitolam et eeangetimn latine
legerint, eadem per modum interpretationi» Dal­
matica lingua legere, et fide deolarar» permittitur.
Intelleximus in hac provineia sacerdotes non­
nullos Dalmatae, vulgo Sclavones appellatos, existere. misossque Dalmatico ritu at lingua hucusque
celebrasse et adhuc celebrare. Quod ne amplius
fiat, praecipimus et mandamus, ut epioeopi curent,
ne aliter, quam Romano ritu et Hngua, iuxta mis­
sale sanolissimi domini nostri iuaau editum, missam
celebrent. Quod si non paruerint, ooatra eoe, epis-

Niti libere qponm ad contrahendum accedant, pa­
rochi ad eorum comtmetionem ne procedant. Per ee
tantum sponsos coniungant eub poena mupentioni»
ab officio ei-beneficio.
I t nuptiae non coactae, sed libero contrahen­
tium consen»u fiant, praecipimus omnibus parochi»,
ut diligenter inquirant, en matrimonium contracturi
•ponte, non autem vi aut metu ad contrahendum
accedant; quod ai non libere «d hoc venire oompererint, ad eorum coninnctionem nullo modo pfo-

*
CONCILIUM BKNeVKNÏÀNUM, 1671 aprilia as

17

cedant, neque alteri vices suas committant, «ab ■
poena suspensionis ab oHeio at beneficio.

-

Caput XXIII.

Si matrimonium contracturi «KmtmHmi mm/ penwrioniM, utrogue m paraeeta proetamaMoM· ^anl. 8i
divertorum sini epitoopaiuum, a proprio ordinario
aliaetattoaee fiohoani.

18

Caput XXVII.
Ænoommnnioatonim seswaa Iran m eathedrali» et
propria» parochia» eeeltoia» salsis proetent, Iran
alternat cietlalù et dioeoeei»; tingulieque meneibue
primo die dominico denuneientur.

Decretum superioris nostrae provincialia synodi,
quo mandatur, ut excommunicat! singulis dominicis
diebus publice denuncientur, addendum esse sta­
Ut vero in matrimoniis contrahendis, ei qua tuimus, ut episcopi, cum primum aliquem excomfuerint impedimenta, manifestentur, praecipimus, municatum publice denunciari iusserint, eiua nomen.
ut ei eponaalia et matrimonium contracturi diver­ . tum in cathedralia et propriae parochialis eceleeiae
sarum aiut parochiarum, parochus, qui aponaalibua valvis affigendum curent, tum etiam aliis civitatis
praeeena fuerit, litterae testimoniales alteri parocho et dioecesis parochis transmittant, ut singulis men­
tranamittat, ut in eiua etiam parochia neooMariae sibus. primo quoque dio dominico, eumdem excumproclamationee Saut; neque ad aolemnitatem ma­ municatum denuncient, neque hoc agere desistant,
trimonii eponai recipiantur, niai de huiuemodi pro- quoad ipsis episcopi significaverint eum ad eccle­
clamationibua hinc inde in facie eceleeiae factio, siae gremium rediisse.
i paie parochia priua constiterit. Idem etiam decer­ ‘Caput XXV1U.
nimur, ei contrahere volenter diversorum oint epis­
Cum
capitulum
congregatur,
ante omnia epiritnalia
copatuum et dioeceaium, ut non priua aci licet pa­
rochi aponaoe eolemnifer matrimonio iungant, quam tractentur; synodi tum provinciali», tum dioocotanpe
a propriis ipsorum episcopia, tam nuper aponaalibua obeereantia epcctetur: eargtm par» aliftta vel Romani
eatechiimi legatur.
>
contraotia, quam auper proclamationibue approbatae
attestationee habuerint.
In capitulis, quae in cathedralibus aliisque col­
legiatis ecclesiis, certis quibusdam hebdomadae
Caput XXIV.
diebus congregari consuetum est, antequam quid­
Reiervatur episcopo aieolulio «oniM, qui ante eolem- quid de rebus, quae ad rerum temporalium guber­
niter eontraetum matrimonium rimai cornant Sponti nationem pertineant, agetur, ea in primis tractari
do /utero simati ne cohabitent. Parochi, nonnisi in decernimus, quae ad spiritualia promovenda sunt
necessaria.' Itaque, ,ante omnia proponatur, an in
eccletia, matrimonio Hraponl.
concilio, tam provinciali, quam dioecesano decreta
Si aliqui, qui eponaalia contraxerunt, una ante serventur, an errores in caeremoniis et divinis
coiverint, quam coram parocho et teatibue, iuxta fofficiis committantur; et legatur pars aliqua earum
decretum concilii Triddntini, matrimonium inter rerum, quae de vita et honestate clericorum prae­
eoa celebratum ait, deoernunus, eiua peccati, in quo scripta sunt, vel illarum, quae catéchisme Romano
caepe delinqui in hac provincia audivimna, ab­ C continentur.
solutionem epiacopo reservatam eue, gravemque
Caput XXIX.
illius poenitentiam impoaitum iri. Neque sponsi Pro clericorum confetlionibu» audiendi» idonei de­
una cohabitent, niai ante legitime matrimonium ait putentur, ac tali numero, ut delectu» inter eo» pouit
contractum ; parochia autem praecipimue, ne alio
haberi.
unquam ' loco, quam in ecclesia, aponaoe matri­
Mandamus, ut episcopi sacerdotes idoneos de­
monio iungant, niai aliter epiacopi faciendum per­
putent pro audiendis confessionibus presbyterorum,
miserint.
diaconorum et subdiaconorum. aliorumque inferioris
Caput XXV.
ordinis clericorum; ita tamen, ut talis ait numerus,
Si nuptiae temporibu» prohibiti» legitima ex cauta ut confiteri volentes delectum inter illos hebere
’
celebrentur, obtint convima et choreae ; neque domum possint.
Caput XXX.
epaneae deducantur.
Si tempore, quo nuptiae ex interdicto eccleaiae Unitquiequo parocho» dominica prima edeeutna et
fieri prohibentur, ex aliqua iuata cauaaa epiacopi quadrageiima» vulgari lingua edicat, inter mutarum
contrahendaa ease iudicaverint, curet, ne in huiua- Solsamta, decretum concilii Tridentini contra deti­
modi nuptiis convivia, chorea et alia aimilia ad­ nente» bona eceleeiae, et decretum de decimi» concilii
Tridentini et euperiori» provinciali».
hibeantur, neque domum aponaae deducantur.
Caput XXVI.
Gregarii XI conetitutio de neuronorum publicorum
tepultura, eeroanda mandatur. Contrafanentet m
excommunicationem incidunt.

Gregorii XI constitutione sancitum eat, ne
uaurarii manifeati eccleaiae aepulturae tradantur,
etiamsi testamento, aut alia quavis ultima volun­
tate ipsi mandaverint restitui, quae uaurae nomine
acceperint, nisi re ipsa pro eorum facultatibus
aatiafactum ait illis, a quibua uaurae exegerint, aut
pignoribua, vel idonea aponaione cfcutum ait, ea
restitutum iri. Quare, praecipimue omnibus parochia,
ut eam constitutionem servandam curent; si vero
scientes huiusmodi generis homines sepeliri per­
miserint, noverint se, ex constitutione Clementis V
in concilio Viennensi edita, in excommunicationis
poenam incidisse.
Coson. emanat·, tomos UXVP1·.

Expedit animarum saluti, ut quam saepissime
ad populi memoriam reducatur, qupd grave pec­
catum sit bona quaecumque, quae ecclesiis, piiaque
locis addicta eunt, illiaque debentur, occupare et
detinere; ut. cognite poenae gravitate, homines, qui
sibi huius criminis conscii eunt, ab nefario sacri­
legio deterreantur. Quare, parochia omnibus prae­
cipimus, ut decretum Tridentini concilii auper
hoc editum, unoquoque die dominico adventus ot
quadragesimae in sua quisque parochia inter mis­
sarum solemnia recitet vulgari lingua, jn quam
convertendum curabimus; atque, praeter publicatio­
nem bullae In corna Domini, quae aingulia annis
publicanda erit, eisdem dominicis diebua, eam quo­
que partem bullae, quae ad hanc rem facit, itidem
communi sermone recitahdam esae mandamus, una
eum decreto de decimis solvendis, tam in con­
cilio Tridentino, quam in nostro provinciali superiori,
edito.
»

b

19

CONCILIUM 'BENEVENATUM, 1571 aprilis 35

ao

Caput XXXI.
A lidii* *uper terram, „«t premier KCtUmii nuptiarum,
Scholae smjulis amtis a visitatore visitentur. XMsosm' ut scribit ad Rusticum divus Hieronymus, omnia
libri aresaidw. Contrafacisnts» pecuniaria perna, stiti matrimonii,·* statuimus huiusmodi praejextus
pauperibus elargienda, et esamiimMtcalfowpbctaitfir. et inane* caussa* concubinarii·, praesertim solutis,
non suffragari, neque illis, qui de concubinatu
Cum libri, in quibu* de rebu* lascivis vel .ob­
suspecti sunt, fidem adhibendam esse, si de con­
sceni* ex professo agitur, adolescentium animo*
cubinatu vehemens fama, et de suspecto con­
facile corrumpere soleant,' decernimus, ut singulis
tubernio concubinariis animae periculum, et aliis
annia, a visitatore ab ordinario deputando, scholae,
■candaium oriatur; sed perinde contra illos, ac si
in quibus pueri docentur, visitentur, qui libros, ex
infragranti crimine'deprehensi essent, servato con­
quorum lectione mores infici credendum sit, ( per­
cilii Tridentini ordine, procedatur.
legi minime permittant. 8i qui vero contra quod
eis praeceptum fuerit, eos libros in scholis legerint,
Caput XXXV.
et poena pecuniaria in eleemosyna* pauperum con­ Qui episcoporum provincialium iurisdietioni pleno
vertenda arbitrio episcopi, et excommunicationis iure subduntur, a laids potestatibus nullo modo in
poena plectantur.
indicium trahantur sub anathemati» poena. Eadem
Caput XXXII.
poena contra laieo» quoscumque vassalos praedictos
Pueri, septimo aut octavo aetati» anno, confessionibus
directe vel indirecte vexante», cavetur.
assuefiant; duodecimo ac derimoqudrto, proprio con­ B
Ea omnia, quae pro immunitate familiarium
fiteantur sacerdoti et confessoris indicio eucharistiam episcoporum constituta sunt, ad omnes subditos
sumant.
et vassallos episcoporum extendi volumus, qui tam
1't pueri salutari confessionis sacramento sus­ in temporalibus quam spiritualibus illorum iuriscipiendo assuefiant,' hortamur omnes patres ma- dictioni subduntur. Quare, mandamus omnibus et
treaque familias, aliosque. qui puerorum curam singulis cuiuscumque conditionis baronibus, dogerunt, ut in septimo aut octavo eorum aetatis .minii, capitaneis. magistris iuratis, syndicis, aliisque
anno, ad confessionem ,eos mittant. Illos vero, qui saecularibus iudicibus et officialibus, ne quis hub
rationis usum habere incipient, quod a duodecimo dito* et vassallos episcoporum, qui in hac pro­
ad decimum quartum annum solet accidere, prae­ vincia in temporalibus et spiritualibus, tam civilibus
cipimus proprio sacerdoti, aut alteri ab ordinario quam criminalibus, episcopis sunt subiecti, ut eunt
deputato peccata confiteri debere, et pro con­ . vassali Cassiis seu Terrae Sancti lacobi. qui Λ>
fessoris.iudicio sacram eucharistiam sumere.
episcopi Termulani idrisdictionem pleno iure spec­
tant, sub excommunicationis poena ipso facto in­
Caput XXXIII
'
·
currendae. et aliis poenis episcoporum arbitrio reserContra concubinario» quotcumque ter, etiam ex officio ■ vatis, in carcerem coniiceré, aut coram se trahere
monitor e{ inobedienies, episcopi excommunicatione et trahi facere, vel iudicare praesumat; vel [lege:
animadvertant. Idem in 'concubinas·servandum.
sed] eo ipso, quod illis innotuerit eos esse vassirlos
Etsi, superiori synodo provinciali, dum de.con- ! episcoporum, omni mora postposita, ad episcopos
cubinariis, et quomodo Contra eos procedendum mittere debeant, per episcopalem curiam, rei epis­
esset, ex decreto sacri concilii Tridentini statuimus, coporum vicarios ve) officiale* corrigendos. Item
mentis nostrae fuerit, licet de clbricis tantummodo mandamus, ne quis laieus praedictos vassallos epis­
mentionem fecerimuf, ut eodem decteto in me- coporum. quos ab omnibus functionibus fiscalibus
muriam episcoporum revocarethu* facultatem ex et collectis immunes esso constat, per se. vel inter­
eodem' concilio Tridentino episcopis'tributam esse positam personam, quavis caussa aut quovis quae­
etiam contra concubinario* laicoa procedendi : nihi­ rito colore directe vel indirecte .vexare aut mo­
lominus. ut ea in re nihil omittatur, quo homines lestare audeat, nec eis collectas vel gabellas.
ab hoc crimine deterreantur, decernimus-- con­ aliaque huiusmodi onera imponere, aut ab illis eacilii Tridentini- auctoritate, ut concubinarii, tam exigere sub' excommunicationis poena, quam eo
abluti quam matrimonio vincti, cuiuscumque ipso, quo monitus fuerit et non paruerit, incurret.
status et conditioni* existentes, si postquam ab
Caput XXXVI.
episcopis, etiam ex officio, ter moniti, fuerint, con­
cubinas non expulerint, et at> earum consuetudine Excbmmunicantur saeculares indices, qui caussas
se non abdicaverint, excommunicatione (fficiantur, spirituale»,, vel spiritualibus annexa» vel mistas, sed
a qua, nisi factae admotfitioni paruerint, non ab­ ab ecclesiastico indice' praeventas, ad se avocant.
Quoniam aute caussas spirituales, aut «piri
solvant. Pariterque contra mulieres, live conjugata*
sive solutas, quae cum adulteri* seu concubinariis D tualibus annexas, ut decimarum et censuum eccle­
vivunt, si ter monitae ipsis ordinariis non paruerint, siasticorum, nonnulli saeculare* iudices ad se ipso*
etiam ex officio procedant, et pra modo culpae tantummodo pertinere asserunt, easque caussas ab
puniant, et. si eis videbitur, extra oppida vel dioe­ episcopis et aliis iudicibus ecclesiasticis evocant,
et episcoporum et ecclesiae potestas contemnitur.
ceses eiiciantur.
iuxta tenorem bullae In coena Domini excommuni­
Çaput XXXIV.
cantur omnes et sjnguli, quacumque dignitate prae­
Concubinarii, praesertim soluti, famulatus praetextu fulgeant, qui, caussas spirituales, vel spiritualibus
domi mulieres ne retineant; de concubinatu suspecti, annexas vel mistas, .et ad^utrumque forum per­
si vehemens ds hoc fama. sit, canonicis poenis
tinente*, sed a iudicibus ecclesiastici* praeventa*,
plectendi.
ab episcopis ve) eorum .vicarii·, aliisque iudicibus
. Quoniam autem plerumque conpubinarii, prae­ ecclesiastici* per se vel q^ium seu alio* avocant.
sertim soluti, quibus aquae ftirtivae dulciores sunt,
Caput XXXVII.
’’
et panis absconditus suavior, ad excusandum ex­
cusationes in peccatis, concubinatus scelus honesto Impedientes, quo minus fructu» ad ecclesia» ecclefamulatus nomine praetexunt et dbtegunt, dicente·, siasticasqus persona» pertinentes, ia urbem aut oppida
' vehantur, vel inde extrahantur.
se non concubinas, sed ancillas pro ministerio ne­
cessario domi .retinere, sed sqvdra ancillae prae­
Exconrmunioatipnia etiam vinculo innodamus
sertim iuvene* illi* non in obsequio sunt, sed in in- omne* et singulo·, cuiuscumque conditioni* et

ai

.

CONCILIUM BENEVENTANUM. 1671 aprilia 36

gradu* «Stiterint, qui contr* libertatem eoolernaati- λ
eam impediunt, quo minui vinum et alii fructui
ex eeqlesiarum reditibu· proveniente·, vel quo­
cumque modo ad episcopos vel alio· clerico· licite
pertinenti··, in urbe· aut oppida vehantur, aut
deferantur, aut inde extrahantur.
Caput XXXVin.

Synodalium constitutionum interpretatio et explicatio
uiyiM ad aliud concilium areAiepiieopo rvwrvatwr,
apostolicaegue sedi» auctoritati eubiieiuntur.

In omnibui hii. quae decrevimus, si qua diffi­
culté· oborta fuerit, antequam alia Beneventanae
provinciae «ynodus habeatur, tum ipeiu» difficul­
tati·, tum omnium, quae hi· decreti· tradita «unt,
interpretationem ot explicationem nobis reser­
vamus, salva semper aedi» apoatolicae auctoritate,
cuiu» omnium ecclesiarum matri· et inagiatrae B
iudicio et auctoritati omnia et syigula in hac pro­
vinciali synodo sancita, decreta et acta emen­
danda et co/rigenda •ubiicimus.
Caput XXXIX.

03

Roorrc* actobcm.
Bancta «ynodus provincialia Beneventana, cele­
brata [eat] praesidente illuatriaaimo et reverendiaaimo
domino laoobo cardinal! Sabello, archiepiicopo
Beneventano, in ecclesia eatbedrali Beneventana,
hora mimarum, suis aolemnitatibua et coeremoniia
peractia, aub die 35 menai· aprilia 1571. In dicta
synodo infrascripti reverendissimi patre· episcopi
comparuerunt personaliter, prout inferiua annoy
tantur, et alii comparuerunt per procuratore· jk
excusatote·: alii non comparuerunt ullo modo, ut
annotatum eat et annotatur inferiua.

Keverendissitqi patre· epiacopi comparente·
Episcopus
Episcopus
Episcopus
Epiacopu·
Epiacopu»
Episcopus
Epiacopu·
Epiacopu·

Boianensis.
Arianensis.
Asculanus.
Guardian»)·.
Termuleniii.
Theleainua.
Trivicanu·.
Allifanus.

Non comparent·». sunt

Episcopus Lucerinus, per pr< uratorem.
Mutua inter episcopos pietati» officia instituuntur.
Episcopus Bovinensi». vicarius pro eo.
Capitula'de episcopi lui obitu provinciales eptscopos
Epiacopu» Sanctae Agathae, per viearium.
certiore» faciant. Episcopi missam pro eius anima
Epiacopua Vulturariae. per vicarium.
celebrent. In hoc négligentes, ai episcopus fuerit, a
Epiacopu· Monti» Corvini, per vicarium.
provinciali concilio, ai canonici, a futuro episcopo Λ
Epiacopua Avellinensis. per procuratorem.
puniantyr, Quotannis, in eatbedrali pro mortuo epieEpiacopua Frequentinus, per procuratorem. .
. copo anniversarium jiat.
Epiacopua Triventinu» abaen».
Antiquum piumque sanctorum patrum insti­
Epiacopua Civitatenaia abaen·.
tutum, quo. episcopo mortuo, vel morti proximo,
Epiacopu· Leainenai» abaen·.
vicinus epiacopua invitabatur, vel ad celebrandas
Epiacopu* Draconarienais ab«ena.
Epiacopua Florentinus absens. °
episcopi mortui exequia», vel ad eum, ai vivum invenisset, consolandum. iamdiu intermiiaum resti-c
Episcopus Larinenaia per ficarium.
tuere cupientes, decernimus, ut cum primum epiaEpiacopu* Turtiburensi·.
copus in gravem morbum inciderit, ex quo peri­
Epiacopu·-, Montis-Marani racal, »ed praesona
culum vitae imminere probabile sit, vicinior epia- vicarius, constitutus aede vacante
Episcopus Li-Musanensie.
< opus, nisi infirmus epiacopua alium voeandum
duxerit, habita ipsius infirmitatis notitia, ad eum
Episcopus Troianu» eligens per procuratorem.
invisendum et .consolandum accedat, et. ei vivum
N. Caesar Bursetta.
invenerit, ea pietatis officia praestet, quae ad animae
Procuratorium domini epiacopi Troiani.
salutem praecipue eo tempore requiruntur. Si vero in- "
firmus, sive morbi gravitate impeditus, sive alia qua­
Gloria, laua et honor ait tibi rex Christe re­
vis caussa, neminem comprovincialium episcoporum demptor. Amen. Per hoc praesens publicum in­
vocandum duxerit, et de eius infirmitate episcopi strumentum cuncti· pateàt evidenter et ait notum,
vicini fortasse notitiam non habuerint, decernimus .quod anno a nativitate Domini eiusdem millesimo
et mandamus, ut tres primi de capitulo viciniorem quingentegeaimo septuagesimo primo, indictione 14,
episcopum de eo certiorem faciant, qui ea, quae die vero mercurii decima octava mensi» aprilis. pon­
supra diximus, exequatur, et inde non discedat, tificatus sanctissi^ii in Christo patris et domini nostri
nisi de epiacopo infirmo certa salus speretur. domini Pii divina providentia papae V anno eius
Quod si episcopum, quem inviserit, mori contigerit, •exto. in mei notarii publici, testiumque infravel mortuum invenei^. episcopi defuncti corpus D scripturum ad haec specialiter vocatorum et roga-,
una cum saeculari ct figulari clero ad sepulcrum torum praesentia personaliter constitutus reverendus ''
prosequatur.
dominus Antonius Tanchreda, archidiaconua catheHuius autem pietatis officii nihil praeter iuatum, dralis ecclesiae Troianae, et reverendissilhi domini
a quoquanf, etiam sponte oblatum, accipiat.
episcopi Troiani in spiritualibus et temporalibua
' Mandamus vero capitulo, ut. post humatum sui generalis vicarius, sponte, omni meliori modo quo
episcopi Corpus, omnes provinciales episcopo» de potuit et potest, sibique permittitur, fecit, con­
eii* morte certiore» faciat, qui in eorum ecclesiis stituit. ac aolemniter et legitime ordinavit, suum
cathedralibus pro eius anima missam celebrare verum, carum, legitimum, et indubitatum procura­
reneantur. 8i vero episcopus vel canonici in eo torem, actorem, factorem, gestorem, et nuncium
négligentes fuerint, mandamus, ut a provinciali specialem et ad infraacripta generalem, venerabilem
synodo episcopus, catftmiqi a futuro epiacopo gra­ virum dominum Petrum Repturam, canonicum collegiatae ecclesiae Terrae Fogiae, Troianae dioecesis,
viter puniantur.
Y
Prit mortuo epiacopo anrfrvaçaaria quotannis in ibidem ipraeaentem, et onua praesenti* mandati in
cathedrali ecclesia fiant, sumptibus viventia epi­ *e. sponte suscipientem, ac procuratorio nomine,
scopi et capituli, quandiu eiu* successor in ea. et pro parte ipsus domini constituenti», nec non
et dicti reverendissimi domini Troiani epiacopi,
yixerit.
Ego Antoniu· Oritheus, secretarius, comparendum coram illustrissimo et reverendissimo
domino cardipale Sabello, archiepiscopo Betmvenaubscripai, etc.
*·
A

93

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1671 apriUs 96

Uno, et in sacra- synodo proxime per eum con­
greganda et celebranda in Beneventana civitate,
et coram ipeo, et in diota sacra synodo praemissa
protestatione exemptioni* dicti reverendissimi epi*
•copi Troiani et eine episcopatus, 'et citra praeiudicium protestationum alias factarum in dicta
Beneventana synodo, et decretationtim inde in
dicta sypodo interpositarum pro ipsa exemptione,
allegandum notoriam absentiam eiusdem Troiani
episcopi, et infirmitatem ipsius'manentis in urbe,
et petendum sibi dari terminum convenientem ad
dictum reverendissimum Troianum episcopum cer­
tiorandum, necnon reproducendum protestationes
ipsas, et provisiones praedictas desuper emanatas
in dicta Beneventana synodo, et de non admissione,
et quolibet alio gravamine appellandum ad sanctam
sedem apostolicam, apostolos petendum, et appellatiotiem prosequendam usque ad finem caussae'
procuratorem unum, duos et plures cum simili
vel limitata potestate substituendum et revocan­
dum. et generaliter omnia alia et singula facien­
dum. quae ipsemet dominus constituens faceret,
facereque posset, valeret et deberet, etiam si talia
forent, quae mandatum exigerent magis speciale,
quam praesentibus est expressum: promittens,
fideiubens, et se ipsum suosqùe haeredes et suc­
cessores' obligans sub obligatione et hypotheca
omnium et singuloriim bonorum suorum, et sub
omni i uris et facti renunciatione dictum suum
procuratorem, et substituendum seu substituendos

94

ab eo relevare ab omni onere aatis dapdi, iudicio
sisti, et iudicatum solvi, ac ratum, gratum et fir­
mum quidquid dictum, factum et tractatum ftierit
per ipsum seu ipsos circa praedicta, et non aliter,
neo alio modo. 8uper quibus omnibus observandis
tacto pectore more sacerdotum iuravit, et iuramentum praestitit corporale mihi notario piiblico
ratione mdi publici officii, nomine quorum et cuius
intererit et. poterit intéresse, praesente, recipiente,
et stipulante. Super quibus omnibus idem dominus
constituens petiit sibi a me notario publico infrascripto, unum vel plura, publicum seu publica
fieri atque confici instrumentum et instrumenta.
Acta fuerunt hay in civitate Troiae, prope cathedralem eccfesiaih, sub anno, indictione, mense, die
et pontificatu quibus supra, praesentibus ibidem
reverendissimo domino Alphonso Menio, domino
Andrea de Sentulo et domino Blasio Fanganello,
canonicis Troianis, testibus ad praemissa omnia
vocatis,' habitis et rogatis.
Et ego laicus Petrus Antonius Rubeus, civis
Troianus, publicus auctoritatibus regia et apostolica
et in archivo Romanae curiae descriptus, rnatriculatus et aggregatus notarius, sub die 19 mensis
octobris* 1669, in lib. 6, fol. 195. quia praemiosis
omnibus, una cum praenominatis testibus praesens
interfui, ideo huiuqmodi procurae iuramentum manu
mea propria scriptum subscripsi, signavi et publi­
cavi, rogatus et requisitus.

SYNODI S DIOECESANA ALERIENSIS
1571 aprili.
Synodus dioecesana Aleriensis in Corsica, cele- nella sinodo diocesans, dal reverendiss. mons,
brata mense aprili 1571, sub sancto Alexandro de l’ Alessandro Savli. vescovo d'Aleria. 1 anno MDLXXI.
Sauli. episcopo Aleriensi.
\
'
del meae d aprile. In Genova, appresso Antonio
Exstant constitutiones synodales in opere cui Bellone, MDLXXI.
titulus :
In-4". 58 (lege 68) p. - 1 f. — Lucca, governaConstitvtioni dei vescovato d Aleria, pvblicate tiva: Paris. Bibi. nat. B 1966.

SYNODUS DIOECESANA SILVAEDUCENS® I SIVE Bl SCODUCENSIS 1
1571 maii 8 -l(k;_
Synodus dioecesana Silvacducensis l sive Bus- censi. Lovanii. typis Petri de Vadder. prope coli.
coducensis I in Batavia, celebrata a die 8 ad diem Leod., cum privilegio regis.
1<> maii 1571. sub Laurentio Mets, episcopo 8il[Titului partii III:] Epistola Martini Stejartii.
vaeducensi.
s. t. d. A prof. Lov., vicarii generalis apostolici Silvaei
’ Exstant constitutiones synodales in operibus ducensis, cum exegesi in utramque synodum prae­
cedentem.
quibus tituli.
Sine anno, in-8. 3 partes, 7 f. - 133 p. ■ 29 f..
1 > Synodi II dioecesanae Silvaeducensis. denuo
133 p. - 2 f., ‘26 f.
Roma, Angelica.
. jn lucem editae, jussu et cura Martini Stejartii, e. t.
Secunda synodus celebrata est die 9 octobris
doct. A profess., ejusdem dioecesis vicarii generalis
1619.
apostolici. qui & addidit directorium, epistolam
21Synodi duaedioecesanae Buscoducenses.denuo
exegeticam, instructiones confessarioram ac conin lucem editae. Lovanii, Egidius Denique. 1703.
cionatorum A alia. Lovanii, typis* Petri de Vadder.
In-8*, 7 f. - 996 [298] - 51 159| p. in quibus ineat
prope colleg. Leod, cum app. A privil. regie.
epistola Martini Stejartii. vicarii generalis apostolici
/TiMtuJl parti»:] Statuta primae synodidioe- Bylvaeducensis, cum exegesi in utramque synodum
ceeanae Buscoducensis, anno Domini 1571. mensis praecedentem. — G and, université. — Ipse non vidi.
vero maii die 8 A duobus sequent, celebratae, prae­
Hae synodi celebratae sunt annis 1571 et 1612.
sidente in ea reverendissimo in Christo patre ac
3) Schannat et Hartaheim, Concilia Germaniae,
domino d. Laurentio Metsio, II episcopo Buscodu- (1767), VII, 705-/1,

8YNODU8 DIOECESANA ALBENGANENSIS
1571 iunii 7-8.
Constitutiones et decreta edita in synodo
Synodus dioecesana Albenganensis in Italia,
celebrata diebus 7 et 8 innii 1571, sub loanne dioecesana sanctae Albenganensis ecclesiae. —
Cf. JPeltier], Dictionnaire dei condiet, (1846).
Thoma Pinelli, episcopo Albenganensi.
Exstant constitutiones synodales in opere oui I, 68.
titulus :

as

8YNODU8 DI0ÏCE8ANA NAMURCRN8IB, 1571 iulii 9

M

8YNODU8 DIOECE8ANA NAMURCKN818

1571 iulii 9-13.
Synodus dioecesana Namuroeusis in Belgio, a duqdecima einsdem neuii iulij eiusdem auni concelebrata i die 9 ad diem 19 iulii 1571, aub An­ elm·· ; praesidente in e» reverend, in Christo patre
tonio Havet, epiacopo Namprcensi.
no domino d. Antonio Rauetio, Dei A apostolicae
Exatant constitutione· aynodalee in opere cui sedis grati· episcopo Namuroensi. A ooasentientibm patribus qui ad synodum eonuenerunt. Lovanii,
titulua:
Décréta et etatvta synodi dioeoesanae Namvr- prostant apud loannem Bogardum, sub Biblija
cenais, die nona mensis ivlii, anni millesimi quin­ aureis, 1571, cum gratia 4 priuilegio.
In - 8·, 61 p. - If. — Milano, Ambrosian·: Paria.
gentesimi septuagesimi, pontificatus sanctiss. in
Christo patris ac domini nostri Pii diuina pro- Bibl. nat. B 6898.
uidentia papae quinti, anno quinto inclioatae, 4 die

SYNODUS DIOECE8ANA HARLEMEN8I8 II
1571 oetobria 9.
Synodus dioecesana Harlemensis II in Batavia,
Exatant constitutiones synodales in opere cui
celebrata die 9 octobria 1571. aub Godefredo des titulus:
Mierlo, epiacopo Harlemensi.
Bchannat et Hartzheim. Concilia Germhniae,
(1767), VII. 741-4.

CONCILIUM PROVINCIALE BLSUNTINUM
1571 octobria 24.
Sulpice; Paris, Sainte-Geneviève : Roma, Angelica :
Toulouse, ville.
Folnn. anteriori 9, etatuta, data a Claudio de
Bauma, archiepiacopo Bisuntino.
Fojnn. anter. 3, mentio concilii provincialis
,
Bihllagraphla..
celebrati Bisuntii, die 94 octobrie 1571.
1) StatvtasynodaliaBiavntinae ecclesiae metropol.,
Folnn. anter. 4, mentio praecedentium synodorum
cum tractatibus summariis rerum, quae ad etatuta dioeceaanarum, ab hoc archiepiacopo celebratarum.
ipsa pertinent: paruus catechiamua in principio
Fol. 194, haec vero stafuta data sunt extra
pro indice esae poterit rerum omnium. [ Intigne.] . synodum, die 1 iulii 1573. et edita a Claudio de
Lvgdvni, apud Ouliel. Rouillium. sub acuto Veneto, C Bauma, archiepiacopo Bisuntino, post examina­
M. D.LXXV, cum privilegio christianias. Gallorum tionem factam cum deputatis a provinciali synodo
regis 4 reuer. archiepisc. Biauntini.
et aliis tam ex ecclesiae metropolitanae canonicis
In - 8*, 8 fnn. (catechismuij)- .194 fm- 5 fnn. (index).' quam aliis consiliariis theologiae et utriusque iuris
— Chambéry, ville; Fribourg (Suisse), cantonale; professoribus.
9) Schannat et Hartzheim, Concilia Germaniae,
Lons-te-Saulnier, séminaire: Lyon, Jésuites ; Paris,
Bibi. nat. B 1489; Paris, Mazarine; Paris, Saint- (1769), VIII, 1-294.
Concilium provinciale Bisuntinum in Gallia,
celebratum die 94 octobrie 1571. sub Claudio de
la Baume, archiepiacopo Bisuntino.

voluntatis eius interpretem, et de rerum causia,
legumque aequitate homines instruit, et arcana Dei
mysteria revelat. Una est enim (quod philosophi
CLAUDIUS à BAUMA, DEI ET APOSTOLICAE SEDIS
non negant, et theologi divinitus edocti profeui
GRATIA
sunt) aequitatis ac iustitiae norma: ratio summi
arehiepitcopu* Bimxtimu, tacrigue Romani imperii lovie. voluntatem dicimus nos Dei omnipotentis :
princepi, univerris ei lingtdi* obbatibut, decanit, arehi- cui, nisi quae- consona lex eat, nec aequa, nec
diaçoni», praepotitH, prioribut, collegiorum prae­ iuata, quibuscumque in oris regionibusque obser­
fecti», canoniei», curati*, eapellani», preebgteri*. dia­ vetur, haberi potest. Nam sive in commutandis
coni*. tubdiaeonit, · aeoluthit, exoreietie, lectoribu*, ] rebus ius dicatur, sive in distribuendis honoribus
ostiariis, eantoribui, fabriciariit, hospitalsum reetori- merita pensentur, sive in sumendis poenis publica
bta, religion* conoentualilnu et mendieantibu* mo­ tranquillitas: ius insitum nobis a natura fuit, non
nachi* et moniglibu», ludimagietri» et tcholaribut, ab arte. Quod sane decalogus sic interpretatur,
doctoribu* et graduatii, caeteriegue clerici* taeculari- ut tergiversari nemo possit, aut lumen .divini vul­
bu* et regularity*, per civitatem et dioecetim nostram tus, quod super nos signatum est. obscurare : ex­
Bisuntinam contlituti», praeeentibu* et poiterie, *a- pressis verbis contestata, atque promulgata iustitiae
lutem 9t Dei gratiam.
omnis ratione atque aequitatis. Scientiarum autem
Vera eat illa prodhetae, neo inaudita, aed nostris humanarum atque ingenuarum principia, nisi a
in synodia saepe iaeta vox : labia sacerdotia custo­ Deo, unde repetamus? Unde vis illa rationis, qua
diunt scientiam, et legem requirunt de ore eius. causae rerum atque exitus cognoscuntur? Quis
Neque enim apud nos. ut apud ethnicos, inquit posuit in, visceribus hominum scientiam inquit lob?
Firmianua, alii sunt sapientiae professores, alii reli­ quis conclusit ostiis mare? Quis praeparavit corvo
gionis antistites; aed iidem eunt doctores sapientiae, escam suam, quando pulli eius clamant ad Deum ?
qui et Dei sacerdotes. « Addit vocis suge causam Ergo, qui legem Dei exponunt, et doctrinae sanae
idem,-ut putaturiscriba velox: quia angelus Do­ scientiam tradunt, hi vere angeli sunt, et dici de­
mini exercituum eat, id est, nuntius Dei omnipo­ bent nuntii, inquam, et spiritus ministri et inter­
tentia. Dei quidem angelus est sacerdos, cum inter- pretes Dei Sabaoth. Sed.qpanquam premimur ca­
nuncium agit in terris, et tanquam legatione suscepta, lumniis, non modo vulgi sed et hominum leviter

•

PROOEMIUM.
In nomine domini nostri lesu Christi, almen.

Î7

CONCILIUM BI8UNTINUM, 1S71 ootobri» M

M

eruditorum: qui, quae ip«i mb captant, haec ab A tatam. Videbar, inquis Raphael ad Tobiam, man­
omnibus reiioi et quasi explodi vellent; et qui ducare et. bibere; sed ego alto cibo et potu utor
tanquam artem ab artifloe, «te officium a ministro invisibili. Sicut illi praeterea actus'puri sunt, sio
•«parari non putant: licet falso nomina baoe uaur- otio torpore non deoet Del ministrum aut Ignavia.
pari, aut minus proprie frequentari videamus: non Nam- sacerdos divos et honoratu·, nisi in actu
eat bio opus multi·. Tantum boo «ciri volumus: semper-sit, non differt ab .idolo. Habeat idola
aequo ferendam omnino sacerdotem, qui ultro scien­ oculos, et non vident; aure·,' et non audiunt; 'pede·,
tiam abieoerit; neque omnem ia omni sacerdote ot non ambulant: nihilominus auro onusta, et pre­
scientiam eaee requirendam: eed suffioare iuxta tiosis rebus ornata, coluntur atque adorantur ab
ordinum gradus, sio ordinis etiam peritiae cuiusque stultis. Quamvis boo in poenam saspe fleri popu­
modum. Nam si ea, quae de angelis dicuntur, re­ lorum consuevit, no sibi blandiantur plebes. ,Ecce
cipimus; neo inter eos par ponitur omnium virtus ego suscitabo pastorem, dicit Dominus per Zaehaintelligentiae : eed alii ab aliis illuminantur, et riam, qui derelicta non visitabit, dispersum non
aliis subsunt atque parent. Ao quidem ubi rerum quaeret, et contritum non sanabit, et id, quod stat,
omnium naturas considerabimus, nullam repertas, non enutriet, et carnes pinguium comedet, et' un­
quae non habeat in suo genere, res complures, gulas eorum dissolvet. O 'pastor ct idolum dere­
dissimiles inter se, sed quae tamen cbusimiR laude linquens gregem,“ etc. Et contra eum, qui scientiam
dignentur. Sed exponamus adhuc, quaenam haeo contemnit, per Oseam sio loquitur: „Quia tu scien­
tanta similitudo, ut sacerdos dicatur a Malachia ti Ciam repulisti, repellam te, nc sacerdotio fungaris
angelus' Dei. Altior quidem natura mentium, de mihi.** Non quod oporteat omnes aeque doctissimos
qua loquimur, est, quam ut a nobis, terrae immer­ esse. Nam intelligentiae illae gradus habent, et
sis, corporisque mole pressis, sensu possit aut co­ in ordine nostro, uti diximus, gradus sunt: ut ab
gitatione comprehendi. lure enim hup ac commo­ eo plus exigatur, cui plus creditum fuerit. Sed
dari posset ille apologus. Cum talpa aliquando tamen unusquisque pro suo merito meroedem ac­
iqxta loquente· homine· percepisset, excita desi­ cipiet: sive qui docet, in doctrina, qui exhortatur
derio audiendi sermonis,)'rupto cespite, egestaque in exhortando, qui tribuit, in tribuendo, qui prae­
tacite gleba, csput extdlit modice, ne videretur, dat, in solioitudine, qui miseretur; in hilaritate.
sed captum oculis. Loquebantur autem illi de Supereat, quod imprimis convenit nostr<^|uic ne­
structura et . spectaculis Romani amphitheatri, et gotio: ut quemadmodum in angelo duplex cognitio
de magnificentia atque splendore apparatus con­ ponitur, matutina et vespertina, eadem servata
vivii, quod Assueres dederat in hortis Susanaeis. analogia, quaeramus haec in sacerdote. Augustinus
Retulit illa statim ad contubernales, quae audivit. quidem author, ut creditur, huius sententiae, matu­
Sed quia neque ipsa se, neque aliae loquentem in- tinam cognitionem eam definit, qua res-omnes con­
telligebant:' ex,contentione rixa, et ex rixa tumultu templantur angeli in verbo aeterno: quatenus autem
subtus terram excitatis, homines illos, spiritus sub­ in sua nature singulae consistunt, harum cognitio­
terraneos adesse suspicantes, in fugam egerunt. nem vocat vespertinam, a rebus ipsis, quae scilicet
Vero quidem similiimuni est, eum illa scenicum a tenebris non procul absunt, desumptam. Non
apparatum, signa theatri, pendentia aulea, vestes aliter in praelato si muneris rationem habebimus,
peregrinas personarum, et caveae capacitatem, ordi­ duplicem ponemus, et requiri censebimus scientiam :
nesque spectatorum, recenseret, pro Colisaeo omnes unam scilicet ex verbo Dei, alteram ex rebus cre­
suas cavernulas cogitasse, pro signis et alio appa­ atis. Illa est fldei, et mysteriorum eius, quam vel
ratu. radiculas arborum et herbarum, aut lapillos, ex literis sanctis, vel ex patrum traditionibus, vel
quos fodiendo in speluncis sois offendunt. Sic, re­ ex revelatione speciali acquirit. Altera quae ex
vera afficiuntdr homines, maxime carnales, ubi praeceptis et doctrina philosophiae petitur: moralis,
quis de Deo rebusque caelestibus verba facit. aut rationalis, aut naturalis; per quam et cum hoSed qui divinitus odocti sunt, talem putant natura­ minibus^sine querela vivamus, et haereticos pararum omnium conditorem angelicae vim faoultsttem- logisantes ex suamet ipsorum philosophia refelque dedisse, qualem censuit maxime gloriae suae lamus; et in contemplatione atque admiratione
maiestatique convenire. Fecit ergo spiritualem, operum naturae, Deum authorem agnoscamus, ame­
quia reliqua sunt corporea, quae creavit. Fecit mus atque veneremur. Idcirco enim praeceperat
incorruptibilem, quia, ante omuipotentis thronum Dominus, quia omnia in figuris contingebant, ut
esse semper debuerant. Fecit absque corpore, ut pontifex ludaeorum io pectore gestaret rationale
ad omnia obeunda mysteria, quocunque mitterentur, cum duobus hisce verbis: doctrina et veritas, ni­
essent paratiores. Ideo et per se intelligentem mirum ut potens esset, quod Paulus cupit, exhor­
quoque, ut sensu non egerent corporeo, sicut nos tari in doctrina sana, et contradicentes coarguere.
miseri mortales et tardi ad erodendum. Atque Populum meum docebunt, inquit apud Ezeehielem,
haec quidem omnia, ut theatrum suum creator quid sit inter sanctum et pollutum: et cum fuerit
universi, spectaculorum bmnis generis et formarum controversia, stabunt in iudiciis meis, et iudicabunt.
varietate decoraret. Sed quid horum simile, in­ An corruptibiles iudicare poterunt? nequaquam
quies, in sacerdotibus? Multum quidem per om­ recte. Non sine causa igitur-in exhortandis pasto­
nem modum. Nam sicut illi, spirituales sunt et ribus frequens usurpator haec sententia: labia
incorporei, epaccensi' instar flammae ignis, et actus sacerdotis custodiunt scientiam, <-t legem requirunt
puri: sic etiam nos decet, licet in terra degente·, de ore eius: quia angelus est Domini Sabaoth.
a terreni· caduciaque rebus -animum subducere, et Deoet enim Dei ministrum, eum qui popUlo praeest,
spiritu opera carnis mortificare, aliisque virtutibus notitiam habere rerum et divinarum et humana­
praelucere, charitate praecipue accenso·. Quod si rum: tam ut instituta bene vivendi docere queat,
quando, usu postniante, infirmitati no· accommo­ quam fidei atque spei documenta: quia angelus
dantes aliorum, humanum aliquid agere videamur: Domini est. Nos autem,' quos Dei benignitas at­
tanquam absumpto alieno corpore id agamus, ne que patientia, immeritos licet, in hac sede collo­
absorbeatur a corpore spiritus divina via. 8ic an­ cavit, et praeire multis ao praelucere voluit, librum
geli humana specie non raro apparuerant, assump­ hunc compilandum bona fide, nullo ambitionis vitio
ti·' ex aere vel aliunde, non proprii· corporibus: curavimus: ut qui sub adminiatratione nostra ac
ut cum hominibus possent facibus inire familiari· cura degunt, quovis illi munere in ecclesia fungan, i ...oAlAftan.

...J,,,............................... -, _

98

CONCILIUM B18UNTINUM. 1571 octobris 94

tor aut ordine, later fideles potiti dat, legem, inter montée in profundis vallibus «respondet. Et
habeant « scientiam: non utique rerum omnia·, quidem merito. Nam fides ex audita est: ech,o
sed oarumpdtiosims, quae solent hae nostra tem- natam ultimae tantam syllabae vocum refert, eicat
poetato tractari atque doriderari. Nam Dei gratia, a catechumeno · (radi adhuc at lacta, non iam eoaccepto in Urbé a bonae memoriae Pio V pontifice lido cibo indigenti) principia tantum rudimentaqae
munere eonoecrationis et pallio, reveni in patriam, religionis tradita voce, verbisque concepta exigimus
quod omnea scitis, synodum provincialem, ad diem Bed sapientiam, inquit apostolus, loquimur inter
94 octobrie anni 1(71, in ooclesiam motropoii- perfectos. Et qnia perfectiores in ecclesia haben­
tanam indiximus et oonvoeavimue. Ubi, dioeceaania tur clerici (quos decet non solum verbo, sed opere
nostris, cum reverendissimis episcopis comprovin­ etiam praeire caeteris), idcirco non solum de vita
cialibus et suffragenels, in Spiritu sancto legitime et honestate eorum, praecepta dpbimus; sed et de
congregatio, officioque divino cum indulgentia ple­ modo conveniendi ad suscipiendam atque tractan­
naria eiuadem patria sanctissimi celebrato: synodum dam disciplinam ecclesiasticam. Vocatur haec con­
ritu solenni aperuimus, ac deincepa concilii Triden- gregatio synodus.
tini sacrosancti canonea ac decreta, lecta et publi­
Quaeritur: Queenam celebrantur synodi in dioe­
cata, palam et publice cum univeno clero recepimus ceei Bisuntina?
ac iuravimua. Sed, quoniam ad eorum executionem
Reeponeio: Duae: Provincialia ceu generalia, et
nonnulla videbantur eaae in dioeceei noatra consti­ dioeoeaana.
tuenda, decretum fuit, ut reformatia ex ipao con­
Quaeritur: Vitam clericorum, quae sunt, quae
cilio paucis aliquot statutis ex prioribua, iuxta maxime faciunt honestam?
materiam et argumenta ainguiorum, doctrina aliqua
Reeponeio Continentia, morum simplicitas, et
atque institutio clericis omnibus pro tempore ne­ scientia.
cessaria, ex consilio aententiaque virorum doctissi­
Quaeritur: Scientia quorum est?
morum, qui nobiscum ad hoc opus deputati fuerant,
Reeponeio: Virtutum, scripturarum et rituum.
conciperetur atque ederetur. Hoc opus .Dei bene­
Quaeritur: Virtutes quae sunt?
ficio absolutum, typisque excusum, vobia iam modo
Reeponeio: Theologicae et morales.
praesentamus. Accipite igitur, patres et fratres in
Quaeritur: Quot sunt virtutes theologicae '
Christo chariSsimi, ad uniua Dei omnipotentis cul­
Reeponeio: Tres: Fides, spes, charités.
tum, et' honorem virginis Mariae, matris Dei glo­
Quaeritur: Morales quae?
riosissimae, beatoruinque apostolorum Petri et Ptuii,
Reeponeio: Prudentia, temperantia, fortitudo et
loannia evangelistae,. et Stephani protomartyris, prudentia; et quae sub his continentur.
, sedis nostrae archiépiscopal!* patronorum, ac sanc­
Quaeritur: Sensus exteriores?
torum martyrum Vincentii, Ferreoli et Ferrucii, at­
Reeponeio: Quinque: Visu·, auditus, gustus,
que Irenaei, Epiphanii et Isidori. aliorumque eius­ odoratus, tactus.
dem ecclesiae protectorum, omniumque sanctorum,
Quaeritur: Potentiae animae quot sunt?
ad fidei stabilimentum, ad utilitatem cleri, civitatis
'Reeponeio: Tres: Memoria, intellectus et volunet dioecesis, ad defensionem libertatis, iuriadiotionia 0 tas. Liberum arbitrium additur voluntati.
et status ecclesiastici: ut omnia suo gerantur ordine,
Quaeritur: Fidei professio, quotuplex?
quae cuique in suo gradu et tempore fieri debent.
Reeponeio : Explicita atque articulata : symbbt Accipite inquam, sequentes constitutiones site sta­ lum : implicita: signum crucis-Christi, in noimae
tuta, partim ex ipso concilio Tridentino, patrumque Patria et Filii et Spiritus «ancti. Amen.
*
decretis et ecclesiastici iuris legibus, partim ex
Quaeritur: Symbolum apostolorum quod?
praedecessorum nostrorum archiepiscoporum BisunReeponeio: Credo iri Deum patrem omnipotentem,
tinensium statutis eynodalibus desumpta, partim creatorem coeli et terrae, etc.
etiam a nobis in proximis synodis iam rogata et
Quaeritur: Fides unde eat?
publicata, et denuo in dicta provinciali recepta.
Reeponeio: Ex auditu, auditus autem per ver­
Huius autem libri pari una commentariorum est bum Christi.
doctrinae, ad custodiendiam aliquam scientiam in
Quaeritur : Verbum Dei quomodo in nobis sit ?
labiis sacerdotum. Altera collectionem continet
Reeponeio: Per inspirationem Dei intrinsecus.
atatutorum, ai quis legem requirere velit ex ore et extrinsecus per os Dei. et per traditionem et
nostro, quomodo versari vos, vobiaque subditos per scripturam sanctam.
oporteat in ecclesia Dei, quae est columna et fir­
Quaeritur: Libri canonici qui sunt?
mamentum veritatis. Faxit Christus lesua, ut labor
Reeponeio: Vetus testamentum et novum.
hic noster nec inanis, nec sine fructu reperiatur in
Çuesritur; Libri prohibiti?
die iudicii.
D
Reeponeio: Haeresiarcharum omnes; aliorum
quoque haereticorum, qui de religione tractant :
CATECHISMES,
et praeterea superstitiori et impudici.
qui pro indict eervire poterit Aomm eiatutorum
Quaeritur: Haereticus quis?
*
eynodalium.
Reeponeio: Qui fidem, quam antea professus est.
Cum ait finis et scopus congregationum eccle­ in aliqua parte tenet, in alia errorem pertinaciter
siasticarum atque synodorum, ut in clero et in defendit.
populo integra retineatur fidei doctrina et moram :
Quaeritur: Oratio dominica, quae?
operae pretium eat, ut in fronte huius operis
* Reeponeio: Pater noster, qui es in coelis, sancti­
capita proponamus doctrinae catholicae. Ia ergo ficetur etc.
erit brevis oatechismua, qui et pro indice etiam
Quaeritur: Salutatio angelica?
sumi poterit materiarum, quas, continebit haec
Reeponeio: Ave Maria, gratia plene. Dominus
doctrina cleri nostri. Continetur autem omnia tecum etc.
doctrina catholica in tribus virtutibus theologicis,
Quaeritur: Praeçepta decalogLqaot sunt?
fide, spe et oharitate: de quibus suis locis tracta­
.· Decem :
bimus. Nunc scire oportet cateohismum instruc­
Unum cred'e Deum; ne iures Vana per ipsum. tionem eoae catholicam, quae per interrogationem
Sabbata sanbtifices ; habeas in honoro parantes.
fit et responsionem. Dictio gràeca eat, et deducjNe sis occisor, moechus, fur, testis iniquus.
tur ab ecAo, id eat, resMontM, illa scilicet, quae
• Alterius nuptam, nec rem cupias alienam.
*·

31

CONCILIUM BI8UNTINUM, UT1 octobria M

89

t
Roopeutio: Beati pauperse spiritn, quoniam ip­
{hiascitur : Praecepta ecclesiae?
sorum est'regnum coelorum. Beati mites, quo­
JtîNfpMMÎO· Bic:
FmU cole, atque ieiuaia; Christum is paaobaie niam ipsi possidebunt terram. Beati qui lugent,
quoniam Ipsi consolabuntur. Beati qui esuriunt
tame.
et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabantur.
Crimina pastori narra; missamque frequenta.
Beati misericordes, quosdam [ipsi) misericordiam con­
Bad decimas solves, collectis laetas aristis.
sequenter. Beati mundo cordo, quoniam ipsi Deum
Qaaartiar.' In misse quaenam fiunt?
videbunt Beati pacifici, quoniam ipsi filii Dei
Bsepenm'o.' Coufooeionee, preces, exhortationes,
vocabuntur. Beati, qui persecutionem patiuntur
gratiarum actiones, oblationes, sacrificium, com­
propter iustitiam, quoniam ipsorum eet regnum
munio, cantus.
coelorum.
ÇaaaritMr.' Feetum quotuplex?

Quaeritur: Quatuor novissima, quae sunt?.
Reepotuie: Duplex Mobile at immobile.
Reepoueio: Mora, dies indicii, infernus, vita
Quaeritur: Computus eooleaiaatioua quaenam
aeterna.
docet?
(
Quaeritur: Morientibus necessaria officia, quae?
'Reepoueio: Quantitatem anni at mensium, liteReepoueio: Ante mortem: testamentum vel cessio
ram dominicalem, aureum numerum, pencha et
bonorum, doctrina bene moriendi, et sacramenta:
alia festa mobilia atque immobilia.
post mortem: sepultura, utriusque testimonium de
Quoerttur; Buntne omnia opera peccata!
■
<
Hoptuuie. Non, sed quaedam bona, quaedam ) bonq statu.
Quaeritur: Tres hostes hominis assidui, qui sunt?
mala, quaedam indifferentia.
Reepoueio: Caro, mundus, daemonia.
Quoervlw.- Opera eatiefactoria et meritoria
Quaeritur: lam, quod supereat, ritus unde di­
quae eunt?
scemus ecclesiasticos?
Reepoueio: Oratio, ieiunium, eleemosyna.
Reepoueio: Ab ecclesia.
Quaeritur.- In rosario mysteria meditanda quin­
Quaeritur: Quotuplex eat ecclesia?
decim ?
Reepoueio: Militans et triumphans.
Reepoueio: Laeta quinque, trietia quinque, glo­
Quoetitur: An est ambarum uniim caput?
riosa quinque.
Reepoueio.·' Christus caput eet tam eorum, qui
Quaeritur: Septem opera misericordiae cor­
in terra eunt, quam qui in coelis. Bed militantis
poralia quae?
Reepoueio: Visito, cibo, poto, redimo, tego, ecclesiae caput in terris eat sumtqus pontifex.
colligo, condo.
Quaeritur: ■ Ecclesia materialis, quando recon­
Quaeritur: Septem opera misericordiae spiri­ cilianda est?
Reepoueio: Si fqerit polluta sanguinis vel se­
tualia?
Reepoueio: Consule, suadet doce, solare, remitte, minis. effusione, vel altare eius motum.
fer, ora.
'■ Quaeritur: Sacramenta ecclesiae, quot sunt?
Reepoueio! Septem: Baptismus, confirmatio,
Quaeritur: Consilia evangelica?
Reepoueio :. Paupertas, castitas, obedientia. Pro­ eucharistia, poenitentia, extremt unctio, ordo,
pria sunt haec monachorum et moniafium.
matrimonium.
Quaeritur: In ompi sacramento necessaria quae
Quaeritur: Votum quotuplex?
sunt ?
Reepoueio: Solenne et simplex.
Quaeritur.: Dispensatio quorum est?
Reepoueio: Materia, forma, minister et intentio.
Reepoueio: Voti, 'iuranienti, praecepti et prohibi­
Quaeritur: Baptismo, quae sunt necessario''
tionis.
Reepoueio: Minister, aqua et verbum.
Quaeritur: Indulgentia quotuplex?
Quaeritur: Ritus observandi in baptismo?
Reepoueio: Duplex; Plenaria et determinata.
Reepoueio : Alii in casu necessitatis, alii extra hunc.
Quaeritur: Peccatum quotuplex eet?
Quaeritur: Cognatio spiritualis inter quos?
Reepoueio: Triplex: Mortale, veniale, originale.
Reepoueio.: ' Levantes cognati fiunt spirituales
Quaeritur: Peccata mortalis seu capitalia quot baptixsti et parentum eius.
sunt ?
Quaeritur: Confirmationi necessaria?"
Reepoueio: Septem: Superbio, avaritia, luxuria,
Reepoueio: Episcopus, chrisma, impositio manuum.
invidia, gula, ira. accidia.
Quaeritur: Eucharistiae?
Quaeritur: Peccata clamantis in coelum?
Reepoueio: Presbyter, pania et vinum, verbum.
Reepoueio: Quatuor: Homicidium, sodomia, op­
Quaeritur: An requiritur aliqua praeparatio' .
pressio pauperum, merces operarii detenta. Ad­
Reepoueio: Debet sumpturus, se ipsum prae
dunt etiam usuram.
) parare, ne indigne sumat; et presbyter admonere
Quaeritur: Peccata in Spiritum sanctum?
eum de virtute et dignitate sacramenti.
Reepoueio: Sex: Praesumptio, deaperptio, im­
Quaeritur: Poeifftentiae partes,quae?
pugnatio veritatis agnitae, invidia fraternae gratiae,
.Reepoueio; Contritio, confessio, satisfactio; mi­
obstinatio, finalis impoenitentia.
nister huius sacramenti est presbyter iurisdictionem
Quaeritur: Uratis Dei quotuplex? '
habens.
Reepoueio: Duplex: Oratis data, et gratum
Quaeritur: Casus reservati?
faciens. Gratia quoque praedestinationis et eius
Reepoueio t Alii papae tantum, alii episcopo etiam.
signa quaeri possunt.
/
Quaeritur: Extremae unctioni necessaria, quae?
Quaeritur: Septem doda Spiritus sancti quae sunt?
Reepoueio: Presbyter, oleum infirmorum, oratio.
Reepoueio: Spiritus sapientiae et intellectus;
Quaeritur: Matrimonio?
spiritus consilii et fortitudinis ; spiritus scientiae;
Reepoueio: Viri et mulieris consensus; et minister
parochus, cum testibus saltem duobus.
*
spiritus pietatis et timoris Domini.
Quaeritur: Fructus Spiritus?
Quaeritur: Buntne aliqua impedimenta matri­
Reepoueio: Charitas, gaudium, pax, patientia, monii?
,
benignitas, bonitas, longanimitas, mansuetudo,
. Reepoueio: Bunt quidem aliqua, quae impediunt
fides, modestia, continentia, castitas.
contrahendum, sed non dirimunt contractum/ Aiis,
Quaeritur: Oeto beatitudines quomodo «xpli* quae non solum impediunt contrahendum, sed etiam
enatur.

dirimunt contractum.

■ ■ '· :
win

'tA-xl'

I
/f V ...x».

dMÉtei.

S3

OOMÇUJUM Βίβυκτπτυκ, un octobria M

Çueertlur: Ordines eoeloaiae qnot aunt?
Rftpttuio: Septam: Oetiariua, exoroiata, laetor,
acolytus, aubdiaoonas, diaconus, proebyter.
ÇtMwrttM’.· Examen ordiBMdbram, quomodo et
qnando fieri debet?
Eéspoasso; Ad primam toaauram, quoeunque dia;
ad quatuor minoret, diebus dominicis et feeds;
ad sacros, sabbatis quatuor temporum promove­
buntur ; sed non nisi legitimi, et sufflciMtino testi­
monium habentes de aetate, doctrina, fide otmoribus.
Çaesriter.- Examinis corruptela, quae?
Êeapeiuso.' Bimonia.
Quaeritur.' Bimonia, quibus rebus committitur?
Ritpvtuie: Munere, prece, servitio, sanguine.
Quaeritur. Ministrorum eceleeiae differentiae?
KttfMuio: Ministri sacramentorum, ministri
doctrinae, ministri pauperum et infirmorum, ministri
cantuum divinorum, ministri justitiae, ministri donique ministrorum ecclesiae, et unus omnium papa.
QiMwritiH’.' Statuta ministrorum singulorum pro­
pria quaenam dabimua?
Eesponsso.· Simplicium presbyterorum et fami­
liarium, pastorum seu curatorum, praedicatorum
et de prono, magistrorum seu scholasticorum,
hospitaliorum, fabriciariorum, monachorum et monialium, psallentium.
PiHieritnr: Horae canonicae in quibus consistunt?

' STATUTA 8YNODAUA

BsspOMie. In orationibus, lectionibus et canti­
bus, et eorporib gestu.
Quaeritur.· Mnaiea ia quibus consistit?'
Êsspefwis.' In rytbmo, sono, syllaba et modo.
Quaeritur.* Ministri lus titias?
Aaspotssto; Ordinarii ot delegati.
Quaeritur.- Mandatorum curiae exeeutiones, quae ?
Aaspenaic ' Monitio, citatio, districtio,· notificatio,
inquisitio vel informatio.
Quaeritur.' Censurae ecclesiasticae, quae sunt?
Essposwio.' Excommunicatio, interdictum, su­
spensio et irregularitas.
Queeritw1.* Excommunicatio quotuplex est?
SttfOfuio: Maior et minor, a inre et ab homine.
Quatrititr: Excommunicari poena quae eat?
Easponcto.' Privetur in vita orationibus ecclesiae,
et sacramentis, et convictu fidelium, omnique actione
in iudicio; et traditur satanae, et post mortem
caret sepulture ecclesiastica.
Casus excommunicationis variis teniporibus publi­
cati, multi sunt.

NOTA. Nottri animi non «t «dere integrum textum
copiow farraginu in guo iMmmlw etatuta eynodalia Binmimat Awcriti, jtraceerim cum haec documenta immuîm
longinquam tantum relationem habeant cwm concdio provinciali.
Satie ergo dnrtmu* publici iurie facere etatuta proprie dicta.
Abbé J -B. Martin.
I8VNTINAE DIOECESIS.

sive priores, sive capitula et collegia) per se vel
per suos vicarios; reliqui exempti sunt ab eo onere.
6. Tenentu? tamen in hac dioecesi Bisuntinensi
1. Sanctorum, patrum1 vestigiis insistentes bonae
memoriae praedecessores nostri, huius sanctae sedis in omnibus synodis commerere cujn fratribus nostris
Bisuntinensie archiepisoopi. celebrare duas synodos ecclesiae metropolitanae canotlicis. venerabiles ab­
singulis annis consueverunt. Primam quidem in bates Sancti Vincentii Bisuntinensie civitatis, et
septima et ultima hebdomada paschalia solennitatis, C Sancti Pauli eiusdem civitatis; abbas Montis Bene­
m die videlicet martis ante festum Pentecostes; dicti: abbas de Golia; abbas de Corneolo et abalteram vero in mense octobri, die mercurii post bas de Bello Campo, in habitibus quideni suis
regularibus in priori collatione, quae fit post
festum beati Lucae ovengelistab.
2. Prima igitur, tjuae dicitur maii, incipit die vesperas, uti dictum est; mane vero abbates mi­
lunae ante solennitatem Pentecostes, in aula nostra trati cum cappjs sericeis et mitris et crossis, alii
archiépiscopal·, in qua fit primus sermo ad clerum, non mitrati, cum similibus cap|>is et almutiis. prout
et collatio de rebus quae pro tempore occurrunt ab antiquo observatum est; et praeterea quatuor
tractandae, semotis laicis, qui concioni tamen archidiaconi nostrae dioecesis cum suis decanis ;
poterunt intéresse. In crastino, videlicet die martis, scilicet archidiaconua de Salinis, archidiaconus de
in ecclesia nostra eathedrali. primo fit officium Faulverneyo, archidiaconus de Grayaco et archi,
missae de sancto Spiritu ; deinde celebratur synb- diaconus de Luxovio.
7. Decani christianitatis (qu6s rurales vocamus,
dus ; et in ea habetur ultimus sermo ad clerum ;
tandem, quae statuenda visa fiierant, publicantur. alii archipresbyteros) aut eorum subdecani com­
3. Secunda synodus dicitur autumni, et incipit parcant in utraque collatione in vestibus honestis,
post vesperas diei marris; et die mercurii post cum superpelliciis albis, mundis et honestis : simi­
festum sancti Lucae celebratur, et finitur sicut liter et curati seu eorum vicarii, cum superpelliciis.
praesertim in synodo matutina, diligenterque at·
illa maii.
4. Suadente autem necessitate, vel aliqua causa D tendant ad verba sacrae cohortationia. et ad alia
rationabili, potest a civitate transferri, synodus, et quae eis dicentur ac mandabuntur; nec recedant
in loco aliquo dioecesis congruo et commodo, de­ ab ipsa synodo absque nostra aut vicarii nostri
putando per archiepiscopum, convocari, congregari generalis licentia.
b. Venientes ad synodum, honestam sibi eligsnt
et celebrari. Quam tamen translationem, congre­
gationem et loci deputationem, tempestive facere societatem, honesta hospitia ; ubi graviter, modeste,
debet archiepiscopus, ut ad eorum omnium notitiam pacifice se gerant; sobrie vivant: vana colloquia
et foeda, cantilenae, choreas, meretrices et suspecta
perveniat, quorum intéresse possit.
5. Quando capsa rationabilis quidem existit, omnia devitantes; potias orationibus et ieiuniis.
ut universi ordines ecclesiastici convocentur ab exemplo apostolorum, vacent, et de rebus ecclesia­
archiepiscopo ad synodum, non solum rectores sticis meditantur.
9. Curati, qui- nequeunt personaliter intéressé
animarum et presbyteri, sed abbates et reverendi
episcopi omnes suffraganei intéressa debent. Verum, propter causam legitimam, dent decanis suis ex­
singulis synodia dioeceeanis, quae bis in anno cele­ cusationem suam in scriptis, quam decani nobis
brantur. non alii 'coguntur intéressé, quam ii, qui­ praesentare tenebuntur in ipsa synodo; alias con­
bus cura populi commissa eat (sive abbates fuerint, tumaces reputabantur. Praecipimue autem recep­
tori camerae nostrae, ut diligenter exigat poenam
‘• ('ason. M epost. ; Cone. Nirea. can. C. Cone. Antioch, contumaciae absentium omnium, qualis in quaque
synodo declarata fuerit.
can. A '
t
Conçu» qmtaaau tomvs XXXVI*1·,
Dt synodo.

CONCILIUM BI8UNTINUM, 1571 octobri· 24

cultu, et ab omni speci*mali abstineant; decorum­
que conditioni· au»· atque (tatas servent, non solum
coram Deo, sed etiam wqg hominibus, ne occasio­
nem dent adversario malMiceadi.
2. 8it habitu· clericorum, sicut iure cavetur,
honestus et simplex: non discissu·, aut acu pictu·,
aut militari more affectatu·; mundus tamen. Su­
perior vestis presbyterorum sit talaris, nec nimia
longitudine, nec nimia brevitate notabilis; et pileus,
qualem oaeteri ecclesiastici pro tempore reformati
gerunt*. Et professionem sacerdotalem habitus
Nomine deconataim htuM dioecesis Bissmtiaas in atque incessus probent. Clerici alii simplices
put» tanpaem parUeitlarM dioeoeaea dieidtfatr, htut: behefioiati, non ferentes habitum clericalem, pri­
De Sexta, de Faulverneyo, de Treva, de Lu- vabuntur suis henefisqs post monitionem.
3. Sumente· cibum benedicant mensem iq prin­
xovio, de Ledoneaalnerii, de Grayaco, de Palma,
de Atoya. de Montana, de Neublando. de Vareaco, cipio, facto signo crucis supra epulas decenter1,
de Salinia. de Dole, de Grangiii, de Rubeomonte. et in fine gratias Deo agant, et eodem signo crucia
12. TcnenÆr decani ruralçs in aingulia aynodia •e signent.
4. Non ferant arma* quorum arma aunt oratio­
referre nomina 'beneficiatorum (praesertim curato- 1 1
rum) non residentium in suis eoclesiia parochiali- nes et lachrymae, et quos vitae sanctimonia tutos
et venerabiles reddere debet.
bus. idque in scripti·;
11. Non barbam ferant *, neque molliter comam
13. Item nomina excommunieatorum, qui per
annum et diem sententiam excommunicationis colant: sed tonsura in vertice, iuxta ordinem suum,
coronam efficiat congruentem; qua ae in regale
sustinuerint ;
14. Item nomina adulterorum, concubinariorum, sacerdotium assumptos, nihil iam plebeum aut
humile sapere, prae se ferant.
et usurariorum publicorwn et manifestorum';
6. Noti forant annutos in digitis, nisi quibus
15. Item nomina haereticorum conventicula
celebrantium, seu a communi conversatione fidelium competit ex officio dignitatis*.
7. Turpibus* et obscoenis spectaculis aut con­
vita et inoribua dissidentium;
16. Item nomina sortilegorum, divinorum et fabulationibus ne intersint ; quia corrumpunt bonos
receptorum eorundem, et blasphematorum Dei, morea colloquia prava. Minus ergo licebit spectacula
ipsa exhibere, et histrionum habitu prodire in the­
virginis Mariae et sanctorum.
17. Idcirco, diligenter debent haec inquirere atrum, .fabulasque recitare acenieaa.
8. Nêc in comeasationibus. et. ebrietatibus, iuxta
tam in populo quam in clero, et prudenter; ut
'Pauli* apostoli praeceptum : ' quod in vulgo etiam
fideliter 'referre possint in synodo.
18 Item referre debent, si qui in beneficia damnant sacrae literae. Quoniam luxuriosa re«
ecclesiastice .abaque canonica institutione ae intru- < : eat vinum * et contumeliosa ebrietas. Et propheta
Vae qui potentes estis ad potandum vinum*, et
serint.
18. Item si qui incorrigibilea fuerint ia clero, viri fortes ad miscendam ebrietatem. Vino et cicera
aut minus idonei restores ecclesiarum in decanati- lex vetu, interdicebat ministrantibus in' tdmplo '°,
et canones antiqui ab officio et beneficio in
bus ipsorum.
20. Item referre debent nomina eorum, si qui longum tempus suspendebant, quem ebrium fuisse
sint, qui beneficia sub iniusto titulo habent in constaret * *.
8. Nee aleae vacent, aut ludis vel prohibitis vel
confidentiam.
21. Item referre debent nomina haeredum, qui publicis, quibus simplex populus scandalistttur
10. Nec «mollis aht certaminibus periculosis
defunctorum testamenta non publicant: et exeeutorum. qui pias eorundem dispositiones non exe- intenint. unde rxregularitas incurri potest**.
I (S^Neque execution· sententiae sanguinis dam­
quuntur.
22. Decani rurale· post nostram synodum, cum natorum hominum assistant, multq minus eam seri
curatis auorum decanatuum comparcant annuatim , bant aut dictent, quia fierent irregulares “.
12. Nulli .cleric· liceat tabernam aut erga­
in locis et diebus consuetis ab antiquo ad cele­
branda sua concilia aeu conventus, ibiqne oratio­ sterium. id est officinam publicam habere. 8i
nem per se vel per alium habeant de moribus et enim hurtfsfirtnfi tabernam ingredi prohibetur,
honestate clericorum, et statuta nostra synodalia quanto magis aliis ministrare in ea7 Officina
recitent et exponant, invocato prius per missam et 1 > autem sacerdotis, si qua esse videtur, ecclesia sola
processiones devotas Spiritu sancto; deinde con­ est. Ne igitnr tabernas ingrédiantur. cibi aut potus
ferant cum curatis ipsis de rebus eeclesiestisia. .causa, nisi coacti necessitate**.
prout suo incumbit officio, honeste, pacifice et
' Dist. US. non liceat; Cons. Cnrth. IV. c. 45.
modeate, aine murmure, aine contentione; et quae
* I ’ :or. X, St, Colons. II. IU
invicem conferentes, expedire duxerint ad tranquil­
* De vita et honyfl· der., a Clerwi.
litatem. libertatem .authoritatemque ecclesiae, illa in
* Eod. : c. CUriei e. 4K fuis.
proxima synodo refeyant nobis, vel verbo vel scripto.
* Htntnium vetas. |
23. Recedentes curati vel Vicarii eorum a synodo
* Cone. Agntb., Laodicea.. Carthag Ut et IV. Distinct, its.
maii. accipiant sanctas unctione· renente·, et honeste e. Clerici.
’ Rom. XIII. J3.
deferan/, non committente· eas laid· hominibus.
* Pros. XX. 1.
A synodo vero autumni tabulam calendarii et of­
* Levit. X. V.
ficii sequentis anni, si quae factae fuerint, accipient,
■*· Nam. VLfe.
et utrumque gratia dabitur.
II Distine* 35, ante omnia, e. Kptcoptu.
1· End. distinet.
\
,
Dt sita et honestate dorioemm.
'* De vito st bonsst elar., e. Cleriri.
1. Caveant sibi sacerdotes ab omai'luxu pro­
“ t Sentoatto sanynmis. Ns dprini vel num. , Pani. ibid..
fano*, faatuoao et carnali, tam ia victu 3)uam ia Anastas, Sylvester verbo dories··
■* Diattest 44, o. JValK, ('dtec. Uodlc., e. M ; Cone. Cartb. ΙΠ.
• Ceae. TriA, essa XXV,
‘
ο. 17 ; Coste. Afriona., e. 7.
,

10. Aateqaam τ·γο m itineri oon&ittea^Thitoat J l
gyegeia «au·, «ο dlaplciaiaat, et ri quo· naorbo
gravato· habuerint, eoi hortentur ad «aaeeptioaMa
•aerameatoruaa. SieiliHr, hortsatsr muUeree par­
tui proxima· ad oofifsssionam et sacrosanctam
communionem ; ne, ipsis absentiba·, contingat eaa
ab hac luce decedere absque illi· sacramentis.
11. Quod ti commode non possint, relinquant
presbyterum aliquem, qui eorum vioea gerat, et, reJ>ua ita ordinati·, ad «anctam synodum'properabunt.

>7

CONCILIUM BI8UNTIMUM, 1571 octobris 24

5β

13. Nec Heer· tibi putent exercere medicinam latio, sicut neque ea quae faeta fuerit irregulari
eut chirurgien; nisi forte' apud miseras et elbi aut excommunicato aut interdicto
neceeuriu personas in neeeaidtata, et ubi non ont
113. Item, qui habena beneficium curatum, non
periculum mutilatlonls membrorum eut morde, nec suscipit ordines sacros intra annum, et ήυί non
requiratur adustio roi incisio *.
roaidant in auia beneficiis absque insta causa atque
14. Quibus tamen non sufficiunt reditus bene- excusatione, beneficia emittunt. Neo illa causa
fieiorum suorum, vel proventae patrimonii, possunt videtur eoe excusare e visitatione ovium suarum,
ex artificio honoato victum quaerere ; puta eeribendo quando vacat, pastoris officium maxime diebus
libros, aut notando, aut religando, aut buiuamodi. solemn ibus impendere*.
Non autem exercendo lanienam, proxenetioam,· aut
24. Qui praeterea boraa canonicae dicere ne­
aliae artos ignominiosas et aacerdote indignae, glexerit, vel in choro, vel extra chorum, quando
propter quae emitti nolent privilegia clericorum ’. eat occupatus, peccat; et post sex menaee, qui ad
15. Multominus ergo usuras ; quas qui accepisse ediscendum eae praefigitur, restituere compelletur
clericus detegeretur, degradari olim ab ordine sta­ fructus omnes ex beneficio perceptos, eooque ero­
tutum eat *.
>
gare in pios usus; quin etiam testari prohibetur
16. Clerici non exerceant aut gerant officia de iis, quae ex fructibus beneficiorum acquisierit *.
dominorum temporalium
propter quae teneantur
25. Omnino autem interdicitur ex bonis eccle­
ad rationem reddendam ipaia dominio temporalibua. siae augere suos consanguineos vel familiares. Sed
Alioqui non iuvabuntur privilegio et beneficio iuris B si pauperes illi sint, tanquam pauperibus bene fiat;
adversus dictos dominos, si arreatentur aut de­ non aliter.
Dt eharitat».
tineantur ab eia in persona; aut ai eorum bona
occupari continget pro ratione reddenda et soluQuod cum ita sit. totis viribus debent pastores
tione debiti facienda.
commendare hanc dilectionem, et admonere suos,
17. Non advocationis vel procurationis officium ut considerent aecum et perpendant an discipuli
coram iudicibus Isicia ; risi pro causa sua, vel ec­ Christi sint, qui odiis, litibus, rixis, contumeliis et
clesiae auae vel suorum, aut miserabilium per­ iniuria proximum quotidie afficiant; et quam spem
possint habere vitae aeternae, qui contra maxi­
sonarum *.
18. Tandem, iuxta dictum apostoli. „qui militat mum praeceptum, unde vitam sperare debemus,
Deo, ne iinplicet se negotiis saecularibus, ut illi committant. Quomodo credunt Vera ease, quae
placeat, cui se probavit·'* * Cuius conditionis maxime Christus dixit, qui non solum amicos. s£d etiam
sunt clerici omnes, tanquam in «ortetn. et haeredi- inimicos diligendos esse docuit ’ Quod si quia
tatem Domini assumpti. Et inter hos tanto magis dixerit: quoniam diligo Deum, et fratrem odit,
quisque est, quanto superior in ordine miniatiorum mendax eat. inquit beatus loanties*.
ecclesiae reperitur.
Fidri proftitio Tridtntma.
12. Caveant igitur sibi ministri altaris a con­
tubernio et consuetudine foeminarum, maxime
Propter haereticorulfi pertinaciam coacti fuerunt
suspectarum. Nec domi habeant subintroductam C olim patres aliquam formam confessionis ,fidei
aut suspectatu, »ub poenis a iure et a concilio catholicae concipere: ne, subdola interpretatione
scripturarum vel traditionum, veritatem verbis
Tridentino ’ constitutis.
do. Omiiev, cuiuacumque ordinis fuerint, viri corrumperent falsi fratres. Nostra pariter tempe­
ecclesiastici scire debent, se excommunicates esse, state idem fieri oportuit, excitatis ab haereticis,
si per simoniam obtinuerint beneficia ecclesiastica ; et tamquam ab inferis revocatis multis erroribus
nec lue aliquod habere ad ipsa, sed 'teneri ad atque blaspljemiis : quae priscam patrum illorum
restitutionem, .tam fructuum perceptorum quam simplicitatem cum aliis aerius depugnantem, i)on
ipsorum beneficiorum. Ad haec qui duo incom- ita firenebant. Hanc tradidit bonae memoriae
patibilia obtinuerit sine dispensatione sufficienti, Pius. IV pontjfex maximus, cuius auspiciis Trilita ut adeptus possessionem secundi, non renun­ dentina synodus finem Deo propitio foelicem adepta
tiaverit priori intra tempus) utrumque amittere, est. Addit autem is ad magnum symbolum arti­
inhabilemque se reddidisse ad alia obtinenda, et culos aliquot, ex canopibus concilii desumptos.
ad suscipiendos ordines sacros*.
Et confessionis quidem huius forma haec est:
Ego N. firma fide c/edo et profiteor omnia et
21. Item, qui beneficium ^n confidentiam tenet
alterius, excommunicatum esse, et in eum. sicut singula, quae continentur in symbolo fidei, quo
solet in haereticum, inquiri piebere*.
sancta Romana ecclesia utitur, videlicet. Credo in
22. Item, qui natus ex illegitimo thoro. Et qui unum Deum patrem omnipotentem, factorem coeli
anti· vigesimum quintum annum beneficium curatum et terrae, visibiliunromnihm. et invisibilium. 'Et in
obtinuerit, nullum ius habere ad beqeficium, sed unum dominum lesum Christum, filium Dei uni­
reneri *ad restitutionem, quoniam nulla est ea col- genitum. ut ex patre natum ante omnia saeeula.
Deum de Deo. lumen de l,umine. Deum verum de
' i'. 7’aa, de hondpe; Sylvester verbo medu-w. Statu­ Deo voro; genitum non factum, eonsubftantialem
tam vetas.
Patri, per qtiern omnia facta aunt.' qui propter
* C. Clerici, ile vita et holiest, eler.. et cap. 2. .Ve clerici
nos homines et propter nostraip salutem descen­
rei oionardi.
* Coae. Nicaea., e. 18; Cime. Eliberit., c. SO; Cone. Arslat. 11, dit de coelis, et incarnatus est de Spiritu sancto,
ex Maria virgine, et homo factus est. Crucifixus
c. 14.
* Statutum vetus, BaL in addit, ad specu, tit.de cleric, coning. etihm pro nobis sub Pontio Pilato ; passus et se* Idem cone, Carthag. 1, r. a st Ill, c. lb, Cone. Chaired..
>*Λ1. act. IS, 14 et Λ ; C.'/Vm^or st c. .Nocrrdottdw, extr. Ns
' C. I st B /ie /U. pntbyitr, lib. 8; C. 6'um m rwwrVis. de
I'lariei vel mon.
slact., C. JUteroiUit i Interiora. C. Cum infsr. de elect.; C.
* Il Tim. X, 4.
* Seas. XXV. c. 14.
Poetuladi et t*. S» crlodnd, da eler. excomm. mia., C. Licti eoa.,
* Paul. 2, in extr. da aim., Cone. Constant, seen 43, Cone. de elect, lib. β, C. Cum tt so, C. Xctirpwiu t Qui vero do
Chalcedon., can. 10, act. IS, Cone. Lalena., part. 2, S. Tho­ praeh. ; Cone. Agath .«.84; Lao papa aplat. 84 ; Coae. Arolal. II.
mas qubdl. 8 st t*, Gloea In e. Lind»·. 2 de elect., at alii in e. 18 ; canoe a^oet. 87.
c. ConftMvanie, da olar. son nald., at in c. ,Z*v meftu, do probkt.
* Vide libnuj Carrasse I*r necvsearui resident.
• Cone. Latoraa., man h.
------ —
at Sign.
* Bulla PU V.
‘Iloaa.IV. W.
'►
\

3S*

CONCILIUM BI3UNTINUM, 1571 oetobri» 24

40

pultus est, et resurrexit tertia dr secundum sarip* A Bubditis, vel illi·, quorum cura ad me in munere
türa», et ascendit in coelum,, sedet ad dexteram meo spectabit, teneri, doceri et praedicari, quan­
petris, et iterum venturus eat cum gloria iudicare tum in me erit, curatdrutn. Egoidem N. spondeo,
vivos et mortuos; cuius regni non erit'finis. Et voveo ac iuro.* Sic me Deus adiüvet et haec
in Spiritum sanctum dominum et vivificantem, sancta Dei evangelia.
qui' ex Patre Filioque prbcedit; qui cum Patre et
D» proftttioM fidti.
Filio simul adoratur çt conglorificatur; qui locutus
est per prophetas. Et unam sanctam, catholicam
1. Statuitur igitur et ordinatur, ut quicunque
,et apostolicam occlqfiiam. Confitebr unum bap­ in episcopum vel archiepiscopum eligetur, in prima
tisma in remissionem peccatorum, et expecto re- .post suanf creationem vel electionem provinciali
,
shrrectjonem mortuorum, et victam venturi saeculi, synoda cui ipse intererit, veram obedientiam '
amen. Apostolfcas et ecclesiasticas traditiohes, summo Romano pontifici spondeat, fideique pro­
reliquasque eiusdem ecclesiae observationes et con- fessionem faciat, iuxta forinam hanc a Pio IV
stitutiones firmissime admitto et amplector. Item papa traditaip. Provisi etiam de beneficiis quisacram scripturam iuxta eum sensum, quem tonuit buscunque. curam animarum habentibus, eandem
et tenet sancta .mater ecclesia, cuius est iudicare obedientiam spondere et fidei publicam confessioqem
de vero sensu et interpretatione sacrarum scrip­ facere teneantur in manibus episçoporum suorum
turarum. admitto; nec eam unqua/n. nisi iuxta vel vicariorum^gpuralium : provisi autem de eaunanimem consensum patrum accipiam et inter- B nonicatibus vel dignitatibus tn ecclesiis cathedralipretabor. Profiteor quoque septem esae vere et bus, uoo solum coram episcopq suo seu vicario,
proprie sacramenta no*sre*îegis a lesu Christo sed etiam in capitulo: abbati coram episcopo,
d<»mino nostro instituta, atque ad salutem humani a quo benedictionem accipient, et coram toto con­
generis, licet non omnia singulis necessaria, scilicet : ventu; alii vero de monasteriis provisi, coram con­
baptismum, confirmationem. eucharistiari|^ poeni­ ventu tantum. Item universitatum et studiorum
tentiam. extremam unctionem, ordinem et matri­ generalium magistri et ductores publice profitentcs.
monium. iliaque gratiam conferre, et ex his bap- singulis annis in prima quaque praelectione sua
crimum. confirmationem et ordinem sine sacrilegio solemni se iurame^ito spondeant, nihil docere vel
'•aeiterari non posse. Receptos quoque et appro­ interpretari velle, quod huic fidei catholicae re­
batos dcclesiae catholicae ritus, in supradietorum pugnet.
omnium sacramentorum soleinni aduiinistratione
'4. Quoniam vero impossibile est. sine tide
recipio et admitto. Omnia et singula, quae de placere Deo. idcirco, curari doceant frequenter
peccato originali et de iustificatione in sacrosancta articulos fidei, sicut in symbolo apostolorum con·
Tridentina synodo definita et declarata fuerunt, tineatur; distincte pronunciandt» et simpliciter
amplector et recipio. Profiteor pariter in missa lingua vernacula aliquando declarando. Hortentur
offerri Deo. verum, proprium et propiciatorhim quoque parochianos suos, ut memomter illos :·■sacrificium.1 pro vivis et defunctis, atque in sanc­ neant, et frequenter recitent cum oration»· d· tissimo eucharistiae sacramento esse vere, realiter C minio» ; quoniam qui id non, agunt non pί-ηιιιϊ
et substantialiter corpus et sanguinem, una cum reputari cathohrj.
anima et divinitate domini nostri lesu Christi,
3. Quod si declarat innem wlint amplioivi,;
tierique conversionem totius substantiae panis in facere populo <voluti in diebus tudemnibu*. qui
corpus et totius substantiae vini in sanguinem : articulorum aliquam interpretationem requiran:
quam conversionem catholica ecclesia transsubstan- eam ex catechismo Romano maxime desum.mt
tintioueju appellat., Fateor etiam sub altera tan­ et authoribus tantum catholicis, neque ex su·»
tum specie‘totum atque integrum Christum, ve­ sensu aliquid tradant, ne ab orthodoxae fidei d <
rumque sacramentum sumi. Constanter teneo trina alienum quid per imperitiam afferant. \<l
purgatorium' esse, animasque ibi detentas fidelium per temeritatem affirment.
suffragiis iuvari. Similiter et sanetos una cum
4. Doceant curati adnleaeenti’S et inulien-ulan
Christo regnantes, venerandos atque invocandos facere signum crucis. in nomine Patria et Filii et
esse, eosque orationes Deo pro nobis offerre, atque Spiritus sancti, amen. Idque protenaa manu tutu,
eorum reliquias esse venerandas. Firmissime assero, cum decoro, a fronte ad umbilicum, et ab hunieru
imagines Christi ac deiparae semper virginis, neo sinistro ad dextt4*i : et pollice aliquando manu*
non aliorum sanctorum habendae et retinendas esae, dextrae iq fronte, et in ore. et in pectore quia
atque eis debitum honorem ac venerationem im­ symbolum est et fidei et apei
spei et eharitatia
charitatis in
pertiendam. Indulgentiarum etiam potestatem, a Deum et dominum qpstrum lesum Christum; quo
Christo in ecclesia relictam fuisse, illarumque usum D non solum in periculis subeundis, sed in omni
christiano populo maxime salutarem esse affirmo. actione auacipienda muniri aanetum e»t et prodeat.
Sanctam catholicam et apostolioam Romanam
5. Scribit quidem Petrua apostolus in prima
ecclesiam, omnium ecclesiarum matrem et magi­ canonica, ut simus semper parati ad satisfactionem
stram 'agnosco ; Romanoque pontifici, beati Petri omni poscenti nos rationem de ea. quae in nobis
apostolorum principis successori, ac lesu Christi eat. ape et fide, sed cum modestia et timore.
vicario, veram obedientiam spondeo ac iuro. Cae­ Caeterudi. quia deprehendimus subornatos multoa
tera item omnia a sacris canonibus, et oecume- ministros satanae per varia loca discurrere, et. sub
nicis conciliis, ac praecipue a sacrosancta Tri- specie pietatis, quaestiones varias curatis et pres­
dentina synodo tradita, definita et declarata, byteris parum in ea re exercitatis, coram populo
indubitanter recipio atque profiteor, simulque con­ proponere ; quibus ipsi presbyteri non sane ex
traria omnia, atque haereses quascunquo ab ecclesia beatissimi Petri doctrina, eum modestia et timore
damnatas et reiectas et anathematisatas. ego pa­ respondentes, sed cum praesumptione loquentes
riter damno, reiicio et anathematizo. Hanc veram quae non'intelligunt, saepe contingit, ut non solum
catholicam fidem, extra quam nemo salvus esse auditores, sed et se ipsos etiam scandalisent , iuxta
potest, quam in praesenti sponte profiteor, et ve­ patrum constitutiones, omnibus nostrae dioecesis
raciter teneo, x-andem integram et inviolatam, prohibemus, maxime vero presbyteris, ne cum
usque ad extremum vitae spiritual, constantissime. huiusmodi hominibus disputationes de fide vel
Deo adiuvante. retineri et confiterj. atque a meis doctrinâ ecclesiastica committant aut disputare
%

41

.CONCILIUM BI81NTINUM, 1S71 oetobria M

audeant, niai ad theologiae gradum aliquem aa- λ
sumpti aint. Sed ei a peregrinis interrogentur, et
reapondere oporteat, respondeant tantum de suo
officio, quod facere tenentur, scilicet administrare
sacramenta secundum formam sibi praescriptam,
orare et offerre pro se et pro populo; declggare
simpliciter et absque contentionibus articulos fidei,
praecepta' decalogi et ecclesiae, opera charitatis
et similia. Quod si quam in his, et aliis similibus
rebus difficultatem habuerint, consulent superiores
suos, vel doctores viros catholicos, cum charitate.

De libris canonicis et probibitis.

1. Horum librorum sacrorum veterem ac vul­
gatam editionem solum veneramur, et in officio
ecclesiastico, publicis lectionibus et .expositioribus,
pro authentica habendam declaramus ; ceteras vero
eorum voluminum integras verslones in vernacu­
lum vel latinum idioma. sic prohibemus, ut. nisi B
licentia in scriptis obtenta, nomo habere audeat
biblia vernacula, vel ab aliquo alio traducta, sub
poena excommunicationis : quia omnes depravatae
sunt ab haereticis.
2. Haeresiarcharum libros omnes, cuiuscunque
argumenti vel tituli fuerint, prohibemus: veluti
Lutheri, Staneari. Borveti, Zvinglii, Calvini, Pacimontani. Zvenfeidii. Rucceri. Davidis Oeorgii,
Rinchii. Petrobusii, Valdonis. Brentii et similium,
qui haereticorum duces fuere. Aliorum quoque ·
haereticorum libri, qui de religione, ex professo
tractant, omnes damnantur. Sed qui aliis de rebtis
et' non de religione, authores autem eorum haere­
ticos fuisse constat sine licentia in scriptis obtenta
nemo habeat.
3. Prohibemus libros omnes incantationum vel
sortilegiorum atque superstitionum. Item, qui res
lascivas atque obscoenas ex professo uarrant aut c
doeent. Ab ethnicorum autem huiuamodi prae­
lectionibus, licet doctorum et elegantium, arceatur
aetas puerilis.
4. Libros de rébus sacris sine nomine authoris.
nisi examinatos prius probatosque ab ordinario,
edere, vendere aut apud se retinere nemo audeat. ~
sub poena anathematis. Eosdem in locis suspectis
impressos prohibemus, eadem poena.
De oratione dominica.

4»

3. Imagines quoque doceant curati et pastores
non ease superstitiose colendas luminaris. thUn
fieationes, genufiexiones. et similes honores, qui
exhibentur ipsis, in prototypant referendos esse,
sicut sancta generans septima synodus et patres
docuerunt.
4. Inventas de novo reliquias venerari non Ii
cent, nisi a sede apostolica atque ordinaria appro
butas '.
QrixTin rasdeamu oxcxi.ooi.
/
Otiratus ideo non absolvat in Confessione sine
nostra licentia, eum qui hoprinem occiderit : nec
etiam cum nostra licentia, nisi i» omne damnum
restituerit filiis vel haeredibus occisi, aut velit
restituere. Eodem niodo tenetur ad restitutionem,
qui vulneravit, licet non occiderit. Damnum a
iudice aestimatur. Vel a bono viro.
’

Sxxtcm pkxKi-im u Mcxf.ooi.

Confitentein de enormi peccato et nefando, re­
mittat curatus ad poenitentiarum nostrum.
Ocravi'M prsbcïpti'M uxeai.oui

Debet qui famae alterius detraxerit per men
dacium. reparare, confitendo de nuo mendacio. Quin
etiam si verutn dixerit, debet tamen retractare
aliquo modo, ne proximum infamet. Secus est in
donuntiation·- vel accusatione iuridiciali. in qua
ratio habetur utilitatis publicae et animarum, mm
solum privati commodi aut compendii aliciHus.
NottCM PRSintPTt'M UïlÀUHII.

1. Statuimus et ordinamus, ut. singulis diebus
dominicis, curati populo enarrent decem haec prae­
cepta Dei. lingua vernacula, ut ab omnibus intel
ligi queant.
2. Exponant etiam, quando res postulaverit,
poenam simul et praemium, quae Dominus propo
suit, cum haec praecepta daret. Dixit enim _Eg<>
sum Dominus Deus tuus zelotes, visitans iniqui­
tatem patrum in tertiam et quartam generationem
eorum, qui oderunt me: et faciens misericordiam
in millia iis. qui diligunt me. et custodiunt prae­
cepta mea."
Cuius loci declarationem in eodem
catecbisnio Romano invenient.

Primum praeceptum ecclesiae.

Statuimus et ordinamus, ut pastores doceant
1. <>b reverentiam tanti mysterii amoveri iubediligenter et exponant frequenter orationem hanc inus subsellia mulierum a presbyterio et a choro,
dominicam hortantes omnes, a maximo usque ad ai qua inveniantur in ecclesiis, hoc est. iuxta altare
minimum, ut teneant eant memoriter. Et sciant maius, vel intra cancellos chori.
veram esse orandi formam traditam nobis a Christo.
‘4. Expectent. si fieri potest, benedictionem
Alioqui. pro catholicis non esse habendos, qui quo- presbyteri, ne ecclesiae ordinem perturbent * non
tidie eam non dixerint.
enim interfuisse mysterija videtur, qui antequam
Statuimus et ordinamus atque praecipimus, ut 0 dimittatur, recessit. Nec spiritualem communionem
curati doceant et hortentur suos parochianos dicere recepit, qui communionem sacramentalem sacer­
salutationem hanc angelicam singulis diebus cum dotis non exspectavit.
aliis suis orationibus maxime .ero. quoties au­
Secundum et tertium praeceptum scelsnae.
dierint dari signum per campanulam hora vespertina.
Haec negligentem. dum vivit ab ecclesiae com­
Do praeceptio dialogi.
munione. et mortuum ecclesiastica sepultura arcen­
I. Statuimus et ordinamus, ut eurati. singulis dum esse, statuimus.
diebus dominicis, declarent excommunicates omnes
V. Praeceptum scelestae.
ariolos, sortilegos, divinos et magicos, qui artes a
Da laiusto.
daemone inventas exercent. Item omnes haereticos
I. leiunia ex praecepto ecclesiae observanda
et schismaticos et fautores eorum. Kt in crimine
haeresis occultae, solis episcopis esse reservatam in hac dioecesi sunt haec. Primum in singulis
hebdomadis abstineatur ab esu carnium diebus
absolutionem, non etiam vicariis.
‘2. Curati doceant populum, solum Deum ad­ veneris et sabbati, in memoriam mortis et sepul­
orandum adoratione latriae; sanctos vero dulia turae Christi.
colendos, qui non sunt ipsi Deus, sed servi Dei
1 Innoc Ill. l>e rehq. rea.
.
et creatutae eius : quorum intercessione et suffra­
• Exod. XX.
giis iuvari possumus et postulamus.
• Ex eundi. Ancyran.. <·. S et apostolurum. e. a.

CONCILIUM BMUNTINUM, 101 oetobria Μ
'■ ' — F*4

.... .

-...

a. leiunandum tn feriia quatuor tempprum usque J
ad horam nonam vel usque ad meridiem: abstincndumque ab esu carnium. Sunt autem feriae
istae dies mercurii, veneris et sabbati sequentes
dominicam secundam quadragesimae, quae dicitiir
Branddnes. festum Pentecostes, Exaltationis sanctae
crucis et sanctae Luciab.
3. Eodem modo ieiunandum in vigiliis Nativi­
tatis Domini, Pentecostes. Assumptionis beatae
Mariae virginis, omnium Sanctorum, Nativitatis
beati loannia Baptistae, passionis Petri et Pauli,
Matthaei, Andreae et Laurentii martyris, Simonis _
et ludae apostolorum. Unde versus.

sia novis orationibus aut collectis, a se vel hb
alio excogitatis et' inventis, uUo mojio utantur':
sed bis . solum, quas praedecessores tradiderunt, vel
quae ab illis vel a nobis probatae fuerint at ad­
missae: ne, sub specie pietatis, contra fidem catho­
licam aliquid inducatur in ecclesiam Dei.

4. leiunium quadragesimale debet observari,
abstinendo ab ovis et Jactiriniis et carnibus; in
-diis autem ieiuniis licet uti ovis et lacticiniis. Sed
generaliter in omnibus ieiuniis abstinendum est a
carnibus.
b. leiunioruni tempore, sumenda est refectio
semel in die duntaxat. hora nona, quatn meridia­
nam nunc interpretamur, vel circa illam horam.
Diebus dominicis prohibitum est ieiunare quia
superstitionem saperet gentilium. Eodem modo,
tam ieiunia quam festa superstitionis ludaicae vel
Mahometicac prohibentur, sub excommunicationis
poena.
■ . Statuimus et ordinamus, custodiendam omnino esse eorum, inter quos vivimus, inoffensam
societatem. Et quod beatissimus Augustinus in
epistola ad Cusulanum de ieiunio diei dominicae
tradidit, hoc nos ad otium sabbati transferamus.
Nam sicut malum est homini qui per scandalum
manducat, ut docet apostolus, ita malum est
homini qui per scandalum ieiunat. Et sicut ma­
lunt est homini qui per offensionem operatur, ita
malum est homini qui per offensionem vacat.
Quare', his diebus, quando per sommia et vanas
revelationes quarundam faeminarum, superstitiosi
aliqui nostrae dioecesis sine causa dogmatisera
ceperunt, quod, quasi sacra solennitate statuta,
otium observari debeat in pomeridiaua parte sab­
bati. etiam si suam hanc observationem a iudaiamo
alienam esse contendant, tamen, ne maius malum
ineurratur in scandalo, quam bonum percipi posset
ei merito, prohibemus omnibus et singulis nostrae
dioecesis, ne quis posthac vacandum esae aaserat,
aut studiose sic vacet in sabbato, nisi cum festa
celebrat ecclesia. Laudamus tamen omnes eos. qui
in honorem diei dominicae, vesperis et officio eccle­
siastico «abbati et aliorum profestorum dierum,
intersunt cum c^hj^licis.

tumque validum esse, non obstante lege ecclesia­
stica vel voto, et oppositum nihil aliud osse, quam
damnare matrimonium : posseque omnes contrahere
matrimonium, qui non sentiunt se castitatis, etiamsi
voverint, habere donum, anathema sit; cum Deus
id certe petentibus non deneget, neo patiatur nos
supra id, quo^ possumus, tentari ·.

D» riecauMyna.

Curati hortentur -fideles, ut eleemosynis redi-,
mant peccata. Nam sicut aqua extinguit ignem,
sjc eleemosyna resistit peccatis. In imponendis
quoque poenitentiis, eleemosynam commendent,
cum oratione et ieiunio. Quia oratio cum ieiunio
Petrus et Andreas, et cum Laurente loannes, . et eleemosyna p morte liberet, et ipsa est quae
purgat peccata.
Simon. Matthaeus abstineant dapibus.
.Omnes Saudi, Assumptio virginis; natus Jesus,
D» coelibata sacerdotum.
Et Pentecoste, temporibusque quateri*
»
Ergo si quis dixerit clericos in sacris ordinibus
Tempora sume faces, crux ebria. Ltfeia. pnouma. B constitutos vel regulares caMitatem solemniter
Inde tribue feriis, dicito ieiunium*.
professos, posse matrimonium contrahere, contrac­

De decimis et Mahmihu.
Praecipit igitur sancta synodus omnibus, cuius­
cunque gradus et conditionis sint, ad quos deci­
marum solutio spectat, ut eas. ad quas de iure
tenentur, in posterum cathedrali. aut quibuseumque
aliis ecclesiis vel personis, quibus legitime deben­
tur. integre persolvant. Qui vero eas aut subtrahunt aut impediunt, excommunicentur; nec ab
hoc crimine, nisi plena restitutione secuta, absol­
vantur.
De oratione et dotations.
Iuxta patrum statuta, prohibemus omnibus cu­
ratis. presbyteris atque aliis in ordine ecclesiastico
constitutis, sub gravi poena arbitraria, no in eocle-

De dispensatione.

1. Statuimus et ordinamus et in posterum agere
decrevimus, quod dispensationes iuramenti minori­
bus aetate, et simplicibus atque idiotis personis,
de quarum simplicitate nobis fides facta fuerit,
dabuntur in forma iam solita et usitata. Sed litteratis et divitibus, quos non ita facile decipi posse
indicaverimus, non nisi vocata parte summarie, vel
communicato libello supplici: sjne strepitu iudicii. re
considerata pie, ex aequo et bono [animo]. In iuramentis quoque temerariis et iniquis, quae fas non
est servare, vel servari omnino non possunt ne
quis in lege ovaiigelica Christi perplexus esse dica­
tur). iniungetur salutaris poenitentia ante absolu­
tionem vel dispensationem, ne iurisiurandi maneat
impune violata religio. In iis autem, quae propter
nuptias et matrimonia celebranda, aut res alias
sanctas facta fuerint [quoniam ai peccaverit vir in
virum, placari potest Deus; si autem in Dominum
peccaverit vir, quis orabit pro eoï) satisfactio im­
ponetur aliqua in Dei honorem vel ecclesiae uti­
litatem.
a. Voti dispensationem solemjiis. ad aedem ap<>atolicam remittimus.
3. Licet episcopi* possint in irregularitatibus
illis et suspensionibus dispensare, quae proveniunt
ex delicto occulto: non tamen in ea. quae ex homicidio voluntario, nec in ea, quae ad' forum iam
contensiosum ducta sit.
4. 8i quis intra gradus prohibitos* scienter
matrimonium contrahere praesumpserit, separetur,
et spe dispensationis consequendae caroat.
3. Declarat concilium * Tridentinum dispensa­
tiones gratiosas non prius sortiri debere effectum
suum, quam cognitum sit ab episcopis eas non
subiacere vitio subreptionis*. Idem de commuta­
tionibus ultimarum voluntatum, et de gratiis ob­
tentis.

’
*
*
*
*
*

< uacil. MUsviL, e. IU.
Coadl Trid. assa XXIV, c. ».
Condi. Trid-, assa XXIV, c. Λ.
Id., Maa XXIV, c. V
Id., ses». XXIV, e. I».
Id., sesa XIII, e. ».

■

<

4fi

A niai talis rèeponsal)s idoneus sit et potens pro
satisfaciendo; quin <lias facile eeset illudere eru­
1. Homicidam sine nostra vel poenitentfarii ditoribus.
6. -Is, qni cautionem Seu rseponsslem se con­
* nostri recoheiNationo. nullus presbyter ad eemmènionem admittat.
stituerit pro débitera infirmo excommunicato, mo3. Unfantem qui opprimendo vel aliter extin- neatuMub excommunicationis poena, ut infra .quin­
xerit, mittatur in die Cinerum ad ecclesiam metro- decim dies post deceesqm infirmi, >i ex illa infir­
mitate moriatur, satisfaciat creditoribus; qui illum
politanam.
3. Nefando Hagitio Sodomiae corruptos, ne quis tenebant excommunicatum. Quod si noth fecerit,
tentet absolvere; sed remittantur ad ordinarium. elapsis dictis quindecim diebus, talis responsatis
denuacietur exoommunicatus pro debito dicti in­
De asara.
firmi, ad instantiam dictorum creditorum. *
Usurarii ne absolvantur, nisi facta prius resti­
7. Sive cautionem praestiterit infirmus, sive
tutione lucri excedentis et iniqui; vel certe serio
cessionem bonorum fecerit, repraesentetur illa in
promissa.
scriptis in forma debita per sacerdotem paroehialem.
D» gratia pratdtdinationu.
qui illam receperit, infra quadraginta dies a die
Gratiam Dei praedicabunt curati et commen- obitus dicti infirmi excommunicati, officiali curiae
’--dabunt populis; ut ab ea in omnibus rebus semper nostrae Bisuntinensis. sub poena arbitraria, ai nedependeant; de praeddbtinatione autem et prae- B gligens fuerit,
8. Si infirmus, jiost cautionem vel cessionem
scientia Dei aeterna ne loquantur ad plebem.
praestitam in forma praedicta, humiliter et animo
D» iudicio extremo.
contrito petierit sacram eucharistiam sibi dari,
Prohibemus prognosticationes de die iudicii illam recipere poterit.
extremi, quas ad dementandos homines, falsi saepe
9. Si vero infirmus usum loquendi perdiderit,
prophetae ex sacris litteris, in suum sensum de­ ita ut cautionem seu cessionem praedictam prae­
tortis. vel ex motuum coelestium calculatione, stare non possit, tamen signa contritionis ostendit,
nescio qua, comminiscuntur.
elevando manus iunctas ad coelum, percutiendo
'Di teetamento.
I pectus, et alia huiusmodi signa contritionis facien­
Quoniam .episcopi exeeutores sunt omnium pi­ do, absolvi debet a praedicta sententia excom­
arum voluntatum, ideo, ne pia decedentium legata municationis, ei eucharistia sacra sibi .dari atque
per haeredum iniquitatem maneant inutilia, cum etiam sepultura; sed haec, dummodo parentes,
quis facto testamento obierit, curati moneant hae­ liberi, aut amici eius, ad quos bona eius venire
redes de publicatione testamenti. Quod si neg­ debent, dent pignora, fideitusores aut idoneos re­
lexerint. referent procuratori nostro vel decano sponsate* de satisfaciendo illis, ad quorum instan­
tiam dictus infirmus excommunicatus erat, si pro
rurali.
tunc decesserit ab humanis.
De cessions bonorum, aut cautione quae fit ab
(
c
10. 8i autem dictus infirmus nihil intelligat,
infirmi», >a articulo morti».
aed amiserit usum rationis; veruntamen si constet
1. Curati, si quos habeant parochianos infirmos sacerdoti, quod in eo signa contritionis etpoemexcommunicates, qui in infirmitate volunt confiteri tentiae praecesserint, debet absolvi et communi­
et absolvi, mediante cessione bonorum suorum ad cari ; recepta prius cautione per pignora vel fideopus creditorum suorum, aut interveniente cautions iussores aut responaales idoneos de satisfaciendo,
idonea, ministrentur eis sacramenta poenitentiae, ut in proximo praecedenti articulo dictum est.
eucharistiae et extremae unctionis.
11. Statuta praedecessorum nostrorum archid. Infirmus igitur, qui est excommunicationis episcoporum Bisuntinensium contra sustinentes sen­
sententia innodatus a canone sive a iure. si petat tentiam excommunicationis per annum .et ultra,
humiliter et devote absolutionem, debet absolvi confirmando, et. quatenus opus est. innovandi),
sub hae forma ac praecepto, quod si Dominus prohibemus districte, sub gravi poena arbitraria
dederit ei vitam, statim et quam cito potuerit, eleemosynae nostrqp applicanda, ne excommuni­
post recuperatam sanitatem, ibit ad illum, a quo cat), qui per annum continuum et ultra senten­
erat absolvendus, suscepturus mandatum eius super tiam excommunicationis sustinuerint, si decedant,
illis, pro quibus erat excommnnicatus. Quod sinon sepeliantur in ecclesiis aut coemiteriis, licet in
fecerit, statim relabetur in pristinam sententiam. infirmitate cessionem bonorum suorum fecerint, aut
3. Infirmus excommunicatus a iudice sive ab cautionem dederint, ut supra ; nisi prius absolutiohomine, pro delicto seu debito,- si petat humiliter D nem meruerint, de consensu creditorum suorum, et
et devote absolutionem a praedicta sententia, debet de nostra aut vicarii nostri generalis licentia speciali
absolvi; ita tamen, quod primo det pignora, vel processerit
processit]. It per hoc magis timeatur
cautionem idoneam, videlicet reeponsalem suffi­ ecclesiastica censura, et creditoribus satisfiat de
cientem vel iuratoriam, quod parebit mandatis ec­ debito, et ipsi excommunicat) in vita procurent
clesiae et satisfaciet creditoribus, seu his ad quorum abaolvi ; ne, post eorum obitum, créditeras affici .
instantiam excommunicatus erat.
videantur iniuria. Nec literae aliae de non ob­
4. Si pignora dederit infirmus, illa recipiat stante sufficient, quae aliquando obtineri solent
sacerdos parochiaii* ad manus suas, et fideliter snbreptitiae : sed fiant sub sigillo camerae nostrae,
describat, ut de eis rationem reddere possit tempore in cera rubra.
debito -ad opus illorum, quorum intererit, et illum
D* sspaftura st sjwfsuts dq/imctoram.
absolvat ; injungendo ei, ut supra dictum est, quod

*

<

CONCI MUM BISlfNTINUM, 1(71 oetob'rii 34

Ptoeaia domantia iit codant:

ei supervixerit, satisfaciet ecclesiae et suis credi­
toribus. Alioquin, eo ipso, postquam evaserit mortis
perioulum pro illa vice, licet infirmitas longius
duraverit, in pristinam sententiam relapsus sit, et
pro tali relapso habeatur et teneatur.
b. Si infirmus cautionem, id est reaponsalem
pro debito dare voluerit, sacerdos non recipiat.

1. 8i quis intestatus decesserit vel non electa
sepultnra. apud ecclesiam suam parochialem. in
qua vivens recepit ecclesiastica sacramenta, sepe­
liatur. '
3- Defunctus, qui elegit sepeliri apud aliam
ecclesiam, quam apud ecclesiam suam parochialem,
repraesentetur in ecclesia paroobiali, in cuius pa-

V' W" . ■ i

47

1 IVT""

CONCILIUM BI8UNTINUM, 187; ootobria 84

48

V
rochiatu defunctu» est. et in qua sacramenta eeele- A tractae ; omnes hujusmodi reconciliatione indigeat. '
siastiM^ suscepit. ut in ea ultimum va)e£|eiat, Sed in quibus equi, boves, sues aut alia animalia
anteduam deferatur, in eeelesiam, in qua elegit stabulata fuerint; vel in quibus ipsi milites, sive'
sepmiri:- quaecunque ffigrit illa ecoleeia, in qua 'propter suas necessitates sive in contumeliam loci
elegit sepulturam, aire sit. saecularis vel regularia sacri turpe aut foedum quidvis commiserint; haec
euiuscunque ordini», sive mendicantium sive non, poterunt pro hao vice tantum-sacerdos, curatus
mendicantium. Alioqui interdicta ait per prae­ vel decanus, et abbas vel pnor in regularibus,
sente» ecclesiastica sepultura tali defuncto, et fa­ propter populi scandalum expiare cum aqua Gre­
culté» ecclesiae. in qua elegit sepeliri, illumsepe- gorian» seu exoreisata.
nendL »ub poena interdicti eoelesiastici.
4. Ciboria et -fontes baptismi mundentur dili­
3. Sepultura non denegetur defuncto per sacer­ genter ; hoc enim sufficiet, nisi populus nova malit
dotem paroohialem propter non solutionem. iurium facere.' Quoniam, sicut haec- ipsa non consecrantur
funeralium: aed aine mora aut contradictione de­ ab epiacopo, sjc neqye polluta declarantur ab ec­
vote secundum ritum* ecclesia^ impendatur.
clesia. Super altare autem fractum poterit tabula,
4. Et ai eidem aacerdoti secundum piam et lau­ margiorea Consecrata (altare vocant portatile) pa­
dabilem consuetudinem debitum fuerit, aine atre- rari, atque in ea missa celebrarj, donec ecclesiae
pitu et figura iudicii. nostra auctoritate aeu vicarii ipsae* restaurentur. Et, ubi pollutum sit coemetenostri generalia et officialia consequi poterit, ai per • rium non polluta . ecclesia, permittitur nunc, ' ut
baeredea defuncti negatum fuerit ei.
B in ecclesia sepeliantur fideles, qui hinc ad duos
5. Idem statuimus et ordinamus observandum menses vita decesserint.
fore in aliis sacramentis ecclesiasticis et pro adfi. Atque haec quantum ad reconciliationem
miniatratione eorundem.
locorum sacrorum. Pro administrations autem
sacramentorum, quam cessasse hoc vastationis
Df Ciitrmmiu i<» ritifiu» «ocri».
tempore in multis locis dolendum est, haec, quae
I bi. ob locorum distantiam vel difficultatem, sequuntur, observantur.
populus aegre potest ad ecclesiam paroohialem
β. Imprimis parvuli, qui baptixati non sunt,
convenire, novas parochias etiam invitis rectoribus baptisentur' statim, vel iri propria ecclesia, vel in
erigemus. In quibus vero populua numerosior eat, alia, nisi polluta ait. Et communicabunt sibi mu­
cogentur rectores secum alios presbyteros assumere, tuo curati non solum ecclesias, sed alia omnia ad
qui sufficiant sacramentis administrandis et cultui haec necessaria, benigne et sine spe ulla quaestu».
divino celebrando. Et ubi magna erit ecclesiae Ubi vero vastati sunt sacri fontes, poterit nihilo­
paupertas, plurea in unam convertemus, aed sine minus benedictio solemni» fieri in vase mundo,
praeiudicio tamen obtinentium.
super altare ve) loco convenienti, intra ecclesiam
Transferemus quoque beneficia simplicia ex servando.
'
ecclesiis, quae vetustate vel alias collapsae ne­
7. Eucharistiae quoque et poenitentiae «aera­
queant restaurari, in alias, cum eisdem oneribus menta, qui, in hoc paachate, propter eadem imet emolumentis. 8ed parochialea refici procurentur C pedimenta non receperunt, confiteantur iam propriis
ex fructibus ipsarum ecclesiarum vel paroehianorum. sacerdotibus, et dominica 'proxima communicentur,
Quod si nimia egestate omnes laborent, ad vici­ nisi maioris excommunicationis sententia sint inno­
niores vel matrices tranaferantur.
dati. Alias enim expeclhndum ei» erit remedium
salubre absolutionis vel suspensionis. Cumque
Suptr tccUtiit polluti».
dies quadragesimalis ieiunii iam omnino transacti
1. Idcirco, pastores omnes et ministros eccle­ nunc sint, et ^eiunium solverit ubique ecclesia
siarum nostrae dioicesis monemus et hortamur*ln declaramus, licuisse his vesci carnibus, et aliis
Domino, ut plebes sua» et populos sibi subditos, omnibus, licet adhuc confessi non ' fuerint. Quam­
tum in concionibus tum ,in privptis confessionibus, quam decebit maxime, qui confiteri deliberant, ut,
haec doceant et similia, prout Spiritus sanctus ob reterentiam suscipiendi eurporis Domini, die
dabit : hortentur omnes in fidei constantia manare ; aliquo se praeparent antea eum ieiunio.
a vitiis abstinere et peccatis, maxime vero mor­
8. Matrimonii denique benedictio in ecclesia
talibus, propter quae venit ira Dei. Perpendentes fiat non pollute, sicut res aliae omnes sacrae.
secum singuli, et conscientiam quisque suam exa­
9. Intelligent autem curati, quod ecclesia
minantes. quod ai pro commissis nostri» nos pu­ polluta, pollutum quoque habetur coemeterium, non
nire Dominus decrevisset. . multo graviora hio contra: quia pollui potest coemeterium, non polluta
commeruimus. Sed speremus magis ia eo et in ecclesia. Quare, ai qua est capella vel aedificium
Christo lesu, qui lavit nos a peccatis nostri» in D aliud honestum, quod huiuamodi sacrilegorum me­
sanguine »uo. ut simus sancti et immaculati ia con­ ner vimque evaserit: poterunt venerabiles abbates
spectu eius.
et religiosi, ac burati et «appellent, atque alii ad
2. Prohibemus ergo imprimis, ne missae in divinum officium deputati viri atque foeminae,
altaribus fractis, nec in ecclesiis ruina ve) incen­ horas canonicas et, preces facere in eo. Non autem
dio vastati», aut polluti», divina celebrentur; nec in pollnta.
in earum 'coemiteriis sepeliantur fidele», donec re­
b» taoraamitit m psners.
conciliata hase omnia sint episcopali benedictione.
Reconciliationem autem per omnia illa loca brevi
1. Debet minister, sacramenti intentionem ha­
facturus est reverendissimus dominus «uffraganeu», bere agendi illud, quod Christus instituit st ec­
visitando sicut incepit, et sine sumptu, quantum clesia facit.
poterit.
2. In his omnibus, quae ad ritum et caere­
3. Pollutas autem ecclesia» declaramus, et monias pertinent, mutare 'aliquid nemo privatus
coemiteria denuo consecranda, in quibus haeretici audeat, sub poena suspensionis ab ordine, si id
vel excommunicati, quales sunt isti hoste» fidei ignavia vel ignorantia aut-«dio vitio commiserit.
catholicae, sepulti fuerint ; deinde in quibus caede» Nam ex pertinacia hoc faciens, tanquam schisma­
factae, vel sanguis violenter effusus, vel veneri» ticus punietur, quod ecclesiae sensum perturbet.
quaecunque opera perpetrata. Quarum quoque
3. Quia igitur in sacramentis aliud videtur
altare loco motum est. vel altaris reliquiae ex- oculis, atque aliud, agitur divina gratia secretius,

4M

y

CONCILIUM BI8UNT1NUM. mi octobris -24

Μ)

10. Si puer dolore partu» appareat vivus esse''
ne tant» Pei beneficia ignorent», aut putentur.
otiosa eaab spectacula, nee suo habeantur in ho­ in ujero matri», nec potest exire totu», sed ap­
nora, aut indigno tractentur; instruendus eat po­ paret una pars corporis si caput apparet, debet
pulus in cuiuslibet administrations, ubi commode baptizari, quia in capit» vigent omnes sensu» ho­
fleri poterit; frequenter etiam docendus in con­ minis exteriores et interiores. Si autem pes et
cionibus, ubi inciderit locus, quid in sacramenti maniis appareant et non caput ; si constet de vita,
cuiusque collatione agatur, quis sit eius fructus, et periculum sit de expectations totius «b utero,
quid, velint signa externa, quomodo Dei virtus debet baptizari, secundum communiorem et hu­
praesens invisibiliter eis adsit, quomodo etiam maniorem sententiam doctorum.
,
digne vel indigne percipiantur, et similia, /
11. Si muKè> prae angustia periendi moriatur,
et appareat partus in utero vivus debet os eius
Capita quprdam «n wtert ztatuto ia titulo de
teneri apertum, ne suffocetur partu» ;· et, per pro­
baptitmo,
1
batum atque expertum ctflftirgum aut invisorem,
1. Baptismus, confirmatio et ordo nunquam debet cum diligentia venter matri» aperiri, et in­
iterantur, id estSton conferuntur uni personae sin­ fans inde extrahi ac baptizari.
12. Sacerdo» interroget diligenter obstetrice»,
gulari nisi semel «eu unica vice; quia quodlibet
‘ipsorum imprimit characterem indelebilem in anima. et alia» persona» quae deferunt infante» ad bapti­
3. Baptismi materia, qua utimur in ecclesia, zandum. ai propter aliquod periculum vitae mo»t aqua simplex, naturalis seu elementalis, bene­ B fanti», de quo dubitaverint, illum baptizaveriof.
dicta seu sanctificat» solenniter. secundum ritum an non. Si responderint quod non. procedat ad
ecclesiae, in. sabbato sancto Paschae et sabbato exorcismo» et alii per ordinem, prout in libro
Pentecostes.
inanuali continetur. Si vero infan» baptizatus
3. Baptismus tamen administrari potest, .in fuerit, interroget de forma verborum · prolatorujn.
casu necessitatis, aqua naturali, elemental!, pura Quae ai integre et debito modo prolata fuerint,
êt simplici, non benedicta seu sanctificate solenniter. non erit infan» ulterius baptizando·; quia sacra­
4. Baptismus non debet fieri in saliva, in aqua mentum eat non reiterabile. ut dictum eat. Debet
rosacea, ardenti, vel alia artificiali, nec in cervisia autem catechizari et exorcizari, ut ritu» ecclesiae
aut vino; sed in lixivio fieri potest, si alia aqua servetur. Si vero, re diligenter perquisita, dubitet
non posset inveniri, quia aqua est naturalis colate sacerdos probabiliter quod verba et alia necessaria
per cineres; sicut in aqua naturali et pura, quae non fuerint prolata et observata : baptizet sub hac ’
foftna: r8i tu ea baptizatus, ego non baptizo te;
per venas sulfureas transit.
t>. Baptismi forma haec est: „Ego baptise te sed si tu non es ’ baptizatus. ego baptizo te; in
in homine Patris et Filii et Spiritus sancti, amen.» nomine Patri» et Filii et Spiritus sancti, amen.* ‘
Quae omnino debet observari, nihil addendo, mi­ Aliter vero nunquam ei fas erit.
nuendo, transferendo vel immutando de eadem;
13. Infan». qui reperitur expositu», nec scitur
ut tollatur omnis dubietas vel opinionum diver­ a quo, nec apparent signa vel testimonia sitne
sitas. Ea uno contextu debet proferri, ita ut non C baptizatus nec ne. debet baptizari sub conditione,
sit aut fiat interruptio notabili» per longam pau­ videlicet. „8i tu es laptizatus. ego non intendo te
sam et moram tempori». Quanquam verborum baptizare ; sed si tu non es baptizatus, ego baptizo
corruptio non vitiat sacramentum, modo sensus te, etc.» Et gallice, ai laicus hoc faciat, dicat
maneat; virtus enim verbi tanta est. Augustino ,,Εη/aat, «· tu «» bapiiti, je n’entende pa» dt tt bap­
teste, ut iustum faciat, non quia dicitur, sed quia tizer ; maie si tu «’«» baptizi, je te baptize au
creditur.
non», etc.“
fi. Minister baptisipi proprius, specialis et
14. In parvulis, qui baptizantur, sufficit fide*
ordinarius, est sacerdos, extra casum necessitatis; et intentio recta Illorum, qui ipsos offerunt ad
sed. in casu necessitatis, omnis alia persona sive baptismum; quorum fidei professio parvulum ob­
fuerit vir sive mulier, sive fidelis sive infidelis, ligat ad observantiam, quia pro salute eius fit
ludaeus. paganus, haereticus, possunt baptizare; 'obligatio.
dummodo baptisent in aqua, et verba debite pro­
15. Levante» puerum de aacro fonte, debent
ferant. cum intentione faciendi quod facit ecclesia. eum docere orationem dominicam Peder natter,
7. Pater et mater infantis’, in extrema neces­ salutationem angelicam Ave Maria, symbolum
sitate. possunt baptisare infantem suuin. ai uon apostolorum, in quo continentur articuli fidei,
sit alia persona praesens, (fuae baptizare sciat scilicet Credo in Deam Patrem omnipotentem, et
aut possit; et non alias.
Credo in Spiritum sanetsun; iustitiam servare, chari8. Doceant curati obstetrices et suos paroehia- I) tatem tenere et castitatem custodire.
no», integre, fideliter et devote proferre verba
16. Quia in baptismo contrahitur cognatio
formae baptismi in vulgari sermone: Je te bapiite spirituali» inter plure» personas, propter quam
au nem du Pire tt du Fil» tt du spùwt EÔprit, multa matrimonia impediuntur fieri. idcirco, non
amen; ut ministrare possint illud in forma eccle­ admittantur plures quam duae personae ; videlicet,
siae. »i casus necessitati» emerserit. Et doeeant unus vir et una foemina, in levatione unius in­
ea», quod simul cum prolatione verborum debent fantis, ad summum. Sciscitetur autem parochus
tenere infantem, et immergere illum in aquam se­ diligenter, antequam ad baptismum accedat, quis­
cundum consuetudinem ecclesiae suae, et quod, nam electu» »it ad suscipiendum infantem de aacro
habeant intentionem baptiaandi secundum ordi­ fonte; ne alius se pro petrino gerat, licet puerum
tangat vel teneat.
nationem universalis catholicae ecclesiae.
17. Deinceps, sacerdotes parochiales habeant
9. Consuetudo ecclesiae est observanda in
baptismo, quoad immersionem vel aspersionem; librum seu registrum. in cuius principio scribant
videlicet, quod ubi est consuetudo, quod puer annum, in quo inchoabitur, et consequenter men­
immergatur in aquam, debet immergi, nisi timor sem et diem baptismi cuiuslibet infanti», nomen
esset de vita ex causa rationabili et evidenti. Et ipsius, et nomina genitorum ipsius, nomina petri­
ubi est consuetudo quod aspergatur sive effun­ norum et matrinarum ; sic scribendo
„ Petrus. filius loanni» et Mariae, natu» die tertia
datur aqua super caput sino immersione, illa etiam
maii. baptisatus die vigesima eiusdem mensi».
observanda eat.
Coactu uassexu tomos XXXVI»*·.
I
*

‘"’J·,ι."·.···· -....... -

■

‘
M

V

h

. . ............................... .

.........................................................

·

·

CONCILIUM ΒΙ8ϋΝΤΏΠ/Μ, 1571 oetobris Μ

■
M

Cuius patriot luerunt Gerardus tali· et.Catha- A posthac inter lavante· at baptisatum ipsum, ·<,
,rioa tali·.**
buta· petram ab matrem, nae non inter baptisantam
18. -Raligiosi non debant, puero· in baptism· at baptisatum, baptlsatiqua patffih.et matrem,
tenero, neque oommatres habere, dun aliirsperiri spiritualia' cognatio contrahatur tantam, quae impossunt.
- padim|nto sint matrimoniis.
19. In pler^squa loci· nostra· dioieasi·, at
94, - Pro baptismo nihil exigatur, sed si quid
•ocepimm, sacardotea quidam mala docti bapti* offeratur, illud accipiat ssoerdos Moundqm lauda­
sara praesumunt infante· mortuosah' utaro mat^s ; bilem consuetudinem, quaa obstervanda erit >.
quo· quaedam vetulae mulieres qbriàaaa et modi-,
9h.· In liorum conviviis'modaktia agnoscatur,
eae conscientia·, in eedcaii· par (be·, tves re) luxu superfluo reiecto; maxima varo preabyteri in
pluree die· observant, at poet·· taatificantar signa his ab omni termone abstineant-impudico et vano.
vitae in eia apparaisse, et poet head iq loeo rali4fi. Fonte· postsolennenripsoram benedictionem,
gioso at sacra sepeliunt; cum praomiaaa, ai .vera et chrisma et sanctum olqum sub clave et se>essent, miraculo·· deberent merito dici.'Adaquo-' tara custodiantur diligente!. et aqua Ipsorum rerum approbationerqi maior indagatio et verificatio novetur in Paschate etzPantecoste’; quin etiam,
requiritur, quam ait teetimonium vetularum. Cum quad abait, si casu, eliquo corrupta fuerit (ne quis,
igitur cum fidelibus nisi fidele· «epeliantur: ideo, ob corruptionem scandqlisctur), renovari poterit;
ne tali» de caetoro fiant, aine nostra aut vicarii nec permittat sacerdos, postquam sacrum chrisma
uoatri generalia seu officialia licentia, omnino B admiscuerit, de aqua queaquam accipere, quia
prohibemus *.
milita sortilegia et maleficia ex diabolica sugge­
'20 Baptisati inungantur in Joci· ordinatis stione fieri'et procurari cum aqua huiusmodi, do­
chrismate novo, id est, consecrato illo anno et cuit experientia. Curatus autem circa hanc custo­
non chrismata veteri. Sed illud comburatur in diam négligeas, etiam si nihil aephariutp inde con ecclesia, et cineres in piscina aut iuxta altare' re­ tigerit, tamen suspensionis poenam a iure incurret.
condantur
·
27. Chrismalia infantium et aliorum baptisan31. Baptismus celebretur in ecclesia et non dorum, munda et nova habeantur. nT tam magna
extra, nisi in .casu necessitatis. Et tunc fiat ut et late, ut loca sacro chrismate et oleo sancto
supra dictum est. aut afflr casu permisao a iure, illita tegi omnino possint, ne alii panni eo per­
et non alias.
tingant.
Hactmu ta ttttri statote eapitolonun, ordine
*28. Illi vero, qui in die coenae vel alias mit­
parum immutato ; fqjtas Aoe setae eddimM.
tuntur ad ecclesiam cathedralem, sacrum chrisma2'2/ 8i baptisatus a sacramentariis aut aliis et oleum petituri, in sacris vel minoribus ordini­
haereticis, ecclesiae catholicae- reconciliationem bus sint constituti; ne indigni habeantur rem tam
postulet, et vere baptisatum essa constet, adeat ••eram, deferre, ct sciant discernere vasa, ubi
episcopum. J*er eutn, iniunçti poenitentia, reconci­ < chrisma et ubi oleum sanctum contineatur, et
liabitur Hi vdro, facta inquisitione diligeblb du­ catite in via et in hospitiis custodiant*.
bitetur esse baptisatum. et baptisari’ secundum 1'
Dt saeranwnto confirmationi»
ritum ecclesiae Romahae velit : eadem observabun­

tur illa, quae supra diximus facienda circa illos,
1. In confirmatione contrahitur cognatio spiri­
qui a laicis personis non certo baptiaati offeruntur tualia sicut in baptismo, impediens matrimonium
in ecclesia. Quia lient haeretici plerique nostri contrahendum, et dirimens contractum ; et non
temporie vere baptisent, a caeremoniis tamen debet admitti, nisi una persona ad tenendum con
nostris et ecclesiae Romanae dissentiunt : quo firmandum.
1
fit, ut aliqui se baptisatos vera dubitent. Quod
‘2. Mutus, in quo apparent signa confessionis,
facere non debent, ei do forma et materia adbibita potest et debet confirmari.
certi sint. Quare interrogabuntur ipse baptiaan3. Suscipientes sacramentum confirmationis si
du« et petrini, dé modo et fornSa, quibus ab hae­ sint adulti, debent esse, confessi, ut illud digne
reticis baptisatus fuerit. 8i vero dubitetur de suscipiant; et de honestate debent esse ieiuni
forma, tunc utetur forma conditional! superius
4. Pueri confirmandi debent secum portare ban
tradita -,βί ta ta iaptiai, jt at it baptiatpat, ti ai dellos lineos, mundos, seu fasciolas albas, quibus
tu n’ss kaptiai, fit." Et oaeteria, ut'diotam eat, circumligentur frontes eorum, postquam chrismate
peractis, indutus, baptisatus suis indumentis, audiat sancto fuerint consignati, propter reverentiam sacra­
missam tenens facem accensam in manibus,- quam menti: ne manibus pollutis frontem'detergent, et
offeret in offertorio. Patrini vero levants· effa­ sordes' contrahant.
rent panem et vinnm, at. accepta communion· et ri
6. Sacramentum confirmationis nec reiteratur,
benedictione sacerdotis, dimittantur in paco.
neo sumi debet nisi semai in vita,
, '28. Curati scire dabant, quod, ax aoclasiae sta­
fi. Laioi admofieantur, ut pueros suos ad episco­
tuto’. cognatio spirituali· contrahitur In bsptismo pum adducant, quando cum prop· esse intellexerint.
et in confirmation·, quae impadit matrimonium
7. Deoorum cat bandellos par triduum portant, '
contrahendum, at dirimit contractum ; nempe bapti- et post triduum ad aociasiam deferant, et in fronte,
sans et suscipiens, vel levans da fonte, cum suis nbi sunt chrismata liniti, sala et aqua lavantur,
uxoribus at mariti· iam cogniti· dicuntur oom- •t aqua in loco mundo affundatur, ubi nequeat
patrea parentum.. id eat. genitorum baptisati, at conculcari pedibus.
iidem patrini parantes spirituale·' sunt aiusdam
8. Puaria non conferatur, donac memoriam habaptisati. Filii quoque baptisantia at lavantia firatrea baant competautem, na ignorante· se esse confir­
•piritdales aiusdam baptiaati dicabantur hactenus. matos, faciant se danao confirmari. Ideo admone­
Casterum. in concilio Tridentino prohibitionum antur da alapa, quam daturas est episcopus, ut, ex
multitudinem contrahentes patres, statuerunt *, ut •o metu, se recepisse recordentur hoc sacramentum *.
‘ Dr coasse., tat. I, e. In/UtUt, es» l«|SSatl, I safes
is sllsg. M.
* H. Tboa. 4, <L 4S st alii ttootari ; e. Caninuta 4o coaaat.
spirit st Mds» Utsl US. C, 80 qs. 1 st >. ·. 4.
• tas. XXIV. ssp. a

'
■
■
*

L qa. 1 teptlaaata, a 4d apostatam· «te staoa.
Ds ootakr. misa, a Otas.
Df ganssc. tat. I, e. In sancta st o. PssMmsnta.
ArehH. st gloea »·. do cons., d 5, e. Aptatas sancti.

*

I

68

CONdUDM BUUMTXMt'M, 1M1 eêlobrh Μ
r

Μ

aapiciat mulierem ; nao eignum aliqpod faciat audieoa
peccatum eonfitanfia, quo videatur detoatari et
1. Minister huius sacramenti est presbyter. rite abominari peccatum, quod audit; ne per bate
•t cqaonice ordinatu·? qui potest at debet miesam retrahantur, aut terreantur a confooaione integra,
. celebrare.
peccatorum.
7.. Saeerdoe non audiat oonfeeaiooea in dome
'4. Haeretici, •ohlsmatiei, exodTrnmunioati, notorii
fdrnicatorea. aimoniaei, apostatae et bi, quibus a •ua. cut camera, niai eonfitontoe aint infirmi, aed
suis superioribus prohibetur ex causa, non dabant in aculeate et in loco omnibua patenti, el no^ in
nngulia aut loco obscuro ; ut tollatur omnia occasio
celebrare.
t
' ’
3. Hoo sacramentum sum! debet a ieiunis *, id malignandi et obloquendi.
eat, -ante cuiuslibet alterius rei cibum vel potum,
8. Nec audiat sacerdos confesaionem alicuiua
excepti· infirmia et in naoeaeitata constitutis, in peraonae, de quo peccato ipae ait agena vel con­
> quibus periculum eat de vita. Quia talibus, ai. tention·: and talem personam remittat ad alium '
humiliter potant, debet ministrari, aive ante pran­ eonfeaaorem, data Itcantia, ai opus ait.
9. Baoerdoa diatrete interroget confitentem aedium aive post, aive de die aire de noete, n^ai
ait periculum quod atatim poat aumptionam illud cundum conditionem et atatum ipsius. Quia alia
interrogatoria facienda aunt religioso. alia militi, alia
evomant: quia tuno non eeset dandum.
4. Mutua, in auia negotii· diacretua, poteat re- sacerdoti, alia agricolae, alia advocato, alia mercacipere corpus Christi, ai petat, et in'eo appareant H tori, alia diviti, alia pauperi, alia aeni, alia iuveni, alia
viro, alia mulieri: ut nihil impertinenter quaerat,
•igna devotioni· et fidei1.
■ed iuxta cuiuacunque atatum, gradum, aexum et
Dt taeramtnto pctmitnHat.
qualitatem. Cuius conditionem et atatum ai igno­
1. Omne· utriuaque «exue hdminee habente· raverit confeaaor, petet ante omnia ab eo.
10. Praestat ut ipse poenitena enarret aua pec­
anno· diaoretionia, tenentur semel saltem in anno
in quadrageaima, ut poaaint Christi corpua in pa- cata, quam sacerdos. Ideo, facta aonfessione gene­
•chate recipere, confiteri proprio curato aeu pactori. rali, vel ai nesciat confessionem, si ipae incipiat
In periculo quoque mortia proba/bili, quilibet con­ peccata aua enarrare, permittatur ; sive ordine agat
fiteri tenetur, et quando quia acceptura· eat eucha­ aive abaque ordine. Tantum admoneatur, ut nullam
ristiam vel miseam celebratura·, aicut tenet com­ poraonam aceuaet in eonfeaaione, quam se ipapm,
muni· opinio*.
et aua tantum non aliena peccata revelet, alioqui
2. Mutua potest per aigna confiteri*. et homo peccaret sic revelando peccatum alteriua. Postea
linguae extraneae poteat confiteri per interpretem, poterit aacerdoa diligentius eum examinare, sed
qui linguam utramque calleat* ut inter utrumque discrete, ne eum acandaliiet et seipsum.
11. Cavebit confesoor, ne inquirat de omnibus,
sedena, 'referat utrique quicqu^d aibi dictum fuerit,
et talia interprea secretam tepere debet confeaeio- quae potuit poenitena commiiiaae * ; sed tantum de
iia, quae solent frequentius fieri ab hominibus illius
nem. aicut aacerdoa.
3. Baoerdoa requisitus ab aliquo .ad audiendum 1 conditioni· vel atatua.
confeeaionem. debet atatim animo ad Deum con­
19. Secundo, ne de alii· peccati· inquirat, quam
verti et devote orare; ut Deua aibi det virtutem .de ii· quae passim et vulgo fiunt, quaeque nota
et constantiam, ne moveatur deaiderib rei turpia sunt omnibua; ut de transgressione mandatorum
• ut malae aut vanae gloriae, aed.aalutia ipaiua Dei. de aeptem peccati· mortalibus. Interroget de
articuli· fidei, de aacramentia. quomodo haec auaconfitentia tantum et gloriae divinae, dicendo;
„Cor mundum crea in me Déua et apiritum rec­ ceperit, de operibus misericordiae, de quinque
tum innova in viaceribua meis. Ne proiiciaa me a praeceptis ecclesiae. Nou autem inquirat, niai for­
facie tua, et Spiritum aanotum [tuum] ne auferas a tasse quam prudentissime, de occultis, quse mi­
me; redde mihi laetitiam aalutaria tui, et apiritu prin­ litia hominum excogitavit, sed illa relinquat.nudae
cipali confirma me. Doeebo iniquoa viae tuna et confessioni poenitentia, hortando tamen ue quod
impii ad te convertentur^
praetermittat peccatorum.
13. Tertio, in peccatis luxuriae seu camis, non
4. Sacerdos excipiat confitentem * vultu gravi,
et blandis benignisque verbis, exhortana eum cum descendat nimis ad particulares circumstantias,
pietate, ut vulnera sua, tanquam medico spirituali, minutim omnia et singula examinando, quando
fiducialiter et integre revelet, cum ape veniae et conscientia horum ipsa de se multam poenitentiam
aalutia, quia Deua aentper recipit peccatore· ad ao habet, et [in] exponendis istis adeo diligenter nec
converto·, quantumcunque peccaverint enormiter: poenitena melior et poenitentiarius deterior fieri
ut David, Petrum, Paulum, Mariam Magdaleuam, I > possunt.
14. Inquirat vero diligenter de bis quinque,
latronem in Cruce et alioe innumero·.
5. Bi peccator titubet *, aut dubitet adhuc con­ quibus plerique teneri solent. Primo de excommu­
fiteri peccatum auum, nec istis exhortationibus in­ nicatione quia >i confiions est excommunicutus
duci poaait. declaret ei confeaaor terrorem iudioii maiori excommunicatione, remitti debet ad supe­
extremi, poena· inferni, perpetuitatem damnationi· ; riorem. instruendus tamen ab ipso sacerdote,
toti· viribu· eruat animam peccatori· a faucibus quomodo agendum ei sit, ut absolutionem con­
sequatur. Secundo, de ira, seu odio et rancore,
inimici.
fi/ Audiens vero confeaaionem. aacerdoa non quem homines frequenter invicem gerunt. Iu multum
••piciat confitentem in facie ' : multo minua etiam hortandi sunt ut parcant aliis offensas, sicut petunt
in oratione dominica : „Dimitte nobis debita nostra.
sicut et no· dimittlmua debitoribus nostris, etc.;"
1 Htalstu· retas.
alioqui Deus nunquam dimittet eis. Tertio, inter­
■ statate· valus.
* <'. Οιηηύ, 4· posa, st remiss. Thru, in 4, distia. Il; rogetur poenitens, an aliquid retineat alieni si
Pan in e. ZWorali·, 4s offlo. ordin , Glos. in c. Z>s Aomhm, retineat, iniunget, ut illud restituat, cum prîlnem
<1· cels·, miss.
poterit. Quarto, interrogetur de sortilegiia et obser­
* Statutam vatu.
vationibus. divinationibus et similibus superstitioni* I>a posa-, it; S. The. 4, d. 17.
* stainless vetas.
1 Meaesl. con/sm.
7 Idem «lalulam votu.
4·

Dt tatmamUe taeharùtiat.

i

55

· CONCILIUM BI8UNTINUM, IH1 octobria Μ

M

but. Quod »i quid id ao paheavarit,- admonaadua Λ quod obediet posthac praeceptis ecclesiae, et debet
•Ht. quomodo non eat danda fid·· huiuamodi rebus, prius satisfecisse parti laeaae, da principali, vel de
quaa diabolus suggerit ad deeipiendu* hernia·· •xpenaia, prout erit epuaa excommunicationis.
exiguae fidei, aieut videmua omnaa tala· aaaa mi*
90. Non inducat aaoerdoa poenitentem. ad dan­
aerrimo», aed Deum timendum et amandum ax toto dum albi aliquid pro mias· vel aliis orationibus.
corde et tota anima, et Adam eiu» tenendam. nisi ipae ultro offerat, ad evitahdam euaptoionem
Quinto, interrogetur do rotia.'emiaaia, quotqodo ea sordium.
adimpleverit et quomodo aatiafaoiat efficio îîhr. ad
91. Non cogat coqfitentem iurare vel vovere
quod ae obligavit, aive ait onua spirituale vive quod adimplebit iniunctam poenitentiam : aptis eat
temporale, et monebitur ut edalitoi* exequatur of­ quo.d eam acceptant.
,
ficium suum.
*
99. Caveat sacerdos, ne verbo.aut signo nut
15. Si in confessione occurrat eliquia eaaua alio quovis modo prodat peccatorem *. Quoniam
reservatus. ai peraona eat iuvenia, maxime vir, non qui peccatum In.poenitentiali iudicio detectum
multum diatana a civitate: eum aaoerdoa remittat revelat, vel revelare praesumit, gravissime peccat :
ad vicarium generalem vel poenitentiarium hunc non solum a sacerdotali officio deponendum,
noatruin reclusum. Sin vero ait mulier nupta, sed etiam in arctum monasterium detrudendum esae
contra quam poaaet oriri auspicio et periculum iura canonica statuerunt ad agendinn poenitentiam
,a marito, vel peraona debilia vel pauper, tunc perpetuam.
Foras· ahtoMionit.
curatur ipse veniat, vel mittat per literaa et nun­ U
tium ad civitatem, ad obtinepdum pro illi· per­
93. Quamvis de substantia formae nbsolutionia
soni» dispensationem et licentiam absolutionis. sunt verba duntaxat: Ego abtelro t* a poocatie
Quam tamen postulabit in generali, aie : -Confessus tuit,'1 tamen de congruitate praemittuntur oratione»
est quidam mihi peccatum vobis reservatum, peto, deprccativae : Miasrsotur ft», Omnipotens Dsns,
ut, placeat vobis licentiam mihi dare absolvendi, Indulgntiam, etc. Et his diotis subiungitur: „ Passio
quia poenitena commode non potest iathuc se domini nostri lesu Christi, et merita omnium sancto­
transferre.1*
rum. ac bona quae fecisti et facturus os. et adversa
in Postulabit sacerdos ante absolutionem, an quae sustiiiuiati et auatinebia, sint tibi iii poenitentiam
poeniteat eum de peccatis, et an proponat abstinere et remissionem peccatorum tuorum vet in augmen­
cum Dei gratia ahiis, quae confessus est. et ab tum gratiae divinae. Et ego, authoritate mihi com­
alio omni peccato mortali. Si affirmet, absolvetur, missa. absolvo te a Vinculo minori» excommuni­
perficiendo*confessionem, hoc pacto vel simili : „In cationis. si quam incurristi, et restituo te sacra­
quibus omnibus et aliis multis, quorum non recor­ mentis ecclesiae, et insuper eadem authoritate a
dor. ego miser peeeator peccavi corde, verbo, opere peccatis tui», in nomine l*atris et Eilii et Spiritu»
et omissione, mea culpa, mea maxima culpa: ideo sancti, amen."
94. A sententia excommunicationi» maiori» ab­
deprecor te, gloriosissima virgo Maria, et vos omnes
sancti Dei. et te, pater, orare pro me ad dominum- solvendi forma nulla certa est: quoniam sufficit
Detim. ut ipse misereatur mei/ Vel idVm dicat t' quodeunque verbum signifiean» eum absolutionem.
lingua vernacula, ai vernacule tenuerit. /
quod fiat cum intentione requisita, veluti’ -Ego te
17. Si vero non poeniteat, necyVelit vitam absolvo ab excommunicatione." vel ..Restituo te ec­
emendare, veluti relinquere aliquod impedimentum, clesiae sacramenti» et cemmunioni fidelium." vel
propter quod non debeat absolvi (ut si habet con­ aliud quodcunque. Tlÿnen. ex veteri ritu absolvendi,
cubinam. quam nolit relinquere: si eat .usurarius, requiruntur haec pruno iuret, quod parebit man­
nec velit ab eo lucro desistere, ei odium gerit dati» superioris Item requiritur, quod habeat eon
capitale, et voluntatem offendendi proximum, nec sensum partis laesae, hire e.r. quod appareat mini
velit illud deponere; ei ecclesiasticus habeat plura satisfeciaae parti laesae. Hoc iureeonsulti multi»
beneficia incompatibilia sine dispensatione, nec •X loci» deducunt *. Item promittat, quod nunquam
velit dimittere, et alia pro conditione et statu contraveniet ilii canoni, contra quem faciendo in­
poenitentiaI in hoc casu, si confitens nolit mutare currit excommunicationem. Post haec, nudato»
vitam, et desistere ab hia quae non potest'sine desuper humeros eius, maxime in viri», sacerdo»
peccato retinere: non absolvetur, quantumvis re­ virga, vel fune, vel alia re percutit, dicendo psal
quiret . sed poterit ei sacerdos dare consilium, et mutti „)diotrtrt asst Pans", et post „Glorta Patri" 1
iniungere aliquam poenitentiam, declarando ei, quod „Kyrit tlruon, Chritte tltiton, Kyrir «foison. Pator
propter hoc non est absolutus, nec satisfecit man­ noster. Et nt not tic. Sataam fae serons, Inum,
dato ecclesiae, et admonebit ut frequenter audiat , Domino. Respon. Dotu motu oporaniotn in tt.
sermones, vel legat pios authors·,[et] eleemosynis et I> Vara. Nihil profieiat inimicat in eo. Reapon. Et
orationibus et alito bon** operibua nitatur obtinere, JUiuo inipsitotis mm apponat noctrt «i. Domino
ut Deus convertat cor eius ad contritionem «t veram tuaudi orationtm mtam. Domintu oobiteum. Oro•mu. Dotu, eut proprium ut mioortri ttmpor tt
poenitentiam.
18. Non debent abaolvi. ne a asperioribus qui­ paretrt, ttueipt doproeaiiotum nootrdm, tt hanc
dem suis, excommunicat! propter offenaam noto­ famulum tuum, puom taeommuuioatiouit sentent»
riam. niai antea satisfecerint, neque incendiarii in- ligatum tontt, mittratio tuar piotatio abooloat. Ptr
iueti. neque mutilator·· membrorum, neque vio­ Chrutum Dominum nootrum, amoh." Denique adlatores ecclesiarum, neque uaurarii manifesti, neque iiciet „ AuthoritaU otnnipointit Doi tt htalorum
iniuria notabili afficientes personas ecclesiastica» apottolorum Pttri tt Pauli, mihi eommiua, ahtolro
arma non deferentes.
IV. Hi confitens ait exoommunieatna, et con­
' ». The. X. 'i. q. U, st ia 4, <h»t MI, st conimuitsr.
fessor habeat potestatem - abaolvaudi eum · tali
1 < ’*s. Ornat», 4» posait, st rsm.. cap. fitwordoo., d. », excommunicatione confessor debet eum prius ab* Sylv. aboufalio 8.
* i’aa. Pvrvo ·< ft. H»rocAM*a·. d· tentent, «looinnt.. υ.
solvere ab excommunicatione quam a peccatis, sive
/*
μιν /tavidmo,
JLr part?, de verb. ■!<., 1' Jtr Merit, de
hoc faciat in principio ooafaaaionia, aive in fine.
ofllc delee-l C. Odourdue, di eo|v., <’. I'eweraAUihM, hmt,
Bed hic non sati» est, quod promittat poeniten·, de Mat
lib. β. C. Kr t^orr, de tent, etftomiu.
quod non amplius committet illud, aient in ab­
* C. 4
de eent. eieotnm., S. Antonian·, β pert.
solutione a peccati· sufficit ; sed requiritur, ut iuret UC. M, e. 7.

.

67

CONCILIUM BI81NTINUM, 1571 oetobria M

f"

IM

te d vinculo noommunioationu, quam tncurrioéi, a notre eoneoionoe, en luy criant mercy. Aueure»-vou», .
. propior coneam talem, et reetüuo te eaeramentie qu’il nu» pardonnera et remettra en'ea grân, par
eecletiae et comnHHriom fidelium, i» nomine Patri»
Ί le mérite de nn benoiet fil» Jéefte Chriit ; nlom que
it Filii it'Spiritui eaneti, auto·."
par ta parole et de'nu auetorité feu prononoerap·
Haec est forma,, quam referunt doctoros, quam­ ianioet la lenienn.· Dietee doue eu nui miemei
quam nullum ius scriptum invenitur, quod sit ne- tout n qtfan» rnolu de me dire; car il n’y a percesse hic nudari corpus, et ideo mos ille foreI mum qui cache neln eoneeienn, que Dieu et voue
exolevit.
·
.
1' meeme.
36. Prostrato igitur poonitente ad pedes sacer­
33. Si fuerit simplex et idiota, tunc sacerdos
dotis in loco patenti, ita. ut a multis videri possit,, discurrendo per singula praecepta, ut supra dictum
maxime si sit mulier, et facta benedictione solita, est. examinabit in aliis,-non amplius quam puta­
atque invocatione sancti Spiritus et confessione verit necesee esse.
Ilis peractis dicet saoerdos.
generali, exiget sacerdos ab eo symbolum fidei
, Voue vongngieee» mqintepant la grâce que Dieu
et orationem dominicam, et suffragia, si qua te­
neat, hoc pacto.
nue a fait, quand il nui a donné le loytir di voue.
Source, mqp amy, que vont voue prêtante» di­ reoongnoietn, aprèi que l’art» tant de foie offenté ;
ront moy, comme Aon chmtien, pour obeyr d Dieu aprèi luy avoir promit au bupteeme et aux autrei
et d son éyliu, et obtenir de luy sa grâce et la re- confeieione qu’ave» faietee par cy-dnant, avec ta
miteion de ,vo» pèche»; il faut que je'tache de nu», H taineie grâce de luy obéir, vont ave» flmj touvent
li an» la doctrine et h mot du guet, par lequel metprité le» bonne» inipiration» qu'il" vou» a brnllé
l’on congnoiet le» chrntien» de eeua qui ne le tant pour changer d» vi», et n'm are» tenu compte, et
pa». Savet-vou» nitre créance, an le Credo in est d craindre qu'une parti» d» ne' faute» viennent
accouitumée et enracinée manière d» mal vivre.
Deum? etc;
8i confiions sciat, recitabit, et sacerdos (si, sit Mai» »i vont in demande» pardon à Dieu d» Aon
poenitens idiota et simplex, et liceat per tempus) coeur, avec volonté d» non plu» foffenier, tant que
simpliciter, lingua vernacula, singulos articulos nu» poutre», et par M grâce, fit» voue en luy et
declarabit, et idem postea de oratione Pater noeter en ta parole, quil vou» pardonnera. St aï, par ad­
quam oinnis Christianus scire debet, tanquam nobis venture, vou» n’ave* cette repentance pour maintenant,
a Christo traditam formam orandi. Salutationem ou celle, qu'avv» n'eit pa» bien entière et parfaicte,
quoquo angelicam scire debet; cuius recitatione, prie» le de bon nrur, qu’il la vou» donne; et eonpraeter alia commoda, propter memoriam beneficii eidére» -le danger ou voue elte» tou» let jour», de
incnrnaiionis, quod in corpore sacratissimae vir­ mourir eoudainement et n'avoir loytir de luy crier
ginis Mariao Spiritus sanctus operatus eat. de­ mercy. Voue luy oriere» donc mercy." Et dicat con­
fessionem generalem. Reliqua, sicut supra tradi­
votio multum solet augeri.
26. Si confiions ista nescierit, docendus erit a tum oat, exequatur sacerdos.
sacerdote, qui eum hortabitur, ut veniat in do­
Castts reiervali ad papam, ex veteri itatuto.
mum suam vel ecclesiam, et instruetur per sacer­
IMI. Falaariua lib rarum apostolicaruni 1 ; incen­
dotem, vel per eiua diaconum vel clericum.
37. Facient quoque confessionem generalem diarius ecclesiarum et locorum Deo dedicatorum;
idiotae lingua vernacula, hac forma : Je m> con- verberans presbyterum aut clericum aut religiosam
fure d Dieu, à la ylorieuie vierge Marie, et i tou» personam atrociter, videlicet cuni 'effusione san­
let taincii et eaincte» de parodie, et d vou» mon guini» aut mombri mutilatione; aimoniacua in
père ipirituel, de met pèche», que j’ay commit de ordine aut beneficio ecclesiastico. excomniunicatus,
volonté, de bouche et d’oeuvre. '
interdictus vel auaponaua se immiscens divinis ;
38 Recitatis ergo hia a eonfitente, sacerdos communicans in crimine scienter cum excommuni­
potet, an sit excommunicatua sententia aliqua cato a papa in contemptu sententiae.
iudicis. vel propter aliquod crimen putet eo esso
31. Generaliter autem confeaaor ait diacretua
cxcommunieatum. Si fuerit, non absolvetur a et attentus in hoc, ut pro qmni casu gravi, enormi,
sacerdote, sed remittotilr suo iudici, sicut dictum inaudito, inopinato et insolito, remittat poenitontem
est. nisi in casu extremae necessitatis. Poterit ad nos vel vicarium nostrum generalem, ut tali
tamen, si velit, confiteri sua peccata, ut a sacer­ poeniteuti secure, provide ac prudenter possit con­
dote accipiat salubre consilium et consolationem. suli. pro salute animae suae, secundum doctrinam
Si dicat nescire ac esse excommunioatum, tunc ac traditionem iuris; cuius peritiam ut plurimum
non habet simplex curatus aut alius sacerdos
sacerdos perget in hunc modum
Mon amy, vou» an» ouy nuveni au prânf ré- i’ confessor.
citer lei dix commandement de Dieu; d tobnrvanc»
Cam retervati epitcopit ex itatuto veteri.
detquelt vou» et moy et toute» pertonne» commet
33. Incestus, stuprum, adulterium, sodomia et
oblige». Autti an» ouy le» commandement de féglice,
■ ietquel» tou» boni catholicque» *ont oblige» garder. sacrilegium. Sacrilegium committitur tripliciter,
St pour le» vou» reeiter de nouveau en noitn ma- scilicet auferendo rem sacram de loco sacro, rem
sartam de loco non sacro, rem non sacram ide
niére aceouetumèe ce tout:
loco sacro.
Un tout Dieu tu adorerai, etc.
Mentita fides, sive periurium : per quod infer­
Or nu» pouot» panier, mon amy, combien de
foi» voue ave» contrevent aux commandement de tur damnum vel nocumentum proximo.
Falsum testimonium
per quod Deua con­
Dieu, non pae à un teul, mais peut titre d tout,
et si couvent, qu’il.vou» teroit impônible de tgavoir temnitur, iuatitia decipitur, et veritas occultetur;
dire le nombre, et an» abueé de la patience de et instrumentorum falsificatio.
Oppressio seu suffocatio puerorum, quae ac­
Dieu, qui vou» a tant de foi» pardonné, et longuement
attendu, et donné le loytir de vou» repentir et re- cidit propter negligentiam seu non debitam custo­
eongnoietre. Doneque», humilie» nitre eeprit, nitre diam puerorum per parentes. Tales debent re­
pontée et voitre cour devant luy; qui te montrera mitti ad matricem ecclesiam in capite ieiunii, id
bon et mitericordieua père, si eoas cote» un vray
poenitent, et luy denouvm ne faute», et aocuee»
1 Statuta· vetas.

J
CONCILIUM BI8UNTINUM, U71 oetebris 24

•st. friata die quadragesimae. qua· diciter die·
Cjnsnim, saaeeptari poeaitMttam publicam ia fam·
iuri·.
OllaadcM patrem aat matrem, peds vel alia·
rthuion.
Iseeadiarii locorum no· sacrorum; nisi faeriat
dmsunriati excommuaieati : quia peat dananciatioaaa
absolvendi seat a papa.
Blasphemator·· Dai, qirginis Maria· at sancto­

emendaro, et spem omnem aetatis sbm reponat
ia marita peaeieais Christi. Coagrutolari odiam
ei debet, quod Munamtu bee sibi administrari
postulaverit Bet «aim signum magnae fidei et
spei, quam infirma» habet ta auxilio Christi, et
ancti··· sancti Spirit··. In hae fido confirmet
eum snoerdos et eonooletnr.

rum: quia talaa aoaadaliaaat fideles populos.
Haereticus omni· male eredens et ' male sen­
tiens in fid·, in sacramentis, ip doctrina eocleaia·.
Percutions presbyterum aut clericum, tin·
membri mutilation·, 'aut notabili sanguinis ef­
fatione.
Matrimonium clandestine contractum rei contra
interdictum eccleeiac.
Homicidium in se rei in alio; tub quo com­
prehenduntur procuranto· extinguere partum con­
ceptum in ntero, tire danto* pocula ne mulier
concipiat.
Omne» denique excommunicari" a iure, rire per
statuta provincialia «ut aynodalia, quorum ab­
solutio non est reservata papae.
Sed de cariboa reservatis plura in titulo de
excommunicatione, infra. Et observandae semper
bullae [In] corna Doauai.

1. Spontali» sunt futurarum nuptiarum promieoio1; et fiunt per verba do faturo: ut cum
vir dicit mulieri : accipiam M in uxorem ; ot mulier
'dicit riro: accipiam te id maritum. Et fiunt
quandoque per rimplicem promissionem de faturo
bine iuramento, aliquando cum iuramento. Et
quamvis possunt tine sacerdote contrahi, congruum
tamen est et deceit·, ut per sacerdotem paroehialem
fiant, in prementia honsstarum personarum; ut
bonum testimonium haberi possit, si opu» oit, de
forma, modo et rerbie contractu». Et non debent
fieri ante septimum annum contrahentium.
3. Matrimonium contrahitur per rerba de prae­
acuti maritali affecta; ut cum rir dicit mulieri:
accipio te in uxorem meam ; et mulier dicit : ac­
cipio te in rirum meum; rei alia rerba aequipolleuria et denotantia conaenram mutuum de prae­
acuti. Sed non aliter poathac ratum.fort declaramus,
niai premente parocho et duobus «altem testibus
haec fiant*.
3. Matrimonium per aponaalia initium capit per
consensum animorum, expressum per rerba de
prementi, uti diximus, ratificatur; per carnalem
vero copulam oonaummatur et perficitur.
4. Masculus maior anni· quatuordeeim
et
puella maior annia duodecim, potente· ad car­
nalem copulam, possunt matrimonium contrahere,
etiam ri muti rint, dummodo signa consensu· de­
monstrent.
b. Mandam·· etiam *, et districte praecipimus
curati· nobis subditis, ut-.frequenter hortentur
publice in ecclesiis suis parochianos suos, et prae­
cipue iuvenes adolescent··, ne contrahant matri­
monia aine consensu et beneplacito parentum
suorum, aut illorum a quibus gubernantur et re­
guntur. Adde, quod ii melius providere possint,
•t cognoscere quid expediat in tali re, quam
adolescent·· ipei, passione «tuita saepenumero de­
cepti «t amori· furor·. .
6. Matrimonium debet in faci· ecclesie publice
•olennisari, per sacerdotem paroehialem, post tria
banna publice proclamata in prono missae, prae­
tente populo, tribu· dominici», vel feati· non im­
mediate «e aequantibus, in ecclesia loci ubi mo­
rari sunt soliti contrahentes et parent·· ipsorum *.
7. Qui aliter, quam praeaente parocho vel
alio sacerdote, de ipsius parochi vel nostra licenti».
•t duobus vel tribus testibus matrimonium con­
trahere attentabunt: eos ad ric contrahendum
sancta synodus Tridentiaum inhabile· omnino reddit,
ot huiusmodi contractas irritos et nullos esse de­
cernit. ipsosq·· aliter contrahente· et parochum
sine testibus, et taste· sine parocho assistentes,
graviter puniendos esse declarat.
,
8. 8i autem, durante proclamation· bannorum
apparuerit opposes· vel contradictor, proponens

Dt taeraaunto rxtrmar imriienw.
1. Idcirco, extremam unctionem aolia infirmis
adhibemus, et maioribua quatuordeeim aeais; non
tamen omnibus, aed tantum iis, qui pencutoae la­
borant: ubi de morte probabiliter timetur, quaai
extremum «aeramentum. Minoribua autem quatuordecim annia, vel furiosis, qui nihil peccarunt,
bon debet dari; niai hi lucida habeant intervalla,
et periculum non «it de scandalo*.
<
2. Nec per alium administrari potest quam
per »ac«rdotem; qui secum deferre debet crucem,
et habere lumen et aquam benedictam ; ut aqua
benedicta aspergatur locus, ubi infirmus decumbit,
ad expellendas omne· diabolica· potentate·. Hanc
rim habet aqua benedicta, ut «ancti patre· te­
stantur Crucem quoque ostendat infirmo sacerdos ; (
ut io qua vicit Christus, et inde spem quoque ipse
victoriae concipiat.
3. Mortuo dari non debet: sed si inter.ungen­
dum moriatur, cessandum est. Si vero dubitetur,
ad mortuus sit, hac verborum forma uti lioebit:
Si mertans ss, non t« ungo; ssd «· mu ss ster­
tens, etc*.
4. Minister huius sacramenti eat proprias sacer­
dos. quia is tenetur scire, qui idonei sunt ad
•aeramenta ecclesiastica, qui indigni ab eisdem
repellendi ; nec dari debet, nisi ' iis quibus alia E
«aeramenta conceduntur*.
6. Inungantur parte· corpori· praecipuae, ut
oculi, aure·, nares, 'labia, pectus, renes, manus,
pedes ; sed in harum partium unctione mos patria·
est tenendus.· Manus sacerdotum ungi non soient,
quod iam unctae fuerunt ab episcopo. Eodem ■
modo laicorum frontes, qui confirmati non faerunt,
ungi debent *.
6. Sacerdos admoneat infirmum, aat· «t post
unctionem, si sensum nondum amiserit, ut in fide
ecclesiae perseveret; quod poeniteat peccatorum
praeteritorun^;, et proponat, ri supervixerit, vitam

* S. Tho. 4, i 28, Pet. Se Palnd. sed.
* Euseb., JtaVr, Ub. 7 ; Epiph., Costro Seers*., lib. 1; <»rsg.,
iHal., lib. 3.
,
* Fet. de PahwL at Artki.
* Idboc., A4 Decent
* Vruper., In mdbi.
£

, «0

Ds qpcasnMtt· ti tutriMmii.

* SUtola· vatMs
1 ( one. Trid., mm. XXIV, cap, 1
* Iden *lat«tnn veta·.

* blatatam enta·.
* Sutotan VMM.

* RkL I* WeMde., e.
Pan. e. Omn ηΛΜη, eatr.
!>· Plani—
; Bynad. Mo<na.
’ Sutntam mM.

81

CONCILIUM BI8UNTINUM, 1571 MteW. 24

•t allégeas «mm·, propter qua· ·μ*Η·μ«Ιμι<t
hniuMMdi w> deb··* d· Im· fieri: »»Mdw froehiali· citât eratrnbar· ν·!··*·· «t opp*aMt«m,
•d oertam «t comp«*M>t«m di·*, tnac feturam,
coram officiali nostro, ad prowqueadM· ■•gotiwA
•t proead«adms proat lari· fuerit. N«e proeedat
sneard·· alteriu ad MlaaaUatioeMB died Matri­
monii vol alicuius praadietoram, donee «t q····-

<

Μ

quatuor albo·. W v«· paroehiaum vel paroehiana
abaque liaaatia aui curati reoaaeacit ν·Ι eum HiMtts, pro banale, q··· fiant in priori parochia
et Hurt· super b«e · eurata datis, setvet sex albos ;
niai p«r bas literas simul detur lioeatu reeedaadi
a parochia; quae dicentur Htcrae dsrosad·. In
•ua parochia, abi residet quis, aiHI tenebitur sol­
vor· mirato s^o pro basai· ; bM alitar hebeat con­
suetudo. Pro literis vero ie rsasdA quibus cu­

qae aibi constiterit d· mandato dieti offieialb MMri.
8. Et eum. ad not *, val ad nostrim tedem ratus dat licentiam paroehiaao suo aliam parochiam
pertineant causae matrimoniale·, prohibemus, sub aoquireadi, et eum ex sua dimittit et liberat, ser­
excommunicationi· poena, ne qui· ouiuseunqu· vabitur coneuotudo loci abeque' ulla querimonia :
gradu·, conditioni· vel dignitati· existât, eognoaoere alioqui de nimia exactione, si qui conquestus
praesumat, aut iudicaro de causis matrimonialibus ; faerit, graviter punietur a nobis curatus vel vi­
neque parte· matrimonium eontrahere volent·· carius in hoc delinquens
concordent vel transigant inter ·β, super ipsis causis,
18. Mulieri sebundo nubenti nullus sacerdos
abaque ludicio ecclesiae.
benedictionem impendat nuptialem ; quia iam in
10. Multa rant impedimenta matrimonii, im­ primo matrimonio fuit benedicta*.
pedientia contrahendum et dirimentia contractum; B
17. Quando aliquis vir alicui mulieri fidem.de
auper quibna. antequam contrahantur, consuli saoer- matrimonio contrahendo dedit, nullatenus debet
dotea «olent. Et d versibus hia comprehenduntur . eum sacerdos alteri mulieri matrimonialiter coniungere. etiam, si is primam non cognoverit ;ζηι·ι
Error, conditio, votum, cognatio, crimen.
Cultus diaparitaa, via, ordo, ligamen, honesta·, evidens impedimentum canonicum interesset inter
Addito nunc, parochus, bini· cum testibus absens, primos, propter quod non possent seu deberent
Si aia affinia, si forte coire nequibia :
canonice copulari. Ubi si dubitetur de impedimento,
Haec facienda vetant connubia, facta retractant. consuli nos oportebit *.
11. Sunt alia, quae impediunt contrahendum,
18. Et caveat diligenter curatus, ne sacramentum
aed non dirimunt iam contractum.
hoc matrimonii administret excommunicatis vel
19. Tempora 'feriarum, quibua prohibebatur interdictis, sub poenis a iure positis.
celebratio nuptiarum, aunt in toto Adventu uaque
D» ucmunte ordini».
ad octavam Epiphaniae excluaive, et a Septuagesima
uaque ad octavam Paschae inclusive, et a tribus
1. Antequam se episcopo offerant ordinandi, de­
diebus ante Ascensionem usque ad octavam Pente­ bent ei vel poenitentiario. vel alii potestatem habenti,
costes excluaive. Sed per concilium Tridentinum confiteri; ne forte indigni accedentes ad ordines, ex
sublata est prohibitio post Epiphaniam, et · Sep­ ignorantia vel simplicitate irregulariter ordinentur.
2. Qui autem a iure ordinari prohibentur, suat
tuagesimam usque ad diem Cinerum. In ieiuniis
quatuor temporum et vigiliis sanctorum, in quibus C ii : primo, aetate minore· quam ad ordinem re­
ieiunium eat de praecepto, non fiunt nuptiae. Quia, quiratur. ut supra dictum «st. Secundo, imperiti
propter ieiunia et communionem sacram, etiam seu illitarati. Tertio, criminosi : existantes enim
matrimonio ooniuncti, ut vacent orationibus, deberent in peccato mortali non debent promoveri. Quarto,
a maritali thoro abstinere, tanquam uxore· non ha­ bigami, id est. qui duas uxores habuerunt, vel vi­
bentes; multoque minus illa exempla dissolutionis duam. Quinto, solenniter poenitentes. Sexto,
exhibere, quae solent laetitiae causa in nuptiis ’. neophyti, hoc est recenter in fide catholica plan­
13. Nullus sacerdos paroobiali· recipiat alienum tati. Septimo, curiales, qui propter aliquod offi­
parochianum nostrae civitatis et dioecesi·,, ad sacra­ cium curiae sunt obligati. Octavo, ratiociniis ob­
mentum matrimonii, nisi habeat literas dimissorias ligati. Nono, servi. Decimo, corpore vitiati.
et testimoniale· sui curati, seu vicarii illius, per Undecimo, filii illegitimi. Duodecimo, ignoti et
quas appareat, quod tilia paroohianua alienus, peregrini. Decimo tertio, infames. Decimo quarto,
idenens ait, nec in eo obstet impedimentum quo­ irregulares. Decimo quinto, suspensi et interdicti,
minus licite matrimonium possit contrahere*; vel vel excommunicari. Decimo sexto, hermaphroditi.
niai certis de causia nos aut vicarius noster gene­ Decimo septimo, conjugati : nisi velint ingredi
ralia mandemus fieri per patentes literas signatae religionem et habito consensu uxorum. Decimo
et sigillatas in- cera rubes : veluti fieri solet pro octavo, histriones, quia habentur infames. Deni­
que, qui per saltum vel furtive contra voluntatem
magnatibus et aliis nonnullis.
14. Bi vero paroohianua alienus ait alterius Ii episcopi promoti sunt, vel duos ordines sacros
dioeceaia licet habere dicatur literas testimoniale· eodem die susceperunt, vel quatuor minores cum
•ui curati: non tamen admittatur sine nostris aut subdiaconatu eodem die. Omne· hi prohibentur
vicarii nostri generali· vel officiali· literis <f« ordinari, et si ordinati fuerint, proh'ibentur in
pfoest, adnexis ad tales liters· dimissorias ; ad •uacepto ordine ministrare *.
obviandum fraudibus et malitiis, quas experientia
D* «aemïiss orduMSndonu·.
docet aaepe in talibus literis esae commissas.
1. Idcirco, ne cui manus cito imponantur et .
15. Pro literis, quas vocant: de relatione boni
statua paroehiani sui, quibus scribitur, sicut in communicemus peccatis alienis: statuimus et or­
forma sequenti traditum eat. quod ipse prior cu­ dinamus, quod nullus -episcopus ordine· celebret
ratus nullum scit vei intellexit impedimentum, in nostra dioicesi, nec pontificalia exerceat, absque
propter quod tali parochiapo suo debeant dene­
1 C. Fir eWtm, de sec. sept.
gari sacramenta ecclesiastica (sive antequam^eoe* VI djst. Do contanf. «t af/ln., c. 1 ; e. Dr anvdm., de
dat, has petierit literas, sive postea mnlto tempore): •xeess. piaelatorw·.
• D» too»r. oed. Ub. A dA dist. M>. fib prasssnMas, M
curatus tales dans literas. non exiget plus quam
dial. lUUmdot; 40 dis, e. 1, it,». IÀ ispse., sxtr. d· tUif.
&1 dis; sxtr. do torri» Ses ord, sxtr. i» oorfort iat. d* I"···
‘ Usa.
■ A Tho. 4, dist «A <A O- 4 ; C. Ana ogorM, sxtr. ds fu. sur. lib. ·. Argu. sxtr. ds tooif. srd. eap. sitias; sxtr de sImk.
asesas, sxtr. xlssa 4 qa. * ; Hsnssfhtndih· a A ds lamp. ord,
1 Statutu· votas.
UK A M dis. 4 qa. 1. ose* 1, Dt sis, fui nsf. a^ia
* Statutus vsias.

63

CONCILIUM B18UNTINVM, 1571 octobria 94

nostril licentia at permissions; sieut set do into
prohibitum1,

M

ot> oateehismem ot compotum eectotiastieem ot
breviarii Bisantiasaris oogaitioaom aliquam.
Id Ad prmljd«return
Prime, sint sotatia M
assorum. Secundo, ostendant literasaliorum ordi­
num. Tertio, afferant oecum breviarium ot statuta
aynodalia, ut rursum da officio ecclesiastico atque
aliis presbytero necessariis exariineatnr. Quarto,
habeant bonum testimonium, maximo de officio
exhibito in ecclesia, et do sacrae communionis
eucharistiae frequentatione.
11. Ad eatrem ansatorum. Ne aliis, quam ma­

9. Episcopus p«r Mipaum urdinee oolebrot,
efistutia a iuro temporibus. in aeeloaia eathedrali
et publies: vocatioque et praesentibus caaonieis,
nisi aegritudo sal alia causa impediat.
3. Literno dimissoriae non poncedantur amplius,
nee concerne admittantur; nisi in quibus mores
et sufficientia promovendi commendantur ab or­
dinario. Quare forma illa, quae olitp erat neu,
onerandi conscientiam episcopi ordinantia abroge­
tur, et pro illa fiat posthac eommendatitia, causam ximo idoneis, cura animarum committatur, serva­
continens, cur a proprio episcopo promoveri non bitur ad unguem forma examinis, quam tradiderunt
possit. Promovendi ad singulos ordines sacros patres in concilio, sessio XXIV, cap. 18 ; neo omnes
examinentur prius; nec ordinetur quisquam sine oportet idoneos existimare, ad ecclesiam parodiligenti examine, neo in minori aetate quam cbialem administrandam, quod ad presbyteratus
oportet; vel etiam regulares et religiosi.
ordinem promoverimus. Plura enim ab illo exi­
4. Ad prioiam tixuttram. Ad primam tonsuram gentur in die iudicii. cui cura populi commissa
clericalem, idonei erunt adolescentes ex legitimo est, quam ab eo, qui ad sacrificandum et oranmatrimonio procreati; septem annos nati, sacra­ dum pro defuncto fundatore sacelli alicuius, ordi­
mentum confirmationis adepti: legere atque scri­ natus sit.
bere non prorsus ignari, et qui simpliciter symbolum
Statuimus ergo et ordinamus ', ut nemo elec­
fidei tenuerint, orationem dominicam, salutationem tus confirmetur, nemoque praesentatus ad dignitatem
angelicam, confessionem generalem et benedic­ vel curam animarum instituatur, .ve) simpliciter
tionem. non alii. Et ponantur posthac omnia haec vel causa permutationis, priusquam ait examinatus
in literis formatis tonsurae: alias pro nullis ha­ et comprobatus idoneus, possitque et velit muneri,
beantur.
»
ad quod vOeatur, pro virili satisfacere. Qui si
5. Ad fatuor .mmortt. Ad minores ordines praesens instituatur^, fidei professionem faciat statim
promovendi, bonum habeant testimonium a parocho in manibus nostris,! vel eius qui ad hoc Aierit de­
et magistro seholae. in qua educantur. 8int duo­ putatus ; si per procuratorem, intra duos menses
decim annorum, saltem qui futuri sunt lectores et id praestare teneatur.
exorcistae; quamvis in minori aetate liceat. Se­
19. Nemo ad dignitatem aliquam, cui cura
cundo. ostendant literas tonsurae, sintque ex le­ animarum adnexr^t^promoveatur. nisi saltem 25
gitimo thoro. Tertio, sint membris integris, non apnum attigerit, doctrina moribusque commenda­
careant oculis, vei naribus, vel manibus, vel pedi­ tus’.. Arohidiaooni etiam, qui oculi sunt episcopi,
bus; nec sint valde deformes eorpore. Quarto, sint gradnati.
sciant expedite legere, ut hinc appareat eos non c
13. Docet sacrosancta synodus in ordinatione
ignorare linguanr latinem.
episcoporum, sacerdotum et oaeterorum ordinum,
6. Promoveantur autem ad quatuor istos ordines nec populi, nec cuiusvis saecularis potestatis et
per intervalla temporum, quoties fieri poterit; ut magistratus consensum sive authuritatem ita re­
in unoquoque ordine exercitati, de gradu In gra­ quiri, ut sine ea irrita sit ordinatio. Quin potius
dum ascendere merito pOssint.
decernit, eos, qui tantummodo a populo aut sae­
T. Ad tru taerot. Ad singulos ordines pro­ culari potestate a magistratu vocati et instituti,
movendi. scilicet presbyteratum, diacouatum bt ad sacerdotum exercenda ministeria ascendunt, et
subdiaconatum. per mensem ante ordinationem Uqui ea propria temeritate -sibi sumunt, omnes non
episcopum adeant vel eius vicarium generalem, ecclesiae ministros, sed fures et Istrones per ostium
qui vel curato ve) alii committet, ut nominibus non ingressos habendos esse et deponendos ’.
ac desiderio eorum qui volent promoveri, publice
14. Sacrosancti Chalcedonensis concilii in hac
in ecclesia promulgatis, de natalibus, aetate, vita saltem parte inhaerendo vestigiis, nullus in pres­
et moribus a fide dignis inquirant, et do servitio byterum ordinabitur, qui ecclesiae aut pio loco
exhibito in ecclesia per unum annum in ordine non inscribatur; ut illic suo fungatur munere, nec
recepto, et literas inquisitionis transmittant ; ipsi incertis vegetur sedibus. Quod si locum incon­
vero ordinaudi se praesentabunt examini tempore sulto 'episcopo deseruerit, ei sacrorum exercitium
aliquo ante celebrationem ordinum, ut tempestive interdicatur. Nec resignaro beneficium poterit,
possint dare nominp Sua examinatoribus.
P sub cuius titulo promotus fuerit, nisi habeat unde
8. Ad nbdiaconetw». Promovendi ad ordinem vivat aliunde.
«ubdiaeonatua primo, exhibeant titulum beneficii
15. Qui autem in ordine presbyteratus con­
aut pensionis, vel patrimonii sufficientis, cuius stitutus est, videat ne sacrum ordinem ob avari­
copiam relinquent penes sigilliferum curiae. Bub tiam aut aliam causam non piam ambiisas indi­
patrimonii voro titulo vel pensionis, non alios or­ cator. Ideo, diefius saltem dominicis et feetie, missae
dinabit episcopus, quam quos maximo necessarios sacrificium offerat et celebret frequenter.
vel utiles iudicaverit ecclesiae. Beeundo, sint 99
16. Nemo ins praesentandi’ ooeupet, nisi de
annorum, licet ante concilium minores admitte- novo ecclesiam vel beneficium fundaverit et conbantur. Tertio, ostendant literas aliorum ordinum. struxerit, sive erectam, sad indotatam, de suis
Quarto, sciant grammaticam ot cantum et parvum patrimonialibus bonis competenter dotaverit. In
catechismum, qui describitur in statutis noetriq casu autem fundationis, soli episcopo, non infe­
synodalibus. Quinto, habeant bonum testimonium. rioribus reservatur institutio. Nec iarispatronatus
9. Ad diaeonahuo. Primo, sint aetatis 93 an­ titulus cuiquam proderit, nisi ex fundatione sit
norum. Secundo, ostendant literas aliorum or­ vel dotations et ex authentico doeumeato, aliiaqne
dinum. Tertio, teneant grammaticam ot cantum
1 tynad. Celsa.
• Ceas TriA, seqa XXIV, sap IX
‘ Carna epatoteram M, et Sicam. 17; Ceae. TriA,
1 Um. apset. SO; Athaa.,
od erAedaeea
mas XV.
‘ Ceas Tri*., mea XIV, cap 19; seas XXV, sap ·.

CONCILIUM BISUNTINUM, 1M1 mum· m

inre roqaiei.ti» mtaadatar;

aive as aaaMpUaettoA

praeeentatioaibua par aatiquiaaimum teaape· *mtiauatia. Quieaaqa· «tiani Cm aiiqued patriaataa
vaeditieak Mt alio quoeamque titnle, tai alio·

ft. Preebyw vol··· eaiebrnr·, et taper alter·
ptaea bebem heetiaa wannundw, diligeater etst istMrtiMMi mmi
ΑβΜφ W·
fieS at peaaevaret «d eenaearaedum emnee beatiaa

Mitra «Monica· Mnetione· traaafem prumampiarit,
exMmmaaieationi· at interdicti pania hWMv
at iare ipao privatur.

praweate·, qnoequet aunt, nee euram babeat de
numere eerte et «pedali ipm rum.
·. Omni
*
verti· «Meni· cum magna reverenti·

17. In poena· at «want variae, velati ex­
communicationi·, auapaaaionla, imgnlaritntia, in­
cidunt qui par «imoniam propriam «aero· ordia··
•dipiaeuntur ·, aut ppr «altum’; aat eodem die
duo··, et qui contra prohibitionem ·; qni ab epi•copo aimoniaco·, depoaito, vol de haerwi ant
aimonia delato; qui homicidium voluntarium perpetravctint; ,qui nati ab illegitimo thoro abaque
diapeniationq': qui ante legitimam aetatem1; qui
extra tempora'; qui aine licentia aui ordinarii';
omne· hi, ai celebrarint, fiunt irregulare·.

et devoti··· diei debeat; maxime vero infra ·«-

lienem,
poteet

eum

intentione

actuali,

quantum fieri

10. CeveMt ab avaritia, qua· wt idolorum
•mrvitn·) ab irreverentia, quae ab impietate vix
•eiuncta eat, et · aupentitione, ver·· pietati· fala·
imitatrice. Quare, pacta et Mercedi· conditio···
pro minia aon fiant. Reiiciantur, qui aon deeeati
q)un habitu ad celebrandum accedunt. Ritu· no­
vo· vel «caeremonia· Vel prece· ne faciant. vMi·,■arum rit candelarum cAturn numerum, tanquam
a (upenititione. deductum, «ynodui Tridentina
a De ««monta.
damnavit.
· ·
Poenae aimoniae eat excommunicatio papali·,
11. Calix debet eno de auro aut de argento,
privatio · beneficio, auapenaio ab ordine et ob
*
■eu etiam, urgente necenitate et paupertate, de
ligatio ad reatitutionem *’. Neo aolum ipai contra­
atanno. Sed non debet ene de vitro, de lapide,
hente» excommunicantur, aed etiam mediatore·,
de ligno, de aurichalco,, de plumbo, dc aere, de
qui conailium dant vel favorem.
cupro aut de ferro .*
Statuta aiatpltaimt praafiytarorum. ;
10. Corporalia de lino, non de aerico; quia
1. Preabyter celebratur·· miaaam, provideat Chriatui in ««pulchro fuit involutu· in «yndone
■ibi priua de uno vel duobua miniatria; de lumine munda. Et «emper debent alba et munda teneri ’.
et paramentia neoeaaariia ac benedicti·, et cum re­
13. Celebran·, po»t ablutione·, ne terget mMua
verentia ad altare accedat **
.
in mappi· ve) Unteaminibu· altari·; «ed habeat
d. Nullua preabyter praeaumat celebrare auper manntergia munda ad hoc parata, et calicem eum
altare non conaecratum, aut in oooleaia polluta, pataaa poet miaeam involvat in panno mundo,
aut coram interdicta penona aut excommunicate, quem calicem null·· miniator tangat, niai «it in
aub poena auapenaionia, quam talea' incurrunt. ■acri·; nec vendat aut impigaoret·.
Nec biai in eccleaia, non extra eam, niai in oaau
14. Ampulla· qnoque mundaa habeat; qua·
necewitati·, licentia noatra auper boo habita; in lignea· aut cuprea· eme aon lioet.
loco decenti, et auper altare lapideum eonaeera- c
15. Inbibemua omnibua et aingulia prwbyteria,
tum, aut in.quo ait tabula lapidea oonaeceata; qni dioeowi Binatinaaai non aunt oriundi, nec in
non aliaa.
dioeeeai bénéficiât), ne mima· aui alia divine of­
3. Preabyter in celebrando miaaam, totum offi­ ficia celebrent in dicta dioeeeai line noatra vel
cium in libro dicat; nihil aine *
libro ’, quantum­ vicarii noatri generali· licenti·’; omnibu· curati·
cunque ait peritu· : quia^etiam in apertione et •■b gravi poena inhibente·, ne tale· clerice·
complicatione libri >unt notata aua . myateria **
.
tran«euntw in aui· eceleaii· ad celebrandum ad­
Nec ritua aut oratione· de auo aenau faciat.
mittant; niai viro· magnae dignitati· ewe cogno­
4. Quod «i fortp eliquia defectu· in celebrando
verint et vererabile· peraonaa.
(quod cavendum e»t) acciderit, ut ei occurrere
Ifi. Idcirco, praecipitur vobia deeania et curati·,
ponit, habeat articulo·, qui auper hoc deacripti •eu vicarii· vwtria, ne ullum patiamini celebrare,
aunt in magni» miualibua nuper imprewi».
vel ia ordine aliquo miniatrare
*
promotum extra
b. Simplex presbyter nulli euc^ariatiam ad- dioeeeaim, quin priua habeat a nobia permiwioaem,
miniatret aut aliud «aeramentum, niai prine ob­ •at a vicario noatro generali ; etiampi Utar··
tenta licentia; excepto eaau neeweitati·.
noatra· dimiaaoria· obtinuerit ad ordine· «UMiipieat». Nullua preebyter duw miaaaa celebrare prae- doa. Quoniam noatrum wt examinare, num talw
•umat eodem die, niai oecenitate eompuhu· " et in rite et cMonice promoti aint
*.
die Nativitati· Domini, et tunc nondebet in prima
17. Curati vel eorum vicarii poathac, ai in
ablutione· «umere, ut iit ieienna iri alia.
D iuia eooicaii· aliquae fundatione· capellaaiarum
7. Nullua preabyter miaaaa celebrare prawnmat vel collegiorum factae fuerint, aarum copiam
tempore, quo curati)· ieu praedicator verbi Dei authenticam ferant in proxima aynodo et tradant
•ermonem habet ad populum : ne per hoc impedia­ aeeretario noatro, ut reponMtur in archivi» palatii
tur. aed currat et clarificetur verbum Dei.
•rchiepiieopalia. ad perpetuam rei memoriam. Nee
■eeretariua aut aliua quisquam aliquid accipiat
1 c. /Bitarata». M dlaUnet. ; lanee. ia e. Dmtwt, 4e exeo
propter ea : quia' tie fieri iuwimua et ita nobia
praaL
placet.
• C. lMa>, i» der. yar aaltam pro.
Dv
• C. U, Da w «al f»r. or.
• C. I’«i nw M aampaa, 4e leaf. erA. at c. /naitari, 4·
1. Viandi itaque wt ia hac «Meta aynodo, ad­
•o uni farti· »rA aaae.
monete omnw huiuamodi capellaaw familiare·,
• C. Λ φύ· · Mwaaiana. Coae. Trtt. aaaa XIV, wp. 7.
primum ut finw iate· cenaiderent cum timor·
• C. If 4· 4L pnab., ia antic·, at lib. VI.
damnationi· aeternae, ai coatra deliquerint.
' De aalaU at «aalH.
• De taon erA, ··». Vai naa eat eaaipM.
• *m ----- «
» Vt m QAA
* Btalatma vatm.
* atetatam veta·.
** Par Mam 1 «···■ Coer.
“ Da mm, 4M. I, baa juefw.
* MA Marat··.
it
WtttBa
* Bl ««Mil. lUW, a IB (Nwri, (W, VI, 1MTI).
>·
JM»,
* la e. A tf tiat. axeam.
* Smaatum vatax
'· Da nMt. mtox, ·. ChawMati.
«
Coucu- wmui. Team· XXXVBti.

et

CONCILIUM BMUNTINUM, ISN MteWiN .

li.

Detade mandator (^uia onratM oerum enpnt

•t pacMt Mt, tOÜM paroahiao *
»
N
i ipd MM ta
Mbaadium «iw aacumpti «t baaerom Metati··
ipeta· parttaipaa effbeti) at at hoaomm dedbrant
at roveraatiam la emnibaa, taaquam patri. Km
verb· vol facto eoataaieliam al inferant, aub poena
•xeommMicatieaio ipao facte.
3. U ebeundie qaoquo aaaaaribaa eocleeia·,

•e ia oMcio paatoria impediat·», ab obligationlbu aliia *
familiaritati excuaotur: at quando aat
miaaa *
,
parochial!
noa cogatur aâ ooibbrnndum
pro familiaritate. St, si ia eonfbeeionibu» vol *ad
miniatrandie aliia *
«aeramenti oeeupatM fuerit, non
teneatur aaautere in chore. Idque eiua oonacientine remittatur: niti, quod abeit, tanta appareat
nbgligentia, quae ad vicarium generdtem deferenda
veniat. Sic neque crudferi noque ehorialia pueri
provincia gravetur: quae eunt inferiorum cleri­
corum munera. 3io eultue divinua rite peragetur,
et fraternitati
*
*
charita
integra cum pace aervabitur.
4. Damnavit «ancta aynodu·, aient et noe
damnamu·, conditionna üIm illicitae, quae in promiaeionibua et admiaejonibM ad habitum eoeleaiae
vel diatributionM quotidianae apponi nolent, de­
ducendi aliquid ex fruotibua, vel oolvendi, vel oompenaandi ; eaaque revocanda» et abolendae oenaemua.
3. Comeaeationee quoque et convivia, ad quae
recena' *admiaeq preabyter compelli «olebat, cum
ad pietatem nibil haec facient, 'nec ad utilitatem
eceleeiae, aed *potiu ad manlfbatandum valgo immodeatiam aacerdotum et luxum, prohibamua.
8. Ac multo minua ferendae illae *
lege eunt,
quibu· familiarM quidam preabyter! compellebantur,
prandia vel ooenaa eumptuoaa· dare allie *fami
Uaribua, per ordinem, diebua feetia quibuadam, ut
Paachatia, Natalia Domini et aitnilibua. Qeaai foeta
eccleeiaaticia viri· in tabernia. oomeaaationibua et C
ebrietatibua, quae damant apoatolua, non in orationibua et eleemoaynia et pii» operibu» magia pe­
ragenda »int.

I. Stataimue et ordinavi··
,
*
ne per ignoran­
tiam in dirime offieiia pooootar, at omaea et *
ia^uli curati mu vicarii, curem populi gerente·,
habeant miaule et librum manualem, quem theutonice vooaat Aeante·, a maaibue: et breviarium
aecundum neam dioioeeia Biauntinae, et librum
atatutorum «yaodalium: aub poena «napeuaioni·
et alia arbitraria
.
*
λΙ. Et ut rite Dei verbum diapenaare poeetat,
doctrinamque populo ealutarem depromere: atatuimuà et ordina»·», ut volamau bibUorum aaurorum vel partem eiu· habeant, cum Hbria aKia
catholici·: illud prophetae aemper in anime var•aatae : ndi nea
Itpami, ari tagataa ea «■»adoriae! o eae avio ,* aper in dmpa^doie aaae moriatur

3. Curati, qui eecleaiarum rector·· eme volu­
erunt et procuraverant, ad paraanalem reeidentiam
teneatur aab poena privatioui» fractaam et bene­
ficiorum.
4. Curati aoa aeaumant aaeerdotbm in vica­
rium euae eoeleeiae, vel ad admiatatrendam aliqua
•aeramenta, niai aatea per nae, ■ vel da maadato
noetro vel vicarii aoetri generali·, talio aaoerdoe
fuerit examiaatua, et pro idonea ad hae apooialiter
approbatu»; qaamvia foerit haiaa diaaaaaia et a
nobi· ad aacro· ordine· promota·. Quantam plura

* Uw. Telet rr. cap. M
• M m. Ii.

asigtMtur ab «e, qui («na aatmaram aamoeptarue
eat, quam a dmpÜd preabyter·.

b. Matntawa et ordtaamM et dtatrieta probi
*
bemua, ne aurati poethae mm eoeledaa extranet·
aat ignoti· homiaibM eoHHnittaat: eod ita noto·
vieariM dbi aeeumaat, ut pro UBa *eepondere et
damna, quae eocleeiae attulerint, pramtare poeeint.
Alioqai, curati ipd rattoMgt reddere tenobuatur
totiaa damni dati.

t. Idcirco etiam praecipitatu et mandamu·,
aub poena auapenaioni» ad tempo
*
a dietctgvioario
generali dei officiali moderandum, ut aiu|plicuratig|vel vicarii duo
*
habeant oodicee parato
*,
et
in archa hooMte «ecureque repoeito·; in quorum
altero, iuxta conatitutionee aynodalea. nomina
baptixatonim et conceptorum ipai curati vfil vicarii
•cribant eue manu, vel oignent ab atii
*
deeeripta ;
cum die, menae et anno, quibu
*
baptiaati fuerint.
In altero vero excommunioatorum nomina, eodem
modo tempore notato, et nominibu
*
eorum, quorum
inatantia excommunicat! aunt, et cauaa inatantiae.
7. In adipiacenda poaaeeaione beneficii curati,
quotiee novua quia rector inatitutue ftierit, prea­
byter vel notario
*
ponet in inatruineato. quod
dicta regeatra receperit novua curatu·, vel· quod
per eum non ateterit; at in caau, quo curatu
*
ob­
tinere dicta regeatra non poaait, per noe tunc pro­
videatur auper regimine ipaorum. Cuiua inatrumenti forma «equitur.
Ferme MdrumaMi tradtuda» pat—uionit ■
Reverendiaeimo in Chriato patri domino archiepiacopo Biauatino, vel eia
*
in apiritualibu
*
et
temporalibua vicario, aalutem et reverentiam. No­
tum ait vobie. quod ego Stephanua de Lieberaat,
humilia preabyter dioiceai» Biauntinae. requisitu·
et rogatu· a diacreto viro, domino Guillelmo
Champion, preabytero curato eccleaiae parochialia
de Crumena, dictae dioeceeia, in virtute literarum
euae ioatitutionia. veetra authoritate in forma volita
expeditarum, eum poaui in realem, actualem et
oorporelem po»ae»aionvm dictae eecleaiae de Cramoaa, ia deoanatu de Balinia : idque per ingreaaum
eecleaiae, tactum altaria, calici» et libri, et pulta­
tionem campanae. Praeterea, iuxta formam »tatati aynodalia. iuaei domino N. vicario defuncti
citrati, ut traderet dicto domino Guillelmo novo
curato. regMtra baptixatorum et excommunicalorum.
Quod fecit. Acta fiierunt haec die 18 aeptembri»
lb7S, praeaeutibu» N. N. teetibua vocati» et rogatia,
et alita pluribua. In cuiua rei teatimonium ego
aupradictua inatrumeatum hoc meo aigno manuali
aigaavi. eodem die et anno.
Bteph. de Liebenat, preabyter.

Si per procuratorem aamatur poaaeeaio, dice­
tur: rogatu· «t requiaitaa a N. procuratore diacreti
viri domini N. aurati, etc, 8i vioarina noluerit
tradar· regMtra. dicetur: Quod m facere non pooae
reapondit propter aliquam oaaaam, vel noluit. Si
vioariua affiaerit, dioetar: Et dixi K. aameicati, ut
vMtra aathoritato iuberet vicario dafancti, et». Si
per notarium pubüeum flat inatrumeatum. notariua
aequetur formam auae arti·.
8. Curati aoa admodieat aea dent ad flrmam
fractu· beneficiorum anorum laid·, aub poonia luria.
Locatione· factae · deftineti· in praeiadicium aucoeaaorum nallae raato.
9. Curati tonentur ia eiaguiie diebM dominici·,
maioribna faetivitatib·· et alii· fiaotivia diebua, aeonadam neam aoetrae dioioaeia, bm bob diebM aaaiveraariorttm fundatorum, ooagrui» horta, mimam ia '
ran aoelaaia eolebrare, «t pre Ula [campum·] padatfe, .
d ab antique obm habeant puteandi, aut per mutri-/

Μ»

OOMCIUUM BISUjmjTVM, »71 octebrte 94

oulariao paleari feetemdi, per eoespotsms iabmrvaUnm ; t
■I pareohiaai pocoiat so socsmodo diapraers at
praeparate ad raeieadus ad ’ aaalaataa.
I4m
inteUigimne da vigiUto see vesperis pro dofaserie
famdatie.
Qaibus diatrMe praaeeplmM, at ita
faciant; aM loeua, aat ear»· oeeieeia iaterdieto
eecfoeiaeriee anbiaeeat

10. Quando aaratia aaa eorum viearile prae­
cipitat at eoeeeata divinis, ale iatalligeudum est<
at, -dausie iambs oededM suae, missam alt ve­
speras, submissa voce, *
uad
iafando, dUan'l;

TO

17. Experti aliae |a quibusdam Ioda a frequsutteeibus dvitedbas st popufie remorioribus
huius BtoautiMO dieioeaie, tantam esae doctrinae
christianae ignorantiam, ut non solam pueri, sed
edam adulti quidam prima rudimaMa fidei cathoKeao positus ignorarent, aut perperam testeront,
quod a stria pectoribus raro docerentur: idcirco, ut
inetitutieaie chriodaaee prima demeate inventus
nostrae dioeceeia quamprimum acciperet et odic-c
eorot, fatatuto synodali, poet longam et ma^yam
ddiberationom, praecepimus et ordinavimus,. et.

nullis eampania pulsaris; sod oxoommunioaba at sub gravissimis poenis arbitrio nostro adversus inobédienùe declarandis, quatenus, in singulis pe*
interdictis exclusis, neo tint in ianuis *
oederiaru
suaram ant ia parietibaa feneetrao, per quao exi- rochiis ruralibus, in quibus paedagogia seu ludi
stenteq foria audire poaeiat et videre divina at litorarii non aperirentur, curatus seu vicarius, sin­
officia et sacramenta.
gulis hebdomadis, diem unum, non festum seu
11. Curati ae conformantes in omnibus ecele- feriatum eligeret, in quo, hora meridiana, dato signo
•iae nostrae Biauntinae, quae est omnium eccle­ campanae, cqnvocaret pueros omnes utriusque
siarum civitatis et dioioeeis matrix, de nullo alio sexus suae parochiae, aetatis septem annorum et
sancto celebrent, quam do nominatio in calendario infra ; quos ipse dictus curatus aut pastor expec­
Bisnntino, 'et qui eunt de ordinario; nisi tales toret sedens in prono seu in pulpito solito suae
sancti sint patroni ecclesiarum suarum, aut eorum ecclesiae, apertis et patentibus omnino foribus
officia ex speciali devotione fandata sint in eccle­ seu ianua ipsius ecclesiae. Quibus pueris sio vo­
siis ipsorum per aliquos fideles.catholicos, et in hoc catis et sedentibus ia ecclesia, per ordinem, facto
casu nostra licentia speciali requisita et concessa. primuni signo erucis.- h nomine Abris si Filii to '
19. Curati praecipiant, moneant et hortentur Spiritu» Macti, mura, inciperet alta, distincta et
parochianoe suos, ut, singulis diebus dominicis et intdligibili voce recitare semel atque iterum, vel
festivitatibus praecipuis, conveniant in ecclesiam pluries orationem dominicam: Pator noster, pm n
suam paroohinlem; vir et uxor, aut saltem unus m coolie, etc., cum salutatione angelica. Deinde,
eorum, aspersionem aquae benedictae recipiant et symbolum apostolorum: Crrdo ia Dram, etc. Et
panem benedictum; liberos suos secum ducant, si postea confessionem generalem ; Ctt&toor Dto, etc.,
commode fleri potest, ut frequenter erudiantur in latino vel gallioe. Denique, lingua vernacula seu
fido catholice et doctrina sanctae matris ecclesiae, gallica recitaret decem praecepta decalogi: l/n
audiendo verba sacrae praedicationis *et mandata topi Dia», tu odorsrae, tot. Quo facto, ex eodem
sui pastoris. Nec recedant ab ecclesia ante finem Iqoo, iuberet unum ex pueria, quem magis ido­
missae, saltem ante peractam communionem.
neum existimaret, surgere et eodem modo recitare,
13. Singulis annis, ia sabbato caneto Paschae quae audivisset. Et, si fieri posset, unum alium
et in sabbato ante Pentecosten, solennités bene­ aut duos interrogaret : ad hoc ut caeteri, domi suae
dicant fontes suos baptismales ’, secundum ritum vel alibi, diligentiam et studium adhiberent ad
et traditionem sacrosanctae Romanae et universalia illa ediscenda: ut ai quando in ecclesia interro­
ecclesiae, et renovent aquam ’ dictorum fontium, in garentur, idem poetea recitare possent. Hanc
piscinam proliciendo veterem aquam. Similiter, puerilis oatechismi formam, nunc quando patribus
chrisma et oleum sanctum praecedentis anni com·' in concilie placuit, quae neque gravis profecto cu­
bursnt super piscinam, et oleo atque chrismate ratis videri debet (iis saltam, qui vere curam ge­
benedicto in die ooenae Domini pro illo anno runt ' suorum populorum), denuo praecipiendam
utantur, et non alio.
ducimus et statuendam, sicut in hac synodo sta­
le. Curati, singulis diebus dominicis
,
*
denuntient tuimua et ordinamus. Cavebit autem diligenter
parochianis sum in missa, festa sanctorum, quae idem pastor, ne severitate, minis vel difficultate
erunt in proximq hebdomada sequenti ; praecipiendo doctrinae, pueros deterreat ab ea schola ; sed cum
eis. ut devote illa colant, abstinendo ab omni mansuetudine et honesta gravitate, curabit ea
opere servili. Similiter denuntient ieiunia quatuor 'doctrinae Christianae rudimenta in animos suorum
temporum et vigiliarum apostolorum et aliorum. adolescentium panlatim et simpliciter instillare.
quae cadunt sub praecepto eoeleoiae.
habita rabone capacitatis et ingenii ipsorum. Quo
15. Faciant singulis diebus dominicis aquam facto, dimittet eoe cum benedictione solita. Probeaedictam. cuius virtutes magnae esso scimus, et » hibebit autem, sicut nos per praesens mandatum
procoMioaaliter populum circum ecclesiam ducant sub .poena excommunicationis prohibemus, toto
eum supplicationibus et eaatide
.
*
illo tempore, qao oataohismuc iste seu institutio
16. Singulis diebus dominicis, poqtoaquam prae­ flet, ne adultus aliquis et maior octo vel novem
cepta sua denuntiaverint,'' dicant orationem domi­ annis, ecclesiam ingredietur; ut puerilis institutio
nicam videlicet; Putor noster; salutationem angeli­ pueriliter ot libere tradi possit; ne per grandio­
cam . *
Ae Jfario, ot symbolum apostolorum : Orvde rum superbiam et insolentiam curatus perturbetur,
aut altiora tractare cogatur. Praeterea, ut omnes
in Dram patotut, etc... Credo in 4nritam amsdmn,
patres familiae certiores flant huius ordinationis
etc., alta et iatelligibili voce, tractim, cum *
pane
et per clausulae et artreuloa, non inculcando val et staturi nostri, et habendae disciplinae inpooteram,
decurtando verba; ut iuvoneo ot seneo discant singulis diebus dominicis, .curatus ipse seu vicarius
quomodo perfecte et plene debeant pronunoiare declarabit in pronoT diem non feriatum eius heb­
et recitaro; et in fine doceant eoo facere signum domadae, in qua mittere debebunt suos, liberos ad
sanctae crucia, dicendo: In Matia» Petris to FVtf institutionem supradietam.
18. Iu Iodo vero et parochiis habentibus magi­
to Bpirito» tototoi, emra.
strum ot ludum litorarium, praecipimus et ordi­
* Metatam vécus.
namus omnibus curatio et rectoribus ecclesiarum
* Metatam votus
* fafrb. Μ. I, series MaM., Ataaa. 1; Cmcb. Bb. V, diotae dioioeeis Bisontines, ut moneant patresfamiUas, quatenus liberae suos ad seminaria seu
sap. 1. tMer.,aemsasUh Vm, wmM.

I

n

*.

ooMcmuM Bnuwnmnt, iwi ·** μ

*

•«r

n

paedagogia mtttimt, at Umn poesiat at deoasi.
wMtota'vwfttaNata Mit tiuritataBMk
ta

MgüfMtM, tuta ealpM gravitatem, par «mm·
•MiMtaotiM* MtaM4vwtatanp·

A ptwriMardhm

vdtj^t e^teiP^i^M^^t^i^F^i ^t^im^t^titti^i oet^

btnttui |Wa· at

vmm

Ium

popularis eem-

■sesriatioai·, sod prop** utititatam publia··, at
Dm eeH probari oupieataa, vostram aper»· atque
labor·· exerceatis. Quoniam ille solus eat,' qui

1. Praeter··, m pravis ioMriali bouta··
mate comptorum «iapMaa· infiriaatur, erdinamue petaet laboriba* veetris luat· praeuri· repoaere,
at districte praecipimus vobb curatis at rectoribus·· populi autem faw nihil aliud qaaftuiM angere,
ecclesiarum mMtm ^toeeetin at^vtaariis veatria, et *aui studioso·^· mille diffietfltate· coaliser·,

■a ullos praediAtoro· ait oMtianatON· admittatis
ia vostris eonlosiis ad> praedicudum, nid liter··
nostra· val vicarii ao*ri generally la fana· authen­

solicit·· et instabiles tanquam vento tiroumactos.
9. Iuxta igitu^octrinam EeelesiMtiri: .ditiera

t» m feeaawrw, et f»rtiera te m emtatM fneri»;
eei fnae freeeipit Deu» oeyita elntper, et i* pfrtrisuasionibus val diplomstibu· (|aaa, nisi tacita' veri­ bur «pendu «w'im JWeris énriesu·,* monemus
tate, ab indigni· extorqueri variaimila non fit) et hortamur voa qptnea et singulos ludimagiatroa,
pareatis.
‘primum, no subtiliora aut obscuriora doceatis,
i. Diligenter praeterea observabitis datam ip­ quam, pro eaptu auditorum: deinde, ne falaa aut
sarum literarum, anne. tint pro anno; in qno ad 1 I perversa, quaa animo· corrumpar· possint adoecclesias vestra» aooeaaeriat, et ne ait aliqua in lesoentum. 8ed omnem veatrqm doctrinam atque
ipaia rssura vel fêlai suspicio.
studia eo dirigatis, ut diaoant adolescentes servare
3. Si quoa autem praevaricantes deprehenderitis, praecepta Dei. et per bona opera promereri gratiam
illos cum suis literis et boni· eapiatia, arreatetia apud Deum et bomiaoe. Hic eet fructu· vel prae­
et ad noa adducatis fideliter et secure.
cipue· sanae doctrinae. Curiosae autem disceptatio­
4. Ipsi vero praedicatore·, iuxta siatuta syno- nes non faciunt nisi ad aubveraioneta audientium.
délia, neque apocrypha, neque obscura nimii aut
X Eapropter, ut eooasio primum tollatur omni­
difficilia et alta mysteria, simplici populo enar­ bus ex asto - sensu ot persuasione, quae non raro
rare praesumant ; aed tantum ea, quae fidem con­ fallitur, reipublieae plantas tenellas effingere atque
firmare possint, ut duodecim, articulos fidei et bono· •fformare: statuimus et ordinamus, et sub poena
more· commendare, ut praecepta Dei et ecclesiae, praestiti isrsmenti prohibemus, ne libro· alio·
tam augendo apem vitae aeternae in boni·, quem veetris auditoribds interpretemini, aut interpretari
timorem supplicii aeterni in malis.
patiamini, qUam quos in collegiis universitatum
3. Argumenta et rationes haereticorum ne re­ catholicarum notum fuerit publice interpretari
ferant, nisi fuerint viri doctrina et authoritato •olere; novos autem, qui recenter editi fuerint, nisi
praestante·, sed potius orthodoxorum patrum sen- habita prius licentia a nobis aUt a yicario nostro
tehtias; et multo minus phrases eorum retineant. vel officiali, ad quo· exemplar ipsum mittetis viQuaies sunt, quas retulimus. Sed loce illarum < dendum et examinandum.
dicant: Jinu Ckritt aeetr» Seifoeur, nurui Paul,
4. Deinde. ut habitus religionis et cultus divini
contrahatur · pueritia, iubemus robi·, ut. omnibus
•orâct Pierre, le pareil» tie Dieu tie.
β. In diebus dominici· commendent orationi­ diebus festis, discipulos adducatis ad ecclesiam cum
bus populi ctatum prineipum et praelatorum, et in modestia et gressu composito, quantum aetas ferat
fasti· (anctorum recitent vita· martyrum, gesta puerilis, cantaturos scilicet cum clero in mia·· et
ipsorum, cum laude, ad exemplum auditorum. vesperis; nec patiamini aliquem ex iis, qui norunt
Nihil tamen admiscente· fabulosum.
legere, carere precibus horariis, aut «altem septem
7. Quantum fieri poterit, saecularium fugiant psalmis poenitrntialibus, in quibus legant divinum
consuetudinem et convictum ; sed maneant cum officium aut cantent. Singulis vero diebus, sub
ecclesiastici·. Caveant etiam congressum hominum noctem, domi, vel in ecclesia, ei populus soleat
haereticorum: quia incorrigibilos sunt, contumaces tuae congregari, una cum praeceptore cantent
et contumeliosi ; ex quorum contentionibus saepe Sale» répéta, aut aliam salutationem Mariae vir­
auditores pervertuntur.
ginis pro tempore.
5. · Ia quatuor quoque anni temporibus, scilicet
Statuta »chola»iieorwn.
Quadragesimae, Pentecostes, Nativitatis Domini et
1. Provideant scholastici et solicite procurent, Omnium Sanctorum, iuxta laudabilem consuetudi­
ut erudiendae iuventuti non tantum docti, aed im- nem, quae hactenus servata est, facite eos confiteri
primis catholici et pii, nullo modo fide suapeeti D curato vel alii presbytero, potita licentia et facultate
praeficiantur.
prine a curato. Hane, si magister vel slius pe­
a. Habeant autem in scholis suis qui, praetor tierit, pro omnibus tonabitur curatus stne aliqua
grammaticam et alias art··, doceant etiam can­ mora concedere.
tum et computum ecclesiasticum , idque rudi, ut
β. Et ne posthac temere ot sino deleetu, er­
dicitur, Minerva. Duo enim haoc non solum ne- rones et vagi quiconque, ad munus adeo honestum
oeeMrin sunt futuris' presbyteris, sed oriam omni­ admittantur : statuimus et ordinamus, ut, antequam
bus utilia, et ad pietatis.amorous ot ad usum vitae cuiquam magistro litorarium ludus aperire liceat,
humanae. Quae tamea, nisi in pueritia discantur, rector seu curatus parochia·, seu is, ad quem de
nunquam certe discentur.
iure vel consuetudine pertinet, ipsum instituant,
recepto prius iursinrando «d> ipso, quod servabit
De mapietri».
fideliter haec, quae ia hac sancta syaodo statuimus.
1. Animadvertent··, quantum momenti Itikbet
ad veram pietatem catholica ot fideli· institutio
puerorum, ut qua imbuti ssmei ab adol«sooatia
1. 8int mendicantibus validis clausa hospitalia.
rudes rimpliceeque animi, ad reliquus aetatem Nam et publies oetiatim mendicare istis est a
perurerent, cum stadiis dsdom vel pietatis, d iure interdictum ». Ei apostolus denuntiat: „Çnebona fuerit, vel nequitiae, si porvena: vm omasa
l'
hidimogbtro· nostrae dioioeda Rtotnrtiaas, asses
> C, D» msad,, an. L Mb. m
tica habuerint ; neo ia boa negotio ouiusquam per­

I

τ«

concilium bibuntinum, imi μ»μ m

*
ata
ti ftta sea mN spsrori, aw eMndaatA
**
* a pioram, quo
*
ia mrie ftmriat pareehii·, frequetaer
admneMat decan· ramie
*;
qisi rofareat ia eynedie
*Pietati tant·· rati
*,
eoo, qoi sm pa—aat fij
r
***
vel
se rea babeaat; ut providea­
nota, a
* v«n peeper ta qai petit sleemn
am,
*y
dat
**
***tm
apta Dmu·, quia la **
*
mia
*
ata
petit. tur eia.
Dita a
ta
*
:
***
Data
Pataati 4a’.
7. Ite·, ■aadate petanat epbeopi, *qaaad
1 Magiatri heepitaliaai eureat ant
*
aqtaia, at vacaverit eia, essaibo» boepltalariia, at detaraat
ad m fondation·: at d qui eeasmittaatar abeam,
ia tab *
yih
d
s
ea, qaa
*
ad aaiataa aaimerum
corrigantur. It iuxta tandatioam vel erection·
- portimat, minim
*
MgUgantar. Bad da laaaaataatoram administration·, paaporibas debilibw at ipeoram provideat episcopus.
' aegrotis ÿrbvidMtur. Bt, ubieorporie infirmitas
8. Et reddant episcopo ratione· dapalia annis
medicum postulaverit, ibi priae aaimae, deinde
corporis : medica» accenatur. Nee allqaom reci­

pient, oftei eodem die vol postridie oonfltoantur.

administrator· omn· fabricaram. hospitalium,
ooafrataraitatam, slsemosynarum et piorum Ifcoram omnium. Nec, d fondation· aliis haec reddi

3. Quod sapientiaeime ia Coloniensi synodo constituerint, ideo sino episcopo factae liberation·
constitutum tait, at magistri, hospitalium, dapalia suffragentur.
ft. Location· rerum ecclesiasticarum factae a
. anni» aut saepia», magistratui Ipsius loei, praeeent
*
parochp, rationem reddant de sae administration·: defunctis, nullatenus validae suat in praoiudieium
no» cum iis, quae ia sacro oecomenico concilio successorum, etiamsi solutio anticipata sit. Et
Tfideutino· tata sunt et in nostra provinciali pub- B quae ad longum tempus etiam authoritate apolioata; quoniam curae nostrae commis· sunt stolica 'confirmatae sint, synodus provincialis,
omnia haec, quocunquo nomine eorum admini-^qnando in damnum ecclesiae factas noverit,
strator· censeantur et quomodolibet exempti sint : damnabit ‘.
statuimus et ordinamus, ut singulis annis ration·
10. Quarta funeralium, quae solita erat perreddantur a magistris et curatoribus hospitalium, solvi, ante quadraginta annos, ecclesiae catbedrali
nobis vel personis a nobis deputatis cum locorum vel paroohiali, redintegretur, bon obstantibus qui­
magistratibus ; aliter tactae liberation· non suffra­ buscunque *.
gabuntur, nisi secus in fundatione mu erectione
Stotaie rdipsoaoruM d Mmctissomolium.
eorum a nobis vel praedeceworibus nostris appro­
bata. Mutum exproMe dt
1. Nulli liMat regulari, bona mobilia vel,im­
4. Et- ne iapoaterum abusus, qui fleri solent, mobilia, etiam ab episcopo acquisita, tanquam pro­
ignoratis fundationibus, committantur; statuimus pria possidere vel tenere; sed incorporentur omnia
et ordinamus, ut, varante hospitali procuratore statim conventui, superiori tradita. Nec superiori­
legitimo, antequam alius instituatur, liat copia bus licet bona stabilia religiosis concedere, etiam
adi usumfructum vqj administrationem vel com­
fundationis eius nobis vel vicario nostro^
mendem : eed omnia per official· gerantur ad
Di fabricit ti eonfratriu, *
t alii» puiatu qjfficH
*.
nutum superiorum amovibilei.
1. Quando per pastor· flori non poterit, C
2. Nulli item religioso liceat, sine sui superioris
curabunt tabriciarii, ut populus sarta tecta con­ licentia, m subiieere Mrvitio alicuius praelati vel
servet ecclesiam st coemiterium. Ornamedinotiam principle vel universitatis. Qui, sine mandato su­
altaris et reliqua neceMaria ad cultum Dd. pro loci periorum in scriptis obtento, a rnouMteriis egremi
facultatibus, procurabunt, et munda omnia servabant. reperiantur, punientur ab ordinariis locorum.
(
il. Immunda animalia ab eccloda expellenti et
3. 8it aliquis in monuteriis virorum pius se
excommunicates atque infidel· tempore sacrificii doctus, qui doceat monachos ab adolescentia me­
miasae ingredi non patientur; nee fleri in •'sae­ ditari in lege Domini die ac nocte
.
*
Ad quod
cularia spectacula, aut actus dissolutos aliquos: quidem munus in rnouMteriis monialium sancti­
quoniam domus Dei. domus orationis Mt. I
monialis, Meteris vita et doctrina praeatantior,
3. In presbyterio, ubi mi»·»· celebrantur, ne deligatur ab abbatissa, ni»i ip»a per Se hoc queat
forant sedilia fieri malieram, sed si qqejiodfa iam praratare.
j
fuerint, auferantur;, quia iuxta prwbyteram cele­
4. Et quoniam sanctimonialium clausuram om­
brantem, stare non deoet foemin·.
nem rMtitui iubet sancta Tridentina synod·: de­
4. Auferantur ab ooelMiis, hostili Msaants ti­ crevit sancta synodus nostra provincialis, quod epi­
more, arcae ili· dvo granaria, qu·, instante ali­ scopi, tanquam a sede apostoli· delegati, abba­
quo periculo, plen· tritico vel supelleotilibus, eo tissas omne· monerent, ut, intra tempos aliquod
importarint parochiani: quia impedimento haec pro ratione rerum et locorum praefigendum, monasunt et dedecori in domo Dei, obi nonnisi epiri- D storia s· claudant Quod si illae non fecerint,
tualia tractare convenit.
episcopi fieri procurant. Id nos omnibus et singuli
*
o. Curati autem seu eorum vicarii, per diaco­ notum fleri ordinamus et praecipimus per ho< sta­
nos vel subdiaconos, vel per se non per muliere·, tutum nostram.
'
abluant, quater in anno ad minus, mapp· altaris,
b. Statuit eadem synodus
,
*
ut moUMteria sancti­
amictum, albam et corporalia. Hosti· vero altero monialium, sedi apostolicae immediate sublecta, vi­
quoque mon· renovent in eiborio; no putreoMnt, sitentur ab episcopis, tapquam sedis eiusdem dele­
aut situm contrahant, diutius servatae.
gatis ; et bis vel ter in anno, offeratur aliquis conβ. Episcopi exequutor· sunt, uti concilium fOMor per ordinarium, qui earum confemionw audiet,
docet ‘, omnium piarum dispositionum tam ultimae si velint. Admonemus igitur omn·, ut singulis
voluntatis, quam inter vivos. Et quia propter· mensibus semel saltem confeeeionem peccatorum
ius illi habent visitandi hospitalia, collegia quae- faciant, et sacrosanctum eucharistiae sacramentum
cunqu·, confraternitatM laiooriim et pia Iom omnia, suscipiant: quo salutari prawidio · muniant ad
etiamei eorum cura laicis demandata sit: iddroo, omaw oppugnation· daemonis fortiter raperand·.
iubeatur curatis, ut de administratio· locorum Praeter ordinarium autem confessor··, alium ex*
■
*
·,

II Tbsss. in. to.
Matth. V, Sft.
Coo». Trid, · VII, eap 14.
Cms. TrML, ssss. ΧΠ1, cap 0.

*
■
■
•

Co· Trid., · XXV, cap 11.
CMS. T0A, ■··». XXV, 0·» IS.
Co· Colo·., (fert, 10, s. A Mmui, Cbarit, XXXO, 1»SC|.
TrW. mas XXV, e. IO

7fi

CONCILIUM BI8UNTIMUM, 1W1 oetobris M

treordiaarium bto eut ter ia mm, qui omatam
MafimeieoM aMbai, eflbrri proeurebieno.
fi. BmTM apOOteHOM ΟΟΜίΙΜΟΜ» exsootioai
maadaatoa, hm Metro statute inhibemae, m saaotimeaialee, post prefemioMm thêta», quooMqM pmetexta, etiam ad brove taaapaa, nM « aNqMleÿMma

causa a Mbis approbanda, monasterii dauotra ogre*
diantar: at a mundanis et pebBcie apottatvlb to*

paratae, Doo liberius servire valoast, pt immaoulatas
in hat vita conservare.

Tfi

quivis, quod utile eat, prebare, saepe quod nocivum
eet, oMgK*
14. B» fflud dM Anguettai timeant oanoe
religioni, quod illo iareianwde affirmat: , Difficile
sta expertae meMoroa, quam qui ia moaaatecUe
profecerunt; ita nea eam eapertM peieroo, quam
qui ia moaasteriis occiderunt* ‘. Quapropter, etsi
eoatriotamar do aliquibus pargamoatis, conoolsmar
team etiam do pluribus oraamontis.

m

MMtintM
Ml
7. Universis etiam ot singuba tooloaiattioia et
1. Canonici, quoniam ad hoc instituti cant, at
regularibus personis, nostrae tariodiotioni tabiootit,
interdicimus et prohibemus, no, absque ratioaabili leaden Deo singulis horis decitent ’, nisi legitims
et nranifeeta causa, not tine superioris, ad qwt causa impediente, chorum aequantur; in quo no­
pertinet, licentia speciali, noo aiM religioM ot dati ae habeant, et cum tacenti gravitate; non
testimonio bono (te aliqua sinistre oriatur suspicio), garrientes aut rixantes in eo,'sed Deum reverentes,
ipsa monasteria sanctimonialium subintrent, tab in cuius conspectu siti sunt. Celebranti episcopo, aut
poena excommunicationi· ipso facto incurrenda alia pontificalia exercenti, amittant et inserviant*.
8. Nec abbatisea eam aliquo loquatur tola; aoe
3. Nulli io sacria ordinibur constituto*, vel benemoniale·» aliquo, vel etiam intra claustra mona­ fieiato, in nostra dioieesi, aliud officium dicere Hoeat,
sterii, mittat solam; sed vel ipaamet comitetur quam secundum usum ecclesiae Biauntinae, nisi
eam, vel aliam vetulam adiungat sociam.
ad hoc dispensationem habeat a sede apostolica:
9. Statuit sacrosancta Tridentiaa synodus, at si sub poena privationis beneficii et suspensionis ab
puella, queo habitum regularem suscipere voluerit, ordine; sed Romanum commendamus.
maior duodecim annis sit, non ante eum suscipiat,
8. Kt cum psallendi gratia chorus fiat, nemo
nec postea professionem omittat, quam exploraverit labia sua muta aut clausa tenuerit*; sed omnes
episcopus vel eius vicarius, virginis voluntatem, an pariter cum simili et decenti alacritate modulentur:
coacta, an seducta sit, an sciat quid agat. Cuius sic tamen, ne boatus solum sine intolligentia au­
professionis tempus m ignoremus, iubemus, ut prae­ diatur. Quod fiet, si-non cursim nec festinanter,
fecta monasterio nos ante mensem certiores faciat, sed traetim et cum pausa decenti (praesertim in
4edio cuiuslibet versiculi psalmorum) debitam inter
sub poena suspensionis.
10. Praelatos monasteriorum, per viscera miseri­ fiolenne et feriale exhibeant differentiam.
cordiae domini nostri Ima Christi requirimus et ' 4. Nemo cum publies vel preces horariae, vel
hortamur, ut personas regulares sibi sublectas ad missas sacrum cantando peraguntur, legat vel dicat
observant^· regularum suarum et statatorum re- privatim officium. Nam is non solum choro anbgulartum diligentius inducant, moneant et allleiant ; trahit illud, quo obnoxius est, et ad quod tenetur :
et si opus est strictiud compelfaat: ut de officio C sed alios psallentes perturbat, vel a psallendo resibi commisso dignam Ddo possint reddere ratio- trahit '. Quare si urgetur aliqua causa, ut officium
nem. Quod si ultra praevaricatores fherint ordinis Ibam absolvat, egrediatur chorum, et oret in ob­
sui, aut contemptores seu négligentes et remissi, accudito.
pro certo se noverint, non solum ab officio depo­
6. Organorum melodis et cantu· figuratus sio in
nendos, sed alias secundum regulam suam casti­ templis adhibeatur, ne lasciviam magis quam devo­
gandos. Nos etiam eorundem praelatorum negli- tionem exeitet, neve, praeter hymnos divinos ac can­
gentiam, ei opus fherit, supplebimus iuxta eanofcicas tica spiritualia, quioquam resonet aut repraesentet \
sanctiones.
’ fi. Processiones ecclesiarum aliarum ad summum
11. Denique, hortamur omnes religiosos vireo, ot "templum, quae, diebus maxime celebribus, fiunt,
virgines sanctimoniales, ut meminerint, quod beatus quia institutae sunt causa conveniendi ad missas
Petrus in actis apostolorum testatur, eoa, qui com­ qpisoopales, et recipiendi communionem vel benemunem vitae societatem (qualis nuae etiam apud dlotioMm episcopalem : monemus omnes, ut aliquid
religiosos conservetur, ad instar illius qaae Ibit saltem veteris instituti retineant, ne vagandi solum
olim apud apostolos, quando erat multitudinis ero­ causa venisse videantur *. Qunndo autem generales
dentium cor unum, ot anima una, nec quisquam extraordinariae indicuntur, officium in ecclesia fit
eorum, quae possidebat, aliquid suum eaae dieebat) solenae.
qui, inquam, societatem semel receptam desenuit,
7. Super hic debite observandis, aliisque ad
testare Bpiritum sanctum, ot mentiri non homini- D divini officii prosequutionena ac chori disciplinam
bas. sed Doo.
1
spectantibus, decanas vel praepositas, aut slips,
12. Considerare etiam ad virginitatem servan­ oni onus incumbit, diligenter invigilet, hinc inde,
dam. quod divus Cyprianus ait: Virginitas ex­ no quid inordinate fiat, circumspiciens*. Horum
cellentior, quam non cogit accessitas sui maadatnm, autem transgressores, illius horae, in qua circa
sed perfectionis suadet consilium. Quod si divinis
> AÿU. 167.
consiliis obviaverint, tontamenta et Uberas mentes
■ Coae. Baril. (ssario XXI, e. S, Mansi, Cseeri, XXIX.
ad carnales revocaverint appetitus; adest Deus 106 D), st Colon., [part, m, e. 6, Meari, ΧΧΧΠ, IttUB), ot
fortis. Nec spem ponat homo in bomiM, nee ia refer·, dori sub Carsls.
* Cone. TvH., sass XXIV.
brachio carnis sum confidet; quia, qui mundum
* 11 date. Dé Mxots.fi.
vicit, st victoriam suis promittit militibua.
* Cone. Agatb. a /Vssbpta·, da ostabr. riisa; Coas. Basii.,
13. Quiaetiam illud ad obedieatiam servandam a 16, [polias Mss. XXI, e. A Maori, XXIX, 10CA).
considerent, quod beatae BasHiua ait: ,Quod a su­
■ Com. Baril, e II (Messi IM.]; HIMaosm W; Colon, rie
perioribus ot praepositio committitur ot aumdatur, Mrirepol.. «. A. (part. DI, s S, Maad XXXII, 1BMB).
' Com. Barii, ot Ostae., (part II, e IS, Meari, XXXII
qui recusat et aliud requirit : primum obedieatiam
corrumpit, otpo declarat abnegasse; dsiada sitiam 1B7 K|, st retsns. dari sab Oaseio.
* Coas Agatb, o.06,64(MamAVIH, MS-S): Ceas.Catan.,
aliorum plu/fam maiorum eibi ipsi ot aliis author
m sMinpeL, e. 14, (part □!.<·, Manat ΧΧΧΠ, 1BMC|.
fit, quando iaaaam contradietienis plerioqM aperit,
* Cans Baril.. 1% [polim max XXI, a. 6, Mnari, XXIX,
ot seipsum ad base assuefacit, ot quia Ma potest ■ 100 Ai .

77

concilium buuntinum, un muw· m

praedicta ntMHrtit, v«l aha maiori, pre·» tru·- A aompetiarint, super UHs lib·»· valeat apud indigr*Mi«ai· gravita· exagorit, plestaatar paaaa.
«m» «rdinastam wsnsta. Ia «iviUbna atiam causis,
A Qui ta matatinta^ aata fittem paalai FmMp rt ip·· Mtat «xtitarit, MotaMB licet «i epud sues
ie ftIH· InvIb
Abmi pfi*i pMloiq MSMntUni trahere. Nee ultra qainqsauiam
ia ariaaa aata aMataai Xyris ririsia, at usqua ta qui· simiHum Uterarum baaadaio gaudeat. Pro­
fin···, divino officio non interfurit, (nisi forte, hibetur inaupar Ipsi· eoneervetarihua indlain habere
neaaaaitat· eoganta, ae petita a praealda abort li­ tribunal aliquod erectam. Univassitas tamsa et
centia, diaeodora oporteat), pro ilia bora abaaaa edllogia doctorum seu scholarium st regularia loca,

eoaaaatari salvis Molaaiama eonsnetudinibu at ’ neenon hospitalia actu hoapltalitatam servantia ab
privilegii·. Lea «aim, taate apostolo, ita, qui tub hoe canon· eximuntur.
lege aaat, loquitur. Idem ia proeeaaioaibua ganoS. Authoritate sacrosancti concili Tridentini
ralibu· obaarvetur in ita, qui a prinaipio aequo ad excommunicantur, maledicuntur et anathematisanfinem non permanserint. Pro cuius rei exeoatioBo tnr omne· euiuseunque ordinis, gradus, dignitstis,
deputatur aliquis, habana hoe onus notandi singulos tam ecclesiasticas quam saecularia, qui ecclesiasti­
statato tempore non 4»onvaniMtea ; qui inramento cam iurisdictionem vi vel motu tollere vel impedire
adstriotus erit agora fldelitor, absque gratia vel odta^ praesumunt
9. Quicunque in eoolosia bonefiaiatua, praaaar4. Ne remedio appellationis, quod ad inno­
tim divisorum tempore, per eeeieainm vel foria centiae praesidium institutum est, ad iniquitatis
ojpea ipsam, aine rasta causa deambulando, aut B defensionem abutantur improbi : statuit sancta
eum aliis colloquendo, vagari viaua fuerit: non synodus ‘. ut in causis visitationis, correctionis, in•olum illius horae, aed totiua diei praesentiam Ipso habilitatis nec non criminalibus, ab dpiscopo seu
facto amittat.
eius vicario, ante definitivam sententiam ab inter10. Regulare·, qui in eonventualibua ecclesiis locutoria, vsl alio quoennque gravamine non appel­
circa praedicta excesserint, graviter euperiorta ar­ letur; nec appellationi deferatur, niai gravamen
bitrio castigentur.
ipsum per definitivam reparari, vel a definitiva
11. Cumque in eooleaita tam collegiatis quam appellari non possit.
oathedralibua, diverai habeantur gradus et nomina
5. Ordinarii, authoritate aedis apostolicae, et ab
ministrorum ; inter canonicos siquidem sunt decani, ea iua et potestatem habentes, atiam tanquam
praepositi, arobidiaconi, cantores, thesaurarii, scho­ sedi· apostolicae delegati, ecclesias omnes, hospi­
lastici, canonici, vicarii, atque id genus, interpre­ talia, pia loca, etiam abbatias et prioratus, in
tetur quisque suum vocabulum; nec vanum digni­ quibus non viget regularis observantia, visitent;
tatis esse nomen putetx sed officii. Idcirco, curet ordinando in illi», moderando, puniendo, et exeesse jquod dicitur, secundum veterem patrum in­ quendo, iuxta canonum sanctione·, quaecunque
stitutionem ac regulam.
duxarint salutaria. Nec in his, ubi de visitatione
19. Si quo·9 decanus vel superior rebelles •t motam correctione agitur, exemptio, aut ulla
cernat, si divini cultus atque sui officii negligen- inhibitio, apellatio seu querela, exequutionem imtiores; si rixosos, litigiosos, si percussores, si alea­ c pediat aut suspendat; salvis cuique suis turibus1.
tores, si scorta foventes, aut aliis publicis crimini­
Statuta da atandatia axaqutndia.
bus irretitos; atque .hi fraternam correptionem
audire recusaverint: agat in capitulo, quomodo
1. Curati seu eorum vicarii diligenter et prompte
Paulus iubet: Peccantes coram omnibus argue. exequantur mandata camera· nostras et ouriae
Tum. si nolint resipiscere, arceat a sacris, "prohibeat nostrae Bisuntinae. Nec notifleent parti contra
participare fructus, donec ad meliorem vitae frugem quam fiet exeeutio, donec portitor seu nuntius manda­
revertantur. 8ic tamen, ut haec servetur regula torum longam fecerit viam; id est, donec procul
apostolioa: Corripite inquietos, consolamini pusil­ iam recesserit a loco, ne is male tractetur. Si
lanimes, patientes estote ad omne·. Neque ira, vero dicti curati aut eorum vicarii praesentem
neque odium, naquCtancpr ullas sibi partes ven- ordinationem non observaverint, restituent omne
dicent. Et salva Ubique serventur sita cuique damnum et interesse partis laesae, et fisco nostro
privilegia, legitimaeque consuetudines.
rationem districtam reddent pro sua inobedientia.
13. Canonicus vocem in capitulo non habeat,
9. Curati et decani nullos recipiant pro ptpnisi in sacro saltem subdiaconatus ordine positus curatoribua camerae aut curiae nostrae ; nec eos
sit. In cathedral! autem, nonnisi presbyter, prop­ permittant citare aliquos verbo aut viva voce,
ter ordinis huius dignitatem. Nec inter presbyteros nisi ipsis constet per literae nostra» patentes, quod
sedeant diaconi vel subdiaconi.
a nobis habeant hoc officium et hanc facultatem.
D Idem quoque statuimus et ordinamus de iis, qui
Da arinistris tastitias.
se dicunt substitutos et scribas causarum procura­
1. ludiees omnes, tam nostri quam delegati, torum nostrorum, et omnino eia non credatur, nisi
observabunt diligenter caput 10, sessione XXIV et fides flat de commissione ipsorum, sed nobis, aut
caput 10, sessione XXV sacri concilii Tridentini, vicario seu officiali 'nostro volumus illico nomina
ut legitime in iudieio et breviter procedatur; et talium abusorum in scriptis denuntiari et intimari.
litigatorum artibus, seu in litta eontaatationa, seu alia
3. Curati seu eorum vicarii exequentes man­
parte indicii differenda, modis omnibus, aut termini data nostra, a tergo ipsorum scribant nomen officii
praeflxione, aut competenti alia ratione occurratur. sui sio: exeoutum est praesens mandatum per me
9. Nemini suffragentur* liters· conservatories talem .curatum (vel vicarium) talis soclesiae, ia
cum quibuscunqus clausulis aut decretis, ad boo, prono, vel ad personam ipsius, vel* in domicilio
ut coram suo episcopo, sive alio superiore ordi­ eius, ad personam uxoris, vel talis famuli, t ai pernario 'in criminalibus et mixtis causis accusari et sona non poteat apprehendi) quia illum reperdre
conveniri, eo contra eum inquiri et procedi nob non potui; aut quia ad eum mihi tutus non patepossit ; aut quominus, si qua iura ei ex cession· bat accessus, taate signo meo manuali, tali di·
•t anno tali. Et signet suo signo manuali, noman
■ Coee. Basil. lue XXI. o. 4, Mansi, XXIX,. 1MB). st
HUdassax
• Osm. Agata, o. ». (Maui, Vin, MSB).
1 Sssa ΧΠΙ, cap. 1.
* Coae. TrMsat, assa IV, cap. ·.
* 8ssa VU. cap. ·, sass. XXIV, cap. ·, st ssca. XXV. cap. 8.

v

'

/

* 1
■'
1

7»

CONCILIUM BI8UNTINUM, 1671 oetobris M

80

bnum «t cognomen scribendo. 8i vero talis sxe- a brant, etc. Quod ei in principio dictaram expedi­
es tor non sit ceratu· vel vicerint, scribet nomen tionum nottraraaa, vel vicarii nostri aut oMciaii·,
nomen proprium potitum non fuerit, tuqp Volumni,
tuum et cognomen, et -signabit ut supra.
4. Curati teu eorum ' vicarii > duo» habeant ut manu propria ipeiud mandanti· snbscribantur:
’
libro» papyri albae sibi parato» et bene servatos ali·· eum iuo periculo obtinebuntur.
•ab clave: in quorum altero nomina bâptiMtoram
Do aondautiu atram aeueeiaUaa/e.
•cribant: in altero registrant fideliter nomina ex1. Excommunicat.ua per aententiam iudicia non
communicatorurrt, diem execution!», personam, ad cuius instantiam et cantam, propter quam facta abtolvitur, niai ab eo a quo excommunicari» eat,
est excommunicatio. 8ic scribendo: excommuni­ vel a superiori. Excommunieati vero a iure, alii
cari·· est tali» pro tali tumma, vel pro contumacia, ab epiacopi» auia ebaolvi possunt. alii non niai a
ve) tali re, ad inttantiam tali», die tali, anno tali. aummo pontifice. Kt utriaque quaedam no» referemut ad curatorum instructionem.
Et aimiliter fiat de absolutione vel relaxatione.
2. Excommunicatione» illaeJquae, monitionibui
6. Qua» quidem abiolutione» vel relaxatione·
cum conaensibus, diligenter et »tudio»e custodiant, praemiaai» ad finem revelationi», aut pro deperditi·
nec recipiant consensus aliquorum, qui te forte· •eu aubtractia rebus. fieri aolebant, non niii a nobia
faciunt pro creditoribu» absentibus: niai tint eorum posthac decernentur, nec alia» quam ex re non
procuratore» sufficientes, vel negociorum gestores, vulgari, causa diligenter et magna maturitate pro
et quod in conaenaibu» huiusmodi ponantur aaltem B peraonaftBIBpore, loco, et alii· circumstantiis per
duo teste». Alia», talea conaenau» irrito» decerni- no» examinanda.
3. Noverint quoque omnes curiae nostrae po­
mu» et nulliua roboris.
6. Curati «eu vicarii non exequantur literaa stulantes et clerici, quod in causis iudicialibua,
citatoria, ■ quibuacunque iudicibu» emanaverint, quandocunque ebecutio reulis vel personalis in
ad citandum extra noatram dieicesim, vel ad ex­ qualibet parte iudicii, nostra authoritate. a nobia.
communicandum il)», quoi indice» huiusmodi con­ vel vicariis aut officialibus nostris fieri poterit;
tumace» reputaverint: nisi ipsis constet de literie tam in procedendo, quam in definiendo, a censuri»
nostri» de placet, seu vicarii nostri generali» aut ecclesiastici· abstinebimus; sed per multa» pecuni­
arias, quse hospitalibus, fabricis, seminarii» et si­
officialis.
7. Curati aeu eorum vicarii, quibus semel milibus loci» piis reorum applicabuntur, vel per
praesentabuntur literae excommunicatôriae pro captionem pignorum, vel districtionem personarum,
altera parte, de eadem i^ita. neutra» illarum vel privationem beneficiorum, aliaque iuri» remedia
exequantur. sed remittant"partes coram officiali- procedemus. Contra contumace· autem, cum aliter
nostro, assignando eis certum diem competentem, non poterimus, gladio certe·anathematis, licet in­
ad recipiendum appunctamentum iuridicum super viti, utemur, et poenis aliis ac censuri», sicut
censebimus magis expedire.
dicti» literis.
8. Curati, seu eorum vicarii, cum receperint
tertiam monitionem exequendam contra aliquem C Cai'U’
'P‘° facto ««Hmauaicaho
cxcommunicatum, moneant dominos temporales
reeenata ad aedem apooMieam a ivre. i

1

dicti excommunicari, aut suo* officiarios illius loci,
in quo habitat talia excommunicatu», ut illum com­
pellant satisfacere suo creditori, per captionem
bonorum eiua et personae, secundum formam dic­
tae monitionis. Et de huiusmodi exacutione ad
personam dominorum aut suorum officiariorum,
fiat expressa mentio in certi^catione aeu exeeutione. a tergo dictae monitioni» : ne ipsi habeant
occasionem exkusandi se. neque occasionem 'con­
querendi. quanfp cessus a divinis apponetur.
8. Curati seu vicarii habitantes in castris
aut locis, ad quos non est accessus, exhibeant se
in publicum circa horam primam circa meridiem
et circa horam vesperorum, ut mandata nostra
exequantur.
10. Ad haec quarundam vicinarum dioicesium
laudabilem consuetudinem commendantes, ut ab
expeditionibus, quae «unt alicuius momenti, omnis
suspicio tollatur cum falsitatis tum surreptioni» :
statuimus et ordinamus, quod posthac in omnibus
huiusmodi instrumenti», qu^e» speciale mandatum
nostrum, vel vicariorum nostrorum requirunt, nomen
scribant ipsius'mandanti». Voluti, si inobi» pro­
cedant: Claudius a Bauma etc.; ai · vicario nostro
g generali : Antonius Lullua, vicarius generalis etc. ;
«i ab officiali, hoc modo: nos loaansa Renard,
iuris utrimque doctor, officialis, etc. In literis
quoque ordinum,, quo» celebraverit reverendus pater
suffraganeu» noster, sic dicetur: no» Nicolaus Gué­
rin. episcopus Alexiensis, suffriganeu», etc. Si vero
aiiu»; non suffraganeu» noster fuerit, dicetur hoc
modo : Claudius a Bauma, etc., vel : vicarius gene­
rali», etc. Notum facimus universi·, quod reveren­
dus pater Francisco» Henricua, episcopus Damasci,
de licentia nostra sacro» generales ordines -cele-

1. Haeretici de haeresi sententialiter condem­
nati, delati, sell publice diffamati, et eorum fautores,
receptatore» ac defensores, excommunieati sunt ipso
facto, et eorum absolutio reservatur papae '.
2. Et schismatici pertinaciter ab obedientia sedis
apostolicae se •ubtrahenteF’T’"' \
3. Inquisitores haereticae ^avitptis, qui odio;
vel favore vel spe lucri temporali», omiserint pro­
cedere contra haereticos, aut inculpabiles initiate
vexaverint ’.
4. Qui, suadente diabolo, in clericum vel mo­
nachum manu» violenta» intulerit, ve) in aacria
ordinibus constitutum occiderit vel mutilaverit*.
6. Similiter qui cardinalem pereusberit, vel cap­
tivaverit, vel persecutus fuerit, et fit perpetuo in­
fami» *.
6. Et qui episcopum suum *. Quin etiam po­
testas, consiliarii, ballivi, scabini, advocati, rectores,
consules et officiary saeculares et ecclesiastici, qui
hoc fecerint^ vel mandaverint,, aut factum ab alii»
ratum habuerint, ν·1 consilium vel favorem de­
derint.
7. Mutilante», vulnerantes, interficientes, seu ca­
pientes aut depredantea eos, qui, devotionis seu
peregrinationis cause, Romam petttfat’.
8. Et qui litigantes in curis Romana quomodolibet offendunt, causa ipsius litis*.
* Sixtn» IV i» sxtr. Bri dosauuri, Honor. III, de «eat.
•xcoBra., e. JVcwnt.
* In praessra cosmo Domini.
;
* In deax, da haarat., c. Itvlterum.
* 17. q. 4,
s·»·, at Bixtas IV, i» axtr. Bsi
* Bosifcc. Vin, axtr. de posui», e. JRWkw, lib. VI.
* Bxtr. da passitant., e. St puis, hl Clam.
’ In processu eooaas Domlii.
■ Ibidem.

j

81

CONCILIUM BIBUNT INUM, un oetobri· 24

82

A i* articulo morti·, «t Diti quod exeommuaieataa
». Pint··, hoe e»t, latroaea maritimi1.
10. Qui equo·, ferrum et arma defeniat Turei· promittat ·· praetentare, et satisfaciat. vel promit­
tat aatiafaoâra data cautione idonea, piguoratitia.
et hettibu· Christi.,
4.
* 11. F*l«arii literarum aporioliearum, et eorum vel fldeiuMoria vel iuratoria, quam poterit1*
fautore· ".
12. Sedi· spottolicae authoritatem offendente·, Cows, m patas MMurritar «KMWMitafe α iws,
•i otaotatw rseereetar rpiwpo.
tam in >ui· «uorumque liter»·, proeeuibui et exeI. Haeretici omne· et fautore·'eorum ipso facto
quutionibui impediendi·, quam in iuriadietionum,
fructuum, redituum et proventuum non vacantium axcommunicati eunt, et a solo epiebopo absolvi
possunt occulti, non a vicario. Qui vero per sen­
occupatione *.
13. Qui compellunt presbytero· celebrare in tentiam fuerint iam condemnati, ad papam remit­
locia interdicti· ; quique excommunicato· ve) inter­ tuntur
2Î Inquisitores pecuniam modi· illiciti· extor­
dicto· ad divina evocant audienda; vel excommuni­
cato· publice, et a celebrantibus monitos, egredi quente·. ai plene satisfecerint. absolvuntur ab epi­
prohibent ; ipsique excommunicat» publice vel inter­ scopo ; alioquin ad papam remittuntur *.
3. Qui ebriatianoa naufragante· in rebus suis
dicti, qui nominarim a celebrante moniti, ut exeant,
•poliant ·.
tempore misaarum remanere praesumpserint ·.
14. Religio·» vel clerici saeculares, qui temere
4. Qui authoritate propria incendunt villam,
aliquos inducunt ad vovendum, iurandum vel pro, B domum, mansionem. segetem1
mittendum quod sepulturam in suis ecclesiis eligant,
5. Statuta condehte· contra libertatem eccle­
vel electam non mutent *.
siasticam. et secundum illa judicante·*.
15. Religio·», qui clericis aut laicis saoramenftÿn
6. Qui, reprcssalia» concedunt contra peraona·
unctionis dxtremad vel eucharistiae ministrare, vel ecclesiasticas* vel bona ecdesiaruqi ’.
Qui eonipdllunt praelato· vel peraona·
matrimonium solennisare, non habita auper hi· paroehialis presbyteri licentia; aut quenquam exeom- ecclesiasticas ad submittendum ecclesia· vel
municatum a canone (praeterquam in casibus a iure earum bona laicis*.
expressis, et per privilegia sedis apostolicae con­
B. Qui. modis illiciti·, impediunt litigantes in
cessi·'. vel a sententiis per statuta provincialia foro eceleaiaatico. in causis quue de iure vel con­
aut synodalia promulgatis, seu si a poena et a suetudine ad dictum forum pertinent*.
9. Qui laedunt, oc^fiunt. vulnerant, capiunt
culpa absolvere quenquam praesumpserint*.
16. Clerici, qui scienter et sponte participant eos. per quos vel propter quos excommunicari
cum excommunicatis a summo pontifice, eos reci­ sunt; nihi intra duos menses satisfaciant, ad papam
piendo ad divina officia
remittunturx*.
10. Qui temporale dominium obtinentes, pro­
17. Qui in loci· Christianorum defunctorum cor­
pora inhumaniter tractando exenterant, concidunt hibent suis subditi», ne praelatis aut clericis quicin frusta, elixant. exossant, ut alio transferre pos­ quani vendant aut emant, oe bhtdum molant, aut
sint ’.
c panem coquant11.
II. Qui impediunt sequestrationem beneficiorum
• 18. Qui in terris suis nova pedagia imponunt,
vel prohibita exigunt·.
contra mandata apoatohea. vel fructus occupant u.
12. Qui regalia, custodiam sive guardiam
I». Qui nova onera imponunt realia vel per­
sonalia ecclesiis vel ecclesiasticis personis '°.
advocationis seu defensionis titulum in ecclesiis
20. Per simoniam dantes vel recipientes ordines vel monasteriis vacantibus de novo praesumunt
ve» beneficia11.
occupare1*.
13. Qui pedagia ab ecclesiasticis exigunt de
21. Ex pacto dantes vel accipientes aliquid pro
ingressu religionis, nisi aliter nequeant in mona­ rebus, quas non negotiandi causa important vel
sterio nutriri*1.
»
exportant1·.
22. Religiosi mendicantes, sine licentia sedis
14. Qui iurisdictionem ecclesiasticam evacuaut.
apostolicae transeuqte· ad alium ordinem, excepto et qui ecclesias vel persona» ecclesiasticas oneri­
Carthusiensium. tam ipsi recipientes quam tran­ bus et angarii· gravant, nisi moniti intra menséni
seuntes
desistant u.
23. Intrantes monasteria Sanctae Clarae in ca­
15. Qui vi vel metu absolutionem excommuni­
sibus non concessis in regula ipsarum, vel sine cationi». vel revocationem interdicti extorquent *·.
licentia eorum qui dare possunt1*.
16. Qui visitatores monialium. aut mulierum
24. QuicunquC libellos famosos, uec non canti­ quae vulgo canonicae saeculares appellantur imlenas, rithmos. edere vel publicare praesumunt in J) pediunt. nisi moniti resipiscant17.
17. Qui haereticos vel eorum fautores, in loco
infamiam status ordinis Praedicatorum vel Mino­
•aero'scienter praesumpserint sepelire1".
rum 15.
25. Confessores denique absolventes ab his
1 Sixtu» IV, m ritr. JCfm
J*asibua supra lictis, sedi apostolicae reservati·, nisi
* l>r is-nteu. eicumm., c. Aererrf. «or.
XXIV. c. a.
' * lb* ;»nrrrticis, c. Λ<4η«Ι«. in <Ί«η*.
- Ibidem et in emr. letter. 4e ludaels. r. .14 Itberunduet.
* ♦‘••bi·. Jjrteran., dr raptcrib.
* V qnaert. Μ, M çmm, et c. /Viwmam.
• lunis·, itl, de criiuiu. fal.. e. tWMrsvwa.
* Honor. 111. de sentent, exrum.
1 In processu coeuse iHtliiiul.
1 Greg; IX, <ie iniurds, lib. VI. c. Et* piywrhralum#· .
• l»e sentent, eicomm.. e. (rrorre. in »'lrii».
1 Idem, de reb. «ccles. non alien., cap. Hoc cosrvfluwosa
1 Extr. de poeniteat., ,·. Cu/mutes. in liem.
* Bonitsf VIH, extr.de immon. eerie*., W-rf-r". lib. VI.
• Extr. de privil.. e. fi.ligs»,. in i leui.
<ireg. IX. de sent, etc., e. Çwtcvsyur, m V|.
1 I'irruens III. de sentent, eicomm.. r.
Bonif. VIII, de unm. reel., c. Ldvrtttit». lib. VI
1 j^inifai·. VIII, extr. de sep.. c. Itetentandae.
“ Extr de eeqnest.. <·. I. in ('tan.tt in veteri statntv
I In processu eoenae Iiomini.
“
Idem de elect.. «·. G'merul.. lib. VI.
*· Sixtus VI. in extr. Ktei doasmu-i.
4 Extr. de cena, e Quasfuem, lib. V|.
, 11 Matth.lt. in cone, l onstantietou.
'* Extr. de imm. eccl., c. .V<m emw, el »■. 4dt**rs«·.
II Vrban. V, in axtr. Sane. m m emea.
Gregor. X, extr. de iis. quae n vel metu. lib. VI.
*’ Martin. V, m extr. Viem amtilioee.
l
’ Extr. de slat, mosneh., <■ aOewdeMe·, in Ctanes.
'* Hefert a Anton, ia a parte Ssoassae.
·· I*e harret., lib, VI.
“ Alexand. in prie, ttr alto et aoa sim assita.
a
l'oxnn.
tomos XXXVI “·.

83

CONCILIUM B18UNT1NUM, 1371 Mtobris Μ

M

18. Qui
quoqu· sepeUra piMUMUt A ad lites impetratis. AHoqai exoommuaieatioai subin' eoemsteriis tempore interdict!, ml exoommsmi- iaeeso.
Nullas utatur Uteri· apoetolicis citatoriis, in
onto· publie·, eel nominati· interdicto·, ml maniqaibus eoatinatur baee elaueula geaeralis : Qaotiesfeatos usurarios *.
19. Qui ameuter in gradibus ooasaaguinitati· ouuque fheritis requisiti, sub excommunicationi·
eel affinitati· interdictis, ant in manialibua oon- perna, prohibent·· illi·, quibus praeeeatabuatar
trahere matrimonium non verautar; nee non reli­ ad exequendam, quod illas nullatenus exequaatur.
Kxeommuaicamu· arehidlacoao·, qui, contra in­
giosi, monial·· at eleriei, in aamip ordiaibus eoa•titnti. matrimonium contrahent··, et inter eoe qui hibitionem nostram alia· in synodo recitatam, im­
■cienter ea celebrant*.
posuerunt tallies presbyteris in sub arohidiaoona90; Religiosi, qui decima· et alia, quae eccle­ tibus constitutis, et receperunt ab eisdem.

siis debentur, (ibi usurpant dolo et iniuite: niai
. Oppraasores orphaaorum, pupillorum, viduarum
desistant intra mensem*.
|
et aliarum miserabilium personarum: et qui. seu
91. Religiosi mendicante·, qui domo· qpl loca quae eorum iura surripiunt scienter et iniuste.
ad habitandum de noro «accipiunt, ml olim sus­ donec de praedictis destiterint et ad satisfactionem
cepta dimittunt*.
venerint.
99. Qui «cienter cum nomiaatim excommuni­
Religiosi suspensi sunt, si officiant parochial··
cato communicat in crimine criminoao, ei con­ ecclesia·, aut parochianis ministrant ecclesiastic·
silium. auxilium rei favorem impendendo*.
B sacramenta, nisi a nobis cura parochialis commissa
23. Qui fraude et fictione iudicem adducunt . sit eisdem.
ad aliquam mulierem, etus pudicitiae insidiantes *.
Qui frangunt ve) violant ecclesias et coemeteria,
24. Religio·!, in scholis rei alibi habitum auae capiendo .et extrahendo ab eisdem res depositas
religioni· dimittente·, rei aine licentia tuorum sine voluntate illorum, quorum sunt illae res: nec
superiorum studia frequentante· : et doctores, qui ad communionem admittantur, donec a nobis vel
eoa scienter docent rei retinent ’.
mandato nostro spirituali fUerint absoluti.
23. Religiosi in suis sermonibus aliqua pro­
Excommunicat! etiam denuncientur, singulis die­
ferente·. ut auditore· detrahant · solutione deci­ bus dosslniei· et festivis, usurarii manifesti.
marum *
Excommunicat! sunt, omnes illi, qui portitores
2t>. Religiosi, tam exempti quam non exempti, literarum nostrarum, seu curiae nostrae Bisuntiqui interdictum, quod ecclesiam cathedralem ser­ nensis. verberant et alia· quoviamodo impediunt
vare vel paroehialem loci intellexerint, non ser­ et damnificant; et illos, qui procurant, consulunt
aut adiuvant haec fieri directe vel indirecte, et qui
vant *.
27. Sacerdos officium gerens ricecomitia vel literas ipsas rapiunt, dilacerant, vel alias upud
praepositi saecularia, niai monitu· desistat **.
retinent spoliando portitores earum.
28. Qui vocati ad dirigendae ip electionibus
Excommunicamus omnes illos, qui saisient seu
suis moniale·, discordia· nutriverint **.
bona illorum, qui adversarios suos trahunt coram
29. Monachi, qui ajnc licentia praelatorum C nobis ad iudicium, vel propter haec trahent coram
auorum intra septa monasterii tenent anna1’.
iudico saeculari; vel qui occasione huius capient
personas ve) bona amicorum suorum.
Canu aliquot, in qnibnt frrebatur exeomtnttnieationii
Excommunicamus et a gremio «auctae matri·
ttnitniia per statuta tynodalia dùertit temporibus ecclesiae segregamus, ballivos. maiore·, praepositos
•dita, quorum part bona antiquata est.
et alios ministros saeculares, qui impediunt, per
Qui non permittunt solvi decimas. nec solvunt turbant, prohibent et contradicunt, ne aliqui veniant
de animalibus iuxta consuetudinem loci, aed in ad curiam nostram Bisuntinensem pro iustitia nuper
fraudent tradunt aliis tenenda, nisi moniti desistant, his. de quibus cognoscere possumus et debemus.
excommunicantur.
Excommunicamus sacrilegos et sortilegos, et
Incendiarii non solum sacrorum locorum, sed eos qui fovent eos et eis credunt.
etiam aliorum.
Excommunicamus omnes clericos et religiosos,
Archidiaconi et decani, qui causas de caetero qui contra clericum ve) religiosum. h«u aliam
audire praesument,^ excepto officiali archidiaeoni quamcunque personam ecclesiasticam, corlwp iudice
Bisuntini.
saeculari litigaverint in personalibus actionibus, et
Abbas, prior, decanus, archidiaconos, canonico·, eos praecipimus excommunicato· publice nunciari
vel alius ecclesiae praélaftis saecularis v·) reli­ singulis diebus dominicis et festivis.,
giosus aut laieus, qui aliquem citari faciet et per .
Excommunicamus et excommunicates publice
literas apostolicas vel legatorum aedi· apoetolioae, D nuntiari praecipimus omnes haereticos, cikiuscunque
contra quem non habeat causam, propter, quam sortis existant et quocunque nomine censeantur,
faciat ipsum citari tempora impetrationis literarum. fautores et receptatores eorum, et credentes ipsis
■■ Nullus presbyter utatur literia, quibus non fuit haereticis.
usus contra illum, quem vult per dictas liters·
Excommunicamus omnes falsarios quarumcunque
ante mortem mandatoris, seu etiam antequam lega­ literarum in Utera et sigillo, et specialiter falsarios
tus exiret provinciam, suae legationis officio depu­ curia enostraoiBisuntinensis, et, monitione quindeçim
tatam ; et hoc iatelligimus de literis ad causas et dierum praemissa, omnes illos, qui «cientor utun­
tur literis sic falsificatis, et qui sciunt vel scive­
I Eitr de sspnltsri·, e. 1, ia <’!·«.
runt aliquos falsarios, nisi nobis vel officiali nostro
* Ite consang. et sita., c. 1, in Cless.
manifestaverint sine mora.
* I»e deeim., c. Bsiifioei, ia Clem.
Excommunicamus authores libellorum famoso­
* < '. LXmh or ss, de exesa·, praei., lib. VI.
rum et publicatores eorum.
* Innec. ili. <le ssat. «se., e. Nuper.
Excommunicamus omnes illo·, qui celebrant
* Ite indie., c. MeUeree. lib. VI.
’ Sr cleric, vel munacb. c. Ut pmculoM, lib. VI.
matrimonia clandestina, et qui matrimoniis clande­
* Extr. de poenis, e. CS<p«*»t«·, lib. VI.
stinis scienter ex proposito intersunt et intererunt.
* Ite xat. sxcosu·.. e. £· fnqusnt.. in Clssssa.
Matrimonia clandestina iatelligimus, quae fiunt per
'· Bstr. a· elsr. vsl nwc, e. Ctsriew.
verba de praesenti in occulto; vel quae fiunt
” Its alscl, e. MseuaMita·, lib. VI.
bannis non legitime praemissis itl· facie ecclesiae.
II Extr. ds stat. nwascb., e. Ns m agrs, ia Ctsm.

*

COMCHJUM BUUminJM, 1671 eeto>ri· 24

v»l extra tempora, no· obt«ata dispeMattoue ; ··■ j
quae celebrata fnerint de penoni· aond·· in
•ntata légitima oonetitati·. Kt poetq··· robin
curati· vel vinarii·, de tali·· penoni· eoastitarit,
•an nombsatim exoommunioatas publie· nattette,
•t nomina talium ’infra qniudecim di··, postquam
vobi· eoaatitarit, offleiali aoatro fideliter reaeribattf."
Alioquin diet·· poenam iaeurratia ao ip»o.
Can», ia fwita* petiter to tflUiaH naotro /orata

Btaaatiaao Kt ia ill·· forester alia· ccaaar·· ·χeommuaioatioBi*, nW aatiafMiaat: ridalioat anathe­
mati· at maledictionis at iaterdieto· familiae at
reqnWtioni· braehti saeeularis, at · loeo at eommanitate expellaatar.
d»rf«reti*tata· «v wtori «tetate: tantam ad Aoo
doMrÿti, to oaatM MoUifani, (Monte fatril tom
μοΪμμΜϊμο lilertati* «fp>> imminutati· enra.

Kxoommaaieati sunt verberator·· ae iaterfoeSed primum, ut intelUgatia, quid sibi volunt toro· presbytarornm. clericorum ot personarum ec­
haec verba: forma concilii Bisunttei, sciendum clesiasticarum ; neenon dant·· auxilium, consilium
eat. quod sano Domini 1289, sub bonae me­ vel favor·· interfectioni mu verberationi.
Bi domino· aliqui· temporali* verberaverit aut
moriae Odone de Rqbeomoate, arahiepisoopo Bi•untino, congregatum fuit concilium provinciale; interfaeerit, seu verberari aut interfici mandaverit,
, in quo, praeter ctotera, tractatus fuit canon ille •Ut in praomiaai* consilium. favorem vel auxilium
In nocentii II Si fili» taadsto· toto·/·, qui scri­ dederit; terra ei >ubiecta ipso facto supposita est
bitur in decreto Gratiani, causa 17, qu. 4, contra B ecclesiastico interdicto,
Pomini temporale·, aub quorum dominio et
sacrilegos omnes dt manna violentae inferentes in
viros ecclesiastico*. Et ut magi* poena illa ex­ potentate sunt verberator·· aut interfectore· prae­
communicationis papalie, quam tales incurrunt, dictarum penonarum, >i moniti aut requisiti nostra
timeretur decretum fuit eo concilio provinciali, auctoritate vel officiali· nostri. quod compellant
quod non solum ipsi' verber ator es ac interfectore)·, buiuamodi delinquente· sacrilegos satisfacere inpresbyterorum ao personarum ecclesiasticarum ex­ ; iuriam passis. per captionem bonorum ac pereo­
communicat! sunt, sed etiam omnes, consilium, narum, si necesse fuerit, don obedierint; ipsi do­
auxilium vel favorem dantes ad caedem vel ver­ mini ipso facto, poat viginti djee, excommunicationi·,
bera. Quinetiam praeterea in eo concilio, quod et terrae homineaque interdicti ecclesiastici sensi locorum domini rei comperirentur eius facinoris, tontine et censurae aubiaceant.
loca ipsa seu terrae interdicto ecclesiastico sup­
Caeterum, circa 'captivitate· «eu detentione·
■ penonarum eoolesiaatiearum, laudabilia et antiquae
ponenda essent.
Item constituerunt, quod domini temporales, consuetudini· circa hoc editae memoriam recolente·,
in' quorum potestate essent, tenerentur compellere sic duximus statuendum ; ut ai decanus aut alius
verberatores ipsos ad satisfaciendum laesis, et in­ canonicus ecclesiae cathedrali· Bisuntinae captus
iuriam passis reparandam; sin minus, si moniti et fuerit a quocunque in civitate et dioiceai Bisunrequisiti ab ordinario, ' id negligerent, ipsi domini tina seu provincia, aut etiam extra dictam proexcommunicationi et eorum terrae interdicto sub- C vinciam ab aliquo nostrae civitati· et dioicesis
licerentur, Atque haec quidem decreta tunc primo Bisuntinae, nulla ecclesiastica sacramenta cele­
brentur, excepti· poenitentia et baptismo; quous­
fuerunt.
Postea vero, cum; videretur, ratione dignitati· que dictus deeanu· seu canonicus captus, uaa cum
personae, graviorem aliquando censeri iniuriam, omnibus rebus et bonis sibi ablatis occasione cap­
vel minus gravem, declarationem addiderunt sta- tionis, amisit·, datis vel promissis, restitutus fuerit
tutis concilii : nempe, qbod ei caperetur deeanu» plenariae libertati, et de iniuria laeso et ecclesiae
vel canonicus cathedrali· ecclesiae vel abbas ali­ Bisuntinae fuerit satisfactum. Hoc idem exten­
quis. illico interdicerentur omnes ecclesiae; si dimus ad abbates.
canonici alii, ecclesiae archidiaconatuum, in quibus
Pro captione vero caeterorum canonicorum,
essent canonici, eodem modo interdicerentur ; si priorum, decanorulh et curatorum civitatis et dioialii presbyteri, ecclesiae decanatus, et u,bi capti cesis Bisuntinae cessetur, ut supra, in locis et
essent; si alii olerici, tantum in ipsis locis fieret arebidiaconatibus. in quibus ecclesiae, quarum sunt
interdictum. Bed si clerici non dimitterentur intra canogici. priores, decani et curati, constitutae
quindecim dies, tunc interdictum extenderetur per fuerint; in archidiacouatu, in quibus .etiam capti
totum · decanatuni.
Atque haec, fuit declaratio detinebuntur.
concilii.
Pro eaptione autem aliorum presbyterorum et
Clericus ergo iuiuria affectu*, petebat ab archi- clericorum in sacri· ordinibus constitutorum, cesse- episcopo vel officiali formam processus concilii ; D tur. ut supra, tam in dominatibus, ubi degunt.'
ut iuxta eam moneretur dominus loci, aut ponere­ quam in loci·, ubi capti detinebuntur.
tur interdictum, nisi sibi satisfaceret.
Eratque
l>e clerici· vero inferiorum ordinum et alii·
forma intentioni» eius haec. Epo N., kumilit prn- •implicibu· captivati·, statuimus, ut cessent. prout
byttr dioieni» retirât Binuitinaf, ralnsrohi* fui <;um •upra. in loci», in quibua ipso» capi contigerit,
iniuria a N. Idrireo prto a robiv, ni initiati» at­ •eu etiam detineri.
Postquam vero capti et detenti iuerint per
rato N. mI decano formam concilii Binmtini etc.
Officialis voro ad hoc committebat aliquem, ad quindecim die·, in decanatibua, ubi degunt et in
inquirendum de veritate rei. Facta inquisitione quo capti detinebuntur, ex tunc cessetur pen i tu·
et visa, mittebat officiali» ipsam formam ad cura­ • divini·.
tum loci vel ad decanum, ut iuxta ea procederet.
Quia per impunitati· audaciam fiunt, qui ne­
Sed haec consuetudo bona ex parte exolevit : cum quam fuerant, nequiore·; attendent··, quod in
quia principes nostri non minus quam nps ipsi, no*tra dioiceai quatuplures. imo quasi omties
. cupiunt libertatem ecclesiasticam sartam tectam communiter maiori· excommunicationi» sententiam
servare; tum etiam, quia .paruqi expedit nunc in ipao· latam adeo vilipehdunt, quod excommuni­
ipropter quotidie suppullulante· errore· In grege catio, quae ab initio medicinali· fuerat, per diu­
Domini et schismata et haere···), adeo frequenter turnam inobedientiam et contemptum fit mortali·;
•interdici ecclesia* aut populos; sed facinorosi ipsi volente· super hoc. salubrem adbibere medelam
et sacrilegi, puniendi relinquuntur curiae nostrae •tatuimu·, ut postquam aliqui· per anaum [in)

87.

concilium BieuirmruM, un

excommunicatio·· pewtiterit, dentia·· «ta tan
ptaHt vel superior, ballUvae vel preipiitai,
castellanus vel alias ia «a· 1«ιΜΜΙμ«* hak*·»
moneotur et roquitata Mibaritate ordinario, et
ipsum excommUniestum, oaiuseunq·· eoadltioai·
existât, infra aura· a tamporo aaeaitianiaotadem,
oompellat par boaoram oaptioaom et ponoaae,

si aseeaae tarit, redire ad aonctae mstrie ecoJasiae unitatem. Alioqaia, ipee dominas val auporior
monitu·, extune excommaalcatioai· aoateatiao ne
noverit Mbtaero, at par tiagata eeotata ex*
communicata· publies auaciatar.

m

.batea, euratoo vei praebyterea, aat abee olerieos
whMMVByw βΦΜμ» bNmiv·
QMlttiMti·
mb aeotao tivitetia eea dieieeele, a qaocunqu·

eapi eea captivari val captivam detineri; siae expreeoo mandate notre vel etloiaM· nostri, per
qaamoanqoo poreoaam iiualawa see oeeleeiaati•am, aboqae expectations altata litoree concilii
Bisantiaeatia vel alterin· mandati, talea saorilegos
captivatorea, detectores et ia bie opem, aaxilium,
eonailiam, favorem et iavamoa (do quibo· vobis
conatiterit, socaadum formam concilii BUuntinemia,
inspecto solo texta ipsiae concilii), nominatim et
ajioa ia generali excommunicato· de canona pu­
blie· nuntietis.
Et nihilominus secandum illitae
concilii textam, tenorem ad anguem firmiter ob­
servantes, et quae inde heritis exeeati, contra
quem et causam mu veritatem facti ipsius cesMtioaia, quanto obiaa poteritis, nobis vel officiali
t nostro fideliter rescribatis.

Additum etiam hit praaaeati statute, quad ai
aliqui· «aoerdos Merit vestibas iadatas, voleM
misMm celebrare, viderit vel scsvarit, aliquem excommunicatum ease ia ecclcsia, ia qua valt missam
celebrare. ipM excommunicato praecento missam
nullatenus celebrare praeaumat, et quamvie «aerie
vestibus induta· miMam inceperit et dictu· sxcommunicatus contemaciter exire noldorit ; minam,
Hactenus ex veteri statuto, de forma processus
niai eit in canone, dimittet, et saêris ne exuat concilii Bisantinensis, aienti dictum eat. Unde apvestimentis. Caeteri vero fideles in eeelesis prao- parerq potsst, quantum nostra tempestate decesserit
sentes. ei talem exoommuaicatum vel talae ex­ •x veteri honore sacerdotum, bona parte horum
communicato· in oocleeia viderint vel coiverint, statutorum, quae dignitatis ecclesiasticae causa
hoc aacerdoti . celebranti vol celebrare volenti condita tarant, antiquata.
manifestent, et nisi dictus excommunicato· exierit,
omne· alii fideles exeant et nullus eam ipso ex­
Nos igitur Claudia» arohispiscopus aupradictus
communicato tniaaam ve) alia divina audire prae­ statuta haec atque ordinationes, quemadmodum
sumat, si similem sententiam voluerint evitare. iam alias pro maxima parta descripta erant et
Praesentes autem constitutione· ad religiosos distincta, nunc denuo examinata ei communicata
etiam exemptos, qui eae et praeeoates sententias cum reverendis et venerabilibus dominis deputatis
ac praemisM servare voluerint, 'extendi Colamus a provinciali synodo et aliis, tam ex fratribus nostris
et maodamUS.
ecclesiae nostrae Metropolitanae canonicis, quam
Sane de canonicis et abbatibus, prioribus, de­ aliis consiliarii· nostri·, sacrae theologiae et utriuscani·. nocte vel ia itinere extra villas, a laids que iuris professoribus, stabilienda decroviprus. <*t
verberatis mu captis, vel rebus aliquibus spoliatis : tanquam salutaria clero et ecclesiae nostrae, aucstatuimus, ut eis super verberatione, captione mu toritate nostra corroboranda, prout ea in prae­
spoliatione, de verberatoribus, ceptoribus et spolia- sentia corroboramus et stabilimus, statuimus et
.toribus sine aliqua probatione credatur suo simplici ordinamus; aliis praeceptis doctrinae, quae ab
iuramento.
ipsis 'statutis et ordinationibus, literarum forma et
Abusores et qui de caetero abutentur dicto charactere distincta sunt et separantur, in suo
concilio, et qui super hoc falsum perhibuerint testi­ genere (doctrinae scilicet loco tantum i relictis.
monium ot perhibent, excommunicamus.
Quare, ad Dei gloriam et sanctae eeclcsiac eius
Illis sub poena praedicta praecipimus et ex­ ■ponsse honorem, fidei catholicae exaltationem,
presse inhibemus, ne quis impetrare praesumat subditorumque nostrorum instructionem et salutem,
dictum .concilium, ’praeterquam persona laesa vel ea omnia, tam vetera statuta praedecessorum no­
spoliata, vel habena- super hoi procuratorium vel strorum confirmantes, quam nova, quae nuper lata
speciale mandatum ab eadem ; vel nisi fuerit laesu· fuerunt, decernentes, legi et publicari in singulis
in tali statu, quod non possit impetrare; quod si synodis posthac iussimus ot mandavimus, volumus•ecu· factum fuerit, illud irritum decernimus et que et mandemus, et ubi et quando quotiesque
inane, et tales impetratores, consilium et auxilium nobis aut vicario nostro expedire videbitur, desuper hoc praebentes; excommunicamus.
nunciari decernimus; ut per subditos nostro·, per­
item praecipimus et mandamus vobis et «to­ petuo inviolsbiliterque observentur. In huius vero
gulis ecclesiarum parochialism aostrM civitatis et rei testimonium. et robur, nos manu nostra prodioieesis Bisuntinensis rectoribus vicariisqus, et D pria ipsis subscripsimus, et sigillum oamerat·
aliis eorum loca tenentibus, aub poena auspenaionis nostrae huic paginae impressimus.
et excommunicationi· (quam-monitione trium dierum
. Biauntii. in palatio nostro archiépiscopal!, ca­
praemiMa peremptoria, et monitione canonica vobis lendi· iulii anno Domini 1673^
praefigimus, in vos ferimus in his ssriptis, - niai
'
C., arehiepiooopus Bisuntinus.
feceritis quod mandamus) ut quamprimum teiRecognitum
post
impressionem Aut. Folliua,
v eritie aliquo· decanos, arohidiacoaos mu canoni­
manu propria.
co· nostrae cathedral!· ecclesiae Bisontines, ab-

8YNODUB DIOECESANA. 8PIREN818
1871 novembris 13. ’

Synodus dioecesana Spirensis in Obrmania,
celebrata die 13 novembris 1571, sub Marquardo
de Hattstein, episcopo Bpirensi.

Exstant constitutiones synodale· in opere cui
titulus:
CsllsetioproesMwwmryaodabemdrosc··»· 5pwvn»w,
(178β), p. 379-3.

M

8TATUTA DI0BCR8I8 RÜRA1MITNDEN8IB, 1571 (UoMibris 10
ζ

*»

btatita moBcnua rurabmundwbib

1571 AmmbM· 10.

Btatata dioecesis Ruraomandoneie la Batavia,,
Bia· Imo nee aaao [1570], in-β·, M fan. —
édita die 10 deeembria 1571, sub Guillslmo Damaei Paris, Bibl. aat B 5654.
Fol. 9, GnUMmw Uadaaa·, opipoopa· RuraeLindane, episcope RnraomundoML ·
mundstuia, extra synodam dioMaaaaaa», et Mb data ■
Exstaai oonstitatioBoa synodalee ia opere oui
10 decembris 1571, promnlgat daereta ooaeilii Meehtitnlne:
ifniMtaie celebrati aaao 1570, feapra Ml. 1C],
Coastitvtiono· synodales eeelesiae Rvraenivnden·
Cf, etiam synodam Rnraemudensem, celebratam
«i·, qvae, pro titvlorvm Ordine, decreti» ·. ooncilij
die 8 septembris 1570, «apra eel. 3D-8 A.
proa. Mechliniens. apt· sdmodum respondeat.

BTATITA 8YNODALIA DI OECE 818 CONCHEN8I8
1571.

Btatata lynodelia dioecesis Conchensis-(Cuenca)
ia Hispania, celebrata aaao 1571, sub Bernardo
de Freeneda, episcopo Conchansi.
Exitant constitutione» synodales in opere coi
B
titule» :
1) Constitutiones sinodale» de Cuenca, 1571,
por el obispo D. Bernardo de Freeneda. Madrid,
ap. Gomes, 1671, in-folio. — La Fuente, Hiet. eeel.
Eep., (1875), VI, 375.
De bis statuti» confer etiam.opus cui titulus:
9) Constitvciones synodales heohs» y promulgsdas en la synodo diooeeana que »e celebrd en
la ciudad y obispadb de Cuenca, por el setior don

Enrique Pimentel, obispo del dicho obispedo, ano
de 1688. Imprest· en Cvenea, per Domingo del
Aiglesia.
Bine anno [1026], in-folio, '25 f.·- 692^>. - 14f.
(indes). — Paris, Bibl. net. B 398.
Fol. 3: «Estas constituoioneq synodale· ·» ordenaron, aviendo visto las que en est· obispedo
hisieron lo» illustriMimos seftores obispos de Cuenca,
nuestros predeceeeore» de bueua memoria, don
Diego Ramires de Villescusa ano 1631, don fray
Bernardo de Freeaoda ano 1671, don Gaspar de
Quiroga ano 1674, don luan Fernandes Bsdillo ano
1692, y don Andres Pacheco anno 1602.''

SYNODUS DIOECESANA PAPIEN8I8
1671.
Synodus dioecesana Papiensi» in Italia, cele­ primi, addendae prioribus constitutionibus. Papiae,
brata anno 1671, sub Hippolyto de Rossi, episcopo apud Hyeronimum frie) Bartholum. n. n. lxxi.
Papiensi.
'
In-4·, 7 fan. — Lyon, τϋΐβ; Milano, AmbroExstant constitutione» synodale» in opere cui •iana.
Hae constitutione» habentur tanquam supple­
titulus :
Constitvtiones reverendissimi d. Hyppoliti (eie) mentum ad constitutione» Papiense» editas die
de Rvbeis. episcopi Papien. et comitia, conditae in 14 novembris 1566.
synodo anni millesimi quingentesimi septuagesimi

SYNODUS DIOECESANA RAVENNATEN8IS
1571.
Synodus dioecesana Ravennatenai» in Italia, . MDCCXCI, ex typographie archiépiscopal!. /T·
celebrata anno 1571, sub Iulio de la Rovere, archi- Jfas/ Ravennae, MDCCXCI, apud fratres Fare.
episcopo Ravennatenai.
In-folio, 3 f. - XXXVIU - 459 p., 2 fig. — Milano,
Do hac synodo confer opus cui titulus:.
seminario; Paria, Bibi. nat. B 3384.
Synodus dioecesana quam, sub faustissimis
„Iulius Feltrius de Ruvere, Urbinas, archieptsauspiciis sanctissimi in Christo patris Pii papae copus Ravennatenai», synodum dioecesanam cele­
sexti, celebravit Antonius Codronchi, archiepiscopus bravit anno 1567 : provincialem anno 1669 et
Ravennas, in ecclesia metropolitans, XIII, XII, XI alteram dioecesanam anno 1571.**
cal. sext. anno MDCCXC. [ineiyne.J Ravennae,

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS DE 8ΙΟΙΈΝΖΑ
1571.
Statuta aynodalia de Siguensa in Hispania, n de los sumos pontifice·. ahora nuovamente manCelebrata anno 1571, sub Didaco de Espinosa, epis­ dedas imprimir por el ilust. senor cardenal don
copo de Siguensa.
Diego de Espinosa, obispo y senor de Bigueufa,
Exstant constitutione» synodales in opere cui este ano de M.D.Ixxj. En Alcala de Henaree. por
luan de Lequerica, impressor do libros.
titulus:
‘
In - folio, 8 tan. - 72 fn. — Siguensa. seminario.
Reoopilacidn de las constituciones synodales del
obispado de Biguença, con algunos motus proprios — Ipse non vidi.

SYNODUS ARCHID1ACONATU8 MULDORFFII IN DIOECESI 8ALI8BVRGEN8I
1678 februarii 28.
'Synodus archidieconatus Muldorftii in dioeeeai
Exstant constitutiones synodales in opere cui
Salisburgensi in Germania, celebrata die 88 februarii titulus
1678, sub loanne laeobo a Kuen-Belasy, archiDalham. Coneil. Satiei., (1788), p. 657-63.
episcopo Salisburgonei.

t
■
____ _
8YN0DUB DIOECE8ANA VIRDUNENBI8, lira apriHe 10

•1

.

*

'

8YNODU8 DIOECB8ANA VIRDUNEN8I8
un «prtu» 10.
<

88

*

Synodes diooeesaaa Virdaneasis in Gallia, cole-A
Constitutiones * deerota ooadita in ay node
brata die 10 aprilia 1578, tab Niooiao Paeeume, Virduonai, celebrata dia daahaa aprilia 1578. .
epieeopo Virdunenai.
[buifM.] Virdval, aped M. Mercatorem, r. p.
Exotaat oonstitutionae aynodalee 4n opafre eai d. d. Nicolai Poalmaqi, epiacopi A oomitia Vlrdutitulua:
I
nanaia, typographe», 1578.
In-19, 11 ha. — Paria, Bibl. net. B 1855».

■

v

. ' CONCILIUM PROVINCIALE SURRENTINUM
’
1578 aprilia 80.'

Concilium provinciale Surrentinum in Itplia,
celebratum dib 80 aprilia 1578, cub Laelio Brancacci, epiacopo Surrentino.
Exstant constitutiones synodales in opere oui
titulus:
'
Prime synodus dioecesana quam illuatriaaimua B
reuerandiaaimua domiaua Joseph Giustiniani,
archiepiaoopua Surrentinus, celebravit diebus VI,

VU et VIII menais iunii anni MDOCCLXXXXV1I.
Neapoli, ex typographie And. et Salv. Fpata, 1897.
Parvum in-4·, 387 p.— Roma, Vittorio Emanueie.
Pag. 388: , Laelius Brancaciua, archiepiaoopua
Surrentinus synodum provincialem celebravit die
90 aprilia 1573.“

SYNODUS D1OÊCE8ANA BPlRENSIb
1573 aprilia 39.
(
Synodus dioecoeana Spirenaia in Germania, oeleExataat constitutiones aynodalea in opere cui
brata die 99 aprilia 1579, sub Marquardo de Hatt- titulus:
stein, epiacopo Bpirensi.
Colleerio proecsawtm synodaltamdioscasiafyirensu,
ve'
(1786), p. 374 - 5.

SYNODUS D1OECE8ANA HELVANA
1579 Octobri.
'Synodus dioOcesanq Helvana (Elves), in LusiDe hac synodo confer opus cui titulus,
lania, 'celebrata menae oolobri 1579, sub Antonio
Oams, Striet tpitcopontm, (1873), .p. 98.
Mendes de Carvalho, episcopo Helvano.

SYNODUS DIOECESANA MALACEN8IS
1579 novembris 11.
9) Constitvciones synodales del obiapado de
Synodus dioecesana Malacensia in ' Hispania, c
celebrata d'e 11 novembria 1579, sub Francisco Malaga, hechas y ordeuadas por el ill"" y rev”"
aenor d. fr. Alonso de Santo Thomas, obispo de
Blanco, episcopo Malacensi.
Exstant constitutiones aynodalee in opere cui Malaga, del oonsejo de su magestad Ac., en Ia
aynodo que celebrô en eu s. iglesia cathedral, el
titulus:
e'
1) Constitvciones aynodalee dei obiapado de dia 91 de noviembre de 1671: con licencia. En
Malaga, hechas por el mvy illvstre reuerendisshno Bovilla, por la uiuda de Nicolas Rodrigues, aüo
aenor don Francisco Blanco, obispo da la sancta de 1674.
yglesia de Malaga, en el sancto synodo qve sv
In-folio, 6 f. - 643 p. - 59 C. cum fronte in­
seriori» reuerendiaaima, celebro a onto dias dei mea sculpta. — Paris, Bibi. nat. B 408: Silos, monast.
de nouiembre dei ano M. D. LXXII. [IntifK·.] En Santo Domingo.
Pf 1 : „En el transcurso de noventa y nueve
Granada, con licencia, impressas en casa do Hugo
aiioa, que ban pasaado desde la ultima synodo
de Mena, anno de 1573.
dente dioedeais. que celebrà el iluatriaaimo ser'ror
In ·8·, 16 fnn. - 64;fn. — Roms!* Vallicelliana.
,
De hac synodo confer etiam opus cui titulus: ι don Francisco Blanco, obispo.“
■

-

)

SYNODUS DIOECE8ANA B1SUNTINA
1573.
[Pbltier|, Dictionnaire dee conciles, (1846), I, 339.
Synodus dioecoeana* Bisuntina in Gallia, cele­
brata anno 1573. sub Claudio de La Baume, archi- Forte agitur de statutis aynodalibus dioeceaia Biauntinae, oditae supra coi. 34-88 D, post concilium
episcopo Bisuntino.
provinciale Biauutinum.
De bac synodo confer opus cui titulus:

STATUTA 8YNODAL1A DIOECESIS CAURIEN818
1579.
Exstant constitutione» aynodalee in opere cui
Statuta aynodaiia dioecqsia Caurienaia in His­
pania. celebrata anno 1573, sub Francisco de Bo­ titulua.
Cunatitucionee einodaloa do Coria, 1579, ppr el
badilla |aomen huius epiacopi non legitur in Gams,
obiapo d. Francisco de Bobadilla. Salamanca, 1573,
Serite tfiteopatam, p. 30|, epiacopo Caurienai.
in-folio. — La Fuente, Htri.«eri.£ap.,(1875),VI, 375.

M
STATUTA 8YN0DAUA DI0E0E8I8 GRÀNATXN8I8, 1679
-------------- ------------------------------------------- :-------------------------- --- ---------- ----------------- -----------------------

Μ
(

8ΤΑΤΓΤΑ 8YN0DALLA DIOECE8I8 GRANATRN8I8

-

167».
Statuta synodalia dioeeosia GmnateMio ia Hia- a
Ooaotitucionss sinodaltM da Oraaada, 1678, par
pania, adita aaao 1678, aub Petro Guerrero, arohl- el obiapo d. Pedro Gaonoro. Editio aeeaada. Maepiaeopo Graaateaai.
drid, ap. Saaoba, 1806, in-4. Cf. La Fueate. Hier.

Exstant constitutiones synodales ia opere oui . soeL Ap., (1876), VI, 976.
titulua :

SYNODUS DIOECESANA HISPALENSIS
1673.
Synodus dioeoeaana Hispalensis in Hispania,
De bac aynodo confer opus cui titulua:
celebrata anno 1679, sub Chriatopboro de Rojas, Game, Aria· epueoponam, (1873), p. 73.
archiepisoopo Hiapalenai.
8YNODU8 DIOECESANA MEDIOLANENSIS III
1673.
Synodus dioeoeaana Mediolanensis III in Italia,
Concilia et synodi habentur sub eadem paginacelebrata anno 1673, aub sancto Carolo Borrho- I rum numeratione no in praecedenti editione, η. 3.
tnaeo, arobiepiscopo Mediolanensi.
4) Acta ecclesiae Mediolanensis, a b. Carolo
Exatant constitutiones synodales in operibus Borromaeo s. R. e. tit. 8. Praxedis presbytero, car­
quibus tituli:
dinali arobiepiscopo, condita, Federici card. Borro1) Decreta edita et promvlgata in eynhodo (tie) maei, arobiepiscopi Mediolani, ivasv undique dili­
dioeceeana Mediolanensi habita anno M.D.LXXII, gentius collecta et edita; addita est in hac yltima
aub illuetrias. 4 reuerendiaa. d. Carolo cardinale editione ipsius b. Caroli cardinalis vita per reveBorrhomaeo, archiopieoopo Mediolani. [latigat.] rendiss. d. Carolum a Basilica Petri, Nouariensem
Mediolani, apud Pacificum Pontium, typogra- episcopum, confecta.' Brixiae, apud societatem
phum ilhiatrias. cardinalia Borrhoinaei, archiepis- Brixiensém, J^DCIII ; svperiorvm permises.
oopi, 1673.
/JMWm II tiiultu:] Acta aynodalia dioeceeana
Γη-13, 4 fnn (index) - 31 fn. - 1 fnn. — Milano, ecclesiae Mediolanensis, pars secvnda, a beato
Ambrosiana; Parie. Sainte-Geneviève.
Carolo Borromaeo. a. R. e. cardinale tit. 8. Prs3) Acta eocleeiae Mediolanenaia, tribue partibus xedis A arobiepiscopo Mediolani, habita anno a
distincta, quibus concilia prouincialia, conciones Christi natiuit. M.D.LXIIII, mense augusto, Pio ΙΠΙ
synodajea, synodi dioeccsanao, instructiones, litterae summo pontifice. Brixiae, apvd societatem Bripastorales, edicta, regulae oonfratriarum, formulae xiensem. M.DC.1II.
In-folio. 3 partes, 6 fnn.-448-1013 p. — Avignon.
et alia denique continentur, quae Carolva, a. R. e.
cardinalia tit. 8. Praxedis, arobiepiscopus, egit; cvm ; ville; Fribourg (Suisse), séminaire; London, British
privilegio svmmi pontificia. [Intignt.f Concessu Museum: Lyon, missionnaires diocésains; Milano.
superiorum. Mediolani, apud Pacificum Pontium, Ambrooiana; Nice, ville; Paris, Bibi. nat. B 9397 :
M.D. 1.ΧΧΧΠ. //n jîaeÿ Mediolani, ex officina Paris, 8aint-8ulpice; Roms, Alcssandrina.
5) Haymonis Corii . .. epitome decretorum om­
Pacifici Pontij, anno a Chr. nat. M.D. XXCII.
In-folio, 4 fnn. - 354 fn., 3 coi. — Fribourg nium conciliorum provincialium et dioeceéanorum
(Suisse ), cantonale ; London, Brit. Museum ; Milano, <s Mediolanensis ecclesiae. Mediolani apud D. Oariseminario.
boldum, 1640, in-4. XX-490 p.
Paris. Bibi. nat. B 9105. — Ipse non vidi.
Fol. 3-37, concilium provinciale Mediolanense I.
anno 1565.
6) Acta ecclesiae Mediolanensis, a ·. Carolo,
cardinali 8. Praxedis, archiepisoopo, condita, Federici'
Fol. 38-35, c. pr. Mediol. II, anno 1569.
card. Borromaei, archiepiscopi Mediolani, jussu undi­
Fol. 36-47, c. pr. Mediol. III, anno 1573.
que diligentius collecta A edita; editio novissima,
Fol. 48-88, c. pr. Mediol. IV, anno 1576.
addita septima provinciali synodo. [Figura.] Ber­
Fol. 89-136, c. pr. MedioLV, anno 1579.
Fol. 137, syhodus dioeceeana Mediolanensis 1, gomi, MDCCXXXVIII. ex typographie loannis
Santini ; superiorum permissu.
menae augusto 1564.
In-folio, 6f.-398-94 p. (synodus prov. VII)Fol<Î38 - 53. syn. dioec. Mediol. 11, die 4 augusti
pag. 339 ad 808. 1 f.-pag. 811 ad 1973 -108 f.
1568.
Fol. 169-5, syn. dioec. Mediol. III, anno 1573. D (index). 9 coi. — Milano, Ambrosiana; Milano, seFol. 165-6, syn. dioec. Mediol. IV, anno 1674. minario: Paris, Arsenal ; Roma, Vittorio Emanuele.
Pag, 1 - 68, concilium provinciale Mediolanense L
Fol.
syn. dioec. Mediol. V, anno 1678.
e
Fol. 171-3, syn. dioeo. Mediol. VI, anno 1679. anno 1566.
Pag. 59 - 80, c. pr. Mediol. II, anno 1669.
" Fol. 179-5, syn. dioec. Mediol. VII, anno 1580.
Pag.'81-110. c. pr. Mediol. Ill, anno 1673.
Fol. 175-7, syn. dioec. Mediol. VIII, anno 1581.
Pag. ' 111 - 303, c. pr. Mediol. IV. anno 1576.
3) Acta bcclesiae Mediolapensis, tribva partibvs
Pag. 303-96, c. pr. Mediol. V, anno 1679.
distincta, quibus concilia- prouincialia, conciones
Pag. 397 - 398, c. pr. Mediol. VI, anno 1689.
synodales, synodi dioeceaunae, instructiones, litterae
Peg. 1-34, c. pr. Mediol. VII, anno 1609.
'
pastorales, edicta, regulae confratriarum, formulae
Pag. 331, synodus dioecesana Mediolanensis I.
et alia denique continentur, quae Carblus e. R. e.
cardibalis tit. 8. Praxedis, archiepiscopus, egit. mense augustd 1564.
Pag. 333-46, syn. dioec. Mediol. II, die 4 augusti
Cum privilegio svmmi pontificia. Concessu su­
periorum. Mediolani, apud Pacificum Pontium, 1568.
Pgg. 347 -54. syn. dioec. Mediol. III. anno 1679·
M. D. LXXXHl. //n >«.-/ Mediolani, ex officina
Pag. 366-80. qyn. dioeo. Mediol. IV, anno 1574.
Pacifici Pbnt(j, anno a Chr. nat. M. D. XXCII.
Pag. 381-8, syn. dioec. Mediol. V. anno 1578.
<
In - folio, 4 fnn. - 364 fn__ Berne, ville ; Besançon,
Pag. 389-91, syn. dioec. Mediol. VI, anno 1579.
séminaire; Lyon, ville; Milano, Ambrosiana; Paris.
Pag. 399-6', syn. dioec. Mediol. VII, anno 1680.
Bibi. nat. B 864; Roma, Vittorio Emanuele.

8YNODU8 DIOBC£SANA MBDIOLAXINB» ΙΠ, 1673

. Μ

Pag. 896 - 8, eyn. dioec. Mediol. VIII, anno 1881. Aehronologlco in iacemproductae, et Jeeephi Aptoail
Pag· 898, ajrn. dioee. Mediol. IX, anno 1588.
Baxii praefationibus llhutratae; ... orations» 18
Pag- *98. ·Γ·. dioee. Medial. X, anno 1585.
habitae ia ceaciliis proviaeialibM «t synodis dioecesania. Aegeatae Vindelicorum, Veitb, 1758.
Pag. 399-43fl, syn. dioee. Medial. XI, anao 1584.
7) Acta oeolaaiaa ModiolaaoMie, a saneto Oarnio,
In-folio, S vol. — Paria, BibL aat. D 8078. —·
cardinali B. Praxedia, arehiepiooopo. condita, Fode- Ipse M· vidi.
riei oardieali* Barromnai, arehiepiscopi Mediolani,
9) Acta ecclesiae Mediolaaeaeie, ab eius initiie
jeun undique dUigeativa eoUoota,* Oarolo Cajetano uaque ad nostram aetatem, opera et «tndio preeb.
arebiepieeopo cardinali de Gatoruok adprobanta, Achillis Batti, oaorao theologiae, luria canonici et
ruraua edita. Tomae primae (secundus). Mediolani, philoeopMae doctoris, e collegio doctorum biblio­
edente Paulo Pagnonio; MDCOCXLUI (lent. Il: thecae Ambroeiaaae, cum approbatione Aloysii
Manari, comitia a Calabiana, archiepieoopi Medio­
MDCCCXLVI).
In-4·, 3 vol., 8 Γ.-967 p.. β f.-pag. 1181 ad lanensis; volumen coeundum (tertium). [Intifnt.]
1788' 1 f. (errata l-VII p. (subscriptores).
London, Mediolani, ex typographie pontificia sancti loaephi,
British Nuceum ; Milano, Ambrosiana; Milano, via sancti Calooeri, n. 8, MDCCCXC pom. 111:

seminario.
Pag. 3 - 64, concilium provinciale Mediolanense I,
anno 1565.
Pag. 65-86, c. pr. Modiol. II, anno 1568.
Pag. 87 -116, e. pr. Modiol. Ill, anno 1573.
Pag. 117 - 310, e. pr. Mediol. IV, anno 1576.
Pag. 311 -304, e. pr. Mpdiol. V, anno 1578.
Pag. 305-36, o. pr. Mediol. VI. anno 1583.
Pag. 337 -63, c, pr. Mediol. VII, anno 1608.
365 - 7, syn. dioee. Mediol. I, menae augusto
1564
Pag. 368-81, syn. dioec. Mediol. II, die 4 augusti
1568.
Pag. 383-80. syn. dioee. Mediol. III, anno 1573.
Pag. 381 - 416, syn. dioec. Mediol. IV, anno 1574.
Pag. 417-34, syn. dioec. Mediol. V, anpo 1578.
Pag. 435-7, ayn. dioec. Mediol. VI, anno 1578.
Pag. 438-31, ayn. dioec. Mediol. VII, anno 1580.
Pag. 433-5, ayn. dioec. Mediol.VIII, anno 1581.
Pag. 436, ayn. dioec. Mediol. IX, anno 1583.
Pag. 436, ayn. dioec. Medio). X, anno 1583.
Pag. 437-65. ayn. dioec. Modiol. XI, anno 1584. 0
8) Sancti Caroli Borromaei homiliae CXXVI. ex
maa. codicibus bibliothecae Ambroaianae, ordine

MDCCCXCII].
[In front»] Medioiaai, apud
Raphaelem Ferraria, editorem, via vulgo Vittoria,
n. 47. MDCCCXCII.

Magnumin-4*, t. II: 13, ool.-3f.-XXlV p. (prae­
fatio)-4 f.-ool. 81 ad 1873; t III : 1630 coi. —
London. Britiah Museum. Milano, Ambroaiana.
Tom. II, ool. 31 -163, concilium provinciale Medio­
lanense I, anno 1565.
Coi. 163-317, c. pr. II, anao 1569.
Coi. 318-88, c. pr. Ill, anno 1578.
Coi. 389 · 504, e. pr. IV, anno 1576.
Coi. 806-733, o. pr. V, anno 1679.
Coi. 736-94. o. pr. VI, anno 1583.
Coi. 797-804, ayn. dioec. I, menae augusto 1564<
Coi. 806-38, ayn. dioec. II, die 4 augusti 1568.
Cdl. 841-63, ayn. dioee. Ill, anno 1673.
Coi. 865-936, ayn. dioec. IV, anao 1574.
Coi. 939-60, syn. dioec. V, anno 1578.
Coi. 953-60, ayn. dioec. VI, anno 1579.
Coi. 961-74, ayn. dioec. VII, finno 1580.
Coi. 977-88, ayn. dioec. VIII. anno 1581.
Coi. 989 -1016, syn. dioec. IX. anno 1583. Coi. 1017-34, ayn. dioec. X, anno 1583.
Coi. 1036-94, ayn. dioec. XI, anno 1584.

SYNODUS DIOECE8ANA MUTINENSIS
1573.
Consti/utiones editae in dioeeeaana synodo Mu­
Synodus dioeeeaana Mutinensia in Italia, celebrata
anno 1573, aub Sixto Viadomini, episcopo Mutinensi. tinenai, 1|73. Mutinae, apud Oadaldioum, in - 13. —
Exstant conatitutionee aynodalea in opere cui Modena, libr. Nanties, eatal. 54.
titulus:

STATUTA SYNODALIA DIOECE8I8 TAHKACONENSIS
1573.
Statuta aynodalia dioecesin Tarraconensia in (vel synodorum) Tarraconensium quorum enume­
Hiapania, edita anno 1573, aub Caaparo Cervantes ratio sequitur, Anno 1363, aub Petro Albalatio,
archiepiacopo; anno 1356. aub eodem; anno 1366,
de Oeeta, archiepiacopo Tarraconenai.
De his statutis confer opua oui titulus:
Daub eodem: anno 1378, sub Bernardo Olivella;
Constitvtionvm provincialism Tarraconensium anno 1377, sub eedom; anno 1383, sub eodem;
libri qvinqve, quibus aunt, in calce voluminis, anno 1391. sub Roderico Tellio; anno 1385, aub
adiectae nonnullae, quae inutiles et superfluae visae eodem; anno 1809, sub Gullielmo Rocabertinu.
eant, ex decreto secundi concilii prouincialia cele­ anno 1318, sub Rximeno Luna; anno* 1333, sub
brati aub tiluatriseimo d. d. loanne Teree, arehi- eodem; die 36 februarii 1839, aub loanne |de
episoopo Tarraconensi. [Inoigno.] Tarracone, apvd Aragon); anno 1331 statuta sub eodem; anno 1334,
Philippvm Robertvm, MDXC1II.
statuta sub eodem; anno 1388, atatuta aub Arnaldo
In-8*, 3 partes, 33 f. - 395 p. - 38-f. (index) - Cescomes;* anno 1341, concilium aub eodem; anno
183 p. (conatitutionee inutiles). ~ Pario. Bibi. nat. 1364, sub Sanctio Lupio Aierbio; anno 1357, sub
B 3339.
eodem; anno 1364, sub petro Clasquerino; anno
Fol. anteriori 4, mentio concilii provincialia 1367. sub eodem: anno 1369, aub eodem; anno
Tarraconensia | celebrati anno 1687 sub loanae 1391, aub Eoneco Valterra; anno 1395, aub eodem:
Terea, archiepiacopo Tarraconenai.
anno 1406, aub eodem ; anno 1414Paub Petro BaFol. aster. 17 et 31, concilium provinciale Tarra­ garriga; anno 1434, sub Dalmatio Murio; anno
conense II inceptum anno 1591 et finitum die 1539. sub Petro Cardbaa; ab anno 1543 ad 1556,
10 novembria 1593.
constitutiones aub Hieronymo Avria; 1564, con­
Fol. enter. 7-17, catalogus archiepiecoporum stitutiones sub Fordinando Lonsee, impressae BarTarraconensium, in quo mentio habetur conciliorum oinonee: anno 1573, conatitutionee sub Caaparo

w

' STATUTA 8YN0DAL1A DI0ECE818 TARRACONENSIS, 1673

Cervantes'de OmU. Isssper citantur ooncilium
Gerundense, celebratam die 96 octobris 1409; ao·-

a

Μ

cillum Dertuoenoe, celebratam dia 6 novembris 1439 ;
concilium Barcinonense celebratum anno 1617.

STATUTA 8 Y NODALIA DIOECESIS VERCELLENSIS

>

wn.

Statuta synodalia dioeceaia Vercellensis in Italia,
edita anno 1573, sub Guidono Ferrerio, epiaoopo
Vercellensi.
Enotant constitutiones synodales in opere cui
titulus:
Seminario de decreti conciliari et diooeeani, spettanti al evito divino et ali' habito, vita A ooetumi
A officio tanto di ecclesiastici, come di sooolari,
raccolto doli' illvstrtss. A reuerendibo. sig. il sig.

Guido Ferrero, cardinale A vescouo di VerceUi,
per beneficio della ana diocese ; oltre al avdetto
aommario, vi sono aleone belle apootolicbe A altre
constitutioni, con Γ Indice de libri prohibiti. In
Veroelli, appresso Gugliemo Mollino. net pdiauo
episcopale, Mi D. LXX1I.
In-8, 3 f. - 964 p. — Parie. Sainte-Geneviève.
Habentur praesertim canonea concilii Tridentini.

SYNODUS DIOECESANA V1OLEVANEN818
1679.

Synodua dioecesana Viglevanonaia in Italia, cele­
brata anno 1579. aub Mauritio Petra, epiaoopo
Viglevanensi.
De hac aynodo confer opera quibus tituli :
1 ) Synodua dioeceaana Viglevanensis, ab illuatriaa. A revorendiea. d. d. Joseph Maria Francisco
Scarampi, Dei et apoatolicae aedis gratia epiaoopo
Viglevanensi, abbate 8. Mariae Aquaelongae, a. r.
m. cleemosynario, Lemidae comite Ac. Ac. Ac.,
habita anno a Chr. nat. 1768, dieb. 13, 14, 15 junii.
et juaau qjuadem edita. /TnatynoJ Taurini, ex
typographie Maireaae; superiorum faeultate.
Sine anno (1768|, in-8* minori. 110 p. - 1 f.

1

f

>

(errate). — Milano, Ambroaiana; Torino. Bibi, nai.;
Torino, seminario.
Passim, mentio synodi dioecesanae celebratae
anno 1579.
9) Synodua dioeceaana Viglevanensis, quam
illustrissimus et reverendissimus d. d. Joannes Francisope Toppia, episcopus Viglevanensis, habuit diebua 14, 15 et 16 septembris anni MDCCCXXIH.
//nripnej Ex typographie Viglevanensi.
Sino anno |1893|, in-8, 461 p. — Piacenaa,
civica; VerceUi, Agneaiana.
Passim, mentio aynodi dioecesanae celebratae
anno 1572.

SYNODUS DIOECESANA VlRDUNENSIS
1579.
Synodua dioecesana Virdqiiensis in Gallia, celo- C évêque A comte de Verdun, prince du aaint empire.
brata anno 1579, aub Nicolao Paeaume, epiaoopo /TtwignsJ A Verdun, de l'imprimerie de NicolasVirdunenai.
Hyacinthe Fanart, imprimeur du roi A de s. e.
monseigneur l'évêque et comte do Verdun, prince
De hac àynodo confer opua cui titulue:
Statuta généraux du diocèse de Verdun, publiée du s. empire, MDCCL.
ln-4*. vj - 89 p. — Paris, Saint-Sulpice.
au aynode général tenu au palais épiscopal, le
Passim in opere mentio habetur synodi cele­
S avril 1750, par monseigneur l'illustrissime A
excellentissime Charles - François d'Hallencourt, bratae anno 1572.

GREGORIUS PAPA XIII, 1579-1585.
Gregorii papae Xlll vita et constitutiones ha­
[Vbl.VI, ut III:) Tomus quartus, pars prima,
bentur in opere cui titulua :
ab Hadriano VI ad Paulum IV. scilicet ab anno
Bullarum, privilegiorum ao diplomatum Roma­ 1591 ad 1559 ... MDCCXLV . . . facultate.
norum pontificum amplissima collectio, oui accessere
I Vol. VII, ut ΙΙΓ:] ... Tomus quartus, pars
pontificum omnium vitae, notae A indices oppor­ secunda, a Pio IV usque ad annum secundum
tuni, opera et studio Caroli Cocquelines. Tomus Pii V. scilicet ab anno 1559 ad 1567 ... MDCCXLV...
primus, a s. Leone Magno ad Nicolaum secundum, D facultate et privilogi o sanctissimi.
scilicet ab an. CCCCL ad an. MLXl. [Fijitrâ.]
[Vol. VIII, ut III:] ... TomUs quartus, pars
Romae. M.DCC. XXXIX, typis 8. Miobaelis ad tertia, ab anno tertio Pii V usque ad annum nonum
Ripam, sumptibus Hieronymi Mainardi, superiorum Gregorii XIII, scilicet ab anno 1568 ad 1580 . ..
facultate et privilegio.
MDCCXLVf. typis et sumptibus Hieronymi Mai'
(Pol. II:] .. . Tomus secundus, ab Alexandro II nardi, superiorum facultate et privilegio sanctissimi.
ad Alexandrum 111. scilicet ab an. MLXI ad an.
[Vol. IX, ut VIII;) . .J. Tomus quartus, pars
MCLXXXl ...
quarta, ab anno X Gregorii XIII usque ad annum III
[Vol. Ill:] ... Tomus tertius, u Lucio III ad Sixti V. scilicet ab anno 1581 ad 1588 . .
Clementem IV, scilicet ab an. MCLXXXl ad an. MDCCXLV11 ...
MCCLXVIII. [Inoigno.] Romae, M. DCC. XL, typis
[Vol. X, ut Vlil:] ... Tomus quintus, pars
et sumptibus Hieronymi Mainardi, in platea Ago­ prima, ab anno IV Mixti V usque ad annum II
nali. ad vicum Cuccagnae, auperiorum ..’.
Clementis VIII. scilicet ab anno 1588 ad 1593 ...
I Vol. IV, ut Ill:] ... Tomus tertius, para secunda MDCCL1 ...
,
a Gregorio X ad Martinum V, scilicet ab anno 1971
[Vol. XI, ul VIII:] ... Tomus quintus, para
ad 1431 ... M.DCC.XLI . . . facultate.
secunda, ab anno III usque ad annum XI Cle­
[Vol. V, ut III:) . .. Tomus tertius, para tertia, mentis VIII, scilicet ab anno 1594 usque ad 1609 ...
ab Eugenio IV ad Leonem X, scilicet ab anno 1431 MDCCL111 ..
»d 1591 ... MDCCXLIII ... facultate. ,
"[Vol. XII, ut VIII:] ... Tomus quintus, pars
«'omcil. 'oanaaxu tostus XXXVt“·.

7

9ft

GREGORIUS PAPA ΧΠΙ, 1572-1586

100

tertia, ab anno XII Clementis Vin usque ad an- A
[Vtl. XV1XI, ut XV1:J ... Tomus sextus, pan
num VI 'Pauli V, scilicet ab anno 1603 qsque ad quarta, contineas quatuor^trimos annos pontificatus
1610 ... MDCCLIII...
Alexandri septimi, scilicet ab anno MDCLV usque
[Vol. XXXI, ut Vili:] ... Tomus quintus, para ad annum MDCLIX ... MDCCLI ...
quarta, ab. anno VII PaulCV usque ad annum I
[fsl.XIX, ut XVI:] Bullarum ... opportuni.
Gregorii XV, scilicet ab anno 1611 usque ad 1621. Tomus sextus, pan quinta, ab anno V ad totum an­
. Romae, MDCCLIV, typis et sumptibus de Mai- num IX Alexandri septimi, scilicet ab anno MDCLIX
nardis, superiorum ...
usque ad annum MDCLX1V... MDCCLXI ...
[Vol. XIV, ut XXXI:] ... Tomus quintus, pars '■ [Vol. XX, ut XXX:] Tomus sextus, pars sexta,
quinta, ab anno II Gregorii XV usque ad annum II ah anno X Alexandri VII usque ad III Clem. lX.
Urbani VIII, scilicet ab anno 1622 usque atTannum scilicet ab anno MDCLXIV usque ad MDCLXIX ...
1626 . ...MDCCLVI, ....
MDCCLXII...
[Vol. XV, ut VXXX:J... Tomus'sextus, pars
In-folio, 20 vol.. 18 f. - 423 p. - 1 f. (errata),
prima, ab anno IV Urbani VIII usque ad an-, xxviii - 479 p. - 1 f. (errata), xxiv - 480 p., 9 f. num' XI. scilicet ab anno 1626, usque ad annum 476 p„ 10 f. - 509 p., 11 f. - 370 p., 10 f. - 416 p.,
1634 . . . MDCCLVII1.
10 f. - 467 p., 8 f. - 423 p··, 10 f. - 480 p., 8 f. - 494 p. [Vol. XV], ut V1H:J ... Tomus'sextus, pars 1 f., 10 f. - 433 p., XII - 432 p., 4 f. - 434 p. - 7 f. (in­
secunda, ab anpo XII Urbani octavi usque ad an­ dex), 10 f. - 420 p., 9 f. - 432 p., 10 f. - 296 p., 12 f. num XXI, scilicet ab anno MDCXXXIV, usque ad B 302 p.. 10 f. - 368 p., xvi - 376 p., 2 col., r. et n..
annum MDCXLIV ... MDCCLX ... Mainardi. in cum figuris. — Chambéry, séminaire; Lucca. Grandeplatea Agonali, ad yicum Cuccagnae, superiorum ... chartreuse;' Milano. Bib), naz.: Milano, seminario.
[Vol. XVII, ut XVI:] ... Tomus sextus, pars
Tom. IV, part. 111. p. 297-461, et tom. IV,
jtt-çria. continens pontificatum Innocentii X. scilicet part. IV, p. 1-123. vita et constitutiones Gregorii
ab anno MDCXLIV usque ad anuum MDCLV... papae XIII. annis 1672-85.
MDCCLX,...

A ■

SYNODUS DIOECESANA BITI NTlNA
ante 1573.
'·»'
Synodus dioecesana Bituntina in Italia, cele­ d/d. Alexandre m cardinalem Farnesivm. s. K. e.
brata inter annos, 1544 et 1573. sub Corneli,, vice cancellarivm. Cvm privilegio d. n. pp. Gre­
Mussi, episcopo Bitunti)io.
gorii XIII. illustriss. sénatvs Veneti et aliorvm prinExstant constitutiones synodales in opere cui cipvm. [Insigni. ) Venetiis, apud lolitos. MDLXXIX.
titulus :
In,-folio. 6 f. - 401 p. - 1 f.. fig. — Milano. Am­
Syiyidus Bitvntina. r*1 patris f. Cornelii Mvssi. brosian* ; Paris. Bibi. nat. B 360 . Paris. Saint-Sulepiscopi Bitvntini. totam' fere ecclesiasticam dis- pice; Paris. Sainte-Geneviève: Piacenza, - civiea :
. ciplinaifi sermonjbvs, chMtitvtionibvs, legibvs sy- C Roma. Vaticano : Vercelli, Agncaiana.
nodalitns complectens, in qva novo et ervdito '
Synodi data non indicatur: sed cum*Cornelius
qvodam modo tracfatvr de causa & ratione visita- Musei Bituntinam. ecclesiam rexerit ab anno 1544
tirfni», de modo visitandi, deque tote clero & populo ad diem 13 ianuarii 1574 (Game, Serit» episcoporum,
reformando : qtae omnia non solvm ecclesiae Bitvn- p. 859], ideo data synodi ad hoc temporis spatium
tinao sed omnibvs etiam alijs ecclesijs ac dioecesibus referenda est.
perutilia sunt & necessaria. Ad illvetriss.-et amplies.

eS ■

4

SYNODUS DIOECESANA TARRACONENSIS
1573 februarii 23.

Synodus dioecesana Tarraconensis in Hispania,
8) Concilium Tarraconense VI, die 1 maii 1246,
celebrata dje 23 februarii 1573, sub Casparo Cer- (sub eodem)• vantes de Gaeta, arehiepiseopo Tarraconensi.
9) Conciliurii Tarraconense VII, die 23 aprilia
De hac synodo conter opus cui titulus:
1247., [sub eodSm).
; Constitvtjonvm provincialism Tarraconensivm
10) Concilium Tarraconense VIII, die 15 martii
libri qvinqve. [Insxgnt.] Tarracone, apvd Philippvm 1248, ’[sub eodem].
Mey. MDLXXX.
* 11) Coneiliili» Tarraconense 1, die 8 aprilis 1253.
In-8. 28 f. - 411 p. - 24 f. (index). — Bibi. Es- psub Benedicto [de Rocaberti], arehiepiseopo.
12) Concilium Tarraconense II. die 16 maii Λ56.
eorial : Paris. Bibh nat. B 2338.
13) Concilium Tarraconense 1Π. die 21 oetobris
. In hoc opere mentio habetur conciliorum et syno­
dorum dioecesanarum quorum enumeratio sequitur. 1266, (sub eodem].
1) Concilium provinciale Ilerdense I, die29 mar­
14) Conchium provinciale Tarraconense I, die
tii 1129. praesidente loanne cardinale episcopo 04 ianuarii 1273 [sed 1274 novo stylo]; sub Ber­
nardo |de Olivella], arehiepiseopo.
Sabinae et legato.
15) Concilium provinciale Tarraconens^ II. die
’ 2) Concilium provinciale Tarraconense, die 1 maii
15 maii 1277, [sub eodem].
1230. su)>' Sparago [de Barca), arehiepiseopo.
16) Concilium provinciale Tarraconense Ill, die
3) Concilium Tarraconense I, die 18 aprilis 1239,
22 martiiifl282 [sed 1283 novo stylo), sub eodem.
sub Petro de Albalato, arehiepiseopo.
17) Concilium Tarraconense I, die' 16 martii
4) Conciliùm Valentinum II, die 8 maii 1239
1291. sub Roderico (Tello), arehiepiseopo.
|sub eodem |.
'
18) Concilium Ilerdense, die 1 augusti 1293.
5) Concilium Tarraconense III, die 13 maii 1242.
[sub eodem).
(sub eodem,. I
6) Concilium Tarraconense IV, die 5 maii ft43r
19) Concilium Ilerdense, die 11' augUsti 1294.
[sub eodem].
■ [sub eodem]. ' '
.
. 20) Concilium provinciale Tarraconense IV, die
7) Concilient Tarraconense V, jdie 12 ianuarii
22 februarii 1306 |sed 1306 novo stylo], sub eodem.
1^43 [sed 1244 novo stylo, s^b eodem].
Mi

a vyatsfe'. '

8YNODU8 DI0B0B8ANA TARRACONEN8I8. 1573 februarii 23

101

KO

21) Concilium Tarraconense I, die 18 februarii A
37) Concilium Gerundense, die 25 octobria 1KO,
1807 [aed 1308 novo stylo], aub Guillelmo |de Ro- praecidente Petro de Luna, Sanctae Mariae in Coscaberti], archiepiscopo.
medin diacono cardinali et legato apostoiico.
39) Concilium provinciale Tarraconenae I, die
38) Concilium Tarraconenae, die 15 martii 1408,
22 februarii 1317 (ctod 1818 novo atyloj, aub Exi- aub Ennoeo [Vaiterra], archiepiacopo.
32) Concilium provinciale Tarraconenae 1. die
mino [de Luna|, archiepiaoopo.
23) Concilium provinciale Tarraconenae II. die 13 martii 1414 [aed 1415 nthro atylo], aub Petro
)
25 ianuarii 1323 [aed 1324 novo stylo), aub eodem. Çagarriga. archiepiacopo.
40) Concilium Tarraconotne, die 16 decembria
24) ' Concilium Tarraconenae 1, die 26 februarii
1320 [aed 1330 novo atylo]. aub loanne [de Aragon], 1424, aub Dalmatio [de Mur], archiepiacopo.
41) Concilium Dertusense, die 6 novembria 1429,
patriarchaAlexandrinoetarchiepiscopoTarraconensi.
25) Concilium Tarraconenae II, die 31 ianuarii praecidente Petro de Foix, tituli Sancti Stephani
in Celio monte preabytero cardinali et legato apo­
1331 [aed 1332 novo stylo], aub eodem.
26) Concilium Tarraconenae IV. die 15 ianuarii atoiico.
42) Concilium Tarraconenae. die 30 iunii 1517.
1335. [aub eodem|.
27) Concilium provinciale Tarraconenae I. anno aub Petro do Cardona, archiepiacopo.
43) Concilium Tarraconenae, die 4 martii 1529.
133$, aub Arnaldo |Caacomea|, archiepiaoopo.
28) Concilium Tarraconenae II. die 1 aprilia [aub eodem].
44) Concilium provinciale Tarraconenae I. anno'
1338. [sub eodem).
29) Concilium provinciale Tarraconenae Ill, die 1543, aub Hieronymo tituli Sancti Thopiae in Parione diacono cardinale de Aurea [Doria; dicto,
2 augusti 1339. |aub eodem].
30) Concilium provinciale Tarraconenae HI. die archiepiscopatus Tarraconensia administratore, sed
9 decembria 1354, sub Sancio |Lopes de Ayérbe], absente, et,pro· eo celebrante llonofrio Bqiro, ca­
nonico et. thesaurario Tarraconensi.
archiepiacopo.
45) Concilium Tarraconense, die 5 novembria
31) Concilium provinciale Tarraconenae IV. die
1554, [sub eodera|.
20 martii 1357.
46) Concilium Tarraconense, die 1 februarii 1555.
32) Concilium provinciale Tarraconenae 1. die
27 februarii 1364 [aed 1365 novo atylo], aub Petro [aub eodem].
47) Concilium Tarraconenae. die 7 maii 1555.
Claaquerini. archiepiaoopo.
48) Concilium Tarraconense, anno 1556.
33) Concilium Tarraconenae II, die 13 februarii
49) I'one. Tarraconenae VI. die 25 maii 1557.
1367 [aed 1368 novo atylo], aub eodem.
5<>) Cone. Tarraconenae. die 24 octobria 1564.
34) Concilium Tarraconenae III, die 7 novern51 s Cone. Tarraconense, die 23 februarii 1573
bria 1369, [aub eodem).
35) Concilium provinciale Tarraconenae 1. die
521 Cone. Tarraconense. 12 decembria 1574
5 aprilia 1391, sub Enneco [Valterra], archiepiacopo.
Hic, quod notatur «concilium**. absque verbo
provinciale**, non est niai synodus dioecesana.
36) Concilium provinciale Tarraconenae II, die
19 novembria 1395, [aub eodetn|.

SYNODIS DIOEOE8ANA VI VARI ENSIS
1573 martii 3.
Synodus dioeceaana Vivarieusis in Gallia, cele- C
,Synode de mars 1573 (sous M** Jean de
brata in civitate dicta Viileneuve-de-Berg, die L'Hostel). tenu à Villerieuve-de-Berg, durant lequel
3 martii 1573. sub loanne de L^Hostel, epiacopo (3 mars) lea prêtres assemblés furent massacrés et
Vivariensi.
jetés dans un puits par* les protestants.* Abbé
• De ha»· synodo confer: ·.
Roche, Armorial du dioeiee de f'iriert, II. 158.
CONCILIUM PROVINCIALE FLORENTINUM
1573 apriiis 5-14.
Concilium provinciale Florentlnum in Italia, nat. H 5488 ; Paris, Sainte-Geneviève Roma. Procelebrata a die 5 ad diem 14 apriiis 1573, sub , pagenda.
Antonio Altovita,.archiepiacopo Florentino.
K''-- Pag. 23, titulus: ..Sessio secvnda. celpbrata die
VI1II aprilia MDLXX111.BiblltgnphU:
p»g. t , 23, 93 et 131. hoc provinciale concilium
1) Concilium provinciale Florentinum, cum cita- D celebratum est. quatuor sessionibus, diebus 5. 9. 12
tionihkwi decretorum & canonum a Bebastiano Me­ et 14 mensis aprilia 1573.
2) Decreta provincialia synodi Florentinae, prae­
dice collectis, denuo impressum & emendatum.
llneigae.] . Florentiae, in officina luntaruin. sidente in ea reuerendissimo d. Antonio Altouita.
archiepiacopo ; cum privilegio. Florentiae, apud
MDLXXHH.
.
[Pag. L altor titului] Decreta provincialis sy­ Bartholoqiaeum Sermartellium. MDLXXHH.
ln-4·. 8 f/- 139 p. — Milano. Ambrosigna.
nodi FloriRitinae, praesidente in ea reuerendiss. d.
Antorfio Altovita, metropolitanae ecclesiae Floren­ Parie. Bibi. net. B 2061.
Hoc concilium provinciale celebratum est diebus
tinae archiepiacopo, cum citationibus decretorum 'A
canonum a Bebastiano Medice collectio; sessio 5, 9, 12 et 14 aprilia anni 1573.
3) Mansi, Suppiora, eoneil., <1748). tom. V.
prima, celebrata die qvinta aprijis .1573.
4) Mansi. CoaeiL, (1902), XXXV. 723-806.
In-TiXS f. (index) - 171 p. - 1 f. — Paris, Bibi.
X'~'

STATUTA*DIOECESIS B1SUNT1NAE

1578 iulii 1.
Statuta dioecesis Bisuntinae in'Gallia. edita die
Statvta . .. ., [tiiuhu oupra, eoi. 25 B].
1 iulii 1573, sub Guillelmo de La Baume, archiHaec statuta edita sunt post concilium Bisunepiacopo Bisuntino.
tinum, rnprd coi. 26 - 88.
r*
Exstant constitutiones synodales in opere eui
'
titulus:
/
u
1
7*
, ·
·
*

·,

*

IOS

CONCILIUM PROVINCIALE 8ALI8BUKGEN8B, 1573 augusti 24

104

CONCILIUM PROVINCIALE 8ALI8BURGEN8E
1673 augnati 34 - aeptembria 3.
Concilium provincial· Salicburgense in Germa­
nia. celebratum a die 34 augusti ad diem 3 aep­
tembria 1373, tub loanne laoobo de Kuen-Belasy,
archiepiscopo Salisburgensi.

BibUagraphla:
1) Lfinig. fyicil. eooiee., contin. III.
2) Schannat et Hartiheim. Concilia Germaniae,
(1767), VII, 744-56.
3) Dalham, Condi. Saliaburg., (1788), p. 564-83.

aynodo susceptos fore, si ea, quae recte statutis
rebus maxime desideratur, exeoutio defuerit.
Proinde, necosse est, ut non solum ipse,pro tua'
pietate cures ea, quae semel decreta sunt, servari : sed
etiam caeteros coepiscopoa tuos, qui eis ipsis de­
cretis sanciendi» interfuerunt, ut idem faciant, dili­
genter admoneas; quod eo quoque studiosius diligentiusque fraternitatem tuam facere volumus, quia
pro comperto habemus, eorum ipsorum decretorum
exeoutionem, et caetera, quae restituendae in ista
provincia religioni» catholicae causa praeclara effici
possunt, ex fraternitatis tuae potissimum authori- |
tate pendere : quippe cui ad bene de ecclesia Dei.
sanctaque hac sede apostolica merendum, neque
voluntas neque facultas desit. Haec igitur, vene­
rabilis in Christo frater, et quae alia sunt officio
pastorali digna, quod tibi ab omnipotenti Deo
commissum est. sedulo meditare atque exequere:
atque ad gregi», tuae fidei crediti, curam constanter
invigila. Eos. qui integram ineorruptamque fidem,
catholicam hucusqUe .servaverunt, ad perseveran­
tiam hortare: errantibus ad ecclesiae gremium
revertendi viam ostende ; denique nihil earum rerum
' LITERAE GREGORII XIII PAPAE
praetermitte, quae animarum, pretiiiso redemptoris
<id iohannem lacobum, archiepiecopum Salieburgeneem. nostri sanguine redemptarum, saluti necessaria atque
utilia esse iuBicaveris; ut eo copiosioris remunera
OnaaoBil’e papa XIII.
t. tionis merccdem exspectare poesis, quo uberiore»
Venerabili fratri 'Iohanni lacobo. arqhi- advenienti aeterno iudici laboris tui fructus obtuleris.
Plura a fratre Feliciano tuo. quem libenter vidi­
episcopo ,8alisburgen»i.
'
mus multumque amamus, accipies.
Venerabili» frater, salutem ets. apoatoliean)
Datum Romae, apud .Sanctum Marcum. .»ub
benedictionem.
}
"*
annulo piscatoris, die 18 iunii 1572. pontificatus
Quia compertum habemus, provinciiUbu» syno­ nostri anno primo.
Ant. Buecapaduliu».
di» illud esae propositum. ut in moderandi» mori­
bus. corrigendi» excessibus, componendisque contro­
Ghwhuuus papa XIII.
verso» versentuy; ac'propterea. noti aine maxima
Venerabili fratri Iohanni lacobo. archiepiscopo
cauta, a eaeijo generali Tridentino concilio decre­
Salisburgensi.
tum ease, ut aingulia trienniis celebrarentur: ea de
Venerabili» frater, salutem et apoatolicani bene­
causa, magnam in Domino laetitiam accepimua,
dictionem.
cognoscentes, fraternitatem tuam in provinciali tua
synodo nuper convocanda ac celebranda pastorali
Inter ea» literas, quas permultas undique acce­
solicitudine diligentiam cpramque adhibuisse. In pimus, tum a dilectis,filiis, tum a venerabilibus
qua quidem aynodo. quod ea decreta fuerint, quae fratribus nostris, partira gratulantibus. partira suam
tuendae fidei catholicae, haereaibua tollendis, cor­ erga nos atque hanc sedem benevolentiam et ob­
rigendis moribus accommodatissima esse dicuntur, p servantiam testificantibus, gratissimae fuerunt nobis
hoc prudentiae, constantiae pietatique tuae potis­ literae fraternitatis tuae, in quibus ot illa agnovi­
simum acceptum referimus, eiusqup rei nomine et mus, quae tibi cum caeteris eomtnunia sunt; e'
omnipotenti Deo. bonorum omnium authori, gratias quod nos summopere delectat, perspeximus sum­
agimus, et fraternitatem tuam debitis in Domino mum quoddam tuum desideriutri exterminationis
laudibus vehementer commendamus. Cuius sacer­ haereticae impietatis, fideique catholicae 'propa­
dotalis zelus et in grege sibi a redemptore nostro gationis: quo quidem desiderio ut nobis coniunccommisso custodiendo vigilantia, eo maioribus est tissimus es, sic nos tibi sumus voluntate atque
laudibus proseqpendp, quo, propter multiplicium amore coniunctissimi. Incredibile .enim est, quan­
haeresum venena, talibus remediis istius provinciae topere cupiamus, catholicam veritatem, omni cum
mala magis indigere cognoscuntur. Restat nunc, vitae ac morum sanctitate, agnosci et coli: hanc
ut quae (am salutariter tajnque utiliter in ea ipsa autem neque possunt haeretici agnoscere, qui a
synodo, communi coepiscoporam tuorum consensu Deo desciscunt. „Deue enim veritae eet;“ neque im ­
statuta esse intelligimus, haec ut ab omnibus his, puri homines et flagitiosi; „jt«i enim dicit te notae .
qui tuae dioecesi subiecti sunt, fideliter observen­ Deum et mandata duc non euetddit, mendax eet
tur, omni studio diligentiaque efficere contendas. et veritae m eo non eet." Laudamus igitur sum­
Quam.quidem ad rem fraternitatem tuam sic hor­ mopere tuum ac fratrum tuorum laborem, pro
tamur, ut eam meminisse velimus, frustra tot-tan- puro ac pio Dei cultu susceptum ex decreto sacri
tosque ab ea labores in convocanda celebrandaqua concilii Tridentini, in conficienda synodo provin-

Altero haec eet synodus, α loanne lacobo, archiepieeopo Salieburgend, eomeocata, eum in finem, ut
eoastitutioMs, quae in priori concilie prodnciali,
anno
conditae fuerant, ae drin mieeo Ho­
rnam Feliciano Ninguarda, archiepivcopi Salieburgenvit theologo, a eancta eede apoetoliea con­
cinnatae, denuo promulgarentur, omneeque ae
cinguli ad eaedem eaequendae obeemndaeguefortiua
adetringerentur.
B
Indicta propterva fuit congregatio prorindalie ad
, diem augueti Ut anni 157.7, eademque die eynodus
incepta et neque ad 3 aeptembria eiuedem anni
producta; qua potlrema eynodi die,- ercut et
prima, a laudato cupra Ninguarda praeclara
ad patret habita oratio fuit. Hae, una cum
• literie Gregarii XIII papae, quibue syqodi prae­
cedentia conatitutionea a ce perlectae probat, ex
Ldnigio referemue, addita loannie lacobi archiepiacopi praefatione, quam eiedem eonatitutionibue,
Dilingae, typo tSebaldi Meyer, anno Γ>74, e^eueis,
praemirit. — Nota Schannat.
■
v

ΙΟβ

CONCILIUM PROVINCIALE 8jLL18BUROEN8E, 157$ augusti 24

HM

ciali, Hnqai synodum legimus ^vehsmenterque A nomino, causam approbandae oonfirmandaequo
probamus; quam quidam tua iima· vigilantis synodi eum summo pontifice tractaret ac perageret,
atqua opera custoditam iri Bon dubitamus.
sine cuius authoritate et indicio nihil magnum us­
Fratri Feliciano a Morbinio tuo, quominus ad quam in vulgus dari, nihil constitui in rebus reli­
te redeat, morae aut impedimento non ·»««·: gionis. nihil ia apertum proferri' debet. Qua in
synodum ei, apostolica authoritate confirmatam, una re conficienda aliquo temporis spatio exacto, anno
«um agendario reddidimus, literaaque ad alios istius proxime lapso ad nos rediit, ac aecum ponat i tuprovinciae episcopos, ad principes,' ad canonicos tionos nostras synodales examinatas ratasque
et capitula, ad ipsum Maximilianum, nostrum in habitas retulit.
Christo filium carissimum, dedimus, quibus mone­
Eo reverso, in animo erat, quae salutans
mus, ut eam synodum diligentissime observari remedia reperiasemus huic perturbato ’ et cala­
faciant : cum quibus etiam hoc ipsum coram Felicia* mitoso saeculo, errorum, dissensionum, haere­
num (eic) vehementer nostro nomine agere ; eiusque ticae fraudis et doli pleno, a sede apostolica pote­
verbis illos fidem adhibere voluimus: quae omnia state i em nobis facta ocyus ea publicare, et im­
fusius ab eodem Feliciano accipies. Quod vero ad perare coepiscopis nostris ut diligenter ubique
te attinet, sic confirmamus, nihil esse imminutam locorum observanda ac custodienda curarent. Verun
eam benevolentiam, qua te ante pontificatum tamen, multis undique obruti curi·- in tantam
prosequebamur, quamque ipse commemoras; atque varietatem magnitudinemque negotiorum incidihoc etiam magis auctam, quod ad eam voluntatem, B mus. ut nisi mense augusto proxime sequentis anui
quam tum habebamus, possumus hoc tempore etiam septuagesimi tertii nos explicare non potuerimus.
operam adiungere. Itaque pollicemur, nos tibi quo tandem superatis difficultatibus omnibus, quite
tuisque rebus nullo loco defuturos, jdque tuae nobis impedimento fuerant, quo minus id efficere­
pietati nos debere existimamus.
mus quod maxime cupiebamus, diem 24 conventui
Datum Romae, apud Sanctum Marcum, sub habendo' indiximus provinciae; ad quem cum
annulo piscatoris, die fi iulii l ">7'2, pontificatus nostri patres convenissent., Spiritus sancti nomine in
anno primo.
vocato, decretu synodalia promulgavimus, eaque
•
Ant. Buccapadulius.
ab omnibus custodiri ac observari iuasimus.
et multa alia inter nos, cum moniti a summo
PRAEFATIO
pontifice, tum noatra sponte consultavimus, quae
lohannt» lacobi archiepiecopi, «ditioni conftitntioninn aditum faciliorem nobis ad universam rationem
capessendae reformationis factura essent.
egnodalium praemissa.
Deinde, coepiscopis nostris serio mandavimus,
loannes lacobuq, Dei gratia archiepiscopus ec­ ut in dioecesi sua quisque idem facere vellent. et,
clesiae Balisburgensis, ac sanctae sedis apostolicàe professione fidei catholicae ah omnibus facta, gratiis­
legatus, universis coepiscopis, praelatis,-clero popu­ que Ikeo actis, domuin denique itd bene sancita
loque provinciae suae, salutem in Domino sem­ utiliter exequenda redire omnes permisimus. ('aetepiternam dicit.
( rum, ut constitutiones istae tam in metropolitana
Ut niaturo qonsilio ac praeparatione bene medi­ ecclesia nostrae provinciae, quam etiam per omnes
tata Aggrederemur negotium reformandae provin­ episcopatus eidem sublectos, tempori administrari
ciae nostrae, ferendo opem inclinanti religioni, et ad optatos effectus perduci possent. necessarium
succurrendo saluti commodisque communibus, inter­ plane nobis visum est. earum exemplum coepi cludendo omnes dissensionum vias,- ab animis er­ scoporum caeterorumque, quorum intereat, quem­
rorum dispellendo caliginem, vitia extrahendo que pones se habere debere. quod ut commodius
radicitus, officii disciplinam, ac bene beateque vi­ fieri posset, praelo committi placuit. Quod cum
vendi adiumenta et auxilia suppeditando, ad Dei effectum sit et nulla ·’ amplius necessitas rei vel
cultum, ad veram pietatem, ad virtutes erudiendo, temporis institutum impediat. denuo hortamur,
fidei catholicae dignitatem et decus sustinendo, monemus, obtestamur, praecipimus coepiscopis
servando leges, ac vetustissimarum caeremoniarum, quidem nostris ac praelatis minoribus, archidiaconts
a maioribus nostris quasi per manus summa cum et decanis etiam ruralibus, ut haec decreta syno­
pietate traditarum, iura praescribendo, nihil disi dalia. et ea, quae huc pertinentia in postremo
populi nobis commissi utilitatem et fructum quae­ conventu provinciali collatis consiliis mature con
rentes hanc synodum provinciae nostrae, non minus gessimus atque, decrevimus, publicarc"ac~diligenter
necessariam quam salutarem, frequenti patrum exequi velint: parochis vero ac reliquo clero uniconventu annis praeteritis habuimus. In qua illud voraoque populo, ut imperata diligenter faciant,
primum nobis constitutum fuit, ut ecclesiasticus atque ita quisque in statu, ad quem a Deo vo­
ordo, quoad eius fieri possit, vitio careat, caeteris catus est, ambulent, ut a praescriptii-viis non
exemplo sit; nec veniat quidem in eum ordinem deflectant aberrentque. Ita enim fiet, ut cum
quisquatn vitii particeps: magnum est enim, per­ unum membrum in uno corpore fuerimus et unum
sanam tueri sacerdotis, qui non animis solum debet, ovile sub uno pastore, ad sempiterna .immortalis
sed et oculis servire hominum ; tum popnli mores boataeque vitae pascua, duce Christo capite nostro,
Ita emendentur corriganturque, ut pristinus avitae perventuri simus.
Datum ex civitate nostra Salishurgensi. calendis
-fidei, religionis charitatisque splendor appareat :
sacerdotum enim vita victuque mutato, mores ci­ ianuariis, anno a Christo nato 1574.
vitatis mutari solent; nam quales in civitate sacer­
dotes sunt, tales plerumque reliqui solent esse cives. Oratio habita, ineunie conventa provinoali, SaUeSurgi,
Quibus decretis Constituendis, Spiritus saneti die 26 megneti 1573, a F. Feliciano Ningnarda, Morbinenti, doctore theologo, reverenditeimi et illuetrieaurai provecti tantum effecisse videmur, ut nemo
sit, qui nihil non magnum speret, i ad optatum simi archiepiecopi ac principi» SaUebargeneie con­
ciliatio.
exitum finemque perducantur. Id per nos ne staret,
Ut populus luvaviensis1 olim, reverendissime
quo minus fieret celeriter; venerabilem sanctae
theologiae doctorem et nobis fidelem ac dilectum et illustrissime princeps metropolitans, dignissimi
consiliarium, Felicianum Ninguardam, cum mandatis
in Urbem statim misimus, iussimusque ut nostro

1 luvavienaes dicti suat olim incolae huius urbis 6SU2mquas tunc temper» quidem Invavfam · lumine

bnrgeneie)

107

.

CONCILIUM PROVINCIALE BAU8BÜRG1N8B, 167» augwti Μ

108

praesul··, patres ravaranditeiml, atque quotquot A volanti· «o temport audivistis, ·· modo breviter
praetere· adeat» praeclarissimi auditors·, ·· non dicentem pro humanitate veetra benigne prose­
■sinos d. Rudberto1, quam b. Maximo debere quamini
Quoniam in «a synodo, quae proxima «uperioriputavit; quia ei hic fidai ohrietiaaa· fundamenta
iecit, ille paganorum iniquitate et infecta pqrsecu- bu anni· convocata »c celebrata a vobi· «et, multa
tione evertam excitamque pene instauravit; ei hic ■ane decrevistis, corrigendi· olori populique morigsntilinm malitiam et audaciam fregit, ille per­ bu. haoreaibu tollendi·, componendi· discordiis,
verte concilia ac barbaram crudelitatem Attiliani religionique in priatinum splendorum restituenda·
exercitu· superavit; si hio veram eolidamque reli­ quam maxime accommodata, et iodi· apoitolicae
gionem. in animit. hominum catam, sanguine tuo •nthoritste ac iudicio comprobata et laudate: hio
confirmavit,, ille divinum chrittianumque cultum uaus actu· certo nunc restat, ut, quae sapienter
plurrbu· loci·, in hoc vestro potissimum Norico’, ac provide, salutari sancti Spiritus aura praeclaro·
propagatum cum optimi· doctrinae praecepti·, tum - coeptu .vestro· provehente, [t ot) ad exitumque pervitae lanctiMimia exempli· stabilivit; ita ego apud ducdnte, communi consensu statuistis, ad offectum
, me pronat statuo, provinciam Salisburgensem, adducantur. Nam tot laborum vestrorum, tot vigi­
atque adeo ecclesiam universam tantum debere liarum, tot corpori· animique contentionum fructus
vobis, quantum iis debet, qui religionem tam in eo totus potitu· tet ; ut re· animo egregie con­
praeclare fundatam nobis reliquerunt. 3i enim illi ceptu. et chartis probe digestu, omni opera ac
chrietiani nomini· tigna fixerunt, vot prope coliapaa B navitate sedulo et instanter geratis, atque eam,
restituitis ; ti illi optimo· moret introduxerunt, voi quam mente condenditque decretis provinciam con­
j
iam depravatop corrigit»; ti illi faltot deorum formait», contendatis, ut re etiam habeatis. Parum
cultu· sustulerunt, vot variat et impiat haereret enim aut nihil omnino profuturum est, habitum
advertut Christi fidem eiutque ecclesiam arcetis este provinciale concilium, ac de summa rerum
ad ' prohibet». Quae ergo ora, quae sede·, qui conservandae augendaeque religionis deliberatum,
krcut erit, in quo non ‘extabunt huius vestrae cum si recte statutis rebus debita exeeutio defuerit.
virtuti·, tum induttriae, tum animi, tum consilii Non tantum decebar leges ferre, inquit imperator
impressa vestigia? Ecquae posteritai tam ingrata lustiniapus ·, summo bono eat, sed etiam sancita accu­
reperietur, quae te vobit obitrictam memoria bene­ rate eustodire, et ad effectum deducere, transgres­
ficii sempiterna non putabit; cum audiet, vqe tot soresque competentibus poenis subiicere. Quae enim
tantocque laboret vel in retinendii vetustissimis legum erit utilitas, si in literis duntaxat consistant,
Dei optimi maximi caeremoniis, vel improborum non etiam per ipsa facta atque opera subditi· utili­
ac perfidorum hominum impottura iam labefactatis, tatem de se praebeant? An ergo paratis iqstrucin priatinum statum reducendit exantlatae’
. tisque rebus necessariis ad provinciae universae
Magnam laudem ac gloriam tum eonaecuti estis, reformationem, cum facto opus est. quiescendum
cum conveniat», ut ea inter vot maturo concilio de­ vobis ac dormitandum putabitis? Habebunt equi­
cerneret», quibua aftiictis provinciae rebua magna dem haeretici ansam catholico· eo nomine crimiutilitate tucourri portet ; nunc vero maximam, quando­ 0 nandi, quod multa illi quidem decerpant, pauca
quidem eo animo huc acceatietia, ut, quae decreta vero exequantur. Neo immerito ; si enim turpe est
tunt. exequamini: nam, quod in veteri proverbio homini vel infimo aut insipienti, atque a rebus
eat, finit, coronat opua. Proinde fit, ut veater publicis alieno, ut multa deliberet, nihil faciat,
consessus ac conspectus icte reficiat et recreet nihil incipiat, nihil persequatur; quid de ii· sen­
mentem meam, cum intueor ac contemplor unum­ tiendum videbitur, quorum actiones in luce atque
quemque vestrum. Video enim hoc in numero in oculis omnium sunt, quosque Christianae sapien­
neminem, qui tua aponte animatus et jnflammatua tiae antistites esse oportet ? Quod si in rebus tam
non ait ad retinendam Vel reatituendam religionem, divinis quam humani·, quae ad rationem vitae
tant» laboribus fundatam; ad tuendam propagan- ■pectant, recti praeccriptio satis esset, nec prae­
damque pietatem chriatianam, tanta virtute sta­ terea actio quaereretur, sique vos, patre·, privatam
bilitam, et ad defendendae et conaervandaa caere­ tantum personam ageretis; sola cognitione, di·monia· eccieaiaaticaa, tanta Dei benignitate auctat oiplinaeque ac praeceptorum traditione possetis eue
exaggeratasque. Qua etiam re moneor ego, vetari· contenti, ut Plato in republics et alii multi fecere ’,
. officii ut memor sim, atque id nunc quoque prae-, qui non tam exquirebant, num ree ita se habere
•tem, quod tunc reverendissimi et illustrissimi archi- posset, quam quomodo deberet. At vitae morum­
praesulis nostri, in omnium veetrum gratiam, iussu, que magistri·, ac publica munera obeuntibus non
feci ; non quod' ita necesse «it, sed ut omnia more idem propositum est, quod philosophis, qui sola
maiorum gerantur, qui in cauti· public» et magni D ingenii ostentatione, quidquid meditantur, scribunt,
momenti omnium animo· praevia semper oratione aguntque, metiuntur. Hoc enim maxime inter duas
aut incitari, aut certe de re tota doceri voluerunt. philosophiae parte·, speculativam et activam, inter­
Quare, peto a vobit, ut qua me attentione ac bene- est, quod illa contemplatione circumscribitur ; haec
in actione etiam consistit, imo kine actione nomen
- Invtvo, quod iUic prttlvrlakitur, hodlt SUsa dicto ; qnmtdretinere suum nullo pacto ppteit. Quo etiam fit,
modnm in hoc ipau bistorise cum vitutissinis wvxi» Reaus
ut si genua humanum sola Mgum scriptione con­
lituri· exarati·, ibiquu repertu, pulchre consonant; nunc vero
stare, si concilia coetusque hominum iure sociati,
Halliburton vocatur.
■ Boatu· Maximae primai fuit, qui lovarieuaee a pngnaiMBO
quae civitates appellantur, convivere possent;, neo
ad Chriiti Idam convertit, et cum alii· quadraginta martyrio
magistratu opus esset, qui ius diceret, nec leges
coronat·· a«t «o tamper·, quo exardlua AttUiaai barbara
praemia bonis, aut imprpbis ' poena· ullas con­
crudelitas hase loan parvnait. Post onfs· mortem cum gens
stituerent.
i·». Id· chrimia·· abolita, ad pagnaiamnm redilaaat, A BndHaec veri decreta, quae tam prompto prubertf. ex nobUimim· Francorum regum familia progeniti,
opera ac labore ad <'ferietum, anblato pagulemo. omni ex
dentique animo statuistis, ad opus, animarum
parta reduc» eat; ut merito epoetolea halas regioni· ·1 ha­
saluti magnopere necessarium atque utile, con­
beatur at appaUetnx.
ficiendum, ad eam philosophiae ehriitianae partem
.

' I*rovtoci· Stbeburgenaia sped aaUqaoa ia Norico rneem•abater. Trvpdear Asse mSoIw SaMaMur spad Zdlnigwm, a
neorgtae /BpeeiL eridetiael·, aen^m. III] ·· àpss fsrsttsa Λ«ria··, treHtuu luttât tMert, qppwÂu.

' In Mth. i» J»vw. pwiM., MUat. IO
1 Xsaopbsa in friutif·; M. TslBsa is Ont. psrf.

‘ .
i·.....,.

v

·■■

tWfchilirtii-fhahiAiitii 'f^’hitiïsi

’ ■' i, ’
A».

j■

109

CONCILIUM PROVINCIALE 8AU8BUB0KN8B, 1B73 ig|w« 34

pertinent, quae politic* appellatur. Oportet itaque
foe ea aune aggredi et bene exequi, nisi in ootostaatiee ignaviaeqne notam, qua nihil turpius, vobis
ad ignominiam sempiternam inuri, aut omnia ease
ac frustra egisse videri veliti· ; qaod per voe etet,
quominue laborem, qui debet, fructu· eoneequatur. Antiqui legumlatore· ac publici morum cen­
ter·· in constituendis decreti· diligent·· qaidem;
at diligentiores in exequendis fui··· perhibentur.
Lycurgus rex et philosophus Lacedaemonii· lege·
sanctissimas dedit, quibu· scribendis operam et
oleum perditurum se putavit, niti acriter etiam
curasset, ut ab omnibus observarentur. Propterea,
astrictis civibus •aeramento, quod tamdiu eae inte­
merato observarent donec ipee rediret: e patria
nunquam rediturus emigravit, malnitque vir lapient
et do patria bene meritu·, banc unam ob cautam
apud exterat nntione· privatim virere, quam domi
imperare. Moyses. dux et imperator ludaeorum,
laboret tuos in aceipiendit a Deo, deferenditque
ad populum duarum tabularum decreti· male po­
sitos existimavit. niti etiam elaboraetet, ut tui»
monitionibus, minia, obiurgationibus publicaque
animadversione ludaei divina praecepta inviolate
custodirent.
Intelligobant optime maiore· nottri, qui tot
generalibut provincialibutque conciliis, quot literarum monumenti· cohtinontur et ampliu·, fidem
catholicam christianamque religionem aut reti­
nuerunt, ne laboretur, aut pene collapsam dnritsimia temporibus restituerunt, magnum momentum
este ad cultu· divini caeremonia· integre conser­
vandas, in exequutione decretorum. Qu« in re quid
non tentarunt? quos labore· non libentissime sus­
ceperunt.· quos sumptu· ultro non fecerunt? quas
potentum hominum inimicitia·, persecutione·,
exilia, carceret fortiter intrepideque non subierunt?
quat tandem difficultate·, quae pericula non facile
superarunt? Habebant reget adversarios, primum
gentiles, deinde etiam Christianos; quibus invitis
ac repugnantibus, quidquid e re Christiana erati
sapienter providebant, constanterque gerebant.
Non eos dignitatum blanditia, non rei familiari·
iactura. non metu· suppliciorum, non morti· for­
mido. non alia ulla humana ratio ab instituto re­
vocare aut retardare poterat. Nam Deus optimus
maximus, pro cuius religione atqde honore pugna­
bant adversus principe· et potestate·, adversu·
mundi rectores tenebrarum harum, cum eia atabat
in .acie, quo duce victoriam speciosisaimam semper
reportabant; de quorum laudibus nulla unquam
aetas conticescet, nullae vocea silebunt, nulla
posteritas non honorificam mentionem semper
faciet.
>
Haec, patres, exempla domestica ad imitandum vobis proponite, horum praeclaris vestigii·
insistite, ti Dei gloria, si splendor^ ecclesiae, ti
patria et avita religio, st vestra vobis vestrorumque
•alus chara est. Videte, obsecro, ne quantam maiori­
bus nostris gloriam peperit intredibile conservandae
et augendae veteris religionis studium, tantum
vobis dedecus eius recuperandae vel retinendae
negl.igeutia afferat. Fuere et illi homines, ut vo·,
et nunc .idem. qui olim, Deus est. Hoc viro eos
etiam superati·, quod ad voluntatem maior facultas
adiungitur. Si quid enim diflicultatisl est, in . eo
potissimum ease videtur, quvtdMM-e&e tempora­
lium magistratuum ministerio auxilioqiie’ habere
eam, quem debent, exeeutionem non possinj. At
id vos remorari nihil debet, cum ubique fere non
spiritualem modo,, verpm etiatn temporalem domi­
natum habeatis, et ubi temppralem non habetis,
principes Christiani ac catholici sint, qui sus sponte

110

ao libentissime vobis omnem dpom, potestatem
aethoritatomq·· praestabunt Huc accedit, quod
ree eo loco adhuc suat, ut parvo labore ia opti­
mam statum reduci possiat. Ia Austria, ia Btyria,
ia Carinthia plus forte negotii aliqui vestrum
babebunt. Ubi maior factu· est de recta semita
deflexu· ; sed industria ac diligentia veetra plurimum
proderit, ut pedem aliquo modo referant. Quod
profecto yobis operosum videri non debet, quando­
quidem patres nostri gentiles, et religione penitus
discrepantes · nobis, tam facile olim ad veri Dei
cultum perduxerunt. Nam idem Deus, qui illis in
difficillimis rebus adfuit, vobis etiam in facilioribus
aderit.
Bi diutius exspectare, et hi· vulneribus, duiri
recentia adhuc et curatione facilia sunt, mederi non
velitis: cavete, ne culpa vostra insanabilis plaga,
et ulcus huiusmodi fiat, ut de salute prorsus de­
sperandum sit. Nam et quidquid maii hactenus
accidit, id nonnisi summae praeteriti temporis
negligentiae tribui potest. Si enim praelati in tibi
subjectorum hominum sceleribus, atque in maxima
vitae licentia, rerumque omnium libertate nunquam
concivissent, aed acerrimos se deteriorum ac se­
ditiosorum punitores praebuissent, non ita nunc de
religione laboraremqa. Quod Assyriorum. Medorum.
Persarum, Graecorum, Macedonum, Romanorum im­
perii· contigit, id etiam reipublicae ebristianae usuvenit. Nam quamdiu illi auoa in officio continuerunt,
tamdiu pacatum tranquillumque regnum habuerunt.
Ubi lege· nihili fieri, magistratus severitatem remit­
tere. et poena abesse.coepit: corruere omnia. Ita
in quibusdam reipublicae Christianae partibus fac­
tum >at. ut cum praelati segtoiter, remisse, negligeutvr disciplinam ecclesiasticam curarent ; charitas
paulatim in animis hominum refrixerit, et religio
inclinata, sit. Natura et ratione ita comparatum
est. ut* nulla respubliç»· firma sit, Aullum regnum
stabile ac diuturnum, niti divinarum humanarumqire legum authoritate potestateque, et summi·
rebus praefectorum severitate iudicioque nitatur.
Imperium Romanum, quo nullum Horentius'et glo­
riosius prisca vetustas intuita est, hi· duabu· rebus
maxime nitebatur: deorum cultus observatione, ac
togae armorunique disciplina. - Quarum rerum quo­
usque severissimos custodes omnium gentium vic­
trix ac domina Urbs habuit ; longe .lateque multis
regibus, populis, civitatibus, toti denique terrarum
orbi imperavit. Ut vero castrensis disciplina ac
militaris ratio occidit; ut censura,'pacis magistra
oustosque iacuit. ut, pulsa virtute: irrepsit Hagitiorum
omnium impunita», imperare desiit. Expugneptur
licet, urbes, corripiantur gentes.· regnis manus in­
jiciantur; nisi rebus cum intus tum foris officiunt
•uum constiterit, partarum rerum coelo cumulus
aequatus aedem stabilem non habebit.
Tantum autem studium antiquis Romanis non so­
lum observandae, sed etiam amplificandae religionis
fuit ; ut Horentissima tum et opulentissima civitate
decem priocipum filii, senatus consulto, singulis
Hetruriae populis percipiendae sacrorum disciplinae
gratia traderentur, et nihil unquam vel in bcjlo. vël
domi, nisi auspicato gererent:, quod inde initium
bene gerendarum rerum duci oporteat, hoc est, a
Deo immortali, sine cuiiis nutu ac voluntate nihil
praeclari effici possit. Quod si quia vel latum un­
guem a constitutio religionis caeremoniis discessis­
set, tam'graves poenas dabat: ut Lucius Junius,
quod neglectis auspiciis classem tempestate amisis­
set, damnationis ignominiam voluntaria morte prae­
venerit. Tam gravi etiam in arte bellica, caeteritque rebus, cum privatis tum publicis censorum ac
consulum supercilio tanta populi Romani amplitudo

ill

CONCILIUM PROVINCIALE

AU8BURGEN8E, «71 augusti 2d

112

•laminai· Mt et aiwtentata, «t parant·· ipsi filiis A Ubas coelis ac cessations torpeeeentibus, totus mun­
orbi vivere, quant publie·· vindictae dee«M1 ma­
dus rueret; ita si, qui summis rebus praetacti suat,
luerint. Exuebant patrem, ut ' eouauUm «garant, remittant animum, diligentiam severitatemque abet satins mm indicabant genui tuum interire, quam iieiant; non sibi modo, sed etiam eaateris omnibus,
patriam diMipliaa earere, ut digni dvibua videren­
ia quos imperium habent, maximam pernitism bo­
tur, qui in rempublioam viribus omnibus incum­
norum vitae salutisque afferant neoesw est.
Quodeum animadverterent maiores nostri, sapien­
berent.

-

*-

V -■

At quorsum haec, quorsum? Ut intelligatis, tissime indicarunt, in eo, qui honqinum salutem et
filios huius saeculi prudentiore· eaqe filiis lucis eoclMiae alicuius gubernacula tractet; eum multa
in generatione sua
Nam ita religionem auam vel iueM· oportere, tum illa maxime, scientiam cultus
potius superstitionem illi colebant, ita civitatis in­ divini, vitae sanctimoniam, selurn religionis, im­
stituta obsqrvabant, ut hase fortunis, liberis ac vita perandi. authoritatem. laborem in negotiis, fortitu- *
ipsa chariora essent. At no·, qui venun.£>ei cultum dinem in periculis, industriam in agendo, celeri­
prosequimur, quibusque certa immortaliUtts spM tatem in conficiendo, consilium in providendo ut
ac beatitudinis merce· proposita est,-tam segne·, adminicula sint, quibus adiuvetur. Nam ratio
tam negligentM sumus ia conservanda vel ampli­ curandae salutis humanae tam ampla Mt, tam^ue
ficanda religione, ut nihil sd nos pertinere videa­ patens, ut non una re aut altera definiri et qoertur; ita indulgemus ac conciremus fidei desertori­ ' oeri, sed multis atque innumerabilibus prope
bus et seditiosi·, ut pudeat dicere, no·, posthabi­ B debeat.
tis divinis, humana et caduca bona tanti facere;
Ex quo intelligere possumus, otio ac quieti
falsis rerum humanarum simulacris delusi, perinde' nullum esse locum, sed semper restare aliquid, in
quasi nihil mentis haberemus, immortalia asperna­ quo cum fructu versari atque exerceri possimus,
mur, et vanis divitiarum pomparumque spectaculis modo illud nobis ob oculos ponamus, quantum
retardati, Dei nostrique obliviscimur. An propterea onus sustineat is qui animarum salutem curat ; cui
imperia mandantur et ecclesiae committuntur, ut rei ne tum quiden> pro officio satisfiet, si non dies
nihil agamus, nihil cogitemus, dignitatum honori­ solum, verum, etiam noctes omnes huic uno labori
bus tantam fruamur, et sub tecto, ili utramque au­ intenti et assidui insomnes ducamus. Multa adhuc
rem dormientes, iaceamus? Imo vero ut praesi­ superessent,, quae in mentem venerant, quaeque
deamus, laboremus, hominum consilia ac studia dicere conatitueram, sed tam longa oratione, quam
intueamur, honeste recteque viventes praemiis affi­ nec praesens tempus patitur, nec fert consuetudo
ciamus; turpiter et flagitiose, pqniamus.
mea, vereor ne patientia VMtra nimium diu abu­
Neque enim propterea nati, aut publicis functioni­ tar: praeterquam quod ergo temporis angustiis
bus mSgnisque rebus praepositi'bumus, ut otiosi ac excludor, VMtra etiam in me audiendo benignitas
desides domi sedeamtis; cum nihil adeo feperiri tanta, quae dictionem meam hucusque provexit,
possit, usquequaque -quaeras licet, quod in munero nunc monet ut finem dicendi faciam. Quocirca,
suo a Deo immortali praescripto assidue non exer­ agrtedum, patres, excubate, perspeculamini, et meceatur. Nam quidquid in mundo spectari, aut con­ C mores officii, quidquid oportet, agite. Pastores ac
siderari potest, id ab ignava quiete ad laborem, censores estis in hac edita et eminenti ecclesiae
ab' alienis operibus ad officium, nos excitat ac tra- specula, ut severitatem cum lenitate exerceatis, ut
ducit. Ut autem altiora ac maiora praetermittam, virtutes benignissime foveatis, .ut vitia severissime
coelum continenter mirabili celeritate contorquetur, vindicetis, ut gregi dominico praesidio sitis, ut
sidera cursum suum quotidie conficiunt, ignis vo­ insidiantM lupos a caulis areeatis, ut morbis me­
litat, aer impellitur, flumina perpetuo labuntur. ac deamini, ut salutem detis. Ecquando tempus erit,
terra'locata in media mundi sede, et modo vestita •i nunc non est, ut vos ostendatis, qui sitis, eatqque
floribus, modo nivibus tecta, innumerabiles prope medicinam his tot provinciae incommodis salutariter
rerum species vitae nostrae-necessarias producit, et adhibeatis, quam sapienter reperistis? Praeposuit
nunc frigore obriget. nunc solis ardore peruritur, vos Deus suis, ut'eos regatis, ut actiones modere­
is autem, cuius praepotenti nutu ac divina pro­ mini, ut more· corrigatis, ut res necessarias ad
videntis omnia reguntur, - gubernantur, atque ad vitam spiritualem suppeditetis, ut in tenebris fa­
certum ordinem diriguntur, Deus est, qui omnium cem praeferatis, ut veritatem doceatis, ut ad coe­
commodis, cum universis tum singulis providet: lestem denique patriam deducatis. Enitimini itaque,
eadem lex, idem modus, eademque ratio civitatum tantum quantum potestis, et omnibus nervis con­
et ecclesiarum, quae mundi, existimande est. Nam tendite, ut cum vobis tum hominibus fidei vestrae
quemadmodum Deus optimus maximus eam rebus commissis, nulla in re desitis, ac tam vestra quam
naturam ingenuit, uf infimae per supremas conser-*o eorum, dicta-factaque omnia coram iudice Christo
vari debeant; ita. inter hominM varii ordines cum praestare, atque ea, quorum rationem magrfa pru­
sint inter se ingenio, prudentia, consiiio| variisque dentiae ac soli vestri laude; ob utilitatem cum
artibus plane distincti; quosdam paucos e multis publicam tum privatam omnium, inivisti»,- obire
delegit, eum naturae donis excellentes, tum virtutum celeriter utiliterque possitis; ita et se vobis pluri­
splendore ac gloria praMtantes, qui aliis praesi­ mum debere omnes intelligent et Christus gravi- ■
deant.
/
tatem laborum vestrorum praemiorum suorum 'Hos imperare, leges dare, poenas statuere, magnitudini compensabit
ius reddere, officia docere voluit; illos obedite,
monita sequi, et praeceptis audientes esse. Hoc Oratio habita rairtaM «onerata proesnetalt Salitburyi,
autem inter utrosque discrimen est, ut si illi ab di» .1 ttptfubri» 157.1, ab «odra» F. Ftlieiano Ningvarda, Mtrbùutui, doctor) Iktoiofo «tc.
officio discedant, non tantum periculum sit, quan­
Nemini mirum videri debet, si hunc locum con­
tum si hi ad munus suum obscitarint. Ut enim
terra, si coelorum motu ac lumine destitueretur, scendi, ut. eonventu iam habito ac re tota bene
nihil produceret usquam et propter hanc sterili­ acta, perorem ; cum in/ eius principio, e quo haec
tatem animantia-omnia interirent, atque, quiMcen- eadem vestra congregatio dependet, quoque prae­
fatus sim: quod novum, ac praeter morem videa­
tur, ut te epilogum etiam agat, qui prologum egerit.
■ Posthastes Tihart., Maab Torquatas, L I. B··!··,
Nam id non tam'mea voluntate, quam eorum im• Mw. xvi, e.
.

. .

, , .,

:

‘ . ·, '

. ,

U3

CONCILIUM PROVINCIALE 8ALI8BURGEN8E, 1»7S angusti Μ

114

perio (««tum existimate, qui hane mibi provinciam, i fageam, gut regutrsrsA"1 „Si gui» «ptacopatam deatdemandare et voluerunt et potnaeunt. Cum eaim davwl, iotsem epee 4o*Uorai,u * non bona· ope·, sett
is. quem alloquio perorare oportaiseet, neroaeariis bonum opus, inquit Paula·, hoc mt labor··, cure·
rebae impeditu·, bec fungi munere miaua peeeit: •olicitudineeqne in curanda cum ··· tum aliorum
imperatum mibi ent, aie» vine at id faciam. Quod ••lute : num „bomM pastor oafmam auom pentl pre
ego onus eo libentius auaeepi, qaod indo ocea- oeütM Mi·***, si animam hoc eat vitam, quanto
■ionem habeam dicendi ea, quae in altera me* magia corpus id mt bona temporalia? Nam
oratione brevitate temporia prnetormiai. Attentio a/olleee pro peU· tt cuncta, quae habet homo, dabit
autem ao benignitas veatra faciet, ut brevia aim, pre anfata eua“*. Vo· patre· gravem provinciam
·<■ cum instituti mei in dicendo, tum patientiae •••tineti», vo· Chriati personam agitis, vo· dtn»
vestrae in audiendo, memor.
ove· pascenda· recepistis: vo· ergo facite, ut ip»e
Gratulor vobia, ao mihi gaudeo, reverendissime fecit.
et illuatriaaime princepa metropolitan·, digniseimi
Chriatu» veru» pastor humsdi generi», praeter
praesules. patre· reverendi atque quotquot prae­ laboriosa» totius vitae molestis·, quss omnibus
terea adestis auditore· praeclarissimi, quod tandem modis pertulit, atrocissime etiam mortis supplicia
post multo· labore· ao vigili*·,, tot tantiaque con- eruciatusque durissimos sponte subire non dubita­
•iliie et aotionibu· vestri» de Christianorum vobia vit, ut gregem sibi · patre commiuum. e luporum
creditorum salute curanda, de reatituendi* moribus, faneibu» eriperet, salutemque daret. Quid igitur
de religione retinenda optimum colophonem ad­ B vo· rerum caducarum divitiarnmqne damna deter­
diderit··. Eat enim magua lau» veatra, quae nulli· rebunt, quos etiam, »i opu» sit, vitapt sanguinem­
•seculis interibit et quam poateri aemulabuntur, que profundere oportet? Ethnici philosophi olim,
quod ita animati estis ad bene de republic* •hri- ut terrae conditionem, ambitum mari», ayderum
•tians promerendum, ut toto triennio elabora»oritis motu», totius denique mundi naturam commodius
in inveatigandia inveniendiaque opportuni· reme­ perscrutarentur, haec ludibria fortunae, quae no·
dii·, quibua ecclesiis veetria mederi possitis; et appellamus etiam bona, ne retinenda sibi quidem
.nunc etiam' ea atatueritia tam diligenter tamque putarunt. Reviviscat nunc aliqui» continentissimoofficiose, quae ad executionem rerum omnium per­ •rum hominum maiorum nostrorum, quorum in domo
tinent. Quid igitur «upereet aliud ad tantum nihil opulentum, nihil splendidum, nihil ornatum
gloriae cumulum, niai ut vo» operi accingatis? fait, prae ·· omnia quasi «tercu» arbitrante·, ut
Nam >i conatitutia decreti· multi·, quibua Wf vetus Christo omnes lucrifacerent; Ambrosius, Hierony­
chriatiana religio retinebitur, et non pauci ab ani­ mus. Augustinus. Gregorius, Hilarius, Rudbertus *,
mae interitu «errabuntur, 'in exequendo oaciia- IVirgiliua, Cqrbiniaaus'.Msximilianus'.Wolffgangua*.
veritia: nihil omnino erit, quod vo» possit apud Cassianus *, et videat aliquem summis Christi bene­
Deum et apud homine· excutare, cum nihil videam, ficii· usitm, atque in maxima eccleeiae dignitate
quod impedire debeat. An rei gerendae novit*·? constitutum*, tantopere laborantem ac solatium, ne
At nihil vetuatiu·, nihil adhuc ab ineuhte ecclesia amplificanda religioqe in opibus detrimentum acci­
uaque usitatius eat ad novitate· tollenda· abolen- piat ; nonne hanc hominem itaifrdeat, irarao nonne
daaque. An difficult·» ac timor, ne lubiecti ho­ ita supercilium ponat, nonne ita succenseat ei, ut
mine· tumultum faciant^' At turpe eet id dicere ne nomine quidem Christiano dignum putet? Nam
aut etiam cogitare, cum partira vo· ipsi imperetis, ai chriatiahi sumus, et Christus dux et author noster
partira habeat» principe», viro» benevolo», de reli­ paupertatem professus est;, rebus necessariis ad
gione recte sentiente· et fautore» amico», ut nulla liberaliter ingenueque vrvendum facile contenti si­
rea tanta ait, ac'tam difficili», quam non et con­ mus, nihil quaeramus, bihil appetamus, nihil op­
silio gerere, et virtute vrotra auxilioque ipsorum temus amplius. Tantum autem abest, ut id eveniat,
conficere possitis. At qurm subditi» in gratia m·· quod ita verentur, ut rebus magna etiam accessito
oportet: quis bonus ab ii· gratiam ineat, qui per fiat, ut est apud Matthaeum: „Qoa*rit* primum
•uo» errore» et contumaciam in gratia Dei non rqynum Dri *t inutitiam tiot, *t hate ommia odriessNaunt? At urgebimur omnium convicio : qui· eorum htr oobi».“ *·
maledict· magnopere curet, quibua etiam si bene­
Quid porro, si ostendam hos tam* formido­
faciat. blandiatur, indulgeat, non tamea efficiat losos homines in eo ipso, quod t Dei religionem,
quin obtrectent? At fugient, abibunt, a nobi» «ero­ propagationem fidei, caeremoniarum observa­
dent : qui» non iure laetetur, provinciam tanta peete tionem suis emolumentis posthabent, gravissi­
et tanta, perditorum hominum colluvione liberari ? mam in boni·, fandis, possessionibus rebusque
At in boni» fortunisque iacturam faciemus: hoc omnibus iactdram facere? Audite obsecro: ludaei
nimirum eat, quod pleroique pactore· ad officium cum Deum sancte pureque colebant, eum patrias
pigrior·· et tardior·· facit, nam dum redituum leges observabant, cum sacra ritusque avitos re­
atque obventionum damna metuunt; dum incom­ tinebant, omnibus populi· terrori erant, affluentius
moda rei familiari» formidant; dum toti tempora­ divitiis abundabant, cuilibet finitimarum civitatum
libus facultatibus curandi» augendisqne aunt intenti : imperabant. Cum vero divinos honore· falsis dii»
ea, quae ad Dei religionem, ad salutem proximi, deferebant, eum turpi lucro rem quaerebant, cum
ad dehitum munus pertinent, oculi» velati clausis in omni corruptela vivebant, cum magistratus et
praetereunt, quaai non oaus, sed honorem dnnt*x*t rege· indiciorum domesticaeque disciplinae severi­
eum proventibu» acceperint „Va* poatoriba» lirati, tatem negligebant : domo fortunisque spoliabantur,
qw pasrohont **o**Hpioe: uoism /rifH · pattorihtu
■ Iswh. XXXIV. s-a
ptucmiurf Lac eom*d*bati* tt lotii* optrMautiai,
* i τι·, in, i.
*t quod cressem eroi, oeeidthati»: frtftm ootn*
* loan. X. 11.
.
nam non poMobath; gnod iofiroouo fuit, nen eers* loss. II. 4.
* Divi Rndterts· sa Virgilina nat patnai «mMm tali·toMatO», et ynod aoprotam non sonostM, jtted cen*
/roctam '*»t, non oUigaiti* et yttod afaechun set nen targesai·: M· qaMsa rniaerstor, IU· Ό· fsadator.
* Diva· CsrMaia··* yatNaas «mM·· Fvtaagaasb. .
rt&uôttü et feed perwrof, non faacMsris. Άτο'
Divas
MasiBiliaaes,
···>■·<··
Pmavinab
patmeea
e«nmt yreg·· me· in .ronetis *eontiitu *t tn aaioerto
■ Diva· WoUkaagaa «mMs· RatiaMaaui· r·*”··^
toll* taooioo ft tnpor omnem faeitm terra* ditptrti
* Divas Caadsas·, amM·· Brixia·*·!· pstn···
•mit frtf** mei, el nen oral foi rofoirortt, nen ernl,
■* Mstth. VI. BA
•
■ txmon. «uaui. tom» XXXVltp.

H»

CONCILIUM PROVINCIALI SALÎUURGMNBK, 1»78 augusti *·

lle

• natali solo diripiabantar, iaq·· «foMtiwM aer- i «d^Mafoso videatur, quad eMm Aggaoaa propheta,
vihKMi ad ramotissim· loeaabduoebaatur. (M- •uo sum·!· «hHetea·, oonqumtus rat. „8bmfasriit
lecto coacllio, pontifie·· «ϋ phariasoi ptams
MhMnMB|
W
MNMNÜféte ίί IB0IB
efc BBOBB
Christum dte*baat: „Ç*id faOemaf fari· Mia Amm '

•risit eos ia soraarinot psrteswu.** * Baoo eaim nostro
quoquo aevo nimium meticulosi· m tepidis pastori­
bus unuveuiro quis non. videt? quao cui tribuatis,
•H ox lioo uno eodem font· manasse putetis?
Capiebam anno superiori ex meis redditibus decem'
pedibus clavo ferreo trairatis, «t posais atanibM millia aureorum ; boe anno via quatuor capio ; antes
itidem transfixis. verberatu·, contusus. sputi· «per­ ' ex meo vectigali aliquid etiam radundabat, nunc ne
sil», contumeliis, ignominiis «t oonvitUs iactatus, satis quidem «et ad necessarios sumptus factandos.
cruento inter· oruoi «anxu·, ne mort··· tand«m est.
Undo enim haec tam subita et inopinata
Quam vero id «is expedierit, ipsi viderunt. mutatio? Quid dicam;' nisi dicam, divina haec esse
Nam |>ost venerunt Romani, Vespasiano patro oe signa, oocultasque et latentes Christi voces, quibus
filio Tito imperatoribus, ut tam oxocrandum facinus asaiduia nos paterne monet, ut caveamus, ne, dum
ulciscerentur, et omnibus viis obserati principe urbe propter opes religionem negligimus, et umbram.
Hierosolyma, io quam omnes fera eius regionis instar Aesopici canis pro veris atque aeternis bonis
incolae ad fatalem interitum confugerant, non so­ affeetamus, utrumque amittamus, idque cum beato
lum hanc, verum etiam totam ludaeam crudeliter lob tandem dicere cogamur : ,,Τΐκοτ, fwm timstam,
depopulati sunt, civitatibus oppidisque eversis, agris swmt miAi,\«t f«od wrehisr, eecsdit. Notuu dissimu­
omni clade pervastatis, puberibus impuberibusque le·»? so»»» silui? fmevi? tt emit mper me indiypartim interfectis, partim sub basta venditi·. In aatio."’ Utinam vero his etiam peiora nobis non
ipsa autem metropolis expugnatione atque exci­ accidant, secundum illud sapientis. „4>uia dsspeirislis
sione. quot mulierum infantiumque ■ lamentabiles mms wqsritea» ause, et increpatione· meae negleeieiulatus. questus, gemitus trepidae aetheris aurae etie, spo guspus ia interitu cestro ridebo, et eubeanreceperunt? quot lacerata ferro corpora Iordanis, nabo; eum sofes td, guod tinubatie, ademerit, cum
impatiens' tanti 'oneris, cruentatis aquis vehere irrterit repeatma eelamiias, et interitaf quasi tem­
coactus est? quot matrum gladios in filiolos geni­ pestas ingruerit, quando oenerit taper eoe tribulatio
trici» nomine, et complexu ip»o crudelia dextrae et angustia." * Penetravit^ iam christiani imperii
misericordiam implorante·, terra penitus ab coe­ nomen ad ultimas orbis terras, fidei nostrae xplcnlum ipsum exhorruit? quem crudelitatis laohry- dor ac lumen apud Indo» illuxit, ubi dici non po­
mabilem habitum, truculentam speciem, violentos test. quantus sit illorum, hominum fervor ac virtus.
spiritus, tetram vocem, terribiles minas, cruenta Si qiiem ex nostris videant, ita eum quasi de coelo
imperia redundasse in communem omnium per- delapsum accipiunt, quod veri Dei cognitionem.
niciem non legimus? .Necarunt Christum, pratae C disciplinam solidae religioni», rectae vitae instirapti affectionis impetu, iram et odftim omne in tationem salutemque suam nobis acceptam referant..
Dei filium evomuerunt; non tamen id effecerunt, Tam impigri vero sunt, eum superiore» ad docen­
ut Romani non venirent, et tollerent locum ac dum et iubendum. tum · inferiore» ad obediendum'
gentem. Nam ita patrio solo, it
ita liber- ac faciendum, ut nascentem ecclesiam apu«l illo»
tate a Romanis exuti 'sunt,
t nullnm\ certum cernas, quae olim apud patre» nostro» fuisse aerit. ubi. . bitur. An non turpe videri nobis debet, et igno­
locum, nullam sedem firmam aippliua hab
habitare et certo consistere phqsint. V aghqtur miniae plenum, ut novitii ac tyrope» christiani
nunc ludaeorum reliquiae omnib
rbi» te
nobis veteranis diligontiores sint ac meliores '
partibus, pecudum more, sine pastore, sine duc^; Verendum profecto ost. nisi aliam viam sequamur
serviunt aliis, ut vilissima mancipia; vexantur, c
ac stylum'vertamus, ne eum religione, quam, tot
ciantur, vix habent quo vifant.
/. iam saeculi», a maioribus nostris, ab apostolis, a
Graecorum gens, patrum nostrorum
, ne Christo ipso quasi por manus traditam accepimus,
semper ethnico» et ludaeos loquamur, dum vigilan- imperium et libertatem omnino perdamus. Habemus
tiasimos pastores Athanasios, Basilios. Gregorios, ante oculo» exempta (udaoae, Africae ac Oraeciae.
Cbrysostomo» illos habuit, continent·· ac religiosis­ quae nobis certa satis omnium rerum documenta
simo» viros, dum diorum monitis paruit, dum eum dare, debent; ut interea recentia ruinera lacernm,
ecclesia Romana et apostolic· sensit, tare semper Hungarian! et Illyrium, quae provinciae modo magna
apud omne· floruit, ab ea nostri eam doctrinae tum D *x parte Turearum imperi? subiectae sunt, sine
vitae plurima acceperunt exempla, in ea admirabilis ull» fers vestigiis veteris «fultu· christiani.
Quare, ai raote ratiocinabimur, statuemus, patres,
sanctitatis dignitas, ac singularis’ bene constituti im­
perii species viguit. Ut vero episcopi coetariqae prae­ omnia mata, quae in rebus cum corporis tum animae,
lati remis»i ea»e in corrigendo monendoqne, legas non in republic· Christiana solum, verum etiam in
nihil * alere, iudicia lacera, mos Christianas occidere, universo 'terrarum gentiumque omnium orbe, tam
•«tienne» caeremoniae. tolli, novae saetae, nova •nteacti» saeculis quam nostra aetate aooepimu».
religio, novae haereres oriri coepere; · Christi uni religionis divinae neglectui au contemptui tri­
vieario defecit, descivitque · veritate. Quo dis­ buenda esse; ut nihil prbrsua esse debeat, quo a
polio factum est. ut tantae tyrannidis iugo a rege curanda religione animi et conatus nostri deter­
Turearum oppressa iaceat. ut ne respira/e quidem reantur atque avocentur. Quae cum ita sint, licet
possit, amisso imperio, libertaieperdita/ac nomine ( hortatu meo vos. egera non existimem, quod ve»tra
christiano vix sibi retento. Nostris vero tempori- sponte tam inflammati sitis, ut nihil supra dici
- bus qui«i sibi folunt quotannis tot terra· motus, posset; mearum partium tamen putavi, non praeter­
tot fluminum inundationes, tot incendia, tot eoeli mittendum ex more id officii esse, quin vos mo­
minae, tot pestilentiae, tanta annonae, rerumque
omnium caritas ac penuria? ut idem communitor
MB
KBp ft ΒΜΙΒ^ΒΙΒ^
tBÜBUt ΒΒΦ*
stem· Ieram · gratem.*1 Cnyphaa autem pontifex
nani UUm dixit ab; „Fm assaSis gtedfUMs, not
Mfiteti·, fari· sapsdst nobit, ari anati· Aeme s»«r»'•ter pro papal·, et mm tota psaspsrW."* Christus,

1 loaaa. XVW, U.

• Isb.ni, M.
• Prav. i, Λ-Ί.

nr

CONCILIUM PROVINCIALS BAL18BURGBN8S, 1573 anguati 94

■•re·, at quae ad reformandam provineiam, at
curandam base aeeleaiae ahrtotiaaaa part·· «·>
pieatiaaime eomtitubti·, nulla interponite mora,

diligentiaalm· etiam axequamiul, earn nihil emaino
•it, quod vobi· mordm fae*ra debeat. Agita ergo,
at ia aa, qaaa officio paatorali digaa Mat, aadalo
incumbit·,'atque ad gregi· robi* oçaditi naram
con»tant«r invigilat·, et omnium humanarum temporaliumqu· rerum aelieitudiae poathabita, eeeleaiaa. quaa regenda» auaeepialia, prudenter guber­
nat·: ia hao re oatendite provincia· lumen animi,
ingenii, conailii operaeque veetra·, in voa enim,
atque veatrum nomon «e tota convertit; catholico»
ad peraeverantiam exhortamini; errantibu· rever­
tendi viam oitondite; fideliore» et paratiore» ad
obediendum iucitate, ut caeteri» exemplo aint ; ex­
citate aegne», rebelle», et obtemperare recuaantee
'canonici* poeni» ad parendum compellite; nulliu»
potentiam, vim, minnaque formidate ; nullam vitae,
bonorum nullam iaoturum timet·; non ulli» denique

11«

••■ptibu, non moteetii·, non quibuaeunque p«riealia parcit·, ut «em religioni· catholicae diaeiplinam, qaa* animarum ealuti neoemarla et utili»
••t, quemadmodum iMtituiati·, in priatinum'splen­
dorem reatituath, multoeq·· ab interitu aerveti·.
Pro hoc aobiliaaimo atque excelleatiaeimo opdre,
pro tot laberibua eorporia, pro tot animi eontentionibua, pro tot audoribua, curia vigiHiaqne veatria,
digniiaimate eertiaatmamque mareed··», vitae qui­
dam huiu* tranquillitatem, ae aempiternae beatitudinem'a Obriato optimo maximo expeotate ; nihil
e»t «nim illi principi Deo, qni omnem hunc mun­
dum regit, praecipuo vero rempubiicam aeeieeiamque ebriatianam, quod quidem in terria fiat aooeptiua, quam ai vera· religioni» oultna. humana·
■alntia gratia, eonaervetur, adiuvetur, augeatur:
cuiua rectoribua et eonaervatoribua certu» eat in
coelo, ao definitu» locua, ubi beati perpetuo im­
mortalitati» aevo cum divini» mentibu» perfruantur.

SYNODIS DIOECESANA 8PIKENS1S
1573 novembria 17.
Synodua dioeceten» Spirenai» in Germania, celoExatant coitbtitutione» aynodale» in opere cui
brata di· 17 novembria 1573, aub Marquardo de titulue:
Hattatein, epiaeopo Spirenai.
Colheiio prooaaMum rynodo/ium dioaeaaM Spirnata, (1786), p. 375-6.

i
CONCILIUM PROVINCIALE FLORENTINUM
1573 decembria 3.
t
Concilium provinciale Florentinum in Italia,
De hoc concilio .confer opu» cui titulue.
celebratum die 3 decembri» 1573, aiib Antonio < Game, Striu aptaceporam, (1873), p. 748. Error,
Altovita, archiepiacopo Florentjpo.
legendum eat ■die’4 aprilia 1573. — Supra, coi. 101 C.

SYNODUS DIOECESANA BALNEOREQIEN81S
1573.
' Synodua dioeceaana Balneoregienaia in Italia, cathedrali civitati» Balneoregii, regnante aanctiMimo
celebrata anno 1573, aub Humberto Locati, epiaoopo .d. n. Pio papa IX, habuit, diebu» ». Pentecoatee
Balneoregienai.
97, '18, 39 maji anno MDCCCLX. Viterbii, praelia
De hac aynodo confer opu» cur titulue;
epiac. Speraindeo Pompei, 1869.
Prima eynodua dioeceten· quam illuatriaaimu»
In-8·. XXXX - 599 p. — Roma. libr. Bucca.
•c reverendiaaimu» dominu* Cajetanua Brinciotti,
Peg. VII: „ Eorum actuum [aynodalium) regnata
Dei et apoat. aedi» gratia epuoopu» Balneoregienai» octo auper decem noatra aervat cancellari·. Per­
et patriciu», aauotiaaimi domini noiiri praelatu» tinent praedictae aynodi ad epiacopoa Umbertum
domeaticu» ac pontificio aolio aaaiatena, in Moieaia Locati, Placentinum, anno 1573 .. .*

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1573.
Conventua cleri Gallicani habitua anno 1573. en 1573. — Grenoble, ville, cod. ma. 1859, aaeculi
De hoc copventu confer opu» cui titulua:
XV11I, chartaceua, 90 p. — ( t. Cotai, daa naaa. daa
Harangue faite.au roi, h Fontainebleau, par le D ddporto·., VU, 597.
;
cardinal de Lorraine, au nom du clergé de France.

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE ill
1573.
"'Concilium provinciale Medioianenae III in Italia, ■
In-4*. '4 f.- 169 p.-l f. (index). — Avignon, ville;
celebratum anno 1573, aub a. Carolo Borromaeo, Milano, Ambroaiana.
Pag. 117 69, appendix documentorum.
archiepiacopo Mediolanenai.
9) Decreta condita in concilio provinciali MeBibliegnphia
diolanenai tertio, aub illvitria». et reverendi·», d.
1.) Decreta condita in concilio provinciali Medio- Carolo cardinale Borrhomaeo, archiepiacopo Medio­
lanenai tertio, aub il)** et revet*** Carolo cardinal· lani; adiunctae praeterea aunt pontificiae aliqua·
Borrhomaeo, archiepiacopo Mediolani; adiunctae cobatitutione·, quarum mentio in hia ipaia decreti»
praetor·· aunt pontificiae aliquae eoMÿtutionee, extat. Brixiae, apvd Thomam Boaolam, M.D.DKXV.
In-8*, 139 p.-l f. (index). — Roma, libr. Bocca.
quarum mentio in hia ipaia decreti» entat. Medio­
. * 3) Decreta oqndvta-m^ondilio provinciali Medio»
lani, apud Pacificum Pontium, typographum illuatriu. et reuerendiaa. cardihali» Borrhomaei, arehi- lanenai tertio, »vb illuatriaa>qt reverendi»·, d. Carolo
cardinale Borrhomaeo, arehiepiaoopo Medi^ani;
•pidcopi, M.D.LXXHH.

·· ·

119

·

.

-CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE III,-4573'

130

adiunctae praeterea suqt pontificiae aliquae mb- 2 '■ 9) Decreta provinciae Mediolanensis, avb Ca­
stitutione», quarum mentio in hia ipsis decreti» rolo Borrhomaeo, cardinale archiepiacopo, diuersis
extat. Brixiae, apvd Franoiscvm et Pet. Mariam temporibus in aex concilija totidemque voluminibus .
fratres de Marohettis,.M.D.LXXV.
edita a Caesare -Speoiaao, episcopo Cremonensi,
iuxta' illius sancti cardinalia A atohiepieeopi men­
in-8*, 139 p.-l f. — Born·, libr. Boocs.
4) Décréta condita in concilio provinciali Medio- tem, ad instar decretalium Gregorii papae noni in .
ianenai tortio, aub illvstrisa. et reverendiaa. d. Carolo vnum codicem collecte*: hia accesserunt nonnullae
Cardinale Borrhomaeo, archiepiacopo, Mediolafii ; constitutionis diueiworum aanctiaa. pontificum Ro­
adiunctae praeterea aunt pontificiae aliquae con- manorum scitu maxime necessariae & praesertim
-atitutionea, quarum mentio in hia ipatytiecretia ex­ illae de quibus in ijsdem decretis fit mentio, quarum
tat. Brixiâè, apvd Thomam Boaolam, M.D. LXXIX. index initio statim post titulorum indicem habetur :
ln-8·, Imp.-9 f. (index). — Paria, Bilil. pat rerum omnium quae irf hoc volumine continentur
B 5493 et réa. B 5497.
‘
locupletissimo repertorio in tine adiecto. Brixtne.
5) Acta'ecclesiae Mediolanensia. (1582W4ïf«/w ' apud societatem Brixianam. MDXCV. cum con­
supra, col. 93 B|. F.ol. 36-47. concilium provin­ sensu superiorum.
ciale Mediolanense III. anno 1573.
In-8·, 2 £-655 p.-50 f. (index). — Roma, pro­
61 Decreta condita in concilio-provinciali Medio­ paganda.
lanensi tertio, sub illustrissimo & reuerendisaimo
. 10) Constitvtioneo et decreta sex provincialivm .
d. Carolp cardinale ' Borrhomaeo. archiepiacopo | : synodorum Mediolanensium. quaadMhtriss. A reuer.
Mediolani: adiunctae praeterea aunt pontificiae ali
d. d. Carolus Borrhotnaeus. ». R. e. tit. 8. Prnxedis
quae constitutiones, quarum mentio in his jpsi» presbyter cardinalis. Dei A apostolicae sedis gratis*
decretis extat. / Intigne-l Brixiae, apud^Thomam archiepiaoopus Mediolani, habuit, ab anno Domim
Boxolam. MDLXXXII.
MDLXV vaque ad annum MDLXXXII, Pio 1111.
ln-8’, 139 p,*-2 f. (index). — Torino, Bibi, na^> Pio V A,Gregorio XIIÏ summis pontificibus, hoc
Pag. 97 -139, appendix documentorum ad hoc vqlunUhe, sex libris distincto, praemissis vnicuique
concilium attinentium.
titulo summarijs. contexta per reuer. presbyterum
7) Decreta condita in concilio provinciali Medio­ Dominicum Zucchinettum a Suna, Verbani-Lacus.
lanensi tertio, sub illustrissimo et reuerendisaimo Nouariensis'dioecesis, instructionibus ecclesiasticae
d. Carolo caiyfinats Borrhomaeo. archiepiacopo Me- fabricae A supellectilis suis locis, pro materiae,
diolanp adrunctatr praeterea sunt pontificiae ali- quae in eis tractatur, ratione, diuerso charactere
quih—'constitutiones, quarum mentio in his ipsis adiunctis, sacrosanctique Tridentini concilij decretis
decretis extat. Brixiae, apvd Pctrvm, Mariam in margine opportune citatis, adiunctis in calce
Marchetvm. 1582.
constitutionibus pontificijs. quarum in ipsis c<mIn - 8’. 139 p.-l f. — Avignon, ville: Paris, cilija mentio-fit, indice quoque rerum A materiarum
Sainte-Geneviève.
omnium ipsis synodis & instructionibus contentarum
8Î Constitvtiones et decreta sex provincialivm copiosissimo, tractatu de cura pestilentiae inter
synodorum Mediolanensium, quas illustris» & reuer. i decreta concilij quinti prouincialis inserto, separa­
d. d. Carolus Borrhomaeus s. R. e. tit. 8. Praxedis rim post ipsum indicem collocato. Cvm privilegii*
presbyter cardinalis. Dei A apostolicae sedis gratia [Figura.) Venetiis, apud Franeiscum de-Franeiseis.
arehiepiscopus Mediolani, habuit ab anno Domini Senensem. MDXCVI.
MDLXV vaque ad annum MDLXXXII. Pio ΙΠΙ,
[Partii II titului:) (’ onstitvtionea et decreta tie
Pio V A Gregorio XIII summis pontificibus: hoc cura pestilentiae . . . [tupra col. 11J’ 1)1.
volumine. sex libris distincto, praemissis vnicuique
In-4, 2 partes, 113 fnn. (indexl-897 p. 84 p titulo summarijs. contexta (lie) per reuer. presby­ 8 f. — Roma. Vittorio-Emanuele.
terum Dominicum Zucchinettum a Buna, Verbani
Ill Concilia provincialia [omieeum: provinciae)
Lacus. Nouariensis dioecesis, instructionibus eccle­ Mediolanensis sex. illustris». & reuerendi»». d. d.
siasticae fabricae A suppellectilis. suis locis pro Carolo Borrhomaeo, ». R. e. card., praesidente,
materiae, quae in eis tractatur, ratione, diuerso habitu: indice quoque rerum A materiarum omnium
charactere adiunctis, sacrosanctique Tridentini con­ ipsis synodis A instructionibus contentarum copio­
cilij decretis in margine opportune citatis, adiunctis sissimo: tractatu de cura pestilentiae, inter decreta
in calce constitutionibus pontificijs quarum in ipsis concilij quinti prouincialis inserto,, separarim post
concilij» mentio fit, indice quoque rerum A ma­ ipsum indicem collocato. Cvm privilegiis. [Imigne.)
teriarum omnium ipsis synodis A instructionibus Venetiis, apud Io. Antonium & lacobum de Francontentarum copiosissimo, tractatu de cura pesti­ ciscis. M.DCII.
lentiae./ inter decreta concilij quinti prouincialis D
[Part II quae in titulo partii l minoratur, im­
inserto, separarim post ipsum indicem collocato. pressa fuit longi antea, sub hoc titulo:) Constitv­
Cvm privilegiis, [Iniigne.] Veneriis, apud Fran­ tiones et décréta de cura pestilentiae . . . [supra
coi. 119 D|.
ciscain de Franeiseis. Senensem, MDXCV.
[Titului II parti»:] Constitvtiones et decreta de
In-4’, 2 partes, 8 f.-897 p.-104 f. (index ). 84 p.
cura pestilentiae, ex concilio provinciali qvinto 8 f. (index). — Paris, Bibi. nat. B 2482.
Part. I, folnn. 2-3, dicatio collectoris: nRev.-ren
Mediolanensi extracta, et in hoc libello separarim
a constitutionibus A decretis alijs collocata, aum- dissimo et illustriss. domino d. Carolo a Basilica
marij» vnicuique capiti praepositis, per reuer. pres­ Petri, episcopo Novariensi, Ripariae Lacus. 8. Iulii
byterum Domjnicum Zucchinettum a Buna, Verbani Gaudianique comiti ac Sorisii domino. Dominicus
Lacus. Nouar{ensis dioecesis; indice rerum & ma­ Zuechinettus, presbyter Novariensis.'
teriarum omnium hoc ipso in libello contentarum
Decreta conciliorum annis 1565-82 celebratorum
copiosissimo. Cvm privilegiis. flnstptw.) Venetiis. permixte habentur.
apud Franeiscum de Franeiseis, Senensem, M.DXCV.
12) Decreta provinciae Mediolanensis, svh b.
in -4", 2 partes. 113 fnn.-897 p„ 84 p,-8 f. (in­ Carolo Borromeo, cardinale archiepiacopo. diuersi»
dex:. — Milano.· Ambrosiana : Faris, Bibi. nat. temporibus, in sex concilijs totidemque volumini­
B 2482: Roma, Alessandrina.'
bus edita, a Caesare Speciano, episcopo Cremo­
Decreta sex conciliorum permixte habentur nensi, iuxta illius b. cardinalis A archiepiscopi
iuxta ordinem materiarum.
mentem, ad instar decretalium Gregorii papae noni

121

> CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE Illi 1573

199

in vnum ■ codicem ' collect· ; hi· accesserunt non- A avx conciles provineUvx . qv’il · tenvs à Milan at
pullae constitutiones diueraorum aanotiaaimonim dans aon dernier synode diocéaain, or Ion aprend
pontificum Romanohim, scitu maxima neceaaariae, (si<), qveUe eat ta néeesaité de tenir souvent de cea
À -praesertim illae de quibus in iisdem decretie fit aaintee aseembléea, quel, eat l’eeprit avec lequel on
. mentio, quarum index initium atatim poet titulorum doit lee faire k on y .doit aaeiater. ft quelle doit
indicem habetur, rervm omnivm, qvae in hoc vo-' outre la vigilance, la aainteti ft la charité dee homme·
Ivmine continentur, locupletiaaimo repertorio in qui ao«t leg paateura dea Imto ft mimatre· sacrez
fine adieeio. [Ineigne.] Permiasv avperiorvm; de l'église; première édition. A Cbaalona, cher
Brixiae, apud societatem ’ Brixiensem, M. DC. III. lacqvea Senevze, imprimeur & libraire ord. de monIn-8*. 4 f.-448-88 p. (constitutiones citatae)-36 f. seigneur, 1663? avec privilège du roy.
In -19, 6 f. - 438 p. — Amiens, ville; Paria, Bibl.
finder). — Roma.- Vittorio>-Egaanue)e.
nat. D 21116;’ Paria,~18<inte-Geneviève.
13) * Coneilionim eoUeetio rxyia, (1644).
P. 57-70. sermo habitua a s. Carolo Borromaeo,
XXXVI. .189.
_
■
in concilio provinciali Mediolanensi III. anno 1513.
14) Labbe, Colcil., (1671). XV, 365.
25) Réglemena pour l'inatruction du clergé,
~ r 15) fHarduin|, Aeta eoneil., (1715), X, 757)
tirez des constitutions et décrets synodaux de ».
16) Coleti. Coneil., (1728), XXI, 131-78.
17) . Acta ecclesiae Mediolanensis, (1738), [tituitu Charles Bbrromée. Paris, Trichard. .1663.
In -12, 35 p. — Paris, Bibl. nat. H 49744.
eupra, eol. 94 <’j.
26) Paetorum instructiones, a sancto Carolo
Pag. 84-110, concilium provinciale Mediolanense B
Borromaeo primum editae, ac postea per Franc.
. III. anno 1573.
18) Acta eccleaiae Mediolanensis. (1843;. [titultu Sylvium notia illustratae; praemittitur epistola pa­
storalia eminentissimi Carpegna. Lovanii. G.Btryckmpra, eol. 95 A].
’
Pag. 87 116, concilium provinciale Mediolanenae vant, 1701.
In-12, 404 p. — Paris, Bibl. nat. 1) 21107.
III. anno 1573.
97) Pastorum instructiones, a sancto Carolo
19) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1890), [titulue
Borromaeo primum editae, ac postea per Franc.
supra, eol. 9·’ \.|.
Tom. II, col. 218-88, concilium Mediolanense III. Sylvium notia illustratae; praemittitur epistola pa­
storalis èminentiesimi Carpegna. Rothomagi, P. Le
anno 1573.
20) Mansi, Coneil., (1902)r-lXXIV, 131 78
Boucher. 1707.
Insuper, in sequentibus operibus habentur quae­
In-12, 464 p. — Paris. Bibl. nat. I) 21108.
- 28) 8. Caroli Borromaei orationes in conciliis
dam decreta conciliorum provincialium Mediolanen­
provincialibus habitae. Discoure synodaux de β.
sium.
21) Paetorum instructiones ab ill““ d. Carolo Charles Borroniée; ia: Giuasano (Giovanni Pietro).
Borromaeo. iampridem editae, nunc autem ex ec­ Vie de saint Charles Borromée, nouvelle édition,
clesiae Mediolanensia actorum libro excerptae t. II. Avignon, 1894.
In-8*. — Paris. Bihl. nat. K 11630.
|opera Silvestri Pardonisj. Antverpiae. Pianti29) Sancti Caroli Borromaei monitiones instinus. 1586.
0
ln-16, J75 p., fig. — Parie, Bibl. nat. I) 26596. tutionesque selectae, iussu d. d. de Simony. Sueasione.
22) Pastorum concionatorumque instructiones, Arnoult. 1837.
In-12. 2 vol.. 6g. — Paris. Bibl. nat. I) 26595.
ab Carolo Borromaeo editae, nunc autem ex ec­
30) Homélies et discours de saint Charles Bor­
clesiae Mediolanensia actorum libro,- opera loannis
Franciaei [Bonhomii] excerptae, adiectia quibus­ romée. traduite en français par MM. les abbés
Lecomte et Venault, sous la direction de M. l’abbé
dam aliis. Coloniae, apud M. Cholinum. 1687.
In -16. 425 p„ fig. — Paris, Bibl. nat. D 26597. J. Pailler, t. I“i Saint-Amand. itnpr. Saint-Joseph,
23 Remèdes et préservatifs de la contagion, 1892.
extraict» des lettres pastorales, conciles provinciaux
In-8". — Paris, Bibl. nat. I) 83365.
et instructions du bienheureux Charles Borromée
31) Idem opus.Saint-Amand, impr. Saint-Joseph.
1892.
et de Marc de Gonzague. Paris, Estienr.o. 1619.
In-12. — Parie. Bibl. nat. D 83373.
ln-8", 31 p.. fig. — Paris, Bibl. nat. D 50214.
241 Les discovrs qve a. Charles Borromée a faits

SYNODI S DIOECESANA VIRDl NENSIS
1573.
Synodus dioecesana Virdunbnsie in Gallia, cele- D
Statuts généraux . . . [titulus supra, eol. 5 D|.
brata anno 1573: sub Nicolao Paeaume, epiacopo
Passim in opere mentio habetur synodi celeVirdunensi.
bratae anno 1573.
De hac synodo confer opus cui titulus

SYNODLS DIOECESANA VITERBIENSIS
1573.
Synodus dioecesana Viterbiensis in Jtalia. cele­ mensis novetnbris anno Dom. MDCCXXIV; acces­
brata anno 1573. sub loanne Francisco Gambara, serunt acta synodi, chronologie episcoporum Viter­
bien. ac Tuseenen, nec non variae appendices,
episcopo Viterbiensi.
v iterbii, ex typographie episcopali haeredum lulii
De hac synodo confer opus cui titulus:
Conatitvtionea oditae ab illustrisa. A reverendiss. de luliis, superiorum permissu.
Sine anno. in-4’. 8 f,-264 p. - Paris, Bibl.
d, d. Adriano Sermatthaejo. patritio Assisien , Dei
ft apostolicae sedis gratia episcopo Viterbien. & nat. B 3379
Pag. 242 „loannes Fratyiscus Gambam, episco­
Tuscanen.. senties. d. n. praelato domestico, aoliique
pontificii askistente, in dioecesana synodo habita in pus Viterbiensis. dioecesanam synodum anno 1573
ecclesia cathedrali Viterbiensi, diebus IX. X. XI Viterbii celebravit.“

r
129

CONCILIUM PROVINCIALS 8ANCTAE-8EVERINAE I, 1673-1583

CONCILIUM PROVINCIALE BANCTAE-SEVERlNAE I

124

*

*

1573-1583. ‘
Pag. 1-98, titulus: Coneilium provinciale pri­
Concilium provinciale Sanctae-Severinae I in
Italia, celebratum inter annum 1573 ot annum 1583, mum et secundum Sanctae-Severinae, sub Francisco
sub Francisco Antonio Bantorio, arehiepiseopo Sanc­ Antonio 8nnetorio, arehiepiseopo.
Pag 97 -150, titulus : Ooneilivm provinciale ■’ '
tae-Severinae.
>
tertium Sonotae - Severinae, sub Alphonse Pisano,
BibUogratUa:
1) Concilia provincialia Sanctae-Severinae, a arehiepiseopo.
Horutq» trium .conciliorum data nonjipdicatur.
sacra congregatione concilii nvper revisa, [figura.]
2) Mansi, âkppfsm. eoncil., (1748 ), t. V.
Svperiorvm permises. Romae, ex typographie
3) Mansi, Condi., (1902). XXXV, 1029-68.
Gulielmi Facciotti, MDXCVII.
In -4". 6 f,-150 p.-l f., fig. — Roma, Vallicelliana.

STATUTA 8YNODAL1A DIOECESIS CAPUTAQUEN8I8
1553-1674.
Statuta syqbdaiia dioecesis Caputaquensis in b Veralli, viri omnigena scientiarum cognitione urbi
Italia, edita inter annum 1553 et annum 1574, sub et orbi notissimi/ exigua quaedam aynodalia ma­
terno idiomate conscripta; Sylvii Galassi, vicarii
Paulo Emilio Veralli. episcopo Caputaquensi.
apostolici, constitutiones manuacriptae de anno
De his statutis confer opus cui titulus:
Synodvs dioecesana Capvtaquensis, sub Thoma 1583 ; Lelii Morelli, epiacopi, synodus in anno 1693,
Carafa. episcopo, celebrata Laurini, anno 1649, die utilia quidem oontinena decreta, aed quoniam praelo
12. 13 A 14 decembris, [huigno.] Romae, ex typo­ excusa non fuit, idcirco apud ipaummet conditorem
graphie Ludouici Grignani. anno iubilei MDCL, eonaenuit, et cum ipso quasi consepulta in obli­
vionem devenit. Postmodum vero beatae memoriae
superiorum, permissu.
In-4*. 272 p. - 5 f. (index). — Paris, Eainte-Ge- dominus Petrus de Matta, in anno 1617 synodum
·“ neviève.
coegit, in qua opulento apparitu, sed compen­
Pag. 269: „Hine effectum eat, ut perpaucae con­ diaria methodo, quae opportuna videbantur collegit
stitutiones synodales dioeceaanae habeantur et haec typisque dedit.*
tantummodo reperiantur, nimirum Pauli Emilii

SYNODUS, DIOECESANA BOB1EN8I8
1574 martii 7.
Synodus dioecesana Bobiensis- in Italia, cele- e comitem, cuius acta, decreta et sanctiones manubrata die 7 martii 1674, sub Eugenio Camussi, epi­ scriptae in episcopali archivio extant, aed hucusque
scopo Bobiensi.
ineditae.*
·*
,2) Synodua dioecesana Bobienaia. ab illustris­
De hac synodo confer opera quibus tituli:
l i Synodus dioecesana Bobienaia XVI, quam simo ac reverendissimo d. d. loanne Baptista Porrati,
illustrissimus et reverendissimus d. d. Gaspar Lau- episcopo Bobiensi et comite, praelato domestico
cellottus Biragus, Dei & apostolicae sanctae aedis se. d. n. Leonis pp. XIII, assistente solio pontificio,
gratia <|piscopus Bobiensis et comes, celebrabat anno habita in eathedrali ecclesia, diebus XVII. XVIII,
Domini MDCCLVII, diebus IV,VAVI mensis maji, XIX octobria anno Domini MDCCCXCIX. Genuae,
in sua eathedrali ecclesia, sanctissimo domino ex typographie archiépiscopal!. 1900.
nostro Benedicto XIV, pontifice maximo, feliciter
In-8 maiori. XVI - 318 p. — Roma, Vittorio
regnante. [Intigno.] Mediolani. MDCCLVIII, in Emanuele.
regia curia. Superiorum facultate.
Pag. IX. 1674 martii 7 „aecunda synodus in­
In - 4°, 8 f. - 127 p. — Milano, Ambrosiana.
dicta et explet· fuit per episcopum |Bobiensem)
Fol. 5: „1574, septima mensis martii, secunda Eugenium Camussi. de Lugano, cuius acta extant
synodus indicta et expleta fuit per Eugenium Ca- inedita."
mutium, de Lugano, episcopum Bobiensem et

SYNODUS DIOECESANA ZAGRABIEN81S
K
1674 martio.
De hac synodo confer opus cui titulus :
Synodus dioecesana Zagrabiensis (Agram) in i>
Gams, Srrirs
(1873), p. 388.
Austria, celebrata mense martio 1674, sub Georgio
Draskovich. episcopo Zagrabiensi. λ X

8YNODU8 DIOECESANA MECHLINIEN818
1574 aprilia 18 21.
Synodus dioecesana Mechlinienaia, celebrata norum Dominici de Aaevedo, Gasparis Enoch, loannis
Mcchliniae, a die 18 ad diem 21 aprilia 1574, sub An­ Francisai Foppens et lacobi Goyers. — Cf. Van de
tonio tituli 'Sancti Petri ad Vincula sanctae Ro­ Velde et de Ram, Nota eoüoctio ognod., (1829), II, 187.
2) Fragmenta in Miraeus, Diploes. Bdg., Ill,
manae ecclesiae presbytero cardinali Perrenott
247. — Cf. Van de Velde, I. e.
Granvelle. arehiepiseopo Mechliniensi.
3) Colloetio Jf*ehlNHsnaie,'(1783), (tituhu infra,
Exstant constitutiones synodales in operibus
eol. 125 B), p. 55-78. — Cf. Van de Velde, I. c.
quibus tituli:
4) Van de Velde et de Ram, Nova eollodio
1 ) Codices mos. tres autographi son originales in
archivio arehiepiecopatus Mechliniensi· servati. synod., (1829), II, 187-208.
Alii mss. codices recentiores reverendorum domi­

"

.

..

ί

1

Il

pill II
. ,

*

ι·ι„
Λ'

'

»

,ν ,·ΒΙ

„,

;

'

·

■

·■;
!..
'>■'/
■(·.■·;
SYNODVS DI Old SANA TORNACBNSiS, »74 aprili* 87
. v
__ ______ .
-

ί
IM

SYNODUS DIOECK8ANA TQRNAOBN8I8

À

1574 aprilb 97.

Synodus dioeoesana Toraaeensia ia Belgio, sale· λ
brat*, die. 27 apqlis 1674, anbOeilberto dOgniee,
episcopo Tornscensi.1
1
Exstant constitutiones synodales io operi bu·
quibus tityli:
1) Decreta et statvta synodi dioeceaia Tornacensis, per reverendiss. in Christo patrem d. Gvilbertvm Dongnyeaf, episcopum Tornaoensem. [In·
tigno.] <*vaci. excudebat Lodouicus de Triade, typographus niratu», an. 1574.

In-8*, 104 p. — Paria, Samta-Oeaeviéve.
P. M, baec synodus ùioepesana celebrata eat
die 27 aprilia 1574.
2) Statuta aynodalia dioeceaia Tornaoecau,
edidit loannea Le Oouxi Inaulia. 172«. — Ipse
non vidi.
3) Schannat et Ilartxheim, Concilia (Imumu,
(17671, Vil, 769 -93.

CONCILIUM
PR0V1NU1AE MECHLINIEN8IS, CELEBRATUM LOVANII
"1574 maii 8-20.
Concilium provinciae Mechlinienaia in Belgio, B archiepiscoporum Mechliniensium. Leodii. apud
celebratum Lovanii, a die 8 ad diem 20 maii 1574, Le Marié, bibliopolam. MDÇCLXXXIll.
et dictum concilium Mechliniense II, aub Antonio
In-8, ri-450 p. — Speyér. Prieateraeminar.
Perrenott Oranvelle. cardinali arcbiepiacopo Mech-.
P. 1-54, concilium provinciale Mechliniense,
Uniensi.
celebratum anno 1570.
Bibliographie:
P. 55-78, decreta synodi Mechlinienaia I. habitae
1 ) Martène et Durand? TktcaWHt nomu anocdot., a die 18 ad dietn 21 aprilia 1574.
IV, 447.
P. 79-110, concilium provinciae Mechliniensis.
2) Schannat et Ilartaheim, Concilia Ocrntaniat, celebratum Lovanii, a die H ad diem 20 maii 1574.
(1767), VII. 755-68.
41 Van de Velde et de Kam. Nova collectio
3) Nova 'collestio synodorum Mechlinienaium, oynod., (1828). tom. I.
epistolarum pastoralium ac variorym decretorum
Anno a nativitate Domini 1574, die veto 8
niensia maii, coram reverendissimo domino Martino,
episcopo Iprensi, aeniori auffraganeo illustrissimi et
reverendissimi domini archiepiscopi Mechlinienaia, ι
ac concilii provincialis Lovanii celebrati praeside,
aliisque reverendissimis episcopia comprovincialibus
Antverpienai. Kuremondensi, Oandavenai, Brugensi,
Boseoducenai et vicario generali praefati archiepiscopi, comparuerunt magistri Gerardus Petri
de Steemnoll, canonicus praebendatua ecclesiae
cathedralie Iprensia et Petrus Willeltnus, utriuaque
iuris licentiatus, presbyteri, per eosdem reveren­
dissimos dominos ad officium notariorum seu
scribarum assumpti. Qui, instante domino praeside,
apposita manu dextra pectori sacerdotali, solemniter iuraverunt, quod ea, quae ipsis et cuilibet
eorum in praesenti consilio scribenda committen­
tur. fideliter conscriberent, et quae audierint, sine
consensu reverendissimorum dominorum nemini
revelabunt.
Eadem dio, comparuerunt coram iisdem reveren­
dissimis dominia episcopis et vioario, domini Ser- I
vatius Vogelsan, decretorum et Ludovicus Luenis,
iuris utriuaque lieentiati. presbyteri, ad officium
promotorum assumpti, qui, apposita manu dextra
pectori sacerdotali, «olemniter iuraverunt. quod
ea. quae officio eorum incumbent, fideliter et dili­
genter implebunt et exequentur.
w
Similiter iuraverunt domini Ludovicus Medaert
et Aegidius de Lenis, presbyteri, ad officium cur­
sorum electi.
Die dominica, 9 mensis maii, hora 9 ante
meridiem, in ecclesia collegiate Sancti Petri,
celebrata est aolcmnis missa de sancto Spiritu per
revorendieaimum dominum praesidem. praesenti­
bus ibidem reverendissimis dominis episcopia com­
provincialibus, concilii patribua praedictio, et vicario
generali antedioto, una cum praelatis et dominia
in magno et frequenti numero, qui ad concilium
convenerunt: qua absoluta, dedit benedictionem

episcopalem, postea, praesentibus iisdem reveren­
dissimis dominis, celebrata est solemnis processio
cum venerabili sacramento. Qua finita, inchoatus
est per reverendissimum dominum praesidem
hymnus Veni creator opiritne, ot continuatus per
musicos et organa usque ad finem. Deinde, can­
tato versiculo, reverendissimus dominus praesidens
cantando legit orationes tres sequentes, videlicet.
Mentibn* nonine, Dnu <jui no* et Ommpoteea
tempiteme Onu, prout in pontificali sub officio
de aynodo provinciali. Quibus finitis et data bene­
dictione, notarius, de mandato praesidia, publicavit
indulgentias XL diebus (tic) in forma consueta, et
dedit idem praeses benedictionem cum venerabili
sacramento, ac per alterum notarium significatum
est omnibus, ut a meridie hora 3, compareront ad
sacellum collegii Sabaudiae. locum abnodo desig­
natum, ad audiendum propositionem per reveren­
dissimum dominum praesidem faciendam, et aper­
tionem synodi, si patribus videretur.
Eadem die. hora 3 a meridie, in sacello
collegii Sabaudiae. praesentibus patribus et vicario
generali, praemissa oratione incipiente Adtunuu,
Domino, per reverendissimum dominum praesidem
recitata, praesentibus etiam dominis, qui ad con­
cilium provinciale comparuerunt, nec non doctis­
simo ac frequentissime auditorio, habita fuit gravis
et doctissima oratio per eundem dominum prae­
sidem. Qua ad finem perducta, mandato eiusdem
domini praesidia quaesitum fuit per nos infrascriptos notarios, a patribus, an placeret aperiri
synodum legitime convocatam. Quibus respon­
dentibus, placere , dominus praeses sub hoc ver­
borum tenore aperuit, videlicet;
Christi nomine invocato, praesentem synodum
provincialem, post debitam deliberationem cum
nostris confratribus episcopis comprovincialibus, de
eorundem consilio et assensu, tanquam legitime
congregatam, aperiendam esae decernimus et ape­
rimus, apertamque indicamus et declaramus in bis

12*

CONCILIUM PROVINCIAE MRCHLINIENBIS; CBLEBRAæÇM LOVANII. 1574 maii 8

188

scriptis, inhibente·, ne qui· ab e· recedet line dum vero dioeceaanam vocabuntur et comparer·
tenentur .omne· exempti et non eXemptl, prout
nostrO consensu.
Deinde, recitata siint^nomina offioiatorum ante- in oonoiliodTridentino, cap. 9,' «e·». XXIV, in verbis :
ΛβίίΜίΙΙβί»
■ dicti concilii, et mox taotù· catalogua praelatorum
Eadem die, a meridie, reverendiaeimi domini
et collegiorum ad concilium oonvooatorunAPostremo. explicatus Mt pet rovereadiaaimum episcopi, in loco praescripto congregati, procedenteq
dominum praeaidMn, praaaentibus patribo· et iuxta retroacta; quoad decretam: Dt faeionda dovicario, ordo certae et oonvaniana procedendi ia crvtonms rtotpUont etc., ’ordinaverunt qt servetur
iato concilio provinciali fere ad hunc aeneum. quod supra dictum eat de forma receptioni· decre­
Ilicebit enim, tqverendiaaimic dominia et sibi in torum concilii et profeaeionia fidei.
Super décréta : Dt rtoittndit ttatntit tt inrovotis eoae, ut praeatetimegotio multum,induatriae
impenderetur, sad temporia non plu· quam essat mentis tedtoianun, deliberatum et cohclusum eat,
ncceaaarium, ut nulli aubtraheretur officium debi­ pro observatione et executions eiusdem statuti,
tum, nec tamen diu cogerentur abeaae a suis gre- quod impetraretur a rege brachium saeculare, no­
gibue. Cum autem concilia provincialia convocen­ mine omnium episcopqrum provincialium *.
tur àd moderando· more·, corrigendo·' exoeasus
Titulus de aaoramsntts.
et 'sopiendas discordiae et aimilia: fecit omnibua
Super I capite: Dt baptiomo.
liberam poteatatem proponendi, ai quid haberent
quod eo pertineret ; aed id fieret.ex Ordine, ut non
Loco istorum verborum .
nisi inrtni tmgntit
impedirentur patre· praepoateria interpellationibus, itptimanit, usque ad versiculum: Clarati toro, quae
aed ex ordine capitum concilii provincialia Mech- illegitime natis causare poscent grave periculum
Imienais; hoc enim dicebat a patribus eeae decre­ damnationis, quod potius a baptismo subtraheren­
tum. ut ex ordine relegerentur decreta Mech- tur, quod nomina puerperarum declararentur ; ideo
tiniensis concilii, eademque examinarentur et oonolueum et reaolqtum eat, quod obstetrice·, ultra
proinde etiam cupiebat eum ordinem eervari ab iuramentum consuetum, tarant curare baptised infra
illis. qui aliquid propoaituri essent. Monebat autem, octo dies infante· ab eis excepto· ; aut ai. obsisten­
quod scripto proponerentur ea, quae a patribua tibus pedatibus vel amicis, id efficere non poisint,
putarentur ease suggerenda, suo tamen loco re­ aut si quos etiam sciant non baptisatns, sub iuraservanda
mento pastoribus locorum denuncient; et ordinatum
Ilie lunae, quae fuit 10 maii, ante me­ eat quod istud publicetur et edatur.
ridiem, reverendissimi domini congregati cum vi­
Super III capite: Dt mtcoptorihu tea palrinit.
cario generali in collegio Babaudiae loco concilii,
procedendo iuxta retroacta, in primis auper decreto :
Ordinatum fuit, quod pastores diligenter et
Dt abtmiia illnttriooimi domini cardinal" orchi- fideliter inaistant exsecutioni et observationi prae­
tpiseopi litcMinitnoit, fuit deliberatam et conclusum, dicti decreti ; quodque, ante exorcismum, interrogent
nihil serenissimo domino aut illustrissimo car­ obstetricem et adstante· de susceptore et suscepdinali hoc tempore scribendum. Super decreto: trice, ac nominn susceptoris et susceptricis ante
Dt ordino ooeatornm et eompartntium ad synodum, inchoationem exorcismi, in libro aeu registre ad
deliberatum fuit, quod servaretur idem decretum hoc ordinato, inscribant, aliiaque declarent, plure·,
<-um protestationibus et declarationibus ibidem ex­ prohibentibus decretis concilii Tridentini. -admitti
pressis, et inter ecclesia· seu collegia per modum non posae. Si autem pastores in praemissis cul­
provisionis et sine praeiudicio iuris cuiusque, ser­ pabiles aut négligentes, aut parentes pastoribus
vabitur ordo expreaaua sub titulo; Dt Ktorit opo- molesti aut importuni fuerint, ut plure» admittant,
*
ttoHeit tt iudieitnu delegat" in coneiUo prooituiaK arbitrio ordingrii puniantur.
Mechlinienti ; ita tamen, quod decani ecclesiarum
Super
IV
capite.
carhedralium secundum eundem ordinem sibi socientur et iungantur.
*
>:
Pro diligentiori eius observatione, et ut sit upiQuoad decretum : Dt rtoipitndit dterrtii eoncilii formia ratio administrandi sacramenta et exorcimdtntini, ex causa ob reverentiam conciliorum sandi obsessos aut incantatos : ordinatum est, quod
generalium conclusum eat, quod in novia statutis colligatur et describatur certa forma administrandi
provincialibus edendis, aut ultime editis de novo sacramenta per provinciam Mechliniensem. et
imprimendis, omittentur istae dictione·: in Spirit* •xorcisandi obsessos seu aliquo maleficio affecto»,
umeto et quod nulla imprimantur aine consensu vel animalia ■ affecta, aut purificandi puerperas,
praesidentis concilii, aut vicarii generalia illustrissimi neo non officii sepulturae infantium. Quod in se
domini cardinalis.
D suscepit reverendissimus dominus Gandavensis colli­
Quoad Fs retem rteeptionit dtertiomm et pra- gendum, sub beneplacito aliorum reverendissimorum
ftttionU fidei, poathac servabitur forma praaacripta dominorum comprovincialium.
Fiat exacutio capitia V.
per bullam Pii IV, de data anni' incarnationis
dominicae 1564, idibus novembria, pontificatus sui
•ub titulo de ordtaaadto.
anno quinto, quae, post aditionem at publicationem
Die martis 11 maii,
meridiem, in collegio
statutorum provincialium reverendissimis dammis
comprovincialibus demum innotuit, et ordinatam Sabaudiae, loco concilii .comparuerant antodicti
est, quod ista declaratio seu decretum publicabi­ revereadiasimi domini episcopi patre· eiusdem
concilii cum Ivicario geoerall, et procedant·· iuxta
tur in provinciali et dioecaeaaa synodia.
retroacta, et primo ad primum caput, concluserunt
Super decreta : Do ahwartsw ot earwm procuro
torihao, fuit aeactaram et resolutam, quod poathac. domini duas proclamations· ante aubdiaconatum
nominatim ad concilium proviaeialo vocabantur fiend·· quoque. * De proelamationibus factis ot
decani et capitula ecclesiarum oathedratium, ab­
1 Is tiaratos legitur ia atiaassripte : Ida· 17 sali snH·
bate· et praelati omnaa, praepositi, doeaai et capi­
tula collegiatarum ecclesiarum provinciae Mech- ■ata· sat qusad sapat 1 at U, snb titulo: Dt ttrrttiitnt
linientia, ut per ae val procuratore· in aynodo
• Λ» morpint aMMw. Dstod· 17 aati, ordiaetati «st.
provinciali oompareaat, «t super evocation· eorun­ «••d dsrsat tma irostaamtiauaa, vUsUost «4 atog·!·· orOtsss,
dem concipiatur certa forma literarum. Ad ayno- ··■ sttaatstisaibui U· assatisuatia

' . ' ;·
12ft

.Ύ'Ί ...

(’ÔNCILJUM PROVINCIAE MECHLINIEN8I8, TELEBRATIM LOVANII, 157-4 maii'fl · I3t)

probitate vitae a pastore aut aliis· fide dignis . tractans fuerit auto tempus etausnm, fuod communia
respective. ordinandi tam ad'subdiaconatum quam nuptialia, cAorsoa et alia» ùuolmtiat, quos »oUut
ad alios 'maiores ordines, testimonium episcopia fieri, non fiant tempore elauto, tub poqwq eodem
exhibeant. Praeterea ordinatum est, quod reli­ capit· eapriua.
giosi. qui susceperunt ordinem vel ordines hb uno
■ub titulo da ofltoioot oultu divino:
episcopo, et postea transeunt ad alium episcopatum,
ad X caput.
aut episcopo alterius dioecesis praesentantur ad
ulteriores ordines; quod ibidem non admittentur,
Quoad deambulationes in ecclesiis aut foro,
nisi adierant testimonium ab episcopo, a quo vel alio publico loco, sub sermone vel divino
priores ordinem vel ordines suaceperunt,- ne per offleio, et frequentationem tabernarum praedicto
saltum promoveantur in gravem suarum animarum tempore: /equiretur gubernator, ut edicta imperialia
damnationem.
et regiae maiestatis desuper edita velit renovare,
et curqre ut stricte mandentur execution·.
Ad III caput: De tituli· ordinandorum.'
Nec nop super X rapito,
Domini considerantes nonnullo^ interdum ordi­
nari titula patrimonii et reditus, quo casu opus super titulo do deoanla christianitatum, pastoribus
' et eorum oflMIa.
eat examine praedicti tituli et literis corroborativis,

sive erectionis in titulum, cum iuramento de non
Similiter admoneatur gubernator renovationis
alienando etc. in forma consueta, iuxta antiquam I edicti contra Anglos, Scotos, Germanos et alios
et laudabilem consuetudinem expeditis et sigillatis: mercatores, baeresibus et novis sectis infeetos. ut
quare, statutum est et ordinatum, ut id gratis flat ab exercitiis suarum sectarum abstineant, tam pub­
salvo salario ufficiatordm. quod non excedat decem· lice quam privatim, neque aliquod scandalum
scuferos.
committant.
Ad IV.
Similiter "super secundo capite, sub titulo De
Patres, pro maioro securitate adiivienduin cen- echolie, ut neque magistratus, neque alius quisquam
suerunt, quod nemo titulum, super quo ordinatus admittant praeceptores sine examinatione et ap­
existit, dimittere aut alienare possit, sine scitu et probatione episcopi.
consensu episcopi.
De fundatiombue facti· ft boat· con/iacatir.
Sub titulo do sponsalibus.
Praeterea, die 17 maii conclusum est, .quod
Quia patres deprehenderunt duo decreta, vide­ suae excellentiae exprimeretur gravissimum dam­
licet secundum et tertium, prout sunt in autographo, num hospitalium, mensarum pauperum, ecclesiarum
omissa in exemplaribus impressis, quae tamen cau­ et piarum fandationum habentium reditus aut
sarum matrimonialium decisionibus necessaria sunt, proventus super bonis confiscatis, quod hactenus
esae de novo publicanda, et praesentibus sub hoc non obstantibus documentis legitimis dudum ex­
titulo inserenda *.
hibitis, ac continua solicitatione. non valeant conC aequi solutionem praedictorum redituum ; unde
Super IV et V capitibus.
plurimae fundationes eleemosynarum et aliarum
An in ea forma retinenda sint, an moderanda,
piarum fundationum cessant, in divini cultus dimaturius deliberandum consuerunt patres, et visi­
ininutionem et gravem animarum laesionem ac
tanda desuper antiqua statuta.
publicum scandalum. Ideoquu requirende sua
Capita omissa, actis inserenda.
excellentia, ut generali edicto seu praecepto man­
det omnibus et singulis praedictis, solutiones fleri
Caput II: D· clandestini· malnmonita.
tam de cessis quam de cedendis, aut quod saltem
Cum in decreto concilii Tridentini, jjuo clan-.
arreptum ad effectum solutionis in futurum amoneat
destina matrimonia annuliantur, nulla omnino
et receptoribus mandet praedictam solutionem fleri,
mentio flat de sponsalibus aut sponsionibus matri­
eo magis, quod immineat periculum censurarum
monialibus de futuro, ad sponsalia et promissiones
iis, qui culpabiles sunt, iuxta caput XI concilii
de faturo extendi non possit.
Tridentini, sessione XXII et bullam ('oenae Domitii
Caput III.
moderni pontificis.
Praeterea, quia certa forma ad contrahendum
Quod nulla pronostics aut calendaria edantur
matrimonium a concilio Tridentino praescribitur vel imprimantur sine expressa approbatione ordi­
et ad aliter contrahendum omnes redd un tue in- narii loci, propter varia seditionum et stultarum
hsbiles: praeterea, sponsalia etiam legitime con­ conieeturarum pericula.
tracta et copula subsecuta pro matrimonio habenda D
Et ut occurratur libris, mala praefatione aut
non sunt, et proinde illa consensu partium, aut annotationibus depravatis aut corruptis.
Ne cogant offleiarii regii episcopos suos in
etiam altera parte invita, causa fornicationis aut
alia iusta dissolvi possunt : serio tamen ante disso­ clericos revocare, suspendere aut cassare latas
lutionem. qui sio contraxerunt, monendi sunt et sententias, prout etiam magnificus dominus rector
inducendi, ut nd matrimonii solemnixationem pro­ et universitas postulavit, ut latius patet in tine
cedant. ac casu dissolutionis graviter in aliorum actorum.
Ad X! caput.
exemplum puniendi, maxime qui dissolutionis oc­
casionem praebuerunt vel fidem fregerunt.
Monendus similiter et requirendus est guber­
nator, ut ordinetur nomine regiae maiestatis et
Ad VII caput.
mandetur, proclamationes forenses fieri extra ec­
Eadem die, a meridie, convenerunt in eodem
clesiam et post officium divinum, quodque districte
Ibcn antedicti reverendissimi domini episcopi huius
inhibeatur in maioribus festis mercatus in loco sacro.
concilii patres, et ad septimum caput decre­
verunt addendum. Si quando matrimonium eow■ub titulo do tolutilis.
Ad caput I : Dt ieiunii» eigilianem.
1 /e morpmt lepUvr haec tulMio. Deinde post t? ostii,
l't clarius intentio patrum concilii provincialis
revrmdl iloalai Indicaverant esse eonsaltlns, diets dno
in verbis Analibus : In loeit autom oli. exprimatur
deereta in notis istis inserenda, atqne officiales desuper mdeclarent, quod per dispositionem praedictis verbis
toriuandos. sed non pnSlieanda.
conclu iinaau tomus XXXVI »··.
*

■

:

· ·

■

Λ

131

CONCILIUM PROVINCIAE MECHL1NIEN8I8, CELEBRATUM LOVANI1, 1674 maii 8

/

'

.

,.

—

....%.

t

, -Λ-.. —

..

.

139

—

comprehensam non inlen<taruatn neque intendant , pore, videlicet mappas mensale·, opere Damasceno
relaxait vigiliae «asotorum apostolorum Matthaei, contextas' ot duas duodenae foantil.iam manualium
laoobi et Bartholimaei et Thomae ia leeie qi ex optimis, ad aestimationem centum quinquaginta
oppidi·, ubi ante editionem praedictorum statu­ florenotum, inter dominos dividendorum, ut ' supra.
torum fuerunt observata; et ai vigilia sancti Mat,
Die iovis J8 menais jMii, in ta^po consueto
thiae incidpt in diem martin aut Junae ante diem congregati reverendissimi tomini patres et vicarius,
Cinerum, poterunt epiaeopi φηιιη dioecesium, ubi iuxfa setroacta procedentes, placuit reverendissimis
praedicta vigilia observatur, eam tranaferrmin diem dominis, ut, crastina die 14 maii, hora 9 βη'ΐϊγ
aabbati praecedentem.
«deridrem eonvdeentur *. Qui ad synodum. Vocati
eOmparuerwnt per certem affigendam ad valvas
Ad II caput : De foeto eanoti Merci.
ecclesiae Sancti Petri et portam collegii Babaudias,
Die mercurii 19 maii, reverendissimi patres con­
ad competendum in sacello collegii Sabaudiae,
cilii in loco ooneueto 'congregati cum vicario, iuxta
ad audiendum, quae per reverendissimum domi­
retroacta procedente·, ai festum «ancti Maroi
num praesi^pin proponentur.
Cvangelistae in die Paschae vel infra octavam
M motrimemo, coram altero paroche contracta.
Paschae venerit: atattfbnt illud celebrari feri a quarta
vel quinta poet Quasimodo: quo die etiam erit
Fnit reverendissimi» dominis proposita quaestio,
ieiunium et prooeoaio cum letania maiori. 8i autem an matrimonium contractum coram altero psrocho .
*
ali
die dominica venerit, festum quidem sancti contrahentium et duobus teatibu· Vel pluribus, .
Marci die dominica celebrabitur, sed ieiunium et' alio contrahentium parocho id ignorante, sit verum
processio fient feris secunda sequenti.
et ratum matrimonium: responderunt reverendissimi
putre», matrimonium tale esse verum et indisao
De foeto Anmmtiatioma'.
lubile, et tamen corrigendi aunt, qui tale metri
Et ai festum Annuntiationis beatae Mariae vir­
monium contrahere non vererentur.
ginis in aliqua dominica Quadragesimae venerit :
Contra lohamum Molùurium.
celebrabitur feria secunda proxime sequenti. Et
■i venerit in hebdomada sancta, vel infra octavas '
Qnnninm patres intellexerunt, dominum et
Paschae, transferetur, prout in prioribus statuti·. magistrum lohannem Molinerium, decanum Sancti
Petri Lovaniensis, Aomae existentem. 2fi maii
huhdgmtiae roearii.
priori et conventui religiosorum Affiigeniensium
Exhibita fuit a reverendissimo Antverpiensi,
scripsisse literas, plenas gravibus iniuriis contra
ad requisitionem illustrissimi domini gubernatoris,
episcopos et uniones ac incorporatione» monaste-,
. copia indulgentiarum rosarii approbati yr sanetis-'
riorum : concluserunt, illum per liter»· clausas
simum dominum Oostrum Gregorium papam XIII,
.vocandum ad personaliter comparendum infra tri­
super qua, deliberatione habita, concluserunt patres,
respondendum suae excellqntiae, quod,parati aunt duum a die receptionis literarum, coram patribus
praedictae indulgentia·, dum et quanto requisiti; responsuras super praedictis literis. Et si nolit
'boitiparere^’put iuri stare coram patribus ut im­
erunt, in suis dioecesibus, et ecclesiis iuxta for- i
petretur rescriptum apostolicum dirigendum prae­
mam a praedicto sanctissimo nostro praescriptam,
posito ecclesiae I balcuriensis et aliis: atque ordi­
publicare et commendari facere.
naverunt domino Ludovico Lueni». promotori synodi,
De pretio Uterorum Uetimoeialium.
ut ex parte officii sui contra eum procedat.
Quoniam, per .concilium Tridentinum capite 1,
Promemoria d« .eonssnsu patrum.
sessione XXI, decretum est, tonsuram clericorum
Ut vocentur officiales Mechlinienses, Mechliniae et
et ordine» gratia conferendos, quodque secretarii
Lovanii residentes per liters» et cursorem respective.
et sigilliferi pro literis testimonialibus aut di­
missoriis etiam omnium ordinum, quando unie Sub titulo de decania ohrlstlanltatum, pastoribus
et coram offlolia.
literie licentia tribuitur, et pro sigillo ac laboribus
Ad csput IV.
eorum non possunt simul accipere ultra decimam
partem aurei, et valor aurei frequenter mutetur,
Esdem die, s meridie, in loco consueto reveren­
atque ea occasione officisti diversimode stipen­ dissimi domini pstre» congregati concluserunt,
dium scripturae et laboris pxigunt: concilium de­ sdmopendo» decano» christianitatum et pastores,
cernit et declarat, decimam partem aurei non ex­ ne post consecrationem novi chrismatis, in die
tendendum esse ultra quatuor seuferos cum dimidio. coenae Domini factam, veteri chrismate utantur;
•ed, iuxta doctrinam sancti Fabiani, vetus chrisma
x
Sub titulo da sigillis.
comburant, aut in lampadibus ecclesiae sd cotnSuper capite IV.
0 bureadum deponant.
Deliberatum est, quod super dispositione et
Die veneris, 14 maii, hora 9 ante meridiem,
executions huius decreti et capitis V De outiu
in sacello collegii Sabaudiae, coram reverendissimis
dieiuo, ac aliorum eaprimendorum, impetretur e
dominis praeside et episcopis comprovincislibus
sua sanctitate confirmatio.
concilii patribus, oomparaerant domini decani et
Ex communi consensu reverendissimi domini
pastores et alii do elevo frequenti numero, ad eum
designarunt Romae aoliatatorem negotiorum suo­
locum auctoritate eiusdem domini praesidis, com­
rum Petram Hielle, cui mittentur pro honorario
muni consensu dominorum comprovincialium, vocati.
26 ducati, ad quam summam contribuent sin­
Quibus praesentibus, reverendissimus dominus
guli pro suo quisque capite. Dum autem parti­
praeses legit orationem Adeumtu Domine. Qua
cularia procurabit, accipiet solutionem ab illo,
absoluta, perlegit eisdem quaedam capita, in con­
cuius negotium aget. cilio provinciali inter patroe communicata et trac­
Deinde constitutum eat, liters» scribendas ad
tata, in eum finem, at si aliquid suggerendum,
protectorem seu vioeprotectorem, quibus commen­
adiiciendum aut mutandum putarent, id iisdem
detur solicitator, et causae quae solioitandas reve­
patribus verbo vel scripto exhibeant die dominica
rendissimorum dominorum nomine suscipiet, oui
proxima, hora 4 a meridie, in loco praedicto, qui
etiam mittetur munusculum honorarium suo temdesuper deliberabunt et hebebunt rescriptum.
* h marfiee ItpUur: Poaslir Istad ststatasi ai «aret V
1 Dssuat ia sAtioas qmwdsss vsrbo. forte : dtcaui, pariore·
nb titulo Dt fteUe.
et dene, lafra IMD. — Maerui.

13»

CONCILIUM PROVINCIAM MBCHL1NIÏN8I8, CELEBRATUM LOVANJI. 1M4 maii H

134

'b dominus Boscoduoensis de monasterio de Hoidouok
iuxta Xudoniam; ot reverendissimus dominus RureSuper repite IV : De ecMaribuo eludii Lovameneie.
mundensis de abbatia virginum civitatis Rure*
Eadem die, a meridie, jeverondiselmi domini mundeosis et monasterio virginuifi Alborum in
epitropi in loeo consueto congregati, .juxta retro­ Nerviago. Quibus auditis, patres decreverunt, via
acta prfeoedentes, ordinaverunt,' ut admoneantur iuris ultqrius contra rebelles ot refractarias proceden­
domini de u.nivbraitato Lovaniensi. quatenus map- dum, ad observationem doesetorum. etiam per censu­
dent scholaribus benefioiatis, ut honeste et cleri- ras, ot implorato auxilio brachii saecularis, si Opus sit
raiiter. secundum iuris et concilii Tridemtini dis­
Praeterea, conclusum et ordinatum o»t. quod '
positiones se gerant, atque in literis suis testi­ , abbates, abbatissae, praepositi, priores< priorissae
monialibus studii de iisdem atteetentur, an ita se et alii praefecti et praefectae monasteriis subtectio
gesserint; quod primo proponetur domino rectori, ordinariis, teneantur, singulis annis aut ad summum
et.jsi opus sit. deputatis universitatis, per dominos singulis bienniis, coram ordinario aut deputatis
et magistros (lisbertum Conervis, Boscoduoensis, et ordinarii et senioribus monasterii, reddere clarum,
(ierardum Meranum, Ruremundensi» respective distinctum et-absolutum computum de eorum adecclesiarum cathedralium archidiuconos et sacrae ministratione. Istud publicetur.
t
theologiae licentiates.
Ponatur sub titulo do visitationibus.
Bub titulo de oorrspUona olorioorum.
It
Ds reformando monasterio Oerardrmonlu.
Super capite I et II.
Eadem die. a meridie, reverendissimi» patribus
Domini concluserunt declarationem in prae­ loco consueto congregatio, exposuit reverendus
dictis articulis mentionatam solicitandam a sua dominus vicarius generalis diligentia» a se prae­
sanctitate, aut a cardinalibus deputatis super inter­ stitas in visitando et reformando abbate et mo­
pretatione difficultatum occurrentium ex concilio nasterio Nagcti Adriani Gerardimonten»is. ordinis
Tridentino. Et deputati sunt ad solieitandum apud Bancti Benedicti, et quod impeditus sit per abbatem,
suam sanctitatem reverendissimus dominus epis­ quem, propter sua» dissipatione» et prodigalitates
copus Boscoduoensis et vicarius,., et apud suam ex­ a temporalium administratione per modum pro­
cellentiam dominus praeses in transitu, cum reve­ visioni» suspenderat, et ex eo quod idem abba»
rendissimo domino Antverpienai et praedictis aliis. recurrit ad iudicium saeculare regiae maiestali».
exhibita supplicatione privato concilio, qua con­
Ad titulum de sponsalibus st matrimoniis '
tendit, se a regia maiostate nominatum, ease
adliotatur praaoens statutum.
manutenendum in administratione, quum hactenus
Quod nemo admittatur ad matrimonium, nisi habuit. Quo facto, dictu» vicarius exposuit et con­
confessus et confirmatus.
questus est, se impediri in ponenda reformatione
tam spiritualium quam temporalium monasterii
Bub titulo de donations et oonservatlons bonorum praedicti, pessimo ot pernicioso exemplo, quod
eooleelMCloortim.
C voluit reverendissimis patribus insinuatum, ne in
Super IV, V, VI et VII capitibus.
posterum arguatur negligentiae. oh ruinam et in­
bie sabbati 15 maii, in loco concilii consueto, teritum dicti monasterii, petens auxilium et favorem
reverendissimi domini patres congregati, et iuxta a reverendissimis patribus, ut cum caeteris exponen­
retroacta procedentes, concluserunt: diligenter in­ di» suae excellentiae istius quoque facti fiat mentio.
sistendum exsecutioni et observationi dictorum
Chrieiophorue Plantinue ad conciliant deputatae,
decretorum, quodque singuli in proxima synodo
nomine gubematorie.
provinciali reddant rationem diligentiae factpe.
Illud ponatur inter nova atatuta et publicetur.
Coniparuit coram reverendissimi» patribus Chri,Item concluserunt dotnini, quod, ad petitionem stophorus Plautinus, arcbitypogrsphu» regiae tmiiepartium, poterunt permittere redemptionem et de- stati», qui exhibuit literas suae excellentiae scriptas
quitdtionem parvorum censuum usque ad sex scu- ad eosdem reverendo» patre» in concilio provinciali
feros seu duodecim grossos, certo tempore praefixo, congregatos, continente» inter caetera, fide.m ex­
infra quod huiusmodi dequitatio fieri permittatur hibendam eidem Christophoro de iis. quae vellet
et' denario ad minus vigesimo quarto; quodque patribu sexponere. Quarum literarum et declaratio­
denarii capitales provenientes ex huiusmodi re­ nis dicti Plantini virtute, dictarum literarum scripto
demptionibus applicentur in emptionem aliorum exhibitae tenor infra inseritur. Simul etiam ex­
redituum haereditariorum aut bonorum immobilium, hibuit iubilaemn antedictum sanctissimi domini
nisi forte praedictos nummos capitales necesse I> nostri Uregorii papae XIII. Quibus literis prae­
fuerit applicare in redemptionem aliorum redituum, dictae suae excellentiae respondendum concluserunt,
quibus ecclesia, mensa Sancti Spiritus, beneficia eidemque gratias agendum de favore et auxilio per
aut pia loca, quorum reditus redempti eunt, one­ literas oblatis et praesentatis.
rantur. De qya quidem applicaiipne. infra tri­
mestre post dequitationem seu receptionem dena­ TCNOB LlTMXnCM n pxopoemoxi» DICTI Plabtuii.
Dadomcue de Requeeene et de Cuniga, ordinie militarie
riorum capitalium, episcopia fidem faciant.
diei lacobi Caetiliae commendator maior, loeumtenene,
Sub titulo da regularibus et moalallbus.
gubernator et eapitatmue generatu
Super capite I : De r^farmandie momaltiHH monasteriis.
Reverendi, venerabiles, sincere nohis dilecti.
Reverendissimus dominus Iprensis exposuit Gratissimum nobis fuit cognoscere, reverendas
patribus difficultatem quam habet, et hactenus vestras paternitate» Lovanium, ad legitimum pro­
habuit in exsecutione decretorum concilii Triden- vinciale concilium convenisse, quippe ex divina
tini et provincialis, quoad reformationem abbatiae benignitate, et vestro erga christianam religionem
sanctimonialium de Netinis ; et reverendus dominus et sacrosanctam orthodoxam fidem. Romanamque
vicarius generalis similem difficultatem retulit de ecclesiam studio speramus magnae commoditates
monasterio in magnis Bigardis ; et reverendissimua ex isto vestro conventu futuras ad christianae et
catholicae pietatis observationem, cultum et pro­
motionem. Quam quidem ad rem, si quid a nobis
forts : ex.
■uk erelo i· vtta ot hoaaotalo

»·

'*

IΜ

CONCILIUM PROVINCIAE MKCHLINÛNNB, CKLKNUTUM LOVANII, 1674 mail 8

Ί
134

vel consilii vel auxilii vel operee expect·veriti·, Λ magistratibus, et cam eis mutua concordia con­
id certisnimqm m praesentiMimum, quantum au- sentire studeant. Quod si quae forte offensionum
thoritate et facultate praestari posse Deus ooa- •emiba sunt, ea vel obroantur, vel saltem ad tem­
- cesserit, promittere vobis -poteath. Batagite igitur, pus haec et alia similia seponantur, ut his turbis
ut omni consilio, iudicio, studio, citra perturbatio­ invalescentibus remedium pliquod, Deo iuvante,
nem officio vestro aaiiafaoiatia, atque hoe cumprimis adhiberi possit. Porro dum multorum oratio pluri­
curate, ut ehriatianae reipublicae salua ardentibus mum apud Deum valeat, et bonorum et sapientium ■.
Vt continuis pretfibus Deo misericordi oomtnendetut, virorum consilia ad rectam, gubernationem multum
ipsiusque erga populum suum misericordia et meriti· conferant, rogat, ut communitas precibus apud'
•ummi» voti· rite ao pute imploretur. Id quod ut divinam dementiam ea, quae diota sunt, promoveri
commodiua infri atque effici possit, sanctissimi do- cu{etis, ac vestris saluberrimis consiliis ipaum iuvare
U|ini nostri Gregorii pontificia maximi gratia ao dignemini, ut ad •dxoptaiam tranquillitatem- Dei
benignitate iubilaoi, ad fidelium omnium utilitatem optimi maximi beneficio tandem omnia perducantur.
conceaai, exemplar ipsum ad nqa destinatum robia
JtssponsMsi ad fraediela» Utera». ■
mittimus. Quod ut grato ac laeto animo exoipiatia.
ac dioecesibus veatria quamprimum communicandum
Illustrissime domine. Admodum gratae nobis
publicetis. uni nique diligentia, ut pure ac pie a fuerunt literae boni favoris plenae, quas Christo' cuncti» fidelibus suscipiatur et obaervetur, curetis. phorus Plantinu» ab excellentia vestra nobis ex- ■
vos amanter, hortamur, et in Christo postulamus. B hibendas hooepit, ac una cum exemplari novi
Caejera, quae vobis communiter et aingillatim ex iubilaei fideliter tradidit, atque verbo coram latius
mente nostra communicanda accepit, carua nobis exposuit. Έ quibus non.obscure intelleximus sin­
dilectus Christophorus Plantinua. architvpographusz gularem affectum eiusdem vestrae excellentiae, non
regius exprimet : cui omnem fident tanquam integro modo erga nos. sed etiam erga universum ordinem
voluntati» nostrae interpreti adhiberi poatulamua. ecclesiasticum et religionem catholicam, caeterosque ·
Datum Antvorpiae, 13 menai» maii 1574.
statu» universos harum regionum. De quo gratias
SubtcripW: Ludovicus de Hequoeena. Sii/aoto·.' agimus omnipotenti Deo. et tanti candoris affectum
Berthi.
gratanter suscipimus, orantes benignissimum Dcurd,
' Superscriptio literarua» ric habebat: Reverendi» ut eunt conservet, et ad felicem succensum corro­
in Christo patribus, venerabilibus, charia, aineere boret et confirmet. No» autem, iuxta benignam
nobis dilecti» episcopis et vicariis generalibus, ad admonitionem earundem literarum, quod officii
concilium synodale Lovanii congregatis,nostri est. et quod ex concilio Tridentino ad reli­
gionis conservationem et instaurationem, vel sta­
Plantini oratio ad concilium.
tuendum vel exsequendum nobis iniunctum eat.
Reverendissimi patres, quae causa fuerit mei pro virium nostrarum tenuitate libenter facturi
inexspectati adventus, et quae mandata ab illu­ sumus. Sed cum nostra quaelibet solicitude in
strissimo gubernatore nostro generali mihi com­ tanta perturbatione apud multos exiguum fructum
missa sint, quam brevissime potero, exponam, ac C sit habitura, nisi auctoritate vestrae excellentiae
tribue capitibus ea complectar. Quorum primum subnitatur: gratissimum fuit, et animo» nostros'
ho<- eat. ut clarissimos ac reverendissimos patres addidit, let in bonam spem erexit assistentia in
suo nomine quam officiosissime salutarem, omnia- eum usprn nobis tam prompte oblata quum sane
que eis felicia precarer, ac declararem, ipsum ita ut noms multis modis necessariam esse videmus
affectum esso tum erga omnes et singulos, tum ita eam amplectimur in omni gratitudine et irati
erga universum ordinem ecclesiasticum, ac religio­ arum actione. In eonservauda pace cum saeculari
nem catholicam, caeterosque ordine· et status magistrttu nullunt bonum officium in nobis patiemur
harum regionum, ut non' solum facultates suas desiderari. Do vitandis contentiosis quaestionibus
omnes verum etiam vitam^pro communi tranquil­ in concione populari, et de instructione plebis ad
litate. et totius reipublicae salute et utilitate pro­ concordiam et obedientiam erga asperiore», tam
fundere sit paratus. Plurimum etiam rogarem ecclesiasticos quam saeculares, iam antea lege»
domino» nostros reverendissimos, ut velint diligenter dedimus, et in posterum, qua poterimus diligentia,
ac sedulo ea perpendere et statuere, quae maxime advigilabimus ut observentur. Cumque omnis rorta
his exulceratissimis temporibus necessaria vide­ gubernatio a Deo petenda sit omnis boni fonte,
buntur. ad animos hominum inter se et cum suis et orationi magnam efficaciam addat multitudo
superioribus reconciliandos, atque in officio reti­ procantium; sedulo culabimus, ut iubilaeu», iuxta
nendo»; communibus etiam precibus toto pectore exemplar ad -nos missum, in ecclesiis nostris primo
Deum orare, ut sua benignitate ipsi consilium, D quoque tempore publicatur, et populo pro dignitate
modum ac rationem suggerere dignetur, quo possit commendetur. Quod reliquum est. clumentissimum
ea. quae ad reipublicae ehristianae conservationem ' dominum precabimur, ut piissimos conatu» vestrae
penmen·, et animo concipere et recte exsequi.' excellentiae ad-qalutarem exitum perducere digneHecuudo ut id, quod dictum eat, melius confici - tur. et ecoleeiae suae eam tranquillitatem restituere
posait, rogat in eam rem. rogat diligeeter incum­ et conservare, quae ad religionis et publicae pacis
batis. ut pastores omnes et concinnatores id prae­ incrementum convenientiseima sit.
cipue ad populum suis concionibus agant, sepositis
Lovanii, 16 maii 1674.
interva de religione disputationibus ac subtilibus
Habtcriftaen : Excellentiae vostrae deditissimus
controversiis, ut animi hominum placari possint, Murtinus, Iprehsis episcopus, senior provinciae
ea docente·, quae ad veram pietatem, obedientiam Mechlinienai».
et concordiam pertinent, utquesnbditi, relicti· ineptis
disceptationibus, ac rixis de religione et potissi­
Comparcerunt coram patribus venerabile» do­
mum de niagistratuu^ gubernatione, cuius rationes mini ac magistri Gisbertus Conerius. et (ierardus
plebei· bominibqs ignotae eunt, ea tantum curent, Meranus. archidiaooni, qui, iuxta mandatum eorumJ quae ad Christianos homines pertinent, seque li­ dem patrum iliis. 13 maii datum, retulerunt. »e
benter omnes subiiciant suis, tum in eoolesia tum convenisse magnificum rectorem, atque eundem rein republics, gubernatoribus. Tertio rogat reve­
rendissimos patres, ut ipsis etiam conveniat cum
1 gbrts: nobis.

137

CONCILIUM PROVINCIAE MECIÎLIlflKfBIB, CELEBRATUM LOVANll, M74 maii 8X1M

M tM ilW S ,'

spondiaae, se proposuisse petitionem,at requisitio- a dentino et provincialibus caeremoniarum et rAuum
nem patro· deputatis universitatis, qui declararunt, chori, saque in tabula d»»eribqatur. ne in loco
eadem putooaita illis esa» grata. et accepta, sed d»o»nti, nd quem habitsatis pateat acccMuo, po­
quod (MTffis srihjl poscent disponere, nisi con­ nantur aau euapradhntnr, qifodque pro observatione
vocata vMfversitate. Quam infra biduum aut tri­ eortndam constituatur aliquis magister caeremoni­
duum ad eum finem convocabunt, sperantes gratam arum.
Eadem die, a meridie, Ad prepositiqnem et requi­
super propositis resolutionem.
sitionem reverendissimi domini Iprensia, conclusum
est, scribi literis ad officialem'Mecbliaienaom. qua­
■ub. tttulo da literis appatolioie.
tenus in causa'dominorum Roberti de Langhe. et
In οΓολίορφοραΐΜ JfecÂ/ùtwnM.
Ludovici Culnquet, et Ouillelmi de ('rois, canoni­
Reverendus dominus vicarius, in locum defunc­ corum ecclesiae cathedralis (prensis, appellantium
torum nominatorum, designatorum et delegatorum a certo decreto mu mandato suae paternitatis con­
ad causas apostolicas, in primis sub archfepiseopatu tra eandem .suam paternitatem, quatenus Ineras
Mechliniensi nominavit Meehliniae, in locum domini appellationjs cum inhibitione et inde secuta revocet,
Roberti Malpas. dominum Ludovicum Pori, utrius- ad minus inhibitionem episcopo Iprensi contra de­
que iuris' dootorem, consiliarium Mechlinienoem, et creta coOcilii Tridentipi factam revocet, es causis
ecclesiae metropolitans» canoqicum ; Lovanii, in coram eo pro parte reverendissimi 1 prensis ei
locum domini Iohannis Hauteri, abbatia Vlierba-B bibendis, et in synodo patribus ostensis et comoenais, dominum lohannem de Bicmeno, utriusque muniistis
luria dootorem, et praepositum Ubalinoiensem :
Ad caput IV et V.
Bruxellae, in locum domini Laurentii Sterck, do­
■ub tttulo da sponsalibus.
minum et magistrum lohannem Hanchinum. de­
D» suhlseondia malnMoniMm eonirahtntihtu.
canum Semitae Gudulae Bruxellis.
Die inertis 18 maii, a meridie, in loco consueto
Antoorpiao.
reverendissimi domini patres congregati, ad suble­
Reverendissimus dominus episcopus Antverpien- vandum volentes contrahere matrimonium laboribus
sis nominavit dominum BilveatrAm Pardo, canoni­ et sumptibus, statuerunt et ordinarunt quod si sint
cum ecclesiae cathedralis Antverpiensis, in locum diversorum episcopatuum, quod pastores ante matri­
monii aolemnisationem habeant literaa testimoniale»
domini Francisci Honkers.
ab episcopis vel déchois locorum d« proclamationiQandavi.
bus factis, nulloque impedimento allegato ; quodque
Reverendissimus dominus episcojius Gandaveosis, tam decani praedicti quam pastores clare ao diserte
in locum domini Ilenrici Endeghe. nominavit do­ attestantur sponsalia contracta et proclamationes
minum . . . ( rousse, decanum Sancti Pharaildis. et legitimo factas, et utrum quispiam se opposuerit,
in locum domini Andreae Sutter, dominum Gislenum eu non ; vel an ipsi sciant, vel verisimiliter suspi­
centur, aliquod fuisse impedimentum, et do inte­
Temnerman, abbatem Sancti Petri. .
gritate fidei contrahere volentium, et nemo in suis
Bnigonoio.
rescriptionibus seu attestationibus faciat mentionem
Reverendissimus dominus episcopus Brugensis, iunum solutorum, nec inepto inserat mentionem
in loi;um domini Petri Bellocgier, abbatis monasterii dispensationis super diversitate dioecesium aut dede Eechoult, nominavit dominum et magistrum canatuum. vel amplius pro praedictis literis exigat
Remigium Diuntium. canonicum ecclesiae cuthe- quod illi per statuta synodalin permissum sit. 7
Alloquin contravenientes et in praemissis defeedralis et officialem.
tuosi. graviter puniantur.
BoseoducrnsiS.
Do vioitatoro Carmolitarum in flamiria.
Re verendissimus dominus episcopus Boscoducèn-

Die mercurii 19 mail, a meridie, in concilio pro­
sis. in locum domini Petri Coelen, nominavit ma­
gistrum Cornelium (.’uychium. utriusqde iuris li- vinciali patribus congregatis, reverendissimi domini
episcopi (prenais, Gandavensis, et Brugensis. re­
centiatum. officialem Boscoducenaom.
Ilie dominica Ifi maii. hora 4 a meridie, quisierunt reverendum dominum praepositum vi­
reverendissimis patribus cum vicario in sacello carium generalem, ut scribat literaa eorum nomine
collegii Sabaudiae, loco ad infrascripta per do- ad reverendissimum patrem generalem ordinis <’arminum prpesidem indicto, congregatis, idem do­ molitarum, quatenus dignetur committere visitatio­
minus praeses multis dominis decanis et sacrae 1 nem conventuum Flandriae praedicti ordinis do­
theologiae professoribus, aliisque de clero prae­ mino et fratri l*»tro Lupi, sacra» theologiae pro­
sentibus, legit orationem Admmttu Domitu. Qua fessori, priori conventus Meehliniensis. ac commisabsoluta, alter secretariorum, dq mandato praosidis, sario generali per provineiam Germaniae et dioe­
interrogavit ibidem praesentes et comparontes, an , cesin! Mechliniensem ; et ut eorum etiam nomine
aliquid, quod verbo vel scripto suggerendum duce­ procetur illustrissimum et reverendissimum dominum
rent super articulis die 14 maii illis perlectis cardinalem Granvillanum, eorum archiepiacopum,
haberent. Quibus respondentibus, sese ad manus ut dignetur apud praedictum reverendisaimum do­
nihil habere, quod suggerant.' excepto domino et minum generalem, intendor» pro praedicta commis­
magiatro Henrico Fabri, presbytero at ecclesiae sione, quandoquidem conventus Flandriae subsunt
Sancti Petri Lovaniensis vicepastore, qui reveren­ visitatoribus Francise,, qui hactenus, dum longius
dissimo domino praesidi exhibuit scriptd, quod ad absunt, dignum in visitatione sua fructum non
articulos praedictos suggerendum putavit. Dixerunt fecerunt.
Deipde, coram antedictis patribus comparuerunt
aliqui, quod crastino die scripto .exhibebunt, quae
venerabiles et consultissimi viri, domini et magistri
suggerere petunt.
Die lunae 17 maii. ante meridiem, reverendissimi Cornehus-Riveri. Gandavus, presbyter et sacrae theodoniini patres in loco consueto congregati, ordina­ logiae, Michael llerebout.Vt Gerardus de 1'aaerthon,
runt, quod in singulis ecclesiis caihedralibus et utriusque iuris respective ductores, commissam mag­
collegiatis flant statuta conformia concilii» Tri- nifici domini rectoris et universitatis Lovaniensis,
\
\

139

CONCILIUM PROVINCIAE MECHLIN1EN8I8. CELEBRATUR LOV ANII, 1574 mali 8

140

uti declarabant Qui requisitioni patrum ab iuxta . habita eeiobri processione, oui interfuerant reve­
ordinationem eorundem patrum, die 14 menti» maii rendissimi patre»'concilii cum clsro ecclesiae, cele­
ultimi praeteriti in concilio provinciali factam re* bravit solrânem qiissam de Asoensioae Domini,
spondentes, exhibuerant scriptum inferius incertum; praesentibus iisdem patribus, rovereadissima» do­
quo per dominum praesidem perlecto, et patribus minus Willelmu, episcopus Raramundeaais. Qua
ab eodem interrogati», an per huiusmodi seriptum absoluta, reverendissimus dominus praeses aha
requisitioni praedictae satisfactum esset, respon­ voce inchoavit aatiphonam EaauA nes, Dcesses,
derant, satisfactum eoae; petente· nihilominus jUMMnn tempaa set etc. prout io pontificali ; quam
patre», ut in paedagogii» etiam, quantum fieri cantore· prosequente» una eum psalmo SelstM
poterit, habeatur ra,tio veetitus beneficiatorum, iuxta m» /ne, Dras, jttonrâm introeertml aques, usque
caput IV concilii provinciali» Meehliniensis, sub ad eius finem, similiter alta voce cecinerant.
titulo De vita et honestet» dsricoram. Sed quia Deinde, idem dominus praeses cantavit tres orationes
in eodem scripto, in lecunda clausula amplius quid incipientes Ad te Domin»; Omnipotent eempiterne,
continetur, quod admonitio patrum petitur adversus Deut; et Deu» qui populis. Et post earum finem,
iudices saeculares; iidem patres, matura delibera­ de eiusdem mandato, interrogavit secretorius sin­
tione praehabita. quandoquidem, in iisdem difficul­ gulos reverendissimos dominos patres, an placeret
tatibus et molestiis versantur, declararunt, quod pro publicari atatuta seu decreta concilii ; quibus sin­
viribus nitentur, et extremam operam adhibebunt gulis respondentibus : placere ; dictus secretarius
quo illi malo occurratur; requirentes antedictum huiusmodi atatuta et decreta alta et intelligibili
dominum rectorem et univerbitatem, ut conjunctis voce, canonicis et capellanis eiusdem ecclesiae
animis et studiis ad hoc laborare dignentur.
et plurimis de clero et populo astantibus, distincte
legit et publicavit. Et post publicationem huius­
Tenor tcripti.
modi. idem reverendissimus dominus praeses, de
Reverendissimi domini.
consensu dominorum patrum, synodum provincialem
Rector et universitas Lovaniensis, reveren­ solvendam duxit, prout solvit sub simili verborum
dissimarum gratiarum petitionem de literis testi­ forma: Ad honorem omnipotenti» Dei Patri» et Filii
monialibus non dandis, nisi iis, qui in vestitn eccle­ «< Spiritu» eaneti, pra»ssntsm «ynodaa», ds assntra
siastico incedunt, existimat iuri. sacrosancto concilio et oonteuàu nostrorum ceqfratrum, condudimu»,
Tridentino et rationi maxime consentaneum; atque iptiueque decreta, et itatuta, tam nova quam vetera,
proinde, iuxta eandem, edictum publicum proximo iccundum moderationem tamen nune lectam, dietricte
die solemni decrevit promulgare. Sed cum in obssrsari praecipimue. Et inchoavit alta voce
poedagoghs aliisque locis, diversarum aetatum, hymnum Te Deum laudamu», quem usque âd
conditionum et facultatum sint pueri ac studiosi, finem cantores cum organis perduxerunt. Quo
in quibus uniformis ecclesiasticus habitus constitui absoluto, reverendissimus dominus praeses legit
vix potest., non abs re futurum arbitratur, si, com­ orationem sequentem Exaudi quaetumu». Eaque
municato consilio, aliqua moderatio in his fiat, ut absoluta, reverendissimus dominus episcopus Ruretanto sincerius et cum minori periculo praedictae mundensi» dedit benedictionem pontificalem ; postea,
literae testimoniales concedi queant Idque ea publicatis indulgentiis consuetis, diaconus cautavit :
spe. quod reverendissimi domini aliis bénéficiât!» Becedamue cum pace, choro respondente. In nomine
non relidentibus similem legem imponent. Prae­ Chrieti.
Eadem die, post publicationem novorum derec­
terea vero, cum hoc miserabili saeculo jurisdictio
eciJeeiastica a iudicibus saecularibus, contra decreta torum concilii provincialis, ac finita et soluta
prqedicti s&cri concilii, contra sacram scripturam synodo, decani ac seu deputati collegiatarum ec­
et contra sacros canones plurimum comprimatur clesiarum Sancti Petri Oirschoffensis, Sanctae Odae
«•t affligatur, quotidiani» et pene infinitis cassa- Rodensis et Sancti Petri Boltulensis. exhibuerunt
tionibus impediatur, crebris et gravibus mandatis reverendissimo domino Iprensi schedulam procura­
retardetur, et id quidem non tantum ad instantiam tionis, seu appellationi», seu declarationis et pro­
laicorum hominum, qui clericis oppido infesti sunt; testationis, cuius tenor sequitur et est talis
verum etiam ad postulationem et suggestionem
r Decani ac seu deputati ecclesiarum Sancti
ecclesiasticarum personarum, quae, omisso proprio Petri Oirschoffensis, Sanctae Odae Rodensis et
suo iudicio, saeculare tribunal praeferunt, et ;um Sancti Petri Buxtulensis. audita conclusione et
exemplo grave sit. quod iidem indices saeculare· publicatione decretorum huius concilii provincialis,
responsiones indicum ecclesiasticorum de aposto- declarant, quod nulla ratione intendunt consentire
licis refutatoriis inutiles faciendo, non praevia in eiusdem concilii decreta, quatenus vel suis pricausae cognitione, an appellatio frivola sit nec-1 1 vilegiis, vel decretis sacri concilii Tridentini ali­
ne, cuius tamen cognitio ad ipsos indices eccle­ quo modo contrariantur, repugnant, vel ab illis
siasticos pertinet indistincte, frivole appellantibus recedunt, aut denique illa excedunt. Sed ab illis
litet·» concedunt, iisdemque literis terminum qua­ et eorum singulis per praesentes provocant et
tuor mensium ad prosequendum appellationem' appellant ad sanctam sedem apostolicam, ac seu
concedi praecipiunt, aut magni» rescribendi mole­ protestando do nullitats et invaliditate eorundem,
stiis afficiunt. Ideo, praedictus rector et universitas suis loco et tempore congruis prosequendo, decla­
easdem reverendissima» vestra» gratias orat, qua­ rando et protestando, quod per quemcumque actum
tenus super istiusmodi abusibus maturo consilio in posterum, forsan urgent· aut compellente aliquo
deliberare dignentur, et non tantum praedictos patrum huius concilii, seu eorundem officialibu»,
iudices saeculares, quacunque dignitate praeditos, agendum aut faciendum, non intendant ab huius­
ex officio suo pastorali graviter de his admonere; modi appellatione, provocatione, declaratione ab
verum etiam ecclesiasticis personis sub legitimis protestatione recedere.**
Qua schedula postridie per reverendissimos
poenis interdicere, ne contra ecclesiasticam liber­
tatem aliquid vel hoc vel alio modo simili attentent. dominos visa ac diligenter examinata, concluserunt
quod, attenta nuilitate eiusdem appellationis et
Conclusio ooadlU.
provocationis, quae nullam continet causam seu
Die iovis 20 maii, quae fuit dies Ascensioni· Causas appellationis seu provocationi» ; neque ali­
Domini, in eeclesia collegiate divi Petri, prae- qua gravamina aut capita vel decreta, quibus se

141

CONCILIUM PROVINCIAE MECHLINIENSIS, CELEBRATUM LOVANII, 1574 maü «

gravato· praetendunt, exponuntur, neqne d· apeatolia sibi raapondere petant, aliiaq·· d· oaoate
revereadiaMm·· pateraitat·· aaa» moveatib··, ab
•xeeutioao «t obMrvatio·· decretorum, tam novo­
rum quam antiquorum, aoa eeeo aupor»edendnm.
Et quoniam huiuemodi factam axempio raid·
perniciosnm est, t*ud«na ia ooatamptam «t vilipendinm, immo ia totalem oaervationom aynodi
provincialis «t authoritatum, iurisdictionum epis­
coporum comprovincialium : requirendum et rogan­
dum, per dominum vicarium generalem, illuetrieeimum et reverendio*imum dominum cardinalem
Oranvelluum, archiepiaoopum Mechlinienaem, ut

143

dignetur apud suam sanctitatem praamiaaa ex­
ponere, et tueri eaee illaatriasimaa paternitati» et
concilii provinciali» anthoritatom et inriedietionem :
alioqui enim nullua »peraadn» eet fructu con­
ciliorum provincialium et multa eeaadala, lite» et
contentione· exinde orientur.
Poatremo, die 21 maii, reverendiaaimi domini
nonceeserant praeeentibua copiait novorum statu­
torum «ynodi provinciali» Mechliniensia, publi­
catorem in eccleeta eollegiata Sancti Petri, peten­
tium sumptibus et expenai».
Petru» Willelmus, preabyter. notarius et aynodi
provincialia Mechliniensia secretorius.

SYNODUS DIOECESANA ROS8ANEN8I8
1674 iunii 1.
Synodu· dioeceeana Ro»»anen»i» in Italia, cele- b epiacopua habuit anno Domini M.D. LXXIIII, cal.
brata die 1 iunii 1574, sub Laocelotto, archiepia- iunij; edita aunt quaedam decteta Trldentini conoopo Roaaanenai.
cilij d conatitutione» aummorum pontificum qua­
Exatant conatitutione» synodale» in opere cui rum cognitio neceaaaria erat. Romae, a{fud haere­
titulu» :
de» Antonij Biadij, inipreaaorea cameralea. anno
Conatitvtione» editae in aynodo dioeceeana Roa­ Domini M.D.LXX1X.
In-4‘, 4 f. -91 p. — Roma. Vittorio Emanuele.
aanenai. quam reuerendiasimua p. d. Lancilotu» archi4

SYNODUS DIOECESANA BEROOMEN8IS
1574 aeptembria 15.
Synodu· dioeceeana Bergomenaia in Italia, cele­ codicibua redacta ad commodiorem vaum eccle­
brata die 15 aeptembria 1574. aub Frederico Cor- siasticorum. [Intigne.] Bergomi, apud filio» Marci
■naro. epiacopo Bergomenai.
Antonij Rubei, M.DC. LXI.
In -8·, 4 f. " 335 p. — Milano,. Ambrosiana.
De hac aynodo confer opua cui titulua:
Acta 'aynodalia Bergomenaia eecleaiae. ab ili"1*
P«g 61-101, synodus Bergomenaia III, celebrata
d rr"“ d. d. Cornelio, Milano. Emo, Priulo, Grimano, die 15 [p. 61, falco: 25| aeptembria 1574, aub Fre­
episcopia, condita, in vnum volumen ex antiqui» derico Cornelio, epiacopo Bergomenai.

SYNODUS DIOECESANA TARRACONENSIS I
1574 decembria 12.
Synodua dioeceeana Tarraconensia I in Hiapa- librj qvinqve. llntignt.] Tarracone, apud Philippvm
nia, celebrata die 12 decembria 1.574. aub Caaparo Mey, MDLXXX.
Cervantes de Gaëta, cardinali archiepiacopo Tarra­
In-4·, 28 f. - 411 p. - 24 f. (index!. — Bibi. Eaconensi.
b
.
corial : Pari». Bibi. nat. B 2338.
Exatant constitutione» synodale» in opere cui
In hoc opere mentio habetur synodi dioecesanae
titulua:/
celebratae die 12 decembris 1574.
Conatitvtionvm provincialivm Tarraconenaivm
SYNODUS .DIOECESANA CONCHEN8IS
1574.
Synodus dioeoeaana Conchenaia in Hiapania, D
Sine anno, [1626'. in-folio. 25 f. - 592 p. - 14 f.
celebrata anno 1574, aub Didaco de Quiroga y Vela, (index I. — Paria, Bibi. nat. B 398.
epiacopo Conchensi.
Fol. 3 : „ Estas constitucionea aynodalea ae ordenaron. aviendo viato laa que en eate obiapado
De hac aynodo confer opua cui titulua:
Constitvcionea aynodalea hechaa y promul- hixieron loa illuatriaaimos senorea obiapo» de Cuenca,
gadaa en la aynodo dioceaana que ae celebro en nueatro» predeceaaorea de buena memoria, don
Ia ciudad y obiapado de Cuenca, por el senor Diego Ramires de Villeacuaa ano 1531, don fray
don Enrique Pimentel, obiapo del dicho obiapado, Bernardo de Freaneda aùo 1571, don Gaspar de
ano de 1626. Inpreao en Cvenoa, por Domingo Quiroga ano 1574, don luan Fernandes Badillo
del Aigleaia.
ano 1592. y don Andrea Pacheco ano 16<ΐ2.-“
SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS IV
1574.
Synodu» dioeceeana Mediolanenaia IV in Italia,
P. 355 - 80, synodua dioecesana Mediolanencelebrata anno 1574. aub sancto Carolo Borro­ sis IV, anno 1574.
maeo. cardinati arohiepiacopo Mediolanensi.
3) Acta ecclesiae Mediolanenaia, (1843). ..
Exatant conatitutione· synodales in operibus [titulue tupra, eoi. 95 A, n. 7|.
P. 391-416, »ynodus dioecesana Mediolanen
qnibus tituli:
1) Acta ecclesiae Mediolanenaia. (1582), ... ais IV, anno 1574.
[iitulue oupra, eoi. 93B, n. 2|.
4) Acta eecleaiae Mediolanensi», (1890). ..
Fol. 165-6, aynodua dioecesana Mediolanenaia IV, [titulu* tupra, eoi. 96 A, n. 9).
T. II, coi. 865 - 926, aynodua dioecesana Medioanno 1574.
2) Acta eecleaiae Mediolanenaia. (1738).... -lanenaia IV, anno 1574.
/HtwAu aapra, coi. 94 C, n. 6|.

SYNODUS DIOECESANA CAMERACEN8U, 167» martii 6

143

>

144

SYNODUS DIOECESANA CAMÏRACEN8I8
157» martii A

Synodus diix<wiii Camoraoensis ia GalBa, A grogetionis daeaaoram 15*4 octobris 1: oaaaUU
celebrata Valencearib, dia · martii 1575, sub Lada* ‘ provincialis IMS iunii M; nyuodotum IMS at 1631.
vieo da Berlaymont, arehiopiooopo CameeaooMi.
Pag. 165 · 810, formula roformattonis per CaroExstant coMtitutioaea synodales ia opera cai., lamV imperatorem, aaae IMS, statibus aoaiwiaa
tieia in oomitiis Augustanis proposita, ot ab Uedem
titulus ;
1) Schanuat at Hartsheim, CaneiSa Geruumsoe, accepta, atque publicata ia syaodo celebrata dio

1 octobria 1550.
(1767 , VII, 793-4.
Pag. 811-48, synodus dioecesana habita mouse
De bao synodo confer etiam opaa eai titalus:
8) Statutorum synodalium eooleaiae Cameracenais octobri 1567, sub Maximiliano a Bergis, arohiepispan prima, ia qua continentur synodi dioeoesanao oopo Cameraoensi.
Cameracensea ab anno M.D.L ad annum M.DC.LXIV.
Pag. 843-Θ6, synodus dioeceoana celebrata die
[Inoign*.] Parisiis, apud Maream Bordelet, bi­ 6 Octobria.1.604, sub Guillelmo s Bergis, arcbiepiabliopolam, via 8an-Jacobaea, M.DCC. XXXIX. copo Cameraoensi.
ρ»ί· 887-93, synodus dioecesana celebrata die
[Part 11:] Statutorum sy nodalium eooleaiae Cameracensis pars secunda, in qua continentur concilia pro­ 8 octobris 1617, sub Francisco van der Burcb. archivinciae Cameracenais, annia MDLXV, MDLXXXVI episcopo Cameraoensi.
Pag. 894 ■ 307, congregatio decanorum celebrata
A MDCXXXl celebrata. Ex typographie Gisaevana,
die 1 octobrie 1661, sub Gaspare Nemio, arcbiM.DCC. XXXIX.
In-4”. 8 partes. 4f. - viy - 314 p„ 330 p. - 3 f. B epiacopo Cameraoensi.
P»g· 308-18, congregatio decanorum habita die
i index >, — Caen, ville.; Douai, ville; Paris, Bibi,
i octobris 1664, sub eodem archiepiacopo.
nat. B 3406; Paris, Saint-Sulpioe.
ΡΜ· 313-4, indictio synodi dioecesanae cele­
Parte I, pag. 1-65, synodus dioecesana celebrata
bratae anno 1575, dominica tertia quadragesimae
a die 1 ad diem 8 octobris 1550.
Pag. 66 -164, antiqua statuta aynodalia auctori­ [die 6 martii], in civitate Valeneennarum, a Ludovico
tate synodi anni 1550 recognita; in his mentio flf de Berlaymont, archiepiacopo Cameracenei. Acta
synodorum celebratarum annia sequentibus: 1889, desiderantur.
Parte II, pag. 3-138, concilium provinciale Cmne1300. 1308, 1309 sede vacante, 1310. 1311, 1313,
1313. 1314. 1315, 1316 1, 1316 II, 1317, 1319, 1380, racensenae I, celebratum a die 84 iunii ad diem
1381. 1383, 1384 sede vacante, 1385, 1330, 1333, 25 iulii anni 1565.
p*e 133·· 262, concilium provinciale Camera1334, 1335, 1336, 1343, 1345, 1359, 1481. Insuper
—
mentio synodorum 1567 menae octobri, 1575 in oenee II, celebratum anno
Psg 863-330,'concilium provinciale CameraQuadragesima, 1604 octobria 6, 1617 octobris 8 ;
congregationis decanorum 1661 octobrie 1 ; con- cense III, celebratum anno 1631.

i

SYNODUS DIOECESANA TAURINEN8I8
1575 aprilia 19.
Synodus dioecesana Taurinenaia in Italia, cele- C sa. Pii pp. IX, et solio pontif. assistente, in sua
brata die 19 aprilia 1575, sub Hieronymo della prima abnodo dioecesana. Augustae Taurinorum,
ex typographie pontif. et archiepisoop. eq. Petri
Rovere, archiepiacopo Taurinenai.
Marietti, MDCCCLXXIII.
De hac synodo confer opus cui titulua:
• In-8·, 25« p. — Roma, libr. Bocca.
Constitutiones editae ab illustrissimo et reve­
Passim, mentio habetur synodi dioecesanae cele­
rendissimo d. d. Laurentio Gaataldi, e Taurinenai
theologorum collegio, Dei et apoetolieae sedis bratae die 19 apriiis 1575.
gratia archiepiacopo Taurinenai, praelato domestico

SYNODI 8 DIOECESIS VARMIEN818 CELEBRATA HEIL8BERGAE
1575 iunii 18.
1) Constitutiones synodales dioecesis Varmienai».
Synodus dioecesana Varmienai» in Polonia, oelebrata Heilabergae, die 18 iunii 1575, sub Martino Brunsbergae. 1612. — Ipse non vidi.
2) Schannat et Hartaheim, Concilia Ocrmaniar,
Cromer, epiacopo Varmienai.
Exstant constitutiones aynodalee in operibus (1767), VII, 795-801.
quibus titulis
>
BYNODlTS D1OECE8ANA CARNOTENSIS
1675.
Synodus dioecesana Carnotenais in Gallia, cele- D Laniarium, sub signo Spiritus sancti, M.D. CCXL1I.
brata anno 1575, aub Nicolao de Tbou, episcopo jussu domini d. Carnotensis episcopi, cum privi­
legio regis.
Carnotenai.
In -18, 4 f. - 856 p. - 18 f. (index). — Paris, Bibi,
De hac synodo confer opus eui titulus:
Statuta dioecesis Carnotenais. [Intigao.] Car- nat B 17143; Parts, 8aint-8ulpiea; Toulouse, ville.
Inter plura, continet etiam statuta edita in »y
nuti, apud Jacobum Roux, illustrissimi eo reverend,
domini d. Carnotenais episcopi atque oleri typo- nodo celebrata "Anno 1575.
graphum. via antiquarum Pellium, juxta magnum

8YNODU8 DIOECESANA 8ALISBURGEN8IS
1676 martii 38.
Exstant
constitutiones synodales in opere cui
Synodus dioecesana Salisbnrgeaais in Germania,
Γ
celebrata die 88 martii 1576, enb Ioanna laeobo titulus:
Concilia Selisburgenria provincialia ae diooeedo Kuen-Boiasy, Mohiopiaoopo SalisbargeeM.

SYNODUS DIOECESANA BAU8BUR0EN8IS, UT6 martii 22

146

146

Ma·, jasn lade ab bisrarehia· hqjmi origin·, quoad a riaa·· Dal bam, presbyter a Scholiis pii», ··. theo­
logi·· doetar, wehiepi«eop
*li·
Saliabargoaria con•Utariaa eoeleaiaatieao * bibliothecae praefeet··,
aaae aaraa vulgui· MDCCLXXXVni. August··
•pad Vindelico·, tamptib·· Matbaei Riager p. m.
Aliorum.
la - folio, XLH - ON p. -1 f. (errata). — Lyon,
abbd Martia: Paria, Suint - Bulpie· ; Kona. Ca■aaataaM.
P. 684-7, synodus dioeeaeaaa Salisburgensis
eelabrata die 92 martii 1678.

«odieaa aappatabaat, ad aoatram naq·· aetatem
celebret·, a^aatbi qnnq·· *««nponun paetariaram
reecaclbnc ae eonventi· later
at
victam prtadpea. raram eeoheiaatiearam oaaaa,
iaitie: raeaaeait, digessit ae plaribaa aneedotie
•uxit, temporum. arehiepiseeporani, Ramaaaram
pontiAeem atque principem aerie, «hart· Theo­
dosias· bierofrapbiea,
critiebq··
aaimadvereioaibaa illnetravit, ntqeo de orta Merarebiaa baiae,
progressa, libertatibus at Baiba· praefata· eel Fl·-

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE IV

1678 maii
Concilium provinciale Mediolanenso IV in Italia,
celebratum die 10 maii 1676, »ub «aneto Carolo
Borromaeo, cardinali archiepiscopo Mediolanensi.

It).
10) Labbe, Coneil., (1671), XV, 4O8.
11) IHarduin], Acta eoneil., (1715), X, 801.
12) Coleti, Coneil., (1728), XXI, 177-332.
13) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1738), . . .
Bibliegraphia:
B [tituluc
cupra eoi. 94 C, n. 6).
1 ) Acta ecclesiae Mediolanensia, 11682), . ..
P. 111-202, concilium provinciale Mediolanense
[tituluc cupra col. 93 B. n. 2).
IV, anno 1576.
Fel. 48-88, concilium provinciale Mediolanenae
14) 8. Caroli Borromaei, s. R. e. cardinalis arehiIV, anno 1576,
episcopi Mediolanensis, monitiones et instructione·,
2) Constitvtiones et decreta, (1696), ... [titulua quas in cleri sui usum celsissimus princeps Chri­
cupra eol. 119 Β, 'η. 8],
stoph. cornea Migatiua, archiepiscopus VindobonenDecreta concilii Mediolanensi· IV permixte ha­ sis, reoudendas mandavit; editio epistola pastorali
bentur cum aliis conciliis, anuis 1666-82 celebratis, celsissimi praesulis ornata. Vindobonae, excudebat
iuxta ordinem materiarum.
loanne· Thomas Trattner, cae». reg. apost. majest.
3) Decreta provinciae Mediolanensis, (1696),... aulae typog. et bibliopola, M.DCCLX.
[tituluc supra eol. 120 A, n. 9|.
In-8, 4 f. - XCVI - 392 p. - 6 f. (index). — Fri­
4) Constitvtiones et decreta, (1696), ... [tituluc bourg (Suisse), séminaire.
cupra eol. 120 A, n. 10].
P. 367-63, concilium provinciale Mediolanense
Decreta concilii Mediolanensis IV item permixte IV, celebratum die 10 maii 1576.
habentur.
15) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1843), . . .
5) Concilia provintÿalia (1602),... [tituluc cupra [tUuluc cupra eol. 96 A. n. 7],
eol. 120 C, n. 11],
C
P. 117-210, concilium provinciale Mediolanense
Decreta concilii Mediolanensis IV item permixte IV, anno 1576.
habentur.
16) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1890), .. .
6) Acta ecclesiae Mediolanensia, (1603), . . . [tituluc cupra eol. 96 A. n. 9|.
[tituluc cupra eol. 94 B, n. 4].
T. Π, coi. 289-504, concilium provinciale Me­
7) Decreta provinciae Mediolanensis, (1603), ... diolano·.·» IV, anuo 1576.
[tituluc cupra eol. 120 D, n. 12).
*.
17) Mansi. Coneil., (19ο2), XXXIV, 177-332.
Decreta concilii Mediolanensis IV item permixte
Insuper in sequentibus operibus habentur quae­
habentur.
dam decreta conciliorum provincialium Mediola­
8) Haymonis Corii epitome, (1640), ... [tituluc nensium.
cupra eol. 94 C, n. 6].
18-28) <y. alia opera cupra alata, coi. 121-2.
, 9) Conciliorum collectio rsgM,(1644),XXXVI, 263. n. 21-31.
SYNODUS DIOECESANA ANTVERPIEN818 I
1576 mari 22.

Synodus dioecesana Antverpiensis I in Belgio,
1 ) Synodus Antverpiensis I. Antverpiae, in officelebrata die 22 maii 1576, sub Francisco Sonnio, cina Piaatiniana. apud viduam et haeredes Balepiscopo Antverpiensi.
thasaris Moreti, 1680. — Ipse non vidi.
Exstant constitutiones synodales in operibus p
2) Sohannat et Hartsheim. Concilia Oeruluniae,
quibus tituli.
- (1767), VII. 811125.
SYNODUS DIOECESANA EBROICEN8I8
1576 iunio - Septembri.
Synodus dioecesana Ebroicensis in Gallia, cele­ Domini MDCCCLXUI. mense Septembri. [Ineifne.J
brata inter menses iunium et septombrom anni Ebroiois. Leclere, bibliop. ili. et rev. dd. episcopi,
1576, sub Claudio de Saintes, episcopo Ebroiccnsi. MDCCCLXVI.
De hac synodo confer opus cui titulus:
Ιη-8·, VIJI - 315 p.
Statuta synodalia publicata in'synodo Ebroiois
Passim, mentio bebetur synodi celebratae anno
habito (oie) ab ill. et rev. dd. Joanno-SebMtiaao- 1576 tempore aestivali.
<
Adulpho Devbucoux, episcopo Ebroicensi, anno
*

SYNODUS DIOECESANA VENETA II

1568-1677.
Synodus dioeeeeana Veneta II in Italia, oels1) Constitvtjonee et decreta, (1681),... [tctuicu
brata inter anno· 1668 et 1577, sub loanne Trevi- infra eol. 149 D, n. 1].
sano, patriarcha Veneto.
Parte I, p. 6-11, statuta synodi Venetae II.
Exstant ooastitntioaoe synodal·· in operibus
2) [Incite.) ConetitvtieM· et privilegia patri-

qnibns tituli:
Conctt. amnmsr, rows XXXVQg.

erehetvs et cleri Venetoaress,'illnetrisaimi ac reee-

10

147

SYNODUS DI0ECK8ANA VENETA Π, 1548-1677

148

(••diMimi d. d. loaania Trteiaaai, iuria vtrivsque Trideatiai, anne 1644, vel vol foreaa dio M aprilia
deet-, patrterehas Veaet, Dalmatiaeque primai· 1647 (et. p. 118).
Pag. 110-8, aoaatitutioaM socuadae ayaodi
*«.. ivsav édita. Veaotil·, ex bibliethoea Àlèm,
•iaadeM [aaate 1648-77).
M.D. LXXXVTI.
In-4·, 54fn.-»ha (index). — Pute, BihliWt
Pag. 114-8, eeaatitutioM· tertiae eynodi cele­
bratae aaeo 1678.
ré*. B 9119 : Rom», Vallioelliana.
Do hac synodo eoofer etiam opus cui tituli» : '
Fol. 48 - 50, atatuta ayaodi Vsastae I, anno IM4·
. 4) Synodvs Veneta, ab iltestris·. et raaoroadiM.
Fol. 90 -9, statuta ayaodi Vaaetae 11. inter
d. d. Lavreatio Priote, patriarcha Venotiarvm. Dalanno· 1548 U 1677.
Fol. 99-4, atatuta synodi Veaatae HI, anno 1578. matiaequ· primate, secundo anno sui patriarohatua
3) Constitvtiones et privilégia patriarehatvs et celebrata. diebus 9,10 8.11 eoptombrie M.D. XCI1,
oleri Venetiarvm, illustrissimi ac'reuerendisaimi sanctis·. d. n. Clemente octavo pontifice maximo
d. d. loanaie Triviaani, ivria vtrivsqve doct., patri­ aedente. [Intignt,] Venetiis. M.DC.LXVII1, ex
archae Venetiarum, Dalmatiaeque primatis &o., typographie Pinelliana. nuperiorum permissu &
priuilegio.
ivaau edita.
In-8*. 911 p.-9f. — Lucca, governativa; Parie,
Venetiis, M.DC. LXVIII, ex typographie PiBibi. nat. B 9930.
nelliana, «uj>eriorum pertniaau R priuilegip.
Pag. 6; „Post concilium Tridentinum [post
In - 8, 118 p. - 7 f. (index). — Lucca, governativa ;
B annum 1563], ter tantum dioeeeaana synodus con­
Paria, Bibl. net. B 9990.
Pag. 106-9r conatitutionee primae dioeoesanae gregata fuit uaque od Laurentium patriarcham
synodi, celebratae aub loanne Triviaano, patriarcha [silicet annia 1564, 1568 ad 1577 et 1678].“
Venetiarum, aine anno, aed pro receptione concilii
SYNODUS DIOECE8ANA IPREN81S
1577 maii 91.
Synodus dioeeeaana Iprenaia in Belgio, celebrata aub RemigloDriutio, epiacopo Brugenai ; dio 16 iunii
<|ie 91 maii 1577, aub Martino Balduino. episcopo 1893, eongregatio decanorum dioeceaia Brugenaia,
aub Oulielmo Baaaery, epiacbpo Brugenai: die
Iprenai.
'30 decembria 1765, eadem congregatio aub loanne
De hac aynodo confer opua cui titulue:
Statuta dioeceaia Brugensis. diligenter recognitp- Roberto Caimo, epiacopo Brugenai; die 91 maii
emendata'et denuo edita juaau illuatriaaimi ’ ac re­ 1577, aynodua dioeeeaana Iprenaia, aub Murtino
verendissimi domini loannis-Baptistae Malou, epia- Rithovio, epiacopo Iprensi; die 4 novembria 1609,
copi Brugenaia XIX. [Intign·.] Brugia, typia Van: aynodua eiuadem dioeceaia. aub Carolo Maaio, epis­
copo Iprenai; die 9 oetobria 1699, aynodua eiusdem
hee-Wante. episc. Brugen. typogr.. 1854.
In -19, XXIV- 198 p. — Roma. Vittorio Ema­ dioeceaia. aub Oeorgio Chamberlain, episcopo
c Iprenai; denique anno 1838. statuta dioeceaia Bru­
nuele.
Pag. 1V-VIII, mentio habetur aequantium syno­ genaia, aub Francisco Renato Boussen, episcopo
dorum. die 13 februarii 1571, synodus dioeeeaana, Brugenai.

BYNODUS D1OECE8ANA LUGDUNENSIS
1677, circa oetobria 18.
Synodus dioeeeaana Lugdunensis in Gallia, cele­
In-4’, 4 fnn. - 51 fn. - 1 fnn. — Ly on, Jésuites;
brata circa diem 18 oetobria 1577, sub Petro Lyon, ville. .
91 Statvts et ordonnances synodales de l'egliae
d’Epinac, archiepiacopo Lugdunenai.
Exstant constitutione· synodales in operibua métropolitaine de, Lyon, primatiale des Gavlea,
quibus tituli :
reueuea, augmentées et traduictes en langue fran11 Statvÿs et^erdonnances synodales de 1'eglise coyse, pour l'instruction des cures & gens d'egliae
métropolitaine de Lyon, primatiale dee Gavlea, du dioceae de Lyon, par mandement & authorité
reueues, augmentée· et traduiete· en langue fran- de monseigneur le reuerendiasime archeuesque conte
çoyse, pour l'instruction de· cures A gens d'eglise de Lyon, primat des Gaules, publiées au sene de
du diocese de Lyon, par mandement A authority a. Luc M.D.LXXVII, auee autres matière· con­
de monseigneur le reuerendiaeime archeuesque conte tenue· an te pag· suyvante. [Intign·.] A Lyon, par
de Lyon, primat de· Gante·, publiée· an hm de lean Strativs, M.D.LXXVIII. [In fi»·:] Imprimé
a. Luc M.D.LXXVII, auee auttM matierM contenue· : ) h Lyon, par Pierre Roiuain.
In-4·, 4 fnn. - 51 fn. - 1 fnn. — Lyon, Galle.
·■ te page suyuante. [Imifm.] k Lyon, par leam
Strativs, M.D.LXXVII. [h Jin»:] Imprimé h Lyon, Lyon, ville; Paria, Bibi. nat. B 9989.
par Pierre Roumîu.
SYNODUS MARONITARUM
1678, circa 80 martii.
Synodu· Maronitarum in Syria, celebranda anno
Haec synodua fnit tantum indicta, aed non cele1678, circa Pascha, id est circa 80 martii. aub pe- brata.
triareha Maronitarum.
De hac synodo, oonfor :
Mansi, CoacW., (1907), XXXVIII, 937, nota 9.
SYNODUS DIOECEBANA AVKNÎONEN8I8
1678 oetobri· 16.
Synodua diooeooaaa Aveaioaonsis in Gallia.
Exstant constitutiones aynodalM in operibus
celebrata dio 16 oetobria 1678, sub Georgio d'Ar- quibus tituli:
magnae, arehiepteoopo Avaaioaeaai.

U9

BYNODUB DIOECESANA AVENIONEN8I8. 1678 eetobria 16

160

1) Avignon, bib), du chapitre, eod. ■». pur- a
9) Avignon, Till·, eod. ma. 198·. aaeculi XJX,
0BWU fol MJ-l.
fol. 973 -4.
SYNODUS DIOECESANA GN ESN EN818

1678.

Bynoduo dioeeeaana Gueeaeaaia la Polonia,
eelebrata anno 1678, tab laeobo Uchanoki, arehiopiaeopo Gneaueaai.
Da hac aynodo confer opna oui titalua:
Conatitvtionaa aynoderum metropolitanaa eccl.
Gneanenaia provincialium, authoritato ayaodi pro­
vincialia Gambioianaa, par doputatoe recognitae,
juaau varo1-* opera ill** ao rad*1 domini d. loannia
Weayk, Dei A apoatolicae aedia gratia archiepiacopi

Gneanea., 1. a. r. p. p. editae. Craooviao, ia oMoina Aadreaa Petrioonij, a. r. ■■ typographi, ease
Domini M. DC. XXX.
Ia-4», 14 f. - 417 p. -19 f (index). - Paria, Bihl.
nat. B 3846.
Sequuntur alii tituli euiuaque partie impreaaae
annia 1407, 163'1, 1638 e| 1484.
Paaeim in opere mentio hebetur ayaodi anno
1678 celebratae.

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS V
1678.
Synodua dioeceaana Mediolandhaia V in Italia,
4) Haymonia Corii epitome, (1640), ... /litalam
celebrata anno 1678, aub nancto Carolo Borro- capro coi. 94 C, n. 5|.
maeo, cardinali archiepiacopo Mediolananai.
6) Acta eccleaiae Mediolanenaia, (1738), . . .
Exatant conatitutionea aynodalea in operibua (lilulita cupra coi. 94 C, n. 6).
quibua tituli:
P. 381-8, aynodua dioeceaana Mediolanenaia V,
I) Acta eccleaiae Mediolanenaia, (1683), . . , anno 1678.
6) Acta eccleaiae Mediolanenaia. (1843), . . .
(tilnlM tapra eoi. 93 B, n. 3],
Fol. 167-71, aynodua dioeceaana Mediolanenaia V, [titahto eupra eoi. 96 A. n. 7|.
anno 1678.
P. 417-94, aynodua dioeceaana Mediolanenaia V,
3) Acta eccleaiae Mediolanenaia, (1683), . . . anno 1678.
7) Acta eccleaiae Mediolanenaia, (189Q), ...
[titahu aopro eoi. 93 D, n. 3|.
Fol. 167-71, aynodua dioeceaana Mediolanenaia V, [titaltu capra eoi. 96 A, n. 9|.
T. II, coi. 968-60, aynodua dioeceaana Medio­
anno 1678.
lanenaia V, anno 1678.
3) Acta eccleaiae Mediolanenaia, (1603), . .
[tituhu capro eoi. 94 B. n. 4|.

SYNODUS DIOECESANA VALENTINA IN HISPANIA
1678.
Synodua dioeceaana Valentina in Hiapania, cele­ typia Petri Patricij Mey, iuxta templum d. Martini,
brata anno 1678. aub loanne de Rivera, archi- apud quem A extant exemplaria.
epiacopo Valentino.
In-8*. 4 1.-368 p..- 3 f. — Paria, SainteDe hac aynodo confer opua cui tiiulua:
Geneviève.
Omnivm decretorvm qvae in Valentinia aynodia
Fol. poeter. 1, memorantur aequentea aynodi:
Ordinationea Thomae a Villanova editae anno
atatvta avnt, a tempore d. d. Thomae a Villauoua,
-·
archiepiaeopi Valentini, vaque ad obitum d. loannia 1548.
Synodua provincialia celebrata anno 1566.
a Ribera, etiam archiepiacopi & patriarchae Antioctyani, cum vltima aynodo ab eo habita, quae
Synodua dioeceaana celebrata anno 1566.
adhuc impreaaa non fuit, brevia epitome, ordine
Synodua dioeceaana celebrata anno 1578.
alphabetico digeata, omnibva ivdicibva eocleaiaaticia,
Synodua dioeceaana celebrata anno 1584.
parochia & eccletiia apprimo nececparia; opera A
Syhodua dioeceaana celebrata die 97 maii 1590.
diligentia Gaaparia Scholani, rectoria paroeciae
Synodua dioeceaana celebrata die 35 octobria 1590.
Sancti Stephani. Ad illuatriae. A reuerendiaa. d. d.
Synedua dioeceaana celebrata anno 1594.
fratrem laidorvm Aliagam, arohiepiecopum ValenSynodua dioeceaana celebrata anno 1599.
tiaum.
(InApa·./
Anno MDCXVI, Valentiae,
Synodua dioeceaana celebrata anno 1607.

SYNODUS DIOECESANA VENETA 111
1578.
Synodua dioeveaanaVeneta III iu Italia, celebrata Veronae epiacopi. libellva conacriptv·.. [Iiuigne.]
anno 1578, aub loanne Triviaano, patriarcha Veneto. Veronae, apud Sebaatianum A loaunem fratre· a
Exatant conatitutionea aynodalea in operibua Donnia, 1581.
''[Partie III titulat:] Decreta et hortationee a
quibua tituli:
11 Conatitvtioneo et decreta avb revereudiaeimo reverendiaaimia viaitatoribua apoatolicio, reverend. loanne Triviaano, patriarcha Venetiarvm, in tri­ dieaimia patriarchia, qvi pro tempore vrbi Venetae
bue aynodia dioeceaania promulgata, adiectia ali- praefverint, bt clero Veneriarum in vniueraum
qvibva decretia reuerendiaaimorum dominorum relictae, praeter illaa, quae in viaitatione cingula­
viaitatdrunr apoatolicorum. [Inngne.J Veronae, rum eccleaiarum aunt factae, [laeijne.] Veronae,
apud Sebaatianum A loannam fratroa a Donnia, apud Sebaatianum A loannem fratrea a Donnia,
M.D.LXXXI.
M.D.LXXXI.
I Partit II tittdut:) Ad clericoe vtrivaque aemiiJtorfa IV titulat) Libellva hortatoriva ad clenarii, nec non parochialivm eocleaiarvm vrbia Vene­ rvm Venetvm in viaitatione apoatolica reverentae, in viaitatione apoatolica reverendiaaimorvm dd. diaaimor. dd. Lavrentii ('ampegii, legati, et AvgvLavrentii Campagii. legati, et Auguatini Valerii, atiniValerii.Veronae epiacopi, coaacriptna. [lueiptu.]
10»

1»!

SYNODUS DI0BCB8ANA VBNRTA III, 1578

IBS

Ia-4·, »4 fn. - · fnn. (Index). — Parie, Bibi nat
Veronae, apad Bebastiasnm * loasnem fTatrea a à
ide. B »11·; Roma, ValHoeUiaM.
Doaaia. M.D.LXXXI.
l'e 8·, 4 part·*, 9f.-)»p., 19 p^ 99 p^ 1LFel. 48-68, statists synodi Venetae I, anno 1564.
Fol. »0-9, atatuta synodi Venetae II, poet
48 p - Paria, Bib) sat. B 9995.
Pag. 1-5, atatata synodi Veneta· I, celebratae annum 15(18.
Fol. B9-4, statuta synodi Venetae III, anno 1678.
a loanne Trivisaao, patriarcha Veaeto, aano bob
8) Conatitvtlonos ht privilegia patriarchates et
Indicate, sod 1564. — Of. Mansi, OriL, (1911),
cleri Venetiarvm, illuatrisriiqi a· reuerendissimi
XXXVI A, cal. »3.
Pag. 6-11, atatuta synodi Venatae II, celebratae 'd. d. loannis Trivisani, ivris vtrivsqve doct., patri­
ab eodem, anno non indioato, tad peat 1568. — archae Veneriarum, Dalmatiaeque primatis Ac.,
Of. Mansi. Ctmeil., (lull), XXXVI A, aol. lib 0, ivseu edita. Venetiia. M.DC.LXVIII, ex typo­
graphie Pinelliana, superiorum permissu & priuilegio.
et XXXVI B. ool. 14» D.
In-8·, 118 p. - 7 f. (index). — Paria, Bibi. nat.
P·» 12, atatuta synodi Venetae III, ealabratae
B 9930.
ab eodem, anno 1578.
Pag. 106-9, atatuta ay nodi Venetae I, anno 1564.
$1 IltuigntJ Constitvtiones et privilegia patri­
PM 110-3, statuta synodi Venetae II, post
archates et cleri Veneriarum, illustrissimi ac reve­
rendissimi d. d. loannis Triuisani, iuris vtrivsquc annum 1B68.
Pag. 114-8, statuta synodi Venetae III, anno
doct., patriarchae Venet. Dalmatiaeque primatis
Ac. ivssv edita. Veneriis. ex bibliotheca Aldina, b 1678.
M.D.LXXXV1I.
8YNODU8 DIOECESANA VIGLEVANENSIS
1578.
Sine anno 11768], in-8 minori, 110 p, - If. (errata).
Synodus dioecesana Viglevanensis in Italia, cele­
brata anno 1578. sub Alexandro Canali, epiacopo Milano*. Ambrosiaua; Torino, Bibi, nas.; Torino,
seminario. ,
Viglevanensi.
Passim in hoc opere atque in sequenti, mentio
Ile hac sjnodo confer opera quibus tituli:
1) Synodus dioecesana- Viglevanensis, ab illuetriss. exstat synodi Viglevanensis celebratae anno 1578.
9) Synodus dioeceaana Viglevanensis, quam
& reverendis*- d. d. Joseph Maria Francisco 3carampi. Dei et apostolicae sedis gratia episcopo illustrissimus et reverendissimus d. d. Joannes Fran­
Viglevanensi. abbate 8. Mariae Aquaelongae.s.x.m. cisons Toppia, episcopus Viglevanensis, habuit die­
eleemosynario, Lemidae comite Ac. Ah. Ac., habita bus 14, 15 et 16 septembris anni MDCCCXXH1.
anno a Chr. nat. 1768, dieb. 13. 14. 15 junii et juasu /iMigne.J Ex typographie Viglevanensi.
Sine anno [1893], in-8‘. 461 p. — Piacenza,
ejusdem edita, (liùifpu.) Taurini, ex typographie
civica; Vercelli, Agnesiana.
Mairesse: superiorum facultate.'
*

SYNODUS DIOECESANA COMENSIS
1579 aprilis 3-6.
ln-8*. 367 p. — Roma. Vittorio Emanuele.
Synodus dioecesana Comensia in Italia, cele- c
Pag. 7, mentio habetur synodorum celebratarum
brata diebus 3, 4 et 5 aprilis 1579. sub loannediebus 16, 17- et 18 septembris 1565 sub, loanne
Antonio Volpi. episcopo Comensi.
Antonio Volpi, episcopo Comensi ; diebus 3, 4 et 5
De hac synodo confer opus cui titulus:
Acta synodi Comensia, quam sub auspiciis b. aprilis 1579. sttb eodem; anno 1698, sub Philippo
M. virginis immaculatae, illustrissimus ac reveren­ Archinti; diebus 16, 17 ot 18 maii 1618 sub eodem,
dissimus d. d. Theodorus ex comitibus Valfre de diebus 18, 19 et 90 septembris 1633 sub Lasaro
Bonso, episcopus Comensis, diebus XIII, XIV, XV Ceratino ; diebus 13, 14 et 15 septembris 1672 sub
mensi* septembris anni MCMIV, in eathedrali ec- Ambrosio Torriani; diebus 10, 11 et 12 septembris
leaia celebravit. fZiuiyfwJ Comi, MCMV, ex typis 1686 sub oat-dinali Carolo Ciceri.
Unione tipograflea Rodulphi doct. Ferrari et eoo.
8YNODU8 DIOECESANA NIVF.HNEN8IR' .
• 1579 aprilis 99.
Synodus dioecoeana Nivernensis in Gallia, cele­ statuta aynodaiia ibidem anno M.D.LXXIX publi­
brata die ‘29 aprilia 1579. sub Arnaldo Sorbin, cata. (ZuspneJ Parisiis, apud Ouilelmum Chaudière,
episcopo Nivernensi.
via lacobaa, sub Temporis insigni A Hominis sylExstant constitutiones synodales in opere cui uestria, M. D.LXXXU, cum priuilegio regia.
In-4·, 19 fnn. (calendar.) - cx(j fn. - 1 fnn. (in­
titulus.
Manuale curatorum ecclesiae Nivoruenaia |A| dex), cum musica. — Paris, Saint-Sulpioo.
F. oxxxvij - x(j : „8tatiits faicts et ordonnés par
dioceais, rationem modumque sacramonta eccle­
siastica ministrandi continens, parochis omnibus A révérend père en Dieu, meeeire Arnault Sorbin,
quibus animarum curp incumbit perquam neoeesa- par la grAce de Dieu et du saint siège apostolique
rium, opera A labore reveraedise. ia Christo patris évesque de Nevere, publies au synodo de son dio­
Arnoldi Sorbini, Niuernensis episcopi, restitutum A cèse l'an mil cinq cens soixante et dix-neuf, le xxix
auctum ac meliuscule (sic) dispositum; acooseerunt avril."

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE V
1579 maii 7.
Concilium provinciale Mediolanense V in Italia,
MbUegnphla
celebratum die 7 maii 1579, sub saaeto Carolo Borro1) Acta ecclesia· Mediolanensis, (1589). ...
maso, «rchiepiseopo Mediolaaeari.
[Uiuhu mpra eeL 93 B, a. 9).

IM

CONCILIUM PROVINCULE MEDIOLANENSE V, 167« mail 7

IM

11) Labbe. OttuU., (1971), XV, 556.
Pel. 89-IM, eoaoilinm provincials Mediola- A
19) I Hardwin], AsSe ootoil., (1716), X, 947.
BOM· V.
19) Celati, Corneil, (179·), XXI, 391-490.
2) Aeta eoeteeiae Mediolanensis, (IMS), . .
14) Aeta eeoleeiao Mediolaaensts. ( 1798), . . .
/Hslw
sei. 93 D, n. S).
Pel. 89- IM, concilia· provinciale Modiola- [tituhu sapre sei. 94 C, a. ·].
P. 2*>9-96, conciliant provinciale Mediolaaeaee V.
lanease V.
15) 8. Caroli Borramaai, (1760), . . . /titulus
5) Oonetitvtionoe at decreta, (1595), ... [titvhu
oupra col. 146 B. n. 14].
eopTa oai. 119B, a. 8|.
.
P. 364-74, concilium provinciale Mediolanense V.
4) Décréta provinciae Meflqlanensis, <1595),...
16) Acta eooleeiao Mediolanensia. (1843>. ...
[tilth» Htfn eol 190 A, n. 9|.
6) Coaatitntiones et decreta, (1590), ... [titulat [tituhu oupra col. 95 A, n. 7|.
P. 211-304. concilium provinciale Mediola­
itpra col. 190 A, n. 10].
0) Concilia provincialia, (1602), ... [tituhu nense V.
17) Acta eccleeiae Mediolanensi·, (189<o, . . .
tupra col. 120 C, n. 11]..
—
7) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1803)......... [tituhu tupra eol. 96 A. n. 9}.
T. II. col. 505-722. concilium provinciale Mt*
[tituhu tupra eoi. »4 B, n. 4].
8) Decreta provinciae Mediolanensi·, (1603). ... diolanenae V.
18) Manti. Coucil., ( 1902), VLXIV. 331-490.
[titului tupra col. 120 D, n. 12|.
19 - 29) Cf. opera citata aupra col. 121 B -122 C,
9) Harmonie Corii epitome. (1640). ··· [tittltu B
n. 21-31.
·
supra col. 94 C, n. 5|.
·
Jo) Conciliorum eolhctio regia, (1644 ), XXX V1,476.

BYNODUS DIOECE8I8 VAPINCEN8I8, CELEBRATA IN LOCO LA BAUME
1579 menae maio.
1’. 623-717 . Histoire du synode diocésain -de
Synodus dioeoeaana Vapincenaia in Gallia, cele­
brata in loco La Baume, menae maio 1679, sub Gap. célébré au mois de juillet 1853. par Mr JeanPetro Paparin de Chaumont, episcopo Vapincenai. Irénée Depéry. précédé d'un précis historique des
anciens synodes de Gap et d Embrun, par les
De hac synodo confer opera quibus tituli :
1 ) Constitutions et instructions synodales du notaires du aynode [les abbés- J.■ (*. Blanchard et
diocèse de Gap. publiées dans le synode célébré F. Jame],
2’ Histoire du synode diocésain de Gap, célé­
les 6, 7, 8, 9 et 10 juillet 1853, par M·* JeauIrénée Depéry, évêque de Gap. chevalier de l'ordre bré au mois de juillet 1863. par M·* Jean-Iréqée
impérial de la légion d'honneur, de ielui de Depéry. précédé d Un précis historique dea anciens
l'Eperon d or et commandeur de celui dea sa. synodes de Gap et Embrun, par les notaires du
Gap,
Delaplace
c synode^Jlea abbé· J. C Blanchard et F. Jame]
Maurice et Lasare. [huigne.]
{’ _
~
’
p. et f.f imprimeurs-libraires de l'évêché, rue de Gap, impU de Delaplace, 1854.
In - H’J 93 p. — Paris, Bibi. nat. B. 9717.
Provence. 1854.
In ujroque opere, mentio exstat synodi dioeIn-8·, XXVII-,730 p. — Gap. évêché: Gap,
cesana?'celebratae mense maio 1579.
séminaire.
8YNODU8 DIOECE8ANÀ COMENSIS
1579 septembris 3-5.
I
Synodus dioeceaena Contenais in Italia, celebrate epiac. Comen. A comite Ac., praesidente. Comi,
diebus 3. 4 et 5 septembris 1579, sub loanne apud Hieronymum Frouam, M.D.LXXXV1II.
Antonio Volpi. episcopo Comensi.
ln-H*L 2 parte·. 1" f. - 142 - 191 p. — Milano,
Exstant constitutiones synodales in opere cui Ambrosian· : Paria. Bibi. nat. B 9417 . Paria. Sainte-,
Geneviève]. Piacensa, civica; St.-Gallen. 8tiftstitulus
Acta primae et secvndse aynodi dioec. Comen.,
Prior synodus ('omentis celebrata eet die 16 maii
de annia M.D.LXV et M.D.LXXIX celebrat.,
mullum illust. & reuerendisa. d. d?Io. Antonio Vipio, anni .1566 ; secunda autem diebus 3, 4 et 5 Sep­
tembria 1579.

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1579.
Conventu· cleri Gallicani celebratu· Meloduni. D ad vi· et diacour· des affaires qui se traictent à
Melun. par M. M. du clergé de France, tant pour
anno 1579.
De hoc conventu confer opera quibus tituli : la reformation de l'eglise. que pour les rente» de
1) Response du sieur de La Roche A un sien l'hostel de ville de Pari·. 22 août 1579.
amy sur t’assemblée generale du clergé de France,
8.1. n. a. [1579], in-8*. — Paria, Bibl. nat. Ld* 13.
tenue à Melun, et la descharge dés obligations de
3) Edict du roy sur le· plainte· et^remoastrances du clergé de France'généralement assemblé
l'hostel de ville de Paris, 13 août 1579.
8.1. n. a. [1579], in-8*. — Paris, Bibl. nat Ld‘ 12. par permission de sa majesté en la ville de Melun,
2) Copie d'un lettre du sieur des Estoilles au
l'an 1579, publié en parlement, le VIII jour de
sieur de La Double Marche, contenant un sommaire mars l'an 1580. — Pari·, Bibl. nat.

8YNODU8 D1OECE8ANA MEDIOLANENSIS VI
1579.
Bynodus dioeoeaana Mediolanensi· VI in Italia,
Exstant constitutiones synodale· in opere cui
celebrata anno 1579, sub sancto Carolo Borromaeo, titulus;
arehiepiscopo Mediolanensi.

SYNODUS D1OBCB8ANA MBD1OLANBNU» VI. 167*

155

n AcU 4ele*iM Msdiolanstsaia,

. ..a

I

IM

P. «89-91, eynedM diososeaaa Msdtolaasasta VI,

■ mo 1579.

oufre «*4 MB, a. 9).

Fol. 171-9,synodus dioeoeaaaa MédiolaaoaaUVI,
aaoo 157*.
9) Aeta seclssias Mediolaaeaaia,
/Atata* Mpr« Mi. 93 D, a. B].

(1688), ...

B) Aota eeeleeiaq Mediolanosmia, (184B), ...
/litata* myra ooL *BA, ·. 7).
p. 495-T, ayaodu diosossana KodiolMoaote VI,
«..« 167».

6) Act» ooelooiao Modiolaaoaob,

Fol. 171-9, syn. diosb. Msdiol. VI.
3) Haymonis Corii epitome, (1640), ... /litata*

(18*0), ...

/Stata* Mprw eel. 96 A, a. 9].

/p. II, ool. 953-60, syaodn* dioeceaana Medio-

Mfra Ml. *4C., a. 5).

4) Acta eccleaiae Mediolaaenais,

(1738), ...

lanensia VI. aaao 1579.

/litata*. ttpro col. 94 C, a. 6].

8YNODU8 DIOECE8ANA RAVENNATEN8I8
1580 maii 5.

Synodua dioeceaan* Ravennatenaia in Italia,
celebrata die 5 maii 1580, aub Chriatophbro Buonoompagni, archiepiaeopo Ravennatenai.
De hac synodo confer opua oui titulus:
Synodus dioeceaana quern, aub fauatiaaimia
auapiciia aanctiaaimi ia Chriato patria Pii papae
texti, celebravit Antoniua Codronchi, archiepiacopu*
Ravennaa, in eocleaia metropolitan*, XIII, XII,
XI kal. aext. anno MDCCXC. /Insipas/ Ravennae,

MDCCXC1, ex typographie archiepisoopali. //»
fixe:] Ravennae, MDCCXXII, apud fratre* Fave.
In - folio, 3 f.-XXXVIJF459 p^iftg.— Milano,

aeminario ; Paria, Bibi. nat. B 3384.
Chriatophorua Boncompagni, Bononiensia, archiepiacopu* Ravennatenaii, dioeceaanam aynodum
celebravit [die 5 maii) 1580; provincialem anno
1589; alteram dioeceeanam anno 1583; tertiam,
[die 95 iunii| 1593 et quartam anno 1599.

SYNODUS DIOECE8ANA MEDIOLANENSIS VII
1580.

Synodtta dioeceaana Mediolanensia VII in Italia,
celebrata anno 1580, aub sancto Carolo Borromaeo,
cardinali archiepiaeopo Mediolanen*ix
Exstant constitutione* aynodale* in operibua
quibua tituli:
r—,
1> Acta ecclesiae Mediolanensia. (1582), ...
llitultu eupra eoi. 93 B, n. 9|.
I Fol. 179-5. synodus dioeceaanaMediolanensisVII,
anno 1580.
) 2) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1583>. . . ■
/titulue sapra eoi. 93 D. n. 3],
Fol. 179 5. synodus dioeceaana MediolanensisVII,
anno 15«o.

3) Acta eccleajhd Mediolanensis. il738>. ...
/titafa* supra coi. ii C. n. 6],

P. 399-5, aynoAs dioeceaana Mediolanensis VII,
anno 1580.
4) Aota ecclesiae Mediolanensis. (18431. . ..
/litata* supra eoi. 95 A. n. 7|.
P.498-31, synodus dioeceaana Mediolanensis VII.
anno 1580.
5) Acta ecclesiae Mediolanensis. ;189O>. ...
[tituhu Mpra' col.Mk, n. 9).
T. II, coi. 961-74. synodus dioeceaana Medio­
lanensis VII, anno 1580.

SYNODI CON8TANTINOPOLITANAE
i
1576 1581.

Synodi Constantinopolitanae, celebratae annis cum version® latina curata a-Martino t'ruaio. Tu
1576 81. sub Hieremia, patriarcha Constantino- bingae academiae professore.
politano.
Pag. 144 *99. responsum theologorum WirtcinIle bis synodis confer opus cui titulus:
bergeneium huic primo responso oppositum, sub
Acta et scripta theologorvm Wirtembergenaivm, 'dat· 18 iunii 1577. et cum signatura: „ Lucan Ositinet patriarchae Conatantinopolitani d. Hieremiae, der. ». theologiae d., in aula Wirtembergii principis
quae vtrique ab anno M. D. LXXVI vaque ad annum ecclesiaeta.tf
200-60. secundum patriarchae t'onstan
Μ D LXXXI de Avgvstana confessione inter ae
miserunt ; graece A latine ab iisdem theologi* edita. tinopolitani d. Hieremiae responsum, sub dat* t'on/Inugne / Witebergae, in officina heredum loanni* Mantinopftli, mense maio 167»..
Pag. 961-346. responaum huic secundo responso
<,r*to,,is. anno M.D.LXXXIII.
In - 4*. 10 f. - 384 p. - 3 f. (index). — Lyon, ville ; oppoaitum, aub data: Tubingae, 24 iitnii 1580.
I’ag. 347-711, tertium patriarchae ConstantinoRoma Vaticano.
Fol. 2 1<>. praefatio snb data. „Tubingae, calend. politani d. Hieremiae responaum, aub data: Conacptpmbr. anno M D. LXXXIIL''
atantinopoli. 6 iunii 1581.
Pag. 371-9. responaum huic tertio responso
Ρ·6 1 - 4, epistolae duae de Augustana con­
fessione. ad patriarcham Constantinopolitanum d. oppositum ; sine data.
l'ag. 381-4. epiatolae aliquot, quarum una, de
Hieremiam missae.
l’ag 5 - 53. Augustana confessio, graece'' et compendio theologiae graece ad patriarcham Hiere­
latine.
«
miam missa ; aliae vero tree ipaiua patriarchae, com­
Pag 54 ■ 143. primum patriarcha* Constantinopo- pendio ianY accepto, secundum responaum pro­
litani Hieremiae responsum ad Augustanam con­ mittentia.
fessionem, sub data. Conatantinopcli, 16 mail 1576;

4) A«ta ecclesiae Mediolanensia, (1738), . . .
[titulue
eoi. 84 C, n. 5|.
Ρ·« 394-8, aynodua dioecesana Mediolanenaia
VIII, aôno\158l.

BYN0DU8 DI0ECE8ANA MEDIOLANENSI» VIII, 1581

157

158

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS VIII
IMI.
3) Hpymonis Corii epitonio, (IMo),... (titalw
Synodus dioaceaM* Mediolanensia VIII yt Italia, A
94 C, n. 5|.
celebrata anno IMI, aub aaaeto Carolo Borronaao, cardinali archiepiacopo MediolaMnei.
Exstant constitutiones synodales in operibua
quibus tituli:
1) Acta ecclesiae Mediolanensis. (1582), . . .
[titulue cupra eoi. 83 B, n. 2|.
Fol. 175-7, synodus dioeceaana Mediolanenaia
VIH, anno 1581.
9) Acta ecoleaiae Mediolanenaia, (1583). ...
cleaiae Mediolanensis. (189o). . ■ ■
[titulue eupra eoi. 5)3 D, n. 3].
9« A, n. 9|.
9Ç’7-88, synodua dioecesana MedioFol. 175-7, aynodua dioecesana Mediolanensia
adno 1581.
VIII, anno 1581.

SYNobl S DIOECESANA LIMANaU
1582 martii l<>.
\
Synodua dioeceaana Limana I in Peruvio, cele- B Franciacva Harolqvs, Hibernus Limericensis, ord.
brata in civitate Regum, die 1<> martii 1582, aub Minor, striet. Obaeru. a. theologiae lector iubilatue,
sancto Turibio Alphonse Mogrovejo, archiepiacopo & Franciscani ord. vniuersi chronographus. in col­
legio Romano ■. laldori fratrum Hibernorum eius­
Limano.
Exatant constitutiones synodales in operibus dem instituti. Romae, typis losephi Corvi, anno
M. DC. 1.XXIII, svperiorvm permiaav.
quibus tituli.
1) Lima limata conciliis, constitvtionibva synoIn folio. 17 f. (praefatio, index capitum) - xxxiv p.
dalibva. et aliis monvtnentts, qvibvs venerab. servva (apparatus historicus) - 378 p. - 11 f. i index).
Dei Toribive Alphonsvs Mogtoveivs, archiepisc.
P. 195-207, synodua dioecesana Limans I
2) Concilia Limans. Romae, Vanacci. 1884.
Limanvs, proufnciam Limensem seu Peruanum im­
In-folio. — Roma, Vaticano.
perium elimauit, A ad normam es. canonum com­
posuit: omnia fere ex Hispanico sermone latina
P. 195 -205, synodus dioecesana Limans I. cele
reddidit, apparatu historico, necessarija passim notis brata in civitate Regum, die |o martii 1582.
d echolij». ac opportunis indicibus illustrauit fr.

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE VI
1582 maii |o.

Concilium provinciale Mediolanense VI in Italia, r
7) Acta ecclesiae Mediolanensis. (1603:. . ■ .
celebratum die 10 maii 1582, aub sancto Carolo [titulus eupra eoi. 94 B. n. 4;.
Borromaeo. archiepiacopo Mediolanensi.
8) "Decreta provinciae Mediolanensis, (1603:,,..
I titulus eupra eoi. 12oD, n. 12 j.
Blbilegraphia :
11 Constvtiones et deereta prouinoialis synodi
9) Haymonis Corii epitome. <16401,... [titulue
Modiol. sextae, qvam ill-*’ et rever“* d. d. Carolus, eupra coi. 94 C, n. 5|.
a. R. e. preab. card. tit. a. Praxedis, arehiep. Med.,
10 ) Conciliorum collectio regia ( 1644 ). XX X V1.704.
habuit anno M.D. LXXXII, Gregory xif poaA max.
11) Labbe, Condi., (1671). XV, 706.
[Ineigne.] Mediolani, apud Mlenaelem Tinam,
12? [llarduinl, Acta condi., (1715), X. 1095.
typographum seroinarij, 1583.
13) Coleti, Condi., (1728), XXL 489-536.
ln-8·, 4 f. - 83 p. - 25 f. (appendix documen­
I4> Acta ecclesiae Mediolanensis. (1738)....
torum). — Milano. Ambrosiana; Milano, seminario. (titulus eupra coi. 94<'. n. 6!.
2) Constitvtiones et'decreta provincialis synodi
Pag. 297 -328. concilium provinciale Mediola­
Mediol. sextae, qvam illvatrisa. et reverendisa. d. d. nense VI.
Carolus, s. r. e. presb. card. tit. 8. Praxedis, archi­
15) 8. Caroli Borromaei. 11760). ... [Moine eupra
episc. Med., habuit anno. 1582, Oregorio xiij pont, eoi. 146 B. n. 14).
max., iuaau multum r. d. Phyliberti ex dominis
Fag. 374-92, concilium provinciale Mediola­
Buruntij, praepositi oathedralis A vioarij generalis nense vi
episcopi Vercell., impress. [Ineipne.] Novariae, D
16) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1843)....
apvd Franc. Beaallvm, M.D.LXXXUH.
[titulue cupra eoi. 95 A. n. 7].
In - 8* minori, 3f. -123 p, - 6f. (index). — Milano,
PM- 305 - 36. concilium provinciale Mediola­
Ambrosiana.
nense VI.
3) Constitvtiones et decreta. (1595),... [titulue
17) Acta ecclesiae Mediolanensia (1890). ...
cupra eoi. 119B, n. 8|.
,
[titulue eupra eoi. 96 A, n. 9).
4) Decreta provinciae Mediolanensis, (1595),...
T. Il, coi. 725-94, concilium provinciale Mediolanenae VI.
[titulue cupra eoi. 120 A, n. 9|.
5) Constitutiones et decreta, (1596),.. . [titulue
18) Mensi. Coneil., (1902). XXX.1V, 489-536.
cupra eoi. 120A, n. 10).
19-29) Cf. opera citata supra coi. 121 B- 122C,
6) Concilia provincialia, (1602),... [titulue cupra n. 21-31
col. 120C, n. 11).

1

159

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, 1583 septembris 8- 1583 martii 12

~>4β0

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM
mnrtii 12.
1582 septembfis 8 -1583
t
Concilium provinciale Toletanum in Hispania, a tationibus quibus sacri canones, historia ac disci­
celebratum a die 8 aeptembria 1582 ad diem 12 martii plina ecclesiastica A chronologie accurate illustrentur,
1583. sub Caeparo de Quiroga. archiepiscopoToIetano. cura et studio Josephi Baens de Aguirre, Bonedictinae
I
congregationis Hispauiarum magistri generalis, regii
Bibllogrnphia:
ac supremi fidei senatus consultoris, in Balmantieensi
1 ) Collectio maxima conciliorum omnium Hie- A academia doctoris theologi, ac. post plutee alias
paniae et Novi Orbia, epistolarumque decretalium cathedras, primarii sacrorum bibitorum interpretis, z
celebriorum,· neenon plurium monumentorum ad s. R. e. presbyteri cardinalis tituli 8. Balbinae, pro- /
illam «pectentium, cum notia et diaeartationibua. tectori» regni Siciliae; editio altera, in sex tomos /
quibus sacri canonea. historia ac disciplina eccle­ distributa, et novi» additionibus aucta. Tomus )
siastica et chrbnologia accurato illustrantur, per primus (II, III, IV. V, VI); ad sanctissimum patrem
Joeephum Saenz de Aguirre. Romae, typi» Joa. Benedictum XIV, pontificem maximum; auctore
Josepho Catalano, Oratorii 8. Hieronymi Charitatis
Jac. Komarek, Bohemi, 1693-5.
In-folio, 4 vol., xvj-751. xxviij-764. xxviij-692, presbytero. Romae. M.DCCLIII. ex typographie
767 p. — Le Mana, ville: Milano, Aiubroaiana; b Antonii Fulgonii, apud SancIW Eustachium : supe­
Paris. Sainte-Geneviève; Roma, Casanatense; To­ riorum permissu.
rino. Bibl. nai.
In-folio, 6 tomi, «annis 1753, 1753. 1753, 1754.
T. IV (1694), p. 202-28, concilium Toletanum. 1755, 1755), XL - 358 p.. XXIV- 495 p.. XII- 475 p..
21 Collectio maxima conciliorum omnium His­ X1I-476 p.. XII-530 p., XVI-491 p. — Lucca.
paniae et Novi. Orbia epiatolarumque decretalium Grande-Chartreuse; Lyon ville; Paris, Saint-Sulpice;
celebriorum neenon plurium monumentorum vete­ Roma. Alessandrina ; Roma, Ca»anaten»e.
rum ad illam apectantium, cum notis & dieserT. VI, (17551, col. 1-64. concilium Toletanum,

nitates. reverendissimi patres episcopi comprovinci­
ales. vosque abbatee et ecclesiarum capitula ac
caeterd», quibus vel suffragii ferendi, vel consilii
dandi, in htliusmodi conciliis provincialibus per­
Gaspar de Quiroga, sanctae Romanae eccleaiae missa potestas est, edictis nostris ad eam diem
tituli Sanctae Balbinae presbyter cardinalis, archi- convocamus.
epiacopua Toletanus, Hispaniarum primas, regnorum
Ne qui» vero ex hac provincia Toletana igno­
Casrellae maior cancellarius, et in regnis atque rationis excusationem obtendere possit, hoc edicto
dominiis catholicae maiestatia contra haereticam generali, quod in valvis nostrae metropolitanae
pravitatem et apostasiam generalis inquisitor, ont- ç eccleaiae affigi volumus, omnibus et singulis
nibus et singulis reverendissimis episcopis com­ huius provinciae Toletanae reverendissimi» epi­
provincialibus, abbatibus, ecclesiarum capitulis. ‘ et scopis comprovincialibus nostri», et abbatibu»,
universis huius provinciae Toletanaechristifidelibus, qui in huiusmodi conciliis provincialibus ex iure
ad quos sequentia attinent, salutem in Domino. vel consuetudine sententias definiendo dicere solent,
Frdquens conciliorum provincialium celebratio et in virtute sanctae obedientiae. et sub censuris et
multis sacris canonibus commendata est. et iam poenis, quae iure et huius provinciae constitutio­
inde ab initio nascentis ecclesiae magnas utilitates nibus continentur, districte praecipimus et~ mifU—■
provinciis omnibus attulit. Sed cum is m«js sanctis­ damus, ut ad illam diem, Toletum, ad conciliu^
simus. vel temporum, perturbationibus, vel nonnul­ provinciale nobisoum celebrandum conveniant, vel
lorum fortase negligentia in desutetudinem abiisspt: si qui ipsorum fuerint legitime impediti, una cum
nuper sancta et oecunienica syqpdus Tridentina. impedimenti, testimonio procuratore» cum auctori­
ut multa alia utiliter restituit, sio huiusmodi con­ tate mittant. Caeteros autem, hoc est capitula,
cilia provincialia quolibet saltem triennio a metro- tam huius nostrae metropolitanae, quam aliarum
politanie haberi praecepit. Itaque nos, ab eo tem­ huius provinciae cathedralium collegiatarumque
pore. quo huic ecclesiae Toletanae, licet tanto oneri ecclesiarum, universitate» quoque^ et civitatum
impares, praepositi fuimqs: nihil equidem magis oppidorumque magistratus, ac denique personas
optavimus, quam ut concilium provinciale primo omnes, tam ecclesiasticas quam saeculare», qua­
quoque tempore cogeremus; superiore tamen trien- D cumque dignitate, officio vel auctoritate fungentur,
nio publicae occupationes, ne id pro voto prae­ quae iure, privilegio vel tonsuetudine his conciliis
stare posaemit^ impedierunt. Nunc autem Dei provincialibus ad dandum consilium interesse solent,
benignitate commodam occasionem nacti. praeser­ aut nobis in hoc proxime celebrando concilio ad­
tim cum animi nostri sententiam ipsi imprimis monitione» aliqua» vel libellos supplices ad refor­
•catholicae maiestatia regis Philippi domini nostri mationem pertinentes offerre voluerint, praesentium
probari videamus, qui favorem^ suum nobis ad jd litergrum tenore requirimus, invitamus, 'et ut ad
concilium habendum per literas benigno obtulit, dictam diem adsint, convocamus ; de iis. quae pro­
rem non ulteriutf duximus differendam.
posuerint. libenter eos et benevole audituri. Om­
Quapropter, ad laudem et gloriam omnipotentis nes autem in universum admonito» volumus, no» .
Dei. ad emendandos huius provinciae mores tollen- gravibus poenis, quae sacris canonibus sunt con­
dosque abuAts. et ad controversias, si quae eunt, com­ stitutae. .contra rebelle» et inobedientes fore pro­
ponendas. ad restituendam denique, ut in Domino cessuro». atque illorum absentia non obstante, ^t
speramus, sicubi apud nos cqllapsa eet, ecclesiasti­ contumacia accusata, concilium provinciale nihil- ·
cam disciplinam, concpium provinciale in hanc ur­ ominus cum iis, qui ad diem praestitutam affuerint,
bem imperialem Toletanam induimus, diemque 8 celebraturos.
mensis septembris proxime venturi, quo nativité»
Interim, hortamur in Domino omnes hniu» pro­
beatae Mariae celebratus, ipsi concilio inchoando vinciae reverendissimos episcopo» et christifidele».
praefiximus. Itaque etiam singulatim vestras pater- ut quamprimum, et dum ipsum agetur concilium.
l·. dictum gtaeralt coavocatoriam, poti mittat
literal linyuli» rmrfHdittimit tpitcfpit, ab- .
batibat ,et eapitulit.

161'

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, 1583 .eptembri. 8

publieaa indieant orationes, et lingulis privatisa
peragant, quo propitius nobis reddatur Deui opti­
mus maximus, ut huius concilii a nobis habendi
exordia, gratia sua praevenire, et ad’optatum exi­
tum perducere ' dignetur, ad gloriam nominis sui
et huius provinciae utilitatem. Id enim ipsum nos
quoque in hae nostra sancta ecclesia, et dioecesi
continenter, ut fiat, aedulo curabimus.
Datum Toleti, in aedibus nostris archiepiscopalibus. die 13 mensis iulii, anno a nativitate' Do­
mini 1581.
G. cardinalis, archiepiscopua Toletanus.
Mandato illustrissimi, et reverendissimi domini
cardinalis archiepiscopi, magister Hieronymus Paul­
ius. secretorius.

189

Eodem exemplo missae sunt' litterae proro­
gationi· ad aingulo· reverendissimo· episcopos,
abbates et capitula provinciae Toletanae.

Prorogatio tecunda coaeiln proamoialit Toletani
onao 1581.
Gaspar de Quiroga, miseratione divina sacro- sanctae Romanae eeclesiae tituli Sanctae Balbinae
presbyter cardinalis, archiépiscopal Toletanus, Hispaniarum primas, regnorum Castellae maior can­
cellarius, status catholici regis Philippi domini
nostri consiliarius, ac etiam in omnibus regnis et
dominiis suae majestatis contra haereticam pravi­
tatem et apostasiam inquisitor generalis. reveren­
dissimo in Christo patri domino Alvatu, episcopo
Palentino, comprovinciali nostro, salutem et felici­
Prima prorogatio concilii pronncialie
tatem in Domino.
ad diem tertiam mentit decembrte eitudem anni.
Cum provinciale concilium ex decreto sanctae
Gaspar de Quiroga, miseratione divina sacro- B aynodi Tridentinae in hac ecclesia metropolitans
sanctae Romanae ecclesiae tituli Sanctae Balbinae celebrare statuissemus, superioribus diebus coepre.sbyter cardinalis, archiepiscopua Toletanus, Hi- piscopos comprovinciales nostros per liters· et
spaniarum primas, regnorumque Castellae maior publica edi<M, tn diem 8 mensis septembres pro­
cancellarius, status catholici· regis Philippi domini xime praeteriti ad id concilium convocavimus,
nostri regius consiliarius, ac etiam in omnibus nihil omnino dubitantes, quin et omnes ad eam
^regnis et dominiis suae maiestatis contra haereti­ diem expediti adetrfeT''et id concilium nobiscum
cam pravitatem et apostasiam inquisitor generalis, ad optatum usque finem possent perducere.
reverendissimo in Christo patri domino N.
Bed publicata iam. et ad ipsas dioeceses missa
Superioribus diebua fraternitatem vestram, et reli­ hac nostra convocatione, Deo sic volente, accidit,
quos reverendissimos episcopos comprovinciales no­ ut quibusdam episcopis huius nostrae pro­
stros convocavimus ad concilium provinciale, quod in vinciae morte sublatis, quibusdam etiamvmublica
hanc urbem imperialem Toletanam indiximus, diem­ occupatione et morbo impeditis, minus frequens
que 8 mensis septembres proxime futuri huius anni episcoporum numerus fuerit relictus, quam ut pro
1581 ipsi concilio inchoando designavimus. Postea dignitate hoc concilium congregari possit. Itaque,
tamen intelleximus, catholicam maiestatem regis Phi­ nos sperantes ecclesiis brevi providendum fore,
lippi domini nostri velle duabus ecclesiis Cordubensi impedimentaque omnia cessatura, diem inchoando
et Segoviensi. quae proprios pastores nuper ami­ concilio praestitutam alteris literis, in primam doserunt, futuros episcopos nominare, easque prae- C minicam Adventus huius ipsius anni proxime sesentationes ad sanctissimum dominum nostrum quuturam produximus. Sed nunc cum is iam dies
papam quamprimum mittere. Cum vero haec ex­ in proximo sit. neque hactenus ecclesiis, quae suis
pediri et contici sine aliqua mora non possint, carent pastoribus, alii successores dari tam mature
cumque etiam quidam ex reverendissimis patribus potuerint : cumque praeterea aliqui ex caeteris
comprovincialibus nostris legitimis caussis impediti, episcopis huius nostrae provinciae etiam nunc
dit to concilio celebrando adesae nequeant, nisi ter­ iustis impedimentis teneantur, necessario de nova
minus primo assignatus prorogetur: visum est nobis, prorogatione nobis cogitandum fuit. Verumtamen,
quo plenior episcoporum huius provinciae con­ en rursus anni tempora omnium maxime impedita
ventus haberi xposait, ut 'huiu* futuri ‘concilii ter­ sequuntur, nempe Adventu·. Nativitas Domini. Qua­
minus paull&ulterius prorogetur. Itaque, nos harum dragesima et Pascha, quibus temporibus episcopos
literarum tenore, praedicti concilii provincialis a a suis erclesiis abesse, non modo veteres canones,
, nobis in hac Toletana urbe celebrandi terminum, sed novum synodi Tridentinae decretum prohibet.
a die 8 mensis aeptembris. ad diem 3 mensis
Itaque, tota hac nostra deliberatione cum ipsa
decembris primo sequentis huius ipsius anni catholica majestate regis Philippi domini nostri
1581 (quo die primam dominicam Adventus communicata, id omnino placuit, ut hoc concilium
sancta/ mater ecclesia celebrabit), producimus et in secundam dominicam post Pascha' prorogetur,
prorogamus, ipsamque prorogationem vobis signi­ sicuti ot nos. harum literarum tenore, huiusmodi
ficamus et denunciamus: Qliamobrem, vestram D concilii provincialis a nobis Tolqti habendi initium
fraternitatem enixe rogamus, et. quatenus opus sit, in secundam dominicam post Paschp. qua Ego sm»i
in virttate sanctae obedientiae. et sub poenis a patior bonae solet ab ecclesia cani, quaeque in
iure stnutis, vdbis districte praecipimus et man­ diem 29 mensis apritis anni sequentis 1582
damus. ut ad prg^dictum diem tertium mensis de­ incidit, producimus, differimus et prorogamus, et,
cembris, Toletum, ad concilium nobiscum ineundam si opus est. ad eandem secundam dominicam denuo
et celebrandum conveniatis, et reliquas istius nostrae indiciiqus et convocamus. Quamobrem. fraternitati
dioecesis personas, quae iure. .consuetudine vel pri­ vestrae injungimus, atque in virtute sanctae obe­
vilegio his conciliis provincialibus interesse debent, dientiae praecipimus et mandamus, ut ad prae
de hac nostra prorogatione moneatis, caeteraque dictum huiu· nostrae saecundae prorogationis ter­
praestetis, quae in superioribus nostris literis con- minum. in hanc urbem Toletanam conveniatis, ad
• vocatoriis vestrae iniunximus ' fraternitati : quas id concilium provinciale nobiscum et cum cauteris
mutato dumtaxat praedicto termino, omnino vo­ nostris episcopis celebrandum. Interea Vero eos.
lumus in suo robore fftrmanere. et debitae exa­ qui Vestrae curae commissi sunt, quique in ista
cutioni mandari.
dioecesi iure, consuetudine aut privilegio huius­
Datum Toleti, jinno Domini 1581. die vero 9<> modi conciliis provincialibus interesse solent, de
mensis iulii.
*
hac nostra prorogatione certiores faciatis, caetera­
G. cardinalis archiepiscopua.
que diligenter praestetis, quae in prioribus nostris
magister Hieronymus Paullus, seeretarius.
literis, tam convocationis quam primae prorogatio'•oxeu.. oaasnau touts XXgVIM·.

4g

Ιβ3

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, 1588 saptemfiris 8

ni· termino, integre impleri, et suam vim volumus λ
retinere.
Datum Toleti, anno Domini 1581. die vere 8
menai· novembri».

EPISTOLA GREGORIl XIII. PONTIFICIS
MAXIMI
Ad cxuduulkm Qtnuoaa*.

IM

Farss·»: Domias» vobieeum.
Rmjmmu··.- E* cum spiritu tuo.
Oratio: Ecclesiae tuae, etc.
Aeno nnu coactui novutcuus Tout-mat,
Celebrata die 8 septembrie 1582.

Jn nomine sanctae et individuae Trinitatis
Patris, et Filii, et Spiritus saacti, amen. Anno
a nativitate Domini nostri lesu Christi 1582. indic­
Dilecto filio nostro Oatpari, taneia· Romana· se- tione decima, die vero 8 mensio Septembri»,
detiae pretbgtero cardinali, Toletano nuncupato, ac quo festum Nativitatis beatae Mariae ab ecclesia
, in regnis Hitpaniarum generali inguiritori, Grtyoriut ceiebratut, pontificatu» sanctissimi in Christo patris
papa XIII.
et domini nostri Gregorii divina providentia papae
Dilecte fili noster. salutem et apostolicam XIII ann* undecimo, regni vero Philippi II Ilispabenedictionem. Certiore· facti sumus. imminere niaruin regia catholici domini nostri anno vicesimo
tempus synodi provinciali» Toletanae; suspicari septimo. Cum. ex veterum canonum et novissimae
autem nunnullos posse facile accidere, ut aliquid sanctae Tridentinae synodi decreto. Toleti, in ec­
impedimenti afferatur. quominus tanta hac in re clesia metropolitans hoc sanctum provinciale con­
libertus adhibeatur, quantam oportet tam gravi B cilium conveniaaet. praesidente illustrissimo et re­
'in re adhiberi. Vehimus hoc tibi aignifieare. teque verendissimo domino Gaspare, sanctae Romanae
etiam hortari, ne ulla omnino in" re patiaris hanc ecclesiae tituli Sanctae Balbinae presbytero cardi­
ipsam libertatem laedi aut minui; tametai licet nali. archiepiacopo Toletano. Hispaniarum primate.
•perare. quoniam ii· potissimum do rebua agendum excitante et favente imprimi» eodem Philippo rege
erit. qu,ae ad Dei gloriam, ad eccleaiarum digni­ catholico domino nostro clementissimo. assistentibus
tatem. ad animarum salutem pertinebunt, neminem reverendissimis episcopis comprovincialibus. Alvaro
fore. qui cenetur obsistere. Ut autem certum ha­ Palentinq. Antonio Cordubensi. Francisco Giennensi.
bemus. te pro tuo munere, proque praestante pie­ Gomeaio Carlhaginensi. Alphonse Oxomensi. vocati»
tate et zelo. nunquam passurum libertatem eccle­ quoque et comparentibu». tam huius metropolitanae
siasticam ulla in re violari: tamen non potuimua capitulo, et ab ipso deputatis, quam aliarum eccle­
in his literis -scribendis nostro summo ac perneces­ siarum cathedralium huius provinciae venerabilibus
sario muneri, eeclesiarumque omnium nobis a Deo procuratoribus, post missarum solennia celebrata,
impositae solicitudini deesse. Caetera ex nundio et Spiritus sancti gratiam ex more rituque eccle­
nostro cognosce», omnemque eius verbis fidem siastico invocatam, intertogati sunt patres per con­
tribues.
cilii secretarium alta et intelligibili voce, ia haec
■ Datum Hornae, apud Sanctum Petrum, subannulo verba :
Reverendissimi patre», placetne vobis, ad
piscatoria, die :U> octobri» 1581. pontificatu» nostri
laudem et gloriam sanctae et individuae Trinitatis,
anno decimo.
Aut. Bucca Padulius.
decernere et declarare, hoc sanctum concilium
provinciale in hanc metropolitanani ecclesiam, ad
Fuit facta postea alia prorogatio eiusdem con­
praesentem diem indictum, rite et recte incipere
cilii usque in diem 8 aeptembria anni sequenti»
inceptumque esse?
15h2 qua tandem inchoatum fuit
Et singuli responderunt Placet.
Placetne etiam, ut. pro felici huius concilii
Prr‘~e< pro eccletia, pro calat· regit et principi·, et
inchoatione, legatur decretum sanctae et oeeumeuipro congregation· eoneilii dicenda· in missis
cae synodi Tridentinae de habendis conciliis pro­
maioribus.
vincialibus?
, Finito a sacerdote in missa Pater notter, immediate
Et responderunt. Placet.
dicitur a choro, omnibus genua flectentibus.
Et lectum est a diacono sacria vestibus induto.
Antiphona: Exaudi nos. Domine, quoniam benigna
Placetne quoque, ut, tam ad notitiam prae­
eat misericordia tua. et secundum multitudinem sentium, quam-ad convincendam absentium negligentiam vel contumaciam, recitentur indictio prima
miserationum tuarum respice nos. Domine.
Veritu: Salvum me fac Deu», quoniam intra­ huius provincialia concilii, et ultima eiusdem pn.ro
gatio. ab illustrissimo et. reverendissimo metroverunt aquae usque ad animam meam.
Vertu·: Gloria Patri etc. Exaudi nos, Domine politano factae?.
Et reaponderunt Placet.
etc. Kyrie eleison. Christe eleison, Kyrie eleison.- >
Et recitatae aunt.
Celeb ratis dicit Pater natter secreto.
Placetne praeterea decernere et declarare, per
Farsus: Et ne nos inducas in tentationem. ·
sedendi ordinem. si forte in hac aut caeteri» «eRttpontum : Sed libera nos a tnalo.
Populus, et chorus cantat Deu» miseratur nostri, quentibu» actionibus vel congregationibus, aliqui»
totum, cum Gloria Patri etc., et celebrans etiam dicit non suo loco sederit, steterit vel incesserit, nulli
iu» quaesitum, nulli praeiudiciiuff in puaterum fac­
flexi» genibus:
tum essel
(/
Vertat: Mefuento congregationis tuae.
Et reaponderunt: Placet.
Reipontum: Quam possedisti ab initio.
Placetne etiam ut, usque ad futuram proximam
Vertat: Emitte spiritum tuum, et creabuntur.
actionem, interea pro loco ad congregatione» ha­
Responsum : Et renovabis faciem terra.
bendas, aula, quae conciliorum dicitur, in aedibus
Farsus: Domine salvum fac regem.
Retpontum: Et exaudi no» in die, qua invoca­ arehiepisoopalibua huius civitati» designata deputataque ait?
verimus te.
Et reaponderunt: Placet.
Farsus: Ora pro nobis, saneta Dei genitrix.
Retpontum Ut digni efficiamur promissionibus
Postea, die decimo septembrie. patribq» placuit,
locum habendarum congregationum extendere ad
Christi.
Farsus: Domine, exaudi orationem meam.
quodeumque conclave earundem aedium archiepi»copalium, ab illustrissimo metropolitano eligendum, λ
Raspoiuum: Et clamor meua ad te veniat.

1U

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, IMS, aeptsmbris β

ΓΗ

Ego Gaspar. eardinaiie arehiepiwopua Toletanas, A putat sa religiosum ease, non refraenaas linguam
Hispaniarum pria*·, diffiniant inbaeripai.
suam, sed dsdnoaat cor suam, huiut vama eat religio.
Ego Alvarus, epiteoput Palbntiaue et eomee, Cultum enim suum iustitia perdit, quando silentia
diffinient aubteripri.
indieii obstrepentium turba confudit, dicente pro­
Ego Antonia». apiteopua Cordubentia, diffinient pheta: Xrii
nuMtee rilmtrum.. Debet ergo
lubscripsi.
quiequid Mt collationibus oonsidsntiam agitur, aut
Ego Franciscua, episcopus Giennéntis, diffinient a eaussantinm parta proponitur, aio mitissima ver­
tubteripti.
borum relatiorf* proferri, ut nec contentioni» vbeibua
Ego Gomtiiua, tpiseopus Conehentit, diffinient audientiam durbeat, neo iudicum vigorem de tumultu
tubteripti.'
enervent. Quicumque ergo in conventu concilii
Ego Alphontut, episcopus Oxomenais, diffinient haec, quae praemissa sunt, violanda crediderit, et
tubteripti.
contra haec interdicta, aut tumultu, aut contumeliis
Ego Leurentiut, epiteoput Beguntinut, diffinient vel risibus concilium conturbaverit, iuxta divinae
tubteripti.
legis edictum, quo praecipitur: Eiiet deriseras, st
Ego Andrene. epiteoput Begovientit, diffinient tasiit eum so wrprian, eum omni dedecore de
tubteripti. Qui- nuper, ut abbas de Alcala la Real confessione abstractus, a communi coetu secedat,
diffinient.
et trium dierum excommunicationis sententiam
In quorum fidem tubteripti; loanhea Baptista perferat.1-'
Peret. eanomeut Toletanus, sancti cùncilii provin­ B
Decretum III.
cialis tecretariut.
D»
gvibtu
egtndum
«f in Aoe cenei/io.
Port primam actionem advenerunt reverendissi­
mus epiteoput Seguntinui, et dominut abbat Alealae
Cum multa a sacria canonibus olim, et nuper
Regalit, mox factus epiteoput Bego viens», et dominut a sacrosancta et oecumenica synodo de singulorum » abbat Vallis-Oletanua, qui similiter primae actioni sacramentorum ratione et u»u. deque omnium offi­
tubteripeeruat. Reverendiuimut autem' Gomemut, ciorum ecclesibatioorum genere ac morum refor­
epiteoput Carthaginentit, ipiius concilii tempore matione, sanctimime constituta .sint: ne' singula
translatui est ad ecclesiam Concbentem.
capita repetere sif necesse, haec sancta synodus
provincialis, quanto maximo potest studio, . illu­
Sscuvdà actio cottcn.il raovutcuua ToLrruri,
strissimum et reverendissimum metropolitanum,
Celebrata fer.a quarta, die nono mentit martii. in caeteroeque huius provinciae sanctissimo» episco­
festo «anctorum Quadraginta Martyrum, anno 1583. pos in Domino monet, hortatur, et, si opus sit.
illi· mandat, ut' pro muneris sui officio eadem
Decretum I.
decreta assidue versantes, tum in seipsi», tum in
iVolMtotio colAolteas fidei.
subditis, debitae mandent exacutioni; cum explo­
Cum intelligat haec «ancta synodus provincialia ratum sit, in illorum observatione, praesentium
Toletana, fidem ease fundamentum, sine quo frustra morum eorreetionem, et certam instaurandae ecbonorum operum aedificatio quaeritur, ex veterum C cleaiasticae disciplinae spem ease positam.
conciliorum omnium exemplo, atque imprimit sacro­
Decretum IV.
sanctae synodi Tridentinae praeceptis obsequuta,
ü, qm ad epûeopatwa evehuntur.
•icuti professionem fidei in ipsa prima huiut con­ Quali» debeant
cilii congregatione fecit, aio nunc eandem publice
Quoniam sacra Tridentina synodus in conciliis
ex formula a felicia recordationis Pio papa IV provincialibus, pro singularum regionum more, pro­
praescripta, pronunciantibua illustrissimo et reve­ priam examinis formulam pradkcribi iussit. ex qua
rendissimo cardinali metropolitano ac sanctissimis de eorum, qui ad episcopatus promovendi essent,
episcopia comprovincialibus, repetit et iureiurando qualitatibus inquireretur; haec sancta provincialis'
confirmat.
synodus subiectam formulam, tanquam eidem sy­
Ego Gaspar, cardinalia archiepiacopua Tole- nodo Tridentinae consonam, et moribus huius pro­
tanua. Hispaniarum primas; et ego, Alvarua. epi­ vinciae convenientem proponit, arbitrio tamen sanc­
scopus Valentinus; et ego Franciacus, episcopus tissimi domini nostri approbandam: ut scilicet,
Giennenaia; et ego Gomeiiu», episcopus Codchensis, quoties in posterum ad metropolitanam vel oathenuper Carthaginensia; et ego Alphonsus. episcopus . dralem aliquam huius «provinciae ecclesiam, nomi­
Oxomensia; et ego Laurentius, epiacopusSeguntinus; natus quispiam praesematusve fuerit, statim upoet ego Andréas, episcopus Begovientit, nuper abbas stolieua legatus sive nuncius. aut ipsius nominati
Alcalae Regalis; et ego Alphonsus, abbas Vallis- ordinarius, vel certe, eo deficiente, ordinarius viOletanua, firma fide credo.et profiteor omnia et D cinior. vocatis testibus, non tantum ab ipso desig­
singula, quae continentur in symbolo fidei, quo nato episcopo oblatis, sed aliis etiam ex suo officio
sauota Romana ecclesia utitur, videlicet : Credo etc. quaesitis, de ipsius nominati qualitatibus per haec
Inrpra eoi. 38 C - 40 A |.
■
praecipua capita inquirat Bitne ex legitimo matri­
monio natus ? An tricesimum aetatis annum exegerit '
Decretum II.
An moribus gravis, et prudens, et an hospitalis
De ordine eeroondo in hoc concilia.
sit ? Sitne in sacro ordine antea, saltem sex men­
In sententiis dicendis, decretum undecimi con­ sium spatio, constitutus? An scientia literarum ita
cilii Toletani, quod a plerisque synodis, tum oecu- polleat, ut muneri» sibi iniungendi necessitati possit
menicia tum provincialibus, usurpatum legitur, multo satisfacere; ideoque in universitate studiorum ma­
magis a patribus, qui in hanc synodum convenerunt, gister, sive doctor aut licentiatu» in sacra theo­
et observari et ob oculos semper haberi convenit. logia vel iure canonico merito sit promotus, aut
Id eit huiusmodi:
publico alicuius academiae testimonio idoneus ad
-In loco benedictionis considentes, domini sacer­ alios docendos ostendatur? Quod si regulari» fuerit,
dotes. nullis debent aut indiscretis vocibus prae- a superioribus suae’religionis similem fidem habeat.
atrepere, aut quibusdam tumultibus perturbare, , An praeterea alicuius a sancto inquisitionis officio
nullis etiam'vanis fabulis vel risibus agi. et, quod damnati vel reconciliati filius neposve sit, vel ipse
deterius est, obstinatis disceptationibus tumultuosas
voces effundere. ' Si quis enim, ut apostolus ait.
1 Mansi Cunni., ,litolb XI, 137 Γ.
11·

»

Ιβϊ

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, IBM raptraibrie »

1«β

•tian' d· rebus fidei aectuatas fuerit? praet*rqnaai A dum exigat ipsam capitalem ab eo. eat alteram
•i, «tigrat· institio, ab inquiaitoribns fuerit absolutas. archivi episcopalis elavem servandam tradiderit.

Professionem quoque fidri idem dssigaatae epis­
copus sx formula a felleis recordationi· Pio papa IV
pVaeacripta faeiat, et iuramento eoafirmst.

Quod ai ia ab uso episcopatu ad altqrum trana­
tentur, quaeratur etiam, qualeas m in anteriori
gesserit eooiaaia.
De ipaiua etiam eooleaiae atatu rogentur toltes,
ei cathedra!» ait, quot dignitai·· tel praebendae
in ae habet ; ai vero metropolitana, quo· praetere·
•pisoopatus suffiragMeos sire comprovinciales aub
ae complectatur? Et demunt, an ipaam ecclesiam
pastore vacare sciant.
Haec omnia acta in pnbKoum instrumentum
redacta, ipse qui huiuamodi examini praefuit epis­
copus.' sigillo suo obsignata ad sanctissimum Ro­
manum pontificem gratia et fidélité/ referet.

* Decretum VIII.
Λ epiteopi, eri siri ftawnpw, pre hoaçftaoriM·
criZarietw, ùwtitntiosw eri /smdaitenr pecnniat ae·
ripMMt.
Nullus praelatus, sive eo inferior collator, pro
euiaacumqne praebendae, beneficii aut cappellaniae
collatione, institutione vel nova etiam fundatione,
pecuniam, vel quod pecunia aestimetur, exigere;
ac ne a sponte quidem dantibus possit accipere.

Docretum IX.
Nemini, niti ab ordinario approbato, benejieinm
conferat»*.
. Beneficium quodcumque, etiam simplex, nemini
conferatur, nec etiam ad. patroni nominationem
B praesentationemve quisquam in eo instituatur, nisi
Decretum V.
pgiua per ordinarii examen, ad horas canonicas
Dr reeidentia opieooporetn.
persolvendas, et pro qualitate beneficii ad alia
Quanquam sancta Tridentina aynodua episcopos ecclesiastica ministeria praestanda idoneus esse
in Domino houatur et admonet, ne praecipuis comprobetur.
Decretum X.
festis et tenir oribus per annum ecclesiam cathePiae ieetontiam eoltattatee, ae nf/ragia eedttlo
dralem deserant, ot iam oltm a concilio Carthaadimpleri iubmtur.
ginensi V nuperque a proximo Toletano episcoporum
ab ecclesiis catbedralibus absentia reprehensa est ;
Pias testantium voluntates negligere iniquum,
tamen, ut alienis sc novis interpretationibus aditus est: officium autem est non charitatis modo, sed
praecludatur, mandat haec sancta synodus omnibus etiam iustitiae legibus debitum, preces et sacra a
huius provinciae praelatis, ne in posterum extra fidelibus - defunctis relicta peragi praescriptis tem­
ecclesiam oathedralem locum aliquem, etiam pro­ poribus, atque persolvi. Quo graviori doloris sensq
priae dioecesis, quamvis insignem et celebrem, ad est a patribus auditum, magnum missarum numerum
ordinariae habitationis usum sibi eligant, sed ipsam in quibusdam ecclesiis de ecclesiarum capitulis nut
potius cathedralem praesentia sua ornent et con­ cappellis. vel omitti vel differri, propter veteris
solentur. nisi aut visitationis cura, aut necessaria eleemosynae tenuitatem, si ad horum temporum
episcopalia munia eos alio ad tempus avocent.
oharitatem referatur : sive, quod indecorum videatur,
antiquum missarum numerum imminuere. Cui in­
Decretum VI.
commodo sancta synodus cupions providere, atque
Ut epiecopi teatinaria frigi carent.
omnein maledicis nostrum ministerium vituperandi
Seminaria ubi pueri, ex praescripto Tridentina· ocbasipncm praescindere.: primoque tempore syno­
synodi, virtuti» et literis ad ecclesiae ministeria dos per singulas dioeceses haberi vult, ac in illis
imbuendi sunt, licet hactenus propter nonnullas districte mandat episcopis, etiam sub interminatione
difficultates nondum sint instituta; quoniam tamen maledictionis aeternae, ut. omni postposita mora,
insignem continent reipublicae Christianae utili­ ex praescripto sacri concilii Tridentini. habita ra­
tatem : hortatur haec sancta synodus omnes huius tione temporum, locorum, fructuum et onerum, si
provinciae praelatos, ut vel praestimoniorum ali­ quae praeterea beneficiis sunt imposita, generali
quot. beneficiorumque simplicium annexionibus, vel constitutione decernant, quae reddituum quantitas
assignata ex singulis beneficiis moddrata aliqua •ingulis missis debeat respondere. Id tamen ne
portione, ea quamprimum erigenda curent. Quibus vicarii episcoporum aut visitatores faciant : alioqui
et mandat, ut re tota cum iis, ad quos spectat, irritum et inane erit, si quid contra fuerit atten­
communicata, iuxta eiusdem concilii decretum, tatum.
Decretum XI.
quod incipit Cum adoleteentinat actae, difficul­
Serant oedetiaetiearmn alienatione» et locatione»
tatibusque, quantum fieri poterit, superatis, quod
prohibentor..
deliberatum erit, intra annum a fine praesentis
Ecclesiastica bona in privatorum hominum
concilii, ad illustrissimum et,reverendissimum metropolitanum mittant, ot, consiliis collatis, tam ne­ gratiam plerumque utilitatis simulatione distrahi
cessarium opus ulterius non differatur.
alienarique solent, vel certe in longum tempus
contra ius et fas 'locari, non sine. gravi eorum
Decretum VII.
- ecclesiasticorum scelere, qui hniusmodi damnorum
ArcAimtm «psscopo/s hstras tstteSnr.
vel auctores.sunt vel dissimulatores. Quapropter,
Archivum episcopale, quo scripturae, ad epis­ haec sancta synodas omne· huius provinciae epis­
copi dignitatem pertinentes servari possint, sicubi copos in Domino hortator, quos etiam, si opus est,
nondum extractum est, quamprimum constituatur. ex auctoritate sibi ab oocumenico concilio TridenIllius porro duae sint claves sede vacante, una tino attributa, ad boo ipsum in exeeutores deputat ;
penes capitulum, aut ab eo deputandum, altera ut, in suis dioecesibus, quotcumque rerum ecclesia­
penos praelatum eius monasterii, in quo archivum sticarum alienationes vel locationes ad multorum,
depositum exstiterit, iuxta formam a superiori ut voc«nt, vitam, et ultra tempus a iure per­
concilio Toletano ea de re plenissime traditam, missum, ·" damnum eedeeiae, et contra canonicae
et declarationem sanctae memoriae Pii V. Quod eanctionee factae /uitte iudicaboni, illas continuo
vero ibidem praeceptum extat de lutamento prae­ nullas irritasque decernant, et ecclesiarum ius in
stando a monasterii praelato, non permissuram se pristinam libertatem vendicent.
ullam scripturam, absque metropolitan! vel supe­
Leetis a diacono decretis, secretarius inter­
rioris licentia, inde abduci; idem quoque iusiuran- rogavit ;

ft»

CONCILIUM PROVINCIALS

Reverendissimi patres, placenta· vobis haec A
deer·**'
s
St singuli rsspondsrant: Placent.
Plaoetae etiam, fbturam et ultimam huius
•ancti concilii provincialia actionem eslsbrari pro­
ximo sabbatho, in. feato sancti Gregorii papae,
quod erit die duodecimo praeaentia menai* martii?
Et responderunt : Placet.
Ego Oaapar, cardinalia archiepiscopua Toletanus,
et Hiapaniarnm primae, diffiniens subscripsi.
Ego Alvarua, episcopus Palentinua et tome·,
diffinien* «ubacripai.
Ego Antonius, epiacopu* Cordubcntis, diffinien*
•ubaeripsi.
Ego Franciscus, epiacopu» Gicnnensi·, diffinien*
«ubacripai.
Ego Gomeiius, epiacopu* Conchensi», diffinien*
*ub*crip*i.
Ego Alphonau», epiacopu* Oxomensis, diffinien* 1
«ubacripai. ’
Ego Laurentiu*. epiacopua Beguntinu*. diffinien*
«ubacripai.
Ego Andreaa, epiacopua Segoviensia, diffinien*
•ub*crip*i.
Ego Antonius, abbas Vallia-Oletanu». diffinien*
•ubicripai.
In quorum fidem «ubacripai : loanne* Bap­
tista Pere», canonicus Toletanu». «ancti concilii
provinciali* aecretarius.

Actio tkutia.
Habita 12 martii 1583.
Decretum 1.

'

Ut ministri tribunali* eccleeiaetici, eingulie trienniii,
tt guotie» rorum officia per obitum epieeopi vacaverint,
a eucceevore epieeopo vieitentur.

ILETANUM. 1582 septembri* 8

170

cumque, etiam officialibus et ministri», sede epis
•opali vacante, a capitulo deputati*.

Deeretum III.
Ut UtigantM wmun a* duobue iudimbue eiiperioribue
digere provint.
'Quando litiganti, iure> vel consuetudine run­
conum est, unum ex duobus indicibus superioribus
eligere, *d quem ipse appellare maluerit: nemo
illi *nb excommunicationis pouna audeat eam liber­
tatem vel palsm extorquere. vel dolo impedire.

Decretum [V.
Ut excommunicatione» nemini, praeter'epiecopt^n.
— · ferre liceat.
Cum excommunicationes illa». quae monitionibus
praemiseis ad revelationi* finem, ut aiunt, sive pro
deperditi* subtrsetiaque rebus ferri solent, a nemine
prorsus, praeterquam ab episcopp. et ex cuusaa
gravi, decernenda» ease, sacra synodus Tridentiua
statuerit; ne. facilis illarum frequentia censurae
ecclesiasticae severitatem apud vulgus imminuat;
haec sancta synodus omnium episcoporum curae
ioiungit. ut eam facultatem nemiqi ex sui» offi­
cialibus committant. Ipai» vero vicariis omnibu*.
etiam generalibus, eaeteriojue episcoporum mini­
stri*. districte praecipit, ut posthac huiusmodi ex­
communicatione» ferendi auctoritate abstineant.
Ipeie vero epiveopie abeentibu», eorum vicarii gene­
rale» huiuemodi auctoritate uti minime prohibentur.
Decretum V.
Stipendiumvititatoribu» dandum, ab epiecopo
atiignetur.
(Quantum stipendium visitatoribus in singuli»
diebus dari debeat, procurationis et visitationi»
nomine, episcopi singuli in suis dioecesibus de­
finiant et praescribunt, sive esculenta poculenta
que danda sint, sive pecunia numeranda, iuxta
concilii Tridentini decretum.

Vicarii, proviaore*. visitatore·, promotore» ba­
cales. et denique omne* ministri, qui in tribunali
eceleaiaatico ip*iu» metropolitan! et epiacoporum,
aliorumque inferiorum auia funguntur muneribu*.
Decretum VI.
non modo singuli» triennii». *ed et quotiea illorum
officia per obitum episcoporum vacaverint. · suc­ ilpitcopi, eorum, guibue eccleeiae indigent, eurum libi
refervent, nec alii committant.
cessore episcopo, vel ab eo deputando, et non ab
Quoniam redditus fabricarum importuna aolicialio, visitari debent. 8i officiale* isti voluerint
ratione» reddere, ne diutius expectatione futuri tatione artificum valde aunt exhausti, dum quisque,
episcopi sustineantur, poterit capitulum, sede va­ amicorum ope nixu», ad auum quaestum fingit ec­
cante. rationes administrationis recipere, ipaisque clesias indigere structuris, imaginibus, crucibus,
officialibus iustitiam postulantibus administrare. calicibus, libri», veatibus aut reliquo sacrorum
Nihilominus, lieebit successoribus episcopi ab eisdem apparatu, unoquoque tempore multis ecclesiis suam
officialibus, officiorum udminiatrationisquo eorum operam et industriam magno, addicit, neque potest
rationes exigere, etiamsi praedicti offieiales red­ omnibus, nisi longissimo tempore, satisfacere, pro­
diti* rationibus liberationem a capitulo obtinerent. hibet haec sancta aynodu» omnibus episcoporum
Quoniam vero, defuncto episcopo, buiusmodi mini­ vicariis, viaitdtoribu» aliisque mioiatxi», ne haec
stri non facile colligi possunt ad reddendam ad­ D aliave eiusmodi opera facienda committant. »ed
ministration!» rationem: episcopi, quando sibi offi­ episcopi eam curam sibi soli» reservent. Qui tamen,
ciale* assumunt ac deputant, ab eisdem exigant nisi operis necessitate et ecclesiae facultate ex­
cautione* idoneas de reddenda ratione admipiatra- plorata. alienoque sere, quoad fieri poterit, priua
tionis, et iudicatuin solvendo episcopis successoribu*. soluto, nihil huiusmodi inchoari permittant. Neque
ai contigerit, eorum officia per cessum vel decessum vero capitulis ecclesiarum cathedralium aede va­
cante idipsum liceat, nisi forte aligna urgente
episcoporum vacare.
neeeeeitate.
Decretum U
Decretum VII.
Ut provieoree et vicarii nihil, etiam a eponte dantibue, KcCletiarum eupdlectilia ne epiecopi cuiguam facienda
ultra taaam accipiant.
vel emenda' committant, nili priua' neeeeeitate inspecta.
Caveant, non modo capitula, aede vacante, aed
Quod in primo concilio Toletano fuit «tatptum,
ut provisores «t vicarii, ubi ex delegatione apo­ episcopi, ne libro*, calice·, corporalia conaecrationi·,
stolic· de quibuscumque caussis.cognoverint, nihil, aut offerendae pacia tabella*, omne demum sacrae
etiam a sponte dantibus, aaaeasoris titulo accipiant, •uppellectili* genu*, universi* et singulis totius dioeneque ipai aut notarii pro sportulis plui exigant, ceais templis, aut emendum distribuant aut facien­
quam quod e« publica ordinarii tribunali* taxa dum impereut sed soli episcopi, quod cuique ec­
percipi solet; idem omnino, et tub iisdem poenis clesiae opus ease viderint, id tantum faciendum
servandum haec aanota synodu* mandat quibus- imponant.

171

CONCILIUM PROVINCIALE TOLÉTANUM, 1M9 septembris 8

Decrstum VUL

Π9

a in capitulo oaraaat, sed neque pin· quam dimidiam

Kerissiesrieaopere wmd saMsus m mroo ed qpswqpte distributionum quotidianarum part·· percipiant.
Mguirntar. ,Niti, propter caussam nliquamlustam, ab ordinario
Ad artificum cero negligeetiam et eoeieaia- approbandam, · suscipiendis ordinibus ad aliquod
■ticorum operum cunctationem corrigendam, nancta', tempu· impediantur.
haec synodus decernit, ut inchoata opera, quae
Decretum XIII.
. deportari commode poterunt, ea ephoopb recog­
Me Mmemcoruin, dipmletwoi aliontmpne
noscende temel •altam per annum, vel frequentius,
•eeteaiMMcoritm.
•i ita videbitur, afferaatar.

Quaecumqne a nancto Tridentino concilio et
proximo Toletano decreta sunt do ronidentia eorum,
qui in catbedralibu· sive cdllegiatis ecoleeii· digni- ,
tat··, oanonieatus, praebenda· aat portione· ob­
Quoties aliqui* ex H·, qui dignitate·, canoni­ tinent. et de illorum absentia ultra tre· men···
catus, portione·, dimidiasve portion·· mu cappel- non extendenda; praesertim vero quae de tertia
lanias obtinent, · capitulo electu· fuerit nd in­ froctuum parte in distribution·· quotidiana· aroigquirendum de eius qualitatibus, qui qat ad posses­ nande, eiusdem Tridentini concilii decreto, quod
sionem admittendus. nihilo plus stipendii in ungulo· incipit Ûms heM^cin ed dieimtm eultum salubriter
die· accipiat, quam quod dari consueverit ii·, qui B «tnt inahtuta ; dent operam ainguli episeopi, ut >in»
ab eodem capitulo ad eodeciae negotia peragenda, ulla mora aut dissimulatione in ipsorum ecclesiis
mittuntur.
accurate praestentur.
* Decretum X.
Decretum XIV.
Nthil aociptendom pre rscqstions vel admimione
ffe alitu · ri«fo ante Aotm Jfasm o cAvro diecedere,
cnitufaam ad praebendam vel beneficium.
abtfne rationabili caussa, audeat.
Pro receptione 'vel admissione ad alicuius

Decrstum IX.
risriyAantar stipendia iit, gai de ahemat foalitatibiu
ingutrvre M«it
*

praebendae vel beneficii possessionem, aliquid solvi,
quod inter ipsos ecclesiae beuefioiatos dividatur,
abusus est, iampridem sacris canonibus et nuper
sacrosancti concilii Tridentini decreto dambatus.
Eum. ubicumque episcopi agnoverint vigere, aboleri
prorsus curent. Poterit tamen offerri et accipi
quod in ecclesiae fabricam aut alios pios' usus,
immemorabili consuetudine converti solitum est.
Decretum XI.
a
Ut aa eedeeiam admittendifidei projettionem emittant,
formida a papa Ho 1V praeeeripta.

Praesentium temporum calamitas et maiorum
impendentium metus facit, ut maiore in dies cautione
opus ait ecclesiae ministris constituendis. Quod
ergo oecumenica Tridentina synodns de habentibus
dignitates et canonicatus iri ecclesiis cathedralibus
statuit, ut a die adeptae ‘ posseuiqnis ad minue
intra duo» menses, non solum eorum episcopo seu
eius officiali, sed etiam in capijklo fidei profes­
sionem faciant, et in Romanae dbolroiae obedientia
•e permansuros spondeant ac lurent, id totum
cathedralium ecclesiarum portionarii, et in col­
legiatis dignitates, canonicatus portion···· obti­
nentes praestent et faciant, ex formula a Pio IV
pontifice maximo praescripta. Quod si negligent··
exstiterint, chori distributionibus continuo priventur.

Qui altari deserviunt, eos de alteri vivere, divina
et apoAtolica auctoritate concessum est; iniquum
autem, obsequii simulatione fructus intercipere eqcleaiasticos. Quod eos facere bénéficiâtes certum
est. quicumque ad principia horarum iu chorum
conveniente·, reliquum tempus-Deo dicatum deam­
bulando aut confabulando consumunt, magno de- .
decore nominis ecclesiastici, praecipua patrum, .qui
in hanc synodum provincialem convenere, molestia.
Ergo eum abusum multorum conciliorum cahonibus
graviter notatum animadvertens haetf sancta «ναο­
ί? dus, detestatur primum et damnat ; deinde decernit,
iis. qui in cathedralibus, aut collegiatis ecclesiis
dignitates, canonicatus, portiones dimidiasve por­
tiones seu officia obtinent, non lioore ante horae
finem a choro discedere.’ nisi corporalis necessitas
excuset, vel evidens ecclesiae utilitas, vel alia
Vationabilit eatuoa, petita prius licentia ab epis­
copo. si adsit, aut a chori praesidente, caussaque
indicata ei, qui praesentes in choro signat. Alioqui
•iur borac distributionem in conscientia amittant,
absque omni remissione, quae potius corruptela
dicenda est ; cum praesens esse aut intéresse dici
non possit, qui exiguo tempore adest.

Decretum XV.
Ut conciom» tempore nemo sx bénéficiait» a choro
diteedat.
Decretum XU.
Cum frustra leges sint constitutae, si coruiii.
Ut in cathedralibn» eceletiie eanomeatu» portioned u> quibus exocutio commisse'est, dissimulatione vel
yw deeignentur, ftdbae preebpterattu, 'diatoetaitu et, incuria negligentius observentur; mandat haec «Uncta
eubdiaconatn» ordinet nanam’ tini.
synodua, etiam sub excommunicationis- poena, ei',
furent diligenter epiacopi, ricubi id nondum qtii singuli· horis praesentes in choro signat, ut eos
praestitum est. ut in cathedralibus oceleaiis canoni­ beuefioiatos observet atque notet, qui, absque legi­
catus portions·»· designentur, quibus presbyteratus, tima caussa ^quo temper· seers concio habenda
diaconatus et subdiaconatus ordine· ahnexi eroe est, a choro discedunt, ut concilio proximo Toletano
debeant. ut. iuxta Tridentini concilii praescriptum, statutum est; aut festis ibi deeignatis eucharistiam.
dimidia saltem pars presbyteri sint, aut'si lauda­ de manu presbyteri maiorem missam celebrantis
bilior consuetudo omnes «ese prnsbyteros postulet, non sumunt. Porro ii, qui concionis tempore se'a
eadem observetur. 'Illae autem praebendae, ut choro subtraxerint absque legitima causa·, tam­
superior Toletana synodua definivit, sacerdotium quam ab illine diei processione et misro absaptes,
annexum babere censendae sunt, quibus celebratio nihil sdquirant, distributionesque illis ea ratione
missae, vel incumbit, vel indici ·χ constitutionibus alias debitae, praesentibus, non obstante quarum­
aut consuetudine solet. Quicumque autem, tam in que remissione, accrescant. Qui vero admoniti,
cathedralibus quam in collegiatis, intra 'annum unam atque alteram proximam ex praedictis festi­
requisitos ordines non susceperint, iuxta concilii vitatibus designatis siverint praeterire, aee com­
Viennensis constitutionem, qqae ioeipit Ut » qui municaverint, quis valde verendum est, eos per­
a concilio Tridentino renovatam, non solum voro nicioris
i
peccatorum' laqueis irretitos teneri, quo-

173

CONCILIUM PHOVIN01 ALI Ί ILITANUM, Ififiii septembris fi

minus ad Mnloatem maniam hia solennibus saltem ,
•ani temporibus .aecodqut, eum praeeertim multo
ante possint nnimkm salubri medicamento poeni­
tentia praepararo ad pumondam illum sanetissimum
panem quotidianum in remedium quotidianae in­
firmitati! : curabunt epiacopi de eorum vita et
oonvereatione diligentius inquirere, ut occasiones
auferant, quae illo· a via salutis diverteris possunt.

,
Decretum XVI.
Ut proeiendati i» tolennioribu» futi» smshim suum
di/tprah'iM axeretant.

Decet eoi potissimum diei, qui meratiora nobis
Domini nostri referunt mysteria. et divinam in
\ noi benignitatem copiosius teatantur. ab univenii
chriatifidelibus aolenniua coli; qualia aunt foeta
Nativitatis, Keaurreetionis, Ascensionis Domini noatri.
Pentecostes, Corporia Christi, cum eiua Octavia,
Aaautnptionii beatae Mariae, et Omnium Sanctorum.
Quod ut diligentiua fiat, et ipse populua, qui hiace
diebus frequentior in ecclesia convenire aolet, vehe­
mentius, et eccleoiaaticorum copia ad Dei- luudes
concelobrahdaa accendatur: monet quidem aancta
synodus eoa omnea, qui in ecclesiis ciitiiedralibua
et collegiati· praebendas obtinent, et plurimum in
Domino hortatur, ut cuin diebui reliquia, tum his
potissimum solennioribus, munUa auum agnoscant
et praeitent. Sed ut eoa etiam emolumenti· tem­
poralibus invitet, statuit, 'ut in omnibui oatbedralibua et collegiati· ecclesiis ex fructibus digni­
tatum. canonioatuum, poraonatuum. portionum, dimidiarumve portionum et officiorum, distributione·
aliquae pleniores, ac reliquorum dierum distributio­
nibus maiores assignentur (ti illa», quae ouignata»
rtperiuntur, f-ntws arbitrio epitcopi indicentur, ut
Aorum dierum tolennitatibu» digne non rupond»ant),
quas ii tyshtum percipiant, qui praedictis diebus
praesentes atque interesaeutea choro fuerint.
Decretum XVII.
Uidributione» quotidianae tolit intereuentibu»
autynantur.

174

Decretum XIX.
Ut epiteopit ms sAors ti oapiiulo prima udu, loeu»,
autitrita» a» poiuia» ait; tiutqu», eum capitulum
convocandum erit, oAtdula oust eapitibu» rerum
agendarum exhibeatur.
Episcopis in choro et capitulo prima sedes et
locus,-quem ipsi elegerint, praecipua omnium rerum
agendarum auctoritas.· convocandi capitula, si a lsint, vota exquirendi, et iuxia ea <-<>n<lude:;di,
potestas prima esse debet, ut sacro locilio 'tri
dentino sancitum est. Quod ai episcopus capitulum
non convocaverit, ut in deliberationibus matuuus
et conaultius procedatur, decernit haec «ancta «y
nodus, ac districte mandat, ul si ex eontutiudtn»
tthedula eum rerum agendarum eapitibu», ungui w
canonici» traditur, illa diam «puoopo exhibeatur,
praeterquam si de re ud epicopi vel su tum
commodum api-etante. i rit tra'< tundutn.
Decretum XX.
tie, quae in uno capitulo rata tout, ih alio irrita
ctfttanlur.
Ne ea. quae maturo prudennque multorum
consilio bene instituta sunt, paucorum fraude ever
tantur. catliedralium collegiatarumque ecclesiarum
canonicis, ea. quae legitime aliquo capitulo decreta
ante fuerint, alio pbatmoduui capitulo re,eludere
non liceat, nisi totidem saltem sententiae revocandi
statuti fuerint, quot eiusdem deebruendi fuisse cou
stiterit. Cuius rei. ut cdrtior deinceps haberi ratio
possit, curet is, qui capitulo praeeat, ut in singulis
capitulis suffragiorum numerus et nomina in acta
referantur.
Decretum XXI.
Ut parochia» dividantur, deeeribanturgu» per iico»
et domo» euiqu» eccletia» viciniore».
Sanctissime a Trideutina synodo sancitum est.
populum in parochias proprius certaaque describi,
ut sciat unusquisque, unde sacra petere debeat, et
quem vitae magistrum atque inspectorem habeat.
Invaluit autem in nonnullis huius provinciae oppidis
prava consuetudo, ut incolis liberum sit parochiam,,
cui adseribantur. eligere, unde gravia incommoda
existera Decease ^est. ovium curam negligi. ac ha
cognosci quidem, cum certus sedes non habeant
per totum oppidum dispersae , dissimulari delicta,
remitti decimas transitionis metu, foedas solicitudinea existera, non absque sunoniscae labis in­
famia. Hia incommodis occurten» baec sancta sy­
nodus. huius provinciae episcopis mandat, eum
abusum de urbibus et oppidis quibuscumque quam­
primum tolli, dividique parochias, atque describi
per vicos et domos cuique ecclesiae viciniore·.

lamdiu a Bonifacio VIII in constitutione quae
incipit CouMM/udiusm, improbatus ille abusus est,
ut distributiones quotidianae ab iis percipiantur,
qui, licet praesentes in civitate sint, ubi ipsa sita
est ecclesia, divinis tamen, non intersunt officiis.
Neque ea lege excepti aunt, niai quos infirmitas,
seu iusta et rationabilis corporalis necessitas.■ aut
evidena ecclesiae utilitas excusat. Idcirco, haec
•ancta synodus eam consuetudinem detestatur, abolerique vult, quae in quatdam huius provinciae
cathédrales collegiatsaquÿzicclesiaa irrepsit, ut ii,
qui dignitate·, egnonicatus, personatus, portiones,
Decretum XXII.
dirtndiasve portiones vel officia obtinent, recre­ D
ationis, ut voeant, vel requièi diebus, quibus iure Ut bénéficia paroehialia live curata, quibutcumqu»
aut consuetudine ab iisdem ecclesiis abesse possunt, loci» unita ti annexa, ab ordinario tinyslu annu
vititentur de.
diitributionu niMominu» mera» quotidiana» accipi­
ant, cum illae praesentibus tantum, et per singulae
Beneficia curata sive paroehialia. quae cathe
horas choro intereaaentibua constitutae sint.
dralibus cullegiatisque ecclesiis, dignitatibus, prae­
bendis, capitulis, monasteriis, collegiis, idiisque piis
Decretum XVIII.
locis quibuscumque perpetuo unita et annexa re
Qui praebenda» obtinent dignitatibu» non unda», ta periuntur, ab ordinario singulis annis visitentur, et
minuterie eseequantitr', qua» tiuunodi praebendi» ia iis ab eodem constituentur et deputentur vicarii
,■
MSMMgtmftsr. *·
perpetui vel temporarii, prout ipsi ordinario pro
Quicumque dignitates simul et praebendas ob­ bono ecclesiarum regimine expedire videbitur, cum
tinent, quae non sint perpetuo ipsis dignitatibus tertia portione fructuum, aut maiori vel minori,
unitae, non modo in altari missarum solemnia, eius arbitrio assignanda. Quod moderandum erit
quae ratione praebendarum ipsis incumbunt, cele­ ad praescriptum constitutionis Pii V de portionibus,
brare teneantur, sicuti a proximo concilio Toletano quae vicariis perpetuia*assignari debent. Ita tamen,
/'statutum eat, sed in choro aliis fungi ministeriis ut ai vicarii perpetui fuerint constituendi, non ad
debent, quae cadteria eiusmodl praebendis iniun- . liberam ordinariorum electionem, sed ad nomina­
tionem illorum, in quorum ecoleqiis unitis ponentur.
guntur.

17b

CONCILIUM PROVINCIALS TOLETANUM, IMS soptembri· 8

IT·

cum jptorum ordinariorum mu eorum vicariorum Λ eopo privetur, et ab exacutione ordinum, «aerapraevio exami·· et approbatione, iuxta eandem mentorumqus administratiine, quamdiu eidem epiacopo videbitur euspeneus erit, aHieque poonie, fttAM
Pii V constitutionem, deputentur.
Decretum XXUl.
Vi «zesww, riw ed «mInm·· ^oreeJMam, nee ad
puadltM aUud benefidann, publice flat.
Proposito edicto vacantia parochialia, qui con­
venient competitore·.'non clam aed publice exami­
nentur. Quod ai locus aliqui· ex theologia aut
iure canonic· explic'andu· disputatione ait, caeteris
etiam competitoribus. ai quid obiicero volent, po­
testas flat ; tic enim de iudicii aequitate constabit,
et calumniae auferetur occaaio. Idem fiat qUotiea
per examen, etiam aine concurau parochialis eccleaiae. cellatio aive constitutio erit facienda.

^^ββΜΜίΐΜ*·

eccleaiia conficiantur aperta, ita tamen ut inter confeaaorem et mulierem pOenitentem, honaatatia
caussa. ferrea lamina aut tabella minutia fora­
minibus pertusa, interponatur. Ad haec neque in
hospitalibus aut eremitortls, neque in cappellie
ecclesiarum, neque in privati· domibus, niai morbi
ctuua. aut alia urgente necessitate, confessiones
feminarum audiantur.

Quoniam patrimonii titulo ordinandi non sunt,
nisi quoa propter ecclesiarum neaesaitaterp vel
commoditatem assumendos episcopus indicaverit;
quique ipsarum ecclesiarum ministerio it· depu­
tentur. ut locum, inconsulto episcopo, non possit
deaerere ; multi tamen, postquam occasione raritatis
ministrorum, ad titulum patrimonii vel pensionis
sunt admissi, incertis vagantur sedibus, neque ul­
lum officii genus ei «colesiae praestare curant, cui
•e fore utiles ante· praedicabant ; ideo, haec sancta
synodus, oecumenicae aynodi Tridentinae praecepto
inhaerens, statuit, ut quicumque posthac ad sacro·
ordinM iituio patrimonii aut pensionis promove­
buntur. eius ecclesiae Mrvitio addicantur, cui tanquam necessarii aut utilM sunt ordinati. Ea vero

Decretum XXIX alia· XXX.
Çui femenamun oovfneione» audire debeant, ytte
tutati NM oporteat.

Sacramentorum ministro· non crimine modo,
•ed etiam auapicione orimini· carere convenit, et
ad officii nomen ' aetati· gravitatem adiungere.
Idcirco, nullu· aaoerdoa ante expletum quadrageeimum aetati· annum, excepti· tantum parochi·,
mulieVum confessiones audiat. Qui in minore,
quam dictum eat, aetate, femini· Moramentum
poenitentiae ministraverit, quamvi· alloqui idoneii·
Decretum XXIV,
et approbatu· ab ordinario, ίρ·ο facto ab officio
Ut eemel approbatut, alia parochia cacante, denuo B audiendi confessiones auapetiaua «it tsmdiu, donec
«ravum eubiieiatur.
eidem ordinariiuaiaum fuerit. Licebit tamen epis­
Neque vero aatia ait. aliquem ex competitoribua copo. cuiu· id conscientiae relinquitur, hac aetati·
insignem doctrina videri, examinatoribusque notum lege solvere eoi sacerdotes, quorum probitatem
erae, aut alia parochia vacante iam examinatum habuerit exploratam.
probatumque fuisse: aed necesse erit, vacantibua
Decretum XXX alia· XXXI.
singulis eccleaiia, quas ille petierit, ad novum
Vuonom habitu eacrautenia miniotrari debeant.
exa-nen venire, et cum caeteria comparari.
Sancti sancte tractanda sunt, vesteaque ad­
Decretum XXV aliaa XXVI.
hibendae rebus agendis consentaneae, discrotaeque
A'« alieni parochia regenda eortferatur, inteio illo a communibus. Optat ergo sancta synodus, ut
ad qawm collatio epectai.
divinum rniasae sacrificium celebraturi sacerdotes
Caveant tum epiacopi. tum episcoporum cive vestibus sacris superpelliceum subiiciant ; „rfsdem
capitulorum aede vacante vicarii, ne ei, quem magi· autem mandat, ut superpelliceo induti, si commode
idoneum per examen iudioaverint, ante parochiam fleri ponit, confessiones audiant, et caetera sacra­
regendam committant, quam idem ab eo. ad quem menta ministrent.
exapectat collatio, fiat; ne in collationia literis
Decretum XXXI alias XXXII.
impetrandi· negligent effectua, aine canonica in­
stitutione beneficium ecclesiasticum obtinere vide­ c Ut quit oaerio ordinibue initietur, niti bénéficiant
tedeeiaetieum aut patrieumiuuf vere obtineat.
atur.
Decretum XXVI alia· XXVII.
Quamquam iseris canonibus olim, et nuper
Ke eacerdotee, vel intuitu co^feeeionit, ari pro aiiii Tridentinae synodi decreto sati· cautum eat, ut
tacramenti» adminietrandie, aliquid aocipieutt.
nemo neris ordinibus initietur, qui vel beneficium,
Cum prophani· aacriaque legibus interdictum vel certe pro necessitate aut commoditate eccle­
ait indicibus omnibus. ne ae muneribus corrumpi siarum,. epiacopi iudicio, pensionem patrimoniumve
patiantur, quo liberiore· sint ad suum ius cuique non obtineat; tamen nonnulli m ipsos fallentes,
tribuendum ; mulro id magia in confessionis iudicio non Deum, simulatis donauonibus cum tacito vel
servandum eat, ubi aalua agitur animarum. Nullua expresso restituendi pacto, uliisque fraudibus, con­
itaque sacerdos, vel ratione confeaaionie vel pro ficta patrimonia vel aliena beneficia pro legitimis
alii· aacramentia administrandis, pretotergumn ea ac propriis, ordinationis causa producunt. Ni quis
laudabili ooneuotudôu a eponte dantibuo, pecuniam, ergo posthac falsa confictaqua huiuscemodi patri­
vel quod pecunia aestimari possit, accipiat. Qui monia Vel commodata beneficia, ut ordinetur, at­
contra fecerit, ab adminiatratione eiua sacramenti tulerit, ab executions ordinum ipso facto, quoad
ad arbitrium ordinarii auapendatur.
ordinario visum fuerit, suspensus existai, ac prae­
terea arbitrarii· poani» severe multetur.
Decretum XXVII aliaa XXVIII.
D
Decretum ΧΧΧΠ alias XXXIII
Confeetiouaria quo potto Jieri debeant.
• l't institutum ad peccatorum medicinam con­ Vi quièuuequo ad ordine» titulo patrimonii aut penfessionis aacramentum. ab omni crimini· et calum­ eionie proaeoeenhtr, nue eeeleoiae territio addicantur,
cui tamquam neeeuarii aut utile» eunt ordinali.
niae occatione liberum (it, eontaeaionaria in aingulia

Decretum XXVIII alia· XXIX.
Con/reeanoruca poena, ei euat fendent, guaruen rota·
feeeuenee audierint, poUuentwr.
Si quia' ••cerdo· cum ea femina, euiui antea
cqnfeaaioaem audierit, carnali commietiono m pol­
luisse convient· fuerit , beaefleiia omnibu· ab epis-

177

CONCILIUM PROVINCIALI TOLKTANUM, IM'J aeptembria H

deputatio in literia ordinum testimonialibus ad- a
scribatur, ut vieitatores a atagulia cius miniaterii
rationem exigant. Quod ai Inconsulto epiaoopo
locum, cui adacripti aunt, descruarint, eia, ex prae•eripto Tridentinae aynodi, aaerorum exercitium
interdicatur.

Decretum XXXUI alia· XXXIV.
Quid dt fualitatitu» prima tentura initiandorum, aut
ad mmarm ordium promovendorum infuirtndvm mt.

In eorum qualitatibus inquirendi·, qui vel prima
tonaura initiandi, vel ad minore· aacroaque ordine·
promovendi »unt. quod ad genua quidem attinet,
■atia «it de parentum et avorum qualitatibua inter­
rogare. idque iuxta constitutionem Bonifaeii V11I
quae incipit Statutum; cum uaua doceat, pleniorem
generi· perscrutationem et difficilem esae, et multi·
praeterea periurii». calumniis et inimicitiis exB
poaitanr.

Decretum XXXIV alia· X^XV.
Dt habitu eirrioorum.

na

hominum manibua deportantur, pedibua comitari,
Quibas
mandati· ei inobedientes fuerint, tam clerici,
<~
quam
femineo, quae huiuamodi officia sibi a clericis
i
|
precatori
patiuntur, eidem latae sententiae excom­
municationi
aubiiciantur.
i

Decretum XXXVI alia· XXXVII.
Ut fdnetifmmum mmlutriitmi oaeramontum m aitori
awatme, nm αίφ, repenatur.
Banctiuimo eucharistiae «aeramento, cum parem,
ut cultum exhiberi, ite aedem collocare humanae
facultatis non «it. praecipuam eerte et nobiliasimam
tribui convenit, ubi reponatur; hoc eat altare éc­
ole·· ae maximum, ad quod populua plurimum orare,
clerici diurnae nocturnokque prece· canere conauevjarunt. In quibuacumque ergo parochialibu·, col­
legiati· aut forte etiam eathedralibu· ecclesiis
extra aaeellum tnaiua reponitur, omnino in altare
maximum tranaferatur. Ubi ergo immemorabili coti- rauetudine, intra aaeellum’ quidem maiua. quamvisf
extra altare maximum aervatur, nihil hoc decreto
innovetur. Templi» tamen omnibua, quae in poateram extruentur, euchariatiae aede» altare maxi­
mum ait. In eanctimonialium autem monasterii·,
praeterquam in altari maximo, nullo claustri vel
chori loco, aive chori etiam pariete, eucharistia
•ervari permittatur. Quod in Tridentina synodo
non obacure mandatum, quoniam alieni· expositionibua eludebatur, apoatolica nuper auctoritate denuo. ut ita Rat, sancitum et declaratum eat.

Graviter fert haec sancta aynodua eorum cleri­
corum luxum, qui et in ipaa prima tonaura, ut
ignominiam saecularia habitua deponerent, sunt
•dinoniti ; postea tamen, etiam aacria initiati, or­
natum pompamqu» saecularium imitantur et vin­
cunt. Prohibet igitur, ne posthac ulli clerici in
•aeria ordinibua constituti. vel beneficium obti­
nentes ecclesiasticum, utantur subucularun) extre­
mis oria ad collum, manuaque crispati·, aut femo­
Decretum XXXVII alia· XXXVIII
ralibus turgidi· vel inciaia ; ' nec in veatibua lanei·
alio· usurpent colorea, praeter quatuor modeatoa Comoedias, fraposdtoe, ludi, chortat tt laltationti,
dum dirnaa eiMrantw, in ttmplii prohibtniur.
et obacuriorea, nempe; nigrum, violaceum, cinericium
hoc eat pardum, et caataneum hoc eat leonatum.
Comoediae, tragoediae, etiam de argumenti·
Neque toga· interiores, quas aotanaa vocant, ex ■acri·, et quicumque hiatrionum ludi, choreae quodamaaco raao aut villoao serico conficiant, vel C que et saltatione·, quas nostri donnai vocant, dum
omnino ex ullo serici genere, praeter tafetanum, divina celebrantur officia, intra templum agi non
aut ai quid eat eo vilius et inferius: neve ullum permittantur; cum experimento compertum ait, po­
genua veatium. etiam domesticarum, auro vel ar­ pulum, quem ad pietatem maxime aacria temporibua
gento intexto vel aaauto ornent; ne calceis serici· et locia excitari convenit, earum rerum apecfaoulo
vel incisi», aut alterius coloris praeterquam nigri, et auditione, atque promiacuae multitudini· conutantur, neque pileolos venatorios, quos montera· curau. plerumque depravari.
vocant, aut galero· brevibus alia, in altumque
Decretum XXKVIll alia· XXXIX.
assurgentes, deferant. Annulia vero abstineant,
Ut ftminat in ttmplil ttormm a viril ttdtant.
nisi quibus ratione dignitatis uti fas est. Ne deni­
que barbam tondeant, superiori labro laicorum
Vêtu· eecleaiae conauetudo fuit, ut in tetnplia
more intonso ; cum haec non modo levitatem animi laici a clericorum choro discreti, vin item a mupraeseferant, sed risum etiam et contemptum ordini lieribua. diverso loco vel aederent vel atarent.
pariant eecleaiastico. Vestes honeatae et talares Eum morem tamquam aanctÎMimum, et mysterio­
•int. non tamen caudatae nimiumque prolixae. rum dignitati atque loci honestati convenientem,
In ecclesia vero linei·, hoc est superpelliceia in­ ex parte nunc restituere cupieha haec «ancta ayduantur. non acu pietis et pretiosis, neque njmia nodua, mandat, ut in cathedralibua et collegiatia
brevibus, aed planis, simplicibus, et saltem unum eccleaiia, dum divina celebrantur officia, muliere·
palmum, hoc eat duodecim digito· aub genu di- D omnes non modo a choro, »ed a sacello etiam
misai·. It denique ubique in omni corpori· cultu maximo excludantur. Sanctissimo· autem epiacopo·
et gestu, simul et gravitatem et modestiam referant hortatur, ut eandem quoque legem in parochialibua
eccleaiasticam. Qui fuerint hia mandatis contu­ caeteruque eccleaiia, aicut ipaia magi· expedire
maces, sciant se poenis suspensioni·, et. ubi opua viaum fuerit, obaervari curent.
fuerit, etiam beneficiorum priyAtionia, ex decreto
Decretum XXXIX ali·· XL.
concilii Tridentini ab ordinario fore puniendos.
Quonam in loto vtntrandum mittat tacrififium
Decretum XXXV alias XXXVI.
ttltbrari dtttai.
JV< tltrici guitumyut ftminat mimudueaht, vtl todem
Quo religioni· eultu et reverentia, venerandum
iamtnto meum vehant, tatqtte comitentur.
atque hominibu· ipaisque Angeli· tremendum mis­
Excommunicationem latae sententiae proximo sae aacrificium peragendqm «it, ex eo conatat,
concilio Toletano impositam in eoa clerico·, qui, quod in illo dominu· noater leaua Chriatua. verua
oum in aneris sint constituti, mulieres aut manu- Dei-filius. quotidie immolatur et aumitur. Quaducersnt, aut eodem insidente· iumento veherent: mobrem, ex veteri •anctorum' patrum et conciliorum
haec «ancta aynodua ad quoscumque clericos bene­ auctoritate, hoc divinum mysterium nonnisi in locia
ficium ecoleaiastioum, etiam cappellaniam obtinente· Dao consecrati· celebrandum e»t. et ab eo infidelaa
extundit. Utriaque praeteres clerici· vetat feminas ac profani per oatiarioa arcendi, et ailentium per
per urbem aut oppida, cum in aella gestatoria diacono· indicendum', omoiaque atrepitua ac tu■ oscii.. uasr.aaL.rouv· XXXVI*1·.

,

‘

·»

>

178

CONCILIUM PROVINCIALS TOLETANUM, 1583 saptembru 8 .

180

multus comprimendus est. Quae cum in mnam a quocumque alio nomine praefecta nuncupetur, oflivenalium foris, et macellis servari non possint; ubi oium vacaverit. et nove electio
.......
faciende fuerit,.
profanis colloquiis, strepitu, clamore, plene sunt •pisobpug per ae aut vicarium suum. vel alium
omnia, et fideles infidelibus servis saepe permisti; ab eo deputandum, visitet ipsum monasterium, et
mandat haec sancta synodus, ex omnibus rerqpi eiua singulae persone*, ita ut faciendam electionem
venalium foris, omnino eam consuetudinem tolli, visitatio omnino praecedat.
' quia in eminenti aliquo,' et ' vendentium .atque
Decretum XLIV alias XLV.
ementium oculis exposito loco, tam sanctum et
arcanum mysterium peragi solet. Neque enim De feminis, quae vobfm simplex virginitatis emittunt,
decet, cum Dominus noster ementes et vendantes
j
quid observandum.
eiecerit de templo, nos in ementium atque Ven­
Licet "baec sancta synodus non damnet. »e.l
dentium foro templum ipsum constituere. Exiguo
valde potius commendet, illarum mulierum piepraesertim promiscuae plebis fructu in rtiercaturam
intentae, oblitae officii, atque ecclesiastici prae­ tatein, quae sanctae virginitatis aut castitatis pro­
cepti, cui non curat satisfacere. Itaque, episcopi in positum vel etiam votum simplex Domino offerunt,
in habitu modesto, etiam in privatis domibus, vi­
iis oratoriis celebrandi adimant facultatem: sacer­
ventes; tamen, ne sub sanctitatis specie, libere
dotes vero, qui postquam ftierint admoniti, in illis
celebrare ausi fuerint, pro rationb delicti severe vagandi occasionem habeant, et sanctissimis roliB gionibus dedecus afferant: prohibet, sub latae sen­
puniuntur.
'
tentiae excommunicatione, ne in posterum huius
Decretum XL alias XL1.
modi mulieres, quas beatae vocant, domi suae
Ne tacerdotet in privatis domibus aut sacellis
viventes, deferre possint habitum seu vestem re­
missam celebrent.
ligionis certae et probatae: ac praeterea, ne dein­
Cum templa ad <|ivini sacrificii usum peculiari
ceps obedientias privatis clericis saecularibus \el
ritu consecrata sint, dicente Domino : ,,Νοη offerat
regularibus, etiam nomine sui ordinis, promittant
holocaustum tuum in omni loco, sed in loco quem
vel tradant: datas vero hactenus, sancta synodua
elegit dominât Deus tuus“ ; non concedant episcopi
praeseritj decreto irritas et nullas esse decernit.
euiquam sacerdoti ad celebrandum in privatis do­
Qui secus fecerint, et huiusmodi obedientias aut
mibus, aut earum cappellis. facultatem. Hic enim
dederint aut acceperint, eo ipso excommunicationis
abusus etiam olim a.Laodiceno. et proxime a sacro
sententiam incurrant.
*
Tridentino concilio est reprehensus.

Decretum XLI alias XLlt.
Qud hora missae sacrificium c-lebranduin est.

'

1

Decretum XLV alias XLV1.
Nonnulla circa feminae vulgo tertiariae statuuntur.

Constitutioni felicis recordationis Pii V. qua,·
Nullusaacerdos ante auroram vel post meridiem
missam celebret, neque p^st dictam generalem'Con­ incipit Circa pastoralis, dc clausura a sanctimom
fessionem expectandi euiusquam gratia cesset, sed alibus. et ab iis feminis quae
inchoatum semel sacrificium sine ulla mora ad 0 poenitentia vocantur, servanda, inhaerens sancta
finem usque prosequatur: qui contra fecerint, gra- synbdus. eam in. iis etiam mulieribus observari
vibua poenix ab ordinariis coercêantur.
mandat, quae per totam liane provinciam, eum
•
r
■
'·■
beatae vocentur, in congregatione, et sub obedientia
Decretum XL11 aliaa.XLlII.
vivunt; atque iuxta eam episcopos curare dili­
De u«, quae circa monialium clausuram obser­
genter. ut quae protensionem emiserunt, religiosae
vanda sunt.
clausprae legibus constringantur: quae vero nondum
Quaecumque de regularibus a iancta Tridentina emiserunt, si paternis adhortationibus monitae, votis
synodo atatuta sunt, eu ' curent episcopi, att in solennibus ae adstringere recusaverint, nullo modo
monasteriis ipsdrum iurisdicjioni sublectis diligenter amplius permittantur ad earum se congregationem
observentur. Imprimis Mtfem; quae dé proprietatis adiungere. ut ita paullatim extiuguantur. Cum sit
tollenda, et 'clausurae custodia, tum ab eadem sy­ indecorum speciem pietatis et castimoniae perferre,
nodo, tum Romanorum pontificum felieis recordatio­ pericula non vitare.
nis Pii IV et Pii V ac nuper sanctissimi domini
Decretum XI.Vl alias XLVU
nostri Gregorii XIII constitutionibus deleta sunt,
ea quamprimum in usum,Inducant atque restituant : Ne episcopi regularet ·ordinent, niti tuorum praelatorum approbatione commendentur.
ne. sublatis de religione castitatis et paupertatis
praesidiis, religio ipsa labefactetur et corruat. Si
Iam olim veteri iure. et Boqifaeii VIII const.
quid ergo alicui sanctimoniali relictum, donatum D tutione quae incipit Cum nullus, regulares a pro
legatumte sit. aut ipsius labore vel industria quae­ priis episcopis ordinari debere sati» const abat.
situm, id nihilominus in commune conferatur, detur- Sancta autem et oecumenica Tridentina synodus
que praefectae custodiendum atqup distribuendum. animadvertens, privilegia et exemptiones in or
Quae tamen pro' officio curabit, ut illius in primis dinibus,' multa in ecclesiam, abutentiuin culpa, in
necessitati succurratur, cuius caussa (id monasterio vexisse saepe mala, eos neque simul duo* ordines
, accesserit. Quod vero ad clausuram attinet, me- sacros suscipere voluit, neque in minore aetate
' ininerint episcopi, ite egrediendi licentias, nisj in quam saeculares, neque sine diligenti episcopi
ensibus leprae et epidemiae et magni incendii. examine sacris initiari. Cuipsvis praeterea gene
Pii V constitutione definitis, dare non debere. Ad ralis rescripti vel privilegii praetextu, nisi a pro­
ingrediendum vero intra monasteriorum septa ne­ prio episcopo, aut eius testimonio commendatum,
mini facultatem date posse, niai iri scriptis, et in quemquam ordinari genersSiter vetuit.. Ideo. haec.
casibus valde urgentibus èt necessariis.
, sancta synodus statuit, ut nemo ex huius provinciae
episcopis regulares ordinet, nisi eoe, qui in ipsi,
Decretum XLII1 alias XL1V.
dioecesibus degentes, approbationem quoque suo
Ante electionem abbatissae vel priorissae, episcopi rum praelatorum habent; aut ai aliunde venerint,
monasferia sanctimonialium visitent.
praeter suprum superiorum testimonium, literas
In monasteriis sanctimonialiipn,- quae ordinariis . quoque dimissoriae eorum episcoporum afferant, ia
subtecta sunt, quoties abbatissae, priorissae. seu - quorum dioecesibus vivunt.

181

CONCILIUM PROVINCIALS TOLETANUM. 1889 .eptembris

■

η

188

ί
h omnibua huiua provinciae «piacopi·,. ut intra aex
menae· a fin· praesentis concilii, in prima synodo
dioecesana ab ipaorum unoquoque celebranda, et
quotiea expedire viderint, huiua «ancti concilii
Eorum. qui matrimonium contrahere volunt, provincialia decreta publicent, et illorum obaerdenunciation··, non in alterius tantam, sed in vationem. quam diligentiaeime subditis auia. com­
utriusque parochii» fiant, in quibus vel nati aunt, mendent; ne ai commiaaae illi· ovea a patrum-"in­
vol diuturnum domicilium constituerunt, et omnino stitutis, per ignorantiam abhorrent, graviasimahi
ubi eorum conditio et more· erunt notiore·. Eas ipai negligentiae culpam incurrant.
/
tamen publica» denunciation·· vel differre vel
Decretum L aliaa LU.
omittere nulli parocho liceat, niai ex aoliua epi·Tetter egnodatee deputantur.
copi. non autem vicarii, etiam generalia, auctoritate.
Lateranensis concilii decretum, quod incipit
Sicut olim, haec «ancta aynodua «equuta. aubiectae
Decretum XLVII1 alia» XLIX.
Parochi in neophytis catecheei inetituendie, ac in fide persona· deputat in testes, ut vocant, synodale·,
qui posthac quAecumquc correctione et reforroborandi), diligent·! te praebeant·.
matibne digna viderint, simpliciter et aine iurisI r plantae novae solent ^b agricolis diligentius
dictione investigent, et ad proximam synodum
coli et foveri, ita praecipua ab episcopia et parochia
provincialem fideliter referant. Hi vero, intra duos
cura adbibenda eat in hia chriqtianis instituendi·, B
menses a fine huius concilii, per se aut per pro­
atque in fide confirmandi·, qui ex Sarraccnorum
curatorem. in manibus sui episcopi lurent se insecta ad fident -recen· conversi eunt, vel ab lilia
iuncto aibi munere fideliter esae functuros.
proxime genua ducunt, quo» nostri tum neophytos,
Deinde, adhibentur plurima nomina testium
tum Monaco· vocare consueverunt. Illorum ut eat
•ynodalium seu zelatorum, ut aiunt, qua praeter­
in tota Hispania innumerabili» multitudo, ita ,eo·
mittenda duximus.
assidua parochorum vigilantia doceri, atque in
liKXTURtM ACTIO.
officio contineri, haec sancta synodus vehementer
Peractis hi» omnibus, quae hoc tempore maxime,
optat. Quod futurum facile sperat, ai parochi ex
sublectarum legum praescripto illos instituendos- vel communi deliberatione tractanda, vel in decreta
curaverint Imprimi·, quisque parochus omnium visa sunt referenda, imprimis omnipotenti Deo.
eiusm<||i neophytorum oatalogum describet, qui unde omnia bona promenant, quanto maximo pos­
in ipsius parochia quintum aetatis annum exces­ sumus cordi» affectu, debita» laudes persolvimus,
serint: sive ii servi sint sive liberi, atque ubi quod dignatus eat nos in hunc coetum coniungere.
singuli baptiiati fuerint, diligenter inquiret. Quod et in eo agenda inspirare, ac tandem singulos in
si ab illorum aliquo mutari domicilium deprehen­ proprias ecclesias salvos et incolume· dimittere.
derit. alterum continuo parochum admonebit, in - Praeterea, sanctissimo dommo nostro papae Gre­
cuius parochigm i» migraverit, ut eadem ubique gorio XIII, iuatitiae. amatori, cpnciliorum protectori,
eius ratio habeatur.
C qui ecclesiam catholicam, nosque, licet indignos
Curet' prabterea, ut siugulis diebus dominicis gregis dominici pastores, in viam salutis sanctis­
ac festis, quibue reliquus populus praecepto au­ simae dirigit et gubernat, multos annos compre­
diendae missae tenetur, omne· illi similiter in suis camur. Secundet Dominus sanctissimos eius pro
parochiis maiorem solenneinque missam audiant, religione conatus, detque decursis longissimis vitae
et a parocho sive sacrista. data tessera, vel e spatii» in horrea caelestia copiosos frugum mani­
catalogo evocent aut memorentur, poena pecuni­ pulos comportare. Philippo etiam secundo, llispaaria absentibus inflicta, quae in tres aequae partes ' niarum regi catholico, domino nostro elementissimo.
divisa, fabricae, pajocho sacristaeque attribuatur. quam maxitnas gratias agimus, quod favore suo
Eam poenam «i ab ipso sacrista admoniti solvere regio, huius sancti concilii progressibus auctori­
recusaverint^ io catalogum relati, episcoporum vi­ tatem quietemque summam praestare voluit. Det
cariis denuncientur. 8ed privatam tamen missam illi Dominus de hostibus fidei victoriam, et post
audire permittentur qui caeterorum Christianorum longam vitam aeterni regni cumulatissima praemia.
servi famulive sunt, modb illorum heri eam curam 'Illustriasimo denique et reverendissimo metropolitano. sauctissimi^episeopi», quorum vigilantia et
ir, se receperint.
Linguae omnino arabicae his usus interdicatur, labore liaee sancta synodus, ad felicem exiium
ne simul cum ea generis originem pristinaeque perducta est. multos anno» et aeternam felicitatem.
sectae meminerint errores. Si qui vero fuerint in Arnen.
\
Post lecta a diacono haec decreta, interrogati
usurpanda patrie lingua pertinaces, episcopis quam­
sunt patre» per secretarium:
primum indicentur.
Reverendissimi patres, placentne voids haec
Sacramenta his. quae maxime communia sunt,
conferantui' baptismus, confirmatio, poenitentia, decreta f Et singuli responderunt ' Placent.
Et iterum. Placetne etiam, ut ad laudem et
extrema.unctio et matrimonium: sed eucharistiam
ne accipiant, nisi quibus a generalibus singularum gloriuui omnipotentis Dei. huic sancto concilio pro­
dioecesium vicarii» permjssum fuerit: idque magno vinciali Toletano finis imponatur f Et responderunt
Placet.
delectu, et caussa accurate perpensa.
Et stagni promoter fiscalis concilii petiit atque
Per singulo» autem dies festo» hora aliqua
potneridiana, docente parocho, vel. si i· impeditus requisivit. tum de hodierni», tum de caeteris huius
fuerit, praeeunto sacrista» catechesin et facilem' 'concilii actis fieri unum seu plura instrumenta
aliquam .fidei rudiinentoruiu explicationem..'tum publica.
Postea, illustrissimus cardinalis metropolitanu·
ipsi, tum illorum filii filiaeqjte audiant et ad­
ad-concilium conversu», alta voce dixit Reveren­
discant.
Decretum XLIX alias .Ll.
dissimi patre·, concilium provinciale finitum est.
De huiuemodi decretorum publicatione.
ite in pace. Et responso Deo gratiae, cantatum
,
Duobus veterum conciliorum, Lateranenais et est Te Deum laudamur.
Tandem cardinalis, dicto versu Saltor faAetc.,
Toletani, statutis. quae incipiunt Sicut olite, et
Decernimus inhaerens sancta 'synodus, praecipit et oratione ex itinerarii formula ad dimittendo·
' Decretum XLVII alias XLVIII.
Cirta ' dswMCMlWHM eorum, qui matrimonium con­
trahunt, quid obeervandum.

183

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, IMS Septembria 8

184

patre», benedixit synodo. Et a diacono publicata
est-ientum dierum indulgentia, ab ipso cardinali
praesentibus concesoai
Ego Gaspar, cardinalia arohiepiscopu» Toletanae,
Hispaniarum primae, diffiniena subscripsi.
Ego Alvarus, episcopus Palentinua et co mea,
diffiniens aubacripai.
Ego Antoniua. episcopus Cordubensis. diffiniens
aubacripai.
Ego Francincus. epiaeopua Oiennensis, diffiniens
aubacripai.
Ego fioniexius. epiaeopua Concheriaia, diffiniena
aubacripai.
Ego Alphonsus. epiaeopua Oxomenaia. diffiniena
aubacripai.
Ego Laurentius. epiaeopua Beguntinua. diffiniena
aubacripai
Ego Andrena. epiaeopua Segoviensis. diffiniena
aubacripai.
Ego Alphonsus. abbaa Vallis-Gletanus. diffiniena
aubacripai.
Concordant decreta cum originali
In quorum fidem aubacripai:
loanin'» Baptista Perez, canonicus Toletanus,
sancti çoncilii provincialia secretarius.

omnia poteatas vicarii dependeat n capitulo *, abaurdtim videtur, ut plua poaait famulus quam dominus.
Tertium eet. quod non poaait capitulum dare
licentiae faciendi opera eeeleaiarum et locorum
piorum, quod eat contra potestatem tributam ca­
pitulo, aede vacante, a iure communi. Nam ca­
pitulum eat neceasarius administrator’. Unde omnia
adminiatrare potest*. Et eat contra piaa defunc­
torum voluntates, qui reliquerunt multa opera pia
certo tempore annuatim diatribuenda vel facienda :
et boc modo impedirentur, ai capitulum impediretur,
ne poaaet illa adimplere.
Quartum, quod in qualibet convocatione capituli
aemper ostendatur priua schedula episcopo eurum,
quae in tali capitulo tractanda erunt; in quo etiam
valde gravatur capitulum, quia hoc modo erit in
poteatate epiacopi praevenire vota, et omnia sub­
vertere; maxime ei contingat aliquid tractari contra
ipsum episcopum vel suos.
Quintum, quod praebepdati ponant tertiam par­
tem fructuum indistincte, nulla habita consideratione,
an habeant distributiones tenues et contemptibiles,
nec ne; cum tamen concilium contrarium deter­
minet1 et plures sint praebendati qui distributiones
notabiles habent
Sextum, quod praebendati aeu bénéficiât) non
possint lucrari aliquod genus distributionum in
Petitione» capitulorttm eccltiiarw» cathedraliuni pro­
mensibus recreationum, quos concilium- elargitur.
vinciae et metropoli» Toletanae, circa appellationem
Septimum, quod debeant augeri distributiones
a decreti» eitu concilii ad Homanum pontificem.
in certis festivitatibus anni, quas hon possunt luc­
Iu concilio provinciali Toletano ultimo cele­ rari praebendati in dictis diebus recreationum.
brato. et publicato de menae martji proxime
Ambo haec decreta gravant hanc partem: quia
praeteriti, multa fuerunt facta decreta contra ca­ quod non possint lucrari aliquod genus di.-tri
nones ac sacrorum conciliorum statuta, et lauda­ butionum in diebus recreationum, est imuptum.
biles consuetudines ecclesiarum cathedralium dictae quia si concilium' concedit tres menses absentiae,
provinciae, et in specie fuerunt facta decreta, de licito potest abesse; si . igitur-licet abesse, non
quibus inferius fuit mentio.
C debet ei poena imponi: quod enim lego permit­
Quando huiusmodi decreta fuerunt, intimata ac tente fit. non meretur poenam. Praeterea gravat
publicata, capitula dictarum ecclesiarum 'cathe­ in eo. quod vbtat posse lucrari ullum genus di st n
dralium. videlicet Palentinae. Cordubensis, Gien- butionum; nam sunt certae distributiones, quae divi
neusis. Conchensis, Oxomensis. Seguntinae. Car- dunvpr bis vel pluries, quolibet anno, et non suet
thaginensis et Segovienaia. per eorum legitimos proprtjS>distributiones. nec dantur dietim aut ad nia
procuratores, ab illis, tanquam valde gravatoriis nus. 'fq^s tamen non est honestum quod quis amittat.
et laeeivi» appellarunt ad sanctam sedem apostoliOctavum, quod in certis festivitatibus anni om­
eam. et obtinuerunt committi caussam appellationis nes praebendati teneantur confiteri, communicare
cutu expressione dictorum decretorum gravantium, aut celebrare missam sub poena amissionis red­
prout in communicatione it) actis praesentate, in dituum octo dierum praecedentium, gravat etiam
qua data fuit facultas inhibenài. praevia matura hanc partem, qua videtur inconveniens, ut in si
caussae et decretorum praedictorum discussione. milibus poena adiiciatur; quia haec omnia sponte
Ideo, ad effectum inhibendi, pro iustitia istius partis fieri debent, non metu poenae. Videtur etiam poena
adducuntur infrascripta.
excessiva, quia redditus octo dierum possunt im­
Primum, in dicto concilio fuit factum decretum, portare notabilem summam. Possunt etiam ex hoc
quod capitula non possint accipere residentia», id oriri plura scandala: nam multa possunt inter­
est petere rationem adininistratiouis ab officiali venire, etiam inopinate, ut non expediat ea die
D sumere sacram eucharistiam. et cogeretur quis ad
episcopi praemortui.
Secundum, quod non possint providere beneficia evitandam poenam propalare forsan aliqua, quae
curata, vacantia in aede vacante, sed vicarius. non conveniunt referre aut in iudieium deduci.
Quae duo, decreta valde gravant capitula; nam, iiltraque hinc mille lites oriri possunt.
sede vacante, capitulum eathedrali» succedit epis­
Nonum, quod si uno die ex novem mensibus .
copo. ut fungatur vices episcopi, tam in spiritualibus residentia? defecerint, medietatem fructuum : si
quam in temporalibus*, et propterea poterit exigere secunda vice defecerint, etiam per unam aliam
rationes ab officiali episcopi 'praemortui, maxime, diem, omnibus fructibus; si veri* defecerint tertia
quod plerumque evenit, ut vacatio aedis episcopalia vice, etiam per unum alium diem, beneficio ipso
duret longo tempore, et interim officialis vel dis­ priventur eat expresse contra concilium, sees. 24, '
cedit ad partes longinquas, vel decedit, et si ex- cap. 12, quod non considerat absentiam uniu- Imi.
pectaretur usque ad adventum novi successoris, sed eam, quae sit notabilis; et si hoc decretum
posset ecclesia detrimentum pati.
’
subsisteret, esset illaqueare omnes praebendatos.
Pariter, secundum decretum gravat, quia vult
Decimum, confirmat concilium provinciale Tole­
quod collatio beneficiorum curatorum expectet ad tanum alias celebratum de anno 1M>6. illudque simul
vicarium capituli, exclusive ad capitulum; et cum
1 Pen. in Un. Λβ «ede οαυβΗ.. Mb. VL
• Glos, in rerb. Capituli, Clesen l. $ peu..

’ bea. et ait. De nppten. negUg. pnwicrf?, lib. VI, cap. It,
.«qui D» elect.' lib. VI.

• Lib. Il, tap. Dt off. tint, φιί vic. ait. per.
• Sm XXI. cap. X ·

I* hatred

Ιββ

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM. 1SH2 Mptembri» H

cum praeeeuti concilio provinciali omnino excoquen­
dum etiam praecipit. Est etiam valde iniuaram;
quia a dicto concilio, anni 15ββ fuit pro hac parte

Ififi

neenon ad eos. qui fuerunt vasa Domini, emun­
dandos, usque eo proficiant, ut ad sui imitationem
caeteros trahant. Quod futurum omnine videntur
appellatum, et nunquam fait confirmatum, nec usu polliceri non tam quidem tot synodicae leges,
receptum, et propterea non e*t aequum ut nunc morum videlicet emendatrices, sed magis (id, quod
ex abrupto excecutioni demandetur. ■
ad promovendos animos maxime valet) verae vir­
Pariter, quod epiacopi exaequantur ea. quae tutis et religionis exemplum, quod ab amplitudine
per ipaoa aunt decreta, antequam per papam aint vestra illustrissima, tanquam lumen aliquod alte
confirmata, eat in diminutiopem auctoritatis sedia sublatum, suis provincialibus ostensum est. Sed
apoatolicae; quia non debent procedere ad inno­ haec, quae Dei immortalis remuneration! atque
vationem atatua ecclesiae totius provinciae incon­ iudicio sunt reservata, parcius »b omnibus sunt
sulto pontifice.
*
commemoranda: Ad duo illa potius veniam, quae
Undecimum, gravamen capitulis manifestum fuit privatim amplitudini vestrae illustrissimae signi­
in sessione in concilio, ex quo circa ordinem, et ficanda patres censuerunt. Quorum alterum est.
formam sedendi non fuit servatus consuetus et abbates minime habere votum quod vocant ib·debitus honor, ut. dato competente termino ad cisivum. nisi si quod privilegium ab apostolica sede
probandum, sutnus parati probare.
impetratum, vel legitima consuetudo praisicripta
Interim tamen supplicatur pro inhibitione quoad eis suffragetur. Alterum e»t intervallum, quod
aupradicta decreta.
longius visum est, inter unam atque alteram actionotn ease interiectum. Cum enim prima getio ad
E PISTOL A DOMINI CARDINALIS QITROOAE, sextum idus septembris fuerit celebrata, altera vero
Simul eum coaei/io Toletana missa ad sanctissimum in mensem martium insequentis anni reiecta. rei
dominum (Irsgorigm Xlll, pontificem maximum. sane exitus, quam par sit. ductus est longius, et
episcoporum absentia facta est diuturnior. Quod
Beatissime pater.
an sine ipsorum episcoporum suarumque eccle­
Ab eo tempore, quo vp»tra béatitude me. licet siarum dispendio fieri potuerit, vestri erit consilii
immeritum, ecclesiae praefecit Toletanae, nihil arbitrari, quando optime novit prudentia vestra,
magi· in voti» habui, quam ut concilium provin­ pastorum absentiam ovium esse perniciem. Hed
ciale cogerem. Exigebat id officii a me, tum hoc intempestivum in praesens monere, ac ne in
synodi Tridentinae auctoritas. quae singuli» trien­ futurum sit necessarium, providentiae vestrae cautio
nii» concilia provincialia indixerat, tum ecclesia­ erit. Quod pertinet ad quaestionem lectionis sacrae
sticarum rerum nostratium multitudo, quae mature scripturae, quae ex tribus ab amplitudine vestra .
corrigendae, multorumque coiiNilii» constituendae propositis supererat explicanda, illustrissimi patres -,
videbantur. Itaque, ubi printdm mihi per publicas interpretandis Tridentini concilii decretis praefecti
occupatione» licuit. reverendissimos episcopos meos in eam sententiam ierunt, ut is canonicus, qui.' ex
comprovinciale» convocavi, et cum illis concilium praescripto Tridentini concilii. cap. I. sees. 5, praehoc ipso anno peregi, non «inv magno, ut puta. C bendam obtinet interpretationi sacrae scripturae
huius provinciae fructu. Multae enim grave» du­ deputatam, minime quidem cogi possit ad docen­
bitatione» communi consilio. diftiditae eunt, multi dum in ipso clericorum seminario, (,'aeter.um. cum
abusus proHigati, e^de Tridentinae nynodi obser­ animadvertam amplitudinem vestram illustrissimam
vatione. cum primis actum diligentissime. Nova nihil magis quam rectam ecclesia.' cuae adminiautem decret#, tum paucissima, tum brevissima stratiouem spectare, eique cogitat: mes et studia
edidimus; eaque ipsa cum synodo Tridentina et sua vere Christiano antistite dignissime re-unas,;,
superiori concilio Toletano omnino convenientia, operae precium me facturum existimavi, si nonnulla
ut eo fierent nostris gratiora, quo rerum' novarum cogitationis concilii decreta ad distributiones quo­
minus continere viderentur.
,
tidianas pertinentia colligerem, et ad amplitudinem
Id concilium nunc ad vestram mitto beatitudinem. vestram illustrissimam mitterem. Id quod nunc
cui rerum nostrarum, a me imprimis, pro munere facio, eo plane animo, ut argumenta sint meae
mihi iniuncto, et acceptis maximis beneficiis, red­ in amplitudinem vestram illustrissimam observan­
denda ratio est ; praesertim, cum a quibusdam tiae. quo videlicet impellor, ut, quacumque ratione
nostri concilii decretis ad vestram sanctitatem possim, eius gloriae faveam et inserviam. Ita divina
nonnullarum ecclesiarum capitula appellasse vi­ benignitas amplitudinis vestrae illustrissimae votis
deam. Spero enim fore ut vestra beatitudo. bis et coeptis omnibus aspiret
ipsis lecti», pro sua integritate et prudentia, parum
Romae. 5 idus Septembris 1583.
iustam capitulorum querelam esse iudicet. Mei D
Ampljtudinis vestrae illustrissimae humillimus
vero officii fuit, vel si nulla intercessisset appel­ servus.
.
A. cardinalis l arata
latio. ut huius nostri concilii decreta ad vestram beatitudinem mitterem, oiusque upostolicae censurae
ALIA EPISTOLA DOMINI CARDINALIS
subiicereifi. Id quod nunc facio supplex at humilis .
BONCOMPAQNI.
Deum simul comprecatu», ut vestra beatitudo post
Ad rundkm dominum cardinalim Quirogam. ’
multos ecclesiae feliciter gubernatae annos feli­
ciorem aeternae giariae coronam largiatur. Matriti,
Provincialem synodum Toletanam, ab ampli­
die . . . iulii 1583.
tudine vestra illustrissima novissime celebratam,
et ad »anctissimum dominum nostrum transmissam,
EPISTOLA DOMINI CARDINALIS CARAFAE
cardinales Tridentini* concilii interpretes, quorum
AD DOMINUM CABDlNALKg QüIBOGaM
id munus est, quo decuit studio ac diligentia per­
Circa coMci/iwin Tobtianum.
legerunt et considerarunt; ac postmodum. auditis
Decreta eorprilii vestri Toletani summa cura tam capitulorum quam amplitudinis illustrissimae
et diligentia ab illustrissimis patribus Tridentinu con­ vestrae rationibus, et omnibus, quae adducebantur,
cilio praefectis recognita, una cum eorundem animad­ mature examinati» ac discussis, de tota re sancti­
versionibus ad amplitudinem vestram illustrissimam tati suae retulerunt. Nude igitur, quae addenda,
nunc tandem remittimus. Faxit Deus/ut ad cultum vel tollenda aut mutanda, visa sunt, separatim adeius maiestati purius et accuratius persolvendum. notata et descripta, simul cum ipsa synodo, et

187

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, 1589 Septembris 8

eam brevi npoetoiico mittuntur amplitudini veetrne
•Ihastriseimse. Quae, praestantissima ipsius religione
•e fide, primo quoque tempore eam aptandam cura­
bit: cui omnem a Deo precor felicitatem, meqne
humillime commendo.
Romae, die 7 aeptembri* 1584.
Amplitudini· veetrae illustrissimae ao reveren­
dissimae servus.
Philippa* Boncompagnns,
cardinalia Sancti Xysti.

DIPLOMA GREGORU XIII
Ao ροΜίηϋΜ cAMdnam Qvutoexn.

Datate filio notiro Gatpari, tat» .i SoneUs Mi»w
ynobytrro cardinali, Toletano. maaamapets, ee Lmrrticae pramtatie in regni» Uupaniamm generali
mymaitori, OregorMM pop· Xlll.
Dilecto fili noater, salutem et apoatolieam
benedictionem.
Mandavimusdecreta synodi provinciali» arohiepieropatu» tui Toletani per venerabile» fratres nostros
•anctae Romanae eooleaiae cardinale», rebus ad con­
cilii Trideatini decretJ pertinentibus praefecto·, dili­
genter examinari. Retulerunt, magnam e»»e in ista
synodo habitam rationem Dei gloriae, atque animarum salutis. Incredibiliter laetati aumu», non quod
non ante certum haberemus summo temper studio te
m utramque caussam incubuisse: sed quia sic fere
fit. ut quorum virtutum- de. aliis opinione et comtaendatipne laetamur, earum ipaarum quasi sub
oculos subtectione atque aspectu vehementius affi­
ciamur. Remittimus igitur decreta ipsa nonnullis
in leois necessario emendata. Hortamur. Ut cures
pari studio quae pie prudenterque provisa, decreta,
emendata sunt, quam diligentissime servari. Haec
enim tibi reliqua laboris, eaque maxima pars est, c
sine qua omni» hactenus opere frustra esset suscepta.
Datum Romae, apud Sanctum Marcum, sub ann-.lo piscatori», die 5 aeptembri» 1584. pontificatus
nostri anno dbcimo tertiS.
■ Ant. Bucca Padulius.
EPISTOLA DOMINI CARDINALIS
BONCOMPAONI
40 OOMUtCM CARDIXXLBM QVMOtUM.

De legato regio lia’ concilio Toletano nullatenu»
nominando.
Illustrissime sc reverendissime domine observandissime.
Praeter ea quae, aliis litteri», illustriaaimae do­
minationi vestrae scripsi de provinciali synodo To­
letana. placuit sanctissimo domido nostro ut seor­
sum. bis literis, de re graviori ad eandem synodum
pertinente, illustrissimam amplitudinem vestram ad­
monere. quo rectius, quidquid facto opus sit, intelligat, ac singulari prudentia dexteritateque sua
>d quam suavissime fieri poterit, exsaqnatur. Nun­
quam invenitur, saeculares principes eorumve nun­
cios interfuisse conciliis, nisi anniversalibus, ubi
agitur de fide, reformatione et de pace, quod non
deceat, neque fas sit illo spectatores fieri rerum
quae sacerdotibus Dei nonnunquam eveniunt, ut
legitur in canone 17 octavae synodi Gonstantinopoli».
•es». lo, sub Adriano II celebratae. Interfuerunt
nonnnlli» conciliis provincialibus antiqui reges, sed
non alia de caussa, quam ut reciperent fidem, et
patres ab immanitate infidelium tea haereticorum
tuerentur. Extra bos casus, principes saeculare»,
non invitatos, conciliis intervenire, sanctorum pa­
trum decretis,. historiis et ooassetudini, quae ia
•aetseis omnibn» christiani nominis regjris at pre-

188

vinciia ad hanc diam obeervatnr, valde repugnat
Quamobrem, Pins IV et Pius V pontifice· maximi,
•peciahbua mandati· providerant, ne aliqni nomino
regio in concilio provintriali superiori Toletano
intereoM deberent, aed eia» concilii absolutio ponti­
ficum mandata tempore praevenit, adeo ut effectum
debitum aortiri tunc non potuerint. Nunc autem
ne ree transeat in exemplum alii· provinciii et
regni·, iubei ■aactimimu» domina· noater in publi­
catione facienda postremo huius concilii Toletani
expungi, etiam in ipaomet originali, mentionem
legati regii, qui praesentiam suam in eo legitur
exhibui··· peg. 6, ini actione ibi: .Et ipsius nomine
praeeente admodum iUuatri Oomeiio de Avila,
marobione de Veleda,** etc. atque eadem ratione
omitti illa verba pag. 55. in gratiarum actionibus:
.Perillustri marohioni legato regio.** Haec habui,
quae sanctitatis >uae iussu et nomine, dominationi
veetrae illustrissimae significarem, cui quod reliquum
eat, bonam opto valetudinem, moque omni animi
•tudio commendo.
Romae, die 10 septembris 1584.
Dominationi» veetrae il)u»tri»»imaeae reverendis­
simae humillimus servus.
Philippus Bonaompagnu».
cardinalia Sa^i Xysti.

EPISTOLA DOMINI CARDINALIS QURGOAE,
in qua respondet
ΡΟΜ1ΧΟ CXJtDUUU 8À.XCT1 XYSTI.

Circa «a, ptras obieeta fuerunt; st contendit exempli»
earii» ut oocra antiquitate petiti», mori» fuieie ut
legati et minietri regii in acti» tgnodorum nomina­
rentur; proindequs id licuitee ac licere modo patribu»
concilii Toletani.
Illustrissime et reverendissime domine.

Literis amplitudinis vestrae illustrissimae, qua»
ad me. 10 «eptembri», sanctissimi domini nostri
nomine dedit, duo continentur. Unum cat, saecu­
lare» principes eorumve nuncio» nunquam inter­
fuisse concilii» nisi universalibus, in provincialibus
eniip non alia de caussa rege» adfuisse, quam ut
reciperent fidem, et patres ab immanitate infidelium
seu Haereticorum tuerentur, vel quod invitati venis­
sent. Alterum vero est, legati regii nomen de nostri
concilii Toletani initio fineque expungi oportere.
His litteris, ut que decet veneratione respondeam,
exponam prius caussas, cur legatu» regius in con­
cilio provinciali sit a nobis admissus: deinde cur
videatut nomen eius sine magnis incommodi» deleri
non posse. Illud tamen praefabor, nihil me temere
et praecipitanter in eo tunc gessisse, sed doctis
D viris in concilium adbibiti», et re tota cum reve­
rendissimis coepiscopis comprovincialibus meis ma­
ture communicata.
Missns est igitur ad nostrum concilium per­
illustris marehio Velada a rege catholico donlin.o
" nostro cum honorificentissimi· et modestissimi»
litteris, at, eius maiestatis nomine, nostris trartatftius
interesset: eumque admisimus his*de caussis:
I. Quia i^ea possessione reges Hispaniae fuisse
videamus, ut praesentes conciliis provincialibus ,»ui
regni essent, non modo ipsi, sed, eorum nomine,
illustres comites officii palatini. Cuius consue­
tudinis frequentia exempla suat in omnibus prope
conciliis Toletanis, Gottboram regum tempore ha­
bitis. Nam in III Toletano praesens est Reccaredus
rex cum optimatibus. In IV Sisenandus rex. In
V Chintila rex cum senioribus palatii sui. InVlIl
Receesvinthns rex eum comitibus. In XII et Xlll
Ervigtus rex cum sisdem comitibus. In XV, XVI

v

18»

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM. 1589 ssptembris 8

1*>

et xVu. quae Bondum rant impresep, Egica m A Ludovicus rex eum regni principibus. In Pari
o·· ' illactribai palatini· ibidem subscribeatiba·. •ienai. anno 1187, Philippus rex. In Herbipolensi,
Quibua omnibus concilii· vix alia quamtio fidei anno 1918, Rodulphue imperator cum ducibus
agitata, ai tertium, deoimumquartutbf et deotmum- et comitibus. Longum sseet reliqua numerare.
quintum excipia· : reformationi· tanpim capita trac­ Et tamen constat, hos' principe* imprimis catho­
tata; nullum ibidem ab baeretioi· aut infidelibua licos et libertatis ecclesiasticae vindices esae ap­
periculum, cum in III concilio Toletano Arianiamuo pellatos ; quaestionem autem fidei nullam pene hi*
ab' Hiapania prorsus exulauet.
concilii· habitam. Tantum vero abeat, ut hi prin­
». Post recuperatam quoque de Sarraceni· cipe· invitato· ae veni··· dicant, ut ipsi potio* »·
Hispaniam, idem factum in posterioribus concilii· episcopos invitasse. passim praedicent.
provincialibus, quorum mentio, aut in nostri· hi­
b. Referri quoque ab ipso Gratiano animad­
storiis exstat, aut integra actorum manuacripta vertebamus, reges aliquos, qui conciliis huiusniodt
exemplaria apud no· magno 'numero cum fide interfuissent: ut Conradum regem concilio Aiservantur. Nam in Compoatellano anno 876 adfuit phesiano'
Pipinum regem concilio WermoAldephoncu· Ili rex. cognomento magnu·. Et in riensi'. ut
in
nova Gratiani
correctione
Ovetenai, anno 87 7, idem rex cum comitibus. Quod habetur.
•criptum reliquit Bamperus, episcopus Astuncensis,
6. Quorumdam conciliorum expressis canonibus
pervetustus auctor. In Legionensi. anno 101», praecipi videmus, ut ea. praesentibus regibus. haAldephonsus V cum optimatibus regni. In Pam- B berentur. vel judices regii ad ipsa concilia proviopilonensi, anno 1023, Sanctius IV, rex Navarrae. oialia convocarentur. Ut in concilio apud palatium
cum optimatibus. In Uoiacensi. dioecesis Ovetensis. Vernis, anno 755. praecipitur, cap. 4. .Ut singuli*
anno 1050, Frodenandus magnus. In laccensi. annis, mense martio, synodus fiat in regis praesentia "
anno 1063, Aragoniae rex Ranimirus cum opti­ Et 111 concilio Toletano, cap. 1H .Ad concilia,
matibus. In altero Legionensi, anno 1080, sub inquit, semel in anno episcopi congregentur; iudice*
Renerio cardinali legato Urbani II. Aldephonsus quoque locorum, et actores fiscalium patrimoniorum
rex VI. In alio Legionensi sub Bernardo, archi- simul cum sacerdotali concilio in unum conveniant.“
epiacopo Toletano, anno 1180. idem Aldephonsus VI. Et IV Toletano, cap. 3: .Executor, inquit, a prin­
In Palentino, sub Raymundo archiepiscopoToletano. cipe postuletur, qui cogat venire iudicea saeculares
anno 1199. Aldephonsus VIII. Caliisti 11' fratris ad synodum." Et in VHI Toletano. Reccesvinthu»
filius. In Carrionensi. eodem anno, sub Huberto rex sio alloquitur comites palatinos: .Vos etiam
cardinali legatu Honorii II. idem Aldephonsus VHI. illustre· viros, quos ex officio palatino huic sanctae
Quod de his tribus posterioribus conciliis memoriae synodo interesse primatus obtinuit, ac nobilitas
prodidit in historia Compostellana Munio Aldephon- expectabilia honoravit etc."
siades, episcopus Mindoniensis. eius aetatis scriptor.
7. Nunquam pontificem aliquem Romanum, vel
His vero omnibus conciliis mores tantum reformati nostra vel shperiorum temporum memoria, fuisse
leguntur; haeresis'nulla mentio.
legeramus vel audieramus, .qui aut reges nostros
1‘ost id tempus rara apud nos provincialia sunt c intéressé, aut episcopos illos admittere prohibuisset.
habita.
8. Legatos regis nostri modestissime hac sua
3. Similia exempla recenti memoria habemus praesentia usos in conciliis omnibus supe'£ôfibus
in his conciliis provincialibus, quae mox, post finitam accepimus, adfuisse videlicet tantum, non propo­
•anctam synodum Tridentinam anno 1566. in om­ suisse. non interloquufos fuisse, nihil denique per
nibus Hispaniae regnis sunt celebrata Nempe in eos imminutam libertatem ecclesiasticam. Ipsius
Toletano superiore^ Compoatellano. Tarraconensi. autem regis nostri catholicam mentem et modestiam,
Valentino. Granatensi, Caesaraugustano. Braces- cum ex reliquis eius actionibus vitaque universa,
rensi. Uliaaipponensi et Eborensi: quibus legati tum ea his. qua* ad concilium nostrum dedit, litteris,
regii semper interfuerunt.
agnovimus: quarum exemplum iisdem verbis ad
4. Eam ipsam consuetudinem fuisse apud alias finem subliciam.
nationes legeramus: ut in Italia, Gallia. Germania,
Et hae quidem potissimum caussae mi» impu­
et Anglia, in quibus imperatore· occidentales et lerunt. ut regium legatum in concilium nostrum
reges cum suis optimatibus convenerunt ad concilia admitteremus.
provincialia, in quibus reformatio, non caussa fidei,
Exstat quidem canon ille 17 synodi octavae gene­
agebatur. De iure non disputamus ; sed passim ralis Constantinopolitanae. quo Graecos imperatores
tamen conciliorum volumina et historiae id factum conciliis tantum generalibus interfuisse dicitur et m
esse testantur. Ut exempli caussa in Suessionensi. eandem sententiam caput Vbinam Isyisiis*. Neque
anno 744, Pipinus adfuit cum suis optimatibus. In n ignorabamus glossam* et in capitulo* .Idnonus I, et
concilio apud Theodonis villam, anno 819, sub Carolo per multo* i uri* canonici interpretes glossae auctori­
magno et Ludovico imperatoribus, in fine dicitur; tatem sequutos, existimare, laicos conciliis tantum
.Imperatore· et Galliae principe· subscripserunt geneialibu*, quibus de fide agitur, interesse posae.
• singuli, singulas facientes cruce·.'* In Meteiisi. provincialibus autem, nisi invitentur, non posse.
comites et plures nobiles. In Aquisgranensi ce­ Bed cum tam multa contraria exempla reperiantur.
leberrimo, anno 816, Ludovicus imperator. In
I
fateor aliquam aliam illorum canonum fuisse sen­
Meldensi,- anno 845. sub Carolo iuniore canones' tentiam sumus suspicati; nempe ve) factum dutu
repetuntur inultorum conciliorum, quae, praesenti­ taxat superiorum temporum narrasse, quod ita ad
bus regibus et approbantibus, de reformatione eam diem acciderat, ut imperatores orientales sy­
essent habita. In synodo quoque apud Sanctum nodis tantum generalibus interfuissent, quibu*
Medardum, anno 853, idem Carolua praesens fuit. sempert haereses aliquae sunt profligatae, vel caInterfuit autem hia ambabus synodis Tnagnus ille nonetw* illum Constantinopolitanum et epistolam
Hinomarus, archiepiscopus Rhemensis, concilioruttT^
‘31, q. ,1, cap. iUud vere.
gravis descriptor. In Triburiensi, anno 896. 'Ar* 9». q. Si.qpap. Haeiia.
nulphus rex cum regni sui principibus. In Ingel• Distinct. M. es epistola Nicolai 1 ai Micbselsu iaipersheimensi, sub Marino legato apostolico. annd 958, toresi.
Otho Germanorum et Ludovicus Francorum rege*
• Ia eapal *·. Dr iis. qaae Inst a praalsto Mc.
*
affaerunt. Ih Viceliaco ' Rurgundiae, anno 1145,
* Distinet. W.

l»l

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, 1583 septembris 8

1»>

Nicolai, quae eodem tempore scripta set, frasnare * ■ Cavere quoque sibi reges posse, ne quid patroimprimis voluisse Michaelis imperatoris audaciam, natibus regiis incommodetur, quibus diligenter cau­
qui in Graeci* synodos aliquot provinciales ad tum est a concilio Tridantino. Agi etiam saepe
Ignatinm patriarcham deponendum, et Romani in conciliis provincialibus de iis, quae ad laioos
pontificis auctoritatem minuendam psallo ante pertinent, ut de matrimoniis, et do aliis caussis
congregaverat; vel certe quocumque modo is ca­ communibus; quo eventu laioos conciliis inté­
non intelligeadus sit, in occidente (quod multis resse debere, iura aon prohibent, doctores non
canonibus graecis accidit) non admissum, et in negant.
Hispania praesertim contraria consuetudine abro­
- Multaque huius generis argumenta coaoerbunt,
gatum; cum tam multi reges et optimates nostris quab regibus et eorum consiliariis in promptu erunt.
conciliis provincialibus interfuisse legantur, uti Quod si maxim· caussa cadant, cum, ut res habet,
paullo ante o magno numero selectis exemplis est et amplitudo vestra illustrissima fatetur, venire pos­
* demonstratum.
sint invitati, curabunt semper, se ab episcopia in­
w
Haec de priore parte. Dicam nunc, cur legati vitari. quod haud difficulter obtinebunt.
nomen ex actis concilii sine magnis incommodis,
Quamobrem, cum summorum pontificum pru­
meo quidem iudicio, deleri non possit.* Nam aut dentia in regibus multa tolerentur, vel 'maioris
secreto id suuviterque faciendum est. ut ampli­ utilitatis parandae, caussa, vel maiori* damni vitude vestrae illustrissimae literae significant, aut iandi, cuius rei .multa exempla proferri possent.
publice. Secreto qui fieri poterit, cum frequen- B e nostra etiam Hispania petita, quae sedi apotuMimo populo lecta sint in templo ea decreta, stolioae maxime obedientem se praebet, hoc certe
regiaque et eius legati nomen, tum in principio tempore mihi tpleranda videtur huiusmodi regum
tum in gratiarum actionibus auditum; cum ca­ praesentia, tam longa consuetudine firmata, ne
pitula ad suas appellationes multa exempla eius quaestio gravissima, et alto silentio hactenus sopita,
concilii describenda curarint, omniumque oculis •i semel suscitetur, maiora incommoda pariat, et
vubiecerint; cum rex ipse eius conci) iiexemplum negotium reipublioae facessat.
per suum legatum obtinuerit,et diligenter a selectum
Haec <sant secreta animi mei consilia, quorum
ad sanctissimum dominum nostrum miserit ? Denique ego neque regem, neque quemquam ex regiis
id concilium exequutioni mandari non potest, nisi ministris participem feci. 8ed ea, quae mihi de re
de more typis excussum per provinciam divulgetur. proposita attente cogitanti ib mentem venerunt,
Hispaniae autem leges imprimi quidquam non pati­ his literis exponenda putavi. Vestrae amplitudinis
untur, nisi consilii regii auctoritate probatum, et illustrissimae erit ea omnia, aut eorum partem,
< um originali collatum-fuerit.
quae maxime es usu esae videbitur, ad sanctissimum
Publice autem, et contra regis voluntatem deleri dominum nostrum referre, ea cautione, quam rei mag­
legati nomen, suaviter quidem nulla ratione potest. nitudo postulât, ne foras efferatur. Et quoniam a
Nam rex-ipse catholicus, .ut alioqni religionis pie- plerisqne iam intellectum est. remissum ad nos ab
tatisque est observantisoimus, ita turis siictoritatis- urbe concilium provinciale, idque ab episcopis et
que. quam sibi deberi existimat, acerrimus pro- c capitulis studiose efflagitatur; publicari autem, vel
pugnator esse consuevit. Spoliari autem se in- execution) mandari, nisi hac difficultate sublata,
auditum moleste fbret bac, quam a maioribus non potest, ut me de suae sanctitatis voluntate
possesssionem accepit, et qua ipse' etiam in alii· quamprimum illustrissima vestra amplitudo reddat
conciliis est usus.
certiorem, precibus omnibus obsecro. Quam Deus
Deinde periculum est. ne reges, •i se conciliis optimus maximus diu salvam fortunatissimanique
excludi videant, incipiant variis artibus conciliorum servet.
provincialium convocationes impedire, cum magno
Toleti, die 15 novembris 1584.
detrimento ecclesiasticae disciplinae, ad quam vel
Amplitudinis vestrae illustrissimus et reveren­
instaurandam vel retinendam, antiquis vel renen­ dissimus humillimus servus.
tibus patrum decretis eorum frequens celebratio
G. cardinalis Toletalilts.
tantopere commendatur; quae nunc etiam valde
sunt necessaria ad sedis apoatolicae auctoritatem
- . apud roges et populos tuendam.
EPISTOLA CARDINALIS SANCTI XYSTI.
Praeterea, hoc nostrum concilium, qualeoumque Cum rrermdo mandato apoetolico dt legato rtgio
.. est. quod magnis tamen laboribus nobis constat,
delendo ta concilio.
perpetua obruetur oblivione; et periculum est in
Illustrissime, ac reverendissime domine mi
posterum, no concilii provincialis celebrandi men­
observ^ndissime.
tionem quisquam nostrorum episcoporum facere I>
audeat, cum timeat, eius celebrationem regem
■Histrum haud permissurum. Postremo, non puto,
defuturo* regi consiliarios, qui ubi semel re· in
disputationem venire eaeperit, non id permisau
atque tolerantia ecclesiae, sed iam.suo iure regibus
licere, persuadere conentur. Non mo/o enim pug­
nabunt exemplorum.numero, et iis rationibus, quas
supra ad tolerandam illorum praesentiam retulimus ; *
sed caussabuntur fortasse, iure sibi posse timere
reges Hispaniae a conciliis provincialibus: cum
IV concilio Toletano, Svinthila rege vivente de­
posito, riisenandus eius hostis in regem fuerit con­
firmatus. Et nuper, anno 1473. concilium prjyrinciaie ab.archiepiscdpo et episcopis, regi Henrico IV
adversis, in oppido Aranda celebratum, caussa falsae
existimetur, ut Aranda oppidum, eo ipso anno, et
eius exemplum aliae urbes ssquutae, a ,rege àe-

Quae illustrissima amplitudo vestra suis literis,
quiblls legati regii in synodo Toletana admissionem
excdsabat, compléta est; ea.fere omnia congregatio
illustrissimorum cardinalium conciliiTridentini inter­
pretum iam antea enimo perspexerat; eius tamen
consiliorum ratio habita est, atque ideo quae scrip­
sit fuerunt denuo a ^cardinalibus ipsis diligenter
examinat*. Verum (quod ipsa quoque pro sua
prudentia et religioso animo in(elligit) quae ad
sacrorum canonum observantiam, ad Mi gloriam,
vel parvo mqmento propendent, caeteris omnibus
debent longe esse graviora. Antiquiora illa, quae
in ipsis literis exempla collegit, hic non omnino
ignorabantur; ea tamen ipse, si quqlea fuerint
synodi, quas recensuit, et quibus temporibus sint
habitae, et quae in qjs caussae tractatae, psullo
attentius animadvertatur, existimandum erit minime

fioereat.

refragari. Keoeatiora vero, quae /ex omnibus ehri-

■

CONCILIUM PROVINCIALE TOLETANUM, 1584 septembris H

1»9

stiani orbi· partibus ρηΝ ponant, ia quibas post,
oeeutpbnieum

Tridsntinum

concilium

complurss,

~..

.

IM

DIPLOMA GREGORII ΧΠ1, PONTIFICIS
MAXIMI
Ad domuum canDuauui Qcinoeau.

Deo danto, libero celebratae hoe nsqus sunt pro*,
vineialss eynodi, ia dissque sin· saecularium prin- Ut deleatur nemeu legoA regii n concilio promacMUi.
cipum, eorumvs nunoiorum praesentia ac iatorvontn,
Dilecto filio nootre Gaopari, tituli Sanctae Batbine*
paueie Hispanici· sxeeptis, celebrantur, quid do
proebgtere oordmeli, TeleIano mwewpalo, haereticae
ea re sentiendum. quidque observandum (it, optime
pntMii m rognu Hiiftùtna generali infuioitori.
declarant. Quod ad msiestatem catholicam attinet,
Dilecte fili noster, salutem et apostolicam
non eit dubitandum, quin ciue religtosissima men·,
benedictionem.
cum in omnibus rebut, tum etiam in modestissimis
ad iptam synodum literis perspecta, banc iustam
Curavimus tibi significari per literas venera­
deliberationem, quandocumque ad eam permana­ bilium fratrum nostrorum sanctae Romanae ec­
verit, in bonam partem accipiat, honestisque et clesiae cardinalium, rebus ad coneilii Tridentini
iustis sanctissimi domini nostri placitis piissimo decreta pertinentibus praefectorum, quae maximi
eius telo obsecundet. Qua in re, tota sibi vere emendari oporteret in decretis, aliisque locis synodi
congregatio persuadet, vestram illustriuimam am­ Toletanae tua opera confectae. Iti his illud erat
plitudinem non passuram, ut eius studium, pru­ imprimis, de legati regii mentione ex omnibus locis,
dentia. auctoritas et explorata fides desideretur, in quibus facta esset, delenda.Jn quo voluimus et
immo vero operam daturam, ut haec ipsa omni > firmissimis sacrorum canonum decretis insisti, et
ex parte eluceant. sanctaeque Romanae ecclesiae superiorum Romanorum pontificum, proximeque
cardinalis officia et partes -uscepturam et exple­ Pii V exempla retineri. Quod igitur tum tibi
turam confidit. De impressione atque editione significari curavimus, boc nunc his ‘literis man­
novissimae huius synodi cautius fore putat, si eius­ damus. ut‘ex archetypo ipso facias omnibus in
dem decreta ab actis aeiuncta. typis sola mandentur, locis omnem legati regii mentionem deleri, ueque
quod multorum conciliorum, etiam in Hispania, aliter istius synodi acta aut decreta typis imprimi
exemplo flet, quorum constitutiones sine ipsis actis alit exire patiaris. Speramus te nostris atque
excussae et divulgatae fuerunt. Quae omnia pro apostolicae aedis mandatis libenter, uti debes, ob­
sua pietate et erga sedem apostolicam propensa temperaturum esA.
aniini devotione amplitudini vestrae illustrissimae
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub an­
curae fore speramus. Cui interea, optimam vale­ nule piscatoris, dis 48 ianuarii 1585, pontificatus
tudinem, et vigilantiae suae in ista ecclesia regenda nostri aSfno deoimotertio. . ,
,,
Aut. Boncompagnus.
praemium a Domino, qui abundanter omnibus tri­
Praeter episcdfpos ipm nominatos, interfuere
buit. exoptamus.
eidem concilio alii insignes viri; sed praecipue
Romae, die 45 ianuarii 1585.
,
celeberrimus ille scriptor; et doctor Benedictus
Illustrissimae et reverendissimae amplitudinis Arias Montanus, theologiis Philippi II, regis ca­
vestrae humillimus servus.
tholici, et praeterea eruditissimus loanne· Baptista
Philippus Boncompagnus.
Perea, secretarius eiusdem concilii, cuius veluti-igs
cardinalis Sancti Xysti.
g,enium et lingua ambo fuisse videntur. Nota editoric.

CONCILIVM PROVINCIALE LIMANTM I
1582 augusti 16-1583 octobris 18.
Concilium provinciale Limanum I in Peruvio.
celebratum in civitate Regum, a die 15 augusti
1584 ad diem 18 octobris 1583, sub sancto Turibio
Alphonse Mongrovejo, archiepiacopo Limano *.

notis & scholijs. ac opportunis indicibus illustravit
fr. Franciser· Haroldvs. Hibernus Limericeusis,
ord. Minor, striet. Obseru.,- s. theologiae lector iubilatus. A Franciscan! ord. vniuersi chronographus,
in collegio Romano 8. Isidori fratrum Hibernorum
Bibliographie:
eiusdem .instituti. Romae, typis losepbi Corvi,
1 ■ Lima limata conciliis, oonstitvtionibvs »ynodalibvs, et aliis monvmentis qvibvs venerab. servys anno MDCLXX11I. svperiorvm permissv.
In-folio, 17 f. (praefatio, index capitum) - xxxiv p.
Dei Toribivs Alphonsvs Magrovejvs, archicpisc
(apparatus historicus) - 379 p. - 11 f. (index).
Limanvs, provinciam Limensem seu Peruanum
V. 1-149. concilium provinciale Limanum 1.
imperium elimauit. A ad qoripam sa. canonum
4i Aguirre. Collectio maxima conciliorum om­
composuit; omnia fore ex Hispanico sermone la­
it nium Hispaniae, (1893 >, [titulus cupra eoi. 159 A. η. I j.
tine reddidit, apparatu historico, neccesarijs passim
T. IV. ( 1834i, p. 448, concilium Limanum.
3) Aguirre, Collectio maxima conciliorum om­
1 Krrors factum est st hoc concilium typis excusum sit
nium Hispaniae. (17531, /titulus cupra coi. 159B, n. 4|.
post conciUam Toletanum, supra col. the, cum chronoloffiro
tempore debuisset prius imprimi.
T. VI. 11755). coi. 45, concilium Limanum.
Concilium statim exhibendum, non est primum
omnium Limensium. Nam' motto ante ipsum, fuerat
celebratum aliud provinciale anno 't.Vili [alias 1553,
infra col. 187A), ad outturn Dei, propagationem fidei,
diodptinam eecleoiaotieam et reformationem morum.
Acta sero pleraque illiue reeciooa fuerunt in concilie
pariter Limengi mox proferendo, aetione II, guia „in
iis, et legitima auctoritasjlesideratur, et pleraque
Delius postea dispbsita eunt"1, ut ibidem dicitur.
Similiter, coneilium Limonce II provinciale cele­
bratum finit anno 1567, in guo reeepta finit epnodue
Tnde^ttna, et plura decreta sunt ad cultum Dei,

1'onctu »B»UUL TOMUS XXXVI M·.

dicciplinam eecleoiaotieam ae reformationem morum
opertantia. Illine acta invenire non potuimue. Verum
illud fuiooe rite et legitime congregatum, celebratum
et promulgatum, dicetur in concilio oeguenti, nicta
aetione II
Quapropter, concilium sequens provinciale, rerera
Limanum III oet, guamvie communiter did eoleat
primum, nimirum ex editio. Et hoe modo denomi­
natur a nodis, propter rationem dictam, cardinalie
de Aguirre.
Poetgnam beattu Toribiue pooMCoionem orehiepiocopatuo accepit, per literae convocavit mfifraganeoo
18

CONCIUUN PBOV1NCIALB LIMANUM I, 1IH9 auguati 15

1»6

«pùoopea, alioaftu fuehtm odeu* Marwmt ; a*d æc A
«dMm> «mnwMmm, mym grid ri prime oettssaau
prwsferis ed patron fturü srriiapim*pua rqaarips
ί·ΜΜ
Ml iMMÜ
jUme, pudia od oosSare coêcUri at aynede* dtea-

IM

«ancta Trideatina ejrudo traditur·; atque quomodo procedendum MMt in hi» quae erant traetanda, declaratum est.

Pool have autem sanote «ynodu· omne· et
cingulo* ed eam aooodeateo certiore* facit, ooagregationee babeudas Core ia capitulo huiua oathec*mwms tq/ra producamus. Caueilrim autem ipaum
ee sartorum leaor» trwàeeriMaue, fae per sedem dralis eeelesiae, ut qui velit aliquid petere, vel
apoetoAoem appredalwm fitit mute 1610, rt Utriti utilitati* publicae eanaea proponere, liberum aibi
impressum oaae ltil-4. — Nota Franoisci Montalvo. ease ia loo’o praedicto id facere, seiat
Denique, nullam cuique praeiudioium factum
Actio rutu.
aut futurum ex looo assignato omnibua praesenti­
Celebrata in eceleeia oathedradi civitatis Rogum. bus aive etiam abaentibu* declaratum eat. Cumdie 15 augusti anpo 1584.
que aupradicta omhia, aio acta docretaque «eaent,
In nomine «anctae et individuae Trinitati*, quaesitum eat a reverendissimis, an ipair placeront
Petri* et Filii, et Spiritu* aaneti. Sancta aynodua ea omnia ? Ad quae omne* reoponderupt : Placent.
Sic finita actione prima, duae ooogrtfgat|pne·
in urbi* -fègiae provinciqe Peruvian** oathedrali
eceleeia beati loanni* apostoli et evangeliatae quotidianae, in capitulo oathedrali* eooieaiae ha­
titulo conaecrat*. ex praeaqripto ««erorum cano­ bitae aunt, par metropolitanum oaeterosque episnum, praesertim sacri concilii Tridentini1 auctori­ B copo*, frequenter ip«o etiam praeaente pro roge,
tate, aanctia*imi domini nostri Gregorii XIII. Romani quoad e vivi* exoeasit, necnon procuratoribu* eo­
ae summi pontifici* voluntate, etiam cupiente ca­ clesiarum, tum etiam theologi* ac iuria doctoribu*.
tholico atque invictissimo rege nostro Philippo ll, a concilio deputati*; itemque regularium opdinum
Hispaniarum et Novi Orbi* domino, ad fidei exal­ praepositis ac demum synodi officialibus, ut fieri
tationem. et novae Indorum eccleaiae utilitatem, aolet, aaaiatentibu*. Ao primum, auperiorum huiua
clerique ac populi chriatiani ecclesiasticae diaci- provinciae aynodorum acta decretaque diligenter
plinae congruentem reformationem, rite ac legitime recitata et annotata aunt. Deinde, ecclesiarum
congregata, praecidente in ea illustrissimo ac rc- constitutione* peculiare* cive erectione*, tum *
vercndiaaimO domino Toribio Alphonao Mogrovejo, pleriaque eccleaii* et procuratoribus civitatum at­
arcbiepiaoopo metropolitano, praestante exceliente- que alii* idonei* personis, libelli plurimi oblati
que admodum viro domibo MartiAo Henriquea, leotique aunt; in quibu* .quae ad reformationem
Peruvian! huiua regni pro-rege, locum securum ac pertinere cuique videbantur, aynodo significarentur,
tutum reddente ipai concilio, .ac aimul convenien­ et quaeeumque disputatione ac matura tractatione
tibus reverendiaaimia patribua ac dominia, domino digna viaa aunt, ea theologorum et iurisprudentium
Fr. Antonio dé Sancto Micbaele. episcopo imperialia •tudio. et collatione, et voce, et scripto copiose
civitati*., domino doctor* Sebaatiano Lartaun, epis
per plure* mense* agitata suut.
copo ('usquenai, dbmino, Fr. Didaco de Medellin,
Eiusdem anni 158'4 mense octobri, reverendis­
epiacopo- Sancti laoobi Chilensis. domino Fr. Ai- i sima* dominus Petrus 1‘ei'ia, episcopus Quitensi*.
pbonao Guerra, epiacopo Flumini*.. quem dicunt ad synodum venit, qui et loco suo,«edit, et rundo la Plata, tum etiam «enatu regio. <>t procura­ gregationibua aliquot diebu* interfuit, donec morbo
toribus ecclesiarum’ et clero huiua metropolis. Poat diuturno et senio confectus, die 7 martii anni 1583
»o)emnem processionem ex divi Dominici templo migravit e vita: clarissimo viro Martino Henriques
in ipaam cathedralem magno populi concurau et pro-rege quinto post die ab bac quoque luce sublato.
laetitia factam, ac miaaarum aolemuibua per illuSub eiusdem martii initium reverendiasimi epistrissimum archiepiscopum celebratis, concione quo­ copi domini Fr. - Franciacu* Victoria, episcopus
que habita per reverendissimum episcopum impe­ Tucumanensia. et dominus Alphonsua Granero de
riali*, die 15 augusti, gloriosissimae virginis‘Dei­ Avalos, episcopus Platensis, ad synodum convenere,
parae assumptioni sacrata, anno 1582, jtBprnmr et, fïeta prius professione fidei, suis loci* sedere,
concilium provinciale legitime inchoare/atque in­ ac sententias dicere coopératif.
Cum viro tam in multi* gravibusque coniro
choatum esse patrum unico consensu (declaravit.
Deinde, sacrosancti concilii TridentiniqJecretumX versii* componendis, tum in maturo multarum re
de celebrandi* concilii* provincialibus recitahntTMt, rum trartatu, quae ad totius provinciae ac regni
cuius initium est. Prorincialia concilia, riaAi miaoa Peruvian!1 utilitatem ac reformationem
________ opportuna
,r
suat sic. eiiiidemque concilii aliud decretum· de admodum indicabantur, in edendo quoque ac verrecipienda universali et oecumenio* Tridentia* tendo in idiom* Indicum catechi*mo, compluribus
sy nodo, cuius initium est: Cogit tonoponm catemste·* D que alii* ad Indorum salutem spectantibus, non
uaque ad finem.
parvo labore, annus integer exactus easet ; tan^oin,
Mox. antiquorum patrum exemplum atque auc­ amnium patfam sententia decretum eat, secuddam
toritatem sequuta aynodua, fidei catholicae pro­ actionem in templo eiusdem cathedral·* eccleaiae,
fessionem, taOquam omnium recte agendarum rerum ad beatiaaimpe Virgini* Aaaumptioni* diem promu!
optimum fundamentum, ante omnia praemittendam gandam esae. ·
censuit. Itaque, iuxta'foratam praescriptam con­
Igitur, die 15 menai* augusti anni 1583, aolenni
stitutione sanctae memoriae Pii IV edit* anno 1564, proceaeion* prop* ecoleoiam praoounte, omnibua
incipiente Iniunehun août, aynodua professionem reverendissimi* mitris ao pluvialibus de more
clara et alta voce _in haeo verba fecit: Ego N. compositi·, ao missam rovsrendiaaimo Tucumanenai
firma fide credo . . . [Sapra ool. 88 Ç - 40 A.]
pontificali ritu celebrante, ao eseteri* peractis, quae
ilia finitis, lectus est concilii Toletani antiquus aunt « usu Romanae eocleeiae, considentibus in
et approbatu* canon, de ordino· et modo in synodo, loco praecelso eq bene ornato patribus, praeeente
dicendi sententiam, et rem unamquamque tractandi, regio senatu, et procuratoribus eccleaiarum et
cuius initium «st i In looo bonadieUonit, prout * civitatum, oapituloque, et clero ac populo frequentiaaimo, ex suggesto per eundem reverendis• Bam XXIV. «. », d* n(.
.
• itaee. TriA, asm. XXV. e. », 4« ro(.
• 8am. XXV, a ·, d* r*f.
*0aM.T*M.a,«*pl-

■ - -'

... ■ ;■·,

‘ Cane. T*id., aaaa. II, | Ia HeUaUla.

■

,V.

· IdMe 1«T»; MW.

1·7

CONCILIUM PROVINCIALI LI MAN UM I, IMS augusti U

•imum Tueumanensem episcopum recitat* eant de­
creta, quae sequuntur.

IM

inoepa utantur, et coeundum eum, plebem cibi ôommiseam inetruere curent ‘. Et quoniam ad Indorum
•alutam non colum rerum, aenteatiarumque eonActio «accitu,
•enaua. sed ipaa etiam aermonia conformatio pluri­
Celebrata in eecleaia cathedrali civitatis Regan, mum confert, prohibet etiam, praetor version··
die 16 auguati 1683.
ipaiua auctoritate factam atque editam, tam ia
precibus rudimentisque doctrinae ebriatianao, quam
Caput 1.
in catéchisme »n linguam Cuaquentem, vel ia
De tuperieribeu «pnodi·.
Aymarayeam, aliam traductionem a quoquam Seri,
Quoniam huius provinciae statua certa» atque vel aliter factam quemquam uti1. Atque ut idem
omnibus perviaa logea poatulat, ut quid singuli· fructu» ad eaeteroa etiam manet, qui diverao a
in rebus agendum eat, nemo in hac noatra ecclesia aupradictia idiomate utuntur, mandat episcopi»
ignorare poaait, illud primujn haec «ancta aynodua omnibus, ut in aua quisque dioseeai. quamprimum
«ibi providendum oeneuit, ut quid in superiori» curet eatechiemum eundem per idoneoa et pio»
temporia statuti» deinceps etiam retinendum, aer-,, interprete·, in reliqua· lingua» auao dioeceseo»
vandumque ait, aperte doceat atque explicet. verti, eamque interpretationem ab episcopo aio
Quaecumque igitur in prima Liinenai congregatione, approbatam, ab omnibua aine controversia recipi,
anno a aalute mundi 1553‘, acta decretaque sunt; non obatante qualibet contraria consuetudine
quia in iib. et legitima auctorita» desideratur, et I
Caput IV.
pleraque meliua postea diapoaita auut, nullam de
Quid ninguli dueendi tint.
caetero, cive in tota provincia vive in hae dioeceai, obligandi vim habeant. Quae vero deinde
t'uni divino praecepto omne» Christiani adulti
per concilium provinciale iq hac eadem urbe co­ teneantur pro ano captu acire, quae ad religionia
actum anno 16K7 constituta aunt, cum rite ac chri-tianae, quam profitentur, substantiam perti­
legitime convocatum et celebratum, atque etiam nent*. qualia aunt mysteria fidei, praecipua, quae
promulgatum fuiaae constet, ea cum omni venera­ continentur in aymbolo. mandata decalogi omnibua
tione suscipiantur, dummodo concilium ipsum ca­ servanda, «aeramenta quoque ea qhae necessario
nonicum ait, et eanoniea atatuta contineat, praeter­ cuique suscipienda auut, tum deipuin quae a
quam ai quid rerum ac temporia ratione exigente, Deo petere et exspectare debemus, iuxta domini­
ab hac synodo aliter dispositum revocatumve ait, cae orationis institutionem : sedulo m ii» erudiendi
•alvo etiam in omnibua iure patronatu», per aedem sunt a pastoribus et ministris ompes. maxime
apoatolicam catholico atque invictissimo regi noatro rudiores Indi. Aethiope·, puep pro cuiusque ihgenio
Philippo, caeteriaque lliapaniarum yegibus concesso, et opportunitate, ne gravissimo morbo ignorantiae,
quod per omnia illaeaum conaervatumque cupi mu»; ut fit passim. permittentur·. Omnino autem curan­
diuturnam inauper, ac felicissimam vitam a ‘summo dum eat, ut quicumque neque' aetate neque vale­
Deo noatro piissimae illiu» maiestati doprecantes. tudine impediuntur, memoriter diacant elementa
chriatiana, maxime symbolum fidei, orationem do­
Caput II.
minicam, praecepta decalogi, sacramenta ecclesiae.
ïta tenenda hae et nuperiori eynodo.
Id ut fiat, antiquorum canonum statuta aequena*,
Sed ne ea, quae salutariter provisa aunt, igno­ praecipit stricte sancta synodus, ut nullus adultu·
ratione et negligent!· (quemadmodum hactenus ad sacramentum baptismi admittatur, qui non priua
fere contigit) inutilia reddantur, praecipit aancta saltem ' symbolum et orationem dominicam mesynodus, ' ut intra duorum menaium spatium a die 'iporiter reddiderit. Idemque.in sacramentis poeni­
factae promulgationi·, in unaquaque dioecesi com- tentiae et confirmationi» conferendi· omnino 'ser­
putandutft. vel certe, quod ordinariua. cuique prae­ vetur. exVepto vel tfecessitati» articulo, vel nimise
scripserit, debeant omne» »ive Hispanorum aive senectuti· «ut agritudim». sive etiam profundae
Indorum parochi, atque alii quicutpque eco)eaiaatici alicuius habetudinis impedimento, quod parocho­
iudice·, tam decreta concilii euperioria praedicti, rum seu cçnfeaaeriorum indicio et conscientiae re­
quae ad ipsos quoquomodo pertinebunt, quam om­ linquatur*. Qui vero iis tanti» impedimentis gravati
nia huius atatuta deadribere ac pene· ae habere. fuerint, ut copiosiorem <steche»im non admittant,
Si quia id facere neglexerit, poena centum aureorum doceantur demum, pro suo modo, praecipua fidei
et maiori» excommunicationi» feriatur.
capita*, scilicet, unum esae Deum omnium rerum
auctorem, qui accedentes «d se, vita aetema re­
Caput IU.
muneret. improbos et rebelles aeternis suppliciis
De cateehinti editiouie et eereione.
> in alio saeculo puniat. Deinde hunc ipsum Deum
Ut Indorum populi in religione Christiana adhuc esse l'atrem. et Filium, et Spiritum sanctum, trea
rudes, ••lutari fidei doctrips commodius imbuantur quidem personas, sed unum Deum verum, praeter
ac tutius, atque eandem ubique unius doctrinae quem nuUua alius sit veru» Ileus. Nhm quae ado­
formam inveniant, placuit vpstigiis generalis Tri- rant aliae gente», praeter christianam. non esae
dentini concilii ‘ insistendo, proprium catechiainuur Deos, sed daemones potius aut figmenta hominum.
huic universae proviqniae edere, quem omnes Indi Praeterea, filium Dei propter reparandam salutem
pro suo captu doceantur, ac memoriter, saltem hominum, factum hominem ex virgine Maria, pro
pueri, teneant, 'diebusque dominici· et festi· in oobiN pftxMiiui et mortuum, ac tandem resurrexi»··,
publico conventu ecclesiae repetant, vel illiu» et regnare in aeternum. Huoc «eee Ituum Chriitem,
certe aliquam 'partem, psout opportunum videbitur, dominum ac »alvalorem nostrum, Pobtremo neminem
•d caeterorum utilitatem recitent. Praecipit ergo
•ancta aynodua omnibua Indorum parochia, in virtute
1 l one Lin·». II. sess. III. e. X.
•anctae obedientiae et sub poena excommunica­
■ < '. Çmomms», II» utile. lud. orA
■ Mstth. XXVU1 Man. XVI. I PstrlU.
tioni», ut catechiamo hoc ip»iu· auctoritate edito,
'
lia oousscr A e. 4, c. Boftieaudee. «t «. .Vsa liesat,
quatenu» sit conformia catechiamo a sanita aede
Aag. lib. M. bon. 43, Coa·. F»rr. Iftllaa. ia pr»»L ad a»
apostolic» edito, quibuacumque aliis exclusi·, de* Cnee. Mo<«aUae.',»eae· q«. Aucast. toleeblrtftsq· e. 7.
* Cime. Un·». Il, ····. II. e. 14
■ altas IUM, cf. nrneal. IM D.
1
' Coae. Lhasa, IL aene. ΟΙ, o. W »t «4.
\
' Cone. TrH,, ··■·. Xx9v, c. 7, at ···». XXV, ia «ae.
1«·

1W

CONCILIUM PROVINCIALE LIMANUM I. 15H9 augusti 15

900

posse esse salvum. nisi credat in lesum Christum, λ ne ignorantes, quod saepe accidit, in gradibus illi et poenitens de peccatis commissis sacrament* ipeiaa «itis eoniungantur. Eam.ob
~
«ausam, et iu superiori
suscipiat, baptismatis quidem, si infidelis est, oon- synodo et in hac commodum visum est. ut 'ttl
feesionis autem, si lapsus post baptismum. Denique quovis populo aut parochia Indorum, certus sit
statuat ea servare, quaejdeus et. eocleeia sancta designatus patrinus aive susceptor, qüi· baptizandos ’
praecipiunt. Quorum summa est, ut Deum diligat de fonte levet, sed hunc designare pertinebit ad
super 'omnia et prosimum sicut aeipihum. Intelli­ ordinarium, qui etiam plurea. ut iudioaverit etpedire,
gent igitur Dei sacerdotes, nisi in fide, ut oportet, pro numerositate populi poterit conatithere, -ita
instructos 'jbaptizont. velka peccatis absolvant, se tamen ut certi sint, et quorum fidei possit institutio
et jgrandi sacrilegio commaculare, et animarum 'bpiritualium filiorum committi.
‘
reos apud districtutp Dei indicium reddere.
’
- Caput X.
Caput V.
Quid agendum, cum «r duobu» injidelibu» cuniugatie
parochi» erudiendo».
alter convertitur.
Rectores ecclesiarum parochialium. .diebus sal­
De iis qui iam .matrimonio iuncti convertuntur
tem dominici» et festis, rudimenta Christiana per
ad fidem, coniunge adhuc infideli permanente, in
aeipsos populo tradant, ad quos audiendos pueri,
superiori 1 concilio provide consultum eat, ut ai inet servi conveniant ’. Sciant quoque patresfamiliaa
fideUed^hidem apem suae conversionis maturam
se Deo reddituros rationem de filiis, servis, ac tota
familia reliqua -. Itaque satagant, ut bene modeste- B
1 ostendat, Christianus nullo modo ad alias nuptias
transeat, quemadmodum est sacria canonibus 1 de­
que vivant. u^sdKtemporibus confessiones faciant, finitum, aed coniugis**lucrqm in Christo expectet;
ut doctrinam christianam probe teneant, ut eccle­
si vero differat converaionem suam, neque tamen
siam. discendi causa et orandi, frequentent, ne. quod
iam baptiaato coniugi perniciosus existât, eum a
saepe accidit.*et divina oracula^niisntur’. propter
fide avertendo, ont peccatum mortale pertrahendo
corruptos mores liberorum, in ipsos parentes divi­
(etenim id cum fit. sacri canones eos necessario
nitus vindicetur.
separandos volunt, et chriatiano novi coniugii in­
Caput VI.
eundi potestatem tribuunt! tun- et expèctandum
Ut Indi indice doceantur.
adhuc esae per semestre tempus et alaidue de sua
Christianae instructionis, aut catechismi scopus
interim conversione admonendum. Sed quoniam
praecipuus est fidei praeceptio, corde enim credimus
tum periculum recens conversi cavendum est, ne
ad iustitiam quod ore confitemur ad salutem*. Quamsi diu permanserit in toro infidelis, fidem Christi
obrem. ita quisque instruendus est,. ut intelligat
fortassis amittat, dum vult servare homini tum
Hispanus Hispanice. Indus indice, alioquin quan­
vero libertati illius consulendum est, ne celebs
tumvis bene dicat, mens illius, iuxta sententiam
vivere cogatur, qui forsitan uritur. Idcirco decer­
apostoli *. sine fructu eat. Quocirca, nullus Indorum
nimus, ut transacto .sex mensium spatio, res ad
de eaetero compellatur orationes sive catechesim
episcopum deferatur, qui, bene perspecta causa fideli.
latine discere, cum sufficiat multoque melius bit
C declaret, copiam essA aliud matrimonium ineundi
suo idiomate pronuntiare, aut si qui ipsorum velint.1
propter fidei aut charitatis scandalum, quod pati­
possunt etiam hispanicum. quo multi iam utuntur,
tur, quod ai nullum esse perieulum in cohabitation·adiungere. Praeter haec, aliquam aliam linguam ab
viderit, iubeat expectare infidelem, vel etiam con­
Indis exigere superfluum est.
sulat cqhabitare, si prodesse intelligit. iuxta Pauli
Caput VII.
apostoli consilium*. Neqüe enim potest omnibus
conversis eadem lex praefigi, cum occurrant pro­
Ne clerici ad expugnando» indo» proficitcantur.
Novas expeditiones suscipere adversus barbaros fecto variae circumstantiae, neque sit omnium in­
aut infideles sine gravissima et meditatissima causa fidelium eadem ratio. Quare, episcopi prudentia in
minime oportet, cum agatur de plurimorum ho­ re dubia, ne graviter erretur, consulenda erit, et
minum fortunis, libertate, salute, ac saepe temeritate iuxta c. Quanto de divortii», cum casus acciderit,
'
multorum irriparabilia bello damna dentur. Qua­ decernendum.
propter. nemo ex clericis, qui doctrinae Indorum
Caput XI.
praesunt, vel alia», utcunque agunt, ad bellum
M
De nominitas Indorum.
co'ntra ludos, aut alia» quaecunque expeditiones,
Ne in Indorum baptismo et matrimonio 1'alii
ut ministeriis spiritualibus milites iuret. proficiscatur. nisi de expressa licentia- sui episcopi. Qui saepe contingat, dum ignoti illud repetunt, omnino
secus «gerit, excommunicationi latae sententiae vetentur gentilitatis aut superstitionis suae nominiipso façjo subiaceat. et pro modo culpae aliis etiam D bus uti, sed omnibus chri»tiani» aeeueta nomina in
baptismo opponantur, cognomina vero, ut invicem
poenis acerbe plectatur.
discernantur, masculi quidem paterna, faemellae
Caput VIII.
materna retineant.
Contagia inter fratre» inita dirimantur.
Caput XII.
i
Coniugia inter fratres, cum ad baptismi gratiam
j , Ne regulare» baptitmi aut matrimonii tacramenta
pervenerint, rata non habeantur, aed quicunque ita
admini»trent.
coniuncti reperti fuerint, separentur*.
Regularibus, praeterquam in Indorum oppidis
Caput IX.
ubi parochorum munus exercent, baptisteria habere,
De patrimi» Indorum.
aut praeter necessitatem baptizare, aut matrimonia
Convenit impedimenta quae ex cognatione spi­ copulare, sacri canones prohibent *. Id ita fieri hae<
rituali oriuntur1. Indis, quoad fieri potest, detrahere, synodus valde commendat, ne scandala in ecclesia
1
*
. *
*
*
1
’

Cone. Tolet.. act. ΪΠ. c. 5.
Cone. Limen. 11. mm. 11. c. IU7.
I Rsg. 11, Amos 11.
Rom. X, Cone- Roman. c. 11.
CCorinlh. XIV,
Com-. Limen. 11. c. 36; De divor.. cap. Quanto.
Cone. Trid.. mm. XXIV, c. U, de ref. utatriau.

' close. Limes. II, I 8, c. He.
* Ils divert, cap. Quanto, st cap. Hawi fawn. an. 41.
/am sane, st o. Sic ais, ÎW. q. X. c. Λ'ι ia/ideles.
f 1 Corinth. VU.
* Ibid. 4.1, c. Ptac.: Clem do privil.. c. Religion, Com.
"Lateran.. sab Leone X. mm. XI, Coup. Tnd.. mi. XXIl^ ds
rtf., cap. 1.
1

λ

·

901

-CONCILIUM PROVINCIALE LIMANUM I.’ IMS augusti IS

.

•b lia fiant, quo· maxime oportet exemplo humili- a nesciunt ; neque enirt rectu· iudex Ast. qui iudicat
tatis aliia praestare.
quod ignorat.
f^aput XIII.
Caput XVIL
in Mn/trmutMMW nMl ab Indu (rcetpwwdism.

C<UM '*·?*·* f»™** Menon eoncmMtur

Cum sacramentum confirmationis aOcipiunt Indi,
nulla ratione quiequam pecuniae aut argenti ab iia
petatur, neque, ut offerant, inducantur1;'quin etiam,
qui prae inopia candela· ferré non poterunt, ii· ab
epiMpia benigne conferabtur et cerei et lintea;
idem in baptiamo servetur de cereo et capitiobaptismal!,

Praesentis auctoritate aynodi parochia et appro­
bati· eonfessariis Indorum, essus episcopis reservati
conceduntur, ut ab omnibu» illi·, et cqnsuris an­
nexi·, possint absolvere Indo», cum id qxpedire m
Christo iudicaverint. ne Indi propter imbecillitatem
suam et apirituali· sensus inopiam, dum ad supe
riorea pro reaerVatortim casuum absolutione recur­
rere cessant, quod crebro tit. conscientiis sui».illud
experiantur noxium, quod pro earum salute ab
ecclesia provisum eat. Liceat tamen episcopo ali­
quibus pafochi· hanc facultatem restringere cum
ei videbitur expedire.

»

Caput XIV.
De examine con/ueorum.

Ordinarii diligenter examinent eo·, qui con­
fessionibus audiendi· exponendi sunt, etiam *i regnlares fuerint '. Et quia non aunt omne» ad om­
Caput Will.
nium confeaaionea excipienda» idonei, oportebit B
Sacerdote», antequam r»»te» Mera» induant,
iuatarn in examine servare mensuram. ut bene
confiteantur.
docti» et literatia generalem approbationem tri­
Celebraturi sacerdotes nullatenus sacria.vestibus
buant, minua aero periti· eam limitationem per•onarum vel atatuum adhibeant, quam aufficientiae induti peccata confiteantur' sed cum confessione
illorum congruere iudicabunt. Quod in hac facul­ opus habent, antequam se induant, et quidem
tate confeaaariorum amplianda vel reitringenda genibus provoluti id faciant, nec nisi apud con
debeat haberi ratio, nedum aufficientiae, sed etiam fessariuni ab ordinario approbatum *. Qui aliter
loci j>aeterarumque circumstantiarum. Omnibus vel audierit vel fecerit confessionem, sciat se. et
autem, quo» approbando» duxerint, approbationi» praecepti reum et salutarem ei poenitentiam in
euae vel amplae vel reatrictae. ut dictum est. in iungendam. Et quoniam domum Dei decet omni»
acripti». testimonium grati» dabunt. Laici vero sanctitudo, visum est etiam, confessioiiaria mulie­
cum praecepto eecleaiae de annua confessione satis­ rum. qua parte.ipsae ingrediuntur, aperta, et isnui»
faciunt. achedulani a confessario petent, niai per- libera esse debere. Id ut quamprimum fiat, etiam
aonae alioquin sati» probatae sint. quam tum proprio in regularium ecclesiis, haec synodu» admonet
atque hortatur.
parocho tum patrifamilia» ostendent.
Caput XIX.
Caput XV.
D» eiutico Indi» praebendo.
Extraordinario» eonfeteario» Indu aliquando
(·
tribuendo»
Caeleste viaticum, quod nulli fidelium ex hac
Conscientiis Indorum curent epis.opi consulere vita migranti. »i poenitentiam ostendat, negat pia
per extraordinario» quandoque confessarios. quos mater ecclesia, multis abhinc anni» '. Indi», atque
ipsi. qua poterunt commodiori ratione, transmittant: Aethiopibus caeterisque personi» miserabilibus
ut qui parocho» suo» prae timore aut pudore, aut praeberi deberi* a parochi», concilium Lunense
fortassis odio aliquo, graviora saepe crimina celant, constituit1 sed tamen sacerdotum complurium, vel
apud ho» veluti subsidiario» evangelii ministros, negligentia. vel zelo quodam praepostero atque
secure ac sponte conscientia» sua» exonerent1. Et intempestivo illi» nihilo magia hodie quoque prae­
quia iu tanta linguarum varietate compertum nobis ' betur: -quo fit. ut imbecilles pleraeque animae
est. multos sine poenitentiae sacramento hucusque tanto fiono. tamque necessario sibi fraudentur.
mansisse, inquirant episcopi, quinam sint eiusmodi, Volens igitur sancta synodu» ad exeeutioneni per­
et illi», quam diligentissime possint, de perito aliquo duci. quae. Christo duce, pro salute Indorum neces­
sacerdote provideant, qui illorum confessione» ex­ sario ordinata sunt, severe praecipit omnibu» pa
rochis. ut extreme laborantibus Indi», atque Aethi­
cipiat.
opibus. viaticum ministrare non praetermittant,
Caput XVI.
’
dummodo in ii» debitam dispositionem agnoscant,
Confettiouem integre cognotcendam.
nempe fidem in Christum, et poenitentiam in Deum
Non pauei sacerdotes, ex imperitia sermonis D pro »uo modo*. Neque enim in extrema illa neces­
indici, interdum etiam ex negligentia et taedio sitate perfecta omnia exigenda sunt : cum sanctorum
audiendi in confessionibus Indorum multa illorum patrum decreta habeant, qualecumque fidei, et
peccata, sibi penitus ignorata praetereunt ; atque poenitentiae testimonium in ultimo agone positi»,
ita perfunctorie unum aut alterum peccatum intel­ ut salutaria sacramenta ministrentur, debere suffi­
lexisse contenti,beneficium absolutionis impendunt*. cere*. ( t autem quam potuerit maxime decenti
Cum ergo sacramental!· confessio mortalium pec­ apparatu, tantum illud sacramentum administretur,
catorum integra esse debeat, neque possit, nisi dabunt operam, ut. cruce praeeunte et cerei» ac­
necessitati» articulo urgento, eiusmodi absolutio censis, tum etiam loeo honeste composito, et caeteris
esse legitima; oportet omnino poenitentiae mini­ quae in synodo dioecesana episcopi curanda pro­
stros cautos atque solicitos yesse, ne sacrilegium viderint, ad aegrotum eucharistia deferatur, sj ipse
admittant in eiusmodi confessionibus detruncatis. nequeat ad ecclesiam commode portari. I bi vero
Itaque vel poenitentes ad poritiores remittant, si
non sufficienter intelligunt. ve) ipsi discant quod
1 Cone. Pari».. 1.I,- c. 4»
' Cone. Limen. II, »s»s. III, c. Π.
* l one. Tnd., Mas. XXIU. c. IA.
• Cone. Trid., SOS*. XXV, de retig., c. 10. '
1 Cone. Trid., »·«·. XIV, c. A; Cone. Florent, in instruet.
Armen : I one. Csbilon., c. 31, Coae. Limen. II. »*·» U, e. A7.

1 Cone. Nicaea., c. 13. 38. q. ». r, /te A«» cero. s. Inno­
cent. in epist. Ill, c. 2. Cone. earth. IV. c. 77.
1 Cone. Linen. II. act. Ill, e AU.
* Cone. Carth. IV. c. 78: 36. q. 6zc. l&. Usi in infimitate
* De poenit.. diet. VIL e, Si qui», et c. Nulltu XXVI. q. S.
?. His qui tempore. August. I. I. De adulter. coning., e. Vet isat.

CONCIUCM PROVINCIALE LIMARUM 1, iwi augusti 1&

903

-904

··'■*■.
........." '■
eucharistia non asservatur, id fiet pernoto ante. i quo patienter et cum salute animae, poenas cor­
meridiem missae sacrificio, atque hostiis pro in­ pori debitas ferant*.
digentium numero consecratis. Porro, parochi
Caput XXfll.
quicumque a prima huius decreti promulgatione
ApessswtM· guoasodo /uesendee.
négligentes, fuerint, noverint se, praeter divinae
ultionis iudioium, etiam poenas arbjpio ordinario­
Quo tempore ab ecclesia solonnoo sanctissimi
rum, in quo conscientia» eorum onerantur, daturos Christi corporis processiones aguntur, aut in die
1 atque in visitationibus in illos de huius observatione Parasoeves. aut quocumqne alio die publicae supplistatuti specialiter inquirendum;
oationei^Bunt, nulla foeminanim cooperto vultu
vel vias publicas inambulet, vet-de fenestris pro­
Caput XX.
spiciet, idque omnes observent, ne levitate foemiDe communions ta Patehalf.
nea a cultu Dei populum avocent, sed religioso
In Paschale omne» Christianos adultos .communi­ potius modestoque habitu et gestu, internam fidem
care iubèt sancta Dei ecclesia ’, nisi iusta de caussa pietatemquetestantur
Magistratus quoque, ac
prorogandam communionem sacerdos audita con­ reipublicae ministros monemus atque hortamur in
fessione censuerit. Quod si plerique neophytorum Domino, ut eaedem sanctius supplicationes agantur^
hactenus ad eucharistiae peremptionem non facile dant sedulo operam, ne viri foemhiaeque mixtim
admissi sunt, fidei exiguitati et morudi ineptitudini conhiseque incedant, sed praeeant viri omnes, mutribuendum est; cum requirat tanti sacramenti 1 i lieres iuxta prophetam seorsim sequantur Dei mi­
communicatio, tum firmam fidem, caelestem illum nistros ’.
Caput, XXIV.
cibum a terreno et humano diiudicantem, tum
conscientiae munditiam. quam turpitudo ebriosi­
Ne mittat ia dom;beu privatif fiant.
tatis et concubinatus, ac multo magis superstitionis
Missae in domibus privatis passim dicuntur
nefariae pronus labefactat; quibus vitiis plurimi contra Tridentini concilii canonem: hunc abusum
his regionibus graviter laborant. Sed quoniam deinceps omnino tollendum, curent ordinarii, nec
et mutti Indorum quotidie in ohristiana religione nisi in oratoriis approbatis, et ad eum uaum solum­
proliciunt et sunt etiam caeteri invitandi ac prae­ modo deputatis, missas celebrari ulla ratione per­
parandi. ut caelesti mensa, ad quam etiam parvulos mittant *.
Caput XXV.
vocari vult divina sapientia*, salubriter fruantur
Dt οπιαΜ eueharittiae, tt veftibeu tacrit.
praecipit sancta synodus parochis caeterisque In­
dorum praedicatoribus, ut saepe ac serio de fide
In quovis Iodorum populo ornamentum et
huius mysterii eos instruant : veram ac' realem quidquid ad celebrandum necessarium est. tenea­
Christi Dei nostri praesentiam sub panis specie tur. Id si fieri alicubi nequeat, sacrae vestes et
doceant, eorum desiderium ad tantum beneficium apparatus ex alio in alium non nisi sub clavis
eacitent. praeeipueque ad omnium peccatorum custodia transferatur; vasa quoque olei, ot chris­
detestationem, ac . puram confessionem vitaeque matis in arcula clausa portemtur. quoties vero
in melius emendationem exhortentur, ut assidua t? eucharistiae viaticum ad aegrotos in oppidis Hispa­
denique praedicatione dignos dono illo vivifico norum defertur, sacrista thuribulo praeeat sacra­
reddant. Quos autem parochus et eatis instructos mentum; ai oleum ad infirmorum unctionem fera­
et correctione vitae idoneos iudicaverint, iis saltem tur crucem, et laterna clausa candelam portet.
in Paschale eucharistiam administrare non praeter­ In caeteris quoque officiis ecclesiasticis sacristae
mittat. ne ipse alioqui ecclesiastici praecepti violati parochos suos comitentur, et per seipsos ministe­
reus sit. In quibus autem certam sententiam tenere rium suum impleant, si neglexerint facere, quartam
non poterit, consulat episcopum. Nemo vero In­ obventionem sibi debitam amittant.
dorum aut Aethiopum ad communionem recipietur,
Caput XXVI.
nisi proprii parochi aut confessoris licentiam scripto
Eucharitlia eum publice trpMihtr, mimetroi teeittiae
sibi datam ostenderit.
debere attulere.
Caput XXI.
Gloriosissimum eucharistiae sacramentum tum
Dt eueharittia auenmida tAi commode poterit
in die coenàe Domini, tum in festo et octava CorQuia sacrosancta eucharistia in ecclesia asser­ porta Christi, ac quoties populo adorandum ex­
vata*. tum protectionem christiano populo adfert ponitur. a ministris ecclesiasticis' cum omni devo­
admirabilem, dum decumbentium necessitatibus tione assistentibus associetur: cui officio praelatus
opportune subvenit ; optandum certe esset, ac pro ex capitularibus et reliquo clero deputet per vices
virili curandum, ut parochiae Indorum tanto Dei suae, quos ipsi placuerit.
munere fruerentur. Sed quia securitas dignitasqubCaput XX VII.
tam, praecelsi sacramenti fidam custodiam, et praeDe ordine in eultu divino.
seagimp alicuius ministri ecclesiastici, atque alia
quaedam postulat, quae non facile ubivis roperi­
Sacerdotes inter missarum solemnia, dum ad
antur idcirco, ordinariis, in synodo praesertim oblationes populi recipiendas ab altari procedunt,
dioecesana. tractandum providendumquo relinqui­ sciant sibi penitus interdictum, ne ultra arcum fera­
tur. quibus in locis possit ad populi devotionem ient egredientur, aed illic foeminas quae voluerint
et munimen eucharistiae digne servari.
afferre, decenter exspectent. In alteri autem maxi­
mo praeter eoe, qui praebendam obtinent, tn cathe­
Caput XXU.
dral! nullus celebret. Inter missae quoquo maioris
Cemmuuiouem damuatie ad mortem tson nopundom. solemnia, in aliis altaribus, quoad licebit missae
Is. qui propter facinora commissa capitis dam­ non fiant ; cum vero officium divinum in choro
nati sunt, pridie quam ad patibula a magistratu cantatur, clerici in ecclesia non vagentur, neque
ducantur communione Cbristi corporis muniantur,
1 Eitrsr. de farti·, c. flora, Coee. Wormsc, «sa sitim.,
1
■
•
■

c<,nr. Lsteran., e. 91, Coae. TrW., mos. Χ1Π, e. 9.
t ea·. Lusos. II. sees. eap. IK.
Prowk. IX.
Cone. Trvd., mss. ΧΙΠ, e. S.

leg VII, tit XUI, parte I.
* ('one. Mediolaa. I.
* Zaehar. ΧΠ.
* Cone. Trid., sms. ΧΧΠ,

it ref. eunat.

*·’\·

90β

’
*

1 ·■

.
’

.Λί

"■■i. iwwiihwi iii.iyiiiiiiiiumi yiWH'HU' 1
'
'

........ .
>

»·υ

ÇQNCIL1VM PROVINCIAL· LIMANVli I, 1SM augusti H

■■ ι ■ ........

,

...... . .........

’

Λβ

quisquam vel deambulet vel fabuletur vel parat re-. time contraxerit, ordinabitur, sit ab ordinum exa­
pat. 8ed eam omni pietate rebus djvinis vacet: cutione ipso' facto suspensus, et cuiuscuuque bone- .
alioqui poenis afficiatur. quae felicia recordationis ficii aut paroeciae Indorum incapax per triennium
beatus Pina V inflixit
Caput XXXI.
Caput XXVlli.
, Ad TitWiMH Indorum posss promoneri etiam patri­
Λ
De extrema unctione Indu danda.
monii expertem. .
Extremae unctionis sacramentum nulla ratio
Iu sacrio praesertim presbyteratus ordinibus
patitur christiania morbo periclitantibus denegari. conferendis, illud praecipue spedhue debent epis­
Ne ergo posthac quorumdam parochorum desidia copi, ut operarios idoneos tantap huic Indorum,
frivolam de hoc excusationem praetendat ’, inno­ messi suppeditent, ei quidem ea totius episcopalis
vato superioris synodi decreto *, stricto mandamus officii in hac provincia, potissima iura eet ; ut qui
omnibus Indis fldelibqs, atque Aethiopibus per ad evangelii gratiam divinitus vacantur. ministros suos parochos, suo tempore poenitentiam osten­ habeant, quoad fieri possit, et sefb animarum prae
dentibus, hoc sacramentum admini strari, atque ditos, et numero sufficientes. Quod si alias idonei
inter caetera a visitatoribus diligenter de hoc in­ sunt, qui ordinari petunt, et seipsoe doctrinae
quiri. poenasque arbitrio ordinarii negligentibus Indorum dedicare capiunt, nullo modo propter '
imponi.
patrimonii tenuitatem repellendi sunt, quin potius^
”
Caput XXIX.
quamdiu hapc ecclesia indiguerit, quaerendi, et ia
Ut extreme laborantibue parochi auietant.
vitandi, qui moribus sunt probatis, et litteratura
lis qui o vita decedunt, dent operam parochi, etiam sufficiente, et linguae Indicae non imperiti.
ut assistant, et maxime periculoso tempore animas Neque enim hos mendicare verisimile eat. in tanta
sibi commissas iuventquod si per se non possint, parochiarum multitudine et sacerdotum penuria,
certe aliquem, idoneum substituant, qui morientem neque voro concilii Tridentini1 ulla ex parte de
excitet et cohortetur, atque India praesertim, ex­ creta violantur, cum necessario animarum saluti
hortatione ab hac synodo evulgata, opitulentur *
hac ratione consulitur, quemadmodum Limensia
qiioque superior synodus censuit '. Ad titulum
Caput XXX.
/
ergo doctrinae Indorum, quamvis nulla specialia
Decreta Tridentini concilii de ordinibue eue urvanda, parochia illico designetur, qufeunque revera Indis
et domicilia iurata abro</onda.
praeficiendi putantur, iure ordinario poterunt.
Quae a patribus in sacrosancto concilio TridenCaput XXXII.
tino '. de iis <|ui promoventur ad ordines, consti­
De limonia cavenda in ordinatione but.
tuta sunt, ad ecclesiae dignitatem, ac puritatem
conservandam summopere necessaria, ita diaboli
Quamvis omnium antiquorum canonum5 deti
instinctu et pravorum hominum fraude saepe- nitionibus. ac novissime sacri concilii Tridentini
,
*
quaevis simoniacae labis species, vel
numero negliguntur. cum ad sacratissimum sacer­ decreto
dotii munus, passim infimas faeces hominum, cum ’ etiam avaritiae suspicio ab ordinum collatione
summo nostro dodecore irrepsisse, videamus, quod longissime relegitur, non cessant tamen adhuc
ut posthac episcopi diligentissime caveant, sancta multorum hominum improba ingenia ad sacrorum
synodus aeternae ultionis, quae negligentibus pa­ ordinum susceptionem, quod meritis et doctrina
storibus imminet, contemplationem obtestatur, at­ non obtinent, pravis et occultis artibus aspirare,
que admonet, ut quae de inquisitione vitae, aeta­ et. quod sine dolore referre non possumus, avaritia
tis. natalium eorum, qui sunt assumendi ad quos­ duce, aditum sibi nonnunquain ad sancta sanctorum
cunque ordines, praecipue ad maiores, nec non de aperiunt, ex quo fit. ut abiectis atque indignis
' litteris testimonialibus: tum etiam de examine ministris, et ecclesiasticus status passim dehone­
praevio ac severo.' sanctissime generale concilium stetur. et ηόνβ haec Christi hsereditas operariis
statuit, nullo modo unquam sibi praetermittenda confusibilibus occupata, exiguos admodum fructus
existiment, praesertim in iis qui ex Europa adven­ faciat, cum per I)ei gratiam possit facere uberri­
tant, et quiconque alias non satis noti eunt. Ab mos. Itanto ut malum hoc quo gravius nullum
alieno autem episcopo nullus omnino promoveatur, existimari debet, ex domo Dei funditus extermi­
nisi litteras ordinarii sui de' omnibus supradictis netur. declarat sancta synodus, tam dantes quam
testimoniales deferat
.
*
Alioqui et ordinans ab or­ accipientes aliquid pro ordinatione etiam quocun­
dinum collatione per annum, et ordinatus ab que colore, poenas a iure inflictas ipso facto in­
exacutione arbitrio sui episcopi sunt ipso iure currere. neque ullam in hae parte consuetudinem
suspensi''. Quoniam vero abusus quidam iam.pri­ D excusare, neque praetextum ullum esse admitten­
dem inolevit, ut per domicilia quaedam iurata, dum, quod sponte offeratur aut detur, praesertim,
quae verbalia et commentitia plerumque eunt, in quando exiguitas doni, et personarum ac temporis
fraudem ecclesiae et sacrorum canonum contemp­ ratio non attestantur, iuxta Alexandri III decre­
*
puritatem in dante, et accipiente ab omni
tum ad ordines indigni irrepant: declarat haec tum
synodus, negiinem sub’ praetextu domicilii ease suspicione avaritiae alienam : sed neque pro dimis­
ordinandum, nisi illud legitime, quemadmodum soriis aut testimonialibus litteris, neque pro sigillo
ius statuit, contraetum fuerit, atque insuper si neque alia quacunque de causa, eadem Tridentina
*
episcopos eorumve ministros ali­
alibi coeperint ad ordines promoveri, sui praelati synodus patitur
litteras testimoniales ostendant, si quis ad titulum quid accipere, excepto, quod notarius decimam
domicilii iurati, antequam domicilium ipsum legi­ partem aurei pro singulis litteris accipere possit,
si nullum ei ab episcopo salarium constitutum sit.
* In motu proprio CVtm primum.
1 Cone. Trid., sena XIV, c. 88, de extrema mielione.
* Com. Um. II, sens. ΙΠ, o. n.
* Com. Compost., sot. III. e. 87.
' * Hess. XXIII, e. 8, β, 7, 8 et 10.
* Cone. Cartb. ΙΠ, ο. 88.
’ Cone. Aurel ΙΠ, e. 18: 8, qu. I, per totam c. 1 et eq.,
de temper., ord. in VI ; Com. Trid, seam XXV, e. 8.

' Cone. Trid.. sees. XXI, c. 8.
* Cane. Limen. II. was. II. e. 88.
* Com. Chaloed.. eet. 18, cap. 8. q. t. cap. A puts
* Com. Trid., sees XXI. e. 1.
* Kx. de stmon , c. Ast puesst.
* Cono. Trid.. sets. XXI. c. I.

/

epienpup.

/

**

CONCILIUM JPROVÏNcfALB IJMANCΜ I, 15M angusti IB

f

<

·,

40β

.· '........... r-■

Caput χχχιιι.

A

Idoneo* tol^mmfedo as* ordinando*.

Caput XXXVIII.
Nihil ab Indit oeoipiendmn ita gdMaisiraMetw

In ordinibus minoribus conferendis, «t intentitii·'
temporum exspectandis, potissimam vero aufficisiitia
cuiuscunque ordinandi solerter fxploranda, atque
>i« qui mlnu» idonei reperti aunt, penitua exclu­
dendis. episcopi integro, omni affectione fihmane
postposita, Tridentini concilii1 saluberrima decreta
custodiant, ut Deo et eceloaiqe fideles ae dipensatores. probent, neque pero co praetextu, quod' ec­
clesiae laborent inopia ministrorum. indignoaad
«aeras functione» Vocare debent: quandoquidem et
illorum iam dudum copia excrevit, et longe certe
meliua Dei bcclesiae, et aaluti neophytorum con­
sulitur. paucitate electorum aacerdotum quam mul­
titudine imperitorum.

Pactiopea quaàcunque tacitae vel expressae pro
sacramenti» administrandis, aut aepultura confe­
renda, sacri banonea tanquam simoniaoae labia
commercia foedissima detestantur1; laudabiles
tamen consuetudines, in populo chriatiano repeptaa,
amplectuntur et probant. Caeteruin. de India, iampridem Limense concilium conatituit. ac decla­
ravit, neque pro aacramentorum, neque pro aacramentalium adminiatratione. neque vero pro aepulturae cuiuscunque apertione quicquam exigi, aut
recipi puaae, Sacerdote quidlibet ab India recipiente,
quadruplici poena mulctato
Quod salutare decre­
tum neophitorum aedificationi, et fidei magnopere
necessarium, et a pleriaque ■ cum non mediocri
Caput XXXIV.
,
B scandalo illorum contemptum haec aancta synodus
D» matrimonii* contrahendi*.
deuuo innovat, et, quantum poteet, aerio commendat,
l'ro iia qui contrahere volunt, publicae moni- declarana nullas in hae parte conauetudine* tantionee aut denuncistiones fiant diebua featia. ubi quam laudabiles esse allegandas, quae potius abu­
populus frequena fuerit1. Ignoti vero et exteri, aut sus aunt nuncupandae sed neque ad oblationes
vagante·, nullo modo ad coniugium admittantur
faciendas in miaaa aut alias Indi cogantur; aed
mai informationem priua praelatu· ipae et viderit ei quia offerre voluerit, intelligat, id quidem meri­
et probaverit, alioqui gravea poenaa ipsius arbitrio torium etpiuni, aed tamen prorsus liberum esse,
incurrant. Animadvertant quoque ordinarii, ne in vel facere vel non facere. Quicunque tamen In­
dispensation· denunciationum facile· ae exhibeant, dorum in Hispanorum urbibus domicilium habent ;
niai cum valde probabile eat impedimentum mali­ quia et in fide instructiones aunt, et nostrorum
tiosum matrimonio obfuturuin*. Et quamvis clan­ hominum usum crebro affectant, cum iis poterunt
destina matrimonia ex universalia eccleaiae atatnto consuetudines in sepulturis, et caeterie, si quae
invalida aint. et penitua nulla, si quia tomen adhuc aunt laudabiles, observari.
,ta contrahere attentaverit, et ipae excommunica­
Caput XXXIX.
tionis sententiam eo ipao incurrat, et quicunque
Bona defunctorum Indorum a parochi» non
etiam necesarii» nuptiis praesentes ae praebuerint,
uturpanda.
praeter alias arbitrii ordinarii infligenda» poenae.
Ex bonis Indorum qui decedunt, parochi partem
Caput XXXV.
aliquam tfullatenus usurparo praesumant, etiam sub
Ihrortii cautam a »olo epitropo definiendam.
illo praetextu, quod quintam eorum portionem pro
Divortii cauaam aolus epiaeopua per ae cognos­ defuncti^anima erugare velint, sed integrum sit
cat et finiat; poterit tamen eiua generalia vicariua ludia de auia bonia disponere, ut ipsis placuerit.
pru< essum uaque ad diffinitivam exclusive formare*, Quod si ab intestato decesserint, ad haeredes,
aed niai causae prorsus gravea ac perspicue pro­ quid pro anima defuncti erogandum ait declarare
batae intercesserint, non euntAmatrimonia. quae pertineat *.
. Caput XL.
Deu» ipae coniunxit. separanda*.
Paroehii* Indorum temper providendum.
•
. Caput XXXVI.
Ne Christi oves, dum nullum pastorem habent,
De «ervorum matrimonii* non prohibendi*.
funditus pereant*, debent omnibus modia epiacopi
Servi Aethiopes neque contrahere matrimonia, providere, ut si parochias Indorum desertas viderint,
neque contractis uti, a suis dominia prohibeantur; neque ministros indice doctos, atque ultroneos,
neque vero distrahantur coniugati in‘ea loca, ubi facile invenerint, mittant saltem sacerdotes pro­
a coniugibus abesse perpetuo, aut etiam diu co­ batos, quos etiam praesertim vacantes, atque ad
gantur . non enim debet lex matrimonii naturalia. titulum Indorum promotos, vel ea, ex causa ex
Hispania miaaCs. compellant (salvo tamen iure
per legem servitutis humanam derogari1.
U regii, patronatus, quod integrari, atque illaesum
Caput XXXVII.
iatelllgi semper volumus) ad caram illorum snsciDa uurmmuu nuptiarum. ■
piendam. quamdiu necessitas urget, adhibitis, ai
Cum nuptiae benedicantur, missa iuxta prae­ opus fuerit, etiam censuris, eum lex charitatia
scriptum novi Romani misealia dicatur, nihil penitas atque obedientiae a studiis quoque litterarum ab­
mutato ; ceremoniae vero consuetae fiant ad eccle­ stractos cogat interdum praesenti animarum peri­
siae ianuam, prout mons est. donee sagfflissimi culo subvenire. Veram indici sermonis periti, quoad
Romani pontificia auctoritate manuale commane fieri poterit, quaerendi erant*, atque ut omnes
indice, discant, praemiis ot honoribus invitandi;
publicetur, quod oportebit per omnia ecqui.
qnod ai linguae peritus nullus occurrat*, nihilominus
sacerdote quoeunque parochia munienda est, dum­
‘ < ose. Tnd., mm. XXIII, ». II «t , 7
modo moribus corruptus non ait. Expedit enim
* Coee. Latsna.. eap. 61.
■ l one. Trtd., ama. XXIV. M ret.. et ». 7 , < m- Umes. 11
* ps stmon. c. Ams satis, st r. seq.. ibid., c. *d apoetofacam.
•ese. II e. SI.
■ «a,·. Usm. II. sass. II. e. 80.
* In decreto .de re/.
* «'one. TrH.. sana XXIV, ('<·(, limea. II, sass. II. <·. m,
et «ens. ΙΠ, c n.
’ Matlb. XIX.

* t'oar. Umes. Il, ses·. III, c. Wl.
' Cum. Limam II. seas. Ill, «. 10.
* Nam. XXVtl.
• ('<·>. Usms. II. sSss. ΙΠ, e. a.
.* Ile oMc. M. ord., e. ymmiem.

-’WV'-V-TT II .11»

—1|||Ît | ,

30«

,

.,...,. .H._ ^ ,, , .

, ,

·

t

CONCILII'M PROVINCIALE LIMANL'M 1, 1*3 aagpati 16

310

bene viventem potias quem bene loquantam pa- jL gaadam Christi fidem instituendae1. bhec Sancta
roehum ' mittere, si alteram ait «ligandam, pam synodus, officium suum agnoscens, episcopos omnes
atque paatOrds ex parte omnipotentis Del obtestatur,
malto amplias aedificat vita quam- lingaa.
atque eorum conscientias. Quantum potest, onerat,
' Capot XLI.
ut in eeclesiis suis quamprimum seminaria prae­
Pareehtem Iadorum ants saeewsorw adesalam ·
dicte puerorum excitanda curent, omnibus impedi­
nsmins dvsvrvwdwm.
mentis quacunque ratione postpositis. Porro, ad
Parochiam vivo doctrinam Indorum nemo de­ erigenda et constituenda convenienter praedicte
serere audeat. 8i quis sine sui antistis assensu seminaria, ex auctoritate nobis.sb universali condeserendam putaverit *, aut ante ^discesserit quam offiS* in hae parte specialiter concessa, ano consensu
Successori rerum ecclesiasticarum suae curae «om- statuimus et ordinamus contributipnem ex quibus­
n^ssarum rationem reddiderit, sit eo ipso excomr cunque redditibus et botris' ecclesiasticis. in hunc
municatu». nam >'t fraudes in'rebus ecclesiae non modum faciendKh. ut ex decimis, beneficiis, cape)tolerandae fiunt, et Christi oves facile deeertae laniis, hospitalibus, oonfraternitatibus. iuxta eiuspereunt. Eandem ob causam ministri ecclesiae dem concilii statutum*. sive episcopales sive ca­
fideles, maximeque ad Indorum salutem procu­ pitulates sive beneficiates redditus sint, etiam ex
randam idonei, nullo modo in Hispaniam reverti doctrinis Indorum, etiamsi regulares doctrinas
sinantur, nisi publicae utilitatis causa, iudicio prae­ teneaift, tria de centum in perpetuum applicentur.
lati id postulet.
B et ex nunc applicate censeantur; ad' quamsaae
portionem, satia certe moderatam, omnefi clerici
Caput XI.11.
et pradHictae personae in conscientia teneantur,
liinitirot diuboti a contortio catterorum Indorum
neenon oeconomi ipsi et officiales, aut quicunque
ttparandot «sm.
persolvere habent eiuemodi ecclesiasticos rèditua,
Ad exterminandam Christianae fidei pestem, praefatam portionem, trium videlicet de quolibet
quam arioli et scelestissimi daemonum Haminee centonario, retineant pro seminario;'cuius funda­
tenero Christi gregi perpetuo affero non cessant, tionem et administrationem episcopi fideliter et
quorum tanta est nequitia, ut uno die evertant sollicite curent, secundum tenorem et formam a
quidquid a Christi sacerdotibus per annum aedi­ concilio Tridentino traditam, scientes se Deo omni­
ficatur, provide admodum in concilio superiore cautum potenti et sanctae eius ecclesiae rationem, ai quid
est. ut ii omnes, vetuli alioqui inutiles et decre­ minus recte egerint, reddituros.
piti. in unum locum congregarentur, clausique ibi
Plscentne vobis, reverendissimi patres, haec
tenerentur, ne oaeteros Indos sua communicatione decreta?
inficerent ’, ubi etiam alimenta tum corpori tum
Omnes responderunt Placent.
animae necessaria praeberentur. Hoc salutare de­
Dominica decima nona post Pentecosten, in die
cretum, quanto damno praetermissum ait, satis nos sancti Mauritii et sociorum eius, quae fuit 33 Sep­
docuit experientia. Quare vult sancta synodus tembris, tertie actio habita est in eadem cathedrali
sine ulla excusatione aut mora execution! man­ θ ecclesia, processione solemni praemissa, ac missam
dari, idque parochis omnibus praecipit, quantum celebrante reverendissimo episcopo d»l Hio d* te
in ipsis erit; regios vero ministros per Christum . Fleta, et, post concionem habitem a reverendissimo
obtestatur et rogat, ut tam salutari instituto operam Imperialis episcopo, eiusdem actionis tertiae decrete
suam accommodent, statimque prudenter inite ra­ publicata sunt.
tione designent, ubi et quomodo isti diaboli mi­
Aeno tutu,
nistri sine aliorum pernicie contineantur.
Celebrata in ecclesia cathedrali civitatis Regum,
Caput XLIII.
die 33 septembris anno 1683.
Dt tholi» fnurorum Indicorum.
Caput I.
Scholas puerorum Indicorum parochi valde sibi
Quoi*»
oportft
sim «pteeopos.
commendatas intelligant, in quibus doceantur legere,
scribere etc., atque illud praecipue ut nostrum idiorna
Quales esse oporteat episcopos, e quibus refor­
Hispanicum consuescant intelligere et pronunciare*; mationis initium sumendum eat. ut iudicium incipiat
sed caveant, scholae occasione, ne illorum servitute a domo Domini, cum totius cleri et populi salus
atque operis abutantur, neve eos pabulatum jigna- atque correctio ex illorum correctione pendeat.
tumque mittant, qua de re sciant conscientias one­ satis quidem sacrae litterae uno verbo videntur
rari et ad restitutionem teneri | doctrina quoque tradere, ' cum docent oportere episcopum iyreprechristiana pueros et puellas imbuant, neque ad D hensibilem esse sicut Dei dispensatorem4. Quod
sua commoda^detineant, sed tempestive ad parentes si ubique quidem apostolorum successores epis­
remittant, iisque obedieutiain deferre, et opem ad copos. apostolicam etiam doctrinam et vitam re­
sublevandos eorum labores doceant.
ferre par est *, tamen propria quadam et peculiari
ratione, ubi geqtes ad evangelicam lucem primum
Caput XLIV.
voçantur, quod in hoc altero orbe, nostra aetate,
Dr colitÿio esminarto imtitutndo.
in quos fines saeculorum devenerunt. Dei consilio
Quoniam in sacro concilio Tridentino inter alia placuisse cernimus, ibi spostolicb vere muneri epis­
in synodo provinciali tractanda, peculiari quadam coporum, apostolicam quoque sanctitatem et lumen
ratione iniunctum est, ut de seminariis, tanta patrum respondere debere, nemo est qui non videat; non
imo Spiritus sancti auctoritate decretis, instituendis enim in ovile dominicum, novus Christi- grex recte
agatur; atque illud maxime perspicuum est, nullam adduci, adductus recto pasci potest, quamdiu pahoc salutari institute ecclesiam perinde indigere,
ut hane nostram ludicanam, in qua novae plantae
‘ Ceae. Paris.. Ub. S, c. 10; CeM. Aqalagraa, cap IK.
evangelicae accurate nutriendae sunt, et ad propa- Coae. TriA, VMS. XXIU. c. te; Coas. Umsa U, essa II. c. te
• Coae. TriA. mm. XXIII, e. te
' Ceas. Uawa. U, sms III, c. A
* Cone. I less II, ssss. Ill, ο. 107.
* Coee. Magnat-, e. 4A
Coscil·. enssasL. tomus XXXVI U·

*
•
*
TrtA,
/

Coas. Lhasa. II. ssss. II, c. te
I Tta. Ill, »; Tit I. 7.
S. Aagast. iapmL XLIV; LXVI11, «. Cfutrmn swm , Coas.
ssss. XXIII, a A te artes

14

‘ ·■

»11 :

·

CONCILIUM PROVINCIALI LIMANUM L IBM augtuti 15
. _

»1»
.

.

b

•tore· notr>quae Im· èhriatl, Md quae auaauat A bornm pnadam mm paterentur. Quapropter, dolans
quaerunt ·. Itaque, prim·* prinoepe ipaa paetorum ImpesM eanotaqynodu» in ho» miMroe atque imChrtatua - aaaidôe àtque ardeaper ab omni gndu beoilles tantum fraudW^u violantia· non Mlum
orandue Mt, at paetorM hie eno gregi dare dignetur olim praator modum invectumr sed hodie quoque
iuxta corauum, atqu'e ut talea viroe tntagro·, pÿ- g pluribus designari. orat In Christo atque admonet
a batba,\animanim amatorae, etutileq eaudao ia dome omiaa megiatrafu· ot. principe· qt ii· m btnignoa
* Dai, regiae*et catholicae maiaatati aligandoe pro praebeant, auorummini«trorum, eum opua eaLJnimmenaa ena providattôa temper iabpiret. Doiade, •dtentiam Arquent, ut catholica· maieatati· fldei
qui iam ad hupc loot «)-.divina ditpoeitioneadblati commiaaoe Ot «ubditoa libero· corte non eano»
eunt,, aut poethac effeçaatirr.'Mehaec canota agnaacant. Porro, parochia oaeteriique eocleaiaeticia
•ynodu» in vikoeribua Chriatiorql Mqtte obteetatur, miniatri· aerio praecipit, ut paatorM ae meminerint,
ut dignitatem Mam, morum praecipue eplendore at non percuMore·. et tanquam filio» chriatianee charivitae integritate tueantur, fortia facti gregi· ex tatia qinu Indo· foveant et porteqfl *. Quod »i
animo, non dominante· foeta onaMtiari, neo turpa quiapiam percutiendo, maledicendo, aut alia· quo­
lucrum amante·, neo luxu mendae aut apparatu quo modo Indum aliquem laMerit, epiacopi et
•uporvacaneo. quae eunt buiue mundi capiente·, viaitatorv· aevare admodum et inquirant et vin­
•ed benigni, modeeti, eelo fldei aooenei. pauperum dicent: profecto enim turpiaeimum eat Dei mini.temper patre», et pro commieeo elbi grege aolliciti, •troe in «apculi aatellitea verti ‘.
ministerium euum impleant, talea denique oint, ut H
Capyt IV.
per eoo glorificetur Deu· et pator domini noetri
l«»u Chriiti, atque illotam aaeiduie precibue praeNe pertonae ecdeeiaetieae vacent negociationi.
clariaque meriti· donet innumerabilM harum natio­
Cupidita·, omnium malorum radix, ita eccleaia
num anima·, ac de potMtate tenebrarum erepta·
•tico» quoque pleroaque corrupit*, ut domum Dei
transferat in regnum filii dilectioni· tuae '.
epiritualem factam négociation·» domum cunr magno
gradu· noatri dedecore, magno ovilia dominici detri­
. Caput ÏI.
mento, Mhota aynodu», et ingemiacere cogatur et
.QutMe aaiaulru utt debeant epiecopi.
erubeacero. Cui tanto malo, quod ot in die» latiua
Quia vero'tpiacopi in tanta amplitudine dioe­
•erpere, et Indorum aaluti vehementer nocere ani- .
cesium, per ·βίρ·ο· pleraque obire non potiunt,
madvertit, cupiene' pro. data aibi a Domino pote­
itudioaisaime videant quibue »ibi utendum adntate efficaciu· occurrere.' atricte praecipit, ne qua
miniatna^putent, lit nonnisi optimoa et lectuiiperaona eccloaiaatica, cuiuaeunque gradu· dijtaimo» quoique «ccleaiaatioi· functionibus adhibeant*.
tatiave ait. negociationem. canonibua totiea ptaIn primi», familiare· euoe pudico· ac reljgioaoe
hibitam, quacunque arte coloreve exerceat*. 'Si
ea»e doceant, pi^_ opera et sacramentorum ueum
frequentare pubiictv À prqecipqî· ealtoita anni »o- qui» autem olericua mercaturae operam dederit,
praeter poena» a iure atque concilio nuperiore
lemnitatibua Christi cobpua .aumbfe. Vicario» vero
ç impoeita», qua» innovamua. excommunicationi» »enet iudicee ac visitatore» ex ii· qui aapientia et
tentiam ipao facto incurrat.
moribu· prae»tant, eligant; nemini porro non aolum
infami, aed quovis etiam modo notato adminiatraCaput V.
tioncm ecclesiae aut visitationem quamcumque
Parochorum
/adorum
negooMutium poena.
committant *. Religiosos. et pio· viro· foveant, veri­
tati» itudioio» amplectantur, aeaentatorea et leve·
Quoniam vero avaritiae negociationiaque turpi­
homine» a »e amandent, improbi» et rapaeibu· tudo in rectoribu· Indorum et' crebrior e»t et
ac ftagitiuii» terrori aint. Denique, quae a sanetis periculosior, cum noophiti isti ea de causa tum
patribu· in concilii» tot. ac tanta de episcopotam •candalum grave sustineant, tum inntructioni» »uae
d>gn<tate. gravitate, litteratura, religione curaque tacturam non mediocrem faciant, tum ab In» in
indefeM» pro Chriiii ecclesia copiose ac nece»
tomporalibu» i piorum queeatubu» occupantur, e
•ano rradita aunt, ea ut jn aeipai» exhibeant novae quibu» debebant apiritualibu» incrementi» augeri
huiu- oci-leviee pastores omni ratione adniti debent*. idcirco, «ancta «jitodua. aub itidem poeni» proximo
decreto propoaiti», vetat*, ne qui· Indorum perochu».
Caput III.
per »e vel aliam interpoaitam penonam, quancunIte protectione et etera Indoruee.
que cum qnibuavie Indi» mercaturam exereore prae­
Nilnl eet in betam Indicatum gentium pro- lum·t. Iniuper, neque peeora queeeunque alere?
vincu». quod ec> lemae praeside· eaetorique mini- praeter aecenaria ad victum, aut agro· colere.
atri, non eeclt-ateeiici usodo sed etiam aeeeulari 1> aut vehendi· mercibui animalia tenero vel locare,
potentia ioiignM. · Christo sarnmo epieeopo et neque Indo· ipio» ad mineralia aibi curanda mittere.
rege animarum sibi vehemontius commendatum ν·1 eorum operam looare, denique neque cum ip»i»
exiatimare debeant, quam ut huic, novo teaeroque India negociari, neque cum allia per ipao··. Qui
Dei gregi paternum affectum curamque pro api- ictorum quidlibet egerit, etiam excommunicatione
rituali ac temporali eorum neceeaitate, prout mini­ latae Mntentiae eo ipao m noverit innodatum.
stros Christi decet, impendant. Kt certe harum Sciant etiam parochi Indorum mineralium, officina·
gentium mansuetudo et perpetuo· serviendi labor, •ivo ingenia, pannorum quoque lanificinae, caetera·ot naturali» obidiontia atque aubieciio, quosvis que quaeituariaa arte· tibi eme penitua interdicta».
homine» quantum·!» foro· movere lure posait, ut
eo» defendendo· potius arbitrarentur, quam impro' Cost. Brae. III. e. «, L»o. ipiit. LXXXIl, p. I ; dor XI,
»t e. Ixet.
* Coa». Liman. II, Mt. Ill, c. I la.
, * I Timeth. VI, · ■ 10; loaa II, 1«.
* IMit. I.XXXV1I1, e. t'MM»pw«a«, Gllaa. »pul. I, (Itat.
t. Nefeciatee, «. Fornioeri; extrav. Ne Ctand, c. W i on·
Ltawa. II. ■···. Π, o. W. itaac. Liiaru. II. eeu. III, e. 17
* Coae. Lima. II, mm. IU, e, 17.
* »1 ».. β. par tot ; 4tat. LXXXV11I, e. Decrevit ai rtare r
vit β. I.

c.
■ l l’eir. V, 4. Htar··. III.
• l Pstr. V,S; itar. CerU. IV, e. 77, t uae. Total. IU, r 7;
t oao. AbiimIl, e. M; Ceas. Trtd.. mm. XXV, c. I, M aaaa. XUI.
r. I ; IX, q. Ü, e. XpisMp» at per aaq.
* I Ttaa. IU. S st ssq. ; «sod. XVIII ttaac Trid., mA. U,
c. 1, Coae. Total., act. II, I, c. 4.
* S, t|. 7, «. Infamu, M e. Infaeeae,
• l'oar. carte. IV; Total. I, Xattach.. M Trid., mm. I.

Beatae

s

I

■

»

I

.

II

..

|.|.

■

)

,....;....... III·.

ii i j ji in ii ii

mini I

, nj

,

,,

CONCiLHM PROV1KCULK LIMANLM I, ISM auguati I»

àl8

Neque enlm qui evangoUnoadi miniaterium auaeepe- λ
runt. Dau aimai at tftmmonaa aarvira poaaaat *.
'

'

' Caput VI.

DiapeiuatÀwM gratia tear Jaciendae.

In quibuadam noatrae provinciae partibua pravua
quidam abûaüa inolevit, ut, pro divert· quaiitata cauaarutn in quibua diapenablio patitur, maior minerve
preoii eumma reddatur, adeo ut taxae ipaaa velati
lege praeecriptac habeantur. Quotiaaannque igitur
aive urgent ratio,,aive eccleaiae utilitaa diapenaandum in aliquot pertuaaerit, actant ii, penna quoa
diapenaandi fooultn» erit, non aolum. mature et
graviter cauaa cognita, and etiam gratia umnino
diapenaationeni eaae faciendam, aliterque facta
diapenaatiu aubreptitia cenaeatur1.
Caput VII.
De indice et minUtrie eduaarum eccleeiaaticarum.
in cauail criiniiuilil.ua clericorum nulla ratione
liveat informationem iudic-i aeu cuivia peraonae
•acculuri committer, cum et alienum id ait · iure
canonico, et eecleaiaatt. .e dignitati iniurioaum; illud
.vero praelati aumniopere attendant, ut in cauaia
matrimonialibua, cum de divortio vel adulterio
agitur, fideliaainro secreto negotia gerantur, ne
per uogligentiam in diaerime» gravo partea coniiciantur3.

3U

Caput X.

Daoertoriieu motiiuti regularia pen eoae committendae
paroekiae Indarum.

Regularia inatituta qui profanai eunt, deeerentea,
•On eunt ab aoeloaiaa praeeulibua fovendi1 ita
igitur, neque' boaedciaan aut eeelmiaaticum mini·
aterium conferatur, neque vero parochia Indorum,
niai ad id idoneam facultatem a aede apoatolica
obtentam oetenderint. Exempti quoque a auia auperioribua, aut qui aub nulliua certi praelati diaciplina in hia partibna aguqi1, nullo modo Indorum
doctrinia praeficiantur; quin potiue ei dkiquerint.
oorripiaiftur ab ordinario iuxta decreta aneri con
cilii Trident ini*. Atque eorum litterae dimieeoriae
et facultatea diligenter examinentur, quod ai aut
inauffleientea, aut iam exacto iuato tempore in­
validae fuerint inventae, umnino in Europam re
o meare etiam aub cenauria compellantur.

Caput XI.
Quoto numero Indorum praeficiendae eit parcehue.
Et antiquiaaima iura3, et noviaaima aaori Tndentini concilii decreta epiacopoa magnopere ad­
monent. ne plure» parochianoa rectori alicui com­
mitti patiantur, qdam quibua poaaint suftici-re, ad
eccleaiaatica ancramenta adminiatranda et divinum
cultum peragendum. Quod mature expendente»
patre» in hac ipaa urbe iam pridem ad aynodum
Caput VHI.
provincialem congregati, aimul etiajp pernicioaum
Officia notarii et fieeaiie gra'ie emjermde.
illum abuaum in hoc Novo Orbe vigere conOfficia notariatua aut fiacalatu», quemadmodum aiderante», quo innumerabilea Indi interdum in
eat in conciliia provincialibua aaepe diapoaitum, ne­ loci» valde diatantibua, uniua parochi curae tra­
que vendantur neque locentur, aed hominibua probia duntur, · quo neque inatrui in fide poaaunt, neque
atque induatriia gratia ab epiocopo conferantur ai aacramentia neceeaariia imbui, neque, prout opua
nocua fuerit factum, eontractua omnia ipao iure ait eat. regi, maxime cum ii, utpote parvuli, plurima
nullua *.
C ac pene continua cura paatori» indigeant, ut animae
»ua» liberarenu auper apeculam Domini conatituti.
Caput IX.
clara voce pronunciarunt tenta tique aunt ludrcare
Sine dimieeoriie litterio clerifum non eeee recipiendum. ae non poaae uni rectori plurea parochianoa Indoa
Hraviaaiine veterum patrum inatituta «anxerunt. quam quadriogentoa tuto committi *, aed neque
ne clerici aine legitima facultate, vel a aua dioeceai ipaia 'adhuc quadringentia unum aufficere certo ae
recederent, vel in aliena reciperentur ; aed qui id affirmare, interim tamen id tolerandum eaae. Haec
iuri» aolum eaae volunt, quod ipaia libet, facile igitur nancta aynodua, eadem in Domino aapiena.
iura omnia peaaundant, et ubi volunt vagantur, ne in diatricto Dei iudicio cogatur animarum tac­
neque auia praepoaitia obedieatiam deferente· *, turam ex dAfectu paatorum auatiueri*. aerio admonet
neque quicquatn aliud, crebri» hue illuc comme- atquo declarat, tam numeroaum Indorum populum
ationibua, praeterquam avaritiae auao ac libidinia non poaae tuta conacientia pauci» rectoribua com­
aeandala plurime excitante».. iatoa ut diaoiplinae mitti. ai plure» reperiantur idonei ( ai enim deatiu,
eccleaiaaticae aubditoa eaae doceat, praecipit om­ alia ratio eat), cum prneaertim Indorum tributa,
nino annet» aytioduv, aub poena pecuniaria arbitrio quae doctrinae potieaimo titulo exiguntur, tanta
epiacopi, ut nullua clericua ex una dioeceai in aint. ut longe plure» eccleaiaaticoa minietroa non
aliam cotnmeet aine litter» dinnaaoriia *, nullua quo­ raro alere poaaint. Itaque cenaemua in quocunque
que aub eadem poena vicariua aut provivor aut populo Indorum qui contineat parochianoa trecentoa
iudex eocieaiaatieua aliter admittat quamquam, etiam D •ut etiam ducento», proprium parochum debere
ad miaaam celebrandam. Idem a regularium au- conatitui. 1'unt autem pauciorea fuerint quam du
perioribua obaervari aancta aynodua obnixe petit ceuti, curet et efficiet praelatu· ut eo reducantur,
atque admonet, inauper atatuit, tie huiuamodi Iit' ubi commode regi poaaint.
terae dimiaaoriae a quovia vicario impetrari valeant,
Caput XII.
aed tantum ab ipao epiacopo. vel ab ipaiua vicario
Ut aeeignetur parochue iie qui ih mineralibue aut
generali, habente epiacopi expreaaam ad hoc in auo
lanificinie agunt.
titulo facultatem awu» conceaaao. vel obtentae
In praedii», pannorum quoque aut aucchari aut
litterae nulliua aint roboria vel momenti.
mineralium officini», ubi animarum non exiguua
numera» aeoraum degit, aaepe doctrina et aacra‘ II Tlmolh. II, le. Malth. VI. M.
mentia homine· deatituuntur. Curent igitur ordi­
’ t'oac. Trid., mm. XXV. c. IH.
narii. ubi numerua competen» e»t, aacerdotem prae
* M, q. 7, c jiWhta, at c. Loico, ibid. q . 7. ia noaae et Mq .
e. «'oWmgtr, Da arbil.. 1'oue. Lia··. Π, Mea 11. e. 100.
* Coae. Talai., aci. II. e. IA, Coae. CoaepoeV, aol. III, e. >4;
l uar. Liaoa. 11. mm·. II, e. 101.
3 Coae. Carlh. I, c. A; Coae. Cbalead., Ml. XV, c. 18; IHsi.
LXXI α Priemtue, ale. IWraaae, ale. Harieaar. et e. AWaai.
* De alario, ace noM., a AVatonritati. Coae. Litae·.. Moe.
III. e. 4. Coae. Trid., a» XXI11. e. I·.

' Coae. Trid.. m<h. XIV. c. W
'^-l
1 Coae. Trid., mm. XIV, e. II.
• Coae. Trid., <ev» VI, c. 8.
3 10 <|., 8, c. I’»m aoatrae, e, dd aadwad., al c. I. «l e. Aa.
da aecla». aadif.
3 Coae. Lia»·. II. ■«·. Ill, e. 78, 77 ·1 78.
t
14

,

CONCILIUM PROVINCIALS LIMANUM I, IMS augwti 1»

9U

Scare doctrinae illOrum, ax portione caaonioa aihi
debit· quadruplici· novani aaetaataadua, uM deci·
ma· eeolMiasticae dantur ‘. Qnod ai haae pro Ulina
quatentatione nan auff«c«rint, ex bonis ant co··'
modia ipsius domini, aut cuius intarent (qui, ai
renuat, per eenauraa etiam compelli debebit) ar­
bitrio ordinarii oqlgnta portio aaaignatur. 8i ad
rectori· quoque auatentationem, qui Hiapaaonun
curam gerit, non auffeoorint, quatuor novenae parte·
in ecoleaiarum ereetionibba oonatituta·, ludioio or­
dinarii ex paroebianorum boni· congruet!· portio
•uppleatur, iuxta concilii Tridentini decretum
.
*
Caput XIII.
D» *
portion debita parockn
*
st hospitalibus Indorum.
Ecclesiis sive parochiis Indorum, ex erectione
et fundatione debetur una novena (para cum dimidia;
hospitalibus quoque «ire xenodochii· Indorum, tan­
tum omnino attributum eat, quemadmodum in synodo quoque provinciali «unia abhinc aexdecim
explicatum eat. Quamobrem, et praedictae portione·
im posterum fabricae hoapitiieque Indorum (ine ex­
cusatione reddantur, et capitula cathedralium pro
ii·., quae hactenus retinuerunt, videant quemad­
modum conscientias suas exonerent
.
*

Caput XIV.
doctrina tccltiiii Indorum dcbtr
*
*
cedere.
Ea quae propter abaentiam Indorum parochia
de legitimi· stipendiis subtrahuntur. quo· vulgo
tioftctrti doctrina
*
appellant
debent omnino in
utilitatem ecclesiae Indorum converti. Itaque, vel
fabricae ecclesiae, vel ipsius oppidi pauperibua pro
epiacopi iudicio omnino distribuantur, neque ad
alio· uaua ulla ratione applicentur, aicut regi noatro
catholico placet. Si quando tamen ex mandato
epiacopi prq ecclesiasticis nedotiia parochus ab­
fuerit, pro talibus absentiis ite ab antistite suo
approbatis, nihil de stipendio debito imminuatur,
cum iniquum Sit, qpi ecclesiae inservit. eum ec­
clesiae mecrede spoliari. Parochiis porro Indorum,
qua· regulares olim minori cum stipendio tenuerunt,
eo quod ipsi paucioribus easent contenti, et iam ad
parocho· saeculares redierunt, reddatur omnino ae­
quale stipendium, quale aolet caeteris convicinia
•olri ut labor aequalia non inaequalem habeat
mercedem
*fehu
l>

Caput XV.
Jjf reformatione elericomm comuutniter.

Quae a patribus, magna Spiritus aancti lues
perfusis, in oecumenico concilie Tridgntino
*
de
vita et honestate clericorum graviter et sapienter
praecepta sunt, ea ompes maxime eecleaiae huina
novae ministri, sssidae meditari atque observer·
•tudioaiaaime debent. Merito enim tradunt maiores
nostri, nihil ease quod alios magis ad pietatem et
Ilei cultum instruat, quam eorum vitam et exemplum
qui se divino ministerio dedicarunt: cum enim in
altiorem Iqcum · rehua saeculi sublati oonapioiantur,
reliqqoa profacto tn eoa oculo· coniieere; tanquam
in speculum, unde sumant quod imitentur. Qua­
propter. aie decere clericos in aortam Domini vo­
catos, vitam moreaque suos omnaa componere, ut
habitu, gestu, incessu, sermone, aliiaque omnibus
rebus nihil nisi grave, moderatum, ac religione
plenum prae se ferant. Imvia etiam delicta, quae
* !>e sed··. asdif. c ΛΛ aoMtun. st c. dasii.
1
*
*
*

l oue.
I one.
i'oBc.
< <*<·

Trid, Mas. XXI, c. s.
Llama II. assa. III. e. st.
Lime». II, mr·. II, e. |j.
Trt4.. m XXII, c. I.

»1\ '

in ipeto maxima nat, effhgore, aerum action··

ouaotis afferent vnarationanr. Qyociroa. statuit
•edam synodua Tridantine, at quae alla· a summis
pontifelbna et a noria ootlclUia, da clericorum
vita, honestate, cultu doctrinaque retinenda, ne
aimul do luxu, comassationibus, ohoraeia, aleis,
Iqsibua ac duibuacunque criminibus, neoaop sae­
cularibus negotiis fttgiendia, sancita faarunt, eadem
impoetorum (isdem posuia vel maidribus arbitrio
ordinarii imponendis, obaerveqtur: neque appellatio
•xeoutionem. hanc, quae, ad morum correctionem
pertinet, suspendat. Quae aalutaria praecepta,
oommuaitar· proposita, volens haec synodus in­
violabiliter observari, haec circa cleri reformatio­
nem, omni appellatione postposita, specialiter exequenda constituit.

*
D

Captat XVI.
habita clericorum.

Primum habitus externus clericorum decens «it,
nihil prophanum, nihil ambitiosum prae se ferat;
vestes neque diversi coloris, neque sericae sint,
neque aut breviores aut strictiores, neque contra
prolixipres et splendidiores quam decet, sed
pro ecclesiastica «gravitate talare·. Removean­
tur vero a clericali usu nova quaedam in­
venta indumentorum aut ornatu·, quae militeq..
non clericos decent *. qualia sunt, quuo patrio more
vocare solent iecbupuilla
,
*
polapnai, ponet
,
**
puarnicionM d* uda, fasta
*
*n lo
* ntanieo
*
,
*
alamort
montera·, pantufae, o capato
*
dt uda, follaje
*
en
tat calfot, o anudat, aunqu
*
ssaa d* ραήρ; et si
quae sunt alia huiu· generis. Noctu autem armato·
volitare (.cum domi etiam quovis modo continere
se debeant! tum etiam vestitu militari'ac prophano
composito·, nulla ratione ferendum, quod ai ne­
gotium urgeat noctu egredi domo, lux certe prae­
eat aut honeatua comitatus, ut filios lucis ostendat.
Porro, cum iter faciunt, decorum sacerdotale ipso
etiam apparatu conservent. Etenim, quod quidam
faciunt, lancea·, sclopetos aliaque id genus arma
geatare, milites Christi magnopere dedeqpt. barbam,
et tonsuram clericalem singulis saltem mensibus
radant. 81 quia haec parvipendens, vestibus pro­
phanis uti aut armis deprehendatur, amittat statim
omne· aupradiotas vestes prophanas atque arma,
quae arbitrio'praelati applicentur, atque aliis etiam
gravioribus poenis, prout illi videbitur, aubiiciatur1.
Caput XVII.
* ludo.
D
Ita multorum clericorum in ludendo crevit ex
,
*
cessus
ut cogamur remedia austeritate lentare
quo et ecclesiastici ordinis infamia aliqua ex parte
aboleatur, et perditi mores illorum, qui In huius
modi insaniunt, quoad fleri poterit, corrigantur
Quicuaqua ergo aleae cartisve picti·, aut alien
iure prohibito ludo vacaverit, et summam exce­
dentem quinquaginta aureds Inserit, excommuni­
cationis sententiam ipao facto incurrat. Exceptum
tamen eaae volumus honestum aliquem ac recre­
ationis tantum causa susceptum ludum, in quo
comestibile quidpiam precium ait. et tale ut duorum
aureorum valorem non exeedat; quod etiam ipsum
frequens ease non debet.
-

* <.'··«. Trita, assa. XIV, c. IS; Coae. Laue..’snb Lsoae X.
asm. IX ; Coae. Constant., sass. XIV; Cissi. Viemtam, ds vita ei
ksa. dor., St. q. ta, for totam; Coae Limas. II. sam. II, e. S7. et
■ses. III, c. M.
* Coae. I Irnea. II, assa 111, c. Ml Dial. XXIII, r.
MMs, *
f e. Neu Siccat, ds vita st hos. der.
* Dist. XXXV. e. Epieeof. ia VI tiys. eas Vo Cim,·.
Lisma., assa III, e. W. ds viis «t koasatats der.

CONCILIUM PROVINCIALI LIE ANUM L 16M augusti 1» .

>17

*

’

Cape» XVUC

*

\ «18

Caput XX.

Nt titriti /ataunat oaMtentac, aat latete maaraMte.

Nt an samafate aforM attl taaaatbi ofoatar.

. Nullua ia «aeria eonbtitataa foaminia familiar·
miniatarhyn axhibaat1; ita ut aquilando dante a
tergo/, aut ambulando manutoaaat, aut semitetur,
niai soror vel mater ait: alloqui at elaricu» at
foamida· contra agehtea arbitrio epiacopi puni­
antur
Eidam quoque aententiae aubiaeeat olerieua. ai laioo alieni famulum ae exhibuerit, ..et oeco­
nomi eut alicuius alterius officii genere’i naerviarit.
Qui <4 gradumMuum'df noatruiq decretum coatemnena, quidvis horum fecerit, arbitrio praelati
puniatur, valde enim absurdum eat, ut qui ad
altiaeimi ministerium conaeorati eunt, hi ae laiooruhi et maxime foeminanup famulor patiantur.

Clerieoe. an» menaoho· agere' in aeena nat
■imieo quovis Indo non .deeet ‘, niai forte argn-,
menta· pium ae religiosum, ot ab ordiaario ap­
probatam, ad ■ aedificationem populi : aed neque
quomonaquo clericum maioribus initiatum peraoaam
ludiorum in eiuamodi comoediis,pronuneiare faa eat*.
Quiconque horum unumvi· fecerit, ait eo ipao <··communieatua.
Caput'XXL

Nt Ntriei decimarum coadactortt tint.
Sacrae logea qrrohibentna clerico· conductore·
fleri, ad unguem observentur*

Caput XX11
Caput XIX.~
Dt tiadio ettricontat.
Dt eohabiiatiottt autlimua at-coneitemate,
B
Lectioni librorum eccleaiaalicorum clerici atten­
Foeminarum consortia vitare clerici debent, ne
dant*, unde officii aui admoneantur, et author··
vel continentiam, quam Deo voverunt, violent, vel
habeant caalbua conacientiae tractandi· idoneo·, in
certe honorem auum graviter laedant, ac clericalem
quibua venati aint oportet, in hia vero négligente·
ordinem ludibrio caeteris exponant. Itaque, non
corripiantur. Nullus vero ignotu· et peregre veniena
colum concubinae tenere nefaa, aed etiam muliere·
clericua inrigno illud aaaumat aut geotet*. quod
quelconque auapecta· vel domi alere, vel foria
noatri beeee appellant, neque aupra pileum cleri­
frequentare, turpe admodum eat: et quoniam im­
calem, galerum amplum vel sericum ferant, prout
punitae peccandi licentiam facile tribuit, memine­
epiacopi· vel praebondati· ve) graduutia. mori·,
rint ac, praeter caeteraa poenaa sacrorum canonum,
eat : neque vero ae aut doctorem ullus. aut ma­
conatitutione concilii Tridentini·, ad primam rtonigistrum. aut liccntiatum, aut baccalaureum nomi­
tionem epiacopi, ai non abstineant, tertia parte
net aeu aubacribat, aub centum aureorum poena,
fructuum, obventionum ac proventuum et bene­
niai priua praelato legitimuyi titulum ostenderit,
ficiorum ipao facto privari ; ad aecundam vero
ue fallaci ostentatione imperiti laedantur et ·*■
monitionem, ai adhuc persistant in Hagitio. non
ducantur.
aolum beneficiorum fructibua privari, aed etiam ab
Caput XXIII.
adminiatratione beneficii eo ipao auapendi : quod
Nt matimibu tt aumpiit eltrici rtudtaat.
•i tertiam praeterea admonitionem aine emendatione
Venationibua aut aueupiia clerico· atudere.
praeterierint, omni beneficio et officio ecoleaiaatico
•anctorum patrum atatuta prohibent *. atque adeo
privando· eaae, atque inhabile· ad quoavia honore·
cane· venatico· aut accipitre· alere, more prinet beneficia reddendo· *. Nomine vero beneficii et
cipum aaecularium. 8i quem efgo huiuamodi in­
eccleaiaatici honori· vive proventuum, comprehendi
eptiis deditum ordinarii ot visitatore· offenderint,
etiam doctrina· Indorum, atque ex eia provenientia
opportune coerceant.
stipendia deelaramua. Quod ai nulli eecleaiae inCaput XXIV.
•ervierint. neque beneficium habuerint clerici oonNt tabaehtua prtibytm mmant axtt atittaat.
cubinarii. nihilomiuua a auo praelato aevere puni­
Prohibetur, sub reatu inortis aeternae. praeabyantur. iuxta eiuadem concilii ’ decretum, additi·
etiam gravioribua poenia, prout ipai videbitur ex­ teria celebraturis, ne tabachi fumum ore. aut aayri
pedire: epiacopi autem et viaitatorea eorum in •eu tabachi pulverem naribus. etiam praetextu
praedicto· clerico· concubinarioa inquirant aaaidue, medicinae, ante miaaae aacriticium «uniant.
et. poatpoaita omni appellatione, ad exeeutionem
Caput XXV.
etiam aine atrepitu et figura iudicii. facti veritate
Ut ditbat fttiit ad tcclttiat cltriei eorassmoitf.
inapeota, procedant, «ciente· aibi in aeterno Dei
Clerici omne·, etiam prima tonsura initiati,
iudicio gravissime imputandum *, ai eiuamodi concubinarioa monere aut punire diaaimulaverint ’. diebus dominieia et feattvia. ad cathedralem ecPorro parochiia Indorum nullo modo clerico· in­ cleaiam aut aliquam parochialem de aaaenau ordicontinentia notato· aut auapectoa praeficiant, quin D narii, ad vesperae primas et secunda·, ad tertiam
potiua cutn talea resciverint, aine cunctatione re­ •t minam «olemnem, secundum canone·1, poat­
moveant, neque aliunde,remoto· alio tranaferant, poaita quavia excusatione, cum auperpelliciia con­
ne propter eoa, quod crebro cernimus, nomen Dei veniant, etiamai praebendam ibi non hnbeaat.
blasphemetur inter gente·. Sed neque iuvenculaa Qui neglexerint, nrbitrio ordinarii puniantur.
Inda· ad aervitia domestica rive perpetuo aive
Caput XXVI.
etiam per vice· alternante· tenere ulla ratione
permittantur,* aed aut famulatu virorum, aut, ai opus Dt officio dteùao ab osambus eaptUtlanixu partaltatdo.
Divino officio diurno et nocturno, aa miasarum
erit, mulierum aatia aetate provectarum servitio
solemnibus intersint omnes in cathndralibua eoclaaiie
utantur.
(
* Cobc. T**lat., «et. II, c. W. »t act. Ifl. c. H
* Ml q. B, credo at c. Nsrardotua·.
* Kxtrav. da cohabit, r.iar. at fuaatin.. that- XXXII, c. Qaomo>. at aaq. Piat. XXIX, c. Ojwrtar, cap. aaq.
* <:**·<*. Trid.. mm. XXV, c. 14 ; t ona. Uniaa. Il, aaaa. II,
c. W.
* Coae. Trid., ama XXV, c. 14.
* t’vaa. Lima., mm. III, e. 7.
’ Hon. III.

' <«κ Telat.. act. II. c. VI : Pe rit. el boa. r|«r r.
Decorem.
1 i’obc. lûmes. II. mm. 1Γ. c. 4V.
>
* Kxtrav. Cltnr., ο. 1. SI. q. B. cap. CUcéU.
* Coae. Tria., mm XXI. e. ia.
* Coae. Trid.. am. XXIII, o. IH.
* Coae. Franc., nb Zacbaria ; St titr. L immcA c I, Cane.
Trid.. Ht». XXIV, e. IV; Coae. Uawa II. aaaa. IU, o. IB.
* Piet. XCI. o. iltMtntu. disc. XCII, c. M fuit frattbpt.

Sit

CONCILIUM PROVINCIAL® LIMANUM I, IM# aagusti IB

dignitate* atque OMonici, qaemadmodum in Tri- 1
dsatino 1 at Limeasi concilio constitutum eat’. Qui

vero non interfuerint, aine ulla reauaaioae distri­
butiones amittant, qua* Materi* qui intaraunt, ao
ipso debeantur': neque t«ro remission·· aut con­
donationem ullam in iit «ibi vieimim Mpitulare*
facere possint: ai fecerint, nulla ait, sed distri­
butione* ita > percepta* teneatur ia conscientia re­
stituere, qui fraudem fecit. Praeterea, designetur
qui notet defectu* absentium fideliter et secreto,

cui etiam tertia pan cedat mulctarum, quavis coiluaione. prorsus exclusa*. Portione* vero, tam ex
decimi* quam ex obventionibus debitae, in quo­
tidiana* di*tributione» convertantur, ac dividantur
aecundum erectionem et auperioria concilii canonem. quem innovamu» atque omnino aervari
mandamua.

Caput XXVII.
De preeibiu matutini» et Sait» regina.

'

ai0

Caput XXX.

Capellaaiae in soeleaiia oathedralibua ant par·-’
ehlalibua institutae, niai ex ip*a fhndationo digni­
tatibus ant eanonicatibus, Mt aHie beneficiis sint
annexae, capitularibus Mt bMcfiruti* aoa oonfauntur, aed alii* clerici·, ubi sufit instituted, in­

serviant, iuxta decreta ooneilji Tridentini, et regia
noetri catholici voluntatem1.
Caput XXXI.
D* oeconomi* sedssiarwn.
Nullus oeconomus in oathedralibua vel paroohialibua eooleeii* admittatur, nisi prius fideiussoribus datis. Arca autem tribus clavibus clausa pro
ecclesiastica pecunia conservanda, ubi commode
fieri poterit, teneatur, in qua oeconomi, quidquid
B pecuniae receperint, intra triduum reponant.

Horae canonicae matutinae ante pulaum saluta­
tionis angelicae nequaquam inchoentur; aignum
vero campanae ad aingulaa canonici officii horae
detur. Omnibu» autem sabbathis Salta regina
cantetur in catbedralibus et parochialibu* eccle­
siis. cui interaint praebendati et alii clerici omnea
cum auperpelliciia. etiam primae tonsurae. alioqui
arbitrio ordinarii plectantur.

Caput XXVIII.

Caput XXXII.
De habitu eremitarum.

Quamvis monachum nun faciat habitus, decet
tamen unumquemque iuxta «uam professionem
habitu distingui. Quare, qui eremitico instituto
gaudent, neque pileum clericorum, neque fratrum
aut monachorum capitium ferant : veste autem
utantur nigra. Quod si paupertatis causa, viliori
panno uti velint, quem hiapMice vocamus xerga,
poterunt facile nigro colore inficere.

Ne praebendam obtinente» a ena eceleeia obtint.
Cathedralis eccleaia sui». ministris carere non
debet ; itaque, quod quaestus. non charitatia caussa
fit, nulla ratione permittendum eat, ut dignitatem,
canonicatum aut quamcunque praebendam in ea
obtinente* ad vicariatum aut curatum extra illam C
mittantur, quod in aede vacante, quia perquam
frequens eat, ne fiat, aancta aynodua aub aeterni
indicii comminatione denuntiat. Nulli quoque in
eccleaia cathedrali praebendam obtinenti comme­
andi in Hiapaniam copia fiat, niai praebendam
suam aut beneficium priua resignaverit. praeterea
iidem'in eccleaia cathedrali praebendam obtinentes,
non amplius quam per mensem atque hunc inter­
polatum, ac per die» non per horna computandum,
ab eccleaia abesse possunt’.
Caput XXIX.

De ecbolaetico et cantore catkedralinm.

Caput XXXIII,

De tanctimonialium bonie.

Ad habitum sanctimonialium non plure» reci­
piantur, quam ex monasterii bonis ali possint’;
praepositae vero provideant ipsis monialibus de
omnibus sibi necessariis, ita ut cognatis et populo
in iis effiagitaddis molestae non sint. Abbatissis
autem sive priorisais. seu quocunque alio nomine
praesint, in virtute sanctae obedientiae praecipimus,
ut quidquid eleemosynae nomine a monialibus
ingredientibus receperint, in redditus annuos et
bona stabilia monasterii conferant*. Quod si. ex
urgente aliqua necessitate, eleemosynae 'kliquidf
consumendum erit, ut nullo modo id fiat, nisi
prius consulto et approbante praelato. Quod si
ex redditibus monasterii vel ex consuetis eleemo­
synis tantum suppetat monialibus, ut ad ipsarum
victum, fabricam ecclesiae, aliasque necessitates
commode sufficiat, minime liceat alia* "recipere
pacta certa eleemosyna pro dote: secus si monialium numerus augeatur.

Cum beneficium detur propter officium, munuaque scholaateriam obtinentia in oathedralibua ait
docere littera*, cantori» vero cantum eooleaiaaticum ;
D
Caput XXXIV.
cumque tam Tridentini concilii generali·*, quam
D» vieiiatione tanctimonialium.
superior;» provincialia id fieri decreto sancitum sit:
Quando monasteria sanctimonialium visitantur,
statuimus in nostra provincia posthac, ut schola­
sticus .praelegat lectionem, quam ei *uut praesul principio visitator una aut duabus personis honestis
indixerit, et eantor doceat rationem cantua, idque associatus ingrediatur, ut dispositionem ipsam do­
uterque exequatur intra decem dies, dx quo statuti mus atque officinae oaeteraque necessaria scrutetur
notitiam coeperit’’, alioqui severe arbitrio episcopi et videat. In fine quoque visitationis iterum, cum
mulctentur. Quod ei in seminario puerorum eri­ qapitulum super correctione de culpis tenendum
gendo. suo fungantur munere, eo ipao sint liberi est, eodem modo ingredi poterit: caetera vero ad
cancello* sive lenestellam transigantur. Quod si
a contributione pro dicto seminario.
praeter haec, opus ait plaustra aliqua ex causa
ingredi, id non fiat a visitatore, nisi facultate ab
' Cone. Trid.. usa. XXIV, o. IU.
ordinario prius in scriptis obtenta’.
* Cone. Liman. Π, seas. Il, c. CA
* Cooc. Compost., set. 11, c. IS.
* Cone. Limea. IL aeas IL ο. M; Cone.Tolsl, act. V, c. 10;
Coae. Limea. II, aeae. III. t M.
* Coae. Limea. II, seas. U, c. 71; Cone. Trid.. sess. XIV,
eap. IS.
* Cone. Trid., asaa XIII, e. 14.

’ Coae. Limea. Π. aeaa. Π, e. 74.

1 Cone. Trid., assa XXIV, c. 17.
■ Cono. Tnron., e. SI; st M, d* Outil, e. t. et c. dwtonD* stata **(·· ia VI, | Sane, Coae. Trid., essa XXV, e. 8.
■ Coae. Ros*., o. M.
' Coae. Trid, sss*. XXV, e. 7 *t e. M).

tate;

.............

*Mr-·

■........

CONCILIUM PROVINCIALS LIMANUM I, 1583 augusti IS

991

Caput XXXV.
Di ttUotohorii» mnmMmmmMmm.

AbbatiaaM aive praepositae aMeularibua faeilea»
«M «aaetimenialibu· colloquendi licentia· non conoedaat, niai pswuntM aut fratrna fueriat Alqae Ua
ipeh non Ha crebro. nine toot· vero loqui non per­
mittant. Pom eleriei illarum eolloeutoria ne fre­
quentent, quod at abaqie praelati permiaan ear vini­
tare pro nibilo duxerint, excommunicentur'.

m

ferendae enraat ordinarii.
Qui et ipsum breve
aodie apeetoliaee ipeia donne intimari faciant, et.
ai onatamaooo fiaertet sevsrieribu» etiam pnania
eubitaiant *.

Caput XL.

- Die» ftOt» awemadea.
biobua dominici» atqne festivis mereimenierum

emptiones condition coque prohibeantur pnooortim
in Indorum oppidi»; quae voro in foro venalia ex­
poni «olent, miseae celebrationem exspectent. Mer­

Caput XXXVI.
catore» qui socu» egerint, praesertim ei aeaadalo
Dt dot· non attgutdo, ob defect™* mCoImm.
Indi» aint, exoommuaieontur. In oneribus quoquo
Si qua mixti generic mulier, quaa vulgo owaMaaa iumentorum, agMonum, oaoteriaquo servilibus lavocant, in monaaterium recipi velit, eadem omnino boribua, ^executioni mandentur contra inobedientes
doto, qua caeturae recipiatur , neque pro eo quod poenae per'felicia recordationia beatum Pium V
admittatur, ut ait de cboro, ampliua quioquam exi­ propositae*. In blaaphemo» quoque, prout eat ab
gatur quam a caeteri» de choro colent, cum ea eodem saiictissimo pontifice et a concilio superiore
omnia conventio simoniaca labe non carent, aed I praeceptum *. acriter vindicetur.
/
ai alias, satis idoneae aint, nequaquam talea exclu­
Caput XL1.
'
dantur a choro ex dofeotu natalium, cum apud
Λ6 tto conuum adstiaam/um drstas eb teeteha
Deuin fide» non genua in precio ait ’.
■ proi»eriptii.
Caput XXXVII.
Carnibus vesci diebu» a iure prohibitis nemini
. Libros prophanae tt latcioot vitaodot.
liceat, niai de utriuaque medici apiritualia et cor­
Libri qui rea lasciva» et obscena· tractant, porali» assensu*; Aeque vero ea» vel vendere vel
narrant aut docent, cum non colum fidei, aed mercari fas ait. Ab iia etiam abatinere in litaniia
etiam morum, qui eiusmodi lectione librorum facile •ive rogationibus, per triduum, et usque ad me­
corrumpi «olent, ratio habenda ait, omnino prohi­ ridiem publicic proceMionibu» et concionibus inte
bentur. et qui eoa habuerint, severe ab epiacopi» resse* omnes chriatianoa hortatur haec synodus.
puniantur*; antiqui vero ab ethnici» conscripti,
Caput XLIl.
propter sermoni» elegantiam et proprietatem per­
Praetoribue Indorum non eue toogteam tpitcopu
mittuntur, nulla tamen ratione pueri» praelegendi
obnam procedendum.
erunt. Et quoniam apud Indo» litterarum ignaro»
pro libris signa quaedam ex varii» funiculi» erant,
Certa relatione comperimua praetoribus prae
quo» ipsi φόροι Vocant, atque ex ei» non parva fectisve saecularibus Indorum. pa»»im, cum eecle
superstitionis antiquae monumenta extant, quibus C Mastico apparatu et cruce elata, obviam prodire
rituum suorum et caeremoniarum, et legum ini­ «aoriste», aliosve ecclediae ministro» ; quod et regiae
quarum memoriam conservant, curent epiacopi haec lege» improbant, et ecclesiastico decore nimia in­
omnia perniciosa instrumenta penitus aboleri.
dignum eat. Id ne impoaterum fiat, districte prae­
cipimus, parocho», «i ad talia conniveant et assen­
*
Caput XXXV11I.
sum praebeant, vinculo excommunicationi» ipso facto
Ut foeminae ecelttiai /rvgusHtSMt, «t M module it innodantes.
gerant.
Caput XI.III.
Admoneantur matrestiimilias secum in eccle­
De perngd»· ecclenarmn.
siam deterre filias iuvenculas*. ut. ipsis praesentibus,

missarum solemnibus et verbi Dei praedicatione
Ostia ecclesiae noctu aperta nemo relinquat
fruantur ’. cum honestius ac tutius id sit, quam sub poena excommunicationi», neque pernoctationes
domi ancillulis virgines commendatas relinqui*. in en ullo modo virorum et foemmaruro. neque
Viduae quoque superstitiosum atque ambitiosum lectisternia permittantur1; muliere» vero noctu
illum morem tamdiu post defunctum virum domi mendicare aut ostiatim circumire, quod nonnullae
manendi, ecclesiae religiosissimae disciplinae post­ faciunt, ut nefarium omnino et Hagitiosum dam­
ponant
divinaque officia ad consolationem suam namus. et ordinariis severe vindicandum commen­
opportune adeant. Et tam ip»ae quam reliquae damus.
omne» foeininae modestia sua et silentio atque D
Caput XLIV.
ornatus consessusque christiana sobrietate, tum
De eonfratemitatibeu.
etiam verbi divini audiendi frequentia et aviditate
merito apud Deum et ecclesiam, devotum foemiConfraternitates ab ordinarii» vi»itentur*. et.
neum sexum commendent.
quantum licebit, ad minorem numerum redigantur ;
nova» vero institui non permittant sine gravi causa,
Caput XXXIX.
neque pro iam institutis eleemosyna» peti com­
Ut tmdici coa/sasioasm aegrotu illice iniangant.
muniter. nisi diebn» dominici» et festivis idque
Medici» et' chirurgi» de spirituali confessionis petita semper atque obtenta praelati licentia.
medicina aegroto» ia ipso ststim initio admonere Aethiope» vero et servi nulla, confraternitatum
cessantibus, poena» per littera» apostolica» Pii V
* Coae. Later.. c. M, IH· posa. «1 nais»., c. Ces» mprintiicta». »i^e ulla remissione ad exeeutionem con- ■mias, B. Pias V ia nota proprio.
'
*
*
*
*
*
’

Coae. Tnroa.. c. 8». Coae. Foroinlien., c. 12.
D» si—on., e. ignomem, c. Vskwm. «t c. .Vo» satu.
Pias IV, ia oatsL libror. problbllorusi
Cono. Llssoa. U, ··«·. II.s. 184.
Hisros., Jtpitt, ad Lstma.
Cone. Um». Il, ss—. II, <·. t».
Anrbros. ia lib. ds eSau. -

* Coae. Limen. Π, ssas. II. c. IM.
1 B. Pia» V in mota proprio l\i» pris—, Coae. Later,
•nb Leon» X, se—. IX.
·
* Coae. Liasse. U, mos. II. c. lit
. * B. Pia» V in notu proprio. ,
* I— coasser., soi. III, e. Kopagi—Ms.

' Com. Tolst., Mt. U, a SO.
■ Coae. TtW.. assa XXU. e. ».

MJ

CONCILIUM PROVINCIALI LIMANUM L 1M9 uftfi IB

huiuaaiodi nomiae, ooavsatissda hear·. siaantur, A
ata in oeeloeito aat lacto pito, ae taae aMquo
otiaas sacerdote praoeeato, qai earns aeta mode­
retur, atqno ad id quod expedit dtagnU

Postremo haoc aoaira oynedM, eum da refor­
matione aoanalla adhae oaquo non lovia eaperaiat,
declarat in die· apostolorum Bimoaia et Indae
sessionem, Deo faveate, foturam, at praediata de­
creta publicentur. Interim vero concilium provin­
ciale nequaquam cessare, donec' Spiritus sancti
gratia annuente, de reverendissimorum patrum con­
tentu, finie eidem concilio imponatur.

Plaoent vobis reverendissimi patres haec decreta ?
Reaponderunt omneo: J%wont.
Anticipatio samtoims.

Cum celeri morbo corteptua die octobria fi,
animam egisset reverendissimus epiacopua Cuaquensis, atque instaret reverendissimorum Chilensium
ad auaa ecclesias navigatio, de conaonau patrum,
decretum eat, actionem anticipandam in dominicam
proximam, quae fuit vigeeimaquinta poet Pente­
costen, die octobria 13, in qua miaaam solemnitor
celebrante, ac aimql concionem habente reveren­
dissimo Imperialia episcopo, quartae notionis se­
quentia decreta recitata sunt.

Aeno qcàbta.
Celebrata in ecclesia cathedrali civitatis Regum,
die 13 octobria anno 1583.
Caput I.
ÇisitoM ait committendo eisitolta
Ecolesiastioae disciplinae nervus fere in eanoniea
visitatione consistit, quem astu daemonia et ave­
ntia hominum plurimorum ita debilitatam cernimus,
ut inde potius plurimae quaerelae ot damna pro­
venerint, qnde remedia damnbrum merito expectanda fuerant. Quam totius provinciae labem cu­
piens sancta synodus divino aspirante numine aver­
tere. primum episcopos, omnes serio admonet, ut
ipsi per se paterno affectu dioecesim suam per­
lustrare non cessent ’. Quod si visitatores mittsndos censuerint, quod propter nimiam episcopatuum
Indicorum'amplitudinem saepe fieri aeoeese eat, solli­
cite videant, ut nonnisi viris integris, spectatae
probitatis, industriis atque idoneis visitationem
committant, et quos sciant neque doctrinas ipsas
sive parochias Indorum ambire, neque oblatas etiam
acceptaturos.

Caput Π.

3M

Caput III.

Qnamdiu infermatiOMO secretae Seat, paroohua
cive to qui vtohatar nequaquam adtot, aed fiet Indie
libera focullaa doMmetandi eaaa vol querelae vel
gravamina, ai a aao oe paroche laoaoo existimaverint.

Interim, dum pareehas aboeua set, alius, ai commode
fieri queat, rectoris officio foagatur'. Porro prooesoua circa crimina graviora parochorum a viaitatoribna fulminentur neque ad diffinitivam exclu­
sive, atque ita obsignati ad ordinarium transmit­
tantur, adbibito ipaiua visitatoris de unaquaque
canae indicio, ut tandem epiacopua ultimam sententiam ferat: id ut fideliter atque integre faciant,
visitatores omnes monet haec sancta synodus. Quod
ei, timore Dei postposito, proceeaus aliquos occul­
taverint, aut iniqua collusione cum visitatis, eorum
vitia dissimulaverint, vel ad ordinarium praedictas
causas integre non transmiserint, visitatores ipso
facto excommunicator esae decernimus.

Caput IV.
D* modestia rt iobriftatf euitatoritoM oisersanda.
Visitatores, ut non aoluitl excessus corrigant ',
aed etiam exemplo modestiae et Christianae so­
brietatis aedificent, nullo modo patiantur pompam
aut prophanum apparatum, aut nimios sumptus in
occursationibus et hospitationibus sibi exhiberi*.
Munera quaecunque aut commodi aliquid, praeter
e· quae sunt a iure permissa, neque visitator ipae
rqcipiqt^neque suos recipere permittat; sed neque
emat neque permutet cum hia qui visitantur, equitatum aut aliquid aliud. Si quid eiusmodi acceperit, sciat se ad dupli restitutionem intra menaem faciendam, iuxta constitutionem concilii Tridentini4, in conscientia teneri; quod si non restituerit
intra praedictum tempus, ab omni et beneficio et
officio esse suspensum, secundum Gregorii X in
concilio generali4 editam sanctionem.

Caput V.
De visitatione /otrione ft ornamentorum.

In visitationibus fabricae aut ornamentorum
divini cultus, decretum Tridentini concilii, nulla
ratione violetur, ut patroni nullatenus se immisceant
visitationi ornamentorum ecclesiae, aut stabilium
seu fabricarum proventibus, nisi quatenus eis ex
institutione ae fondations id competat*.
Caput VI.
Quomodo ft (Monde /ndorum tsstiseomnm rit
recipiendum.

Sacerdotum qui inter Indos agunt, atquo eis
D praeeunt, existimationi securitatique consulere vo­
Procurationis nomine ita unicuique visitatori lens sancta synodus, cum sciat hos passim mali­
competens salarium assignetur ab episcopo’, ut tiose impoti, atque eo fheilins traduci quo severius
neque de poenis camerae episcopalis, neque de vitia subditorum corrigunt ’, aut Hispanorum avari­
condemnationibus visitatori ipsi aut officialibus tiae, violentiaoque obaietunt, superioris concilii
eius aliquid proveniat*. Tempus autem non lon­ consultissimam constitutionem innovat, atque im­
gius ia visitatione consumant visitatores, quam primis mandat, nullum e parochia debere detrudi,
'aecessarium euoe perspexerint: si secus egerint, etiamsi multae ot graves quaerelae ad episcopum
ita ut propter sna commoda, aut quovis alio re­ deferantur, ata oculato examino per eo vel per
spectu diutius immorantur, excommunicatione feri­ oommisaarium aliquem ibi causa agatur, ubi ille
antur. Instructionem vero ab hac adacta synodo deliqpiaae narratur. Nam, quantam fidoi testibus
factam pro visitatoribus, sub mortalis peccati reatu
et secum deferre ot fideliter observare tenoaatnr.
■ Ceae. Trid., ama XXIV, cap. ». von. Visitatores attom.
■ Coas. Bans. U, «Μ >; Com. Tota. VU. VI et IV.

De procurotieno itasionm.

■ Cum. Tota. rv. a M; 10, «■ 1, cap fibiesepnm ffr
rwHir Ceae. Trid.. sees XXIV, ο. A
* Coas. I lssm Π, assa Π, a 110.
* l'ace. Tota. VII, i 4; It f A e Msr sosSere, st a

* C. Cta aporiatae, de ruaitSas
* Ceas. Trid., sees. XXIV, «. «; e. btgü, de esas, te VI.
■ Onger. X, la suas, lugd.; Cens. Lagd. Π, sam. 1·, aped
Maha.
* Ceos Trid.. essa XXIV, a A da rfftan.
■ Ceaa Uaa Π. nsa ΙΠ, s 114 ; A g A a Ratima

CONaum PROVINCIAL· LIMANUM I. 1M> Mgueti 15

M»
pntUHha

«it,

index

sMfinaianttoo·

prana··· . hiberi psanaram modua; sed tamne paterno magi·
aflestu qaam indisiaria severitate, dûa» terarW est'

■•Um >wm petarit, st rri totiw s rdla am Umn *.
PtMtaf··, Μ· ·»Λβ·γΙ· Mt MtteMriiMMfa *H-

&■ S4· Iwtora· mIm» MffMtW pvMrtMd* /erit,

tattans iaqairandnm «rit ia maiiiia, ridrat
omniao qui iadieat, at ab tafidattbaa ladfa, anltam
contra saeroe eaaaaaa tiiHanaia· a initia>*, tai
••que ipso· Malaa Maa, aat aitam Hispane·, ri.
suspooti stat, quod aaepissiria aeeidit. adbibent,
•od tatagro· at Dram tinaataa laataa tavaatiget.
Iliad veto aata omnia teaset prae oeubs, st asophi-

•iri ad sodaadem maharam Mandatant st fttaisndam lissattam passandi, durius aliquid oborteat
designato.
7
Caput VIII.
/

tos inrara' aaa oogat, niai ia ro pravaua gravi, at

nonnulli seesrdotam praetor deeoram assiduo smvtant, praeripit omnmo toast· synodus*, ae pa­
rochus Mt quaevis alia persona ecclesiastice per

qua· aliter dadniri mi possit At taaa pria·, quan­
tum sacrilegium admittMt pariari, qario doorat: ri
quo· autem peierssse probavsrit, ad timorsm oaetororum, iubeat public· fortiter’ vapulara, at inthmin
notari, attoaai* pro more Indico illorum crinibus.
Denique, ubi nacessitaa eligendi testimonii urge··
fuerit, at ex solo Indorum testimonio res pendent,
perpendat quantum fidei taliboi debeat adhibara,
quo· footle ad peiarandum induci notum eet.

'

Sed quoniam et satura Indorum Harida e»t, ot

m ipsum Mqusm caedat sut puniat quantumvis

delinquentem, eum sit · sacerdotali dignitate alie­
nissimum : sed eum id erit agendum, per fiscales
ministrosque ad hoc crsatos agatur *. Driade, praeter
vicarios et indices ecclesiasticos nullus parochorum t
supplicium sumat de India sibi sublectis, nisi a
dioeeseano suo habeat prasseriptam legem quam ’
in eiusmodi correctionibus servare debeat ; quam si
excesserint, atque irae sum induissrint, parochi,
episcoporum et visitatorum conscientias oneramus,
ut in huiusmbdi excessum vindicent,· nequs per­
cussore· et pusilli Christi gregis perturbatorM im­
pune sbire permittent, quemadmodum apostqliois
etiam canonibus constitutum legimus*.

Caput VII.
Indorum ertmt'M nd /eram teetuiatüau» iffetaxtie
eorferali potsM puom spsrirarii poena uu paaMwd·.
Si nulla potent respublica .aine metu supplicii
in officio contineri, neque «afficiunt. quantumvis
bene ac sapienter constituta·, leg·· ad cohibendos
a criminibus homine·, nisi poenae pariter in rebelle·
Caput IX.
decernantur ; profecto, barbara et rationi non usque
- De otarreoatio diarum /sriorwm.
adeo obsequens Indorum natio, piis et salutaribus
Dies festi ab ecclseis statuti cum omMMeinceps
institutis parer· nunquam, sicut opus est, aeeueecet.
■i rectore· suo· veluti ad vindicandum in malefacta devotione serventur*. Quos autem in nostra pro-,
impotent·· facile contemnat. Nam et apottolus' vincia Hispanos omne· oportet servare, eunt hi * :
quibus spiritum mansuetudinis non satis tue pu­ Nativitatis domini nostri lesu Christi, 8tepbani
tabat, etiam virgam * et poteatatam · Domino prothomartyris, loaonis apostoli, et evMgeUstse,
acceptam, interdum minabatur. Sed cum ecclesiae Circumcisioni· Domini, Epiphaniae Domini, Puri­
spirituali· vindicta gravissima ait, ad Mimarum C ficationis beatae virginis, Mattbiae apostoli. Aannnintima penetrans, iis tamen utilis ease potaat, qui riatioais beatae Maria·, Resurrectioni» Domini cum
bona spiritualia et damna possunt satis cogitation· duobus sequentibus, Marci evangelist··, Philippi
concipere, et, prout oportet, expendere*. Quibus •t laoobi apostolorum, Inventionis sanctra crucis.
vero nihil vel «pretiosum vel vile eat. nisi quod Ascensionis Domini, Pepteqoates cum duobus sequen­
oculis cernitur, in eos certe apiritualia* illa cen­ tibus, Trinitatis, Corporis Christi, Barnaba· apo­
sura intentata, poterit proficere parum, nocere stoli, Nativitatis loannis Baptistae, Pstri et Pauli
plurimum
Quam rem cum prudenter superiores apostolorum, Mariae Magdalena·. laeobi apostoli,
huius Novi Orbia antistites aecum perpenderent *, Traneflgurationis Domini, Laurentii martyris. As­
statuerunt in haa tam facile· at minime perspieaoe· sumptionis beatae Mariae virginis. Bartholomei
Indorum gentM ab excommunication· oaeterisqus apostoli. Nativitatis beatae Mariae, Matthaei apo­
censuris esae abstinendum*: pro. hia vero ad con­ stoli, Dedicationis sancti Michaelis archangel),
servandam ecclesiasticam disciplinam et religionem, Lucae evMgslistae, Simonis et Indae apostolorum,
necessario externa et corporali aliqua poena uten­ Omnium Sanctorum, Andrsae apostoli, Conceptionis
dum. quod a priscis in simile genus hominum etiam beatae Mariae, Thomae apostoli. Praeter hos etiam,
observatum esse compertum est. Itaque, concilii •i qui sunt ex probata consuetudine aut ex legi­
superioris salutaria de hae re décréta confirmans timis privilegiis festi dies introducti, et ipsi reli­
atque innovM·. statuit- haec sMcta synodus pro giose in unaquaque regione serventur.
Porro neophiti, quos ecclesias matsrna indul­
culpis ad ecclesiasticum forum pertinentibus, etiam D
ecclesiasticos iudioes posse ac dsbers Indos 'cor­ gentia praeceptorum ' suorum sarcina magna ex
ripere, qualia sunt atrociora illa idololatriM aat parte levandos existimavit, sequentes tantum diea,
apostasiae aut superstitionis gentilis·· crimina; iuxta’superioris synodi provincialis statutum*, ob­
tum sacrilegia in baptismum, in matrimonium, in servare cogantur: Primum, diM omnes dominicos,
alia etiam sacramenta admis··. Deinde, et illa ut ecclesia universalis semper observat: deinde diem
minora sunt necessario corrigenda, missae aut Nativitatis Domini, diem RMurroctioais primum,
catechismi voluntaria omissio, ebriositatis quoque diem Psntecoates primum, item Circumcisioni·, Epi•t concubinatus satis istis familiaria vitia: pro .phaniae, Ascensionis st Corporis Christi, beatas quo­
talibus certs, iuxta delicti mensuram, potest ad- que virginis Mariae festum Nativitatis, Annuncia­
tion!·, Purificationis et AsMmptionis, demam apo­
1 (, q. », c. teupstSes, et e. .VsIIm.
stolorum Pstri st Pauli. 8i qui tamen Indorum
11. ,.t «. M testes, n, q. ». e. ZUs *m,XX. q. A «. Çte
plura· alios diss fsstos nostro mora servare volueHwmni Coae. Mattee., <*»■ M.

* i c». tv, m.

Com Uan. II, ssas Ut «. 117.
M, q. A e. Cm testers·· se frs».
Coae. ArsL, «. U ; Ive, Hh. II, e. tt.
Com Mattea, ea». M.
* c«m Magnat., sap. S».
* Com Uism Π, ssm ID, ·. II»; Cw. Tstet IV, o. 1*.
Conçu, eaunaai. tomus XXXVI ·*·.
*
*
*
'

■

>
*
*
*
■
*

Com Ua Π. M UL e. IIS.
Csm Um. n, sma UI, e. 117..
Cun. *. diet t». e. fita»ss|Hini.
Ils Musser., diet. A e. JVaaunrisedam
Ds Aviis, c. Cbnqqssi·· Λ nUf·, a eterisra.
C«M Uss. Π. ssm Π1. e. ta
I»

«

λ

d*

NT

COMOUUM PROVINCIALI LIMANUM I, IBM augwti U

MB

riat, et is Us ab spore sarvUi tmu«. tatagrum ait. laxa eae at eeaaaatadtoe ta Ma Uetanaa approbata.
ipsto fitaaro as devetfoeo, m^m ail· uwdo h Ma. Molarii aulam pabüoe tibi praefixae taaaa bebare,
et aeaundw eae tata tibi aetate fa qnavia aeriplaberare a quanuam' penita·- «empeiiaatar.
T

Caput X

Capot XVI.
Reliquiae seactomm, qaa· asagMpeao venerari
deeet, a aaaiaa teeoantar, nW par avdtaatfam
priva examlaatae atque approbata·1; aeqae talaa
etiam a ssmeularibue at laMa partaatw, nW de
eiea opoeiaU faenltata, fasta famam eupariorie
concilii; devotio tamen merite laadabili· aine
cereo» dgane Dti, a aammo paataAea benedictos,
eoeum gestandos. omnibus modia probatur, dum­
modo puri ae aon faceti coloribus sfat’.

Caput XI.
Dt mteeab tt pnetninAtu.

Iu missal i auctoritate sumini pontificis · odito,
nihil addatur aut detrahatur aut immutetur quovis
modo; aed quemadmodum eat ab spostolioa cede
constitutum, missae caeremoniae omne* eaetaroqaa
divina peragantur. Procaeaionea autem ante mima­
rum solemnia teri pomunt, fa die Nativitatis, in
dominica Resurrectioni», fa dominica Pentaoostea,
in omnibus diebus fastis Salvatori», fa quatuor, cele­
brioribus Deiparae virginis, id est in Assumptione,
in Annunoiatfonq, in. Nativitate, in Purificatione ;
item in feeti» apostolorum et in die Omnium Sanc­
torum. Inter missarum autem solemnia alicui sae­
culari pacem cum. patena dari, aut per ministrum
ordinis sacri ad foeminam cuiuscunque qualitatis
deferri, nulla ratione permittatur.

Nuitas paotbaa aieriaea pareohiam ledorum
aboque epieetpi ooltattoee raaoiptat vel administret.
Qui alitor oeaaeporit, etiamsi proprio rectore paroabfa deetitata ait, anathomate feriator. Idem a
rofelaribo» oboorvotar1.

Caput XVII.
Dt taemiaaUnhtu ah tpitctfo itftOandi».

.Examinatore», qui faturo* Indorum parochos,
tam de litterio tum de linguae Indicae peritia ex*
emineat, unusquisque episcopus in dioeoaaana »ynodo, iuxta concilii Tridentini decretum, constituat *.
Ad explorandam vero tam notitiem sacrae doctrinae
quam sermoni* Indici facultatem, catechismo ab
hae synodo edito atque approbato examinatores
potissimum utantur, ut eum faturi parochi tonore
et intolligere et eloqui recte sciadt. Porro, doctrina
sive parochia Indorum, ubi episcopus ipso prae­
sens faerii, isb ipsius vicario nullo modo conferatur.

Caput XVIII.
Indos non tttt ittarmtdot prvfttr ctMritattt
urdsam.
Cum solemnes feriae aguntur in urbibus, earum
celebritatis causa parochi populos sibi Indorum
commisso» nequaquam deserant, etiamsi sacra­
,
Caput Xll.
tissimum corporis Christi festum, aut etiam dies
Dt ittinni.
Parasoeves in magna hebdomada celebretur ; neque
luri communi et antiquo inhaerens sancta sy- C vero ob id vocentur, et invitentur a vicariis urbium,
nodus*, praecipit stricte decima* aolvl eccleaiae cum Deo ait longe gratius obsequium ove» pro­
ex omnibus terrae fructibus, etiam aylvestribus, prias eo tempore instruere et curare, quam, cum
etiam sponte nascentibus; nam »i a Deo omnia illarum periculo urbanas solemnitate» frequentare*.
donentur, qui dat omnibus abunde ad fruoadum,
Caput XIX.
aequam sane est, ut ipai dominatori per suo» fideles
Ut' iaiqfiaati rtetartt poroetfamm fanent
aliqus ex parta reddantur; primitiae quoque de
Qui simplicia beneficia in ecclesiis cathedralibus
omnibus terrae fructibus dentur, 'ac per praelatum
aut parochialibus obtinent*, rectores ipsos paro­
iis. quibus de iure competunt, distribuantur.
chiarum, tam in audiendi» confessionibus, tum in
Caput XIII.
aliis ecclesiasticis muniis obeundis Christiana chartVt matria attitret tedttiat d^/ant.
tale adiuvent ; ut sicut socii sunt honoris, sic etiam
In pulsandis Campanis in sabbato magnae heb­ sint laboris. Quod si cuu» urget frequentia con­
domadae, matricem ecclesiam caoterae expectant, fessionum aut insigni» quaevis necessitas, id facere
recusaverint, ab episcopo puniantur.
iuxta ordinationem concilii Lateranensis*. '

Caput XX.
Dt fnerta fiottraH, tt portimu coaomca.
Quarte fanerait* ac canonica portio, et quarta
Edictum sub quadragesimam legi sohtam, in 1
universa provincia sumatur iuxta exemptam ab hae etiam oblationum, episcopo a fare concessa*, tam
synodo datam et approbatam, aeque alio uti liceat; a eapitalaribu·, quam a caeteri» clericis persol­
idem in excommunicationibus ferendis pro rebus vatur oo ordine et modo, quem sacri canones
furtivi» aut alia» generalibus fiat, nisi a sede apo­ stataunt. Pro controversiis vero componendis,
quae harum portionem eooMtone oriri soleat, de­
stolica alia forma praescribatur,
putentur, in unaquaque dioeeeai, Λ episcopo col­
Caput XV.
lectore·, qui aine euiusquam pneindioio singuli·,
Dt teeit tfiaetfMtf·.
quae sua sunt, attribuant
Pro episcopalibus audientiis provinciae Pers­
Caput XXI.
anae. ab hac synodo constitutas aet ordo taxatum,
fft
fa
oppritatimishM
sripfaelta octo tradentur.
quem praecipimus ab omnibus apiacopia et offi­
cialibus et ministris in regno Perusno inviolabiliter
Quando ad metropolitanum laetus quispiam sibi
custodiri. Pro caeteri» dioecesibus extra, servatur appellandum putaverit processus atque neta ori-

Caput XIV.
Dt tdietit ftMiait.

1 CosaTrid., ssss. XXV, dsm. 1; Cans. Lta-Π, small, eta
* Motes Rtarius Ο"·· ΧΠ1
* fb. q. t, distal i ; lb., q. 1, a Çutamfes, st esq. ; ds dsotais
mp. PtrtttOt, ··*. Stmtitt, st cap. Nt* mt.
• * Uses. Later, mb Lsoss X, max U.

1
■
*
*
*

Cses. Later, mb Lssa* X, ssss. □.
Coa». Trid., sssa XXIV, ». U; Vmc. Tolst, aot Π, ». M.
Ceas, Lta Π, asm ΙΠ.
Cma. T»leX. sst IU, ». 11
’
w
C. Osefwrmdi, ds sMa. tad. erd.
f

Μβ

concilium provincial· LIMARUM L IMS Mgwti ifi

giulia nullo modo notarii tradant, end iUoram
‘
traaeamptam fide eempoteati autti·, date raf^leial.
^llbai^l r^t^l^Ie^t^l
'
hâter «H aotata piw oeagraa Mmh, fauta
ooaeUii Tridontiai daarataui *■
Capet XXII.

Procuratorem im aarnia· ad provinciale «meilium deatinare petarit eierua eeeiapiay qaemoml·
que eibi opportunam etqua idoneam «xbiiâhrwit ’,

eui etiam <4 Beeeaaarioa (Baptae pro nogoeüa
perendie, dem» ipae peroolvat aalariem; rod im­

ponendi atque exaequendi aalarii ratio ad epiecopuan pertinent *, qui at üa qai haie eyaada iaterfiiaraat cam legitimo maadato, at oaeteria qai

»0

Caput XXV.

•yuedi.
Ne, pee oeeaafotM· aedium vaeaMinm, quo in
Hao provtoeba pwqnam diutuanai Mat, aeeaaaartae
rofianuMtwh aneamth Mgligatar, et, dum feturae

tbUviSQÎi Wt IhmAMMB
eat, I a mate ipea tradantur: praaeipit MM» »yundue, et ia qtri in capitula, cede vaeaate, in
quavia eeaieata pro tempore praecidat, tee aetar
intra menaaan a dfo qua bn etoe notitiam veaeriat
hnhM concilii atque etiam raporiori» Limouaia do-

drota omnia in eathedrali temple, atqae in aliia
dioeeoaia, prout ei videbitur, oeeleeiia eolomniter
publicaro, inouranruo. ei neglexerit facere, aeatentiam exoommunioationia ipao facto. Caeteri vero
de Capitulo, ai oi ia praedicta publicatione obatare

poathae in allia couoiliia provinoialibue at «yaodialibua intererunt, diatributione iuata par olerum
I praeaumpaerint, eo ipao eecleaiaatico aubiaceant
facta, coagruentia «ubiidia reddenda «arabit
interdicto. Porro metropolitanae. totiua huiue aynodi
exempla eotrecta et authentica ad «uffrogenoa» eo-,
Caput XXIII.
eloaiaa, quarum «edea acit ad praeaena vacaro, cum
Tutu rynodaiu uu dtftdutdu.
primum poterit, eommodo tracamittenda curabit.
Placentae vobie reverondiaaiml patre· haec
Ut ea quae ad eceleeiae utilitatem et poputt
decreta?
chriatiani aalutem, Spiritu aancto «uggerenta aancita
Omne· retponderunt Placent.
•unt, primum in concilio generali*, deinde in aynodo
Poat roverendiaaimorum Chilenaium, de concilii
provinciali* debitae, et Deo acceptae execution!
facultate, diMeaaum, ilinatri admodum vero Cbriatotradentur, teotee «ynodalea tam metropolitanae
phoro Ramirea de Carthagena, qui poat pro-rogia
quam caeteri epiacopi in otia quinque dioeoeai
obitum, quod eeaot antiqniaaimua ex regii «enatuq
quamprimum deeigneut, quoa noverint viroe pro­
conailtariia, aynodo aemper adfuerat, curante et
bato· atqne integro!, qui futuro concilio provin­
agente propter cauaaa rationi valde eonaentanea·,
ciali rationem reddant de obeorvatione ealutarium
vicum eat aynodo provinciali ultimata manum eaee
decretorum aaori concilii Tridentini, neenon huiue
imponendum. £t quoniam controveroiae qnaedam
et euperiorie aynodi provincialia Limenaia.
adhue reetabant, quae non poterant ita cito finiri,
hia expediendia a eoaeilio deputati aunt iudiooa
Caput XXIV.
C eommiaeani, iuxta Tridentinum decretum, reveronDt ptMieuuli» »t foramdta m yttoeu dtooeeat décret»· dimitni ot Tuoumanue et Plateam», et dei Rio de la
Ah»m aynodi.
Piata epiacopi. Quinta vero oadomque ultima actio
Cum «aeria canonibue* oonatitutam ait, ut qdae decreta eat in diem «ancti Lucae evangeliatae
in provinciali aynodo definita aunt, ea uanaquiaque •aeram, quae foit octobria Ifi. in qua, eolemni proepiacoporum in eua dioeoeei deauo publicanda, et eeeaiono praemiaaa, eo pontifloaliter celebrant·
ad omnium notitiam deferenda curet, atquidam ex reverendiaeimo Platenai epiaoopo, et concionem
epiacopi uniae propemodum diligentia univarai la­ ■ habente admodum reverendo patro loaepho Aeoata,
bori» exacti fructu· et aumma pendet: propteroa, •ocietatia leeu, eiuadem quinta atque ultima actioni·
haec «ancta aynodua cupieaa laborem auum in decreta recitata aunt.
Cbrieto non eoae inanem, district· praecipit ot
Aera 4OTXTX. .
aeterni iudieii obteatatione denuntiat epiacopi·
omnibua atque eorum offioialibna, nt, tum in Celebrata in ocoleaia eathedrali civitati· Regum,
eathedrali tum in praecipuia parochiaiibui euarum
die 18 octobria anno 1583.
dioeoeaium coclearia, decreta praeaenSa aynodi et
Caput I.
euperiorie Limeneia eolomniter legi ot publicari
faciant Ac no oblivioni per negUgentiam tra­ Dtelerati» q«orMMtara capitum nptrioru aynodi.
dantur, iuboant omnino ««item aemel quotaaaia
Quia in aocunda huitu aynodt actione decreia capitalia oatbodralium, pt in frequenti oleri ot D vimua Limen»· auperiua concilium denuo publicari,
populi eonventn recitari, ita ut unuaquiaqae, quod atque ab omnibua integro aervari debere, ne ex
ad ae pertinet, poaait focilo intolligero ac recolere. qnibuedam illiua capitalia errandi «umeretur occaaio
Deinde, provieoreo, vicario», viaitatorea Moteroaqne viaum aat mentem huiua aynodi in hi« quae merito
iudiooa eocleoiaaticM quoaounque hniua provincia· poaaent ingerere acrnpulum, explicare. Do iie igitur
admonet aaaeta aynodua, at aecundam bea eon- quae contra haeretico· ant haereaim aapientea
atitutionaa iudioaro, ot cannea ecoleaiaatica· defi­ atatuta anat in eadem aynodo, cum nondum aponire, poenaaqne acoonauraa^ in hia appoaitaa legi­ •tolici inquieitorca huc mieei eaaent. deolnramua ad
timae declararo teneantur. Neqne ip hia quae ad aaorae inquiaitionia tribunal (quod fidei catholicae
reformationem «pectant, appellatione cuiuaque legi­ validiaeimum propugnaculum eat. atque in hia romotiaaimia rogionibua aummopere neeeaaarium)
tima exeeutio auapendatur ’.
omnem eatp providentiam aecundum edicta apo•tolica1 penitua pertinere. Porro quae de extir> Ccac. TrU., ttu. XXIV, «ap. ».
. panda eoca, aeu vitandi· in ea excolenda Indorum
* Ccea. CaadpoateU., act HI, aap. ta
incommodi·, ibidem oxpoeita eunt, catholicam maio■ Ferto: «ajpmdr
* C<me Laurea., «. a, Sut otim.
•tatom oramua, ut, cognita de iia patrum len­
* * C'en·. TdaX, aat ΙΠ, «ap. M.
tentia, quid foetam optimum ait, atque ex re
* Diet XXVIII. ·. Xotaa ·« e. Damnatem·.
’ Coee. Laterna., aap. 1, Cara. Trta, «ara XXIV, «. 10,
■era XXII, a 1, «ara XHL «. I.

1 In «ara II, a 11» it 117.
1»·

CONCILIUM Mtovnrcuui LDUNÜM I, UM auguati 11

Ml

■sextan· Indmm pro eU<ulari enn predentin eiA

_

*M «hrUtiMM· »H»ft MMtitMt*.

Uapet »L
Ornata ante· nt staguta tata· previnetalta
«Matta decreta, eaantae Mia epantattaaa oeeaurae

°Μ·* U-

Di unumarii auparierw aaaaML
PtMtaaaa, aa ia taaaaaritaadta aa pertageadta
pareehi oMtarique greeeetar,
finies eynedi aaaaaaitaa peaen
ovabit, placuit Mmamrium
nnm Imitai eoeteatarum tari,

qndben ea. prMeepde
aa iltam teaeadi taomnium ooastitatiaquod a deputatta a

•obit factum, atqu· a ravamdiaataw metrnpeMtano
approbatam, omnibua noatrae provtaetaa aoelasita
eommusieetnr. Hoa ergo nummarium ate factual
at approbatum, quiconque fiabuerit, praeoepto da
tenenda ipaa synodo aa abunde eatiafeptasa, baa
nostra declaration· cognoeoat

a eemattaai etat aabtaata.
PlaoMtao robia ravoroadiostaii
doeroteT

patre·

bar

Oataaa renpeadenurt; Ptaaant
Quibus eaiatbea oeatertaque ex neu Remana·

aeetaataa abaotatia, llhastrissimu· arebiepiaeapm
«tara veoe pronnetavit; Beverendtaeimi patre^ et
magnifiai procurator··, finitum eat eoacilism. ite
in paee. Atque ita synodo benedixit, at Deo notie
gratiia diaeaeaum aat.
«t dfjQtataMm aubaeripamaU aspunte· raa*rmtdiaa|mi :

In prima quidem patiouo interfuerunt : illmatrlani* mna Toribipa. arebiapiscopus de loa Rayon ; et r|tveDi mffutieMrio.
rendissimi frater Antonius, episcopus Imperialia;
Eodém modo confeaaionarium, pro utilitate In­ Sebastianus, episcopus Cusquensia ; frater Didscus.
dorum ad poenitentia· aaoramentum vsaientium episcopus Sancti lacobl Ohitanais; frater Alphopana,
j
conficiendum, at lingua Ouaquenai atqae Aymarayca •piacopua del Rio de la Plata.
donandum, iuxta huiua ayhodi deputation·!·, ab
Ia secunda et tertia actione interfuerunt et
eodem reverendissimo metropolltsno approbetur, diffiniente· subscripserunt : Toribius, arehiepistmpus
et aie approbatum ex auctoritate huius synodi, de loa Rayes; frater Antonine, epiaeopua Imperiali·;
omnibua Indorum parochia cum cateohiamo trada­ Sebastianus, episcopus Cusquensis; frater Didncus,
tur, ut illo, prout expedire viderint, utantur sacra­ episcopus Sancti Ipcobi Cbilensis; frater Franciscus.
•piseopus Tueumanensie ; Alphonsus, epiaqopus
menti poenitentiae ministri*.
Platensis ; frater Alphonaua, epiacopu· det Rio de
Caput IV.
ia Piata.
Ut Inii poMtea steers Maritaantar.
In quarte actione interfuerunt et diffiniente·
Cum vita chriatian· et divina, quam fldea evaa- subscripserunt praefati omnes reverendissimi. praeter
'geiica docet, exigat naturali ratione atque homine Sebotianum, episcopum Cuaquensem, tam tunr vita
non indignam vivendi consuetudinem, cumque, ae- fiinctum.
In quinta et ultima actione interfuerunt et
eundum apostolum, prius quod animale ait, deinde
quod spirituale*: illud vehementer parochis omnibus C diffinientes subscripserunt iidem qui in proxima.
caeterisque ad quos Indorum cura spectat com­ praeter fratrem Antonium, episcopum Imperialis, et
mendandum duximus, ut, imprimi· dent operam fratrem Didacum, epiacopum Sancti lacobi Chilensis.
•edulem, ut. ferini· atque agreetibua moribus de­ qui, de faeultato concilii, ad suas ecclesia· discespositis, humani· ac politici· institutis Indi aaauefiant ; •erunt. Hia etiam actionibus subscripserunt secre­
cuius generi· aunt, ut ad tempta non aordidl atque tarii concilii ipaiua provincialis.
incompositi, sed loti et pexi et mandi veniaat:
\ut foeminae caput velamine aliquo, iuxta Pauli EPI8TOLA 1LLU8TRI831MI A. CARDINALIS
apostoli institutionem*, tegant; ut domi meaaaa
CAHAFAE
cibo, lecto· somno capiendo adhibeant; ut domna
u> saceiiemcorou ne xmoaaTtoxx <ohcii.ii
ipsae non caulas pecudum, aed hominum habi­
novmcuiJB Ltnaxam
tationem. ordine, munditia, décote referant; ac ai
Domino oreAirpteeopo eiiitetii KtgtM.
quae sunt alia eiuamodi, quae sane non violento
Reverendissime domine uti frater.
et molesto imperio, sed paterna potiua cura et
gravitate peragantur.
Synodum provincialem ab amplitudine tua istic
anno 1&8J celebratam, et ad sanctissimum domi­
Caput V.
*
num nostrum poetea missam, illustrissimi cardinales
Dt mltui dtaam cara.
concilio Trideutino interpretando praepositi, ex suo
Poatremo, quoniam Indorum nationem, externis D munere eiuaque eanotitatta iussu, diligenter pereaeretnoniis et divini cultas splendore, ad summi legerunt, ex «aqua amplitudini· tuae pietnlem, et
Dei cognitionem et vonerationem supramodnm quod inde elucet, in catholicam religionom et sanc­
allici compertam ast, curent studiose «piaoOpi ac tam sedem apostolieam atadium perspexerunt. Nunc
pro suo modo etiam parochi, ut quidquid ad di­ synodam praedictam ad ampUtadiaam tuam remit­
vinum "cultam pertinet, diligenter et, quanto fieri tant, ubi vtanm fait, emendatam atque aptatam,
poterit decore, porngatar. Atque in ita mnaicao ut eo modo quo illam aoeoporit, edendam, et pro
etiam studium, tam iu eaatoribua inatituendia, tam istorum populorum 'salute, atquo eaoiaeiaatioae diain muaicia fistularum eaoterontmqna inatruatMto- eipliaaa eonaervationa omnino curet obaervandam.
rum adhibendi·, nallo modo praetermittent. Baoe Bi quid astem erit, in quo eongregationta summa
vero eo ordine et. modo, atqun ia ita tacta atataMt erga eam voluntaa in spirituali admiatatratione
episcopi, quibas ad Dei gloriam at animaram iatiua provinciae latisaimo locorum iuterrallo a
spiritual· aux ilium opportunum axtatimavariat.
nobia diaiunetaa, eharitate autem eoniunctiseimae,
adiumento ···· posait, sciat amplitudo tua. sc
•iua opera aumma cum fiducia uti posa·. Quod
‘ Ssss. Π, c. IM.
•i fecerit, iateltlgot, quo membra 1st· sunt a capite
• Ast. Π, «. S, st sot. IV, e. M.
remotiora, eo nos temper fota ad ea fovenda para­
• Cees. ftssse Π, ssss. m, c. M
tiore·. Bt atai sebis tua in isto pastorali officio
• I Cor. XT, M.
Caput III.

•ICor. V.

prudentia at assiduité· satis perspectae eaaont,

m

CONCILIUM PROVINCIAL· LIMANUM I, 1MKI

μ«μΜ

1»

384

ptaribM V«*U· «ΜΜΜΜΜ

radii· iUuatrare: amfMtadMq·· torn vtoaa eubminiatret, quibo· «ibi iatpoeite gravi quidam «t
laberioeo eneri inattaeado euffieeee poaeit, omniaqua Uli ineuper proapon aoncedere, gratiaeqae
tau doni· eam cumulare dignetur.
Romeo, dio 36 oetobria 1M8.

Amplitudini· tuae reverandiuimne, uti frater

atdafir·»· JW di» ii
P. Har*Hl.
"

Emctvm

•wnei» ft mam. — Nota

HUMEM.

Tanealur iaato artpaadMaumatrerum «t fffieiakwn

In civitate Regum, fi dio menai· euguati anni
1583, «aerum concilium provinciale legitime conB gregatum in dicta civitate, videlicet illuatrimimi
Edictem raptum txtaitoriai» eoiieüii pèMÎndotia
‘ domini dominu» Toribiu* Alfonau· Mogrovejua, archizClNHNMM·
epieeopua civitati» Regum; dominu» fr. Antoniu»
Rex.
a Sancto Michael·, epieeopn» civitati»· Imperiali·
Mi pro-rex, praeeidentee et auditor·· mearum Chile· ; domina» Sebaitianu» de Lartaun, epiacopu»
audientiarum regiarum in provineii» Peruviae, et Cuaoenai·; dominu» fr. Didacua a Medellin, epiamei gubernator·· at praetor·· dittrictuum dictarum oopua Sancti laoobf Chilenii·; dominu» fr. Francitcu» a Victoria, epiacojpua Tucumanenaia ; dominu·
audientiarum, cuilibet in cue iuriadictione.
Concilium provincia!·. quod, iuxta decretum con­ fit, Alfonau» Granero de Avalo», epiteopu» Platen·».
cilii Tridentini, celebrqtum e*t in civitate Regum ieta- domine^ fr. Alfonau· 0uerra, epiaeopu» Flumini·
rum provinciarum. Mino iam praeterito 1688, in Argenti. Cum exceperimua informatione· iurium,
quo diveraa decreta aanoita auut. quae ad refor­ quae exiguntur in indicii· tam eocie»ia«tici· quam
mationem oleri ac atatua eccleaiaetici, inatruetionem •aecularibua, huiu· civitati· et reliquarum horum
Indorum adminiatrationemqu· •acramentoruiq per­ regnorum et provincthrum Peruviae, per iudicee,
tinent in arehiepieoopatu diotae civitati· Regam et notario· et «cribae, et alio» miniatroe iuatitiae ac
in iptiua epiaoopatibue auffregeneta, vieum- e«t in divemitatum quae in illi» acciderunt, eum alii plu·.
meo «enatu ludiarum ot meo itimu latum eet, ut alii minu» percipiant, et aliqui dicant quod in
praoaentetur coram aua aanotitate! ut ipaum videri iudiciia eocleaiaaticia tura miniatrorum duplicia, ee»e
ot approbari iuberet; et poatquam auae aanotitati C debeant et in aaecularibaa aimplioia, et alii h»
allatum fuit, ban· ipai placuit ipeum approbare aggraventur, ad praedicta evitanda, hoc aacrum
et confirmare, praecipiendo quod*'dicta decreta concilium cum imperati· e maieetate domini noatri
dicti concilii manderentur execution! in forma et regi· Philippi ·· conformant, conatituit, >t fieret
modo quae percipiet» ex originalibua et oxom­ una tariff· generali» »eu tabula (axati^a,, vulgo
plaribu·, quae meo iuaau in moa odria impreua arfmfft, pro hac audientia metropolitan») et alii·
aunt. Quae omnia denuo visa
.... aunt
___ in dicto
___ ____
moo audientiia eceleaiaatici· tam ipaiu» arehiepieoopatu·
•enatu. «t ad illaa provincia· deferuntur. Et quando­ quam epiicopatuum ei «uiTraganeorum, iuxta quam
quidem dictum concilium et «ina decreta tam pru­ ex nunc impoeterum indice·, notarii, fiaoale·. acdenti examine facta et ordinate »int, et aua aanctita· oenai et alii qnieunque miniatri iuatitiae taxent
iubeat quod compleantur et exacutioni mandentur: et percipiant iure, quae ipaoa concernunt ratione
•go vobia omnibua et veetflun-eiargulia mando’, ut officiorum et occupationum, quibu» in cauai· cidictum eat, quod, ut aio fiat, dotia ac dari faciatia vilibua et criminalibue fungentur. Et quod pariter
omnem favorem et auxilium qua· conveniant «t dictorum praeletorum unuaquiaque eam iubeat in
neceaiaria aint. et quod contra id neo ullam eiua •uo tribunali, et in reliquia indicii* aui diatrictu*
partem modo ullo eati* vel trnnagtediamini. Et. obaervari, non excedendo in ulla parte id quod in
-jniungo admodum reverendo in Chrieti patri archi- illa continetur, nec utantur ipai vel alio· uti per­
•piacopo diotae civitati· Regum, et reverendi* in mittant alia ulla tariff· vel texa, praeterquam hanc
Chriato patribue epiaoopia ipaiua enffraganeit com- D quam dictum " «aerum concilium ad praeaeaa conprebenaia in dicto concilio provinciali, quod de •tituit, quae eat conformi· utique taxae huiu·
novo faciant publicari in nui* aocleeiia, quiaque in audientiae regiae civitati· Regum, quae eut tenori·
»
auo diatrictu, decreta dicti concilii, et compleant et aubeequentia.
compleri inviolabiliter faciant quod in iitie diaI.
»
poaitum et ordinatum eat, ut in ipeie continetur,
Znru i^Miwum m emuit eri*u»aM>u.
et aanotitaa aua ordinat et mandat, abaque ulliu*
Imprimi·, pro citationibua et praeconii·. quae
rei alteration· vel mutatione.
Actum in Sancti Laurentii, Ifiaeptembria anni 1591. expediuntur ad capiendum aliquem delinquentem
qui non reperitur, pendatur uau» poena.
Ego Rex.
Pro mandato ad comprehendendum aliquem
unum vel plure· pro delicto vol alia cauaa, qua­
EDICTA GENERALIA
tuor tomini.
domui Tomubu Aurora Moenovwi t· conctuo raoPro mandato ad aolvendum unum vel plureo
vwcuu upudita, no Oatroniu modo fuocbimudi t» ab eodem delicto, quatuor tomini.
iuMom m totam ruovucuJt Lnumrai.
-Pro aontontia interlooutoria in eau»a criminali,
a,b utraque parte unua peau».
Pro aeatantie difBnitiva in cauaa criminali, uau·
paaui et media·.
•tudiotu».

cardinali» Carafe.

».

sas

COMCIUWt PBOVmOAU UMAMVM I, ISM aqMti 1S

SM

9f poema, prima ri» s«a qui* iudieat», «mma W» a*«t*u*rito 4m« p··» pre riaguti* aentaoartto,
poed* ut 4m t«miul
Pre *harta r»*pt*ria «4 «xtipiando· toit»,
quotuer tomtod.
Pre iudndto et letaritata, quota» «aariuL
Pra homtoMio, ai quia eb id tarit ■end*mn*t»,

quiaq·· p«ri.

Pro mandato faciendi exMotionem. quataar
tomini.
Pro mandato citandi in terra sue· iurietHetionia,
quamvi· iit pro pluribm pernonia, non peroipiat
plu· quant tre* tomino·.
Pro contumacia citationi*, ri non comparcerint
parte* citatae, quatuor tomino·;
Pro concordia, quam Seri iubet in boni· mo*
bilibu* et «tabilibua, at pro mandato quod pro­
ilia expediat, pro dato peroipiat unum pe*um, at B
•i non expediatur mandatum, accipiet dimidium.
Pro *antantia interlocutor!*, tree tomino·.
Pro («ntantia diffinitiva, unum peaum.
Pro charta receptoria, tree tomino·.
Pro charta rcquiritoria, pro mintriri· auae iuri»dictionia, quatuor tomino·.
Pro quocunqua mandato •aqueatri, rire per­
sonne «ire bonorum, rei utrorumque rimul, trea
tomino·.
'
Pro Uuthoriianda qualicunque «criptura, quatuor
tomino·.
·
Pro quacunque tutela vel curatura miam de­
derit, pro omnibu· acti* et informatiaiibu·, ac
traditione quae fiet, unum peaum.
Pro quocunqua actu lubitantiali oui aubacripaerit
cum vi mandati, tree tomino·.
Quod non accipiant aeptenaa, vel alia· ulla·
poena·, quae de iure pertinent ad cameram noatram, <
niai. Mcundum i», aliquid'iudioi app)ioa|jjm fuerit;
nam bois, et non plu» accipere potarunt, cum partae
priu· in earner· penolutae fhariut, et quod nulla·
•lia* poenale· muleta* accipiant, praeter partem
quae ipaia per legem diiporita fuerit, ut dictum
eat. aub poena illam cum aeptania reatitueodi.

wqM «4 quaatitatau* quatuor müMmi pMMnm;
·» quemvia OMUlt Maandal ad madere·* qu«uttitutom aihil «amite* ueripM.
Quod d dtoto
*4 ΜφΦΜΙ
pre mtn dtotnrua quatu» peaernm; ot ri «tiuiril
eeutum poeoe, ri Ma aooeeeeril nd duaautea, tut
•eripiet reapoetive pre txt·» dieterum eentum
peaernm nd rutiouam quatuor peaarum pre eeutum,
ot rimiMter In alii· oeuteuarito.
Pro uxeeutioae quern aeeoa·» feoerit pro ■··ravadinia et rebu fiaci, ri oxetmiio auperavarit
quinquaginta peaoa, aodpiet pro lure ano pee»
duo· at non ampUu* ; quod ri anmma non aaeenderit ad dicto* quinquaginta peaoa, tune aedpiet
de iure unum peaum et non plut.

Si aooenai ad huiumodi execution··· prodierint
extra civitatem ad loco auae iuriadiotionia, accipient
pro aingali· diebua medium peaum, numerando
die· progreaaua aed non regreaau*. Et ri iura
execution!· (Operaverint lura itineri·, tune non
percipient iura itineri·.
lura vero huiuamodi exeeutionum non per­
cipient, uaque dum parti priu· ad aatiifactionem
•olutum fuerit, quantum lege sancitum eat. Et ri
•xecutio pemel vel piurie· facta tarit: vel auper■ederit, non accipiet niai rimplieia iura, pro tota
execution·.
Pro exeeutiooe cuiuacunque aententiae, in unam­
quamque personam, unum peaum. Et ex qualibet
•criptura denunciation!·, aecuaationia. replicae, vel
interrogatorii aut bene probati, quae praecenta­
bitur, dictu· fiaoalia poterit percipere duo· pecoa,
et pro unaquaque aliarum acripturarcm unum paanm ‘.
Pro faciendo quocunque aequeatro. quatuor
tomino*.
Pro prendendo uno propter delictum, dum non
dormierit in earoere, quamvi· in eo fuerit, accipiet
quatuor tomino*.
Pro aceeraenda una peraona, live cum mandato
•ive abaque illo, medium peaum.

IV.
Iwa notari· in rri» civilibus.
HI.
Pro quolibet mandato ad citandum, vel alio
• fure eeeenwraai, mlgo alguaailaa.
cuiuaeunque modi per iudioem relaxato, quatuor
Pro unaquaque peraona intra urbem vel *u- tomino·.
burbiia comprehendenda, aeeenaua percipiet quatuor
Pro qualibet contumacia vel perduellione, quem
tominoa. Quod' ai extra urbem ad aliquem pren-' notari» aeripri* extendet, unum tominum; et ai
dendum exierit, percipiet iure praeaeripta per non tradiderit aeripti·, nihil inde accipiet.
leuca·, iuxta numerum leucarum; aed pro rePro interrogatorio aeripti* aut voce tradendo,
greatu nihil.
unum tominum.
Pro incarceration· cuiuaeuaque peraona·, aeu
Pro extentione cuiuslibet praeconii aeu infor­
vir rive mnlier fuerit, aeu ingénu» (hyelelf») aeu mationi·, quae dabitur et fiet parti, ai tota non
alteri» qaaiitati·, quamvi· tamina fornicaria 1 comparcerit, aedpiet notari» unum tominum.
fuerit, vulgo Aerredo, vel alteri» euinacanq··
Pro negative et eonteatatione, quae in aeripti·
modi, ai non dormierit in career·, aolvet quatuor tel voce fiat, ·ηη|· tominum.
tomino· ; quod «i dormierit in career·, lelvet anum
Pro praoeontatioM euinaouaq» aeripturae >igpeaum, aiv· multo rive parvo tempore fuerit in nat», notarim aeripiot tree tominoa, ot ri fuerit
- carcero. Non aolvet autem pro clauaura, vel alia duarum perwaaram vei ultra, vel capituli, aecipiat
ulla tura.
duplum et non p)».- ri non tarit aignata, quam­
Et ri plure· incolae civitati· comprehonai fuerint, vi· aubacript·, nihil aedpiet.
hoc respectu accipiet iura pro nnaqnaqne peraona
Et praedpimu dicti· notarii· ot ipeorum cui­
uaquo ad traa et non ultra, etiamai multae tariat. libet, quod in proooadbua, qui eoram ipaia expe­
Quando aeeeaau quempiam eonatitnerit ia dient», extendant omueo praecantatione* et *erippoaaearionem aljcuia» rei aivo mobilia rive immo­ turaa «t probation··, qua· in prooMiu praecen­
bilia ri id fecerit intra urbem, accipiet ■aum pe­ tabuntur, etiam*! Mtaverint diet» praesentatione»
tam ai autrnn extra urbem, accipiet pro danda ia, dono diotarum probationum et (eripturarum,
poaaeaaione Illum pe»am, et pr4 viario· quatuor ad boo ut ri aliqua deperdatur, vel auferatur ex
tomino· pro qualibat («tea, aibil aedpiendo pro proeeMU, nibilomin» oonatat ex actu praaaentationia
regreaau.
id quod defuerit
Pro mtoenrioM quam faeerit, «eripiet ex priante
oMtum peri·» peaoe quatuor, et au reMquto MMti·

4
> Parta: μμμ· aaai d· *μ·Μ nuB» hi* «Na amati·.

M7

CONCILIUM PBOTIMCUUB UMAMUM I, IfiM eaguati IB

9M

Pre autioM mm vadbaoaio, «ni siM Ute, troe A W»i Et el dadeeit eepiam sea exemplar eigaatorntam; «t ri fuerit daeram pmMiui vol aitaq,
taaa, aroipiet etipendium exemplaria, at ei dederit
«al «Μ·» eeaeihi v«l oagdluH, aeeipie* duplam. ehartam ax Materiale·,
qui illam dederit ae­
Pro iaramebie oaoeipleude po* la dirt· · pee- eipiet stipendiant. Oaea «aro qua ipeum erigiaale
MM gM· MB daHt VMM qnod BM Needot, · proeroaus ex mandate Metro tradiderit altari no­
loro troc temiuM,
tari·, eau lana aaoeperit tara sepradieta, quro ipei
Pm «ιΙμΑμμ eaiarouagM vadimeaü vol m- ex roriptara at aerie prooeemu debebaatar, a··
qaoetrationi·, neeipiei notaries troe tomiMo. ·
ulteriae aeeipiet alia alia iara. It pro tranemitteePi· qaaoauquo rootHatio·· qaro petitur, aeeipiet die praeeaaibaa haiaearodi dieti notarii tallam proaotarias dam tomiaos.
eeesnam, vel ipeoram nUns non aeeipioal alia iara
Pm. oeriptura roouMtiMio, ques *t eoatra iadi- ax ilia qaae debeatur notariie ad qaoa remittoehu.
oem vol Mtariam earn iurameato, notaries aroipiet Km netariro cat tradentur, aeeipiet alia iara spoe-

tros tominos.
Pro inramoato

ealaawiaa vel deeisorio quod

notariua excipiet, aroipiet tree tomiaos, at al pan
voce reeponderit ad depositiones, at aotariaa ex­
tenderit rooponsa, accipiet pro qualibet intégra
philera qqam aaripaerit in rogistro, ai plena fuerit

taatia ad notarium, coram quo dieti propoeeM priât
poadobaot, tub poena reetituendi cam quadruplo
quidquid oontra oontrota huius capituli accepit,
applicanda camerae nostrae.

Pro praaoentatione testium, ex primo toute per­
cipiat notarius anum tominum, et ex reliquorum
et non reliftis magnis marginibus, at bono charac­ singulis modium tominum. Et ai fuerit plurium
tere scripta, et in cuiua unaquaque pagina aint ad personarum seu consilii, accipiet duplum et aoa plus.
minae lineae triginta, et sex partes in singulis
Notarius causae qui eupradicta scripserit, pro
lineis, accipiet tree tominoa ; et ad hanc ratam ac­ singulis phileris integris registri quas scripserit,
cipiet. ai fuerit plue «el minue supradioto.
modo scriptae aint ut supradictum eat, poterit pro
Pro axtandando conclusionem cautae ad sen­ singulis phileris accipere tres tominos et non am­
tentiam interlooutorium vel difAuitlvam, accipiet plius. et iuxta hanc ratam secundam scripturas
notariat unum tominum ab Utroque parte.
quae in illo fuerint.
Pro sententia interloeutoria, accipiat notarius
Pro conscribenda publicatione probationum, ac­
tree tominoa ab ambabus partibus.
cipiet notarius unum tominum.
Pro aententia interloeutoria, vulgo de quarto
Pro aententia diffinitiva, accipiet tres tominos.
piato, accipiet notariua duoa tominoa a parta in
Pro taxatione chartarum, duos tomiuos.
cuiua favorem data ftierit.
Pro conscribenda cognitione sententiae, déné­
Pro charta eitutionia in receptoria vel requi- gations, stipulatione at appellatione, unum tomi­
sitoria vel oompulsoriali vel executoriali, vel aliie num cum dimidio.
quibuscunque chartis iuctitiae, in quibua incorpo­
Pro testimonio appellationis, quam notarius
randae tuet aliae plurea chartae vol scripturae signatam dederit, accipiet iuxta scripturas quae
vel acta, vel qualibuecunquo chartia quae notariua fuerint, quatuor tominos pro qualibat philera quam
signatas et expeditae dederit, accipiat ex unaqua- signatam dederit, et modo iam dicto scriptam, et
quae philera scripta modo eupradicto quatuor to­ pro signo tres tominos et non plus.
minos; et ita respective secundam quod plus aut
Pro extendendo qualiter iudex appellationem
minus fuerit papyri in taU charta. Et quamvis pro nulla pronunciaverit, et praeceperit exacutio­
charti fuerit plurium personarum, seu consilii vel nem sententiae, accipiet notarius tres tominoa.
capituli, non accipiet notarius- plus quam supra8i para in gradu appellationis, vel in alio quo­
diotum est. Et praecipimus omnibus notariis, quod cunque gradu extraxerit processum. solvet pro
chartas quas daturi sunt, ferre debeant ac ferant singulis phileris integris, quas notarius scriptas
bono charactere scriptas, sine magnis marginibus, bono cheractero et modo dicto dederit, tres to­
secundum et iuxta modum aupradictum, et emen­ minoa, et secundum hoc signando scripturam, quae
datas, et tor dorqo inscriptas nota iurium quae ac- in processu fuerit, et pro signo, duos tominoq^
eipiont, ia loco unde auferri non possit, ipsorum
Pro conscribenda praesentatione cuiuscunque
nomine subscriptas, ut partes cognoscant iura quae processus in gradu appellationis, si sit unius per­
solvere debent, et ut non possit ab ipsis amplius sonae, accipiet notarius tres tominos.
peti, quantumvis tales chartae sint clausae, vel casu
8i in gradu appellationis, ubi illa'fuerit, tient
quo denuo emendentur, vel semel aut pluries fieri aliqua ex dictis actis, praecipimus quod notariua
debeant, pro scriptura chartae, vel sub alio colore accipiat dvplicata iura primae instantiae et non plus.
sub poena quod notarius qui contra haec ve) ullam
Pro praesentatione cuiusvis sententiae vel coneorum partem fecerit, quadruplum restituat, quod D tractus, quae execution! mandari debet, et pro
hac ratione, vel pro emendanda charta, vel pro petitione, quae ad hunc effectum Ht. et pro iuraea iterum facienda: cuiua mulctae medietas cedet mento, notarius accipiet quatuor tominos.
parti, et altera medietas camerae nostrae. ■
Pro mandato exequendi, accipiet tres tominos.
Pro prorogatione tarmini de faerte piat», quam
Pro petitione mandati vel citatione, ad dandum
iudex dederit alicui partium, accipiet notariua duos extractorem maioris valoris vel remanentis, accitominos.
piet notarius septem tominos.
Pro commissione quam iudex dederit ad ex­
Pro charta solutionis, quam dominus debiti de­
cipienda testimonia, vel ad aliam rem, accipiet derit extractori, et pro cessions iuris quae di in
duos tominos.
extractorem bonorum, vel alio quocunqne modo,
Pro remissione, quem aliquis iudex fecerit ad notarius accipiet duos tommos.
alium indicem ia quacunque causa, notariua accipiet
8i notarius ierit ad faciendam exacutionem, ‘vel
tree tominoa.
alios actus extra civitatem et suburbia, pro sin­
Item pro quocunque processu, quem notarius gulis diebus accipiet tree pesos; sed si non fait
ante vel post sententiam remiserit ad alium no­ integer dise, accipiet respective sua iura pro notie
tarium, notarius remitter» non poterit acci pore.alia et scripturis, quae coram ipso transigentur.
iura, praetor illa quae debebantur usque ad punoPro unoquoque praeconio quod dederit, sive
tum et statum, in qao processus erit tempore quo ad vendendum bona, sive ad aUum effectum, ac­
remittentur, iuxta ordiaatioaos et taxas supra coe­ cipiet unum tominum et mediam.

99»

CONCILIUN PROVINCIALE LIMANUM L IMS angusti 15

. Pro quovis inudato ad supersedendum, aoci-a
piat tre* tomino*.
Pro quocnnque mandato, quod notarius dederit
lignatum, accipiet quatuor tominoa, et ai fuerint
plure· quam 'una philera, aoeipiet pro qualibet
philera quam signatam dederit et ut supra seriptam^et hae ratione iuxta scripturam, quae ia man­
dato continebitur.

'

J

940

Pro ooafesaione spontanea, eum ediderit eaptivus ia termento vel comminatione, aoeipiet no­
tari» stipendium iuxta folia registri et peripturae
quae in Ulo fuerit
■
;
Pro sententia interlooetoria, - aodpiet ab una­
quaque parte, unum tominuta eum dimidio.
Pro sententia ad tormentum, aoeipiet duos
tomino*.
Pro neti* tormenti et omnium quae in eo
contingunt, notariu* .-accipiet sua iura iuxta nu­

Si notari» corqm indice fiaoerit inventarium
bonorum intra civitatem, accipiet pro id conficiendi
mandato tree tomino* ; et pro inventario tree to-, merum et quantitatem scripturae in ei* contentae,
ut iam ante- praescriptum est ; modo singula folia
mino* pro unoquoque folio, ut dictum eat.
Pro partitione bonorum, in qun intervenerit conscripta sint ut supra.
Pro iuramento calumniae, accipiet unum tomi­
iudex et notariua, tam iudex quam notariu* ac­
cipient iura actorum quae fient, pro ainguli* folii* num ab utraque. parte jurantium, et pro scriptura
tre» tomino*. ai illa dederint aignata.
quam confecerit super iis, quae utraque par* ve)
Pro mandati* cum acto et informatione pos­ earum alterutra responderit ad juramentum, acsessionis, notariu* accipiet tre* tomino* pro folftfc—eipiet quod *upra in civilibu* praescriptum est.
Pro mandato ad vendenda bona, notariu* ac- B et non plu*.
cipiet tre» tomino*.
Pro praeaentatione et repraesentatione testium
Pro conscribendo qualiter iudex det authori- in iudicio ordinario, accipiet notariu* pro primo
tatem ad authoriaandam aliquam scripturam, no­ teste duo* tomino», et pro caeterorum unoquoque
tariu* accipiet tre* tomino*-. et pro copia signata unum tominum ; et pro ipiorum dicti» quae *crip*erit,
tali* scripturae. accipiet tre* tomino* pro folio, ut accipiet ut aupra iu**um eat in causis civilibu*.
dictum eat.
Praecipimus tamen ne in repraeaentatione quid­
V.
quam aqcipiat pro illi* testibus. pro quibus in
ZarD notoriorum <h criminalibus.
summaria informatione sua iura percepit pro praq»
Pro querela vel denunciation·.’ quae vel voce sentatione et scriptura.
vel scripto dabitur, notariu* accipiet tre* tomino*.
Pro publicatione probationum, accipiet ab am­
Pro praeael^atione teatium, quo* notariu* ex­ babus partibus, duo* tomino*.
cipiet ad informandum pro comprehendendo reo,
Quod ad copia* autem probationum, et scrip­
si testes fuerint usque ad numerum ternarium, pro tura* quae praesentabuntur, in dicti* causis crimi­
primo teste accipiet duo* tominos, et pro reliqui* nalibus attinet, iubetnu* ut aervetut ut supra in
usque ad tres unum tominum-pro quolibet, et pro civilibu* iuasum est.
sua scriptura accipiet pro singulis phileri* integris,
Pro praesentatione cuiusvis scripturae signatae,
qua» descripserit in registre modo iam dicto, tres accipiet notariu* tre» tomino*; et si fuerint duarum
tominos; et si rogatus dederit signatum, accipiet C vel plurium personarum,
mcilii aut capituli
pro finoquoque folio, quod prius dictum est; et si vel universitati*, accipiet dupluui stipendium et non
excèperit plures testes quam tres, nihil amplius plu*. Et si acta non feerint lignata, nihil accipiet.
pro ei* accipiet.
Pro sententia diffinitiva. accipiet quinque to­
Pro verification· vulnerum vel mortis, pro quo­ mino·.
libet teste, qui dieto notario praesentabitur, pro
Pro taxatione sumptuum, tres tomino·.
primo.accipiet duos tominos, et-pro aliis usque
Pro execirtioinrsententiae criminalis, quia notariu·
ad tres pro unqquoque unum tominum et pro debet personalite* adesae, accipiet^unum peeum.
scriptura quam desuper signatam dedqrit. accipiet
Pro licentia et separatione querelae, quatuor
{ho singulis folijs ut aupra dictum est.
tominos.
y^Pro mandato prendendi, accipiet notariua tre*
Pro cognitione sententiae, stipulatione appel­
tominos..
lationis vel denegationiq ipsius, tres tominos.
Pro responso ad accusationem, accipiet tres
Pro mandato ad liberandum, quatitor tominos.
tominos.
Pro testimonio appellationis ex foliis processus,
Pro vadimonio et incarceratione, quamvis sit 'si notarius id signatum extraxerit, Sciipiet ut supra
plurium personarum, modo fuerit pro uno delicto, dietnm est in causis civilibus, ad trq· tomino*
accipiet notariua quatuor tominoa.
pro folio.
’
,
Pro conscribendo testimonio sCu , fide, quam
Pro conscribenda praesentatione cuiuseunque
interposuerit accensus, quod non invenerit delin- D processu* in gradu appellationi*, accipiet notariu*
quentem, duo* tomino*.
quatuor tomino*, eum fuerit unio* personae; ai vero
Pro praeconiis, quae dantur eontra absentes, plurium vel consilii, accipiet duplum et non ampliua.
accipiet notarise pro quolibet duo* tomino*.
Pro fide praesentationis, *i lignatam dederit,
Pro praesentatione ani ad carcerem, quam qui* quatuor tomino*.
^fecerit ad, probandam suam innocentiam, accipiet
8i in ‘ gradu appellationi* fecerit aliqua ex
notariu* tre* tominoa.
aupradicti* in causis criminalibus, accipiet duplum
Pro charta contumaciae, accipiet notariu* duo* iurium- primae instantiae, et non plui.
tominoa.
Prô quacunqhe quetione bonorum vivi vel de­
Pro sequestratione, bonorum, accipiet notariua functi, quae praesente notario fiet, ultra iura eius
pro aingulia pbileria integris, quas in regiatro scrip­ quod scripturus e»t, et taxari debet ut dictum aupra
serit, modo wperin* explicato, tre* tomino· ; quod eat, accipiet etidfii pro tempore quod auctioni im­
•i aignata* dederit, accipiet ex quolibet folio sig­ penderit, iuxta ratam, duo* pe*o* ad ainguloi die»
nato. quod ante praescriptum est. Et ad hunc et non plu*.
‘
modum secundum scripturam quae in illo con­
Pro substitutione alicuius potestatis, medium
tinetur.
peeum.
Pro conclusione causae ad ' sententiam iatorPro compulaorio, inhibitor» et dtatione, unum
locutoriam et diffinitivam, notariu* ab unaquaque paaum et! medium-; quod ai ffierit duarum aut
- parte accipiet unum tominum.
plurium personarum, aodpiet tre* pesos.

Ml

CONCILIUM PROVINCIALI LIMANUM I, 1W9 augusti lb

Pro instrumento, valgo «etraMrt·, aeeipiat duo·,
poto·; at «i fuerit dean» vol plurium, aaaipint
quatuor peaoe.
Iqta iura aoapiutur pro una peruoaa; et «i
faoriat duae vel plure·,. vel eoatra violatorem
eecieaiae vel poNoaae oootoeiaetioao, aut ooaeubinerium, accipiuntur dupUeata.
Item pro alii· omnibus et qstibuMunqu· «eripturis extraiadicmlibu, quae praeaeate notario
transigentur, ρΛ quolibet folio quod aeripeerit et
quod continebit parte· et linea» supra praeaeriptaa,
accipiet tres tomino·; et »i signata dederit, idipsum
accipiet, et ulteria» pro signo alio· trae tomino·; et
pro quibusvis uotificationibus qua· fecerit in litibus,
quae ipso praeeonte agitabuntur, accipietduo» tomi­
no· et' non pius.
VL

,

M9

Pro provisions ad unum vieariatum, iudex ac­
cipiet sex peso», et antarius alios tree.
Pre praseentatioas et provision· regis ad ali­
quam dignitatem, index nihil accipist, aed notari··
•ex pssM.
Pro receptions portiouarii vol eaaonici, notariu·
accipiet tree peso·, sod iudex nihil.
Pro primo monitorio excommunicationi·, quod
vocant de rebus, iudsx aecipiot duos peso·, et
•otarie· tertium.
Pro seconda «icadem declaratori·, iudex accipiet
dnos peso», et aotariu» tertium.
Pro tertia, quae anathemati» dicitur, iudex
similiter accipiet duo» pesos, aotariua anum.
Pro legenda prima charta excommunicationi»
ut supra, notari·· accipiat quatuor tomino·.
Pro lectione Meandae, aes tomino».
Juro uMuwfetorit sett «moi, pr«eMM tt lictorii.
Pro lectione tertiae, octo tomino».
Pro scribenda quacunque declaratione, quae fiet
Pro aocenendo quamvis personam ad petitionem I
partis, vel ex mandato indici», »i fuerit intra urbem, respondendo ad qnamvi» diotarum censurarum,
quatuor tomino».
accipiet mandatariu» quatuor tomino».
Pro qualibet auctione defuncti, njfcipiet unum
Pro testimonio' quod notarius dederit suprapesum pro omni centenario, at inde inferius ad dictis, ipse accipiet pro ratione foliorum, et iudex
ratam et non plus.
/—
unum [pesum] pro subscriptione
Pro unoquoque praeconio ad accersendam ali­
lubemus item ut hic ordo observetur in omnibus
quam personam in contumacia, vel ad vendendum alii» chartis excommunicationi· quae dabuntur οχ
bona ex mandato iustitiae. accipiet duos tomino»; officio ad petitionem parti» in eausi» civilibus deci­
et pro termino venditioni», vulgo. restai*, quatuor marum vel alterius debiti, et in causis criminalibus,
tomino».
violationis ecclesiae et oblationum personarum eeQuando praeco exierit cum aliquo delinquente clesiasticarum^et in eausi· clericorum primae ton­
ad proclamandam executionem iustitiae, accipiet surae, et in charta participantium, accipientur iura,
unum pesum.
ut pro anathemate et interdicto.
Pro licentia ad celebranda.sacra et admini­
Pro execution» sententiae tormenti, lictor accipiet
unum pesum.
stranda sacramenta intra urbem, duo» pesos, inter
VII.
utrumque aequaliter dividendo», quae si deturper
Jure chartarum *t prosistomoH in awr* «eelcstastieM. totam dioeceaim, iudex accipiet duo» paaos, et
Pro titulo seu testimonialibus omnium ordinum C notarius pariter duos.
etiam primae tonsurae, episcopus nihil accipiet
Pro licentia ut clericus agat suam causam coram
Pro una notarié ordinaria accipient septem peaoa, indice saeculari,^ dabit medium pesum notario, et
iudex mediam partam «t notarius alteram.
alium medium iudici qui dat licentiam.
Pro . legitimation· ad ordines minore», vel ad
Pro licentia reconciliandi eccleaiam vel ooemihabendum beneficium «implex, iudex nihil accipiet, terinm polluta par effusionem sanguini», vel ajiam
sed notarius accipiet tre» peso».
causam indigentem reconciliatione, delinquens dabit
Pro uni»1 dimissorialibu» pro clerico qui vadit notario unum pesum.
Pro mandato seu actu interdicti, iudici unum
extra dioecesim, iudex accipiet nnum pesum, et
notariu» alium.
'
pesum, et notario alterum.
Pro legitimation· ad omne» ordine·, iudex nih|l
Pro licentia absolvendi aliquem ab iniectione
accipiet,. sed notariu» quatuor peso».
violentae 'manus in clericum, in casibus in quibus
Pro proviaionalibu» doctrinae seu parochiae praelatus absolvere potest, et pro violatione eccle­
Indorum sacerdoti concedenda, iudex accipiet qua­ siae, vel offensione ministrorum illius vel eorum
tuor pesos, et notariu» duo», ac praeterea sua tura qui fuerint excommunicari, ex eo quod non inhi­
oppositionis et nominationi».
beatur ia causa clericorum primae tonsurae vel
Pro proviaionalibu» parochiae Hispanorum, ac­ aliis causis criminalibus, quia offensi erunt ex­
cipiet iudex quatuor peso», et notarius duo·.
communicari, iudex accipiet unum pesum, et noPro proviaionalibu· sacrist··, accipiet. iudex D tarius alium ; et pariter pro quacunque alia licentia
duo» peso», et notarius unum, ambo in toto tre·. absolvendi ab alia censura, quae detur in scriptis.
Pro provisione fiscali», iudex accipiet, quatitor
Pro licentia comedendi carne· in quadragesima
pesos, et notariu» duo».
vel alii· diebus vetitis, dabitur medius pesus, hoc
Pro licentia captandi missam ubique post exa­ est iudici duo regales, et notario alii duo.
men, iudex accipiet duo» pesos, et notariu» unum.
Pro dimissorialibus extra regnum, iudici da­
VIII.
buntur dtio pesi. et notario alii duo.
lura tanaa fuat taptdiantur par oorMam.
Pro dispensatione facta ex commissione apo­
stolic· in causa irregularitati», praelatus nihil ac­
Pro praesentatione et examination· charta·
cipiet, et concilium praescripsit, ut notarius, accipiat coronas, datur unus peaus iudici. et medius notario.
'Pro copia tituli qu*manet in registre, cum
secundum folia, ut dictum est, et unum pesum pro
adhibendo signo.
ait latina, si fuerit miner quam una pagina, poterit
Pro collatione capellaniae perpetuae, iudex nihil notarius accipere unum pesum, et index qui illam
accipiet, sed notarius tres pesos.
•uthorisat alium peaum; et ai fuerit maior quam
Pjo licentia ad serviendum eidem sine collatione, una pagina, accipiet reapeetiv· ad sxoeMum.
notariu» accipiet unum pesum, et iudex duos.
Pro testimonialibus, quae dederit ad compro­
bandum titulum,- et pro habitu et eoroaa, et pro
’ farta: litteris.
iuramento et commissione,' accipiet iuxta tuam
Cotton., obskul. tomus XXXVI M*.
1«

MS

CONCILIUM PROVINCIALI LIMANUM I, IMS aagaoti 1»

ia causis criminalibus praosoriptarn ; ot pro osriptura secipiet tree tomiaoe pro folio.
Pro chartis eenaurarum aodpiet notarius iuxta
taxam superius impositam, at pro quatibot notifi­
cations accipiet modium peaam. Kt pro autU(catlonibua. la. quibus designabit 'diam, amusem,
annum -et horam, cum toatibua, quae fieat ooram
indicibus saecularibus. accipiet pro unaquaque uum

peaam; et notarius qpi ibit noMeatnm eiuamodi
chartas iudioi saeculari, ait ad minue clericus ia
sacro ordine constitutus, ei haberi poterit.
Item pro omnibus aliis actis, soatentiia ot pro­

bationibus. solvitur iuxta quodtauporius in crimi­
nalibus taxatum eat.
\
Et ad boo ut totum supradiotum, oiusque res
et para quaelibet bompletum sortiatur effectum, ot
imposterum observetur et adimpleatur, et obser­
vari et adimpleri flat, in dicto archiepisoopatu et
provinciis et episcopatibus suffraganeis, per omnes
iudices qui sunt vel deinceps fuerint, et por reli­
quos ministros iustitiae ecclesiasticae; et ut non
possit quidquam addi contentis in illo vel ex eis
diminui, dictum sacrum concilium mandavit quod
eius autbographum sub fideli custodia in arobivio
ponatur ; et quod dictis dominia arcbiopisoopo et
episcopio et eorum cuilibet detur eius unum exem­
plar authenticum, ad hoc iit ipsum observari faciant,
quilibet in suo tribunali et episcopatu, ot non per­
mittant uti alia aliqua taxa seu tariffs, vulgo
arriHMl praeter hanc, neo accipi maiora iura quam
quae in ea praescripta eunt. Et quod iudex et
minister qui contrafeoerit, prp prima vice incurrat
poenam dupli, et pro secunda vice restituat iura
iam percepta, et simul quadruplo tantum et am­
plius ad iudioiUm praelati iuxta quantitatem ex­
cessus. Cuius praelati arbitrio remittitur exacutio
poenarum et eorundem distributio. Et praeceperunt
moneri notarios et ministros iustitiae, quod hinc
imposterum non relinquant in libertate partium,
quid dandum sit pro instrumentis et causis, quae
coram ipsis flent vsl pendebant, sed quod clare
et distincte petant quod ad ipsos pertinet, et
habere debent iuxta superius declarata. Et iura
sic percepta notent in instrumentis et processibus,
quae coram ipsis acta fuerint, sub diotis poenis.
Et sic providit,-decrevit ac praecepit sacrum con­
cilium. et subscripsit:
T . archiepiacopus Regum.
•Fr. Antonine, epiacopua Imperialia.
Sebastianus, episcopus Cuscensis.
Alfonsos, episcopus Platenaia.

Fr. Didacus,.episcopus 8ancti lacobi Chileneis.
Fr. Francisons, episcopus Tucumanenais.
Fr. Alfonsua, episcopus Fluminis Argenti.
Ex mandato sacri concilii:
Doctor Valcaxar, secretarius.
Licentiatus Monacho, secretarius.

Ediciom sncCTDcu.

Dt fultutumdarut* ettuurentat forme tt modo.
In civitate Regum, 8 die augusti anno IMS,
sacram concilium provinciale in ea legitime con­
gregatum in aula suae congregationis, edixit, quod
quandoquidem sacra synodus Tridentina moneat
et mandet ut in concedendis et promulgandis cen­
suris peculiaris adhibeatur cura propter periculum
animarum, statuendo ne-dentur pro rebus levibus,
et ut abstineatur ab illis, quando por aliam viam
obtineri poterit effectus per partas desideratus:
propterea, viso ot considerato^ quod dictae cen­
surae concederentur sine consideratione levibus de

944

eaasie et pro parva rorum qnaatitato, mandabat
ot mandavit quod bino Impostorum, ia bed archi­
épiscopale ot episcopatibus ilii suffragaaels, uni­
formiter procedatur, concedendo oeesararnm char­
tea, quando excusari nos potentat, ot pro ea
penorum quantitate, quae epiacopo ad id sufflcere
videbitur, ot quod in illis expediendis oAervetur
ordo et tener qni sequitur ;

Neo N., omnibus ot quibuslibet personis ad quas
haec nostra charta superius contenta pertinet vel
pertinere spectat, aut ullo modo pertinere poterit,
ac praesertim incolis et habitatoribus telis partis
huius dioecesis, salutem et gratiam. Noveritis quod
coram nobis oomparuorit N. incola talis partis, ef
per petitionem nobis dicendo, retulerit, quod nes­
ciat quae vel qualos personae, cum parvo timore
Dei et in praeiudicium propriarum conscientiarum,
a tot retro diebus acceperunt et sustulerunt ipsi
ex tali loco etc., (hit reprimetmr tofum/ Super
quae petiit a nobis praosentem chartam censurae
generalis circa dictum negotium. Et risa per nos
ipsius petitione, et juramento a dicto N. recepto
quod contentum in ipsius petitione erat verum, et
quod nesciat quomodo possit plene vel semiplene
probari, quae vel quales personae essent de supra dictis onerandae: attento quod etiam iuraverit
iustitiam Saecularem nullam desuper sumpsisse in­
formationem; habendo etiam considerationem quali­
tatis dicti N., et quantitatis quam sibi decsse dicit,
et aliarum circumstantiarum, quas dccretutn con­
diti generalis Tridenti celebrati, quod de hoc lo­
quitur, arbitrio nostro et prudeutiae remittit ; nobis
visum est, quod debeamus dsre has nostras cen­
suras. Quapropter, monemus et in virtute sanctae
obedientiae, et sub poena excommunicationis maioris
praecipimus, quod, intra sex dios ab eius publi­
catione, quae fiet uno die dominico, vel alio
festivo quae observabitur in ecclesia N., sub missa
maiori, quos dictos dies vobis damus et assignamus
pro tribus terminis et canonicis monitionibus, et
termino peremptorio, qui supradicti vel partis illius
obnoxii estis, illud restituatis, vel qui scitis, vidistis
vel audistis, quod aliqua persona vel personae in
.supradicto toto vel in parto eius obnoxiae sint,
id manifestetis coram notario vel scriba, qui pro
parte dicti N. nominatus fUerit. Cui dicto scribae,
vel notario praecipimus dard dicto N. declarationes,
quae coram ipso flent, in eàrum capite ponendo
hanc nostram chartam. Et /vos, qui contumaces
faoritis, citamus et vocamus ad ultimum diem dicti
termini, ad videndum dari contra vos nostras chartas
censurarum magis aggravantes secandum iustitiam,
pro quo toto assignamus vobis aulam nostrae au­
dientiae. In cuius rêi testimonium dari praecipimus
let damna praesentem, nomine nostro subscriptam,
et nostro aigillo munitam, et infraacripti notarii
manu signatam. Datum etc.
Nos N. etc., vobis parochis, clericis, sacristania.
et personis ecclesiasticis et religiosis noatri epis­
copatus, et specialiter loci seu partis N. Noveritis,
quod, ad petitionem N. incolae dicti loei, nos tussi­
mus dari ac dedimus chartam generalem censura­
rum, praecedentibus solsmnitatibus quas sacrum
concilium Tridentinum 1 requirit ad discernendum
et fulminandum dictas censuras contra personas,
quae, cum parvo timore Dei et suarnm conscien­
tiarum, acceperunt et abstulerunt ipsi hoc et hoc.
Et quoniam post praedictam nostram chartam ge­
neralem admonuimus et praecepimus, sub poena
excommunicationis maioris, quod intra sex dies ab
eius publicatione eiuamodi personae restituerent.
> 8sm XXV, cap. 8, dt ref.

.
«Μ

τ

<
CONCILIUM PROVINCIAL! LIMANUM J, IMS angmtil*

«t redderent die*· H. re· «upredi·*··, vel «eram *

•oterio vol aorta per tatam M. nemiaaedo «μ
unntfsetarent, at Uti·· ia diata eoatre Marta go-

eerali eanMrarum eeutinetar; greytar quam a* aiaa
publication··! ae tostimoeiam ata lactionia, apparat
quod tarit publie·*· in paroehi· at ooalgaib iatins

MS

Fraaciecus, episeopaa Taeamaaeasis,
Fr. Altata, epiwepas Flnmiais Argenti.
Do mandato saeri eoneilii:
Doctor Valeaaar, secretaries.
Licentiate· Manach·, seerefarius.

oppidi, «t la termino ia ip* «entente, at nulla
persona eomparuit ad manifestandam nee ad re­
stituendam snpradieta. Quo ooreiderato. pre parte

Emotum naram.
D» tmifemi rite fadfawta et feri arntfa prsosdredf

dieti N. a nobis petitu· fait, at riusmodi petuouas
fa
fa
JN^vfatffa
excommunicat*· declararemus. Praecipimus ergo, ia
Lmu«m et reg·· Arwatee.
virtute sanctae obediwtiaa et sub peaaa excom­
municationi·, vobis 'parochis vol pereonia occteIn civitate Begun, 7 dis mensis angusti anni
siasticis, at ill·· pro exeommunitatis habeatis et. 1688, sanctum concilium provinciale1 in m legitime
tenuatis, et publicetis in veetris eooleeiis, dieba« congregatum existons in aula suae solitas con­
doiainicis.*·* festive servandis, qu·· non pro talibus gregationis, dixit quod ad svitandum aliquas in­
habemus.) teoemaa ac declaramus, considerata ip­ convenientias, quae resultaro solent, ex eo quod
sarum contumacia et rebellion·. Et scientes quae­ diversa edicta in diversis episoopetibns legantur,
sam sint, illae non absolvatis, nec pro absoluti· B praecipiebat et praecepit, quod posthac deinceps,
habeatis, nec admittatis ad divina officia, nisi sbtis- tam ia bce arehiepiscopatu quam in reliquis omni­
facta prius parte, et niai ipsae mereantur beneficium bus episcopatibus huius provinciae et regni Peraviae.
absolutionis circa negotium iam dictum.
praelati et ipsorum visitatores procedant una eademEt si casu (quod Deus dominus noster nec velit, que forma, et legant ac publicent anum et idipnec.permittat) quod dicti excommunioaulntra alios sum edictum. et chartam generalem vitiorum et
sex di·· post publicationem huius nostrae chartae poecdtorum publicorum, quod absque augmento
deolaratoriae, tanquam sathanae membra, magno vel dimiautione debet esae tenofis sequentis:
animarum auarum at conaeientiarum periculo, per­
Nos, dominus N., gratia Dei et sanctae Ro­
mittant ae iaocrc, et pergere in dicta aententia ex­ manae ecclesiae episcopus
etc., salutem et
communicationis; quandoquidem crescente contuma­ gratiam vobis incolis et habitatoribus existentibus
cia debet etiam crescere poena, regravando contra et habitantibus in hac dicta civitate. Iam nove­
tales nostras chartas et censuras dictae pbtitionis ritis et nosse debetis, quod sancti patres, a Spiritu
in forma supradicta : praecipimus, in virtute sanet· sancto illuminati, in suis sacris conciliis sancte
obedientiae, et aub poena excommunicationis ma- •t iuste ordinaverint, quod omne· praelati et
ioris, dictis personis eccleaiasticia, quod hebentia pastore· ecclesiae per se, ren legitime impediti
•t teneatis dictos contumaces incurris·· in diet·· per suos ministros, unusquisque debeat singulis
censuras, et illos denunoietia et publice denuaoiqri annis facere generalem inquisitionem, seu solemnem
faciatis pro excommunicatis, et anathematiBeti·, c visitationem eat scrutinium de vita et moribus
tenendo ia manibus candelas accensas ·* eruo· omnium suorum (abditorum, tam clericorum quam
pullis velata, dicendo psalmum Dana fandam meam laicorum, et de statu ecclesiarum et hospitalium,
ns tecturi», pulsando canipanas, illas extinguati· •t reliquorum locorum et rerum divino eultai de­
in aqua dicendo, „quod sic moriantur eorum animae dicatarum. quod ad ecclesiasticam utilitatem ot
in inferis et Omnes qui ibi interfuerintdicant: spiritualem salutem animarum institutum est. Et
amen. „Maledicti sint buiuamodi excommunicat! a Deo quoniam profectus ecclesiarum et piarum rerum
domino nostro et a sancta Maria sua benedicta in eo consistit, quod illis de bonis ministris pro­
matre/ et ab omnibus sanctis, amen. Et maledicta visum sit. salus item animarum in eo, quod existant
sint panis, vinum et carum, quae comederint vel in gratia et charitate. et longe alieni ct remoti
biberint, veetis quam induerint, et terra quam • vitiis et peccatis, praesertim a publicis et no­
calcaverint, et consumpti et destructi sint supra toriis, quibus non solum Deus ac dominus noster
faciem terrae, sicut Dathan et Abiron. Filii «orum offenditur, sed etiam respublica turbatur et scanmendicent de porta id portam', at non inveihent dalisatur, cum- unus alteri suo malo exemplo pec­
qui benefaciat eis." Et non habeatis illos pro ab­ candi occasionem exhibet. Quapropter, publica
solutis, neo cessetis · sic faciendo, usquedum peccata sunt et haberi debent pro magis gravibps,
mereantur beneficium absolutionis, et veniant ad ae maioris periculi et damni, maiorisqne detri­
obedientiam sanctae matris ecoieaiae, cum commo­ menti, illius praelati, qui ea direimnlat, et non
nitione quae ipsis fit. Et si (quod Deu· avertat) D adhibet suam debitam diligentiam in eisdem cor­
ipsi obstinati, fueïint, et perseveraverint ia dicta rigendis. Hinc, tum ad exonerandum nostram con­
excommunicatione et sententia anathemati· per scientiam. tum ad profectum et spiritualem salutem
spatium unius anni, postquam in illam incurrerint, animarum ot conscientiarum vestrarum, vos hor­
erunt suspecti haereais, ad boc ut'tanquam tales tamur. monemus, et in virtute sanctae obedientiae
reos dieti erimini possit procedi contra illos, si •t sub poena excommunicationis maioris, vobis,
quando probatum fuerit ipso· osse, qui incurrerunt trina canonica monitione praemissa, praecipimus,
dictam sententiam excommunicationis maioris, se­ quod quieunque vestrum quidquam sciverint incundum et quomodo determinatum «at per decretam frescriptorum, vel aliorum quorumlibet publicorum
coneilii generalis Tridenti celebrati1. Io cuius fidem vitiorum - vel peccatorum, quorum correctio vel
dici praecipimus, et damus praesentem etc.
castigatio ad no· pertineat, compare·!)· ad dicen­
dum; denuneiandum ot manifestandum eorpm nobis
T., archiepiscopus Regum. ,
intra novom dios, quos vobis assignamus pro tribus
Fr. Antonius, episcopus Imperialis.
terminis, et ultimum pro peremptorio, iuxta formam
Sebastianus, episcopus Cuscensis.
ieris
admonendo, qnod, transacto dieto termino,
Episcopus Platensis.'
Fr. Didaeus, episcopus Sancti lacobi Chiltasia. cum omni rigore procedetur contre contumaces.
1 l’ose Trid., ssm. XXV, cap. ». de

i

rtf,

> Vid. set IV
ml MB D).

cokü.

proriaa sssi IM*, cap. «. /r*ra
Id·

MT

OOHtolUUM PROVIMOIAUI UMAXUM I, UM ·φΜ! 1»

Imprimis R adveritie, qned pnmdii, benetidarii.
Meritari, eacrietee. «t roHq«M yheenM «ede
riaaticM rate oflMs Mm feagaatar, et Mm MimUU, decentia et diligentia eanveniMti·, vd ·■

tint negligent··, praeecrtim ia admiatetratieM aaacamcutorem, aat ipenrum culpa quisqnaat aine eaeramonti· dooeaeerit
Item, ri dteti derid negtigentaa sint ia dioeado
miaaa* suae qappeliaaia·, aaa aaniveraaria vd
amoriu ab aliquo defanato fandata.
Item. aa dicti derid omiaeriat diqna aaara
votiva, val testamento ipais coamendata.
Item, an aliquis alaria·· aoeeperit ordines vel

beneflcium aat capdlaniam par poeuniam premiasam aaa pactam, val alio ilNdto medie, etiam

Mt

Itera, ri astant qaod aUquM pena··· ae···*
laedat/daatama val primitla» qaaa debabMt, vd
altari ouiquam eaaaaiaariat uoa aolvw· integrae,
vd quod aeeritavedat at aaa maaidirinvirtat de­
dam· qaaa debebant, vd tonotaverint da eompaaeada eum deobnariia, ad taaaa pendendi mia··

Itant, ti aavariat quad aliqua peno·· teneat
paeani··, vd b··· 'derioornm ia negotiatione,
••datato, oeaMeatia, vd alia via, «t ipria dent
Ineram, vd derid ipde vendiderint pecora vel
alia· rea leto vd eonldantialiter, propter timorem
poenae vd prohibitioni» quae super hi» extant
Item, ri aliqaa pereo·· vol pertona· qua· tint
darid, fratre· vel •anctimonialaa, oMtrietao alicui
ordini ot rdlgioai iaoedaat ia habitu diverso ab
illo quem geetare debent, occultando ordinem ot

per tertiam peraonam.·
Item, aa dnsmodi dorioi aderieorint ad horM
vei officia divi·· vol aopulturam eodeeiaaticam, •tatam quem profceti mint.
aliquam peraonam qua·' teiaset excommuaieata,
Item, ri qua peraona faoit Seri mimaa in «un
val non observaaeet iatordiotam eodeeiaaticam.
dome, praetor ordinem quern aervari iusait aaorum
Item, aa aliquia clarices, dam eaaet exoommaconcilium Tridentiaam *.
nicatus, suaponsua vel irregularia, ■ celebraverit of­
Praecipimas insuper ut omne» dorid in prima
tonaura et te minoribus ordinibus constituti, prae­
ficium divinum.
Item, ti aliqui· deriena celebraverit in aliqaa centant coram nobis, intra dictum terminum, »uoe
eederia val dio loco interdicto, tino obaervato
titaloa-aou littera· testimonial·· ad hoc, ut vide­
ordine iuri·, vd celebraverit ia eodeeis violata.
antur ot . exantiaeatnr, et obeervetar decretum
Item, an aliqui» derioaa, ia «acri» ordiaibu· eon•ancti' oondlii Tridentini, ut poatint gaudere pristitutus, incesserit tine habitu vd vcete decenti,
vilerio fori*.
val non rari· barba at oapillb, aut tino maaifeata
Rem, ri atiq··· poraonae matrimonio ceniunotae
corona clericali, vel ri dia noctave armat·· ia•t velatae non. dneaat vitam maritalem, et tint
ceaaorit armis offearivia val dafenrivis, vel saocria■opatati absque auctoritate ecclesia·, vel si seribus aut inhonaatia veetibua indutus, vel an id eundas nuptias inierint, vivente priori uxore, vel
in more habeat, et an ambulaverit pulsando ali­
• contra.
quod instrumentum muticum vel cantando, vd
Item, ti aliqua persona sit publica ooncubinaria.
Item, si aliqua dixerit alteri ne toties conexercuerit aliud quidquam clericali suo habitui
flteatutsjel eam reprehenderit quod id tam crebro
aoa permissam.'
Item, ti aliquis cleriou» sit sqandalotua. tar- C faciat.
buleutas, litigiosus, huor, vel excreari lusum suae
Item, ri aliqua persona habuerit copulam cardomui permittat, vd qui mercimonii» at contracti-. ■alam eum foemina infideli, et illam ad hunc
bus more saecularium utatur, ' aut ncgligat pacem finem baptisari curaverit, vel ti eiusmodi copulam
et concordiam inter «nos parochias·· procuraro.
carnalem habuerit cum aliqua consanguinea in
gradu prohibito.
Item, ri qui· derieua sponsaHbus vd matri­
monio iunxerit aliqua· persona·, non praemiari·
Item, ri sciant quod aliqua persona quidpiam
monitionibus a iure et doofetis «aeri oondlii Triacceperit ex navibne naufragi·, quod sub excom­
dentini* requisiti», vd ti se testem adhibuerit sponmunication· apoatolica prohibetur*.
'
Item, quod quicunqno habeant reliquias, easdem
adibua vel matrimoniis clandestini·*.
Item! ri quii' eorum ante auroram did, vd extra •oram nobis manifestent, ut videantur et exami­
•edeeiam in qua sponti parochial·· suat, dederit nentur.
benedictiones nuptial··, que velatione· vocant,
item, ri quis habeat mappa·, cultro·, tepete·,
absque licentia id faciendi.
vd alia suppelleotilia domeetioa cum imaginibus
Domini aoetri, vel Dominae noetrae seu «anctorum.
Item, ri edant quod aliqui· etericM male trac­
Item, d persona seu persoaao pro testamentariis
taverit Indos, compellendo ipeoe ad aliquid ad
quod non tenebantur, vei aliter quomodocMque, ■ominatae neglexerint complere vd excqui teetaaut, ipeis inviti·, ad servitia ot eommoda ru meata, ee modo qno exeqaenda sunt, praesertim
utendo, non dato ipria praemio labori· ot praeatiti D quoad legate et opera pia in illis contenta,
servitii.
■
Item, ri «tiqua persona dixerit, quod habeat
Item, ri poraoa· quaoennq·· nearpavorit vd rovetatioaom · Deo vd spiritu »no, de illi»,quae
occultaverit bona, sCriptaras,, eearionea, vd tara ferit vd dieit vd fecere debeat
Item, ri sdMt quod aliqua· persona· discre­
ad dicta» eedotiaa vd pia loea hsiua episeopatua
pent, vol so· ·· eonforment eommuai vitae diripertinentia, vel alienaverit rem ullam «d raedam

•poetantem.
item, ei facti tint conventu· aaoaularinm, ma­
xime ad eomeraaadum in dicti» oodestia, Mt dû·
piis loeia, vd ri ia eia ant earnm eoeariterti·.
< exereuerint chore··, ludo· vd raa inhonoataa, vd
•i aliqua via illata «it, violando eorum libsrtaiam,.
•x d» auferendo aliquem retegam, vd bona snb
•onfodem locorum euatodiam deposita, vel ri secrilegiam aliquod in da eommiwum faerit, vd1 violate
feariat, vd manu· violantes in clericum vel ali­
quam penonam eceleaiaatioam inieetao »unt
■ Usra. Tri»., sam XXIV, osp 1, dr nf. stari.
* Qaeda· rete dseam vHaatar. — J.-B. M.

.

qaam quod eedeein praecipit.

rtiftwtf ftlionuB
rtwfwti
Item, ri atiqua persoua, snb apeeie orationi·
vd contemplationi·, rapitur vd tranaportatar,. ita
ut moiwtrat vd appareat esse extra.··.
Item, ri ulla persona, non aasumpto stata rdigioni» ab ecclesia approbatae, praeriitarit obedientiam aliquibus poraoni» particularibus, etismti sint
religiosae.
Item, ri cliqua persona vel personae sint »ortUegae, vanedoae, strige·, val quae utantur qui* Osas. Trü, ssss II Π. ί» esMnmds suaso.
* Coae. TrH., assa XX HI, d» nf., cap. ».
* Ia hall· Cessa·.

-

MS

CONCILIUM PROVINCIALI UMANUM I, ISM auguati t»,

«Μ

buavia «NM anpentitieadbua,vol atatoouiuntoreb A p**moteei· fiaeoMa,.vu· daeuuatamna at déclara·
aatta* val tempeatatun·, vel ai pea nquam, l»hrum, mua pabüaa exoeaamontaMoa.
Et pnsocipim··
ietaa» eubiti, val alfa· aaaiaua vaaaSa— mal· •alarMa et peraeuia aaalaaiaatiaia, quod pre talibaa
feateaii cogitation·· val veluatntea aHonpa, val voa habeant ,aa tiaaat, at non admittant ad

quae factant ligatura· par, paataaa, verba, val bora* val divtaa ottata, non via· aoetra charta
tigaa aeu aaaaiaa mb approbata.
' aboelutieui· ia bac materia. Datam ate.
Itou·, ai quae paroaaaa. utaatar arnniotia, valge
TM arcbiepieeopaa Rogum.
•«■Μ la aia raaaaiaaM aeriptaraa verborum
Fr. Antonius, epieoapea Imperial^.
val nominwn laoognitara··, voiquao per-'voeba
Babaatiaaea, apiaaapee Cuaquenaia.
eurent infante· a faaclnatio··, val allia yaünwvi·
Bpiaeopus Plataaaia
infirmitatibus maxima a rabie, val qua· aplaaam
Fr. Didaoua, apiaeapa» Saaeti laeobi Chilenaia.
val Mrpentutam acindui, val faeiaat alia· aapavFr., apheapaa Taaamaaaawi·.
atiÜOBM, aut credunt aaguriia, divinatioaibua aut
Fr., Alfotwua apiaeopa· Ffaminis Argenti.
libri» aortitim.
Kx mandato aaeri ooaeilil;
Item, ai qui» blasphomaverU Deum domtaum
noatrum val ipaiaa annoto·, dioaudo pmac val per

•Ue, val qui ait pariera·, aut iarameatia aaauetna.

Doctor Valaaaar, aoeretariua.
Lieoatiatua Menaeho. aecretariu·.

aut aolat violare faeta ab eeelaeia sorvari prae­
cepta, vel qai in eia miaaaa négligera notai·· ait.
VENERABILIS SERVI DEI DOMINI TOR1BII
Item, ai quia non ait confaaaua, val omiaerit alla
ALFON81 JiOGROVEJI,
•aeramenta quando en euaitipore teeebatar, val banc
nogligentiam ia aliquot aaao· protraxerit, vol in oreAiepwoep· limma, «MaeMamM owaor «t metar,
excommunication· «ordearit per loagum tempe·. m apaede preeiaeioii Uowaai, aaae Dcmmt 1M3.
opprebolaa.,
Item, qui horam criminum infamati aint, val
Quamvis hic duo cntechismi editi fuerint in
domi auae teneant persona· eorundem auepeeta·,
vel utantur intermedii·, leaoaibua vel reoeptatoribua. concilie Limano, ut infra dicitur, brevitati· canae
Item, af ««tant aliquam personam vel pereonaa hic eoa omisimus. — Nata J.-B. Martin.
oaae usuraria·, foenoratorea, vel, quae eponûono
Ducratam approbati·*· Ammm oateeAiaan.
pluria vendant quam rea ipsa insto pretio valeat,
vel quae dant pecora vel aliae rea, ut ipaia poat
In civitate Regum, S dio menai· iulii, anno IMS,
tantam tempua reddantur talea et tam bonae, viao hoc eateehiamo, et toto quod in eo continetur
eiusdem ahtatis, vel quae anticipato emunt panem, per aaeram ooneilium provinciale, quod pro praevinum, oleum, laminae auri rei argenti, aut alia· •enti celebratur in hae dicta civitate, in eo legitime
rea, illa· accipiendo oharioti pretio, quam eaa congregati· reverendissimis dominia arohiepiacopo
valere aperatar, et eaedem emptoribus venundant doetiao Toribio Alfonao Mogtovqjo; et epiaeopo
maiori precio antequam ipaia tradantur, propterea civitati· Imperialia Chilonaia, domino fratre Antonio
quod aponaione vendant, vel ob dilatam tempo· c a Saneto Michael·; et epiaeopo Cuaeenae, doctor·
solutionis, vel quae faoiant alio· contractu· illi­ domino Sebaatiano de Lartann ; et epiaeopo Sancti
cito· usurae palliatae, vel aie emant minori pretio. laeobi Chileueia, domine fratre Didaeo de Medeiia ;
Item, ai aliqui in quadragesima vel diebua ab et epiaeopo Tucumaaenai, domino fratre Francisco
eccleaia vetiti·, .comedunt carnea aine aeeeeaitato de Victoria ; et epiaeopo Charearum, domino Alfonao
et licentia medici corporali· et spiritualia ad id Granero : dixerunt, quod eum approbaverunt et
faciendum.
approbant, et mandaverunt quod in docendo in
Item, *i aliqui matrimonio copulati non agunt uau ait, et non aliua; et-ai aliua vel alii edantur
vitam maritalem. Vel ai poet contracta aponaalia, vel deacribantur, ut aint in boo tenore et ooaoordea
priuaquam velentur, timui cohabitant, et ae mutuo huic originali, et subscripti ab uno ex aeeretariia
tractant et communicant' ae ai eaaent iam volati. huiua «ancti concilii, vel alio authoritate reverenItem, ai aliqui permaneant in malo «tata vel diasinti ouiuaque dioeeeai·, cum fida notarii vel
in peccato mortali, ad offenaionem Domini noatri aeribae; et non alio modo in usu «int antequam
et scandalum proximorum.
, imprimantur, at aio providerunt et mandarunt, et
Item, ai' aeiant quod aliqua foemina uaa ait suis nominibua firmarunt.
•uperetitioaia potioaihua ad abortum procurandum,
T., arohiepiacopu· Regum.
vel oonauluerit alii· ut ad eum effectum id faciant.
Fr. Antoniua, epiacopua Imperialis.
Item, ai aeiant quod aliqua poraona praeatiterit
Sebastiauua, epiacopua Cuaquensia.
faltum iuramentam in iudieio ad damnum proximi p
Fr. Didacua. epiacopua Sancti laeobi Chllenaia.
et propriae conacientiae, vel alio· ad id faciendum
Fr. Frandacua, epiaeopo· Tneumanenai·.
induxerit.
Alphonaua, epiacopua .Charearum.
Item, ai aeiant quod aliqua poraona interturbet
De mandato aaori concilii:
vel impedire praetendat, quod Indi, nigri et mulati
Doctor Valoaaar ; lioentiatua Monacho.
•uo «orvicio mancipati, contrahant matrimonium,
•ut, ai ooniuneti aint, ne ducant vitam maritalem.
Videnda praeterea de hoc eateehiamo oiusque
Item, ei aeiant quod aliqua penona «it iuncta veraione et uau, cqpita 4, S et 6, actioni· II, eius­
matrimonio ia Hiapiiaia, vel in alii· partibqa di- dem concilii provincialia anni IMS, [mpra eol.
■tantibua ab hoc regno, et in eo per multam 1MB-1OTC1.
tempua reaideat,- non procurando ducere vitam
PRIVILEGIA INDIS
maritalem iuxta auam obligationem.
.
Et qua· noveritia, vel ab allia audieritis dici ra romnena notunoe ooucMna rr nx nncarro
•acui coactui raoviacuua nrc urarnuai».
de huiusmodi defectibus et peccati· publici· aupra
declarati·, vel alii· quorum correctio et eaatigatio
Availap·· Inderum, quae hie eaguimtar, «po «n
•d noa pertinet, denuncietia et mnaifoatotia eorum oetia rvpari cum dvevaio aoert eonmlH, qtte iubtatar
nobia intra dictum terminum. Et qui contra hoc od ontaÔAùmi celcam eoUooeri. Qvefroiftor, tu huie
inobedientea fueriti», et non manifeataveritia, ex
-nune pro tanc et ex tunc pro nunc, ad iaatantiam mme
tsaem·,
^ta·· jser^satiM, aeid a^i e^t

.

t

.

CONdUUM PROVINCIAL! UMANCH I, IBM auguati 1»

Ml

9M

pnfla taurperunsu
e^æia prathteers, aditmc·· A ipai dederint «| oaaaam, vol specialiter interdieü
dasta» φΜ> team· ma — Nota f, Haroldf.
sint. Vafri par ana·· triginta, hoc «at, neque ad
Ifi auguati aaao IBM ».

Dt aiiiroetiriH /sstonmi.
PanlusIIK

Quod ludi «Λ tint obligati ad

alia testa cotada, quam ad la que· numerantur

■aperiu*
jp|| tfjUMtiSa

Concilium Limen·· IIL Bx induite ooaeilil
provincialia civitati· Regum, eoneoditur omnibua
parochia et eoafassariis Indarum, ut eo· abeolvero
poaaint ab omnibua eaaibua episcopia roeervatia*.

Psulua III. Nequa Ad Manandum, praeterquam

ia diebus ^uaria qnadrugeaima·, sabbath· saneto,
at vigilia Nativitati· Domini’. Psrmittit etiam
ipsis in quadragesima at aliis diabus ieiunii eomodare omnia generis eiboa eoncesao· Illis qui habent

bellam cruciata·.*.

Paulae III eenosdit huius Novi Orbia India, ut
intra tartium at quartum consanguinitatis gradum B
possint contrahere matrimonia*.
Duprasstte <· aiadam.

Gregorius XIII concedit cnm Ihdia dispensari
poase ad insundas nuptiae intra quoaounque gradua
non prohibito· iure divino. Et ei iam contraxerint,
cum id acienter et praavia impedimenti notitia
fecerint, ut denuo contrahant eiusmodi matri­
monium. ilia dispensatio in foro exteriori Seri
debet authoritate ordinarii ot uniua e aoeietate
leau. Et hoc .privilegium valebat uaque ad annum
1697. Et in foro interiori auffioit fooultaa uniua
ex diota aoeietate et aat privilegium perpetuum*.

Piua IV, ad iaataatiam regia oathoIM, concedit
India, ut poaaint lucrari indulgeatiaa «t labitae,
qua· roquirunt eoafesaioqem, communionem «t
Montera, dummodo, servato Munio, ai ηοί hebeant
••piam eonfoaaarii, celtem conterantur eum firmo
proponito confitendi quamprimum poterunt, vel ad
minas intro unum mentam*.
ètlMM

ImIM à*

Pids V concedit epiacopi· ludiarum, ut ad
conficiendum anorum chrisma, poaaint uti liquoro,
quem ibi vooaat taliaeuroi, quamvis non ait verum
balsamum *.
,

PsqNnaati· m a mucro arimstrerum cArismoK·.
Pius IV, ad instantiam regis catholici, idipsum
de balaomo ooneedit, quod per breve Pii V oonoeesum dicitur. Et ulterius, quod chrisma con­
secrari possit eum numero ministrorum qui repe­
titur, quamvis non stet tot, quot iure requirant*.
Dtapanaettc irrayelenfateai.

Vena wror as pterii» rataMMte.

Pins V, concedit Indorum opiseopia, ut cum
Piua IV odhoedit, quod Indi ad fidem couverai, quibusvis personis in Indiia extetentibua dïapeaaeat
te
irregularitate ex qnoeunque delicto contracta,
qui in aua infidelitate plura· habebant uxore·, eam
pro legitima retineant, et cum ea contrahant quae c dummodo non faerit ex homicidio voluntario extra
simul cum ipaie ad fidem converea et baptisa» bellum commisso, vel simonip; ita ut qui aio ab
fuerit, quamvis non foerit prima uxor earum ad­ •iuamodi delicti· absoluti fuerint, et in irregulari­
huc viventium, quae in infidelitate.' duxerint, et tatibus dispensati, teneantur implero poenitentiam
quod eiuamodi matrimonium abaque ullo scrupulo per oonfesearium ab ordinario approbatum ipaia
habeamur pro legitimo*.
imponendam. Et si eam non compleverint, eius­
modi obvolutio et diapenaatio, .quoad forum con­
Dt tmforibtu mspftamai.
scientiae. ait nulla ot nullius offectu·*.
#Piua IV, ad instantiam'rogis catholici, concedit
DtapanasAb iUcyiümormn od ordteas.
India, ut, quocumque anni tempore, velari poaaint,
ot nuptialem benedictionem accipere, dummodo
Gregorius XIII concedit, quod filii illegitimi
'solemnis pompae apparatam iliis temporibus non Hispanorum et Indarum vel Hispanarum, qui in
- exhibuerint, ia quibus prohibitae aunt eiuamodi ladiia vivunt, poaaint initiari omnibus ordteibus,
velatione·. Valet ad anno· viginti quinque, id eat, •t excipere confession·· et praodioaro vorbum
uaque ad diem 19 auguati sani 1687’.
Dei, modo bono calleant linguam Indorum, et
habeant qualitate· per concilium Tridentinum
AbM cammm pmilffoi rrocrt-ta-m.
praescriptas; ciroa qua· oaeraatur episcoporum
Paulus IU. Quod Indi per ipsorum parocho·, conectentia·. Non obstante defectu natalium vel
ve) eoa qui ipsorum buram-agunt, poaaint absolvi > «Mo quoqpnqu· dafoetu, qui non sit homicidii
ab omnibua eaaibua etiam atftamo pontifici rsasr- voluntarii v«l bigamie·’.
vatia, etiam in bulla Ceaiiaa Dscaite oouteatia, imDawutem «oacalri.
poaita eia poenitentia salutari*.
'Di· 14 mansi· oetobris anne IMS, ia eonoilio
.
Lsbaris^ ab iaiardirts.
provinciali celebrate in hac eivitate R«gum, hoc
Piua IV, ad inatantiam rogi· catholici, concedit summarium privilegiorum «t facultatum Indorum
India n· teneantur ullum interdictum «errare, niai ·< praaeqlum ludiarum praosentatum fuit; eoque
per saerum concilium vise, decrevit st iussit ut
1 Actio·· IV padlii prsviMisM· pisscsdaatis, asp. ·, «a
0OMÜ1O Umsm U, Na III, «tf. SO, /aspra MtmD|
■ Cone. Mama Π, mm. m, asp. »1.
• Cane. Itas. U, mm HI, «m A
■ Coee. Lbaaa. U, aea·. m, ·*«.··,··« MaMMbEaateaw,
foIM.

• X» lUarie amaMMa suat »77, «e 17 Mi Mia.
• b Hilaria apeateMs anni »71, «s 1 aaguMi, in
ankirio aaalaalae «trium Bagsax
’ b EemM Maaiaaaa, M. 7; at HtUria apoataliei· Ia

• b MancsM Ataciom·, Μ. 1M.

_

> Kx mm. Umsb. Ο. wm. IU, cte. M, at sx MmhmA
Afaatema, feL lia.
• fa rena Usum Ul, Mt Π, rsg. 17, /tepra ml. 90U A).
• b ««M. times Π, mas UI, «m M, at α ,ΜμιννΑ
ItaesM, M. !·>.
• b sattentte· 4M· rrimo asiaaoe· Tununsaaaai, ax
•nMvi· Muted·· aivttsti· Bsgam
■ b BO.·····. ia tax ternam Meram BartteL Liiimm.
• b MM. apaal. aaaj 1*71, «ks 4 sagnatt, ia sreMri· e»,
«bal·· atvftnU· Bsgna.
• b Bttaria sreatoUris SsUa M iMNsrU U7U.

,

MS

CONCILIUM PROVINCIALE LIMANUM L ISM augurii IS

MS

adiuagaratur oatecbiomo, *4 boo at paraebi Mata* A in reEgnta q0Mi ata propredi eetoeut, tit alti» Aiam
raoque pereonae. ad qua* pertinet, bebeent notitiem prodaom potenmt. Quapropter, run nd memii naairaa
oorûmdem privilegiorum at facultatum, illiaquo doeenerinf, eiaum act eo Sie tarn od rri mooMriem, tap·
gaudoMt ia ferwia at modo, quibua par Mactam
aedem apootoHoam ordinatum ret. Et ita ineaorvnt
at euboeripaerunt.

ad patattamn uMitotam prgferre. — Kota F. Haroldi.
Revaraadieaiaiuo dominate Toribiua Alfonaua
MogrovqjM, Dei at apoetolicaa oedia gratia arèbi-

Teribiua, arehiepiacopM Ragam.
EpieeopM Platanaia.
Fr. Alfonaua, epieoopua del Rio de la Plata.

epinopaa eivitatio Rego· ia ladite Meria <M Ear.
at provincia dai Pan, npplioat iiiuotriMimie dominie
domiaie cardiaalibua aaerao congregation!! con­
cilii Tridcatini. qaatanae digaoetnr reopondcre
quid per ipaum et epiaeopoa eaftraganeoa tenen­
dum eit iufraaeriptia doelarationibua.

De mandato nori ooncilii;
Doctor Valoeaar; licentiate! Monacho.

Note. De privilegiie India ooneoooia exfat liber

Didaei Oonnlea Holguin, aocietatia lean, Improoena

1. An concilium provinciale poaait cognoecere
da omnibua oeuaie vortontibua in prima laetantia

Limae, in-4*, nano ΙβΟβ. — litte F. Haroldi.

coram epiaoopia euffrageaeie '

ad

EXHORTATIONES
Moninunooe. authokitatu conclut novuciAUa

BOTTAS.
Atiione II concilii prgtincialit anu· 1583, par
tedem apotiolioom approbati, cap. 99, drrwtam eti,
ti iu pi r oita decedant, pereeSi amûiemt ac
Morwntam excitent et ooSorlontar ; aigue proomrtim
ledit, puer cohortentur exhortatione ab eadem epnod»
mulgpla. Ut igitur iia parochi», guibu» promptam
erit Atanamhdi dearatam obligationi», non dent ipta
adhortatio, ptr qwem obligationi »atitfaeore pottinl,
'eam hic adnectere catecbiemo titum eA. — Nota
F. Haroldi.
Hoc documentum omittimue. — J.-B. Martia.

Ad 1. Congregatio concilii ««natat potte oognotoert, nen actam da hU couti», quee «preiniitor «taa
tadieie a titre ot concilie Tridentino rtmreaiae eunt,
ted de emtata·· tam eitilibue. quam crimtimiibu»,
ynoe dubia non atnt, qnoeyno bruti tempore pateant
eapediri, et alioqui iuxta canonica» tanctione» in ea
tractari et dqfiniri peaannl. S 'lamed in prime taetautia «orem locorum ordinarii» iUae tiAroduotee
reponantur, non poem aeocari niai in oatibu» A
modie a iere permitti».
3. An de cauaie pnndentibua coram epiecupia,
vel eorum -vicariia poaait appellari ad concilium,
omiaao archiepiacopo?
Ài 'i. Poète.

3. An concilium poterit cognoecere de eauaie
pendeutibua coram archiepiacopo, et illae ad ee
advocare?
Approbatio exhortationi).
Ad 3. Ut tupru ad primum.
; Item fidem adhibeo, quod a tergo folii quadra4. An poaait appellari ab archiepiacopo ad
geaimi " noni dicti libri, eat una litania nanctorum
concilium, vel an debeat appellari ad papam?
et una oratio in Jiogua vulgari, et folio quinquaAd d. Pout ad utrumgue.
geeimo conatat, quod per aacrum concilium vice
6. An poaait appellari a .concilio ad archifuerit illa exhortatio, et reaolutum fuerit quod
epiacopum, vel eiue officialem generalem?
inducatur in unum ipae et eiue exemplaria deeoripta
Ad 5. Non patte.
confortniter ad ineam. Et epocha fuit 98 eeptemfi. An arcbiepiacopue aolua iuetia de cauaia
brie 1683. et totiim hie chirographic firmatum
poaait abaque aliia epiacopia diaeolvere concilium?
T., archiepiacopua Regum.
Ad f>. Non potte, niti d» eonciUo et conaanan
Fr. Antoniua. epiaeopua Imperialia.
coepiecoporum.
Sobeatianua, epiaeopua Cuacenaia.
x7. An arcbiepiacopue, tanquam caput concilii
Fr. Did acue, epiaeopua Sancti Jacobi Chilenaie.
et inibi praeaidena, poaait mandare et ordinare in
Fr., epiaeopua Tucumanenaia.
concilio provinciali; ita quod reliqui epiaeopi non
Alfoueua, epiaeopua Fluminia Argenti.
poaeint illum impedire aut perturbare quando
De mandato aacri concilii:
dixerit, quod quia taceat, vel quod praecentetur
aliquod ecriptum vel libellua, aut quod pro tunc
Doctor Valoaaar; licentiatue Menachua.
non legatur, uaque ad alium diem, een quod quin
exeat e concilio, et occurrendo quod eliquia epiDI BIA DOMINI TORllHI, ARCHIEPISCOPI
ecopua impediverit aut perturbaverit, aut contra
'
LIMANI,
archiepiacopum inurbanua extiterit.an arcbiepiacopue
Circa cxhbuatio»bb coxam novixciAUB. am
poaait procedere contra talem?
BXecRirTta uacbab οοχοβμαποχιβ ummnuBTcn D
Ad 7. Directionem concilii, tient A mandare ne
coxaui Tbidbxtivi.
qtaa lopuatur eeAra loeum, nete perturbetur concilium,
itune oero cum Tonbiue arthiepitooput dootu» ad archiopiteopum pertiner»; caetera tero, de guiA prudent fuerit, multa praeeidii, A procul dubio but guaeritur, non »p»otare ad ilbtm aolum; m*t de
in hoc tpeo eonAba eetebrando eapertei» eoi, fano oonoiHo A aieeuM eoepiteaporum.
m etnamodi eacrit oonoeuibtu Myotuam /tuum
8. An archiepiaeopua poaeit procedere per eonpoment: ut erat aopue apottotioae iodi» afaeromttiMi ■ euraui ot altae poeaae contra epiooopoa illoe. qui
mua, ad eam, temguam ad columnam A jlrmamm
Marpareni archiepiaeopi iuriadictionem ia concilio,
tum writatw naumn», dnbin tua propoouii, A nive aliud voleatea cognoeeere do aliquibua eaueia
•Mrae ebngregpNomt interpretum concilii TriehnUeti tribunalia et curiae ipaiua archiopiecqpi ? .
roepoMM retulit. Quo», InateM aerae netam non
Ad 8. Non peace niai taira concilium protinpragftrant, ea eo tamen pood 8iaA V pontifici» men­
tionem Sedeant, oonatat non ante Same oenoiMpre8.' An concilium provinciale poaeit committere
Aneiati» cAebratioaem moripta fuitot; cum oon- iudieibna et peraonia particularibua négocia quae
«Aam wlehnatam ait anno 1583 A Biatu» endo 1585
indefinita remanerent tempore diaeolutionie out
pnntjd,alw inierit.
Ani. a Leone ea aapemtn ■nie concilii, ut illa ipai determinarent poet finem
rtfort anno 1586 ea copia authontioa toorAaria» impooitum ooaoiHo ?
amatu» Modritenti» Indiiâum. Dt, ut oduit Teribiut
Ad 9. Non pome niti in cauti» in oontiUo Tri­
ii» oraculi* firmari, pe porro cartiuo A eapeditiu* dentine A tore eapretti*.

CONCILIUM PROVINCIALS LIMANUM 1, )SM auguta 1»

US

·

SM

IQ. Ad ^w· appollari dubaat a indicibus prao-' a aaaaak abequa aa quod dietua apbeepua at rolifaHa. qui go proxhaa diatta aagaaiia aaa aaaaia quae paaaaaaa Mat praaaaatea?
cog·· variat?
Μ SO.
lia aw mmssrim «I qptaapum
JMfNNN.

11, An ooueilium proviaoi·)· patarit caparo
informationem, eut formaro proeaaaum eoatra ali­
quam apiaaapawi suspectum aa* aecMatam ibi da
casait gravioribus ad effectum transmittendi pro­
bationem at procesaum ad sanctissimum dominum
\

nostrum papam?

44 11.

ΟίΛφΡφφβϋφ tmeÜÜ ΠφβΜΜρ j*M0*

eapara mmmtmm «q/erasaAeosm aatruMtaaNtor,

fIMMt

eetM^liNlWNMtp trf

Mrf^rf

dsMsrors paid feet» opus tit.
19. la minoribus causis criminalibus episeoporum, quae iuxta concilium Tridaatiaum nnt'oognoscendse in concilio ppovineiali, va) a deputandi·
per concilium provinciale, an iati deputandi debeant
esse epiacopi?
44 13. Coeprepatio contait reepeedit, oi rseerrahom pfHtÿUii pffieH, htnwats4> cummm epieeepie
dAert eoaimstti; «· lomcu concilie preoincsta altar
mt cottse sisnm /etrit, petet etiam non «ptecapM
drpetari.
13. Iati deputandi ad causa· episcoporum. ut
•upra, an possint cognoscere de ipaia post termi­
natum et definitum concilium?
Ad Id. Petet.
14. An in concilio provinciali poaaint tractari
et definiri causae criminale· minora· epipooporam,
non exi«tenti inibi numero duodecim episcoporum
a ture requisito?
Ad 14. Peut.
t
15. An metropolitans· possit cognoscere da
causis civilibus epiaooporum?
44 15. Patte gnatas epietepet epit contra epi•copam, et abi eebdiiet epiacopi epit eeetre epi·
scopum; eaeteropei aea petet, eiei ia eetibet e iere
npreuit.
14. An concilium provincude posait cognoscere
Ue causis civilibus archiepiscopi ?
Ad Ui. Ne» posas.
17. An concilium provincial· poterit cognoscerb
de causis criminalibus minoribus arebiepiseopi ? at
dato quod sic, an poterit procedere ad maiora
quam ad charitativam correctionem?
44 17. Ne» paete, eed tea tum deteeteiere, eiieet
ewm aiipea refereuMaee sefrmadivitatsi· ssaapSa.
18. An concilium provinciale possit punira
provisoram seu officialem generatam archiepiscopi,
et procedere contra illam in cauai· eriminaiibns.
44 18. Petet.
19.
An concilium provinciale aliquibus da
causis poasit suspendere visitatioaem omnium opiseopataum auffraganeorum, donec definitum fnarit
concilium ?
44 19. Ne» petet teuptedere oom oiailaNaiwm
yaam tpieeepi lepiteee ieiptditi per eeee peetrelet
vicarios aal per eieiteteret otamt.
90. Item ex quo in concilio Tridentino cave­
tur. quod arohiapiaeop·· posait ' viaitara suffraganaos oau·· cognita et probata in aonaUio pro­
vinciali, an «it nocacaarium fanare informationem
do cauai· nrgantibas, ut dabeast viaitari, at an
dabaat primitus apiseopna vocari at audiri in con­
cilio praadieto, at vidaatur quid raapondot antaquam concilium provincia!· ordinat, at daelarat
quod sit locas ut arehiapiaeopns visitat, val aa
sufficiat ut aonailium provincial· daclnrat quod
dictus arehiapisoopns possit viaitara suffmgaaaoa,
quod adsit qaarela et UbaUns sau mamarialia
contra dictos episcopos et person·· asarum dioe-

91. A· apiaeopi poaaiat in rebut da moribus
at vita, at admiatotratione sacramentorum visitare,
corrigera at punira ragularaa dooent·· fidam oathoUaam Indo· ethnico· illarum partium, et quomodo
debeat intalligi decretum 09neilii disponat»·, quod
vivente· extra claustra poesin! corrigi et puniri
ab ordinario; et aa iati regulare· deputati ad do­
cendum into· ethnico· dicantur vivere extra claustra
ad •ffectum corrigendi at puaieadi illo·; at an
Superior at praelatus horum talium regularium
donantium ethnico* poterit illo· remorem aine li­
centia epiacopi?
44 91. Λ* puniri, tt de dtpetatie o4 4ocm4mu rihni«e% raNene juad dicuntur tieert tetre
tasustra, tt etperieretn poses iliet rttetetrt, «4 tnawn
tipnifieeadei» tpieeepo, »t de Mcocato^c provideat.
99. Quando episcopus nominaverit nos regulare·
•d docendum istos Indo* vel athnicoa, an hi depu­
tandi debeant examinari ab examinatoribus depu­
tati· in synodo dioeoeaana et ab ipso ordinario
insimul,' del sufficiat examinari a solo episcopo ?
44 33. Saeatituuidat ab ardiaerio.
93. An ait revocata bulla sive motus proprius
felicia recordationis Pii V, conoeasus ad instantiam
catholicae maiestati·, ut reguisrea, absque examine
per episcopos faciendo, possent administrare sacra­
menta Indis, per aliam bullam sanctissimFdomini
nostri QragorU papae X1U in qua confirmantur
privilegia ordinum'medicantium in his in quibus
non sunt contraria concilio Tridentino, et in hoc
quod isti regulares non examinarentur ab episcopo
ad administrationem sacramentorum, videntur case
contraria concilio, ac propterea an debeant regularas examinari ab apiscopo ad administrationam
«aeramentorum?
44 33. Siee rvaomUam Miam, st repttlaree pratdiciet eeee «nominandas ieete ftneeet eteeilii.
94. An poaaint ingredi monasteria monialium
personae aaecularaa ad daferandum pro monislibus
victum et vestitum, videlicet ligna, aquam, farinam
•t frumentum, et reliqua cibaria; et sic sartor
poiarit intrare ad capiendum mensuram veatiuui,
•t hortulanus ad colandum horto·, at alius ad oc­
cidendam arieta· siva bovsa aut alia animalia; et
ita ipeaa monial·· pro communi servitio potarint
intra claustra monasterii ratinare mulieras saeculare·
non prof·····, nec habitu monialium indutas, quae
non poaaint axire ab isto monasterio ’
44 34. Petet eee «nyrmK, ynomm epere ad
•istum «vernaaria ne* peteet tetre pratttari, use
9b. An aliqua moliar saecularia nobilis vel
ignobiH·, ’ quae indigeat propter aliquem casum
fortuitum recludi ia monasterio, at vitae et saluti
eavaat, posait iagrodi monasterium, at inibi par-,
nootar· at permanere?
44 35. ftm artari· epienpi, μ4μ eatwctsnl··
edereter.
. 98. An posait uUgi in prioriaaam vel abbatisoam
■na moninlia, quae nondum adimpleverit annos
profesaionis requisitos a «aero concilio Tridentino,
quando null· alia in illo monastario habet parte·
requisita·, minuaqua adsst aliud monasterium moniaMurn aiusdom ordini·, 'a quo poaait capi abbatiaaa; vol aa poaait tunc «figi at axtrahl alia
monella ab alio monasterio altari·· ordinis, ut
•Ugorotur in abbatisaam vol prioriaaam illius mo-

CONCILIUM PROVINCIALS UMANUM I. 16M aaguti U

»»

9M

UMtarii, in quo doue* montait» parton reqaisitas A consuetudine oo erigendi ad praemissa. et an ad
habens?
reliqna populus dobdet genibus flexis interea··.

■dd IN). flat pMM tUgi μ Mouotterio eNeris»*
ordW·, sad utigiM pass* «· proprio MMootorio pMMt-

Ad 33. Oéssrasndsi miteali» rubricae, laudabile»·
μνιαμΦμΚιμφ»
pMMK deligi, quae mot· e. Indemnitatibus in VI,
M. An in missa in collecta novissima possit
trigeeimum ananas coplsesrW, ri/sapreass pre/MM lit. diei st dsoantari : st famulet tuoe papam, tegem,
97. 81 ia uno monasterio monialium nulla nit reginam et principem Matres cuitodif
monialis habens aetatem, professionem et quali­
Ad 34. Semctiuianu annuit.
tates requisites a sacro concilio Tridentino, ut
36. An, virtuts brevis ia istis partibus existent!·,
posait esse priorités rei abbatissa, et in illa civitate ot Indi possint absolvi ab omnibus casibus quo»el loco nullum aliud monasterium monialium modocunque reservatis papae, etf a censuris et
existât, prout in oppido [vet] civitate nuncupate do oaaibns contentis in bulla Coenae Domini, quod
Chili, an possit eligi in priorissam rei abbatissam breVe est papae Pauli 111 de quo fit mentio in
una monialis non habena aetatem et qualitatea bulla cruciatae sanctae, episcopi et archiepiscopi,
supradictaa, et eaau quo non, tune petatur licentia et ab illis nominati poterunt absolvere Indos ab
a sanctissimo domino nostro papa?
idololatriis per eoe commissi» ; et an virtute dicti
Ad 27. Puttlmini a sanetwrim·, jtn fnpttrH brevi» rectore» parocbialium Indorum solum ratione
quod mMarianuns eet longe diteilum, alpol* m Indn*^ rectoris» poterunt absolvere InjJos a dicti» idolo­
benign» indulget ordinario, ut proximiorem quali- B latriis, absque oo quo£ sit necessarium quod prae­
tatibue a concilio Tridentino requieitie Monasterio latus illo» nominet, ot particulariter dicendo quod
praeficiat.
illo» nominat, ut virtute dicti brevis suae sancti­
‘48. An moniales privatini possint habere ali- ' tati» absolvant ab omnibus casibus papae reser­
quos redditus pecuniarum, sive aliquos census vatis, ot contentis in bulla Coenae Domini; et an
relictos et legatos ab aliquibus consanguineis vel erit necessarium in tali nominatione rectoribus
aliis personis pro earum subventione?
flenda, particulariter exprimere quod possint ab­
Ad lift. Non posse, led omnia ad manno abba- solvero ab idololatriis?
Ad 35. Dette abtoleer» eel per te ipsos, cel per
tiuuc deferri oportere, quae imprimi» illine momali»
alio» ab iptit deputatae.
neeeeeitatibne debeat procidere.
36 Item in isti» partibus sua sanctitas con­
99. An vUitntoree monasteriorum monialium
possint ingredi illarum monasteria, antequam ipsis cedit illarum praelatis, qjiod possint absolvere a
constet, ex relatione ipsarum monialium vel aliarum casibus reservatis sedi apostolicae. et contentis in
personarum, adesse causam urgentem ad ingredien­ bulla Coenae Domini, et pari modo quod possint
absolvere a suspensionibus et irregularitatibus, et
dum?
in omnibus illis dispensare. an archiepi»copi et
Ad 2D. Non poue, niti ea conea.
30. An aliqui* episcopus alienae dioecesis possit episcopi, quibus est necessarium posse facere, si
celebrare ordines in aliquo monasterio regularium, supradicta incurrerint, et inciderint in dictis
invito proprio episcopo illius dioecesis, sub quo C casibus reservati» et suspensionibus ac irregulari­
est monasterium, si ipsum monasterium habeat tatibus, poterint delegare vices sua» alicui sacer­
indultum a sede apostolica, ut inibi ordino» cele­ doti. ut illos absolvat a dictis casibus, censuri»
et suspensionibus ac irregularitatibus '
brari possint?
Ad 3f>. Pou».
Ad 3t>. Non poue.
37. Quia in capite I decreti de reformatione
31. An archiepiscopu» possit absolvere excom­
municator comparantes coram ipso per appellatio­ ses», XXI concilii Tridentini. cavetur quod notarii
nem, non visis acti», praestita tamen cautione de pro singuli» litteris collationis ordinum decimam
stando iuri, et an cap. 4 decreti de ref., ses». XIII, tantum partem unius aurei accipere possint; an
notarii illarum partium, in quibus res maximo
[concilii Tridentini] procedat in isto casu? .
Ad 31. Congregatio conci'ii oetunil poue ad cau­ pretio venundantur, exigere debeant pro singuli»
telam, eitit tamen acti» quibat iuriedictio sto* funde­ dictis litteris dictam decimam partem, non obstante
tur, qnamme aliter de cautae meriti» non eognoicat; maximo pretio rerum?
Ad 37. Pateo exigere quintam ex permieeione
diffinitio» autem, [non] msi visis omnitnu acti» pri­
mae initantia» inpta dicti decreti ses*. Xlll, cap. 2. sanctissimi domini noetri Sati quinti.
Ita reperitur in regesto autbographo decretorum
39. An pro seminariis ecclesiasticis puerorum
debeant contribuere omnes dignitates et beneficia sacrae congregationis concilii. In quorum fidem, etc.
Datum Hornae, hac die 97 iulii 1666.
existentia de iura patronatus catholicae maivatatis
('.de Vecchii», episcopus'Clusenais,
aut aliorum laicorum?
D
«aerae congregationi» concilii secretariu».
Ad 32. Debere.
33. An populus audiens sacrificium missae de­ Locue t tigilli.
(iratis, etiam quoad scripturam.
beat sedere ad cantum Gloria in excellit Deo, et
Credo, et alia, de quibus dicitur in. inissali, attenta ’ Lib. decretorum IV, pag. 119.
fut

CONCILIUM PROVINCIALE BURDJOALENSE
1582 novembri· 1.
Concilium provinciale Burdigalense in Qallia,
celebratum die 1 novembris 1589, sub Antonio
Prévost de Sansae, aeohiepiscopo liurdigalensi.

Blbllegraphfo:
1 Concilia novissima Qallia·, a tempore concilii
Tridentini celebrata, in editionibvs regia Parisien»!
etColqniensibus omissa, qvaa npte invnvm prodevnt,
CoxOu-onnaaiZ

tomos XXXVI “·

additis eorum acti» quampluribus ex mmsc. cod..
opera A studio Ludovici Odespvn. presbyteri Turonensis. (Iniigne.) Parisiis. apud, Dionisivn (tie)
Bechet, via lacobeea. sub scuto Solari, M.DCXLV1.
eum privilegio regi» christianissimi.
In-folio, 8 1.-759 p*. - 10 f. (index)-. — Lyon,
ville, etc.
'
ρ·» !)79*S8O; r Concilium BurdigtU·, habitem
17

CONCILIUM BVRDIGALRN8E, 1582 novambris 1

35»

280

•mo M. D.LXXXIII, sub reverendissimo dd. An- A

8) [Bardai·], Aota ttaeil., (1715), X, 1338.*'

tonie Prevotio Sansaeo, archiepiscopo Burdigalouoi,
Aquitani·· primate."
2) Labbe, Ce*#., (1671), XV, »44.

4) Coleti, Oeneii., (1738), XXI, 745-806.
5) Menai, Oeneii., (1903), XXXIV, 746-βοβ.

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS IX
1589.

Synodus dioecesana Mediolapensis IX m Italia
4) Sancti Caroli Borromaei bomiliae CXXVI,
celebrata anno 1682, sub annoto Carolo Borromaeo, •x mas. codicibus bibliothecae Ambrosianae, ordine
arohiepiscopo Mediolanensi.
chronologico in lucem productae, et losepbAAntonii
Exstant donstitutiones synodales in operibus Saxii praefationibus illustratae; ... orationes 12
quibus tituli :
habitae in conciliis provincialibus et synodis dioe1) Acta ecclssiae Mediolanensis, (1603), ... oesanis. Augustae Vindelicorum, Veith, 1758.
[titulet tepra eof. 94 B, n.'4),
In-folio, 2 vol. — Paris, Bibi, nat D 3078. —
2) Haymonis Corii . . . epitome decretorum Ipse non vidi.
omnium conciliorum provincialium et dioecesano6) Acta ecclesiae Mediolanensia, (1843),...
rum/s. Mediolanensis ecclesiae. Mediolani,* apud [titulet tepra coi. 95 A, n. 7], ,·
D. Gariboldum, 1640.
B
P*g- 436, synodus dioecesana Mediolanensis IX.
In-4’. XX-420 p. — Paris, Bibi. nat. B 2105. anno 1682.
— Ipso-non vidi.
* 6) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1890),...
t
3) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1738).... [titulet tepra cel. 96 A, n. 9].
[titulet tepra cot 94 C, n. 6].
T. II, coi. 989-1016, synodus dioecesana Medio-' ..
Pag. 398, synodus dioecesana Mediolanensia IX, lanensis IX, anno 1582.
anno 1682.

CONCILIUM PROVINCIALE NÊOGRATANENSE
1582.

✓
,
Concilium provinciale ■ Neogranatense (Santa
Fé de Bogota), in America meridionali, celebratum
anno 1582/ sub Ludovico Zapata de Cardenaa.

*

episcopo Neogranatensi.
De hoc concilio confer opus cui titulus :
Gams, Striet epitroporum, (1873), p. 14o.‘

SYNODUS DIOECESANA PALENTINA
1582.
Synodus-dioecesana Palentina in Hispania, cele- c pressae sunt anno 1585.
bruta anno 1582. sub Alvares de Mendosa, epis·
De hac synodo confer op\is cui titulus
copo Pa}entino. Huius synodi constitutiones imGams, Striet epitroporum, (18731, p. 61.
' "

CONCILIUM PROVINCIALE RAVENNATENSE II
"

1582.

auspiciis sanctissimi in Christo patrie Pii papae
sexti, celebravit Antonius Codrotrchi, archiepiscopus
Ravennas, in ecclesia metropolitan·, XIII, XII, XI
kal. sext. anno MDCCXC. [fatigue.] Ravennae,
BIMiognpMa;
MDCÇXCI, ex typographie archiépiscopal!. (le
1> Decreta provincialis synodi Ravenùatis se- fine:] Ravennae, MDCCXCI. apud fratres Fava.
cvndae, svb illvstriss. et reverendis»·, domino Chridn-foiio, 3 f. - XXXVIII - 469 p., 2 fig. — Milano,
ftophoro Boncompagno, Raven, archiepis. [fatiget.] seminario: Paria, Bibi, nat B 3384.
Ravennae, apud Andream Miserocham, impress.
In praefatione „ChristophorusBoncompagni, Buarehiepisc.. M. D.LXXXIII
·
noniensis, archiepiscopus Ravennatensis, synodum
In - 4°, 2 f. - 123 p. - 2 f. — Paris, Bibi, nat B D dioecesanam celebravit die 5 maii 15H0, provincia2172; Paris, Sainte-Geneviève.
lent anpo 1582, alteram dioecesanam anno 4583, *
2) Synodus dioecesana quam, sub faustissimis tertiam [die 25 iunii) 1593 et quartam anno 1599."

Concilium provinciale Ravennatense IÎ in Italia,
celebratum anno 1682, sub Christophoro Buoncom,pagni, archiepiscopo Ravennatensi.
<

SYNODUS DIOECESANA TORCELLANA
1582.
Synodus dioecesana Torcellana in Italia, cele­ rendiss. d. d. Caroli Pisavri, episcopi Torcellani, pro
brata anno 1582, sub Carolo Pisauri, episcopo Tor- cleri sui tum secular·· tum Regularis institutione
cellano.
1st doctrina, in synodo. diocaes'ana (tie) editae A
Exstant constitutiones synodales in opere cui promulgatae, [fatiget.] 1582. [fa' fine:] Cum
titulus:
licentia superiorum, Patavii.
Constitvtiones et ordinationes illvstriss. et reveIn-4*, 23 f. — Paris, Bibi. nat. B 2212.

• V.

,

CONCILIIJM PROVINCIALE REMENSE I
• .

.1683 «prhi« 25 - maii 18.

, Concilium provinciale Remense I in Gallia, calebrnum a die. 25 aprilA ad diem 18 maii 1583, sub
Ludovico d· Gulae, aroUopiooopo RomouM.

BIHIognpU·:
1) Concilivm provincial· Rhemense primum.
quod Gregorio XIII pontifie·, A Henrioo IU chri-

8-11. ,.t

...............

ί

Ml

CONCILIUM RBMEN8E I, 1688 aprilia 25

•tianissimo Fraaoortm rege, ilhutrisaimM priaoepa
k reuereadisairaua d. d. Lvdovicvs, e. R. e. presbyter
cardinalia · Guyaia nuncupata·, arehiepiaoopM dux
Rhemsnaia, primus par Franciae, Mnetaeqae aedia
apostolicae legatus astus, Rhemia habuit, sano
Domini 1583, ab eodem sanetis·. d. d. a. Gregorio
pp. probatum atque confirmatum: adiunctae suat
praeterea pontificiae aliquae constitutiones, quarum
in decretis eiusdem concilij fit mentio. Rhemia,
excudebat loanne· de Foigny, sub Leone, 1585,
cum privilegio regia -A eiusdem illustri··. d.
card.
Ιη-8·, 16 fnn. - 102 fn.-2 fnn. — Paria. Bibi,
nat. ré·. B 5592 et 5594; Paria, Maxarine,; Paria,
Saint-Sulpioe; Paria, Sainte-Geneviève; Reims,
ville; Roma, Aleuandrina.
Folnn. 8, indictio concilii provincialis celebrandi
dio 25 aprilia 1583.
Fol. 64, indictio futuri concilii provincialia cele­
brandi Sueasionis, dominica secunda post Pascha
[die 20 aprilia] anni 1586.
Fol. 65-101, appendix documedtorum ad hoc
concilium attinentium.
2) Le premier concile provincial tenv à Rheim·,
l'an 1583, par monseigneur l'illustrissime & reuerendisaime cardinal de Guyae, arcbeuesque duo de
Rheims, premier pair de France. legat né du
saint siège apostolique, le tout corrigé k approuué
par notre saint pore le pape Gregoire XIII, et
mis françois par M. H. Mevrier, doyen A chanoine
théologal de Rheims A l'vn des aasistans audit
concile. A Rheims. par lean de Foigny, imprimeur
de mondit seigneur le cardinal, à l'enseigne du
Lion, 1586, auee priuitege du roy.

M2

In-8', 8 f. - 138 p. - 2 f. — Paria, Arsenal; Paria,
Bibl. aat. B 5593 et 6898; Reims, ville.
Textus datur latipe cum versions gallica. Edi­
tio dicatur Reoetae de Lotharingie, abbatisaae
monaateriiS. Petri Remensis, sub data: Remis, die
1 ianuarii 1686.
A
3) Concilia noviaaima Galliae, a tempore con­
cilii Tridqntini cpldbrata, in editionibva regia,
Pariaienai et Colonienaibua optiaaa, qvae nvnc in
vnvm prodevnt, additi· eorum acti· quampluribua
ex mrnsc. cod., opera A studio Lvdoviei Odespvn,
presbyteri Turonensia. [Indgn».] Parisiis, apud
Dionisivm (tie) Bechet, via laoobaea, sub scuto solari.
M.DC.XLVI, cum priuilegio regis christianissimi.
In-folio, 8 f.-759 p.-10 f. ( index). — Aix, ville;
Amiens, ville; Avignon, séminaire; Avignon, ville;
Autun, séminaire; Carpentras, ville; Douai, ville;
Grenoble, séminaire ; Lucca, Graiide - Chartreuse ;
: Lyon, séminaire; Lyon, ville; Paris. Arsenal; Paris,
Bibl. nat. B 456 et rés'. B.457; Paris, Sainte-Gene­
viève; Roma, Saint Louis-des-Français: Koma,
V aticano.
P. 225-78. r Concilium alterum Remense, quod.
Gregorio XIII et Henrico III, christianissimo Fran­
corum rege, illustrissimus princeps ct reveren­
dissimus dd. Ludovicus ·. R. e. cardinalis a Guyaia
nuncupatus, archiepiacopus dux Remdnaia, primus
par Franciae, sanctaeque sedis apostolicae legatus
natus, Remis habuit, anno Domini M.D.LXXXIII."
4) Labbe, Cone·/., (1671), XV. 884.
5) |Harduin|, Acto condi., (1715), X, 1275.
6) Coleti,.Condi., (1728), XXI, 683-746.
7) Actif de figlu» d'Amicnt, (1848). I. 126-93.
8) Mansi, Condi., (1902), XXXIV, 683-746.

SYNODUS D1OECE8ANA SPOLETINA I
1583 maii 1.
Synodus dioeeeaana Spoletine I in Italia, cele­ dgne.] Pervsiae, M. D. LXXXIIII ; permissu supe­
brata die 1 maii 1583, sub Petro Ursini, episcopo riorum. lin fin».] Pervsiae, apud Petrumiacobum
Spoletino.
Petrutium, M.D. LXXXIIII.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
In - 8·. 8 fnn. - 192 fn. — Paris, Bibi. nat. B5513 ;
titulus:
'
’
Paris,'Sainte-Geneviève; Piacenxa, civica.
Constitvtiones at decreta condita in dioeFol. 5, haec synodus dioeeeaana celebrata est
cesana Spoletina synodo prima, qvam illvstriss. die i maii 1583.
et reverendis·, d. d. Petrus Vrainua, Dei A aposto­
Fol. 192, futura dioeeeaana synodus indicitur
licae sedis gratia episcopus Spoleti, habuit anno ad diem 2 aeptembria 1584.
M.D.LXXXIII, Gregorio X1II pont. max. [ln-

CONCILIUM PROVINCIALE TI RONENSÉ
1583 maii 1 - Septembri.
>

Concilium provinciale Turonenae in Gallia,
Folnn. 7-15. eiusdem epiatola ad. eurndem. latine,
celebratum partira Turonibus et partim Andegavia, D abaque data*
a die 1 maii ad mensem septembrem 1583. sub
Folnn. 15-8, eiusdem epistola Gregorio XIII
Simone de Maillé, archiepiacopo Turonensi.
papae.
Folnp. 22, hoc concilium provinciale indictum est
Bibliegraphia:
ad (liem 1 maii 1583.
1) Synodi provincialia Tvronensia, partim Tvroni
2) Concilia novissime Galliae. (16^61, . .. [tituhu
mense maio. partim Andegavi menae aeptombri, supra coi. 262 A. n. 1].
anno Domini milleaimo quingentesimo octogesimo
Pag 331- 90 „Concilium Turonenae, celebratum
tertio habitae, decreta, a sede apoatolica correcta anno Domini M.D.LXXXIII, stib reverendissimo
A approbata. [Indgn»J . Parisiis, apud Aegidium d. d. Simone a Maillé, archiepiacopo Turonensi,
-Beyaium, aub .signo Lilij- albi, via lacobaea, partim Turonibus, partim Andegavia.1*
YLD.LXXXV, cvm privilegio regia.
3) Labbe, Condi., (1671), XV, 11(01.
In-8*. 26 fan. - 121 fn. -·3 frin. — Aix. ville; Le
4) [Harduin], Acta eondi., (1715), X, 1391.
Man·, Ville; Paria, Bibi. nat. B 5618; Paria, Maaa5) Coleti. Condi.. (1728), XXI. 805-74.
rine; Paris, fjaint-Bulpice; Paris, Sainte-Geneviève;
6) Mansi. Condi·, (1902), XXXIV, 805-74.
Roma, Vallicelliana; Toulouse, ville.
. 7) Les decrete,dv concile provincial de Tovra,
Folnn. 3-6, Simonis de Maillé, archiepiaeopi tenv partie à Tovra av mois de may, partie h ,
Turonensia, epistola Henrico III, Francorum regi, Angers au mois de septembre, l'an de nostre salut
gqUico. absque data.
mil cinq cens quatre vingta trois, corrigea A ap-

,

■ aes

CONCILIUM TUBONEN8E, 1683 maii 1

984

- prennes par le a. siege apostolique, traduieto do a tenv partie h Tovrs av meis de ' may, partie h
Angers au moi· da septembre, l'aa d» aoetre salut
latio m françois par Simon'Gallant, Tcuraageaa.
[Intign».) A Paria, ches Gilles Boys, ruê s. laoquea, mil cinq eons quatre vingt traie, corrigea A ap­
h renseigne du Lis blanc, 1585, aaoe privilege du prennes par .la aainct siege apostolique, ttaduicta
roy A do monseigneur le reuerendiasimo archeuesque de latin ta françoi* par Simon Galinat, Tourangeau ;
de Tours.
demiore edition, augmentée due oaa roooraes au
pape A à noadita eaeoqneo. A Angora, pour Nicolas
In - 8 ·, 40 fan. -159 fa. — Aix, tills ; Lyon, ville :
Cbesneau, libraire iuré, ru< Sainot Michel, 1618.
Parie, Bibl. net. B 5619,- Paris, Sainte-Geneviève.
In-19, 38 fan. - 134 fa.— Paria, Sainte-Ge­
Hoc concilium a Simone de Maillé, archiepiaoopo Turonenai, indictum eat Turonibus ad diem neviève.
Folnn. 99, hoc concilium indictum est ad diem
1 maii 1583.
1 maii 1583.
8) Lee decrets dv concile provincial de Tovra,

SYNODUS DIOECESANA 8PIRENSIS
1583 maii 3.
Synodus dioecesana Spireneis in Germania, cele­
Exstant constitutiones synodales in opere cui
brata die 3 maii 1583, sub Eberhsrdo de Dien­ titulua :
heim. epiacopo Spirensi.
B
Collectio procaMmuai aynodoltum dioeoeeie Spirsnstf, (1786), p. 391-9.

SYNODUS DIOECESANA AUDOMABEN8I8
,
,
1583 maii 94;
Synodus dioeceeana Audomarenaie in Gallia, sidentis, anno Domini XVe. LXXXIII, mepaie maii
celebrata die 94 maii 1583, aub loanne Six, epis­ die XXIV
117-49, appendix documentoruu) ad hanc
copo Audomarensi.
synodum attinentium.
Elatant constitutiones synodales in operibua
9) Statvta synodi dioeoesanae Avdomarenaia,
quibus tituli :
, anno 1583 Audomaropoli celebratae, renouata.
1) Statvta synodi dioeoesanae Avdomarensis, aucta A publicata die decima nona menais aprilis
anno M D LXXXIII Audomaropoli celebratae, prae­ anni Domini 1640, praesidente reuerendiasimo in
sidente reuerendiasimo in Christo patre po domino 1 Christo patre ac domino d. Chriatophoro de France,
d. Iohanne. Six, episcopo Avdomarensi. [Intigni.J episcopo Audomarensi. [Insigne J Avdomari, typis
Dvaci. excudebat Johannes Bogardus. typographus viduae Caroli Boscardi, sub signo nominis teav, 1640.
iuratua, anno MD LXXXIII.
In-4·. 4 f. - 153 p. - 1 f. — Paris, Arsenal ; Parie, 4
In-4b, 4 f.-142 p. - 5 f. (index).— Paria, Bibi.nat. C Sainte-Geneviève.
B 932) Paria, Saint-Geneviève : Toulouse, ville.
Fol. 2, addita eunt decreta synodorum dioePag. 116: „ Lecta et publicata fuerunt haec sta­ ceaanarum, quae poat annum 1583 celebratae eunt.
3) Schannat et Hartzheim, Concilia Germaniae,
tuta in synodo dioeceeana Audomarensi, de man­
dato reverendissimi domini Audomarenaie prae- (1767), VII, 913.

SYNODUS DIOECESANA VICENTINA
1583 augusti 31 - aeptembria 1.
Synodus dioeceeana Vicentina in Italia, celeFol. 110-9, appendix documentorum ad hanc
. brata diebus 31 augusti et 1 aeptembria anni 1583, synodum attinentium.
9) Conatitvtionea et decreta promvlgata in dioe- '
sub Michaels Priolo. episcopo Vicentino.
Exstant constitutiones synodales in operibus oeaana aynodo celebrata svb revorendies·" d. Michaele Pbiplo (Me), epiacopo Vicentino, anno a
quibus tituli:
1 ) Constitvtiones et decreta promvlgata in dioe­ natinitate Domini M. D. LXXXIII, pontificatus vero
cesana synodo celebrata avb reverendiss·· d. Mi­ aanctisaimi d. d. Gregorii XIII papae anno duo­
chael» Priolo, epiacopo Vicentino, anno a natinitate decimo, pridie kal. A kaiendis aeptembria. [Intigne.J
Domini M. D. LXXXIII, pontificatus vero sanctis- D Vincentiae, (tie) apud haeredes Perini, bibliopolae,
simi d. d. Gregorii XIII papae anno duodecimo, M.D.XCII.
In-4·, 114 fa. — Parie,-Bibi. nat. B 9946.
pridie kal. A kaiendia
«tembris. [Inugne.] Vin­
Fol. 86-97, appendix documentorum ad hanc
centiae (sic), apud Pe,.^um bibliopolam A Georsynodum attinentium. ■
gium Graecum socios, M.D.LXXXIIII.
In -4‘. 119 fn.-7 fnn. (oratio synodalisj. — Paris,
Bibi nat. B 2245.

,

SYNODUS DIOECESANA CULMEN8I8
1583 octobris 12.

Synodua dioeceaana Culmensis in Polonia, cele­
brata die 19 octobris 1583, aub Petro Kostka,
epiacopo Culmenai.
Exatant constitutiones synodales in opere cui
titulua :
1) Schannat et Hartiheim, Concilia Germania*,
(1767), VII, 971-91. '.

De hac aynodo confer etiam :
9) „1583, constitutiones synodales ecclesiae
Cnln>enais, sub epiaoopo Petro Koetka'. Ex hia
plura assumpsit synodua provincialis anni 1589."
[Chodynski et Likowskij, DientaU» pro. regno
Polonia», (1883), I, 3.

,
.... --A:. ',.

: .■

, ...

955

8YNODU8 DIOECESANA LUGDUNENSIS, IMS octobria 19

96«

SYNODUS DIOECESANA LUGDUNENSIS
1583 octobria 1».
Synedtu dioecesana Lugdunensia in Gallia,
celebrata dia IS octobria 1583, aub Petro d'Epinac

archiepiseopo Lugdunensi.
De hae aynodo confer opus oui titulus;
La harangve prononcée er aeno do Sainet Luo,

h Lyon, le mereredy eis octobre 1583, par C. Caesar
do la Rochette diet de Breen, gentil-homme lyonnoia, adaoeat ar parlement de Paris. /ZfuiytwJ
A Lyon, 1583.

In -8·, hl p., Lyon, rille.

SYNODUS DIOECESANA 8PIRENSI8
. 1M3 novembria 15.
Synodos dioecesana Spirensia in Oarmania, cele­
brata die 15 novembris 1583, aub Eberhardo de

Dienheim, episcopo Spirensi.

Exatant conatitutionea synodales in opere cui
titulus :
Collectio proMNMMi synoda/umi JiotottitBpirttuü,
(1788), p. 393 - A

SYNODUS DIOECESANA ALB1NGANENSIB
1583 decembria 1-9.

Synodua dioeceaana Albinganensis in Italia, B raniae, epiacopo Albtnganenai, in dioeceaana aynodo
celebrata diebua 1 et 2 decembris 1583, sub Luca celebrata Albinganae, cal. decembris M.D.LXXXIH.
Fliaco, epieoopo Albinganensi.
Oenrae, MDLXXXIIII. cum licentia asperiorum.
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui
In-4·, 103 fa. -1 fan. — Parie, Bibi. nat. B 1963.
titulua:
i
' Fol. 103, haec aynodua. celebrata eat diebus
Constltvtiones editae a Lvca Fliaco, comite La- 1 et 9 decembris 1583.

STATUTA DIOECESIUM BERGOMENSIS ET CREMENSIS
1583.
Statuta dioecesium Bergomensis et, Cremensis Lavdae, M. D. XXCIII, apud Franc*'" Bonatum,
in Italia, edita anno 1583, sub Hieronymo Ragas- eiusdem rrbia typographum, curiae epiecop. A e.
soni, episcopo Bergomensi et visitatore apoatolioo inquiait. concessu.
.
Cremona» eccleaiae.
In-4*, 9 partes, 27-.p., 2 f. - 64 p. — Roma.
'Exstant conatitutionea in opere cui titulua:
Alessandrina. '
Decreta generalia à r*** d. Hieronymo, Dei et
Haec decreta edita sunt extra synodum dioeapoatolicae aedis gratia epiacopo Bergomi, et' cesanam.
riaitatore apoatolioo Cremensia eccleaiae, confecta, c

CONCILIUM PROVINCIALE EBREDUNENSE
1683-1584.

Concilium provinciale Ebredunense in Gallia,
celebratum anno 1583 vel 1584, aub Guillelmo
d'Avauçon dq Saint-Marcel, archiepiscopo Ebredunenai.
Bibhagrtphia:
I) Constitution·, (1854), . . . ftitulae ntpra
col. 153 B. n. 11.

2) Histoire du synode. (1854), ... pitulus aupro
eo/. 154 B, η. 2|.
. .
Passim mentio habetur concilii Ebredunensia
celebrati annis 1583-4.
3) Oama. Saries epitcoporum, (1873:, p. 549.

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS X
1583.
Synodus dioeceaana Mediolanenaia X in Italia, ville; Fribourg Suisse:, séiiiinaire; London. British
celebrate anno 1583, sub.sancto Carolo Borro- Museum; Lyon, miaaionnairea diocésains; Milano,
maeo, archiepiscopo Mediolanenai.
Ambrosiana: Nice, ville: scaris. Bibl. nat. B 2397 ;
Exstant constitutiones synodales in operibua D Paria, Saint-Sulpice : Roma,\UcMandrina.
quibus tituli:
” ”
-------- : Corii . .. epitome
— ·.---- ---decretorum
------2)
Haymonis
om­
1) Acta eccjesiae Mediolanenaia, a b. Carolo nium
i
conciliorum provincialium et dioeceaanorum
Borromaeo s. R. e. tit. S. Praxedis presbytero car- s.
i Mediolanensis eccleaiae. Mediolani, apud D. Garidinali, archiepiscopo, condita, Federici card. Borro- boldum,
1
1640.
tnaei, arehiepiscopi Mediolani, ivsav undique dili­
In-4*, XX-420 p.'— Paris. Bibi. nat. B 211)5. —
gentius collecta et edita; addita eat in hac vltima Ipse tfbn vidi.
editione ipsius b. Caroli cardinalia vita per revex
3) Acta ecclesiae Mediolanenaia, a s. Carolo, car­
rendias. d. Carolum a Basilica Petri. Nouariensem dinali S. Praxedis, acchiepiacopo, condita. Federici
episcopum, confecta. Rrixiae, apud societatem card. Borromaei, arehiepiscopi Mediolani, jussu un­
Brixiensem, MDCIII, svperiorvm permisse. '
dique diligentius collecta A edita ; editio novissimis,
[Partit fl titulat.] Acta synodalia dioeceaana addita septima provinciali synodo. [Fifara.] Ber­
eccleaiae Mediolanenaia, para aecvnda, a beato Ca­ gomi, MDCCXXXV1II, ex typographie Joanni»
rolo Borromaeo, a. R. e. cardinale tit. 8. Praxedis Λ Bantini ; superiorum permissu.
archiepiscopo Mediolani, habita anno a Christi
In - folio, 2 vol , 6 f> - 328 -' 24 p. (synodua
natiuit. M.D.LXIIII, mense augusto, Pio ΙΠΙ summo prov. VII) - pag. 329 ad 808, 1 f - peg. 811 ad
pontifice. ‘ Brixiae, apvd societatem Brixiensem, 1272- 108 f. (index). — Milano, Ambrosiana ; Mi­
M.DC.Hl.
lano, seminario; Paris, Arsenal; Roma, Vittorio
In - folio, 2 partae, 6 fan.· 448 -1019 p. — Avignon,
Emanuele.

SYNODUS DI0ÎCE8ANA MBDICWnmUB X, 16M

967

9M

P. 398, synodus diooooeana MediotaMUah X,, 1 archiepiacopo cardinali de Gahruek adprobaate,
remua edita. Tomus prisses (soeandus). Mediolaai,
odaato Panic Pagnouio, MDCCCXLIH 0em. Π.
MDOCCXLVI).
Ia-4·, 2 voL, «f.- 987 p., 8 f.-pag. 1191 ad 17M-1 f.
ehronologioo ta Inoam productae,' et Joseph! Antonii
Baxii praofationibue illaatratae;... eratloMa 19 ha­ (errata) - vu p. (subscriptores). — London, British
bitae in ooactiiia provincialibus e* synodia dioe- Museum; Milana, Ambrosiama: Milaao, soaaiaario.
eeeania. Auguatae TfiHeiiootTae, Veiih, ITM.
P. 438, synodus dioooesaaa Mediolaaaasis X,
In - folio, 3 vol. — Paria, BIN. aat. D 3078. —
sano 1583.
8) Acta eooleaiae Mediolanensia, (1890), .. .
Ipse non vidi.
5) Aota eooleaiae Mediolanensia, a aaneto Carolo, /MMM Mff eel. 96A, n. 9).

NUM 1588/
4) Sancti Caroli BorroaMei homiliae OXXVL
•1 mas. oedioihus bibliothecae Ambroaiaaaa, ordino

cardinali 8. Praxedis, archieniacopo, condita, Foderici cardinalia Bprromaei, aichtepiscopi Med(olaài,
jeaau uqdique .diligentius collecta, Carolo Cajetano

T. Π, eoi. 1017-34, synodus dioeoeaana Medio­
lanensis X, anno 1383.

SYNODUS DIOECESANA PARMENSIS
1588.
Synodus dioeoeaana Parmensia in Italia, cele- b titulus :
'
brata anno 1683, sub Ferdinando Farneee, episConstitutiones oditae in synodo Parmensi oeleco£o Parmensi.
brata anno 1583. Parmae, 1584. In-4*. — Ipse
Exstant constitutiones synodales in opero cui non vidi.
■- •ieststsam-iss^sr...

SYNODUS DIOECESANA BAVENNATEN8IS
1583.
W
Synodos dioecesana Ravennatenais in Italia,
celebrata anno 1583, sub Christophoro Boncompagni,
archiepiacopo Ravennatensi.
De hac synodo confer opus cui titulus :

Synodus dioecesana, (1791), .. . [titultu supra
eoi, 155 B].
„ChriatophoruaBoncompagni. Bononiensis, archiepiscopus Ravennatenais, synodum celebravit dioeoeeanam anno 1583 “
. ‘

SYNODUS DIOECESANA 8ALMANTICEN8I8
1583.
Synodus dioecesana Salmanticenaia in Hispania, Salamanca, por Diego de Cossio, impressor de la
celebrata anno 1583, sub Hieronymo Manrique de créai vniuersidad, ano de Λ56.
In-4*, 6 f. - 315 p. — Paris, Bibl. nat. B 414;
Lara, epiacopo Salmantieensi.
Paris, Sainte-Geneviève.
De hac synodo confer opus titulus:
Fol. 6: .Estas constituoionee synodales, se orConstitvcionea synodales del obispado del Sala­
manca. copiladaa, hochas y promulgadas por el denaro aviendo viato las que en este obispado
illustrissimo senor d. Pedro Carrillo de Aeuùa, hisieron los sonores obispos de Salamanca, nneobispo de Salamanca y electo amobispo de San­ stros prodecessores de buena memoria, don Diego
tiago, .del ■ eoneejo de eu mageetad, en la synodo Desa ano 1497, d. Pedro Gonsales de Mendosa
que se celebrb en su iglesm cathedral de le dioha aho 1560. don Geronimo Maarique aùo 1583, d.
ciudad. el mes de abril de 1664. (IiMtgiwJ En Pedro luneo de Posaada ano de 1698, d. Luis
Fernandes de Cordova ano de 1604. “

i

SYNODUS DIOECESANA UMANA H
1584 februarii 8-9.

In-folio. — Roma, Vaticano.
Svnodus dtoeceoana Limana II in America
P. 306-10, synodna dioeceoana Limana II.
meridionali, celebrata in civitate Regum, diebus
3) Aguirre, CoWserio ommun· eofteHienat, (1693),
8 et 9 februarii 1584, sub sancto Toribio Alphonse
Mogrovejo, archiepiacopo Limano.
D
.,
sapra eoi 159 A, η. 1].
T. IV (1694), p. 980-2, synodus dioeoeaana
Exstant constitutiones synodales in operibus
Limana II.
quibus tituli:
4) Aguirre, CWlaedio hmmwm ronetAerom, (1753),
1) Lima limata, (1673), . . . [titoioe etipre,
. . ., [tituhu ottfro eoi. 169 B, n. 3|.
roi. 157B. η. 1].
T. VI (1755)< coi. 69*71, synodus dioecesana
P. 308 -13, synodus dioecesana Limana II.
Limanall.
3) Concilia Limana, Romae, Vanesci, 1684.

SYNODUS DIOECESANA V1TERB1ENS18
1584 martii 12.
· 8
Synodus dioeèesana Viterbienais in Italia, cele­ Viterben., in oathedrali ecclesia 8. Laurentij ciuibrata die 13 martii 1684, enb Carolo Montigli, tatis Viterbi, iiij idua martij 1584 celebratae. Viteibi,
apud Augustinum Colaldnm, 1684.
episcopo Viterbienai.
;
In - 4*, 193 p. — Roma, Vittorio Emanuele.
'Exstant constitutiones synodales in opere cui
De hae synodo confer etiam:
titulus :
9) Conatitvtioaoa editae ia dioeceoana synodo
11 ConstitvSionea et decreta dioMaeaaae synodi
Viterben. (si»), per admodum illustrem Arouerendiao.

d. d. CarolumArebiepiMOpum Meutilluns^epieoepum
.· * ,

. . ’.Λ

'**^2.?.,

i..-*

,«

■ ,

habita Vitorbii, ab eminentisa. A reuerendiea. d. card.
Braneaeio, epioeepo Viterbitm. et Tvseaaen., die
.■
* ’ e’
■ », tfA&àMtikâ. ι,λι « nut ί Λ
i
tiMtoikte

,w
»·»

BYMODU8 DIOBOBBAMA VITBRbWXBIS, IBM martii 19

370

XXV eoptembria MDCXXXIX. [butgr*.] Viterbii, a quo pontificii aasiateate. ia dioeesusa synodo habita
apud Mariaaam Diotalleuiam, impressere» epi­ ia ooelMia eathodraH Vitarbisaai, diobaa IX, X, XI
menda aevembrio uw Deal. MDCCXXIV ; acces­
scopalem.
Bine anno, in-4·, 41-180 p.· 1 f. — Paria, Bibi. serunt acta synodi, chronologie opiaeoperum Viter·
nat. B3SM; Roma, Propaganda; Roma, Valli- bien, ac Tuseaneo.. aeo bob variae appeadieee.
celHaaa.
Viterbii, ex typographie episcopali haeredum Julii
P. 178, Carolus Montilius, Casalonsis, episcopus de Juliia, superiorum permisse.
Vitorbisnsia, synodum diooooeanam celebravit die
8iae sano, |η-4·, 8f.-964 p. — Paria, Bibi,
ait. B 3379.
IS mutti 1584.
S) CbnetitvtioMe oditae ab illustrite. * reverendius,
Pag. MS: » Carolus Moatiliua, episcopus Viterd. d. Adriano Bermatthasjo, patritio Aosiaioa., Dei biansis, diooooeanam synodum 4 idus martii 1584
A apoatolicae «edi» gratia episcopo Viterbisa. A Viterbii celebravit.“
Tuseaaoa,, aanctisa. d. a. praelato domestico, solii-

BYNODU8 DIOECE8ANA A8TEN8I8 VIII
1884 aprilis 10 -1.
Synodus dioeoosana Astensia VIII ia Italia, cele­ anno 1684, die decima aprilis. /jMigue.J Avgvstae
brata diebus 10 et 11 aprilis 1584, sub Dominico della Tavrinorvm, apnd Io. Bapt. Rattorium, MDLXXX1UI.
In-8*, 101 p. - 3 f. (index). — Torino, Bibi. nas.
Rovere, episcopo Astensi..
Exstant constitutiones synodales in opere cui
Pag. 46-7, haee synodus dioeceaana celebrata
eot diebus 10 et 11 aprilis 1584.
titulus:
Pag. 40-101, appendix documentorum ad hanc
Decreta synodalia ab ill. et reverendius*· d. d.
Dominico de Rvvere, Astensi episcopo A comite, synodum attinentium.
promvlgata in dioeoesana synodo octaua, habita

CONCILIUM PROVINCIALE SURRENTINUM
1584 menae maio.
Aeqvensis, apud losephum Cacchium, M.D.LXXXV.
(h jku:] Vioi-Aequensl. apud losephum Cacehium,
'M.D.LXXXVII,
In-8·, 195 p. — Paris, Sainte-Geneviève.
Bibliographie:
-, Pag. 3- llT^cJnciliutn provinciale Surrentinum.
1) Decreta in provinciali synodo Svrrentina, ‘ Pag. 118Synodus dioeceaana Surrentina,
sub reuerendisa. iosepho Donselo archiepiaeopo sub reverendissimi?domino Iosepho Donsello archiaedits. anno 1584 mense maij. [ituignt.] Uiei- episcopo habita, anno 1585."

Concilium provinciale Surrentinum in Italia,
celebratum mense maio 1584, sub Iosepho Donsolli,
arohiepiscopo Surrentino.

legibus observandis, et in sancta vocatione, qua
quisque a Deo se vocatum agnoscit, ut virum et
Christi sectatorem dece.t, digne progredi teneatur,
atque divinum opus non negligenter tractet, quod
reprobum est et maledictum: sed illud ex toto
Collegimus sanctiones tam. nostrae ecclesiae corde, ex tota' anima, ex totis viribus diligat atque
atque provinciae per nos et nostros antecessores amplectatur, aient et Christus nos immeritos et
diversis temporibus promulgatas, quam etiam non- nostram salutem ita dilexit, .ut nullis incommodis,
nullarum eooleaiarum atque provinciarum, a magnis laboribus, proprio sanguini nec vitae demum peper­
praesulibus aeditas, et ab apostoliea sede commen­ cerit, thesauros et ipsum caeleste regnum nobis
datas et approbatas, quaa ad rem nostram seu patefecerit, obtulerit, ipsiusque regni et thesauri
Christi potius, et animarum noble ac nostris indeficientia claves, apud nos ipsos homines, sacer­
comprovincialibus episcopis creditarum salutem, de dotes, sive praesules, summum praecipue pontificem
consilio atque assensu eorundem reverendissimorum D perpetuo esse voluerit, sola mutua inter nos et
coepiscoporum, pertinere iudicavimus et in post­ erga Deum dilectione atque obedientia erga maiore·
remis nostris provinciali et dioeeeeana synodia, in nostros, pretii loco contentus. Eia igitur, fratres
pleno consessu, recitari, publicari, mahibusqno at­ carissimi, tam magna praemia, nunquam peritura,
que oculis omnium ita exponi fecimus, ut nulla tam parvo impendio ac brevi finiendo labore, vobis
earum ignoratio quempiam sublectorum poscit ex­ parate. Nosque vestra virtute atque orationibus
cusare. Nunc vero plenius illarum firmitati atque iuvate, ne oneri, (quôd quam grave et longe impar
observationi consulentes, typis excudendas cura­ nostris viribus sit, jn dies magis experimur) suc­
vimus, ut quae quisque in coaciliaribeq sessionibus cumbamus, vostraeque omnium saluti, quibus tshepublies pronuntiari atque decerni intellexit, ea mur mediis pleno consulamus. Valete in Domino.
domi ot. horis quibus magis Ubuerit, memoria
I.D» JUti prgftttiaM tl iurtanio prasstaetfo
repetat, et,'quantum in se eat, «arma atque incon­
.1. Sacri Tridentini concilii auctoritate suffulti,
cussa esae velit et «flRnn^luhil enim In ipsis
non utile, non salutare, non necessarium inveniet; mandamus, ut omnes iateresseatoa synodis dioenihil factu difficile, si sola adorit facleiMi voluntas ; oesanis vel provincialibus, omnis et singula ab
quam, cuique a Deo bqnam, beneplacentem atque eadem synodo statuta palam recipiant, veramqus
»
perfectam precamur. Ut ex eo facile intelligat

EPISTOLA IO8EPHI DONZELI.

lottpluu Doasslus, Dti «t apMlolieoe ssdts gratia
arehirpiuoput Sarrmti, provincia» nortraa fiMibu,
aalatam m Doauao.

nullas eoae divitias oxoeUontioroe, non alibi sitam
humani generis faeJicitatem, quam in ipato sacris
i·.
.·

* Numno te» sapita» osso arttsatsrass, qui Casset la
lèftimt, Ipsa »4441. - J.B. M··*».

y

271

.

CQNCHJUM SVBRKKTHnnt, IBM mease malo

W9

obediodtiam sanctissimo domino Metro pep»* spon- J quantam ia me' eat, axeqauturam.' 8ie me Deua
daant, haorooM oataw pablioo dotoatentur, Men adiuvet, et baoe annota Dei ovangeUa.11
•isdem profiteaatar verbia, qaibus formula sanctis­
II. Dt «etiNierMi esdptaiw at eruata.
simi domini Pii papae IV praescripta eet, vide­
I. Move codeaia, abaque ordinarii licentia ta
licet.
Ego N. firma Me credo /ritpra eel. B8C-4OA]. scripti», minime aedificetur ; neo aliquid in ea novi
9. Teete» vero synodal··, ultra praedictam pro­ fiat abequo simili licentia.
9. I* ftontiapioio - euiua, aiout et in qualibet
fessionem. etiam iarameatum praeetent, bac utentea
formula: «Ego N., teatie tyaodaUa, spondeo, quod etiam paroohiali eceleai», statuimus, ut, a superiori
amodo in antea, qaioquid audiam val cognoscam parte maiori» ianuae eeeleai··. sacra» depingantur
contra legem Dei at rootam Christians· vivendi imagine».
J. Crucifixi imago, sub ipao capella^ maiori»
> rationem in dioeeeai michi eommissà, et ad meant
cognitionem quocunque modo devenerit, somoto arcu in omni eceleai» collocetur, opm velo desuper
. vmui timore, prece, pretio vel amore, nullatenus sericeo vel «altem lineo.
4. Fenestrae ecclesiis vitro but tela cerata
celabo, quandocunque veritatem a reverendissimo

meo epiaeopo exquiri contingent.'
claudantur.
(
3. Electi omne», prleviai vel praetentati ad offi­
B. Vaa, e marmore vel duro «lio lapide,- non
cia vel benefiet» «eolesiastiea, non admictantur niai foria aed intus eooleaiam, a dextris ingredientibua
priua huiusmodi iuramentum emietant, soilioet: 1 pateat, pro aqua benedicta, cnm aapergillo aetia,
rEgo N. electus etc., per. haec canota Qei evangelra non apongia confecto, et appeared.
iuro, neque me, beneficii vel officii obtinendi causa,
β. Unum ait haorarinm in qua vi» ecclesia et
quicquam collatori et patrono eloetorive promi- in paroobiali, praeter illud quod baptiamali fonti
. aiaae. neo me notante a quoquam datum vel pro- deservit: quod desuper tectum et clausum esse
iniaaum esse. Ita me Deua adiuvet .. .' Quod debeat, ut infr» dicetur, congruenter in loco decenti
iuramentum ia manibqa ordinarii praestetur, ante­ coaptatum.
quam admictantur ad poaaeasionem.
1 7. Uporu» ita iuxta altare maiua constituatur,
4. Parochi, fidei profeaaiono emissa, ae «odi ' ut tempore divini officii aditus laicis minimo patent,
apoatolicae, et epiaeopo tuo eiaaque auoocatoribua 'sed a clericis aint illi omnino aeiuncti, praesertim
obtemperaturo», iuxta sacri concilii Tridentini de-' dum divina celebrantur officia?
cretum, renidentiam facturos iuxta Pii IV deter­
8. Confeeaionalia autent, ad ecclesiae Metro­
minationem, iuramentum praestabunt: iqra eccle- politanae, normam. tot babeat quot confeeaarioa ;
siarum parochialiutp, quibus praesunt, pro viribus reliquae etiam ecclesiae.
suis defonsuros, bonaque earumdem ecclesiarum
8. Altaria nimis prope iauuas ecclesiae aon
conservaturos^ non alienaturo»; quae voro iniuste .aint, nec de directo maiori altari adversa con­
vendita «sui» praedecessoribus vel alienata fuerint, stituantur, niai aint a lateribus ecclesiae ita poait»,
quantum in ipsi» est, se recuperaturos.
ut inde altare maius videri nequeat : et aliter posita
5. Concionatores, ubi primum in aliqua civitate c amoveantur.
»ive dioecesi sunt condonaturi, fidei professionem,
10. Sint altitudine palmorum quatuor a scabello
iuxta-formam praescriptam, in bulla Pii IV, emic- ligneo, latitudine palmorum trium, longitudine vero
taut. nisi docuerint se alia» eamdem emisisse.
palmorum sex, ad-minus, praeter altare maius quod
6. Examinatores-ipsorum parochorum aliorum­ constare debeat longitudine palmorum ad minus
que clericorum in concilii» hi» deputandi», si modo octo,
haberi potaunt, magistri sint seu doctor»·, aut in
11. Scabellum altari» sit longitudinis palmorum
theologia licentiati, iuxta sacri -concilii Tridentini octo, latitudinis vero trium.
praefinitionem ; qui se fideliter susceptum onus exe19. Tabernaculum desuper altare maius collo­
quuturos iurare debeat, neo quicquam, occasione cetur, deauratum per totum, a foria, quod, serico
examinis, ante vel post prorsus accepturos.
tegmine aut saltem lineo cooperiatur, intus vero
7. Ludimagtstri omnes, et qui cuiusoumqu» panno «erico rubro vel viridi circum munitum.
status, gr»dus aut dignitatis sint, quovismodo
13. Pixia seu vas aureum vel argenteum similiter
publice aut private domi suae vel alienae, pueros, contectam cum corporali, ad sanctissimam eucha­
adulescente» aliosve cuiusvis sexu» et notatis, quas- ristiam intus tabernaculum aaaervendam, cum clave
t-unque arte» litterarias, etiamsi gratia faciant, le­ bene 'firmatum, clausum et custoditum, atque ita
gendo, interpretando, etiam prima ipsa grammaticae aptatum, ut indo pixia commode depromi et reponi
rudimenta, quorum omnium more·, gntcquad ad possit, abaque quod super altare sacerdos ascendat.
docendam aeeedat, diligenter sunt explorandi, at d)
14. Umbrellam seu baldaebinum, altare inaius, :
fidei professionem facere, et. iuramentum praestare ab» tabernaculum cum sanctissimo Christi corpore
omnjno debeant. alioquin poenas de bia in oadom stabilitur, ex qitavia decenti - materia confectum
constitutione propositas luunt; quam profosaiohem habeat; quod totum altare, et celebrantem sacer­
et iuramentum uoa semel, tantam sed iaitio cuius­ dotem desuper tegat.
libet anni emitter» atqu» praester· solemniter
16. fiepiatur in quacumque maiori ecclesia, etiam
compellantur.
paroebiaii, altare mata» undique ex quarts materia, '
8. Mediei, cuiusvih generis sint, ultra fidei pro- ut laicu» ingredi, siv» celebranti nimium appropin­
ICssioaem, insuper tarant, cum ad infirmo· in lecto quare, aut altaribus infiaerara non posait, vel inniti.
iaeentes vocati fuerint, ipao» ante omnia, infra dio­
16. Ifobeat unumquodque altare ornamenta
rum trium visitationem, monituros, at sua peccata, psramentaque propria, tam ad cultum eis in usum,
iuxta sanctae Romanae eccleaiae «dictum et Pii V secundum temporum conditionem, quam ad 'mis­
praescriptum, confiteantur; quod si id adimplere ’ sarum sacrificia, quae illi, debentur, ‘peragenda.
neglexerint, so ulterius minime visitaturo».
17. Autaria eonseerata) sicut et altariola por-

,

.

, ■

,

9. Punctatores «ligandi in provinciali vel dio·-

cesan» synodo, ibidem iaramsatam aub bis verbfo
praestabunt: .Ego N., pnnetatoris offisium quod
sasnapi, por-' haec sanetp Bai avangslia iuratas.

tatilia, tela ita cooperiantur, ut focilo emoveri non
poeeint. Et tob»lii» desuper, seu mappis tribuo
distinetis et' noa convexi», vastita sint mundi»,
qnaram una sit aliis longe maior latitudine »t

loagitadia·; ita ut pro, ornata altaria a latsribu»

k

m

ύοκαμνΜ «UBBurniuM,

. dependeat «4 «oabeilnm naqno; reliquM 4m· tea*
gitudtanm altari· auperaut, vol aaltem adaequant.
'
18.
Mitenram oelabentioM expleta, tala viridia,
caerulea aat eerate, vel 4a eorio, altaria, ia quibne
celebrator, aemper tegat
Bint abiqaa candelabra
dno honoeta dtabornta.
IS. Kt tiatiaabalnm appaaiam, vel portatil·.
90. Ae aaeratoram tabella, peat ealobrationom

tub tala raeaadanda.
altara eollooetur.

Imago crucifixi ia nnoqnoqit·

iim mm

mato

974

eapallaa ia maiori aaclaaia aub Mrumdem invoaatioaibaa aaaatornm Heitam ait. de epiacopi li•aatia, eotatraaro, aat miaaaa ibidem oalabraadaa
oaiaiaa ad commodiore· eeclaeiaa tranaferaatur,
iuxta a anero eoneiUo Tridaatiaa datam faealtataa·:
87.

Capella·

nnlH patrono ooaeedautur, qui

UIm priua non dotaverit, ot conceaaaa revoeentnr.
88. Deeirnantar altaria in capallie prophanxtia
ot apertio, in quibua non oalebratur. *

91. Sepulturae noviter eonatruendae in quavia
8·. Patroni, eapallaa »uaa minue «ufficienter
capelin, »patk> cubitorum trium oa earum dietat dotata·, in maiori eccleaia et paroebiia poaitaa.
ab altaria eoabello, aut ao remotiua quo loci •arnmqua altaria da neceaaariia provideant omnino ;
anguatia permittit; ot ita operiantur, ut nullo un­ aliae, praecantandi iuribue priventur, aaltem pro
quam tempore foeteant.
prima proxima vice vaeationia. l'ni vero ex pa­
99. In aaeriatia maioria et paroohialium aeela- troni· aatiafacienti, iua aliorum in ipae capella,
aiarum ae capellarum tint libri, populo legendi ad doqeo aatiafecerint, aoereacat,' et conferatur, vel
praeacriptum ppiacopi: et in inventario laeriatine alii· remedii· iuria opportufiia. ordinarii arbitrio:
cum oaeteria mobilibua annotandi.
B oopatroni, benedeiatua aut populua viaitatienibua
98. Baoriatia quaelibet armarium paramentorum •atiafaoare compellantur.
unum vel plura baboat. ad illa et caetera orna­
40. Prohibent·· ne in illi· vel iuxta e··, bella­
riorum vel qnarumvi· rerum venditione· fiant.
menta diatinctim conaervanda.
*
34. Ac pro argentei· vaaia reliquiiaque arma­
41. Nec menae cum capaula, altaria inatar, ante
riolum aeparatum aive reliquiarium, loco aacriatiae vel auper altare pro eleemoaynia recipendia, ullo
deoentiori tuto aptapdum atque claudendum.
modo in eccleaia, cum indulgentiarum litteria ant
' 96. Labellum, eum manntergio appenao, pro. inacriptionibua permittantur, aed in loco longe ab
abluondia abatergendiaque miniatrorum dtanibua. altari, in quo indulgentiarum atatio oonatituta ait,
96. Oratorium quoque cum imagine axera et vel a latere «impliciter collocentur, «tatutiaque
orationibua affixi·, pro aacerdote ante et poat tantum diebna, quibua epiacopi indulgentiam de­
miaaae celebrationem recitandid?. atque deprae-. creverint promulgandam.
49. Transitu· ad aliena loca per eccleaiam non
cationum tabella aaoro unicuique indumento acconcedatur.
comodatarum.
'
97. Indumenta ipaa, ao caetera paramenta et
ornamenta, certae eccleaiae dicata, ad aliam trana- M'
’’•'•f*··
aeerda untfiMtu, aetienibut
ferre, et in alieno· uaua convertere ceu acoommorepraeaaatafcotriha» «aeria.
dare nemo audeat.
1. Sacrae imagim··, atata , prece, priua bene98. Neque hi. ad quos «pectat, illa pulvare.C dicantur, quam altkriou· auperponantur.
conaumi, vel aliter abaordvacere permittant, aiout
3. In ecoieaiia, corruptae imagine· vetuatata.
nec eccleaiam ipaatn. aacriatiam, altaria oratoriaque. aive hominum ininria et qune in aordido «tant,
99. Silentium in aacriatia et choro aervetur ab honeato loco aptentur vel in totum deleantur.
» omnibua. tam laicia quam clericia; praeiertim tem­
3. Imaginée picturaeque, in quibuacumque loci·
pore divinorum officiorum, quoad externa, vana aeu olaricorum aive laicorum habeantur, turpitudinem
inutilia colloquia.
prae ae ferente·, deleantur omnino vel ad ho30. Neque laicia, niai cogente neceeaitate, intra neatatem reformentur.
praedicta loca aditu· pateat.
4. In pingendi· lacria imaginibu· caveant epia­
31. In quavia eccleaia, praeaertim dum . divina.- copi ne quid jn eccleaia Dei pingetur aut «culpatur,
celebrantur officia, vel Dei verbum praedicatur, quod acripturarum veritati vel catholicorum trenomo deambulare, confabulare ve) negotiia operam ditionibua adveraetur.
dare praeaumat, aut altaribua fontibuave baptiami
b. Omni· laacivia. praecipue vitetur, ita ut
et aquae aanctae adhaerere.
procaci venuatate nec pingantur nec ornentur, ne
39. In limine eccleaiae vel ante fore· ipaiua, turpia potiua cogitationi· quam devotioni· occaaio
immorari, aut cum canibua. volucribua, baliatia et ait, iuxta aacri concilii Tridentini decretum. Et
aolopetia ingredi nemo audeat.
alitor quam decet dapiata· aive ex pre····, etiam
33. Parlementa congregatione· artium, collegia de domibua laicorum, obacoenaa imaginée emendari
publica vel privata, concilia quae ad eccleaiam D vel amoveri epiaeopua parochuave curabit omni
ipaam non pertinent, laici in eooleayi non habeant, atudio.
nec etiam alibi diebua feativi· celebrationi· mia6. 1'aaaiouia domini noatri leeu Chriati reprraarum tempore.
aentatione·, vel aliquorum aaactoruiu aut deiparae
34. Ante ianuam maiori· et paroobalium eoele- Mariae virgini· non fiant.
•iarum conatruatur portioua. quae latitudinem ecclo7. Reliquiae (anctorum decoria in vaaculia
•iae adaequat, vel aaltèm ipaam ianuam complec­ •prventur; et, cum populo oatenduntur, luminaria
tatur . aub qua baptiaandi primum a parocho accendantur; nec a receptaculi·, ubi condite· aunt,
recipiuntur, ot ad «lio· uaua eccleaiae decori extrahantur, aut temere omnium oeulia vel nude
neoetearioa.
exponantur aut quaeatua gratia demonatrentur ;
38. lanu·· capellarum, extra eccleaia· paro­ neque etiam ad collum deferantur, abaque epiacopi
chial·· axtotentium, canoello claudantur ligueo et licentia; neo privati· in domibua val apud laicoa
clave, ut in tu· videre lioaat •aoelium, et oratio homine· detineantur.
fieri, «ed non ingredi niai dum celebrantur divina
8. ' Locu· iit in eccleaia aive aacriatia, ac decena,
officia.
ubi oonaerventur, dnabqaque olaudaatuA elavibu·,
36. Capellae, extra maiorem vel parochial·· quarum altatam epiaeopua teneat, alteram tho···eoelaatee, in indaoanti vel parum commodo loco
rariu·.
poaitaa, ia quibua, ni plurimam, nulli· au^iantibua
celebratur, erecte ibidem era··, prophanari, ot
Cmmusannaai» tamne XXXVI*.

9. In eia deferendi» demonatraadiave, aaoerdotao
•uperpelliceo (tolnqne utantur.

«

concilium süBBBrmruM, im moneo mai·

>rs

10. In proeosaionibas vero eum hunlaari^ke of
turrlbule deferantur.
11. Roliqaine' inaigaea, quae ia eaalaaUa pa··
neglecti· vel para· decent·» habitis oeatodiuatur,
•a solsmaiori pompa, qnaopro qulitat· regionis
lioebit et commodam videbitur episoopo, trapafbrantur ad eealeainm oathedralom, ibique apt· at
honorifioe oolloeoutur, anotoritate at Beentia eadte
apostolic·· praevia et tamper aalvn.
IK Dt tpittfit,

m

90. Ia eloamoayni· pauperibus srogaadia, fta
ae peomptam exhibeat, at prnatar ilia* qtma par
al*smosynarum ministroe olargH selet, ipee quoque
ntaau sua'aliquaado ia peaperee eoaforaL
»1.· Poena· olerioerum mulctasque emnss eniaavis generis, piia usibu· vel aeeieaiaa fabrioi·, nulla
prersu» »ibi parte reeecvata, destribuat, eerto de­
positario taper bit rocipisudi· at expendsndis apecialiter deputato.
99. Presbyteros et clerico» oniri ad~m quandoqus parta, qnandoqne vero certo» aliquos con­

1. Episoopu·, domiaicis m fsetia diebus, d le­ vocet, atqae illorum utriusque vitae rationem, vir­
gitime impeditu» aon fuerit, miaanm oolebraro aa tutum excrcitatioae· ot progressu» oognoscat.
omittat ; oslebrsntique vel missam audienti freqaen»
99. Bpisoopi singuli seminarium constituant,
val ai, ob beneficiorum tennitaiem, hoe adimplere
adsit familia.
9. Lectionem taoram, dominici· diebus, vel »er- nequiverint, eum metropolitan· eodesia illud aimul
monem «iva exhortationem qlero ei vitati» «nae quamprimum constituant ut concilium Trideatinum
faciat.
i
disponit et summus pontifex illo» admonet.
3. Singuli» manaibua aemol, saltem in dominica b
94. Quilibet episoopus, singuli» annis, visitatio­
die, universi civitati» »uae ao dioaoaaia claro, idem nem inatitqat et absolvat; vel frequentius, absque
per «e praeetabit, aut per idoneum ai legitime tamen procurationis onere, prima visitatione ab­
impediatur.
soluta, quamvis provinciae angustia tanta ait, ut in
4. Quaeounque ad divini cultos gubernationem ea procurationis nomen vel exactionem audiri ab­
•pectant, per se in primi» praeetare, ouatera voro surdum videatur.
inferiora per vicarium ministrosve axeqni curabit.
99. Quam visitationem, singuli» annis facien­
6. Certam aibi horam, quotidie sumat, quam dam, immediato post Omnium Sanctorum festivi­
in contemplatione divinorum, atudio meditationi» tatem incipiat vel post primam dominicam Ad­
atque orationi» exercitio impendat
ventus, feri· secunda immediate sequenti.
β > Institutum vespertinae orationi» domui
96. Atque *b eo die publicatum intelligbtur ge­
etiam »uae observari faciat ad quam ipao et fa­ nerale visitationis edictum ; nisi, ex caum. in alium
milia »ua omni» conveniat; ac pro defuncti» certo commodiorem diem visitationem m transferre epis­
oampanae signo per omne» ecclesia».
copus expresse declaraverit.
7. Quolibet aabbati die, hora vigesima tertia,
97. Concilium dioeceaanum, singulis anni» pa­
antiphonam deiparae Mariae Sa/ee rspruo, aliaa- riter convocandum, pro prima die mensis m»ii pu­
que ab ecclesia pro tempore atatuta» prece·,' in blicatum et indictum censeatur; nisi, ut supra.
maiori eocleaia, ac in parochialibu» ubi commode,
98. l*ium indicamus ut episcopi in suia ec­
potest, religjoae a clero cantari mandet, convocati» C clesiis certum sibi et successoribus suis monumen­
eampanae pullatione fidelibus.
tum cbnstituant.
8. Ad episcopum pauperibus miaerabilibuaque
98. Per concionatorcs, parocho» et confessario»
facili» »it aditu»; benigne quoscunque audiat.
efficiant, ut oratio vespertina, diebua singulis, ab
8. Statimque expedire quae recta posait pro]; omnibus in eccleaia vel privati» propriis domibus
omnibus, aut oonailio vel oonaolando prodeeae Bat, tam pro vivis quam pro defancli·. dato certo
•tudeat ac delsctetur.
maioris oampanae signo iuxta primam horam
10. Episcopo» in veatitu »ericum non adbibent, noctis,
V. D» wlo *t imintat» elfrieorttm.
niai in neoewarii» et ooneueti», pretiosis non utatur
pellibus; habitu etsqla--epiaoot>ali annule, cum
1. Presbitori ot clerici omnes imprimis memoria
publice prodit, (it semper ornatu».
teneant verba ilia Morosanoti concilii Tridentini,
11. Accumbens menaee benedicat, et, quam deoet, capit· 1, quod incipit; ,ΝιΜ est quod olios mogis
frugalitatem ac tempprantiam, umrarumque libro­ •d piriotsm Dtiftt curtum auUhu itutrtMri, quam
rum lectionem adhibeat quae,/ut plurimum, ex isrwm eifo rt azcetplum, qui ·« diemo dMUearam/
■aera ait scriptura, vel ex paMoralibua libri» aut essuMisrie* * et reliqua.
•anctorum viti» et actionibus.
9. Sacerdote» barba · superiori labro tonde19. A laicorum commsc»ationibus et a nimia antur.
eorum familiaritate caveat
3. Clericali tonsura apparenti et talari veste
13. Homine» moribu» obscenos, parasito·, ma­ inoedant.
4. In habitu,' non exquisita sit cultus elegantiat.
ledico» vaniloquosve aecum versari vel in' eius domo
non permittat.
•ut nimis sordida et abieota negligentia.
14. Neque principibus naeumbei^ibus stat ipae.
6. Color vero tantum niger adhibeatur, omnem
. 15. Neo etiam, inter missarum solemnia, mia- ornamenti novitatem ao vanitatem fugieutea.
x sale ant pacem illi» exosculandam ptqeboat
6. Pileos in aeolesi· nunquam, extra vero non
16. Caveat episcopus, ne quid in eia» domo deferant nisi valetudinis vel pluviae oauea, et tunc
appareat quod non sit simplex, purum, honestum; simplices illos'habeant ae honeatae latitudinis, nomo
■ed inanium rerum omnium ae profani ornatu· se autem in centum tendente·.
contemptorem ostendat.
,7. Superpollioea lacera non sint neo sordida,
17. Ita domui suae familWaquo bene praesase neque curiose nimium elaborata.
curet, ut interns et exterius/nemeatas de«onunqne
8. Clericus 'sive preabiter superpeiliceo indutus,
servetur.
•eelesiam sxire, prae foribes a«|are, aut per viam'
18. Et talis sit domesticorum omnium veetitua ineedere. nisi eum procaaaio ant officium quod illud
et more·, ut illo» appareat esae ministrorum Dei requirat, peragitur, non présumât.
- ministros.
9. Annulum non deferat, nisi ea praaditus ait
19. Bx ipsius episcopi familiaribus si quisrin- dignitate ia qua conferenda annule· sibi tradatur;
dnsatur, HUua paternam adhibeat diligentiam Ot
onrnm.

■'■· ':■·'·■■■ ■ ■ ■ f.'q

‘ · «ma XX1L a 1, d» «<.

v

.i

i. ■■■

: ft»·. .-,9 ■*.

*

m

CONCILIUM SURRMNTINUM. IfiM

mm

278

maie

*1. Sacerdote· omne· et clerici, alieuiu· certae
illam varo,, dum celebrat. e* chirolecM ia ehoro 4
non habeat.
eealeeiae miniaterio non addicti, in maiorem vel
10. Quoniam Deo militantium clericorum ama 'pareehialem eooleeiam, euina fine» habitant, domini­
ot potiaeima Media, orationee et aaaraa loetion·· ci· fiMtiaque diebea ad divina celebranda conveniant,
eeae debent; ita intenti atquo aaaidui ia hoe ipao
niai legitimo kxeacoatar.
peculiari munere eae· debeat, at oratioai auoeedat
M. Tempero veto ieinaioram. et ubi fraqueae
ad «coleeiam popalu» «Me eoaaueverit, parochum
leetio, leetioniqno raeoodat oratio: boe opim telo
clipeo, et divae toatatur Hleronimua, malarum
etiam in docendo doctrinam obriatiaaam adiuveat.
M. latrant·· «eelaeiam caput atatim aperiant,
cogitationum aagittao, quiboe omnia aetaa, maximo
ante «anctiaeimum •acramentua) reverenter orent,
voro edoleacentia percuti «olet, repelluntur. in­
quina» : HAawit< atedte wrÿdureram, ti itnu M in aliorum exemplum ubique modeato vernentur.

IMM
Wwt
ti
84. Btaaté vero epiacopo vel gonufloxo in oeclebadeent, qui «eeiaeiaaCioem diaotplineet, riiet hmo- eiaa, aimul «tout et limul orent.
86. Oleriei, preebiteri, parochi et quieunqUo
eattMrai tt Dti timorrm deoant.*
11. Libri, quo» depot unumquemque prcabiteram eecleaiaatici aub ditione epiacopi exiatente». atudiia
ve) clericum habere, et in eorum lectione frequentiae littorarii» vacare et lectionibu», iuxta cuiu»cunque
vernari, alnt praecipue quoe epiacopua. ex tua elec­ conditionem atque capacitatem, compellantur.
tione, pro eorpm eaptu iuaaerit eaae legendo».
3fi. Baoria initiatu» eut beneficium obtinen», ei
19. Olericu*. ai monitu· etiam per publicum ! I aliquo officiatur morbo, non tamen ita grave quin
edictum, honeetum clericalem habitum non deferat, horia canonici» non poeait aatiafacere, ab illi»
per auapeaaionem ab ordinibue ac officio et bene­ dicendi» non deaiitat, inoonaulto utroque medico
ficio coerceatur: et ai aemel correptu» habitum corpori* et animae, ne graviter peccet.
37. Si non frequentiu», «altem aingulia menaibu»
laicalem aiehilominu» geataverit, habena bene­
ficium, eo privandua erit, iuxta concilii Tridentini omneq communicent clerici minorum ordinum.'
38. In «acri» vero eoaalituti, cinguli» diebu»
decretum.
13. Profatu» apectacula nec ip»i peragant, nec dominici», ut concilium Tridentinum auadet.
39. Antequam diacumbant, monaae benedicant,
peragente» «pectent.
)4. Alei» quoque, certi» aliove ludi geqere et in fine Deo gratia» referant.
vetito, quovia in loco non· ludant; nec ludeutibua - 40. Audito, prO aalutatione angelka vel ordtione
pro defuncti» canpanae aignO, illice genutlectant,
interaint.
15. Venaticum non alant animal, nec baliati» jpent, ut par e»‘t,' auoque exemplo bt hortago ad.
tam «anctum et pium ope» eireumatantne allicient.
publicq utantur.
41. Similiter, ad aigivum campanae pro ele­
16. Baculum in · eccleeia nunquam, nec per
civitatem, niai' aetati· infirmitatiaquo. Evidenti vatione corpori» Chriati, eccleaiae maiori» aolapinia
cauaa, deferant.
J
mia»ae aaaurgere, ubicunque fuerint, caput aperire17. Natatio aut in alieno conapeotu denudatio devoteque orare non praetermittant.
42. Studiorum cauaa, nulli clericorum a'dioeeeai
illi» nequaquam permittitur.
18. Cum exulibua, oontumacibua ac bannitia, vel vel ab eccleaiae aua» recidentia abeaae liceat, niai
de homicidio diffamati», iuxta aanetiaaimi domini pria» habita ab epiacopo in »cripti» licentia.
noatri papae Gregorii XIII bullam, minime vereantur,
48. In qua quidem epiacopu» haec adiunget,
nec boepitio auacipiant, etiam ai’affine» fuerint.
videlicet, ut de litterarum progreaaioue. a ductori19. Boat primam noptia horam, per civitatem bua quo» audit, aoriptum afferant teatimoaium,
abaque lumine incedere nullua audeat.
■altem cinguli» anni».
20. Clerici extranei, abeque dimiaaorii» lijteri»
44. Nec ad breve tempu» a dioeoeei abeaae
•ui epiacopi. in provincia e»»e non permittantur, liceat, abaque ordinarii licentia, et cum redierit
eidem »0 praeaentare non differat.
niai ad pauco» die».
21. Clerici in aaorti, vol beneficium obtinente»,
VI. Dt paroehit.
domi eive fori», laici» hominibu» quacunque digni­
1. Parochua per »o ipaum «aeramenta et non
tate praediti», non inierviant.
22. Procuratione·, advocatione» et patrocinia per alio» miniatrabit, niai iuate impediatur.
apud iudicem aaecularem. nullu» preabitcrorum cleri­
2. In aedibu» auae eccleaiae inhabitabit aut
corum ve, excepti» caiibu» a iure pOrmiaaia.nc de prope illam, ut cotnmodiua ea, ad quae tenetur,
praeetare poaait.
ordinarii licentia, exerceant.
*
3. Diligentiam quam maxime adhibeat, ne qui»
2f3. Pro nemino apondeant in foro aaeculari.
'
24. Mercaturam laicoramque negotia non pro­ D abaque «aeramenti» e vita diacedat.
4. In quorum adminiatratione «em per aupercurent. neo eorum praedia copducaut.
26. Muliere» cuiuavia Mtatia, legere, acriberq, ppiliceum et atolam habeat.
6. Singuli» etiam dominici» aliiaque diebu»,
canere aut aonare non doceant, niai qua» aetate.
moribu» «t vita ab epiecopo probanda», pormiaeum doctrinam fidei ehriatianae populum doceat, tam
intra miaaarum aolemnia, quam a prandio, dato
fuerit.
26. Nec illi» per viam a* comite» adiungant. campanae abno. omnique adhibita diligentia, ut
27. Mulierum auapeotarum domo», caeteraqn* frequena populuk omnino autem pueri et adohaaooate» omne» utriuaqua aenu», doctrinae ehriatianae
ordini ao atatai clericali indecora;
28. Necuon conacaaua otioaoa laicorum, vanilo­ et recitationi interaint.
tt. llloaque admoneat «t hortetur, ut die» facto·
quia, et in platei», officini» ac acdilibua circulatione»,
ubi nulla urget neceaaitaa ; tabernaaque, niai itineri» buiuamodi non otio··, aed in animaram auarum
utilitatem et Dei cultum aanotia exercitii» ao piia
cauaa, vitabunt'.
c
29. Arma cuiuacunque genaria deferre omnino operibua inaumant.
7. Kt erudiat de ooutenti» in oateohiamo romaao.
■prohibomua: niai, ubi longum iter agendum «et,
8. Uaiutatiet frequenter illam annorum decem
d» ordinarii «cripta' licentia.
8t». Neo ciot suppliciorum »peetatoro», quae rei» indulgentiam, qqae a Lateraaenai eoneilio »ab
Leone X, curiae 'denuntianti pubicum biaapheinferuntur, niai, ut ipeoram animarum «eluti opem
ferant, illic adaint.
matoram, conceditur
itt·

''

'

’’-f-

CONCILII'N SURRENTINUM 1584 ffiense maio

380

3S- Alfum quoque librum apud se habent, in
V. ,Publicum «use parochia» blasphemum, oon- A
' cubinariutn aut usurarium val de fide suspectum, quo introitus, census, iura et instrumenta ad pa
diebus festis missam neu audientem, in Paeohate rochialem ecclesiam, et universae ipsius parochiae
non communicantem. ' statim epiacopo denuntiabit. capellas spectantia describantur.
10. Parochus, die dominico, festa de praecepto,
29. .Bonorum, etiam mobiHum, inventarium,
ieiunia et vigilias populo' denuntiabit, ac caetera, sacristine et oipellarum suae dioecesis, visitationis
iuxta sacri concilii Tridentihi sanotibnea, ad saltr instar, singulis annis per ipsum habendae.
tem neeessaria docebij.
30. Alterum etiam habeat de statu anitfiarum
11. Itideth, qua aetate ieiunare et pueri peccata sibi sublectarum, qua» singulis annis recognoscere
confiteri et .communicare debeant.
non praetermittat.
12. Crebris exhortationibus efficere conetur ut
r 31. In quibus observabiUnn recte in catholipa
! populus sibi commissus, ad confessionem cOmmu-,, fide et sacramentorum perceptione ambulem.'
nionemque frequentet accedat, praecipue vero in
32. ' Populum adiponeat, paucis ante diebus,
die Natalis Domini, Papchatia. Pentecostes. As­ quam sancte, pie ac religiose processiones gene­
sumptionis beata^ Mariae, Omnium Sanctorum, et rale», praesertim sanctissimi corporis Christi, colen­
initium Quadragesimae.
dae ac prosequendae sint a fidelibus.
13^ Adolescentes, prima vice eucharistiam su­
33. Itidem, cum Confirmationis sacramentum in
mere volentes, prius examinabit, ac de virtute et die Pentecostes episcopus erit ministraturus, de
tanti sacramenti ratione reverentiaque edocebit: B virtutA. dprnitate atque ' utilitate sacramenti, et
eorumque et aliorum, qui nondum confessi sunt, quomodoad illud accedendum sit. docebit.
aetatem et idoneitatem recognoscat.
34. Populum saepe in ecclesia et per domos
14. Eoruin^^rMlinn describat, praesertim in hortetur et omnino inducat. ut. saltem semel in
visitatione animarum singulis annis facienda, ipsos die, unusquisque seipsum colligat, in ecelesia vel
erudiat et ad confessionem inducat.
domi genufieetat, oret, meditetur quid illa die
13. MonebitT patresfltmiliaa. Ait "filios suos ae egerit, in quo deliquerit. Deum vel proximum
filias famulosque. diebus saltem festis, missam et offenderit, et ab eo veniam petat, proponat de
doctrinam audire, atque, temporibus debitis, peccata caetero ab illicitis abstinere, ac se ex intimo
confiteri compellant.
corde Deo commendet: pro ecclesia, pro pace, pro
Hi. Viduae admoneat ut, ultra diem octayum, amieis. inhniois et animabus defunctorum depreI ad ecclesiam accedere et missam audire non dif- cetur.
‘ ferant.
36. Patreafamiliaa vel matres compellat, ut cum
IT. Unumquemque in sua parochia missdm tota familia, de sero, intra propriam domum, idem
audire debere, et in ea tota, excepto evangelio, simul omnes .praestant.
non uno tantum sed ambobus hexis genibus de­
36. Cum surgunt de mane, ante omnia, statim
vote atque attente permanendum.
orationem dominicam et salutationem angelicam
18. Arma, baculos, accipitres, canes domi relin­ recitent, genibus fiexis.
quendos admoneat.
C
37. Describantur per singulae parochias pauperes
19. Curam'de viduis habeat, pupillis, orphanis. et miserabiles, et pro, eis fiant collectae, in con­
aegrotis, pauperibus aliisque miserabilibus personis, cionibus, in missis parochialibus et tempore vin­
quo» per se adiuvare. aut per alios subvenire non demiarum. messis et olivarum: et eorum habeatur
desistat omni studio ; quorum nomina, ut proprium ratio in “distributione panis piorum relictorum sive
munus certius exequatur, certo libro scripta, non eustauritaruui fsoj quae magis episcopo expedire
memoria tantum retinebit.
videbitur.
2«. Parochus aegrotos, etiam non vocatus
38. Nec cuique concedatur, cuiusvis sit digni­
visitabit, et ad confessionem caeteraque sacramenta tatis et officii, etiam ecclesiae eatbedralis, alterius
recipienda suadebit.
parochiae fines ingredi, ad sacramenta ministranda,
•21.· Cum sacrosanctum eucharistiae sacramentum nisi urgente necessitate, proprio parocho absente,
ad infirmum defert, vel extremae unctionis oleum, vel de eius consensu aut episcopi licentia.
septem psalmos vel preces alias in via devote
39. Compellatur populus ut ea contribuat,
recitet.
quae ad rectoris vitam substentandam sufficiant
22. Infirmum pie ac prudenter consoletur, et et parochial! ecclesiae necessaria.
in mortis periculum existentem nunquam deserat,
F7Z.^?ommunM d« ministris tt quotidiana
omnibus spiritualibus auxiliis soletur et adiuvet.
diitributioni/Ma.
et, ubi vitae nulla spes erit, hortetur ut bono animo
sit ot gaudeat se a Deo in aeternam patriam vocari, D
1. Ex canonicis, ultimo loco promoti, diaconi
mortem ne timeat: quo in officio non deerunt caeteri et subdiacotii officio fungantur, ubi alius canonicus,
parochidfi presbiteri eidem, ubi contingerit, auxi­ vel in dignitate constitutus solemniter celebrat.
lio esae.
2. Archidiaconi. archipresbyteri a)uque in ec­
23. Astantes ut pro eo preees Christo dotnino clesiastica dignitate constituti oanonifi, ac reliqui
offerant, instanter moneat.
ecclesiarum ministri in sacris officiis per se pro­
24. Librum parochus habeat, in squo baptisati, prium munus adimpleant, et non per alio» exer­
parentum et compatrum nomina, cognomina, nati­ ceant.
vitatis diem ac baptismi describat, et an ex legi­
3. Qui dignitates habent aut personatus, suarum
timis nuptiis fuerit procreatus.
memores functionum et vocationi», ea pietate di­
2b. Similiter, in sacro chrismate confirmatos vina officia assidue colere debeant, ut alii, eorum
ibidem annotare curpbit et compatres eorum.
exemplo, ad studium divini cultus et amorem ac­
26. Symbolum fidei nescientes, exoommunibatos, cendantur.
aut in manifesto mortali peccato existantes, ad
4. Archidiaconus librum conficiat, in quo cleri­
suscipiendum de baptismo puerum non admittant, corum omnium saecularium nomina diligenter de­
nec in sacro chrismate sive confirmationis saora- scribat, et quo quisque gradu sit, ac deinceps
mento.
j
reliquorum omnium, qui aliorum ex minoribus
27. In quo libro diem obitus uniuscuiusque ad- maiotibusve sacris ordinibus assumpserit, locum
notabit*
etiam et tempus.
*

«
381 -

CONCILIUM SURBKNTINUM, 15H4 man·· maio

083

>

6. Priftiiceriua antiphon··, reaponaoria, lectione* divina officia: vel ai eaau aliquo admittantur, illoa
«t tractu·, cui decet, aaaignet; aaeidueque .horia moneant ut aimul cum ciero itent, aedeant, aaaur
gant et genuflectant, ac ailontium teneant.
canonici· in choro et divini· officii· interiit. .
3. Caerimoniarum magiater. quando de domi
6. Canonici et reliqui omne· clerici in inae
eecleaiae .conoionibua aacriaque lectionibua cum nice, de feato. vel de feria aimplqx officium uut
•uperpellioeia, canonical! habitu ac clericali induti, •olemne celebrandum ait, denuntiet, necnôn et
quae antiphonàb. paalmi. lectione· et oration,-»interaint.
7. Praebendati omne», ut horia canBnioia et recitandae aint vel canendae: quande etiam atan
•olemni aaorificio miuae intereaae poaaint, miaaam dum, aedendnm. caput inclinandum aut genua H-·- ·
quam tenentur, hora competent}, ante aut poat tende aint.
'λ
S. Tabellam, in qua describat quid a
aolemnetn celebrabunt.
8. CJiicunque, dum alicuiua horae atatutae offi­ ^canonicis aliiaque bénéficiât!·' p«r' hebdomadam
cium celebratur, a choro abfuerit, illiua horae di- •Fngulia horia recitandum,canendumve sit. conficiat.
4. Quo tempore, quia miasatn celebrare, horas
atributione careat, 'niai cauaa aliqua urgente et de
dicere, aut alia in ecclesia munera peragere debeat
licentia id omiaorit.
9. Conatituatur praefectu» archivii unu· ex ca­ in aacriatia. ab eia legendam affigat, ne cuiquam
nonici», qui curam habeat scripturarum *ad ebcle- ait excusationi,locus.
•iam pertinentium, una cum epiacopo vel eiua
fi. Horariae preces, ita ut ab ecclesia sunt n.B stitutae. et non aliter, persolvantur , nec solemn,-·,
vicario.
10. Praeatet juramentum de fideliter exercendo. duplices vel aemiduplices in alium diem trans
11. Habeat scriptura· omnes aub inventario: ferantur, quam quod divini officii ordo postula*
·*.
cui aliquid pro laboro detur.
XI j
officio tarnetae.
12. Ex duabus clavibus quibus decet claudi
archivium, alteram episcopus, alteram praefectus
1. Sacrista omnia ecclesiae ornamenta paramen
taque. ac cuncta alia mbi consignata in diesque
archivii teneat.
consignanda, per inventarium recipiat: illorumque
VII! De modo aongregandi capitulum.
exactum curam gerat, ne si quid sua culpa amissum,
1. Canonici capitulum singulis hebdomadis fa­ corruptum sive lacerum fuerit, de suo ecclesia»
ciant ; _iu_>quo requiratur, an de divinis officiis de­ solvat..
creta serventur, an vero errores in ritu et sacria
2. (/uram do luminaribus, candelis, oleo et vin»
habeat, ac de hostiis quas ipse aut rlericua ali
caerimoniis' commiserint.
2. Et in eo de spiritualibus exercitiis et pro­ quis conficere debeat, non autem laicus aut mulier.
3. De cera, cereo caeterisque ad divina officu*
gressione divini cultus semper aliquid examinetur
necessariis:
atque tractetur.
3. His dincussis, decretum legatur de vita et
4. De aqua benedicta, quam singulis diebus
honestate clericorum, in provinciali synodo descrip­ sabbati, ipse conficere et renovare vel ab alio re­
tum: vel quae episcopus legenda iudicaverit.
c novandam curabit.
4. Officium quod alicui ipsorum capitulum com­
5. Altare maius et caetera alia, praecipue
miserit, nemini recusare liceat; nisi ex legitima diebus festis, secundum temporum interstitia, de­
causa, ab ipso capitulo tunc approbanda.
centor ornare non praetermittat.
5. Nec ibi licitum sit cuiquam scurriliter loqui
fi. Horis congruis pro matutino ac aliis horis,
canonicis signum det campanae sono; et pro πιημμ
aut inaniter contendere.
b. Initio cuiuslibet congregationis, in fine itidem, salutatione et oratione vespertina.
/. Ab eodem calices inundentur et bis quoque
recitentur orationes et antiphonae de sancto, et
ultimo loco fiat commemoratio patroni ecclesiae in singulis laventur mensibus : corporalia tertio quoque
qua congregatio fiet.
mense: purificatoria vero bis in hebdomada saltem
7. Capitulum nunquam congregetur, nec aliquid immutanda, et frequentius si necessarium vide­
in eo statuatur vel proponatur, niai praesente bitur ut nitide omnia appareant atque serventur.
episcopo vel eius vicario generah. vel de ipsorum
H. ('uret ut ecclesia tota et pariete·.. singulis
expressa licentia, praeterquam si capitulo inaior diebus sabbati, chorus vero bis in hebdomada
libertas legitime competeret.
scopis mundentur.
9. Punctatoris officium iu missis et divinis
IX. De officio eiuo ytu in choro praegide t.
officiis exerceat, donec de speciali punctatore tuent
1. Qui in choro praesidet, ne quid in divinis provisum
10. Tres habeat in sacristia tabellas unam m
officiis eorumque progressu praetermittatur, neve D
praepostere aut indecore quicquam fiat, diligenter qua omnes missae officiaque pro mortuis et reliqua
invigilet, errantes admoneat, et difficientea muneri sint descripta, quae ex imposito onere celebrari
suo amice et ex charitate corrigat, et ad satia- oporteat; aliarti in qua cuiusvis dignitati·, canoni
faciendu inducat.
catus, praebendatus. capellaniae altarisve. seu
9. In choro, ecclesia et sacristia. ea quae ad alterius beneficii debita contineantur munera m
ritus, caeremonias et divina pertinent officia, nemo miaais celebrandi· aliisque divinis persolvendi·
iubeat. nisi chori praefectus, et. ubi praefectus non officiis; tertiam in qua quid a singulis canonicis
est, praesidentis officio ille qui primum chori locum aliisque bénéficiât!· horia canonicis per hebdoma
tenet fungatur, ut confusio evitetur in domo Dei. datn recitandum cantandumve ait exacte describat,
3. Chori praefectus non admittat ad evangelium sicut et magister caerimoniarum vel chori pra»
vel epistolam cuiuslibet aolemnis missae ministros, fectus.
nisi prius illos canentes private audiverit, vel per
11. ibidem laicos veraari non permictat. ut
magistrum caerimoniarum audiri fecerit ; qui etiam aupra annotatum est : nec clerico· de profanis rebus
videat an rite a sacerdotibus sacra fiant.
sermone· habere, neque contentiones eorum rixas
que patiatur.
X Do officio OMÿütri chori at coarimomanmi·
12. Sacerdote· ad missae celebrationem eodem
1. Caerimoniarum magistri simulque praefectus tempore duoa tantum admittat ita tamen, ut se­
chori' laicos de choro exire compellant, cum fiunt cundus de aacriatia non exeat, nisi poat commu-

MS

CONCILIUM eURRKfltUfUM, 1684 mense maio

ϋΜ.

9. Qpi ia oagoaieuai ascribi veiuprit, i* ffloneua
esse debeat, etiam in cantu* peritiae it officium
•uum in choro implere convenienter potait.
.3. Organo tantum in qocleaia loon* sit, non
reliquia musicis instrumenti*.
4. Antiphonae vero- versiculique di*tinctim in
choro pronuntiantur, ut omne* intelligent,'et quae
organum «onat et quae chorus decantat.
b. In divini* officii* nihil alienum sive diversum
ab offioio_jtel missae sacro, quod lit in oceleaia,
XII. Dt aorà^,
cantatur.
l. Episcopus nemini, etiain sacerdoti, exorcistae
6. Symbolum fidei absque orglno recitetur
tnunua exequi permittat, niti aetatem eiua pro­ in choro.
baverit et more».
XIV. Quomodo venandum «il in cAoro
3. Nullus energumeni» manua impone/e, ' aut
*
at .recedendum ab eo'
daemone» eiiciendi cauaa, exorcismo* legere audeat,
niai exorciatae ordine initiatu* ait.
1. In choro unusquisque locum suqm teneat,
3. laque exorciamoa memoriae demandare cura­ nec vagetur.
bit. et utatur libria ab epiacopo tanfum com- B
2. Omne» in choro alternis vocibus divina ca­
probati». .
nant officia distincte, attente pariter et devote,.,
4. Et cum caaua evenerit, habita priua eiuadem non perturbate, non cursim aut oscitanter; aed in
■ piacopi licentia, tnunua ex.equendi, haec quae se­ Deum toto illo tempore cor dirigant, et spiritu
quuntur obaervabif.
simul et mente Domino psallentes, ut aacri canone»
5. In primi» energumeni vitam, morea et actione* et divina eloquia illos edocent iubentque.
diligenter perquirat; medicum etiam conaulat, ut
3. Pro temporie ratione et officii stent in choro,
videat, an quicquid ab illo agitur, morbi alicuius sedeant, flectant genu», incliniAit et caput aperiant.
cauaa fiat aut vitio atrae bili», an vero aponte |’ et |
4. Nihil a dignitate lori et personarum munere
dissimulantur vel daemonie impetu.
alienum appareat, non indecoro seu contorto cor­
pora
statu clerici insideant, nec oculo» vel mentem
K. Exploret etiam an excommunicationi» vin­
culo aliquando innodatua fuerit, a quo ipaum ab­ extra chorum teneant, aed animi religionem mo­
solvere debeat, obtenta ab epiacopo facultate, ai derationemque, vultua, voci» ac decenti corpori*
non habet, antequam ad exorcismum deveniat.
oompoaitione testentur; gravitatem, loco sacro bene7. In huius muneri* functione religiose, graviter dictionis et ordine clericali dignam, retinere omni
et devote *y gerere studeat; ac pridie illiua diei, studio contendant, memores adesae dominum lesum
quo exorcismum adhibere intendit, ieiunio et ora- Christum, cui toto cordis affectu, casto et fideli
tione aeipsum praeparare, conscientiam mundare, corpore cum timore famulandum ; chorumque huius
ac magna cum humilitato et in Deum fide ad dictum C in terra militanti* coelestem illum triumphantia
munus obeundum accedere conetur.
ecclesiae repraeaenÿtre, et ecclesiasticorum exemplo
B. Energumeni» exorcismum adhibere ne in­ caetero* ad pietatem et rerum nacrarum vene­
cipiat, nisi ille prius confbasua fuerit, eumque hor­ rationem accendi oportere.
tetur, ut precibua ac sanetis meditationibus intentu*
5. Ceaeent ibi riaua, ioci, rixae et colloquia :
ait. visitationi ecclesiarum atque ieiunii* vacet.
locutfi non mutent, nec libro», littera» scriptave
b. Exorcista, in ecclesia quam episcopus sta­ alia legant, nec officium privato dicant, aut illo
tuerit. et non alibi, nec in aedibus laicorum aut nondum communiter expleto exeant.
in privati» locis, aed in loco statuto ecclesiae pu­
6. Post divinum in choro expletum officium,
blico. neque in conspectu multitudini*. *ed viri» flexi» genibus, aumniiasa voce, orationem domini­
praesentibus honesti» atque aetate gravibus, nec cam et salutationem angelicam iuxta reformationem
ante soli» ortum vel post eius occasum, aed hora breviarii Romani, sicut et in principio dicant, oinnea•olita, post missam, neque duo* eodem tempore, que simul orent pauliaper, nec aurgant. niai aigno
sed uni post alium, exorcismum adhibeat.
dato a praefecto chori, ac ordinate ad sacriatiam
Io. Cum mulieri energumenae exorcismum omnes progrediantur, ubi modeste, cum silenti»,
adhibere voluerit, non niai duobus probati* viri* superpclliceum exuant et reponant; nun autem
praesentibus, duabusque vel una saltem aetate in eoclosia vel in choro se vestiapt vel spoliant
maturi» foemini», una etiam cum ecclesiaatica
7. Nec pileum in ehoro, neque chirotecha»
D deferant.
persona.
< 11. Caveat, cum exorcisât, ne illius mulieri*
capiti corporive. nisi magna cum cautela manum XV. De pertinentibeu ad celebrationem minarum
et dimnonem ofjinorum.
adhibeat ; neque altari energumeno* admoveat.
l·^. praedictiones, revelatione* sen visione*
I. In altari, in quo episcopus celebraverit,
energumenorum omnino audire contemnat, eisque nullus eo die abaque cius licenti* celebret, neque
nullam fidem adhibeat ; et a curio*is interrogationi­ in alio eiusdem ecclesiae eodem tempore ipao cele­
bus abstineat; quaestum omnem fugiat.
brante, nisi peracto episcopi sacrificio et post illiua
13. Ruta, sulphure et alii* ab ecclesia non in­ benedictionem.
stituti* vel nondum approbatis, ad exorcismum ne
i. Sacerdote* omnes frequenter celebrare ma­
utatur.
xime convenit, praesertim singuli» dominici* featisque alii* atque ieiunii diebus.
XIII. De eantoribue et ouuica.
3. Curati vero ter aut pluries in hebdomada,
1. Cantore*, ubi fieri potest, clerici aint, et prout loei consuetudo aut eocleaiae neoeeaita* ex«lericalibu* in choro ventibus utantur ac super-, postulat.
pelliceo; munus cantori* et organiatae in quasi*
4. Qui missas obtinent, ipsi per se. non per
ecclesia, cuiusvi* ordini* clericua non anacipiat, niai alium, ct In capellis sive altaribus, quibu* illae
vita et moribus probatus fuerit, ac scriptam ab debentur, celebrent: nisi ex fundatione sive insti­
episcopo licentiam obtinuerit.
tutione. vel alia iu»t* causa ab ordinario cognita

tionem primi praecedentia ; niai eocleria* aeeeaaitae, A
tempus et populi multitudo, oaau aliquo in magnis
•olemnitatibue aliud expostulet.
13. In hia autem, qui primo, qui vero secundo,
qui tertio denique loco celebrare debeat, ordinem
omnino tabulae aervandum curet, singulosque die
praecedenti admoneat, ordinem et horam doceat.
14. Missarum tempore pauperet intra ecclesiam
discurrere, iuxta papae Pii V bullam, non permittat.

I
985

CONCILIUMgURRMNTÏMt’M, IM4 mnwe mnio

M·

ot approbata, ot do illis· expreoea licentia, looo a praebeat, neque birotum, ehirotheoa», sudariolum
commodiori et per alium satisfieri posse legitime vel quodcunque in altari deponat. ■
eoneedatnr.
88. Ad altare neminem ex poetet nd missam
b. Nomo missarum numerum suscipiet, nec illi or- audiendam.
dinarius conferat, nisi, cui per se quisquam intendit,
83. Sacerdoti celebranti assistat minister, et is
ot commode poteat episcopi iudicio satisfacere.
clericus, ubi haberi possit, talari veste et super
6. Missarum reductiones sd minorem numerum pelliceojadutus; qui candelas, urceolos et alia neces
Îuam in illarum institutione sive fundatione ex- satia praeparet, et snodoco singula colfueet. ante­
r essum sit, auctoritate ooncilii Tridenti» quando- quam sacerdos ad altare accedat vel missam incipiat
cunque alias factae vel in posterum faciendae, iis
^4. Clericus, post inceptam miasgni. per eccle­
tantum suffragentur qui resident, ct eatbedraii siam ne vagetur, nec cum aliis colloquatur, «ed
sive parochialibus ecclesiis ministrantium cleri­ modeste, corporb composito, stet gtuMlJetus altare
corum, ct rerum necessariarum omnium sumina versus, post sacerdotem, ot, nisi sumpjli corpore st
penuria laborantibus, solent eoae auxilio, non autem sanguine Domini et perfecta celebranti» commu­
absentibus.
nione. non surgat.
\ ’
7. Missas obtinens in titulum, sacerdotalia indu­
25. Luminaris, nisi perlecto ovangclio in tin.·
menta habeat, ac sacres vestes ad missau cele­ missae non extinguet.
brationem necessaria, quae suae sint, quibus utatur.
86. Extinguat autem terram versus, vel o-p«r
aive per ae aive per alium celebret, ecclesiarum B culo cxtitictorio. non manu, vel contra pariete»
paupertate aie exigente.
aut angulo» altaria.
8. Miasae aacrum. nec çitiu» neque tardius
87. Hacordos de sacristie non exeat nec ab
apatio congruenti, quod ab horae dimidio parum altari discedat nisi praecedente clqrico.
diatet, perficiatur, ot ut id obaervetur, horologium
28. Corporalia, post niisaarutd celebrationem,
aliquod in aacriatia habeatur, et cum illo aaepe reverenter super patena per sacristain excutiantur,
experimentum Hat.
et si quae fragmenta forte deciderint, reponantur
ac ' in »»t
tabernaculo
t). Celebraturda caerimoniaa a Romana eccleaia in certo calice vel pyxide, cc
—
inatitutaa ad ungueni observet; ac illia nihil penitua sanctissimi sacramenti, a proxint· celebrantibu»
addat vel detrahat, ot ab omni capitia, oria et sumenda, vel ab ipso aacrista, dui celebrat ; quod
reliqui corporis motu indecoro abstineat.
ut commodius Heri poaait. licebitt sub ipsa hostia,
10. Clara etiam voce palam dicat quae alta uti simplici animula supra corpoi ple, intra ipaum
sunt voeo dicenda, ac distincto nec tardius nec calicem atatim sumpto Christi coi pore excutienda,
celerius quam decet, verba proferat, ut qui audiunt petita prius atque obtenta huius rei, quatenus
intelligent et ad pietatem excitentur.
I
opu» sit. superiorum licentia.
11. Ilum missam celebrat sacerdos, oculos/vel
'29 In ecclesiis, capellis et saecularium oratoriis,
ad alturo vel ad terram flectat, non autem circum­ quae in alicuius parochiali» ecclesiae finibus con
volvat.
stitutae suht. missam celebrare lominieis reliqui»
12. Memoriter dicere aut canere, ob errorem qui C que foetis diebus nomo praesumi It. priusquam ab
occurrere posset, non praesumat ; nec cum subbireto soluta in parochiali ecclesia missa fuerit' et con­
quovis modo celebret.
cio. nisi de expressa licentia oriunarii.
13. Missam antea totam perlegat, ac deinde
- ad30. Presbyteri et clerici omne»! diebus dominicis
tantum se praeparet ministerium, eo modo quo et festis soleninibu» quadragesimae item et ieiuoio-'
ruin, in oathedrali aut parochialibus ecclesiis, di­
inferius adnotabimu».
14. Eundo vel redeundo ad altare, caput nemini vini» officii» ac missae solemn· sivé parochiali
aperiat, neque episcopo, aed illi aeae profunde in­ intéressé, auxilio esse et inserviri· studeant.
clinabit.
31. In singulis parochiis duo vel saltem unus
15. Missae nec ante auroram nee post meridiem clericus talari veste ac superpelliceo indutus, missae
celebrentur.
inserviant; alias .ibidem missa non celebretur, et
16. Ordo servetur in ipsis celebrandis in officio ubi nullo pacto haberi possunt clerici, erudiantur
saeristlae descriptus, ut prima dihioulo, reliquis et vestiantur laici adolescentes veste illa talan
vero deinceps debito intervallo distributis, postrema ac superpelliceo, dum missae sive divinis aliis
autem, quo tardius liceat, celebretur.
officiis inserviunt, et propterea duae saltem veste»
17. Nec plures tribue vel ad summum quinque et totidem superpellieea ad id in omnibus sacrwtii»
orationes seu collectae dicantur. festis vero diebus asserventur
rubrica missalia Romani omnino servetur.
38. I bi nullus haberi potest clericus, qui tui»»»··
18. Etsi a pluribus eodem tempore, in eadem D inserviat, ut decet, mi»»ae ad aliam ecclesiam com
ecclesia, missa celebranda ait, ita inter ae altaribus modiorem transferantur.
disiungantur, ut alter alterum non perturbet.
33. In quibuscunque ecclesiis, capellis et ora
19. Qui. abaque speciali licentia, missam ausus toriis. etiam regularium, peregrinum sacerdotem
fuerit inchoare, vel de aacriatia exire ante peractam saecularem regularemve penitus incognitum, cele
communionem ipsam praecedenti» missae, vel sta­ brare non eat ferendum, nisi facultatem ab ordi­
tutis ecclesiae ordinibus in. ipsi» celebrandis non nario loci in scriptis se habere, doceat quae non
servatis, habeatur pro contumace ae si missam facile concedatur, nisi habenti dimissorias litteras,
non celebrasset, et poenis aubiaceat taxatis at a suo episcopo firmata»
episcopo arbritrarlvs.
34. Ad sacrum presbyteratu» ordinem promotu»
80. Hacristanu» in civitate et parochus in dioe­ non antea missam celebrare audeat nec admittatur,
cesi. singulis diebus, diligenter ac fideliter anno­ nisi plene de caerimoniis edoctus, secreta memoriae
tabunt missas omnes non celebratas, vel si malunt teneat mysteria, et parte» missae ac illarum signi
celebratas tantum ; ut ex ii» possint dignoscere ficationem perfecte intelligat. praeparationes itidem
qui debitae celebrationi defuerint, quorum poena in promptu habeat.
sit episcopi arbitraria, et sacriatiae usibus integra
35. laque in maiori ecclesia, missae solemn·
applicetur, et ex nunc applicata intelligatur.
sacro, diebus festi», epistolam aut evangelism
81. ' Sacerdos ad celebrandum sacris indutus canere non recusabit, ubi nécessita» urget, donee
vestibus neminem alloquatur, nec loquentibus auree post eum duo alii sacerdotes pariter officiantur.

291

CONCILII rç 8lRREffTIÿb’M, 1M4 meme maio

292

dum caput infantia abluitur,' et deinde in sacrarium constituto aqua lavetur sudarioloque abstergatur ,
prorieiatur prope fontem constructum.
aqua vero in sacrarium proliciatur.
U. Nemini liceat quemquam jptra domesticos
XXUI. Di tueranuHfe pontitmtnii.
parietes baptixaro. nisi instante necessitate et mortis
periculo; quotas· dotni baptlxatus ad veram baptismi
1.' In eonfessionalihu· quarumcumque eccle­
formam supervixerit, in eccleaia praesentetur, ut siarum haec sint affixa, videlicet : imago, sacra
baptismi ritus tantum caerimoniaeque adhibeantur. Crucifixi, tabella casuum quos sibi episcopus
12. Is in libro-' baptisatorum, aibut et caeteri reservavit, et forma absolutionis sacramentalis.
in ecclesia buptixati, ut inoris est, a paroche de­ Bulla vero Comas Domitu in sacristie affixa per­
scribatur ;
maneat, cum annotatione etiam aliorum casuum
13. Compatrum quoque ac testium duorum de iure· summo pontifici reservatorum.
*’·
«altem nonnnn simul et cognomina.
2. Confessionalia ipsa tabulam inter confessa14. Captivi, infideles^ adulti, et qui maneipia rium et gonfitentem habeant interjacentem, cum
appellantur, in. quibus signum aliquod conversio­ lamina ferrea exiguis foraminibus, ad audiendi non
nis cognitdm fuerit^ omnia, qtfae chrisfianos scire videndi commoditatem, perforata, maxime pro
oportet doceantur, ac. nisi prius instructi et dili­ audiendis mulierum confessionibus.
genter examinati fuerint, ac do episcopi licentia,
3. Privatis in domibus, confessiones audire, nisi
non baptizentur.
necessitate urgente, nulli liceat, neque in ecclesia
15. Parochus baptizandi formulam publice po­ B ante solia ortum vel post eius oceastim.
pulum. ac mulieres obstetrices private et diligentius -» 4. Episcopus, iuxta sacri Tridentini concilii
in ecclesia doceat: easque admoneat ne statim praescriptum, in sua cathedrali eccleaia poenitennatos baptizent infantes, nisi instante mortis peri­ tiarium instituat cum unione praebendae, quae, ei
culo. ordineque ne forma servata quae baptismo tenuis est, illi simplex aliquod beneficium uniatur,
convenit et catéchisme Romano continetur; nec qui ad poenitentiae sacramentum, eaetoraque ad
tamen ultra octavum diem baptismum diftirre in -sacras confessiones audiendas pertinentia, eonpericulum animarum patiatur.
fessarioa instruat et clericos.
16. parochus com patres sive commatrea doceat
b. Saeculares,et regulares presbyteri ad audien­
quam cognationem, tam in baptismi quam in con­ das confessiones admittantur, qui vita, moribus,
firmationis sacramento contraxerint, et qualiter ex' doctrina et aetate1 in examine idonei reperti
hae spirituali cognatione puerum catholicam fidem fuerint.
probatosque inores decere, ciusque salutis curam
fi. Regulares habeant scriptam fidem suae pro­
gerere, si parentes id facere omittant, teneantur. bitatis et doctrinae, ac licentiam a suo provinciali
17. Videat parochus, ne excommunieatos. vel vel illius vicario.
eos. qui eo anno pascali tempore confessi com7. A casibus episcopo reservatis, cuiusvis pri­
municutique non fuerint, vel orationem dominicam, vilegii indulgentiarum ac iulfilci praetextu, nisi de
salutationem angelicam et symbolum fidei nescien­ licentia ipsius ordinarii, neminem absolvant, praetes. ad levandum -de sacro fonte baptixatum ad­ C terquam si <x litteris apostolicis, post concilii Trimittat. voluti nec ad confirmationis sacramentum. dentini publicationem emanatis, id eis permissum
18. Obstetricibus interdicatur exercitium, et ait, do qua tamen facultate fidem ordinario, per
nemini concedatur, nisi prius fuerint illae edoctae earumdem litterarum ostensionem, prius facere
a parocho de vera baptizandi forma, et ab eodem teneantur. 8. Votorum non reservatorum commutationes
in scriptis obtenta licentia.
in maiora aequaliave. ac Deo gratiora pietatis
XXI l. D» tacramtnto eoxjirxtationii.
operq, tantum concedantur.
1. Convenit ut hoc sacramentum tingulis annis
9. Medici, ubi ad aegrotos curandos secundo
primo die Pentecostes, mane potius quam vespere; vel tertio accesserint, eos admoneant et compellant,
in maiori ecclesia, ef eo meliori ac sanctiori quo ut suorum peccatorum confessionem faciant, iuxta
decet ordini1, atque solemniter conferatur.
Pii V bullam; align ipsorum curam negligent et
2. Ilum hoc ministratur eacramentum, parochi omittant.
episcopo assistant, ex libro baptisatorum sive
10. Medici, parochum de subditorum infirmitate <
status animarum puerorum aetates recognoscant, certiorem faciant per se vel per alium, quo statim
minorem septennio non admittant.
is. pro sui officii munere, aegrotos visitare, spiri­
3. Reliqui omnes canonici et ministrantes cir­ tualibus remediis subvenire, et sd necessaria sacra­
cumstent. superpelliceis induti, neminem, nisi ido­ menta suscipienda hortari et inducere queat.
neum prius recognitum, ad episcopum ingredi D
11. Confessarii sciant in primis canonea poonipermittentes.
tentialea, ut de peccatorum ac poenarum gravitate
4. Confirmatorum nomina, petrinorum et'dies possint poenitentea admonere, sibique non licere
per episcopi cancellarium diligenter fldeliterque ab excommunicatione notoria, vel quae ad forum
describantur.
iudiciale deducta sit, absolvere; neque super irregu­
5. Praemoneant parochi, ut quioumque intra laritate, cuiusvis etiam iubiiei et indulgenti irum
suae parochiae fined adulta aetate confirmandi virtute, aut litterarum apostolicarum auctoritate,
sunt, prius sua confiteantur peccata, ac etidt^ nisi specialiter illam contineant, dispensare: neque
ieiiini ad hoc sacramentum, quando mane mini­ in illis suspensionibus et irregularitatibus, quae ex
stratur, accedant.
ocouito proveniunt delicio, absque episcopi auc­
6. Describant singulis annis, quoa habiles ad toritate, iuxta concilii Tridentini et illustrissimae
hoc sacramentum suscipiendum in propria paro­ congregationis declarationem.
chia iudicaverint, ac per aliquot dies ante festum
12. Qui alicuius restitutionis vel legatorum ad
Pentecostes ad episcopum deferant scripta confir­ pias causai obligatione reperitur adstrictus, aitque
mandorum nomina.
solvendo, si semel absolutus cum promissione satis­
Î. Olea et sanctum chrisma, nisi sacris initiato, faciendi, non aaCisfeoerit. denuo non absolvatur,
deferre non concedatur.
nisi facta priua satisfactione, saltem per pignora vel
8. Confirmati frons primum bombica diligenter idoneum fideiuMorem, vel creditore novam dila­
a sacerdote abstergatur, mox a clerico in sacria tionem obtinuerit.

•

W

4 f

·

CONCILIUM SURRENTINUM, IbM wewe mato

/

4*4

♦
13. Commutationes piorum legAtorum non reter-A vel originem nut incolatum» in parorhi.M* hnibus
vatse pArviquc momenti, quae aliquando confessn- vere contraxerunt.
V. Ideoque ante omnia, communicaturis »4 toto
riifl «olent concedi, nullo pacto ia eui vel anne reli­
gioni· et ecclesiae lucrum rei utfitatem commeta­ populo denuntiabunt, quod ai quis eorum parochiae
bunt. »e<l in ulieiiHo ecclesiae .potius, ut quaestus * suae incola non bat «d »uam paroehialem reclo«uin ·
revertatur, ubi eo tempore sacAm communionem
omnem suspicionem effugiant.
. 14. Idem aervehir de quacumque mulctu aire •umere tenetur.
1(K Parochus, post octavam pascatis, statnn
elevnwaynali.poenitentia, pro modo culpae, iudicio
. scripto deferat ad episcopum nomfaa eorum qui
confeaaarii forte iniungtinda.
15. Poenitentia illa salutaris praecipua ait et communicaverint, et qui non; quorum si reperti
k a eonfeaaariia imponatur, matutinae ac vespertinae fuerint aliqui extra dioeeesiin communicasse, eis
certae orationis, et quotidianae alicuiy· spiritualis nihilojninu· terminus detur, intra quem in sua
exercitationii», breviori· seu longioris pro captu et' . parochia possint ac debeant etiam copimunicare
poenitentium qualitati·:
reliqui vero pro culpue ratione et negligentiae
quicquHftt in ipso acid confeaaionia a semel moniti, iuris remediis cvnnunsque ecclesiae
poenitentr exigant rei accipiunt, 'ronfesuionii' eauaa, parere, et propriae saluti prospicere compellantur.
neque a sponte dantibus.
1). Mulieres sacello sancti svpulehri, dum in
17. ConfessariuM suos poenitentve litterarum eo sanctissima eucharistia asfervatur, ibique homiignaros monear, ut quilibet coronam habeat, oarnque K ne· invigilare solent aut orare, neque nimiurn ap­
»
quotidie devote dicut in ecclesia, sive domi vel propinquent nequi», circumsedeant.
12. Episcopus de vita et moribus pauperum,
etiam in itinere, ubi olitor non potest ;* ot quod in
ecclesia ante anni tissimum •a< rHinentum ambobus mendicantium diligenter inquirat, curetque ut|in
genibus Hexis, et iu tota qiiss». exceptu evungelio, pascate sua* peccata confiteantur, atque com­
oraro assuescat.
municent.
13. Non plure· quiuquc particulae consecratae
18. Muliere· vero, ut Quadragesimae aliorumque
ieiunioruiu tempore, simplici atque humili vestitu in altari ac tabernaculo assidue conserventur. sin­
utuntur, inulto magis m hebdomada sancta; ac ad gulis octo diebus, quinta quaque foria, in memorium
confessionem et communionem, nonnisi capite institutionis renovandae.
velato ad mediam usque faciem, accedant.
14 Ante cuius conspectum, die noctuque. plure*
l!>. Rudes poenitenfe.i et rurales, in initio con­ vel una saltem lampas accensa conspiciutur.
fessionis. oratiouern dominicam, salutationem ange­
15. Cum sacrum dominici corporis sacramentum
licam et apostolorum symbolum rubeat recitare, parochus ad aegros defert, non solum superpelliceo
erranteeque doceat et graviter arguat.
et stola, sed etiam pluviali, umbella simul seu
filosque, si semel et bis moniti, memoriae baldachtno 'ac tintinsbulo semper utatur, rammandare neglexerint, nisi de licentia episcopi, non panae maioris sonitu fidelibus prius de mdre con­
absolvat.
vocatis.
‘2Is Constituantur pluies sacerdotes idonei, qui C
16. Vasculum sub velo decenter contectum ac
in civitate àc dioecesi audiant confeseioues cleri­ etiam puriticatorium secum deferat pro digitis Ab­
corum omnium.
stergendis. cum duabus sacratis particulis iuxta
romani ritus consuetudinem.
XXIV. Dt tacraimnto mchariuliat.
17. In domo aegroti mensa cum luminaribus
I Tabernaculum, quod pro agendi· processioni­ paretur, ot aqua sit ibi vel vinum pro digitorum
bus vel exponendae sacrae hostiae itsui est, ex ablutione sacerdotis ac purificatione infirmi;4*
8
lucido sit cristallo vel vitro, lunulamque habeat
18. Aqua etiam benedicta, cum qua infirmum
cum supposito, ex argenteo parvulo scuto, ut aperiri et astantes omnes sacerdos aspergat.
commodo possit.,et fragmenta colligi.
19. t’um ad ecclesiam redierit, comitantibus, in­
4. Duas pyxide· unaquaque parochiali· qoclesia dulgentiam quam consecuti sint, denuntiet eisque
habeat, unam maiorem ad tacrao communioni· benedicat.
uium populo in ecclesia ministrandae, alteram voro
20. Bi parochus ippe. legitimi’ impeditus, sacrum
minorem, qua sanctissimum sacramentum ad in­ aegroto viaticum afferre non poterit, ministerio
firmo· deferatur.
coufrssarii sacerdotis utatur, non autem illius, qui
3. Parochi ritu· omne· maioris ecclesiae et nondum ad confessiones audienda· ab episcopo est
observatione· in huius atque aliorum sacramen­ admissus.
torum adminis^ratione pro viribus imitari stu;
21. N cc deferatur aancti,Miinum euchariatiae
deant.
D aacramentum inKrmo, niai ieiuno, d» mane, niai
4. In quibua aoleinnitatlbua frequon, populua periculum ait' in mora.
cernitur communieaturua, maroa a foeminia diaiun22. In.tituatur oratio Quadraginta Horarum in
gantur, duabus p^rutia menai,, vel primo tnaribua cathedrali et parochialibua eccleaiia. aaltem quattuor
deinde foeminia admiaaia et communicatia.
anni «olemnioribua temporibua. ideal Natalia Do­
■V Et interim, dum aacraov<ntuni ministratur, mini, Paacati· reaureetionia, 1’entecoatea. et infra
■aera aliqua lectio, arbitrio epiacopi, ad rem acco- octavam Corporia Chriati, de dio tantum poat mianiodatu non dealt.
aarum celebrationem.
H. Feria quinta eoeiiae Dondni, afceerdotea
XX I' D* «aeramento «etrewuie aaetioni«.
omnea eodem die non eelebrantea. eleticl et' tota
epi.copi familia eucliariatiao aacramentum «umere
non omittant.
». Eadem quinta feria. diatribuatur eertua numerua confratrum «ocietatia corpori* t'hriati per
aingula, hora,, ad sacellum aancti «epulchri cuatodiendum, ibique orandum toto illo tempore, quo
illic aanctiaaima euchariatia detinetur.
8. Parochi aancliaaimum euchariatiae aacramentum. paaoali tempore, iia tantum miniatrabunt, qui

1. Epiacopua diligenter inquirat, an parochi
erga inilrmoa ae' exhibeant parato, ac diligente,
ad omne animarum et corporum, ad quod tenentur,
obaequiuru: decide, excitet, ac etiaih graviter pu­
niat pro modo culpae, et per aeip.um, ubi commode
poteat, graviter laborante,, iuxta peraonaruin quali­
tatem paterna chantata aliquando via itare non
dedignetur, et epiacopalem moribundi, benedictio­
nem impertiri, vel ipae parochua et confeaaarii in
t»·

9M

.

, CONCILIUM SURRENTINUM, 1584 men· maio

"■Λ'·'

··■

----- '

·

-.......

9M

extrqmis laborant·· · inducant ad ipsam sibi per Λ
1. Neque in posterum sacris quis adseribatur
alium petendam benedictionem.
. s
■ ordinibus mib seminarii benefioiive titulo, vel pen­
'9. Parochus, eum ad sacramentum extremae sionis praebendae aut alterius census, quem ei pro
unctioni· ministrandum accesserit, -quod tantum victu satia esse ex episcopi iudioio non constiterit.
8. Ordinandi certae ^odosiae serVitio adserimoribundi· medieornm indicio .eat ministrandum,
et aegrotus omnem interdum sensum amiserit, si 'bantur;( nec alii ordines conferantur, nisi ipsi
adhuc vivens et- dum lationi· compos erai, petierit episcopi fidem illi attulerint, se in praedicta
vel tacipere non recusavit,-poterit sacramentum ecclesia functiones debitas exercuisse.
. .
9. Si vero clericus, ante‘-legitimam aetatem
fidem hdhibere ac ministrare' ’ 3. Hortetur etiam Estantes ut orent pro in­ vel ' extra statuta tetalpora, absque dispensatione
firmo. allaque faciet quup sd solamen aegrotantia canonica ad sacros ordines ae promoveri fecerit,
et astantium aedificationem sibi pertinere videbitur; «ut sine sui ordinarii dimissoriis, a susceptorum
atque ad illius, animae commendationem praesto ordinum executions ipbo iure suspensum esse sciat,
semper enti, quod si, dum siersmentum ministra­ iuxta Pii II et successarum summorum pontificum
sanctiones. Quod si, suspensions duitate, in sus­
tur, aeger moriatur, parochus unjp-ro desistat.
4. Cum autem ad infirmum .in mortis periculo cepto sic ordine ministrare lentaverit, fit irregu­
constitutum et a parochial! eoclesiaronge remotum, laris ac beneficii·- privandus.
est eundum, parochus poterit ad eum sanctissimam
I<>. Omnia et singula, quae circa huiusmodi
eucharistiam simul et oleum infirmorum deferre, B ordines suscipiendo· minores maiofesvo ac etiam
ut. si opiis erit,- illud etiam adhibeat.
primam tonsuram, a sacra Tridentina synodo de­
> 5. Presbyteros vel saltem clericos superpellieeo creta sunt, inviolate serventur.
indutos aecum habeat ; et in cubiculo infirmi men­
11. Quarta feria statutae ordinationi proxime
sam parvulam sterni faciat; super qua vas cum praecedente, denuo singulorum promovendorum
bombyce sive stuppa, quae postea comburantur, habilitas diligentius examinanda; ipsorum, regu­
nni-k pania ut aqua sint parata, ad abstergendas laribus exceptis, tinmen, cognomen,'parentes, patria,
unctiones infirmi et extremitates dictorum sacer­ ecclesiaque parochialis. intra euius fines quisque
doti» abluendas.
‘
ortus fuerit vel habitaverit^ recte iussu episcopi
Mulieribus pectus-non renes inungat.
annotanda erunt.
19. Qui maiores vel sacros suscepturi sunt or­
XXVI. D» tacramenlo ordinis.
dines, prius a parocho eorum nomina, publice, die
I. Episcopus, statutis a iure temporibus ordi­ festo inter missarum, solemtlia, in propria ordinan­
nationes celebraturus, uno vel duobus ante mensi­ dorum parochial! ecclesia proponantur, saltem per
bus.' publico edicto; quotquot promovendi sint, mensem ante statutam ordinationi» diem; ‘et episco­
evocabit, ιΛ, statuta die. examen-subituri accedant ; pus alienum non ordinet, nisi in dimissoriis litteriX
quos, circa ordinem qttem quis suscipere volperit, appareat de legitime huiusmodi facta publicatione/
ipse episcopus, vel alius por eum deputatus ex13. Qui prima initiandus est tonsura, praeter
aminator* non, solifrq- litterarum-et cantus, verum illa quae supra annotata sunt, haec etiam in litteris
etiam in recitandis- horis canonicis peritiam experiri afferre debeat, videlicet sacro confirmatum chris­
poterit, et veritatem de iis quae infra in unoquoque mate; frequentasse ecclesias sacrasque confessiones
ordine statuimus, elicere.
et communione», si per aetatem sint ad commu­
9. Examinator doctrina, moribus et experientia nionem idonei; christianae doctrinae ac legendi
idoneus eligendus, postposita omni spe vel metu et scribendi peritiam; Deo inserviendi, non animo
atque terreno affectu, soloque Dei timore aihi pro­ fraudandi forum saeculare, clbricalem ordinem desi­
posito, diligenter munus suum atque fideliter ex­ deraro.
;
equatur.
14. Qui minoribus insigniri pdatulat, docebit
3. Memoria repetat, quae Tridentina et hac praeterea primam suscepisse tonsuram ; in susceptis
nostra synodo, statuta reperiqntur, eaque observet ordinibus ecclesiae, cui adseriptus est. obsequium
diligenter.
}
per menses sex praestitisse.
4. Integrum et exdetissimum illum examinandi
15. Hubdiaconatus ordinem suscepturus haec
ordinem perlegat, qui in concilio Mediolanensi V ultra praedicta demonstrabit, videlicet quod de
descriptus continetur, ut ad ea omnia examen suum nuntiationes, ut supra sancitum est, publice factae
recte possit instituere atque accomodare.
sint, et quod aetatem, iuxta sacrum concilium,
legitimam habeat, ac titulum de iure requisitum
Etaminandi ordo coneilii MtdManeneie,
,uPr* Praeterea, diligqntius novae vttae quam
aggreditur rationem, quantique sit momenti per
sacros congregationi» cardiaa/iiras eoneilii TVvdsnttns
pendat, quo possit, dum res est integra, aecum
mtrrprstwm Aie deteriiitter.
deliberare an castitatem; quae perpetua ilii ordini
In ecclesiae administrations . . . [cf. Mansi, eet annexa, servare ex animo intendat atque pro
Coon/ , XXXIV, 4311.
ponat ; et quid, Deo auxiliante, se praestare posse
5. In ordinibus conferendis episcopus ac eius speret; non alienae agnatorumque (tie) voluntatis,
familiares ab omni munere accipiendo prorsus ab­ terrenarumqus utilitatum contemplatione, spiri­
stineant.
tualia munera affectet, sed tantum Dei honorem
9. Ordinandus, ab alieno episcopo non aliter sibi propositum habeat
admittatur, nisi io dimissoriis ac testimonialibus
18. Idsoque, priusquam eo initiatur ordine,
litteris comprobata efferat vitee in primis ot morum anteactae vitae peccata, diligenti conscientiae disprobitatem; doctrinam, in qua idoneus, examine cuaeione, integre et generaliter confiteatur ; pecuhabito, indicatus sit; natales aut dispensationem liarique quadam devotione, ieiuniia et eleemosynis
in illis obtentam; ordinem eceleeiastieum, quo eet faciendis, orationibus ae spiritualibus meditationi­
proxime initiatus versatusque; is veto, qui sacris bus incumbat.
,
erit initiandus, aetatem item et titulum patrimonii
17. Diaconus aut sacerdos provincias huius
quod ille habet, aut sufficientem beneficii densum Surrentinae ordinandus, praeter supradicta, episco­
vel pensionis, vel, si regularis sit, omissae pro^ pum fidem fodat, suos antea susceptos se exer­
feseionis scriptum testimonium.
cuisse ordines praecipue proxime praecedentem;

997

CUNWLIL'M BURRBNTINVM, 1À84 man*· maio

998

11. Iltad vero testimonium ordinarii subscrip­
et quod frOquede divini· offciis ecclesiae maiori* a
aut- parochial!· interfuerit ; «dat epiatolam oanera tione sigilloque munitum *.
14. Sic etiam exteri non admittantur ad matri­
' at evangalium; at ad salutem neoeaaaria, iuxta
Romani oatachlsmi. institutionem, populo actus ait monium Contrahendum, nisi soluto», esse, ordinarii
explicare.
ipsorum fide constiterit, et quod · catholica com­
18. Mi*aale habeat' at vastes sacerdotale· pro­ munione alieni non sint, nec tamen absque expria·, excepto forenai, qift, cum dimiuoriia ordi­ . pressa ordinarii licenti*.
narii eui liftèria ordinandus praeaenlatur. .
XXVlll. Deieiimie.
,
19. Ordinandi omnaa, maxime in aaoria con­
1. Sacrum^-ex praecepto Domini at sanctae
stituti, libro* habeant «altem nvcessario*; utrumque
teatamentum, câteohianium Romanum, conoilium matri· ecclesiae institutum ieiunium. praesertim
Tridentinum et hae nostr·· constitutiones, praeter Quadragesimae, quattuor anni temporum, nec non
spirituales aliaa praesertim fratria Ludovici Orana- aliarum vigiliarum, inviolabiliter obpervetur; ita,
teaqis, quo* decet unumquemque fidelem prae ut nemo eo tempore, nisi valetudinis cau»a.' de
mantbus habere et frequenter percurrere.
medici consilip ac ordinarii licentia, illud infringere
'40. Ordinandi nd sacro» ordinea exan^inentur, audeat.
praesente epiaeopo rei oiu» vicario ac pluribua
3. Nemo, ieiunii diebu», publice vel occulte
examinatoribus. Dimissoriae litterae ad ordine·, carnes, vel alia quae ex carne proveniunt, vendere
post sex menae* orjundis ex Italia non suffra­ B praesumat, nisi do licentia, ut supra.
gentur, nec exteri* post annum; niai aliqua iu*ta
3. Et ut vere ieiunium. ioxta divinam ecclecausa, arbitrio ordinarii, aliud auadeat.
siasticamque institutionem; ubique servetur, omnes
‘41. Nemo deinceps ad quemvis ordinem vel intelligent, illi» diebu» teneri, ante omnia, a vitiis
primam tonauram suscipiendam admittatur, ni*i et a peccatis ieiunare. ac virtutibus piisque operi­
experimento doceat, in primis. se momoria tOnere bus diligentius incumbere, fiatque refectio pauperi­
contenta in vulgari consueto doctrinae chriatianae bus abstinentia ieiunantis.
libellb'; nec ad sacro» ordine·, niai de contenti» in
4. Clerici ecclesiasticique omnes in Adventu
catechismd Romano certam rationem reddere, et Domini saltem a carnilrus, et his quae a carae
buper singuli· capitibus generalioribus eiusdem procedunt, abstinere in hebdomada bis. vel omnino
noverit respondere.
sexta feria ieiunare. digno» ordinis sui et poeni­
tentias fructus facere: diebus autem rogationum,
XXVII. De eacramento matrimomi.
a cunctis fidelibus ieiunium servandum, maxime
1. Primum omnium curent episcopi ac parochi, suademus.
ut ea omnia circa matrimonii celebrationem ser­
XXIX. De eleemoeynantm dietributionibue
ventur. quae a sacra Tridentina synodo *ancita
fuere.
1. Cum. ex dispositione sacri Tridentini con
‘4. Parochi vero décréta ipsa do matrimonio cilii, episcofti piarum voluntatum oxocutores con­
interdum vulgari lingua populo explicent; illud C stituuutur, ad tollendas committi solitas fraude»
praesertim matrimonium non aliter valere, nisi in in relictarum eleemosynarum dispensatione, volumu» atque mandamus, quod distributio panis in
facie ecclesiae rite contrahetur.
3. Ac librum conficiant, in quo dies contracti ecclesiis et capellis Surrentinae provinciae ali­
matrimonii, contrahentiumque ac testium nomina quando facienda, non ante incipiat quam post
describantur.
missarum solemnia. coosuetumque chriatianae doc­
4. Denunciationes, quae matrimonium prae­ trinae exercitium, ita ut unum alteri non sit im­
cedere debent, diebus fessi* inter missarum soletn- pedimento, et nonniai praeaente deputando, et ab
nia frequentiori populo fia.nt, competenti dierum «o prius quantitate pani» distribuenda diligenter
intervallo ; sic, ut etiam ab ultima denuntiatione recognita.
4. Finito itaque chriatianae doctriqao exercitio,
ad matrimonii usque celebrationem, die* aliquot
pauperes omne», sub propriae parochiae consueto
intercedant.
5. Monebit parochus contrahere volente*, ne parvae crucis vexillo processionaliter accedant, qui­
gratia tanti sacramenti se indigno* reddant, peccati bus, non autem divitibus, panis ordinate et aequali
obicem interponendo.
portione erogetur.
fi. Ideoque, tempore quo denuntiatione* facit
3. 8i quid supererit, de licentia episcopi, per­
publice, illo* hortetur et inducat, ut. peccata con­ sonis miserabilibus, vel ecclesiae pro illius neces­
fessi, sanctissimam eucharistiam ante matrimonii sarii» ornamentis comparandis, reservetur.
4. In reddenda ratione, nihil ipsi» administra­
consummationem sumant, et parochi benedictionem. D
7. Post consummationem, benedictio non cele­ toribus acceptum foratur, quod manu deputandi
ab episcopo et parochi firmatum atque approbatum
bretur, nisi do licentia episcopi.
8. Caveant praeterea ipsi parochi ne mulieri* non fuerit.
b. 8i plures eodem die panis dispensationes
secunda* benedicant nupti··, et, si commode fieri
poterit', eodem die. quo matrimonium contrahitur, flori contingent, in subséquentes proximos festos
dies, iudicio episcopi, illae dividantur.
benedictio flat.
fi. Panis in eleemosynam distribuendus, prius
9. Nec facile admittantur ad contrahendum
prima fidei chriatianae rudimenta, praesertim ora- recognoscatur a parocho; et ab eodem.in sacristi*
' tionem dominicam, salutationem angelicam et vol alio tuto loco, usque ad horam dispensationis
symbolum fidei ignorantes, sed praemoneantur faciendae fideliter custodiatur.
7. Vel pretium pani» expendatur in aliud
sedulo ut illa curent omnino addiscere, quae cura
opus pium, cum non possit satis occurri fraudi­
•d ipao* parocho· praecipue pertinebit.
1<>. Parochu· sponsum sponsamque diversis in bus et scandalis, quae in distributione fieri atque
parochiis habitantes matrimonio non coniungat, imminere compertum est, praesertim, ubi quan­
priusquam alterius etiam parochiae praefecti testi­ titas excedit scuto» sex vel decem^citr* ta­
monium in scriptis habeat, denuntiationes in ea men praeiudicium miserabilium personarum, et
factas fuisse, nullumque legitimum extare sive seminarii, episcopi arbitrio et de patronorum
assensu.
apparere impedimentum.

CONCILIUM SURRENTINUM, 1684 mense main
lium ; nae aliis conferantur non idonei*, iuxta con­
cilii Tridentini praescriptum.
B. Preabyter! quicumque '.perpetuo ver ultra
1. Audita morte comprovinciali* episcopi, io
omnibu* cathedralibus provinciae ecclesiis, prima quam a 'iure vel ab episcopo illis concessum est, ’
die n»n impedit*. officium Hat •olemne, cum misea' absentes, servato iuris ordine, etiam officiis benepro mortuo epiacopo ; ad quod clerus universus fleiisque, iuxta sacri concilii praescriptum, sel bene­
vacanti» eccleriee et illiu* ' dioecesis convocetur, ficiorum fructibus priventur, ac integri praesentibus
et. »i eonimodo fieri poaait. assistat etiam unu* ecclesiaeque deservientibus, vel usui sacristine, si
saltem ix episcopi» cotnprovincialibu». Et ut pa­ quid missarum celebrationi vel alio adiuncto oneri
riter in alii* eccleaii» et regularium monasterii* supererit, applicentur.
illiu* civitatis kc dioecesi* lolemni officium . pro
3. Posse»»iones beneficiorum, nisi post con­
defuncto epiacopo cum mi*·· canatur, procuret. fecta* bullat, vel littera» .regi»trata»quo, ut occur­
2. Sequenti vero, vel ajio commodiori proximo ratur benefioiatorum negligentiao' consuetae, non
.
die. mi»*a de Spirtlu auMtlo in omnibu» provinciae dentur.
ecclesiis, et a sacerdotibus legitime non impediti*,
4. Pro redimenda vexatione, nisi in ensibus a
celebrari, precosque fieri, etiam in regularium, tam iure 'permissi» et sciente episcopo, transigere, vel
virorum quam mulierum, monasteriis ipsius pro­ pacisci in beneficialibu», vel pecuniam dare, nemini
vincia» quotidie, ut vacanti ecclesiae quanto conceditur.
celerius do bono pastore Deus optimus maximus B
6. Patroni et quicumque ius eligendi, prae­
providere dignetur, comprovinciales episcopi et sentandi aut conferendi beneficia obtinente», ca­
clerus ecclesiae vscapti» sollicite curabunt.
veant no quicquam, pro quavis causa, eius rei
3. Clerus, una cum episcopo, postridie com­ gratia, ab aliquo cui beneficium tribuatur, sponte
memorationis omnium defunctorum, pro episcopis etiam datum, accipiant, neque etiam in eo dando,
eiunlein ecclesiae defunctis; sequenti voro die, aliqua fructuum par» ab illis reservetur, quavis
canonici et clerus pro canonicis et clericis defunctis pietati* specie, contra sacrorum canonum statutu,
divina persolvant officia.
ne, in poena* simtmiaei criminis, danto* simul et
4 Defunctorum corpora, nullo praetextu mer­ accipiente* incidant.
fi. In quam suspicionem et labem non solum ■
cedis aut eleemosynarum noil solutarum, impedi­
antur aut sepeliri retardentur.
auctores, Sed etiam internuntii mediatoresque et
5. Episcopus tamen alia ratione curabit, ut notarii, qui simoniaca conficiunt instrumenta, in­
laudabiles consuetudines serventur, aut, si videbitur, currisse se intelligent.
dbmpellat defuncti haeredes, ut dent parocho vel
7. Qui beneficium vacans ecclesiasticum multis
sacristae pignore, aut idoneam praestent cautionem ambitiosi* ac importunis precibus, per ae vel per
se, quod iustum fuerit episcopi iudicio, quam­ alios petierit ab ordinario, eo ipso »e reddit in­
primum soluturos, ut, absque scandalo et lite, dignum cui beneficium conferri debeat ; multo
quod suum e*t unicuique tribuatur.
magis si nondum vacans sit beueficiuiA
b. Dubia aut difficultates in exequiis oceu- c
XXXI l. Di admimitrationi bonorum tt iurium
rentes, episcopus in civitate val eius ficarius, et
reeiiiiaitieorum.
archipresbyter in dioecesi *eu vicarius foraneus. citra
1. Curent episcopi, ut prorsus restituantur iura
praeiudicium habentium mêlions iura, determinent.
7. Cadavera autem inpnuorum ante viginti laudemiorum <**-> de rebus eecleaiae alienati» et
quattuor horas ab obitn numerandas, ne sepeli­ alienandi*.
antur, ne^ ante ortum solis .vel post occasum,
'2. Beneficia, qualiacumque »int, obtinente», rec­
neque dum maioris missae celebratur offieium.
tores etiam *ive administratores piorum locorum,
H Ecclesiastica ornamenta pro laieorum funeri­ intra spatium sex mensium a die praesentium de­
bus commodari quocumque praetextu prohibemus. cretorum publicationi», omnium et singulorum ho­
'i. Pallium pro defunctis ex communi laieorum norait! mobilium et immobilium, iurium et actionum
contributione fiat, vel ab ecclesia, pro quo mortuo­ ad eorum ecclesias, beneficia et pia loca pertinen­
rum haeredes' arbitrio episcopi, eleemosynarum tium, fine* conditioneaque in inventarium sigillatim
aliquid largiantur.
describere teneantur; atque ex eo inventario exem­
II». In efferendis cadaveribus e domibus pro­ plaria duo, certa fido munita, conficiantur quorum
prii». proximiores in primo et secundo gradu tam alterum in ecclesiarum cathedralium archivio, quod
viri quam mulieres nixi stent praesento», sed se­ episcopo et capitulo comipune »it. alterum ver» apud
moti in alia parte eiusdem vel vicinae domus, ne ipsum beneficiatum servetur.
audiantur eiulatu*.
,
D
3. Archivis singula in cathedralibus, duabus
11. Sacerdote» et-clerici in funeribus defuncto­ occludantur clavibus, quarum unam episcopu».
rum procedant cruce praeeunte cum sqperpelliceis, alteram capitulum servet, sive archivii praefectus.
psallentes et orantes, ut decet, pie ae modeste
4. 8i augmentum aliquod vel diminutio aut
eundo pariter ac redeundo.
permutatio facta ait, ea singulis annis in inventaria
12. Qui defunctum non associaverint, sed tautum describant.
officio quod iu eeelesia sit. interfuerint, tertia illiu*
6. Iu visitatione exquirat episcopus, an integre
portioni» parte privantur.
et fideliter sint inventaria oonfeeta. et an debitis
13. Non associantes sutsra, nec exequiis inté­ oneribus plene satisfiat.'
ressantes. nihil omnino lucrentur, nisi insta cognita
fi. Capitularia bona namini de capitulo locentur.
causa impediantur; sed portio absentium intsrss7. Post mortem eius qui beneflçiqm aliquod
sentibus et intervenientibus accrescat.
obtinebat, statim compellantur haeredes, ut scrip'
14. Quo vero ad testamenta, fleri consueta tura* quascumque ad illud beneficium pertinente»,
decedentibus ab -intestato, servetur antique cuius­ quae in boni* clerici illiu* inveniuntur^ ad episco­
que I»· i laudabilis et approbata consuetudo.
pale archivium, citra praeiudicium iurium quorum cumque reverendissimi domini nuntii apoetolici
XXXI Dt bnufuiorum ceUaMmw.
super spoliis, defsrant.
1 In conferendis dignitatibus et oanonieatibua,
8. Episcopus, singulis anui», compellat admini­
habeatur ratio < um litteratorum tum etiam aobi- stratore* piorum locorum, quovis nomine censeanΑ’Λ’Χ. ,Dr fimrribut it «wpHu defututorum.

801

CUNCILIUM SURRENTINUM, 1684 momie mato

ftlr, ad reddsndam rationem admïniatratiônia ; nec j
patiatur relicta ad unum- pian usum, in aliam,
pro arbitrio administratorum converti; ne; locationepi fieri, niai schedulis publice affixis, ut omnibua innotescat iis concedenda· rea ad pica uaua
relictae atque locanda·, qui meliorem conditionem
obtulerint, ut iuria eat.
9. Bona ecclesiastica neque, propinquis, neque
patronia, neque ceaaionariia locentur.
10. Haere· ultimarum voluntatum exequatur,
ei quae, piarum cauaarum nomino, legata' eunt ;
ea, ei tempore ab ipso teatatore statuto aut ad
Suminum anni spatio. non praeetiterit, ab epiacopo,
ut piam teetatoria voluntatem explere atudoat,
poenis a iure statutis cogatur.
11. Curabunt bénéficiât i omnea. cuiuacumque
vint digifitati·, gradu· ot qualitati·, ut eorum, quae
ad divinum cultum auarum ecclesiarum et ornatum
pertinent, nibil deait, ot integra aarta ’toctaque. ut i
decet, aedificia conaervontur; et quae reparatione
indigent, instaurentur; paroehiaaque et beneficiorum
ipsorum iura tuori. Quod ai aemel moniti, vel
poat aex menaea u dio publicationi· praoaentium
constitutionum, haec adimplere, etiam ulteriua non
vocati, neglexerint, fructuum sequestratione et aliia
iuria remediis ab ordinario compellantur; vel ipsemet ordinarius de omnibua neceaaarii· arbitrio auo
taxandia, mandet provideri et exequi per depu­
tandum ab eo,ex fructibua beneficiorum.auo arbitrio?
IU. Cum bénéficiât! ip»i auarum beneficiorum
cenaua exegerint, chirographum rocopti censuario
faciant, ot in libro, manu notarii aut teatium duo­
rum aubacriptione, aub hoc tenore describat:
„Ego N., tenore praoaentium, me recepiaae
declaro ducatoa etc. ab N.. pro parte, arer ad com­
plementum oonaus ducatorum etc., quem aingulia
annia solvero tenetur de fructibua euiuadam terrae/
seu domus, sitao et positae in loco ubi dicitur B..
cum aura finibus etc., quem conaurn aolvit mihi
pro celebratione missarum in capella Ν.,-ιη ecclesia
N. poaila, de iure patronatus illorum eta . aiw ad
collationem ordinarii etc. In cuiua fidem praesentia
■cripti, chirographum in moo solito libro regiatratuni, praesentibus testibus etc. feci. Datum etc.“
13. Et huiuamodi chirographum regiatrotur aive
geminetur in libro, per beneficiatoa omnea do re
hac conficiendo; et, cum opua fuerit, praecentando
epiacopo auo, ot poat illiua mortem in archivio
conaervando.
14. Ecclesiae domus-quorumcumquo clericorum
non locentur latcis, niai de expreaaa licentia episcopi,
nec etiam, ai sint patrimoniales, locentur personis
vita vel moribus suspectis.
XXXI tl. De ludi litterarum magietrie.

l. Btatuimua. iuxta sacri ITateranoiisi· concilii
praescriptum, ut magistri scholarum publici sive
privati, adoleecentes nedum liberales artes aive
humaniore· litteras, verum etiam ea quae ad reli­
gionem pertinent, docere teneantur, praesertim
diebus fqatis; in quibus misaam ac divina offici»,
conciones leotionqaque sacras audire, et saepe pec­
cata confiteri compellant.
3. Ludimagistrj conducantur, non solum fidei
catholicae et morum probitate, verum etiam et doc­
trinae experimento ac dignorum fide testimonio
commendati qui, facta prius coram epiacopo fidei
professions, pueris publice vel privatim libros, non
aolum indice Pii IV et apoatolica auctoritate damnatoa, verum etiam illoa in quibus obscena, inania
atque iocosa continentur, minime legant; sed graves
et spirituales, etiam latinam linguam simul et
pietatem continentes, interpretentur, bonis lit­

SO»,

teris at moribus ehristianaque doctrina erudiant
obtui studio.
3. Parochus docendi -munu·, intra suae paro­
chiae limites, suscipi a nomine permittat qhaque
ordinarii liceatis et facta fidei professione.

XXXIV. Deunerie.
1. Quoniam quo frequentiora sunt et graviore
crimina, eo' diligentips invigilare, pt ois signa'nter
prospicere totis viribus tenetur episcopus; de usuris
atque blaspbemia, quorum nihil scelestius humunt
generis hostio in hominum tordibu·. linguis et
operibus potuit infundere, ex multis, quao prohibentpr et usuram sapiunt, ut brevitati consulamus,
haoc tantum ab oculol ponimus.
U. Nemini licere quicquam carius vendere, ut
statim ac venditore, praesentem pecuniam quaerente,
per se vel per aliam interpositam personam vilius
ematur. .
3. Nemo [potent, rem aliquauy~ob dilatam solu­
tionem. carius iusto praetio vendere; nec, ob anti­
cipatam solutionem, rea minoris emero.
4. Neque pecuniam, frumentum, viaum, oleum
aliudve mutuo detur, ut eo. quod datum eat. ali­
quid amplius exigatur, etiam ni operae sint vel
obsequium quod pecunia existimari possit, ex di­
vino mandato: ,,Mutuum dantee, nihil inde epermit«s,“ neo aliquid corruptum, ut tnntumdem inte­
grum bonumque reddatur, etiamsi restitutio in
quodeumquo tempus debitori commodum ad libi­
tum differalur.
b. Noc etiam pecuniam super'navi, cymba vel
huiuamodi aut animalibus accipere vel dare, quae
ipse accipiens non possidet ; vel qui dat acoipten
tem ipsa habere non credit, licoat ullo modo.
6. In societate, in -.qua pecuniam alter, alter
operas eonfert, lucri distributio non aliter consti­
tuantur quam per quotas partes, noc ultra eaa
certa pecuniarum summa, vel aliquid aliud pe­
cuniam conferenti persolvatur ; neque pactio fiat,
ut sors sive principale salvqm ait, fructus vero
communiter dividantur.
7. In animalium societate, quae alicui inexiatimata traduntur ad custodiam, sive ut operas prae­
stet, omnea caaus etiam fortuiti, semper periculo
qiua aint, qui illa dederit ; nisi damnum alterius
socii dolo, vel eius magna negligentia accidisse con­
stituit. In locationibus animalium, quae certo
praetio fiunt, si illa absque dolo vel eius qui con­
duxit negligentia. deteriora fiant, id semper damno
oius ait. qui locavit : ai autem existimata ani­
malia dentur, ita ut dantis sors salva ait. nihil
omnino ultra sortem percipi posse, statuimus.
8. Cambia quae sicca appellari consueverunt.
> quoniam ad destinatum locum litterae vere non
mittuntur, neque ibi solutio fit, aed uno et eodom
loco datur pecunia et recipitur, reprobamus.
9. Notarii vero huiusmodi contractus conficien­
tes, vel instrumentum quod ad gaudendam dicitur,
cum ex conscientia claro cognoscunt vel vehe­
menter suapicantur eos aliquid usurariae pravitatis
continere, vel id scire dissimulantes, aut Aontraetua
Dios, in quibus anticipata fit solutio cenans, ve)
qui palliatam usuram praeaeferunt, ultra poenas a
iura statutas, graviter arbitrio ordinarii puniantur.
10. Contractus et instrumenta quae ad gauden­
dam dicuntur, nisi ex piorum peritorumque con­
silio doctorum ordinentur, nulla et irrita decernimus.

XXX V. De blaephemia.

1. Ut impium et detestandum blasphemies aeelaa
tam divinis quam humania legibus, e medio tollatur,
poenis ab utroque iure et summorum pontificum

MS

CONCILIUM SURRENTINUM, 1884 mmm maio

deerstia, atqas lia. qua· a Lateranssui concilio sub
Leon· X Maeite* suât, statutis, Un eleeiei qaam
laid cmusoumqu· conditioni» blaaphemi severe ab
episcopo paaiantur; ae da tam gravi fhcinor·,
maxim· contra haeratioal·· blasphemias. diligena
inqaisitio fiat.
3. Qui blasphemante· audierit, infra triduum,
eorum nomen ad indicem ecclesiasticum et saecu­
larem deferat ; et, ei plure· aimul audierint, ninguli
idem faciant. '

3. Attenta Impia blaapbemiae frequentia, eui
malo aliter mederi non potent, statuimus, quod
unus texti» in foro eecleniantico fide dignus, qui
secretus a curia teneatur, sufficiat ad inquirendum
contra blasphemum, arbitrio ordinarii, prout casus
exegerit.
4. Poenae tamen praedictae omnes corporales
et pecuniariae, quae piis applicentur locis, ab episcopis vel eorum vicariis augeri, minuive possint, b
prout magis ipsis expedire visum fuerit, dummodo
tale arbitrium limites a iure permissae potestatis
non excedat.
5. In foro conscientiae et qui blasphemiae reus
fuerit, non levem, sed pro modo culpae condignam
poenitentiam confessorius imponat.

mittantur, neque sub praetextu ridendi aeta ad
metropolitan·* transmittantur.
8. Curabunt episcopi singuli post bane synodum,
statim vel quanto citius lieobit, visitationem gene­
ral·* instituer· pro execution· syaodalium decre­
torum.

9. Et quoniam a sanctissimo domino nostro,
publica· utilitatis provincia· Surrentinae causa,
nonnulla petenda sunt, praesertim :quae ad insti­
tutionem seminarii et praesentium confirmationem
pertinent, statuimus atque decernimus, quod quicquid communibus nostris et comprovincialium epis­
coporum litteris postulabitur, id huiusmodi ipsius
synodi nomine et auctoritate factum intelligatur,
perinde ac si publice in sessione postulatum esset.
XXX VU. D* monialibue.

1. Constitutionibus monialium, hactenus singulis
monastenis iuxta propriae ipsorum regulas, publieatis, in praesenti synodo nihil addendum cep-·
suimus; sed illarum executionem ainpliationemque
ordinariorum diligentiae atque iudicio committijnus.
9. Episcopi curabunt omnino ut aedificia et
habitatio ipsarum monialium, quae arcto nimium
ambitu clauaa et incommoda cernuntur, commo­
diorem tutio.remque formam nomine monasteriorum
XXXVI. De tententia exeommwiieetionie
dignam et virginibus Deo dicatis convenientem, re­
et foro iudrciali.
cipiant et aptentur'; ut' quod Dei beneficio coeptum
1, Poenam excommunicationis solus episcopus, est in aliquibus, ita et in reliquis provinciae mona­
nisi fuerit absens, non illius vicarius imponat neque steriis ad communem vitae rationem et exactam
comminetur.
regularum observationem, sublata rerum omnium
9. Latae sententiae excommunicationis poena, proprietate, moniales instituantur.
3. In quibus monasteriis certus numerus non­
per synodales quascumque constitutiones ordina­
riorum in provincia imposita, praesenti sublata dum est praefinitus, intra sex menses ab episcopo
decreto censeatur, exceptis casibus, in quibus in­ is declaretur, qui pro modo et facultate loci, ser­
currendum esse episcopus iudicabit ; et nisi ex gra­ vata cuiusque ordinis vivendi regula, substentari
vissimis causia atque delictis, in subsidium tantum, commode possit, ut Tridentini concilii sanctione
quando alia poena locum habere non potest, ex­ cevetur.
communicatio nullo modo irrogetur nec nominetur
4. Et interim nulla futura monialis ingredi
quidem.
monasterium, vfel ingressa vestiri permittatur, nisi
3. Excommunicationum litterae pro re crimi­ magna inde et evidens monasterii utilitas enascatur,
nosa, et quae infamiae notam inurit, non facile ordinarii arbitrio et de monialium omnium ex­
concedantur, nec pro re non omnino occulta, neque presso consensu.
pro re illa, quae amis·· aut a tam longo tempore
6. Quod moniali ingredient! monasterium datur,
sublata, ut illius memoria de faeili haberi non deinceps dos non dicatur; sed aub nomine alimen­
possit; nec contra certum debitorem quem pro torum ipsius ingressae concipiatur.
,
rebus, quae in monitoriis litteris exprimuntur, satis­
6. De iptis alimentis ac subventione, quae dos
facere non posse constat ; neque etiam ubi negligi dicebatur, pro moniali monasterio persolvenda, nihil
aut contemni posse verisimiliter dubitatur.
certi statuendum esse, neque statutum ab ordinarii»
4. Episcopi vero, ad tollendos conscientiarum valere, sed, prout qualitas personarum ac temporum
scrupulos, quamprimum post praesentium publi­ postulabit, esse faciendum; quod sacra etiaqjptllucationem, vel in die Coenae Domini, mentem suam •trissimorum cardinalium congregatio cenauit. de­
declarabunt in suis ecclesiis, super quibus syno- cernimus statuimus et declaramus.
dalibus constitutionibus aliisque casibus velint
7. Nulla puella monasterium ingredi, vel habipoenam excommunicationis habere locum.
D tum suscipere, sive profiteri religionem admittatur,
5. Excommunicationis poena, si quando ab epis­ nisi de consensu monialium maioris partis, per
copo, ob grave» causae, vel rebus deperditis magni tacite suffragia colligendo; ad professionis vero
valons, uiji aliter veritas haberi nen potest, ser- •missionem nulla admittatur, nisi eleemosynis,
vatisque quae de iure, «t pontificum praesertim censu sive pecunia, quae pro praedictis alimentis,
Hi V sanctionibus requiruntur, in ecclesia tantum qua· dos dicebatur, dari debet, integre monasterio,
nota autem in privatis locis, neque pascalibus aut peracto demum probationis tempore, persolutis,
solemnioribus certis diebus, sed aliis temporibus aut in tuto, ipsarum monialium et ordinarii ar­
publicentur; nisi ex causa et de expressa episcopi bitrio, collocatis, servatiaque constitutionibus ac
licentia.
caeteris servari consuetis. Quandiu autem novitia
6. Originales processus, acta et instrumenta, in probatione est, excepto illius temporia victu et
de loco curiae vel aedibus iudicis sive actuarii, vqatitu, nihil monasterium accipiat, iuxta decretum
nullo modo, nec sub praetextu inspiciendi ab ad­ sacri concilii Tridentini. /
vocato et consultore longe agente, offerantur aut
8. Quod ad puellarum educationem attinet,
asportentur, noc eopia detur nisi de episcopi val illud ia primis servari districte mandamus, quod
eius vicarii licentia; contra facient··, tam daatee litteris illustrissimi St reverendissimi cardinalis
quam accipientes, non levibus poenis officiantur. Sancti Sixti fuit alias nobis significatum et iu7. Appellationes, praeterquam in casibus e con­
iunctem, quorum tenore propter·· hio inseri volu­
cilio Tridentino permissis, ab interlocutor!· non ad-

mus, caeteris, que de ea re optime tractanda, in

W6

CONCILIUM SURRENTINUM, 1584 m«M« maio

MM

j UMtris constitutionibus ae monialium rapdi· caa- a
7. Omnia et singula, quae in hac synodo de­
tam Mt, in sue robor· pormaaoatibu.
canta aetaque sunt, qua debemus obedientia ac
r«ver«Btia, aathoritati et iudieie sancta· Remanas
Toner vere litterarum tali* Mt:
•eeisaiae, omnium scclMiarnm matris et magistra·,
••mper «mandanda et corrigenda subiieimus.
ΧΧ.ΧΓΗ/. ReesremfissM·· domino al· frtUri arM8. 8i quid ia bae sancta synodo contra sacro­
•pitoifo Snmntmo.
sancti concilii Tridentini sanctione·, quod absit,
Reverenditsim· domino. lamdiu illustrissimi repertum Aient, ipso facto et iure irritum sit. et
cardinata praepositi decreti· aaori Tridentini con­ pro non decreto habeatur.
cilii interpretandi·, statuerunt, nullo concilii decreto
9. Si quid difficultatis aut dubitationis in his
prohiberi, no puellae in monaateriia monialium edu­ decretis synodalibus ortum fuerit, maturo archicentur, quorum mo» et institutum huic coneue- •piseopi iudicio et successorum determinandum
tudini nom repugnet. Et cum eia proxime suppli­ atque declarandum reservatur, usque ad alteram
catum esset nomine Faustinae Curiali», ut lieeat ea synodum provincialem proxime futuram ; salva
collocari in monaateriia monialium 8ancti»simae semper sedis apostolicae auctoritate.
Trinitat'·, ordini» Sancti Benedicti, istius civitatis,
10. Acta Mediolanensis ecclesiae, summa ratione
in quo honeste ac pie instituatur, amplitudinem atque consilio, Siivino certe afflante Spiritu, nostris
tuam admonitam mei» litteris esse voluerunt, ut temporibus pro bono ecclesiarum regimine, non
hanc illi potestatem faciat, ei tandem idem mo- B tantum illius provincia· sed et aliarum, quarum
nasterium ante hoc tenipu» consuevit huiuamodi rectores eisdem delectari contingerit, in lucent edita,
puellae admittere, eaquo a superiori regulari mo- et sedis apostolicae iudicio comprobata, unaquae­
naaterii «criptam licentiam impetraverit, et abba­ que catbedralis et parochialis ecclesia huius nostrae
tissae ac reliquarum monialium consensu» acces­ provinciae habeat, ad iliaque, in quantum focorum,
serit ; ipsa autem puella eo vestitu iu monasterium personarum atque temporum conditio ferre poterit,
intromittatur, qui virginali modestiae ac pudori •ese accommodet atque dirigat.
conveniat, nullamque famulam aecum adducat, nec
'II. Liceat, de episcoporum comprovincialium
permanere in eo possit, nisi usque ad aetatis suae consensu, constitutionibus, his imprimendis, quae
annum XXV, et ibi, dum erit, eandem »ervet clau­ ad divinum cultum et more» attinent, aliqua ad­
surae legem quam moniales servant; qno -ex loco dere vel minuere, iuri et ecclMiasticis constitutioni­
si semel exierit, nullam postea illuc revertendi bus consentanea,- salva praesentium constitutionum
babeat facultatem. Bis igitur cautionibus adhibitis, validitate.
dictam puellam in monasterium praedictum recipi,
XL. Cottfirmatio praooontio synodi.
et quoad annis XXV minor erit, ibidem etiam in­
stitui atque educari amplitudo tua permittet. Cui
Rovtrondiooimo domino, uti frater domino arckibonam valetudinem et omnis fausta a Deo pre­
tpiteopo Smrontino etc.
camur.
Reverendissime domine, uti frater.
Romae, die 34 octobris 1576.
C
Decreta provincialis synodi Surrentinae, quae
Uti frater: Philippus Boncompagnus, cardinalis
amplitudo tua ad sanctissimum dominum nostrum
Saneti Sixti.
misit, visa et considerata fuerunt a sacra congre­
gatione cardinalium concilii Tridentini interpretum,
XXXIX. Do poenis.
quibus ea res commissa fuit. Itaque, nunc illa ipaa.
1. Delicta puniantur, prout de iure vel consue­ cum quibusdam noti» in praedictae synodi margine,
tudine, secundum qualitatem ipsoruih, cautum est ; ac etiam separatim descriptis, ex sanctitati» suae
non autem, ob pecuniam aut alterius rei gratiam, auctoritate ad amplitudinem tuam remittuntur, ut
dissimulentur.
iuxta eas synodum ipsam aptandam, edendam
2. Ubi nulla est legibus aut constitutionibus atque exequutioni mandandam curet. Id quod, cum
nostris synodalibus, neque de iure vel consuetudine eam diligenter faeturam non dubitemus, quod sucerta atatuta poena adversus inobedientes et con- perest, bonam ei valetudinem, et in isto grege
.tumaces, arbitrium ait episcopo vel eius, vicario, custodiendo vigilantiam precamur.
quam maluerit imponere, prout qualitas delicti ac
Romae, die 13 martii 1585.
delinquentis suadebit.
Amplitudinis tuae, uti frater:
3. Quod si, delicti causa, mulcts quandoque
veniat imponenda, nihil ex ea in episcopi vel vicarii
Philippus Boncompagnus, cardinali»
privatam utilitatem retineatur, sed, si videbitur, i>
Hancti Sixti.
tertia vel quarta delatori vel exequutoribus tantum
applicanda, reliquum ecclesiae et piis operibus
AII' illustrissimo et reverendissimo signor
erogetur.
come fratello, monsignor 1' arcivescovo di
4. Ex poenis vero in hac provinciali synodo
Sorrento.
expressis, declaramus, non censeri derogatum caeteris. quae vel iuri» communia dispositione, vel
Illustrissimo et reverendissimo monsignor, come
quavis sanatione generali vel particulari adversus fratello, cte. Si riinagda a vostra Signoria il suo
eosdem ipso» delinquentes, sunt introductae, sed ve) synodo provinciale, con le annotationi de questi
cumulandas, vel iudici· arbitrio eligendas *tque illustrissimi miei signori. Non resta altro. se non
declarandae.
che eonseguiti una prenta essecutione a tante buone
5. Et quibus mulcts imponitur, si sint solvendo, constitutioni, et mele racemando, et offero sempre
episcopiis poenam non remittat, neque minuat, nisi di core che Dio )a prosperi in »ua gratia.
gravi ex causa.
Di Roma, il dl 23 di marso 1585.
6. 8i vero solvendo non sunt, ne delicta re­
Di vostra Signoria illustrissima et reverendis­
maneant impunita, luant in corpore, remediaquo
delictis contraria applicentur, ut sic vitia virtutibus sima come fratello amorevole.'
A. cardinale Carrela.
curentur, et ordinarii arbitrio condigne puniantur.
i»
Coxcil. oaxaaai- tomus XXXVI*jf.

807

CONVENTUS CLERI GALLICANI, 1684 maU 99

809

CONVENTUS CLERI GALLICANI

IBM mii 99.
'ù

Conventus olori GalUoaai. celebratus die 9» maii à 877 948 millim.. IM f.. — Cf. CeM. Jm mm. 4μ
1IM.
VII, 898.
De boo eonventa confer opera quibo» tituli ;
9) Assemblée du clergé de France, da 99 may
1) Proete-verbal de l'assemblée da clergé tenu
1584. — Orléans, ville, cod. m·. 887, aaeouli XVIII,

8 Baint-Germain-des-Pyte, en 1584. — Grenoble,
ville, cod. m». 1865, eaeeali XVIII, chartaceae,

f. 1-109. — Cf. Celei, dte mm. de» dlperfaeHHl»,
XII, 819.

SYNODUS DIOECESANA ALATRINA
.1584 iunii 13
Synodus dioecesana Alatrina in Italia, celebrata et nconfermate nella aeguonte ainodo queot anno
die 13 iunii 1584, eub fratre Ignatio Danti, Peru­ MDLXXXV. Stampato in Rome, appresso Vinsino, ordini» fratrum Praedicatorum et epiacopo centio Accolti, MDLXXXV, con lioenza de' supe­
riori.
Alatrino.
Mihi communicavit G. P. Francavilla, vicarius
Exatant constitutione» synodale» in opere cui
B generalis Alatrinua.
titulus ; '
In hoc opere mentio habetur synodi habitae
Costituiioni fatte nella ainodo diocesans di
Alatri. dal reverendissimo monsignore frete Ignacio anno 1478 sub loanne de Rosei, episcopo Alatrino.
Exemplar operis impressi non amplius invenitur,
Danti, da Perugio, del! ordine dei Predicatori,
per gravia di Dio e della a. aede apoatolica vescovo sed in bibliotheca episcopali Alatrina servatur copia
'
di Alatri, l’anno MDLXXXIV, alii XIII di giugno. manuscripts.

SYNODUS DIOECESANA AUXUMENSI8
1584 iulii 3-6.
Synodus dioecesana Auxumensis \Osma) in tides en la aynodo que celebro en la catedral,
Hispania, celebrata diebus 3, 4 et 6 iulii 1584, doade tres de iulio de mil. y quiniontos y ochenta
y cuatro. ha»ta quince del dicho lues y ano. Con
aub Sebaatiano Perea, episcopo Auxumensi.
Exstant constitutione» synodales in opere cui licencia, impressas en au villa dei Burgo, por
Diego Fernandez de Cordoua. impressnr de su
titulus :
Uonstitucione» synodales del obispado de Dema, magestad, aiïo de M.DLXXXVI.
' In<4*T10~£r-/62-338 p. — Silos, nionaat. Santohechas yvordenadaa por el reverendisimo seiior
don Sebastian Peres, obispo dei dicho obispado. Domingo. — Ipso non vidi.
del conaejo de au mageatad, recebidas y conseil- C

SYNODUS DIOECESANA iMOLENS»
1584 augusti 22.
Synodua dioecesana Imolensis jn Italia, cele­ sia, die 29 A 30 aprilis l‘>59. [Intigtu.] Imolae.
brata die 22 augusti 1584. aub Alexandro Muaotti, apud Hiucyntum (lie) Massenaein. i in pressorem
episcopalem. M.DCLIX.
episcopo ImolenSi.
Exstant constitutiones synodales iu opere cui
ln-4*, 2 parte», 4Î.-18-84 p. — Paris, Bibi,
titulus:
nat. B 2079 ; Paris. Sainte-Geneviève.
Décréta primae synodi dioecesanae. ab eminenParte II, p. 1-20: ^Decreta edita in synodo
tiasimo, reuerendiasimo d. d. loanne Stéphane, tit. dioecesana Imolensi reverendissimi domini Ale­
S. Agathae e. R. e. diacono card. Donghio, epiacopo xandri Musotti. die 22 augusti 1584.“
Imolae, comite Ac., celebratae io oathedrali eccle­

SYNODUS DIOECESANA PACTEN3I8
1584 augusti 28-8.
Synodus dioecesana Pactenaia in Sicilia, cele- p A aliorum regularium quae aimul in eadem synodo
brata diebus 28, 97 et 28 augusti 1584, sub Gili- promulgatae eunt; praeterea duo indicée, vnus
berto lafar et Cruyllac. epiacopo Pacteaii.
capitulorum, alter rerum notabilium. [Sntignt.]
Exstant constitutiones synodales in opere cui Cvm faevltate avperiorvm. Panormi, apud loantitulus.:
'
nem Francisoum Carvaram, 1684.
Constitvtionea synodales ad ecclesiasticam A , In - 8*, 4 fnn. - 70 fa. - 9 fan. (indices). — Pari»,
chriatianam diteiplinsm pertinentes, illustrissimi ac Sainte-Geneviève.
reuerendissimi domini don Giliherti, episcopi PacFol. nn. 9, hae constitutiones editae sunt in sy­
tensis, in dioecesana synodo promulgatae anno Do­ nodo dioecesana celebrata a Gilibfcrto Infer et
mini 1584 ; adieetus est appendix constitutionum Coriglee, episcopo Pactensi, diebus 28, 27 et 98
canonicorum cathedralis ecclesiae S. Bartholomaai augusti 1684.

' synodus Dioecesana spoletina.
1584 aeptembris 9.

Synodus dioeeesana Spoletina in Haifa, cele­
branda die 9 aeptembris 1584, sub Petro Orsini,
episcopo Spoletino.
De hac synodo confer opus cui titulus :

Constitvtionee .. . /Mutas supra coi. 281C],
Fol. 199, fatura dioecesana synodus indicitur
eelebrandf ad diem 9 aeptembris 1684.

309

CONCILIUM BITUR1CEN8E, 1684 aeptombri

»10

CONCILIUM BITÜRICEN8E
1584 Mptenbri.
Concilium provinciae Aquitanicae, celebratum x matus in ooaeilio prouinciali, anno M. D. LXXXU1I,
Biturigibua, menae septembri 1684, aub Rainaldo cum Both A aeholib quibua vninena indiciorum
oocleaiaaticorum praxh explieatar; adieeta eat
de Beaumo, arobiepiacopo Bituricenai.
brauh hiatoria omnia» archiepiacoporum ataadam
BtblfognpMa:
oedaaiao, at eatalague beaeficiorum dioeceaia Bit.,
1) Decreta concilii provincialia, patriarchal» vna cum eerum patreaie; quibus aeeeeeeruat priuiprovinciae Aquitanicae, Biturigibua celebrati menae legia vrbio * eiuium Biturieenaiami, ran annotaeeptembri anno Domini M.D.LXXXIIII. fZnotgtio./ tionibue desumptis turn ax iura ciuili turn ex plaLvtetiae, apud Federicvm Morellvm, typographum citia curiae ; omnia opera λ studio loannh Chenv,
regium, M.D.LXXXV, ex privilegio regia.'
Biturici, in regio & pontificio foro aduocati. Pari­
In-4°, 4fnn.-108fn. — Bourges, aéminaire; siis, apud Nicolavm Bron, in monte d. Hilarij, aub
aigno d. Claudij, M.DCIII, cum priuilegio regia, Paria, Maaarine; Toulouse, ville.
In-8’, 8 f. - 184 p. - 4 f. (index). — Lyon, aèFol. 3, indictio aynodi diocceaanae Bituricenaia
minaire.
celebrandae die 26 iunii 1683.
Fol. 4, dicatio : „reverendiaaimo in Cbriato patri
Fol. 8, hoc concilium provinciale Bituricenae
B d. Fremioto, patriarchae et Urchiepiacopo metroindicitur celebrandum die 26 aprilia 1684.
Fol. 103, indictio futuri .concilii provincialia cele­ politano Bituricenai, Aquitaniae primati, loannea
brandi Ruthenis, die 1* augusti 1687.
Chenutiua . . . Avarici -Biturigum, calend. apri­
2) Decreta conoilii provincialia, patriarohalia lia 1603.“
provinciae Aqvitanicaeg Biturigibua celebrati, menae
4) Stylus juriadictionia eocleaiastieae arohieeptembri anno Domini M.D.LXXXIIII. [Ineigne.] epiacopalia, primatialia ey>atriarchalia Bitburicenah ;
Lvtetiae, apud Federicvm Morellvm, typographum reformatua in concilio provinciali anno 1684, opera
regium, M. D. LXXXVl, ex privilegio regio.
Joannie Cbenu. Pariaiia, apud Robertum Fouet, 1603.
In-8, 8 f.- i'il p. — Bourgea séminaire.
In -4·, 4 fnn.-108 fn.-2 fnn. — Paria, Araenal;
Paria, Bibi. nat. B 6646; Paria, Saint-Sulpice; Paria,
6) Odeapun, ' CencÜM Galliae, (1846) . . ., [Ma­
llee mpra col. 967 D, n. 1]. p. 301 -'444.
Sainte-Geneviève.
6) Labbe, Coacti., (1871), XV, 1087.
Fol. 1<>8, approbatio aanctae aedia, aub data
7) (Ilarduin), Acta coital., (1716), X, 1467. ·
6 octobria 1686.
3) Stylva ivriadictionia ecclesiasticae archiépis­
8) Coleti, Cotte#., (1728). XXI, 873-938.
copal». primat, et patriarchal» Bitvricenaia, refor9) Manai. Cone#., (1902), XXXIV, 873-938.

1
SYNODUS DIOECESANA ATREBATEN8I8
1684 octobria 14-20.
epiacopo, praecidente. Atrebati, in aedibua Claudij
Synodua dioecesana Atrebatenaia in Gallia, cele­
de Buyena, aub aigno Bibliae aureae, 1686.
brata a die 14 ad diem 20 octobria 1684, aub
In - 4‘, 3 fnn. - 9 fn. — Douai, ville ; Paria, SainteMatthaeo Moulart, epiacopo Atrebatenai.
Geneviève.
De hac aynodo confA opua cui titulus:
Fol. 9. „Lecta et publicata fuerunt haec atatuta
Statvta aynodi dioceaanae anno'Domini 1684, in ainodo diocesans Atrebatenai, de reverendiea.
decimaquarta octobria, Atrebati celebratae, reueren- epiacopi mandato, anno Domini 1684. octobr. die
diaaimo patre ac’domino domino Matthaeo Medul- vigeaimo, etiamque impreaaa 24 ianuarii 1686;
lartio, Dei & apoatolioae aedia gratia Atrebatiano M. J. Debrune et M. Simone Franchoia. not.·

SYNdDUS DIOECESANA AVENIONEN8I8
. '
1684 octobria 17.
Synodua dioeeeeana Avenionenaia in Gallia,
1) Avigbon, bibi, du chapitre, cod. me. per­
celebrata die 17 novembria 1684, aub Georgio gamen., fol. 280-2.
d Armagnac, archiepiacopo Avenionenai.
2) Avignon, ville, cod. ma. 1939. aaeculi XIX,
Exatant conatitutionea synodales in operibua D fol. 276 - 8.
quibua tituli :

8YNODU8 DIOECESANA 8PIREN818
1684 novembria 13.
Synodua dioeceaana Spirenaia in Germania, celeExatant conatitutionea aynodalee in opere cui
brata die 13 novembria 1684, aub Eberhardo de titulua:
Dienheim, epiacopo Spirenai.
Collectio proMMvm aynottaZiMm dteaceaia Sptrauie,
(1786), p.*394 - 5.

CONCILIUM TARRACONENSE
1584 novembri-decembri.
Concilium provinciale Tarraconanae in Hispania,
celebratum menaibua novembri et decembri 1684,
eub Antonio Aguatia, archiepiacopo Tarraconensi.

MÛMfat 4 JMÏÏ-aaiel·· 1. . - v Æ .

BibUegrapMa
1) Conatitntionoe eoneilii' provincialis Tarraeoaenaia, editae menae novembria et deoembr. anxi
»·

Sil

CONCILIUM TARRACONENSE, ISM UTmkri

SIS

M.D. LXXXII1I. Tarracone, apud Philippam Mey,
M.D.XXCV.
la -8·, 222 p. — Bibl. Ml EaeerinL — Ipee

MDLXXXIIII. [iMifMj Tarracone, apud Philip­
pa· May, MDXXCV.
In-·*, S f. - 97 p. — Bibl. del Eeeorial: Rome,

κι vidi.
S) Constitvtikeo concilii provineialis Tarra­

Caeaaateaee.
Bet eadem editio ae praecedens ead abbreviate.

conensia, édita· wens. uovemb. at deoemb. aaai

SYNODUS DIOECESANA ZAMOREN8(8

1584 decembri.
Synodo· dioecesana Zamorenais ia Hiapaaia, ray nueetro aenor, en la aynodo cbe «elebrd en an
celebrata menee decembri 1684, tub Ioanna Ruit palado epitcopal de la dicha ciudad, an al me· de
de Agfiero, epieeopo Zamorenai.
deiiembre del ado 1584. En Salamanca, en caaa
de luan y Andres Ranaut, impraaaore·, eno 1589,
De bac aynodo confer opus eui titulua:
In - folio, 233 fti. - 6 fnn. — Astorga, seminario ;
Conatituciones synodales del obispado de Za­
mora, hacha· y ordenadas por don Juan Ruia de Bibl. del Escortai.
Agücro. obiapo de la dicha ciudad, del conaejo del

SYNODUS DIOECESANA ALBARRACINEN8I8
1584.
De hac aynodo confer opus cui titulus;
Synodus dioecesana Albarracinenai· in Hispania, B
Gams, Serin epiecoporwo, (1873), p. 4.
celebrata anno 1584, eub Casparo loanne de la
Figuera, episcopo Albarracinenai.

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS CREMONENSIS
1584.
Statuta aynodalia dioeceaia Cremonensis in eue diocesane, in diuerai tempi celebrate, ridotti
Italia, edita anno 1584', aub Nicolao Sfondrati. aotto le loro materie, per maggior facilité di coloro
che li haueranno da oeseraare. [Intigtu J In Cre­
epieeopo Cremonensi?"
mona. appresso Antonio Canacci, M. D. LXXXIII1.
De hia statutio confer opua cui titulus :
In-8’, 4 f. - 165 p. - 11 f. (index'. — Paris,
Raecolta d’alcuni decreti provinciali et altri
ordini particulari di monsig. ill**** & r“ cardinale Materine.
Λ vescouo di Cremona, fatti & publicati nelle sinodi

SYNODUS DIOECESANA EPOREDIENSIS
1584.
Synodus dioecesana Eporediensis (Ivrea) in c ecclesia eathedrali. diebus IV, V. VI aeptembria
Italia, celebrata anno 1584, sub Caeaare Ferrerio, MDCCCLXXXIII. Eporediae, tvpi· A. Tornati·.
MDCCCLXXXIII.
episcopo Eporediensi.
Ιη-8β, XLVIII - 184 p. — Roma. libr. Bocca.
De hac aynodo confer opus cui titulus:
P. XVIII. mentio synodi dioecesanae celebratae
Prima aynodua dioecesana quam David ex comi­
tibus Riccardi, episcopus Eporediensi·, habuit, in anno 1584.

SYNODUS DIOECESANA MAZZAREN8I8
15M.
Synodus dioecesana Maiiarenais in Sicilia, celeDe' hac synodo confer opus cui titulus :
hrata anno 1584, aub Bernardo Gasco, episcopo
Game, Serie» epieeoponn·, (1873). p 949.
Maiiarensi.

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS XI
1584,
Synodus dioecesana Mediolanensis XI in Italia, D
4) Acta eccleaiae Mediolanensis, (1738).
celebrata anno 1584. sub sancto Carolo Borrdmaeo. Patulus satpra eoi. 94C, n. 6).
arehiepiseopo Mediolanensi.
P. 399-426, synodus dioeoeaana Mediolanensia
Exstant constitutiones synodales in opere cui XI, anno 1584.
5) Sancti Caroli Borromaei homiliae, (1758), ...
titulus :
11 Synodv» dioecesana Mediolanensis vndecima, Ihiultu eopra eoi. 95 C, n. 8|.
qvam Carol·· s. R. e. pres. card. tit. ·. Praxedis,
6) Acta eceleeiae Mediolanensia, (1843), . . .
archiepiscopus Mediolani, habvit anno a Chr. nat. fMWns supra eoi. 96 A, n. 7].
M. D. XXC1V. Mediolani, ex offlein· Paeiiei Pontij,
P. 437-65, synodus dioecesana Mediolanensis
impresseris curiae archiepisc., M.D.LXXXIV.
XI, anno 1684.
In-8°. 4 fnn. - f>6 fn. — Milano,. Ambrosian·;
7) Aeta ecclesiae Mediolanensis, (1890), . . .
Paria, Bibi. nat. B 20234.
[Muteu eopra eoi. 96 A, n. 9|.
2) Aeta ecclesiae Mediolanensis, (1603),
T. II, eo). 1026-94, synodus dioecesana Medio­
lus snpru eoi. 94 B, n. 4|.
lanensis XL anno 1584.
3) Haymonis Corii, epitome, (1640), ... /Midw
suar· eoi. 94 C, n. 5|.

SU

BTATUTA DIOECESIUM NOVARIKM8I8 ET LAUDEN8IB1584

314

STATUTA DIOECESIUM NOVARIKNBI8 ET LAUDEN8I8

USA
Statuta dioeoeeium Novérieuaie et Landes·!·
la Italie, édita anao 1384, anb Franetaoo Beaei,
epieeope Novnrieuai et viaitatore apoatolloo dioauaii
Landau!·.
Exataat haec atatata in operibua quibua tituli;
1) Decreta general!· coadita a partit A rouer~
d. d. Franc. Boula, epiac. Nuuarieuai A comité Ao„
visitatore apostolioo oiaitaÜ· dioecesisqus Lavden•ia, Gregorio XIII pont, max., anno M.D.LXXX|II1.
/jygnraj Lavdae, apud Vincentivm Taiettum.
Sino anno (1584), in-8· minori, 3 fnn.-22fn.-

1 fnn. — Milano, Ambroiiana.

3) Synodva diocesana Lavdenaia qvinta, cele­
brata anno 1657, iussu illuatriea. ao reuerendiaa.
d. d. Petri Vidoni, Dei et apost aodia gratia epiac.
Laud, et com. Ac., aanctisa. d. n. Alexandri divina
providentia pp. VII praelati domestici & assistentis,

ad uraniadmam lo. Caaimirvm, Pelonia· A Saatia·
ragam potaatiaeimua totumque Polonia· regnum
A mag. ducatum Lltaaniae, eum facultatibus legati
de later·, nvneii apostolior, praeside apeetaliter
deputato perillustri A adm. r. d. Coamo Maiocbio
Gvamario, 1. v. d., apoetot prot,, cas. oocl. oath.
Lauda·, ae eiuadom illuatriu. d.epiaoopi vie. gen.

[htipn]

Lavdae, typi· Caroli Pitti; superiorum

permieau.

Sine anno (1668), in-4*, & f. - 148 p. - 3 f. (in­
dex). — Milano, Ambrosian·; Piacenaa, oivica.
P. »7.-118: „Decreta generalia condita a per­
iit et rev. d. d. Franeiaco Boaaio, episcopo Novarienai et comité etc., visitature apoatolico civitatia
dioecjuiaque Laudenaia. Gregorio XIII, pont. max.
anno MDLXXX11II. Laudae, apud Carolum Pia­
tum, MDCLIX.”

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS SALMANTICEN81S
1584.
Statuta aynodalia dioeceai» Salmanticenaia in B
Conatitucionea ainodalea de Salamanca, 1584. por
Hiapania, edita anno 1584, 'sub Hieronymo Man- el obiapo d. Jeronimo' Maurique. Salamanca, 1584.
rique de Lara, epiacopo Salmanticenai.
in-folio. Cf. La Fuente. Hitt. reel. Etp., (.18'5),
Exatant constitutione· aynodalea in opere cui VI, 377.
titulua :

SYNODUS DIOECESANA VALENTINA
1584.
Fol. posteriori 1. mentio synodi dioecesanae cele­
Synodua dioecesana Valentina in Hiapania, cele­
>
brata anno 1584, eub loanne de Rivera, epiacopo bratae anno 1584.
Valentino.
2i Aguirre, Colltctio concil. Hiopaniac, (1694'.. ..
De hac synodo confer opera quibua tituli:
[titulut tupra cot. 159 A. n. 1|. IV, 283-91.
3) Aguirre. Collectio concil., Hit^aniat, (1755). ...
1) Omnivm docretorvm, (1616), . . .' [titulut
tupra cot. 149 C|.
< [titulut tupra col. 159 B. n. 2], VI, 71-8.

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS SUESSIONENSIS
1557-1585.
P. 21 : "Nous renouvelons et contirmona le· ancien·
Statuta aynodalia dioeceai» Suoaionenais in
Gallia, edita inter anno· 1557 et 1585, sub Carolo •tatuta et autres réglementa faits par nos prédé­
cesseur» Simon de Bucy (qui aynodo· celebravit
de Rouci, epiacopo Sueaaionenai.
anni» 1381 et 1483: cf. (Jams. Strict çpitc, p. 633],
De hi· atatutia confer opua cui titulua:
Statvta aynodavx d'illvatriaaime et reveren- Symphorian de Bulliou [1528-34], Charles de
disaime meaaire Charte» de Bovrbon, evesqve de Rouci 11557-85), llieroame Hannequin 11585-6191,
Sqiaaon», conseiller dv roy ordinaire' en toua aes et feu messire Simon le Gras [1624 -56].·*
Forte agitur de aynodo dioecesana Sueaaionenai
conseil·, povr le reglement de aon diooeae. [Intigne.]
A Paria, de l'imprimerie d'Antoine Vitré, imprimeur celebrata anno 1561, circa maii 13, cf. Mansi,
ordinaire du roy & du clergé de France, M.DC.LVIll. Concil., (1911 >. XXXVI A. 55.
In-4*. 22 p. — Paria, Masarine.

CONCILIUM PROVINCIALE AOUEKSE
1585 februarii 24.
Concilium provinciale Aquenae in Gallia, cele- D
2) Odospun. Concilia Galliae, (1646). . . . [titubratum die 24 februarii 1585, sub Alexandro Caul- Im tupra col. 257 D, η. I], p. 445-508.
giani, archiepiacopo Aquenai.
3) Labbe, Concil., (1671), XV, 1119.
BibUpgrapkla:
4) Decreta synodi provincialia Aquenai», menae
l) Decreta synodi provincialia Aqvensia, menae februarii anno Domini millesimo quingentesimo
febrvarii, anno Domini millesimo quingentesimo—octuageaimo quinto, habitae, a sede apqatolica coroctuageaimo quinto, habitae. ' a sede apostoliea recta A approbata. Aquis-Sextiis, apud viduam
correcta A approbata. Parisii», apud Aegidium Caroli David A Josephum David, regia A clerici
Beyaium, sub signo Lilij aibi. via lacobdea. (tic) typographum, M.DCÇ.VIII.
In - 8·. 7 f. - 272 p. — Avignon, séminaire.
M.D.LXXXVI, cum privilegio.
5) [Harduin], Acta concil., (1715), X, 1515.
In - 8·, 8 f. - 135 p. - » f. — Aix. Méjanes;
6) Coleti, Concil., (1728), XXI, »37 -1014.
Avignon, ville; Nice, ville; Pari», Bibi. Nat. B 5515;
7) Menai, 'Concil., (1909), XXXIV, »37-1014.
Pari», Masarine; Paria, Sainte-Geneviève; Tou­
louse, ville.

SH

OONCIUUN TARRAOONENML ISM MVMibri

M.IALXXXIIII. Tarracone, apud Philippum Mey,

MDLXXXIUL

MD.XXCV.
b -8·, 999 p. — Bibl. d·! Eaeorial. — Ipee
noa vidi.
B) CoMtitvtionM concilii provineiaUs Tarra­
conensis, sditae mens. novemb. et dscemb. aaal

pe» May, MDXXCV.

*

SI»

Tarreoone, apud Philip­

!·-·♦, S t.· W p. — Bibl. del Eoeerial: Roma,

OaaaaatMso.
Met sedem aditio a® praeoedens aad abbreviate.

8YNODU8 DIOECESANA ZAMOREN8IB
1684 decembri.

Synodua dioeeesana Zamorontds in Hispania,
celebrata menae decembri 1684, sub loanne Rah
de Agfiero, epiaeopo Zamorenai.
De hac aynodo confer opus eai titulua:
Constituciones synodales del objtpado do Za­
mora, bechaa y ordenadas por don Juan Ruii de
AgOero. obiapo de la dichn ciudad, del conaejo del

rey nueetro senor, en la aynodo che eelebrd on au
palacio epiecopal de la dieba dudad, en el met de
deaiembre del ado 1684. En Salamanca, en caaa
de luan y Andrea Ranaut, impressores, ano 1689.
In-folio, 233 fn. - 8 fnn. — Astorga, seminario;
Bibl. del Escoria).

SYNODUS DIOECESANA ALBARRACINEN8I8
1584.
De' hac synodo confer opus cui titulua:
Synodus dioecesana Albarracinenaia in Hispania, B
Gama, Striee epiteoporwa, (1873), p. 4.
celebrata anno 1684, eub Caaparo loanne de la
Figuera, epiaeopo Albarraoinenii.

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS CREMONENSIS
1684.
Statuta aynodalia dioeeeaia Cremonensi» in aue dioceaane, in diuerai tempi celebrate, ridotti
Italia, edita anno 1684. eub Nicolao Sfondrati. aotto le loro materie, per maggior facilité di coloro
che li haueranno da oaaeruare. [Ineiyne] In Cre­
epiaeopo Cremonensi.
mona, appreaeo Antonio Canacci, M.D.LXXXIII1.
De hie statutio confer opua oui titulua:
Raoeolta d'alcuni decreti provinciali et altri
In-8’, 4 f. - 165 p. - 11 f. (index'. — Paria.
ordini particolari di monaig. ill" ft r" cardinale Maaarine.
ft Tèecouo di Cremona, fatti ft publicati nolle ainodi

SYNODVS DIOECESANA EPORED1ENSIS
1684.
Svnodua dioeceaana Eporedienaia (Ivreal in c ecclesia cathedrali. diebus IV, V. VI septembris
Italia, celebrata anno 1584, aub Caeeare Ferrerio, MDCCCLXXXIH. Eporediae, tvpis A. Tornatis.
MDCCCLXXXlII.
epiaeopo Eporedienai.
De hac aynodo confer opua cui titulua:
ln-8·, XLV1I1 - 184 p. — Roma. libr. Bocca.
Prima synodus dioeceaana quam David ex comi­
P. XVlll, mentio aynodi dioecesanae celebratae
tibus Riccardi, epiacopua Eporedienaia, habuit, in anno 1584.

8YNODU8 DIOECESANA MAZZAREN818
1584.Synodus dioocèsana Maaaarenaia in Sicilia, celeDe hac aynodo confer opus cui titulua
brats anno 1684, aub Bernardo Oaaco, epiaeopo
Gama, Strife epueopontm, (1873). p 948.
Maaaarenai.
*

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS XI
1584.
Synodus dioeceaana Mediolanensia XI in Italia, D
4) Acta eccleaiae Mediolanensia, (1738). . . .
celebrata anno 1584, sub sancto Carolo Borromaeo. /Mulus supra eol. 94 C, n. 6].
archiepiacopo Mediolanensi.
P. 399-496, synodus dioecesana Mediolanensis
Exstant 'constitutiones synodales in opere cui XI, anno 1684.
titulus :
6) Sancti Caroli Borromaei homiliae, (1758), ...
11 Synode» dioecesana Mediolanensis vndecima, [tittdiu mepra eol. 95 C, n. 8).
qvam Carolvs e. R. e. pres. card. tit. t. Praxedis,
6) Acta ecclesiae Mediolanensis, '(1843), . . .
archiepiscopua Mediolani, habvit anno a Chr. nat. /Mulus supra eol. 96 A, n. 7|.
M. D. XXC1V. Mediolani, ex oMcina Pacifici Pontij,
P. 437 - 66, synodus dioeceeana Mediolanensis
impresseris curiae archiepiec.. M. D-LXXXIV.
XI, anno 1684.
In-8‘. 4 fnn. - 66 fn. — Milano, Ambrosiana;.
7) Acto ecclesiae Mediolanensis, (1890), . . .
Paria, Bibl. dat. B 20294.
/Mulus supra eo/. 96 A, n. 91.
2) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1603), ... /Mu­
T. II, eol. 1096-94, synodus dioecesana Medio­
lus supra eol. 94 B, n. 4|.
lanensia XL anno 1584.
('
3) Haymonia Corii, epitome, (1640), ... [titubai
eapra eoi. 94 C, n. 6).

SU

*

SU

STATUTA DIOECESIUM NOVARIEN8I8 BT LAUDEN8I8, IBM

STATUT* DI0BCB81UM NOVARIBN8I8 BT LAUDRN8I8

1684.
Statuta dioeoeriam Novartaaais at Laudeaais a ad saraataatasum le. Caaimirvm, Paleaiae A Beati»·
ia Itali», edita anno 1684, sub Fraaaiae· Beeei,
regem potaattasimuu totumqu· Polentae regnem
•ptaeopa Novarieaai et visitator· aposteNoo dieaeeaia
A mag. dueatam Lituanie·, eam facultetibus legati
Laadüato.
do letare, nvaeti apostoli·!, praeside spontaliter
Biafcnt haae statuta in oparibus quibus tituli:
deputato perillustri A adm. r. d. Cosmo Maiockio
1) Decret» geaeraiia eoadita a perill. * r»uer“ Gvsmorio, i. v. d., spostol. prot., ean. oeel. eath.
Laudes, ao eiusdem iliustrisa. d. episoopi vie. gon.
d. d. Franc. Bossio, apisc. Nouarienai A oemita Ao~,
visitator· apostolioo eiuitatis dioecesisque Lavdea- [hoifttt.] Lavdae. typis Caroli Vieti; superiorum
aia, Gregorio XIII pont, max., anno M.D.LXXXIUI.
permisso.
Sino suo (1669), in - 4’, 6 f. ■ 148 p. - 3 f. (in­
[Fifora.] Lavdae, apud Vincentivm Taiettum.
' Sine anno (1584), in-8* minori, 3 fnn.-99fn.·
dex). — Milano, Ambrotiana; Piacenza, civic·.
1 fnn. — Milano, Ambroeiana.
P. 97-118: „ Decret» generalia pondit» a per­

9) Bynodvs diocesans Lavdensis qviata, cele­
brata anno 1667, iu««u iliustrisa. ac reuerendias.
d. d. Petri Vidoni, Dei et apost. aedis gratia epiac.
Laud, et coin. Ac., sancti··, d. n. Alexandri divina
providenti» pp. VII praelati domestici A assistentis,

ill. et rev. d. d. Francisco Bossio, episcopo Nova­
tions! et comite etc., visitatore apostolioo civitatis
dioecesisque Laudensis. Gregorio XIII, pont. max.
anno MDLXXXMII. Laudue, spud Carolum Pittum, MDCLIX -

8TATUTA 8YNODALIA DIOECESIS SALMANTICEN8IS
1684.
Statuta aynodalia dioecesi· Salmanticensia in B
Constituciones «inodalea de Salamanca, 1584. por
Hispania, edita anno 1684, sub Hieronymo Man- el obispo d. Jeronimo Maurique. Salamanca. 1584.
rique de Lara, episcopo Salmanticensi.
in · folio. Cf. La Fuente. Hitt. ted. Etp., (1875),
Exstant constitutiones synodale· in opere cui VI, 377.
titulus :
i
>

SYNODUS DIOECESANA VALENTINA
1684.
Synodus dioecesana Valentina in Hispania, celeFol. posteriori l. mentio synodi dioecesanae cele­
brata anno 1684, sub loanne de Rivage, episcopo bratae anno 1684.
Valentino.
X
9' Aguirre, Collectio coacil. Htepuniae, (1694).. ..
De hac synodo confer opera quibus tituli
[titnliu tupra coi. 159 A, η. I], IV, 983-91.
1) Omnivm decretorvm, 11616), . . / [titulat
3' Aguirre. Collectio eoncil., Hitpaniae, (1755), ...
•uprq coi. 149 C].
/
C [titulut tupra coi. 159 B. n. 9], VI, 71 -8.

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS SI ESSIONENS1S
'
11657 1585.
Statuta «ynodalia dioecesi· Suosionensts in
P. 91 ,Nou« renouvelons et confirmons les anciens
Gallia, edita inter annos 1567 et 1585, »qo Carolo statuts et autre· réglements fait· par nos prédé­
de Rouci, episcopo Suessionensi.
i
cesseurs Simon de Bucy {qui synodos celebravit
De his statutis confer opus cui titulus\
annia 1381 et 1403: cf. Gams, Serietepitc., p. 633],
Statvts synodavx d'illvstrissiiqe et reveren­ Symphorian de Bulliou [1598 - 34], Charles de
dissime messire Charles de Bovrboh^êvesqv· de Rouci j 1557-851, llierosme Hannequin |1585-619{,
Boissons. conseiller dv roy ordinaire en tous se· et feu messire Simon le tir»· ( 1694-56].“
Forte agitur de synedo dioecesana Suossionensi
conseils, poVr le reglement de son diocese, f/nripn·./
A Paris, de l'imprimerie d’Antoine Vitré, imprimeur celebrata anno 1561, circa maii 13, Cf. Mansi,
ordinaire du roy A du clergé de France, M.DC.LVIIl. Conci/., (, 1911 ί. XXXVI A. .’>5.
In-4", 99 p. — Péris, Masarine.

CONCILIUM PROVINCIALE AQUENSE
1585 februarii 24.

,

Concilium provinciale Aquense in Gallia, cele- D
9) Odeapun. Concilia Galliae, ; 1646), . . . [titubratum die 94 februarii 1585, sub Alexandro Cani- iw supra col. 957 D, nAl |. p. 445-508.
3) Labbe. Coned., (167Γ>, XV, 1119.
giani, archiepiacopo Aquensi.
Bibliographla:
4) Decreta synodi provincialia Aquenais, mense
1) Decret» synodi provincialis Aqvensls, menae februarii anno Domini millesimo quingentesimo
fobrvarii, anno Domini millesimo quingentesimo octuagesimo quinto, habitae, ai sede apostolica cor­
octuagesimo quinto, habitae, a sede apostolic· recta A approbata. Aquis - Sqxtii», apud viduam
correcta A approbata. Parisii·, apud Aegidium Caroli David A Josephum David, regis A clerici
Beysium, sub signo Lil(j albi, via lacobaea, (tic) typographum, M. DIT.VIII.
ln-8’, 7 f.- 979 p. — Avignon, séminaire.
M.D.LXXXVI, cum privilegio.
5) [Harduin], Acta eoucil., (1715), X, 1515.
In - 8·, 8 f. - 135 p. - 9 f. — Aix, Méjanes;
6) Colati, Coned., (1728), XXI, 987-1014.
Avignon, ville; Nice, ville; Paris, Bibi. Nat. B 6515;
7) Menai, Coneil-, (1909). XXXIV, 937-1014.
Paris, Masariue; Paris, Sainte-Geneviève; Tou­
louse, ville.

»16
»

BYN0DU8 DIOECESANA BALVTIENSIS, 1686 «tali ·

■ ■ ........

»1«

-------------- -------------------------------------- -------------

------------------------

8YNODU8 DIOECBBANÀ 8ALUTIENBI8

IBM ■·* 9.
Synodae dioMeMM tehataaete ia Itate, evIo-a
brata die 8 maii 1686, aub Antonio Piehot, epiacopo
Salatieaai.
Exatant eonatitutioaaa aynodalea in operibua
qeib'ua tituH:
1) Coaatitationoe aynodi Sahtiionaia celebratae
die 8 maii 1686. — Torino, aominario.—Ipee nonvidi.

3) Decreta ayaodalia diaeceeia Balutiarum, nb
illuatriaaimo et revereudiaaimo d. d. Carolo Joaeph
Morotio, Dei * apoatolicae aedia gratia qjuadem
eivitatia epiaoopo, eidomque aanctae eedi immediate
aubjeeto, in prima tua dioeoeaana aynodo celebrata
anno 1701, approbate A confirmata, none rero de
ejuedem mandato in unum collecta A impreaaa,
additia in finb nonnullia aliia decretia in eadem

aynodo ab ipao oditie. flneip»·.J Cnaei, MDCCXXIII,
typi· Jeba·»!· Aatoaii Boaeatini, improoeoria
oivitate.
/ftp. ill, «Mar taintea:J Decreta primae aynodi
diaaeaaaaaa, habitat ab illvatriaaimo A reverendiaaimo d. d. Carolo Jooeph Morotio, epiaoopo Salutiaram, diobua 18,18 * 9(L.menaia maii anno 1701.
/ZnaÿwJ Cunei, M.DCC. XXIII, typia Joannie

Antonii Bonentini, impreaa. illuatriaa. oivltatia.

In-d*. 3 f.-178 p.- 3 f. (index). — Torino, Bibl.
nu.; Torino, aominario.
___
Pag. 168: „Antonina Pichot, [epiacopua Salutienaiaj, qui aynodum auam habuit aub die 9 maii
anno 1686. edftaa in ea aanctionea in publioum inatrumentum redegit, ao typia mandari jnaait.u

CONCILIUM PROVINCIALE GOANUM III
1686 iunii 9.
Concilium provinciale Goanum III in Indiia, B
De hoc concilio confer Gama, Striae apiaooporum,
celebratum die 9 iunii 1686, rub Vincentio de (1873). p. 115.
Fonneca, archiepiocopo Goano.
SYNODUS DIOECESANA LIMANA III
1585 iulii 17.
P. 194-905, aynodua dioeceaana Limana 1, in
Synodua dioeceaana Limana III in Peruvio,
celebrate in civitate Sancti Dominici de Y ungay, civitate Regum, die 10 martii 1589.
P. 906-10, aynodua dioeceaana Limana II, in
die 17 iulii 1585, tub aancto Tunbio AlpbBnao
Mogrovejo, archiepiocopo Limano.
civitate Regum, diebua 8 ot 9 februarii 1584.
P. 911-43, aynodua dioeceaana Limana III, in
Exatant conatitutionea aynodalea in operibua
civitate Sancti Dominici de Yungay, die 17 iulii 1585.
quibua tituli:
P. 944-66, aynodua dioeceaana Limana IV,
1) Lima limata. (1673). ... ftituhu ouvra toi.
193
*
C in civitate Bancti lacobi de Yauraa-Bomba, die
7 aeptembria 1686.
P. 999-68, aynodua Limana III.
P. 967-78, aynodua dioeceaana Limana V, in
9) Concilia Limana, eonatitvtionee aynodalea et
alia vtilia monumenta, qvibvo beatva * Toribiva, oppido Sancti Chriatophori de Guanec, die 90 aeparchiepiae. Limanvo, occleaiaa Peruani impet\j tembria 1588.
P. 979-83, aynodua dioeceaana Limana VI, in
mirifico illuatrauit, nunc denuo exarata atudio
A diligentia doctoria d. Frnnciaei Antonii de civitate Regum, die 11 octobria 1590.
P. 984-304, aynodua dioeceaana Limana VII,
Montalvo, Hiapalenaia, ordinia aancti Antoaij. [In·
tijtu.) Romae, ex typographie looephi Vanpacy, in civitate Regum, die 31 octobria 1589 [forrigt:
1599],
M.DC.LXXXIV, avperiorvm permiaav.
P. 305-31, aynodua dioeceaana Limana VIII. in
In - 4*, 90 f. - 355 p., eum figg. — Roma, Cuaoppido Sanctorum Petri at Pauli Piaoobamba, die
natenae.
94 novembria 1584 [earrigt: 1694|.
P. 1-196, concilium provinciale JLimanum I,
P. 339-43, aynodua dioeceaana Limana IX, in
celebratum in «vitate Rogum, a die 15 auguati civitate Regum, die 16 iulii 1609.
1689 ad diem 18 octobria 1583.
P. 344-55, aynodua dioeceaana Limana X, in
P. 196-84, concilium provinciale Limanum U, oivitate Regum, die 31 iulii 1604.
celebratum anno 1691.
d.
3) Aguirre, Colloetio eotteil. Hiapemoa, (1694),...
P. 185-93, concilium provinciale Limanum IH, [Uhdu oupra eol. 169 A, u. 1], IV, 417-36.
celebratum in civitate Lime, a die 8 ad diem
4) Aguirre, Collaetio aoneil. Hiapemea, (1755),...
18 aprilia 1601.
[Htuitu aujw· eel. 159 B, n. 9|, VI, 193-908.

SYNODUS DIOECESANA LEODIENBI8
1686 oetobria 3.
Synodua dioeceaana Leodienaia in Belgio, coleExatant conatitutionoe aynodalea in opere cui
brata die 3 octobria 1585, aub loanne Franciaco titulua.
Bouomo. aanctae aedia legato.
Scbannat ot Hartahoim, Canalia Oormaniar,
(1769), VII. 996 otVIH, 498-617.
SYNODUS DIOECESANA SANCTAE AGATHAE GOTHORUM
1585 oetobria 5.
Synodua dioeeeeana Sanctae Agathe? Gothorum
Exatant conatitationoa aynodalea in opere cui
in Italia, celebrata die 5 octobria 1586, cub Feli­ titulua :
ciano N inguardo, epiacopo Saartae Agathao Go­
Conatitvtioneo ot otatvta pro civitate ot diooeooi
Saactao Agathao Gothorum, proniaciao Banoaoathorum.

___

.

.jÉL'.

>17

8TNODUB DIOEC18ANA SANCTAE AGATHAB GOTHORUM, 1686 oetobris 5

618

<In-4’, M· p. - M f. (indes). — Milano, Ambro■iana; Parie, Bibl. nat B 1968; Roma, Vaticano;
Roms, Vittorio Bmannolo.
P. 1-191. decreta prioris synodi, habitae dio
5 oetobris 1586.
P. 197 - 959, decreta posterioris synodi, oele'bratae dio 97 aprilii 1687.

tanae, decreta * publicata I· duabus synodia dice- a;
hhm, Argeut(j, uno Domini MDLXXXV, do

nase oetobri, A ia praedicta duitate eaihodrall,
ia norma scelesta, aaao Domini M.DLXXXVII,
de mease apriU, eolebratis, sub rovenadiedmo
domino Folleiuo, eiusdem ooclseias episcopo. 8vperiorvm permissv, Romae, ex typographie Viaoeaty Aeeolti, in Burgo, M.D.LXXXVUI.

CONCILIUM MEXICANUM III
1586 oetobris 16.

Concilium provinciale Mexicanum III in America,
celebratum die 16 octobris 1586, spb Petro Moya
de Contreras, archiepiscopo Mexicano.

1) Banotvm provinciale ooncilivm, Mexici colebratvm, anno Domini miless** quingentess"* oetvagessimo qvinto, praesidente in eo ill"* ac r"· d. d.
Petro Moya do Contreras, archiep* Mexicano ;
Ropiae cbnflrmatum, die vigessima septima octobris
anno 1589. nvnc vero ad instantiam et ex svmptibvs
III"1 ac r·1 loannis de la Serna, archiep. Mexican.,
ivsav regio editvm. Samvel Stradanvs Antverpiensis
scvlpsit, exendebatque Mexici, apvd loannem Ruis,
typographum, anno Domini 1622.
In-4* maiori, 9 partes, 6 fnn. - 102 fn., 38 fn. 1 fnn.. cum fronte. — Parie. Bibl. nat. rés. B 407.
Foi. 99, hoc concilium provinciale finitum est
die 16 octobris 1685. '
2) Aguirre, Collectio concit. Hiepaniao, (1694).. ■.
Ititulue tupra col. 159A, n. 1], IV, 299-415.
3) Concilium Mexicanum provinciale, celebratum
Mexici anno MDLXXXV, praeside d. d. Petro Moya
de Contreras, archiepiscopo eiusdem urbis, confirma­
tum Romae, die XXVII octobris anno MDLXXXIX,
et postea iussu regio editum Mexici, anno MDCXXII,
sumptibus d. d. loannis de la Serna, archiepiscopi.
Parisij, anno MDCCXXV. cum privilegio regis.
In-8°, 12 f. - 599 p. — Paria, Bibl. nat. B 801.
4) Colati, Concit., (1728), XXI, 1015-228.
5) Aguirre. Collectio concit. Hiepaniae, (1755)....
[tituhu cupra coi. 169 B, n. 2], VI. 78 -189.
6) Concilios provinciales primera y segundo,
celebrados en M
noble y muy leal ciudad de

México, presidiendo el illmo. y rmo. seftor d. fr.
Alonso de Montiifar, en loa anos de 1555 y 1565,
datos a Ids el ill"* s’ d. Francisco Antonio Loreasana, artobispo de esta santa tnetropolitana iglesia.
Con licencias necessarias: en México, en Ia imB prenta de el superior gobierno. do el br. d. Joseph
Antonio de Hog»l. en la calle de Tibureio. ano
7
de 1769.
(ftrtia II tituhu:] Statuta ordinata ιi sancto
concilio provinciali Mexicano III, anno Domini
MDLXXXV, ex praeeeripto sacrosancti concilij
Tridentini, decreto le··. 24, cap. 12 de reform.,
verbo cetera, revisa a catholica majestate, et a sacrosancta sede apostolica confirmata anno Domini
millesimo quingentesimo octuagesimo nono.
In - folio minori, 9 partes, 6 f. - 396 p. - 6 f. (in­
dex), 141 p. - 2 f. (index). — Paris. Bibi. nat. B 570;
Paris, Saint- Bulpice; Paris, Sainte,Geneviève ; Paris,
Sorbonne; Roma, Propaganda.
7i Concilium Mexicanum provinciale III, cele­
bratum Mexici anno MDLXXXV, praeside d. d.
Petro Moya et Contreras, archiepisoopo eiusdem
urbis, contirmatum Romae, die XXVII oetobris anno
MDLXXX1X, postea jussu regio editum Mexici
anno MDCXXII. sumptibus d. d. Joannie Peres de
la Serna, archiepiscopi, demum typis mandatum
cura & expensis d. d. Francisai Antonij a Lorenaana,
archipraesulis. Mexici. anno MDCCLXX, superiorum
permissu, ex typographie bac. Joseph· Antonij de
Ilogal.
In-folio minori, 6 f. - 328 p. - 2 f. (index). —
Paris, Bibl. nat. B 572; Paris. Saint-Sulpice; Paris,
Sainte-Geneviève; Roma, Propaganda.
8)

Mansi,

Concit,

(1902). XXXIV, 1015 - 228.

SYNODUS DIOECE8ANA ALATRINA
1585.

Synodus dioeoeaana Alatrina in Italia, celebrata D
anno 1585, sub fratre Ignasio Danti, Perusino,
ordinis fratrum Praedicatorum et episcopo Alatrino.

De hae synodo confer opus cui titulus :
Costitusioni :.. (tituluc cupra eol. 307 B].

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1685.
Conventus cleri Gallicani, celebratus Parisiis
anno 1686.
De boo conventu, confer opera quibus tituli :
1) Procès-verbal de rassemblée générale du
clergé tenu è Saint-Germain dea Prés, en 1685 et
1686, et procès-verbal de l'audition des comptes du
receveur général du clergé. — Grenoble, ville,
codex ms. 1866, saeculi XVIII, 2 vol., 459 et
450 f — Cf. Cotai. 4oe mcc. dcc cUpartemente,
VII, 598.
2) Assemblée générale du olergé de France,
tenua en l'abbaye de Saiat-Germain-doo-Pres-leeParis, on 1686 et 1586. — Orléans, ville, codions

mss. 868 et 869, saeculi XVIII, 547 et 382 f. — Cf.
ibid., XII, 312.
3) Remontrances du clergé de France, feintes au
roy, le 4 octobre 1586. par Μ. 1 evesque et comte
de Noyon. pair de France [Claude d'Angennes],
assisté de messeigneura les illustriasimes princes et
reverendissimos cardinaux do Bourbon et de Guyse.
arohevesqueo, evesques et autres deputes dudit
clergé 5 l'assemblée generale d'ioeluy, tenue en
l'abbaye de Baint-Gehnain-deo-Pros-lés-Paris, au dit
mois d'octobre 1585. Paris, J. Richer, 1585.
In-8. — Paris. Bibl. nat. Ld* 99.

BOLANI CONCILIORUM COLLECTIO, 1585

31»

•

■

------------ -----------------------------------

......... -

390

-

■

\

BOLANI CONCILIORUM COLLECTIO
1585.
J

Conciliorvm collectio edita anno 1585. a Bolano a ralivm quem prouincUUam quae iam inde ab apostolorvm temporibva haotoaus legitime celebrata
et Dominico Niqolino, sub hoc titulo:
Conoiliorvm omnivm, tam genoralivm quam haberi potuerunt, volumen seounàam (III, IV,-V);
prouinoialium, quae iam inde ab apoetolorvm tem­ Bixti V pontificia maximi' foaliciaeimis adaptors.
poribus hactenus legitime celebrata haberi po­ Vonetiia, M.D.LXXXV, apud Dpminioum Nicotuerant, volumina quinque, quibas |in) novissima hac linum.
In - folio, 6 vol., 93 fnn. - 94 fit. (index) - 1996 p. editione, (.post Surianam, accessere praesertim
Nicaenum & Ephesinum celeberrima concilia, in 1 fnn,, 6 fhn. - 11 fn. (index) - 870 p. - 1 fnn., 4 fnn. quorum omnium collocktiqpe temporum ratio habita 18 fit. (index) - 986 p. -1 fnn., 6 fnn. -18 fn. (index) est et eruditae notationes per catholicos theologos 937 p., 3 fhn. - 14 fn. (index) - 791 p. — Berne,
additae. Primo volumini praefixus est index con­ ville: Lacca, Grande-Chartreuse; Lyon, ville: Mi­
ciliorum omnium & seorsim principalium capitum lano, Ambrosiana : Novari seminario; Paris, Bibi,
in illis contentorum; cuique autem volumini prae­ nat. B 438; Paris, Baiape- Geneviève; Piaoenaa,
fixus eat rerum vocumque omnium singularium civica;Roma,Alessandrina: Roma,Angelica; Roma,
locupletissimus index, in studiosorum maiorem Casanatense; Roma,. Saint-Louis-des-Français;
vtilitatem et commodum : Sixti V pontificis maximi Roma, Vallicelliana; Roma, Vittorio Emanuole.
Folcn. 2, opus dicatur Sixto V, ab editore Dofoelicissimis auspicijs. Venetiis, MDLXXXV. apud
Dominicum NiColinum.
B mimos Nioolino.
[Tomi Il-V:] Conciliorvm omnivm tam gene-

f

STATUTA DIOECESIS COMENSIS
1585.
Statuta dioecesis Comensi} in Italia edita anno S. Cuniberti decani, cura ac diligentia reuisa A
1585, ab loanne Francisco Bonomo, episcopo Ver­ recusa, adiectio ad finem avmmoram pontificum A
cellensi et visitatore apostolico dioecesis Comensis. Tridentini concily sanctionibus, quas euulgandaa,
A publice quotannis proponendas libellus prae­
De his statutis-confer opus cui titulus:
Reformationis ecclesiasticae ’ decreta generalia, scribit. Coloniae, exeoudebat Godefridus Kemomnivm ecolepiarvm vsifivs accomodate, a lo. Fran­ pensis, sumptibus Oeruini Calenij A haeredum
cisco Bonhomie Dei il· apost. sedis gratia episcopo Quenteliorum, anno M.D.LXXXV.
Vercellarum, eiusdeertjue s. sedis apud a., caca,
In-8*, 8 £-380 p. — Avignon, ville; Paria,
maiestatem, cum potestate legati de latere, nuncio, ville; Paris, Bibi. nat. B 5483.
nuper in Comensia ciuitatia & dioeceeia visitatione
Haec decreta data eunt extra synodum.'
Pag. 323-80, appendix documentorum.
aedita, nvnc avtem, ad collapsam. hoc tempore
cleri disciplinam restituendam, Melchioris Hittorpii, c

SYNODUS DIOECE8ANA EMERITEN8IS NOVA
1585.
Synodus dioeceaana Emeritensis Nova (Merida)
De hac synodo confer; Gams, Series tpitcopomm,
in Yucatan (America centrali), celebrata anno 1585, (1873), p. 167.
sub Gregorio Montalvo,. episcopo Emeritensi.
. SYNODUS DIOECE8ANA FR8ULANA 8IVE FLORENTINA
'
1585.
In-8·, 36 p. — Paris, Bibi. nat. B 2056.
Synoaus dioeceaana Fesulana io Italia, celebrata
Florentiae* anno 1585, sub Francisco Caianeo DiaP. 30: , [Statuta] edita tapi per illustrissimos
d. d. Franciscum Cattanei a Diacceto, anno~1585,
ceto. episcopo Fesulano.
Bartholomaeum Lanfredini, anno 1612, Thomam
De bac synodo confer opus cui titulus:
Decreta synodi dioecesanae, habitae Florentiae, Ximenes. anno 1629, et Laurentium Robbing anno
nostros, in eorjim
in parochiali ecclesia 8. Mariae in Campo, Fesul. 1636, antistites praedecessores
,
dioec., pridie idus maij anno MDCLXIV, ab illv- D respective synodis, quam per nomissimam nostram
strias, et reverendiss. d. d. Roberto Strouio, episcopo anni 1648, promulgata, ut illibata firmaque per­
Fcsvl. et com. Tvrichii.’ [Inoign·.] Florentiae, ex petuo maneant, libenter approbationis nostrae mutypographie sub aigno Stellae. MDCLXIV, super, . nimine roboramus.“
permissu.

SYNODUS DIOECE8ANA MONOPOLI
1585.
Synodus dioeceaana Monopoli in Italia, celebrata
In-4·, 9 f. 1110 p. -1 f. (index)___ Milano, Am­
aano 1585, sub Antonio Portio, episcopo Monopoli. brosian*; Roma, Aleuatfdrina.
2) Coaatitvtioaee ot decreta synodi dioecesanae
Exstant constitutiones synodales in operibus
qvam Antonias Portias, episcopus Monopoli, habuit
quibus tituli .
salutis anno M.D. LXJbXV. 8vperiortm ivssv,
1) Constitvtiones'et decreta synodi dioecesanae Romae, ax typographie Bprtholomaei Bonfadini,
qvaip Antonias Portias, episcopus Monopoli, habuit 1587. [In _fin*:] Romae, ei typographie Barthosalutis apno M.D.LXXXV.
Bvperiorvm ivssv,
lomaei Bonfadini, 1591.
Romae, ex typographie Bartholothaei Bonfadini,
In-4·, 3 f. - 110 p. -1 f. (index). — Roma, ValM.D.LXXXVlt
licolliana-. Roma, Vaticano.

4

'

»
321

8TNODU8 DIOECESANA PARI8IEN8I8, 1685

328

8YNODU8 DIOECESANA PARISIENS 18
1685.
Synod·· dioeeesana Parisienais in Gallia, eel·- λ d. demine Petro de Gondy, epiaoopo Parisien·!, ia
brata -anno 1686, sub Petro de Gondi, episcopo sacra synodo Pansieui renouata, anno Domiat
1686.
P'arisiensi.
Sine loco nec anno, in-4, 4fbn. — Paria, Bibi,
■ Exatant conatitutionea synodale* in opere cui
nat. B 6670.
titulus :
Continet 20 statuta.
Seqvvntvr atatvta a reuerendo in Christo patro
STATUTA SYNODALIA DIOECESIS PORTUENSIS
1686.
Statuta synodalia dioecesis Portuensis in LusiConstitutiones synodales del obispado de Porto,
tania, edita anno 1686, sub Marco de Betania, — Ipse non vidi. Cf. Gams, Saries apsMoporum,
episcopo Portuensi.
(.1873), p. 109-10.
De his statutis confer opus cui titulus:

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS SEGONTIEN8I8
1686.
■ Synodalia statuta dioecesis Segonticnsis in Hin- B
Constituciones synodales, hechaa por fray Lopania, edita anno 1686, aub Laurentio de Figueroa renço de Figueroa y Cordova, obispo de Siguenga.
y Cordova, episcopo Sogontiensi.
,, Impressa en Madrid, 1686, en casa de Fransciaco.
Exatant conatitutioaea aynodalea in operr^bui Sanches.
titulue : *
*
In folio. — Biguenxa, seminario. — Ipae non vidi.
SIXTUS PAPA V
1585- 1620.
Sixtua V (Felix Perretti) natua in Marchia An- gorii XIII usque ad annum III Sixti V. scilicet
conitana die 13 decembris 1621, coronatus papa ab anno 1681 ad 1688. Romae, MDCCXLVII,
die 1 maii 1686, mortuus die 27 augueti 1690.
typis et sumptibus Hieriflymi Mainardi, superiorum
Sixti V vita et constitutiones habentur in opere facultate et privilegio sanctissimi.
cui titulus :
... Tomus quintus, pars prima, ab anno IV
Bullarum, privilegiorum ac diplomatum Ro­ Sixti V usque ad annum II Clementis VIII, sci­
manorum pontificum amplissima collectio, cui licet ab anno 1688 ad 1693 . . . MDCCLI . . .
accessere pontificum omnium vitae, notae &. indices C
In-4, 2 vol., 8 f. -423 p., 10 f. - 480 p.
opportuni, opera et studio Caroli Cooquelines.
Tom. IV, part. IV, p. 123-418, et tom. V, part. I,
Tomus quartus, para quarta, ab anno X Gre­ p. 1 - 244, vita et constitutiones Sixti f.

^,/

t

8YNODU8 DIOECESANA SURRENTINA
1686.
Synodus dioecesana Surrentina in Italia, cele­ sub reverendissimo domino losepho Donsello. archibrata anno 1585, sub losepho Donaelli, archi­ episcopo, habita anno 1586.“
epiacopo Surrentino.
De hac synodo confer etiam opus cui titulus:
2) Prima aynodua dioecesana quam illustrissi­
Exstant constitutiones synodales in opere cui
mus et reverendissimus dominus Joseph Giustioiani,
titulus:
, '
1! Decreta in provinciali synodo Svrrentina, aub archiepiscopua Surrentinus, celebravit diebus VI,
VII et VIII mensis iunii anni MDCCCLXXXXVII.
reuerendiss. losepho Donselo archiepiacopo· aedita,
Neapoli, ex tipographia (tie) And. et Salv. Ferfta,
anno 1584 mense maij. [Intignt.] Uici-Aeqvenais,
1897.
apud Josephum Cacchium, M. D. LXXXV. [In
In-4* minori, 287 p. — Roma, Vittorio Emfin»:] Vici-Aequensi, apud losephum Cacchium,
manuele.
M.D.LXXXVU.
P. 282: „Iosephus Donsellua, archiepiscopua
In-8·, 125 p. — Paris, Sainte-Geneviève.
Surrentinus (1574-88), synodum provincialem cele­
Pag. 3-117, concilium provinciale Surrentinum. j bravit anno 1584, mense maii, et synodum dioePag. 118-23: ^Synodus dioecesana Surrentina, cesanam anno sequenti 1586.''

STATUTA DIOECESIS TAUR1NEN818
1686.
Statuta dioecesis Taurinenais in Italia, edita
■In-4*, 162 p. - 2 f. (index). — Paris, Bibi. nat.
anno 1686, ab Angelo Perutio, episcopo Sarsina- B 2207.
tensi et visitatore dioecesis Taurinenais.
2> Decreta generalia reverendissimi d. Angeli
Exstant haec statuta in operibus quibus tituli: Pervtii, Dei A apoatolicae sedi· gratia Saraipa1) Decreta generalia edita per reverendissimam tenais episcopi. A ex speciali mandato foelicia re­
d. Angelvm Pervtivm, Dei A apoatolicae sedis gratia cordationis Gregory XIII, visitatoris Pedeihoiitanae
Sarsinatensem episcopum A comitem, in visitatione prouinciae, nunc sanctissimi d. n. d. Bixti papae V
ciuitatis A dioecesis Taurinen. A aliorum locorum iussu impressa A promulgata. [Itinyn».] Tavrini.
exempTorum, ex ordine A speciali mandato sanc- apud haeredem Nicolai Beuilaquae, 1688, venia a
tisa. d. n. d. Gregory diuina prouidentia papae xi(j, superioribus concessa.
sui pontificatus felicissimi anno xiij. [Intignt.]
In-4*, 161 p. - 1 f. (.errata). — Milaao, AmbroTarrini, apud haeredem Nicolai Beuilaquae, 1685, siaua ; Torino, Bibi. nas.
Dé his statutis confer etiam opus cui titulus
venia a superioribus concessa.
Cosou. eSiraaaL. tomus XXXVI “·
at

STATUTA DI0ECE81B. TAÜR1NEN8I8, IBM

8U8

S) Synodvs dioecesana insignis abbatiae tmtvarisMis 8. Benigni de 8. Benigno, nvlMvs dioe­
cesis, ab illustrissimo A reuerendissilno domino
domino loanne Francisco a 8. Thoma, Dei A apo­
stolic*· sedis gratia abbate A perpetuo eonihseadatario abbatiae 8. Benigni do 8. Benigno Ac., in
ecclsaia abbatial·, aub die quinta menai· iul(j cele­
brata anno a reparata salvtO.MDCCin. Avgvstae
Tavrinorvm, MDCCVI, typi· loannis Baptista·
Zappatae, impressoris abbatial!·.
In-4*. 9 parte·, 4 f. - 87 p. - civ p. (appendix) -

894

S C (index). — Torino, Bibl. nas. ; Torino, semi?
nario ; VereelH, Agneoiana.

Fol. S: .Nostra cura fuit conditi· iam constitutionibus anteososorum abbatum huius insignia ab­
batiae, praesertim vero Caroli Argenterii, cardi­
nalia Mauritii a Sabaudia, ac Antonii a. Sabas die,
in eorum synodaHbua voluminibus, necnou Angeli
Perutii, Ssrtinstensis epiacopi, visitatoris aposto­
lic» decreti·, de anno-1586 publicatis in libello typi·
edito, cuius eat titulua Deent· getteralie etc., prae­
sentia haec statut· . .. accomodate.11

STATl'TLt DIOECESIS WRATI8LAV1ENSIS
158b.
Statuta aynodalia dioecesi· Wr»n»l»vien«i» in Wratishviac, 1585.
Polonia, edita anno 1586, «ub Hieronymo de
In-4*. — Pari». Sainte-Geneviève.
Roirazenaki, epiacopo Wratislaviensi.
2' Graeaso. Trésor d»· lient rare», (1865),
De hia statutis confer opera quibus tituli:
B tom. VI, part. I. p. 486.
1) Statuta synodalia ecclesiae Wratixlavienaia.

1

-

CONCILIUM SANCTAE-SEVERINAE II
1576 -1586.
Concilium provinciale Sanctao-Severinte II in
Italia, celebratum inter annos 1576 et 1586, aub
Frnueiaeo Antonio Santoyio, archiepiacopo SunctaeSeverinao.

Bibliographie:
1 > Concilia provincialia Sanctao Severinae a
sacra congregatione concilii nvper revisa. [Figwa.]
Svperiorvm permiasv. Romae, ex typographie
Gulielmi Facoiotti, MDXCVII.
In - 4·, 6 f. - 150 p. - 1 f.. Hg. :— Roma. Vallioelliana.

Pag. 1 - 96, concilium provinciale primum et
secundum* Sauctae-Severinae, sub Franciaco Antonio
Sanctorio archiepiacopo.
97 - 150. concilium provinciale tertium
Sanctae - Severinae, aub Alphonao Pisano archiepiacopo.
Horum trium conciliorum data non indi­
catur.
2) Mauai. Supplsm. coacti., (1748i, tom. V.
3) Mansi, Concil., (19O2Y XXXV. 1929-6«.

8ΤΑ.ΤΓΤΑ SYNODAUX DIOECESIS ELNENSIS
1579-1586.
Statuta aynodalia dioecesis Elnensi· in Oallia, Elnensi, promulgata in aynodo habita diebua 2« et
edita inter anno· 1579 et 1586. sub loanne Térèa, 29 aeptembria anno Domini 1«93. Perpiniani, ex
typia Caroli Latrobe, M. DCCCXC1V.
epiacopo Elnensi.
Ιη-8·. 351 p. — Paris, Bib), nat. B 10 114.
De hi· statutis confer opus cui titulua:
Statuta aynodalia dioecesis Elneusis, ab illustris­
P. 337 : pJean V Térè·. évêque de Perpignan,
simo et reverendissimo in Christo patre d. d. Na­ (1579-1586'. publia plusieurs livres de constitu­
tali Matthaeo Victore Maria Gaussait, episcopo' tions synodales.11

SYNODES DIOECESANA CREMENSIS I
1586 februarii 7.
Synodus dioecesana Cremensia 1 in Italia-, eeïe- die 16 februarii 1590; de aynodo-) III [1591-5]
brata die 7 februarii 1586. sub lacobo Diedi. epi·- tacetur: synodua IV, die 10 maii 1596.
copo Cremensi.
2) Cpnatitvtiones illvstrissimi et reverendius, d.
De hac synodo'confer opera quibu· tituli:
d. Io. lacobi Diedi, Cremae epiacopi, in dioeceaanis
11 Constitvtiones illvstrissimi et reverendis*, d. D synodis promulgatae, adioctis ad extremum edictis.
d. Io. lacobi Diedi, Cremae episcopi, in dioece- quae ex earundem constitutionum praescripto, certis
sanis synodis promulgatae, adiectis ad extremum per annum temporibus sunt in ecolesijs populo enunedictis quae, ex earundem constitutionum prae­ oianda. [letigtu.J Brixiae, apud Babbioa, MDCIX.
scripto, certi· per annum temporibus sunt in eeIn - 8". 4 f. - 64 - 55 p. (appendix). — Paris, Bibi,
clesijs populo enuncianda. [Intigne.] Brixiae, apud nat. B 2040.
Vicentium Babbium, 1597 (marra cometem: 1608].
Fol. 2, mentio habetur sequentium synodorum
ln-8·. 4 f. - 64 - 48 p. (appendix). — Paris, dioecesanarum Cremensium : syn. I. die 7. februarii
Bibi. nat. B 2039.
1586: sÿn. U, die 16 februarii 1590; syn. Ill deest:
Fol. 2, mentio dioecesanarum synodorum cele­ syn. IV, die 10 maii 1596: syn. V, die 28 aprilia
bratarum ab lacobo Diedo, episcopo Cremensi, ut se­ 1600: syn. VI, die 18 aprilis 1603: syn. VII, die
quitur. synodu· I, die 7 februarii 1586: synodus U, 8 maii 1608.
.

f

SYNODUS DIOECESANA SANCTI-DEODATI

1586 martii 10.
Synodus dioecesana Sancti-Deodati in Gallia,
De hac synodo confer opus cui titulus,
celebrata die 10 martii 1586, sub Gabriele de BeyStatus (tie) et edicta de r. p. monseigneur le grand
nette, magno praeposito Saaeti-Deodati.
prevost Gabriel de Reynstte, promulgués en la .

SU

SYN0DU8 DIOECESANA 8ANCTI-DEODATI, ISM martii 10

SM

court juriadioiell· par te notaire de la ditto court, a paroiMialea. Mihi commnnioavit eanooieua. L'Hote,
Grégoire Le Breoa,' an aynodo de OeaH, qui fat Saneii-Deedati.
eolebrd la X* jour de mart IBM
Haec - atatuta mannaoripta nunquam impreaea
Laveliao-devant-Saint-Di4 (Voagoe), archivée annt. Baaetua-Deodatna arat tune territorium nulliua.

SYNODUS D1OBCE8ANA MASSAE
- IBM aprilia 10-1.
Synodua dioeoeaana Manae in Italia, celebrate haberi poaait, eademque legentibua elariua eludiebua 10 et 11 aprilia IBM, «ub Vineentio Cavali, oeaeere queat, additae eunt iuria pontificii, aacrorum
conciliorum ac in primie Tridentini, neenon aummiepiaoopo Maaaae et Populoniae.
ataram aliorumque d. d. eitationeo, aingulia materija
De hae aynodo confer opua cui titulu»;
Conatitvtionea ac decreta, aynodalia perillvatria concordante·. eaademque omnimode decidente·. [In·
ac reverendiaaimi domini d. Vincent» Caaalii. Bo- tign».] Bononiae, apud Io. Roaaium, MDLXXXVI,
nonien., Dei & apoatolicae aedi· gratia Maaaae A curiae.archiepiac. A a. inquiait. conceeau.
In - 4*, 4L- 236 p. - 2 f. — Paria,. Bibi. nat.
Populoniae epiacopi, in aua dioeoeaana aynodo,
Maaaae, die X
XI mena, aprilia MDLXXXVI B. 2100; Roma, Vaticano.
habita, quibua, ut cuiualibet decreti veritae faoiliua

SYNODUS DIOECESANA SEGOBRIENSI8
IBM aprilia 30.
Synodua dioecesana Segobrienaia (Segorbe) in
De hac aynodo confer. Oam». 8rritt tpitcoponun,
Hiapania. celebrata die 30 aprilia 1686, aub Martino- (1873), p. 68. ■
de Salvatiecra, epiacopo Segobrienai.
|

SYNODUS DIOECESANA DE MONDONEDO
1686 maii 6- 8.
Synodua dioecesana do Mondoùedo in Hiapania,
[Part II:] Conttitvcionea aynodalea con algvnaa
celebrata diebua 6, 7 et 8 maii '1686, aub laidoro declaracionea a laa qve ae hallaron de don Yaidro
Caxa de la Xara hechaa y-ordenadaa por don
Caxa de La Xara, epiacopo de Mondoùedo.
Pedro Fernande! Zorrilla. obiapo y aeùor de Mon­
De hac aynodo confer opua cui titulua:
Conatitutionea aynodalea dei obiapado de Mon­ doùedo. capellan de au mageatad, y de au conaejo
doùedo, nvevamente bechaa imprimit, y mandadaa Ac., admitidav y aprouadaa por el oabildo y clero,
guardar por don Pedro Fernande! Zorrilla, obiapo en la aynodo que ae celobrô el aùo de 1617. [In·
y aeùor de Mondoùedo, capellan de au mageatad, tignt.] En Madrid, per luan Hanche· impreaaor;
y de au conaejo Ac., en la aynodo que ae celebrb aùo 1618.
In-folio, 2 parte·, 8 f.- 23o p.-6 f. (indexé, 6 f.
el ano do 1617; van? al principio laa qve ae balPag. 228, mentio aynodi dioecoaanae celebratae
laron de don Yaidro Caxa de la Xara, y a ia
poatre laa declaraoionea a laa qve lleuan eata aenai •ub laidoro Caxa de Ia’ Xara, epiacopo de Mon­
con laa anadidae en quaderno a parte. [Intignt./ doùedo. diebua 6. 7 et 8 maii 1686.
En Madrid, por luan Sanchez. M. DC. XVIII.

SYNODU8 DIOECESANA SAVONENS18
"
1586 maii 6.
Synodua dioeoeaana Savonenaia in Itplia, cele­ rendiaaimua d. Io. Baptiata Centurioniua, eiua praebrata die 6 maii 1586,- aub Petro Franoiaoo Coata. deceaaor, habuerat. [Intignt·] Tavrini. apud
epiacopo Savonenai.
Algyaium Piixamilium, typograpbum ducalem, 1623.
De hac aynodo confer opua eui titulua:
In - 4’, 260 p. - 4 f. (index). — Paria, Bibi. nat.
Conatitvtionea et decreta in dioecoaania aynodi· B 21M.
•ex condita ab illvatriaa. ac reverendiaa. dd. Petro
P. 8-27: „Decreta aedita in dioeoeaana.aynodo
Franciaco Coata, Dei A apoatolicae aedi· gratia D Savonenai, quam primo habuit admodum illuatriaepiacopo Sauonen, nunc apud aereniaa. d. d. Caro- aimua ac reverendiaaimua 'd. d. Io. Baptiata UenIvm Emanvelem, Subaudiae ducem, apoatolico turioniua, epiaeopua Savonenai», anno 1686, die
nuntio; adiecta eat, eivadept ivaav. ea qvam reue- VI menaia maii,' vedente Sixto IV aummo. pontifice."

SYNODUS DIOECESANA BAKBA8TRENS18
16M maii 18.
Synodua dioeoeaana Barbaatrenaia in Hiapania, impreaaorca del reyno de Aragon y de la vnicelebrata die 18 maii 1586, aub Michaele Cercito, veraidad.
Sine anno, in-4·, 4 f. - 285 p. — Pari», Bibl.
epiacopo Barbaatrenai.
De hac aynodo confer opua cui titulua
net. B 2331
;
Fol. 3: .Catalogo de loa obiapo» que han gover­
Conatitvcionea ainodalea dei obiapado de
Barbaatro, mandadaa pvblicar por don lùigo Royo, ned» la vanta igleaia de Barbaatro e del tiempo
arçobiapo obiapo de Barbaatro, del conaejo de av en que celebraron aua vinodoa dioceaanaa.
mageatad, en la ainodo qve celêbro 6n.au palaeio
ί. El aeùor don Felipe de Urriev fue el primer
epiacopa), en loa diaa quinie, y die· y «oie de prqlado, tomo poaaeaaion en 14 de agovto del aùo
mayo del aùo de 1674. Impreaaaa en Zaragoya, 1573, y celebrô ainodo en 17 de abril del aùo 1675.
'2. El aeùor don Miguel Cereito fe auoedio en
por loa herederoa de Pedro Lanaja y Lamacca,

»1·

397

SYNODUS DIOECESANA BARBA8TRENBIS, 1586 mü 18

H dignitad epiaoopal, tomé poaeeaaion an 99 do
nira del aBo 1688, y tnvo aigodo «1 miamo alto
en 18 d· myo.
.
»
3. Biguiéae «1 aoAor'don Carlo* Muùoa, que
tomé ' posaaaaion *a M do octobre de 1596, y a·
ay memoria da quehuvieaae eeMmdo ainodo.

4. Kl aeftor don loan Noria, quarto prelado,
tomé poaaeaaion en 89 de deaiembre do 1604, y
tuvo ainodo an 8 d* mayo de 1806.
6. El aeftor don Geronimo Bantiata d* ia Nui
preeidié en qninto l<gar, tomô poaoeaaion ol primer

die do deaiambre del afto 1618. y a auee* de
abril de 1617 célébré au ainodo.
6. El aeftor don Pedro Panlana fae el aexto
prelado, tomô poaaeuion on 19 de üoviembro de
1699, y tuvo ainodo-el afto siguiente de 1693 oa
99 de abril.
7. El aeftor don AlonaoRequeaeni entré en ol
•eptimo luger, tomô poaaeaaion en 97 de deaiembre
de 1695, y célébré ainodo en 19 de iulio del
aiguiente afto.

8. El aeftor don Bernardo la Cabra, octavo
obiapo do Barbaatro, tomé poaeoMio* «a 10 de
oaero do 1640, preeidiô poeo tiempe, y no célébré
ainodo por gravea ooapaeione* que taré.
9. El eeftor doa Diego Cbneoa entré a pre-

aidir en 18 de deaiembre do! afto de 1643, taré
ainodo en 8 de mayo do 1645,' y reoopllé todaa la*
eonatitneionee ainodale* de aua predeoeaeore*.

10. El. aeftor don Miguel d* Eaoartin, deaimo
oblapo, tomé pooaeaaion en 31 do agooto del aiio
do 1647, y célébré ainodo en 11 de mayo de 1648.
11. El m or don Diego Antonio France* de
Urrutigoyti, undeaimo prelado tomô poaaeaaion en
... de innio de 1656, y tuvé ainodo ou véinte de
oetubre del miamo afto.
(9. Don Inigo Royo, arçobiapo de Bâter, entré
indignamente a governor on 16 de febrero de 1674,
célébré ainodo en 15 de mayo de dioho «no, y
recopilo laa conatitucionea contenidaa en el preaente
volumen.”

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVENSI8
1686, circa maii 95.
Synodua dioeeeaana Andegavenai* in Gallia. Andegavenai.
De hao aynodo confer opu* cui titului :
' celebrat* circa feetum Pentecoste», id eet circa
diem 95 maii 1586, aub Guillelmo Ruié, epiacopo
Slatvit d* dioeiee d’Anyara, ,168ο', p. 319.

SYNODUS DIOECE8ANA PANORMITANA
- 1586 iunii 13.
Synodua dioeeeaana Panormitana in Italia, cele­ aana aynodo promulgatae die xiij iunij ahno
Panormi, apud lo. Franeiscum
brata die 13 iunii 1586. aub Caeaare Marulli, M. D.LXXXI.
Car raram. M. D. LXXXVII.
archiepiacopo Panormitano.
In-4*, 14 f. - 186 p. - 1 f., cumfig. — Pari».
Exatant constitutione* aynodalea in opere cui
C Bib). nat. B«^139: Roma, Alessandrina: Roma.
titulus:
Conatitvtionea illvktr**1 et reverend*11 domini d. Vallicelliana.
Caesaris Marvlli. arohiepiscopi Panor**1 in dioece-

SYNODUS DIOECESANA PISTORIENSIS
1586 iulii 98 - 30.
Pag. 1, haec aynodua dioeeeaana celebrata eat
Synodua dioeeeaana Pistoriensia in Italia, cele­
brata a die 98 ad diem 30 iulii 1586, aub Lac­ a die 98 ad diem 3<> iulii 1586.
tantio Lattanai. epiacopo Piatorienai.
9) Decreta aynodalia dioeeeaana aub Pisto_ Exatant conatitutionee aynodalea in operibua rien. episcopia Lactantio de Lactantiia anno D.
MDLXXXVI, et Alexandro Caccia. M.DCIV et
quibus tituli : I'
1) Decreta q|oeoeaanae synodi Pistoriensia. prae­ 1695, in vnum collecta, vt in hac poatrema aynodo,
sidente in ea eeuerendiaaimo domino Lactantio de die 93 oetobria 1695 innouata & confirmata. [InLactantiia, eiusdem ciuitatia epiacopo. flnaiynej ngtu.] Pistorii. M. DC. XXVII, apud Petrum An­
Florentiae, apud Bartholpmaeum Sermartellium, tonium Fortunatum : aup. permissu.
In -8·. 4 f. - 88 p. — Paria, Sainte - Geneviève.
MDLXXXVII. ·
Harum trium dioeoeaanhrum synodorum decreta
In-4*, 4 f. - 76 p. — Lucca, governativa; Paria,
Bibi. nat. B9157: Paria, Sainte-Geneviève.
permixte habentur.

SYNODUS DIOECESANA WRAT1SLAVIEN8I8
1586 aeptembria 3.
Synodua dioeeeaana Wratialavienaia in Polonia,. - «1686, aynodua dioeeeaana Vladialavienaia Hiecelebrata die 3 aeptembria" 1586. aub Hieronymo ronymi Roadratevrahi. die 3 aeptembria celebrata.”
Roxdralewaki. epiacopo Wratialavienai.
[Cbodynaki et Likowaki), Deerelalee pro rsyno A>De hac aynodo bonfqr aequena testimonium: tomae, (.1883), I, 4.

SYNODUS DIOECESANA L1MANA IV
1686 aeptembria 7.
Synodua dioeeeaana Limana IV in Peruvio, cele­
1) Lima limata, (1673), ... [titiilu ntpra cot.
brata in civitate Sancti-Iacobi de Yènraa-Bamba, 193 C, n. 1|.
die 7 aeptembria 1586. aub aancto Turibio AlP. 961-76, aynodua dioeeeaana Limana IV.
phonao Mogrovejo, archiepiaeopo Limano.
9) Concilia Limana, (1684) . . .
tttpra
Exatant conatitutionea aynodalea in operibus eoi. 315 C, n. 9|.
quibua tituli:
ut).1

BYNODUS DIOECESANA UMANA IV, ISM wptombrii 7

39»

SSO

P. 944-66, modal dioecemsa Limas* IV, is A
») Again·, ftWwN» email. Hitpaniat, (ISM),...
oivitato Sanati iMobi d· Y*unw-B*mbs, di· 7 top- [Minh* wpr· t* ISSA, a. 1], IV, 487-46.
tembria 1689.
4) ^guirr·, MMie anttO. Bitpaaiaa,(1756),...
pMu· mpr· toL 159B,n.9], 71,908-16.

· ■·

.

'

·.. .. r.- ■

-w; : .■*■:■ .

ttoTmr.caemvtonurc.tow.-.'nwseeimir’sesa*·

-· •.·»ικν..τ. ν>·... ...

·Μ·Μβρν

SYNODUS DIOECESANA AVENI0NEN8IS

16M octobria 16.

Synodm dioeceaan* Avenioneniii is Oslli*. o·!·brata die 15 octobria 1684, tub DominiooGrimaldi,
arobiepieoopo Avenionenii.
Do hac synodo confer opera quibm tituli

1) Avignon, bibi, du chapitre, codex au. pergamen.,' fol. 906-99 ot 804-18.
. 9) Avignon, rille, codex mi. 1939, laecnli XIX,
fpl. 979-89.

SYNODUS DIOECESANA PAMP1LIONEN8I8

(

1584 ootobrie 18-9.
Synodus dioeœiana Pampilionomii in Hiipanis,
De hao aynodo confer : Garni, Serti· rpiieepontai,
celebrata diebui 18 et 19 ootobrii 1584, mb Petro (1873), p. 63. ■
.
de la Puente, epiioopo Pampillosenii.
B

SYNODUB DIOECESANA AMBIANEN8I8
1684 ootobrii 99.
Synodus dioeoeaana Ambianenii· Ίη Gallia, oel·Entant conatitutionea lynodalei in opere oui
brata die 99 ootobrii 1586, iub Goffrido de La titului:
Martonie, epiioopo Ambianenii.
Aeitt dt FipUtt d'Xmûiu, (1848), 1, 197-9 (ex
mi. Ambianenii).

CONCILIUM PHOVINCIALE CAMERACEN8E
1686 ootobrii 93.
Concilium provinciale Cameraeenie, celebratum
3) Concilium provinciale Cameraeenie, in oppido
Montii Hannoniae, die 93 octobria 1586, mb Ludo­ Monti· habitum anno 1586, a Ludovico de Berlayvico de Berlaymont, archiepiicopo Cameracenii. mont. Duaoi, apud Gerardum Pinahon, 1696.
In-19. — Douai, ville. — Ipie non vidi.
Bibliographie:
4) Concilivm provinciale Cameraeenie, in op­
1) Concilivm provinciale Cameraeenie, in op- c pido montii Hannoaiae habitvm, anno Domini
pido Monti» Hannoniae habitvm, anno Domini M.D.LXXXVl, praoiidentibui illmtriiaimi· et reM.D.LXXXVl, praeiidentibm ill“·· h r““ in Chriato uerendinimii in Chriito patribni A dominii Io.
patribua A dominii Ιο. Franciioo Bonhomie, epii- Franciioo Bonhomie, epiioopo A comite Vercellensi,
copo A comité Vercellonai. nuncioque apoitolico nuncioque apoatolico cum potentate legati de latere,
cum potentate legati de latere, ac Lvdovioo de ac Lvdovico de Berlaymont, arohiepiicopo A.duce
Berlaymont, archiepiicopo A duce Cameracenii, Cameracenii, lacri Rom. imp. principe Ac.; ad•acri Bom. imp. principe, Ac. ; adiunctae aunt ali­ iunctae aunt aliquot conatitutionea pontificiae A
quot conititutionei pontificiae A edictum regium edictum regium de huiua concilij decreti» obierde huius concilij decreti· obieruandii ; additum ect uandia. [fatigat. J Dvaci, apud Gerardvm Pinchon,
etiam concilium prouinoiale primum Cameraeenie, 1698.
quod in hoc illiua frequem flat mentio. [fatigat.]
In -19·, 10 f. - 937 p. - 9 f. (index). — Paria. Bibl.
Montibua Hannoniae, excudebat Carolui Michael, nat. B 6637.
typographua iuratui, M.D.LXXXVII, cvm privi­
P»g 138-937. appendix documentorum ad hoc
legio regiae m»“.
concilium attinentium.
[Tifafat partit 11:] Canone· et decreta aacri
5) Concilivm provinciale Cameraeenie, dn op­
concilii provincialia Cameracenii·, praeiidente r. p. pido Monti· ' Hannoniae habitvm, anno Domini
dn. Maximiliano a Borgia, archiepiicopo A duoe M.D. LXXXVl, praeiidentibui illuitriiaimi· A reCameraoenai, aacri imperij principe, comite Camera- D uerendiaiimii in Chriito patribua A dominii Io.
ceiij, Ao. Montibvi Hannoniae, ex officina Caroli Franciioo Bonhomie, epiacopo et comite Vercellensi,
Michaelii. typography iurati, M. D. LXXXVII.
nuncioque apoatolico cum potentate legati de latere,
In - 4*, 9 parte·. 6 f. - 111 - 59 p. (appendix do­ ao Lvdovioo de Berlaymont, archiepiicopo et duoe
cumentorum), 4 f. - 63 p. - 9 f. — Pari·, Bibl. nat Cameracenii, neri Rom. imp. principe, Ac.; adB 960O; Pari·, Maiarine; Pari·, Saint-Sulpioe; iunotae aunt aliquot comtitntionei pontificiae A
Pari·, Sainte-Geneviève: Roma, Vittorio Emanuele. •dictum regium de hutui concilij decreti· obserParte I. p. 107; „Publicata fuerunt haec decreta uandia; additum est etiam concilium prouineiale
in inaigni ecoleiia collegiate 8.V aide trudi· oppidi primum Cameraeenie, quod-in hoo illiua frequem
Montii Hannoniae, poit miiaarn aolennem ab' ill·1· fiat mentio. Cameraoi, ex offioina Petri Lavrent,
et t*’ domino archiepiicopo celebratam, die vige- 1663.
■ima tertia meniii octobria,* anno Domini millesimo
[P. 102, MWim.-J Canon·· et decreta sacri
quingenteiimo octuageiimo sexto. “
concilii provincialia Cameracenii·, praeiidente r. p.
2) Concilium provinciale Cameraoeme, in oppido dn. Maximiliano a Bergis, archiepiicopo A duce Ca­
Monti· Hannoniae habitum anno D. M.D.LXXXVl; meracenii, aaori imperij principe, comite Camera... additum eet etiam concilium provinciale primum cesi (tie) Ac. Cameraoi. ex officina Petri Laurent,
M.D.C.LXIV.
Cameraoeme .., Montibua, C. Michaelii, 1602.
In - 8*, 5 f. -141 p. -1 f. — Parii, Bibi. nat. B 5638 :
In-8·, 8 f. - 176 p. - 2 f. — Gand, université;
Parii, Saint-Sulpice.
Paria. Sainte-Geneviève.

·

■

Ml

t
· ■ ■
■
CONCILIUM CAMERACENBE, IBM oetobria M

6) Conciliant provinoia}· Ομιπμη, in oppido
Mnntto Hannoni» febttun, onnoD. M.D.LXXXVI ;
... additam Mt etinm eeaeütnm provincial· primum
Camaraoan»·. MonHb»,.S. do La Booh·. IBM.
In-8·, 8f.-178p.-2f. — Douai, ville; Gand,
-univeraité.
a
X
7) |Harduin|,Aeta tatal, (17181 IX, 91M.
8) Doerote at atetuta omnium aynodorum dioe. eMonaram Nemuroanainm, «am Both congregatio­
num epiaoppi moderni .Mleetit usque ad hune
•nndm MDCCXX; item oonùlium provinciale Cameracense, in oppido Monti· Hannoaiaa habitum,

anno Domini IBM, cum adioto regio da huiua con­
cilii decreti» obaorvandia; editio nOva-de jwau &
mandato ill·* ae rd·* domini Ferdinandi, comiti» de
Berio, epiicopi Namuroenaia Ao. Namurei, ax typo­

graphie Caroli Oecprdi Albert, aub tigno typographiae, 1790.

[Parti» 11 titulut:] Concilium provinciale Cameraconaa, in oppido Monti·-Hannoniae habitum,

r

.. ....

M2

aaao Domini MDLXXJtVI, praaaidentibu iUaatriaaimia at ravaaondieaimia in Cbriato patribus et do­
minia Jo, Franciaeo Bonhomie, apiaoopo ot oomita
Vornllenai, auncioqua apoatottoo mum potentate legati
de latere, ao Ludovico de Barlaymoat, nrohiopiaeopo
ot duo· Cakteraoanai.'aao. Ro. imp. principe^ Ao.;

adjunctae aunt aliquot eonatitntione· poatifteia· A
•diotam regium do hujua concilii deeratia obaervaadia: additum Mt atiam concilium provinciale
primum Oameraoen··, quod in hoo illiua frequens
fiat meatio. Juxta exampjar improMum Montibua
Hannoaiaa, excudebat Carol» Michael, typograpu»
(iit} jurat», M.D.LXXXVII, oum privilegio regiae
majestatis.
In - 4*, 9 parte·, 4 f. - 421 p. - V f., 4 f. - exxxjx p.
— Gand, univormté d'état; Paria, Bibl.nat. B 9600.
9) Coleti,
(1798), XXI, 1997-68.
10) Schannat et Hartiheim, Coutilia Gormauia»,
(1767), VII, 991-1086.
11) Mandi, Coutil., (1909), XXXIV, 1927-68.

CONVERTIS CLERI GALLICANI
1586.
Conventu» cleri Gallicani, habitus anno 1586. roy le XIIII octobre 1586, par niontieur l'eueaque
De hoo conventu confer opera quibu tituli: A comte- de Noyon, ‘ pair do France, auiaté de
1 ) Procet verbal de r»»emblée de messieurs meaaeigneur» le» illustrissimes prince» A reuerenlet prelate, deputet de» province· du olergé de diaatmm cardinaux de Bourbon A de Guyse,
France, assemble· h Pari», en 1686, pour l'audition aroheuetquM, eumquea A autre» depute» dudit
et clotture de» compte» du receveur general et clergé h l'OMemblée generale d'iceluy tenue en
autre» affaire» du clergé. — Orléans, ville, codex l’abbaye de 8. Germain de» Pre» let Pari», audit
nu. 389, fol. 1-421. — Cf. Catal. d*» m»a. *da» moi» d'octobre 1585. [lutight.] A Lyon, par Benoist
Rigaud,' 1586, avec permission.
dipartnunt», t. XII.
2) Asaemblde generale du clergé de France,
In-8· minori, 32 f. — Lyon, ville.
Hic convent» idem forth eat ac conventi»»
tenue à Pari», en 1586 et en 1588. —Orléant, ville,
codex m». 870, aaecmi XVIII. — Cf. ibid. XII. 313. i anni 1585, tupra eoi. 317 D, n. 1-2.
3 > Remonstrance dv clergé de France faiote av

SYNODUS DIOECESANA HISPALENSIS
1586.
Synodua dioeceten· Hiapalonais (Sevilla) in bitero cardinal de la baailica de io» Doce Apostoles
Hiapania. celebrata anno 1586, tub Roderioo de la tanta igleaia Romane, araobitpo de Sevilla,
en la tynodo que por au mandado a» hi'so y célébré
de Castro, epiacopo Hitpalenti.
ExstajiÀ eonatitutione» aynodqles in opere cui en la dioha ciudad de Sevilla, afto del aeîior de
mil y quiniento» y oohenta y aeia. Con licencia,
titulua:
Conatitucione» synodale» del arçobispado ■ de en Sevilla, en caaa de Leon, improsor de libroa, 1587.
Sevilla, copilada», hachas y ordenadas agora
In-folio minori, 70 fn. - 1 fnn. — Bibl. Eacorial.
nuevamente por don Rodrigo de Castro, prea- — Ipae non vidi.

SYNODUS DIOECESANA HO8TUNEN8I8
168«.
Synodus dipeceaana Ho^tunenaia in Italia, cele- Hoatvneenai (tic), anno Domini M.D.LXXXVI. ub
brat» anno 1586. aub Caeyare Carafe, epiacopo D illutriaaimo et reuerendiaaimo domino Ivlio Caesare
Hoatunenai.
. x
Carafa, epiaeopo Hoatnneenti. Rom··, apud lacoExatant oonatitutionM aynodalea in ÿpere cui bum Rufflnellum,* 1688, permissu superiorum,
titulua:
In-8·, 8 f.-172 p. -1 f. — Roma, Vaticano.
Conatitvtionea editae in dioeceaana ajnodo

SYNODUS DIOECESANA SANCTI - IACOBI IN CHILE
1588.
Sy nodus dioeceaana Sancti- laoobi (Santiago) in
De hac aynodo confer: Gama, Seri·» tputoporuut,
Chile, celebrata anno 1586, aub Dideco (Petro) de (1878). p. 143.
Medellin, epiacopo Saneti-laeobi in Chile.

SYNODUS DIOECESANA BEGOBIEN818
1586.
• Synod» dioccaaaaa Segobienaia -(Bagovia) la .
Exstant oonatitutionM aynodalea in opare-cui
Hiapania, celabrdto nano 15M, aub Andr··- de titulua : '
Cabrera de Bobadilla, epiacopo Segobiaaai.
1 ) Conatitucionaa aynodalM del obiapado de 8e-

*

SYNODUS DIOECESANA BEGOBIEN8I8. 1586

SM

govia, hoehaa por don Andrea Cabrera y Nova''dilla, obispo de Segovia, del oonaejo de au mageatad y electo erqobispo de Çaragoça, eael afio
de Bail quiaieatoe ochentu y sois. Oon lioenoia
do eu mageotad. Impreaeaa eu Baroeloaa, ea caoa
do Habert Gotard, itnpreaaor de libros, aùo do mil

quinientos oehenta y- aeia.

In folio, 94 f. — Bibl. Escortai. — Ipae aoa vidi.
De hae synodo confer etiam opaa cui titulua:
9) Sinodo dioceaana qre oelobrô el ilvatriMimo
y reverendissimo aeùor don fray Fraaciaco do

(

SM

Arateo, obiapo do Begonia, del oonoejo do on magoatad, afto do 1648. Coa licencia; on Madrid,
por Gregorio Rodriguea, afto de 1649.
In - folio, 10 f. - >â3Ç p. — Bibl. Eacorial ; Paria,
Bibl. net B 415; Paria, Sainte-GeaeviAvo.
Fol. 7-10, baeo ayaodua dioeeeaana celebrata
eat a foeto e. Matthaei, id eot a die 31 ad diem
36 septembris (bob aero octobrio] 1648.

Fol. 5 : „La ultima (eyapdo) file la que oelebrô
ei aeùor d. Andrea de Cabrera y Bobadilla, de buena
memoria, el aùo de mil quinientoe y oehenta y seta.·*

STATUTA DIOECESIS TAURINENSIS
1586.

Statute dioeoeeia Taurinenaia in Italia, odita
anno 1586, ab ^bgelo Perutio, epiaeopo Saninatenai, visitatore apoatolico provinciae Pedemontanae.
De hia atatutia confer opua coi tituluc :
b
Conatitutionea editae ab illuatriaaimo et reve­
rendissimo d. d. Laurentio Gaataldi, e Taurinenai
theologorum collegio, Dei et apoatolicae sedis gratia
archiepiacopo Taurinenai, praelato domeatico ea.
Pii pp. IX, ei eoHo pontif. aesiatente. in aua prima
ayaodo dioeceaana. Augustae Taurinorum, ex typo­
graphie pontif. et arehiepiacop. eq. Petri Merietti,
MDCCCLXXIII.
In · 8·, 250 p. — Torino, Bibl. nax. ; Torino, se­
minario.
Haec. synodus celebrata eat diebua 25, 26 et
27 iunii 1873.
P. 13: „Ante oculoa habuimus decreta edita
anno 16<7 a Hieronymo Fridcrico, epiaeopo Laudenae, viaitatore apoatolico in toto dominio Sabaudo,
atque ab Angelo Perutio, epiaeopo Sarainatenai,
viaitatore apoatolico provinciae Pedemontanae. iu-

bento Sixto papa V, promulgata anno 1586; necnon
eynodalea praeacriptionea praedecessorum nostrorum Hieronymi a Ruvere anno 1575, Caroli Brogfia
anno 1596, Philibert! Milliet anno 1634, Antonii
Provana anno 1633, lulii Caesaris Bergera anno
1647, Michaelle Beyemi anno 1670, Franciaci Arborii
Gattinara anno 1739, cardinalia J. Baptistae Rovero
anno 1756, et cardinalia Victorii Cocta anno 1788.
Attente etiam perlegimus synodum Novarienaem
cardinalia loaephi Roroaao anno 1836, Cuneensem
epiacopi A medei Bruno a Simone anno 1828/eorrtj».
1827 octobria* 10-2], Alexandrinam episcopi Ale­
xandri dAngennes anno 1829, Albensem epiacopi
Michaelia Fea anno 184l,Vercellenaem arohiepiacopi
Alexandri d’Angennea aano 1842, et Pinerolienaem
epiacopi Andreae Charvaa anno 1842.**
1*. 3: „Iam annua quintus et octogesimus
dabitur ab ultima synodo huiua nostrae archidioeceaia quam coegit praedeceaaor noster F. R.
cardinalia Caietauus Costa anno 1788 diebua 20,
21 et 22 auguati."

SYNODUS DIOECESANA CAE8ENATEN8IS
1557- 1587.
Synodus dioecesana Caeaenatenaia in Italia, v XV mensis octobris. [Intiy»» ] Caesenae, apud
celebrata inter annos 1657 et 1587, sub Eduardo Francncum Rauerium, 1594.
Oualundo, episcopo Caeaenatenai.
In-4°, 84 p. — Paris, Bibl. nat. B 3009.
De hae aynodo cpnfer opus cui titulus:
P. 4 : „Siquidem pene omnia ab illustri et reve­
Synodvs dioecesana celebrata Caesenae, per rendissimo domino Adouardo Gualando. praedeadmodvm tllvstrem A reuersndiesimum domiuum ceaaore nostro, patruoque amantissime, in novissima
d. Camillum Gualandum, ecclesiae Caeaenatis (aie) aua synodo, ut vidistis, animadversa uberrimeque
episcopum, anno Domini M.-D.LXXXX, die v<;ro tractata fuerint.·*

SYNODUS DIOECESANA MONREGALEN8I8
1566-1587.
Synodpe dioecesana Monregalensis in Italia,
In-8°, XXX p. -1 f. - 224 p. - 1 f. — Lyon, abbé
celebrata inter annos 1566 et 1587, aub Vinoentio D Martin.
Laurenti, episcopo Monregalenai.
P. 188: „Si ad duae Michaelis de Caaate, et
hanc nuperrimam, praecedentes omnes addantur,
De hac synodo confer opus cui titulus:
sex et yiginti numero eunt aynodi huiua dioecesis
Synodus dioeceaaaa Monregaleaaia, quam habuit episcoporum, nempe, praeter tres modo memoratas:
d. d. Placidua Posai, episcopus Montis Regalis in Hieronymi Calagrano 1 ; Vinoentii Laurei 1 ; loannia
Subalpinis, diebus XVI. XVII, XVIII septembris Antonii Caatrucii 3 ; Caroli Argenterii 7 ; Caroli
anno MDÔCCLXXIX.
Monte Regali,
Antonii Ripae 4; Mauritii Silari 4; Michdelia
apud Joseph Bianco, impreasorem 'episcopalem, Beiami 1 ; Dominici Trucohii 1 ; Io. Baptistae IsMDCCCLXXX.
naidi 1 ; Caroli. Felicio Sanmartini 1-.**

'

BYNODU8 DIOECESANA CONOORD1EN818
1587 aprilia 8-10.

Synodus dioeoosaaa Oonoordienaie in Italia,
'celebrata Portuagruarii, a die 8 ad diem 10 apri-

lie 1687, sub Matthaeo Senate, epiaeopo Coacordienai.

.

SM

BYNODÜS DIOBCNSANA CONOORDEBN8I8, 1587 apriUe 8

«Μ

Exstant oonotitetiaBM synodales la opera Mi A mai··, [heignej Vuetlje, apud lou. Bap­
titatea:
tistam ab Hootis, 1587.
Synodi dioecesis Ooaeordisasis eoaatitvttoMs
Ia -4·, 4f. -907 p. — Paria, BibL ut. B 90M.
M dsorota, per iUnstriaa. A reesreadissimum d. d.
P. 9, haao synoduo celebrata «at Pariaagraarii.
Mattheum Sanatum, Concordiae episcopum, ducam,
P. 167-907, appendix decumeutorum ad hue
marchionem * eomitem, dis ootau, noua A dodme synodum attiMUtium.
aprilia 1587 promvlgata, Xioto qvinto ροηϋβοο

SYNODUS DIOBCESANA MILETEN8I8

1587 aprilia 8-9.
Synodus dioeceaua Miioteneio in Calabria, oele-

M. Antonio dal Tvfo, vescovo di Mileto, nolle era

brata diebu 8 at 9 aprilia 1587, nub Antonio dal oathodrale a gli ottp e nono d' aprila 1587. [InTufo, epiaoopo Miletenai.
rigM.JIn Messina, apprenso Fausto Bufalino, 1588.
Exstant constitutiones synodaloe in opero out · ' In-4*, 4 ten. - 194 fn. - S fnn. — Parie, Sainte-

. titulus:
Sinodo diooeoana celebrata dal reverendis, mons.

Gueviève.

, .

......

.

. ..................... . ........................

..

SYNODUS DIOECE8ANA SANCTAE AGATHAE GOTHORUM

1187 aprilia 97.
Synodus dioeoeaana Suotao Agathae Gothorum
Conatitvtionee et statvta, (1688),... [titubu mpre
ia Italia, celebrata dio 97 aprilia 1587, sub Feli- b eol. 818 D].
ciano Ninguardo, episcopo Suotao Agathae GoP. 197 - 959, decreta synodi celebratae die
97 aprilia 1587.

thorum.
De hac synodo confer opus cui titulus:

8YNODU8 DIOECE8ANA AURELIANENSIS

1587 maii 90.
Synodus dioeoesana Aurelianonsi* in Gallia,
celebrata die 90 maii 1587, sub Germano Valento

de Gudlis, episcopo Aurelianonsi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus :
Statvta synodalia a reverendo in Christo patre
et domino domino Germano Valento Guellio, Dei A
suctae sedis apostolioae gratia Aureliuenai opie-aqio, eonieeta, edita A publicata Aureliae, die mercury
post festum Puthooostes, in sna generali synodo,
anflo Domini 1587. (Inaiyne.J Avreliae; veneunt

Aureliae in aedibus Oliuary' Boynard, library
iurati, sub signo librariae, in claustro Suctae Cru­
cis, M.D.LXXXVH. Cvm previlogio fere). [In
Jhu:] Aureliu, in aedibus Oliuarij Boynard, li­
brary iurati, sub signo librariae, in vico l'Esoreuineric, in claustro Sanctu Crucia, uno Domini
M.D.LXXXVII, menu maio.
In - 8·, 4 ten. - 83 te. -1 ten. — Paris, Bibl. nat.
B5585; Paris, Masaritie; Pario, Sainte-Geneviève,
synodus celebrata est die mercurii post
tnteoostee,. id est die 20 maii 1587.
c f··

SYNODUS DIOECESANA CARNOTENSIS

1587, dree maii 91.
Synodus dioecesua Carnotensis in Gallia, cele­
brata circa diem 31 maii 1587, sub Nicolao de

Thou, episcopo Caraotansi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus:
1) Ia sacra synodo Carnoten. promvlgata, 1587.
[Ineigne.] Parisiis, apud societatem typographical!
librorum officij eccleeiastioi, ex decreto ooncilij
Tridentini, via iaoobaea, 1587.
In-8', 61 p. — Paris, Bibl. nat. B 5417; Paris,
M marine; Paris, Saiato-Gonovibve.
P. 8 : «Nicolus do Thon, episcopus Carnotensis
amabili suo clero... Cornuti, 12 calendas iunii 1587.“

De hac synodo confer etiam opus cui titulus.
2) Statuta dioecesis Carnotensis. [Ineifne.J Cer­
anti, apud Jaoobum Roux, illustrissimi ne reverend,
domini A Carnotensis episcopi atque oleri typograpbum, via utiquarum Pollium, iuxta magnum
Laniarium, sub aigu Spiritus sancti, M. D.CCXLU ;
jussu domini d. Carnotoosis episcopi, cvm privi­
legio rogis.
In -12, 4 f. - 365 p. -19 f. (index). — Paris, Bibl.
nat. B 17148; Paris, Saint-Sulpioe; Toulouse, ville.
Passim mutio habetur statutorum oditorum in
synodo uni 1587.

SYNODUS D1BOCBSANA CAMERINENSI8
1687 septembris 94. '
Synodus dioecesau Camerinansis in Italia, cele­
brata die 94 septombrie 1587, sub Hieronymo
Vitali de Buol, episcopo Camsrinusi.
Exstant oonstitaUoBos synodaloe in opero cui
titulus :

Constitvtioneo et decreta edita ,in synodo dioo-

eceua Camerinus!, qvam lllvetris. et reverendissi­
mos domlnva Hieronymvs de Bobus, Dei A apostoHoae sedis gratia episcopus Oamarinenris, babuit,
uno Domini MDLXXXVII, die XXIIII menais

Wl

SYNODUS DIOECÈ8ANA CAMER1NEN8I3, 1507 septembris 94

388

septembris: additi· praeter·· quibusdam summo- a
In-4*, 154 p. -1 f. — Paria, Bibi. nat. B 9019 ;
ram pontificum constitutionibus, necnon alija ad Parie, Baint-Sulplce.
ram facientlbu·. [Inngnt.] Camerini, apud FranPag. 38-145, appendix documentorum ad banc
ciacum Gioiosum, M.D. LXXXVIII.
synodum attinentium.
" ■

z

-

-

SYNODUS DIOECESANA 8P1REN8IS
1687 novembria 17.
Synodus dioecesana Spirensis in Germania, oeleExatant constitutiones aynodalee in opero cui
brata die 17 novembria 1687. sub Eborhardo de titulua :
r
Dienheim, epiacopo Spirensi.
Colltctio proetuuumtifnodalinmdiotcftiiSpirtnfit,
(1786). p. 395-6.

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS NEAPOLITANAE
1587.
Statuta «ynodalia dioecesis Neapolitanae in Italia,
[P.tWl, tituhu:} Liber ubxtvs de/ casibvs
edita anno 1587, .aub Hannibale do Capua, archi- B reservatis illvetrias. et revereodiss. domino Paulo
epiacopo Neapolitano.
Aretio, card. & archiepiacopo Neap., vigore etiam
Exatant eonatitutionea aynodalee iu opere cui conetitvtionuin aynhodalium dioecesis Neap., prout
apparet etiam in folija ab annis plurimis dari
titulua:
Catechesis aev inatitvtio civitatis ao dioeceaia solitis a notarija seu magistris actorum curiae
Neapolitanae, evnetis initiandja, confeaaarija. pa­ archiepiscopalia, rr. pp. confeasarijs, et prout apparet
rochia. ceterisq. christiania accomodate A viiliaaim·, etiam in synhodo dioecesana celebrata iamdiu, atque
nunc qvartvm ab ipso avetoro Io. Baptista An- etiam impressa in fidelissima religiosissimaque vrbe
tonucio, Eugubino, Augustiniano. oliin theologo Neapoli, paucis quibusdam demptis, & alija in
apud iliustrisa. & reuerendias. Paullum Aretiuin melion m formam redactis & ordinatis, pro maiore
& Hannibalem Capuan.' archiepiscopos Neapol., capacitate A faciliore memoria dictorum rr. conemendata & aucta pautlo ante quam esset mor­ fessariorum ot hi svnt... [In fint:] Impress. Neap.,
tuus; cum ifidlce & auctoris vita a Dauide Romaeo apud haeredes Matthiae (.lancer, 1587.
conscriptis ; cum privilegio.
In, 8, 48 f. - 359 p. — Avignon, ville.

CONCILIUM PROVINCIALE TARRACONENSE
1587.
Concilium provinciale Tarraconenae in Hispania, c brati sub illustrissimo d. d. loanne Teres, archicelebratum anno 1587, sub loanne Teres, archi- epiacopo Tarraconensi. [Infigtu./ Tarracone, apvd
episcopo Tarraconensi.
Philippvm Robertvm, MDXCI1I.
In-8°, 9 partes, 39 f. - 395 p. - 28 f. (index), 139 p.
Bibliographie:
Constitvtionvm provincialism Tarraconensium (constitutiones inutiles). — Paris, Bibi. nat. B 9339.
libri qvinqve, quibus sunt, in calce voluminis,
Pol. anteriori 4, mentio coneilii provincialis
adiectae nonnullae, quae inutiles et superfluae visae Tarraconensis I celebrati anno 1587, sub loanne
sunt, ex decreto secundi concilii prouincialia cele- Terea, archiepiacopo Tarraconensi.

SYNODUS DIOECESANA VAPINCENSI8
1587.
Synodus dioecesana Vapinoensis in Gallia, cele­ 8. laequea. aux quatre Elemens. M. D. LXXXVIII,
brata in civitate dicta La Baume, anno 1587, sub avec privilege dv roy.
Petro Paparin de Chaumont, epiacopo Vapincenai.
In-8*, 19 fnn. - 179 fn. - 9 fnn. (index). —Paria,
Exstant constitutiones synodales in opere cui Bibl. net. B 5556; Paris, Masarine; Paris, Saintetitulus;
Geneviève.
Les ordonnances et statvts sinodavlx faicts
Folnn. anter. 2, haq constitutiones editaè sunt
par monseigneur le reuerendiesime euesque de a Petro Paparin de Chaumont, epiacopo Vapincenai.
Gap, en son assemblée tenue A la Baulme les
Fol. 11-9, venus latini et gallici ab A. DerosSisteron. A Paris, ohex Michel de Roigny, rué sant, Lugdunensi.

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS VENETAE
1587.
Statuta aynodalia dioecesis Venetae in Italia,
In-4*, 54 fn. - 9 fnn. (index). — Paris, Bibi,
•dita anno 1587, sub loanne Trivisano, patriarcha nat. rés. B 3119; Roma, Vallicelliana.
Veneto.
Fol. 48 - 50, statuta synodi Venetae I, celebratae
Exstant constitutiones synodal·· in opere cui anno 1564. [Cf. Mansi, Coaevi., XXXVI A, 73-6.]
titulu·; '
Fol, 50,-9, statuta s/nodi Veneta· II, celebratae
[ln»ignt.] Comtitvtion·· et privilegia patri­ inter - annos 1568 et 1577. |Cf. Mansi, Caiied.,
archates et oleri Vene tiaram, illustrissimi ac reue- XXXVI B, 145-8.)
rendissiml d. d. loannis Triuisani, iuris vtrivsque
Fol. 59-4, statuta synodi Venetae III, cele­
doct., patriarcha· Venet. Dalmatiaeque primati· bratae anno 1578. (Cf. Mansi, Coneil., XXXVI B,
Ao., ivsev edita. Venetiis, ex bibliotheca Aldina, 149-591] .
M.D.LXXXVII.
S
...
n
Cosoin. eminaaL· tomus XXXVI**;.

339

,
-

' SYNODUS DIOECESANA' VIGLEVANEN8I8, 1587
........ _ . —........
-ί--------- —, - ............. ................. ...

MO
...........

SYNODUS DIOECESANA VIOLEVANENSIS
1587.
. Synodus dioeceaana Viglevanensis in Italia, A . Passim, mentio yynodi Viglevanensis anni 1587.
celebrata anno 1587, sub Bernardino Bressenio, .
2) Synodus dioeceaana Viglevanensis,... [titnlns
episcopo Viglevaneusi.
supra eoi. 152 B. n. 2[.
De hae synodo coqfer opera quibus tituli:
P.426: „Bernardinus Bricennius, synodum coegit
1) Synodus dioeceaana Viglevanensis,... [titnlns anno 1587.“
sapra eoi. 151 B, n..l|.
X.·— .
.
. ... . _
...... . _
...
.
.SYNODUS DIOECE8ANA OVETEN8IS
1586-1588.
A
Synodus dioecesana 0retensis in Hispania, celeConstitutiones huius synodi impressae sunt anno
brata inter adnos 1586 et 1588,- sub Didaco de 1588. — Cf. Oams, Striet episcoporum, (1873). p. 59.
Aponte y Quinones, episcopo Ovetenai.

• CONVENTUS CLERI GALLICANI
1588 ianuario - martio.
Conventus cleri Gallicani, habitus Parisiis, B XVIII, 90 f. — Cf. Catal. drs mss. dee dipartementt.
mensibus ianuario, februario et martio 1588.
VII, 598.
2)'Mémoires de ce qui s'est passé à l'assemblée
De
hoc. conventu confer opera quibus
tituli :
·
du clergé de France, tenue à Paris ès mois de
1) Procès-verbal de rassemblée générale du janvier, février et mars 1588. — Orléans, ville,
clergé, tenue à Paris, eh janvier, février et mars codex ms. 871, saeculi XVIII, fol. 48-69. — Cf.
1588,. — Grenoble, ville, codex ms. 1867. saeculi ibid. XII. 313.

SYNODUS DIOECESANA TERULEN8I8
w
1588 .februario.
Synodus dioecesana Teruletisis in Hispania, en el mes de octubre del anno 1627. [Insigne.]
celebrata menée februario 1588, sub lacobo Ximeno Con licencia; en Çaragoça, por Pedro Cabarte,.
impressor del reyno de Aragon, anno 1628.
de Lovera, episcopo Terulcnsi.
In-folio, 12 f. - 352 p. - 12 f. (index). — Paris,
De hac synodo confer opera quibus tituli:
Sainte-Geneviève.
1) Gams, Stries episcoporum, (1873). p. 79.
Fol. 2: „No se célébré synodo sino fue el del
♦ 9) Conatitvciones synodales del obispado de
Tervel, copiladas bêchas y ordènadas por su seboria serior don Jeyme Ximeno, nuestro predecessor, el
don Fernando de Valdes y Llano, obispo de Teruel, afio 1588, porque aunque lo hixieron los seriores
del consejo de su magestad, en la synodo qve obispos don Andree Santos y don Martin Terret,
r célébré en sv palacio episcopal de la dicha ciudad, nuestros predecessores, no se imprimieron.“

SYNODUS DIOECESANA CALVENSIS
1588 aprilia 20.
dette città, nel giorno XX d'aprile dell'anno
M.D.LXXXVin. [Insigne.] In Roma, nella stamperia di Vincenso Acoolti, con license de’superiori,
1589.

Synodus dioecesana Cqlvemis in Italia, cele­
brate die 20 aprilia 1588, sub Fabio Marante, epi­
scopo Calvensi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui

In-8·, 128 p. - 7 f. — Paris, Bibl. nat. B 5478.
titulus:.
Constitvtioni, ordinationi et decreti fatti nella
P. 83-125, appendix documentorum ad hanc
sinodo dioeesana di Calvi, sotto il governo del D.synodum attinentium.
reuerendiss. monsig. Fabio Marante, vesoono di . .

-------- .

.—......

a

—■

........

■

SYNODUS DIOECESANA EPOREDIENSIS
Synodus dioeceaana Eporediensis (Ivrea) in,
Italie, celebrate die 20 iunii 1688, *uV Caesare
Ferrerio, episcopo Eporediensi.
De hac synodo confer opera quibus tituli:
1) Constitvtiônes synodales illvatrise. admodvm
et reverendisa. in Christo -patria d. d. Caesarie Fer­
rarii, Dei et apoatolieae sedis gratia epiaeopi
Epdraed. A comitia Ac., quibus ex decreto aeceaservnt pleraeqvae (sic) sacrae constitutiones, de­
crete ac bullae apoatolieae aliaque ad rem facientia
scitu plane digna A necessaria. [Insigne.]· Eporaediae, ex oMeina Io. Franc. Alberti, de licentia
superiorum. [In fate:] Typis lo. Franeisci Alberti,

xcmi. -

. . ·

In -44, 4 f. - 96 p. — Torino, Bibi, naa.'

.....
f

iunii 20.

1588

m.d.

.

'

P. 23-81: „Aliae constitutiones et decrete quae
nos idem Caesar Ferrarius, episcopus, in subseeutb synodic praeolpno celebratis de anno 1588
die 20 iunii, 1589 18 aprilia, 1590 ’9 maii, et 1592
14 aprilis, fecimus et promulgavimus... .·
2) Prima synodus dioeceaana, quêtai David ex*
comitibus Riooardi, episcopus Eporediensis, habdit,
in ecclesia cathedrali, diebus IV, V, VI septembris
MD&lCDXXXni· Eporediae, typis A. Tornatis,
MDCCCLXXXlb.
In 2 8·, XLVIH -184 p. — Roma, libr. Booca.
P.XVHI, synodi habitae sunt a Caesare Ferrerio,
[episcopo Eporedienai], annis 1584,1688,1589,1691,
1592, 1601, 1602 et 1605.

.

341

SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS I, 1588 augusti 30

349

SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS l
1588 auguati 30.
Synodua dioeceaana Aatenais I in Italia, celo- A di lui, che sino a queat' hora sono «cite fuori, ·
brata die 30 auguati, 1588, aub Francisco Pani- Γ ordine minutiaaimamente deacritto, coi quale ai
garola, epiacopo Aatenai.
è celebrata la aopradetta ainodo. [Ineiguo.] In
Exatant oonatitutionea synodales in opere cui Aati, per Oiouanni A Virgilio Giangrandi fratelli,
M.l). LXXXIX.
,
titulua :
Decreti della prima ainodo diooeaana Aatenae,
In - 8’, 4 f. - 109 p. - 1 f. — Jiilano, Ambrosian* ;
fatta da mona. reverendisa. Panigarola, vescovo Parie, Bibi. nat. B 1979; Pan»/ Sainte-Geheviève ;
d'Aati e conte, lanno 1588, à di 30 agoato, con Torino, Bibl. naz.
aggivntevi da atampatori tutte le lettere pastorali

SYNODUS DIOECESANA GENUENS18 I
1588 septembris 1-3.
Synodua dioeceaamr Genuensia 1 in Italia, cele­ Saoli, perpetuo amministratore dell arciueecouato,
brata diebua 1, 9 et 3 septembris 1588, aub Antonio 1'anno 1588, il primo di aettembre. 1m (eic)
Roma, appresso Guglielmo Facciotto, M. DC.V.
Saoft, dioeceaia Genuensia administratore.
In-4”, 36 p. — Pane, Bib). nat. B 9075; Paris,
Exatant constitutiones synodales in opere cui B
Maiarine ; Paria, Sainte-Geneviève.
titulue :
Sinodo dioceeano di Genova, primo fatto nel
Pag. 36, haec -synodus celebrata est diebua 1. 9
tempo uell'ili vatris. nt reverendisa. sig. cardinal et 3 septembris 1588.

SYNODUS DIOECESANA LIMANA V
1588 aeptembris 20-9.
Synodus dioeceaana
dioecesana Limana V in Peruvio,
P. 977- 87, synodua dioeceaana Limana V.
celebrata in oppido Sancti-Christophori de Guaiiec.
2) Concilia Limana, (1684), . . . [titulue eupra
diebus 20, 21 et 22 septembris 1588. sub sancto coi. 315 C, n. 9].
Turibio Alphonse Mogrovejo. archiepiacopo Limano.
P. 967 - 78, aynodua dioeceaana Limana V.
Exatant constitutiones synodales in operibus
3) Aguirre, Collectio coucil. Hiepauiae, (1694),. ..
quibua tituli:
[titulue eupra coi. 159 A, n. i |, IV, 446-51.
1) Lima limata. (1673>, . . . [titulue eupra coi.
4) Aguirre, Collectio concil. üiepamae, (1755),. . .
193 C, n. 1).
[titulue eupra col. J59 B, n. 2], VI, 915-2<>.

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVENSIS
1588, circa octobria 18.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
Synodus dioecesana Andegavenais in Gallia, c
celebrata circa festum sancti Lucae, id est circa titulua :
diem 18 Octobris 1588. sub Carolo Miron, episcopo
Statote do diociee d’Augere, (1680).· p. 323-4.
Andegavensi.

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS RATISBONENSIS
1588 novembria L,
Statuta synodalia dioecesis Ratisbonensia in quibua tituli:
Germania, edita die l novembria 1588, aub Philippo
1) Lünig, Spicii, ecclee., contin. II.
Guilleltno de Bavaria, episcopo Ratiabonensi.
2) Schannat et Hartxheim. Concilia Germaniae,
Exstant constitutiones synodales in operibus ^176
‘767), VII, 1057-75.

SYNODIS DIOECESANA NOLANA
1588 novembria 6-8.
Synodus dioeceaana Nolana in Italia, celebrata p
In-4", 176 p. -9f — Paria, Bibi, nati B 2139 ;
diebus 6, 7 et 8 novembria 1588, aub Fabritio, Roma. Vaticano.
4
Gallo, epiacopo Nolano.
P. 168, et 171-2, haec aynodua dioecesana cele­
Exstant oonatitutionea synodales in operibus brata est. tribus sessionibus, diebus 6, 7 et 8 no­
quibus tituli :
vembre 1588.
2) Synodus dioecesana Nolana, celebrata Nolae,
1) Decreta ot eonatitvtionos editae a Fabricio
Gallo, Neapolitano, episcopo Nolano, in synodo in ecclesia SS. Apostolorum, a Fabritio Gallo, epia­
dioecesana celebrata Nolae, sub die sexto menais copo Nolano, die 6 novembria anni 1588. Huius
nouembria, anno M. D. LXXXVIII. [Ineigne.} Nea­ synodi statuta impressa sunt Romae, circa annum
poli, apud Horatium Saluianutq, M D.LXXXX. 1600.— Uf. Romondini, Nolaua etoria, 111, 260 et 272.

SYNODI S DIOECESANA SPIREN8I8
1588 novembria 15.

Synodus dioecesana Spirenai*' in Cermania,
celebrata die 15 novembria 1588, sub Eborhardo
de Dienheim, epiacopo Spirenai»
r
.
'

Exstant cotiatitutionea synodales in opere cui
titulus:
Collectio proceeeuuan epuoddliuue dioeeeeie Spire»·
ais, (1786), p. 397-8.
>

n

343

8TATUTA SYNODALIA DIOECESIS ATREBATEN8I8, 1588

344

STATURA SYNODALIA DIÛECE8IS ATREBATEN8I8
1588.
Statuta synodalia dioecesis Atrebatensis in A
P. 20 - 100, statuta praedecessorum suorum,
Galba, edita aub Francisco Richardoto, episcopo absque nomine et anno.
Atrebatensi; nova editio, impressa anno 1588. sub
P. 1Q1 - 2 : -Sequentes constitutiones synodales
Matthaeo Moulart, episcopo Atrebatensi.
per bonae memoriae dominum Martinum, episco­
Exstant constitutiones synodales in opere cui pum Atrobatensem, ordinis Praedicatorum, sacrae
titulus:
theologiae professorem, fuerunt editae et publi­
Statvta synodalia diocesis Atrvbatensis. per catae in sancta synodo Atrebatensi, feria 3 post
reverendissimum in Christo patrem Franciscvm festum beati Dionysii, anno M. CCCC decimo, id
Richardotvm, eivsdem diocesis episcopum, ordinata, est die 14 mensis octobris.“
cum veteribus praedecessorum suorum piae me­
P. 102: -Constitutio facta in sancta synodo, a
moriae statutis adiectia. [Ixtign».] Antverpiae, reverendo in Christo patre ac domino domino
typis loachiini Trognaesij, anno M.D.LXXXVI1I. Martino, Atrebatensi epiacopo, anno Domini
On les vend en Arras, par Claude de Buycns, de- M.CCCC deci.no."
mourant derriere la place des Chaudr.eliers, a la
P. 102-10; -Statuta concilii Remensis pro­
Bible d'or.
vinciae, apud Suessionum, die veneris, undecima
In-4°, 3 f. ■ 110 p. -1 f. — l'aris. Bibl. nat. B 2312; mensis iulii anno Domini M. quadringentesimo
Varie, Sainte-Geneviève.
quinquagesimo sexto, celebrati."
P. 1-1!·, statuta Richardoti episcopi.

SYNODl'8 DIOECESANA BISVNT1NA
1588.
SynodUs dioeceeana Bisuntina in Gallia, cele- U
bruta anno 1588, sub Ferdinaudo de Rye. ^arehiepiscopo Bisuntino.

\

De hac syùodo confer opus cui titulus:
[Peltier]. Dictionnaire des conciles, ( 184*·). 1, 329.

SYNODES DIOECESANA MAIORICF.N8I8
*

t .

1588.

Synodus tjioecesana. Maioricensis in Hispania, celqbrados en 1588. 1592 y 1597. por el obiapo
celebrata anno 1588. sub loanne Vich y Manrique, d. Juan Vich y Manrique. Mallorca, ap. Gu'usp.
1 episcopo Maioricensi.
In-8". — Cf. La Fuente. Hist, eccli Ecp., (1'875).
De hac synodo confer opus cui titulus:
VI,'378.
. Constitutiones sinodales de Mallorca, en sinodos C
*

SYNODI S DIOECESANA METENSIS
1588.
Synodus dioeceeana Metensis in Germania, cele­ rius, in synodo Metis congregata, die mercurii
brata anno 1588. sub Carolo de Lotharingie, epis­ 1 iulii ann. 1699. [lnsnyne.] Metis, apud Bricium
Antoine, regis christianissimi & illustrissimi domini
copo Metensi.'
Exstant constitutiones synodales in opere cui d. episcopi Metensis typograpbum, in platea mili­
tari. sub signo sanctae Crucis. M.DC.XCIX.
titulua :’
Codex selectorum eanonum ecclesiae Metensis,
In-8’. 3 f.- 110 p,- 2 f. (index). - Nancy, ville:
quqs observari mandavit illustrissimus ac roveren- Paris. Bibi. nat. B 5575.
dissimda d. d. llenricus Carolus du Cambout de
In hoc libello, mentio habetur statutorum vel
Coislin. episcopus Metonsis, sacri Romani imperii synodorum annorum 1588, 16U4, 1616. 102!·. 1833,
princeps, regi a consiliis & primus eius eleemosina- 1666. 1671 et 1679.

SYNODES DIOECESANA SAVONEN8I8
1589 aprilis 12.
Svnodus dioeceeana Savonensis in Italia, cele- D
Constitvtiones ct decreta, . . . [titnha supra coi.
brata die 12 aprilis 1589, sub Petro rrancisco Costa, 325 C].
P. 29-57: -Synodus dioeceeana quam primo
episcopo Bavonensi.
4
Exstant constitutiones synodales in opere cui habuit Petrus Franciscus Çostai anno 1589, die
titulus :
Xll mensis aprilis."
. .

bYNODVS DIOECE8ANA EPOREDIEN8I8 .
1589 aprilis 18.
Synodus dioeceeana Eporediensis (Ivrea) in synodis praecipue celebratis de anno 1588 dio
Italia, celebrata die 18 aprilis 1589, sub Caesare 20 iunii, 1589 18 aprilis, 1590 9 maii et 1592
14 aprilis, fecimus et promulgavimus. ..."
Ferrerio. episcopo Efforediensi.
De hac synodo confer opera quibus tituli:
2) Prima synodus dioecesana, . . . [tituli» tupra
1 ) Constitvtiones synodales, . . . [titulua tupra eoi. 340 D, u. 2.
coi. 339 D, n. 1].
P. XVIII, synodi habitae sunt a Caesare FerP. 23-31 : „ Aliae constitutiones et decreta quae rerio, [episcopo Eporediensij, annis 1584, 1588,
nos idem Caesar Ferrerius. episcopus, in fubsecutis 1589, 1591, 1592, 1601, 1602 et 1605.

r

«

346

Λ

SYNODUS DIOECESANA PLACENTINA, 1589 maii 3-5

346

SYNODUS DIOECESANA PLACENTINA
1689 maii 3-6.
. Synodua dioeceaana Placentina in Italia, cele- A MDLXXXIX, V no. maii. sedente Sixto V, pont,
brata diebus 3, 4 et 6 maii 1688, aub Philippo opt. m. [Inngnt.] Placentiae, ex typia loannia
Baaachij, 1589.
*
Sega, epiacopo Placentino.
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui
ln-8‘. 1« f. - 379 p. - 1 f. — Paria, Bibi. nat.
B2160: Paria, Sainte-Geneviève; Piacenza. civica.
titulua :
P. 368. 364, 368, haec aynodua dioeceaana
Synodvs dioeceaana aub admodum ill. et re­
verendis»?· domino d. Philippo Sega, epiacopo celebrata eat, tribue sessionibus, diebus 3, 4 et
Placentiae & · cymite, primo habita anno Do. 5 maii 1589.

SYNODUS DIOECESANA TORNACENSIS
1589 maii 16.
Synodua dioeceaana Tornacenei» in Belgio, cele­ praesidento reverendissimo in Chriato patre d.' lo­
brata die 16 maii 1589. aub loanne V.enduillio, anne Venduillio, episcopo Tornacenei. Tornaci,
apud Nicolaum Laurentium, M. D. LXXXIX.
epiacopo Tornacenei.
In-4", 40 p. — Paria, Sainte-Geneviève.
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui B
Feria III ante Peqtecosten incidit in diem
titulua :
Statvta aynodi dioeceaanae Tornacenaia, habitae 16 maii.
anno Domini 1589, feria tertia ante Pentecosten,

^SYNODUS DIOECESANA SEOVNT1ENSIS
1589 iunio.
» Synodua dioeceaana Segontienaia (Siguenzai in Boïior· de Siguença. en el aynodo -que celebro por
Hiapania; celebrata menae iunio 1589. aub Lau­ el me» de junio itiio 1589. Impreaaaa en Alcala
rentio de Figueroa y Cordova, epiacopo Segontienai. de Henarea. con licencia do au mageatad. en caaa
Exatant conatitutionea aynodalea ip opere cui de Juan Iniguez de. Lequerica. ano de 1589..
In-folio, 12 f. — Siguenza. aeminario.
titulua s
. 1> Constitvcionea aynodalea hechas por frayDe hac aynodo confer etiam, opua oui titulua
2) (lama, Stritt episcoporum,! 18731. p. 75.
don Lorenço de Figueroa y Cordova, obiapo y
SYNODUS DIOECESANA FLORENTINA
1589 iulii 13.
In-4". 2 f. - 36 p. — Paria. Bild. npt. B2>>62;
Synodua dioeceaana Florentina in Italia, cele- C
,
brata die 13 iub>i 1589, aub Alexandro do Medici», Paria, Sainte-Oeneviève.
epiacopo Florentino.
2) Decreta dioeceaanae Florentinae aynodi, cele5 Exatant conatitutionea aynodalea in operibua brutao ab illuatriaa. ac reuerendiaa d. d: Alexandro
quibua tituli:
Medice, a. R. e. cardinali & archiepiscopo Floren­
1) Decreta dioeceaanae Florentinae aynodi, cele­ tino. Ill id. iulii MDLXXXIX. continuata & ad­
brata ab illuatriaa. ac reuerendiaa. d. d. Alexandro dita iilia decreta aynodi nuper celebratae XV-kal.
Medice, a. R. e. cardinali & archiepiacopo Floren­ iulij MDCIII. f/inôpie. / Florentiae, in officina
tino. Ill id. iulii MDLXXXIX. Florentiae, apud Sermartelliana, MDCIII.
Bartholomaeum Sermartelliutn, MDLXXXIX, cvm
/P. 2>, titulu» 11] Decreta synodi dioeeeprivilegio.
[P. 2.1, tecundus iitulu»:] Sermone fatto nel aanae Florentinae, habitae XV kal. iulii anno
dvomo di Firenze, eclobrandosi il ainodo dioceaano MDCIII. IInnii/ne.] Florentiae, in officina Serdall illuatriaa. e reuerendiaa. aignor card, di Firenze inartelliana, MDt'111.
In-4 °, 2 f. - 35 p. — Pari.-·. BibLpat B 2163;
Tauno 1589, à 13 di luglio, da fra'Bonauentura
Cignarea, Minore osseruante. In Firenze, appresso Paris. Mazarino: Pari». 8ai»te-(ienui»>ve.
' Bartolommeo Sormartelli. MDLXXXIX.

SYNODUS DIOECESANA VENUSINA
1589 septembriB 17.
Synodus dioecesana Venusina in Italia, cele­ Vcnuaij. die xvij aeptemb , quae fuit dominica ter­
brata die 17 aeptembria 1589, sub Petro Ridolfi, tia, anno MDLXXXIX. Romae, apuli Paulum
Bladum, jmpresaorem cameralem. MDXCI. svpeTosainianensi, epiacopo Venusino,
j Exataht constitutiones synodale» iu opere cui riorvm permiaav'.
In-4’., !<> fnn. - 60 fn. — Paria. Bibi, nat.;
titulua
Constitvtiones synodales ecclesiae Venveinae, Roma. Vittorio Emanuele.
editae et promvlgatae in aynodo dioeceaana habita

SYNODUS DIOECESANA VRATISLAVI ENSI S
1589 aeptembriiD22.
„Altera {aynodua dioeceaana Viadistaviensisj,
Synodus dioecesana Vratislavienai» in Polonia,
celebrata die 22' septembris 1589, sub Andrea anno 1589 die 22 aeptembris, Vladislaviaç ha­
bita. “ [Chodynski et Likowski), D»crtlalet pro
Jerin, episcopo Vratislaviensi.
De hae synodo confer sequens testimonium: rtgno Polonia», (1883), I. 4.

347

CONCILIUM PROVINCIALE GNE8NEN8E SIVE PETRICOVIEN8E, 1689 Octobri» 9

848

CONCILIUM PROVINCIALE GNE8NEN8E 8IVE PETRIC0VIEN8E
1589 octobris 2.
Concilium provinciae Gnesqenai» in Polonia, a
9) »8ynoduk provinciali» sub Stanislao Karncelebratum Petriooviae, die 9 octobris 1689, aub
kowski, Petriooviae, die 9 oetobria anno 1589 oeleStanislao Karnkowski, archiepiacopo Gbeanonai.
brata, et a Sixto V anno 1590 approbata.· [Cho-

BibUographia;

1) Concilium provinciale Gnesnense anni 1589.
Pragae, Othmarus, 1690. — Roma, Vaticano. — Ipse
non vidi.

dynski et Likowski), Drerrtalro pre rrpno Polomao,
(1888), I, 1.

CONCILIUM PROVINCIALE TRANEN8E-8ALPENSE
1589 octobris 5-15·
Concilium provinciale Tranenae - Salpenae in fZnmpnr.J Romae, ex typographie Bartholomaei
Italia, celebratum a die 5 ad diem 15 octobris Bonfadini, M. D.XCI, superiorvm permissv.
1589, sub Scipione deTolfa, archiepiacopo Tranensi
In-4*, 5 f. - 97 p. - 9 f. (index). — Paris, BibL
et Salpensi.
B nat. B 9915.
BibUognphi·:
Pag. 1, 9, 31 et 57, hoc concilium celebratum
Constitvtiones synodi provincialis Tranensis et est, quatuor sessionibus, diebus 5, 8, 19 et 15 ocSalpensis, habitae anno Domini M. D.LXXXIX. tobria 1589.

,

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVENSIS
oria 18. n.
1589, circa octobris
Exstant Mnstitutionea synodales in opere cui
Synodus dioecesana Andegavensis in Gallia,
celebrata circa festum sancti Lucae, id eat circa titulus :
StaModo dioeiu ifAngrrt, (1880), p. 394-5.
diem 18 octobris 1589, sub Carolo Miron, epiacopo
Andegavenai.
SYNODUS DIOECESANA AVENIONENSIS
1589 octobris 95.
Synodua dioecesana.' Avenionenais in Gallia, c
1) Avignon, bibi, du chapitre, codex ma. per­
celebrata die 25 octobris 1589, sub Dominico Gri- gamenus, fol. 394 - 7.
maldi, archiepiacopo Avenionenai.
9) Avignon, ville, codex ma. 1939. aaeculi XIX,
Exstant conatitutionee synodales in operibus fol. 990-4.
I
quibua tituli :

SYNODUS DIOECESANA 8PIRENSI8
1589 novembria 14.
Synodus dioecesana Bpirensis in Germania, cele­
Exatant constitutiones synodales in opere cui
brata die 14 novembria 1589, sub Eberhardo de titulus :
Dienheim, episcopo Spirensi.
,
Colloetio proeUHHtm synodalinm dioocorio SpiHUiil, (1786), p. 398 - 9.

SYNODUS DIOECESANA AGRIGENTINA
' 1589.
Synodus dioecesana Agrigentina in Italia, cele- D
Constitutiones et decreta plena synodo Agribrata anno 1589, sub. Didaco Haedo, epiacopo gentina, digesta per d. Didacum Haedo, episcopum
Agrigentino.
Agrigentinum. Panormi, Ioh. Franc. Carrara, 1589,
Exstant constitutiones synodales in opere cui in-4*. — Quétif et Echard, Scriptores ord. Ztawdicot.,
titulus:
(1721), II, 375.

SYNODUS DIOECESANA BI8UNTINA
'
,
1589.
Synodua dioecesana Bjsuntina in Gallia, celeDe hac synodo confeç opua cni titulus:
brata anno 1589, sub Fernando de Rye, archi[Peltierj, .Dictionnatre des conciles, (1846), I, 329.
episcopo Bisuntino.

STATUTA DIOECESIS VERONENSIS
1589.
Statuta dioecesis Veronensis in Italia, edita nae, ac in ciuitate & dioecesi Veronen. legatum apoanno 1589, sub Augustino Valerio, episcopo stolicum, ex sanctorvm patrvm dicti» A canonicis
Veronensi.
institutis ac varii» negotij» quotidie ocourentibu»
Exstant constitutiones in opere cui titulus :
A longo rerum vsu collecta» A in vnum redactae
Constitvtiones editae per reverendis», in Christo ab illv»tri»»imo ac reverendis». d. d. Augustino
patrem d. Io. Matthaeym Gibertvm, episoopumVero-

Valerio, ». R.”e. tit. 8. Marci presbytero card, ac

«

..

...

»

360

STATUTA DIOECE8I8 VERONEN8I8, 1589

849

Veronae item epjscopo, recognitae, notationlbu·
illuatratae, atque ad concilij Tridentini decreta
reuocatae; quibui adieotus eat eiuadom cardinali·
libellus cur non ediderit constitutiones, [liuifiu.]
Veronae, apud Hieronymum Discipulum, impressorem episcopalem, M.D.LXXX1X.

In-4*, 9 f. - 394 p. - 10 f. (index). — Milano,
Ambrosiaca; Paris, Bibl. nat. B 3339; Piaoenxa,
civica; Roma, Vallioelliana.
Hae constitutione· sunt eaedem ac ipsae editae,
extra synodum, a loanne Matthaeo (liberti, epis­
copo Veronensi, 1534-43, eum paucis additionibus.

SYNODUS DIOECESANA MEJ^PHIENSIS
1574-1690.

Synodus dioeoeaana Melphiensis in Italia, cele­ Romae, ex typographie Alphonsi Ciacconi, 1635,
brata inter annos 1574 et 1590, sub Casparo Cenci, •vperiorvm permissv.
epiacopo Melphienai.
In-4‘, 4 f. - 63 p. -1 f. — Milano, Ambroaiana;
De hae aynodo confer opua cui titulus:
Paria, Bibl. nat. B 3108.
Constitvtionea editae a Laxaro Carafino, Cre­
P. 51 : „Gaspar Cincius, Romanus, [episcopus
monensi, epiacopo Melphienai A Rapollensi comite Melphienaia], demum, habita aynodo dioecesand:
Ac., in synodo celebrata pridie non., viij A v(j idue eccleaia· resignavit Sixto V summo pontifice/
nouemb. anno Domini MDCXXIV.
[Intignt.] B

SYNODUS DIOECESANA CREMEN8IS III
1690 februarii 15.

Synodua dioeoeaana Cremenaia III in Italia, cele·
brata die 15 februarii 1590, sub loanne laoobo,
Diedi, episcopo Cremensi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus.
a
1) Constitvtionea admodvm illust. et rever**1 d. d.
Io. laoobi Diedi, Cremae episcopi, in dioecesana
synodo promulgatae, anno Domini M.D.LXXXX,
die 15 mensis februarij, addiectia (tie) ad extre­
mum edictis quae ex earundem constitutionum
praescripto, certis per annum temporibus sunt ’in

eooleeijs populo enunoianda. [Intignt·] Bergomi,
apud Cominum Venturam, 1590.
In - 4', 4 f. - 64 p. - 3 f. · 64 p. (appendix documen­
torum). — Paria, Bibl. nat. B 3038.
De hac synodo confer etiam opera quibus tituli :
3) Constitvtionea . . . [liitdut tnpra etl. 333 D,
n. 1).
Fol. 3, mentio synodi celebratae anno 1590.
3) Conatitvtionea .., [Utnltu tnpra col. 334 C,
n. 9|.
F. 3, mentio synodi celebratae anno 1690.

SYNODUS DIOECESANA VOLATERRANA-^- '

1590 maii 8-10. "
Synodus dioecesana Volaterrana.in Italia, cele­
brata diebus 8, 9 et 10 maii 1590, sub Guidons
Servidio, epiacopo Volaterrano.
- Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulua :
Constitvtionea synodales et decreta .condita a
renerendlss. d. Gvidono Seruidio, episcopo Volater­

-f

rano, in dioecesana synodo habita in eathedrali
eocldaia Volaterrana, die VIII, IX A X menai·
maii MDLXXXX. [Intignt.] Florentiae, in 'offi­
cina Bartholomaei Sermatellii, MDLXXXX.
In-4·, 4 f. -147 p. — Paria, Bibl. nat B 396« .
Paris, Sainto-Genevihve.

SYNODUS DIOECESANA EPOREDIENSIS

1590 maii 9.
Synodus. dioecesana Eporediensis (Ivres) in
Italia, celebrata dio 9 maii 1590, sub Caesare
Ferrerio, epiacopo Eporedionsi.
De hac synodo confer opera quibua tituli:
1) Constitvtionoa synodales . .., [tilnint tn/tm
Mi. 339 D, n. 1].

P. 38-31: Aliae eonstitntionoo et decreto, quteo
nos idem Caesar Ferrarius, episcopus, in subse­

cuti· synodis praecipue celebratis de anno 1588
die 30 iunii, 1589 18 aprilis, 1590 9 maii, ot 1699
14 aprilia, fecimus et promulgavimus . ..“
9) Prima synodus dioecesana ..., /Mulus supra
est 340 D, n. 3].
P. XVIII, synodi habitae sunt a Caesare Ferrerio,
[epieeopo Eporodionsi], aaais 1584, 1588,1589,

1690, 1593, 1601, l«03 et 1806.

SYNODUS DIOECESANA NOVARIENSIS I "Λ
1590 mail 15.

Synodua dioecesana Novarienoio I in Italia, colebrata die 15 maii' 1590, sub Caesars Spaeiani,
epiacopo Novarisnsi.
j

apud Ioan. Baptistam Besalium, M.D.LXXXXI.
< In-4·, 81 - 933 p. - 9 f. (index).— Milano, Ambrosianai Novere, civice; Novare, seminario; Paris,

Exstant constitûtienoo synojglag^jjg^fpere cui

Bibl. nat B 9134: Paris, Balate-Geneviève; Torino,

titulus:
Synodus

dioecesana svb reverendis·. domino

d. Caesare Spooiano, episcopo Novarisnsi et comité,
primo habita anno Domini M. D.XC, id. may.
[Intifne.] Novariao, ex typis haeredum Fr. Soxalli,
1591, pertnieau superiorem. [In fin»:] Nonariae,

Bibl. nas.; VeroelH, Agnosiana,
P. 134-939, appendix documentorum ad hanc

synodum attinentium.
P. 185-930, descriptio
et dioecesis Novariensia.

ecclesiarum

civitatis

351

C0NC4L1UM PR0VINCIALE TOLOSANUM, 1590 maii 83

358

CONCILIUM PROVINCIALE TOLOSANUM
1590 maii »3.
Concilium provinciale Tolosanum in Gallia, celo- A ensemble plusieurs declarations de nos roys A
bratum die 83 maii 1530, sub Francisco de Joyeuse, arreata dea cours aouueraines de oe royaume, tou­
cardinali archiepiscopo Tolosano.
chant lea privileges do l'eglise & droits des ouréa ;
le tout enriohy des remarques & obaeruationa aer-.
BIMiognpMa:
nant de preuues susdites ordonnances, tirées des
T) Concilivm provinciale Tholosanvm, qvod saints canons, bulles des papes, ordonnances de
illuatrisaimvs et reverendiaa. Francisera de loyosa, nos roys 4c., par 'M. Simon de· Peyronet, prostré,
s. R. e. tituli Sanctissimae Trinitatis in monte Pindo docteur en théologie, recteur de l'egliae paroissielÿ
presbyter cardinali» habuit, anno Domini* 1590. Nostre Dame du Tour, et lieutenant en la cour
(Insigni.] Tholosae, excudebat ladobua Colome- métropolitaine de l’archeveaché et province de
rius. typographua, M.D.XCUI.
Toloae. Tome II. A Toloso, do l'imprimerie de la
In-4’. 4 f. - J76 p. — Paris, Bibi. nat. B 5613 veuve Ar. Colomies, imprimeur ordinaire du roy
et rés. B 9304 ; Toulouse, ville.
& du clergé, M.DC.LXIX.
(.
P. 160. hoc concilium celebratum est die
Plure» insuper insunt peculiares tituli,, scilicet :
• 23 maii 1590.
[P. 413, titulus:/ Coocilivm provinciale Tolo2) Le concile provincial de Toloae, tenu par sanvm, qvod illvstrissimv» et reverendiaa. Franl illustriasime A reuorondiesimw seigneur François ciscv» de loyosa, ». R. o. tituli Sanctissimae Trinide loyeuse, cardinal, du tiltre de la Tresaaîncte B tatis in monte Pincio presbyter cardinalia habuit,
Trinité du Mont, archeuosque de
l'an
1590. anno Domini 1590; postremo huic editioni acces­
’Tolose,
"’■
··
[Insigne.] A Toloae. par Raym. Colomies, près serunt scholia et notae d. Simonis de Peyrouet.
l'église du Taur, M.D.XCVII.
Tolosae, apud Arnaldvm Colomerivny regis et
In - h·, 7 ■ 212 p. - 2 f. — Paria, Bibl. uat. B 5614 ; acadumiae Tolosanae typographum, MDC. LXVI.
Pari». Sainte-Geneviève.
[P. ZV75, titulus:] Diversos iustrvetions don­
P. 209, hoc concilium celebratum est die nées en divers temps, par nosseignevrs les arch23 maii 1590.
euesquos de Tolose. A Tolose, chcx la vefvo Ar3> Odespun, Concilia Gallia», (1646), . . . (titu­ navd Colomies, imprimeur du rqy &-de l'univer­
lus supra chi. 257 D. n. 1], p. 509-60.
sité, prés l'egliae Notre-Dame du Taur, M.DC.LXVI.
4' Concile provincial de Toloae, tenu par le
[P. 1315, titulus:} Ordonnances synodales de
cardinal de Joyeuse on 1590. Toulouse, 1663.
monaeignevr d'Anglvre de Bovrlemont. archevesque
In-8. — Toulouse, ville. — Ipse non νίφ.
de Toloae ; avec quelques autres ordonnances, tant
5) Iva aacrvm ecclesiae Tolosanae, nvne pri- dudit aeigneur archevoaquo que do ses prédéces­
mvni in vyvm'congestum. A a quam plurimis, seurs ou de messieurs leur» vicaire» généraux
quibus antea scatebat,' mendis expurgatum, écho- ' qui auoient esté cy-deuant émises; ensemble quel­
liisque ac notia illustratum, opera ac studio Si­ quea declarations de no» roys & arreata dea cours
monis de Peyronet, doctoris theologi, 'et rectoris 0 souveraines de ce royaume, touchant lea privileges
ecclesia (tie) .paroehialia U. Mariae nuncupatae de de 1 egliae A droits des cures. A Toloae, de l'im­
Tauro, necnon indicia metropolitan!, in archiepisco- primerie de la veuve Arm.Colomies, imprimeur du
patu et provincia Toloaana .vices-gerentis. Tom. I. roy A du clergé. 1668.
Tolosae, ex typographie viduae Arnaldi Colomerij,
In-8·, 2 tomi, 2 f. - 606 p. - 80 f. (notae). 2 f.
regis clerique typography M. DC.LXIX.
pag. 607 ad 1516 - If. (errata) — Paris, Uibl. nat.
(Tomus II:] Recveil des ordonnances.aynodalee ré». B 5615 ; Paria, Sainte-Geneviève ; Toulouse, ville.
et avtres, faites en diuera temp» par nosseigneurs
Tom. I, p. 415-606, concilium provinciale Tolo-,
lea illustrissime» & retierendisaimes archeuesquee sanum anni 1590.
de Tolôse, ou messieurs lea vicaires generaux, sui6) Caleti,' Condi., (1728), XXI, 1269-322.
uant 1 ordre du temps qu elles ont été données;
7) Mansi, Concil., (.1902). XXXIV, 1269-322.

SYNODUS DIOECESANA VALENTINA III IN HISPANIA
1590 maii 97.

Synodus dioecesana Valentina III in Hispania, D
2) Aguirre, CoUsctiocondi. Hispania», (1755>,...
celebrata die 27 maii 1590, sub loanne de Rivera, [titulus supra coi, 159 B, η. 2|, VI, 322-9.
archiepiscopo Valentine.
■
,
Dé haç synodo confer etiam opus foui titulus:
Exatant conatitutionea synodalps in operibus
3) Omnivm.ddcretorvm, (1616),... [titulus supra
quibus tituli'.
eoi. 149 C|.
1 > Aguirre, Collectio coneil. Hispania», (1694),. ..
Fol. posteriori 1, mentio synodi celebratae die
(titulus supra coi, 159 A, n. 1], IV, 455-63.
27 maii 1590.

SYNODUS DIOECESANA PAMPILIONENSIS XV
1590 augusti 19 - septembris 15.

Synodus dioecesana Pampilionensis XV in Hi­
spania, celebrata a die 19 augusti ad diem 15 Sep­
tembris 1590, sub Bernardo Sandoval y Koxas,
episcopo Pampilionensi.
Exatant 'constitionea synodales in opere cui
titulus:
1) ConeBtucionea sinodalaa ÿe 'Pamplona, on

sinodo de 1590, por el obispo D. Bernardo San­
doval y Rojas. Pamplona, ap. Porulis, 1591, *infolio. — Cf. La Ruente, Hist. scot. Hep., (1875),
'
VI, 377.
De hac synodo confer etiam:
3) Gams, Ssriss spiseoporam, (1873), p. 63.

»
SUS

URBANU8 PAJ* A VII, 1590 aeptembria 15-37

SM

URBANU8 PAPA VII
1590 aeptembria 16-97.
Urbanua papa VII (loanne· Baptiata Caatagna), Tomua quintua, pan prima, ab anno IV Sixti V,
natua Romao 1531, electu· papa die 15 aeptembria uaquo ad annum II Clementia VIII, acilicet ab
1590, mortuu· ante conaecrjtionem die 37 aep­ anno 1588 ad -1593. Romae, MDOCLI, typi· et
tembria 1690.
aumptibu· Hieronymi Mainardi, auperiorum facul­
Urbani papae VII vita habetur in opere cui tate et privilegio lanctieaimi.
titulua :
In-folio, lof. - 480 p.— Chambéry, iéminaire;
Bullarum, privilegiorum ao diplomatum Roma­ Lucca, Grando-Chartreuae; Milano, Bibl. na·.;
norum pontificum ampliaaima collectio, cui accea- Milano, «eminario.
aere pontificum omnium vitae, notae A indico·
T. V, parte I, p. 245, vita Urbani VII.
opportuni,' opera et «tudio Caroli Cocquelinea.

SYNODUS DIOECESANA LIMANA VI
1590 octobria 11.
Synodua dioeceaana Limana VI in Peruvio, cele­
2) Concilia, (16841, . . . [tituluc cupra col. 315C,
brata die 11 octobria 1590, aub aancto Turibio »n. 2|.
Alphonao Mogrovejo. archiepiacopo Limatio.
V. 279-83, aynodua dioeceaana Limana VI.
Exatant conatitutionea aynodalea in oporibua
3) Aguirre, Collectio coneil. Hiepaniae, ( 1694),...
quibu* tituli ;
[tituluc cupra coi. 159 A, η. I], IV, 452-4.
1) Lima limata, i1673). . . . [tituluc cupra‘coi.
4) Aguirre, Collectio concit. Hiepaniae, (1756), ...
193 U, n. 11.
[tituluc cupra coi. 159 B, n. 2|, VI, 220-2.
P. 288-92, aynodua dioeceaana Limana VI.

SYNODUS DIOECESANA CAE8ENATEN8I8
1590 octobria 15.
■
,
Synodua dioecenuna Caeaenatenaia in Italm, cele­ XV menai· octobria. [Ineigne.! Caeaenao. apud
brata dio 15 octobri» 1590, aub Camillo Gualandi, Franciacum Rauerium, 1594.
< In-4’, 84 p. — Parie, Bibl.-nat. H’2OO9.
epiaeopo Caeaenatenai.
P. 49-84; appendix documentorum ad hanc
Exatant conatitutionea aynodalea in opere eui , aynodum .attinentium.
titulus:
'
1
P. 4;. „Siquidem pone omnia ab illustri et reveSynodva dioeceaana celebrata Caesenae, per rendiaaimo domino AdouardO Gualando, prtedeceaadmodvm illvatrem & reuerendiasimum dominum C aore nostro, [anuia
Igmtruoque
’ \ 1557 ■ 87],
> amand. Camillum Guulandum, eccleaiae Caeaenati· (cie) tiaaimo, in novieaima aua aynodo,,‘ ut vidiatia, animepiacopum, anno Domini ^i. D.LXXXX. dio vero advoraa uberrimeque tractata fuerint.11

SYNODUS DIOECESANA AVENIONENSIS
1590 octobria 17.
Synodua dioeceaana Avenionenaia in Gallia,
1) Avignon, bibl. du chapitre, codex m·. percelebrata dio 17 octobria 1590, aub Dominico Gri­ gamenua, fol. 332 4.
maldi. archiepiacopo Avenionenai.
2; Avignon, ville, codex m». 1939. «aeculi XIX,
Exatant conatitutionee aynodalea in opere eui foi. 291 -2.
tituli.

SYNODUS DIOECESANA VALENTINA IN HISPANIA
1590 octobria 25. .
Synodo· dioeceaana Valentina in Iliapania, cele- 1>
1) Aguirre, Collretio coneil· Hiepaniae, (1694),.. .
bfatn die 25 octobria 1590, aub loanne de Rivera, [tituluc cupra eol. 159 A, n. 1], IV. 464 - 71.
archiepiacopo Valentino.
2) Aguirre, Collectio eoncil. Hiepaniae, (1755),.. .
De hac aynodo confer opera quibua tituli:
[tituluc cupra coZ. 159 B, n. 2], VI, 229-36.

SYNODUS RUTHENORUM KIOVEN818 - BRESTEN8IS IN RUSSIA
1590 decembria 2.
Synodus Ruthenorum Kiovemda in Russia, cele­
De hac aynodo confer: Game, Serice epiccopobrata Brpatae, die 2 decembris 1590, aub Michaele rwn, (1873',' p. 362.
Rahosa, métropolite Kiovenai.

GREGORIUS
1590 decembria 6Gregoriua papa XIV (Nicolaua Sfondratu·),
natua Cratfionae 1535, electua papa die 5 decem­
bria 1590, coronatu· die 8, mortuu· diè 15 Octo­
bria 1591.
Gregorii papae XIV vita et conatitutionea ha­
bento* in opere oui titulua:
Coacru emmnax. tomo· XXXVI*·,

PAPA XIV
1591 octobria 15.
Bullarum, privilegiorum ac diplomatum Roma­
norum pontificum amplia*ima collectio, cui aoceaaere *
pontificum omnium vitee, notae & indice· oppor­
tuni, opera et atudio Carqli Cocquelinea. Tomua
quintua, par· prima, ab anno IV Sixti V, utque
ad nanum U Clementi· VIII, acilicet ab anno 1588

8M
ad 1593.

GREGORIUS PAPA XIV, 1590 4oe«mbria 5-1591 oetobria 15

Romae, MDOCLI, typU «t eômptfbaa^Lneoa,

Hieronymi Mainardi, Mipprionun faealtato «t privilegio sanctiseimi.
In- folio, 10 f. - 480 p. — Chambdry, «dminairo;

5M

Grand·-ChartreuM ; Milano,

Blbl. nu. ;

Milano, seminario.
T. V, part· I, p. 940 - 393, vita «t oonstitntionsa
Gtogorii pap·· XIV.
a

SYNODUS DIOECESANA BISUNTINA
1590.

Synodua dioecesana Bisuntina in Gallia, ο·1βbrata anno 1590, aub Fardinando d« Rye, arohiepiaoopo Bisuntino.

De bac aynodo confer opua oui titulua : __
[Peltier], Dietionnaira daa eeneilaé, (1846), I, 399.
'

SYNODUS DIOECESANA CASTELLANETEN8IS
1590.
Synodua dioecesans Caatellanetenaia in Italia, Guallellae, Termitosae, etc., sa. d, n. Gregorii papae
celebrata anno 1590. anb Bernardo Beneditti, XVI praeaulia domestici et pontiflcio aolio assi­
epiacopo Caatellanetenai.
stentis. Neapoli, typia Societati· philomaticae,
B MDCCCXXXIX.
De hac aynodo confer opua eui titulua:
Synodua dioeceaana Caatellanetenaia,. habita die
ln-4’, XV-139 p. — Roma, Vittorio Emanuele.
98 menai· aprilis anni 1839, aub praesulatu illustris·,
P. XIII : ecclesia' Caatellunetenaia, „quse a ay­
et reverendi··. domini Petri Lepore, patricii Tra- nodo dioeceaana per liernardum Beneditti anno
ncnaia, aacrae theologiae et j. u. doctoris, Dei et 1590 convocata, ab episcopia sibi invicem succe­
•postolicae aedis gratia epiacopi Caatellanotenais, dentibus summarie adminiatrari visa est·*.
baronia feudorum Castilionis et Lemnae. domini

SYNODUS DIOECESANA FERRARIEN81S
1590.
Synodus dioecesana Ferrartensis in Italia, cele­
, Ambroaigii· : yl'aris. Bibi. nat. B 2053 et
brata armo 1590, aub Paulo Leoni, archieptecopo 5486'. Paris, Sainte-Geneviève.
Ferrarienai.
'
P. 177: „L*cet, mensq augusti anni 1590 fuerit
De hac synodo confer opus cui titulua.
initium episcopatus nostri, nullam tamen cogita­
Decreta edita et promylgata in aynodo dioe- tionem habuimus illo anno synodi dioeceaanae cele­
ceeana Ferrarienai, habita anno a Christi natiuit. brandae, quia iam habita erat a reverendissimo
.
M.D.XCIX, a reuerendiaaimo d. domino-loanne antecessore nostro [Paulo Leoni. 1578-1590]
Fontana, Dei' A sedis apoatolicae gratia sanctae Anno etiam 1598 éam differre voluimus . . . Caeteris
Ferririensia ecclesiae episcopo. [Intigne.] Ferra­ anuia, licet eas celebraverimus, nulla tamen decreta
riae, M.D.XCIX, apud Victorium Baldinum, typo­ edidimus, nisi anno ,1592. Quaecunque igitur'nos
graphic, episcopalem.
in illa et praesente synodo decrevimus et con­
In-8", 406 p. -13 C-i indexl. — Lucca, governativa ; stituimus, . . . typis impressa omittimus. "

CONCILIUM PROVINCIALE FIRMANUM I
1590.
Concilium provinciale Firmanum l\n Italia,
celebratum anno 1590, sub Sigismund· Zanettini,
archiepiscopo Firmano.
7
/
Biblkgnpkia;

(

1) Decreta primi concjlii provincialia in ciuitate
Firmana celebrati, anno Domini M.D.XC. sedente
Bixto qvinto, pont.- opt.' max. Firmi, apud Ser­
torium de Montibua; 1592.
·
In - 4'. 4 f. - 42 p. -1 f. — Paria, Bibi. nat. B 2057.
2) Synodi Firmanae, provincialia vna, avb illvatrissimo, et reverendissimo d. Sigiamvndo'Zanet-

tino, et dioeceaanae dvae, prima avb eminentiasimo
et reverendissimo d. U aro Io cardinali Gvaltorio,
aeovnda avb illvstrissimo et reverendissimo d.
lannoto Gvalterio. arohiepiacopia ' et princ.ipibua
Firmani·. Firmi. M. DU. LXXX, apud loaqnem
Franciacum Bolis & fratres, dd. aup. permissu.
ln-4e, 5 f. - 291 p., fig. — Roma. propaganda.
P. 1 - 24, decreta concilii provincialis Firmani
celebrati anno 1590.
P. 25 -182, decreta permixta synodorum dioeceaanorum celebratarum diebus 6, 7 et 8 iunii I860,
ac 27, 28 et 29 Septembria 1678.

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS SABINAE
1590.
Htatuta aynodalia dioeceai· · Sabinae in Italia, reperiri potuerunt. Urbini, MDCCXJLXVII, ex
odita anno 1590, aub Ptolemaeo Gallo, cardinali typographie ven. Capellae ea. Sacramenti, apud · .*
epiacopo Habino.
Ί
Hieronymum Mainardum, impreaaormn cameraleni.
Exstant constitutione· aynodalea in opere cui superiorum facultate.
titulus.
.
In-4’ maiori. 2 partes, 15 f. -H5p„ 379 p.—
Constitutione· synodale· Sabinae dioeceai·, editae Roma, libr. Bocca.
ab Hannibale, cardinale 8. Clementia, epiaoopo,
Part. Il, p. 45, constitutiones et decreta aynoSabinorum, a. R. e. camerario, anno Domini 1736; Aalia, edita a Ptolemaeo Gallio, oardinaleComenei,
qum appendice antiquarum synodorum A variorum
■oaimeatorum ejusdem dioeceaia, quotquot hactenus

episcopo SabineAii, anno 1590.
*
.

e

Λ..,:ί.ι^ϊίίίιι;ί4;.:ί;.' ..'.'tAi'Î:Λ.

A

857

SYNODUS DIOECE8ANA CA8INEN8I8, 1591 martii 91

368

SYNODUS DI0ECE8ANA CABINEN8I8
1591 marts 9L '

Synodo· dioeoeaana Casinensis in Italia, eelo-A— Pnris, Bibl. nat. B 5480; Paris,Sainte-Geneviève;
brata dia .91 martii 1591, aub Hieronymo da Pa- Roma, Caaaaatenae; Roma, Vaticano; Roma, Vit­
torio Emanuele.
ruaio, episcopo Caainanai.
Exstant constitutiones •ynodaloa in opera oui
Fol. 3 at p. 8, haeo synodus dioeoeaana cele­
titulus :
brata estsb Hieronymo de Perualo, Osaini antiSynodvs Caainanai·. Romae,.a. D. M.D.XCII. •titite at congregationi· Casinensis alia· Sanotaa
(I» flue:} Romae, apud Oulielmum Faciottum, 1599. luetinae. de Padua generali praeside, die 91 mar­
In-8*, 16 f. (index) - 914 p. -1 f., oum mappa geogr. tii 1591.

CONCILIUM PROVINCIAE TARRACONENSIS II
celebratum Tarracone, deinde Barcinone
1691 octobria 20 -1692 novembria 10
•ire collectio constitutionum provincialium Tarraconensium, ab anno circiter 1300 usque ad 1591.
Concilium provinciae Tarraconensis II in Hie-B
9) Aguirre, Collectio eoneil. Hitpattiac, (1755),...
pania, celebratum primum Tarracone deinde Bar­ [tituhu tupro eol. 159 B, n. 2|, VI, 236-385.
cinone, a dio 90 octobria 1591 usque ad diem
3) Constitvtionvm, . . . [iitoltu supra eol.
10 novembria 1599, sub loanne Tere·, arobiepiacopo 95 D|.
Fol. anteriori 17 et 31, mentio concilii provin­
Tarraconensi.
Bibliographie :
cialis -Tarraconensis celebrati anno 1591 usque ad
l) Aguirre, Collectio eoocil. Hiepamae, (1694),... diem 10 noVembris 1592.
. /ti/WtM ettpra col. 159 A, η. 11, IV, 472.
servitus inducta est,, celebrata ; et ea qiiae habita
sunt in hac ptovincia posteaqnam citerior Hispanj»
•e in libertatem vindicavit, .ecclesia Tarraconensi
loanne· Terea, miseratione divine archiet eaeteris urbium subditarum instauratis.
epiacopua Tarracqnensis, reverendissimis
Sed decreta et sanctiones priorum conciliorum
epiacopi· nostrae provipoiae, abbatibus, '
propter eorum aequitatem et antiquitatem toto orbe
prioribus, et univerao eiusdem clero et po­
recepta sunt, et ius commune effecerunt, et^onciliopulo, aalutem in Domino.
θ
rum voluminibus editis continentur. Posteriorum
Salvator noster leiua Christus, antequam ad vero, quae ab archiepiscopi· praedecessoribus nostris,
Patrem ascenderet, ecclesiam proprio sanguine aut ab apostolicae sedis legetis habita sunt, statuta,
plantatam, et pro aunimo erga illam amore, pro­ obscure, confuse et sine ordine legebantur, et in
batis seminibus, repletam eeptem sacramentis, et 'archivo nostrae mensae archiepiscopalis ferme
aalutaribua praeceptis institutam, Petro ac eius neglecta et perpaucis cognita servabantur. Quod
succeuoribus custodiendam et regendum commen­ animadvertens loanne· Aragonius, patriarcha
davit. At inimicua homo, hoatia scilicet humani Alexandrinus, et archiepiscopus prsedeceasor noster,
generis diabolus, tantam hominis felicitatem non tam genere quam morum sanctitate illustris, pri­
ferens, iam inde ab exordio nascenti· ecclesiae mus, ut audio, temporum ordine servato, veterum
lisants, idest perniciosas haereso· ac errore· pesti­ antistitum decreta, sumpto initio a loanne cardi­
fero·, blandis interdum vitiorum illecebris, quasi nali episcopo Sabinense. Honorii III legato, et
malis herbis permisti·, improbe disseminavit. Illis ab Asparago archiepiscopo (nullae enim eorum,
Petri navicula agitata saepe et afflicta est, nun­ qui Asparagum praecesserunt, reperiuntnr sanctiones)
quam tamen, iuxta promissum Christi, submersa; in unum volumen collegit. Postea, secuta sunt alia
quin potius apostoli et eorum successores, in depreta ab eodem loanne et aliis antistitibus, et
unum convenientes, Spiritu sancto afflati, sano-' sedis apostolicae legatis sancita, quae cum sine
tissimis sanctionibus eam uobis, ab omni haeresi titulis et absque ordine legerentur, vicarii Hieronymi^
et spurcitia liberam et integram conservarunt. D Auriae cardinalis et archiepiscopi ad certos titulos
Quod diserte et sacrae scripturae et sacrorum iuri·· pontificii, non sine magno consilio et legen­
conciliorum testimonio comprobarunt: fuerunt enim tium utilitate referenda et typis excutienda,, sacri
et tempore apostolorum Hierosolymis et postea provincialis concilii approbatione, curarunt. Tandem,
tam in oriente quam in occidente, sive pro errori­ Antonius Augustinus, etiam praedecessor noster,
bus, qui subinde oriebantur, exstirpandis, sive rebus . iuris pontificii peritissimus et rerum antiquarum
decernendis, sive litibus dirimendis ac legibus san­ studiosissimus, cum multa in eo codice a vicariis
ciendis, conventus et concilia habita. Atque ex Auriae edito paullo aliter legeret, quam in codici­
bis quaedam fuerunt oecumenica et generalia, totius bus manuscript!· in nostro archivo asservatis repeorbis episcopis convocatis, in quibus summi ponti­ risset, aliam recentem uobis dedit editionem, in
fice· aut eorum legati praecederunt ; alia nationalia, quo, et quae editae fuerant a Ferdinando Loazes,
in quibus plure· metropolitan! subscripserunt, qualia •t Gaspare Cervantes cardinale, praedecessoribus
ftierunt multa Africana, et Toletana in Hispania nostris, constitutiones addendas curavit, quae
tempore Gotthorum-regum celebrata; alia tandem mendose legebantur emendatis, et variis lectioniprovineialia, quibus interfuerunt metropolitanue bus in manuscript!· inventis ad marginem appositis.
et coepiseopi eiusdem provinciae: hûiusmodi fuerunt
.Quibus constitutionibus a' se editis nullam
Tarraconense, Gerundense,, Ilerdense, Oscense, prorsus -impertitu· eat aucbaritatem, id modo -in
Caeestsugustaua et Barcinonensia ante cladem praefatione testatus, eas se ita in libris editis\et

PRAEFATIO
/oaraiM Tent, anhiepitcopi TerraeoHeneie.

illam insignem totius Hispaaiaa, qua Sarraoenorum

manuscript!· jeperisse.

Quod iure optimo fecisse

\

.
/

♦

.

359

:■ ·

CONCILIUM PBOVINOIAE TABRACONBNBIS Π, 1591 octobri· 90 - 1592 novembris 10

360

visus est, cum inulta ibi decret^definitaquo essent, A Dei benignitate, mihi, civitati nostrae et reliquis
tam ab apostolioae sedis legatis.quam archi- oppidis firma restituta valetudine,.statim animum
_ episcopis, quae pro varietate temporum in desue- . «d
—* edendo·
—1—
— oppuli'
—·->»' Damus
------ igitur
—
eonstitutjono·
tudinem abierunt, ’et. nostro isto saeculo, aut non robie selectionem earum constitutionum, quae a
possunt aut corte non debent observari. Quae maioribue nostri· ad 'mores componendos, corri­
cum promiscue legerentur, incertum erat quae gendos excessus, retinendam ecelesiastipam disciretineri, quaevff reiipi oporteret. Undo conquere­ § linam, decretae et sancitae sunt, typis, quoad '
bantur multi, quod in una' eademque provincia
eri potuit, fidelibus excussas, serrata meliori
non eadem esset -qpud omnes dbootnendi ratio; veriorique semper lectione, reliquis e margino, quod
sed quisque suo iudicio niteretur, et eas dumtaxat,, parum id pro rei argumento aut rfihil interesset,
'obseqvaret constitutiones; quae suo magis con-' detractis; item illas, quae ab Antonio Augustino'
gruerent instituto, reliquas νέτο tamquam inutiles, et a nobis oditae sunt, omnes sub congruis titulis
exploderet, reiieeret. '
■
collocatas, nonnullas etiam apostolicas constitutiones
'
, Id quod mihi, iam eum aliis praeesaem ecclesiis, et rescripta, quibus aut constitutiones provinciales
apprime consideranti, et de opportuno remedio co­ confirmantur, aut certo ad earum cognitionem mag­
gitanti, maioteqt in modum aolicitudinem auxit, cum num afferunt splendorem. 'Quas quidem omnes
singulari Dei beneficio; meritis licet imparibus, et (inutiles tantum et superfluas in finem relegatas
nihil sane minus cogitans, archiepiscppus sum renun- excipio) libr^^pinque huius voluminis compreciatus. Quamobrem, ujbctu nostram Tarraconem B hensas, ab omnibus in fota nostra provincia, sacri
ingressus, Deumque assidue precatus meas ut cogi­ approbatione concilii, observari volumus et prae­
tationes in suam gloriastTmaioreroque huius provin­ cipimus. Vosque reverendissimos coepiscopoa ac
ciae utilitatem dirigeret, nihil antiquius duxi, quam reliquos locorum ordinarios in Domino hortamur,
occurrere illis incommodis, re prunum cum reveren­ et per viscera misericordiae Dei rogamus omnes
dissimis coepiscopis et aliis vins doctriQg, morum et singulos, ut volumen legis huius habeatis, non
sanctitate et rerum experientia illustribus, communi­ modo ante oculos, Pharisaeorum moro, sed in animo
cata. Cum primum igitur mihi licuit, secundum penitus insitum. Leges , in eo conscriptas quanto
concilium provinciale (nam in primo, anno 1687 maxima possitis ^amor^ et pietate complectamini,
'^.celebrato, quod multae ecclesiae cathédrales et legatis, sequamini. 8l enim, ut par est, hqnori
Jomnd» fere abbatiae pastorum essent solutio desti­ nostro et saluti 'consulere, ct utilitati ecclesiae
tutae, nequicquatn de constitutionibus antiquis nobis 'commissae prospicere: si dignitati etiam
agendum putavimus), in nostra metropolitansTarrra- nostrae ornamento, et caeteris, qui in nos oculos
conensi, 13 kalendaa novembria 1591, inchoandum, habent conieotos, exemplo esse velimus : in huius
et sequentibus diebus celebrandum et finiendum voluminis decreta amplectenda, tuenda et ex­
indiximus: quod fuit postea iustis et necessariis sequenda omni studio incumbamus, ut quod coram
caussis Barcinonem prorogandum et transferendum. Deo, et magna lectissimorum virorum frequentia
In conventu Tarracone, de antiquis constitutionibus, aolemnibus verbis promisimus, id ultro et sponte,
cum eius rei caussa potissimum fuisset indictum C omni studio, oura, labore ,et diligentia reipsa
concilium, agi coeptum est; res fuit controversa, cumulatissime expleamus. Vos autem, qui estis
et multis ultro citroque sententiis agitata, eo tamen oves Domini, populus Dei electus, si quid in vobis
ab omnibus tandem deventum est, ut selectio ehristianum, (redolet autem, Christo gratiae, pluri­
fieret antiquarum constitutionum, et . quae ab mum), illud quoque suscipite: ot quantum distant
omnibus observandae essent, in unum volumen oves ab hircis,' lupis et leonibus, tantum efficite,
redigerentur : quae vero, ant propter mutatam tem­ ne ulla cupiditatis, malevolentiae et arrogantiae
porum cohditionem, aut aliis de caussis superfluae in animis vestris macula resideat. Vos, inquam,
inutilesque viderentur, seorsum excuderentur, ne quorum est legem Dei do labiis sacerdotis re­
•i omnino eas obliteratum iri cuperemus, iniqui quirere, volumen etiam hoc legis accipite, et nolite
in venerandum illam antiquitatem videremur. Selectio . extinguere spiritum Domini : sed ut estis oves,
Tarracone incepta, Barcinone, sacro approbante ita humilitate et obedientia mitetp et innocentem
concilio, perfecta absolutaquo fuit, simulque nobis ovium naturam, quoad fieri poterit, imitamini, ut
ab eodem concilio cura commissa, ut ; in unum vestra morum mutatione ve) innocentia, ac pietatis
volumen collectas emendatasque, quoad fieri posset, perseverantia. Mein is nationibus exemplo esse pos­
et typis fidelibus excudendas curaremus. Nonnulla sitis. Nobis enim, ut in his decretis ac selectione
etiam coepiscoporum nostrorum, abbatum, et eorum constitutionum veterum antistitum nihil proposi­
qui conciliis provincialibus-intéressé consueverunt, tum fuit, nisi Dei^gloria. et vestra salus : sic nihil
approbatione sjatuimus, quae, et perturbatam cleri ; optatius esse potest, quam ut ita serventur, Ut
ac reliquorum vitae et offieii disciplinam restituere, poenis, quae delinquentibus propositae sunt, nullus
vacillantem confirmare, conservatam propagare omnino locus relinquatur. Fiat enim ita, ut et
posse viderentur. Synodo ergo dimissa, nihil mihi compensetur labor, gloria Dei augeatur, vetus
maihri curae fuit, quam ut, et decreta a nobis illa vetaram disciplina conservetur, et tandem
sancita, et antiquarum constitutionum seledfaonem, omnes, lioot servi inutiles fuerimus, a Domino pro
provinciae, ut spero, salutaria, primo quoque tem­ summ· illius erga homine· eharitate et immensa
pore pervulgarem. Quam in cogitationem toto bonitate, gloriam sempiternam, cuius caussa con­
animo incumbentem me, et non satis constans diti procroatiqu· sumus, singulari eius beneficio
valetudo, et quae in nostra «vitate Tarraconensi consequamur.
et aliis- oppidis ditionis nostrae mox subsequuta
Nsgusuitar oonotitutioneo oditae in conciliis proest pestis, quamvis non a studio in lucem illa pro­
ferendi, tametsi gravissimis curio distinerer, spiri­ smeiuiitas tût m synodi· diosceaonis Tarroeoncnsihas,
tualibus et temporalibus necessitatibus occurrendi dtssroo trmpors, ab anno circitor tJW ad H91, ordi­
nostrae amantissimae civitatis et aliorum oppi­ nate» insta ntaitriarwn ordmtm; hu eonttitntion*·
dorum, in quibus pestis misere grassabatur, ab hie omtltiSHM eum oditae iam sint puaejuo respectiro
editione tampn nimium retardarunt Ideo, singulari in suis propriis conciliis. — Nota J.-B. Martin.

Jill HI ii I
.
.^61

>

r

iy

R|

·

a

I UI

w *■■ ..Fu*i

,

INNOCENTIUS PAPA IX, 1591 octobri. 39 - deeombria 80
INNOCENTIUS PAPA IX
1(91 octobri* 39 - decembria 30.

Innocentius papa IX (loannea Antonin. Faochinetti), natu· Bononiae anno 1519, electu, papa
die 39 octobri* 1591, coronatu* die 3 novémbria,
mortuu* die 30 decembri* 1591.
e
Vita et constitutione* Innocentii IX habentur
in opere cui titulu·: .
Bullarum, privilegiorum ac diplomatum. Roma­
norum pontificum amplissima collectio, cui aceeesere
pontificum, omnidfi vitae, notae & indice* oppor­
tuni, opera et itudio Caroli Cocquelinea. Tomu*

quintus, par* prima, ab aano IV Sixti V, usque ad annum.ll Clementi* VIII, acilioet ab annql688
ad 1593. Romae, MDCÇU, typi* et aumptibu*
Hieronymi Mainardi, superiorum facultate et pri­
vilegio lanctiuimi.
Iu-folio, 10 f. - 480 p. — Chambéry, séminaire;
Lucca, Grando-Chartreuse;, Milano, Bibi, na*.;
Milana, «eminario.
-,
- TonuV, part I, psg. 334 - 33, vita el constitu­
tiones Innocentii IX, anno 1591. >

SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS II
1591 novembri. 7.
Synodus dioeceaana Astensis II in It&lia, cele­ licae aedia 'gratia epiacopo Aatenai A comité Ac„
brata die 7 novçmbris 1591, aub FrAnciaco Paniga- anno Ddmini M. D. XCI, die aeptima nouembris.
rola, episcopo Astensi.
[Ineigno.] Aatae. apud Virgilium de Zangrandis,
Exstant conatitutionea synodales in opero cui bm.d.xci.
In-4·, 3 f. - 36 f. —' Torino, Bibl. naa.
titulu. :
Pag. 36, indictio fututàfe aynodi dioecesanae
Decreta edita et promvlgata in aynodo dioece­
aana Aatenai aecunda, habita aub m. illuatri A re- celebrandae die 31 maii 1593.
uerendUa. fr. Francisco Panigarola, Dei A apostoSYNODUS DIOECESANA OLOMUCENSIS
1591 notembria 13-4.
Synodus dioeeC^ana Olomucenaia in Germania,
1) Lanig, Spicii, ecclet., coutin. Ill, append,
celebrata diebua 13, 13 ot 14 novémbria 1591, aub p. 150.
Stanislao Pavrlowaky, epiacopo Olomucemi.
3) Scbannat et Hartaheim, Concilia Germaniae,
Exatant conatitutionea synodales in operibus (1769), VIII, 330-63.
quibus'tituli;

SYNODUS DIOECESANA SPIRENSIS
1591 povembria 13.
Synodua dioecesana Spirensis in Germania, c
Exstant conatitutionea synodale* in opere cui
.celebrata die 13 novembri* 1591, sub Eberhardo titulus:
de Dienheim, episcopo Spirensi.
Collectio proceeeeuun eynodalium dioeceeie Spirentie, (1786), p. 399-400.

SYNODUS DIOECESANA LUNENSIS ET 8ARZANEN8I8 I
1591 novembri* 13-4.
Synodu* dioeceaana Lunensia et Saraanensia I Salvagva, Lunen.-Sarxan. episcopus A comes, tulit,
in Italia, celebrata diebus 13 et 14 novémbria 1591, et demum in vnum codicem ad oleri sui commo­
aub loanne Baptiata Servagi alias Salvage, epiaoopo diorem vsurn referri, mandauit. [Intiÿne.J Lvcae,
Lunonai et Sananenai.
apud Octauianum Guidobonum et Jlalthasarem
Exstant conatitutionea synodales in operibus de ludicibua, 1619. svperiorvm permiaav.
[Partie II, titulue] Conatitvtiones aynodi mquibus tituli:
1) Synodales per illvatria. ac reverendius, d. Ioan. cvndae, per illvstriasimvm ac reuerendiss. d. Ioan.
Baptistae (eie) Servagi (manu cometam m Salvagi), Baptiptam Saluagum, Lun. Sanan. episcopum A
Lunensia-Sananensis episcopi A comitia, constitu­ comitem, conuocatae anno MDXCV. [Inaifne.]
tiones, editae et promulgatae in dioecesana synodo Lvcae, apud Octauianum Guidobonum et Balthaquam idem reuerendias. d. primum habuit anno D .arem do ludicibua, 1618, svperiorvm permise*.
M. D.XCI. Parmae, ex officina Era.mi Viothi,
lPartie III, titulu» ] Constitvtione· synodi, quam
illustrissimus ac reuerendissimu. d. lo. Baptista
M. D. XClII, superiorum permissu.
In-8*, 130 p. - 8 f. (index). — Paris, Bibi. nat. Salvagva, Lunen.-Sarxau. epiacopu* A cornea, ter­
B 3091 ; Roma, Vittorio Emanuele.
tiam habuit anno Domini MDCXVI. Lvcae, apud
P. 130, haec aynodua celebrat* eat in eocleaia Octauianum Guidobonum et Baltbasaram de ludi­
parocbiali Sanctae Mariae terrae Spediae, dioecesis cibua, 1618, svperiorvm permis, v.
Lupensia, die 14 novémbria 1591.
In-4‘, 3 parte·, 98 p. - 7 f. (index), 43 p.- 3 f.,
3) Con.titvtionea Lvnen.ia Sarxanenaia dioeceeia, 40 p. — Parii, Bibi. nat. B 3091 ; Pari·, Maaarin·.
quas, habitia synodia frequentibus tribus, illuatriaParte I, p. 97, prior aynodu· dioeceaana cele­
simus ac reuerendissimu. domiaua lo. Baptista brata est die 13 uovembris 1591.
CONVENTUS CARNOTEN81S CLERI GALLICANI
1591.
Conventus cleri Gallicani, celebratu* Carnuti, tenu à Chartres, en 1591. — Grenoble, ville, ood.
apno 1591.
ms. 1868, saeculi XVIII, 360 383 milllm., 59 f. »—
De hoc conventu confer opu* cui titulu·:
' Cf. Catal. de* tus*, do» dipartemonte, VII, 598.
Procès-verbal de l'asaemblée générale du clergé,

'

'*663
------

■ ■

.

Λί IJ W ■ 11·«.. I.... .iwumn.n ,,;y? „,. w ^ι|φ|!,,,

■ · '·4 ’

8YN0DU8 DIOBCESANi^BlBUNTlNA, 15W ,
-------------------- -------------

-—-:----------------- -

—----------- - —....

’,»■ ;

-■■■

.

·■ ■'

"

'

·.;'

■

'■

' jTj

4'

SM

'

—L..... ---------- _UM—

BYNODUB DIOECESANA BIBUNTINA<-------------------- * *» »
/
«
1591.
Bynodns dioecesana Bisuntina in Gallia, oelo- a
D· hao synodo confer opus oui titulua:
brata anno 1591, aab Ferdinando do Rye, arohi[Peltier], ZXeüomwUr· des ommM·* (IMO), I, 381.
eplpoopo Bisuntino.

-

EPISTOLAE DECRETALES SUMMORUM PONTIFICUM, EDITAE A CARAFA
1591.
Haec collectio exstat in opere casi tftulus:
Antonio de Aquino, editore huius operi» post mor- ».
Epietolarvm decretalis» svmmorvm pontifier» tem cardinalia Antonii Carafa, bibliothecurii apotomva primvs (-ΠΙ). Romae, in aedibus populi atolici, qui prior in hoc opere edendo laboraverat.
Fol. 4, breve approbationis a 8ixto V, sub data:
Romani, aprd Georgivm Ferrariam, 1581.
'
In-folio, 3 vol.,— Besançon, archevêché; Lyon,· Romae, 9 maii 1587.
Epistolab decretales, in hoc opere cbntentae
rille; Lyon, archevêché; Roma, Cannatense; Roma,
incipiunt a Clemente I et desiniunt in Qregorium IX
Saint-Louis-des-Français; Torino, Bibl. nas.
’’
' Fol. anteriori 9-3. dicatio Innocentio papae IX, inclusive.
sub data: Romae, IV idus novembris* 1591, ab B
,
»
SYNODUS DIOECESANA FERRARIEN8I8
1591.
r
· Synodus dioeceeana Ferrariensis in Italia, celeDe bac synodo confer opus cui titulus '
brata anno 1591, sub loanne Fontana, archiepisDecreta edita,... [iitulut tupra eoi. 355 B].
copo Ferrariensi.
Et vide notam inibi relatam.
)

SYNODUS DIOECESANA LAlDENSIS
1591.
Synodua dioecesana Laudensis in Italia, cele- nonnullis additis constitutionibus apostolicis et
.brata anno 1591, sub Ludovico Taberna, episcopo sac. congregationum declarationibus, quibus decreta
confirmantur. Mediolani, MDCCLV1, ex typographie
Laudensi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui Petri Antonii Frigerii, superiorum permissu
In-4·, 10 f. - 899 p. - 1 f. — Roma, libn. Bocca.
tituli :
c
1) Decreta, edita et promvlgata io synodo dioe­
P. 384: „Ludovious Taberna, Mediolanensis,
cesana Lavdenai, quam perillustris A reuerendiss. [episcopus Laudensis], dioecesana synodo anno
d. Ludouicus Taberna, Dei A apostolicae sedis 1591 habita, rea ecclesiasticas constituit.··
.3) Synodua dioecesana Laudensis nona, ab
gratia episcçpuS Laudensis A comes, habuit anno
M. D.LXXXXI, adieetis praeteVea ad extremum illustrissimo ac reverendissimo d. d. Joanne Bap­
constitutionibus, edictis A decretis, quae certis anni tista Rota, Dei et apostolicae sedis gratia sanctae
diebus populo sunt enuntianda. [latipue.] Medio­ Laudensis ecclesiae episcopus, celebrata diebus
lani, apud Pacificum Pontium, 1591, de consensu 88, '49,30 septembris anno 1896.' Laudae, ex
typographie episcop. Quirico et Camagni.
superiorum.
In-4·, 8 partes, 4 f. - 70 p., 8 f. - 100 p. - 8 f. —
Sine anno [1896], in 8·, LXXVII - 339 p. —
Milano, Ambrosiana; Novara, seminario; Paris, Milano, seminario; Roma, Vittorio Emanuele.
Pag. VIII, mentio synodorum habitarum prae­
Sainte-Geneviève.
Pars II, continet appendicem documentorum ad teritis temporibus: „La nostra diooesi dal primo
hanc synodum attinentium.
sinodo (1574) radunato dal vescovo Antonio ScaDe hac synodo confer etiam opera quibus tituli : rampe, poco dopo il s. concilio di Trento, al quale
8) Synodus. Laudensis septima, quam illustrissi- dopo tre soli anui (1577) tenero dietro i decreti
mus A reverendissimus d. d. Joseph Gsllarati, Dei generali dioceaani di Gerojamo Federici, vescovo
et apostolicae sedis gratia episcopus Laudensis et d di Lodi e nunsio apostolico presso il duça di Be­
comes, solio pontificio assistens, abbas commenda­ vois, coi successivi sinodi diocesani raocolti per
torius B. Marthae loci Fregnani Cremonensis, nec la sollecitudine : de’suoi pastori Lodovioo Taxerna
non pMepositus 8. Victorini Terrae Cotii Vercel­ (1591), fr. Michelangelo Beghissi (1619), Clemente
lensis, celebrabat feriis secunda, tertia et quarta Gera-Π637), cardinale Pietro Vidoni (1657), nunsio
dominicam III post Pentecosten immediate sequen­ apostoBoo presso ii re di Polonia, Bartolomeo
tibus. sciliqp^9, 10, 11 mensis junii anni 1755; Menati (1689) et Giuseppe Gsllarati (1755) . .

CONCILIUM LIMANUM II
1691.
Coneilium provinciale Limansm II in Peruvio,
celebratum anno 1591, rab sancto Turibio Alphonse
Mogrovejo, arehiepiscopo Limaao.
BihHegraphia:
1) Lima limata (1673),... [Mulut tupra coi.
193 C, n. 1].
P. 180-84, concilium Limanum II.
3) Concilia, (1684),... [Mulot tupra eoi. 815 C,
n. 3).

Juul,»

'. .''λ'.

P. 136 - 84, concilium provinciale Limanum II,
oelebratum circa annum 1593.
3) Aguirre, Colleetio eoueU. Zftspoiwee, (1694),...
[Mulat tupra eoi. 159 A, n. 1], t. IV.
. 4) Aguirre, Colleetio eoneil. Uitpauiat, (1755),...
[Mulut tupra eoi. 159 B, n. 8|, VI, 395-430.
5) Quoad annum 1591, confer: Gams, Striet
epitroporum, (1878), p. 158.

'

«

’'
-,

'V-—r- ’r-rj’· ’Tr'

'IF"""

’
■ . ' '

s'. * ■ ‘

'
·”

' '

fififi

'.

■

.

·

' ' If’’ ' "·■[" mjw*—”r <e,l Will
( i
■■■■·

1

:,-;V

'■

~»Γ--nnm|
Λ-. ■

. ■

»

■■■ I,»!] m,, y, |^| , I 'ΉΡΙ
v ’
?

·.

a .

..

COWCILIUM LIMANUM Π, 1M1
♦

'

‘

. ,

.....-------------- ----------------- ;---------------------------------------------------- -f--------- -■

[Toribio· arehispiMopus, aooeptis «4 dubia, qua· jL Infra ipsa monasteria, at U parooUalibua quas sunt
eccleaiae ipsorum monasteriorum, in quibua offici»
rapwin· immediate produxitau·, aociaxit ee ad > divina ut missae celebrantur por religiosos ipsorum
conventuum.' visitationi, iurisdietioni et eorrectioni’
■MMUndnm provinciale conciliai·, septimo poat altehtm quo celebrandum, iuxtà indultum ipsi factum
episcopi loci ênbsunto in sis quae pertinent ad

φη· oMgregationi proposuit, illia siteponale qua·

★

per apostolicum breve Gregorii XIII pontifici·:'
•isdem reeponait in concilio usus oat. Nos huiua
•acri concflii provincialia nulla parerga in actis
repwimus, non litteraa convocatori··, non allo­
quium arohiepiacopi praesidentia ad patres, non
decretum inchoationis vel promulgationis, non
approbationem apoatolicam, non nomina eorum
qui interfuerunt, neo alia superiori concilio adieota,
aed nuda decreta .sequentibus capitulis distincta et
ipaiua archiepiscopi, atque fr. Gregorii, Cuaquenaio
episcopi suffraganoi, et duorum ipsius concilii

curam animarum et administrationem sacramen­
torum, iuxta determinationem sacri concilii Tri*
dentini, sees. XXV, cap. 11, de regularibus·.

*

Caput III.

i

lieligioei dootrinie prao/ooK. non pouint admiuittraro
Mcreessnto tint licentia ot examine ordinarily'

Religiosi rectores doctrinarum, quamvis consti­
tuti in doctrinis et benefieiig etiam ad nnjum
amovibiles, non administrent· sancta sacramenta
sine licentia, consensu et examine episcopi vel
secretariorum chirographis, absque loci vel tem­ ipsius vicarii, revocatis, ut iam revocata sunt, ip­
poria, nota, subscripta. Sic repcri, aio reddo. — sorum privilegiis motus proprii praesertim illo Pii V
Nota F. Haroldi.]
1 felicis memoriae,. impetrati" ad instantiam catho­
DECRETA.
licae maiestatis regis Philippi, per motum proprium
Gregarii XIII in quo revocat privilegia ordinum,
Caput I.
De visitandis regularibu» qui regunt doctrina» ssu et oa non confirmat in l quantum sunt contraria
concilio Tridentino, ut est illud privilegium Pii V
parochia» ludorum extra coenobia.
Religiosi exempti qui in his partibus et pro­ contrarium eidem concilio, se··. XXV, cap. 11,
vinciis non habent praelatos'eui ordinis, vel aliorum do regularibu», iuxta declarationem illustrissimorum
quibus aubiecti aint ; itomquu religiosi non exempti, cardinalium interpretum eiusdem sacri concilii * ad
qui habuerint' pramatos in hia partibus qhibus petitionem dicti metropolitan·, pro decisione et
fuerint subiocti, ot qui dederint litteraa obedientiales declaratione praesentis casus editam, et iuxta de­
ut illi maneant et resideant in doctrinis seu paro­ cretum concilii provincialis *. in his provinciis cele­
chiis Indorum, sanata sacramenta eisdem admini­ brati in hac civitate Regum, anno 1583, et appro­
strando (sive doctrinae in quibus residebunt sint bati, per suam sanctitatem: in quo sancitur quod
proximae, sive separatae ao distantes a coenobiis, clerici et religiosi non possint administrare sancta
in quibus sunt ipsorum praelati et superiores), sint sacramenta absque licentia et approbatione ordi­
subiecti visitationi, punitioni et correctioni ordi­ narii, quae declaratio dictorum dominorum car­
narii quoad mores, vitam et administrationem dinalium est penes eundem metropolitanum.
sacramentorum, iuxta canonicas sanctiones; sive C
Caput IV.
visitatio .fiat per episcopum vel archiepiseopum
Indice» et gubernatore» tacculare» non »e intromittant
personaliter, sive, ipsis legitime impeditis, per
in auignando talaria taeerdotibu» in' doctrini» et
ipsorum vicarium generalem aut visitatorem iuxta
beneficii».
decretum sacri concilii Tridoutini *, quo sancitur
Ministri saeculares aut alii gubernatores cuius­
quod regulares degentes extra monasteria, tametsi
religio habeat privilegium, si deliquerint, sint sub­ cunque qualitatis sint, non se interponant in assi­
iecti ordinario loci tanquam sedis apostulicae dele­ gnando salaria rectoribus parochiarum Hispanorum
gato quoad visitationem, punitionem et correctionem, vel Indorum, sed id relinquant ordinariis ecclesia­
iuxta dictus canonicas sanctiones ac etiam iuxta sticis quibus reservatum est et competit iuxta
declarationem sacrae congregationis illustrissi­ determinationem sacri concilii Tridentini * et con­
morum cardinalium interpretum dicti sacri concilii ciliorum provincialium * huius provinciae. In 'qua
Tridentini expeditam ad instantiam metropolitan! re procedetur per iudices ecclesiasticos contra trans­
harum provinciarum
cuius authographum penes gressores ot perturbatores, prout expedierit.
se habet, in quo dicta congregatio rosolvit regu­
lares, qui dictas doctrinas tenont, vivere extra
monasteria ad dictum effectum ut possjnt castigari,
et eiusdem concilii Tridentini, ubi debernit quod
episcopi et archiepiseopi et alii superiores visitent D
per seipso. aut legitime impediti per suum vica­
rium generalem vel visitatorem, et ut hoc obser­
vetur et compleatur non obstantibus privilegiis
quae allegabuntur iu contrarium*; propterea quod
revocata sint in quantum sunt contraria sacro
concilio Tridentino per sanctitates Pii V ot Grogorii XIII iuxta dictam declarationem praedic­
torum dominorum cardinalium.
w
Caput II.
De eioitandio regularibu» qui eieente» et recidente» ,
is monaoterii», adminiolrant lacramepta exercento»
munia parochialia.
Religiosi qui in suis monasteriis residentes ad­
ministrant sancta sacramenta exercendo curam
parochialem in doctrinis vel benefietis oxistentibus
1 Cose. Trill., sees. VI, rap. 8, de reform.
* Responsam ad dubium Ut Toribii [eupra col. 8M A].
• Clone. Triil, sees. XXIV, cap. 8, de reform.

Caput V.
Salaria doctrinarum non reducantur tel diminuantur
per gubernatore» aut minietro» taerularei.
Excessui et abusui occurrere cupientes per quos
proroges, gubernatores et. alii ministri saeculares
•e interponebant et interponunt in reducendo seu
diminuendo salaria rectorum doctrinalium, cum hoc
ipsis jure sit prohibitum*, ordinarii nullo modo
permittant id fieri ; sed eum omni rigore procedant
adversus eos qui contra fecerint vel intentaverint,
conenturque hoc ad debitam exeeutionem perdu­
cere, id maxime attondentes quod in his partibus tam
tenuia sint stipendia et salaria, ot quod sub gravi­
bus censuris prohibitum sit clericis omne genua
1 Vide exception, per idem concilium, eodem, c. II.
* In resp. ad U3 Turibii [eupra ad. 8M HJ.
* Cime. prov. I, set. Il alia· IV, ο. It et 14, [eupra cot.
Î00-1).
* Cime. Trid.. eeee. XXI. decret, de reform.
* Cone. prev. I, act. II, e. 40; act. IV, c. b et Id, [eupra
cot. toe, Λ4 et ttej.
* Cone. Trill, sesa. XXII, c. 8 st 9, de reform. ; et see·.
XXIV, ds reform., e. 14.

■|-ί

CONCILIUM LDUNÜMJI, INI

UT

SM

negociationia et vilHeatiotii·1 et quad non potente· a bito satisfactam sit et exonerentur eoni
·· sustentare, oportebit eoa deserare doctrina·; et ordinarii diligentem curam otl rationna
ration·* habaount
1
•icendi cerabunt pastu spirituali et ministerio et a ttMcia qnoaad doctrines nt Bonoflela dMtinaodoramentorum et praelati cogentur obm ifsia dissi­ veriat, accipiant vadea reddendi rationem bonorum
mulare circa degooiafienes ut poaaint ae sustentaro. •coleciutioo>um «t aliorum qua· ipsorum ours·
oommittentor; at quod, in visitationibus qua· de ,
.Caput VIv
' Asotorss lorata non sSintaponuMt m szomùta'ah- ipaia flent, staturi lint dispositioni inris ; neo ae ab­
eentiae clericorum ea/ astes' alieni gw gravantur. sentabunt aut fugdm capieht, et quod quidquid.
dsbuWint solvent, relinquendo totum praalatia,
Praetores locale·, vulgo çorregWorsa et alii
ut in praedictis provideant, quando commode fleri
ministri iustitiae saeculare· non se interponant in
poterit ot execution! mandari. Quod aie ordinatur'1
''examine vel exploratione, etiam absque juramento,
et praecipitur db amplitudinem episcopatuum, et
de absentiis clericorum a suis dpetrini· vel bene­
tantam libertatem, quod praelatu· non poesit ad­
ficii·,' vel de debitis quae debuerint Indis aut aliis
hibere remedium absentiae clericorum ac damnis
. suis parochiam·; neo circa detentionem salarii
in boo decreto relatis.
eorundem : sed ea roaérvebt et relinquant indicibus
ecclesiasticis* ad quos de iuro pertinebit, atten­
Caput XI.
dentes ad censuras impositae usurpatoribus eccle­ Oteerventur rubricae novi miualiv et epecialiter in
siasticae jurisdictionis, et ad poenaa arbitrarias quae B
ovenlo evangelii.
opportune ipsis infligi poaaunt.
Praebiti ceterique, quorum intererit, habebunt
Caput VII.
Prorogée aut alii ministri eaevularee non « immieceant vieitationibae bonorum ecdeviarum vel boepitalium, nec nemmatiom' svl depositioni osamomontm
riusmsdi eecletiarum eri koepitalium.
•
Proroges, gubernator·· aut alii ministri saecu­
lare· non se intromittant' in distribuendi·, expen­
dendis vel visitandis boni» fabricae ecclesiarum aut
hospitalium, sive ista Indorum seu Hispanorum
fuerint ; nec ' nominent vel deponant oeconomos
•iusmodi ecclesiarum vel hospitalium; sed totum
relinquant iudicibus ecclesiastici», ad quos de iure
pertinet iuxta decretum sacri concilii Tridentini*
et schedula· suae maieatatis quae de praedictis
loquuntur; et in hoc cum omni rigore iuris pro­
cedent ordinarii contra impedientes et perturbante·.

peculiarem curam ut observentur rubricae miaaalis,
et quod per suam sanctitatem ordinatum eat, et
specialiter quoad osculum ovangelii, quod non prae­
beatur proregi, neque gubdrnatori nec'inquisitoribus nec alii· personis cuiuscunque qualitatis extiterint, sed solis episcopia, qui in auia residentii»
fuerint iuxta rubricas vnissalie*. Roganiusque in
Domino religiosos ordinum ut idipsum in suis
ecclesiis faciant.
Caput XII.
Non detur eaeeularibeu pax per patenam, nec tabella
'paeie eirtmftnlur per minietroe altarie.

Iuxta rubricas 'missali» ac decreta conciliorum
provincialium anni 1667 et anni 158β, circa pacem,
qnae datur extra chorum existentibu·’. ordinarii
iubebunt et providebunt quod nec proregebus
Caput VIII.
C neque gubernatoribus saecularibus, neo aliis ,pcrClerici gui interim, dum non habetur Mentior pro­ sonis saecularibus cuiuscunque qualitatis sint,
priae, in doctrim» et bénéficiée degerint, 'illie ineer- detur per patenam, sed per tabellam vulgo porviant eum aligna etipendio.
tapae, nec permittatur diacono vel subdiacono qui
Interea, dum doctrinis et beneficiis de sacerdote ad altare ministrant, ut ferant eandem tabellam :
proprio provisum non fuerit, sacerdos qui eisdem sed ad proregem, gubernatorem, inquisitores et
doctrinis et beneficiis inserviet, iuvabitur stipendio auditores eam ferat unus clericus cam superpelliceo
et salario sufficienti. F.t ordinarii peculiarem dili­ et non alia* ulla peraona.
gentiam adhibebunt, ut nullo tempore ia illis desit
Caput XIII.
sacerdos, et ut illi pendatur eiusmodi stipendium
et salarium pro ipsus surientatione, interim, ut Oboereentur praeeeripta nosi mieealie in dietributione
cinerum, palmanmt et aliarum rerum.
dictum eat, donec provideatnr dictis doctrinis, com­
Quoniam cupimus exacutionem dare ordinationi
novi missalis pt ut omnia secundum ordinem flant,
•o debita ecclesiasticis servetur observantia, tollantnrqne abusas qui in aliquibus loci· irrepserunt :
Caput IX.
ordinarii in hoo sedulo intendente·, non permittant
Vinitatoret sint sacerdstss.
In visitationibus, quae in poetarum instituendae Q quod foria quarta Cinerum vel dominica Palmarum,
sunt, praelati nominabant vieitatoree in sacerdotio in earum distributione laiei praeferentur ecclesia­
constituto·, ut eiusmodi visitation·» eo maiori d·- sticis, nee in aliis robae in quibus miseale ordina­
oentia maiorique conscientiae timor· perficiantur; verint sic Jieri, quaaqaam laiei sint proroges,
accipiendo vade· ab iisdem visitatoribus, quod sui gubernator·· vel aliae personae oniuscunque sint
muneri» rationem reddituri sint nee m abaentabuat, qualitatis.
Caput XIV.
•cd stabant disposition! inria, ot hoc ubi commode
benequo fleri poterit, et praelato videbitur expedire.
M
Dp eermmdo stMMMUeta eeeieeiarum.

pellendo person··, quorum id intererit, ad solven­
dum iuxta decreta sacri concilii Tridentini* et
schedulas regias.

Caput X.
Asetcraa derirmermn deed sodas rsddsndi nrtown
rerum eeme euroe remmlssonaa, ad didat dadrinoe
et benefida m guttos eoMtitati fuerint pertinentium.

Ut in omnibus hebeatur insta remmratio, eeelcsiaeque non defraudentur, et unicuique pro de-

Ut immanitas eeelseMn* Ρ·Γ omnia servetur
ot Indi eum. roliqnie aodifloentir *, ntque ministri
saeculares nee simium aadsaat nae eoclmlae man­
dati· iaobedientes evadant, si advertant contra se
non exerrari rigorem institi·· et quod oauaeae
maneant indécis·· m ipsi delinquente· impuniti:
htae in posteram ordinarii contra trangressores ac

' Cosa prov. I, aet. ΙΠ. ·. · «t S; quod. 41···. I, c. 4;

•jmC III, «· 1·.
• C«aa Trid., Mm. XXV, «. » de reform.
• Um. TH4., assa ΧΧΠ. a ·, de reform., U 11 IMdsm.
• Cerne. Trid, essa XXI, «.·, de r^erm.

' Ritus «aMnadl sslsmm, «■ VI, anax A.
• Bit. esiaSraadi Blasua, e. X, sssi. ·; Oom. prsv. I,
éet. IV, a 11, fmpra ari. «» B).
• Coas. Trta, ama XXV, a », de reform.
·-■*$

COHCÏUUM

UMJLNUM

violator·· dictae immuaitatia eeeloaiactieae vigi- a
laater inquirent, fulminando processus et soadem
! terminando ot centeafiaa proferendo eum omni
Ihrevitate, imponendoquo debita· poenae; nec re-

II,

IMI

aro -

quod died erehiepiscopua vel epiaeopua, vel.alii indiaee incurrant eeaaurac, interdictum ab ingrUasu scdastea, vel. •uapeaaionem impoeitam per concilium
provinciale celebratum in hae eivitate Regum anco

linquant causas in perpetuo eileatio ; ot quando

1667, derogando quoad haoe' capitulo dicti*eoadlii,

illos abaolverint a censurisqua· incurrerint, obaer' vatur ordo novi manualis, iussu catholicae maieatatte
tranemiaci, ot •ubioripti per reiigioeum Kccurialia,

ipanmque et censura·, interdictum et suapendonem
te eo contenta, pro nulli· habendo; ita ut non
obligent, neo vim habeant ulle modo vel «Ilo,

cui id incumbit ‘.
\

Caput XV.

tempore contra arehiepieoopum, episeopoa vel reliqnoa iudieee oeeleciaatieoe, n·· ipeorum dioaoccanoc,

-J

EnscUitem mendmlur daerrte superferte eendUiz ' producti· illis dimiseoriaHhus, cum in eorum expeprosthetefte emat JM9.
JI*'— “—
ditione ^raeaumaHr?
—■»
--------quod
—
ipeoram
-praelati at
Praelati omnes execution! mandabunt decreta provteorea adhibuerint debita* diligenti··, .
bonciUi provinciali· proximo praeteriti, eelebrhti in
Caput XVIII.
hac civitate Regum anno 1683, et per mm «anctitatem approbati, coeundum quod et eo modo quo
Iuxta iuyte dispositionem *, ia hac oivitat· Re­
in illo continetur. Et ut onnetio manifesta cint,
gum teatec synodale· nominamus parocho·, qui
faefent ea publicari in «uia ecdedis eathedralibua.
B curam animarum habeat vel. poethae habebunt in
Caput XVI.
,
___________________________
.. r
_______
perochii· eiuadem civitati·, et
pro
aliter________
partibus
Notarii neu aocipiaai pia» qtmm dactevem partem erchiepiacopatua viaitatorea^ qui aunt vel pro torn-

, wsfes aur·· pro titulo ordonna.

pore fuerint.

Ia epteeopatu vero Cuaquensi paro-

Quoniam in aliquibui taxationibus, quae per idem
oho· eceleeiae catbedralia eiusdem civitati· et ooa
concilium foetae fuerint, positum et ordinatum eit _ 9U* Pro tempore fuerint vidtatorea. Et hoc ipsum
quod notarii pro tituli· ordinum accipiant duo· observari statuitur in reliqui· apteeopatibua «offre- y
peso· et in alii· taxationibua nihil circa boo dtepo•itum oxistit, omnibus ex originali decumpti·: et
in eodem concilio provinciali per 'auam sanetitatem approbato, praecipitur ne accipiatur plui
quam decima pan uniua aurai iuxta decretum «acri
concilii Tridentini*. ordinarii non permittent aiu·modi notarii* ut accipiant dicto· duo· peaoa aed
in omnibu· observetur praeeoriptum dictorum oonciliorudi provinciali» ac Tridentini, iuxta quod et
eo modo quo in iiadem concilii· continetur ita ut
non excedatur diota decime para uniua aurei abi
accipiendo loeue ftierit, ut in dicto concilio Tri- c

dentino dispositum eat, procedentque contra no­
tario» id non observant··. Et >ic taxatio illa facta
in co concilio provinciali observabitur te quantum
fuerit canonica, et ipsius taxae pariter canonicae
et non contrariae concilie Tridentino.
Caput XVII.
Cltriei, priusgtiam aeeipiaat distusorialte, rsddeite
rotieiwm tenua foot ipsorum euros coshumso /ueruut;
at cum adte hmusmadt dtetteserfeMu· pessiM rteipi
te elite tpueopoMut.

ganete, nominando, prout «aera aynodua nominat,
dicton parocho· at vidtatorai iuxta inri· diapoaitionem : qui dicti teatea lydodales, cum priu· praa-,
•titerint iuramentum «orem auia praelati·, debeant
inquirere rea dignae ot ad corrigendum, emandaadum at reformandum utile· et necessaria·, et hoc
abaque iuriadiatioao ulla quam adhuo illi· non
damus : at totum, 'quod eic fecerint et inquiairennt,
ad aynodo· dioeoeaana· at provincia!·· scriptum ·
deferre, illud epiacopi· in sute synodia at metropolitano ia concilie provinciali tradendo, nominando
parocho· eathedrali·, ot alterum eccieciarum civitatis in qua eathedrali· «at, et viaitatorea epiacopatu·.
Caput XIX.

StUfiem deetriaalt» eam caro amwraa», >M smmm
gaoss elariei tateularn, ohesnwU »t aAnpltaut yasd
spectet ad Mtadtuu coastitatiaM· syaadelas, «t aUa

eontnta te hae eopita/o.

Raligiosi, qui te doctrinis gerent curam ani­
marum, habebunt peaca se concilia provincialia
•t synodos quas fecerint metropolitan! et suffragaqci quisque in suo districtu: itemquo eatechteEpiacopi eorumque provisores non dent dimtemum et confessional· et sermonarium facta idio­
•orialia ullis clericis non priu· accepti· ab ei· rationi­
mste indigenarum per praecedens concilium* anni
bus omnium illorum quorum euram in doctrinis et
1683, ad hoe ut unusquisque sciet quid facere
beneficii· gerebant; et donec ipsi provteorea ha­
debeat et sibi incumbat, ct ad quid sit obligatus.
buerint eommisaionem, iuxta decretum eiusdem con­
cilii provincialis* anni 1583 ab Ipsorum episcopis Circa quod procedent ordinarii et visitatore· contre
ad dandum dicta dimisaorialia.
Clerico· autemD transgressores at non observantes diota concilia,
eum huiusmodi dimiaaoriallbus accedente·, poterunt vel eorum decreta non complentes.

srohispisoopu». episcopi et^reliqui iudices eccle­
siastici recipere, qusmvis in dicti· dimteaorialibua
non exprimatur quod siuemodi clerici ratipnaa red­
diderint rerum suae cura· commissarum; vel quod
provisor·· habuerint commissionem dandi talia
dimiaeorialia ; et licet eiuamodi clerici non hebeant
testimonium sui praelati, quod beneficia vel doc­
trina· dimiserint cum licentia suorum episcoporum
vel praelatorum, vel quod suis sucoeseoribu· con­
signaverint easdem doctrinas vel beneficia eorumque
ornamenta, libros bapttemalas et matrimonial·· et
matriculas et reliqua suae curae |eommissa|, sine eo
■ Orarii, marais Pvmraa. pag. M, It st 17« sta.
* Cone. pssv. I, set. II, e. IU/supra rai.*)· D); •cM.Trte,
ssss. ΧΠ, ·.!.«· rater*. Vida map. a raugreg. si W «aMarn
ATeriMi /supre ssi, Mt C).
' Omm. prsv. I, ast. IO, s. · /supra nt ttSCJ.
Oesran» emnms*. tosses XXXVI
«

Caput XX.
Rrliifion ulmi quartan ftmerelm st pertumem
Misomenm.
Religioai qui aunt vel faerint ia doctrinis et
beneficii·' servabunt eonatitutiooee de solutione
.qudrtne funerali·, quarta· canonicae et quarte·
o.blationum, propter·· quod illae debeant, prout
de inire debent episcopia; et nt illas persolvant
reliqui derisi qui fungantur iisdem ministerii· ··eundum quod et quemadmodum etiam boaatitutam
•et in condite provinciali * anni 1683, per raam
sanctitatem approbato, et quia non posauat prae* Craw. later, a ·, drat sMn, Orna Tdst. set III, «. Μ
• Act. Π, e. I «t B; sm. m. a M [drass XIV], ssl. V,
ο. B. Infra etl 1B7, UB st Mt).
. * Aet. IV, a. 10/raprw ote. m· D).

" at

«

WW

■· ·.

' *

/

«X

CONCILIUM LIMANUM II, 1591

m

teadare'excaptioaem per'viam ullius brevis, noni
Ego fr. Gregorios, episeopn* Cunqneaaisr diffr
habendo tel unquam habito nilo brevi,
tantam otens snbacripsl.
pro fhneralibu· MpuUnrarum quae foerint jn pro­
In quorum fidem infraseripti notarii snbscripsimu·.'
priis ipsorum monasterii* ·
Ego Antonio· de Valcaaar, ttrnMer, civitatis Ro­
gum provisor a(p vicaria* gsnaraii* et sacri oçnoiiii
Omne* responderunt; AmmI;
•ecretartus.
fcgo lioentiatu* Bartholomaeus Menaoho, sacri*
Ego T., irehiepiacopus Ragam,'Jtflnien* «bacripsîÿ
·'
concilii provincialis secretarius.
1

BTNOPVS DIOECESANA MÔNT18FALI8CI
.. '
.■ .
1591·.
aa Montisfaliaoi fo
(Tituhu pqrtis ZZ-J Constitvtione* reveren^ssimi
Synodus dioeoesaaaMontisfalisoi
ip Ifolia, celecele­ .
Hieronymo JJontivogtio, d. d. Bartholomaei de VitoUensibvs, episcopi Irontisbrat* anno 1591, sub
i
J
flasconis'et Corneti. [If jhu:) Roma·,' ex typo­
episcopo Montisfalisci.
. Exstant constitutione» synodal** in opere oui graphic Dominiei Baaaet M. D.XCII.
In-4·, 9 parte·, 4f. - 70 p. - 1 f., 39 p. -- Pari·,
titulus;
Constitvtionda editae in synodo dioecesana B Bibl. nat. B9113; Homa, Vallicellians; Roma,
Montistalisoi A Corneti, ab ilhratriss·*et reverendi·*** Vaticano.
d. d. Hieronymo Bentivolo, Dei et apostolicae sedi*
Part* I, p. 81-7, appendix documentorum ad
gratia, epiacopo Montisfalisci Ά Corneti. 8»pe- bono synodum attinentium.
Para
Jl. continet constitutione* Bartholomaei .
riorvm permisse, Romae, ex typographie Dominici
~
Basa·, M.iD.XCI. [h jhu fartù I:] Romae, ex - Vitelleaohi, episcopi Moqtisflaseoni*, anni* 1438-49.
typographie Dominici Basse, M.D.XCI. ·
>

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS VICEN8IS
1591.
Statuta synodali* à&eeeai· Vicensis in Hiapania,
Constituions· sinodales de Vjob, 1591, por el
edita anno 1591, sub Petro Jaime, episcopo Vioensi. obispo d. Pedro Jaime. Zaragoaa, ap. Roberto,
.Exstant constitutione· -synodales in opere cui in-4·. — Cf. La Fuente, Hui. ted. Htp., ( 1875),
VI, 378
tiralus :
>

I
<, ·.
CLEMENS PAPA VIII
’
". 1599 iaAparii 30-1605 martii 3. vel 5.
Clemen· papn VIII (Hippolyta· Aldoljrandini), c 1588 ad 1593. Romae, MDCCLL typis et sumptinatus Fani, electu* papa die 30 ianuarii 1599, bus Hieronymi Mainardi, superiorum facultate et
coronatu» die 9 februarii 1599, mortuu· die 3 vel privilegio sanctissimi.
5 martii 1605.
... Tomus quintus, pars secunda, ab anno III usque
Vita et constitutione· Clementi· VIII habentur •d annum XI Clementia VIII, scilicet ab anao
in opere cui titula· :
1694 usque ad 1609 . . . MDCCLI1I ...
... Tomus quintus, pan tertis, eb annq XII Cle­
1) Bullarum, privilegiorum ac diplomatum Ro­
manorum pontificum amplissima collectio, cui ac­ mentia VIII usque ad annum VI Pauli V, scilicet
cessere pontificum omnium vitae, notae A indice* ab anno 1603 usque ad 1610 . . . MDCCLIII . . .
T. V, part. I, p. 333 -471 ; t. V, pert. II, p. 1 opportuni, opera et studio, Caroli Cocquelines.
Tomus quintus, pare primd) ab anno IV Bixti V 486; L V, part. Ill, p. 1-199, vita et constitutiones
usque ad aanum II Clementis VUI, scilicet ab anne démentis VIII.
,

BYNODU8 DIOECESANA TORCELLANA
1699 aprilia 7 -9.
Synodua dioeeeaana Toreellua in Italia, cele­ per la retta disciplina monacale,' publicate l' anno
brata in eeolesia Baneti Donati do Mnriaao, diebus il699 A eonfermato doli' illustris·, e reucroadi··.
7, 8 et 9 sprilis 1599, sub Antonio Orimaai, epis­ moneigu. conte Marc’Aatoaio Martineego, per gratia
copo Toroellaae.
di Dio o dalla sauta eode apoetolioe voeoouo di
Exstant constitution*· •ynodaie· in operibus Tereelle, net eiaode dfoeasen* Γ anno 1848, suoaamonte di cea cemmiesieae rictempete, eoa agginnta
qnibu* tituli:
1) Coastitvtioni et deereti apprevati sell· si- d' aleaai do seul deareti Catti la vary tempi · per
aode dises···· sopra la retta disciplina menaea)·, dinar·· oeearioni a been* direttioao de monastery
sotte Γ illustrtMimo et reeerendieciaso monsignor •t een 1* modal· di Us sone A etaadati eiroa I'inAntonio Grimaai, vsaeeno di Toreollo, 1' aaae della trodur in eleumm, A «dire eecorrause per eeruitib
•atiuilb del soctro tHgnere 16M, il gtorea 7, 8, vnioanole dell· meeaebe · fnatieai nolle loro
9 d' aprilc, sedente deeteeto siMs, ponte··· ehieeo, formati A prntieeti dal medemo moaaigaor
maximo. Coa privilegio, ia Veneti·, MDXCU, ap­ illuatrim. A rsesrsedim. voeoeuo Martieengo. fZapro··» Oionaa Battuta MsiettL
rigesj la Veneti·, 1666, appreaeo Capo Frnneaeoo
Jn-4‘, 4tee.-76te. — Paria, Areesml; Paria, Bodie, eon Ueeana de'euperieri.
Bibi. nat. B 9913; Roma, Vatieaa·.
In-4*. fif. · 947 p. — Paris, Bibl. nat. B 9914;> "
Fol 76, synodus baee celebrata act in eeefseia Roma, ValHoelliana.
Baneti Donati de Mariano.
De has eyaodo eonfcr etiam ;
8) Ooaetitvtieai dcU’ illustris*. · riusrssdisa
* 3) Byaodve Toreollana, scilicet eonstitvtio···
msesign Antonio (Irtmeni, git vumus di Tereelle, •t deerete ab Ulnatriosimo A rsusreadisrimn do■ .. .■.! ■ ■■
.. ,,

.......................................................................................................................................... ........... „

»71

8YNODU8 DIOECESANA TOBCE LL ANA. W apHKe 7

374

mfao d Marco Zao, Dei A,upoetolicM eedia grati· a
la-4", 19 f.-68 p.-lf.,— Pari». Bibl. nat. H 2212.
epiaeopo ToroeUano, in dioeceaaao conuentu édita.
Fol 7. eynodua indicitur ut habenda fa parochial!
diebua »t 4 A' 6 iulij anno Domini 1628. •anetiaa. et collegiate eccleaia Baacti Donati de Muriano.
d. n. Vrbano VIII pontifice maximo, [Inoigne.]
P. 1: rDe conatitutlonum aynodalium dierum
. Mavriani, MDCXXVII1, ex typographie Bareaiana; 7, 8 at 9 ajlrilia 1199 confirmatione.*
1
.
nuperiorum conaenar.
»'
' _ SYNODUS DIOECESANA 8AVÔNENSI8 II
1899 aprili· 9.
Conaiitvtionee . . . [tihdii >»pra eol. 396 C).
Synodua dioeceaana Savonenai· II» in Italia,
P. 68 - 84: „8ynodua Bavononaia aecunda, quam
celebrata dip 9 aprili· lbtl2, >ub Petro Francisco
Petrue Franciacue Coata habuit anno 1591. die
Coata, epiacfipo Bavonenai.
Exatant conetitutionue aynodalea in opcre cui IX aprili·.*
titulun ;
_
.
8YNODP8

Dioecesana asturicenbis

1692 aprili· 13.
Synodua dioeeeaanu Aaturicenaia in Hiapenia, Aatorga, copiladaa, hechaa y ordenada· por fr. d:
celebrate die 13 aprili» 1892, aub l‘otro de Rojaa, Pedro de Rojaa, obiapo de Aatorga, dei conaejo
'epiacopu AatUricenai.
de a. magevtad Ac. Con licencia ; en Salamanca,
Exatant conatitutionea aynodalea in operibu» en caaa de Juan Fernande· aim de 1595. Reimquibua tituli.
preaaa de orden dei iluatriaimo aeùor d. Francitco
1) Conatitvcionea aynodalea del obiapado do laidoro Gutierrea Vigil, obiapo de Aatorga, dei
Aatorga, copiladaa, hechaa y ordenedea por fray don eonaejo de a. m„ con referencia y nota· de vario·
Pedro de Rojaa, obiapo de Aatorgai del conaejo de au breve· y but·· pontificia·, realea pragmatica· de
mageatad Ao. [Inngnf.J Con licencia; on Salamanca, a. m„ y ordenea de au real y aupretno conaejo y
en caaa dp Juan Fernande·, ano M.D.XCV.
1 camara de Caatilla y aprobacion real del arancel
In-8· maiori, 4 f. - 298 p. - 16 f. — Parie, Bibl. de dereohoa de loa tribunalea eecleaiaaticoa de la
dioceaia, poaterioree al amodo Ac. En Salamanca,
nat. B 399; Paria, Sainte Geneviève.
P. 297, hae conatitutionea promulgatae aunt in en la ofictna de d. Francisco de Tdxar, ano de
M. D. CCXC1X.
aynodo celebrata die 13 aprilia 1892.
In - folio minori, X - 397 p. — Aatorga, aeminario.
2) Conatituoionea ainodalea del obiapado de
8YNODU8 DIOECESANA EPOREDIEN8I8
1692 aprilia 14.
Synodua dioeceaana Eporedieitai· in Italia, cole- C
P. 93-31: „AliaC conatitutionea qua· in aynodia
brata die 14 aprilia 1592, aub Caeapre Ferrerio, celebrati· 1692, 14 Aprilia . . . promulgavimua.*
2) Prima aynodua dioeceaana . . . [titnlue onprn
epboopo Eporedienai.
eol. 340 D, n. 2|.
De hac aynodo confer opua cui titulua:
P. XVIII, aynodi habitae aunt Caeeare Ferrerio,
1) Conetitvtionea, (1594), . . . [iitnhu eupra eol.
[epiaeopo Eporedienai |, anni» 1584, 1588, 1589,
339 l>, n 1).
1590. 1692, 1601. 1602 et 1606.

8YNODU8 DIOECESANA FERRAR1ENS18
1592 aprilia 16.
Synodua dioeceaana Ferrarienaia in Italia, cele­ in miaaarum celebratione aeruanda aunt. [Ineigne]
brata die 16 aprilia 1692, aub loanne Fontana, Ferrariae, typia Benedicti Mammarelli, MDXCI1.
epiaeopo Ferrarienai.
In - 8*, 261 p. - 9 f. (index). — Milano, AmbroExatant conatitutionea aynodalea in operibu· aiana; Pari», Bibl. net. B 5485; Paria, Saintequibua tituli:
Geneviève.
1) Decreta in dioeceaana aynodo Ferrarienai
P. 121-246, appendix documentorum ad hanc
promulgata, quam reuerendiae. dd. loanne· Fontana, aynoduni attinentium.
Dei A apoatol. aedi· gratia «anctae Ferrarienaia ec- D
2) Decreta, (1599), . .. [ttlulue euprn eol. 355 B|.
oleatae epiacopu·, habuit dio 16 aprili· M. D.XC11 ;
Vide notam ibi relatam.
hi· addita aunt aliquot edicta priua aedita, A quae
SYNODUS DIOECESANA TARVI81NA
1692 maii 19.
Synodua dioeceaana Tarviaiaa in Itali·, cele­ Cornelii, epiacopi Tarv., obtenta in aynodo Tarbrata die 19 maii 1699, aub Franeiaco Cornelio, uiaina, die XII menaia tnadii 1692. (Inoifno.J
Venati!*, M.D.XCII; venduntur Tarviaii, apud
epiaeopo Tarviaino.
Exatant conatitutionea aynodalea in opere eui Aurelium Reghettinum. [in [m:] In Venetia,
appreaao Girolamo Polo.
titulua ;
Decreta illvatrieaimi ae reveren. d. Franeiaci
In - 8·, 30 p. — Paria, Bibl. nat. B 6514.

8YNODV8 DIOECESANA VENETA
1599 ecptembrie 9 -11.
Synodua dioeceaana Vaneta ip Italia, celebrata
Exatant conatitutionea aynodalea in operibu»
diebua 9, 10 et 11 aeptembria 1899, aub Laurentio quibua tituli:
- Priolo, patriarcha Veneto.
I) Bynodva Veneta, ab Rlvatr. et revere·. d. d.
O'? ■

.

"

...... I NllllllllllfWII II III fl Illium................ Ill I I III III.I. 1,1, J ............. ....

■■

· *'

·

'

■

. '

SYNODUS DIQBCESANA VENETA, IBM soptombri?«L '

875

Lavreutio Priolo, patriarcha Voaetiarum Dhlma-.
tiavqvo, primate, secvndo anno svl patriarohatua
celebrata, diabus 9,10 at 11 septembris M. D, XCII,
aanetia. d. a. Clemente octavo, peatilce maxima,
sedente. Cvm privilegio, Venotiis, aped Fraheiaeum
da Patrianis, M.D.XCII, auper poatom Rtaoalti,
ad insignes (tie) Eraulja.
In-4·, Spartea, fif.-80-48 p. — Milano. Ambrosiana; Paria, Bibl. natrB 2226; Paria, Sainte
*
Geneviève; Borna, Vaticano; Toulouse,’ villo.
2) Robert! Cvsani, oleriei Veneti, ad vnlvCraam
synodvm dioecesanam oratio habita ia acdb patri­
archal!, V id. eeptemb. anno M.D.XCII.
Ad

ill·"· et *
·
r·
d. d. Avgvstinvm Cvaaavm, a. R. e.
card, ampliae. [IntifoeJ Venetije, apud Gratiosum
Perchacinum, 1592, superiorum permissu.
In-4·, 12 fnn. — Parie, Bibl. nat. 0 2226“·.
3) Decreta et hortationea ad (tie) reverendissimis
visitatoribvs apostoliois, reverendissimis patriarebi·,
qui pro tempore vrbi Venetae praefuerint et , clero
Venetiorum in vniuersum relictae, praeter illae

' «ί
1

ibetao, nunc deauo mandato reaereodiM. dea.
Lawoutty Priuli. patriarchae V auctiarum, improMae
A pro debita exequatione propoailpo. [t»eif»t.J
. Veaotiia, apud Franoieeum Patriaaum, tepor pontem
Riuoalti, M.D.XCII.

ln-4·, 76 p. -1 f. (index). — Pario, Bib). nat.
B 2226; Romi, Vallioelliaaa.
Haec decreta referuntur ad synodum dioeceaaaam celebratam dio 9 septembris 1592.

4) Byhodvs Veneta, ab llluottiaa. * reuerendiu.
d.d. Lavrentio Priolo, patriarcha VeaetiarvmDalma- ,
tlaeque primate, aecundo anno ani patriarohatua
celebrata, 'diebus 9,^10 All septembris M.D.XCII,
sanoties, d. a. Clempnte octavo, pontifice maximo,
aedento. ΙΙ»^) Venedis, M.DC.LXVIII, ex
typographie Pinelliana, superiorum permissu Λ ·
priuilegio.
In-8·, 211 p. -2f.— Lucca, go vernat i va; Paria,

Bibi. nat. B 2280.
P. 85-142, atatuta edita in synodo dioecesana

celebrata diebua 9 ot 10 septembria 1692.

quae in viaitatione singulyum ecclesiarum eunt

SYNODUS DIOECESANA ADR1EN8I8
1692 septembris 17.

Synodua dioecesana Adriensis in Italia,- cele­
brata die 17 septembris 1692, sub Laurentio Laureto,
episcopo Adriensi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus :
Decreta condita ct pvblicata in syqodo dioobeeana Adriae, in cathedral! ecclesia, celebrata die
17 aeptembris 1692, sub reuerendias. in Christo p.

A d. d, f. Laurentio Laureto, eiusdem ecclesiae
Adriensis episcopo; adiudetae sunt praeterea ali­

quot constitutiones pontificiae quarum mentio fit
in his decretis. ffnsigM.J Ravennae, apud Petrum
A Camili. frat, de louanellis, M.D.XClill.
In-4', 24 f. -8fon. (appendix documentorum). —
Paria, Bibi. nat. B 1966.

SYNODUS. DIOECESANA IMOLENSIS
1692 octobris 20.

1

Synodus dioecesana Imolensis ia Italia, cele- c
Constitutiones synodales editae in synodo dioebrata die 20 octobris 1692. sub Alexandro Musotti, cenans, coram Alex. Muaotto, episcopo Imoiensi.
epiacopo Imoiensi.
j
20 octobris 1692. Bononiae, 1596.
Exatant constitutiones eynodales/4a opero cui
In-4
*.
— Berne, ville. — Ipse non vidi,

,

titulus :

•

·

f
SYNODUS DIOECESANA LIMANA VII
1692 octobris 81.

Synodus dioecesana Limans VII in Parario,
celebrata, in civitate Regum, dio 31 octobris 1699,
sub sancto Turibio Alphonse Mogrovejo, arehiepiscopo Limoso.
Exstent constitutiones synodales in opere cui
titulus ;
1) Lima limata, (1678),.., [HMat «tpre eoi.
193 C. n. 1).
P. 292-814, synodus dioecesana Limans VIL

2) Concilia Limans, (1684). . . . [tituliu supra
eoi. 816 C, n.-9).
P. 284-804, synodus dioecesana Limans VII,
in civitate Regum, die 81 octobria 1682 (cerrift:
1692|.
3) Aguirre, Celleetio eotteil. Supernae, (1694),. ..
(tiMtt ntfre oui. 159 A, n. 1|, tom. IV.
4) Aguirre, CoUeetio ooocil. Bitpeoieo, (1766),...
/litatae saqsre sol. 169 B, n. 2 J, VI, 420-9.

SYNODUS DIOECESANA WRATI8LAV1 ENSIS

-1692 oetobri.
Synodua dioecesana Wratielaviensis in Germania,
celebrate Wratialariae, in insula 8aneti loannis,
mense Octobri 1699, sub Andrea Jerin, episcopo
V ratislavlensi.
Exstant coutitutionM synodales in operibus

quibus tituli:
·
1) Bchaaast et Hartsheim, Cewrilie Oerrnaatae,
(1769), VIII, 367-402.

2) Statuta aynodaiia dioecoeana sanctae ecclesiae .
Wratisiaviensia, edidit M. de Montbacb, dr. n. theo­
logiae et luria utriusquo. Secunde editio. W ratio
*
laviao, anno Domini MDCOCLV.
.
*
In-8
Vl-862 p. — Borna, Casanatense.
P. 176-286, synodus dioecesesa, celebrata Wratislaviao, ia insula Sancti loannis, mense oetobri 1692,
sub Andrea (Jeria), epiacopo Wratislavienai. ■

SYNODUS DIOECESANA CONIMBRICRNSIS
1699 novembria 16.
Synodua dioeeoaaaa Conimbrieeasis ta Ludtaais,
celebrata dio 16|nevombria 1599, sub Alpboaeo de
Castello-Braaeo, opiaeopo Oonimbrieoaai.

Exstant constitutiones synodales in opero cui
titulny :
1) Conatitviqdee synodaas do biapado do Coimbra.

tn

BYNODUB DIDICIMANA OONIMBR1CB»81», IBM novombrUus

(latifat.) Fsytas ·» ordoaadao mb sysodo pelo
illustrisaimo sôr dom-Affonoo do Castel Braneo,
biapo da Goimbra, ooado da Arganil A do oopselhs
dal rey ■. a. Ao., a par sou mandado impraaaaa a·
OÔimtÂa, par Antonio da Maria, improeoot. da vni-

naraidada, aaao 1691.
[Partit 11 'Mu:] Regimento do» officiaaa do
avditorio aoolaaiaatioo' do biapado da Coimbra,
f/waipaoj Foyto A ordanado am synodo polo lllqatriaaipo sbr dom JtNooao da Castel Brapeo, biapo
ooada da Argani) A do ednaalho dai ray noaoo

«*

aonbor ta., a par aa· maadada haspresso am Coimbra,
par Antonio da Maria, impresses da raiaaraidada,
aano IBM·
•la-4*, 9 paries, 19 fan. - MO fa. - 8. fan., 9faa.99 fa. — Paria. Bibl. nat. B 8M. .
Part. 1. folnh. pcotof. 9: ,Em aynodo, que oolobramna ana noaea see Cathedral, aoa quinas diaa
do mao do novembre, de mil A qainhehtoa A noventa A dona anno».*
Do bao ayaodo confer otiam:

9) Gams, Sarita tpiaeeparttat, (18781, p. 97.

8YNODU8 DIOECE8ANA BI8UNTINA
ibM. \

Synodus dioeoeaana Biauntina in Oallie, sale­
brata anno 1699. sub Ferdinando de Hye, arohiepiacopo Biauntino.

De bao synodo confer opus oui titulus:
[Peltier,I Dictionamra dat edtailat, (1848), 1, 329.

8YNODU8 DIOECE0ANA CIVITATIS RODERICI
1599.
Synodus dioeoeaana Civitati» Roderiei (Ciudad- a
Constitucioneo ainodalcs de Ciudad-Rodrigo,
Rodrigo) in Hispania, celebrata anno 1699, aub Mar- en sinodo de 1699, por el obispo d. Martin do
tino de Salvntierra, episcopo Civitatis Roderiei. Balvatierra. Salamanca, ap. Aduraa, 1696.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
In-4*. — Paria, Sainte-Geneviève. — Cf. La
titulus:
Fuente, Hilt. ml. Sif., (1876), VI, 874.

SYNODUS D10ECE8ANA CONCHEN818
1699.
Sine anno, in - folio, 96 f. - 699 p. -14 f. (index). —
Synodua dioeoeaana Conchensis in Hispania,
celebrata anno 1599, sub loanne Ferdinando Va- Parie, Bibl. nat. B 898.
Fol. anteriori 8: „ Estas eonetituoionea synodales
dillo, epispopo Conohenai.
se ordenaron, aviendo viato las que en oste obisDe hac aynodo confer opera quibua tituli:
1) Constitvcionee synodales hochas y promu]- pado hisieroa los illustriaeimos aeriores obispos do
gadss en la aynodo diocesans que oe oelebro en C Cuenca, nueatros prodecessores de buena memoria,
aflo 1681, don
la oiudad y obiapado 'de Chenoa, por el eefior don don Diego Ramires deVilleeouaa
”
Enrique Pimentel, obiapo del dicho obiapado, alio fray Bernardo de Freeneda, ano 1671, don Gaspar
de 1898. Inpreao en Cuenoa, por Domingo dei de Quiroga afio 1574, don lean Fernandes Badillo
afto 1599, y don Andree'Pacheco ano 1609.**
Aigleaia.
9) Gama, Sariat spioeoponM·, (1873), p. 39.

8TATUTA 8YN0DAUA DIOECESIS FERETRANAE
1699.
In - 4*, 148 p. - 3 f. (index). — Paris, Bibl. not.
Statuta eynodalia dioecesis Feretranae in Italia,
celebrata anno 1599, sub loanne Francisco 8or- B 9069.
P. 6: .Nonnullas constitutiones ex tempore,
mano, epiacopo Feretrano.
Exstant constitutiones synodales in opero cui lingua constantes prope vernacula, atque inter olorico» usitate diotavimua, quae in synodo legitimo
titulus :
Decreta eynodalia dioecesis Feretranae, ab ili** congregata publicatae . . . fuerant ; his postos aliae
et reverend"* d. loanne Francisco Sormano, i. v. d., adiunximus, et in sequentibus synodis dioeossaaia
Dei et apoetolioae aedis gratia episcopo Feretrano, publicavimus, et domum omnes in unum huno Iiedita. [langaa./ Arimini,apud loannem Sim-D bellum redegimus.'
benium, M. D. XC1I, permissu superiorum.

CONCILIUM GOANIM IV
‘
1599.
Concilium provinciale Gonnum IV io Indiia,
De hoc concilio confer : Gemo, Striat tpiaecferuat,
celebratum anno 1699, aub Matthaeo de Medina, (1873), p. 115.
epiacopo Goano. ,
'
f

1

SYNODUS DIOECE8ANA NEMAU81EN818
1599.

Synodua dioeoeaana Nomauaioneia in Gallia,
celebrata anno 1699,’ aub Raymundo Cavaieai, opioeopo Nemaueieeei.
_
De hac synodo confer opus oui titulus:

etino Plaatior, epiacopo Nomauseaai. [laaifaa.]
Némanai, typi· Boustello, dd. epiacopi typography
1885.
[P. I, titulat altar:] Instruction pastorale de

Aeta et statuta synodi Nemausi habitae, aaao
MDCCCLX1II ab iU. ac rr. Claudio Henrico Augu-

monsdlgMur l'évêque de Ntmos sur In sagesse do
la discipline do l'église et mandement portant

SYNODUS DIOECESANA NEMAU81EN8IB, 16M
publient!·· 4m atatata arHtda at premnlgnde dene a
P. IM: Rabnuadu· Hl Cavaleai, epiaeopw Ma­
la aynode 4a IMS.
maatieeata, eelebanvit ayuedum diooaaeaaam aaaa
In -8·, UI -131 p. — Parta, Bibi, nat B 90787. IM·.

8YNODU8 DIOECESANA ORACOVIEN8I8
IM· martii 99.

Bynodua dioecMaaa Craeovienaia ia Polonia,

,1693, BynodM dioceaaaaa Crneovianai·, aub

celebrate die 99 martii 1693, aub Georgio Rad•iwill, epiacopo Cracovi»Ml.
De hao aynodo confer aequo·· teatimonium :

Goorgio RadaiuUl, di· 99 martii ia eeolaaia eathodrnli colebrata.* [Cbodynaki at Likowaki], Dterttaira pra rayn· JWtataa, (1883), I, 4.
*1

SYNODUS DIOECESANA 8ABINEN8IS
1693 aprili· 39.

Synodua dioeoeaana Sabinenai· in Italia, cele­
brata ,die 99 apriita 1693, aub Gabriele Palpotti,
cardinali epiacopo Sabinenai.
Exatant oonatitutionM aynodalea in opere eui
titulua:
Constitutione· aynodalea Sabinae dioeceai·,
editae ab Hannibale, cardinale 8. Clementia, epia­
copo Sabinorum, a R. e. camerario, anno Domini
1736; cum appendice antiquarum aynodorum &
variorum monimentorumejuadenrdioeceaia, quotquot

haotenu· reperiri potuerunt. Urbini, MDCCXXXVII,
ex typographie rea. Capellae m. Sacramenti, apud
Hieronymum Mainardum, impreMOrem nemoralem,
auperiorum facnltate.
ln-4? maiori, 9 parte·, 16 f. -116 p., 379 p. —
Paria, Amenai: Paria, Bibi. nat. B 370; Paria, Ma­
lariae ; Torino, Bibi. naa.
Append, p. 73, provisionea editae in aeounda
aynodo eelebrata a Gabriele Palaeotto, cardinale
et epiacopo Sabinenai, anno 1693.

SYNODUS DIOECESANA HIERACEN8IS I
1693 mail 11.
Synodua dioeoeaana Hieracenaia I in l.alia, Mutium, 1698, auperiorum permiaau.
In -19·, 6 f. - 966 p. -1 f. — Paria, Bibi. nat.
eelebrata die 11 maii 1693, aub Vinoentio Ronardo,
B 6489.
epiacopo Hieraoenai.
P. 1 : „Incipiunt oonatitutionM et decreta dioeExatant oonetitutione» aynodataa In- opere cui
oeaanae aynodi Hieracenaia, quath no« Vinoeotiua
titulu· :
Synodva prima Hieracenaia, aub admodum ill. Bonardua, Dei et apoatolicae aedia gratia eiuadem
A r"· d. f. Vinoentio Bonardo. eiuadem ciuitatia [urbi·] epiaoopua, de conailio et asaenau reverendi
epiacopo, habite. (InatyM.J Romae, apud Nicolaum ? capituli totiuaque oleri, habuimu· die 11 maii 1693.·

SYNODUS DIOECESANA EPIRENSIS
1693 maii 11.
Synodua dioeoeaana Spirenaia in Germania, coleExatant oonatitutionM aynodalea in opere cui
bruta die 11 maii 1693, aub Eberhardo de Dieu- titulua:
heim, epiacopo Spirenai.
Callacti'e proeramami aynodalivoi dÙMCrota Spirtna··, (1786), p.401-9.

SYNODU8 DIOECESANA MONTIS VIRGINIS
1693 tuait 8,

Synodua dioeoeaana Monti· Virginia in Italia,
die 8 iunii 1693. aub Deoio Rogerti, abbate et ordinario Montia Virginia.

J

reetOrum, celebrate in eccleaia eiuadem monaaterii ,
vj idua iunij M.D.XCUI: ad illvatriaaimvm et
roverendiaaimvm A d. Ptolomaevm Gallivm, a. R. e.

Exatant oonatitutionM aynodalM in opere eni cardinalem ampliaaimvm de Como nvncvpatvm,
titulua:
Deivadem congregationi· protectorem. Ex officina
ConatitvtionM rever"· d. Dedi Rogerii, Terra· Horatij Salutani, Neapoli, apud le. lacobum CarAtripaldi, abbatia monaaterii Monti· Virginia, gene- linum at Antonium Peeem, MDXCIII.
relia congregationi· eivadem A ordinarij Ulina dioeIn 4·, 190 p. — Parta, Bibl. net B 9190; Roma,
cm», publicatae in aynodo cum eonaiiio * am·»

Vittorio Emanuele.

arcbiproabyterornm, abbatum, curatorum A aliorum

SYNODUS DIOECESANA ARIMINENSIS
1693 iunii 10.
Synodua dioeoeaana Ariminenaia in Italia, cele­
brate diq 10 iunii 1693, aub InUo Oaeaare Salieino,
•piaeopo Ariminenai.
Exatant oonatitutionM aynodalM in oparibua
quibua^ titilli:
1) [Parti* I tüalei:] Deeruta djoemwae aynodi
prim·· Ariminaoaia, · ronarendiaa. patro dam. loon.
Baptiata Caatollio, Dei' A epoataMaue aedb gratia Arimini epiaoopo. habitM, mm Domini M.D.IiXXVH,

•opt. id.taa(j. Arimini, aped loannem Simbeneum,
M.D.XCUI. de auperiorum Ueentih.
[Parti» II HitAit:] Décréta dioeoeaana· aynodi
oMvudue Ariminenai·, a renarondtaaimo patro d.
Ioann. Baptiata Caatallio,’ Def A apoatoliea·
•edia gratia Arimini «piaoopo, habitae an. Do.
M.D.LXXVIH, xi(j kal. inlij. Arimini, apud Ιοaanom Bimboneum, M.D.XCHI, de anperiorum
Boeotia.

Mb

SYNODUS DIOICBSANA ARIMINEMSU, IM Mi 10

flWtia III MtaJ Daacata dleoaeaa·· iywè
tertkrt ΑΗμ4μμ4*ι * ν<ΜΜΝ·^Μί·ιο
d. U9ΛΛ· Beyttteta
Doi 4b BpMtoikeM m4H* fMtto
Ariariai ijtaM. babM m. Da. M.D.LXXX, xvj
bat taiy. Jtrimitd, apad I«um· Siabemeam,
M.D.XCUI, 4e taparieüum lieeatia
ffWti* IT Mu:] Decreta diooeeaaaae aynodi
prima· Arimiaaaato, quam parillaatrh at renarea-

MB

aadi·, e*m a lamniBaHa «pUaapia Caetalll·
A SalHata, dtaani· tMap tribut, promulgate, aea.
vshmUbv·
4b ·μ^ΙμΜνμ
Um BMtap «4 UmIHmmi ΙΜ^ΙΙ^μΙΙμβ ft uti··
tiaaaat ; loaaplatiaaim· indie· wum amatae, quae
ia teto b·· vefamine eoatfaaatur admet·. Ari­
mini, per loanaem Bymbeainm.

Bin· anna, ia 4*, 9 f. - 334 p. - 30 f. (index) (tommarii di bo»·, · decreti dei aac.
eoae. Trid., e riaod* eoa editti at altri ordiai da
pvblicarai nella paroehiali dalla cittA e dioeeae di
Rimini). — Paria, Bibi. nat. B 1978 ; Roma, Pro­

dittimut domiaue' dom. laliaa Caaaar Selieiau,
Dai at apottolieae aedia gratia epiaooput Arimini,
babuit anno Domini M.D.XCIII, die X iunij. Arimini, apad lotnnem Bimbeacam, M.D.XCUI, da

9 f. - 80 p.

••pariorum Uoentia.
Ia-4*, Apart··, 69p.-lf., 14p.-lt, 84 pn
19 fa. - 9 fan. (index). — Paria, Bibi. nat. B 1977.
3) Deoreta dioeceaana· tynodi Ariminentia
prim··, ab illuatriaa. et reverendi··. d. Cypriano Pa-

paganda.
P. 177-97, titula·: .Deerat· dioaeeaanae aynodi
primae Ariminentia, *quum periltatria A reverea-

vonio, aeol. AriMinen. epiaoopo, celebratae anno
Domini M.DC.XXIUI, die VII A VIII nouembria;

diaaimua d. d. laliaa Caaaar Balieinut, Dei et apoatolioaa aedia gratia Arimini epitcopnt, habuit anao
Domini M.C.XCIII, dia x iunij. Arimini, apud
; Ioan nem Bymbenium. M. DC. XXV.**

quibnt aooeaaerunt decreta dioeceaana in aex ty-

SVNODUB DIOECESANA RAVENNATENSIS
1593 iunii 95.
Synodua dioeceeana Ravennatenria in Italia,
3) Synodua dioeceaana quam, tub fanttittimit
celebrata die 95 iunii 1593, aub Chriitophoro
auapieiia tanctinimi in Cbriato patria Pii papae
Boncompagni, archiepiaeopo Ravennatenai.
texti, celebravit Antonine Codronchi, arcbiepiaeopua
Exttani oonetitutionet tynodalet in opere cui Ravennae, in eecloaia ' metropolitan·, XIII, XIL
titulua :
XI kal. text anno MDCCXC. fZiwiyiwJ Ravenna·,
1) Decreta dioeoetanee aynodi Ravennatia. [In- MDCCXCI, ex typographie arohiepitoopali. [1U
lign».] Ravennae, apud Petrum A Camillum de fu:] Ravennae, MDCCXCI, apud fratre· Pava.
louanellie fr., M.D.XCUI.
In-folio, 8 f.<-XXXVIU-469 p., 3 Sg. — Milano,
In-4*, 14 fan. (fonan cum pagination·, ted para •eminario ; Paria, Bibi, nat B 8384.
luperior oartarum aecata eat). — Paria, Bibi, nat
Paaaim: Cbriatophorua Bonoompagui, BonoaianB 9173.
aia, arcbiepiaeopua Ravennatanaia, dioeoeaanam tyFol. 14, haec aynodua dioeceaana celebrata eet
nodum celebravit [die 8 maii] 1580; provincialem
die 95 iunii 1593.
C anno 1583 ; alteram dioecetanam anno 1583; tertiam
De hac tynodo confer etiam oput cui tiiulni:
[die 35 iunii] 1593 et quartam anno 1599.

SYNODUS DIOECESANA FANENSI8
1593 auguati 18.

calendario quotennia imprimendo annotandi·, inter ■
Synodua dioeceaana Fanantia in Italia, cele­
brata die 18 auguati 1593, tub Iulio Ottinelio, minarum tolemnia, populo de more ad praeeentia
•ynodi praeeoriptum enuncianda, euulgaada ae
Firmano, epiacopo Fanenti.
Exitant conatitutionea pynodalea in opera cni memoriae reducenda, quae, licet ex eiuadom aynodi
lectione vulgari termone explicata, ad maiorem
titulu·:
parochorum commoditatem imprimi deberent, latino
Decreta aynodalia oocleaiae Fanantia, in tynodo
dioeceaana habita Fani, die xvj meati· auguati tamen ponuntur ne cuique iptorum venio manea
(tie pre : manca) anapectaue quoquomodo reddantur.
M.D.XCIU edita A promulgata, [luifu.] Romae,
apud impretaoret cameralea, 1594, * avperiorvm [In fu:] Camerini, apud Fraadtoum loiotum,
permittv.
MDXCIIU, dd. tuperiorum auctoritate obtenta.
[Furti» 11 Mu:] Seqvrntvr oonatitntionee
In-4*. 9 parta, 4 fan.-58 fa., 9 fan. (index) diuertorum eummorum pontKeum, Trid. condi. dec­
99p. —Pari·, Sainto-Ganeviève; Roma, Propaganda.
Part. I, fol. 1, haec tynodua dioeceeana celebrata
reta A epitoopalia edicta per parroehiaiium eccla- D
aiarum rector··, atatit anniueraarijt diobua in eat tnb Iulio Ottinelio, Firmano, epiacopo. Fanenti..

SYNODUS DIOECESANA VENETA
1598 teptembrit 9.
Synodua dioeceeana Veneta in Italia, indicta,
•t celebranda dio 9 teptembrit 1593, aub Lauren­
tio PrMi, patriarcha Veneto.
De hae aynodo oonfer opua oui tituta:

Synodvt Veneta ... /titata mqww eeL 375 A,
n. 4|.
P. 149, aynodua'dioeceeana fatura indicitur cele­
branda die 9 aeptembrit 1598.

SY.N0DU8 DIOECESANA AUXI MANA
1593 aeptumbria 33 - ootobria 1

Synodua dioaoeaana Auximana in Italia, cele­
brata · dio 93 aeptembrit ad diem 1 odtobria 1593,
•■b Antoaio Maria Galli, cardinali apiaeopo
Auximaao.

Exatant oonatitntionee aynodalea in opera cui
titalaa:
Ooaetitvtion·· et decreta aedita in ayaodo diaeoaeana Auximana, anno poat Cbrittum natum

m

synodub mobcmaba auximana, iim aeptembria s»

m

ILAXCHL M* A I- A Aafiario Marin Grifa, Aria··t Ftria, BM. mA B MM; Paria, Brin*ακαΜ.Β.Α<μΝ* faAc*M |>Mb.ewd.B«*foe.
*

Gonevibve.
Anima··, eodoM· Oaaaaata PHI peaA api.
N» «, toMtar hua aywdae «4 dfom M
nrax. Pamtea, «pari Patram faeebnm Patratinm, aaÿtaaakria USB Bat MA *ari*a aaaato eaMaata
M.D.XCIin.
art «a 1 «etobifo. FeL 968 iedieMw fahar· ay·-

la-4*, 8 fon.-974 fa-11b·.—MH·»·, Ambre

Ma ai riae M raptambria 16*4.

SYNODUS DIOECESANA AVBNI0NEN8I8
IBM aatabria 90.
Syuodus dioeoeenM Averieaerafo iaOtülia,
1) Avigaea, bibi'du chapitre, codex ma. pergueelebrat· die 90 octobria 1099, Mb Praadaeo Baria ateaa^ fol. 8M- 90 at Ml.
Tangi, archiepiacopo Aveaionéasi.
9) Avignon, ville, codex au. 1989, aaaeuli XIX,
Butant constitutionoe aynodalee ia operibu feL 993-800.
quibua titali:
8YNODU8 DIOECESANA 8ANCTI SYLVBSTRI DB NONANTULA

1698 octobria 91.
Synodna dioeeouna abbatia· Saaeti Sylvestri B A reaerandiaa. domini d. cardinalia Metthaei, per­
de Nonantula ia Italia, celebrata die 91 octobris petal administratoris ae reformat, abbatiae praedict··. [huif·*.] Bononiae, apud loan. Roaaium,
1598.
Exatant oouütutioaoa aynodalee in opero cui MDCXIIl (esq), superiorum permissu.
la-8‘, 108 p. - 41 — Modeaa, Bstoue.
titulua:
P. 9 et t 4, bue synodus celebrata eet die
Conatitvtioae· tynodalea avgvstea abbatiae Saaeti
’ Sylveetri de Noaantvla, éditas in aynodo habit· 91 octobris 1598.
anno Domini 1593, die 91 octobria, fassu iUustriaeimi

SYNODUS DIOECESANA VIENNENSIS II
■ 1598 novembris 8.
Synodus dioecesana Viennensis II in Gallia, eeleause m déeîaïatiah A ordonnance sur ce oubieet,

brata die 8 novembria 1593, sub Petro do Village,
archiepiacopo Viennensi.
Exstant eoutitutiones aynodalee in opere oei
titulua:
Remonstrance de M. I’arebeveaqve de Vienne, C
rar lee grands abus A impiétés qui ae commettent
d'ordinaire es chapelle·, obits A piee^ fondations.

À ceux de son diocese, publiée en son 9 synode,
Seconde edition. [huiftte.) k Lyon, par lean
Pillebotte, M.D.XCVI.
’In-4*,
** “
38p.-If.
'
* * — Paria,
"
”
Msuurine.
’
P. 98, baec etatuta edita aunt in aynodo dioeceaana celebrata die 3 novembria 1593.

SYNODUS DIOECESANA A8TEN8I8 III
159b novembria 18-9.
Synodus dioeeeeana Astensis III in Itali·, celeFol. 1, haec synodus celebrata eet diebus 18 et
brata diebus 18 et 19 novembris 1598, sub Francisco
19 novembris 1598.
Panigarola, episcopo Astensi.
9) Tabvlae vigintiqvatvor ex variis oonoiliis et
Exstant constitutiones synodales in operibus ' apostolieia visitationibus depromptu per illustris,
et reverendissimi fratria Franeisci Penigarolae,
quibus tituli:
1) Synodve Aston, tertia, babita evb m. illvat •ptacopi Attonsis, cure (tie) diligontiaqae (tit) ad
A reuerendise. fr. Francisco Paaignrok, Dei A apo- euae primum, turn ad cuiuscunque diobesis (tie)
stolicu sedis gratia episcopo Aeteari A comita, Ac., vaum accommodatae, quo fideles, praecipue parochi
•nae Domini M.D.XCUI, die xvi(j nouembria. A sacerdotes (tie) [tMüttr w ad uiaitationem
(heigtte.) Astae, apad Vfrgilinm de Zangrnadis, ce praeparent]. [htifttt.) Papiae, apnd Andream
M.D.XCII1I.
D'Vianum, 1594, do conaeasu superioram.
ln-4*, 80 p.-19f. (due ragioaaaonti). — Torino,
fa-8*, 09 p. - 1 f. (index). — Milano, AmbroBibi. non.
'
'
aiana; Paria, Bibl ut. B1979.

8YNODU8 D1OECB8ANA B1BUNTINA
.
1598.
*«
Bynodiu dioeeerane Bisuatiu ip Qallia, oeleDe baa aynodo confer opaa cni titulua:
brat· anno 1593, aub Ferdinando de Bye, arehi•piseopo BiraatiBO.

[Peltier], DMraMfre dee «Mrilsfr (1846), 1,830.

SYNODUS KIOŸBN8IB-BRB8TEN8I8 IN RUSSIA
1598-159A
Synodae Rntbraorum Kioveraia ia Bwafo, aeleThaiaar, FHmitadm) I, 65, II, 1-4; Nillea,

brat· Brastu, annia 15*8-1594, sub Miabaale
Raheaa, métropolite VevaraL fa bne syaeda anl·
Butbanorum cum eeetorin Bern··· hstanreter

De bu synod· eeafce:
ν'

Amririu, p. 989; Gndpin, Ua qpMru de fuasra,
L I, p. CXMXIV eq. — Oepfor: Game, flbriae spseeeperaas, (1*78), p. *68.

MW
M6

8YNODUB

Synod··
brata anno
Farrariaaai.
Bxataat

DIORCBBAMA FERRARlEMttB, Utt

Mt

——--r—---------------------------------------- -........ -■----------- ----------- ~'~
8TMODU8 DIOBCMAMA FBRRARIBN8U
Utt·
dioaimMi Femriundu in Italta, ede- a ttadaa:
UM, Mb laaaaa Fantana. opiMopo
Doereto, (1699), ... /MMw «apra a*L Mb B).
VMa notam iH retetam.
aaaatitatioaaa cynodal·· ia opero «ai

:................. -

-

8TATUTA 8YNODALIA DIOECESIS GKRUNDEN81S
Utt.
Statuta aynodalia ditooeai· GcMadetwi·, adita
aub 1593, Mb laooba Caaaador, epiacopo Genm>

denai.
De hie atetutia confer opua cui titala·:
Diaertaoion hiatôrica y canônica aobre loa aiaodoa dioceaano· de Gerona, publicada ea la Reviate de Gerona, por au director, al exoelentiaimo

aenor doctor d. Mann·! Vinaa y Grange·. Gerona,
imprente del boapieio provincial, 1881.
In-8‘, 10 p. — Pari·, BibL apt θ· IA.
P. 7, lohannea Caaaador, apiaoopua Gernndenai·,
edidit · conatitutione· aynodalea btdua dioooeaia,
Barcinon··, typia Sebaatiaai do Cormellaa, 1598,
in- 4·, 100 p.

πτ. ■ ■ — ■ - - _a-*a ant-'M I...-;a. .c·.. - ' ':Τ^*

r·*

— -*■· -X—

" -——■■·■- -v -*· — -τΐ·"·*

SYNODUS DIOECESANA GNE8NEN8I8 BIVE LOVICIEN8I8

1591.

Synod·· dioeoeaie Oneanenaia in Polonia, cole* B
»1598, aynodua dioeceaaaa Gnaeaebaia, a Stabrata Lovioii, anno 1593, aub Stanialao Karnkowaki, nialao Karnkowaki, Lovieii, pelebrate.* [Chodynaki
arcbiepiaoopo Oneanenai.
at Likowakv|, Daeratoim pro rayao Potomaa,
De hac aynodo confer aequent teatimoriiutn : (1983), I, 4.

SYNODUS DIOEC EBANADE JACA
1593.
Bynodua dioeoeaana de Jaoa in Hiapania, cele­ titulua :
Conatitueionee aynodalea do Jaoa, on ainodo do
brata une 1593, Mb Didaco Monreal, epiaoopo
1593, por el obiapo d. Diego Monreal. — Cf. La
do Jaea.
Battant eonatitutionea aynodalea in opere oui Fuente, Bitt. teti. Btp., (1875), VI, 875.

•'•t—-··· .

I .............. - ... -

...

·- 3.-.-·^.-·-^

LOAI8A COLLECTIO CONCILIORUM HISPANIAE
1693.
Collectio emeiliorumHiapania·, edite anno 1593, c nologia conciliorum, onto et caeremonia·)-778 p.36 f. (index). — Avignon, aèminair·; Lyon, arche­
a Garnie Loaiaa, aub hoe titulo:
Collectio conciliorvm Hiapania·, diligentia Gar- vêché; Lyon, ville; Milano, Ambroaiana; Paria,
aiae Loaiaa elaborata, «iuaqub. vigilij· aucta. Ma- Amenai; Paria, Bibi. nat. B 460; Paria, Manari··;
driti, excudebat Petrua Madrigal, M. D.XClH. Paria, Sainte-Geneviève; Parma, Palatina; Roma,
In - folio, 4 f. (privil.) - xxxix p. (praefatio, ebro- Caaanatenae; Roma, Valiicelliana.
SYNODUS DIOECESANA QUITENSIS
1593.
Synodua dioeceeana Quitenaia in America meriDe hac aynodo confer:
dionali. celebrata anno 1593, aub Ludovico Lop··
Gama, Strut tfitetfonut, (1873), p. 164.
de Solia, epiacopo Quitenai.

-

STATURA PROVINCIAE TARRACONENSIS
1593.
Statute provinciae Tarraconenai» m Hiapania, D aunt, ex decreto aecundi concilii prouincialia celoedite anno 1593, aub loanne Tere·, archiapiacopo brati aub illuatriuimo d. d. Ioann· .Tare·, nrohiTarraconenai.
epiaeopo Tarraconenai. [lutifttt.] Tarracone, apvd
Exatant base atatnta in opere oui titulo·:
Pbilippvm Robertvm, MDXC1H.
Conatitvtionvm provincialivm Tarraconenaium
In - 8*. 9 partra, 3à f. - 395 p. - 98 f. (index)-139 p.
libri qvinqve, quibu· aunt, in calce volumini·, (conatitutionea inutile·). — Paria, BibL nat B 9339.
adjectae nonnullae, quae inutile· et auperfluao vi···
Do cone. Tarraconenai U eitato, ef. ool. 857.
SYNODUS DIOECESANA TR1DENT1NA
1598.
Synodua.dioeoaaan· Tridentina in Auatria, cele­ 1593. [l»tif»t.] Tridentini, apud Ioan. Baptiatea
brata annotais, aub Ludovico Madruaxi, cardinali Galminum, 1594.
In-19, 44 fla. - 1 fan- (index). — Paria, BibL nat.
epiacopo Trideutino.
Exatant conatitutione· lynodalec in operibu
quibu· tituli:
1) Conctitvdoae· illvatriaaimi ct mverendiammi
domini d. Lvdovioi, ·. R. ·. titvU aancti Laurenti)
in Lucina prcnbyt cardia. Madrut(J, «piacopi Tri­
denti Ac., in dioecéenna lynodo promulgatae, anno

Ooxu. «mmuAi» vomo· XJXVIfc.

B 9916.
Fol. 9: gConatitutioae· a bean· memoria· car­
dinal· Bmardo |CI«aio] ·< plwibun alii· pruodeeeacoriban aoetri· tonga eerie ad’ hui·· dtooeeri·

u··· at n«Maaitatam accomodate·^ innovarim··.*
9) Ltaig, SfieU. aeei», ooatta. III.

4 ·· ■'

μ*

rrioova dkhkmama nmanoù,

ums

mb

MMHMM W ΜΠΝ*·) (MMW WWMM^ & SM* MM» H· ρ*Μ*φ*Β WMM ·ΜΜΜ<ΝΜΙ

(1Y88),... (Muter Apte» eet 411], TUI, 4M-M.
«ai tede raque ad tew tempera te aadaa.vigOH
4) OonrittatioM· «MéHTriteteteM dteoeaarann, raburati .watt «terite» Tkitaitei orattoarii. Ate·,
brari poet ·ο·Μ»οη1·φ a Lndevtee Madratte, rar- typte Otera· Maria·, MDOOCLXXX.
dteate a. B. o. et apiraape Tridrattet, aetebratea,
, la-·, Bt.-9BS p. — Berne, wBegia Geeeaaake.

8YNODU8 DIOECESANA TURIA8ONEN8I8 IN HISPANIA

.

IMS.

Synodua dioeoeeaaa Turiaaeneaaia (Tamora)
te Hiapaaia, celebrata iuo IMS, rate Patro Carbuna, epiaoopo Turiaaoneoai.

Da bac ayaodo confer;
Gaam, AHm efitetftnHh (1878), p. 7·.

8YNODV8 DIOECESANA BAREN8IS
ItOS oiroa.
Syuodua dioeoeeana Barenaia in Italia, eala­
brata circa annum IMS, nub lulio Caecare Ric­
cardi, archiepiacopo Barenei.
Da bac aynode confer opua oui titulua:
Conatitvtionee aeditae ia dioeoeeaaa aynodo
Barenai, qnam illuatriea. A reuerendiaa. d. Deoiva
Caraooiolva, Dei et apoat aedi» gratia arebiepiMopve
Baren, at Oaavaii, babvit anno Domini MDCVII,
die xxviij decembria; eam indice librorum, titu­

lorum A eorum quae toto volumine continentur ;
addito oatbalogo arobiep. vaque ad hunc diam. Barii,
apud Autonium Pacem, MDCXI.
In - 4*, 6f.-141 p. · 71 (catalogua opiecoporam).
— Paria, Bibi. nat'. B 1984.
Fol. anteriori B: „Ne aancta dioeoeeaaa aynodu» ... quetaordeoim fore annorum apatio omiaaa,
diutina differatur.1*

8YNODU8 DIOECESANA AMALPHITANA

ISM ianuarii 18-3.
Sine loco neo typ. nec anno [IBM], in-8’, 8f.Synodua dioeceaana Amalphitana te Italia, cele­
brata diebua’ 18 et 18' ianuarii IBM,, aub luBo 90S p. -11 — Parie, Bibi. nat. B 6471.
S) Coaetitvtioni et decreti fatti et pvblioati da
Recelai, Maoerataaai, arehiepiaeopo Amaiphitano.
Exatant eonatitutfonee aynodalea te operibua Givlio Roaaini, da Macerata, aroiveaoovo d' Amalfi,
0 Mlle dioceeana ainodo fatta, nolle eue tqetropoliquibua tituli;
1) Coaetitvtioni ot decreti fatti et pvblioati da taaa ebieea d' Amalfi, ootto il dl 18 A coquenti del
Givlio Roaaini da Maoerata, aroiveaoovo d' Amalfi,
meae di gennaro IBM. llnjkii:] Neapoli, appreeao
Gio. Tomaao Auliaio, MDXC11II.
nellp diooeaaaa ainodo fatta, nolle ena metropoliIn-8*, 8 f.-903 p.- 8 f. — Roma, Vittorio Ema­
taaa obieea d' Amate, ootto il dl 13 A aequanti dei
nuele.
meee di geanaro IBM.

STATUTA DIOECE8I8 PARMEN8I8
16M ianuarii 36.
>
?

Statuta dioeoeete Parmenaia in Italia, edita a
loanne Ambroeio Caoeia, Novarioaei, in dioooeei
Parmenei vicario apoetolieo.

Exatant hara atatuta te opere cui titalna:
Decreta generali· a mnltum illaet. A rouerendiea. patro d. Io. Baptteta OaotoUio, epiacopo Ari­
ane··!, ia eiuitate diooeeaiqu· Parmae rieitatore
apoetolieo, aedita, et ivaev perillvat m reveren' diaaimi A Io. Ambrooii Caeeteo, Novarienaia, vtri-

uaque aigaat aanctiae. d. n. referendary], ot in prae­
fata cinitate A dioeceai vicario apoetolieo, impreeoa.
fZnrigwJ
Parmae, apud Eraamum Viothum,
M. D.XCIIII, auperiorum permtean.
In-4*, 48 p. — Parma, Palatina.
P. 7, decreta edita ab L B. Oaatellio data «ont
anno 1679, pro dioeceai Parmenai.
P. 48, decreta odita ab Io. Ambroaio Caoeia
data aunt; Parmae, die 96 ianuarii IBM.

8TNODV8 DIOECESANA MANTUANA
IBM februarii 8-9.
Synodua dioereeiae Mantuana te Italia, cete-D riuitatia «tata·, ·· eraeteram reliquia· ia oedam
beata diebu 8 et 9 februarii ISM, mA Fruacteec MMMdra, et alte phm qura tedte· «braquant!
eaniteontur.
Maatvra, ex ofltetea
Genaagu, epteaepo Maataaao.
Exatant eoratitutira·· aynedatea te opera cui Aurait] A Lodratei Oraarae Antra», dranltam
impreeaorum, M.DO.X.
tital··:
In-4·, 4f.-467 p. — Milano, Ambroteaaa.
Dtaetriaete ae rever- d. d. f. Prarateei GoaP. 71-9, daereta eynodi dtoeeeranae aelebrataa
ragae, Dei et apoot o«dte gratte opteeepi Mantvnai,
cenatitvtieuee aynedalea tevedemqve Stterae pa- dtebua 8 et 9 fibraerii IBM
otoratea, ae alte eatabrte teatteuta A Maatvanaa

SYNODOS IHOBCBAAMA NOLANA
IBM apriUe 98.
Synedue dieeaaaena Nateaa Π te ItnMa, oate-

tentn die M apriMe IBM, aub Pabrieie ΜΗ, apte• Pubtetea GuS·, NeupoMtora,
•ape Nete··.
dte rigeai·» qnteta apriMe M.D.

SYMODUS DIOBCMSANA NOLANA Π, ISMapflte M

SM
Bmm,

epad ΗΜκβΗμΜμ,Ι,ΟΟ,

. Iu-4\

oupo-A

ft»

riaraat pMhbM.
Bern··, apud Gap·
Maaai faaaiattaai, M.DC.I fnMMnw I mMbm
nmk/WQI

NO

lt-pag. 178 «4 ill-ilf. — Pari·, BlbL

«ait. B MM
FagteaMeoatlaaa.«etoam'pagiato prieria aynodi
aeiebrataa ···· IMS at tapeuM·· aaaa 15M.

8YNODU8 DIOBCBSANA BENEVENTANA
ISM aprllto 98.
Synod·· Aeaaaaaaa Baaavaataaa ia Italia, cele­ •rehiepteMpo Baaaaaataaa. [luifui.] Svperiorvm
brate 4ie 98 aprilia ISM, eab Maximiliano Palum- permteav, Rom··, apud Gailloimum Faeaiottum,
M.DC.V.
bara, arehiopteeopo BtoevMteao.
Exatant eoaetitutioa·· aynodalea ia opere eui
In-8·, 938 p.-3 f. — Firenae, Bibl au.; Parte,
titahu:
.
Bibl aat B M74; Roma, Vittorio Xmaaual·.
P. 911, baeo aynodua celebrate eat die 98 apri­

Conatitvtionea édita· in dioaoeeena aynodo Bene­
ventana, anno Domini M.D.XCIIU, ab illnatria·"·
A rauerendia»"· d*· Maximilian· de Pelvmbaria,

li· 1594.

BYNODUB DIOECESANA VALENTINA
ISM maio.

Pot poateriori 1, mentio aynodi celebratae anno
Synodua dioeceaana Valantina in Htepania, celo- J )
brata manae maio ISM, aub loanne de Rivera,
1594.
eptecopo Valentino.
9) Aguirre, Colbetio ooaeil. Hiepaniae, (1694) ...
Exatant oonatitutione· · aynodalea in operibu· [HttAit «âpre eol. 159 A, n. 1], t. IV.
quibua tituli:
3) Aguirre, Collectio ooneil. Hiepoaiao, (1755), ...
1) Omnivm deoretorvm, (1616),'... [tihdtu oupra ftitata· «apra eol. 159 B, n. 3], VI, 440-3.
eol. 149 C],

SYNODUS DIOECESANA MUTINENSIS
. 1S94 iunii 15.

Synodua dioeceaana Mutinenaia in Italia, celo-

habitae in eocleeia cathedrali, cub die XV monete

brate die 15 iunii 1594, anb Caaparo Selingerdi,
epiaeopo Mntinenai.
Exetant oonatitutionee aynodalea in opere eni
titulua:
o

iunij M. D. LXXXXHII. [Ineipae.] Mvtinea, apud
Franciaoum Oadaldiaum, typographam epiaeopalorn, M.D. XCIIII. fin jCm.-J In Modona, appreeao
Pranqeaco Oaldadino, MDXCUlf

Conatitvtionea aynodi Mvtinenaie, a perillvatri
et reverendi·, d. domino Oaapare Sillingardo, Dei
et apoitolicee aedia gratia apiaoopo Mntinenai,

In-4*, 9 f.-30p.-1 f. (index) -19 p. (appon­
dix) - If. (publicatio eynodi). — Modena, Eetenae.

8YNODÜ8 DIOECESANA COLLEN81B
1594 iunii 16-8.

Synodua dioeceaana Oollenei· in Italia, ealo·
brata diebu· 16, 17 at 18 iunii 1594, aub Uaimbardo de* Uaimbardi, epiaeopo Collanai.
Exatant constitution·· ay nodal·· in opere eui
titaiu·:
Conatitvtionee aynodalea et decreta condita e
reuerendiaaimo d. Viimbardo Vrimbardio, epiaeopo

Collenee primo, in dioeoeeena aynodo, habita ia
cathedrali eocleeia Oollenei, die 16, 17, 18 meaete

iunii 1594. [Ineigne.] Florentino, epud Michaelangelum Sermartellium, B. f., M. D. XCV.
In-4*, 3 f.- 376 p.-9 f. — Firenae, Bibl, naa.:
Parte, Bibl. net. B ai>30 ; Parie, Bainte-Geneviève.

SYNODUS DIOECESANA ADR1EN8I8 II
1594 aeptembria 1.

Synodo· dioooeeana Adrian·!· II ia Italia, cole- d
Decreta aocvndao aynodi Adrien., celebratae
brata Rhodigii, die 1 aeptembria 1594, tub Lan- Rhodigty, ealend..aeptamb. MDXCIUI, aub reuerearontio Laureti, epiaeopo Adrionat
diae, in Chriato patre d. d. f. Lavrentio Levreto,
Exitant oonatitutione· eyaodalea in opera cui oiuadam Adrien, eodeeiaa eptecopo. [huipn.)
titulua:
Sine loco nee anno (1594), in-4*, 11 fan. —
Pari·, Bibl. net B 1965.

SYNODUS DIOECESANA AUXIMANA
1594 aaptambria 33.
Synodua dioeeeaana Auximana in Italia, indicta
* ut celebranda die 93 Mptombrte 1594, aub Antonio
Maria Galli, eardiuali «piaeopo AuXimano.
33
Do hae «ynodo confer opua cui (itulu·:

Oonatitvtioiaea,(1694),... (ritufaaauprooei.389D|.
Fol. 950, indicitur fatura aynodua ad diem

aeptembria 1594.

SYNODUS DIOECESANA ANDEOAVEN8I8
1694, cirea octobria 18.

Syaodua dieooaaaaa Aadegavoaaie in Gallia,
eelabrata «irce foetam eaaeti Luead, id aat circa
diem 18 octobria 1594, Mb Carole Miron, eptecopo

AadogaveXei.

Exatant conititutionea aynodalea ia opere eui
titulua:
Statute dv diced»· d'Aagere, (1680), ... ftMutoe
iqri* «M 396O], p. 335-7.

a·»

'

991

SYMODÜS UOBCBBAEA VDRA Π, ItM MtwW» i»-r V

M

SYNODUS IHOBCMAXA VENETA Π
UM noveasbrio 16-7.
Synodes IIiiiiiih Veaota Π ta Italie, eoie- a
ln-4·, 6 t-66 p. — Buta, BlbL mi. B MML
brata diotam 16, 1« at IV wmtai 1664, aab
9) Syaodrs Veaota ooovada, ab ΙΒμΜμ. A
Laanatio PrtaM, patriarsba Veanta.
rwewita d. 4. Lavrsetio Prtalo, petrtarehaVeneBxstaat eoMtitatteMe synodales ta eperibas Kama Dalmattaoqao primat·, quarta aaaa «ai
qaibas titaü:
pattiarobatas oalnbreta, diebna 16, 1·, IV aooombrta
1) Synodes Veneta oeevada, ab illvstr.'et tovoroa. 1894, àaaettea. d. a. Oataaata oetavs pontitoo msd. d. Lavreatio Priolo, patriareba Voaotiarum Dal- xtaio sedente. Veaotiis, M.DC.LXVIIL ax typomatiseqno primate, quarto anno soi patriarchates graphia Pinelltaaa, superiorum permissa A priuioelebrata, diebus 16, 16, IV nouamb. 1694, aaaettea. legto.
d. ». Clemente octavo, pontile· maximo, sedente.
In-8·, 78 p-1 f. — Ltoeoa, governativa; Paris,
Cvm privilegio. (TasifwJ Venetiis, apad Franci»- Bibi. nat. B 3830.
cum Patriaanm, super pontem Riuoslti, M.D.XCV.

8YNODU8 DIOECESANA 8AVONEN8I8

1694 novembria 17.
Synodus dioeceaana Savonensia' in Italia, cale-B
Constitvtiones,(iea8),...ftih»hMj«<proooL8aeC].
brata die 17 novembria 1694, sub Patro Francisco
P. 86-114: „8ynodus dioeceaana, quam tertio
Costa, episcopo Savonensi.
habuit .. . anno 1694, din 17 mensis novembria
Exstant constitutiones synodales in opera oui (Petrus Frànciscus Costa, episcopus Savonensia]. “

titulus :

/

8YNODU8 DIOECESANA LIMANA VIII
1694 novembria 9A.
Synodus dioecesana Limana VIII ia Peruvio,
celebrata' in oivitate Sanctorum Petri et Pauli
PiMobamba, die 34 novembria 1694, sub saaoto
Turibio Alphonse Mogrovojo, archiepiscopo Limaao.
Exstant obnstitutionéa synodale· in' operibus

quibus tituli:
1) Lima limata, (1673),. . ; [tititltu tufm mL
193 C, ή. 1].
P. 316-43, synodus dioecesana Limana VUI.

3) Concilia Limans, (1684), . . . [tituba atfre
etl. 313 C, n. 3).
P. 806-81, synodus dioocesana Limana VIII,
in oppido Sanctorum Petri et Pauli Piscobsmba,
die 34 novembris 1884, [corrige: 1694].
. 8) Aguirre, Collootio oaoeil. Hùpamat, (1694),...
[tiiobu supra rol. 169 A, n. 11, t. IV.
4) Aguirre, Colbetio conti/. Bapeoica, ( 1766),...
[titidta sapre eoi. 16» B, n. 3], VI, 429-40.

SYNODUS DIOECESANA ALBENSIS I
1694.

Synodus dioecesana Albensis I in Italia, cele­
brata anno 1694, sub Alberto Capriano, episcopo
Albensi.
Exstant constitutione· synodale· ta opere oui
titulus :
Decreta edita et promvlgata ta synodo dioeoesana Albenti prima, a reverendissimo d. d. AI- ■
berto Capriano, Dei .A apostolioae sedis gratia

episcopo Albensi.A comite. Astao, apud Virgilium
de Zaagrandi», M.D.XC1III.

In-4* minori, 3 f. - 34 p. -1 f. — Alba, bibi,
veeopvile; Milano, Ambrosiana.
Synodi data uon indicatur.
P. 94-34, bulla Pii V de blaaphematoribus,
sub data: Romae, die 1 aprilia 1666.

ÇONCIUüli PROVINCIALE AVENI0NEN8E
1594
arehiepiacopus Aaenfoaeaais, habait aeno salutis
M.D.XOIV. Bvperiorvm pormisev, Romae, ex typo- *
graphis Aloytii Znaaetti, M.D.XCVII.
Ia-4*, 91 p. - 91. (index). — Ata, ville; Avignon,
WNtagraphta:
tills ; Fireuse, Bibl. nat.; MUaao, Ambrotiana; Nice,
1) Avignon, bibl. du chapitre, codex ms. per­ tills; Paris, Bibi. sat. aatiea B1187; Vaiaon,
paroisse.
gamenas, fol. 863-60 et 666-Y6.
4) Labbe, CtawB., (1671), XV, 1434.
3) Avignon, vili·; eod« ma. 1969« aaoeaii XIX,
fol. 336-44.
6) (Hardato), Mota omsR, (1716a X,. 1836.
3) Coastitvtiono· et demote provincialis eoo6) Oofoti, DswR, (1798A XXL 1337- M.
eilii AveaioMUtia, qvod Fraatiaevs Marta Tavrvtivs,
7) Mansi, OtaoiL, (1909), XXXIV, 1337-68.

Concilium provtatiale Avsnioneese ta Gallia,
celebratum anno 1694, sub Francisco Marta Tangi,
archiepisoopo Avenionensi.

SYNODUS DIOECESANA AVER 8AN A
1694.
Synodua dinenmass Avsraaaa ta Italia, soloExatant eonetitattaMs synodales ta opero eai
brata nano 1694, sub Petro Orstai, epissepo Aver- titulus:
oaae.
OonsStattaaUb illvstris·. ot rovoroadtas. d. 4.

m

am

cnomm diobcisana krtnuk, iim

Petri Vntai, Averaao epieoopi, ta tliwm ay- a ridautivm. fla fd»:] Romae, m typographie
node fNadfMM, MM Demtai M.D.XCTV, Cto- Docriniei Baaaa, M.D.XCV.
menta ΉΠ. peut au. fZaeipnaJ Remue, as tjftIa-··, 81-887 f. — Plr··!, BAL non.; Paria,
gnpUa Vatieaea, M.D.XCV1, leaimilm proo- BibL nat B 6478: Paria, Seinto-Geoovihv·.

SYNODUS DIOECESANA BISUNTINA
*
1694.
Synode· dioeeeaaaa Blauttaa ία QalMa, celoDa hae »yi>odo confer epna «el titalue:
brata auno 1694, aub Ferdinaado de Rya, arehiepie[Peltiér], Dirtiiaaata» daa warifu, (1845),
eopo Blauntino.
I, 388.

STATUTA DIOECE8I8 BONONIEN8I8
1594.
Statuta dioeceaia Bononiensia in Italia, adita
anno 1594, aub Alphonse Palaeoti, archiepieeopo

Bononienaia ecclaai·· gubernandae ex aacri Tri­
dentini concilij decreti» ; opva aaptem partibv·

Bononiensi.
Exatant atatdta quaedam ia opera «ni titulus:
Archiépiscopal· Bononienae, aive do Bononienab
eocleaiae administration·, auctore Gabriele Palaeoto,
e. B. a cardinali. Çontinet Me liber non aolum
praecipuae no necaaaariaa episcopalis offioij func­
tion··, aed etiam continuatam quondam praxim

dietribvtvm, ad vaum elari popnliqne Bononienaia.
Cvm privilegio at avporiorvm permiaav, apnd
lulium Butchionum A loaanem Angelum RuiS"bollum
Romae, excudebat Aloyaina Zannettua,

MDLXXXX1III.
In-folio, 10 f.- 595 p. (index). — Novara, semi­
nario; Paria, Bibl. nat. B861.

SYNODUS DIOECESANA FERRARIENSI8
1694.
Synodua dioeeeaana Ferrarieoaia In Italia, cele­

brate .anno 1594, nub loanne Fontana, epiacopo
Ferrarianni.

De bac aynodo Confer opua cui titulua:
Décréta, (1599), . . . [titvhu κφη cd. 355 B|.
Vide notam ibi relatam.

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS OADITANAE
•
X
15MConstitution·· sinodales de Cadix. ' Madrid, ap.
Statuta aynodalia dioeoeeiv Gaditanae (Cadix) C
in Hiapania, edita anno 1694, aub Ant. Zapatk y
Gome». 1594.
In - 4*. Cf. La Fuente, Bid. ted. Btp., (1875),
Ciaaeroa, epiacopo Gaditano.
!
Exatant conatitutionee aynodale· in opeyé cui
VI, S74.
titulua:
)

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS IPPOREDIEN8I8
1594.
Statute aynodalia dioaeeaia Ipporedienai· /ii auperiorum. fZa Ji»e:J Typio Io. Franciaei Alberti,
Italia, edita anno 1594, nub Caaaare Forrerio, si>i·M.D.X011II.
oopo Ipporedienai.
\
In - 4·, 4 f. - 98 p. — Torino, Bibi. naa.
P. 1 - 22, constitution·· editae a Caecare Ferrario,
Battant oonstitatione· synodale· in opere nui
titulua :
"XL------ '
in ana dioeeeaana aynodo, abaque indicatione anni.
P. 98 - 51 : «Aliae conatitatieneo et decreta, quae
Conetitvtione· synodal·· illvatrie·. adtaodvm et
no· idem Oaeaar Forreriu, ogiacopue, in aubeeeutio
reverendis·. in Christo patria A d. d. Ganearia Fer­
rarii, Dei ot apostolicae cedi· gratia epiaeopi •ynodia praeeipue celebrati* do anno 1588 dio
Bporaod. A comiti· Aa, quibae ex decreto aece· D 90 iuaii. 1689 18 apriUa, 1690 9 maii et 1592
servat plerueqvae (de) saerae eOMtitutionea, do14 aprilia fetimns et promulgavimus ...“
creta ac bullae apoetolioae aliaquo ad rem facientia
P. 81 -98, appendix documentorum ad ha» eoaaetta plane digna A neooeaaria. [buiftit] Kpo- stitutiones attinentium,
raedtae, ox oMcina Io. Franc. Alberti, do' licentia

8YNODU8 DIOECESANA O8CENSI8

,

1594.
Synodua dioecaaaaa Oaoeaaia (Hneoea) in Hia- t
Cénatitaeioneo aiaodaleatde Huooea, ea ainodo
pania, celebrata anno 1594, aub Didaoo do Monreal, do' 1694, por ol obiapo d. Diogo Monreal. Im•pieoopo OeceneL
proeo 1595.
Exetaat eonatitationo· aynodal·· in opero cui
In - folio. — Of. La Fuanta, Bid. eed. Eqa,
titalu·:
(1875), VI, 875.

BYNODUB RUTHENORUM KIOVEN8I8 BIVE BREBTRN8I8
1694.
De hae aynodo eoafar:
Synodua Ruthmorum Kioveaai· in Raatie,
Gama, fibriea rpi»eeperiio»,'(1878), p. MS.
oeiebrata Braataa, anno 1594, aab Michael· Re·
bona, métropolite Kioveeri.

>.

n»

bynodub diomcmbana cumrnub m, ιμικμ

m

-.... ..................................................................... ------- ------------- :----- —
etvoddb dioecorama crîmrnub m

1591-1586.
ΙΠ te Itelte,! 1) O«M*itvtteMa.../NMkNanpr«eeAIMD, a. 1].
MtebMte inter mm· 1581 te IM6, Mb Imam
VMo Mtam ibi relatam,
laoobe Diedi, epteeepo Gnmenai.
t)OeMÜtvtienea.../MMtaaanprwML894C,n.9j>
De hao aynodo confer opua «ai (Mm: .
Vbto netam IM Niâtes.
Bynidu» tiiiiwui

CMmMi

8YNODU8

DI0EQE8ANA MANTUANA
1W6 aprilia 18-9.

Bynodu· dioeoeaana MMtnMa ia Italia, edobrata dtebni 18 M 19 aprili» 1(95, mb Fnaeteoo
Gonaaga, epieeopo KutUM.
Exatant oonatitatioM· aynodalaa in opere eai

titahaa:
Uhwtrtee·*... /itMw cttpre «·!■ 887 ®)·
P. 78-80, atatnta aynodi dioeoeaana· aelabrataa
dtebaa 18 te 19 aprilia 1595.

SYNODUS DIOECESANA DERTONEN8I8 1
1595 aprilia 91.

Synodua diooooaaaa Dertonouate I te Italia,
eelebnta die 91 aprilia 1595, anb Maffeo Oambara,

epiacopo Dertoncnai.
Exatant oonatitutione· aynodalea te opéra oui
titulua :
1) Decreta adita at promvlgata in dioaoaaana
•ynodo Dertoncnai prima, avb revarendia»”· d. d.
Mapheo, Dai A apoatolioaa aodia gratia eanetae
Dertonae, eccleaia· epiacopo A comita Ao, anno
Domini M.D.XCV, die 91 manate aprilia. Der­
tonae, apad Bertbolomaaum Bullam, M.DXCVIIII.
In - 4', St- 934 p. -14 f. (index). — Carpentra^
villa; Milano, Ambroateaa; Paria, BibLnat. B904A;
Parte, 8ainte4îenevièv·; Torino, Bibl. naa.
P. 157-981: .Deaoriptlo oooieeiarum civitati» te
dioMajki Dertonae.*
De hao aynodo confer etiam opua oui titulua:
9) Decreta odita te promvlgata ia aynodo dioa-

.. .

-------- -------- - - -

ceeana a Dorton. eccleaiae, qvam illuatrtee. te
revaraadia·. d. d. Carol»» Septala, Doi te apoatolicae
aadia gratia eiuadem eocleaiae epiaeopua, marobio
A come· Ao., anno MDCLIX habvit, XXII, XXIII
at XXIV aprilia, vna ovm ediette mrvMdte et
pvblicandie, ex epaeiali decreto aynodaii in vnum
oolleotte oddMa quibuadam aummoram pontificum
conatitutioeibu» A ailja tabelite ad aynodalea aanetionea accommodati», cum dtetteeta epiacoporum
Dertonenaium tabella, aingulorum, vitam per com­
pendium complectente, (ituignt.) Dertonae, typte
filiorvm qd Elteei Violae.
Bine moo, (1659), in -8·, 8 f. - 811 p. — Milano,
Ambroaiana; Paria, Sainte-Geneviève.
P. 19-8, 97, 54 te 64, citantur decreta «ynodorum dioeoeaaaerum celebratarum anni* 1595.
1614, 1698, 1646 et 1669.

' -

8YNODU8 DIÔECE8ANA ANDEGAVEN8I8

1595, eiroa maii 14.
Synodua dioeceeana Andegavenate te Gallia, 0 Jaeque», b la Conronne d'or, M.D. C.LXXX, aveo
celebrata circa featum Penteeoataa, id aat circo privilège dv roy.
In - 4*, 4L- 778 -160 p. — Aueb, ville ; Autun,
diem 14 maii 1595, aub Carolo Miron, epieeopo
aèminaire; Chambéry, aèminaire; Carpentra», ville;
Audegavonai.
Exatant oodetitutionaa aynodalea in opere oui Grenoble, aèminaire; Lyon, ville; Parte, Amenai;
Parte, Bibl. nat. B 9964; Paria, Sainte-Geneviève;
titulua :
.
Statvta dv dioedm d'Angere. A Angor·;' et Strasbourg, aèminaire; Toulonae, ville.
P. 397-9, atatuta aynodi celebratae anno 1595.
•e vend 4 Paria, ebon Antoine Deaalber, rue Saint-

SYNODUS DIOECESANA REGIEN818
1595 iunii 90.

. Synodua dioeceeana Regienate Aomilleo in D atrteaimo A raaerendiaripo il aignora Co. Claudio
Italia, celebrata die 90 iunii 1595, aub Claudio Rangeai, veaeouo di quella citta o preneipe fate).
In Reggio, per HareoHaap BartboH.
Rangeai, epiacopo Regional.
Exataat conatitutione» cynodaloe in opeeibua
In-8*, 9 parte·, 4 f. * 91 p., 1 f. -18 p. -1 f. (or­
ni·). — Mode··, £teMM; Parte, Bainte-Genavièva.
quibua tituli:
9) Conteitutten*· ·* decreta aynodalia diaerate
1) Byuodva Regienate, ab illa· te revet*** d. d. Oo.
temporibua ab iliuatrite. A reuerendia». d. d. Co.
Clavdio Rangono, epieeopo Regii te principe, ooleClavdio Ragono (tit), epteoopo Regii A principe,
brata anno iaearnationte Domini M.D.XCV, x(j
kalendaa teiy, pontif. aenettea. d. n. Clemente VIII condita, et in vnnm bao coeunda editione eoageata.
anno Domini M.D.CXIV, dio XVID ma(j. f/nripnej
pape, A imperante aerealaa. d. Alphoaao Batenae,
dnoe aoatro. (Ituiga».]
Bareuliaau» Bartholu· Regii, apud Flaminium A Flantem Bartholoa, 1614,
iuaau curiae «pteeopalte.
excudebat, Regii, 1696.
In - 4*, 4 f. (praefatio, index) -197 p. -10 f. (index).
(Parti» II tUuhu:] Dteeerao dello atato de
P. 1-64: jOoeatitution·· primae aynodi dioe•aeOrdoti, compote· te prediaeto nol dvomo di
Reggio, te oeeeeiono del ainodo oeiebrdto i'auao eeaanoe, quam habuit UlnatrteaimM te revereadte1696, del me«o di giugM, del t. p. L Gie. Maria •teM· d. d. Co. Claudi·· Bnagenua, opimop·· Regii
GuaagalH, da Briatgbafle, prediateteu DeuMrieMO, te prteoope, mm Domini M.D.XCV, dio XX tenH.“
di oMNniMioM A alte pan····· AI tMOrig. ilte-

8YNODU8 DIOMCWANA LUOWM-SARXANlimUl Π, 15M iwü 98

897

MM

8YNODU8 DIOBOMAMA LUMKN8U-8ARZANBN81S U
MM taaH M. <
Byaodu jiimnii Leasasi» Smensasis Π Ma Mate·:
ItaMa, ooMtaia Ma 88 Audi 1595, sub laaaoa
Ooastitvtioaes... ftiMw sqpra esL Ml D, a. 8}
Baptista Celvugge, epieeope Laaaaai st Biraaaiaal
Paata II, IbL 1, seouada syaodas dioosesaaa oelaExstaat soastitatioMs synodale· ia opero aai brat» art die 39 iaaii MM.

SYNODUS DIOECESANA AMERINA
M98 septembria 10.

Synodes dioecoeana Amerina in Italia, celebrata
die 10 eeptembri· MM, aab Antonio Maria Gra­
tiani, episeopo Amerino.
Bxstant eonstitutionoe synodale· in operibus
quibus tituli:
1) Dioee. synodes Amerina, sb Antonio Maria,

typis ot sumptibus Miehaetis Angeli Barbiellini, in.
platea Minervae, super. facultate.
fRsrtis II tiialMrJ Appendix ad synodum
Amerinam, ab Antonio Maria Gratiani, episcopo,
habitam, anno MDXCV, a Carolo Maria Fabio,
ejusdem ooclseie· praesule, edita anno MDCCXCII.

•pisappo, habita MDXCV. Venetiiq, apud loannem Romae, MDCCXCII, apud Miehseiom Angelum
Anlinium Rampasettum, MDXCVII.
B Barbiellini, in plstea Minervae, superiorum per­
In-folio, Id fan. - 950 fn. - 8 foerriye.· 9) fa.
missu.
(vitae sanctorum Amerina·, ecclesiae). — Bologna,
In -4*, 3 parte·, 7 f. - 403- 343 p. — Paris, Βΐφ.
univertith; Pirenae, Bibl. nas.; Milano, Ambrosian·; nat. B 3410; Piaoensa, civica.
Paris, Bibl. net. ; Paris, Maaarina ; Paris, SaintoParte I, p. 8, epistola Caroli Mari·· Fabii, indicen­
Geaeribro; Roma, Vittorio Emanuele.
tis synodum in ccclceia cathedral! Sanctae Firmi···
9) Synodus dioecesana Amerina, ab Antonio Amerinae, ad diem 33 aprilis 1793; in qua synodo
Maria Gratiani, episcopo, habita MDXOV ; editio se­
promulgantur statuta in secunda parte huius operis
cunda, cui accedit vita ejusdem. Romae, MDCCXCII, contenta.

SYNODUS DIOECESANA AVENIONENSI8

1595 octobris 11 - 9.
1) Avignon, bibi, du chapitre, eodex ma. psrSynodus dioecesana Avenioncntis in Gallia,
celebrata diebus 11 st 19 octobris 1595, sub Francisco
gamenus, fol. 3ββ-75 et 878-9.
9) Avignon, ville, codex ms. 1939, saeculi XIX,
Maria Tarugi; archiepiseopo Avenionensi.
Exstant constitutiones synodale· in operibus C f. 345 - M.
quibus tituli :

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVEN8I8
M95, circa octobris 18.
Synodus dioecesana Andegavensis in Gallia,
celebrata circa festum ssnoti Lucae, id est circa
diem 18 octobris 1595, sub Carolo Miron, episcopo
Andegavensi.

t—

_ ·Ε. . .

a’

W.t--·

I

Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus:
Statvts, (1880), . . . /Ntatas supra coi. 395 C),
p. 330-3.

— 4 8YNODU8 DIOECESANA AQUILEIEN8I8
1595, circa octobris 98.

Synodus dioecesana Aquileieasis in Italia, cole- d tiis, l(DXCVI, apud loan. Antonium Rapasetam.
brata circa diem 98 octobris 1595, sub Francisco
In-4·,, 9 fnn. - 59 fa. — Paris, MMarine; Roma,
Barbarb, patriarcha Aquiloienti.
Vallied lians.
Exstant constitution·· synodales in opere cui
Fol. 9 : .Dloeceeanae synodi Aquileieasis con­
stitutione· imprimi curavimus ... Datum ia terra
titulus ;
Conctitvtlones synodales aeditae ab Ul“ et ro­
nostra patriarchal! Banoti-Danielis, dio XXVI Ce­
ver·* d. d. Francisco Barbaro, patriarcha Aquileiae lebris MDXOV.*
Ae., ia synodo dioee····· Aquildenei, habita in
Fol. 99- 59, appendix documentorum ad hanc
terra patriarchal! Snnoti Daniells. f/nstpue.J Vene- synodum attinentium;

8YNODU8 DIOECESANA CA8TKLLANETEN8I8
1595.
Synodus dioeceeaaa Castellanstensis in ItaMa,
celebrata anno 15M, sub Bernardo Benedetti,
episeepo Oastellanetssui.

Exstaat censtitatioa·· synodales in oper· cui
titulus:
Syaodvs dioososaaa Castellaaetausia, quam BarMidvs
•jieoop·· Oartel-

laneieaeis, habuit anno «alatis MDXCV. Svperiorvm permissv, Romae, epud Aloysius Zannettum,
M.D.XCVL
Ia-4% 4 f.- 37 (eerripe 879) p. — Paris, BibL
nat. ; Paria, Saiato-Gsswvibve ; Roam, Aleesaadriaa;
Borna, Yslliiiltisrr

J

■
8YN0DU8 DIOECESANA FEBBABIENSU, IBM

400

8YNODU8 DIOECESANA FERRARIEN8I8
■ ‘
i»*'
*
Byaodua dicaoeeana Fatrarieaai· ta ItaHa, cole- A"
Exetaat oeastitatieae· ayaedale· ta opere «ii
testa «ano IBM, aab Imam Fontana, epiacopo titahu:
FamrieaaL
Decanta, (IBM),... /Mutat «ta^~4ti. 356 B).
Vida notam iU relatam.

'

Λ '
SYNODUS DIOECESANA FOBSANEN8IS I

IBM.
Synodua dioeoeaana Foaaaaenaia I ia Italta, cele­
brat* anno IBM, aub Caarillo Daddeo, epi»oopo
Foaaanenai.
Exatant conatitutione· cynodalaa ta opere oui

tttalua:
Synodalia decreta avb avia qvaeqvae titvlia
diapoMta, ta prima aynodo dioeoeaana a reverendi»·.

patre A A d. Camillo Dadd·*, a Jionteragali, primo
epiacopo A oomite oiuitati· jFoaaaai, publicata, ad­
diti· ta fia· quibuedam «onatitatioaibu· apoatolioia,
ae daeretia ex ooaeilio Tridentino «umptia, aHieqae
edicti·. [huifM.] Ia MonteregaH, apad loaanem

Vincentium Caualerium, 1696.
*
18*8·, 916 p, - 7 f. (index). — Torino, Bibi. naa.

CONVENTUS GALLICANI CLERI

IBM ot IBM.

Conventu· pulliceni oleri, pelebratu» Pariaii·, B
ànai» 1596 ot IBM.
De boo' conventa confer opera quibua tituli;.
1) Proote-verbal de raaaemblée du clergé, tenuo
B Paria, en IMS-6. — Grenoble, ville, codex ma.
IMS, aaeculi XVIII, 374/944 milhm., 649 f. —
.Cf.. Calui. det «M». daijfe/partaewuta, VII, 598.

9) Aaaemblée générale du clergé de France
tenue eu >695. — Orléan», ville, codex ma. 879,
•aeculi XVIII, 368 940 millim., 687 p. — Cf. Co­
tai. dtt'aiM. dw déperteuwitt», XII, 313.
3) Odeapun, Concilie Gallia», (1646),. . . [tiiulue «apra col. 967 D, n. 1], p. 661 - 3.

SYNODUS DIOECESANA NEAPOLITANA

16M.
Synodua dioeoeaana Neapolitana, celebrata anno c aede apoatoliea arciueaeouo di Napoli, et reformati
1696, aub Hannibale de ■ Capua, arohiepiMopo
nolle ainodo noatra dioeeaana, con il conaenao del
noetro molto rouer. capitolo, contra quelle peraone
Neapolitano.
Exatant. oonatitatione· aynodalea in opera oui ' ohe praaumeranno commette» alcuno dell· mfraacritti
titulua'.
delittl, peccati A eeceaai. Con lioenaa de'm. avConatitytioni ainodali da pvblicarneai nel giovedi periori, in Roma, nppreaao i atampatori oamerali,
»“ della cena del Signora, fatte per noi Annibale M.D.XCV.
di Capva, per la gratia do (tie) Dio A della tenta
. In-4·, 4 f. — Paria, Bibl. nat. B 9198.

SYNODUS DIOECESANA PARI8IEN8IS
159B.
Synodal dioeoeaana Pariaienab in Gallia, cele­
promote», in fanorem totiua cleri, oommentariia
brata anno 169B, aub Petro de Gondi, cardinali illuatrata, 1696. Pariaiia, apud loannem le Blanc,
epiacopo Pariaienai.
typographum, in via Paeonia, ad inaigne Solia
Exatant conatitationea aynodalea in operibu» aurei, prope portam Sancti Victoria, 1696.
In-4' minori, 1 f. - 39 p. — Paria, Saint-Sulpiee.
quibua tituli:
* 1) Statuta aynodalia ab illvatriaaimo et reveren­
3) Statvta aynodalia a Io. Brovet, in aenatx
di·». in Cbriato patra A domino domino -Petro, advocato, venerabili» curiae epiaoopalia Paritienai»
miseratione diuina tituli aanctiaaimae Trinitati» in
promoter·, ta fanorem totiua cleri, iure diuino,
monte Pincio aaproaanctae Romanae eccleaiae D.oaaonioo A «nili illuatrata. [Ittifut.) Pariaii»,
preabytero cardinale de Gondy nuncupato, Pari- apud FraneUcvm dv Cbeane, typographum, in via
Nucum, ad ineigne «ancti Maftini, prope Carmeliataa,
rienai epiacopo, i* aaarp aynodo Pariaiénai reno­
uât·, anno Domini IBM. Pariaii·, apud loannem (tie) M. D.XCVL evm privilegio.
le Blane.-typographum, in via Panoaia, ad baigne
In-4*, 4 ί.-βΤρ. — Paria, Bibi. nat. Β56Θ9;
Boli* aiwei, prope portam Sancti Victori·, 16M.
Paria, Maaarine.
In-4’, 8 thn. — Paria, Baiate-GeneviBve.
Folnn. 9, qpna cardinali a Gondio, Pariaienai
9) Statvta aynodalia · Io· Brevet, £ta «enatu epiacopo, dicatur ab auctora; continet textum
advocato, venerabili» curiae epiaoopali· Pariaienai· •tatatorum aynodadium oum commentario.

STATUTA SYNODAUX DIOECESIS TAUR1NEN8I8,
1696..
Statuta aynodalia dioeeeaia Taurtaenaia in Italia,
P. 13: .Ante oculo» habnimua aynodalee praeedita anàO'1696, «ub Carolo Brogita, arahiapiaoopo ■eriptioM· praadaoaaaornm' noatroram Hieronymi
Taurtaenai.
a Ruvera anno 1B7B, CaroH Broglia, anno.IBM ...“
De hia atatutia confar opua mri Statae:
Forte idem opa» eat ao aynodu» celebrata die­
Conatitution·· ... fMnfa» aapr· eel. 333 Bj.
bus 9, 10 et 11 maU IBM.

401

BYNODUB DIOECESANA ANAGNINA, 1666 martii 4

4M

SYNODUS DIOECE8ANA ANAGNINA

1696 martii 4-5.

. 8y*odne dioeeeeana Aeagniaa in Italia, cele­
brata'diobua 4 et 6 martii 1594, subCasparo

Viviane, episcopo Anagnino.
Battant ooMtitatiqaw synodalee in operaeui
titulus:
CoMtitvtioaes et decreta eocleoiao Anagninae,
odita A promulgua in synodo dioeoeaana anno

Domini M.D.XCVI, a rev“ d. Gaspara Viviane,
Vrbiaati, eiusdem eoelosiae Dei A apostolicae

sedis gratia episcopo. Romae, ex typographie
oxternarvm Hngvarvm, apudlaeobum Luam, eue
M.D.XCVH, svperiorvm permise».
In-4*, 86 p. - 9 f. (index). — Paris, Bibl. nat
B 1949: Borna, Atesoandrina; Borna, Vallioelliaaa;
Borna, Vittorio Emanuele.
P. 7, haec synodos celebrata est diebus 4 et
5 martii 1696.

CONCILIUM PROVINCIALE SALERNITANUM
1596 aprilis 28-maii 6.
Concilium provinciale Salernitanum in Italia,

dicibas undique quaesitis greeds latinisque collegit,

celebratum a die.98 aprilis ad diem 6 maii 1594, digessit, additisque praefationibus, notis, dissersub Mario Bologniui, archiepiscopo Salernitano. B tationibus historicis, criticis, chronologida, dogma­
ticis illustravit Joannes Dominicus Mansi Lucensis,
Bibliegrapua: clericus regularis congregationis Matris Dei. Tomos

1) Sanctorum conciliorum decretorum eollectio nova, seu collectionis conciliorum a pp.

quintus, ab anno MCCCCXV ad annumJfDC. Lucae,
MDCCLt, ex typographie Josephi 8alani A Vin-

soc. Jean

cents Juactinii, superiorum facultate.
in folio, 2 f.-vj p. (index) - 1369 coi. — Heidel­
berg, Univers.; Lucca, govornativa; Lyon, ville;
Milano, Ambrosiana ; Paris, Bibl. nat. B 674 ; Pisa,
Universith; Torino, Bibl. nas.
T. V, concilium Balernitijmm. '

Philippo Labbeo, Gabriele Cossartio,

presbyteria, primum vulgatae, doin emendatioris et
amplioris' opera Nicolai Coleti, sacerdotis, Veneriis

reçusse, supplementum, in quo additamenta, vari­
antes lectiones, emendationes ad eondlia VenetoLabbeana, nova itidem concilia ac decreta per­
multa exhibentur; omnia ex editis A mas. co­

9) Mansi, ConeO., (1909), XXXV, 946-1099.

SYNODUS DIOECESANA TAUR1NEN8I8 I

1694 maii 9-11.
Synodus dioecesana Taurinensis I in Italia,
celebrata diebus 9,10 et 11 maii, sub Carolo Broglia,
archiepiscopo Taurinensi.

Exstant constitutiones synodales in opera cui
titulus :
Constitvtioni della' prima sinodo diocesans di
Torino, celebrata dall' illustr" A reuer~ monsig.
Carlo Broglia, araivescovo, con alcuni decreti
apostol. aggiunti in fine per commodity di coloro,
she non ponnojtauer i.libri doue sono coptennti.

[luijM.] In Torino, per il Piuamiglio, stampatore archiépiscopale, 1694.
*
In-4*, 4 f. -136 p. — Firanse, Bibl. nan.; Torino,
cBibLnas.; Torino, seminario; Véroelli, Agneeiana.
P. 1, haec synodus celebratu est diebus 9, 10 et
11 maü 169«.
P. 79, indictio futurae synodi ad feriam V post
dominicam III post Pascha anni 1597, id est ad
diem 1 maii.
P. 80-136, appendix documentorum ad hanc
synodum attinentium.

8YN0DU8 DIOECESANA CREMEN8I8 IV

1596 maii 10.

Synodus dioecesana Cramensis IV in Italia,
celebrata die 10 maii 1596,- sub loanne lacobo
Diedo, episcopo Cremensi.
De hac synodo epnfer opera quibus tituli:
1) COnqtitvtiones, (1597),... [tituhu utfru eol.
393D, n. 1J.

Fol. 2, mentio synodi celebratae die 10 maii
1594.
2) Constitrtiones, (1609), . .. [tituhu eupra etl.
394 C, n. 9|.
Fol. 9, mentio eiusdem synodi

SYNODUS DIOECESANA ARIMINENSIS
1696 mail 97.
Synodus dioeeeeana Ariminentia in Italia, cele­
P. 199-914, titulus: «Decreta dioecesanae synodi
brata die 97 maii 1596, snb Iulio Caecare Salidni, seovndao Ariminensis, a perillustri ac reyerandiaaimo
d. d. Iulio Caesare Salicino, episcopo Arimini,
episcopo Ariminensi.
Exstant constitutiones synodales in opera cui habitae anno Domini M^D.XCVI, sexto hal. initii.
Arimini, apud loannem Symbonium, M. DC. XXV.*
.titulus:
Decreta ..., [tituhu aupru eol 381 A, n. 9].

e

'

SYNODUS ABBATIAE NONANTULANAE
'1696 septembris 19.
Synodus'abbatiae Nonantulanao in Italia, cele­
brata dio 12. septombria 1696, snb Hieronymo
Mattel cardinali admimstratora huius abbatiae.
Exstant eonetitationeo synodales in opere cui
titulus:

Oraram, unuk vorans XXXVI“;.

Constitvtiones synodales avgvstae abbatiae
Nonani, s. sedi apostolicae nullo medio subisctae,
ab ill“ ot r~ d. <£ Hieronymo cardinale Matthaoio,
eiusdem abbatiae perpetuo administratore et raecvuatorio, reformatae ot auctae. Bononiae, apud

■ ■
I
8YN0DUB ABBATIAB NONANTULAMAB, UM oapOmbri· U

4M

Viatoria· Beeatinm, M.D.X0V1I,
itetoUB.

ioImtiiHÿ*· A

la-8·, M p. - 7 f. (tedex). ~ Btaega», ntavanité; Pari·, Batete-GeMvUvo.

4M

P. t: »h syaedo oalebrata ta aattedraM oeaierie ebbatïaa dis 18 aepteaabria 1596.·

P. M: .SnpMMriptM oeastitatioae· tanM
ooatnaataa ta alta synode aébeoeuta die 11 «at­
tentat· lW7.a

■wnvaMu^anwnnMnaaMM«M(**a«MMMteM>aate*M*aMMMwn«tonaMMWMMa*tanaMMaàMaiMMtaaianMn··········^

8YNODU8 DIOECESANA A8CULANA
UM septembria 17-9.
Bysodua dioeeéaamt Aaetaaaa ta ItaNa, eeta- 8. Marisa supra Mtaeruam a. R. a. praeabytere oarbrata dieba· 17, 18 «t 1» septembri· ISM, sub dtaaü, epiacopo A priacipe Aaoalaao. [Inégn·.]
AaoaU, ax typi· loaania labari», M.D.XCVl.
Hloronymo Bonsrio, apiaoopo Aoeulaao.
Exstant eon»titatione· qynedale· ta opera cai
la-4·, é f. - iç> p. -1 f. (tarigue), cam figura. —
titala·:
y
Ptaoeeaa, rivioa ; Teriao, Biblnaa.
CoastitvtioM· synodales dioeèeaia Aaevtanaa,
P. 81, haae synodua eelobrata eat, 4 eeosionibn»,
promvlgatae anno Domtai M.D.XCVI, illvatr-· m dtebaa 17, 18 at 1» soptombrte ISM.
rever·· i d, fr. Hioroaymo Bernorio, Corrigieaai,
P. 83-10% appendix documentorum ad haae
ex ordine Praedicatorum, miseratione dinina tit synodum atttaouttam.

CONCILIUM UTINEN8E I PKOVINCIAE AQUILEIEN8IS
■ 1596 octobri* 80.
Concilium I provinciae Aquileiansis, celebratam
Utini ta Italia, die 90 octobri· ISM, sub Francisco

Barbaro, patriarcha AqaiMenai.

BiNiatmpMa:

anno . ISM, in synodo dioooeaana promulgatam ;
haie aocoMorunt nonnullae ooutitatiod·· ponti­
ficiae Mita maxime neoeaaariae, 4 praesertim Ulaa
de quibus in decreti» buta» ooncilÿ fit mentio.
[Îneigne.] Comi, apud Hieronymum Pronam, ISM.

In - 8*, 3 f. -156 p. - 9 f. - 55 p. (appendix doen1) Coneilivm provinciale Aqvilrionac primvm,
celebratam aaao Domini 15M. [FigoireJ Vtini,
mentoram)-3 f. — Milano, Ambrosian·; Pari·, Bibli
spud lo. BaptUtam Natôlinum, ISM.
nat. B 1975.
la-4*. 66 ta.-9 fna. — Milano, Atabroriana;
P. 161 : «Fini· concilii provincialis Aquileiensis
primi, habiti in civitate Utini, die 20 octobri» 16M.“
Paria, Bibl. nat. B1978 et ta·. B1974.
• 3) Conea. eeOoetio regie, (1644), XXXVI, 780.
Fol. 64 : .Finis ooncilii provincialia Aquileiensis
primi, habiti ta civitate Utini, die 90 octobri· ISM.
4) Lsbbe, Conea., (1671), XV, 1471.
5) Harduin, Acta conea., (1715), X, 1871.
9) Coneilivm provinciale Aqviieienao primvm, .
celebratam anao Domtai 169β,* M iussu reuerendia».
6) Coleti, ConeO., (1738), XXI, 1367-438.
7) Mansi, Coneü., (1909), XXXIV, 1367 - 498.
dd. Philippi Arctanti, epteoopi Comen. A oomitia Ac., C

SYNODUS DIOECESANA AVENIONEN818

16M ootobria 33.
Synodua dioocesaha Avenionenaia ta Oallia, cele­
brate die 93 octobri· 16M, aub Fraaeiaoo Maria
Tarugi, archiepiaeopo Avenionenri.
. Exatant constitutiones synodales in operibus

1) Avignon, bibi, du chapitre, codex ma. pergamenus, fol. 383-3 et 564.
9) Avignon, ville, codex ma. 1939, aaeouli XIX,

fol. 369-61.

quibus titnli :
SYNODUS DIOECESANA TOLOSANA
1596 decembri· 17.
Synodua ' dioeceeana Tolosana ta Gallia, cele­
brat» die 17 decémbri» 1696, sub Fraaeiaoo do
Joyeuse, cardinali archibpiacopo Tolosano.
Exatant constitutione· synodale· in operibu»
qnibns tituli:
1) Les ancien» stairte syoodsvx do la cité ot
diocèse de Tolose, mi» en franpaia du eoatmudement de monseigneur l'iltastrisatai· A reuereediseime cardinal de loyauac, arcboaosquo do Toloee
Ao. [Ineigno.] A Tolose, par Raymond Colo­
rai··, 1697.
In-8·, 988 p. — Parte, Bibl Ut- B 6614; Tou­
lon··, ville.

P. 3-940, atatuta aynodalia edita a loanne
d'Orldan», archiepiaeopo Tolosano.
P. 240: ,Traduit par M. Dessur·, advocat et

référendaire en la cour de parlement, et de la con­
gregation do Noatre Dame au college des leauitee
b Toloae.·
P. 968-88, hase statute odita sunt in aynodo
dioecesana celebrata a Francteoo do Joyeuse, car­
dinali arctaepteoopo Ttaoaaao,. die 17 decembris
1696.
r9) ^oyronot, lee eeerent eeoloeiee Tolosanae,

(1669),... ftitafaa «uproot 86ÎB|, II, 648-66.

CONVENTUS PABI8IEN8I8 CLERI GALLICANI

1696.
Conventae eleri Gallicani, eelebrataa Pariaiia,
asso 16M.
Forte idem conventa» aeooetae habitas eue 1595

messieurs leo ptalata et antres ecclésiastiques tenam·,

par permiaaion du My, l'aeaembide générale eo Ia
ville do Paria, pour la levée do la warns de

leofre oal. 899 Aj.
■ 51.449 eeeua, 47 aol·, 4 deniers impooen car ledit
De hoc eoavaata coalar opera qnibaa titaH:
clergé, peur subvenir au payement do certaine
1) 1696. Mémoires ot iMtruetione drcosée» par aomme prétendu· par lee rieur· commandeurs de

k

CONVENTUS PAMS1EN8IB CUBI GALLICANI, MM

4M

4M

BatoMoan do Jérusalem.-· — Orléans, ville, eedaxÂgiMl, to It M*< 14M, far Ttoreetot. — Meaax,
me. 3M, fol 614-91.
villa, eodex ms. 96, um Mtt, tW/MOtaUL, part) Prieto verbal. Aebevd de copier ear 1'ori- te V. — Ct GeéeL toe mas. dee Mportemmria, ΙΠ, 869.

8YNODU8 DIOECESANA FERRARIENSIS

' UM.
Synodu dièeoeeeaa Fomrietole to Italie, tototonte anno 16M, oab loaaae Fontana, epiaoopo
Ferrarieaai.

EÛtaat eoMtitatioMa eynodatoe to opere «ai
titalw.
Doorota, (1699),... fMriw tafr· eel. SUB],
Vido aetata ibi relatam.

SYNODUS KIOVEN8ÏB 81VE BRE8TRNSI8
1696.
Synodu Ruthenorum KiovMaie to Polonia, ooloDe bee aynodo oonfor: Gama, StriM epiMepemm,
brata Broetae, baao IBM, tab Michaelo Rahoaa, (1873), p. 369.
métropolite KioVeui.’
au—i. ita—ta—aniaiata n ιιιι—ιι ' ι i i~ · ί .n ιι·····ιι. ιγ. — i ewiin nta ~ir ~in i mmii ‘i rriin.i e~r^> u~ i _-------- —.v
. ... -t. iu-vw
SYNODUS DIOECESANA QUITENSIS

IBM.
■ Synodne dioeceeana Quiteneie to America meri- B
De bae aynodo confer: Game, Seriae ejtoooponme,
dionali, oelebrata nano 1696, cub Ludovico Lopec (1878), p. 164.
de Solis, arcbiepiaeopo Quitenai.

SYNODUS DIOECESANA GERONEN8I8
1684-1697.

Synodua dioeceeana Geronénaie ta Hiapania,
oelebrata inter anno» 1684 et 1697, anb laoobo
Caaaador, epiacopo Geronenai.

De bac aynodo'confer: Game, Stri·»tpueoponm»,
(1878), p. 88.

CONCILIUM SANCTAE-SEVERINAE III
1587-1697.
in

Concilium provinciale Sanctae-Severinae ΙΠ
Italia, oelebrata intar anno. 1687 et 1597,

[> °°.Ββί^

sub Alphonao Pisano, archiepiscopo Sanctee-Scve- 0

(nM)>
aupre cel. 401 B|, tom. V.
8) Mansi, ConriL, (1903), XXXV, 1099-68.

SYNODUS DIOECESANA BARB ASTRIN SIS
1697 februarii 4.
Synodua dioeceeana Barbaatrensis in Hiapania, Fenollet; juntamente con laa de au prodeoeeoreo
oelebrata die 4 februarii 1697, aub Carolo Muiioa
tr. Jeromemo de Lanuaa y d. Pedro Apaolara. —
Serrano, epiacopo Barbaotreusi.
Of. JSapeira aopireto, t 48 p. 69. — In dicto volu­
Do hac aynodo confer opera quibua tituli:
mine mentio bebetur aynodorum celebratarum
1) Conetitacionee synodales del obiapado de annis 1676 et 1697.
Barbaatro, promulgadaa en- el aynodo dei 17 de
9) Geme, fibrina opiacqpomm, (1873), p. 19.
julio de 1697, por fr. Alonao de Raqneeens y

SYNODUS DIOECESANA AVENIONEN8I8
1697 apriiia 8.
1) Avignon, bibi, du chapitre, codex ma. perga. Synodua ‘ dioeoeaana Avenionenaie in Gallia,
D menue, fol. 691.
indicitor celebranda die 8 apriiia 1697.
i) Avignon, ville, codex me. 1939, aaeculi XIX,
De hao aynodo confer opera.quibu tituli:
fol. 363.
SYNODUS DIOECESANA 8AVONEN8I8 IV '
1697 apriiia 23.
Synodua dioeoeaana Savononaia IV in Italia,
Conatitvtionee... (litatos sapro eoL 896 C].
oelebrata die 33 apriiia 1697, qub Petro Franciaoo
Pag. 116-36: .Synodua dioeceeana, quam Ι1Π
Coata, epiacopo Bavonoeai.
habuit, anno 1697, dio 93 apriiia [Petrua Franoiacua
Exatant conatitationee aynodalea in opere cui Coata, epUoopus Savonensie].*

titulua :

.

CONCILIUM ÇBOVINCIALE AMALPHITANUM
1007 aill 8-10.
, Concilium provinciale Amalphitaonm to Italie,
oelebrata· diebua 6, 9 et 10 maii 1697, cub Inlio .

Roeaini, arebiepiecopo Amalpbitano.

MbUograpbia;
Menai, Cetutl., (1909), XXXV, 1069-100.

synodus imokmana autina, iitr mi it

. 407

SYNODUS DIOECESANA AMHNA
«MST ieaH 17 -9,
y
Synodus dioeeoaeaa ^mEm in ItaHa, oolobrata a Fierootiae, fas eflHaa MiebaalaagoH SermarteH(j,
diebM IT, 18 ot 19 Ml 1697, cab Petro Uaim- MDXCTin.
bardie, epieeope Aratiae.
Ia-4*,4 C-MS p. - 21 (index). — Firease, MbL
u.; Paris, Bib! net B MO; Paris, Saiate-GoMExstaat ooaetiMtioMe synodales in opera sei

titulus:
OoMtitvtihnM et decreta pvbDoata in aynodo

P. I, Um synedu
et 1· iunii 1697.

hMMM

Mt diebee IT, 1·

8YNODU8 DIORCMANA RKQIEN8I8

1597 tulii w;

Synod» dioooaoaaa Rogiepah AemiHae in ItaHa,
oelebrata die 17 ialii 1697, sub Claudio Raagoei,
episoopo RagiaaoL
Eutaat oonstitutionea ayno^alM ia opera oui B
titnlus:
Coaatitutionaa, (1814), ... [Htttku tufn Ml.
mb, a. 2].

P.'98-106: .Oeaatitatioaw aocudao dioooesap*· synodi, quam iliustrimimus at rcvoraadiaeimas dominus dautimu Co. Claudiu Raagoaua, Dai
at apootolieaa aadto gratia apiaoopna Régissais at princeps, babuit aaao Domini M.D. LXXXXVII,
die 17 ialii, Clamante VH1 pontiles maxima.*

SYNODUS DIOECESANA OASALENSIB
1697 septembris A

Synodus diooeMana Caaalenaia in Italia, colebrata die 4 aeptombria 1697, sub Tullio Carrotti,
epiaoopo Oaaalensi.
Exatant constitutiones synodales ia opere eai
titulud:
ConatitvtionM Tvllii Canetti, episcopi Caaalon.,
in prima dioeoeaana synodo promulgatae, anno
Domini 1597, ii(j aeptembria. [huign·.]

typis Bernardi Granei, impresseris episcopalis,
M.D.XCVII.
*' "
In-8*, IM fan., aignata A-Z, Aa-Gg. — No­
vara, seminario; Paria, Sainte-Geneviève; Vereelli,
Agaosiaaa.
Sign. D8 - Gg7, aetmonM 18 ad clerum de pro­
priis oMoiis.

CaaaH,

SYNODUS ABBATIAS NONANTULANAE
1897 aeptembria 11.
Bynodua abbatiae* Nonantulanao in Italia, sole- o'
Exatant constitutiones synodales ia opere cui

brata die 11 septembris 1597, sab Hieronymo
Mattei, cardinale et abbatiae NoSantalanaa administratore.

<
It

titulas:
Constitvtionea ... ftitulus supra coi. 402 D|.
Vide notam ibi relatam.

SYNODUS DIOECESANA GUARDEN8I8
1697 septembris 21.

Synodus tijoeoeeana Guardenuis tn Lusitania, oonstituiçÔM ... O aenhor bispo dom Nano do
celebrata die 21 septembris 1697, aub Nuno de Noronha, que Deoa tom, movido, oomo be de crer,
Noronha, epiaoopo Guardenai.
da aneema causa, oelobrou synodo dioomano em
21 de aetembro do 1697 annos, dia do apostolo
De bac synddo confer opera quibue tituli:
1) Conatitviçonos synodum do bispado da a. Matthaus, A ordenou novae oonatituifdea . . . O
Gvarda, impressas por maadado do ill·* ot reve­ Mnbor dom Afonso Furtado do Mendonça ... or­
rend·** ms* dom Francieeo do Castro, bispo d» donna A fas de novo satas eonatitiuçoee, A con­
do oonselho de sva magoctade. “
Emovoeaado aynodo diooeaaao para 29 do iunho de
Gvarda
Lisboa, oom licence, per Pedro Craoboeob,
im1614 aenee
.. .·
Folnn. 2,' hae eonstitationM editae eant forte
preasor del rey, anno M, DC. XXL
In■ folio,4fhn.-297fn.-14fan.—>Paria,Sainte- extra eyaodam sub data aequanti: .Dada na ei-.
Geneviève.
. ■
dada da Guard*, aea 20 dias do au do aovemFoian. 3: „Havcndo o Mnbor bispo dem Pedro bro anno 1621.“
de Menaeae, no synodo que oolebm 'em 12 do
2) Gams, SMoe «pisseperwus, (1873), p. 101.
nmyo de mil A qniahêntoe assos, oMenado aa

SYNODUS DIOECESANA COMPSANA
1697 octobria 19.
Synodes dioecesana Compensata Italia, cele­
brata die 19 octobris 1697, eab BoipioM Goeaaldo,
arebiopiaoopo Oompaaao.

Exstant aonstitatieoM synodal» ia opero eai
tUalan:
Coastitvtioaaa at doerwta dioooManaa synodi,

in metropolitan* oeeteaia Compaana celebrata, die
XIX octobris M.D.X0VH, ab Ulvotriaa. ae revereadiao. A Scipione GoevaMo, aivadaan ooolMiae arebicpiaoopo. (ItifM.J Noapety, apud Io. laoebum Oarliaom, typograpbwa curiae aroUopieeopalia, MDC.
In-4‘, 4 f.-184 p. — Paria, Bibi aat B 9083.
.<■

' -

„
4M

SYNODUS

DIOMCMAXA ANTNNSU

ï, 1887 eotobsia

■ <

.

M

410

SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS I
1697 oetabrie ti.

0JTB*dM
AfètMle I ta Italia, cele­
brata die M eetetain 1697, mA Imbm Steph·*·
ÉÿiwOfM* AetMMη
Butut eeawtitutionos synodales ta «pore
titatan:
K
Deereta édita et proavlgata ta mod· Stases
■un pria», qvam revsreadiseimva di d. le. 8tepbaava Agutia, Del A aedis apootalieu gratia episco­
pus AatoMta, habvft; additi· praetaru ad ex­
tra*·· noutdlis oonetitutionib·· apoetoMei» A
decretis vulgari «annexa expromi·, que eertie
uni diabtu ta eooleata papale eauetaada pro­

mulguer· epieoopaMbeeent, ae noenallio edictis,
atyaque aettanibue. Supmtaeum par·!*·, Asta·,
•pud Virgiüun Zufnita, M.DLXXXXVU.
ta-4*, 319 p. (aetorui eeoiestu Astamia pan
aoound·)- 9 f. (index). — MUuo, Aabroetaaa;
Paria, Sainta-Guevtave i Tertae, BibL nas.
P. 7, hue synodes indicta «at celebranda ad
diam 99-octobria Wft.
P’ 44, tadietio fataru aynodl ad die· sa oetotais IBM.
P. 41-3Î9, appendix deoumutoru· ad. hue
synodum etttaaati··.

8YNODU8 DJOECESANA AVENIONEN818
1697. octobria 99.
Bynodus diôeoeoua Avenionéaeia ia Gallia, in- B
1) Avignon, Aibi. du chapitre, codex «m. perdiota nt oolebruda die 99 octobrie 1997.
gamenes, fol. B91.
Exstut constitutiones synodale· in operibua
9) Avignon, ville, codex ma. 1989, saeculi XIX,
quibus, tituli:
«
fol. 849.

8YNODU8 DIOECE8ANA BI8UNTINA
1B97.

Synodus diooceeua Bisontine in Gallia, cele■ brata anno 1897, sub Ferdinudo de Rye, archiepiscopo Bisuntino.

'

De hac synodo confer opus cui titulas.
[Peltier), DMaeauire des «mctisa, (1844), I, 399.

NO DUS DIOECESANA FERRARIEN818
’
♦
1497.

Synodua dioeoeeana Ferrariensis in Italia, celebrata uno 1697, sub loanne Fontua, epiacopo
Ferrariensi.

De hac aynodo confer opus cui titulus :
Decreta, (1699), ... ftitahw supra col. 366 B).
Vide notam ibi relata·.

SYNODUS DIOECE8ANA LUCEORIEN818

1697.
Synodus dioecesana Luoeorienaia ta Polonia, o
»1697, synodus dioooeaua Luoeorienaia, sub
celebrata luoviae, uno 1697, sub Bernardo Macie- epiacopo Bernardo Maciejovski, celebret· luoviae,
jowaki, epiaoopo Lucoorienai.
In ms.“ — [Chodynohi et Likouaki), Dscrstalse pro
De hac synodo confer sequens testimonium:
regno fWontos,. (1883), L 4.

SYNODUS DIOECESANA DE LEIRIA
1698 martii 96.

Synodua dioeeesana de Loirta ta Lusitania,
celebrata die 96 martii 1698, sub Petro de Çaatilbo,
episcopo de Leiria.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus:
Oonstitvicioeae (tie) synodaee 'do bispado de
Leiria, feytas A ordenadaa em synodo, pello arabor
dom Pedro do Castilho, bispo de Leiria Ao., e d
por seu mudado impressas. Em Coimbra, por
Muoel d'Araqjo, impreoeor dei rey n. a., na vniuersidade de Coimbra, alio 1401.

In - 8*, 10 fan. - 136 fa. — Paris, Bibi. nat. B 404 :
Paria, Magarino.
Folnn. 9: .Avendo neeto dito bispado faite de
eonstitaiciones por nâo servirem ja aa que fes o
subor biapo dom Bras, do boa memoria noceo
predecessor .
Pello que eonvooamoe synodo
dioæaano et b delebramoe neota cidado do Leiria
em os vint· cinoo diu do mos de margo do uno
1698 . . .“

8YNODU8 DIOECESANA MANTUANA
1698 aprilie 97 -8.

Synodus dioooosua Mutuua in Italia, cele­
brata diebus 97 et 98 eprilia J&96, sub Frueiseo
Gonaaga, episcopo Mantuano.
'Do hu synodo confer opus cui titulus:

Illustrise·-, (1610), ... ftitahw asipr· soi. 387 Cj.

P. 80 - 7, statuta synodi dioeoeuau celebratu
diebus 97 ot 98 aprilie 16M.

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVENSIS
1698, dree mati ία
Synodua diooeeoau Andogavenaio in Gallia,
eelebrata drea faetum Pentecostes, id eat circa
diam 10 maii 1698, enb Carolo Miroa, epiaoopo
AndogavouaL

De hac aynodo confer opua cui titulus:
Btatvta dv diootao d'Angoro, (1480), ... fttastoc

SMpro e»L 396 C), p. 889.

«ii

bteodüb

totoacauju ukeovoMib,

imbw

id

4it

BTMODD8 D10BCBB4M4 ΙΛΧΟΥΠΒΜΙΒ
,
. r- :>
im mil 14.
Synedne dteeoeeaaa îiwarisnris ia Gallia, eele-Auhl soavenh, ütestntte; predonnt te teoomepera
brada die 14 maH 1M4, a, capitula Imaorianei, a* otndte doarini GnQiahni Barnin, presbyteri al
sodé vacante.
rnoaaehi Benodtettei,e oongmgatieMaaaoti Maori.
Instant oonstitaitenqo synodales te npero oui Botemaei, aprid Freaeioeum Veuitteh te vtooJqMteha:
f
decorum, MDCCXVU, am privilegio racla at
Ooaoüte Botomagunria pravteata·, aModunt superiorum permisse.
dteooeeoMo synodi, poatUteum epistotee, regtepro
ia-Mk,41-vilj-Mr-SM-79 p. (index)-1 t
Normaariae atao Aptemate, Msnea alla .aaalaala
(addenda) — Baaaapaa, arobevgebd; Ooutaaeee,
aüeaa dteripltedo acaaaaaà, ex IBte non pansa ailla -.JLnosa, Grande-Chariness; Lyon, abbd Mar·
haotonna inedita; fane prisa adita teemat ad tte; Lyon, tilia; Paria, Amenai; Patte, Bibl. ont
maouspriptoa aodtaaa recognite ot'emandate saut, B974; Paria, Maaortee;Paria,Saiat-Salpieo; Paria,
eoHate quaedam em Mtograptea dtepoaitq anuria Balate-Genevteve.
juxta ehrtteologiao ordteem, et oboervationibua, · T. II, p. 430-1, synodua Loxovisoria.
8YN0DU8 DI0E0E8ANA VIRDUNEN8I8
/ 1394 iriii 15.
Bynodna dioeoteana Virdnnouaia te Gallia, eala- b exoeUenrioaime Charles Fraaqoia d'HaUaeoourt,
beata dia 1b inlii 1394, nab Henrico de Lorraine,, dvlque 4 comte do Verdun, prince du .saint em­
pire. [huifM,} A Verdun, do l'imprimerie do
epiaeopo Virduaenri.
Exatant ooMÜtutioaoo aynodatao in operibus Nicolas Hyacintho Fanart, imprimeur dn roi * do
qribn~titrii.
a. o. monseigneur l'dvdque et comte do Verdun,
1) CoaetitutioaM aynodi Virdunensis aari IBM. prince do a. empire, M.DCO.L.
. In-4*, vj■ Wp. - Paria, Saint-Bulpico.
Virduai, par Joaanem Wapy, typographum episco­
Passim· te opero aaeutie habetur aynodi cele­
palem, U5M- —, Ipee aoa vidt
2) Statute gdndraux du dteeteo de Verdun, pu­ bratae anno ISM.
'
blids an synode gdodral tone au palais episcopal,
: 8) Sehaanat et Hartaheim, CbariMs Gsruvomns,
io 8 ιτήΙ ΠΜ, par monseigneur rilleatrisrimo * (178»),... (tibihu iqfre eti. 412 D], VIH, 4M-78.
■

'

CONGREGATIO ARCHIPRE8BYTERORUM DIOECESIS MECHUNIEN8I8
IBM augusti 4.
Congregatio arAipusobyterorum dioocmis Moeh- reverendissimo principe Francisco Antonio de Mdaa,
Hnienste te Belgio, oetehrats die 4 augusti 1394, arohiopioôopo Mochliniensi, recollegit, supplevit et
sub Matthin Hovio, episcopo Moetetelanoi.
C illustravit Petrea Fraamsous Xavoriuc de Ram,
Exatant oonetitationee synodaloe te opero onl qjuodom arehidioee. presbyter et arohivarius. Para
secunda. Mechliniae, typis P.-J. Hanicq, typogr.
titulus: v,
Nova et absoluta collectio synodorum tam oriolae. dom. prine, do Mdan, arohiep. Weehl., 1829.
provincialium quam diooeeaaaarum arehtepiMopataa flnybeate, litata* .·) Bynodioon Belgicum, sive acta
MeohiteioMie; accédant Utee spectantia rei ecele- omnium oeoiesiarum Belgii, a celebrato concilio
atestieao monumenta pleraque inedite; emote dili­ Trideatteo uSque ad concordatum 1801 ... Epis­
genter recognita ae te oostiooen qntequa distri­ copatus Moehlteiensis.
In-4*, VI-355 p. —- Fribourg (Suisse), canto­
buta, eummoJlaboro primum collegitot Qlaatravit
loannes PraOwusVan do Valde, te aead. quondam nale; Gand, université ; Paria, Bibl. nat. B 8430.
T. H, p. 934-3, congregatio anni ISM, ex copia
Lov. a t d. regens m professor eaeearoo regina,
anno.voro, jubente ae promovento odaMmo ac authentica.
BYNODU8 DIOECESANA COLONIEN8IB
ISM octobria 2.
Synodus dio enes ena Cdoniaosfo te Germaria, secunda octobria, praesidentibus reuerendlmimo te
celebrata die 2 octobris ISM, sub Emeato von Christo patro domino Theodoro, epiaeopo Cyre­
nensi, mu et sudissimas
βητοη"· te pontidoriibua
Bayern, arehiepleOepo Ooloniepsi.
Exatant ooMtitatienoe eynodaloe.te operibus vicario 4ο^ neo noa -ilteotri 4 admodum reserendo
dourine d. leoano Gerhaede, eoarite te Manderquibua riteH:
' * v
1) Grimdaaorum farragimm XX, MS-41 et ochridt 4 Blsashmbrim, domteo te KaUi-Daaa 4
Bettingen, metrepellteuarum Ooteadaaste 4 ArgeaMl -1000. — Ipse non vidi.
9) Bynodvs dicenesena Coloaiamia, sub reve­ ttaeasto rirntesianm nepeetteo deeaao 4 canonico
rendissimo et eeredieeimo prtesipo 4 domteo d. 4s,, MmmteMitya ad boa qpogteliter, deputatis...
Blue loeo nes anna, te-luite, S3 p, 9 eoi. —
Ernesto, arehiopiseepo 4 principe dootsee (Me•ImmI
μ*μ!ν4μφ et
Faris, Bibl. nat. BJMi
F. .1, nota manmtsripte te aiaagtee: «Exstat baca
rime principe no domine d. Fwdteande, etnedom
eeriesteo ooadtetom 4 .administratore vtrteeque synodua tears XX Farraginem Gdeâteaornm,. a
Bauariae dueUnu, anno poet Ckristv· aatvm aril- p. MS ad MI, demum a p. MI ad 1000, pario mu­
Mmo qrisgeeimo fatq) ntuigSeime octane, 9 oetob., tetis verbis, et altenbi ampitee alibi arotha.*
P. 1-90, synodos dio ssssnaa celebrata dio 9 Oc­
celebrata.
ίΛ<· *1 tMutee motmdus {J Ocleu. cvb Fee*- tobria 1SM.
P. 21-83, synodus Uns seises t sistrata die
nando arvhiep Bynodvs dteoMoann, neb eormrierimo
W ^invWWNU···^ BWHM *o - W··· 9 oatebris 1419.
epioeepo Ooloaieerid prteripo île riere'4e, eete- 9) Oonsfite Germantes, quenus oolleationem sol.
stmiari prtesipia Jeaaria Moeritii, gter"·* arem.

41»

8YNODU8 DIOBOMAMA
DIOEOMAJTA ΟΟΙΛΜΠΟΒΙ·,
OOÎXIMIMNM·, JMS
JMS artabrt·
«rtahrt· 9
3
8YNODU8

414

areM-tpiwapi Pragunai· umptu, «L Joua. JMdari* a typa rt4«aa Joan- WUhatart Kraknatp, at M)ndam
•M Sehannat primam qocpit, p. Joeepbua Hart»* ChrbtiMiBta»Mtia,HMi»p4aram,aaMMDOCUUX,
Ma·, ma, ItM p. m. continuavit at pralo dédit; Mm perntiau npartorum.
•oampa VIH, qjuaéem «ahiiaimi prtartpia maailaM
In-fuite, 4 f.-XXXVHI-1016 p. - Berne,
tia ex Hartaheimianl· eoUeetia oàUaa, aaataa at vill»; Lyon, abbéMartia; Part·, Ammm); Park
neti· Uluatrataa a p. Hamaaaa SahaU, ttfwdaui aaai»· Sainte-Gueviév·; Borna, Alaeaandriaa; Borna, An­
tati»; complectitur eoneUia ab anao MDLXXXIX, gelica; Borna, Oaaaaateaee; Rome, Vatieaao.
T..VHI, p. 517 -36, aynodaa OoloajoBal· aaai 1596.
a4 MDOX. Coioaiaa Anguatae Aggripptemmium,

8YNODU8 DIOECESANA AVBNI0NEN8I8
1698 octobri· »1-

Synod»· diocoMua Avenionemia in Gallia,
celebrata di· 91 oetobria 1698, aub Ioann· Frandaoo Sordini, archiepiacopo Avuionenal.
Exatut conatitutioM· aynodale· in operibu·
qnibBa tituli :

, 1) Avignon, bibl. du chapitre, eodex m·. perga­
mena·, fol. 401-11.
9) Avignon, villa, codex m». 1939, caeculi XIX,
fol. 343-6.

SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS
1696 oetobria S3.

Daerata, (1697), ... [Uliitu tufra eel. 409 A),
P. 44, indictio futurae ayaodi ad diem 99 bo-

Synodua dioeeeaana Aateuaia in Italia, ealabrata b
die 99 oetobria 1696, aub Ioann· Stéphane Ajnaan,
epiaoopo Attend.
Exatant oonatitationec aynodalM in opera oui
titulna :

tobria 1698.

SYNODUS DIOECESANA CENOMANEN8I8
1598 oetobria 39.,
‘

<4*

Synodua dioeeeaana Cenomenenaie in Gallia, leua et publiai an aynodo du diet dioee··, tenu la
ealabrata die 99 oetobria 1698, aub Claudio d'An- ioudy vingt deuximme d'octobre, l'an mil cinq cent
gannea, epiacopo Cenomanenai.
· quatre vingt· dix huiet Au Mau, ohm la vefva
Exatant .eonatitutiouM aynedaiea in opera Mi
titulua:
Advcrtiaaamana, atatuta ot ordonnano·· aux

Hierome Olivier, MDLXXXXVIII.
In-4*, 34 p. — Lc Mana, évécbA — Mihi communieavit d. Deahayaa, viearhn gMoralia Conc­

oure· et autre· «ocleainatiqu·· du dioee·· du Mana, 0 inanenaia.

SYNODUS DIOECESANA MELPHIEN8IS
1696 novembria 11.

Synodua dioeeeaana Mdphienaia in Itali·, cele­
brata die 11 novembria 1698, aub Placido de Marra,
•piaoopo Melphianai.
Exatant conatitutionaa aynodalM in opera oui
titulua:

Conatitvtionea, . .. [Mv mfr· eel. 349A).
P. 69 : .Placidua de Marra, Neapolitano·, [epiacopua Melphieaaia], eceleaiaa aibi eommiaaaa viaiHvit, at 1698,11 novembria. in cathedral! Melphienai,

•ynodum habuit dioecaauam.1*

SYNODUS DIOECESANA COMENSIS
1696.

Synodua dioecaaana Com«aaiain Italia, cele­
brat· anno 1698, tub Philippu'Xrchinti, epiaoopo
Comenai. '
/

•ocleaia celebravit, [htign*.] Comi, MCMV, ex
typia Unione tipografioa, Hodulpbi doet. Ferrari
•t aoe.
In-8*, 367 p. — Roma, Vittorio Emanuele.

Exatpni oonatitutioaea aynodalM in opera oui
P. 7. mentio aynodorum celebratarum : diebua
titulua:
1) Coneilivm provin'oialo Aqvileienae, (1699), ... D 16, 17 et 18 aeptembria 1666, aub loanne Antonio
/liMu MtfM eoi. 408 B, n. 3|.
_
. epiaoopo
.
Volpi,
Comenai; 3, 4 at 6 aprilia 1579,
De hac aynodo confer atiam opua cui titulua: •nb eodem; anno 1698, aub Philippo Arohinti; die9)- Acta eynodi Comantia, quam, aub auapicii· bna 16,' 17 at 18 maii 1418, aub «odem; 18, 19 at
ÿ. M. virgMa immaculatae, Ulutriaaimna ae reve- 90 aeptembria 1433, aqb Laaaro ChrnSno; 13, 14
rendiMimue d. d. Theodoro· «x comitibu· Valfr· at 16 aeptembria 1479, aub Ambroaio Torriaai;
d· Bonao, epjeeopua Comenai·, diebua X1U, XIV,
10, 11 at 13 aeptombria 1486, aub cardinali Carolo
Cie«ri.
XV munia aeptembri» anni MCMIV, in cathedrali

CONVENTUS GALLICANI OLERI.
1596.
Conventae Gallicani cleri, habitu· uno 1596.
D· hoc oonveata confer opera quibua tituli:
1) Aieembld· général· du clergé de Frenee, m
.1596. — OrtéaM, viDe, eodex m». 873, aaeeuH
XVm, 11-909, — Of. CSM. 4m MM. 4m ddperta-

mm/a, xn, 314.
9) Proeée verbal de l’aaMmbU· du elergé d·

True· pour rendition de· compte· d· Philippe
d· CaatiU·, receveur général du clergé, 1698. —
Grenoble, ville, codex ma 1871, aaeculi XVIII,

8731860 millim , 169 t. — Of. OMel 4m wm.4m
VÙ, 596.

8) Odwpua, CkwMn ΛΛ», (1846),... fWUua

Μ/r» mI-WIT)·. n. 1}, p. 568-70.

4»

synodus uobobbana

wiuflmtimn,

hm

synodus diobcmana mblphibnsib

IMS.

■·.....

Synode· dtoecaaaaa NelphiMito ia ItaHi, eeto-ABooMo, «* typographie ÀlpheaH OUeoeai, 1496,
bnta un lltt, aub Placido 4« Nam, opioMpe Mpertorm peèmiiir.
, Melphimei.
.
Ia-4’,4 f.-99 p.-1t. — Pario»Bibl. nat; B 9106
Da haa lyaodo eenfar opu oui Statu:
Fol. 9: .Urgot Mluberrimum ilind TridMtiai ooaOomStcSenm oditae à Laaata Coraduo, Ote- eSU dimitum, at dtoeeoMaam aynodum eçlobromu,
moaeui, apiaaapa Malpkiaaai' A BapoUmmi eo- ‘ preeeartiai mm a tigiaS aaa aaaia fa ecotoSa
aaita Ao., te aynodo eolebrata pridie non., vty A neutre aaa faorit eoaveaata.·
rijidaiaonemb. aanoDoadniMDCXXrV. fJMpaaJ

8T4TUTA DI0BCB8IB KBOREN8I8
1696
. Statute dioeeuia Bboreui· ia LuStaaia, adita

anpe^Mtia que - aa teae A ao eagrado oohcilio

1684, «nb Thiotonio da Bragaana, arohi-

Triduttao, par mandado do reuereadiaiimo em
Chriito pedro dom Thaotonio, Slho dot duqdaa
da Bragaaqa dom lamm quarto A doua Ioanna
do Mendoqa, arcebiapo d'Euora. ffaeiguj Im­
prima om Buora, por ManoaJ de Lyre, por mandado do dito rMerendimimo am Chriito padÀ

anno

apimopo Bboreui.
Butant atatuta ia open Mi titalu:
Regimutoa da arditorio icclmiaitioo da aida·
biapado d'Brdra, a da ata ralaa. a am eotmltaa
4 oaaa do deapuho A. maia aMoiaaa da jutiça
eocleaiaatica, A a ordem qui au temnoi examm,
t cm outrai couu qua taebo ao bom gouirno
do dito areobiipedo, tiradoi doa aatigoa * aermocntedoa A mudadoe oonformo ao tempo, A da larga

anno de M.D.LXXXXVUI.
In-foUo, 4 fan.- 144 fa. - S fan. — Périt, Bibl.
nat. B 401.

SYNODUS DIOBCBSANA IPPORBGIBN8I8

1696. .
Synodal dioeocmaa Ipporogieuic in ItaHa,
calibrate anno 1594, rab Oaeiare Ferrario, ipiicopo IpporogienaL
Butant. eonititutioau aynodalee in opere oui

P. 1-14: „Nm Caoiar. Fimriut, ... epiacopu
Bporaodienaia ot eomoi, ... ia dioeeoiana lyaodô
IV itateimui ...“
P. 91-49: „AHai oonatitUÂonee lynodalea. pro-

C mulgatao a praefato pariilnatri ae rerereudiie. d.
titahu:
Coutitvtionm et decreta qrai Ulretriie. ao Oaaaare Ferrario, Dei et apoetoUeu aedi<_ gratia
rererendim. in Chriito pater d. d. Camar Fmrerira, epiioopo Bporaodiao, de anao 1401, die 10 maii.*
P. 69-41 : .Synodal dioeeeoMa qaao in cathe­
Dei et apoatolieu aedia gratia epimopu Ipporegion.
A oomee Ac., edidit anno (Wq) 1594, 1401 A 1409, dral! ecoleeia habita eet anao 1409, die penoltima
m lynodo diooeeeana. [iMif*·-] Bporaadiaa, ex aprilia*
P. 49-71 : .Décréta place in lynodo uni 1406
ofleina Michaeli· Marlbae; de Ueutia Mperiorum.
[In /ne .7 Bporaediae, Jf.DCVII, ex ofleiaa die 6 maii, promulgata, praomiiait, quoad lynodi
celebrationem, iii que ta anterioribui leguntur.*
Miehaoiia Martbaa.

ln-4*, 4 f.-71p. — Vereolli, AgneoiaM.

SYNODUS DIOBCB8ÂNA NONBN8I8

1696,
Byaodu diooeoeaaa Noneuie ia Dalmatia, oelobruta un 1694, Mb Horatio Beiloti, epiioopo

Di hac synodo confer : Gemi, Strie» rpieeepenm,
(1474), p. 411.

NeaeaiL

SYNODUS DIOBCBSANA PICTAVIEN8IB
1596

Byaodu dieoMoua Pietarieatae ta Gallia, celo- D
De hae eynodo eoafar: Gum, Strtftfitttfemet,
brata uno 1596 Mb GodeMdo do Saiat-BoHa, (1975), p. 906
ipiuopo PietavieaeL
χμπ!-, —---------- , n,ti..,am«i >-rnMMiLmiiimaampmmnaMmamammAaAWBm4BPa^awat»gaa4AMBAa6a«»"g*M99tM9*mwmmartawnaiai oil mi-ni 'm
=»»-r»

SYNODUS DIOBCBSANA SALMANTICNNSIB
1696
4&·μμμ· ΒΜμμΜμμ^Ι* CUepMAiy
celebrata aaao 1699, Mb Petre leaee do Pecada,
epiacopo SahaaaiiaMML
De bu aynedo eoafar opm coi Statua:
CeutituteaM, (1464),.. ./AhSumyru ml, MT C].
FoL4: aBatu eouAtnioau eyüdatae ao eedoaare, atîcado riale lu que M cota ebfapadi

hteteroa loo eoAarm obfapoe de Salamuoa, nueatroe
predeecaioroe do buaaa mcauria, doa Diego Deçà
alto 1497, 4.Pedro Gonaalea de MeadOea alto 1640,
doa Geronimo Maariquo alto 1669, d. Pedro lunao
de Pomade afio de 1594, d. Laia Fernande· da
Cordera alto de 1604.*

'

417

8YN0DI DIOECESANA· 80ΙΛΟΝΕΝ8Β8, IBM

41«

8YNODI DIOECNSANAE 8OL6ONENBE8
1JM,
Synodi ΰΜΜΜίΜ BolaonenMo in Htapaaia,A
Da hia aynodi· confer : Geme, Strimqptaeepmum,
oolobrntao tanta IMS et aequentibu·, tab Ladovioo (187*), p. 76.
Sana y Oodol, opiaeopo Solaonaaai.

8YNODU8 DIOECESANA ISCLANA
IBM aprilia IS.
Bynodna dioeceaana Itclana ia iaaala bahia ia Avolo·, optaoopvm belaa., ia maiori ooeieeia oeleItalia, celebrata die 18 aprilia IBM, aab Inuico de bmtae, idibua aprilia IBM. /Inrifw.J 8vporiorvm
permimv, Hornae, apnd impraeeore* camerdoa,
Avaloe, epiaoopo ladano.
Exatant eoaatitutionM aynoddea in opere cui M.D.XCIX. x
titalna:
In - 4 ·, 2 f. - M p. -1 f. — Paria, Bibi, nat B 3080 ;
Deerotn et conetitutione· ayaodaiee dioeceaana· Paria, Bainto-GeneviAvo.
Ionian., per admodvm ili** et r“*“ d. Innicvm de

SYNODUS DIOECESANA AVENIONEN8I8
IBM aprilia 37.

1) Avignon, bibi, du chapitre, codex ma. per·
Synodua dioeceaana Avenioneneia in Gallia, b
indicitur ut eolebranda die 27 aprilia IBM, aub gamenu·, foi. 414.
loanne Franotaco Bordini, arebiepiaoopo Avenioneoai.
2) Avignon, ville, codex ma. 193#, aaeeuli XIX,
Exatant conatitutionea aynodalea in operibua fol. 888.
quibua tituli:

SYNODUS DIOECESANA CREMONENSIS I
18M ante maium.

Synodua dioeoeaana Cremonenaia 1 in Italia,
celebrata ante menaem maium IBS#, 'aub Caeaare
Speciano, epiaoopo Cremonenai.
Exatant eonetitutionea aynodalo· in opere oui
titulua :
Decreta et acta edita ot promvlgata in aynodo
dioeceaana Cremononai prima, qvatn revprendiaai- .
mva d. d. Caeear Speciauua, Dei A qanotae aedia C
apoatolica· gratia epiaoopua Cremonenaia, habuit,
additi· praeterea ad extremvm nonnulli· conatitutionibua A decreti· apoatolicia A edicti· epia-

oopalibua. /IfuigiM.J Cremonae, apud Baptiatam
Polliaarium, M.D.XCIX.
In-8*, 8 Î.-366 p,-16 f. (index)., — Milano,
Ambroaiana ; Novare, aominario ; Parta, Bibi. nat.
B 2044; Paria, Maaarine.
Pol. anteriori 2, praefatio data eat aub die 16 maii
IBM. Ergo aynodua celebrata eet prina.
P. 199-368, appendix documentorum ad hanc
aynodum attinentium.
P. 841 - 66, catalogua epiacoporum Cremonenaium.

SYNODUS DIOECESANA DE ANGAM ALE
1699 iuriii 20.
Synodua dioeoeaana de Angamale, celebrata in varia decreta promulgantur ad reformando· more·
civitate Diamper, die 20 iunii 16M, aub Aiexio incolarum Nalabarenaium.
2) Geddea, Htatory qf A· eAorcA qf Malebat.
de Meneae·, arebiepiaoopo Goano, aede de Anga­
Londini, 1694.
male vacante.
3) Hough, Hidory qf tkt ckrùtûmÎi) ia laéia, t. II.
Bibllogruphin:
4) Milne Rao, Th» tfriae «AoreA m India,
1) Synodo diooeaano da igreia o biapado de p. 226-66 et 376.
.
Angamale, doa antigoa obriataile do Bam Thome daa
6) Cotati, Coœil. (1728), XXI, 1427 -80.
•arrae do Malauar daa parte· da India oricutal, cele6) lo. Facundi Raulin, Caeearauguataai, ordini·
brado pello reverendiaaimo oenhor dom frey Aleixo Eremitarum 8. Auguatini ex-generali·, atque Hicpade Meneae·, aroebiapo metropolitano de Goa, pri­ D niarum Indiarumque aariatentia, hiatoria eccleaiae
mai da India * parte» orientée·, aede vagante da Malabaricae, cum Diamperitana aynodo, apud In­
dito biapado, por authoridade de doua breuoe de do· Neatoriano·, 8. Thomae ohriatiaaoa nuncupato·,
aantiMlmo padre Clamante papa VIII noaeo aenhor, coacta ab Aloxio do Meneae·, Auguatinenaï, an.
ao'terooyro domingo depot· de Penteoo«te aoa' 20 Domini MDXC1X, nunc primum e luaitano in latidia· do mea do iuaho de era do 16M, na-.igreja num vere·, cui accedunt cum liturgi· Malabarica,
de Todoa Oa Santoa, no legar A reyno do Diamper tum diwertatioue· variae; -’omaia perpotata animaogeito e ol rey do Coobim inHel, no qual ae deo ' adveraionibua llluatrata. Romae, MDCCXLV, ex
obedienoia ao aQmo pontiBee Romano A ae aogei- typographie Hieronymi Mainardi; anperiorum fa­
ton o dito biapado com iodo· oe chrtataS· delle a cultate.
enata igrejn Romana. Em Coimbra, na officina
Ia-4',18 f.- 629 p. — Paria, BiM. Mt. B »886;
de Diogo Gome· Lour»yro, impreaeor da vnluerai- Roma, Saint-Louia dee Franfata.
dad·; oom licence do acato officio A ordinario,
P. 69 - 282, aynodua Diamperitana.
anno Domini 1606.
7) Manni, dbpptam. aonoil., (1752T), ... /MMua
In - folio -minori, 2 fnn. - 62 fc. - 9 ffin. — Paria, •upea eet 401 B|, VI, 1.
8) Mnaai, Oona/., (1909), XXXJV, 1427 -30, ot
Muerine.
Haec eat Diamperitana aynodua ia India, que XXXV, 1161-368.
Oowai. omtanax. eoam XXXVQjp

.

·

27

CONGREGATIO ARCHIPRK8BYTERORUM DIOECEM8 MECHLINIEN3I8,1699 u|J

41»

4)0

CONGREGATIO ARCHIPRE8BYTER0RUM DI0ECE8I8 MECHL1NIEN8I8
15»» angusti S. ■
.
*
Congregatio arehipreabyterorum dioecesis Mech- a titulus :

liniens» io Belgio, celebrata die 8 augusti 1599,
tab Matthia Hovio, archiepiscopo Mechliniensi.
Exstant constitutionM synodales in opere cui

!

Van de Velde et de Raw, Nom ooUoodo ofod,,
(1839), ... [tituhu supra eo/. 411 C, 1598 aug. 4],
Π. 355-7, cx copia authentica.

8YNODU8 DIOECESANA BALNEOREGI ENSI8 I
1599 augusti 16.

Synodus dioeoesan· Balneoregiensis I,in Italia,
celebrata die 16 augusti 1599, sub' Carolo Trotti,
episcopo Balneoregiensi.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus:
1) Decreta ac constitrtiones synodales a Carolo
Trocto, Ferrkriensi, Dei ac sedis apostolicae gratia
Balneoreg. episcopo, in eirs prima diaecesana sy­
nodo coactae atque editae. Svperiorvm permisse.
Romae, ex typographie Aloysii Zannetti, 1600.
In-'4e, 331* p.-9 f. (index). — Roma, Vallicelliana; Roma, Vaticano.
P. 9-10, baec synodus celebrata est in ecclesia
cathedrali Sancti Donati, die 16 augusti 1599.
De'hac synodo confer etiam opus cui titulus:

S) Prima synodus dioeeeeana, quamillustrissimus
ac reverendissimus dominus Cajetanus Briuciotti,
Dei et apost. sedis gratia episcopus Balneoregienris
et patricius, sanctissimi domini nostri praelatus
domesticus ac pontificio solio assistens, in ecclesia
cathedrali civitatis Balneoregii, regnante sanctis­
simo d. n. Pio papa IX, habuit, diebus s. Pente­
costes, 37. 38, 39 maji anno MDCCCLX. Viterbii,
prelis episc. Speraindeo Pompei, 1863.
In-8·, XXXX-599 p.— Roma, libr. Bocca.
P. VII: rEorum actuum |synodalium| regesta
octo super decem nostra servat cancellaris; perti­
nent praedictae synodi ad episcopos Umbertutn
Locati, Placentinum, anno 1573: Carolum Trotti,
Ferrariensem, anno 1599 . . .“

■u» ·

CONCILIUM PROVINCIAL^ BENEVENTANUM
)

.1599 aeptembri.

Concilium provinciale Beneventanum in Italia, c
3) Synodicon, (1695), . . . [tituluo supra coi. 9 D
celebratum mense Septembri 1599, sub Maximiliano η. 1], .
archiepiscopo Palombaro, Beneventano.
P. 384 - 464, concilium Beneventanum XVII,
celebratum mense aeptembri 1599.
Bibilegraphia:
3) Synodicon, (17241, .. . [tituluo oupra col. Il A.
1) Concilium provinciale Beneventanum. Romae, n. 3],
>apud Gulielmuriv Facciottum, 1605. — Ipse non
P. 333-96, concilium Beneventanum XVIII,
vidi.
celebratum'mense aeptembri 1599.

ACTA CONCILII.

X
EDICTUM INDICTIÔNI3 SYNODI.

rebus ad caelestes, ab humanis ad divinas,, a ca­
ducis ad aeternas, omni studio re/ocentur. Atque
Maximilianuo àoPaluu)tària,Deiot apootolicat oodio in hanc curam, ut ardeutius incumbamus, monet
gratia/ archirpiocopuo Bmoomtamu, doro ot o*mi- nos ipsius ecclesiae nostrae magnitudo et nobilitas.
buo productat nootrao fidolibuo, oaMo» i" Dearmo. Dioecesis enim ipsius amplissima est, nonaginta
Pastoralis officii nostri ratio postulat, ut pro­ sex scilicet castrorum, et quidem insignium, ex­
vinciale ‘ concilium celebremus ; quod, licet iuxta ceptis oppidulis. Sunt hic multi abbates qui mitra
concilii Tridentini praescriptum, iam pridem exequi et baculo utuntur, et duodecim extant abbatiae
superemus,. aliqua tamen fuerunt in caussa, ut quae ab archiepiscopo Beneventano confdruntur:
pium ho‘c opus hucusque intermitti merito sit latissitba est eius provincia, decem et oeto epis­
persuasum. Primum, quod provincialis synodus a coporum; licet non multum sit temporie, cum
lacobo cardinali Sabello, bonae memoriae tunc viginti quinque essent, ut in valvis aereis ipsius
archiepiscopo Beneventano, prius celebrata, adeo ecclesiae et nomina episcoporum et effigies mon­
cuncta complexa ait. et in Alturum prospexerit, strant. Olim vero triginta duos habuisse, et metrdut nihil ei aut parum addi posse videretur; quod polim Campaniae, totiusque Apuliae appellatam
nobis quodammodo gratum extitit, quippe qui esse, antiquissima ipsius documenta testantur. Prae­
tanto viro semper tribuimus multum: quod ut sulem autem Beneventanum signo plumbeo litteras
facerem, et ipsius impellebat auctoritas, et Tha- expedire, a sententiis laieorum officialium civitatis
, daeus cardinalis de Gaddis, avunculus meus, tan- ad eum appellari, aliisque gaudere apostolieis
quatn , mihi ex testamento legavit. Pfaeterea, privilegiis, ecclesiae Beneventanae dignftatem satis t
interlapsi temporis diversae calamitates, viarum ostepdunt. Evidens argumentum, quod sicut summi ■
latrociniis et grassationibus omnia plena fecerunt, pontifias, quorum multi hio resederunt, civitatem,
, ut ad hoc. usque tempus sanctam hoc negotium hanc in signum directi dominii in regno Neapoli­
differremus. Nunc vero, cum ingenti Dei gratia tano apostolicae sedi reservatam multis ornarunt
et' misericordia pacata omnia videamus, et aliqua gratiis, sic eius archiepiscopalem sedem multis ec­
forsan emersere quae communis sollicitudinis re­ clesiis praestare voluerunt amplissimis praeroga­
medium quaerant, depositum animarum nostrae tivis. Quae cum ita sint, ad hoc sanctum nego-eurae commissarum sollicitat, ut diutius -non fm- tinm quamprimum praestandum, tanti sacerdotii
moretnur, «u,
wviv«uw,,
sed, ■,
si qua uvprava»»
depravata sunt, icivimbuiu
reformentur,, procuratio nos merito invitat, cogit, impellit. Quamerrores corrigantur, et oves Damini sanguine re- obrem, omnes et singulos huius nostrae provinciae
’ demptae,' a vallibus ad montes, a,terrenis scilicet reverendissimos episoopos, tum litteris eo potissi*
’

>

1?

<
AsfcfrX.

4 ·
hi).

u*.

'

'

*■’

,

.
> L*

'

4SI

'9

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1699 wpUebri

4SS

mum nomine unionique eoram scriptis, tum stiam A amplitudine tua postea'petimus. Et Deus illam diu
hoe publico edicto in valvis cathedrarium affigendo,, conservet incolumem.
Beneventum ad synodum convocamus, cuius in­
Beneventi, die 8 mensi» maii 1699.
choandae eertum diem .vigesimam nonum scilicet 1
Amplitudinis tuae illustrissima» et reveren­
futuri mensis septembris, dedicationi sanoti Michae­
dissima· addictissimos .
lis archangeli dicatum, ut mane in metropolitanam
Max. de Palumbara, archieÿiscopus Beneven­
eodeelam conveniant, praescribimus.
tanus.
)
Ut igitur aliis etiam omnibus innotescat, qui
Antonius Raguccius, cCnoaicus Beneven­
de lure Vel consuetudine synodo interesse debent,
tanus, secretarius.
*
ne cui ignorantia rei ad excusationem uti, vel se
contemptum negloetumve eoae dicere liceat: id­
circo, universis et singulis praedictis, tum ceteris,
.
TITULUS I.
qui sua intéressa quavis ratione putarint, tum etiam
Dt
proftuiont yUsi,
illi, qui liberi sunt atque exempti, quique nullius
dioecesis intra provinciae nostrae fines qpntinentur,
Capot 1. Fidti pn/fuionm mitUrt gsn ttnranfwf
hoc edicto publice proposito in valvis cathedralium,
Parochi lihrortmt proAiMorwn tndteset AaMtmf,
et, aliatum insignium ecclesiarum etiam exemp­
ut torum nomma tpiteopit d»frrrt pouint. \
tarum nostrae provinciae, ao vicinorum nullius
Cum Christianae religionis fundamentum sit
dioeeeaia, si'quae-sint, locorum affixo, illud etiam B
, significamus, indicimus ao denunciamus; poenis fides, eiusque confessio credentium..fiat ad salutem,
et censuris propositi· iis, qui intéresse debent, ca­ maxime eorum qui aliorum curam gerunt : Triden­
nonum iure sancitis.
tini concilii nixi auctoritate, et felicis recordationi»
Rogamus praeterea et in Domino hortamur Pii papae IV cobstitutione, mandamus, ut, qui
omnes provinciae nostrae fideles, ut assiduis prae­ de beneficiis'curatis provisi erunt, ad minus intra
dicationibus, et reliquis Christianae pietatis offieiis, duos menses fidei professionem emittere tenesntur,
nobis tam salutare negotium tractantibus auxilium formula ab ipsomet Pio IV praescripta coram
a Deo implorent, quo facilius ea, qua» ad Dei episcopo vel vicario generali; qui vero de dignilaudem, et animarum, quae in nostra cura con- tatibus vel canonicatibus in, ecclesia cathedral·,
quiescunt, salutem pertinent, decernamus. In quo- eam profiteri teneantur, edam in capitulo,' sub
. rum fidem hoc edictum nostra nostrique secretarii poena in concilio Tridentino indicta. Eamdem pro­
manu subscriptum, et nostri sigilli impressione fessionem facere teneantur, qui de monasteriis,
munitum, confici voluimus.
conventibus, domibus et aliis quibuscumque locis
Datum Beneventi, in palatio archiépiscopal·, in dicta constitutione expressis provisi sunt. Ad
die 8 mensis maii 1699.
idem teneantur praedicatores verbi Dei, magistri
scholae, confessores tam saeculares qtlam regu­
Maximilianus, archiepiscopus Beneventanus.
Antonius Raguccius, canonicus Beneven­ laris. Ad idem medici et chirurgi intra .trium
C mensium spatium post praesentium publicationem:
tanus, secretaries.
quod si adimplere'neglexerint, censuris et poeni»
LITTERAE
ecclesiasticis compellantur.
Curent etiam episcopi ut parochi omnes in­
missas ad reetrtndiuithot rpitcopot tuffragantot.
dicem librorum prohibitorum secum habeant, qui
Illustrissime ad reverendissime domine.
etiam invigilent ut ad ipsos descripta sigillarim
Provincialem synodum Beneventanam, iamdiu nomina librorum deferantur, u,t, ai quoa prohibitos
aniyio conceptam, varii· caussis, iustis illia tamen, repererint. vel prohibere vel expurgari curare pro
hucusque intermissam, Deo iuvante, hoc anno cele- ■ pastorali vigilantia possint.
brace intendimua, atque id vigeaima nona futuri
mensis septembris facere aggrediemur. Quod, licet Capot 9. Parochi, poti fidti pnftnionam, ttdi
aportolica* tt proprio tpùeopo ohodimdiam iurtnt,
publico edicto omnibus reverendissimis provinciae
argue parochialia iura bonagu» dtftnmtro».
nostrae episcopis indixerimus, Ijtteria tamen no­
minarim ad ainguloa scriptis, ut hie facimus. ampli­ C Parochi, post fldei professionem emissam coram
tudini tuae reverendissimae duximus etiam indican­ episcopo vel. vicario generali, iuramento 'Se ob­
dum. Adait igitur in noatra metropolitans eccle­ stringant, apostolicae sedi» et proprio episcopo
aia Beneventana amplitudo tua, ut eam hortamur, eiusque successoribus obtemperaturos; iura paroad praedictum diem', quem huic sancto negotio chialium ecclesiarum defensuros ; bona noq aliena­
certum praescribimus, et quae in aua dioeceai :D turos sed conservaturos. et male alienata pro
correctione digna invenerit, ad synodum afferat. viribus ecclesiis se restituros.
Adducat etiam aecum aliquot ex capitulo, et re­
liquo oivitatia et dioeceai· suae clero viros selecto»,
TITULU8 II.
quoa idoneo» iudicaverit, qui aynodalibue actioni­
■ Dt alfutintibu» tacra tcriptura.
,
bus intersint, ut ex eia pro futura aynodo pro­
vinciali teatea deligi poaaint, qui, omni humano,
Capot 1. Sacrat tcripturat rtrba ad profano»
affectu cive negligent·» depositis, lurent ae eorum
»mtu» nt trahantur.
munua .diligenter exequuturoa.
Ndn est eorum temeritas sine animadversione
Quooïi legitime impedita, caunaita nobia aignifi' cando, et Huxta canonioaa.sanctiones. probando, praetereunda, qui sacrae scripturae verbis, vel ad
adesse nequiverit, procuratorem idoneum, qui eiua profanos sensus, vel ad impietatem, vel ad locum,
vel ad superstitionem, aut ad alium quemvis
nomino -aynodo intersit, mittat.
QuamPraeterea, habebit cum hio amplitudo, tua im­ alienum ecclesiae sensum abutuntur.
pressum edictum, quod in oathedralia ecclesiae obrem, episcopi, iuxta canonicas sanctiones et
suae, et aliarum auae dioecesis insignium, etiam Tridentini concilii decreta, delinquentes severe
exemptarum, et vicinorum locorum, etiam nullius puniant ; atqhe, ut ab hniuatnodi sacrilego abusu
dioseesia *valv<· affigi st promulgari curet, de ou- fideles abstineant, populos peXconcionatore·, paro­
iut promulgatione publicam testificationem ab chos et confessores admoneri curent.

-w

493'

CONCILIUM BKNÏVMNTANUM, UWseptembri
TITULU8 ΠΙ.

De hedimafittri*. *
CxMrr 1. Latdei libri » **Mi* arose·tar, tie rtim
prohibiti. Mola* sfagulM cams eiritsMtur. Nemo

MM HmIÜWI

,

TITULUS V.

A

ΛΜΑΜ·
Cam 1.

ΟΜΜιΙΙΦ

ia^aaiiatLaaa ti taMh

MOMAmU·

Sacrae imagine» quali* osso W«ri? InIM

4^|MNNnA|N* /QpMFM* Xeea
miraeula ne proponantur, negue altari» tripaatur

NM tN

Cum adoleoeesitium aeta» facile lascivis rebus
ahsfwo «pûeop· approbatione, oui ewomnHmioatioinficiatur, curent episcopi ut magistri scholae eoe
nio poena.
auctores fugiant, quorum lectione puerorum animo·
corrumpi credendum rit, «ire latino ilio, rive italioo
Curent episcopi, ut sacrae imagines, priusquam
aut quovis idiomato conscripti «t editi eint; atque in ecclesiis collocentur, stata prece benedicantur:
libros in indice prohibitos ftigiant. sub poenis ibi Quae vero vetustate corruptae, rive hominum incontentis. Scholae singulis annis a visitatore ordi­ iuria deturpatae, quaeve in sordido loco sunt, eas,
nario visitentur; nemoque docendorum puerorum vel honeste aptari, vel in totum deleri mandent :
seu adolescentium publice vel private munus sus­ vetustate autem ita collapsas, ut reparari non pos­
cipiat, nisi prius ab episcopo examinatus, licentiam sint, comburi, et cinereo in oacrariunf reponi prae­
in scriptis habuerit. Tunc vero pueros eius fidei ripiunt, ubicumque reperiantur, etiam in domibus
commissos, non litteris modo, sed bonis moribus laicorum. Nulla imago aut pingatur, aut sculet salutaribus praeceptis erudiat, praecipue vero B patur, quae veritati sacrae scripturae, aut eccle­
in doctrina Christiana: quod, an fiat, testea syno­ siastico ritui et catholicae traditioni adversetur,
dales et vicarii foranei in synodo dioecesana sin­ vel quae habeat aliquid obsceni, aut profani, aut
gulis annis celebranda, ut episcopis significent, ridiculi, aut superstitiori, aut alias procaciter. vel
mandamus.
praepostere facti; neque miraculum, quod non'sit
TITULUS IV.
ab ecclesia probatum, exprimat; nec eorum, qui
in sanctorum numerum non sunt relati; nec ani­
D* praedicatione urbi Dei.
‘
malia in imaginibus pingantur, nisi expressio sacrae
Caput 1. Conriouaterss aou avari ddipantar. Eit historiae id requirat, nec eius, cuius lectio ab ec­
eatitfacere rsnusntss per censuras sunt eomprilendt'. clesia prohibita ejt. Quod si episcopi in visi­
Quoniam satis, quae concionatores. verbi Dei tatione huius generis imagines invenerint, eas de­
exequt debent, in provinciali synodo gub laoobo leri, vel ia honestiorem formam reduci curent.
cardinali Sabello bonae . memoriae arehiepiseopo
Pp> voto oblatae imagines non -vendantur, nisi
*Beneventano celebrata complexa sunt, hio tantum consensu episcopi in usum ecclesiae ipsarum pretio
'addendum putavimus, curaturos episcopos, eos eli­ convertendo.
gere ad id muneris obeundum in suis dioecesibus
Tapetia aut aulaea, quae vanitatem prae­
praedicatores, qui nihil avaritiae praeseferedtee, scierunt. aut figuras profanus et ab ecclesia inter­
saluti potius quam scandalo populis sint: quod dictas continent, in ornandis ecclesiis minime 'ad­
maximo animi sensu de pluribus intelleximus, qui C hibeantur. Nova miracula nemo, quovis modo
propriam utilitatem potius quam animarum salutem exemptus, populo enunciare aut praedicare, altaria
quaesivisse, in eorum ,a praedicatione discessu de­ eo nomine erigere, oblationes aut vota in altari
monstrarunt · Iis eleemosynae et alimenta sub­ proponere audeat, sine episcopi approbatione, sub
ministrentur, ad quae persolvenda, qui solent et poena excommunicationis. Verum, ubi rumor in­
debent; episcopi etiam per censuras et poenas crebuerit novorum miraculorum, huic pie obsista­
repugnantes cogant
X
tur, quousque ab episcopo, quid fieri debeat, man­
detur.
Caput 9. fbupsrvs inter praedicandum im eommenTITULUS VI. ,
* dentur; pse n riesmosyMOm puaerant. Xocta con­
De reliquit* tanctorum.
cio ««J AaAsatar. Praedicationi* fini*.
Praedicatores neminem inter praedicandum Capot 1. Sanctorii reliquiae quomodo auervanda*
tini *t ottendtndaef Alteri ne concedantur abtpaupertatis nomine populis commendent, nisi epia­
que luperiori» facultate; nova» nemo -venerationi
copi in scripto obtenta facultate, qui de eius in­
exponat, mei ab epiteopo recognita».
opia a parocho testimonium habeat; dumque con­
cio habetur, nulli pauperum per eccleaiam elee­
Sanctorum reliquiae, quae divinae gratiae re­
mosynam petere permittatur ne, vol vulnerum aspectu ceptacula fuerunt, honesto loco asserventur ; non
nauseae populo divina audienti, vel celebrantibus tamen, ubi sanctissimi corpus, aut sancta olea vel
importunae querelae vocis sono impedimento sint; D sacrae vestes conservantur. Lampas seu lampades
sed id negotii, cum praedicator pausam facit, ita ante semper colluceant, niri. sint in capella sanc­
celeriter agatur, ut concio mrinime impediatur. tissimi corporis, ubi lampades continue ardere de­
Noctu sacra concio- non-habeatur, et dum habetur, bent Cam populo ostendi.eas contigerit, idque
nec missae celebrentur, neo horae canonicae, etiam in sanctorum festis ant in maioribus solemnitatibus,
submissa voce, recitentur. Tandem, praedicatores accensis luminibus, neo vescatis extracta^ a sacer­
videant, ne de eis vere dicatur, quod apostolus dote superpelliceo stolaque induto ostendantur.
scripsit: Sunt cauponante* otrbum Dei': et quod Tunc vero accendantur luminaris, pulsentur cam­
princeps apostolorum redarguit: In aoaritia, inquit, panne, antiphonae cum orationibus a clero canten­
Jfctw Virbi» de robi* negotiante*1 ; et quod reprehen­ tur, thurifleatio adhibeatur.
ditur. e beato luda in epistola catholica: Cor ercerOstendendae super altare reponantur. Absit
ciiatum ' avaritia habent**, umtUpto* patentia, Mi­ spes quaestus; sacculi aut capsulae pro elee­
rant** pirtona* quaeetut musso*. Sed considerent, mosynis recipiendis non collocentur*; nec sit qui
quod apostolus testatur non esse praedicandum ut aut humeros fidelium virga tangat, aut ad elee­
comedamus, sed comedendum ut praedicaro possimus. mosynas erogandae verbis invitet; si quid vero sponte
dabitur, aoripi non prohibetur.
Ad aegfotos etiam devotissime petentes, etiam
• Π Cor. Π, 17.
ri id antiquae consuetudinis esset, sine episcopi
• Π Petr. Π, ».
facultate minime exportentur. .
• lad. M

4M

4M

CONCILIUM BKNKVMNTANUM, 159* wptenbri

▲ laid· auquam tractaatar ant tangMtnr, 4
quod sanctus Gregorius sacrilegium mm seribit;
^neqne »M nudas deoeculsri liceaL

Prop· reliquias qua* sciuatur, 'tabella orattei«aum et antiphon·»» Ulorum sanctorum appansa
habeatur; ae etiam alia tabella ia looo conspicuo
affigatur, ubi nomina omnium reliquiarum- de­
scribantur. 9 vaaeulia ostendendae nuniquam extra­
hantur ; nudae a velo ia conspectu nunquam ax*
ponantur.
Caveant, aub poena excommunicationis lata·
Mntentiae, aacranim reliquiarum custode·, illarum,
neo minimum quidem quo via praetextu, etiam altari
ecclesiae concede», trader· aut largiri nine per­
missu ordinarii, et ai regular» tint, abique fa­
cultate proprii generalia scripto obtenta.
Novat reliquiae nemo, etiamai regularia ait
•ut quantumvis exemptu·, evulgare, aut venerandae
populo annuncisre, niai ab epiaoopo recognita· et 1
approbatae praMumat, aub poena excommuni­
cationis.
Camft 2. Seliguiarum eatalogue epittopo frommittatur. S> tacertas atat jt^td optadum f Duabue
artentur daoibue.

'Mandent epiacopi, primo quoque tempore, ut
omnium «aerarum reliquiarum, quae in auia dioe­
cesibus aunt, ad eoa nomine deferantur, et quo­
modo vel tranatatae vel habitae fuerunt, perqui­
rant diligenter. De iis vero, quae incertae et aine
nomine aunt, teatea idoneo· examinent, quid de eia
antiqua oonatanaque traditio edoceat; relatia omni­
bu· in certum librum, qui in archivo episcopali
conaervetur.
Capaae reliquiarum duaa elaver diverso fabrili
opere confecta· habeant; alteram ab epiacopo, ai
in cathedral! aint; alteram a thesaurario vel prima
dignitate aervandam; tertiam vel plure·, ubi con­
suetudo eat, laicit episcopus permittere poteat. In
dibecesi a rectore ecclesiae, et ab alio probato
presbytero quem epiaoopua elegerit, teneantur.

imM wvm^M

Ϋφφ
JUttii
MV0 ΛΛΑο

-iwc

tAi

Ml

ÿMMMMM

Crucifixi imago, oui celebrana caput inclinet,
in quolibet altari deputata ait, mu sculpta collocetur.
Adsit tabella Cftorta m «Mdat at accretarum
orationum.
Fenaatrae ·οο!ο·1·η» ant vitro ant cerata tela
ita claudantur, ut ventorum impetu miniatari «acri
aacraque mysteria tuta aint.
Vu aquae benedictae marmoreum, vel alio
•olido lapide non foria aed intua ecclesiam, in dex­
tera parte prope ianuam ait, cum aapergillo. ' non
spongia aed aetia confecto.
Adsit aaerarium in quavia eccleaia, quod clau­
sum eaae debet ; aed in parochialibua eccleaiia praeter
1 hoc, etiam illud quod fonti baptiamatia deaervit.
aedificetur.
CaMTT 4. Chorut, taitnuculi attat at ornatas,
umbella, altarium ornamenta, tepulehrorum collo·
oottouM, dneritamtar.
Paso prttioea obi tueto·
diendaf ΛΜο ad letandae manui et oratorium
tw dastai ta «cela·»·. · Eceleeiaitica ornamenta ta '
prqfottos mm coaaerta, otd alio transferri abigee
licentia prohibetur, et confeeeionte extra coafeeeionalia excipi, loieonimqw eomitta ta eeolariu, out
alibi diebiu /«sita ■ stae fatuitate 'celebrari.. In
profanatu eapoUit altaria eunt diruenda; neque
iutpatronatue abegue doit concedi debet. Ante
eccleeiai nihil tendatur.

Chorus, ubi fieri commode potest, ita ait iuxta
altare maius ooniunctua, ut ' laioi·· minime patere
poaait, eo praeaertim tempore, cum divina cele­
brantur officia.
Tabernaculum, intra quod pyxi· - aurea vel
argentea cum corpo-ali ad sanctissimum corpus
•••errandum reponitur, nonniai in altari maiori
collocetur, vel alibi, ubi decentius collocari poterit ;
a foria per omne· parte· auratum, coopertumve
tegmine serico aut saltem lineo, colore aliquo
TITULUS VII.
variato; intua vero rubro serico vel virida in­
De aedificandie notie aeeletiie «t de ornatu tarum. vestitum.
Supra altare maius umbella aeu baldachinum
Caftrr 1. Notae eceUeiat, aut ta ueteribue quid prae­
appendatur, qnod totum altare celebrantemque
cipuum ineoneulio epiecopo extrui prohibetur.
ipsum desuper tegat.
Primue lapit iuxta pontificale Romanum iaeiatur
Habeant altaria ornamenta paramentaque pro
per delegatum, et apta aedifieii forma detignetur.
divinia peragendis, secundum temporis conditionem.
Novas ecclesias aedificari, aut in-veteribus ali­ Tobaleae tres illa cooperiant; superior ait alii·
quid praecipuum novi, absque ordinarii licentia in maior longitudine et latitudine, itajat-a lateribus
scripti·, fieri.omnino prohibemus; eum vero licentia altaris dependeat usque ad scabellum ; reliquae
haec dabitur, mittet episcopus chnonioum, vel duae, vel saltem adaequent longitudinem latitualium in sacerdotali ordine constitutum, .qui pri- D dinemque altaris, vel superent,
mum lapidem fundamentorum iaciat ad pontificalis
Os sepulturarum noriter construendarum distet
praeacriptum, vel qui aptam loco aedificii formam ab altaris scabello, spatio ad minus unius cubiti,
iuxta canonicas sanctiones designet.
vel etiam remotius, si locus permittit; atque ita
operiatur, ut nullo unquam tempore foeteat.
Caput 2. Altarii, aligne annexorum mensura dasVaaa ecclesiae pretiosa armariolo in loco tuto
crihttar. Cirta' ipeum cancelli emt.
et apto' claudantur.
Altaria sint altitudine quatuor palmorum a
Bit vas cum pelvi pro abluendis ministrorum
ligneo scabello, latitudine palmorum trium, sed manibus; tobalea desuper tornatili ligno appensa.
longitudine ad minus palmorum sex;, verum al­
Sit locus pro oratorio cum imagine sacra de-'
taris maioris maior poterit esse longitudo, ad pal- super affixa, ubi, post peracta sacra, minister posait
mos octo.
orare.
Scabellum vero'ea sit longitudine et latitudine
Parement· et ornement· eccleaia· quaecumque
inflexum ad latera altaris, qua·' et altare ipsum in usus profanos non convertantur, et certae ec­
circumcingat, si commode fieri possit, et celebrantem clesiae dicata, ad aliam sine licentia episcopi non
commode substlneat. Bepisnturque ita ferreis aut transferantur.
ligneis cancellis, ut laioi celebranti nimium appro­
In qua ecclesi» sacramentum poenitentiae exer­
pinquare, aut altaribus inhaerere vel inniti minime cetur,- nonnisi in confessionalibus id fiat secundam
possint.
formam per ordinarios praescribendam.

«7

CONCILIUM BKNÏVMNTANUM, ISM o^tambri

4M

Nemini permittatur ante fovea eeoledae, vel ia A balteta, hostia, aeiopete, talia, aliisqae huius penaria
Harina immorari, aut ingredi eecMam cum aoop- tastromenti·, elorioie uti Jntordioimue.
Baculum in eodeeta nunquam deferant, neo pee
Istia, «at balietie, aat hastis, similibusque armis»
civitatem aut oppidum, niri cauma aetatis aut
neo oumcaaibes venaticio aat volecribue.
Concilia laioorum, quae parlementa appellantur,
Nataro eut denudaro membro in alieno con­
artium congregationes, aliaque collegia, quae ad
eoeleeiam non-pertinent, ia eeeMa ae fiant, neo spectu erubescant. Vagiant eoMortinm exnlnm,
aBbi diebus featiria, niai peat vesperas, de licentia contumacium, baaditorum ot homiddaram, nec
hospitio eos, etiam affines suadplant.
episcopi vel parochi loci.
Veaaticum animal non alant, vsnationoque ab­
Ia capdlis profanatio et aperti·, ubi non cele­
bratur, ri aunt altaria, eruantur; nullique ddnoeps stineant, eam boatus Hieronymus dicat; ^foen ue>
iuapatronatu· capellae concedatur, niri eam saltem nater «rot, ftaa pernotor erot.** Arma ouiuseumqno
generis, non deferant, Irisi ubi per loca perieulooa
dotaverit aex ducatorum annua dote. Iuxta eccle•ias earum vel ante force, venditione· bellariorum transeundum est, ot tunc' do licentia ordinarii, eum
vel quarumvl· rerum omnino prohibomue.
arma clericorum sint srofisuee d toerimoe, ut in* ■
Si quando capsula pro eloemocynia recipiendis quit divus Hieronymus. Si peregrinandum eis est,
ponenda ait, ea longe ab altari in loco reparato sine dimissoriis ordinarii, etiamsi beneficium sim­
collocetur. Tranritua per ecclesiam ad aliena loca plex tantum habeant, abesse non liceat, ot extra*
> neis in proviacia absque testimonio proprii episeopi,
non permittatur. ■
nisi ad paucos dies, adesse non permittatur.
Nullus presbyterorum entclericoram, exceptis ca­
TITULUS VIH.
sibus a iure permissis, tunc voro do licentia ordinarii,
D* esto d honestato deriroroo».
exerceat officium .procuratoria, advocati, aut quomoGapüt uniccM. derieerom hoiitas ti tonsuro, oro·· dolibet patrocinatur apud indices laieos, neo pro aliis
/ menta, rotiesrMftmiM ti otnii», gtmlfo osse de­
spondeat in foro saeculari. Mercaturam ne exerbent, jtiooes ab tit /ngwndaf Arose, ooMSorom
patrocinia apud leieos isufioss, noram supplicia,
In laiqorum negotiis, excepto casu sedandae
tutelar, tabellioaatns qtffcsnm» modicam artem, ne­
discordiae, non se immisceant, nec in emendis
gotiationes estent.

vel vendendis robus interpretes interveniant.
Mulieres, etiam nobile·, ne comitentur, nec iliis
offidi caussa ad mensam assistant. Turpis vero ,
nominis consortium omnino tagiant Consessus
laioorum otiosos, vaniloquis in plateis, circulationes
difmo diearant mimtitrie." .
in officinis et sedilibus ; tabernas item ' nisi in
Clericali tonsura, prout euiuscumque ordinis itinere caussa necessitatis vitabunt. Reorum · sup­
ratio postulat, insigniti et talari veste semper pliciis (excepto si, ut eorum saluti adjutores) non
incedant.
0 adsint, nec ubi capitalis sententia legijpr. Aliorum
Ίη vestimentis fugiant exquisitam cultus ele- tutelam aut curam sine licentia episcopi ne suscigantism. vel affectatam negligentiam et aorditiem. piant. Offido tabellionis nqn tangantur. Arte
Colore tantum nigro vel alio, prout episcopi medendi abstineant, et alteri mercedis gratia operaa
ex regionis more permittendum duxerint, vel qui suas non locent, sed. ut otium vitent, vel ut victum
ex dignitate competat, utantur.
sibi quaeritent, dummodo a clericali munere non
Comam aut barbam non nutriant, et pili «upe- impediantur, manibus suis operari concedimus.
> rioris labii ita detonu sint, ut in sacqrflcio missae
8i vero sint in famulatu ecdeuasticarum per­
sacerdotem communicantem non impediant.
sonarum, turpia servitia, et quae clericalem digni­
Vestis interior et exterior utraqud sit usque tatem minus decent, nb exerceant.
ad talos oblongs, sed in itinere contractiori uti
Personati non incedant; vestes clericales alita
possint ; ita tamen, ut ex ea derisi esae dignoscantur. non clericis ad fingendum se tales non accommo­
In vestimentis novitatem ornamenti aut habi­ dent. Qui vero dericales aut monachalee vestes
tus vitent, serico domi et foris abstineant.·
• assumpserit laieus, ut ad illorum formam sé induat,
Reticulum aut subiretum, nisi causa infirmitatis, graves poenas sybitrlo ordinarii subeat, sicut qui
ne ferant; nec cum eo celebrent, nid de licentia •in supradiotis deliquerit, praeter poenas a sacris
papae.
eaaonibus irrogatas, etiam aliia, pro personarum
Pileo nunquam in ecclesia, extra vero nonniri ratione et delicti oontumada, punietur.
pluviae caussa vel valetudinis, et ea forma, UtD . Quo vero ad negotiatione·, si ter admoniti,
dericos decet, utantur.
prout nunc admonemus, aorignato eis post prae­
Buperpellicea sint non curiose nimium elabo­ sentium publicationem triginta diarum «patio,
rata. nec lacera aut sordida, et illo induti extra dkcem pro primo, decern prosecundo, at decern pro
ecclesiam exire, aut prae foribus astare, nisi caussa tertio, et peremptorio termiao, non rodpuerint, prae­
processionis vel offidi, non audeaht.
ter aliaa poenae, etiam iuxta,Honorii HI decretum,
Anulum non induant, nisi ob gradum dignitatis circa eorum bona derioale' 'privilegium amittent.
aut ob offieii munus, et tunc cum eo non celebrent.
- Tandem, «riant clerici per clericalem ordinem
Chirothecas in choro non habeant. Crispatio non licentiam peccandi, eed neoeaaitatem . bene
camisiarum ad collum aut ad manicae, et artificio rireadi, eoe aMeqnutoe eeee; ita igitur rivant, ut
elaborata clericis interdidtur. Dissectis et targi- exemplo ceteri· bene vivendi eeee possint, cavenntdi« caligis, torque et monilibus abstineant. Spec­ que ne contra accidat, nt sint laqueus fidelium
taculorum neo actores nec spectatores sint; neo animabas ; tn inoeesu honeatatem exhibeant et
etiam minii et histriones.
gravitatem, nam graviter itineris, maturitatem
Non ludant quovis in. loco aids, pictis pagellis,' mentis ostendit, sicut incompositio corporis,, dissoglobo missili, aliove ludi genere vetito, nec inter- lutus risus, huc illueque oculorum vagatio, mentis
sint ludentibus; sed parva pila palmari et globis, indict inaequalitatem; tauoantquo monti, quod
Presbyteri omnes et clerici memoria repetant
verba sacra conditi Tridentini scilicet, „«Uil tata,
quod alios magis ad pietatem Dtifut tulhun paai&ie
inatruat, quam oorom vitam st emmpfam, qtri tt

qui ligneis malleis impelluntur exerdtii caussa,
non lucri, privatiln Indairo aliquando permittitur ;

-i · -... ... ... ■ ■ .

„mtfat ta ere sooerdeM anni tetriitfimt", ut ait
divus Chrysostom··.

4M

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1M9 eeptembri

4M

TITULUS IX.
Caput nuant.

Oratieuee et entrât leetionm oleri·
iAfit

eoe doceat!

Studia clericorum Deo militantium debent esso
'orationes et sacrae lectiones, ita inter se mistae,
ut uni altera succedat: hoc enim clypeo malarum
cogitationum sagittae, quibus omnis aetas et prae­
cipue vero adoleecentia percutitur, repelluntur. Undo
divus Hieronymus; „ Ament, Inquit, stadia scrip­
turorum, ot comit sitio non amabunt;" libri vero,
quos eos, qui commodis id praestare possunt, habere
decet, sunt: utrumque testamentum, oatechismas
Romanus, concilium Trideatinum, tractatus ali­
quis de oaoramentis, aliqua summa casuum con­
scientiae, praeeertpn pro iis, qui parochi vel a
confectionibus sunt, synodus dioecesana et provincialia, tam a nobis, quam a laoobo cardinali
Sabello celebrata, aliique spirituales libri, ut in
doctrina sân'a et aeipsos custodiant immaculatos,
et ceteris panem scripturae petentibus recte frangere
possint.

Bosifaoii VIH constitutions et eoneUii Tri­
dentini aMtoritat·^ decernimus, ni statutam. con­
suetudo, pactio eut remissio, qua absenti quavis
ds eauaaa, dial τη) saerae hora·, la qus ano manari
defherit, distributiones dentur, nail· ait ; at ai datas
fuerint, qui scceperit, se stint reetitaturam iaaarvisntibaa, qui ,in aa absentia minima consenserunt ;
sin omaes oonsenaere, aaibna ecclesiae ex aune ap­
plicatae tint, hia tamen i xoeptia, qui ob iafirmita. tem, vel aliquam aliam iuatam caussam, val mani­
festam ecclesiae utilitatem, ut etiam in aa consti­
tution· eat, abfuerint. Qui in. ehoro e*t, quicumque
ilia ait, at cum aliia canere at psallere desiorit, pro
•beante habeatur. Hortamur autem. omaes, ut
potius lucri Caelestis grati·, quam terreni dirinia
officiis incumbant; memineriotqua in primis, qui·
B canonici sunt, canonice eos decere vivere, et pbaeatent re quod vocabulo dicuntur.

TITULUS X.

De epieeopit.

Capot 1. Apoetoh doctrùm epieoopi ad eirtutee
dignitati congruae monentur; aide «wmpla esee
■debent, nec terrente occupati muticam impediant;
et ut bene praedat, revideant.
Episcopi in eorum regimine ea sibi proponant,
quae apostolus ad Timotheum scripsit: „Oportet,
inquit, episcopum irreprehentibiltm bete, tobrium,
prudentem, ornatum, pudicum, hoepitalem, doctorom,
'nqn violentum, nàn pereueeorem, ted modeetum, non
litigioium, non cupidum, ted domui tube bene prae· C
potitum, et non tua, ted quae letu Chrieti eunt,"
quaerentem ; ipsi cum in alto positi sint, ceteris
virtutum exempla esse debent, et eorum animus
dignitati debet respondere, „ne (quod deploratur a
divo Bernardo) sii «orum gradue eummue, et atdmue
terrenif pattiombue in/iauu," sed quae dignitas signi­
ficat, et doctrina docet, ea factis exprimant, ,/w
impediant musicam.*** Meminerintque super gregem
eis creditum, ut ad aeterne pascua perveniat, in­
vigilare, et ut invigilare possint, divinorum prae­
ceptorum memores, residere ; faotique forma gregis
in iudicio et veritate pascant et regant.
Caput 3. Si,ob coali intemperiem aliato de canota,
m civitate reddere non poterunt, udi degent, divina
qfficia oliogw suere munio cwrodsml.

CxPVT 3. CmmIm* ultimo promoti minieirare debent;
at ei dignitae edormitor celebret, eibi eieoe eligit
auietontoe. Intereteeniee ia ehoro eme canonical,
habitu pro abeentibua habentur.
Ex canonici· ii diaooni et aubdiaconi fungantur
officio, qui ultimo loeo promoti eunt; aed ubi con­
stitutus in dignitate solemniter celebraret, ilii, quoa
•x inferioribus canonicis tibi assistentes elegerit,
assistant ei. In ehoro pro absentibus habeantur,
niai canonical! habitu pro cuiuscumqde ecclesiae
consuetudine, dum divina celebrantur officia, ibi
•derint.
TITULUS XII. .
' De capitulo congregando.,

Ctnrr 1. Tempue et methodut capitulum congre­
gandi et hoboed* detoribduP. 8i quae ummsstsr,
non obeerventur, propositi otii eoaehuio nullo sot.
Semel in hebdomada, vel Miam pluries, si ree
postularit, capitulum congregetur, pulsata campana
eliqua ad id significandum, et dati·, quot sunt
canonici, ipsius campaaae signis ; in quo, facta prius
•ancti Spiritus oratione, quod etiam in fine non
praetermittant, an recte officia divina celebrentur,
anve errores in ritu ot sacris caeremoniis com­
mittantur, in primis exquiratur. His praemissis,
res de qua agitur, a prima dignitate proponatur,
votaque singulorum per secreta suffragia recipiantur
• notario capituli; quod si secus fieret, ex nunc
omnem propositi negotii conclusionem nullam esso
decernimus.

Caput 3. Ch»m canonic, debitorum nomina, «ti ipsi ’
tibi exigant, dividi quaerunt, generali capitula.
Cum vero, ob aeris intemperiem vel iustam | congregato, in tehedulit vcripta ex uma per tortem
aliam ob oausaam, in civitate, quae dioecesis caput ®
educantur, idem in frumenti dividant Jiat; quod
eat, residere minime poterit apiscopus, et insigne
ei WMHn ia horreum reponatur, ita deridendum
aliquod oppidurq sibi in aedem et habitationem
Mt* ut conquerendi locut non fit. Stem ·>■ fiet,
elegerit, in illius maiori epclteia vol aliia, ubi
procuratori capituli poena ttatuitur.
melius ei videbitur, si tamen clerus ita numerosus
Cum procurator capituli, ad quem exigendorum
ibi aderit, ut sufficiat ad inetar cathedralis, divina
officia recitari, ceteraque sacra munia adimpleri introituum cura spectat, debitorum nomina canonicis,
quod fieri solet, ut sibi ipsi exigant, dividere re­
curabit, ut ubi episcopalis dignitas praecipue re­
quiritur: ut servatur aequalitas, statuimus, ut no­
sidet, ibi, prae ceteris ecclesiis, divini cultus maxime
mina debitorum pro rata cuique tangente divisa in
eluceant ministeria. '
ceàulis scripta ex urna per sortem, generali capitulo
. congregato, ab-aliquo clerico educantur, quod etiam >
TITULUS XI.
in divisione frumentorum servari mandamus. Si
De eanoniêie et di
puotidicMM.
vero frumentum totum in unum horreum congre­
Capot 1. Abeentibiu non legitime, dietribeaion^e getur, tunc divisio ea aequitate boni viliaque fiat,
illiut diei ool horae no dentur; eeoooantur eon- ut nemini conquerendi locus relinquatur. Sin aecus
euotudmee m oosslreristm. In traeugroteoroe poena factum fuerit, procurator distributionibus unius
mensis reparationi chori ex nunc applicatis, eo
ipso privatu· existât.
‘ leelLXXXn. i.
ittSÜÎ&U,idèavK»

?' ' ‘Λ*

V-ίΛ’ «às.x. 4v

Ml

oomcilium brmrvuwtum, uwi^mh

4m

Oswt a. Manta μνμΜι · àqpitate
rfitotari MN detent nW totem m MM n
espitate «ρβο «pprofiaade. VU μ/Μβλ, «mm«Âo tfiittft, mb eoagrepetar, jfruta μμ*4

Hagattt hebdomadia
Hbeoe inter so eeafSeant «t dtoasrdm «μ 4M;
taMaatarqae, qaettoe ah spiseops val » capitale
requiruntur, ükrM punatatteMm exhibera.

MalH oanoaioorum, quad ta pro Mrtsrins «MBtate · capitale toqporitum mm tastM, ramante
Heont tari «bni iagMma «nmm n eapitolo appru-

TÏTULUB XVL

bauda, axausant; ot abi MMaotade vlgorat mb
eoagragundi capitatam, bW 4» tteeatia «ptoeopl
m Ira» rMUMi.
T1TULUB X1IL

Ktri aapartori synode provtaotali BMOvartana,
anlta, quaa ad oaiobrationem 4hiu pertineat,
Cam mmoL Jtorit fM tfttieai ad q^fietam ataotariter deorota fheriat, illie tamea addaadam
prar/iM «mm. Bb ateUM» snMtmm pâte pM , dissrnlmas, at presbyteri, qui diebns dominici»
m «jW» smears dtirt
nttis faerie nos eslebrevorint taiiquo, qui ia

Praefectae chart, Mi «Mtr, m qtadquem ta B attic orditabac oonetitnti sont, saltem semai ia
recitatione divinarem «dMerean pie itsrerittstar, aaaaaa .mb oommunioavorint bi benafirierem om­
aat quid praepeaterum ont indecorem adnrittatar, nium iUtoa monels, to quo 'defecerint, fractas amit­
diligenter tnvigttet ; «mat» adaaaaaat, at dofirimiM tant, arbitria episcopi erogandos. Qui varo bonemuneri ma, ai aurieo at n abaritata maaiti, ··■ fiata aoa abttoMt, oateore aliioquo arbitrio apiaoopi
aa oorrexpriat, aaa par peiretioaom qoatidiaaarem poaait plectantur.
distributioaam Mitos dW to ottria oeuttoaat. Proafoeto atari aboante, qui secundus poat dem eat, Carvr A Bmqjtetarii eertit dietoa minaram mm
AotosMt tUfaUe eefrsm οιομΑμ erietovtf pro
riun officio tangatur. Ad oanoadum evaagelium

vol epistolam oolemtas miseaa, adahtroa aoa ad­
mittat, aiai aaa, vol par so vol par magistrum
caeremoniarum, num bene tostreeti slat, sadierit;
qta etiam, an a saaerdotibM rita sacra ^aat to
eecMia oathodrtai, advertat

Omnes baaafieit ecclesiastica obtinentes, quibua
ax dsbito toeumbit, ut oertia diebus in ipaia celebtaat, 11 tallam singulis menaibua, pro iliia defUnctit,

qai aoolatiat iUta dotarunt, celebrare habeant.
Catarum, obligatio de frequentina forata celebrando
Anna raatiaeat.

TITULUS XIV,
Ctm inricra.' Caermaemar

mapiatr· dao Mtt 0 Cam 8. XltMiteyM pre mino prmtaribitw. ÜH
Wl***
ettfFp
qpM fetrU, fa dioeoesMU apnodit «piseopM otl
■ ' Çuet ad eenrm e/^friatm perriawwt dtMritoMar.
Uatt
’ AreeatMtor Mn, gnat fret maaitot debeat baton.

Duo magietri caeremoniarum, ubi caaoaiooram
numarua id patiatar, eligantur; poaauat etiam eligi
non canonici to quacumque oathedrali, altar ab
epitoopo, alter a capitulo bene to aacria. eaeremoniia inetrueti, quorum eat ceterot eeeladao ariniatro· in omnibua ad drviha officia perttoentibua

tfffrèftter. Mittéreie ohm m nueifiaterf as
por se ÿnm MlipMoaslo, qpÏMOpi râsiieio tii.

ab epiaoopo altar, alter a capitulo ; qui iMaiuraado,
omni humano, respecta deporito, promittant se to
• officio roo obeundo fidelem diligentiam pnwotitaroe.
Bi quem iniuria . absentem notariat, qui praeesM

diemo cutoni nm iitaUt, st «i vptaespe nm reMçMtiii wUàniiiiH Mdrdtelte βά·ϋιι··Μ,
Meminerint eelobMtari, sicut domum Dei aaactitado docet eoo domtotlooo Del tantum mysterium

fuerit ri do suo satisfaciant; ri varo notandum
praatormioerint da suo item, quod te ssclarias
Beem eonvartetar, daga eegaatar, totarim voro
antas hobdamadM dMributteaaa, te'«Mota» ailB-

tractaturos, maximam doeero sanctitatem, montisque-et corporis puritatem, ut pro se populiqae
satate digae yatoant ministraro. MIosm eo ritu
et «Mnaaanifa, qntbm Ramana oeetosta atitar,

Cum, qui altari servit, de altari vivere debeat,
indecensque rit, Ut aaeris addictus, saecularibus se
negotiis pro quaerendo vieta immiMoat ; statuimus,
ut pro mista celebranda non minos unius earoleni
instruere;· quibua, quoad divina officia pertinet, pro rieemosyna detur ad sustentandum saoerdotibus
obediendum erit.
Hoa, «t eorum maneri beta vitam illo die; nihil tamen a celebrante exigstur.
satisfaciant, et pontificale Romanam, et tractatum Qui vero per totum annum, semel in.hebdomada,
de caeremoniis Paridis de Omaais, vel alium appro­
pro anima aua celebrare petierit, sex aureos ad
batam aaepe prae manibus habere admonemus.
minus celebraturo spondeat': id loei ordinarius,
attento personarum ot locorum conditione, mode­
TITULUS XV.
rari valeat. Ubi voro magnus missarum numerus,
et tenues assignatae sint eleemosynae, curet opisDt ftKcitltriiti.
D οορύ in dlooeosMis synodis, ut vel eleemosynae
Cafvt 1.
CethmiralM, eoUspialMfM m«Mm adaugeantur, vel miseaa iuxta praedictam taxam
duos puMtotorrs Jtotore dstoat, unum'aè spûcepe,
reducantur ; vel ita provideat, at sanctio Tridentino
atteniai a capitulo dssigMtediM·. Itmin Mtei it
decernit Haec reductio iis tantam quLreaident,
jUtiiieir. le vÿltit thfleitetee feeieeier.' âieot in ecclesiis laborant, noa autam absentibus
geiit JubiMnadie
etuftreeii ett, ri tfitsuffragetur.
Ramo autem impositam numerum
ctftu tui Mpityhsm Uros rspairimt, denepml.
scissarum snscipiai, nisi per se indicio episcopi,
- Is omnibus ecclesiis catbedral|bM vel oollagtotis, commode satisfacere possit.
in quibus divinis officiis servitur, ut alant,, ad
punctam duo punctatoreo attgantar par annum vel Carvr 4. Qiritos sesrvmosiis, M geumeie ttiuat
MM sristoMdeef * dlh smMw mI araiorHt
aliud tempus, quod epiacopo oapitaloqua Videbitur,

feitîsiJitiÙ-filtliÎL'iilMtfSjZjLDÎIsJlftAlfàï'JtΑ|ΐί1.1ΰϊ0ί1ϊίίύίίίίίίίίί1ί^?!1:ί·41ί7,Λ0ι·.4,χΛι'ΛΐΓ·ι-*'ίν·ιι.,1^'<ΛΙΧ^ΐ,ίΛι./,·<ι..6.: ■ .'-.·ί .

I : « ΛΐίΗίλ,.* ϊ

*yl. .‘Λ«

1 λ ' ·ί.

/ »...

ι . .- ■ e : . * , , . .'

'

4M

'z

’

CONCILIUM BBNMTBNTANUM, Utt Septembri

4M

octobrest. At ecclesiis sut oratertis mitai- îWm j quatur, nee lequmtibne aureo praebeat; biretum
et ebirotheeao ia altari minimo reponat.
eoMecrntia «t, ab episcopo recogniti·, tantum cele­
brent.' (Oratoria baoe non focilo, sed magna do
senssa permittant epiacopi.) Abstineant ab omni Cam T. ZweegnM seaavdeto· «ομμμμΜΜ·* Mu­
ret proprii spfseep· now dr/hrsntas, 4d teere et
corpori· indecoro mota in tanto mysterio pera­
asheitlautur. Latini latine, Oretti preece ceiebrent,
gendo; idqne nec eitius, nee tardius perficiant, aed
IgOhj » ΜΝίΝ^^ΰΐΜΐ IMK4H ni
convenienti operio, quod pirum a dimidia bom
«MO wwNtoi topsr» NmA NeeeiU etutrieitt, ni
distet; quae a populo audiuntur, clara voce ao
oeormottias Met eellreel, et celebrent. Mittere»
distincte prosequantur,' nee tardiua, neo celeria·;
lobelia ie tetrUUe reponatur. Yieeet 'elbe» et
aed cum reverenda modeoiia et gravitate secreta
etiene rubre» adbibende».
'„
•cerota proferant, eoorum eanonem memoria tene­

Peregrini sacerdote· ot penitae incogniti, etiam .
in eeeleaiia regularium, ad celebrandum non ad­
mittantur aine litterio commendatitiio proprii epis­
que circumvolvant.
copi, ab loci ordinario vel a parocho loci, nbi
Cam 6. Mitte e peroebit praetorti», bora pqptete epiaoopo· n0B erit, vicie. Nec micae, praeterquam
lingua latina a Latinis, graeco a Oroeric diei per­
et nullius pratia tardius tti celerius, ett incoepta ________ ________ _______ ,
mittatur. Dalmatia autem, qui in hae provincia
^*9*n*\ ?..
* sunt, ‘d tantum ï&eat, ut, post celebratam missam
poenis plectendi? Quae celebrandi til hora? Nelle
"
latino ritu, spistolam vel evangclium per modum
ie ecciseia ieira parochia», ante perechiale» etit- concioni· .onae nationi legere ot dedarare valeant.
te», tel salle» peti osmmtmibnem /estivis diebus Noviter promoti ad carrum preabytarattie ordinem
tetre fiant. Prieatis ie oratoriis, nisi facultas, celebrare non audeant, niai plene edocti de eaerio
in ttripU adsit, prohibentur.
tanti mysten) caeremoniis, atque, quomodo in de­
ant, non tamen memoriter illum pronuncicnt, veni
ad populum nento· deiiciant, non autem huc iliuc-

Mandent epiacopi, ut celebraturi, maxime pa­
rochi, qui diebus dominicis et( festis 'celebrare
hajbent, populis' debeant ea' hora sacrum facere,
quae toti populo commoda ait, datis semper ante
statis campanae signis aliquo convenienti intervallo
distinctis ad eos convocandos, nulliusque gratia
tardius vel celerius celebrent. Neo ad cuiusvisVad*
ventam incoeptam missam repetant; si quis vero
fuerit, qui celebrantem ad haec adegerit, poenas
in eoncilio provinciali Bencvpntano propositas, so
ipso subibit; celebrans vero arbitrio episcopi gra­
viter puniatur. Hora mimae competens est ab
aurora usque ad meridiem. In ecclesiis intra-fines 0
parochial*· - ecclesiae positis, diebus dominicis et
-aliis de praecepto non prius celebretur-, quam in
parochial) ecclesia missa compléta sit, vel saltem
expleta communione, neque in privatis oratoriis,
' sine episcopi in scriptis facultate obtenta.

Caput 6. Mella describit, fuae attinent ad cele­
brandi rite» ot decore». Missore» salirfoetienes
ptr deputatu» annotari debent. Subireta et anuli
coUbrdetibsu' prohibentur.
Celebraturi ad altare non acqedant, nisi ibi
paratis omnibus, et praecedente clerico veste talari
•t superpelliceo induto, ubi posait, et non apte
peractam communionem ipsam praecedentis missae,
ne celebrans alter ab altero perturbetur. Miasam
ante totam praevideant; eundo, vel redeundo
nemini caput aperiant, etiam epiacopo, sed illi
tantum aese inclinabunt. Hi autem sato tabernaculum sanctissimi corporis Christi transire con­
tigerit, iuxta rubricam utisealis, in qua agitur de
ingressu sacerdotis ad altare, genufleciant, manu
super calicem posita, ne motu corporis aliquid in
terram excidat. Missum sine libro non incipiant,
neo memoriter dicant, praeter ea quae luitio diei
solent. Collectae vero non plutea tribus vel quin­
que ad iummum in missis votivis dicantur, in
- festis diebus miesalis Romani rubrica servetur.
In altari, in quo episcopus celebravit, illo die sino
s(ua licentia pomo celebret. Aliquem eligat epiaeo.pns in eçblesiis, in quibus celebrandi miscam
. aliquod ontu eet, qui diligenter ot fideliter cele­
bratas mispaa annotet, ut, an debitis satisfiat,
dignbscerb possit. Celebrans eum subireto sine
papae dispensatione non celebret, nee cum anulo,
niai ex dignitate id ei liceret. Ad missam nomiqem
«pectet; indutus sacria vestibaa neminspl alloCoaeo. erimsuM. rottn XXXVI M*.

fectibus, si qui occurerint, gerere ce possint, coram
episcopo, ve) vicario examinandos sece praesentarint. Affigatur in sacristie per eum, cui episcopus
denrandarit, tabella, ia qua descriptae sint mineae
singulis diebus, .et qua hora, et in quibus altaribus.
In missae sacrificio ’ vino albo utantur, ac etiam
rubri* .si album commode haberi non poterit;
tandem recordentur celebraturi verbi Domini per
prophetam dicentis : .JAmdommt, ' jta fertis eosa
Domiat.1*
TITULUS XVII.
Ds paraebit,
e
_
Cafct i. Ibsraebi ie paraeda de»fp babere debeat;
do»iaieit diebus fidei rudiatenti' docere; iatra
»ist»» populo eatedue»u» replicare. Si aeeetsitas reigat, clerici paroebiaai eupplebuat, tel
doctrinae chrietianae sodalitae ubifut instituende.

Sciant parochi in ecclesia minime resideri, nisi
per seipaos animarum curae invigilent. Quare, epis­
copi mandent id per parochos, nisi iuate impedi­
antur, adimpleri, et domum in parochia illos habere ;
singulis dominicis, dato campasse sono, a prandio
pueros fidei rudimenta docere, puellulas item, sed
looo a pueris distincto, (maxime tamsn docens
esset, si puellas femina doceret), intra missarum
•olomnia catechismi Romani explicatione, vql alio
salutari sermone populum pascere. 'Quod si pa­
rochi ob frequentiam satisfacere minus possent,
episcopi, eorum arbitratu proposita poena, ut reliqui
D presbyteri vel clerici intra fines parochiae consiutentes parochos adiuvent, curabunt. 1‘lurimumque
tam necessario officio asset adiumento institutio
sodalitatis doctrinae Christianae, quae, ut quam
primum in civitatibus et pagis instituatqr, epis­
copis cordi' esse debet.
Qui publica» et non resipiscente» blaephemurn curiae denuntiat, dece» annorum mriW-

CaFVT 9.

pentias lucratur. Quibut praecipue diebus perorbi
ad Meremvnlormn frequentia» popula» hortari
dedent t Libros baptiaatoru», matrimoniorum*, ehrieasaterwm, dq/bnetomm, status anunaru», eaeommnwÎMtomm, ri ictiuitt betere» tneentariu»
habeant.
Monemus parochos, decem annos indulgentiarum
concedi eis, qui pubhmim blasphematorem, facto
prias correptione fraterna, si eommpde poteot, et
nisi resipuerint, ' curias deauncioat; quare, ut ad

QONCIUUM BBJWVMKTAMUM, IBM aeptembri

4M

4M

id iaeumbaat, Um seloDel hoaoris,. quam diviai ^entiosi· saaotae tneia, Nativitas eaaotl luuii
tbManri amor· ipsos at etiam laieea hortamta. ^aptiatoa, sanctorum Patri at PaUli, saneti LauEonimqna parochorum ■ mussa eaaa, crebris ax- raatii, Aasnmptionia baatiaaimao Maria# virginis,
hortationibus populos ad ’frequsatem oonfessioaam saneti Bart^oloma·!, Kativitatls baatiaaimao virgiute
communionamqse incitare; praaaartim vero in dia Mariae, sancti Matthaei, Dedicationis sancti Michaalis
natalia Domini, Paschatie, Pentecostes, Assumptio- archangel!, shnetorum Simonis el Indae, fsetum
■fa beatae Mariae virginis, Omnium Sanctorum at
initio Quadragesimae. Itemquo diversos libros habere
in quibus, et qui baptisantur, cum nominibus
parentum ot oompatrum, ao dio nativitatis et
baptiami, el an ex legitimis ■ nuptiis procreati
faerint, et qui matrimonio ooniungùutur, et qui
sacro chrismate uncti suat, eum nominibus eompatrum, ot qui moriuntur, deeeribsntar, et dico
obitus mortuorum annotent, et statuo animarum,
quem singulis cunis recognoscant ; item nomina
exoommunioatorum, et in manifesto peccato mor­
tali existentium, quos, neo ad suscipiendum in
baptismo, nec ad tenendum in sacramento oonfirmationi» admittant. Habeant item alium librum,
in quo bona, iura, actiones et alia quaecumque
spectantia ad eorum ecclesiae, breviter habeantur ;
cetera ipsorum munera a cqteohismo Romano pa­
rochi hauriant.

Omninm Sanctorum, sancti Martini epiacopi, sancti
' Andreao, sancti Thomae, Nativitatis domini nostri
lasu Obristi cum tribue diebus oequentibua, do­
minicae Reeurrectionia cum duobus diebus sequen­
tibus, festum Aseensionis Domini, Pentecostes eum
duobus diebus sequentibus, festum sanetiMimi Cor­
poris Christi, omnes dies dominici.
Hortamur vero, ut alii dies festi, qui peculiari
quadam - devotione et pia consuetudine, nonnullis
in locis provinciae huius observari consuevere, pie
devotequo observentur. Mandamusquo episcopis,
ut curent admonendum populum a parochia aliiaI que concinnatoribus, quod dies festi et praecipue'

dies dominicus, a temporibus apostolorum in ec­
clesia Dei semper celebris fuit, nempe, ut tum in
unum pariter ab omnibus conveniatur ad audien­
dum verbum Dei. In iis igitur diebus, ab omnibus,
divinis officiis missae et vesperis saltem intendatur;
ab omni illicito et servili opere abstineatur. Mer­
Capot 3, jEseemmwricatoram nomino primo dis catus ne fiat; profanae negotiationes et iudiciorum
dominico etriusfus mansis indicsnlur popule.
strepitos conquiescant ; laioorum conventus et quae
Etsi de excommunicatis aingulia dominicis consilia appellantur, dum divina celebrantur officia,
diebus publice denunciandis in synodo provinciali diebus festis no fiant; aed,
necessitas urgeat,
sub lacobo cardinali Sabello celebrata, bene decer­
post vesperas fleri poterunt de liçentia episcopi.
nitur: tamen, ut vel boc saltem resipiscant, sta­
Qui vero, diebus his, opus aliquod illicitum fecisse
tuimus, ut episcopi, cum primum aliquem exoomdeprehensus fuerit, prboter divinam Ultionem, et
municatum denunciarint, pius nomen, tum in valvis amisMonem mercium quas vendet, et animalium
oathedralis ecclesiae et propriae parochiae affi­
quibus ad vecturam utetur, ex praescripto con­
gendum curent, tum,, ut ab omnibus parochia civi­
stitutionis eiusdem sanctissimi domini nostri papae
tatis et dioecesis, primo die dominico cuiusque desuper hoc editae, aliis etiam poenis episcoporum
mënais, pèr omnes parochias denunciando» mandent; < arbitrio mulctetur, quos hortamur ut haec dilinejjue ab boo parochos desistere, quoad ipsii epis­
genter observari procurent.
copi aigniflearint, eos absolutionis beneficium consequuto» esse.

TITULUS XVIII.
ζ Ds diebus /estis, ft sipifris popsdo-onmawimtdis. '

p

In eathidralibiu parochialibiuftfo
sederit», dies /ssti oigiliaegno singulis dommicts
amumcwntur ; in Epiphania, fyoia mobilia,

Caput

uxicom.

Saepenumero evenit, ut dies festi et vigiliae,
a rusticis et - idiotis Jgaqun*Hr~quadqm crassa
violentur. .Quare, ennco'pi in eorum oatnbdralibus
ecclesiis, dies featoi vigilias et ieiunib, quae ex

praecepto ecclesiaeV servari debent, aingwis do­

Caput 2. Ltuiot rdort ptMoo» foria II poti Paocha,
fioe alii» oolrmnibui feoti» prohibetur.
Cumque festa ad hoc in ecclesia Dei sint insti­
tuta, ut in ei» praecipue cultus Deo debita cum
veneratione exhibeatur a chrhitiana pietate; abu­
sum illum, quo feria secunda post.sanctum Pascha,
sive aliis 'solemnibus festis ludi quidam publice
edi consuevere, cuiuscumque generis sint, cum
huiuambdi ludis Christianorum oculi, quo tempore
maxime oportet ad spiritualia provocari, ad pec­
candi libidiuem avertantur, tollendum omuino
decernimus. ,

minicis diebus popuife-daadncianda cursat; quod
etiam in parochialibus fleri, ut oonsuptum est, Caput 3. Çaat opera ooroiUa fini, adeogue in /sato
prohibita, exode deooribit; guaeque agere post
praecipimus; in Tosto vero Epiphani··; annuacientur
) ' smssna» emi emperat Jo Ueentia permittatur. Iter
mobilia festa totius anni.
faetunu mineam «odiat onio disosssum.
V
TITULU8 XIX.
Ut autom molina parochi, quae praecipue ser­
vilia opera prohibito sunt, populi· declarare valeant,
Ds dierwn ftotomm cnlits et obsematiotw.
haec, praetor en quae in superioribus decreti» con­
Caput 1. Festis» dies penuatur. . Eorum es^britus
tinentur, eis ob oculos ponimu». Publice non ex­
,pb apoitolomn tempore. Mereotite, twpotiet^iua,
ponantur vendenda, nec esculenta, nec poeulenta,
iudicio, laieorum eonventiM in sis prohibentor.
nisi sacria' exactis.
Ornatula item et bellaria,
Asna eontra inobfdifntot ftatuitifr.
etiam ai ad quotidianum vietum venderentur ; aecus,
Cum vero dierum festorum observatio in divina ai pro aegrotis.
lego praecipiatur, et ad Dei cultum maxime per­
Choreae, oaltationes, digladiationeti etiam in
tineat, epiacopi mandent,' ut die». fani, quoe ex
scholia, aut publica ludicra, item aro vana misacrorum canonum decretis, Romae,/iuaau sanctis­
morum, histrionum, praestigiatorum, omniumquo
simi domini nostri Pii V pratfceptom eat observari, circulatorum omnino per totum diem prohibentur,
ab omnibus In hae provincia, pie eanoteque obser­
etjam ei imagine·, vel unguenta aliaaque merces
vantur.
populo venderent; niai post vesper·· de Ueentia
- Festi vero diee sunt ; Cironmeieionb domini - •piaoopl, alvo paroebi ubi episcopo» non erit.

Metri loan Christi, Epiphania·, Purificationis beata·
Mariae virgini·, eteetorm PNMppi ·* ImaN, In-

Homineo larvati vel personati non ineedhht; eonMbeiMtop per enfitprae et poena· Uacleaiasti··»

f

ar

CONCILIUM BBMITMNTAlfUM, IBM aeptesnbri

ooercaantur. Pietoribw, neo ferinam ant frumen­
tum putgare, nee peaam. coquere licet. Ostium
tabernarum aeu offloioernm aliquantulum apertum
ait, reliqua parte elauta ; panni ne abluantur eninacumque generi·, olivae ne molantur; tabellione·,
tabulae negotiationum et inetrumenta ouiuacumqM
eontraetua, niai ,alias n lege permitti, ne excipiant.
In pagit, ubi una tantum mitra celebratur, niti
oa abaoluta, eeuponibut non liceat eorum oiboe
apponere incolit.
Dum taera fiunt, aut concio bebetur, aliaque

4M

eoi tela depletor t» euiu· nuperiori parte aedifice­
tur cellula ad eonservanda aacra olea; coopertum
autem eerio pleto aut cerata tela. Oa voro fonti·
atamnea Jaminâ operiant, temper elautum maneat,
niti eum nani eat. Baptiaterium ligneis aut lapideit eanoellis copiatur.
Imago saacti loannis
Baptistae Christum baptitanlia in pariete prope
pingatur. Bit in ingressu ecclesia· sinistra parte
ingredientium collocatum, niti alibi collocandum
epitcopna judicaverit. Sint in ciborio fontit duo
celtem sudariola ad abatergenda baptiaatorum

divina officia celebrantur, collectae vel taleae non capita. Aqua infantia capiti infu«a in eumdem
exigantur: rcljquo tempore de licentia parochi fontem non recidat, aed aliquo vaee collecta in
liceat, non tamen in ecclesia aut atrio ipsius, vel aaoraerium prope fontem proiieiatur.
coemeterio.
Sanctorum potiua quam profanorum hominum
Non licet vendere libror, tabella» pictu, iconea, nomina imponantur. Habeant parochi, librum, in
avea et timilia, item neo quae ad aleati uaum aut quo et baptiiati nomen parentumquo ipsiua, et
perannatorum hominum pertinent. Tontoret non dieu nativitati», et compater unus ei una, aut ad
tondeant neo abluant. Piscatore· ab exercitio ab- 1 minue unua aut una notentur.
Doceant parochi publice populum formulam
«tineant, niti certum piscium genua eaaet, quod
post illud teinpu» amplius non appareret, et tunc baptiaandi, muliere» vero obstetrices private et
audita missa. licentiam a nuperiore ecclesiastico diligenter; qua» exercitio fungi votent (et ideo
examinandae) niai recte formam probe baptixandi
habeant.
Iter factnru». priusquam discedat, missam audiat, calleant : moneant tamen eaa, ne, niai instante peri­
ni»l in tempore ait audiendi in lotio quo pro- culo, baptisent, sicut et monendi compatrea 'ab
ficiacitur.
ipaia parochi» erunt de cognatione spirituali ex
baptismo et do eorum erga puero» debito. Non
TITULUS XX.
admittantur ad levandum de aacro fonte excom­
P» aoennwHrif in genere.
municari, quique in Faachate confessi comtnuniCapot meut». Mortali culpa dttenti eaeramenta ne catiqwo non aunt; qui orationem dominicam, salu­
mmiairaiti astro 'neoeieitatem. In «oram odmin»tationem - angelicam et, fidei symbolum nesciunt,
ttrationt actualis wl virtualit ittntù ragwrtlaar. publice ooncubinarii, vel aliail publice peccatore·,·
Bituaiit eoaramontoa adhibeantur; abueut oitgntur; nee religio»! quicumque, quibii» ex iuatis cau»»i» '
euperpMiceum et tiola maojaar geatetur.
idaAaori» canonibus prohibitum eat.
Praeter ea, quae provinciali» synodua Beneven­
tana iam edita in «aeramentorum ministratione ob- '
TITULUS XXII.
aervanda proposuit, addenda haw one putavimus. c
De taeramenlo confirmationit.
Ut caveant ministri «aeramentorum, ne mortali
culpa detenti sacramenta ministrent extra necessi­ Caput ohiccm. Prima dit poti Pentecotien, dt mana,
teptennibue, ianmia, eoq/sssis- chriema- etl minitatem. et tunc curent ut conferantur. Habeant
airoitdmn. Canonici omnee praeter confirmandoe
in «aeramentorum adminiatratione actualem vel
db acceetu ad epiecopum arctant. Notariat ύ»
■altem virtualem intentionem id faciendi quod
codicem referai epiecopi, oon/irma/oram tt patri·
Rotnuna facit ecclesia. Ritibus, oaqrpmoniia' et
noram nomina, tt ditat. Parochi guotannie paroorationibu» ex more Romanae eccleaiae utantur.
chianoe chriemati aptat deteribant, tt epiteopd
Abu»u» omne», maxime, qui quaeatum vel super­
deferant ; dt contracta cognatione patrinot moneant.
stitionem sapiunt, tollent, Ministrantes sint tem­
Sacra olea in tacrit tantum conttitutit deferenda
per auperpelliceo induti, superposita stola.
dentur.
TITULUS XXL
Ut confuaio et tumultua, qui in huius sacra­
menti adminiatratione oriri «olet, evitetur, obser­
De eacramento baptiemi.
vent episcopi, quae de his in priori synodo Bene­
Caput vmicum. Baptiemue domi, praetita necmei- ventana provinciali prudenter decreta fuerunt; cui
tate, n» minittretur, nec ultra noeem dite rttar· addijnua, conveniens ease singuli» annis, primo die
detur ; eonlrafaoientee excommunicantur Baptio- po»t PenteCo»tcfi. mane potiua quam vespere, in
malit font, riguo annexa qualia toto debeant f D maiori eccleaia, ab episcopia aolemniter conferri.
Profana nomina ne imponantur, ddtii baptitaio- Ministrante episcopo hoc sacramentum, parochi
rum liber. Baptieandi formulam populat edoceatur; ex libro baptisatorum «eu animarum status, puoeam ni obetetricee calleant excludendae. Cdmpatrte * rorum aotates^reeognosoant, ne minore» septennio
monendi, eunt de epirituaii cognatione contracta. admittantur.
’
Fidei rudimentorum ignari, excnmmunicati, ia
Canonici' item aliique ministrantes circumstent
Pae^hate non «vq/mai, publici peoeatoree, et regu­ episcopum, ut et eum ab hominum conHuentia
laret ad compaiernitoiem mm tant admittendi.
tueantur, et non nisi iitbneoa ad confirmationem
Sine urgenti necessitate nemini liceat infra do- ingredi ad episcopum faciant. Notet ad id depu­
' mesticos parietes baptisare, aed natum infantem tatu» notarius nomen episcopi, confirmatorum, petri­
norum et diem.
quamprimum et «altem ante nonum diem, ii, quo­
rum bst, ad ecclesiam ad proprium parochum, or­
Praemoneant saepe parochi confirmandos, ri,
dinarium ministrum defernnt : contrafaeientes abaque qui adulta aetate sunt, ut ieiuni ad hoo «aera­
licita cauasa, excommunicationis poenam subeant. mentum, quando mane ministratur, accedant, at
Fons baptismal!· prvtioao marmore vel ajio »o- prius peccata confiteantur; «inguliaque anni· des­
lido, ut melius in regione haberi potest, sit. cribant quoa habiles in propria parochia ad sus­
Opertum habeat pyramidalem 'decenti altitudine, cipiendum sacramentum hoc iadicarint, eorumqua 1
noaalna ante diem ÀdTtnnistxationia ad episcopum
rubro panno vel tela Intrinseco· coopertum.
Operimentam habeat, vel ex memore ve) tabulis

•cripta deferant

Dooeant thndem tam in bqp-

I

<1

439

•

'

CONCILIUM BENEVENTANUM. 1599 «eptembri

440

tismo quam hoc. etiam sacramento, spiritualenf a cum sacramento absque aliquibus verbis benedicat,
cognationem contrahi, atque de eorum munere Non deferatur nisi ieiuno, et de mane, nisi alitor , patrinos admonbant. Olea sacra et sanctum chrisma, necessitas suadeat. Instituatur saltem in cathenon nisi in sacris constituto,' ubi haberi potest, dralibiis, si in paroebialibus minus commodo inititui potest, oratio quadraginta horarum, ubi ad- '
superpelliceo' induto, deferenda concedantur.
huc instituta non esC cuius pii negotii congruum
tempus esset secunda foria post dominicam Pal. TITULUS XXIII.
amarurn.
D* saeramanto s«r4anst>0*>
JITULVSçXXIV.
CIfut VkiAjm. Gestatorium taÎernaculum quale ; ubi
Z)s sacramento poeus/eatius.
duae sunt pyxide», quomodo adbibendae f Marium
\ communio a femini» divita ette debet, e£ interim· CÀPUT UNICUM. Pia -imago et casuum reservatorum
sacram adhibere lectionem laudabile. Sodalitati»
tabellae in confesdonalibus. In cathedrali poeni' corparit Christi intlitutio commendatur, eiutque
Uaitiarius msh'tai debet, cuius praebendae, si tenuis
munera traduntur. Communie fn 1’atehate parosit, simplex uniatur beneficium. Regularibus ex­
chiaiiit exhibeatur ; quid eum vagit agendum?
aminatis per quantum temporis confessiones auQuando particulae eunt consecrandae ? Lampade» , diendi facultas est concedend^faffConfessariorum
ante tabernaculum continue ardeant. Sacramentum
instructions. In prima Quadragesimae hebdomada,
ad infirmo» quomodo deferendum? Oratio qua­ B ante Pentecosten et Natale Domini, episcopus ad sp
draginta horarum commendatur.
confessores cocet et examinet.
**
Si qua in cathedrali out parochiali adhuc taber­
Sacramentum poenitentiae, quod „secundam tanaculum. quo sanctissimum Christi corpfls in pr** bulankpdbt naufragiumdivus Hieronymus appellat,
censionibus defertur, ut devet. nondum confectum maxima cum diligentia traetahdum est. ut con­
esset. ea forma fieri potest, ut scilicet ex lucida fessores, qui in hoc tribunali indices sunt, ut decet
sit eiistullo vel vitro, hitbvafque lunulam eum seee gerant·
supposito t’X(ZjHino scuto argenteo, ut claudi comSit m eonfessionalibus. intra
confessio
mode pOMM/ et interim Sicubi vero esset aliqua audiri debet, maxime mulierum, affixa aliqua
forwta. e*/itantur. Quaeque parochia imago crucifixi, tabella casuum episcopalium et
duas habent pyxides: unum, qua sanctissimum pontificalium reservatorum, tam in bulla vocnae
corpus asservetur; alteram, qua deferatur ad in­ quam in aliis constitutionibus.
firmos.
Sit in quacumque, cathedrali popnibmtiarius.
I bi populus adest communicaturus, mares a qui ab episcopo, ex praescripto concilii Tridentini,
feminis separati, si fieri potest, communicent, dua­ institui debet, cum unione praebendae, qui et
bus mensis paratis, vel primo mares deinde fe­ sacramentum poenitentiae exerceat, et qmie ad
minae communicentur; interim vero laudabile esset, sacras confessiones audiendas pertinent, instituat
si aliqua sacra lectio de fructibus communionis C confessaiios : huic praebendae. >i tenuis <>t. b'etfehaberetur. I bi confraternitas sanctissimi corporis fieium simplex uniatur.
.
Christi instituta non esset, quam primum ut in­
Regulares, non nixi a suis superioribus appro­
stituatur episcopi curent, ut hi saltem, si alii de­ batos. de vita et moribus et sufficientia ad con­
sint. sanctissimum corpus, dum ad infirmos defertur, fessiones admittant episcopi, qu+bus iterum exa­
as-ocient. Ih etiam, cum quinta feria sanctissimum minatis ab examinatoribus synodalibus. vel ab ipsis
corpus in sepulcro detinetur, divisi per horas ar­ episcopis, facultas audiendi confessiones per sex
bitrio episcopi vel eius vicarii, custodiant, atque menses tantum concedatur. Vota non reservata,
durante eo tempore devotissime orent. Feminae in maiora et gratiora Deo pietatis opera tantum
’hiu neque circumsedeant, neque nimium, ut solent, commutentur. Et licet canones pocnitentiale» in
appropinquent, sed facta oratione aliis locum ce­ usu parum sint, tamen confessoribus menti esse
dant.
debent, quod pro imponendis poenitentiis regula
Paschali tempore, parochi sanctissimam eucha­ quaedam eia erit; ideoque illorum tabella conristiam. non nisi suis. qui. vel originem aut in­ fessionalibue affixa sit.
colatum in finibus suae parochiae vere contraxerint,
Qui alicuius restitutionis vinculo adstrictus eat.
administrent, postque octavam Paschatis, eorum etiam legatorum ad pias caussas, sitque solvendo,
qui non communicaverint, nomina ad episcopos si semel absolutus minus salisfecerir. secundo non
scripti deferant, qui iuris remediis illos, ut propriae absolvatur, nisi satisfecerit paiti miKeni per fidesaluti prospiciunt, compellant ; ^quod , etiam de D iussionem aut pignora, aut nisi novam dilationem
pauperibus vagis et mendicantibus episcopi dili­ obtinuerit a creditori*.
genter inquirant. Iù altaris tabernaculo plures
Confessores nihil in actu confessionis a perni­
particulae consecratae conserventur, atque singulis tente exigant aut accipiant, confessionis caussa,
octo diebus, die iovi* in memoriam illius institu­ etiam si «sponte eia detur. Dato a poenitvntibua
tionis, renoventur. Colluceant continue plures lam­ infirmis signo desiderii cpnfessionia, absolutio non
pades vel saltem una ante conspectum tabernaculi, denegetur, etiam si non possent peccata ore pro­
quae ab introeuntibus conspiciantur, et contra- ferre, dummodo ab ipsis materia pro absolutione,
facientes ii, quibua incumbit, ad formam sacrorum quae sit saltem peccatum aliquod veniale, nutu,
canonum poena puniantur.
vel signo aliquo habeatur.
Poenitentias pecu­
Düm defertur ad infirmos, minister qui a con­ niarias ad sui utilitatem non imponant, neque vota
fessionibus sit. praecedentibus subsequentibusque hoc modo commutent. Episcopi, prima hebdomada
luminibus, superpelliceo ac stola, ac etiam plu-. quadragesimae, per octo, dies ante festum Pente­
viali et umbella, praecedente tintinnabulo, semper costes, octo ante diem Natalis Domini, quibus
utatur. Duas sacratas particulas ad minus ferat, temporibus fideles confiteri solent, ad se vocet
quarum altera aegroto ministrabitur, altera vero confessores, tam regulares qnam saeculares civi­
remaneat in pyxide, ne in regressu popnlns inane tatis (exceptis parochis), quos examinatos ad exer­
vasculum adoret ; et in ecclesiam reversus indul­ cendum tam salutare ■ opus dimittant, curentque
gentiam associantibus denunciet, eisque ab altari* ut pro populi multitudine confessores satis sint.

'’CONCILIUM BENEVENTANUM, 159» .eptembri

441

TITULU8 XXV.
extremae anctionit.

449

 sarum sint parochialium, parochus, coram quo spon­

Z)s socyoMsn/o

Caput uricum. KrtrsMoe Mâchons* effectue, infirmi»
sentibus integri» minittranda, etiam non confessis,
λ dtwl9 pelant.

Saoramentum extremae unctionis, non solum
animae dolores linit,' quae peccata lexia sunt èt
reliquias peccatorum * expurgat. aed etiam corpus
infirmum adiuvat. Quovirca, mims^ari debet infirrriis eo tempore, quo integris sensibus sint et
aliqua spes vitae habeatur, et etiam si non oonfe^& nint, dummodo devote petierint, administrari
potest^ çt eodem tempore, et ungant ministrantes
et verba proferant.
TITI LI S XXVI.
De sacramento ordini».
Caput unicum. Ordinationi» die» per mensem ante
' indicetur. Tres examinatores synodales coram episcapo vel eius vicario intersint.

^Episcopi nacras ordinationes celebraturi statutis
iure temporibus per mensem ante, ordinandis
edicant, ut statui ■ die ad examen accedere, et
necessaria testimonialia afferre possint; tum de
illorum vita et moribus, et de titulo si in subdiaconos promovendi sunt ipatrhuUnium vero sit,
quod ad vitam sustentandam satis aitiudicio episcopi .fdj'que eorum requisita doctrinae sufficientia
bene sibi constare faciant.
Examen non minus quam tribus examinatori­
bus synodalibus, vel aliis ab episcopo' deputandis,
coram eo vel vicario fiat, qui accersiti examini
intersint. Quoad cetera huc pertinentia, revideant
episcopi, quae in aynodo provinciali Beneventana
sub lacobo cardinali Sabello bonae memoriae cele
brata, constituta fuerunt.
a

T1TVLVS xxvn.
De sacramento matrimonii.

Caput 1. Tridentina synodus in wathmonif cele­
bratione servetur. Denunciations» quando et ubi
sunt faciendae? Dominicalis orationis et angelicae
salutationis ignari non sunt admittendi. Diver­
sarum dioecesum aut parochiarum contracturi,
qua cautela eunt admittendi? Matrimonium li­
berum esse debet. Comuges ante matrimonii con­
summationem peccata confiteantur.

talia contracta sunt; authenticum testimonium il­
lorum alteri parocho transmittat; in eius parochia
necessaria proclamata similiter fiant; neque sponsi
ad solemnia matrimonii admittantur,- ni»i factas
fuisse hinc inde promulgationes ipsis pVochis
prius constiterit. Quod etiam, si contrahere vo­
lentes. diversorum sint episcoporum, servandum.
Videant ■ parochi, no sponsi ad matrimonium com­
pellantur; quod si ita comprrerint, eius celebra­
tioni nullo pacto intersint, hortonturquv coniu.:es
ut. antequam contrahant, vel saltem triduo auto ,
matrimonii consummationem, et peccata confitean­
tur, et sacram conuhunionetn rec ipiant.
Ç’àPUT 2. Si, post contracta sponsalia, capula inter­
cedat, absolutionem aibi episcopus refervet. Matri­
monio iungendi ne cohabitent, nec mei in ecclesia
inngantur. Si tempore prohibito, episcopi licentia,
nuptiae celebrentur, a quibus abstinendum ?

Si qui vero post sponsalia contracta, incon­
tinentiae potius studentes, quam gratiam 1 matri­
monii affectantes, ante coieiint.. quarn inter ros
matrimonium rite, iuxta concilii Tridentini deure
tum, celebratum sit. cius peccati absolutionem
episcopo reservatam .esse decernimus, gravemque
illis poenitentiam impositum iri. et ad evitandum
hoc peccatum, ne cohabitent omnino prohibemus.
Parochis autem inhibemus, ne alio in loco, quam
in ecclesia, sponsos matrimonio inngant. nisi epis­
copi aliter tue faciendum indulserint. Sancta enim
res est matrimonium et sancte tractandum.
Si vero eo tempore, quo nuptiae interdictae
sunt, episcopi aliqua iusta ex cau-sa nuptias con­
trahendas esse judicaverint, curent parochi, ne
convivia, choreae aut alia similia adhibeantur,
c’ neque solernruter sponsae in domum viri traducan­
tur aut solemniter benedicantur.
TILTH'S XXVHI.
De concubinarii».
Caput 1. Concubinarii, si ter moniti, etiam ex
officio, non resipuerint, excommunicationi subiicianfur. Idem in adulteras et concubinas exten­
ditur; insordescentes eiici possunt, etiam inrocato
brachio saeculari.

Licet contra hoc hominum perditum genu»,
quomodo animadvertendum sit, priori synodo pro­
vinciali Beneventana statutum sit; tamen, ut in
Diligenter invigilent episcopi, an quae sacra hac tutu gravi re sic inter homines solita nihil
Tridentina synodus circa matrimonii celebrationem omittatur, quo ab boç crimine homines deterrean­
sancto et prudenter sanrivit, per parochos obser­ tur. auctoritate Tridentini concilii decernimus, ut
ventur.
concubinarii, tam soluti quarn matrimonio iuncti.
Denunciation's matrimoniorum, non nisi festis D cuiuscumque status et conditionis illi sint. si. post­
diebus, non solum in parochialibu*. sed etiam in quam ab episcopis, etiam ex officio ter moniti,
aliis ecclesiis, ubi frequens populus adest, per eos­ illas non eiecerint concubinas, et ab earum con­
dem parochos aut alios de licentia fiant; quas suetudine se penitus non sriunxerint. excommuni­
dimitti potius indicio episcopi ex iusta caussa, catione ita afficiantur, ut nisi admonitioni prius
quam ferialibus diebus fieri sacra congregatio de­ paruerint, absolutionem non consequantur. Idem
claravit.
ad mulieres, tam solutas quam coniugatas. quae
Non admittantur ad matrimonium contrahen­ in adulterio seu concubinatu vivunt, extendendum
dum. qui orationem dominicam, salutationem ange­ esse declaramus; quae etiam, si obsorduerint in
licam saltem memoria non teneant, sed, ut prius delicto, extra oppida vel djoeeesim eiici possint,
addiscant, parocho curae sit. Exteri item non invocato. »i opus fuerit, auxilio brachii ^saecularis.
admittantur, nisi per suorum ordinariorum testi­
monialia a sponsae ordinario approbanda, eos Caput 2. /n concubinarii», praesertim solutis, ex­
cusatione» non suffragantur.
solutos et ad matrimonium idoneos esse constiterit.
Cetera ad administrationem sacramentorum
Quoniam vero plerumque concubinarii sunt,
pertinentia in altera synodo provinciali fusius ha­ qui excusationes in peccatis quaerunt, et concu­
bentur; utque in matrimoniis contrahendis, si quae binatus crinnyi, famulatus honesto nomine prae­
sunt impedimenta, denuncientur, praecipimus, ut texunt. dicentes se, quas concubinas habent, eas
si contracturi matrimonium aut sponsalia, diver­ pro necessario servitio, ut ancillas, praesertim iu-

443

CONCILIUM BENEVENTANUM/ 1399 aeptembri

'444

venes, domi retinere: aUtuimuiu ut in hi· concu­
binam» huiusmodi praetextu·, et inanium caussa-'
rum allegatio, praesertim solutis non suffragetur,
tnaxime si fama vehemens de eia circumferatur,
aed in cos, iuxta coficilii Tridentini decretum,
animadvertatur.

recte vel' indirecto, aut quovis quaesito colore
vel causia, ad solvendum adigant.

TITULUS XXIX.
Ds cfoncis laicorum servitio vacantibus.

Caput unicum. Spirituales caussae spiritualibus annexa^et mistqe, ab ecclesiasticis iuds&bus cogno­
scantur; si saeculares ad se eas avocent, excom­
municat» declarentur.
Impedientes ne reditus
ecclesiasticorum bonorum vehantur aut extrahan­
tur, excommunicationi subiiciuntur.

CiElT 1. Clerici, laids inservientes, intra mensem
ab huiusmodi territio discedant, et episcopo se
praesentent sub poena, si benejiciarii sint, beneficii
pricatioNis, ahter suspensionis. Absentes servitio
propriae paroeciae adseripii intelligantur.

TITULUS XXXI.
De caussis spiritualibus ab episcopis cognoscendis/
et de impedientibus reditus ecclesiae.

Cum spiritualia ad spiritualem iure1 pertineant,
caussas omnes spirituales aut spiritualibus annexas,
Clericalis ordinis^ignominia est. ut clerici, qui apt decimarum et ecclesiasticorum censuum,
in sortem Dpmini vocati sunt, in laicorum domibus aliorumqpe huius generis, item caussas missae, et
vergentur, aut eorum servitio vilescant. Quare, sub ad utrumque forum pertinentes, a judicibus ecelepoena privationis, iis qui beneficia obtinent, aliis R siasticis, ab episcopis vel eorum vicariis, ullh·vero sub suspensionis poena praecipitur, ut intra que ecclesiasticis iudieibua cognoscendas esae de­
unius mensis spatium, post .huius decreti publi­ cernimus.
cationem a laicorum domibus et servitio discedant,
Quod si saeculares indices ad se eas advocare
et se eorum ordinariis praesentent, si alicuius certae praesumant, quacumque dignitate praefulgeant
ecclesiae servitio adseribuntur, eorumque debito iuxta tenorem bullae in coena Domim legi solitae
officio’ digne vacare possint: *‘t qui hucusque non excommunicati declarentur; sicut excommuni­
repectuntur, vigore huius decreti intelligantur omnes cationis vinculo innodamus quoseumque, qui contra
adscript! servitio propriae paroohialis eccleaiae. libertatem ecclesiastici m impediunt ne reditu·
beneficiorum, ut frumenta et vina, aliaque ad epis­
Caput 2. Clerici certae ecclesiae non adscript», epis­ copos vel clericos licite pertinentia, in urbes, vel
copi iudicio adsei ibantur. lam adscript» suo muneri quo bénéficiât! vehi curant, vehantur aut deteran­
ne desint; négligentes ad episcopum deferantur.
tur aut extrahuntur.
Clerici, qui certae ecclesiae dod sunt adscript!,
TITULUS ΧΧΧΠ.
curent episcopi, ut dominicis et festis diebus,
De regularibus.
parochialibus presbyteris, intra quorum ecclesiarum
fine· habitaverint, vel ecclesiasticum beneficium CàPVT 1. Regulares extra claustra immorantes epis­
copo denuncientur. Interea, absque episcopi licentia,
obtinuerint, aut alteri ecclesiae, prout ipsis vide­
bitur. inservire debeant. Illi vero, qui certis eccle- C ad longam tempus ad nullum ecclesiasticum mtytus
admittantur.
siis adscript! sunt, ad illas conveniant, et eas
functiones expleant, quas ipsis episcopi prae­ * Uum nonnulli regularium, qui iugo religionis
scripserint, nr vagi populo scandalo sint. An vero excusso, desertis monasteriis, spreta suorum prae­
decretum h»»c observetur, rectores ecclesiarum, ad latorum obedientia, in saoulo versari non eru ­
bescant. alii in habitu, alii vero habitu <uru reli­
qua·* hi convenire debent, episcopos certiores fa
cinnr, simulquv, an huiusmodi cleri» i i> 1 .»:>·:ιι >· gione reiecto. regimini se intromittant ecclesiarum,
tonsura incedant, et rectae vitae, ut decet, ration» ni sact ament a que conticete audeant et administrare,
cum sint excomniunicati : confessiones audiant,
sequuntur.
cum absolvendi non habeant potestatem episcopi
ΤΓΠ LUS XXX.
diligenter inquirant, quot horum inter suo· cleros
Dr subddis et rassallis episcoporum.
morentur, quo·, ut infra mensem ad suos prae­
Caput unicum. Familiarium episcoporum immunitas latos redeant, moneant et requirant. Hi vero extra
ad e<>rum subditos extenditur. Ad saeculare indi­ morandi dispensationem et facultatem habebunt,
cium ne trahantur ; sed ad ecclesiasticum remit­ ut eis vel eorum vicani· infra eumdem terminai
tantur; collectis ceterisque oneribus neque directe ostendant, mundent: alioquin contra eos, iuxta
nr
indirecte graventur, sub anathematis inter­ canonum dispositiones procedere non omittant
minatione.
Interim vero prohibeant parochis, ne eiusmodi \aQuae ad servandam imihunitatem familiarium D gantes religiosos sino eorum licentia, ad longum
episcoporum in aynodo provinciali Beneventana tempus, ad ullum ecclesiao^officium admittant.
iatn edita decreta fuerunt, ea omnia ad omne·
CxPpT 2. Quotannis episcopus regularium superiores
episcoporum subditos volumus exVvQi et vassalloe,
coram se convocet; quidque cum eis agendum sd
qui in temporalibus et spiritualibus episcopis sub­
proponitur in regularium statu.
ject i t»unt. Quare, sub poena excommunicationis,
Convocent episcopi singulis annis quorum­
mandamus cuiuscumque conditioni· baronibus, do­
minis. CRpitaneis, magistri· iuratis. syndicis et cumque monasteriorum in suis dioecesibus t xistenelectis, aliisque quovis nomine indicibus et offi­ tium superiores ad se, quibusoum paterne agant
cialibus. ne qui· subditos et vasaallos episcoporum, de divini cultus decore, de suarum visitationum
•ive in civilibus vel criminalibus, vel in iudicium et Tridentini concilii exeeulione, et an missarum
trahere vel trahi facere, vel in carcerem coniicere, celebrandarum oneri satisfaciant ; ut in ecclesiis
aut 'udicare eo· praesumat; aed ut primum eo· regularibus missas celebrandas non suscipiant,
quibus propriis ecclesii· -aut debitis oneribus de­
vuswhIIom episcoporum noverit, remittere ad illorum
forum statim debeat, interdicimusque quibuscumque, sint; ut ne, saltem publice, admittant fratres in­
etiam sub excommunicationis poena, eo ipao quo habiles et illiterates, et qui aliquo defectu cor­
moniti fuerint et non paruerint, incurrenda, ne poris vel animi ad missae celebrationem notati
praedicto· vassallos episcoporum ad functiones sunt; ut eorum coenobia, ut decet, septa sint; ut
fiscale· et collectas, seu quaecumque onera, di’ Forte icgeiufciw».' iadioen.

*·
446

,

'

CONCILIUli BENEVENTANI », 1599 .eptwnbn

’ΐΛο. intra septa monasterii versari, duî fex urgenti cauwa non patiantur; ut facinuroaoe omnino
excludant, ne in poenae Gregorii XIII consti­
tutioni· incidant; ut tam in civitate quam extra
•oli non eant, nec do nofete etiam sociati; ut con*
fedknies nonnisi in ecclaeia audiant, et in con-fesaionalibu· loco conspicuo aptati·: ut qtfi con*
fossiones audiunt, eorum, qb) in Quadragesima
confitentur, nomina describant, et post Paschatis
octavam episcopo deferant ; quoad fieri potest se
cathedralibue ecclesiis conformare studeant; ut
inter ne lectibnes et exercitia de casibus con­
scientiae, et alia, quae Spiritus sanctus eis in­
spiraverit. assidue habeant.
TlTlTA’8 XXXIII
moMÎa/tÔMM.

*

‘

U

1.
Moniqdium regulas episcopus ampliare
potest. Earum habitatio commoda et tuta sit,
et vita communie. Infra sex menses certus Hu­
merus monial ium praefiniatur. Absque consensu
tiuarum partium et monasterii utilitate, in futurum
nulla admittatur. Ex sanguine coniunctis abba­
tissae et officiales simul ne eligantur.

Moninle». quae optimam partem elegerunt, iuxta
proprias regulas vivunt, quae ampliare, ubi ros
postularit. episcopi po^int, illarumque exeeutionem
eorum diligentiae vt iudicio committimus. Curent episcopi, ut commoda habitatione et tuta, et
nomine monasteriorum’ digna, et virginibus Deo
dicatis convenienti, subluta omnium proprietate,
in communi, ut aiunt, vivunt, fertum numerum
pro loci facultate praefiniant, et declarent infra
sex menses, iuxta Tridentini synodi sanctionem.
Non admittatur futura monialis, nisi accedente
duarum partium expresso consensu monialium per
tacita suffragia, et nisi evidens sit monasterii
utilitus. iudicio episcopi approbanda Ubi plure»
eunt unius familiae, una electa abbatissa, aliae
officiales esse non possint.
Cxput 2. Munialium ministri, ei cum ei» de rebus
ad officium non pertinentibus, aut aliquam alioquentur, abbatissa aliaque seniori non praesenti­
bus, excommunicantur.

44·

tore·,, finito anno, compotum euccessoribu· dare te­
neantur. elite, ut supra, in eorum locum suffecti·.
Quod si aliqua munialium, propriae salutis im*
memor, aliquid proprii tenere deprehensa aut con*
victa fuerit, ea. et poenas iuxta tuae regulae con­
stitutione» subeat, et biennio activa et passiva
voco privata sit. Absit a moaialibus quaecumque
vanitatis specie· interius exteriusque, et sicut ad

.
>

CxBtrr

. ,

'

B

interiores tollendas vanitates plurimum facit con­
fessor. sic ad exteriores auferent)·» in» igilent epis­
copi, qui alia, quae ad hane rem in priori synodo
provinciali Beneventana decreta fuerunt, excqui
curent. In ecclesiis munialium curae episcopi sub­
lectarum, nocnon regularium quorutneumque. nulli
permittatur celebrare, absque ipsius ordinarii
in scripto obtenta licentia, nisi illis diebus, qui­
bus in ipsi» ecclesiis festi die· celebrantur, vel
exequiae fiunt.
’ De

TITULI S XXXIV.
bonorum ecclesiasticorum
administrations.
[

iartum et

Inventaria bonorum ecclesiasticorum, decimo
quoque anno renovanda, conficiantur infra sex
mense»; exemplum authenticum ad episcopale ar­
chivum mittatur. Infra annum, augmentum seu
diminutio bonorum in iis annotetur. Sona capituli
capitularibus a· locentur absque licentia. Archivum
duabus claudendum clavibus in cathedralibus fiat.

CxtTT 1.

(’uni eo creverit hominum avaritia, ut neque
rebus ecclesiarum, qu^e oblationes pauperum sunt
et pretia percitiorum.! parcant, sed. quo possunt
colore, ea» sibi attribuere student huic malo ob­
viare cupientes, decernimus, ut infra spatium eex
mensium a die publicationis hums svnodi dec re
torum, rectores et benefiriati quorumvis bene­
ficiorum episcopali iun^dietiom sublectorum, inven­
tarium faciant omnium bonorum mobilium, stabi­
lium et mrium ad eorum vcclesi»» ve) beneficia
quaeeumque pertinentium, cum finibu·* et con­
ditionibus rerum. Huius inventarii «luo exemplaria
conficiantur authentica , alterum in archivo episco­
pali conservandum, alterum ab ipnomet rectore.
Hoc inventarium dromo quoque anno renovetur,
quod si intra annum augeri vel diminui bona conti­
gerit. id etiam ibi adnotvtur; quae inventaria, an
sint eonfeeln fideliter, in visitatione exquirat epis­
copus. Bona capituli vel collegii, nulli de capi­
tulo vel collegio locentur nine expressa licentia
epise qd. Habeat qu ieque cathedrali» afehivum
pro conservandi» scripturo». duabus <lavib.u» clau
sum. quarum unam epiacopu». alteram »erv> t ar
chivi praefectu·, vel quem capitulum elegerit.

Anathematis mucrone ferimus quoscumque niotiiistcrtorum monialium ministros, ut aunt confes­
sores. advocati, procuratores, administratores, mo­
dici. chirurgi, uliique quovis nomine nuncupati,
qui cum moniulibu» agunt de uliis rebus, quam
eorum officium requirit. Cumque ho* pro cuiusque
munere cum ntoniali tracture opua fuerit, id prae­
sente abbatissa vel alia seniori monialium. et non
aliter agant, aub praedicta poena eo ip«o in- I , Caput 2. Prne/iciano defuncto, scripturae omnes ad
beneficium pertinentes episcopo deferantur, m ar­
currenda.
Cxput 3. Omnia quae moniales obtinuerint, ad
communem monasterii utilitatem conferantur, ad­
ministranda p»r duos ab ipsi» eligendo». H», finito
anno, consputum reddent. Proprietariae biennio
activa et passiva voce privantur. Vanitates ex eis
auferantur. Nullus in eorum ecclesiis cribret,
riiri de ordinarii licentia, aut festa exequiaeve
celebrentur.

Omne· ecclesiarum proventu», etiam »i elee­
mosynae aint et quaestu· ex laboribus; praeterea,
bona mobilia et immobilia, quae, vel legationi»
vel donationi· titulo, aut alio quocumque modo
moniale· obtinuerint, ad communem monasterii
utilitatem a singuli» monialibus conferantur, admini­
stranda per duo· aut plure· procuratores, probato»
viros, ab ipsi» monialibu· eligendos, qui administra-

chivo servandae. Earum exemplum
beneficiario tradatur.

successuri

Mortuo aliquo bunefieiato, compellantur, etiam
per censuras ecclesiastica», illius haerede» ad de­
ferendum episcopo qua»< unique scripturas publicas
vel privata» ad beneficium pertinentes, quae inter
bona mortui clerici invenientur, et hoc citra praeiudieium lurium Romanae camerae apostolicae
super spolii»; quae scripturae in archivo conser­
ventur, et proviso beneficio exemplum consignetur.
Locorum piorum administratores romputum
episcopo reddant. Kes ad hunc msmir legata, ad
alium ne convertatur, ni schedulis affixi» ad ec­
clesiae utilitatem vergat.
Cogantur etiam per censuras ecclesiastica» ad­
ministratores locorum piorum, quocumque nomine

CAPUT 3.

CONCILIUM BENEVENTANUM, IflWaeptembri

’

.

448

ii nuncupentur, nd reddendam rationem admitti- a di ogni aorte -di benefieio, e sia fatto inabile a
stratiqnis coram episcopo, rei «o ad id deputando ; qualunquh altro benefleio, at aneo dopo 1' intern
nec ferat episeopue, Mt rea ad unum pium usum soddisfaslbne et asaolusione, ai sospenda da' auoi
relicta, in aliud arb|trio- administratoruqj non ver- ordini ad arbitrio dei suo ordinario,
tatur: nisi manifestato hoc pej acredulas publioe
ftrfs delta balla in coma Domini.
affixas, id fieri meliori oblata conditione.
I
·
Bcomudichiamo
ancora et anatematiiaiamo
Càpct 4. Eceletiarum bona e/yws beneficiarii pro­
pinqui», mjw patroni», napus bonorum ceuionarii» quelli, che usurpano o aoltraggono le giurisdisioni
locanda. Addqcletiarum reparationem beneficiarii o frutti. rendite e proventi appartenant! a persone
ecclesiastiche, per ragione di chioee o monaatefj,
cogantur, etiam ptrfruetuum nqueitrationem.
o altyi beneficj ecclesiastici per loro ottenuti;
Et' in locandis bonis ecclesiarum, caro et san­ , ovvero· per qualsivoglia occasione o causa, sensa
guis partum, non habeat, illa, neque propinquis esprena licensa del pontefice Romano, impongono
beneficiati, neque patronis beneficii, neque cessio- collette, decime, taglie. prestanse et altri peni
nariis bonorum locanda osse decernimus; sed ne,
alii cherici, prelati Λ altre persone ecclesiastiche,
eum bona conservantur, ecclesiae vel ornamento o é i loro beni, e dolio ehiese, monasterj et altri
destituantur, vel vetustate collabantur, vel divino beneficj ecclesiastici, ht é i frutti, rendite et pro­
cultu defraudentur, sedulo invigilent episcopi, ut venti di quelli. e con diversi eaquisiti modi le
in ecclesiis ea quae ad divinum cultum, et ad B riscuotono. ovvero 1' acceetano da chi glie le dé
instaurationem, seu reparationem et conservatio­ e concede, anche spontaneamento.
nem pertinent, per rectores beneficiorum provi­
deantur. etiam per sequestrationem fructuum, et
TITULUS XXXVI.
alias poenas illos cogendo.
De- excommunicatione.
*
TITULUS XXXV.
Capot ukicdm. Ercommunicotionum litterae qua
Contra occupator»» bonorum eccl»eia»tieorum.
cautela concedendae? Conceteae quomodo fulmi­
nandae ?
Caput CNtcl'M. Singuli» dominici», in Quadragetima
et Ademtu, decretum Tridentini, ut infra, et par»
Cum excommunicatione nulla maior censura sit
bullae coenae in occupator»» bonorum ecclettia- in ecclesia, magna est circumspectione exercenda,
eticorum evulgetur.
ne. quod datum est pro medicina, resultet in mor­
bum. Invigilent igitur episcopi, ut eorum vicarii
In oocupatores bonorum ecclesiae, et sacris
generales, litteras excommunicationum, quae certis
canonibus, et Tridentina synodo maxime invehitur.
praecedentibus monitionibus pro deperditis seu
Nosque, ut hoc deperditum genus hominum ab
sacrilego hoc aucupio revocemus, praecipimus pa­ subtractis rebus solent concedi, non concedant pro
re vulgari, non pro re criminosa, et quae infamiae
rochis, ut, singulis dominicis diebus in Quadra­
C notam inurit, non pro re non occulta omnino, non
gesima et in Adventu, tum decretum concilii Tripro re. diu amissa seu subtracta, de qua memoria
dentiui, tum etiam partem bullae coenae. quae in
verisimiliter non habetur, non contra debitorem,
hoe sacrilegium animadvertunt, materno, ut infra
quem satisfacere non posse constat, vM quando
sequitur, sermone populo recitent.
verisimiliter creditur contemni vel negligi, non
Decreto dei concilio di Trento contra gli occupaturi pro excommunicato, aut notorie criminoso et in­
fami. Reliquos casus illorum ,piae discretioni re­
delli beni dell» chieee, srsc II, cap. 11.
linquimus. Fulminentur autem post debitas moni­
Se Γ avarisia. radico di tutti i mali, intanto tiones a sacerdote, cum superpelliceo et stola in
occuparh I’ animo d’ alcun cherico o laic,o, di qua- ecclesia (non autem in privatis locis, aut per loca
lunque dignité risplenda. anco imperi'··'» o reale, publica, nec in paschalibus aut solemnibus diebus,
ebe présuma per se o per messo d' altri, con fona nisi ex causa ab episcopo approbanda) inter mis­
o con timore, ovvero ancora per supposte persone sarum solemnia; post vero, ut omnibus patere
di chorici o laici. ovvero con qualsivoglia arto o possit, affigatur exemplum illius in foribus eccle­
procurato colore, convettire in proprii usi et occu­ siae et aliis loci» publicis.
pare, et impedire che pon si ricevano da coloro
a chi di ragione toccano, le giurisdisioni. beni et
TITULUS XXXVII.
ragioni, anco feudali et emfiteoticha, frutti, emo­
De baeretiei» dmundandi».
lumenti, ovvero qualsivoglia ovvensioni, che ai p
debbano convertire in nécessité de' ministri e poCasut cntcVM. Haereti» tuepecti, kaereticalia pro­
veri d' alcuna chieaa, ovvero di qualunque bene­
ferente», librorum prohibitorum detentore», intra
ficio secolare o regelare, di monte di pieté, o
quindecim die» denuncientur, eub excommunicationi»
altri luoghi pii. Questo tale aoggiaccia ali’ ana­
poma. Uoe decretum tinguli» anni» in egnodo
tem a, Cioè alla maledisione e scomunica maggiore,
emdgetur.
fin tanto che havré interamente restituito alia
chieaa e suo amministratore e beneficiato le
Cum, ut ait apostolus ad Galatas V „modicum
giurisdisioni. beni. robe, ragioni, frutti e rendito, fermenti totam mauam corrumpat", prgeeipueque in
le quali havré occupato, ovvero in qualsivoglia iis, quao sunt fidei, decernimus, sub poena excom­
modo, anco per donasione di snpposta persona, municationis, ut si qui coiverint cuiusvis sectae
gli saranno pervenute nelle mani, e dopo havré occultos homines, quovis homine haeresis suspec­
ottehuta 1' aasoluaione dal aantiaaimo nostro tos, coram episcopo denuncient; itemque, qui ali­
pontifice Romano, e se saré padrone della mede- qua verba a fide catholica abhorrentia protulerint,
sirna chieaa, aia subito, oltre alie pene, privo anco aut libros vetitos scienter apud se retinuerint, et
dei juspadronato, et il cherico che saré stato fab- ad episcopos intra quindecim dies post huius ay­
bricatore di questo scelerato inganno, e di tale nodi publicationem non detulerint ; mandamusque
usurpatione, o ne saré stato consentiente, aotto- decretum hoc in synodis dioecesanis, singulis annis,
giaccia alie medeaime pene, o di pié reeti privato ut subditis suis edicant/

V

CONCILIUM BENEVENTANUM, lbW septambri

449

<50

TITULUS* XXXVIIL

A dolo aut negligentia culpabili acciderit. Cum ani*
malia locantur certo pretio, si.detrimentum accipiunt
absque dolo aut negligentia eius qui conduxit,
Caput unicum, Simonms casus explicantur, por cow- locanti damnum sit, sin aliter conducenti. Cutnque
donatores et parochos papulo edicendi. A4
animalia aestimata* dantur, ut sors dantis quo­
pafrouatus praesentali iurarg debent, nihil
cumque casu salva sit, ultra sortem dane ille nihil
tali praesentatione dedisse.
accipiat. Cambia, ut vocant, sicca; cum alibi sol·
Bimonia, cum ait animae morbus quasi incura­ tendam pecuniam asseritur, litteraeque verae non *
bilis, omni est studio niteÿdum episcopia, ne ho­ fiunt, sed in uno* et eodem loco datur pecunia et
minum mentes invadat, dunx plerumque ignoranter fècipitur, reprobata sunt. Notarii, qui hos con­
iHabitur. Ideo curabunt, tam per concionatores tractus confident, usurae etiam crimine tenentur.
quam per parochos admonere populum aliquos Idem si cum ex conscientia contractum esse usu­
casus, in quos frequentes incurritur, ut sunt:
rarium suspicantur vel cognoscunt, et tamen lucri
Qui, ut beneficium ei conferatur, vel ut eligatur,' caussa vel kliquo alio respectu dissimulant. Item
aliquid dedit. Qui vendit aut emit ius praesentandi, proxenetae usurarum, participes lucri, ministri
atque talium intermedii poenam excommunicationis, omnes usurariorum, sino quibus illi usuras non
et alias « iure indictas eo ipso incurrunt. Re­ committerent, usurae rei censentur , quos punien­
cipientes aut dantes beneficia, ut vocant, ad con­ dos et poenis a iure statutis et ecclesiasticis cen*
fidentiam yWommunieati sunt, et aliis poenis ex Biuris praesenti constitutione sancimus. * Qui 'Vero
constitutione summorum pontificum Pit IV et V in huiusmodi deliquerint, praeterquam quod pec­
subiacent. Habentes iuspatrnnatu». ubi aliquem catum mortale committunt, restituer»· tenentur,
praetentaverint ad beneficium, in fructuum per­ ecçlesiasticaquo careunt sepultura, ex Gregorii XI
ceptione nihil se debent ingerere, sive clerici illi constitutione, etiam si ex testamento usuras restitui
sint sive laici. Inspatronatus nullo pacto vendi, mandaverint, si manifesti usurarii extiterint et sine
aut transfert potest contra canonicas sanctiones ; reali restitutione, dum poterant, decesserint. Quod
alioquin. iuxta concilii Tridentini decretum, con- si parochi scienter hos manifestos ad sepulturam
trafacioDtes dicto iurepatronatu» privati erunt. ecclesiasticam admiserint, ex decreto Clementis V
Qui pollicitationibus aut pactionibus quibuscumque■ in concilii» Viennensi excommunicat! sunt.
unius vel plurium favorem sibi conciliaverint, ut
TITULUS XL.
per oos de beneficiis sibi provideatur, aut ad
qualemcumque dignitatem promoveantur, ii tan­
De notabis et ultimis voluntatibus.
quam simoniaca labe infecti per episcopos, si ad
eos collatio pertinebat, d»» dignitatibus seu bene­ Caput 1. Legata omnia ad pias caussas infra men­
sem post testatoris obitum, notarii denuneient
ficiis sic obtentis priventur. lurent super sancta
episcopo seu eius oicabo, sub excommunicationis
Dei evangelia coram episcopo praeseutati seu
poena. Acquisiti, oblata mercede, aiUÀwticum
electi ad iuspatronatus, eos nihil pro tali praesen­
dent scripturam.
tatione seu electione dedisse.

» De simoma.

tutulus

xxxix.

Ds «mini

casus quidam damnantur ;
poenae in delinquentes statuuntur.

Caput

unicum.

Usurarum

Cum episcopi in suis dioecesibus, ex concilio
Tridentino, in quibusdam casibus a iure permissis
exequutores sint ultimarum voluntatum mandent,
sub poena excommunicationis, in sua quisque dioe­
cesi notariis, ut infra mensem post testatoris obi
tum, omnia legata, testamenta, ultimas voluntates,
codicillos, donatiouesque ad pias caussas, tam
scripto, quam in nuncupativis factas, eis, vel eorum
vicariis patefaciant et pequisiti authenticam deut
scripturam, oblata mercedo.

Usuram, quae, ut cancer, non solum in bona
pauperum, sed. quod peius eat. in animas usura­
riorum latenter serpit, hi» temporibus latius manan­
tem pro nostri muneris, quanta eum Deo possu­
mus cura, si non tollere omnino, saltem reprimere
cupientes, quaedam in hoc genere delicta a sacris Caput 2. Quarta bonorum ab intestato decedenitum
qua ratione a parochis subducenda et eroganda,
canonum et probatorum patrum sententiis dam­
ex sacrae conyreyattonis décréta.
nata in hac provincia frequentiora nominatim pro­
hibenda duximus.
Cum qui» ab intestato decedit et consuetudo
Nemini licet ex mutuo vel depositis, .etiam regionis sit, ut parochi pro mortui anima aliquid
apud ludaeos factis, quidquam percipere ex pacto, disponant, tanquam laudabili» et a sacra congrenec speraro principaliter, etiam si pecuniae ipsae D gatione non reprobata servetur, ut infra,
sint piorum locorum, viduarum, pupillorum, aut
Sacra congregatio illustrissimorum et reveren­
dotales sint, nui quantum iura nominatim per­ dissimorum dominorum sacrae Romanae eccle­
mittant. Numini livet rum carius vendere et statim siae cardinalium super negotiis ot consultationi­
cam vilius per ae, vel per interpositam personam bus episcoporum et aliorum praelatorum, ac
sibi ab emptore emere. Nemini licet ob dilatam visitationibus apostolicis a sanctissimo domino
solutionem iu>t»> pretio carius vendere, aut ob nostro specialiter deputatorum ad tpllendas dubi­
anticipatam vilius emere. Nemini licet pro po- tationes et controversias, quae pluribus m dioece­
cunia, ρτο frumento, vino, oleo, aut quovis mutuu sibus regni Neapolitani saepe accidunt, super con­
dato aliquod plus accipere, nec. pro corrupto inte­ suetudine illa, qua solent episcopi disponere de
grum et bonum. etiam ai restitutionis tempus ad quarta bonorum mobilium decedentium ab in­
libitum debitori differatur.
testato ; facto prius verbo cum sanctitate sua. ita
In societate, in qua unus pecuniam confert, censuit et declaravit, consuetudinem antedictam,
alter operas, lucrum per quotas agquales partes uti laudabilem, ubi viget, omnino retinendam fore :
distribuatur, nec plus pecunias conferens sibi acci­ sic vero servandam, ut ab ipsis locorum ordinariis,
piat, nec fiat pactio, ut salva forte principali, lu­ non ad rigorem quarta debeat aestimari, sed vo­
crum seu fructus aeque inter eos dividantur. In catis haeredibus curtum quid taxari arbitriô boni
animalibus datis ad soccidam, ut vocant, casus viri, personarum conditione ac haereditatis valore
fortuiti ei, qui dedit, obsint, nisi damnum socii perpensis ; idque totum absque ulla diminutione
CuMCtu enannai». tomos XXXVI*.
r»

C0NÙ1UÜM BENEVENTANUM, IBM sootembri

Ml

-4M

pro suffragio auimao defrneti do ipoornm baere-', k alie quaH logitimanieate ai devono ; a oho quelli,
dam concilio erogandum. Quod si haeree, vol aHl i quaH )e ritengeno, aware impodieoono il pagacontradixerint, iuris remsdiia, etiam pot çoMÙrua mesto di- acee, siano scomunicati ; -no si devono*
ia subsidium, ab ordinariis eomposenatur; et i|uod
Msohera, se non dopo che sari seguita la ple­
erit dispositum super bonis haotoditartia, appel­
naria reetltuaiono. Esorta oltru a(<dô ogni e qnalatione remota, exoqnanter.
lunqne persona, per oaHth eristiana e debito oflqio
verso i loro vesoovi, c^rettori, ohe debbano dolii
TITULI^ XU/
dati loro da Dio eovvenire largamento e-quelli
ého sono prepoeti elle chieee.
V
Dt faltit tsatibeut·
Caror 1.

AW tttdtt taHrftidur.

Qui faltuat ta­

rent ta esurae aies rieih' cies crimme/t arneoml
UMmoeAesa /artantor, · fita, uM ut. «sortir arti­
culo, ebeoM ese possint.

Decretam concilii proefociodis Dseeeeistata, rtMroii

mmo 1667, de decimis.
Decimee ùUtgrt sani ptriotatadot, uA Mcommsmieetioais posea. . Hat tuptr re <cosoilii TVidantisi
et £oc preoMesele decretam, jaerocAi Adwbitas Λ
Quadra^ttiatat doatiaieit fMunt. ■ Peeuiteates

Falsi testee, qui uno eodemque tempore, ut
ait divus Augustinus, „tt Dtuat, ei indicem et
de dctonerum sofalione moneeetar.
tpnoMnlom tua attndama qftudaul," totis viribus
intendant episcopi, ut a suis gregibus, tanquam
Lioot decimarum solutio debita sit Deo, pluri|>ernioioaisaimnm hominum genua extirpontur,. illud I busqué sacrorum canonum, et praesertim sacri
caepe repetentes: ,,Αοϋα mewdeeia ebeeansttees»· Tridentini concilii decretis, eas ecclesiis quibus
Dto Mas." 1 Contra hos statuimus, ut qui in
debentur, persolvendas eoae sub excommunicationis
iudioio contra innocentem scienter falsum testi­ poena mandetur : nihilominus, nonnullos huius pro­
monium protulerint, sive in caussa civili sive vinciae adeo eorum salutis rmmemorea esse audi­
capitia, praeter poenas a civilibus legibus eis irro­ vimus, divinaram et humanarum legum contemp­
gatas, excommunicationis. vinculo sint ipso fscto tores, ut, aut' omnino nullas, aut eorum arbitrio
ligati, satanaeque, traditi; neo absolvi unquqm deeimas a se solvi debere contendant ; quo fit. ut
possint, excepto mortis articulo, nisi prius dato qnamplarimae debitio decimis privatae ecclesiae,
damno, vel violatae proximi existimationi, meliori, iam vetustate collapsae, ob earum panpertatem
quo poterunt, modo satisfecerint.
minime restaurari possint, divinaque in eis officia,
eo, quo docet, decore et ornatu celebrari, et sacra
TITULU8 XLIl.
vasa et necessaria paramenta comparari nequeant.
ZAidecistia.
Episcopi, et alii quibus buiusmodi decimae legif
timae debentur, non solum seminariorum seu
Capot 1. TVidsutau «modii- sanctiones. dt dteuaa- aohoianlm magi,trc,, et sacrae theologiae doctoree
rom aota/ione pereeAi ti couewuator,, Adoratos, ioatit(M>re, „d ne debitam quidem residentium
ft Qaadragttiatet tempers vceçdpeM ; Sfraii sttad). proptbr neces·Ari am ad victum indigentiam facere
décréta prommaWw concilii dt anno 1667. Si fuid c poaaiBt .· ipaiqBe di<,taa decimas solvere reuitenteo,
csrce decmortuH setatanM» erit Mmosetam, stalim perpetua damnationis poena illaqueati existant,
episcopo dfftratar.
Quare, eiusdem concilii Tridentini decreto innixi,
Decimarum solutionem, quam divinum ius et
sacri canoneo et civiles leges praecipiunt, ne quis
ignoranter praetermittat, curent episcopi per paroohoa et concionatorea, Adventus et Quadrageoimae
tempore, populos admoneri, quid de solutione deci­
marum sanctio Tridentina determinavit, eosque
admoneri et hortari ad debitam solutionem deci­
marum, ne excommunicationis poenam, ab eodam
concilio recusantibus propositam, subire cogantur.
Publicari etiam curent decreta provincialis synodi
Beneventanae celebratae anno 1M7 super decimis,
ut vocanÇ arbitrariis 'terrarum et territoriis a
baronibus possessis, quae, quatenus opus est, inno­
vata per haec censeantur. Cumque a baronibus,
beu ab aliis circa decimaram solutionem innovatum
aliquid fuerit, statim parochi ad episcopum deferant. 1
Dtcrtio dtl concilio di Trtaie sopru il popemento

praecipimus omnibus, ut decimas ipsas ecclesiis
illarumque ministris debitas, ut praefertur, non
arbitrio, neque aliqua prius deductione facta, aed
integre, sub excommunicationis poena persolvant,
a qua non nisi debita satisfactione sequuta, ab­
solutionis beneficium valeant obtinere: ipsum vero
Tridentini concilii atque hoc nostrum decretum,
praecipimus omnibus huius provinciae parochis, ut
singulis Quadragesimae et Adventus domiuicis
diebus, et aliis temporibus, prout episcopis vide­
bitur. inter missam iaicis publicent, atque inter
confitendum de decimarum persolvendarum debito
eonfitentea saepissime admoneant, quod, ut prae­
dicatores faciant, episcopi curabunt ; moneantque
praeterea populum, quod anathemati subiieiuntur,
qui, seu decimas seu bona quaecumquu et reo
ecclesiarum detinent, eumque ad restitutionem
hortentur.

- dtUt dttiatt.

Non devono essore supportati coloro, i quali si
sforsano con diverse arti ritoner le decime dovute
alio chieee, ovvoro ooeupaao e convsrtono in uso
proprio quelle ohe devono socero pagate ad altri,
concioaiaooaa, che ii pagamoato dello decimo sia
dovuto a Dio, e quelli, i quali non le vogliono
pagan, ovvoro impediscono 11 pagamoato di esse,
occupano ie robbA d,altri. Comanda adnnque il
sacro concilio a tutte le persone di qualunque
grado e condicione si siano, alio quali s'appar­
tiens il pagamento dolio decime, oho per 1'avvenire le debbano pagare interamenta alio eattedrali,
ovvero a qualunque altre chieee, ovvoro persone,

‘ Prov. XIL

Capot ‘i. SiMitoruat patuttiamt ut datmeoat itotporoltt doatiui, uadt dtaatarum front oriatur.

Audivimus praeterea nonnullos huius provinciae
barones et dominos saecularoa, saepe eorum curiae
et fisco, quorumdam subditorum possessiones, ob
aliquod ab his commissum delictum, aut debitum
contractum applicaro, eosque possessionum huiusmodi, segetum fractuumque tunc solo adhaeren­
tium, et eorum etiam quae deinceps in ipsis seri
eolligiquo contigerit, recusare debitas ecclesiis de­
cimas solvere, in ooolesiaram praeiudicium detri­
mentumque, et insani animarum perniciem. Quare,
sub excommunicationis poena, ipso facto incur­
renda, praecipimus omnibus baronibus aliisque
saecularibus dominie, ouiusoumque gradus et oon-

IWIW.... ..... ....... .
*

v

.

·

a

--------- '

■
4M

-

t

I

.................................................

■

·

'

’

· ·

·

” ■*■ ’■

■

CONCILIUM BKNfVENTANUM, IflM s^Umnbri

4M

ditionis sxistaat, na bainamodi poseeasionnm dabit·* dacimaa· aliosqhe redit·· «t fractu· aeelaaiis
aaramqu· ministris debito·, occupaVo aut detinere
quoquo modo praesumant, sed eo·, quibua debeatar,
omnino dandos ret tribuendos enrent.

per eeminariam factae, et singnlis aanie eompatua
tam impenaaram quam axaetioaum. par rtvisoraa
eomputprum, etiam in synodo· at supra electo·,
assistentibus deputati· coram episeepo rei eiua
vieario, revideatur.

TITULUb XLlil.

TITULUS XLIV.
D* boopitalibuo, nnfrutaoiio, tt altis piio locù-

Do oominario clericorum.

Cartrr L In oominario idonei oint rtotoroo A Ut· Caror 1. Laeentm piorum eompuri ra« redfradi?
tenorum magiotri. Qui in illnd recipiendi ? Quibua
£eeltoiat noeonoarii» oint inotmclao. Soerrdoitt
drputoti, ôtl intuo hoopitalo hobUont otl prop·;
auetoribte utendum? Singuli» tribuo momibm
txdmen coram epiteopo fiat, et de moribu» inqui­
•orum mumra. /a hoopitalibuo pai rttipiondi, gm
oaoludtndif Aliquo oooreitio Hi dogontoo occu­
ratur. Deputati quvlanni» inugnodo digantur,
eorum etora ot menelrua' congregatio. Brasoserii.
pentur. Pia txoratia. Smi, qualitati·, artatu
arehioum, duo oint libri, in quorum allero beneficia
diotinctio. Qua» i» hoopitalibuo fugienda? Dolinocclooiattiea tt reditu», m altero tttpoma» oaeoparatae rpiscopsw toattwn indicti. Adminutratoroo
tratar. Computa quolanni» m ognodo reddantur.
por friranium duront, iurontquo in ingreuu. In
Seminaria, iuxta concilii Tridentini decreta, in B' bonarum locationibue, quae inopretionto adhibondat f
Confratornitatto ordinarim inotituat. Confratrme
omnibus huius provinciae cathedralibus erecta iam
qualitao tt obligatio. Compotatiomo oitandat, ad
esse confidimus; ideo hic de seminariorum tantum
proeeuiomo conorniant, tt quomodo?
administfatione sermo erit. Perspicient episcopi,
ut per idoneo· morum rectores doctosque magistros
Circa hoapitalia et alia pia loca, haec servari
litterarum, pueri in seminario admissi bonis moribus, mandamus, ut singulis anni· ab administrantibus
disciplina ecclesiastico, litteris et cantu diligentis­ ratio administration·· coram episcopo, vel eiua
sime erudiantur, iiqub tantum eligantur, qui bona vicario, vel ad id deputato, reddatur; in dioeceai
indole utiles se fore ecclesiae demonstrant.
ooram digniori parocho. Quod ai aliter in institu­
Pauperum filii in primis, nec tamen ditiores tione horum locorum expresse cautum esset, iuxta
excludendi sunt, dummodo sumptu suo alantur. Tridentinam sanctionem, cum interventu ab ordi
Magistri scholae eos in seminario interpretentur nario deputati revideatur. Kcciesiae hospitalium,
auctores, quos pro latini sermonis elegantia neces­ ex forma aliie ecclesiis praescripta sarta tecta,
sarios cognoverint, ex quorum lectione aliquid saepe aliaque neceesaria ad •ubstentandos hospites pro
eruant pro informandis adolescentium animis bonis loci facultate habeant.
moribus. Obscenos auctores, et minus utiles penitus
Sacerdotes deputati! ad ministrationem ••era­
abhorreant ; lectionem catecbismi Romani nunquam . mentorum, si fleri potest, intus hospitalis vel
intermittant.
prope, domum habeant, ut eum rea postulent.
Bingulis tribus mensibus, coram episcopo vel C praesto sint, Infirmi peccata confiteantur statim
eius vicario, per aliquem ab ipsis deputatum, disci­ ac recipiuntur, sique eos mori contigerit, nomen,
pulorum seminarii in litteris progressus probatio cognomen, patria, die· obitus scribantur.
Excludantur ab hospitalibus blasphemi, histrio­
fiat, ut inhabiles habilium locum non occupant;
simulque de moribus eorum saepe episcopus a ne·, praestigiatores, circulatores, nebulones, alea­
rectore vel xmagiatro inquiret, ut discoli et in- tore·, scurrae, mimi et alii eius generi·, item, qui
se captivos fuisse mentiuntur, vel qui morbum
corrigibiles expellantur.
Eligantur in dioecesana synodo singulis annis simulant, qui muliere· circumducunt, quique validi
deputati, ad praescriptum decreti concilii Tridentini •unt. quos redargui oportet maxime, atque ut ab
de seminario, pro administrations rerum seminarii, hac otiosa vita ad laborem ao conferant, saepius
omnesque pecuniae mandato, ut vocant, eorum increpari. Recipiantur in hospitalibus pauperes,
manibus signato, et non aliter solvantur. Deputefur infirmi, homines miserabiles, sento confecti, debile·,
similiter depositarius ex canonicis vel reliquo clero, qui manibus victum sibi comparare non possunt,
penes quem omnes pecuniae seminarii deponantur, peregrini et infantes expositi.
Ubi mares et feminae aluntur, no otio marce­
et nonnisi, ut praemissum eet, mandato deputato­
rum solvat. Invigilent deputati seminarii. tauquam scant, aliquo decenti exercitio administratorum
prudentes oeconomi, ao tempore seminario neces­ consilio exerceantur; fidei documenta, stata hora,
sariis pro substentatione providere, quo mitiori doceantur.
pretio vendi solent ; alioquin boni administratoris D
Preces beatae Virginis, qui litteras norunt,
praemium apud Deum amittent, apud episcopum recitent; qui minus, coronae precatione orent;
vero, ut reprehensibile·, uegligentium nomen ac­ simul omnes litanias devote dicant; in die semel
quirent. Utque re· seminariorum consulto agatur, vel bis ad precandum conveniant, «praecipue pro
et illorum necessitatibus provide consulatur, decer­ benefactoribus.
Singulis diebus, vel saltem dominicis, aiiisque
nimus, prima die iovi· ouiuscumque mensis, depu­
tatos. rectores et alios miaistrus seminarii coram festis missae devote intersint ; ieiunia ecclesiastica
episcopo vel eius vicario congregandos, de statu servent Locus in hospitalibus, ubi fieri potest,
pro clericis rrligiosisque personis separatus sit;
illius disserturo· et discursuros.
Curent episcopi, erigi in loco saminarii ad id aliquanto deeentior; item pro honestis hominibus
apto archivum, in quo conserventur scripturae ceteris, prout loci facultas fert. Mares oum feminis
omnes et documenta «<j seminarium pertinentia. non cohabitent, nec pueri cum sdolescentioribus
Sint in seminario, qui in archivo etiam conser­ eodem in lecto dormiant.
Blasphemiae, verba inhonesta, ludi inter eos
ventur, duo libri magni, in quorum altero beneficia
seminario annexa cum illorum valore, omnibusque nec nominentur. Rixae inter hospitalium alumnos
bonis stabilibus et mobilibus, simulque omnes pro­ •h episcopo tantum cognoscantur, non autem a
ventus et introitus, reditus, census quomodolibet iudice saeculari.
Administratores locorum piorum, qui ceteros
seminario provenientes; in altero vero notentur
impensae, tant ordinariae quam extraordinariae, obaritate aiiisque Christianis virtutibus praestent,
4»·

4M

OONOIUUM BSNKV1NTANUM, ito» septoabri

4M

eligentur, am ultra trieaaium esoe pootiat. lufent- L et Unquam indigni aq munere deinceps censebuntur,
qaa ae fidelem operam huic pio negotio praestituros: atque alia poena arbitrio episcopi puniantur.
Do approbando et reprobando, ea gravitate et
qui aliquid ipsis locis debet, administrator ne sit.
Bone horum piorum locorum, cum occedente prudentia deliberent, ut spes, metue, praemium,
auctoritate ordinarii, locanda erunt, publice facta personarum aeeeptio, aut aliquis humanus affectus
aequo, omnit^is potestate, locentur; non tamen nullum locum habeant. Caveat examinator alteri
consanguineis administratorum, aut locorum debi­ collegae examinandum Commendare; nique aliquem
instruat, examini postea non Intersit; bon incipiatur
toribus.
Confratornitates non erigantur sine consensu examen, nisi coram epiaoopo ve) eius vicario geneordinarii, cum capitulis ab eo probandis. In con- 'rali, et nisi praoseqtibue saltem tribus examina­
' fratres non nisi honestae vitae, maiori fratrum toribus, cum pro bonoteio curato habetur, vel de
consensu accedente, admittantur. Recitent singulis promovendo ad maiores ordines. Nullus exami­
diebus festivis saltem, praeter id, ad quod forsan natorum ad examen cuiusvis accedat, aut ius suf­
ex praescripto regularum tenentur, officium beatae fragii hebeat, nisi vocatus ah episcopO vel vicario
Virginie vel psalmos poenitentialea. Commesaatio- generali. In examine videatur, num examinandus
nes vel compotationes nullo loco flant sodalitatis aliquem habeat corporis aut animi defectum, qui
sumptu, neque ex bonis confratrum in oratoriis inhabilem eum reddet; beneque advertatur, ne
alius pro alio examinetur, quod aliquando factum
vel adiimcti» aedibus.
Ad processiones generales, et ad alias, quoties I eat. Inter examen colloquia vel confabulationes,
ab episcopo intimantur, conveniant cum confratavae aut mutuae quaestiones, quao ad rem non faciunt,
vestibus. Nemo se caedat, ut morcedem aliquam inter eos evitentur; aed responsionibus examinati
accipiat, et qui ac caedunt, aperta id facie ne attendant, hilarique facie illi animum faciant; sique
praestent, in viis ne sistant ; devote eant, neminem in respondendo, aut in legendo vel pronunciando
alloquendos tumulfus omnis et clamores vitentur, in aliquo examinatus eos offenderit, post peractum
et tandem ita ae habitu et incessu, omniquo alia examen de eo illum paterne admoneant doceasttve.
re gerent, ut neminem offendentes, Dei iram
Tandem sio eorum ministerium adimpleant, ut
mitigent, ipsiuaque misericordiam sanctu precibus dispensatores decet multiformis gratiae De\; atque
ita. ft peccatis alienis non communicabunt, et de­
populo implorent. bitam a iusto remuneratore mcrcedeni consequantur.
TITULUS XLV.
Peracto examine, per secretarium congregationis
Z>« vicario generali seu Officiali «piseopomm.
examinatus statim scribatur in libro ad id deputato,
C.tfuT irtticCK. Monita epitroporum ad vicario» tuo». qui approbatus fuerit, quique reprobatus; fintque
mentio de modo vacationis beneficii, da affixione
Moneant saepe epiacopi eorum vicarios, ut in
edicti concursus, si propositum fuerit, et proponi
decisione caussarum, a sacris sanctionibus, praeopus fuit, manibusquo examinatorum praesentium
cipueque sacri concilii Tridentini decretis, et *yspecialiter vocatorum subscribatur. Cum vero pro
uodalibns constitutionibus ne discedant; ut sint in
; ordinibus examen habetur, etiam in libro de edicto
expeditione celeres, in caussae cognitione maturi,
proposito mentio fiat, et approbatis subscribant
in detegendis mendaciis prudentes, a personarum
exejniiiatores. Hi, in dioecesana aynodo, coram
exceptione alieni, et a cordis cupiditate liberi, ut
episcopo, rorum munus, ut decet, se fideliter effec­
“ pandectas mercedum ipsi servent, et a notariis,
turos, super sancta Dei evangelia lurent
barieello, commentariensi aliisque servientibus dili­
gentissime servari oureht.
*
TITULIS XLV1JI.

TITULUS XLVI.
Dt fini procuratore.

Dt tretibu»

synoda/iAux.

Te»tium eynodafium Ijuatihm
tpsorum iuramenti formula traditur. Ko» rpitcopu»
intimât

CxPVT URICUM.

Cxrirr vaictrn. Vitanda a fitei procurator* propo­
nuntur.
Procurator sive advocatus, munere fisci, quod
Ex constitutione Lateranensis concilii aub Innosibi ad inquirendam veritatem datum est, ad ca­ centio H. in testes synodales eligendi sunt, qui
lumniandum seu opprimendum innocentes non aetate, moribus, prudenti», ac christiania virtutibus
abutatur, nec caussa sit, ut quis calumniis iniuriave ceteri* praestant, quo* iurare praecipiant episcopi
vexetur, vigiletque. ut qui defensor eat iuatitiae, hac forma: „Eyo N. tetti» »ynodali» ab illu»tri»»imo
iustus ab omnibus habeatur ; a muneribus maxima st reverendieeimo domino arehiepiteopo nominatu»,
abstineat.
D *1 α synodo electu» *f approbatu», promitto rt iuro
p«r Ao«e sancta D»i evangelia, quod quidquid non
„
TITULUS XLVII. ·
aut auditi aut in futurum audiam, quod contra
De uaaiKatmlKU egnodalibu».
Dei voluntatem ei rectam obrietianitatem, quodque
Caput unicvM. Krammatorsa ùs synodo eligendi, et ad minieterium praedicti illuetrimimi ei reverendi»quale» Nikil «rammss occasion* accipiant, «orum SMH domiid arehiepiieapi pro tint ofieii ratione
instructio *t ocammis mstAodus. Baeti in synodo pertinere miAi sisuntfuerit, ei revelaturum, nec m«fti,
lurent.
praemio aut vinculo eoeuanquinitali», odio, amoré,
Examinatore* synodale* ii eligantur quotannis poena, aut quatit alia eeutoa m* defecturum ab
in synodo dioecesana, quos vitae integritas, morum hudumodi revelatione." Ilis institutionem praeboaut
honestas et litterarum scientia maximo comman­ episcopi, iuxta quam impositum onus exequi debeant.
dent. quosque speratur, omni humana affectione
TITULUS XLIX.
deposita, susceptum munus recte curaturos ac ad­
ministraturos. Examini* occasione nihil prorsus
Dt vicarii» foranti».
accipiant, etiam a sponte dantibus, neque ante
neque post examen, sive ab ipsis examinatis sive Caput obicum. Per dioeeetim vicarii foranti iiutituemtur. Quod stl tortem mimus deeeribUur.
ab examinandis, aut ab aliis quibuseumque tali
occasione, ne quidem esculenta vel poculenta. Qui si
In oppidis insignibus qioecesis, vel ubi episcopus
contra fecerint, simoniao labo infecto* eo eseo sciant, noceaae indicant, deligat vicarios forauuos ad eius

4ΛΤ .

CONCILIUM BENBVMTANUM, 1»M aeptembri

beneplacitum, qui du vita at Aioribua presbytero­
rum, at qualeo in ofllojo pastorali ae gerant, quae­
rant, diligenter inaastigent^ad epiacopum dolaturi :
num in eccleaiia debitus cultus adhibeatur; nam
ordinationaa in viaitetione faetaa re ipaa banaflaiati
praaatiteriat ; an parochi habeant libros, quoe habara
debent; et denique, bum totus elerua, ut clerico»
dOoet. rivai.
<
TITULUS L.
' De proc»»»ionibut,

4M .

masculus Aeque femina, insideat feaestrla, aed, aut
prosequatur, aut aaltem in atrio· aut intus gmruflexus oret
Pieturae aulaaaque, pr^fhnum 'aliquod praeaoferantia, qua processio eat, omittantur;'item
recitationes inanium aut repraeeentationee iocoeao.
Proceeaionea in nocte n» flant.
TltULUB LI.
De provectione eanotieeimi corpori» Chrieti.

Com I. Niti tpitdopu» adiit, mcundut poti epiicopum aa capitulo mchariiUam deferet m felio
corpori» Chritte. Idem ia dioeoeii' icrvandum, ob­
tente abbate rei arehipretbptero. Heliquiae nulla»
m protection» deferenda». Intorticia manu, aperio K
eqpita, dgferantur. Indulgentiae a tummte pontifieibu» eewcaaaoa, ut hic, a parochi» populo evul­
gentur; iniuncta tamen opera nmt pertolrenda.
Si, die festo corpori» Chriati, cum aolemni aupplicatione sanctissima eucharistia circumfertur, ad­
fuerit episcopus, ia eo munere fungatur; eo absente,
id muneris exequatur secundus post ipsum ex
Usus prooeaslonuni, ut eat antiquissimuo, ite eat capitulo, quod etiam observetur in dioecesi, absente
sanctissimus, plenua mysteriis, ideo omni pietatia abbate vel archipresbytero. Cum sanctissimum
atudio exercendus eat. Episcopi igitur pro tnuneria corpus defertur, nullae reliquiae, sed illud solum,
officio incumbent diligentissime, ut nihil io proces­ ut veteria sanctae matris ecclesiae consuetudini»
sionibus ait praeproperum, nihilque praeposterum eat, religioso apparatu circumferatur.
aut indecorum, aed omnia Christiana pietate liant.
Canonici et reliqui ex clero associantes sanctis­
Clerici, aire aaecularea aire regularea, qui ad pro­ simum corpus, intorticium'accensum capite aperto,
cessiones accedunt, adsint religioso silentio, et de­ in manibua ferant; quod facere etiam reliquum
centi apatio distantes inter ne procédant. In pro­ populum hortamur. Atque, ut religiosius huius
cessionibus nullo pacto laici, quicumque illi aint. provinciae fideles tantae soleinhitati insistant, prae­
inter clericos interiecti incedant, aed eorum locua moneantur a parochia de indulgentiis ab Urbano IV,
poet denim, pro cuiuacumque dignitate, erit.
Clemente V, Martino V et Eugenio IV summis
Deligant epiacopi ecclesiasticos aliquos homines, pontificibus, concessi» vacantibus huic aolemnitati,
qui praecedentea clerum ad aupplicationea dirigant, et do operibus pietatis ab eia praestandis; quod
atque, cum rea postulat, subsistere faciant; tum < ieiunantibua pridie solemniyatis conceduntur centum
etiam, ut moneant reliquum populum in ordino anni indulgentiae; praerentiliu» in primis vesperis,
consistere. Pulsentur solemniter campanae ab initio totidem; qui aderunt m matutino, totidem; qui
proceaaionum. quoad univeroua elerua ab eccleaia in secundis vesperis, totidem ; qui primae, tertiae,
ad stata» processiones prodierit, idemque flat, cum sextae, nonae, et completorii officiis, quadraginta
a processione roditur ad eocleaiam. In proceaaionibua annorum pro singulis horis; quibus intra octavam
cruce». sacras imaginée, vexilla eecleeiaatica, clerici missae, aolemni aut matutino vel vespertino officio
euperpellieeo induti, vel, ai regularium tint, aaltem aderunt, datur indulgentia centum annorum.
eorum ordini» habitu amicti, decenter praeferant,
Ili tamen debent in solemnitate hac vel intra
inter duoa alioa clericoa candelabra ferentea accensa. octavam, et peceata confiteri, et sacram communio­
Non tamen propterea prohibitum eat confratri- nem sumere, et eleemosynam, pro facultatibus,
bus eorum inaignia et crucee. habitu diseiplinato- pauperibus erogare, et orationibus pietatisque
ruin vestiti» gestare.
christianae exercitationibus ve, aro.
Instrumenta musica cuiusvis generis in proces­
sionibus vetita eunt. Orationes in supplicationibus Capot U. Epteeopu» in dioeeeeana eynodo, pro tua
prudentia conititutionem edat de umbellae baculi»
in civitate fiant ab aliquo canonico capituli; in
a clerici» deferendi», ad evitanda» contentione».
dioecesi a clero primario ecclesiae, non autem a
Carirr cmcvM. fVocMrionem daoradarum deoatio,
erdo, wwModiM traditur. Mueica Mstrsimente ia
ei» adhibere non licet. Oratione» ia awppiMXltMmihua, at muraa, atM in civitate aiae ia dioacsri, a
quo recitando» ml celebrandae f Obligati prae­
tente», peraeiii frteibu diieedant ; steatites muletentur. Eiculenta pact proceuionei aa aaadantar.
Epitcopi per pentoralei littera» popalun» intimant
de proceuionum utilitate et eauUa; ia feneitri»
vamm tempore Mon etetur. Prgfanae pietura» et
inanee repraeeentationee eliminantur. Noctu n»fiant.

beneficiate illius ecclesiae, ad quam supplicandi
Hi quando In processione sanctissimi corporis
pfoceditur; cumque missa ibi celebranda D Chriati, ambitiosorum hominum devotionis speciem
est, a rectore illius ecclesiae celebretur, reliquo praeseferentium, super delatione baculorum umbellae
clero, qui ibi convenit, ei ad cantandum assistente, altercatio oriretur episcopi, in dioecesanis synodi»,
nisi aliter episcopus disposuerit. Cum processiones. pro eorum prudentia, ad tollendas dissidii caussas
supplicatione» aut inaniae aguntur, nullus eorum et evitanda scandala, ut per clerico» deferantur,
qui convenerunt ex debito, nisi peractis de more provideant.
aacrarum precum officiis, absolutaque/processione,
TITULI H LII.
inde discedat. Qui vero, vel non convenerint ad
D» mdulgentii».
processionea, et convenire debeant, quiva infecta
C
aput
uhcuu
.
Epitropi
in dioeeeti indulgentiae
re discesserint, arbitrio epiacopi ruulctentur.
|
recoguoieant. Inhibenda parochi» et concionoAbusus deferendi esculenta et poculenta post
toribue earum publicatio, abegue facultate legitima;
processiones, aut ea vendendi procedentibus in
M gMi pnsilsyii praetextu eontrqfecrrint, excom­
processione, edendi ibi vel bibendi caussa, tol­
municentur. Indulgentiae, monite porrigentibu» conlantur omnino. Episcopi per pastorales litteras
eettae, tunl irritae. Stationi» die», eampanamm
moneant parochos, ut instruant suum quisque po­
eonitu et tabelli» publice affixi» indicetur. Indul­
pulum de utilitate processionum, caussamque illos
gentiarum exemplar in archivo tervari debet.
doceant quamobrem institutae siut, mysteria item
patefaciant, quae externo apparatu supplicationis
Cum priscus fidelium devotionis ardor obtepuerit,
significantur. Nullus, tempore processionum, neque pretiosissimus indulgentiarum thesauro» maxima

α»

CONCILIUM BBNBTXWTAMUli, IfiM septembri

Mt etrouMpwtioM tractandas. Qun, epiMepij
qfina primas·, in mm quisque dissasii, diHgoMar
moogMaeant indulgratia·, quao ibi araat, m versa
•Ut et approbatae.
lahiboeat parochi· ant ooaotoaateribaa, at U*
dulgratiaa bob promulgant ·»·· faoultate, ipaorana
eut vicarii generalia mann aabteripta; qui contra
feeerint praetextu ealuaria privilegii, exoommuiMntur. Indulgentiae porriigaatibus buu eoaeeaaae, «x Pii V oonatitutione prôna· laoerentur;
doceanturque fidelM per ooaetonatona ad indul­

gentia· consequenda·, eleemosynas non

mm

neoee-

sario largienda·;, ai tamea (ponte dantur, non
recuMntur. Cum venerit celebritas indulgentiarum
in aliqua eoclMia, id ot tabellis publiée affixi·, et
Campanarum sono, pridie eiua stationi·, omnibus
significetur, illarumque exemplar in arehivo epiacopali conservetur.
'

MO

evitentur, et eum extra habitata exire contigerit,
qtkia longo distet emIscia, per v!m pubÜMs eater,
no praatndieinm aliqui sibi fieri puteat, qui false
•rodunt, qua fenus prodit, poblicam omnibu· viam
fieri. Omiseram corpore nullo paete a curia nsoulari in ecclesia inspicientur, aed ai necemo sit,
extra oeeieaim inspici peasant.
Sacerdotes mortui eum peramanti· sacerdotalibus
efferantur, calioo et patena taper pectus positis,
atque eum alba sepeliantur. Pro mortuorum anni­
versario pacisci, ut tantum solvatur, non licet;
parochialia tamen iura, et quae reflpi debent,
altari inservientes petere possint; tamen pia
legata parochi, si ad eoe spectabit, exigant,
ut piae legantium voluntate· exequutioni deman­
dentur.

Sepulcra quorumvis mortuorum excelso loco in
eocleciis nod collocentur in posterum, si vero aliqua
1 ita sint, aequentur humo. Epitaphie in sepulcri·,
TITULUS LIU.
quae quandoque indecentia, quandoque indiscreta
sunt, nisi praemonstrata episcopo vel eiu· vicario,.
De exequii* deftenetonun, et fttneribtu.
neo scribantur neo sculpantur. Orucis signum nullo
Capvt umcm. A-o dqfunctû pmincUMiiu «pi·- pacto in terra aut sculpatur aut pingatur, no, ut
copie, ft pro eligendi» prece* deoemttntttr. De in sexta Constantinopolitana synodo cautum est,
funerant utereede eanetionee, eomntque diffieultati- nobile victoriae trophaeum conculcetur.
bu*. Cadavera iwqtw noctu, nrytM abouti* parocho,’
negue per eianun eircteitu» efferantur. Sacerdoti*
TITULUS LIV.
, quomodo eepeliendi. Pro annieenario pacioei non
Λ mmtatora et eihiatione.
licet. Parochi pia exigant legata, ύ ad eoe per­
tinebit. Sepulera in altum conrirwrr prohibetur, Conn nuicCM. /n luitatioM epiteopi negligent** ne
tint; per mentem ante indicetur. Vieitandi ordo
inocriptioneeqn* apponere ab epiteopo priu* non
praaeribitur. Vieitatori* munu*, eiutque ad rite
approbata*. Crudi lignum banni ne icnlpatur.
vuitandum inetruetiane*.
Apoatolici consilii Mt, alterum alteriui onera
■ Visitatio custodit animas: ideo episcopi, ad Tri­
dentini concilii praescriptum, in eo munere négli­
gentes non sint, atque iuxta hanc visitandi nor: mam vel aliam, pro eorum prudentia et locorum
opportunitate, visitationis munus exequi poterint;
idque saltem per mensem ante publice -edicant
omnibus.
Ut prius civitas, deinde dioecesis visitetur; et
in civitate prius cathedrali·, deinde collegiatae,
postremo parochialoa ecclesiae, quo evocabuntur
parochi, aliique sacerdotes et clerici illius paro­
chiae, denique monasteria monialium, et seminari­
um, sodalitates, hospitalia et alia pia loca.
Non desistat visitator a verbi Dej praedicatione
et populorum exhortatione ad religionem, inno­
centiam vitae et pacem cordis; si vero private id
agat, quia ita rM petit, docendo, arguendo aut
obsecrando pro personae et temporia ratione privatim etiam in hoc pietatis opua incumbat.
Sacramentum confirmationis, ubi necesse erit,
administrabit; detentoa alicuiua peccati vinculo,
> cuius absolutio episcopalis «it, ad eum humiliter
accedentM benigne absolvat, vel alteri absolvendos
remittet.
Ia singulis locis, a testibus synodalibua, et aliis
probitate commendatis viris, de vita et honestate
clericorum, et, quantum ad eum pertinet, etiam
laioorum subtiliter inquiret
Diligenter inspiciet an in ecclesia divinus cultus
persolvatur, ut decet. 8i quid vero reparatione
indigere 'cognoverit, id fieri mandet, assignato,
prout ei videbitur, aliquo temporis spatio.
VidMnt an desint ministerio altaris neoeMaria,
ut libri, vestes, calices, patena, corporalia et alia,
et an illa munda teneantur et purgata. An sqnctorum reliquiae ornato et tuto loco, ut decet,
custodiantur. An mandata praeteritae visitationis
In efferendis cadaveribus, quae nullo modo
re ipsa exoquuti sint. An missae et alia divina
officia ritd, ut decet, celebrentur. An ecclesiae
efferantur a propriis domibus, nisi praOMUte pa­
rocho, vel alio eius nomine, longi viarum cireaitas scripturae, ut instrumenta, bene conservantur. An

portare; et natura insitum eat, hominem, id quod
•ibi vult fieri, alteri facere. Quapropter statuimus,
ut. mortuo comprovinciali epiacopo, ut primum
mora audita eat, in omnibui cathedralibus provin- i
ciae ecclesiis, prima die non impedita, officium pro
mortuo episcopo solemne cum mina celebretur,
■convocato totius illius ecclesiae clero,- et ut idem
(fiat in monasteriis regularium illius civitatis et
dioecesis maxime optamus, et pro christiana charitate religiosorum superiore· hortamur. Cumque
' mortuo debita persoluta aunt, ut- praemissum Mt,
sequenti, vel alio commodiori proximo die, missa
de Spiritu sancto in omnibus provinciae ecclesiia
celebretur, precMque ad Dominum effundantur, ut
de pastore bono viduatae eocleaiae provideatur;
atque in hanc piam operam incumbet totius clerus
provinciae, ac etiam regulares, tam viri quam
muliere·. Postridie commemorationis omnium de­
functorum, pro episcopis eiusdem ecclesiae defunc­
tis, episcopi cum clero divina persolvant officia;
idem sequenti die canonici pro canonicis et altis
clericis exequantur.
Pro sepeliendiq corporibus mortuorum, quod
pro meroede laudabilis consuetudo introduxit sol­
vendum, id ut solvatur, episcopus curabit; pauperum
corpora a parochis gratis sepeliantur; quod si qui
solvendo sunt impii, et impie in mortuos haerede·
, nihil lolvere intendant, episcopus eoi, vel per pi­
gnorum dationem, aut per idoneam cautionem, abs­
que scandalo et lite, iura' sepulturae ad solven­
dum coget.
DifficultatM in exequjarum celebratione occur­
rente·, episcopus vel eius, vicarius, per dioecMim
archipresbyteri solvant, absque praeiudieio meliora
iura habentium. Defunctorum cadavera de nocte
non efferantur ad ecclMiam sine licentia episcopi,
neque dum missa maior celebratur.

CONCILIUM

ΒΜπΚΤΛΧΌΧ,

IR» eapteabri

baboMt iaveataria* bonorum eeoieeiaatieorum, A
Aa doctrina mm rit, et m doetriaam rit··
dectmo qaoqae mm renovandum.
iatogritae eoaaoqnatar.

it tt&tUt ^0^ HUiti^ttit·

An

▲a rit· ordine* tuMpciil
▲a baboMt erdinem «ao au«i atMuriia.
An beneficia sou eoelwiastiea officia note ob­
tineant

legaatar libri ebeeeai et oorrampeate* bo­
nos sserea, vel prohibiti.
Aa magietri suum munus diligenter expleaat.
Aa fidei proleseionom ooraas epiacopo vel eia*
vicaria omiaerint
Aa ia biblietheei· sint libri prohibiti val haere­
tici, aut aliquo modo suspecti.

Aa riat iatruri in aliqao bénéficie.
An in nui· eeoleeii* reeideaat.
An vacent celebrationi divinorum officiontm,
8i quid vero ooatra praedictos repererit, quod
ot *aoramentornm administration!.
tollendum sou oorrigeadum duxerit, exequatur
An persolvent anniversaria. attaque pietatis pro aua pia discretione, quod Dei servitio ot ani­
opera.
marum saluti convenire iudicarit. Neque solum
Quae ait eorum vitae ratio; quos libro* domi haec, sed quaocumque alia, quae a Tridentina
babeant; qui vestitus, quae conversatio, ot qualie synodo visitatoribus imponuntur.
familia eorum ait.
Filanda tn mriiaNons a eiiitatoribu».
An vaoent exuroitiis sordidis, et illiberalibus b
artibus ab eorum gradu prorsus alieni·.
Ne legem de victu, procuratione et muneribus
An ecclesiastica bona et iura defendant.
a Tridentino concilio praefinitam deferant.
An fructus beneficiorum, ut decet, diapenaent.
Ne comitatus episcopi sit maior qnam duo­
An paoifioe inter ae vivant.
decim hominum, et jumentorum octo. *
An vint medii, ut inter alioa ait pax, ut odiorum
Alterius vero inferioris, sex hominum et qua­
cauaaae tollarAur.
tuor iumentorum. Si plure· duxerint, sumptibus
An 'populus ea, qua decet, reverentia, et fre­ eorum alantur. In mensa, plura quam duo fercula
quentia ait in eccleaia; et attente missae et aliia afferri prohibeant.
divini· officii* vaeejt.
Denique, in omnibus monstret visitator, se visi­
tandorum animae et non booa quterere , prae
Inquirenda de parochi».
stetque, quantum in eo est, ut visitatione abusu*
An aaeramenta administrent, ut decet, cum tollantur, recte vivendi norma introducatur, caatidiligentia et abaque avaritia.
gentur errante*, et releventur afflicti ; et, quod prae­
An aanctieaima eucharistia, et chriama et reli­ cipuum est, *eip*um prius visitet, nec quod in
qua aacra olea loco decenti, mundo et tuto aaaer- alii* increpat, in aeipso patiatur.
ventur, et congruo tempore mutentur.
An aanctieaima eucbariatia ad aegrotor deferatur
TITULUS LV.
debita pietate et honore, et fidelium comitatu.
c
De poeni».
An matrimonia, prout Tridentinum concilium
praeacribit, in facie eccleaiae, coram parocho et testi- Caput ujiccm. /forum eonetitutionum tranigre»toribu» Tridentini poena» indicuntur, atü» non
bua, praecedeqtibus denunciationibua contrahantur.
derogati». Pecuniaria» mulctae loci» opertbutqu»
An dominici· saltem, et featia diebua populo
pii», erogentur, et pene» depoiiiarium interea re­
praedicent, et puero* in primia in fidei rndimentia
ponantur. Mutctae ne remittantur; as ea neeoeiiinstruant.
tate fiat, in aliam »alutarem poenam certantur.
An habeai^ii libro* ex synodi provinciali* prae­
scripto.
Cum eo creverit hominum malitia, ut potius
Inquirenda d» populo.
poenarum timore quam amore virtutum, bonum
Inquirat visitator, num aint in populo, qui amplectantur: statuimus, transgressores horum sta­
haeresis suspecti sint, malefici vel excommuni- tutorum eas omnes poenas, quas et sacri canones *t
oati. vel alii publici peccdtore· homine*.
concilium Tridentinum constituerunt, nihil derogando
An aint, qui in 1’aachate non confeaai aint aut poenis specialibus a nobis impositis, eo ipso subi­
non communicaverint, quique ieionia ex eccleaiae turos esae.
praecepto et ritu non aervent.
Quotiescumque pecuniaria poena exigenda erit,
An aint, qui legata pia exequi contemnant in eam sibi episcopus non appropriet, sed aliquibus
detrimentum, tam propriarum quam legantium piis locis aut operibus attribuat : interim, penes
animarum.
D depositarium, in synodo dioecesana electum, depo­
An patre* familias, qua decet diligentia et natur.
pietate, filios in christiania virtutibus educari curent.
Mnlctandis, si sunt solvendo, poenam non re­
mittant episcopi, nisi ex urgenti causa, eorum
Inquirenda de hoipitalibu» et alii* pii» loci».
conscientiae periculo; sin inopes sint, pecuniarie
An locorum piorum bona recte administrentur ; poena in aliam salubrem coifimutetur, eius tamen
et an in alium usum, quam in eum cui addicta generis, ut peccatorum vulnera remediis contrarii*
sunt, convertantur ; quod fieri omnino prohibeatur. •anentur.
An administratore* singuli* anni* mutentur, «t
TITULUS LVI.
reddant rationem administration!· successoribus.
De interpretatione conetitutiomem 'tgnodatium.
An infirmi ea, qua decet, eharitate et a medici»
visitentur, et ab hospitali* ministris eorum curae Caput cnicon. Conetitutionum interpretatio metropoiita libi massgiM lueceuoribu» reiereat.
vacetur, chriatianeque. ibi vivatur.
'
/ngtureada d» praedioatoribu» et confemoribu»
regularibut.

An praedicatore* vel confessores ex regulari­
bus superiorum suorum, et episcoporum licentia
id muneris exequantur.

Si quid difficultatis circa ea omnia, quae hi*
■ynodalibu* decretis continentur, obortum fuerit,
interpretationem et explicationem nobis, et pro
tempore existent! Beneventanae ecclesiae metropolitano reservamus, salva semper apoatolicae sedis
auctoritate.

CONCILIUM BBNKV1NTANUM, 1IM eeptembri

443

A

TITULUB LVtt
De tinütiiiMit syasdsifltii.

MIMtillll*MIM JMtf

trit

β |μΜβΜ^ΙΦΜ0

Omnia at singula decreta provincialia aynodi
Beneventanae sub bonne Memoriae laeobo cardi­
nali Sabello, archiepiaeopo Beneventano, oelebratae,
quatenus concilii Tridentini et praecentio aynodi
decretis, et sacris canonicis contraria non aint. in
auo robore et observantia remanere decernimus.
Edioimusque cunctis, decreta baeo poet tree menses
ab eorutn in valvis cathedralium affixione, ad ea
observanda omnes nostrae provinciae sub poenis
ibi contentis arctare, ao neminem ignorantiae caus­
sam afferre posse.

4M

*. Immesma aat miaerioordia tea Demina super
neu, qui ia hac synodo provinciali nobis assistere
dignatus es : tibi laus et beaor, tibi gloria* ia
aqtorauM.
Aesi. Beatissimo Clementi papae et domino nostro
oeeleoiae eatbelicM pontifici optimo musimo, cunc­
tarum gentium obodieatia, ot ohrtsdaaao fidei per
totum orbem propagatio.
Jt. Benignissime Deus ot clementissime, sanc­

tissimum Clementem larga tua gratia custodi, ut
eo pontifice, sicut multa difficilia facilem et feli­
cem habuerunt exitum, sio etiam omnes gentes
vero lumine perfusae ia unum sanctae ecclesiae
ovile uniantur.
Aeel. Patriarchis, archiepiscopis, episcopis, omnibusque aliis animarum pastoribus super gregem
salutaris vigilantia.
R. Deus gratiarum largitor, infunde super
B servos tuos tui spiritus abundantiam, ut gregem
Sutmiuio omaium umeto» udi apoetolicae.
eis commissum ad aeterna tabernacula ducere
Omnia et singula in bac aacra synodo decreta valeant.
atque acta, qua decet obedientia et reverentia,
Aeci. Regi catholico, omnibusque Christianae
correctioni et iudicio sanctae Romanae ecclesiae, reipublicae regibus et principibus perpetua felicitas.
omnium ecclesiarum matris ao magistrae, emen­
R. Caelestis imperator, da tui nominis in terris
danda semper ac corrigenda subiicimus.
defensoribus, de cunctis hostibus perpetuam vic­
toriam.
LAUS DEO, KIUSQUE BEATISSIMAE bEXITRICI.
' Acd· Omnibus nostrae provinciae fidelibus et
Subecriptio rsvsrendiainmorum epieeoporum.
ounoto populo Christiano, pax mentis et corporiq.
Maximilianus, arcbiepiaeopua Beneventanus.
R. .Domine Deus in beneplacito populi tui di­
Alphonsus Pardus, episcopus Trivicanus.
rige oculos misericordiae tuae, et confirma in vir­
11., episcopus Larinenais subscripsi, salvo semper tute gressus eius, atque tuae benignitatis perpetuum
assenaa apoatolieae sedis.
illi rorem, infunde.
Silvester Brancondius, episcopus Montis Marani.
Aeci. Reverendissimis huius proviqciae episcopis
Ego Eugeniua, episcopus Theleainus, subscripsi, ad ecclesias suas reditus, cum spirituali fructu
salva et reservata semper in omnibus sanctae uberrimo.
sedis apoatolieae auctoritate.
R. Fac Domine, ut quod verbis promisimus,
Frater Modestus, episcopus Aliphanus.
C opere compleamus.
Ego Thomas Vanninus, episcopus Avellinensis
Aeel. Domine, nos operarii in meseem tuam missi,
et Frequeneis. subscripsi.
ministerium nostrum adimplentes, digni reddamur
aeterna mercede, intercedente beata semper virgine
Aedamationu synodi.
Maria, et beato apostolo Bartholomaeo.
Arci. Beo patri nplsericordiarum, et Deo totius
. R. Amen, amen, amen.
consolationits et gratiae.

APPENDIX AD SYNODUM PALUMBAR1AM.
posito corporali, cum una saltem lampade perpe­
tuo acoensa, in quo tabernaculo nihil praeter eu­
charistiam reponatur.
2. Et ubi tabernaculum est extractum, super­
ponatur umbella saltem linea.
3. Et ut tractetur cum ea. quà decet, reverentia,
pladeat inhibere omnibus, ne ad illud contrectan­
Admodum illuetriuimo et reoerendûeimo domino
dum accédant, nisi praemissa confessione generali,
mihi in Chrieto oissreondiaasmo.
et luminaribus accensis, ot praeparato thuribulo
Mittimus summam eorum, quae in ecclesiis, D cum thure, ubi suppetunt facultates, et repentini
monasteriis, et locis piis istius siiae civitatis et casus pressura non impedit.
dioecesis agenda, vitanda et statuentia decrevimus,
4. Et ne deferatur extra ecclesiam sine lumi­
consuimus et opinati sumus, in visitatione per nos naribus, thure et umbella seu pallio, et ad infirde mandato sanctissimi domini nostri facta. Placeat mod in calice vel pixide decenti.
vestrae reverendissimae dominationi effectui eadem
6. Et in locis glacialibus et abruptis deferatur
mandare.
in buna serica decenti, collo appense.
Caput I. Decreta generalia.
6. Et post communionem inhibere saecularibus
1. Praeterea, ut in eeclceiis, in quibus solitum refectionem in calice praestari.
eat conservari venerabile eucharistiae sacramentum,
7. Et providere ut frequenter renovetur, ut
id fiat in pixide argentea foderata, corporali et cautum est in suis synodalibus constitutionibus, et
velo decenti cooperta, in tabernaculo decenti, in corporale metetur.
decentiori loco posito, federate de serice, ot aup8. Ubi ex constitutionibus non est erecta socie­
tas huius sanctissimi sacramenti, curare erigi et
■ Potnu Lanelhu de Barteatro, Anfonias arbe, syiaeoyas
erectas conservari et augeri.
Oaistaaaa, mb Pio V poati&co maximo Pineal, sub Gre­
3. Et ubi in coena Domini fit sepulcrum, ut
gorio IUI anno IMH nostras dvitatls st ibssrssie visitator,
conformiter ad veritatem evangeli, corpus Domini
sab Sisto V simae UrMs reformator fait Vixit Csistaaas yoavere claudatur, et signetur ia eepulero saltem
titeio sano », obiit aaao Domini IMA dto 7 mail. hamatas
ia VsUoaao, ia saseUo divo Thomqs sasro.
ligneo, decenti et competenter ornato.
DECRETA
ti reverendieoimo domino Petro' Lutullo, epiecopo
Caietano, apoetolico eieitatore ortie ac dioeeeeie
nOetrae confecta
et ad archiopiscopum de Falumbaria directa, in
superiori provinciali concilio publicata.

4M

OOMCnjUM BKMKVBXTAlfUM, l&M aeptembri

10. It fbntem baptismal» Bari tepid·», et
operimeatam, ubi aoa tt tepid·, teaaiaa Mum
fedarari, at aitidna eenaervatar.
11. It ia reliquia aaaa •yuodatea waatitati·»
praaaipte* ebaervari.
IS. Cavara. aa ad sueeipiaadam ex feat·, plarus
qn» a Tridaatho coacilio panaittitar, sdmittautur.
13. Vaaa pro chrismate, at oleo eathec···norum coniuncta, at pro olao infirmorum sapante,
argent·· ant Mbom daeeatia Bari.
14. Et bursam série», ia qua vasculum ex­

trema· unctioni· conservetur et deferetur, ut nitido,
•t cum ea, qua decet, reverentia in loco deceati
servetur.
13. Et haec «aeramenta vestra reverendissima
dominatio, singulis anni·, iuxta ritum «aerae Roma­
nae eecleaiae, «i non fuerit legitime impeditu·, in
•ua metropolitan· eccleaia conficiat, iubeatque ve­
tuste comburi.
16. Confici libro·, in quibu· deccribantur in
ainguli· parochiis baptisati, contrahent·· matri­
monia. iuxta normem suarum aynodalium constitu­
tionum, et addi alium, in quo deeeribantur confir­
mati, cum nominibus parentum et petrinorum, ut
cognationi· spiritualis inde exortae certitudo haberi
valeat, quorum librorum copiae ad archivum
vestrae reverendissimae dominationi· conservandum
singuli· annis transmittantur.
17. Curet etiam, ut singuli parochi singulis
annis universos suae curae commissos, doli capaces,
prout hactenus observatum eat, describant, et in
Pasohate eucharistiae sacramentum nonnisi sibi,
aut alicui ex confessoribus approbatis confessis
administrent, de qua confessione fidem scriptam
ferant.
1H. Et ubi nou est certus parochus, certus C
deputetur iuxta decreta concilii.
19. Et ubi promiscuae sunt parochiae, ut per
regiones dividantur iuxta eadem decreta.
20 Et inhibeat ne quis poenitentiae sacra^
mentum, nisi a so approbatus, administret, extra
essum necessitatis.
21. Praecipiat omnibus confessoribus, ut uomina omnium confitentium apud se retineant, et
hanc fidem confessis exhibeant, ut multis fraudibus
obvietur.’
22. Et ut ii, qui tempore Paschatis abfuerint,
nisi fidem authenticam afferant, vel parati sint
ecclesiae mandatis parere, quousque in propria
parochia eucharistiam sumant, cum aliis, qui non
sumpserint, vivi ab ecclesia arceantur, et monentes
careant ecclesiastica sepultura.
23. Et ut omnes parochi habeant pene· se
bullam in coena Domini, oatechismum, sacerdotale,
et aliquam summam, ex qua discant sacramentum
poenitentiae administrare. Et ut iidem libri, ca­
tenis ferreis ligati, pro communi usu in saeristia
metropolitanae et collegiatarum ecclesiarum civi­
tatis et dioecesis conservantur.
34. Curet etiam, ut pneri et rudes doceantur
doctrinam Christianam, et populi instruantur in
vi» salutis iuxta normam parochis in visitatione
tradit».
96. Verum, quia multi parochi his omnibu
exhibendis eunt insufficient··, curabit eos pro posse
instruere et docere.
96. Et ut in futurum his malis occurratur,
curabit eceleaiis paroohialibu, servati· decretis
eoneilii, parochos idoneos praeficere, tenuioribus,
•t facilius inveniantur, unire altes eedeeiaa, et
bansfiaie ipeia contigua aut viciniora, vel eorum
tenuitati iuxta aadsss decrete consulere.
Itesen aasnsuK rossvs xnviU.

4M

97. Curabit etiam nen satem, iuxta eonatttatioaaa synodale··, tevaataria bouor» eeoteeiar».
meaaatsriorum, heopiteliam, ooufrateruitatam, baaaficiorum at locorum piorum eaaBai, at ia ano
archive aeaearvari, varum alienatio··· at per
mntetio··· benorum oeeleeieatioonm non aotem
•ivitetis «ad et dtoeeesis diligenter examinaro, et
feetaa ia detrimeutam eaeleeter», videlicet servati·
•olsmaitatibas, fraudulenter tamen, qua· in» «ni et
complura· conscindi.
98. lubeat etiam presbyteros et clerico· civi­
tati· at dioooeai· ia habitu clericali, ut decet, in­
cedere, et barbu reformare, ne pretioao Christi
■anguine perfundantur.

29. Curet etiam, tam in civitate Beneventana
quam in alii· loci· «uae dioecesis, ubi plure· fcerint
sacerdotes. bin «altem ainguli· hebdomadibus, ut
per horam timui conveniant, oollaturi de caaibua
conscientiae. iuxta formam «ibi traditam et modum
inchoatum in civitate.
30. In privatis autem studiis, ut modum «orvent, quo sunt instructi ac saepius moniti, exa­
minentur autem frequenter ; ut si non profecerint,
adhibeat remedia opportuna. Et idem faciat cire·
ritus et caeremonias divini cultus.
31. Hortetur suos presbyteros et clericos fre­
quenter, ut hortati sumus, ut singulis diebus, per
aliquod saltem breve spatium, sacrae lectioni et
meditationi incumbant :
32. Et ut frequentius celebrent; quod ut effi­
cacius agat vestra reverendissima dominatio, forma
gregis factus, iuxta principis apostolorum sen­
tentiam, frequentius ipse exhibeat
33. Curabit etiam singulis annis, aut tempori­
bus a iure statutis, iuxta decreta concilii universam
dioeoesim visitare, et ultra alia visitationis munia.
ut figurae omnes et picturae iniuria temporum
mutilae et deturpatae resarciantur aut tollantur.
34. Et ut caussa·, quam fieri poterit celerius,
expediantur, no cuiquam detur occasio dicendi, se
propter inordinatam vexationem compulsam fuisse
ad supplicandum et componendum.
36. Oaveat etiam, quantum poterit, ne delin­
quentes poenis pecuniariis afficiantur, et quando
ita expediat, ut in opera pia applicentur et vere
et publice expendantur.
36. Et ne quis a suis vicariis, et officialibus
domesticis aut foraneis gravetur, facilem se in
audiendo omnibus praebeat, et omnes, quantum
poterit, ut pater, amplectatur, foveat et consoletur.
37. Provideat, no stipendio notariorum parti­
cipent officiale· curiae, neve penarum emolumentis.
38. Provideat, ne clerici graventur in solvendis
dietis procuratori fiscali et notariis, tempore quo
vacant pro ouria in inquisitionibus formandis et
aliis quibuscumque.
Csrtrr II. Iu teeUria Saaeia· Maria· Perit CtfpucMisorum.

1. Pixis, in qua sanctissimae eucharistiae sacra­
mentum conservatur, foderetur do corporali, et
eidem pixidi intra tabernaculum supponatur cor­
porale.

I» Mrisaia Sancti /Vuneisei freinte
Ceaatntaalieat riattUat entieit.

Cam III.

1. Capsula, ubi conservatur sacramentum eucha­
ristiae, intus do corporali sine glutino foderetur,
•t tabernaculum de serico.
9. Uno ex altaribus mobilibus vetustate eemicomsumpto, in quo non appareat aigu· consecra­
tionis. non utatur.

«

4β7

OONCHJUM BENEVENTANUM, 1»W wpteMbci

4M

J. Altaria quasdam iadeoaatia ·< nude, de-j t dnpBeeSur, ot aooemedotur eidem pixidi abaque
earn vel alie gluti··, et abeque seieeura.
isndsrs teat «* srumtur, vei dsessHantar.
S. Ab um ax pataaia auferatur imago, ex
A Bad*·, quibua datarpatar eeeleaia, qnaaseemalta auprapoaita.
primnat MhrMiw.
a
S. Corporal· maadotar. aat uaui an Jb
Cam VU. Ia mMs Sanati MmM de Groesie.
1. Fiat burae serie· pro vaso olei infirmorum
Cam IV. 7« aariaeia Saaetaa CMartaaa/bMram
conservando et ad iaflrmoa deferendo.
Cam VIII.

Ia tuitas Sanati Qr*f*rii.

1. Capsule argentea, ia qua reconditur saaciaa
1. Fiat idem.
eucharistiae sacramentum, latior Hat, at da cor­
9. Sublati· eodeaiis sanctorum Festi et Luoise,
porali foderetur, at tabernaculum da serioo, quod
Sancti loannis dalla Commate, Saacti Nicolai de
snpervelstur aliquo decant! velamine.
Graecis, Sancti Gregorii, Sanctae Mari·· de Ger­
9. Calix confrnetus reficiatur, at alter rugosus
minis et sanctae Theclae, et profanatis iuxta de­
cum patent· reficiantur et deaurentur.
5. Albae, amictus, corporalia et purifioatoria creta concilii, propter earum indecentiam et super- fluitatam, et ampliata tertia navi, polita et aequata
mundentur.
4. Ecclesia ruderibus et pulvere purgetur et viae publicae : eoolesiae Sancti Potiti eidem aggre­
mundetur, et quousque in nitorem decentem resti­ getur bona pars paroobianorum, alia vero scclssiae
tuta fueritr ad instar portions eiusdem ecclesiae,1 I metropolitan··, oui adiacsnt, si ita videbitur veetrae
reverendissima· dominationi.
inhibeat rem divinam celebrari.
3. Oratorium Sanctae Mariae dei Voto propter
6. Provideatur quamprimum de tharibulo et
eius indecentiam deleatur aut profanetur, si ita
navicella, saltem aurioalebeis.
6. Et pro arbitrio vestrae reverendissimae do­ videbitur ; sin minus, claudatur a fronte, undo nuas
minationis, consideratio facultatibus monasterii, patet, et quousque occlusum fuorit, in ea- non
oelebretur.
paulatim de ornamentis decentibus provideatur.
7. Demoliantur ei auferantur gradua detur­ Caput IX. In todeaia Seneto* Maria* i* CaUereriia.
pantes eocleaiam, per quos confessor·· ascendunt,
Fiat' bursa serica pro vase olei infirmorum.
ad locum, in quo vestes conservant et induunt. Caput X. Ia sedaris panAiaK Sancti Martini.
1. Fiat idem.
9. Sublatis propter earum indecentiam et super­
I. Pisis argentea, in qua sanctae eucharistiae. - fluitatem, et profanatis, iuxta decreta concilii, eccle­
sacramentum conservatur, decenti velo cooperiatur, siis Sancti Artellais, Sanctae Mariae de Caldarariia,
et tabernaculum ubi reconditur, aliqua decenti Sancti Petri deili Carusi, Sanctae Mariae ad Horam
et Sancti Martini, si ita videbitur.
umbella veletur.
9. Operimento fontis baptismatis a parte in­
3. Parochiani aggregentur ecclesiae Sancti
feriori lamina staronea supponatur, no ex ligno < f Bartbolomaei, cui adjacent.
aliquae sordes defluant.
Caput XI. In tcduie Sancti Spiritu*.
3. Vasa pro sanctis chrismate ot oleo oatbe1. Pixis decentius foderetur de corporali inte­
cnmenorum ad esum baptisterii ooniuncta flant,
gro et sine glutino.
saltem ex stamno purior·, si non libet argenteis
9. Calix rugosus poliatur, levis fiat, et deauretur.
antiquis uti.
3. Vaa ad modum ealicia pro ferenda eucha­
4. Pro ministerio baptismatis, sublata ampulla,
ristia ad infirmo· decentius fiat, et eodem mode
scutula aut vas aliud vitreum paretur, ad fun­
de corporali foderetur, et fiat bursa serica pro vase
dendam aquam et sumendam sine contactu.
olei infirmorum.
5. Parentur ampullae vitreae decente· pro con­
secrandis sanctis chrismate et olei·, et coope­ Capot XII. In tedteie parodtieli Sancta* Maria*
i* OeUararii*.
riantur velaminibus sericei· eoiorum in caereFiut bursa serica pro vase olei infirmorum.
moniati statutorum.
β. Ex deabus patenis thesauraria· auferantur Caput X1H. Ia saeeUo Ssantiiiime» TVimtati·.
imagina· ex ssmalto appositae.
Constitution·· eonfratrum videantur et refor­
7. Fiat buna serica dece·· pro deforced· ex­ mentur.
trema unctions ad infirmos.
Caput XIV. Ia paradMi tedteia Sancti Zauaaia
8. Imago crucifixi supra saeellam aiasdem
Ferto* Aureae.
sanctissimi Crucifixi muro eedseiae affixa, vetustate 1
Altare portatile conquassatum non sit usui.
consumpta et deformis, auferatur et comburatur,
Caput XV. Ia aadada Sanatiifftli Forte Sedor*.
ot eius cineree in sacrario repoaantar.
9. Reverendum capitulum metropotitanae non
Altare portatila, in quo non apparet signum
admittat rseigaatioae·, nisi iuxta formam constitu­ consecrationi·, non ait usui.
tionis felicis recordationi· Pii V.
Caput XVI. In aedede Sanati Mard Sdti Baeariani.
10. Et dum pro pertractandis negotiis capi­
1. Provideatur de indumentis sacerdotalibus
tularibus, et in aula capitulari ooaveaiut. ante­
doeoatibu·.
quam pertractet, orationem ad invocandam gratiam
9. Tectum reeareiatnr.
Spiritus sancti, iuxta formam sibi traditam, prae­
3. Fsoestrae resarciantur etiam et •muniantur,
mittat.
ne perviae sint columbis.
II. Rea reversndissimi eapituli per publie·
4. Fert·· concavitatis axiatentis subtus tri­
proclamata ultimo licitatori loceatur.
bunum claudaatur.
Cum VI. Ia «nM* RaneM Bartflaisawei.
Caput XVII. Ia «srisria Sancti Cattiani.

Caput V.

/s tcelau nutnfMau B*n*e*nU>*ta.

1. Fiaat duae planetae albae deoeotas eum «uta
stolis et manipulis, duae rubra·, duae virides, duae
violae··· et duae nigrae.
S. Corporale ia pixide aaaetiseimaa Mebarietiae

1: 8i cooteata, propter impedimentum patro­
norum, si quidem dieitar nasa de iare patronatu·,
non delebitur, fenoatraa proepieieatea cteadaatar.
8. Puta·· ad nudam altaria demoliatar.

4M

CONCILIUM BnfMVEMTAJTUM, ISM soptambri

470

Cam XVIIL h eraimte poraaMoK 8mmti MuMthU..
1. Si oeeleoia, propter impedimentum patrohtu,
«Hotter oom do iuro patronatus,
N* delebitur, oetiam, per quod ingrediantur ad
cam quaedam nobiles paroehiuM ax domibu· sait,
claadatur.
9. Arbitrati ramea eaoteeiea paroobialoe Sanc­
torum loannis Portae Anrrao, Angeli da Porta
Rectors, Oaaaiani at Bustachii, proptar aararn indeoentiam at inutilitatem, profanari, iuxta décréta
eoncilil, ai aooeeeorit impedimentum patronorum,
aiquidem aeoleaiaa sanctorum Cassiani ot Eustachii
dicuntur omo ut supra, et aggregari bontm partem
parochianorum propinquorum acoleeiae coilegiatae
parochiali et matrici Sancti Spiritus, partem eocieaiae parochiali matrici Sanctae Mariae Paternulae,
partem vero eccleaiae parochiali 8aneti Marci delli
Bavarian!, ai eiusdem sententiae fuerit vestra do­
minatio reverendissima, cuius arbitrio omnia haec.

oeeleeiae parochiali Saacti loannis della Fraola,
si ita videbitur voatrao rovereadiesimae dominationi..

Cam XIX, In oodooia paroMali Hmalriw Sanctos
Marias Portat Olorina».

Caput XXIX. In eccleeia parochiali Sancti Angeli
do Porta Summa.

1. Tabernaculum sanctissimae eucharistiae ali­
quo decenti velamine cooperiatur.
9. Fiat operculum ex corporali introcludente
vasculo, ubi conaervatur sanctilaima eucharistia.
3. Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
4. Aqua fontie baptisroalia renovetur.
5. Operculum ligneum subtus pyramidum la­
mina stamnea foderetur.

Fiat bursa serica pro vaso olei infirmorum, et
ecclesia laqueari tabulacco decpnti ornetur.

Caput XX. In ocdoda Sancti Petri d» Cappadocii».

Indicaremus expedire profanari iuxta decreta
concilii, si ita videbitur vestrae reverendissimae
dominationi.

Caput XXI. In oedeoia Sancti lacobi.
Portae concavitatis existent!· subtua tribunam
claudantur.
Caput XXII. In oedetia Sancti Ptiuli.
Ostium principale eccleaiae pateat, et pervium
liat parochianis. no» obstante concessions facta
Leonardo Antonio Catta. a reverendo Antonio
Boriceo tune rectore.

Caput XXVII. In raMmte puredfite* SracM Praeli.

Flat bursa serim pro

vsm

olei infirmorum.

Caput XXVIII. in oedeoia parochiali Sancti Sol­
ociori» do Âneoriheu.

1. Quaedam crux cum imagine crucifixi com­
buratur, et eiu· cineree ia sacrario ponantur.
9. Sublatis et profanatis, iuxta decretum con­
cilii, propter earum indecentiam ot luperfiuitatem.
ecclesiis Sanctorum Salvatoris de Anseribus, Secundini, Mariae Rotundae, et Bartholomaei de
Terminis, partem parochianorum aggregari ecclesiae
parochiali et matrici Sancti Donati, et partem
Sancti Potiti ediscentibus, et, si videbitur vestra»
reverendissimae dominationi, partem etiam Sancto
lacobi de Maacambronibus.

Caput XXX. In oedema parochiali Sancti lanuarii.

1. Crux tabulacea, et aliae imagines vetustate
consumptae comburantur, et earum cineres in sa­
crario ponentur.
9. Sublatis aut profanatis, iuxta decretum con­
cilii propter earum indecentiam et superfluitatem,
ecclesiis Sanctorum Renati, Mariae do Cortolellis,
et lanuarii, -si ita senserit vestra reverendissima
dominatio, arbitrio cuius remittimus, et quia ecclesia
Sancti Angeli de Porta Snmma eat satis parva
et incapax, aggregetur bona para parochianorum
C ecclesiis Sanctorum Petri de Truseris et Stephani
Me Neophitis, quibus propinquius ediscent; sia
minus praefatae eccleeiae Sanctae Mariae de Cortolellia et Sancti lanuarii resarciantur.
Caput XXXI.
ludo».

In oeeiooia Sanctorum Simonio ot

Demolita et profanata, iuxta decretum concilii,
Caput XXIII. In oedeoia parochiali Sancti Moeri.
eius parochiani aggregentur eccleeiae parochiali
1. Fidt bursa serica pro vase olei infirmorum.
Sancti Angeli de Porta Summa ei propinqua, si ita
2. Altare portatile conquassatum auferatur.
videbitur vestrae reverendissimae dominationi, sia
3. Arbitrati sumus ecclesias Sanctae Mariae
minns ea resarciatur, et in formam decentem re­
dello ScaleUe, Sanctorum lacobi de Foris et Mauri,
ducatur.
propter earum indecentiam et euporfluitatem, pro­
fanari iuxta decreta concilii, et parochianos prae­ Caput XXXll. In oedetia Sancti Stephani d» Neofatarum Sanctae Mariae dello ScaleUe et Sancti
phiti».
lacobi de Foris aggregari eccleeiae parochiali et
&
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum. .
matrici Sanctae Mariae Portae Gloriosae, ea aucta
aggregato porticu, et parochianos Sancti Mauri Caput XXXIII. In oedeoia Sancti Laurentii de
eccleaiae parochiali Sancti Pauli, ai ita videbitur
Porta Summa.
vestrae reverendissimae dominationi.
I. Imago quaedam vetustate deturpate et in­
Caput XXIV. te seefasie parochiali Semoti lomueio decens comburatur, et eius cineres in sacrario
dolia Fracte.
ponantur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
9. Sublatis aut profanatis, iuxta decretum con­
Caput XXV. In oçdeoia paroMali Sancti Stephani cilii, ecclesiis Sancti Laurentii de Porta Summa,
Sancti Naaarii, Sancti Erasini et Sancti loannis de
McmcIu.
Consitoribus, propter earum indecentiam et superFiat ut supra.
fluitatem, earum parochianos aggregari ecclesiae
Caput XXVI. Λ ssslssia paroMali 8muti Thomae parochiali et matrici Sancti Stephani de Neophitis,
ddTOpore.
•i ita videbitur vestrae reverendissimae dominationi.
1. Quaedam imago lignea comburatur, et eiu·
Caput XXXIV. In radiai· Semoti Sabedorio de
cinere· ia sacrario ponantur.
/bria Summa.,
9. Sublatis et profanatis, iuxta decreta eoneilii
propter rarum indecentiam et superfluitatem, ec1. Pixii, ubi sanctissima eucharistia conservatur,
steeiii Semetornm Stephani dolio Menaeho et Thomae •ablato glombo ex chartis glutinatis formato, fo­
daU'Opera, earum paroehiaaoe aggregari praefatae deretur do corporali sino glutino.

Wi

OMKBUVM BMMVMMTAJniM, 1Μ» «cptembri

4n

S. Aqua hipttamitia mitihi.
fl. Flint bam aeri* p na oM infirmarum.

Cam XXXV.

Zn cnritaia. Sanati Ium*.

I»M* Zfl·*·· mmM KgM·, tateri* tamporum
deturpata, ot altar· enteiflxi tabulae·· reraNiaatur
aut eomburaatur, ·■· cum alia imagino parra
boatM Mariae, at oanun dneree in aacrario ponaatur.

ΟοΜΒβμΑμμΝβ
mUbHb m^Imb

N(Mte

φΜΜ MMBt

4T1

|b

MOiMfoy BBB*

βμμΗββΙβτ-

t. la aaeriatia flat laraaraat daeeae.

CUfvt XLIV.

J* aMiwto jiiMtMMfatitBto jfoeftw

Merit.

1. Pixia, ia qua aaaotiaeim· euoharietia ooaaerratur, fodaretur do eorporaS nine aMqao gbatiao, earn
operculo ex oodem oorporali, et aliquo deeeati
CaputXXXVI. fia cmM· 8μμ4μMeritAeUe&U. rolo eooperiatur.
3. Tabernaculum aliqua deeeati umbella veletur.
Crux tabulae·· at imago qnaedam tabnlaoea,
3. Calix rugoeue et impolitas aptetur, et inte­
vetustate consumptae et deform·· eomburaatur,
rim ab eius aan abetinaatnr.
at earum eineree in taarario ponantur.
4. Reliqui vero calice· usui rei divinae inepti
diatrahantur, at eorum pretium in •agumeatam
Caput XXXVII. In atitie 8aetti OertUi.
reditu· eooieeiae re! ornamentorum convertatur.
1. Imago crucifixi râler ata, at iaiuria temporum
B. Provideatur da duabus planetie rubeis docenti­
eatis deformia, comburatur, at rapra dictum eat.
3. EccleaiaeSanctorumLeucii, Benedicti de Porta bus, eum «oie stolis at manipuli·, duabus viridibus
Summa, loannia da Porta Sama·· at Cornelii de- et duabue violaeeis.
moliantur aut profanentur, iuxta decretum ooncilii,
Cum XLV. In eedeeià Betti Laertem fretieet
propter earum indecentiam et superfluitatem, ai
Betti Fretiati de Oitrtetia.
ita videbitur veatrae reverendissimae dominationi.
1. Pixia, ubi sanctisaima eucharistia reponitur, de
Caput XXXVm. In utittia Betit Merit oorporaii aine glutino foderetur, et aliquo deeeati
velamine eooperiatur.
Ititamalt.
3. Tabentaoulum, ubi diota pixia reconditur, do
1. Fundus pyramidi· fixus lamin· itamaea fode­
•erica .daoenter foderetur, · quo auferatur va» olei
retur.
infirmorum, et nil ibi, praeter eanetiaeimam euchari
9. Aqua fonti· baptismati· renovetur, apposita
•tiam, reponatur.
priua Benedict·, et perfora simplici.
S. Fiat berea eoriea pro vaeo olei infirmorum.
S. Fiat bursa aerio· pro vase olei infirmorum.
4. Patroni· sacellorum, praemia·· monitione, in­
jungatur, ut ipea, ut decet, competenter resarciant
Carer XXXIX. In eedaaia Batti AeBrat [it]
Mtferno.
•t ornent infra competentem terminum, pro facul­
Crux tabulae·· deturpat· comburatur, ut supra. tate et modo uniuscuiusque, arbitrio veatrae reveres
diseimae dominationi· praefigendum, quo elapso, et
Caput XL. Zn eaeMa Batti Petri de Tretria. ipaia iuaaa non adimplentibu·, liberum ait fratribus
1. Fiat buna aerie· pro vase olei infirmorum. C ·· »1“A qui requisita adimpleant, concedere.
3. Imagine· muro depictae renoventur, «altem
b· Fiat oratorium ia racriatia.

beatae Mariae virgini·, aut alter· aupponatur.
3. Crux tabulae·· reformetur aut comburatur.
4. fiumui viridarii «ibi adiacenti· separetur.
5. Murus eonquaaaatua et putrefactu· reficiatur.
fi. Eccleaiae Sanctorum Benedicti de Sealellia, et
Andreae de Meliloti· demoliantur aut profanentur,
iuxta decretam concilii, ei ita videbitur veatrae
reverendissimae dominationi.

Caput XL1.

In tealtaia Batti HtUeei.

1. Fiat burae aerie· pro vaae olei infirmorum.
3. Altare portatile eonquaaaatuln auferatur, et
eo amplio· non utantur.

Caput XL1I. In tetlteia Batti ItM de Messam
1. Pixia melina foderetur de corporali, et au­
feratur tbepa, in qua erat posita.
3. Pixia ligno· rotiquiarum tabernaculo intro­
ducta auferatur, et nihil ibi, praeter Maotiaaimam
ouebariatiam, reponatur.
3. Fiat bura· aerie· pro vaae olei infirmorum.

Cum

XLII1.

Caput XLVI. In ucltut Bettt Merit it Àtftiu '
fretrvat Sertrtt Brett Merit.
1. Pixi·, ut rapra.
3. Auferatur calix oonqaaaaatae, quo non utantur.
3. Fiat in aaeriatia lavaerum et oratorium.

Caput XLVU. Za tuitria Betti Petriti CataUtt.
1. Fiat bur·· aerie· pro race oloi infirmorum.
9. Tectam eccleaiae, mutato trabe confracto,
recaroiatar.
3. Pyrami· fonti· foderetur de tale, et rapponatur opereuiam ex- lamina atamnea, n· aliquae
•ordee defluant iq, baptisterium.
4. Eccleaiae paibehial·· Sancti Benedicti et
Saneti Aadiaao ad Portam Auream, propter earum
indooentiam et eaperfiaitatam, demoliantur aat
profanentar, iaxta deeretam ooncilii, ai ita videbitur
veatrae reverendiaeim·· dominationi, arbitrio oui··
remittimus; «in minue, eeoleeia Sancti Andre··
reearniatar*

Cum XLVIU.

Zn ccaM· Betit Merit de Car-

le ttiM» Betti Meitti enetu

1. Pixie, ubi reponitor eaaotiaaime eaehariatia,
de corporali mm glutino foderetur, et altari pixidi,
in qua defertur ad infirmo·, fiat idem.
3. Auferatur oonea cuprea a fonte baptismati,
et si lapis eat Msraratu·, fiat altor.
3. Foae baptiamaii· pyraaaide lignea eooperiatur.
4. Aqua baptismatis rooovetur.
B. Fiat vea raltem sternacum aoparatum pro
oleo infirmorum, ot bauea serio· pro oo coaoervando

ot ad infirme· dtferrado.

1. Pixia aaactiseima· eaebariatiac foderetur do
odrporali.
3. Fiat lavaerum et oratorium ia eaerietia.
3. CoMtitationee et statuta eonfratrum soetotatia Sanctae Mariae Martyrum videantur et re­
formentur.

Capot XL1X. /n eeefoeia Sancti DudttiM fretreet
1. Fiat pixia argento· pro eaneffoaian euebariatia, et foderutar do corporali.

■WR·"’
47»

οοναυυκ BuwnrruniM, iwv

A DemeMautar tumuli, ta qulbua poeita aaatA

474

». la aeetribetio» earveatur deereta eoneilii.
' ». Dignetur otiam provider·, at adoleaeeatoa
audiant froqaeater ram divinam.

1. htmto oaMilorum, ,nialm meaitio··. iaiangetar, at ipoa, at doeet, eempeteuter roeareiaat
Caror LVII. Ja Mini» Amwti
Mtaiaüam.
at craent iafra eompotontom tormtnnm, pro faeal1. Calix confractu· reficiatur.
tata at medo iniuaaiüuaq··, arbitri· voatrao awaa*
9. Altara portatile baud aignatum aaa ait uaui.
raaüaaiaMa dominationi· praad^emhuo, quo alopac,
8. Imago crucifixi at fragmenta altariua, et
at ipeio iam aaa adimpleatib··, ubanm ait firatribuo aa alii*, qui requirita adimploaat coacedero. orux tabulae··, ornai» votuotaur eoueumpta et
deturpat·, «aerato comburantur, et earum cineree
ia aaerario ponantur.
4. Orata farrea lata at eimplex aubtu» chorum
monialium axiatan·, aptato choro, ita ut monialae
ad recitandum officium divinum, et rem divinam
audiendam poeaint commodo oonvenire ot aaaiatara,
■Cam L, In attaaU· ntitfuti» BanaH Pbtemriri.
deleatur.
Conetitutione· confratrum videantur et refor­
fi. Fanantrella, undo monialeo confitentur, mu­
mentur.
niatur, prout in capituli» genaralibua.
6. Fanoetrella, per quam communicant, refor­
Cxpct LI. In titittie Sanati Aupuatmi /relrem g.
metur ot muniatur,>ut oet, ut «npra.
7. Feneetrn in OMleoia exiaten» et in atrium
1. Pizia aanctiaaim·· euchariatiae foderetur de
monialium proapicien», muro claudatur.
corporali, et tabernaculum da aerieo.
S. Feaoatra rotunda et amplioaima intra chorum
9. Auferatur altare portatile conquaaaatum, et exiaten·, reformetur, muniatur ot vitreia, aut «altem
ab eina neu «balineator. ■
linei» velaminibuo muniatur.
8. Petronia aaeellorom fiat idem, ut aupra in
9. Dictu· chorua, aadilibua vel «altem «camni»
eeeleeia Sancti Dominici.
lignata muniatur, ot in chori formam redigatur,
quanto commodo fleri poterit.
■Caror LI1. Ja «eeallo aocwfoMa Sancti Aateaa.
10. lanua aecunda clauaa monaaterii dptata muConatitutione» eonfratrum videantur et refor­
niatur, prout in capituli· gonamlibui ; olaueura mona­
aterii altiu· elevetur, ne domibua contiguiuit pervia.
mentur.
11. Omnea feneetrao et foramina domorum
Cxrtrr LI1I. Zn
aancta* Mariât Annttn- contiguarum ingreeeui ot viridario monaaterii, et in
matiMia.
eonapeetu dormitorii moaialium exiatentium, clau­
dantur, ne iqde valeat quoquo modo pronpici.
I. Cubilia augeantiir, «traguliaque munientur,
19. Dormitorium novum, ubi «unt cellae re­
et pnellao ifldnantur decenter.'
4. Bacalia aatiqaitaa latra tribunam, aaa· veto
intra ebaratn aziotentia, ia alium locum eeeleoiae
decentam traaafarantut
5. Fiat oratorium ia eaeriotia.

9. Domu» muniatur, ne ait pervia domibua con­ paratam, cui» «at aula media aati* ampla et com
mode, pro refectorio aptetur, aumptia tribu· aut
tigui·, et mundetur.
quatuor oelH· pro coquina et penu communibua.
8. Cloaca aptetur ut defluaA
reliquia reeorvatid pro eurnadi» infirmi·.
4. Ciaterna diaeipata reeareiatur.
b. Cauti» recipiantur infant»·, et notantur ali­
13/ Monialae vero validae ab alio latere moqua eorum rigna, ut exponente· poeeiat eoe re­
aooterii, aub unaiianua et clave cubent una cum
cuperaro, ai velint.
ancillia et puelli·, pigillatim tamen cinguli· quiboβ. Et ni aappotant faeultatea, veetra roveron- que lectuli·, et Mullo modo aociatia.
diarima dominatio pro «na patena charitate, ai ae­
14. Et ai dprmitorium commune, quod arbitrati
quent alia commodiori ratione, provideat, reformata aumna aati» .amplum, uau reperitnr anguetum,
aérlaaiaa impanaa.
aptetur aula anterior eidem dormitorio ab uao
latera, >t ab pltaro oellaa revarondaa abbatiae··
■Ctm LTV. In aeeittie Saaetat Serviat Saumlau» contigua/'·6Γ nunc reperitnr qaoddam caminum:
quod laqueari tabulaoeo addito, parvo impendio
focila flot, at orit capaciaaimum et faoilo, iaaun
1. Pixfla «anctiaaimae euchariotiao decentor fodere­
omnea iaeludeaa*.
tur de corporali, et tabernaculum, ia quo recondita
Ifi. Et pro tutiori clauaura aptetur alia iaaua
•et. maiaa et deoeatiu· flat, et aliquo decenti
ia medio aut «ummitato aealae, qua claudetur
velamiao cooperiatur.
ot rofoetorium et tota reliqua domu·.
9. Provideatur do etolio et manipuli·.1 * dormitorium
*4
1». Moniale· prof····· non velata·, quam pri­
8. Fiat oratorium ia eaeriatia.
mum commod· flori poterit, volentur.
4. Feneetrao eccleaia· muniantur lamini· vitrei·.
17. Numerua puoUarum reformetur ot minuatur,
6. Provideatur do libri· aeeoooariio ot deceati•t erogetur pro eiua victu auffleiana peoaaiarum
bno in enata pro divini· otflciio.
». Ia iagroeaa monaaterii ad eoclaaiam, flat fona aumma, prout in capituli· gaaoralibuo continetur
18. Accubent aingulae ia cinguli· leetulie ea•quae luatrali· dooeno. Monaateriam reparetur, et
domu· etiam abbatiali» egen· maxima reparatione. pnretae, et in illi· oeiiia qua· aunt intra eommiae
dormitorium, aub cur· ot regimine alicui·· pro­
■Caror LV. In taedia Sanati lattnalit.
vidae monialia, prout ia capitalia generalibua.
19. Menial·· nil proprium habeant, aed totum
Calix rugoouo et impolitua reficiatur.
Hnuuo.
flo. Ancili·· particularium monialium excludan­
Ctnrr LVI. In ttminttri·.
1. Dignatur dominatio vaatra roverendiaoima tur «t nullo pacto admittantur.
91. Ancillia communibua et oblati·, ueo aoa
dabore videri ratione· totiu temporia praeteriti, et
deinde einguUo anni·, iuxta decretum concilii,' «t puelli· educandi», quacumque ex can···, agree·»
extra elauuram non admittatur.
•eliqua roatitui ot provideri, ut reditu· augeantur,
99. Puella· adunandae, maiore· nec minor··,
et contributio··· beaedeiatorum minuantur, ot, Deo
-dante, tollantur.

‘ Parta: tmiadaufa,

47b

CONCILIUM BBNBV1NTANUM, 1(M aoptembri

4TV

prout i· oapituMe goaoralibaa, vestibus diversorum
·. Quarta vere iaaaa aperta aggregetur dor­
mitorio, aaa «eat daabaa, 'quae ia prasosutiarum
rolonun, maxime terieis, sea utaathr.
metiuntur, aublatb mediis pariodbaa et solario
38, Procuratores laid nea admittantur ia daa
*
«aram aine licentia la ocriptia, iaxta decretam ooa- anteriori.
rilB, proat ia eapitaUe goaoraNbaa.
10. Inhibeatur iagramai proearatoribaa, iaxta
*4. lagradiaataa a daabaa monialibus nati- capitale generalia.
qaieribaa aaaoeieatnr, proat aapra.
11. lenae viridarii, daa fabricatur, tetius mu­
96. Dopatoatar aaaoaiatrieaa ax seaioribu·, aaai- niatur; caena aio vero fabrica, muretur.
atentoa aoaialibaa loquentibua, proat in eapitulia j
13. latina elauturae aptatur, prout ia capiteHe
geaeralibna.
*
generalibaa
36. Si libet, propter chori incommoditatem et
aeria intemperiem, officium divinem recitare in Cam LX. Ncosrcedfe monioMM ù/rMcrÿte ea·
jriiula generalia duaimtM deerraendo.
aula, ubi reverenda mater abbatiae accubat et
moratur, cubilia iodo auferantur, et in omnem even­
1. In nome della santimima ed individua Tri­
tum feneatra eiusdem cellae extra clausuram, in nité, Padre, FigHuolo e Spirito canto, a gloria di
horto· vicino· anti· demi··· et superflua, omnino sua divina maestb, e doli' intemerata gloriosa vergine
claudatur muro.
e madre di Dio e di tntta Ia corte celeste, e ad
97. Aliae fenestrae extra clausuram prospicientes edificasiono ed utilité dell' anime delle reverende
claudantur, aut ita eleventur ot muniantur, ut monia­ B madri e corolle monache, ohe al présente si
le· nullo pacto possint extrinsecus prospicere.
trovano nelli venerabili monasterj della citté di
Benevento, o ohe per tempo si trovéranno sotto Ia
Cirtrr Will. I» moiMatorio Sancti Diodoti.
cura e governo dei molto illustrissimo e reveren­
1. lanua subtus campanile in ecclesia respon­ dissimo monsignors srcifescovo di detta citté;
dent muretur.
Noi Pietro di Lunel, por la gracia di Dio e
9. Grate ferrea ab eccleaia deleatur, et ei, quae della sede apostolica vescovo di Qaeta, e delegato,
in locutorio eat. simplici aggregetur ot duplicetur. e visitatore generale e speciale di dette citté e sua
3. Fenestrellse pro confessione et communione, diocese;, deputato dalla santité di nostro signore
et rotula pro porrigendi· paramenti· aptetur, prout papa Gregorio XIII per un suo breve particolare
in capituli· gencralibua.
sub anuulo piscatori·, apedito alii 20 di febraro 1580
4. Gratae supra chorum altius eleventur, et avendo visitato tutti i detti monasterj, e vieto quanto
munitiore· flant.
bisogno hanno d'esser ajutati per loro buon go­
5. Primus ingressus monasterii muro dividqtur, verno, e per mogresso spirituale e temporale,
ut horreum amplietur, et ianua clausurae duplex avendo trovato/che se ben’ banno la regula stamflat, prout in capituli· generalibus.^a latere sinistro pata, non Γ osservano, nè ia leggono, imponendoli
versu· gradu· monasterii.
prima Γ osservaaion di quella, avemo statuito e
6. Rota aptetur, proqt-ta capituli· generalibus. •tatuimo Γ infrsscrittc provisioni generali oltre le
>. Clauaurae muri maximo in viridario et domi­ C particolari, ohe in ogn' una di loro abbiamo fstto.
bus contigui·, quam primum fleri poterit, altius
E cominciando prima dalla forma c modo dei
eleventur.
monasterio.
.
8. In reliquis, monialium victu· ot accubitus
3. Per trovare loro g·
*
odificati, nè potersi
moderentur, et earum numerus iuxta capitula ridurro in ' altra forma, senxa gran dispendio,
generalia.
diremo solo, che i cori siano aliati, se non tin al
0. Recitetur divinum officium in una ex con­ tetto, come sta qiiello di San Vittorino, atmeno in
tigui· colli· eccleaiae (quousque chorua aptetur) tant' alterna, che (i posea stare con Ia mento quieta
ubi nulla earum cubat, quae nulli alio sit usui.
della loro sicurté,.per Ia qualo si doveranno met
10. Procuratoribus et famulo ingressus in­ tere dietro alie gelosie, ohe vi son oggi. altre grade
hibeatur, iuxta capitula generalia.
di legao ben ferme e ben murate, che non siano
più larghc, che due tcrii di palmo, e i cori siano
Caror LIX. I» utonaederio Soaeti Vietormi.
aocomodati di setlo, che le moniche possino starvi
1. Aptetur pixis argentea pro reponenda sanc­ agii officii divini commodahiente e senza lesione.
tissima eucharistia, et foderetur decenter do cor­
3. I fenestrini per la confessione non siano più
porali sive
*
glutino.
larghi e lunghi, ohe alia detta misura di due torsi
3. Grata ferrea deleatur ab ecclesia, et ei, quae di palmo, ed oltre alia lama di ferro, siano muniti
ia locutorio est, simplici aggregetur et duplicetur. almeno d' una grata di ferro, 6 deutro 6 fuori,
3. Feoestrellae pro confessione et communions D ferma e bon murata, e aoa più larga ebe messo
aptentur, prout in capitulis generalibus, et fiat sicut quarto; ed uno fsnostrino dentro, ed un'altro fuori,
in monasterio Sancti Petri.
ben serrati o form! ; e 1’ ui ohiave sia custodita
4. Rota et grata muniantur iuxta capitula
dalla madre abbadoeoa, e I' altra dal padre con­
geaeralia.
fessore, nè sia locito aprini mai per altro effotto,
6. Feaeatrella supra gratam loeutorii, ot aliud ohe per oonfteoaro.
foramen paulo rapprise respondens in aula matris
4. II feaestreilo dolia communione, non sia più
abbatissae murentur, ac etiam fenestrae ecclesiae largo, ohe i detti duo torsi, nè longo più di messo
prospicientes in viridarium monialium.
pulmo, e eia bon munito delle simili portoils e
6. Parietes viridarii respondentes ia atrio oeelo- ehiavl, deatro o ftaori, da custodirsi, come di copra,
siac altius eleventur, ita ut moniales prospicere non e non aprini poi per altra oausa, che por la com­
valeant, et ita flat ia reliqua clausure, iuxta capitula munione.
geaeralia.
5. La ruota, ohe ai farh nella ehieoa per porgere
7. Foramina patentia, et domibua oontiguie-pro- i parameati e eoae appartenant! al culto divino, non
spieieatia, claudantur.
sia maggioro di qaaato pessi sopire aa calleo, e
8. Tres camerae prioree ^articulariam monialium,
sia munita/e serrata al medeoimo modo, no s apra
parietibus dormitorii adhaerentes, pro usu infirman­
mai per altre «Nette ebe per questo; la quai noa
dum rsservsoter.
sard am usaria nel menant crie di Sea Vittorino,
* Fsrts laasadua sms.
per escer vicina assui ia ruota ordinaria, Ia qaat

m

OORCnUUM ΒΒΝΒΤΙΜΤΑΜυΚ, IM» a^trabri

4»

davré MMT tonu · partit· ia fMtin parti, mm'· A nMttuMd·!· in lira, par poterne reader conte,
^••lia di San VHteri··, à aima·· aaaapata daatro quand· biaapaaaaa.
•M aaa eroap di· tara, a m rata, a b·· aniaita
14. B dette licenaa aon( la poaaa dara aalb
di parte daatra a ftrari, a aaa baaaa «Mari, da pierni dalla eoatmanioee paaarala, o eba qnoNa
aaatodirsi qaalla di daatra dalla mdre abbadaaaa, tala MMM ai faeee eemmanieata etiam partieolar• qualla di fhori dal aappallaae, à da ahi dapatarè maata, ·· elaana moaaoa poaaa parler etiam aoa
meaaigaora revaraadiaai·· aNdveeeetra.
beaus·, abat· la tola dei parietario, altro ebe oon
·. Bl medaaim· ai haaia aalla prata del par­ padre, madré, fratello a aorella.
1b. Potrb boa ia maire abbadeaaa. a stando
iatoria, la quale aia doppia, a dictante )' aaa dall'
•lira almouo un paiano , a non più rare, abe un' loi impedita, la priora, o alcan ultra dall' anaiaaa
attara di palmo, ο m para par avitara U diapoadio parlar ia quel giorno por ooea UMeasarie, ad appar­
pararé a moaaigaor ravarendiaaimo areivMeovo dif- tenant! a) monistaro, a non altrtmante.
forir di atringarlo, potrb par aloun tempo ropportar
1β. Bd aaoioebo na' rapionamaati non a' iuter■qnalle, cha ri ai trovaao oggi, ma aoa aoortarie, pongaao «osa van·, · molto mono oattire, aoooedo
coma di eopra.
•bo dice Γ apostolo, obo la parole oattire eortomT. bo prato, eba oggi ai trovano nalla cbioeo poao i buoai eoatumi, aoa aie permaneo ad aloaaa
di dotti monaaterii, ai latino e murino quanto monaoa parler eoa panons aleuna di faori, sans·
prima, a ai patronne aggiunger· ad accomodare a Γ intervento dalle madré abbadeaaa,. o al maaeo
quelle de' parlatorii, aoma di eopra.
■* di un’ ultra aacoltatrica de députerai da loi (o non
8. Le porte aaeonde dalla alausura ai faccino diedmo due par omar il numero dalle monaobe
doppic, a distanti l'ana dall' altra almano qaattro poeo), la quai dobba aaaiatare al parlement», di
palmi, a la prima di quarte aia aarrata oon una aorte oh' intende opni ooea, a corne a' entra in
o due cbiavi, aoma aia aaoo ia prima porta, la quali coee superflue, I' interrompe ad eatringe a lasetaieno euatodite dal oappallano, o -da ohi deputari arlo, a la monaoa aie aetretta e retirerai per obbemonaignor rarerendiaaimo araivaeeovo, a la aeeonda diensa, ogni rolta ebe la detta aacoitatriea
•bbi due ultra ebiari de dantro, da cuatodirei, una Γ ordinari.
dalla madré abbadeaaa, 1' ultra dalla priora, o ultra
17. B per la sudetta causa non sla lacito ad
anaiana da députai·! da monaignor rovarendiaaimo aleuna menace barer· camera o luogo particolare;
arcireacovo, ad un' altra fuori da euatodirai da chi si doreranno ban deputare alcune dl quelle che
ordinerà eue aipnorla rarerendiaaima, talche detta ri sono, dore ai posaino curare Γ informe, corne
ultime porta non pooai eaaer aperte aenaa conoorao ata notato nolla risita, sa non paresse a monaignor
di tutte tre la peraone, ad eeaondo aleuna di loro rererendissimo aroiroaooro deputar altro luogo
occupât a, non poaai commettant ad aleuna dell
più commodo par l'infermeria, dore nou posaino
altro, ma ai deputi un' altra persona separata.
le dette monache dimorare, se non quanto saranno
9. Le mura della olauaura aieno, in quanto ai •atrette dall' infermité, a poi tornino subito nel
pub, separate da ogn' altra abitaeione o edificio, o dormitorio commune.
in tant' altesse, ebe ai poaaa star sieuro d'ogni C
18. Na la madré abbadema pertnollerè, cha
eattivo pansiero, e coni serrati, ebe non ri resti altra persona di fuori, o procuratori, o altri. sia
buco, nè apertura aleuna.
iatromeaaa nel monistoro sens· iicensa scritta di
10. Tutte le fineatra, che rispondono fuori, se monsignor rererendissimo sroirescoro, e prorèderé
ai posaono eacuaare, aieno murate, e.ae ni, ben cha tale persona sia accompagnât·, da ehe entra
munito di grate, ad alsate in tanta eminens· ebe fin tanto obe usciré fuori, sempre da due monacha
le monaobe non ai poaaano affaeiar·, nè vedere •asiane, prosedendo che la porta non resti m»i
nos aleuna fuori.
•parta, ma ai· sampre sert·ta, e ch» tutte 1' altre
11. Provedaai, obo nelli moniateri ri aia uoqua monache stiaao ritirate, o non siano riale da quelh
a suffieiensa, e montre manea, obo aia provisto ehe entrano, se non quanto non si poaai evitare.
d’altro modo, eb· dalle sitella, aile quali non si
^Mouto al Ktl i*Ua paatrlà a aita ceaMaasa.
permette uaeire per qaalsivoglia occasion·, ne
entrera, ae una rolta eacono.
19. E' tanto asaea··*!· la povertè nalla reli­
gion·, eb· il Mmmo pontHoa, vicario general· di
Qaaaia al arto dalla eattUA.
Criato redouter nostro (a oui sua dirina maeatb
l‘4. Le monaebe dormino tutte in dormitorio, hé laaeiato · eommasao Γ universal potasté ia
e sotto une ehiav·, ma separate, ogu uaa nel letto terra, cha li fu data dal padra aterno) confessa
sac; ne aia parmaaao ad aleuna star inaieme oon non poter fere, ebe’ 1 monaoo habbia proprio, ed
ultra, ae ben foase aorella, parebe è tanta la ma­ i aeaondo ebe la persona raligiora per il voto dalla
ints del) iaimioo, a taie la fragilité dalla carne, povartè bebbino renunciato ogni cosa, devono saebe per non oontaminarla, conforma a quelle ebe gaira in qUMto la perfeaioao ehe hanno profesaato,
hanno promaaao nel vote della caatitb, o necessario a 1' instituto cha nalla primitiva chia·· usavaao
naare ogni oautela.
i wedaoti, porche non baveano cosa propria, ma
18. K per quaata oauaa eaaando noooaaaria por tutto Γ arano comuni, a temera graadamont· di
1' oaaerransa di queato voto, non aolo l'intégrité non inoorrere nalla mort· spirituale, come iaoordal oorpo, ma dalla menta ancora, asaeado obo la •aro, aalla corporal· ad aterna, Qiud· par baverai
morte entra nail' anima per la faaeatre de' eaasi, voluto fer proprio quel oba non ara auo, ed
dovranno usera le dette menacée ogni diligeuaa la éaania · Badra per baver volato conservare part·
tanarll euatoditi e refrenati; e pari ae I'ordina e di quelle eba poaeedevano, a coal devono ponar
commanda, eba aoa dabbano parlar oon persona ogni oom ia mano della madra sbbadassa, che
aleuna fuori del moniatero, m alia grata, ne alla sté da parte del aigaor Iddio, e laacisraosi goraota, e molto meao ia alcaa' altro luogo mus· varaar· da lai, pensaado eh· par mano a··
license della revaaaada madré abbadeaaa, la quala le govern· il Signora istaaao, eba aoa la
non posai darla pet altro, ebe padra, madra, fre­ potrb manear·, conform· alla s·· promas··,
talia e aoreüa, aonsa radar prima lioaasa aeritta oom· al farmo aoa 1· manaaré, m lore prima
di monoigadr raaerendiaaime arairaaeoro, · auo aaraarMSo la glori· di sas maosté, oom· davo··,
rarerendo ricario; la aoasarraré appraaaa di ae, in ogni ····.

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1599 eeptambri

47»

480-

90. Ed aoeib ohe queoto avenge più agevol- A feood di ee, Oho neo era veauto in quoeto moado
per fere la volonté oua, ma quolla del padre etorno,
gratia dalle mini del signor -Iddio, ma e ehe per aeguiria eopportb 1· morte, e morte di
qjatarla, in quanto si pub, con le proprie opeTasioni, croce, e ohe loro, bioogaudo, devono otar oepooto
e perb monsignor -reverendissimo aroivescovo sari q fer altretuto per Γ obedicata.
contento di stabilire non solamento il numero delle
26. Ma devono oonaiderare, olio non potranno
monache, conforme alla oapaciti ed entrata mai coaoeguire questa virtù, eo non pongono prima
de' moniateri, si come oommandalil sacro concilio, nolle mente loro ii fondemento dell’ umllté, oonsiderudosi e riputudosi (come veramute sismo
ma tassare anco la dote o elemoeina, che have­
ranno da portare, e considerandos» la nécessité tutti) pol rora e oenera, o di nullo valere: poiche,
de' moniateri, si anoo 1a faoolté del paese, lasciando
come dice Γ apostolo, ab questo fondemento fondb/
Christo signor noetro la eue obedienia.
/
pero la porta aperta a quelle, che voleasero en-,
trare sopra il -numéro, che poseino sostentare la
97. E coal faconde, non colo non ai oontristafaoolté del monistero, le quali debbano porger la ranno di qualsivoglia oosa, che ie verri» ordinata
dote più pingue, oome pareré a sua aignoria reve­
e oomudata, ma ai rallegraranno, e l'eseguiranno
rendissima tassarla, cbe saré tanta, che non solo
per amor di Dio con tanto maggior consolatione,
il monistero posai sostentarne la mbnaca commoquanto ohe aeri piu ardua e grave, reputando a
damente, ma rioeverae anco qualche sussidio.
favore e gratia particolare, che il signor Iddio

mente. è necessario non solo disposerai a rieevsr

»'

'

21. E per ovviare ail'astusie dell’inimico, che B si degni impiegarle in euo"rtrvitio, come si ralleper impedire questo bene, e privare le persone gravuo gl' apostoli d' orner giudicati degni di pareligiose della perfesione che hanno profoasato, tire ingiurie per amor suo; tanto più che la reve­
1' antepone le nécessité della natura, e le difficolté renda madré abbadeeaa con carité ed amore materno
delle cose del monde, e procura, che diffidendo doverà cercare di tenere consolate le sue aorelle,
dalla providensa d'Iddio, pongano troppo con­ e procedere con loro con ogni doloeua, ae perb
fidente nella propria, e diventino spverchiamente •louna per protervité non la fortasse ad usure
sollecite in procurers» da per se le cote necessarie; sévérité e rigidette.
>
esortibmo le dette reverende madri e aorelle a
28. Ed accioohè poaaa farsi queato più faoilconsiderer spesao e rugionar insieme di quelle, mente, ordiniamo che la madré abbadeeaa aia
che il redentor nostro, per estirpar questo vitio. dette di triennio in triennio, conforme alla loro
ci- propohe. che poiche sua divina -maesti pasce regola ed usansa enticha di detti moniateri, e che
»1 lautamente gl' ucelli dell aria, sensa che aajinen- non posai 'essore oonfermata nè eletta di nuovo,
tino ne raccoglino, e veste tanto leggisdramente se non sari passato ed haveré vacato un triennio,
Γ erbette della terra, senta cbe filino ne trapanino, nè esaere fatta pribra.
provederà anco noi delle coso necessarie, che si
9». E creata e oonfermata che saré. debba
bene il nostro bisogno.
eleggere una priora, e tre o Quattro ansinne, le
22. Corne non mancherà anco di tare la reve­ quali durino un' anno, con conaeglio e parere delle
renda madré abbadeeaa per parte sua, provedendp C quali, e non altrimente debba trattare e disponere
alla mensa jommuue e vestito delle monache, le cose ardue del monistero, e deputare due mo­
conforme ail' entrata de! monistero, in tal maniera nache, ch' abbino cura della ruota, alia quale debche le monache ricevano la sostentaaione neces­ bano assistere aimanco alternamente ; due ch'habsaria. evitando ogni superfluity dalla qualo, oltro bino cura dell' infermaria, una sacristans, ch' habbi
il daube comune, ne nascono tanti particolari.
cura della chiesa e cose appartenenti al eulto
23. Ed accioohè pascano non meno Γ anima divino, una cellararia ,o dispensatrice, ch' habbi
che il corpo. mentro si mangia in refettorio, cbme cura e dispensi i frutti e cose appartenentTjiï
ordinamo che- si mugi sempre in commune\(se vitto; una maestri Ji novisie, sotto la cui c*s
non è. montre saranno inferme o convalescenti, habbino da estera instruite ; ed in somma proveda
che non poseino commOdamente andare in refet­ con molta oarith alie coso necessarie delle aorelle
torio), ,si leggerà una letione devota volgare, la in commune ed in particolare.
quai duri a tutta tavola, tanto la mattina corne
30. E oonoscendosi insufficiente a questo,
la sera, benedicendo prima la-mensa, ed udando rioorreré decentemente al signor Iddio per ajuto,
poi.a render le gratis al signor Iddio, unitamente da cui doveré operario con fiducia.
al coro, conforme ali' ordine ed usuta monastica.
31. E per conseguirlo più faeilmente convenir!»
24. E per evitare ogpi amaritudine, eaortiamo insieme oon tutte Γ nitre sorelle, non solo alia
la madré abbadeeaa a trattare tutte le sue aorelle mesaa, la quale doveranno sentire ogni giorno.
oon carità commune ed uguale, sense fare sienne d ma ail’ officié divino, notturno e' diurno, il quai
partialité ne differenta, o le dette monache a dovsranno recitare nel coro, quando saré accomo­
considérer tpdeeo. ehe quelle ehe rioeveno, glie- date, ed in questo montre nel luogo a cib depu­
lo dé il eignor Iddio gratiosamente o par tua tato, ed ali’ horo debito dimota e puntatamente,
libéralité, poiche considerata non solo la fragilité e con molta attonsione, considerando che stanno
di nostra natura, per la quale non moritiamo bene pariando eoi signer Iddio o Dio con lorq, ed accii»
alcuno, ma la moltitudine di pbetre oolpe, per le che .poseino moglio eervirlo, imparino a cantare, e
quali moritiamo molti maii, conoeoeremo che ' il come Γ haveranno imparato lo diranno in canto.
eignor Iddio pgr la sola sué bonté, superando
39. Ed socib ehe ereooano ogni giorno in (leΓ uno e 1' altro. ci mentione.
vosione, si oosfoMsruno e oomunioheranno spesao, '
•

M voie dtlf obtdunaa.

26. E perche non è manco necessaria l'oeserrenia del terso veto dell’ o|>ediensa, poiche sense
essa, non si pub piqoorO a Dio4 che 1' une pib
ehe' 1 sacrificio, si rieorderanno speaso le reverende
aorelle. che son venate alla religione per fare la
volonté d’altri e non la sua, imitando in questo.
Christo signor noetro e spoao loro, il qua] pro-

almeno una volta il mesa,' oltre di queoto le feste
principali, o tutte le domeniohe dell' advent^ e
quadragesima; o ogni giorno la mattina doppo
prima, ovvero la sera doppo il oompioto, farannoi
nel core insieme almeno una meti'hora d'oratione
mentale, dicendo prima le litanie, implorando la.
gravia del; Signore per poteria fare degnamento,
e eomo conviens, per intercessione e messo di
tutti i oantL

■>

τ
481

CONCILIUM BENEVENTANUM, ItM eeptembri

489

33. E di più ogni aéra avant!, che vadano a a maeatù, che è capo del convento, ohe hon fanno
lotto a dormire, eaaminaranno un pooo la loro 1« altre, che non hanuo tanta, o «antiti, o in­
ooacienaa, diaeorrendo e considerando tutte |e aue dustria.. o faoolth, poiche tutte que»tt> sono doni
asioni, e como haveranpo «peso quel giorno, pun- di «ua divina mano, ο Γ averia potuto con­
tando tutti i difettl che trdveranno in ae, doman- cedere, e potria oggi più oopioaamente a quelle
dandone venia al signor Iddio, con proponito di che più «e ne trorano senza.
emendarli e confeaearli, quando aarh necessario.
39. £ fuggire il torpore e tepidità, che è causa
34. Ed ogni venerdl, detta prima, e fatta non «olo della rovina dell’ anima dove entra, ma
1' orazione, ae la faranno ali' ora, eonveniranno delli conventi ineieme, che non ai poaaono mancapitolarmente in un luogo a questo effetto depu-^ tenere, ae non vi è 1'unione e cariti.
tato, dove ogn' uno particolare publicamente con­
40. Potrh anco la madré abbadeasa non «olo
fessuri le suo negligenao innansi a tutte, ed ivi distribuite 1'opere, o matasaare o dare, como «i
presiederi Ia madre abbadeasa, o la priora, o la dice, Io staglio, e castigare quelle che mancaranno
più ansiana, essendo loro informe, o legitimamente di compirlo, con farle mangier pane ed aequa, ed
impedito, la quale aggravari, ed essagereri le in terra nel refettorio, aggravando la periitenza
dette coipe, notificando i danni, cho poaaono cau­ quanto creseesse Ia colpa, perche Γ apostolo dice
sare nell’ anima propria, e talvolta nell’ altre, ed ohe chi non lavora non mangia.
in commune, conforme alie loro qualiti, e poi
41. Farit anco un libro, nel quale «i terrà conto
Γ imporri alcuna peuitenza.' cho non solo sia pur- B di quanto entreri in detta cassa, e donde sari pergativa. ma preservative da tali errori, o cho possa venuto, e di quanto ae ne caveri e perche cauaa.
ingorire o piantare le virlù contrario.
42. Victnmo alla madré abbadeaaa e a tutte
35. Ed a tel cho si mantenghi la grazia o l’altre monacho it^doiiare e presentare. in nome
doni dei signor Iddio. si degnari di contudero e particolare nè commune dei convento, cose alcuna
comunicare alie serve sue, disponendosi loro a rico- a qualaivoglia peraona, ma suppliscano a i bisogni
verfo'por mezzo di questi esercizj spirituali, dove­ delle monacho, tanto eaife quanto inferme, proranno provedero o procuraro nel resto del tempo vedendo con molta cariti, cbe eiano ben govemate.
di non stare oziose, ma occupate di continuo in e non lo manchino le côse necessarie; avvertendola
aleune oneato operazioni.
nientedimeno, ch' è viaio commune di monache,
36. Ed a questo effetto la reverenda madre specialmente giovani, esaer dedite e voler fre­
abbadeasa deputeri aleune delle dette monacho quenter troppo le medicine, da donde si cauyg
per ebdumada o mese, cbe eiano preposte ed epease volte eccesaivo danno, non aolo a'corp*
abbino cura, chi supra la cucina o refottorfo, chi loro, ma allo robe del monistero ; e perù provederi
supra il forno, e chi sopra la bucata, ed altri che se n'aatenghino, e non le siano date se non
servizii communi dei monietero, a’ quali non po- è evidentemente necessario.
. tendo supplire le zitelle, suppliranno loro, ed
43. E quando piaceri al «ignore Iddio, che i
easendo necessario iuvocaranno Γ ajuto di aleune drnari avanzino, aopportate le apeae e gravezze
sorelle, lo quali pronta o caritativamente abbrao- C dei monistero. a’impiegheranno in compra di coeo
ciaranno il tale esercizict, pensando, che servono atabili o censi, come pareri più eapediente ed
al signor Iddio, a cui tanto piece 1' unione e utile a monsignore reverendieaimo arcivescovo. il
caritit.
quel doverù vedere o far vedere ogn’ anno i conti, '
37. Deputeri anco una ebdomadaria, la quai e provedoro che le robe non vadano a male.
mattina e aera, montre durerù la mensa, leggeri
44. E perche ai vede per eaperienza. che le
una lezione vulgare di Gio. Gersone. o altro libro figliuole aecolari, che a'allevano ne’moniaterj, aono
spirituale, ed in fine un capitolo almeno dolia re­ di niolto disturbo alie monache, ed al profitto
gela loro.
apirituale che tra di loro è da ferai, esortando
38. Distribuit^ jfnco la madre alrbadessi i la- monsignor* reverendieaimo arcivescovo a riformare
vori. che saranno/necessarj a farsi nel monistero. il numero, ch'oggi vi si trova eccessivo, ordiniamo,
e cho verranno a farsi di fuori alie monache, che che neeauna poesi essere amméssa ae averi fuori
lef giudicari easer espedienti, sensa ohe loro con chi potcre commodamente allevarsi, nè minoro
sappiano a chi servono, e come saranno fatti : d'otto anni, nè maggiore di «edici, e quelle ai
1 istesso madre li reatituirà alii padroni, e rice- ritrovano in commune e non in particulare d'alcuna
verit da lorm lo stipendio o mercede, la qua) sari monaca; e per loro vitto ai diano al monietero due
riposta in una cassa da deputarsi per questo effetto, ducati al tneae.
munita cou tre chiavi da conserverai, tina dalla
46. Le quali figliuole veatino panni di lana, e
d'etta madre abbadeasa, una dalla priora, e 1' altra D di colori oneati e seniplici, nè usino oro nè seta.
da uns délie aeniori, con intervento delle quali nè altro liscio o portamenti aecolari.
si abbia d^iprire, e non altrimente, quando ai
46. Hinno date in cura e atiano ad obbedienza
avri da pigliare alcun denaro, nella quale per d una maeatra. Ia quale le iatruisca non solo nelli
una fissura di copra M pongano aucora tutti gli lavori, che averanno da imparare a fare, ma nelli
altri denari, che perveniranno nel monistero, o buoni costumi.
daU' entrate communi, o per il vitto delle figliuole,
47. Le aarh deputato un luogo particolare,
ch' ivi a' "allevnno. o dall' entrât» o elemoaine di dove dormiranno insieme, ma separate, ogn' una
monache particulari, le quali doveranno ponerle nel letto suo, ed in luogo tutu, dentro il dormitorio
in commune, ed ancccttaro le dette opero allegra- delle monache.
*
mente, considerando, cho fanno per ae stesae, do48. Un luogo ancora, dove mangino, separato
vendo essor unite aile sorelle por oariti spiritual- dal refettorio delle monache.
mente, al medesimo modo, che sono insieme tutti
49. Un" altro, dove lavorino, anco insieme, se­
i membri del corpo; tanto più, quanto che il parato dal luogo dove doveranno lavorare anco in­
Signor c' insegna, oh' è più beata cosa il dare, aieme le dette monacho.
che' 1 ricevere, e quanttr oh'è più pronto alla retri60. E come saranno ia truite a fare alcun’ opera
busione, poiche ci promette e da cento per uno; o lavoro degno di premio, potrh aneo Ia madre
e atimaro per non picciola graaia, che Γ abbia abbadeaaa darglielo a fare, e 1'utile applicarlo al
fatte degne di poter contribuire più a «ua dirina monistero e nella cassa, come sta detto di sopra.
Conçu- »s«uxu tomus XXXVI *·.
31

488

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1689 MptMibri

51. Bi provsderi anoora eh· ssntiao la m«h,j
• si confessino spesso, a communiobino so saranae
d'eth.
52. E ehe nella grata o rnota serviao la
modem· regola dalla monache, · qnaado alcana
·' avert da maritare, · ehe ai tratterà il matri­
monio, non ae li permette in modo alcnno aoooatarai a grata o rnota, o dore in altro modo poeai
pariaro eon persona di faori.
69. E subito, ehe sari concluso il parentado,
•ia mandata a casa ana o delli suoi, nb ae le
permette in modo alcnno muter Γ ebito nel mo-

niatero.
54. Nè usoir tuori per qualsivoglia causa, · ae
alcana volta nsciranno, non aiano più ammeaae
dentro, e se ben volessero tornarvi per fqrnoai
monache, noA 'possino esscre ricevutc, ae non
paaaati soi meai.

55. E perche essendo queat· leggi d' amore, !
desideramo, che con amore siano rioevut· ad
eseguite, non sbbiamo poste pene, ma quando
avverrh, (che Iddio non voglia), ohe le dette reve­
rende monache o alouna d'esse mancassero
in accettarle,· obbedirle ed eaeguirle. o altra per­
sona di quelle cbe ai trovano al présente, o che
nel futuro ai troveranno ne' detti monistori, aiano
ammonite àmorevolmente, e poi courette per i
debiti meiai, e castigate conforme alia colpa, ag­
gravando lo pene quanto creaoerh Ia contumacia,
con digiuni, maugiare in terra con silensio, con
levare il ' velo a tempo o per sempre, con diacipline private e publiche, ed ultimamente con carcere alie religiose ed espulsioni alie aocolari, come
sarù contento monaignore reverendissimo arcivescovo di fare eaeguire, aecioche non abbia da render
conto di quell' anime al signore Iddio. che Γ hh
commesse alia cura sua.
56. Ed accioche le dette ' reverende aorelle
poaaino più agevolmente farlo, ordiniamo, ehe ad
ogni monistero sia data una copia,authentica con
la mano e sigillo di monaignore reverendissimo
arcivescovo. patente. · come in una tavola, la quale
debbono tener pendente nella camera di capitolo,
e leggerla quattro volte Γ anno nel capitolo, ohe
saranno present! tutte le monache, cioè il giorno
di nanto Stefano, il di doppo la pasqua di resurresione, il dl doppo la pentecoste, ed il giorno di
sant'Angelo di settembre.

Caput LXL /n eedema limplici Saneti Saltatori*
a Pagliara.
1. Auferatur torcular, et pars illa ecclesiae
restituatur.

Capct LXII. Ia techna mmplici Sancta* Luriae.
1. Corporale mundetur.
2. lanua, ex qua ingreditur ad ecclesiam a
domo presbyteri, muretur.
Caput LXIII. In teeiema Saacta* Maria* d*U*
Camareile.
*
1. Cruces ligneae confractae et, deturpatae
vetustate, secreto comburantur, et earum cineres
in sacrario ponantur.
2. Imago crucifixi confracta resarciatur.
3. Gradus, quibus, in inferiorem griptam des­
cenditur, fabricentur, et bortix ab alia parte, ne
illuc amplius descendi valeat.

Capot LXIV. /n tccbtia Saucii Angeli a Ponti.
Tectum, et parietes reparentur.

Capot LXV. In eechma Saucii loannie HiimoIgmiiani. t
Descensus ad inferiorem fornicem ecclesiae
tollatur, et fabricetur.

4M

Cam LXVI. fn seeissia MmM Hilarii ad
Auream.

1. Parietes hino et inde divident·· duo altaria
collateralia pSWa, et quoddam pulpitum, ia que
•vaagelium cantatur, auferantur et demoliantur.
9. Ecclesia reaareiatur, incrustetur ot aptetur.

Cam LXV11.

/a eesiNte Sancis Leaari.

Muri et altaria occupantia ecclesiam, auferantur.
Cam LXVIII. fn scelesta did· Hianualtm monialtum Sancti Pttri.

Una ex duabu· portis, quas habet, claudatur,
altem muniatur, ne bestiis pateat.

Cam LX1X. In taiun Sancti Stephans de Pleat

curiae.
Conserventur eius reditus et nemini conferantur,
quousque resarciatur, et in decentem formam re­
ducatur.
Cam LXX.

Vimtatio dioecesis.

Ia tceiMia toaeiae Catharinae eattri Sancto*
Horia* ed Theram, Benecenlanae diotceii*.
Ecclesia ipsa amplietur.
. Tabernaculum, in quo reconditur ipsa sanc­
tissima' eucharistia de serico foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Aptetur pyramis lignea supra fontem baptismalem, et eius operculum lamina stamnea fode­
retur.
Non admittantur duo viri ad levandum puerum
de fonte, iuxta decretum concilii.
Corporalia Immunda mundentur.
Depositum cadaver subtus pavimentum hume­
tur, transferendo profecto sacellum Sancti Rosarii.
1.

2. Iu eodem cuitro.
Ecclesia Sanctae Mariae a Granatella reparetur.

3. In locielate Sanctae Maria* d* Nece ixtu* dictam
technam.
Inhibeantur prandia confratribus, reservata ho­
spitalitate et refectione exteris, exhibenda tamen
alibi quam in ecclesia aut spoliatorio.
4. Iu tcclttia Saucii Leouardi catalie Saxeti Angeli

ad Capulum.
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae foderetur
de serico, et supponatur corporale pixidi.
Fiat bursa serica pro. vase olei infirmorum.
Corporale mundetur.
5. Iu techna Saneti Angeli tiutdem easali*.
Fons baptismatis aptetur, prout in capitulis
generalibus.
Ecclesia resarciatur.
6. In *ede»ia Saneti Donati eaiali* Mondurtii.
Pixis sanctissimae eucharistiae aptetur iuxta
capitula generalia, ac etiam vas sacramentorum
•t fons baptisrnalis.
7. Iu eedeeia Sancti Bartholoftaei ca*ali* Montium.
Vasa sacramentorum aptentur iuxta capitula
generalia.
Corporalia mundentur.

8. fn eeeletia Saucii Petri eaiali* Adelicati.
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae aptetur,
nt sapra, et flat bursa serica pro vase olei infir­
morum.
In eedema Sanctae Maria* totali* Balnearia*·
Dominus Francisous Boam, propter eius in­
sufficientiam, a cura amoveatur.
λ
9.

4M

CONCILIUM BBMBTKMTAMUM, l&M Mpttmbri

' Ecclesia amplietur, et eapex tai.
Fiet bene serica pro rase old infirmorum.

10. In mluie Sancti Scieetiani camtHt Ptlegeriae.
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae fodere­
tur de serico.
„
Comeoeationee eonfratribus inhibeantur, reser­
vata hospitalitate exteris exhibenda.

a

4M

Tectum oceleeiae reparetur.
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae de serico
foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olui inflrmoram.
Fons aquae lustralia deeentior flat, et in deeentiori loco ponatur.
. Pavimentutn lateribus aptetur.
Fiant libri pro describendis baptiaatis, et con­
trahentibus matrimonia.
Describantur et oonfltentee et communicantes
in paschate.
Calix aptetur. .
- Corporalia docentia parentur.

11. In eeeletia Seneri Nicolai otussiem «usât.
Ecclesia ipsa resarciatur in tecto, et fossae
aptentur.
Vasa pro chrismate et oleo catechumenorum
coniuncta flant stamnea.
12. In eeeletia Sanetat Mariae catalit Torrottmi. 19. In tedema Sancti Sehaitiani caialit Manentiarum.
Dominus Petrus 8exu« ab ipsa cura amovea­
Toctum resarciatur, et pavimentum lateri­
tur, et alter idoneus praeficiatur.
tium fiat.
Tabernaculum do-serico foderetur.
'
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae de serico
Fontis baptismatis operimentum lamina stamnea
foderetur, et pixis de corporali.
foderetur.
B
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Scabellum altaris et calix argenteus aptentur.
Ecclesia Sancti Angeli, eiusdem casalis resarcia­
20. In eeeletia Sancti Martini riusdem catalit.
tur in tecto et pavimento.
Fontis baptismalis operimentum lamina stam­
13. In eccletia Sancti Bartholomaei catalit Pilnmi
Si aliud canonicum non obstat, expediatur titu­ nea foderetur.
Sacrarium et scamellum altaris aptentur, et
lus domino Vine. Farese praedictae etcleaiae.
pavimentum.
Tabernaculum foderetur de serico.
Sacristie ostio firmetur, et cadaver ibi deposi­
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
tum humetur.
Ecclesiae pavimentum aptetur.
14. Jn eccletia Sancta» Margaritae catali»
21. In eccletia Sancti Angeli catalit Lentacie.
Planchetella».
Accomodetur tectum ecclesiae.
Paries ecclesiae supra portam et arcum re­
Pixis sanctissimae eucharistiae argentea fiat.
paretur.
Tabernaculum de serico foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Operimentum fontis baptismal·* lamina stam­
nea foderetur.
15. In ecdetia Sancti Feliei» eatalic Planchai.
Si1 aliud canonicum non obstat, praeterquam quod
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
sine investitura canonica se ingessit, permittente
Capitula confratrum videantur, et si-opus est.
tamen reverendissimo ordinario, ct fidei professionem reformentur. Si videbitur vestrae reverendissimae
non emisit, et admisso ad fidei professionem, titu­ dominationi, emissa fidei professione, tribuat litulus
lus expediatur et tribuatur dicto domino Tqrentio domino Mass, de Errico.
Saxo, parocho dictae ecclesiae.
22 In eccletia Sancti Martini catalit eiutdem nominit.
16. In eccletia Beatae Mariae della Foeta eaetri
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae fodere­
Sancti Nicolai.
tur. ut supra, tegaturque umbella conopeo.
Taberuaculum sanctissimae eucharistiae fodere­
Vasa pro chrismate et oleo catechumenorum
tur de serico.
coniuncta stamnea, et olei infirmorum separatum,
Vasa pro sancto chrismate et oleo catechume­
deoentiora fipnt. ut bursa serica, in qua conserve­
norum coniuncta, et separatum pro oleo infirmo- tur et deferatur.
rum. decentiora fiant, ot in loco decenti asserventur.
Sacrarium aptetur.
Sacrarium mutetur propter reverentiam eucha­
23. In eccletia Sancta» Mariae Atctumoni» catalit
ristiae sanctissimae.
Sanctae Mariae Ingritonû.
Fons baptismatis aptetur iuxta capitulum ge­
Quia dominus Altobellus deputatus oeconomus
nerale.
Altare Beatae Mariae de Constantinopoli delea­ non est adeo idoneus ut oporferet, monemus vestram
tur vel aptetur, ne terga vertat sanctissimae reverendissimam dominationem ut meminerit ra­
tionis reddendae animarum sibi commissarum,
eucharistiae.
17. In eccletia Sancti Marci catalit eiutdem nomini» maxime cum in eodem loco adsit dominus Pom­
peius de Cavaleris presbyter, licet iuveiris idoneus
,
a Monte.
Dominus Bartholomaeus Tiso, astrictus ecclesiae tamen, et non parvae exportationis ; sed si magis
Sancti Bartholomaei de Monte, ab hao amoveatur, -libet eumdern Altobellum. eidem curae praeficere,
iubeat, fidei professione emissa, titulum ei praeberi.
non. n.’ erit parum, si uni satisfaciat.
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae fodere­
Tabernaculum, et pixis sanctissimae eucharistiae
aptentur, et fons etiam baptismatis, iuxta capitu­ tur de serico.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
lum generale.
Operculum fontis baptismalia lamina stamnea
Ecclesia amplietur.
foderetur.
Calix aptetur.
Tumulus elevatus demittatur subtus pavimentum.
Corporalia mundentur.
Capitula confratrum videantur, et si oportet,
18. In eccletia Sancti loanmt Baptieta» catalit
reformentur.
TOecanieii.
Si aliud canonicum non obsistat, fidei professione ' 24. ,In eccletia Sanctae Mariae ad Vicum eatalie
emissa, . praebeatur titulus domino Cypriano
Oiaettrae.
Santuccio.
Si aliud canonicum non obsistat, expediatur et
tribuatur titulus domino Scipioni Mirrae, et ad­
1 Videtur -aliquid aliud ia originali deusas. — Nota edit.
mittatur ad fidei profeaaionem.
* Fortasse: non enim. — Neta Martin.

OOMOIUUM BlMmWTAinjM, Utt

Eoelssia Bancti Bebaetiaai amplietur.
EoelwU Bsmeta· Maria· ad Vieam ia Tamia·
rtfiMatar.
Fiat barsa sariea pro vase oM infirmorum.
95.

In reaM· &m«ta· Marina emnKa Pnfuitna.

Reparetur ecclesia, et flat baraa aerie· pro »aoa
olei infirmorum.
96.

In ecdetia Bancti Andro» tasolis Coodoni.

Fiat pixia argentoa.
<
Tabernaculum foderetur de aerioo.
. Paretur patera decena pro miniatrando «aera­
mento baptiamatia.
In describendis baptisatis et coatrahentibua
matrimonia, servetur forma aynodi Beneventana·.
Calix renovetur.
* Procedatur contra abbatem Matthaeum de Ar'
padia, arebipreabytcrum communitatis Vitulani, et
parochum dictae eecieaiae, a multis anni· non resi­
dentem in ea, iuxta decretum concilii et felicia re­
cordationi· Pii V constitutione· · non residentibus.
’ 97. In 'délia Sancti Fmeretsi terras Trees.

Quoniam intelleximus praefatam ecclesiam poaaideri a reverendo domino Pompeo Beuuto, una
cum ecclesiis Sanctae Crucis et Sancti Petri Vallis
Vitulani paroehialibus. et in nulla ipsarum residere:
contra eum procedatur iuxta decretum concilii
et constitutione· apostolicas.
Ecclesia reparetur in tecto.
Tabernaculum de serico foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Operculum fontis baptismal·· foderetur lamina
stamnea.
Provideatur de vasculo pro administrando bap­
tismate. '
Aptetur sacrarium decenter.
C
Reparetur ecclesia Sancti Blasii extra terram
Tocci, ac. etiam reparetur in tecto et parietibus
ecclesia Sancti Petri, et procedatur contra dictum.
arehipresbyternm, prout supra.
In cappella Sancti Antonii humetur sepulcrum
de fabrica super terra erectum.
Reparetur ecclesia ruralia Sancti Angeli - eius­
dem terrae.
98. In eecletia Sancti-Eroeeni mutri Torreeueii.

Provideatur de urceolo vel patera ad aquam

infUadaadMS.
Servetur ia deecribendia baptixati· forma sy­

nodi Beneventanae.
89. In ocdatia 8tncH Nicolai «asiri feti.

Reparetur in tecto et pavimento ooeloeia.
Altare tnaiae dilatetur.
Tabernaculum de serico foderetur.

Fiat bursa aerio· pro vase olei infirmorum.
Operculum fontis baptiemalis foderetur lamina
atamnea.

Cooperiatur ecclesia simplex Sancti Andreae.
cumulatis et retentis’ eius reditibus. siquidem caret
rectore.
‘33. In ecdeeia Sancti Petri munii» Grignani.

SeqUeatrentur fructu·, et eupportatio oneribua
fabricae et ampliationi· dictae ecclesiae applicen­
tur, quousque perficiatur.
* Tabernaculum foderetur, ut supra, et fiat bura·
‘•erica, ut supra.

34 In eecletia Sancti Nicolai terra» Fragntti.
Fiat buraa. ut supra.
Sacrarium aptetur decentius.
Operculum fontis baptismali· lamina stamnea
foderetur.
Ecclesia sancti loannis in Pheudo Rapinellae
reaedificetur, sequestratis fructibus.

35. I» ecdttia Sancti Sulcatori· terra· Cumpilactarii.
Reparetur in fornice ipsa occlesia, et amplietur.
Tabernaculum foderetur, ut supra.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Paretur vas decene ad aquam infundendam ; sa­
crarium fiat decentius.
36. In eccleeia Sancti Saltatori» terrae Ponti»
Landnlji.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
37. In eecletia Sancti Felici· dicti cattri.
Reparetur in parietibus.
Arbitrati sumus expedire ecclesias sanctorum
Petri Angeli, et Felicis in Pineis eiusdem terrae
uniri ecclesiae arcbipresbyterali Sancti Salvatoris,
unaç eum earum reditibus, erecto ibi eollegio eius­
dem numeri clericorum vel amplioris, attenta par­
vitate loci et ineptia reverendorum dominorum Cae­
Ecclesia augeatur et reparetur supra cappella· saris Paternoslri et Laurentii Frigii ad regendam cu­
existentes a parte dextera in ingyeasu ecclesiae. ram animarum, ai tamen ita vostrae reverendissimae
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae fode­ dominationi videbitur, cuius arbitrio relinquimus.
In ecclesia Annunclatae eiusdem terrae, suppo­
retur de serico.
natur pixidi corporale intra tabernaculum.
Fiat bursa serica pro vsse olei infirmorum.
Fiat operculum in fonte baptismali, et de lata 38. In eecletia Sancta» Mariae terrae Sanrta* Cruets.
Operculum fontis baptismali· lamina stamnea
foderetur.
Aptetur sacramentum, calix devastatus renovo- D foderetur.
Fiat bursa series pro vase olei infirmorum.
tur, et corporalia mundentur.
In societate Bancti Bebaatiani renovetur calix
In cappella societatis Annunciationis beatae
Mariae calix devastatus reficiatur. Domus hospi­ devastatus.
talis ipsius ecclesiae in tecto et parietibus reparetur.
39., In. eceletia Sancfi Andrea» terrae lefiei».
Fiat bursa serica, ut aupra.
In ecclesia Sancti loannis de Monte eccleeia.
Operimentum fontis baptismali·, ut supra.
ipsa resarciatur in tecto..
Cancelli et sacrarium fiant decentiora.
99. In eecletia Sancti Cyriaei cacaUc Foliani.
Inhibeatur emptio cursusque bravii coufratriFiat bursa serica pro vaae olei infirmorum.
bus Bancti Roooi.
Operculum, ubi reconditur sanctissima eucha­
Resarciatur ecclesia Sanctae Mariae do Plano.
ristia, foderetur de serico.
40.

30. In monatterio eanctae Mariae Annuntiationi».
Tabernaculum, ubi reconditur sanctissima eu­
charistia, foderetur de serico.
31. In eecletia Sanctae Maria· terrae Aftlhuiae.
Amplietur reelreia; tabernaculum de serico
foderetur.
Fiat* bursa serica pro vaae olei infirmorum.

In eecletia Sanfti Sabini terrae Oildonu.

Fiat sacristie. Fiat bursa serica pro vase olei
infirmorum.
Operimentum fontis baptismali· Ismiua stem
nea fodaretur.
Provideatur parochus, ut1 doceat puero· doc­
trinam ohristianam.
1 Forte: si parottn». — Nota Merten.

4M

CONCILIUM BOMTUTTAMUM, IBM Mptaaabti

I· bmMb Baacti Salvatori· do AltaviU· oalobretwr taltem aingulia hsbdomadibaa, ot ornator.
Ia ooclaaia Sancta· Marita da Quntr. oalabretar
•altem bit aingulia mensibus, ot stiam ornatu.

41. In tceietia Sanctnr Maria» ia Cripta.
Pixi· baaetiaeimae eucharistiae cooperiatur velo
serioo decenti.
Tabsrnaeulum, in quo reconditur, fodaretur
de «erico.
Pulpitum deformatum ot aooeoaum impedient,
in quo olim canebatur evangblium, deleatur et
auferatur.
Imago crucifixi lignea et deformia, et vetuatqt·
deturpate, existons in aacrario, comburatur aeereto,
ot eiu· cinerea in «aerario ponantur.

Monasterium amplietur infra triennium, extento
olauatro in quadrum retro ecdeaiam, aex cella· a
quocumque latere habente, pront destinavit reve­
rendo· abba·.
Et choro et saesistia mutati·, et intra idem
clauatrum constructis, interim gradu·, per quo· ad
chorum ascenditur, ecdeaiam deturpante·, auferan­
tur, et a parte anteriori aptentur. ,
Provideatur) quamprimum do regula et conatitutionibua «ancti Benedicti, et ea ad unguem ob•erventur, et de allquibua libri· apiritualibui in
menva legendi·.

42. In tcclrtia Sancta· Maria» ralli» Vitulari.
Cooperculum fonti* baptismalis lamina stamnea
foderetur.
Fiat buraa: «erica pro vaso olei infirmorum.
Provideatur de urceolis vitrei* •uffimentibua
pro miniaterio altaris.
Non admittantur duae feminae ad tenendum
et levandum de fonte.

4M

Inhiboatar eappollaao diotae aodadaa axaroera
•aeramentum poenitentia·.

47.

/« '

AnwM dWwfwi* iflTWI

Operimentum fonti· baptiamali· lamina stamnea
foderetur.
Aptetur aaerariam decona.
Fiat bursa aerio· pro va·· olei infirmorum.
In oodeoia Sancti Martini eiusdem terrae paulo
inferius ostium aptetur,"'ut poti» ad eam ex via
aaoendatur, quam deaeendatur.

48. 7n tetMa Sanet»»* Maria» Janttnetotiem·.
Pixi*. in - qua auervatur aanetiaaima euchari­
stia, foderetur de corporali.
Altar· bpatae Mariae humen* (tie) a latere dex­

tere existons, transferatur in locum decentius.
Imago beatae Mariao mutila existons in altari
• latere dextero .qltaria maiori·, prope. sacristiam,
reficiatur.
Calice· parvi et indecente· reficiantur, et de­
cente· aptentur.
Provideatur do urceolis vitrei* sufficientib».
Altare prope ingressum ecclesiae, ii» quo cele­
bra» vertit terga sanctissimae eucharistiae, mute­
tur in alium decentem locum.

,49. In eceluia Sancti Marci.
Inhibeantur administrations· omnium sacramen­
torum, praeter poenitentiae, parocho dictae eccle•iae, propter 'eiu· tremulontiam.
Tabernaculum foderetur de serico.
Operculum fontis baptismalis lamina stamnea
foderetur.
Fiat bursa serica pro vasa olei infirmorum.

50. In tedetia Sancta» Maria» d»Ua Vall*.
Liber contrahentium matrimonia melius for43. In teclttia Sancta» Cruci» tinidtm ralli».
I motur.
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae fodere­
51. In eccleiia Sonita» Maria» d» Donati».
tur de serico, et pixia de corporali.
Operculum fontis baptismatis lamina stamnea
Non utantur tabernaculo, quo utebantur pro foderetur.
deferenda sanctissima eucharistia ad infirmos, sed
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
in calico deferatur.
Provideatur de urceolis vitreis decentibus pro
Altaria indecentia in meliorem formam redi­ ministerio altaris.
gantur et ornentur, aut demoliantur.
52. In teelema Sancti Silwitri.
Calix societatis Corporis Christi confractus
Fiat bursa serica pro vase olui infirmorum.
reficiatur.
Operculum fontis baptismalis lamina stamnea
44. In tal»M Saneti Spiritu».
foderetur.
Ecclesia et eius domus reparentur in tecto et
Crux tabulae·· magna muro appensa, vetustate
pavimento.
deturpate, secreto comburatur^ et eius cineree ia
Crux lignea confracta comburatur, et cineres sacrario ponantur.
ponantur in sacrario; provideatur de corporalibus.
Tumulus elevatus supra pavimentum auferatur.
45. In cadro Torreetuii.
53. In tcclttia Saneti Stepkani.
Ecclesia Sancti Erasmi amplietur paulatim, D
Provideatur de urceolis vitreis decentibus pro
opera indigenarum, et impensa reterendi capituli
ministerio altaris.
metropolitanae Beneventanae; siquidem est ei unita.
54. In ecclctia Sancti Ltonardi.
Et huic et aliis ecclesiis, quibus imminet cura
animarum, vicarii perpetui deputentur, eum con­
Sequestratis fructibus ecclesiae, ipsa ecclesia
grua redituum portione, iuxta decreta concilii et reaedificetur, et deinde celebretur semel saltem
apostolicarum constitutionum dispositionem, ita ut singulis mensibus.
cultus earum et animarum cura non negligatur,
55. In tedttia Sancta» Maria» <U Stampati».
et reverendo capitulo aliquod subsidium remaneat.
Ecclesia incrustetur, dealbetur, et in e· am­
46. In tedttia Sancta» Maria» FragnittUi abbati». plius ignis non accendatur.
Archipreabytef dictae ecclesiae oompellatqr
Fiat sacristie in ea.
Tabernaculo, in quo reconditur sanctissima eu­
curam animarum sibi commissam subire, iuxta de­
creta concilii et constitutiones felicis, recordationis charistia, supponatur scabellum, et imaginibua col­
lateralibus, ut eleventur.
Pii V.
Amplietur dicta ecclesia, aut altera latior et
Inhibeatur domino Angelo Ciampitello, rectori
capacior construatur, prout retulerunt velle se facere. praefata· ecclesiae, usus rocchetti et mantelletti,
Fist operculum in fonte baptiamali, quod la­ quibus hactenus temere utebatur.
Cooperculum fonti* baptiamali· lamina stamnea
mina. stamnea foderetur.
foderetur.
Fiat buna series pro vase olei infirmorum.

4fil

OOMCTLHJM BBMBVMWTAMVM, IBM septeesbri

Provideatur 4· patera maiori daceata ad aquam
foUtadlMfeiNB·
Aptetar sacrarium daceatiua, at claudatur.
Fiat bursa aarioa pro va·· oM infirmorum. .
Altaria in calc· aoclaaiaa posita, sub invocations
Baaotaa Maria· at Baacti Btephaai, ia «quibus
•aisbraaa vertit targa sanetisaima»»ueh»ristia·, ia
aliam locum trensfsraatur.
Dominam Galliam Va»oaHnm at dominam loaanam Philippum Harcbium, oapp«^laaos praofataa

eoel«aiaa, tina titulo tam··, daalaramus non solum
privates, tad teneri ad, restitationaml fructuum,
tanquam intrato·
Inhibeatur confratribus societatis Sancta· Maria·
•t omnibua alii· proponere brevium currentibu·

. 56. In kotfitali Sancti latori.
Ration·· videantur, at reliqua restituantur, et
in augnmentum eiusdem hospitalis convertantur. I

57. In totMa tunpliti Santa Panii.
Reeareiatnr teetqm. Reparetur eecleeia Sanctae
Mariae de Goglieto.
Reparetur etiam, mundetur et claudatur eooleaia 'Sanctae Mariae de Flutnine.

4M

Calio·· rugoei at indecentes refiaiaatar.
Ban utantur aalie· stamneo nae vae· eim>\
pro purificandis laicte.
Provideatur do nrraoHa vitrei· aaflkieatib··
6A Zn eecMa &mwM Atri (WeetaMntm. .
Reserentur aedaaia ia tacto at ia pavimanto,
•t eampaaile ab utroque latera.
Calix rugosas reficiatur at corporale mundetur.
Providaatur da albi· deoantioribui.

64. In ttOttia Sancti loanni» Saptùta».

. In describendis contrahentibus matrimonia lar­
vatur forma synodi Beneventanae.

Calice· rugosi et indecentes reficiantur.
Provideatur de’ urceolis vitreis daeontibus at
sufficientibus.
M.

In ttelttin Santa Strpkam.

Calices rugosi et semifraoti reiioiantur.
Auferantur ab ecclesia capsae elevatae, iuxta
constitutionem felicis recordationi» Pii V.
Inhibeatur confratribus Sanctae Mariae Annun­
ciate· dictae terrae, refectio seu panum inter ··
distributio. ■

66. In talfiia Sancti Sustaekn.
58. Zn scelesta societatis Senet· StbatOam.
Imagines crucifixi et alterius sancti, confractae
et vetustata deturpatae, secreto comburantur, et
Altari portatili indecenti non utatur.
earum cineres in sacrario ponantur.
Resarciatur calix devastatus.
Et quia didteimus non solum ab istis et aliia
67. In »eci*»ia Sontia» Margarita».
eonfratribus, sed passim ab indigenis fieri contrac­
Imago crucifixi deturpat· reficiatur, ut supra.
tus societatum bovum aliorumque animalium, in
Provideatur de ornamentis, et in ea saltem
quibus imminet detrimentum animarum, at quidem
singulis mensibus celebretur.
animalia suscipiuntur custodienda et alenda com­
68. In eccietia tanciittuna» Trinitati».
muni periculo et pretio, nulla habita qptione oneris
Fiant ornamenta, et celebretur Ut suprà.
et laboris custodientis et alentis: duximus monen­
Inhibeatur omnibus clericis dictae terree, praeter
dam vestram reverendissimam dominatimiem ut
omnium suorum saluti provideat, et curet huius- C dominum Martium de Clemente, arcliipreabyterum,
modi contractus vitari, nulla tamen temporis dominum Vincentium Cariteuin, dominum Clementem
praeteriti habita ratione, propter bonam fidem et de Clemente, et dominum loannem Baptistam Ciceaglione, audientia confcssiônum, maxime astanti­
usum eemmunem.
59. Ia tcdttta tancta» Maria» Maiori» torra» Cercia» bus reverendis Caelestinis, Carmelitania et Augustinianis huic muneri aptioribus: et hortamur
Maiori».
vestram reverendissimam dominationem ut curet
Pixis, ubi asservatur sanctissima eucharistia,
ut studeant, et interim de opportuno remedio
foderetur corporali, et tabernacujpm de serico.
proyideat
Fiat bursa serica, prout supba.
69. In »eelnia Sancti Salvatori» torro» Tanri.
Operculum- fontis baptismalis lamina stamnea
Aptetur pixis decens pro asservanda sanctissima
foderetur.
Aptetur lavellum et oratorium in sacristie.
eucharistia, et foderetur decenter de corporali, quod
Calices rugosi et indecente· reficiantur.
ei etiam aupponatur intus tabernaculum.
Sanctissimae eucharistiae sacramentum in calice
Operculum fontis baptismalis lamina stamnea
deferatur, et non in illo tabernaculo.
foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Ecclesia simplex Sancti Leonardi reparetur in.
In altari 8ancti Antonii de Padua celebretur
fornice.
Propter insufficientiam clericorum/eiusdem tar\D semel in habdomada.
ree, duximus monendam vestram reverendissimam ·
Calice· rugosi et indecente· reficiantur, st dedominationem ut provideat de coadiutore, iuxta centiorea flant.
' Aptentur erneea transversae crucifixis.
sacra canonica statuta.
60. In ttclttia Sontia» Maria» i» I/ibora.
Pixis melius foderetur de corporali,, ot taber­
naculum de aerico.
61. In fttMa Sontia» Maria» de Monte.

Calix devastatus renovetur.
62.

In totUtia Sontia» Maria» torro» Aricia».

Pixis parva, quas remanet intra tabernaculum

dreentras foderetur de corporati.
Liber contrahentium matrimonia melina for­
metur.
Moneantur patroni altarium, ut infra brava
tempus ea ornent, at deoet, quo alapae, liceat
archipreibytero ·· demolire «t allia seadedsre.
Fiat lavallum et oratorium insacristia.

70. In toeloiie Sancta* Maria» AnnOnciata*.
Calix rugosnq et indecens reficiatur.
Ecclesia Sancti Bartbolomaei reparatur in tecto .
•t pavimento.
71. In tttbtio Sontia» Maria» 4» Laurel».
Calix rugosus et indecens reficiatur, aut de
altero decenti provideatur.
Inhibeatur confratribus dictae ecclesiae pro­
ponere brevium currentibu·.
72. In tttittio Sontia» Maria» 4*Ua Strra.
Ecclesia resarciatur ex pecuniis quas errogant
Christophers· Ospparallus et baoredss Tidii Bareaananti·, at contributio seminarii, ot si vestrae
reverendissimae dominationi vidobitar, augustior fiat.

CONCILIUM BMMMVIMTAMÜM, IBM aeptombri

4M

-

4M

Compellantur ooloai ex reditibus viassumm, earn 4
Opaveulnm fontia bapttetealis lamias stansnoa
portionem seminario contribuere, qnam ex frumento foderetu.
tribuebant.
s
Aptetar vaa deeene ad aquam infondendam.
Reficiantur ealieee indecentes in forma deeentiori.
fa aaataaia Sauries Moria* tarraa Jfeaaatfaeada.
,
Pro eocleeia Saneti Benedicti erigatur altare in
Hat bana aarica pro van olei infirmorum.
.
fosoeieoia matrici Sanctae Mariae Maioris, et ibi cele­
Tabernaculum, ubi reconditur unotiMime eu­
bretur saltem singulis hebdomadibus.
charistia, de eerioo foderetur.
Rosarciater eocleeia Saneti Roeci in tecto, et
Aptantur Horarium at tree calices indecentes.
olausa detineatur.
74. Ia sooMia Renati JfieAaatia oreAumpati terree
Reverendo arohipreebytoro Sanctae Mariae Ma­

78.

Compilata.
Fiat buna serica pro vaae 'olei infirmorum.
Operimentum fontia baptiamalia lamina stamnea

foderetur.

*

81. In eeeieeie
Piat bursa
Operculum
foderetur.
Reficiantur

Saneta» Elia» torro* Saneta* Elia*.
serica pro vaso olei infirmorum.
fontis baptismatis lamina stamnea

In aetiaaie Saneti Bitoeeiri torro» Matrieto.
Domna eccleaiae reparetur.
calices indecentes.
Tabernaculum foderetur de aorieo.
89. In eeetotia Saneti Socci.
Fiat buna serica pro vaae olei infirmorum.
Reficiantur calioes devastati et fiant decentes.
Operculum fontis baptismatis laminar stamnea B
foderetur.
83. In eeetotia Saneti Petri ds Ptantoio.
Sacrarium aptetur ac fiat decentius.
Celebretur in ea semel singulis hebdomadibus.
Io describendis baptisatis et matrimonia con­
84. In eeetotia Sancta» Maria* d» Ptantoio.
trahentur, servetur forma synodi Beneventanae.
Celebretur in ea, ut supra, et resarciatur quam­
Calices indecentes reficientur decentioreeque
primum.
fiant..
Turibulum devastatum aocomodotur.
85. In soelssta Sancti Petri terra» Monti» Solam.
Reverendo arohipresbytero provideatur do coad­
Fiant vascula iuncta pro sanctissimis’ oleis
iutore, et dominis loanni Baptistae de Mercurio et chrismetis ot catechumenorum.
Mario Maffeo-inhibeatur audire confessiones.
Fiet bursa serica pro vae· olei infirmorum.
Operculum fontis baptismatis lamina stamnea
76. In tectoria Sancta» Maria» torro» lamoami.
foderetur.
Fiat bursa serica pro vaco olei infirmorum.
Aptetur vas decode ad aquam infundendam.
Operculuiq fontis baptismatis lamina stamnea
Fiat sacrarium decens.
foderetur.
Fiant libri pro describendis baptisatis et contra­
In ecclesia Sancti Stephani fiat bursa, ut supra.
Operculum fontia baptiamalia lamina stamnea hentibus matrimonia.
Legatur doctrina Christiana pueris, singulis diefoderetur.
Ecclesia reparetur supra tectum in ingressu C bus festis.
Altare portatile flat decentius.
Mcristiae.
Reverendo domino Mauro de Mauro, nrehi77. In monaeterio Sancti Petri ad Matollam.
presbytero, provideatur de coadiutore.
Fiat tignus novus supra fornicem altaris maioris.
86. In eeetotia Sanetomm Petri *t Pmdi
Calix devastatus reficiatur et fiat decentior.
torro» Tufaria*.
78. In eeetoeia Saneti Franetoei.
Fiat bursa serica pho vase olei infirmorum.
Fiat pixis argentea pro asservanda sanctissima
Operculum fontis baptismulis lamina stamnea
eucharistia.
foderetur.
Tabernaculum foderetur de serico, cui super­
Reficiantur tres calices restauratione indigentes.
ponatur umbella serica.
Reverendo domino Nicolao Paschali, erohiCalix devastatus restauretur et decentior fiat. presbytero, provideatur de coadiutore.
79. In eeetotia Saneta» Maria* Annuneiatae.
Et domino Rioeiardo de Chita inhibeatur cele­
Convivium, quod faciebant confessores 1 Saneti bratio missarum, quousque didicerit caeremonias
Martini in die eius festivitatis, inhibeatur, et in missae.
futurum amplius non flat
87. In eeetotia Saneti Nicolai torro* Moechia».
Reparetur eocleeia in pavimento.
j>
Tabernaculum, ubi reconditur sanctissima eu­
Provideatur de linteaminibus necessariis pro charistia, foderetur de serico.
hospitali.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Altare, quod erectum fuit in ecclesia Sancti
Operculum fontis baptiamalia lamina stamnea
Francisci, pro ecclesia diruta Sancti Sébastian!, foderetur.
erigatur in una ecclesiarum saecularium.
Legatur doctrina Christiana pueria, singulis dioProvideatur dp coadiutore reverendo domino bua feotia.
Petro de Cipriano, archipresbytero Sancti'Stephani,
Reficientur duo calices cum patenia indecentibus.
et iniungatur dominis loanni Baptistae de Angelillis,
In cappella BanotiMimi Sacramenti reficiatur
loanni Vincentio Rusio ot Apollonio de Cicco, at patena indecens.
audiant confessiones.
v
v
*
88. In eeetotia Sanctae Maria» Annaneiationto.
80., In soetstia Sanctas Maria» Maiori» torro»
Reperetur in tecto et parietibus, ,et provideatur
Saneti Angeli de* lamoMao.
de ornamentis necessariis.
Tabernaculum, ubi reconditur sanctissima euCelebretur in ipsa eocleeia saltem singulis
■ charistia, foderetur de serico.
mensibus.
Fiant vascula iunota pro sanctissimis oleis
89. In tectoria Sdheta» Maria».
chrismatis et catechumenorum.
Claudatur ecclesia, et munda detineatur,' et pro­
Fiat bursa 'serica pro vase olei infirmorum.
videatur do altari portatili decento et candelabris
decentibus.
1 Forte: eeafrvtn». — Neto Martin.
78.

’

ioris provideatur de coadiutore.

CONCILIUM BKNIFIMTAXUM, Itt» aepteabri

4M

Ia moaaatorio Baneti Antonii provideatur da A
altari portatili dacenta.

M In mini» Snttti LissarWt terrae MHtit.
Fili burae serioa pro vase olei infirmorum.
Opercuham fontia baptismati· laarina stamaaa
foderetur.
’
'
Raperentur ia tecte ecclesia· Sancta· Maria·
Annunciation!· et Banotaa Maria· Mon,

Inhibeatur dominia loanni Volpe at loanni Fran­
cisco Schinellae audire oonfessioaac.
91. In eetUtia Baneta* Maria* Àumnptioeût
terrae Ftitmi.
Fiat borea aerioa pro vase old infirmorum.
Operculum fontis baptismal» lamina stamnea
foderetur.
Aptetur vas decens ad aquam intendendam.
99. In capfellit toeielati* dntmadationi* beatae
Marin* *t Sanetiuimi Botarii.

Provideatur de altaribaa portatilibua et cande­
labris ligneis decentibus.
Ecclesia Baneti. Sebastiani provideatur de altari
portatili decente, reparetur in tecto etcltuaa de­
tineatur.
Pro ecclesia Baneti Blaesi diruta, erigatur altare
intus ecclesiam archipresbyteralem, et celebretur
in eo saltem semel in hebdomada, et ornetur
omnibus rébus necessariis.
Et declaravimus nullam collationem foetam re­
verendo domino loanni Petro Rubeo, eo quia
fuerit facta sine concursu et examine.

93. In «cefoss· Baneti loanni* m Gandia
d* Maaaoeea.

Teneatur ibi sanctissimae eucharistiae sacra­
mentum.
94. in eccletia Sancti Saltatori* terra*
eaetri Pagani.

Detineantur munda vascula sanctorum oleorum
ahrismatis et catechumenorum.
Aptetur vas docens pro oleo infirmorum, et flat
bursa serica pro eo.
Operimentum fontia baptismatis lamina stamnea
foderetur.
Aptetur vas decens ad aquam infundendam.
Sacrarium fiat decentius.
In describendis baptisatis servetur forma sy­
nodi Beneventanae.
Provideatur do altari portatili decenti.
Inhibeatur audire confessiones reverendo do­
mino Matthaeo Tullo.

95. In eccletia Baneti Gtorgi» oa*iri Colli».
Tabernaculum sanctissimae eucharistiae fodere­
tur de serico.
'■ Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Operimentum fontis bsptismalia lamina stamnea
foderetur.
Turibulum argenteum devastatum reficiatur.
In ecclesia Anaunciationis tabernaculum fodere­
tur de serico.
Domino Ludovico Ruceio inhibeatur audire con­
fessiones.
94. In eeeletia Banetae Muria* terra* Bagitd.

Reparetur dicta eocleaia in tacto.

97. In eeeletia Bnmtnaiatiaai».
Fiat bursa serica pro vsse olei infirmorum.
- Fons baptismatis detineatur mundus, ot eias
operculum lamina stamnea foderetur.
Saorariupi decenter conservetur.
Legatur doetriaa shristiaaa pueris, singulis die­

bus foetis.

4M

Calix reataurandu reficiatur.
Provideatur ,da turibulo argenteo, navicella ot

ooehleari de eodem decentibus, iuxta uberoa eccle­
sia· reditu·.

98. In eoeiMta Sanati Saltatori* otutri JteeeK.
Flant vaacula lunota docentia pro sancti· oleis
chrismatis ot cateehumonoram.

Oleum inflrmoram detineatur in vaso deceatiori,
•t flat bursa aerioa pro eo.
Operculum fontis baptismatis lamina stamnea
foderetur.
\
Paretur vae docens ad aquam infundendam.
Sacrarium fiat decentius.
’Calix indacans reficiatur, et piltreo non utatur.
Crux ex aurichalco indecentissime accommoda­
tur ac flat decenter.
Ampultia stamneis 'indecentibus non utatur, sed
provideatur de vitreis.

99. In eedttia Baneti Kieolai.

Calix non consecratus consecretur, et piltreo
non utatur.
Et pro altera ecclesia Baneti Nieolai erigetur
altare intus paVochialem ecclesiam dicti castri, in
quo, ornato necessariis, celebretur semel in hebdo ■
mada.
Donlino Dominico Novillo inhibeatur audire
confession··.
100. In eeeletia Banetae Maria* d* Graeci*
terra* Molmaria*.

Prosequatur ampliatio ecclesiae incaeptae.
Fiant vaacula iuncta pro sanctis oleis chris­
matis et catechumenorum.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum. '
Operimentum fontis baptismatis lamina stamnea
foderetur.
Sacrarium decentius detineatur.
Legatur doctrina Christiana pueris, singulis die­
bus festis.
101. In teeletia Baneti loanni* della loretla.

Reparetur ipsa in tecto et parietibus, et in ea,
ornata necessariis, celebretur singulis mensibus.
Ecclesia Baneti Rocci neparetur in parietibus
et trabe.
(
Reverendo domino Antonio Hucsulo provi­
deatur de cosdiutore.
109. In teeletia Baneti Donati oppidi Pdghi.

Supponatur corporale pixidi sanctissimae eu­
charistiae.
Et tabernaculum foderetur de serico.
Fiat vas decens pro oleo infirmorum, ot bursa
•erica pro ao.
Operimentum fontia baptismatis lamina stamnea
fodaretiir.
Aptetur vas decans ad aqnam infundendam.
Sacrarium, flat daeentlna.
Trss calices indecentes dieconsecrati liant de­
cantes, et eonaaorentur.
Provideatur de eruca, saltem ax ramiobalco
decenti.
Domino V incentio do Fiolo inhibeatur and ira
confession··.
Et.domino Marcello Lignella provideatur de
eoadiutoro.
108. In eeeletia Bantia* Maria* ettaU* Graeearmn.

Tabernaculum aaaotiaaimae quchariatlae fodere­
tur do serico.
Vasa oleorum chrismati· at oataehumanoram
valo tegantur daesati.

4M

OOXdUUll BOIVUTTAMUM, IBM aaptmttbri

4»

TU» IU drau pro olee infirmorum ·» buna A
•ariea pro ao.
Operlmantnm fontia baptiamalia lamia· stamnaa
Manta».
AH·»· portatila nan eoanorataai eoneaeratar,
et illo iadeoeato non ntatnr.
IM. In ttMt Sanati AM fbantli Btffiat.

Pm qua, quousque raaedifiaat·», erigatur altare
ia looo vieiaiori axpenaia raetoria, qaed ornetur
neeaaaarila, at in ao oalabratnr eamel in maaaa.

106. In Mtfosfo Sentiat Meria» tam» Patra»

Pnlaina».
Amplietur eeelaaia pro eapaeitate parochianorum.
Piet buna aerie· pro rue olei infirmorum.
Operimentum fonti» bapttamali· lamina atamnea
fodantur.
106.

In eooleaia Sonori Nicolai eattri SabMani.

Fiant vascula iunota decentia pro sanetis olei»
chrismati· et eateehumonorum.
Fiat vaa olei infirmorum decentius et buna
•eric· pro eo.
Operculum fontia baptiamalis foderetur lamina
atamnea.
Coneervetur nitidiua sacrarium. Calix devastatus
reficiatur.
Provideatur do candelabri» lignei» decentibu».
Altari portatili indecenti non utatur.
107. In eeeletia Sancta» Maria» de Farraria. '

Fixi·, ubi aaaeevatur eaaetMma auehariati·,
fodaretur deoaattua d· corporali «t tabernaculum
d· aeriae, cui eoppenatur aliquod, saltam liaaum,
linteam··, m nudo parieti iaeidoat.
Fiat eapeula argaotoa, at bareaeorieadeeoaaoollo
•ppeodaatda propter arduitatem viarum, nedaforaado
aanetiaaimam ia calle·, aliquod periculum eveniat.
Fiat atiam buraa serica pro vaaa olei infirmorum.
Operculum fontia baptiamalia lamia· atamnaa
foderetur.
Calioea indaoentas rafleiaatur; «aerarium co­
operiatur.
Altara Banetorum Philippi at Ucobi, in quo
calabrana vertit terga aaaetiaaimae^ eucharistia·,
in alium decentem locum tranaferatnr.
Prtfvideatur de urceoli» vitrai· »uffloientibu> et
baoinuli» daeantibua.
Bacalia in madio eoeleeiae hinc et inde poiita
* Sanctae Maria· de lo Pomo et, Spiritu» sancti, ec­
clesiam occupantia et deturpantia, demoliantur, et
in altari Sanctae Mariae de io Peeco aemel cinguli»
hebdomadibus celebretur.

118. In eeelttia Sancta» Maria» Sollo Pottorto.
Celebretur in ea aemel singulis menaibu».
Reparetur in tacto ecclesia Saneti Georgii. in
qua celebratur aamel ia meaae.
Et pro aecleaia Banctda Mariae dolia Guardia
erigatur altare in eeolesia Bancti lacobi, in quo
celebretur semel in hebdomada.
Eooleaia Sancta· Margaritae detineatur munda
et nitida.
In eooleaia Sancti Urbani celebretur aaltem aingu­
lia menaibua.
114. In hotpitali.

Erigatur altare in eooleaia matrice Babiniani,
quod ornetur neceeaariie. et in eo celebretur aemel
in hebdomada.
Eooleaia Banetorum Rooci ot Bebaatiani repa­
ntur in pavimento et parietibua.
Fiat inventarium bonorum ipaiua, et videantur
In eoolasia Sanctae Mariae de Gratia oa|ix non
0 rationna aingulia annia, et exigenda exigantur ae
conaeeratM conaecretur.
reatituantur.
Repantur etiam eooleeia Sancti loannia in tecto
116. In aociatata Sanctitaiaca» Eaebariatiao.
et in parietibua, ex reditibue dictae eoeleeiae, ot ex­
pendantur in ipaiua reparatione duoati decem et trea
Fiat, ut aupra.
caroleni, qui retinentur a procuratore ipaiua eoeleeiae.
Provideatur de ooadiutoro reverendo arehipreabytero, et inhibeatur dominia loanni Cirreolo
100. In monoatario Sanata» Barbara».
et Antonio Maria audire confessione·.
Provideatur de altari portatili docente, et in­
116. In eeeletia Sanati BartMomaai tam»
decenti non utatur.
Oainbatatiao.
Inhibeatur domino loanni Canistro audire oonfeeaionee.
Pixie sanctissimae euchariatiae melius fodere­
109.

In teehtia Saneti louai» BapUtta» tomo
Saneti loanni» in OaUo.

Operculum fontia baptiamalia lamina atamnea
foderetur.
Fiat bursa aerio· pro vaaa olei infirmorum.
Aptetur oratorium in Moriatla. Calioea indecente»
reficiantur.
110. In monaatorie Sanata» Mariae do Carmina.

Calix argenteae indeceas reficiatur, et interim
de altero provideatur.
Inhibeantur confratribua Bancti Qprmani con­
vivia et refectione».

Reparetur domna et hoepitale in tecto.
Videantur ratione·, et reliqua reatitaantnr, quo­
niam administratori non foarant via·· aqninqua anni».

111. /n eeoMe Bantino Latino.
Aptetur iaaua, ne ait pervia aaimalibna.
Crux tabulae·· erigatur et mundetur, et fragmauta «anctorum aaerato comburantur, «t aerum
Huer·· in «aerario ponantur.
119. Zn tetittia Sanati iaatM tomo PttreooaioUao.

Eoalaeia, quam moliuntur, perficiatur quam
eitiue «t commode fieri poterit, ae latior, ut ait
capax paroehianorum.
Conon. aaasaar. vonrn XXXVI ».

tur de corporali.
Fiat buraa aerio» pro vaae olei infirmorum.
Calice» indigente· refectione reficiantur.
Provideatur de urceoli» vitrei» et bacinulia
•ufHcicntibua.

117, In teelttia Saneti Sabatiiani.
Calioea indecent·· reficiantur, et corporalia et
purificatoria munda detineantur, cum albi».
In boapitali provideatur hoapitalarium charitativa auaeipare et tractare peragrinoa.
In aecleaia Bancti Salvatori·,, campaaa mute­
tur in alium locum.
In eooleaia Sancti Antonii, auaa imagine· vetu­
stata deturpat·· comburantur, et earum cineraa m
•aerario ponantur.

118. In otoloaia Sanata» Mariae 4» Viatoria.
Calle·· indaeautaa reficiantur. Inhibeat·» cele­
brari in altari extra dictam eoelesiam, et tabula
deformis' in ipao axistena jsomburatur sacrato, et
•in»1 cinere· in sacrario ponantur.
Inhibeatur etiam exerceri nundinu in dia feato.
Bi arebipreabytar compurgabit »· de delicti·
quibus impetitur, provideatur sibi da eoadiutora.
’ MMo mando··: «aruoa.

I

4fi9

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1M9 ssptembri

Inhibeatur dominis Aaoauio Capuaqo, loanni
Mancino et Francisco de luliano, celebratio, donec
instruantur, arbitrio vestrae reverendissimae do­
minationis.

119. In eeeleeia Sancti Nicolai terrae Caatri Peteria.
Pixis, ubi reconditur sanctissima eucharistia
foderetur de corporali.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Fiat altera ' bursa serica collo appendenda, ut
.dictum est in Petraoatella.
!
Operculum fontis baptismatis lamina stamnea
foderetur.
Non admittantur duae feminae ad levandum
puerum de fonte.
Aptetur sacrarium decens. Provideatur de ur­
ceolis vitreis decentibus.
,
In sacello Sancti Nicolai inhibeantur bacchanalia
confratribu».
/
190.- In hoapitali.

WO

Tabernaculum foderetur de serico, ac elevetur
supposito scabello, saltem ad mensuram unius
palmi, elevata etiam tantummodo imagine crucifixi.
-Fiat operculum in fonte baptiamali, quod la­
mina stamnea foderetur.

Vas olei infirmorum flat decentius et pro eo
bursa serica.
Provideatur de urceolis vitreis sufficientibus.

126. In eceMe Senete* Mariae de Moechia.

Propter eius ecclesiae absentiam ‘ et incommo­
ditatem, erigatur altare in ecclesia matrici eiusdem
terrae, in quo celebretur saltem semel in hebdomada.
Reverendo archipresbytero quamprimum pro­
videatur de idoneo coadiutore et de altero saltem
cappellano, siquidem facultates ecclesiae huic oneri
sunt sufficientes.
127.

In eccleaia Senete* Mariae Magdalena* in
' territorio Sancti Georgia.

Ratione» totius temporis non visae videantur,
et deinde singulis annis, et reliquar restituantur et
in hospitalis augumentum aggregentur, vel in usum
pauperum cocvertsntur.
Ecclesia Sancti Petri pro eius tenuitate repere-’
tur saltem in tecto.

lanua ipsius ecclesiae aptptur et clausa detineatur.
Ecclesia Sancti Georgii eiusdem territorii re­
paretur in tecto, parietibus et pavimento, .facto
statim propugnaculo a latere sinistro.
Provideatur de ornamentis necessariis, et in ea
celebretur saltem bis in hebdomada.

121. In eccleaia Sanctae Mariae Decoratae in terri.. .
torio Caetri Collia.
Detineatur munda, clausa et reficiatur in tecto,
parietinus et pavimento, et quia est in loco nemo­
roso et deserto, erigatur altare, pro ea in ecclesia
matrici dicti Castri Collis, quod ornetqr omnibus
necessariis, et in eo celebretur bis in hebdomada.'

128. In aedeiia Sancti Petri terrae Sancti Georgii.

Provideatur de icona decenti.
Si archipresbyter compurgabit he de delictis
quibus (prout in actis visitationis constat) impeti­
tur, provideatur sibi de coadiutore, et inhibeatur
dominis Hieronymo de Oalderisiis, Matthaeo de
Galderisiis, Vincentio Cerrono, ' loanni Antonio
Scrivanetto, Sancto Cappellano audientia con­
fessionum.
125. In eccleaia Saneti Marei terrae Sancti Marei
dt Caaotia.
Incrustetur ecclesia, dealbetur et.reparetur in
tecto et pavimento.
'
Fist bursa serica collo appepdenda, ut in ec-closia Petraecatnilaq.

132. In hoapitali Sancta* Mariae Annunciationii.

Auferatur thecula. ubi asservatur sanctissima
eucharistia, quae ^asservetur in pixide argentea
bene federate de corporali.
Et tabernaculum, ubi reconditur, tegatur um­
bella serica decenti.
Operculum fontis baptismalis lamina stamnea
122. -In eccleaia Saneti Angeli terrae Ceneelli.
• foderetur.
In describentibus contrahendis matrimonia, ser­
Pixis sanctissimae ^eucharistiae foderetur de
vetur forma synodi Beneventanae.
corporali.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Detineantur nitide vasa sanctorum oleorum
Patronis sacellorum fiat ut in ecclesia Sancti
chrismatis et catechumenorum.,
Dominici Beneventi.
Fiat bürsa serica pro vase olei infirmorum.
Calices confracti et indecentes reficiantur.
Liber baptizatorum formetur melius.
Domus parochi reparetur et laquearibus muniatur.
Provideatur de urceolis vitreis sufficientibus.
Provideatur in altari Sancti Marei de calice
129. In eeeleeia Beatae Mariae Annnnciatae.
et omnibus necessariis ad rem divinam facientibus
Patronis altarium fiat ut supra.
pro quantitate redituum, etiam sequestratis fructi­
Corporalia immunda mundentur.
bus donec provisum fuerit.
'
'
Descensus, quo poterat descendi subtus tri­
123. .In eccleaia Sanatae Mariae Annnnciatae.
bunam, claudatur.
Pixis sahetiesimao eucharistiae melius foderetur
130. In eeeleeia Saneti Lucae.
de corporali et tabernaculum de serico. Altari
portatili conquassato non utatur.
Calix rugosus reficiatur.
*
In sacello societati» Sancti Nicolai inhibeantur
131. In hoapitali tactili Spiritui aaneti eonfratrwn.
bacchanalia confratribus.'
Aptentur cubilia, et fiant decentiora et com­
Imagines deturpatae vetustate secreto com­
modiora.
*
burantur et cineres in sacrario ponantur.
Videantur rationes singulis annis, cum interIn ecclesia societatis Sancti Rocci bacchanalia
vdntu alicuius a vestra reverendissima dominainhibeantur confratribu».
tione deputandi, et reliqua restituantur et in augu­
124. Jn. eeeleeia live oratorio Sanctae Mariae de
mentum confraternitatis convertantur. '
Carmine.
x

Domus et cubilia commodiora fiant.
Deputentur administratore» singuli» annis et
mutentur.
*■ Eorum rationes singulis annis videantur, cum
interventu alicuius, et fiat 1911 supra.
Inhibeatur presbyteria, praecipui» 'festivitatibus
Nativitatis et Paachatis, secedere ad ecclesiam
praefatam Annunciationis, priusquam propriis ec­
clesiis debitum obsequium persolverint.
Inhibeatur .fratri Clementi de Lauri, priori
Annunoiatiohis, audire eonfeuiones.
1 Forte: diatantiam. — Neta «4A

dk,..

roi

Λ

CONCILIUM BENÏVENTANUM, 1699 septembri

609

Libri eantus restaurentur ; flat in sacristie
188. /n «eetoia Saneta» Merit» Maiori» terra» A
Monta Calri.
lavacrum et oratorium.
Calices indecentes reficiantur et corporalia
Canonici officiam divinum recitent ia choro eum
mundentur.
auperpellioeie.^
Pixie sanctissimae eucharistiae foderetur bene
139. In eoderia Sancta» Maria» d» Porta Nova. .
de oorporali.
Comburentur secreto quaedam fragmenta tabu­
Auferatur thecula eburnea et flat altera ex
lates depicta, vetustate deturpate, et earum cinerea
argento.
■ in sacrario ponantur.
Fiat buna «erica decens collo appendenda, ut
Aptentur ianuae et clausae detineantur eccle­
pluriea dictum eat.
siae Sanctorum loannis. Viti et Mariae Faglietae.
Cooperculum fontis baptismalis lamina atamnea
Provideantur quaedam beneficia seu bona ec­
foderetur.
clesiae, quae nullités data fuere clerico Scipioni
Vasa pro chrismate ot oleo catechumenorum
Folia, propter eius minorem aetatem, et inhibeatur
tegantur volo decenti.
abbati et suoceMoribus divisio beneficiorum.
Fiat buna serica pro vase olei infirmorum.- Inhibeatur universitati aedes hospitalis alii usui
Auferantur ab eccleaia capsae existantes in
applicare, quam peregrinorum.
sacello illustrissimi domini comitis, et defunctorum
Inhibeatur domino loanni Dominico de Carolo
cadavera humentur, iuxta constitutionem felicis
B audientia confessionum.
recordationis Pii V.
140. In eccleeia Saneta» Maria» Aeeuntptioni»
Non admittantur duae feminae neque duo viri
J ad levandum puerum de fonte.,
terra» Apicii.
*
,In * describendis contrahentibus matrimonium,
Presbyteri omnes dictae eceleeiae recitent offi­
servetur forma synodi Beneventanae.
cium in choro cum superpelliceis. ·
Pro ecclesia. Sancti Felicis erigatur altare in
Auferatur pixis lignea et fiat techa argentea
ecclesia Sanctae Mariae Maioris, in quo celebretur decens pro deferenda sanctissima eucharistia ad
saltem singulis mensibus.
infirmos.
134. In eedeeia eorietati» Sanctierimae Eucharietiae.
Pixis, ubigfa asservatur, foderetur de corporali,
quod ei etian) suppopatur.
Tabernaculum foderetur melius de serico.

135. In monavterio Sancta» Catkarina».
Tabernaculum foderetur de serico, ('slices in­
decentes reficiantur.
■ Provideatur confratribus Sanctae Catharinae
de regula, qua. coqipellantur omnes simul con­
currere quando vocantur, et singulis provideatur
de vestibus confratrum.
Provideatur de parocho ecclesiae abbatiali
Sanctae Mariae Maioris dictae terrae, siquidem
provisio facta domino Francisco de Florio fuit
nulla, cui domino Francisco inhibeatur audire con­
fessiones, neenon dominis Laurentio Cammisa.
Francisco Cappiello, societatis Sanctissimae Eucha­
ristiae, et fratri loseph Gutdoni.

Operculum fontis baptismatis lamina stamnea
foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Aptetur tabernaculum (quod paraverunt exi­
stons in sacristia), in altari maiori, levatis ima­
ginibus, et in eo sanctissima eucharistia asservetur.
141. In eeeletia Sancti Petri.

Demoliatur sqcellum in medio ecclesiae existons,
et eam occupans a latere sinistro altaris maioris.
Tabernaculum, ubi reconditur sanctissima
eucharistia, foderetur de serico, cui supponatur
scabellum et pixis foderetur decenter de corporali.
Fiat in sacristia lavacrum et oratorium. Patenae
indecentes reficiantur.

' 142. In tccleria Saneti Bartkolomari.

. Pixis sanctissimae eucharistiae melius fodere­
tur de corporali, et velo serico tegatur.
Non utautur calice indecenti pro sanctissima
eucharistia ad infirmos, sed aptetur thecula ar­
gentea. Supponatur scabellum tabernaculo.
(’alix rugosus et indecens reficiatur.

136. In eccleeia Sancti Bartholontari terra» Paduli.
Ecclesia incrustetur et dealbetur. Presbyteri
recitent officium in choro cum superpelliceis.
Parochus doceat pueros doctrinam christianam
143. In eceleite' Sancti Nicolai.
singulis diebus festis.
Auferatur pixis ex alabastro et provideatur de
Fiat thecula argentea pro asservanda sanctis­
sima eucharistia, quando altera defertur ad in­ altera argentea.
Supponatur scabellum tabernaculo sanctissimae
firmos. vel deferatur in calice.
Operculum fontis baptismatis lamina atamnea 0 eucharistiae.
Calix rugosus ef indecens reficiatur.
t
foderetur.
Calices indeçebtes reficiantur.
144. In monatterio Saneta» Maria».
137. In tacello eoeietati» Sancta» Luria».
Inhibeantur convivium et bacchanalia confratribus. sed *pro servitio tribuatui presbyteris aliqua
moderata inerces.
Cubilia hospitalis, quae sustentant, fiant com­
modiora.
'v.
Claudatur ecclesia Sancti Niholai, et aptetur
ianua prospiciens in ecclesiam départe hospitalis
contigui.
1
Inhibeatur confratribus Sanctorum Rocci et Se­
bastian· facere convivium presbyteris et refectionem
inter se- parvam, ac etiam proponere bfavium.
138. In monaritrio Sancta» Maria» de Laertio.

Pixis, in qua asservatur sanctissima eucharistia,
melius foderetur de corporal).

Ecclesia reparetur in pavimento.
Auferatur pixis ex alabastro, sed/ provideatur
de altera argentea, et tabernaculum, ubi reconditur,
foderetur de serico.
' Propter ecclesiae Sancti Laurentii incommodi­
tatem. et distantiam, erigatur altare in ecclesia
abbatiali Sanctae Mariae terrae Apieii, quod or­
netur omnibus necessariis, et in eo celebretur saltem
semel in hebdomada.
145. In monatterio Sancti loanni». .
Auferatur pixis lignea et fiat altepa argentea pro
aseervatione sanctissimi sacramenti, et tabernaculum,
ubi reconditur, foderetur de serico'; a quo aufe- /
ratur phiala oloi infirmorum, et nil aliud ibi asser- >
vetur praeter sanctissimam eucharistiam.

»·

. CONCILIUM BENEVENTANUM, 1M9 septemhri

M3
Inhibeatur celebrari

in altari maiori abaque a

altari portatili.
Propter diatimtiam Sanctae Mariae do Morrones
erigatur altare in abbatiali eocleaia diotae terrae,
in quo celebretur oemel in hebdomada.
' Rationna hoapi talis, dictae terrae videantur
aingulia anni*, non aolum istiea, aed omnium aliorum,
neonon societatum quarumcumque et ubique loco­
rum huiua dioeoeeis, cum interventu alicuius de­
putandi' a veatra reverendiaaima dominatione, iuxta
decreta concilii.

146. 2« eectaata Senta· Marci.
Provideatur de ornamenti· neceeaariia docenti­
bus ad rem 'divinam celebrandam, et in ea «altem
aingulia diobua featia celebretur.
Inhibeatur audientia confeeaionum dominia
Primicerio Leonardo Angelo Sciarrillo, Dominico'
loanne, Franciaco Oaudiano, Scipioni Recinae, B
Imperiali Capouo, Marco Antonio Ciampo, Leo­
nardo Throfa. Angelo Martino et Chriatophoro de
Chriatophoro.
Resarciatur ecoleaia Sancti Donati, reparetur
in tecto et parietibua et in decentiorem formam
redigatur.

147. In eccleeia Saneti Petri terra* Manti* Mil/tJi.

Reparetur ipaa ecoleaia in tecto. Non utatur
pixide lignea pro deferendo sanctissima eucha­
riatia ad infirmo·, aed deferatur' in calice, uaquequo provideatur.
Et tabernaculum: ubi recondituf, foderetur de
•erico. et pixidi, in qtia asservatur dicta euchariatia,
•upponatur corporale. Operculum fontia baptismalis lamina stamnea
foderetur.
Fiat buna aerica pro vaae olei infirmorum.
c
Calice· indecentes reficiantur.
Λ

M4

1M. 2» secrita Saaetaa Mariae da Gratii».
■Non celebretur ia eo, quousque feneetra ibi
exiatena muniatur tela cerata.
Demoliantur omnia oratoria exiatantia in prae­
dio dictae tame aperta et indecentia, necaon
aine reditu.
Provideatur reverendo abbati de idoneo ooadiutoro, et inhibeatur dominio Laurentio de Miningado, Georgio Samae et fratri Melohiori de
Melohioribus, ordini· Sancti Franciaci, audientia
confeaaionum.

151. In eccleeia Sancta* Maria* Maiori* terree*
Chio*am.
Pixide· amervationi· et delationi· sanctissimae
eucharistiae foderentur meliua de corporali.
Fiat buna «erica decent collo appendenda, ut
alibi diptum est.
Fiat operculum in fonte baptiamali, qnod fo­
deretur iuxta solitam.
Fiat buna aerica pro vaae olei infirmorum.
Imago crucifixi entia deformia, appenaa in pa­
riete dictae ecclesiae, auferatur, aecretoque com­
buratur, cineree cuiua ponantur in sacrario.
Calix indecens sacelli Sancti luliani reficiatur.
Inhibeatur* celebrari in sacello Sancti Bartholomaci.
i&i. In eedeeia Sancta* Marini <ta Vall*.
Calice· et patenae indeoentea reficiantur.
163. {in «ectasia Annunciationie beata* Mariae.
Sepulcrum ex fabrioq deprimatur, et marmo­
reum muro admoveatur.
Inhibeatur domino lacobo Cuccino et domino
Angelillo Mataraiao confessio ; et eidem Matarasao
et domino Thomae de Marino, domino loanni
Buccarello ot domino loanni Tintinno et domino
Aurelio de Sotiia. nescientibus caeremonias, in­
hibeatur sacrum, quousque eae didicerint.

154. In eedeeia beatae Maria* Auuepticnii terrae
Montée Faldoni*.
Foderentur pixi· et tabernaculum, ut aolitum eat.
Reparetur ipsa ecoleaia in tecto ot pavimento.
Non utatur theca lignea pro aaaervanda sanc­
xia aanotiaaimae eucharistiae meliua foderetur
tissima eucharistia, quando argentea defertur ad
rporali.
infirmos, aed provideqtur, ut aupra.
Fiat operculum in fonte baptismal·, quod fode­
Operculum fontia foderetur, ut aupra. Aptetur
retur lamina stamnea.
vaa decent ad aquam infundendam.
Fiat thecula saltem stamnea, in qua ooniunganTegantur velo decenti vpaa, pro chriamate et
tur vaaa chrismati· et olei catechumenorum, et
oleo catechumenorum. .
Rt pro vaae olei infirmorum fiat buna aerica. 'velo decenti tegantur.
In describendis baptizatis et contrahentibus
Sacramentum aptetur deoena.
In deaeribendia baptùstia et matrimonia con­ matrimonia, servetur forma synodi Beneventanae.
Fiat bursa serica pro vaae olei infirmorum.
trahentibus «erretur forma synodi Beneventanae.
Scala per quam ascenditur in campanile, ecAuferatur unum ex tribue gradibus altaria
cleaiam deturpans et impediens, demoliatur.
maiori·.
I
Pro eocleaia diruta Sancti Georgii celebretur
Calice· indeoentea reficiantur, et altari portatili d
conquaaaato non utantur ; quo etiam indecente non semel singulis mensibus in eeclesia matrici.
Abbati Augustino Fraaca provideatur quam­
utantur in ecoleaia Saneti Antonii.
,
inhibeatur dominia Bartbolomeo Lauxillo, loanni primum de idoneo ooadiutore.
Inhibeatur domino loanni Bernardino Rubeo ét
Antonio de Meo, loanni Andreae de Lutiia audientia
fratri Paulo Chillo audientia confeaaionum.
confeaaionum.
148. In eccleeia Sanet» Maria* ataadem terrae.

S

Suspendatur domine· Leonardo· Spiritu· ab
exequutione anorum ordinum ad arbitrium veatrae
'reverendiaaimae dominationi·.
149. in eccleeia Sancta» Catharüuù terra* Lapigü.

,

«

Foderentur bene tabernaculum et pixiq, quae
tegatur velo docenti, et ita etiam tegantur vaaa
pro chriamato et oleo catechumenorum.
Fiat borea aerica pro vaae olei infirmorum.
In monaaterio Sanctae Mariae de Angelis, pixis
meliua foderetur de corporali.
Fiat lavellum et oratorium in «acriatia. Calices
indecente· reficiantur.

155. In acctaata coUegiata Sancti loanni* in Salia
terrae Monte^nocoU.
Foderentur pixia de corporali et tabernaculum'
de •erico.
Fiat operculum in fonte baptiamali et lamina
•tamnea foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Compellantur canonici, singulis diebus dominicis,
et festis, vesperna simul cantare in choro.
Fiat sacristie et in ea lavacrum et oratorium.
Provideatur do -planeta, dalmaticis, pluviali at
pallio c altaria ax . domaSco rubro et totidem ex
domaaco albo.

506

CONCILIUM BENEVENTANUM. lb·» aeptembri

Et de quatuor planetis decentibus, saltern laneis,,
viridis, violaobi, rebel et .elbi eoiorem.
Fiat turibulum argenteam deoeiu, oum navi­
cella et cochleari de eodem.
Et omala haec supradiota dant paalatim. .
Calices rugosi et indeceatoe reficiantur, ot pro­
videatur ut oint quatuor calices docentes. y
156. /a taedio Sonates Jfertao'da Mertyrihee.

Rationes videantur, et fiat ut dictum est ia
•terra Apicii.. ,
157. Ja melasse Sancti Maitkad.

Foderetur, at aupra, pixia, et tabernaculum,
■quod etiam tegatur umbella decenti.
Sanctissimae eucharistiae sacramentum defera­
tur in calice ad infirmos.
Fons baptiamalia fiat latior et decentior.
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
In uno ex sacellis collateralibus fiat altare et
armarium, in quo decentius conserventur reliquiae.
Descensus, per quem descenditur ad ecclesiam
Sancti loannia Bfroletini, claudatur.
. Corporale immundum mundetur.
Et ipsa ecclesia Sancti loannia resarciatur in
pavimento et. mundetur.,

506

archiépiscopal! et succedente vacations, unio dissol­
vatur, et eisdem ecclesiis parochi idonei praefician­
tur, iuxta deereta ooneilii, sino praeindieio tamen
iurispatronatua.
Ecclesia dealbetur et reparetur in parietibus
et pavimento.

Pixia, ubi sMervatur sanctissima eucharistia,
foderetur de corporali.
Aptetur taberuacnlum decentius ot foderetur
de serico.
Sanctissima eucharistia deferatur ad infirmos
in calice, remanente etiam particula in pixide in­
tus tabernaculum.
Operculum fontis baptismalis lamina stamqea
foderetur.
Fiat bursa serica pro vase olei Infirmorum..
Fiat plancta ex raso rubro et altera ex domasco albo, dalmaticae consimiles.
Descensus ad concavitatem subtus tribunam
muretur, et servitium altarium in ea exiatentium
transferatur in aliis superioribus.
Duo altaria, in quibus celebrans vertit terge
sanctissimae eucharistiae, demoliantur.
161. In ecclesia Sancti Petri de Ferrariis.
Tabernaculum foderetur de serico.
Sanctissima eucharistia deferetur ad infirmos
in calice, remanente particula, ut aupra.
Fiat burra serica pro vase olei infirmorum.
Alture maius collocetur in tertia navi, extensa
tribuns in' viridario, et remanente illo, quod nunc
est altare maius, pro altsri erigendo in dicta ec­
clesia pro ecclesia diruta Sancti Btophani, huic
unita.

158. In ecclesia Sancti Nieotai de Torridi» '
Propterea. quia praefata ecclesia in loco satia
remoto reperitur, et propter situm et magnitudinem
necessario in reparatione erit 'semper oneri futura,
visa est superflua, et expedire, translata icona et
erecto altari in eccleaia Sancti Matthaei, demoliri
aut profanari, si ita videbitur veetrae reveren­
dissimae dominationi, arbitrio cuius duximus re­
163. In monasterio Sancti Frannrd.
mittendum.
Et compellantur canonici Sancti loannia dictae
Pixis melius de corporali foderetur. Calix interrae, utpote parochi ecclesiae Sancti Matthaei, 0 decens reficiatur.
ad suscipiendam curam et ρήμα parochianorum
Provideatur de urceolis vitreis sufficientibus.
■ praefatae eiclesiae Sancti Nieolai, levins satis
Sepulcra fere patentia aptentur ct cooperiantur.
Alturum ecclesia sublata, cuius aedificii Campa­ 163. In eceleda Sancti Leonard· fratrum ordinis
narum et ornamentorum sentient commodum,
Saneti Benedicti.
licet parvum, remanentibus tenuibus reditibus reve­
Calix indecens reficiatur et corporale mundetur.
rendissimo cappellano metropolitanae pro substen164. In eceleda Sanctas Mariae d» Urajfmfna.
tatifine cultus divini.
Calix rugosus reficiatur.
Tabula quaedam vetustato deturpata recreto
Imago Sancti Nicolai deturpate, aut resarciatur comburatur, et cineres in sacrario ponantur.
aut secreto comburatur, et eius cineres in sacrario
Celebretur in dicta ecclesia semel in hebdomada.
ponantur.
165. In ecclesia timplid Beatae Mariae Aurunriatae.
159. In eceleda Saneti Nicolai d» Franchir.
Reparetur et mundetur ipsa ecclesia, et pro­
Ecclesia incrustetdl, reparetur in pavimento et videatur de icona decenti.
amplietur, sublato pariete intermedio in primo
Altare competenter ornetur et in eo semel in
ingressu.
hebdomada celebretur.
Sanctissima eucharistia deferatbr ad infirmos
166. In ecdeda Sanctae Maria» d» Ventieano.
in calice, reservata etiam in eadem pixide rema­
Eius parietes restaurentur saltem paulatim.
nente in tabernaculo.
Gentilium inscriptiones deleantur.
Fons baptiamalia mutetur, et collocetur in sa­
Reparetur ecclesia Sancti Laurentii in 'tecto et
cello a iaterp sinistro ingressus ecclesiae.
pavimento, et in ea celebretur saltem semel in
Non admittantur dup viri ad levandum puerum
hebdomada.
de fonte.
Pro ecclesia eemidiruta Sancti Sabini erigatur 1
Altare maius dedetur et. collateralia demo­
altare in ecclesia Sancti Petri cassiis Petrae Fuso­
liantur.
’
.
rum commodius, et in eo saltem semel singulis
Altare et sacellum Sancti lacobi ecclesiam
mensibus celebretur.
impediens, et altare Pietatis, in quo celebrans vertit
Ecoleafia Sancti Eliae, si opus ost, mundetur,
terga sanctissimae eucharistiae, demoliantur.
et deinde reconcilietur.
160. In eceleda Sanetur Martos m Plaira.
Hortamur vostra reverendissima dominatio ut, nisi
Parocho huius ecclesiab provideatur di idoneo aliter his dominis meis cardinalibus visum fuerit,
eoadiutore, cum assignatione congruae portionis, pro sui providentia et gravitate, opportunis mediis
et sic'fiat in ecclesia Sanctae Mariae Cassiis Turris, compellat administratores ' Montis Pietatis singulis
habita consideratione ad portionem quhm percipit annis reddere rationem, eum interventu alicuius a
Gaspar de Aquile, nobilis Beneventanus,, patronus vestra reverenda dominatione deputandi, maxime, si
dietarum ecclesiarum decrepitus et pauper, assigna­ ut fertur, bona pars bonoràm dicti montis ex
tam pro sui substentatione a reverendissima curia ultima voluntate obvenerit.
Λί'

607

CONCILIUM BENIVIMTÀNV·, IBM eeptembri

60··

Conventio inter paroehiaaoe «eWuia Baneti i tori, ut suffideatiori conducto uberiores afferet
Matthaei ia Montefiiooulo at Sanoti lanuarii in Voa- fructus.
tisane ex ana, at aaaaniooa Suati loannis in Va­
170. in oappdla sodoisdis SendsssimsM Eucharistiae.
lent), inita da anno 1066, tapquam. sapiens simoniaCreentur oeconomi, Singulis annis a eonfratribus,
cam pravitatem, nutritive malorum moram, et in­
publice in ecclesia, in octava sotannitatis Sanctis­
centivum praestans captandae mortis alienae, tansimae Eucharistico, et videantur rationes totius
qnam iniaate, invalida et nulla reiieiatur, aon ob­
temporis praeteriti, et deinde singulis annis cum
stante quacumque confirmatione.
interventu alicuius deputandi, nt dictum est.
Nihilominns compellantur aaaoaiei bis singulis
Et canonici ipsius terrae non habentes titulos
diebus ia diota ecclesia Bancti Matthaei rem divi­
priventur, et teneantur tanquam intrust ad resti­
nam agere, et sedulo sacramentorum administration!
tutionem fructuum male perceptorum.
et ceteris praefatae ooelosiae obsequiis, incumbere.
Inhibeatur domino Andreao Vassallo confes­
Compellantur etiam praefati eenonioi muneri
sionum audientis, et domino Lucae do Luciano,
suo satisfacere, et toties celebrare aut celebrari
donec durent eius ignorantia ■ et impedimentum
facere, quoties sibi hoc onus imtoinet, et noueront
infirmitatis.
hactenus defraudarunt, unam missam celebrantes,
171. In ecdeeia Sancti Nicolai terrae Ceppalonie.
pro duabus vel tribus, secundum turnum ecclesiae,
ab’eis debitis eodem die.
Mutetur altare maius in locum conspectui ec-

Provideatnr etiam, ut missae eo ordine cele­ * closiae ingressus, ut praecepit vestra reverendissima
brentur successive, una post aliam, ut indigenae dominatio.
commode ot suis horis congruis valeant intéressé.
Reparetur ipsa ecclesia in cc-to.
Declaravimus omnibus indigenis, dum ad sacer­
Pixis sanctissimae eucharistiae foderetur de
dotium promoventur, licere jn oleri consortium et corporali, quod etiam ei supponatur.
servitium ingredi, et'eius reditibus pro modo ser­
Tabernaculum foderetur do serico.
vitii potiri, nullius /consensu aut beneplacito ob­
Vasa sanctorum chrismatis et olei catechu­
%
tento aut petito, sed solum suo priori pro tem­ menorum tegantur velo decenti.
pore existenti propalato, iuxta dicti cleri capitula
Non admittantur duae feminae ad levandum
et provinciae consuetudines; minimeque licere clero puerum dé fonte.
praefato quemquam e consortio expellere, quacum­
In describendis matrimoniis, servetur forma
que ex caussa. . Ita praecipiat observari vestra re­ synodi Beneventanae.
verendissima dominatio.
Aptetur vasculum stamneum decens pro oleo
Quam monemus, ut annuat petitioni paroebia- infirmorum.
norum Sancti Bartholomaoi, in providendo de
Et fiat bursa serica pro eo.
rectore pro ipsa ecclesia, sublato oeconomo, siqui­
Descensus ad lusum corpus1 claudatur, et
dem sunt sufficientes reditus.
aperiatur ostium a via publica; calices rugosi et
Amoveatur altare, in quo celebrans vertit terga indecentes reficiantur.
sanctissimae eucharistiae.
' 172. In sacello societatis Sanctissimae Eucharistiae.
Inhibeatur domino Angelis Tronta, Marco An­
Tegantur pudenda angelorum depictorum.
tonio Catalano et fratribus Antonio de MontoFiat liber, in quo notentur redituum introitus
fusculo, loanni Leonardo de Montesarchio et fratri
et eleemosynarum exitus.
loanni Hispaqo audientia confessionum.
173. In ecdeeia Sanctae Mariae Annunciator.
167. In eedrsia Sanctae Mariae Terrae Altaeillae.
Pixis foderetur de corporali sine glutino. Fons
Fixis sanctissimae eucharistiae melius foderetur
baptismatis auferatur.
de corporali.
Ecclesia Bancti loannis in primo reparetur
Non utatur calice in purificandis infirmis, neque
paulatim et cooperiatur.
alio vase simili.
Reparetur ecclesia Sancti BartliolomaCi in tecto
Operculum fontis baptismatis lamina stamnea
et parietibus.
foderetur.
Reparetur ecclesia Bancti Oeorgii in tecto.
Aptentnr vasa stamnea decentia, et eleganti
Sequestrentur 'fructus ecclesiae Sancti Barbati
forma coniunota pro chrismate et oleo catechu­
et expendantur in eius reparatione. menorum, et separatum pro oleo infirmorum, pro
174. In ecdeeia Sanctae Mariae de Plano.
quo fiat bursa serica.
Libri baptisatorum et contrahentium matrimonia
Demoliatur quoddam sacellum deturpans nec
melius formentur.
) non impediens eam.
In societate Sanctissimae Eucharistiae inhibean­
176. In ecdeeia Sanctae Mariae de Carmine
tur choreae et natationes.
pheudi Pefpaii.
168. Zss monasterio Sancti Petri.
Calix, coppa et patena reficiantur et deaurentur.
Corporalia et purificatoria mundentur.

169. In hospitali.
Dotes et eleemosynae aon erogentur ab ad­
ministratoribus sine voto electorem et syndici
universitatis, et alicuius a vestra reverendissima
dominatione depdtandi, et texetur ’, et inhibeatur
non excedere annuos ducatos decem.
Et pro pinguioribus reditibus ipsius hospitalis,
et Annunciates, expediret conduci ab ipsa uni­
versitate ludimagistrum, qui pueros pauperes 'prima
rudimenta et grammaticam doceret, et ei tribuere
tertiam partem mercedis, et tentumdom conoiona* Forte; Umentur. — Nata Martin.

I

Provideatur do alteri portatili et candelabris
J igneis docentibus.
176. In ecdeeia Sancti Euetadui Montis Aperti
Fiat bursa serica pro vase olei 'infirmorum.
Operculum fontis baptismalis lamina stamnea
foderetur. Aptetur vas decens ad aquam infundendam ;
sacrarium flat decentius.
’
Reparetur ecclesia Sancti Nicolai in parietibus.
177. In eedeeia Sanctae Mariae de Platea catulio
Turris.
Amplietur
norum.

ecclesia pro

1 It «t ntaw altar·. — Nti
*

capacitate parochia­

«4M.

S

•dik

si

SW

CONCILIUM BENEVENTANUM,

oeptombri

βίο

Foderetur pixie de corporal* (tie), at taberna-,t 186. In eoffollio seeMoMa Corpori» Ckritti *t
culum da serico.
Annonoutioni».
Fiat bana serica pro rase olei infirmorum.
Non utantur altaribus portatilibus indecentibus,
Operouium fontis baptiamalia lamina, atamnea sed provideatur de deeentitfribue.
foderetur.
186. Jn ooeMo Annnneiationi».
Provideatur de coadiutore reverendo abbati, et
Supponatur corporale pixidi, et foderetur de
inhibeatur audire confessiones reverendis Albentio
eerieo tabernaculum.
Farallo, Donato Cardillo et Petro Intenaae.
Hospitale detineatur bene, ut .convenit.
178. In vectate Sancta» Ornei» eotiri Mnari.
187. In eeeluie Sancti Angeli eatati» Saneti Angeli

Compellantur parocbiani tribuere archipreebytero convenientem reditum, ut possit eia facere
sacrum, saltem ainguli· diebua featia.
Reparetur ecolaeia in parietibus, et tegatur a
parte dextera altaria maiori·, ac bene detineatur.
Provideatur de mappia et eandelabria decentibus.
In deaeribondia baptiaatia et contrabentibua
matrimonia, servetur forma aynodi Beneventanae.

ad CaneeUtu.
Fiat eacristia, et buraa serica pro vase olei
infirmorum.
Sacrarium fiat decentius.
Amoveatur dominus Fabius Tronconus, et pro­
videatur de rectore.
188. Jn aectaio Sancti Otorgii oatalit «iasd<m
nomiMia.
179. In tcoluia Bottai Patri awolia Cneeiani. B
Fiat aacriatia, et reparetur ecclesia supra portam
et in trabe sub tecto.
Fiat aacriatia. Supponatur corporale pixidi.
Sanctissima eucharistia sservetur in pixide
Fiat vae olei infirmorum decentius et bbraa
argentea, cui supponatur corj orale, de quo fode­
aerica pro eo.
Operimentum fontia baptiamalia lamina atamnea retur.
Tabernaculum foderetur de serico, lacto prius
foderetur. .
Aptetur vaa decens ad aquam infundendam. decentiori.
Deferatur sanctissima eucharistia in pixide vel
Et sacrarium decentius.
calice argenteis.
Fons aquae lustralia fiat decentior.
«
Vasa sanctorum oleorum chrismatis et cate­
In deecribendia baptiaatia, aervetur forma aynodi
chumenorum fiant iuncta et decentia.
Beneventanae.
Aptatur vas decens ad aquam infundendam,, et
Abbaa doceat doctrinam Christianam pueros
sacrarium decentius.
ainguli· diebua featia.
Vas olei . infirmorum fiat decentius, et bursa
Aaaervetur reliquia sanctorum Sebastian· et
serica pro eo. '
Blaeii in capsula decenti.
In deecribendia baptiaatia, servetur forma synodi
180. In eeel»»ia Sancti Petri un AnHuneiotionu
Beneventanae, et fiat liber pro scribendis matrimonia
caialit' Petra» Fneorntn:
contrahentibus, et aervetur forma, ut superioribus.
Amplietur ecclesia et reparetur in parietibua C
Calices indecentes reficiantur,
i
Fiat aacriatia r et bursa serica pro vase olei
189.
In eceluia Sancti Ianuarii terra» Cerrinariat*
infirmorum.
Pixie foderetur do corporale et tabernaculum
Fona baptiamalia fiat decentior, et eius operi­
de serico.
mentum lamina atamnea foderetur.
Fiat bursa serica pro vaso olei infirmorum.
Pros ideatur jn ipsa ecclesia de vicario perpetuo.
Operculum fontis baptiamalia lamina stamnea
181. In eceleeia Sancta» Maria» de Plano.
foderetur.
Provideatur de altari portatili decenti, et fiat
Et inhibeatur detineri aquam baptismalem in
■ ostium in ea.
vaae fictili et usus altaris portatilis indecentia, sed
'· 182. EecUtia Sancta» Pontina» caetri Sancta»
provideatur de altero decentiori.
Pontina».
190. In eccleeia Sancta» Maria» d» Vatio.
Fiat aacriatia. Supponatur corporale pixidi.
Reparetur ea a parte dextera altaris maioris,
Tabernaculum foderetur de serico.
et in testudine cappellae Sancti Antonii.
Vascula sanctorum chrismatis et olei catechu­
Tabernacnlum fiat decentius et bene foderetur
menorum fiant iuncta et decentia, quae auferantur de serico.
cum vase olei infirmorum a loco apoliatorii oonFiat buraa serica pro vase olei infirmorum.
fratrum, et ponantur in loco decentiori.
Operculum fontis baptiamalia lamina atamnea
Vas olei infirmorum fiat elegantius, et buraa v foderetur, et inhibeatur aquam baptismalem detineri
serica pro eo.
in vaae fipiili.
'Perficiatur quam primum fona baptiamalia.
19}. In ecdeiia Sancti Manani.
Conficiantur libelli decentioreo pro scribendis
Reparetur ea in parietibus a parte extariori et
baptiaatia et contrahentibus matrimonia, et in eis
in teoto.
aervetur forma aynodi Beneventanae.
Fiat eacristia. Tabernaculum foderetur de serico.
Abbaa doceat doctrinam chriatianam pueros
Fiat buraa aerica pro vaae olei infirmorum.
singulis featia.'
Operculum fontia baptiamalia lamina atamnea
Calix devastatus accommodetur.
foderetur.
183. In eadem sectato.
Et sacrarium aptatu? decentius.
Inhibeatur oonfratribua Sanctae Mariae de
IMr. In eccleeia Sancti AdiiUorii.
Gratia refectio et omnibus aliis.
·*' PneYata ecclesia reparetur et amplietur, ct fiat
Calix indecens reficiatur.
eacristia.
Inhibeatur audientia confessionum domini Petro
Pixis sanctissimae eucharistiae velo tegatur, et
Coladato et Iulio Egidio.
ponatur umbella supra tabernaculum.
. 184. In eecleeia Sancti /anvarü.
“Fiat buraa aerica pro vaae olei infirmorum.
Operculum fontia baptiamalia lamina atamnea
Supponatur corporale pixidi, et foderetur
tabernaculum de serico.
foderetur.

«11

CONCILIUM BENEVENTANUM, 1699 «eptambri

«ir

Reparatur oeeleaia Sanoti Petri no pluat, et flat a
Inhibeatur mus altaris portatiHs axistsatis in
saoriatia in ea.
ecclesia Sanctae Catharina·, ac etiam «··· albae
Tabernaculum foderetur do serico.
indecenti·, pt reverendo domino Staphano Varrsochia

Fiat bursa serie· pro vase olei infirmorum et
ponatnr (a loco deoeutiori.
Operculum fontis baptismal!· lamina stamnea
foderetur.
Inhibeatur aquam baptfomalem detineri in vase
fictili.
Reparatur eoclesi» Sanctae Mariae de Gratia in
parietibus, et inhibeatur usu· altari· portatili· in­
decenti·, ibi «xistenti*.

audire eonfearienes, sed iniungatur domine Mereo
Piaaaello eas audire.

199. In eaâtaia Mmwasiatisais tarm» Hetnnderntn.
Reparetar ■ in parietibus et amplietur, ae fiat
saoriatia expensb paroohianorum, ob tenua· reditus,
iprius ecclesiae.
Tabernaculum foderetur de serico, 'fiat bursa

'

serica pro vase olei infirmorum.

Opercnluin fontis baptiamalis lamina stamnea
193. In eceMa Senet» Jageli.
foderetur.
Reparetur? diets ecclesia io parietibu·, pro­
Parochus doceat pueros doctrinam Christianam
videatur de rebus ueeeesariia, of in pa celebretur singulis diebus festis.
•altem semel ih hebdomada.
200. In, eceMa Saneti Laarentii.
Et videantur iura Caroli Vernae et aliorum
Fiant ianuae, ut possit detineri clausa ; et in
huius familiae, praetendentium ius patronatu· dictae B ecclesia Sanctae Mariae de Stella inhibeatur usus
ecclesiae, quae serventur; nec non cura, si dictae altaris portatili» indecenti».
ecclesiae imminet, ut praetendunt, una cum «aera­
201. In sorissib Saneti Andrea» eaeali» Panlieianan.
menti· reintegretur, et compellatur possessor ad
Reparetur, incrustetur, dealbetur ot fiat in ea
renidentiam iuxta canonicas sanctione·.
pavimentum et sacristia.
194. In tocUtia Aanundationi».
Foderetur tabernaculum de »erico, et fiat bursa
Fiat pavimentum.
serica pro vase olei infirmorum.
Opetculum fontis baptismal!· lamina stamnea
196. Ecriasta Senet» Blatii.
foderethr.
Detineatur clausa.
Aptetur vas decens ad aquam infundendam, et
Provideatur de coadiutore idoneo domino Salva­
tori de Biaaio, et inhibeatur audientia confessionum sacramentum detineatur decentiu».
Fons aquae lustralis nitide detineatur.
domino loanni Finellae, et sacrum domino Caesari
Arcbipresbyter doceat pueros doctrinam Chri­
Collecto, donec didicerit caeremonia· mia···, ' et
iniungatur domino Horatio de Gulielmo ut audiat stianam singulis diebus festis. -

confessiones.

. 20». In teclttia Sanet» Thomas,
Reparetar ecclesia in parietibu·, et fiat in ea
pavimentum.
eaetri Sancti Martini.
Fiat buna •erica pro vase olei inermorum.
Attenta loci parvitate, et ecclesiarum parochia- C
<
Fons baptismal»» detineatur clauau·, et eiue
hum Sancti Martini et Sancti Angeli praedictarum
ritu et statu, et ineptia domini Stephani, expediret, operculum foderetur lamina «tamnea.
«Aptetur vas deoen» ad aquam infundendam, et
eia demoliti·, cieram omnem, una ehm arahipresbyterali dignitate et denominatione transferri et uniri sacrarium detineatur decentius.
In «cribendi· baptiaati· et matrimonia contra­
ad ecclesiam Sancti loanni·, recentem et amplam,
erecti· ibi sacelli· et collegio tot clericorum, quo­ hentibus, servetur forma synodi Beneventanae.
■ Arohipresbyier doceat puero» doctrinam ehrirum substentationi reditu· sufficiunt, si ita videbitur
vestrae reverendisaimae dominationi. Sin minus, •tiaaam ninguli· diebus festi·.
Inhibeatur usu» altari· portatili» indecenti·, «ed
eoeleeiae praefatae in loci· commodioribus reaedi­
·
ficentur, divisi· parochiis per regione·, iuxta de­ provideatur de decentiore.
203. In ecdeeia Animiiiwiimu.
creta concilii, et «celeria Sancti loanni· reparetur
Reparetur in fornico, et altare fiat decentiu·, in
in tecto et eius sacristia, no plant.
quo celebretur aemel in hebdomada, et ipaa accie­
Fiat bursa serica pro vase olei infirmorum.
Operculum fontis baptismatis lamina stamnea ris detineatur clama.
foderetur.
Eccleaia Sancti Antonii de Vienna reparetur io
parietibu·.
Fons aquae lustralis flat lapideus decens.
Ecclesia Sancti Leonard» muniatur portis. et
Doceat parochus doctrinam Christianam pueros
singulis diebus festis.
,
1D celebretur in fia sOmel in menae.
Calix devastatus acoommodetar, et corporals
Ecclesia Sancti Fortunati reparetur in pariete,
et calix dictae oecleaiao non' consecratu» con­
immundum mundetur.
Inhibeatur usu· altaris portatili· indecentis exi­ secretur.
Inhibeatur audientia eonfesaionuin reverendi·
stent»· io altari Corporis Christi.
Ecclesia Bancti Antonii reparetur ia parietibus. Ahdreae de Attanasio et lacobo Antonio Nucaillo.
196. h eceMa Sancti Martini ti Sancti Anftli

.

204. In eeehaia Saneti Anftli eatalit Oirignani.

Incrustetur dealbeturque. Fiat bursa serica
Reparetur in parietibu· et inorastetur, et dealbe-'
tur effiat ia ea pavimentum, et provideatur de robus pro vase olei infirmorum.
Operculum fontis baptiamalis lamiita stamnea
necessariis, in qua celebretur semel in hebdomada.
Et pro ecclesiis diruti· Banctoram Petri, Palerii, foderetur.
Aptetur sacrarium et teneatun decentius?
Thomae, Summani et Margaritae, erigatur altare
Et fons aquae lustrali· fiat elegantium-■·
in sopradiota ecclesia, vel in eccleeia Sancti loanni·,
in quo flat «aerum saltem bis ia menee.
206. in eeeUaia Saneti Pttri fanuliatjVieeiartnni
' 198. In tetlttia Sancta»· Maria».
Muniatur pavimento, et eius fons aquae lustralia
Reparetur in tecto et parietibu» ei flat in ,ea
deeentior fiat.
Epalosia Baaoti laeobi 'incrustetur, dealbetur et
pavimeatam, et provideatur de roba· noeoMariia,
Moommodothr in oa pavimaotna'
i* qaa oelobrstar salte·» eeaol in hebdomada.

ιίΜΐι·ι». V'

CONCILIUM BENEVENTANUM; IM» «optembri

111

»14

_j.....

Flat buaea eeriea collo appendenda; ut- in aHie
Eoeleeto eltan Baaeti Petri de familia Meato- à
rum aaaaiatar pavimenta.
lecte dietom eet.
Et altara aariea dooene pre vaae olei infirmorum.
Btatoafa Boatf Petri, euine eat rector domiane
Pavimentum Meriettoe reeareiatur.
Barthalomaeua, iaeruatator et dealbetur.
Compellatar roveread·· domina· Bariholemaeu·
Rtoetolu· ad rerideutiam nae parochiali· eecieatoo
Banctae Mariae a Laeeriao, Iwata décréta eoarilH
et eonatitotione· apoetotie··.
Reparator eeeleato Banctae Mariae a Lognene
in parietibua, et fiat in «a pavimentum.
St ia eeeleaia Baneti Nicolai albi annexa, taber-

* naculum foderetur de cerieo.
Fiat bane aeriea pro vace olei infirmorum.
Paroeh·· doceat puero· doctrinam ehriatianam
ninguli· foeti·.
Eeeleaia aimplex Sancti laeobi muniatur pavi­
mento.

906. I» tteUeia Saneti AngtU terre· Jfealte UrrvaJte. g

(

Calix eonfraetae Baaeti Trinitati· reficiatur.

910· /· MrfNto
Pixie foderetur de corporali aine glutino.

Foderetur, ut eupra, pixia. et ealieee deaaratione indigente· deaurentur.

919. In taeeUa Sanati Antonii.
Calix rugoeue eum eoppa ot patena reficiatur
ot deauretur.
Eccleaia 'Sancti Leonardi inonutetur et deal­
betur.

913. In tttieeia SantU hennit Baptietae.

Reparetur in tecto ot in fornico altaria maiori·.
Dealbator ipae, ao reparetur in parietibua.
Deleantur gentilium iMeriptioaee euiuadam
Thecula, in qua defertur aanctiaaima encharittia ,
•epuleri.
ad infirme·, fodaretur da corporali.
Eccleaia Banefi Pauli reparetur in fornice.
Operea Ium fonti· baptiamalic lamina atamnea
914. In heepitaU.
foderetur.
Cubilia fiant commodiora.
Non admittantur duo viri ad levandum puerum
Et videantur rationea cinguli· anni· cum inter­
de fonte.
ventu alicuiue deputandi a vaetra reveroadiaaima
Fiat buna aerioa pro vaae olei infimorum.
dominatione.
*
Pavimentum aaoriitiae reeareiatur.
Inhibeatur domino Bartholomaeo Carrara et
907. Zn «Mteato Senete· Mtri»!
fratri Caecari Tannarello, ordini· Conventualium
Fona baptiunali· pyramide lignea muniatur, et
Baaeti Francitai, audientia eonfoedennm.
eiua operculum fonti· baptiimali· lamina •tamnee
Rebna ab alii· exoqueadia pro earum neeoaaifoderetur.
tato et locorum opportunitate veetra reverenNon admittantur duo viri 'ad levandum puerum
dieaima dominatio praefiget terminum compe­
de foeta.
1
tentem, ii·, quae a veatra revereadiaeima do­
Fiat buna aerina pro vaae olei infimorum.
minatione mint exequenda praefigimua terminum
Provideatur de oaliee decente.
θ
trium menaihm. Et me plurimum veetrae reveren908. /n menaaterio Sentiat Mariae <te Gratia.
diaeimae dominationi in Domino commendo.
Fodorentdr pixia aine glutino et tabernaculupa
Caietae, die 18 menai· aprilia 1181.
de aerico.
J
Veetrae dominationi· admodum illuatriaeimae et

20». Ia eeeiMia SantU Marti oreUpreetgtemU.
Foderentur pixia de corporali aine glutino et
tabernaculum de aerico.

reverendiiaimae.
deditiaaimu· P., epiacopu· Caietanua.
Loto t tigni.

SYNODUS DIOECESANA AMBIANEN8I8
1&9» octobria 90.
prope aedem Beatae Mariae, M. D. XC1X. — Ipae

Synodua dioeoeeana Ambianenaia in Gallia, cele­
brata die 90 oetobri· 1199, aub GoNrido de la
Martonie, epiacopo Ambianenai.

Exatant conatitutionea aynodale· in operibua
quibua tituli :

l) Statote aynodalia,quae nqe Geoffridua de la
Martonie, Dei ot nanctae aedi· apoatolicae gratia,
electae epiaeopua Ambianenaia, nna eum atatatia
aynodaliboa praedeeeaeorum noetrorum, quorum
He etiam meminimua, amodo obeervati volnmua,
publicata in noatra aynodo, die mercurii poet feetom
•ancti Lucae. Ambiani·, apud loannem Veepaaium,

non vidi.
9) Aetee de régime d'Amiea·, recueil de tone
lea documenta relatifa I la diaeipline du dioetae,
de 1'aU 811 I l’an 1849, avec une notice ear ton·
lee évéquee d'Amiena, publié par Mgr Joan-Marie
Mioland, évéque d’Amien·. [In fne:/ Amioaa, typo­
graphie de Caron et Lambert, imprimeura-libraire·
do Mgr l'évêqne, 1848-9.
In-8*, 9 vol., CXX-494 p., XX - 896 p. —
Amieaa, villa; Lyon, Fourvilre; Lyon, abbé Martin.
T. I, p. 900 - 3, aynodua Ambianeneie aani 1699,
edita ox m». Ambianenai.

8YNODU8 DIOECESANA AVEN1ONEN8I8
1699 oetobri· 90.
1) Avignon, b|bl. du chapitre, codex ma. per­
8ynodua dioeoeeana Avenionenai· " in Gallia,
celebrate die 90 ootobri· 169», nub loanne Franciaco gamena·, fol. 387 - 97.
9) Avignon, ville, codex ma. 1939, aaeculi XIX,
Bordini, archiepiacopo Avenionenai.
Exatant ooaatitutioBe· aynodale· in operibna fol. 36«-7.

qnibua titali :
8YNODUB DIOECESANA CLAROMONTEN8I8
1699 oetobri· 91. '
Synod·· dioeeeaana Claromoutanaia in Gallia, .
Exatant conatitutionee aynodale· in opere cui
celebeata Me 91 oetobri· 1699, anb Francteeo de
titnlua:
La Roohofenoaalt, epteeopo Otoremoataaei.
Statvta reaov velle· par r. pen Fraaqoia do la

“

OMram emmnM. MMn-XXXVI>
«

< -

s

SH

l < · f·

t

SYNODUB

DIOBCBBANA CLAMOMOMTBN81S, JM Mèebrta

M

H·

Rochefoveavit, arnaqua de CiatemMt, A putatas m a primarie de BsrtrMd Dvrsnd, imprimeur 4· roy,
a. synode tara abdirt Clairmont, ta vtai^vntame par oommaadomeiflrds meadiot soigneur, 15M.

tewd'ootobro WM.

Ia-8\

AOtaimenAdollm-

M p.- 4 f. —

Park, BIN. not BAA7O.

SYNODUS DIOBC1BANA PLACENTINA
WM wmteii il.
Synode» diooosMM PlaoMttaa ta ItaHa, cele­ gratia episcopo PlàcoaHno at comito, primo habita,
brata dis 11 novembria WM, Mb Clnudte Bangeal, MdMto ». d. a. Clamanto VIII, ponttaoe opt. maximo.
episcopo Placentino.
Kxataht oonstitntjonm synodales in opera oui

titula» :
Conetitvtionee et deorotq condita in synodo dioeaaeana Plaaantina, Mb ill·* at reverendis». d. Clnvdio Rangoon, Dei 4 aanctaq sodi» apoetolioae

Placentiae, apud loaanem Basaahium, M.D.C,
In - 4·, 8 t - 888 p. - W f. (index). — Milano, AmbroBiano; Paria Bibi, nat B9161; Borna, Alosaandrina.
P; 197-8, haec synodus celebrata ast die 11 no­
vembre IBM.

8YNODU8 DIOECESANA B18UNTINA
IAM.
Synodua dioeMsana Bisunttea in Gallia, celo- b
D· bao synodo confer opus oui titulua :

brata anno WM, »ab Ferdinando de Rys, arebiepiscopo Bisontine.

'

[Peltier), Diteseneirs des eetata, (1846). . .
I, SM.
'

SYNODUB DIOECESANA FERRARIENSIS

WM.
Synodua dioeeeaana Fsrraricasb in Gallia, cele­
B 9088 et 54M; Paris, Sainte-Geneviève.
brata anno WM, Mb loanne Fontana, episcopo
P; m : «Licet, mense angusti anni 1W0 fherit
Fcrrarienai.
initium episcopatus nostri, nullam tamen cogita­
Decreta odita et promvlgata, in synodo dioetionem habuimus ilio anao synodi dioooeoanao cele­
oesaaa Ferrarieuai, habita anao a Christi nattait brandae, quia iam habita orat a revemdimimo
M.D.XCIX, a rousreodiseimo d. domino loanne aatooeaooro nostro [Paulo Leoni, 1878-1490] · · ■
FontaUa, Dei A eodta apoetolioae gratia sanctae Anao etiam WM eam differre voluimas ... Caeteri»
annis, licet eas celebraverimus, nulla tamen decreta
Ferrarienais oMiosiao epiaoopo. [fatiga».] Ferra­
riae, M.D.XCIX, hpud Victorium Baldinum, typo- edidimus, nisi anno W99. Quaeounque igitur no»
graphum dpiooopalom.
in ilia et praesento synodo deerevimua et con­
ia-8*, 404 p. - IS f. (index). — Laeca, gover- C «tituimu·, ... typis impryesa emittimus.1*
nativa; Milone, Ambrosiana; Paris, Bibi. nat.

SYNODUS DIOBCBSANA LAU8ANNENSIS
WM.
Synodus dioooaeana Latuaaneatai» in Helvetia, ' non vidi,
celebrata anno IAM.
3) Statuta synodi dioeoeeaaao Lauaaaenai» anno
Exstant oonatitationee synodales ta operibus IAM. Friburgi ■ ta Helvetia, Moees, WM ; alteri»
quibus tituli:
typi» ta otlcina Rotuadimuntana. 1844.
1) Statuta eynodi dioeoosanao Lautanneasi» anno '
In - 4 *, 4 fnn. — Fribourg (Suisse), séminaire. —
WM.

Fribargi ta Helvetia, Moose, IAM. — Ipse

Ipse non vidi.

SYNODUS ÆIOBOBSANA RAVe\nATBN8I8

\

J

WM.

8ynoda» dioeoMuna BavMaatMsis va IteMa.
celebrata anno WM, tab Ckrtatophoro Buoaqonr-

MDCCXD1, ex typographie archiépiscopal!, [h
jfae.J Ravennae, MDCCXCI, apud fratres Fave.

la folio, g f.. XXXVUI-48« p., » Ag. - Milano,
pagni, archiepiacopo BavaanataoaL i seminario; Paria, Bibi. nat. B 8884.
Do hae synodo eonfsr spue eoi titates:
■ Synodus dioecesana quam, Mb fanottasiasta
Passim: «Chrtatophorus Boaoempagni, Boaoauspiciis sapettaeiaü ta Chitato patris J*li papae nieasta, arobtaptaMpuo BavemataMie, syaodam
sexti, celebravit Antonino Oedronehi, arahtapiseopua dioeoeoaaam celebravit dta b maii 1880, proviaeiatam anno 1883, altorem dtooemanam uro 1888,
Baveanad, taooeloota metropoHtaaa, XIIL XH,
tertiam [die M Iunii] IAM ot quartam anno WM.“
XI, kal. soxk. anno MDCCXC. [iMifu.] Ravennae,

C0NCILIUM 8ENEN8E I
1689.
Concilium provinciale Senense I ia Italie, cele­
bratam anno IBM, sub Fraactaeo Marte Tangi,
arehieptaobpo Senensi.

Hbltognphta:
CoastitvtioMa et deerota ooudita ta pebutasiali
synodo Seneas! prima, qvam Fraastaevs Macta

,

Tavrvsivs, tit. B. Bartholomaei ta laevia presbyter
oarAnalis illiasque oeelosiao arohtapiaeopns, habuit
sano M. D. Ll XXXIX. Svperiorvm pemniaev, Ro­
meo, ex typogsapbia Aloysii Zaanetti, M.DC.I.
In -4‘, 181 p. « J8 p. (index). - Milana, Ambro
sinua; Parta, BlbL nat.B31M; Borna, ValltaeUtaaa,
Borna, Vitaorta Bmaauota.

οοΝοαιυΜ MirmB i, iw

MV
UTRRAK

dtmdmmt todtolaa atque arcAl

»ia

poeaeeaioaia «lapai· mauaibu, «pad apiaeepum, vel,
ee impedito, eoram gauaruH «ia· vieario, atqne
•tiam ia capital· al dignitate· eaaeuteataaqu· aint,
prafoaefoneoi Mei non amiaariat, benadoierum fruc­
to· awa a·· foainat, nee eia poaaeaaio eaffragatw,
queamdarodum aacro eMaili· Tridautiao eaatoa aat.

lUuairteeimo et rovwtMiMimq domina bbeervaadiaaime.

*

Provineialam eyaodum Mewm, qua illn•iriaahna aapHtode tea, adbibiti· eomprovineiaMbaa epiaeopia, de ooram eeaaffio et eaaepaa aapor
celobrnvtt, iltaatriaaied patre· «aeri eoaeiUi TridMtiai uwttoiai domiai aoatri aeatodcato interprete·,
pre au·» «ibi iaiaaeto, diligMtor recognovorwt,
atque, abi oportuit, ovneudurunt atque aptarunt.
Raae igitar eam ad illuatriSmam amplitadiaem
taaa remittim», ut, pro aaa paatornli vigilantia,
quantocyua odoadam, ct'aodulo ia aaa eccleeia tota-

Oqpat Π.

Ai

1. Quoniam Mellam aalaa eogaitioM ia primi·
rudimentorum abriattoue tdei aoatinotar, Unda­
bant eptoeopi, ut, «inguHa eniteat dominici· featiaqu·
diebua, pereeM oanea «empan·· aiguo, pepalam
pueroaque praeaertim ia eealeaiam ponvooeat, pieqac
m diligMtor »aero«aMta· tdei rudimenti· iaat»taaat. Qaod ai tam «elatari· oftoii partu negle­
xerint, in detrectaatea, proat opportunum oea■Mriat, animadvertut, eoaque atiam, ai opua facrit,
I
qae provincia obaorvandam curet; at egregiae tuae ex praeacripto concilii Tridentini. per ««eîeaiaatie··
operae ae iaduatriae, piiquo laberie fracta», qaoa •eaauraa eompeileat
■ibi initio propbauit, uberiore· ia die·, adiataato
A.Qnibuavfa i· loci· toti commode poterit, ibi
Domino, percipiat. Qaod ut oaaiaiate et quam epiacopi doctrina· cbriatiaaae aodalitatea, ex viri·
eelerrime dat, noe aummi» precibna · divi·· be­
mulicribaaque ad eiu tradendae caram oaiuqne
nignitate eontondimua, et amplitudini» taae illaatria•aaaipiendnm idonei», moribaaqae et vita prebatto
■iaw· manu perofBcioae dcoeeulamur, aiqae no» iutitaeat, ad «uaque rem, eum in «»be tum ia
humillima commendamua.
dioetaai, eceleaiaa deUgMt, iadalgenti·· · felici»
recordationi· Pio V ot Orugorie XIII, anivenao
Romae, die 15 dacambria anno 1500.
•hriatianao relpnblieao, nec non a aanctiaaimo do­
Amplitudini· tuae 'illuatriaaimae m reverendiamino jioatro Clement· VU1. huic provinciae prae­
•imae humillima· aervu·.
aertim ooueeaaaa, iiadem eedaMtatib», «olomnioribu
Hier, eardinalia Matthaaiu·.
maniam diebua, quo- acria» ed exercitotioaem taaq
utilia neceaaariiaq·· aegotii iatamuuatar, crebre
DECRETA.
et ledulo paroeU inculcabunt. Ludimagiatri* gram­
In nomine aaaota· et individue Trinitati·, maticam 'prottentibu jia praecipuo cura ait, ut,
Patri· et Filii at Spiritu taaeti, emea.
dqptlniei· «altem alUnque ftotia diebuet ad eoeleNoa Fraaeieou Maria Taruiua, «anctae Ro­
•iam puero» ducant, eoeque · parochi» doctrinae
manae eooleai·· tituli Sanati Barthelomaai in la- i obriciiunae pruoeeptionlbe» Imbuendo· curent. Bicu•ula' prubyteu cardinali·. Dei ot apoatolioaa aedi· bi vero «odalitato· hutoamodi inatitutao non faoriat.
ipaounet praeceptore» discipulo» «uoe erudire chrigratia arobiepiaeoptu Benenei· VI, quod . prae­
potenti Deo, beataeque Mariae «empor' virgini,
■tiaaa doctrina iubemna.
civitati· buiu dominae et protoetriei, laudi boaoS. Preebyteroa vero qmne· ot clerico·, poet datum
rique ait, ad collapum olori popnlique obriatiaBi aere campano «ignum, ad eceltoiam, in eei»
curae aoatrae provineiae roepiacoporum eroditi qaiaque vicinia domicilium habet, ut confaatlm
diaeiplinam rcatituendam, animarumque laiutom,
pergant, et quo· conveni··· repereriat,'. in ii· ad
obrhtiaaam doctrinam informandi· diligenter la­
qaaatnm ia nobia ut, procurandam, ex ooepiacoborent, vebomontor hortamur.
porum noatrorum oonailio et mumu, haec decer­
ni·»», (tatuimna et laaeimn·.
A Parochi autem «ingularam aocleiiarum id
curant, at a quibna «t quotio· munua hoc preeatitum
omiaoumve foorit, ad epiaeopum, vel, ii ù abfeerit,
Caput I.

Do Ha, queo ad Mou· NügtoMuqM toeadam
verti····*.

DtJUti prq/iteaiM·.

ad eiu· vicarium. generalom tertio quoquo menae
tdelitcr referant.
Caput III.

ttrU m.
1. Fidem, quae ehriotiaeae religioni· et «alati·
1. Deet operum, «x Tridentini concilii prameripto,
eet ianua, eecleeiae eathoHcae foadamentnm eeaeD
hui·· provincia· nottrae epiacopi, at vel ipei per
teetatur apoatolu». Hinc Igitur «terit· exordieate».
•tatuimu» ut epiacopi ceterique omne», quo· vel
•e, vel, « legitime .fuerint' impediti, per alio·, «al­
iure vel conMetedine huic provinciali conéiÙo inter­
tem dominici·' omnibu· aolemnibueque diebua, huic
ea·· oportuit, neque tamen interfoerunt in proxima muneri in «uia quique eecleoiia aatiafaeiaat, aa illud
futura aynodo provinciali, per no», Mtoceeaoreave diei merito poaait : lJ‘enuK
pectat ti Mi
noatro·, ai Deu· annuerit, tolebraada, profeaaionom
•ra< fto /bMperat
A In reliquia vero ‘eecleeii· civitati· «t dioeeeeia,
Mei. quod no» ot ·ρί·οορί aoatri »ub buiua aanetao
D* preediaeHmw

aynodi initium foeimu·, omnino emittant. Alii vero
qui in hae provinek noatra eedeniaatiea benedoia
vel obtineat vel ia poetarum'obtinebunt, itomque
omaeu, quorum «at ad dioeeeaaaam ayaodum oonvaaire, in ea, quae prima in quavia ’ eocleeia huipa
praviariae noetrae habebitur, ftdeta de more proAteautar, alloquia poena · «aeria eanonibua con­
stata mnletontur.
A Qnibaa autem curata benedoia, dignitate· ot
cMoaieata· in ocetociia eat^drnHbua buiu· noatrud

diligentiam omnem adhibeant, ut praeeeriptia die­
bu· pareebi ipei, vel, iia impediti·, alii ab ae deieeti atque approbati, Idelem populum divini verbi
pabulo alant.
A Reeiaaiaatiei quique viri, etiam m dignitata*
aint, ecclcuiia paroeNabbn· praepoeiti, 'val ali·· ani­

morum curae praefecti, ipei per ae, vel, ai legitimum
impedimentum obetiterit, per alio· idoaoee ab tiadem epiacepia approbate^, chriatiaanm gregem Mei
•nae eotamiaeum, «tatia diebha «alutari verbFDri,
provincia· coliatA annt, ii, ai duobua e die adita· . eibe redieiant.

- p··

CONCILIUM 8BNEN8E I, 1699

61»
1

· <9

590
-

1 tatisve antea exhibuerint, ab iisque huius rei facul­
tatem impetraverint
D* Itetiwteerae ierift>tr<n.
β. Nulli pdane in ullam "huius provinciae nostrae
1. Decretum est sacri Tridentini ooneilii. ut qui­ eivitatem^libri importentur, eût importari vendee-J
busvis in ecclesiis métropolitains vel cathedralibu», tur, commodentur, legendive "quoquo modo euiquam ,
•i civitas insigifis vel populo»*, nec non collegiatit, tradantur, nisi aliis ante ostensis, veniaque cônin celebri aliquo et frequenti oppido existentibus, oessa ab iis, quos huic rei episcopus inquisitqrve
•i ibi- numerosus ait cjforus, neque ullum huiusmodi praeesse voluerit; aut liquido constet, libros etse
statutum stipendium »it, praebenda quomodocumque,' eiusmodi, qui promiscue omnibus permittantur.
praeterquam ex causa ‘ re»ignationis, primq vaoaf 9. Publicis vero ministris et vectigalium exactori­
! tura, "ad usum'sacrae lectionis perpetuo ■deputetur.. bus. u^i locus publicus importandis exportatÎdisque .
Verum cum ordinariorum negligent!» factum «it, mercibus est constitutus, excommunicationis poena
ut pluribu» in loci» id frustra sancitum eaae videa­ proponitur, nisi deputatis personis significaverint,
tur. ne apud nti» nullam tam salutaria subsidii libros esse adductos : qua etiam eosdem teneri
rationem habitam fuisse credatur, curent huius volumus, si hos ipsos libros ante patiantur efferri,
provinciae nostrae episcopi, ut in suis ecclesiis quam ab iis, quorum libri sunt, eius rei potestas
catbedralibus et collegiatis, ut supra, huiusmodi scripto concessa, manuque praedictorum subscripta
sacrae scripturae leotio omnino habeatur : cuius exhib<^£>
onus mandetur iis. qui per ed dominicis caeterisque
10. Libri disserentes de rebus inter catholicos et
festis diebus, clerum et populnm, ferialibus vero haereticos controversia,, vulgarique lingua con­
ad episcopi arhÜrAm praefinitis et statis, clerum scripti non permittantupe quod si eos permitti ratio
docere et instituere possint. Sicubi vero nulla sive uecossita» postulet, iis tantummodo concedan­
fuerit prebenda sufficietis, per assignationem fruc­ tur, quibus episcopus aut inquisitor, ex parochi
tuum alicuius simplicis beleficii^vê! per contri­ confessariique consilio, concedendos consuerint.
butionem fructuum suae civitatis et dioecesis, vel
11. Qui vero horaria» preces beatae Mariae vir- *
alias, ut commodius fieri poterit, ita provideant, ginis, vulgari. lingua, vel partim vulgari partim
ut theologiae lectio nullo modo desideretur. Ubi latina complectuntur, ii venales nullo modo ex­
< autem commode haberi non poterit, magistrum ponantur neque vendantur. Si qui voro libellos
\altem, consulto capitulo, deligant, qui clericos huiusmodi adhuc habeant, eos ad episcopum in- '
''-'aliosque scholares paupere» grammaticam grati» quisitoremve confestim deferant, ut «alita a Pio V
doceat : huic vero stipendium aliquod ad prae­ constitutione sancitum est. Id nutem totum episcopi
scripturi eiusdem concilii assignetur.
huius provinciae edicto publico caveant.
12. Videat episcopus, no libros illos parvulos, qui­
Caput V,
bus preces variae continentur, falsi» superstitioDr ejrcuustMW librorum et bibliopolie.
sisque tituli» aspersos, quisquam aut habeat aut
1. Indicis damnatorum librorum regulas, sanctis­ vendat, nisi suo aut inquisitoris, aliorumve theo­
simi domini nostri Clementis papae VIII auotori- logorum. quos huic nauneri praefecerit, diligenti
tate proxime editas, cum ab omnibus, tum prae­ studio primum recogniti et purgati sint.
cipue a typographie et bibliopolis observari iubemus.
13. Quoniam vero pestilentiores illi codices sunt,
2. Ne quid autem in huiusmodi regulas a quo- qui omnf genere maledictorum referti, in catholiquam peccetur, episcopi bibliopolarum officinas cam religionem perniciosorum dogmatum virus
visitandas quotannis curent, sive per vicarium ge­ effundunt, idcirco vetamus, no quis talmudicos
neralem. siye per unum aliquem virum, non doc­ libros, et nefaria huiusmodi rabinorum scripta le­
trinae minus quam religionis et pietatis laude gere, habere, emere, vendere aut evulgaro audeat,
praestantem. Ex omnibus vero praescriptis regu­ propositis poenis, quae sunt apostolici» sanctionibus
li». has in primis servari diligentissime oportebit. constitutae. Scrutentur ergo episcopi diligenter
3. Libri nulli, maxime vero de sacris rebus, in singulas synagogae, et ai quos huius generis libro»
lucent edantur, nisi prius ab episcopo, vel ah eo invenerint, statim comburanf.
quem is huic rei prefecerit, atque ab inquisitore
14. Libros praeterea de astrologia iudicaria trac­
excussi, approbati, subscriptique fuerint. Appro­ tante», ad praescriptum censurae indici» librorum
batio vero a tergo primi folii librorum impri­ interdictotatn, tolli penitus extirparique praecipi­
matur.
mus et mandamus; scripta item omnia geomantiae,
4. In libris typographi nomen expressum legatur; hydromantiae et id genus alia, quibus divinationes,
annu» item, quo sunt excussi,' addatur. Auto­ sortilegi*, sqpentitiones et veneficia continentur,
grapha ajtud deputatum adserventur. Imprimendi D aboleri volumus et iubemns, cum contumacibus ii»
facultas, annus et dies ipsius, nomina quoque omnino poenis acturi, quas iura et constitutiones
eorum, quibus illa concessa est, in codicem re­ apostolicae statuerunt.
ferantur.
Caput VI.
6. Bibliopolae omnes, quoscumque libros venales
Dt eaerit reliyuin.
habent, eos in catalogum fideliter AferanL Hic
eorum, quibua id muneris mandatum fuerit, manu
* 1. Illud ecclesiarum rectoribus universi» sine
subscriptu» sit. Romanus autem index, nomina cuiusquam exceptione mandamus, ut quas in sua
damnatorum auctorum complectens, in ipsis offi­ quisque ecclesia reliquias adservari noverint, earum
cinae librariae foribus expositus habeatur.
ante tres menses elapsos indicem et documenta ad
6. Qui per urbes, pagos, oppida aliaque loca libros episcopum deferant et apud cancellarium episco­
venales circumferunt, eorum omnium indicem pence palem eorum exemplum relinquant. Quae vero
se habeant, ab episcopo vel inquisitore, vel libro­ constare ex documentis huiusmodi oportebit, haec
rum reoognitoribua delegatis subscriptum.
potissimum erunt; quae reliquiae sunt; cuius sancti;
7. Ab haeredibus atque exocutoribus ultimarum quamdiu in ea ecclesia conservatae; quomodo ud
voluntatum illud omnino servetur, ut libris e de­ eam allatae, ubi repertae, aliaque eiuadem generi»
functo {elictis neque ipsi utantur, neque eos aliis eodem spectantia. Quod si nihil afferri possit, quo
vendant, aut in alias personas quacunque ratione hape satis probentur, erunt saltem antiquae tradi­
transferant, ni si eorum indicem episcopo depu- tionis testimoniis in publicum instrumentum relata
Cspnt IV.

*ii

CONCILIUM 8ΕΝΕΝ8Ε 1, UM

bM

In archivio codex ait, ubi x cognita habeatur ; loea sordida et lutulenta, hu­
singula ad cognitionem reliquiarum pertinentia mori item, fenestris, stillicidiis, claviaqao figendis
describantur. In novis raliquiia, siquaa in poetarum obnoxia, ad pingendum vitentur. Ad ceiuaqua
contigerit inveniri, illud eedulo caveatur, ut nullua Muscfi imaginem, eius nomon addatqr. Vestitus
plane, sive ia saecnlarie regularisve ait, eae, niai omnia ornatuaqne profanus a canet» abait. Sacrae
ab epiaeopo ante reeognitna et approbatae, iuxta imaginée non niei >b epiaeopo, de more- oolemai
formam a concilio Tridentino praescriptam. q%ovis benedictione adhibita, ia ecclesia proponantur.
jf- obtentu promulgare, populovo colendae exponere Rarum nova miracula non ante admittantur, aut
audeat. Reliquiae vero insignes, ei quae forte denuo vota iiodem oblata euocipiantur, quam de rs tota
reperiantur, non ante vulgentur aut adorandae epiacopua, adhibitio in concilium theologia aliisque
proponantutgrquam epiacopi loci facultaa accesserit. piis viri», diligenter cognoverit. Qua» lummi to
Quod ei abueua eliquia inveteratus fuerit extirpan- pult "frequentia, pietate, necnon epiacopi appro­
"du«. xynodalia coepiacoporum licentia requiratur, batione coluntur, ex eleemosynis a fidelibus eo
atque inconsulto sanctissimi Romani pontificie nibi) collatia, lampadia perpetuo ardentia bono[e au
novi, e^ praescripto Tridentini concilii, atituatur. geantur; atque hunc, duabue cereis faculis additio
9. Reliquiae nulla» inde, ubi eunt, alio trans- auctiorem etiam reddere diebua festis, maximo
ferantur, niai facta in scriptis ab epiaeopo facul­ laudabile iudieamus.
tate. et ad eam plane rationem, quam ipse prae­
Caput VIII.
■·
scripserit. Quod ei, propter populi pietatem et H
Dt
ndtu
ftttonu»
ditrwn.
consuetudinem, ena. ut morio eat. circumferri ali1. Quemadmoduii)^ festorum dierum cultum,
quando oporteat; tum, praeter cleri hominumque
reliquorum frequentiam, ot campanarum nono et neminem esse arbitramur, qui neoeiat iuris esse
luminum copia eius rei maiestas exprimatur, utque divini ; ita omnee credimus intelligent singulari
eocleeia ipaa, quam fieri decentissime possit, orne­ pietatia atudio celebrari eoa a fidelibus oportere.
tur, curandum Vrit. Nulli omnino, qui eacerdoa Ergo diebus iis, quos festos agere consuevit eccle­
diaconusve saltem non ait, atque idem aacria vesti­ sia, nihil aut laboris aut operis suscipiatur, quod
bus indutus. nec. niai cum oximia pietatis et eultua illiberale videri posait. emendis vendeQtiisque rebus
signification^/ contrectare aacraa reliquiae liceat. omuibua abstineatur, nisi si quid agrotantium usui
Torpora item sanctorum, quae perpetuae sepul­ et saluti necessarium iudicetur ; officinarum portae,
turae commendata eunt, sine summi pontificia facul­ praeter eas, quae propter superiorem causam- to­
tate. vel synodali coepiacoporum licentia, inde ubi lerantur, non pateant. Nundinae, quae in diem
festum incurrunt, vel in praecedentem vel in se
sont, in alium locum minime tranaferantur.
3. Vascula,-arcab aliaque omnia, quibus reli­ quentein profestum reiiciaotur, iuxta Pii V alio
quiae conditae adaervantur, ita ornata habeantur, rumque summorum pontificum constitutiones.
Pignora, ne ipsorum quidem piorum montium,
ut eorum, quorum illa viventium vaaa fuerunt,
sanctitati respondeant. Ante insignes et in publico pupillorumve bona ad praeconis vocem sub hasta
collocatae reliquias, quamdiu expositae fuerint, ; non veneant; iustitium ubique sit; contractus nulli
z assidue lampas colluceat. Ex duabus minimum celebrentur, nec iuramenta praestentur. In omni­
clavibus, quibus illae muniendae erunt, altera rec­ bus tamen supradictia, casus a iure permissos ex­
tori ecclesiae, altera ei, quem idoneum ad id cipimus.
9. Sciat parochus sui muneris esae, quioquid
episcopus iudicaverit, committatur. Has vero quem­
admodum nec vulgo omnibus, nec nisi iusta de diebus festis peccetur, id totum paterne simul
causa credi par erit, ita, sine episcopi eiusve vi­ acriterque corripere; atque ideo caveat, ne po­
carii generalis concessu, non cuius facile ab ipsis pulus sibi commissus, dum festis diebus divinis
custodibus reliquias videndi copiam fieri oportebit. officiis dare operam debet, turpibus occupationibus,
Parochus, qua pietate sanctorum reliquias venerari etiam praetextu consuetudinis, quae corruptela
Christianum populum deceat, fidelibus saepe ex­ merito dici potest, intentus ait. Quod si per negligentiam aliamve causam omiserit, vicarius fora
ponat.
neus, pro sua autboritate, vel reos puniat, vel rem
Caput VII.
totam ad episcopum deferat; hic autem, cum son.
Dt taerit imagimbtu.
tibus meritas poenas constituat, tum parochum
1. In sacris imaginibus, aut iam pictis aut ,ipaum vicariumque foraneum. si hos offibio suo
pingendis, in posterum ea ad unguem servari vo­ defuisse comparent, impunes abire nou sinat.
3. Nemo diebus festis iter ante suscipiat,
lumus, quae sunt concilii Tridentini sanctione de­
creta. Nibil igitur sacrum, anathematis poena pro­ > quam missae sacrificio interfuerit; nisi tanta sit
posita. nisi consulto et annuente episcopo, pingi propinquitas loci, quem meditetur. ut, eo se com­
fingive fas sit. Is autem nullam plane imaginem mode perventurum in tempore, pro Certo habeat.
falsi cuiusquam dogmatis indicem, aut erroris ma­ Ecclesiastici, iique maxime, quibus residendi onus
teriam rudibus ministrantem, aut a sacris literis impositum est, ad populum, ut idem faciat, suo
et ecclesiastica traditione abhorrentem, aut denique exemplo commonendum, in viam, die festo, nisi
incertum quid, apocryphum, superstitiosum, insoli­ necessariis de causis, factaque sibi vel ab epiaeopo
tum. profanum, turpe, obscoenum, inhonestum, vel ab eius vicario facultate, nunquam se dent.
curiosum et quoquomojio fidelium mentes offendens Ne quis vero dubitandi locus rudibus relinquatur,
subiicientem, oculis repraesentari, vel in ecclesia statuendum est. quidquid spatii a dimidio noctis,
vel alicubi publice patiatur. Sacrarum vero ima­ ad alterum dimidium proxime insequentis est
ginum habitus, status, ornatus, sanctitati dignita­ interiectum, id totum diei festi nomine contineri
tique eorum, quorum imagines sunt, ita decore quisquis hoc tempore aliquod servile opus trac­
congruenterque respondeant, ut solo illarum aspectu taverit. iis exceptis, quae iura quandoque liceri*
fideles ad pietatem excitentur. Si qua vero ab voluerunt, episcopi eiusve vicarii generalia in civi­
huiua proscripto formulae aliena reperiantur, intra tate, foranei vero in dioecesi, parochive loci, si
necessitas cogat, declaratione adhibita, is.et diem
annum omnino corrigantur.
9. Ad sacras imagines in posterum coloribus festum ab se violatum, et mortalem culpam sibi
exprimendas, pictores deligantur ii, quorum peritia contractam esse intelligat.
eadem demonstranda.

-------------- ™”

„

MS

'

'·

..............

. ·

I. II 'ΙΙ«Ι·ΙΙΙ'Ι.

Il

IJMIII

♦

I

H

n>hhM

.

CONCILIÜiTeKNKlfBE I, 1699 , -

* Quo· die» festos agi Romana eanxit eecle4.
■ia, ' eorum omnium cultuni aine alla exceptions
praecipimus. Eum item, qui patrono paroehialia
eecleaiae dicatu» eat, aaltem quoadmissam attinet
audiendam, featum eaae omnibu» volumua, qui pa­
rochiae illiu» flnibn» continentur ; atque id, ne per
ignorantiam. negligatur, praecedenti dominico die,
dum divina mysteria peraguntur, parochu» populo
nunciabit.
Coli etiam dies festo» iuberrts eoa, quo» lau­
dabilia consuetndo recepit. Vt auaa quiaque pa­
rochiae frequentent, ibique missae condionique
intersint, populum parochus saepe hortabitur.
Matres etiam et patrea familiae commonebit; ut
•eoum filios ad ecclesiam ducant, et quo tempore,
vel chriatianae doctrinae rudimenta traduntur, vel
vesperae recitantur, tum maxime adaint. Demum
vero dies festos sio exigent, nt eat seerorUm cano­
num concilii Tridentini. Pii V aliorumqde aummorum pontificum decreti» sanctionibusque prae­
scriptum. Huic vero muneri nisi curati vioariique
foranei, quibus huiusmodi 'onns imponimus, satis­
fecerint, non modo nos eorum conscientiam one­
ramus, sed ipsi etiam, in ac graviter animadversum
iri ab episcopi», seiant. A sacri» mysterii» quiaquani ante non abeat, quam sacerdos populo bene­
dixerit: alioquin se non implesse praeceptum no­
verit. Onus vero illius irreligiosae consuetudinis,
ducendi choreas in sanctorum solemnitatibua, ab
hac provincia depellendae, vicariorum, ac praeser­
tim foraneorum et parochorum curae synodo hac
provinciali committitur. Prope autem ecclesias,
huiusmodi saltationes aliique omnes strepitus
omnino, podna etiam interdicti proposita, prohi­
beantur: indignissimum siquidem eat, ut quae
tempora divinis beneficiis recolendi», praedicandisque laudibus tribuenda sunt, ea profani» ob­
lectationibus atque impurarum voluptatum ille­
cebris 'concedantur.
v
6. Ad anniversarios aliarum eccleeiarur die»
celebrandos, diebus iis, qui ex praecepto, voto
aut consuetudine feati aguntur, quam rarissime
curati accedant, ne, dum alieni gregis commoda
eurent, suas interim ovea, quae, propter imbe­
cillitatem vel aetatis vel eorporis, aliamve cau­
sam, domo longius abire non poaaunt, sacrificio
missae carere patientur. Ad quorum eecleaiae,
propter diei alicuius festi celebrationem, conveni­
tur, ii neo mnltoa et vicinos presbyteros convocent,
hi vero gregem snnm ante non deserant, quam
sibi vel sacerdotem alterum, ad rem sacram po­
pulo faciendam, suffecerint, vel eum praecedenti
die dominico oommonnerint, ut vel ad ecclesiam,
cuius dies festus agitnr, vel, si minus M possint,
ad eam quae propius absit, missae causa .acca­
dant. Duos autem continuos dica ab eoelaeia aua
propter bane causam abesse cuiquam noa liceat.
Quater tantum in singulos anno· ad huiusmodi
eelebrnams conveniendi, enique curato vicarius
foraneus facultatem, eamqne aoripto expreaaam
concedat: caveat autem, ne huius rei gratia ad
aliorum eccleaia· adeant, praeter quam eorum,
quoa ipai etiam ad suas, ob eandem cautam, ex
edieto iam promulgato iavitaro poaaunt, quasi
gratiam suo tempore relaturi. Si quia sine superpelliceo, talarique veate accesserit, a vicario foraneo
aureo nummo muletetur; queo poena illi otiam,
cuius ecclesiae dies festus est, irrogetur, ai Chri­
stianae doctrinae exercitium aut vesperas eo die
omiserit, nec debitam in convivio fnigaHtatam et
modestiam retinuerit.
Modeata ait et ainguli·
mensa. Dignior vanum ante mensam incipiat,
cibumque. ut moris eat. benedicat. Dum cibus

'

694

sumîtur, non corpora magia epulis, quam aaimi
sacra aliqua lectione pasoaatur; atqne ideo a
clerico aliquid da sancta* scriptura legatur, vol
ab aliquo convivarum quacctio cx aacria litteris
proponatur et aolvatnr proposita, ut inaniboa
fatilibuaque' collocutionibus nullus pisae «it loena.
Verba et aontentiue sacrae scripturae ad acurrilia
aon torqueantur; neque plus, quam noceaae eat,
corpori servjatur : aed sola eius infirmitas reficiatnr
Pont cibum numptum, nd exemp|um domini hontri
lesu Christi, gratiae agantur. Slquos dies ex
voto vol ox pietate, non autem ex ocoleaiae prae­
cepto, uti feato·, celebrari contigarit, aut anni­
versariis defanctorum, . pioreutve legatorum in­
stitutioni sitis fuerit faciendum, tum curato sacer­
dote·, quot opus fuerint, convocandi · vicario
foraneo, si ita opportunum -consuerit, potestas flat
Ipse autem sacrii omnibu· featia (at] conventibus, qui
intra regionem sui vicariatus habebuntur, semper
intersit. Qui. eo absente insoioque, habuerit, vel
ad eos sine facultate accesserit, praescriptumve
sacerdotum numerum et locorum vicinitatem exoeaaerit, duos aureos nummos mulctae nomine sol­
vere cogatur. Nihil, quod aliorum animos possit
offendere, committatur. CurajfU» in ecclesia sine
superpellieeo conspici se toto illo die non sinat,
et sacramenta prompte atque alacriter poscentibus
prfipbeat. Vagationes per ecclesiam aut prope
eam aint nullae; sed omne· huius generi· cor­
ruptelae tollantur. Missae congruentibus spatii»
intervallisque debiti· celebrentur. Dum divini·
officii· opera datur, excursione· a reliquia sacerdotibua per coemeteria plateasque non fiant, quin
potiua illud pietatis specimen et religionis edatur,
ut et fideles ad sanctitatem eorum exemplo ex­
citentur, et ipai, qui aliis praelucere omnibus chri­
stiania virtutibus debent, lucernae in edit» loco
positae merito iudiéentur.

Caput IX.
Di tecnmmtii
I. Septenario numero cdntineri sacramenta
ecclesiae, docet eius perpetuus et inviolabili» usus
haec autem, quae velut septem remedia Deus esse
hominibus voluit, quibus et criminum sordes elue­
rentur et divina gratia pararetur, sunt : baptismus,
confirmatio, eucharistia, poenitentia, extrema unctio,
ordo, matrimonium. Quanta sit eorum vi» ad
gratiam conferendam, peccatorum macula· abster­
genda·. augendaaque virtute·, nihil est quod hoc
loco explicetur, si quidem a Christo sunt instituta
et peculiari nomine Sacramenta a veteribus ap­
pellata: commonendi aolum parochi sunt, ut ad
es. quae in illis rite administrandis servari oportet,
animum diligenter advertant. Primum igitur, sacra­
menta sacerdotes ministrent ii, quibus ordinaria
vbl aubdelegata potestaa et iurisdictio est. in ipsa
varo administration» eum talari veste clericalique
bireto, saperpellieeum mundum et decentem stolam,
aliumve amictum adhibeant, quem Romanae eccle­
siae ritu· in eo sacramento ministrando requirat.
Galero caput nunquam operiant, dum tam aacra
mysteria obeunt; ad quae tantam gravitatem, mo­
destiam et pietatem afferre debebunt, quantam
divina baee mysteria tractantibus convenire intelliguot. Habeant singuli parochi ritualem Romanum
librum, et ab eius praescripto ne minimum quidem
in saeramentis ministrandis recedant.
9. At vero quoniam in sacramenti· aliud sub
sensum cadit, aliud eat, idoireo a parocho, dum
unumquodque sacramentum exhibetur, quid ea re
fiat, populo declarandum eat. Cum enim constet,
in sacramenti», per signa quaedam sub sensum

Μ»
»

OOMCILIUM BMNEMSE i, i»M χ
'
·
■

m

cadenti·, invisibilem gratiam infundi, merito ore- , at nno saltem clerico comitante. Hic vero, et
dantium fidw et pietaa id Deum externis signis saporpellieeo eit indutus, ot quamdia ree tanta per­
excitanda est. Paroehi ergo pia prudeaterque*vul- agitur, ardentem faculam maaibu gerpt. Ut entem
gari lingua, iuxta formam a eatechismo Romano malius praaataro omnia et scire parochas possit,
|fraescriptam, illorum vim at usum, pro tuseipiea- librum habaat Romanae aecleaia· ritibus et nani
tium captu exponant, ut ad ea sumenda fidelia congruentem, a quoque episcopo in sua dioeoeai
populne maiori cum reverentia atque animi de- approbatum.
votiorie accedat.
6. Dum. festis diebus concionem parochus ad
populu^ hebet, illud fidelibus crebro iqeuleet. si
Caput X.
parvulum extra ecclesiam baptisari nccwsitw eogat,
Dt sneronsento baptûau.
non licere mulieri, praesente viro, nisi Qrt.< bap­
I. Quoniam per baptismum, quasi per quan- tismi formam malius illa teneat, neo viro, piaeseate
dam ianuam, ad reliqua sacramenta patet iagrewus, clerico, neo minori, praesente maiori, sacramentum
hinc ait, ut ab eo ordiendum iure optimo videatur. huiusmodi miniatrare; doceatque parantibus ab eo
Doceatur itaque a parocho populne, eam vim huius filiis exhibendo, propter spiritualis affinitatis im
•aeramenti ewe, ut non modo, oulpi· omnibus con­ pedimeatum, omnino abstinendum ease. Quaerat
donatis, eo vetus homo penitus exuatur, sed ab etiam ex obstetricibus et experiendo cognoscat,
Otnni etiam labe purus et integer, per fidem in utrum, quae sit forma baptismi probe intelligent,
Christum rursus nascatur. Hui etiam officii sus- 1 i materiamque huic sacramento Becewariam sciaat.
ceptorcs, qui petrini dicuntur, commoneantur; hoc quaenam esae debeat baptismum praebentis inten­
enim meminisse oportet, se eos esse qui, ecclesiae tio, quomodo quove tempore ad materiam adiungi
nomine, per baptismum Christo parvulos offerant, et verba oporteat ; si* quas vero rude· indocileeque
fidem suam, dum pro iis respondent, veluti fide- offenderit, eas ab officio deeistere iuboat. Haec
iussorea quidam obstringant. Quapropter, quemvis autem omnia episcopus,-maxime in visitatione, per
de sacro fonte susceperint, ubi primum is adole­ se ipse curabit.
verit, ai necessitas postulet, eum symbolo et do­
7. Moneantur praeterea compatrea, non modo
minica oratione instituent; tum, ut vitam Christo susceptos sibi rase rudimentis fidei imbuendos, eosohristianaqu» professione dignam perpetuo agat, que ad castitatem, iustitiam oharitatemqne per­
hortari non desinant. Quod ut facers plenius petuo colendam hortandos, sed confractam ···*
queat, non ore tantum, sed corde etiam et serio etiam cognationem spiritualem, quam tamen ad
■ad interrogata respondeant, suique muneris partes, susceptores et susceptum, huiusque parante·, necperfecte teneant. Eos ad huiusmodi ministerium! non ad baptisantem et baptisatum, eiusdemq··
volumus adhiberi, qui ad provectam aetatem, ploy patrem et matrem solummodo pertinere, docendum
naro quoque fidei cognitionem notitiamque ad- erit, eamdemque non nisi ex baptisme et confir­
iunxerint.
matione oriri, cuius ea via sit, ut matrirooaium
‘4. Apostoli praeceptum est, ut honeste omnia contrahendum impediat et contractum dirimat, quem­
et ordine io eooleaia fiant; quamobrem, aio ministrari I admodum et Tridentina synodo et Pii V eonetibaptismum et suscipi necesse erit, ut in Deo, et tutione sancitum est.
in eo ipso quod agitur, mens tota defixa sit
B. Tria ad sacrum fontem vascula adasrventar,
Quaecumque igitur vel susceptorum, vel eorum eaque populi sumptibus, ei fieri peesit, argentee
qui adsunt fidelium animos avocare a piis cogi­ vel saltem stamnee, eleganti opere. Unias ferma sit,
tationibus possunt, ea universa tollantur; et quo­ veluti cochlearis, ad baptisandi caput ter, ex pro­
niam hic satanae omnibusque operibus eius et vinciae et dioeeeais ritu leviter aspergendum; re­
pompis plane renunciatur, tanta mentis demissione liqua duo coniuncta, loculos distinctos habentia,
et fide in Deum ad rem .omnium celeberrimam quorum alterum chriam·, alteram eathoeumsaoram
accedatur, quanta eos legimus acoeesisse qui Christo oleum contineat: sua vero utrique inscriptio, ad
parvulo·, ut eis manu imponerot, obtulerunt; atque vitandum errorem sit addita. At vero pareohi
ut in ipeo baptismo de salute potius infantis quam •litre sacerdote·, non frontem, 'quod episcoporum
de nomine cogitetur, parentes et susceptores de wt proprium, sed summum infantis vorticem liniant
eo ante statutum inter se hsdieant.
Bit etiam in baptisterio baptuasalis liber, bombis
3. Eu ausceptornm munere fungi prohibeat et linteolum, ad parvulo· abstergendos. Fontem ad
parochus, quos nequs sacram eucharistiam sump­ •am plane formam ubique volumus excituri, qstam
sisse, neque confessionem eo anno obiisse com­ generatim singulis huius provinciae nostrae seelepaverit, eoe item, qui vel sxcommunioati, vel inter­ •iis praescribemus. Illud etiam hoe decreto con­
dicti, vel condemnati*, vel aliqua infamiae nota D cedimus, ut in quaque curata ecclesia, medo ordimnsti sint, una cum iis qui fidei redissent· igno­ narii facultas et plebani oonsesmas accesserint,
rent, procul ···· ab hoc officio iuboat.
exstrui baptisterium poesit; atque id propter peri­
d. Doceedw praetero· populo· aril · parocho, culorum frequentiam, quae ex plebium et foatiam
quid ceteehesis et reliquae caeremonias, quas ia longinquitate contingunt.
tento saeramseto admiaiatraado usurparo ecclesia
- 9. Hortentur puerperas parochi, at, cam primum
eenseevit, signifieeat. qaaa omnia, ut sunt plena • partu domo pedem extulerint, nusquam alio,
mysterii·, ita eoram oogaitionem ex Romano eate- quam ad ecclwiam, in eoius ipsae paroehiali viciai·
ehiamo aaaipiet.
*
degunt acturas, Dee gratiae pergaat, ut ibi ·
&. Baptiama·, praeter quam ia soelsaia, nullibi parocho benedictionem de more euacipiaat, quad
aut eamntar aut praebeatur, nisi secus fleri nocee- Innocentii III eonetitntien· eavetar. Noe aatem
sitae poetulet, tune vero nee bine episcopi eineva decretis sacrorum eaaenum iaaiateutea, exoommu
vicarii generalis in civitate, nec sine vicarii foraaei nicationis poena propoeita, iisdem praecipimus, ne
concerne in dioeoeai miaiatretnr. Qaodsi insta ali- intra decimum msswem infantes sine alla watiesw
que de causa demi fuerit infaati baptismus exhibi­ iaeera securo ia lecto patiantur; siquidem porieulnm
tus, nihilominus ad eoAeeiam deferatur, ibiqaa, ut wt, no iis per ioonriam intercluso spiritu, obraaatar.
moris est, catecbwis tantam a parocho adhibeatur,
10. Videant accurate parochi, ae quid infantibus
qui ad huiusmodi ministerium nunquam accedet, ad baptismum saseipieadam delatis aanexum sit,
nisi et decenti, ut supra deelarataœ est, habitu. cuius wse usus aliquis in superstitiouibus possit.

ΙΙΛ

327

CONCILIUM. 8ΚΝΕΝΘΕ I, IBM

ne, quae ad pietati· opua instituta nat, profani·,
manibusad veneficia convertantur: rurentque pariter,
ns «al exoreiiatun, linteolam, ea^delam et aquam,
quibo· usi fuerint in miniitraado baptismo vel ob­
stetrice· rei abi quique, domum ex eeclosia auferant;
scd-e· omnia, suis quaeque loeis «deerrent; habeant■que. ut *upra etiam dictum Mt, ht aaero fonte, ad
abstergendos infant··, mappam perpetuo mundam.
11. 8nus cuiquo parocho eodpx sit, isqno dili­
genti eura «erratu·, in quem poram. qui baptiaantur, parentum et compatrnm nomina au cognomina
referat, diemque qno quisqne natus ac baptisipo
initiatu· Mt, atque utram ex legitimo matrimonio
procreatu· ait. fideliter exprimat; huius aero per
aingnlo* anno· expmplum, iuxta formam e nobis
traditam in synodo, quotenni· exhibeat tutoque
,n archivio •errandum praeterea curent epiacopi.
Libri inspiciendi, propter iustiMimaa can···, nulli
prorsus potestas flat, nisi episcopus eiusre gene- 1
relia ricarius facultatem scripto concesserit In
baptiaandis expositis illud serretur, quod a doctoribua Romanoquc maxime catechiamo praecep­
tum Mt.
Capnt XI.
Dt sacramento ceq/trmaiioms.
1. Confirmationi· sacramentum eum summo
honore coli oportere, Tridentina synodus sanxit
tum illima administrationem ad t>olo« pontifioM
atque episcopo· pertinere.
2. UuotiMcomque rei tempus inciderit, rei oportunum parochi iudicarerint, apud populum sibi
comminutu breviter et dilucide de confirmationis
origine, et do sacri chrismatis mysterio agant
eumque ad tam utilis sacramenti dMiderium ex­
citare studeant non modo ut ad illud suscipien­
dum promptus paratusque sit, sed etiam ut ple­
niorem eorum notitiam assequatur, quae, dum huius- <
modi sacramentum exhibebitur, dicentur et fient.
Adultis vero autbores sint ne'ad eius susceptionem
ante accedant quam se peccatorum confessione
expiaverint.
3. Antequam «aeramenti huius administratio
peragatur, dominico praecedenti die. populum pa­
rochus diligenter .instituat de iis omi^bus, qqac ad
eam rem necessario requirantur. Quod si mane
conferendum sit omnM.ut ieiuni adsint hortetur,
•tatuatque diem ante, administrationem ad publies·
precM, ut post eas pie religioseque ad Deum effu­
sas, Spiritus sancti dona per tam admirabile sacra­
mentum suscipere mereantur. Seligat propterea con­
firmandos, eosque, ut in ineoMU, statu veotituque
modratism servent admoneat. 8oloeti vero, niai
aliter episcopo visum firent M septimum omnra
aenam excedant -et de robus ad id sacramentum
pertinentibus, doceantur.
1

528

quirat ot videat parochus. Ex iis veroÿ praesertim
ex rudioribus, sciscitetur, qtrum orationem domini­
cam, salutationem angelicam, fidei symbolum, praeoepta logis ot reliqua Christianae disciplina· rudi­
menta noverint, ut ea,·- si ita videatur, confirma­
tionis mysterium episcopo exibente, recitaro poMint.
Caveat autem, no a p'arentibus filii, neve a foeminis
mans, atqne ita vieiMim, ubi sit commodam, sus­
cipiantur, atque ut rite omnia et ordine fiant, ne
quis in ecclMia tumultus sit. accurate provideat.
Neo confuse et permistim .omnibus ministretur hoc
sacramentum, aed seorsim viris ac mulieribu* illis
prius, his vero posterius. Quodnt fieri commodius,
minorique perturbatione liceat, in altera parte
mans, in altera foeminae statuentur omnes,
•utem nixi genibus, iunctisque ante pectus manibus,
suo quique loco et ordine pias religiosasque praeces ad Deum fundant, collocutionibus vanis
omnique vociferatione et strepitu ita abstineant, ut
’ubique sacram silentium sit. Illud quoque ad ex­
tremum curetur, ne minores grandiorm natu sus­
cipiant : absurdum siquidem est, ut ii pro patribus
habeantur, qui inferiore· aetate, eunt.
7. Ut quique ftierint sacro oleo ab episcopo
delibuti, ita etiam diligenter a sacerdote primum
bombioe abstergantur, deinde ab alio, qui saltem
•nbdiaeenus sit/ aqua abluantur, haec vero nus­
quam alio, quam in sacrarium baptisterii eflfandatur.
Doceantur interim confirmati, no prius ex ecclMia
abeant, quam mysterii huius tota actio faerit ab­
soluta, omnmque episcopali benediction· dimiMi.
Pueris, qui nondum decimumquintum annum ex­
egerint, candida puraque fascia pars inuncta chris­
mate astringatur, neque ante posterum diem solva­
tur. Cum maioribus natu serventur ea, quae paulo
ante praescripsimus.
8. Confirmatorum, eorumque parentyim et eoapatrum nomina parochi in codicem referant, quem
ad hunc usum promptum paratumque habebunt,
ut, si ita rei ferat, quae cuique affinitas cum alio
intercedat, statim videri possit : eius vero exemplum
quotannis ad synodum ferant.

»

Caput Xll.
Dt secroussalo «MAertsfias.
1. Ut augustissimum eucharistiae sacramentum
in altari decentissime custodiatur st asservetur,
quantam maximam poterit diligentiam parochus
adhibebit. Ad hanc rem tabernaculum ligneum
exstruatur, auro sacrisque imaginibus ab exteriori
parte ornatum, intus vero panno serico rubri coloris
inauratis claviculis apre affixo circumvMtitum. Ima
pars interior corporali sternatur, ad excipiendas
•aeras particulas, si quae interdum aliquo essa
décideront. Oatiolum ita latum sit, ut commode
4. Det operam parochus, ut nomo ex omnibus inferri pyxis efferique posait; eius foras duobus
quM sibi commissos novit sacramenti huius sit innixqs cardinibus facile circumagantur, atque extrorsum aporiantur, clavi muniantur, oaqae nulli,
expers. Si quem voro iam nata grandem expertem
eomperarit, hanc a tali tantoqus beneficio por no ipsis quidem clericis committatur. Qua in re
humanam voroeundiam amittoado deterreat, atque •i parochus fuerit negligentior, gravM sibi poenas
ad singulars praesidium aaimao «ibi comparandum, •x Muonnm deeratis propositas esse meminerit.
inflammat
2. Taboraaeulum in altari recte et firmiter sta­
fi. No illud quidam omittat paroehaa, cavendum
tuatur, ita vero depresse,, nt, nullis subiectis gradi­
sedulo esse, no sacramentam bee iterato quisquam
bus, eius ostiolum a sacerdote elandi reelndique
sasespiat: qusnsadmedum enim gravi crimina m eemmodisoime possit. Elegamti coaopaeo, tcetum
ilH obstringunt qui per aogHgoetiam samara prae­
perpetuo sit, euies eoior, si fleri poMit, pro tem­
termittuntur, ita plano sacrilegi suat fini ranas od
porum ratione et varietate mutetur, in eo ssc sacris
illud asosdars nos vorentur. Nullam etiam ex aliena reliquiis, neo alii· quibusvis rebus nil·· omnino sit
dioecesi ad sueeeptioaeai sonflrmatienia admittat locus; snb eo nullum proreus armarinm exstruatur.
nisi is ab ipso eae ordinarie huiaa rui fasahatem
3. Paroehiali cuique ecclesiae, duas saltem
sibi foetam seriptoqus datam Mteodorit
argentee·, intusque inanratae pyxidM sint, quarum
fi. Modem die dominice praecedenti, quM quis- altera populo sacrosancte sueharistia ministratur,
qno petrinos decreverit adhibere, diligenter in­ ad aegrotes altera deferatur. Hae semper decenti

b2B

.

CONCILIUM BENBN8E I, 1&99

vclo tint tectae. . Inclusa» continuo habeant, ad
omnem fidelis populi necessitatem et usum, aacraa
hostia» minimum quinque. Hat octavo quoque die
parochus renovet, maxime vero ai commodum .ait,
qhinta quaque feria, quo dio aanctiasimum hoc
sacranientum a Christo domino institutum fuit.
Hostiae recentes, hoc est, ante quindenos ad sum­
mum dies confectae adhibeantur, quae non ante
eonaacrentur et includantur, quam veteres omnes
administratae sint, earumque fragmenta consumpta.
4. Illud vero ante omnia curabit diligentissime
parochus, ut Cum ipse, quanto fieri possit maximo
studio pietatis et .cultu, venerandum Jtoc sacra­
mentum tracèbt, custodiat et ministret, tum populus
sibi eommissuV illud religiosissimo veneretur, et
sancte crebroque suscipiat. Hinc talari veste, suppelliceo mundo, stolo rubri coloris, cereisque in
ipso altari ardentibus: tantum sacramentum tractare
non audeat, quod si vel alio asportandum, vel
supplicationis causa in altari fuerit exponendum,
id, non nisi sacra aliqua precatione et thurificatione
adhibita, fiat, aliis etiam derirt» assistentibus, ubi
fieri commode possit; sin minus, uno saltem, qui
superpelliceo sit indutus, astante. Qui secus fhxit,
sciat se gravissimis poenis ad episcopi arbitrium
fore obnoxium.
5. Publica tantum, eaque iusta gravique de
causa, palam prop,.nere liceat; gravia autem ea
censeatur et iusta, quam in urbe episcopus, in
dioecesi vicarius foraneus esse huiusmodi indica­
verit. Neque tamen, quin aliis quoque de causis
institui possit oratio, prohibetur, modo sacramen­
tum non exponatur: exponi vero in altari solum
maiori fas sit, nisi episcopus in alio etiam, id ut
fiat, permiserit. Omnino ubicunque expositum
fuerit, locus sit decentor et religiose ornatus.
ti. |n altari cereae faculae saltem sex, lampades <
minimum duae semper praeluceant, in eo lucernae
aliave instrumenta oleo lumen alentia, ai fieri aliter
possit, non collocentur. Qui parere renuerint, ar
bitrio episcopi puniantur.
Î. Pridie eius diei, quo sacramentum, orationis
causa, publice proponi decretum fuerit, sub vespe­
ram. iterumque eo ipso die. paulo antequam pro­
ponatur, campanae de more pulsentur, .sacerdos
deinde adsit cum pluviali rubro et stola. Hic,
clero illius ecclesiae, ubi oratio futura est. nccuon
parochiaii» cum superpelliceis prosequente. sacra­
mentum rite et religiose exponat. Si qui» ad tam
piam functionem convenire neglexerit, eius nomen
ad episcopum a parocho deferatur, ut ab eo omissi
officii poenam suscipiat. Quod »i. qui convenerint,
illiu» vel parochiaii» ecclesiae clerici senarium
numerum non expleverint, aliunde alii, cum sui»
quique accensis cereis, evocentur, ne pauciores eo I
numero sint. Invitentur praeterea omnes qui m
ea parochia degunt, ilftra cuius fine» eccleaia est
in qua oratio celebratur; maxime vero omnium
illi, qui in sacratissimi sacramenti sodalitatem ad­
script! sunt. Hicubi vero nondum huiusmodi so­
dalitas instituta esset, curent episcopi, ne tam ubere
fructu fideles careant. Quod igitur ad civitates
attinet, iu unaquaque cathedrali ecclesia, quod ad
dioecesim, in singulis parochialibus, si fieri com­
mode possit, instituantur, impetratis etiam indul­
gentiis solitis, ad christiani populi animo» religione
aerius inflammando».
H. Quotiescumque sacramentum exponi reponive contingat, expositum per ecclesiam ardentibus
cereis, praeeunto clero et populo subséquente, sub
umbella circumferatur, interim vero litaniae, aliaeque ad id pertinentes precationes adhibeantur.
Quamdiu in altari expositum fuerit, duo clerici,
CoaciL· OOBBAL. TOMUS XXXVIMf.
I

&30

'

quorum alter diaconus sit, amicti auperpelliéeis
interdiu semper assistant ; noctu vero unus saltem,
atque is in sacra ordine constitutus assidue excubet.
9. Sapientissime plurimorum 'cqpciliorum de­
cretis sancjtum est, ut semel saltem singulis annia
oves a suis quaeque parochis cognoscantur. Qua­
propter, nemini in posterum, praeterquam in sua
parochiaii ecclesia, sacram eucharistiam licere su­
mere in Pascha resurrectionis mandamus ei quia
autem eo tempore alibi suscipere abusae fuerit,
sciat ae praeceptum ecclesiae non implesse ; «acerdo'tem vero. .qui. ministraverit, ex canonum disci­
plina punitum iri.
· ■,
10. Clericos vero omnea et sacerdotes monitos
irolurnu», ut tantam huic sacramento venerationem
adhibeant, ut ad idem faciendum suo exemplo
reliquos fideles commoneant. Si quando igitur ad
aegrotos deferri oportere contigerit, quieumque in
ecclesia vel sacrario fuerint, praeter eum, qui. eo
tempore missae sacrificium populo sil facturus,
sanctissimum sacramentum omnea sequantur. Hi t
in foro vel in via ulibi fuerint. Hexis primum
genibus venerati assurgant; tum domum usque
aegroti, atque inde ad ecclesiam comitentur / nec
quisquam, clericalis ordinis vir. officium tam recti
piiquo exempli praeterire, sibi licere arbitretur.
Aegrotis, devotionis ergo, sacratissimum Christi
domini nostri corpus, vel ante vel post viaticum
sumere cupientibus, debito ecclesiae servato ieiunio.
concedatur, modo semel tantum viatici nomine
praebeantur.
11. Eucharistiam ad aegrotos parochus dela­
turus, postquam certis campanae ictibus, suaejiarochialis ecclesiae clericos, atque omnes Christi
fideles, eosque potissimum, qui ex sanctissimi sacra­
menti sodalitate fuerint, in eandem ecclesiam con­
vocaverit, derei» umbellaque pararis, manu» ante
abluat, deinde superpelliceo. stola pluvialique
rubro indutus, quae semper ad huiusmodi mini­
sterium adhibebit, nixis ante altare genibus, pau­
lulum tacitus oret: mox aaceudat. genu flectat,
tabernaculi ostiolum pandat, Hexo iterum genu
pyxidem velo tectum depromat, atque in corporali,
quod ante explicatum in ipso altari esse oportet,
constituat : rursusque genullexione adhibite, clau­
soque ostiolo, velatis, ubi commodum sit, rubro
amictu serico humeris brachiisque. pyxidem eodem
velo tectam utraque manu ita suscipiat, ut sinistra
pedem, dextra globulum sive nodum teneat; sub
umbella demum procedat, eaque s dignioribus
laicis elata gertetur. Praeeat clericus cuin vasculo
aquae benedictae, aspergillo et tintinnabulo, ad
duiua sonitum certis intervallis editum, ehristianus
populus, ad sanctissimum sacramentum curvati»
genibus venerandum, invitatu» prodeat. Clericus
item ulter, si eius copia sit. adhibeatur, cui cor­
porale sacculo rubro inclusum, ante pectus decenter
ferendum detur, una cum rituali libro, qui, iuxta
usum Homanae ecclesiae, per totam, ut iam dic­
tum est. dioecesim probatu» receptusque sit; ex
eo. paroehus recitet quae ad huiusmodi functionem
pertineant. Duo denique ex sanctissimi sacramenti
sodalitate, pro locorum consuetudine, laternis in­
clusos cereos praeferant, quo adversus omnes im­
brium ventonimque iniurias, hyberno potissimum
tempore, tecti munitique sint.
12. Dum eo, quo eundum eat. perveniatur,
psalmos, qui poenitentiales dicuntur, sine ulla intermissione! parochus recitet ; ac, ei lougius iter fuerit,
eosdem repetat, maxime vero eum. cuius initium
est Miserer»; hymnos etiam psalmosque alios, ac
pia» precatione» eodem spectantes adiungat, donec
via tota confecta sit ; quod ipsum caeteri quoque
M

631 ,

/

CONCILIUM 8RNRN8K I15OT

,

'532

ab eodem episcopo facultatem scripto exaratam
acceperint. Horum autem aliornmque summo
pontifici reaervatorunureos, nullius plane privilegii
aut ihdulti ante concilium concessi, regulares ab­
solvere (»o posse sciant, oosque-qui contra fecerint,
in oxeoinmunioatlonem latae sententiae incidisse.
Haec vero condjtio temper in iis facultatilft· ex­
primatur, quae scriptae dantur, si,quis autem, Im­
! *■
Capqt XU1.
minente mortis peridiüo· reservatae atiouius culpae
De tatrwMfifa pesmtsatie·;
*
ab' eo, cui ordinaria potestas non sit, absolutionem
1. Hortentur curatores animatum, in sacris con­ .acceperit, a concionatoribus et parochis moneatur
cionibus, et quotiescumque opportunum eius rei saepissime populus, huic, si convaluerit, conclu­
tempus videbitur,' fidelem popnldm ad .sacrae con­ sionem sacerdoti, qui potestatem habet, repeten­
fessionis frequentiam, illud · Salomonis crebro in­ dam dssc.
,
culcante·: „Qui abscondit «celere sua, non dirige­
A. Ne quis sUspicidni loAu· }n ecclesia relin­
tur: qui autem confessus fuerit voP reliquerit ea. quatur. suspenpionis, ipso facto subeundae, poenam
misericordiam con»equetur.“ Dooeantque, non Atia proponimus iis. qui mulierum confessionns. praeter­
esse, culpas apud Deum tacita bonfessione depo­ quam in ecclesia, nisi secus fieri necessitas cogat,
nere. niai sacramentel! etiam eaedem sacerdoti 1 certo patentique loco. post ortum atque ante oc­
aperiantur; Moneant igitur, hanc confitendi legem casum solis excipere audeant. Ad id autem com­
a Christo conditam, per apostolos ad nos usque modius atque honestius peragendum, suspensionis
deductam, et. ab universali ecclesia inviolabiliter incurrendae poena proposita, ne in ipsis quidem
observatam, ab omnibus Christi fidelibus retinen­ ecclesiis huiusmodi confessiones audiri volumus,
dam osse; detrectantesque et parere recusantes, cum niai ex confessiqnali ad hiinc usutn apte confecto,
ab aliis multis, tum postremo n sacro Tridentino cuius intermedia fenestrella, crate‘et tela ita mu­
concilio damnari, et fidelium communione privari. nita sit, ut audiri, non videri mulier possit. Iluius‘2. Quia vero curam gerere animarum maxi-* modi Vero oonfessionalia in singulis curatis eccle­
mum. onus est et gravissimum, quod in audiendis siis, pro populi nutnero et ecclesiae cuiusque
confessionibus potissimum occupatur, idcirco exi­ amplitudine, plura sint. Quod si qua minus bene
stimet parochus,' tbllam esse diligentiam, doctrinam, compacta exstructa fuerint, ea vel ex ecclesiis
prudentiam tantam, quae tanto muneri digne trac­ efferantur, vel ad eorum similitudinem, quae sunt
tando sit satis. Sacerdotem igitur coafessarium, in nostra metropolitana, formentur.
integritate, scientia, taciturnitate praestare oportet ;
fi. Videant parochi, ne quemquam, qui ex aliedu
maxime vero ab omni turpis lucri cupiditate in parochia sit, nec intra annum quidem ad confbs-y
confessionibus alienissimum esse. Etenim' si quae-, sionem admittant, nisi parochus, cuius ille curae
•tum speêtet, ad pfcccsjpdum alliniat, curiose ex­ subiectus est, potestatem faciat; id autem eum
ploret. pertinacius blandiatur, cAsecientias pecca­ semper; tum Paschae tempore caveri potissimum
torum laqueis involutas nesciat expedire ; ai denique volumus. Illud quoque meminerint confessarii. si
ebrius, iracundus, levia et loquax sit, hic disper­ quemquam iubilei alicuius virtute absolvant, neque
gendis potiua et mactandis, quam pascendis ser- •ibi ius esse a criminibus^ quae rescripto compre­
vandisque ovibus videbitur fuisse praepositus.
hensa sunt, absolvendi, neque cum irregulari dispen­
3. Accipiunt quidem sacerdotes, dum eo ordine sare ullo modo licere, nisi huiusmodi facultas
initiantur, potestatem a peccati· omnibus absol­ nominatim expressa sit. Neque vero ignorare eos
vendi : quia tamen pertinet ad rationem iudicii. ut oportet, si quos, iubilei aut privilegiorum quorum­
sententia feratur in subditos, illudque verissimum vis vigore, in conscientiae foro absolverint, eos in
est, a sacerdote frustra eos absolvi, in quos ordi­ exteriori foro absolutos non esse. Poenitentes
nariam delegatamve jurisdictionem non habet; ob igitur hoc ipsum moneant, nc hac re tanquam ansa
eam rem. ex sanctae .aynodi sanctionibus, nemo quadam utantur, ad parochorum suorum vel indi­
socularis regularisve sacerdos ad audiendas con­ cium vel salutare remedium fugiendum.
fessiones accedere debeat, nisi aut beneficium pa­
7. Suspensionis poenam indicimus confessariis
rochial· obtineat, aut ab episcopo, rem scripto omnibus, qui sin· superpellioeo, stola clericalique
testificante, sit tanquam ad hoc munus idoneus bireto confessiones audire praesumpserint: pilei
approbatus.
usum, quamdiu sunt in confessional·, iis omnino
4. Cum intelligerent sacrosanctae Tridsntinae adimimus. Cavere autem diligenter iubemus, ne, si
synodi patres, · re atqu· · disciplina Christiana poenitentes interdum pecunia mulctare oporteat,
esse, ut graviorum quorundam atrociorumque cri­ eam usibus illi suis addicant; quin potius io pium
minum absolutio, non ab omnibus passim, sed a aliquod opus ita erogandam curent, ut illius distri­
summis solum sacerdotibus traderetur, sapientissime butione ipsi proreus abstineant. 81 quid vero ele­
decreverunt, ut episcopi omnes, in sua quique emosynae nomine poonitenti sit ad mimae sacri­
dioecesi, graviorum huiusmodi culparum reos sibi ficium conferendum, id sibi praecipue dari ne
ipsis absolvendos relinquerent. Ne igitur oonfee- eurent, ne rudiore· forte suspicentur, Dei donum
sarii temere in alienam mortem per ignorantiam pecunia aestimari. Eleemosynam, etiam ultro ob­
irruant, nevs eos, quos minime possunt, absolvant, latam, oaoramonta, maximo vero poenitentiam
illud omnino volumus ot mandamus, at non modo ministrante· sacerdotes ne accipiant; quod si
curatores animarum, sed alii etiam omnes ad au­ paupertate laborent, inopiae suas auxilium pe­
diendas confessiones admissi, bullam in ooena Do­ tant et sxpeetent a Domino, qui dat omnibus
mini legi solitam, casusque ab episcopo sibi ipsi affluenter.
praecipue reservatos, descriptos pense se habeant,
8. 8emper praesto asse docet confessarios^wl
nulluaque ab iis ullo modo absolvant. Ab hoc medicos animarum opem suam poscentibus; sed
tamen numero excipiuntur poenitentiarii, ‘ quos tum potissimum, cum dies quadragesimal·· agun­
episcopus ipse delegerit, modo rosideaat in socio- tur, huic muneri oportet ita ceee intentos, ut toto
sis, cui quisque addictus fuerit; itemque ilii, qui eo tempore nunquam ab ecclesia absint, nisi quan­
tum aut corporis sustentandi ratio, sut gravis ali1 Mitto mate ···«·.
bacordotes «t eleriti, qui prosequantur, alternatim j
sum eo fsciant. Fidei·· reliqui,, ipsi etiam oraales,
non gregstim.sed bini ineedant, 'eo omnino ordine,
ut primum locum. sanctissimi «aeramenti sodale·
Occupent, altero viri omne·1 alii subsequantur,
postremo foeminae; Operto illi, hae velato capito
accensas faculas manibus praeferentes.
«

■

»3S .

CONCILIUM BBNEN8K I, HW

634

qua neoeeaitaa postulet, no, deficientibus medicis, a
Caput XIV.
periclitantur aegroti. Id ipsum~iis quoque diebus
Pe teeramtolo fxlrtmat uiutionii.
praestet, quibus Domini nostri adventns memoria
celebratu» et colitur, iia denique omnibua, quibua
1. Sacramentum extremae unetionia, ut eat a
fideles confessionis aacVamentum 'obire frequenter Christo domino inatitutum, ita perpetua eccleaiae
colent.
J
consuetudine uaaqee aemper receptum aervatumque
V. Confeaaarii, ad excipiendae aegrotantium eet Hoc ita ministrari fidelibus volumus, ut pre- ,
'confessiones vpcatn aine ulla mora adourrant: ai cationea caerimoniaeque In rituali Romano libro
quem vero ex auia morbo laborantem cognoverint, deacriptae adhibeantur. Sacerdos aegrotum Con­
etiamsi vocati non aiift, ad eum atatim ao con­ soletur, eumque ^b humanarum tiuxarumque rerum
ferant, utque animae per sacramentum poenitentiae cogitatione ad caeleatium praemiorum aeternae^Ub
medeatur, hortentur. Quod ai mortia imminere peri­ beatitudinia cupiditatem traducatur. ■ Daemonie,
culum viderint, cum de reliquia -sacramentis su- variae rerum species ad terrorem proponentia, in­
mendia commoneant, tum, ut ae, ai ita Deo visum sidias excelso animo contemnere? et de divina bo­
fuerit\ad moriendum comparent, et ipsi hortentur nitate et miiericordia bene aperare iubeat; con­
et ut idem faciant, parentibus et consanguineis firmatum denique et sancta benedictione munitum
persuadeant, illorum animoa ea praecipue inaania Deo commendetur; adstantes de humanae naturae
Hberantee, qua saepe fit, ut, dum curando corpori imbecillitate admoneat, eoaque ad preces pro
studiosius eunt intenti, aegrotumque impendentis aegroto fundendas hortatus, quanta ait sacra­
iam mortia cogitatione terrere nolunt, de salute menti huiua via et potestas, breviter dilucideque
animee minus solliciti videantur. Illud autem ho­ aperiat.
nestatis erit, ut, qui mulierum lepto decumbentium
‘3. 8i quia periculoso morbo affectus decumbat,
confessiones excipiunt, cubiculi fores esae patentes curet atudioaiaeime parochus, ut ad ministrandum
velint.
hoc sacramentum in tempore adait, ac proinde
IO. Quod gravissima Pii V siftnmi pontificis nusquam ab ecclesia longius abeat : ai quem ex
constitutione de medicis sancitum eet. id semel suo grege sciat in extremum vitae discrimen esse
quotannis promulgetur. Medici vero ipsi, ad prae­ adductum, aegrotum bis singulis diebus, matutinis
scriptum constitutionis ab Innooentio III editae, pomeridianisque horis invisat, aeque ad eum sacro
eum primum ad aegrotos accesserint, eoe de ani­ oleo iniungendum diu noctuque paratum eoae
mae maculis per sacramentum confessionis eluen­ ostendat. Ne vero sine huiuamodi praesidio dece­
dis admoneant, neque tertio redeant, niai eoa dat infirmus, parochus, vel cum ad eum visendum
sacra confessione expiatoa eaae cognoverint; ai primo accedit, vel cum eidem sacram eucharistiam
secus fecerint, sciant se poenis a sacris canoni­ viatici nomine praebet, id sedulo moneat, ut, dum
bus et ab eadem Pii V constitutione decretis esae sibi ipse constat, mentisque eet compos, inungi ae
obnoxios; quod noa etiam publico decreto sta­ postulet: simul illud adiungat, quam magnum ad
tuimus.
salutem momentum habeat hOc sacramentum, ultro
11. Singulis huius nostrao provinciae curatori-( picque petitum, cuius ut ille desiderio inflammetur,
bus animarum mandamur, ut. quos curae suae sub­ fructus ex eo prodeuntes per capita peraequatur.
ditos confessionis communionisque sacramentum
3. Contingere aaepenumero solet, ut periculose
statuto ab ecclesia tempore minime sumpsisse aegrotantium domicilia longe a parochiali ecclesia
compererint, eorum omnium nomina' in libro sche­ distent. Quotiescumque igitur eucharistiae sacra­
dularum describant. Primo deinde dominica die, mentum eo deferendum fuerit, dubiumque erit ne,
qui in Albia dicitur, eos omnes, aive inares aive morbo ingravescente, ad sacrum oleum ministran­
foeniinae sint, intra missarum solemnia. generali dum redire non possit in tempore, sacrae etiam
monitione, cui vim et robur trinae monitionis in­ unctionis vasculum afferatur, aegrotoque, dum inte­
case volumua, nominatim moneant, ut intra illius gris adhuc est sensibus, praebeatur. Quod si ea
hebdomadae spatium, ecclesiae praeceptum omnino morbi vis sit, ut. utrum efflaverit animarq, dubite­
impleant: dlioquin fore, ut ii non modo hebeantur tur, tum parochus et ipse per se rem totam dili­
pro interdictis, eed eorum quoque nomina, cathe- gentissime perscrutetur, et, si per temporis angu­
dralia et parochialia ecclesiae foribus affigantur, stias liceat, medicum etiam in consilium adhibeat-;
«ingulieque dominicis et ceteria festis diebus, dum si minus id possit, atque adhuc haereat, ea con­
missae sacrificium celebratur, in omnibua civitatis ditione utatur: ai es vivus, per istam unctionem etc.
et dioecesis ecclesiis evulgentur. Neque, ut divinis Si vero ita laboret aegrotus, ut verisimile sit, eum
intersint officiis, permittatur, anathematis poena ante moriturum, quam sacramenti huius adminieo ipso proposita admittentibus, ut est decretis D strutio absolvi a parocho possit, precationibus
sacrorum canonum constitutum. Interim vero, si praetermissis, singulae corporis partes, quas ritus
quem eorum mori contigerit, ex Innocentii III inungi postulat, cum stata verborum formula linianconstitutione, ecclesiastica carent sepultura. Prae- tur . eo autem adhuc superstito, reliquae, ut moris
finitis autem diebus elapsis, contumacium nomina est. precationes adhibeantur.
in schedulam fideliter relata, tostimoniumque moni­
4. Ad ÿoe sacramentum ministrandum, cum
tionis sua manu subscriptum parochus ad episco­ eo, quem maximum habere poterit, sacerdotum
pum eiusvo generalem vicarium mittat. Atque sio clericorumque numero parochus semper accedat :
statim omnes in ecclesiis titulum eliquem obtinentes hi omnes superpelliceis amicti, cum ministranti
eo'praecepto devinciat, ut eorum nomina civitatis adsistent, eum procantem suis etiam ipai precibus
et dioecesis ecclesiarum valvis et affigi curent, et adiuvabunt. Quod si plurium nulla sit copia, cle­
dominicis festisque diebus, dum sacra mysteria ricus saltem unus omnino non desit. Sacerdotes
peraguntur, donec illi resipiscant, frequenti fide­ vero omnes hortamur in Domino, ut, ei ad tam
lium multitudine publicari; obstinate vero per­ pium officium a parocho above sacerdote mini­
severantibus, poena maior atque ipsa adeo excom­ strante vocati fuerint, comites ae libenter adiunmunicatio ad episcopi arbitrium infligatur, quam gant; ire autem aine iusta causa abnuentium no­
si per annum sustinere non erubuerint, cum eis, mina, parochus miniaterve. in dioecesi ad vicarium
veluti cum suspectis nomine haereais, ex concilii forsnaum, in civitate ad episcopum vel eius gene­
Tridentini praescripto agi posait.
ralem vicarium deferat, quorum erit paternis

535

CONCILIUM 8ENKN8E I, 1599

&8«i

cohortationibus st moniti· providere, ut illi tam^i item decenti ac tuto, ut alterum parochus habeat,
religioso muneri in posterum satisfaciant.
una cum superpellioeo, violacea stola, rituati libro.
. λ ('um primum ad sacrum oleum ministrdn- aspersorio, caeterisque ad id necessariis rehus per*
dum vocatus parochus fuerit, ei ait interdiu, statim mittimus. . Parochi igitur, duo ad sacrae mtius
ad ecclesiam adeat, pulaataque ad comites aliquos . unctionis vascula comparent, eaque ptannea scite
" convocandos campons, superpellioeo et violacea confecta^ ad eam omnino formam, quam nuo locn
stola indutus, ad aegrotum pergat, vasculum sacri •t tempore praescribemus, singula vero in ligneam
nlei non manu gestat, aed aerioo sacculo violacei capsulam corio circumvestitam, auroque decore
coloris decenter inclusum, colloque serica item distinctam. - includant. Vascula seorsum ab iis
corduia apte appensum, devote ferat. Iuxta cubi­ habeantur, quibus ad baptismi usum nscrif ole»
cularem aegroti lectum, si fieri commodo possit, includuntur.
parari mensam, mundaque mappa sterni diligenter
Caput XV. *
curet. ibi pelvicula sit cum bombiee, ad inunctas
Dt ucra^tuto ordwi.
corporis partes tergendas; mica praeterea panis
rt vus alterum ad manutam lotionem ahstersionemI. Promonendorum ad sacros ordines .con­
que digitorum parata : candela denique cerea ditione* exploratas et cognitas habere parochus
minimum una aceensa praeluceat. In ea mensa, studeat, operamque det, ut quicumque ex eiu*
qua parte lectum propius spectat, sacri olei vas­ paroehiali vicinia initiandi sint, et spiritualis vitae
culum collocetur, quod nulliua laici hominis mani­ B studia colant, ot Christianas virtute» noriot. pietatem
bus contrectari sinatur. Moneat interim parochu» nempe, religionem, castitatem, sobrietatem, pacem,
eoa omnes qui adsunt^ domesticosque praesertim, charitatem. orationem, sacrorum .mysteriorum fre­
ut et aegrotum Deo suis precibus cum spiritus quentem usum, aliaque Id genus plurima; sciant
fervore commendent, et post administratum etiam que sibi cum horum omnium observantiam multo
sacramentum extremae unctionis, corporis curam arctius quam laici» esae propositam, tum nihil
ne deserant.
aliud ecclesiasticae vitae cursum, quatn prrpotutm
K Gratia, quae sacramentis conferri solet, nulla virtutum omnium exercitationem esse debere. Illud
re magi*, quam lethiferi alicuius peccati labe etiam çuret. ut qui vel ultro ip»i clericalis ricae
excluditur. Videat itaque parochus, ne, si fieri genu» sectari instituunt, vel infantes a parentibus
pusrit, quemquam ante inungat, quam is confessione huic sacro ordini destinantur, nd pios omne» chri
purgatus, sanctissimam eucharistiam susceperit, stianosque rno^s acruratiy» informentur. »inguaut si minus, propter stomachi fauciumve nior- loeque frequenter moneat, ut cui quisque ecclesiae
bifm, aliquem communicare potuerit, «açramuntum ex synodi huius decreto adseriptu» fuerit, vani in
saltem confessionis obierit. Quod si quem tanta primis frequenter clericorum functiones observet,
morbi vis repente oppresserit, ut neutrius «umendi et ad earum exercitationem »e comparet. ’ eccle­
facultas fuerit, hunc etiam inungi licebit, modo siasticorum denique hominum, morumque probitati*
»v rri huiiiM desiderio teneri, nutu aliquo et signi­ insignium familiaritate utatur.
<
ficatione pietatis ostendat.
('
‘4. Dabit etiam parochus pietatis bignificatioio-m
7. Ad ea, quae de natura atque utilitatibus minime aut vulgarem aut obscuram, »i puriu-t,
sacramenti huius explicari oportere paulo ante quos utiles ecclesiae Dei ministros aliquando fort·
docuimus (quod erit coram aeipoto diligentius appareat, ita erudiat, ut instituto, quod profiteri
faciendum), illud quoque adjungat parochus, ex­ volunt, ante digno» se praestent, (piam illud sus­
pedire maxime, ut ea 'fide utyfendum no praebeat, cipiant; atquo ideo musicae modulationis, qui can­
qua ·«· ultro illos legimus obtulisse, qui ab apo­ tus planus seu firmus dicitur, peritiam habeant, et
stoli» «alutVm corporis accepturi erant; deinde in functionibus ad ordinem, quem sumpturi sunt,
salutem animae esse multis partibus praeferendam pertinentibus, non mediocriter exercitati sunt. Eius­
t saluti corporis, quae ita solum sit expetenda, si dem quoque parochi ent curare, ut ante diem or
«d caelestem gloriam comparandam momenti ali­ dinationi habendae praescriptum, dvienti clericali
quid habitura sit . denique dubitandum non esse, habitu et tonsura, ad eam formam, «piam cuiusque
quin illis «altêm precibus Deus flectatur, quas ordinis ratio postulat, ante episcopum omnes
parochus sacerdosve. ecclesiae Domitii ipsius per­ sistant. Qui vero nondum tonsuram acceperint,
sonam gerens, in huiusmodi sacramento ministrando satis fuerit, si cum clericali habitu, iuxta facul
inurp.it l’uni postremo, ut is honor huic sacro tatam antea fartam, accesserint
oleo habeatur, ut non ante ministretur, quam partes,
3. At vero, qui vel prima tonsura Vel minori
quibus adhibendum est. atque illae praecipuae, bu» mnioribusque ordinibus initiari voluerint, quin
quae sordes taciliU* colligunt, abluantur.
D decim ante ordinationem diebu». episcopum singuli
H. Meminerit parochu». si semel infirmus fuerit adeant, atque haec, quae paulo infra «uhinuernu-.
unctus, in ( eodem morbo eodemque mortis peri­ descripta, legitimeque testata litteris afferant. Qui
culo non esae iterum liniendum; quodsi, post sus­ bu» ea defuerint, ii plane sciant. se ad nullo» om
ceptam unctionem, valetudinem recuperaverit,quoties nino ordines admissum iri. Primo igitur quisque
ex eo tempore in vitae discrimen inciderit, toties probet, se ex legitimis nuptiis procreatum e»se.
sacramenti huius praesidio muniendus erit. In vel saltem dispensationem de impedimento nata
diuturnis etiam quibusdam morbis, cuiusnwdi esse hum acoepiflee; deinde, ius dioecesis sibi compe­
hydropiri» consuevit, si cui. qui iam iam moriturus tere. ratione vel origini» vel ecclesiastici beneficii
videretur, hoc sanctum oleum adbibitum fuerit, quod in dioecesi obtineat, vel domicilii dec.ennatis.
atque is deinde evaserit. si postea ex eodem morbo vel alia demum quavis legitima causa ; a parocho
rursus in periculum mortis inciderit, huic rursus etiam, ut dictum eat, vel a ludimagistro. ut Trr
etiam hanc sacram unctionem ministrari oportebit. dentina synodo» iubet, vel ab eo quo institutore
Contingit interdum, ut sacramentum hoc in qualibet disciplina et scientia utitur, vel «i
noctu ad aegrotos deferri necesse sit idcirco, si scholae cathedralis ecclesiae «it adseriptu». ab il
parochi domirihum ab ecclesia longius absit, liu» rectore, vel a quibusvis alii» episcopus iu»
praeter vasculum sacri olei, quod in ecclesia, de­ serit, litteras testimoniale» exhibeat, quibus vitm*
centi tutoque loco ita praecipimus adservari, ut superioris ratio commendetur et mores. Illud quo­
illius cluis nulli plane credatur, domi etiam, loco que luculento scripto testatum afferat a scholarum

Hill—■»—>................... _ .____ —.

537

'

CONCILIUM SENENSE I, 163»

Christiana· doetrio·· praefecto, vel generali, vel eo,A
qui «uno paroehlali. viciniAe praepositu· fuerit, »·
in ii· aseidue frequentandi· diligentem ' semper
luis··. Ne harum quidem rerum testificatione· de­
siderari «inat, qui vult 'primam tonsuram •uaoipdre;
ae nempe confirmationi· sacramentum aumpeiMe:
eccleaiam crebrius et religioaiua frequenta··· ; pnr
aoni spatium saepiu· etiam communica··· ; sperarique fore ut in . clericalis instituti ^consilio per­
severet. Quae tdstata esae opqrtebit ipsius parochi
litteris.
4. Quibusvis sacria ordinibus initiari volentium
nomina, in parochiali, ecclesia parochus, episcopo
mandapte, evulget; deque singulorum natalibus,
aetate, vita et moribus diligenter inquirat; litteras­
que de harum rerum testificationibus scriptas, octo
minimum dies ante ordinationem habendam, ad
episcopum miUat.

53h

versentur, ut post abétersas generali confessione
conscientiae* mapula·, salutaribus meditationibus
piisque exercitationibus totos se tradant, ducem
sequentes 'eum, qui et huiusmodi rerum peritus,
et ad alios instituendos idonéus episcopo visus
fùerit. In hac nutent. spiritualis vita< disciplina,
vel mensem, vel plure· etiam psucioresve di*»· ’
versentur, prout episcopi, ex ipsius m deratori*
consilio, iudicium fuerit.

H. Promovendi vero, caeterique omnes cuiusvis
ordinis clerici, in conspectum episcopi venire non
audeant, praeterquam cum inferiori superiotique
decenti vecte, utraque, talari, clericali bireto mi­
nime sortÿdo, caligis honesti coloris et haudqusquam turgentibus, corona in summo vertice, pro sui
quique ordinis ratione. Qq^d si ante episcopum
eiusve generalem vicarium, aliter quam hac sanc­
tione decernitur, se sistere non dubitaverint ini6. L t autem sciat populus, quibus maxime im­ B tiandi, statim ab ordinibus suscipiendi· per annum
pedimentis a sacrorum ordinum limine atque in­ intelligfthtur es·· suspensi.
gressu quis arceatur, ea interdum vulgari lingua,
9. Quicunque ex ordinandis aut urbem inco­
«i opus «it, parochus declaret et explicet. Im­ lunt, aut ab ea non amplius quatuor gftHtbu· pas­
pedimentis vero canonicis irretiti sunt, minores suum absunt, feris quarta ; qui vero in dioecesi
aetate, quttm cuique ordini canones praescripsere, longius habitant, feria sexta statam ordinationis
criminosi, haeresis nomine suspecti, ebriosi, impu­ diem praerodente, ante episcopum omne· con­
dici, usurarii, scurrae, mimi, hjrstrione·, infames veniant. ut. post habitum examen, de eorum vita,
quoquo modo, et vitiis dediti, ratiociniis obligati, moribus et functionibus scrutinium fiat, cui qui
insigniter deformes et corpore vitiati, illegitime non adfuerit, licet per examen fuerit idoneus indi­
nati, bigami quorumque genere bigamiae, irregu­ catus, ab ordinandorum tamen numero excludatur,
lares. ut qui in bello vel aiibi caedem hominum quemadmodum Nanetensis concilii decreto sancitum
ediderunt, qui tulere sententiam capitis, aut capi­ est; ad ordinationem autem nullus, nisi confessus,
talis criminis acta et sententiam testificationeeque et ad sacram communionem de episcopi manu
edixerunt aut conscripserunt, qui causas criminales sumendam paratus, accedat.
10. Quo die ordinatio peragenda ftrit, singuli
egerunt, suspensi, interdicti, excommunicari, amen­
tes, morbo caduco laborantes, energumeni, non con­ bene inane, magistrum caeremoniarum cathedrals
firmati, ante tempua sive per saltum promoti, ecclesiae adeant, qui suum cuique locum attribuens.
beneficium aut tantum patrimonii non habentes, C diligenter caveat, ne quemquam admittat, cui vestes
quantum, si sartos ordine* susceperint. ad honesto ordini, quem sumpturus est. congruentes, easqu»
deCeutes et mundas deesse videat; si cui vero de­
vivendum sit satis.
6. Minorem maioremve aliquem ordinem sus­ fuerint. cum, nullis neque precibus dolinitus. neque
cepturus, de eo quo proximo initiatu· fuerit, testi­ excusatione commotus, rejiciat.
11. In onlines suscipientium numerum, haud
monium afferat: a parocho oriam sacristave illius
ecclesiae, si fuerint in cathedrali. de functionibus quisquam intrudat* nisi quem cancellarius episco­
superioris ordinis, quas rite obierit, quod testi­ palis nominarim et publice apellaverit. Qui secu*
monium nisi regulares cuiusvis ordinis a suis fecerit, in excommunicationem latae sentential* .■*<’
superioribus exhibuerint, nullo ptodo promoveantur. noverit incidisse: et, cum seipsum tum eum <jui
A parocho item vicarioquo foraneo. de assiduo, huic fraudi vel consenserit vel tacendo minus ob­
post proxime susceptum ordinem, clericalia habitus stiterit. ab ordinum functionibus esse suspensum :
usu. ex sacrorum canonum et conciliorum prae­ quod idem de iis etiam intelligi volumus, qui,
scripto; a sacerdote ad clericorum confessiones au­ quod in examine non satisfecerint, approbari non
diendas probato, de confessione saepius frequen­ fuerint. Qua in re illud examinatoribus in memo
tata; ab eodem denique parocho praefectove ec­ riam revocamus, ne in quoquam indigno rudive
clesiae, cui inservit, aliove sacerdote, qui in ea approbando locum esse ullum amicitiae, consan
iussu episcopi ministraverit, de sanctissimae eu­ guinitati, precibus, aliisve huiusmodi rausi· patianD hir. aut velint, scientes, poenam excommunicationi*
charistiae sacramento crebrius sumpto.
7. Ad subdiaeonatum aliumve macrum ordinem ipso facto subeundae, sibi esse propositam. < ui
promovendus haec pohssiniu n testimoniis probata illos quoque examinatores subiicimus. qui eius
exhibent deiiuncinti' -ur*· .n p :< n > eh ia I i ecclesia, examini interfuerint, a quo per sex ipsos ante
publice die testo inter ιιιιηχιιιίιιιι ««demtiia habitas ; diem examinis menses, eo nomine, munus ullum
aetatem ordini. quem sumo* ihs eet. a concilio Tri­ quamvis parvum acceperint. Hi igitur, cum pri­
dentino praescriptam, redditur, vel ecclesiasticos, mum ad examon prodire viderint eum, a quo doni
vel laicales, quos et sine ulla controversia possi­ aliquid tulerint, ad omnem simoniacae labi· suspi­
deri, et eos esse manifestum sit. quo* pro ratione cionem vitandam, indignosquo et rudes in fccleloci, et ad eum commode alendum sufficere, epis­ siam hei ad «aerum ministerium non admittendos
copus indicaverit; denuneiatione* item de redditi- (quod Nanetensi et Calcedonon·! concilio decretum
bn· ipsis et censu, qulas eodem plane modo quo est) ita statim abscedant, ut ne tacentes quidem
alias, fleri volumus et mandamus. Verum, ut qui et minime interrogantes adesse velint.
IX Qui sacerdotes creati fuerint, in ecclesiis
subdiacooi, diaconi sacerdotesve creandi sunt, vitae
genus, quod sectari volunt, melius norint, tantain- episcopo ipsi sublectis primam missam ante cele­
que rem purioribus aninns aggrediantur, singuli, brare non audeant, quam a magistro caeremoniarum
ante statam ordinationis diem, in religiosum ali­ cathedrali· ecclesiae, vel ab eo quem episcopusquem locum secedant, ibique ab omni humanarum huic rei praefecerit, diligenter examinati atque
rerum cogitatione soluti et vacui, in ea sola cura approbati, celebrandi facultatem scripto acceperint.

43»

CONCILIUM 8UBK8S I, 15W

540

Qaibua vero id muneris μ»βμ» faerit, sciant, . Dum vero melioris eons suens exquiritur, rivo ia
ae poenae opioeopi arbitrio impoaeodao fare ob- paternis sadibns, rive ia domicilie parochial!, rivo
nouieo, ri suiquam celebrandi fmriat potestatem, ia ipoa seelssia sint illud prae oculis habeatur, ut
qui Momarnsm rai eecrao peragoadao ritus aoa ita docenti aperteqoe loco semper id dat phsreeqae
teeeat. at eudem, ri opno rit, docere atioe poesit adsint, qui mulierem et parochum eolloqusoteo
13. Ex numéro examinatorum, que· synodas videre, aon tamen audire queant ae proinde non
ipsa eroeverit, deligat epioqopu unum, oomque ita prope assudant, ut saapioari paroebuu posait
baie negotio ita preofieiat, at riaa ae nullum, vel mulierem prae pudore, aliamve eb eeusam minus
ad ordineo, val ad oonfeesiones curamve animarum libero animi sui soesnm patefacturum. Verum si,
admitti se poatalaatias exemen haberi heeet, ae in illius explorando eoaseese, parochus invitam
exeepto quo, per eoneursum, parochialium eccle­ ad id trahi animadverterit in tota re supersedeat
siarum aura magis idonei· committenda eot, oui atque aliquam rationem prudenter excogitet, ne
praesidere episcopum eiusvo vicarium generalem de ea parentes propter indignationem gravius ali­
oportet Huius vero examinatori· erit, aoa appro­ quid statuant ; denique rem ad episcopum sive eius

batorum minus. quam reiectorum nomina, oausas- generalem vicarium deferat; atque hi cum mulieris
que cur reiecti fuerint, annum item mensem at libertati prospicient tum eandem ab omni periculo
diem examinib in libro ad hunc unn pareto de­ tutam et incolumes praestent
3. Moneat utrumque seorrim, oportere diligenter
scribere, atque omnia ad episcopum sineere referre,
•i quando i·, vel eius vicarius generalia legitime I cavere, ne quid legitime impedimenti sit ad matri­
monium inter se contrahendum; hortetur praeterea
impeditus interesse non postit.
14. 8i quo casu contingat, ut episcopus legi­ graviter et severe, ut denunciatioaes prius haberi
time impeditus stato tempore ordinationem habere non sinant quam talem tsntamque rem Deo totam
nequeat gravisque aliquo et necessaria causa po­ permiserint piorumque hominum precibus et sanctis
stulet quemquam ex sua diocceri ad sacros ordines sacrificiis commendaverint. Postremo, ad matri­
promoveri, ideoque testimoniales et dimissorias monium ieiuniie et spiritualibus exercitationibus
liter·· ei dari nece··· sit, ut a viciniori epiacopo ineundum, inflammet et excitet ut adversus libi­
ordinetur, quas supra praescripta sunt ea haud dinum actus, petulantiam sensuum et lenocinia
secus «errentur, ac si a proprio episcopo promo­ voluptatum, hio telis instructi, salutares fructus et
vendus esset; nec. nisi examinatus et probatus, gratiam uberiorem ex matrimonii sacramento per­
alio dimittatur, postquam vero, suscepto ordine cipiant Denunciations· vero post evangelium re­
reversus fuerit, eius functiones obire ante non au- citatum eoncionemque absolutam, iuxta formulam,
deat, quam ad episcopum literaa. testificationes quae paulo infra subiieitur, a parocho habeantur.
4. Cavere otiam oportet parochum, ne, dum
eiusdem suscepti ordinis complectentes, detulerit,
functionesquo praestandi facultatem habuerit ; quas voluntatem ad matrimonium denunciandum ex­
literaa, priusquam mensis labatur, cancellario epis­ plorat, eius ineundi sponsaliumve consensum ex­
copali exhibeat, ut earum exemplum, una cum quirat. Quod si oum filiis familias agendum hoc
eiuadem et episcopi promotoris nomine, in ordi­ fuerit, neque parochum parentes eo nomine com­
natorum codicem referat. Quisquis huic decreto pellaverint, quaerendum ex iis erit, utrum con­
parere neglexerit, praeterquam quod duobus aureis sciis et permittentibus, an insciis et invitis paren­
nummis mulctabitur, poena etiam suspensionis ad tibus iungi matrimonio velint. Ac si contrà eorum
annum plectetur.
voluntatem id fieq appareat, interrogentur de causa,
eaque cognita, paterne et graviter moneantur, ne
Caput XVI.
parentum, in quorum potestate sunt, ita aut négli­
De eacramento matrieueii
gera aut parvi facere authoritatem velint, ut eos
1. Matrimonium, quo ecclesiae cum Christo de re tanta sibi esse celandos putent; nisi forte
nexus et coniunctio significatur, septimo postre- constet, sponsalia de futuro inter eos vera esse
moque loco inter novae legis sacramenta patres, contracta, maligneque futurum matrimonium a
uno omnes ore, posuerunt. Eius tria praecipue parentibus impediri; ante cuius celebrationem epis­
commoda sunt, susceptio et educatio sobolis ad copus vel eius vicarius generalis certior erit de
divinum cultum, fides inter ooniuges; Christi cum tota re faciendus.
5. In denunciationibus autem, exprimat parochus
ecclesia indissolubilis plane coniunctio, quae causa
est, ut. etiam si propter fornicationem separari nomen, cognomen, patrem et parochialem ete­
Couiugalem torum fas sit; alterius tamen matri­ siam matrimonio copulari volentium, patra vero
defuncto,- dicat filius quondam N. ; post singumonii vinculis interim adstringi non liceat.
2. Ne assensu eoniugum, per vim metumve d *»· denunciationes, statim, quo quaeque die sit
expresso, in sacramentum matrimonii perturbatio habita, scribet; ac si interim certum aliquod im­
inducatur, eos omnes huius nostrae provinciae pedimentum se-prodat, a matrimonii celebratione
parochos ipso facto suspensos intelligi, quatuorque abstineat. Quod si impedimentum anceps sit et
praeterea'nummis aureis in piorum locorum usum ambiguum, rem integram ad episcopum deferat,
vertendis mulctari volumus, qui matrimonium con­ sine cuius eiusve vicarii generalis mandato nihil
trahendum populo ante denunciaverint, quam ex agi praeterea liceat. Nullo autem impedimento se
viro priua, quam ex muliere seorsim quaesierint, ostendente, si qua tamen adhuc suspicio subsit,
utrum id fieri sibi placeat, atque ad eam rem videat accuratissime parochus seduloque ipse in­
sponte por se ipsi ac libere veniant, qnod tamen quirat, atrum impedimsntum eiusmodi sit, ut eo
ita accipiendum statuimus, ut ex huiusmodi vo­ matrimonium excludatur. Verum, ad hanc totam
luntate, de futuro contracta sponsalia dici non rem cautius pertractandam, illud observet, ut virum
possint ; sed eo solum consensus hic referatur, ut et mulierem matrimonio vinqiendos eorumque pa­
denunciations· in ecclesia tres habeantur. Quod rentes seorsim interroget, moneatque ut, si quid
si non in eadem paroehiali vicinia degant, idipeum huic rei obstare noverint, id libero profiteantur,
ab utroque parocho, cuius curae subiecti sunt, nisi sit illud quod ex non permissa copula oriatur,
omnino praestari iubemus; neque ab altero matri­ id enim epiacopo solum* aut eius vicario declaran­
monium ante vulgari, quam ex altero cognitum
dum erit. At vero, si vel ex sermone eorum qui
consensum sins habuerit, qui e suo grego non sit.
contracturi sunt, vel aliunde, probabilis sit im-

Ml

CONCILIUM 8ENEN8E I, IS·»

MS

pedimasti alieni» t»pieio, ran aoapaedat, eanaquo . facultate aabatituat, eamquo ano chirographa ia
coat apiaeopo val mu· viearie generali eemnwui- librum matrimoniorum referat: ut delegata aaoereet; praeeipne vero ai impedimMtnm ant fame dotia potoetae nunquam raveeari ia dubium posait.
vulgara, ant nnina etiam toatio dictum probarat.
12. Paroehi, extra umiaia mtaaaa, non niai
8i nihil omniao.obatare deprehensam fuerit, matri­ •uperpellieee atolaquo induti, quemadmodum Tri
monium deauaeiare at eolebrare paroehaa patpat. dautiai ooMilii aaaetioaa praecipitor. epoaaoe eonneo tine nanraaria eaaaa differat.
iungant: ad Mmquo rem, at pleuiot ia eataebiemo
fi. Saapaaamara fit. at poat ' matrimonial· ox Romano traditur, pium, aliquem aormoaom ad
more deauneiatam, illi» tames eolabratio differa­ iuagaat. ut et |eanaam instituendi sacramenti hui»
tur: ob asm rem, ai dilatio haec apotium bimaatre intelligent, et pietatem, quae ia eo contrahendo
exceaeerit. matrimonium hand aliter celebrari volu- requiritur, affero omne· pro viribu· studeant.
maa, quam ai denunciations· itarem a parocho Quo vero crobriua in hniuamodi argumento «ibi
fiant ; niai a]jud videri «ibi epiacopua val aiua •eae venandum parochi vident, eo diligenti» ex
vicariua generalia acripto teatatum fecerit. Quod ai Mori* libri· aliiaque oceletiatticit monumenti·
dirimenda quandoque aint de futuro contracta apon- ratione· colligant.
•alia, id fieri ita iubem», ut declaratio ordinarii
13. Quod Tridentino in primi· concilio, aliiaque
iudicia intercedat.
•acri· canonibus catitum antea fuit, id no· in hac
7. Quo die postremam denunciationem haberi nostra aynodo et (ancimui. et poeni· etiam gra­
contigerit, eo parochua a matrimonio celebrando : vioribus arbitrio epiacopi propoaitia, ab omnibu·
abatineat, niai Aut poteatatem epiaoopo faciente, obaervari mandam»; ne videlicet parochua ullua
aut iia atatim diebua inaequentibua, quibua Qnadra- •ibi hoc sumat. ut quemquam ex aliena dioecesi?
geaimae atque Adventu· initium fieri eonauavit. quantumvis longinqua, advenam erronemve ad ma­
Portuadere autem coniugibua atudeat, ne matri­ trimonii •aeramentum recipiat, qui ab ordinario*auo
monium, ante biduum triduumve elapaum, oon- non afferat liter··, quibu· et denuntiatione· ha­
•umment; «eque interim ad eam rem aaaiduia bita· eue, et nullum intercedere impedimentum,
precibua comparante·, miaaaro pro matrimonio fa­ quo minu· contrahi matrimonium poaait, teatatum
ciendam. ut in miaaali Romano praeacribitur, pie fiat. Hae vero literae, antequam sponsalia cele­
celebrandam curent: ad quod, exempli· etiam ex brentur, exhibeantur epiacopo. Quod idem ad prae­
hiatoria aacra peritia, quantum in ae eat, acriter scriptum decreti in hanc ipsam rem editi aervetur.
inflammare oonetur.
etiam in eiu· matrimonio faciendo, qui et ex vicina
8. Illud quoque çoniugibu· in memoriam revo­ dioecesi ait, et parocho ipai aut quibusvis alii· notu·.
candum eat, ne ante celebrationem matrimonii, Immo, praeter aupradicta. erronum matrimonii·
•uaceptamque in eccleaia benedictionem, quae ata­ parochi non aliter interaint, quam diligentem priu·
tim celebrato matrimonio danda erit, aut aimul inquiaitionem fecerint. et re ad ordinarium delata,
habitent, aut inter ae commercium habeant coe- ab eo licentiam id faciendi obtinuerint.
antve. Ad eorum igitur procacitatem et incontinen­
14. Muliere· quoquo modo de priori· viri obitu
tiam reprimendam, qui, priuaquam ex concilii Tri­ C ambigente», tamdin tecundia nuptii· ae abstineant,
dentini decreto matrimonium celebretur, rem aimul donec eum vere mortuum eaae, epiacopo vel eiua
habere non erubeacunt, culpae huiua abaolutionem vicario generali certo testimonio notum fiat. Ante
statuimua ad aoloa epiacopo· pertinere; a quibua vero, quam pro certo ab epiacopo habeatur, parochi
ita concedi volumua, ut, ei publicum erimen ait, illa· novo matrimonio copulare non audeant: qui
publiée item eaqoe gravia poenitentia ininngatur. non paruerint, praeter poenam acutatorum decem,
9. Ad matrimonimum celebrandum benedictio­ aliamve ad epiacopi ipaiua arbitrium, «uapenaione
nemque accipiendam, haqd aliter quam diligenti etiam puniantur.
peccatorum confeaaione expiati, et aacra commu­
15. Si, quo die matrimonio denunciando fima
nione refecti, accedant veetitu item modeete, ohri- imponitur, eo, epiacopo annuente, illud celebrare
atianaeque religioni· «implicitati maxime con­ oporteat, moneat in secunda denunciatione populum
gruenti ; ut, quanto quinque nobilitate generi· ante­ parochua, quoniam eo deducta rea ait, ut, poat
cellit. tanto maior ipaiua Virtue in abiioiendia aaecu- postremam denunciationem. contrahi matrimoninm
laribua pompia eluceat.
nequeat, vel propter incursum eorum temporum,
10. Quibu· «ponaoa ad eccleaiam deducendi cura quibua id fieri ab eccleaia prohibetur, vel propter
mandatur, ii et eonaanguinei plerumque aint, et aliam, quamvit legitimam cautam; ideo fore, ut
non aetate modo, aed moribua etiam gravitatem epiacopo permittente, aimul atque denuneiandi fini·
et modeatiam praeaeferant. Sponaa non niai velato fuerit factu·, quod incidet in dominicam aliumve
capite eo accedat; neque eiua matrimonium cele­ D diem featum proxime inaequentem. ni»i interim
bret parochua, quae velo tecta ad eccleaiam non legitimum ullum impedimentum emergat, «aera­
adierit; ita enim et apoatolu· praecipit, et Rebecca mentum matrimonii miniatretur.— docuit, quae, aimul ac aponoum aapexit, pallio caput
16. Quia vero nuptiarum benedictione· temper
obnupait. Matutini·, ut decretum eat, non pomeri- aunt a sanctis patribus mirifice commendatae, id­
diania aut nocturnia horia matrimonium flat; neque circo doceat parocho·, quanti oaa aeatimari deceat ;
id inter eoa, qui doctrinae chriatianae elementa caveat- tamen, inxta formam a nobis praescriptam
ignorent, niai ex praeacripto formulae epiacopi de­ ne benedictionem aponaae rura» impertiat, quae
creto expreaaae. Praeter ipaiua parochi, duorum iam aemel in nuptii· benedictionem acceperit.
minimum triumve teatium praeaentiam, ut concilio Videat denique diligenter, ne quoavi· sponso». qui
Tridentino atatuitur, neceaMriam eaae meminerint. non aint ex tua parochial) vicinia, licet urgere
Matrimonium celebratum, una cum teatibua, atque neceaeitaa videatur, aine proprii parochi facultate
aliia qtae Tridentina aynodua voluit, parochi in vel benedicat vel matrimonio iungat, e» tibi poecodicem referant; alioqui poenae nomine acutato· n» propositas aeiena, quae in decreti· Tridentinae
duoa, in uaum piorum locorum, aolvant.
•ynodi leguntur expressae.
11. Si quando parochua, epiacopi permiaau, vel
Caput XVII.
a parochial) eoelaeia abait, vel ita morbo aliave
Dt tite tt koHuiett dtrietnu»·
legitima eauna impediatur, ut matrimonium ipae
per ae miniatrare nequeat, aaoerdotem, quem epi­
1. Non canonum modo aaactioaibua. apottoiicopo· ad Moramenta ministranda admiaerit, «cripta que ipai» sententia, «ed graviaaima etiam Trideatiai

M3

CONCILIUM 8ENEN8K L 1899

concilii »uthoritats. 4d onoria episcopis iapopituai
• est, ut, quateau* opu* oeoo vidoaat, sibi subioe''' tora· vitia at culpa· redarguant; buta rai rit·
praestandae earn aHae plure* iairi ratio··· queant,
tum ilia praaciara in primi·, at efleax eenMnda
eat, ai clerici omaes, aaimarumq·· asaxiase eara­
tom ita vitam iastituaat auam, ut example patina

S44

qaam laoaaaaat sen provoceat; ai quern vero corriper· asessss ait, id ea ingenii dexteritate. aequsbllitate animi ae medpratioae faeiaut, ut spirituali*
iade ftnetu· non disoMaieni· eoutontionioq·· ma­
teriam petere videantur.
7. Neqae nimia ornat·· et compta·, aeque con­
tra nimia laceras «t sordidas deoot eeae clericorum
veste·, quod eum antea, praeter sanctorum patrum
Anioeti, Caeleetini, aliorumque summorum ponti­
ficum constitutione·, Matisconenu, Exenieasi, Meten­
ti, Lateranensi ae Viennensi concilio statutum fuit :

quain sermon· fidelem populum ad Christiana· dioeiplinae atudium trahant. Carant igitur, ut insti­
tutum quod nomina atque habitu profitentur, ita
etiam re ipaa exprimant, ut nihi), quod ad gregi·
•ibi crediti utilitatem pertinere quoquo modo exi­ tum nuper sacra Tridentina synodo, quae consti­
stiment, praetermittant, in omnibud ·· sicut Dei tutionem Clementis quinti in concilio Viennensi
ministros exhibente·; nec quioquam. unde vitu­ 'editam innovavit et auxit, poenis propositis con­
firmatum. Omnes igitur huius nostrae provinciae
peretur auum ministerium. committente·.
4. Castitatem tanto stadio colant, ut cuiuavia clerici, etiam exempti, praeter debitam tonsuram,
turpitudinis crimen eiuaque suspicionem effugiant, habitu quoque suo cuique ordini congruenti utan­
ae proinde nullua provinciae nostrae clericus, ullius tur. Qui secus fecerint, si semel moniti parere neplane mulieris, de qua possit haberi suspicio, etiam B glexerint, non modo suspensionis ab ordinum funcquovis gradu consanguinitatis affinitatisve coniunc- tionibus obeundis, fructuumque atque adeo bene­
tae. praesertim si vidua sit. convictu utatur; ex­ ficiorum ipsorum amissionis poena teneantur, sed
tranearum familiaritatem et consuetudinem singuli graviori etiam, vel per edictum publicum ad epis­
omnino vitent. Ad ecclesias aut monasteria sacra­ copi arbitrium imponenda. Singuli item, praeser­
rum virginum, si praeterquam ab episcopo, eove tim ii, qui sacris ordinibus initiati sunt, inferioremcuius id muneris episcopus esse voluerit, potestate que vestem talarem perpetuo gestent, neutram ex
in scriptis sibi facta, accesserint, et excommuni­ serico panno confectam, laxioremve aut adstriccationis poenam incurrant, et duobus aureis num­ tiorem quam deceat, ad elegantiam et fastus osten­
mis. ad piorum locorum usum, mulctentur.
tationem. Interulas ad collum insnusve, rugosas.
3. Caveant ecclesiastici viri cuiuscumque ordi­ aut acupicta· non habeabt; pileum sericum omnino
nis. ne ad nuptiales epulas invitati, coetibus, ubi ne deferant. Cappillus in summO vertice tantum,
lasciva carmina recitentur, saltationibus, comoediis quanta est hostiae magnitudo, sacerdotibus tondea­
aliisve id genus spectaculis^ ullo modo audeant tur; reliquis vero inferiorum ordinum clericis, ad
intéresse, poenaeque veriti, a Laodicensi primum eam^plqne^formam, quam episcopo cuique ordini
concilio, summorumque pontificum sanctionibus, a praescribere visum fuerit.
Tridentina deinde synodo constitutas, aliasve etiam
Θ. Clericis, in vestitu publico, nullum alium
graviores ad episcopi arbitrium statuendas; comes- praeterquam nigrum colorem concedimus ; nisi forte
sationes et ebrietates, veluti res perniciosissimas C ea dignitate sint, ut -alio uti necesse habeant. Vestes
et a clericali disciplina maxime abhorrentes, dete- uon obtemperantibus adimantur ; quod idem de
stentur et fugiant. Iisdem vero poenis sciant se calceamentis et caligis intelligimus, quae et nigra
iore obnoxio», omnea huius nostrae provinciae duntaxat et minime ad venustatem incisa esse vo­
clerici, qui ad tabernas meritorias, nisi in itinere lumus. Urachi· inferiorum vestium exerts manicis,
sint, quovis praetextu et causa adierint.
ita ut hae pendulae relinquantur, conspici nunquam
4. Statuimus, ne quis ex nostra provincia ec­ siuant: alioquin eas poenas luant, quas episcopus
clesiasticus vir aleas taxillosque, unde maxima irrogaverit. Dum iter facient, veste quidem con­
plerumque scandala oriuntur, aut penes se habere, tractiore, sed njgra, atque infra genua saltem de­
aut iis ludere, aut ludentibus utcumque assistere missa utantur. Arma nullius omnino generis, nec
audeat. Id autem quisquis privarim fecerit, per quacumque de causa ferant. 8i non paruerint,
mensem functionibus ordinum, qui vero publice, armis ipsis et alia poena etiam pecuniaria in
fructibus etiam beneficiorum suorum «ibi noverit piorum locorum usum episcopi arbitratu mulcten
interdictum ; quorum dimidia pars delatori, reli­ tur. At vero, si qua ferendi necessaria causa sit,
quum piis locis attribuatur. Minoris vero pilae id ante non faciant, quam per episcopi facultatem
ludo se publice quemquam oblectare prohibemus. seripto concessam licitum fuerit. Ea autem, nisi
5. Nihil minus ecclesiasticum hominem decet, longius iter futurum sit, neque intra primum ab
quam Deum, cuius maxim· cultui dicatus est, con­ urbe lapidem, neque alligata lateri, sed ab equi
tumeliosi· nominibus appellare. 8i quem igitur sella pendentia ferant.
sacrariMiinum Dei nomen, beatisoimae virginis, alio9. Nulli clericorum annulos digitis gestent,
rumve sanctorum turpiter blusphernaase, legitime quibus propter officium, aut dignitatem iure per­
constiterit, ita sane plectatur, ut ad poenas Pii V missum non sit; gestantibus annulomm ipsorum
constitution,· proposita·, pecuniaria etiam ad epis­ •missio poenae loco proponitur. Causa*, praeter­
copi arbitrium addatur. 8i homicidium fecisse, aut quam in easibu* a iure permissis, nullas tueantur
consensu auxiliove faciente· quovis modo invisse aut dicant. In saeeolari autem, ac no in eccle­
comperiatur, aeritar *x praescripto canonum pu­ siastico quidem, sine eiusdem sjiiscopi vioariive
niatur.
generalis concessu, neque fidem suam pro quoquam
β. Quoniam luxum et fastam a ehricali disci­ obligent, neque testimonium in foro laico, etiam
plina alienissimo· esse ooaoontiens «anctorum pa­ extra causes seaguinis, forant. Tutorum munus,
trum docet anthorita·, studeant clerici mores suos, nisi episcopo, ut supra dictum est, permittente,
•eque ipsos totos ita componere, ut-qudm proxime non obeant, neque fide iubeaat; negotiatione et
ad veram Christianae religionis formam accedant. locationibus suscipiendis abstineant. 8i noctu,
Superbiam et quicqnid afflne superbiae est, fagiant, proptur instem aliquam causam, domo sxsundum
mansuetudinem, affabilitatem, modestiam, benigni­ •it, ot lumen ot nnnm saltem comitem, nbi commo­
tatem sectentur, quae ita temperent gravitate, ut dum sit, semper adhibeant. Bi personato· decuiquam contemptui mh non possint. Iniuriie in
prehoMi coutigerit, duo· ipoos men··· in custodia
ferendis ita abetinaeat, ut ·· verbo quidem quem- haboaatur, et poena pecuniaria episcopi arbitratu,

Mb

CONCILIUM 8BMKN8C I. im

M·

ad aaaai piorum locoram. muletantur. Latroaaa, A buiue praviuria· eathedralibue at eollegiati· aeclaatia,
exala·, praedouae. alieaqaa fiagitiaeoa bomiae·, qnotidiaaani·· distributionum qaovi· praetextu
quamvis eonMaguinai aiai, aaa reeipiaut, aaa qao- partUpum MM volema·, qui vara ipae par m aaa
quomodo gratia invent at feeariut, apiaaapi aaa raiaiwit, eaaauWa ban· iaterfberit, «aateraaque
val in careerem tradant, val ia axilla· agaat, val hmatioaa· omnea M munero nea abierit. 8i quia
graviori boa poaaia, pro rai magnitudine, baeaMia vere aat uterbua, aat elique alia iaeie oauaa, qua
etiam ademptis, afficiant.
minae ad···· parait, impediat, ad eptaeepam riva
•tua vicariana, aliumve baie rei ab epiacopo ipoo
Capet XV 111.
praefectam, excaaetieaem aaam deferri caret ; atque
Dt recta aiari ia eeeMia aaaarraatioae.
at «ibi impune ab»··· lieeat, faonltatam obtineat.
I. Clarice· ad eocloaiam profieueen», iacaaaa Que tempero divine offici» celebrantur, canonici
motuque corpori», modestiam et gravitatem clericali eapitnlareo couvante· non agant : ai egerint, perinde
dignitati convenientem retineat. In eocleeia, quae habeantur, ae »i horia interim recitati· non interDei domua eat, nihil aut agat aut eogitot, quod fuarint, careautiqn· emolumento praeeentiba· debito,

a religioni» et pietati· atudio ait diaiuuatum. quod «i exegerint, actant ao, niai duplum resti­
Secriatiam ingresau», non deambulando, colloquendo, tuerint, lethifero crimine eeee obetricto·, neque eo
nugando iurgando, aut de Meeularibu» negotii· aolvi ente poaee quam aatiafecerint. in quo quidem
tractando tempu» absumat; sed leipium colligent, priori·, decani, praepoeiti, aliorumque, quorum id
vel in divinarum ferum contemplatione veraetur, B intereat, conscientiam oneramua. Quo kalendario
vel de ii· cum alii· colloquatur. Ad rem aecram ad divina offieia recitanda uti metropolitans confaciendam non ante accedat, quam missam accu­ ■uevit eooleaia, eo etiam caetera» provinciae nostrae
rato perlegerit. Superpelliceo mundo amictu», »i eccleaia» uti iubemu», additi* duntaxat celebritatifieri commode po»»it, nacra» sibi induat veate», bua eorum «anctorum, quoa quaeque dioeceai» et
clericumque cum talari habitu et superpelliceo locu» patrono» veneratur et colit. Quibu» in ec­
minittruni adhibeat. Sine clericali biretto et super- clesiis. propter pravam consuetudinem, horae omne»
pelliceo nulli eccleaiaatico viro, dum divina officia canonicae non recitantur, iu ii» ut omnino in poste­
peraguntur, in choro adeue liceat, nbi neque rum recitentur, mandamus.
chirotbeci» utatur quinquam, neo flore·, aut quid
4. Parochi et dignitate· animarum curam ad­
aliud huiu» generi» manibus gestet. Fabuli· tinguli nexam habente·, in aui* quique eccleaii·, veluti
parcant; modeste »e gerant; nihil diatonum, quodque quidam excubitore· reaideant; nec plus quam
auditorum animo· offendere queat, dum canunt, biduum, aine epitropi aut vicarii generali» permissu,
audiri sinant; literaaque non legant; quicquid deni­ ab ii» absint ; interea vero eooioeii» per alio· aati·que faciunt, eiuamodi ait. ut eo vehementia» ad faciant, quod ai diutius opinion· abfuerint, niai
Dei laude» praedicanda» excitentur. Sine bone révérai ante deeem die· elapso», modo possint, de
venia praefecti chori, nisi horarii» procibu· ab- •uo reditu certiorem episcopum fecerint, ita de ii·
■olu/ia. divinisque peracti» officii», abire choro •tatuatur. ac ai non impetrata venia abfuissent ; qu»
qurnquani non audeat, llorariae vero prece» ad re non curator·· modo animarum, aed alio· etiam
nonam usque completam recitentur, niai aliter omne· clerico· teneri volumu». Quaeeunque demum
cathedraria aut collcgiatao ulicuiu· ecclesiae veteri, »acra Tridentiita tynodo. summorumqu· pontificum
euquo iuatu consuetudine receptum ait. in ecclesia couatitutionibu» de reaidentie sancita aunt, ea ob­
nec voceni altius quisquatn tollat, nec negotiando serventur omnia, poeneeque contumacibu» irrogen­
aut deambulando moretur, qliod ipsi» etiam sae­ tur illae, qua» ipaummet concilium iidemque summi
cularibus. maxime dum aivina officiu celebrantur, pontifice· comminantur, aliaèque praeterea, quae
prohibitum volumu·. ea poena indicta, quam M- convenire ordinario videbuntur. In posterum vero
tuere ordinario visunt fuerit.
parochial· munu», neo privilegiorum, nec con­
U. Quod «aer·1 Trident in» synodo cautum eat, suetudini· alteriuave iuris praetextu, per alium,
ut episcopi curent, ut aacerdote» cuiuscumque quam per ip»um parochum praestari non per­
conditioni· et ordini», etiam »i nulli eccleaia· ad- mittatur, niai priu» ea iura ac privilegia in visi­
•cripti »int, nec ex officio celebrandi onu» irnpoai- tatione legitime exhibita, et a loci ordinario mature
tum habeant, dominici· «altem gaeteriaque festi» discussa atque examinata fuerint ; » ut »i qua
diebus missae «acrificium faciant, id no· etiam obrepticia aut aubrepticia eaae comperiantur, ea
atque etiam, ut ab omnibua fiat, tuonemu». 8i irrite ac nulla omnino declarentur.
quem verp iuata de cau·· contingat «aeram com­
Caput XX.
munionem de manu alterius sUcerdoti» aliquando
D· sacrosanctis «cdaati».
suscipere. auperpelliccum et stolam adhibeat. D
Reliqui inferiorum ordinum clerici, diaconi. »ubt. Nullae in postorum eccleaiae, monasteria,
diaconi. quique in minoribu» constituti sunt, sciant, oratoria iquqd aacrorum canonum coaciliorumque
maxime decere, ut. «ernei «altem tinguli· menaibu·, decreti» consentaneum eat), niai epiacopo con»«neucharistiae «aeramentum publice sumant, quod •um acripto teatificante, condantur. Altaria m con­
a diaconi» et aubdiaconi», dum «aeerdoti «aera diti» nulla aut excitentur, aut diruantur; nihil
mysteria peragenti rasistunt, fieri etiam auadernua. plane addatur, minuatur, aut fictum pietumve
Parochi omne» animarumquo curatore», in »ui» quovi» modo collocetur. Caveaot provincia· noatra·
quique parochialibu» eccleaii». praeter die» festo·,' episcopi, ne quemquam eccle»iaaticum laicumve
ter «altem in hebdomada, et pro loei consuetudine cuiuavi· conditioni» hominem, eceleaiam, oratorium,
tamporisque ratione crabriu» etiam celebrent. Ipsis capellam aut altar» exatruere vel conaeerare
diebu» facti» et vesperae. ut aupra statutum eat, patiantur, niai, doti» nomine, tantum ante fuerit
decantbntur, et chrittianae fidei rudimenta tradantur. attributum, quantum ad ecoleeiae altariav· or­
natum, nee nox ad neceMartum victum «aeerdoti
Caput XIX.
clerieoque «uppeditaudum «it aat». Sati» autem
D* ntiMu,
exietimetar, «i cuiyi» eeeleaiae, oratorio,, eapella·
l. Ad anima· periculi» eximenda» et eoclealtarive permimu aedificato, triginta ,«altem aereo­
•iarum eommodto providendam, neminem in poste­
rum nummorum ceuau· et reditu» a»»ign«atnr : quo
rum in nostra motropolitana. aliisquo omnibua dominici» rpliquiaque feati» diebu», unia» ibi miaaae
Uouon» amnmau votav» XXXVI. g».

M7

CONCILIUM ΜΝΜΝβΚ I, 1W»

eacrilrium flat ttapellox vote omnia, eum *4 oeta- t eoiorum, quos sectarias ritus at rubricarum prae*
hre*dam, tM ,ed altare tamtraoadam aaaaaaaria, scripta poatalaat, oeasper muteatar. Altaria tribus
prime qoidsm fnndatario ipetas, Maeope vers singula msnsdis mappis ieetructa slot: eum item
ritalaris oumptibae perpotas aaaapaaatar. Kpiseeptso, duobuo minimum eaudotebris ex oriebaleo, rebus·
euiquo mtsrnr w sanem semai ia bebdeuesda que aliis aoeosoariis deeeaiqr iustrueta.
ostabraadae. oleXtosyaeta aaa ealtaat seetatarem
Caput XXI
coast itaat; qaae, ai preptar exigeas querendam
Dt Htritlit.
altaria· fraetaa, defunctarum lagette rolietae, con­
1. Sine sacriatia nulla parocbialis et insignis
stitui nequeat, modo onera aaa siat ia fhadatioae
imposita, ex praescripta eoooiHi Trideattai. missea oeclesia sit: formam in posterum condendarum
praescribat episcopua, eonditae ad eam, utcumque
ad numerum ipsis reditibus congruentem. per epioeopum ia ayaodo redigantur, et institutorum ia
singulis missis commemoratio let.

9. Cuius saneti nomine ecclesia quaeque dicata
est. eius imaginem, ai commodum sit, supra portam
ipsius ecclesiae collocari laudabile ducimus. 8icubi fenestrae sint, per quas audiri dirina officia,
spectarique sacre mysteria ex via possint, duos
intra menses obstruantur; per quas sutem ex alienis
aedibus prospectus in ecclesiam ' pateat, eodem
temporis spatio vel exaedificentur, vel specularibus
telave claudantur, atque hoc ipsum ad imbroa,
vetitos caeterasquc iniurias caeli arcendas, in aliis
quoque ut flat, mandamus. Christi ia cruce pen­
dentia effigies in prospectu maioris capellae sta­
tuatur. Labrum ad aquae benedictae usuei, si fieri
commode possitj, marmoreum, cum aspergillo ec­
clesiam ingredientibua .paratum ait. Lampas ante
sanctissimum sacramentum vitrea perpetuo igne
colluceat: ai extinguatur, parochus et custos ec­
clesiae poenae ad episcopi arbitrium luant Quibus
in ecclesiis celebratur, in. iis omnino sacrarium sit,
nihil demum eorum desit, quae ad cultum ornatumquê tam sacro loco congruentem pertineant.
3. Ecclesiae ita crebro purgentur, nt in iis
nullae unquam sordes conspicientur. Quisquis hac
in re negiigonter ae gesserit, ve) ipsius vicarii
foranei iudiotam subeat, vel ad episcopum defe­
ratur. Pauperes eleemosynam in ecclesia flagitantes
eliciantur ; foribus tamen ipsius ecclesiae assidere,
atque ab ingredientibua et egredientibua petere per­
mittantur. In ecclesia neque citari quemquam qua­
cumque de causa, neque ullos alios iudicisrioe actus
fleri liceat ; si flant, pro nullis et irritis habeantur.
3. Praeter ecclesiam cathedralem, nullas prorsus
huius nostrae provinciae, quaecumque, aut ubi­
cumque eae sint, vel ante auroram vel post solia
occasum apertas eoae ecclesias volumus; absolutis
etiam divinis officiis, statim claudantur, nisi propter
iustam aliquam causam, loci ve consuetudinem
faciendum aliter videatur. Si quando aperire eas
secesse sit. semper, | ut aliquis custos adsit, caretur.
Ruralium ecclesiarum portae summo mane pan*
dantur, ut ubi, si velint, antequam diurni laboris
opus suscipiant agricolae, ree suas seque ipsos
Doo commendent.
6. Capella maior cancello decenti saepta clau­
datur, eo laieis ingressus non pateat. Areae, in
qua cereas faces, ad usum sanctissimi sacramenti,
a oonfiratibus eiusdem serietatis adeervari solent,
nullus Ibidem ait locus. Ad faculas distribuendas,
no ex ipsis quidem eonfrstribea quisquam intra
cancellos ingrediatur, sed clericus superpsllioeo
amictas huic moneri setistaciat.
β. Altarium formam servari tabemus sam, quam
in concilii flue trademus, ri qua igitur ad stas
praescriptum extracta non fuerint, eerrigaatar
intra sex menses; ae nulla, niri ad oam rationem
in poetarum exstruantur. Pallia, quibus altaria1
induuntur, vel ex serico paaao, vel saltem ex
iaaareta corio confecta dat; aequa, pro varietate
■ Mitis sMsritae

liceat, accommodentur. Ia ea altare ait eum ar­
mariis, vel uno vel pluribus, a<l omaem eccle­
siasticam supellectilem commodo conservandam :
aquarium praeterea ad abluendas sacerdotum manus.
Ii, quorum intereat, singula ut munda sint, pro
tanti ministerii dignitate, diligenter curent. Pare­
ments, quorum usus aut in ornandis altaribus, aut
I re sacra facienda aliquis esse solet, nulla ante adhibeantur, quam ab episcopo fuerint benedicta.
9. In ecclesiis tabularium nullum habentibus,
si reo postulet locus saltem aliquis sit bene tutus
et clave munitus, in quo scripta omnia ad ecclesiae
iura spectantia seorsim a castoris ecclesiasticis
libris condita asserventur. In parochialibus, praeter
septem solitos libros iuxta furmam editam, ponti­
ficiae 'litoree et pastorales episcoporum, edicta
episcopalia, necnon eiusdem generis alia, summa
cura et fide habeantur. Vasa ecclesiae usibus
necessaria, tabellae, feretrum, caeteraque huiuamodi
ad Oam plane rationem, quam tradet episcopus,
comparentur.

Caput XXII.
Ut Mpulerit.

1. Tam vetus ea consuetudo eat, qua sepulcra
in ipsis ecclesiis aedificantur, ut ran tolli, revocarique intermissum iain coemeteriorum usum pe­
nitus posse, optandum potius sit quem sperandum
ne quid tamen ad hanc quoque rem omisisse vi­
deamur, jubemus. ec< Ioniarum rectores nulli prorsus
in ecclesia sepulturae locum eiusve condendae
facultatem concedere, nhi episcopus ita se velle
scripto declaret; aliter,quam hoc decreto facientibus,
statuimus, praeter suspensionis poenam, mulcta
etiam decem scutatorum, ad piorum locorum usus,
irrogetur. Intrq chorum capellamque maiorem,
sibi aliisvc sepulturae ponendae epiacopi pote­
statem nomini furiant; si qua vero aut ibi. aut ita
prope quaevis altaria posita ait, ut ea sacerdotis
celebrantis pedibus conteratur, au/e sex menses
elapsos tollatur, vel celebrari in ipsis altaribus
omittatur. Sepulcra solo altius excitata non sint,
eaqus, ad vim foetoris arcendam, duplici mar­
moreo claudantur operculo.
9. Sepulcris nihil ante inscribatur, sculpatur
iaridatarve, quam ab episcopo fuerit approbatum ;
quae marmore operta non suat’ aut intra mensem
operiantur, Mt salitas cadaver eo inforatur. EocleriM solam, interdicti poeaa proposita, sino episcopi
permises, scripto extente, effodi, hnmnmqne inde
egeri ad eutasquam corpus condendum, vetamus.
8. Bepulcra, ad episcoporum. canonicorum et
oaotoromm clericorum corpora recipienda, ia deoaati ecclesiae parta speetontar: eicubi vero de­
siderentur, ea ut fleat, eMoanm decretis innixi,
concedimus. Parochialism etiam ecclesiarum clerici
ia iisdem ecclesiis sepulcra, et, si fieri possit, discreta
ab altis habeMtT' Quod vero ad oratorie attinet
lataorum, in iis nulla in postorum sepulcra exstrui
votamus; ia exstruetis Mtam eondi si velint, ipsius
sepulturas tas sertie probationibus confirmatum
opUoepe tata exhibeant.
r

OOMCILIUM MBnorai 1, IfiM
Caput ΧΧ1Π.

'

Dû
1. Atri· «t partira* eeelmiaram, I··· tern he­
minib·· bratiiqua pitrati*, m i» quae pr**p**ri>i
ex fraeomia euperioribu* ·*·· queat, ad eeeerâteria
OOMtitMMta MQ *Uf**CW« Βμ·
■uro raepta et quadrata at rial, raretur; aepulora
ü> îm, m erdiae diapoaaatar, at pari iatarvarie
altar·· ab altero dietet. 8i eomarad·· rit, per­
ticae raperaxatruatur et picturi* eraatar; ia Madia
marmorea, vol «altem lignea erax atataatar. Vaa
aquae benedictae atque aapergillaaa perpetuo
adrint

Caput XXIV.

Dt rampent* tt «ampraili.
1. Multa profecto commoda aunt, quae Cam­
panarum uau« afferre hominibu· oonauevit ; etenim,
praeterquam quod ipaarum aoao fidelia popplua
ad eecloaiam convocatur, atque ad divinae laude*
praedicandae cterua allicitur, daemonibuo etiam
terror iniieitur, via grandinum, fulgurum tempe•tatumque propellitur; plurime denique animi*
corporibuaque noatri* infeeta, quod ex earum bene­
dictioni· formula intolligitur, longiaeimeiubmoventur.
Curent igitur titularer eeoleaiarum, ut, ei quae Cam­
panae nondum «aeratae alat, eae quamprimum ex
pontificali* praaacripto benedicantur.
d. Bine campantli, eoque campani* inatruoto
nulla ecdeeia ait; id non e tecto maiori* capellae,
■ed ex aliqua alia parte excitatum emineat. 8i
quod in poaterum aedificari contingat, flat ad eam
omnino formam, quam epiieopu* tradet, ad quam
etiam, quae exetraeta tam aunt, quantum fieri
commode poteet, reducantur ; eorum fore· «emper
munitae clavibua habeantur. In eccleaiia Vero ipaia
nullam e**e campanam volumua.
> 3. Cathedrali eccleaiae plure*, parochiali dua*
• altem campanae e*ae maxime convenit. Eccleeiae
■implico* atque oratoria modo unam habeant, «atia
erit; ii*, niai ante benedicti·, uti non liceat, bene­
dictioni· vero monimentum in ipiomet campantli
diaerti* inaoriptum literie extet. In cumpanh,
praeter crucia, aliudve aaerae imagini* rigaum,
nihil promu* inoianm exproeramve oonapidatur.
4. Campanae «aerarum aedium, divinorum
dumtaxat officiorum cauaa, atque ad tompeetate*
depellenda· pulaentur; ita vero cuatodiantur, ut a
quoquam, «ine parochi ouetodiave facultate, paleari
non poarint. Ealntationia angelicae riguum nullibi
ante detur, quam idipeum enthodraiia in urbe, in
oppido autem plebana «eu paroehialia ecdeeia
dederit; atque idem «abbathi aaneti die, dum cantienm Glana in txetltu campenarum eono fideli
populo nunciatur, «orvari praeeipimu*.
Caput XXV,

'

D*_/un*rihM tt aaaquti*.

1. Hortentur raepo chriatianum populum eoncionatoreo, eumque ad mortuorum anima· omni
auffragiprum genere proeequondae ita iaflhmment,
nt nihil, undo illae iavari poarint, per negligratiam
ot aocordiam praetermittatur.
9. In efferendi* funebri pompa corporibu* de
funetorum, modeatia in apparatu, pro ouiuavie coaditiona, retineatur, faatuaque' omnia ad anima·
■alatana inutili* fugiatur. Ce**e*«ationum neam,
ricubi ia adhuc forte vigeat, extra civitatem peni­
ta· teUimuo: quod ri pareehiale dotriailium a de­
functi aedibua tam leage abrit, ut ftugali ribe
reflriondae vire* corpori· videantur, id fieri minim·
prohibent··, medo aeque immodoate, aeqae ia iprie

MO

defaaeti aodibua ribue

ramatur; in racheta vero,
arariaria aBeee «aere lora, qtt ramprarit. aeutate*
duae mula*·· nomina viearie foeaaoe aelv*L
X Maetinem in haere eniquam laudare Heent,
lueeMult· epieeope: hio autem et landatorea· et
laadatienam ipeaaa Mriptam videat ante et probet.
Orati* vera, ri eiuaaaedi ait, quae, praperirie bu-

vite·

HiUofW *4

pteH**

* petite et tteiwiMtite
vira habentur, ita permitti poterit, ri aeque domi,
•equo alibi quam ia eeehria ipea dieetar.

4. Pie profecte hit a aaneti* patribna inatitutam, nt apieeopo aaaiveraariaa exaquiarum bono*
ab eo, qui ia eiu* locum auoceaaiieot, tamdiu aolveretur^ quamdiu i* vitae munere fateretur. Id
iam peae abolitum revocaro magnopere rapiente·,
raecetaorem episcopum, ot capitulum eatbodralia
eccleaiae, ubi funua celebrari oportet, aumptibua
i ad eam rem nooeeaarii* onoramu*. Epiacopo peri­
culo·· languobti duo ex capitulo «emper adaideant;
quorum etiam parte* rint, epiacopum, qui propiu*
abaft, de inatanti morti* periculo commonere, ut i*
adeurrena, vel morienti pietati* offici* praeatet, vel
iam mortuum, una cum aaeculari regularique clero
ad oooleriam et aepulerum comitetur.
b. ^Nulliua omnino eorpo* aepulturae mandetur,
niri duodecim aaltem poat efflatam animam horia;
ri quem vero de improviao mora ant repontiua via
alicuina morbi extinxerit, ia, niai epiacopu aliter
ex cauaa eonoeeaerit, in aepulerum auto non in­
feratur, quam ab eo ca*u horae quatuor ot viginti
effluxerint. Quadraginta voro ipaaa hora* nulliua
cadaver inhumatum relinquatur. Defuncti epiacopi
corpu, com domi tum in ocoleoia, capituli ipriua
cura et vigilanti· diligentiarime ouetodiatur ; ei fre­
quente* ex clpro adaint, clericique minimum duo
' cum «uperpelliceia «emper aarialant, aoternamque
illi a Deo requiem pie procentur. Haec quoque
capituli cur» *it, ut comprovinciale· epiacopo·
omne* dc epiacopi obitu faciat certior··, ut illiua
animam precibua Deo commendent, tum omnibu*
dioeceaania «acerdotibua idem eignifieet : quibo· no*
hoc pium onua imponimu*, ut novem aaitvm dieu
pro illiua anima miaaao ••orificium faciant. Quibu*
voro diebua ex eccleaiae ritu mi···· pro mortui·
Celebrare non licet, ad aingula* privata* comme­
moratio pro defuncti· adhibeatur. Vicarii praeterea
foranei omne·, qui intra decimum, parochi autem
ipai intra aepfimum ab urbe lapidem degunt, ad
epiacopi exequiaa ab eodem capitulo 'evocentur:
atque hi auo quique populo aint author··, ut, ad
communi* patri* pa*tori*que funua ducendum, una
•oram diaeedant.
8. Cadaver, quod iam aepnlcro conditum «it.
effoaeuni alio inde exportare non liceat, nuti aeripto
facta ab epiacopo facultate. Paruchu*. intra cuiu·
eetiloriae fipoe, vel ooejeu· vel alio quovi* oaau
mortuu· quiaquam herit, eiu· corp·· inde tolli ·
proprio ainat, aeque nomine nihil aut petat aut
oapial.
7. Ad omnem eimoniacae pravitati* atque ava­
ritiae auapicionem vitandam, nihil pro hneribua
atque anniveraariia racerdotea et clerici paciaeantur ;
aed ringuli, niai aliud parochu* ultro ipra det, illud
aequo aaimo et libenter aeoipiant, quod dare Oc-

eleria eonenevit

Praeter ea, quae vel iure, vel

oonauetudine debentur eccleeiae, ex ii· quae or­
nandi mortui, alinave rei gratia ad eoeleriam delata
eunt, nihil peroehne, ut ribi pro funere caveat,
iateeripiat; aallam item vel pauperem vel extra­
neum, mercedi* oaara, «arere oepnleri honore pa­
riatur; ab aoque ae minimum quidem petere iure
parat •nt exigere.

Ml

conciuum

eairuru i,

i&m

SM

8 t't nalhm emaine ait superstitioni Imm te, dari oportet, competitores intra certam temps·
asortaia, aibil sat sera· manibac iaacratar, Mt ia publico «dicte ad onamoa voeeatur. Nominem a
feretro eolloeetar, qaod superstitiosam qaoqao mode quovis ieris patrono ad bénéficiant praeseutatum,
videri qaoat.
episcopi ante (astituant, quam huiusmodi iarisCopal XXVI.
patroMtno titalno, ut saura Tridoatlna synodus
£)· tpiwtptob
sanxit, legitimo ot ad. unguem probatas feerit.

1. Nalls re magis ad vlrtatam amaiam studiam
incitari headset «oleat, qaam oom· exemple, qui-,

». Oblatieaee ot sloemosyuaa. quas fidele· die­
bus festis, parocho divina mysteria obeunto, iuxta

but praeeose caetoris data· eat. Epiaeopi igitar.
quemadmodum alii* dignitate praoeelluat, ita etiam
niti debeat, ut 'vitae innocentia et sanctitate om­
nibus praestent, ne quarum rerum iudieee et vin­
dices constituti sunt, oas quisquam in ipsi» iure
reprehendet.
U. Pontificem ex hominibus assumptum, ad dona
et sacrificia pro hominibus eorumque peccatis of­
ferenda, constitutum ease, testante apostolo, novimu«. Sciant itaque provinciae nostrae episcopi, nec
sibi ipsis, nec gregi suo qnidqusm utilius et aalu- ;
tarius fore,- quam ei ad assiduum orandi contemplandique usum, sacrorum quoque mysteriorum fre­
quenter celebrationem iungant.
3. Quoniam concinnandi munus episcoporum est
proprium, illos de eo obeundo aio cupimus esse
solicitas, ut, nisi legitime fuerint impediti, ad prae­
scriptum concilii Tridentini, ipsi per se, solemnioribus saltem diebus, divini verbi pabulum ovibus suis
suppeditent; atquo ad circumeuntium luporum ar­
cendas insidias, veluti generosi quidam canos ovili
custodiendo praefecti, semper oblatrent.
4. Ne privatas quidem se domesticas actiones
suas sine testibua esae velit episcopus in suarum
aedium penetralia, nisi duobus saltem praesentibus
mulierem nullam admittat. Domum et familiam
suam rite moderetur ei regat; in ea contentiosos,
vinolentos, impudicos, blasphemes esae non sinat;
contra vero, modestiae, honestatis, rcliquarumque <
Christianarum virtutum amatores recipiat: ii. ut
singulis mensibus semel confiteantur et eucharistiae
sacramentum suscipiant, singulis vero diebus lita­
nias cum precibus simul omnes recitent, aliaque
pietatis et charitatis officia amplectantur, diligen­
tissime curet.
6. Episcopus habitum ordini suo congruentem
nusquam deponat. Sexta quaque feria, vigiliis,
totoque eo tempore, quo Adventus et Quadra­
gesima celebrantur, nisi aliter ex ecclesiae ritu
faciendum sit. vestibus nigri eoioris utatur. In
pontificio solio numquam sine cappa spectetur, sive
divina pfficia peragenda, aive concio in propria
ecclesia habenda ait.
t>. Propter rerum quarumvis iacturam. praeser­
tim si minor sit summa, quam ut quinquaginta
scutatos efficiat, monitoria illa, quae, moqitionibfis
praemissis, ad finem revelationis, ut aiunt, aut pro
deperditis seu subtractis rubus feruntur, ab epis­
copia non concedantur, nisi Tridentini concilii forma
servata, eaque clausula adhibita, quorum nomina
penitus ignorantur, rei vero criminalis causa om­
nino negentur. 8i quem e aua dioecesi episcopus
fidelium communione eieeerit, vel eieetum postea
per absolutionem restituerit, utraque de re metropolitanum et reliquos comprovinciales episcopos
moneat, ne in sui· illi dioecesibus, aut exeommunicatum recipiant aut absolutum expellant.
7. Cognitionem causarum, ad eoelesiastieum
forum iure vel consuetudine pertinentium, eripi
sibi episcopi eorumve vicarii generales minimo
patiantur, sed eum eas ipsi cognoscant, tum ia
caeteris rebus omnibus, pro sui muaerip ratione,
iariedietioaem soelesiasticam acerrimo tueantur.
8. In oeeloeiarum parochialism vacationibus,

sacros oaxonos offerre olim ia ecclesia consueverant,

quarum eurum, per concursum, magia idoneis man­

episcopi in anum revocandas curent. Cathédrales
ecclesiae anniversariam sui episcopi consecrationis
diem, qunmdiu is vixerit, quotannis celebrent.
Exempla decretorum epostolicorum sive bullarum,
nee non eorum quae ipse ediderit, metropolitans
ad comprovinciales episcopos mittat
10. Ei mori contingat episcopum, donec uliu·
in eius locum suffectus sit, assiduis ea res a Deo
precibus postuletur, atque omnibus diebus domini­
cis. ad Spiritus sancti gratiam implorandam, suppli­
cationes in singplia ecclesiis habeantur. Capitulum
statim vicarium creet, aut iam creatum confirmet,
mo.do conditiones habeat ex praescripto Tridentini
concilii necessarias : huius vpro creationis seu depu­
tation's ius ad metropolitanum, post oetavum diem,
ex eodem concilio Tridentino devolutum iutelligatur.
Unus praeterea duove oeconomi ab eodem capitulo
deligantor, qui ree ad episcopalem mensam quoquo
modo spectantes ita tueantur et curent, ut earuin
rationem Sciant se successori epiacopo reddituros.
Supellectilem item, eaque bona, quae spoliorum
nomine Pius V sua constitutione comprehendi no­
luit, diligenter custodiant. Atque huius etiam op­
tionis ius, si ea in re capitulum se negligentius
gesserit, post idem spatium octo dierum, ad metro­
politanum pertineat.

Caput XXV11.
1>» rieitatiotu per epiecopum hahrmio.

1. Episcopi, quod etiam Tridentina synodua
Statuit, ipsi per se, vel. si‘propter legitimum im­
pedimentum non possint, per vicarium generalem
aut visitatorem., suam quique dioeeesini, vel uni­
versam, vel,- ai propter eius amplitude', m minus
queant, maiorem certe illius partem ita quotannis
visitent, ut tota biennio obeatur ; xtudeantque prae­
terea. ut suas quique regiones vicarii toranei. sin­
gulis annis sine procuratione pariter obeant, dent
que operam, ut quae in episcopali visitatione de­
creta fuerint, execution! mandentur.
2. Visitationis initium a Cathedrali ecclesia fiat,
inde ad reliquas civitatis ecclesias episcopi i uris
dictioni subieotas, .monasteria mohialium, sodali­
tates, oratoria transeatur, caeterae deinceps dioe
cesis ecclesiae ungulae visitentur. In sacerdotum
clericorumque omnium mores et vitam diligentis­
sime inquiratur; eorum familia et libri inspicientur.
Quemadmodum pia loca utcumque' nuncupata, ac
hospitalia administrentur, denique videatur.
S. Ad huiusmodi munus praestandum, epis­
copus, si ita consuerit, duos vel canonicos cuiuscumque huius provinciae cathedralis ecclesiae, vel
ex clero aliove eoeleelastico ordine, probitate et
literis praeclare instructos secum adhibeat. Ne
vero sumptibus gravioribus onerentur ii ad quos
visitandos acceditur, episcopi comitatum hominibus
octo et sex oquie, vicarii quatuor hominibus et
tribus equis, visitatoris hominibus duobus et totidem
equis contineri volumus, episcopo ipso, vicario et
visitatore ia hunc numerum semper inclusis.
4. Notarium, cuius opera’ episcopus in visitatione
utitur, ubi commodum ait, ecclesiastici ordini·
esse placet. Is, noc pecuniam, nec aliud ullum
euiaaeunsque generis manas, ah iis qni visitantur

MS

CONCILIUM BBNBN8I I, ΙΗβ

544

aeoipiat. 8i quae decreta, aliquo petente, exserip- a aeeeoa ab ipeo etiam epiacopo coattiiaeadi·. affi
terit, meroedom labori· accipiat eam. qnam epit- ciantur, medo «· Ugidrne impedito· mm eidem
eopali· fari tua praoMripsorit,
epiaoopo non probeot.
b. Viaitationia diet ab «piteopo parochi· paalo
S. Quinta qanque favU, par awaaem antequam
ante eigaiteetur, ut aee imparati ipti offendantur, synod·· baboatnr, ia omaibna ataa dioaeaab Malawi·,
•t ea de re populne eommoaofaetn· ot de fructibua a aingalb «aoerdotibn· vel miaaa de Spirit· aaaeto
etMitque visitationis edoctu·, in ecelteiam ad epim eelebrotar. vol aaltom diabaa non impediti· com­
copi t«y visitatori· eoaeioatm audiendam, quae
memoratio dat io aiiati·. Paroche· popalam doceat,
anmquam in hao action· praetermittet», eum reli­
quanta re· ait ayaodnm eolebrare, oumque, ad rem
gio» conveniat, tum «aeramenta, quae aolua minltantam Deo aula precibus commendandam, fre
•trare epiaeopua potMt. confoaeiono et communione quenter exeitot: atudeat etiam eidem persuadere,
refectui purgatutque auteipiat.
ut et eonfoeaioni· «aeramentum obeat, et dominico

fi. Venienti epiteopo parochus cum populo ob­ dio, qui celebrationem synodi antecedit, sanctissiviam exeat: paatoremque tuum omnet omnibua mam eucharistiam «uacipiat, ut nihil, nisi quod
chriatianae demissioni· officii· ad ecdetiam pro- Dei laudem animarumque salutem attinget. v>d
sequuti. in ea, donec viaitatio perfecta ait, fre­ agatur vel «fatuatur. Clerici sacerdote» cuiusvis
quente· aaaidue adsint. Epiaeopua cuivit utile ordinis. eodem praecedenti dominico die, missae
aliquid in medium afferre et de rebua ad eccletiam sacrificium facient ; qui sacerdote» non aunt, sacram
pertinentibus loqui volenti, editum ad ae patere B communionem omnino sumant. ut tam pium tamque
facile ainat, eumque libenter, audiat.
salutare negotium quanta poaaint menti» atque
7. Quod vero ad eoa attinet, quibua confirma- animi puritate auspicentur.
tionia «aeramentum ab epiacopo ministrandum erih.
4. Vicarii foranei haec in aynodo accurate
ante eiua adventum parochua ea curet omnia, quae ^descripta exhibeant quae aint clericorum sibi aubnoa ea de re paulo ante praescripsimus. Triduum ditorum in ecclesiastica disciplina boniaque moribus
illud «latum visitationis diem praecedent, ubi progressione·; quam sedulam divini· offleiisobeundi·
commodum ait, quadraginta horarum oratione uti­ •acrisque ritibu» addiscendi» operam navent ; quanto­
liter tranaigatur. In quemcunique locum epiaeopua que cum fructu chriatianae doctrinae tradendae curam
venturua erit, eo uceleaiaatieum virum, religioaum negotiumque auaeipiant; quo atudio pro aalute ani­
et doctum praemittat, qui et de viaitationia munero marum parochi excubent: qua diligentia et chariconcionem ad populum habeat; et abaolutionem tate sacrament· poscentibus administrent ; quam
etiom praebena eorum criminum, quae aibi idem frequenter Dei verbo populum pascant; quam soli­
epiaeopua reservaverit, caetera omnia praeatet, cite eundem verae fidei rudimenti· instituant: utrum
quae niti ia praestitisset. remorari episcopum po­ residendi muneri satisfaciant; honestatiaet modestiae
tuissent. Ad huiua Quoque officium pertinebit, omnibua in rebua studiosi aint; parochiali» officii
parochum do rebua omnibua viaitationi necessariis parte» rite sustineant: qui »it eeeleaiarum, curaedocere.
·
\
tarpm maxime, >tatua: an ulla» aliqua parte sarciri
B. ' Parocho· ita parato» es»e uporteX, ut sic oporteat: an, ut decet, debitu» m iia cultus Deo'
epiacopum visitatoremve voluntas inceaaeiit, eoa exhibeatur: an sacri» vestibus, omnique necessaria
concionantea audiendi, satisfacere huic / muneri supellectili eatis instructae sint. an relique in iisdem
atatinpqueant, ai qui vero aut rudiore· aut/»egniores omnia tum augusti loci maiestnti respondeant
in atudiia, quae profitentur, inventi fuerint.'ii sdvere utrum aynodalibus ullis decretis, visitationum
et graviter puniantur.
Visitator curati mores apostolicarum edictis, ordinariorumve praescripti·,
omnemque eiua vitam exploret, atque. ubi\ rea aut alii· eorundem quibusvi· mandatis adfruc ob /
poatulet, non orationi» modo aeveritate illum cor­ temperatum non fuerit, ot quid huic rei moram
ripiat, aed poenia etiam debiti· in eundem animad­ attulerit.
vertat. Praeter eccleaiam, parochiale quoque do­
Parochi vero in praemissis haec afferant, utrum
micilium viaitet : ac ai ita opu· eaeo iudicet, fiructibua aliquid in sua parochia ait. cui remedium adhiberi
•equeatro positis, ecclesiae ipaiua altanum aedium­ oporteat: utrum dies festi religiose calantur: quam
que necessitatibus consulat.
j
frequens sit ad chriatianae doctrinae exercitationem
populi fidelis concursus; quae in officii» pietatis
Caput XXV1JI.
praestandis alacritas; qua· in ecclesiis conversatio:
Dt n/nodo dinecaaona.
quomodo quantaque frequentia piorum hominum
1. Vix tam multi» utilitatum provsntibus ex sodalitates adeantur atque curentur. quae domum
frequenti synodorum celebratione ditatur eceleeia. disciplina morum et dominici gregi» de beatis illis
quin ex intermit·· taepe multo plura capiat detri- p aeternae> vitae pascuis consequendi· solicitude
menta. Quod cum intelligorent aaori concilii Tri­ et cura.
dentini patre·; dioecesanam synodum a singulis
fi. Pridie eiua diei, quae habendae synodo
epiacopi· quotannit haberi voluerunt. Horum no· dicta fuerit, vicarii foranei in aedibus episcopalibus
decreta aequuti, io quamcumque cathedralem eccle­ adaint; ibique suarum quique regionum nomina,
siam eiua dioeceai· clerum, quem iure intere··· clericorum etiam iuatis de caesia absentium descripta
oportet, (ingulia annis poat octavam Resurrectionis epiacopo tradant. Quo vero die «ynodu· dfilebranda
dominicae diem, eliove magia oportuno tempore, est, omne·, quorum intereat, ita convenient, ut non
prout epiacopo viaum fuerit, convocari praecipimtu. modo talaribut veatibu/. iisque decentibus et «uper- t
Epiacopi, in tua quique dioeceai. aynodo celebrandae pelliceo aint induti, aed breviarium etiam et calen­
diem praeatituent. eamque sacro Epiphaniae die, darium, quo haec noatra provincia utitur, nomiur
una cum festis mobilibus denunciari in eccletia et cognomine possessoris adacripto, aecum omnino
iubeant.
afferant, ut vel epiteopo. vel ei, cuiua ille id munua
i. Sciant abbate·, praepositi. archipreabyteri,
e··· voluerit, exhiberi de more poaait.
quibua in ea dioeceai beneficia mandata aunt, etiam
fi. Dum iter ad urbem, «acri huiuv conventu·
ti alibi habitent, omnetque item, qui vel iure vel cauM faciunt, de clericali diseiplina, mod eat ia et
contuetudin· aynodo intere·»· debent, niti ipaimet gravitate nihil remittant. Cum ad urbem per­
interfuerint, ita «Mum actum iri, ut poenia a sacria venerint, non ad taberna· meritoria·, aed vel ad
canonibua atque a Tridentino concilio constitutis. amico· cenaanguineotvd. qui habent, divertant.

M>h

OONŒUVM SBNKNBK I, IBM

BM

vsl ea boepitia.
pra numero cieriaoram apie- A
cop·· ia erba paranda curaverit. Qua quidem ia
re illud servetur, at ae quisque ae eeufesut, quo.
. «ibi hoepitium ceastitatam syngrapha ab eodem
episcopo accepta iatalligit. Ibi ita pie eo gerent,
at. cuius rei gratia vaaeriat, omaae iatalligaat.
Her urbem neque eurioee vegeatur, seque animum
, alieni* cogitationibus a re. quae agenda aat, ab­

evellendi· vitiis at virtutibus iasereodis studere,
cleri dheipHaam prevebere, ei, sicabi corrupta ait,
festitaere. Hi vere, praeter faooltaiea, quas palanti­
bus expeeeana Utaris oonaodsadas episoopus duxerit,
alii· anili· utantur : eoacadi autem hae potissimum
utile fisarit.

» gravitate, doctrina at moribus commendatas, Ho­
rum, qui vicarii foranei vocabuntur, intererit oeneiliaria decreta subditi· promulgare, quaeque tie
•aarita eunt, ea ut re Ipaa peneetentar eurera,

8. Vicarias foraaeus «infulis meneibus sacerdetam enae regionis, qnaoeumque eorum conditio
sit, in unam aliquam stadsm regionis oeolseiam
visissim conventam iadiaal, atque ipae cum primis

8. Si qua graviora Hagitia dat. quae in suis
regionibus admittantur, ea certis indiciis et testi­
strahant; auius exitu», at aibi populoque salutaris moniis comprobata ad spiseopum referant; quod
•it. assiduis a Deo pretabu· patent. Sacerdote· si vel non ea indicia extent, ut tradi ia onatodiam
rem «aeram quotidie faciant; interiorum vero or­ sont·· queant, vel fage· periculum sit, tum, si
dinum clerici, saltem quo die aeesio prima bebabitur, crimen nefarium sit, Cut ia ipao crimine raus de­
eucharistia· «aeramentum suscipiant. Deumque pro prehensus, ooniiciatur in carcerem. 8i levioribus
•ummo pontifice, serenissimo magno dace, chri- in rebus a quoquam peccatum fuerit, nihil prae­
•tinnis principibus, synodique ipsius et oeeteranim cipitanter et temere agant; sed re cum episcopo
pastoralium rerum uberrimis fructibus precari non vel eius generali vicario communicata, ex prae­
desinant.
scripto iuris sententiam feraut.
Quoscumque synodalibus constitutionibus, aliisve
7. Promoturi» munus ud iurisperitnm canoni­
cum eathedrali* ecclesiae deferatur. Ex eodem 1 edicti* ab episcopo editi* minus obtemperaro compariter canonicorum residentium numero, duo ab pererint, eorum omnium nomina ad eundem epis­
episcopo deligantur, quibus curae sit, absentium copum sive eius vicarium generalem fideliter de­
i-ausns rationesque cognoscere, controversias item, ferant, ut non modo poenae censuraeque decretis
querela* et accusationes eiusdem episcopi nomine ipsi* indictae, sed aliae etiam, pro criminis et contu­
audire et ad eum referre, cui tamen integrum ait maciae gravitate, irrogari iis infiigique possint.
3. Investigent etiam diligenter, utrum bona,
eas vo) ad se avocare, vel alteri delegare. Quid­
quid erit aut synodalium decretorum aut summo­ quae sacros ordines'suscepturis patrimonii nomine
rum pontificum et concilii Tridentini constitutionum, constituuntur, vere a constituente sine ulla fraude
aliarumve rerum eiusdem genoris in synodo re­ dolove cedantur; utrum alieni oneri Aut alieno
citandum, id fiat per unum aliquem ex canonicis, aeri addictae.
8i quam praevam consuetudinem populus, inscio
qui saltem diaconus sit. Pridie eiua diei, quae
celebrandae synodo fuerit praestituta, sub primam episcopo, aut iam veterem .teneat, aut recentem
nocti* horam campanae omnes urbi*/pulsentur. suscipiat, eam vel corrigant ipsi, vel ad episcopum
Λ<1 seeeiones, quibus illae diebus habendae erunt, referant. Privatos homines suspensionis atque
certis ietibu·. qui e eathedrali ecclesia maiori cam­ interdicti poena, ei opus sit, puniant; generale
pan* dabuntur, clerus omnis vocetur. Stata hora, vero locorum hominumve interdictum, nisi id epis­
quae ut omnibus nota sit, affigenda erit ecclesiae copus aut eius vicarius generalis nominatim iu«
/—«alvis, singuli ad episcopales aedes cum super- serit, pronunciare non audeant. Sine eiusdem
pellicei* mundi* se sistant, atque episcopum ad episcopi facultate, eaque in scriptis, neminem
ecclesiam comitentur. Antequam conventus habitu* anathemate feriant Festorum dierum cultum ludis,
dimissusque. sit, cibum non sumant. su^ quique saltationibus aliove quocumque modo violanti·»,
loco ordino sedeant, dignitates et canonici plu­ pecunia, usque ad Horenos quatuor, in u«un piorum
vialibus. vicarii foranei superpelliceis et stolis, locorum, mulctent.
4. Vicarii foranei nullum quaeritare pecuniam,
eaeteri superpelliceis. et' si quid aliud cuiusque
aut quidvis aliud exiger» sinant, nisi i» facultatem
dignita* et gradu» postulat, amicti sint.
β. Silentium ab omnibu* ita teneatur, ut nullis sibi ab episcopo vel eius vicario generali scripto
neque vocibus, neque clamoribus cuiusquam intertur­ concessam ante postulaverit; quaerentes vero, vel
betur : rei. quae agitur, et loci ratio. habeatur. praescriptis in facultate finibus «ese minime conti­
Synodi initium fiat a supplicatione publica, quae nentes. aut quid aliud criminis perpetrantes inclu­
per urbem agatur. Huic saecularis regularisque dant in earcere: conquisitas pecunias adimant;
clerus intersit; ea peracta, missae sacrifici uni-solem- episcopum de re tota commoneant.
Habeant atiam in vinculis eos, quo» regulari
mori ritu episcopus faciat ; brevem deinde con­
cionem ipse, aliusve ad id ab eo delectus, de rebus habitu indutos, praesertim si soli sint, »ine superio­
ad synodum pertinentibus habeat; indicto silentio, ris sui ordinis val monasteni commendaticii· literis
reliqua transigantur, sessionum numerum ad rerum errare eompererint, quod Hixti atiam V constitu­
agendarum multitudinem et copiam accomodate tione sancitum eat, certioremqne episcopum faciant.
6. Non in selitis modo visitationibus, qu..< quo­
episcopus ipse definiat.
tannis, quo tempore epiacopo vieum tarit habe­
Caput XXIX.
buntur, sad aliae atiam temper, pro mandati mu­
D* eitarii» feniuii·
neris ratione, omni* vicarii foranei cireumspieiant
1. Dioecesi· nullam esse partem deeet, quae atque observent, quae voto remedio egere aliquo
indicabunt, ea ed epieeopum stati· anni temporibus
pastoralem vigilantiam et curam desideret
referant. Caveant autem, ne maiorem sibi autoriVerum, quia ubique simul epieeopus esee non
potest, vereudumque magnopere cet, ne, dum is tatem usurpent aut vandieent, quam facultate· ab
epieeopo patentibus literis explicata· eoneodaat;
curare unum membrum studet, aliud interim lan­
gues!. se cogitationem debet intendere, ut omni­ ad quem erudiendum de suarum regionum statu
bus aeque partibus medicinam adhibeat;' quod eaae •en ante accedant, quam ea suis quique paroohis,
tail· eoneequetar, si diooeaatin universam pro ilii·· quo quaeque loco sit res; plane cognoscant; quod
idem tum quoque faciant, cum tempas appetit dioeamplitudine tat plure· paueioreeve regiones distri­
eeianae synodi selebraadae.
buat, etagulieqn singulo· sacerdote· praaficiet,

stidA.

Wl

CONCILIUM RMNMN8M I, 15W

adaii: ibl quisqae tsstifleatioasm «eripi· exhlbsat, a
qua tu octavo qaoqae dis oonfeastoai· ΜβηοΜtam obii··· apportat. Qui ia propria aaelaaia oo
die aoa eelebraveriat. atiacao aaerificism faetast;
tarn aaa omnas. amlqfl supsrpaUkets, sfleium
mortuorum earn tribu* ooeturai* ot laudibus aaattat, mlasamqua val pro defunctis, vol do Bpiritu
•aiwto solemniori porapaat ritu; sb oo praetersa,
quoin vicarius forassua aliqaot ante dia* monuerit,
brevia ed populum oratio habaatur. Bapplkaiio
deindo Hat, cui qui interfuerint, quadraginta dierum
indulgentiam consequantur. Poat parcam frugalamque mensam, cui benedictionem, lectionum et gra­
tiarum actionem adhiberi de more volumus, omne·
rursus in ecclesiam redeant, ubi auperpelliceia in­
duti. precationibus ex «tnta verborum formula «ub
congregationi· initium recitati·, suo quique loco pro
dignitate ordini» oonaidente», cum de ii» rebus con­
sultationem instituant, quae in ainguli· parochiis B
babere videantur difficiles explicatu, quibusque
boni paatoris officiu)n continetur; tum da iis agant,
quae nd animas rite regendas, ad mores componen­
do·, ad cleri disciplinam augendam, ad decreta in
episcopali visitatione edita exequenda pertineant.
Postremo, vicarius foraneua duo·, ut vocant, con­
scientiae casu· proponat, eorumque solutione· una
cum descriptione rerum omnium quae in eo conventu
aetae fuerint, quamprimum ad episcopum mittat.
7. Vicario foraneo, in rebus ad eius officii ra­
tionem spectantibus, curati omnes, caeterique in­
feriore». ecclesiae quacumque dignitate insigne·
obtemperent et obsequantur, contumace·, ut quisque meritus fuerit, episcopus puniat. Qua in ecclesia
vicariatus instituti sunt vel instituentur in posterum,
in ea perpetuo maneant, atque ab ea nomen ac­
cipiant. etiamsi munus hoc ad oum. cuius domi­
(<
cilium alibi sit, quandoque deferri contingat.
8. Ne quid populus por ignorantiam peccet,
illud vicario foraneo cur ne sit. ut e singulis pa­
rochis decreta haee quotannis vulguri lingua fideli
bus promulgentur

Μβ

eroto ad notario· poHiaot, noe ii etiam intra quisdeaoe diea, poatquaai id noverint, Opiaaopam cer­
tior» feoeriat, quo Metatoria voluntati, ut par eat,
•aliafeaiesdum curet.
9. Poceoecoree atque admiaietratorac bonorum
eoelesiaatioovum, quocumque titulo frugifera· ar­
bore», cuiusvis illae aiot generis, no ed aodMcandi
quidem usum, tametsi arescere videantur, omnino
non caedant, praeter eae, qaae ut alterni· anni»
ubique caedantur, nana obtinuit. Quod ai aliquando
contingat, ut. praeter has, vel arborea areacentea.
vel ad aareicndaa ecclesiasticae aedes. vel aliam
ob publicam cauaam, caedi arboree ueceeae ait,
id, niai eonaulto ante et permittente epiacopo, nullo
modo Hat. Huic decreto quisqui» non steterit, vi
•it clericu», ab officio, beneficio eiusque fructibus
•tatim intelligatur esso suspensus; ai laicus, ex­
communicationi· latae sententiae poenam incurrat;
neutrum vero episcopus ante absolvat, qUam uterque ad illati damni rationem quadruplum ecclesiae
restituerit.
3. Librum esse praeterea volqmus. in quo
omnia eccleaiae bona, tam mobilia quam immo­
bilia, cum sui» quaeque fructibus et nominibus
recte atque ordine doacripta sint. Is tuto loco
olaviquo munito, in aacriatia diligentissime asser­
vetur.
Eiusdem exemplum, titulari· et vicarii
foranei manu subscriptum, in epiacopali archivio
summa cura et fide habeatur. In eo quaecumquo
descripta fuerint ab epiacopo, vel alio qui pro eo
id munus obibit, in visitatione semper legantur.
Quisquis ecclesiastica beneficia obtinet, ia eorum
bona omnia ruraus, quanta poteat maxima diligentia,
recognoacat ; si quid autem usurpatum, aut male
diatraetuni comperent. iure agat, ut id quamprimum
recuperet.
Caput XXXI.
D* dcrimis.
1. Humano divinoque iure praeceptam esae
deciinaruin solutionem. vix quemquam esae cre­
dimus adeo rudem sacrarum profanarumque literarum, qui nesciat, siquidem aequiaaimum est, ut
A-r eoHcibo 'Iriiimtmo.
s quibus caelestia dona mortale» accipiunt, ii» ipsi
Decretum contra eos qui clandestinum matri­ •d vitae uaum terrena saltem suppeditent et lar­
morum attentarant, die 95 martii et calendis novembris. giantur. Quapropter, debita» decimas ecclesiasticis
Contra eos qui decimas solvero negligunt. ca­ viris petentibus, curatis vero etiam non petentibus,
lendi» iulii et dominica 1 septembris.
•icubi usu» ita obtinuit, solvi omnino iubemus.
Contra usurpante» bona et iura ecclesiastica.
2 Ae ne, quod Dei ministri» debitum eat, aut
II dominica Quadragesimae.
penitus quoquo modo subtrahatur, aut tantum ex
Contra eos, qui haeretico· haeresisve suspecto· parte solvatur, praeter concilii Tridentini decretum,
non donunciant. dominica 1 Adventu» et Quadra­ quod bi» quotannis a singulis parochis vulgari
gesimae.
lingua expressum legi mandamua. id quoque oneris
Contra usurario· et notario» usuraria instru­ praedicatoribus divini verbi imponimus, ut in suis
menta conficientes, kalendis ianuarii et foria prima ad fidelem populum concionibus hoc ipsum crebro
post Pentecosten.
D inculcent. Episcopi vero, vel ipsi per se, vel per
Contra invadentes bona ecclesiastici mortui, vicario» vi»itatore»ve suo», in ipsomet visitationis
ferta secunda post 1‘aacha resurrectionis.
munere illud potissimum curent, ut. quae decimae
De melioramentis a conductore bonorum eccle­ variis artificiis subtrahantur, quibuave ecclesiis
siasticorum factis, dominica II maii.
debitae non solvantur, cognoscant; accersitisque,
Casus ab episcopo »ibi reservati, dominica ai opus sit. iis qui solvere negligunt, iure cum
tertia Quadragesimae.
iiadem agant, certoque ad solvendum tempore prae­
Bullae omnes, quae ex apoatoliea constitutione stituto, cum aha iuris remedia experiantur, tum
(proveniunt], variis diebus publicari quotannis illo·, ex praeacripto concilii Tridentini, censuris
debent.
compellant.
T
Caput XXX.
Caput XXXII.
Dt tw»udM scriassoe tanta.
D* con/raltmiteMtu^
Bciant occleoiarum et aliorum piorum locorum
1. Piorum hominum sodalitates, quae eonrectore· atque administratore·, censuri· aiiisque fraternitatea dicuntur, ita bene institutas in hac
poenis arbitratu epiacopi aecum actum iri, ai qui­ provincia nostra Beniaque praesertim, comperimua.
bus Illi eoeleaiia loeiaque pii» praepositi sint, legata ut nibil plane reliquum videatur, quod de iis
ulla, vel annua vel perpetua, sive ad missas cele­ statuamus. Ipso· tantum aodalaa hortamur, ut
brandas, siva ad alia quaevis praestanda, relicta instituta, quibus ae ultro obstrinxerunt, observent,
fuerint, praeter Id, quod ex ooneilii Tridentini de­ et sacramenta crebro suscipientes, Christianarum

F

T

669

CONCILIUM 8KNKN8Ï I, 1599^

MO

virtutum amore et desiderio pras «eeterie teaeas- a tempore eat venales ree sum exponunt, aut po­
ter, animique et totiu·. corpori» habitas ita oees- .palum ioei· oblectant, mulieres aecum habere non
ponant, ut ad pie saaeteque viveedam eerum liceat, quandoquidem plerumque fit, ut varii· eorum
'exemplo reliqui pxcitentur. Habeat aaum quaaquo illecebris in peccandi cupidinem, qui minus aunt
sodalitas confessarium, ab episcopo approbatum, catti trahantur. Puella· quaestum agitationibus
quo consultore, in rebus omnibus ad Dei laudem facientes, eum virili habitu per urbem discurrere
non permittantur. Per totum vnfo~id tempus, quo
et gloriam referendis, utatur.
•t quadrageaimale ieiunium cdlebratnr et dominici
>
Caput ΧΧΧΙΠ.
Adventus memoria colitur, vigiliis item et sexta
D* UMIUrill.
quaque feria nnmquam omniro, festis autem diebus,
1. Adeo tenue· lunt in bac tota provincia nisi vesperi· absolutis, huius generis atque ordinis
reditus, ut nullum in ea adhuc seminarium propter homines in publicum plime non prodeant; si pro­
eam causam fuerit institutum: quod cum valde dierint, coniecti in carcerem' arbitratu episcopi
/
incommodum esse intolligamus, atque erigi quam­ punientur.
primum maxime cupiamus, id ita fieri volumus, ut,
Caput XXXVII.
quae in hoc genero a Tridentino concilio praescripta
Dt tuurit.
eunt, ea omnino serventur. Singuli ergo epiacopi
Cum in hac nostra provincia societates de anitantum ad hanc rem conferant, quantum satis sit
rebus necessariis ad victum duorum alumnorum^malibus a ponnullis ita iniri audiamus, ut in iis
suae dioecesis suppeditandis. Interim vero dum usurse quaedam species subsit : cupientes huic pro­
simplicia beneficia pro tempore vacatura seminario videre, ex Sixti V constitutione, quam etiam am­
adnectuntur, ex eiusdem concilii Tridentini* prae­ pliamus, de hoc toto genere hunc modum statuen­
scripto, ex fructibus quorumeumque beneficiorum, dum censuimus. Quandocumque animalia nullo
pro cuiusque rata, portio aliqua detrahatur, eaque certo pretio aestimata cuipiam, societatis nomine,
seminario applicetur; ante cuius institutionem, ab vel ut is danti operas praestet, custodienda tra­
iis. quibub haec cura in concilio mandata est, leges duntur, quidquid ex iis casu perierit, id totum
describantur, quibus alumnorum disciplina omni» periisse. domino intelligatur, modo eum, qui in
societatem accepit, dolo malo fecisse non constet, \
contineatur.
Caput XXXIV.
ea conditiose, ut sors eadem semper maneat, cerDt ludatif.
tumve aliquod ex fructibus animalium, praeter
1. Christiani neque eadem cum.Iudaeis domo sortem ipsam, quidquid acciderit, persolvatur; vel
inensave utantur, - neque carnibus aumiave ab iis ut, eadem sorte incolumi, animalium fructus aequis
datis vescantur; neque ullo modo, maxime vero inter se portionibus dividantur, societates huiusfoetioris causa, consuetudinem cum ipsis aut com­ modi non contrahantur. 8i animalia certo pretio
aestimata cuiquam in custodiam ita dentur, nihil
mercium habeant.
2. Nemo ludaeum medicum, quod promulgato ut sors minuatur, is, qui dedit, nihil praeterea a
etiam edicto iam cavimus, no in gravissimo quidem c socio exigat. Immobilia vero bona numquam itu
et periculosissimo morbo, adhibeat. Haebreorum locentur, ut praeter animalia, quae Ad eorum cul­
celebritatibus nuptiisque Christianus nullus intersit, tum ibi esse solent, alia aggregentur, ipsorumque
ludaefs foeminia parientibus mulier Christiana non animalium sors integra relinquatur Jquicquid vero
adsit, nec ludaeae Christianorum, nec Christianae aut hunc in modum, aut aliter quam a iure per­
mulieres ludaeorum infantes alendos suscipiant. mittitur, contractum fuerit, licet iureiurando fir­
matum, praeterquam quod irritum esse decernimus,
Omnino Haebraeis nemo inserviat.
3. Prope ecclesiam, aut dispersa per urbem ipsos etiam contraba&tei>, notarios caeterosque sce­
Haebraeorum domicilia nulla aint ; aed omnes in leris huius consort^, ex iuris et ecclesiasticarum
unum locum seorsitn a christiania inclusi habitent. censurarum praescripto, ab episcopis severe puniri
Iis ecclesiastica bona, sive immobilia sife mobilia volumus.
aint. neque venditione, neque pignore, neque locaATTE8TATIO.
tionebaredantur.
4. Feria sexta maioris hebdomadae et sabbatho
Nos Hieronymus tituli Sancti Pancratii sanctae
sancto domi se teneant. Ubi frequens sit Hae- Romanae ecclesiae presbyter cardinalisMattbaeiu»,
braeorum numerus, curet episcopus, ut ii octavo fidem ' facimus et attestamur, decreta confecta in
quoque dic conveniant ad concionem, quae de provinciali synodo ab illustrissimo dominor domino
veritate Christianae fidei ex veteris testamenti cardinali Taurusio, archiepiscopo Senensi, Caque ad
prophetarumque oraculis
■pio aliquo doctoque D sanctissimum dominum nostrum missa, a sacra con­
viro semper habebitur.
gregatione cardinalium concilio Tridentino interpre­
tando praepositorum emundata, recognita atque
Caput XXXV.
aptata fuisse, nec non eorumdem decretorum
Dt emgari».
exemplum apud ipsam congregationem remansisse,
Ne cingari, Veluti oves pastorum auxilio de- cum quo huiusmodi decreta, hoc libello chartarum
stitqtae, procul a salutis via aberrantes vegentur, 130 quarum prima incipit: In nomine sanctae, etc.,
epfccopi, in quorum illi dioecesi fuerint, accurate ultima vero; Cupient·· huic providere, et desinit:
observent, ne quid a Christianae religionis institutis Puniri vojumus, descripta et collate in omnibus et
alienum faciant, dentque operam parochi, ut eos per omnia concordant. In quorum fidem his pro­
ad Christianae doctrinae rudimenta discenda per- . pria manu subscripsimus, et ab infrascripto secre­
ducant ; ut vero eorum thatrimonia rite atque ordine tario item subscribi, sigillique bostri impressione
celebrentur, omni cura provideant.
commuqiri mandavimus.
,

Caput XXXVI.
Dt mMi.
Mimis, circulatoribus, histrionibus, circumfora­
neis, medicisque qui empirici appellantur, quo

Romae, die 19 decpmbris 1600.

Hier, cardinalis Matthaeius.
loanne· Franc. Fag.
sacrae congregationi· concilii »ecretariuB.

APPENDIX Ie.
SYNODUS DIOECESANA MUTINENSIS
1572 septembris 93.
Synodus dioecesana Mutinensis in Italia, cele­ MDLXXII habuit; his addita est regula^societatis
brata die 93 septembris 1579, sub Xysto Vicedomino, sanctissimi corporis d.n. lesu Christi ; index librorum
prohibitorum ; canones poenitentiales, A casus omnes
episcopo Mutinensi.
Exatant constitutiones synodales, in opere cui tam papae quam episcopus (tie) reseruati. [Ineigne
In fine:] Matinae, apud Paulum Gadaldinum &
titulus:
...
Constitvjtiones editae in dioecesana syvtdo fratres, de licentia superiorum.
Sine anno (1679). in-19*, 3 fan. (praefatio)Mvtinensi, quam reuerendiss. d. Xystus Vicedominus,
Nouocomensis, ordinia Praed., Dei A apostolicae 77fn-~— Bologna, université.
Cf. etiam supra col. 95.
sedis gratia episcopus Mutinae, die xxiij sept, anni

CONCILIUM PROVINCIALE GENUENSE
ante 1574
ÿ
[Pay. 49, alter titulne:/ n Decreta provincialis
Concilium provinciale Genuense, celebratum
ante annum 1574, sub Cypriano Pallavicini, archi- <synodi Genensis, praesidente in ea reverendissimo
episcopo Genuensi. Huius concilii data non in­ d. Cypriano Pallavicino, Genuensis ecclesiae archivenitur in textu, quia decretorum desunt acta. De­ episcopo/
Sine anno (1740), in-4". 126 p. — Milano, Amcreta approbata fuerunt anno 1574. Initio editionis
typis impressae anno 1833, haec nota inseritur: B brosiana; Piaconxa, civica; Torino. Bibl. nax.
P. 49-124, decreta concilii provincialia Ge­
„Decreta provincialis synodi habita Genuae anno
nuensi*, approbati anno 1574..
1567.·*
Blbllographla:
5) Synodi dioecesana# et provinciales, editae
1) Decreta provincialis synodi Genvenais, prae­ atque ineditae, s. Genuensis ecclesiae ; accedunt
sidente in ea reverendiss. d. Cypriano Pallavicino, acta et decreta visitationis Francisci Bpseii, epiacopi
Genvenais ecclesiae archiepiscopo.
Herculianus Novariensis, ann. MDLXXXII, monumentis anekBartholus excudebat Regii, 1575, de licentia dd. dotis illustrata. Genuae, ex typographie archiépisco­
pal!. 1833.
superiorum.
In-4", 912 p - l f — Genova, université.
, '
In-4°, 4 (ph.-41 fn.-3 fnn. — Parity Bibl. nat.
♦ / B 2073; Pisa, université; Roma, Propaganda.
Index contentorum in hoc volumine:
Huiua synodi provincialis data non indicatur;
P. 9-12: «Concilium provinciale habitum Genuae,
concilium autem confirmatum fuit a satacta sede anno MCCCX, a Porcheto Spinula, archiepiacopo/
die 9 octobris 1574.
[die 5 maii 1310).
P. 13-8. «Conatitutionea synodales editae per
2) Decreta provincialis synodi Genvenais, prae­
sidente in ea r“* d. Cypriano Pallauicino, Genuensis Pileum de-Marinis, archiepiscopum [Genuenaem],
ecclesiae archiepiacopo, iterum impressa mandante anno MCCCCXXl, die X ianuarii/
P. 19-138: „Decreta provincialis synodi, habitae
“° d. Antonio Sau]io, Genuae archiepiacopo. Genvae,
apud Hieronymum Bartolum, 1586; permissu dd. C Genuae, anno MDLXV1I, a Cypriano Pallavicino,
archiepiacopo/ [confirmatum a sancta sede die
superiorum.
In-4*, 8 fnu. - 34 fn. - 2 fnn. — Parie, Bibl. nat. 9 octobris 1574).
\B 2074 et 2075; Paris, Maxarine; Roma, Vaticano,
P. 139-246: „Visita dalle chiese della citté e
Λ 3) Decreta provincialis aynodi Genvenais, prae-, dioeesi di Genova, fatta da monsignor Francesco
sidente in ea r*° d. Cypriano Pallauicino, Genuen- Bosaio, vèscoVo di Novara, nella sua qualité di
sis ecclesiae archiepiacopo, iterum impressa man­ visitatore apoatolico, Γ anno 1589.“
dante reuerendisa. d. Antonio Baulio, Genuae archi­
P. 247-539: „ Deero ta generalia ad exequendae
episcopo; svperiorvm permiasr. Romae, apud Gug- visitationis Genuensis usum editae, a perillustri et
lielmum Facciottum, M.DCV.
reverendissimo domiqo d. Francisco Bosaio, episcopo
In - 4’, 5 f. - 88 p. - 9 f, — Paria, Bibl. nat B 2075. Novariae etc., eiusdem urbis dioecesisque Genuensis
4) Prima aynodvs dioecesana, ab illustri», et- visitatore apoatolico, anno MDI.XXXH/
P. 640-77. „8inodo dioeesano diWenova, primo
reverendi», d. fr. Joseph Ludovico de Anduxar,
ordin. «Praedic., sanctae Bobiensis ecclesiae episcopo fatto nel tempo dell' eminentissime cardinale Saoli,
ft comite, in ecclesia cathedrali, dominica II' post perpetuo amministratore dell' arciveecovato, 1 anno
Pascha A duabus inaequantibus feriis, kalendis sci­ 1588, il ly di settembre. “
licet VI Λ V noqps maji anno MDCCXL celebrata.
P. 578-647: «Prima diocesans synodua Genuén[Intigne.] Placentiae, typis Jacopatii, impress, aia, habita die VI octobris MDCIII/ sub Horatio
episcop. ; superiorum facultate.
Spinula, archiepiacopo.
Conçu- axxxnau tomus IXXVfVM.

Μ

663

CONCILIUM GKNUBN8K, anta 1574

SM

P. 648-97 : .Prim* dioecesana synodus Qtsiu- 'A diais Praedicatorum, Dei et apostolic·· sedis gratia
sis, habita di· XVI februarii MDOXIX,* Mb Domi- ' archiepiscopus Genuensis et sanctissimi domini nostri
nigt» d·-Marini·, arehtapisoopo Geanensî.11
papa· Innooeatii XI assistens,‘ synodum dioeosP. 698-788: "Synodu· dioeoaaaaa Gequensis, sanam celebrat, tribus sessionibus, 6.7 st 8 mali 1683.
oelebrata anno Domini M DCXLIU, dio XXI apriiia
P. 901 - 9 : "Institutiones et facultates pro vicariis
et duobua sequentibus, “ mb Stephano Duratio, faraneis,** loanne Lercario, arohiepiscopo Genuensi,
arohiepiscopo.
•dita extra synodum, sub data: Genuae, died Sep­
'
P. 789-900: „Fr. lulius Vinoontiua Gentilis, or- tembris 1778.

C0NC1L11 DECRETA *.
„ Reverendissimi patron, placetne robi·, ut ad parochias recenter immigrarint, congressus, verba,
laudem et gloriam «ancta· et individuae Trinitati·. actione· et instituta parochi diligenter attendant
Patri·, Filii et Spiritu· sancti, ad augendam Chri­ et observent.
stianae religioni· disciplinam, atAemendandos mores,
9. Ad regularum, quae sunt in indice librorum
corrigendosque excessus totius pravinciae Genuenaia, prohibitorum, exactam obaervantiam, compellant
simulque aliorum, ad quoa qirovincialia huiuace con­ omnes, praecipue vero typographes sive impressores
cilii decreta pertinebunt, tum ad alia, quae a aacria et bibliopolas, eorumque frequenter officinas seu
canonibus conciliisque constituta sunt peragenda, tabernas summa diligentia perscrutentur ; habeantque
provinciale Oenuense concilium hodie instituatur, B indicem librorum venalium subscriptum ab ordinario
nulloque intermino die tgm diu duret quod ipsum, vel inquisitore, nec alios possint vendere, aub poena
Domind iuvante, ad exitum perducamus’ 'Decreta amissionis librorum etiam non prohibiturum : in
sacri Tridentini concilii ad unum omnia recipiamus? ceteris sit .salvum ius determinatum per concilium
Veram obedientinm Romano sanctae universalia Tridcntinum.
ecclesiae pontifici deferamus? Professionem fidei
3. Conclusiones negotium fidei quavis ratione
ad praescriptam IV idua novembris 1664 a felicis ' attingentes, publice disputandas poni tie patiantur,
memoriae Pio IV pontifice maximo formulam facia­ nisi prilis ab ipsis reverendissimis ordinariis, vel a
mus? Episcopos, ut quisqùe primum creatus est, reverendo inquisitore recognitae fuerint et approbatae.
ita primum in aedendo, dicenda sententia ferendo4. Sacrae scripturae verba et sententias, si quis
que suffragio locum obtinere, quod vero ad abbate· ad scurrilia, fabulosa, superstitiones, divinationes,
et ceteros attinet, assignationem lori quoquomodo incantatione·, ac famosos libellos prave detorquens,
facta nulli praeiudicium facere decernamus/
usurpaverit, poenis tum a iure constitutis, turn etiam
Reverendissimi domini responderunt: Placet. arbitrariis ah episcopo afficiatur.
Qua responsione facta, reverendissimus dominus
Caput II.
archiepiscopus, tacti· sacrosancti· evangeliis in
De magia, divinationibus, incantatianihu»,
'medio altari poaitis, fidei professionem publice ex
mperttitionibu» tollendi».
ea ipsa, quam dicimus, formula fecit. Tum alii
deinceps epiacopi in manibus eiusdem reverendissimi C
1. In sortilegos, magos, maleficos necnon astro­
archibpiscopi, sacrosanctis evangeliis'tactis, et ipsi logos, qui non modo ex rerum naturae observatio­
fecerunt in haec verba:
nibus, temporum mutationes, et alia quae rei nauti­
Ego N. firma fide credo (tupra eoi. 38 C - 40 A). cae, agriculturae et medicinae prodesse possunt,
pronunciant, sed profitentur ae ex terra, aqua. aere,
Caput I.
igne, sortibus, somniis, corporis lineamentis et aliis
Dt pruftttione fidei catholica» facienda, tt diligentia id genus futura contingentia, et a libera hominum
adotmt haeretici» adhibenda, degw libri» prohibiti». voluntate pendentia posse praedicere, tnorbos ar­
1. Cum inter omne· pastoralis officii sollici­ canis quibusdam a medicinae scientia prorsus alienis
tudines, haec vel praecipua sit, ut commissum sibi depellere, furto subtracta indicare, et ea, quae fiunt
gregem in unitate catholicae fidei, extra quam alibi, quasi oculis cernant, referte ; et in eoe maxime,
salvus esse 'nemo potest, pastor contineat et con­ qui sacra eucharistia, et aliisj sacranieutalibus ad
servet, reverendissimis omnibus ordinariis mandatur, huiusmodi sortilegis impie abluuntur, vel alia qua­
ut, intra tçes menses, in ecclesiis suis, Pii IV de vis ratione sortilegis haeresim qiraeseferentia exerprofessione fidei constitutionem promulgent, et in 'cent: ex canonum sanctionibus severe animad­
•a contenta curent ab omnibus observanda. In vertant; tum eos, qui vel in se vel in suis haec
primis autem, idque statim, ab iis, qui seu publice fieri permittunt, corrigant et castigent; nec minus
seu privatim docendi munere tanguntur, quorum etiam illos, qui in negotiis'et itineribus suscipiendis
etiam mores, ante quam fiat iis docendi potestas, D tempora, diea, horas, momenta, superstitiose obser­
diligenter explorent probatosqne habeant Omnes vant. Eas pariter coerceant, qui scripta, in quibus
item episcopi, tam per se ipsos, quam per suos de huiusmodi rebus agitur, aut scientes retinent aut
vicarios, adversus haereticos, eiusve criminis sus­ legunt.
pectos, conciliabule, in quibus de fide sgitur, ha­
9. Astrologiae vero libri, qui medicinae, navi­
bentes, sortilegis haeresim prae se non obscure gationis, agriculturae adiuvandae gratia conscripti
ferentia exercentes, ac vetitos libros retinentes, •nnt^-non prohibentur, modo ne quit ad iudiciariam
studiose inquirant. Edicta etiam proponant, statuta illi^' abutatur.
excommunicationis poena, si quis eorum, quae
3. Qui verbis, nodorum'nexibus, aliove quovis
superius dicta sunt, aliquid sciens clam habuerit, sceleris nomine sponsos aut matrimonio iunctos
eaque ipsa edicta saepius in suis tum oathedralibua maleflciose eoniungi impediunt, quo minus liberis
tum parochialibus ecclesiis, per parochos promul­ operam dare posaint, quae daemonum inventa latius
ganda curent; ut si quos forte ibi esse contigerit in dies serpunt, convictos quidem severe, suspectos
huiusmodi pestifera labe infectos, ad episcopum vero prout suspicionis ratio poscere videbitur,
vel inquisitorem deferantur. In primis autem effi­ puniant.
4. Curent etiam ordinarii, ne quia precationibus,
ciant, ut illorum qui ex alienis regionibus praeser­
tim vel ignotis vel de haereei suspectis, in illorum versiculis, vocibusve ex sanctissima scriptura de­
1 Pecretoruin textu datur insta sditiousn anni 1833. 5

capitate st articulonun ipse addidi. ■—

Nota l.-B. Marti».

k
CONCILIUM GKKVSXBE, uU >674

M6

promptis superstitiose abutatur, nun quia inter au­
diendum mtwam quid -tale faciat, ut nonnulli ap­
posita ad buccas manu evangelism audisntos ad
hunc finem, quasi ea ros valeat ad dolorem vel
levandum vel etiam tollendum, et si qua suat
huiusmodi.

64«

tam hominibus ab omnium vitiorum et nequitiae
genere revocandis ac detorrendis, st ad ‘virtutes
honeetaaque actiones adhortandis ot impellendis.

Caput IV.

Dt fidei eltnuniie, s perecAo trodoedta, et de
tads mapistria.
° Caput UI.
1. Parochus, regularis licet,'qui omnibus ob­
D* Defiant theologint, tc pttediealione verbi Dei.
strictus tenetur, foetum nullum atque dominicum
I. Et quoniam satis non est ex animis hominum intermittat diem, quo dio, hora opportuna, pueris,
noxios pravae doctrinae stirpes evellere, nisi sanae quibus lacte est opus, elementa fidei pro ipsorum
ac salubria semina iaoiantur, id ipsuni efficiendi ea captu non explanet diligenter. Ratio autem eo
erit optima ratio, si, quod optat synodus, episcopi libello tradita, qui inscribitur: Dettrina ekrietiane
et parochi commissum sibi greg.em per se ipsi alant oearpoeta per U dollore Ledieine, qui Parmae est
evangelii pabulo salutari. Ipsae namque per se impressus, ad eam rem vehementer apposita videtur.
pastoris voces, ac simplices cohortationes magnam Oramaticae item magistri, ex decretis Lateranensi»
vim habent ad ovea excitandas et commovendas. concilii, debent et ipsi suae curae commissos pueros
Quod 'si qui legitime'impediuntur, quominus id' per festis diebus ad fidem informare. Recitent igitur
se munus obire queant,' vicariam aliorum operam eis ad verbum ex catechismo Romano aliquid, vel
ad eam rem adhibeant, quorum ipsi vitam, mores ac ex eo ipso libello, de quo supra est dictum, qui
doctrinam abunde spectatam probatamque habeant. bottrina Christiana inscribitur, ut non alio, quam,
9. Qui episcopi cum per se ipsos praedicationis quo scriptus est modo, memoriae mandetur, omissis
et lectionis munere funguntur, nullus interim eadem interpretationibus, in quibus si quid offenderet aetas
hora publice vel legere ve) praedicare audeat. Cen­ illa, salutaris sibi loco, mortiferum hauriret venenum.
ciones autem in alienis'ecclesiis habere nemini liceaty
9. Eisdem praeterea ludi magistris, qui nunc
nisi si cui nominatim ab ordinario potestas eius­ habitant in provincia, mandatur, ut intra tres menses
modi concessa fuerit, etiam si in eadem dioecesi proximos, ex quo tempore promulgata haec fuerint,
alias esset condonatus. Curaeque ait omnibus con­ professionem fidei apud eius dioecesis episcopum,
tenta in principio sessionis V, cap. 2 Tridentini con­ vel apud alium, quem ille 'eiusmodi^ muneri prae­
cilii diligenter observare, sanam doctrinam tradere, fecerit, emittant, quomodo infra explicabitur, ubi
quaestiones inutiles devitando ; atque rationes, qui­ de professione fidei agitur. In reliquum vero tem­
bus nituntur haeretici, ne afferant, propter imperitos pus, quicumque advenerint, ludum ne prius aperiant,
et indoctos, in iis praesertim locis, ubi eiusmodi quam eamdem fidei professionem rite emiserint.
homines adesse contigerit. Praeterea caveant a Caveant autem, ne libros turpia et obacoena trac­
verbis ambiguis, miraculis vel historiis ab eccleaia tantes, atque prohibitorum librorum indice notato»,
non approbatis ; vitia generatim reprehendant, prae­ pueri» legendos proponant. 8ed potius studeant
latos ot principe» cum charitate redarguant, et aetatem illam ad vitia proclivem honesti» moribu»
honorificam de ii» faciant mentionem, populumque imbuere; idque' ipsum an praestent, obeuntes dioead praestandam iisdem obedientiam cohortentur. cesim visitandarum de more ecclesiarum gratia.
s
3. Curent etiam edoceri, quonam potissimum episcopi diligenter exquirent.
3. Prohibetur etiam eisdem ludi magistris, ne
vitiorum genere pâroehia laboret, ut ad ea sananda
possint esse paratiores ; denique curae sit illis, ubi­ pueros ducant ad divina officia intra chorum, ubi
que, populi utilitati et saluti, non ause ipsorum sacerdotes eK clerici ea psallant, ne verbis, rixis
existimationi ac gloriae, inservire. Noctu vero sug­ aliquando eadem divina officia perturbent, sub
gestum ne unquam conscendant, ne tum quidem, poenis arbitrio ordinarii imponendis.
4. Cum vero recta adolescentium institutio ex
cum de passione domini nostri lesu Christi concio
erit habenda.
incorrupta magistri vita magna ex parte pendeat,
4. Ceterum, de victu, viatico, eleemosiha, quae patres omnes etiam atque etiam rogat praesens
in divini verbi concinnatores erogari solent, censet synodus, eosque qui paternam curam gerunt, ne
synodus laudabiles locorum consuetudine» esse ser­ temere quibusvis ac sine delectu, sed praeceptori­
vandas, iuxta sacrosancti concilii Tridentini decre­ bus iis liberos suos committant, quorum non doctri­
tum ‘. Sint autem mares in loco a foeminia se­ nam modo, verum etiam morum ac vitae integriparato, quam id commodissime' fieri possit. Quae tatem, tum etiam sensus a fide catholica nihil
de theologiae ac grammaticae lectione, ad clericos prorsus abhorrentes habeant in primi» exploratos.
b. Ad haec optat eadem synodus eliquem ab
et pauperes erudiendo» Tridentina synodus sanxit ’, D
sicubi nondum impleta fuere, ne differantur. Curent episcopis in iri rationem, ut nonnulli deligantur ho­
etiam ut in ecclesiis regularium, ex eiusdem con­ mines tum religione tum Domini timore praediti,
qui captivos, apostatas ot infideles, praesertim in
cilii forma, eiusmodi lectio frequentetur.
5: Atque ea quidem feriatis diebus-plerumque triremibus vinctos adeuntes, summa ope connitantur
versetur in earum rerum nodis explicandis, quae nova prole Domini familiam augere, et aberrantes
audiendis in confessionibus dubitationem afferre in viam reducere. Qua io ro captivorum atque
consuevere, ipsoque parocho de ii» edocendo, quae triremium dominos, ut se faciles praebeant, orat
eidem cognitu sunt necessaria, habeatur vero certo atque obsecrat, qui tamen non debent ignoraro,
in loco, certis etiam horis, alternis saltem diebus. debere eo haereticorum et apootatarum, quos in
Ad eam omnes canonici, parochi et confessorii a suis triremibus habeant, ad ordinarios vel inquisi­
praelato convocentur, eosque idem' cohortando et torem nomina deferre.
blande appellando crebro invitet. Dominicis autam
Caput V.
diebus et festis, habeatur in ecclesia, verseturquo

in vi sacramentorum explicanda, quaemadmodum
in catechismo continetur,' initiiaque fidei tradendis,
> 8s··. XXIV, cap. *.
■ Ses».V, cap. 1.

Dt sacrmsontM, et eoram adoNmrfrotroes.

1. Parochi Moramenta per m ipsi, legitimo
impedimento cessante, superpelliceo et stola amicti,
reverenter, mundo corde puisque manibus, nullo
intercedente quaestu aat paetiono mercedis, in

m·

concilium GuronreK, ante i»t<

mt

eoeieeia admiaistrent.
Ao tarn egregiam bmM
occasionem, sacramentorum ipsorum vim «t eMcaoiam, quemadmodum a Romane oatochismo
edooentur, paucis, vulgari sermdae, ofaro at dilueide populo ministrent, at maiorem omnes reveren­
tiam at religionem ad aa percipienda adhibeant.
. In eorum autant admiaiatratioaa, ab oecleeiae
Romanae ritu na recedant, ax libelli formula, qui
ea de (re] typis impreseua, propodiom amittetur. Quod
ai iia abusi fuerint, aliisve abutenda praobuorint,
aut id fieri pdnniaerint, gravissimis poenis ab or*
dinario afficiantur.

2. Badem ab ecclesiae cathedrali» ministro,
civitati» parochi», et extra urbem archipresbyteris,
ab ii» autem subiectis sibi parochis per manus
hominis in sacris constituti gratuito tradantur, omni
prorsus repudiato munere etiam aponte oblato,
. nulla omnino contrariae 'cuiusvis pravae consuetu­
dini» habita ratione. Adserventur autem diligenti
cuatodia, ne ad alteriua manua, quam parochi adminiatrantia devenire posaifit: solidis quidem in
vasis, atque ita aeparatim ne commiationem aut
confuiionem fleri, erroriave quidpiam in administratione admitti contingat. Superiori» anni aqua
baptiamati», et alii» aanctia olei» et chriamate utatur
nemo, »ed 'ea quotennia de more comburantur, in
urbe quidem feri» quinta hebdomadi» «anctae, ai
nova confecta vel aliunde habita fuerint, extra
urbem vero »imulatque, omni adhibita diligentia,
nova fuerint accepta. Meminerint Mutem omnea,
poatquam chrisma catechumenorum aeu infirmorum
oleum attingerent, antequam ad alia ae conferant,
abluere manua, exemtàmque ex ea ablutione aquam
in sacrarium effundere.

Caput VI
Ds bophsMo.

1. Baptismus in parochiali eocleaia, infantibua,
cum primum aioe periculo id fudere licebit, aolemnibua caeremoniis conferatur, ad eiu» limina
sistendo; alibi'vero nusquam. 'Quod «i periculuin
morti» imminere videatur, tum vero (baptiamu»| aqua
tantum adhibita a sacerdote, si ia aderit, vel eo
absente, a viro, qui id exsequi posait, aut, ai vir
etiam nullus adsit, a foemina qon tamen a parenti­
bus, si. secus fieri poterit, conferetur. Quieumque
tamen is sit, baptisandi formam teneat in haec
verba: »A'4> tt baptizo m hmhu Patri» st Filii
»t Spirittu kmcti*: vel: .1» ti battr**o in noma dtl
Padrt, dtl Figlntolo t dtilo Spirito tante,' nihil
plane aut ad hanc formam addendo, aut ab ea
detrahendo. Si supervixerit infans, primo quoqne
tempore ad 'ecclesiam deferatur, ut ceterae caere­
moniae et ritus, qui observari solent, adhibeantur.
Baptisma autem ne iteretur, ideat neque verba
neque ablutio. Si vero, summa adhibita diligentia,
parum constet, an primo infans recte faerit baptiaatus, tum vero conferetur in haec verba: „8i t»
baptûatiu, tgo t» iltrwn non baplito; si non M
baptuatm, tg» t» baptit» in noinine Patri» tt Filii
at Spiritu» tancti, nmen;*< atque aquam interim, dbm
ea verba baptisane profert, infundat.
2. Ad baptismi collationem vocatu» accedat
parochus, nulla interieota mora, alioquia acriter
obiurgetur ; quod ei parochi culpa evenerit, ut inte­
rim décodât infans, tum ille arbitrio episcopi, vel
a sacri» faciendi» ad tempus amoveatur, vel alia
graviori poena multetur. In baptismi autem colla­
tione parochus religiose se gerat, clare et distincte
legat. Computer solus respondeat, mulier autem
audiat attente, et venerabunda cum ceteris assistat,
a colloquiis interim aliisque omnibu» vagi et in­
constanti» animi signis oaven» diligenter. Petrinus

vel alias/quivis laieaa, chrisma aut baptismatis
aquam, aut linteamina quibua unctus infans abster­
gitur, prorae» non attingat; quin illa no laioo qnideih
ulli lavanda tradantur, multo vero minue in pro­

fanos usus convertantur.
S. Ae primum parochus interroget, qui patrinu»

et quae commetor fatura ait, ot unum tantum, sive
vir oivo mulier ait. ve) ad summum unum et unam
admittat, praeterea neminem. At ai qui forte alii
infantem in baptismi collatione tetigerint, non ea
re tamen erunt eompatroe vel oommatrea, nec ulla,
nisi cum duobus lilia quos parochus admiserit, affi­
nitas contrahetur. Optat autem canota aynodua, ut
deligantur ad munus id bonomorati, quique ora­
tionem dominicam, salutationem angelicam et prae­
cepta decalogi cum apostolico symbolo teneant, ut
ai forte illi, quibua eam operam dedere, parentibus
orbantur, paterni in iisdem instituendis officii,
quemadmodum tenentur, partes implere possint.
Ab huiusmodi vero munere ia repellatur, qui Pascate
proximo eucharistiae sacramentum non sumpserit ;
item publice excommunicatur nec non religiosi,
pariterque pater et mater infantis, cum spiritualis
inde affinitas oriatur, quae, cenante necessitate,
copulam inter ooniuges impediret.
4. Petrinos parochus qdmonebit de spirituali
cognMiooe in primo gradu contracta per baptisantem et compatrem commatremque cum baptisato eiusque parentibus; quae impedimento futura
sit, quominus inter tales matrimonio locus relin­
quatur. Atque ea quidem affinitas etiam con­
trahitur quando aqua solum puer, etiam a laieo,
baptisatur. Idem moneat eosdem compatres, hoc
facto, onus ipsis imponi, naturalibus parentibus
orbos, magistrorum et aliorum, a quibus ehidiantur,
ope destitutos, eosdem pueros· elementa fidei do­
cendi. Intermineturque matri aeu nutrici, ne in­
fantem ίρϊΐΠη intra annum in eodem lecto cubantem
secum habeant, subituris alioquin excommunicationis
poenam et aliam quamcumque ordinarii arbitrio
statuendam. Et puerperia denuntiet, aimuiatque
domo exire licebit, aese parocho in ecclesia ut
sistant, benedictionem ab eo de moro accepturae.
Praeterea, codicem apte compositum habeat, in
quem baptisatl nomen, naturaliumque ipsius paren­
tum, compatris et conimatris, una cum baptismi Λ
suscepti die, ordine referantur.
b. Fons baptismalis sit lapideua, et ne sordes
incident, contectus, atque ita compositus, ut effluens
aqua delabatur in sacrarium, clausus clave, non
humili, non depresso, nec obscuro, ne eo laici pro
sedili abutantur aut contemptui habeant, sed sati»
edito et conspicuo in loco. Vas in quo aqua
baptismatis adservatur, sit mundum et integrum,
ita coopertum, ut nihil omnino vel affluere vel in­
fluere possit; qua utatur, non alia, nisi necessitas
compulerit, eaque annua non vetustiore. At anno,
postquam infusa fuerit, expleto, reliqua, si quid
erit, in sacrarium effundatur.

Caput VII.
D» eoH/irmahons.

Parochus, adventante die, quo conferenda erit
confirmatio, aliquanto ente hortabitur ut tale sacra­
mentum non nisi confessi 'accedant ; vim sacramenti
eisdem explicabit, atque uns spiritualis cognationis
ut in baptismate contrahendae, certiores faciet.
Idem repetet episcopus, vel pro eo alius tunc, cum
suscipienda erit confirmatio. Qui ad hoc sacra­
mentum suscipiendum accedit, eum non minori»
aetatis quam septem annorum esse convenit. Item
si qui minus sint rationi» compote», repellantur.
Quibus in baptismate non licet esse petrini, quique

>'

w1

W·»1

569

CONCILIUM OKNUEN8E, «ate 1574

ipei nendam'em confirmati, iidem monoaatur, qucminas fiant la oonfinpatione patriai.
9. Ia fronto uacti qui confirmantur, ne pria·
ab epiaoopi oonapootu dimittantur,. qaam aint a
ministro diligsatsr «tetani.
Quo foeto, aapervacanoa fucrit ia fronte goscipil appositio; aie
maleficis hominibus praeludetur aditus, no so poatbao abuti conantur. Ex omnibus autem eoafirmatia,
exeat ax eocleaia aeno, niai pria· habita episoo>
pali benedictione. Habeat vero paroohu· librata,
in quo confirmatorum pariter ao petrinorum nomina
conscribantur; moniti· eorum parentibua, ut intra
octavum, post aeoeptum chrisma, diem, ad te illa
vel deferant ipai vel eurent deferenda.

’

**"*** W.Wrill 11 FVR'P M**teWr.'JW^'ISrTnmje·

170

oemparato, ai fieri poterit; quod ipsum lignee ia
eapeala, quam valge tabornaeelum seu eaetodiam
sacramenti appellaat, pre dignitate exornata iatua
et extra, egregie eemmunita et bene compacte,
firma etevo oooelaaam hebeatur; eeque cupeula in
modio altari maximo, niai aliter aeeeme fuerit,
constituatur: in qua nihil praetorto ait reconditam.
Atque nato illud quidem ipaum aanctieeimum sacrameatum, diee noctosque perpetuo lumen ’ adsit.
Renovetur autem semel ad minimum singulis men-

siSus ; uopius autem, si suberit aliqua corruptionis
auspicio.

4. Hostiae autem, ex quibus conficitur sacra­
mentum, sint ex triticeae purae farinae flore, Chri•tique imagine vel nomine insignitae. Hortatur
Caput VIII.
autem, ut nemo illas tam venales habeat, ut alii
Dt tucharittia.
cuivis, quam sacardotibus ad usum sacrificii tradat.
1. Qui christiani nomen profitentur, omne· «ive Quod ai aliqui abusus existant in illis hoatiis non
mare· «ive foeminae, simulatque per aetatqip ··- consecratis, aire benedicti· «ive non' benedictis, in
pere et intelligere coeperint,’ niai paschali tempore ecoleaia eliquibiia .personis tradendi·, verrino simi­
communionem acceperint, aeiant aibi ad ecclesiam liter, ve) benedicto vel non benedicto in calice ex­
aditum fore praecludendum; ecclesiasticae sepul- hibendo, illos quam primum tollant singuli epiacopi
turae, ai quid illi· humanitu·. acciderit, experte· in suis dioecesibus.
futuro·; ac niai moniti celeriter reaipiacant, palam
5; In oratoriis autem ne serretur omnino hoc
in eccleaiia excommunicando·; ac nihilo secius alia eucharistise sacramentum, nec in hospitalibus prae­
quoque iuri· remedia adhibenda, quibua ad uni­ terquam in iis, in quibua est conceesa facultas illud
tatem menti· revocari posse videantur, excuaabuntur aegri·, et ex ea familia reliquis ministrandi. At in
ii tantummodo qui, do parochi consilio, communi­ monasteriis sacrarum virginum, nusquam intra clau­
care distulerint; dum ne ultra Pentecosten, niai ex stra, sed extra et in ecclesia servetur.
gravi causa et legitima, progrediantur; neque vero
6. Ad eos, qui morbo laborant, deferatur in
culpa carebunt, qui sine illius permissu, quod in vase argenteo ad id decenter comparato, quod
scriptis constet, alibi sumpserint. 81 quia tamen in panno aliquo decoro sit velatum; in quo, eum per
cathedrali, de licentia epiacopi, communionem su­ loca aedificiis frequentia portatur, sint duae pluresve
mere voluerit, hoc ei non est denegandum, ita particulae, ita ut reliquum quod erit, ad ecclesiam
tamen, ut illius, qui in cathedrali sacramentum possit reportari, quod cum faciet sacerdos superministrat, chirographo intra octavam pardcbum suum pelliceo sit stolaque amictus. Interim vero bymnos
faciat de ea re certiorem. Ceteris vero in locis C et precationes pie pronunciando, incedat ; sacra•umendi cuiquam parochus licentiam non concedat, mentum utraque manu ad pectus adducta compre­
nisi gravi aliqua et probabili de causa, eadem ad­ hensum teneat, et si fieri potest, sub umbella,
jecta conditione.
clerico praecedente superpelliceo induto, qui crucem
2. Purificatio autem, non in calice qui ad rem praeferat; item altero cum aqua benedicta et cam­
divinam adhibetur, sed in alio poculo laicia prae­ panula, cuius sonitu populus excitatus aceurrat ad
beatur; ne forte imperiti ex illa re in eam incidant adorandum, preces pro aegro fundendas, sanctissiopinionem, ut se putent etiam Domini sanguinem mumque sacramentum comitandum, praelatis lumi­
bibere. Pueros, ad id aetatis, ut iam quid ratio nibus, et. quam fieri poterit, plurimis tum prae­
postulet intelligent, et adolescentes de vi et effi­ euntibus tum subsequentibus, opportuno tempore,
cacia sacramenti confessarii et parochi doceant. sonitu campanae facta prius significatione populo,
Quibus communio magi· frequentari coniuevit tem­ praesertim vero iis qui sunt adscript! in societate
poribus, longiora subsellia, albis mantilibus instrata, corporis Domini; quibus quidem omnibus pro tam
quo commodius praebeatur communio aint perata. pii muneris functione, pontificias indulgentias nova
Sacramentum praebeat aditantibus sacerdos simu- quadraginta dierum accessione praesens haec pro­
latque communionem ipse sumpserit, neque vero vincialis - synodus cumulat. Et nihilo aeciua iis
in id tempus differat, cum iam missa erit absoluta. etiam qui non sunt in societate, quadragenariam
Moneat tamen ante inchoationem communionis lai- eamdem indulgentiam impertitur, qua de re pacorum, omnes ut non recedant, nisi perfecta eadem D rochu» faciet eos qui aderunt certiores. Quod ai
communione et missa. Post missam autem qui­ propter turbidam tempestatem periculum sit, ne
cumque accedentes possint accipere communionem. extinguantur candelae, adhibeantur etiam lanternae;
Paschali vero tempore admoneant parochi illos, qui ne quando contingat ut destituatur lumine sacra­
ad communionem accedunt, per susceptionem sacra­ mentum; cum vero ad difficilis accessu loca erit
menti extra propriam parochiam, sine proprii pa­ deferendum, ita compositum gestetur, ut labente
rochi licentia, non satisfacere■ praecepto, nisi alio aliquo casu parocho, ipsum in terram ne decidat:
die communionem sumant, vel in parochia eorum, •nioaque tantum'particula portetur, qua ab aegro
vel alibi de parochi licentia.
accepta, exutus supsrpelliceo, extinctisque luminari­
3. Quo quidem tempore, at aliis omnibus, matri­ bus, redeat sacerdos. Neque vero vas propalam
monio iniunctos, si qui sint incontinentiae suspecti, referat, aed apte reconditum ac decenter.
ao seorsum, non intercedente ecclesiae iudicio, habi­
7. Domus autem infirmi sordibus omnibus, simultent; publicos item conoubinarios, foeneratores que gravi omni odore mundata sit et expurgata.
facinorososque alios in peccato perseverantes, atque Lineo albo panno strata sit ibi mensa, duobus
excommunicato· a communione arceri non est ini­ impositis luminaribus, inter quae medium collocetur
quum; iramo vero nefas esset admittere. Servetur sacramentum. Cautionem vero summam parochus
autem perpetuo in eocleaia paroohiali sacramentum, in primis adhibsat, ne quia per ipsius incuriam sins
quod omnibus Infirmi·, qui sunt in ea parochia, viatico decedat; neve ab iis, quibua sacramentum
totis esse posait, et argenteo quidem in vase ad id ministrat, per eam occasionem, vel significatione

671

f

CONCILIUM GENUEX8K, aat* 1574

aliqua, propoaito vaaeulo, par «a val par alium.
qlehmoainam petat
8. Eidam euraa ait inquirere diligentar, ne qui»
forte repedatur, qui Paaebatia tempore communio­
nem aoeipere neglexerit,'compariorum nomina atatim
ad ordinarium deferenda curet, ua in eo' poaaii
animadverti' . Ut afetem, qni taato/aaoramanto de­
bentur, bono» piataaqae fideliam' magi» in die»
magiaque augeantur, curae ait apiacopia et parochia,
ut ad yultum corpori· Domini inita» aocietatea con­
firmentur, et aieubi non aunt, ineàntar; utque tant'
initae quam ineundae aoeietatea, ati earum, quae
•unt in oathedralibua eoaleeiie, exemplum confor­
mentur, quo aint earamdem quoque indulgentiarum
participe».
Capnt IX.
Dt natta,'ti mit» od apparat»» immw.
1. Miaaam celebratura» «acerdo» ab omni mor- :
uli» peccati labe per aaeramentalem confeaaionem
»e expurget. Neque enim aati» eat aola contritio,
»i confeeaarii copia haberi po»»it. Idem paramenta
mduturu» ne illoti» manibua ea attingat, neo ad
altare priua accedat, quam mimae celebrandae ra­
tionem perpenderit ; eamque ne incipiat, niai parati»
iam rite omnibua, luminibuaque accenaia. Caeremoniia, in inatanrato a Pio V pontifice maximo
mimait traditi», utatur, nec ab earum praeecppto
diacedat. Rem divinam nudato capit», venerandum
in 'modum compoaito corpori» geatu faciat, attente
non ' properanter legat; ne in audientium offen­
sionem incurrat, eorumque pietatem fefirigetocat;
neque vero tam lente nt eiadam' faatidium afferat.
2; Ouigino etudioee ea omnia devitet, quae ali­
quam auperatitionia apeciem praeeeferre, aut auapicionem afferre ^ornent, cuiuarnodi aunt eertu» can­
delarum aumarua, et mimarum quarumdam, iuxta '
decretum meri concilii Tridentini ‘. Purificatio
calici» fiat iuxta ordinem mimali» Romani a aacrae
memoriae Pio V «diti. Pinnatam vero ne deponqt,
nave pria· extingui lumina patiatur, quam abaoluto,
quod in fine de more recitatur, evangelio. Calix vel
ipaiua aaltem calici» cupa ot patena aureae vel
argenteae aint; reliquae omni» apparatu» nitidua
et ^gana, hoatia firma, integra, maculae omnia
expera; vinum recena, aa ipaa die ex dolio aeu vaae
bauatum, ae, ai fleri poterit, album.
3. Neo in tegumentum capiti·, birretum appel­
lant, neque ehirotera» ia alteri «acerdo· reponat,
ne minor advenu· Domini quam hominum menaam
reverqntia adhibeatur. .Cum elevatur eorpua et
•angui» Domini, exigua campanula aignum datur,
cuiua tinnitu ad pietatem et venerationem «datante»
excitentur. At in aolemai miaoa eampana pultetur,
quo aonitu exaudito, qui abaunt, ad aliqua· «altem :
concipienda» animo prece» incitentur. Extra eede•iae limina nemo miaaam celebret. In oratorii»
v»ro vol ad altaria nulli» ooncluaa Mpt^i extra eecle»ia» poaite, an ot qua ratione id permittatur,
iafra explicabitur titulo Dt teelttii». (Jpnaeerate
ad circumferendum comparato altari, ne qui» utatur,
niai ait integrum, aeque magnitudine, ut in eo calix
•t hoatia commodo atatui poaaiat. Sitquo Idem tri­
bu» mappi» inatratum. Perneto aMriflefo mi··»·,
•e recipiat aaeerdoo, ubi veatimenta depeni eon•uovere, preoe» interim quae in mimali continentur
recitaaa. Vecta» depondne eam nullo colloquatur,
idquo ipoam aarvot, dum mimam ceiebraturu» in­
duitur.
4. In aliena parochia, ac ia eeaieatia ot oratorii·
* e»»·. XXII. 4» akaarvaadti «t avttaatia ia aaHhVattai·
■i···*.

579

in aliena parochia eouatitutia, aine Meantia ordinarii
vel parochi diotae parochiae ne qui» «aer» feeiat,
caveatque unuaqniaqae, ne quid eorum nogligat,
quae in oonoilio Tridontiao ‘ continentur. Affigatur
tabella ia aacriatia, in. qua relata aint anniveraaria
omnia quae «unt eeiqbraada, per quam oneri» «ibi
impoaiti quiaqna admoneatub; et ai qui officio auo
dafnerint, eorum nomina ad luporiorem deferantur.
Quod ad horam attinet celebrandi, in da re populi
univerai, non privati cniuaquam, commodorum ratio
habeatur; ita tamen, no id ante auroram fiat, ad
meridiem uaquo differetur. Caveant autem aaaardotea, ne poatquam, parati» robea Omnibua, ad altare
acceaaerint, in gratiam cuiuavi» ab ineipienda miaaa
■uperaodeant, inceptamve revocent ; qua re cognita,
optimate·, qui .antea moram afferre conauevdrant,
ai quid in ipaia vel religioni» vel pietati» re»idebit,
poathabitia, ut par eat, rebu» omnibu», ad campanae
•onitum at ipai praeeto erunt. Miaaam novam cele­
brare nemini liceat, cui non caeremoniarum magiater
•urvandarum, ex inataurati miualia praeacripto, ri­
tuum (cientia· det teatimopium. Externa· vero,
■ine dimiteorii· epiacopi ani litteria, ad celebran­
dum nullua admittatur.
5. In novi» autem miaai· ceaaent tripudia, aalCatione», aumptuoaa convivia; oeaaent etiam impor­
tuna·''Ut illiberale» eleemoainarum exactione», et,
inxta decreta »aori concilii Tridentini, nihil pro
miaai» novi» celebrandi· detur, »ub poena amia•ionia oblationum applicandarum operibu» pii», ar­
bitrio ordinarii, et aliia poenia arbitrio eiuadem
ordinarii infligendi», tiacerdoaque ad collectam exi­
gendam per eccleaiam oblatiohi» tempore ne vage- '
tur, ted ad imum altari» gradum conaiatena, a viri»,
a foemiai» vero idoneo quopiam alio in loco, ultro
collatum, ai quid erit, accipiat, porrigena interim
aecedentibu» vel erneem. vel «anctorum reliquia»,
vel manipulum, aliudve quidpiam, vel etiam manum,
ut in miaai· novi· aolet aliquando, deoaoulandam.
Concentu· acu modulatio, in qua aubait aliqua acurrilitaa vel obacoenita», omnino eontioeaoat; nec quidquam tale ve) voce» vel organa reaonent. Qui altari
miniatrant, clerici aint, clericali aaltem ornatu, »c
•uperpellioeo, ai fieri poaait, amicti. Mulier autem,
quamvia annota, aaCerdotia item celebrantia filiua,
etiam alia» legitimu», eiuamodi miniaterium ptorau»
ne attingant. Cogatur autem optimo aaoerdotio
praeditua claricem auia aumptibua «1er·, quod ai
tenue ait, pnarum gratia erudiat, qui pro clerico
inaerviat.
fi. Qui aacrificio miaaae intereunt, ne extra ec·
oleaiae limina, nave in foribua oonaiatant, aed in­
grediantur, relicto quidem extra eccleaiam omni
telorum at archibuaorum, ut vocant, genere. Viri
laaaiatant venerandi, at in mia·· non aolemni, fiexia
genibaa, alne tamen legitimo impedimento, idque
perpetuo, afai dum recitatur evaagelinm, quod qui­
dem «tanta·, panllulam tamen inclinati, audiant.
Pudeat veetf mulier··, paaao (tir) capillo, val templa
vel privata etiam oratoria ingredi, neque id fieri
•acerdotea patiantur. Haec omni· quibo» rite obaervare euraa feerit, provincialia haec aynodua qua­
draginta dferam varam indulgentiam benigne cuncti·
elargitur. In miaai
*
aolemuibua, ab elevotione cor­
pori· Domini naque ad oomaranionom, noto niai flexi·
geaiboa manere quiaqnem andeat ; qui aeeua fecerit,
obiargatnr. Ab altare autem abaeedant muliere»;
at viri, tametai non tam longa amoventur, na taman
ito prope accedant, ut rem divinam feeiaati molaetiam
poaaint exhibere.
* 3«··. ΧΧΠ. Ia damta 4a ataarvaadl· at adtaadl» ia

■>

678

CONCILIUM OENUEN8E, aaU-1674

674

7. Non ai·· magno animi dolor· corner· licet, eet, deboeat illas ordinariis, a quibua emanarunt,
nonanUia aeelaaii·, naceaMria ad aacrifleinm miaaa· raeognoacandae oaten dara. Quae varo intra prae­
oraamanta «t paramanta uaqua adao laoara at aor* stitutum tampna oblata· non fusrint, aaa taaquam
did· a···, ut non abequa aorum, qui adrant, animi nulla· et ravocatas daetarat; ita ut earum prae­
offenaion· at nausea eonapiei queant. Quamobram textu confessiones in raliquum tampna aadiri namini
cogantur ab epiacopi·, eoolaaiarum raotoraa, iatar- liceat. Ordinarii varo, proposito adioto, ad certam
cepti· etiam fluctibus, ai rei pibvider·. -Suq· lau­ 'diem, cunctos qui in tanti tamqua gravis muneris
dabili loci cuiuaque consuetudini locua ralinquatur; partam admitti cupiunt, val saltam non recusant,
quod ai tanuea adao aint ecclesiae raditua, ut ad adesse jubebunt, ut quo· idoneos oolnperarint, iis
victum cultumque rectori suppeditandum non aint omnibus statim licentiam gratuito concedant. Ut
satis, illiua aiva oppidi aire vici homines ad id autem imminutu· oonfeesariorum numerus suppleri,
cohortentur primum; inobediante· taman val pro­ poenitentaiiqne ipei libarius et consultius confessorem
crastinant·· etiam invito· cogant. Immunda auteni aibi deligere queant, omnibus in ecclesiis conspicuo
illuvie corporalia, sordidum oalicam, sordida etiam in loco proposita perpetuo maneat tabella, in qua
caetera epiacopua ai rapararit, gravibus poenia rec­ confeeaarionitn eius eccleaiae nomine conscript· sint;
tores afficiat : in iia enim cum vetuatatia causa ait quo· omne· ia Domino hortamur, ut solemnioribua,
inopia, aordium autem et illuviei culpam negligentia in tam pium tamque ad promerendam divinam
sustineat, tollerqbilia illa quidem quoquomodo, haec gratiam accommodatum opus diligenter incumbsnt,
vero nulla ration·, ferenda videtur.
i simul et caveant, ne quid pro ea opera mercedi·
8. Apparatu autem omni ad aacroa usus com­ vel qleamosinae a confitente, vel voee vel signifi­
parato, qui de more benedici conabcrarive consuevit, catione aliqua petant.
ne quia utatur, nisi rite benedicto priue et. con­
3. Mulierum vero interdiu (noctu enini numsecrato: nec in alium quam ad quem destinatum quam neque in privatibua aedibus, nisi aliqua urgeat
eat, uaum unumquodque convertat. Et quae altari- necessitas) audire permittitur confession··. Andiant
bua adieota rant, ne epiacopi quidem aedibus aut in sedibus ad id dedita (tie) opera coaptatis; per­
mortuorum pheretris insternantur. Altaria mappa forata, qua separentur, intercedente lamina, per
ne quia ad tergendae manus abutatur, dum dicitur quam confltentia mulieris vox ad aures oonfessarii
LoroAo, aed parato ad eum usum sudariolo. Ex permanare possit, flitque eiusmodi sedes aperto
obsoletis vero et detritis sacris vestibus ad pro­ aliqua et commodo ecclesiae in loco. Audiantur
fanos usus laicia quidquam ne tradatur; ac ne etiam mares, quoad id fieri poterit, interdiu. Pra­
miaaalia quidem et caeteri veterea sacri libri di­ vam autem consuetudinem illam, quae nonnullis
strahantur aed igne crementur.
in locis inveteravit, ut confessorii vagentur tam in
civitatibus quam in oppidis et pagis, confessas sic
Caput X.
enim illas appellant suaa ad confessionem oatiatim
Dt pofnitfMtia.
evocantes, damnamus et abrogamus.
1. Cum peccatoria convenio, corruptaeque ho­
4. Animadvertant etiam oonfessarii, ne pueros
minis vitae instauratio ex confeaaariorum doctrina ! et puellas ad confessionem accedentes aliquid
cum probitate coniuncta magna ex parte pendeat, flagitii per ineptas interrogatione·, quod ante ne
persuasum provinciale concilium habuit militanti cogitarent quidem, doceant imprudentes. Neque
ecclesiae expedire, pauco· potius integritate vitae tamen ita remisse cum his agant, ut interim ne­
atque acientia praeatanteb viros habere, quam cemur··· interrogatione· omittant; neve plus sibi
multo· ad tantum onus sustinendum parum idoneos. arrogent quam ipsis est permissum, absolventes in
Quocirca mandavit in primis, proposita excommuni­ casibus pontifici maximo vel ordinario, etiam per
cationis poena omnibus qui parochialem ecclesiam quas aive provincialia dioeoesanaeve aynodi constitu­
non obtinent, quacumque aint illi conditione, ne tiones, reservatis: quos quidem casus omnes ante
cuiuaqnam sive laici sive clerici, tam regularia quam oculos propositos et ad manus semper habeant, ac
saecularis, confessiones audiant, (nisi sint ab eius praecipue bullam in coena Domini, quemadmodum
loci ordinario rite approbati : quod ita esse ipsius in ea praecipitur.
ordinarii chirographo constet; quod iidem ne absque
6. Caveant iidem. ne penes ipaos deponatur,
delectu cuivia tribuant, praecepit praesens synodus, •i quid erit restituendum; quod si secus fieri non
•ed iia aolum, quos legitima aetate, pietate, morum posse videretur, ne recusent id quidem, ea tamen
ac vitae integritate praeditoa, deque animarum sa­ lege, ut cui rogati erunt, quamprimum depositum
lute sollicito· ease oompererint. Quorum etiam reddentes, ab eo chirographum accipiant, quod ei,
'spectata, facto per. examen periculo, doctrina ita qui deposuerat, tradant, idque ad omnem avaritiae
ait, ut ad id munus aptos ease, eatis constet, ad- D suspicionem, nedum avaritiam ipsam evitandam.
hibitis, ai videbitur, in civitatibus praesertim et
fi. Ob eamque ipsam causam, neque pro poeni­
insignibus oppidis, doctis aliquot viris, summaque tentia salutari pecuniam in eleemoeinam dari aibi
vitae, probitate praeditis, qui examini ita praesint, ipsis, vel eorum monasteriis vel- ecclesiis, aut aliis
ut per ealoulo·' tecte? in urnam ooniectoa, tacite medio ipsorum, neque onus curandi missas, vel ab
Quisque, ad evitandas offensiones, iudicium ferat. ipsis. oonfessarii·, vel ab aliis eiusdem ecclesiae
Quod quidem examen, et quam ad confeeaiones celebrandas imponant. Iis autem qui palam, at
audiendas admittendi rationem regulare· omne·, multorum in conspectu crijnen aliquod admiserint,
etiam Mendicantes, in dignitatis etiam gradibus ex quo in aliorum offensionem incurrerint, publicam
collocati, sibi noverint in omnibus esse subeundam, •t culpae gravitate respondentem poenitentiam
quemadmodum a sacro Jridentino concilio fùerat imponant, quam soli episcopo, si risum fuerit Jexpedire, ius. erit in occultam commutandi. Bullas
constitutum.
9. Et quoniam multos, id sibi ut liceret, artibus vero iubilei quarum auctoritate et praaaidio posmi•t dolis, obreptitie, absque eo quod periculum da tante· absolvi volunt, accurate oonfessarii perlegant
iis fieret, axtorsiaae compertum est : idcirco, praesens [t et|, ne contra vel praeter iftarum praescriptum
synodus pandat iis omnibus, qui licentias sau ap­ flat absolutio, irritave votorum commutatio.
probation·· ab ordinariis obtinuerunt, ut, intra trss
7. Inter caetera cnrae sit illis, poenitentea ipsa·
manse·, ex quo tempora publicata haec fuerint, ad sacramentorum frequentationem, et ad audien­
quod in unaquaque cathedral! ecclesia faciendum dum vevbum Dei piorumque librorum lectionem

CONCILIUM GESrUENSE, ante 1(74

(7(

adhortari, repudiati* libri* animo», tamttai id minus A petendam : quia huiumodi saornmsntum in nullum
tarte apparaat, ad laadviam indnoentibus; .atqne eontaroadum ut, niai aut voce aut nutu aoltem
officiis *t orationibus, qaorem leetio «at interdiet· aliquo riguifieantem^iUius se desiderio teneri. Itaque,
ia bulla qua* «at officii· beata· Virgieia aaBCtiaaimi non detur pueri·, Impoeniteatibu, tarioeis, qui poedomini noatri Pii V iuasu Roma* «diti·, praedia, •ent irreverentiam «aeramento facer·; aed illi· qui
n» utantur; and eorum loco legant offioium, eiaadam petierint, aut do quibo· praeaumitar, quod «i sanae
pontificia iuaau, multi* additi* indulgentiia, qua* ia menti» eeeent, peUiaeest. Aegrotam in agone ver­
eadem bulla contineatur, reformatum. Monaantqa* nantem confirmet sacerdos et hortetur ut forti
poenitentea, ne crebram confeesarioram mutationam animo ait, Deo ae commendet, aio* voluntatem bi­
faôiant Aoeusent etiam negligentium eorum, qai benti animo aooipiat, et ad vitam beatam boniaque
nesciunt commi··· a ae peccata confiteri: cuiua omnibua perpetuo cumulatam ex huiusmodi miseriis
mali non alia profecto eet cauaa quam quod hegli- evolare studeat. Cum ille psalmos, aliasque ad id
ganter suam examinarunt conacientiam.
tempua accommodata» oratione· legat, nec ad ex­
H. In eoa «ero maxime qpi. ob avaritiam, feetia tremum uaque habitum deatitnat
diebua. aut ipsi opus servile prohibitum fecerunt,
2. In uno autem eodemque morbo bi« nemo
aut ab alii·, aive domeaticia aive familiaribu* operam ungatur, niai reciduum patiatur, cum it^aemel feexegerunt, agant aeveriter, ac, ai videbitur, cogant, ciaae ait aati». Et'quia parochi quandoque «olent
ut quod ex eo lucri fecere, in pauperea erogent. in hia e«ae negligent··, idcirco epiacopi gravioribu·
Ludicrarum etiam artium ' magistro· qui, meroede B poenis illo· cogant nihil omittere, quod ad suum
conducti, puero* vel puella·, vel ealtnre, vel fidibus in tanto discrimine officium praestandum pertineat.
tonare, vel digladiari docent, cohortentur, ut feati· Quod ai qui· parochum ad infirmum accedere vo­
diebua huiusmodi opera* intermittant. Quos vero lentem prohibuerit; *ive infirmum teatamentum
foeneratore* noverint, ad restitutionem obligato* facere volentem, perque eam fortaaae ooeanonem
moneant, et ut restituant praecipiant. Tqrgiver- onere aliquo conacientiam auam levare parantem, ne
tante* àut reluctante* nulla ratione abaolvant. De id faciat, frustrando eluaerit, impedimentove fuerit
haereai suapectoa vel damnato* libro» retinente* quominu» acriba vocaretur,, aut vocatu» intro ad­
etiam atque etiam hortentur, ut "remplaçant, et mitteretur, excommunicationi» poena subjiciatur.
huiutmodi libro* ad episcopum vel inquiaitorem,
Caput XII.
deferant, ut in edicti* continetur: nam tale·, per
Dt taennunie ordtxu.
bullam in coena Domini, *ine auctoritate apoatolica
non poaaunt absolvi. Ac. praedicta quidem omnia
1. Non minorem curam et diligentiam in ordini­
a confeaaariis omnibu*. tam «aecularibu* quam bus conferendi» adhibituro» epiacopo» aperat in
regularibus observentur, «itque, si fleri poaait, in primiaque optat hoc provinciale concilium, quam
omnibu* cethedralibu* acclesii» poenitentiariua iuri* in «acri concilii Tridentini regulam et forunmr
canonici contuitu», aut theologua, aut lieentiatua, patre» prae»crip»erunt, qpae cum exstet uaque adeo
iuxta decretum sacri concilii Tridentini1 vel aliu* numeri» omnibua absoluta, ut absolutius ac permagi* idoneus. annorum quadraginta, eui ordinarii C feetiua quidquam ne optari quidem poaait, ad illam
poterunt ampliorem, quod ad caaua «ibi reter rato* •e remittit. Adventantihua autem ordinationum
attinet, absolvendi facultatem impertire.
temporibus, meminerint omne* parochialium eccle­
U. Medici, quo* curant aegroto*, amice ac pie siarum rectore· publice prece· cum populo ad
admoneant, ut animarum potiu* quam corporum Dominum fundere, ut dignetur operario* ad opus
vanitati studeant, per eccleaiae nimirum aacramenta, auum tale· aaaumere, qui bonorum et fidelium •er­
ronfessionam et euchariatiam. Quod ai ultra tri­ vorum ac ministrorum nomine digni reperiantur.
duum eonfeaaionem distulerint, illorum curatione Non alia enim de causa in tempus illud solemnium
abatineant; alioqui poenis in apoatolica bulla con­ ieiuniorum, conferuntur, quam, ut eorum praesidio
tenti· de quibua iidem medici aaopiua erunt ad­ fultae, pro rei tantae magnitudine, prece» apud
monendi, afficiantur. Et quoniam tanta eat ali­ Deum nostrae maiorem ad impetrandam vim ha­
quando aegrotantium pervenit·· et · Deo avenio, beant. Admonebunt etiam omne· illo* qui clericali
ut medicum de talibus admonentem paritor aver­ tonsure vel' alii* ordinum inaignibu* cupiunt exor­
tentur, ad aliumque confugiant, propterea, medicus, nari, ut, niai repulaam ferre velint, omnibua iia
tecundo looo adhibitu· ne priua medie·· manna ad­ egregie parati accedant, quae ipao· praestare oportet
moveat aegroto, quam ia confaaans fuerit; parocho •x concilio Tridentino iia vero maxime quae ad
tamen confeaaionia dilationem inata de causa per­ more·, pietatem et scientiam «pectant, de quibua
mittente, non deserat.
ordinariua ipae, niai graviore aliqua re forte impo­
li dita·, periculum ait facture·.
Caput XI.
9. Ut vero ab alii* epiacopi· ordinetur, ordi­
D» aaft m* mwMmw.
narii ipai licentiam nemini concedant, niai quem
I. Extremae unctioni* «aeramentum ministretur compertam habeant «ese talem, qualem requirerent,
ve) a parocho, ve) ab alio sacerdote cui id ille •i ipai eeeent in illum eiuamodi ordia·· collaturi :
munus mandant. 8it ille «ηροτροΙΚοοο et «tola •i non aliam, oh eam certa causam, ut ream in eo
•mictu, comitatu clerico, oui, dum ipae ungit in­ fidem et diligentiam probent alteri epiacopo; ai
firmum, verb· simnl ad sacramentum pertinenti· forte ia non aliter snai* aibi conacientiam deonera­
affatu, vu committat, in quo oleum eepnratim ab tura· videatur, quam ai iterum examini subiieiat
•Hia aanotia olei· adservatur. Ia eo autem con­ •nmdam ordinandum: tametsi In re tam aeria,
ferendo, ne lente, no segniter agat; ne quia interim multo .magia Dpi quam hominum indicium formi­
euu existât, quo infirmus boe propugnaculo de­
dare oporteat. In iis, qui adaint ordinario in eiusfraudetur. Neque veto ut vocetur semper expoetet: modi examinandi munere, diligendi·, et ai liberam
veram de anu parochia· infimi* *ollieitu, deq·· dt illi qnoacumqae aibi valit adiungero modo ut
ii* crebro poreunetando, ad illo· atiam non vocatus prudente·, divinaeqne legi· perito·, et in ecoleaccedat. Aegrotum ipeum ad eonfeeeioasm ot eom- slaatioaram «auctionum studio exercitato·, quoad
mnnionam hortetur, aec bob ad extremam unction am fieri poterit, adaciacat; nnaquam tamen ab eo
mnaere OBchideadam eeaset arehidiaoonum, qui
■ B*aa XXIV, e. ·
comporte· idoneo· «piaeopo atetore oonaaevit

CONCILIUM GKNUEN8E, uta 1574

SÏT

8. Bi quoniam *4 ordina· nuUoa promovari
quemquam pportet, qui non emrtae alicui ecclesiae
addicatur, propter·*, scribae meminerint ab ordi­
narii» quaerere ordinationum tamper·, eai quisqua
•it eooleaia· adacribandua; mc ante littera» oollati
ordinis testimonium oeoHaeatM tradant, quam eiadem ecclesiis adaerlbantur. Ac a· quem ordinan­
dorum propter·· reiici contingat, quod coram qua*
praestanda eunt ox Tridentino aynodo, per inocitiam
aliquid omiserit, iubentur parochi populum fré­
quenter admonere, ut qui io clericorum ordino
eupiunt coco, parocho· ipaoe adeant, a quibua
diacant quae praeno··· oportet; ad haec regulam
quamdam accipiant, qua quiaque dirigea·, ea quae
•unt in ordinationibu* observanda, errare non poaait.
4. In regulare· autem, qui a summis pontificibua probatam aliquam regulam, aine'inatituto non
•unt professi, «acri ordine· ne conferantur alia
ratione, quam conferri debent in elerieum saecularem, iiademque observatis omnibua, ne, quemad­
modum scriptum eat in litter·· apoatolicia, nulla
facta professione, clericus huiusmodi promotu· ad
sacros ordine· abaque patrimonio et ecclesia reperiatur; niai aliqui privilegium io Contrarium
habeant. Horum autem, caeterorumque omnium
ordinandorum aetati· ratio diligen· ab ordinarii·
habeatur; neque in en re ouiuavia homini· dicto
•tetur, quod toste·. pro certo aaepiua affirma···
quod ignorabant, re ipsa cognitum ait. Et vero
etiam ex oria inspectione, qua quiaque iit aetate,
coniecturam facere non eat' difficile. Quemadmodum
autem epiacopi ipai gratia ordinea conferunt, ita
etiam curae ait illi· efficere, ne qui· familiarum
•uarum quidquam accipiat, ut ne aliqua iia forte
avaritiae nota inuratur.

Caput .XIII.
D» tacramtnto matrimonii.
1. Matrimonii contrahendi publicae denuncia­
tion*'· fiant, ex forma Tridentini concilii, · proprio
contrahentium parocho; idque inter ipaa missarum
•oletnnia, cum maior aderit populi frequentia, pro­
posita excommunicationi· poena, commoniti· omni­
bus. ut ii qui·, quid noverit obatare impedimenti,
Matini denunciet, ne illiua ignoratione contingat,
ut, in quo per ecclesiasticas lege· non licet gradu,
forte contrahatur. Quarum denunciationum elapsi·
temporibus, nulloque impedimento detecto, parochua
•ive viri sive mulieri·, in cuiu· parochia celebran­
dum erit matrimonium, ab altero parocho de rite
facta denunciatione, dequo nullo existante impedi­
mento cum cognoverit, sponsos per ae ipse matri­
monio rite ooniungat. Liceat tamen denunciatione·
huiusmodi interdum omittere ordinario, cui haec
facultas, et non alteri, competit, id ex causa permittendi.
2. Interea vero, dum fiunt denunciatione·, nulla
sit causa, qua freti, seu sponsu· «eu sponsa domos
frequentent alter alterius, ac no per speciem qui■dem veteris amicitiae seu vicinitatis; ne, detecto
forte impedimento, contingat ut eaedem non sine
infamia, remaneant innuptae, vel alium certe virum
difficilius reperisnt. Abstineant autem a copula
in primis, nam qui -futuri matrimonii fiducia aut
•pe coierint, detecto postea impedimento, norint
sibi, aut nullam aut omnino difficilem ad dispen­
sationem, pro eo matrimonio contrahendo, pate­
factum iri viam; ac nihilo tamen secius, si nullum
detegeretur impedimentum, fornicationis admissae
absolutio ordinariis sit reservate, qui haec prae­
scripta minus servantes plectant
3. Vagi homine· ad matrimonium ne admittan­
tur, nisi ordinarii permissu, qui tamen, antequam
coMoii- essaaxi- tomus XXXVI·*·.

578

id faciat, exquirat, quam poterit diHgentiaaime,
quam bene huiuamodi maritus futurua de fida
catholica sentiat; de quo etiam illi ait exploratum)
nullo eumdem a contrahendo matrimonio excludi
••erorum canonum impedimento. Ad tollendum
vero rixarum ot eepitolium inimicitiarum occasiones,
qua· ex contractorum inter impuberes, .tam per
ipeoa quam per ipsorum parente·, sponaalinm disso­
lutione oriri poeeent, optat praeeens aynodua, ne
inter impuberee in reliquum tempus ae contra­
hantur. Contracte vero tam inter impubère·, quam
pubere·, altera partium non consentient·, ubi
maxim· iuaiurandum intercessit, ne dissolvantur
omnino, niai per ordinarium, qui, causa cognita,
licentiam concedat. Et cum sponsalia matrimonium
uon sint, prohibet provincialia synodus parochia
ne ipai, ubi huiusinodi sponsalibus intersunt, verba
matrimonii proferant; quin adstante· doceant, illa
tantum sponsalia ease, non matrimonium.
4. Muliere·, quarum viri peregre profeotijlonginquis in regionibus mortui esse dicqntur, ad ••eun­
das nuptias a parochia ne admittantur, niai ante,
p«r idoneas probation··, de priori·/mariti morte
certior ordinarius sit factus. Heuedictiones spon­
sarum secundo nubentibus na dentur omnino; aliis
autem, nec ab Adventu Domini ad Epiphaniam,
nec a quarta feria Cinerum, ad octavam Resur­
rectioni· inclusive. Eius autem daudae ius ad pro­
prium parochum pertinet; quo tamen permittente,
mulieris etiam parocho, et alii cuivis sacerdoti dare
licebit. Id autem in ecclesia det inter missarum
■olemnia, iuxta formam missalis a Pio V reformati,
non autem per siccam ut vulgo appellant missam.
5. Et quoniam inter copulatos quandoque contro­
versiae existunt, cum ambigitur num sacerdos, qui
illos matrimonio iunxit, cum parochus non easet,
de epiacopi vel parochi licentia id fecerit ; propterea statuit provincialis synodus, ne cui parochus
neve episcopus eam faciat potestatem, nisi aliqua
causa impulerit. Id autem si contingat, adhibeatur
scriba, vel tres saltem teste·, quorum testimonia
intra triduum in acta recipiantur; qui contrafecerit,
plectatur. Singulis autem mensibus contenta in
capitulo 1, sessione XXIV concilii Tridentini, pa­
rocho· populo denunciet, idque vernacula lingua
quam omnes intelligent. Parochi inquilinos omnes,
qui in ipsorum parochias immigrabunt, diligenter
interrogent, et ab alii· etiam quaerant, an, qua·
illi 'apud se habent uxorum loco, legitimae sint
uxore·, ae si ita faciendum videbitur, ab eiadem
exigant certum, vel illius unde sint orti, vel al­
terius in cqius, ante id tempus, parochia in domi­
cilium habuerint, testimonium. Eos item qui, relicti·
domi uxoribus, externis in loci·, vel diuturnum
D vel perpetuum hebent domicilium, praesertim incontinenter viventes, curent uxores suas ad se re­
vocare, aut continente^ vivere si uxores ad se
revocare nequeant.
Caput XIV.

Ds «unciorum r«liyu>>· «t

imaginibtu.

1. Quae de reliquiis et imaginibus sanctorum
statuit concilium Tridentinuyn, tam ad illarum cul­
tum quam ad venerationem aliaque spectantia,
meminerint omnes observare; curaeque sit epis­
copis omnino ut observentur. In quo haec erit
habenda "ratio : in primis, ut eae quae certae sunt,
statutis, cum veneratione, temporibus ostendantur;
at incertae secreto, tuto tamen et honeeto in loco
adserventur. Vasa vero, quibus reliquiae contineri
solent, numquam inania populo spectanda pro­
ponantur, ne reliquiis debitus honos vasis ipsis per
imprudentiam tribuatur. Apud laicos eorumque
87

n.

5Î9

t
CONCILIUM GJSNUEN8E, ante 1574

580

confraternitates, sanctorum reliquiae, ai quae re- a eum ecclesiis domos, iure, si liceat, ei vero minus,
periantur, ita conditae serventur, ut profanis illas dominorum ipsorum voluntate, disiungendas curent.
. manibus attreots*re laici non poaaiqt Si qua etiam Fenestrae, per quas in ecclesiam vel inspectus vel
prava in iis tum proponendis tum venerandis forte 'aditus patet, si ordinario expedire videbitur, ob­
obrepserit consuetudo, visitantes hanc episcopi tol- struantur, et dehinc nullae' fiant. Ad eiusdem quo­
Isnt, omnibus turpis quaestus sordibus plane ab­ que parietes extrinsecus immundi aut profani nihil
dicatis. In sacria autem 'denuo pingendis flngen- admoveri aut alligari, etiam nundinarum ac mer­
' disque imaginibus cautio adhibeatur, ne qua vel catus tempore, permittitur, in eiusve vestibulo ve­
insolita imago vel insolito gestu habituve confor­ nale aliquid exponi, choreae duci, aleatorium haberi,
metur, quaeve miraculum exprimat eiusmodi,..quod commentationibusoompotationibusquo indulged; nec
gravia alicuius scriptoris non sit testimonio com­ in earum coemeteriis, nec disciplinatorum quos ap­
probatum, obscoeirive aut ridiculi quidpiam prae- pellant in aedibus sive oratoriis ius fasque sit.
3. Dotata in ecclesiis altaria, quorum *un£ fidei
se ferat; sed tales sint omnes, ut ex illarum in­
spectione ad pietatem excitentur animi, et apud commissa rectoribus, mandent episcopi, ut habeant
imperitam multitudinem narrationis obtineant lo­ tam redituum iis attributorum, quam sacrorum ad
cum praeclare gestae rei alicuius, atque imitatione ea rite faciendorum rationem, eaque ipsa diligenter
dignae.
curent atque tueantur. Quae vero sunt indotata,
‘2. Si quid in iis, quae iam pictae fictaeve sunt, ab iis iubeat, qui ea dicarunt, instaurari et exorinerit viiii, quam primum id fieri- poterit, optime B nari ; et nisi intra certum tempus limitandum ab
ad praescriptam normam ut corrigatur, operam dent ordinario, id fecerint, eu elapso, ipso iure deepiscopi; tum in eiusmodi rebus peccandi licentiae oidisse intelligantur ab omni iure. quod ipsis quoin reliquum tempus modia omnibus occurrant. In quomodo competeret. Quae vero sunt extra
aulaeis sivb tapetibus, quae ad ornandas adhibentur fores ecclesiae nullis conclusa septis, ea sapian­
ecclesias, eadem ratio servetur; satius est enim tur claudanturve, aut -omnino tollantur. Sint autem
nudas prorsus, quam praeter decorem dignitatem­ non lignea, sed lapidea omnia; sint etiam consecrata,
que exornatas ecclesias spectare. Crux autem de aut quibus saltem consecratus mobilis, dum cele­
' caetero in pavimento, sui ostio sepulehri. pusillae bratur, impositus sit lapis. In eorum pavimento,
quamvis formae, ultro citroque commeantium pedi­ quod mundum et integrum esse oportet, posthac
bus temere conculcanda non relinquatur, sed era­ defunctorum corpora ne humentur: sed substructis
dendam delendamve ut curent ubique rectores ec­ in sepulcris condentu^ dummodo huiusmodi pavi­
clesiarum, praesens synodus mandat: ac nihilip se­ mentum aliorum impensis reparetur, et sine detri­
cius. e sordidis et immundis locis omnibus ut crux mento templi id fieri possit, vel extra in coemeterio.
ipsa et sanctorem imagines, ut par est. amoveantur.
4. Sit in omni eccleaia sacrarium i» loeo semoto
et abdito; decet autem id esso non longe ab altori
Caput XV.
maximo quo aqua excipiatur, qua corporalia, calix
De ecclesiis st .oratoriis, altaribus et coemeteriis.
et alia sacra laventur, tum qua. post contactum
4
1. Cum inulto rectius ait, paucas, sartas, tectas C chrisma et oleum cathecumenorum atque infirmo­
ot integras, çgregieque febus omnibus instructas et rum. sacerdos manus abluere consuevit. Sit prae
ornatas, quarti ruinam minantes complures, obsoletas teres vas aquam mundani continens, iuxtaque niuusordibusque obsitas habere ecclesias ; cumque paro­ dum mantile, ad manus, tam ante quam post mis­
chiarum nhnnùllarum tenues usque adeo reditus sam, abluendas atque tergendas. Id vero nusquam
reperti sint, ut necoesaarios parochis ad victum, ad alibi ,quam in sacristia commodius collocari posse
cultum et'ad sacramenta in iis rite ac perpetuo ut videtur. Oratoriorum privatorum usus pro dicendis
par est. habenda tnendaque, sacra item conficienda, missis olim ad aegrotantium necessitatem permissus,
sumptus non suppeditent; cum permultas praeterea aucto in dies magis hominum luxu ac fastu, contruconstet esae in agris maxime non parochiales. haud que religione ac pietate imminuta, adeo increbuit,
absque Christianae religionis dedecore et infamia, ut ex optimatibus pauci sint admodum qui etiam
^Xetustate collabentes'ac ruinosasv idcirco, episcopis cum nulla cogit necessitas, dum rusticantur, festis
mandat praesens synodus, ut studiose ac diligenter dominicisque diebus, ad parochiales accedant, Id­
contenta in capitulo 7,,sessionis XXI concilii Tn- circo decernitur, ne cui privatorum huiusmodi ora­
debtini. cum primum id commode fieri poterit, -quod - toriorum constructionem in reliquum tempus epis­
vero ad non parochiales campestresque ecclesias copi, gisi gravi aliqua de causa, permittant, qua
. attinet, omni postposita mora, exsequantur, ne cessante, eorum usus ipso facto suspensus esse inDoihini templo facinorosi homines pro spelunca telligatur. Episcopo tamen concedente, sit in aliquo
latronum abutantur.
a
D palatii, vel domus honesto loco, qui oecluaua et ob'4. Auctoresque sint rustieis hominibus, quorum aeptua sit, ad sacrum missae usum; modo diebus
pagos nullis iuncti pontibus amnes interfluunt, qui­ dominicis et festis praecipuis, vel ipsty dominus. vpl
bus commode transiri possit, ut unum aliquod saltem alius pro eo ad parochiam accedat, auditurus mo­
■ sacellum habeant instauratum, et undique ita ob- nitiones et denunciationea, quae ibidem fieri con»
septum communitumque, atque validis claustris sueverunt; admonitis utique dominis tam construc­
firmaque clave conclusum, ne alias, quam per ipsum torum quam construendorum, diligenter ut caveant,
ostium, 'cuiquam pateat ingressus. Quo quidem in ne in profanos umquam convertant unus, neque
sacello, si qua obveniat necessitas, ut morbo, labo­ iisdem interim abutantur. Hortatur autem praesens
ranti viaticum sit 'praebendum, edeharistiae sacra­ synpdus et monet, sancti concilii %identini decretis
mentum conficere, commodeque id ipsum ad infir­ inhaerendo, ut omnes frequenter ad sua* paroqfiias,
mum deferre queat sacerdos; neque enim decet, saltem diebus dominicis et maioribus festis accedant.
in tali- obeundo munere, vado transeuntem, aut
5. In eiusmodi autem ac etiam societatum, quas
angustis pontibus, qeae sanctisaimumque una sacra­ confraternitates appellant, oratoriis, nullus clericus
mentum eiusmodi periculo committere, ut in flumen peregrinus, sive saecularis sive regularis, celebrare
casu aliquo collabenti e manibus excutiatur, quem audeat, nisi eo ipso in loco nominatim, vel ab or­
oculis in ipsum sacramentum defixis, in idque unum dinario vel ab eius vicario, de scripto facta sibi
totg cogitatione intentis, securum ubi sista't vestigia potestate gratis concedenda. In maxime solemnibus
interjm esae oporteat. At vero laioorqp ooniunctaa autem diebus, natalis Domitii, Pasoh*tis, Ascen-

Ml

CONCILIUM GKNUEN8E, sate 1574

M9

sioate Domini, Pentecostes, Corpori· Chriati, «4 A
Caput XVI.
quintae fen·· hebdomadi· unctae, Assumptionis
De
telltftnii m eeetenu.
brata· Virgini·, Saaotoram Omnium, nomini lieoat
1. Et eum unum ex praecipuis episcoporum
in praofatii oratorii· mimam celebrare aut aadira. studiis hoc esae debeat, ut omnes confabulationes,
In iis antem, quaq oiausa undique vol non rant strepitus, coutontioneoqu· ex foete Deo dicatis,
vel non habentur, ut pleraque contingit eeoo cam­ praoeortim horia illis quibus divina recitantur offi­
pestria, no data quidem licentia, celebretur: nam cia, tollantur: praesens synodua omnibus ordinariis,
eiusmodi licentiae nullae et invalidae erae praeeeno sub interminatione divini indicti, et sub vineulo
synodus censet et declarat.
arctissimae rationis proxime bfturo concilio red­
H. In ecclesiis et oratoriis atqne adeo in ii· dendae, praecipit, nt omni cura et sollicitudine
quae clauetra etiam regularium et canonicae aedoe excitantur, nt expedire singularum conscientia ipsis
appellantur, scholae puerorum et eaecularium om­ dictabit, ut colloquia, confabulationes et sermones
nino tolluntur et prohibentur. Mandatur etiam tam virorum quam mulierum ex ecclesiis auferan­
omnibua in clauetrie praedicti· degentibua, ui eadem tur ; ot praesertim curent, ne viri sermonem diuturclauetra observata teneant, et einguli elavem habeant, qum cum mulieribus in templis habendi opportuni­
ut possint egredi et ingredi, quamvis eadem loco tatem habeant: quod facient omnino, vel assignando
clausa maneant; nec umquam ea aperta permanere mulieribus locum penitus ab eo separatum in quo
patiantur; neque in eisdem claustris seu domibus viri residebunt, vel alias, prout ipsis melius expecanonicis appellati· suscipiant mercede alendos sae­ ® dire videbitur. Mandstque iisdem episcopis districte
culares, neque easdem domos laicis omnino locent. et quovis validiori et magis obligante modo, ut.
-Neque vero ibi suppellex ulla, frumentum, vinum quod statuerint, facient inviolabiliter observari, sub
aliudve quiddam profani conditum servetur, ac ei poenis et censuris: qui si in hoc 'negligenter se
quid tale repertum fuerit, ne citato quidem domino, gesserint, sciant m ipsos periculum poenarum et
in pauperes statim erogetur. Bit ecclesias ingre- censurarum subituros in concilio sequenti, praeter­
dientium gestu· babitusque corporis ad modestiam quam quod vindictae divinae subiacebunt.
religionemque compositus, idemque perpetuo ad
Caput XVII.
exitum usque retineatur. Orationibus instetur,
D» sectaiartMi irnmunifats.
flexis genibus; sanctissimum omnes adorent sacra­
1. Quemadmodum autem decet episcopum, con­
mentum; audito lesu nomine demisso capite genuflectatur..
cessam ecclesiis per sacro· canones, etiam impera­
7. Nullus in ecclesia seditionem, aut in quem­ toribus approbantibua, ne quis ex illi· vel illarum
quam impetum faciat, tumultum excitet clamoresve coemeteriis et ambitu 1 invitus abstrahatur, immuni­
tollat. Cessent inania foedaque foeminarum cum tatem integram inviolatamque. "ut adhuc est factum,
inter ipsas, tum vero cum viris colloquia, profusique conservare: sic adhibenda summa cautio est, ne
et immoderati risus, et si qua alia divinam rem huiusmodi occasione improbi homines licentia ab­
interpellare aui perturbare possent. Nullus, dum utantur, et ecclesiastici effugii fiducia* grassantur
..divina celebrantur officia, dum concio Ibctiove C audacius. -Cum itaque «it cognitum publicos la­
s habetur, deambulare audeat, atque ideo mendi­ trones, nocturno agrorum populatores, et qui. ea
cantes etiam interim conquiescant, et ad valvas spe freti, in eisdem ecclesiis vel coemeteriis enoreleeuiosinam petant, quemadmodum sanctissimi do­ miter delinquunt, in easdem.ecclesias passim recipi,
mini nostri t’ii V, quod quidem extat. decreto est idcirco, ecclesiasticis omnibus interdicitur, ne post­
cautum. Enim vero canum per ecclesias concur­ hac huiusmodi homines, quo· canonum disciplina
satio nullo pacto interim est ferenda; quare, cui expellit, in sui· ecclesiis, vel ad ecclesia· attinen­
id .est munus, a sacris liminibus afeeat.
tibus aedibus urbanis suburbanisve commorari
^8 Altari et baptisterio insideat nemo, neu patiantur. Verum, ne forte contingat, ut, dum
aversus aut stet aut sedeat a sanctissimo sacra­ huiusmodi homines ’ ab eccleaii· per clerico· exi­
mento. Praeterea, ne laici in ecclesiis, neve in guntur, a lictoribus statim excepti, ad. supplicium
, coemeteriis conventus seu concilia habeant; ne rapiantur, cum eiusmodi casus inciderit, poterunt
iudicia exerceant, eorumve quidquam quae ad iu- ordinarii, si videbitur, a principe vel a magistratu
dicia spectant ; nec contractus civiles conficiant aut impetrare, ut, fide publica per ipsos interposita,
rogent ; quos, diebus festis, absque urgente neces­ diceat illis inde ad alia tuta loca intra certum prae­
sitate, etiam ne celebrent, interdicitur. Peractis stitutum tempus se conferre: quod quidem illis in
divinis officiis, ecclesiarum fores claudantur; ne ei· gratiam ecclesiae eo minus gravate concessuros
laici. praeaertim mulieres, admittantur ad sermo­ saeculares magistratus confidimus, quo maius Chri­
cinandum. Si qui, vel ecclesiarum rectores vel stianorum hominum erga ecclesiam, domicilium Dei
regulares fuerint in eiusmodi négligentes, ab epis­ viventis, studium et reverentiam esse decet, quam
copis, ex pontificiae bullae praescripto gravissime ethnicorum olim efga* profana illa pudendorum
■
obiurgentur, et poenis ac censuris ab ordinario in­ numinum fana et aras, mutaque adeo principum
fligendis plectantur. Coemeteria sint undique ob- suorum simulacra, ad quae tutum ac salutare nulli
■epta, ne brutis ad ea pateat aditus, sintque senti­ non facinoroso confugium fuisse constat Ac nihilo­
bus et'sordibus, quam poterit fieri commodissime, minus tamen 4aicis hominibus ius esse noluMua.
expurgata. Cloacae, ductus aquarum, latrinae, sua ipsorum auctoritate fretos, contra canonum
fenestrae, per quos sordes vel influere vel immitti iura, sacris ex locis invitum quemquam abstrahere,
possent, prorsus tollantur; turn in iis ne ludi fiant, immo vero tales ecclesiasticae immunitatis viola­
nec spectacula praebeantur, nec commessationes tores anathematis poena subiicit praesens provin­
aut distriautiones cibariorum a parochi·· aut qui­ ciale concilium.
busvis ecclMiasticum beneficium habentibus, quae
Caput XVIII
populo flari solent. Sed huiusmodi sumptu·, qui
De reverentia erga eathedralena ab aliie ereleene
commessationibus et potationibus anteq maximo
adhibenda.
cum scandalo consumebantur, in pios usus con­
I, Quoniam matri filia, natura ipsa duce ·<·
vertantur, arbitrio ordinarii: nam hoc pacto occa­
sio rixarum, quae saepissime oriebantur, omnino magistra, Solet assurgere reurentiamque praestare.
tolletur.r
' Uitw nudas» estait».

CONCILIUM OBNUBN8E, ante 1574

583

584

mandatur omnibus, etiam regularibus, parochialism .tutibus excellat; aitne regularia; an umquam ab
ectdeaiarum in urbe ouram gerentibus, ut hebdo­ eceleaia catholica defecerit: nem ait a ani» supemadi· (anctae feriae quintae mane, idoneo tempore, rioribu· approbatus universe; an aliquo vel animi
antequam de Mcristia prodeat epiacopu·, eo, quem vel corpori· vitio morbove laboret, qnod ei afficiat,
re· tempuaque poatulat, ornatu, conveniant in eccle­ quo minua ad . epiaeopatum promovendus eaae
siam cathedraletn, nt ex omni numero liceat epiacopo videatur.
deligere quotquot erunt ad chrismatis et oleorum
9. Ad doctrinam vero qnod attinet, etiam ai
•anctorum confectionem necessarii. Eadem item publioie in gymnasii· iuria canonici consultu·, theohora, aabbato nancto, recedant eodem, ad fontem logua aut Ijeentiatua esset declaratu·, non tamen
couaeerandum prophetiasque de more recitandae; omittat epiacopua, aliquot propoaitia in iure ca­
utque eo die tantiaper ipsorum campanae et etiam nonico, aacra roriptura aeu theologia problematibua,
quorun*?-~que regularium, tam in civitate quam in quantum aatia erit ad meditandum «patii dato,
dioecesi, conticescant, dum earum, quae aunt in idonei·, qui ei praeaiot examini, viri· adhibiti· de
ipsa cathedral: eceleaia et plebaniia, sonus fuerit . illo periculum facere; quaeque do illo repererit,
exauditu·; nec non omne·, qui de. iure vel de eincere, ac bona fide litteria conaignata ad aanctanv
consuetudine tonentur, ad litaniae maiore· «ancti aedem omnia proferenda curabitMarei ac minore· rogationum praeato sint. Qui
Caput XXI.
venr per id tempua «eparatim aqpplicationea habere
Dt epiteopit, et eorum vita et moribus.
conaueverunt, auum poterunt inatitutum aervare. B
Die item feato tituli cathedral:·, eccleaiae adsint,
1. Epiacopua vitam suam,sic instituat, ut nihil
omnea in eadem eceleaia titulum habente·, vel •it in ea omnino, quod possit reprehendi; familiam
eorum munus sustinentes, ad primae vesperas et vero aio in officio contineat omnem, ut ae auoaque
nd missam aolemnem decantandam, utque eorum tamquam exemplar aliquod abaolutum proponat ad
quiaque eacrum faciat. Omne· item eccleaiae Mecu- imitandum, unde salubria recte vivendi a caeteris
larea, collegium etiam habente·, in pulaandia Cam­ exempla petantur. In dioeceai sua, domi palam,
pania id obaervabunt, ut nemo campanae dd horae ■ine talari veate, et •uperhumerali aivo mozzetta.
canonica· pulaare. priua audeat, quam in cathedral: et in eceleaia et in publico aine linea veate, quam
pulaentur, nisi in die fe*to tituli earumdem eecle- rochetum appellant, non conspicietur. Sit culto·
•iarum.
eiu· reliqua· ac auppellex eiu· omnia nitida, simplex
et elegans; familia magia doctrina, muribus, reli­
•
Caput XIX.
£
gione et pietate quam numero spectabilis; frugali·
De cathedrgli eecletia vacanti.
mensa, suavissima ••erorum librorum lectione conCum cathedral:· eccleaiae pastor diem auum dita, benedictione gratiarumque actione lauta et
obierit, in ipaa cathedral: aolemnea ei fiant exe- opipara. Ipse, festis omnibus diebu·. nisi quid
quise; in alii· autem totiua dioeceaia parochiaiibua, impediat, in ecclesia divinis officiis cum capitulo
uno die ab omnibua minae celebrentur, ad epiacopi, suo intersit; solemnioribus autem, pontificia munera
qui defunctua eat, animae expiationem. Postridie C obeat ipse; seque in omnibus talem praebeat, ut
eiua diei, ad Spiritu· sencti gratiam impetrandam, gregem verbo, opere et exemplo, quemadmodum
adhibitiaque proceaaionibus, fundantur prece· ad debet, pascat et regat, usquequaque severitatem
Dominum, ut orbatae eccleaiae pastorem providere mansuetudine temperando; cum pastor sit non ad
dignetur, qui commiaaum fidei auae gregem, non suam ipsius «ed populi commoditatem et utilitatem
verbo tantum, aed opere quoque et exemplo iuvare constitutus.
posait, quod idem a ooepiscopis,fieri, a die nuncii
2. Nunquam vero non meminerit, se caeterix
morti· praesens synodus optat. Capitulum autem vitae sanctitate morumque honestate praelucere
vicaridm et oeconomum, ex praescripto concilii Tri- debere, atque illis virtutibus in primis, quae sunt
dentini, deligat, qui inter caetera ouram auacipiat, ab apostolo episcopis propositae ad complectendum.
ne quid eorum quae ad mennm spectant, ex scrip­ Libertatem eccleeiae cum dignitate, summo studio
turis praesertim, depereat.
summaque diligentia et omni ope tueri contendat.
Quas aliis lege· tulerit, omnium ipse primus ob­
Caput XX.
servet, ne quo nomine male audiebant pharisaei.
De diligentia adhibenda iti eiut vita, moribus
in ipsum id eonferri iure queat: „ Alligant mim
et doctrina pervettigandit, gui ht ad cathedraletn onera gravia et importabilia, et imponunt in humeros
promoe*adiw.
hominum, digito autem tuo nolunt ea movere '
1. Ex Tridentini concilii decreto' de promo­ Dioeceronam synodum quotannis convocare ne
vendi· ad cathédrale·, huiusmodi ratio traditur, D omittat; nec quidquam sit omnino ex reliquis Tri­
ludex ab apoatolica aede huiusmodi muneri prae­ dentini concilii praeceptis quod non impleat, maxime
positu·, ex testibus per ipsum adhibitis, non autem vero ea quae pertinent' tam ad perpetuam in dioe­
oblati·, nec ab eo, de quo quaeritur, producti·, cesi sua mansionem, tum ad illam invisendam ;
quorum egregia fide· et integritas spectata ait, quorum si quid neglexerit, in eo quod proxime
quorumque idem consuetudine, intra quinque saltem erit habendum provinciali concilio, rationem sit
proximo· annoa usu· fuerit, delato ipaia iureiurando, redditurus.
quaerat de eius viri natalibus, aetate, quibus pa­
3. Populum frequenter per se ipsum, quan:
rentibus ortus; a quibus, quo loco quave ratione poterit optime, doceat, instituat et cohortetur, certo
sit educatu·; quomodo acta per quinque aut ad mini­ •ciens pastoris vocem quamlibet ab ovibus agnitam,
mum tree annos illius vita; num aliqua ait umquam et avidis auribus exceptam, momenti multo plus
infamia aspersus^ aut cuiuaquam criminis maxime ad fructu· ex iis ubere· percipiendos, quam alieni
vero haeres:· nomine, inciderit in suspicionem, num cuiusvis vel doctissimi, et in concionando auadendode eo postulatu·, num convictus profeaaione culpae que exercitatisaimi predicatops. habituram. Qui vero
poenam sit deprecatus; sacrosne ordine· ante sex sub episcoporum sunt potestate, praesertim sub
menses sumpserit ; num qua sit in eius corpore capitulo cathedralium, unum corpus, cuius caput
deformitas; quae animi bona; quibus maxime rir- est episcopus, constituentium, suos episcopo·, patrum
•t pastorum instar, colant et observent, iisque hilare
■ Sm·. IXJV, 1.1.
·
dicto sint audient··, nihilque praetermittant quod
.... 1-.'·-.^^;.- . ... .

I... ·. . . .

....

*

''

r

see

CONCILIUM OKNUIN8E, Mto 1574

Mt

•pectet ad illorum dignitatem taendam at ampli-.
flcandam. Rann· nihil committant, end· val minis·
possit ais fleri diminntio.
4. A< rero principes magiatratasque saeculare·,
etiam atque etiam hortator praeeans synodus, nt
opiseopos ipao·, quibus a Deo ooncrediti snot,
tamquam patres et pastores, pro eiua, qaam raatinent, personae praestantia venerentur; nae quid­
quam omnino patiantur de illorum dignitate et
auetoritate derogari; ne Dei viventi· (obeant ul­
tionem, a quo dictam ftiime constat: aÇm re»
tptmit, me qpennt* itemque interminantis : „Ji*

dignitati· gradu collocatae, cuiasvia beaefleii oaes
suiiaentee vel sacris ordinibus oeboaeetatae; clariet
item omnea, etiam advenae qui clericorum privilegia
uti velint, talares in urbe vaatoa, neeaoa in castellis
atque oppidi·; rori vero et ia itiaere dum erunt,
aliquanto breviores, nigri tamen .aut alterius honesti
coloris, arbitrio ordinarii, gestent. At vero serici·
veetibns ne utantur. Quadrato birreto coopertum
caput habeant , omnea, omisso pileo, quem, non nisi
cogat necessitas, gestare licet; cuius quidem pilei
forma simplex ait et depreeaa, non saeculari aut
militari more.

φύ» tanget chriito* meo·.**

9. Sint iidem raso ita vertice, ut appareat qua
in re ia erit tenendus modus, qui cuiusque ordinem
decebit. Superioris labri barbam habeant attonsam,
ne illa longior sacra facientibu· officiat. Caligae
non sint hoc novo et militari [more] senuosae. nove,
ut folle·, inflatae aut dissectae,- nere calcei crepidaeve, nisi pedum tumor aut vitium id postulet;
tune enim eae permittantur incisurae, quae sint ad
valetudinem, non ad inanem speciem et oetentationem.
Interulae sive camisiae, neque ad eollam neque ad
manus corrugato aut vermiculato acuve picto limbo
obduetae, aut ita artificiose «laborato ut luxum
praeseferant. Itemque sudariola, sive pd emungendas
nare· linteola, neque aint odoribus delibuta. Tor­
quibus et monilibus armilliave ne utantur. Annulum
vero cumque unicum, ii» tantum gestare sit ius,
qui sint ajiquo dignitatis hoporisve gradu praediti,
quorum in numero cathedralis eccleaia· canoniei
suot habendi, ita tamen ut illum sacrum facientes
deponant: est enim id episcoporum tantum, episcopalibusve ornamentis utentium. Ad equo· mulasve exornandas, inauratum argen.tove illitam quod
•it, aut sericum, clerici nihil prorsus adhibeant.
Nec arma, nec tela,. praeterquam iter per loca
suspecta facientes, ferant. Sit eorum incessus ad
modestiam gravitatemque compositus; in.oculis cum
decoro coniunctaa pudor eluceat.
>
3. Sacerdotes et clerici omnes, tam eum sacra­
menta administrant, quam cum divinis intersunt
officiis et processionibus publicis ao funeralibus,
•uperpelliceis sint induti. In ecclesiarum domibus
et claustris, si fieri potest, habitent, ad usum
ministrorum ecclesiae constructis, in quibus ne
consanguineae quidem foeminae commorentur.
Irnrno vero ne iis quidem in domibus, per quas in
ecclesiam vel aditus patet vel adspectas, etiamsi
cum viris suis habitarent, nisi id ab ordinariis impetrarint, quod ipsius litterarum testimonio appareat.
Alibi vero habitantes clerici abstineant contubernio
suspectarum mulierum. Suspectaruinyeeo nomine
censendae sunt omnes, earumquf consuetudine
clericis synodus haec interdicit, praeterquam quas
domi habere fuerit illis ab ordinari^ et ex scripto
concessum, quae nullo modo extra aipgulorum,
quibus deserviunt» habitationem vagentur et prae­
sertim per claustra; neque simul conveniant ad
conventicula aut confabulationes faciendas: neque
extraneas aliasque non approbatas mulieres in
domibus clericorum, quibus deserviunt, admittant.
Clerici, post horam primam, nocta ne vagentur,
neve foris sint, nisi iusta de causa, elerieali tamen
interim ornata lumenque praeseferentes. Nocturnis
iidem cantilenis prorsus abstineant, nec ad noctum
cantillantes aggregentur, ac ne momentum quidem
temporis cum iis consistant.
4. Ad cauponas, nisi in itinere dum sunt,
omnino ne accedant, publica laicorum convivia
devitent, quoad fieri poterit; quibue-ai propinquitas
aliave probabilis causa coget eo» intéresse, memi­
nerint modestiam et decorum servare, intervenientibusqué ludicrarum artium magistris spectaculisve

•

Caput XXII

Dt bmtfieionm collation», ri namini promomndontm
ad parochial*».
1. In parochialium collatione, agantur omnia
ex praeacripto concilii Tridentini, obaervetur item
apoatolic· bulla 11 urnae data IS kalendaa aprili·
1566. Verum collatore· omne· admonet praesena
synodus, praetereaque ex concerna aibi a concilio
Tridentino1 facultate decernit, ut, praeter alia ab
eodem concilio ex aacria cqnstitutionibu· sancita
penitusque observanda, per edictum publicum,
cathedralia et vacanti· ecclesiae valvis, ad clan­
destina· denunciation·» evitandas, quas falso rite
sq fecisse apparitore· aliquando retulerunt, affigen­
dum, et in eisdem ecclesiis inter missarum solemn··,
cum frequentissime convenit multitudo, promul­
gandum, ad certum diem providendi 'seu exami­
nandi omnea adesae iubeantur; atque intra primos
octo dies sua nomin.a, cognomina, aetate·, patrias,
parente·, loca in quibus triennium illud sint com­
morati, apud scribam profiteantur, a quo illa omnia
referantur in acta. Praeterea si sint externi, suo­
rum ordinum testimonia, cum litteris dimissoriis
exhibeant, ad hoc ut ii, qui una cum episcopo
examini- praeeunt, interim de omnibus edoceri
'possint, factoque^doctrinae periculo, constituta die,
proposito aibi ante oculos Dei timore, statim de
unoquoque quid sentiant, liberis suffragiis secretis
vel apertis, prout ordinario videbitur, contestentur;
ut tum demum episcopus omnium maxime idoneum
repertum queat deligere.
‘i. Quo quidem in delectu habendo ita se geret
episcopus, ut caetens paribus, euht qui sit ex dioe­
cesi et parochis, externo atque alieno anteponat.
Caveant autem ordinarii, ne carnis affectu vel
humana gratia adducti, minus idoneo posthabeant
illum qui magis sit idoneus, in gravissimum animarum suarum detrimentum. Beneficiorum cessione·
non aliter episcopus admittat, quam quo modo per
litteras apostolic»· Romae data» kalendis aprilis
1568 est permissum, resignantesque admonebit, neo
Aon eos, qui cuiusvis beneficii nominandi et prae­
sentandi ius habeant, ao nominatos et praesentato·,
de omnibus quae exstent in litteris apostolici» Romae
kalendis iunii 1569 datis, in materia confidentiarum.
Caput XXIII.
Dt oita it moribta chricomm.
1. Meminerint omne» clerici, nulla re magis ad
pietatem et religionem laicos incitari, vpl in fraudem
impietatis illici, quam bonis malisque eorumdem
clericorum moribus, quorum ad exemplum oaeteri
plerumque sexe conformant, quodque dictum est:
' „Sancti titoti, jutu it *go tanctu* tum," item illud:
„ Nemini dant** ollam offtntiontm, ttl non mtep*r*tw
mtnwtsrium evrirpm." Quapropter, omnes eccle­
siasticae personae, quocumque sint in status et

.
°

1 Sms.

XXIV, e. 10.

-w<-,

587

CONCILIUM OBNUBNSE, auto 1174

MB

aut profani· comoediis, statim se sabduoaat; pro- A eubdiaeoui, .suis ordinibus congruentia munia oki-

piasst autem interim nemini. Udem, priusquam
sccumbant, mensam da more benedicant; a mensa
nton surgant absque gratiarum actione, abiecta

bunt Optat paritor base synodua, ut sacerdotes
frequenter probato confsasario sua peeeata eoufitMutar, tametsi peccati mortalis sibi oonecii non

prorsos inepta et prava verecundia, quae clericos
a bonis operibus nonnunquam deteriore eonsnsvit.

•int. In conviviis, ad quae feetu soclesiarum suarum dia saeardot·· alio· adhibere parochi oon•ueverant, tam in epuli· quem in poculi· et ser­
monibus, qui elsrioorum instituto conveniat, modus
servetur ; procul absit omnis dissolutio, stultiloquium,
scurrilitas, cantus profani; detur potius alicui ne­
gotium, dum castori accumbunt, de sancti illius

Alea'omni talorum ac tesserarum nec non pictarum
chartularum, omnibusqne aliis Issibna quibua est
iis a sacria canonibus interdictum, eboreis quoquo
abstineant, ac ne ludentes quidem alios choroaavo
ducente· spectent. Larva· ne induant, mimos,
comoedias, tragoedias, circulatores, praestigias, lu- vita, cui illa eat ecclesia dicata, historiam interim
dicraquo armorum certamina ne spectent. Venationes recitandi, aliudve quidpism ex aliquo pio ac bonae
coqtra sacros canones ne exerceant, oaaesque et frugis libello.
ave·, praesertim venaticas, ne alant. Fora looaqne ®
Caput XXIV.
illa, quo laici solent ad negotiationes, confabulationes,
.
Dt
rtgtdaribut
tt
ludos otiosaque alia convenire, ne frequentent,
1. Curent etiam episcopi, ut in suis civitatibus
neque voro adeant, nisi cum res aliqua tempusque
et dioeeeeibu·, monachi et alii regulares decreta
postulet.
5. Aliena praedia lucri causa, ad indicium or­ semionis XXV concilii Tridentini servent A"d
dinarii ne conducant. Causarum procuratoria ad­ monialium monasteria non accedant, nisi oonfesvoca tivo officio ne fungantur, nisi in casibus a iure sarius sit aut eius monasterii praelatus. Regulares,
permissis. Qui in sacris ordinibus constituti sunt, in quorum monasteriis seu domibus, imminet ani­
medici chirurgive artem ne exerceant. Ad aummum, marum cura personarum saecularium, in iis quae
saecularibus omnibus abstineant negotiis, quae reli­ ad dictam curam et sacramentorum administrationem
giosae vitae moram, impedimentum et dedecus pertineat^subiecti sint visitationi et correctioni
afferre queant. Facinorosi hominis, contentiosi, ordinarionrm ; qui, si in suo officio, sacramentorum
blaapheini, procacis, aliqua ignominia publice notati, administration·, excommunicationum publicatione,
mulierumque famosarum consuetudine ne utantur, sepulturis, matrimoniis, benedictionibus, diligenter
sd sceleris scilicet contagionem «uspioionemque et rite quae sibi incumbunt non curarint efficere,
ipsam, etiam evitandam. Ab omni convicio, obtrec­ et ipsorum ordinariorum monitionibus non paruerint,
tatione, obscoeno scurriliqne verbo caveant, pariter-, amoveri possint, et alii etiam ad nutum'amovibiles
que ab omni iureiurando, nisi cum iudex competens, deputari de eorumdem ordinariorum consensu, ac
vel alius de competenti licentia ab eo exigat, praevio examine per eum aut eius viqarium fa­
aliave cogat necessaria causa. Profanis in rebus ciendo, iis exceptis qui, concilii Tfridentirii decreto,
scribarum ne fungantur officio ; tutores ouratoresve, •d haec non tenentur. Si quis, etiam regularia,
ne sint, nisi cum iura permittunt, nec ulla in re, C ausus fuerit absolvere de facto
*»cto a casibus sancta^
quae clericalem ordinem dehonestet, operam suam sedi· apostolicae reservatis vm loci ordinario, ipso
laico cuiquam locent. Foeminarum ne sint asseclae, facto suspensus a divinorum administratione existât;
nec eas legere, scribere aut canere doceant, sine qui si ante absolutionem celebraverit vel sacra­
licentia.
menta administraverit et divinis se immiscuerit,
6. Manibvp quidem suis ai libeat, opus faciant noverit se factum esae irregularem.
aliquod, modo laudabile, ad victum suppeditandum,
d. Sancta Tridentina synodus adeo perfecte
non ad avaritiam. Quod a ^piis officii· supereat monialium reformationem complexa est, ut nihil
tempori·, .in divinarum sacrarumque litterarum fere eius decretis addi possit, et nobiles viri, qui
studii· ponant, ne terribilem atfdiant vocem Domini in hac civitate, ex concessione apostolic·, earum
dicenti·: „Q>tia tn aciantiom rtfulitti, tt tge tt rt- gubernationi praepositi sunt, tantam diligentiam
fullam, nt taetrdotia miAi fitayarit." Concione· adhibeant in ei· in suscepta vivendi ratione conser­
casoumve conscientiae ad religionem pertinentes vandis, ut Dei gratia nullum vel minimum scan­
lectiones alias frequentent, habeantque in sacris dalum in eis oriatur. Ut tamen Incommodis quae
constituti, praeter breviarium, sacram aditem bibliam, futuris temporibus occurrere possent, provideatur,
catechiamum concilii Tridentini, provinoialesque nec- praecipit hoc provinciale concilium omnibus huius
non episcopi sui cynodales constitutiones. Parochi provinciae episcopis, ut dent operam, et omnibus,
autem et confeesarii etiam summam aliquam et quibu· poaaunt, modi· elaborent, ut inviolabiliter
homeliariutn, et librum quoque illum qui sacerdotale D in monasterii· suarum civitatum et dioecesium sibi
•ubiectis observentur omnia et singula concilii Tri­
inscriptus est, si fieri potest
7. Pensionarii prece· virginis, canonicas autem dentini decreta ad moniales spectantia. In pri­
horas beneficii· praediti, in «acria item Conatituti,1 misque qnoad egressionem monialium et ingres­
singulis diebus, auo sibi et opportuno tempore rite sionem saecularium ' in monasterium, praecipiant,
pieque recitent non aliud interim agendo, aed omni etiam sub poenis et censuris, ut nemo, etiam cleri­
tum corpori· tum animi attentione psallente·. cus aut sacerdos, absque licentia ordinarii in acripti·
„iialtdieiut «mm, ytri /acti opua Dti atfiigt»ttr.“ habita, ad earum colloquium accedere possit, ex­
Frequentent autem sacerdotes omne·, quacumque ceptis iis, qui sunt intra secundum affinitatis vel
•int dignitate praediti, item diaconi ei subdiaeoni, consanguinitatis gradum eum aliqua moniali con•anctae eucharistiae sacramenti sumptionem, iuxta iuneti, iuxta iu· canonicum: eo enim modo.com­
decreta sancti concilii Tridendini1. Clericos vero mercia •aeeularium^tollent, quae magno religiosis
caeteros hortatur praesens synods·, ut semel in solent eae· impedimento. Efficiant etiam ut nullo
mense et solemnioribu· foetis diebua, idem sacra­ pacto catuli penea moniales teneantur. Dent ope-,
mentum sumant, ac beatae Virginis officium quo­ ram, ut «aecularium etiam clericorum «t sacer­
tidie recitent, foetas autem diebus in acclsaiia, quibua dotum, musicas in earum eocleeiio non admittantur.
3. Provideant, ut eum effectu, iuxta eiuedem
adscript! reperientur, quemadmodum diaconi et

• Im xxm, i. w « u

concilii decreta, prester oonfeaaario· ordinarios,
eoMedantar eia, stne aliqua Jhaude val fictio··, bis

bM

J

■

CONCILIUM 0BNUIN8I, Mt· H74

' MO

»•1 tar aiagule mm, alii sacerdotes hwIum vol . ot Isicia, sab exeommnaieationia poena, et alite
regulares, qui «arum confessiones audiMt, diHgeu- arbitrariis, ut praedictas servant constitutione·, nec
tsrque Mimdrerteat, m regular··, qsi montaHum
•is alio mod· aut praetextu coatraveaisat
curam habeat. Id faeiaat, at, UH· •«gtigentib··,
7. Quod vero attinet ad monaetaria in eivitate
ipsi ordiearii aead«a> eoafaaaoraa deputeat, eoram
Oauuanei «t suburbii· «sistentia, in qna adest offi­
quibua teaaMtar singula· moniale· w praaaMtare, cium, quod enm reverendissimo arehiapieoopo auc­
at allquantispar ante aos commorantur. Qai iontoritatem bebat, ·χ sedis apostolicae speciali privi­
legio, relinquit eidem officio omnimodam et integram
feseoros, tam ordinarii quam extraordinarii, con­
fession·· audiant in looo eonapiaue in soolesia;
resolutionem et deliberationem quam habet.
qui alibi aant ad audiendum eaadam oonfeaaionea
’
Caput XXV.
deputati loai, tollpntur.
De ruitnlif
4. Cum vooati ftterint apiaeopi ad axeman ali-

cuius puellae religionem ingresaurae aut profes­
sionem emissurae, prius parentes uni propinquos,
qui eiua curam habent, admoneant, omnea ex­
communicationi subiacere, qui invitam compellunt
religionem ingredi ve) profiteri. Deinde, educationia cauaa, nulla in moneateriia recipiatur, niai
in illis quorum eonatitutionea non repugnant huie I
actui, et habita priua auperioria licentia in scriptis,
cum aaaenau abbatissae et aliarum monialium. Ac
aine ancillia ingrediatur, et servet clausuram, ac
reliquam vivendi rationem quam ipaae monialea
observant, et ai inde aeine) exierit, nunquam postea
in idem monaateriuih redire poaait. Ita vero re­
ceptae ai habitum volent tumere, priua ab epiaoopo
interrogabuntur, ut in aliis servatur. Tam autem
in assumptione habitus quam in professione, aut
alio quovis tempore aut «causa, nulli saecularium,
etiam novitiae vel aliorum monialium propinquis
bellaria dentur, neque earum rerum occaaione con­
vivia flant aut eommesaationes. Praesertim vero
in eccleaiis et ad crates, ubicumque sint, id fieri
prohibetur.
5. Ut autem paupertatis votum apud eas inqorrupte servetur, efficiant, ut pecuniae, quae ad
singulas. ' quavis occasione vel causa perveniant, i
abbatissae sive priorissae consignentur, quae in
arca tribus clavibus munita, reponantur, et in libro,
a quo quaelibet pecuniarum summa data sit. descri­
batur; deinde, adveniente necessitate alicuius moninlis. cognita causa, a praefecta monasterii, ex
pecuniis ab illa traditis, tantum ei praebeatur quan­
tum satis ait ad id comparandum, quo indigere visa
fuerit, idque detrahatur ab eius credito. Si tamen
aliquando contigerit, ut monasterium illis omnibus,
sic. ut praefertur, depositis nummis indigent, pos­
sint expendi in eius necessitatem; ita tamen ut
monasterium teneatur postea necessitatibus earum
providere, iuxta ratam pecuniarum ab illis depo­
sitbrum. Clavem autem unam illius areae teneat
praefecta, alteram monialis illa, quae a monialibus
fuerit electa, tertiam procuratrix monasterii. Ancil­
lae, quae moninlibua aliquibus serviunt, de cbetero
prohibeantur, nisi communes sint, et aliis etiam
quae in monasterio sunt, ut praefectae videbitur,
inserviant, et Interim ai saeculares sunt, clailsuram
servent.
<
fi. Ex bonis, quae dantur pro ingressu mona­
sterii, saltem pars quinta in bonis stabilibus et
immobilibus, vel in locis com perarum sancti Oeorgii
implicetur, idque omne monasterii nomine acquira­
tur: quod ut omnino episcopi et magistratus monia­
libus praepositi, in monasteriis sibi ut supra sub­
lectis servari faciant, provincialis synodus praecipit.
Omnia et singula supradiota ad regulans et mo­
niales spectantia ut singuli episcopi serylri faciant,
mandat idem concilium provineMbr^sque monet,
si in eia négligentes fuerint, rationem in futuro
concilio severe reddituros, et coram Dei tribunali
pro his omnibus scandalis poenam daturos, qth>e
eorum incuria acciderint. Nec nqn praecipit omni­
bus et singulis, tam regularibus quam saecularibus,

1. Quae de residentia eum a sacris canonibus
tum a sacro Tridentino concilio1 decreta sunt, ea
proreus ut observentur, curabunt ordinarii, rationem
neglectorum in proximo provinciali concilio reddi,turi, tam de se quam de caeterte omnibus quae
sunt in ipsorum ditione, ecclesiasticis personis, quae
quidem decreta, iuxta eiusdem concilii praescriptum,
sancta aynodua, post finem praesentis capituli, publi­
cari et inseri mandavit. Canonicorum autem eccle­
siarum civitatum et insignium oppidorum pravam
consuetudinem tollentes, qui, tametsi ecclesiae
nullam dent operam, certo· tamen fructus aive
praebendam, quod ea sit exigua, percipere sibi
licere arbitrantur, cum praeaertim nullas percipiant
quotidianae distributiones, illis mandat, ut, singulo
bimestri, singulas misses per (e vel per alium aeque
idoneum, in eisdem ecclesiis celebrent, ultra tamen
servitia, quae hactenus praedictis ecclesiis impen­
dere consueverunt. Quod ai per sex menses totos
intermiserint, dimidia fruetuum dictae praebendae
parte multentur. Si - vero per annum cesserint,
fructus omnes amittant; crescente vero contumacia,
canonicatu etiam huiuamodi priventur, ac perceptos
fructus a' prima ceeaatione restituant.
‘2. Dignitas conferatur in aliquem eiusdem eccle­
siae capellanum. vel alterum quempiam sacerdotem,
qui ea'ipsa in eccleaia aiuamodi muais non gra­
vetur obire, qnaa tamen 'peenas arbitrio auo mo­
derari poeaint episcopi. Quod ei nullus reperietur,
qui propter fructuum tenuitatem inservire velit,
tum demum onus, habita fructuum ratione, episco­
pus imponat. Qui curam alicuius suscepit ecclesiae,
aliquove in loco dicendae missae se obstrinxit,
onus aliud ne suscipiat, unde' ei neceaae sit suam
ecclesiam suumve sacellum mercenari curae com­
mittere, dum ipse alteri η,οπ suae in qpefa danda
eat occupatus.

Caput XXVI.

Dserstam concilii Tridentini de reeidentin,
sub Paulo III.
Eadem sacrosancta synodus, etc., seas. VI. de
reform., c. 1 et 2.

Caput XXVII.
Qserstam concilii JVidentini de relidentia, tab Pio IV.
Cum praecepto divino mandatum sit. etc., sass.
XXIII, do reform., c. 1.

Caput XXVIII.
parocho et' tine officio.

1. Parochialem adeptus ecclesiam, quive post­
Hao adipisoetur, professionem fidei prius faciat,
quam illiua adeat poaseaaionem. Tum intra duos
menses rentra omnium ad eam ecoloeiam spec­
tantium, inventarium conficiat,, adhibiti· ad id ec­
clesiarum curatoribus sive massari», nisi aliter
ordinario videatur; qui. ne qua fraus admittatur
■ Sssa VI, c. 1 st ». st mss. XXIII,* e. 1.

Ml

MA

CONCILIUM 0BNVKN8B, ante 1674

snimadvertaat; eiusque ipeies inventarii tri· coa- . liberalem artem ia parochia sua dooeatas inquirat,
•cribnntur exempla, quorum «» ipM paroehus
babeat, altorum curatores, terti··· apud ordinarium

praecipue veto eoe, qui recenter aoooeeeriat ex
ignoti· praseertim loci·, aequo illo· permittat artos
einamodi exereere, ante betam fidei professionem,

deponatur. Carem per ee, quantam fieri poterit,
aut per ulium, ei legitime fuerit impeditae, idoneum, iia servatis, quae superius scripta suat, ubi de fide
et ab ordinario approbatum,, exeroeat Missam catholice agitur. Publicos foaaeratoros, notorio·,
feetie diebus omnibu· celebret omnino, aut per alium ooneubiaenoa, matrimonio sine legitima dispen­
faciat celebrari; reliquo autem anni tempore tam satione, ia quibua noa Ueebat gradibus, scienter
frequenter, ut, arbitrio ordinarii, mo sstisfhciat copulatos, ooniuges item ineoatinontiae suspectos,
muneri. Quod ai unae ipee satis non faerit, socium qui, non interposito eocleaia· iudicio, facto divortio,
•ibi, ei beneficii fructu· ntriqne aufflciant, adocieoat, separarim vivant, eoaqne ornas·, qui Paaehate, ab
ipso parocho aut do eius Ueentia, ab alio commu­
ab ordinario approbcmdum.
3. Qui non reddebant, deferantur · suis ple- nionem non acceperint, sancto altari ministrare, aut
bahis ad eoe, qui eunt extra urbem, vicario·, ple- •acris intaresee ne permittat, et interim Arum
bani vero ipsi a rectoribus, ' qui ' suberant ei plebi. nomina deferat ordinario, do cuius auctoritate prae­
Illorum qui curandarum animarum onua sustinent, dicta omnia exequatur.
fi. Praeterea, ei quis in eius parochia, quovis
uullu· ab una parochia transeat ad aliam, niai do
ordinarii voluntate, qui pnte licentiam non concedat, loco demptis ecclesiis regulqrium oelebtet, inquirat,
quam ia sueeessori suo baptisatornm et matrimonio I en id ilU sit ab ordinario oonceseudt; item an Ullae
iunctorum nomina continentem librum, eaeteraque sint eocleeiastieae' personae non celebrante·, miomnia cum ornamentis ac auppellectilibM universis noeve probatam vitam agentes, horumque omnium
ad eam ecclesiam spectantibus, tradiderit. Qui nomina deferat ad ordinarium. Aqdae, dominicis
vero, curae onere in vicarium suum reiecto, otiosos diebus omnibus, qua'populus , conspergatur, bene­
•e spectatore* magis quam ecclesiae suae rectores dicat, eamquo mutet, in vase eius rei causa, dedita
praebent, cogantur et ipsi, arbitrio ordinarii, in ea opera, comparato; iiedemque ficetis diebus memi­
•e exercere, missas celebrando, et alia quae sno nerit populo significare die· feetos de praecepto et
muneri conveniunt praestando. Et quoniam paro­ ieinnia, quae sequenti hebdomada celebrabuntur.
chorum fortasse aliqui absunt hoc tempore, idcirco,
7. Si quae sunt parochiae, quarum pare intra
proposito edicto, revocent eoe episcopi, dato iis urbem oppidumvo moenibus conseptum inclusa sit.
qui sunt in provincia, mensium duorum, qui extra parte altera exclusa, ne quo qpau noctu contingat
provinqiae fines, sex mensium spatio, intra quod iit aliquem sine sacramentis miserabili· mors oppri­
necessario debeant. omnes beneficia in titulum ha­ mat, curent episcopi ut, vel ea pars alterius
bentes, seu commendem Obtinentes, âd beneficium parochiae ’ fiat 'accessio,' vel ex ea nova parochia
suum revertisse, ibique residere; constituta ei qui constituatur, ve) ali· quavis ratione remedium ad­
neglexerit, poena beneficii amittendi, cui erit ob­ hibeatur. Pauperum peregrinorum, ' viduarum,
noxius. Qjio praescripto tempore, si qui dicto 'orpbanorum curam parochi suscipiant, eorumque
audientes non fuerint, illos ordinarius declaret sta- ! si possunt ipei per «e, si minus conquisiti» eleemotutam poenam subii···, idque sedis etiam aposto­ sinis, tenuitatem sustentent; reiiciaqt quaestuarios
licae nomine, cuius in ea re delegati fungitur of- mendicantes, item validos vel morbos simulante»,
fieiq, ut constat per littera· apostolicae datas Ro­ vel aliud quidpiam comminiscentes; ad impruden­
mae, VIII idu· iulii anno 1668. Neque, tametsi tium et imperitorum montée eludendas, mendicare
ordinapi fuerint in ea re négligentes, continuo ne patiantur, in fraudem vere pauperum sino sufo
parochi, qui sine licentia legitimaque causa, tres et fallaciis eleemosinam petentium. Qui tamen
menses abfuerint, fructus suos facient : immo vero, ex ipsi tantisper eleemosinam in ecclesia petere, dum
forma concilii Tridentini, ipsorum conscientiae onus divina celebrantur officia, intermittant.
8. Ab iis autem, quos intra Paschatis octavam
est impositum, in opera pia eiusmpdi fructus erogandi.
3. Bénéficiât!,, curam habentes animarum, sine in sua parochia reperient, quales sunt erronea illi
licentia ordinarii non recedant. Parochus ruri qui etngari vocanjpr, circulatores, mendicantes, et
habitans, locum ubi ordinarius degit, petens, ei alii eiuamodi vagis hominibus, sciscitabuntur an et
uno die amplius in urbe manserit, postridie eius a que eucharistiam acceperint, praemissa rite sacra­
diei ordinario se sistat, ac deincepe quotidie id mental·, confessione; et quos id minus fecisse comfaciat, quamdiu foerit in urbe, ne per eam causam pererint, acriter merepent et a parochia sua ex­
pellant. Parochus in morbum si quis inciderit,
dolose ab ecclesia sua diutius absit.
4. 8it omnibus parochis liber, in quem nomina proximi·· eum parochus invisat, eique omnia charireferantur animarum, si fieri poterit omnium, quot- D tatis oflleia praestet, ipsius interim munia, ei nequot in,cuiusque parochia reperiantm? prb qdibns eesss fuerit, obeundo, aut, ingravescente morbo,
sunt ipsi rationem reddituri, eoi·, qui vel immigra-· faciat ordinarium celeriter certiorem, ut mature
bunt vel nascentur a'dscrùtendo, qui vero vel rebus omnibus occurri possit, et ne eiusdem forte
abierint ve) obierint obliteraitdo: sic enim, minus morientes, unaque ecclesiae quod non semel antea
latere eoo poterit, si quis omiserit Paschatis die factum fuisse constat, bona diripiantur. Mortuus
sumere communionem. Sit item alter, in quem autem dum sepelietur, omnes eiusdem plebis sacer­
baptixati edinsque, parentum ipsius, compatris et dotes ad funus conveniant, ae postridie’ eius diei
commatris, una cum £ die, menae et anno colasti vel eum primum licuerit, ad animam ipeius ex­
baptismatis; tertias, in quem matrimonio copula­ piandam, missam celebrent, eamque Deo commen­
torum, eorumque quibn· benedixerit; quartus, in dent*, idque gratia faciant, nisi quid forte ab iis,
quem confirmati eniuaque, unaque patriot mu ma- ad quorum itPfnnue curam spectat, ultro «rit oblatum.
trinae ; quintus, in quem moriontia cuiusque, et quo
Caput XXIX.
anno, mense et die excesserit · vita. Atque eorum
’ D» capptUani· »«<* eltricit bsus/irio tins curo
quidem exempla librorum sub anni cuiusque finem,
post Nativitatem Domini, apud ordinarium depo­
nantur in archivio publico adssrvanda.
1. Cljpici omnes altaria, cap psilas vel aliam
6. Ad haec parochus omne· grammaticae ma­ quammunqna eooleaiam babeotM, ea omnia obeant
gistro·, paedagogos ‘et alios quamvis scientiam et . munera, ad quae teaentur, ex oonditionibua ia doI · λ .. ' . >.<.*>,

ia..-Aw

CONCILIUM 0BNU1N8Ï, aata 1674

BM

4M

tationo, fondation·, institutione praedictorum tene- a in dioecesi oommorontur sacra facturi ; tum anim­
fttdoran appositis, vel ex oonsuatudina aut alias
iaxta tarie disposition··; quae ei maiora videbuntur,
quam adiunctaa eia eleemoeinae ratio ferat, dioeeeaanam tynodum adeant, quae huiuamodi medebi­
tur incommodo, ad formam oonoilii Tridentini.

advertant, aa adnotato· in principio mieaalia ritus
•beorvont; quod si minui ab ii· fiori repererirrt, brevi aliquo spatio 'praoatituto, cogant odisoero et
observare, alitor roiioiantur nec amplius tolerentur.
Cum regularibus antom, qui ostra claustra dogunt,
non alia prorsos hgant, quam cum externis ratione.

9. Ne quia vero ad ftuudom pateat aditu·, eappellanu· ipse, dierum omnium oigillatim, quibue
Caput XXX.
.
missam celebrabit, 1 parocho, in ouius eeeleeia sita
Dt eeptUit o titriti» ektnuuti».
eet eiusmodi cappella ratione· edet, quae ille in
tabula· referet; aliter non celebrasse videbitur, orit1. Quoniam ferendum non eet, ut in ecclesiis
qne poenae obnoxius non celebranti conatitutae. unus occupet plure» cappellas, ac beneficia, eum
Quoad obtinente· cappella· «eu oratoria extra ec­ ob id mniti ecclesiae servitiis addicti egeant, et
clesiam paroohialem, satagant parochi edoceri, an valde periculosum sit animarum saluti, cum non
in ei· debita obeant munia, et quo· negligent·· possit illis annexas obligationes adimplere, statuit
invenerint, deferant ordinario. Quicuihque non provincialis synodus, ex decreto sacrosancti oonoilii
parochialia etiam beneficia, quibu· residentia ait Tridentini *, ut in posterum in ecclesiis tam civi­
opu», obtinent, residere cogantur. Si id non fece­ tatis quam dioecesis, unum tantum beneficium
rint, et fruetibu· et oocleaia excidant, iuxta for- B
1 ecclesiasticum lingulis conferatur: quod quidem, si
mam oonoilii Tridentini *.
ad vitam eius 'cui confertur honeste sustentandam
3. Cum negotiationi· genu· omne clericum de­ non'sufficiet, liceat, nihilominus aliud simplex suffi­
deceat, tum vero rei ecclesiasticas quaestui habere, ciens, pro qualitate obtinentis, cuius ratio habeatur,
quam ait turpe qui· non intelligit? Cum igitur,ad dummodo utrumque personalem renidentiam non
•ure· nostras pervenerit, nonnullo·, cupiditate ad­ requirat, eidem conferri.
ducto·, cappellanias, quam poaaunt, plurima· occu­
- 9. Mandat etiam praesens synodus eiusdem con­
pare, quibui aut nullum omnino ministerium ex- cilii Tridentini decretum ’ observari, ut praesentati
■ bibent, aut ei quod fortasse impertiunt, per mer­ seu electi coram quibusvis ecclesiasticis personis,
cenarium aliquem, eumque aaepe, quam poaaunt •d quaevis ecclesiastica beneficia non admittantur
minimo, conductum, muneri· aui parte aliqua ut­ neque confirmentur, non obstante quovis privilegio
cumque defungantur : idcirco nefariam hanc con­ aut consuetudine,' nisi prius a locorum ordinariis
suetudinem abrogans provinciale concilium, statuit, foerint examinati et idonei reperti. Praecipit
ut cappellaniia, quaa quisque «ibi addicta· habet, quoque, ut nemo quacumque auctoritate fretus,
vicariam alterius operam aubatituere nemini liceat, apdeat possessionem alienius bdneficii ecclesiastici
•ine licentia ab ordinagio in aeripti·, concedenda, ingredi, sive spiritualem sive temporalem, nisi facta
qui in constituenda mereede, non titulari· volun­ prius ordinario notitia, sub poenis a sacris canoni­
tatem, sed quod erit aequum et bonum spectabit.. bus expresse vel tacite statutis, et alii» arbitrio
i. Sacerdote· nonnullo· eue accepimus, qui, C ordinarii imponendi· et applicandi·,
cum nul|i
nulli ecclesiae
eccleaiae sint
aint addicti, non verecundantur,
verecundantur.
' '>
Caput XXXI
dum missae solemnes ot vesperae Celebrantur, in­
terim cum nebulonibus ei perditis hominibus plateas Dr proMttiombm faeirndit, rt rrpratmtationihu»
Mintdir.
circumire, potius quam cum aliis clericis in aliqua
ecclesia debitarum Deo laudum pensum persolvere,
I. Ad processione· qui tenentur accedere, tum
quorum est impudentia retundenda: itaque et ii, saeculare· clerici tum regulares, opportuno tem­
et qui alii denuo extiterint, extra ecclesias, tali pore adsint, ne episcopo aint in mora, quem magis
tempore, si deprehensi fuerint, ordinarii arbitrio decet ab ipsis exspectari. Si qui ad praestitutam
puniantur. Alienae dioecesis sacerdote·, qui. nostra horam intra ecclesiae limina non fuerint, pro conin provincia sunt, nec addicta sibi beneficia obtinent, . tumaoibus habebuntur. In ecclesia autem certo
intra duos menses, ex quo promulgata haec fuerint, aliquo et idoneo in loco tantisper silentio consistent,
si in urbe ac propinquis urbi locis commorantur, in dum suus sit cuique procedendi locus, ae tum qui­
unaquaque cathedralium epiacopo, reliqui vero extra dem ordine suo bini procedent, ad gravitatem et
urbem vicariis se sistant, iisque suorum ordinario­ religionem composito, ut decet, corporis" gestu, de­
rum suorumque ordinum litteras recognoscenda· missis oculis sermonibusque omissis; verum, quod
praebeant. Qui paulo prius accesserint non ad­ res poscet, hymnis et orationibus, alternis vocibus
mittantur, nisi recentes adeo dimissorias ostendant, ab imo pectore manantibus, decantandis intenti.
ut nulla sit suspicio de acta ipsorum, post eas ac- D Ab ordine vero prius recedat nemo, quam ad eamceptas, minus honeste aliisque in locis, vita. Quod dem ecclesiam reditum fuerit. Ex ecclesiis colle­
si vetustiores videbuntur, ut puta duorum triumve giatis qui sunt, cuncti simul uno agmine, et ad
mensium, nisi patriae longinquitas aut alia ratio­ ecclesiam cathedralem se conferant, et ad miam
nabilis censa excuset, non admittantur, nisi simul revertantur. Ad statas processione· qui ipre, quive
proferant episcopi litteras, in euins interim dioecesi consuetudine tenentur, ut aanctiMimi corporis Do­
se dicant esse commoratos, quae ipsis bene actae mini nostri, et sancti loanni· Baptistae ac Bebastiani,
vitae dent testimonium. Atque his servatis omnibus, maiorum item minorumque litaniarum, et si quae
•i nihil, obstare videbitur, iis concedatur licentia huiusmodi certae aliae fuerint, praesto sint omnes,
celebrandi, aliqua tamen certa in ecclesia, qua ad etiam non. vocati.
aliam se conferre non licebit, nisi facta sibi ab
Ü. Profanarum- picturarum, ad luxum praeser­
ordinario, si sit in urbe, si extra urbem, a vicariis, tim ot lasciviam comparatarum, apparatus omnis
"potestate. Expieront tamen ordinarii diligenter, et removeatur, ac ne in viis proponantur. Absint etiam
vicarii praesertim parochique omnes, ne quid in repraesentationes, aliaque omnia quae processiones
dimissoriis insit vitii ; sintne corruptae ; an qui pro- possent retardare, vel hominum mentes a pietatis
- fort, isVbre sit do quo in illis fit mentio; prae­ studiis ad illecebras, quibus auree et oculi capiunmoneant item boo ipsos, antequam admittant, ut
■ 8m·.

XXIV, eap. L

Corana. aaxasaj. tomus XXXVIM·.

ite

1 Saca, XXIV, r. 17.
* 8ma VU, e. 11

59Λ

OONCIMUM 0KNUKN8E, ante 1S74

5M

Cur, row. Crax · dcrioo praeteratur induto
superpelliooo, «i tori potest.
'φ '

que, vel ii, ad quo· funeri impensa pertinet, parum
pie conantur solita parochum elaemoaina fraudare,
3. Kepreesentatioass, luetuosam dominicas pas­ per apeeiam paupertati·, eum nulli tamen, caeteri·
sionis historiam, at edmhiibite· ae imitation· dignas in ' reboa, . aumptui pereant, sumptuosa pompa
•ancturam action·· opulis et auribus hominam, oomplurium 'religiosorum vel sodalitatum ad id
tamquam in Mena, pfaponcntee, quaa, ad excitan­ fanas adbibita; proptorea, praesona synodus statuit,
do», sensuum ope, iudee imperitaram aaimoa, anti­ ante omnes alio· vocari debere, una cum parocho,
quitas introduxer/t, horam temporum malitia at canonico· et cappellanos, qui in eadem parochial!
nequitia in pra/os adeo daterait usus, ut ax ata •cclesis divina officia psallere consueverunt: post
pro laerymis zn»u·, pro pita affectibus prava desi­ ipao· autem unicuique licere, quoe voluerint, acderia exeiteptur. Itaque, na rea in deteriua magia oersere; in oaeteria autem serventur laudabiles ot
magiaque labatur, aaadem tam aaeri· quam profani· antiquae oonauetudiqes.
in locis, praesana aynodua prohibât, nisi ab ordi­
4. Sepulturae autem locus intolligatur esae in
nario, nausa plene cognita, libentia ii» scriptis sit propria cuiusque parochia, nisi alibi maiorum
obtenta.
anorum aepulohrum habeat, iuxta antiquas iuriv
dispositione·, ve) alio in loco eam elegerit: quae
Caput XXXIl.
electio non suffragetur, nisi legitime, summarie
Dt frtunm serpunt et erpu/teri·.
tamen, probata fuerit. Et quoniam cuivis ius est
I. Punus non niai orto aole, procedere incipiat : extra parochiam •ibi aepulturae locum deligere,
ea tamen diei hora, ut ante solis occasum ait par­ ita tamen, ut parochial! interim ea re· ne sit detriactuni, et maioris missae vel vesperarum solemni- mento, ortaque saepe est controversia de portione
tatem ne Impediat aut interpellet. Clerus uni­ parocho debita: idcirco, ad tollendas lites, praesens
versus, tam saecularis quam regularis, ac parochus provinciale concilium decernit, servandam esse
in primis vocatus ad fanus, statuta adsit hora, ac laudabiledt consuetudinem cuiusque ecclesiae, per
in parochialem eccleuam conveniat,' nisi cum ca­ ordinarium in tabella explicandam, prout supra
nonici et capitulum cathedrali·. ecclesiae fanus sint dictum fait. Funebres in mortui laudem orationes
deducturi : tunc enim omnes, vocati in cethedralem non ' tabeantur, nisi prius ab episcopo visae et
convenient, nisi alind videbitur, ex causa iusta, approbatae faerint. ac eas recitandi licentia ab
ordinario expedire: quo ex loco bini, ad prae- eodem faerit ooncesaa. Laioorum sodalitates cereos
, scriptum proeeseionis exemplum, ad aedes mortui •eu candelas tam super pheretro et cadavere positas,
eo ordine pergent, ut parochus, ex cuius ille erat quam circa illud delatas, ne posthac auferant, cum
parochia, cum sno clero 'prijnum obtineat locum, •pectent ad eodlepiam parochialem; neque, vero in
•olusque faciat officium, tametsi parochus altqr ecclesiis preces recitent, quas aliquando satis longas.
adesset, in cuiua ecclesia mortuus esset sepeliendus. absoluto sacerdotum officio, antequam sodalis mortui
Atque is tamen cum superpellicco et stola. tametsi corpus sepeliatur, ab iis cani solitas accepimus :
regularis esset, solus ad primi parochi laevam erit, qui si ab episcopis moniti non destiterint, coerusque sd ecclesiae ingressum: tunc enim a' laevd C ceantur, et pertinaces ne conveniant prohibeantur
ad dexteram transiens principem locum teneat, et
5. Haeredibus autem, qui, ad inanem osten­
inchoatum absolvat officium. Quo perfecto, lumini­ tationem, solent non egenis hominibus panem et
bus extinctis, quod prius non est faciendum, nisi vinum dilargiri, consulit praesens synodus, ut haec
cum ad monasterium defertur, tunc enim satia fuerit in vere pauperes erogent, ne, dum hominum gratiam
ad ecclesiam usque prosequi, eodem, quo processe­ stulte promereri affectant, a divina interim misere
rant, ordine, praelatam sibi crucem sequente·, ad excidant.
suam sese quisque referet ecclesiam. Uabqat vero
Caput XXXIII
crucem deferens, eum omnibus clericis saecularibus,
Dr rrbttt treUtiat tutudit, drftt iirdm hoh lilimandu
•uperpelliceum, nec aliter in fanus prodeat.
f»tt piynorardi»
'i. Fro sepulturae loco, sive intra siV· extra
eeclesiami nihil exigatur. Pias autem, religiosasque '
1. Quoniam praesens provinciale concilium tem­
consuetudines mortui haeredes ut observent, tam in poria excluditur angustiis, quominus possit, ad nor­
adhibendis debitis funeri luminibus, quam clero mam concilii Tridentini ’, ex omnibus locationibus
os, hortabitur ad annoa triginta, in longum tempus, seu, ut fit
tradendis, aliisqu
episcopus; reçu
tes coget, sine ullo men strepitu nonnullis in locis, 'in viglnti novem, vel bis viginti
autem unuaqnioq
iudieiali. Statuet
.
ordinario· novem annos factis, declarare, quaenam earum in
in sua diceeeati quaenpm Jsint istae
dabil·· con- ecclesiae damnum oontrava canonicas sanctiones
•ustudines iu a
Mis;
__ in
... tabella
___________
.,r____ , praetermittendum
r________________________
ne
D sint______
factae: r
propteroa,
non existi­
proposita declaratas io unaqnaqusL seclo·!· affigi mavit, quin ad eiusdem decreti praeaeriptum.
praescriptum, et
st ex
curabit. Candelae, cerei et caetera luminaris, fanale facultate sibi ex 'eodem decreto concessa, huius- <
item, quod in pheretro iaeenti mortuo superimponi modi munus aliis subdelegaret. Itaque, quod attinet
consuevit, cum iam Deo sint oblate, non debent ad bona quae sunt in unoquoque episcopatu, vicariis
haeredi restitui, veram paroebiaii, νλ iis clericis, generalibus, in sua cuique dioecesi praesentia pro­
.r
quibus mos est, tradantur In cerae at^om distri­ vinciae, et primam in eadem cathedrali ecclesia
butions, quae teri solet inter eos qui fanere inter­ dignitatem obticenti cuique, nacnon oollegiatae
fuere, ei qnis duplieem aliqua in eocleeia personam saecularis ecclesiae, antiquissimo in urbe ipsa oom- *
gerit, ot pute cappellani Ut canonici, vel eeppellaai morante praeposito, omni meliori modo eubdelegat
et praepositi, duas tamyn sibi partes deberi albi) nt committit, adeo ut duo ex’ ipeis omnia possint
est, quod existimet: sed, optioab data, potior· sit exequi et conficere, tertio non adhibito ; ita tamen,
contentus, idemque servetur m elsemosinis divi­ si neutrius illorum id intersit, nec enim debet epis­
dendis.
copi vicarius. de locationibus ab episcopali mensa
3. 'Pauperes verp, praesertim peregrinos, qui factis, nec do eapitnli locatione dignitas capitularis,
in hospitalibus decessore, usque adeo inopia labo- nec antiquiaeimn· praepositus do factis vel a »w
' rantea, ut tie ad fanus sumptus aoa suppetant, vel ab anteooeeore suo locationibus cognoscere.
gratuito parochus scslssiastioes sepulturas, nihil
cunctatas, mandabit. It ' quoniam haeredes quando-'
■ Ums. XXV, «. 1 .
,.it

.

597

concilium Gnranna, aau 1&74

598

Quod ri qua fort· eeeat iusta Suspicionis mbm, et menoee, ex quo rai ipai· in memoria» redierint,
pat», ri qaem IDoram quo· diximus, in «inamodi vel aüa ratione eompererint, earum rerum aliquid
alienation· locationeve praefoetum aat iudicem in ' tabulis eau protoeoIHa, quae pene· ipeoe aint,
fois·· eontigisaet, tune ad acta par ton reerindenda contineri, spb excommunicationi· poeas.
et irrita reddenda, datur aetio par eoedom, da con­
■fi. Huieque deereto, et poenae aubieeit praeaona
silio iuriaoonsulti partibus non auspeoti, idqua aynodua alio· rauta, tametsi aeribae non eeaent,
qui panoa ae scripta bninamodi et lustramenta de­
sumptibua stepioionem proponentia.
9. Mandat autem praeaens provinciale concilium tinent, nae ea proforant, etiamsi contra ipaoe faceepiscopia omnibua ut bninamodi locationes per­ rant: quandoquidem syngraphas omnee ad piaram
vestigandae eurent, praedictiaque iadioibua tradant causarum utilitatem apeetantee, contra m etiam
cognoaeendaa, aut, agent· fisci procuratore, ad foriantea, proferre qnieqn· de iure Unetur. Eidem
illarum, ri ita iua erit, cognitionem et diaceptationem poenae sublecti aint, qni ab alii· huiuamodi supiprimat deveniant; idque illorum qui eiuemodi loca­ primi sciente· clam habent.
7. Ae ne apectantinm ad eecleriaa, oratoria,
tione· fecerint, rive haeredum •umptibua, quibua
tamen liberum ait liti ai velint, interesae, aumptuaque aaceila, et alia quovis nomine appellaU pia loca
suppeditare. 81 qui foorint in tali re négligente·, honorum tam facilia ait in reliquum tempua occu­
•eu epiacopi aeu iudicee aeu fisci procurator··, in patio, quam foit adhuc, mandat praeeena aynodua,
proximo provinciali concilio rationem reddent.
ut ii, ad quos einsmodi eecleaiarum et locorum
- 3. In reliquia, Tridentini concilii decreta‘aer-B sigillarim cura pertinet, illoruni bona omnia, sive
renter omnino, pontificiaqque bullae, de boni· male emphyteutic· rive livellaria sive alio quovis iure
alienati·, deque dedimis debitis solvendis, Triden- mancipata, redigant in tabulas publicas, facta cuius­
tinique concilii decreta *, de suggestu populo sae- que loci nominarim si opus fuerit mentione, et
piseime denuncientur, ut aliquando moniti resi­ terminorum fine· dirimentium: qui ri nulli erint,
piscant, aeque a censuri· vindicent, tum bona ad interponantur, tum poaaeeaoribua tum etiam vicinis,
eccleeiam eiueque loca apectantia restituendo, tum si adaint, vocatis. lidem in unum volumen 'referant
debita· quoque decimae aolvendo. Caveant autem eorum omnium nomina, qui eccleeiae piisve locis
omne· beneficiati ne illi·, qui iua habent patronatu·, et operibus perpetuo sunt obligati, foeta et prae­
praesentationis vel nominationi·, locent eccleaia· diorum et oneris praedio cuique imperiti, mentione :
bona, nec illis, qui iiadem beneficii· cesserunt, cuius quidem voluminis exemplum unum ad epis­
eorumqUe in pritqo vel in aecundo gradu propinqui·; copale archivium, alteram ad eum, cuius curae
nere illo· ad fractus vel pensiones exigendas, absqne eiuemodi vel ecclesia vel pius locus sit commissas,
epiacopi licentia, procuratores donstituant.
deferatur. Hoc autem prius saltetn confici optat
4. Praeterea animadvertant omnes praelati seu praesens concilium, quam novi concilii tempus hdeccleaiastica aliqua dignitate praediti, cum sibi fa­ ventet, quod ad tres anno· erit convocandum. At
cultas ab apostoliea sede pendittitur, huiusmodi ii^. quibus aliquid eccleaiae bonoramve eiua aut pii
alienationes, si in evidentem <jtilitaten> cedant, operis penditur' nomine, cum aliquid exigent, scribam
exequendi, ne negligenter eo fungantur munere, C adhibeant, diserte facta, in accepti et expensi ta­
vicariam in ea re scribarum operam substituentes; bulis, mentione, quo illa sit pecunia nomine soluta,
verum per se ipsi scrutentur omnia diligenter, et harumque tabularum rite confectarum, et consigna­
inquirant, in rem ri res postulet, praesentem ve­ tarum. exemplum deferant ad episcopum, vel curent
nientes, ne ipsi quoque dilapidatorum ad ecclesiam perferendum.
piave loca spectantium bonorum cuipiam sustineant.
8. Quia satis compertum est. inter caetera·
Honorum ecclesiasticorum alienatio, ea lege ut debet causas, quibus factum est, ut huius provinciae
facta, ne valeat, nisi superioris auctoritas intercesserit, beneficia, tam curata quam simplicia, ad tantam
adiecta clausula ut alioquin irrita'censeatur; facta, redacta sint paupertatem, ut paucissima sint quae
ante interpositam huiusmodi auctoritatem, traditione, rectorem alere possint, hanc vel praecipuam fuisse,
irrita sit, nisi in alienatione reservetur beneplacitum quod rectores ipsi, emphyteutis et aliis conductoribus
•edis apostolicae, et servatis servandis; ac tum is recusantibus pensionem seu canonem illis debitum
qui possidet amittat possessionem, qui vero aliter solvere, ad id agendam eos compellere nun cura­
alienat, ex Canobum sanctione puniatur. Neque runt, nolentes longa· lites suscipere, et magnos
enim est dubitandum, quin poenis in ecclesiae bona, sumptus facere, ut postea exiguae pensiones con­
sioe superiorum consensu, alienantes, constituti· sequantur, et quia clare patet, ob eamdem causam
■it obnoxius. Quae vero etiam in longum tempuv quotidie aliquos ex his, qni minimi et paucissimi
locari bona consuevere, quocumque iure ad ecclesiam eeriesiis supersunt, reditus amitti: praesens pro­
redierint, etiam , si in ecclesiae bonorum corpus non- vinciale concilium volens huic incommodo, occurrefe,
dum sint redacta, in reliquum tempus ne locentur decernit et constituit, ut eiusmodi pensionum,
amplius, nisi id cedat in eccleeiae utilitatem, vel canonum et redituum ecclesiasticorum causae a
indicibus videantur, absque ullo iudicii strepitu,
aliqua urgeat necessitas.
*
5. Scribae, qui posthac conscribunt testamenta, sola facti veritate inspecta, etiam sine actorum
codicillos, aliasve obligationes seu syngraphas, scriptura, si ita iudicibua videbitur expedire; prae­
qpibus aliquid ecclesiae piisve operibus relictum, sertim ei reditus, de quibus agetur, quin^uo aure­
donatum concessumve sit. vel quovis iure aut causa orum summam non excedent, et ita terminentur,
ad eam vel ad ea spectare declaratum, intra tres •c iudicentur.
9. Qui indices debeant sine aliqua mora, omnibus
mense·, ex quo de morte legantis, donantis et con­
cedentis cognoverint, epiacopum eccleaiae, piive iuris et facti remediis, sententiam, ina "ut praefertur,
Itet prabfectum, cuius id intereat, faciant certiorem, latam exequi, quam nullo modo posait quaecumqoe
atque obligationum illarum exemplum, accepto interpoeita et admissa appellatio retardare; adeo
operae suae pretio, deferant. Idem faciant in huiua­ ut, quamvis simpliciter foerit admises, intelligatur
modi aliis syngraphi· vel a ·· alias confectis, vel tamen tacite illi inesee conditio, ut admiasio non
ab alio scriba, culas tabulae sen protocol!» quovis differat exeeutionem. Iisdem etiam et ali>v ur- '
modo ad ipsos devenerint, idque intra alios tree gentibus rationibus motum Idem concilium statuit.
utkcausae devolutimnnr-eqram emphytautioarum,
et alio quovis modo oonduotatam, quomodocumque
'^ms. ΧΧΠ, «. II ; ama xxt. s. 19.

W · '
599 .

,4 »
CONCILIUM GENUEN8E, ante 1574

,

flOO

proponantur devolutae, et ad eccMaa et beneficia, A et nisi exquisitis, vel per so vel per alium, senten­
vel monasteria, et alia loca Bocle«iaat>oa.-aive aliter tiis, omnibua id vel plerisque probari/intelligat ,
pia reversae. summarie cognoec^ntur, et decidantur,
■ 3. Meminerint astern ii, qui hospitalia aut aibi
et iudices teneantur omnino sententiam 'exequi, commendata haberit. aut in titulum obtinent, aut
quacumque appellatione ipterpoaita non obstante: eorum curam gerunt, ai attributos ad .aegrotantium
quae licet fuerit admissa, exacutionem non stis- vel hospitum vitam tuendam fructus in alios usu*
pendar, nec differat miMioneip* in possessionem’ converti permiserint, ex eoque pauperes iaopia
eiusdem sententiae dispositione faciendam, et moriantur, ad iudjcantia Domini tribunal, homicidii
semper iptelligatur ea Venditione admissam fuisse, sese reos facturos.' Eorum autem hospitalium fruc­
ut iudex qui ydit sententiam, possit et debeat tus. quae adF certum aliquod peregrinorbrn. aegroecclesiartf, sive pium locum, cive beneficiorum rec­ ^tantium 'hominumve aliorum genus suscipiendum
tores. et monasteria quae sententiam pro se repor­ instituta fuere, si eo in loco nulli aut pauci ad­
taverint. in possessionem inducere. ‘ et in omnibus modum tales reperiantur iuxta Tridentini concilii
exeeutionem ac licentiae concedere, iuxta eiusdem decretum, duobus ex capitulo *ecum ad eam rem
mmtentiac dispositionem. F' supradiota omnia et adhibitis, ordinarius pro loci el temporis ratione,
singula, locum habeant, non colum cum clerici et in alio* eiusmodi pio* convertet usu*, nisi aliud
piorum locorum procuratore* agunt, sed. etiam cum expressum fuerit in fundatione.
conveniuntur.
♦
4. Illud etian^fiflffhiadvertat, ut peregrinus, sive
B alius quivis masculus, cum incontinentiae suspecta
Caput XXXlV
foentina, ad hospitale accedens no® recipiatur nisi
/>*- yrutfcturibuf, scm «rrtffor»/>»o« err/rvarum,
planum faciat, cam *e legitimo iuffrtam matrimonio
et piorum loeorum et operum.
habere, ac tum quoqup separati* in locis hospitium
1. Piorum operum ea est multitudo et variées, praebeatur. Impudentes, blasphemo* et vago* ho­
ut una omnibus, eaque communi nequen.pro^iciale mine* ad eadem divertente*, cum praestigiatoribus,
concilium regula moderari. Quocirca, munus con­ circulatoribus, et id genus nebulonibus, validisque
sulendi huiusmodi hospitalibus, sodalitatibus et cae- mendicantibus ac morbo* simulantibus, praesertim
teris omnibus piis locis, etiam antea ordinarii in mulieres circumducentibus, nequaquam recipiant ;
potestatem non agnoscentibus, ac nihilo secius verum increpantes abigant : *i<· enim fiet, ut a
■mm ijby quorum cura est laicorum, ex decreto pestifero illo otioso vitae genere, «d laborem deni­
concilii Tridentini. ad invisentem reiecit episcopum, que et industriam aliquam se conférant
•pii. perpensis diligenter omnibu*. curabit, ut ea.
5. Vere autem inopes, morbo laborantes et
quae ad Dei cultutn animarumque salutem, pauperes peregrinos comiter et humaniter excipiant, iisqu·*
sustentandos et hospitio recipiendos, instituta fuere.· sedulo ac hilare praebeant ad victum et ad vale­
absolute impleantur, quaeque intermissa reperiet. tudinem necessaria. Ac mulh* quidem benignius
revocentur* non obstante quacumque consuetudine et promptius exhibenda curent spiritualia, ut. quietiam immemorabili. Utque protectores, curatores buscqmque opus erit, praesto sit sacerdos, qui. con­
et oeconomi recte et ordine in urbe deligantur; i’ fessione audita, aegris opportun*, praebeat eucha­
extra urbem vero, ut iia in loci*, quibus episcopus ristiam; ac. ingravescente denique morbo, extremum
intéressé minus commode potest, ecclesiae prive adhibens unctionem, ad extremum usque spiritum,
alicuius loci, operis aut societati* curatores atque consolando adsit; mortuum denique afficiat honore
oeconomi. cum erunt diligendi, adsit parochus vel sepulturae, relato ^morientis cuiusque in codicem
ahu* quispiam, cui ab episcopo datum erit id ne­ ad eum usum paratum nomine, cognomine, patria
gotii. qui curet illoti potissimum deligendos, qui et obitus die (’urent etiam. ut sacrificium missae
inter caeteros charitate. pietate et sollertia prae­ dominico saltem vel alio ibidem die celebretur
stare videantur:, quique illam sibi provinciam tra­ (’aetenim convalescentes ne prius emittant, quam
dituros. usque ad tertium propinquitatis gradum, bene ae habeant; ne. si non sutis confirmati eiicinecessitudine non attingant ; quique eiusmodi operae antur. in morbum graviorem atatim recidant
non sint obligati; et qui recte alias administratae
t». Episcopi autem, propositis edictis, praecipiant,
provinciae, tractataeque a se omnis pecuniae ratio­ ut. quibu* suppetit facultas, infante* quisque suos,
nem ita reddiderint, ut nihil omnino reliqui' habeant, aive patres sive matres, aive alii ad quo* iure spectat
quod successoribus suis bona fide non tradiderint. ea cura. *ui* sumjlWbua suove labore, ut par est.
2. Atque ii. antequam suscipiant huiusmodi ad- alant, neque eoa exponendo, id a ae oneri* in
ministrationem. ab episcopo, sive eius tam in urbe hospitalia impie simul et avare reiiciant; neu quis
qtram extra urbem vicario, obstricti iureiurando, talia vel per se. vel per alftim quemvis molientes
sine fraudatione ae omnia acturos, approbentur. D opera, consilio atudiove iuvare audeat, aub poenis
8itque annua, aut non longior certe quam biennis et censuris ab ordinario severe contrafacientibu*
summitmve trienni* ea administratio. Quo exacto indigendis
tempore, intra dies octo, etiam per ecclesiastica»
Caput XXXV.
censura*, adigantur, coram episcopo, si aint in urbe,
ai vero extra urbem, coram parocho, rationibus Dc diseiphNatortAus, et otiorum societatum fratribo*.
legitime redditis, reliquum quicquid erit pecuniae,
1. Sodalitatum omnium conventu* invisat epis­
restituere. Interim tamen, aub anni cuiusque finem, copus; corrigenda si qua fuerint, tam in iis quae
subductae diligenter per homines ei muneri prae­ ad eorum libros, meditationes ct preces, quam quae
positos sive praeponendos, coram parocho, rationes ad reliqua pertinent, omnia corrigat ; curetque. ut
conferantur. Illud autem in primis efficiendum, ut sui quisque instituti regulas, pie casteque observet.
exigendarum impendendarumque pecuniarum ea Vulgari sermone conscripta officia beatae Virgini*
ineatur ratio, ut omnino nullus fraudi* suspicioni prorsus omittant, suadeatque. ut eorum loco, recitent
relinquatur locus. Itaque propinquorum suorum, officium eiusdem deiparae Virgini* a Pio V ponti­
uh(]up in tertium gradum, nemini ex eius operis
fice maximo instauratum. Atque posthac in pro­
boni* quidquam locent, neve quid exigant a pri­ cessionibus biui ordinate, componite et sine cla­
vati* hominibus Illius oppidi, pagi aut societatis, more ac collocutionibus, dio numquam autem nocte,
imposito invitis onere, nisi consulto ea de re epis­ divini*, ut decet, laudibus, hymnis preeationihusqtic
copo. qui non nisi necessaria de cauaa id concedet. intenti, flagellis ad pietatem, non ad ostentationem

«01

>

CONCILIUM OENUENSE. ante 1674

602

aut ad quaestum »eae caedente», recta ad eccleaia» A perspicietur incommodo. Quemadmodum autem
• tendant; nere hac iliac, nullo ordine concursante» non interdicimus, quin ad ecclesia», indulgentiarum
spectandos ae praebeant hominibus.
causa, accedentes, sponte, ai libeat,'eleemoeina»
2. CotnmeKMahonibua. et compotationibus ne in- praebeant: ita ne ii, ad quo» ecclesiarum cura
dirigeait* ; repraesentatione» omittant: auaque officia spectat, avaritia obcaecati, ab ingredientibus impor­
tam mature conficiant, ut integrum cuique ait. in tunis flagitationibus extorqueant.^statuimus.
*
parochiali nua eccleaia miaaam audire ; neve parochi»*
Caput XXXVII
aint in ^era. Publica convivia, quae- a sodalitati­
Dr
ubtrrvaitdo,
bus societatibusve nonnulli», ex communibu» ipsorum
reditibus vel legati» fieri solent, omnino prohibemus.
1. loiunii tempore, vetiti» nemo cibi» vescatur,
«Pertinacium. et eorum qgri corrigi recusaverint, et neo domi suae, in hoapitiisve aut ciiuponis. Cui ·*
inobediontitim aocietatea tollant et aboleant epis­ quam ea parare -vel apponere liceat. i<|que cutu
copi, vel aliir'poenis afficiant, prout ipsi» convenire semper est cavendum, tum vero maxime quadra
videbitur.
gesimae et quatuor anni temporum ieiunii»; quibu«
ne in macello quidem caYnes venales habere eooCaput XXffVI
ceditlir. praeterquam certo in Joco. aegrotantium
/M iruhtiyimtHt.
causa, constituendo, iisqin* tantummodo, qui id sibi
1> Indulgentiae omne» cum erunt promulgandae, licere scriptis ostendent. Vescendi autem eiusmodi
prius impetretur ah ordinario de scripto licentia, B temporibus facultatem, in urbe episcopus vel eum
aut illi» saltem subscribat notarius, ita demum, ex vicanus, extra urbem parochus, ita demum idque
ordinarii praescripto, promulgare licebit. Abusu», gratuito, concedant, si ufrinsque medici, vel eius
«i qui super indulgentiis irrepserint, adhibeatur saltem qui corpori» rurationi prient, testimonio,
animadversio. Est incredibile dictu, quanto cum id fieri, constet oportere: nisi vero gravis aliqua
animi dolore bonorum omnium, in hoc provinciali et manifesta causa subsit, ut. si quis aut febre aut
concilio sit auditum, eo progressam ease aliquorum alio morbo laborans iaeeat in lecto: ii» namque et
hominum nequitiam et impudentiam, ut ecclesias puerperis et «senio confectis ultro eat concedenda.
frequentandi consuetudinem, tum ad indulgentias nei‘ ullo modicorum testimonio est opus. Qui ver··
consequendas tum ad aao^torum reliquias veneran­ oppidula et pagos habitant, uhi nulli sunt mediri.
da». ah antiquis patribus pie introductam prorsus quique adeo laborant inopia, ut adhibere medico»
corrumpere ae depravare non vereantur. Et quo non possint, iis parochus ipse, causa diligenter
* * maiores nostri non sine horrore quodam timide cognita, licentiam, si videbitur expedire, concedet,
accedebant, ibi horum temporum nonnulli homines alioqui deneget.
usque adeo confidenter et -inverecunde versentur,
2. In huiusmodi autem concessionibus, ne sponte
ut ad lusus et delicias in ecclesias tamquam theatra quidem oblatum, pretii loco quidquam accipiatur
temere confinant, iudicium Domini, pro misericordia. Est autem qimd sciant medici se contra fas faccontra ae procurante»
turcs, si. nulla iusta causa adducti, cuiquam au* 2. Idcirco, omnibus ad dicta loca accedentibus, tore» fuerint, ut vetitis cibis vescatur, licentiam
sub anathpinatis poena mandatur, he quis in ipsis concesserint, fidemve fecerint. Quibus vero facultas
ecclesiis illarumve foribus, cum mulieribus audeat data fuerit, cibum sumant ab aliis separarim: n*
consistere, sed recta eum modestia et pietate, ad rapteris fartum, non etiam facti causam intuentibu».
rem divinam accedant, eaque peracta, recedant. indo scandali praebeatur occasio.
Si tamen, dum ad altaria quae sunt ad ecclesiae
Caput XXXVIII
limina, missa celebratur, per eam causam, aliqui»
/)e /rati diei itancftficatmnf.
ibi fuerit minmoratns. vel morbo affectus fessusve
paullulum suhsederit ad vires colligendas, id utique,
I. Festorum dierum sanctificationem, quae ad
cessante fraude, sine culpa licere decernitur.
Dei cultum maxime pertinet, cstque divina lege
3. Enimvero prava illa consuetudo ab omnium sancita, rite in primi» servari optans. ac felicia
radice malorum avaritia profecta, ut iuniore» mu­ memoriae sanctissimi domini no»tri Pii V' bullae
liere», modestiae pudorisque sui oblitae, assideant praesens aynodua inhaerendo, praecipit, ut feati
ad mensas et loca, in quibus vasa ad recipienda» die» omne», praecipue vero die» dominicus summa
eleemosinas ecclesiam ingredientium comparata, religione custodiantur, utque in iis diebus ecclesia»
collocari solent, nulla ratione amplius est ferenda. homines frequentent, missae aliisquo divini» officii*,
Itaque, sub excommunicationi» latae sententiae praedicationibus lectionihu»que intersint; omni in­
poena, mulieribus omnibus interdicitur, quae annum concesso servilique abstineant opere, mercatus ac
quintum et quinquagesimum non excesserint, ne j » profana» negociationes ne exerceant, indiciorum
qua illarum, quovis modo, vel minimum quidém etiam strepitus conquiescant. Quod si quem tam
temporis momentum, ad ea» mensas, loca seu vasa in urbe quam in oppidis, pagi» agrisque. aut ali·»
assidere, stare aut commorari posthac audeat; ae quovis in loco eiusmodi opus exercuisse compertum
multo etiam minus ex quovis loco vel voce quem­ fuerit, praeter inevitabilem divinam ultionem, iuquam appellare, vel nutu vel significatione ulla mentorum quoque ad illud opus adhibitorum, tum
invitare ad eleemosinam conferendam.
mercium et rerum, sive convectarum, sive quarum
4. Haec eadem constitutio locum habeat in causa susceptum utcumque fuerit opus, amissione
illi» etiam mulieribus, quae proa praedicatoribus multetur, eidemque alia quaevis poena multave
eleemosinam petunt. In caeteris vero, quae ad praeterea, episcopi arbitrio, irrogetur, excepti» illis
indulgentia» pertinent, ea observentur omnino, quae mercibus, quae sunt in itinere et retardari non
a sacro concilio Tridentino 1 constituta fuere, quaeque possunt, et hoc pontquam vectores missam audierint
in bulla a Pio V edita, indulgentias omnes, etiam
2 Caupone», et alii huiusmodi ne quid vendant
perpetuas pro quibus obtinendi» aliquid esset ero­ esculenti poculentique, neu venale publice exponant,
gandum. revocante, ut, si quia abusus forte obrep­ nisi absoluta, ubi praedicatur verbum Dei. concione ;
serit, eum episcopi tollant, vel ad alteram primo alibi vero non nisi post nonam seu post missam in
quoque* tempore futuram synodum reservent, ut ei parochia celebratam. Idemque ii observent, qui
crustula et bellaria vendunt: praeterea ut ah eccle­
’ Continuatio ne»». XXV, c 1
siis omnino procul absistant. Nominarim ludicrarum

><>:<

CONCILIUM GENUEN8K. ante 1674

’

.

«04

srtium m*gi»tris. interdicitur ne, festo die, praeter- a ineunte quadragesima, manifesto· concubinerios no­
uai dum sacra fiunt in ecclesiis, dumque divina minarim, occultos universe sub anathematis poena
peraguntur, dum habetur concio lectiore, doctrinaque moneant, ut, dierum quindecim spatio pro primo,
christiana legitur, in scholis aut alibi doceant ho­ secundo ef tertio termino peremptorie praestituto,
concubinas a se omnes eiiciant, sefumque in reli­
mines siltare, choreas ducere vel digladiari.
3. Item mimi, histriones, praestigiatores, cae- quum tempus omni consuetudine abstineant ; qui si
•terique omnes circulatores, quicumque sint, artem minus intra praescriptum diem dicto fiierint audien­
suam, imagines aliasve merces populo ne venditent. tes, contumaces excommunicato· publicent, vel dé­
Qui si in culpa deprehensi fuerint, duplo tnftiores itérant ordinario, de cuius auctoritate praedicta exe­
poenas luant. In iis vero, quae attinent ad medi­ quatur; nominarim, si ut dictum est, manifesti
cinam. et quotidianum victum, non habeat locum fiierint; in reliquos universe.
3. Eadem ratione in matrimonio junctos agatur,
decreti huius dispositio; aed cum iis qui talia ven­ '
dunt eam ineat episcopus rationem, eumqne prae­ qui, pon interposito ' ecclesiae iudicio, divortium
stituat vendendi modum, qui eaeteris offendiculo fecerint. Maritis, qui ^palam concubinas habent,
esso non possit, et quo latebra peccato non paretur. unde pudicarum etiam uxorum animi usque adeo
Si vqro opus aliquod erit ita necessario faciendum, irritari et exacerbari consuevere, ut amaris odiorum
ut in aliud tempus, sine gravi damno differ^, non stimulis ad nequitiem eae quoque ipsae nonnutnpossit, tunc episcopus in urbe, extra urbem vero I quam praecipites ferantur, peremptorie praecipit ut,
parochus, vel ii quorum erit munus poenae de B intra dies quindecim, post hoc promulgatum edic­
delinquentibus sumere, licentiam gratis concedant. tum, et in urbe et extra, concubinas eiiciant; ipsis
Uniusmodi autem multas extra urbem exigendi vero.concubinis, ut omnino discedant, Qui parere
negotium parocho ac curatoribus ecclesiarum, recte neglexerint, eoa arctissimis iam nunc excommuni­
dari posse censet praesens synodiis; et quae inde cationis nodis praesens synodus, simul atque prae­
pecunia redacta fuerit, in eiusdem ecclesiae utili­ stituta dies praeterierit, constrictos pronunciat. quos
tatem cedat: quae vero ex multis huiusmodi pecu­ praeter ordinarium, nullus queat absolvere.
niae in civitate colligentur, operibus piis, arbitrio
Caput XLI.
■ tdinarii. applicabuntur.
De^foenore et foeneratoribue,
Caput XXXIX.
1. Damnatum esse foenus, eoque omnibus ho­
Dt blasphemi».
minibus ita interdictum esse constat, ut ne ad
i. Qui palam domino Deo seu beatae Mariae erogandam quidem honestos in usus pecuniam, ad
xirgini semel maledixerit, quoquove modo ore blas­ familiam et pupillos alendos, ad pia loca vel uni­
phemo convicium facere veritus non fuerit, si laicus versitates tuendas, id ulli omnino liceat exercere.
sit. multae nomine, nummos aureos pendat viginti- Quare, a foeneraticiis contractibus christiania ho­
qiiinque. Iterum peccanti poena duplicetur; qui minibus promus eat abstinendum. Si quis tamen,
tertium in idem scelus inciderit, aureos nummos aeternae salutis parum memor, quovis modo, etiam
centum pendat. Si quis non erit solvendo, corpore C per interpositam personam, foqpus exercuerit, eumpoenas ita luat, ut.' si res postulet, etiam virgis dem, cum scriba qui eam syngrapham conscripserit
caedatur aut exilio multetur. Si vero sit clericus ac intercessore, praesens synodus excommunicationi.
beneficiatus, annuos fructus semel delinquens amit­ cuius lata iam nunc sit sententia, subiicit, n qua non
tat; relapsus, beneficio spolietur; tertio peccans, nisi ab ordinario sit absolvendus; morte aptem in­
omni dignitate detracta, potestate etiam rem divi­ stante, quivis eum sacerdos poterit absolvere ita
nam fgeiendi privetur, et in exilium mittatur. Si demum, si. quod ex foenore acceperit, vel ipso quod
beneficio carebit, primum peccans nummos viginti- erit omnium optimum restituat, vel datis pignoribus,
quinque pendat ; iterum, in carcerem ad certum caveat, eove onere haeredes ita gravet necessario,
tempus conjiciatur; tertium, de gradu sacerdotali ut ad satisfaciendum possint iure compelli.
2. Foeneratorum malitia usque adeo crevit et
deiectus sit, obnoxius poenae, quae est in concilio
Lateranensi facto sub Leone X pontifice maximo, facta est multiplex, ut difficillimum sit iliorum
et iuxta bullam Pii papae V sub datum Romae 156«. fraudes'et circumscriptiones detegere, in apertum­
que ac lucem proferre, parvenu» plerumque vetera­
VI kalendas aprilia. pontificatus anno primo.
, 2. In reliquos sanctos blasphemus, sive eccle­ torum hominum versutia illos adjuvante. I t autem
siasticus sive laicus, pecunia multetur, eaeque mul­ ei malo, si minus quod oportet, saltem id quod
tae omnes in usus pios utique convertantur. ludex potest, vel aliqua ex parte, remedium adhibeatur,
vero quoties de huiusmodi reis poenas sumet, veram praesens synodus mandat in primis confessariis omdecem annohim indulgentiam ex Lateranensi con- D nibus, ut canones ea de re agentes, maxime vero
cilio consequetnr. Blasphemantes pueros parentes Pii V decretalem, quae est de cambiis, observent,
ipsi corrigant, famulos et ministros domini et opi­ contraque eam facientes ne absolvant; statuitque.
fices, eosque, nisnobqurgati resipiscant, a se penitus ut de mutuo gratuito, vel de acceptione pretii,
extrudant, ne ipsi eius criminis participes fiant. Ut anticipata rei venditae solutione, syngraphae ne
autem tam exeorabile vitium tollatur, optat praesens publicentur, nisi plane conspecta, dum revera nu­
synodus sanctissimi nominis lesu in omnibus dioe­ meraretur pecunia, coram scriba et testibus, qui
cesibus societatem institui, ad praescriptum litte­ oculis suis cernant eiusmodi vel mutuo datam, vel
rarum apostolicarum, cum indulgentiis et privilegiis pretii nomine pro re vendita solutam pecuniam ab
eidem societati concessis promulgandarum, ut ad eo cui mutuo datur, vel a venditore accipi, et in
loculos condi: utque in syngraphis venditionum
eam ineundam fidelium animi allieiantur.
rerum mobilium, quae, dilata in diem solutione,
Caput XL.
fiunt, exprimatur nominarim res ipsa, eum suis
De eoeteiMme et euretrieibue.
qualitatibus, adiecto numero, pondere et mensura,
I. Saluberrima de conoubinariis Tridentini con­ additis etiam testibus, sive illorum nominibus, qui
cilii decreta mandat praesens synodus omni dili­ dum, ea res tradita tradendave sit, rite adfuerint
gentia observari; utque episcopi dent operam, ut adfuturive sint: alioquin tam contrahentes quam
meretrices ipsae ex pudicarum mulierum viciniis, scribae tantumdem pecuniarum ordinarii flisco fs«e>
qnoquomodo fieri possit, exigantur, utque parochi, persolvant.

W' <l' W
*05

.

CONCILIUM OENUENHE. ante 1574

8. Jgpiscopi, proposito saepe edicto, Junctione
poenae communito. cogant eix qui foenoris nomine
pecunia· persolverunt. eiusve solvendae intercessores
fuere, ut Vlan^ saltem ad eumdem ordinarium foeneratorum ipsorum numina deferant, ut horum quo­
que. vel invitorum, aliquo mddo^saluti consuli iliquando possit.
vero illos, qui ante institutum
adventus ae, rei pervestigandae cauaa, iudicium.
ultro ae ipsos. etiatn secreto, ad ordinarios accu­
ratum venerint, restituto eo quod eat restituendum,
sine quo peccatum remitti non potest, culpa solutos
a A>enis libero» dimittant. Qui restituendum ali­
quid habent, hos nullus absolvat ante factam ai
suppetat facultas, restitutionem.
4.' Optat praeterea praesens synodua. perque
Christi salvatori* noatri viscera, principe· viros,
dominos, optimates uliosve omnes rogat et obsecrat,
ut beatae ac sempiternae vitae non immemores.
homini illi propositae qui, ut regius cecinit vates,
miseretur et commodat. Pietatis Montes quos appel­
lant. ubique, pro locorum facultate et copia; insti­
tuere. iamque institutos tueri, et auctiores, quantum
in ipsis est, reddere studeant. Ea natnqut^ fuerit
optima ratio tam multiplicibus tamque artificiosis
per gravissimum focnus extorquendarum pecunia­
rum commentis tandem aliquando obviam eundi,
modumque statuendi: atque ita locupletum homi­
num animarum saluti, tenuiuinque fortunis eadem
opera qiiHin rectissime consuletur

fl<«

latos fuisse, aaenon et decimarum, causas ergo has
omnes.quam celerrime diiudicandas curet, omninoque
ita fleri mandat.
3 Dominici» festisque aliis diebus, in ius quemqbarti vocare, aut in quemvis ullo modo agere
nemini licere volumus. Habeat insuper ordinarius,
praetor urbanum, aiios etiam in otnn» plebe vicano*,
quorum aliorumque officia venalia ne habeanfur.
praecepit synodus; MHi idoneis hominibus manden
tur, quorum abunde vita, moros.et doctrina sp»<·
tata sit. iique per se ipsi libere officiorum suorum
muneribus fungantur
4. Tabularium sive archivium constituatur m
upiscopali palatio, in quo protoc<dl4 et u scribis
mandata litteris acta causarum «miniutu condita
serventur, et in exigenda pro his mercede diffinitum
a dioecesana synodo modum arrihae non praeter
grediantur.
5 Ne autem patrocinio destitutae miserabile*
personae suo, iure fraudentur, nevo adversariorum
opprimantur opibus et potentia, {uirav sit episcopi*,
ut publici in ipsorum dioecesihu* procuratores et
advocati cornait nantur, qnotiesve casu evenerit ut
res poscat, aliquem illis provideat ordinarius, qui
si nulla reddita, probabili causa, id suscipere ne
gotii recusaverit, ad negotia causasque ecclesiastica*
in reliquum tempus agendas huic aditus, episcopi
ipsius arbitrio, obstruatur. ludex autem, a cuius
sententia provocatum fuerit, provocanti vel statim *
respondeat vel primo quoqiic tempore, ne, ea re
Caput XLII.
saepius dilata, forte contingat ut is. cuius res
Z>s rpitcopoli foro.
agitur, iudncc rem procrastinante, iure suo interim
1. Admonet in primis episcopo· praesens ·) no­ excidat, litisque frustra fecerit impensam
dus, a Tridentini concilii decretis non recedens, ut
ii. Idem iudex acta petentibus, subscriptum de
iudicium misericordia, severitatem lenitate tempe­ more ac subsignatum eorum exemplum intra mensem
rent. summaque ope nitantur, eum omnium tum tradere, ex Tridentini concilii praescripto, scribam
vero ecclesiasticorum hominum vitia stirpitus «’vel­ compellet Interim autem, dum acta subsignat, <*c
lere; in quo tamen eam adhibebunt moderationem, appellanti tradit, efficiat, ut idem appellans iudu i
ut horum famae pareatur, operamque dabunt, ut ipsi significet, a cuius sententia provocavit, velle
honos his suus. quoad licebit, integer inviolatusque se coram altero illo iudice. ad quem, comparere,
conservetur, ne qua forte de sacerdotali existi­ ut omnibus de rebus ad huiusmodi causae cogni­
matione diminutio Hat. paullatimque veniat in con­ tionem pertinentibus, de quibus posterior iudex
temptionem In domesticos autem suos ac fami­ ducendus esse videatur, possit illum prior facere
liares. scribas, et aliorum officiorum functiones certiorem, deque hac ipsa admonitione fidem faciat
habentes, si eos peccaro contingat, agant severius, ipsemet scriba in actorum subscriptione, ei forte
in <|uos. cum saecularis index, sicut in caetoras minus testatum id alibi reperiretur. Porro cum
ecclesiasticas personas, animadvertendi tus non admittenda ne sit appellatio, probabilis erit ambi­
habeat, quippe cui quemadmodum antiquioribus gendi causa, is. ad quem fuerit provocatum, brevi
provincialis concilii decretis declaratum constitu­ praestituto temporis spatio, id excutiet, ne tempus
tumque extut. per ecclesiasticas censuras sit inter­ teratur, tum iniusti» inhibitionibus concedendis,
dictum, eo accuratius ecclesiasticos iudices anim­ tum laboribus ac sumptibus ab iis qui iudirio con­
advertere oportet, severiusque eos compescere, ne tendunt. frustra .suscipiendis.
proposita impunitatis spe, reddantur insolentes.
7. Ecclesiasticis quidem iudicihus »y nodus man 2. Ac ne. dum sedandis controversiis ac litibus dat, ut antequam, iudicatae rei exequendae causa,
dirimendis episcopi ipsi sunt intenti, spirituali in­ P excommunicationis gladium distringant, pro suo
terim cibo cemmissnm sibi gregem defraudent, in iure suaque ■ auctoritate, damnatos, tam per se
urbe vicarium quisque suum, cuius latissime pateat quam per publicos pt saecularium magistratuum
potestas, clericum, ac si fieri potest sacerdotem apparitores comprehendendo, coerceant subigantqu··.
habebunt, ita tamen, ut si gravius quid inciderit, ve) invitos ac reluctantes, stare ei quod fuerit
ordinario ipso inconsulto ne decidat. Ad haec iudieatum. Hortatur autem, et admonet provincialis
saepius et » scribis et ab aliis sciscitetur idem synodus omnes principes et magistratus saeculare·,
ordinarius. ut sese habeant iudici^; an integre et ut faciles sint et prompti in concedendo ordinariis
incorrupte exerceantur, ac si quid vitii aut si quos brachio saeculari, cum illud imploraverint, ne dum
ahusus irrepsisse vel irrepere compererit, huius­ diutius differunt, in causa sint ut quod iustitia
modi statim medeatur incommodo. Causa* autem postulat impediatur. Et quoniam praesens synodus
illorum maxime, qui carccre inclusi tenentur, vi­ intelligit. ex scripturarum facta generaliter exhibi­
duarum, pupillorum, pauperum extra urbem degen­ tione. multas fraudes admissas, ac tum quidem
tium. summariasque omnes, cuiusmodi sunt mer­ maxime, postquam a scriba iis quorum erant, nnn
cedis. eleemosinarum pro missis, aliisque divinis recognito earum exemplo, redditae fuere ; propterea
officiis celebratis, funerumque ac pecuniarum ex statuit, ne posthaf audeant scribae, neu in deposi­
locationibus exigendarum, tum iis, quae fiunt ad tione schedularum neve alio quovis modo, scrip­
tempus, tum perpetuis, ecclesiasticorum bonorum, turis exhibitionem generaliter adseribere, nisi re
quorum conductores constat utcumque prius appel­ lictis in actis ipsis scripturis et instrumentis in

M)7

CONCILIUM 0KNUEN8K, «ate 1674

60H
«j

form* probanti, vol eorum copia cum authentico I eius unicuique episcopo in sua dioecesi solveqdi, ad
per ipsp^i acribata collationata.
id tempus quo proximum provinciale concilium cele­
brabitur, potestas sit; summo tamen sainetae Ro­
Γ .
Caput XLIII
manae eocleqiae iure summaque auctoritate reser­
Dt potnit.
vata, cui acta ipsa, decretaque omnia, qua decet
1. Tametsi concilii ' huiusmodi constitutiones , reverentia et obedientia, «ubiicirftus interpretanda,
nullis fera sint poenarum sanctionibus munitae, corrigenda et emendanda.
quibus aint afficiendi ei qui parere recusaverint;
a. - Multum quidem cogitavit praesens synodus,
optaret enim ipsa synodus ab omnibus ita Vitam quamnam inire posset rationem, ex sacrosancti con­
Vusbtui. ut cum noverint quid aibi aequandum, quid, cilii Tridentini prhescripto, qua provideretur, ut
fugiendum ait, recti potius amore, quam poenarum nonnullarum oathedralium ecclesiarum huius pro­
metu, in officio contineantur: ac tamen ex eo quod vinciae reditus, qui tam tenues sunt, ut vjx satis
poenarum nfttus absit omnis, nimium late patens essent ad honeste parochialis ecclesiae rectorem
aditus ad contumaciam de industria relictus esae sustentandum, ita novis proventibus superentur, ut
videatur, idcirco statuit et decernit, ut omnes et idonei fierent ad episcopalem dignitatem tuendam ;
singuli, quicumque ait eorum statue, gradus, con­ sed tanta inopia ecclesias laborare, et laioos etiam
ditio ac dignitas, qui contra eiuamodi constitutiones adeo pauperes esse comperit, ut nihil dignum oc­
et decreta fecerint, statutis poenis afficiantur.
currerit, quod de hoc negotio statueretur. Quire
2. At. ubi certae non eunt statutae nominatim, B cum metrdfiolitano eadetn synodua egit, ut sanctis­
per arbitrarias poenae et multas coercitiones cen- simo domino nostro tenuitatem earumdem eccle­
surasque ecclesiasticas, ordinarius quisque, arbitrio siarum significet, ut ipse postea, cognita rei neces­
suo, pro suo iure. in eos qui sunt suae ditionis sitate, pro sua pietate et prudentia, episcopis et
animadvertat Ipsi autem ordinarii metropolitan! ecclesiis consulere possit.
ludicio suberunt, provincialique concilio. Ne quis
3. Decrevit etiam, ut quicquid ab eodem sanctis­
autem, quasi praemonitus non fuerit, ad ignoratio­ simo domino nostro communibus metropolitan! et
nis excusationem possit confugere, constituit etiam provincialium episcoporum, litteris postulabitur, id
ut haec decreta in unaquaque dioeceai promulgentur, ipsius synodi nomine et auctoritate ita factum inut post »exa*e»imum. quam typis excussa (tic) et telligatur, perinde ac si in sessione publice petitum
in metropoli venalia proposita fuerint, diem, quod esset
ad poenas a noxiis persequendas attinet, habeant
Caput XLVI.
vim trinae ac peremptoriae monitionis citationisve.
In caeteris autem omnibus, simulatqud ftierint pro­
Dt fine provincial concilia imponendo.
mulgata, tam in iudicio, quam extra iudicinm non
I. nCum pastoralis officii sollicitudp paetorum
minus in absentes quam in praesentes vim atque
unumquemque revocet ad sui muneris in ecclesiis
robur eadem sumpsisse intelligent omnes.
suis functionem, iamque decernenda quae vide­
Caput XLIV.
bantur omnia sint constituta, placetne vobis, revoo
Dt dtertiit tum obttrvandit tum interpretandis. c rendissimi patres, ut, ad. laudem sanctae et in­
1. Non eo quidem consilio praesens provincialis dividuae Trinitatis. Patris et Filii et Spiritus sancti,
synodua decreta baec edidit, ut ad sacrae Triden­ finem huic ipsi concilio imponamus ?** Reverendissimi
tinae synodi decreta, ulla in re, vel interpretationes patres responderunt : „Placet.w
Copia subscriptionum reverendissimorum epis­
vel glossas adderet; immo vero so malle profitetur
omnia et singula in hoc ipso edita concilio tolli et coporum. et procuratorum loco absentium
abrogari, ao iam nunc, si ita est necesse, ipsandat
Ego Cyprianus Pallavicinus, ecclesiae metrosublata et abrogata esse vult, quam ut per haec politanae Genuensis archiepiscopus:
contra illa vel veniat vel venisse videri possit, con­
Ego Carolus Grimaldus, episcopus Albingannensis.
trive litterarum apostolicarum Kbmae datarum VII
Egi* loannes Baptista Oenturionus. ecclesiae
kalendaa februarii 15M iussa, sed potius ut in illo Marianensis et Acciensis episcopus.
ipao oecumenico concilio contenta, omnibus in me­
Ego frater Antonius Palietinus. episcopus
moriam, redigens, observanda curaret.
Brugnatensis.
2. Illud etiam addit, non eam sibi fuisse horum
Ego Leonardus Trochus, ecclesiae Naulensis
conscribendorum causam, ut omnia persequeretur episcopus.
quaecumque essent observanda, sed illa tantum
Ego Adrianus Viventius, ecclesiae Nebiensis
attigisse, quae e re nostrae 'provinciae fore vide­ episcopus.
bantur. Quapropter, idem provinciale concilium
Ego loannes Baptiata Lomellinus, illustrissimi
mandat, ut haec omnia et singula non solum a et reverendissimi domini episcopi Lunensis et Sarprovincialibus universis, sed etiam ab aliis extra sanensis procurator.
provinciam, qui se ad hanc ipsam synodum aggre­
Ego Flaminius Nebia, illustrissimi et reveren­
garunt, et, ai qui sunt alii, ad quos eaedem consti­ dissimi domini Eugenii Camutii, episcopi Bobiensia.
tutiones quovis iure pertineant,. recipiantur et ob­ procurator.
serventur, tam quod ad ipsos attinet, quam ad eos
**
suae ditioni, seu potestati suppositos, sive prae­
Copia litteranim oonfirmatorianm synodi
sentes sive absentes, sub poenis tam a iure con­
provinfialit <7«ηηα«. ·
stitutis, quam ordinariorum arbitrio reservatis; auo
Reverendissime
domine. Cum illustrissimi car­
tamen aliorum provincialium, necnon uniuscuiusque
dinales sacri Tridentini concilii interpretes, quibus,
dioecesis dioecesani concilii decretu integro iure
reservato, quibus per baee ipsa in iia tantum par­ sanctissimi domini nostri iusqu, acta provincialia tuae
tibus esse derogatum pronunciatur, in quibus ipsis synodi superioribus mensibus legenda et conside­
randa tradita fuerant, officio sibi commisso functi
contraria essent aut repugnantia.
sint, et sanctitas sua illorum relationem audiverit;
Caput XLV.
ipsius nunc mandato, eadem amplitudini tuae cum
Dt dterttii interpretandie
his litterio remittuntur, ut illa, quemadmodum ap­
1. Si qua in iia interpretandis, quae hac synodo tata sunt, aie observari curet. Quod eam, pro sua
continentur, difficultas, aut si quis nodus exstiterit, fide et perpetua erga sanctam sedem apoatolioam

βο»

CONCILIUM GENUEN8E, ante 1674

1110

reverentia, sedulo facturam persuasum habeo, oui a iniunctum, omnibu· mihi viribus elaborandum esae
bonam valetudinem et omnia fausta a Deo precor. statui, ut reposcenti quandoque supremo atque
aeterno ludici, administration!! meae rabonem, si
Romae, die 9 oetobrss 1574.
non exactam' at saltem aliquam reddere posseu^
Amplitudini tuae uti frater.
ac in primis diram ijlamatque formidandam execraPhilippus Boneoropagnus, cardinali» Bancti Bixti.
tionem, quantum in me esset, effligerem, qua in
8uprascriptum totum volumen constitutionum sacris litteris devoventur illi omnes, tjui opus Dei
•ynodalium, una cum subscriptionibus et litteris faciunt negligenter.
Itaque, quo facilius, iniri ratio posset, qua cre­
confirtMtoriis, auscultatum fuit diligenter per me
notariiHii et cancellarium synodi provinciaFi», et ditarum mihi huius provinciae aoimsrum saluti
repertum concordare ia omnibus, et per omnia cum quabi optime consuleretur, ae vitiorum morbi tum
originali. Et ideo, in veritatis testimonium, Augu­ imminentes artarentur, tugvjfrassante·, adhibitis
stinus de Franchis, notarius et. cancellarius ante- .salutaribus remediis, depellerentur. ,^bi primum
Jictus, necnon et cancellarius archiépiscopal!·, occasio mihi oblata est, provincialem synodum in
hac amplissima civitate ac metropoli, sacrosancti
Genuae me subscripsi.
praesertim concilii Tridentini iussis excitatus, in­
PRAESENTATIO DECRETORUM.
dixi; vosque, reverendissimi patres, ad eam per­
Ciprianut Pallaoicinat, Dei ft apottolicat udi» gratia agendam ac. celebrandam convocavi. Quo. cum
arehirpiteoput Gsnurnsi», reverenditiimii provinciae b omnes studiose, pro vestra singulari'pietate ac reli­
euae epieeopie, ealutem.
gione, quibus nihil impedimento fait, convenissetis,
Quanto eos, quibus regendarum animarum cura quibua autem, iustis de causis, adesse non licuit,
commissa est, eniti studio, quantaque diligentia alios, qui vice vestra fungerentur, misissetis; tum
oporteat ut iniuncto sibi muneri satisfacient, ex demum, ex communi omnium nostrum sententia.
horrende illa omnipotentis Dei comminatione non multa- sunt constituta atque sancita, quae ad Dei
obscure cognosci potest, qua se perditarum ovium cultum conservandum atque augendum, ad hsereses
sanguinem e pastoris manu requisiturum esse repellendas, et ad morum correctionem maxime
denunciat; ae ne eius quidem excusationem illam visa sunt pertinere. Quae cum postmodum summi
accepturum, quod, ipso nesciente, lupus oves de­ ac sacrosancti Romani pontificis auctoritate appro­
voraverit. Quod si unquam, ad custodiendos greges bata et confirmata, publicare tandem ac typis
a Domino creditos, pastorum vigilantia opus fuit; etiam excudenda curare decrevissem, vobis reveren­
hisce profecto temporibus eam vel r.taxime neces­ dissimi patres, inscribere atque dedicare constitui,
sariam esse manifestum est; cum, gliscente in dies ut quibus adiutoribus atque adeo auctoribus essent
immanissimi leonis circumeuntis caulas, et, quem composita, in eorum etiam nomine apparerent.
devoret assidue quaerentis, ingluvie, adeo nihil
Accipite igitur et agnoscite haec provincialis
usquam tutum est, nihil pacatum, aut ab hostilibus synodi Genuensis decreta, eaque et vosmetipsi serinsidiis vacuum ut nullus plane somno, et quieti C vate diligenter; et ut ab aliis in dioecesibus vestris
locus relinquatur. Siquidem, et christiani populi exacte serventur, operam date. Quod quidem eo
mores, fugatis passim virtutibus, in vitia prolapsi, libentius facere omnes debebunt, quod ea non sine
atque insigniter depravati, quotidie in peius ruunt, divini numinis afflatu atque auctoritate condita esae.
et pestilenti variarum haeresum contagione, quae recte intuentibus perspicuum erit: siquidem cum
in dies latius gerpit, ecclesia Dei assidue vexata ad haec sancienda convenimus, Deum optimum
non mediocriter afflictatur.
maximum qui numquam irrita esse promissa sua
Haec cum saepius mecum ipse considerarem, patitur, inter nos, utpote in ipsius nomine con­
quippe cui, nobilissimae huius Genuensis ecclesiae gregatos, procul dubio medium adstitiose creden­
atque provinciae gubernandae onu» a Deo bptimo dum est. Valete et vigilate.
maximo atque a sanctissima sede apostolica esset

SYNODUS DIOECESANA GANDAVENB18
1574 augusti 30.
Synodus dioeceeana Gandavensis, indicta pro
De hac synodo confer opera quibus tituli.
feria secunda altera decollation·» loannis Baptistae,
1) De Bmet, Corput chronie. Eland nae, I, 72H.
tertia (ligat trigesima) scilicet augusti anni 1574,
2) Rsm. Nova colleetio eynod., (1839), IV.
a Cornelio Janssen, episcopo Gandaybnsi, sed non p p. VIII - IX.
celebrata.
!

SYNODUS DIOECESANA PLACENTINA
1574 septembris 2.
Synodus dioecesana Placentina in Italia, culo- Dei ot apostolicae sedis gratia episcopvs Placentiae
brata die 2 septembris 1574, sub Paulo Burali, et come», hubuit anno 1574. die 2 septembris;
de Arexxo, episcopo Placentino.
additi» praeterea summorum pontificum constitu­
Exstant constitutione» aynodalea in opere cui tionibus. quas certi» diebus promulgari iussum est.
[Intigne.] Placentiae, apud Franciscum Comitem,
titulus :
Constitvtiones editae et promvlgatae in secvnda ad instantiam Ioan. Antonij de Ferrarijs. 1575.
dioecesana synodu Placentina, qvam illvstrissimvs
In-4·, 103 p. — Paris. Bibi. nat. B2159.
et reverendissimvs d. d. Pavlvs de Aretio, s. R. e.
P. 73- 103, appendix documentorum ad hanc
tituli Sanctae Pudentianae praesbiter cardinali», synodum attinentium..

SYNODI 8 DIOECESANA BEROOMENBIH 111
1574 septembris 15.
Sapra coi. 141 B.
1) Epitome actorum A conuitvtiones tertiae
Exstant constitutiones synodales in opere cui synodi dioecesanae, per reu. d. Federicum Cortitulus:
nelium. episcopum Bergomen., legitime tum inCoaoix. ouxaaaL. voues XXXVI»1·.
w

611

V.

'8Y NODUB DIOECESANA BERGOMKN8I8 III, 1674 ««ptembri. IS

dicta·, tum congregata·, die XV ••ttembria (tie)
MDLXXIHI. llnttfun.) Brixiae, apud lacobumA
'Polycretum de Turlinia. 1676.
In -14*, 4t> p. — Roma. Valliceliiana (mancum).
0« hac aynodo conf·' etiam Opera quibua tituli :
3) Acta faupru cat. 14ΓΒ|Λ
·
3) Acta aynodalia Bergomen. eecieaiae. ab ill"1*
et rev"1· 41 d. Corneljo. Jlilano, Emo, Priolo, Juatiniano A e-* card. Petro Priolo, epitoopia Berg.,
condita, in unum volumen redacta * multiplici,in­

612

dice locupletata, ad commodiorem uaum eccleaiaaticorum, jubento ili"· ac rev"· d. d. Antonio Reddettl,
epiaoopo Bergomen. com., eto. f Iniigiat.) Bergomi.
M. D.CC. XXXVII. apud fratre· Rubeo·, impreaa.
pub. priv. : auperioifpm permiaau.
“
In-4*. 348 p. — Milano, Ambrosiana; Piacensa,
eivica. *
P. 61-101, aynodua Bergomenaia III, celebrata
diaelh [p. 61, then dote, 36] aeptembria 1574. 'z*

SYNODUS DIOECESANA BRIXIEN8IS
’.1ΙΪ7 4 novembria 4.
*'■
Synodua dioeeeaana Brixienaia in Italia*, cele­ Oenevièvo; Placenta, civica ; Roma,Vaticano Roma,
brata die 4 novembria 1574.,aub Dominico Bi/lUni, Vittorio Emanuele.
✓
epiacopo Brixionai.
21 Acta eocleaiae Brixionai·. ab illuatri··. et
Exatant conatitutionee aynodalea in operibua reverendiae. d. d. Dominico Bollano, eiua epiacopo,
quibua tituli
B promulgata anno Domini MDLXXIHI,-et nvnc
l) Conatitvtionea reverendissimi d. d. Dominici primym a Bartholomeo de Dyonyaiia in vnum col­
Bollani, Brixiae epiacopi, in dioeeeaana aynodo lecta ; adiectia ad extremum edictia, quae ex earunpxomvlgatae, anno Domini MDDXXIIH. die ΠΙ1 dem constitutionum praeacripto, certia per annum
mensis nouembria, adiectia ad extremum edictia, temporibua, abnt in eceleaiia populo, enuncianda.
quae, ex earlindcm conatitutionuin praeacripto, Superiorum licentia A priuilegïo. [longue] Venetiis,
certia per annum temporibua, aunt ip eccloaija po­ apud Oeorgium Variscum, M. DCVIH
pulo enuncianda. Brixiae, apvd Vincentivm Sab- In - 8‘, 4 f - 314 p. - Paria, Bibi. nat. B 3003.
bivm, M.D.LXXV.
Fol. 3. „In dioeeeaana proxima aynodo consti­
In-4’, 3 f.- 265 p. ■ 13 f. (index 1 - 95 p. — Milano, tutiones aliquot vobia promulgavimu·.'* id eat conati
Ambrosiana; Paria, Bib). na^B2002: 1'aris. Sainte- tutionea aynodi celebratae die 4 novembria 1574.

SYNODUS DIOECESANA AVEN1ONEN81S
1574 novembria 5.
Synodua 'dioeeeaana Avcnionenaia in Gallia,
D Avignon, bibi, ch-tpitre.codex ma. pergameniis.
celebrata, die 5 novembria 1^74. aub Feliciano fol. 203-49 et 246.
Capito archidpipcopo Avenionen'si,·3) Avignon, ville, codex ma. 1939. sueculi XIX.
Exatant conatitutionee aybodalea in opere'cui C fol. 194 223 et 224 68.
titulua.
,
.

0

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS IV
1574 novembria 16.
Supra eoi. 141 D.
gratia archiopucopua Mediolani, habuit anno D.
Exatant conatitutionee synodales in operibua MDLXXIHI. die xvi nouemb. Mediolani, apud
quibua tituli:
Pacificum Pontium, 1575.
1) Decreta edita et promvlgata in aynodo dioe­
In-12, 9<1 fan., signata A-H. — Parie, Sainte
cesana Mediolanenai qvarta. quam illuatrisaimus et Geneviève.
reuerendiaaimua d. d. Carolva. a. ID e. tit. 8. Praxe2 - 51 Supra col. 141 D - 142 D.
die preab. cardinalia, Dei ot apostolicae «edis

8YNODU8 DIOECESANA LAUDEN31S I
1574 novembria 26.
Synodua dioeeeaana Laudenai· I in Italia, cele- D anno M. D.LXX1III. VII calen. decembria, hia ad
brata die 25 novembria 1574, aub Antonio 8ca- ditua eat index librorum prohibitorum. [Ineifue.J
rampi, epiacopo Laudenai.
Mediolani, apud Pacificum Pontium, imprecaorem
Exatant constitution·· aynodale· in opere cui illuatri··. cardinalia 8. Praxedii et archiepiscopi.
tituiua :
1575.
Decreta edita et promvlgata in aynodo dioe­
In -18*, 6 f. (index) - 166 p. — Milano, Ambrocesana prima Lavdenai. quam illustris. A reueren- •iana ; Pari·, Sainte-Geneviève.
diaaimua Antonivs Scarampva, Doi et apostolicae
P. 99-165, index librorum prohibitorum.
aedia gratia epiaeopua Laudenai· A come·, habuit

CONCILIUM MECHLINIEN8E
1574.
Concilrum provinciale Mecblinienae in Belgio,
celebrata Lovanii anno 1574, aub Antonio Perrenot
Granvella, archiepiacopo Mechlinienai

Blbliegrnphla:
l > Bruxellea. Bibi, royale, codex ma. 16524, aae-

euli XVIII Incipit „Coram r. d. Martino.· — Ut.
[Marchai). Cat, maa. bibi, royale tiro ducs Bourgogor,
(1842), I, 331 n. 16624.
2-4) Supra col, 126 B, n. 1-3.
5) Van de Velde et de Ram, Nora collectio
•yaod., (1828).. . (titultu eupra col. 411 C), 1,168 228

1

«18

8YNODU8 DIOECESANA SALERNITANA, 1574 .

614

SYNODUS DIOECESANA SALERNITANA
1674.
Synodua dioece»ana«.8alernitan· io Itali·, oala- a
Synodua dioeceaana Salernitana celebrata anno
brata* anno 1674. aub Antonio Colonna, arobi- 1574.
epiacopo Salernitano.
j "*
Neapoli, 1580, in-4*. — Roma. libr. Bocca. —
Elatant ’ oonetitutipnee aynodalea in opere cui Ipao non vidi.
.*
titulua:
' ·
SYNODUS DIOECESANA ULY81PPONENSI8
1574.’
De hac aynodo confer opua cui titulua
Synodua dioeceaana Ulyaipponenaia in Luaitania,
Gama, Stritf tpiteopontm, (1873), p. 106.
celebrpta anno 1574, aub Oeorgio de Almeida,
arebiepiaoopo Ulyai^ponenai.

SYNODI S DIOECESANA VERCELLENSIS II
1574.
Synodua dioeceaana Vorcellenaia II in Italia, (Suiaae), cantonale: Paria, Bibi. nat. B2233; Paria,
celebrata anno 1574, aub loanne Franciaco Bonomo, Sainte-Geneviève. Roma, Vittorio Emanuele; To­
epiacopo Vercellonai.
rino, Bibi, n··.; Torino, atiminario, Vercelli, AgneExatant conatitutionea aynodalea in opere, cui aiana; Vercelli. civica.
P. 1-16. aynodua I. omiaao anno. P. 17-34, ay­
titulua ;
Decreta edita et promvlgata in aynodia dioe- nodua 11, item omiaao anno. P. 35-58, aynodua 111,
ceaania Vercellenaibua 111, qvaa reverendiaaimva item abaque anno. P. 58 164, documenta ad haa
d. d. I. Franciacva Bonhomiva, Dei et aedia apo- tree aynodoa attinentia.
atolicae gratia epiacopva a. eccleaiae Vercellenaia
Synodi Vercellenaea IV. V et VI celebratae aunt
habuit ; additi· praeterea ad extremum edicti·, con- aub hoc epiacopo annia 1576. 1577 et 1578. Ergo
«titutionibua et decreti·, uulgari aermode expreaaia, tree aynodi, de quibua eupra dedimua titulum, fuerunt
quae certia anni diebu· in eccleaia populo enun- priore·, quamvi· non aint numeri· aignatae, et cele­
cianda promulgaudaue aunt. Conceaau auperiorum, bratae aunt annia 1573 (initio epiacopatua buiua
Mediolani, apud Pacificum Pontium, MDLXXV.
praeaulbü, 1574 et 1575.
In-4’, 4 f. - 184 (mendoee 614) p. — Fribourg
SYNODUS DIOECESANA MAZARIEN818
1576 martii 10-4.
Synodua dioeceaana .Mazarienaie in Italia- cele­ •aero concilio Tridentino excerpti·, per excellentem
brata a die 10 ad diem 14 martii 1575, aub Antonio dominum Nicolaum de lacalonia. v. i. d.. eximium
iudicem A aaaenaorein dicti ill. A reuerendiaeimi
Lombardo, epiacopo Maaarienai.
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui domini, adiuncto titulorum, capitulorum A mate­
riarum indice ampliaaimo. /fnmgiw./ Panhormi,
titulua :
\ Conatitvtionea et decreta condita in plena ay- apnd Io. Matbeum Maydam, 1576.
nodo dioeceaana, avb ill. et reverendiaaimo 'domino
In-8°. 4 fan?- 153 fcn. - 1 fan. — Roma, Vittorio
don Antonio Lombardo, epiacopo Maxarienai, regio Emanuele.
conailiario, cum citationibua ex aacra acuptura,
Fol. 126-7. haec aynodua dioeceaana celebrata
iure pontificio, imperiali, conatitutionibua regni A eat a die 10 ad diem 14 martii 1575.

SYNODI» DIOECESANA BARBASTRENSIS
1575 aprili· 17.
Synodua dioeceaana Barhaatrenaia iu Hiapania. rnageatad, en la ainodo qve celebro en au palacio
celebrata die 17 aprilia 1575, aub Philippo de Urie·, epiacopal, en loa diaa quinae, y dica y aeia de mayo
dei aiio de 1674. Impreaaaa en Zaragoça, por loa
epiacopo Barbaatrenai.
De hac aynodo confer opera quibua tituli :
herodoro» de Pedro Lanaja y Lamarca. impreaaorea
1) Conatitucionea aynodalea dei obiapado de o dei reyno de Aragon y de la vniveraidad.
Barbaatro, promulgadaa en el aynodo del 17 de julio
Sine anno ( 1674), in - 4°. 4 f. - 285 p. — Paria.
de 1627, por fr. Alonao de Regueaena y Fenollet; Bibi. nat. B 2332.
juntamente con la· de au· prededeaorea fr. Jeron mo
f1 3 -El aeùor don Felipe de Urriea fne el
de Lanuaa y d. Pedro Apaolaaa. — Cf. Etpaùa primer prelato, tomo poaaeaaion en 14 de aguato
tugrada, t. 48, p. 62. — In dicto opere mentio del ano 1573, y celebro aynodo eu 17 de abril
habetur aynodorum celebratarum annia 1575 et 1597. de) aiio 1575.
2) Conatitucione· ainodalea del obiapado de Bar3) Gama, Sanaa apiacopomm, (1«; 3), p. 12. (menx
bdbtro. maadadaa publicar por don li'iigo Royo, doae ad annum 1775·.
arçobiapo obiapo de Barbaatro, del conaejo de av

SYNODUS DIOECESANA TAURINEN8I8
1675 aprilia 19.
Supra eol. 143 C.
antiohe conatitntioni diooeaane di nuouo confirmate.
Exilant conatitntionea aynodalea in opere cui [httiftu.) In Tvrino, appreaao gli heredi del Beuilacqua, M.D.LXXV.
titulua:
In - 4*, 6 fan. - 84 fcn. — Paria, Bibi. nat. B 2219 ;
l) Sommario della conatitvtioni aynodali di
Twine, oen alevni decreti apoatolioi et in fine le Pari·, Saint·-Geneviève; Torino, Bibl. nan.
W·

WWW

8YNODV8 DIOECESANA TAVRINEN8I8. 1575 aprilis 1»

615

Fl, „8ommario. dell· sonstitptioni fhtte et
rinovate nella tynodo diocesan· di Turino, alii
d'aprile 1575: ridotte in volgare per instruttinne
.alii foranei et
F. 5Ô73 „ Constitutione· synodales reverendiss.
d Io. l.udovici Hu vere, episcopi Taurinen.... Leet·
et publicate fuerunt supra spripte (nie) synodales
constitutiones, per nobilem atque prudentem virum
Bcrnardinum Perrachiam de Centallo. au1e epia.
copalis secretarium, in sanet· synodo, de mandato
prelibati r. d. d. episcopi congregata, anno Domini
MCCCCC, 1 die aprilis-

«1«

F. 78-8'4: »Constitution·· synodal·· noviter
addfte a reverendi··, d. Io. Francisco RuvOre, primo
•rebiepiscopn Tanrinensi ... laetae A publicatae
fuerunt supraaeriptae synodale· constitutiones, .per
egregium virum Vincentium Peraohiam, episcopalem
Taurinensem vicesecretarium, in eanota synodo, de
mandato praelibati r. d. d. episcopi congregata,
anno Domibi millesimo quingentesimo decimo
quarto, dic undecima octobris Be hac «ynodo confer etiam opus cui titulus
m 3l Constitutione·, sapro oo/.143<'. .

SYNODC8 DIOECESANA 8PIREN818
1575 aprilis Uti.
Synodus dioeeeeana Spirensis. celebrata die
Exstant constitutiones synodales in opere cui
Uti aprilis 1575, sub Marquardo de llattsteim epis- titulus:
copo Spirensi.
CoUretio procetmuot synodalinm diooanif Spirvnaia, (17861. p. 376-7.
SYNODI S DIOECESANA REDONENSIS
1575 maii 36.
Synodus dioecesana Rcdononsis in Oallia. cele- B ville capitale des pays A duché de Bretagne. A
brdta die 36 maii 1575, sub Aymaro Ilennequin, Rennes, de liniprimerie de J(ulien du Clos, 1575.
episcopo Redonensi.
In-4*. 14 f.— Paris, Masarine.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
F. 14. h nec statuta edita sunt in synodo cele­
titulus.
brata die 46 maii 1575. sub Aymaro llennequin.
Constitvtions synodales povr l'euesché de Rennes, episcopo Rodonensi
a

SYNODIS DIOECESANA VARMIEN81S
1575 iunii 18.
Supra cui. 143 C.
huic synodo. Heilsbergae, mense iunio celebratae,
De hac synodo confer sequentem notam.
Martinus Cromer, coadiutor,- [Cbodynski et l^j
3) „1575, synodus dioecesana Varmienais: Rosio kowski|, Drcrrtalrf pro r»g*o Pobmiar, (1883). 1.3
iam Romae degente, nomine ipsius praesidebat
8YNODV8 DIDECE8ANA BARSINATENSIS
/ 1575 iunii 37.
„

Synodus dioecesana Sarsinatenaii in Italia, c
celebrata die 37 iunibl575, sub Laelio Pio Rotelli,
alias Garuffo de Pio de Bertinorio, episcopo Barsinatensi.
Exstpnt constitutiones synodales in opere cui
titulus :
Conslitvtiones et ordinationes per illvstrein et
reverendissimvm in Christo patrem et dominvm
Lelivrn Garvffvm d· Pijs de Bertinorio, Dei Λ.
apostolicae sedis gratia, episcopum Barsinae tt
comitem Bobij, alias primo editae et promulgatae
in sancta aynodo generali in ecclesia cathedrali
Sarainae de anno 1536, et nuper de anno 1575,

die 37 mensis iunij in synodo generali in dicta
ecclesia cathedrali Barsinae per profatum dominum
Lelium. episcopum, reformatae, cum quamplurimis
additionibus ex sacro concilio Tridentino annotatis:
insuper et cum additione peragendorum per ipsum
dominum episcopum, seu per alios ab ipso depu­
tandos in visitatione suae cathedrali» ecclesiae
Barsinae et in ecclesiis curatis et non curatis, hos
pitalibus et pijs locis omnibus et quibuscunque suae
dioecesis. Bononiae, apud Alexandrum Benatium.
cum licentia cur. epis. et officij ·. inquis.. 1579.
In 4*. 4f. - H7 p. — Roma, Vittorio Emanuele

.

8YNODC8 DIOECESANA PARMENSIS
1575 septbmbris 13-4.
Synodus dioeeeeana Parmensis in Italia, eele- D Seth Vioti, MDLXXVI.
brata diebua 13 et 14 septembris 1576, sub Ferdi­
In-4*, 4fan. - 53fcn. — Piacensa, civica: Roma,
nand» Farnesio, episcopo Parmensi.
Alessandrina : Roma, Vaticano.
Exstant constitution·· synodale· in opere cui
Fol. 1. haec synodus celebrata est in cathedrali
titnlus :
,
ecoleaia Parmensi, prsssios Fertftnando Farnesio,
Constitutione· · synodo dioecesana Parmen, episcopo Parmensi, diebus 13 et 14 septembris 1575.
anno M.D. LXXV editae. Parmae, ex typographie
BYNODrS DIOECESANA AVEN1ONEN8I8
1575 octobris 13.
Synodus dioecesana Avenionenais in Oallia, fol. 348.
celebrata die 13 octobris 1575, sub Feliciano Capito,
3) Avignon, ville, cod. ms. 1939. saeculi XIX,
archiepiscopo Avenionensi.
fol. 369. *
Exstant constitutione· in operibus quibus tituli :
Da hac synodo confer etiam :
1) Avignon, bibl. du chapitre, codex ms. pergam..
Oam·,'Ssrtes qpioooportmt, (1873). p 505.

βπ .

BYNODUB DIOECE8ANA MUTINENSIS, 16TB oetobria la

.BYNODUB DIOECESANA MUTINEN8I8

-

dis

,

1875 octobris 25
Bynodus'Uiioeceaana Mutinen«is in Italia, cele­ d. d. Sixto, rice-domino Nouoeom., episcopo Metia ,
brata die 36 octobrie 1676, aub 8ixto vicedomino anno Domini M.D.LXXV, die roro oetobAs XXV,
Matinae [In fi»*:] Matinae, apud Paulum Oadal
Novooomlenai, epiacopo Mutinensi.
Exstant constitutiones aynbdalea in opere oui dinum, de mandato reverendissimi episcopi Muti­
nensis.
titnlus : ·"
Bine anno, in-8‘. .134 p -3 f. (index). — Pia
Constitutiones in dioecesana synodi Matin, editae
& ouulgatae, sub reuerentflesimo in Christo ρ.Ά censa, civica ; Roma. Aleesandrina.

BYNODUB DIOECESANA SITREN8IH
1575 novembris 16.
Synodus dioecesana Bpircnsia in Germania, celoEx«tant constitutiones synodales in opere cui
brata die 15 noaembris 1675, sub Marquardo de titulus:
K
Hkttstein, episcopo Spirenai.
CoUretie processuum synoda/ium diosossis Spirentir, (17ftft), p. 377 ft

SYNODUS DIOECESANA DE BURGOS
1575
, f
Synodus dioecesana de Burgos in Hispania, b impreaaa laa presentee ronatitucionea muy noble
celebrata anno 1575, sub Francesco de Pacheco y y muy mas leal ciudad de Burgos, cabeça da
Castillo, camara de su magestad, en casa de
Toledo, episcopo de Burgos.
Exatant constitutiones synodales, in opere cui Phelippe de Junta, impreaaor. en este alio de
M DI.XXVII
titulus :
1) Constitutiones synodales dioecesis de Burgos.
In 4*. 45 f. i index i - 343 f. — Biloe, moneat.
/Dtttt tiinltu iit tmtplari infra citato. In finr:J Sento Domingo.
Conclusion delas constituciones. las cualea con­
2' D* haç synodo confer etiam opus cui titulua
I.a Fuente, Hint. ace/. E<p., (1ί175), VI, 374
stitutiones hesimos de conaejo y conaentimiento
del dean y cabildo. . . . synodo approbante. Fueron

SYNODUS DIOECESANA DERTUSEN8IS
1575
Synodus dioecesana Dertusonaia in Hispania, nemIsquierdo,episcopumDertusen.,snno MDLXXV.
anno 1575. sub loanne Izquierdo, episcopo Dertu- 6 per ipsum Alphonaum Marques de Prado, nano
MDCXV. jlnuifttt./ Valentiae, apud Petrum Patr.
sensi.
Exstant constitutiones synodales, in opere cui cium Mey. iuxta templum diui Martini. MDCAv’l
titulus:
In - 4 °, ft f. - 135 p. - 116 p. (appendix) · i f —
11 Conatitvtionvm synodalirm Dortrsen. partes Parie. Masarine; Paris, Sainte-Geneviève.
Statuta utriuaque synodi permixte habentur.
qvinqve. compilatae, in ordinem redactae * editae
sub Alphonse Marques de Prado, episcopo Dertuaen.
De his statutis confer etiam opus cui titulus
regioque consiliario ex synodia celebratis per loan21 La Fuente. Hitt. teri. Erp , (18761. VI. 376

BYNODUB D1OECE8ANA Dl'MIENSIS
1575.
Synodus dioecesana Dumiensis in Hispania,
De hac synodo confer opus cui titulus
celebrata anno 1575. sub loanne de Liprmo, episGame. Stritt rpiteoponm, ( 1873', p. 52
copo Dumiensi.

CONCILIUM GOANUM II IN INDUS
1575.
Concilium provinciale Goanum II in Indils, D
celebratum anno 1575. sub Gasparo de Leam de
8. Macia, episcopo Qoano.

De hoc concilio confer opus eui titulus
Gams, Sanaa tpitcapmrttnt, (18731, p. 115.

SYNODI B DIOECESANA VERCEBLENSIS III
1675
Synodus dioecesana Vercellensia III in Italia.
Exstant constitutionea synodales, in opere cui
celebrata anno 1576, sub Francisco Bonomo. epis- titulus:
copo Vercellensi.
Decreta. (1676'. , . . (tittAu asqsra eo/. 613 B).
'

BYNODUB DIOECESANA VIRDUNEN8I8
1575.
Synodus dioecesana Virdunensis in Gallia, celeDe hac synodo confer opus cui titulus
brata anno 1675, sub Nicolao Psaaume, episcopo
Statuts. (1750), (tihtliu asqara eoi. 411 B).
Virdunensi.

8YNODU8 DI0KCE8ANA N0VARIEN8IB, 1678 februril 98

«1»

«98

8YNODU8 DIOECESANA NOVARIEN8I8
167« februrii 98.

Synod·· dioeoeeaaa Novariensis in Italia, cole- A aliqua, ringuHa aaaia, atari· diebaa, per parocho·
populis enuneianda, una cum casibus epiaoopo reser­
asti· et confeeeariornm inatraotioaib··. [huifu.]
Novaria·, in aedibas Franeiael Bssalli, 157«.
In-8* minori, «« fen. -9 fan. (index, errata).
— Milano, Ambrosiano; Novara, civica; Novara,

brata die 98 februarii 167«, aub Romulo Archinti,
epiaoopo Norarieaai.
Exatant oonaritutionea aynodale·, in opere oui
titulus:
, Decreta edita et promvlgata in aynodo dioe­
ceaana Novariensi, habita anno 157«, die 98 febrvarii, aub reuerendiss. d. Romulo Archinto, epia­
copo Nouarionsi A comite Ac.; hia addita fuerunt

seminario ; Torino, Bibi. nas.

Fol. 97 - «6, appendix constitutionum ad hyao
synodum attinentium.

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE IV
1576 maii 10.
B epiaeopua Mediolani, habuit, anno M.D.LXXVI,
Gregorio XIII pont. max. [luipu.J Mediolani,
Bibliographie:
in typographie aetninarij, M.D.LXXXI.
1 ) Constitvtioues et decreta condita in prouinIn 8*, 6 f. - 343 p. - 33 f. (appendix documen­
ciali aynodo Mediolanensi quarta, qvam ill"** et torum et index). — Paria, Bibi. nat. B 5495.
rever"** d. d. Carolvs, e. R. e. cardinalia tit 8.
3) Conatitvtionea et decreta oondita in prouinPraxedis. Dei et apoatolicae aedis gratia archi- oiali aynodo Mediolanenai qvarta, quam illuatriaaimua
epibcopue Mediolani, habuit, anno M.D. LXXVI, & reuerendias,. d. d. Carolus, a R. e. cardinalia tit.
Gregorio XIII pont. max. [Inoigue.] Mediolanii 8. Praxedia, Dei & apoatolicae aedia gratia arohiepiso.
in typographie aeminarij. M.D.LXXX.
Mediolani, habuit MDLXXVI, Gregorio XIII pont,
In -8’, 6 f. - 343 p. - 25 f. (appendix documen­ max. [huipu.] Brixiae, apvd Thomam Boaolam,
torum et index). — Milano, Ambroaiana; Milano, MDLXXXII. [Iu fin»:] Brixiae, apud lacob. &
aeminario ; Paria, Bibi. nat. B 5497 : Piaoenaa, civica. Polycretum de Turlinia fratre·,* 1583.
2) Conatitvtionea et decreta condita in prouinIa - 8*, 4 f.-643 p.- 30 f. (appendix oonatitutionum
ciali aynodo Mediolanenai quarta, qvam ill"** et et index). — London, British Museum ; Milano, ae­
rever"** d. d. Carolva a. R. e. cardinalia tit 8. minario ; Piaoenaa, civica ; Torino, Bibi. nas.
Praxedis, Dei et apoatolicae aedia gratia arohi-'
4-31) Supra coi. 145-6, n. 1-28.

Supra eoi. 145 B.

SYNODUS DIOECESANA SPIRENSI8
1576 maii 15.
Synodua dioeceaana Epirensis in Germania, C
Exatant oonatitutionea aynodale· in opere cui
‘ celebrata die 15 maii 1576, aub Marquardo de titulua:
Hattatein, epiacopo Spirenai.
CoUoctio prooccoum tmodaUutu diooetei» Spirmnt
(1786), p. 378-9.
SYNODUS DIOECESANA YPREN81S
157« maii 31.
Synodua dioeceaana Yprensis in Belgio, celeStatuta aynodi dioecesanae Y prenais, celebratae
bfata die 31 maii 1576, aub Martino Balduini, epia- feria tertia ante Pentecosten, vigesima prima majj
copo Y prensi.
anno miUeaimoquingenteaimo aeptuageaimoaeptimo.
Exatant constitutiones aynodale·, in opere cui Ypris, in aedibua epiacopi et sumptu ejusdem, 1577.
titulua:
In-4*. 160 p. — Gand, université.

SYNODUS DIOECESANA EBRO1CEN818
1676 iunio - aeptembri.
Supra eoi. 145 D.
D antiquitati· ecclesiasticae monimenta hactenus in­
Exatant conatitutionea synodales in operibua edita ex maa. codicibus nunc primum in luoem pro­
deunt, quae proxima poat praefationem pagina
quibua tituli:
1) Statvta aynodi aeatiualia dioeceaia Ebroicenaia, indicabit. Rotomagi, impensis A typis Bonaventurao
pro anno Domini millesimo qvingenteaimo aeptua- Le Brun, typographi A bibliopolae, in arca Palatii,
geaimo sexto, per r. p. Clavdivm de Sainctea, eius­ aub signo 8. Bonaventurao ; cum approbatione doc­
dem epiacopum. [Intifue.] Parisiis, oliua I'. torum A privilegio regia, M.DC. LXXIX.
In - 8*, 19 f. - 488 - 64 p. (appendix) -13 f. (index).
IHuillier, via lacobaea, 1576, cvm privilegio.
In-4*, 30f. — Le Mana, ville: Pari·, Bibi. nat. — Lyon, ville.
P. 1-9: ^Synodales oonatitutionea per reveren­
B 3043; Pari·, Maaarine.
,
9) R. p. Joa^a)·, Abrinesnus epiacopi, deinde dum in Christo patrem et d. dominam Liidovioum
Rotomag. arehiepiacopi, liber de officii· ecclesiasticis, de Cano···, Dei et sanctae sedi· apoatolicae gratia
ad Maurilium, Rotomagenaem archiepiacopum, pri­ Baiocensem episcopum, editae et publicatae in eiua
mum ex codice ma. coenobii Salieoeani in luoem synodo aestivati Baiocis solenaiter celebrata, anno
editus, nunc ex ma. codice bibliotheoay Bigotianae Domini milleaimo quingentesimo decimo octavo,
auctus, smeadatus; notia d. Johannia Provetii, die 13 menai· aprilia poat Pnaoha; quae anno
Rotomageaata scelestae oathedrali· ouoniei, A re- Domini millesimo quingentesimo decimo quinto,
centioribua observationibus iUuatrataa, in quo varia mensis vero aprilis die decima septima, por bonae
?

r

8YNODU8 DIOECESANA EBBOICEN8IS, 159* i nais -septembri

Ml

699

memoriae praedecessorem nostrum immediatam, in A (tit), Uluatrieaimo principi cardiaali a Borbonio,
aeativali aynodo promulgata fuerant statuta tenoria arebiepiaôopo Botomagenai."
S) Boeain, GNMiBoBo«omopoiwMprooMoal(17l7).
aequantia “
Append, p 9-60: .Statute aynodi aeativalia
II, 983-M.
De beo aynodo confer etiam opua cui titulua :
dioeoeaia Ebroioeaaia, pro anno Domini M. D. LXXVI,
per τ. p. Claudium do Sainctw, eiusdem apiaoopem
4)
Statuta fuyra eoi· 145 D).

I

SYNODUS DIOECESANA AVENIONENS18
1576 octobria 17.
1) Avignon, bibi, du chapitre codex ma. perSynodua dioeceeana Avenionensie in Gallia,
celebrata die 17 octobria 1576. tub Feliciano Capito, gamenus, fol. 352 - 6.
9) Avignon, ville, codex ma. 1939. aaeculi XIX,
archiopiacopo Avenionensi.
Exatant conetitutiones aynodalea in opere cui fol. 269-73.
titulua :
•
SYNODUS DIOECESANA SP1RENS18
e
1576 novembris 13*
Synodua dioeoeaana Spirensls in Germania, cele- B
EAtant conatitutionea aynodalea in opere cui
brata die 13 novembria 1576. aub Marquardo de titulus^
*
Hattatcin, epiacopo Spirenai.
Collectio proettwum tynodalium dioectti» Sfirentii,
(1786). p. 379.

*
CONVENTUS BLE8EN8IS GALLICANI CLERI
1576 novembri - 1577 martii 2.
Conventus cleri gallicani, habitus Bleais, duran- ville de Melun, qu'en l'abbaye S. Germain des Près
tibua atatibua generalibus, a mense novembri 1576 les Paris, é» années 1579,* 80, 85 & 86; le tout
dressé en forme de tournai, par maistre Gvillaume
ad diem 2 martii 1577.
Exstant constitutiones in operibus quibus tituli : de Taix, doyen en l'egliae do Troyes, député eadits
1) Assemblée du clergé de France dans les estate pour le clergé du bailliage de Troyes.
états de Blois, de la An de novembre 1576 au A esdictes assemblées pour le clergé de la prouince
2 mars 1577. — Orléans, ville, codex ms. 860, de Sens. A Paris, de l'imprimerie de loseph
saeculi XVIII, f. 180-227. — Cf. Calai. d«s mss. Bouillent, rué de la Bucherie, i l'image Saincte
Barbe, M. DC. XXV. [Partit II titalut.-J Seconde
dee ddparteomti, XII, 310.
2) Assemblée générale du clergé de France partie des affaires dv clergé de France, contenant
aux états généraux de Blois, de la fin de novembre les remonstrances de messieurs du Vinier, Linchon,
1576 au 2 mars 1577. — Orléans, ville, cod. ms. Mariau, Dreux, le Cour, de Liles, Bernard & de
864λ saeculi XVII1, 370 245 mill., 107 f. — Cf. la Saussaye, sindics du clergé de France, enuoyées
op. cit. XII, 311.
à messieurs dudit clergé assembles à Melun en
31 Mémoires des affaires dv clergé de France, Jan 1579.
concertoes, délibérées es premiers estate de Blois
ln-4’> 2 partes. 5 f. - 36u -174 p. - 12 f. (index).
— Douai, ville; Lyon, missionnaires diocésains.
157rf, et depuis es assemblées generales dudict
clergé, tenues par permission du roy, tant en la

SYNODUS DIOECESANA ASTURICENSIS
1576.
Synodus dioecesana Asturicensis in Hispania, Mendoza, episcopo Asturicensi.
celebrata anno 1576, aub Francisco Sarmiento de
Mihi communicavit r. p. Matteo Alamo. Silos.

CONCILIUM NEAPOLITANUM
1576.
Concilium provinciale Neapolitanum in Italia, D d. d. Annibalis a Capua, Dei & apostolicae sedis
celebratum anno 1576, sub Mario Carafa, archi- gratia archiepiscopi Neapolitani, edita. [Intigtu.]
episcopo Neapolitano.,
Neapoli, ex officina Saluiana, anno M.D.LXXX,
facultate nobis data, aliia interdicta.
Bibliographie:
In-4*, 4 f. - 106 p.-1 f. — Novara, seminario;
f) Constitvtiones et decreta provincialia synodi Paris, Bib). nat. B 2128; Piacenza, civica; Roma,
Neapolitanae, svb illvstrise. et reverendias. d. d. V aticano.
Mario Carrafa, arohiepiscopo Neapolitano, anno
Fol.3,approbatio sanctae sedis,sub-data: Romae,
Domini M.D.LXXVI, a e. d. n. Gregorio XIII con­ die 23 iulii 1579.
9) Mansi, Concil., (1902\ XXXV, 807 -64.
firmata, et mandato illvatrisaimi ac reverendissimi

SYNODUS DIQECESANA RIPATRANSONA
1576.

Synodus dioecesana Ripatransona in Italia, cele­ titulus:
brata anno 1576, sub Philippo Segna, episcopb
Synodus dioecesana de Ripatransona anni 1576.
Ripatransono.
Maceratae, 1577, in-4*. — Roma, libr. Bocca,
Exstant constitutiones synodales in opere cui 'Roma, Vaticano, Mans. 7309. — Ipse non vidi.

•93 CONSTITUTIONS SYNODALES DIOKCE818 SANCTI lACOBI DK 00MPO8TELLA, 1376 694
CONSTITUTIONS SYNODALES DIOECESIS SANCTI IAOOBI DK COMPO8TKLLA
Constitatioaoa aynodaloa dio acacia Saneti lacobi a afio 167·. Madrid, ap. Pierres, 1679, ia-4*. — Ipee
non vidi.
9) Coudtuioau sysodaloe de) anobiepado do
Sanotiago, heehas por A Fraaeieeo Blaneo, m el
sfio 167·; impresas de nativo por orden de d.

d· CompostaUs in Hispsaia, edita aaaa 157·, sub
Francisco Blanco de Salcedo, arohiepiooopo Saneti
laeobi.
'·
Exstant constitutiones synodales ia operibae
quibus tituli:
1 ) Constituciones synodales dei sriobispado de
Sanctiago, heehas por d. Francisco Blaneo, ea ei

Juan de San Clemente.
non vidi.

Santiago, 1601. — Ipu

SYNODUS DIOECESANA VERCELLENSIS IV
1676.
edi suo loco infra decretum est. Mediolani, apud
Synodua dioeceeana Vercellensis IV in Italia,
Pacificum Pontium, M.D.LXXX.
celebrata anno 1676, tub loanne Francisco Bonomo,
In-4*, 4 f,-133 p. — Fribourg (Suisse), cantonale ;
episcopo Vercellensi.
Paris, Bibi. nat. B2233; Paria, Sainte-Geneviève;
Exstant cdqatitutiones synodales in opera cti B Roma, Vittorio Emanuele; Vercelli, civica.
titulua :
P. 1-96, synodus IV, habita anno 1676.
Synodi Vercellenses tres, qvarta, qvinta ed sexta,
P. 97 - 68, aynodua Vercellensia V, celebrata anno
qvae a reverendis». domino d. 1. Francisco Bonhomie, 1677.
P. 69-91, aynodua Vercellensia VI, celebrata
episcopo s. ecclesiae Vercellensis, de more habitae
sunt ad Tridentini decreti praescriptum ; his additae anno 1678.
eunt instructiones A constitutiones quos in lucem
P. 92 - 183, documenta ad has synodos attinentia.

SYNODUS DIOECESANA PAMPILIONENSI8
1677 aprilis 21.
Synodus dioecesana Pampilionenais in Hispania,
De hac synodo confer opus cui titulus:
celebrata die 21 aprjli· 1677, sub Antonio Manrique
Gams, Sarias apiaeoponam, (1873), p. 63.
y Valencia, episcopo Pampilionensi.
— ■'

SYNODUS DIOECESANA SPIRENSIS
1677 aprilis 30.
■ Synodua dioecesana Spirensis in Germania, cele- c
Exatant conatitutionea synodales in opere cui
brata die 30 aprilis 1677, .sub Marquardo de Hatt- titulus:
atein, epiacopo Spirensi.
Collectio praetentum tynodaiitim dioMtii Spireittit,
(1786), p. 380-1.

SYNODUS DIOECESANA ARIMINENSIS I
1677 maii 9.
Synodus dioeceeana Ariminensis I in Italia, cele­ Trid. e' ainod. con editti et altri ordini de pvblibrata die 9 maii 1677, sub loanne Baptista Castelli, carsi nolle parochial; della città e diocese di
episcopo Ariminensi.
Rimini .. .). — Paris, Bib), nat. B 1978; Roma,
Exstant eonetitutionee synodales in operibus Propaganda.
qnibn» tituli:
Tituli sex synodorum anteriorum:
P. 69-136: «Decreta dioecesanae aynodi primae
1) Decreta dioecesanae synodi primae Ariminensis, a reuerendiss. patre d. Io. Baptista Castellio, Ariminenaio, a reuerendiss. patre d. Ioan. Baptista
Dei A apoatolieae sedis gratia Arimini episcopo, Castellio, Dei et apoatolieae sedis gratia Arimini
habitae anno Domini M. D. LXXVII, sept. id. maij. episcopo, habitae anno Domini 1677, sept. id. maii.
(Inngne.) Bononiae," par Alex. Benatium, 1677, D Arimini, per loannem Symbeninm, anno 1626.'
P. 137-50: «Decreta dioecesanae aynodi secundae
de licentis superiorum.
In-4*, 4 fan. (index) - 61 fen. - 1 fsn — Paris, Ariminensia, a reverendissimo patre d. Ioann. Bap­
Arsenal.
tista Castellio, Dei et apoetolioae sedis gratia Ari­
9) Decreta, (1693) .. . (tiMeu supra coi. 379 D). mini episcopo, habitae anno Domini M.D.LXXVIII,
3) Decreta dioeoeaanao synodi Ariminensis xiij kaL inlij. Arimini, apud loannem Symbenium,
v
prima·, ab iBvstriae. ot revsrendiss. d.-Cypriano m
M. nr
DC. tiv
XXV..«
Pavonio, eecl. Ariminen. episcopo, celebratae anno
P. 161-76: «Decreta dioecesanae synodi tertiae
' Domini M. DC. XXIIII, dio VII A V1U noucmbris ; Ariminensis, a reverendissimo patre d. loanne Bap­
quibus accesserunt decreta dioeceeana in eax synodis, tista Castellio, Dei et apoatolieae sedis gratia Ari­
olim a reuerendisaimie episcopia Castellio A 8ali- mini episcopo, habitae anno Domini M.D.LXXX,
sinio, diusrsis temporibus promulgata, sex volu­ xvj kal. iulii. Arimini, apud loannem Symbenium,
minibus distincta, A marginalibus annotationibus M.DC.XXV.aucta, sd faciliorem intelligentiam A exacutionem ;
P. 177-97; «Décréta dioeeesanae synodi primae
locupletissimo indice rerum omnium, quae in toto Ariminensis, qnam perillustris A reverendissimus
hoc volumina continentur, adioeto. Arimini, per d. d. Inline Canear Balicinus, Dei et apoatolieae
loannem Symbenium.
sedia gratia Arimiri episcopo, habuit anno Domini
8ino anno, in-4*, 9 f.- 23· p.-90 f. (index)-9 f,- M.D.XCUI, die x lenii. Arimini, apud loannem
•0 p. (aommarii di belle, e decreti dei asm. eoae.. Symbenium, M. DC. XXV. “

•96

CONCILIUM PETRICOVIKN8B PROVINCIAE ONB8NEN8IB. 1677 maii 1»

eae

CONCILIUM PETRIC0VIEN8E PROVINCIAE GNE8NEN8I8
1677 aaii 19.
P. 69-73, aynodua didecesana Vratularianaia,
Conciliant provinciale Onoeaonae in Polonia, a
celebratam Petricoviae, dio 19 maii 1677, aab laeobo oolebrata a foeto a. Urbani ad octavam a. loannia
Baptistae [96 mail ad 1 iulii] 1446, sub Conrado
Vebanaki, arehiepiseopo Gneanonsi.
[von 8ehleeien-Oela|, epiacopo Vratialavieaai.
BibUograpkia :
P. 74-84, etatata aynodalia dioecesin Vratia­
1) Constitvtionea aynodorvm metropolitanae eocleaiae Oneanenaia prouincialium, tam vetustorum quam lavienaia, odita, anno 1454. aub Petro (Newark),
recentiorum, vaque ad annum Domini M.D.LXX VIII, episcopo Vratialavienai.
P. 84 - 96, statuta synodalia dioecesis Vratisatvdio et opera reverendissimi ih Christo patria
domini Btanialai Karnkovaki. Dei gratia epiacopi lavienaia, edita die 18 octobria 1473, sub Rodolphe
Wladialauien. A Poineraniae, collectae, h ad prae­ [von Ruedeaheim|, episcopo Vratialavienai.
scriptum sacrosancti concilii Tridentini A a. sedis
P. 96-101, atatuta dioeceaia Vratialavienaia, edita
apoatolicae correctae, A in vnum volumen redactae. foria II poat dominicam Jubilate [15 aprilia) anni
Craooviae, A nd reae Petrieouiua impressit, anno 1475, a Rodolpho [von Ruedesheim), episcopo
Domini 1579.
Vratialavienai.
In-4*, 8 fan. - 199 fcn.- 8 fan. (index). — Milano,
P. 105, mentio aynodi dioeceeanae VratialaAmbroaiana:Paria,Bibl.nat. B2344;Roma,Vaticano. B vienaia I, celebratae port octavam Corporia Christi
Fol. 1-163, aynodi dioeceeanae diversae.
anni 1496, aub loanne ~Roth. epiacopo ~
Vra. Fol. 164-99: „Acta et constitutiones aynodi tislavienai.
provincialia Oneanenaia proninciae, anno Domini
P. 106-9, aynodua dioeoeaana Vratialavienaia II,
M.D. LXXVII, dio XIX rnenaia maii, Petricoviae celebrata diebua 96 aprilia et sequentibus anni
habitao et celebratae."
1497, aub loanne IV, epiacopo Vratisiaviensi.
2) Conciliant provinciale regni Poloniae, quod,
P. 109-16, aynodua dioeceeana Vratialavienaia,
Pavio V pontifice, Bernardva Maoieiowaki, a. R. e. celebrata a die 94 ad diem 96 aprilia 1609, aub
preab. card11* tit. 8. loannia ante Portam latinam, loanne Turxo, epiacopo Vratialaviensi.
archiepiacopua Oneanenaia, legatua natua A regni
P. 116-8, concilium provinciae Oneanenaia, cele­
Poloniae primaa primuaque princepa, habuit, Petri- bratum Petricoviae, die 11 novembria 1610.
cquiae, anno Domini M. DC.VII. Craooviae, in
P. 116-8, aynodua dioeoeaana Vratialavienaia,
offic. Andreae Petricouij, a. r. m. typographi, anno celebrata die 98 aprilia 1611. aub |Ioanne Turio),
Domini 1630.
epiacopo Vratialavienai.
In-4·, 11 fan. — Paria, Arsenal; Paria, Bibl.
P. 118-86, concilium provinciae Oneanenaia,
nat. 9345.
j
celebratum Petricoviae, die 19 maii 1677, aub
Fol. 8, hoc provinciale concilium celebratum lacobo Vchanaki, arehiepiseopo Oneanenai.
eat a die 8 ad diem 12 oetobris 1607.
P. 118-76, aynodua dioeceeana Vratialavienaia.
Fol. 10, mentio concilii provincialis celebrati 0 celebrata in ecclesia eathedrali, die 1 aeptembria
Petricoviae anno 1577. .
1580, sub Martino [Geratmann], epiacopo Vratis3) Cqnatitvtionee aynodorvm metropolitanae lavionai.
eecl. Onesnensia provincialivm, autboritate synodi
P. 176-236. synodus dioecesana, celebrata
prouincialis Gembicianae per deputatosAjecognitae. Vratislaviae, in insula Sancti loannia. mense Octobri
jussu vero A opera ill"1 ac rnd"1 domini d. loannia 1592. aub Andrea |Jerin|, episcopo Vratislavienar.
P. 237-306. aynodua dioeceeana, celebrata Nissae,
Wezyk, Dei A apoatolicae aedia gratia arohiepiscopi
Gnesnen. I. n. r. p. p. editae. Cracoviae, in officina dioecesis Vratialavienaia, in ecclesia collegiata Bancti
Andreae Petricouij, a. r. m typographi, anno Domini lacobi, a die 26 ad diem 28 maii 1653, aub Carolo
M. DC. XXX.
Ferdinand» [von Polen und 8chw<-den!, epiacopo
In-4*, 19 f.-417 p.-19 f. (index). — Lyon, abbé Vratialavienai.
I*. 307 - 24. concilium provinciale Vratislavienae,
Martin.
P. 9. 7, etc. atatuta concilii Petricovienais audi celebratum mense octobri 1245, ab lacobo, archi- '
1577.
diacono Leodienai, legato apoetolico.
4) Statuta aynodalia dioeceeana sanctae eccle­
P. 324-7, concilium provinciale Vratislaviense.
siae Vratislaviensia, edidit M. de Montbach, dr. se. celebratum die 2 februarii 1267, a Guidone, car­
theologiae et iuris utriuaque. Secunda editio. dinali presbytero Sancti Laurentii in Lucina, legato
Vratislaviae, anno Domini MDCCCLV.
apoetolico.
In -8“, VI-369 p. — Roma, Caaanatenae.
D
5) „8ynodus provincialis sub lacobo 1'ohenski,
In opero exstant constitutiones sequentium con­ Petricoviae. die 19 maii anno 1577 celebrata, et
ciliorum vel synodorum, scilicet:
eodem unno a Gregorio XIH approbata. Con­
P. 1-3, constitutiones Thomae |Zsremba|, epis­ stitutiones eiusdem aynodi constituunt etiam quin­
copi Vratislaviensia, editae in aynodo celebrata in tum librumconatitutionum aynodalium provincialium,
eccleaia eathedrali in castro Sancti loannia Baptistae, anno 1678, atudio et opera Btanialai Karnkovreki,
tunc episcopi Vladislavienai. editarum et anno
die 31 augusti 1979.
P. 4 - 5, synodus dioecesana Vratialavienaia, cele­ 1579 Craooviae impressarum." . . . [Collectionem
brata in ecclesia eathedrali. die 31 augusti 1990, canonum conciliorum provincialium Gneenensium
sub Tboma [Zarembs|, epiacopo Vratialavienai.
editam Cracoviae anno 1527) „ paucis annis elapsis,
P. 7-9, synodus dioecesana Vratialavienaia, cele­ nempe anno 1679, collectio Karnkoviana a reve­
brata die 19 novoAbria 1306. aub Henrico [de rendissimo Stanislao Karnkowski, adhuc tunc
epiacopo Vladislavienai, Cracoviae edita et in­
Wirbna|, epiacopo Vratialavienai.
P. 9 -11 ot 19- 5, oonatitutionea dioeceaia Vratis- scripta: nCoMtitarioma synodorum mstropo/itaswo
laviensis, editae, extra synodum, anno 1331, sub eeriaesos GmansHeis proewseia/mm, tam wtastarwm
Nankero [von Oxa], episcopo Vratialavienai.
jwam reemsMorwm, «oywe ad attmtm 1576, secuta ■
P. 16-38 et 88-61, aynodua dioecesana Vratis- est. Collectio Karnkoviana pariter ac collectio
lavieosia, celebrata anno 1415, sub Wenceslao [von Nicolai, ad instar decretalium in quinque libres
Bohleeien- Liegnita), epiacopo Vratialavienai.
divisa, quatuor prioribus libris (qui de aa. TriniOoaow. oaanaau tomus XXXVI m*.

40

T':

Λ
ν' . <

«97

CONCILIUM PETRIOOVIMN8E PROVINCIAM GNB8N1N8I8, Wn ·»Η 1»

t*t· «t de fido, de indieiia, d· «ita at hoMetate
clericorum, de poenis et matrimonio agunt), con­
stitutione· sysodoram provincialium Nicolai Trabe,
loannis de Lasko, Mathialk Drnswicki, loanni·

Litalski. Petri Gnmrati. Nicolai Dsiersgonrski,
loanni· Pnerebski, archiepiaooporum et primatum,

ACTA ET CONSTITUTIONES

synodi proeisete/is (immunit protinam, tnmo Dosatat 1577, 4it 19 msMW mori, Prtrioeeioa, Aobites
«i wlsbrotor.

«98

eeatprebeadit ; quinta· vere liber deeratis eeaeilii
previaeiali·· anetoritato arebispisoopl primbtislaeobi
Uobaaski, aaao 1877 celebrati, eonstat.* [Cbedyaabi
et Likoviki),
pre rvyao /Meatas, (1889),
I. 1-8..

Cepnt l.

Pro/iraeia JUti.

1. Ad testificandam unitatem et conatautiam aacro•anctae catholicae eccleaiae, quae a leau Chriato
domino Deo et salvatore nostro auper beatum
Petrum apoatolorum principem ab initio aedificata,
et ad finem uaque saeculi perpetua summorum
pontificum Romanorum ·μοοβ··ίοη· duratura eat.
omne· et «inguli. qui ad synodum convenerunt,
fidem (uam, quae una eademquo eat omnium vere
in Chriato credentium, ex formula per Pium quar­
tum felici· recordationi· pontificem maximum
edita, adhibito iureiurando, libenter cupideque profewi aunt, in hanc videlicet formam.
Ego N. firma fide credo . ... (tupra eol 38 C).

In nomine sanctissima· et individuae Trinitati·.
Synodua provinciae Gnesnensis, anno Domini mil­
lesimo quingentesimo septuagesimo septimo. die
decimanona menai· mail, ritu aolemni, invocata
Spiritu· nancti gratia, et sacrosancto sacrificio
* missae, in ecclesia parochiali Petricovienai, suppli­
cationibus atque litaniis devote peracti·, ad laudem
ot gloriam eiuadom sanctissimae Trinitati·, aanctaequo catholicae religioni· incrementum, eat habita.
Praesidentibus ci reverendissimis in Chriato patri­
bus ot dominia, domino Vincentio Laureo, epiaeopo
Dt bidsdum noni tmrraTK tuïjidà.
Montiarcgalia, sanctissimi in Chriato patrie et do­
mini domini Gregorii divina providentia papae XIII
3. Et quia huic professioni fidei, quam modo
•anctaeque «edi· apoatolicae ad aereniaaimum prin­ omne·' fecerant, nihil magia adversatur, quam
cipem et dominum dominum Stepbapum regem Po- foedua illud tempore interregni ante electionem
loniac eiuique dominia nuncio, et lacobo Uchanski serenissimi regi· Henrici in convocatione VarxDei gratia archiepiacopo Gneanenai. legato nato soviensi conceptum : propterea. ad exoneranda·
et primate regni Poloniae. Idem archiepiacopo· conacientiaa, et puritatem fidei chriatianae con­
Gneanenai·, de conailio et assensu reveren‘diMimoram servandam, aperte aacra synodus profitetur, foedua
dominorum epiacoporum comprovincialium ano­ illud, reelamantibua ordine ecclesiastico et catho­
rum, nempe domini Stanialai Karnkovraki Wla- lici·. et contra piam ipaiua regi» voluntatem, (ut
dislaviensis et Pomeraniae ; Petri Mysskowski Plo- postea publice et privatim saepe declaravit, fac
cenaia, et nominati Cracovienoia ; Lucae Koscielecki tum), quo permiaaa eat in hoc regno licentia cre­
Poananienaia ; Martini Bialobneaki abbatia Clarae dendi quid quivque velit, aine ulla cuiusque officii
Tumbae, nominati Camenecenaia: ac reverendimi- coercione, eaae illicitum : cum morte et inferno.
morum dominorum, loanne larcxewski decano Vil- ut dicit Isaias, percussum; contra divina» logea,
nenai, Valeriani Vilnensis, et Thoma Choienaki vice- contra canone· sacros, contra commune» leges
decano Lueeorienai, Victorini Virabioki Luceorienaia. sanctissime institutas, contra anterius totius regni
epiacoporum, legitimi· ex cauaia absentium, nunciis foedus, et regni regumqne Poloniae sanctissima·
admissis. Reverendiaaimia vero dominia, loanne et piissimas constitutiones (quae dum observatae
Sienienaki archiepiacopo Leopoliensi; Martino Gerst- fuerunt, fides sincera et inviolata permansit, at
mapo Wratialavienai. at Melchiaro Gedroita Medni- earum observantia remissa haeresos pullularunt);
oepai episcopi·, iustis ex causia absentiam suam contra rationem ipsius iuramenti, et in confusionem
ebr liters· excusantibus. Necnoti praesentibus re­ eccleaiae chriatianae, in' pessimum et perniciosum
verendis dominis Martino Isdbinski de Rusieo, et exemplum, in perniciem eccleaiae et fidelium, in
loanne Kokalewski, iaris utriusqae doetoribus, ca­ finem fovendorum atque augendorum dissidiorum
nonicis Gnesnensibns; Stanislao Kraainaki, iuris blaaphemiarumquc, ot ad scindendam pacem et
utriutque doctor·, arehidiaoone ; ot Alberto Nininski unitatem verae fidei catholicae, et inconsutili» tu­
canonico Cracoviensi ; loanne Demetrio SoHkowiki nicae, hoc est ecclesiae leeu Christi, quae una
•eholaetico; et Alberto Gadomski, iuris utriusque •oia eat, quam niai qui· inviolabiliter servaverit,
docture, Pomeraniae arohidiacono ia ecclesia Wladi- salvus esae non poterit; contra ipsam postremo
slaviensi; Hieronymus Povodowiki, et lacobo Br«es- ) rationem, eum neo ipsa rerum netura ferat duas
nicki. inrie utriuaque doctor·, canonici· Poaaanienai- de eadem re contrarias doctrinae veras esse. Ne
bus ; Panlo Glogovski decano, et lacobo Gonki cano­ tali permissio·· iurata et usurpatione; veritas fidei
nico Plooensibu·, iuris utriueqne doetoribus : loanne oatholioae quoquo modo in dubiam vocari videatur,
lareaowski decano Vilnenei; Valentino Unedo* ot eoram doctrinae inter se alioqui pugnante·,
arcbidiacoao Premieliensi ; Nicolao Kolacakowtki quam nostra sibi 'perpetuo constans, veriore·
arohidiacono Lueeorienai; Bartolomeo Vargooki existimentur: his et aliie eausis, ati antea, nun­
canonico Leopoliensi, capitulorum •noram nunciis ; quam ordo eccleaia»tiou» et catholici consenserunt,
et venerabilibus ac religiosis dominia Alexandro qninimo omni loeo ot tempore tam in Gallia, quam
Milenaki Tremesnensi , loanne Gniasdowski Mogil- .postea in coronatio·· regie Henrici. itemque post
nenai: Stanislao Falecaki Suleovianai; Andron serenissimi regia moderni feliciter regnanti· elec­
Diienanovski Vagroveoenai; Matthaeo Bornewski tionem, ot in Aadreovisnsi conventu et in coro­
l^ndensi; Stanislao Kietlinaki Vitoviensi; Andron natione repetendo et commemorando contradice­
Karvieki Vaohoeensi; Andron Bialobneaki Andreo- bant et ■olemnitar protestabantur : ita et nunc
viensi ;■ Panlo Makolin Plocensi ; Andron Brseehwa eadem sancta synodus, approbando omnes eius­
Tineoonsi per nuaeium; ot Stanislao Faleeaki per modi superiores protestatione·, decernit et statuit,
nnnoinm Cervinensom, abbatibus, suo et aliorum huiusmodi foedus et pactam esse contra Deum,
abbatum, legitimis de eaasis abeeutium, nominibus, panique at anitatieque ehristianae contrarium et
statuit et decrevit, nt infra.
perniciosam: de quo eorum Deo et angelis eius

fr·'''· 4.··',^'>ι'·ί' T'ÿ AA,‘1

tt»

CONCILIUM PETRICOVIEN81 PBOVIMCIAK QNE8NEN8I8, 1577 mail 19

•olemaiter protaatatar, eontrediait et aaathematiaat. a
81 qnia natem euineeuaque taadem atataa au) eonditieaia, praediatam feed·· approbare. taori, defen­
dere aat ilii aonaeatiro velit : hic aatboritate baie*
•aaetab ayaadi officio at beaefieio eaepeoaaa et
privata· ···· deversitat, aaathamiqae deelaretar
ae proaaaeiatar. Eadem quoquo aaaeta eynodea
qaibae pateat eaixia precise* petit et eMagitat a
aereniaeimo vege, at maipdt·· ···, quemadmodum

«30

Caput IV.
Staivia ptoedeeeiaiia aatiqvM ai rutatiora »a
priadia* «ne refier* iinmrwntar ti in naam eeteman

Eadem «aera «ynodaa atatuta at eonatitatione·
provinciale· tam aatiqnai qfiam novae atqne norieaimao, quae iint conaentaneae et nullo mode
repngneet aacroaaneti cbacUii Tridentia) decreti·,
in priatino ano roboro conaervat, ad eaaqse in
ia felici eoroaatioao MMte promirit, ita et m ip·· unum volamen par reverendo» olim Stanialaum
praoatet, ae praeeertim pro officio pii et iaati ao Dambrowaki et Franciacum Kraiiniki, inria utriuaprudenti* principia/provideat, ne quid ex ea ooa- qae doctor··, tunc eanonicoi Oneinenaea, ex comfoederatione deprimenti reapublica regni Polonia· miaaiona aynodi provinciali* Petricovianaia iam re­
•t religio catjrdlica capiat, aed eam omnino aboleri dacta», diligentiua etiam inipiciendaa et recognoacuret, quandoquidem damna iitiu* confoederationi* oeudaa, deputavit reverendo· domino· Btanialaum
iam mamfeete appareant: nam vi iudaiami et Kraainiki archidiaconum. et Martinum Icdbinaki de
maehometiami et apheiami impiet·· iam regno Ruiieoa acholaaticom Cracovienaei, inria utrimque
doctor·*. Quae vio revi··, a futura aynodo pro­
buio impendere videtur.
B vinciali approbari debent.
Caput II.
Caput V.
Canona» tt dtereta «Acroaancti eone»7ii Tridtntini
Snpplieationee eum litaniit tt proetteionibut eertie
raeapta tt debitae eaeqauiioni demandari t«Ma.
temporihu ptragantnr.
Cum autem nihil, quod vel ad doctrinae utili­
Porro eum ancra aynodu· intelligat, atudia, con ■
tatem, vel ad vitae morumque reformationem, ■
•ilia, laboreaque et, vigilia* noatraa, contra tot et
ipaiuaque religioni* catholicae propagationem per­
tanta mala et pericula, quae cum univenam eccletineat, aacra aynodu* aalntariu·, utilisa, et ad re­
aiam catholicam, tum praecipue provinciam hanc
media praeaentium malorum accommodatiua, mapremunt et circumdant, ai ope et praeaidio divino
giique neceaaarium eanonibu* atque decreti* aacrodeatituantur, nihil valere: mandat et praecipit, ut
•anoti concilii Tridentini e*ae iampridem inteiiiper totam hanc provinciam in omnibua, tam aecugeret, eaque recipere et in executionem deducere
larium quam regularium, eceleciia, aupplioationea
cuperet, neque tamen propter auperionim tem­
cum litaniia et prbeeeaionibua, more aolito, qua­
porum iniquitatem, oontinuataaque provinciae iitiu*
libet aecuada, quarta et aexta feria, ex ao tempore
perturbatione* ucque adhuc id facere potuuaet:
•d uniua anni deeuraum, pro aacroaanotae qccleaia·
nunc tandem aliquanto tranquillis· atque opporcatholicae tranquillitate atque incolumitate, eoramtuniua tempo* naeta, eocdem canone* atque de­
que, a quibua oppugnatur, reiipiacentia ct con·
creta aine ulla exceptione aancte et reverenter
yeraione. .regiique et regni iatiua incolumitate fiant
recepit et recipit : ac ut primo quoque tempore C
devoteque peragantur.
per eo·, ad quo* id ex eorum prae*cjppto per­
Caput VI.
tinet, in tota hac provincia debitae exequutioni de­
Synodi protinrialtt tt diooettanat, ac etiam
mandentur. praecipit et decernit, aub poenia in
oititationtl Mai* temporUtu perofantar.
eiadem contenti*.
Celebratio aynodorum tam provincialium quam
Caput III.
dioeceaanarum quantopere ad occurrendum mali*
Capita certa concilii Tridtntini, ta partt haine pro- eccleaiae (lei, prae*ertim 'tam difficilibua ipaiu*
tinciat, moderaiiont indigent.
temporibui, vel ad retinendam eccleaiaaticam diaQuoniam vero in eodem aacrotancto concilio ciplinam ait neceaaaria, ex eorum tam diuturna
reperiuntur nonnulla, quae huic provinciae, partim intermiaaione praeaena aynodu· facile perapexit.
propter ipaiu* conditionem a oaeteri* provineii* Itaque, decretum concilii Tridentini de iia in exelonge diveraam, partim propter temporum et rerum quutionem deducendo, atatuit et decernit, ut quo­
eeoleeiaaticarum atatum difficiliorem et iniquiorem, libet triennio, aynodoa provinciale·, poat foetam
•ine eccleaiae incommodo et periculo accommodari •ancti Uartolomaei apoatoli, reverendiaaima· domiet in exequutionem deduci non poaaunt: exhibita nu» arahiepiacopu· Qneanen·» per ae, vel, ai legi­
•unt nomine totiu* cleri iitiu* provinciae reveren- time impeditu· foerit, per epiaeopum comprovin­
di**imo domino aanctae »edi* apoatolicae nuncio, cialem antiquiorem celebret. Quod ai facere ne­
certa capita ex decreti* eiuadem concilii décompta, D glexerit, ultra poen·· «acria eanonibu· •aacitaa,
quae moderatione et relaxatione aliqua indigeant Λ ducentorum aureorum mulctae domina'· arehiepia■upplicatumque eat, praefati oleri nomine, reveren­ copua auccumbet, qui in uaum fabricae eccleaiae
di··! mia etiam dominia archiepiicopo et epiaoopi·, metropolitanae converti debent, at nihilominua ab
qui huic aynodo interfuerunt, petitione ana ipanm epiacopi· aanctae aedi apoatolicae deferatur. Dioeclerum adiuvantibu·, quo reverendiuimu* dominai ceaanao quoque a reverendiaaimia dominia epianuncuu auper ea moderatione apud aanetiaaimsm eopia quotennia, quo tempore illi· eommodiua viaum
dominum noitrum anthoritatem auam interponeret, fuerit, aub eadem poena in proxima provinciali
deque atatu provinciae iatiua auae lanctitati fidem ■ynodo luenda et in uaum eccleaiae anae cathepleniorem faceret. Quod ana reverendiaaima domi­ dralia convertenda, oelebrentur. Viaitationea quoque
natio libenter *o facturam recepit Quodei quid per eoe, ad quo· do iure pertinent, aui» temporlboa
etiam deinoepa in exoquendia ipaiu· concilii decreti· faciendae aunt, iuxta aaoroaaneti concilii Tridentini
difficultati·, obaouritatia, maioriave incommodi aat decretam.
Caput VII.
detrimenti eceleaia· imminere animadveranm fuerit,
•aera aynodu·, confia· de benignitate atque indul­ KtotrtadiMmi deenm* eniinarn, vicarie· tt ofjicinlot
gentia matri· iua· lanctiiaim·· iodi· apoetolieae, tt oanotUariot, tint doetot, tt ita mrv ttrtalto, at
Haclepe* heh*ent.
eortiieimum aibi ia omnibua ini* neoeiaitatibu·
atque difficultatib·· ia ea collocat ae pollicetur
Ad exercendam iuriadietionem apiritaalem revereadiaaimi domini ordinarii viro· grava· et iuriaretaginm.

40»

····"■ '.·

«SI

JfWC- - · ■

COKCIUVN PBTRIOOVIKNSB PROVINCIAS GNB8NKN8I8. 1577 mail 1»

parito.·, vicarios etqno official·· mm ia Iosin anti- χ
quitus oousbetis ooMtituaat. la rariis etiam Mia
eanoellarfos vire· deetoa at i* tara versatos, ta·
etiam theelogos sscaadum statuterum prasscriptum
Sabrant. 8i varo ia oo segtigentea earn perrexeris^
arbitrio aynodi provincialis puniantur.
Capet VIII. '

Jurisdictio spirituels· susoitatar, ot dstinquanl··

*

«M

politaaae Gaosneusis. habssnt oeconomos de medio
•apituli assumpto·, qai quotients eorum possessio­
ns· visitent, dsasna et detrimenta, quae bonis et
•abditis eorum quovis modo inferantur, diligenter
•nnotent. ipsiaque fideliter referant corrigenda et
emendanda. 8i autem in eo negligent·· fuerint,
arbitrio synqdi provincialis puniantur. Fines etism
seu limites posseasionum ecclesiae diligenter defen­
dant. Arces et aedificia quaelibet sarta tecta con­
servent; qu|netiam eorum conditionem, quantum
posaunt. meliorem facere debent. Arces et quasvis
munitiones non prius in potestatem praefectorum
ot capitaneorum suorum tradant, quam ii iuraverint
capitulo, post eorum cessum vel decessum easdem
non alteri cuiqusm quam ipsimet capitulo, se, ut
primum requisiti fuerint, tradituros.

lurisdictio spiritualis hactenus pene intermissa
et neglecta suscitetur, delietaque rt crimina, quae
et gravitate et frequentia iram divinam provocant,
qualia aunt usurae, adulteria, concubinatu·, periuris. aimoniae et caetera innumera «celera et
flagitis, sacrorum canonum poenia coerceantur.
Quae, propter diuturnam eonniventiam et negliCaput Xlll.
gentiam praelatorum adeo iam in conauetudinem
venerant, ut vix pro peccatia habeantur.;
B iura, privilegia, tt immunitate» eecltnaitieae ab
epUcopèt defendendae.
' Caput IX.
/
Hortatur etiam sacra synodus reverendissimos
Crapula tt ebrittoe vitanda.
domino· arehiepiscopo· et episcopos et in eo ip­
Λ crapula et ebrietate omnea clerici diligenter sorum conscientias onerat, ut omnia iara. privilegia
abatineant, unde vinum aibi temperent et ae vino. et immunitates ecclesiasticas pro viribus tueantur
Nec ad bibendum quiaplam incitetur, cum ebrietaa et defendant, sd eaque, quae partim temporum
et mentis inducat exitium, et libidini· provocet in­ iniquitate, partim negligentia collapsa, vél per vim
centivum. Unde illum abusum penitus decernimus et potentium oppressa sunt, in pristinum statum
abolendum, quo, in quibusdam partibus, ad potus vindicanda, sacrae regiae maiestatis fidem, iustitiam
aequales suo modo se obligant potatores, et ille atque auxilium implorent, urdinisque sui ius atque
iudicio talium plus laudatur, qui plure· inebriat dignitatem sedulo et diligenter retineant.
et calice· foeeundiorea exhaurit. 8i quis autem
Caput XIV.
super bis se culpabilem, exhibuerit, nisi a superiore
commonitu· satisfecerit, ab officio vel beneficio ArchUpUeopi tt epincopi eootitiis reyni tt
•uspendatur.
partiadaribu» mltrtut debent.
Decernitquo et statuit sancta synodus, Ut reve­
Caput X.
rendissimi domini archiepiscopi et episcopi comitii·
Clerici habitum clericalem et ionmtraai deferant. c regni et conventibus particularibus terrarum inter­
Cle/ici omnea. praesertim vero beneficia eccle­ sint, sub poena mille marcarum, in quamlibet qua­
siastica obtinente·, habitum clericalem et tonsuram draginta octo grossos computando, per quemlibet
deferant: alioqul privilegiis clericalibus minime eorundem succumbenda. Excepto legitimo impedi­
gaudeant, contra quosvis magistratus tam spiri­ mento. quod in proxima synodo iureiurando con­
tuales quam aeeularea. Et niai habitum et ton­ firmare debent. Et rege ίη dioecesi alicuius epis­
suram intra annum aaaumpaerint, ipao facto bene­ copi degente, illius loci episcopus ad serenissimum
ficiis sint privati, alias iuxta decretum concilii regem se conferre et ibidem manere teneatur et
Tridentini.
•it astrictus, sub eadem poena.

Caput XI.
In pof.it injlipendi» ardo a taeroeancto concilio
Tridentino praeocriptn» obvertetur.
Decreta ooneilii Tridentini de corrigendis cleri­
corum exoeasibns in exeeetioaem dedueeado. sacra
synodus hortatur reverendissimos dominos locorum
ordinario·, ut in poeni· infligendi· ordinem a sacro­
sancto concilio praescriptum obeervent; a levioribusque remediis gradatim, iuris ordine serrato, ad
graviore et severiora progrediantur, nec praecipi­
tanter et de facto ad extrema percurrant. 8i secus
fecerint, quocunque ex nlerieis boo nomine de ae
conquérante, in proxima synodo provinciali causam
dicere necesse habeant.
Caput XJI.
Subditi teeleoiae non pronandi; oeconomi deputandi;
eress e praefectu quidua tradendae.
Delatum est etiam ad synodum, subditos spiri­
tualium deteriore iam esse condition· quam aecularium. iamque magnam partem villarum esse deser­
tam et desolatam, propter graves et intolerabiles
exactiones atque onera, quae per praelato· vel
eorum factores et bonorum conductores, per nimiam
habendi cupiditatem eis imponantur. Itaque syno­
dus statuit, ut singuli reverendissimi domini arohiepisoopi et episcopi, ed praescriptum ecqlosiae asstro-

Caput XV.
EpUcopatue Pomeoanienti» tt Sambienei» ut in prietinvm ntatum reetituatur.
Petendum est a sacra regia maiestate per re­
verendos dbminos suo et totius cleri nomine, ut epis­
copatum Pomesaniensem et Bsmbiensem in Prussia,
contre iura ecclesiastica occupatos, eorumque ecD olesias profanatas et spoliatas, in pristinum statum
vindicet et restituat : praesertim vero Pomesaniensem.
cuius magna pars est in ditione sacrae regiae
molestatis sine ullo episcopo et pastore legitimo.
Bupplicandumquc est sanctissimo domino nostro.
Ut de consensu serenissimi regis, eam portionem
episcopatus Pomesaniensis ditionis regiae, si inter
episcopatus restitui non poterit, episcopo Culmenai.
uti viciniori adjungat.
Caput XVI.
Electio aMstinai, proepaoitormn repularimn, tam viro­
rum quam emnisliam, récta canone» concilii Tridentini
•I statuta provincialia oboervetur.
Ius electionis liberae abbatum, praepositorum
oaeteroramque praelatorem regulsrium, tam viro­
rum quam monialium, secundum sacros canone·,
ooneiliiq·· Tridentini decreta ac provinoialia sta­
tuta penitus observetur et retineatur; dentijuc
•peram domini locorum ordinarii eorum regu-

""*""'**'’'^·ΛΜ····Ι·|| ΝΜΜΜΜΙ

•Μ

CONCILIUM PKTRIOOTIBKBl PRO IMCUB OWMMKN8I8, 1»7? matf 1»

AM

tari·· «aperior··. at ad »a muasrs komiaa· Maaai,, ram reparti fuerint, ordinaries ia riacula eeaUetaatnr,
at ad monasteria per ses dsearta remittaatar. Qai
observantiam aiat profs··!. vol profiter! nsesait
vero tales ad «Μ ·ο·ΜΐβτΙβ recipere ausi fueriat.
babeant, eligantur; d· quorum taribus at privi­ poena enepeneionis aflciaatnr.
legii· ae libertatibus rsvsreadiasimi domini aroblCaput XXL
•piacopi et spisoopi sacram regia· maieatat··

.vita· hoMatate at doctrina clari, qui ragalairam

bene informent. suthori^teq·· aaa vflciaat, ae n
eanoellaria aacrae regiae maieetatia litaraa illi· con­
trariae euiquam concedantur. Bi rare ad falssm
alicuius narration·· importunamq·· Instantiam
aliquando conea·»·· fusrint, tanquan inri conmuni contrarias nullum robur habere a sacra
regia maieatate decernantur. Quod ai quia, perveraa cupiditate impulaua, cuiuavia poteetatia prae­
textu. in monaateria eorumque bona ae intruaerit,
ia, ultra poena· sacria canonihua sancitsa, pro vio­
latore juris «t libertati· ecoleaiasticae habeatur.
'totiuaque cleri nomine contra eunt sacrae regiae
maieitati· praesidium- imploretur.
*
Caput XVII.
Monatteria taut atrorum guan mulierum rs/ormenda.
Dabunt autem operam domini locorum ordi­
narii et auperiorea, secundum formam a «acris
canonibus et statutis provincialibus praescriptam,
ut monaateria tam virorum quam monialium re­
formentur^ ut quemadmodum ab initio religioni,
pietati, vitae sanctitati. doctrinae atque disci­
plinae aunt dedicata, ita etiam hoc tempore in ei·
haec eadem vigdant. suscitentur ac retineantur,
et eorum seminaria in ipsis instituantur; scandala­
que omnia et abusus, quicunque rqperti in eis
fuerint, procul inde amoveantur et arceantur.

Caput XVIII.
Bona «t potteeeiontt «oaaitmorwa alienata
rseuperonda.

Quoniam vero per pegligentiam superiorum tem­
porum bona et possessiones monasteriorum, contra
omne ius pt fas, per praelatos eorum sunt dissi­
pata et alienata : aacra synodus, inhaerendo priori­
bus constitutionibus, statuit et decernit, ut ea quae
•unt alienata, per ipsosmet alienatore· aine ulla
excusatione intra annum recuperentur, et in pristi­
num statum restituantur. Quod nisi factum fuerit,
locorum ordinarii, anno elapso, contra eoa iuxta
statuta provincialia procedant. Ad ea vero, quae
per eorum antecessores sunt alienata, primo quo­
quo tempore, pro viribus recuperanda per ordi­
narios remediis opportunis compellantur, et quan­
tum in ipsis est. consilio atque patrocinio illorum
adiuventur.

Caput XIX.
Begularee extra tua moaaeteria ab adminutrationt
eaeramentorum et prasdaeatietas eerbi Dei abetineanl.

Decernit et statuit synodus, inhaerendo decreto
sacrosancti concilii Tridentini. ut regulares, quibus
nulla animarum cura incumbit, ab administration·
•aeramentorum et praedicatione verbi divini extra
sua monasteria, praesertim vera ab absolutionibus
exoommunioatorum, quae plerunque in praeiudicium
paroecorum, contra sacros canone· et statuta pro­
vincialia facere consueverunt, sine facultate ab
ordinarii· conoesaa abstineant, alioqui per eosdem
ordinarios coerceantur.
Caput XX.
Régulant eaganiet eesresudi, st od monaeteria 'tua
rMutleuli.
Regulares, qui sine licentia superiorum vagari,
et de uno in aliud monasterium commeare soleat,'
per locorum, in. quibua aine literis superiorum suo-

Dmtt»

m

bottle tpintudium, ti pares pertinent,

Decimae ex bonis spiritualium qnornmonnque.

libere sine nilo impedimento, tam ipsorum quam
suorum praefectorum, per eoe ad quos pertinent,
percipiantur, ne laiei eorum exemplo deinceps
scandaliaentur. Quod ai quis ex spiritualibua per
ae, ve) per procuratores bonorum suorum, earum
libertatem impediverit, reverendissimi domini archiepiaoopua et episcopi in synodo provinciali de ae
conquerenti poenam dupli aestimationis ipsarum
luant. Caeteri vero inferiores ad iudicium ordi­
narium vocati, in eo legitime convicti, in simili
poena condemnentur. Quodsi aliqui proventus per
aliquos ex spiritualibus sunt adempti, ad eos resti­
tuendos in synodis tam provincialibus quam dioecesanis. ac etiam iudiciis ordinariis compellantur.

Caput XXII.
Agendorum liber nuper editae in omnibus cedenti
habeatur.
Ad tollendos abusus in administratione sacra­
mentorum. eorumque uniformem administrationis
formulam in tota provincia instituendam, sacra
synodus decrevit, ut ea, quae vulgo appellantur
agenda, per reverendissimum dominum epigeopum
Wladislaviensam recens edita, ab - omnibus ad
quos vacrameptoruni administratio pertinet, habeantur, ex eorumque praescripto omnia flant et
procurentur.

/

Caput XXIII.

i
Mtttalia, brniaria tic. ad metar
Romanotbtm mitealium et breeiariomm ordinanda
I
et reformanda.

Eadem sacra aynodua, ad tollendam varietatem
in oratidnibua et cantu eccleaiastico, missalia et
breviaria Romana ex authoritate sacroaancti con­
cilii Tridentini conscripta atque edita, in usum
provinciae istius recepit, ad eaque universum can­
tum ecclesiasticum conformari praecipit ; ac ut in
singulja dioecesibna tam in cathedralibus quam in
otSlTêgiatis atque paroecialibus deputentur homines
eius rei periti, qui indices librorum, quibus cantus
ecclesiasticus continetur, debito ordine conflciant.
et ad instar miasalium atque breviariorum Roma­
norum conscribant. Quodsi quid in antiquis gradualibus et «ntiphonariia ad praesens institutum
D desideratum fuerit, id sumptu episcoporum et capi­
tulorum conscribatur et suppleatur. Quod insti­
tutum. ante proximam synodum provincialem per­
fici, et in usum deduci synodus omnino* vult et
mandat.

Caput XXIV.
Pott mortem guorumeungue epiriteMum bona
etoMatHoa ne* diripienda.

Bona ecclesiastica post mortem quorumvis prae­
latorum spoliari et deformari non permittantur,
omniaque, quae in eis in possessionem venienti
praelato tradita fuerunt, secundum inventaria iis,
ad quos provisio bonorum vacantium pertinet, in­
tegre reddantur. Ac insuper, quicquid elavo af­
fixum fuerit, loco suo relinquatur. De intestati·
vero reverendiseimia dominis arehiepiscopi· et epis­
copia. canones veteres ei statuta provincialia per
omnia robur suum obtineant,

m

concilium

prnucovnm· provinciam gnbmnknsi·, un mou i»

Caput XXV.
Shpoito seem ad rnwene eoerilfirvtms psrftnens,
msmdiaafoM mroetar.

Ad maiorem reverentiam sacrosancti sacrificii
missae, saaeta eyuoduo dooerait, at corporalia, ca­
lices, purifioatoria, ai alla ad eaerifioiam aùaaaa
aaceaaaria in eoclesiia aial manda, benedicta at
consecrata, ita ai in visitationibus omjüa baeo Üebito ordina reportantur, sub poenis suspensionis
incurrendae, arbitrio ordinarii moderandia.
Caput XXVI.

m

J ventus ot Qpadragorimao declaretur populo ia
sacris ooneioalbna,

nt eeafooaarU sciant omnea

easae summe pontifici reseri aies.
.bullae tenor sequitur et eot talis.

Calas quidem

LITERAE PROCE88U8
MnetMari ΙαιΜ neutri Gruperti peps Xlll, Uetat
dw remea Daaàai, aaai 1578,

• In nomine sanctae et individuae Trinitatis,
Patrio et Filii ei Spiritus sancti, amon.
Noverint univorsi hoc praesens publicum tran­
sumptum inspecturi, quod nos Hieronymus Matthaeius, protouotarius apostolicae, utriusqus signa­
turae aanctiasimi domini noatri papae referen­
darius, curiae causarum camerae apoetolioae gene­
ralia auditor, Romanarque curiae iudex ordinarius,
sententiarumque et oeneurarum latarum, ac quarumI cunque literaram apostolicarum universalia executor
ab eodem cunctissimo domino nostro papa depu­
tatus, vidimus ei diligenter inspeximus literae apostolicas sanctissimi domini nostri Gregorii divina
providentia papae Xlll, hodie, qui fuit dies iovis
sancti et eoenae Domini, et solemniter more solito
lectas et publicatas, eiusque vera bulla plumbea
cum oordula rubei croceique colorum more Ro­
manae curiae pendente bullatas, et omni suspicione
carentes, subsequontis tenoris.

Coxftuarti wu posmtcnlràns otren socles··» ooiAeMu rt eellffiete» mit doeti «t diserati.
Cum tota ratio emendandae vitae in examina
conscientiae renetur, ideo annota aynodua decretum
sacrosancti concilii Tridentini excquutioai deman­
dando atatuit, ut non aolum circa eeeleoiao cathé­
drale», sed etiam collegiataa oint docti oonfeaaarii
aeu poenitentiarii, qui confesaionem audiant, et eoa
qui ad confeaaionem veniunt diligenter examinent,
non contenti generali peccatorum confessione: cum
poet intimum do peccatia dolorem, qni in poenitente requiritur, nihil magia necessarium ait, ut
rite peragatur confessio, quam diligena discussio
et inquisitio de apecie et numero peccatorum, et
eorum circumatantiia peccatum aggravantibua.
Ut autem in confeoaionibua audiendis instruoGregorius episcopus, servus servorum Dei.
tiorea oint parochi, decernit aacra aynodua, ut pa­
rochi prae maaibua habeant directorium loannia t Ad foturam rei memoriam. Consueverunt Romani
Poland, theologi societatis tenu, et summam ali­ Aontifioee praedeceeeorea nostri, ad retinendam puriftatem religionis Christianae et ipsius unitatem, quae
quam, ut pote Sylveetri, Tabianae, etc.
in eoniunotione membrorum ad unum eaput, Christum
Caput XXVII.
videlicet, eiusque vicarium, principaliter oensistit, et
Hearutieerum libri in rcholit non iagontur.
sanctam fidelium societatem ab offensione servanAd maiorem deteotationem haereram, et ut ? dam, anna iustitiee per ministerium aposfolatur in
aervetur decretum sacrosancti concilii Tridentini. praesenti celebritate exercere.
aynodua inhibet, ut nullus haereticorum liber, prae­
m 1. Nos igitur vetustum et solennem hunc mo­
sertim in scholis, legatur, neque a quoquam reti­ rem sequentes, excommunicamus et anathematineatur, iuxta concilium Tridentinum et indicem samus ex parte Dei omnipotentis, Patris et Filii
Romanum. Catheehiamua vero Romanua solus et Spiritus sancti, auctoritate quoque beatorum
omnibus scholaribus .publice legntur.
apostolorum Petri et Pauli, ac nostra, quoscunque
Husitas, Vide vitas, Lutheranos, Zwinglianoe. Cal­
Caput XXVIII.
vinistes, Ugonoio», Anabsptistas, Trinitarios, ac
Bibliatlueat rmitMiir.
omnea et singulos alios haereticos, quocunque no­
Statutum antiquum innovando, sacra synodus mine nuncupentur, et cuiuseunque sectae existant,
decernit, ne bibliopolae vel impreesores libros im­ et eorum credentes, ipaorumque receptatores et
primere, vel undecunque advectos vendere audeant, foutoree, ot generaliter quoslibet defensores, ac
priusquam examinati probatique foerint ab ordi­ eorundem libros haereaim continentes, vel de reli­
nario, iuxta decretum concilii Tridentini. Contra gione tractantes, sine auctoritate nostra et sedis
quos petendum est a sacra regia msieetate, ■b apoetolioae, scienter legentes aut tenentes, impri­
ultra ipsorum librorum amiasionem, gravior aliqua mentes seu quomodolibet defendentes, ex quavis
poena statuatur, praeter alia sancita ab eodem causa, publice vel oceelte, quovis ingenio vel
concilio Tridentino et ab indice RCmano.
) colere: aeeaon schismaticos, et eoa, qui se a
nostra et Romani pontificia pro tempore exietenCaput'XXIX.
tis obodieatia, pertinaciter subtrahunt vel recedunt.
3. Item excommunicamus ot anathematise·» ua
Ut forma et modus ia providendis oeelsaiis omnes et singnloe cuineeunque status, gradus seu
paroohialibua iuxta sacrosancti eoaeilH Tridentia! eoaditionia fuerint, et interdicimus universitates,
decretum servetur, moneatur omnea episcopi, ut ia collegia et capitula, quocunque nomino nuaeupnutur,
suis primis synodia dioeesoaais deputant examina­ ab ordinationibus, sententiis seu mandetis nostris
tores ex preoeeripto diet! concilii, ot inter dietoe ae Romanorum pontificum pro tempore exiatondeputatos non comprehendant anos vicarios gene­ tinm, ad univeroale fotarum concilium appellantes,
rales: cum concilium dicat, quod examen flat ab nocaoa eoa quorum auxilio vel favore appellatum
epiacopo, sive,'eo impedito, ab eluo vicario gene­ foerit.
3. Item excommunicamus et anathematiumus
rali atque ab aliis examiaatoyibus.
omnea piratae, latrunculos maritimos ot illos prse«
Caput XXX.
oipue, qai mare nostrum a Moate Argentario neque
Bulla ctaaa* flemini seepuM prsmidpaudo. <
ad Tarracinam diaeurrantee, eoo qui in illo navigant
Decernit et statuit sacra synodus, ut bulla depraedantur, mutilaat, interficiunt, rebusve et
eoenae Domini ungulis annis primo quoquo tem­ bonis suis spoliaat, omnaoque receptatores oornnpore promulgetur, ot deinde dominies prima Ad­ dem, et oie auxilium scienter dantes vel favorem.

mt

concilium

prrRicovnwei provinciam onawnrsiB, im

4. Item nMaaaiiMm* ·< anathMMtiMmtu
•«•m «t etagnlo·, qui ehrietiaaeram quomaeaaq··
navibus iempsotato la traneversum, at die! aalat,
ieetatis, naufragium panel· aat «tiens sabuversU,
sire la ipaie navibua, sivo ex ale dilapea, at ia
atari vel littore iaventa, eaiaaeaaqae generis basa,
tam ia noatria Thyrreai at Adriatiei. quam ia V·*"
busounqne aliia eaiaaeanqae maria regionibus a*
Ultoribus rapuerint, aat seieater ipai aibi eeoeperiet,
aut ab aliia rapta sen accepta scienter remportât;
ita ut nee etiam ob quodeunque privilegium, consuetudinem aut longissimi etiam immemorabilia

mm i»

m

eapiaat, spetiaat, dedecet merest·· ia eadem, vol
qai talia lari aaaa^aat.
11. Item aaeommaateamao at aaatbomatisamns
ornnee interficient··, metilaates, vulnerante·, ver·
bereatea. pareutieutes, eapieates, earooraatoe, detiMoteo vel hoetiHtor iasequeates laorao Romaeae
eeoieeiaa eardiaates as patriarchas. arsbiopiseopoe.
epheopos, «edisqn· apoetelieae legatee vol eunoioe, aat eosdem Midento· a suit dioecesibus, terri­
toriis, terri· ecu dominii·, oaquo maadaate· vel
rata babeateo, seu praestanto· eis auxilium, eon■ilium vol favorem.

temporie posaessionem, eeu alinm quemcunque
19. Item oxoommnnieamue et anathematisamus
praetextum excusari possint.
omnee illoe. qui per se vol alium seu alio·, qusβ. Item cxcoipmunicamus et aoatheinatiiamuo •cunque person»· eoeleaiasticaa vel secuhree. ad
omne· qui in terri· lui· nova pedagia seu ga­ diotam curiam super eorum eanii· et nogociia re­
belle· ad id potestatem non habente· impo­ currentes, illssqne in eadem curia provoquent··
nunt vel augent, aut imponi vel augeri prohibita aut proeurantee, negociorumque gestores, advoexigunt.
B catos, procuratores ipsorum, seu etiam auditore·
β. Item excommunicamus et ^aathematisamus vel indices, super dicti· causis vel negociia depu­
omne· falsarios literarum apoatolioarum et in forma tato·. occasione causarum vel negociorum huius­
brevia, ae supplicationum gratiam vel iuatitiam modi verberant, mutilant vel occidunt, seu bonis
concernentium, per Romanum pontificem, sanctae spoliant, vel qui per se vel alium seu alios directe
Romanae ecclesiae vicecancelUrium, seu gerente· vel indirecte praedicta exequi vel procuraro, aut
vices eorum, aut de mandato eiuadem Romani in eisdem consilium, auxilium vel favorem prae­
pontificie signatarum, aut aub nomine eiusdem stare non verentur, ouiuscunque prseeminentiae et
Romani pontifici· teu vicecancellarii, aut ge­ dignitatis ftierint: ac illos qui (itéras apostolica·
rentium vice· praedictorum signante· supplicatione· et in forma brevis, tam gratiam quam iuatitiam
easdem; extendentes constitutionem felicis recor­ concernentes, ac etiam citationes, inhibitiones, se­
dationis Innoeentii pspao tertii quae incipit Aii questra, monitoris, processus, executorial··, aliaque
faltariorwn, cum omnibu· poenis in ea contenti·, decreta quaeeunque a nobis et sede apostolica, seu
ad falsificante*, seu mutante· supplicatione· per legatis, nunciis, praesidentibus, camerae apostolicae
nos seu de mandato nostro signata· et data·, auditoribus et commiseariis, aliisque iudieibus et
sine nostra aut datarii nostri licentia.
delegatis spnstolicis emanata, et quae pro tempore
7. Item excommunicamus et anathematisamus emanaverint, simpliciter vel sine eorum beneplacito,
omnes illos, qui equos,, arma, ferrum, filum ferri, consensu vel examine, execution· demandari, aut
stannum, chalybem. omniaque alia metallorum c ne tabelliones et notarii super huiusmodi literarum
genera, atque belliea instrumenta, lignamina, cana- et processuum exequutione instrumenta vel acta con­
pom, funes tam ex ipao canape quam ex qua­ ficere. aut confecta parti cuius interest tradere
cunque alia materie, et ipsam materiam aliaqne debeant, impediunt vel prohibent, aut impediri
huiusmodi, quibu· christianut impugnant, deferunt vel prohiberi procurant ; ac notario·, exeeutore·
Saracenis, Turei· et aliis Christi nominis inimicis. et aubexeeutore· literarum, citationum, mo'nitorionecnon illos qui per se vel alium seu alios de rum et aliorum praedictorum capiunt, carcerant et
rebus Christianae reipublicae statum concernentibus detinent, vel capi, carcerari et detineri taciunt;
in Christianorum perniciem et damnum ipso· Tur­ quique etiam quibuscunque personis in genere vel
ea» et Christianae religioni· inimicos certiore· fa­ in specie, ne pro quibusvis eorum negociis pro­
ciunt, illisque ad id auxilium, consilium vel favo­ sequendis. seu gratiis vel literis impetrandis ad
rem quoiuodoiibet praestant. Non obstantibus Romanam curiam accedant, aut recursum habeant,
quibuscunque privilegiis et concessionibus quibus­ seu gratias ipsas vel liters· a diota sede impe­
cunque principibus et dominiis sive privatis per­ trent, seu impetratis utantur, directe vel indirecte
sonis, per no· et sedem praedictam hactenus con­ prohibere, statuere seu mandare, vel eas apud se,
cessis, quae illis nolumus in aliquo suffragari.
aut notarium seu tabellionem, vel alias quomodoH. Item excommunicamus et anathematisamus libet retinere praesumunt.
omnes impedient·· sive invadent·· eo· qui vic­
18. Item excommunicamus et anathematisamus
tualia seu alis ad usum Romanae curiae neeee- omnes et singulos cancellarios, viceoancellarios et
saris adducunt, ac etiam eos qui ne ad Romanam consiliarios ordinarios et extraordinarios quorum curiam adducantur vel deferantur impediunt seu cunque regum et principum. ac praesidentes canperturbant, vel qui talia fieri faciunt, vel facient·· cellariaruni, consiliorum et parlamentorum ; necnon
defendunt, ouiuscunque fuerint ordini·, praeemi­ procuratores generale· eorundem ve) aliorum prinnentia·, conditioni· et status, etiam si pontificali cipum secularism, etiam si imperiali, regali, ducali
vel regali, aut alia quavis ecclesiastica vel mun­ vei alia quacunque praefulgebat dignitate, qua­
dana praefulgeant dignitate.
cunque nomino nuncupentur; aliosque iudiees tam
.9. Item excommunicamus et anathematisamus ordinarios quam delegatos, necnon arcbiepiscopos,
omne· ex proposito interficientes, mutilantes, vul­ episcopos, abbate·, commendatorio·, vicarios et
nerantes, detinent··, capientes son depraedant·· officiales, qui per se. vel alinm seu alios suthori/
romipetas seu peregrino·, ad Urbem causa devo­ talo propria et de facto qnarumounque exemp­
tionis seu peregrinationis, et prorsus omnee alios tionum, vel aliarum gratiarum et literarum apo
ad sedem apoatolieam accedeutee, vel apud eam stolicarum praetextu, beneficial·· et decimaram ae
morante·, aut rsoedentee ab ipsa, et illis dante· alias spirituales et spiritualibus annexas causas,
auxilium, consilium vel favorem.
ab auditoribus et oommWsariis nostris aliisque
q 10. Item excommunicamus et anathematisamus indicibus oecleeiasticis avocant, 'illarum cursum et
omnee illoe, qui. non habentes in eadem curia juris­ audientiam, ae personas, capitula, conventus, col­
dictionem ordinariam vel delegatam, eius praetextu legia, causas ipsae prosequi volente· impediunt.

639

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAE GNE8NENBI8, ϊί» udi 10

640

•c >e de illarum cognitione tanquam indice· inter­ canonee tam in Lateranensi novissime celebrato,
ponunt, ae parte» actrice», quae illa» committi quam aliis conciliis generalibus edita, etiam cum
fecerunt et faciant, ad ‘revocandum et revocari censuri·, et poenis in ai* ooatentis.
18. Item excommunicamus et anathematizamus
faciendum citatione» vel inhibitiones, aut alia»
literas in ei» decreta·, et âd faciendum vel con­ omnes et quosonnque magistratu», senatore», prae­
sentiendum eo·, contra quo· tale· inhibitione· sidentes, auditore· et alio· indice·, quoepnque
emanarunt, a censuris et poenit illi* contenti· ab­ nomine vocentur, ac cancellario·, vioqcanoelsolvi statuunt et eqmpellunt, rei alia» exeoutionem larios, notario·, scribas, ao executor·· et subliterarum apostolicarum vel executorialium, pro­ executores, et alios quoquo modo »· inter­
cessuum ac decretorum praedictorum, etiam »ub ponente· in causis capitalibus seu criminalibus
praetextu violentiae prohibendae, vel quod ad no· contra personas eccleeiastioas, illas bannieudo, ca­
informando», ut ipsi dicunt, lupplicaverint aut piendo, processnndo, seu sententiae contra illas
supplicari fecerint, nisi ipse supplicationes huius- proferendo vel exequendo, etiam praetextu quo­
modi coram nobis et aede apostolic·, legitime pro­ rumcunque privilegiorum a sede ) apostolic· ex
sequantur. quomodolibet impediunt, vel tuum ad quibusvis causis, ac sub quibuscunque tenoribus et
id favorem, co nail i um aut assensum praestent
formis, in genere ot specie concessorum, quibus­
14. Quire ex eorum praetenso officio, ve) ad cunque regibus, ducibus, principibus, rebuspublicis,
instantiam quorunicunque personas ecclesiasticas, monarch!·, civitatibus, et aliis quibusounque poten­
capitula, conventus et collegia ecclesiarum quarum- tatibus quo'îtntque nomine censeantur, quae nolumus
cunque coram se ad eorum tribunal, audientiam, illis in aliquo suffragari, illa omnia exnunc in irricaqcellariam. consilium vel parlamentum, praeter tum revocando.
iuri» canonici dispositio iem trahunt vel trahi fa­
19. Item excommunicamus et anathematizamus
ciunt, vel procurant directe ve i indirecte, quovis omnes illos, qui per se, vel alium seu alios, diquacsito colore: necnon qui s*atuta, ordinationes, recte vel indirecte, sub quoounque titulo vel colore,
constitutione», pragmatica», seu quaevis alia -de­ de facto occupant vel detinent, vel hostiliter de­
creta in genere vel in specie, ex quavis causa et struunt vel invadunt, aut occupare, detinere vel
quovis quaesito colore, ac etiam praetextu litera- destruere aut invadere hostiliter praesumpserint in
runi apostolicarum usu non receptarum seu revo-. totum vel in partem almam Urbem, regnum Siciliae,
catarum, vel cuiusvis consuetudinis aut privilegii, insulas Sardiniae et Corsicae, terras citra Pharum,
vel alias quomodolibet fecerint, ordinavèrint et patrimonium beati Petri in Tuscia, ducatum Bpolepublicaverint, vel factis et d^dinatis usi fuerint, tanum, comitatum Venaysinum, Babinensem, marunde libertas ecclesiastica tollitur, seu in aliquo chiae Anconitanae, Masaae, Trebariae, Romandiolae,
laeditur vel deprimitur, aut alias quovjsmodo re­ Campaniae, et maritimas provincias, illarumque
stringitur, sen nostris et dictae sedis ac quarum­ terras et loca, ao terras specialis commissionis
cunque ecclesiarum iuribua quomodolibet directe Arnulphorum, civitatesque'nostras Bononiam, Cevel indirecte, tacite vel expresse praeiudicatur.
senam, Ariminum, Beneventum, Perusium, Avinio15. Necnon archiepiscopo», episcopos aliosque ■ nom, civitatem Castelli, Tudertum, et alias civitate·,
superiores vel inferiores praelatos, et omnes alios terra» et loca, vel iura ad ipsam Romanam eccle­
quoscunque iudices ecclesiasticos ordinarios quo­ siam pertinentia, dictaeque Romanae eccleside
modolibet impediunt, quo minus sua jurisdictions mediate vel immediate sublecta, quique supremam
ecclesiastica contra quoscunque utantur, secundum iurisdictionem in illis nobis et eidem Romanae
quod canones et sacrae constitutiones ecclesiasticae ecclesiae competentem do facto usurpare, pertur­
et decreta conciliorum generalium, et praesertim bare, retinere et vexare variis modis praesumunt ;
Tridentini, statuunt.
necnon adhaerentes, fautores 'eT^telchaores eorum,
16. Quire iurisdictiones, seq fructus, redditus •eu illis auxilium, consilium vel favorem quomodo­
et proventus, ad no» et sedem apostolieam, et libet praestantes.
quascunqUe ecclesiasticas personas ratione eccle­
20. Necnon omnes et singulos supellectilium
siarum, monasteriorum et aliorum beneficiorum librorum, scripturarum, et bonorum camerae et
'ecclesiasticorum pertinentes usurpant, vel etiam palacii apostolici ex eodem palacio, infirmitatis
quavi» occasione vel causa, sine Romani ponti­ Romani pontificis ac sedis apostolicae vacationis
ficis vel eorum ad qnos iure pertinent expressa tempore, ablatores, raptores et illorum detentores,
licentia, sequestrant.
•c quoscunque alios, ad quorum manus'bona prae­
17. Quive collectas, decimas, taleas, praestan­ dicta quocunque titulo, ex quavis causa scienter
tia· et alia onera clericis, praelatis et aliis per­ pervenerint.
sonis ecclesiasticis, ac eorum et ecclesiarum, mo­ I*
21. Volentes praesentes nostro» processus, ac
nasteriorum et aliorum beneficiorum ecclesiasti­ omnia et quaecunque his literis contenta, quousque
ciorum bonis, iliorumque fructibus, redditibus et alii huiuamodi processus a nobis aut Romano
proventibus huiuamodi, absque simili Romani ponti­ pontifice pro tempore existonte fiant aut publi­
fici» speciali et expressa licendi· imponunt, et di­ centur, durare, suosque effectus omnino sortiri.
versis etiam exquisitis modis exigunt, aut sic im­
22. Caeterum, a praedictis sententiis nullus per
posita etiam e ^sponte dantibus, et concedentibus alium, quam per Romanum * pontificem, aisi in
recipiunt. Necnon qui per ··, vel altum seu alios mortis articulo constitutu, neo etiam tunc, nisi de
frecte vel indirecte praedicta facere, exeqni vel stando ecclesiae mandati· et satisfaciendo cautione
procurare, aut in eisdem auxilium, consilium vel praestita, absolvi possit, etiam praetextu quarumvis
favorem, aut votum seu suffragiupt palam vel facultatum et indultorum, quibusounque personis
oeculte praestare non verentur, cuiuscunque .sint ecclesiasticis, secularibu, et quorumvis ordinum
praeeminentia·, dignitatis, ordinis, conditionis aut etiam mendicantium et miflliarum regularibus,
status, etiam si imperiali aut regali praefulgeant etiam episcopali vel alia maiori digpitate praeditis,
dignitate, seu principes, duces, comites, baronss, ipsisque ordinibus et eorum monasteriis, conventi­
respublicae, et alii potentatu quicunque, - etiam bus et domibus, ae capitulis, collegiis, confraterniregnis, provinciis, civitatibus et terris qnoquo modo tatibua. congregationibus, hospitalibus et locis piis,
praesidentes, aut quavis etiam pontificali dignitate necnon laicis. etiam imperiali, regali et dlia mupinsigniti. Innovant·· decreta super hi» per sacros dana excellentia frigentibus, per 'nos et dictam

>

y*

641

rWS:.

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAE GNE8NEN8I8, 1677 mût 19

649

sedem, ae cuiusvis concilii decreta, verbo, literis, a
97. Insuper, ut processus ipsi ac praesentes
aut quacunque scriptura in genere et in specie con­ literae, ac omnia et singula in eis contenta eo
cessorum et innovatorum, ac cpncedendorum et flant notiora, quo in plerisque civitatibus et locis
innovandorum. '
fuerint publicata, universis et singulis patriarchis,
23. Quod si forte aliqui contra tenorem prae­ primatibus, archiepiacopis, episcopis et locorum
sentium, talibus excommunicatione et anathemate ordinariis, praelatis et rectoribus ubilibet consti­
laqueatis, vel eorum alicui absolutionis beneficium tutis per haec scripta cOmmittimus. et in virtute
impendere do facto praesumpserint, eos excom­ sanctae obedientiae districte praecipiendo manda­
municationis sententia innodamus, gravius contra mus, ut per se vel alium seu alios, praesentes
eos spiritualiter et temporaliter, prour expedire literas, postquam eas receperint, seu earum ha­
noverimus, processuri.
buerint notitiam, semel in anno, aut. si expedire
24. Declarantes ac protestantes quamcunque viderint, etiam pluries, in eccleaiia suis, dum in eis
absolutionem etiam solemniter per nos faciendam, maior populi multitudo ad divina convenerit, »opraedictos excommunicatos sub praesentibus com­ lenniter publicent, ot ad christifidelium mentes
prehensos, nisi prius a praemissis cum vero pro­ reducant, nuncient et declareot.
posito ulterius similia non committendi, destiterint;
28. Caeterum hortamur eosdem universos et
ac quo ad eos, qui contra libertatem, ut prae­ singulos patriarchas, archiepiscopos, episcopos,
mittitur, statuta fecerint, nisi prius statuta, or­ alioaque locorum ordinarios et ecclesiarum praedinationes, constitutiones, pragmaticas et decreta B latos, necnon rectores caeterosque curam animahuiusmodi publice revocaverint, et ex urchiviis seu rum exercentes, ac presbyteros' sacculares, et
capitularibus locis, aut libris in quibus annotata quorumvis ordinum regulares ad audiendum con­
reperiuntur. deleri et cassari, ac nos de revoca­ fessiones quavis authoritate deputatos, ut tran­
tione huiusmodi certiores fecerint, eos non com­ sumptum harum literarum penes se habere, legere
prehendere, nec eis alitor suffragari. Quin etiam et diligenter examinare procurent.
per huiusmodi absolutionem, aut quoscunque alios
29. Volentda earundem praesentium transump­
actus contrarios, tacitos vel expressos, ac etiam tis. etiam impressis, notarii publici manu sub­
per patientiam et tolerantiam nostram, vel succes­ scriptis. et sigillo iudicis ordinarii Romanae curiae,
sorum nostrorum qnantocunque tempore conti­ vel alterius personae in dignitate ecclesiastica con­
nuata, in praemissis omnibus et singulis, ac quibus­ stitutae munitis, eandem prorsus fidem in iudicio,
cunque iuribus sedis apostolicae, ac sanctae Ro­ et extra illud ubique locorum adhiQfndatn fore,
manae ecclesiae undecunque et quoroodocunque quae ipsis praesentibus adhiberetur, si essent ex­
quaesitis vel quaerendis, nullatenus praejudicari hibitae vel ostensae.
posse seu debere.
30. Nulli ergo omnino hominum liceat haec
25. Non obstantibus privilegiis, indulgentiis et paginam nostrae excommunicationis, anathematiliteris apostolicis, generalibus vel specialibus, supra- zationis, interdicti, declarationis, protestationis, sub­
- dictis vel eorum alicui seu aliquibus, et aliis cuius­ lationis, revocationis, commissionis, innodationis.
cunque ordinis, status, vel conditionis, dignitatis C mandati, hortationis et voluntatis infringere, vel
et pnieemiuentfae fuerint, etiam si, ut praemittitur, ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc
pontificali, imperiali, regali, seu quavis ecclesiastica' attentare praesumpserit, indignationem omnipotentia
et mundana praefulgeant dignitate, vel eorum Dei. ac beatorum Petri et Pauli apostolorum eius,
regnis, provinciis, civitatibus seu locis a praediota se noverit incursurum.
aede ex quavis causa, etiam per viam contractus
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, anno»
aut remunerationis, et sub quavis alia fonna et incarnationis Dominicae, 1577, X calendas apriiis.
tenore, ac cum quibusvis clausulis etiam deroga­ pontificatus nostri anno sexto.
toriarum derogatoriis concessis, etiam continenti­
Caesar (llorierius.
bus qu«jd yéxeommuninari, anathematizari vel inter­ *
M. Datarius.
dici non/ possint, per litteras apostolicae non fa­
A. dp Alexiis.
cientes plenam et expressam ac de verbo ad ver­
R
koutiutx
sped
cxxexRXM
axcitrrxnivM.
bum de induito huiusmodi, ac de ordinibus, locis,
nominibus propriis, cognominibus ot dignitatibus
Anno a nativitate Domini 1578. indictione sexta,
eorum mentionem; necnon consuetudinibus etiam di·· vero iovis 27 nichais martii, pontificatus
inynemorabilibua ac praescriptionibus quantum­ sanctissimi in Christo patria et domini nostri
cunque longissimis, et aliis quibuslibet observantiis domini Gregorii divina providentia papae XIII
scriptis vel non scriptis, per quae contra hos anno sexto, retroscriptao literae apostolicae affixae.
nostros processus ac sententias, quo minus indu- D et publicatae fuerunt ad valvas ecclesiae Sancti
dentur in eis, se iuvarc valeant vel tueri, quae loannie Lateranensis et basilicae Principia Aposto­
o^pia quo ad hoc, eorum omnium tenores, ac si lorum de Urbe, fiecnou cancelaria apostolica et in
ad verbum mihil penitus omisso insererentur prae­ acie Campi Florae, per nos Marcum Ant. Brutum
sentibus proMixpressia habentes, penitus tollimus et et Petrum Guerram, sanctissimi domini nostri papae
omnino revocamus; caeterisqué contrariis quibus­ cursore·, lulius. Fontana, magister cursorum.
cunque.
Quibus quidem literis diligenter inspectis, illas
26. Ut vero praesentes nostri processus ad ad requisitionem et instantiam magnifici domini
communem omnium notitiam facilius deducantur, loannie Felicia Salvatorii, sanctissimi domini nostri
chartas seu membranas processus ipsos continentes papae et camerae apostolicae procuratoris fiscalis,
valvis ecelesiae Sancti loannis Lateranensis et per Ovidium Eraamum, nostrum et dictae curiae
basilicae Principis apostolorum de Urbe appendi uotarium publicum infraacriptum, transumi et exenA
faciemus, quae processus ipsos quasi sonoro prae­ piari, ac in hanc publicam transumpti formam , re­
conio et petulo inàicio publicabunt, ut ii, quos digi mandavimus. Decernentes et volentes, ut huic
processus huiusmodi contingunt, quod ad ipsos non praesenti transumpto, iuxta earundem literarum et
pervenerint, aut quod ipsos ignoraverint, nullam decreti in eis appositi formam, continentiam et
possint excusationem praetendere, aut ignorantiam tenorem, de caetero plena et indubia fides adhi­
allegaro, cum non ait verisimile id remanere in­ beatur ubique locorum, ac ai ipse literae originales
cognitum, quod tam patenter omnibus publicatur. exhibitae vel ostensae forent. Quibus omnibus et
' Uomii. «canaux. Tairas XXXVI*·.

ή ·'.«*<·

M3

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAE'GN Ε8ΝΕΝ818, 1577 mail 19

644

singulis auctoritatem nostram ordinariam, m de- A etiam in posterum omne tempus constituerunt: ut
cretum interposuimus et interponimus per prae­ qnotannis, pro festo sancti Martini, initio sumpto
sentes. In quorum fidem praesentes literas, atque a proximo illius festo, dent et conferant reveren­
praesens publicum transumpti instrumentum exinde dissimi domini archiepiscopus Gneenenais ot epis­
fieri et per impressores cameralea imprimi, ac per copus (’recevions!» centeno» aureos Ilungaricos
dictum notarium nostrum et curiae nostrae coram singuli; Cuiavicnais vi >. Vilnensi», Posminienai»
nobis scribam infrascriptum subscribi et publicari atque Plocensi» ooutenos Horenos singuli, per tri­
mandavimus, uostrique soliti sigilii impressione ginta grossos computando»; Culmonais octoginta
muniri iussimus et fecimus.
Horenos. Premislienaia totidem, Luceorienais et
Datum Romae, in aedibua nostrae solitae resi- Chelmensis singuli quadraginta t'oyeno».
dentiae. aub anno a nativitate Domini 1578. in­
Ut autem isthacc extraordinaria «tipendioium
dictione sexta, die vero 17 mensis martii, ponti­ accessio iuste et cum fructu studiorum distribuatur,
ficatus sanctissimi in Christo patria etidomini sacrii, aynodua reverendissimo domino <-piM»po
nostri domini Gregorii divina providentia papfieXUI. Cracovienri. ad quem tunqunm cancellarium uni­
anno VI.
versitati» loci illius euru potissimum pertinet, adPraesentibus ibidem dominis' Pompeio Antonino iunxit quatuor alios reformatore», viro» prudente»
et Antonio Guidotto, dictae curiae nostrae notarii» et graves, reverendo» domino» 8tani«laum Kraet coram nobis scribis, testibus ad praemissa omnia sinski archidiaconum. Murtinum Isdbinski de Runiec
et singula vocatis et rogatis.
B scholasticum Cracovienses, Cristinum Drosdowski

archidiacouum. ot laeobuni Gorski canonicum Ploconsem. juris canonici in eadem »cbolu professorem.
Formula examinis eorum, qui ad episcopatus Quorum munii» erit, aaepiu» ac diligentius scholam
nominantur, a synodo constituta, suae sanctitati ipsam visitare, professorumque ingenia, eruditionem,
offeratur.
diligentiam et fructum in docendo attentius con­
siderare, ac inter eos pro cuiusque mei ito aiquè
Caput XXXII.
dignitate, eam ipsuiù pecuniam quotannis iuste
Da elandeatinio matrimoniis
distribuere; ignavis ot inertibus, et qui parvum vel
Decretum sacrosancti concilii Tridentini adver­ nullum docendo faciunt fructum, si qui tales re­
sus matrimonia clandestina inviolabiliter iubet sacra perti fuerint, ab ea penitus exclusi». Eisdem etiam
synodus observandum. Propterea curent ordinerii dominis reformatoribus saeta synodo» dedit pote­
hoc ipsum decretum populo -publicari et explicari statem reformandi, et. quantum fieri potest, in
in singulis paroechiis suarum dioecebum. idque meliorem statum redigendi, tam in docendo, leeprimo anno quam saepissime, deinde x ro quoties tionibusqile atque earum ordine instituendo atque
expedire viderint.
■
mutando, quam in vitn atque moiibii» scholarium
ac professorum corrigendis; praei ipiie vero pro­
Caput XXXIII,
videndo. ut in dicta schola sacrae scripturae lectio
Sacerdotibuo matrimonia prohibita.
Cad catholicae fidei defensionem et inrtemontum.
Quoniam nonnulli ex sacerdotibus, qui in can­ sacraeque doctrinae conservationem et propaga­
teris catholicos ae osse profitentur, eo audaciae tionem habeatur, illudque cavendo, ut nomo suae
atque dementiae progrediuntur, ut sibi uxores du­ prudentiae innixu», in rebus fidei et motum ad
cere licere existiment ct de facto nuptias cele­ aedificationem doctrinae christiamie pertinentium
brant : sacra synodus, inhaerendo canoni sacrosancti sacram scripturam ud suos sensus eoutorquens.
concilii Tridentini, declarat talium copulationes contra eum sensum quem tenuit et tenet sanctu
esse illegitimas et incestas, et tam eos qui talia mater ecclesia, cuius est iudieare de vero sensu
audent, quam illos a quibus tolerantur, sententia et interpretatione scripturarum sacrarum, aut etiam
anathematis ferit, eamque ip«b facto illos incidisse contra, unanimem consensum patrum, ipsum anne
declarat. Ac si qui ex dominis episcopis talea tam scripturam interpretari audeat, etia'iifpi huius­
deinceps ausu temerarid toleraverint, ad summum modi interpretationes nullo unquam tempore in
pontificem sunt deferepdi.
lucem edendae forent : ac, qui contraveueriqv, poenis
a iure statutis puniantur, quemadmodum et decretis
Caput XXXIV.
concilii Tridentini est sancitum.
Èaput XXXI.

Seminaria apud eathedraleo eedetiat tnatituantur.

Seminaria apud cathédrales ecclesias ex decreto De doctoribuo bullatio, et ordinarie in upirerntatibu»
promoeendio.
concilii Tridentini, statutorumque provincialium
praescripto, quatenus tamen ei non adversentur Λ
Praeterea, no promotiones in qualibet facultate
decreto concilii Tridentini, primo quoquo tempore cuipiam conferantur, Mtque munus publice legendi
instituantur, et quae iam antea instituta fuerunt, et docendi concedatur, priusquam professionem
diligenter retineantur. Scholae vero veteres apud fidei ex prescripto bullae sanctao memoriae Pii IV
collcgiatas et paroechiales eccleeiae, ut praeceptores emittat. Cuius, tenor sequitur et est talis.
idoneos et subsidia ad'vitam necessaria habeant, ii.
Bullae, domini dootri domini Pii dioina procidentia
ad quos pro locorum varietate pertinet, provideant.
papae quarti, euper ordinatione ‘ ot promotione doc­
Caput XXXV.
torum, et aliorum nmiMUitque artio et facodtatio
profeoeorum de caetera oboorvanda.
Aeademiae Craeomenei otipondmm eolvent epiacopi.

Schola vero Cracoviensis, cum caeterarum regni
istius scholarum sit mater et magistra, in omnesque
partes regni doctrina atque eruditio ipsius diffun­
datur, reverendissimi domini archiepiscopus et
episcopi, rogatu totius cleri, ad augendum protessoribus illius stipendium, deducendo in effectum
id, \quod iam antea in synodo Petriooviense anno
Domini 1542 erat constitutum, ultro susceperant,
ac etiam in alios non ad praesens solum, sed

Pius epiaeopua servus servorum Dei ad per­
petuam rei memoriam.
In sacrosancta beati Petri principia apostolorum
cathedra, meritis licet imparibus, hisce procellosis
militantis ecclesiae tempestatibus constitutos, pluri­
mum nos oportet esse solicitoa, ut Domini gregem
curae nostrae eommissnm non solum ah aper,i»
rapacium luporum undequaque caulia, obstrepentium
insultibus, sed etiam a magia formidolosi» pesti-

«46

CONCILIUM PETRICOVICN8B PROVINCIAE ONB8NJSN8I8, 1677 maii 19

646

ferarum vqlpecularum domi latitantium inaidiia, ± huiusmodi appeialis, ae de verbo ad verbum mentio
per providum pastoralis officii ministerium, ipso et relatio fieri debeat^ auctoritate apostolica tenore
Domino coopérante praeservemus, ac illic omnea praesentium perpetuo statuimus et ordinamus. Ac·
nocendi occatione·, quantum cum Deo possumus, omnibus et singulis earundem universitatum et
ubilibet auferemus. Cum itaque, iuxta notum sanc­ gymnasiorum rectoribus, doetoribus ot aliis superio­
tissimi vatia oraculum, timor „ Domini, tine quo ribus, ac alias facultatem doctorandi habentibus,
vera religio et catholicae fidei puritas nullibi re* cuiuscuaque statua, gradus, ordinis, conditionis et
peritur, sapientiae ait initium, et qui, vel in scien* praeminentiae fuerint, etiam si episcopali, archi­
tiia proficere, vel eas alios docere parant, supre­ épiscopal!, patriarchal!’vel maiori dignitate, etiam
mum illum sapientiae parentem benignumque cardinalatus honore, ac ducali vel alia etiam regia
largitorem devoto sane fidei obsequio demereri,, et imperiali auctoritate praefulgeant, ne quem in
veraque sincerae religionis pietate sibi conciliare universitatibus, civitatibus, oppidis, vel aliis locis
debeant. Idcirco, hanc fidei puritatem scientiis sibi in spiritualibus vel temporalibus subtectis,
doctriniaque quibuslibet tum tradendis tum ad­ aliter cathedras aut alias lectiones retinere, con­
discendis, tanquam necessariam basim, constituere ; sequi, vel ad gradus promoveri respective patiantur,
et no simplicia nonnullorum adolescentium, res in virtute sanctae obedientiae, et sub interdicto
novas audiendi cupidorum, ingenia in naufragos ab ingressu ecclesiae quo ad antistites, quo vero
blandienfium baeresum rcopulos imprudenter im- ad inferiores sub excommunicationis latae sentenpingaqt. occurrere cupientes; motu proprio et ex B tiae. necnon privationis omnium et singulorum
certa scientia nostra, ac de apostolieae potestatis dignitatum, beneficiorum, officiorum et fbudorum
plenitudine, quod deinceps nullus doctor, magister, ecclesiasticorum 'per eoa quomodolibet obtentorum,
regens, vel alius cuiuscunque artis et facultatis et inbabilitatis ad ilia et alia in. posterum ob­
professor, sive clericus sive laieus, ac arcularie tinenda, eo ipso per contrafacientcs incurrendis
vel cuiusvis ordinis regularis sit, in quibusvis stu­ poenis, districtius inhibemus. Ac quascunque recep­
diorum generalium universitatibus aut gymnasiis tiones, promotiones, electiones et admissiones
publicis aut alibi, ordinariam vel extraordinariam absque processu, certaque de religione et fide
lectoris cathodradi assequi, vel iam obtentam reti­ catholica notitia ac dicta fidei professione, sic ut
nere, seu alias theologiam, canonicam vel civilem praefertur, praecedente pro tempore factas, nullas,
censuram, medicinam, philosophiam, grammaticam, invalidas, nulliusque roboris vel momenti esse'
vel alias liberales artes, in quibuscunque civitati­ neque cuiquam in iudicio vel extra suffragari posse,
bus, terris, oppidis ac locis, etiam in ecclesiis, aicque per . quoscunque indices et commissaries
monasteriis aut conventibus regularium quorum- quavis auctoritate fungentes, sublata eis et eorum
Icunque publice vel privatim quoquomodo profiteri, cuilibet quavis aliter iudicandi et interpretandi
seu lectiones aliquas in facultatibus huiusmodi facultate et auctoritate iudicari et diffiniri debere,
habere vel exercere: neque doctores ipsi, aut ac quicquid secus a quoquam quavis auctoritate
universitatum seu gymnasiorum eorundem rectores. scienter vel ignoranter attentari contigerit, irritum
cancellarii vel alii superiores, sed nec etiam pala- C et inane decernimus,
tiui comités, aut alii particulares facultatem eruNon obstantibus constitutionibus ut ordina­
.litos viros ad eosdem gradus promovendi, etiam tionibus apostolicis. ac universitatum et gymna­
a nobis et apostolica sede, vel alias undecunque siorum, ordinum et locorum quorumcunque, etiam
habentes, scholares, tam laieos quam clericos, et iuramento. confirmatione apostolica vel quavis
cuiusvis ordinis regulares, vel alios quoscunque firmitate alia roboratis statutis et consuetudini­
quuntalibc.t eruditione praeditos, ud ullum gradum bus, privilegiis quoquo induitis, facultatibus et
in eisdem facultatibus suscipiendum recipere et literis apostolicis eisdem universitatibus et gym­
admittere: neque doctores, magistri et scholares nasiis, uc ordinibus et locis, eorumque recto­
ad electionem alicuius in rectorem vel cancellarium ribus. doctoribus, superioribus, etiani in tempora­
universitatis aut gymnasii procedere: nec ipsi libus dominis, comitibus, palatinis et aliis etiam
scholares vel alii, quantumlibet docti et alioqui regularibus personis praefatis, sub quibuscunque
habiles, gradus huiusmodi vel eorum aliquem pa­ tenoribus et formis, ac cum quibusvis etiam dero­
lam vel privatim recipere valeant, nisi doctores gatoriarum derogatoriis, aliisquo efficacionbus.
videlicet ac regentes, magistri et alii professores etiam vim contractus inducentibus clausulis, irritam ad cathedras et lecturas recepti, in Italia tautibusque et aliis decretis in genere vel in specie,
infra tres, extra vero illam infra sex menses a die etiam per nos fic sedem praefatam, etiam motu,
publicationis praesentium computandos, reliqui vero scientia ot potestatis plenitudine similibus, seu ad
ad cathedras et alias lecturas ibidem in posterum D quorumvis, otium imperatorum, regum, rerumassumendi ante illorum receptionem- in rectoris publiearum, ducum et aliorum principum instantiam
vel aliorum superiorum.
et alias quomodolibet oonceseis, ac etiam pluries
Eligendi autem in rectores vel cancellarios, ante .approbatis et innovatis. L Quibus omnibua, etiam
illorum electionem vel saltem admissionem, in ordi­ si pro illorum sufficienti derogatione, de illis
narii loci vel elue in spiritualibus vicarii ; ac promo­ eorumque totius tenoribus, specialis, specifica, ex­
vendi scholares et alii praefati ante illorum promo­ pressa et individua, non autem per clausulae
tionem, in eiusdem ordinarii seu eius vicarii, aut generales idem importantes mentio seu quaevis
doctorum alioruruve promoventium manibus, praevio alia expressio habenda, aut eliqua alia exquisita
etiam processu, vel debita informatione, quantum forma ad hoc servanda foret, illorum veriores
eia sufficere videbitur, super religione fideque catho­ tenores, ac si de verbo ad verbum insererentur, prae­
lico rectorum, cancellariorum, doctorum, lectorum sentibus pro sufficienter expressis et insertis ha­
et promovendorum eorumdem per ipsos locorum bentes, specialiter et expresse motu simili dero­
ordinarios, vel eorum vicarios rite facta praecedente, gamus contrariis quibuscunque: aut si aliquibus
eandem catholicam fidem verbis, iuxta fprmae infra- communiter vel divisim ob eadem sii sede indul­
acriptae tenorem conceptis, palam et solemnitir. pro­ tum, quod interdici, suspendi vel excommunicari
fiteri. teneantur. Et desuper instrumentum publicum non possint per- literas apostolicaa non facientes
confici, ao de processu seu informatione et fidei pro­ plenam ot expressam, ac de verbo ad verbum de
fessione in privilegio doctoratus vel alterius gradus induite huiusmodi mentionem. Ne autem quispiam
41·

647

CONCILIUM PBTRI00VIEN8E PROVINCIAS GNE8NEN8I8, 1677 adi IV

praeeeatiu» iguoraatiam praeteudare, vol axeaaa-.
tionem allegare poult,' tad ipeae ad omnium noti­
tia» dodnoantur: volumes at mandaaue, qndt
Mode» praoMOtu in builieaa Principle aposto­
lorum da Urbo at osncsllariae nootrae valvis, no
acie Campi Florae per aliqnem sx oereoribus noatria
anxae, copia illarum ibi dimissa, ontea in Italia
intra tree, extra varo illam oxiatentee intra aex
menaee proximos ab ea dieaffixionls computandos
perinde aretent, ae si il)|s personaliter intimatae
fuissent. Forma aatem diotae professionis fidei
haec ut:
Ego N. firma fide credo, tppra ool. 38 C.
Nulli ergo omaino hominum liceat hanc pagi­
nam nostrae ordination», inhibitionis, derogation»,
voluntatis, statuti, decreti et mandati1 infringere,
vel ei ausu temerario contraire. Bi quis autem
hoc attentare praesumpserit, indignationem omni­
potentis Dei, ac beatorum Petri et Paali aposto­
lorum eius ae noverit incursurum.
*
Datum Romae, apud Sanctum Pdtrum, anno
incarnationis dominicae 1664, idibus novembria,
pontificatus nostri anno V.
Foede, cardinalia Caesius
Cas. Glorierlu».
H. Curnyn.
Anno a nativitate Domini 1664. indictione sep­
tima, die vero 4 mensis decembris, pontificatus
sanctissimi in Christo patria et domini nostri domini
Pii divina providentia papae IV, anno V, retroscriptae literae apoatolicae affixae et publicatae
fuerunt ad valvas basilicae principis apostolorum
de Urbe, ad valvas oancellariae apoatolicae et in
acie Campi Florae, dimissi» in praefatis locis prae­
sentium retroscriptanim literarum copiis affixis, ut
est morio, per nos Iulium 1’arinum et Bernardinum
Andreutium, praolibati aanctisaiini domini nostri
papae cursores.
Ant. Clerici, magister cursorum.
In illo tempore: Extollens vocem quaedam
mulier de turba, dixit ad leeum : beatus venter
qui te portavit et ubera quae suxisti. At ille dixit:
Quinimo, beati qui audiunt verbum Dei et custo­
diunt illud.
Caput XXXVI.
/udices, * ad cafUMctnda» cauta» coatutiitariale»
udi» opotMioaelper dioecete» deputati.

648

snioki et Mlohaolom BlawiasM, canonicos Pooaaniemos. Ia dioeoeei Plooensi, Paulum Glogowski
decanum. Btanialaum Slonoki theologiae doctorum.
Paulum Maholin abbatem viearinmqne in spiritua­
libus ac officialem generalem, neenon Nieolaum
Konareki. canonicos Plooenses.

Caput XXXVII.
I» agriscopolw Wloditlatienti, aNfnatarti honorum
smdoatee od radam rcMporoado, od eoatrsbnftotismfs»
pro ararihorio so/esadem eoatptJltndi.

Reverendissimus dominus episcopus Wladialavienaia, ex decreto sacrosancti concilii Tridentini
et praesentia synodi, contra venerabilem Georgium
ab Eden, praepositum Zukoviensem. cui terminus
comparent)* autboritate synodi Wladialaviensis
proxime praeteritae in hac aynodo provinciali ea
causa praefixus erat, quod villam conventus sui N.
quatuor millibus florenorum voiididerit et aliena­
verit. tanquam legatus apoatolicua procedere debet.
Similiter contra ahbatos Olivensem, Peplinensem,
Coronoviensem, ac praepositum Zarnovieneem. qui
ad seminarium anno Domini 1668 in synodo
Wladialavienai per reverendissimum dominum
episcopum' institutum, vigore obligationis ause,
nihil contulerunt.

Nunoiiod raeriom aedem apottoliea» et aanctam
maieUatem reyiam mittendi.
Nuncii ex hac synodo designati ad sanctissi­
mum dominum nostrum Gregorium papam XIII :
reverendus dominuslacobusBrieanicki, canonicus Poananienais : ad serenissimum vero principem et domi­
num dominum Btephanum, Dei gratia regem Poloniae.
etc : reverendi domini loanne» Demetrius Bolikowaki
scholasticus Wladislaviensis et Lancicinn»!», et
Hieronymus PovodoVski, canonicus Pomianiensi».

Couttitution»» ipnodale» fnando publicandae.
Decretum est communi consensu totius synodi,
ne constitutiones praesentes publicentur, priusquam
sanctissimae sedis apoatolicae literis specialibus
fuerint emendatae. correctae et confirmatae.

Breve apoetolicum eonititutionee prnmnnalee
confirmant.

lacohus 1’chanski, Dei et spostolieae sedis gratia
archiepiacopus Gnesnen»». legatu» natu» et regni
■ Sacra synodus» provincialis decretum sacro­ Poloniae prima», reverendissimi» in Christo patribus
sancti concilii Tridentini, de deputandis et assig­ dominia Leopoliensi arehiepiseopo. aliisque epis­
nandis in singulis dioecesibus iudieibus, quibus copis provinciae nostrae, fratribus in Christo
postea, praeter loci ordinarios, debent causae a charisaimis. neenon universis et singulis, quibua
sancta sede apostoliea, vel eius legatis vel nunoiis intereat, intererit aut in futurum quomodolibet
committi, in exeqnutionem deducendo, personas intéressé poterit. salutem in Domino.
infrascriptas in huiusmodi indicés deputavit et D
Literna confirmationis suprascriptarum ennstituassignavit: primo in dioeoeei Gneonensi reveren­ tionam synodi provincialis nostrae nuper cele­
dos ac venerabiles dominos Clementem Rudnicki bratae, mandatiaque sanctissimi in Christo patris
custodem, loannem Kokalewski, loannem Rem- domini nostri dontini Gregorii divine providentia
bielinski. loannem Sikorski, ieris utrinaqne doc­ papae tredeoimi in pergameno sub forma brevis
to re», loannem Piotrowski, osmonioos GneanenaeS ; seriptqa, et sigillo sub annulo piscatoris more Ro­
Thomam a Drobnin, canonicum ot officialem eccle­ manae curiae obsignatas, sanas, salvas, integras,
siae coliegiatae Lovicienais. In dioeoeei Ctaoo- non viciâtes, nec in aliqua parte suspectas noveritis
viensi, Stanislaum Krasinski hrchidiaoonum, Mar- nos cum ea, qua decuit, reverentia recepisse,
tinum Isdbinski de Rusieo scholasticum, Bigiamun- huiusmodi verborum sub tenore:
dum de Bteaicsa, iuri» ntrinsque doctores, et Albertum
Pruskowski, arohidiaconum Zavichostensem in Venerabili frairi Jocabo, arehiepiteopo Oneenenn,
Oreponut papa Xlll.
eccleaia Cracoviensi. In WladialavieMi, Mafthiam
Wialioki decanum. losepbnm Konaraewskik arohi­
Venerabilis frater salutem et apoatolicam
diaconum, iuris ntrinsque doctores, Bebaatiannm benedictionem. Ex literis fraternitatis tuae com­
Koskowski et Lucam ab Unieiow eanoaioM Wta- muni eaeteroram episcoporum eierieoramque om­
dislavieuMS. In dioeoeei PosnaniMsi, loannem nium nomine conscriptis, atque ex actis synodi istPovodowski praepositum, loannem Piotrowski,, hie confectae apertissime cognovimus, quante
iuris ntrinsque doctorem, custodom/ Iacobum Brso- cum laude et status ecclesiastici dignitate ac Dei

. ,Λ.ί

•48

CONCILIUM PBTRIOOVIBN8B PROVINCIAE GMB8NBN818, 1B77 maii 1»

>.-^*Twwwr

•M

gloria, veraatl titia in re gravissima, atque a no- g etoeo omnibus loci ordinariis, aiiisque indicibus
bis bonisquo omnibna optatissfina, in quo etiam provinciae Oneaneasis ' districto praecipimus, at
certo Mimus fuiaee tuam operam prasatantissimam. omnia et singula statuta provincialia, nova at ratera,
Legimus Igitur, dillgentiaeimeque consideravimus ia hoe rolemine statutorum oontenta, tarn sub
eiua synodi acta et decreta, eaque etiam a vene­ fooeili praesidentia reverendissimi domini loannis
rabilibus fratribus nostri» cardinalibus sacri con­ de Laako moderni, quam aliorum anteoeeSorum et
cilii Tridaatini interpretibus considerari voluimus. euooeeeoram suorum edita, matura» debitaequo
Fuerunt reperta omnia sapienter pieque consti­ execution) demandare praeurent: ne ridieulam ait ,
tuta et tum clero tum regno universo conducibilia ea itatuere, quorum nui Iu» fructus exituave fum salutaria
Ea igitur remittimus, paucis aliquot taras esset,
tum*mutati», tum, ut aptissime convenire videbatur,
hiterat powbffei» moeiaii ad «rrsm'MtmiMi
appositis. Hortamur igitur, atque apoatoliea,auc­
Po/euio» repew.
toritate, quam a Dei benignitate accepimus, iubemus, ut eins aynodi decreta omnia quam diligen­
Ch»ri»simo in Cbriato filio nostro Stéphane,
tissime atquo inviolate aerventur. Illud etiam
Poloniae regi illustri,
eadem auctoritate prohibemus, ne qui» epiaeoporum
Oueonroe rara Xlll.
clericoritmve utatur scriba, consiliario, secretario
aut alio officiali haeretico. Docent enim sancti
Charisaime ia Christo fili noster, saltutem et
patres, haereticorum hominum non modo.convictum b apostolicam benedictionem. Reddidit nobis Iiteras
et consuetudinem, sed etiam sermonem vitandumi maieatati» tueo dilectu» titio» laeobu», eanonieu»
esse, neque decere illo» nimis honorificis verbisi Posuaniensis, cumque hi» acta synodi provinciali»,
appellare: tam exitiosam vero pestem, tamque,j Incredibiliter laetati tumu< aie enim cognovimus
catholicis omnibus infensam nutrire atqne in honore> fuisse sanctissimo iureiurando admis»» decreta et ca
habere, perversissimum atquo ab omni ratione> none» sacrosancti coucilii Tridentini. Conaideravimu»
alienissimum est. Faciet igitur fraternitas tua, utt etiam diligentissime caetera eiuadem «ynodi acta,
hoc nostrum mandatum ad caetcroa quoque fratresi vidimusque omnia fuieae pie »apienterque decreta,
episcopos, quorum communi nomino literaa ad nosi Eat igitur quod univerae gratulamur isti regno
dedisti, perveniat: quibus autem non potoria hasi hi» enim duobua quasi fundamenti», fldei nimirum
nostras litura» coram legere, ad eos exemplumi sinceritate et ecclesiasticae disciplinae integritate,
mittes, hortaberisque· ut clericos suos moneant, nititur regnorum omnium et rerum publicarum salus
nostraeque hyius voluntatis certiores faciant. NihilI quibua »ublati«, nullae plane »unt humani ingenii
enim est, quod tam cupiamus, quam Bei gloriami et conailii vire». Gratulamur etiam maieatati tuae
atque animarum salutem -, utriqbc rei insidiari nuu-- habe» enim in literie episcoporum et cleri unirer»).
quam desistunt haeretici. Caetera ex nuncio nostro> eodem lacobo ad nos dati», praeclarum testicognosces, eique fidem tribues.
,> monium pietati», studii. diligentiae, in tam prae­
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, aub an­ stanti tamque Deo accepto négocie conficiendo.
nulo piscatoris, die 29 decembris 157*. pontificatus C Quod igitur restat, Deo primum gratia» agamus:
nostri anno VI.
, , „
...
tum nitamur omni studio, ut tam aalutaria deereta
Ant. Uuocapadulius.
inviolate aerventur. Quod noa quidem curabimus
Quae omnia et singula praemissa vobis reve­ quantum poterimua: tuum quoque erit quicquid
rendissimis dominis, caeterisque suprascriptis signi­ potori» auxilii atque opia conferre, ac meminisse
ficamus, intimamus et ad notitiam deducimus-, praeclarae illius Augustini sententiae: foelice» prin­
hortante» easdem, ut omnia et singula tam in cipe» esse dicimus, «i suam potestatem ad Dei
praedicti» constitutionibus synodi, quam etiam literis cultum maximo dilatandum maieatati eiua famulam
apostolici» contenta et descripta, per dioeceses faciunt. Posse te plurimum omnea intelligunt.
vestras publicari et ab omnibus clericis observari velle dubitet nemo optima igitur omnia expectanda
curent. Et ut huiusmodi literi» apostolici» fides eunt. Postulationibus cleri, quantum quidem in
adhibeatur, ad notitiamque omnium et aingdlorum nobi» erit, satisfaciemus, intelligetque maieatas tua
perveniant, exemplum illarum fideliter de verbo commendationem tuam plurimum apud noa valuiaae.
ad verbum descriptum, manu nostra propria sub­ Caetera ex nuncio nostro cognoscet, eique fidem
scriptum et sigillo communitum, ad calcem huiua- tribuet. Datum Romae, apud Sanctum Petrum.
modi synodi provincialis constitutionum adseribere »ub annulo piacatori». die .28 decembris 1578. ponti­
et apponere iuatimua et mandavimus.
ficatu» noatri anno »ext<v
Datum in arce nostra Loviciensi, die 19 mensis
februarii, anno Domini 1678, indictione sexta, pon- D Erecatorei horam ttatatoram α sancta ssd» apostoliea delegati.
tificatus praelibati sanctissimi domini nostri papae
anno VI.
Dilecto filio nostro et apostolioae sedis in
Praesentibus ibidem reverendis ac venerabilibus
regno Poloniae nuneio. ac venerabilibus
dominis Rebaatiano Magnusacwski archidiaoono, lo­
fratribus arcbiepiscopo Gneanenai et epia­
anne Piotrowski custode Loviciensibus, Francisco
copo Cracoviensi, nunc et pro tempore
Lipski, archidiaoono Lanoiciensi, loanne Sikorski,
exi»tentibu» et eorum cuilibet,
loanne Rembielinski iuris utriusque doctoribu». et
Gnaeontro rara XIII.
Felice Rembielinaki, Gnesnenaibu»,- Stanislao Qrochowaki Unietoviensia, loanne Makowski* LancicienDilecte Illi et venerabiles fratred, salutem et
sis pcoleaiarum canonicis, testibus.
apostolicam benedictionem. Cum anno superiore
Idem laoobus Uchanski arcbiepiacopua qui synodua provincialis Gnesnensi», adjuvante Domino,
supra subscripsit.
eelebrata fuerit, cuiu» decrets ad nos missa »«rLocat f tigilli.
mna,et in congregatione cardinalium sacrosancti con­
cilii Tridentini interpretum videri iuasimue: quae
Statuta provincialia debitae eeteeuHoni deautndanda.
quidem ab eia diligenter considerata, nonnullisque
h faarta egaodo Petrieooioooi.
in loeie aptata, postea nuneio nostro in regno
Quoniam frustra eat sententia· ferra et statuta PolonUe remissa ftiarunt. Et dilectus filius laaobus
condere, nisi debitae execution! demandentur, id- Brsesniciu, eanonieus Poanaaieoaia ab eadem ey-

ebl

CONCILIVM PETRICOVlfcNSE PROVINCIAM GNE85EN8I8,

node at a toto ipsius regni Polonia» olero internunciua ad^nos missus, noble humilitor supplicari
fecit ut executores decretorum eiusdem synodi, ne
tam pius et salutaris labor depereat, constituere
dignaremur. Noe petitionem hand aêquam at ho·
nestam ease censentes, huiusmodi supplicationibus
inclinati, roe et vestruçi quemlibet exeoutoraAdecretorum aynodi provincialis huiusmodi, authontate
aportolica. tenore praesentium, facimus, constituimus et deputamua. mandantes vobis et vestrUm
cuilibet, in virtute >sahctae obedientiae, ut roe, vol
duo aut unux vestrum. aibi. qunndo at quotiea
opua fuerit; vel eritis requisiti, décréta praedicta
nb omnibua', ad quoa spectat et » pectaro poterit
quomodolibet ■ in futurum, authoritate nostra' fir­
miter et inviolabiliter observari curetis et faciatis.
Contradictore» quoslibet et rebelles, ac parere
recusantes, per poenas vobis bené visas et etiam
pecuniaria», arbitrio vestro declarandas et rfpplicendas, ac demum per sententias et censuras ec­
clesiasticas, aliaque oportuna i uris et 'facti remedia,
quacunque appellatione remota, compescendo, legitimi.-que super his liubcudis. servatis processibus.

Utr maii

1»

M8

Mutontiaa, oeMuraa ot poenas ipsas,' etiam iteratis
vicibus aggravando, invocato etiam ad hoe, si opua
fuerit, auxilio brachii secularis. Non obstantibus
constitutionibus ot ordinationibus apostoiicis et
quibusvis statutis et consuetudinibus, etiam iuramento, confirmatione apostolica, .vel quavis firmi­
tate alia roboratis, privilegiis quoque induitis, et
literis apoatolicis, in contrarium forsan quomodolibet conoessis et confirmetis. Quibus omnibus,
eorum tenores, ac ai de verbo ad verbum insereren­
tur, praesentibus pro sufficienter expressis ha­
bentes, illis alias in suo robore permansuris, hac
vice duntaxat, ad effectum praesentium specialiter
et expresse derogamus, contrarii» . quibuscunque,
seu si aliquibus communiter vel divisim ab eadem
sit aede indultum, quod interdici, suspendi vel ex­
communicari non possint, per literaa apostolicas
non facientes plenam et expressam ac de verbo
ad verbum de induito huiusmodi mentionem. De­
tum Romae, apud Sanctum Petrum, sub annulo
piscatoris, die 8 aprilis, anno Domini 1578, ponti­
ficatus nostri anno sexto.

APPENDIX
AD CONCILII M PETRICOVIEN8E PROVINCIAE ONE8NENSI8
1577 maii 19.'
Qtrio in concilio Petricoeienei caepe alluditur ad
antiguiorec conetitutionee provinciae Gnevneneic, nobie
curae fuit hae bonetitutionee hic edere prout haben­
tur in opere supra citato, ' coi. t>25, n. .3. In hoc
libello inveniuntur fragmenta decretorum gemrumdam
antiquarum nguodorum huitu provinciae GnssiwaaM,
guae lector frueira inquireret in generalibuv con­
ciliorum colleetionibue. — IpB. Martin.

felicis recordationis pontificem maximum edita, ad­
hibito iureiurundo, libenter cupideque professi
sunt, in hanc videlicet formam.
Ego N. firma fide credo (cupra coi. 38 Cl.

Decretum antiquum Dieregovii archiepiccopi,
Petricoviae, 1551.

Sacra synodus, invocata, ut moris' est, gratia
V' Spiritus sancti, propter exterminanda» haoreses.
quae in provincia Gnesnensi radices iam non
CONSTITUTIONUM
mediocres egerunt, multosque in ecclesiastico ordine
SYNODAL1UM LIBER PRIMUS.
infecerunt, decrevit, nemine.contradicente, ut reve­
De rumina Trinitate, et fide catholica.
rendissimi domini archiepiccopi, episcopi praesentes
In primis statuimus, quod in fide sanctae et absentium nuueii. necnon abbates et capitulorum
Trinitatis et incarnationi» domini nostri lesu nunoii, confessiobem fidei suae in exordio prae­
Christi, sacerdotes populum, tam maiorem quam sentis synodi facerent, prout ibidem fecerunt in
minorem, debeanÿ instruere diligenter.
effectum, catholicam scilicet confitendo fidem, quam
De Trinitate* autem ad minus docere tenentur sancta confitetur Rom.ana ecclesia ; cuius confessionis
expresse, quod Pater et Filius et Spiritus sanctus, ibidem confectus extat libellus paraphrastic» con­
tres personae, et unus Deus, et una persona non scriptus. Quam quidem confessionem, etiam singuli
est alia.
domini episcopi absentes et prelati, et canonici
Et eum fides non subiaceat rationi, non est ecclesiarum cathedralium et collegiatarum in ca­
quaerendum, nec. per laioos disputandum de his pitulis suis, necnon abbate» cum suis monachis in
quae ad fidem pertinent, quomodo vel quare; sed eorum conventibus, omnes et' siuguli, atque etiam
simpliciter credendum in articulis fidei, sanctissimae coram archidiaconis in visitatione ecclesiarum
Trinitatis mysteria, divinitatem et humanitatem parochialism, plebàni atque alii presbyteri et
domini nostri lesu Christi concernentibus, quod ' oleriei, facere deinceps teneantur. Operae precium
credit, tenet et docht sancta Romana ecclesia eme quoque oeuouit synodus ipsa, ut etiam deiumater nostra. Et quod omnes presbyteri et jig- ceps illi, qui nominati fuerint aliquarum ecclesiarum
nanter curati, articulos fidei principales 'sciant, et? in provincia et primatia'Gnesnensi, in atchiepiscodoceant explicite et distincte, prout in symbolo pos et episcopos, post, eorum eioctionpm, denun­
apostolorum continentur.
tiationem aut postulationem, in manibus nuneiorum
Do profUeetone fidei. '
Et eynodo Petrieooienoi,1578, tub revereudtemmo
olim lacobo UchanvU arohmpioeopo.
Ad testificandam unitatem et constantiam sacrossnetas catholicae eccleeiae, quae a leou Christo
domino Deo et salvatore nostro, ' sapor boatum
Petrum apostolorum principem ab iaitio aedificate,
et ad finem aequo saeculi perpetua summorum
pontificem Romanorum suceOMione duratum est,
omnes ot singuli, qui ad synodum convenerunt,
fidem suam, quae una eadosnqM eet omnius voro
ia Christo erodentium, ex formale por Piam IV

per capitula ad eoo deputandorum, oandpm con­
fessionem faciant, quam confessionem reiterare
sunt obligati, in primo quoquo suo ad sponsas
suas ingressu, idquo atros iummontum receptionis
suao ad ecclesiam, in modio capituli praestari
solitum. Similiter abbates circa, benedictiones sus»,

praelati et canonici ad ecclesia» cathedralee ot.oollegtetas circa eorum receptionem ; plebaai voro et alii
clerici ad parochiales et alia quaeounque ecclesia­
stica beneficia, eum cura et sine cura (animarum),
circa eorum institutionem. Bt oleriei etiam ad ordines
saoroe promovendi noa snscipiaatur, neo admittan­
tur, nisi quatenus id fecerint SuppHeandum qtfoquo

«A3

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAE ΟΝΕβΝΕΝΒΙΕ, 1577 maii 19

decrevit eadem «ancta synodus aedi apostolicae,
ut eonatitutionem hano bono et pin respectu fac­
tam, aaaenausauo ratam faciat. Quiconque autem
poat confessionem huiusmodi factam, periuri et
haereticae pravitatis assertore», aut libros haereti­
cos tenentes vel legente», vel ctiatn cuq^haeretiei» commercia et familiaritatem habentes, aut eos
in auia domibus sive familiis tolerantes comperti
Aierint: tales, nisi monitione pfaemissa ab hoc
destiterint, ei fuerint episcopi, sanctae sedi apoatolicac, per eius capitulum vol motropolitanum,
ei vero fuerint ecclesiarum csthedralium praelati
et canonici, sive abbates oorutnque monachi, per
capitula episcopis, ai collegintnrum et parocliialium
rectores aliique bénéficiât!, per clericos locorum
ordinariis deferantur, legitimo puniendi. Cooperari
etiam debent reverendissimi domini archicpiacopus
et episcopi, per nuncios synodales, ut regiae maje­
statis «uthoritate. 'domini senatores «oculares duca­
tus Lithuania·', eandem confessionem suscipiant.
Similiter ot -enatus cum tota nobilitate regni
Pploniao.

«Μ

interest, saepius publieent. et quid in eis continetur,
declarent.
fitatuta provincialis executlosü maadanda.
MottAsos Drsewii, Prtrwovmr, anno 15Λ>.
Quoniam non modo frustra, sed etiam inutile,
ac plane ridiculum esset, leges condere salutare»,
si caedem nullam accipiant vxequntioncm : proinde
auctoritate praesentis provincialis concilii, omniba»
dominis loci ordinariis, eorumque vicariis ac offi­
cialibus, iniungimu», eosque in Domino obsecramus,
ut «adem praesentia, necnon anteriora omnia et
singula .statuts provinciae nostrae, diligentius
vigilantiusqii" quam unquam antea, observent ol,servarique faciant, ah etaque ne lato quidem digito,
ut dicitur, discedant. Efficiant quoque, ut quod ab
omni clero auctoritate aynodali sancitum e»t. id
ad omnium ot disciplinam et ii’ilitatem perveniat.
Statutorum librum quilibet habeat.

Em/oiem. Lanriciae, oono 15.')/.

Item, quia e* bonis moribus clericorum seoulare»
multum confirmantur et aedificantur statuit haec
Do eiusdem fidet unitate tependa, ot do dispu­
synodus sacrosancta, ut domini archiepiscopi et
tationibus circa earh.
episcopi, ad morum reformationem in clero solenE* ogaotio Peiricoaionoi, /Λ7λ.
niter procedunt, quam, iuxta sacrorum canonum
Quia huic professioni (mpra col. H2H B· t>29 A). provincialium, vetorum et novorum, constitutiones,
faciant in capite et in membris: ad' poena» iuria
Disputatlonoa do negotio religionis vitandae.
et statutorum, osnni timori postposito et sine per­
Nicolai Diertgumi, Lancieiar, i'ill.
sonarum acceptione, contra rebelle» et inobedienPerpendens etiam sacra synodus, veneranda te» procedente». Et no qui» ex clero provinciali
mysteria et arcana fidei profanari, ae per hoc ignorantiam statutorum novorum et veterum, noviter
religioni catholicae iam duduni per universalia impressorum et publicatorum, morum et vitae re­
concilia optime ordinatae iniuriam heri, multosque formationem in su continentium, praetendere posait
scandalizari, quod plerique clerici vel seculare» decrevit synodu-. ut quilibet reverendissimorum
cuiuscunque status vel conditioni», do fido chriati- dominorum archiepiscoporum et episcoporum, eadem
anS atque religioni» negotiis, quaestiones et c<>n- <’ statuta in dioecesi sua toti clero faciat publican,
certatione», etiam inter epulas et pocula, movere Mandamus autem omnibus praelatis et canonici».
consueverunt, ac ea quae laudabiliter sancita, ex­ ac plcbani» eorumque vicariis et alii» presbvteri».
posita et ordinata sunt, in dubium qevooare in­ tam «ocularibus quam regularibus, sub poena synonixa ergo canonum et legum sanctionibus, decrevit, dali. ut librum eorundem statutorum quilibet habeat,
ne quispiam clericorum vel secularium, huiusmodi et secundum illa vitam suam componat.
disputationes facere audeat Alioqui contra tale»,
ordinarii poenas canonum et legum desuper con­ Nieolai Dierggovii, n eoastitutioailms /synodi/ Petricoeimtie, anao
ditarum extendant.
Cum sancta synodus diligenter aecum expen­
Da oonstltutlonlbu» at serum executions.
deret. statuta seu constitutione» synodales veteres
Ei a» tigni». Nicolai arehiepiteopi.
et novas, tquibus provincia Onesnenai» recte ad
Statuimus, ut praesens libellus nostrarum con- omnetn ecclesiasticum ordinem retinendum, ac
atitutionum provincialium, in singuli» ecclesiis unumquemque in suo inre conservandum, gubernari
eathedralibus sub sigillo nnatro. ac deinde in aliis possit )'laudabiliter et utiliter esae ordinata» quae
ecclesiis collegiati», infra tempus sex mensium a etiam per reverendissimum patrem et dominum,
publicationp prmwnnswitn computando, aub sigillo dominum Aloy/ium Lippomanum. episcopum Vero­
ordinariorum, sino excusatione qualibet, habeatur nensem. et aedi» apostolicae ad regnum Poloniae
conscriptus, et in ohoro vel alio loco competenti. tunc nuncium. anno superiori, m aynodo Lovicienai.
in catenula affigatur ; sic. ut patere possit cuilibet cum diligenti calculo, uuthoritate apoatolica. ex­
legere seu videre ttolenti. Quicunque autem con­ tant collaudatae atque approbatae: illas igitur
stitutiones nostras praesentes de loci» praedictis tanquam legitimas et canonica», in omnibua et
auferre vel » asportaro, seu aliquid in eia delere, singulis illarum capituli» et clausulis, praesens
addere, radere vel mutare praesumpserint propria synodu» acceptandas dnxit, praesentique decreto
temeritate, et de hoc constare poterit, ultra divinam synodali acceptat et approbat, ac ad exequutionem
indignationem, quam incurrerit, tanquam falsarii illarum reverendissimos arehiepiscopt*· et episco­
per locorum dioecesanos puniantur.
pos, arctatos esse vult et arctat, sub poena iam
dudum in synodi» superioribus descripta.
*
Ex noris, '/feneis ds Les^o.
. Et ne quispiam constitutionum huiusmodi igno­
In primis statuimus, ut «tatuta provincialia rantiam praetendat, seque illas non posse habere
dudum per nostros praedecessores, vigore certarum dicat, propter earum defectum : sacra synodus rogat,
literarum apostolioarum edita, et oonsuetudine» ut reverendissimus dominus arcbiopisoopua statuta
bonae et rationabilee,' ab omnibus teneantur et ipaa, et constitutions» hniuamodi veteres et nova».
observentur, vivendo leeundum ea. Hoc adiicientes, etiam novisaima». tempore suae praeeidentiae in
ut -bullam ooeaae Domini saepe, praecipue vero synodi» provincialibus editas, in unum volumen
ferta quinta magna, et iura statutaque quhe man­ pulchre per titulo» singula dirigendo, per vene­
dantur nuncienda populo in suis ecclesiis, quorum rabiles dominos Stamslaum Dabrotruki, Oneenensem,

666

CONCILIUM PBTRICOVIBN8B PROVINCIAE GNE8NBN&IB, 1677 maii 19

curiae »uae cancellarium, et Franciscum KradiMki,.
Calisaienensem erchidiaoonoa et iuris doctores, ad
bec praesenti synodali decreto delegatos, colligi,
atque illa in unum volumen* congeri, et in publlcum edi procuret ot faciat, et ab omnibus ea, tam
1n iudicio quam extra, servari ot manu teneri,
constitutione praesenti mediante, decernat
In tynodo Lommwim Meande, !muuki i» butko.

Statuimus, ut ordinarii eorumquo officiales, at
caeteri ecclesiastici iudices, in iudieiis et causis
ecclesiasticis, statuta dioecesana primum, deinde
provincialia nova et vetera, postea canones sacro«anctos ubi textu» expressi reperiri possunt, et
ultimo, glossarum et doctorum deciaionM com­
mune», in iudicli» et causarum processibus obaervkre teneantur. Contrafaeientes poena ad arbi­
trium superioris puniendi.
Do consuetudine.
Ex mtifM, ΝίκΙαί ortiitfimfi.
Ecclesiu Gnesnensis, ex antiqua et rationabili
< onsuetudine obtinuisse dignoscitur, quod causas
ad eam per appellationem devolutas, subditis suffragaueorum suorum' committor» valeat, et compellere
lurisditionem huiusmodi suscipere detrectantes: sic
enim consulitur, ut propter locorum distantiam,
parcatur partium laboribus et expensis: quia si
non reciperentur delegationes huiusmodi, cogeren­
tur partes cum dispendio apud sedem metropolitanam litigare. Huius sacri approbatione concilii,
statuimus, antiquam consuetudinem déclarantes, ut
sedes Gnesnensis, causas huiusmodi subditis suffraganeorum suorum valeat delegare, et animadvertere
in rebelles.
Eiusriem.
Consuetudines, quae gravamen eccleeiis indu­
cere dignoocuntur. invalidas decernimus: locorum
ordinariis, ut in omnem eventum eis resistant,
firmiter iniungentee.
Emsdsm.
Illam consuetudinem, in qua ille, qui in foro
publico vel alibi, coram multis aliquod perpe­
traverit delictum, et tamen admittitur ad iurendum, contra publicam veritatem, quia delictum illud
non fecit, penitus reprobamus. Sed testes idonei
admittantur potius contra ipsum, per quos possit
affirmata veritas legitime comprobari.

Za synodo LcMicMM* prima, /omtms do Lario.

Ut consuetudo, equi» perfundendi homines pro­
miscui sexus in celebritate paschali, qua diabolus
multas animas mortalium lucrifacere solet, propter
submersiones, aliaque scandala vel ob id evenien­
tia, penitus aboleatur: decrevit synodus, ut domini l
ordinarii locorum, quisque in dioecesi sua, mandet
eoncionatoribns, ut in concionibus hortentur plebem
ne iste faciat. A regia vero maieetate petendum
erit, ut aliqua poena constituatur contra tales.,
D*
Λ> cmiguto, McttAtoe DrsoeicM.

Cum in ecclesiis, praelatorum seu canonicorum
electio, vel bonorum abeaatio son obligatio, aut
alia ardua negotia ecclesiae imminent facienda, ad
talia absentes canonici eunt vocandi; alioquin,
ipsis instantibus, por superiorem cassabitur, quod
in eorum absentia per preeeoatee fuerit attenta­
tum. nisi consuetudo habeat eoo ad talia non
vocari, vel absentee sint extra provinciam ceastituti.
Exeemmunieamus omnes, ia quacunque digni­
tate, personata vel officio constitutos, nocuos
sseularea et regulares eaaoaiees ei monachos, qui

6M

in electionibus, aut alito suarum ecclesiarum seu
monasteriorum negotiis persequendis, conspirationes,
oouiurationos seu atlas colligatione» illicitas quas­
cunque» fecerint: oto districtius iaiongeates, ut
ipsi utilitatem ot profectum ecclesiarum ot mona­
steriorum. suorum, solum Deum habentes prae
oculis, recta conscientia ot mente Ubera, satagant
procurare.
Item statuimus, quod practice ot forma gentilis
electionis infraacripta, in omnibus ot per omnis
observetur; quam authoritate huius sacri concilii
innovamus.
Sciendum est, quod volentibus ecclesia» vacan­
tes ordinare, altero de tribus modis ipsis vacanti­
bus providetur. Aut enim ordinatur vacans eccle­
sia por provisionem, aut por electionem, aut per
postulationem solennem. Provisio pertinet ad
superiorem, in qua non est necessaria forma con-.
cilii. Electio autem et postulatio, ad inferiores ;
in quibus forma concilii generali» necessario eat
servanda.
Forma autem concilii triplex est, scilicet:
forma scrutinii, compromissi et inspirationis; vol
-quasi secundum alteram istarum. Quiconque vult
eligere, vel solenniter postulare, in ecclesiis cathedraiibus, regularibus et collegistis, debet de neeMsitete procedere secundum unam ex formio
praedictis. Per formam autem scrutinii proceditur
hoc modo :
Ecclesia enim pastoris regimine destituta,
capitulum sive canonici praesentes, statuent
torminum ad electionem celebrandam, de quo flat
publicum instrumentum, in quo narrabitur quod
die tali, decedente vel translato vel defuncto tali
praelato talio ecclesiae, eiusqurk corpore eccle­
siasticae tradito sepulturae, capitulum sive ca­
nonici, qui tunc praesentes erant, convenientes,
talem terminum cum continuatione dierum sequen­
tium ad electionem celebrandam unanimiter sta­
tuerunt; qui terminus erit competens, quod infra
illum absentes,' qui vocandi sunt, citati commode
venire possint, consideratio locorum distantiis, et
personarum et temporie qualitate, nou tamen nimis
longus, quia in electione mora e»t periculosa. Et
si vocandus scitur ubi personaliter resideat, per­
sonaliter est vocandus; si vero nesciatur, vocetur
in loco, ubi morari consuevit, per edictum publi­
cum. Vocatio aStem fiet sub bac forma.
B. praepositus et capitulum Strigoniensis eccle­
siae. N. tali canonico Strigoniensi, coloniae mo­
ranti, salutem in domino, etc. Discretioni vestrae
significemus, quod bonae memoriae C. quondam
arehiepiscopua noster, die tali fuit viam universae
camis ingressus, et corpus eius cum reverentia
i debita ecclesiasticas traditam sepulturae. Ne igitur
eocleeia nostro, propter diuturnam vacationem,
gravem patiatur in spiritualibus et temporalibus
laesionem, diem talem cnm continuatione dierum
sequentium, ad tractandum de electione futuri pon­
tificio, ot ad electionem celebrandam duximus sta­
tuendum. Quocirca voa requirimus ot peremptorie
citamus, quatenus die ipsa nobtocum convenire curetis.
Alioquin nos extunc ad eam procedere curabimus,
vestri absentia non obstante. Quod si forte iusto
impedimento detenti, venire nequiveritis, et velitis
alicui de canonicis committere vices vestras, tunc ad
Me1 VMtras speciales litorea ot Idoneum nunoium
transmittatis, qui iuxta statutum conditi generalis,
do ipao impedimento fodet plenam fidem. Datum etc.
Hae autem Hierae erunt apertae et do prae­
sentatione ipsarum fiat pubtiram instrumentum, ne
poscit malitiose dtatio' negari, prout aliqui iam
fecerunt.

M7

CONCILIUM PBTBIOOVUMU PROFINCIAE GNE8NEN8IS, U77 maii 1»

MB

aat·· convenire la oecleala vol tai a in plure», rargent in medie Capituli, ot publicatae
oapitulo, ai poceunt, vol* in aMo loco idoneo, ai ibi
voti·, incipient a capita, ot legoat aie: B. ot C.
commode oonvanir· aaa poàaunt M abi ax canae connue iront ia P. Item ex eUa perte logeât: D.
oolitua loeuo mutatur. at loca» at eaaaa ia citatioM
E. ot F. ooneeaaerant in M., et aie publicabunt diiaaaraatar.
aaatn: -No· inveaimua maiorem numerum eoneon-

Omnibu· natam ia loco atatuto aimai oon- eiaec in P. Nam ram oint in nniveree quadraginta
voniontibua, diligenter dalibaraai, an par riam opaonioi, viginti qniaqne eonaanaenut la ipeum P.
aeratiaii aat per viam oompromiaai procedere re­ ot quindecim in M. Item iavonimua meliorem
liât. Si ergo viam oligaat aeratiaii, de aieetioae aelum ex parte eligentium P. quant n parte eli­
huiuamodi dat publicam instrumentum, ia quo con­ gentium M. Nam illi olegernat bonum et utilem
tineatur qualiter, diligenti deliberatione habita, virum: ietia autem earn et aaaguia revelavit anum
placuit omnibu· ei cinguli·, et eoaeorditer omnea eonrangniaram eligendum. Item iavonimua P.
conaenaerunt per viam aerutiaii procedere. Quo maioria eeao meriti, quia iiteratior, prudentior,
facto aio procedent
hoaeatior, aanotior, melior ot potentior ad iura
Eligantur ex Ipao collegio et aon aliunde, tree eocloeiaetioa eonaervanda, quam M.** Ubi autem
fide digni, vel plureavel pauciore·: lioet ait me­ unua eolua eat in aorutinio riOminatua, non habet
lina. quod tree tantum iuxta concilium generale, loram collatio numeri ad numeram, vel merita
(de qua etiam electione dat publicum inatrumen- ad meritum, ve) aeli ad aelum. Fiat tamen
tum), quibue detur poteataa per idem publicum ia- B tunc collatio talia per eum qui maior cat, vel por
atramentum rei acripturam authenticam, exami­ aorutatoree, utram acilicet nominatu· ait do legi­
nandi vota eue et aliorum, nullo ommiaoo, recreto timo matrimonio natua, competentia aeientiae, dufet eigillatim in ecriptia ea redigendi, et redacta ficientia aetati·, et in aaorie ordinibua conatitutuaf
mox in communi publicandi, ut eeiatur, qui in Et ai iata concurrant, procedatur ad electionem;
quem conaenaerunt et meriti'ad meritum, et aeli et duo ex aeratatoribna, quibua data eat a capitulo
ad aelum, et numeri ed numerum collationem fa­ poteataa eligendi, tribuant poteatatem tertio, elec­
ciendi, ot collatione per eoa habita diligenti, eiec- tionem pronunciandi et publicandi nomine euo
tionem faciendi, et eum eligendi, ia quem invene­ et omnium conaentientium, quia unua debet eligere.
rint omnea, vel maiorem vel aeniorem partem Et in continenti electio et pronunoiatio let primo
capituli convenait»·; ita quod uno» ecratatoram, ia capitulo, in hae forma:
de concouru ot voluntate aliorum duorum viee aua
-In nomine Patria et Filii et Spiritua aaneti,
et collegeram, ot aliorum omnium, qui in eine amen. Anno, mena· et dio talibua. Ego tali·,
oonaenaerint electionem, pronunoiet in acriptia, «t unua de ■cratatoribua, a tali noelrO capitulo nomi­
aoleaniter celebret, ot alia faciet, prout oompro- natu· ot eleetua ad faciendum scrutinium et elec­
mittentibua placuerit Huic entem inatrumonto tionem futuri pontificia, aoeundum formam aaperiu»
•uper poteatate tradita confecto, omnea ne aie practaxatam, ipsa servata in omnibua do voluntate,
•ubacribant: -Ego talia praedictia interfui, et oon- eonaensu et mandato collegarum meorum, et ex
aonai, et praedictam poteatatem eia contuli/ Et C potcetaie mihi et ipoia tradita; invocata Spirit»
poatep aigilla omnium et etiam capituli, apponan­ aaneti gratia, ad honorem Dei et glorioaiaaimae
tur. Hoc facto, iati trea trahent ae ad partem, et matris eius,' et tali· aaneti noatri patroni et om­
primo acrutabuntur voce· eorum, ita quod duo nium sanctorum, P. in quem collatio facta eat, re•crutentur tertium. Poet hoc aeriatim et aingul·- perimus omne·, vel maiorem et saniorem partem
riter vocabunt quemlibet de capitulo colum perae; noatri capituli in acratinio consensisse, in noetram
et primo illum, qui habet ia electione primam et eoeleeiae nostrae epiacopum eligo et peatorem,
vocem de conouetudine. Et dicent ei recreto, eondemquo electionem in hia ecriptia pronuneio.**
exemplo Daniolia: -Frater, in electione praeaenti,
Poet boe pulsentur campanae et populna con­
habeaa Deupi prae ooulia, euiua nunc cauta trac­ gregetur; et populo congregato, per alterum ex
tatur. Non te decipiat odium, favor vel amor, electoribua ad hoc per capitulum deputatum, pu­
non pecunia, quae bumanoa voient pervertere aea- blicetur electio in communi, id eat, coram clero et
aua; non lucro tuo proapieiaa, aed utilitati com­ populo, et cantetur Tt Dtvet lettdannu soleamuni. Ideo adiuramua te por Deum vivum et in niter, etc. Et electus, ai praeeeaa eat, deportetur
virtute Spiritu aaneti, et aub periculo animae tuae, ante altare et introniaetur.
quod couentiaa in eum et eum nominee, quem ex
Forma autem publicationi· huiuamodi erit.
voto crodia utiliorem et meliorem eodeaiae, et per Recitetur totüe proceaaua, sicut iam in forme pro­
quem iura eoeleeiae poeount melina defenaari.** Et nunciation!· dictum eat, et ultimo aie adiiciet -Qnam
tunc ille dicat : -Ego credo P. meliorem et uti­ 1 electionem robia dennneio, ei in praesenti» omnium
liorem, et in eum concentio, et eum nomino eli­ dico eolenniter publicando.“ Igitur celebrata et
gendum in epiacopum et putorem.*1 Et tam inter­ publicata electione, decretum electioni· flat' aie:
rogatio et adiuretio quam ruponeio redigantur
-Sanctissimo ac beatissimo patri et domine
ia uriptia; et haeo per tabellionem clericum vel, noatro domino N., divina providentia aacroranetao
ai non poaail haberi tabellio, duo ex eia boo Roman·· ac universalis eccleaia· nummo pontifici,
aoribant.
P. praepoaitea et capitulum eoeleeiae Strigooieaaia
Completo acratinio. ipai aorutatoree mox, id eius humile», fidelea et devoti filii, pedum ooeula
eat nullo actu contrario intermedio, redibunt ad beatorum. Sacrio canonibus novimua eaie cautum,
capitulum, et ipai vel unita eoram, do aliorum quod ultra tres menaeo vacare non debeant eoeleeiae
mandato, vota cingulorum ia communi publicabunt cathédrales, ne propter defectam pastoris, domini­
•t praecento capitulo dicent: -Non oxamiaavimu cam gregem lupo· rapax invadat, ne viduata oovota veatra ei cingulorum accreto ot eigillatim, pleut eleaia in faoultatibaa gravo dispendium potiatur.
vobia, quod ea pubticemua ?** Et illi diuat: Woevt. Eapropter, bon·» memoriae B. ■ archiepiaeopo
Et aio publicabunt, id ut publico legent, ut qUod noatro, nano, menae ot. die talibus, aient Deo
recreto actum ut, ab omnibua aciatnr. Publi­ placuit, viam uaiveraae oarnia ingroeeo, ipaiua cor­
catione autem facta, collatio numeri ed numerum, pora, ut meris eat, eum reverentia oeeloeiastieee
wH ad aelum, ot meriti ad meritum, lot per ipaoa tradito aopulturao: noa talea, qui tunc praeaontee
aorutatoree aie. Si vota canonicorum divi»· fuerint •ramua, convenientes in unum tui electionem futuri
Oorax. oanaai» reap· XXXVI J·.
«

F
!

.

'U

t

669

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAE GNE8NEN8I8, 1577 maii 19

‘V

MO

pontificio uostri canonice celebrandam, taise ter- i auxilio, tali die diotae electioni consensit, non tam
minum earn. continuatione dierum sequentium, timide quam devote eleotiqpem ipsam onusque im­
duximus statuendum. Citatis igitur ad terminum, positum, ut prodesse valeat, suscipiens et acceptans.
•t tune praesentibus omnibus, qui electioni cele­ Vestrae igitur beatitudini duximus unanimiter sup­
branda» dobperuat, rolueruni' et putuerunt com­ plicandum, ut electionem praedictam, sio canonice
mode interente, in eeolesiam nos recepimus, de et solenniter celebratam, dignemini confirmare, et
electione futuri pontificis tractaturi. Sane post di­ electo nostro consecrationis munus favorabiliter
versos tractatus inter nos habitos et nominatos impertiri: quatenus nobis, volut pastor idoneus
diverssrum personarum et simplices discussiones et ef'toti provinciae praeeese valeat utiliter et prod­
inquisitiones multiplices, tandem placuit nobis et esse. nosque et alii sibi commissi, sub cius sacro
unirersia et singulis, per viam scrutinii nostrae regimine, possimus coram Deo salubriter militare.
ecclesiae, proridere. Et eligentes tres, scilicet B.. Ad huiuamodi autem confirmationem a vestra sanc­
C. et D. de nostro collegio, fide dignus,' dedimus titate petendam, talem ct talem, nostros canonicos
eis plenariam potestatem, ut secrete et sigillatim et coeleetores. instructores ct procuratores, ordina­
vota Cunctorum, primo tamen sua et postea nostra vimus et constituimus, et propter hoc eos ad vestrae
diligenter inquirerpnt, et ea in scriptis redigerent, sanctitatis pedes duximus destinandos, dantes eis
et in scriptis redacta, mox in communi' eadem pu­ plenam et liberam potestatem petendi confirma­
blicarent, et tam/numeri ad numerum et seli qd tionem et, si neoeose fuerit, provisionem, ot jurandi
selum-, quam meriti ad meritum, per eos collatione I in animas nostras, si visum fuerit, expedire: pro­
habita diligenti, illum eligerent, in queni invenirent mittentes nos ratum et gratum et firmum perpetuo
omne», vel maiorem et saniorem partem nostri habituros, qaioquid per eoa in praedictis, vel iu ali­
capituli, consensisse; ita quod unus, de consensu et quo praedictorum extiterit procuratum. Ut autem
ivoluntate aliorum duorum scrutatorum, vice suae et omnium nostrum vota in praedictis omnibus ot
collegarum ct aliorum omnium, electionem eandem singulis, in hac élection» et petitione concordasse
pronuncisret in scriptis et solenniter celebraret. noscatis, sanctitati vestrae hoc canonicum decre­
Qui secedentes in partem, primo vota sua, ita duo tum mittimus, roboratum propriis manibus et sub­
scrutabantur tertium; secundo, tres simul vota scriptum. Ego N.. praepositus Strigoniensi» eccle­
omnium aliorum, sicut nobis postea retulerunt siae, supradictis omnibus ct singulis consensi et
secrete et sigillatim, diligenter inquisierunt, et in consentio, et manu propria sîÇho et subscribo.
scriptis redacta, mox in communi publicaverunt, et Egt> talis, vice talis, scribere nescientis, de man­
in nostra per eosdem, praesentia, secundum formam dato suo subscribo.'
*
Notarius autem in fine dicet:
eis datam, tam numeri) ad numerum et zeli ad .Acta sunt haec, anno, menae, die et loeo talibus."
zelum, quam meriti ad meritum, collatione habita
Per viam autem compromissi, proceditur modo
diligenti, talis unus, ex scrutatoribus antedictis. de infrascripto :
voluntatp et consensu M mandato aliorum, talem
Canonici' vacantis ecclesiae, statuant tormi­
in quem repertum fuit, Omnes vel .maiorem partem num ad electionem celebrandam. Interim, vocatis
et saniorem nostri collÿgil aeu capituli in scrutinio < omnibus absentibus et in termino convenienti
consensisse, vice sua.. et collegarum omnium alio- bus. qui debent, volunt et possunt commade intér­
rum^in his consentientium, invocata Spiritus sancti esse. maior de capitulo, vel alius cui capitulum
gratia, in nostrum et ecclesiae nostrae elegit epis­ hoc committit, quaerat a singulis, si placet eis
copum et pastorem, virum Utique plenae et maturae per viam procedere compromissi. Singulorum au
aetatis, utpote, qui tricesimum annum suae aetatis tem consensu requisito et habito, tractetur de per­
exegit, de legitimo'matrimonio procreatum, et in sona cui committatur. Deinde singulorum votis
sacria ordinibus' constitutum, vita ct moribus et super hoc requisiti» et in unam, personam, cui
literarum scientia «ommendgfum,. et in spiritualibus committatur, convenientibus, unus de mandato
et teinporpiibus circumspectum., et electionem pro­ capituli dicet: .Ego vico capituli et mandato, com­
nuntiavit in scriptis, et publicavit hoc modo:
mitto seu do A. i»i est unusi vel A. B. C. isi in plures
.„ln nomine Patrie et Filii et Spiritus sancti, compromittant), potestatem providendi nostrae ec­
amen. Anno. menae; et die talibud. Ego,talia, unus clesiae de pastore." Illi in quos compromittetur,
<ic scrutatoribus, a dicto nostro capitulo nominatus ai plures sunt, quia possunt esae duo. tres, quinque,
et electus, ad faciendum scrutinium de electione vel septem, tranant ae ad partem. < t simul dé­
futuri pontificia, secundum formam superius prae
libérons, potestate recepta, et conferant de persona
taxatam, ipsa servata in omnibus, de voluntate et eligenila: et si concordaverint, recedant ad capiconsensu et mandato collegarum meorum, et om­ tulum. et forma' ei» a capitulo tradita in omnibu»
nium in his consentientium, ex postât» mihi et D observata, unu» eorum electionem pronunciet et
ipsis tradita, invocata Spiritus sancti gratia, ad publicet, in hac forma:
*
*
honorem Dei et gloriosissimae Virginia matris eius,
.In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti,
et talis sancti, in euius honore ecclesia nostra est arnen. Anno, mense et die talibus, etc. Ego talia,
consecrata, dominum P. in quem collatione facta de voluntate et consensu collegarum meorum, in
reperimus omnes,.vel maiorem et saniorem partem quoa Unanimiter compromissum fuit a capitulo
capituli nostri seu collegii, quorum subscriptiones nostro. ot in -quos potestatem providendi eocleaiae
inferius continentur, in scrutinio consensisse, in de paatore transtulerunt: vice mea et ÿsorum
nostrum et ecclesiae nostrao episcopum et p»»torem omnium aliofum in electione ius habentium et hic
eligo, eandemque electionem in scriptu
ocio. praesentium, et ex potestate et authoritate supra.Dictam vero electionem sic canonice et solen­ dictia miMt et aliis meis collegis concessis, invo­
niter celebratam et publicatam, in communi omnes cata Spiritus sancti gfatia, [P.| in quem nos A. B. C.
recepimus et approbavimus,' Te Dsuas hnafemus, compromisimus, supradicti simul convenimus, iit
more solito, cum cordis iubilo decantando. Idem nostrum et eccleaiae nostrae episcopum eligo et
vero electus, sibi tali die electione huiusmodi prae­ pastorem, et de ipso provideo diotae éoo|eaiae in '
sentate, licet ex humilitate se insufficientem et in­ ■ pastorem, et ipsam electionem et. provisionem in
dignum assolens, se multipliciter excusaret, nobis scriptis ot solenniter publico in communi.
**
tamen vehem^ter instantibus, timens divinis dtsHaee forma servanda est, quando compromis­
, positionibus contraire, invocato diviase pietatis sarii aunt de collegio, prout dieit concilium. Si
*

■ ■"-'■■’i' —■

λ

“

i

' Jit... . :·

Ml

CONCILIUM PETRIOOVIENSE PROVINCIAE GNE8NEN8I8, 1177 maii 19

M3

verd erant extra collegium, tune sufficit dicere: Aoi gloriosissimae Virginis matris eius et talia sanet
.Ego
~ —
talis, unus do compromissariis supradictis, da nostri patroni et omnium sanctorum, magistrum
voluntate et consensu ipsorum, vice totius capituli, P. Strigoniensem praepositum, in quem nos
B, in qnern omnee convenimus, eligo sive provideo compromissarii supradicti unanimiter convenimus,
in'talis ecclesiae episcopum et 'pastorem.1* Et hoc in nostrum et ecclesiae nostrae eligo episcopum
. quando totum capitulum concordat (nam uno con­ st pastorem, et de ipso provideo dictae ecclesiae in
tradicente, non poteat per viam compromissi pro­ pastorem; eandem electionem seu provisionem, in
cedi) postmodum vero coram clero et populo, his scriptis pronnneio et publico in commua.
publicet electionem sive provisionem: et postea
„D>ctam quoque 'electionem aio oanonioA solenfiat decretum ipsius electionis rive provisionis, niter celebratam et in communi publicatam, omnee
hoc modo :
unanimiter recepimua et approbavimus, more solito
"Sanctissimo et beatissimo patri et domino suo pulsatio campanio, cum cordis iubilo, T» Drut»
domino N., divina providentia sacrosanctae Romanae lenétmuu solenniter decantando. Consequenter
ac universalis ecclesiae summo pontifici, P. autem conveniente populo ad pulsationem Cam­
praepositus et capitulum Strigonicnse eius humiles panarum, R: de mandato nostro, dictam elec­
filii devoti, pedum oscula beatorum. Cum propter tionem ipsi populo publicavit. Idem vero electus,
vacationem diuturnam ecclesiae, pastoris solatio sibi, die tali, electione huiusmodi praesentate, licet
destitutae, in spiritualibus et temporalibus dispendia se multipliciter excusaret, tamen nobis diligenter
patiantur, conditores -canonum deliberatione pro- B instantibus, invocato divinae pietatis auxilio, die
vida statuerant, ut ultra tres menses vacare non tali, dictae electioni consensit.
debeant ecclesiae cathédrales. Defuncto igitur
^Sanctitati igitur vestrae 'duximus unanimiter
bonae memoriae N. archiepiscopo nostro, anno, supplicandum, ut electionem aupradictam. sic ea- menae, die talibus, sicut Deo placuit, ipriusque nonice celebratam, dignemini confirmare, et electo
corpore cum reverentia tradito ecclesiasticae se­ nostro praedicto munus consecrationis misericor­
pulturae : nos tales canonici Strigoniensis ecclesiae, diter impertiri; quatenus, authorc Deo, nobis et
qui tunc praesentes eramus, convenientes in unum tali provinciae, velut pastor idoneus, valeat praepro electione futuri pontificis celebranda, talem esae utiliter et prodesse; nosque et alii sibi com­
terminum cum continuatione dierum sequentium missi, sub sacro regimine possimus coram Déo
diximus statuendum. Citatis igitur in terminum, salubriter militaro. Ad huiusmodi autem confir­
et tunc praesentibus omnibus qui electioni cele- mationem nomine nostro a vestra sanctitate peten­
brandae debuerunt, voluerunt et potuerunt com- dam, D. et B. de nostro capitulo, nostros pro­
mode intéresse, in capitulum noa recepimus. de curatores et etiam instructores, ordinavimus et
electione futuri pontificis tractaturi ; et post diver­ constituimus, et propter hoc eos ad'vestrae sancti­
sos tractatus inter nos habitos, tamdem placuit tatis pedes dnximus destinandos, dantes eis plenam
omnibus et singulis, per viam compromissi nostrae et liberam potestatem petendi confirmationem.'
ecclesiae viduatae providere. Considerantes in unum consecrationem et, si necasse fuerit, dispensationem
difficulter multitudinem convenire, et saepe in .paucis C et provisionem, et iurandi in animas nostras, si
spiritum sanioris consilii residere, dedimus plenam visum fuerit expedire: promittentes nos ratum,
et liberam, omnes et singuli unanimiter, potestatem, gratum et firmum perpetuo habituros, quicquid
A. B. C. de nostro collegio, ut iidem. vel maior per eos in praemissis, aut aliquo praemissorum ftierit
pars ipsorum, vice sua et nostra, per electionem procuratum. Ut autem omnium nostrum vota in
canonicam vel postulationem concordem, ecclesiae praedictis omnibus et singulis concordasse nove­
nostrae supradictae vaeanti, Deum et bonum statum ritis, et in hanc electionem et petitionem venisse,
ipsius ecclesiae habentes prae oculis, de persona hoc canonicum decretum sanctitati vestrae mitti­
idonea providerent, omnem potestatem èt vicem mus, roboratum propriis manibus et subscriptum,
nostram, eis super hoc committentes, ita, quod et ad maiorem cautelam sigillo nostri capituli et,
unus ipsorum, de consensu aliorum compromis­ etiam propriis sigillatum.
sariorum vel maioris partis ipsorum, vice sua et
Ego talis, archidiaconus Strigoniensis, praedictis
collegarum et nostra, illum, in quem omnes ipsi omnibus et singulis, consensi, consentio et propria
vel maior pars ipsorum eobveniret. eligerent, et manu subscribe. “
electionem in praesentia nostra solenniter publi­
Per inspirationem fit electio hoc modo :
carent. Qui secedentes in partem, et Spiritus sancti
Hi dum canonici primum intrent capitulum pro
gratiam invocantes devote, post tractatus varios electione celebranda, nullo speciali tractatu prae­
et diversos, de diversis personis inter se ha­ cedente, quasi diviha revelatione et inspiratione.
bitos, ut nobis $o»tmodum retulerunt ; tandem D omnes, nullo contradicente, consenserint in aliquem
in migiatrum P. Strigoniensem praepositum, in repente et simul eum eligant et déniant dicentes
sacerdotali ordino constitutum, iidem unanimiter una voce: Eliyo P. tUft P., talis electio dicitur
convenerunt, virum utique plenae et maturae facta per inspirationem, ex qua omnes canonici
aetatis, utpote, qui tricesimum annum aetatis suae uno ore et uno spiritu eligunt. Non est vis, sivp
exegit et de legitimo matrimonio procreatum, vita dicant fligo rive ^liginuul quia una est censenda
et moribus et literarum scientia merito commen­ electio, propter unanimes voluntates.
Et tunc
dandum. in spiritualibus et temporalibus plurimum formabitur sic decretum :
circumspectum, quem talis, secundum formem in
"Sanctissimo patri et domino, domino suo,
compromisso appositi >, in hunc modum eligit: domino N. divina providentia sacrosanctae Ro­
4,1η nomino Patrii et Filii et Spiritus ' sancti, manae ac universalis ecclesiae summo pontifici,
amen. Anno, mense st die talibus. Ego talia,. P. praepositus et capitulum Strigoniensis eccle­
bnus de compromissariis supradictis, de consensu siae, eius humiles filii et devoti, pedum oscula
et voluntate collegarum meorum, iuxta formam beatorum. Ne, prae defectu pastoris, gregem do­
compromissi mihi et eis traditam, vice mea et minicum lupus rapax iqvadat, aut in spiritualibus
praedictorum meorum collegarum ac omnium de vel temporalibus, eccleaia viduata grave diapencapitulo, ax potestate mihi et praedictis collegia, dium patiatur, eonditorbs eanenum deliberatione
ab universis et singulis do ipso capitulo tradita, provida atatuerunt, ut ultra tres menaee vacare
et, invocata Spiritus sancti gratia, ad honorem Dei non
debeant eccleaia cathédrales. Eapropter
ts·
a

663

CONCILIUM PETRIOOVIBNS* PROVINCIAE ONE8NRN8I8, lb 77 maii 1»

•Μ

bonae memoriae reverendo archiepiscopo nostro, j, eeolesiae, ' ad qnam electus faerit, quovis quaesit·
anno, mense et die talibus, sicut Deo · placuit, color· μ ingesserit; extunc omne in·, si quod
viam universae carnis ingreseo, ipsius corpore, ut •ibi por «lectionem et confirmationem competit,
moris est, cum reverentia ecclesiasticae tradito ipto fncto amittet. Niai talia electu· fuerit, cui
sepulturae : nos canonici 8trigoaiensis ecclesiae, do iuris permissione aut privilegio hoc competat,
qui tunc praesentes eramus, convenientes in unum, aut per superiorem ad hoc facultatem habentem, ee*
ad electionem futuri pontificis noetri canonice cele­ clesia, ad quam electui fuerat, aibi «it commendata.
brandam, talem terminum cum continuatione dierum
De eleottono administratoris seda vacant·.
sequentium duximus statuendam. Citatis igitur in
[Concilia Lancicim»» 1549, tt Prtricommu,
terminum et tunc praesentibus omnibus qui de­
23 iamtarii 1486, noro tiylo.}
buerunt, voluerunt et potuerunt commodo inter­
esse, in 'ecclesiam nos recepimus, de electione fu­
Zbigneus de Olessnica, Dei et apostolica· sedis
turi pontificia tractaturi; et nobis in unum locum gratia sanctae ecclesiae Unesnensis archiepiscopus
et propositum congregatis, unusquisque divins in­ et primas, ad perpetuam rei memoriam. Quamvis
spiratione repente, nulla nominatione nulloquo debeat sufficere humanae naturae ad bene viven­
alio tractatu praecedente, in P. virum utique dum, si suis terminis sit contenta ; crvsceifte tamen
plenae et perfectae aetatis, utpote, qui tricesimum malitia hominum, effrenata cupiditas, radix ma­
suae aetatis annum exegit, de legitimo inatri- lorum omnium, semper nititur ad vetita, tendit ad
monio natum vita et moribus et literarum scien- B noxia, et declinat ad prohibita, palmites suae pro­
tia merito commendandum, consensu unanimi et paginis vitiosae, ad deteriora quaelibet extendendo.
una voco simul ac unanimiter omnes et singuli, Haec est illa, quae compellit canones condere, leges
in episcopum elegimus et pastorem ; et pulsatis instituere, statuta edere, ut humani generis coer­
cainpanis, T» Uh» laudatntu solenniter decantavi­ ceretur audacia, et appetitus noxii sub iuris regula \
mus. Consequenter autem conveniente populo, etc. ut limitarentur. Hinc est, quod nos attendentes plurima
supra forma proxima est publicatum. Datum, etc.** incommoda, patientia periculum animarum, contra
Cum per mutuum consensum eligentium et ecclesias et ecclesiastica· personas nostri· tem­
electi, quasi foedus spiritualis matrimonii contra­ poribus insurgere , iugique meditatione in armario
hatur. decet, quod in electionibus pontificalium et cordis nostri revolventes, qualiter ex officii nostri
quarumlibet ecclesiarum, secularium et regularium debito, huiusmodi incommodis et animarum peri­
dignitatum, arbitrium liberum electoribus conser­ culis, Deo propitio, occurrero valeamus , authoritatc
vetur. ut secundum Deum et rectam conscientiam, nostra metropolitans, et primatica. qua fungimur,
vaegnti ecclesiae vafeant de pastore idoneo pro
captato tempore, synodum provincialem in Piotrkow
videre.' Sed quia nonnullorum detestanda cupi- oppido, nostrae dioecesis, statuimus celebrandam..
'dita«, culmen dignitatum ambiens, po'ntificalibus Ad quam reverendissimos et reverendos patres
aut aliis dignitatibus ecclesiasticis, per mortem frutree nostros in Christo charissimtti. videlicet
aut alio modo vacantibus, contra electores huius- iarchiepiseopum Leopoliensein cum suis coepiscopis.
modi secularum concitant potestatem, por quam C suffraganeos et episcopos, abbates, ac alios prae
plerunquo a dictis electoribus, per impresaionem latos
·-■> - provinciae
-------------------------------------: invitavimus
—
nostrae Unesnensis
laicalem aut minas, vel alium abusum a sanctis et evocavimus. In qua synodp sic statuta, reve­
canonibus reprobatum, eligi imo Verius intrudi se rendis patribus dominis Petro Wladjslaviensi et
procurant. Talium igitur temerariis ausibus viam Petro Plocensi episcopis, et capitulis ecclesiae
praecludere cupientes, praesentis approbatione nostrae (inesnensis, et ipsorum uunciis et pro­
concilii, iuri communi et nostrorum praedecessorum curatoribus reverendissimi ot reverendorum patrum
vestigiis inhaerentes: statuimus et sancimus, quod arehiepiscopi Loopoliensis, Cracoviensis. Vratissi deiuceps aliqua pontificali aut alia sede vel laviensia. Posnaniensis, Lubueensis. Vilnensis. Med
dignitate ecclesiastica vacante, quispiam directe nicensis, Culmensis, Praeinyslionensis. Chelinensis,
vel indirhete, publico vel occulte, contra electores Luceoriensis et Camenecenais episcoporum ; multis­
huiusmodi. socularem potestatem concitaverit, aut que aliis praelatis, abbatibus et clero nostrati* pro­
minas vel impressiones ordinaverit, seu çommina- vinciae in Spiritu «ancto congregatis invocata
tonas epistolas de se eligendo, ad dictos electores priu· Spiritus sancti gratia, ae missa solenidter de
scribi procuraverit, aut aliquod impedimentum in Spiritu sancto per nos celebrata; insuper cantatis
bonis vacantis dignitatis praestiterit, seu ipsa bona et lectis litaniis, autiphonis aliisque devotis ora­
m toto vel in parte occupaverit vel· occupari sub- tionibus, eum hymno Vmi .ertfor Spiritu» iu
ordinaverit. tanquam ambitiosus et publici iuris talibus ordinatis. Deoque suppliciter et devote exturbator, excommunicationis sententiam ipso faeto D bibitis, ac sermone ad clerum per unum in theoincurrat. Et nihilominus, si in electionem (per logia professorem, et alinm in decretis doctorem
huiusmodi impressionum minas, vel «dium secularis in praesentia ipsius synodi facto, omnibusque di­
potestatis abusum) forsitan de se factam, contra vinis peractis, ad tractatus synodajes cum ipsis do­
canonicam libertatem consentire praeeumpserit, et mini episcopis, nunciis, procuratoribus, abbatibus,
electioni» commodo carent et ineligibilis sit, et praelatis et clero processimus, quos triduo in ec- .
beneficiis ecclesiasticis, si quae obtinet, per su­ cleaia parochiali dicti oppidi, continuavimus, libraperiorem sit privandus, nec, absque dispensatione tisque et examinatis, matura deliberatione, singulis
sedis apov*"licae, deinceps ad aliquam valeat eligi sententiis, in ipsa synodo per promotores eiusdem,
dignitatem. Qui vero electionem huiusmodi, qnam super extirpation· haeresum, excessuum correc­
ipso iure .irritam esse censemus, praesumpserint tione, morum reformatione, propositis et conclusis.
celebrare, nisi eos talis metus aut violenta im­ Tandem, sanctionibus «anctorum patrum et sacro­
pressio, quae possunt cadere in constante· viro·, rum canonum decretis, ac provincialibus nostrae '
excuset ; ab officiis et beneficii· quibuscunque Qnesnensis provinciae statutis, tam per dominum Ni­
penitus suspendantur per triennium, et eligendi colaum, authoritate apostolica, quam [per] loannem tunc potestate sint privati. Adiicientes, quod ai Sprowski, olim bonae memoriae archiepiseopum.
quis elsctns, ante aut post confirmationem elec­ et primates et praedecessores nostros, primatica et
tionis d· ipso facias, priusquam literae suae con­ mefropolitica authoritatibus editio, inhaerendo, curae
firmationis obtinuerit, in administrationem bonorum pastorali nobis creditae mentem nostrum excitando,

L·

.

...

' i

·

U6

CONCHJUM PETRIOOVIBN8E PROVINCIAE ONE8NENBI8, 1577 mH 19

•M

et memoria hominum nimiam labili singulariterid a anno vaeantiam, dabo votam meum secundum Deui
sxfoscendo ; dignum consuimus et congruum, ut m st puram conscientiam, nomlnaboque illum in ad­
quae por sacrarum synodorum provincialium sanc­ ministratorem, quem scivero ot credidero meliorem
tiones, ad Dei laudem, -fidei orthodoxae incremen­ ot utiliorem pro huiuamodi offieio adminiatratioaia
tum et exaltationem,. ecclesiarumque et oleri ac et gubernationis, non habito respectu ad commodam
populi utilitatem noscuntur instituta, debitae scrip­ proprium, consanguinitatem, amicitiam vel favorem :
turae commendentur, ut per hanc eorum ingis etiam bonaque quae mihi fberint commissa ad gubernan­
ad posteros transeat recordatio. Constitutionem dum, fideliter et utiliter dispensabo et tuebor,
dicti olim reverendi patrie domini loannis Sprow- rationemque debitam de eis et sufficientem faciam

>

ski, archiepiscopi et primatis; praedecessoris nostri, futuro archiepiMopo vel episcopo. Sic me Deus
pro bonorum mensae, tam nostrae metropolitanae adiuvet et sancta Dei evangelia.
quam cathedralium ecclesiarum provinciae nostrae,
Electo itaque administratore, reoeptoque ab eo
in casu vacationis earum, .conservatione pro ftituro iuramento, quod debite, fideliter et iuste exequatur
pontifice, per ipsum in synodo provinciali Lanci- officium «ibi commissum; procedatur ad districiensi, in ecclesia conventual! fratrum Praedi­ butionem bonorum mensae archiepiscopalis sive
catorum. sub anno Domini |469, celebrata, editam episcopalis, isto modo.
et promulgatam, ab omnibus coepiscopis tunc evul­
Primo quidem non detur gubernatio dictorum
gatam, duximus innovandam «t ratifleandam. et honoruin petenti ipsam, aut per aliquam ordinasacra synodo approbandam, uti praesentia statuti B tionem sibi dari procuranti. Et quod gubernatio
vigore innovamus, roboramus et ratificamu». Decer­ castri cuiuslibet et uniuscuiusque tenutao non detur
nentes, quod in omnibus ecclesiis cathedralibus, niai uni personne tantum, et de gremio capituli, et
statutum huiuamodi, sub sigillo nostro, a tempore non duabua personis, aicut consuetum eat fieri.
publicationis eiusdem per nos factae, infi*a unius Quae peraona debebit praeatare iuramentum super
anni spatium, sine excusatione qualibet, habeatur: restitutione castri àut tenutae, capitulo, durante
ut quod generali constitutione ad commodum et utili­ vacatione. Quo facto, inquirat, administrator vota
tatem ecclesiarum cathedrahum ordinatum est, semo­ singulorum primo, super aliquo castro sive tenuta.
tis'impedimentis, ad proprium finem, authore Do­ quis ex gremio capituli, aive tunc praeaena aive
mino, dirigatur. Cuius quidem constitutionis et statuti, absens fuerit, magis idoneus et utilior pro regimine
de quo aupra fit mentio, tenor sequitur, et est talia: castri videatur, et inr quem maior para capttuli
loanne» de Sproba, Dei gratia sanctae ecclesiae convenerit aut consenserit, illi detur gubernatio
Gnesnensis archiepiscopu» et primas, ad perpetuam castri et tenutae, cum sibi ediscentibus bonis. Kt
rei memoriam. Licet sacris canonum constitutioni- aie fiet de singulis aliis castris aliorum bonorum
bua sit salubriter provisum, ne 'bona cathedralium mensae praefatae. Et quidem talis electus, praelatus
ecclesiarum tempore vacationis obvenientia, quae aut canonicus, teneatur et sit adatrictus assumere
in utilitatem dictarum ecclesiarum expendi, vel huiuamodi gubernationem, sub poen* quatuor marfuturi» deberent successoribus fideliter reservari, carum argenti, fabricae ecclesiae applicanda, iurarecapitula vel singulares earundem ecclesiarum per- C que tenebitur, quod fideliter administrabit bona
sonae occupent, inter se dividant, surripiafit, dila­ sibi credita et eius gubernationi commissa. Distp
pident. dissipent et consumant, certis poenis in butis itaque bonis mensae archiepiscopalis et epis­
contrafacientes adiecti». nonnulli tamen praelati et copalis. sic ut praemittitur, ad gubernandum, sta­
canonici, tam nostrae metropolitanae Gnesnensis tutoque termino pro electione futuri pontificie cita­
quam afiarum ecclesiarum cathedralium provinciae tioneque. decreta contra absentes, et sua interesee
nostrae, huiusmodi statutis et sanctionibus contra­ putantes, administrator mittat proprium notarium
venientes. bona mensae pontificum, eia tempore aut capellanum. cum quolibef tenutario. ad tenutam
vacationis in gubernationem commissa, pro usibus sibi datam ad gubernandum, qui coram testibus
sui» applicare, et ea ad placitum, ipsorum usurpare, faciat inventarium in singulis locis tenutae, cen­
ausu temerario, in detrimentum salutis ipsorum con­ suum. decimarum, maldratarum. debitorum et
sueverunt. Ex quo huiusmodi bona grave in suis aliorum bonorum derelictorum : cuius inventarii
proventibus suscipiunt dispendium et iecturam: scripturam tradat administratori, cum tribus aliis
electique ,#d ipsas ecclesias, in prosequutione elec­ de capitulo, per ipsum capitulum seu maiorem
tionis ipsorum, gravibus coguntur debitis onerari partem eligendis et adiungendis ipsi administratori,
et involvi, prout in 'pluribus vacationibus, quae se in ea oum testibus subscribendo. Sicque fici
temporibus nostris contingebant, experientia rerum de singulis aliis tenutis.
magistra vidimus evenire.· I nde, volentes indemni­
firm. Quod quilibet, tenutarius. recepta sic per
tati et bonorum ad mensam nostram et ooepisoo- n eum possessione, tenutae suae, de authoritate ait
■porum nostrae provinciae spectantium, de remedio ministratori». non tangat census de oppido, villis
providere opportuno, statuimus et ordinamus, sacra sut bonis aliis tenutae suae provenientes: sed tradat
synodo approbante, temporibus perpetuis irrefraga- eoa in manus administratoris, ac praedictorum
biliter observandum. quod vacante ecclesia metro- trium de capitulo, si tale tempus advenerit in quo .
politana sive, cathedrali provinciae nostrae Gnesnon- census sunt de iure exigendi. Tempore vero
sis. corpqreqqje praelati defuncti tradito ecclesiasticae in quo census exigendi non sunt soluti, puta ante
sepulturae, 'praelati et canonici tunc praesentes festum sancti Martini, nullatenus exigantur, sub
apud ecclesiam, ingrediantur locum capitulaient, poenis infrascriptia ; quibua censibus gxpediendum
pro tractatu faciendo super negotio electionis futuri erit factum .electionis vel postulationis, in curia
pastoris, et bonorum mensae arcpiepieeopalis sive Romana, quatenus neoesae fuerit, vel de aliis true­
episcopalis gubernatione; et antequam ad alia pro- tibus mensae archiépiscopal!» vel episcopalis. Salvis
cedatur, pijmo5>mnes domini de Capitulo tunc prae­ tamen his, quae in testamento archiépiscopal! vel
sentes, singulariter singuli praestent iuramentum. in episcopi defuncti, fuerint descripta; qui de rebus
manibus praelati superioris ibidem existentia, et prae-. suis, pecuniis, Urgento, clenodiis, libris, vestibus,
latus senior in manibus sequhntis, sub hac forma; equis et aliis omnibus per eum undecunque acqui­
Ego N. iuro, quod in electione administratoris, sitis, poterit testari, tanquam deservitis per eum,
et distributione castrorum, tenutarum et bonorum iuxta statutum concilii provinqialis et consuetudinem
mensae archiepiscopalis et 'episcopalis, huiusmodi legitime praescriptam. Quod si archiepiscopum vel

•

*

M7

.

\

CONCILIUM PET&ICOVIENB· PBOVINOIA· GNE8NEN8IB, 1M7 «ώ 11

■*

'W·.. ,

.

,

«88

•piseopum, mori seating·! ia Goto saacti Martial, j omnium et singulorum fidem ot testimonium prae­
roi quoeunqu· dis poat festum auneti Martipi, H missorum pmssontos ot boo prae···· publieam in­
inter diem Nativitati· Domini, ipae aréhiopiaeopus strumentum huiuamodi . memorati oHm reverendi
vel epiaeopua mortuus habeat et testetiir do omaibua cenribna, dscimis et alii· fractibna prae­
tenti», atantibua collectis, vol aped esnsitaa vol
debitor·· exiateniibus, et pro volaatata aaa haec
omnia eonvertaL Si veto poat fastum Nativitatis.
Domini, et inter featnm «anctae Margarotbao aliquo
die et inter festtun sancti Martini mori contingat,
habeat tertiam partem omnium fructuum, eenanum
et decimarum; de quibua teatari poterit, danbua
partibus reaiduis pro ancceasore relietia. .
Item. Quod,decimae, ai eaaent aliquae iam col­
lectae et derelictae vel adhud colligendae, atout
etiam intaetao. Tenutariu» autem vivat ex allodiia
et molendini·, piaoinia et alii· minutia fructibua
et obventionibus: moderatamque familiam teneat
iu castri· et aliia boni·,, et concordem, quae suffi- ]
ciat pro servitii· faciendi· in boni· aibi commissis.
Quique tenutarii incola· et subditos ipaia ad guber­
nandum commino· non exsctionent, neque poenas
ab eia indebita· exigant, aut quoquo modo gravent,
praesdrtim per inventionem novorum gravaminum
et exactionum et tributorum. Quodque in sylvie,
gaiia et nemoribus, ligua ad vendendum non excindant, neque ea distribuant aut donent; debi­
taque poat mortem pontificum derelicta, non re­
laxent ; piscina· non effundant ad vendendum piaoea,
aed aine offensione earum, piscibus utantur pro aua
necessitate. Si voro do allodiia et aliia aupradictia,
aliquis tenutariorum cootentari fortaaais .non poaaet,
recipere poterit decimam unam vel plure·, pro
sustentatione sui et familiae, cum scientia admini­
stratoria et conaensu. Aedificia etiam integra in
curiia archiepiacopalibua vel episcopalibus, et supel­
lectilis domorum arobiepiscopalium vel episcope- <
lium conservent et non alienent, etiamsi talia
fuerint, quae nondum sunt redacta ad aliquam spe­
ciem aedificii. Item, ai administratori visum faerit,
aliquem, perperam et nnitiliter aut damnoae ad­
ministrare bona mensae archiepiaoopali· vel epiaoopalia, habeat plenam poteetatem auferendi dicta
bona mensae, et ea tradendi in gubernationem
alteri de gromio capituli, idoneo pro adminiatratione bonorum praedictorum. Cumque de futuro
paatoro provisum fiserit archiepiacopo vel epiacopo
proviso, postquam praestiterit iuramebtum de ser­
vandis atatutia et consuetudinibus ecclesiae appro­
batis, faciet ipso administrator primo, rationem de
censibus per eum recepti·, et omnibua aliia bonis,’
ao etiam per eum expositi·, cum praedicti· tribu·
de capitulo, quando archiepiacopo vol episcopo
placuerit. Et postquam asper hoc per sum requi­
situs fuerit, et in prementia aliquorum aliorum do :
capitulo, p«r arehiepisoopum vel epiacopum •ligan­
dorum, poat hoc «t alii similiter faciant rationem
archiepiacopo vel epiacopo, in praeeentia admini­
stratoria, et aliquorum do capitulo, iuxta inventaria
facta. 8i quia autem in ratio·· defecerit ad eorum
qua· perceperit, ultra expenaaa nsessaurias, tenehebitur reatitutionem renlem cum effoetu, aub posas
excommunicationis, quam arebiepiseopna val opieoepna in sum ferre poterit, emeante qualibet ap­
pellatione ; qui ai eam intorposnsrit, capitulum eiua
appellationi deferre non debebit. Quod ai detulerit,
•d satisfactionem tenebitur, ad quam appellans
tenebatur, niai tune constaret de manifesto ot notorio
gravem ae, per arekispiseopum vel epiacopum ratio­
nem ferienti illato: de quo gravamina espitulam
cognoscere debebit, alii· pernis lare, et statutorum
provincialium, contra usurpante· bona oeelaaiarum
vaaaatinm, ia sae robeae duraturis. Ia qaoram

patris domini loannis Sprotraki, arohiopiseopi ot
primatis Gnssneuois, praodeceaoorie aoatri, etatntam, ipsiusquo par nos, aaera synodo approbant·,
innovationem, approbations ot ratifleationsm ae
deeretum in se continentem rivo eontinaos, exinde
fieri, ot por notario· publiées dicta· synodi por
nos instituta·, actuum ot huiusmodi facti scribas
iuratoa infraseriptos subscribi, publicari et in
publicam formam redigi mandavimus nostrique
maiori· sigilli iussimus et fecimus appensione com­
muniri.

Actum et datum in eccleaia parochiali Piotrkow, sub anno a nativitate Domini 1486, indictiones
tertia, pontificatus sanctissimi in Chriato patria et
domini nostri domini Innocenti} divina providentia
papae VIII, anno I, die S3 mensis ianuarii. Prae­
sentibus reverendi· patribus dominia Petro Vladialavienai, Petro Plocensi episcopis; necnon lo­
anne Trsemeasna, Stanislao in Mogilno, lacobo
de Witow, Martino in Suleiow, loanne in Wagrowiec, Gnesnentis, et loanne Sanctae Crucis in Calvo
Monte; Martino in Mogila. Nicolao in Andrseio*
abbatibus; ot loanne q^aeporito in Mieohow, Cracovien*ia dieeeeris et N. abbate in Cserwienensko ;
venorabilibnsque loanne de Goslub jraeposito,
vicarioque et officiali in apiritualibua nostro gene­
rali; loanao de Laaotki soholaatico, Martino de
Nieobaaow decretorum doctoribua; Andrea Dabrowaki, canonici· Gneenentia, et Paulo de Glownia deoano, loanne de Schibina custode, loanne
de Latossyn, loanne de Baruehow decretorum
doctoribua, canonici· Craeoviensia ; Nicolao-de
Nyssa, decretorum doctor·, eanonico et officiali
generali Vratislavienais, Paulo Sulislai, decretorum
doctors, archidiacono ; lacobo de Dominikowice,
Luca d· Torunen., decretorum doctore, arcbidiacono Snenenti; loanne Lukowski, canonicis
Poenanienaia; Nicolao da Wroblewiee, canonico
Leopolieneis ecclesiarum, mu!‘.iaque aliia praelatis,
tam religiosi· quam seeularibus. in ipsa synodo
Petricoviensi in Spiritu sancto legitime congregatis.
Subscripto prima per notarium publicum facta
eat talia :
St ego Petrua Petri de Lang, clericua Vledislaviensis dioeceaia, public·· authoritate imperiali
notarius et coram memorato reverendiaaimp in
Christo patre domino Zbigneo, aanetae Gnesnenaia
ecclesiae arcbiepiecopo et primate, in dicta synodo
causarum et huiuamodi facti scriba: quia prae­
dicti atatuti publicationi, innovationi, ratification}
•t decreto, aliisqnc omnibus et singulis praemissis,
dum sic ut praemittitur, fierent et agerentur, una
eum praenominatis teetibns ot connotario meo infirascripto, praesens interfui, esqne omnia et singula
praemissa aie fieri, vidi et audivi: idecqne hoc
praeeena publicum iaatrumentnm, per alium fide­
lem, me pluribus aliia arduis legitime tune occu­
pato, negotii·, fideliter^ acriptum, exinde confeci,
•nbacripri, publicavi et in bane formam publicam
redegi, rignoque et nomine meis soliti· et consue­
tis, una cum praefati revereudisrimi patria domini
Zbignei, arehiepiaeopi et primanis, sigilli maioris
appensione, de |paina mandato speciali contignavi,
in fidem et testimonium omnium praemissorum,
rogatas et reqaiaitus.
Tonor vero subacriptionia alteri·· notarii eat
talia :
Et sgo Laurentina Petri de Wawrsyncsyce,
eiseteua Crasovieaaio dioec··!·, publicus apostolic·
et impsvioU autheritutibus sotarius ot coram mo-

«W

CONCILIUM PITRIOOVIKNBR PROVDfCIAI GMWMBMSJjS, UTT Mli It

OTO

•orato reverendissimo patra at domino Zbignoo, A
Buboeriptio notarii, m* talia:
sanetae oecloaiao Gnoeneneis arebtapiseopo at pri­
■t ege laoobas fltaaislai de Kowalevrioa, elortaus
mat», ia diet* synodo eausarum at huiusmodi faeti Gaeaaoaeb dios osais, imperiali aatboritato antarias :
scriba: quia praedicti atatati publicationi, inno­ quia praedietonqm statutorum, ut supra dieitar, a
vationi, ratification! at decreto, alihqno omaibaa tergo instrumenti insertorum, deliberationi et praeat singuli· praamia»is, dum aie at praaaaitütar, tiens, tempore praenominati felleis recordationis
fiortat at agerentur, une earn praenominati* tonti- domini loannis de Bprowa, tuae arebispiaoopi suprabu* et connotario meo lapraacriplo, praaaaaa inter­ dictae ecclesiae, et por eundem 4* praedictis, nomi­
fui ; eaque omnia at aingula praomisaa, aie fieri natorum omnium praplatornm manifesto eonaeasa
audivi et vidi : idao boo praaaaaa publicum instru­ factio, conditis et oditis, m rorum publicationi, de
mentum per aiinm fidalem, me pluribus aliia ardnia mandatoquo suo, totins aynodi praefatae eonsensu,
legitima impedito negotiis, fideliter scriptum con­ perpetuae observationi, praesens interfui Ideoqne
feci, subaeripai, publicari et in bano publieam for­ hoc praesens publieam instrumentum, per alium
mam redegi, signoque ot nomine meis solitis et fidelem, me aliis arduis negociie occupato, scriptum,
eonsnetis, nna cum praelibati reverendissimi patrie per me tamen confectum et demum auscultatum,
domini Zbignei, archiepiscopi et primatis, sigilli subscripsi, signoque et nomine meis soliti» conscripsi
maioris appensione, de ipsius mandato speciali et consignavi, ad perpetuam rei memoriam, rogatus
consignari, in fidem et testimonium omnium et et requisitus.
singulorum praemissorum. rogatus et requisitus. B
Do eleottOM et offloio aroMdlaooni. ,
A tergo vero earnndem literarum, oie fnit anno­
Zoomris d» Latia.
tatum :
In nomine Domini, amen. Per hoc praesens
Quia archidiaconorum officium consistit in re­
publicum instrumentum, cunctis et singulis pateat velandis episcopis, in his quae ipsi por se facere
evidenter et »it no|um : qualiter de anno vide­ deberent, maximaque solertia, doctrina, vitae et
licet Dotpini 1459, in oppido Lancicienai, in ecclesia morum honestas, virtus denique et probitas in ei»
eonventuali
fratrum Praedicatorum, celebrata requiritur, ut non immerito a sacris canonibus oculi
sacrosancta synodo provinciali, per olim reveren­ episcoporum appellentur: decrevit haec, sacra sy­
dissimum patrem dominum loannem de Bprowa, nodus, ut a modo, iuxta dispositionem bullae a
tunc sanctae Gneanensis eccleaiae archiepiacopum sede apostolica concessae, occurrentibus arebidiaet primatem, inter ceteroa actus et tractatus legi- conatuum vacationibus, tam in metropolitan!», quam
timasquo conclusione», de consensu omnium aliorum cathedralibu* et collegiatis ecclesiis, archiepiscopi
episcoporum, praelatorum et canonicorum, a singulis et episcopi proponant duoe viros docto», et ad
suis proprii» capituli» sufficientibus mandatis ha­ hoc idoneos, ac iuxta bullam praedictam quali­
biti» et reprnductis. Volentes indemnitati- eccle­ fies to», ex quibus alterum digniorem, eum suis
siarum. videlicet et singularum cathedralium eccle­ capitulis ad eosdem archidiaconatua eligant, ipsossiarum, in provincia praedicta Gnesnensi consisten­ que ad eos instituan't. Nisi tales archidiaconatua
tium. morte praelatorum, in eisdem viduaturum C essent, ad quos laici .ex aliquo privilegio iua prae
consulere, atatuta rotroscripta omnia et singula, in sentandi habeant; .quod salvum easfhdebet. Tenir
dictorum praelatorum et mei notarii infrascripti et autem bullae apostolicae. de qua supta fit mentio,
aliorum multorum tunc similiter ad hoc vocatorum aequitur et eat talia.
praesentia, praefatus dominus lonnnes do Bprowa
archiepiscopus, edidit, fecit et condidit : non discor­ Bulla apostolloa, super olootiono arobldtaoonoru*
perpetua.
dando quin potius innitendo turi communi ot prae­
sertim novis iuribus. sexti videlicet et Clementi- ContMsn* tt alia» non srisus atri/*· ywem nscessorios .
eoasririirio·**, 1513.
narum librili consignati* et conscriptis, praefataque
statuta ad perpetuam rei memoriam, apud eccle­
Leo epiacopu·, servus servorum Dei, ad por- ■
siam suam propriam metropolitanam et demum pqtuam rei memoriam. Etsi ex debito pastorali* .
aliarum cathedralium ecclesiarum episcopis suis officii . . . (Fids ballaritua).
suffraganeis, publicari et obaervari fecit, perpetuis
loatutit Pntrtbtlci, Vartatiat, 1561.
temporibus permansura. In eoius rei evidentius
testimonium, hoc praesens publicum instrumentum,
Et quoniam archidiaconorum officium adeo est
per me notarium publicum infraseriptum, ex proto­ in ecclesia Dei necessarium, ut recta a patribua
cole meo oonfoci, et in hanc publicam formam •rohidiaconi oculi episcoporum vocentur, vetarem
redegi, signo et nomine meis soliti* et consortia constitutionem synodalem super electione arehiconsignavi et communivi; rogatu* por venerabilem D diaconorum declarando, decrevit aancta synodus,
dominum Albertum de Ksiaa, Crecoviensis et Via- ut eorum electio iuxta atatuta provincialia at
dislaviensis. ecclesiarum acholaaticum, vice et no- dispositionem bullae Leonia X, per omnia obaarmine reverendissimi in Chriato patrii at domini retur, neque ulla collusio in nominandi» duobus
domini Petri, Dei grati* epiacopi Vladislaviensis. doctoribus per reverendiMimos dominoe ordinarios
Acta sunt haec in Lowioa, in domo venerabilia committatur, sed uterque aeque, qualificatua ot
domini lacobi da Kowalewice, decani et officialia idoneus, ab eiadem iuxta praescriptum statutorum,
Loviciensi* et canonici Unieioviensis ecclesiarum; libero electioni capitulorum proponatur.
anno Domini I486, indictione quarta, pontificatu*
E® nosisssmts (synodis} leomris ds Lesko, mdsisest
sanctissimi in Chriatq patria et domini noatri domini
Pftrioobitnti prima st Lmwscwsiei ssetmde.
Innoeentii divina pjoridentia papae VIII, anno
secundo, die vero martia 9 mpnsie maii; hora βι
Decernimus, quod, archidiaooni et illi quibus
z
ve) quasi. Praesentibus ibidem honoraMlHlOT^ot onus risitandi imminet, de triennio in triennium
nobilibus dominis Urbano de Gora, rieedeeano 'visitent; et ai contra luris et statutorum diepoasLoviciensi; loanne de Ksiaa, plebano in Badsino; Βοηόψ, rectore* ot alio* presbytero* aggravando,
loanne de Mokr* et Bigiamundo de Byrntki, cle­ in suo officio excederent, ultra procurationem ali­
rici* et laici» Gneanensis et Poenanienais- eccle­ quid extorquerent, nogligontesqu* eaaont, pqr dioosiarum dioeceaia, testibus *cl praemissa vocatis ouaanoa etiam ex officio extorta restituer» eemspecialiter et rogatis.
pollantur ot poena viginti ducatorum puniantur.

en

OOMCHJUM PBTRICOVnUW* PROVDIOUl ΟΧΜΚΜΚΜβ, IfiH mail 1»

W·

In quo «i ordinarim inventa» furit négligés·, a foetent. Quod quidsm statataa a«nn, nt pete
pesa» viginti Barcarum pro fobrica scdssise oath·- regula» M Bodum vivendi osaaium ordinum ot roMdrall» vel metropoHtanss, ubi hau negligeatia, gicnum enervae», ut ipso iure nullam et statam
evenerit, convertenda per srchiepiscopum, st archi- Bouachalem obligea» misisse, soadltoresque eiu
episeops» per syaodum provincialem erit puniendas. neo au UH eoasentioato·, a sacri» eaaoaibu· H
•tateti» provineiaHba· »aat sxcommanioati ipso
Istetisti ti Omnrrfi. foeto. Bt Hoot hoc ipsum. statutam abrogatione
Cogant etiam reverendissimi domini «rchispie- ' non indigeat, cum ait ipao iure nullnm ex defectu
cepi et epiacopi, suthoritate haius aynodi ot iuris potestatis ot inrisdiotioais, nihilominus reveren­
communia, ut arohidiaconi per ae (nisi legitima dissimi domini arehiepiacopua et opiseopi, in regni
causa excusentur, in quo eaau per doctor»» aat comitiis fetaris, at illud statutum, ih quantam
magistros artiam, in sacris ordinibus constituto·, aliquod ait, penitae abrogetur, curabunt. Decrevit
probatae viriati» et de consensu ordinariorum etiam sacra aynodua, no de cetero seoulares ot alii
suorum), diligenter visitent parochis» enas, statutis in abbate· eligantur, praeterquam monaehi probati
a iure temporibus: quorum vuitatiouessoli ordi­ et professi, secundum singulorum ordinum regu­
narii per ae ve) delegatos exequantur; quique lare· sanctiones et antiquam conauetudinem.
arohidiaconi ad renidentiam cirea eecleaias suas,
Xtusdsm, 1544.
iuxta bullae Leoni» X dispositionem, compellantur,
. .
«
Praeterea, cum synodus supplicaret diligenter
alioquin poena in balla expreua puniantur. Qui 1
vero archidiaconatua electivo» nine electione legi­ reverendissimis dominia arehiepiseopo at epiacopi·,
tima occuparunt, ilio» ad sex menaeo resignare; no in oondrinandia electis abbatibus et praepositi»
et capitula ecclesiarum illarum, alios eligibiles, ad qaorameunque ordinum Mae difficile·, praetextu
ipao», lapai» aex menaibua eligere teneantur. Qui eiusdem constitutioni· regni, praebeant: maxime
autem arphidiaconatuo legitime aseeouios, tamen eum experientia edoctum sit. rem ipsam fore ad­
non promoti in dootoree, contra dietae bullae te­ modum monasteriis ipai· damnosam, et libertati
norem obtinent; hi ad uniua anni cum dimidio •oelesiastieae contrariam, faeritque per actu» oondeeursum, se promoveri in doctores carent, aub trarios eidem oonatitutioni contraventam : promisit
privatione eorundem archidiaconatuum suorum. libenter reverendissimus dominus archiepiacopus et
Ubi autem ordinarii vel capitula, in praemiosi· exe- promittit, quantum in se eat, daturam «e operam,
quendis remissiore· fuerint aut negligent··, reve­ •t in dssUatudinem constitutio illa veniat et prae­
rendissimus dominus archiepiacopus, velut prima·, positum Mieohoviensem abbatemque Wagrovecenillorum .negligentiam itipplere, et praemissis legi-' •em confirmaturam se-omniho recepit.
time providere, ac de huiusmodi arohidiaoonatibus
Nicoloi DswrapovM, Africo·»·», 1551.
disponere debebit.
Ilis quoque gravis et antea inauditas iniuriae
- Do officio 'daoanl ruralia.
ictus, monasteriis videtur esse inflictus, ab eis qui
/•essi» PntrtuMi, Vartatie», 1561.
< deberent iura ac privilegia ipsorum.manutenere
Cum non ab re, imo laudabiliter, iu singuli» et illibata custodire, ea tamen saepius ab illi» irridioechsibu» huius provincia·, feerint olim decana­ tantur et infringuntur, dum scilicet ab eisdem in
tur rtfrales instituti: itaque sancta synodus decrevit, abbatias, titulo commendaram, vel etiam coadiu•t reverendissimi domini locorum ordinarii, officia toriaram, seealares personae, regulam nunquam
decanatuum ruralium vetera, in locum suum iure professae, de facto intruduntur ; revera non mona­
postliminii revocent et restituant, ac, ubi opus steriorum neque dsvotioni· oauaa, »ed duntaxat,
fuerit,- novo· et fréquentions instituant atque ‘ut cupiditati et ambitioni illorum satisfiat. Quare
ordinent; ad hoc, ut in quolibet deeanatu bis in decrevit sacra synodus, ut reverendissimi domini
anno omne· parochi, in eum qui eia per dominum locorum ordinarii, officii sui, quod tuendis iuribus
loci ordinarium designatus fuerit in eodem decanatu, monasticis debent,.sint memoras; et ipsi ab intru­
locum conveniant, et synodum suam oelsbrent de- dendis quovis modo «t titulo in illa secularibus
eanalem, in eaque de scandalis emovendis et occur­ personis abstineant, et per alios quoscunqns id
rentibus negotii» ooeleriastiois, mutuo cum praesi­ ■eri non patiantur; sed occurrente cuiuMunque
dente decano conferant; et si qui inter oos reperti abbatiae aut praepositurae regularis vacatione,
faerint Mandates! ae reprehensions digni, a decano praecludendo viam improbo et ambitioso huius­
modi ingressui, statim nt intellexerint de vacatione
fraterne sdmoneanter.
Qui qnidsm decanas maiora scandala, et caaua abbatiae talis aut praeposituras, viros maturo» de
quibus ipse eoneulsrs et obviaro non poterit, ot t gremio sui capituli, pro die constituta electionis,
ubi taliter, ut praemittitur, admonitus non so emen­ ad monasteria sic vaeantia mittent, qui huiusmodi
daverit; eum domino suo loci ordinario, * vol eiu electioni intersint*; diligonterque conventus mona­
vicario in spiritualibus dsfsrre, recepta summaria steriorum admoneant, ut ad abbatias euf prae­
informatione, teneatur, nihil sorae omnino, quod posituras sio vacante», viri pii, graves st exem­
cetero· scandaliser· posaat, aub anatbotaate ooeul- plare·, ragulseqna periti, ae vitae sanctimonia
taado.
'
/
conspicui et ad re» gerendas idonei «ligantur st
promoveantur. 81 voro tales conventus mere,
De abbatem eieeStaa» ot qnlbuMam effietis.
libere ae simplieiter, seeulerem, in aseris tamen
JWri Geutmti,
«me 1548.
constitutum, postulare mutuo consensu voluerint:
Admoniti diligenter per eleram, reverendisaim^ talis non prius benedicatur, nae eius olactio sou
domini archiépiscopal et episcopi promiserunt •postulatio approbetur, quoad professionem omnium
subetantialium regulae in manibus ordinarii sui, .
m deinceps in comitiis publicis, in nova statuta
libertatem scclssiasticsm tollentia, abeqne con­ hebita prius regulari et>ea»ura suaespti», solensensa aynodi provinciali» non oosasesaros, prout niter fecerit.
y
<
Caetorum atteudeui sacra synodus, religioso·,
praedeeaesoroa «orum eliquando faciebant; Baxims
varo in statutam novum, eoetra.liborum aaneni- qui special! voto alicui .regulae atqus ordini se
camqna electionem abbatum iu monasterio (ni obeMugunt, ab activa vite et euris msndi huiaa
i stiHsot seM nobtise monaehi abbatiis praetieereutar) selutao, soUquo Uli'oooteoti vitae ause mnaeipato·,
•
-■-*·.
...... -.
..
..i..: .
,A,
.

1

1

478

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAE ONE8NEN818, IVH nail IS
.......
»..................................
...................... ..
____________ .

«74

orationi at oontomplationi vacare dobero: proinde capiunt, quandoquidem sine aliqua diminutions illae
decrevit, ut-omnino monaoteriorum at conventuum conferre oporteat. De quo roverendiMimi domini
abbates et praepositi, oOtbrique patres regular*, locorum ordinarii, diligenter ia suis dioecesibus pro
de inotitnondis ia sacris Uteris suis fratribus in officio suo inquirant.
monasteriis eorum curam habeant, et ut binos et
Petri Oamrati, 1543.
binos, singulis bienniis in universitate Craoovwnei,
ut bonis imbuantur Uteris, ex praescripto statu­
Decrevit haec sacra synodus, ut abbates ot
torum provincialium foveant, diligenterquo eurent praelati religiosi, iuxta statuta provincialia ot con­
nt ex stndio revocati, aliquem diligentiarum suarum stitutiones synodales, servent fratres oràinum suorum
fructum proferre, cumque in monasteriis suis aliis in studio generali Cracovieasi ; alii vero do maiori
fratribus declarare valeant, aliquos in sacris lituris Polonia, In studio Posnanieasi ; praetor Traemossauthorea probatos praelegendo. Ipsi quoque mo­ aensem et Wagrovecensem qui Cracoviae suos fra­
nachi ut religiosi, certis horis, quae illis ab officiis tres toners debent. Quod quidem facere teneantur
divinis supersunt, lectioni ct recitationi divinarum abbates praedicti, hinc ad sex mensium decursum,
scripturarum intendant, et in illis se exerceant. ita aub poena decem marcorum, annis singulis per
ut, urgente necessitate, indu ad regundas plebes et loci ordinarios repetenda et studio Cracoviensi ap­
ad praedicationem verbi Dei administrationemque plicanda.
Do ronurfeiaUoao.
sacramentorum, de licentia suorum superiorum, per
Nullus ecclesiam vel beneficium ecclesiasticum
]oci ordinarios, iuxta dispositionem iuris communis I
assumi, et in partem solicitudinia curae animarum dimittere vel permutare vel recipere praesumat,
vocari valeant. ·
sine superioris sui authoritate : quod sub poena sus­
Et quoniam in nonnullis monasteriis privilegia pensionis firmiter inhibemus. Cum nutem beneficio
et tales dotationes reperiri diountur, per quae illa suo aliquis in manibus sui superioris renunciare
monasteria ex fundatorum ordinationibus, ad ser­ voluerit, superior ipse de renunciationis causa, an
vandum certum puerorum numerum nobilium, ar­ sit rationabilis vel iusta, et per consequens ad­
bitrio ordinariorum deputandorum, obligantur: ob mittenda, an vero simoniaca, seu per vim et motum
id decrevit' sacra synodus, ut singuli ordinarii in extorta, et s*o non admittenda, inquisitionem faciet
suis dioecesibus omnium monasteriorum privi­ diligentem, et tunc a tqli iuramentum, quod in
legia, certo ad id electo competenti tempore, per huiusmodi renunciations nulla fraus, dolus seu
se aut aliquos, de medio capituli sui ad id depu­ pastio simoniaca intervenit, exigetur.
tatos, revideant, et ita diligenter superintendant,
■ De supplenda nogUgontta praolstorumet sedulo curent, ut ubi ve) in spiritualibus vel in
E* «mtiqme.
temporalibus, ipsorum privilegiorupa usus inter­
Contingit nonnusquam, sicut experientia rerum
missus fuerit, communicato consilio, et assensu
illius ordinis commissariorum vel superiorum, pri­ magistr* didicimus,' aliquos nostrae metropolia
vilegia ipsa in eorum dispositione conserventur. episcopos, se a suis ecclesiis extra vel "intra pfocausis
8i autem aliqui abbates suorum privilegiorum usum : vinciam, in locis remotis vel abstractis,huiusmodi amisisse per negligentiam reperti fuerint, quibuscunque absentare; qui loco sui in spiritua­
super hoc ordinarii sufficiens examen et informa­ libus constituunt vicarios, qui quidem saepe talia
tionem recipiant: ae ut id, quod neglectum eat, in impedimenta, propter 'quae administrare non po­
usum et exequutionem deducatur, cum capitulis tuerunt, patiuntur. Aliquando etiain ipsi vicarii,
suis provideant.
dimittentes commissum sibi officium et regimen
totius dioecesis, divertunt ad alia, nemine loco sui
Ut synodo Lotieieuei Aloyeii Lipomam, epueopi constituto, vel aliquando in suorum episcoporum
Vncmui et utiu apoetolieae tumet», ae Nicolai absentia moriuntur unde gravia animarum et
Dunjttii, arekitpucopi OnssasesM, tmao Dmmih rerum ecclesiae emergunt pericula et errores. Nos
1556, doeombru 11.
igitur paterna provisione, huius sacri concilii appro­
Ad abbatias et praeposituras regulares, ad quas batione, his casibus succurrere cupientes, statuimus,
exeerabilis quorundam oecularium clericorum am­ ut si quem talium vicariorum episcopalium cano­
bitio irrumpere,- timore Dei abieeto, non veretur, nico impedimento, propter quod administrare non .
decrevit sacra synodus, ut non nisi regulares et posset, prohibitum, seu desertorem officii aut mor­
professi, 'ux te dispositionem iuris communia, deinceps tuum, ut praemittitur, in sui episcopi absentia
libero, cessante quovis suorum commissariorum vel fieri contigerit, extunc capitulum eius ecclesiae,
aliorum quarumcunque personarum metu aut coac­ vel maior vel sanior pars eiusdem, facta protestatione. eligantur, et per ordinarios taliter electi, et non > tione de huiusmodi defectibus, succedat in onere.
alii benedicantur. Locorum autem ordinarii in ipsos et de alio idoneo et utili, de gremio eiusdem capi­
abbates et praepositos diligenter, prout de iure, tuli, vicario in spiritualibus seu officiali, omneiq
superintendant; ut scilicet regulariter et sino scan­ potestatem sibi de iure competentem habente,
dalo vivant, et suis exemplariter monasteriis prae­ prout ipsi expedire 'videbitur, providendi habeat
sint, babitumquo et tonsuram, praesertim abbates, facultatem. Qui huius sacrae synodi authoritate,
sui ordinis deferre non erubescant, vestes sericeas spiritualia simul et temporalia, hoc modo vel con­
non deferant. Fratres sui ordinis studere volentes simili, decertatae ecclesiae et dioecesis, sciat, va­
in studiis generalibus servent, et in monasteriis cer­ leat et possit prudenter et fideliter, cum consilio
tum numerum scholarium, atque magistros qui eoo et consensu sni capituli, -gubernare pariter et tueri ;
ac novitios ordinis docesnt, iuxta dispositionem tanto tempore, quousque episcopus ipsorum ad
statutorum provincialium dudum super hoc edi­ locum unde exivit revertatur, vel alius ab eo sur
torum, teneant et habeant. Capellas etiam suorum rogetur. Omnia tamen emolumenta, exinde tenimonasteriorum, maxime parochiales occlosias seu pore medio provenientia, episcopo redeunti resti­
praeposituras, pensionibus indebitis et sibi reser­ tuere tenebuntur, et de ipsis sibi facere rationem.
vatis, non onerent, eaaqus vectigales sibi quoquo Nihilominus, capitulum huiusmodi sive maior pars
modo non faciant, nec illis onera, aliqua jn earum ipsius, de absentia episcopi ot de impedimentis, et
praesentatione, sub depositionis poena, imponers defeotHius tam episcopi quam sui vicarii, tenebun­
praesumant, si notam labio slmoniaoae evitare tur, qaaprimum commode potorint. per literas suas
Dosoil. euMMuu» Tenus XXXVI <*.

4t

67&

CONCILIUM PKtRlCOVIKNBK PROVINCIAE GNS8NKN8I8, 1877 maii 1»

vel nuncios metropolitaaam, qui pro tempore tarit,
val si maluerint, Romanum pontificem consulere,
qui circa praemia» et alia, si quae fuerint sup­
plenda, in huiusmodi nogligontia vel absentia
episcopi, babobit eonsulere et taere, secundum
quod personis et robus ridebitur expedire, at ex
praemissis omnibus nolumus lori ot iurisditioai
episcopali, rasibus cessantibus, ia aliquo derogare.

Do teatporibu ordlneltcaum, et do estais ot Quali­
tate ordlaaadonua ot ordino praefiniendorum.

In ^»od» Mtrientitnti prima «I LeueiciraM primo
tt uttuUn.
Cum clericorum ordinatio, vel beneficiorum pro­
visio imminebit facienda, praelati, ex officii aui
debito, diligenter inquirant, an promovendus ad
sacros ordines vel ad curatum beneficium, sit gravis
in moribus, aetatis legitimae et scientiae oompe- !
tentis; et utrum ait de thora legitimo natus, et
quod non sit aliqua haeresi infectus, et utrum ha­
beat perpetuum beneficium ecclesiasticum, vel suffi­
ciens patrimonium aut sufficientem provisionem,
volens ad sacros ordines promoveri; et ei est de
alia dioecesi, utrum habeat dimissorias liter»
superioris. Quem autem criminosum ot defeotuosum invenerint in praemissis, aut aliquo prae­
missorum, hunc omnino repellant. Praecipimus
insuper, quod episcopi excommunicationis senten­
tiam proferant in illos, qui fbrtive ad receptionem
ordinum accesserint, priusquam ordinationem in­
choent clericorum.
Praeterea statuimus, quod Ordinarii locorum, ad
examen clericorum, ordinandorum ponant viros
doctos, idoneos ot peritos, in eo ipsorum examina­
torum .conscientias onerantes, ut sine acceptione
personarum ex quacunque causa indoctos et aliqs i
indignos non admittant. '
Statuimus, quod nullus ad sacros ordines ali­
quatenus admittatur, nisi recenter confessus fuerit
omnia delicta sua idoneo sacerdoti, per loci dioeeesanum ad hoe deputatp ; obi etiam -ia casibus
reservetis, vigore praesentis statuti, concedimus
facultatem absolvendi et dispensandi, cum pauci
sint, qui delicta sua vel sequel» intelligent delic­
torum, quodque per discretum confessorem valeat
instrui ordinandus, an sibi expediat ordinari, vel
ob irregularitatis silicuius vitium ei sit poti» ab­
stinendum.

876

4js rodam. Λ synodo JWrfceesHwi prima.

Btatuim» praeterea, quod ad eoclroi», quibus
cura imminet Animarum, iuxta iurium dispositionem
non iMtituantur,. nisi aetate legitima constituti, et
morum grnvitate literarussqus solentia imbuti, de
quo per ordinari» inquiratur, mediante examine,
prout circa ordinandos ad aliqu» ordines cautum
est fieri. Circa quod exatnen, nulla penitus munera
exigantur, aut etiam ab ultro portantibus recipian­
tur, prohibemus: nisi talia tarint, quae iure com­
muni non prohibentur. Accipient» autem, duplum
danti. restituent, et poenam synodalom ordinario
Mirent. In quo conscientiae eorum sint oneratae.
Dt rodam.

St Nieoioi AwrsyoveH LoneiciewiMu
tteMit, 1547.

Non potest tolerari sine magno status ecclesia­
stici dedecore, quod passim docti et indocti, probi
et reprobi, ad ordines sacros thaiores et minor»,
ac sine discrimine promoventur, multique iam Moris
initiati, munia eorum ordini convenientia, obire
prae ignorantia non valent, atque per boo statui
clericali contemptum, et secularibus grave scanda­
lum patiunt ; idque contingit examinatorum ad id
deputatorum oonniveetia et nogligontia, vel quavis
potius, supina indulgentia. Sacra itaque synodus,
bane periculosam indulgentiam- et negligentiam
praecludere volens, statuit et decrevit, ut deinceps
arehidiaconis, ad quos de iure et consuetudine ordi­
nandorum examen pertinet, vel ab eis deputatis,
adiungai quilibet loci ordinarius sacerdotes doctos,
timoratos et prudent», qui talea ad ordines aspi­
rant», diligenter et fideliter 'de vite ante acta,
moribus et scientia, aetate et natalibus; examinare
aint adstricti: in quo eorum «inscientiae onerantur.
Domini quoque suffraganei, non alios quam eo
pacto examinatos ordinare praesumant.
De filiis presbyterorum.

Sa oitiifUM.
Cum illegitime natis dispensant episcopi in
minoribus ordinibus et beneficio sine cura, dum­
modo tale sit in quo ali» dispensare possint; iii
aliis dispensatio papae requiratur. 8i vero dispen­
satum faerit cum aliquo, quod non obstante illo
defectu, possit ad beneficium curatum promoveri,
praataxta illi» dupenutionis, non poterit duo
simul beneficis obtinere.

Sa statutu DranitU,
Facilitate factum
quod multi clenci,
Statuimus praeterea iuri innitentes, ne clerici
literati neque bonis, mo
» imbuti, ordinari se/a alienarum dioeownm sine literis oommondatitiis
auffraganeis eathedraliu
m p
sui episcopi ministraro permittantur, aut sui vicarii
- induito seu dimissoria ab
Barils qnomodo^ibot D generalis; transgressor» poenis condignis puniendi.
ot aliquando per importun» intaroeeaion» obtenta, Lituras autem tal» gratta dq»rnim»~ esse dandu.

.

in maximam scandalum stat» eedeei»tid. Synod»
itaque sancta, pro evitandis periculis ot scandalis
maioribus, statuit, eam licentiam ordinandi reotribgrado,ut non ntai sacerdotio aptae et diligentait
examinat», tostimoniumquo bonum suae eonver-’
sationis habent», et qui circa cathedral» oodedaa
vel collegiatos, iuxta dispositionem- votarum pro­
vincias statutorum, annum intagrnm morantoe in
Mholta expleverint, et a magistris scholarum suae
convereationia, n» non eortam titulum,
suffi­
ciens patrimonium ran, proviqtanom ratfieiratom

'fal

Item, statuimus, nt ordinarii mittant processus
per dioeceses, mandant» plebaais et aliis derisis
quibnocunque, ut non admittaat ad wlobrand»
missas ot divina officia, presbyteros peregrin»,
vagos ot ignotos, ac etiam monadiM mondieantaa
qnoramonnqus ordinum, apostat» similiter vagos ot
ignotos. Contrafiadoatae poena ay nodali irremissihiliter puniendi.

De otfiota vtaasti.

habuerint, ordineqtur. Cetorum, quaonam provisio
Se aatiftas.
sufficio» sit eat existimari debeat, synod» dioe-z
cesana vel provincialia decernere debet. Suffragaaoi
·. Ne forte contingat, stulto labore, sicut dictum
autem, si labem simoaiacam evitaro rapiunt, nihil ffiit Mlbjni, v» consumi, si soli velitis omnia, ne­
, praeterquam statuta provinciali oet permissum, pro gotia vestrorum dioeoeeUm rappoxtaro, vol ne

formatio et sigillo exigant

videamini iutitiae neglectores, si per vos ipoos

677

CONCILIUM PETRICOVIENSE PROVINCIAE GNE8NEN818, 1677 mail 1»

678

vel por alium non euratia aubditia veatria iuatitiam A eemel in anno in acia dioeceaibua non praatermit•xhibere: mandamna, ut quilibet veotrum, officialem tant, et prueeartim in locia oelebrioribua et popuanum in civitate eoa luta oathedralem eocleeiam loeie, quae haereaibu jnagia obnoxia, ipai por ae,
eonatituat et relinquat, eauaia ratioaabilibaa dun- •i commodo pqterint, vel viro· docto· et ad prae­
taxat axceptia, virum utique literatum, providum dicandum verbum Dei idonooe, diligenter viaitoat,
et diecretum, cui view auaa committat plenarie in denuntiata pria· per vicina* eeeleei» vieitatione
oanaia audiendi·, et cenayra eoeloeiaatioa exercenda: huiuamodi. Catholic» homine· in aancta religione
voe autem in hia quae ad Dominum pertinent ehriatiana eoaflrmarq, labeatea erigere, eoaque qui
apecialitor intendatia. Et habeat quilibet offieialie ea · catholic· ooeleeia eeparaverant, praedicando,
•igillum curiae domini ani pro eitationibua, et alii· monendo, conferendo revocare utudeant. Ab»»,
acti· eoram ipao habitio aigillandia. Et ad ietum •uperatitione aliqua- privata inducto·, tollant; cri­
accédant paupere· et oppreaai, et euia decimi· «po­ mino·» ot publici· delicti· notabile·, ad poeniten­
lia ti; necnon alii totiuadioeceaia, qui habent caveae tiam paterna admonitione adducant, vel per eenad forum eooleaiaatiouni pertinente·; et ipao ae ■uratn eeoioaiaatioam compellant.
Item deicrevit et conatituit aancta aynodua, ut
exhibeat aapiontibua et ineipientibua iuatitiae debi­
torem. Quod ai infra mentem epiaoopua négligé» omnee fructu· et proventae benefloiorum ot tem­
fuerit, extunc metropolitan» negligentiam appro­ plorum occupatorum, ut pote, ex aanctuariia, deci­
mi·, oenaibua reemptionum et alio· quoueunque
batione huiua concilii aupplebit in hoc eaau.
B proventu·, reverandiaaiipi domini locorum ordinarii,
Do offiolo ludltrie.
quoad fleri poterit, auia aacerdotiia recuperent,
■ Petri Oamrati, 1542.
atque ex manibua haereticorum vindicent. ‘ Plebem
Statuit etiam aancta aynodua, ut officiale· foranei, vero templi» et putoriboa «poliatam, vicinia paro­
iudicandia cauaia et cognoocendie negotii· diligenter chia catholici· commendent, ut ita aacramenta ia
intendant, [et| in locia auia peraonaliter renideant. Qui •ia adminiatrontur, quibu partem redituum apoliaProventu· autem
vero benefleia, quibua iudieandi, et officialatUo offi­ torum templorum attribuant.
cium huiuamodi annexum eat, obtinent, ai non reei- omnee «poliatarum et prophanatarum eecleeiarum
deant, vel minuo idonei ad exercendum offieium diligenter conacriptoa, in auia capitalia oathedralibu
fuerint, huiuamodi benefleia omqino dimittant: aliae •aeervari tautiaper lubeant, quoad per divinam'
talea reverendiaaimua domipua arehiopiacopu· et miaerioordiam, ed eecleaiae eathVHcae unitatem,
epiacopi amoveant, et in illorum locum idoneo·, ipaao eecleeiae occupatae, priatinao libertati queant
•liquando, roatitui. Parochia etiam et aliia aacerqui reaideront, aufficiant
dotibua apoliatia, receptum apud ae praebeant, ae
De officio ordinarii.
viottf et amietu honoeto eia mieerioorditer proviloanne* PreeremUtu, Vareaeiae, IMlr
' deant: ne o^natato proaaoa, iu deaporationem in­
Cum ex negligentia paetorum ae moribue yiieeo- cidere contingat.
Et cum reverendiaaimi domini epiacopi, non aua
lutia clericorum, magna haereaibu· et aliia'multi·
meli· praeatetur occaaio : atatuit aancta aynodua, C modo aed etiam eorum quibua praeeunt, vita inculpata
innovando vetero· conatitutione· aynodalea, ut re- ceteria praelucere teneantur, eum nimirum vita
verendiaaimi domini archiepiacopi at epiacopi dili­ oleri diaaoluta, alita praebere «olet offendiculum :
genter officio auo intendant, atudeantque et vitae decrevit «ancta aynodua, ut domini locorum ordinarii
integritate et in Deum pietate aliia praelucere; reformetionapi oleri in «uie dioeceaibua, iuxta praeneqqe ipai «aeramenta eccleeiaatioa eorum admini- •cripta canonum et atatutorum provincialium, in
•trationi credita per ae erubeacant administrare ; apiritu tamen lenitati· et in ebaritate paterna, iuxta
verbum Dei, quibua gratia aermonia data eat, prae­ doctrinam apoatolicam faciant. Ita tamen, ut in
dicent, et in praecipui· locia maxime, populia dioe- graVioribu et ptiblicia eriminibua diaeiplinam cocleeeeum auarum idoneo· coociunatoree provideant, •iaaticam non remittant; quantoque depravation
omniqua ex parte officium auum exequaatur. Et aunt nunc tempon, tanto magia in eam monendo,
ipai luxum et factum fugiant; frugalitatem in habitu obeeorando, arguendo et corrigendo intendant,
et in victu, iuxta veterum atdlutoram praeecriptnm, atque ut in omni honaatate et pietate, digne eoram
•ervent. Liberalitalem vero in pauperea atudioaoa, Deo ambulent, aedulo eno atudio efficiant. Eoa vero
idoneoaque eccleaiae miniatroa exerceant, in quo· qui dignitatea iu ecolMiia obtinent, quorum officia
reetiaaime ea, quae ultra aumptua neceaaarioe eia ex. nominibue appareat, officium auum exequi cogant ;
•uperount, conferant. Circa eccleaia· euaa frequen­ parocho· et benefleiatoa omnee, qui ex fundationiti» commorentur, atque cum capituli· aula do bua tenentur recidere apud eecleaiae, per aubatraorebua ad eecleaiae adminiatrationem recte gober- D tionem fructuum, aervatia iuria gradibua, uaque ed prinandam pertinentibua paterae provideant, admo- vationem beneflciorum, ad reaidentiam peraoualem
narique »e ab eia officii aui benigne permittant.. compellant. Qui vero eedia apoetolieae diapenaetionu
Studeant deinde, ut tota eoram familia ex honeatia da non recidendo impetraverint, viaia literie nanctae
•t catholici· hominibua conatet. luvenee, qui aunt eedia, «oram ecoleaiia et «aoerdotiia, per idonooe
in eorum obaequiia, in diaciplina veteri contineant, vicario·, aaeignata eia parte proventuum, proùt de
nt ex eoram moribue, ipaorum quoque dominorum iure, proepiciant *.
more· aoatimari poaaint: curiae enim aplaooporum
Item eoaatituit «ancta aynodua, ut libor de adoHm «chelae virtutum habitae fuerunt. Praeterea, minlairatione aaeramentoram, qui vulgo egenda apcancellario· iuriaperitoa, ooncionatorea, theologo· ' pellatur, per raverendiaeimum dominum archieplbhabeant, et oauaidlboe «agace» tam in lore eocla- copum edatur, qui exhortatione· Polonieaa circe
•iaatioo quam terreairi oervapt, quorum eonailio et adminietrationam cuiuslibet Moramenti contineat,
opera tam oppreaeo olera ano quam eecleeiae «uaa per quae ohriatiBdelea intelligere poeeent, quid do
virtute at efficacia uniucuiaeque aacrameati contiro
•occurrere poaaint.
Viaitationea etiam dioeeeenm apiacopalee, quae et credere debeant. Similiter etiam radioribua eoanon poetramum Iqter'munia epiaoopaUa obtinent cionatoribna cortua aliqui· humiliaram liber in linloenm, a multi· anni· per negligentiam intermiaa»
' VMa eoae.*Tri»L, «na XXIV, «. IS, «t wia XXIlt. c. I,
fecero, iuxta diraoeitionam cenoanm af atatutorum
provincialium, ravereadiaeimi domini et loci ordinarii 4· «Me. ont, Hk. VI.

·»

■ - A-

67»

680

gua pojonica proponatur, ex quo populo aoa solum g faerit, d· trienni· in triennium provincialem teneatur
•vangelia per . anni decursum totius · praedicare ; •ynodum, per m vel alium convocare ; ipse quoque,
eed «fiam quid IHae oeromonia· in bapRamo at in ot quivi· epiaeopus pAtefatae Gneanensia provin­
alii· sacramenti· significent, ad oateghiami formam ciae, in antea quolibet anno, aemel la ane propria
explicare, aaepiusque inculcat» populTpoaaint Cate- dioecesi, dioeeeaanam teneatur similiter per so vel
ehistnua similiter Polonioua edatur, pria· tamen Ro­ per alium, synodum congregare, eo anno excepto,'
mae' examinata versiope, vel in/partibua, ai a aede quo provineiali· ayqodus celebratur.
apostolic* committatur.
Sua· quoque dioeceses,~ praefati archiepiaoopua ,
Item sancta aynodua, innitendo constitutioni Petri- «t aplacopi vialtare procurent, subditoriim exceasus
covienai'tempore felicis recordationis 'Nieolai Daiera- . corrigant? more· reforment, atatuant, ordine'nt et
» govii archiepiacopi ' fact*··, decrtvit, ut domipi videant quae animarum aaluti crediderint prufutbra.
locorum ordinarii,' tres vendues ad minumpraebendaa
Quodai . quoque',, quod abait, praefati archi•t canonicitua, in singulis collegiatis ecclesiis, infra episcopua et ppiaeopi, antedictaa aynodo», ut prae­
"■ spatium qpius atfhi designent, quae in. eorum vaca­ mittitur, qbaque cauaa rationabili, quam in provin­
tione conferri debeant viri· ad mbeunda munia cial! aynodo tunc'proxime aecutura tenbantur ex-'
ecclesiastica (ut puta, conciones publie·· et poeni- ponere,, contempserint, neglexerint aut distulerint
tentiarias, ete) idoneis, qiii\ ^continue circa illas convocare: 'archiepiacOpua pro neglecta provinciali
ecclesias cum suis episcopis residerent, aub poena .centum, pro dioecesana vero obmissa, ipse, et quivis
privationis. Qua _in re sedis apostolicae gratiam B episcopus negligena, quinquagintarmarcaa grossorum
impetrare curabunt, ut huiusmodi canonicatus et prae- Pragensium numeri Polonioi et consueti, aine conbendae, a provisionibus apostolicia deinde sint liberae. tradictione sou difficultate qualibét, pro fabrica
Hac enim ratione solitudinibua ecclesiarum colle- metropolitanae ve^atnedralis ecclesiae, persolvere
giatarum facile obviari poterit. Ceterum, sacra teneatur. Qua· poenas, si archiepiscopua centum
haec aynodua. attenti· magelt^ocorum diatautii·, marcas elapso triennio, ipse vero^'vel quieunque
et pecuniarum dispendii· dominorum Lithuaniae et alius episcopus, quinquaginta marcas anno elapso
Ruaaiae episcoporum indulait, ut reverendissimi do­ solvere, ut praefertur, bon curaverit infra mensem,
mini una cum auia capituli·*, possint et^aleaat p%r extunc arehiepiscopuM episcopum eomprovineialem
unum nuncium, aua et eccleaiarum auarum negotia, negligkntem, praemissa monitione, censura ecclesia­
ex unaquaque eccleaia, in aynodo provinciali ex­ stica compellat ad solvendum. Metropolitanus ven>
pedire et abaolvere.
per synodum provincialem, authoritate praesentis
Deradq, ut omne» reverendissimi domini epia- concilii, similiter compellatur.
copy/eccley/ts sua· saepius viaitent, et in eia comItem statuendo ordinamus, hoc. sacro concilio'
morante»; Xlivina obsequia frequentius celebrent, approbante, ut per omnia tollantur dubia, quod
ipaique, qui possunt, concionentur ; ordines Sacro· de cetero episcopi et capitula ecclesiarum cathestatutis temporibqs conferant; sacramentum con­ dralium. necnon abbates, metropolitanae provinciae
tinuationis in aolennioribua festis populo suo, ne in ad synodum provincialem voeari, et eorum nuncii
ecclesia Dei videantur stare otiosi, administrent; C admitti debent. Et si aliqui taliter impediti,fuerint.
exemplo quoque vitae suae, ceteros aedificent; in quod ad synodum venire non possent, legitimam
vitiaSubditorum non conniveant ; cauaa· sacerdotum excusationem cum pleno mandato, ad acceptandum
et subditorum suorum diligentius ipsi audiant, et recipiendum ea quae in synody sancita fuerint,
aditumque liberum omnibus iustitiam petentibus ad mittant. In qua synodo iu eundo et redeundo
se permittant, Capitaneos, factores, et alios bono­ honeste ambulent, et honesta acquirant hospitia, et
rum suorum officiales, in officio diligenter con­ in eis circumspecto ae habeant et modeste: ne
tineant, ne clerum suum in decimis impediant; imo morea et gestus in vita clericorum, populo fiant in
ab oppressoribus omnibus eum et illiua decimas scandalum et contemptum.
ac alios proventus vindicent ; subdito· eocleaiae per
Statuimus etiam, et praecipimus observari, quod
. tyrannidem favtorum, exactionibus poenarum in- in synodis provincialibus et dioecesanis. missa debet
iustarum et inconsuetarum, laboribus et aliis anga­ publice decantari, et in eadem episcopi et abbates,
riis opprimi, bonaque ecclesiastica desolari, sylvas et alii qui de iure vel privilegio infillis utuntur aeu
excindi, ac negligent! custodia limitum occupari mitris, mitrati; praepositi vero, canonici et inferiores
- non permittant.
praelati, cum superpilliceis, dalmutiis et parvis mi­
Item, proventus suos episcopales ita dispensent, tris, et cappis seu pluvialibus: rectores vero eccle­
ut illud quod ei· ultra sumptus annuos pro tuenda siarum et simplices sacerdotes, cum superpilliceis
dignitate episcopali facientes supereat, pro eccle- d et stoH· tantum, sytg^um intrent, et in «a devote
•iia, scholaribus, pauperibus, et in alia pia opera et cum reverentia usque ad finem, nisi casus ne­
convertant. Hinc enim eat, quod epiaoopi patre· cessitatis emerserit, perseverent. Religiosis nullam
appellantur pauperum: meminerint itaque'ae esae praelaturam vel adminiatratiopem habentibus, per­
eoa qui appellantur, et quod aunt dispensatores petuo permittimus, in ^habitu suo cum stolis in ■
bonorum eccleaiaaticorum, non domini aut proprie­ synodis posse stare; etiamai adminiatrutionem ha­
tarii. Imperatore· enim et rege·, et alii pii sacer­ beant, proviso quod inferiores praelati, quibus per
dotiorum fundatore·, propterea tam amplia praedii· privilegium conceditur usus mitrae, si sunt exempti.
epiacoparua, collegia et monaateria dotarunt, ut in provincialibus et episcopalibus conciliis uti pos­
habeant hi qui ilii· praesunt, unde alimoniam pt*- sunt aurifrigiatia, id eat aureis filis consutis, non
•tent egentibus. Nec enim temere «acria canonibus habentibus laminas auri vel argenti aut gemmas.
et patrum eonatitutionibua eat laudabiliter provisum, 8i vero non sunt exempti, albis et planis utantur.
ut acilicet ad minus quarta par· proventuum buiua- In alii· vero locis utentur ut induit· permittant.
modi in pauperum uau· cederet : ipai itaque viderint
Omnibus insuper utriusque sexus hominibus,
ai boni inveniantur diapenaatorea, et quod inde aint qui missae praedictae intererunt, quadraginta dies
districtam reddituri rationem.
indulgentiarum, de iniunctis eis poenitentiis miseri­
corditer relaxamus.
Ex MtigMM.
Item statuimus. ut omnes coepiscopi nostri, in
, Statuimur, quod deincepa futuri· temporibua, omnibus dioecesibus provinciae nostrae, ad quos
quilibet arcbiepiacopua Gneanenaia, qui pro tempore eoa devenire contingat, populum benedicant ; eccle-

g

t-

CONCILIEM PETRICOVIEN8E PROVINCIA.!! GNE8NEN8I8. 1577 maii 1»

Ml

I

Ma

CONCILIUM PKTKICOVIENSK PR(JvlJiCIA,£ QNE8NIN8I8, 1|H mail 19

—------ - ---- ------

------- · ■

e

. >■-

".................................. -

■

siarum rectoRbu* et earum praedicatoribus, «t a quatenus id impetrari posait, saltem ut porcassoiea
paroehiqno* suo£ in sermonibus et oxhortationibne dericoriim, 'qualicunque percussions, etiam poet
suis infortfient, st ad benedictiones episcoporum se declarationem, authoritate· ipsius ' legationi* abhumilient, genua flectant, vel aaltem capita reve- aolvi possint, epbeopie excepti*. Tsaor vero bullae
. renter inclinent, firmiter ininngentea.
praedictae sequitur, et eat talis:
* A4 b**c statuimus, nt singuli episcoporum suo*
Bulla apoetolioa lecattoal* aataa, 1»1».
'carceres habeant' siren · ecclesiam oathedralem, in
quibus falsarii, inoorrigibiles et apostatae, vel alii
Leo episcopus .servit* servorum Dei, ad perpe­
qui hoc meruerunt, recludantur.
tuam rei memoriam. Pro ekcellanti preeminent·*
aedis apoatolieae, in qua post beatum Petrum Apo7a 'qmedn
Laneieiaafi
Meanda. Ex atri*
- .
stolorum principem, quamvis imparibus meritis, pari
<
iMnnu «e LusM.
tamem authoritate constituti aumus, in.agro irriguo
Ut. domini archiepiscopi. sua* et provinciales 'militantes, ecclesiae nova* legatione* plantare et
dioeceses, episeopi vero dioeceses eorum, iuxta instituere, pontifici dignum arbitramur per nova* ,
. dispositionem sacrorum cdSonum, visitent per- ae plantationes, praesertim in locis Christi fidelium
ve) per alium ^-et primo curia* sua* emendante* et infidelibus vicinis, *c in parte schismata sustinenti­
corrigentes, quae videbuntur emendanda: praedica- bus, non solum pbpulorum devotio, verumetium
» -tores verbi divini, et confessore* idoneo* ac viro* haee ipsa nova nomini* et fidei domini noatri lesu
in iure perito·, in edrdkn curii* servent, et foveant b Christi plantatio *chi*maiumque eradicatio. ut
( in partem sollicitudini· et regimen curae paatOralio· augeatur commodiusque succedat,' et animarum
salua subsequatur, ac provinciae' et regna illustrentur
ArohiepiMopua synodum provincialem
Idque nos eo libentius agimus in locis praedictis*
oelebraturua, epiacopos et oapitula aviaet.
in quibus tum ex variis inter mortales occasionibus,
/n prima eadem rt Meanda.
tamen inprimis interitus Schismatum, ratione ne­
Consideratis locorum et temporum incommodi­ cessitatis, plerunque subesae conspiçitpr, et ad boc
tatibus, in quibus nb antiquo consueverunt synodi catholicorum regum vota tendere noscuntur, ut
institui : decrevit et constituit sacra synodua, ut' assistentia et authoritatelegati novi, et alma mater
reverendissimus dominus itrchiepiscopus Onesnenais, ecclesia propagationis plantationis novae, et genus
communicato consilio cum aliis reverendissimis do­ humanum propositum felicitatis aeternae praemium
minis coepiscopis sibi vicinioribus, synodos provin­ felicius valeat adipisci. Attendentes igitur, quod in
ciale* non alibi quam in Petricoviu, Laneicia vel toto regno Poloniae, una motropolitana, Gneanensis
Lowicx instituat, per sualtftic literas privatas, ordi­ videlicet, principalis eccleaia exiatit, cui omnes aliae
narios et capitula de loco synodi avisatos faciat, ecclesiae dicti' regni metropolit.ico iure, ac etiam
f ,et iuxta vota maioria parti* episcoporum et capi- ' motropolitana Leopolienais, in terris Kusaiae ad reg­
' tulorum, locum synodi in altero ex tribus praedictis num ipsum pertinentibus, primatiali iure sunt sublocis instituat; nec in alio tempore anni quam in iectae ; et quod si venerabilis frater noster loanne*
principio autumni, vel in hyeme, hoc est in aliqùo' c de Lasko. modernus et pro tempore existons anhi- ■
convenienti tempore, inter festum divi Bartholo- episcopus Gnosnensis, suae archiépiscopal) provin­
■uaei et Quinquagesimam, nisi aliud evidens et ciae et ecclesiis sibi metropolitico ac praedicto
inevitabilis necessitas aliquo alio loco et tempore primatiali iure subiectis, non solum metropolitico
constituendum suaderet. Quoties vero sua celsitudo ac primatiali sed etiam legationis iure praesset,
synodos instituet, toties causam praecipuam, propter et ratione dignitatis eiusdem primatiali*, huiusmodi
quam eam instituit, in literis clausis ad dominos legationis officium haberet, ex hoc profecto salu­
episcopos et capitula exprimere, teneatur, ut super briori et diligentiori exercitio metropoliticae primaea deliberare, et demum parati ad synodos venire tialisque iurisditionis, et commoditati ecclesiarum,
valeant. Non negamus tamen, quod etiam ultra quue sibi metropolitico et primatiali iure «ubiiciuncausam propositam, [tetj alia in synodo tractari pos­ tur. ac illis nunc et pro tempore praesidentium
sunt negotia maiora et minora, et maxime ad morum praelatorum, necnon cleri et populi, civitatum «t
reformationem pertinentia, prout necessitas et uti­ dioecesum carundem, quae in eorum oportunitatilitas ecclesiae, reipublicae Vel singularium perso­ bus ad eundem archicpiscopum et legatum, ratione
narum exposcere videbuntur.
eorum quae vigore legationi* huiusmodi exercere
poterit, facilius et commodius recurrere possent,
Archiapiaoopua fungatur offloio legationi*.
et eiusdem ecclesiae Gnesnensis et praefati regni,
I» tadem prima.
eoius reges et incolae, apostolicae sedi devoti et
Placuit etiam synodo, ut reverendissimua domi- d fideles semper osse'consueverunt, devotioni ao venunu* archiepiscopus Onesnenais, legatus natus ac stati plurimum consuleretur : oonsidetantesque in
primas, utatur officio legationi* in provincia, secun­ regno Angliac olim et in. Germania, archiepiscopo*
dum bullam ad hoc celsitudini suae concessam, et aliquot, legatee natoa per praedecessores nostro*
in praefat* synodo publicatam.' Causas tamen erecto* fuisse : eorundem praedecessorum vestigiis
extra dioeceses partium rearum non committat, inhaerentes, et ad magnam instantiam, quam auper
nisi quando actor probaret perhorrescentiam, aut hoc fecit et facit charissimus in Christo filius boater
sibi imminere mortis periculum: tunc in proximiori Bigismundus. dicti regni Poloniae rex illustria, de­
dioecesi partis reae committere possit. Liberum bitum habendo respectum, ad Dei laudem et hono­
tamen erit dominiationi suae trahere ad ae partes rem, ac fidei catholicae exaltationem, praedictum
reas, de quacunque dioecesi provinciae suae, quando loannem de Lasko modernum, ad nos et sacrum
voluerit aliquam causam audire per se. Et quia Lateranense concilium pro dicto rege oratorem desti­
haec legatio data est ad instar legationis reveren- natum, et pro tempore existentem arcbiepiscopum
disaimi domini episcopi Cantuariensis in Anglia, Gnesnensem, legatum natum, cum omnibus honori­
cuius facultas adhuc hio ignoratur : placuit synodo, y bus et oneribus consueti*, ita qupd de caetero suae
ut hac sua secundum illam utatur, postquam de archiépiscopal) et praedictae l.eopolienai provinciia
illius facultatibus certior efficietur. Placuit etiam et ecclesiis sibi metropolitico et primatiali iure
ut haec legatio, in facultatibus amplioribus, ultra sublectis, non solum metropolitico et . primatiali.
ius commune augeatur per summum pontificem. sed etiam legationis iure praesit : et ratione digni-

'

.

■

«83

' ·.·'

■ «■ -

*

·;

• '

·■

'·■,

"·'

■'■·

*

’ Τ’ ' ' ■"■tPl ■ ’’“r. t .

‘

CONCILIUM PKTR1COVIEN8E PROVINCIA· GNE8NRNÔI0, IITT maii 1«*
.......

..

.... —u-

■

.--

~

——-

■

r

—

rsre

'

.

4M
■'

tatis ague primatialis, at legationis officium in ip'eia provinciis habeat authoritete apoetoliee, ot ax
catta ocioatia' nostra facimus at oonstitaimua at

duoere ΜΗΓ poeeunt, unde,,quia», valde perioulpeae
existant minae evaagqlioM quittas dicitur: „Sieifo-*
cw oeose ' dsootanri^taetatfib ’'·<ο»Μ W /meoffi ^mv

etiam ordinamus. Ribi nihilominue eoncod*nteo, Ut
omnibus et aingulia privilegiis, libertaribus, praeeminentiie, exemptionibus, immunitatibaa, honoribus
et gratiis, uti at gaudere; ao quod omnia at sin­
gula faeete at exercere m. mandaro, ordinaro ot
exequi, quae ad logatoa natoa at huiusmodi lega­
tionis bffioinm habentes qùomodolibot pertinent, et
qua alii legati nati, praesertim taro legatus Can. tuariensia, qui in provinciis suis de iure, privilegio
et consuetudine, mandare, faoore et exequi poesint,
libere et lieito valeat. Mandantes per praesentes
universis ot singulis suffraganeis, Leopotionsiquo
terrarum Ruasiae archiepiscopo, et aliis in diotis
' provinciis exintentibua, quatenus eidem archiepiscopo
et legato nato, pro tempore oxiatonti, ia his quae
sibi rasione officii legationis, aio ut praefertur, eomf petunt, pareant et intendant Non obstantibus qpnstitutionibus et ordinationibus apoetolieis^ ao literis
et privilegiis quibusvis concessis; illorum tenores,
ao ei do verbo ad verbum exprimerentur, prassentibus pro expressis habentes, quibus quo ad
praemiosa, specialiter et'expresse derogamus, oaeterisque contrariis quibuscunque. Nulli ergo homi­
num liceat hano paginam nostrae creationis, con­
stitutionis, ordinationis, concessionis, mandati et
derogationis infringere,- vel ei ausu temerario con­
traire. 8b quis autem hoc attentare praesumpserit,
indignationem omnipotentis Dei, ac beatorum Petri
et Pauli apostolorum eius, se noverit incursurum.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, anno Domini
1316, 5 idos iulii, pontificatus nostri anno III.

dont.·'’ statuit baoe sancta synodus, antiquos eanonte'
innovando, quod domini arebiopieoopi et epieoopt
eorumque in spiritualibus vicarii, mandent per pro­
cessus generales, omnibus et singulis oeclssiaram
parochialism rectoribus eqrumque vVttriie, et qüiis
verbi divini coneionatoribus, tam aOeUiaribus quam
regularibus, ut post novum et vetus testamentum,
opera beatorum Cypriani, Athaaasii, Gregofii Nasian■sai, Bacilli, Ohrysostomir Hilarii, Augustini, Am­
brosii, Hieronymi, Gregorii et Leonis, qui ea habere^
possunt; alioquin homilies per anjti circulum, do­
minicis diebus et festis aptas, sacramentorum libros,
graduais, canones poenitentiales, psalterium oum
interpretatione dwi Hiqronymi, rationale divi­
norum officiorum, statuta provincialia nove ot
vetera, habeant: ne ex diversis et variis concio- j
nandi formulis scbolastioiaque disputationibus, qua»
hucusque prae manibus habentur, et seipsos ih solido
sacrae scripturae intellectu confondant, ot auditoribus verbi Dei erroris oonfiieionisque occasionem
praebeant.
Niuadsm, an sedem.
' Item, decrevit synodus, ut reverendissimi domini

arehiepiscopi st episcopi, sacram regiam maieetatem
per se vel nuncios synodales procentur, ut eius
maieetas in curia regali praedicatorem doctum
habeat, qui singulis diebus dominicis et festis coram
eius maiestatepraedicet, praesertim cum alibi

quam Oraooviae moram agere maieetatem suam
contigerit. Et quod deinceps in conventionibus
generalibus, consultationes publicas senatorum et
nunciorum terrestrium, ipsis diebus dominicis et

AxoMeplMopua ot epteoojjl, inqutattoeoa baorottoaa
pravtsatia instituant·

foetis, ante prandia eius maieetas fieri prohibeat,
C oum ea rea in scandalum plurimorum vergat;
laeteris Loab^ LoiKtcM*, oane Dsmmm 15SfJ.
verum mandet sua maieetas, ut senatores et nuncii
Item, decrevit eadem synodus, prioribus statutis terrestres, divina officia diebus praedictis et con­
innitendo et eadem innovando, ut domini ■ archi- cionem audiant reverenter et ^devote. Alioquin,
episcopi et episcopi, priteoortim vero Vratislaviensis quilibet ex dominis arohiepiscopis et episcopis,
ot Ouiavieaois, in suis dioecesibus sortant inquisi- eiusmodi praedicatorem ordinare teneatur, in cuius
torse et vioitetoree haereticae pravitatis, qui per dioecesi conventio generalis indiceretur, aut regia
singulas dioeoooes visitent ot inquirant diligenter maieetas ibidem moraretur.
de suspectis et notoriis in secta lutheraaa, quoa
Es sedem, sHiadem.
dominia ordinariis deferant puaiondoo. Qui visi­
tator son inquisitor," unus ad minus oese debet in

qualibet dioecesi presbyter secularis vel regularia,
prout dominio arohiepieoopia ot episcopia melius ot
utilius ae commodius videbitur faciendum. 8ed
quoniam visitatio et inquisitio, quantumvis diligen­
tissime, ad oxtirpationem eiusdem, sectae parum
prodesset, nisi adhiberetur fidele pabulum verbi
Dei,'per viros vero catholicos, valentes verbo, opere
ot exemplo, quorum sana doctrina scirent homines
reprobare malum ot eligere bonum: ideo decrevit
haec sacra synodus, prioribus statutio inhaerendo,
ut dominus dtehioptaoopi ot episcopi, praesertim
vero Vrnrialavienais et Cuiavienais, in euriis, eeeleeüa
metropolitanis, cathsdralibua et collegiatis, et ilUa
potissimum ubi ooM^utheraaa adhuc pullularo vi­
detur, servent theologos doctos, verbi divini ooueionatorss, qui evaagslinm Christi ot eawem pagi­
nam per solidam scripturam, verum ed approbatum
intellectu Christi fidelibus tradant et interpretentur:
omittentes ia concionibus quaestiones sehoiaatioas
ot exempla tabulons, quae eorda fidelium distrahere
potias qnam aedificaro videntur.

Quia rectores ecclesiarum parochialism tenentur
ds iure praedicare populo verbum Dei, quod absque
saaa sacrae scripturae inteUigeatia ad ofeetum de-

Item. Quia vita ot moree clericorum, plus in­
teriore quam exteriore reformatione egent, et pastor
animarum, instar boni modici, interiora primum
heminis curare tenetur, quibus perfecte sanatis,
morbi exteriores facile coalescunt : ideo requirit haec
synodus ia Spiritu sancto congregata, ut domini
srehiepiaoopi et epiacopi visitent primum eccleaiae
omnes motropolitanaa, cathodra)q|. collegiatasque,
per se, et alias inferiores ecclesias, per arebidiacoiot, iuxta modum ot formam sacrorum, canonum
atatutorumquo provincialium. Et ut indicium ot
institis incipiat a domo Domini, reforment primo
aeipsos eariUMue suas. Deinde gradatim clerum
dfoeeoeis eueo' univorsum: ambitionem, avaritiam,
cupiditatem, ομΜμΜομ substantias abusam, ot
malam dispensationem patrimonii Christi, curaeque

animarum negligontiam, et Me aimilia in oie corri­
gant Ia praelatos quoquo ot canonicos ot pres­
byteros, bores eaaoaioM et caetera officia divina
raro ant nunquam, peragentes, animadvertant.
Innovat oriam baoe sacra aynodua, et pro inno­
vato habere decrevit decretalem Ordinarii, do officio
ordiaarii, libro VI, volem ut quilibet dominorum
arehiepieooporam ot episcoporum, clericos aibi
eubioctoa piares dignitates vel ecclesias, quibus

aaimarum cura imminet ebtinontes, aeu personatam
aut dignitatem eum alio beneficio, cui cura simul

*

..

, «

■

d

■,.■■>■■·

«tt
·'

. a .y ·τ '■ -m
?

··

'■·;

;·*

.

■

concilium hwricôvibnbb pbovinciab onemsis, uri mu
--*-... *·’-·...........
'-·...’ —· ·., -** ■ ■<--·»-'-■
■ — ·'
..

UMU •at, obtinere no· parmittant, nisi d· die·

_

Jbt

pauMtioM, apoatoliea aUeui permitteretur: aliequin,

at dispensati· auffici«na producitur, exbibbM niquaquamjn bettoficiia haiuModi molestetur. Provi­
deant tamen ordinarii, ae cura animarem ia aiadam
beneficii·, propter non renidentiam 'eorum, ne|ll•gatur, iuxta, formam ae tonorem eiuadem decretalia.
jKéud«m> a» «adam.

Reyereadiasimi domini epiacopi nuncii capitu­
lorum et abbatea, pltierunt reverendiasimum domi­
num primàtem, ut aua celsitudo deinceps aynodum
provincialem Lanciciae non indiceret, propter loci
indbmmoditatem et inopiam rerum ; aed Petricoviae
vol’ fa Lowios, ubi hospitiorum et viotualium
habtdpr abundantia.
Ad' quod reverandiaaiœua
domtnua. arcbiepiacopua prima· ao aponte et libere
auinmiai).
Ptlri Oemruti, Prtrieooies, 1542.

1»

*
«Mm·, sfataaa».

Promisit atiam rcverendiaaimua domiaiu arebiepiacopua Oneaoetkai·, iuriaditione lagatioai· nataa
ia commiaaionibus at citationibaa deeerneatibu· uti,
prout ootnmunia iura diaponunt, na quod datum aat
in suffragium, vergere poaeit in oppreaaionem mul­
torum’ ,
Item, ut reformatio aliqua commodius «eri va­
leat, decrevit aaneta mynodua, iit domini focorum
ordinarii in curiia et officiia auia servent'viros doctoq,
Deum timentes, et pra^ertim in officiia cancellari··
unum ex praelatis vel canonici· eceleaiarum tuarum
cathedraliuni, qui, vice illorum, alioquin negotii·
publici· occupatorum, et extirpationibua baereaum
et executiooibua decretorum aynodalium auperintendant. Ceterum, reverendiaaimi do^nini arehiepiacopi et epiacopi, apeoimen et exemplum boni
odoris, virtutumque et bonae famae ciero aibi aubieeto de ae praebeant, lectiooee ex sacra acriptjura
in menae aua, post solennem orationem AeiwdidUe
adhibeant, cantiienaa profanae ut secular·· non
admittant, familiaresque suos reforment diligenter,
ne caeteria offendiculo existant. Ad quod eorum
eelaitudinea consenserunt

Decrevit ‘etihm haec aacroaancta aynodua, ut in
aingulia ' diooceaibua ad minua aetnel ta anno, per
dominoa loci ordinarioa, aut eormn delegato·, biblio­
thecae ac libri venale· in eia contenti visitentur, et dili­
gentius revideantur: quod ai qui libri auapecti aut
haeretici in eia reperientur. cremari debent, et
ffaedem.
bibliopola puniri poena arbitraria, par locorum
ordinarioa imponenda; alia·, iuxta statuta regni
Cum non liceat alicui, niai vocato de speciali
et constitutione· regiae maidatatis, atque edicta iam consensu reverendiaaimi domini archiepincopi, epiadudum super haec facta, quorum exemplum eat coporum et rectorum parochialium, ac illorum
in atatutia novis Laaki, haereticis insertum; et quorum intereat, ad praedicandum verbum Dei ac­
aimile novissimum bie placuit interi:
cedere; plerique tamen hia turbulentia temporibus
Sigiamundua Augustus, Dei gratia rex Poloniae, •d concionandum sese temere ingerunt, et quod
etc. universis dt aingulia palatini·, castellani·, capi- deteriua eat, -suggesta nova aibi erigunt extra pa­
taneia arcium, et aliorum locorum noatrorum tenu- rochias, in Uocia ubi ante nunquam extiterunt : ■
tariia, eorumque viceagerentibua, vioecapitaneia et decrevit haeb aaneta aynodua, ut de caetero talea
burgrabiis, proconaulibua et conaullblb, et allia ab huiusmodi conoionibua arceantur, et non niai
magiatratibua urbium et oppidorum regni noatri, vocati per habente· potestatem, iuxta doctrinam
ad quoa bae nostras liters· praesente· pervenerint. Pauli, accedant. Suggesta vero, ad quo· ea rea
Significamus et mandamu* earum tenore, quod pertinet, fieri non patiantur et facta demoliantur.
etim antiquitus bibliopolae omnea et impreaeoree
£iud<si, Pftrieovia», 1544.
aint et esse debeant sub poteetate et iuriaditione
reverendissimorum dominorum •rehiepiaeoporum
Decrevit etiam haec aynodua, ut reverendiaaimi
et epiaeoporum, eorumque ordinariorum officia­ domini arcbiepiacopua et epiacopi, circa sua· ec­
lium, np et fraternitate· veatra· eoa a poteetate et clesias resideant, excepta causa ecclesiae et rei-,
iuriaditione eecleeisatiea, ia iia quae ad impreaaionem, publicae, aut saltem illas frequentius visitent, atque
invectionem et venditionem librorum pertinent, cleri sui vitam et mores depravatos, tum etiam
eximere et vindicare audeant Imo vero fraternitate· gregis dominici sibi commissi corrigere studennt,
vestrae episcopia eorumque officialibus, quoti·· opus •undemque ab iniuriis et oppressionibus secularism
fuerit, favorem et auxilium contra eo· praebeant, tueantur, qui, abaente praelato, maiora audent at
ad perquirendo· et auferendo· haeretico· libroe, ei deteriora quotidie moliuntur.
quoa ij impreaaerint, importaverint, ve) vendere et
Attadens.
habere comperti fuerint: eum non modo «dicto
divi parenti· noatri, verumetiam omnium ehrwtiaDecrevit similiter, ut reverendiaaimi domini synorum prinoipum, atque populorum legibu· et eoo- d nodi· provineialibua intersint, sbaentee vero poena
•titutionibn· olim cautum ait, no eiuamodi libri statuti percellantur, et atatutum dudum contra ab­
haeretici vel de haereai auapecti usquam edantur, sente· exequutioni mandatur, et signantor contra
vel ullo modo «vulgentur. Ne quia igitur alitor episcopo· Varmienaem et Culmensem ; et ultra haec,
faciat, pro officio auo et gratia nostra. 8i quia autom aedificia, curiarum et castrorum luorum ot prae­
huic mandato aiv· edicto nostro noa obtempera­ diorum, sarta tecta servent et manu teneant, st,
verit, condignae poena» a nobis expeotabit Datum quantum fieri poteat, meliorem ia eia conditionem
Vilnae, 1 die mensis martii, anno Domini IBM, fheiant; cuius rei revisionem sacr· aynodus per­
regni vero noatri 97.
soni· capitularibus committet.
Ad mandatum sacrae rogalia maieatati·
AlMdMS.
proprium.
Auadem, ad Madent.
Impreeaoree autom librorum, novo· libro· aiv·
alia qnaecunqu· atiam minima' exemplaria impri­
mer· non audeaat, niai primum rovideaatar per
loei ordinario· va) •orum delegato·: eub poena
graviori arbitraria, «tiam per ordigarioa impo­
nenda.

* ■' · m1

Bt eum plerique sacerdote·, aiv· illi aint pa­
rochi, eo paupertati· devenerunt, quod iniuriati per
nObilea, «t potiammum in raptu decimarum et alia­
rum bonorum occlsaiastioorum, vel propter defec­
tum vol propter parhorreacentiam, iure eum iaiuriatoribue experiri non peasant: eoaatituit maeta
•yMdas, at ravarandiaaimi domini arehiapiaeepaa ot
episcopi teaeantar et debeant diligentia· tefot ana

.

·ώj j

WI
ί
’
M7

■ *

CONCILIUM PETRICOVIEN8K PROVINCIAE οΛβΝΕΝβΙΒ. UTTmaii 1«'*
'

-'·

X-■ -

——

-,

Mt

-------------

cum eorum ecclesiis tueri. Kt quod ad delationem A‘gerere praeripiant praesertim notem, ne in templis
eterici iuiuristi ex iliorum officio per instigatorem ad divinissimum eucharistiae sacramentum terga
procedatur: proviso tamen, ut ai qui, eum possunt

sua vertant, vel parum deeeater aeee erga illud

iniuriaa persequi suas, illas tamen dissimulant,· et
pro illic^«tn agunt, tales poena ordinaria per ocdinarios punimitur.......................... J1

gerant,

5»

Kssedsm.
•

Decrevit etiam

eadem

synodna,

ut.1 domini'

ordinarii, innitendo prioribus constitutionibus, pro­
videant diligentius quam antei,' ut # parochi et oou-

liurere dqbent reverendissimi domini arebi«piscopus et epiacopi, ut sua 'tribunalia ot officia·, eionatoroe verbi Dei, jn concionibus suis pure et
hum suorum, in dignitate débita et reverentia re­ sincere verpum Dei, preqdicent, ineptas et anile·
tineant. Turbatores iudiciorum, et cum armis aeu fabulas, ao scommata et-'convitia devitando, scripstrepitu * armorum venientes ad iudioium, mulctis turas sacras non sensu proprio aut ab haereticis
ordinMrnt et aliis poenis debitio percellant, efficiant- sumpto, sedi iuxta aanjtorum doctorum ab ecclesia
que in comitiio regni proximis, ut Contra1 tales, catholica ■ receptorum-Wkpositionem interpretando,
ultra poenis opcrorum canonum et donstitutiones ut pote Augustini, Hiejonymi, Ambrosii, etc., ot
ay nodales, aliae securitatis poenae, instar indiciorum aliorum in statuti* provincialibus reverendissimorum
terrestrium, et alias arbitrio dominum ordinariorum, olim Inscii, Drevicti et-Oamrati arcbiepiscoporum,
iuxta qualitatem et conditionem personarum et de­ descriptarum; propter quod dabit operam reverenlicti atatuautur; utque tam iudieibus quam personis B dissimu* dominus archiepiacopue, de providendo
ad iudicia etiam ad synodos venientibus et "'
aliquo homiliario per ductores conscribendo et typis
deuntibus, de securitate debita provideant.
excudendo, sjmbi cum catéchisme aeu Explicatione
orationi* dominicae, symboli ot deealogi, ex quibua
Nieolmu Dntrgfnnki, Lancinat, 1541.
rudis populus docep poterit a simplicibus pres­
Ceterum, sacra synodus considerans, quod ubi byteris. Sic enim haereticorum libri pestiferi facile
maius periculum metuitur, ibi vigilantius est inton­ vox trudi poterunt ao refutari.
dendum; cum itaque pabulum verbi Dei populo
Christiano sit pernecessarium, expedit st hoc idem
verbum Dei per viros idoneos, probos et in mori­
Et licet apostolus ad serviendam hospitalitatem,
bus ac doctrina non depravatos, administretur. omnes ohririifidele·, maxime 'autem episcopos et
Propterea, innitendo iuri communi et vetustis sta­ clericos, qui bonorum ecclesiasticorum ad boo depu­
tutis provincialibus, decrevit, ut singuli ordinarii in tatorum sunt dispensatores, clare moneat : plerique
suis cathedralibus et collegiatis ecclesiis, viros doc- tamen episcopali dignitate praediti riperiuntur, qui
' tos et non suspectos, verbi Dei praedicatores in­ non modo externe hospitio non excipiunt, sed etiam
stituant, nec aliquem sine eorum speciali licentia fratres suo* praelatos et canonicos suarum eccle­
cathedram conscendere permittant. Ad parochialee siarum (qui bonorum episcopalium eunt custodes,
quoque non nisi rite de aetate, moribus et scientia et pro illis tuendis sese opponere et illa defendere
prius examinatos instituant ; ac similiter parochos ( I consueverunt), ad bona et praedia eorum venientes,
ad servandum idoneos concionatores, ubi ipsi ad humanitatis et hospitalitatis officio neglecto, ad­
praedicandum non sufficerent, in parochiis suis mittere, iliisque domestici commeatu* necessaria \
adstringant, Ubi autem aliquis ordinariorum in per suo* factores et procuratores dare recusant.
praemissis négligées fuerit, poena centum merca­ Proinde sacra synodus decrevit, ut ipsi domini
tum mulctetur per reverendissimum dominum arohi- archiepiscopi et episcopi id. provideant, atque suis
episcopum, et ab ipso irremissibiliter exigendum. procuratoribus bonorum iniungsnt, ut hospitalitatem
huiusmodi in omnes, maxime autem in domesticos
. Eiusdem, PrtrieooMW, 1561.
et capitulare* suos servent, et necessariis saltem
Tametsi nihil dubitat sacra synodus, infrascriptA ad victum, quae* tunc domus ad quam divertunt
per reverendissimos dominos archiepiscopo* et epi­
habuerit, providqgpt.
scopos semper foisee inviolabiliter observata; ad
maiorem tamen cautelam decrevit? ut ipsi reveren­

Eiusdsm.

dissimi domini archiepiscopi et episcopi caetsriqua
Item, in curiis suis pauperum clericorum oppres­
bénéficiât! omnes, euiuscunque statue, praeeminentia* sorum procuratores iuridicos, et officii instigatores
et conditioni* existant, haereticos rive de haereri foveant et provideant et salarient, ut ipsis paususpecto* vel exeommuniestoa, suis ia curiis non peribud parochis proventus, decima* et eenau* occu­
teneant neque tolerent; quinimo illo* a familiari­
patos, iuxta olim Gamrati statutum, evincant : quod
tate sua et colloquii* arceant, et ipri e librorum 1 > merito facere debent, veluti praeside* et patroni
haereticorum lectura abstineant 8ed neque dis­
ecclesiarum in suis dioecesibus constitutarum, ne
putationes de fide, aut fidei articuli* qui in piae fondation·· fidelium intereant : ipsi enim sunt,
dubium per haeretico* vocantur, praesertim vero qui reddituri sunt districtam coram Deo de omnibus
eum secutoribus hominibus cire* mensa» sua* fieri suae dioecesi* parochiis, atque adeo negligentii*
permittant Pro vacillantibus autem et ignaris in omnibus rationem.
Ifosdem.
.
fide, viros docto* catholicos, et in sacris Hteri*
versatos, snb poena quingsntorum aureornm ungariItem, eeeleriaa eoUegiata* praesertim desola­
ealium per synodum exigenda, anis in *ariia foveant tas, et dfa quibas officia divina raro a praelatis et
canonicis, peraguntur, diligenter visitent, et prae­
qui eiuamodi ex sacra scriptura ignaro* et dubi­
tant·· docere poarint et valeant later pranden­
lato· et eanonioos inutile* er oeioeq·, nullumque
dum autem non iooos, tarpee aat scurrili* *en exemplum bonum‘in eeelesiis illi· praestant··, sed
levia,- qua* iafinaoe scandaliser· poeaeat, sod aeria, scandalo·· vivent··, venationibus «t comessationibus
quae ad aedificationem foeriat, da divini» tractant, indulgentes, ad ofleium revocant, «t non promotos

et libros sacrae scripturae ad saeasam potias more
maiorum suorum legi, ae benedictione* et gratiarum
action·· fieri faciant. Et praeter hoc, servitor··
suo·, pro exemplo aliorum, ia aeriarii· primam
dried* ubique loeorum, boaeete ot reverenter ssee

ad suscipiendum sacros ordines, per subtractionem
proventuum et privationem beneficiorum compel­
lant: dignum namque «et, qt si volant de altari
vivsr·, altari serviaat. Curentque ut in eisdem
eelleglati·, vito· doctos in theologia vel iure ea-

. ............................... .

eft

concilium

PBTBiooviavai protincuk oKMjrinn, un meh ι·

«μ

statutorum . provincialium g nent statutarum previaoialiam veterum et novonyn
faciendam, oxtune monet ot hortatur, oapitaltaque
•nWWWv
metropolitanamm ot satbodraHnm oeelooiarnm ostio
Item, hospitalia, quorum domini loci ordinarii iaiungit, ut deinceps toties quoties ppus fherit, oee- '
inter Mtara officia sua'curam agora debout, non dem reverendissimos dominos archiepiscopoe ot epis­
nogligantuf? quinimo provjdeant diligenter ubique, copos suos, si qnoe viderint ia Hps osso remissos et
ut ab iis, qui in illis ministrant sou ilia curant eut nOgligimtM, officii eorum admoneant. Qui si huius- f
regunt, diligcntaVet fideliter omnia gerantur ; ot no modi admonitionem minime curaverint, seeuado et
quiequam aliorsum, quod absit, do, proventibus tertio idem-facers non negligent, et hoc ubi copiam
ifiornm convertatur, quam ad destinatum eeritm sui circa sponsam suam episcopi exhibuerint ; alioqui
usum ; et ipsi ea, ut tenentur, quantum possunt ex absentee per literas vei nuncios shoo, iterum atque
eo patrimonio. Christi, cuius suat dispensatores, iterum diligenter admoneant. Qui st adhuc in ne-

nonioo ponant,
dispositionem.

iuxta

sustentent et adlpveni. Gloria enim episcopi est' ut .gligentta eiusmodi temere perstiterint, extunc sic
dicit Hieronymus, inopiis pauperum providere, négligente® reverendissimo domino archiepiacopo
ignominia vero sacerdotis, propriis studere divitiis. per suas literas Mkterne admoqgndum deferant ; qu»
ai,etiam reverendissimi domini afehiep^copi ad-'
4
Do officio oq^ituli
monitione^ quod - absit, contempserit, extunc
Dfitrtganu*, Laneiciet, <r<<no ffOnini 1647.
deinceps dominé ipse archiepiscupus ad exactionem
Cum animadverteret sacra synodus, multa sa­ B poenae in synodo Lanciciensi laudatae, contra officii
lubriter ad ^conservandam religionis orthodoxae sui négligentes, vigore praesentis constitutions
integritatem, vitae ac morum cleri emendationem, aynodalia, iure mediante, ex offieiq suo procedat,
praeteritis synodis laudabiliter constituta Fuisse, illa communicato tamen in hoc duorum vel uqiua, ai
tamen" hucusque nullum in usum et exequutionem commode illi videbitur, auae provinciae episcoporum
deducta esse, imo ea in omnium fere ignoratione seniorum consilio. Quodsi vero reverendissimus do­
tacuisse, eo quod domini locorum ordinarii eure minus archiepiscopus etiam simili vitio negligentiae,
aliarum rorum, praesertim reipublicae frequentius in dioecesi vel provincia sua laborare a capitulo
impediti, a cursu exequutionis illorum coepto saepius notaretur; idem facient in admonendo eo officii sui
avocentur-, propteroe, ne eorum statutorum scrip­ duo seniores huius provjnciae episcopi. Ubi vero
tiones inutiles msnesnt, eadem synodus decrevit, aliquis dominorum episcoporum censuras et poenas
ut capitula ecclesiarum suos episcopos saepius ad­ iuris, a domino archiepiacopo eo nomino promub
moneant; ita ut suae in admonendo eiusmodi dili­ gâtas, animo, quod absit, indurato, sustinendo con­
gentiae, in proxima quaque provinciali synodo tempserit; aut etiam dominus aVchiepisoopus modo
testimonium dare possint. Alioquin ubi capitula in praemisso admonitus, in dfficio exequendo remissus
admonitione, vel aliquis reverendorum dominorum fuerit: 'extunc talis per capitula maiorum eccle­
in exequutlone negligens officii sui vel remissus siarum sedi apostolicae deferetur. Capitula vero,
compertus fuerit, poena centum marcorum punietur, si etiam in praemissis aliquam admiserint negligenquam reverendissimus dominus archiepiscopus in C tiani, similibus poenis a reverendissimo domino
archiepiacopo, vigore praesentia decreti aynodalia.
proxima synodo exigere teneatur.
afficiantur. Quarum quidem poenarum medietas
Aiwsdem, anno 1554.
fabricis suarum catbedralium ecclesiarum, altera
Bona archiepiscopalis et episcopalia, per capitula vero universitati studii Cracovienais applicetur.
sua lustrentur et revideantur : nam pleraque deeerP»tri (Inmnli, Pitrinmai, anno lilt.
tari dicuntur propter oppressiones praefectorum, etforsan dominorum episcoporum, qui deberent esae
Décrivit etiam sacrosancta synodus, ut praelati
et canonici ecclesiarum, reverendissimis dominis
loco patrum potius quam dominorum.
archiepiscopis et episcopia obedientiam. reverentiam
Amsdrm, de sodem, Pttricooia*, 1557.
et honorem debitum ubique, diligenter exhibeant ot
Quia contra plerosque dominos épiscopos,' seu impendant. Reverendissimi quoque domini archieorum factores ot bonorum ecclesiasticorum prae­ episcopi, vioiaaim praelatis et canonicis ecclesiarum
fectos, fiunt saepe querimoniae a subditis bonorum suarum, etiam debitum honorem deferant, et eos ut
eorundem, quod eos novis, insolitis inauditisque fratres et membra sua immediata, gratia et favore
exactionibus, oneribus, laboribus et angariis di­ prosequantur, neque eos verbis turpibus et asperis
vexant, non sine scandalo aeeularium; cum tamen exacerbent, et alioqui iurisditionem illorum oapimerito inter ecclesiasticos et secnlaree subditos tularem, in corrigendis membris suis, quam do iure
deberet esse discrimen: igitur sacra synodus, inni­ D'babent, et quam ipsi domini episcopi eis servandam
tendo statutis prioribus, decrevit, ut ompino capi­ iureinrando firmarunt, quoquo modo non impediunt,
tule bona episcopalia, de triennio in triennium, vel qiei quantum eia de iure -permittitur ; verum post­
quando opas fuerit, per duos do collegio suo visi­ quam contigerit quempiam oxorbitaese, eum capi­
tent et lustrent. Ac si quid eiusmodi oneris in eis tulo deferant. Ubi vero pro demerito seu excessu
noviter adinyentum oompererint, dominum epis­ cuiuspiam praelati vel canonici, aut ex delatione copum, ut ab hoc abstineat, modo quo supra ad­ episcopi in delinquentem, per coofralres oapitulariter
moneant, ac postea ubi ab oppressionibus huiusmodi ’ animadversum fherit, statutis capitularibus aut pro­
non se continuerit, reverendissimo domino archi- vincialibus disponentibus, vei consuetudine appro­
episoopo aut synodo talem deferant coercendum. bata suadente, ah huiusmodi coercione capitulari
fraterna, nisi modus excedatur, provocare non
loeitai* Pmrtbii mkirpiittfi, Fersscvtav, esso
DomM 1661, ii* 4 martii.

'Cum ad conservandam disciplinam ecclesiasticam
magnopere dt necessariam, ut omnes qui in hae
militanti eeeleeia Motoria pressant, effieita suis dili­
genter incumbant: propterea sacra synodus. In­
haerendo prioribus decretis synodalibua, revereadissimos dominos locorum ordinarios, ad sxoqnutioOotrata. sauna» tostos XXXVIta.

liceat. 8i autem sio punitus, modum in poena
excernam 'oese praetenderit, eius rei cognitio ad
dominum arehiopiMopnm vel episcopum suum de­
ferri debebit immediate.
Qnicquid vero archispiseopas ot spieoopu decreverit, huiusmodi decreto
stare tonebitas, in quem sic animadversum fuerit;
ad quod obeervandum etiam gravioribus poenis,
inxta temeritatis exigentiam, adhibitio ot 'multi­

ta

Τ"ΛΙΙ«ιιι U μ·.,..!·.

«91

'

CONCILIUM ΡίΤβΙΟβΥίΜΝβΒ PROVINCIAM GNMNMN8J8, »77 mali 1»

plicatis, appellation* ultsriori' cum**)*, compsi» iHS obstanto, pronuneiaet contumace*; pro qua
dsbet.
_
contumacia huiusmodi interdum condemnant vel
absolvant hos, contra qoos actio Novat dirigenda.
D* sMioritat* ·* obmUmtal*.
Nos itaque talibus abusibus viam praecludere voζ
\ Λ» Mtiftti·.
lontoe, etatuhnus, qUod quieuuqnp potestates aeu
Cum inferior superiori regulariter *d exhibendam indico* seeulares, · produratoribue gpido superius ,
reverentiam et obedientiam teneatur; quorum-ex­ praetacto constitutis, non admissis, in casibus de
hibitio non nisi per obsequiumJiumiUteti· extrim... qvibeaeogoOooarepoapunt, inpraaindieium diolbrumecoua praestitum,.aliorum botitiaa innoteseut: qnh- ooclesiae praelatorum, seelesiarunkpersonarumqns
propter, uponici csthedralium et eoUegiatarum ecclesiasticarum, capitulorum, bonventuum seu mo­
eoclMiarunrpfaelati·, ei inCsribres praelati superiori­ nasteriorum, deinceps proessedriat, ad danina et
bus, ac universaliter omnes clerici jqato^bus suis interdise loramento eius, cui infariata fecerint, de­
in assurgendo, in inclinando,' et alilhtHaerogativi» claranda, virtute praeeentia constitutionis teneantur : .
quibua oonaucveruM homipes revereri,, hbnerem 'de quibus n&i infra mensem satis fecerint ex in­
debitum deferant reverenter,' ut etiam isitixeiero tegro, -maiori* excommunicationi· sententiae subsumentes humilitatis exemplum, eidem exfiibpant 'iaoeant ipso facto, çt sententia ei quam protulerint,
sit irrita et inanis; oym cohtumax diei nop-possit, *
reverentiam ampliorem.
.
'
Quia frequenter rectores parochiarum, noh
qui per procuratorem sufficientem in iudieio Oomdent contrq nobiles et potentes mandata superrorutn 1 ) paruit ^it debebat. Is autfim-pro quo lata fuerit
exequi, propter eorum tyrannidem «normem: sta­ huiuamodi sententia (ai- sententia dici potest), si ea
tuimus, quod nullus presbyter assumat capellam uti voluerit, ros sibi sio adindicatas occupando,
cuiuscunque nobilis vel potentis,, seu in ipsorum excommunicationis sententiae se noverit subiaoere,
capellis tanquam capeltanus officiet, nisi prius donec ab huiusmodi occupatione temerari* resipiscar.
episcopo dioecesano super.eo, quod ad ipsius syno­
loonms Lotelshi, Pstrieosse», anno Domini 1639.
dos'veniat, et mandata superioris sibi iniunota, ad
sui domini et rppius castri familiae notitiam per­
ferat. obedientiam faciet manualem, et alias de
ipsius dioecebani licentia speciali.
■

JEx neris.
Decretum est, nt abba* monasterii Tremeeaneneie
habeat semper in synodis superiorem .locum abbate
Mogilncnsi ex causa praescripta consuetudinis.
Zoaqnis LaiaMi tt Oamrati', Pftrieeeie»,

t

anno

15X1.

Promiserunt etiam domini archiepiscopus et
episcopi,*’ praslqtls et| canonieiarecclpsierum oathedrslinm, deferre debitdm Bonoyetn. \anq'u*m frafri. bus et membris suis immediatis, verbis eos non
exasperando, neque iurisditionem illorum capitu­
lèrent. iuramentis suis confirmatam, aliquo pacto
impediendo.

Pttri Oamrati, Prtrieotie», 1514.
Quemadmodum reverendissimi domini arehiepiseopi et episcopi ceteris dignitate praestant, sic
sanctitate et odore bonae famae praecellant, et
honore seee invicem praeveniant, clerumque suum
honorifice tractent, iuxta sanctione*’ canonicas, ac
eum loco fratrum habeant, neque illum probris et
contumeliis aliquibus afficiant, et-praesertim inter
personas seeulares, a quibua pleruaqne illorum
exemplo clerus eo magia contemnitur. Clerus etiam
praelatos suoe revereatur, et anum illis honorem
deferet humiliter: alias poenis a iure statutio,, per
ordinarios percellatur.
De procuratoribus.

Decrevit etiam, ut clerici in placitis et iudjeiis yôeujaribns deinceps non produrent, exceptis capsis
suis et ecclesiarum suarum, miserabiliumqu* ac
consanguineorum suorum : qui denique -in officiis
prophanis seu factoriis, seculsribus personis non
serviant, sub poenis in iure communi desuper ex­
pressis.
Quod metue oenae.

Ejc antiyttit.

Eos qui absolutionis, vel quacunque revocationis
C rei excommunicationis, suspensionis vel interdicti
•potentias' per vim vel metum extorserint, ultra hoc.
quod huiusmodi /evocationes et aline sententiuv
praedictae irritae sunt et inane·; statuimus et de­
claramus, excommunicationis sententiae subiaoere
D* alienatione, mutandi Indicti oeuaa foots.
Quia plerunque cessiones actionum in fraudem
fiunt, aliquando vero pure et simpliciter ex causa
legitima vel ex causjs : statuimus, ut cessiones
actionum, quae ex iustis causis vel causa procedunt,
niai in praesentia notarii publici fide digni, fiant.
Sed neo tunc ad actionem admittantur, nisi ipse
cedens et eessionariu» coram epiacopo vel suo offi­
cia», aut. alio ludice iuriaditionem habente, iuraverit, quod non simulate eed vere cedant, et quod
cedens a eessionario nihil do eeSais répétât, vel in
toto vel in parte. AlioqUin ai secus factum fuerit,
decernimus actorem ab inetitnta actione depellendum.
OON8TITÜTIONUM
8YNODALIUM LIBER 8KCUNDU8.

D* ladietta,

Quamvis in omnibus peragendis sansis ot nego­
tiis, procurator legitime constitutas poraonam sui
Quoniam quidem propter potentiam, quidam
domini repraesentet, tomen potestates et indices .propter .crudelitatem magnam, personaliter aooodi
seeulares in cassia, quarum cognitio ad ipeoe per­ non possunt, ut eitsotur; quidam etiam quia in
tinet, praelatorum Meiosis* et aharam psrsoaaram castris habitant, ita quod nulla potest ad ses ci­
ecclesiasticarum, eoeleeiaram, capitulorum, colle­ tatio pervenire: idoireo provido st nooeeseria dcgiorum, conventuum sive moaaeteriorum procura­ Hbsrationo statuimus, ut contra tales citationis
tores, por litoras aothentloM suffioisatissime consti­ edictum apud paroohialeo ipsorum ecclesias, si »·tutos, dgoro eorum ipsis vel defendor* non ad­ sure accedi poterunt, alias in duabus vicinioribus
mittant, inris baaefloiam st deftaeioai» copie· ooelesiis, duobus diebus dominicis, *t sxtunc contra
praedictis omnibus iaiusts ot indebite safereutos. huiusmodi, ac si personaliter apprehensi ot legitime
Bt aihUominne principales persona·, taHnm pro- •Qati fuerint, procedatur, ne ex maHti* commodum .
curatorum praeeentia, defensioao seu contradictione valeant reportare.

.
•M

<

·

· '

.

·.' ';i

■

>

CONCILIUM PBTRIOOVIBMBB PBÔTDICIAB ONB8NENS1B, 1577 mü II

· ■'■
M4

Praateraa, quidam erudqlto hoain·* at parvani, A soaalitar atequa alia dels, dlligaatiia, eiaque pro-

dum ad forum acalaaiaatimua - ia* causia, stiam da ' eaaaai pdr aipeatioMn adaotaü·, eitotur tortio ia
quibus aaelaaia meritohabat cagnosaara, ab Mtari*

dumo habitation!·

baa avoaantur, (Hilus auctoritatis qua dieitar: qal

citandam versari contingit, par aKifonoM copia·
aHatiaaia In aadam dome, ant in manibus families

honorai missum,

mittsitfsm hondrat,

immausorea

. sxisisotes), nuncio· soclasiaatieorum Indian·, cita1·

vol

bospitii,

vol amicarum illiua ralieta.

ah| cammaaltor

Kt boa modo altat··

tionii, oMommunieatlonia, val alia· ffidiaialss at
lari· litor··' deferente·, verbi· probrosi·, at qnaadoaunqoa diria varbaribu·, .qudadpm attain capti­
vant··, allo· iptardum suis rebus tomerar publie·
•pallanto·, multipliciter affieiupr et perturbant, et
ünpediunt citationum et liturarum exacutione·, in
non modicam ecclesiasticae libertati· contumeliam
jet iacturam. Conaidersntea Igitur malitiis huiua?
• modi nga asse aliquatenus indulgendum. boo sacro
approbante conoiliilXduximu» itatuendumi ut quieuaque reu· vel actoV, per ea' vel per alium, par­
tem «eoum in iudicio contendentem, aut nuncios,
citatione·, actu· vel quoscunquo professus judi­
ciario· deferente·, per ae vel per alium verbera­
verit, spoliaverit vel captivaverit, aut, aliquod
illorum ordinaverit: excommunicationi· sententiam
incurrat ipao facto, a qua non priiu absolvatur,
. donec iudici et parti laesqe satisfecerit cum effectu.

•flear· debablt ainamodi citatio, ■ non mlaaa atqua
paraonalitar altatu· fUarih Baaeutor tahan In omni
•aau hniuimodi, facial idem do InMcuritato et dili­
gentia aua, ae quod reliquerit copiam citationi·
Quod »1 · tali proeeaott citationi· appellatum fuerit,
index, cognito de diligent ii· ajflamodi, proocwum
citationi· approbare, vigore decreti prsecentb oynodi, (it obligatu·.

tane In tali casa, foetis bis’ da approbaadanda pee­

■raa etataendua, quod oacalarinm prineipnm indiesa.

ps toro oompotaMf.

Ά*

antigius,

Quoifiam plura· ecclesiastici censu· et reditu·,
•ub poena pignoratif)·, pro dotations beneficiorum
comparati, proptor defectum administrationis justi­
tiae per Mcularem indicem, in solutionum terminis
non solvuntur: idcirco statuimus, cum talss census
et raditns sint eeelasisstici, quod possint etiam ia
defectu praemisso per censnrsm ecclesiastieam exigi;
dummodo iudici eccleeiaslicp legitime constiterit de
Pitri Gemrati, ftlriceriae, anno 154'4.
tensu huiusmodi, quanquam se debitores censuum
Qui· in exequondi» ·' prooessibus reverendiasi- non submiserint huic poenae.
Irrefiragabili constitutione sancimus, u| nullua
. morum dqmiaorutn nrchiepiacopi et epiacoporum
ac eorum officialium, clerus nimium gravntur, ot clericus clericum ia civili vel criminali causa, relicto
nonnunquam ab insolenti nobilitate, indigni· modia suo pontifie·, aut etiam quivis laicus clericos super
tractetur: decrevit haec sancta synodus, ut.epnstito personalibus actionibus seu ^liis causis ad forum
summaria de non tuto ac difficili accassu, nobilee ecclesiae spectantibus, relictis eoelssiaatiei· iudicitalea per publieum edictum, die dominico aut fasto, bus, ad indicés trahat seeulares. Alioquin si cleri­
in eorum paroehiia citentur, et huiuimodi procassua cus fuerit in' negotio civili, ipao iure causam amittat,
contra illo· exequantur: quod «io illo· afficere de­ •t in criminali causa, depositionis sententiam non
bet, non minu· ac (i personaliter fuissent apprehensi. evadat: ei vero laicus fuerit, sive citans actor sit
sive reus reconveiuens, excommunicationis senten­
De dolo ot contumacia.
tiam ipao facto incurrat, ludex vero laicus, qui
/cases· Prttrtb&i, Farsavtao.
scienter ad suam praeaentiam clericum aeu clericos
Securitati vitae, aliisque dispendiis, et grava­ citari praeceperit, aut ipsoa condemnare auper bis
minibus varii·, universo clero provinciae nostrae, quae ad, furum aeculare non pertinent, praesump­
quibus in exacutione processuum, tam reverendis·!— serit: nisi exceptione declinatoria fori proposita
, ' morum dominorum archiepiscoporum et episcoporum, legitime taliter eitatoe elericoa ad forum ecclesi­
quam eorum officialium et iudicum delegatorum, astici indicia remiserit, cum extune falcem in messem
ab his qui citantur, cum magno dedecore prdinis alienem immittere convincatur, simili excommuni­
ecclesiastici afficitur, prospiciendo sancta synodus cationis sententia eo ipao ait constrictus. Et nihilo­
•tatutum provinciale Petricoviensa, olim Petri minus sententiam, ei quam contra huiusmodi cleri­
Onmrati archiepiacopl, de exacutione processuum cos tulerit, decernimus esse nullam. Ecclesiasticis
huiusmodi in caau inoecuritatis praedictae facienda, vero iudicibus districtius inhibemus, ne Isieoe ad
edictum innovandum decrevit et praesenti constitu­ instantiam quorumonnque clericorum vel laieorum,
tione innovat ; ut scilicet, constito sumpoarie de non pro causis Mcularibus aeu mere civilibus, ad suum
' tuto vel difficili nd citanduip' aceeseu, tale· nobilee consistorium citari faciant, aut de cognitione cau­
per edictum publicum die dominico aut celebri sarum huiusmodi se aliquatenus intromittant: nisi
feeto, in eorum parochiis citentur, et huiusmodi forte miserabilium personarum, vel in 'defectu
processus contra illos exequantur. Quod si paro- iudicio seoularis. Neo e contra iudices aeculare·,
nhialis illa, sub qua dictus citandus degit, fuerit clerico· pro quibuMunque causia criminalibua vel
ab haereticis aut alias quomodolibet occupata; ita civilibus, personalibus; nec etiam laicos quocunque
quod neque illic exeeutori tutus patuerit ad exequen- mode super rebus vol possessionibus ecclesiarum,
dum ipsum proejcssum aditu·, eftunc modo prae­ quocunque titulo eas possideant, ad suum indicium
scripto in alia parochial! illi loco vicina, vel aliquo faciant evocari, vel eos audesnt iudioars: alioquin,
proximo oppido, ubi fora exerceri solent, et ubi tam ecclesiasticus quam seoularis iudex, metas suae
executor Ipae secure agere poterit, citandumquo potestatis excedens, excommunicationi· sententiam
saepio· vertari contingit, citotur, et copia citationi· innodetur; ct actor laicus qui reum indebita coram
oidoai, relinquatur ia porto templi illius oppidi, non suo indice fatigavit, at in expensis condemnetur,
alias ia ioeo eiusdem oppidi publico. Ita tamea
et super eadem causa ds eetaro nuMatenus audiatur.
quod tarminus huiusmodi non abbrevietur nimio, Quia nonnulli seculars· Indies·, terminos proprias
sodUt triginta ad minue dierum a die extentionis iurisditioais traasgredisntss, use sdvsrtantsa quod
computandorum, ut verisimile esset citationem per­
•amo dabat falcem suam mittar· in msssem alienam,
venire potui··· ed notitiam citati. Ubi voro null· homines dsgentss in bonis seclesias, in prasiadiapparuerit ad citandum vel proaossum eloquendum •ium ipaaruxa scclasiarum st personarum socl··»iasoeuritaa, oitaadua tamen ne citaretur adeo lati­
•stiearwm, ad sua Indicia pertrahere, ot poenam
taverit, ut personaliter approbandi non possit: sx- alsi paruerint infligera non varan tnr: ideo ceheai-

(XJNCILIUM maiCOyieMMI PROVINCIAE GNMNBN8I8, IMT-wrii l« >
'procuratores seu officiales quoeounquo habitantes A praebent, ot esuram secalaribn» itidem faciendi, et
,ta bonis ecclesiarum, ad sua indicia nullataaua progressa temporio olerieoe suam'ad forum protra-

Invitos, aut, poenas ex

htprfi: undo, quia haec rea oot exemplo pqriealaee,

esura quacunque ' infligant oiedem: sententiam
maioris excommunicationis, ai seeoa praesumpserint,
ipqo facto, niai ab hia cum effectu destitoriat, ot
infra unius, mensis spatium exacta restituerint, in­
cursuri. Quod ad eo», qui ipeos protrahi seu citari
procuraverint, duximus extendendum: sententiaeque
eorum, ai quas protulerint, viribus non subsistant.

statuit bacraaamta synodua, ut eiuamodi inhibitiones
et mandata, demini prehiopieeopi ot episcopi in
eorum dioqceeibuo penitus rblaxont; pormittantqud
claram uti libere iurjsditioao spirituali eoratn vica­
riis in spiritualibus'ot offiotalibus, in causia prae­
diatis, costro subditos· eorum, tam cives, quam
mllanoa. Ad quod dominus archiepiscopus Gnos-

protrahant, seu indicent

~~

Quod si. habitatores praedictos captivaverint, ut .nensis et reliqui domini epiacopi libere consenserunt
eorum parerent indicio, loeu» in quo,tenebuntur,
DsMrspooM, Lentitia*, ,1517.
ecclesiastico, tam diu donec illos al> ipsa capti­
•
'
·
vitate dimiserint, aubiaoeat interdictu.
"
Praeterea, quia pleninqtte contingunt inter
’ hadreditate», ad dignitates seu quaecunque ceele/oosars £a«d>, Lentitie* anna 1MH.
siaatioa bénéficia pertinentes, ot Immunitati eccle­
Quia dpminos aooularea nitentes onervare iuris- siasticae adscripts», occasione - limitum intor per­
ditionem ecclesiasticam. cui «emper aegro feront, sonas ecclesiastica» differentiae et controversiae.
nova quadam arte contra olerum uti inceperunt, B potentioreaqee favore- occularis potestatis freti,
scilicet dum eoa clerici apcularos vel regulares citant opprimere inferiores per hnne oooasionem consue­
ad' iudicium spirituale, pro aliquibus suis aut eccle- ' verunt; quo fit, ut ipsi etiam omnes inter venu­
viarum suarum iniurii», etiam pure ad iudioibm larium indicia ourditare. non aine statua ecoleaiecclesiasticum pertinentibus, ipsi contra oitent eoa astici dedecore, cogantur; cum autem ancra aynodu»
ad hidiciutn seculare. aguntque contre eoa, ad poenas consideraret. non expedire clericos et aervoa Dei
ei» inferendos per indices seculare», pro eo quod iudicibna aecularibua immisceri, nec licere uni
eo» evocant dc iure aeoulari ad iua spirituale ; quo alterum in quacunque' cauaa civili aeu criminali.
fit. <faod oleriei in iustitia negliguntur. Isicia vero reWto suo pontifice, ad aocularia indici» pertraad inferendas eis maiores iniuria» animus crescit. here
‘•*—;· decrevit,
-t—-i» ut
-· quotiesounque*
-—»i---------- -*-------inter 1haereditates
tiynodus igitnr volehs de. hoc providere, decrevit quorumcunque ecclesiasticorum beneficiorum, «ecuut domini locorum ordinarii inhibeant semper larium vel conventualium non exemptorum, occa­
. iudjcibuo venularibus, ne in tali casu contra dlerioos sione limitum vel alterius generis, differentiae et
procedant, aub poena'excommunicationis et inter­ controversiae exortae fuerint; talea ebclesiaaticae
dicti in eoa ferenda. Ubi tunc in continenti data personae huiusmodi bonis praesidentes, pro sopieneat inhibitio per reverendissimum dominum archi- da differentia, non aeeularem iudioem aed proprium
episcopum. de consensu et decreto eiusdem aynodi, loei ordinarium adire, deinceps teneantur. Qui quicontra dominos iudice» terrae Ravenensis, ne contra ' dem loci ordinarius, eo pacto requisitu», ad cognoadominoa abbates Snleiovienaem et Plocenaem tali <' condam, complanandam et decidendam huiusmodi f
via ad indicium illud tractos procederent, aub poenis controversiam, aliquos praelatos et canonicos de
capitulo suo deputaro erit adstrictua. Qui vero
supraecriptia.
buic statuto contravenire, et ad indicia «ocularia
]» qmodo Pdricoeimri yuorto.
.
recurrere ausi fuerint, poenam ceutuin marcorum
Si aeoulari» per -clericum ad ius spirituale pro
ipso facto luant, fabricae ecclesiae metropolitanae
re ecclesiastica citatus, eundum ad forum «oculare,
vel oathedralia illius dioeeesfa, irremiasihiliter per­
malitiose pro eadem re ecclesiastica elocaverit :
solvendam.
iitrisditio, spiritualis oq^suri» ecclesiasticis ■ contra
impedientes eam defendatur, et reus in expensis
Cannea ad forum oeolratastioum pertinentes.
actori condemnetur. .
Prtri Gamreti, P«triro*ia», mm* 1U2.
1

1» rade».

Obligationes (ocularium personarum activas et
passivas, in actis ecclesiastici» sponte factas, validas
et legitimae esse decernimus, vigore quarum seeulari» persona forum ecclesiasticum sortiatur.

Hacroaaacta aytfodus, satisfaciendo voti» et desi­
deriis status secubari», et instantiae eorum in comi­
tiis praeteritis desuper factis, causas omnes ad
forum ot ad iudicium ecclesiasticum pertinente», in
corpore luria canonici elauaaa, et quae communiter
in indiciis ecclesiasticis practicantnr, quas, pro more
votari, reverendissimi domini archiepiscopus et epi- ■

Kee tune non bene geritur, eum sua iurieditio D scopi se defensuros strenue promiserunt, synodslitsr
euique non servatur: ideo decernimus, nullis inmore spirituales, aunt
sont
dooeriptit. Causae itaque mar·
bibitionibna fori «ocularis, etiam rafiau maiectatia,
Irae : fidei catholicae, haareoia, schismati», blasin foro ecclesiastico standum qoae in causis ad pbemiao in Deum et aaaetos eius, apostasiae, dseiindieinm ecclesiasticum de iure spectantibus. Neque' ■ marum, septem aaeramentorum' ecclesiae, bene' enim verisimile est, do menta principis, qui iura ftetalee, matrimonialss, aimoniae, daurarum, preabyterieidii, seerilsgii cuiuslibet etiam eonfagisntia .
omnia in scrinio pectoris sui continet, et sit allo­
quia suitor acerrimas iustitiae, tales inhibitiones ad aadaa auras, sxceptis tamen quinque casibus
procedure.
yidatieat nocturni depopulatores agrorum, aggres­
sores viatorem, pubHei at praclamoti fares, incen­
JficttAâar DneM, Lentitie*, 16M.
diarii. et immunitatis eeelssiastieas violatores; quiKt quoniam pleriqne domini arehiepieeopi et
bas forum et immunitas oeeleriaatioa, propter im­
. episcopi, qui olerieoe in privilegio fori defenders manitatem erimiaum non auftagatur, qui do eeeieaii»1
et Joeia sacris extrahantur, et lodido auo aeenlari
deberent, ipoimet pro decimis et allia sauria ooele•iaotida, soram ofifirialibne subditos euoe cives et restituantur. Item, eauaao mere spirituales stmt
* villaaoa indicari non permittunt, sed eorum fetiori
maleficis, iaeeatatioMe, sortilegia, raptus of violon·' '
bus suie oeeularibua' aateapitaatis, presbyteros et tiae oeeteeiastieM, u qnorumeunqno censuum per­
petuorum qui terrui, ot eonditionalium qui IFtfar·
olerieoe Ia eisdem Mode inri patere, ot institiem
Quaerere oompelluat, contre canoni vas sanotioMa, Aqft vulgo- appellantur, m dotium sive agrorum

tififk^JiLiJai

a

1

py"”;11·1’1'1.

«7

■

1..... '

οοκοιταυϋ

W111"1·1

..... "Μ" ί1·",·"!'

petricoviemae provinciae gwmmnm,

«μ

plobauHnm, ot aHeram aaeerdotiorum, qui vulgo A Item, in diebus beMernm Mani et Lueao svna-

PmnMm
poeaesetoM

loetautH:
prneaoqtim ia quorum
ooeloelM, at seelMiaatieaS pereooM

fuorant a trtnporo diuturno, et praoecrlpU; noeaoe miaeruhihum at dsstitntaram personarem, quae
labore et usu manuum euarum vietam qaaerara
non possunt; et Ingitimatis aeu natalium. Sortitur
etiam quia feram aeu indicium oeeleeiastiqum,'
ratione contractas vel obHgatieaie ia indicio eoeieniaatioo factae, et ratione delicti in - Mcleeiaajieaa
pefsonas, et nee OMiosiastioaa ia foco sacro commissi. 1

gelietaram ; ot quataer doetorqm oeoléeiao, Drogorii,
Ambrosii, Augustini at ffleroegmi ; qnorqm festivitatta feliet· «sensoriae Bonifeeina papa, maadavit
suivante seeteeile, sub ofiteio dupHei eelOMsiter

vonqrari: eia lamae, at populus Ia pareebiaii aa»

oeelseia, divino eflteio poraadito. _ad sua opera
Hcila convertatur.
,
·1
Item, quaelibet pareehiaNe oeeleeia, foetam pa­
troni «Ai, ia euiae est Honorem principaliter dodi,esta, et annivoraariam dedicationis diem ia sua
parochia faciat celebrari, salvia eonatitutionibas et
Meadcm.
ooasastadlaibus rationabilibus cuiuslibet dioecesis,
Causas autem iudicio spirituali annexae, aeat : in festivitatibus oelsbrandia.
Volone Deus* omnipotens nos in se cum. nostris
inrispatronatus et dotis post divortium restituendae
at repetendae. Causae natem mixti fori, eunt: testa­ operibus quiescere diebus dominicis, sicut ips^
mentorum et ultimarum voluntatum aeu ordinatio­ septimo die a suis operibus noscitur quievisse, sub
num.*'Quodque huiusmodi testamenta faaillna oxe- exclusione boatitudinia, praecepit in dscafogo mequutioni demandabtur, liberjim erit unicuique 'pro meriter sabbatha celebrare. Qoamobrem. districte
legatis et aliis omnibus in testamento contentis, pfaeeipiendo, sub poenia infraacriptis, universis
iure experiri ooram iudicio quo velit, sive eccle­ Cbriati fldelibus nostrae provinciae Onesnensis man­
siastico sive secular!; otubi causam inceperit, ibi­ damus, hac saneta aynodo approbante, nt in diebua
dem iure praecentioni* eandem inire tonsatar; dominicis fora hebdomadarie non ponent, et posita,
exceptis tamen legatis ad piae causae, quae inter revocent; alloquia qui forias tiones praedictas dein­
eauaaa mere apirituales computantur. Spirituales ceps servabunt vel admittent, post elapsum sex
autem, pro bonorum suorum terrestrium, iuri com­ mendum a die publicationis statuti praesentis, sen­
muni regni sublectorum, domino et proprietate, ac tentiam excommunicationis ipso facto incurrant.
pro iniuriis suprescriptis in statuto regni'expressis, Simili modo praecipientes, quod fora annalia, quae
idre terrestri regni experiantur. Iniuriae autem nundinae vel in vulgari /drmdrA appellantur, diotis
sunt, iuxta statutum loannia Alberti et Alexandri diebua dominicis st festivis, et specialiter beatae
regum: super limitibus, colqnis fugitivis," capite Mariae virginis et apostolorum, non ponant; poaitaoccisis et vulneribus. Bi autem persona ecclesiastica que, infra uniua mensis spatium a tempore publiocculerem in casu aliquo ex quatuor proxime eationia constitutionis praesensis revocent, et ab
suprascriptis, ad iudicium spirituale citaverit: poena huiusmodi negotiationibus abstineant, et ei secas
quatuordecim marcarunj per ordinarium suum irre- fecerint, extunc rectores cccleaisrunr et locorum, in
quibus praemissa aeu aliquod ipsorum perpetratum
miaaibiliter puniatur;
C fuerit, sine alia requisitione superioris, aub poenia
' De libertate olorinorum contra Inluriantaa.
synodalibua contra facientes, excommunicare te­
/n synodo Prtricovimii phma. Ea norù.
nentur.
Clerici pro suis iniuriis et debitis, indices quos
is synode Pstricovwdsi IF. Et notes lotnu bothi.
volunt, acculeras aut spirituales, pro justitia con­
■ Item statuimus, ut nundinae et fora annalia st
sequenda. adire habent liberam optionem et facul­
hebdomadalia, quae in featia solennibus, forsan ex
tatem.
privilegiis vel prava consuetudine, cum Dei indig­
De feriis.
natione, solita sunt in aliquibus ioeia contra prae­
Et anttytit.
cepta divina et ecclesiae instituta, celebrari; pro
L't circa celebrationem festivitatum ait'eccle- die altera sequenti feriaii, quo foetum non cele­
siarupi nostrae provinciae uniformitas, statuimus, bratur, immediate transferentur, et celebranda publi­
quod infra scriptis diebus, tam eleriei quam laiei centur. Ad quod etiam occuleres ut inducantur,
debeant a servilibus operibus abstinere. Primo, in curandum erit, ne divinae maiestatie indignationem,
festivitatibus Christi, videlicet: Nativitatis, Circum­ canonum statutorumque provincialium poenas iacisionis, Epiphaniae, Ascensionis, Corporis Cbriati, eurrere poaaint.
Resurrectionis et Pentecostes, eum duobus diebus
De sequestratione fructuum.
Immédiats sequentibus; neenon sanctae erucis In­
Statuimus, quod, cum ordinatio vacantis ecclesiae
ventionis et Exaltationis, oam omnibus diebus do-D
minicis. In sex festivitatibus sanctae Mariae vir­ vel alterius bensfleii ecclesiastici, ex causis diffsr_ginis: Annunciationis,Visitationis, Conceptionis, Puri­ tur, oeoonomua seu commendatius, in ea per opteficationis, Nativitatis et Assumptionis. Item in die oopam vel praelatum alium, ad quam pertinet
Angelorum, quod dieitur festum sanctum Michaelis; institutio, est instituendus, cui cura animaram com­
item in festo Nativitatis sancti loannia Baptistae. mittatur; qui fractus in utilitatem eceleeiae expen­
Item in diebus apostolorum, videlicet: Mattblaa, dero, aut friterie rectoribus edelitor teneatur con­
Philippi ei lacobi, Petri et Pauli, lacobi maioris, servare.
Bartholomaoi, Matthaei, Simonis ot ludas, Andreae,
f Do lureiureaAc.
Thomae et loannia evangeHstae, Transitus st Divi­
JBv euii^eeiie
sionis apostolorum praedictorum. I|sm in diebus
beatorum martyrum Btsphani, Innocentium, Lau­
rentii, Adalbert!, Stanislai passionis tdntam. Item
confessorum Martini, Nicolai; item Marino Magda­
lenas, Elisabeth, Hedvigis, Catharines, Agnatis,
Dorotheas, Margarethao. Item,' in feoto Omnium
flanetoram.
Item. Episcopus patronorum festivitates ecclssias 'suas, in sua dioeoeei potest facere celebrari.

Ooniurationee, Jxmepirationee oolligationesque.
illicitas, inter pereosaa eoeleeiaatioas, quocsnque
modo, fraudo vel ingeaip, omnino de eaetero lari
prohibemus; fantasque, neenon iurnmonta, promis­
siones, obligationes ot alia supra diotis praestita,
vel qUSo de eaeteta super eis Aeri contigerit vel
praestari, ant eorum occasione, penitus reprobamus,
dissolvimus atque cassamus. Et eos qui hniusanodi

•m

oosciuüm

PKTRicovnurn pbotwoui onuma, un «a 1«

m

fWeeiNÎMMi
Wt MittB ie**WtB| A Mt*· TWt· Wt ftMt* eM^MtO**
■b ailquib·· etfafo peunninrito vel uMis paauto Am hM dearoti qt -eHteutfouto entrai im>
feeanmt nut ettam pneetitirMt, pretiun· abeeb- tentfam, ton te erAnrtto mm ajrnedi eegatite
Vente· ipSO^K deoerniteM pd oboarvulienoen 0··— ■ votâmes •boervari, Μ etinm M partisatertem eaptiaratieaam, «ΗμβΜΜ et "onapiratieaam ip··-11 tuiarMi traatatea exta«dantar; «t d qui reparti
reas, vol aelutteMB aSquAram pu»· air· finartai et legitime nevisti, beneficii·, d qaao te*
^IvmIVm·
>MMiana aHqMteM· Ma teneri: stataentee,
Qtm aedum a mate, sed ab ornai mab apeete
qaed qai te taMbue 4a saetero inventi Artet exaaaatoaa, praeter ex«eaunMienttoaem, qaam ipso apaetaIu praedptet abstinere, aaoardotiaque ait
facta teenrraat, a aaia dfoeeesaaia ant auto superiari-'
tea, . par privetienem perpetuam aat etiam tem­
poralem braefitimrum qnae «tenant, at alfa· paaiu taliter castigeatur: quod poeaa aoram alito
tranaeat ia exemplum et terrorem. Qaam eonstitationem, quantum ad poenae imponenda·, ad
promoter··, mediator·· praedietaram oonfarationum,

offidsm, aaa solum errate tegite divine· measera

•arrigar·, ead etiam eaaadaaea aaetatto peeeaadi
•abdaoere toto pâme, non aine tomaritatis audacia
•t oxsmpH paraioic, aosnulli aaeardotu (at raram
magistra docuit au experienti·) dum fata· quibus­
libet testea prodeundi uram indicibus imminet
Moaeritas, ab eis, requisiti, terateraad·, eartia per­
colligationum, oonapirationam, juramentorum vsl sonis, quas iidem fata ia testimonium velint pro*
promissionum et obligationum praedictarum, ex- ducere, Idem factent de iaetitte producenti», eam
toadi volumus et mandamu».
B tamon nae ipai· congruat, sine propriorum episeoAudivimus et miramur, quomodo ad haec usque porum licentia, terare in manibu laioorum, au
tempora ait neglectum, «t ia omnibu eethedratibus ipai producendi, quibua aie per sacerdote· huius­
••etesiis, rei etiam aliia Oncsnensis eoelosi·· vel modi feet· idee fuerit, possunt esse testes idonei,
provinciae, nullum praestatur a pontificibu» vd •ad anceps aubeunt portarium, ai eisdem dabitanticanonicis iuramentum, de iuribu vel ooMuetudini- bu da iutitfa ita in re foret. Quare, omnibu
bu ipsius eoeleeiae observandis, vel de consiliis tam sacerdotibus quem olericj» et etiam luteis in*
ecclesiae non revelandi·, vel illi· qnae obesoe po- bibemu, quatenus de cetero nallu ipeoram talia
tiu possunt quam prodeeu. Unde contingit, vel praestet iuramenta, cum portarii· viam aperiant
contingere forte posset, quod aliqui pontifices, epie- ■onndali· ot peaoatia. Presbyter autem ai fuerit in
bu foeto repertus culpabilis, caseeri' mancipetur,
oopi, iura ecclesiarum «narum non aolam non ob­
servant, «ed suie parentibus et aliia bona ecclesiae laieu vere''excommunicationi· sententia percellatur.

largiuntur, val ea modie alii· minui provido alienant, Oeterum, pravam illam oouaetadinem reprobamu,
et quod aliqui in canonico· iam recepti,' ta consiliis per qaam in recaleri indicio, auger confessionibus
et euriis prinoiputn vel aliorum' etiam existentae, audiendi· nobilium, qui comparera coram certi·
ipai· ecclesiis et ipeoram episcopia indebita m iudicibu In termini· ipais praefixis arctantur, qua­
opponunt, et concilia eorum revelant, ia eocloaiaram dam feta aegritudine, producunt in testimonium
praetadfctam et gravamen. Volentes igitur in huius- sacerdote· eum figmentum circa poenitentiae sacramodi, pontificibus et ecclesiis providere, mandamus C mentum contineat, reprobamus; inhibentes no ipsi
ut de cetero, poetquam episcopes fuerit consecra- sacerdote· et praesertim curati, vadant ad huiustea, antequam a capitulo ano recipiatur, in eeclesia modi iudicia laioorum iuramenta praestare, popueatbedrali, cum honore et solennitatibua consuetis; lum sibi commissum in cura animarum et adet canonicus, antequam ei stallum vel locas ia ca­
ministration· spiritualium negligendo.
■s
pitulo assignetur; praestet corporaliter iuramentum,
De fide Inatrumentorqm.
qaod ipsa iura «t consuetudines [t et} rationabiles,
K* ωϋφάι.
antiquas et approbatas ipsius eeelesiae pro posse
•t bona fids servabunt; et quod comili» capituli
Cum eX eo, quod plerique rudes et ignari per
vel pontificia, quae eia foerint revslata, ad eorum se, et instrumenta facere nescient··, et alii se nodamnum vel praeiudicium nulli pandent; et quod tarioa publico· mentientea, conficere instrumenta
tara et poaeesaion·· eeelesiae, directe vel indirecte praesumunt, ex quibus plurima incommoda et peri­
non alienabunt in perpetuum vel ad tempus, sad cula oriuntur: quibus no· obviare volentes, pro­
•Hqnafa indebite, ad in· ot proprietatem ipdas ec- hibemus, ne pro notario publioo quiaquam se geret,
elesise, omnibus iustis modis vel rationibus quibua vel quivis instrumenta conficiat, antequam de
poterint revocabunt; quodque pontifices, fratres creatione ana loci dioeeesano vel eiu officiali aut
•uoa, scilicet praelatos et canonico·, auarum eedo- espitulo cathedrali· eccleaia· fecerit plenam fidem;
•tarum oathedratinm, et iura ipeoram non oppri- eoatrarium faciens in excommunicationis ssntcameat, nec aliquem ipaoram aine tadiofaH eaeteutie, D tiam inddat ipao foeto, et instrumenta per eum
abeque oonaensa maioria et sanioris parti· sui capi- confecto, stat irrita ipoo fisefo. Postquam autem

tuli, per se vel •ubmiseas pereoaaa captivabunt, aut
molcatiam inferent corporatam St queuaque a prae­
dicti· praoetita aen faerint huimatodi iuramenta,
ace pontifex ad eeeiaeiam eum soleanitate debita
a eapitaio admittatur, nee euentae.. ataHuas te
choro, vel locus te capitulo aaaigsotar, nae aHqnid
te fruetitea praebendae suae percipere permittater.
Voloat··, ut negotia noetrarum ooctaaiarnm o«mmodins valeant pertractari, sub exeommanieatioai·
poeaa, quam te eoatrafaeientoe preferimua te hia.
•ariptia, praoeiptasas aniverais et ategulto, autaeeonque statua et eoaditioni* aut praeeminentia·
'existant, qui sd pertractanda hutaamodi oeaieeiaruai
nogntfa, aobtoeam ordinari dignoaeantar; quatouue
•ecreta traatatpum aoetrorum, quae pro aearetto
tedtato feevuat a peattfiee vel captatio ipaoram,
tevlifabititar debaaat oboarvare, auU Mquam ea.

per ordinarium vel officialem teei vel eapitufam
fuerit approbatae, et ad offiotam admimna, literie
•aper huius admtoafone ena expeditis, aomea, sig­
num et manam aaam ad teetrieam eectadae in•eribat, qaaa pastae mutari aea peasant. St aihiloariaas inrameatam asper verte et fidelibus iaatrameatto por eum eaafieioadta, et membrante aea
albi· chartis duataxat aubaariptto ot gigne aee sig­
nati·, sub pesos .atatili aen dandis, te maaibaa
dieti ordinarii vel offietaUs nai pnt capitali, de
aeve foetet atque ptaeetet. St ti aNqnia elericUs
vel fakss talem ^ton approbatum, pre aotario pu­
blie·, is-domo sua maau toner·, fever· rid defen­
der· sateater prnsaMspeerit, paene d*oem amreuram
paatetur, fabri··· eodestee onttedraNa applicanda;
•t ri.iptiue teatrameMto aateater umss ttearit, pee■nm «Meitotauntentteato teaunnt ipeo foete. Item

,,·,·»™*^ ”w--vr-xs-vr·*· ·

toi
,
'

(xwouuit petrioovien··provinciae onenxsn, ιοττ

m

steMmu·, quad d aMquie vel oEqui netariM appro-. wWHBp wwMN wwiiwi i^Rtwen» M Je·
butes quemiau· supse festis •t fflBtÎB VMFMB
■vper qptb®· reqaMtl tari·*,
«t i® ft·®» MfMB^ipuM seutigerit be aut morari, esaepds

4®
®®
^®M®il®®®^®q
sub peuaa deaem Sannarum auri Uagnriri, tMtae
^φ®φφφ®0 ®®®
®B®®F®^®H&®®®®B
exigeudn, pre febrim Mutastae appbeands; eapitatam vere deferat traeagrsaseram.
Stataimu· «t invietabiUter abasrvori praeripimus
quod osaees et riagwM du abqu^b·· raligioribes mu
ordiaibus ad pouMeatam dignitatem assumpti, aut
ia perieram aasumeedi, illius religionis rive ordinis
de qua vel de quo assumpti fserint vel de Metere
assumentur, habitam tam i· veatibua quam in cal­
ceamenti» et quibueeunqne aliis toto tempore vitae
•nae deferre teneantur aut deferant, in publico et
secreto; nec habitam illum tempore ullo dimittant,
aut vestes calceamenta vel aliqua deferant, in colore,
forma aut materia contraria, rei dissimilia religioni
sui ordinis supradicti.
Matthiar Dntnieü, βηηοΦοΜΐηο 1532.
Clerici officia vel commercia aecularia Don exer­
Sacrosanctae «edi» apoetolioae mandata reve­ ceant, maxime inhonesta; tabernas prorsus evitent,
renter et obedienter exequenda semper sunt. Verum- nisi forte causa necessitatis in itinere constituti;
enimvero, quia nonnusquam accedit, quod litterae choreis et publicis spectaculis don intersint; coronam
•eu processus manu incognita, et tigillo ficto ac in­ et tonsuram habeant congruentem, et calceos rubeos
cognito, ac stylo curiae Romanae non eonvenienti, non deferant: contrarium facientes ad arbitrium
a suspPatis et ineogaitia personi· afferantur: eaora ordinariorum puniantur.' Et ut clericorum morea et
aynodua decrevit, ut talea processus aeu Htteraa, aetu» in melius reformentur et continentur, |ac) seote
antequam ad fulminandum aeu ad exequendum ex-' vivere studeant universi, praesertim in eaerie or­
hibeantur, priua ordinariis aeu capitalia et officiali­ dinibus constituti ; quatenus in conspecta Dei omni­
bus extendantur. Cumque cogniti fuerint legitimi, potentis puro corde ot muifdo corpore valeaat
: nullique fraudi obnoxii, libere exequutioni decer­ ministrare. Quicunque autem propter vitium incon­
nantur. cum subscriptione notarii.
tinentiae a suo praelato suspensu·, praesumpserit
celebrare divins B°n solum benefietis ecclesiasticis
Da appellationibus.
spolietur, vernmetiam pro hae duplici culpa per­
In tynodo Pttrieonitnn quarta.
petuo deponatur: nec credat aliquis posse per alium,
Decernimus clerici·, in cauti· criminalibus, vel cum talibus celebrantibus nisi per Romanum pon­
alia· ad correctionem et morum reformationem per­ tificem dispensari.
tinentibus a sententia lata appellantibus appel­
Inter meteroe praelatorum ot clericorum ex­
lationem ipaam, iure communi etiam id diaponente, cessus hoc maxime inolevit, quod, spreta in vesti­
ne crimina remaneant impunita, minime suffra­ bus forma eeoleaiasticae honestatis plurimi delec­
gare; quinimo taliter appallan·, post tatam sen- tantur esoe deforme· et cupiunt laieis conformari,
tentiam, "iuxta poenam ordinariam delicti, appel­ quodque mente gerant, habitu profitentor. Unde
latione non obstante, legitime puniatur: niai forte prpeter caetera, quae circa veetes tonsuram et ha­
poenam delicti iure comprehensam, index excesMrit, bitus clericorum, tam in formis quam in coloribus
et id nyù» in appellatione deduxerit,' quia tunc looua atque comam seu capillo», vitamque et honestatem
erit appellationi.
clericorum, iura statuunt, atque minimum oollapra
Za rodset.
sunt, tam in seeularibus quam in regularibus smm
Praeterea in appellationibua rausarum matri­ approbante Concilio, innovamus et praeripimus dili­
monii quarumcunque, aervetur ina commune, et ut gentius observari: illum specialiter abusum, eodem
legitima appellatio" iudicatum suspendat, niai cauaa approbante concilio, decrevimus penitus abolendum,
in appellatione comprehensa, caset manifeste frustra­ quod in quibusdam partibus, nonnulli'eleriri et per­
toria, cui vel ob id non esset deferendum, neque sonae eederiastieas secular·· et reguisre·, etiam
suspendatur iudicatum, prout et alia id genus in D quod magis detestamur, praeisti ecoleriaram, mani­
iure communi comprehensa. In prolatione autem es· ad cubitum pendentes et longas eum magna et
eententiae, doe et bona mulieri· aequentur mulierem, sumptuosa superfluitate ; veetes etiam mmsm retro
ut iuria eet.
et in. lateribus cum foratiuis ultra oram exeedratibus, etiam in scissuris daferant, st cum talibus in
CONSTITUTIONUM
ecclesiis cum superpillieiis sut aliis vestibus *d
8YNODALIUM LIBER TERTIUS.
cultam Dei et officium . eociesisstioum ordinatis,
De vtta m hoMptete dertoorwm.
•tism intra ecclesias ipeas in quibus benefiriati
Kf untigtae.
existant, non verentur divinis officii· inter»asa. Haae
Quia aient praelati quoeque aibi «abdito·, digni» vestram deformitatem in quibueeunqne personi»
tata et authoritate praecellunt, ita moribus vita, ecdeeiaetiris reprobamus ac usum talium inhibemus;
habita et oosversatiosis honestate prsseellere et contrarium autem feritates ut transgressores mpraecedere debent eosdem, eum eorum vita si sit nonum puniantur. Specialiter statuentes u* q«i-s
‘ bona, et ampli·» sl sit jnata, trahatur u subditi· in cunque bonrilriatas aut officium in eodeeia geretm,
exemplum. Btataimus, quod ipsi praelati coronam in habita hniumnodi divinis offidie praesumpesrit
•t tonsuram, maiorum tamen quam ani clerici in­ intéresse, pro qualibet vies · perception·· provenfimiores, pataatibus auribus circularem deferant, ab taum ecdesiseticoram, per mensem noverit se sus­
omni exeessu in eapillfe, st defecta notabili in corona pensum, firaetusque illi fabricae illiua ecclesiab ap­
penitas abotinontea. Sic eaim servantes in prae- plicentur.

WMftat: ΜΜφΜΜΒ 0MMMMWW i®*àfti®®| ΜμΝβ^ΜΦ*
ptas at apissepl pteviastae ia vigiati, iafitrians ver·
/ sleriri vri laid, ia 4mm· fiaaisafo aari V^arioaMs
pro febrite MeWaa Mtbedralis appNaaMÜ·, pu­
niester; quant paaaaa erdlaorii ab iafsrieribas
Mpitala veto a pontificibus exiger· toneaatar.
Qued ri pontifex ipsom poeaam Mirera Matra·
dixerit, a tempore monitionis per capitalem latte
mensem, extane, authoritate hultu statuti, inter­
dicti sententiam ab ingrem· ecclesiae iaeurrat ipao
facto, qui cotation· facta mt relaxat··.
Insuper statuimus quod huiusmodi notarii aliqaa
•alaria non exigant, ultra taxam debitam, et quae
per ordinariam taei vel suum officialem flierit
taxata. Et ai secus, fecerint, arbitrio indici· pu­
niantur.

I

mü i»

7es

ooMOTUTOM ranioovumi pmotwcui eraonmn, iwr m* it

Oteaeten uputaftum unite· «Mm· tad atte· A

w*

JteNMw ibueatoS, Mrtmufefe MM·

tete

ifatabt *MmL Χ·μμ

·μμΜμ 4i

mIb

•0®’··

ob4 *
OBBBOltbBO
id expoevat, et vetataa teuedaat: ttb mi· taut··
^Afc kriflbe MMMAM B^w4l ΜβΒ^Β|
eat aamatbM, val qua· a Mgertwe bee Meepertet
Hm quidem noa dc iBb meainlitam,.quM 1I11111
raat, iatelHgi voteuum, earn UN· Mir· «mai·· ,nou
liceat, «ed de UH·, quae aiao etauaura vitam dueere
Mnaaovarunt texiorom. Stataimua lumper, at i·
•ingulfa monneterib fenettrae ptetoariae duplicata

4M; daSeta, wtdeaeaq^apparuertoMempeteuttem

habeant ferramenta; at «t moniale· rato praepeaitb
at praelati·, in rebu· Haitb at houentb obediant,

Quoniam vara mora· at conditio «orum, qui ab
oo«k>« prneeulum aemper vernantur, abdam non
dabat eoae incognita; Heat autem dndam aaneitum
ait, reverandbeimo· domino· a («unrum curiarum
•au paraoaaram ia illb exbtantium reformationem.
Bet eaaoaum execution·!· incipere debere; aibilamino· tamen multo· in eurib eorundem reverendbeimorum dominorum eeae eomperimn·, qui «aoerdotia ampla et honorata poeeideotee, habitu' et

nec ouiq··», praeter eoram licentiam, ·«· eoaflteantur peccata. Ipai autem praepoeiti eeu praelati,
elauBtra monialium nullo modo introeant, abi maena
•t eviden· Oauea noceaeitatb id expoMat.
Inraper interdicimu» omnibu· olerieb portare
annulo·, ubi ifat praelati, aat alii quibua boo com­
petat ex officio dignitati·, rei privilegio *edi·
apoetolioae «peeiali, oonauetudino ia boo con­
traria aoa obetante. Quod ai quiepiam taliter an­
nutant portana inventu· fuerit, auferatur ai anaulu·
per itium ordinarium, et non reddatur eidem; imo
idem tranagroteor clerico·, etiam taatandem ad
valorem illiu· annuli, in rebu»«Hi· cogatur paaperl··
bu· erogare. Clerieu· autem, qui annutam dare dioeoeaano, vel praedictam quantitatem' volvere oon-

vb4mBw <n4knt|

ΙμβΙμ vwilttth ···!
taeeet: quo boab exemplb popah· at domteum
Dwn mUbw4M( at bb abri ‘veetigib &Β ΜμΙο*
gradiatur.
Atri Gamratiÿ Atrfeeata·,

IMO.

eoavenatioao ae moribue, nihil prora·· a «oeularibu· homiuibu· differunt, non line offendiculo •ocu­
larium. Statuit ergo «aera •yaodua,- nt revarendiaaimi
domini epboOpi ad ea araptiu iam non conniveant,
•ed-ίφο· habitam at tonanram deferre,'ae in moribea componito· eme, iuxta canonum et etatutoram
dbpoeittonem cogant; et ei inobedientee fuerint, eoo
pro aliorum exemplo, indignationi· iuae «au alia
tempeerit, ab ingreaau eecleaiae arceatur, denae arbitraria poena < eeereeant Kt ai ex oppitulb
annulum reddat, et poenam volvat praedictam. Kt oeeleaiaram oatbodraHam Ihoriat, poena centum
•imiliter do oultali· longi· praeeipimua obeetvari, marearam aynodo irrembaibiliter pervolvendarum,
nili tale· «int in itinera oonatituti vel inimicitia· mnletantnr. Cancellarii autem toverendimimorum
habuerint manifmtaa. %
- dominorum tale· aub pateruitatibue deferre tenoCum domum Domini deceat aanotitudo, iure natur: alioqui «i degH^ntU· fuerint, poenae nimii:

quoque canonico atatatum Mbtat, quod ad eccleaia· C •ubiaceaat.
ingreaau· debeat eaae hnmilb et devotu·: «tatuimua,
baitr»f«fii, ia «ynedo flrtrieobmm, <mno 1&51.
ut quivb praelatu», canonic··, altarbta, vieariu·
cathedral» eccla*iao, nbi Miperpilliceatu· extiterit,
Praepoetero quodam modo irrepait in ordinem
in aandem eoelMiam, ad audieadum divinum offi­
noatram oooleaiaaticum, ut epiacopi, qui de iure et
cium non audeat introire, et introeundo chorum, conauetudina rokietaa deferre debent, non «emper
•nerb «olennib devoti· oratmnHraa inabtat; oament tamen daferant; religiom voro in epiraopo» promoti,
vana, muitp fortin» foeda ·> prophana colloquia; quibu· iura prohibent deferre rokietaa, deferunt
cernent rimu at confabulatio··· metuac, poatromo, contre dbpoaitionem eanonum; quibu· eum ex con­
quaacunque alia quae divinum -poaannt-taybare offi­
temptu non paretur, mortaliter peccatur. Quare
cium, aut oculoe divinae maieetatb offendor· et doerevit aynodu· ut domini epiacopi, iuxta «aerorum
populum acandaHaara : ne ibi detnr ocaeaio poocaadi, eanonum constitution·· et laudabilem eonraetaubi peccatorum venia eat poatubada. Contrarium dinom, roktetati incedent, et mooab nui· in publieo
facia»·, ei iit praelatu· [val] canonice·, par •pfoeopam •aeldeMti religio·! vero epiacopi, ut pota auffraaut vicarium iuum; »i voro vieariu· vol nltarteta, ganei, et alii quibua id iure omnino negatur, »b
par decanum aut vicodacanum, poaua eoudigna hoe abatiaeaut. Sed neque veetee «erioe·· varie­
' caatigetur. Item, ad tollendum «eunda iam loborum, gatae aut dgurata·, pub poena oeatum mareanim
•tatuimua quod nemo praedictorum utatur eupar- par eynodum exigenda, in unu habeant
palBeab aorioafo, nea capecib et mitria magub, aed I
JfcMMa· Dmeieii, Ptiricttie», 'etut» IMS.
duutaxat daimutib at biretb parvi·, at ai placuerit,
piro naaeaeitata foderatb. Ybarii vere at nltaiieta·,
Boaaataa atatao olorfoalb et ordinb requirit, ut
maaeioaarii, pealtarbtaa, aimilitar utaatur daimutib tam darbi quam etiam ntadautaa gymnaaioram, ot
da aaperioBa, ut alii iatitaluti, vel nigrb agnellb. •eholare· te aeholb partieaterib·· maaeatee, habi­

Item, quod aaecrdotd· «t eumpauMfi at «aao· tum eenfermom, booeabam, «tatai elerieali oontaarii cathadrnHum at eollagiatarum aa aouvuntuo- grnaatam, neu erbpatam naqua brevem, coloratum
Hum «oeliifarum, qui aaoerdotibea ud altara ateua eoiora da iure ptrmbea portent; praotar poragribaptbmum, dapartatloMm olai at aarperb. Daaaiai uantaa, quibua IMtum ait, dum iu itinere enat, uti
aiabtuat, at iuxta quad aoram atMum «oqatat, vactibM itineri aptfe. Statuit itaque eyuodua «aMta,
minbtruat, auper veatimedta aon aupaip0ioah ut defoeepe aub poeub do iure taeütaSa, nea eleriei
• utantur; aaeardotea videKaatauperpeUeata, eteaae- uoqua atudentoa habitam pert«at ad inatar eaeer
poaarii eaatbib albb: quod dbMata praiiipimui dotum. Poenae votu a eoatrt feaiaatibua arehiobearvari. Quae quidam aambtaa aampunuriarum diaeoni exigeât
·
•t auperpaffieia aaeardotum, ptabuuu·' euhmBbat i .
O* MbeMftotteo* dOTtoora* ·Β **Bovmbo
paroaUaa vel vitriei aedaataraa, quanda ai quotfaa
.^ fUerit uaeame, da oloemeoytaa, quae te paroebib
poeMut haberi, alloqute propvib aumptib·· m··»
Qnamvb feautaatieab arimmt, ai ia aHb m
parabunt.
apoetaM daatetea, multa magb te eteeieb ab dotante»

■ sfc-

vte

00BC1UUM

PamOOTUMB PBOTUKJIAB enuinn, UTT WH u

nm

οί Mei bwdkriMl)
monitique eaaeaiaa non destiterint, et ia hoe pettinae* reperti Neriat et reboHee: extunc pro pria»
rice agate voteatee mitius earn eisdem, poeaa syno­
lure qMoaiee Mitai sufiMeeter eat, ot stotnto
dal! per euoe superiora* percellantur. Si vero, quod
abdt, so minime do sm incontinentia eorrexoriat, provinciali poenaliter saepia* oonstitutum, at H·forsan eaedem vol alia* concubina* Mt suspecta* brai oumm uiainui habeetoe, «in·
foomteas soeloetiua reaaeumendo: extuse per anum chiale* ecclesias rwidoant, Mt alibi moram ex eoasums areie careeribue deputentur. 8ed ai quia, 1 gruenti earns habentes, ilia* crebrius intra deoureum
quod abeit, meretritia facie indutus, nee a ma Mai vi*itent,et illis,, quratam opus act, ox debito
scelerata ooasuetudiife ot peccandi libidine desistere sibi iaianeto provideant, Mgligesti*» perimenda,
voluerit: extunc tanquam incorrigibUis, ’beneficio Veramraimvero, canosum st statuteram ordinatione
seu boaeficiis eod**ia*tici*, ai qua obtinet, ait pri­
posthabita, lanam duntaxat ovium tondere solent,
vate* ip*o facto. fHn autem bteefioiatu* non faerit, ot ovee degtebendaa lupis roltequMt, te oeclosiie
por unum annum oaroeribu* deputetur: quo lapso, non residendo neque ilba providendo, imo verius
do dioecesi tanquam scMdalosas expellatur, inhaaeque illas visitando, ram maximo scandalo ehriatlbilieque fiat in illa dioecesi, ia qua tantum oeaa- fideitem ; et nonnullos orae, qui se duabus vel 'tribue
dalum oommirit, ■ ad exacutionem presbyteralis paroohiaiibw· ecclesiis, dubium aa ex diapoasationo
apoaloHea, onerant, see uni earum satisfaciendo.
ordinis, ot ocdariastioa beneficia obtinenda.
Synodus itaque reverendissimo* dominos locorum

De alertais «os residentibus.

Ea aatiqai».
Nullus devious caram habens animaram, nostrae
provinciae, te quovis ordino constitutu·, peregrinari
extra suam dioeoeeim praesumat, absque dioeerasui
sui licentia speciali: qua petita et obtenta, idoneum
presbyterum loco suo relinquet; qaem dioeeesMus
approbet, at interim sibi committat curam Mi­
marum. Quod ei quis ultra sex menaee, se a «ao
beneficio absentare praesumpserit, curam animaram
habens: extunc a perceptione fructuum beneficii
suspendatur, fabricae eiusdem eoeletiae applican­
dorum. Quod si, stante illa suspensione, per alito

ordinarios commonefaciens, rogavit et obsecravit,
ut pro suo debita mature provideant, ne fraudentur '
ecclesias debito sup; quodque plobanoe ad rseidsntiam, quMtum do tere fieri potest, eompeiteat,
atque eorum dispensationes videMt; praesertim
eorum, qui ae pluribus, parochiis tenendi* impli0 carant, ot comperta quod dispensationes legitimas
non habeant, quod iuri* est de eis determinate
faciant, conseientiam raam purificante*.

Xloy*ri L^aaumi lepeti opeetolM, Ltfùa,
aimo Ztomtai IMS.

Praeterea, eum sacra synodus soelesis* collorax mensos ter monitus, cessante legitimaqoausa ad giatas te hac provincia ptaao videat esse desolatae,
eedesiam non redierit, eadem ipso facto ' «it priva­
aoc dat praelati aut canonici, qdi circa eas degMt, ■
tu». Et tone patroni liberam alium praesentandi Ot officia divina (propter quae dotata sunt in oie
haboMt facultatem.
sacerdotia) fideliter expleant, por quod fandatoram
ultimae vohuitateo fraudantur, neo habent ordinarii
quibus circa illao indiciorum suorum officia com­
-Quia in boe regno Poloniae pleraeqne insignes mittant; imo plerique eorum reperientur, qui secor
' collegiatos oeelestee, propter non renidentiam prae?
dotia ipsa per multa* Mnos, ia minoribus duntaxat
latorum et canonicorum ia eisdem, ia divini* offi- ' ordinibus ooastituti, de facto occupant, nec habitum
oii* et debito earum regimine, ut evidenter apparet, neo tonoUram deferant; ot eorum aliqui personis
misere negliguatur, non sine dedecore et scandalo etiam secuiaribu in praefecturi* bonorum temporaplebis, Deiquo irreverentia ot fundatorum summa D Hum serviunt, soealaria tractantes negotia, fructibus,
iaiuria: voloatoo igitur buie malo ia posteram pro­
decimis et proventibus suorum huiusmodi sacer­
videre, statuimus, ut deinceps domini arohiopiseopi dotiorum abutuntur, non «ine ofensa divina ot
et epiecopi, beneficia oollegiataram oecloriaram scandalo seeuiarium. Quare saura syuodue praemissis
talibus personi* conferant, quae in eis personalem obvirado decrevit, ut omnteq ordinarii te talo*
rasideatiam facere velint et valeant. ■ Deceraeatee, animadvertant, et eos per sequestrationem proven­
at te qualibet oecloeiaram collegiatorum, capitularia tuum, usui seclesiaram illarum, te quibus bénéficia
generalia saltem te anno semel celebrentur, pra ipsa obtineat, pata fabricae, etc. applicandorum, ad
prametioMm ad «raros ordines, reeidoatiastqu· draa
tempore per ordinario* et capitula eorundem depu­
tando; ad quae omnes praelati ot oaaoaiei teaoMtar
venire, saie te propriis pereoeis, eab poena, si
praelati,'trtam, si oaaoaiei, deeram ««arceram, per

ordinarios sedesii* ooHogiatto applicanda. Ia qui­
bus quidem capitalis, diligeeter consulant de divtais
offiriis rite peragendis bt bono ooslesiae regimbe;
ot at ad atiaas duo ex praelatio vel caaoaieis, circa
Modem oeatiane vol per view reeidoMt, pro de­
cere ot atflitatu earaudem ecelemaram, levandis
«•radatis Iraque Dei mitiganda.

Oneraa. smmsi ram XXXViy*.

itiae faoieedam, oompellMt. Bt praeter boe, in­
haerendo statutio provteetalibao de oteetteee, ia
novis ot praesertim te Mqimimie oMm Petri Osmrati Mobiopioeepi, bullaoque felicis recordationis
Leonis papae X bqio prevteeteo esa emis e, do efficto
ereUdteooai, duos te tere vel sacra tbeelegia dou­
teras, qui acta residerent, vel «altem admins* anas,
te eingaNs eeUegiatis, prima ot proxima vaestioao

oeeemate, posant et instituant; vel oxaaae eam

eopetam, epteeopatam, OgüttataB aliquam inW»·
rem, peteOMtum, pWMteÛMI «μΙμΜΙ, .«Mt «Η*
vel sine awa, banaflatam aliqaed eseteslaetieum,
•au aüeaiua praedictarum .admtetetratioaem vel
detentionem de ma·· teioaM raeipeve, voltam raoepta tenere, sub quovis colora praaeumat. M qufo
autem «outre fecerit, ad ale receptam benaleium

«ma MlMW babeatia, arat tant Mtoa tastitati,
aeedum teinea ad aaana osdines preatati feariet,
amafoa Mm ad Mm PaaobM proximam, eab
poaaa privatioute bonolteii aai hutaemodl, aa promo­

veri procurent: «Boqui beueflcia oorum huiusmodi
vaearo eenseantur ipao facto. Da talibus igitur «t
•ornai titulis, quorum praetexta sacerdotia ipaa
oeoapant, m de eorum dispenaationtbu» doaêini

•o ipao, at atai tecum, quem aab «rimino tantae locorum ordinarii diligenter disquirant. Pleraeque
inobadlanttae faatoequq ambitioni» taliter tarn re-B «aim acoteaiae ao saoardotia, a biota euthoritate
cepit vol in fetarum recipiet, resipiscendo deear- propria, de hate ooeupantur: propter quod at aura
verit libera, infra duorum mensium epattam ·' animaram in illte damnabiliter nsgligitar, ot niulta
publieattane constitutions praesenti·, quoad iam Mandate' inde committantur.
recepta, a roceptioate rare tempore, quoad ea dein­
ftwrmhi, » Fersesfenri synods on·· Mdl.
ceps oontiagct »ie reeipi, uumorandum, ot ad quodlibet Mind tahaMHa ipoo facto raddetwr; ita at ad
Initando prioribus synodaliba» constitutionibus,
dignitatem vol btmedatam ■ aliquod aeoteeiaotionm, baoe annote aynodua decrevit ut domini Jocorum
nolle unquam tempore, absque dispaasatione apo­ ordtapteiad praebendas, seu éanonicatu» aooÏMterum

stolic·· aadte vel Metro ant suoesseorum nostro­
rum, «ligi valeat ot assumi. Inaaper, nt quantum
exoessarit, poaaa doeonte cognoacat, si.quam digni­
tatem, persoaetam vol benaleium allqnod eorio•tastieam, earn «ara vol aine «ara, sia roaipiaae
vel delta···, at prMmittitar, mb iftmitteM, cano­
nice form- obtineat, ea vel ,eo ait pruaqantis eonatitationis vigore ipao tacto privata». ' Indignant
•aim foro ooasemus, at bansfleio oeotestae gaudsant, '
qui «am tnm aafandte ausibus dCapeetni habuerant.
Iniungimus quoqaa in virtate sanctae obadtanttae, i
eecnon sub exeommanieationfo poena praacipieutea.
mandamu» omnibus ot singulta, tam clericis quam
taieta, ru»ticta iobagionibas, vaaalHs, castellanis,
comitibus «t eMataUbua alita, quoeutqne.modo sub­
tectionis adstrietta, dignitati, persoaatui vià bans­

cafoedmlinm et oollegiatarum, noa pnsros, »»d
homine» grave», doctrina et virtatibne conspicuo·
ot nobihtate foatiliae elaroa, eau alias babentee
qualitatas a secro concilio Tridentino requisitae,
qui, bis oatamitoais temporibus, ecclesiam Dei con­
siliis et alii» necessariis adjumentis fulcire possent,
promoveant
Item, Arcbidiaoonatus et alia beneficia curata,
hominibus idoneis, at iuxta statuta provincialia ac
bullam Leonis qualifioatis, conferantur, ao ab illis
quibus conferuntur, ante institutionem, super arti­
culis fldei, iuxta dispositionem statutorum provin•talium, juramentum exigatur.

fleio taliter occupato, quod occupator! vel detentori
praedicti· in nullo pereant vel intendant. Qui
veto temere eoutrefeoerit, si univesritae Aserit,
interdicti, ei autem singulari· perse··, sxoommnnJeattoqis seateatia· ·· neverit subiacere. Statuimus,
qnodj persona eeetarieatiea queaeunque, regularia

Zn synode ZammosuM prim· st srMwfe.

Ad bemedala eoaleetastiea, qui ot-qualos instituendi.

nosts.

Bl quia tadignum et indecorum est, ut hi de­
burnt oecleatas regare, qui non noverunt guber­
nare saipeos. cum ad eceleaiarum regimina talos
personas sint admittendae, qua» doctrina praeemteoMt et morum fulgeant honestate: nolentes
aut/sMuterte, in dignitate, personata, oflMa «*· itaq·· oMtinore, ut indoctis et indignis eocteaianim
-•Mteaieatio· bauaflete qaecuaqua MMtitata, MU regimina committantur: statuimus, ut ordinarii non
iaatitMtûr vel ad iltud aeeflrmatar, aid antae do eenflscMt benetoia qaaeennqae et quaHacunqus.
'obedtantia et revaranti· · aub enperieribna impen­
nisi iUte qui par trfoanium ta universali stadio
denda, at mandaris ipsorum oxequoadis, «* qued m· apprebdte, litari» operum dederint, litarasque te*tialienabit bona beneMi, at tiMafte «Manata «b Ipae, ] meoialea testaris gymnasii desuper ordinariis ostaepre poasq ad ius et peeprietatMS eaatasio· revo­
dastat, tosgariqM debet mare Rmmm maiostas
cabit, corporate pmetiterit taaMMMnm.
ΊΜ* eMhtopiMOpWI Bt
e*Mlw

ZtemM VU».
tltfi»

οβΜ* pl*
fie ρηβΝφον Ib mbImIb XMè nmmBbIb SMMBlItMit»
igitur desrevit sessu synode·, «t demtai Ueerum
ordinarii at aeram rafltagaaai aa to apMtaalfeao
vionrii, nemtoem detaoepa ad* qneerastqno eadteoe
promevoao, eat ad boaedaia eoetosiaotiee qnea·
aeaqae, mantes· saram salmwm aat taetedlitiinsm
lUbkBBÎÎBi
WVripiftBfe OMMMM dftB
wi
nni

ΙμιΗμβΑμβ

4μμιμ·μ

sMmI

M** feet·* vNm tin pmbm

bHbw remaMg «t tote*
sd
oovtoB ^etoNtotaM yomeettoot
to satoM to to* to *wMtotort b«b totovtot, to*e
wtttotoH tatoMfttto Aetototo totttoô totottotto» et
et istis
wtot is ftoOoOo to^t*

ottoiB BMB

ttow towtltoti Ibsvtotv '

■

9toto tototottoto 4* tototototoio ytotMtto tol oooto»
toto Mtototototo· tol summi oiwtoBto»

■

' * «aate.

Lee epieeapas, servus serverim Dei, ad perbmA
^Ifli^B^^Ai··

. .

<
rat

•wwv’r·»’*»· 7-- . UI II ___

__________

— —

ooHcaruM rarsioovum· pbot»cu> enaveram. un wm 1»

no

VANNI®® '
ta^pMtaMi ' βμΙΗβμμ^φ mm· ®® fcew

^b®®fte^^ft®
®fttft®
®)few® ftvvftvn AoMSoiftbMe

ft® ®Φν®^®ο
MB ®4

jnbmmBIb*

ΦμΜΒΒΜΒ MWBO^Bftt *

tst® ®t®4ftft

UU matri dgtaMatt, Polenta· ragis ittnstri», nebta
»f<r exUbtan pariti· eentiaebel: quod Meet metre-

praabendi· to atagdfo Gnnsnensta at sutbuganearum

peltaM Oaaaaaaai· at ilHus aafltagaaaaa, Oraae*
visuris, Vtadistavieusi·, Pnaaanlaaria at Pfoeensii aailaaiaa, tetar eaataraa eeetoriaa ragai Polonia· aiat
•dmndum iaaifaaa, aa par rag·· Pnloataa 0 aMaa
priaeip··, baron·· et nobiles dieti regal, notabilibus
raditibua provantibasqne opuiehter dotataa foorint:
aibilomiau· cem ad canonicatua at praebendas ae
dignitates, peraOMtus, administration·· vol oMda
ipaaram Gnasaeasie at suffraganearum ecclesiarum B

aaalaaiaw, qnatner dnntaut aaaoaiaataa at prae­
baariaa, pre dnabns magtotris ia tbealegta a* dnobaa doetoribns hahmtsdl iam aaa|gaaria, val ia
paatarnm pecdUeetee IMo· aapitul· dieiaram QueaMasis at sutfraganaaram aaataataruM respective
•seignaaelita ut riagaBa oaraadem Oaaaaaaaia at
aaffraganaaran ecetasisritm, quatner duataxat at
totidem praabendao, qua· quibnevis, alia· bob
nobilibus alias tamen qualifleatis 01 praefertur,

minae aobilso, at alia· rpersonaa parentum auxiliis ’ penouia, qua· ia ipaia Gaeenoari at euffragaaria
•arentes, aa iura at bona aaraadam eodseiarum,
inddolium at schismaticorum boni· cobaarenti· at
praaaartim dam milita· at alii armigeri, pro dafan■ioaa dioti ragai, contra praafatoa intdelea at
schismatico·, vel alio· eiusdem ragai et'dominie-

rum ipsina Bigismundi ragis boat·· pugnaturi, par
oppida, villas at alia looa at bona aaraadam eo•Maram tranaeunt, ritvereue eosdem milita· at
armigeros, a· etiam inSdeles at schismaticos tueri
at defendere non valente·, noannnquam admittan­
tur: iara at bona praadiot· in dias par ipao·
armigero· diripiantur, devastantur et annihilant·/,
•o quandocunque bob solum par infidel·· at schis­
matico·, eanotae Roman·· ecclesiM inobedieutee,
ae aHoe boet·· praedictae indebito occupatae deti­
nentur, non abaqne dictaram Gneananaia et suffra­
ganearum eccleeiarum graviseimo praaradicio et
divini cultu· diminution·. Verum ai «tatueratar et
ordinaretur, quod deineepe perpetui· futnria temporibu·, nullua etiam euiuaeunque gradu· vel con­
ditioni· foret, ad canonicatu» et praebenda·· digni­
tate», pereonatua, adminiatrationee' vel oflMa hnina-

modi admitti deberet, niai de nobili gUnere ex
utroque parente procreatu· foret : profecto ipei
canonici uobilea, parentum, coaeaaguiMorum et
amicorum «noram favoribu· et aaxiliia aaffuN,
iura et bona baiaamodi, advenu· iliorum eeeupatone et detentore· tueri et «erapata recuperare
bearent, idqao iu divini cultu» segmentum cederet,
•t non aolum praefato Sigiemando regi, eod etiam
priaeipibu· et baroaibu» dicti regni, quotum pro­
genitore· haiuemodi GMeneuaem et •ufbugaaou·
•ecleeia·, ut praefertur, dotarunt, gratMmum foret,
•t eoe contra Tureo·, Tartaro· altaeque iatdelee et
•ebiemalfoo·, diet·· eooloai·· Roman·· iuobedieotea, 1
■aeidu· bollaatee, magi· ad magi· pro dofomieao
•briatianitati* et tuitione rogui, ·· protection· bo­
norum buiaemodi aeoendwet. Quare, pro parte
dieti Blgiamundi regii aoM· fait humiliter euppHeetum, ut quod deineepe aullae ad eaaoaieatu· et
praebenda·, dignitate·, poreeaatu et admiaiatrattoM· vel oflcia, Gneeneeai· vel «uffraganearum
•eeteeiaram huiuimodi, admitti debeat, uM de uo-.
MH genere, ea utroque' patento preerostae faerit,
■tataer* et ordinare, ne aMne ia praemieei· opper­
ta·· ptevideto de benignitate apoetobca dignaremur.

Ree igitur, qui eeeleaiarum omnium deeue nt venn•tate*, m ia UH· divini ealtae sagmentam, earamquo bonorum - eoaoervatinnern eynderie doridoeamuo

tbofflt***
iMMft pfMMMlftUB et®t®h*WI
at eedtanmun, quod de eetaro, perpetui· foturi·
temporibu·, salta·, oriam •utaaeuaqM «tat··, digni

eceleaii», respective, cab poena privationis suorum
eaaonieatéum et praebendarum, ai per très me····
•b -ill»· absentee fuerint, personaliter reaider· toaaaatur, eouferri poaaint. Capital· bniuemodi reta­
pera et admittere teneantur, etiam praetextu qaaramounque provisionum, gratiarum, expectativarum.
specialium val generabam, reeervatiouum, mandatorum vel litorarum apoetolicaram, etiam moni­
toriorum poeaaliam, aut apoetoUea aatbaritato eonIrmaiarum, primariarum praeuri eon nominationem,
imperatori·, tegam, reginarum, doeam, marehionam,
principem, praelatorum et alioram dominorum »··
eteeiaatioorum et «ecularium, etiam motu proprio
•t ex certa erieutia, ae ex qMvie eauea, eonaidemtiono vel intuita, etiam iuriam oeeeontm vel
oblatorum, aut pro «edandia litiba· pro tempore
oonbedendoram, ad canonicatu·, praebondaa, flignitoto·, .peteoaatua, administration·· ν·Ι officia buiuemodi recipi «t admitti; aeu antequam de illi· aliis­
que' nobilibus, ex utroque parente et legitimo
matrimonio procreatis, duobus magistris in theo­
logia ot duobus in utroque vel altero iurium dootaribus, ut praefertur, duntaxat exceptis, priïvîdori
posait n·· debeat. Nec archiepiscopus, nee epis•epi, pro tempore existent·· m capitula Gn«ea«nii·
vel •uffruganaarum scclesiarum huiunoodi, etiam
praetextu quarvmqenque litorarum apoetolieeo eodis, vel legatorum eiuadem, etiam clausulam. Aut,
■i arehiapieeopo, afiaonpo et capitali· dictaram
Guesaenata at aufhuipmearam eecle»iarum vel qui­

busvis alii·, communiter vel divisim ab eodem aede
sit indultum, quod ad receptionem vel provisionem
alicuiua minime tasoantur at ad illa compelli, aut
quod interdici, saspondi vel excommunicari uou
poesint; quodque de eanosieatibus, praebendi·,
dignitatibus, pereonatibus, admiaistraiiouibus vel
officiis ipsarum eedesisrum, vel alii· beoedoii· eo^issiastMis, ad eorum eollatioaem, p/ovieioaem,
praeeoatatiouem, -eleetioaom ‘ »·· quamvis aliam
dispseitiosem, eonisnctim vel separatist «pratastibua, nalti valeat pqovldori per Iteras apostolo··
non faciente· plenam et oxpreeeam, no de verbo
ad veriram de induito eiusmodi mentionem, ot
qualibet ala diet·· aadia indulgentia generali vel
•postal, «uiusennque tonoris axistat, par qnam
praeeaetiboa aen oxprosaam val totaliter non in•artaun, effsetam huinamodi gratta· impediri valeat
qnomodelbet val diforri, et de quo euiwque tenora
tote babenda sit tat nostris Hteris maatio spectatis,
in litari· pravHonnm, maadntoram, oxpeototivaram
et raservetioaem et slaram faaultatum buiuamedi
apponi «alitam, aut qsaaeunqua aitaa attam dare-

τη

■'

ooircwjtuM nwooTrns ημγπμοαβ αικηπιι, »η

■

------------ - ------- ——------- ·-----------—-------------- ——

μα

it

—-r— ------------- ■·—

τι*

t aartim atetoapaMaaamt. «t «riMraNMfi flMgatam

^^ίβίΐ® βφΒ4ΜΐΦΒ φΦ

Αφ ^ΜΗΒΐΦ* . «t peauenarum sasaatem etetato Mttoaapwriita«to

•para ad ealabriber dlrigatar, qUaabeat euan Ihas

vw^tuB
*lm
mlm TwW
raîraMta
•^Dp km tornaMa^mmM W^B

Ιο^μβΜββ( ΒΒ^ΙΒί^ΒΒ*
a^^^M·a kvmImkaA* ww
fam

so eoattaeatium, mtetaw oagi m aompaM; e··ewasq«e ta Htarto jr»»htam·, raaarvatie···», mmtaatloanai, facultatem, «apoatativaram at a»·
dateram huiusmodi, par qmaaaaq·· pto tempore
obtentorum, at pre mtIbus desaper habendis pro
tanpora contentas, sontra praesentisui teacram
minim· ooarctara, ae praesentib·· nullstens· dero­

operam efltoaeiter tatoadtaraa.

Dudum alqsMom,
poetquam Mieie ruaorduttauia Leoui papae X praodoaocsori uoato·, pro parta ehariarimi ta Christe

filii noatri, MgtemunJi Paleatae regie iBaetris, ex­
ponito.· quod licet metropolitan· Gaoeaabsto at
illi·· eafftegMO··, Oracovien·)·, Vladislavisnaia,
Poenaaien·!· et jPfoeansi· eeeleeia·, inter ebateras

gati poaea Mt debate. Decernente· statetem at
ordinationem huiusmodi omnino perpetuo observari aeeleeia· regni Poloniae eeeent admodum insignss,
debar·, ae quascnnque collation·· at provision··,, ae per ragw Poloniae et alio· principes,. barone·
aliia quam nobilibtta at dsobus magistris in tbeo- •t nobil··. dicti i regni, notabilibus, redditibus prologia at duobaa in utroque vel altero iure doetori· vontibpsquc opalqnter dotatae fuisapnt : nihilominus
bua, etiam alia· quam prasfertnr qualifient!· par-] 1 eam- «d canoaiMtui et praebenda* ac dignitate·,
■oni· pro tempore heiendaa, nulla· ot invalida», portanatua, administrations· vel officia ipsarum
nulliusque robori· ot momenti, aicque par quob- Gneanenais et suffraganesrum eoeWsiarum, minus
eunque indicée et oomminario·, etiam «anctae Ro­ nobile», «t aliae pereonae parentum auxilii· caren­
manae eeeleeia· eardinale·, ae causarum palatii te·, ac bona et tara earundem eefilesiarum, infide­
apostolici auditor··, sublata ei» et eorum cuilibet, lium et Schismaticorum boni» cohaerentia, et prae-,
quari· aliter indicandi et interpretandi fbeultate ct sertim dum milite» et alii armigeri, pro defensione
authoritate, iudieari «t definiri debere. Irritum dicti rogni, contra praefato· infidele· et schismatico·,
quoque et inane, ei secus super hi· a quoquam, vel alio· aiusdem regni, et dominiorum ipsius
quavi· authoritate, ecienter vel ignoranter conti­ Bigismundi regi· boate· pugnaturi, per oppida, vil­
gerit attentari. Quocirca, venerabilibus fratribus la» et alia loca ac bona earundem ecclesiarum
nostris arohiepieoopo Leopoliensi et Asonlanensi et transibant, advenu· eosdem milite· et armigero·,
Otomucenei episcopis, per apostolic· «cripta man­ •o etiam infidele· et achismatico·, tueri et defendere
dam»·, quatenus ipsi vel duo aut uno· norma, per non valente», nonnunquam admitterentur : tara et
•e re) alium seu alio·, praceentps literal ac omnia bona praedicta in die· per ipso» armigero» diripie­
et aingula in ei· contenta, ubi et quando sxpe- bantur, devastabantur et annihilabantur, et quan­
dierit, a quovis pro tempore Bigismundi et pro doque non solum per infidele» et «chismatiCoa, sanc­
tempore sxistentis Poloniae' regi·, ac arohiepiacopi tae Romanae ecclesiae inobediente», ac alio· hoates
et 'episcoporum Miam pro tempore éxiatentium, C praedicto», verametiam per barone· et alios potente·
necnon «opitulorum praedictorum »eu alicuius eo- indebite oeeupata detinebantur, - non absque die­
rum, desuper fuerint requisiti, solanniter publicana, tarum eeeleeiarum gravissimo praeiudicio, et divini
•e ei· in praemissi· efficacis defensionis praesidio cultu· diminutions: «i statueretur et ordinaretur.
asaistente», faciant authoritate nostra statutum et quod extunc deinceps perpetui· fbtnri· temporibus,
ordinationem huiusmodi firmiter observari, ae Bigia- nullus, etiam ouiuacunque gradus vel Ataditioni·
mundum ac pro tempore existent·* regem, necnon foret, ud canonicatu» et praebendas, dignitate», perarchiepieoopum et episcopos ac capitula huiusmodi, aonatu·. administration·· vel officia buiuamodi ad­
illi· pacific· gaudere non permittente», eo» deauper mitti deberet, nisi de nobili genere ex utroque
per quoapunque contra praesentium tenorem, quo- parente procreatus foret: profecto ipsi canonici
modolibet indebite molestari, contradictor·· per nobile·, parentum, consanguineorum et amicorum
censuram ecclesiasticam ' appellatione postposita ■noram favoribus et auxilii· suffulti, iurae et bona
compescendo. Non obstantibus constitutionibu· et huiuamodi, adveruua iiloram oecupatores et deten­
ordinationibus apostolieis, ac dietarum GneoMMio tor·· tueri et occupata recuperare possent, idque
, et Miffitaganearum eeeleaiarnm, iuramento, confir­ in divini cultu· augmentum cederet, et non solum
matione apoatoHca vel- quavis .firmitate alia robo­ praefato 8igi»mundo .regi, »«d Miam prineipibn» et
rati· statutis, et consuetudinibus contrarii» quibo·- baronibus dicti rogni (quorum progenitor·· huius­
cunque, aut si aliqdibn· communiter vol divieim modi Gnesnansem M suffraganeae eedesi··, at- prae­
•b fiadem sede sit Indultum, quod interdici, euspCndi fertur, dotaverunt) grutiseimom forat ; et eo» contra
vel excommunicari non poeaint par literas apoetoK- Ture»·, Tartaros aHosque infidslee et schismatico·,
eas, non faeientas plenam at exprseaam ac de verbo dictae mcIssim Romanae taobodieate·, assidue
ad verbum de induito «iusmodi mentionem. Nulli bellant··, magis as magis pro dofisaUoae cbristiMfergo omntao hominum liceat Imum paginam noetol tatis «t tuitione regni ae protection· boaoram
statuti, ordinationi· ot decreti tafrtagar·» vel «i huiusmodi aosenderst. Praofatus piaodoeessor suppli­
cationibus dicti 8igi«mundi ragfo, ta «a parte taausu temerario contraire. 81 quia autem boe atteu
tare praesumpserit, Indignationem omnipotentia eiieatna, statuit st ordinavit; quod de caetera per­
Doi, ae beatorum Petri dt Penii apo«toicvum aine petui· faturi» temporibus, suites, «Siam ealuaMaque
se noverit inennunm. Datopn Remaa, apud Sana­ grad·· st praeminoBtia exister·!, niai do nobili
tum Petrum, aaao iatanationia dominica· 1618, genor· ox rtroqus parente procreatum et légitime
pridie kalendae angusti, pontifient·· noaM anno matriasonio natam se fera doearat; duobaa in thdelogia magtotria, et daobua ta utroqao val altero
tertio.
larium doctoribue ot peritia, ac ad magisterii et
doaterataa gradus ia aliqua universitate stadii
goeeraH» promotis, daataxat exceptis: queo quatuor,
PmIm papa IIL Ad perpetuam rei mamartam.. •t praamittitar, qualifiante·, tastia tamaa tituli·, in
Oanatia «M» oeateaiia, dtapoaeute Domi··, pram- eaâoaieatibua qnataor at totidem praebendi·, in
•idantea, ad aa parqua· eodeatarum ipawum, pruo- stagulfe Gaeeaauei· ot safbaganoaram «actoriarum.

Breva apoatoltenm, doclasM· praotftotam bellam
Imonia K

''f

n»

ooirauuK Pirwooruor·· noraouK nmxm wn mu i·

»u

b IUNWRBM

outgo! estotaufeut aa ata viri mrilselm aa aaataatara

Β*Ιμ·μ4Ι> wm plobeÜ

m4

quibusvis Mha «Μ aebüibas, nHas km quuMββ^μ4βνκ Utente io ^vooio4idooi
dentis, «t praefertur, persenis, quae |« ipsis Gnsa- riorum aa disriautfoeem aaram aMhaHtaib at foeal
•eoei et suffrsgaaois Aelssiis, reepostiv·, sub tatis renieras ait; at earn in statutis diati regni id
poena privatieai· suerem saaoeieataam at presbca
•xpraaaum aft, dignum rideatur, at nens quintas
damn, ai par tree maeaea ab Ulis absents· forest, atiam non nobiHa, in feenltats medicina· awgistev.
persoauliter residere tensrentar, stiam praetexte ia huiuamodi statute, preut qustaer alii aoa uebiles
quanusounqus provisionum, grattarwm, expeeta- doetores at mngistri excepti fuerant: ita atiam.
tivarum specialium vel generalium, rceorvationum, quod ipai quinta, oanoaieataa at praebendae in sin­
mandatorum at literarum apoatoliaaram, etiam mo­ gulis eceleaiia praadietH, aienti aliia qnatuor, con­
nitoriorum poenalium, aut apostoliea aatboritate ferri possint, excipiatur. Dignumqus etiam osMeqtur,
confirmatarum, primariarum precum mu nomina- ut canonici plebei), qui nunquam excepti fuerant,
tionum, imperatorum, regum, reginarum, ducum, b illi·, qui munia. legendi et praedicandi bebent
iparohlonum, principem, praelatorem et aliorum do­ annexum, secundum fundationem «noram canoni­
minorum ooclaeiaatiooruAi et aecularium, etiam.motu sâtes et - praebendae, per omnia in ano oaere per­
proprio, et ex certa nolentia, ae ex quavis eauaa, mansuris, deteriori· conditioni· quam eaeteri nobile·,
&>nridcrationo vel intuitu, etiam fartam caseorum praesertim qdqad reaidentiam. non aint. Pro parte
vel oblatorum, aut pro aedandia litibus, pro tem­ dicti BigismundiTegi·, nobis fait humiliter (appli­
pora concedendorum ad canonioatua et praebenda·, catum, ut pro tranquilliori «tatu dictarum eoeleao dignitate· et penonatue, administratioaro vel riarem, super iia oppqrtune providere de benignitate
officia huiuamodi. recipi et admitti; aeu neutiquam apoatolica dignaremur. Nos igitur, qui dictarum
de illi·, aliia quam nobilibus ex utroque parente et •cetariarum faeliccm atatum et salubrem directionem
legitimo matrimonio procreatis, duobus magistris ■ynceri» exoptamus affectibus, quaecuaque assigna­
in theologia et duobus in utroque ve) altero luria tiones de oanonieatibu· et praebendi· dictaram
doctoribua, ut praefertur, duntaxat exceptis, pro­ •cclerinrum, per huiusmodi capitula praetextu
videri poeset nae deberet; neo arehleptaeopus noe earandem literaram faciendas, et quomodolibet hac­
epiacopi pro tempore sxistentM aut capitula Gnes- tena· facta·, nullas nnlliusque roboris vel momenti,
nensis ot «uffraganearem oooleaiarum huiuamodi, citra praefadicinm dicto· eanooicatu» et praebead··
etiam praetextu quarumque literarum 'apoatolicae ita assignato· dbtinentinm et possidentium, fore «t
aedia vel legatorum eiua, et clauaularum in litterio esse decernente^; ae omnem potestatem, facultatem
piuviaionnm, mandatorem, expectativaram et rorer- C etI ^hqtboritatem/, dietos canonisâtes et praebeadas
rationum, ao aliarum facultatum huiuamodi apponi •••ignand), per liters· praedicta» quomodolibetauHtaram, aut quaaeunqua aliae etiam derogatoria·, eonceeraa et attributa·, ab eis penitus abdicante·,
prohibitoria· seu fortiore·, efficaciores et insolitas illseqa· revocante· et annuitant··, huiusmodi •ap­
clausula·, et sdiectiones etiam tel··, parqua· statuto plicationibus inclinati, etatutum et ordinationem, ae
et ordinationi huiuamodi ao literie desuper con­ cum deert|ti, suapeneionie et derogationi·, neenoa
fectis, et in ' eia contenti· clauaulia, expreaae de- ' omnibua
singulis aliis in ei· contentis clausulis,
rogari videretur in m continente· ad id cogi aeu lltcrns lychnis praedecessoris huiusmodi, ad hoc
compelli; cenauraaquq in literie provisionum, reser­ ut quinqud personae non nobile·, ut praefertur,
vation um, nominationum, facultatum, expectativaram qualideetqe, duobus magistris et duobus doetoribas
«t mandatorum huiuamodi, per quoecunque pro tem­ non noMlibus, qui in dicti· literi· excipiuntur, in­
pore obtentorum, et proessribas desuper habendis clusis « comprehensi·, ad canonicatum et praeben­
pro tempore contenti·, contra earundem literaram da· ningularum ecclesiarum praedictarum, par «indesuper confectarum teqorem. ilN· minime eoarctari gula ea/um capital·, etiamsi alii illarum aune et
possent. ac dicti· Hteri· deauper confecti·, nulla­ p*lL-taaipore canonici nobile· doctor··, ae u* prae­
tenus derogari poeset aut deberet, Deecrnens sta- fertur. mu alias qualilloati fuerint, in cMtoaiooe
tiüum et ordinationem huiuamodi omnino perputuo recipi et admitti, ao illarum eaaonicatu· et prae­
OMervari debere, M quareunque collatio»·· et pco- bendas. etiam maiores et pinguiore·, retinere et
visione·, aliis quam nobilibus et duobus magistris D assequi. Ipsique canonicatus et praebendae, tantum
in theologia ac duobas in utroque vel altero iurinm per arehiepiseopum et eius suffragaaeos praefato·
doctoribua, etiam alias quam, ut praefertur, qeali- nuae ct pro tempore existent··, quibas plenam .at
gcali* personis, pro tempore faoiendua, nulla· nulii- liberam facultatem quoad hoc per praraent·· cosaaque robori· momenti exister·; risque per quoe- cedimus, secundum benoplacituam ipeoram ordi­
eunqne indice· et eomnriroario· indicari debere; nariorum, rise ulla certarem canoaicataum et pro·
Irritum quoquo et inane, ri see·· super ita, · quo­ beadaram assignatione, illis tamen quibus ginnus
quam quavis aatboritate, MijMtur vet-ignoranter legendi et praodienudi Mt anaexum, exceptis, qai
contingeret attentari: prout in eiesdem praedeces­ in suo onere permaneant, eis conferri, ot de illi»
sori· literis pleni·· dicitur contineri. Cum autem, etiam proridtri; no dictae personae rit receptae
■icat praefata· Sigiemaadus rex. nobis insuper exponi omnibus «t singuli· privilegiis, induitis, libertaâbns
fecit, Htorue praedictae, aon omaiao Mcuadum et gratiis, etiam super non reridentii· in dictis ceintentionem suam, neque iuxta teaorom certarem cleriis, seu abMutiis ab eis ad tempus, sut alias
statutorum oiim a preedcccroorihu» suis desuper quomodolibet faciendi·, eaeteris nobilibus canonicis
editorum, emanaverint, ct ' Inconveniens cementui', sub qnibuMunque tenoribus et formis concessis, con­
quod capitali· Meleaiaram, qnibn· nullum ias dis- firmatis et innovatis et quibus alii aobitas canouiei
poeeadi eaaeuieaMba· at praebendis competit, utuntur, potiuntur et gaudent, ae uti, potiri ct
•ariguatto euacnieataam ct praebendarum huismodi, gaudere poterunt qoomodlibet ia fatarum, seque,
qnae vigiati qaiaqu· aaala «lapsi· ab emanatioue parifbrmiter et rise ulla penitas differentia, ia om-

TU

nlk*·
fiufil^lBB

ooioojdm
m^m

nTBKxmmB novuroui anawinn, un mu u
W^W

HMm λ·Α ™m
a
fisu^B

mA

U

—.I^B
a μΙ·1|A^taAéw·■*
*

m
aà

B^mèa^

4m>m lagnndi «t peoodteaudi mmhb baba·*, ta

m wtata, «mtata ledltum· ta peoveutuam, ta

Ο9Ο9ΟΦ009 Immi ÎBMMÎ^Bioolo 000099b
MA9*iettiW 90 pfO9b094o9q pWMMkMOÜllVS» QO9^099
ΦΙφΑΙβ 09^0^09 ^90999i0q 0^9091 99Ï 099999^99 09^990^·
busvtadosedântiboe,aata>iM«aaotaMtoatapfuobo·-

vUMo ank 9900^90^ 90 is ^04^99999^99
' 00^99 999 dMÎlMI O999Î0|090| 90 ' φβΜ θ4 O9è00|èk90
Λί|94ί9900Αρ0ίβ0ί90Βρ ^0099^1094^99 999
petateiat, mA sigitite maforte praofoti ta ipotan «a-

4m

plttait babaatar ta Marietta ««stasias fidslte dmsrip
tie : ta MdtMa ttm praelatas, «Matam vta sriatetsr,
par butesmodi scripturam, da aab inribus ta pro­
ventibus informains, rabat par ansm praedecesso­
rem d«psrdite at naglataa rsonperar·. Similiter
libri, · ornatus,, caiioM et eoiora elenodia et ornaaaaata eeetaeiae regestronter, at Mlta^ da anno ia
i
_
tint· revideantur, par aaaioraa da eapitulo, at
appareat at qua par improvidentiam ministrorum
aaat dMtract* val distracts, vta aonim diligentia

praedictos quontadalbta dbaltteutib·· vta antite
tentibus, «t IM· quavte made vasMtibea, «Mm
qtanqM simitec pONOM·, ita qued Ularam nMSOrae
Mmper expletas sit, ta ad numoram quinqurassea-.
dat, at praefertur, ia oaaoaiooa rstapi ta admitti.
ae huiusmodi oauonicatM at praebendae ab ordinariis
collatcs, obtinere ta assequi, UHqueete oooforri ot'
assign tri, ac personae huiusmodi, privilegiis at Uber­
tatibus, neraon alite praediatis gaudere peeaiat ta
debeant, eutboritate apMtoUea, tenore praesentium,
extendimus et ampliamus, ae redueimaa ot modera­

aequteita.
Prohibemus insuper ae inferiores praelati abs­
mus. Reliqua vero quaecunque in siadern literis
contenta, eisdem authoritate ta tonore approbamus B que atebiepteoo|d ot epiacoporum, in quorum diooenta eontaatast, nee epieeopi absque arehispisoopi,
ot inseramus. Decernentes extensionem, ampliatio­
naa arehiepisoopus absque eedie apostolieae licentia
nem, reductionem et moderationem, ntanon appro­
bationem et innovationem huiusmodi, perpetuae Br- speciali, nee administratorM bonorum eoclMiarum
vaoantiam, vol alia ea taut legitima superioris
mitatis robur obtinere et inviolabiliter observari:
et sic per quoacuaque indices, quavis authoritato oMdo deputati, nine coneeneu maioris et aaniqrte
fungentes, sublata sis et eorum cuilibet, quavte
aliter indicandi ot interpretandi facultate et authoritate, indicari et definiri debere; neoaoo irritum ot

partie capitali, aliqua de boaia immobilibus val
rebus preaieab mobilibus, nut inribus ad monasteria

ait indnltam, quod interdici, sMpeadi ta oxoemmfta«ari nen peeaiat par UtorM apoatolteaa, neo foeten­
tem gleaam ta expro«s«m ae do vsebe ad verbum,
do induito btauemodi meationem.

poena privatioeis beneficii, eoius bona vol ros
alienaverit, per ordinarium puniatur. It MMIominM sxeommunicationo tam diu poreoltetar, doboc
root alienatam rocuporot, ta aeeMaa sen beneficio
suo restituat. Oui constitutioni ta poenas, omnes
domini abbates ia sacra aynodo eoMtitati, roeedeate· ab oxomptiotabus ot privilegiis «ais, «ponte
09 09000000900^99 «eoe «ubmteerunt.

alve ecstesÎM mm spectantibus, nisi in casibus a
iere peratisste, alienare, donare, vendere, obligare,
inane, si secus super iis a quoquam, quavte authoriperpetuum vel ompbitooticum contractum facere
tato, scienter vel ignoranter 'contigerit attentari.
Quod ei contrafecerint, pro irrito
Quocirca, venerabilibus fratribus nostria, archiepte- praMumaai.
copo Leopolieasi, ot Cesenatensi ae Olodsueenta habeatur, et alisnantos, ei inferiores praelati eunt,
episcopia per praoMntoe committimus et mandamus, • suorum ordinum, arobiepiscopus et episcopi a
quatenus ipei vel duo aut unus eorum, per m vta poritiflealinm. ordinum exequntione eo ipao aint
srapenta. Quam suspensionem superiores et ordialium seu taioa, praesentes literae, ac omnia ta sin­
gula in eis contenta, ubi et quando expedierit, ac ndrii alienantium, alienatis prine ad iua ta proprie­
quoties pro parte Slgiemundi ot pro tempore tatem monasteriorum et ecclesiarum revocatis, vel
exietentte ititant regia, ac arehiepteoopi, epie- C altes indemnitati ipsorum monasteriorum et eccleeoporum etiam pro tempore extetontium prae­ siarum proviso, valeant relaxare.
Item. De rebus ecclesiae ta ornatu, nulli pri­
dictorum, mu alicuius eorum, déraper füerint re­
quisiti, soteoniter pubHqaatee, ae ,ete in praemissis vatae personae ad obligandum aliqua concedantur ;
efficacis defensionis praesidio asetetentoo, faciant ta A aliquibus suat concessa, illa infra menssm
authoritato nostra extensionem, ampliationem, re-1 redimere et ecclesiae restituere compellantur.
Item- Statuimus, ut proventus annui, in quibus
ductionem et moderationem, ae alte praomtera fir­
miter observari; m Sigtemundnm ta pro tempore eant speciales reditus fabricae, aut «a quae pro
fabrica contribuuntur, donantur aut legantur, uni
exteteatem rogem, neeaon arehiepteeopum et epis­
vta duabus personis fido dlgnte, in singulis eccle­
copos praefatos illte pacifice gaudere: non persiis committantur, qui om in neooMitatem ecclesias
mittentM eoe deeuper, per quoseunque costris prae­
convertant utiliter; ot singulis annis iustam de ipsis
sentium tenorem quomodolibet indebite molestari;
eontradictorM quoslibbt eutboritate nostra, appel­
ot cortem capitulo aut plebanis reddant rationem.
latione postposita, compescendo. Non ebetaotibra
. Ks sguade fbirvrotesnm gnorte. Sa noris.
praemteete, m quibusvis apoetoliets, noenoa In pro-'
Sicut alienatio bonorum, et ' rerum ecclesiastivineiabbue ta eyaodalibna uoueilite editio geooreHbus
vol specialibM eoMtitetiotabes ot ordinationibus, «aram, non servata inrte commente forma, prohi­
bita Mt: ita, ne fiat, per loci ordinarios districte
m dictaram oodeaiariim, iurasesato, 'eoafirmationo
apostolica, vta quavte aHa firmitate roboratis statatte 1 > custodiatur. Quod si quispiam adeo procax fuerit,
ot ooMuetadiaibos; nocaoa omuibua illte quae ia •t bona, etaieto aut res eeelMiae, perpetuo vel ad
literis Leonte praodoeMoorie btaoemedi eoneoooe tempus, titulo pignoris vta hypotocas, absque oonrant Hoa obotautibue coatrarite quibuoeunque; aut seaen dioeeesani, ta sino eoleanitato a lore com­
si aliqaibM communiter vta divteta ab oadirat code muni iadeeta, dars vta alienare praesumpserit:

Datam Romae, apud Saaetam Petram, sub annule
pteoetoris, die Ifi octobris IBM, poeMeatas nostri
•ano IX.

JP«lri Gemrwri, Afirteoetas, nano iM.

Cum plerique abbate·, praopotati at abbatissae,
viÜM ta boM moaaatorieram sueram ta ipspatr·Mtas eiilssisraat bastanne aleaoraat, seu in «mpbiteeetar oostsmtreat, extra «ausam svidsatte

ooMouvit pitbioovumu pbotwcub obbsmibbib, un mH »

nr

bam· sguedu^ at demini »rdinarii, Mriheritae «tadem syuedi, rita aamat moruat, quae peetaieea

toètMtw ΦβΝΒΐΙφ ®N4M®iA ΝΜΒρΦΜΜ^·
total··

nt

Ataq ri rotaud· aaa tarit, atari extra···, 4a
aaaaaaaa tame daatkri, aama ftatraa aataaa aaa·

1®^β®

ayaarit, par arrilaariaa a prualaturi· at, ^vAArii· «ut·
depoaasiar. Bt athiteariaaa ordinarii oempoUont
dotentota· ad roetituondum mule aMaaata.

Bt ri

Uaat aaatra touscritntio bamaaoe padaataaa
tagalitar att provtam, at raaaHa divin·» at haaaaapa
logic aaaat aaataala, at adf edondom novae feram
minima deproperat: aaa riaaaat tamen Humana
capiditaa febriaara continue fraudum commenta,

Mental Dsisrspesri, Atricoaia·, etme

1ΛΛ1.

Quia nonnulli domini epiacopi, practaxtu piaram
donationem, alienare fundos ot deeimaa ooeloaiarnm
enaram

consueverant,

accepta

occulte

pecuniae

comma ab bia quibo· donatione· huiaamodi (noere
■e tinniant ot Angunt ; quo quidem nomine magna
para proventuum, quae ad CocImIm pertinebant
aimiUterque fundsgriin interiit : quod at ne Aat, de
cetero, abaque rationabili oauaa et'conaenau Mr
pitiiii, prout dc iure, prohibet «aera synodus. Allo­
qui ai aeona factum fuerit, id totum irritum ait at
inane.
-,

/oennis /Vwrratbab', ForMoetas.

Et quoniam alienatione· aeu dilapidation·· bono­
rum monaaterioram, eo uaque prooaaaerant, ut atiam
verendum iit, ne penitua per bniuamodi alienatione·
bona monaaterioram «enaim pereant, et a proprie­
tate monaaterioram recidant: seers hade synodo*,
inhaerendo antiqui· constitutionibus at synodalibus
statutis, decrevit, na abbate· et praepositi, similiter
etiam cbbatisM· et priori···· cum oonvpntibua auia,
aliqua· venditione·, donatione·, eoneemione·, locatione· quMCunquo, et quosvis alios contractu», permutatione·, vel alteriu· cuiuaquam denominationi·
•ut emphiteoala, etiam praetextu evidentia utilitati·
eccleaiae, sine eeoMnau reverendissimorum domino­
rum loci ordinariorum, ac suorum capitulorum metro­
politanarum et cathedralfatn ecclesiarum, «ub poona
depoaitioni· ot alii· poenia iuris, faciant; alienata
vero quacunque via superius doacripta, Iuxta sta­
tuta priora, ad decursum unius anni, · quibaeounque personis tam eeolesiastiois quam sooularibus, iuridioo processu, vel alia quacunque honesta
ratione evincant, usuique et poaseeaioni pristinae
monaaterioram restituant. Alioqui ai negligent··
infra hoc tempus in recuperandi· bonis ipsis mona­
steriorum fuerint, de diligentiisque sui· legitimi»
dominos loci ordinarios non docuerint: extuno iidem
doinini loci ordinarii ad depositionem talium, iuxta
statut* provincialia procedere teneantur.

De emptione et vendltioa·.
B» oniifmo.
8i quis emerit animalia, vel alias res praeda
raptas, cum iu praedonis iu» auocedat, ad restituti­
onem eorundem per cessuram sccleeiaaticam com­
pellatur. Emptor vero vel venditor, qui alterum
decepit in lagitimo pondere ve) mensura, aut qui
scienter ignoranti rem vendiderit vitiosam, absolvi
non potMt, donee satisfaciat taUter damnum pncM.
Experientia certa didicimus, quod ex pluralitate
seultatoriun, frequenter contingit bona eoclssiM
deMrtari: «tatnimu·, ntrin bonis seclesia· quibus­
cunque, une» Multatus duntaxat, qui bona regero
valeat, habeatur. Bi autem Multatus plure· Alios
habuerit, eo denedente, potior Alius ad regendam
•raltetiam eligatur, qui ftatribas, Iuxta taxam seultetia·, de «erta pecuniae quantitate, secundum quod
quemque paro pecunia· contingit, solvere in certo

quibm proximam riroumvsniat atque fellat Hine
e»t,.quod Heat reemptio aaa ait legi divinae vel
hnmaaaa contraria,

riroa ipaam

tamen,

proptar

ealiiditatem versutam, multipliciter aberrator. Quocirca, rolentae «obdito· nostrae provinciae ia eolido,
ne vacillent, eirea opatractu· huiaemodi, deponere;
daolaramn·, contractum emptioni· rei vel oanaua.
eum paeto retro vendendi eoae licitum, dummodo
quinqua potiaaimum infrascriptas conditionne inter­
veniant. Prima, ut res empta ait immobilia, fruc­
tifer», puta ager, domus, aylva, lacu·; vol quod
census ematur in re immobili, fructifera, certis
Anibua designata. Secunda, ut huiusmodi eenau·
•eu res empta aeu vendita, ematur et vendatur
iusto precio, aeu paulo minori quam valet, quod a
periti· in foro oonMienti··, iuxta iuri· regula·,
attenti· circumstantiis erit moderandum. Tertia,
quod periculum emptae rei, «ine e«lp» vendenti·
eveniens, ait ipsius ementia «t non vendentia
Quarta, quod emptor non habeat potentatum pe­
tendi. poeuniaa pro re empta data·, aed petitio
restituüonis emptae roi, ad vendentem debet per­
tinere. Quinta, ut in emptione tam roi quam
eenau·, iu» percipiendi censum a venditore, in emp­
C torem ipaiua por Mripturam publicam in forma iun·
transfundatur. Et tali· contractu* Mt iustus et
legitimus.
De locato et ooaduoto.

B» emutiMwuibiu Drooaieii, Pttricooiao, 1Λ20.
Quam damnoMe aint location· mu arenda·
bonorum ecclesiasticorum, et quam pernicie···
existant, experientia rerum magistra Mt. Ideoq··
sancta synodua priore· recensendo constitutioaM,
ne huiusmodi boaoram eeolesiasticoram, ex qua­
cunque causa, sub poenia dudum ob eam rem
constituti·, location·· arendae, praesertim mcalari­
bus Aant, constitution· hac providet, poenas in tales
qei praevaricarentur et contrarium facerent dupli­
cando.
De rerum permutatione.
_
_
„
D m» coasMatMiM rstnooeisiari Nicolai Dmorofooii,
«»·· Domino 1M4.

Permutationes bonorum eoolosiastiooram pro
secularibu·, no deinceps Aant, nisi evidentem utili­
tatem, «t servatis de iure Mrvaadi·, ae cum ex­
pressis consensibus ordinariorum, st capitulorum
•oclorieram cathedralium.

De piguortbua.
Ar earifus·.
Veritati· orgaao domini··· vocis emisso, dici­
tur: mutuum date, nihil inde aperaat··; vel···
vsrita· patenter ostendere, ut mut··· ·· sui natura
gratuitum, in extenuationem sabateatia· proximi
vel ipriM dispendium aon procedat; contra quod
multi feriunt, qui rotions mutai locupletari eeutenduat «uri alteriu detrimento, dum obligatio···
super certa quantitate pecuniae, ia vilH·, pratb
•ylvls, piMiaia, nemoribu, domibu vel nliia reta·

/

‘

η»

CONCILIUM PETRIOOVJENSE PROVUICUK βΜΜΜΚΝΒΙΜ, 1*Π mü 1·

' resipiunt, d· qaibpa quamvi* sortem ani rapitatem
peeeaiam, et quandoque plua, ex antae datant

levaverint ton poreeporiat ia pecuniis val fructibua,
nihilominti· priorem requirunt pecuniaa quaatitatasa.
Undenos attendentoa, qnod ultra aortam recipere
ex mutuo manifestam oostineat usurariam pravi­
tatem: omnss et riagulo^ tant spiritual·· quam
•eonlaras, oniusranque «tatas, gradua, conditionis
, ant' praeeminentia* existant, ease u«rerioa qui" taH
proposito mutuant pecunias, at . aliquid recipiant
ultri aortam, et marime ai eam effecta recipiant,

declaramus.

De testamenti* et ultimis voluatatibu·.

Eg aatiqgi».

1»

▲d haeu, quod quaedam Igquibnsdampartibus
consuetudo, imo corruptela deteitabiU· ubemrvatar,

vidoUoet, quod tam tataasjqoum storiette, in leoto
aegritudinis eoaatitutus, glttu eertam summam, iuxta
loci iHius oeasuotadiMsn limitatam, aec piis lacie
nae personis aesloetastisfo, pro animas soqa re­
medio et saluto, aliqua possit ordinaro legata. Oeasideraatas licet vicibus iam repetitis praodictam
eoMuetadinem, ot sacrio oanoaibu* ot «ecularibpa.
etiam legibu» obviate, eam omnia iura clanjÀat,
quod ultima voluntas et ultimum hominis testa­
mentum inviolabile perseveret, ot nihil sit quod
magia hominibus debeatur, quam ut extremae volun­
tatis libor stylus existai : sasdem eonasstudinem
Deo odibilem, animatas ot bonis moribtu inimicam,
•uthoritate buius satai concilii penita* reprobamus.
Firmiter statuentea, ut unicuique, quem pura a testa­
mentorum non prohibent factione, in sanitate vel

Clericu* de proventihu» anui gratiae, vel aliae
de rebus ecclesiae acquisitis, concubinae sua* rei
filii* ex fornicatione genitis, qnicquam penitae non I in lecto aegritudinis constituto, legandi, disponendi
relinquat. Quod si fedêrit, legatum non teneat, et et ordinandi de boni* sibi collatis, circa pia loca
quod taliter est relictum, ecclesiae applicetur. Cum et personas ecclesiasticas, dummodo, si laien* fuerit,
tam ex consuetudine quam de privilegio multaram legitimo· non^praetereat Successores, libera «it
ecclesiarum, ao etiam ex statutis earundem, per­ facultas. Volente*, et praecipientes districte, ut
sonae ecclesiasticae, curatae et non curatae, de per locorum episcopos et ceteros praelatos iurisbonis ex fructibus beneficiorum suorum acquisitis, ditionem habentes, universi clerici, tam religiosi
pro ipsorum arbitrio, in extrema voluntate sua quam seculares, et laici, impedientes defunctorum
facere consueverunt testamenta, nos, sacro hoc legata .aon ultima· voluntates, per excommuni­
concilio approbante, huiusmodi consuetudinem salu­ cationem in personas et interdicti in loca senten­
tarem, ad totam nostram provinciam ampliantes, tia·, canonica monitione praemissa, ferendas, ab
statuimus, quod deineeps clericis curatis et non huiusmodi impedimentis'desistere compellantur. Ad
curatis, testandi libera sit facultas: ita quod ad quorum axequutionem, et debitas aggravation··
sua testamenta duos sacerdotes, si fieri poterit, procedente tempore faciendas, episcopi et praelati,
convocent, aut alios probos viros, per quos possit ad quos testamentorum defensio, utroque iure sua­
de i puerum constare voluntate. QÇod si exequntori- ' dente, dignoscitur pertinere, benevolo* *e exhibebu* minime deputati*, aut, quod absit, intestati ani et paratos: ne huiusmodi negligentia de eorum
decesserint, per praelato* ipsorum vel quibus hoc maaibus in die districti indicii requiratur.
specialiter commiserint, et quibus ipsi immediate C
Ia nfttodo fetricoriruti quarta.
subsunt, praedicta testata, iuxta voluntatem testa­
Colonorum testamenta, eitra praeiudicium libe­
toris dispensentur. Ab intestato vero relicta, pri­
rorum et domini villae, valeant quoad pias causa*.
mum solutis debitis per defanotum contractis, ac
Daitnqauii, Pttrieoaiaa, onao J557.
. familia quae eidem dum viveret serviebat, et exeCeterum, tametsi utroque iure recte provisum
quiis pro anima defancti expeditis: una pars pro
fabrica dictae ecclesiae, cui defunctus ministrabat; esse eonperitar, ne stylus ultimarum voluntatum,
■•eunda pars pro anima ant anniversario defuncti unicuique de sui* boni* quoquo modo per cupidi­
deputetur; residuum vero usui successori· fideliter tatem aliquorum, dominium temporale habentium
conservetur. Quod si praelatus, qui praemissa et boni* testatori* inhiantium, violetur seu alia*
derelicta distribuere debuit, vel tab eum· testimonio infringatur, quinimo illi qui ultiHas^aTiOcum impe­
distribuenda fuerant, vel eucoessoi\in beneficio, aut diunt vqluntates, gravibus poenis4uris subiacere
quivis ■ alius cupide aliquid de premissis testatis censentur. Quia vero ad praesentem synodum est
•ut ab intestato reiictis, Uaurpace directe vel in­ deductam, non dee··· plerosque dominos ecclesidirecte praesumpserit, duplum in illoe usus in quoe. aaticos, qui non.absque gravi cupiditatis alieni nota,
eonqertenda fuerant, de suis propriis ad pio* eau* in bonis ecclesia· impia decreta seu statuta con­
convertat.' Et nihilominus si successor fasrit, et dunt edictaque publica faciunt, ne quis sine scien­
praemia*· violaverit, ex tape parte ipsum concer­ tia et voluntate eorum, aut factorum seu procura­
nente ipao facto ait privatus, «t fabricae diotae 1 torum suorum praesentia, testamenta "quaepiam
condere praesumat: impietatem itaque einsmodi
ecclesiae applicetur.
Praetere·,, statuta Jaioorum quae habeat, qnod talium reprobando, decrevit sacra synodus, ue qui*
nullus ultra eertam summam scolesii· vel elsrici* bcolesiaatioaram personarem, sive regularium sive
j dpnare seu Isgare audeat ia ultima voluntate, irrita secularism, dominium temporale habentium,' edictis
-radicamus: cum iniquitatem contineant ot testandi quibuacUnque aut statutis at oonatitetionibus suis
perimant libertatem. Conditore· vero huinamodi municipalibus prohibere, quovis quaerito colore vel
statutorum, ac eisdem utentes,^canonica arceantur ingenio praesumat, subditos suos qdominus d· bonis
disciplina. Invigilent insuper ordinarii etroa exe- •ais mobilibus quibuaeunque testantur, testamenquutores testamentorum et .ultimarum voluntatum, taque pro eorum arbitrio condant, prohibera prae­
•t contra illo·, qui aoa impediunt quovis modo, ut sumat, conditaque non revocet, neque infringat
ipgae voluntate· axtremae, infra tempus testatori* quae sacre synodus firma et valida ease vult et cen­
arbitrio limitatum, affectem sortiantur; vel ai teate- set. Prohibitiones vero talos annihilat, sassat et tau­
ter exequutionis torminum npn praefixit, ipsa exo­ quam impias reiioit, deereto sUo praesenti modiaqte.
ratio nitra unius anni spatium nuliatouua prorogetur.
Exequutores etiam ultimarum Volantatam, in bona
defanati »· .auHatenu* intromittant, donee de eis­
dem inqefitarmm fagerint, sub fide dignarum testi­
monio personarum.

De ramo gratiam.
Eg Meis.
Quilibet praelatas, oaaonicua, altarista, plobaaus,
vicarina, sx quoranqua titulo benotetafaa, curatas et

■•it

791

^CONCILIUM PKTRICOVIRN8I PROVINCIAS GNE8NEN8I8,

un

mil 1»

729

non .curatas, ia nnivena provincia, ai moritur ia [tri* A currant ipso Itato, nec valet talis eloetio. Et qui
bus] primie manaibu· aaai incipient» a Cireumouione •ie elegerit, noc apud sio electe· eodeaiam se­
Domini, habet quarta· partem odsntam roditaua, peliri, nae alibi poterit eligor* sepulturam, see
iuxta veram valorem suorum boadoioraai; ao4 contre votum, ierameutom vel promisaam - huina■odi a se factum, nutariam habeat voeieadr; sed
ooeoeseori frumenta Motivaiia relinquat ad «eminan­
dum praedium. Si ia tribue ■ensiban second», contradictione qualibet ooaaaato, sepeliatur omnino
habet medietatem; ai ia tartÿa tribue mensibua, apud illam eodesiam, apud qua· sepolisades de
habet tree partoe ' de frumentia hyemalibn·, ad iure fulmet, ei alias, sepultura non electa forsitaa
81 varo Udem religiosi vel clerici,
quantitatem praedii non «ominati, suoooMori relictie; deeessiaaet.
praedictam in sua ecelsaia vel comitari® prao•ed in residuis menniba· habet totum.
sumpacrint sepelire, ad raetitutiooom tam ncpulti
De auooeaetoalbua ab internet®.
corporis, ai potator, quam etiam omnium, quae
Nioolai DeitnffMÜ, JbtrtoMMN, onne ΐώΐ.
occasione sepultorae illius perceperint, qaomodoLient, «aeria canonibu· et atatutia provinciali­ Ubet ad ooedem infra decem dierum spatium intebus, de modo djapenaandi per ordinarios, res et gralitar faciendam obligantur: qnam nisi fecerint,
bona mobilia ab intestatis benefleiatia derelicta, ait ecclesia ipsa, ad quam eepnltaa fuerit, necnon ipsius
laudabiliter entia provisum: attamen nonnulli domini oemiterium, extusc’oo ipso sint et fam diu mane­
ordinarii, bae potentate a iure eia eonoesaa, hao- bunt ecclesiastico supposita interdicto, donee ab

tonus non aine Mandelo abutentds, ea vel in priva­ B eia fuerit facta restitutio plenaria omnium prae­
tos usus convertebant, vel indignis personis, et non dictorum.
Plebanus eoelosiae vel vieeegerens, si praeter
pauperibuo aeu oeolesiis in quibua detoncti ministra­
bant, arbitrio auo ‘at non ex praesoripto canonum, licentiam aut arehiepiscopi vel episcopi vel ipsius
distribuebant. Itaque «tatait «aera synodus, ut de in spiritualibus vicarii, detonotum alterius parochiae,
cetero ree et bona huiuamodi, non niai iuxta intra vel circa parochialem oeoleeiam suam prae­
iuria communia et statutorum provincialium dis­ sumpserit sepelire, in poenam unius marceo ad
positionem, primum videlicet expedita aepultura, in fabricam illius ecclesiae applicandae; incidat ipso
exaolutionem debitorum, ai quae inteatatua con­ facto; et nihilompras per episcopum subjiciatur
traxerit; deinde iri absolutionem cerritorum at poenitentiae graviori, nisi is qui est sepultus, fuisset
eonoolationem consanguineorum, maxime pauperum, presbyter, patronus vel peregrinus viator, vel qui
in remedium salutis animae defuncti, fabricam commodo ad suam parochialem ooclsoiam deferri non
eocleaiae in que inteatatua ministrabat, portione potest, aut alias eocleaiae notabilia benefactor.
aua non privando; per dominos ordinarios dispenB* nooi».
■
•entur, aub poena arbitraria aynodi provincialia in
Decreverunt reverendissimi domini epiaoopi praosecus facientes constituenda.
•entea et absentium procuratores, ut pro fratre
De sepulturis.
epiaoopo ex hac vita decedente, superstites epiaoopi
Ex aniiguii.
C semel insta obire, pro salute animae defuncti,
Cum «acri· canonibua «it conaonum, ubi quia teneantur.
vivus recipit eccle«ia«tica «aeramenta, quod ibi etiam
Λ/ri Cemreri, Prtrieooia», enno 15 ii.
mortuua requiescat: omnibu· chriatifidelibus contritta et confessi·', qui «epulti fuerint in «ui« eccle­
Quoniam, propter diuturnam conservationem to­
siis paroohialibus, vel caemiterii» earum, de omni­ norum et tardam sepulturam reverendissimorum
potentia Dei misericordia, et beatorum Petri et dominorum archiepiacoporum et episcoporum dePauli apoatolorum eius, et beati Adalbert! martyria tonotorum, bona episcopatuum sede vacante multi- '
patroni noatri meriti·, confiai, in relevamen suorum feriam damnificantur: decrevit haec sacra, synodus. "
peccatorum, quadraginta diea indulgentiarum, de ut exequutore· dominorum archiepiacoporum et epis­
iniuneta «ibi poenitentia misericorditer relaxamus. coporum defunctorum, seu illi ad quos pertinebit,
a die mortis in octo diebus adminus et ad summum
Do mlssl^ tao dafunotl· spiritualibus oelsbrandls. in 'quindecim diebus funera illorum sepelire pro­
Quia edcleaiarum cathedralium praelati et cano­ curent, si in eorum dioeoeei eos mortem obire
nici, contraires in Christo, ex approbata consue­ contigerit; si vero extra dioeceaim,' tunc duplum
tudine nuncupantur, et ideo, ut ex confraternitate eius temporia habeant. Nihilominus in termino octo
huiusmodi aliqui· fructus proveniat animabua: sta­ dierum a morte archiepisoopi vel epiaoopi, capitula
tuimus, ut postquam praelatu· vel canonicus cathe- ecclesiarum et -administratorem eligere et bona
draljp eocleaiae obierit, supentite· praelati et cano­ D episcopalia in eorum dispositionem recipere debe­
nici, cum primum obitus defuncti ad eorum notitiam bunt et tenebuntur.
pervenerit, quivis praelatus pro anima principalis
praelati, id e«t arohiepiscopi vel episcopi, «ex mimas Nieolai Dtùngoùi, Pt'ricooia», anno 7557, di»
17 nuntii uau.
eum totidem vigilii·: pro anima vero aequalia prao-

lati Mefuncti,'. tres missas cum totidem vigiliis, ab­
solvere per se vel per alium teneatur. Canonicus
vero pro anima principalis praelati, id eat, qrehiepiscopi vel episcopi, tres missas cum totidem
vigiliis, pro anima vero, inferioris praelati vel ca­
nonici, unam mimam cum vigiliis, similiter per ae
vel per alium, quam cito commode poterit, virtute
fraternitati· ot atatuti huiusmodi, dicere sint adstrieti. In quo ipsorum conscientias oneramus.
Quiconque religiosi ot secular·· clerici, aliquem
ad vovendum, iuran<|g·, vol fide interposita seu
alias promittendum inducunt, ut sepulturam apud
sorum eeeleeiaa eligant, vel iam electam ulterius
non immutent, '•xoommunioatiopi· sententiam inCancn. aurinati. noma XXXVI u*.

Ceterum, quia 'praesenti hoc nequam seculo,
tanta inolevit plurimorum «ocularium audacia, quod,
funera haereticorum et ab unione sive gremio
•anctae matris ecclesiae discedentium, seu . excommnnicatorum, quibua de iure eeeleeiastioa ne­
gatur sepultura, temere, violenter et per potentiam,
quibus paupere· parochi roaistere nequeunt, non
verentor eeclesiastieae inferre sepulturae; propter
quod eeo|esia® ipsae et eemiteria violantur mu
exeerantur: «aera itaque synodua, periculi· anima- ·
rum obviando, ne propter einamodi haereticorum
•spultnras, pii homines a devotione consueta re­
moveantur seu retrahantur, et per intermissionem
auditionis divinorum officiorum, nsgligentiors· ad
«s

li­

ras

cokoiuum

PKTRioonuu PBOTWcui ensnirsM, »n mü ia

m

ill*·· prosequendam peatea isddsntur, statuit, tai A plient et aaimeoet haoe «yaedaa, ut aeera rogi·
commuai iuaiteado, nt ti taliter sopulti, fteeriat te- maieetae, ad tolleadam ideMatridm et errore·
dUio eedesiaatie· ia vita pea paNWa baantMt huiucmtdi, pluraa eooleaia· pareebialea ia loeis,
prounnciati at dodarati, abadavatar eesaino ia IHis arbitri· revarearfiaeimoram dominorum VHneoala et
oocleaiis at led· a divide otfictia, donee ipai ta­ Medaieenafo epieeeporum et anorum capitulorum
paid, ai ab aliorum eorporibna dieeeni potertat, deligendi·, constituer· et fiandare dignetur, ad
- iada quoquo modo axbatwatar at fbrna eileiantur, laudem et honoro·· divinae maicatatis ot religioni·
no censura ooclosiaatica vUttaa*. 81 autem dia- propagatione*.
D* AmAoIb·
oerni non patariat, ex ditpaatatiaaa led ordinarii
Jbr eatiguta,
•at aim officiali·, Beabit in oie, ceoerdotibue at
alii· clericis, divina parafera officia. Qnodai rare
Veteris teslaaseati aerio ot sacroru* csnoaum
'declarati mb fueriat, sacra syaodn· aaa putavit a sanctionibus atteataatibua, Deus ia signum uaiverdivinia abatiaendum aaaa: aam quibns vivis com­ •alia dominii, sibi decima· roddi praecipit, «na*
municatum tat, eommnnieetar a* mortuia. Domiai moo decima· et primitias asseverans ; atque monens
•stem locorum ordiaarii ant eornm official··, sine et praecipiens ut deferantur decimae in horrea
mora’ consulantur in ntroque Man, qni ad rckui- sua. hoc eat in thesauros templi, ut babeaat sacer­
•itioncm ipaorum parochorum ant clericorum, eo­ dote· atque levitae, ministri eius, cibo·, non tibi
rum tempi· per huiusmodi sepulturam exiatimardu- •ed nobia siae dubio profuturos. Hoc tamon quitur fore cxeorata, indicabant, prout. de'iare, quid­ ■ dam principe· aen oapitanei, procuratore· ae offi­
nam faciendam fuerit; dabuntqae licentiam ia loci* ciale· eorum, et alii milite· et tempora)·· domini
ipai· execratis, ad tamp·· raoondliatioaia aaera minime attendente·, decimas eocleaiia et miniatri·
peragendi. Et nihilominus, ai ridebitur expedire, •oclcaiarum debita·, Dei timore poatpoeito, occu­
indicio cam violatoribus libertati· eodeaiaatioae pant, aut per suos subditos occupari mandant et
•gere dominorum locorum ordinarii omnino non mandari procurant; et alii etiam impedimentum
negligent, neque ania cura et diligenti··, poatquam praoatant ne clerici aut procuratores eorum, deci­
•d eoa talia delata fuerint, praeterraitant.
mas sibi debitas, pro sua voluntate, Oui maluerint,
venders valeant, ees in suia villi· locare,- ae per
De perootetta.
homine· suos, qui ad ensdem danda· tenentur, con­
Ea «atspn··.
duci, indebite prohibentes.
Universis sacerdotibus. tam religioaia quam mHuiusmodi ergo temerariis ausibus adhibere
cularibus, euiuscunque ordini·, conditioni· «ire medelam quam possumus, cupiente·, statuimus et
status existant, ia civitate, dioecesi vel, provincia prohibemua ne aliqui principe·, qualiscunque digni- Gneanenai degentibus, sub debito juramento, quod , tatis vel. honori· praerogati·· · praefulgente·, ac
episcopo in receptione sacerdotii praestiterunt, aub oapitanei et procuratore· vel officiale· eorum, vel
interminatione iudicii, firmiter inhjbemus; ne quia nobile· et quicunque alii, decima· madipularea
alienum paroehianum, cuius cura per epiacopum ■eu pecuniale· -et maldrata, seu in quibuscunque
vd loci ordinarium «eu eius vicarium, super eo C rebus consistant, de cetero occupent seu occupari
dii eat commina, excepta nececsttatis causa quae mandent; nec liberam venditionem decimarum im­
legem non habet, ad confenionem audeat recipere, pediant, aut eas in suis villis locari, vel per homines
vel ad porrigendum ei diquod eeelesiae «aera­ *uos convehi prohibere praesumant. Quodai ali­
mentum. niai petita deauper et obtenta licentia qui deineepe praedicta vel aliquod eorum prae. proprii «aeerdoti·. Cum certi et indubitati iuris . sumpaerint attentare, requiaiti, excommunicationis
exiatat. talem a tali eriqtine «olvi non pone ali- sententiam incurrant ψ·ο facto. Et nihilominus
quatenua vel ligari, et ex 'hoc ordinem eccleaia· terrae, civitates et districtus huiusmodi piincipum
per maiore· et «ancto· patre·, divina providentia •t quibus praesunt capitanei et officiale· praedicti,
' institutum confringere viderentur< quod per uni­ oppida quoque et villae nobilium seu dominorum
versos plebaaos diebu· dominici·, prout expedierit, spiritualium et temporalium, et quorumcunque
coram «uii parochiani· praecipimus publicari. Et aliorum, si huiusmodi excessus, per collectorem
. qui contra praemia·· vel eorum aliquod, propria decimae requisiti, infra unius mensis spatium Aon
temeritate venerit, ab officio et beneficio suspen­ curaverint qmendare. ab huiusmodi impedimentis
datur. vel alia· ad arbitrium sui superiori· puniatur. desistendo, ipso facto ecclesiastico subiacednt
interdicto.
(_
Matthiof Dnnidi, Ptirifoaiat, umto IMO.
Item. Oum .levitis seu ecclesiasticis personis
Ea noeia.
iure divino decimae debeantur, dolentes referimus.
Infantem expoaitum', quod plerunque evenit, D quod quorumdam laioorum cupiditas ius huiusmodi,
aynodua aacra ad xenodochium proximum prius quod sibi Deus in signum generalis dominii retirefectum, baptiaatum deferri iubet, illius xeno­ , nuit, nititur abolere, et, pro ana voluntate, de his
dochii impenaia alendum. AHoqni, ai unde illic quae ad ipsos non pertinent, «liter ordinare, imo
alatur, paupertas xenodochii non habeat: paro­ .potius deordinare praesumunt, quasi a se iugum
chiani, ubi puer expositus ait, ut «liment· con­ ' divini servitii velint excutere, quod in baptismate
ferant infanti in xenodochio educando, admonean­ sunt profeaai. Huius approbatione concilii districte
tur, vel certe pietaa ordinariorum aHmoniae im­ praecipimu·, ut, iuxta iuria divini diapositionem et
pensis infantulo, ne pereat, succurrat
laudabilem consuetudinem patriae, decimae mani­
pulares de quolibet éisno in agro persolvantur;
Patri Oomrvti, PriricoeM·, «me 1644.
neo liceat alicui lain uobili vel ignobili, cuius­
Et quia in Lithuanian partibus et praecipue in cunque dignitatis vol principatu· existât, ias et
- dioeeeai Mednieenai, quae ampla ot populosa eat, consuetudinem memoratam propria temeritate in­
satis pauca· admodum eoeleeiae paroehialea exiatant, fringere; quin etiam ipse de proprii· terris, quae
et inde fit quod vulga· et utpuaqae anxu· homine·, suis aumptibus excoluntur, decimas intégralité/
religioni· et fidei Christianae ignari, cylvac, nemora, persolvat ; nec propria voluntate, imo poti» prae­
serpente·, lapidee, tonitrua, more gentiBum veterum sumptione, ena cuiquam alteri eceleaiae vel personae
colunt et adorant, in divinae maicatatis offaaaam eoaforat; oed illas abaque ulla contradiction· per­
•t animarum suarum periculum et interitum : aup- cipiat qui de eodem loco decimas percipere eon-

m

ooeciuum

n·

pnaiooviumi pbovucus ge*8MK>8u, un «h i»

*■... - .. ........ - ’ -------- ------ ■- .
V ---------•writ «x antique. 81 vere tama mm aMb tm* aatnm, aaUeetaa^aa aaeot ia agria, de quibo· dadidarint ooleada», «m, bm ia tata bm ia part·, a ainmdari da tara aal eaaaaatadiaa aaaaaariL
Mlutioaa doetmarum praeaumaat abMlveru, Mai
JEv sj^mnIs
wi iit iMftua,. «i aa quae Dei auat et ^iaiairaraai
Coloao ex agro dimdMla, aebilia eeadeui
MclMlae, coafaraatur aHtato; aed de omaibua
partibua alii·, ipai coloni decimM iategHÜitar w>- agraai aalaaa, daeiaua at provaatM nnlàaiaatiaaa
v«ao aea omittant, ■ Alioqui, tam ipsM coImm pee eoaaaetudiae peadaL Qaod ii neaextet ia
qoam dbfeaMrm mu fautorw aorum, ab hae prae- ilio torritorio aliqua ataa rai eeMuetuda, aolrat
aamptioa·, que (prtum vel rapina aoa immerito •adeat oaara quae ooloaaa Mirabat, ilba tamu
diei pateat, par daaagstioaem aadaaiaatie·· sepul­ •xoaptia, queo ex ruetMtate ia wbilitatem iadiga·
turae at sabtraetione aeclaaiaatiaoruai »aeram»n- traaafamatar. relati ut decimam daeat. Deuariumi
teram, praecipium· coerceri: adiieieataa at sub vaao sancti Patri, oanapule·, «trenam, quae vulgo
pooaa excommuuicatioaia prohibeutea, ne aliquae JMgdn vocatur,. Mirat, niai ia mtis aliter m
•ocular·· vel eocleaiaitioae panonaa, «olittioasm habeat eonMetudo. ’
decimarum ia hae proviacia tam laudabiliter ob'
Zn «edam.
Mrvptam, commutare praesumant in pecuniarum
Villae abu praedia, «x quibo· daeima manipu­
peaaloaem. Ipsas tamen deeimaa tibi a eoloni·
lari·. vel quippiam aliud loce decimae, eeeleaiae
radditaa vender· poteriut. prout utilitati auae at
proveniebat, quandoquidem contra decimam nulla
•oclcaiarum viderint expedire. Et quiconque laieas g
praescriptio procedere potent, ot manipulari· iure
•obilis vel ignobili·, huiusmodi venditionem elata
divino debhatur: Mirant decimam manipularem
vol palam impedire praesumpserit, quousque digne
■uao paroehiali eccleai··.
•atiafeoarit da tali commisso, introitum aoeleaiaa
Zn «edam.
•ibi neverit interdictum : «alvo, ai aliter, ex con­
Sicut decimae liberae aunt, ita et earum eollocordia eum terrigeni·, fuit ordinatum. Varum, riout
laicoe circa praeceptum da decimi· persolvendis eatiouem liberam eaM oportere. Proinde inbibe•••e volumus obedicntes, aie eo· a gravamina nu, ne collocatio earundom illibertetar; nihilo•cclesiMticarum personarum, quod ei» inferre di­ minua ciuadeiqoollocationi· consuetudo rationabili·
cuntur, super dilatione vel mora percipiendi deci­ et iuata «errant· eat; voluti, ut aeeundum ordinem
ma·. relevare volanto·: praeaanti decreto itatalma·, vel alterni· ricibua apud incolia villae collocetur:
ut, non pbitanto aliqua constitution·, ordination· quam consuetudinem domina· villae liberae per­
mittere debet, abaque qua vi· convivii exactione
mu aliqua compositione, poaiqnam MgetM in agro
collectae fuerint, «t cui decimae debeantur, »ub iuri· anim eat exploratieaimi, convivi» in cujasque
teatimonio competenti, et per intervalla congrua, Ubera voluntate consistera debere.
quorum quodiibet adminus duo· dies habeat, trina Zn «edem.
flat dcnupdatio, ut decimam mam tollat; ne propter
Clerico· decimatores, qui decimare recusant.
eiu· dilationem vel moram, ipsi coloni in aui·
novem pnrtibua sustineant detrimentum: alioqui c nisi valorem decimae pro voto auo apud colono·
elapso triduo, · tempore denunciation!· ultimo exegerint, provinciali vetuato atatuto, quod contra
factae,, novem parte· «ua· libere sibi liceat, ubi reculante· aut négligente· decimare, in titulo de
voluerint, collocare. No· enim «ententia· exoom- decimi» continetur, ease coercendo·.
municationi·, auipenaioni· vel interdicti, qua» hac
Dt tadtm.
ocoaaione ferri- contigerit in colono·, decernimua
Quoniam quibuadam in locia decimae manipuirrita· et inane·.
Cum turpi· «it para, quae auo non congruit larea, in alii· pecuniariae, in pleriaq-ie vero pen­
universo, et quidem «culteti. vicini· aeu villania duntur in grano: coneuetudinom antiquam loci
•orum, in eadem villa decima· abaqu· contra-. cuiucqpe aervandam eaae decernimua, neque ab ea
dictione «olventibus, ipai eae minu· rationabiliter penitna diaeedi debere. In aolvenda etiam tam
•dlvere contradicunt: atatuimu» ergo. quod-Multeti manipulari decima quam miaaalium, ubi utrunque
huiuamodi, ouiUMunquo «tata· et conditioni· fuerint, •olvitur, eOMUetudini incitent·· decernimua, ut
huiuamodi auia vicini· aeu villania aequale· ewe menattra aolvendorum miaaalium flat iuxta modum
territorii, in quo villa, miualla Mlvena, aituatur.
debeant in aolutione decimarum.

A

Za agaodo Laeeiciauai prima,

Zn «Miam.

iùc NMÛ.

Cum decima iure divino debeat dari, expensi·
non deducti·, iure optimo mercenarii measoria deci­
mam, antequam eceleaia pro ae decimet, Mlvi et
coaaigcari non debere. Et propterea ne id. flat,
ac eum nobilibus caa»u>M deteriorer pro decima
eligentibua, aut iniuate decimantibus, iuta ratione
iure ease experiendum.

Sacra «ynodua, matura deliberatione praehabita,
unanimi voto decrevit, attenta diuturna conauetudine, quod, tam de agria poaaeaaionatia quam de•ertia, culti· ‘ et auaceptia, de cenati miaaalia ia
frumento aolvantur: ut cultore· agrorum, tam
jMMaaionatorum quam deaertorum, de quibo· mIvut oenaum et laborant, parochiano preabytero
miiaalia aolvant, in ea quantitate, prout ax po·MMionati· agria «olvere «oliti aunt. Nam eum
talia Mcundum quotam de maneo aolvantur, neu
habenda eat differentia in hoc, an ager poaaeaaionatu· obligatu· ait ad oenaum et laborem, vel
■uoeptua ad oenaum; taatum duntaxat habenda
Mt oonaidaratio, ai colitur: nam ai colitur, tune
tenebitur quiounque colon· mimalia Mlvere »uo
parocho aut prmbjrtero. Canapalia autem, quae
etiam in uoaaullia locia JfehewicaM appellaatur,
danda deearnlt ayaodui, ubi dari ooMuevit, alia»
non, niai canabam aut aliud simile «emM »emi-

Zn aodem.

Decimationem ' boc modo et ordine fleri deoernimua; ut ai conventum non fuerit inter parte·, d·
modo et ordine decimandi, decimator ordine pro­
cedat, decimam quae ordine evenit, cernulam
•iguando; »itqua in optione docimatoria incipere
unda velit: et quaeounque ei caaaula decima forte
obvenerit, eadem ei pro decima cedat.

Zn M^am.
De molendini», minori· at fodini», volume· anti­
quam aorvari oonauqtudinem, in facienda' vel aeu
facienda Mlntioae decimarum ex eia.

T

m

OOMOIUUM MtTMlOOTJO·· PROTOTCIAl βηΜΠΜΟ, 1MT mû Η

I» «MiMk

vfidia

Circa venditionem decimarum, decrevit synodua,
servandum itolttu domtol lareelai Boguria, praeiwMHrii nostri, at détalai Bodasatac, qpieeopl

Crueeviaosis, later statuta regni Imtii·: que vo­
vetur, nt ri dominus villae decimam ornera toluerit,
ante foetum rancti lacobi, de precio IMtetur ot
conveniat; alloquia liberam ait, quooeaquo velit,
euiquam decimam divertere; (Mat statuti tenor
sequitur, at aat taiia:
Quiconque domiatis villae ia ipsa villa sua deeimam emero voluerit, aata festpm sancti lacobi eam
domino villae forisaro praeurat; alioqui dominae da-,
cimae decimam veadat libere, impedimento oecrante
domini villae illiaa.
Tenor voro Mutati domini Bodtentae, episcopi

AmM

ammaA^tmam

maniatbie firmitatem, no ilia ataMtara, quae rires
■muMMa^a ·ΑΜΜΜΜ·Ιλ
AmmMt·** KAMA AtMk
parte cèarieeimi ia Cbristo MU neotri, Bigiemundi
fretarioe ragis illustris. eo venerabilia fratrie léonais
de Laeko, aroMepiseopi et primatis Qneoaeasis,
nobis exhibita nuper petitio continebat, quod, Hoot
aliaa loca et terrae regni Pelecino, tam propter
bellorum discrimina quam mertaHtatoo ot alia
Impedimenta, antea exeoii non potuerant, tamen
poatoa, multiplicatis in dicto rogno.Doe benedicente,
hominibus, per arborem sapplaatationem et radicum
extirpationem m evulsionem, ad culturam redacta,
et < novae villae |n illis locatae ot constructae
fuerunt. Cumque a multis verteretur in dubium, ad
quem decimae oaraadom villaram. vel locorum ot

Cnico vieasts, eat talia. Item, quicunqae dominae terrarum, an videlicet ad locorum ordinaridu, au
villae, in ipsa villa aaa decimam amara ràlaerit, i vero ad parochialism ecclesiarum dictorum locorum
octo diebua ante foetum beati laeobi, et ooto diO- raetorao. pertineto deberent, ot inde lites et contro­
bua postea eum domino.decimae forisaro procuret: versiae intér bonae memoriae loannem, episcopum
CraeovioMem, et quondam Arnoldùm oertoaque
alioquin dominae decimae libere decimam vendat,
impedimento a domino villae cessante.

*

oauonieoo eecleeiae Sancti Floriani suburbii Cra-

covieuris, super buiuamodi decimis novaram vil­
larum ae -novalium, in Bieceaai ac Zmigrodeasi
Quoniam bona pera fertonum. misaalium et territoriis ’ consistentium, ' coram bonae memoriae
aliorum proventuum ecclesiae iam periit, et quo­ laroslqo. arohiepiscopo Unesnensi. et clarae me­
tidie magia ac magia diminuitur, ex eo quod pleri- moriae Oarimiro, Poloniae rege, dum in hbmanis
que dominorum spiritualium et secularism. pultis agerent, et eiusdem, .regni baronibus subortae
inde colonis, et ad hunc modum decertatis, in prae­ fuissent leaMos, tunc episcopus Cracoviensis, ad
diaque seu piscinas aut prata redactis, villarum lites huiusmodi sopiendas, quoddam instrumentum,
.suarum agria aive mansis emetbonalibus.non pendunt dubiorum et litium huiusmodi dccisorium, a bonae
ex eis proventus ipsis ecclesiis, qui a colonis illic' memoriae lanusaio. arohiepiscopo Oneeoensi, a
residentibus pendebantur: igitur praesenti statuto ducentis annis amplius emanatum, in medium pro­
providetur, ut de talibus villis, agris et mansis duxit: continens, quod eum inter clarae memoriae
desertis, idem illi proventus, misaalia et fertonee. Vladislaum Poloniae regem, dum in humanis ageret.
ab antiquo solvantur personi», eooleaiis, ad quas C clericorum et ecclesiarum, quarum ipse Vladislaus
pertinebant : quemadmodum ante deeertationem vel rex et milites , dieti regni patroni existebant, ex
in praedia sive piscinas reductionem solvebantur, una: ae bonae memoriae loannem, episcopum Craquo ecclesiae sui» non fraudentur dotibus.
- covionsem. ecclesiae suafrnominibus, super decimis
novalium, quas videlicet Vladislaus rex et milites
/dsm, emio 1554.
ad ecclesias quarum patroni existebant, ut prae­
Item, Reverendissimi domipi episcopi clerum ,in fertur, loatfnes vero epiaoopua praefatus, ad mensum
decima non illibertabnnt : sed ut sint exemplo se- suam episcopalem Craeoviensem respective de iure
enlaribus, eae libere caique beneficiate disponendi spectare asserebant, et contravenis fuisset sus­
et percipiendi permittant, sub poena tripli in sta­ citata. Ae tandem loannea archiepiscopua et Vladintutis provincialibus loaanis Laski, IMO.
lans rex praefatus, litium anfractus et discordias
«
praedictas, per viam amieabilio concordiae ter­
Nicolai Deiortfttüi Pctricaciac, sane 1557.
minare decernentes, praefatus loanne» arohiepisItem. Conquerentibus nonnullis presbyteria, pa­ copas, et quibus, quoad eiusmodi dissensionum et
rochis aliisque clericis, dq^ reverendissimo' domino litium decisionem, idem Vladislaus rex vices suas
Vladislaviensi et eius praefectis, praesertim in clavo commiserat, et quondam nobiles viri, Navogius
Volboriensi, quod in bonis suae paternitatis eccle­ castellanus, Bpieimiras palatinus Cracoviensis
siasticis, eia denegantur misaalia qt alias obven- ot Petras castellanus, Bandko iudex Bandomirieosis.
tiones, antea eoram ecclesiis solvi consuetae, noo et Petras decanas scelestae Posnanienris, cancel­

Hittlti DttnpoH, PttriemH, emse 1551.

sive gravi iniuria eoram et scaadalo secularism
hominum : decrevit itaque suera synodua, innitendo
statutio prioribus, ne deinceps quioquam dominorum
episcoporum, aut quaevis oodesiaatiea persona
seoularis vel regularia, aliquem parochum aut alium
quempiam clericum, in provratibus, decimis, missalibus. maldratis et aliis quibuscunque turibus et
obventionibus, eoram ecclesiis solvi - consuetis, im­
pedire, aut quoquo modo solutionem illeram dene­
gare praesumat ; quinimo faetores subditooqus suos
ad solutionem eoram cogat et compellat.

Bulla apoatoUoa do noraUbua.
Leo epiaoopua, serras servorum Dei, ad per­
petuam rei memoriam. Docet Romanum pontificem,
votis personarum sibi et sedi apootolfame dure­
tarum, praesertim regali et arohiepiseopali dignitate
fulgentium, et per quae dimensionee ei iurgia

larius Poloniae, et Soleo alias Bwonk pincerna
Bandomiriensis, decretorum doctor; attendente» consuetudiaem moribus utentium approbatam, ac iuri
communi satis consonam, dtseeewionem praedictam '
determinarunt. Quod ubicunque sylvae vel merioae,
aut pars seram ab agris progrediens antiquis, simul
vel successive extirparantur, agrorum novalium
huiusmodi, decimam rector parochialis eecleeiae vel
clericus ratione beneficii perciperet, ut prius, ac eo
modo quo agrorum antiquaram decimam per­
cipiebat. Ubi vero intro gsdes et limites villae anti­
quae in sylva vel merioa, seu in agro aut prato,
intra eylvam vel merioam villa locaretur de nova
radice, rive, nuncuparetur, nt villa prior et vicina,
rive non, novnUum huiusmodi decimas ad episcopi
dioeceoaai moneam pertinerent. 8i varo villa anti­
qua, mora Polonico locata, de uno inculto loco ad
alium cultum et arabilem locum transferretur, et

W".
m

oovcnuvM ρηκιοοπηη provincia· Gvanrmn, iwr «κ »

m

*«<m iaootoe, antiques ngvos ooleutae, aliquid po*,A copie, salutem ot spioisMiam bonodietioMm. Hodie
grossira extirpera·»: to dorimam porripereS, «4 rasaaoraat a nebis Htaras tonoris subaequeetia :
p· eatea aatiqwaram agrorum derimao peraoptia Leo eptooopne, servus servorum Dei ; ad perpetuam
apootasaet Qm quidam iastramoute ngi ot baroai- rei ntanteriam. Decet Romanum pontificate, votis
bus leste, at vulgari sermone Pole&a expoeite, peraonarum cibi ot sedi spoetolieae devotaram,
quod Caaimiras rax st baroaes, Manta at riagula praoreertim rogati et archiépiscopal! dignitate ful­
ia ilia sonteata, rata at grata babootoa, laodavo-' gentium, tt per quae dissensiones ot iergia tollun­
raat at approbaverant. ao dileetoe filtoe, castalle- tur, libenter annuere etc. Cuius tonor do verbo ad
num SploMrionaeni at loaanom praepositam Gaea- verbum sapra immediate habetur.
nrssem, ae Ottenem Macellarium Poloniae, ad vi- - Quodrva fraternitatibus vostris por apootoliea
dendaa at distisgueadas novae villaa, ab aatiqnto scripta mandamus, quatenus vos aut altor vestram,
ia territoriis praediatis destinarent, proet ia diota 'per ree vel ellum seu alios, literaa praedictos ae
iastrnmento diritav pleaius contineri. Qaara, pro omnib ot singularia eis contenta, ubi ot quando
parte eorundem Bigismandi regia ot loaanto arebi- expediens fuerit, et quoties'pro parte Sigismnndi
episcopi, qai ad noa par eandem ragam orator 1 régis et loaasia awhieptoeopi praedictorum, sapor
-destinatus existit, rotis humiliter supplicatum fait, hoc requisiti fueritis; solenniter publicantes, ac eis­
at decreto et decisioni praedictis, aliasque in prae­ dem fHgismnndo regi et Insnni archiepiseopo, ia
missis opportune providere de beaignitato spo- praemissis efficaci defensionis praesidio assistentes.
stolioa dignaremur. Nee igitur, qai pacem at con­ B furiatis litares praedictas et In eis contenta huius­
cordiam, inter eooleviaatioas personas .praecipue, modi inviolabiliter observari. Noa permittentee
perpetuo vigere summis desideriis exoptamus, dicti Higismundum regem et. loannem srcbiepiscopum
instrumenti tenorem, praesentibus pro expressis praefatos,‘super illis, per quoecanque. cuiaeeuaquo *
habentes. huiusmodi supplicationibus inclinati, de­ status, ordinis, gradus vel conditionis faerint, contra
cretum, decisionem et concordiam huiusmodi, apo- tenorem literarum praedictarum qnomodolibst mo­
stolioa euthoritate tenore praesentium approbamus* lestari. Contradictores per censuram ecclesiasticam,
et confirmemus, supplemuaque omnes et singulos appellatione postposita, compescendo; invocato
tsm iuris quam facti defectus, si qui vere inter­ ad hoc, si opus fuerit, auxilio braobii seeularis.
venerint in eisdem. R( nihilominus, quod ubicunque' Noa obstantibus ordinationibus rapradiotis, aut si
in regno Poloniae, et loeis illi vicinis ac tota pro­ aliquibus communiter vel divieim ab apoatoliea
vincia Oneenensi sylvse vel mericae aut earum sedo ait indultum, quod interdici, suspendi vel ex­
para ab antiquis agria progrediens, simul vel suc­ communicari non possint, per literaa apostolieas
cessive in faturum extirpabuntur, agros antiquos non facientes plenam et expressam né de verbo
contingentes; agrorum novalium huiusmodi decimas, ad verbum, de induito huiusmodi mentionem.
rector parochialis ecclesiae huiusmodi. vel clericus
Datum Romae, apud Sanctum Petram, anno
put canonicus, vel alius quiconque ratione beneficii incarnationis dominicae l&lb, tertio calendas aprilis,
per eum obtenti, in villa vel territorio novalia pontificatu· nostri snno tertio.
huiusmodi evenerint, percipiat ut prius, et sicut C
, Mvlibgium ducto Kaeovtao, Iu favorem
antiquorum agrorum decimam peroipiebat. Ubi vero
episcopates Boeuanlewris.
intra gadis et limites antiquae villae in sylva ant
Dt Ubtrt Irntinti tt ftretptient
merica. sive in agro ant prato, intra sylvam et
mericam villa locabitur sive construetur de novo,
In nomine Domini, amen. Nos Vladialaus, Dei
ant nuncupabitur villae antiquae nomine, sive non: gratia dux Navo viae, Russiaeqne princeps, neenon
dictarum villarum décimale novalium huinamodi, terrarum Plooensis, Ravensis. Soohaosovieneis,
ad arohiepiscopi epiaeopique dioeceeani, in euius Oovtinensis, Visnensia et Belsensis dominus et
dioecesi nova villa ipsa existit, moneam spectent haeres.
et pertineant. 8i autem villa antiqua modo Polonioo
Ad praesentium notitiam ct faturorum me­
locata, de inculto loco ad alium cultum locum et moriam, perpetuo deducimus per haec scripta: quo­
arabilem transferatur, et eiua incolae antiquos agros modo peculiario benevolentiae affectus et amor
colentes, aliquid progressive extirpent; ia deeimam attrahit nos praecipuus, ut ecclesiae Poananiensis.
percipiat, ad quem antiquorum agrorum decimae quam progenitores nostri ox integerrimo Bumaniperceptio spectabat: euthoritate et tenore prae­ tatis suae selo, largis munificentiae suae liber­
missio, statuimus et decernimus. Sieque per quos­ tatibus refecerunt atque donis ac favore et bene­
cunque iudices aut cautarum palatii apostolici audi­ volentia. reddamur alacres ac continui, ao ut ipri
tores. iudicari et interpretari debere, sublata eia ecclesiae et personis spiritualibus sibi aubiectia.
et eorum cuilibet: alitor indicandi et interpretandi D,pacem opera et studio nostris teneremus et quietem,
facultate, ao irritum et inane quicquid secus super sollicitudo curae nostrae ducalis compellit nos assi­
bis a quoquam quavis euthoritate, scienter vel dua: unde, nonnullas differentias, anfractus et dissen­
ignoranter contigerit attentari, decernimus. Non siones. inter nos ducem Vladislsnm, nobileeque
obstantibus constitutionibus et ordinationibus apo- terrigenos et subditos nostros seculars·, terraram
stolieis. ceterisqne contrariis quibusonnque. Nulli nostrarum Masoviae, dioecesis Posnaniensi· ab una,
ergo hominum Ueoat haae paginam nostrae appro­ et reverendum in Christo patrem dominum Andream
bationis, confirmationis, suppletionis, statuti, con­ episcopum. atque ecclesiam suam Posoanieneem
stitutionis et decreti infringere, vel ei ausu temerario praedictam ab alia, partibus, super decimis mani­
contraire. 8i quia autem hoc attentare praesumpserit, pularibus et lini, et aliis causis et iaiuriis bino lude
indignationem omnipotentis Dei ao beatorum Petri suscitatis et exortis, per viam amioabilto concordiae
et Pauli apostolorum eius, se noverit incursaram. consopire, praefatoque domino Andréas episcopo,
Datum Romae, 'apud Sanctum Petrum, anno et eeeltaiso atque elerO suis, instum favore, eirat
incarnationis dominicae Ibjb, tertio calendas aprilis, dignum est, et quietem ia dictis decimis procuraro
volentes, consuetudini alias per divae memoriae
pontificatus nostri anno tertio.
praedecessores nostros ot subditos terrarum nostra­
Bulla «xoquutortalto stiper novatibus.
rum Maeotiae, dioecesis Posuaaieasis praedictae,
Leo episcopus, servus servorum Dei, venerabili­ ao dominos episcopos Posnaaienseo cleramquo ipsis
bus fratribus Wratisiaviensia et Ohnuoensis epis- subieetum, in decimis huiusmodi ot seram ' diei-

m

(XJMouuM PWTBioovnur·· pboydkjui GMiiMiimis, un λλ ι· .

Miirn sen soluti···, » faag· ruteoneil· tempori j
' bua *·ψΜ taeltWM
·1 ttawvtlM ΙμΙΜνιΙΜι
' ad talem «mb dm·!·· Andn· agtotopo, «t «θΗ«;
41 mu «i «tor· sibi mtaaatn, mm MblUteto ternir'
gaois ' at mMMi nateris saeufarib··· diceiicii
PoumMi, ·χ ma· Mato· aatoBtto, st Mail
baronum at aobilinm noatrMVM itiaiHa, .atq··
4a unanimi torrnrum amtrnrum, BobUtete terrifcm
ram at sabditenm aosteonim prondtatocUm v«ta^
Wa at nes«nsn,(nd|ami<>nbitameoaMrdinm at m!<A
■am dcvenhnus, pwpteuo duraturam; praut to arti­
culi· snpradtoti· regufatum oxlstit «t «xpraseum.

In

•opaaita, deeimam eapeto de ^noMbot graae et
•emi·· pro decima toOput-, at ale. fasta·* hae·
fante do aedem ab alto ^oolibo* eiusdem vHfae,
eivttotto seu apldi agro,
Denique
soloci, memores sive eeaveutl ad metoedum taberetevan, sxpoditi· et aetatto decimi·, de eemmuai '
•oltoeture, id quod Ipeea eeueeniet, pro faberiban
aerum recipient et eellige·*.
»
Item. Omaca eoalteti alvo sdvoèèü, plebeii et
•ebitas, tam ia villto Matris ducalibus, quam no­
bilium Boatrorum dtoeeeaia Poenaniassl· praadietaa,
et ia ' iure Tbautoaieo Obolmeaei reeidaatos sou

laprtak itnqu* stefaimn·, taudomus, pt, propter

lecati, preul et ceteri emetboeea agros coleatoa
praefato deatino Andrea· epiaeopo et eqeeemQribus
mda epiecepis Poanantaeaibus seu lilia penouis
•pirttueUbM ad qua· iUae decima· de iure dig­
noscuntur pertinere, de agrio advocatiarum aive
seultettorem suarum dacimae sint obnoxii et obli-

bonum paeta faturaa, tmrara nraa«aatium dacerai-

bu; quod amuse at perpwuo omh a* stag«H
cives, oppidanh emteoaos agraa «étant·· aaatri
ducatu», aacaon pnaiaM at singulorum nobiHut

tsrrigananuu, at tertorum aostrarum ^unam^u
at quarumlibat, cuiaecuaq·· grades at eonditioBto Bgatl; exceptis aobilibos, quibus aes pro eorum
existant, «ora at consuatudiue terraram Bostrarum servitiis, aliquo· agro· in villis cive bonis nostris,
Maspriaa, hactenus inter bob, epiaaopae Pus»· - fare baeroditario nobilitati duxerimus dando·, et
qui coram nobis, «t non iure Tbeutonico praedicto,
nienaee et cieram ipaia subtectum, nobilaequa tcrrigoaas et subdito· amtroa neealaraa, ib dacimia citati rwpondabunt ; qui nobile· dacimam, more
haiusmodi, at ipaarum solution· san decimatione aliorum nobilium terrarum uostrarum Masoviae
tentis et servatis, damma» manipulare·, cuiuseuqua praedictarum, dare non sint adstriotL Volumus
et euiusHbat grani et seadnis. videlicet siliginis, praeterea, dacernimua et' laudamus, quod liceat
tritici, avena·, ordei, pisa·, aerati, lantieulae, ao praefato domino Androne epiaeopo ot suocoasoribu
atiam deeimam Uni, dantaxat per unam groaaam, ani· M'alite perconto spiritualibus, decimas ipserum
praefato domino Andreao aptocopo at aoclaeiae libere, oesenata Impedimento, eum straminibus, tam
anne PoaBanianai, seu praelatis et aeaoaicis et ia eampto ■ quam ia horreis vender·, «t, emptor
daeima*. bniasmodi, quam et quaa emerit, sire
preebyteris, altariatis no aliis. paraonia spirituali­
bus, quibus ipsae iure debeatur, dare ,et solvere ipaam aut ipaas trituravarit aut non, nihilominus
tenebuntur at debebunt, absqna nilo impedimento ipaam aut ipaas dacimas pro se eum straminibus
et interpretatione ampliori. Et praetere· smetbonaa, rncipiet, et quo votaarit, libero sdduoat. Eo salvo,
ad ducturam eiusmodi decimarum, erant et dabo- qeetfsi ferto praefatus dominus Andréas, episcopus
PosMUiensfa aut aliqe parson·· spirituale·, detant eaae eidem 'domiao epiacopo et eoeiaeiae «uaa
osaanienai, ae ali» paranoia apiritaslibua perpe­ C cima· huinamodi, pro ·· «t ueibus ipsorum tritu­
tuo obligati. Et aoo dux Vladmlaus praenominatus rantium, axtuBe ' madiafatom straminis, ex huius­
modi trituration· ‘provenientis, pro sc tollent:
eo nobiloe terrigenae et «ubdin soatri, non debe­
reliquam vero medietatem illi cmethoni, apud
quom decima stabit reposita, relinquere debebunt
et'tenebuntur.
. Item. Licent praefato domino Andreae eplsoOpO «t alii» p«rsouto spiritualibus, absque ullo
impedimento, sive areeto nostro seu officialium

bimus praefatum Aadrenm «pisoopem aeu facto­
re» suos, no alias personas spiritunlee quaacuoqua
et quasKbte, in IdeatioBe earanAm decimarum
quoquo modo impedire; aed licebit ipaia easdem
apud ooMtbones, quoa ad id aibi noverint ntihoras,
locare quieto et, secare, omni nostro soa oFSeiaiium
terrigeaaruaa et subditorum nostrorum impodimoato
procul moto. Nobifa· voro do agris praadiniibas
'ae aliis, quoa suis ÿlBtaxat propriis eoluat tfutrto,
ipsorum plebasto, quorum carae iure eubaunt
pnrocbtali, decimae manipuler·· ia grano quolibet,
ut praemissum eet, et semino, prout araris eat
atque iuris, nasia aiaguiis dabaat efoetive. Nan
tamee ad ductam eorum tanobuntnr emotbenes.
Poterunt tamen ptebhni eosdem decimas Ubere, si
veluarint, ad borna sua conducere, ae doipete,!
prout ipaia expodiarit, diapoaero.

Beetrorum. aut etiam terrigenarum nostrorum no­
bilium vel procuratorum ip«orum. doeimaa libaro,
vendor· illi seu illis, cui vel quibus voluerint aut
utiUus potuarint; nee d«b»bnnt p«r nos ducam

Vladtolaum,

s··

official·· aut atiam nobile· at

torrigoaaa nostro· praedicto· vel eorum procura­
tore·, alia proptaqaitat· aut alia quaeunqua oc­
casion·, ia vendition· huiuamodi quoquo modo

impediri.
Itom. Dominus Andreas eptocopu» praedictas
•t aueMMor·· sui, m ali·· poraonaa spirituale·,
Item. Qaotteo faetore· praefati décriai Asdraoo deeiassa ···· hyomntoe alta· Obtotong, tociptont··
•piseopi seu sueeemorum suorum qpieeoporum • principio «Mei· usqa· nd.festum snoeti BnrPesaaaiensiuB, aut etiam praelato·, eaaoaié··, tlwtomMi; naaonas vere ali·· /orsywp, s festo
pcoebyteroa, altariatas et alto· parsonaa apiritu-* •haati Bnrthatoarai usqM -nd fentum* Êstivitatto
ales, doeimaa eeaa ia toni· Beatrto Maaoviaa, peao- MÀrta· immediato eequeatt·, fateaatrstaa, atiam
dtetoa dissessis Poanoatoosto, daaimnra «oatigerit : daetasnr· tonabuntar «t debabnnt. Quedei faavolumus et decernimus, quod oteun doeimaMeaam toroc praefati domiai «ptoeopl ··· alium perbufasasodi, ipafa.no· tofernater dtopeadfa, m ab SMsrwm apiritMUam, ante feata prnaaarlpta, ridooo, quod ipaotum eet, «xatodaater, talem «bsor
Nn*t anneii Bartholemai et Khtivitntto Marfa·, nd
vari meram et •oaauteadtoom, quod postquam dselmntienem bufaamodi vaoire nahtoriat ··· a·trumeata emuto suiustibat grani, mora solito, in gfaxarint nvianti; «ito·· illa cmtobe, spud qnam
•ampto Ia toto faariat meme et rite oolloet·, ax- disims store dabM, «m duobus senbtato sivitatto,
tune, footer·· eeu decimorum eoUetonoe praefati oppidi nat vitta·, peet Inpaam ditium featornm,
domini Andre·· epieoepi et eueeemsrum, et prae­ mo* diatom desimam IndamBitor ta borruum suum
fatorum, ton sui earum et pteebyterorum, aMactoto- eoad···* et soaduci preearubii
rum aat «Harum personarum eptrituaMum, ia prime
It···. Tmtomento par quamaMqu· peraona»
•gra sivitaito, oppidi et villas, semputatte nevsm •piritanlam ··* seaulai·», ealuneuq* gmdns,

>

m

oowcuroit pitwoornw»· pbotdtcum onurnron, im me i·

«tata·, aandMaato ta pratemte aaHae fitmtet n- A
dita, «XMM ta parpatae texte mnra «aaaaaai
•antelaaam, datate p* axoquutoe·· débite· damaadari axequuiiaui, ahtqua aaatre al aaaaaaawata
uortrorum aiva oflfatellum impodimaatota areata.
la taint rei toatimaniam, tigilla· neatrpe mate*.
•tatia art nppaaonm, tigilloqut minori «ara rabea
• tergo impreeto. Aetent at data· te floehaetjw,
ferit aaaaada inftu oetavaa Atotnaioafa DodM,
•anq riaadma 144«. PraeMatibua iUdam magaifleit, hreauia at nobitibnt dtminia digaitariia nottri»,
Andr* da CceebomiM. palatine Maaoviaa; Saaiaa
da Blawau Ploaenai, Gotardo da Rlbao 8o«ha-

th

atitofo magai· «4 modam panaaaram taeularinta
aaa «tenter. St quoniam qaldam raligteai tea*
ta· mada aaaa aattoaia aaa idiomatic panaaaa,
ta aaa aMaa, ad ordinam raaipera fraqaeatiuc aaa·
eaovarunt: ta aaaa fa hoa no· debate naeoptio
haberi peruouarum: vol····, at rtttainra·,at quoooauqM parnoaaa, 'dasnaada alat idoatM, raine•unqM natiaaia vol idiemati· ftrarint, indifferenter
aaaaipara taaeaahr, at ad baa faciendum par aaaa
•vdiaariaa oempellatitar.'
Kt qaln inbeneetam axiatit, quod eaaouiei re­
gulate· vei monnehi, divmic voatib·· veatfatear,
earn ax hoe provaafat invidia, inornor ot teanda-

«tovlanti, Adamo de Zictko Gottinanci, Zavitio lam inter iptoa: ttatuimaa, quad omnea manactlea
Rudomonti eaatellanit; Borate da Giglowo pin· vel regulari canonica at rah eadem profectione
earn·, Ioanna da Kutoo, raeoaatarario Ooatiaaati, morante·, indifferenter ex ano at eodem vaetiario
Stenitlno da Stnegodn Plocenti, Graywkona de induantur: prohibant·· expreeca, no qui· eorum
Mikolaiovo Boohaeaovira·!, Nieolao da Trabki
veetea aliqaaa «lirai·· eoluria, niai tantummodo
Gottfnanci. luditibut :1o»nne lee vexillifero, Abra- I albi vel nigri mu gritai habere praaeamant ; quihamo de Kretkowiett, dapifero Soehataoviomn, . boa violaceam, glaucum,' rubeum, laonatam et
Goliaaa taaraohaleo nOatro, et Btanitlto cancel­
alium quamcunque pannum notabiliter dalieata·,
lario nottro Vianenai : qui praorantia habuit a nobit interdicimu· uni vertit; nae vaatae habeant brevi­
tate vel. longitudine deformata·. Qui varo in prae­
in «omni··!·.
diati· oxaettariat, per’ rooc dioeeeranoa vel rapa-,

So atata aaoaMhorum, at aaaoalol· reaularibu·.

Ka Mhfma.
Compnternitatem a monachia at monitlibut contrahi diatrietiaa inhibOmuc. Mam qtatuimua, ut ai
•liqua elauatra monialium ad' inopibm tantam de­

riorea eactigentur, calva diccretione, vel dietinetioM
dlvereorum ordinum Mrvata inter monacho· aiva
canonico· et converto·.
Et quia, aient- audivimu» et vidimnt, qnidam
monachi et eanonici regulare·, tient e|erid ta laici
•eculare· eontueveruot incedar·, in animarum tua­
rum periculum et tcjpidtlum plurimorum: praecipimuc ut canonici regularet aine raperpallicaie,
vel tunieii linei· ceu etppit elauti·, monachi varo
tine cappit aut cucaili· ceu teapnlaribua, extra

venerint, quod iprae de proventibua monaaterif
•uatentqri non poaaint, et ab amicit pania, vinum,
denarii, vel aliquid huiuwnodi trancmittatur eitdein : non haec print recipiant, quam abbatia··· at
magiatrae an·· id aignifloant, ut da aioa arbitrio,
quid de hoe quod mittum eat, flari debeat, itatuadomo· tua· de caotero non ineadant, nae etiam
tur: at omnia earum veniant in commone. Item intra domum. 81 vero contra facera praetnmpde monachi· volnmn· irrefr»g»bHiter obrarvari. C terint, cdminittratinnem habratea. eam ipto faeto
Nullo· monachut in abbatem vel ad aliquod amittant: ct monachu· tive canonieut regulari·,
officium,*. niti dudum profeetut fuerit, ammattr:
per ahbatem, priorem, praepotitam puniatur, ta ai

et «i aliter tint attumptl, a tuit removeantur offi«ii·, et alii tubttiiuantur eitdem. Quod de monitlibut etiam decernimut obtervandum.
■Novitii iam udulti, ti port annum probation··,
in manut abbatia facere profectionem reeuaavarint,
de monatterio expellantur. Quod etiam de moni-

alibua obaervetur.

t

z

Praecipimut. ut abbatee, praepotUi, priore·
monachorum, canonicorum regularium, necnon
■bbatitrae, magictrM et priorittan monialium, tatq
in teiptit quam in rabditit, prout cuiuMmnqu·
•pectat ad officium, vitam et convertationam ex­
hibeant, ac habitum deferant regularem; Miptoc
ae tuot rabditot, praecipue quae iptorum profec­
tioni obviant et ordinic honeetati non eoagniunt,
puta circa exquicitum ornatam, vel notabilem axoactum in veetibùt, cibi· ei potibuc,. equitaturi· et
lectieterniic, annuti· et qimilibu· cuparflaitatibua,
•eu taxillorum, alearum et toaehorum Indi·, ai
ehoraarum laaeivii· totaliter cohibente·, iuxta dit-

paeitioaem ium regulae et Merorum eaaonam in•tituta, colicito providente·, quod nulle· monachu»
vel canonice· regulari· mu mouinli», niai ration·
admiaictrationi· aou officii, poeMoaionit, reditu·
vel aliquid proprii habeant. Qeinimo illud quod
•uitibot cingulari pertona· ex rao labore val artifleio, aut parantem amicorumve raornm largitiona
obvanit, Wparforia manibuai oneratur; utparipeiue

■ providentiam eireamapeetam, emolamontie huih»modi oommunieatle, atagularam pertonarum neetMltaa «ablevatur. Apoatatacque rao· requirant
•t rapetaat, ac iptot oaroarum poatea affiaiaat, et
voluataria reVertentea paterna raceipiaat. calva
•ampar poenitentia regulari; tdiiciaatea, quod

negligent fuerit, id per epiteopnm tupplaatur.
Quoniam, tient audivimut, quidam monachi ot
ranonioi regulare· aliquorum monacteriorum, eon•utvtrunt extra aepta mouatterii, tam patenter
quam latenter, tam turpiter quam damnabiliter
extra olauatra' taepiut divagari: ttatuimua, quod
nullae, excepto qapellano et illic quibu· ex neceacitate adminictratio competit, cepia monactarii
tui exire audeat, niti prine ab'abbate, priore vel
praepoaito : et ti abba·, vel prior aut praepoeituc
praetente· non fuerint, ab eorum vicarii· vel alii·
potectatem hahentibu·, eic cpeeialiter licenti» «t
ednocMa: quibac abba· ceu prior vel praepoeituc.
vel eorum vicarii, alne cauta neeettaria vel ratio­
nabili, exeundi licentiam non concedant. Nec etiam
obtenta 'licentia, line cocio quitpiam exire praeramat. 8i vero abbate·, priore·, praepotiti, vel
alii regular·· praelati tau «orum vicarii, in aliquo
praamiaeorum negligentM invtuti fuerint vol re­
mitti, par tMpontionit vel maiori· vindictae M·tentiaml a dloeeaeaai» init m noverint puniendo·.

Prohibemua m monachi vol canonici regulare»,
•oelaola· ad auram recipiant vel eondueant; ate
tino Neontia dioeeoMnorum epiteoporam vol alio­
rum ordinariorum, in parochialinm eoetetiaram aapollit axictaat; tod ad raa moaaateria redeant, ta
denae radiarint, alibi non ealabrant.
■ Bi quit reHgiotu» inventa* fuorit eum «aaibun
•t avibn» venatorii», auiranqua oeeapanti conce­
duntur a nobic.
Afntteiw BraraWi, nane 163».
Eoelatia raneta eharitatem communem amnibu»
elaricit m·· voltae, m diteordiarum fomitam re- .

w

I

T»

concilium

nruoovuma pbovwcui gnmnimbi·, i*n mail ι·

movent, dtattexit Btatum oeeleetaetiMm par divar- ,
ordia··, ito at altor ia alteri·· riMafom ftriwa
•unm aaa mitteret. Quia temon roligioai, praa•ertim mendicante· mu obeamato·, mom aaa*
templatioai· at praadieatioaiv non eontoatri, iara
plebanornm pletüqao praeripiunt, ia Movaateari·

' '

m

Mamai· autam, aatbodri·, at ioefa priodbua ot bo-

•M

populo ana· eurue non Mbiecto ariaiatraedia, ia
ontibaaqua raoervati· abeolvandia: doeeruit itoque

largiorum aobUitori tMpmtutn pnoboatibu·:
vahuaaa, ut aobilitaa la faro oodariMrioo axpariatar, quorum diffarautiM vol potiaritate iuriapatroaatu·, «am patrono· ia aoelaei· prae cooteria hono­
raro oporteat, aut trigiata aanarum pruowriptione
loagiaaim·, par htdieoat eeeieaiaatloum terminetur.
Ad omuom dubitatiouh mu quaeatioaia ampu­

uneta ayaodu, at quilibet tai ordini· oflteta at
•on aliéna adminiatret, ia alien· estate, praeter
ordinarii admiaaioBom, »· aoa ImmiMoado, tab
poena excommunicationi».

tandam materiam, aiatuitoaa, ut al quia praedium
aaua, oai iua attiaot patroaatu, oaiquam impigaoraverit, indiatlncto iua praeeoatandi apud ipaum

Da liapelU· monaefcorum

obligent··! romaaoat, oriamai boo aoa oxprimat:
cam tblo iua apiritnali annoxum, atetimari'non

b aaripai·.
poaait, ergo ot in aortom nequeat computari, cum
Nulla· rallgioM·, euiueounqu· ordini·, continu· aompor fraotua roipigaoratao deboat in aortom
deaervire valeat in parochialibu» ooelaaiia'aooala- computari, iuxta canoaioaa ot légitima» aanotioaM.
rium, ultra octo die·, ab»qno Uliua parochial!· ooDo obaaibua.
cleaiao ordinarii licentia epeeiali. Qui varo tale· !
/n agiiod· ImactewMi prim·. Nb aoat·.
ecienter ultra diM onto, looo oapollaaorum ad
Doorovit aynodaa, ut iucuudaa iagroMua qui,
celebrandum, vel eocleaiactica «aeramenta «niaiatr··dun tenuerint aut aualinuorint, aint ipao facto ab om­
uritatiori vocabulo, reoéptio in eooloaiam dicitur,
nium ordinum exequutione auapenai : qua· auaponaio dotor iuxta antiquam conauetodiaom : modo id no·
por dioeoeaanoa epiaoopo· (impoeite tamon aia procédât ax pacto, aed ab recepto exigatur. Pe­
primifM auper huiuamodi oxoeeaa aoa traaacunia natem taliter recepta, ad ornamenta eccleeiae
preaaiono poenitentia competenti, ao iniuneto aibi convortatur, ot rqtio de ea dat domino ordinario
loci M capitulo. ■■
quod in talibu· ulterio» non exoodant), valeat re­
h tadmi.
laxari.
Do luro patronatu·.
Inaupor ooaetitoit, ut groaai pro quiotetionibua
a dantibua donarium aaaeti Petri, per collectors
b anrijtaa
Ad extirpandam illam deteatabiiem corruptelam
•on auooolleetorM ad id aoaatitutoC non exigantur:
quorundam oocioaiarum patronorum, qui, rectoribu» Ül quo commtoit ayuodua ruvorendiaaimum dominum
•orum defuncti», apoliant domum ot eocleaiam roba· opiaeopum Vratialavionaem, colleotorem eiuadem de­
narii, pur nondum domination!· nee aviiari. Aliomobilibu et interdum immobilibua, in aaluti· pro­
priae dupondium ot acandalum plurimorum: »te- quin decravit hoe aummo pontigei aut' camerae
tuimu·, nt aivo laiou· rivo claricut hoc facere apoatolicae referendum, et rogandum ut hoc, pro­
praoaumpaerit, ait a iuro praeooatandi ea vico hibeatur, quia iate groaau» nee in ratipue compu­
•uapenau·, ot loci ordinaria· conferat eocleaiam tatur apud agente· camerae, nec ad ullam cedia
apoatolicae utilitatem per »uccollector·· exigitur,
late viooi uterquo etiam aoilicot praoaentana ct prae­
tentatu» excommunicetur, ct arotina evitentur, donee magno oum praaitrdicio oleri.

debita aatiefactlone rearituant aio ablata.
h cynedo iMttititmi teduui».
Dateetaada quorundam patronorum aeu advo­
Et quoniam plerique iudioee eccleaiaatioi, eorumcatorum eupiditaa, in toatum meta» »uae poteatati»
exeadit, quod eum aliqua eecleaiaatioa beneloia que eaucellarii et notarii, in exigendi· «alarii» pro
vacaro contigerit, quorum ad ipao· in» pertinet iudiaialibua at axtraiudicialibua proeeaaibua et literie,
-matronatu·, nullam idoaoitateai praesentandarum aient axpariantia docet, nimium m reddunt oneroM·, at opproaai anbditi huiuamodi extorriooee
pbnonarum, aive eooleaiarnm aive plebium utili­
tatem attendent··; aed imitator·· quaorunt clerico· naqnaant aupportaru, et plerique oauaa» eorum
Simoni· racoeaaor··,. qnoe recepta ab «te certa malunt derelinquere indefensa, quam onua talium
•umma poeuniae, rive d· ipaa in poatorum par- dopaetationum aaatiner·: quod val ex eo evenit,
•olvoat aat prpmiaeione d· remittendi· aibi vol aon
quia in dioaeaaibua provinciarum noatrarum non
vopotandia etiam ab eia decimi·, vel aliia «ocUaiae •at taxa uniformi·, pioeeaauum, Bad alibi maior et
iuribua, aut quod ai «ia diaplioantiam feearint, onaroaior at alibi minor. No» igitur attondente·,
•celeri»· ip··· dimittor·, ot litor·· praeeeotationi· quod pareat·· dobent tbaaauriaara Aliia, non deli•t inatitutionia »uao ipeorum maaibaa trador· te- Doii· faatigioai· «orum anbatantiam abaorbare, ao
•••atur, aut rimilibua pactioaib·· praemia·!·, de­ capiant·· pro divanitato aauaantm et litigantium
mam «o» inatitooado· epiacopo ropraocaatoab No facultate, oartnm modum aapportabilom et uni­
igitur huiuamodi •xtorubilo gaaa· marcatteaia ia· formem, amnibu· iudicib·· aecleateatici·, etiam
aibi voudicet da cetero, coatra oaaoaioaa aane- arehiepiacopia at aplaoepi·, eorum eaaeallarii·,
tio···, boo aanoto approbanto oonciUo dodaimne, oariaa aaditoribaa ofBcialibaa. notarii· at tabolquod patronna olorieM vol lai···, qui ax eonvaa- Manib··, ia omaib·· aoatraa proviadaa dioaeaaibua,
tioM vol pacta quolibet praomiaaorum vol limili, de cetero obaarvaadum »tatuara; boo «aaro appro­
doprehonau foarit aliquem prae*eaiaaa·, oo ipoo bate eoacilio, alogiam· at dapatavimu· quatuor
pro illa vacatio·· iua praoaoatattoai· amittat, ot viro· idoaao·: videlicet, loaBaam Chalaaki Cracopro tone bonedciam huiuamodi por earn ad quern viaaM··, loaaaom Oorahi Poaaaaiancam, arebiipaiua iaatitatio portinot, •aaferator; praeeaatatu· diaaoaoa: Gaorgtam Ifyukowaki eaaoaioam Gaavoro taliter, bob aolam «odem bauodoio ait indigo··, •aanum, ntriucqua luria doctor··, at felleam Naro•ad ipeo facto raddator iabablHa ad Marea ordia·· ptaeki, aanoatoum Vladl»lavieBaem,qui taxaao maium
dioeaeaem ia unam formam- geseralam, ia tota
at ad quaavia aaolaaiaatic· bonadeta abtinauda.
praetecta aootra obaaevandam, radlgeraut et modeJQp Μφφί*·
raraatot: qai obtolaraat aobi· . texam eoeleain·
la boaodeii· iariapatroaatua laieomm, ad ordi­
matropoUfoaaa Gacaaeaci» iater alia· mlaoram at
nariam devolari·, im aammuae «arrêter.
Pre boMBtteraat, quam adhae ia plwfoque Mriptorla

w

ooeoujum

psTBioovinn ρβοτπκπαι mranimn, imt «m i·

?m

fecerunt uradoroiteran. Qmmu te ita «t formam 1 >m preeti. JeMMMo, aux groeeL Iratimtriefoe pre
atetuti provfoetella taeeri temteu, ab omaibea examine tertiem, eate preeti. Ao fafrwuafc reindMbM pnofatie, oenmqno notarifo, tevfoteblllter mierionto Mteae ad priorem Mdieom, haboutrai
obtemnAun; tynm deteodpe no* occImIm tan­ vim deteMvae etatentiae, media mana; at not
tum aed tottea provinciae Gaetnemte, tenent 4M habot vim dodnitivao tentaatteo, qatedmim prêtai;
et nominari «)»■« perpetuo et te aevum. Coatre- M a dedteMva, ana maroa. OMaNe ad exoquaadam
facientee, poena dupli parti laeeae, te pooMeyfio^ natandam, tex prêtai. Jbapnattrfata ai te eie era
4aB eedeaiao maiori applicanda, par raperiorem natMtte ianretnr, ana maroa; ti daae Mataattee,
irremiaeiUUter puionta antea texae tMor toqahnr. daaa mareae; at tie ooMequrater. MMapetie
tmitdt, quatuor proaai. OmmbMo ad eauaam, duoÏWxA ywQMMuuB taris Mttririsrii s^tritarita
deeim prêtai. 4taMfooum inhibitione, media marea.
In Maaia ordiaariia, tUnUn, nana prêtant, aire Item, te Maaia qaaa repntrantur, non telvaatur
ait anna rei piaret iudicea apud epitcopot ; apud notae, et ai pariet eoaoerdeat, anteqaam regootrum
oMoialtt medi» (rotant. Cteateamie, live contra Mriptam fuerit, taaa procuratoreo teneatur ad totuam tive Oontra piaret, anna proMW. Afgnt· hitioaem notarum.
In Muait lopationia natae, eervontur omnM taxae
ratio, dae grooei. Eeagyrceetio, tree (rotai ; contra
partioipaotat, quatuor prêtai. IntordMeat quod- praedictae, qaaa in eauait apoetoHeia ot appellaHbet at quotquot tut pononaa, tex proaai. A donum tervari decrovimna: hoe^ excepto, nt pro
qualibet atatattM -praedictarum cocturarum, duo B eemmimimdiut at tUeHtnihu earn intortione que­
proaai. Zwrtriimwiinm appellationia, todecim prêtai.
relae, in forma oMgratta.- vel tua oobit: ditioree
Bratimorie pro examine tettiua, tex proni; pro
aolvant medium maroam, at pauporea quindecim
examine oaiualibet Untie taper aimplioi propotidone pronot.
In «etiam.
examinati, duo proni. 8i voro tuper arÜeuMe
Item etetuimua, ei indien eppellationia in ana
quantumvii magnit. tex groaai. 8i tuper foforropeterMt, nihil, ti dantur ad numerum tredecim, eivitate cum iudicibua, a qnibu appellatum nt,
ultra generalia quae in hoe numero tredecim com- . morari contigerit : .tune acta eoram indice, a quo
putari non debent, tod tantum tpeoiaUa. 8i autem ' mt appellatum, te diapendium partium repmtrâri

tupra tredecim, tune pro quolibet interrogatorio
unua promut. Ooptae pro vigteti quatuor rigia in
modia charta ox utraque parte nripta, août promut. ■
M Meti» at ndmittionibut quorumcnnqua procenuum, nihil. 4 "·*» MMaWna apud ordtearioo, median pronat; apud foraneoa offlcialoe, tex
denarii. 4 août obligationum ot conndtutionum,
unua promut. Cberataaio, nx groni. Cbmmrntio
aimplox, quatuor groni.
Cridn cum omumMo,
tex groni. Sifntfeatorin pro inadtudone, quatuor c
groni. lùvafWhebi tine lententia, tex groni;
cum lententia, duodecim groni. Et in beneflcialibut in peryemmw, unm florenut. Ao IrentMHnpte
nententiae definitivae ad curiam Romanam vel'

alibi trannportando, in pergameno et eigillo appento, una maroa. /ndu/htM ad copulandum, duo
groni ; |ad] carnet manduoafidum ex neeeuitate, duo
groni. A'mimrie, duodoOim groni. SuWeiegotie
cautae, duo groni. Ae coqteMetiewtat tntamontorum, ei teetamcntum continet centum Horenoe,
una texagena ; ei tupra centum, ad quamounquo
tummam, non ultra quinque floreni; hoc provüo,
quod pervut exoenut tupre centum, non augeat
taxem. De inctitutionibue et provitioaibua bMOfioiorum, mot aatiqnn ot bulla provincialia eervetur. A» frttüenïhit beneficiorum, a mam pro­
ventui, medium fiorenum. Ac regemro in uno
folio papyri, duo groni : ita quod medietaa folii
eontiaMt rigaa viginti quatuor ot non minua, ot
Mribatur aoriptura oomprehenaiva ot non extonaiva.

Zm MMM

ri JBpMtalfofa

NMta

CUaii· qpwtata, unut ferto, ei la M nt teeertio
commimionia; alin tex groni, ot hoe ti Mt in
pergameno; pam*ab ba quao nt in papyro aboquo
intortio Mmminioaia, quatuor grotri. Ctatiq per

non debeat: ted originalia ad iodine ad quoe
appellatum nt, notariat mum tranaportaro tene­
bitur, a qua tranaportatione habebit tree groaaon.
8i autom te divertia civitatibut ot lode eoedem
morari contigerit, tune etiam acta quantumvia mul­
tarum initandarum, non regwtrentur, nod tranaporteatur originalia de loco ad locum: cxeeptia actio
initandae ultimae, quae regntrentur et rogntrata
trantporteatur; originalibua ponn indicem initandae
ultimae remanentibua.

Ita’Bod· sriveedM Motribnfeteta
&r matiMione Dntnm, Pttrieoeiat, 1M0.
Doceevit tynodua, nt cum durum ait pro exolVMda contributione eum bit agere, qui vel digni­
tate tpibcopali praediti beneficia Molnlattioa pottident, vol aüoquin procul abaunt : contra eorundem
beneficiorum quoecuaque tatom ten procurators
por centum procedatur; ut id quod contribution»
nomine debetur, intègre ad collootom perveniat.

Afri Dtnireri, Atriceeta, 1544.

Diligentiua eavebunt roverendinimi domini
archiopiaoop» et epiacopi, ne ad ferendum defentioaie tubtidium nomine cleri print eonientiaat,
donee omnia privilegia, iura, libertatee ot immnnitatee ooolooiaatioae, a quibua non param diaoeoeum
I ) eat, reetituaatur, at in executionem ponantur.
Quandoquidem ordo aocularia non prine eoueatit
ad contributionem pro regni detaoioae, ad quam
illi de tero obligantur, niai priuo exigant aliqua
atatuta prô libitu eoo; multo magia convenit. Ut
derue, prinaquam tubeet onua aubaidii cui iure
divino ot humano non eat adatriotua, etiam contra­
dat ot adigat iura, privilegia et Ubertaioa arae te

duodecim groni. OUeÜ» am erMnpnlMrte, duo­
decim proni. CbmpWnri· eum teNHtimw, duo-

roboro coaeervari, ot ut debitae exarationi de­
mandentur.
»
Do rafltapmMm.

ri s^^ri^riiriri^

tox proni. 4gfrwM*io, oeto protei. <it|yrtiatii,
-decem; et oontra partieipiaatee, duodecim, tatrdietam qnodlibet, ot quetaunquo penoaae contineat,
qntedorim premi. 4fioote*imMo tam te apoetolieü quam te appoUatioaum oauaie, aolvaatw toeuadum
PMptritaMII ri taSMB ΜΒΜΠΝΠΝΒο
Oonoo·. emanat» eomw XXXTI Bf.

Decrevit aam eynodua, ut epioeopia titularibua,
qui vulgo aulfragaaei appellantur, ooaMcraatibua
et ordteM eoafeeratibua, notarii pro formatarum
mtaotioao m date copy tempero·»- Quibua idcirco ia
medm exigendi prameribitar, nt a literie formatae
acolythi uaum, tubdlaeoni duoe, diaconi troc, tant-.

739

CONCILIUM PBTRI0OVIBN8B PROVDKMÀK GNC8NIN8I8,157? maii p

740

dotis quatuor grosso· recipient: alioquin in contra A Spiritu sancto Isgitim· congregatum, adversus hunc
tarantes, poena excommunicationis bonciliipro- errorum saluti fidelium providers satagens, matura
vinciatis lata est ipao facto. Buffragaaei vero con- plurium doctorum tam divini quam humani iuris
secretion··, ordinum collation··, issuper basili- deliberations praehabita. declarat, dscernit et decaram, altarium, cimiteriorum aliorumque loocranq', finit: Quod lie·* Chri«tu« post poenam instituerit,
vestium et vasorum consecrationes gratuito taiatrt, •t ni·
___ apostolis
r ___ ministraverit,
_______
________
,____specie
r___
sub
utraque
at non amplius quam procurationem, hoc eet ali- · panis et vini, hoc venerabile sacramentum, tamen
moniam sui, personarum equoramque «upturn ne­
hoc non ■ obstante, sacrorum canonum authoritas
cessariam et non guporfiuam, in eodem loeo per­
laudabilia, et approbata consuetudo eocleaise ser­
cipiant. Quibus domini loci ordinarii honestis stipen­
vavit et servat, quod huiusmodi sacramentum non
diis, ne egeant, providere tenebuntur.
debet oonflei post eoenam, neque a fidelibus recipi

-

non ieiiinis, nisi casu infirmitatis vel alterius ne­
cessitatis a iure vel ab ecclesia concesso vel ad8i ecclesiam pollui humani sanguinis aut seminis' misso. Et sic haec consuetudo ad vitandum aliqua .
effusione, aut .publice excommunicatum in ea scien­ pericula et aeandala, est rationabiliter introducta.
ter sepeliri contingat : ipsius ecclesiae oimiterium, Et licet in primitiva ecclesia huiusmodi sacramen­
si contiguum sit eidem, censetur esse pollutum, et tum reciperetur a fidelibus sub utraque specie,
antequam per episcopum reconcilietur, in ea non postea tamen decretum fuit, ut a conficientibus sub
debeant divina celebrari vel aliquis sepeliri.
B utraque specie, a laicis vero tantummodo sub specie
panis suscipiatur, eum firmissime erodendum sit et
f
Ea novis tamnis Latici.
nullatenus dubitandum, integram Christi corpus et
Ift tyaodo Pnritovienti quarta.
sanguinem, tam sub specie panis quam sub specie
Execrationes sacrorum locorum, iuri communii vini veraciter contineri. Unde eum huiusmodi coninnitendo, sacra synodus, propter clerum simplicem,, suetudo ab ecclesia et sanctis patribus rationabiliter
tunc contingere declarat: cum aut sanguis humanus introducta, et diutissime observata,, sit habenda
abundans,ex vi illata in sacro loco effunditur, etiam pro lege, quam nou licet reprobare, -aut sine eccle­
•i in terram effluere non permittatur, ut pote, cum siae authoritate pro libito innovare: quapropter,
in scutellam vql vestem recolligatur; aiit si forte quod hanc consuetudinem aut legem observare sit
quispiam absque sanguinis effusione illic interfectus sacrilegum aut illicitum, censeri debet ertoneum,
vel enormiter fustigatus percussusque sit, vel cum et pertinaciter usereptes oppositum praemissorum,
'' semen humanum in sacro loco libidinose effusum tanquam haeretici arcendi sunt, et graviter puniendi
, sit. praemissoramque sufficiens probatio -appareat; per dieeeesanos locorum seu officialS eorum aut
exeeratorem autem arbitrio loci ordinarii punien­ inquisitofes hsOreticao pravitatis, in regnis seu pro­
dum. qui in poena infligenda rationem habebit per­ vinciis. in quibus contra hoc decretum aliquid forsan
sonae. loci, temporis et delict^
fuerit attentatum aut praesumptum, iuxta Canonicas
et legitimas sanctiones, in favorem catholicae fidei.
De celebratione missarum et officiorum divinorum.u C contra haereticos et eorum fautores, salubriter
Cum celebratio missarum don ex vita et merito, adinventas.
sed ex officio dependeat sacerdotum: ideo statui­
Datum Constantiae. Jie 6 mensis iulii anno Do­
mus. - ut si quis laicus vel . clericus, cuiuscunque mini 1415.
dignitatis, religionis vel status existât, ausus sit.
- praesumptione damnabili,, jiublice praedicare vel
Sacerdos quilibet plebem suam doceat diligenter,
occulte docere, credere vel 'tenere pertinaciter, ut eum in celebratione missarum levatur hostia
quod sacerdos in mortap peccato existent, non salutaria, quilibet devote flectat genua sua. vel
‘ possit conficere corpus Christi, pro incredulo et •altem se reverenter inclinet. Idem facient, cum
haeretico habeatur : quem errorem huius sacri Oon­ earn portat presbyter ad infirmum, quam in decenti
cilii approbatione dainnamu·, et damnstum dudum habitu, superposito mundo velamine, ferat manifeste
nunciamus, anathematizamus ot pqtTitus reprobamus. ae honorifice ante pectus, cum omni reverentis et
Damnamus insuper, anathematizamus et'repro­ timore, eum nola (stola?) parva ut lumino, nisi loco­
bamus omnes articulos loanni· Vikleff, loannia rum repugnet distantia vel temporis qualitas prae­
Hue et sequacium eorundem, et praesertim erro­ cedentis. Et ut ad faciendam tam venerabili sacra­
rem illorum, qui-eadem praesumptione'damn*bili, mento debitam reverentiam et honorem, hominum
audent publice praedicare vel occulte docere vel ' fidelium devotio incitetur: omnibus cbristifidelibusA
tenere, quod de necessitate salutis laici sunt com- ' qui in elevatione et* delatione corporis Christi,
municandi subulraqué specie, scilicet panis et vini: D genua flectent, vel saltem devote seee inclinaverint,
qui error per decretum sacri concilii Constantiensia et unum Peler nutter cum salutatione angelica
est damnatus. Quod sequitur in haec verba.
dixerint,*eut ipsum venerabile «aeramentum ad in­
firmo· concomitati fuerint, de omnipotentia Dei
Decretum sacri ooacilU Oonstantiensi·,
clementia, quadraginta dies indulgentiarum, de in- *
de ooauaunlone -aub utraque specie.
iunctis poepitentii· misericorditer relaxamus.
In nomine sanctae et individuae Trinitatis, Patris
Antiquum statutum Gnesiiensi* provinciae re­
et Filii et Spiritus sancti, amen. Cum ia nonnullis novantes, praecipimus, nt episcopi summis festi­
partibus quidam temerarie asserere praesumant, vitatibus misaas celebrent, ot verbum Dei popnlo
1 populum christianum debere sacrum eucharistiae per se vel alios ad boo idoneos, proponant; nisi
sacramentum sub utraque specie panis et vini sus-, magna neoeesitate faerint impediti.
cipere, et non solum sub specie panis, sed etiam
Sub specie vini populum laicum passim communi­ Rures missas, uau die, excepta solennitéte Natalis
Domini, ayrerdod celebrare non lice).
cant, etiam post coenam vel alia· non ieiunum, et
'Ea aaEpiit.
communicandum esse' pertinaciter asserunt, contra
laudabilem ecclesiae eonsuetndinefit rationabiliter
. Prohibitum constitutionibus canonicis invenimus,
approbatam, qnam, tanquam sacrilegam, damna­ ut nullus sacerdos plures missas debeat dicere una
biliter reprobare conantur. Bine est, quod hoc prae­ die. excepta solennitate Nativitatis Domini, 'et in
sens sacrum Constaqtiense- generale concilium, is oesibus specialiter reservatis. Quia tamen saoerDo ooneoorulon· oooleelae .vel altarim

...'--StlSJ·'·

Λ

741

CONCILIUM PETRIOOVIKN8E PBOVIMCUW GNE8NEN8I8, 1677 mati 19

dotum avaritia, ausu tamarario, at plaras oblation··
capiant, ia diversis. aoelesiis praesumunt dinar·
pluree missas, praeseati statuto firmitar prohibamus,
at nullfis saoardos de catero dues missasuno die,
nisi at praemittitur, audeat eelabrsre; contrarium
facie··, ad arbitrium euperiorie puniatur. Item,
'abusum Ilium, qui ia quibuedam eoclesiis solitus

eat obaervari, videlicet, qaod proebyter cantato
introitu et kyrie eleison in uno altari, mox ad
aliud ad id faciendum aa convertit, at aio deinceps,
et cum hoc avaritiam sspere videatur, proptaroa
abusum praedictum penitue reprobamus. Adiicieates,
quod duae vel plure· mineae, ubi voce· invicem m

i

743

•pieaepi fttarint, pro quolibat anno ia Matam ; ai
abbot·· sea exempti, ia viginti quinqu· martis
•snalibns; ai varo praapoaiti a* alii baaafieiati,
praeaartim curam animarum habaniea, daeima parta
fraataam banaficiorum, pro madia porta taiuieae
illarum aocleaiarum ubi banefieiati fuerint, in raaidua vero pro txequutiona pruaaaatia nostra· cdn•titutionia, loci scilicet ordinario vel coi haec »ollieitudo commi··· fuerit, convertenda, praaeateti irre­
fragabili statote decarnimue pnniandoa. Ad cuius
•olioitam fidalemque observantiam, apiacopojtim
noetrorum, et aliorum vice· ipsorum gerentium qui
pro tempore fuerint, conscientias oneramus.

confundunt, in una et eadem ecciMia eimul at
Ea notii. In synodo Ismossam' primo «I sscwida.
•emel nullo modo decantentur.
Ordinamus etiam et statuimus, ut deiMope,
Perpetuo prohibemus edicto, ne clerici noviter
nedum in cathedralibua verumetiam in collegiati· ordinati, ad primae miasaa tnandieent per m vel
ecclesiis, omne· hora· canonicae, per vicarios ip­ aliam mu alio·,' cum dari totius scandalo, levisarum ecclesiarum decantentur, ut eo amplior ad B tata et dedecore, ac contra canonica· sanctiones :
eccleaia· populi devotio excitetur. Quodque in •t non piua quam una die in conviviis primi­
altari maiori cuiuslibet ecclesiae eathedrali·, nonnisi tiarum m occupent. Contra facientibus poena
canonicus eiusdem ecclesiae missam audeat cele­ arbitraria imponenda.
brare: nisi per consuetudinem in* aliquibus ecclesiis
In tynodo Pitrieotnrnn friata.
contrariumSit introductum.
Cum doctor gentium' lumenque gloriosum eccle­
Ne ex varietate, quae in pontificalibus antiquis
siae- asserat, unicuique nostrum gratiam a Domino invenitur, aliquando error committi valeat : sta­
datam, quam non convenit alicui, maxime in sortem tuimus, quod de cetero pontificale iuxta ritum
Dotnini vocato, in vacuum recepisse: quapropter, Romanae eceleeiae impressum, in conferendis
quod miramur et dolemus de nonnullis nostrae ordinibus et consecrationibus episcoporum, virgi­
provinciae episcopis, abbatibus, praepositi· ac aliis num, et benedictionibns officiisque divinis et aliis
clericis, dignitates, personatus, officia, canonicatus, cerimoniis, M tota provincia observetur.
eooloeiastioa beneficia, curam praesertim
/« synodo Lonctetsnsi prima.
animarum habentia, obtinentibus; qui etsi sacris
canonum institutis urgentibus, ad sacros clericorum
Et quia nonnulli indocti sacerdotes, legere nes­
ordines promoventur, aliqui tamen gratiam, quam in cientes, et aliquando pseudosacerdotes non ordi­
collatione praedictorum ordinum assequuntur, sa­ nati, consueverunt missas legere adeo demissa voce,
crarum videlicet minarum officia, in quibua nostrae C ut nequaquam a populo astante" audiri possint,
redemptionis recensetur memoria, in suae salitis ac hac arte insufficientiam suam tegendo : et, quod
animarum, pro quibus huiusmodi offerre tenentur est pein·, corpus Domini non consecrando, idolo­
Sacrificia, dispendium, raro vel nunquam, non sine latriamque committendo, quo ira Dei provocatur,
gravi scandalo celebrando exequuntur, ac si propter et populus astans ludificatur meritisque condignis
alicuius criminis latentis obstaculum, ab exequutione defraudator: quare synodus constituit, ut missae
sacerdotalia officii suspendi viderentur. Cum .autem lectae a sacerdotibus, elevata voce et sonora legan­
beneficium datur propter officium, in quo prae­ tur, ut ab astantibus bene audiri possint, sub
cipue circa frequens ministerium venerabilis eucha­ poena suspensionis ab officio.
ristiae sacramenti. Deo digne et laudabiliter •er-'
viatur, hoc sacro approbante concilio, volentes hunc Ea statatis Mailiiat Dntvicii, Pitrieotiat, anno Î530.
torporem a praelatis et clericis huiusmodi, virga
Quoniam tara disponunt, beneficium dari propter
seu baculo pastoralis animadversionis excutere, officium, ad horas denique canonicas, domino Deo
statuimus, ut de cetero, episcopi et abbates, prae­ veluti certum pensum quotidie persolvendas, quem­
positi et alii', ut praefertur, ecclesiastica beneficia, que beneficii possessorem arctissimis vinculis esse
qualiacunque sint, obtinentes, subdiaconi ad dia­ obstrictum ; «Itero namque, quod patrimonio Christi
conatus, et diaconi consequenter ad presbyteratus -■ beneficio scilioqt^servatur, altero quidem ordine
gradum, impedimentis canonicis cessantibus, infra sacro, cui horae canonicae annexae sunt, insigunius anni spatium promoveri non postponant ; dum D nitur : plerique tamen clerici, etiam insignes, tanvero in sacerdotio fuerint constituti, infra mx men­ tam de se domino Deo obligationem minime co,sium decursum, a tempore quo presbyteratus or­ rantes, in grave animarum suarum periculum, indinem susceperint; hi* vero qui aCtu sunt saoer- que decoris 'clari perniciem, malitiosum illum servum
dotea .facti, a die publicationis praerontium, infra evangelicum. imitati, qui talentum, Indi faciendi
similem sex mensium terminum, vel ei eo citius causa, a Domino sibi commissum habe··, in terram
fieri poterit, ad praedictorum ordinum exequutio- defodit, nullum Domino fructum, quin potius ex
•am, videlicet ad peragenda veneranda missarum negligentia damnum, sibique ob hoc Domini, cum
offris, tam reverenter quam devote, iuxta suasum pernici·, indignationem .attulit: tamen horarum
apostoli seipsos probando, praeparare debeant; ac divinarum censum minime persolvere, idque pre. toties da illo pane edar·, et do calice bibero, oiosam talentum a domino Deo lucrandi causa illis
quoties ai quando hoc tasis Deus inspiraverit, at commissum, négliger· non horrescunt. Proinde
sum ac proximi saluti putaverint expedire. Ita ha·· sacra synodua dominos ordinarios orat, hortamen, ut ei -frequentius Jid fieri commode- non 'tafur atqua eorum conscientiae iniungit diligenter
posMt,. saltem in festis mataribus anni, nisi fuerint in doro, eoa tales perquirant, ac iustis ex iuris
eanodico impedimento prohibiti- quod suo superiori, praescripto poenis percellant, quo ot hi etiam ,
vel da ipsius licentis confassori idoaeo revelabant, invitj, i* Dei nomina ad debitum obeequism adi­
devotius, situt potarint, miasaa celebrent. Trana-' gantur. Aliiqus tantam insanam animi indulgen­
tiam axamplo poena· diffugiant.

grosser·· satam huius salubris constitutionis, si

ii T ΡΦη,-ι* Al

a‘*I

743

CONCILIUM PETRIOOVIBN8· PBOVDTOIA1 GNMMMN8I8, 1MT maii 1»

experientia didicimus, nefariis hominibus quan­
doque praestatur ad sacrilegia ot maleficia ecse•fo; proinde statutum votus do custodia huiua­
modi decrevimus innovandum, ut roctoroa, enstodee
et vieeoustodes, seu Ut voesat sacrieta· oocleoiarum,
ciboria seu Mcraria, ubi roeonduat aaqrosaaetum

- Os

Χλ

744

WNtiifMÎB·

Baptismus cnm honore et reverentia oelebrotnr,
et eum magna. cautela, maxime ia distinctione
verbqrupt et prolatione, in quibas tota viriae
sscrameati MMiatft, Miiioot: ego te baptise, ia
nomino Patrie et Filii et Spiritus saneti, 'emea.
In vulgari laicos quoovis ae obototrioee doooeat
Moerdotee frequentor, qualiter, cum opua frwrit,
debeant baptiser· (patrem et matrem etiam proli·)
in mortis articulo. Forma autem verborum prae­
dicta. ab oo qui baptisai, integre, continue, ordi­
nate et aine interpositione aliqua proferatur. Inter­
rogetur autem ûioue, qui sic ipsum baptisavit,

corpus domini nostri loan Christi, similiter oleum

sacrum ot chrisma nocuos fontem bsptiomalosn,
in bona clausura ot custodia servent, et elaves
•aerarii ipsi penos se, vel abdito loco in ecclesia,

sub poena cereorum, et suspensionis ab ofBoio et
beneficio ad unius anni decursum, teneant, ne ad
illa cuique facilis pateat aditus. Alloqui, si cuius
incuria aliquod eiusmodi nefandum, quod absit,
diligenter a sacerdote, quid dixerit, quid fecerit, facinup, per impios admissum faerit, graviori ani­
et si eum invenerit modo discreto ot debito bap­
madversione ferientur. Locorum autem arohidiatisasse, allato puero ad ecclesiae force, suppleatur ooni, mu ilii ad quos visitatio parochiarum do iure
quod deeet, scilicet pabulum salia, et anrium lini­
vel consuetudine spectat et pertinet, de custodia
tio cum saliva: ot tunc a sacerdote nomen puero ] huiusmodi diligenter perquirant, et illam videaht:
imponatur. Exorcismi tamen non dicantur, sed ut ai minus caute aliquem id observare oomperesuper fontem, sine ablutione tamen, omnia fibnt rint, tales mu talem ad locorum ordinarios defe­
quae solent fieri. 81 vero dubium faerit sub qua rant irremissibiliter puniendos. Similiter roctoroa
forma puer baptisatus faerit, tunc sacerdos omnia ipsi ecclesiarum et eorum vicarii, mu illi ad' quos
fabiat, et aqua abluens dicat: si tu es baptisatus, administratio sacramenti eucharistiae pertinet, ut
ego te non rebaptiao; si autem non es baptisatus, illam reverenter 'et non tumultuarie communi­
ego te baptise, in aomine Patris et Filii et Bjiiri- cantibus distribuant, et videant diligenter cui illam
tua sancti, amen. Ad elevandum puerum de fonte,
administrent, vultumque pecoris eat agnoscant: ne
duo tantum patriot recipiantur; unus etiam vel scilicet alienis parochianis. et ignotis hominibus
una sufficit.
eisque peccata sua non confessis, nec diligenter,
an veritatem ebrporis Domini in ea contineri cre­
&c constitutio*· Nieolai Dtiengooii, fttridant, ac illa concessa, statim ibidem in sui praeoooiao,
1551,
--------- ,-------.sentia communicantes, ipsos ablutionem sumere
Rutheni aliique schismatici in quorum bap- f faciant, aub poena superius descripta.
tismo debita farina aut materia servata non est;
et quiconque ad gremium et unionem sanctae .
matris eocleiiae venire, et sacrum baptisma sus­

cipere voluerint, rite baptisentur.

Do observatione Muniorum.
£s eniigms.

c

Prohibemus, ne quis adultus pariter et discre­
tus, ordinaria et atatnta ieiunia, ut quadragesimale.
Deotutodla eucharistia·.
.
, quatuor temporum et vigiliarum, praesumat in­
Et aati^au.
fringere; nec huiusmodi necessaria ieiunia, prae­
Statuimus, ut in cunctis ecclesiis, eucharistia, textu votivi st extraordinarii ieiunii, cnm tale
chrisma, -oieum sacrum, aqua baptismi, aub fideli damnum tali lucro nolit Deus compensari, in alia
custodia, aub aerio et reverenter observentur, ne ieiunia commutare.
possit ad illa temeraria manus extendi pro ne­
Volentes succurrere erroribus, quos experientia
fandis aliquibus exercendis. Si vero is aid quem docente didicimus temporibus nostris, in aliquibus
spectat custodia, ea incaute relinquent, tribus dioecesibus provinciae Gnesnensis exoriri; statui­
mensibus ah officio quspendatur: et si per eius mus, quod'vigilia (si] beati Mattbiae apostoli, in dies
incuriam aliquod nefandum inde contigerit, gravi­
carnisprivii inciderit, quoad ieiunium et alia, ab
ori subiaoeat ultioni. omnibna observetur, et in aliam diem per quemRelinqui nolumus < incorrectum, quod quidam piam nullatenus transferatur,
clerici ecclesias aio exponunt suppelleetiUbus pro­
priis, et etiam alienis, ut. potius domne laicae
**lrt·*"* sodlfioandls.

quam Del basilicas videantur, non considerantes

& eutijsa·.

quod Dominus in evangelio non sinebat ut vas
Ecclesiam mu basilicam de novo nullus aeditransferretur per templum. Bunt autem alii, qui D fleet, nec antiquam transferat,* nisi per episcopum
non .solum ecclesias dimittunt inau^aa, verum etiam vel eius commiMhrium, in locum structurae pona­
vasa ministerii et vestimenta ministrorum, ac pallas tur lapis primarius benedictus, alias aedificium
altario necnon et ipsa corporalia tam immunda diruatur, et aediflosaa temerarius, durions vel laicus
relinquunt, quod interdum aliquibas eunt horrori;
canonice punistar. Nec episcopi socji dioeoesafirmiter prohibemus, ne huiustnqdi suppelleetilia in norum seu vicarii, qui suffragan·! communiter
ecclesiis reponi admittantur, nisi inter hostiles in­
appellantur, huiusmodi primarium lapidum ponant,
cursus, aut incendia repentina, seu aliae necessi­
maxime in locis in quibas ecclesias alias non
tates ungentes, ad eas habeatur refagium: sic faerunt, neo aedificatas consecrent sine dioeoesani
tamen, ut necessitate cessante, ros in pristina loca licentia speciali; qui ex officio suo tonetur pro­

reportetur. Proedpimus quoque, ut altaria, vasa,
corporalia ae vestimenta praedicta, munda et ni­
tida conserventur. Nimis enim videtur absurdum
in sacris sordes .négliger·, quae dedecerent etiam
fa profanis.
<
Ea eiaMi» NiaU DnengteH, Latieii,. IAM.

Cum per incautam custodiam sacras eucharistiae
corporis Dominici et aliorum sacrameutenna, stout

videre, ne ecclesia erigatur sine dote congrua,
luminaribus ot ornamentis, et absque eoclesfae anti­
quioris notabili detrimento. Cum autem eiusmodi
episcopo per dioeoosannm committitur, ut in dioe­
cesi sua oeoleaiarum construendarum primarios
htpides ponat seu constructas consecret, in tali
generali mandato non comprehenduntur oollSgiatse
oeoledno, niai de ipsip specialem fecerit mentionem.

Talio vsmr eptoeopus,

niai de speciali dioeoesani

ra

oonolivm pithoovienbi

PBovnrcui Gwawnmn, ι»π μη ι»

------------------ ;----------- :------------------ - ----------- ——-—·—-—.—.—

?μ

■·* ·Τ------------------------ - ———■— ---------------------- —

epmmiodeos, non potest Ipriua subdito· sobers ; impietatis, atque dilapidatieuibes oeseaatibus peni­
Vol MgON.
tae at ssaastis. Testu· ai dieti viri oesisriastioi,
Item. On episcopi fondant eoriosi* aat ten­ eau victrici eeelesiae, riaguUo aude rati imo·, aie
dat* datera volaortat, stateim*, wt daw in par* ut proseriam· eat, fecero eaatempeeriat aat M*
potnam dbmoriam .babeafor ia wriptis, at aub vale obarioeriat: raoteroa eaeleriae taiaa moadtioM
tigille praslati at patroni. Utera diligenti* eoa- per ea vel Me digero ipsis praeeriane, ordinario
oervstur. Bi quae ante* pro roibas eiusdem see)»· 'lori, quanta eidae commodo patariat, sub poena
eiaa doetaae fueriat deputatae, sub certa liari* synodal!, eaedem deuaaeieat, aaimadveraioM de­
tâtions terrae at qs*titate valeria debeat assignari, bita puniendae.
ita ut exereeeeatiae, ei quae forent, ia poetasum
ü^leeloi J^^uerttpetee, ^Rtdrteeeiec, ^tmte IMI.
ad mensam episcopi eoavertaatur. Boa antes ad
capitula eceleriaram oathedralium habentia dona­
Onera fabricae oeeleriarnm eatbedraliam, iuxta
tion* novalium, nolam* extendi.
dispositions* statatoram provincialium, principali­
Quiconque oocleeiaetioa beneficia obtineat, ad­ ter incumbunt' rovareudiarimie dominia ordiaariie,
juvent ad tecta eoclesi* reficienda vel oeeleri* utpote, qui duae iliorum partes ferre obligantur;
rostaurandas, ot cum aio oollectoree eleemosynarum, ex consequent; vero capitalia partem tertiam dare
pro fabricis ecclesiarum, quo» quidam viotricoa debentibus. Nihilominro tamen pravitate et vitio
appellant, deputati, qui eunt omni exceptione de temporum iam inolevit, qeod nonnulli ^domini
plebe maioroo; et iidem slesmosyn* fideliam in­
ordinarii solutionem fabricae non praestant, atque
consultis eccleeiarum rectoribus non expendant ita'neque a capitulis penditur. Interea ve^o eceieAd decus et-honorem ecclesiarum eatbedraliam sise stillicidiis perviae corrumpuntur, deformantur,
attendentes, statuimus, quod ooaauetudo in noatro et nisi mature eis consultum fuerit, pleraeque brevi
provincia iam diutine observata, qua pontifie* collabantur. In quibusdam qcoqas ecclesiis, nt in
duas, et capitula eceleriaram eatbedraliam tertiam
Posnaniensi et aliis, sunt quaedam maiora onere,
partes, pro fabrica eccleeiarum contribuunt, robur utpote vestes et vasa sacro, organa, eampanae,
obtineat perpetuae firmitatis; ipsamque hoc approvinum, cera, oleum et alia quae domini episcopi
* bante sacro concilio approbamus. Et nt aoqualitaa curaro et ferre deberent, non tamen ut debent,
cuilibet «erretur, decernimus, qupd capitula eccle­
aliquid ferre volunt, quin ea in capitula reficiunt.
siarum pfaedietarain, poqant beneficiis ipsorum
Quare decrevit synodus, ut deinceps domiai epis­
iustam et 'ordinatam taxant, salvo quod si ox iusta copi, in ferendis tam fabricae quam aliis oneribus,
causa contigerit clerb pro subsidio fabricae col­
non sint remissi et negligent*; quia ea quae de­
lectam imponi, illa ne alter prae altero praogrobent, libero feront; aut ri ab istis oneribus liberi
; vetur, parte pro aliqua non debeat computari, sed
et absoluti in futurum eese velint, asrigneat deci­
ea non obstante, nihilominus quilibet contribuat
marum suarum episcopalium partem capitulis, unde
talia onera supportent, quemadmodum ia aliis
suam, partem.
Ad divini cultus ampliationem, ad viarum quoque ecclesiis *t factum.
iniustitiae ao controversiae praeclusionem, quodque '
De immunitate oooleriarum.
rectores ecclesiarum, et aliae spirituales personae
Ex alipù,
militantes Deo, curis se non implicent secutoribus,
carnalia spiritualibus, inutilia utilioribus, prae­
Licet laids in ecclesias eoclesiastioasque personas,
ferendo : volumus et ordinamus, quoti singulis annis ao eorum .bona, omnis authoritas sit sublata, tam
infra oetavss Nativitatis Christi, aliquo dierum iure canonico quam civili: nonnulli tamen laici
dictae optavae, ipsi rectores vel aliV curati, com­
nitent* in vetitum, .immunitat* eorum diversis
muniter et divisim, quilibet in parochia sua, cum conatibus infringere moliuntur. Nos super his vo­
patrono ecclesiae, si patronus ibi faerit. et com* lent* eorum ausum reprimere, suthoritste huius
mode adesae poterit, et eum parochianis, Vel sal­
sacri concilii, sub obtestatione divini indicii et
tem cum aliquibus de senioribus paroohisnoram maledictionis aeternae, districtius inhibemus, ne de
seu parochiae, duos viros de statu laicali, fide cetero ad huiusmodi temerari* manus praesumant
dignos, eligant ao deputent Qui rie deputati viri extendero; quod videlicet aliquem confugientem
ecclesiastici, vel victrici eeelesiae nominati, ea, ad ecclesiam, quantumeunque maleficium commi­
quae pro fabrica seu structura, et aliia censibus serit grave, index laions seu quivis alius, quan­
seu necessariis eoeleeiae, quoquo modo a ohristi- tamcunque seeularem dignitatem obtinens, seu
fidelibus offerentur, diligenter conservent, et eum potestatem exercens, de ecclesia violenter praeoonsilio rectoris exponant fideliter ao dispensent: sumat extrahere, immunitatem ecclesiae taliter
qui etiam hniusmodi oblata, cum rectoribus cuius- D violando; sed potius ad instantiam rectoris ecclelibet- ecclesiae describere, person* offerentium, siae ad quam frigit, eidem vitam et membro illa*a
tempus et quotam oblationum,- ne ipria apponi conservet, et ipsum pecuniaria vel alia disciplina
possit usurpatio, tenebuntur. Et in fine anni suis puniat mitiori. Nisi malefactor ad eocleriam fugiens
successoribus, sio ut praefertur iterum electis, ot publicus latro fuerit, vel nocturnus depopulator
rectori ecclesiae, * aliquibus de sanioribus paro­
agrorum, aut ri in ipsa ecclesia vel eius cimiterio,
chianis, de hniusmodi receptis et expositis, etiamsi homicidium vel membri truncationem, sub spe
ipsi do ebnsensu rfotoris et parochianoram, in immunitatis perpetraverit: tales enim cuiuslibet
oodem officio remaroerint, singulis annis rationem immunitatis privilegio sunt indigni.
'
fuero sint adstrictt: ad quam etiam faciendam,
Item, ut experientia rorum magistra demon­
eos et eorum quemlibet obligamus. Et nt in prae­
stranto didicimus, secularis potest* ad tutum
missis cesset omnis suspicio, ot verit* apparoat, saevire non voretur, quod spisoopos ab ipsora*
volumus, quod unus liber seu quaternio, pen* èedibuo bannit, proscribit, potenter expellit ot per­
rectorem ecolseiM, et alter pen* dictos viros duos sequitor, contra Deum ot sacrorum canonum sanc-

eocleeiastiooa rit; in quibus libri· sive .quaternis,
huiusmodi obletipuuf summae; ae distribution*
rivo dispensationes eorundem, Ut praemittitur, con­
scribantur, habeantur, remaneant et serventur;
pravitatibus rimonieo, usurae ot cuiuslibet alteri*

tionsa, ex quo uophsime ad tantam deveniunt
agwtate», quod, in vilipendium pontificalia digni­
té:·, non habent ubi caput reclinant ot vitam
sustentant. Propter quod praeeentis concilii authoritoto statuimus et inviolabiliter proodpim* oboer-

■’Wi

747

coMonjuM PBTRiooT»m novuraui Gnemnua, wn ■·» i»

τα

v«ri, ùt qnotieecunqu· alia·! «X episcopis pMvincfoe A eealednatfoM deputatae: prohibe····, at ataUl eam
Mitrae supradiota rei altar*· iUorarn aesideN terbavd exercitu, i* beats e* villis oedesia·, que
~ Mating**, alii omnes coraprovineiates episcopi ia utiqM abeque gravi dispeudio eeefostavum, st inibi
talibus psrsequutioaibus, ipsum eousiHi·, subsidiis, hadtaatium destructio··'nea modica neqaaqarnn

favoribus at auxiliis prosequi et adiuvaf· ******
tur, nt ad raam aedem Ubere revertetur. Adiioientes, quod denae redire nsqniverit, opieeopes
comprovinciali· quicuaqus, ad ipsi·· requisitione··;
secundum potabilitatem, in suis domibus eandem
procurare ait adatriotua.
Mandamus, ut capitulum Querneas nt MsKsnfmiu, do immunitate sederiarum Hb, VI publi­

tai pas··**,. tala·* statieM·.- AHoqnfe princi­
pale· pereoeM tarbanra vel exoreitenm pmedietorwn, i^M'facto, monitio·· praemissa, seatentiam
•xoommnnioatioais iuourunt; et loea, civitates,
oast·*, vUIm ot oppida quibas praesuat, tam dia
donee satisfecerint, ecolesinstio· sabi*c«*nt inter­
dicto.

Item. Cum ad aures nostras frequens clamor
cetur, quod aeqnitur tub hac forma abbreviate*·: pervenerit, quod quidam nobiles et potentes, tam
Statuimus, ne quia impotrstores literarum apostoli- laid qnam derid, snb spari· hospitalitatis, bona
carum, vel dios ad ' forum eeclesiastieum recur­ monasteriorum et ecclesiarum seu eccleetasticarum
rente·, super cauaia quae ad idem forum d* iure porsonaram dovorut et devastant nimis frequenter,
vel antiqua conwetadine pertinere noceantur, ad 'et eum ’effrenata multitudine hospitantur, ut lon­
desistendum, vel in foro aoeulari d* qunentionibus gioris temporis vietum brevis hora consumat; sub
huiuamodi litigandum, per eorundem indicum sccle- * poena excommunicationi· districte praeripimus, ut
siastieorum, vel impetrantium aeu litigantium aut omnes do provincia Gnesaensi, tam derid qnam
laiei, ab huiusmodi monasteriorum et ecclesiarum
volentium litigare, aut propinquorum ipsorum, aeu
gravaminibus abstineant. · Qui voro ab huiusmodi
illarum rentra aut sodesiarum snarum etiam cap­
tione modiave aliia eqtnpellat aeu compelli faciat gravaminibus non abstinuerint, seu · praedicti·
monasteriis vol eodeeiis, contra religiosorum vel
aeu procuret; nec per ae alioave impediat quo­
minus coram indieibu* eecleaiaatieia delegati* aeu •ocularium clericorum voluntatem quidquam extor­
ordinarii·, querulantee de cauti·, ' quae, ut prae­ serint, vel ex vana eeu simul·*· confidentia, anno­
missum/ eat, ad cognitionem pertinent eorundem, nam,M« ali·· rea clericorum, absque eorum man­
poaaint publice iustitiam obtinere, neo ad praedicta dato contrectare praeeMipeerint ; ««dem tuque ad
•atiriactionnm eondigJk, praemissa monitione,
facienda det auxilium, consilium vel favorem. Si
qui· vero contra praeeumpierit, excommunicationi introitus oedeeiae denegetur. Episcopi tamen vel
;e noverit ipao facto subiacere, a qua niai tam alii,- quibus do iure . vel approbata ct praescripta
iudici, cuius cognitio fuerit impedita, integralitor,' consuetudine procuratio debetur, ipsam poterint
vel iurwditio usurpata, quam parti quae turbata recipere, servato moderamine concilii generalis^
Quoniam nqnnunqnam consule* civitatum et
in proaeqnutione cui iuri· fuerit, de iniurii·, dam­
rector··, necnon «t alii qui habere potestatem
ni·, expend· et intéressé, integre Aserit •atiafaotnm,
nullatenus absolvatur.
,
videntur, tot oners frequenter imponunt ecdssii·,
Eos qui temporale dominions obtinente·, suis C ut deteriori· conditioni· fsctum sub eis sacer­
subditi· aliquando interdicunt, ne praelatis aut dotium videatur, quam eub Pbaraone fuerit, 'qtti
legis divinte notitiam non habebat: ille quidem
clerici· aeu personis eceleaiutici· quioqusm ven­
dant, aut amant aliquid ab eisdem, nq ipsi· bla- omnibus alii* servituti subieetis, eecerdriee et

poseesriones eorum in pristina libertate dimisit,
et de publico eis alimoniam minietravit ; isti vero
onera fere universa imponunt eccleeii», et tot an­
garii· eae affligunt, ut oie, quod Hisromiss de­
plorat, competere videatur: pvwsespt preestsesorum
/oria est ssri tridrfo. Vel quaedam fossata vel
expeditiones se* alia quaelibet sibi arbitrantur
Insuper statuimus, ut capitulum Çsrmsfecm, agenda, de bonis eocleelarum «t clericorum et
de censibus, libro VI, et Clementia· Itassmti, pauperum Christi uribue deputatis, volunt facere
eodem -titulo, ab omnibu· publicentur ot obeorven- cuncta compleri, et iurisdltionem etism 4t authotur, sub hac forma collecta; si universitas vel ritatom praelatorum ita evacuant, ut nihil potesingularis persona, ecclesias vel ecclesiastica· per­
•tatis ei· in euie videatur hominibus remansisse:
sonas, compulerit solvere pedagia vel gnidagia , quodrea snb anathematis districtione fleri dc setero
seu telonea vel exactione· pro rebus suis, qnas talia prohibemus. Si‘autem consules aut alii de
non négociation!· eaasa deferunt; vel pro persoafo, D oetoro iste oomssiserist et commoniti desistere
singulare* nat excommubieoti et universitas inter­
noluerint: tam ipsi qnam fautores eorum, exdicta, nec eis prodest contraria eonsuotede; et per .eommunieationi so noverint subieeere; neo com­
dioecesaaos, quibas boe constat, debeat tales ex- munioni reddantur, donee satisfsctionom fecerint
commnaiosti publiée denudari.
oompstoBtom.
Exeommaaioamas omnes, qui do eetero osrAdversus oonsalse et rectores civitatum et dios
vari fecerint statuta odita ot coasaetudiaes iatroqui oederias ot viros eeelesiaetieo· talib seu col­
ductas contra ecclesiae bb artatam t ahi ea do lectis et exactionibus alii· aggravaro nituntur,
capitularibna suis infra daoo moaoos, pas* baia·- voIom immunitati eedsetastioae Jhateraaenso con­
modi publicationem sonteattae fecerint amoveri. cilium provider·, praaaultptionom huiuamodi sub
Item, exeomsnaieam*· statatarioe et scriptores anathematis districtione prohibuit; transgressore·
statutorum ipsoram, neeaon potestates, eeasafos, . et faetores eoruns, eaeommanieatiori saHaedre
restores ot consiliario· loeeruss, abi de -oetero praecepit, dono· satisfaotiosocn impeodoriat com­
haiasmodi 'statuta «t oonsuetadines esclssis» fuerint petentem.
S
ebservatoe; neeaon «t illo·, qui (Mslu ea praoVerum d qugndo forte epieeepua simul cum
•nmpserfnt fodicare, vel in pnblicem .tantam seri- •tatas tantam . noeetatatem ■ vel utilitate· pro­
bere indicata.
spexerit, nt abeque *11* eoeetioM, ad relavandas
Oam ad ministrorum «esi··*·· suetoatattoMm utiHtatas vel ueeessitatee eommunee, ubi fotoorera

dnm molant, coquant panem, aut alia obsequia
exhibere, necnon aquam et pascua prohibent, cum
talia in derogationem ecclesiastic·· libertati· prae­
sumant. «eo ipse excommunicationi· «entends·
decernimus subiacere. Quod etiam ad eos, qui
'oblatione·, ne Ubera· flant inhibent directe vel
indirecte, duximus extendendum.
4

,

-

·* s*bve*tio*em ege*eem*« sint prevent**, e* res

m

CONCILIUM PWTR100VINNM PROVINCIA· GNN8NNN8I8, IbH maii 1»
TM
—>—--------- -------- -4----------------------------- ;-------------- -- — ----- :------- ------------------duxerint conferenda, praedicti laid humlHter et a Neo taurae iainetam negotium est dicendum, prepdevebo recipiant eum gratiarum actione. Propter ter uoeoacUateo: quia tegimus saacteo apoetelo·
imprudentiam tume· querendam, Beffiunu ponti· negotiatae Mme, et in regula Benedicti pvaodpifex pdw eonenlatar, enisa interest communibus ter provideri, per quorum mwu negotia monautilitatibuo providere. Quin vero nae tie quorum- sterii procurantur; enses vel aves seqei ai venan­
dam malitia centra Dei aededem conquievit, adii- daa^ et enuribns quibuslibet causia superfluis iutsrcimae ut eonetitetionee et aententia·, quae a tali­
esee. Eeee talia et htt similia, ministris altaris
bus re) du ipsorum mandato fuerint promulgatae, Domini necnos ot monachia omaiao contradicimus,
inaaee et irritae habeantur, nullo uaquam tempore de quibua ait apoetolus: ,Nrase militons Dre tes▼aliturae.
Ceteram, quia frena et dolus alieni
patrocinari non debeat, nullus vario decipiatur er­
Sed nec procurationes villarum, aut iuriaditione·
rore, ut infra tempus regiminia auatinoat anathema, etiam socsisroe, sub aHquibuâ principibus ot secuquasi port illud noa ait ad satisfscfloaem debitam laribus viris, ut iuetittorius eorum flat, derisorum
compellendua: nam et ipeum qui oatiefaeere recu­
quioquam exercere praesumet. 81 quis autem ad­
raverit, et Mooeaeorem ipeina, niai satisfecerit, in­
venas haec venire tentaverit, quia contra doctrinam
fra moneam manere decernimus eededastiea cen­ apostoli dicentia: „N»mo otfUtoas D·» iatpluai er
sura concluante, donee satisfecerit competenter, nepeMs woutaribw;" «oculariter agit, ab ecclesi­
cum succedant in onere qui substituuntur in honoro.
astico flat ministerio alienus, pro eo quod, officio
Item. Cum contra' violatores ecclesiarum rei b clericali neglecto, fluctibus «oculi, ut potestatibus
cemiteriorum, poenae aint a canonibus constitutas,
placeat, m ingerit. Districtius autem decernimus
et peccatio nostris exigentibus in haec tempore puniendum, ai religiosorum quisquam aliquid prae­
devenimus, quod a magnatibus terrae, nec timor dictorum ausus fuerit attentare.
Deo nec honor eedoriis impendatur: praecipimus,
nt talibus qui eecleriaa vel oemiteria affractionibua
CONSTITUTIONUM 8YNODALIUM ONE8NENseu aliis rapinis violant, dioeceeani epiacopi nullo
8IUM LIBER QUARTUS. ’
modo parcant, aed nos excommunicent et ex-,
Doctrine da sacramento matrimonii, lu concilie
communicatos denuneient id satisfactionem con­

Tridentino parochia dUlgeater servanda.

dignam, et praecipue principi exercitus, per quem
Matrimonii perpetuum indissolubilemque etc.1
factae fuerint ; et si prineipum ibi nullus persona­
liter fuerit, tunc poena specialiter promulgatur in
Do abnoafa.
illos, qui principales in exercitu fuerint ; nec aliquo
eatigtas.
modo lata in ep· sententia excommunicationis'
relaxetur, donec de damnis et iniuriis fuerit satis­
Licet Heli summus sacerdos in se bonus fuerit,
factum. Is vero qui in ecclesia vel cemiterio ali­ 'quia tamen non ignorans fllios suos iniuste ae
quem graviter laeserit, vulneraverit vel occiderit,
contra legem Dei agere, prout ad eius spectabat
excommunicationis sententiam incurrat ipso facto.. officium, .non correxit, eaeaia in bello Aliis, ipsa
Ad haec statuimus, et sub poena excommuui- C de sella corruens, fractis cesvieibup expiravit Pro­
cationis iam prolatae sententiae prohibemus, ut inde ne aliena labe episcopos nostrae provinciae
nullus in villis 'ecclesiae seu apud homines eorun­
qpntaminari contingat, statuimus et sub obtesta­
dem villarum, subvectiones seu Pedvodos accipere tione divini indicii praecipimus, quod omnea epis­
copi eiusdem nostrae provinciae suffragaiteô^ si
praesumat, nisi in tribus casibns : si videlicet tra­

ditio ducis vel alicuius castri subita timeatur; vel •eis opus fuerit, tales prospicient, qui famae bonae
si exercitus in terram ingrvdiona, fuerit nuneiatua ;
ac integrae opinionis existant ; quodque ipsi epis­
et in; his scriptis casibus, qui ipsas Podseodos ac­
coporum snffraganei, a consecratione ecclesiarum
ceperit, prima opportunitate sibi ocqnrrente, sine et altarium ac vasorum sacrorum, seu bene­
qualibet fraude dimittat in eo loco et relinquat, dictione vestimentorum et apparamentoram ad di­
ubi ab hia, quorum fuerunt, absque difficultate vinum cultum spectantium, nec directe nec in­
possent reperiri. Qui autem praeter hos caaus in directe, ant quolibet quaesito doli vel fraudis com­
■ villis vel ab hominibus praefatis ipsas receperint,
mento, exigere quioquam praeter procurationem a
vel casu licito acceptae detinuerint vel alienaverint, ' iure concdssam, sub interminatione maledictionis
vel usibus propriis aliquo tempore deputaverint, aeternae praesumant; sed ipsi episcopi eosdem
certis'stipendiis
faites habeant
tam diu in locis, in, quibus dioecessuo expedire suos «uffraganeos,
“
.......
videbitur, denuncientur excommunicari, donec ipsis et ipsis provideant, ut reditus habeant dignitati
Bxteotta restitutis, 'damnum, 'quod inde ipsorum
et ordini competentes.
Statuimus etiam, quod epiacopi, aut- eorum
domini passi fuerint, ex integro persolutum sit. d
salfraganei, ante reconciliationem ecclesiae vel
Jte oloriot et monachi, oecularibus nogotUe ae
oemiterii, pro reconciliatione eorundem, nullum
Immisceant.
faciant pactum, nec ' aliquam exigant solutionem.·
Ea eKtiftdi.
praeter procurationem debitam expensarum. Re­
Multa sunt negotia secularia, de quibus pauca
perstringimur: ad quae pertinet omnis carnalis
concupiscentia. Qnioquid plus insto appetit homo,
turpe lucrum est: munera ininsta accipere vel
etiam dare; pro aliquo seoulari quaestu precio ali­
quem conducere; conventiones vel Utes vel rixas
amare; in placitis secularibus disputare, excepta
defensione orphanorum aut Viduarum; conductores
aut procuratores ease secularism rerum; turpis

conciliatione entem "facta, poenam licito poterunt
exigere a violatoribus ecclesiarum ve) oemiterionun,
et contra ipsos procedere per censuras. Quae poeaa
oie exacta, debebitur pro media parte ecclesiae
cathedral! pro fabrica' ot pro alia media phrte

ecclesiae violatae, *si episcopus procurabitur ex­
pensio roegoris ecclesiae, vel alterius reconciliatioa<
procurantio.i Alioqui, ai episcopus ipsam
reconciliationem suis sumptibus faciet et expensis,

verbi vel facti ease ioculatorqm, vel ideum socu^g^dmbebitur tota poena; quam etiam reoondlialarem diligere, aleas amare;' ornamentum incon- tionem spiseopns vel suus suffraganeos requisitus,
veniens proposito suo querere, et in dolidis vivere tenebitur facere infra tres menses.
De poena
velle ; gulam et ebrietatem aequi, pondera iniusta
- ------a
.
·
ve) mensuras hsfcere; negotium isiustum exorOere. ‘ > Oete. Trtd.. seas. XXIV d> mernte. st dt nf.< e. 1 -10.

r

ni

ookcouvk nnuoovimru piohmoui

anwinnwertw

«u .

•utem «xlgmda · vietatoribua, arbitrio dloeeeaaai a 'guoAauagM. «MnA beuriMa·» Am bu ASeeneAta
duximue relinquendum. · .
.
«Mgutaur, at «Mtr gui ίώ« tare petitor, «ititor
Lieet «aeria oaaonibu», m pro itotitatitoltam to aum «i. tonin* «fi ito aaga|aitam, prit -yrtoa
aliquid exlgutar, «aata· At: Unat Mtarti eurta* tiam vnl taaAtaa Mgare tel ashaurtaa poaaK ■
rum, tea aeatrM quam aoepteeoporum ueetrersm attaaUi hverem petoutom talonrum, galba· to nu»
et aliorum ftoetetenua, ta «togeaAe «dari·, es tami et aaetetaut, proariariau·· fiarifi Ab beae*
corruptela aatiquitaa totrodnata, metae tutionta toti» «era» AII· eoafereadia, «i Ae taribua «i flber•xeeduut Noa igitur gravanti·· eM Metre* pre- tetiba» anriariM remitlmdla i aoa baie aimotoaeM
vinctae oonrideruatea, et depeetatieae* iprito ia ia* labi eeaerrare volaatea, rnmetoe mtatari praaeouti
vcatituri· fere illicit··, quea beet ta tote, ÿreto «totale proatieeoree bniaaakodi et patenta· attreeoptare····, tollar· aea poamunua, eandem «altem teree, ipaeegae laieea, ipao taru votat··· exeeatnmairefrenare volente·, hae aaera «yuodo approbante, sationi» «eateatia «aee taaodatoa, ot' aibilomioe»
probiboma», gaod drincepa pre litari· toaariitarerum. eam foro tadigibilom ed huiuamodi dignitatem.
•d beaafida quaataeunqua, maguitadtai» roditaum
beneficium exiatat, dicti notarii curiarum, uhru Me praelati eub aaaaa «mm aaee vtoae n«aa«itaat

duo· floreno· aeri ungarioali· exigere aoa praaQaamria per «eororam eanonum atatate dt
•utaaat. Quod d beneficium rit mediocre rei tatabriter probibitem, no praelati rieea ot inria- *
exile, «alarium notario dimtanatar ot arbitrio ordi* ditioaa» aena, aub annua ponaat peodoae; non- ·
uarii oomntittatar, in qne qonaeieatiam da» on·-; t nulli tamae provinetae uoatrue apiaeopi, et alii ς
remue. Bi quia rare notariorum ta preenti··· ex­ praelbti ' tariaditionem obtineto··, «pretia Merta
actione exoeeeerit, pocua dupli, ad regaidtioaeat taatitutia, cupiditati» »uae taxati» habente, officia
gravati, per ordinarium puniatur, per Madoa ta •na et tartaditionfo exercitium, *ub annuo precio
u»u» pauperum convttteada. Epiacopu» vero, gei locaru ondaUbua »ee vinarii» ipeorum non reran-·,
•d requiritioaem gravtti huiuamodi, notario· ia tar, in aabrtnioaem iuttitia» at depaetienem aubpraemiari· reformare infra mentam neglexerit, ab ditorum. Noe igitur talibM aburibu» viam prae- '
ingreaau Cecleetae - tam diu «it mpenaee, doaeo dudare eupicatee, hac aaera approbante aynodo,
praedictam poenam dupli, guam »uu» notariua, •tatadtau», quod quiconque pontifex aut praelatu».
vel aliu» »ao nomine, ultra taxem impoaitam ex- huiuamodi ofifirie aut inriaditionem deincep» locaro
tonerat, ii uum pauperum Cbritti diateibuat fide­ praeaumpetrit, epicoopu· ntpanrionem a divini»,
liter; «uper quo conacientiam du» onerum··.
inferior ruro praelatu» exeommuntaationta MutenNull·· de non petendo beneficio ab ordinatore ttam incurrat ipao facto ; oflkdatia vero «eu vioariua
•eu 'praaeentatore, cantionem vel promiationem ali­ buinamodi iurieditionem oonduoen», eo ipao utiam
quam interponat, quia hoc aimoniaeum e»t et noverit n Mstastta excommunicationi» innodatum.
contra canonica» aanctiope·.
.▲‘ quibua «oataatiie noq pria» abeolutionta bene- Verum ’quia aliqui taeardotea «x «implicitate ' Adam a aobi· ve) a noatrte raeeeeaoribu· valeant
•ive inria ignorantia, quidam ax âvarittae vitio,. obtinare, donee uterque eorum, tam praelatu» loquod fere omnium oeulo» excoocavit, dum euo^ta- C oaa», quam officialia «eu vieariu» conducent iuri»riitiam, oleum infirmorum «t bâpttamà parvulorum, ditionem praedictam, autumem pecuniarum, pro
chritma, oleum tacrum, «epultam· aut alia «aera­ qua huiuamodi locatio facta faerit, integraliter
menta ecotaeiaatie* tui» «abditi· adminutraet, pre­ persolvat, medietatem in um» pauperum aeholacium extorqueat ab ipeta, pro «ai errori» et reatu» 'rium circa eccleaiam catbedralem degentium, altam
detention· longam iUie» tod »oe«Mtnd>nM», prae­ vero medietatem pro fabrica eiuedom eecleeiae
tendente·, «m advertent·· quod diuturnita» tem­ dtapeniaadam.
pori» peocatam non dimihuit aed augmentât: noe
Do «etinll», migtatrta ·« ackolaribua.
inhaereetaa coariti» Tbnroueati, quod huiuamodi
Lenicitmi
coMuetadinem maxime deteatatax, ae pro buiuemodi aut atiquibu» »Mraa*ati» conterendi·, aliqua
Quoniam eectaata Dei, ricat pia mater, provi­
do cetero munera, quaatnmcuaq·· modie·,' par dere tenetur, ne pauperibua, qui parentum opibu»
Moerdotm vel prolato·, e «ni» aubditi» tanquam iuvari non poa*unt, «tudendi et proficiendi oppordebitam exigantur, »ub poana trium maraarua·, tanhaa aabtrahetar,' ut de reepSbliea at eeoleaia
■ynodali approbatione huiu* Meri concilii diatrie- doetrinia iliumtaetur, et virorum eruditorum intiarimo probibemua; tori buinamodi tauaera ipoate genii· decoretur: boe «aero approbante' concilio
et cbaritativo a ebriatifidoliba» offeraatur. Votamue dptarnimu·, ut locorum ordinarii, non colum in
tamea, ut laioi utriucque aexua, per opieeepoe aut metropolitaaarum,cathedralium et eollagtatarum eo•tteiatae eorum, ad eoMuetudtaea laudabile·, pia D etaatanuu «ebalta, xoetor·· [et] magtatroa in ariibu»
devotione Adalium tatrodueta», «erranda·, indu- aerveut et fovaeat, foverique ct earvari feriant;
cMtur.
.veraaetjam ta mdforibub ot mfeoribu» oppidi»,
baoealeuroo·, ubi «agtatri Mctastari non poaaunt;
Stataimu· etiam deeeraeaioe, quod ri apiaeopi ta alii·'vero' loti» jafertoribue, »cbotar«· aaferoe,
et «uffragaati provinciae hui··, · eoaMerattouibu» idoneo· ot docto·: prvvidmta», to reatorea «eho• quarumeuaque rarum, bauadiatietabna, reaeueilta- taruai eorVaat ta aebelto idoneae, baaw morigerato»
tiouibua ato fertaati», directe rei todfreete aut et minime B»tatima» dteoiptUee, quoe dirigant boae
quolibet quaerito doB vel fraudi· oatoawtoe all- ragtaüae et taadabiH dteripltaa. Bi aatem aliqui
quid «xiganet, praeter ^oauratieM· «t taxa· a •aaest e» aie ineorrigibUo·; aoedem ordinarii» rai
iure at atetato prevtadaM ιι»ι>Οι·, poena arbi­ eorum oftrialibu» deferant puaieedoe.
trali per arehieptaeepum peaieadea,
que per
in «ynede AtrfceeteMi gueHe. Jto aeri».
capitulum eerie·!·· aut per vtearium eaaea«ibuatar.
Bchelare» vago·, eoe %dglioet qùi «diotam
Provideetar tamen aaffragaaria de vieta at
dereUquertat, reaafaaeque et Heeutioee vixerint, ex
atatata, naeearitotibuaq·· elite pro. eoeditioM eo­
«Mtatibu» et oppidte e··· propellendo·.
rum aempatautiba·; qeonm iinirimtia» prae•estibto «tat oMratae.
Queutam aonamequam aaatiagi^ quod ad

'i.

*

TM

oojfOTUüM FirmoovnnrsB norurcsA· ennniraia, »n mau ie

vm

racte ednoaadta, per megiatro· a» praaeapteraa A maaiaram prefaaaoribua, ravceendiaeimaa demis··
MMMNHri eMVeaU, B* inventa» «klMteM » MMM. anhiapiqpopa· Gnadaaaato tabaaraado deliberation!
daelttata «aate, et maUaribua Itabuatar praeeptta, ta prêtant praeterite aynodo fut··, proaüait ta
ptaiimam rqfarst q inventai· rate InetitaM: haa aaaaa ayaodo ae datanun eaatum daaataa suri
deerevit haeç aeeraeaaetaeynadna, atosuHeaebolae ta aaro, rstiona eatieaisa Gaaaaeaaie; ratio··, ver·
particular·· i* tot» provisat·,' ta eivitntlba· at ••elaata· OroeoviaMta, riasütisr oedtam ta aura
oppidta, viaitantar dUigeaier per anoa plabasbaj duaatoa; Oaiavieaaia eentam Aorenu ta manate
bl» ai ariaaa afaguMa aaaia. Bt abi plebani ta par msdiam aaxageaami et Ploeaaato aimiiiter
•taemedi vtaitattoae fartai aagligaataa, hrebidla- atiam aantum; Poeaaaiaaaia aimiiiter eaatum per
«ani, aaa »lii ad quae vlaitataa - pactisai, ta enta media· aaxagenam, ex deeceto et ordination·
viaitatioaibu» de boa inquirant; ai'ai quid arreria ayaodi, raveraadtaeimi domini Peannaleasie at reli­
aagHgaatta plebanorum ta acbolta admiad dapra- quorum dominorum episcoporum auatw aonaanhenanm farit, id totem ta ptabaaaa redssdabit tiantibua, dara at solvar· dababuat. Ad quad capi­
par ordinario», pro qualitate ot quantitata arreria, tula aoelaaiarum praadietnrnm, ooasanau» sno» prse■tara poUieita aaat; attento, quad boa sanctum
poena eondigna paniendom.
la qnibna quidem acboli» aaa legantur omnino
libri Martini Lutheri, Maianlbonia at «aquarium,
aa ox aonun lectione taveatna ab ipaia taaaaabalia
tadoiatar; verum dooaaatur in eiadom aehoUa dill-,
gentar deoam praecepta, libri ovaageliorum, epi­
stolae Pauli, Cato morali», laoorataa, oMoia
beati Ambrosii, hymni, aequantia·, Cicaronis, Vlrgilii, Sanaa·· opera, at alii orator·· at poetae
approbati ot in ide catholica minima snapaeti,
legantur.
Curantque arehiepiaoopi at apiaeopi aorumqua
in spiritualibu· viearii, omnaa schola» reformare
diligenter, praaaartim univwaitatem stndii Oraooviensis valut matram at alutanam omnium studio­
sorum, in moribus at disciplina; at ut detaoepe ta
vaatibua aooularibu 'at Isicalibua non incedant,

propoaitum, in tottaa ragni utilitatem publieam
vargara digaoaaatar; at quod abaaatea domiai
•phaopi admonagntar vigor· praaaentia tynodi, ut
daeretum praaaeaa exequatur, at. eapitalornm con-

Muua obtinaant, aub poaaa^ centum »nTeoram
ugarioalium par aynodum aeu.allM ravarandiaaimum dominum archiaphcopum, a ningulia axiganda
•d nniua uni dacuHum.
Domini varo abbatea in aadam aynodo pru•antaa, proptar. abautiam aliorum abbatum at raiigioconua, at quod, u da ro cum fratribu» »uia
trutatu at oonailia non habuaruat, diatularuat
hoe nagotium in aliam dalibarationem at naponaionam. Dabant autem domiai arebiapiaaopua ot
•piuopi, praeitaA eupplioibua diligenter initara
apud aaaram regiam maieatatam, at aina, maieata·
•d tarn aanetum at laudabila et naeaaaarium opu,
de »ni»'t'proveatibu» aliquem aeneam parpatnum
praadieta· univarqitati eonatftuat.

sod garant babitum decentem, clericalem; at rec­
tore» aobotea, aub poena trium maroarum, susci­
pere aut aarvara non praesumant seholarea, solum
in veetita clericali.

Bfamfos·, «Mem.
.
i
loquitatur atiam diligenter per arebidiaoonoav
et inquisitores, de paadagogia in dOmlbua nobilinm
et civium, na aliquo· libroa suspecto· lagant puaria
eorundem, at eoa in aura flde corrumpant.

Sa agenda Xrariritari prism.
.Quoniam universitas, eau échoie gaaerplia Crecovianaia celeberrima, in amplitudine nomini» aui,
proptar nonnulla» nova» et aegre toleranda» oon•aatodinaa, promovandorumque ad aliquo· gradu·
insolitas deputation··, bu nostra tempastata par
incuriam temporum, padstentim dseroaeers vidatar,
eum magno dedecore at tactura raipublieaa: placuit
aynodo, dt revarandiaaimi in Cbriato patraa domini
arebiopioeopue Onaaaanaio at Cracovian·!» m Praa*
midiaaii· apiaeopi moderni, Craooviam daaeandontae, raformationeip faciant, vigor· bravia apo•tolici ad boo habiti, omneaque illo» abuu in u
nato· tollant, faciantqua in oiunlbua ita bodarn
reformationem, quo aohola ipap priatiaaa clari­
tudini reatituatur, at acholar·· ' promovandi rele­
vantur ab excogitati· ot euparvaeaaate impanaia,
circa promotione» au·· ; et prueoartim, ' ut ordi­

£» Lawcfcnri, 15M.
Quoniam plurimum ' raipubUou intereat, ut
aeholarum raefa ait teititutie,' in quibue inventu»
hbriatiana, at in virtutibu» catholicae, dieeipliqaa,
ot in bonarum litararum doctrina, a probta^et

'catholiai· magiatrii at praaeaptoribua Deum timentibu·, adneari poaait: proinda «acre aynodo·, votera
atatuta innovando, ad praaoludondam viam augen-

dir baaroaibna, ne iuvantua ipaa ad (tudia. Ger­
manic· at da haarati »u»paeta. ex beo provincia
mittatur, ubi non aina gravi diapandio animarum
dagara poaait, damumquo nonniai peete haaratie·
imbnta domnm ravarti : deeravit diligenter agandum
earn aura maieatate ragia, in proximo ooavantu
Waraaovianai, do raataurandio atudiia ganaralibu
Craeovianai at Poananienai, aiademque raformandia
at malina providendi». Praetaraa, ut aadam maiaataa ragia publicum edictam da ravoeandia bia,
qui Wittambargam aut Ragium Montem, val ad alia
q auapacta «tudia profacti aunt, edat at promulget
aub poeni» gravioribu». Quod autem ad •chola»
alia· particular·· attinet, ininagit aaora aynodu»
dominia locorum ordinarii», par »tatuta provincialia
veter· et nova, quae de Ulta clara diaponuat, dili­

natio fleret nova, ad aollagiatura»~aFleetara·, taUa gantar axequaatar, atqua illi· iuxta aadem «tatuta
qua· in erudition· faceret conditionem meliorem. provideant, et »ehola» Koxmiaenaem, Beoamineaaam,
Quod ai for··* omnaa eo demandera non poaaiat, Pinaaoviaamm aliaaqua illi» cimilaa, per novator··
duo val unua aorum id tacaret; aut ai foraan null·· . baoroaum reeena arecta», cum eorum pedagogi» ot
ipeorum eo daacaadara poaaet, dapntarant aliquae . pmndomagiatria iavantuteq» oorrumpentibua, axviraa digno· at docto·, antiquarum oonauotndinum plodl at praeeeribi authoritato regia procurant
illiur acbolao. gnaro», ad hoe factandam ; at qnioΛ»
IFarmeetanM Immu fratr—MH,
quid faciant, tota illa univaraitaa aequa animo
•ano Uti.
•uacipera daboat et teneatur,
Ut autem certum aaminarium olarieorum et
Aei emaradi, Adrtaaei··, 1M*.
•aoerdotam (quorum inopia maxime boc tempora
Pro reformanda uaivarUitate Cmaoviaaai matra •eelaaia laborat) inatitaatur: decrevit haac »aer·
uoatra, at provantib·· laetorum augaedl», ot ab­ •yaodna, ut aebolae te univeraam amaea, tam partiunda vacandi·, legtetaa, at duobus Uterarum hu- oalaraa quam univarealac, et praaaartim .«tndiam

Oaaom. anamuM» torn·· UXT1%.

ooMçnuüM PBTUooTnuni PBovnraui owaurnua,

fw

OrecovionM reformentur. lapriati·* itaq·· «ίτ*· >
eate etadium Cbneeviraee text· dtoparitianem atatutebtim, reviran ditriuma ttomtaen epieeopua Qraoovieaeto -ran eum «m voraraMM capitate reformaat;
Mbela* qaeq·· Peenanieaeem, p« reuetadiadm·*»
cllm'Ioaaaam Labraaaki feudal**, fovwoadiaeiaae
domino· apinoopM Paaraatari* aa· mo vene­
rabili capita)· aierilitae reforaMi, at ia arione
•tatam raatitaat, aa piraaia ax Btaviaayaaari
boaia repaeita eaaaam carta* amat, ox caqne
aediAota eeltagii ipaia· reataurot, at Idoaeo· magi- ·
otroa ia aa foveat.
' Catari vara ravnrendia«iml domini lod ordinarii
•choie» particular··, tarn rirea metrepoHtaaaa,
cathedral* at collegiate·, qeam atiam ia paroohialiba· ecdaaii· reformare oaraat, ae demiaoa
•cholutico·, aat illpa praelato· ad quae da tara
^.vel ercctioM aat fondation· proviaio eebolarum
■ pertinet, magidroa at praeoeptore·, hoaaatto aaia- 1
rii·, praeaertl* al habaaat praalataraa ···» ben*
dotataa. providere compellant. 81 vara aliqua
dotatio antiqua, particelaribu· aoholia, per paro­
cho· aut alio· qu*vi· fuerit adempta, per viaitatona auoa illam dotationem reetitui mandant.
Statuit praeterea haec aaaota aynodua, at ainguli roverendiarimoram dominorum locorum ondi-

uh «mh w

vm

, *endq Mm tarataum oapradtatam, aat etiam ito
.eetere deferende, praut auporine am expra*·*,
ladaai praefoti tri ipaetrat 'aliqui, aaranMaaa
feeriat νφ rebeta, extra· ebrfetiarara* nt
«■pttoato at vanditieni· aammatehm, et quamlibet
aliam eemmuaieram aibi penltaa ncvariat iatardtotam; ata ad arbitrium tod ordinarii panieadL
Item. Oum adhuc 'tarn Paiera rit to corpora
ebriatiaaitati· nova plantatio, no forte co foeiliu·
papula· OhriatiaaM a aabaMtabttem ludaaerum
enperetitioaib·· at previa moribaa iageiatar, quo
levin» atqua dttae ohrietiana religio, ia Molium
eordiba·, ia bia partib·· Mt plantata; dittrieta
praaeipia··, ut ludaei in baa aoatra provincia
Oneaneaai eommorantaa, into* obriatiano· permixti
M* habitant: red ia aliquo aaqueatrato loco civi­
tati· vel villae, domo· ana· aibi ooutigraa aive
aonianetaa habaaat; ita quod a commuai habitatio··
chriarfanonm, aepto, more vol foaeato, ludaeoram
habitatio aeparetur, Praaeipimu· autem, ut par
epiaeopum rioocaaauum, at per dominum tempo­
ralem, tam ehriatiani quam ludaei, quorum damn»
intermixtae aunt ad venditionem mu permutationem
earum, ad arbitrium bonoram, virorum, eenaura
qua oonvaait, eompaliantur.

munie eoclMiaatieà obeunda benefiqiaque provehi

Interim autem, »i «aeramentum altari· ante
domo·. «Judaeorum deferri contingat, ip»i ludaei
audito «onitu quamprimum, intra domo» ana» ··
recipiant, et fen*traa ne oatia aua elandant. Portquam auto*» haeo aeparatio facta ftierit, daeernimu·, ut ludaei ta una civitate vel villa, unicam
tantam habeant aynagogam.
Item praedpimue, n< ludaei Mcerdoti parochi­
al), tafra caiaa parochiae termino· manaerint, pro
•o quod loca' ta quibu· ehriatiani' habitate debe­

poaaint.
Hac aairn ratione, certum raminartam
idoneorum clericorum, haec «ancta aynodua futurum

rent, occupant: iuxta quantitatem damni, quod ei
o> hoc inferunt, ad arbitrium dioeoeaani loei.

•eae «perat.

omaea proveatu· refundere compellantur.
Prùhiltemue etiam, ue atuba· et balnea chrirtiahbrum frequentent , nee aervoa, nec ancilla· aut
natrice», aeu quaoeunque mancipia, die noctuque
in m!· domibu· retinere praMumant; neo ad reci­
piendum theloeeum mu aliud publicum officium
aliquatenua amumantur. 8i quia autem ludaeu·
cum eliqua chriatiaaa fornicationi· vitium deprehen•ua .fuarit fuerit eommiatoae; quoaduri|u· decem
maroaa admtau· pro emendatione coiverit, diatrioto
oaroeri mancipetur, 'ei multor ehriatiana, quae tan­
tam Mele» comariait per civitatem futtigata, do
ipM civltata, atab epe redeundi, penita· expellatur,

•aril curarent, ut ia loco.aliquo dioaoeaum asarum
commodo, ooUegium taatitaeront, ia aoque oartum
numarum acholarium, da vietu at amicta provi­
derent, ao atipendii· oartto, illia qui ingeaio at dili­
gentia in diacando praoatarent, aubvanirent : ax
quorum numerp ■ aliqui aaeeaaaiv·, iuxta uniuaeuiuaque aetatem ac qualitatem, ad aacro· ordtaea
promoveri, at poat euMeptoe ordinaa, ad dffleia at

■

i'

Da ludaei·.
&s mitigaii.

Item, omaibna ebriatiaai· hui·· provinciae, aub
poena excommunicationi· diatrictiu· tabibamua, ne
ludaeoa vel Judaaaa aeeum ed convivandum reci­
pient, vel oum ai» manducare· vel bibere praeaumaat, aut etiam eum ipaia ta neptii· auia vel
aeomenii» saltare vel tripudiare praoeumaat; neo

ehriatiani earnea venato· aeu alia cibaria, a ludaei»
emant ae forte per hoo ludaei chriatianoa, quoe
hoatM auM reputant fraudulent» machinatio··
venenent Adlicientea, at ai de oetere, qaeeanqn·
praetexta, ludaei a ebriatiaato grave· aeu aoO
Λ<τ< Oemrwti, Brirfeaetae, 1543.
moderata· uauraa extoraarint rhriHtonorM»
' Baeroeaaota ayrada·,, aecum expendent quae et
mareium ai» nbtrahntar, donee/da immoderata
ita diacrimina ehriatiani· at efoleaii·, ex feegravamine aatiafeoerint eompateafter. .Unda ebriati- D
itia Indaeorum, undequaque ex regni· at vicini·
ani, d opua fcerit par
Inii· pnlaornm, ta regnum Poloniae receptorum,
«ampeltantar ab eorum
luant, qui aaera prophani· mittar· non vereaPrtaeipib·· autem tainngtana, ut propter hae tax ; ne quid datari·· ex illorum fforaauti· avaniat,
ehriatiani· non «tat tafenai, aad patina a tanto quod formidandam aaaet decrevit agendam ««m
- gravamina ludaaaa atndaaat aoHbere.
apud aaaram maieetatem regia*, ut numerum ot
Vt aatem ludaei a ehriatiani· valeant evitat* mqltitudfoom ladaeoram ta proviariae' Oaiiniaii
diaeerni, atatuimra et inviolabiliter praodpimn» •t praeeertim ta rivitate Oraeovieuai, ad aUmerum
obatrvari, qrad om»M at ainguli ludaei utriuaqno eortta, quem lobae UHe doaignatue caperet, dignetur
aaxua, ia tarria noatraa provincia·, portant unum rofrgore.
eiroutam do panno rubeo, pro rigno aMutum, «ire
Ia alii· quoque loei·, ubi pria· aoa feoruat,
eoMutam ante pacta», a parta riaiatra, ia vaoto HH» iaeotatam prohiber·, effieereq·· ut demeo a
•uporiori, quam oommunitar ot ragalarit* portant ahriatiaato aoa canant, ot quae emereat, runa»
dmuper veotae oum; alia·'oum extra demea haM^ revendant ehriattaato tafra 'tampaa certum; qua· niti
tatioaia anae exerat at taoedrat, val ta pablipo revenderent tafra oertam tampna, p* maieetatem
quocuaque medo apparant, aut mm bxblbent val regiam praeixum, illi· etat privati. Synagoga·
oetandut {t at] huiuemndi riguum infra menaem nova* uMqaq, atiam Craeoviae mure extracta»,
aaaumere teneantur, a dio pubUaatioai· oeuatita- deetM foeaee aaandent : ' Meet enim eX pietate
ITaanrfT.
ta^|hn*i« riga· ainm
ehatotleamlMeei ab eeoleata totoreufor, tamen eorum

I

ni

(xoksuou

ρβτμοοττβμββρβοτιβοιαβ

enuinii, i»n

mu

it

tm

ΊΜΜΜΗΜ COgOri
ntiaime, qui iut» «MCMMBÀ aaa vel laiaaa tevaaertet hamatim rei aaapaatae,
oaaomM* dteporitiauona, votarea rynagegM refov- aat doatrinaa novae pruadieantee aaa raggereatoe,
■m, uvm autem, praaortim «k muro, minime Mt WMJ^ÎMt·· M MMXiSM 4*CBBdMtMp «tlMMÎ
•onotruero pernent. Bt m «IuMImm nutriam ab­ pat raetaraa aaalaaiarwa aaa foedat requiriti, dnmlactent feotito «mm, V»i · «MM», M MMIm medo da ahtgnlaritate daa^iaea Ipaenwa appareat,
diitrMM, aubpoonte gravteaimi» tehiboatar, autho- viaataa traneaaittaat epteocpo vel eia* eflMali,
ritate oaaraa regiae maitetatte; quamvte et ordtebtii vtearie ita alteri 'eommieearie ad haa dapatate.
Tertiam nmmdimn. Quod aallaa reetor parechihabeant petaetatem a inre Rite parmteaam, teli»
tehibeadi. Praeterea, m ia forte puMtete civitatum aHa aaalaaiaa, «mpeetam praadteaterem vel prae­
aat oppidorum, ia pontienlte'et teatitte rea voaalea dicare volentem admittat, aat ia adfatortam aurae
exponant, md ia domibua «oram duaiaxat ven­ aaae aiiqaateaaa recipiat.
dant. Praetarm habita· a ehrtetteate dietinctam,
Quartum remedium. Qaad raetaraa parcehlallum
at oiim hte foit, at paeoim ia omnibua alite pro- eeeleeiaraa^ vel UH qui poteetatem babaat povteeite oboorvatur, deforant; aerriteraa at maaei- paadi raatavaa aehateribw, aaa dent raetaraa niai
pia ehrtetteaa habere prohibeantur ; at ai qaaa at aognitte, at da haereri aaa awpeette aeque
habeant, dimittar* at libertate donare .adigantur. diflhmati*. Quodque praaeipiatar rectoribne »ub
Ia civitate autem Craeovtenei, praeter aaa taatp- poena eMommunioatiaai·, quod ad «ehola* ena»
dinee pra rabat eorum oon»erv»ndi», deineepe apud venientem ea Bohemia vel aliae uadeeaaqua, eaiaachriottenoe non habeant; iuxta compacta inter B que aationie foerit,in aeholia manere non admittant,
reveraudiaaimum in Chrteto petram et magniteum nae eum recipient; receptam vero, ai aoli poteriat,
dominae > eptecopum et palatinum Oraeovieaaoe epiacopo, Vel officiali roproeeatent, vel patoatati
deeuper foeta, et per eaenun regiam matoetatam eeeulmi intiment quod eundem requirat, at te fo*
confirmata.
. varam idol ipaam vinetum adducat. Bt vidoaat
Ceterum, ne iudaei et ichitmatici, ax authori- raetaraa eeelociarum ceholaroe, ai quid in acholia
tata et adaateaiena dominorum iemporalinm,. in da hae aeeta aonferaat, aut eam tendant aeu de­
pleriequo lecte publica gerunt eflicia, et qui ehrieti- fendunt : quoe dum talea earn cognoverint, foeteat
ante eubiecti eunt, in ehrietiaao· ratione taiuamodi prout euperiaa aat praemittam.
officiorum, habeaut imparium et exerceant inrte(Metem rrewdiem. Requirant apteeopi domi­
num rogem, prineipe» et poteetatee teealaree, ut
ditionom, dtetrieto prohibemu».
Quia Rutheni etiam ad Mem Romanae oeolMiae inquiritor»» haaretteao pravitati*, eirpa extirpatiooonvarai, ad ritum anum veterem impune redeunt, nom haereri» foveant, adiuveat et defendant, auet rebaptteaatnr, matrimonia eum ënihodoxte contre- ' xilite etiam braeMi aeouteria iuxta formam iuri»
hunt, et eum illic cohabitant, dum interdictum communte.
Qaod dat aaaadatam ex
eeolMteetionm ab Ulte, uti merito debet, eervatur,
illi eçmpaaaa puteant, proooeoiqnoo anae et eeri- parte-epteeoporam, aub poena excommunicationi»,
moniaa publice exercent ; Wladioatua Leopollencte, ut nullue qui potoetatem hebet,' taaquam pator in
qui antea non orat, de novo opt teatitutua; ludaei 0 Uioa, vel tanquaà domine* in'eorve·, vel tanquam
diebua *acri*. labore* tuo* publica exerceat ot - paterfomiBaa ÿt aliquem de fomilii·, conferet alivel
rebut
quibutnegotiantur, oontra aOerarum canonum et iuri* quod
—■* aubcidiam
—4··1·*'— in
11pecunia
------- 1-----’ “
*■— alii»
----11—
■ publici ^apctiona·, in *e*ndalum multorum atque ouaque, infecti» pravitate haeretica, ad manendum
oppreoaionem at contemptum chrtetianae Hbertatte: ia Bohemia, vel aliae, ubicunque, aat veateatibaa
ideo egendum erit apud oaeram regiam maieatatem, de eodem looo, ubioanquo hio in provincia oxiatant.
ut id prohibeat, atque huie male edieto *uo regio
&ptimua». Quod domini epiacopi dirigant et
eaveat.
expedient v ititatore» literatoa, integrae opinioni».
Do haoNttate.
. qpchidteéonoa vel aliae qui vteitent totdm dioeoeaim, inquirendo de foutoribna, receptatoribue et
Haeretici quarameunqne aeetarnm, at credente» defoaaoribua pravitati* haereticae loannia Hum;
ipaorum errcribna, neenon receptatore», dofeneere» et «pecialitar, quod fodant «ibi libro» praeeontari.
et foutoroo eorum, exoommunicati »ant, quoe uni- tam per rectore» paroohialium quam eorum prae­
varai ehrtetifldelo·, maxime paroehtelee preebyteri, dicatore». Circa qéee ridendo» diligentiam ha­
diooceaaao loci vel inquteltori haeretice* pravi­ beant, an aliqua »u»p»cta aint in otedem libri» in­
tati*, donunoiar* tenentur, ut prO cate demeritte certa; at *i, invanerint, oottane eoedem napeotoe
ultionem accipiant, ne gdolium eorda eorum doo- da haered, ai poteriat, vine*©» repraeaentant ; aliotriaia pootiferi» corrumpantur.
quin foeteat ut auperina eet praeaaiaeam.
D
Orioaum at uMnum. Quod poetquam euapeeti
Bemodte oontra haerattaaa.
d» baareei capti foerint, extunc omnaa libri eorum
Aimam rcmediam. Quod Hierae ordinariorum inquirantur at areetontar et praeeautoatur apteeopo
dirigantur ad omneo ecdoeiarum reeteree prae­ vel- offioiali aut foquititeri. item,. quod ordinarii,
ceptivo ot »ub poena Moemmnuioatiante, quod quibo» bo» ex eifltio competit luge dignitati*, ri
ofonom diligentiam factent ia inquirendo, ri qui quo» hneredoe» ceiverint delato» v*l reporto», te
ibi foartet, qui novam doctrinam raapeetam denun­ offido eno minime terpeeeaat, nie anna per alium
tiant, aiertei vel Intel et penman utriuqoo «exua;' ae oxenaaat, »ad mutuo' eo invent. In proeeem
qui d reperti fuerint, intiment ante ordinarii» vel voro contra tale», eervetur forma *exti ot Cteaaeaarabidteeante taereto, et ri prameutaro eoa poteriat, ttearnm, m iuri» communi» et praxte quam ipai
TÜMto· r*prMM«tMt ; H
bommI ia gwifi inquiritor»* haaraticea pravitati» eervate oeaomne» ot riaguloa euoe parcebianoe, ut ai aliqui Meveruat.
■aiunt vel habent reap acte* de pravitate haeretif*,
Bte Mate. Zn apuerfe ZbOrteMtenri primo.
aoo aibi dMMUtriant.
foeuMitan reetettium. -Quod Ordinarii ecribaat,
rcqniroatoo principe», uobite», eapitaMe*, noanaa Tartaree, Tuma», In eerritie -domeetieo, circa e»
oMamunitata» riritatum at villarum, m aarundom tgftritlQglM· ΜίΒΜΜφΜ MttM et eeoditioate fooeemmuaitatam reatoribne «t-preourateribaa, quibua tînt, foveant; ot a*edten»* hae eaera epaede te-

759
-

; -

CONCILIUM fETRICOVIENSE PROVINCIAE ONE8NEN81B, 1577 m'sii 1»
■ - · ;.......... -

·.

·-------- --

■

.760

·♦-■

invenerint, absque contradictione aliqua, eosdem , ao immaculatam, in régne et dominiis nostris con­
recipiendi facultatem habebunt,. servitio vili per servare volentes; publieis ediotiq mandamus, ne qui
eosdem in boni* eccleeiae applibandos.
libri Lutheri cuiusdam eiusque sequacium quorumcunque, quos sua insolentia in reprobum egit sen­
Zn synodo LemeMenti eeeinUa.
sum, quique praetextu Ubertatis chriatianae, prae­
Excommunicamus et ansthematisamus fhnnem textu vitiorum ordinis ecclesiastici ot scandalorum,
haeredm, extollentem m * adverane hanc nanctam quae'ab hominibus, et kb .iis qui de hominibus
orthodoxam- et catholicam fideUK eccleeiamque assumpti ac perinde' infirmi "aunt, venire necesse
Romanam; condemnantes, haereticos universos' est, tanquam sub meile1· virus suum in vulgos spar-*·
quibuscunquo nomiifibus censeantur, et praesertim gunt, et scriptis ad sermonibus famosissimis, non
Lutheranos* noviter exortos, et Husaitas quosdam solum mores salubres ac instituta ecclesiastica,
damnabiliter reversos. Damnati vero -pm.esentibus aed ipsos etiam Sanctos patres .turpissime proscin­
potestatibus seoularibus, iuxta bullae ‘apostolicae dunt et sacra prophanis miscent, nequaquam ad
infrascriptae sacrae regiao maiestatis generale de­ regnum et dominia nostra inferantur et legantur ;
cretum et canonica instituta, relinquantur anim­ neve quis dogma ipsum.pestiferum, aciam pridem
adversione debita, puniendi; clericis prius a suis damnatum, approbare, profiteri vel tueri auderet,
ordinibus degradatis, ita quod bona taliter damnas sub poena capitis et oonfiscsSigN^bonorum omnium.
torum, si laici fuerint, conflsoentur : si xero clerici, Ad quae postea edicta nostra exeqienda. modum
applicentur ecclesiis a quibus stipcndiajpeeperunt. I etiam opportunum statuere volentes, delegavimus
Qui autem inventi fuerint sola sufjfieione nota­ in praetorium civitatis nostrae regiae CrecodTbnsis
biles. nisi iuxta considerationem suspicionis quali­ .nonnullos primarios nostros, tam spirituales quam
tatemque personae, propriam innocentiam, con­ etiam* seeulares. consiliarios, qui cum consulibus
grua purgatione monstraverint, anathematis gladie aAofficialibus civitatis, sic edictu ipsa nostra
feriantur, et usque ad satisfactionem condignam ab exequenda statuerunt. It inprimis quandocunque
omnibn» evitentur; ita quodai per annum in ex­ opportunum videretur reverendissimo domino epis
communicatione perstiterint, extunc velut haeretici copo Cracoviensi, fieret per inqpisitores eius cum
condemnentur. /Deinde ut impresaores librorum decurionibus, quos consulatus in tota civitate, ad
in k nostra prqmncia^nihil prorsus imprimere, et huius negotii aliorumque excessuum tollendorum
biblibpgja^vel alii quicunque exponere ac vendere custodiam delegit, per omnes et singulas domos,
deinceps audeant, ex libris undecunque adductis, testudines ae cistae diligens scrutatio tt fiatl ; et ubi
nisi illos ordinarii vel per eoa constituti viderint, aliqui libri haeretici invenirentur, illinc poena
et tam imprimi quam vendi permiserint. Contra- edicti exigeretur. Deinde, ut impressores librorum
faciehtes autem, si reperti fuerint libros haereticos nihil prorsus imprimere, et bibliopolae vel alii
impressisse, adduxisse' aeu vendidisse, poenis supra- quiconque exponere ac vendere deinceps audeant,
dictis subiaceant. Tenor vero bullae apostolicae ex libris undecunque adductis, nisi illos rector
praefatae sequitur et est talis:
universitatis, vel aliquis per ordinarium constitutus
Bulla apostolica contra errores Martini Lutheri ' prior viderit, et tam imprimi quam vendi per­
et sequacium. Leo episcopus, servus servorUtn miserit. sub poenis praedictis. Ut autem et reliquae
Dei: ad perpetuam rei memoriam. Exurge Do­ civitates nostrae hoc exemplo insistant, ac unus­
mine. et discerne causam tuam . . . Datum Ro­ quisque in tempore praemoneretur ne ipsa man­
mae, apud Sanctum Petrum, anno incarnationis data nostra regia transgrediatur, et ignorantiam
dominicae 1597, decimo kalendas iulii, ponti­ praetendere possit: nos hanc ipeorum consiliario­
ficatus tjostri anno octavo. Fids builarium.
rum simul ao consulatus Cracoviensis ordinationem,
per has liters» nostras, omnibus testatam esse
■dlotum Sigtomundl regib, oontra baeretlooo.
volumus. Mandantes omnibus aliis civitatibus regni
Sigiamundus, Dei gratia rex Poloniae, magnus et dominiorum nostrorum, ut ad hunc ntodum
dux LitRuaniae, Russiae, Prusaiaeque dominus et edicta nostra exequendi. faciant cum loci ordi­
haeres.
nariis aut eorum delegatis, ordinationes oppor­
Manifestum facimus omnibus et singulis, cuius­ tunas: easque diligentissime exequantur. pro gratia
cunque status et ordinis, subditis nostris, nectton nostra aliter non facturi. Daffln Cracoviae. sabetiam advenis quibuscunque in regno et dominiis batho ante festum Natalis sanctissimae virginis
nostris ubilibet existentibus, quia cum humanis Mariae, dominae nostrae, anno Domini 1523, regni
ingeniis, praesertim vulgi, ad res novas et in­ autem nostri decimo septimo.
0
solentes propensis, necesse .ait cum alia mala
,
lemmii
Latici,
Lmcieiae
etaMtun;
sad per iiatthituu
pleraque tum vero schismata et haereses emergere;
necesse item sit illas, per eoe qui divinis ac hu­ Drteeietuen, eueeeuemt smm, proamijratum, <mau Do­
mni 1527.
manis institutis praepositi sunt, tanquam sisama
ex agro, putari et eradicari: siquidem sola est
Decrevit haec sacra synodus, ut reverendissimi
religio, quae legibus ao institutis suis, homines in domini arcbiepiseopus et episcopi, pro exterminio
disciplina, in virtute ac in fide erga Deum et sectae Lntberanae ex dioecesibus comprovincialibus
homines continet ac regit, quaque in norma et et praesertim Wratislavieasi et Cuiaviensi inten­
observatione sua veteri, turbata et dissoluta, tur­ dant, procedendo contra notorios et suspectos de
bari ac dissolvi necesse est universa; quod postea, haereat, secundum decretum sacrorum canonum,
ut in multis exemplis constat, in seditiones ver­ statutorum provincialium. veterum et novorum,
gere. ac in pernieiem rerum publicarum oarumque omni timore postposito, solum Deum, fidem eius
rectores redundare solet : nos, pro officio Chri­ eo religionem sanctam prae oculis habentes, non
stiani principia, eam ipsam religionem, a sanctis parcentes praeterea *laboribus et expensis: cum
patribus ordinatam, ac per sanctam Romanam ipsi sunt in fidei materia positi tanquam signum
ecclesiam directam, nobiaque a maioribus nostris ad sagittam, et de plebe sibi commissa condignam
per manus traditam, ac per‘nos denique et gentes Deo in districto examine reddituri sunt rationem,
nostras, multo sanguine et clariseimi^ gratia Dei, et sanguis ovium de manibus eorum requiretur^
victoriis hactenus defensam : etiam a labe haere­ Quam rem ut facilius et commodius aggredi va­
tica, his temporibus in vicinia emergente, integram leant, suscepit haec synodus statute omnia pro-

wyin 11

ι,·^^.^-'···ν.ι

ι

Ml

’

J
i

.
’

g

'

.

;

.

.........................

.. r....... ..

COrnnlÙlt PBTRICOVIBNBE PBOVlNClAB GNB8NBN8I8, 15Π maji 1· '

7«i

vMaHa, 'sms MN· nfeetelMs insertia, in diversis- A eos servatis de iure servandis procedentis : etiam
qns .syiedi·, et p<* reverendiseimum in Christo eo non obstante, quod in talos ooneessionea, capi­
patrem, dominum Ihim· de Lasko, archiepiseo- tula etiam regularia, ad quae praesona constitutio
p·· Ομ·μμ·ιιι primal··,iegatnmqoenatnin,tem­ extenditur, consenserint, sigillsqao sua literie ap­
per· prassideatiM mm felici* confecta, approbata, posuerint. Bona autem huiusmodi, post privationem,
synodalique àutKoritat· «t decreto, eum statutis ad domino· suos ecblesiaaticos redeant Ut autem
huiua provinciae vetust|oribu· conformata, digesta, ■ reverendissimi domini ordinarii, st eorum in spiri­
in unumque volumen redacta, ac noviter impreasa, tualibus vicarii, ad exequenda ea quae eontra
et per memoratum dominum archiepisoopjim. in haereticos sunt decreta, magis expeditiores esse
praesenti aynodo publicata. Quae eadrih aynodua queant: decrevit eadem synodus, quatenus iuxta
pro approbati· et .publicari· habere voluit, decer- statute provincialia priora, quisque illorum inqui­
nena eisdem robur perpetuae firmitati·. Et dt do­ sitores haereticae pravitatis, in sua dioecesi habeat,
mini «xchiepiscopi, epiacopi, aliique indicé· eccle­ eiaque stipem honestam et competentem singulis
siastici cFcierua provincialia univenpua, seVUndum annis solvat: et quoties opus fuerit, cum officium
illa vivant, poenia inibi contenti· irremissibiliter inquisitio?·· perageht, illis de securitate eorum per
puniendi.
famijiam suam aut alias quomodocunqne pro­
’ '
Enudttn, Pttricoeiat, anno 1530.
spiciet, sub poena centum marcarum pecuniae, per
Innovana conatitutionea, tam iuria communia synodum provincialem exigenda.
quam atatutorum provincialium anteriorum, eiaque B
- Dtertinm SigitaumAi Angntti rtgit, m ntgotio
addendorum, aacra haec aynodua decrevit arctiarsiipioKM, Waruotiat.
' '
aimeque iniunxit, ut ordinarii harum provinciarum,
hia iniquissimis temporibus, diligentius exactiuaque
Sigismundus Augustus, Dei gratia.rex Poloniae.
quam unquam antea, de haeroai Lutherans aliaque magnus dux Lithuania·, Kussiae, Prussiae, Maaoquapiam perversa docti ma, in suis dioecesibus in­ viae, Samogitiae etc. dominus ot haeres.
vigilent; iniungantque haereaum inquiaitoribua, ut
Universis et singulis, cyiuscunque gradus, status,
ubi auapicio aliqua eius haereaia emerserit, illinc conditionis et praeminentiae. subditis nostris, ia
diligenter pertentent, excutiant ot—perquirant. regno et dominiis nostris commorantibus, syncere
Quod officium de haereai inquirenda, aacra aynodua et fidelibus dilectis, gratiam nostram regiam. Bynarchidiacorpe, ubi inquiaitorea non aunt, voluit eaae cere et fideles dilecti. Cum inter cetera incom­
iniunctum ! deinde hi, ubi quippiam de hoc crimine moda atque pericula, quibus regnum nostrum pre­
innotuerit,- citra ullam negligentiam dominia ordi­ mitur, nullum esae videamus domesticis odiis atque
nariis deferant, qui mox ad hoc crimen percoquen­ dissensionibus perniciosius, nec quod regna quae­
dum, iura communia statutjique provincialia diatrin- vis et imperia vel affligere magis vel citius ever­
gant. servatis tramitibus modiaque ab eiadem tere possit: nulla autem ex re acerbiora odia
iuribua constitutis.
atrocioresque contentiones, non modo inter ordines,
sed inter omnium ordinum regni nostri homines,
Daitrtgovini, Pelneotiae 1551.
C quam ex diversitate opinionum de religione Chri­
Quia rectae rationia dictamini, repugnat, et stian·; quae irrumpentes in rognum nostrum haeomnium sanctionum diapoaitioni adversatur, boate· reses invexerunt, natas esse animadvertamus,
eccleaiae. de religionis scindenda unitate, et aub- summo studio in eo conventu, cum consiliariis
vertendo statu ecclesiarum, aemper sollicitos, veluti regni nostri, curandum atque elaborandum nobis
anguea in sinu suo fovere, et illi· contrarium spi- esse putavimus, ut, pacatis prius et constitutis
rantibua. honorem et fructum, ac conservationem domesticis dissensionibus, ab externis quoque peri­
in bonia eceleaiaaticia, pro tuenda religione ortho­ culis, si qua ingruerent, tuti atque securi esse
doxa et sustentatione pauperum fundatis largiri, possemus. Verum cum magna esset de .eo orta
eoaque talibus bonis praeficere: proinde sacra controversia, quod multa essent publice, contra
synodus decrevit, ne deincep· hominibus haeretica vetera catholica instituta atque contra leges regni,
pravitate notatis, vel de haereai suspectis, castra, et edicta in religione ritibusque religionis, propria
oppida, villae, praedia aliaque bona eccleeiaatica quorundam temeritate atque audacia innovata,
in provisionem conferantur, sive in emphiteosim, templaque, in quibus ad eam diem veteri Romanae
ut vocant, sive ad beneplacitum, vel quocunque ecclesiae ritu, aacra agebantur ac sacramenta ad­
alio modo, sub poena quingentorum ducatorum ministrabantur, novis a catholica et apostolica
auri in auro, irremiseibiliter per sy nudum .exigenda, Romanaque ecclesia alienis ritibus introductis, oc­
et si qui eiusmodi fuerint de haeresi suspecti, cupata et profanata: ministri earum vexati, ae
eis bona ipsa et praefecturae auferantur. Sunt enim D sedibus suis pulsi, ornamenta ablata, bonaque et
nonnulli seculares, hoc suspecto tempore, bona reditus retenti, idque eum alias tum post conven­
ecclesiastica a dominis episcopis aliisve spirituali­ tum regni nostri, quem Petricoviae proxime habui­
bus hominibus, modo praemisso illis concessa, ob­ mus. in quo edixeramus ne quid in religione
tinentes : qui, posthabita fide saneta catholica, •d hunc usque conventum innovaretur, nec posa·haerese· ipsi complectuntur, haereticosque vel de mus de eo iudicium constituere propter immineo·
haeresi suspectos apud se fovent, et ecclesiae sub­ Livonicum bellum, ad quod gerendum in Lithua­
ditos iu eundem errorem et periculum secum tra; nian! nobis proficiscendum fuit, necessario totam
hunt; a templis sacris, confessione aliorumque eius rei. cognitionem atqus iudicium, ex sententia
•aeramentorum ecclesiae perceptione arcent, et •«natorum rpgni nostri, ad pfoximum usque pondiebua celebribus, feriatis, ad labores obeundos ventum regni nostri reieeimua snspsndimuaquo.
cogunt. Ideo decrevit haec synodus «ancta, tales Ne quid voro interim, dnm absnmua, de religione
omnes ad gubernanda ecclesiae bona, debere esse in regno nostro a quopiam iatinamodi innovetur
deinceps inhabiles, ut huiusmodi provisionibus et seu perpetretur, longiusque progrediatur hominum
bonis privandos fore per dominos ordinarios, sub licentia, edictum ea de re nostrum, ex sententia
poena quingentorum 'dnoatorum. reverendissimo consiliariorum nostrorum proponendum putavimus.
domino archiepiacopo et eius ecclesiae Gneanenai Mandamus igitur atque «dicimus vobis omnibus
irremissibilitsr persolvenda, a publicatione prae­ superius nominatis, constitutione videlicet Petrisentium constitutionum in duobus,mensibus, contra covienai, in eomitiis praeteritis facta. ae legibus

\

■■’■''--■■'■.-r···; ··'-.·’
•

7«3

j.....
'

' '■

X
·
"
V
CONCILIUM PETRICOVlENSE PROVINCIAS GNE8NBN8I8, MH maii I»’
................................. ................................................................................ '—----- Λ

<‘ ♦ ·

7M

iiostris ad Mm remfretï; praecipimus at omnM oommunis, omnium timore postposito, prooadant.
a blakphemiis quibusvis in Deum, sanetaoque eocle- Etsi aliqui atiam sx senatoribus regni propteraa
«iae ■•cramant· ac tremendum nitui· anerificium, excommunicarentur, dominus archiepisoopus et epis­
abstineant. Deinde, ne quispiam veatrum nilo· iam copi, apud sacram maiestatem regiam, cuius est
deinceps in regno nostro motus atque turbas sx- officium furta cohibere, adulteria «punire et-impios
citare, coetus, conventicula, convention·· in urbi* da terra perdere, diligenter instare dabant, it t tali­
bus, oppidis, arcibus, curiis, villi» et possessionibus bus convictis, portae dignitatum non pandantur, et
nostris, praetextu religionis quovis modo bebare in magistratu existantes' ad publica non admittan­
et celebrare; neque in iis aut aliis quibusounque, tur consilia. Ut quos virtutis afiior a delinquendo
quorumcuuque hominum, statua 'et conditionis non continet, saltem poenarum exaggeratio at
cuiusvis bonis, ecclesias atque templa, in quibus­ honoris temporalis privatio cohibeat. In qua re
cunque nunc antiquus, hoc est Romanus religionis domini episcopi, unus alteri constanter adhaerere,
nisobt ritus, violare, aliquid inde tollere, seu in •c uniform· at indefessum consilium et auxilium
alium statum atque formam quicquam ibi immu- praestare debent, sub interminatione maledictionis
tare et innovare, saeerdotesve et ministros tem- - et vindictae divinae.
piorum vexare, spoliare, pellere, iisque vel pulsis
vel morte ex tinctis, alios in locum eorum, sine
o.
°* r*Ptoribu*·
,
authoritate et institutione ordinariorum inducete,
'
«Mtiquu.
seu ecclesiis ipsis praeficere, aut aliquam sibi po- B
'Quicunque defuncto episcopo vel alfquo alio
testaient et iurisditionem in ecclesiis ipsis usurpare, beneficiato, curato vel non curato, etiam religioso,
aliudve quidpiam agere,- quod seditionem, conten­ cui ius non competit, relicta ab eo aut sede va­
tionem atque tumultum excitare inde possit, cante bona ecclesiae occupaverit, ipso facto, quam
audeat. Quod si quis contra hoc edictum nostrum nunc in talem ferimus, sententiam excommuni­
aliquid committere et facere ausus fuerit, id non cationis incurrat.
Cum bona decedentium clericorum in usus ec­
pro privata ordinis aut personae alicuius iniuria,
sed pro nostra authoritatisque nostrae regiae, clesiae seu ecclesiarum, quarum fuerint ipsi cle­
reputabimus; in eutnque tanquam violatorem autho- rici,, converti, vel futqris successoribus de iure
ritatis nostrae et pacis publicae turbatorem, legi­ debeant reservari: decernimus statuendo, quod
nullus patronus clericus vel laicus, aut quivis
timo iuris ordine animadvertemus.
Datum Warssoviae, in conventione regni gene­ alius, res seu bona rectorum ecclesiarum, seu
rali, feri· quarta post festum sanctorum Trium quorumlibet clericorum, vivorum aut decedentium,
Regum proxima, anno Domini 1557, regni vero occupare, rapere vel in usus suos convertere
nostri anno vigesimo septimo. ‘
praesumat. Qui autem id coeea cupiditate repartus fuerit paregisse. excommunicationis vin­
De schismatici·.
culo se noverit innodatum.
Ex antiqui».
Et quoniam praeterita pericula, nos circa fu··*'**··
X
tura faciunt cautiores, volumus et ordinamu^, ut C
Mandamus universis plebanis et aliis clericis,
si aliquae personae vel collegia nostrae provinciae cuiuscunque fuerint status, in virtute sanctae
■e separaverint, schisma quodammodo faciendo, obedientiae, et sub poena privationis officii et
cum iam quidam per factum huiusmodi a sui beneficii, ne aliquem raptorem, proscriptum, bannidioecesani obedientia recesserint, pontificalia eis tum, profugum vel incendiarium, aut eorum ra­
ministeria et ecclesiastica beneficia, sepulturae pinas in domibus recolligant vel conservent, aut
videlicet et eleemosynae penitus denegentur, et si ipsis extra domos »uss, expensas seu alimenta
canonice moniti, ad unionem vel ad obadientiam ministrent, sive ipvorum literas vel legationes
non redierint, extunc populus ab ipsorum com­ ad quascunque personas perferant, a quibus ple­
munione districtius arceantur. Insuper · personis rumque huiuamodi pestiferum genus hominum
ecclesiasticis, ad hospitia nullatenus colligaaiur; per contaminationes, de occidendis/ personis, vel
hoc ipsum extendi volumus ad eos, qui iam schisma eorum bonis cremandis, pecunias extorquera co­
et inobedientiam huiusmodi commiserant.
nantur.
Cum in quibusdam Iqcis quorundamriniquitas
De apeotatfa.
invaluerit, quod in rebus ecclesiae furtum repu­
Prohibemus, ne apostata· vel cuiusvis religionis tatur sagacitas; rapina, probitas; et violentia.
professores, habitum sui ordinis mutantes, cum sx
fortitudo: hoc sacro approbanto concilio, cupientes
•o excommunicationis sententiam dignoscantur oon- D seeularium potestatum audaciam, quantum cum
traxisse, ad ecclesias regendas vel earum vicarias Deo possumus, refrhenara: sancimus, quod qui­
aliquatenus admittantur.
conque prinoepe mu ' capitaneus terrae, baro aut
Do adulterii·.
In tynodo Ιμοολ» ssmmdo, nt nosis.

Et quoniam boatis humani generis multorum
•ocularium mentes adeo oboaeeavit, ut, relictis pro­
priis ooaiugibua, alienas nuptias profansoe, muliaraa
suspecta· publica fovero, inaquo thori proprii et
•liaai eoatamiaara non vereantur, Matra praaeaptam
divina· maieatatia, iurisqu· civili· ot canonici sanc­
tio··· ; eum igitur in omnibu· peccatis adalterium
sit gravissimum, utpote quod seoundum ia poeaia

vendieat sibi locum, taatoqus gravius proptar id
maritae puniri oportet, quanto magto nd eoa pertinet
ot virtute vincere ot exemplo tegor· faemteas:
statuimus «t irrefragabilitar obeorvari doocraimas,
ut ordinarii contra talos adulter··, ad pooM· teri·

miles aut nobilis, vel officialis eorum, et genera­
liter quaevis alia parson· spiritualis vel secuistis,
cuiuaounq·· dignitatis, status et conditionis existât,
decimas, tribute, castra, villas, monitibus, posses­
sion·· et bona, ac alia· res mobiles «t immobiles
•t m movente·, ad contestes «t pia ac religiosa
loce, personasqn· ccciesisstic·· spectantia et per­
tinentia, aut oriam pauperum hominum in ipsorum
bonis degentium, rapuerit, invaserit, occupaverit
aut illicite detinuerit, oxaetioneverit, tallias mu
collectas imposuerit mu ininste impignoravarit,
ae occasion· pignori· aliquid axtorecrit, vel quovis
sumpto colore gravaverit; vel rapi, invadi, occu­
pari, detineri, impignorari aut exactionari man­
daverit, ordinaverit mu ratum habuerit; aut rap­
torem, invasorem, oeeupatorom et detentorem illi-

' mWÎ*

,

,
*

*

~ 'T-... ....... ....

7«
eOMCILWM PKTRlOOVIRIfBE PROVIMCUiONEBNENBIB, 1577 Mail 19
• Bm-,--------.
...............................
-

7M

eltem, earn re oapta^invasa, occupata, datante eon-,
De unaria.
•ervavsrit, sen in defensionem susceperit; aet la
Se entifes·.
boni· eiaedem noterium damnum aeu mdhifeetain
nffensam ffitulerit : niai Infrattrium dieram «patiam
Usurariorum pravitates, qui plernmqae merca­
a t«*pore rapinao. invasioni· et occupationis per­ torum famam inquinant, dum sub jnereationis
petrate· et commissae omnia et singula rapte, velamine,, diversis adinventi· fraudibus, plus secura
* invasa et occupat* ieu pignon^·, necnon d* in­ contrahentes damnificant, qaam illi qui nullo qua·-'
ierit· et damni· dati· et offensa manifeste, con­ sito colore directe mutuant ad usuras, detegere
dignam emendam et satiafaetionem impenderit, cum cupiente·, et ne etiam ieris ignorantiam simulatam
•drum in hac qprte complicibus excommunicationi· circa hoe possint praetendere, ac suos eiVeres 'de
sententiam- incurrat ipao facto.. Et nihilominus in cetero frivoli· rationibus excusare.' declaremus
•Ha «eu illi· parochia seu parochiis, de qua mu •t decernimus, qaod cum usura tantum committa­
de qnibua, rapMres «eu invasores, occupator··, tur in mutuo, mutuum autem tantum hi» rebus
damnugt dante·, seu manifestam offensam irro­ consistat, quae determinentur numero, pondere vel ‘
ganto· fuerint, suf in quibus larem seu habi- mensura: non solum qui rem huiusmodi, eo pacto
itetionem suam habuerint seu habere consueverint, vel principaliter ea spe mutuat, ut aliquod emolu­
et hd quam seu quas nes, et bona praedicta sic mentum temporale, ultra sortem recipiat, quantum­
rapta, invasa ac occupata, ad conserrationem ip^ cunque sit parvum ; sed etiam si fructus seu pro­
earum deducta, ac in ipsis detenta fuerint, quo- ventus rçi 'pigneratae in sortrm non computat ad
usque ad restitutionem et satisfactionem plenariam, pignus mutuans, usurarius censendus eat. Bed et
abaque loca quaecunque ad quae praefati raptores, illo qui mercem quantamcunque, quae venditiJnis
invasores et-occupât ore». detentores et injuriantes, tempore communi aestimatione minus valet et'quam
damnum dantes ac offenssm’praedictam inferentes, tunc -venditurus erat, multo carius vendiderit,
cura eorum complicibus pervenerint seu alter eo­ solutionem precii differens (eodem vero tempore
rum pervenerit, et quam diu in eisdem locis seu ei, qui statim solvit precium cuiuscunque rei
altero eorum moram traxerit seu traxerint, ipso emptae pro minori quam tunc valeat) lucri causa
facto ecclesiastico subiaceant interdicto. Et quo­ eiusdem rei solutione dilata ad terminum in quo
niam excoramunicatus ab uno et ab 'aliis est vi­ constat ipsam rem plus valere, usurarius censendus
tandus : decernimus, quodai praedicti raptores, in­ est. Et qui tales probari et convinci possunt, ad
vasores, occupatores, damnum dantes seu offensam notitiam dioecesanorum yel eorum officialium de­
inferentes, cum suis complicibus de aliena seu ferantur. ut per eos ad i restitutionem usurarum,
alienis dioecesibus fuerint, seu alter ipsorum fuerit, ipsi vel eorum haeredes, districtione canonica com­
episcopus loci, de quibus dicti raptores et alii pellantur. Confeesores autem in foro conscientiae,
praefati fuerint vel ad quos confugerint, extunc tales ad restitutionem inducant efficaciter, si sua­
virtute constitutionis praesentis, vel laudi eom- rum animarunt damnationem cupiunt evitare. Bane
ytbunis, recepta, si opus fuerit, ab episcopo loci si quis in illum errorem inciderit, ve) pertinaciter
vel iniuriam passo, informatione summaris, tenean- c affirmare praesumat, exercere usuras non ease
tur huiusmodi raptores, invasores, occupatores et peccatum, ille vetat haereticus condemnetur. Prae­
damnum dantes, cum eorum complicibus, ex­ cipimus autem plebanis locorum, ac illis qui ha­
communicato· per se et suos subditos, publice bent officium praedicandi, quod saltem bis in anno,
nunciare, et in parochiis et locis praedictis, prout videlicet prima dominica Adventas et Quadra­
superius exprimitur, interdictum ecclesiasticum fa­ gesimae, statutum praesens fidelibus exponent vul­
cere inviolabiliter observari.
gariter, ac eos salutaribus inducant monitis, ut
abgMneant a criminibus et frsudibus usurarum: et
E» novit. In tynodo Prtricovienti quarta.
insinuent omnibus, atque eis in remedium pecc^Vim seu raptum, in bonis ecclesiae commissum, tornei suorum injungant, ut ipsi ia nostro seu
sive subditi ecclesiarum, seu alterius rei mobilis sulYraganeorum nostrorum consistoriis, usuras alivel immobili·, ad iudicium ecclesiasticum pertinere quo de praedictis modis solutas repetant; vel si
decernimus.
nondum solverint, sed tantum solvere promiserint,
a promisso se subtrahant, praesentis constitutionis
De abigele et pMoule steriUbua.
suffragio se defensuri. Quanquam voraginem usu­
Ex ttatuti» Nicolai Dvirrtgowtki, Potrieooiao, 1567.
rarum, quae animas devorat et facultates exhaurit,
Quia conveniens eat, inter ecclesiastica· per­ utriusque testamenti pagina condemnet et demum
sona· habere omnia communia, maxime ubi id constitutiones sanctorum patrum, in Lateranensi,
heri potest absque incommodo alterius : proinde d Lugdunensi et Viennensi conciliis proditae, snb
-sacra synodus, improbando quorundam ecclesiasti­ divinae maledictionis interihinatione ac diversis
corum perversam consuetudinem, qui imitantes in exaggeratis poenis, prohibeant et interdicant: non­
male secular·· personas, vicinos suos, etiam bono­ nulli tamen, tam spirituale·, quam secular·· nostrae
rum ecclesiasticorum colonos prohibent, ut intra provinciae, in vetitum laborante·, suarum ani­
limites et terminos bonorum suorum pascuis steri­ marum in detrimentum, aliia liciti· negotiis praeter­
libus et desertis, eosque quibus abigupt pecora missi·, illicite exercent usuras. Nos itaque atten­
•ive pecudes, praetextu, ut vocant, foreetee, impi· dent··, quod malitiia hominum aliquatenus non
depactant, exemplum per hoc seeularibu· peesimnm •it indulgendam, hoc sacro approbante concilio,
praebente· : igitur inhibet «aera synodus aub poena prohibemus, ne de cetera quisqaam euinacunqu·
viginti marcorum pecuniarum, parti laesae irramissi- status, gradu·, conditioni· et praeeminentia· existât,
biiiter solvendarum, ne easdem prohibitiones pas­ praesaasat excreer· naîtras. Qnodei qui tales mani­
cuorum sterilem, eut abactiones pecorum subdito­ festi usurarii reperti faerint, stetuimna et manda­
rum ecclesiasticorum ex bonis vicinis ecclesiasticis mus, ut contra illos per ordinarios loci et parefaciaat; sed utriasqae habeantur pascua huiusmodi · ohialium eecleeianun reetore·, iuxta vim et formam
communia, altaro altorum non impediente. Excepto dictorum Lateranensis. Lugdunensis et Viennensis
tamen eo, qnod ai in pratis aut segetibus damna statuti conciliorum procedant, modo qui sequitur:
fecerit: extunc liberum erit pecora huiusmodi videlicet, quod ab eisdem manifestis usurariis,
abigere.
nullus omnino oblationes recipiat, eoo ad oom-

'0

7β7

CONCILIUM PB

•WW

■ ■ >

.

OOVI1N8E PROVINCIAS GNB8NEN8Î8, 1577 maii |»

7ββ

ai in peoeato a aliqnatenua ooeultari ; quiqne per luratoa villarum
. musionem admittatur altaris, n
••pultaram ptb usurariis aunt publies proclamati. Qui sin·
huiusmodi decesserint, ad «celeria·
recipiantur. Qpiautem con
raemisaa fecerit, ·' guMa diebua dominicis excommunicentur solenniter
es quae acMparit, restituere compilatur: et donec

nominatim.

Do eortUegtis.
secundum nostrum ant jmi dioocesaai arbitrium
■Ab enBijnii,
‘
satisfecerit, ab officii ani mancat exdqnqtione anipon*
sua. Talae autem qui resipiscere noncnraveriat
Bxoommunicamua ot anathematisamue omnea
a tali peccato, tam diu excommunicati publice sortilegos, qni por invocationum daemonum vel
■ nuncieotur, donec ad gremium sanctae matri· eo- roq sacras, sortilegi· exercent : firmiter prohibente·,
ilesiae .rbvprtantur, post restitutionem eorum, quae no ab. aliquo quam eno epiacopo vel de ipaina
male extorserint per usurariam pravitatem, si ad mandato, niti forte in mortis periculo, absolvantur.
'restitutionem omnium eorum sufficiant facultate·; ' Ceteri vero sortilegi, per presbyteros proprior,
vel si jn totum lolvomio non fuerint, prius Festi* . poenitentia condigna impoeita, abaolvantur : et hanc
tuta ea, ad quam sufficiant, portion·, de reddendo excommunicationi· sententiam bis in anno, in prima
* residuo, postquam ad pinguiorem forti/nam vene­ scilicet dominica Adventui et Quadrageaimae, per
rint. sufficientem cautionem adhibeant, eût vel aacerdotea in eorum eccleeii· et capituli· praeeorum haeredibus, si extent, a quibus extorserint cipimua publicari.
usuras. Si vero non extant: pauperibus vel piis
D· crimino ffilaL
usibus, iuxta ordinationem archidiaconi, plebani B
In aynodo Pririeeewnri primo. sui vél confessoris idonei, si summam duorum
Horenorum ungaricalium noti excedat; ai vero ex­
Ut falsariis via malitiae praecludatur, statuimus,
cedit, in dioecesanorum manibus satisfactione ido­ qnod quicuaque inventu» fiicrit, instrumentum vel
nea, vel cautione de toto vel residuo, ut prae­ literaa scribendo vel subecribendb seu exequendo mittitur, praestita, ab eisdem dioecesano archi- fahifioaaae, ■ aut talibus scienter usum ease, aut
■liaconis vel confessoribus et plebanis ipsorum, ab­ teatimonium falsum dapoauisae: «i clericus non
solutionis beneficium consequantur. Et hoc idem beneficiatu· fuerit, nitra poenas iuri·* caroeri unius
in rebus incerti dominii, vel male ablati· vel ac­ anni puniendo· deputabitur, parti nihilominus
quisitio, decernimus observandum. Quod si usurarii intere··· et damna in dupio resarciet; beneficiatu·
' praescripti spe finalis poenitentiae et absolutionis vero beneficio privabitur, qt laicua poena arbitraria
extremae, claves ecclesiae contempserint, et temere punietur.
sustinuerint anathema, seque in extremis ' absolvi
De olerloo excommunicato ministrant·.
petierint ; non prius est eis absolutio impendenda,
■ nisi prius sub proprio iuramento cuncta male ex­
Cnm scriptum ait in lege Domini, quod qui­
torta restituant: dummodo tantum'in bonis mo­ cunque non obtemperasaet sacerdotibus, extra
bilibus et immobilibus habeant, quod restituere castra positus lapidabatur a populo, aut cervice.
valeant universa, vel saltem refundant .in quantum gladio subiecta contemptum expiabat ; et in primieorum se extendunt facultate·; et de reliquo re-C tiva ecclesia inobedientea eieoti de ecclesia, rabido
fundendo et satisfaciendo, loci ordinario vel eius ora daemonum trahebantur. Multi vero aacerdotea
vicario, vel saltim rectori parochiae suae, sanitate censuram eccleaiae contemnente·, excommunicati
pereepta et copia rerum nacta, dederint fidei- vel «uipenii a praelati· auia, . exigentibus culpis
ussores idoneos. Quodsi fideiusaores tales non eorum, immemores quod epiacopi· et praelati·
extiterint et in eis appareant verae poenitentiae clavium coelorum «it collatu potestas, attentare
signa, recepto, sub forma praescripta, proprio •ibi interdicta ministeria non verentur, contra talea
eorundem aegrotorum iuramento, admittantur ad volettes rigorem ecclesiasticum extendere, atetuipoenitentiae, eucharistiae et extremae uaetionis mus, qnod elerici qui, excommunicati et (uapenai
sacramenta. Ad quae etiam ultiqio consequenda, •b offieio »uo, ministrant ut prius; talea, aine ape
sciant non snfficere proprium Juramentum et restitutionis,. ab- officii· et beneficii· deponantur, et
poenitentiae signa, si haeredes male acquisita re­ infame· ae deteetabilea tiut. De cetero ad bene­
stituere minime sint parati, sed forsan sibi contra­ ficia eecleaiaatioa nullatenu· admittantur, niai per
dicant, vel pro parentibus filii nolunt praemissas poenitentiam approbatam et conversationem lau­
exhibere cautiones, vel ri uxor pro marito vel dabilem, 'aedi· apoatolicae gratiam meruerint
maritus pro uxore similia facere detrectaverint obtinere.
8i quis autem religiosus vel seculpris clericus,
Da privtlscUs at axoaaaibua privUegtatorum.
exemptus vel non exemptus, manifesti usurarii,
Statuimus ne religio·!, cuiuscunque ordini· vel
scienter, corpus in «celeria vel cimiterio, aliter D

.

religioni· existant, privilsgiati, fine· anorum exce­
dant privilegiorum: com privilegium mereatur
concilio decretum eet) ipeo freto sententiam ex­ amittere, qui ooneama ribi abutitur potentate. Si
communicationi· ineurriaee, a qua non prius ab- qui etiam religiosorum par donatioaam vel alium
tolvatur, nisi diooomano, eui praemissa' fuerit ia- Isgitimam titalum, iua patronatu· aliquorum boneiuria irrogata, aatiefaetionem exhibnarit compe­ fieiorum aeelesMutieorum aoqniaiaraat, talia bene­
tentem. Verum quia qui manWnati usurarii eeaaori ficia propria temeritate, suis nribus non applicent,
debeant, apud aoeaullos ia dubium vocatur, nae aed ipaia vaoaatibaa, ad ea, Moerdbte· idoneo·
pramenti synodal! constitution· illos manifesto· praaeeateat: alloquia elapso tarmino a iure atatuto,
usurario· dadaramue, qui publie· ot probabiliter ' loci ordinarius, prout ooelesUe expediat, providum
exement usuras, baaeoc public·· ttstslu ratione instituat ibid·» curat·». 81 qua· etiam ecol·rias parochia)··, Infra quarum limit·· monasteria
mutui dandi ad usuras, aut qui d«com mereas mu­
tuant et undecimam ratio·· asara· percipiunt ;
habuerint terras, agro·, prata at viaaaa, aat alia
vel ri fractas _··· provsatae rei pignerata· ia bona da quibas tara decimam eolvmro taaautar, ia
sortem non computantur, «t do boo «oram eeel·- daeimatioaa defraudaverint omnes ipaia ad boo
•iastioo iadies convicti vel eoafseri fnarint vol d opam vol operas· ia praessiasi· daataà, at ipsorum

quam supra seriptum «et, ausu temerario sepelire
praesumpserit : ipsam deoenimus (alent iaVimincnsi

evidentia facti «orum tanta fiicrit qaod nulla
. torgivorsation· «orum pravitas «dari posait ν·1

sorvitii·. intendentes, daearaimtu ipao facto exeommanicationis seataatiam. incurrisse.

5?

769

CONCILIUM PETRlCOVIENBE PROVINCIAE GNE8NEN8I8, 1&77 mati 16

770

* omnibus punctis et clausulis, prout in ea · con­
tineatur. Cuinr bullae tonor de verbo ad verbum
Quilibet spiscopuC cum praelati· fratrum men­ •equitur, et eat talis.

/n Hptodo /^trwooifiut fVarte.

iü rütUm.

dicantium auae dioeceai· ' id agat, ut quodlibet
Bulla apoetolloe provincialia.
monasterium ad certum numerum fratyum, qui
Leo episcopus, servuus servorum Dei; ad per-,
iuxta fbcultatea cuiusque loci eleemosyna ali possint,
restringantur; ad tollenda «candela et gravamina, petpam rei memoriam. Sacrosanctae universalis
quae ex eorum vagabunda mendicitate, quam ecclesiae regimini, meritis licet imparibus praesi­
terminatum vocant, exoriri consueverunt.
dentes, curia perurgemur assidqi·,' et continua
Licet autem fratribus Predicatoribus et Minori­ meditatione pulsamur, ut iuxta creditum nobis
bus sit «■ iure permissum, ut ex eis personae pastorale officium, ehristifideiium omnium dispen­
sufficientes, idoneae, vitae probatae, discretae, diis et animarum periculis, praesertim χο-dira in­
modestae atque peritae, per eorum certos superi­ fidelium et ■ehiamaticorum rabie provenientibus,*''
ores electae bt. praetentatae dioecasanb· locorum, quantum cum Deo possupius, occurramus, et salu­
in eorum civitatibus et- dioecesibus, db ipsorum bribus profectibus consulamus, ac in' his eiusdem
petenda licentia, grati* vel beneplacito, confessione· parte· favorabiliter impertiamur ; prout ad religi­
sibi confiteri volentium, audire valeant, et imponere oni·'Christianae, divinique cultus conservationem
poenitentias salutares, ac absolutionis beneficium et augmentum, ac animarpm salutem, necpen bene
impendere possint; quia tamen sumus certius in- B vivendi institutipnem consfùcimus salubriter ex­
formati, quod iidem religiosi, contempta eiusdem pedire. Sane cum nuper venerabilis frater loannes
iuris forma, indifferenter omnea, dummodo sint de Lasko, arcbiepiscopus Gnesnensi», hptahilis
presbyteri, etiam non praesentali episcopo, audiunt praelatu», ad nos et sedem apostolicam ac sanc­
confessiones singulorum, in damnationem suam tum Lateranense synodum, per charissimum in
et animarum sibi confitentium ; de per errorem Christo filium nostrum Sigismundum, Poloniae
huiusmodi, animae subditorum nostrorum pericli­ regem illustrem, pro obedientia nobis praestanda
tantur, de cetero, boc sacro approbante concilio, orator destinatus, tam suo quam ipsius regis no­
omnibus rectoribus parochialibus, nostrarum dioe­ mine nobis exposuerit: quod in Poloniae, lengariae
cesis et provinciae, firmiter iniungimus, ne parochi- et Bohemias regnis, in quibus magna» haereti­
anos suos permittant dictis fratribus confiteri, ni i corum et schismaticorum concursus existit, ac aliis
illi· duntaxat, qui per patente· liter·· dioecesani provinciis et partibus illis adiacentibus, tam prop­
episcopi, pro ipsi· confessionibus audiendi·, nomi- ter infidelium Scytharum et Turearum incursione·
natim fuerint deputati. Quas quidem liter·· de assidua·, quam eorundem haereticorum et schis­
cancellarie nostra et suffraganeorum nostrorum, maticorum conversationes maximas et continuas, ■
gratia et sine solutione pecuniae aliqua, ipsi fratres saepius multi errores et scandala orirentur, et
recipere, et eas rectoribus ecclesiarum debent prae­ multae ecclesiae curatae quasi desertae, ita ut una
sentare; qui rectores ad requisitionem ipsorum vix aliquando duarum aUt trium domorum curam
fratrum, teneantur in suis ecclesia eas publicare. C habeat, nec qui eas ob curae et fructuum tenui­
In nullo tamen casu, circa absolutionem, maiorem tatem obtinere vellent, reperirentur, ac saepius
authoritatem habeant, quum parochiales presbyteri: schismatici et Rutheni ad ecclesiam reverterentur
nisi episcopus vel superior qui potest, ipsis uberi­ catholicam, et christifideles coniugati ab infidelibus
orem gratiam specialiter duxerit concedendam. caperentur, ac de eis spes redeundi ht certitudo
Nec etiam possunt dicti fratres seu quivis alit vitae nulla haberetur, et propter interdictorum
religiosi, clericis vel laicis, sine speciali licentia appositionem et divinorum cessationem, nonnnnparochialis presbyteri, ministrare alia sacramenta; qusip populi devotio et religio minui videretur, ac
et qui contrarium fecerint, in excommunicationis haereses et schismata, diversaque animarum peri­
sententiam incidant ipao facto. In ecclesiis quoque cula excitarentur ; et an excommunicat·, non tamen
parochialibus, dicti fratre·, non possunt nisi de denunciati seu publicati, vitandi sint, a nonnullis
ipsorum rectorum beneplacito et assensu, prae­ haesitaretur, necnon processus et sententiae, quae
dicare verbum Dei. Cum autem fratres ipsi· festivis in partibus illis formabantur et ferebantur, ut
diebus in. domibus suis mane praedicationes faciunt, plurimum cum ad Romanum curiam deferentur,
non eas in tantum protrahant, quod plebs ad prae­ per viam nullitatis revocarentur, et sic partes la-'
dicationem et summam misaam auae parochiae, boribus et' expensis fatigarentur, ac iustitia post­
cui tunc intéressé tenentur, negligent horam debi- f poneretur, adeo ut saepe partes ipsae desperatione
tam veniendi; nec paroebianos in suis sermonibus ductae, bonnm ius earum dimittere cogerentur; et
detineant, niai cum forte domorum feetivitatea in- d quod »i super bis per nos et sanctam synodum
dieant ; neo girando per eoeleaiaa et eorum ambitus, praedictam provideretur, procul dubio multis ani­
populum aqua benedicta aspergant, aut cinerUlh marum periculis et partium dispendiis obviaretur.
vel frondium palmarumque benedictionibus ae oc­ Nos quotjue selus animarum eo potissimum urget,
cupent: cum talia in parochialibus eccleeiis de quo pro illis ratio debetur exactior creatori, deiure et do antiqua consuetudine peragantur. Non terminatione syaodali in publica suasione, propter'
impediant etiam dicti fratres, per suas praedica­ varias ipsius synodi eeeupatioaes, alitor noa ex­
tiones, statioaee et processioaes aolennea, qua· portât·, veaerabiHbns fratribus nostris, Bernardino
Sabinenai, Dominico Portuensi et Marco Praeaeobservât ecclesia generalia.
BdUa provincia!!·, auoaapta tat aynodo LeacSeoei
prias·.
j
Aa risdaei.
Item haec aacra aynodua auacepit bullam pro­
vincialem, per reverendissimum dominum arehiepiaeopuas, · node apoatoliea |in] ooneiiio generali
Lateranensi obtentam, ia qaa continentur multae
bonae constitution·· et induite, huic provincia·
eoagrueatia, quam voluit et decrevit obaervari in
Oomuk emnmai. ram XXXVI»··.

stensi episcopi·, sacrae theologiae professoribus
poritissimls ; Antonio Sanet·· Praxedia, Petro Sancti
Kuaebii, et Achilli, qui dicti regni Poloniae pro­
lector existit, 8aaeti Sixti (t ·<] presbyteri·, utrissqae
iuris dortoribua emiaMtiteimia. et qui dia iudieia

causarum palaeii aostri, eum magna laude rexe­
runt; aeenon Friderico Sancti Angeli, de Sanet·
Severino, ae Hyppolito Sanctae Lucis· in Silio·
■ateasi, viris illustribus et ia rebus ageadia solertissimia, diaeoaia, sanctae Roma· eeelcei·· oardi-

WR
V”

771
(
*

OONCWJUM PETRICOVlÈNBE/^ROVÏNCÏAE GNUÏENBIR, W7T maii 1»

τη

nalibus, nt' de praemissi· se informarent, ot'pro-* qui censam huipsmodi. interdicti dederint, penitus
videnda discuterent, vivae vocis oraculo commisi- sqclusia) celebrari, «c catholici schismaticos et
mus.

Guifi autem praeistis oardiadlibns de prae-

missis per diligentem informationem desuper factam
eis, prout nobis retulerant, legitimo constiterit;
. nos desiderantes, ut ex eiusssodi paktoriiii'dsbito
tenemur, iu praemisso, remediis quibus- possumus,salubriter providerdff habita cujn Aedem cardinali-*

Rutheaos huiusmodi, sine cosscieotiae sortinnlo in
aprum servitiis tenore, et Ubi episcopo·, sacffdetes
«t alio· quoecnaque, missas nt. alia divin* officis.
et ibidem ’ schismaticos sdu haereticos praesentes
fore contigerit, ifibi schiemntici et RnthenC dummodo cum debito divinorum officiorum -honoro, ot

-

·,

bus deliberatione matura antheritate apostolic·, /absque.alionyp impedimento existant, neeXpossiat
hac nostra perpetuo valitura «t irrefragebiWbonf sin·.scandalo apt'magna incommoditate prohiberi,
stitution· statuimus et ordinamus, ao decernimus tolerari; necnon tam> baptismus quam alia seors­
ae declaramus: quod do oetoro oSthedralibusOt sqsnta, in'eisdem schismaticis et Ruthouis ad'eat hometropolitan!·
me
tropo litanis eodesiis.
eodesiis, in diotis regnis, quomodoquomodo- · fisam fidem redeuntibus, iuxta ritum Romanae
libet vacantifius ■ pro ttynpore, nonnissi docti et ecclesiae servari solitum sdu toleratufii, baptisati
-u— tale· praeficiantur
-a·;--»... viri, qui
...;
ordinati non fuerint, reiterari/
vigilant··, aut- alias
consilio, verbo, authoritate et exemplo, circa divi­ et/wam ab ordinariis absolvi. Quodque Ordinarii '
num cultum, animarum profectum providere, et vel eorum vicarii! constito eis per famam publicam
( periculis inibi proventuris obviare sciant, velint vel legitimas eoniecturns, seu aliter facta sufficienti
et valeant, et in eorum eccleeiis continue recidere g diligentia, quod capti ab infidelibus vint mortui. .
teneantur, et ab illis, nisi ds licentia sedis aposto­ •ut quod de eorum vit· certitudo eliqua heberi
lic··, aut urgentibus necessitatibus reipublioae non potest, licentiam cum aliis contrahendi infra
Christianae seu suarum ecclesiarum aut regài et terminum, arbitrio ipsorum ordinariorum statuendum,
dominii, in quibus couqistsnt, absentari nequeant. dare, ao in casu huiusmodi, prolem inde suscepfam
Et similiter rectores parochialium ecclesiarum, inter legitimam decernere, absque tamen ' praei udi cio ·
schiamatisos praedictos, vel prope illos consistentes prions qliandoeunque redeuntia. Quodque matri­
•d evitanda animarum pericula praedicta, in suis monia in partibus 'praedictis · Septuagesima usque
ecclesiis residere, ae animaram curam per seipsos ad Quadragesimam, carnali copula consummari, et
exercera. Necnon metrdpolitaaaram et aliorum nuptiae honestae. et sine solenni pompa, post Sep­
locorum ordinarii, ceterique praelati^sd quos id tuagesimam celebrari, libere et licite valeant.
pertinet, per se vel alios, sub poenis suspensionis Quodque excommunicari, non-publicati seu denuu• divinis, loca eis, tam metropolitioo iure quam oiati, vitari non debeant; ac publici adulteri, mani­
aliis, subiecta viqjtare, et in visitationibus huius­ feste et notorio diffamati, absque alia sententia
modi necestitatibns, tam spiritupiipnvquam tempo­ infames existant, et pro talibus in omnibus iudiralium rerum; necnon' indemnitatibus ecclesiarum eari, ac per. ordinarios locorum, tanquam in­
et cleri provider·,-.·! aliis etiam expensip ipsorum, fames publicari debeant. Ae quod episcopi, et alii
iustum et aequufo
aequubs .fuerit, neglrgeatisd
neglrgeatisi sup,- . praelati, ‘cruces in pectore cum monilibus seu
prout iuatum
plere teneantur et debeant. Necnon 'episcopi, etc pédt orali bus non deferant,' Sed quo voluerint, illas
alii praelati, ad quos collatio et provisio dictaram subfestibus modeste et sine pompa deferre possint.
parochialium ecclesiarum desertarum spectare dig­ Necnon abbates, quibus in omnibus humilitas et
noscitor, illas de consensu tamen patronorum eorun­ modestia plurimum convenire dignoscitur, infulas
dem ecclesiarum, si illae de iure patronatus lai- seu mitras, ad decorem et modestum ornatum reli­
corum existant, invicem, sen unam, alteri perpetuo, gionis. omis·· superflua pompa gemmarum et auri,
vel ad vitam unius rectoris duntaxat unire, et iuxta constitutionem Ronifscii VIII. praedecessoris
illarum rectores nbi necessitas exegerit, ao pro nostri, quae incipit: Ut epostclioar, tam in synodo
evitandis scandali· et animarum periculis, in Cir­ quam ubique, ubi eis iuxta eorum privilegia per­
cumcisionis, Epiphaniae, Paschatia, Pentecostes, missum est, deferre debeant, et sub excommuni­
Ascensionis Domini, ac Purificationis et Assumptionis cationis sententiae poena, se episcopos nominare
beatae Mariae virginis ; necnon Nativitatis donnai· non permittant. Ac
'd occidentes presbytero·
Baptistae, et Natalis beatorum Petri e) Pauli vel clericos, habitum et tonsuram clericales defe­
apostolorum, festivitatibus, ao celebritate Omnium rentes. etiam vigore commissionis apostolicae, nisi .
Banetornm, et commemoratione omnium defunc­ per ordinario·, quibus ordinariis vel eorum vicariis
torum, ia duabus tastum ecclesiis missarum so- absolutione· huiusmodi committi volumus et man­
lennia celebrare, et eucharistiam (dummodo non­
damus, non absolvantur. Et similiter presbyteri jet |
nisi in ultima missa purifieatienem recipiant) oo»> clerici homicida·, non ad alium quam ad proprium
fioere.
Necnon praelati ordinarii et rsetores D ordinarium, per sedem praedictam sint pro abso­

parochialium ecclesiarum praedicti, per se vel suce
vicario·, hominibus ruralibas, qai propter timorem
coasdeetiae," in hoc dubio «xistentibua, in fsstis
•olennibus, praeterquam dominieb diebus st festi­
vitatibus, ao celebritate supradietis, propter cele­
britatem ae ‘damna ia fructibus ruralibus ovttaada,
labore· et opera servilia axeresadi, mrita tamen
religionis neu contempto, licentiam eenoedere.
Necnon ia omnibu· terris et locis Actorum reg­
norum, interdicto eoeleeiastiee ordinaria vel apo­
stolic· authoritate snppodtia, uoa solum in quatuor
festivitatibus, aHas a iure communi seaeeeeia, sed
etiam nitra illa·, in festo saaotiammi Corpori· Christi,
ae praedicti· Nativitatis saneti loanni· Baptistae,
ae Natalis beatorum Petri et Pauli apostolorum
festivitatibus, ae odebritat· Ornatum Baaotoram, ot
commemoratione dsfaaetornm, divina cflMasolea-

lutio·· remittendi. Neo «xoommunicati, ob non
solutionem debitorum, seu aHas quomodolibet sen­
tentiis censurarum insordeeeentea, etiam absoluti
in morti· articulo, tine lieeutia tamen ordinarii loci
sepeliri aen poosint, nisi praestita satisfaciendi
•autiane, aut de lieeutia dieti ordinarii, qui tam
indemnitati erediteram, quam authoritati ecclesi­
asticae providere teneantur. Quodque processu·
et Mnteutiao in purtibuo illis, alias rite habiti et,
lati, validi et eflicaces existant, nec de nullitate'
aliqua infringi poeetat, praeterquam cx defectu
iarisditionis aut citationis, et dummodo aliter partes
noa' reperiaatur enormiter laesas ia iustitia negotii

principali· : decernentes exnunc initum et inane, si
seen· sapbr hi· a quoquam quavis suthoritate,
edenter vd ignoranter contigerit attentari. Et in­
super enm, nient etiam accepimus, tam praefstus
tiigismundu·, qnam alii qui pro tempore fnsrant

♦

TTY-rrr·

778

CONCILIUM PETR1COV1EN8B PROVINCIA? GNE8NEN8I8, 1677 maii 1»
•‘
·
’*

774

Poloniae reges, meritis ot intercessionibus praefatae A rebelle», ouiuscanquo· dignitatis, status, gradus,
gloriosae Dei genitricis virginis' Mariae, oontra ordinis ct conditionis existantes etiam pontificali
eosdem schismaticos, haereticos et alios infideles, dignitate fungentes por easdem censuras et alia
!~ diebus
ji.t
>
>
_·
.
■,.· _ juris remedia, appointions postposita compescendo,
. in
Ipsius
gjoriosae
virginis, qyamplures'in-.
signes victorias -obtinuerint; ■ ac in certo statute» ' invocato etiam ad hoc, si· opus fuerit, auxilio
, \ provinciali Onesnopsi, hactenas observato, «spresse brachii paecularis. Non obstantibus .praemissis, ar
«aveatur, quod quilibet pr/telatus, vicarius «t quo­ quibusvis apostolicis, necnon' in provincialibus of
cunque titulo beneficiates, eum cura Vel sine cuVa, tynodalibus conciliis editis generalibus vel speci­
•i-moritur in primis tribus mensibus anni, inci: alibus constitutionibus et ordinationibus, necnon qui­
pient· a Circumcisione Domini, habeat quartam par­ busvis privilegiis, induitis et literis apostoli», spistem introituum et emolumentorum, iuxta verum eopis, praelatil, rectoribus ae aliis praedictis, sub
• ■ valorem sijprum beneficiorum, successori tamen quibuscuaquo tenoribus et formis pro tempore con­
frumepta Mstivhlia relinquat, ad seminandum prae­ cessis, quae qdo ad hob ipsis nolumus aliquatenus
dia. Si voro in tribus "secundis mensibus, habeat suffragari ; contrariis quibumiunque, aut pi aliquibus medietatem ; et si in- tertiis tribui mensibus, habeat communiter vel divisim ab eadem sit sede indui-1
tertiam partam, de frumentis hyemalibus ad quan­ tum, quod interdici, suspendi vel excommunicari
titatem praedii vel praediorum non seminatorum, non possint per hteras apostolica· non faciente» .
successori .relictis. 8i vero in ultimis tribus men­ plenam, expressam ac de verbo ad verbum, de
sibus. monter, habeat universos fructus illius anni, B induito huiusmodi mentionem, Nulli ergo omnino
prout in eodem statuto dicitur plenius contineri. hominum liceat hanc paginam nostrorum statuti,
Ordinationem per piae memoriae Sixtqm IV'et ordinationis, declarationis, decreti, approbationis, '
luiium ' II,. Romanos pontifices, praecessores confirmationis, extensionis, ampliationis, voluntatis,
nostros, de festo Conceptionis beatae virginis concessionis, elargitionis et mandati, infringere, vel
Mariae laetam, necnon statutum provinciale prae- ei ausu temerario contraire. 8i quis autem hoc
' dictum, authoritate et tenore praedicas, approbamus attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis
ft confirmamus, ipsumque statutum, etiam ad haere­ Dei, ao beatorum Petri et Pauli apostolorum eius
de» archiepiacoporam et episoqporam, in fructibus se noverit incursurum.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, anno in­
mensarum metropolitanaram et aliarum ecclesiarum
cathedralium regni praedicti extendimus et amplia­ carnationis dominicae 1660, 5 idus augusti, ponti­
mus, ab in provincia Gnesnensi et toto regno, ac ficatus nostri anno tertio.
dominiis ipsius regis Poloniae observari, necnon
In synodo Laneieittui ooctmdn. £r titdtm.
festum praedictum, prout in alma Urbe et euria
Romana colitur, coli ; necnon die aliqua por ipsum
Inter estera, quae ad salutem spectant populi
Sigismnndum regem statuenda, semel dnntaxat ehristiani, pabulum verbi Dei. pormaximq sibi
singulis annis, perpetuis futuris temporibus, in una noscitur esse necessarium : quia sicut corpus maecclesia per singulos ordinarios eligenda, in qualibet .teriali, sic anima spirituali cibo nutritur, eo qubd
dioecesi dicti regni Poloniae. et dominorum eiusdem C non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo
regis duntaiat, et ubi ipsum regem pro tempore quod’ procedit dp ore Dei. Cum igitur sedes
fore contigerit, celebrari debeant missae solenne· apostolica, diversos ordines et religiones, in suffra­
in honorem .beatae Mariae virginis, et ad felicem gium curpo pastoralia in diversis mundi partibus
memoriam victoriarum per praefatos reges Poloniae constituerit, eosque variis privilegiis et libertatibus
ubtentarufn, celebrari volumus ot mandamus. Et ampliaverit, ut eo liberius in vinea Domini laboinihilominus de omnipotentis Dei misericordia, ae rando, verbum Dei populo ministrarent, confessiones
praefatorum Petri et Pauli apostolorum authoritate audirent, doctrinaque et exemplo fidem dilatarent :
confisi, omnibus et singulis utriusque sexus ehristi- praesenti decreto statuimus, ut patres Praedicatores
fidelibus, vere poenitentibus et confessis, sell pro­ et fratres Convontuales, et de Observantia sancti
positum confitendi habentibus, qui. celebrationi Francisai, aliique ordines exempti et eoram prae­
diotae missae, ubi ipsum regem esse contigerit, lati, per loci ordinarios charitative admoneantur,
interfuerint, et alias ecclesias eligendas huiusmodi ut praedicatores verbi Dei et poenitentiarioe, in
similiter visitaverint, centum annos indulgentiarum' eorum ecclesiis eligant, doctos, idoneos et discrcmisericorditer in Domino concedimus et elargimur. to·, quibua districte iniungant, ut in verbi Dei
Quoeirca. venerabilibus fratribus nostris, arehiepis- propositione, modeste se gerant, in arguendo vitia
copo Strigontensi et Olomucensi episcopo ac dilecto personas et status ex nomino non exprimant, unde
filio curiae causarum camerae apostolicae additori odia et seandala plerumque evenire consueverant.
per’ apostolica scripta mandamus, quatenus ipsi, D Sintquo in audiendis Confessionibus et praedicationivel duo aut unus «orum, per se ve) per alium bus solortes et diligentes, ut verbo pariter aedi­
•eu alios, praesente· literaa, et in eis contenta ficent et exemplo.
quaecunque, ubi, quando et quotiee opus fiierit,
Do talutia.
•olenniter publicaram, ac in praemissis efficacis
£x «stipa··.
defensionis praesidio assistentes, faciant statutam,

λ

ordinationem. decretum, voluntatem ot mandatam,
ac alia praedicta, iuxta praeoentium continentiam
et tenorem, psr censuras et poenas oeeloeiasticas,
authoritate nostra firmiter obeervari; ae singulos
qnoa praesentes concernunt, illis pacifice gaudere,
ueenon quelconque, quoe statuto, ordinationi, de­
creto, voluntati et mandato praedictis, quovis modo
eontraveeisM, ot ptopterea censuras et poenae
praedictas ineurriaea sonodtorit, iliis irretitos foro,
eadem authoritate aoetra publieoat, ot faciant ab
aliia publicari, ao ab omnibua arctius evitari, denos
ab eisdem oeaouria ot poenis meruerint absolutionis
beneficium obtinere. Contradictores quoslibet ot

Et quia doA praelatis et canonicis, et ceteris
clericis conviciatoribus et percussoribus, per prae­
decessorum nostrorum concilia sou statuta, ufilla
certa forma vel poena, praeter eam quae iure
communi comprehendant, invenitur expressa: nos
attendsntoa, quod plus timori solet, quod specia­
liter iniungitar, quam quod generaliter imperatu;
approbatione totius concilii necessario duximus
statuendum, ut praelatu vel canonicus, qui suae
ooeiesiae praelatam vel eaaoaieum, in capitulo
verbis probrosis vel oontameliooie affecerit mani­
feste, per quartam partem anni, a consortio sui
capitali, ot perceptione distributionum quotidia-

77»

■
’
,
·
η':
CONCILIUM PRfRIOOVlRNBR PROVINCIAM ONE8N1N8IB, 1477 maii 1»

"
77»

naram, qua· alii· acereocMt, ipeo facto Mt ah- A diet! expoeita, majpfaotorea huiusmodi, ter pulsati·
«lusus. Àd euius quidem atatuti at poaaae exqe'ampaaia, at caudalia oxtinetia, excommunicat!
qnutionem, capitulum infra quindecim die·, aub publice nnatiealur. Bt ut popula· ad sonveni··poena interdicti ab' IngresM eodeelae, teneatiir. Bi dum illic amplia· invitetur. eoavoniantibua illic,
qui· autem,praelatorum canonioorum, in praedictas •t excommunicato·, vitantibus, quadraginta die·
pereonaa, etiam citra sanguini· effaaionem, manus
iniecerit temere violenta·, por poena· praediota·
dupliciter puniatur. Pro vulnera vero, huiusmodi
pcraoni·, vel aliquo praedictorum iRatoi etiamsi
nttlia membri mutilatio, ex tali vulnero fuerit aub-

aequuta. aine omni ramiaaiono, per praedicta»
poena· quadrupliciter puniatur. Insuper in utroque
cmu, iuxta aui dioocesani arbitrium, laeso aatiafaoiat competenter, antequam reatitutioneiu prae­
dictorum aaaequatur. Sed ii per temerarian^ mem­
bri mutilationem eqcesserit. beneficio cccleaiastico,
quod in eadem eocleeia obtinet ait privatu·; salvi·

indulgentiarum concedantur. Verum ai clorieu·
vagabond», in farto vel in 4lio recenti maleficio
deprehendatur, at habeatur de faga auapactu·: ex
hac nostro generali lidontia, qtÂm praeaantibu·
impertimur, (oculari· ^oteataa'bnb tpatimonio trium

clericorum, ai commode habari potorint, vel alio
fida digno, ^mafefisctorem huiuamodi poterit capti­

vare. ac eum quamprimum ecclesiastico iudici prae­
centare. iuxta tradita «aurorum canofiutn puniendum'.
Mvrsyomt, «a conatiMimndM Pttncoeimtibtu,
mmo 1507.

tamen alii· poania, in «acri· canonibus eontra te­
Ceterum, quia ex intermissione celebrationi·
merario· violentarum manuum in clerico· iniectores, B synodorum provincialium et dioeceaanarum, earumexpressi·; «alvi» etiam alii· iuribu·. quae vide­ que · reverendiaaimi· domini* epiacopi· huiua pro­
licet repellere vim vi permittunt.
vinciae, rara «eu negligent) admodum frequentatione,
magnum eccleaiae Dei et itatui ecclesiastico pro­
Do poenis.
venit detrimentum : (pauco» enim admodum videre
('reseente quotidie malitia perveraorum, et in licet, quo· praesens ingens eccleaiae et religioni·
deteriora «oculo declinante, cogimur ex praeteriti· catholicae periclitanti· caau·. atque adeo cultu·
casitriis, futuri· periculi· obviare. Vestigii· i uri· divini ' ··)»· promoveret, quique «ponte »ua et
cummuni· inhaerente·, «auctione constituimus syno­ alaorjbu· animi· accurrere vellent) ; ad restinguen­
dal). ut (i unquam rex, princepa vel quiaqui· aliu·. dum commune hoc haereai· incendium, reataurancuiuscunque atatua, conditioni· ve) eminentiae damque unitatem eccleaiae, hoc infelici aeculo
existât,, archiepiscopum vel episcopum comprovin­ diaperaam; quique de fide et pietate, do religione
cialem injuriose ceperit, vel temere perouaaerit aeu et ipao cultu divino retinendo et conservando, *de
banmverit, vel hoc mandaverit fieri, aut facta ab moribua reformandi·1 et disciplina ohriatiana revo­
alii· rata habuerit, vel aociu· fuerit facienti·, aut canda, ac denique de eeteri· rebua omnibus, ad
concilium dederit in hi· vel favorem, aeu «cientor bene cbriatisneque vivendum neceaanriia, consulerent
defenaaverit; ultra poenam aententiae excommuni­ et tractarent, ut et aalua ipaiua eccleaiae restitui,
cationi·. quam ipao facto incurrunt, statim in tota terror autem hoatibu· eius incuti, et fide· catholica
provincia cessent divina offleia ipao facto, nec ex- c stabiliri firmarique posait :
hibeantur in ipaa aliqua ecclesiastica «aeramenta,
Videna itaque aacra aynodua, quorsum hac nepraeter baptisma parvulorum, et poenitentia· mo- gligentia ordo ecoieaiaaticii· recidat et labescat,
rientium. ecclesiastica sepultura specialiter inter- qdantumque mali aecum in eccloaiam Dei invexerit.
dicta. Quod «i vero, quod abait, occidant, bona nunc tandem expergefacta, et quasi longo quodam
ipsius mobilia et immobilia, ecclesiae itfre per-, postliminio ad se reversa, usum sacrorum canonum
petuo applicentur. Quod si minor praelatu· eccle­ ▼eterumque constitutionum eynodalium, contra m**
aiae cathedrali· mit canonicus,
tota dioeeeai; gligentea venire ad aynodo· esae reaaaunicndum.
•i vero collegiatae vel conventual!· ecclesiae cap­ poenasque contra tales augendas, decernendum
tu· vel oooiau· fuerit, in toto archidiaconatu, in communi. omnium sententia duxit, conatituitquo et
quo «celui patratam eat; «i vero plebanua aut decrevit, ut ai de cetero do'mini epiacopi ad syno­
presbyter, seu quilibet in sacris ordinibus, sive dum vocati, quotieeeunque posthac synodus pro­
•ecularis vel regulari· faerit, in decanatu rurali vincialis indicetur, ceeaante legali impedimento,
vel archipresbyterali sede; si vero alius clericus in aliqai venire contempserint: poena dupli, hoc eat
minoribu· constitutu·, locus ille et parochia loci domini epiacopi ducentarum marcarum, pecuniarum
illius, ecclesiastico subjaceant interdicto. De atroci grossorum Pragensium; ceteri vero qui de iure et
«ero vulnere, relinquitor arbitrio ordinarii,* quoad consuetudine ipsis synodis interes·· tenentur, vo­
interdictum ponendum; et isterdietum praesenti cati ' non venerint, poena dupli in constitutionibus
constitutione prolatum, ab omnibus · firmiter ob­ prioribus descripta, per nverendiaaimum dominum
servetur: nec a quoquam niai ab ipea synodo, vel arehlepiscopum pro tempore oxistentem exigenda,
a metropolitano, •uffraganai· rpquiaitis, pro maiori ultra alias poena· turi· mulotentur, fabricae eccle­
praelato, scilicet archiepisoopo vel epiaeopo com­ siae metropolitan·· applicanda. 8i autem con­
provinciali; pro minori vero vel clerico dioeoeaano, tigerit aliquem, ut praemittitur, impediri legitime,
congrua satisfactione praemia··, per dioeOMStnum corpori· seilieet adversa valetudine, et ea quidem,
suum relaxetur. Et no malefactore· huiusmodi, quae merito exetuaro quem poaeet, vel aliquo alio,
propter similia pericula frauduleator peoourset et aon tamun levi impedimento: in eiusmodi quovis
obtineant se absolvi ; statuimus, ut non nM In evi­ eami poterit abeas· a synodo, ita tamen, ut mittat,
denti articulo morti·, satisfactio·· praemtata con­ mitteroquq sub praedicta poena debeat nuncium
grua, abeolutlonia beneficium valeant obtfasre, vol suum, cum inetruetioao plena et «uflkiauti man­
•altem contione praemiose idonea, do aotisfaeieedo dato, qui peseot Ibidem ia eynodo per corporale
infra mensem ; alia· in nanda» aoeteatiam iaeidaat iuramentun, in Ipriee mittenti· et «nam animam
ipeo foeto. Statuimus etiam, nt tales malefactor·· probare huiuamodi impedimentum. Alloqui, ia de­
omaibal inaoteeeont, nt eo ampNue eoafaadaatur, fecta praemissorum, pro temerario ot eontamaoe
quod tempore talio interfiled, populne, eoae per­ taliter abeeaa reputatur, ot In posna memorata irrocusso tabula·, omnibus diebus domiaisi· ot fastWis miesibiUtar per revsrmsdiasimnm dominum arehiad oMiesiam convocetur, ibi fasta et ieiufa popule episeopum, authoriteto praaeanti· decreti, synodaindieeotar; ot exhortatione facta, et oeuea laSsr- liter muiotetar. Qnas poenae si revereudisoimu·

IMFWTT”

|»·'···7Ι"

777

'

1--------τ—τ-—

--------- ---

------------ ν

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAM GNB8NEN818. 1877 maii »

dominus arehiepiscopus, monitione praemlsoe, iaftn,
alinam, poet Mgligisatiam bainsmodi commissam,
censuris ooelMiasticia mediantibus exigOro neglexe­
rit, tpM rimilis poeaae,- par ay nodum immediate
oxtanc sequentis -Irremioriblllter exigeatie subieoent. Quod ni ab initio huiusmodi hyuodi dominas
arahieplMopus requisitus, poenam ibidem non per­
solverit, ilborqm erit oom nodi apoetolicae tanquam
offlrii oui negligontom deferre. In reliquis autem
omnibus, legos st statute vetera praediRa, in sub
robore Mdem . aynoduo oohMrvavit et conservat.

. -

77· V

De poeatteertUs et rem test celti pa
K»

Doceant, maximo ante quadragesimam, sacer­
dotes, ut ornais utrluoquo sexus fldrih, pootqusm
sd annos discretionis pervenerit, teneatur omnino
sua fideliter peccata confiteri ooram proprio sacer­
dote, tempore Paschalis, iniunctamque sibi poeni­
tentiam studeat pro, viribus adimplere. 8i quis
autem tempore alio, voluerit alieno sacerdoti con­
fiteri, licentiam prius obtineat aut postulet e pro­
prio sacerdote, eum'alienus eum non poscit aliter
;
χ.
It*». Bt noria,
absolvere vel ligare. Ad audiendam, autem coh,
Antiquorum patrum, vestigiis inhaerentes, statui­ fessionem, locum non obsourum vel abditum aut
mus et ordinamus, ut clerici quorumcunqne ordi­ absconsum, sed eminentem sacerdotes sibi eligant,
num, habitu clericali st tonsura abutentM, ac ut posaint communiter videri. Bt dum flt con- *
aecularia aut ntUitaria vestimenta goetanteo; ei a feasio, aacerdos ait cautus ct discretus, ut more
praelatio suis tertio commoniti, oeculaaem habitum periti medici superinfundat vinum et oleum vul­
noluerint deponere, privilegia clericorum perdenti neribus sauciati, diligenter inquirens et peccatorie
ipso facto. - Frustra enim ecclesiae implorat auxi­ circumstantias et peccati. Caveat autem omnino,
lium, qui committit in ipsam, et 'lex eecularium ne verbo aut facto, signo aut quovis alio modo
prinoipum constituit, matronam cuius pudicitia prodat aliquatenus peccatorem ; si autem prudeoattentata fuerit, non posse iniuriarum agere, ei in tiori consilio indiguerit, id abeque ulla expressione
persollae caute requirat. Qni autem peccatum, in
veste meretricie fuerit deprehensas
foro poenitentiae sibi detectum, praeeumpserit re­
In synodo Pttrieowmti quarta.
velare : non solum' a sacerdotali uffleio decernimus
Clerici contentiosi, aleatores, potatores, percus­ deponendum, verumotiam ad agendnm poeniten­
sores, sacrilegi, conoubinarii, adulteri ; poena cer­ tiam, in arctum monasterium detrudendum. Con­
neris vel arbitrarie, pro modo culpee, ultro poenes sulimus et monemus, ut sacerdotes passim et
districte missarum, celebrationes non iniungant cpniuria communia, puniantur.
>
fltentibua, sed cupiditatis notam Aigientes, in hac
iiattkia* Drmicii, Lancinat, 1534.
parte fructus, qui ex tali injunctions possint sacer­
Cum turpe sit. et per omnia iniquum, quosdam dotibus proyenire, iniungant pauperibus erogare.
tolerare clericos, qui per rerum alienarum immo­ In qua quidem confessione, sacerdotes vultum hu­
deratam cupiditatem, lucris flagitiosis adeo inten­ milem et oculos in terram fixos habeant, ne in­
dunt, ut etiam quod in se et aliia committi ex­ discrete et frequentius faciem inspicient eonfitentiv.
serantur, in alios ipsi exerceant, prout in plérisque C et maxime mulieris. Sed patienter audiant quicquid
negotiationibus, tum vero in decimis faciunt ; quippe dixerit, in spiritu lenitatis; et ei pro posse suo et
dum suas decimas a secularibus vendi nolint, pluribus modis suadeant, 'ur confiteatur integre.
aliorum ipsi decimas rapere temere non verentur: nam ai aliter fecerint, confessio non valebit.' In
quod non modo in clericis, quos sanctiores laicis confessione caveant sibi sacerdotes, ne inquirant
esse convenit, verum et in laicis detestandum nomina personarum, cum quibus peccaverunt poem
crinien est. Proinde, ut hio mali fomes ex clero toutes, sed circumstantias tantum, quae 'muticit
tollatur, sacra statuit synodus, ut quicunque cleri­ spectem peccati. Cum experientia certa didi, unus,
cus decimam alterius cuiuecunque rapuerit, eam prq fornicatione, vel etiam peccatis maximis, fere
cum poena triplici iustae aestimationis eius deci­ nullam vel minimam poenitentiam pernitentibus
mae quam rapuit, reddere cogatur. Cuius poenae iniungi a sacerdotibus ignorantibus seu negligendimidium, ipso facto ecclesiae dioecesanae luat, tibus canonica instituta praecipimus igitur, quod
fabricae applicandum; dimidium vero, damnum sacerdotes studeant inquirere diligenter et peccata
usitata et circumstantias usitatas peccatorum,
passo exolvat.
maxime gulae, luxuriae et cupiditatis, quibas genus
Emadem.
Zh'dom.
humanum frequentius corrumpitur et defaodatur.
Statutum est in concilio generali, et districte
Tametsi omnea pontifices, item abbates pro­
vinciae, nisi legali ac probabili impedimento ex­ iniunctum, medicis corporum, cum eos ad infirmos
eusentur, ad synodum provincialem venire iure sint vocari contingit ut ipsos ante omnia moneant et
obligati, cui tamen debito plerique domini abbatee inducant quod prius medicos advocent animarum ;
contravenientes, ad eam synodum venire non cu­ ut postquam infirmo fiiorit do spirituali salute pro­
rant, sed neque iustam suae absentiae causam ex­ visum, ad corporalis medicinae remedium salubrius
hibent, qua constet illos venire non potuisM: procedatur. Ceterum autem, eam anima sit mul­
decrevit eadem synod.ua, ut deinMps omnes domini tum prociosior corporo, sub interminatione anathe­
abbatee, praemoniti tamen ante ordinariorum literis, matis prohibemus, ne quis medicorum pro corporali
ad synodum veniant; aut voro si omnino venire salute aliquid aegroto suadeat quod ia periculum
non possint, aegritudine aliave insta m legpli vergat animarum. Et quis plerumque infirmus sua
neoMsitate impediti, procuratorem suum cum suffi­ eonflteri peccata propter multorum praeoontiam
cienti instrumento publico, impedimentum legale, erubescit: id.a MMrdotibus districtissimo suademus
nocnon iurisiurandi ia animam mandantis prad- observari, ut prius semotis arbitris, familiariter ot
standi mandatum speciale ooatineete, eum aliquo secrete audiant confessionem ipeioa, ei mortis peri­
abbate vicino mittant Alloqui exeuaatiohi locum culum non obebtat, et post absolutionem saernnon mm, contrafarientomque decem marcorum mentalem, ri cumdevotione eucharistiam conferant
'
poena, por roverondioeimum dominam arohiepisoo- asdutarem.
Quia etiam frequentor in 'poealtentiio iaiangoadia
pam fabricae eeelesiae Onesaeasis inferenda, sub­
lata ornai oxMptioae, sacra synodus mulotaadum quidam cased emergunt, qui propter ignorantiam
sacerdotum expediri non poeeuat, et qui absoluconsuit.

77»

COMOLIUM PETRIOOVKN81 PBOV1NCIAE GNB8NBN8IS, 1»H mU It

7»0

tionem st diapmasatianam spiiispslam roqniraat: a potestati·, 'ta ba· «μη· ·ηΙ«ι·ι· WMMttt ebid«o Mhtbrit* duximus iMmmi·, quad qaiUbat •arvam, qai ta septate aaa perseaaUter selibras»
episeopn·, μ quod propter oosapationw malti- vel pmadlsaaa fatamasantitam «oatritia at erafMds,
piicas «in· «opte qaaadaqaa babtai ae· pateat, ad maximum septem snnee iadulgeatia· «t quadra­
·■■■ ad mi··· peaaiteatiariam P···· M baba·* genas totidem largitar. M· igitnr per tsm •litatam
honeatum, proridum at diecretam. 1* nihilominus buiusmedi timplidtati Meliam de cetere iltadatar,
aiiam vol pile· tostitaa* ta aedaata an eathodrali, at eeeaadam iurie dtepedtieaem commuai·, eum
vel aaltam ad aliqaom illorum racanas ta aiaa- dedicatur baailtea, nea axteadaatar iadulgeatia·
modi casibus babeatar, qui etiam to HHa casibns, ultra aaaam, dv· ab up solo dv· a pluribus
in qeibus episcopi dispensandi pariter at nbaolsandi episcopi· dedicetur. In anniversario dedicationis
obtinent facultatem, ipsorum aathoritate dispensent tempore, quadraginta dies de iniunetis poenitentiis,
et absolvant. Arehidiaconi quoqne at archipresby- induite remissio non .excedat, et similiter quando
teri et plebani, nai* subditis presbyteria, ta poeni- •x alii· rationabilibus cauda, per litera» suas
rtentiali indicio - district· iniungant, at in easibus episcopus huiusmodi remission·· suis subditis vo­
memoratis, sire occulti sir· manifesti existant cri- luerit indulgere, quadraginta dierum, et non am­
minia, recunum habeant ad poenitentiarios supra- plius, numero dt contentus.
dictos, opportunum1 ab eis consilium quaerentes.
Huic autem statuto, necessario duximus annec­
In furto, usura, rapina et fraude, ant·· omnia in- tendum, quod nullus clericus secuiaris vel religiosus,
iungapt poenitentibus, ut si possunt, ablata resti­ exemptus vel non exemptus, in ecclesia sua seu
tuant, eum non dimittatur peccatum, nisi ablatum monasterio, indulgentias, praeterquam quae per
restituatur.
dioeceaani patentes literas flierint approbatae, publi­
Statuimus, quod sacerdotes in confessione et in care praesumat: nam frequenter in diversis eccle­
satisfactionibus iniungendis, maiora maioribus reser­ siis rive locis, multorum annorum et quadragenarum
vantes, mittant ad episcopos poenitentes, per ipsos indulgentiae sub nominibus summorum pontificum
episcopos, prout iuris est, absolvendos, omnes et etiam episcoporum ignotorum, oonraduntqr, quae
blasphemes omnipotentis Dei et beatse Mariae propter nimium excessum, de facultate Vehementer
et sanctorum ; homicidas facto, opere, casu, consilio suat, suspectae. Et propter hoe huiusmodi indul­
vel auxilio; filiorum oppressores, iniectores manuum gentiarum lit«rae, per dioeoesanum examinari et
te parentes, sive in clericos vel quosounque reli­ approbari debent, cuius intereat, ne ipsius subditi,
gioso·; sacrilegos, et ecclesiarum et cimiteriorum ex spe, qnam ob huiusmodi mendosas et falsas
effractores et violatores; simoniaeos, schismaticos indulgentias obtinent, ab agenda condigna poeni­
et. hssreticos, apostatas, divinator··; et qui ad eos tentia retrahantur; nisi episcopus ex alia causa
•eradunt, ut praemissum est; et qui sacramentis rationabili aliud duxerit faciendum.
aliqua maleficia commiserunt, vel anxilium aut
Si episcopus suo subdito eoncesdt, ut sibi possit
occasionem ve) capsam praestiterunt; literarum, idoneum eligere confessorem, ille quem is elegerit,
sigillorum monetae seu mensurarum falsario·; per- in casibus, qui eidem episcopo specialiter reservan­
inrios solennes; ineestuosos cum sanguinea vel c tur, nullam habet penitus potestatem, nisi hoc in
affini, vel cum alia quae votum emisit;, et detesta- concessione specialiter exprimatur; «um in generali
bile peccatum contra naturam committentes, cum concessione illa non veniant, quae non esset quivis
'brutis vel eum animalibus rem habentes: adul- verisimiliter in specie concessurus. Nulla quoque
terôs, maleficos, qui maleficia inter coniuges fa­ potest consuetudine introduci, quod aliquis, praeter
ciunt, vel ne coire possint, vel sterilitatem mulierum sui superioris licentiam, confessorem sibi eligere
vel abortum procurant; qui bis se baptisare et valeat specialem, qui eum possit ligare vel solvere.
confirmare permiserunt, et qui illis interfuerunt
Cum, secunda statuta eanonica, ultimo deputan­
scienter. Item, qui sine prima tonsura aliquem dis supplicio, negari, si petant, non debeat poeni­
ordinem ,sacrum, vel per saltum susceperunt; qui tentiae sacramentum : abusum damnabilem, in qui­
contra iustitiam vel conscientiam, consilium sive busdam partibus contra hoc introductum, aboleri
auxilium in aliquo proMtiterunt,. unde morn homi­ omnino volente·, quo per quaestiones carnificum
num vel membrorum infanta mutilatio eat eequnta; sceleribus malefactorum cognitis, confessionem
vel qui in huiusmodi facinore edenter liter·· dic­ •acramentalem sacerdoti eosdem facere non curant
tarunt, scripserunt, legerunt, et occationem, con­ aut impediunt: institiarios omn·· et dominos tem­
silium sive esusam dederunt, vel aliquod admini­ porale·, ut ab huiusmodi desistant abusu, hortamur
culum praestiterunt; et clericos, qui suspensi vel in Domino, et obsecramus per viscera misericordiae
excommnnioati annt promoti, ant divina ordini lesu Christi: locorum nihilominus ordinariis inipsorum nondum competentia celebrare praasamp- D iungente·. ut eos ad hoc, cum primum commode
serunt; sacerdotes quoque,‘et ipsorum ministro·, potcriat, diligenter monere, et si neceese fuerit,
quorum negligentia aliquid inhonestum circa •aera­ •oclsaiastica censura eompelter· non omittant.
mentum altari· quocunque modo evenit; inhuius/risas, «n ratis.
modo punctis et similibus dotanto· mittant sacer­
Parochiaai, qui apud fratra· Minor··, Praedica­
dote· ad episcopos absolvendo·, ite eos absolvant,
praeterquam in mortis artiente, absqao ted ordi- tor··, et alio· ab ordinario approbatos, confes­
narii licentia speciali:’ declarant··, qned illi, quibus sioni· et poeaiteatiad, aeeaoa «t eucharistiae
duxerimus talium absolutionem committendam, sadroMumta· aacrameata eateiptant, pastori suo
potestatem illam aliia personis non habeant com­ parochiali, da sneeeption· buinamodi, p«r liter··
mittendi. In dubio. aptam eonsulaat «piseopsm, suorum oeafeaaonun significatoria·, vel alio medo
vel eins vicesgeranteta, ve! alio· aapientas, quorum legitimo, fidem facer· teneantur.
Ansilio poenitentem absolvant, vd transmittant
Kadem Mera synod··, stetata vetera taaovando,
ahum absolvendbm.
decrevit, at priora· «t gaardiaai «oetesiaram oonQuoniam pteriqne opisoopernm per iadMpratam VMtaaXata, exemptarum »t aoa •xemptarum, quo■t snperfiuam indulgentiarum oonesseioaem, dav·· rumcanqne ordtanni, Ute· quo· maaeri praedicandi
•solatia· ooutsmptibU·· reddant, «t pnmitaatisui tel oonfsetienibus eudteadi· praefisiuat, Irai ordi­
. et satisfostioaam enervant; aoa advertant·· qna- nari· stogabe aaais approbanda·, praaeeatara stat
inoda Bomanns pontifex, qai plmtitadinem obtinet adstriott

7·ι

ooMonjuir prraiooviiNSK pbotuciai gmmmkmms, un

mu

it

tm

A pre buiusntedi peetiaaeia paaiatar. Si vere ia ee
infra •peikMi nin MMrip •btitaAtiM· 4mumUM*
pCMMNBJMtit
IBM φΙβφΜρ
Statuimus, st pruueentie enneilii authoritate in­ ipstass temperaM», sive suprema· rive haeradMarias,
violabiliter praeeipimue observari, quod ia faresdis bean tpaina mobilia at immobilia, teneatur eaaseatsntii· jar Indices ins wbbim teneMur, at fieeara, ea i* aena proprio· eoavseteede. Quodsi
prasoertim cepitulum Bsere. da seateeti· exoom- dominus ipee ia his sxeqesodis AegUgens inmunicatioai·.
vobtas fbeeit net remiseas; ad id exequeedum
Si episcopo* aliquem excommunicat ex cert· per loci dioeoeeaai eeasaram eecleeiastieam oomcausa, dsnunciet vicinia spiaoopis per eu·· palea­ pellatnr.
·
te* liter··, at excommunicates· faciant denuaciari ;
Quoniam in quibuedem locis, ut accepimus, in
et taao tine diMeultate aliqua, viciai episcopi ·χ- tantum excrevit temeritas et praesumptio laiooruos.
communicatum facient publice uuaciari, et ia dioe­ quod si quando authoritate ordinatio mu delegata,
cesibus »ui* arctius evitari. Si vero episcopi in in terram, villam aut castrum interdictum general·
boo fuerint negligent··, ve) excommunicari· com­ ponatur, iidem laioi offieinm sacerdotum, imo quod
municaverint; tam diu cathedrarium eocleaiarum tunc temporie sacerdotibus est prohibitum, usur­
canonici sibi nen communicent, quam diu buic pare· conantes, et eocleeiasticam per boo' map·
salubri stptuto praesumpserint obviari.
censuram eludant, apud loca taliter interdicta.
Statuendum duxiinus, quod nullus exqommuni- sepelire praesumunt in cimiterio corpora defunc­
catum a domino papa, aut quocunque ordinariam torum. Licet autem contra praesumptore· huius­
aut delegatam iurisdictionem habente, absolvere modi, iure communi sit provisum, quia tamen per
debeat, nisi forte in mortis periculo constitutum: illo* contra quos interdictum ponitur, antequam
quia tunc excommunioatu* huiusmodi etiam a quovis satisfaciant, frequenter in pactum deducitur, ut exsacerdote, iuxta formam ecclesiae potest absolvi. humationis poena ab ordinario suo delegato, ante
Forma autem ecclesiae haec est ; quod excommuni­ omnia •impliciter remittatur: ne forte huiusmodi
cato·, pro contumacia praestito iuramento, quod delinquentium temeritas, hae oocaeione impunita
ecclesiae et illius qui eum exapmmunioavit, pare­ remaneat, et per boo ceteris detur padada simi­
bit mandatis, et quod expensa· texendas restituet : lia praesumendi: sacri approbatione concilii huius
potest in tali casu absolvi. Si vero pro'offensa statuimus et mandamus, ut quieunque in antea, intra
vel ro indicata excommunicatur fuerit, tultejfrae- cimiterium loci interdicti, aliquod corpus seu eor•tito iuramento, ut supra, ante omnia debet'mj pora defunctorum scienter sepelire praesumpMrint,
indicatae parere, et indicis seu boni viri arbitrio,''"‘^communicationis sententiam incurrant ipso facto :
satisfacere de offensa. ■ Quod si ille vel illi, pro a qbo nonnisi par solum metropolitanum vel dioequo ve) pro quibus huiusmodi sententia lata fuerit, cesanunf.-^aut cui super hoc suas commiserint
aut cui seu quibus est satisfactio exhibenda, for- authoritate·,'vbsolvantur. Metropolitana· vero vel
sitan absque infirmi periculo inveniri aut haberi eius dioecesana·,'w>t eorum in hac parte vicarius,
non possint; nihilominus sacerdotis et bonorum c nequaquam ad impdhdeadum talibus beneficium
arbitrio pareat sicut potest, et ipsorum arbitrio absolutionis procedat, niiv^priu· Mpultis taliter
pecuniam pro' satisfactione, illius nomine quem corporibus ex humatis, et locis'ï'eooneilisti·, et ec­
-offendit, in aedo sacra vel pene· honestos viros clesiae ac personis, quibus ex hoe -jiiuria dignos­
deponat. Quodsi pirere vel satisfacere forte non citur irrogata, satisfactum fuerit competenter. Et
possit, pignora praedicto modo pro satisfactione statim. cum in ecclesiis parochialibus vel in aliis,
deponat. Quqdsi facere hoc non poaait, fidelusaores prout iura permittunt, denunciati fuerint nomi­
idoneos ponat. Quodsi forte horum nihil facere nati: mox ab omnibus tam exemptis quam non
possit, praecipiat sibi absolvens sub debito prae­ exemptis debent evitari: nec extunc aliquis, qui
stiti iuramenti, quod infra mansem, postquam fuerit hoc scire tenetur, credat se per ignorantiam exrestitutus sanitati, praesentiam sui excommunica­ cusari, cum talis denuncistio publica neque possit
to ris adibit, et pro causis, pro quibus excommuni- neque debeat singulorum auribus inculcari.
catus fuerat sive extitit, ecclesiae et iudiois reve­
In synodo Lencsrisnsi prima. Ea novis.
renter parebit mandatis. Si vero aliqui·, quem ex
Jb βΜί^Μ^β*

causis praedictis excommunicatum, nop servata in
casibus forma praefata, absolvere praesumpserit:
et damna et interesse excommunicator! et adver­
sario, vel eius haeredibus rependere teneatur et
alias nihilominus per dioecesanum vel alium praelatum seu superiorum suum, acriter erit ar­
guendus.
Quia quorundam perversorum, claves ecclesiae
contemnentium, in tantum excrevit temeritas, ut
per eorum obstinatam malitiam eocleaiae videatur
authorites vilipendi, cum excommunicationis sen­
tentiam in ··, pro manifesti· et notoriis causis
ratiopabiliter prolatam, ia suarum animarum peri­
culum, et plurimorum scandalpm, animo sustinent
pertinaci; non attendentes, quod tanto gratiora
suat · peccata, quanto diutius animam infelicem
detinent alligatam: propter quod huic morbo ne­
cessariam, quantum possumus, volentes adhibere
medelam, statuimus, ut quiconque excommunica­
tionis sententiam, ex insta causa, modo praedicto
in ae latam, infra spatium sex mensium, a die pro­
latae in eum sententia· computandum, animo susti­
nuerit indurato, ad arbitrium exoommunioatoris,

Constituit sacra synodus, ut abbates et clerici
secular·· et regulares sustinentes censuras eccle­
siasticas ultra annum, deponantur, ut suspecti de
haeresi. Apostatae autem monachi et fratres
capiantur per suos praelatos castigenturque ; et
similiter illi, qui per falsas narrationes dispensa­
tiones obtinent,
/n Ptirieoaitnn finrtt.

Si coloni seu emetones, ultra annum insordes­
cant, et censuras ecclesiasticas animo indurato
sustineant; contra' dominos eorundem, pro eopMquendo colonorum debito, agendum erit osn•uris, et aliis iuris remediis opportuni·, ut vel
subditos suos ad solvendum, et ex censuris
sese liberandum compellant," aut ipsi pro ejsdem solutionem faciant: pauperibus duntaxat ex­
ceptis, cum inanis sit actio, quam excludit in­
opia debitoris.
\

Zsennit PrrtmH», Fermsws», 1561.

Obviando scandalis, quae ex crebra et indiscreta
fulmiaatioae interdictorum ecclesiasticorum, propter

788

CONCILIUM PSTRIOOVIINU PROVINCIAM GNB8NEN8I8, 1677 maii 1»

leve· MUMS, q«M «judicibus ΟΤβΒΒΤϋβ «t fSTaBeis
promnlgantnr ; doarevit haw sancta eynodua, nt
deinceps »«■· ofisiaMnaa, pfnotae aelw revereediaaimos domlnoa M ordinariae, Mminare tâterdictate eoelMiaatieu· audeat Qnodai vero epis­
copum aliqnem abacas ab eptaeopata ano* con­
tigerit specialiter earn fbcnltatem Mminendomm
interdictor*·. vicario mo ia spiritualibus abeeae
dominus ordinariae oomnaittet; rovoresdiasimi vero
dotnini ocnturatn ae moderationem adbibebant,
in quibus causia illud fulminari et promulgari
fuerit neoeaae, iqxta iuris communia et statutorum
synodalium dispositionem.

TM

leteUigentia verborum, ex causis dioeadi tarn«end· oot, at rerba inteatieai daoarviout: ea tamen
quae seat ia tone earn·, qnao ia anima paaaioanm
notae Mat, ia o*Bi aermene ad eomteutem verbi
iatelligeetiarum recurrendam sat
Do regulis tut·.
Jb
Sanctorum patram regalia et atatutia, quilibet
chriatianua regatur in- vite, verbis et factis, nt
eoiat et faciat quod acceptum eat Deo.

SYNODUS DIOECESANA IPRENSIS
1677 mail 91.
Sepre eel. 147 B.
B
P. 189 - 978 : "Statuta synodi dioecesanae
Exatant constitutiones aynodalee in operibua Yprenaia, celebratae die quarta mensia novembria
quibua tituli:
anno M.DC.1X, praeaidente in ea reverendissimo
, 1) Statvta synodi dioeoeaanae Yprensis cele­ in Christo patre ac domino d. Carolo Maaio, epiacopo
bratae feria tertia ante Pentecoaten, vigeaima prima Yprenei.**
may, anno millesimo quingentesimo septuagesimo
P. 979-361: "Statuta et ordinata a reverenseptimo, praeaidente in ea reuerendis. in Chriato disaimo domino Georgio, epiacopo Yprenei, in con­
patre ao domino d. Martino Rythouio, epiacopo gregatione decanorum suae dioeceaia, habita Ypria,
Yprenei. [Ituigiu.] Ypris, in aedibua episcopi A secunda et tertia octobria M. DC. XXIX.“
sumptu eiusdem, M.D.LXXVII.
P. 919-61; "Statuts et ordinata a reveren­
In -4·, 160 p. — Paria, Bibl. nat. B 9330; Paria, dissimo domino Georgio, episcopo Yprenei, in con­
gregatione decanorum auae dioeceaia, habita Yprie,
Sainte-Geneviève.
P. 149-60, appendix documentorum.
secunda et tertia octobrie M. DC. XXX.·*
2) Statvta in synodia episoopatvs Yprensia, et
P. $63-410: "Statuta pt-erdimys a reveren­
décréta per rev"** dominos episcopos eiVsdem re- dissimo domino Georgio, epiacopoYprenai, in con­
impresaa. Antvérpiae, ex officina Plantiniana gregatione decanorum suae dioeceaia, habita Yprie,
Balthaoaria Moreti, M.DC.LXXVIU.
: septima et betava octobria M.DC.XXXL**
In-8', 4 f. - 494 p. — Gand, université; Paria,
P. 411-94: "Decretum circa ordinandos. HenMaaarine.
ricus, Dei et apostolicae aedis gratia epiacopua
P. 1-187:’ „Statuta aynodi dioecesanae Ypren- ■ Ipreneie. Datum Ipria, in palatio noatro episcopali,
sis, celebratae feria tertia ante Pentecoaten, XXI XX febr. M. DC. LXXIII.**
maii, anno M.D.LXXVII, praesidente in ea re­
8) Schannat et llartsheim, Concilia Qertnaniae,
verendissimo in Christo patro 'ac domino d. Mar­ (1767), VII. 896-70.
tino Rythovio, episeopo Yprenei.'*
4) Statuta (supra eoi. 147 B).

SYNODUS DIOECESANA VARMIEN818
1677 iunii 16.

Synodus dioeeeaana Varmiensia in Polonia, cele­
brata die 16 iunii . 1677,. aub Martiae Cremer,
episcopo Varmienai.
Exstant constitutiones synodales ia operibus
quibus tituli;

1) Editio curata Brunabergae, 1612. — Ipse
non vidi.
9) Schannat et Hartsheim, ConetAo Gormomos,
(1767), VU, 871.

SYNODUS DIOECESANA MANTUANA
1677 Septembria 23-6.
Synodus dioecesana Mantaana ia Italia, cele- d earundem constitutionum praescripto, populo anbrata a die 93 ad diem 96 aeptembria 1677.
nancienda erunt fiaaipnaj Mantvaa, apud FranDe hae synodo confer opus cui titulua
eiacom Oeaaam, 1478.
1) Conatitvtiones reverendissimi d. d. Marei GonIa-4\ 9 pariée, 61 (hteedeeahS) p.- 6 f. (iadex)aagae, Maatvae spieoopi. ia dioecesana synodo 99 p. (appendix doeameatorum). — Milaao, Ambropromulgatao nano Domini MDLXXVH. XXVI eep- siana.
temb.. adioctia ad extremum edictis quae, ex

SYNODUS DIOECESANA LUGDUNENSIS
1177, cires octobris 18.
Sttpra eoi. 147 C, n. 9.
aorte qneleoaqne voqa laieeer m l'esprit an soul
Fol. 9: "Eotieaas de Labargo, asiwataia, soute doubts ou scrupulo eemeienné do cotes umvsUo
ot ehaaoiae m l igUoe cathedrals, vicaire general ampliation ct tradsotien os ladgue fraatoyea, dm
au dieeeae do Lyon, au elergé et peuple dudit statute synodaux de m disseca ...“
diooeoe, desire, Mint st liilsstiea. No veniant on
FoL 4< .Pietro Depteas, par la divine provi-

78«

8YN0DU8 DIOECESANA LUGDUNENSIS, 1577, drea oetobria 18

785

dMM aroheveeque at conte (tU) de Lyon, prisant a loués, publiées et preuencéMA Lyon, m 1* grande
des Gaule·, A tMa abboa, ehapistTC·, oollegcs, oem- sale de l'égHM eatbedrala, b la eeUbration syaomuaautés, prieurs, arehiprostr·· curés, roeteurs, dale do B. Lue, μ 1 année 1577, proeeao ot aseistaas
proboadiers, prostrés, clercs, taat eeeuUers q·· ré­ reverend pore m Dieu mmiri laequea Maistret,
guliers, at autres de nostro dieeaaa, salut m Dieu docteur m théologie, eveeque do Damas, suffra­
at benediction. Desirans, b l'aida de Di··, exercer gant dudit soigneur revereodiea. archevasqne do
aostre Mtat et charge pastorale aataat diligemment Lyon, et venerable· et sages poraonuM messieurs
qu'il tou aéra possible, et faire garder et mettre maistrM EstieMO de Labarge, abbé d ldrac, seen effect lea atatnta et decret» du Minet ooncil» crestain, conte ot ehanoins m l'egBse cathédrale
general de Trente, (la publication duquel houe et vicaire general au diooeoe de Lyon; François
attendons impatiemment en ue royaume), noua Pupier, official de. la prima»·· -, loban Lanreacin,
avons procuré et donné ordre oe pendant b ee official ordinaire et métropolitain ; Pierre de Masse,
qu’un recueil fttst faict et compilé par aucune calotte abbé de Valbenoiste, official des excès; Antb. Mar­
et deputes en noatre clergé et ville de Lyon, des nas, lieutenant; Martin Basod, procureur general,
statuts synodaux antiens (tie) et modernes et des et grand nombre de personnes ecclesiastique· com­
plus propres, convenables et necessaires pour estre parans et swistan» audit sene. I. B. Dufour/
observés, ausquels avons faict adiouster certaines
Fol, 50-1 : „Advertiuement aux recteurs d'eglise
nouvelles ordonnances selon l’exigence, occurrence du diocese de Lyon, estan» au sene do 8. Luc, en
et nécessité du temps et des personnes ...“
B l’année 1577, faict par M. Anto. Marnas, docteur és
Fol. 40: ),Les présentés ordonnances ont été droicts, chanoine et secrestain de 8. lust de Lyon/

CONCILIUM CAPUANUM
1677 novembria 2.
Concilium provinciale Capuanum in Italie, celebratum'dic 2 novembria 1577, sub Caesare Coste,
archiepiscopo Capuano.

Bibliographie:
Mansi. Coticil., (1802), XXXV, 899-904.

SYNODUS DIOECESANA SPIREN8I8
t
1577 novembria 12.
Synodus dioecesana Spirensis in Germania, celo- c
Exstant constitution·· synodales in opere cui
brata die 12 novembria 1577, aub Marquardo titulua:
,
de Hattstein, episcopo Spirensi.
Colleetie prtetumtm synodaitum dioscrM Sfirensm, (1786), p. 381-2.

STATUTA DIOEC08I8 AVENIÛNENS1S
1577.
Statuta dioeceaia Avenionensis in Gallia, edita
Exstarit constitutiones synodale· in opere cui
anno 1577, aub Georgio d’Armagnac, archiepiscopo' titulus:
Avenionensi.
Avignon, ville, codex mi. 193», fol. 6.

. STATUTA VISITATIONIS DIOECESIS LAUDENSIS ET REGNI SABAUDIAE
1577.
Statuta visitationis dioeceaia Laudensis et regni mu· A reverendissimus d. d. Joseph Gallarati, Dei
Sabaudiae in Italia, edita anno 1577, ab Hieronymo et apostolicae sedis gratia,' episcopus Landeasia
Federim, episcopo Laudensi.
et come·, solio pontificio aseistena, abba· eommenExstant statuta in opere cui titulus:
datarius 8. Merthae loci Pregnant Cremonensi»,
1) Hieronymi Federioi, Dei A apostolicae sedis d nec non praepositus 8. Vietoriai Terrae Cotii Vergratia episcopi Laudensis. nuncij eum facultate oellensi·, celebrabat feriis secunda, tertia et quarta
legati do latere et visitatoris, · sanctissimo d. n. d. dominicam 111 poet Penteeoeten immediate sequen­
Gregorio pp. xiij. in toto serenissimi Sabaudiae tibus, scilicet 9, 10, 11 mensi» Junii nani 1755;
ducis dominio deputati, generalia decreta in visi­ nonnullis additis constitutionibus apoetolicis et sac.
tation· odita, adiectis praeterea ad extremum, congregationum deelarationibas quibus decreta con­
summorum pontificum constitutionibus et Triden­ firmantur. Mediolani, MDCCLVI, ox typographie
tini ooncilij decretis, quae tum populo tum clero Petp Antonii Frigerii; superiorum pormiseu.
•nat Muaciaad·, ' Tavriai, apud haeredes Nieolai
In-4*, 10 f.-29» p.-1 f. — Milano, Ambrosiana;
Beuiiaquae, mbo Domini 1577.
Piacenaa, eiviea.
S) Synodus dioeoesaaa Laudensis, (IBM), . .
Ia-4·, 4f.-231 p. — Paris, Bibl. aat. B 2882.
De his statutis coafor etiam «pera quibus tituli : (KtsdM supro ee). 364 C).
2) Synodus Laudensis septima, quam illastrissiVide notam ibi insertam.

STATUTA DIOECESIS NEAPOLITANAE
1577.
Statnta dioecesis Neapolitanae ia Itali·, edita
Exstant ooaetitatibaes ia opere eui titales,
aaao 1577, sub Paule de Areaao, archiepiscopo
Catechesis, sev iaetrvetie civitatis ae dioeessta
Neapalitano.
Neapolitanae, evnetie ad eeafisaiasss avdiaadae

Ooecn- eauMat» vernos XXXvi··,
-11**·· InflitaihihlT·a

M

STATUTA DIOBOMB NEAPOLITANA·, 1677

la-·*,

- Faite, Bibi.

Fai. 7, dteatte, aeb date: Neapoli, yj kal. mar­
tial (M Mbwü) un.

•imam ae raawaafliteaiaai d. eardinalam * areMep.

SYNODUS DI0ECE8ANA VERCELLENSIS V

1677.

Synodua dioeoeaana Voreoltonaie V ia Italia,
celebrata anno 1677, tab loaano Fraaoteeo Bonomo,
epiacopo Veroelleaai.
Editait ooaetitationea aynodalea ia opéra ’oui
titùlta:

Synodi VmeelloMe·, (1680), ... flüuint wpra
«al. 628 B).
P. 97-68, aynodua Vereellaaiii V, celebratu anno
1677.

SYNODUS DIOECESANA XstSNBlS IV

1678 aprilie 16.
Synodua dioeoeaana Antonii· IV in Italia, célé­ l etiam haotanue ab eodem promulgatae eub brebrât· die 16 aprilit 1678, aab Dominico dalla Re­
uiori compendio continentur. ffariyw.J Tavrini,
MDLXXVIII. fit» jtee.'J Tavrini, apud haeredea
vere, epiacopo AaiwaL
Entant conatitutionoe aynodalaa in opere oui Nicolai Bcuilaque, M.D.LXXVIII.
In-8*, 8 7.-927 p.-l f. — Torino, Bibi. naa.
titnlna:
Fol. 8: «Oum itaque hia duobua annia proxime
ConetitUtionce illvetria et reverea- d. d. Domi­
nici d* Revera, epiacopi Aitaniia A comitia, editae lapeil, debitam annuam aynodum, propter peltiferam
in aua quart· dloeeoiaaa aynodo, oonnoeata A cele­
temporum calamitatem quibnaoumque notiaiimam,
brata eub dccimaquinta die aprilie millwtmo quin- iuxta promptam voluntatem noatram celebraro negenteaimo aeptnageaimo ootano, in quibua caetera· quiverimna...“

SYNODUS MARONITARUM
1678, circa aprilem.
Synodua'Maronitarum celebranda circa Pencha c
id eat mroa meaam aprilem 1678, aed neu celebrata.
De hac aynodo coaler Manni, Ceeeil,, (1907),
XXXVm, 987, note 9:
Coaatitntioaea in aynodo patriarchae Maroni-

taram anno 1678, apud Thomam a lean, lib. Dr
oonwraioM gaatûM, pag. 49*. Haec vero aynodua
nunquam «et habita, ot Thomae a loon eam orietevmdom, non celebratam, ot coMtitarieaea alijeot

arcta· Ntopaitarum, non data·, dicit. Quinimmo
ipaam hop oonmlium aynodi oetebreadae fera impediyit, qpin concilium anno 16*8, a delegato'apoatolioo Daadino, aociatetia leae, oegi poaaot. Cum
enim ea do re patriarcham Marouitarnm valde
moneret, hic ab initio eonoaatir· notait, quod Dandtai in ena relatione (Maeioue epuOifcia ol patri

aras » Mara·® M monta Liùoao) ita narrat. «A
qucata propocte [do cogenda aynodo) rinovb egli
la terna querela più moleata dell’ nitre, perché con
molto gravi e rieeotite parole, ai dolae d'un altro
eteodo, ohe dia·· eaaere ateto agli anni pnaanti,
fatto da altri eolh comparai, nel quale eaaendo
atata ad eeeo e alii veecovi portata curta biuncu,
farono tutti pregati a acttoacriverai, aaaiourati che
non vi aarebbe eoritto aopra ooaa aleuna, ehe non
foaae bene ad utile alia naiione,. ed aaaendovi
fidati, aaai bavevano proatamonte aottoaeritto li
propij nomi; ma poeeia di 16 partitiai od a Tri­
poli ritornati, li havovano aeritto molt’ errori e graviaaim· boreal·, e aeua* pariato più eoa aleuao di
loro, ah laaciarae copia, li bavevano ritornati a
Roma, infamati approaao il papa o cardinali di
eoae non mai tenete, nù per ponaate da eaai.“

SYNODUS DIOECESANA ARIMINENSIS Π
167* iunii 19.
Synodal dloeoeaaaa ArimtaauauU te Italie, eeto- D
In-19*, 8 tea.-24 fca.-86 ha. — Paria, Saintebrata die 19 teaH 1678, aab loaaao Bepttota OoatoBi, Qauovihv·.
8) Domate, (16*3), . . . (MmAm aupra mL
epiacopo Arimteoaai.
Exataat oonatitatioaea i|ne delai te operibw 879D.K1).
quibua titati :
8) Domata ... fapra ··*. *99 D, a. 9).
1) Decreta dim ma na a aynodi mandai ArteüP. 187-80: «Demete dtoeeaaaaaa aynodi aoeud··
aenaia, · raammUa. patre A Ie. Baptiata Caatollio, Ari mi a mail, a revmarndteaimo patio A Icona. BapDei h apoetol. aedi· gratte Arimini apiaeepo, ha­ tiate Caatelii·, Dei ot apoatoSeeu aedia gratte Aribita· an. Do. M.D.LXXVHL ΧΙΠ kaL iuhj. Ari­ miai epioeopa, baMtae name Domini M.D.LXXVHI,
xi(| kal iuSJ. Arimtei, apud loaaaam 8ymboninm,
mini, apud eimbeueoe, 1678.
M.DC.XXV."

8YNODU8 DIOECESANA EUNCHALEN8I8 IN INSULA MADERA
187* oetebrte 18.
Synodua digmeeana Funehalenate (Funabal) te
Do hae aynade water opaa eni titulua:
lamia Madare, eelebrata die 1* utabrte 187*, mta
Oaam^ Sate qpietopmum, (1878), p. 471.

STATUTA SYNODAUX DIOBCE8I8 PAUSUMIB, 11»

790

STATUTA SYNODAUX IHOBCMIS PAB1SIKB8IS
1678.
Statute ijnidalin dioeoeaii PwWaMto i» GaHta,
odita mm 1678, aub Patro do Gendi, eptaeope
Parlilti,
Exciant eooetitatioMe eynodalce ia opere cui
titulua :
Statvta aynodaSa venombiliam Paririeaaim·
epiaoopornm Qalenia tarSIaaH*, Odonia A Vvillielmi,

quibua adiooia eunt Patri at Oalteri, SeeoaMrinm
arehiopioeeporum, decreta, ex utrimque prouiaeiali
concilio décompta, ahri»tiaai*»iini qeoqne rogi»
GalHarum ·. liudouid pragmatice aaaptio, ante
; anno» pia» mintu qaadringeatoe oonatituta quidem
propa omaia, aed none primam tamea adita A ad
vaaaraadaa vetuatati» maamoriptoruw exemplarium
fidam deeoripta; ad venerabilem at vigilantitaimum
dd. loaanem a Brada, arobydihoonun Pariaiaatam.

F. 8 - 99: «PrehibitieMO ot praecepta obeervMda’
data ab Odema, ParHeati ipiüey».* IntifU: top. I,
da medo... IW.' «eaapailautar par cxoommMieatioae·.* lata» aaaee 11M et 1887.
P. 99-1: «Ceeetitulte Galaaio aardteatta. /«atifit: Ia nemtoe... exoommuaioamM tanti aaotrdotae ot tieriooe ... JW: autoritae eoatamaatar.*
later aaaoe 1104 ot 1114.
F. 94-6:

«Additione» Wilialmi,

Parieieaaia

opinopi. luipil,- Praecipitur praeabyteri» ut elati­
one... JÙ;... inipodimenti» matrimonii." Inter
annor 1990 et 1919.
P. 35-6. «Ex concilio Patri, arebiapuoopl 8ononenri». Incipit: Statnimu ut advocati . .., finii:

... por epiacopo» mm, puniant. “ Inter aanoe
1900 ot 1380.
F. 96-8: «Ex concilio Galteri, arehiopiicopi
Parieti», apad Michmlem Sonnium, via laoobaa,
Benonenaia. Incipit: Statuimua ut abbatea ot
tab »euto Baailiend, 1678, cvm privilegio regi».
In-8\ 48 fin.-9 ha. — Bene; ville; Milano, i priore» ... finii: ... do «atiaiaciendo cantam."
Ambroeiana; Paria, Bibl. nat. B 6687 et 90488; Aano 1939.
F. 98-9: «Ludovid, GalHarum regia, pragma­
Paria, Maaarine; Roma, CaianateMO.
Edidit M. de La Biga·' « codice manuacripto tica aanctio. Incipit: Ludovieua .. . pro ealubri"
'
bibliothecae canonicorum regularium Bancti Viatorie Anno 1969.
ad muro» Pariaieneee.

SYNODUS DIOECESANA VERCELLENSIS VI
I 1378.
Synodua dioeceeana Vereellonaia VI in Italia,
celebrata anno 1578, «ub loanne Francisco Bonomo,
epiacopo VcrooUenai.
Exatant oonatitationea eynodalta in opere cui

titulua :
Synodi VeroeUenaeo tree ... (Mprw eo/. 638 B).

P. 69-91, aynodua Vereellonaia VI, celebrata
anno 1578.

STATUTA DIOECESIS BRIXIEN818
1569-1579.
Statuta dioeceei» Brixianai» in Italia, odita inter c a Chriito nato M. D. LXXX1I, Gregorio XIII pontif.
anno» 1568 et 1579, anb Dominico Bollani, epiacopo
Brixianai.
De bi» atatnti» confer opua cui tituhu:
Decreta generalia ab ili·* et r*“ domino d. Ce­
rcio ». R. e. preeb. card, tit 8. Praxedi», arebiopiacopo Mediolani, eiuitatii et dioeoeaia Brixieneia
viaitatore apoetolico, promulgata atque odita aano

maximo.. Mediolani, ex ottcina Michaeli» Tini·
[In Jlnc:] Mediolani, apad Michaelem Tinum, 1589.
In-4*, 54 fcn. —- Roma, Vittorio Emanuele.
Haec deerota edita fuerunt extra eynodum.
F. 9, meatio coaatitutionum eynodalium editarum
a (Dominico) Bollani, epiacopo Brixianai (inter
■mot 1559 ot 1579).

STATUTA 8YN.ODALIA DIOECESIS A8CULANAE
1566-1579.

Statuta aynodalia dioeceaia AmuImm in Italia,
In-4*, 11 f- 393 · 10 p. (catalogua epiaooporum) edita inter anno» 1566 ot 1579, Mb Petro Cama1 f. — Paria, Saint-Buipico; Piaeonsa, civica.
jani, epieeopo AacUaao.
Fol. 3: «Quae pro duarum oeelooiarum gregibus
Do bi» statutis confer opua Mi titulus:
D continendi» lacrorum inrium oonotitntione» eomConatitutioaee aynodalea XsovImm, aaaotiae. ia ■ paravi, ot .clero dum praefui Amerino, vel auper
Cbriato patri ae domino domino noetro Alexandro Atonlano, Sitriaque eynodieo eongregatia evulgare
divina providentia papae VIII dicatae, a Joeepho
Saluatio Fadalfio, Dei A apoetolioM eodia gratia
epiacopo A principe Aaculado, habitae in aaa prima
dio «occane synodo, aub diebua 19,13,14 aeptembria
anni 1688, ia eathedrali eceleeia Aeoulana, ot tab
inclyto eanetitaiio-MM aaapieio, ia diooooeaaorum
Aaeulaaorum fpBeitatom typi» euaae, ae evulgatae
in prime cui poatittatao optimi exordio. Romae,
ex typographie Je. Jacobi Komarek, MDCXC,
evperiorvm facvltaie.

ouraverom Mb InnooMtio ΧΠ, hauatia latieibua ex
foate Muetioanm praeeulia Antonii Mariae Gratiani,
Amerinorum epiacopi, neenon plurium inaigniori»
oodeeiM AaMlaoM praeMlum, nempe ax Petri
Caau^jaai [aaaia 1566-79), cardinalia Hieronymi
Bernorii [aaai· 1586-608], SigiamndiDonati [aaaia
1606-41] m Iulii cardinali» GebrioUii [Mnia
1649-68] ot PbiHppi do Montiba» [aaai· 1670-80],
moerum praedeoMOorum, logibua, ia lucem odi eoa-,
tingit."

SYNODUS DIOECESANA AGEREN818
1579 aprilia 99.
Syaodu» dioeeaaaaaAgereatai ia Hiapania, arehiMutant eoaititatioaao aynodalea iu opero eoi
proebyterataa nuHiua, celebrata dio 99 apriMe 1679, titahm:
Mb Hieronymo a Cardona, arehipreebytaro Agcreata
Cenetitvtioee» tiaodalee voteceo ot mvm ah­

io·

7»i

stnodus diobcebana agbhunke, iw·

apo· «

’wi*

batfatna mm arehipreobyteratve il**, ruealwtM A pmpotuae admlniiMiBar abbMiattm Agerouab mIMm
«* aynedie diooeaeaaie 4o IM vaque «4 dMaaeria,... eynodum... quinte Wae Mraarii ditto
ayaedum celebratam pot iBMttom adaMdûnqM· aaao M.D. XVÎH, to oootetiaaooM awaaotorti8aa«ti

(tit)

roeereadam [him· Feri, die IB Mty 144*. f/u•fwj' Amo IMS, oom lieeatia, Bamtooue, ex typia
Aotoaii LamuaBoria.
la· 4·, 7 t - in p. — Parte, Bib), aat. B9331.
Pol. 7: ,Noe LaurootiM, mioontfeae divine ot
apoetolicM aedia gratia opiMopna NieopolitanM ot

Petri AgeroMb... οοΜμΗμμ*
Patota haboutar toattUatfoata aynodi dieoiiiiMi wlebratao Ma qamrta port domiaioam la
Albia [id eel die »9 aprilhj 1673, tab Hieronymo
a Cardona, arohipreobytero Agoromi.

SYNODUS DIOECESANA PATAVINA
157» aprilia BO-maii 3.
Synodua dioooeaana Patavina ia Italia, celebrata animaduortenda. [fatifiu.] Patavii, ex officina
. diebua 30 aprilia et 1 et 3 maii 1879, tub Pre- t Laurent^ Paeqùati, M.D.LXXX.
[Ptrti* 11 tiMuiJ Preeoepti'onM qvabdam, quae
derioo Cornaro, epiacopo Patavino.
ab epiacopo' Patauino, vrbia ao dieeaoeia /tie) PaExatant conatitutionea aynodalee in opere .oui t*uinae coaoionatoribua, animaduortendae A obtitulua :
aeruandae proponuntur, ut praedicandi munere ad
Conatitvtionea et decreta illvatriaa. et reverend, Dei honorem A animarum aalutom recto Aingantur.
d. d. Federiei Cornelii; Patavini epiacopi, eomitieque f/twigne,/ Pataufj. apjud Laurentium Paaquatum,
Sacoenaia, in dioece*ana aynodo promulgatae die 1679.
.
XXX aprilia, prime A aeounda maii, anno Dornin!
In-4*, 9 partea, 4 fan. -103 fon. - 13 fan. (index) M.D.LXXIX, adieotia in fine quae a confettariia 8 fan. (praeoeptionea). — Lttooa, governativa ; Paria,
A concionatoribua vrbia A dioeceaia maxime aunt Bib), nat. B3147: Piacenaa, civica; Torino, Bibl.naa.

'

CONCILIUM MEDIOLANENSE V
1579 maii 7.

Sitfre eel. 181 D.
Gregorio XIII pont. max. [huigtu.] Brixiae, apvd
1) Conatitutionea et decreta oondita in prouin- Thomam Boaolem, MDLXXXII. [l»Jhu:] Brixiae,
ciali. aynodo Mediolanenai qvinta, qvam ill*** et apud laoob. A Polycretum de Turiinia, 1583.
rever"** d. d. Carolva a, R. e. cardinalia tit 8. PraxeIn-8* minori, 4 f. - 349 p. - 34 f. (documenta, in­
dic, Dei et apoatolicae, aedia gratia archiepiaoopua c dex). — Milano, aeminario ; Piacenxa, civica.
Mediolani, habuit anno M.D.LXXIX, Gregorio XIII
3) Conatitvtionea et decreta condite in prouinpont. max. Mediolani, in typographie aeminur\j, oieli aynodo Mediolanenai qvinta, quern illuatriasiM.D.LXXX, llnfifut:] Mediolani, apud Micbaelem mua A reuerendiaa. d. d. Carolus, a. R. e. oerdipalia
Tinum, typographum eeminarij, M.D.LXXX.
tit. 8. Praxedia, Dei et apoatolicae aedia gratia archiIn - 8*, 5 f. - 349 p. - 96 f. (index). — Milano, Am- epiao. Mediolani, habuit MDLXXIX, Gregorio XIII
broaiana: Milano, aeminario ; Paria, Bibl.net. B 5495 pout. max. Brixiae, apvd Petrvm· Mariam Marcheet rdc. 6497.
tvm, 1689.
3) Conatitvtionea et decreta condita in prouinIn-8* minori, 4 f. (index). - 349 p. - 34 f. (indictio
ciali aynodo Mediolanenai qvinta, qnam illuatriaoi- futuri eoncilii. conatitutionea pontificiae, index). —
mua A reuerendiaaimua d. dL Carolus, a. R. e. car­ Genova, univeraitb.
dinalia tit. 8. Praxedie, Dei et apoatolioae aedia
4 - 33) ifepre col. 1831) - 184 B, n. I- 39.
gratia. arohiepiec. Mediolani, habuit MDLXXIX,

8YNQDUS DIOECESANA SALERNITANA
167» maii 7. .
.
Synodua dioeoeeana Salernitana ia Italia, colo- D Salernitanae, per exoelientiaaimvm antea ivreconavltvm ~
Potrvm Follorivm collecti, nvnc voro per
Colonna, arebiopiaoopo Saioniitaao
excellentem et r; dominum Paulum a Porta, v. i. d.,
Exatant oonatitutionae aynodalee in opere oui eiusdem curiae fisci patronum,' ivcav Ulvetriadmi et

brata die 7 maii 1879, aub Maroc Aptonio Manili

revereadladmi domini M. Antonii Columnae Manilii,
titulua.
Conatitvtionea editae, a M. Antonio Mareilio arehiopioeopi Salernitaai, ia dieeeeoana aynodo, ad
Colvmna, arehiepiacopo Salernitano, in dioeeeaana. decreta eoadl. Tridentini * nonae eonstitutiônoe
aynodo celebrate Salerai, non.'maij M.D.LXXIX; oouformati, nenia maii 1379. Neapoli, apud Hora­
adieotia praeterea avmmorvm poptlfiebm ooaatita- tium Saluioaum, aaao 1540
tionibue A concilii Tridentini decretia, qaae cam
[M» 11 Mu:] Maed Antonii MardUi Coclero tum popule aunt oauMianda; He, praetor Ivmnae, arehiepiooopi Salernitani, de vita et geetis
atatuta Melodae Salernitanae, ritua marino arohibMti Matthaei, apoetoli ot evaagdiatae, riaaquo
episeopalia ac alia plura, qaae appodtua index de­ ,gloriosi oorporb in Salernitanam vrbem tmimlatione, monstrabit, adiuactue eet Ubellua de vita A goetb Hbdlva, ad iaaietiadmum Philippvm II. Hiapaniarnm
b. Matthaei apoetoli A ouaagaliatae, oinaqao glo­
regem eatholieum. fAMpnoJ Neapoli, ex tipograriosi oorperia ia Salernitanam urbem traaâlationa, phia Horaty Salulaai, MDLXXX.
ab eodem archiepiicopo, ad augendam popaH pie­
In - 4·, 3 partae, 4 f. - 470 p - B f. -109 p. — Parie,
tatem ooMcriptua. [luifM.] Neapoli, ex oMdaa Bibi. nat. B 9180 ; Paria, Sainte-Geneviève ; Plaoenaa,
Salaiana, M.D.LXXX.
dvioa; Roma, VelHoelllana; Roma, Vittorio Ema- t
IP.1U, tituiu»:] Ritua prehiopboopalb evriae nnole.

m

CONCILIUM OON8ENTIMUM, »79 maii 10

7H

CONCILIUM 00N8ENTINUM
167» mü 10.7.
OoMÜtem provincial· Cmmuüu ta. ItaUa, A fInripnaJ Borna·, apad FraMiacum Zaaottam,
eelobtatam a die 10 ad Ota· 17 me# UT*. Mb MDLXXX, «va Itaaatta evpefiomn.
Faattao PetriggMo, arehtapieeopo Coaeeattae.
Ia-4·, 11»p. — Pari·, BiW.Mt.BS0M: Borna,

BMtagnphilt Vittorio EataaaaU.
1) CoMtitattaMo at decreta ooadita ta provinP. 3,96, 6A 79 et 98, hoo ooMÜiam celebratum
ciali ayaodo Coaaeettaa, tab mereadim. domino aat, qaiaquo aaaaioaibM, dtabu 10, 19, 14, 16
d. Faattao Petrignano, Del A apoetolioae aedia gratin ot 17 maii 1079.
arehtapieeopo Conaontiae, anno Domini MDLXXIX.
9) Nanai, Cetarii., (1909), XXXV, 906-64.

8TATUTA DIOECESIUM 8PALATEN8I8 ET IADREN8I8
1578 maii 90.
Statuta dioeoeaium Spalatenaia at ladranaia in UMoneu, a roverondimitno d. Avgvatino Valerio,
Dalmatia, odita dio 90 maii 1679, ab Auguatino Veronae epiaoopo, viaitatoro Dalmatiae et refor­
Valerio, Verenenai epiaoopo, viaitatoro Dalmatiae et matore apoetolieo, promulgata·^ authoritate a. aed.
apoatolioae* oonirmatae. [Ituip*.] Veronae, apud
reformatore apoatoheo.
Exatant conatitutionea in opere oui titulua:
Sebaetianum A loattaom fratre· e Donnia, 1679.
Conatitvtionea et décréta in oonventv reverenIn-4·, 19 (.- 66 p. - 4f. — Paria, Bibl.net. B9193.
diaaimorvm dd. Spalatenaia et (advenait prouipFol. posteriori 1, haec atatuta edita eunt, extra
darum arobiepieaoporum epiacoporumque, ao eorum •ynodum dioeceeanam, aub data 90 maii 1679.

SYNODUS DIOECESANA TERULANA
1679 ianuario - talio.
‘
Synodua dioeoeeana Tarulana in Hiapania, celeDe hao aynodo confer opua oui titulua:
brata inter menaee ianuariunl et talium anno 1679,
Conatitveionoe,(1628),... (litata* aupreoel. 339 C).
aub Andrea Santon Quintana, epiaoopo Terulano. Vide notam ibi relatam.
'
i
sz-.-eueeaeM».
■..
.
-r
· .
. ,

CONVENTt’8 GALLICANI CbEBI
1679 eeptembria 1 · decembria 99.
Conventu» Oallicani oleri, celebratae primo Me- C mill., 376 f. -f Cf. Catel. d** au*, dea ddpoHeewnte,
loduni, die 1 eeptembria 1679* deinde Parlai», die XII. 311. /
3) Prolegomena ad aynodi provincialia cele­
92 decembria 1679 et anno 1680.
Supra eet. 163 D.
brationem.
■ Sine loco ne« anno, in - 4 ·, 4 fan. - 44 fen. —
De hoc conventa confer opera quibua tituli :
1) Prooée-verbal de l’aaaemblée générale du Genova, entrerait·; Lyon, rille.
clergé, tonne b Melun et h Paria en 1679 et 1680. —
Folan. 9: ..Areniapiaoopi. epiacopi, abbot··, de­
Grenoble, ville, codex me. 1861, anno 1690, 990/197 cani. arohidiaooriii et alii atatua eccleeiaatiei in con­
millim., 74 f. — Cf. Cotai. daa ma». d«* départemml*, ventu urbia Mblodunenaia, nomine totta* eooleeiae
Gallicanae oéacti, dominia ac fratribna, archiVII, 697.
y 9) Prooée-verbal de raaeemblée générale du epiacopia, epiaeopia, abbatibua, capitali» totiueqne
clergé, tenue h Melun et h Paria, en 1679 et 1680. — eocleaiM^Gaymanae clero;“ opiatola data ..Melo­
Grenoble, ville, codex ma. 1869, aaeculi XVI11, duni, kalend. eeptembria anni 1679".
4-6) Supr· eoi. 163D - 154D, n. 1-3.
370'942 millim., 694f. — Cf. Cetal. «ta* mm. d*« <MpertaeaatÀa, VH, 697.
7) Memoirea dea affaire·, (16961, ... (Ntaha
3) Aaeemblée générale du clergé de France, aupre eeA 691 C).
8) Gdeapua. Cetarilta Gellta», (1646), ■.. (litata·
tenue d Melun et à Parie en 1679 et 1680. —
Orléane, ville, codex ma. 866, eaeculi XVIH, 340 < 930 «Mprn eoi. 967 D, n. ll, p. 86-119.

SYNODUS DIOECESANA AVEN1ONEN8I8
1679 oetobri· 14.
Bynodna dioeoeeana Avenionenai· in Gallia, D
1) Avignon, bibi, du chapitre, oodex ma. pergaeelebrata die 14 octobrie 1679, aub Georgio d'Ar- menue, foi. 968-70.
t
magnae, archiepiacopo Avenionenai.
9) Avignon, ville, codex me. 1939, eaeculi XIX,
Exatant oonatitutionea aynodalae, in operibua fol. 974 - 6.
quibua Stall:

SYNODUS DIOECESANA CAE8ARAUGU8TANA
1679 talio-dooembri.
Synodna dioeceaana Oaeaarauguatana ta Hiapa­
nia, celebrata inter menaee iulium et decembrem
1679, aub Andrea Santoa Quintana, epiaoopo Cae•arauguetaao.

De hao aynodo confer opna oui titulue:
Conatitutionea aynodalaa do Zaragoaa, m ainodo
do 167», por ol obiapo d. Andréa Santoe. — La
Fuente, /M. «nL Ktf., (1876), VI, >78.

*
T
. '

A—

■■

mount diobomana ooiucuraB, im

·— ........................... ....... ..... ·ι.-ιί...—

...........

m
------------------------ -—

.

SYNODUS DIOBCBSANA OOMACLBNMS
IM».

■

'

·

· ’

'

Syuadua üimMiii Crimttiterit ta Italta, aele- A M.D.UXIX, «m Bmm* da
* aaparieri.
tarât» mm lin, «b Heceul» Sacrali, «pieeepe
*,
Ia-8
Ste-Mte. — Paria, BiH. a*t. B 54M
Comatteri.
P. 9: «Bai, Banal
*
terni·, par gratta A Die
Eutaat oeutitatieau aynedalaa ta open aai et daU
*
ced» apaateüaa vaaeovo A OaaaaeaMa,
tiraine:
Mita aaatea praecute «ynode, ardtatam H eemCoaatitvtioai eiaedaU dalla dieaeae A Coma»· müuu la tafraaaritta aaaa."
abio. [Ifti/M.] ta Ferrara, per Vittorio Baldial,

STATUTA DIOBCB8I8 COMBN8I8
1579.
*
Statut
dioeoeab Comoacia ta Italia, adita anno raiia ia viaitationa Comenei adita, adiaaotia item
1579, «ab loanne Praaeiaé· Bonomo, epiacopo aaauMnua poutiflcum eaaetioaibu * Tridentini
Veraellenai, at riaitatore apoatolico dioeeeai» Co- eonetiy decretia/quae, oertia anni Aebua, Mundari
monda.
ouuigariqM dabnt V èreallie, apvd· GvHelmvm
Exctaat eoaatitutioaee ta opera cul titulua:
b MoMnern, M.D.LXXIX.
,
*
'■
I. Frandad Boahoatii, Dei «t apoatoUcM «edi»
gratia epiaoopi Vereollarvm, at viritatorie apoctolid

U-8·, 8 f. (index) - 4M p. — Fribourg, eaatoialo-, Paria, Sainta-Oeaeviève.

in dvitatibve et Aoeccdbva Novariae «t Cotai, a
e. d. a. Gregorio pp. ΧΠΙ conetitvti, décréta gêna-

-

Haae décréta data »nnt extra aynodum.

STATUTA DIOECE8I8 GNE8NEN8I8
1879.

Statuta cynodatia Aoeeeaia GauMuia in Po­
quant .raoentiorum ueqae ad annum 1678, atudio
, ot opera Staaialai Kantkow»ki. Craooviae, Andr.
lonia, «Ata aaao 1579.
Petriôoviua, 1579.
Do bio atatatto confer opua oui titulua:
Conatitationea «ynodorum métropolite
»
**
eede,
*
In-4
Λ te.- 193 te.-8 te. — München,
daa Gneeaensia provincialium, ton vetutorum Ubr.BoeeUtatL

STATUTA DIOBCB8I8 PARMEN8I8

1579.

*Statut Aoeeeaia Parmcada in Italia, edit
*
c qu
*
aignat eanctiee. d. ή. referendarii, et in prae*Me 1579, ab loaaae Baptieta Caatolli, apiaeopo fata eiuitat» A dioeoeei rieario apoetoiioo, imArimineaai, et vidtatore apoetdieo dioeoeei» Par- proeea. ffateej Paratae, apud Braamum V^othum,
MDXCIIII, wperiorua panaiaen.
«eeaaia.
*.
Ia-4
48 p. — Parma, Palatina.
Eutaat atatuta ia opere «ni titalaa:
Decret* generalia a maltam illnet A meranP. 7, decreta I. B. Caetalli data ennt anno 1579,
dita. pâtre A lo. Baptieta Càatalü, apiaeopo Ari- pro dioeoeei Permette!.
miaeaai, ia duitate AoeoèdqM Parmae riaitatore
P. 48, decreta adAta a Io. Ambroeio Caccia
apoetoiioo, aedita, ot ireer perillret ae reverenedita enat cub data: Parmae, die 35 ianuarii 1594.
daainù d. lo. Ambroeii Caoeiào, Novarleneia, rtriu·-

SYNODUS DIOECESANA VERCELUN8I8 VII

1579.
Synodua dioeoeeana Voroelloaaia VII in Itali
,
*

oiado Bonbomio, epiacopo ». ». Veroelletwi», habita

Mlebrata aaao 1579, »ub Iomb» Fraaoiaoo Bopomo,
epiacopo VaroaUenai.
Exataat eonatitatiMea •ynodala» ia opero oui
titulu:
D
Synodi dioooeeatiao Vareelleeeu dva·, «optima

cot, Gregorio XIII poet. max. Mediolani, apud
Paciteu Pontium, M.D.LXXXI.
*
,
*
ln-4
45-te-l te. — Milano, Ambroaiana;
Paria, Bibi. aat. B39M: Paria, Sainte Geneviève;
Torino, BibL aaa
P. 3-35, ajraodua VU.
P. 37-41, »yn
*dm
VIIL

ot octava, quarum una anno a Chr. aat MJ.IiXXIX,
altera a
*.

MJl.XXC, * reverendi·», donriaa ALFran-

SYNODUS D1OEC18ANA ZARXN8I8

’

1679.

Bynodu dioeeaaaaa Zaraaeu (Z
ra)
*

ia Dalmatia,

celebrata aaM 1579, aub Natali Vcuorio, «pieoopo

Do baa »ynodo aoafer apua cui titulu:
Gama, dbric» «ptaeeperttet, (1578), p. 495.

SYNODUS UlOBCESANA BAVBMNATBNBIS
15M mail 6-4.
Snpre «el. 166B.
eompagan, Dei A apeeteltea eedia grati
*
arcH1) CeuatitvtioMe et *
decret *
Ata
co
ia eynede *
aa«,
ae
opieeepaaB
habuit aaM Deariai MDLXXX,
Aeeeeeaa» Baetaaitinil, qaam Htetoitrimea A dio friata m«Ui *
additi *
paMtare quibaadam nmroMraaAaaiaM daarina d. Chriatopbom Be·- uterum peMtteum ceutitattoaibu, qua eartie Aee

BYNODUB DlOBtJBBANA BAVENNATBNBJB, iMo mH I

797

ban peomalgeri tama «·*. fLaeipimJ Baeeanae,
«pad Fraacteeuai ThobaHtamm, iarércM. mmM*
opiea^ MDLXXX.
Ia-4«,60 tea.-9 fee. — Parte, JUN. Mi. Β91Λ ;
Borna, Vatteaao.
F. 40, haeè eyuedna dioeoMOM celebrata aat
diebue 5 ot 6 maii IMO.

TW

P. 41*00, appendix documentorum ad Imac eyutea attiMariam.
Da Hm eynedo oonfar eüam opua «H titular:
0) Syaodue, (1791), ... (MMm Mpra mL
1MB).
Vida aotam ibi raiataa.

BYNODUB DIOECESANA TOLETANA
IBM mail IB-7.

Synodue dioeeoeana Toletana, oelobrata a die
IB ad diem 17 aaii 1M0, aub Caaparo da Qui­

do Bias de Robloe, moroader do llbroe, on oorte.
Ia-folio, 9 tea. - 8Q fen. — Bibl. del Eoeorial;

roga, archiopteeopo Toletano.
Exatant oonatitutionoe ‘«ynodalo· in opera oui
titulua: '
CoMtitveioaee aiaodalaa baohaa par al illvrirte-

Parte, Blbl. mLB 491.
Fol. 1 et 80, hare eynodna diooeeeena oelobrata

aine y raratuadteaipia ιΛ»τ don Gaepar da Qui­
roga, oardoaal do la eqpbta ygleoia da Roma, dal
titulo do «anete Balbiaa, arpobiapo da Toleto, primade do laa EapaAaa, chancillor mayor de CaatiUa,
inquteidor general on todoe loo reynoo y oehorioo
de la mageetad del toy don Philippe nneatre
eaftor, y del en oonaejo do eetado Bo. [Intif»».]
Con Uoeaeia, impreooM on Madrid, on oaaa do
Franoioeo Banohoa, aflo de M.D.LXXXIII, a ooota

eot a die IB ad diem 17 maii 1580.
Fol. 1: „Baoonoeioado Im oynodoo paaMdao,
avymo· on eeta aynodo renovado Im ooMtituoione·
quo mM apropooito ban parooido para eete tiempo,

mayormanto de Im beebee por la buena memoria
do loo arpobtepoe nueetroe predeeoMoroa, al arçobtepo
don AIomo Carrillo, y loo oardonaloo don fray
Franoieoo Ximenea y don lean Tarera, y algnnaa
ooMtitucioneo de Im qne m bisioron on la aynodo
que no oelebrB on tiempo do don Gome· Tello
Giron, goremador quo tee docte arçobicpado.·
..

.. . _. -u ~^;--,:^;aTt.nc;a-.TTBC4.CTgm.TTrrM:'^n~Kuja en'ii'uamn^nagamm imriec-uMl·'—'iua

SYNODUS DIOECESANA LEXOVIENSI8
1880 maii 95.
Synodue dioeoeaana Lexovieneio in Gallia, cele­
brata die 9B maii 1580, aub loanne Hennuyer, or­
dini· Praedicatorum, epiaoopo Lexorienei.

Exatant eonatitutionee aynodalee in opere cui
titulua :
Benin, Concilia Betomoganoie proemciuc, (.1717).
II, 630-1.

BYNODUB DIOECESANA PISAURENSIS
1580 iunii 1.

Bynodua dioeoeaana Pisaurensis in Italia, cele-c anno M.D.LXXX, kaiondte iun(j. Pteavri, apud
Hieronymum Concordiam, M.D.LXXX.
In-8·, .173 fawadeoo 183) p. - 8 f. — Paria,
Sainte - Gonevière ; Roma, Aleeaandrina ; Roma,

brata die 1 iunii 1580, aub Roberto SMoatelli, opteoopo Piaaurienai.
Exatant constitutiones aynodalee in opere oui
titulua :
Constiivtiones aynodalee ecclesiae Piaavrensis,
editae, promvlgatae in aynodo dioeeoeana babita

Vaticana.
P. 5 : .Conotitutioneo quae Inline Simonetta, praedeoeeaor noater dederat, obaerrari mandavimus.“

8YNODU8 DIOECESANA LEO IO NENS 18

1580 iunii 11.
Synodus dioeoeaana Legionenaia ia Hiepania, eu oMo de Ioan Grecian, quo aea en gloria, anno
oelobrata die 13 iunii 1680, aub Franoieoo Trugillo, MDXCI.
epiacopo Legionenai.
In - folio, .11 fen. - 59 feu. — Madrid, Bibi. mo. ;
Exatant conatitationee eynodalea in opere oui Paria, Bibl. nat. B 406 ; Paria Sainto-Genevibvo.
p
Folan. 3, mentio aynodorum dioeoecMarum cele­
titulua:
Conatitucioaea del obispado de Loon, boobaa bratarum die 11 iunii 1580, die 11 iunii 1681, die
11 iunii 1589.
por don Franciaoo Trugillo, obtepo del, on Im
Folan. 1, mentio aynodi dioeceeanae celebratae
eignodoo de loo aiioo de 1680 y 1589 y 1588 y

otroo aiioo.

Cou licencia, on Alcala de Houaroo,

die 11 iunii 1683.

BYNODUB DIOECESANA ARIMINENSIS III
1680 iunii 16,

ByuodM ' dloeoooaaa Ariminonate III in Italia,

celebrate die 16 iunii 1680, aib loanne Baptteta
CMtelU, epiacopo Ariminaowi.

In-4*, 3B p.- 6 f., 1 fig. — Parte, Bainte-Generibro.
9) Decreta, (1593), ... (HMM cupro oof. 379 D,

Exatant eoMtitationM eynodalea in operibue
quibua tituli:
1) Décréta dioeenaMo aynodi tertiae ArimiMMte, a rouomdteMao potro d. Io. Baptteta OaetolHo, Dei A apootalioo eodie gratia Arimini opiaeopo, babitdb aaao Domini M.D.LXXX, eexto de­
cimo kale·, ialy. [htifm] Arimini, aped loaaaom

1)·
3) Decreta (eluo aaao), ... (HMm copra mL
698 D, a. 3).
P. 151-76: .Décréta dioecoeaUM synodi tartine
Ariminenate, a revereedieoimo patro d. Ioanna Bap­
tista CaatelHo, Dei ot apoatolloao audio gratia Ari­
mini epteeopo, habitae anno Domini M.D.LXXX,
xvj kal. ialii. Arimini, apud loaaaom Symbeeium,

SimbMoum, IMO.

M. DC. XXV.·

A.

twsw^pwsseiiys

w<

799

SYNODUS DIOECESANA VRATI8LAVIKN8I8, 1580 septembris 1J

.

MO

8YN0DUS DIOECESANA VRATI8LAVIEN8I8
1 15M septembris 1.

Synodus dioecesana Vratislaviensis in Germania, a siae Vratislaviensis, edidit M. de Montbaeh, dr. as.
celebrata die 1 septembris 1580, sub Martino Geret- theologiae et iuri· utriusqno. Secunda editio,
mann, episcopo Vratislavienai.
Vratislaviae, anno Domini MDCCCLV.
Exstant’ constitutiones sfnodales in operibus
la-8*, VI-352 p. — Roma, CaaanateMe.
quibus tituli;
P. 118-76, synodus dioecesana Vratislaviensis,
1) Sc^annat et Hartaheim, Cenali» GmAmu, celebrata in ecclesia cathedrali,
1 septembris
(1767), VII, 873-908.
1580, sub Martino [Gerstmann], episcopo Vratfs2) Statuta eynodalia dioecesana sanctae socle- laviensi.
/

die

8YNQDU8 DIOECESANA 8PIREN8I8
1580 novembris 15.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
Synodus dioecesana Spirensie in Germania, cele­
brata die 15 novembris 1580, sub Marquardo de titulus;
Crilsriie promsvMV-iyMdaltwm dtoswsia SpirnHattstein, episcopo Spirensi.
sis, (1786), p. 382.
SYNODUS DIOECESANA URGELLITANA
1580 iulio - decembri.
Synodus dioecesana Urgellitana in Hispania, 1 que. fueron el sanor do Hugo de Moncada, el
celebrata inter menses iulium et decembrem anno, •enor don Andres Capilla, y el seiïor don Bernardo
>580. sub„Hugone Ambrosio de Moncada, episcopo Salba, y el seùor don Luys de Aux de Armendaris, en las synodos que oelebraron ... A cuya
Urgellitano.
causa, be Ia segunda synodo, que yo célébré en
De hac synodo confer opus cui titulus:
■ 1), Constitvciones, synodales del obiapado de Balaguer, el ano passade de 1630, me pidio inVrgel. para Ips parochos y clerigos, pdr el mvy •tantissimamente todo el olero, que assi las conillvatre y reuerendissimo seûor don ft. Antonio stituciones. sobrediohas, como las demas, que se
Peres, obispo de Vrgel, y del consejo de su nu· avian determinado en la synodo, que yo célébré
gestad. /’/asigiw.J Con licencia, en 'Barcelona, en nnestra sauta iglesia de Urgel, el afio de 1627,
por Pedro Lacavalleria, en Ia calle de Arlet, junto y las qne se aoordaron on la synodq. de Balaguer,
se imprimieasen.·
la libreris, afio 1632.
Annus synodi celebratae ab Hugone de Mon­
In-8·, 2 f.-270 p.-5 f. (index). — Paris, Bibl.
cada, scilicet 1580, habetur apud:
nat. B 2340; Paris, Sainte-Geneviève.
2) Game, Stries tpitcoponun, (1873), p. 87.
P. 6: „Los quatre ultimos antecessores mios,

STATUTA DIOECESIS BONONIENSIS
1580.
Statuta dioecesi» Bononiensis in I(alia, cele­ cardinale Paleotti, -vescouo di Bologna^ per-lo-bpon
brata anno 1580, sub Gabriele Paleotti, episcopo gouerno della sua citta & diocese. [Inngpf.] In
Bologna, per Alessandro Benacci, con license
Bononiensi.
v
de' superiori, 1580.
Exstant constitutiones in opere cui titulus:
Episcopale Bononiensis ciritatis et diochsis (tie),
In-4", 6 fan. (index) - 266 fcn. — Novare, semi­
raccolta di varie cose che it· diuersi tempi, sono nario;' Paris, Bibl. nat. B 1997.
state ordinate da monsig. illustrius. A renerendiss.
SYNODUS DIOECESANA LUCEORIENSIS I
1580.
t
Synodus dioecesana Luceorieneie I in Polonia, Viet. Wiersbowski, quam synodus eiusdem dioe­
celebrata anno 1580, snb Victore Wiersbowski, cesis anno 1597 primam synodum vocat; typis non- .
episcopo Luceoriensi.
dum mandata, “ [Cbodynski et Likowski], DscrkDe hic synodo confer sequens'testimonium :
taUt pro rspno Priomes, (1883), I. 3.
„1580, synodus dioecesana Luceorienais, sub D
,

«
«

CONCILIUM M08QUENSE
1580.

Concilium generale Mosquense in Russia, colebratnm uno 15M.

Huius concilii Mta.editasuntinCrilsriioiwoHyi■MtmRtMieonms>partoLp-583;(ls«tfm<MrieBiNio-

MmumRmskus, parteVII, p. 132-45. (Not^L. Potit.)

STATUTA SYNODAUA DIOECESIS VALENTINAE
1580.
1} Aguirre, CeUaeMe ettirii. Bitpuniat, (1694)...
Statuta synodaUa dioecesis Valentinas in Hispa­
nia, edita anno · 1580, snb loanne de Rivera, («itabis mqeée «ri. 159A, n. 1), IV, 141-201.
2) Aguirre, Ceil«ctie cetseil Hispotsies, (1755),...
archiepiseopo Valentino.
Exstant .constitutiones synodales in operibus (Mrips swpre eri. 159 B, n. 2), V, 478-530.
quibns tituli:
A

'■ ι»·'^·»ι

8YNODU8 D1OECÉ8ANA VERCELLENSIS VIH, 1680 '

801

.

803

8YNODV8 DIOECESANA VERCELLENSIS VIII
. .
1680.
'
Synodus dioecesan'a Vercellensis VIII in Italia, A
Exatant constitutiones synodales in. opere cui
celebrata anno 1580, aub loanne Francisco Bonomo, titulus.
epiacopo Vercellensi.
Bynodi, \lMh\ ... (titulus supra col. 7951) ·.
P. 27 41, aynodua VIII anni 1680.
SYNODI S DIOECESANA THELSPEKGEN8IS
1581 aprilia 3.
Synodua dioeceaia Basiliensis in Helvetia, cele­ d. laeobo Chriatophoro, epiacopo Baailienai, anno
brata in civitate Thelspergensi. die 3 aprilia 1581, Domini M.D. LXXXI. iij uon. april. publicata, et
aub laeobo Christophoro Hiarer von Warteensee, nunc tandem edita. Friburgi Brisgoiae, , typis
epiacopo Baailienai.
Froben., anno Domini M.D.LXXXIII.
Exatant constitutiones synodales in opere cui
In-8·. 8 f. - 395 p. - d f.— Berne, ville; Colmar,
titulua:
ville; Fribourg i Suisse), cantonale. St. Gallen.
Statuta Basiliensia in .aynodo Thelspergensi, Stiftsbibliothek ; Strasbourg, séminaire ; Strasbourg,
praesidente reuerendiss. in Christo patre ac domino univeraité.

CONCILIUM ROTHOMAGENSE
1081 aprilis 23.
Concilium provinciale Rothomagense in Gallia, B
In-8". 151 fcn.— Lyon, ville; Paris, Bibl. bat.
celebrata dio 23 aprilia 1581. sub Carolo de Bour­ 11 564)1; Paris. Mazarine.
bon, arcbiepiscopo Rothomagensi.
4) Le concile provincial des diocèses de Nor­
Bibllegraphla:
mandie, tenv à Roven l an M. D. LXXXI, par mon­
1) Decreta synodi provincialis habitae Rotho- seigneur l'illustrissime -A reuerendissime cardinal
magi. an. Do. 1581, svb illustris». principe & reue- de Bovrbon, archeuesque dudit lieu, corrigé A coF
rendiss. d. d. Carolo cardinale Borbonio. ciuitatis firmé par notre saint pere le pape Grégoire xiij)
Auenionensis A s. s. ap. de latere legato, archiepia­ les statuts des séminaires establis par la Norman­
copo Rothomagensi. primate Normaniae, omnia a die; les difficultés proposées de la part dudit con­
sançtiss. d. n. pp. probata d confirmata, statuta cile à nostre s. pere le pape A les réponses sur
seminariorum : difficultates A supplicationes sanctae icelle: le tout mis en fram.ois par F. Claude* de
a. propositae A eiusdem ad singulas responsa. [In- Sainctes. euesquo d Eureux el vn des assistons
Parisiis, ex officjnit Petri L’Hvillior. via audit concile. [lutigne.J A Rouen, chez lean <’re
lacobaea. M.D. I.XXXII. cum priuilegio regis & c vel. au portail des libraires, 1606.
eiusdem illustris». d. card.
In-12", 4 f. - 229 p. — Puris. Bibi. nat. B56o'4;
ln-8’, 18 f.’-385 (mendosa 186, p. 2 f. — Milano, Paris. Mazarine; Paris, Saint Sulpiee. .
Ambrosiana; Paris. Arsenal; Paris. Bibi.nat:B5598:
5) Concilia novissima Gallia,·, post νοηιιΐϊνιη
Paris, Mazarine ; Paris. Saint Sulpiee; Paris. Sainte- Tridentinvm celebrata, in editionibvs regia Parisienai
Geneviève: Toulouse, ville.
& Coloniensibus omissa, qvae nvnc in vnvm pro1*. 3. hoc concilium provinciale celebratum est devnt, additis eorum actis quampluribus ex nitnsrc.
die 23 aprilis 1581.
209-38, do scholarem ct codd.. opera & studio Lvdoviei Odespvq, presbyteri
seminariorum funfta/ione. P. 239-60. difficultates. Turonensis. [liuignf·] Parisiis, apud Dionyaivm
2) Le concile provincial des diocèses de Nor­ Bechet, via lacobaea, aub scuto Molari. M.DC.XLV.
mandie, tenu à Rouen. l'an M.D. I.XXXI, par mon­ cum priuileg'io regis christianisaimi.
seigneur l'illustrissime & reuerendissime cardinal
In - folio, 8 f. t, dicatio, praefatio, index’, - 759 p. de Bovrbon,. archeuesque dudict lieu, corrigé A y f. (index’. — Roma, Vaticana.
confirmé par notre sainct père le pape Grégoire
P. 731-59, concilium' Narbonense, anno 1551.
P. 1 - 84, concilium Remense, anno 1564.
xiij; les statuts des séminaires établis par la Nor­
mandie; les difficultés proposées delà part dudict
P. 120 66. concilium Cameracense. anno 1566.
concile à notre sainct pore le pape A les réponses
P. 85-119. conventus Gallicani cleri, habitus Me­
<ur icelles; le tout mis en français, par F. Claude loduni. anno 1579.
de 8aiiictea.«'uesque d'Eureux A l'un dos assistons D
P. 169 224, concilium Rpthomagense. anno 1581.
audiet conciW. A Puris, chez P. L'llvillier. rue
‘225-78, concilium Remense, anno 1583.
279-330, concilium Burdigalense. anno 1583.
8. laques, h l'Oliuier, MlD.LXXXII. auee priuilege
. P. 3'11 · 9t·. concilium Turonense, anno 1583.
du toy.
In 8’, 151 fcn. — Paris. Bibl. nat. B 5600; Paris.
P. 391 - 444, concilium 'B'turicense. anno 1584.
P. 445 6··8, concilium Aqueuse, anno 1685.
Saïute-Geaeviève.
P. 509 60. concilium Tolosanum, anno 1590.
3’ Le concile provincial des diocèses de Nor­
mandie. tenu è Rnüen l'an M. D. LXXX1, p.'r mon­
P. 561 3. conventus Gallicani cleri, habitua
seigneur l'illustrissime et reuerendissiine cardinal Parisiis, annis 1595 6.
P. 563-70. conventus Gallicani cleri, habitua
do Bovrbon, archevesque dudict lieu, corrigé· A
confirmé par nostre sainct pere le pape Gregoire Parisiis, anno 1598.
xiij ; les statuts des séminairesaestablis par la Nor­
P. 670-8. conventus Gallicani cleri, habitus Pa­
mandie ; les difficultés proposées do la part dudict risiis. anno 16· >6.
concile à nostre sainct pere le pape A les responses
P. 579 -63'4. concilium Narbonense, anno 1609.
sur icelles; le tout mis en François parsF. Claude
P. 633-4, concilium Parisien»*, anno 1613.
P. 624. concilium Aqueuse. anno 1613.
de Sainctes, 'euesque d'Eureux A l'un des assistant
audiet concile,
A Paris..ches P. L Hvillier,
P. 636 - 8. conventus gallican) cleri, habitus ■
rué 8. laquee, A i'Ûiiuior, M.D. LXXXUI, auee priui­ Parisiis, anno 1615.
lege du roy.

Conclu

eaaxasx. voues XXXVI *·.

P. 639-98, concilium Burdigalense. anno 1644.

M

‘ ·'^ r,-. f

ί·Λ

CONCILIUM RHOTOMAGBNBK, 1681 aprilb *S

eos

«M

P. 60#-717, ooavsatns GalBoaai elati, habitu· a Boaavoutun·, mu privilegio rogi» * superiorum
Parisiis, aaao 1635.
permissu, l^DC.LXXVU.
In-4·, 17 f.-640 p.-7 f. (index). — Bosaeçon,
P. 718-97, ooavontua GalUeani dori, habita·
arabev6sM; Lyon, villa: Parie, Araeaal: Paria,
Parisiis, di· 10 februarii 1631.
P. 797-9, ooaveatus OalKoaai oleri, habitae Bibl. nat. B 9300; Paria, Saiate-Geeevidve; Paria,
Saiat-Salpieo.·
Parisiis, dia 9 februarii 1639.
9) [Harduls], Jeta oeuesL, (1716), X, 1911.
P. 799-30, concilium provincialo PariMoaoe I,
10) Concilia Retomagenaia provisoiae; accedunt
anno 1640.
dieeoeaaaaa aynodi, pontificum epistolae, regia pro
6) Concilia noriasims Galliae, (1646), ... (tiieNormaniae clero diplomata, Menon alia eceleh» supra ool. 967 D),
aisatioao dieriplinaa monnmsata, ex illis non pauca
P. 169 - 994, coneilium Rothomagense, anno Kactenus inedita; quae prius odita Aserant ad
1681.
manuseriptos codieea recognita ot amandata suat,
7) Labbe, CswsL, (1871), XV, 891.
,
collate quaedam cam autographis, disposita omaia

8) Sanctae Rotomagensis eecleaiae concilia ae juxta chronologies ordinem, et observationibus,
synodalia decreta, quae hactenus aut nondum edita ubi convenit, illustrata; prodeunt ia lucem opere
aut varija locis dispersa, in unum corpus collegit, et stadio domini Guillelmi Besoin, presbyteri et
•d manuscriptorum fidam * meliores editiones qoa- monachi Banedictini, e congregatione Bancti Mauri.
tulit, nummorum pontificum, archiepieooporum Λ I Rotomagi,‘.apud Franoisoum Faultier, in vico luepiscoporum Normaniae tabulam exhibait, ae eorum- daeorum, MDCCXVII, eum privilegio regia et
dem Î regum, ‘principum * aliorum diplomata, nuperiorum permissu.
epi»tolai,.xonventionee Ac. addidit, brevem item
In - folio, 4 f. - viij - 967 - 639 - 70 p. (index) -1 f.
Rotomsgenaium praesulum notitiam dedit d. Fran- (addenda). — Besançon, archevêché; Coutanees,
ciscus Pommeraye, congregationis 8, Mauri alumno, villo; Lo Mana, ville; Lurca, Orande-Chartreuse;
notas praeterea & observationes subjunxit in eadem Lyon, abbé Martin; Lyon, ville: Paris, Arsenal;
concilia 'per d. Angelum Godin, eiusdem congre­ Parie, Bibl. nat. B 374: Paris, Maaarine; Paris,
gationis monachum, ooncinntas. opus elericia prae­ SainteOeéeviève.
sertim totius provinciae ae ceteris etiam eccle­
Parte I, p. 194-946, concilium Rothomagense,
siasticae disciplinae studiosis perutile. Rotomagi, anno' 1681.
impensis & typis Bonaventurae le Brun, typo11) Coleti, Coneil., (1798), XXI, 617-82.
12) Mansi, Coitell., (1909).· XXXIV, 617-82
graphi t bibliopolae, in area palatij, sub signo s.

8YNODU8 DIOÇÇE8ANA BRUGNATENSIS
1581 aprilia 94.
Synodus dioeceaana Brugnatensis in Italia, cele-C
brata die 24 aprilia 1681, sub Nicolao Mascardo,
episcopo Brugnatenei.
De hac synodo confer opera quibus tituli:
1) Synodi dioecesanae ab illustris».'et reverendias. Joanne Baptista De - Dece . habitae, anno
MDCLXXV, confirmatio, celebrata ab illustris», et
reverendis», d. d. Dominico Tatia, abbate congre­
gationis Benedictino-Olivetanae, episcopo Brugnatensi,'et comite Ac., anno MDCCLXU, die XXIII
mensis maii, ss. d. n. Clemente papa XIII. [htignr.} Genuae, ex typographia^Gexiniana, in via
vulgo Scurreria.
Sine anno, (1762), in-4*, 372 p.-1 f.· — GenOva,
université; Parma, Palatina.

,P. 363: .Nicolaus Mascardus, nobilis Sana·
nensia, (epiacopua Brugnatensis], . . . anno 1681,
die 24 aprilia, synodum habuit, eamque typis edidit,
cuius adhuc aliquod exemplar invisitur.*1
9) Synodua dioecesana Lunensis-Sananensi» et
Brugnatensis, quam habuit, in ecclesia cathedrali
Saruanensi, fr. Hyacinthus Rossi, ordinis Praedica­
torum, sacrae theologiae magister, episcopus LunenSarsanensis ac Brugnatensis et corae», diebus XIV; Λ
XV, XVI septembris anno MDCCCLXXXV1I.
Bononiae, ex officina pont.
Mareggianiana, {
MDCCCDXXXVH. ,
In-4*, 259 p. — Roma, Vittorio Emanuele.
P.954: .Nicolaus Mascardus, episcopus Brugna­
tensis (1679-82), synodum habuit.*

SYNODUS DIOECESANA PARMENSIS
1681 maii 11.

Synodus dioecesana Parmensis in Italia, cele­
brata die 11 maii 1581, sub Ferdinaado Farnese,
episcopo Parmensi.
Exstant, constitutiones synodales in opere eui
titulus :
Constitutiones quae a synodo dioecesana Parmen., in ea praesidente reverendissimo domino d.

■

Ferdinaado Farnesio, Dei A apootolicae sedis gratia
episcopo Parmen. A cOmite, conditae ovnt, anno
M.D.LXXXL V id. maij. Parmae, apud haeredes
Seth Viotti, M.D.LXXXII.
In-4*, 94 p. — Piacenia, civica; Roma, Alessandrina.

SYNODUS DIOECESANA LEGIONENSI8
1681 iunii II.

Synodus dioecesana Logionensis in Hispania,
celebrata die 11 iunii 1681, sub Franciseo Trugillo,
epiaeopo Legionenai.

De hac synodo confer opus cui titulua:
\
Constitudonas, (1591).... (titulus supr· eol.797D).
Vide notam ibi citatam.

SYNODUS DIOECESANA REGIENSIS, 1681

806

.

8M

8YNODU8 DI0ECE8ANA REGIENSIS
1681.
Synodua dteeoeeaaa Ragienaia te Italia (Reggio
te Lombardia), oolebrata aaao 1581, *u^ Bene­
dicto Manaoll, epiacopo Rogienai.
Exatant eoaatitntionea aynodaleo in opere oui
State*:
Coaatitvtioaea reverendteaimi ia Obdito patria

ot d. d. Benedicti MauoU, opfooopi Ragiaiaii ot
prineipi*, te aynodo dimeaaaaa editae MDLXXXI.
Boaoateo, apad Ig^Romtam, MDLXXXU, euriae
Opiac. ot a. inqniait. eoaooaaa.
la-4·, 4 t - 71 p. — Roma, Vittorio Emaaaolo.

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS TARRACONENSIS

1581. '

Statut* aynodali* dioeceaia Tarraconenaia te
Hiapania, odit* anno 1581, aub Aotonio Aguatin,
arebiepiaoopo Tarraoonenai.
.
.
Exatant oonatitationea aynodalea in opère aui
titulua :

Conatitutionum aynodalium Tarraeononaium par­
te* quinque. Tarracone, apud Philippum May,

M.D.XXCI.
In-8*, 905 p.-1) t. — Bibl. de] Eacorial. —
Ipae non vidi.

SYNODUS DIOECESANA TARV18INÀ
1581.
Synodua dioeoeaana Tarviate* in Italia, oele- B copi, conatitutionM,
conatitutione*, M>x aacri concilij Tridentini
brata anno 1581, aub Franciaco Cornaro, epiacopo praeacripto, dioeceaanqe aynodo nuper celebratae,
Tarviaino.
quo perpetuo aeruentur, traditae. [IwifH».] Vene- ■
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui tiia, apud Guerraeoa fratre*, MDLXXXI.
titulua :
.
In - 8*, 8 f. - 910 p. -10 f. — Paria, Bibi. nat.
Ill"1 ao rever"' Franciaei Cornelii, Tarviaii epia­ B 5514.

SYNODUS DIOECESANA TURIA8ONEN8I8
1581.
De hao aynodo confer opua cui titulua:
Synodua dioeceaana Turiaaonenai* (Taraiona)
Game, Sert** «piacoporwm, (1873), p. 73.
in Hiapania, celebrata anno 1581, aub loanne de
Redin y Crueat, epiacopo Turiaaonenai.

8YN0ÇUB DIOECESANA UMANA I
,1589 martii 10.
•Supra coi. 157 B.
c
P. 195-907 et 371-9, aynodua dioeceaana LiExatant conatitutionea ay nodale» in operibua mana I.
quibua tituli :
9) Concilia Limana. (1684) . · ■ (fifu/M ntpre
1) Lima limata, (1673), . . . flihdua aupra eo/. co/. 315 C, n. 9).
157 B, n. 1).
P. 195-905, aynodua Limana 1.

SYNODUS DIOECESANA BPIREN8I8
1588 maii 8.
Synodua dioeceaana Spirenai* in Germania, celeExatant conatitutionea aynodalea in opere cui
brata die 8 maii 1689. aub Eberbardo de Dien- titulua:
beim, epiacopo Spirenai.
CoUeetio proeaaaUMm aypoda/ivm dtoaoaai* Spireeaw, (1786), p. 385.

SYNODUS DIOECESANA PERUSINA
1589 maii 16-7.
Synodua dioeceaana Peruaina ia Italia, cele- o Peruaiae, h'abnit a. D. 1689, die 16' et 17 menaia
brata diebua 16 et 17 maii 1589. aub Vincentio ’ maii: additia praeterea quibuedam ae. pontificum
Ercolani, epiaoopo Peruaino.
oonatitutionibua, et décrotta concilii Tridentini tune
Exatant conatitutionea. aynodalea in opere cui in eadem aynodo promulgatia ac deineep* oertia
diebua promulgandi*. Peruaiae, typia ? Petri laoobi
titulua:
Decreta et monita edita et promulgata in ay­ Petruecii, 1584.
nodo dioeceaana Peruaina. quam rr. d. f. Vinceutiua
In-8*, 95 p. — Paria, Bibl. nat. B 56<»9.
Herculanua, Dei et apoat. aed. gratia epiacopo*

CONVENTUS GALLICANI CLERI
1589 maii J8.
Conventu* Gallicani cleri, celebratu* die 98 maii 1864', aaeouli XVIII, 375.945 millim.. 86 f. — Cf.
Cata/. daa eu*, daa ddperiaeaaûta, VU, 697.
1589.
9) Proete-vorbal de l’aMomblte daa prélata et
Do boo .conventu confer opera quibua tituli:
1) Proete-verba) de l'aaaembléa du clergé tenue députée dee province* du clergé do France, pour
h Paria, en 1689. — Grenoble ville, codex me. l’audition et cloature do* comptée du receveur
61 ·

.

ιϊΛ··»·ί

ao7

*

CONVENTUS GALLICANI CLERL itM <mU 98

LL, 1589, in-8‘, aigu. A-D.
Pari·, BibL
général et autre· affaire· da clergé, la 88 maya
B.
/
1689. — Orléaa». ailla, codex ma. 867, eaeculi aat Ld*90A.
L
XVIII, 338 236 milL,f. 4-169. — Cf. Catel. Λ·
.6) RauMuotrMea du eiergd da France, filet·
nue. de« déperi>maato, XII, >18.
aa roy par meeaire Raguauld de Beanne. arehS) Remonatraaoe du clergé da France, faicte aa •voequa da Bourg··, primat d’Aquitaiae, aaaiaté
roy par meaeire Regnanld de Beaune, arebevwque de meaeieura le· réréraadiae. évaeqaae de Baaaa
da Bourgea, priant d*Aquitaine, aaaiaté do aaa- et Noyon et autre· députai dudict eiargé, A Feuaiaura le· révérendiaa. évaequaa de Baaaa ot Noyau tainableau, la 17 juUlat 1688. Paria, F. Morel, 1683.
ot autre· députa· dndict clergé, A fontainebleau,
In-8‘, 18 f. — Paria, Bibl. nat Ld* 90 B.
la 17 juillet 1688.
8) Rajaoeatraaee du eiargé de France, faicte au
8. !.. 1688. in-4·, >8 p. — Paria. BibL nat.
roy par maaeire Raguauld de Beauté, areheveaque
Ld* 90.
4' Remouatrance du clergé de France, faicte au de Bourgea, primat d’Aquitaine, aaaiaté d· “>·*·
roy par meeaire Raguauld da Beaune, arebeveeque aieura le· révérendiaa. éraaquea de Baaaa et Noyon de Bourgea. primat d'Aquitaine, aaaiaté de mee· et autre· députe· dudict clergé, A Fontainebleau,
aieura le· révérend)··. évaaqnea de Baaaa et Noyon le 17 juillet 1689. Paria, F. Morel, 1583.
•t autre· députe· dudict clergé, A Fontainebleau,
In-8*, 18 f. —: Paria, Bibl. nat Ld* 90 C.
le 17 juillet 1589.
SYNODUS DIOECESANA LEGIONKNB18
1583 iunii n. .
Synedn· dioeceeana Legionenaia in Hiapania, B
De hac aynodo, confer opue cui titulua ?
celebrata die 11 iunii 1589, aub Franciaco Trugillo,
Conati tucionee, (1691).... (MuIm zupre col. 7 97 D). '
episcopo Legionenri.
Vide notam ibi citatam. ,.

8YNODU8 DIOECESANA VARMIENSIS
1589 iunii 38 rei iulii 38.
Synodu· dioeoeaana Varmienai· in Polonia, cele­ non fidi.
De hac aynodo ronfer etiam :
brata Heilabergae. die 98 iunii rei 28 iulii .1683.
tub Martino Cromer, epiacopo Varmienai.
9) „1582, aynodua dioeceeana Varmienai·. tub
Exatant conatitutionea aynodalea in operibua Martino Cromero, iam epiacopo. die 28 iulii. Heil·quibua tituli:
bergae.” [Chodyntki et Likovnki|. Décrétait» pro
It Editio impreaaa Heilabergae, 1612.
Ipae regno Polomae, (1883). I, 3.
,

CONCILIUM LIMANUM 1
1588 'augusti 16 - 1583 octobrie 18,
Supra eoi. 193 C.

Bibliographie;
1) Conciliem Limenae, celebratum anno 1583,
•ub, Gregorio XIII eum..pont, autoritate Sixti
quinti ■ pont. max. approbatum, iuaau catholici
regi· Hiapaniarnm atque Indiarum-Philippi aecundi,
editum, [luijiu.] Madriti, ex affieina Petri Ma­
drigal», typographi, anno Domini 1591. f/nÿinej
Madriti, apud Petram Madrigal, anno M. D.XC.
In - 4*. 4 fan. - 88 fcn.-11 fan. — Paria, Mazarine ;
Piacenza, ciriez.
2) Concilivm Limenae, celebratum anno 1583,
aub Gregorio XIII aum. pont., auctoritate 8ixti
quinti pout. max. appro.batum, iuaau catholici regia
Iliapaniarum atque ludiarum, Philippi aecundi, edi­
tum. [Intigne] Madriti, ex ofllcina Joannia San­
chez, typographi, anno Domini M.DC.XII1I.
In - 8*, 3 fan. - 92 fcn. - 6 fan. (index). — ' Paria,
Arienal.
F. 16, 91, 47, 71. et 85. hoc conoiUum celebra­
tum eat, 5 «eMtonibu, diebua 15 auguati 1582. ot
15 auguati, 32 aeptembria, 13 et 18 Octobria 1583.
3> Lima limata. (1673), (wpra col. 193 C).
4) Concilia Limana, (1684),... (titulus «upra col.
315 C. n. 9).

P. 1-125. concilium provinciale Limanum I.
5) Aguirre. (1694), . . . (titulut tupra eoi. 159 A,
n. 1), IV, 932-73.
’ 6) Aguirre (17531, . . . (titulue tupra coi. 1.59 B.
n. 2).
7 ) Tercero catheciamo y expoaieion de Ia doc­
trina ebriatiana por termone·, para que lo· cura·
y otroa miniatroa prediquen y enaeùcn a lo» Yndioa y é laa demae peraonaa, conforme i lo que
en el aancto concilio provincial de Lima |1583] «e
proveyo (por lo· pp. Joaé de Acoata y Juan de
Altiença]. Loa Reyes, impr. por A. Ricardo. 1585.
In-4*. — Paria, Bibl. nht rés. D 11171.
Opua editum linguia hiapana, quichua et aymara.
8) Tercero oàteoiamo y exposition de la doc­
trina ebriatiana por aermonea, para que loa cura·
y otro· miniatroa prediquen y enaoïien A loa InD die*y I lu demaa peraonaa, conforme i lo que
•e proveyo en çl aancto concilio provincial de
Lima el afto do 1583, mandado reimprimir por el
concilio provincial dal aïio 177 jl; (por lo· pp. Joaé
de Acœta y Juan de Altiença]. Paria. Roaa et
Bouret, 1867.
In-8*. — Paria, Bibl. nat. D 56337.
Opua editum liqguia hiapana et quiobua.

C.

BYNODUS DIOECESANA LUNENSIS -SARZANEN8IS
1689 aeptembria 19.
Synodua dioeoeaana Lunenaia - Sananeaaia in
Exatant conatitutione· aynodalea in opere, cui
Italia, celebrata die 13 aeptembria 1683, aub titulua:
'loanne Baptiata Bracelli, epiaoopo Lturnai - SarConatitvtionee editae et promvlgatae in aynodo
■enensL
,
dioecetae· Lu·.- Saraanen., quam illuatrii. et re-

M»

SYNODUS DIOECESANA. LUNENM8-SARZANEN8I8. 1189 aeptembri» U

810

uerendicaim·· domina» dominvc Ioan. Baptiata Brn- A oiiy, etiam vulgari aermono axpraaaia, qua· praeoelUva, Dei A apoatoliea· aedi» gratia apiaeopu mulgari (tic) iura· ut. fhuiptte.J (h fiat]
Luneo.Saraaaea. A eomaa, habuit aaao MDLXXXH. Lveae, apud Vineeatium Buadraehium, 1684.
la-4*. 10 fan.-95 fcn.-4 fan. — Paria, Bibl. nat,
die xij aeptemb. ; additia praataraa aummoram pon­
tificum ooaatitutionibuaA deoretia Tridentini coa- B aovo.

SYN0DU8 DIOECESANA AVENIONENS18

1682 oetobria 10.
Synodua dioeoeaana Avenionenaia ia Gallia, cele­
1) Avignon, bibi, du chapitre, codex ma perbrata die 10 oetobria 1582, eub Géorgie d'Ar- gamehua, foL 974 - 6.
magneo, archiepiacopo Avenionenai.
3} Avignon, ville, cod.ex ma. 1839. aaeculi XIX,
Exatant oonatitutionM aynodalea in opere cui fol. 975-8.
titulua;

CONCILIUM EBKEDUNENiSE
1689 oetobri.
Concilium provinciale Ebredunepae in GalUa,
celebratum menae ootobri 1582, eub Guillelmo
d'Avanaon, archiepiacopo Ebredunenai.

NMiograHi*:
Decreta aynodi provinoialia habitae Ebredvni,
anno Domini M.D.LXXXI1, aub illuatriaeimo A
reuerendiaaimo d. d. Gvilelmo d'Avanaon, archi•piaoopo A principe Ebredunenai, A a. d. n. papae
aaaiatenti, ao chriatianiaaimi regia aecret. conailii

conailiario ; omnia a aanctiaaimo d. n. pp. probata
A confirmata. [Ineijut.] Lvgdvni. apvd loannem
Pillehotc, aub aigno nominia Ïe4v. M.DC.
In-4°. 4 f.-86 p. — Paria. Bibi. nat. B 2981.
Fol. 2, boc concilium provinciale indictum eat
ad menaem octobrem 1682.
P. 88, approbatio aanctae aedia data eat die
28 ianuarii 1585.

CONCILIUM BURDIGALENSE
1582 novembris 1.
Supra eoi. MID.
Burdigaledaia. lani Fregouae. Agenenaia epiacopi;
Hlhliarranhia·
Caroli de Bony, Engoliamenai» epiacopi; Godofredi
r
·
*
de Saind Belin, Pictavienaia epiacopi: Nicolai Le
1 ) Decreta concilii provincialia Bvrdigalae habiti, c Cornu, Bantonenaia epiacopi: Ludovic) de Salignae,
aub reuerendiaaimo d. d. Antonio Prevotio Sanaaco, Sarlatenaia epiacopi ; Amaldi de Pontac. Vaaatentia
archiepiacopo Burdigalenai, Aquitaniae primate. epiacopi; Bernardi Podiani, archidiaconi eccleaiae
[huigut.J Bvrdigalae, excudebat Simo MiUangiu·, Condomienaia, procuratoria eiuadem eccleaiae. cede
typographua regiua, M.D.LXXXIII.
vacante.
In-8*. 6 f. - 164 p. — Paria, Araenal; Paria, Bibl.
41 Concilia noviaaima Galliae, (1645), . . . (titunat.: Paria. Maiarine; Paria, Sainte-Geneviève.
lut tupra col. 802 C).
Fol. 4. hoc concilium provinciale indicitur ad
P. 279 - 330, concilium Burdigalonae, anno 1583.
diem 1 novembri· 1582.
5-7) Supra col. 257D-26<tA, n. 1-4.
2) Decreta concilii provincialia Bvrdigalae habiti,
8) Decreta conciliorum provincialium annia*
•ub reuerendiaaimo d. d. Antonio Prevotio Sanaaco, M.D.LXXXIII A M.DC.XXIV, Burdigalae oelearchiepiacopo Burdigalenai, Aquitaniae primate, bratorum, a a; »ede apoatoliea approbata, illuatriaomnia a a. aede apoatoliea approbata; lege· «culi­ aimi ac reverendiaaimi d. d. Franciaci-Eliae Devoyer
nariorum aunt in calce libri ; liptraduction françoiae de Paulmy d'Argenaon, archiepiaeopi Burdigalenai»,
eat à coaté du latin. [Întigne.] Bvrdigalae, excudebat Aquitaniae primati·, juaau typi· iterato mandata.
S. MiUangiu», typographua regiua, M. D.LXXXIIII, [lutiy»».] Burdigalae, typitN.AJ.de laCourt.typog.
illuat. ac reverend, archiepiaeopi, M.DCC.XXVII1,
cvm privilegio regia.
In-4‘, 6 f. - 188 p. - 2 f. — Le Man», ville; Pari·,' cum privilegio regia.
Bibl. nat. B 2271; Paria, Maaarine: Paria, Saint-d
In - 8’, 2 parte·. 6 f. - 147 p. (concilium anni l583)Sulpice; Toulouae, ville.
164 p. (concilium anni 1626. aed corrige 1624). —
Pari», Bibl.
....... nat. “
P. 172 aubaoriptionea.
B 5542 : Paria. Saint-Bulpioe.
3) Decreta ooneilii provincialia Burdigalde habiti
9) Concilia provincialia Burdigalae celebrata,
•ub reuerendiaaimo d. d. Antonio Prevotio Sanaaco, anni· 1582 et 1624; editio noviaaima, cni accedit
archiep. Burd.. Aquit. primate, vna cum legibua index alphabetic·· rerum. Lueione. apud Ferra,
aeminariorum ; omnia » ». aede apoatoliea approbata ; dd. epiacopi Lucien. typograpbum, 1850.
illuatriaaimi ao reuerendiaaimi d. d. Franciaci a. R.'e.
Ip-18·, 5f. - 34o p. —.Lyon, aéminaire; Never·,, .
·
'
tituli Sanctae Praxedi» preabyteri card, de Sovrdia, évêché.
archiep. Burd., Aquit. primati», iuaau iterato recuaa.
P. 1-136. décréta concilii provinciali» Burdigalae
Bvrdigalae, excudebat Sim. Millangiva, typographua ‘ habiti [anno 1589], aub reverendi··, dd. Antonio
Prevotio Sanaaco, archiepiacopo Burdig., Aquit
regiua, M.DÇ. XXIII.
In-8‘, 8 f. - 964 p. -10 f. — Lyon, ville; Paria, primate, una cum legibn· •eminarioram : omnia a
Bibl. nat
•ede apoatoliea approbata [anno 1583|.
P. 137 - 328, concilium provinciale Burdigalenae,
Textu· latino· et veraio gallica. In capite ex•tat epiatola cardinalia de Sourdia ubi mentionem a rr. dd. Franqaoo, cardinale de Bonrdia, arehifacit ooneilii Burdigalenaia celebrandi dio 1 no­ •piaoopo Burdigalenai, Aquitaniae primate, habitum
vembri· 1689.
anno Domini 1694, menae aeptembri.
10) Manai, Cqneal., (1909), XXXIV, 745-806.
P. 933, aubacriptionM Antonii, archiepiaeopi

eu

SYNODUS DlOEOBSAMA ANDRHNB», 16M dMwbria >

\

8YNODU8 DIOECESANA ANDRIEN8I8
Utt daoatabria *.

·»

.

Synod*· diooeoanaa Andrianria in Italia, .MW-a Beata, aptaopm Andriaataia, tabuit nano Doarini
brata di· 3 Mpteaabria 1583, anb Luca Antonio M.D.LXXXII, tar. non·· daoamb. Ovpertiai, apad
Rwta, epiacopo AadriaauL
Io. Beruardinum Daeaaa, M.D.LXXXIIll·, · avpa-

Exataat aoaatitatiùM aynodata ia opera «ai
Mala*:
ConotitvtiohM oditae in dioaceaana aynodo An-

rfapm panniaav.
In-4·, M ft·.-1 ta. — Avignon, riUa; Pari·,
Araaoal; Radia, Vittorio Emanuel·.

drienai, qvam rcvarandiaeimvq p. d. Lncaa Antonina

CONCILIUM MBMPHITICUM
U8I dMmbrt - «81 fckralril 1.
NbUegnpMa:

Concilium Xemphitieum in Aegypfo. oalebeatum
a men*· decembri IBM ad diam 1 februarii 1683.

J) Coleti, (tariL, (1788), XXI, 881-4.
8) Menai, Carnal., (1903), XXXIV, 681-4.

STATUTA DIOECE8I8 BRIX1ENSI8
1588.

Statuta dioaoaaii Brixienria in Italia, adita anno B a Chriato’nato M. D. LXXX1I, Gregorio XIII, pontif.
1583, a «aneto Carolo Borromaao, arebiapiaoopo maximo. Mediolani, ex officina Miehaaiia Tini.
Madiolaaanai, at viaitetore apoatolieo diooceaie [In/hn ] Mediolani, apud Miobaelem T|nnm, 1588.
In-4*, 54 ta. — Roma, Vittorio Emanuel·.
Brixianai·
Haea deereta adita tarant extra aynodum.
Exatant conatitatioaM in opera «ai titulua:
F. 3, nuntio eonatitutionura aynodalinm aditaram
Décréta generalia ab ill"* at r“* domino d. Ca­
rolo, a. R. a. praab. card, tit- 8. Praxedia, arehiapia- a [Dominico] Bollani, «piaeopo Brixianai (inter
eopo Mediolani, ciuiteti* at dioeceaja Brixianai* anno* 155» «t 1579).
riritatore apoatolieo, promulgata atque odita anno

Statuta
b

dioecesis genuensis
1588.

Statuta dioeoeei· Genuanaia in Italia, edita anno
- 1583, aub Fraaeiaeo Boario, «piaeopo Novarienai,
et dioeceaia Genuenai· riaitatore apoatoliae.
Exatant eonatifutionaa ayuodalea in opcribtu
quibua tituli:
1) Decreta gaqoralia ad axaqvendae viaitatiqnia C
Genuenaia vaum, adita a'parilluatri A rauarandiaaimo
domino A . Fraaeiaeo BOeaio, epiacopo Novariaa
A eomita Ae.,-aiuadam vrbj4 diaacMiaq. Ganuenria .
viaitatore apoatolieo, anno ·.D.LXXXII, Gregorio'

XIII poet max. Mediolani, ex typographi· Micbaelia
Tini, M.D.XXCIV.
In-4·, 4 f. - 183 p. — Paria, Bibl. nat. B3074 et
E 3613: Roma, Propaganda.
Deerota haae aidita aunt extra aynodum.
8) Synodi, (1833), ... (Muta aupra ori. 583 B).
P. 133-346: -Viaita delle chieae delta città e
diooari di Genera, fatte da monaignor Franoeaoo
Boario, veeoovo di Novaro, nalin aua qualité di
viaitatore apoatolieo, Vanno 1683.·*

STATUTA DIOECESIS LEODIEN8I8
1583.
Statuta dioacaaia Leodienaia in Belgio,, adita - apiritualium eiritetia, patriae aeu ditionia et diooanno 1583, aub Emeato de Bavarià, «piaeopo corio Leodienaia ,.. Loodii, G. Morberiua, 1588.
Leodianri.
In - 4*, 4 ta. - 79 ta. — Gaud, univeraitd. — Ipao

Exatant atatuta in opere eui -titulua:
Statuta eonriatorialia et reformatio judiciorum

non vidi.

SYNODUS DIOECESANA INCENSIS

1583.
Synodua dioaooaana Paaonria (Bedqjou) in Hja-1 ) tif»·.] Con licencia, an Madrid, por loaoph Fer­
nanda* de Buaadia, ηδο 1673.
pania, oatebrata anno 1583, aub Didaoo Gomea do
In-folio, 4t-3Mp. -If. — Patio, Amenai:
In Madrta, «piaeopo Paeanri.
Paria, Bibl. aat. B33A
Da hae aynodo ranfor opua «ri titulua: .
P. 17, haoe aynodua dioocaaana calibrate eat
Conatttvuiono· premvlgodaa por el ilvatr"· y
rev«r“ aoAor A ft. FraneiaM do Roya y Mendoaa. a die 1 ad diem 6 fobrunrii 1871.
P. 80: .Loa aynodoa do aeta diocaai, que m
eatedratiea qua faa do riaparan do thoalogta da
Batamanea, prior oloeto do) «naro «anvrato do Calo- aiguen on aat·· eoaatitaciono·, fuara da otrna quo
traua, do la innta real da in Ooaaoption, paodiandor m han viato y oxaarinado, non laa do loa aoAoraa
don Alenao Manrique, unpraaao aAo de 1501, don
do au mageatad, obiapo de Bodqjon, oleato nraDiogo Gome· do la Madrta, mannaeripta, aAo do
obiapo da Granada, ÿoaria general del real exer­
cito do Eatramadara, dal eoaaqjc do ra uugaatad,
Ac., an ia aaata aynodo qvo «alabra Üeoainiaa de
aexagaataa, primoro da fobraro de 1871 aliee. //■-

1683, d. fir. Ina·' Bom de Campofrie, mnnnaoripto,
afio de 1630, dan fray Angel MÛrique, manuaoripto,
afio de 1648.·“

concilium ravennatense

•ia

n,

i&m

»4

CONCILIUM BAVENNATBN8E II
158».
Sapre «ei. 954 C.

.

BiWagnvM·;

9) Byaodua, (1791), ... fmpre cei. 96« D, n. 9).

1) Décret·, (1588), ... fwpra «Λ 958 C, a. 1).
Chriatep^orua Bonrompagnua, Del «t apoato-

llea· aedia grati* arehiepiaeopua Ravanaae,
•nhereia provindae no»trae fidetibn», aalutatum ia Domino.
Ia* annua agitor, quo, at nrotia omaoa, pro
aootro arohiepiaoopali manaro, provincial· coaoiliu·
habuimu·, in qno.Dri in primi» coopérante gratia,
ao driacep» atudio noatro, eoliritudineq^· coepiacoporum nottroriim, o* ata*uima» ot decrevimna,
quae ad apiritu*iia tqtiua provincia· noairae com­
moda centare arbitrati onmno; et, aicut/pro vaatre
in viia Domini aaluiari progreeajone, omnia oonatitutu aunt, ita nnno illa recognita tjrpiaqu· impreaaa,
in veatram notitiam dedudmua, voa hortant* ot
in DominO moneat**, ut, qaemadmodumaunc **'
robia charitate patera* tradimua, it* eoa ip*4
alacri animo auacipiatia, alaerioriqn* eaequamin :
aperamna enim faturum, qt ex hia uberrimum
aalutia animaram veatraram fractum ia Domino
reportati». Valete.
/

In nomine «anctae at Indiridn* Trinitati*/Patria
et "Filii et Spiritu* aancti, amen.

Not. Chriatophoree Boncempagnu»,/ Dei et
. apottolicao aedi* grati* Ravennpe arehiepiaeopua,

ad laudem et gloriam omnipotenti* Dei a* boat*·
Mariae «emper virgini», beatique Apollinari* mar-

6. Cogant epiacopi typographie· a* bibliothe•arum domino·, necnoa librorum imprimendorum
reviaore» aed correctore·, ad pracetaadu* iurameatum do muaera ano Sdelitar, iuxta praeecriptu* regularum indicia Romani, qai-aat d* libri·

ratiti·, oxaroendo.

Dt Writ

preMtttû.

,1. Cum, ex improbatae lectioni» libri» aemper
plurima mala ia eoeleriam Dei intacta aint, omni
audio efficiant epiacopi, ut par omnaa, ad quo*
•pectat, obaerventur regulae indici» Romani de libri»
/vetiti·, eoramqu» praeripua ait cura, nt qua· in de­
cima duadem iadicia regula continantur, omnino exe-

«■tionem habeant, quam regulam in vulgarem rermonem traaforri at publicari, aaapeqao in memoriam
populo redigi curet. Cniua quidem regula· Unor
huiuamodi «at: ,In libroriim aliaramve scripturarum

imprqeaio··, «erretur quod in concilio Laterahenai,
aub Leon» X, aeaaione 10, atatutum e*tj Quare, ai'
in alma urbe Roma, Uber a)M|Ui· ait imprimenda·,
per vicarium aummi pontificia, «t aacri palatii
magictram vel per peraonaa a aaactiaaimo domino
aoatro deputanda·, prfua examinatur; in alii» vero
loci» ad «piacopum vei alinm habentem aeiantiam
libri vel acriptura· imprimenda· ab eodem epiacopo

deputandum, ac inquiritor·* haeretica· pravitati·
eiu» civitati» vel dioeceaia, ia qua impreeeio fiet,
tiri» ae patroni, noatri, de conailio et aaaoaeu revereodiaaimoranl patrum coepiacoporum noatroram, aina approbatio et examen pertineat, et per eorum
in provindali noatro concilio aecundo legitimo oon- I manum, proprie »ubacriptiohe, gratia et aine dilagregatoram, haec quae aequuntur, ronstituimua tione imponendam, aub paenia et oenauria in eodem
•c.deoernimu»,
decreto contenti·, approbetur, hac lege et con­
ditione addita, ut exemplum libri imprimendi
Dt JUti fttftuittt.
authenticum, et manu auctori· aubacriptum. apud
1. Cum aedificii chriatiani fide· ait fundamen­
examinatorem remaneat. Eo» varo qui libello· manutum, et aine ea impoaribile ait, apoatolo tecte, acriptoa vulgant, niai adte exaptinati probatique
placere Deo, eapropter no», veteri etiam lacrorum fuerint, eiadem poeni» aubiiri debere indicarunt
conciliorum eonauetudine adducti, huitu «anctae patre· deputati, quibua improMorea et qui eo»
actioni· exordium · fidei profi»e»ion· (timendum
habuerint et legerint, niai auctore· prodiderint, pro
eaac cenauimu».
auctoribua habeantur. Ipaa vero huiuamodi librorum
9. Praecipua igitur ait epitroporum provincia· probatio in acriptia detur, et in fronte libri, vel

noitrae cura, ut nedum qui theologiam, iuria
•cripti vel impreaai authentice appareat, probatioque
utriuaqua oanauram, medicinam, phiioaophiata,
•t examen ac caetera gratia flant. Praeterea, in
grammaticam»· profitentur, fidei profearione* cinguli» civitatibua et diaeceribua, domna vel loci
•mittant, ut auperiori provinciaJUaynodo cantum
ubi ara impreaaoria excreetur, et bibliothecae libro­
eat, 'aed .etiam qui arithmetic*· et murie··; alia- rum venalium aaepiua viaitentur a pereonia ad id
deputandi· ab epiacopo aiv* eiu vicario; atque
rumquo artium liberalium profaeeoree eunt, necnon
qui doctotatua aut magi»terii inrignia auacipiant, D etiam ab inquiritor· haereticae pravitati·, ut nihil
ante eorum aum^tionam idem peragant, ad prae•oram quae prohibentur, aut imprimatur, aut ven­
. aoriptnm formulae litteria 'Pii IV traditae.
datur, aut habeatur. Omne· vero librarii et qui­
8. Epiacopi non perapittant aliquem, licet ille cunque librorum venditore·, habeant ia auia biblio1 regularia ait, concionaandi munua, etiam in eoeleaüa thecia indicem librorum venalium quo· habent, cum
•uoram ordinum, auaceptu* exercere, niai pria· de •ubacriptione dictaram peraonafnm; nec alio· libro»
fidei profearion· enti···, ad riaade* pontificiae, habeant aut vendant, aut quacunque ration· tradaat,

oouatitutionia praeeeripta* for··*, docuerit, vel •iae licentia eoramde* deputandorum, aub poeqa
. niai quandoque ^ax cauaa aliter epiauepo videatur. •«iarieni· librorum, et allia arbitrio epiacoporu*
4. Proviri de beneficii· quibnaeunque, quibat vel inquiaitoru* imponendi». Emptore· vero, lec­
anlnuiram cure imminent, Vel de dignitatibua tor·· vel itapreeeoroe, aoraadem arbitri· puniantur.
oanonioatibnave in eorieriia eathedralibua, niai ad
, ribi praeeariptum ' tempua et locum per «acri Tri-

■ dentini concilii deerepam, fidei profderionea emi•erint, fructu· omne· qx dietia benbfloiia peroepioe
■ omnino per apiacepa* reatituere cogantur, ut eodem
decreto cautum eet : .nee Ipei epiacopo fioeat eoa
•liquo paeto remittere, aed in Uliu» eerieai·· utili­
tatem, einad·* epiacopi arititrio, convertantur.

Quod, ri aliqui libro· quoectunque lar aliqua· civi­
tatem introducant, teneantur eiadem pereonia de­
putandi* rennariar·, vei, ri loeua public·· mereibna
eiuaodi eonatitutua ait, miniatri publiai eiua lori
praedicti* pereonia rigaifieeat Hhroa e··· adducto·.
Nerito vero audeat libra*, qaem^jpee vel aliua ia
civitate* .introduxit, aUeai legendum tradere, vri
•liqua ratione aiieaar· aut commodare, niri oetenao

fits

I

CONCILIUM RAVIOATM8E II, IMS

81·

b· Praeter··, epiaçôpl erica proaoaliea illam
pria· libra, at habit* licenti* a penonl* daputandia, A
•ut niai Botorie eoMtat libram i*m «μ* omnibua adhibeant diHgeutiam, ut aim par ipaon 'recognita
permiwum. Idam qnoq·· aervotur *b baeredibu· at approbata faerint, e* par quempiam vendi *Uet ex ecutoribn· ultimaram voluntatum. at libro» · eaivo tradi ne permittant.
·. Prohibeant .Miam epiacopi raporatitioaoa
defanato reficto·, aive eorum Indicam illi» penonia
deputandi· afferant, at *b ate licentiam obtineant, omaoa abuaua, qui in defunctorum faneribua, -pluripriuaquam eiautratur, ant in alia· peraonaa qua­ bu· in loci» praaeertim ruralibua, fieri consueverunt,
cumque ration· eoa tranafarant. In hi· autem omni­ : dilig»aterque inveatigent quinam »int, et graviter
bua «ingulia poena atntnatur, vol amiuionia libro­ animadvertant in eo* qui napharia huiuamodi com­
rum, ♦·! alia, arbitrio eorundem ephooporum vol mittere praee^mpaerint.
7. Quioumque flirta aortilegi!·, diviaationibu»
inquiaitoram, pro qualitate eontumatiaa vel delicti.
Circa vefo hbro·, quo» patre· deputati aut exami­ magiiave inquirant, gravi poena per epiacopum
narunt,. aut expurgarunt, aut expurgando» tradi­ plectantur, et, »i opu· faerit, excommunicantur.
8. Clerico· praedicta committena, aevara pu­
derunt, aut certi· oonditionibu», nt rur«u» excude­
rentur, conce»»«runt, quidquid illo» «tatui··· con- niatur; quod ai monitu·, praedicta exercere eon•titcrit. tam bibliopolae quam caeteri observent. pettu* fuerit, officii* et beneficii* eocleaiaatioia
Liberum . tamen ait epiacopi» aut inqui»itoribu» privetur, et in monaaterium ad peragendam poeni-_
generalibua, aecundum facultatem quam habeht, tentiam, arbitrio epiacopi detrudatur, prout canonum
eo» etiam libro», qui hi» reguli* permitti videntur, B iure aancitum eat ; quod *1 id commodo fieri ne­
prohibere, »i hoc in «ui» regni·, aut provincii» vel queat, aeveriaaime tamen puniatur.
dioeceaibua expedire iudicaverint. Caeterum, nomina
De blaepheaùa.
cum librorum, qui a patribui deputati» purgati

I. Quam deteatabili «celere ae aatringant qui
•unt,- tum eorum quibua illi hanc provinciam de­
derunt, eorundem deputatoruih aecretariu· notario ■acroaanctum Dei nomen' ao beatae virgini» matri»
•aerae univeraalia inquisitioni* Romanae, lanctwaimi Mariae, aanotorumque cum Chriato regnantium
domini noitri iuiau tradidit. Ad extremum vero impuro et contaminato ore blaaphemare non eruOmnibua fidelibu· praecipitor, ne qui» audeat contra beeeunt, bino facile dignoacitur, »i «avere iuatitiae
harum regularum praeaeriptum, aut huiu» indici» , divinae exempla in aacria literia, et etiam graviaprohibitionem libro· aliquo» legere aut habere; •imae poenae in huiuamodi nephario* homine»,
quod »i qui» libro* haereticorum, vel cuiuavi* tam per canonica* aancHonea, quam per lege*
authori» acripta, ob baereaim vel ob falli dogmati* aaecularea propoaitae. conaiderentur. Quare, cum
•uapitionem damnata atque prohibita, legerit aive haec impiet*· eo in diee prolabatur, ut in ea cohabuerit, atatim in excommunicationi* lententium heroenda vix aati* diligentiae adhiberi poaae videa­
incurrat. Qui vero libro* alio nomine interdicto* tur: ideo, ad amovendum ab hac provincia'<am
legerit aut habuerit, praeter peccati mortali* reatum exeerabile crimbn, epiacopi, etiam in ioro ex­
quo afficitur, iudicio epiacoporum aevere puniatur/ teriori. graviter in hoc ecelu* animadvertere ne
C praetermittant; illamque praeterea adhibeant dili­
De <np*r«tiri«mbaM, mcamtaMonihi· ae eeagicie
gentiam. ut *i in eodem foro, quod dolenter re­
artibtu.
fertur, magiatratu* «aeculare», cum ipai praevene­
!■ Epiacopi curent, ut ex eorum urbibua et rint. in ea cohibenda aegniorea aunt, «altem tunc
dioeceaibu* exterminentur omne* magi, arioli, male- ia foro conacientiae, ei qui blaapbemiae reua fuerit.
fici, divinatorea et aortilegi. aliique omne» huiua­ gravem pro modo culpae poenitentiam confeaaariu»
modi, et nedum contra ipao» graviaaimta inaurgant imponat. Et ut taciliua huic abuaui occuratur,
puenia, fad 'etiam contra eoa, qui aliqua de re curent epiacopi, ut in eorum civitatibus erigatur
prvdicto· couculuerint. ve), ut ab alii» oonauleren- •ociataa nominia Dei.
tur. auctore· vel hortatore· fuerint.
S. Et quia aatia compertum eat, ludo·, quoa
Q. Paroehi etiam omne· diligenter invigilent, boratorio* vulgua appellat, praeter multa» iniquiut ex eorum parochiia omne auperatitionum genua tatea, quibua cauaam praebentJriaaphemiam maxime
amoveatur, in eoque vitio extirpando confeaaarii enutrire, prohibeant omnina epiacopi huiuamodi
et concinnatore» diligente· »c praeatent.
baraterie», tamquam aemina plurimum impietatum.
3. Quicunque habuerit, tenuerit lagoritve libro· 'Et ri aliqui contra huiuamodi prohibitionem auai
quoacunque aortilegi·, veneficia', auguria aliare fuerint ea» maautenere vel exercere, contra eoa
huiuamodi continente·, et quae praeoertim arti* graviaaim» agaat poenia; incraque aynodua hor­
magica· rant, necnon qui geomantiam, pyromOntiam tatur magiatratu· aaeeularea, ut in hoc tam pio
et alia huiuamodi continent, graviaaime plectatur. 1 > opero eiequendo epiacopi· favore rao praeito eaie
4. Quo ad aatralogiam vera indieiariam, abr- . velint.
ventur conatituta in nona regula indici· Romani, qui
e»t de libri· vetiti·, coin· quidam regulae tenor
huiuamodi oat:
„ Libri omne·, et acripta gaemantiae, hydromantiae, raromaatiae. pyromantira, ononunti··,
chyromantiae, aecromantia·, aÿve in quibua ran-,
tinantur aortilegia, venefici·, auguria, aaepieia, incaatatioae· arti· magicae, prora·· raiieinntnr.
Epiacopi voro diligenter provideant, ao aatrologiae
iudiciariae libri, tractatu·, iadieea legantur vel
habeantur, qni de faturi* eoatingratib··, aBfeeori-.
bu* fortuitiave caaib··, aut lie aetioaibua quae ab

humana volutate pendent, certo aliquid eventarum
affirm ale aadent.
Permittaatar ratem indicia ot aatarale* obser­
vation··, quae navigationi·, agricultura·, alve mo­
dicae arti· invaadaa gratia eonaeripta rant .

S. Coaatitutionem illam Pii V, quae contra
huiuamodi pardito» homine· edita ent, quotanni·
ia ealeadii ianuarii, pubUoe ia eocioeii· paroohialibu·, ot per coadoaatora· promulgari curent
epiacopit ut qni hoc abominabile crimen exercent,
•altem earum pooaaram admoniti, ab hoc tam
impio aeelere obmmitteado dotenuantnr.
4. .. Per ooneionatore· ot parocho· ac coufe·■ario·, fidele· frequenter admonaaatnr, oarum indulgantiarum qua·, iuxta atatuta aaeri' Lateraaenaia
eonoiUi aub Leoao X ealebrati, eoaaequuatar, qui­
cumque blaaphemantom apud indicem oooloeiMticum aeu racÀlarem detulerint

1. Qnaatepmro boaia moribua ae honaatati fide­
lia populi laeeiva moder··· aomadtra lieeatia ob-

. II i II

MT

OOMCUIÜM ΒΑΤΙΜΙΤΑΤΙΜβΒ Π, ΙΜβ

tarit «t abtit, experientia rw» 'maglotm satis
odooeti UAme, mom synodno bortatar ot meta
Mu provinciao opieoopoe, ut, quond etas tai
*Μ0^*ίβφΜ te tetetei* te dtexoete m bote
■orbo ooeamt, ia eequa praesertim laboret, no
■nlieroulae la soena* iatrodusantar, aevo fttalae
eiusmodi agaatar, quae aaditom* castimonia*
labefactare qaequamodo poerint.
X Maa penrittam opiseopi, qaod eaapoaaa,
tabernarii, atiive aiaadam generis homines ia eo­
rum aaapoaia, tabernis vol diversoriis, meretrices
ac eorperia tai qiwetum publies facientes habaaat;
idemque etiam votitu* lit ia domibus eisde* aaapoaia at tabentia ooatiguis, cam id sine gravi Dai
offtatae, aniumrum perioale at fideliam scandalo

818

tartan taâaarL Mbil an dam die aibi vtaioot
eoeaa thmtrelii, aat Ariens» eortamaa, aat fora­
ro* tarjntaa speetaeuia. It, ai ia aoatraa or­
tam aat natalem aelebaaada tolomaitaa inciderit,.
differatar. Amierinnom nriHtiao, praoMriptioaomaao patrimonii aaaûaebit, A quis unquam boa die
meta cpoetaedlia iatsrsm», val euiaMumque indicia
apparitor, praatomta negotii pabtiti sea privati,
base qaao hae lego statuta rant, crediderit tomoraada. Datam idibna decembria, Conatantinopoli,
Zenone et Martiaao ooMulibas.
S. Prohibeant etiam Areumforaaeoa ae circu­
latores eisde* diebus artae oaaa exercere, aat
qridquam omniao vendere, ae medicamenti quidem
praetexta. .
s

d. Died etiam interdicant, ae eommoMationee
de fimetibaa loeoru* piorum, aat in eorum domimoniti concubinas non eiecerint, sequo omniao ab baa fiant, aeve ludi ia honorem «anctorum, atiaeve
eanm ootunetadine npn einnxerint, contra aoa prophanae actione» ab eorum foetorum diorum
atiaai, Tridentini oonoilii auctoritate, tuA ad excultu alienae, ullo quotiemodo, etiam illorum prae­
textu ooearioaeve introductae, his ipsis diebus flant.
oommunicationom, tum ad alia» atiam poena» pro
b. loa vendantur quae ad aloae et castularum
iprius arbitrio novaro agat.
pictarum usum pertinet, ace itidem larvae nee
Dt <M*t /estis.
vectae ad pereonatoru* hominum uaum locantur,
1. Dies foetos ad celebrandas Dei ot sanctorum quas optaret aynoflae aoa etiam aliis diebus vendi
laudes salutariter institutos, ab omnibns fidelibus locative.
8. Mon exerceantur mercatus, aed A quid bainscum omni veneratione observandos case, ot «aerae
modi ia diam festum inciderit, in Aium ante­
docent litoreo, et testantur canonum iura, impera­
toriae logeo, summorumque pontificum oaaotioaoe, cedentem val eaboequaatem diem aon festum
praodpueqne Pii V, pontifici» maximi, eo. nomino transferatur, curentque episcopi, ut id populus per
patoeÜM crebrius moneatur.
edita constitutio. Unde, multum deploranda vi­
detur horum temporum detestabilis conditio, quibus
7. Boa liceat iis diebus libros, imagines et alia
fideles hos dim fiestoe, qui dies propitiationis sont, id genas venalia proponere, aat ad vendendam
circumferre.
in illis conterunt actionibus, quae christienem pie­
tatem minime decent. Quare, licet in superiori
8. Epiacopi, ia ena civitate et dioecesi, arti­
provinciali synodo, quaedam circa horum dierum ficibus certas,. prdut expedire viderint, regulas
observationem statuta fuerint, tamen oum munus c praescribant, ae ab eis diorum festorum cultus
hoc huiusmodi sit, ut nunquam de eo satis cautum violetur, prout hucusque a pluribus factum fuisse
videri possit, cumque in iis quae sequantur, his compertum eat.
8, Diebus divino cultui dicetis, iudiciale forum
temporibus maxime peccari cognoverimus: idcirco,
ea nomioatim in hac secunda nestha synodali no­
sileat, « litos no exerceantur, nee tostos examini
tione prohibenda esse decrevimus.
sabliciaatur, etiamri iuridica die iurameatum prae­
permitti aoa possit.
8. 'XJaaaabiaariM episcopus admoneat, 4 ad­

9. Invigilent episcopi provinciae 'nostrae, ut
dies festi ab omnibus ea, qua decet, veneratione
colantur, ab eisque abstineatur, quae sacrorum
canonum iure, snmmorumquo pontificum consti­
tutionibus eo tempore agi interdicta sunt. Hortatur etiam sacra synodus principes omneo ac ma­
gistratu» saeculares, ut in hoc episcopis auxilio et
favore suo praesto osse velint: memores religio­
sissimis principibus semper praecipue id' cordi
fuisse, ut praedicti dies summa veneratione cole­
rentur. Et ut exemplo ad id maximo excitentur,
visum eet sacrae synodo in eorum memoriam hio
revocare constitutionem illam, quant eo nomino
ediderunt Loo ot Anthemius, imperatores, huius-

modi sub tenore:
Imperatores Leo ot Anthemius,. augusti, Arrnasie, praefecto praetorio.
Diea festos maiestati altistimàe dedicato» nullis
volumus voluptatibus occupari, nec ullis exactio­
num vexationibus propheaari. Dominicum itaque
diem ita semper honorabilem decarnimu» veneran­
dum, ut a cunctis exoentioaibus excusetur, nulla
quemquam urgeat admonitio, nulla fldoUuesionia
flagitetur exactio, taceat apparitio, advocatio delitoMat, At ille dios a cognitionibus alloau», prae­
conis horrida vox riloooat, respirent a eoatroyertii»
litigantee, ot habeant foederis intarvallnm, ad «oee
Amni veniant adversarii non timosCos: subeat ani­
mée vicaria paealtudo, paeta conferant, tranoactiones ioqnaatnr, nos haine tamen rAigiori diri
otia relaxante», obeeeaU quamquam patimur volnpCortu. emmaai» to*m XUVTri.

stiterint, niti in cotibus a sacris canonibus per­
missis, sed tota mente ia omne ehristjÀnae pietatis
officium tunc temporis incumbatur, idque non so­
lum in episcopali foro observetur, sed in saecu­
laribus etiam indiciis.
10. Rei hio diebus torturae no subiioiantur,
nisi delicti conditio et qualitae aliud quandoque
exigat, quod eaers synodus conscientiae iudiois
relinquit, quam in hoc sperat religiosam et timo­
ratam fore.
11. Aliquam ineat rationem episcopus, ne ludi
exerceantur die natali domini nostri leeu Christi,
ot aliis diebue qui tunc deinceps proximo se­
quuntur, quos quodhm morqm errore hucusque In

aliquibus provinciae nostrae loris exerceri in­
telleximus; idque fldoleo per eonoioaatoreo crebrius
et praesertim Adventus tempore commoneri feriant.
IX Si quis suto* contra praedicta fecero re­
portas fuerit, cootra eum agat episcopus poenis
ot aliis item remediis, prout sibi' magis expedire >
visum fuerit, rogando etiam magistratu» eaoeularea,
ut pro praedictorum observatione episcopis auxi­
lium et favorem suam praestare velint
13. fit quia, divo Gregario toste, minus. est

mala non agere, nisi etiam his praesertim disbjjs
studeat fidelis quisque bonis opertas insudare: idrireo, curent epiacopi, ut populus frequenter por
paroahoe moneatur, ai, nedum ab UUritio ot sorvtiibua opertae foetis diebus abstineant, sed etiam
in infraaeripta et alia chrietianae pietati» offieia
tunc temporie maximo ingumbaht. '
·■■*··.

M

J
CONCILIUM RAVKNNATKN8E Π, 1589

819

890

Non liceat illa* imagines effingere, quarum
14. In primis moneant quamlibet fidelem, ut A
singulis foetis diebus maxima devotion· plaque ac prototypes ex eodeaiaa aut alicuius probati scrip­
religiosa animi attention· sacrosancto missa· Mcri- toria' testimonio nullam auctoritatem habet, sed
fieio intersit, cuius omissio’dictis diebuif lethalis solum vane plebis opinione commendatur.
culpae reatum non vacat.
fi. Crocea qnaecumqne et sanctorum imagines,
16. Quod Meras conciones audiant, item et quae in ecclesiis Collocandae sunt,' prius solem­
Morae scripturae lectiones, ubi explicari solent; nity et secundum ritum ecclesiae benedicantur.
divinis et praesertim vesperarum officiis nie religio7. Episcopus frequenter populum moneri curet,
et praesertim patresfamilias, ut e domibus suis
•eque adsint.
16. Ia scholis etiam, doetrinae chriatianae vel imagine· obscenas ac turpes amoveant, earumque
fidei rudimenta discant, ν·1, si idonei faerint, in loco Meras domini nostri lesu Christi eiusque
aliis docendis operam suam praestent.
genitricis ac sanctorum imagine· honestis locis
17. Denique, in aliis m exerceant pietatis officiis, statuant
8. Episcoporum ea sit cura, ut in loco con­
ob quae praecipue sacri illi dies instituti sunt.
18. Curent etiam epiacopi,- ut his diebus ali­ spicuo cuiuslibet ecclesias mu- oratorii, pingatur
aeu sculpatur
si
imago illius sancti, cuius nomini
quae Christianarum actionumi exercitatione· in civi-' •eu.
tate et dioecesi sua instituantiW. in quibus occupati dicatai est illa ecclesia seu oratorium, idque vel
fideles, ab illiciti» et prophanis actionibus se pau-. visitatione seu aliM, prout magis eis placuerit,
latim abducant.
B plane praecipiant, et omnino exequi curent
9. Si quae sacrae Imagined, in ecclesiis ieu
19. Per parochos saepe moneantur incolae
uniuscuiusque parochiae tam civitatis qua diae- viis publicis aut alibi pictae, nimia vetustate aut
cesis, ut pia animi devotione diem festum illius isordibus consumptae, indecentes sint, hae ab iis,
sancti colant, cuius patrocinio ecclesia dicata est, quorum interest, pictura decenti renoyentifr. aut,
cum, iliisque (»ic) -crebris cohortationibus agant; ut si id fieri non potest, omnino deleantur.
pridie illius diei pie sancteqne ieiunent, quod etiam
10. Ad ornatum ecclesiarum prophanae ne adper concionatores quandoque in fidelium memoriam hibeantur imagines, episcopiquc in contrafacientes
- revobari episcopi curent.
graviter-animadvertant.
90. Diem consecrationis ecclesiae cathedralia
11. Parochi diligenter inspicient imagines illas,
in calendarium quotannis referi faciant episcopi, . quae venales circumferuntur, et ei quid invenerint,
ut eius celebritas ab universo clero stata die quod Christianae pietati ac veritati adversetur, id
.agatur.
)
ad episcopum quamprimum deferant.
91. Moneant etiam et paterne cohortentur prin­
Dv aocris rfliguii».
cipes et magistratus saeculares, prout etiam sacra
synodus eos hortatqr, ut solemnibds'illis ' saltem
1. Omni studio curept episcopi, ut in sacrarum
diebus, cum per episcopum missae' sacrificium reliquiarum veneratione cesset omnis superstitio,
solemniter peragitur, vel divina vesperarum officia et veras pietas retineatur: nam sicut eorum devotio
celebrantur, ' seu cum, ob jubilaeum vel ob alinm C spmmopere laudanda est. qui fidei suae iuvaudae
’
publicam causait), generales supplicatipnes aguntur, exercitandaeque causa, sacras reliquiae venerentur,
ipsi intéresse velint, ut eorum exemplo reliqui ita eorum abusus omnino qbolendus est.
. fideles ad ecclesias frequentius conveniant.
9. Sscrae igitur reliquiae quaestus gratia non
93. Curent etiam ad divertendum homines' a. exponantur, aut alicui ostendantur, nec laicis retichoreis et saltationibus, ut · pbandio in parpchiis bendae vel tractandae permittantur, sed si quando­
vel supplicationes vel alii Christianae pietatis que vel populi oculis exponendae sunt, vel alio.
transferendae per sacerdotes aut alios clericos
exercitia instituantur.
-·f
■
sacris initiatos id officium praestetur.
D« strfns imagimitu.
8. Procurent etiam omni studio, ut in illis
• 1. Ut sacrosanctae crucis vexillo Mcrisque ecclesiis, ■ in quibus adsunt sanctorum reliquiae, in
sanctorum imaginibus debitus ctiltus ac veneratio .eocleeia mu ip sacrario decens paretur locus, in
tribuatur, abususque, si qui forsan in eorum sculp­ quo illae recondantur, cum tali inscriptione, ut
turis picturisve irrepserunt, tollantur, praeter de­ • fidelibus dignoseatur, in dicto loco reliquiae ipso­
creta in hoc genere in. alia provinciali nostra rum sanctorum asservari.
synodo, haec, quae sequuntur, addendo statuimus
4. Si qua in ecclesia alicuius sancti corpus
et decernimus.
asservatur, sacrare eius membra seu aliquae in­
9. Non permittant episcopi sanctae crucia sig­ signes reliquiae, cum eius dies festus recolitur.
num imaginesve sanctorum humi fingi, Ubi pedibus D tune in m missas sacrum de illo sancto solemniter
.conculcari possint, neve patiafitur cm in locis sor­ celebretur, et ineuper locus ille ubi dictum corpus
didis pingi .aut sculpi, poenis per eoo in eontra- asservatur, decenter ornetur, omnisque adhibeatur
facientee propositis, et si quae nunc eiusmodi ali­ ecclesiasticae pietati* ritu·, ut fideler cognoscant, .
quo in loco reperiantur, indieio epiecopi^amo- in illa ecclesia festum diem illius lancti celebrari,
memoriamque eiusdem pie recoli.
'. veantur.
3. Curent episcopi, maiorum nostrorum reli­
8. Ut Morarum reliquiarum memoria diutius
;
gioso exemplo atque instituto excitati, ut sacro- conservetur, mandamus, 1st in qualibet provinciae
, sanctae- crucie vexillum in > frequentioribus locisi nostrae cathedrali ebdeeia conficiatur liber, in quo
' civitatis et dipecesis erigatur; quo crebrius fidelesi recte et ordinate deeffiibantur quptquot reliqhiae
perspecto eo racrae crucis signo, excitentur ad in ecclesiis urbi* et diaecesis recognitae fuerint,
recolendam memoriam summi mysterii in ea peracti. qui liber postmodum in archivio episcopali con­
4. Summa diligentia caveant, ne aliquae ima­ servetur.
gines pingantur aut sculpantur, quae veritati sacra­
. 6. Si quando reliquiae populo ostendendae
ram scripturarum adversenljir; quod si iam aliquaei erant, tune per unum ex dignioribus capituli, seii
.huiusmodi faerint, eas deleri aut corrigi omnino ecclesiae sacerdotibus, Mitem stola et superpellicio
curent, et in pictores sefi sculptore·, aut taji·, indutunT, exponantur et recondantur cum luminari- .
fieri procurantes, prout iuris fuerit,, procedere mi- ' bus, idqus fiat tantum in solemnioribus anni festiyi• aime praetermittant.
tatibus, diefine festo ipsiui eccleaiae, in qua re-

-

\»·

4.

t

891

CONCILIUM RAVENNATEN BE Π, 1589

conduntur, sen saneti illius di·, euius reliqui··
sunt, vel «Jias quando, ob aliquam causam, epis­
copus id iusserit conceseeritve.
7. Dum 'saerae reliquia· ia altari suat ·χposita·, ad earum custodiam duo clerici vel saltem unus, superpellicio indutus, semper assistat
8. Non permittant episcopi -sacras reliquias de
una ad aliam ecclesiam transferri, nisi ex insta et
legitima causa per ipsos approbanda, et tunc
solemniter transferantur.
9. Si in aliqua ecclesia reliquiae fuerint, quae
certae ac 'recognitae non sint, illae populo vene­
randae ne proponantur, sed in ecclesiae aut sacristiae locis decentibus honorifice custodiantur. - -

899

naeniam accedat, quod procedat etiam in eceleeiis
regularium et aliis ecclesiis exemptis «t quantum­
vis privilegiarie.

Dt ttkoiit doetriMM thrittietttu tt sttii.'

1. Quibus in locis episcopi doctrinae cbriatianae
scholas et sodalitate· nondum instituerunt, eas
quamprimum institui curent, «t nt ad «aram sta­
dium vehementer excitentur fidalee, saepo.tam per
parochos, quam par eonciosatores indulgentiarum
thesaurum, quae a Pio V et sanctissimo domino
nostro Gregorio XIII eiusmodi sodalitatibus con­
cessae sunt, promulgari faciant. 8i vero ip ali­
quibus diaacesis locis huiusmodi sodalitates institui
non potarunt, illam saltem diligentiam adhibeant
Dt miraettHt.
episcopi, ut in hia duo aut tres homines, aetate
1. Quod sacro Tridentino concilio et altera •t auctoritate graviores, eligantur, qui in eam
nostra provinciali synodo iniunctum est episcopis, curam potissimum incumbant, ut ad parochum
ut in miraculorun^ approbatione formam ab eodem pueros adducant, a quo fidei initiis in ecclesia im­
$ sacro concilio praescriptam observent, id etiam buantur.
prpcedat in quibusvis regularium et aliis quomodo9. Bcbolue huiusmodi tam institutae, quam, Deo<
' libet exemptis ecclesiis, et.propterea non patian­ dante, instituendae^ ab ipsis episcopis, seu ab aliia
tur. re a, se prius diligenter non perspecta et ad id munua electis, saepe visitentur, diligenterque
approbata, aliqua ob id erigi altaria, votave aut inquiramur de illarum frequentia, et de reliqua
oblatione· suspendi, aiiudve quicquam novi ea in earumdem spirituali progressione; omniaque ad­
re omnino geri.
hibeatur diligentia, ut salutaribus monitis et crebris
Dt cOHcïonoiortÔM.
cohortationibus inflammentur fideles ad earum
1. Sicut Merbi Dei ministerium in ecclesia Dei scholarum institutum et exercitium.
3. Aliquam etiam ineant rationem, ut saltem in
praecipuum esae, testantur sacrae literae, et prae­
sertim verba aalvatoria, quando discipulos suos civitate, in diversis scholis, mare· et foeminae in
mittens in universum mundum, illis iniunxit ut doctrina Christiana instituantur, prohibeantque, gra­
praedicarent evangelium omni creaturae, ita quo­ vissimis propositis poenis, ne mares ad scholas
que magna debet cum circumspectione exerceri: foeminarum ullo pacto accedere praeaudiant, in­
ideo pastores invigilabunt, ut id munus per pios vocato etiam, si opus fuerit, auxilip brachii sae­
et eruditos viros exerceatur.
cularis.
2. Episcopi jiullum regularem hoc munus
4. Curent,etiam ut. saltem singulis dominicis
exercere patiantur, qui per ipsius superiorem, ut C diebus, ^odjji<atis homines, quadam statuia hora,
vir inculpatae vitae, discretus pariter ac modestus,' in aliquem locum conveniant, atque inter ae de his
in legeque Domini probe eruditus non iudicetur, agant, quae ad spiritualem dictae sodalitatis pro­
atque ad hoc munus.deligatur, idque scripto testi­ gressum pertinere dignoscuntur, eisdemque aliquos
monio Ostendat, ut in Lateranensi concilio sub constituant sacerdotes in habendis concionibus
Leone X celebrato statutum fuit.
exercitatos, qui confratres ipsos pie ad -exercitium
3. Non permittant patpchi, seu alii ecclesiarum dictarum scholarum inflamment.
rectores et praepositi, aliquem saecularem seu
5. In hospitalibus et aliis piis locis, in quibus
cuiusvis ordinis regularem in parochiis suis, vel in plures sive mares sive feminae'curantur aiunturve.
ecclesiis jntra limites parochiae suae sitis, con­ hoc doctrinae christianae institutum omnino intro­
cionem habere, nisi illis constiterit, eos huiusmodi ducatur.
muneris obeundi facultatem ab episcopq in scriptis
■ 6. Episcopi curent per concionatores saepius
obtinuisse.
moneti patres familiasC quod in eo omne studium
4. Caveant etiam verbi Dei ministri, ne in adhibere debent, ut eorum filii ad scholarum doc­
popularibus concionibus, de conceptionis beatae trinae christianae exercitium omnino accedant,
Mariae virginis controversia, alterutra parte dis­ idemque per parochos et confessarios frequenter
putare praesumant, rationibu| vel doctorum auc­ fieri studeant, propositis etiam indulgentiis, quae
toritate asserendo propriam sententiam, et con­ illis concessae sunt, qui huic tam sancto operi proaantvuo imnanilaeinl
"
traria refellendo aut impugnando, sub illa suspen- D mnvsmiln
movendo mlimiirl
aliquid Hili
diligentiae
itppenderint.
sionis poena ipso facto incurrenda, quam contra
-----!— christianae
‘ *'— scholae
L 1
7. Cum Jdoctrinae
in certis
praevaricatores huiusmodi iniunxit PiusV, in con­ ecclesiis, quae aptiores videntur, vel iam institutae
stitutione sua hoc nomine edita, de cuius tenore sint, vel in futurum institui debeant y quapropter
semper aè episcopis praemoneantur ipsi conciona­ plures parochi ab onere docendi puerbs in propria
tores. antequam ad populum concionem habete ecclesia, ad praescriptum sacri Tridentini concilii
incipiant.
releventur, aequum «st. ut hac io re saltem id
5. Curent episcopi, ut per \>mnes verbi ' Dei unum praestent, omnique studio in illud incumbant,
ministros obaerventnr illae regulak quas ipsis ad ut parochiae suae pueri, constituto tetnpore, ad
communem civitatis et diaecesisauae usum prae­ 'dictas scholas accedant. Quare, omnino provideant
scripserint pt nullo modo patiamur aliquid apo- episcopi, ut parochi urbani, per ae vel per alios
chryphum. scandalosum vanasque revelationes per parochiae suae incolas, qui ad hoc pietate et dili­
eosdem enuntiari, sub poenis et censuris contra gentia idonei sint, reipsa eurent, quod parochiae
huiusmodi concionhtore· in concilio Lateranensi suae pueri ad dictas scholas accedant; ibique rudi­
menta fidei addiscant; quod ai aliquid impedimenti
ultimo inflictis.
. 6. Nullas indulgentias nisi de licentia episcopi in hoc negotio repererint. ad e^copum deferant, f
publicent. Neminem paupertatis nomina populo cuius erit ad id opportunum aBbere remedium.
commandent,^ nisi in civitate quidem episcopi, per In diaeeeei vero, ubi non sunt sodalitate·, mediaeeseim autem nisiparochi consensus atque testi-. minerint parochi per se ip··· id docendi muum
■**
<
*
»♦

'

MS

CONCILIUM RAVENNATEN8E Π, IBM

Μ4

exercere; qupd si bac in re négligentes fuerint, A roatu, quem ii incurrant, qui ieiunia a sancta Rograviter pro ordinarii arbitrio puniantur.
mana ecclesia instituta, legitimo cessante impedi8. Ut eo libentius fideles ad scholas doctrinae' meato non observant, et pro pastorali solicitudine
chriatianae accedant, curet quilibet episcopus in potissimum invigilent ut sa observentur.
sua civitate et diaecesi, no quis ad suscipiendum
eliquem tam in saerateonto baptismi quam conDe rerideatio.
firmationia accedat, qui saltem prima fidei rudimenta
1. Non liceat episcopis ad vicarii munus aut
nesciat, videlicet orationem dominicam, salutationem ad aliud quioquam, sacerdotis animarum curem ha­
angelicam, apostolorum symbolum ac decalogi prae­ bentis opera ita uti, ut a residentiae munere im­
cepta, nisi aliud necessitas quandoque expostulet, pediatur, debitoque officio desit. Poterant tamen
pro locorum et personarum qualitate.
pro visitatione suae dioecesis, opera parochi uti
9. Concionatoree, quoties tulerit occasio, divinam per tempus permissum a Tridentino concilio, tantum
denuncient .ultionem iis patribus familias et do­ in singulos annos, dum tamen interea de idoneo
minis, qui studio, quo debent, curare omittunt, ut provideantur vicario, qui per iam dictum tempus
' eorum filii et servi doctrinam chriatianam addiscant, ipsius ecclesiae onera sustineat, assignata eidem
confessariique eisdem gravem poenitentiam pro congrua fructuum portione, pro ipsorum episco­
huiusmodi negligentia imponant.
porum arbitratu.
10. Quia totius Christianae reipublicae utilitas
2. Curent episcopi, ut omnes, qui intra fines
imprimis deposcit, ut adolescentibus instituendis B eorum diaeoesis. parochiales ecclesias obtinent, pererudiendisque homines praeficiantur, qui non solum sonsliter in eis resideant. Aaeteraque renidentiae
' doctrina, sed etiam fide catholica ac moribus vitaque munera praestent, quamvis idferiorca, etiam reguprobati sint: ideo, post adhibitam per episopos in 'lares, eas conferendi ius habeàpt.
hoc genere diligentiam, hortamur etiam principes
”
_ ..
.
3. Vacantius
omnes modum a sacro Tridentino
et magistratus quoscumque, ut ipsis episcopis favore concilio praescriptum excedentes, quibua canonici
suo praesto sint, ne aliquis in urbe vel diaecesi cathedralium aeu collegiatarum ecclesiarum ab
ludum litorarium aperiat, qui prius, ultra professio­ ecclesiae servitio abelse consueverunt, tanquam per
nem fidei emissam, episcopo etiam de vita et moribus idem concilium sublatas, nulli in posterum suffra­
pt-obatus non fuerit, testimonio alicuius fide digni. gari decernimus; aciantque epiacopi quod tempore,
U. Curent etiam ut, iuxta Lateranensis con­ quo {dicti canonici ex dicti concilii permissione, a
cilii statuta, ludi litorarii msgisjri festivis diebus servitio ecclesiae absunt, distributiones quotidianae scolares doceapt, * quae ad religionem et bonos percipere nequaquam possunt.
mores pertinent, bosque ad missas dictis diebus,
Dt bmtficU* tt eorum collatione.
et ad alia divina officia ac exercitationes doctrinae
1. Beneficiorum collatqres, quicumque'illi sint,
christianae impellant..
12. Diligenter etiam observet quilibet parochus nihil, omnino, ne sigilli quidem nomine, in' iis 'con­
mores et vitae rationem docentium pueros in suis ferendis, aut quavis
,,
r
___ ,___
provisione
dandis, accipiant
parochiis, et si eoa -vel vitam turpem agere, vel C exigantve, omni prorsus contraria consuetudine seu
obsCoena et scandalosa discipulis legere anim­ constitutione abrogata, alias sciant se in poenas inadverterit. id quamprimum episcopo referat, qui frascripta sanctissimi domini nostri declaratione
huic morbo opportunum remedium statim adhibere contentas incidere. Notariis vero, seefetariis, aut
ne praetermittat : plurimum enim referre compertum quibusvis aliis officialibus, quibus pro pro suo labore
est. quibus initiis aetas puerilis imbuatur.
bulla merces seu salarium constitutum est, ne liceat
13. Ne praetermittant episeopi scholas, in quibua pro huiusmodi' collationibus seu provisionibus
pueri docentur, frequenter visitare, inquirantque an amplius accipere, quam eadem eat declaratione
ipsi docentes professionem fidei emiserint, et an praescriptum, aub poenis in en contentis: cuius
libros obscoena-inhoneataque continentes pueri declarationis tenor huius modi est:
r8anctissimus dominus noster, etiam ex decreto
legant, efficiantque ut ipsi doctrinam christianam
. latino idiomate conscriptam, saltem aliquibus heb­ concilii, sessione XXIV, cap. U, et constitutione
domadae statis diebus, doceantur': praetereaque PiiV, ac ex sententia quoque eiusdem congre­
curent, ut in qualibet schola, loco aliquo aperto, gationis, declaravit et sanxit, collatores beneficiorum,
aliqua sacra imago constituatur, ad quam singulis quacumque dignitate praefulgeant *, nihil sibi
diebus tam in inchoandis, quam in concludendis pro collatione seu quavis alia dispositione bene­
ludi litorarii exercitationibus, discipuli aliquas pias ficiorum quovip quaesito colore, directe vel in­
preces faciant.
directe, etiam sub nomine aanatae aut cuiusvis
D alterius portionis fructuum, etiam a sponte dantibus
Di eittnaliont wtmubrum.
4
vel offerentibus, accipere aut exigere posse, eorum1. Ut principalium patronorum huius provinciae, demque collatorum notarios, secretaries et quqsvis
qui cum Christo regnant ia coelis, celebritas eo alios . offioialea, quibus tamen certum salarium
religiosius a fidelibus colatur, quo maiori fuerit aliunde constitutum est, idem omnino observare
praeparatione suscepta, eurent episcopi, quoad fieri debere. lilia vero, quibus salarium pro officio suo
potest, ut pridie festi eius diei, quo eorum memoria exercendo praestitutum non Ibit, licere in quam­
a sancta ecclesia recolitur, ieiunium servetur ab in­ libet singulorum beneficiorum huiusmodi collationem
colis eius civitatis et diaeoesis, sub oaius patrocinio seu aliam dispositionem, pro suo labore aliquam
civitas illa omnipotenti Deo commendatur: idque meroedem' accipere, quae tamen scriptura, sigillo
saepius per parochos ot concionatoree in fidelium et caeteris omnibus computatis, unum aureum non
excedat, et unde collatores ipsi nihil emolumenti
memoriam revocari studeant.
2. Cum primum provinciale concilium indictum penitus directore! indirecto percipiant, seu quovis-*
fuerit, episcopi certum diem statuant, quo ipsi modo percipere possint : alioquin tam dantes quam
ieiunent, exemploque ac verbis familiam pro huius­ accipientes poenis contra simoniacos editis sacris ·
modi actione foelitiua expedienda hortentur, ut canonibus et variis summorum pontificum constitu­
idem officium praestet.
tionibus teneri,, easque ipso facto incurrisse censeri.
3. Epiacopi frequenter per contionatores et con­
fessorios moneri faciant fideles dq eo lethalis culpae
1 tant peWWgaaat.

..«Ht

CONCILIUM RAVENNATEN8E H, IMS

83»

838

notariée satem seu alios officiales a suis officiis x pes provisioaia et collationis suas, literas ordinario
suopoasoe oeco.*
praecentare teneatur, id ia collationibus ot pro­
3. Praedictam sanctissimi demini nostri sanc­
visionibus etiam apostolicia observetur.
tionem et declarationem omnino observent episcopi,
10. In cessionibus beneficiorum eoelaaiastieorum
ot ab aliis, ad quos spectat, in eorum civitatibus admittendis, eas observent episcopi regulas, quae
et diaooembus fiviolabiliter observari procursat. Pii V. constitutione praescriptae sunt, aliae sciant
fi. Quotannis, in diaoosaaaa synodo publicari se censuras eadem constitutione contra transgres­
mandamus constitutionem illam, quam Pius V edidit sores inflictas ot sedi apostolicae reservatas, in­
[de| confidentiis.
currere.

•1

4. Provideant episcopi, ut in earum cancellariis
11. Ut detestabile simoniae crimen in benefi­
conficiatur Uber, ia qno «ummatim dsceribantw ciorum electione, praesentatione seu nominatione,
quorumvis beneficiorum collationes ae provisiones, aliave quavis provisione omnino vitetur, atque de­
quaecumque illae sint, sive a Romano pontifice cretis altqrius concilii provincialis nostri plenius
eisdem episcopis praesentatae, sive a quovis alio satisfiat, hac constitutione declaramus interdictum .
factas, qui liber postmodum in archivio asservetur. essa. omnibus illis, quibus competit ius eligendi,
5. Ne beneficia ecclesiastica in servitutem praesentandi, nominandi, vel eis quovis modo pro­
quadoque redigantur, non permittant epiaoopi aliqua videndi quibuscumque beneficiis ecclesiasticis* et
in ecclesia, oratorio aut capella tabellas aliquas, eorum ministris, iis etiam qui aliquid favoris directe
insignia inscriptionesve apponi, ex quibua apparere b vel indirecte- illis praestant, qui beneficia ecclepossit beneficium osse de iure patronatus, nisi de siastica adipiscuntur, no quid, sub quovis prae­
eo legitime constet, et ai quae huiuamodi a publi­ textu. eius rei gratia, ab aliquo cui de beneficio
catione -Tridentini concilii citra appositae sint, nec ecclesiastico provideatur, ne sponte quidem datum,
de legitimo iurepatronatus appareat, illas omnino contra formam «serorum canonum accipient qui
- amoveri, vel ita corrigi et emendari curent, ut inde eecuo fecerit, sciat se facultate eligendi, praesen­
libertati beneficii proiudicium nullum afferatur, et tandi, nominandi et providendi deinceps esse pri­
in renitentes ad illas agant poenas, queo ipsis vatum, ad restitutionemque sic malo perceptorum
videbuntur; interimque preedicts nullam in pro­ in utroque foro teneri. Clericus vero qui bene­
batione eiusdem iurispatronatus fidem faciant.
ficium hoc modo acceperit, sciat se ex sacrorum
‘6. . Licet ecclesiae parochialis collatio seu in­ canonum. iure, nullum ius in eo adeptum fuisse,
stitutio ad inferiores pertineat, sciant tamen epis­ atque ideo fructus suos non facere, quosque per­
copi ad ipsos spectare edictum de concursu pro­ ceperit tuta conscientia retinere non posse, sed ad
ponere, .ut, quotquot ea de causa - examed subire eorum restitutionem teneri, omneoque praedictos
voluerint, eos conveniant, qui periculo per exami- caeteras poenas se sciant incurrere, quae contra
natoreo in synodo electos facto, ex approbatis simoniaooo a sacria 'canonibus et praecipue a con­
magis idoneum eligant, cui ecclesia ab illo con­ stitutione Pii V inflictae snnt. Ideoque statuimus,
feratur, ad quem id ius spectat. Eorumdem etiam quod quilibet praesentatua, electus aut nominatus
episcoporum munus erit, vicarium in ipsa ecclesia C a'd aliquod beneficium, priusquam admittatur vel
. vacante constituere, cqm congrua portionis fruc­ instituatur, in manibus episcopi seu eius vicani
tuum assignatione, ad praescriptum Tridentinae generalis, infraacriptum praestet iuramentum:
constitutionis; quod si quis, etiam ad nutum amoEgo N. praesentatus vel electus seu nominatus
vibilis, contra ordifiem supradictum beneficium ali­ ad beneficium N., iuro, per haec sacrosancta Dei .
quod recipere, in eove se intrudere praesumpserit, evangelia, neque me, praedicti beneficii obtinendi
ipso iure suspensionis poenam incurrat, in qua, si causa, aut, ut ad id praesentarer, nominarer vel
per annum permanserit, etiam excommunicationi eligerer, neque favoris aut .gratiae comparandae
subiaceat.
<
causa, aut pro cuiusquam quavis opera ad hoc
7. Praesentatus ad ecclesiam parochialem vel praestita, nec quempiam alium nomine meo con­
beneficium curam animarum non habens, cuius in­ sentiente, vel sciente me. quicquam contra formam
stitutio ad inferiores pertineat, iuxta concilii Tri­ sacrorum canonum collatori patrono aut cuipiam ,
dentini decreta, ab episcopo approbetur.
alteri favorem, gratiam aut ullam operam prae­
8. Ut obvietur fraudibus illis, quae quandoque stanti, ea de causa promisisse aut dedisse aut com­
per eos committi solent, qui literas a sede aposto- pensasse, vel prius datum confirmasse; vel apud
lica in forma, ut aiunt, dignum ad duos oxeeutores quemquam deposuisse, neque mutuo dedisse, aut
obtinent, ita ut si primus praefinito in eis tempore quicquam relaxasse, quod prius mihi quolibet
non exequatur, alter postea exequi debeat. 8i modo esset debitum ve) ratione beneficii praedicti,
enim a primo, ob id quod idonei non sint, rciician- D vel alia quavis do causa : nec aliquid promisisse,
tur, statim ad alterum, tacita reiectionis veritate, aut alium, mandante, consentiente vel sciente me,
quam iuste tulerunt,' confugiunt, a quo quandoque id fecisse aut promisisse. Sic me Deus adiuvet
non idonei cbllattonem eurripiuat. Quapropter, et haec sancta Dei evangelia.
hac constitutione prohibemus notariis .et cancel­
Dt eptteepw.
lariis . quibuscumque, no. sola literarum praesen­
tationi» acta, aed praefiniti temporis spatio trans­
1. Meminerint episcopi, quae singule in alios
acto, quaecumque in diotarum literarum execu­ sancita sunt, ea universa, quantum fert ministerii
tions confecta fiiorint, ad alium indicem deferenda sui dignitas ae natura, in se ipsos constitute esse,
tradant, ut index secundus sciro valsat quidquid neque enim facile aliis persuadebunt, quod sibi
a priori iudiee hac de causa actum deoretumye sit. prius non persuaserint. Propterea, irreprehensi­
Si, notarii aut cancellarii* in hoc deliquerint, gra­ bilem vitam sibi degendam foro proponant, quae
viter arbitratu episcopi puniantur, hortantes etiam viva lex quaedam sit, ad quam aliorum morse sint
secundum indicem, ut, antequam ad aliquem actum conformandi. Et quoniam ' ut ipsorum personae
procedat, id primo indici significet, ut'quid hae oaeterorum hominum norma, ita cathédrales ecclesiae
reliquarum ecclesiarum regula osse debent. ■ Idcirco
. de causa coram eo actum sit, intelligat. ’ 9. Quod provinciali superiori aynodo, certa pro­ in ea, quae tam Illarum reparationem, quam divina
posita poena staiutum est, ut -per inferiores colla­ officia spectant peragenda, totis viribus incumbant,
tores provisus de beneficio infra praefinitum tam- curantes, nt sacra in ecclesiis cathedralibus eo

taU>,ι,.:·Χ' «...

* i* NmÎI

·,·<;

Wil

9*1

CONCILIUM RAVENNATEM» Π, IMS

silentio, ritu, ornatu, quern taatao ni locique . differ! aon poeoet, ia quo praefecti Mpituli conmaieetaa postulat, eelebreatur, eo vestfaa ibid*· odeàtia oneratu.
vsriique coloris, fate temperant varietate copia
b. Cum capitulum habetur, primum eae prae­
•it, hob modo pro celebrantium, sod otiam pro mittantur proeee, quae congregationum usui prae­
canonicorum episcope Men talenti «arietentium scriptae enat, por praefectam Mpituli, quo etiam
•a·. Praetore·, ia laeaaaatoniB administrations completo, gratiae de moro omnipotedti Deo agantur.
frequMtM m diligeutM siat, aaepo celebrent. saepo
fi. Cum de rebus Mpituli gravioribus praefecti
manu propria aaeraHMta conferant, aaepo verbe ae indicio ia capitulo deliberandum -erit, tuae, ut
doctrina oves pascant Nsque vero minorem ad­ maturius super iis tractari et deliberari posait, in
hibeant curam, at measaO episcopalia prbedia tarn ubo capitulo ea proponantur ot in alio deliberan­
raatioa quam urbane baa· administrentur, memores

tur; liborum tamen sit eidem praefecto, ei rem

non num, aed pauperum id eat Christi mm patri*. diutino protrahi non posse cognoverit, non expoomonium, cuiua bob domini aed admiaiatntoree aunt tata Mpituli statuta die, breviori temporio spatio
•t diapenaatorea; at bio quaeri ut Mello dispqncapitalem convocare, modo id unicuique de Mpiaator quia inveniatur, idsoque aeo ilia negligaada tulo nuncietur.
7. In choro et. capitulo omnee suo loco se­
eaae, quae ad Dei cultum, et ad victum pauperum
aunt deetinata, nec ia proprior usus coBvertenda, deant; in proponendo, colloquendo vel contra­
nia) quantum aecqeaitaa exposcit ad retinendam dicendo modMte m hebeant; ad iurgiaque inde­
offieii ac peraonaa dignitatem, unde pareo victu I cora non descendant, omnesque suum studium ad
ac aUmptu illia vivendum eoae, qui nihil in luxu ecclesiae utilitatem, humanis postponitis affectibus,
'consumere poaaunt, quod egenia non auferatur. dirigent; quod si forte iurgia βΐί,ονβ indecentia
intervenerint, qui fuerit auctor, ab ingressu capituli
Plura' alia dicenda ommittit aacra aynodua, cum
haec eorum relinquat prudentiae qtque intregritati. per annum arceatur, ultra alias a iure statutas
poenae, liberumque sit opiscuo ipsum gravius
Dr digmtatÜM» tt canomcia.
corripere, si deficti et sound* qualitas id ex­
poscat.
8. .Unus ex eanonicis a capitulo electus, ubi.
nullus Mt qui hoc officio fangatur, cancellarii aeu
camerarii Mpitularie officium munusque gerat,
iaque in certam librum, ad hunc usum paratum,
eautum eat, officia aua implere, epiacopoque cele­
branti, 'aut alia pontificalia exercenti assistere et Mpituli acta, ordinationm actioneaquo, notarié
singulis diebus, referre non praetermittat, qui liber
inservire, iuxta praescriptas regulat libri Ponti­
ficalia Romani. Singulorum autem munera ea aint, in arehivio capitulari poatM asservetur.
9. Habeat etiam ipse Macellarius sic electus
que vel ex antiqua cuiuslibet eecleeiae consuetudine,
vel ex ecclesiarum constitutionibus eunt praeoti- alium librum, in quem referat professiones fidei,
quas, ex decreto Tridentini concilii, emittere te­
tnta. Ubi vero id oatio non constet, tunc id munuo cuique atatuatur, quod optima ratione adhibita 1 nentur quicumque provisi fuerint de dignitatibus
et canoniMtibua in ecclesiis eathedralibus, nec ali­
videbitur epiacopo eum concilio duorum de capi­
cui per capitulum tradatur possessio dignitatis aut
tulo, quorum alter ab ipao epiacopo. alter vero
ab eodem oapitWo deligator, et duorum de clero oanoniMtus, nisi prius emisM huiusmodi pro­
ab epiacopo eligendorum, attenta tamen aemper fessione.
10. Sciant Mnoniei, et quicumque clericorum
locorum qualitate.
2. Monemus etiam omnee provinciae nostrae aut beueficiatorum, aut aliorum collegia, quo­
episcopos, ut ei in eorum eccieeiie adsunt* digni- cumque nomine nuncupentur, ex eo iureiurando,
tatea. pertonatur et offieia, quibua distributiones quo ex capitularibus staturis aut quibusvis consti-.
quotidianae non competant, ad praescriptum eaeri turionibus, etiam probatis, spondeat se nihil, quod
Tridentini concilii, tertiam partem fructuum, qui ex in capitulo seu collegio agatur, divulgaturos aut
iptie dignitatibus, peraonatibua et officiie quomodo- patefacturos smo, non impediri quemquam, quo­
libet percipiuntur, in distributiones quotidianae minus ad ' episcopum deferat, si quae cognoverit
convertant, quas tunc lucrentur, qui eae obtinent, emendationem eorrectionemve desiderare ex iis,
ai praescriptis sibi per epiacopum diebua eecleeiae quae per capitulum, canonicos, bénéficiâtes seu alios
inservierint; alioquin ipaaa pro rata omissi eervitii supradietos agantur.
11. .Episcopi, quandoque per annum, canoni­
amittant, et fabricae eecleeiae aut alteri pio loco,
corum capitulo seu aliorum clericorum congrega­
arbitrio ordinarii applicentur, iuxta eaeri eiusdem
concilii diepoeitionem.
1 tionibus intersint, vel ad m convocent, videantque
3. Qui in eccloeia eathedrali vel collegiate an quae de divinis officiis praescripta sunt, rite et
dignitatem vel canonicatuut obtinent, personaliter recto observentur, et an dissidia et contentionM
eecleeiae inaerviant, aeiantque cibi non prodesse, inter praedictos sint, raque componere studeant ;
tum denique moneant et agent, quae pro pastorali
ei in civitate oppidove, in quo ecclesia eet, man­
serint, nisi etiam actu ipai eecleeiae inaerviant, officio, et bono eecleeiae regimine expedire cogno­
sublata quacumque consuetudine quae esset - in verint.
19. 81 quando contigerit episcopos, abbates,
contrarium.
4. Curent episcopi, ut per eum, ad quem do aliosve praelatos occlseiasticoa aliarum diaecesum
iure mu consuetudine spectat, capitulum habeatur ad cathédrales et collegiatas eecleaiae ooepiscosaltem certo cuiuslibet mensio die, modo ie festivus porum nostrorum divertere, ii a canonicis et Mpinon sit, tunc enim vel in antecedentem retrahatur, tulo, pro dignitatis eorum gradu, atque eo ipso in
vel in aubaequentem non festivum differatur; ne loco, quem episcopus congruentem indicaverit, in
eundo et sedendo honorifice recipiantur.
tamen ' votitum sit, ei aliquid inciderit, cuiua de­
13. Quoniam incongruum videtur, ut ii, qui
finitio dilationem - non patiatur, extra statutam
episcopi personam refsrwit, indignius atque episcopi
diem capitulum congregari. Nunquam voro id per­
dignitas postulat, a Muoeieia et Mpitulis habeantur,
missum rit dum divisa celebrantur officia, ut pro­
vinciali alia synodo statutum Mt, nisi ex urgouti sacra synodus laudabile huius provinciae consue­
ot rspeutina causa, quae post completam officium tudinem ab oamUme, nemine pxoepto, ia postarum

1. Quicumque dignitates et canoniMtua seu
portionee in cathedraU eccleaia obtinent, aeu in
'futurum obtinneript, teneantur per seipsos et non
per substitutos, ut aacri Tridentini conditi decreto

CONCILIUM BAVENNATW8E Π, 1389
ohoorvari enpieao, statuit, viearios episcoporum A
tam ia obero quam in processionibus, ia sedendo,
stando oudove, sive adsit sive absit episcopus,
principalem locum inter dignitates ot canonicos
obtinere debere, consuetudine quacumque alicuius
particularis eeelesiae in contrarium non obstante.

UO

fi. Ous pro alicuius paraehialis eoeleeiae pro­
visione examen instituitur, notarius examinandorum
nomina ia libro ad hunc aram ponti» describat,
in qao memoria per eundam fiat ooram, qui ad
ecclesiae regimen approbati fuerint.
D» quiete pereehoram.
1. Parochorum, rollquoramquo qui animarum
curam gerant, onus ita gravo est, ut quamvis do
ooram munere plura dicantur, nunquam tamen pro
rei gravitate in eo eatis diligentiae adhibitum esse,
videatur. Quo igitur rectius ae facilius, quae mu­

1. Mansionarii tam eathodralium quam eollogiataram ecclesiarum, , divinorum officiorum pondus
•uttinentes, munus suum accurate per se ipsos
exerceant, ut etiam altore provinciali synodo sta­
tutum fait, ideoque ad huiusmodi munus exercen­
neris sui partes sont, exequantur, praetor ea, quae
dum nullus admittatur, qui a duobus ia eo munero in altera provincial! synodo hoc do genere decreta
peritis ab episcopo deligendis non approbetur in sunt, haec quasi praecipua capita illis proposita
praesentia episcopi, si ita ei videbitur.
ease voluimus, nt ea diligenter observent.
9. Mansionarii sciant sibi ratione manaionariao
9. In primis igitur, ut sacrosancto eucharistiae
personale ministerium adeo esso impositum, ut, si sacramento debitus enltus dobitaque veneratio triabsque legitima licentia, a servitio eoeleeiae ab- B buatur, curabunt parochi, ut ia eorum parochialibus
fuerint, contra eos agi poterit ad poenas non ser­
eoclsaiis instituantur sodalitates sanctissimi corporis
vientibus, canonum iure et praesertim concilii Tri­
domini nostri lesu Christi, illisque certas regulas
dentini, impositas.
ab episcopo approbatas praescribent, nec non in­
3. Quibus in ecclesiis distributionum quotidia­ dulgentias a summis pontificibus dictarum sodali­
narum participes sunt mansionarii, in hh per­
tatum hominibua concessas, proponent.
cipiendis seu amittendis proportionabiliter eandem
3. Parochi urbani ne praetermittant monere
hortarique parochiae suae incolae, qui saepe rtu
omnino observent legem, quae canonicis in earun­

dum perceptione seu emissione praescripta est.

proficisci solent, ne in solemnioribus anni festivi­
tatibus, nempe Natal» Domini. Paschatis resur­
rectionis, Ascensionis, Pentecostes et Corporis
1. Quicumque in examinatores in diaeoeeana Christi, rari habitent, sed in urbe sacris et divinis
synodo electi fuerint, sciant humeris suis onus adeo officiis et maxime praedicationi intersint, caeteraque
grave impositum esse, ut, si in eo exercendo ali­
christianae pietatis munera praestent, quae illorum
quid negligentiad frsudisve admiserint, Deo in
dierum solemnitas maxime requirit, curentque epis­
primis culpae eo in munere admissae, deinde synodo
copi illud etiam per concionatoree in fideliam meprovinciali exactam ■ rationem esse reddituros, ad moriam quandoque revocari.
4.. Illud omnino efficiant episcopi, .ubi bucusquA
sacrae Tridentinae 'constitutionis praescriptum,
memoresque sint iurisiurandi per eos publice prae-c provisum non fait, ut arehipresbytori seu plebant
stiti, cum primum ad hoc munus delecti faeruat diaecesis suae omnesparoebos, qui intra Corum plebis*
archipreobyteratusve finis habitant, quo frequentius
9. Cum pro beneficio curato conferendo examen

D* iMUffli promoeendorumed seclsaMis perocdielM.

.

.

instituitur, tunc ne examinis fiat initium, nisi prae­
fleri poterit, modo in unam, modo in aliam illine
sente epiicopo, vel ti ipse impeditus fuerit, eius plebis archipreobyteratusve parochialem ecclesiam
vicario, et tribus ad minimum examinatoribus de­
convocent, ot ibi quae ad eurum animarum recte
putatis, incipiatufque a stata prece, congregationum
exercendam pertinent, inter se conferant, proponaatinitio praescripta.
,
quo quicquid in ooram parochiis publice commissum
, 3. Caveant examinatores, ne quemqnam, do quo sit, quod scandalum malumque exemplum fidelibus
examen fieri debet, sibi ad invicem commendent, novo afferat, de remodioque inter *e deliberent,' vel, si
quempiam eorum, qui examen subituras sit, pri­
ita expedire indicaverint, rem ad episoopum defe­
vatim instruant ; alias examini no praesentes quidem
rant, ut patoma cura provideat, prout e re magis
adsint, sed episcopus alios in eorum locum ad eese cognoverit. Ineant etiam episcopi aliquam examen vocet, et de contentis in hoc decreto, spe­
rationem, ut idem a parochis urbanis observetur.
cifice in iuramento, quod per eos praestatur dum
b. Parochus omnino in aedibus parochialibus
officium cuseipinnt, mentio habeatur. .
habitet ; quod si ecclesia propria· aedss non habeat,
4. Illud autem in omni examino observent ex­
domum intra parochiae suae fines conducat in
aminatores, ut eis qui examen subeunt, se benignos oaquo habitet idemque observet coadiutor eidem
ae grato· praebeant, ne, nimia eorum severitate D parocho ad paroehiale munus exercendum ob
deterriti, animo cadant proptereaque vacillent
quamvis /-causam adiuncyu, cum uterque eadem
b. Meminerint etiam episcopi parOehiales eccle­
residentiae et muneri· eut praestandi lege astric­
sias per examinis coneursum conferendas esse, neque
tu· ait.
eis licere, dicto concursu praetermisso, eas alicui
β. Si alicui parocho^ ob imperitiam aliamve ob
conferre, licet ille doctoratus sive licentiatus in
causam, ex Tridentini concilii decreto, ad caram ,
theologia seu in iure canonico, aut in publica uni­
animarum exercendam. datus sit coadiutor, ipso
versitate graduates existât.
etiam in propria ecclesia resideat eique pereonafi. Episcopi praedicta omnia in examinibus ob- liter in officio libi non interdicto inserviat ; alias
servari curent; lieeat tamen eis alias instructiones
contra eum agat episcopus, ad sacrorum canonum
adiungere, prout magis suae diaeceei expedire pro
ot praesertim Tridontinae constitutioni· prae­
sua prodentia indicaverint.
scriptum.
7. Quioutnque examinandis aliquod impedimen­
7. Parochum urbanum seu diaedesanum aegro- · tum quovis modo afferre praesumpserint, 'vel minie,
tantem, io qui rijinior eat parochus risitet, cum
eius
.aegritudinem* acceperit, omniaque officia ei
vel alia quapiam ratione eos a beneficio recipiendo,
vel ab examine deterrentes, sciant se peccatum
praestet, quae ad animae salutem ei necessaria
mortale commlsaiase, et aliae graviter episcopi ar­ eunt, tum laoramenta ministrando, tum etiam illius
bitrio puniendos esse, etiam per censuras, si ipsi
morientis animam Deo religiosis praecibus commen­
episcopo placuerit.
dando.

Ml

oosauuM ΒΑτηκΑηχη n,ihs
8. Cum ahqnia in emMa paiecMaM vacanto A

vioarina .ooMtitatus tarit ia fcstiti· dtebns eappHcation·· agut Doumque oret, at orbatae emlmtee
illupi pactorem pracMat, qui Ultes cerae dih-

genter et recte incumbat aaepeque hortetur dasdem parochiae teaotea, at omni stadio idem a Deo
impetrare satagant
9. Claricas, quem apud ee paroehm habere
debet siusmedi sit et noa cotem mimae «acre te
habitu domati iamrviro valeat eed etiam alia
clericorum munem pramtare postit
,
10. Vt parochi muMphcom illam et amidnam, .
quam animabat aibi «omatisd· debent, sollicitadinem sub tempore, et qua debent ratione ot

Μ>

7. Ueoat epteeopia, ai ite « n meo eofaevertet, aha ateteeee eam mmitio electorum, ut
sapea, ut divteao laud··, uti decet, pmeelvantw,
oeroatque ut quae hae de muma decreta faeriat,
ahqna tabella dmeripta te stegulte aaertetite habMutnr.

1. PuMtator, ut pria·· eteetas ffiarit,- i*
manibus episcopi vol «tas vioerii iqret, m manui
suum fidsliter dsbitaque eum diligsatta exseuturum,
quodque ia eo exoresnds, nuUtes odio amorevo
movebitur, eub poena in anperioria aynodi decreti·
*
praooeripta.

9. Punctaior non aolum absentiam notet eorum
qui choro intermeo debent, eed etiam errata omnia
per ooo eotqmtesa, qui choro interfuerint, in iia
prnosertim quae conciliorum provincialium dscretis
hibemus omnibus parochia, ne motoria ant mutici oo in loeo Ulla interdicta eunt, notetquo in qua
munua te eliqua oodetia exerceant altedvo onua B hora'erratum tarit, ut in division· distributionum
»
•uscipisnt propter quod paatorali· curae officium postea facienda, eiua ratio haberi poeait.
3. Episcopus singuli· annia aliquem praeficiat; .
qnoquomodo impediatur, in idque maximo opiaqui punctationum. libro· inapioiat, rationemque
copi invigilent
dierum, quibua unnsquisqu· do capitulo choro ad­
De esMrstionc dtrinorem q^cterwm.
dictas abfuerit haberi iubeat qua perepeota, ai
aliquem ultra troa menam a «Aero abfuisse com1. Cum a aaqro Tridentino eonciHo ad pro­
vincialem synodum m cura relata fiaerit ut te ite, perurit hoot illo te urbe oppidove, in quo oodetia
quae ad debitum in divinie officiia regimen apee- •ita mt„ mansarit, illum tamquam absontom nedum
tant, deque congrua in ite canendi ratione, de distributionum quotidianarum amission·, aed etiam
certa loge in choro conveniendi et permanendi, et praebendae fructibus, ex Tridentini concilii decreto,
de aliia, quae circa praedicta neoeoaaria erunt pro muletot.'
* -Dt
provinciae utilitate certam prasceribaf 'formant
1. Si quandoque alicui, qui quotidianarum distri­
ideo pro eia, quam provinciao nostra· debemna dili\ gentia, haec pauca oo do genere «tatuenda oeco butionum quovie modo particeps ait abaentiae li-.
ceatia aliqua do cauaa concessa fuerit, huic pro
oenifuimu.
·
A
O
VvUs
*
----'
2. Epiacopi,
cum eonailid duorum do capitulo, tempore abeontiao distributionep praedibtaa par­
ed praescriptam ooneilii Tridentini eligendorum,
dpere ne liceat etiam ai «Udiorum cauaa absit,
certam praescribant formam circa cantu· modu- C - 3. Episcopi in distributionum tenuitate cognoslationem, voettem apparatum, et alia necessaria cenda, qua eia liceat ex decreto «acri Tridentini
observanda,, qtiendo officium mlebrabiUr duplex, ■concilii tertiam partem fruotuatn canonicatuum,
quando semiduplex et quando simplex, liborumque personstuum, portionum et officiorum in diatri•tiam «it ipsis episcopis alios, praeter duôa de butiones quotidianae convertere, rationem habeant
non aolum canonicorum alionimque actu reciden­
capitulo, eo in gonore perito· in conailium ad­
tium, eed etiam illorum omnium, quibua illas
hibere.
3. Curent etiam episcopi, ut divteao laudoa por percipiendi iua competit, cum residente* munus
suum implent, licet tono aliqua de cauaa noti
osnonicoa, ot alio· ad id munus adstrictoa, porresideant
•olvatur ad praescriptum te rabribte breviarii Ro­
8. lia, qui infirmitate, aut aliqua eccleaiae utili­
mani. ot ut id facilius oxecutionom habeat, provi­
tate impediti a choro absent tum demum distrideant omnino, quod «tegulis anate conficiatur ca­
lendarium pro corta in tota diaeoeai divtei offidi butionos quotidianae percipere liceat, «i antea non

cure prasstsnt, nove ab ahio munoribu·, quao
quaestus cupiditate, ahave cauaa ducti quandoque
•uscipiunt distrahantur: hac constitution· ' pro­

recitandi ratione, eaque ab omnibus, qui horas impediti, renidentiae munua praestare-consueverat ;
aliae omnino hio eareant.
canonica· recitaro debent, observari studeant.
4. Sciant epiacopi, quod · aicut qui infirmitate
4. Officium beatae Mariae virginis te choro
rocitetur illis in ocoleeite, te quibus recitari solot impediti, choro intermeo non possunt, ex canonum
•ut debet, nec eiusdem offieii aliqua· horae, iere distributio··· quotidianae percipiunt, ita senio
ne matutinum quidem, intermittantur, omniaquo 0 eoafeeti ot invalidi.. modo alias residere cousus•d praeeeriptum in rubricis dicti breviarii'di-* vissent, oas pordpore debere, Hoot proptorea certis
cantur.
fi. bivteum officium semper totum te ehoro

’

celebretur, nec liesat quavis do causa aliquam
horam intermittere. Episcopis tamen liesat, ti ita
expedire cognoverint, permittor·, ut .matutinum,
. laudee et prima hycmali tempore te sscrietis oelebrentur, vel alias prout ipds placuerit, quod totum
sacra synodus serum prndontiao rehnqnit. Quo
voro ad horam, observontar statuta te provinciali
soporiori synodo.
fi. Qui dignitate· obtiaeut, eanonicique ot alii
qn i divinis officite in chore intero··· dabsnt, no
. illis intersint, nisi induti proprio mti ordini· vmrtimsnto ot insigni pro temporis ant divini, offidi,
aut munis quod «xareant, ratione, aUaa non

totem distribution·· amittant, sod «tiam tamquam
absout·· drhMrio spteoopi maloteutue.
. >

'horia cum elite in ehoro non intoniat
fi. Non lioeat capitulo, aliquo praetextu, distri­
butione· quotidianae donare, remittere, aut quavis
collutione concedere alicui, qui vel ab ooolmiae
sorvitio abfisurit ^propter quod distributio··· amiserit vel qotequam fecerit contra quam hia aliiavo
eoaatitutionibm praeoeriptam ait, nsc f·* ait cui­
piam oaa capere; ai aeooperit, aaaa ne faciat^ed
eaa restituer· omnino eogatur, tuae distribusndss
Ihbrieae eccleaiae, quatpnus indigeat, aut alteri pio
loeo, epiaeopi arbitratu.
fi. Si quia, epiacopi iuaau, audiendi· oonfmaionir
bua aut McramMiorum administration! ia ooelesia
eathedrali vel «oUeginta tesubuorit, prassons in
ehoro, quo ad dieiributioam quotidianae, censeatur,
modo dt ia ooelmia, vel tette Hmitcs curae ipaina,

ai ipea ooclmia euram eabnaram habeat
&ΜΔ

,

r·

V

OONCHJÜM BATXmrÀTBMSl Π,'IMS

883

Dt «Mnario.

.1.

Stud··* episcopal

nt quas d· seminarii

iastitutione, disciplina, moribus ae temporalium
raram admiaistratione, par sacram Tridentinum
eoadUam décréta aut, ornai ex parte exorationL
demandantor, et ideo abi huonaque ad oinadam
concilii praosoriptum aliqui de capitulo et de olore
noa fuerint electi, quamprimum eligantur, duo
videlicet canonici seniores at graviores, quorum
concilio utatur ia ii· quae ad disoiplinae m morum
institutionem pertinent, aliique duo de capitulo et
duo do clero, quo# in concilio adhibeat, dum do
rerum temporalium eiusdem seminarii administrationo agitur, sciatque necessitatem aibi non eoae

impositam, ut eorum «equator concilium in iis
que in consultationem cadunt, si ita e re osse
indicaverit.

884

b. Ut m, quo ia visitatione decreta fuerint,
quam citius dori potest, execution! demandentur,
procurant epiacopi, ut antequam ab eddoeia piove
looo, raine visitatio agitur, discedatur, quae dictu
ecclesiae aut pii loci occasione eoaetitûta faerint,

Ibidem, si lori poterit, in libro ad boo parato,
conscripta relinquantur ; vel saltem id flat, ante­
quam ab ipsa plebo aut vicariates regione abeatur :
no tamen propteraa vetitum sit diutius differo
decretorum aditionem, si aliqua ratione episcopus
ita expedite indicaverit.
Do MteMopiooofi.
1. Illam in primis diligentiam adhibeant epis­
copi, ut qui notarii, procuratoris advpcative offi­
cium exercent, bonis moribus sint, ideoque qui in
publico concubinatu aut adulterio vtaunt, quique
uotorie eriminoei eunt, ita a dieto fort» arceantur,

ut nullum in eo officium exercere valeant.
9. Qui iniquam causam sciens, malitiose in
foro episcopali dpfendendam susceperit, ab audi­
torio adituque fori ecclesiastici arceatur, nisi legi­
time se' purgaverit.
8.' -Ne liceat notariis curiae episcopalia pro
singulis literis teatimonalibus documentisve ordi­
num quorumramque, a quoquam plusquara decimam
aurei partem accipere, sive illud sit pro mercede
rogitas, sive pro laboro scripturae, 'dummodo eis
nullum salariqpa sit constitutam pro offieio exer­
ZM oioorü» foranti».
cendo, vel non vigeat laudabilis consuetudo nihil
1. Vicarii foranei pro necessitate locorum visi­ accipiendi, ut Tridentin^ constitutions cautum est.
tent omnes ecclesias, oratoria et alia pia loca,
4. Nullus, qui de ffimilia sit episcopi, causam
quae intra, limites regionis aibi commissae existant, aliquam agendam vel defendendam in foro episco­
eorumque prdecipna cura ait, de clericorum vita pali suscipiat, in elaqus patrocinium neo nomine
io moribus inquirere, et numquid muneri suo nec re ipea praestet, 'nisi aliud quandoque episcb- *
quisquam desit, et sn re ipsa praestentur, quae -pus aliqua honesta de causa iusserit.
episcopus vel eius visitator generalis pro eccle8.. Sciant episcopi, poenas et muletas omnes,
viarum reparatione ornamontove decreverit, de sive illae clericorum, sive aliorum quorumeunque
omnibusque episcopum saepe per literas certiorem sint, usibus piis applicandas et attribuendas esse,
faciant.
nec licere vieario, aut alteri episcopalis fori indici,
9. Singulis annis, vicarii foranei, per quin­ illarum partem aliquam ullo colore praetrxtuve
decim dies, ante dioeceeanae synodi celebrationem, habere.
episcopum adeant, illique significent quseounque,
' fi. Ne permittant episcopi iudioii acta a propriis
praehabita diligenti inquisitione, cognoverint eyno-‘ notariis, in foliis seu pagellis conscribi, sed in cerdalem provisionem desiderare.
tum codicem ad hunc usum paratum referri,
ordineque describi faciant.
Do eisitatioiM.
7. Cum a curiae episcopalis notario can1. Episcopus.' saltem quarto quoque menae, cellariove acta iudicio ad indicem, processu com­
legitimo cessante impedimento, seminarium visitaro pleto, deferenda, edenda sunt, ea, quae pro utra­
ne praetermittat, ibique de'praeceptorum aliorum­ que parte facta sunt, integre simul edantur, sub­
que ministrorum in suo munere diligentia, deqiie lato penitas illo abusu, in aliquibus provinciae
profectu clericorum inibi degentium, tam in vitae locis vigente, ut propria tantum uniuscuiusque
ac morum disciplina, quam in ' litergrum stadiis partis separatim edantur, neo iudices ea, ai integra
accurate inquirat, videatque an regulae ac con- non sint, recipiant, super eisve indicent, nisi eum
•titutiones eisdem clericis praescriptae, uti par est, o inspicienda essent propter aliquod emergens, quod
observentur.
ante finitam causam incideret, sintque subscripta
9. Notarii seu cancellarii no quioquam omnino manu actuarii, attestant!· de eorum perfectione et
pro visitationis munere ab iia, qui visitantur, ullo integritate usque ad diem traditionis.
quovis praetextu exigere praesumant, ne quidem
8. Episcopus, singulis annis, fori sui tribunal
pro decretis ordinationibusve in visitatione con­ visitet, inquiratque sn quas pr>oscvipta'sunt tam
fectis, tam respectu scripturae quam rogitas; ea ex decretis provincialibus, quam etiam dieeeeeanis,
enim ompia gratis conficienda et edenda esse et aliis eiusdem fori constitutionibus et ordinibus
declaramus.
observentur, et ai quos abusus irrepsisse cogno­
8. Episcopus in visitatione, confirmationis sacra­ verit, eos omnino tolli curet, eaque studeat in­
mentum' ministrare ne praetermittat, et ut eo reli­ stitui, quae expedire iudioaverit
giosius maiorique cum pietate suscipiatur, per dies
9. Singuli episcopi certam taxee rationem in
aliquot psr parochum praemoneri curet populum, singulis causis, negotiis et actionibus fori sui ob­
ut quid agendum, quidve vitandum ait per eoa servandam quamprimum, ubi praestituta non 'ost,
qui illud suscipere voluerint, et quam praepara­ praescribant, in eaque constituenda maxime ad­
tionem praemittere debeant, non ignorent.
vertant, ut et litigantium dispendiis occurratur, ot
4. Episqopl curent, ut ia qualibet eccleeia aeu ministrorum insto ■ labori satisfiat, oaveaatque ut
pio looo visitando, paretur liber, in quo visitationis nulla inde avaritiae aut extorsionis suspicio oriri
decreta conscribantur.
possit, quae taxa, cum constituta fnerit, non solum
Οοχαα. emmasti vosros XXXVI
U

9. Episcopi sciant sibi non licere, causa con- B
tributionis seminario faciendae, pensionoe im­
ponere beneficiis, sed ea. de causa detrahendam
esse certam praeecriptam taxam ex eoramdem
fructibus.
3. Hortator sacra synodus omnes principes et
magistratus, ut pro sua religione ac pietate· iis
seminariis, a quibua uberrimi in ecclesia Dei fruc­
tu· sperantur, favore suo, · ubicunque se obtulerit
occasio, praesto esae Velint.

RM

CONCILIUM RATKNNATKNSK Π, IM9

fififi

pariori provtacdFaynodo statuta rant, ra obeefvari

a notarii» rt'actuarii* doputaudi» earvetar, veram a
etiam a rcUquto omnibu», aive ÜH notarii, aint ebre cursut cplsoopi, oiaque liceat oontra truragreeaorac
non, peace quo·, quavh do carae, eoriptnrae qaab- ' noa eoium ad poenam ibi’ praaoeriptas, eed ad allée
libet ad forem eoeieaiaatieam pertineat··, tepori-, etiam gravior·· agere, pradt.traasgresslonle qualitas
renter, quos omnee ad eiusdem taxee ebeorvatio- •orum iudiei· postulaverit
nem pro eorum rioroodo teneri doeieramu*
fi. Nullu» elerioorum indici», procuratorie causidici
10. Concellariae egtoeapaMe omoluuraata ne advocatir· quomodolibet oflMa exeroeat ia foro
.
oooulari,
ia ei»v· eo ingerat, eub poena ueponeionis
vendantur looeatarve, uihilqM utiHtari· ex ei» ad
a perceptione fructuum suorum bràeficlorum per
episcopum vel Hue vicarium, alioeve epiacopi fami­
liare· perveniat,. eed quioqutd indo atilitatie'capi­ Uanum, niai ia iie colum oauaie; queo ad »·. aut
tor, sit cancellarii, ’eeetrroramq·· siusdem can­ •ededae v«l beneficii quod obtinet, Utilitatem,
cellarie· ministrarum.·
commodumque spCctcut, vel nisi in oaeibue a iure
11. Notarii, qui eauearum aetia oonecriboudia ia 'pormiaei», vol d· licentia «piraopi, qni pro ena
episcopali foro deputati eant, ae cuiuspiam litam prudentia cognoaoet, quando id opportunum ait.
agendam defeadradamve euacipiaut, ali·· a for·
10. Haec de clericorum vita et honestate oonepiaoopali arceantur.
•tituta aint, emant tamen episcopi eoram partae
19. Scriptura·, qua· originale· sunt, partibus emo pro eoUtdtudine pastorali, ut no -dum haec,
earumve procuratoribus, aut aliia qulbuecumque eed «diam quacunque a Tridentino et alii» geneetiam ad indicem defereadaa, no tradantur, aed b ralibae oonciUis et summorum pontificum ponstiearum exemplum, ita descriptum at probet, parti turionibus hoc d· gener· decrete eunt, observentur,
petenti de indicia mandato decertatur.
sub poeai» in eisdem contenti·, vel maioribu» etiam

•oram arbitrio imponendi», ex facultate elbi per
eiusdem Tridentini concilii decreta tradita.
l. Quod nuperiori· provinciali· synodi constitu­
■ Dt Mirsaciiu tu yrasvv.
tione vetitum eet. deride anulum deferre, niai id
dignitas postulet, locum babora declarant·· in illi»'
1. Ut in unaquaque oathedrali provineiaenottrae
dignitatibus. ia quarum collatione anulus traditur, •oderis -eodem ritu eacrameata ministrentur, sta­
nec tunc etiam id oie lieero declara*·*, enm mima· tuimus, ut quoadusque edatur liber rituali» Romanus,
aacrum faciunt.
omnee paroehi illnm librum ritualem in eacramem9. Clerici ab eoram familiaritate ae eoiungant, toram administratio·· tantum adhibeant, qui'epis­
quo» in vitiorum faeoo versari animadvertunt, illi·-- copi iudido probatae, fuerit, neolioeai^disrimilem,
que ad adiungant, qneram eoudlio in’ apiritualie divommve'libram‘ad id munus adhibere, aed eius­
vitae etudii» ac oxrtdtatiqnib·· proficere valeant, dem epiacopi cura ait, ut quotquot dissimiles diveratque’ ita se' gerant, ut fiagiriraoe-hominee verbi* rive ftrerint,· amoveantur.
et exempli» a peccati* avertant, ot ad virtute* in­
9. Curat episcopus. ut saepe roonoantbr fidele»,
flamment.
'
hoequo tum. maximi, eum aaoramenta ministrantur,
S. Ne libros all·* legant,-vd apud se retineant, ut qui "ad ea auaoipienda accedunt, interiori exquorum lectione moram dissolutio timeri poerit, ia
tarioriqu· cultu debitam ei» venerationem ac re­
quorum numero ooneondi sunt libri illi, qni res verentiam exhibeant.
inane» vel ridiculo··· impuraave contineat.
S. Cum eccleeiae (aeramenta, de dum tine
4. Hortamur ia Domino omnee et einguioe pro- . •imoaiae labo, eed etiam eine avaritiae auapicione
vinci·· nostrae clerico·, qni ad raeitatipnom ca­
miniatranda pint: idcirco, prohibeant epiacopi, ne
nonicarum procum tenentur, ne illae recitent deambu­
qui·, dum ilht administrât, quidquam omnino capiat,
lante», vel aliquid aliud agent··, eed in loenm aut exigat, non boream, capsam aut aliquod aliud
precationi aptum se eonfUrant, ibique eervitatb'raa· va», in que eleemoiinaa fidelium rocipiat, populo
pensum devote ao pie Domine persolvant, memor·· proponat, nec aliquid directe vel indirecte per »e
distractionem ex drambulstionibh* aliiaqn· aetionivel per alios, ecu re rau verbi· faciat, quo quid
bu» ortam, ooneuevim· uberrimum orationi· frudum prtere viddatur. Non sit tamen prohibitum in eadem
•oeleeia eapaee eoaeurtaa pro eueeipiondie eleemointercipere.
δ. Ne liceat deride ia illo eo officio-exarecre, . •ini» rotinero, dum tamen non circumferantur aut
nt ulla» mulieri*, .quaeramqu· ill·· dat, legor·, a ooaeuoto loco-in alium traneferantur.
, scribet·, canere, »ou alio minavit generi· mraieo
4. Saeradotee quieunquo, cum sacramenta ad­
instrameuto psadlcve doceaat, niai quaadbqn· api·- ministrant, eemper superpeilicio et stola utantur,
eopu aliqua honeeta ot pia de ····· aliter een- ia iiaqu· administrandi· a ritu oathedrali· ooeleeiae
•uerit, qui tomen |d hee ob·erret, ut «M ad id 1 >ra dieeodant.
,»
D*
officii adhibeat, qui artate, moribua et vita iprira
1. Infantes «xpedti, Urat appensum collo habeant
indicio probati aint.
fi. Nullua eacerdoa, aut euieavi» erdials elerieua . chirographum, que ille· baptiaato» fbiaco significe­
extra atrium eecledae Hperpellicio Mutua exire tur, ri tnarau, ra diUgratar perquirit·, adhuc du­
praoanmat, nbi 'dd oappUeatio···, aat ad alia bium ait ··· ftü··· baprisatra, m conditioni» for­

munera eecleeiaetie· obeunda, qua· «up«rpellirinm
raquiraat.
7. Clariei, qui Deo militant, m negoeiie ···«·laribue »o implicant. Quapropter, procurationem
demorum laiooram aut villarum M euadpiaat, aevo
negotiantur, nove praedia. conducant hter^ rarae,
nee iri negociationiba· at mweatnri·' ·· interpretes

mula baptiaeutnr: Si tu ra bnptiaatu·, ogo te non

pro «pisoopi arbitratu.
fl. Quae de rkriraraiu habitu, conversation·,

baptiao, oto.
* fi. Mourant etiam «anp· fidele·, ut in baptisandis
2. confirmandi· eorurt flUia, eos sibi odmpatree
tins «ligant, qui eorum anima·, quam qui «orum
>pia* subvenir· possint.
S. Ne liceat élirai aliquem de saero baptis­
mati· font· lavare, qui minor natu quatnordocim
•unie sit, qqive notori· crimine··· «xcommunicatrav· «st, aut ooaflrmaüoni* racramautum non
•••••pit, quiqu· priqu» fidei rudimenta nmeiat, nisi
quandoque tiiril Mcraaitaa requirat pro locorum et

institution·, habitati···, rtudii· ·» merib·· tat n-

pemrartui

et voluti proxenetas interposant; ali·· sciant ··
poenas illas incurrero, quae a sacris oaaonibra oontra
clerico· negotiators· éoartitata· eunt,· ct alias «tiam

guuMtata.

Synodua etiam optaret, ut

B'

’·

■

'

wt

_ concilium

■

’

wtmnnatense

■

u, im

ue

•pieeopi, qui eoa···*· sibi subditerM* .patera i
Λ.' Ne pereehaa te Pasehate parochiae suas in­
ced· Mma eucharistiam 'mteistrai· per ae ipsum
suat ab hoe ««Hn exercendo m tbittatal
praetermittat, Hoot alios etiam coadiutore· ad id.
4. Cui baptismati* sacrsssentam omnium saeramoutoram «it Itau et prteoipius, ideoqua, propter manae adseiscat
stas nooeraitatem, dedeceat êtes formam » quoquam
, 8. .Curent parochi, ne aliena· parochiae iacolla
ignorari, MHiaii quod saltam ter te aano, omnes Praobae tempore hoc saeramentum administrent:
parochi te mtis paroohialibn· ·οο1ο·11· later miesarum quapropter, eam tene ministrandum erit, antequam
■ solemnia populum sibi commissum dictam formam illud aticui praebeant, ad. populum couverai deauadistisote doeera dobeaat at etiam antiquo huius oient, quod si qui» eorum, qui adsunt, parochiae
•nae inoola non oet, ad propriam quisque accedat
prorted*· aanoae aaaefaun fili
B. Ne liceat alieni mulieri obatotrieis officium parochiam, ibiquo hoe sacramentum sumat, sicut
exercer·, niai indicio paroohi diotam formam raota sanctae occlseiae praeceptam est, et sacris inssum
, calleat.
'■
eat canonibus.
β. Paroohi oaaaae, qui baptiimi sacramentasr
administrant habeant libram, te quo baptisati,
•iusque patria et asatris ae oompatrum nomina
,describant una eam die,.meMe.et anno ministrati
- baptismi, iuxta formam a quolibet epiaeopo v«l iam
praescriptam vel praescribendam ; quem librum, si 1 1
parochus ad aliam ecclesiam transierit, priusquam
a priori migret, successori tradat, qui postmodum
expletus ad episcopum deferatur in aychivio episco­
pali conservandus.
Dt racramrato coq/Hrutatiom·.

1. Episcopus, cuius praecipuum munus oet con­
firmationi· sacramentum, ministrare, ne sacra Pen­
tecostes solemnitato id praestare praetermittat, ot
aliis etiam temporibus, si ita populi sui'multitudo

4. Alia etiam remedia adhibeant, quibus cognosci
poceit, an unusquisque parochiae suae iacola sacram
communionem eo tempore sumpserit.
b. Quieumque Paschae tempore a propria sbfuerit parochia, .in cum primum reversus fuerit, docoat se sacram eo tempore communionem sumpsisse,
alioquin a proprio parocho sacram suscipiat con­
fessus eucharistiam, ut ipsum sanctas ecclesiae prae­
cepto satisfecisse constet.
β. Cum festo die sanctissimi corporis domini
nostri Isse Christi, sina sacratissimum corpus per
urbem defertur, tunc no ullae reliquiae, sed illud
solum pio raHgioaoque apparatu et cultu solemnique celebritate deferatur, ut eet sanctae Ropanae
scelestae institutam, et in solemn! prooèosionis cor­
poris Christi pompa, prepbam ludi suapte natura
turpes risum ot ehachipum concitantes tollantur, ef ,
indecenter larvari nullo modo permittantur.
7. Si quando aliqui» sacerdoti sanotieeimam eucharistiam' deferenti obtiam fit, sive· surra sive
equo illo vehatur,' etatirf! descendat,', et genibus
Sexti tandiu tremendum hoc sacramentum adoret,
quoad sacerdos illud deferens transierit ; hortatur-

eo frequentia postulaverit, maximoque dum visi­
tationi incumbit, qiio potissimum tempore curet, ut
populus instrqatur de vi ao sanctitate huius sacra­
menti,
3. Eiusdem episcopi cura sit, ut parochi, pande
ante diebua quam ipse sacramentum hoc mini-,
straturus sit, fideles praemonbant, quod ad illud
suscipiendum religiose se pareat, ut Spiritus sancti C que omnes saera synodus, ut ipsum sscramentum
dona uberrime huius «aeramenti susceptione recipere etiam amociare velint.

mereantur.
D» secnjfeio ausu.
3. Episcopus extraneus in aliena diaooesi con1. Quibus in edelesiis, sive illae cathedrals· sivs
firiqationi» sacramentum «iue diaecesani episcopi
licentia ministrare ne praesumat, etiam si soelesia, collegiate· sint, ' «a e»t consuetudo, ut in singulo*
in qua dictum sacramentum ministrandum ferat, dios canatur mima solemnia, in iis ne licest diebus
exempta quomodolibet esset, ot spiritualem por . illis, quibus ex .-wolmia· praescripto propria missa
tempus immemorubife praetenderet iurisdietionom, assignatur, ea praetermissa, illam, quae aliqua ex
causa pro defunctis celebrari debet, cani; varum,
nec praelato inferiori .quovis modo exempto huius­
nt ·χ debito scolmise cultui et divinis officiis, quae
modi licentiam concedere liceat, sed hoc totum ad
epiteopum illum spectet, in cuius dioecesi sita eet pro mortuorum animabas praestare debent, istisflat,
illa, ecclesia.
s
4. ' Quod alio provinciali decreto cautum oet, ne
minore· septennio confirmentur, ita inteiligi debere

declaramus, nisi episcopus ob aliquam instant necessariamque causam aliud quandoque consuerit,
tuneque confirmatorum parentes per* parochos
moneri curet, ut aetate procedente, filios ea do ra

eertiorae faciant, ne sacramentum hoc, quod nefas
est, iterari contingat '
6. Nullus ad suscipiendum sliqnem in ■aera­
mento confirmationis admittatur, qui prius ipse con­
firmatus non sit. Si quip vero fidei rudimenta
nesciat, «um ab huiusmodi susceptione' abstinere
- haec synodus hortatur, nisi aliud necessitas quando­

'

tunc ot quae tempori accommodatur, et quae etiam,
mt pro dofanetis eodem die canatur, ut sacris ca­
nonibus iuuum est.
9. Quod antiqno huins ecclesiae calone sancitum
mt, in usum revocantes, statuimus, quod paroohi
omnes singulis dominicis diebus, antequam missae
D sacram faciant, alba ot stola induti, aquam excroisent squ benedicant eum sale, ot altare, eccle­
siam et populum IspergsBt cum,consuetis anti-

phoais ot versiculi».
8.< Cum parochus de missa* sacro audiendo
populum commdnot, tunc illius praecepti eam ra­
tionem ineundam esso doceat, ut signo oampanae
dato, quo fideles ad mimae sacrum vocantar, unus­
que expostulet pro
locorum et personarum quisque conscientiae «nae latebras diligenter ex­
cutiat, ot ai mortali» peccari sibi oonrains erit, in­
qualitate.
Dt McreaMaie »MnA«rwfi»«·
timo corde deleat, et supplex a Deo ventam petat.
4. Hasarde·, saerisvestibu» indutas, eum nemine
1. Quoeeunque te eathedralibu» et collegistis
. ooolesito dignitates vel teonoaicatas Obtinentes,' colloquatur, ab omuibssque illi· caveat,
quibas
etiam si sacerdote· sint neo non earundom oeolo- distrahi poteet neque e saeristia exeat, nisi cum
ed altara eundum erit
sternas clericos omnes feris V quae te Coeau De­
___________
____________
,__ ____________
b.' Miseae saevum facturus saoordes, o
ssin!
dicitur,, _ut
sanctissimum
••charistia· scorn­
mentum te solemn! miseae sacro, quod illo.dio te «.ligiooa montis animiquo pHaparstione ad altara
•a eeeteste fiet, sumant, sacfe haec synodus ad- aooodat, ae rarum citaram cogitation· altent*·, te
hortatur.____________________________________________ sanctissimo illo sacrificio omnem intimus externam-

,

t

'

CONCILIUM RAVENNATEN8È II, 1582

-

f

840

.que pietatem praestare. qtudeat ;■ quod Ut commo- a bati illum babitumSn eia audiendis adhibeant, quem
dius Seri possit, curent epiacopi, ' ut in singulis ad officia divina in choro celebranda adhibere con- *
ecclesiarum sacriatiis cellulae *d uaum prandi e( sueverunt.
meditandi instituantur.
9.
Dum sacerdos confessiones gudit, ne stet aut.
'
«. Ne liceat sacerdoti rem divinali facienti ec- ' genuffectat. sod -.tanquam pro tribunali iudex et
clesiam circumire, eleemosynam quaeritando, minus- operto capite sedeat. _idque observetur, etiam ei '
que ministri altaris, ipso celebrante: per ecoleaiam poenitentea in cuiutvis dignitatis.gradu sint con-'.
regentur, ne ve .candelis venditandis, aut prophanis stitirti.
-·
,
actionibus oberam dent; sed pia ac religiosa animi
■ 3. Ne confessarii sacerdotes aliquid etiam indirecte
dispositione sacerdoti assistant, qiqup inserviant. a poenitentibua exigant, ut superioris provincialis
'
7. <Ne cuiquam sieerdoti beneficium ecclesiasti­ synodi decreto'cautum eat : statuimus, etiam poena
cum non obtinenti? neque ei praeterea; qui obtinuerit,·' excommunicationis proposita, ne **missas, quasy/.
. etiam* si in sacerdotii munere diu versatus sit, quandoque poenitentibua, ut celebrari faciant, in­
- missae sacrum faciendi .potestas fiat, nisi prius ad junxerint. ipsi celebrent, sed'ad alios mittant.
, episcopi arbitrium, periclo facto per deputandum
4. Qui ad audiendas confessiones deputati sunt,
ab episcopo compertum sit. eum statutas ex Ro­ si aliquando eis ex iubileo aliisve literis apostolicqe
mano missali caerimonias tenere, ac plane nesse facultas conceditur poeniteptes a peccatis, etiam
ritus quibus, ail matris ecclesiae praescriptum, sacer­ sedi apoatolicae reservatis, ac censuris et .poenis
doti' in eo sacrificio utendum est.
B absolvere, sciant se cum eo qui irregularitatem
8. Quando in eadem ecclesia ttodem tempore contraxerit. dtaftWlsnre non posse, nisi id literis illis
plures missae celebrandae eunt, aliqua omnino per exprimatur.
k
episcopum innatur ratux^ase unus ab alio pertur­
5. Sacerdos male oblata sibi u poenitentibua
betur.
consignata nullatenus apud se retinere, aut distri­
y. Quod alio provinciali concilio interdictum buere praesumat, sed ea ad episcopum deferat,
•est. ue peregrino sacerdoti sine dimissorii· testi- qui illa distribuet aut restituet, prout sacrorum
monialibusve literis missae sacrum racerRliceat. id canonum iura disponunt.
praeterea eidem vetitum sit in ecclesiis regularium
0. In foribus saeristiae cuiusvis ecclesiae, tam
cuiusvis ordinis : dimissoriae vero et testimoniales saecularis quam regularis, ubi plures confes-ores
literae sint non longo tempore ante expeditae: esse solent, appendatur tabella, in qua nomina et
qiii><T>u illae multum antiquae sint, tum saltem cognomina confessorum, qui in ea ecclesia appro­
/testimoniales afferat literas de vita et moribus ab bati sunt, descripta sint.
iis ordinariis expeditas, in quorum djaeceai post
7. Caveant parochi, no iis temporibus, quibus,
illud tempus atiquandiu permanserit; quorum om­ vel ob temporis celebritatem. Vel indulgentias et
nium executin' prudentiae episcopi relinquitur.
iubilea. frequentiores confessiones esse solent,
1». Non permittat episcopus aliquem celebrare audiendae confessionis munus in ecclesia sua sine
in altari, quod extra ecclesiam sit, quamvis eccle- necessaria causa praetermittant aut differant, etiam
siae parietibus continens et adiunetum sit.
C si ad anniversaria, aut ad alia sacra officia vo11. Quo tempore a fidelibus, de more, oblatio carentur, in idque praecipue invigilent episcopi.
fit sacerdoti celebranti, tunc patena ad osculandum
8. Curent episcopi, ut quibus in ecclesiis adhuc
ne porrigatur, sed crux aut aliqua sacra imago ad poenitentiarius communione praebendae proximo
id officii adhibeatur.
vacaturae, ad Tridentini concilii praescriptum, con­
12. Quod veteri canone sancte institutum est. stitutus non est, quamprimum instituatur, qui tan­
id ad pietatis cultum augendum in usum revocantes, quam in choro,praesens, dum confessiones audit,
statuimus, ut quo in altari episcopus missae sacrum distributiones quotidianas percipiat ; ne vero tunc
facit, ' ne jllo die'in eodem alius quivis sacerdos earum particeps sit. cum ante divinorum officiorum
faciat, nisi illius concessu.
celebrationem confessiones audierit, tempore vero
13. Missae, quae in altari certo celebrari debent, quo illa celebrantur, vel missae sacrum facit, vel
in alio ne celebrentur..nisi in casibus a iure per­ privatim officium recitat.
missis ab episcopo declarandis ; si quis autem contraB. Episcopus confessorios omnes sacerdotes, tam
facere praesumpserit, sciat se illa vice muneri suo saeculares quam regulares, frequenter, praecipue
vero ineunte Adventu, et quadragesimalis ieiunii
non satisfecisse.
14. Missam parochialefn celebrari curet episcopus tempore ad sea convocet, secumque graviter et
illa hora, quae populo, ipsius episcopi iudicio magia accurate agat iftPiis praesertim, quae ad muneris
erit accommodata, praedictamque parochialem mis­ per eos suscepti partes rite exequendas pertinent.
sam perturbari non permittat aliarum missarum D illoSque admoneat, quam cautos, quam prudentes,
celebratione, qttae in ecclesiis, capellis oratoriisve quamque diligente* in ‘audiendis confessionibus,
saecularibus celebrantur, etiam ai scholarum et cpn- absolvendis poenitentibus et poenitentiis salutaribus
fratriarum laicalium sint, quae intra fines unius­ imponendis eos esse oporteat, memores ex hoc
cuiusque parochiae constitutae sunt, nisi parochus potissimum sacramento peccatorum conversionem
ipse .aliud quandoque ob certam aliquam causam morumque reformationem pendere.
concesseritve sacramsato ordinis.
15. Nulli sacerdoti, ne peregrino quidem, facul­
1. Pridie illius diei, quo episcopus sacras gene­
tatem missae sacrum faciendi quandoque obtinenti,
liceat se ipsum in missae celebratione paupertatis rales clericorum ordinationes habebit, coram omnibus
nomine populo commendare.
promovendis, promulgetur constitutio illa Pii II qua
Ifi. Nullus, qui saltem in subdiaeonatus ordine cavetur, quoscunque clericos sine canonica dispen­
constitutus non sit. epistolam in missa solemni satione extra statuta tempora, vel ante legitimam
canere aut legere praesumat.
aetatem, vel absque dimissoriis ordinarii sui literis,
ad aliquem sacrum ordinem se promoveri facientes,
Dt tacramento potnittniiat.
ab ordinum, quos susceperint, executions ipso iure
1. Sacerdotes ad confessiones audiendas appro­ suspensos esse, et si, durante suspensione, in illis
bati. ne sine superpellicio et stola superposita eas ordinibus ministraverint, stat im irregularitatem con­
audiant, regulares vero ad illud ministerium appro­ trahere. ob quam, praeter alias poenas contra illos
)

■

•

'

·

·"■'
il ■

841

*

*,

FT—------------ —

·

CONCILIUM RAVENNATEN8E II. 1589 .

canonÎMB iure^sncit·· beneficii· etiam e<;cle»ia«tici·
privari poarint, idque tunc ne quia huiuamodi poenis
incaute illigetur. Eodem etiam die epiacopua. vel.
- ipao impedito; aliua. qui ad id idoneila ait, ipaoa
• promovendo·, de,vi uc praestantia aacrorum ordinum
commoneat.
2. Nullum regularem ad xai roa ordine· epiacopi
promoveant, niai, praeter cetera in hoc genere
neceoaaria, legitime etiam doceant, ae in ea eaae
aetate d^natitutoa. quam concilium Tridentinum
ordini per eoa auacipientio praeacribit ; praeterea'
fidem a auia auperioribua in acriptia afferant, qua
illi teatenlur aicpromo*ri cupientem in eorum
religione expjreaae professum 1'uiaae.
3. Dominico illo die. qui «tata quatuor ieiunii
~ tempora, quibua ordini· aacramentum miniatratur.
proxime antecedit, parochi omnea tam urbani quam
diaeceaani. nedum aolemne illud ieiunium viua rei
causa institutum populo significent, sed etiam unuaquisque eorum in propria parochiaii ecclesia sup­
plicationes pie habeat quibua exoretur Detis, ut
dignus in ineaaein suam operarios mittat.
4. Archidiaconus cuiuslibet cathedralis ecclesiae,
vel is. ad quem de iure vel consuetudine tnunu·
oHerendi episcopo clericos promovendos «pectat,
conficiat librum, in quo nomina et cognomina de­
scribat quorunicunque clericorum, qui ad aliquem
ordinem promoti fuerint, notetque quo qui«que ordine
insignitus sit. et quo loco et tempore id peractum
fuerit. Quod ai quis aliqtwfido. de epiacopi licentia,
ab alieno fuerit promotus e.pisoopo. teneatur intra
duos menses ex, eo die. quo ordinem susceperit,
*
nomen suum in clericorum librum referre, qui liber
postmodum asservetur in archivio episcopi.
5. Episcopi in conferendis ordinibus summam
adhibeant diligentiam, ut duntaxat digni vita.
moribus et scientia, et aliis quae sacris canonibus,
et praecipue Tridentini concilii decretis requiruntur,
ad id piunus assumantur, memores quod si eorum
culpa negligentiave. aliqui indigni ad illum gradum
electi fuerint, Deo. cui indignos ministros elegerint,
strictam reddent rationem.
6.1 Literae dimissoriae nulli concedantur, quibus
facultas illi detur plure* ordines suscipiendi, qUam
eos, quos uno eodenique tempore suscipere licet,
in eisque semper aliquod certum tempus prae­
stituatur. quo id agere liceat, eo autem praeterito,
dictae literae ei amplius ne suffragentur, eiusque
rei in ipsis literis semper mentio habeatur.
7. Episcopus clerico literas dimissorias pro
suscipiendis ordinibus ne concedat, nisi prius ille,
ad Tridentini concilii praescriptum, probatus ex*
aminatusque per ipsum fuerit, sublata penitus illa
eas concedendi consuetudine, qua circa promovendi
sufficientiam et habilitatem promoventis conscientia
oneratur. Liceat tamen ipsi epiacopo, si clericus
eas literas petent tam longe a diaecesi abait, ut
examinis causa ad eum commode evocari non possit,
examen illud speciatim illi episcopo delegare, in
cuius diaecesi clericus ille moratur, habitaque morum,
examinis et sufficientiae fide per delegati literas,
tunc demum eas concedere possit, in quibus literis
aemper. ad eiusdem concilii formam, exprimatur
causa. ob>quam a proprio episcopo promoveri non
poterit.
8. Nullus ad subdiaconatus ordinem recipiendum
admittatur, qui canonicarum horarum officii maioris,
rite et recte recitandi usu peritus non sit. huiusque
rei tunc fiat periculum, cum ad examen pro illo
ordine suscipiendo accedit.
9. Episcopus extraneus in aliena diaecesi. sine
expressa diaecesani episcopi licentis, ordinis sacra*
mentum' ministrare ne praesumat, etiam in ecclesia

]84â

y

quovis iure ab ipaius diaeoesani epiacopi iuriadictione
exempta, et euiuacunque illa sit, aub poenis iuria
•t aacrorum canonum.
10. Clerici. omnea, eum ad aliqqem ordinem *
promoventur, per epiacopum certae ascribantur
ecclesiae, in qua auorum ordinum functione· obeant, -,
illasque in ea tali pietate praestent, ut digm ha
beantur, qui ad altiorem graddtn aacendant. nec
ulteriBs promoveantur, nisi legitime epiacopo fidetn
fecerint, ae in ecclesia, cui adscript! sunt, pie ac
diligenter praestitisse impositas aibi .functione·, aut
per eoa non stetiase quin eas praestiterint.
t
11. In qualjbet eccleaia. cui pro exercendis suis
functionibus aliqui clerici adscript· fuerim, appen­
datur tabella, in qua deacripta sint illorum cleri­
corum nomina, qui illi ecclesiae inaervire debent,
curac|ue ait eiusdem ecclesiae praefecti, ut stutia
^liebus illi functiones suas obeunt.
l)e tacramtuio matrimoHii.

l. (’urent episcopi. ut in posterum matrituonia
in ecclesia! celebrentur, caque parochiaii» ait. et
niant·, non autem a prandio, nisi quandoque aho
vel I oco vel tempore ea celebrari ex aliqua legitima causa concesserint.
‘
2. Parochi matrimonia parochiànorum suorum
celebranda ne ante denuncient. quam ii. quorum
matrimonium- denuueiandum est. et non alii eorum
nomine, etiam si parentes sint, illas denunciation's
fieri petant, aut.
fiant, consensum suum prae­
beant. Quod si in diversis parochiis illi habitent,
utriusquv item parochus hoc ipsum servet, nec
matrimonium alter parochus denunciet. niai sit ab
altero parocho certior factus de illius consensu,
qui eius curae subditus est.
3. Matrimonii denunciationes, quae, ex prae
scripto Tridentini concilii, festivis diebus fieri de­
bent. non iis diebus solum qui ecclesiae praecepto
coluntur, fiant, sed iis etiam, qui generali civitatis
eoHHueCuditte servari solent.
4. Matrimonii denunciationibus legitime absolu
tis. si. sine legitima causa infra quatuor menaea
immediate sequentes, matrimonium contractum non
fuerit, paroi hua sponsos ipsos matrimonio ne iungat, nisi repetitis denunciationibus aut dc epis
copi licentia.
5. Quo die matrimonii contrahendi postrema
denunciatio facta eat, eo ipso die matrimonium ne
celebretur, nisi de epiacopi licentia, vel nisi die
immediate sequenti solemnes nuptiarum prohibi­
tiones subsequantur: tunc enim eo ipao die matri­
monium celebrari poterit, modo parochus populo
in antecedenti denunciatione significaverit, matri­
monium eo » die case contrahendum, quo ultima
fiet denunciatio.
.fi. 8i aliqui quandoque clam matrimonium con­
traxerint. eos parochus dmplius matrimonio ne
iungat, nisi servatis servandis, et impetrata ab
episcopo facultate id peragendi, qui, ex sfiithoritate
Tridentini concilii, de hoc temerario ausu debitas
sumet poenae.
7. Si parocho, qui matrimonium contrahendum
denuntiabit, aliquod significatum fuerit impedimendum, quo legitimum inter sponsos coniugium con­
sistere non posse dicatur, is. ne ulterius progre­
diatur. etiam ai quod affertur, sibi malitiosum vel
falsum videatur, sed negotium) ad episcopum de­
feratur, qui pro sua prudentia decernet quid circa
illud faciendum fuerit.
8. 8i quis malitiose impedimentum aliquod
falsum attulerit, ut legitimum matrimonium in ec­
clesia denunciatum impediatur, praeter alias iuris
poenps. excommunicationis etiam gladio feriatur.

M3

CONCILIUM RAVENNATEN8E II. 1582

844

2. In canonici mortui fundrt, a reliquia canenieis
eiusdem eoclesiqp pro .illius anima miua maior
pro mortuu solemniter celebretur, et uauaqunt|ie
praeterea canonicus aaoerdoa privatim eadem de
causa missae, sacrum facere ne praetermittat. Si
vero aliquis parochus urbanus decesserit, idem offi­
cium a caeteris parochis urbanie praestetur: in
funere vero parochi diaecesani idem obsertotur a
parochis illius plebaniae sive congregationis in qua
degebat defunctus.
3. Pro loco sepulturae, in qua quis humandus
est, aive in ecclesia sive in caemeterio, i^ locus
sit ne quidquam exigatur petaturve. Si quis hoc
in genere deliquerit, ea plectatur poena, quae
simoniacis constituta est: episcoporum tamen erit
curare, ut piae ac laudabiles consuetudines, pi quae
eunt, observentur.
4. Quibus in ecclesiis sepulchra subterranea
extructa non sunt, in iia cadavera ne sepeliamur,
sed in caenieteriis.
5. Cum alicuius defuncti cadaver semel in ali­
qua ecclesia seu caemeterio, etiam si regularium
Dt fucrameittu rxirtmat unetuihis.
ait. perpetuae fuit traditum aepulturae. inde ne as­
1 Episcopi cura sit. ut zum parochus ad un­ portetur. nisi de episcopi licentia in scriptis et
gendum sacro oleo infirmum accesserit, ei utilitates, gratis obtenta.
ti. Ad tollendas in exequiis et funeralibus pac­
quae ex hoc sacramento percipiuntur, explicet,
tum etiani astantes hortetur ac moneat, ut infirmi­ tiones et exactiones illicitae, aut quae simoniacae
tatis humanae memores, aegrotum religiosis preci­ labis vel sordidae avaritiae suspitionem habent,
bus Deo commendare non intermittant, eo potissi­ simulque omnes controversias de praecedentia, aive
mum tempore quo. ille in calce terreni agonis luc­ de quacunqu¥ alia re. ad praescriptum Tridentini
tans. maxime adiuvandus est.
concilii, praescribant episcopi certae regulas in
2. Cum parochus alicui extremae unctionis civitate et diaecesi observandas, prout magis e re
sacramentum ministraverit, si aegrotus adhuc vivit, esse iudicaverint.
7. Parochi suis vel ecclesiae expensis, si fabri­
et in extremis eum laborare cognoscat, tunc illum
nullo modo deferat; sgd praesens omnia parochi- cae aliquid suppetit, miserabilium personarum exealis curae officia illi moribundo ministret: quod quias celebrent, in eiaque celebrandis ita se gerant.
ai aliis pastoralis curae occupationibus impeditus C ne avaritiae suspitione notentur.
8. Clerici omnes, tam saeculares quam regu­
adesae non possit, saltem per alium idoneum id
lares, ad funus procedentes, aive defunctus in promunus solicite praestari curet.
3. Parochus t ad' ungendum infirmum aecedens. .pria eorum, sive in aliena ecclesia sepeliri debeat,
vasculum, in quo sacrum asservatur dleum, in domi­ canentes sacras preces, non autem taciti, feretrum
cilio aegroti vel alibi incaute ne relinquat, sed dili­ ad ecclesiam concomitentur. et postquam ad eccle­
genter apud ae custodiat, ne ad illud temeraria siam venerint, 'omnes ordine in ecclesia dispositi,
manus extendatur, ad aliqua horribilia et nefaria exequias expleant, et non nisi illis explbtis. rece­
perpetranda, sub poenis arbitrio episcopi irrogan­ dere quisquam i praesumat.
8. Defunctorum anniversaria diebus festis nulla­
dis. quae tunc graviores sint, cum aliquid sacri­
tenus per huius provinciae sacerdotes celebrentur.
legum inde secutum fuerit.
4. Cum extremae unctionis sacramentum alicui curentque episcopi, ne quadragesimae tempus, in.
ministratum fuerit, tunc parochus eos moneat, qui quo parochi in audiendis fidelium confessionibus,
aegroti curam habent, ne corporis curam tunc iliisque ad pietatem instituendis occupati esse de­
deferant, sed usque ad extremum vitae exitum, bent. per huiuamodi anniversaria, a debito pasto­
quae corpori necessaria sunt ministrare ne praeter- ralis officii munere abducantur.
nrittant.
Dt. tlttmotififit <ptdtrewiii.
5. Licet episcopi illud solicite pro pastorali
1. Non permittant episcopi aliquem velata facie
officio curare debeant, ut per parochos, omnia quae D
ad munus parochiale spectant, diligenter praesten­ eleemosynas quaerere, -sine eorum'licentia, in diae­
tur. summtx tamen studio in illud incumbere de­ cesi vero sine licentia vicarii foranei, in qua con­
bent. ne aegrotis pastoralis cnrae et pietatis officia cedenda qon solum egestatis, sed morum et vitae
(
desint: quod si hac in re aliquos culpabiles negli- ratio habeatur.
i. Parochi ne patiantur aliquem in eorum
gentioresve anqpsldverterint. eos. graviter, ut cul­
pae negligentiaeve qualitas postulaverit, corripere parochialibus ecclesiis a quoquam eleemosynas
petere, sed si aliquando pauper quispiam de epis­
ne praetermittant.
copi licentia paupertatis nomine populo commen­
Dt ttpttUurit tt ftuuruMtu.
dandus erit, tunc curent, ut is ad fores ecclesiae
1. Postridie illius diei, quo omnium fidelium stet, ibique ab ingredientibus et egredientibus elee­
defunctorum commemoratio sit. divinum officium et mosynas petat, ut Pii V sanctione constitutum est.
missae sacrum pro mortuis ritu aolemni. ab eius­ In iie vero ecclesiis, quae collegia habent, hoc
dem ecclesiae eapitulo et clericis fiat pro illiua munus sit capituli eiusdem ecclesiae, ut eadem
urbis episcopis, qui mortem obierunt; caeteri etiam constitutione cautum est.
3. In quaerendis et colligendis eleemosynis, illud
sacerdotes pro eisdem illo ipso die missae sacrum
faciant. Idem etiam observetur in anniversario episcopi observari curent, ut qui eas colligunt,
singulis annis faciendo pro episcopo defuncto, eo honestae vitae, et ab iis approbati sint, eleemosy­
narumque minime participes fiant, hocque munere
die quo obiit.

Parochus alienae diaeceais sponsum, upon- i
samve’ matrimonio no iungat, etiam ai a proprio
afferant fidem .ordinario, qua teatetur nullum ex­
tare impedimentum, quo i», qui-auae diaecesis in­
cola eat, matrimonium contrahere non poaait. niai
prius illa fidea ab epiacopo recognita et compro­
bata ait.
10/Matrimoniorum nota, quae in parochia con­
tracta fuerint, per parochum ve) eiua legitimum
coadiutorem. et non per alium aacerdotem, in librum
qui eat de inatrimoniia referatur, quem li^jpm, ai
parochus ad aliam ecclesiam transierit. priusquam
a priori migret, aucceaaori tradat.
11. Qui tumultua, strepitu» ac clamorea in
secundis nuptiis. ex deprevata morum corruptela/
in aliquibus provinciae locia fieri soient, proraua
tollantur, epiaeopuaque. propositis etiam poenis et
censuris, eos extirpari. ac huiusmodi indebitas mo­
lestias tolli omnino curet, idque locum habeat sive 1
ex utraque parte, sive ex altera tantum 'liuptia,
sint secunda.

1

M6

CONCILIUM RAVENNATENSE II, IMS
:-S

tcitra ullum scandalum ullamque fraudem, cum omni
modestia et dexteritate fungantur; et quaestorum
nomon nullo modo gerant, quique nullaspUblicent
indulgentiae, nee condonentur, non circumferant
•ua privilegia nec reliquia^; non minia aut im­
precationibus inducant fidele» ad * eleemosynam :
non campanellam, exceptis bis. quibua hoc a aede
apoatolica concessum fuerit. aliaque aimilia instru­
menta. quondam quaestorum insignia, ferant pulseiitve ad excitandas personas; non petant tanquam debitum aut solitum, nec ulla arte, praetextu
etiam dicendi orationem saneti Antonii aut alterius
sdhcti vel aliter extorqueant pecunias; sed simpliciterA pio et modeste petendo eleemosynam, accipian/ tantum quod aibi liberaliter offertur, nec
super iia eleemosynis ullam quovis nomine conven­
tionem, faciant. Diligenter autem parochi curent,
ut haec omnia praeciae observentur ab omnibus,
quicunque illi sint, quibus etiam de episcopi li­ ii
centia eleemosynas colligere licebit. Si quis autem
contra praefata faeore ausus fuerit, ihterdicont ei.
ne eleemosynae colligat, remque ad episcopum
deferant, qui debitae do huiusmodi trangresaione
sumet poenas.
4. Cum hospitalium et aliorum piorum locorum
nomine eleemosyna collecta fuerit, rura erit epis­
coporum, ut illa in pium dictorum locorum uaum
tantum, quorum nomine petita fuerit, convertatur.
Dt indtdytntiil.
1. Nullus, etiam quomodolibet exemptu», cuius­
vis privifegii praetextu, indulgentias aliquas in ec­
clesiis etiam exemptis, sine episcopi licentia pro­
mulgare praesumat, sed, ut Tridentina constitutione
cautum est. illae per episcopum, adhibitis duobus
de capitulo, statis temporibus publicentur, et per
eosdem etiam eleemosynae colligantur, quae ea
de causa a fidelibus quandoque oblatae fuerint,
idque etiam in ecclesiis regularium observetur.
2 Ad illud autem praesertim advertant epis­
copi, ne. indulgentiarum praetextu, impius exer­
ceatur quaestus. Quare, dum per concinnatores et
parochos, populum ad consequendam indulgentiam
excitabunt, de eu illum moneri'curent, eius indulgentiae consequendae causa non esae necessario
praestitutam eleemosynae largitionem, licet pium
sit ecclesiae loeove illi, apud quem illius indul­
gentiae celebritas agitur, eleemosynam tribui.

·

S46

ad, ecclesiam cuius ille rector erat, pertinentes,
aliquis asportet, sed omnia successori reserventur.
3. Curent etiam epiacopi. ut singulis annia. per
personaji ab eia deligendae visitentur bona immo­
bilia, tam ad moniales. quam ad hospitalia et pia
loqà quaelibet pertinentia, inquiraturque an ea. qua
deCet · diligentia; custodiantur, et an dictorum
locorum ministri suo in eis custodiendis et conser­
vandis fungantur officio. Idem etiani frequenter
fieri curent do bonis quorumcumque beneficiorutn
ecclesiasticorum.
4. Ne bona, praesertim . mobilia, ecclesiarum
vacantium dissipentur diatrahanturque, hoc decreto
statuimus, ut quandocunque parochialis cuiusvis
eccleaiae in diaeresi vacatio contigerit, illa adhibeatur
diligentia, ut parochus, qui ab eccldsia vacante
propius abest, quamprimum dictae vacationis
habuerit notitiam, ad eam se conferat, ibique. ad­
hibitis piis praedictae parochiae viris, prout sibi
melius visunt fuerit, inventarium omnium bonorum
mobilium ac scripturarum ad eam ecclesiam
spectantium, conficiat, eaque omnia penea aliquem
eiusdem parochiae incolam, fide/ et facultatibus
idoneum, deponat : qui postea ua omnia illi tradat,
qui in eiusmodi ecclesiae curam successerit : a quo
traditionis huiusmodi scriptum testimonium accipiat.
Quod etiam observari curent episcopi, quotiescunque in civitatb parochialia ecclesia vacaverit,
per eoa, quos ad id munus delegerint. Idem etiam
constituimus de aliarum ecclesiarum vacatione.
quae bona* mobilia possident.
fi. Qui ecclesiastica bénéficia obtinent, ne
illorum praediorum arbores, quae iure caedi pro­
hibentur. caedant ; si vero quandoque aliquas ad
ecclesiam eeclesiaeve domos sarciendae, aut aliam
ob causam caedi oporteat, tunc in locum caesarum
alias substitui curent.

Dt loeii i>H«.

1. Administratores locorum piorum, sive hos­
pitalia sive montis pietatis sint, sive quovis alio
nomine nuncupentur, ne administrationem susci­
piant, antequam in manibus episcopi seu vicarii
lurent, se fideliter et accurate munus suum exe'
cuturos.
2. In eleemosynis petendis, hospitalium et
aliorum piorum locorum nomine, illud observetur,
ut qui eleemosynam petit, bonis 'moribus sit. et
non ex numero quaestorum a sacra Tridentina
Dt eeelttiit et oratoriu.
synodo damnatorum, illudque officium gratis vel
1. Non permittant episcopi privata per quem- eliqua certa constituta mercede praestet, nec ullo
quam. erigi oratoria, nisi ex gravi causa ipsorum modo dictarum eleemosynarum particeps sit. eique
iudicio comprobanda, idque maxime advertant, ut in singulo» annos licentia id agendi per episcopum
nulli id permittatur, nisi oratorium eius sit capa­ seu eius vicarium renovetur.
citatis. ut in eo commode eorum arbitrio missae I>
3. Quos piis locis aliquid debere conrtiterit,
sacrum celebrari possit.
,
iis eorundem locorum gubernium administratiove
2. Oratoria privata ita aedificentur, uf ex eorum ne committatur, aut aliquod officium per ipsos in
aspectu protinus appareat, ea esse loca Deo dedicata, dictis locis exerceatur.
super eisque nullus habitet, neve sint contigua
4. Eleemosynae et redditus bonorum piorum
loco ad usum sordidum destinato. .
locorum in usus tantum pauperum convertantur,
iuxta cuiuslibet loci institutum aeu laudabilem
Dt rofutrvationo bonorum eceUmaiticorum.
consuetudinem; alias sciant administratores, se ad
1. Provideant episcopi, poenis etiam propositis, restitutionem male dispensatorum teneri, nec eos
ut. quandocumque clericus, qui vivens beneficium posse in alios etiam similes usus propria authoriobtinebat, ex bac irita decesserit, haeredes illius tate convertere; et ai qua necessitas immineat,
quoscumque libros, scripta instrumentave ad illud episcopum consulant.
beneficium quomodolibet pertinentia, quae in mortui
b. Cui hospitalium aedium, in eisque hospitanclerici bonis reperiuntur, alteri clerico, qui in bene­ tium custodia curave commissa est, ia sit. qui pie.
ficium successerit, gratis tradant.
fideliter, ac omni cum diligentia et charitate of­
2. Invigilent etiam, proposita excommunicationis ficium suum exerceat, cavealque ne ab iis, qui hos­
latae sententiae poena ne, eveniente caqp mortis ali­ pitium ingrediuntur, in eove permanent, vel ab eo
cuius clerici, beneficium ecclesiasticum obtinentis, ec­ discedunt, quicquam ne minimum quidem exigat,
clesiae suppelloctHem, remve ullam aeu scripturae. petat accipiatve, nullamque cum eia. qui mendi-

'

'
.1
Μ7

'·

■

?
/

-.y

.■■yγ, ι

■

*■

'

■ Λ

■

πι,

· ·

4

CONCILIUM

·

*
>

RâVENNATENBÎ

catim eleemosynas \uaerunt. turpia lucri meal j
pactionem? ut eoa in hospitio recipiat: aliaa gravia;
aitno contra eum tanquam ministrum infidelem,. agatur. ,
Ύ
•iy/ftmnem adhibeant diligentiam episcopi, ut
aaltem semel aingulia antlia rationes administrationis
repetant a quibuscunque qui bona hospitalium,
confratriarum, fabricae eccleeiarum et aliorum
etiam quarumvis piorum focorum, etiam ai mere
laicalia et privata aint, administraverint, iuxta sibi
a Tridentino concilio traditam facultatem. ·_
7. Quicunque in aliquam confratriam receptus
fuerit" qui ita rudis sit, ut prima chris.tianae fidei
rudimenta non calleat, ea, infra certum tempus a
confratria proscribendum, addiscer’e debeat, Nec
episcopi permittant - per aliquos ex confragibus
disceptationes aut colloquia haberi de fidei dogrna• tibus. sed sermones tantum habeant iis de rebus,
quae eorum statui conveniunt.
1

Π, 1M3

848

Di monielfotM.

1. Moniales omnes earum vitam componant aij*
praescriptam eis formam per religionls-suae regulam
et constitutiones, memores se mundo rqnunciantes,castitatem suam solemniter altissimo vovisse, ao
sub obedientiae suavi iugo. Christo' salutari in eat
titatis holocausto perpetuo'famqlari debere.
*
4. Soient igitur in primis, nulli moniali licere,
ullo aub. eoiore praetexture, ambire, directeque vel
indirecte honores et monasterii officia quaerero;
sed ai ad ea legitime eligatur, cum omni humilitate
onus suscipiat, quemadmodum obedientiae ratio
postulat. Quaecunque hoc in genere deliquerit,
ita iure suffragii privetur, ut neque ipsa alias eli­
gere. neque ab aliia eligi possit per tempus epis­
copi bene visum.
3. Domus, quae monasteriis monialium vicinae
sunt, mulieribus inhonestis ne locentur, neve quis
eis domibus ad eum usum utitur, ut ibi spectaqula.
De locationi ti conductioni.
cantus, epltha, ludi et huiusmodi prophanae et
I. Si quis bona ecclesiab. hospitalis piive loci, inanes actiones exerceantur.
4. Nulli monialium liceat in monasterio res
cuius ipse solus, sive una cum aliis administrator
est. per se vel interpositam peraonam, locationis aliquae privatorum, quaeeunque illae sint, depositi
nomine conduxerit, alteriusve contractus titulo nomine, cuatodiaeve causa habere ; et si· quae in
acceperit, huiusmodi locatio nulla et irrita ait, et presentiarum aliquid eiusmodi habent, quamprimum
qui sic conduxerit acceperitve ab eo adminiatrationie dominis restituant.
5. Illud observent episcopi, ut in posterum
officia, statim amoveatur, indignusque censeatur,
cui in posterum talium rerum administratio de­ nullam monialem, quae ex eis non ait quas con­
mandetur. cum eoque praeterea ex iuria prae­ versas appellant, ad professionem admittant, quae
congrue legero divinumque officium recitare nes­
scripto agatur.
'2. Qui piorum locorum bona conducere voluerit, ciat: cuius rei tunc fiat periculum, cum de ea. ad
idoneum det fideiusaorem. qui se insolidum obliget, Tridentini concilii praescriptum, examen fit ante
aliter facta locatio et conductio nulla et irrita sit. emittendam professionem.
fi. In quolibet mAnasterio liber ud hunc usum
3. Si quando aliquorum piorum locorum bona
locanda erunt, tunc locatio ne aliter fiat, nisi paretur, ut in eo professionis dies e| annus, quo
publice propositis edictis, factaque omnibus con- < facta est, describatur, eius monialis manu, quae in
ducendi potestate, et meliorem conditionem pro monasterio scribae officio fungitur ; adhibeatur etiam
dictis locis offerenti concedantur; alias locatio nulla superioris, qui eam admiserit, subscriptio, et eias
sit ; ne vero unquam eis concedantur, quos aliquid etiam quae professa est.-si scribere sciverit.
dictis locis debere constiterit.
7. Quae in monasterii praefectam electa fuerit,
4. Beneficium ecclesiasticorum bona ne patronis, tanquam omnium monialium mater communis,
eisve quorum cessione illa obtinentur, ne per sup­ omnes studiose admoneat, frequenterque hortetur,
positas quidem personae, etiam ad breve tempus, ut puro corde sint, vitaeque integritatem servent,
locentur, nisi de licentia episcopi in scriptie ob­ nec quicquam in eis reperiatur incongruum. quod
tenta. qui. ecclesiae utilitate pensata, vel eam *on- in regularis ftonestatis gloria maculam ponat, et
cedet vel negabit, prout e re magis eoae judica­ divinapi possit offendere maiestatem.
H. Singulis hebdomadis capitulum congreget,
verit. qui contrafeceritj fructus dicti beneficii pro
illo anno amittat.
in quo moniales erratorum· quae publice vel in
Ds ngnlarilnu.
suorutn officiorum munere admiserint, veniam
1. Regulares, qui in aliqua ecclesia parochial·, spoute ac humiliter coram omnibus petant,
quaecunque illa sit. curam animarum exercent, poenitentiamque pro huiuamodi erratis ab ipsa
diaecesanae synodo cum aliia intersint, ad illasque pra'efecta imponendam alacriter suscipiant. si quae
congregationes, examina et lectiones, quibus alios autem renuerit, per duos menses eidem velum
parochos intéresse iussum fuerit, et ipsi conveniant; D adimatur.
9. Studeat praefecta frequenter cellas et suppelaliaque parochialia onera, quae caeteris curam
animarum exercentibus imposita sunt, ippi quoque lectilem monialium visitare; omnique diligentia
sustineant.
utatur, ne ulla quidquam proprii habeat, aut plue2. Ne liceat regularium superioribus aliquos quam ei ad usum suum concessum fuerit. quae
ad curam animarum exercendam, etiam ad nutum autem quidquam proprii tenere deprehensa aut
amuvibiles, ia ecclesiis etiam quae unionis iure convicta fuerit, biennio activa et passiva voce
eorum monasteriis adiunctae sunt, deputare, quam­ privata sit, et quod habuerit proprium ei auferatur
Tridentini concilii decreto, et regulae suae
vis regulares essent, nisi do episcopi eonsensu. ot et,
ordinibus et constitutionibus, gravius etiam epis­
praevio eius examine et approbatione.
,
3. Meminerint regulares, quiconque illi sint, ex copi arbitrio puniatur.
lb. In ecclesiis monialium interioribus nullus,
quibusvis eorum privilegiis a sede apostolioa
impetratis, praesertim autem ex eo, quod Mare praeter moniales sepeliatur, licet ibi antiquitus
magnum appellant, sibi faetam non esse potestatem aliquorum, etiam confessorii sacerdotio, sepulchre
absolvendi in illis casibus, quos sibi episcopus extracta sint, nec liceat alicui hac de causa
reservaverit, caveantque ne ex hoc poonitentes monasterium ingredi.
11. 81 aliqua anniversaria in eoclosiia monialium
decipiant, sciantque se eisdem poenis propterea
subiaeere. quas episcopus contra eiusmodi transgres­ interioribus ex aliqua testantium pia voluntate
quotannis agi debeant, ea deinceps in exteriori
sores inflixerit.

..

849

CONCÏLttlK RAVENNATEN8E Π, 1582,

ΗΛ<ι·."~

eoirlesia agantur, nae liceat capellanis aliisve t
sacerdotibus, quamvis regularibus' monasteriorum
etiam suae curae commissorum, hae de causa
clausuram ingredi. a)iaa illis subluceant poenis,
quae eoiora ingredientos monasterii clausuram sine
cauaa et licentia legitima, variis summorum ponti­
ficum constitutionibus indictae sunt.
12. Episcopi^viros aliquos pios ac solertes eli­
gant. ' qui curam, procurationem, patrocinium ac
defensionem monasteriorum suscipiant, eisque
certas praescribant regulus, ex quibua, quae sint
muneris per eoa spscepfi partes, cognoscant. cum
eisque frequentius agant, ut dicto muneri dili-'
gentiua incumbant.
*
13. Constitutio illa Pii V contra moniales a
clausura exeuntes, ot eisdem ‘exeundi licentiam
concedentes, easque comitantes et receptantes edita,
quotannis primo quudragosihialis ieiunii dominico
die promulgetur, ut eadem constitutione cautum eat. '
14. lit * Tridentini concilii decreto debita ait
exeeutio. eique nulla Hat fraus, interdicat episcopus,
poena anathematis etiam propositu, ne monialea
aliuavo earum nomine, a puella quae in earum
monasterio habitum suscipere intendit, vel ab eius
parentibus, propinquis vel mercatoribus aliquid
prorsus ex bpnia eiusdem, praetor victum et vesti­
tum pro illo tempore, quo in probatione steterit,
accipiant, etiam mutui vel depositi nomine, ante­
quam illa professionem regularem emiserit.
·

' 4. Cum tertio quoque anno, exTridentini con­
cilii decreto, provinciale concilium celebranduip sit,
idque convocare, indicere et celebrare ad metrgpolitanum spectet, nos volentes certam diem eius­
dem concilii celebrationi perpetuis futuris tempori­
bus indicere, statuimus, quod'tertio quoque apno
in posterum, dominica quae est tertia post Paacht
resurrectionis domini nostri lesu Christi, omnes
coepiscopi provinciae nostrae in haiy.· metropolitanam ecclesiam nomine Sanctae Resurrectionis
nuncupatam, pro huiuamodi concilii celebratione
convenire debeant; .haheque constitutam concilii
provincialia indictionem ita ratam Hrmamque esse
statuimus, ut »|ne aliqua alia yel literarum signi­
ficatione, vel edicti promulgatione, vel nuntii deafihatione. omnea et singuli eiusdem pr<f*inciae epis­
copi ita censeantur vocati et moniti, ac ai id per
literas. nuntium vel edictum publicum factum
fuisset. Déclarantes tamen per hoc perpetuum
indictionis decretum non fuisse noc esae in aliquo
derogatum iuri eiusdem metropolitan!, quominus
dictum constitulum diem locumque. ex canonum
iure et ex concilii Tridentini decreto, prorogare,
accelerare vel mutare valeat, «modo intra triennii
spatium illud semel celebret, et tunc eius diei ve)
loci mutationem coepiscopis per literas suas idem
metropolitanus significet; qui etiam in eo cele­
brando observare debeat eae illius celebrandi rati­
ones, quae in congregationibus tractatae et deli­
beratae sunt, et de quibus satis constat in huius
Z>« COltttllUtlOHibxi.
sanctae synodi actis publicis.
1. Constitutiones editas in praecedenti synodo
3. Meminerint episeopi. sibi a sacris canonibus,
pro huius provinciae reformatione confirmamus et praesertimque a Tridentino concilio, id iaiunctum
innovamus, easque in suo robore permanere decla­ esse, ut quotannis diaecesanam synodum habeant
ramus. modo illae sacris canonibus, et constituti­ pro suae diaeceeis reformatione; quod officium ipsi
onibus sacri Tridentini concilii, et his nostris non ne negligent aut praetermittant, illarum poenarum
adversentur.
i memores, quae contra eoa sancitae sunt, qui huius­
2. l't autem nullus ignorantiae praetextu se modi negligentiam admiserint.
excusare valeat, quominus, quae his constitutioni­
4. Diaecesanae synodo personaliter intersint
bus decreta eunt, praestet, mandamus, ea in prima omnes clerici etiam exempti, qui tamen, cessante
dioecesana ' synodo per unumquemque provinciae exemptione, eidem intéresse deberent, nisi legitime
nostrae episcopum de more promulgari, et alias impediantur ; tunc enim legitimum mittant excusaetiam, prout expedire iudieaverit. publicari.
torem. qui de impedimento doceat, alias contra
3. Mulctae, quae his constitutionibus propter absentes procedatur ad poenas iuris.
aliqua delicta inflictae sunt, ad episcopi commo­
5. Qui synodo intéressé debent, pridie illius
dum nequaquam convertantur, aed illae piis usi-, diei, quo synodus habebitur, devote ac pie ieiunent ;
bus ipsius episcopi arbitrio attribuantur; eis.tamen die vero quo synodi initium fiet, sacerdotes omnea
liceat aliquam dictarum mulctarum partem delatori, synodo interessentes, missae sacrum facere ne
exeeutori vel accusatori assignare, quae tamen praetermittant.
tertiam partétn non excedat.
k
8. (Ium provincialis concilii celebrandi consti­
4. Quaecunque in hia decretis episcoporum tuta dies appropinquaverit, episcopi in singulis
authoritati commissa sunt, ea omnia per eorum ecclesiis tam civitatis quam diaeceeis, die festivo
vicarios expedire liceat, iis exceptis, quae ordinis praecedenti, supplicationes agi curant, ut in ille
episcopalis suut, quibusve a sacris canonibus, et sancte actione foeliciter dirigenda ef absolvenda,
praesertim a concilio Tridentino et constitutionibus D auxilium
Dei misericordis impetretur; tum .-per
nostris exclusi sunt.
concionstores ' populum moneri faciant, ut tunc
unusquisque frequentius ac devotiua orationi insistat.
D* iynodo diofcriana ft proimeiali.
7. Dum. provinciale concilium habebitur, in
I. Quoniam nonnulli episcoporum, abbatum, unaquaque cathedrali et collegiate ecclesia pro­
caeterorumve qui iure vel consuetudine ad synodum vinciae nostrae, quinta quaque feria, missa quae de
provincialem venire tenentur, hactenus magno cum Spiritu uiieto est, solemniter celebretur; quod si
rerum publicarum incommodo négligentes fuerupt, id solemnioris officii ratio impediat, saltem tunc
cum neo ipsi venerint, nec quemquam ad se ex­ de eo commemoratio flat.
cusandum procuratorem praemiserint, periculumque
ait. ne eiusmodi contumacia, si nulla poena coer­ Ds iii, puti fmtratim ad constitutions» pvrtfaMt.
cita fuerit, magnum detrimentum ecclesiasticae dis­
1. Quaecunque in hac synodo provinciali Raciplinae allatura ait, statuit sacra synodus, in poste­ vennatensi II acta decretave sunt, ea omni qua
rum episcopos, abbates, aliosve qui ad synodum debemus, obedientia, reverentia ac humilitate,
provincialem vocati fuerint, et neque venire, neque iudicio ac authoritati sanctae Romanae ecclesiae,
se legitime excusare curaverint, omnino neglecti aliarum ecclesiarum matris et magistrae, emen­
officii poenas illas dare debere, quae saeris ca­ danda ac corrigenda subiicimus.
nonibus contra huiusmodi contumaces inflictae
2. Si in aliquibus huius synodi deeratis*, pro
ipsorum observatione ac exacutione nulla fuit apsunt.
COSCIL. OSMSXAL·. TOMUS XXXVI M·.

54

Concilium

851

ravennatense π, im

854

posita poena, June contra' transgressores agant A
episcopi'salutari poenitentia, auroaroeris aut pe­
cuniae in -pioa· usus eroganda·, aut suspensionis
ab execution; ordinum, aut exilii, aut alia graviori
poena pro eorum arbitratu, qualitatibus delicti' ac
'personarum accurate pejisatis; declarantes 'per
haec decreta , non intelligi renunciatum. aut alias
praeiudicatum constitutionibus, privilegiis ae con­
cessionibus. authoritate-aporffolica concessis.'condirmatis^ut" approbatis.
\
haut Deo.

Supradictae synodo interfuerunt.

■'

Illustrissimus et reverendissimus dominusOabriel
cardinalis Paleotus. episcopus Bononiensis
*
Reverendissimus dominus Annibal dé ôrassis,

’’ „

episcopus Faventinus.

i

Reverendissimus dominus luliue. Cananus, e|■pin’
copus Adriensis.
\
. Reverendissimus dominus llercules Saemtus,
episcopus Comaelensis.
x—
Reverendissimus dominus Ferdinandus Farnesius,
episcopus Parmensia.

Reverendissimus - dominus Angolus Peratius,
episcopus Sarsinatensis,
Reverendissimus dominus Benedictus Mansolus,
episcopus Regiensis.
Reverendissimus dominus Io. Andreas Caligarius,
episcopus Brittouioriensis (etc).
Reverendissimus dominus Io. Franciacua Canobius, episcopus F^roliviensis.
—
Revehendus dominus Paulus ^milius de loanninis,
procurator reverendissimi domini episeopi Cesenatensis.
' —,
u Magister > dominus Alexander Sopranos, pro­
curator reverendissimi domini episcopi Fanensia. '
Reverdndus dominus. Io. Baptista Valentinus,
procurator çeverendiaeimi domini episcopi Mutinensia.
Reverendus ^ominus Alexander Canalius, pro­
curator reverendissimi ddmipi episcopi ^ecrariensU.
I^eerariensA.
“
‘ dominus
1
" ‘
”
Reverendus
Fabius
Tempestinir», pro­
B curator reverendissimi dtnuni epiacopi Imolensis.
"Reverendus dominus Bartholornaeus Haesus, pro­
curator reverendissimi domini episcopi Cerviensis.
Reverendus dominus Hyeronimus (sic) Nerius.
procurator admodum reverendi domini abbatia
Sanctae Mariae de Vangadicia. diaecesis Adriensis.

CONCILIUM TUR0NEN8E
1583 maii 1 r eeptembri.
Supra col. 261 C.
Bibllographia:
1-8) Supra coi. 261 -4.'*'

9) Les decrets dv concile provincia) de Tovrs,
tenv sqartie a Tovrs, av mois de may, partie à
Angers au mois de yptembro. l'an de nostre salut

mil cinq cens quatre vingt* trois, corrigez A apprauues par le sainct siege apostolique, tràduicts
de latin en françois par Simon Gallant, Tourangeau ;
derniere edition, augmentée des cas reseruez au
pape d i nosdits euesques. A Roven, chez Thomas
Daté, rue aux luifs. près le Palai». 1618.
In-8·, 33 fan. - 134 fcn. — Aix. Méjane».

. -■ •"'aY’iODVa DIOECESANA LEGIONEN8I8
1583 iunii 11.
Synodua dioecesana Legionensia ip Hiapania, c
li Constituciones . . . (titulue supra rui.
celebrata die 11 iunii 1583, sub Francisco Trugillo, 797 D).
episcopo Legionensi.
De hac synodo confer opus cui titulus.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
21 Gams, Senet epiecoporuat, (167 1). p. 42.
titulus
•

SYNODUS DIOECESANA PARMENSIS
1583 septembris 13-A
■Supra col. 267 B.
alijs antea conditis constitutionibus synodalibus
Exstant constitutiones synodales in opere eui , inherendo, illasque innouando 6 confirmando, anno
titulus
M.D.LXXXI1I. Parmae, typis Erasmi Viotti, 1584.
Constitutiones, qvae a synodo dioeceeana ParIn-4*, 33 p. — Piacensa, civica; Parma. Pa­
men., in-ea praesidente ili"* & reuerendiss** domino latina.
d. Ferdinando Farneeio, Dei A apostolicae sedis
P. 3-5, haec synodus celebrata est tribus ses­
gratia episcopo Parmen. & comite, editae sunt. sionibus, diebus 13, 14 et 15 septembris 1583.

SYNODUS DIOECESANA UMANA II
1584 februarii 8-9.
, Supra eoi. 267 C.
1) Lima limata, (1673), ... (titulus tupra eoi.
Synodus dioeceaama Limana II in Peravio, cele­ 157 B, n, 1).
brata in civitate Regnat, diebus 8 et 8 februarii 1584,
P. 306-31, synodus dieoeeeana Limana II.
sqb sancto Turibio Alphonse Mogrovejo, archi3) Concilia Limana, (1684), ... (tiiuiut tupra
episcopo Litnano.
coi. 315 C, n. 3).
Exstant constitutiones synodal·· in operibus
P. 306 -10, synodus Limana ΙΓ.
quibus tituli:
3 - 4) Aguirre, tupra eoi. 368 C, n. 3 - 4.

SYNODUS DIOECESANA IMOLENSIS
1584 augusti 33.
Supra col. 307 C.
Exstant constitutiones synodales in operibu
quibus tituli:

I) Constitvtiones ot monita edita in synodo dioe«esana Imolenai, habita die 23 augusti 1584. de
mandato perill1* A r”* domini d. Alexandri Musotti,

V-

8ΥΝΟ.ΪΗ’β DI0ECE8ANA IMOLENSIS,'1584 auguati 22

853

episc. Imolensis A domus atque aerarij secreti ·. A. n. a
domini Gregory Xlll praefecti, praetidente in ea,
pro dioto reuerendiss.episc, admodum r. d. d. Fabio
Tempestiuo, v. i. d., protonotario epost. A eiusdem
in spiritualibus A temporalibus'vicario generale;
quibua addita aunt, vt magia omnibus fnnotescatft, '
aliqila nonnullorum summorum pontificum, A an'crurum conciliorum constitutionum exempla, neenon
formulae quaedam baptisatos.' cqntirmafos, matri-

854

monio cOnlunctos in libro describendi, A aliarum
rerum parochia admodum vtilium. [Intignt.] Bononine, apud Alexandrum Benatium, auperiorib.
permitton., 1585.
In-4*, 4 f. i indictio, index)- 74 p.
Bologna,
universith.
P. 25-74, appendix documentorum ad hanc
synodum attinentium. *

CÔNCÏLIUM TARRACONENSE

<

1584 novembri.
■>'upra coi. 308-12.

Bhlliagraphfa ;
Antonii Augustini, archiepi.scopi Tarraconensis,
'opera omnia quae, multa adhibita diligentia, col­
ligi potuerunt; volumen primum, quo de legibus et
senatusconsultis, tum de nominibus prdpriis tbu
πανίιχταυ Florentiiii libri cum notationibus con­
tinentur. [Figurat.J Lucae. MDCCLXV, typis
Joaephi Rocchii, censoribus approbantibus.

(T. 11:) ... Volumen secundum, quo emenda­
tionum et opinionum Jjbri quattuor: ad Modesti­
num. sive de excusationibus liber singularie; An­
tonii Augustini aÿ Laelium Taurellum et Taurelli
ad Augustinum, de militiis epistolae ; constitutionum
graecarum codicis JustinAni collectio et inter­
pretatio ; Juliani antecessoris Constantinop. novel­
larum Justiniani imperatoris epitome; ad titulum
Pandectarum de diversis regulis juris antiqui ex­
planationes, commentarii ad institutiones imperatoris
lustiniani continentur ... MDCCLXVl ...
(T.lll:) .. .Volumen tertium, quo de emendatione
Gratiani ; de quibusdam veteribus canon, ecclesiasti­
corum collectorib. judicium ac censura; canones
poenitentiales cum notis : notae in canones Hadriani
pspae; constitutionum provincialium Tarraconen­
sium libri quinque, item de Tarraconensibus pon-.
titicibus brevis commentarius; constitutiones concilii
provincialis Tarraconensis anni MDLXXX1V; con­
stitutionum synodalium Tarraconensium , partes
quinque, continentur, ... MDCCLXV1I ...
(T. IV:) ■. ■ Volumen quartum, quo antiquae col­
lectiones decretalium cum Antonii Augustini notis
continentur ... MDCCLXIX ...
(T. V:) ... Volumen quintum, quo de synodis et
pseudosynodis commentarii; juris poqltficii veteris
epitomes, para prima, tum ad epitomen univer­
sam Francisci Aduartis notationes continentur ...
MDCCLXX...
(T. 1'2;) . .. Volumen sextum, quo para secunda
et pars tertia epitomes juris pontificii veteris.

tum repertorium decisionum rotae continentur ...
MDCCLXX 1 ...
. ,
x
(T. VII:) .. .Volumen septimum, quo institutionum
juris fragmenta <Juo nunquam antehac edita, biblio­
thecae graces mi. latina me. mixta ex libris editis
variarum linguarum ; epistolae cum notationibus
nunquam antehac editae, fragmenta historicorum
emendata a Fulvio L'rsino; Fulvii Craini uotaq ad
Sallustium, Caesarem, Livium, Vellejum. Tacitum,
Suetonium, Spartianum et alios; Marci Terentii
Varronis para librorum quattuor et viginti de lingua
latina, ex bibliotheca Ant. Augustini ; Marci Verrii
Flocci quae extant, et Sexti Pompeii Festi de
verborum significatione libri viginti, ex bibliotheca
Ant. Augustini, continentur ... MDCCLXXII ...
(T.VH1:) ...Volumen octavum, quo antiquitatum
Romanarum Hiapanarumque in nummis veterum
dialogi bispanice et latine ex inteqiretatione An­
dreae Schotti; de familiis Romanorum liber singularjs; Ant. Augustini musei antiquiora numismata,
nunquam antehac edita ; de insignibus et familiis
nobilitatis hispanae dialogi, hispano sermone : opus­
cula et fragmenta magnam partem inedita : et con­
siliis multorum codicis interpretatio, ex bibliotheca
Ant. Augustini, continentur ... MDCCCLXXIV...
In^folio, 8 vol., xxviij p. (praefatio) - 67+p. - 1 f.,
cxxi (Vita Augustini) - 550 p., civ p. (Gerhardi von
Mistricht, historia iuris ecclesiastici) p.. viii 743 p., LXXX p. (de synodis etc.) - 646 p., vi - 721 p.,
vi- 686 p., viii - 511 p. - LXI f. (figurae aunismaticac'.
— Genova, urbana; London, British Museum.
T. III. p. 217-44, de quibusdam veteribus ca­
nonum ecclesiasticorum collectoribus.
P. 245 - 344, canones poenitentiales.
P. 345-68, Hadriani papae capitula, cum notis
A. Augustini.
P. 371 - 520, constitutionum provincialium Tarra­
conensium libri quinque, item de Tarraconensibus
pontificibus.
P. 521-32, constitutiones concilii provincialis
Tarraconensis, editae anno 1584.
P. 533-610, constitutiones synodales Tarra­
conenses.

81XTV8 PAPA V
1585 maii 1 - 1590 auguati 27.
Sixtus V (Felix Pbrretti), natus Montalte in D
marchia Anconitana, electus papa die 24 aprilia 1585,
coronatus die 1 maii 1686. mortuus die 27 augusti
151*0.
Vita et constitutiones Mixti V habentur in aeqaentibus editionibus diversorum bullariorum.
1) Bullarium Romanum anno 1585. — /psenonssdi.
2) Bvllarivm, sive collectio diuersarum consti­
tutionum multorum pontif., a Gregorio saptimo
vsqve ad e. d. n. Sixtvm qvintvm pontificem opt.
max., cum rubricis, summariis, lucubrationibus A
quadruplici indice d. Laerty Cherubini de Nursia,

jureconsulti, editvm opera A industria haeredum
Antonij Bladij, impressorum cameralium. [Intignt·]
Romae, apud eosdem haeredes Antonij Bladij,
typographes r. camerae apoat.,/'M.D.LXXXVI,
cvm privilegio.
In - folio, 4 f. (dicatio Sixto V, index) - 1404 p. 28 f. (index). — Milano, seminario; Roma, SaintLouis des Français; Roma,Vaticana; Trisulti (Italia),
certoca.
P. 1364 - 404, constitutiones Sixti V.
3) Bvllarivm, aive collectio constitvtionvm hvevsq. editarvm a ··· d. n. Sixto qvinto, pont. opt.

Μ·

.855

SIXTUS PAPA V, 1585 maii 1

856

. max, cvm rubricis; summaria, lucubrationibus **
(T. IV:) Bvllarivm, aive nova collectio constitriplici indice d. l>aert(j Cherubini de Nursia, in- tutionum apostolicarum Pavli qvinti. Oregorii dereiMinaulti. oditum opera * industria haeredum cimi-qvifiti et s. d. n. Vrbani net*vi, opus posthumum
Antonij Bladlj. impresdorum cameralium, cvm pri­ L*er)ii Chervbini, ivrisconsvlti Romani et in Vrbe
vilegio.. /Zasiy»».) Romae, apud eosdem haeredes olim praestantissimi advocati, ab eo non absolutum
tvpographarios camerales, M. D.LXXXVIil.
ao diu desideratum,'nrper a d. Angelo Maria Cl(e' (T. il:) Bvllarii aive collectionis constitutionum rvbiùo filio, congregationis Casinensis monacho
annis quatuor sui pontificatus editarum * sM d. n. professo, perfectujn, rubricis itidem, summarijs.
Sixto qvinto. pont. opt. max., para secunda, cvm lucubrationibus A quadruplici iustfuotum indice, in
rubricis, summarijs, lucubrationibus * triplici indice, lucem prodit,,Tomvs.qvartva. [latifnr.] Romae, ex
d. LaertijfCherubini de Nursia, iuroconsulti & curia typographie r. camerae'àpostolicae, M.DC XXXII
j: collât,,
n . edita
_j·,. opera 4
» industria
:_.i.n
.cum prjjjiggjo £ superiorum auctoritate.
capit, secundi
Pauli
Bladij. impresseris cameralis. cvm pftvilegio. [In. (T. F.) Bvllarivm Romanum novissimum, ab
n<jn*./ Romae, apud eundem Paulum, typpgraphum VrbamTVlII vsqve ad s"’“ d. n Clementenv X. opus
eaineralem, M. l>. XC. [In Jitu:] Romae, apud Pau­ absolutissimnm : pp. Angiêlvs a Lantvscq, et loannes
lum Bladum. ' typographum cameralem, M.D.XC. Pavlvs'a Roma, ordinis Minorum 8. Francisci stric­
In - folio, 9 vol., 3 f. - 970 p. - f> f. (index) - 9 f. - tioris obserunntiae, collegerunt, et plurimis auxere
297 imrsrfosr 91 !') p. - 3 f. (index). — Roma. Saint- constitutionibus eorumdem Vrbani VIII, InnocentiiX
Louis dos Français; Trisulti (Italia), certosa.
B et Alexandri VIF, quae in canteris editionibus de­
4> Li privilegii della sacra religione di 8, Gio. siderabantur; rubricis quoque, suipmarijs, scholijs
Çieroxdimitanb, con vn' indice vulgare copiosissimo, 4 indice quadruplici exornarunt: tomvs qvintvs
nggiunto da Licomo Bosio, per maggior coipmo- et sextvs, in duo volumina distincti. /Intigne.] Ro­
ditA dei canaliori: con license gio' svperiori. /Za- mae, ex typograpbia reucrendao camerae «postotuqnr.l In Ruma, appresso Giacomo Torniert. licac, M.DC. LXX1L svperiorvm permises et pri­
M1TLXXXIX.
vilegio.
In-4". 96 p. · 19 f. (coremoniale, index) — Roma,
(T. I'l, ut V;) .. . collegerunt, auctis Alexandri
Propaganda.
VII & in vnum redactis Clementis IX Λ Clementis X*
P. 60 - R et 83 · 99. constitutiones Sixti V.
constitutionibus quae vsque *d prnescns tempus
5i Laerti Chcrybini de Nvrsia. civis Romani 4 emanarunt, rubricis quoque, summarijs. scholijs A
in Vrbe praestantissimi advocati, bvllarivm, sive indice quadruplici exornarunt: tomvs sextvs. [innova- collectio plurimarum constitutionum, apostoRomae ...
lieiirum diuersorum . Romanorum pont..' a beato
In-folio. 6 vol., lif. (dicatio ad l*aaulum V. in­
Leone primo, vsqve ad
d. n. P.-vIvm qvintvm, dex) - 74Ί p„ a f. - 715 p., a f. - :ni p.. a f. - 70 p.
qvae amplioribvs qvam antea Ivcvbrationibvs illv- (appendix) - aa f. (index) - 1<>8 p. >index) - I f..
strata. septingentis 4 triginta duabus, tam anti­ 4 f. (dicatio; - 448 p. - 59 f. 1 index 1 - 11 p. (addi­
quorum quam successorum Romanorum pontificum, tio) - a C. 18 f. (index)-535 p.. 9 f. 41<9 p. —
in priori eius collectione non editis sanctionibus. C London, British Museum: Lyon, ville: Paria, Bibl.
locupletata: iuxta seriem tem[iorum disposita. In net. E 644 er 645: Rome, collegio Seozzese: Roma.
tres tomos distincta, mendis innumeris expurgata, S. Anselmo : Roma, Saint - Louis des Français.
quadruplici indice exorpata, diuque desiderata, in Trisulti (Italia), certosa.
lucem prodit: tomus primus. Cvm privilegiis. [InT. II. p. 486 - 686 ot t. Ill, append, p. 36 - 4’9. li’i
rimr.j Svperiorvm permissv. Romae, ex typogra­ et constitutiones Sixti V.
6) Flavii Chervbini. Rpmani, i. v. d., et colle·
phie camerae apostolicae, M.Dtj.XVlI. y
ΓΓ. II:) ... apostolicarum diucrsopdm Roma­ giatae ecclesiae S. Mariae in via Lata de Vrl>e
norum pont.. a Pio gpurto vsqve ad Inqoeentinti canonici, compcndivm bvllarii. a Laertio Chervbino
nonvrn. qvae ampliorinvs qvam antea Ivcvbrationi­ patre nuper editi: a b. Leone primo vsqve ad
bvs illvdrata. multis in priori eius collectione non I’avlvm V, in tree tomos distinctum, iuxta seriem
editis sanctionibus locupletata, iuxta seriem tem­ eiusdem bullarij. dispositum, seholijs duobus ad
porum disposita, mendis expurgata, diuque de­ singulares cuiusque pontificis sanctiones auctum ;
sideratu. in lucem prodit: tomus secundus, cvm nonnullis aiijs ad eorumdem scholiorum praefini­
tionem constitutionibus opportunis ornatum, opta­
privilegiis ...
(T. 111.) ... apostolicarum Clementis octavi et tum assidue, et copiosissimo indice refertum, in lu­
s"” d. n. Parii qvinti qvae pervtilibvs Ivcvbrationibvs cem prodit; tomus primus, cvm privilegio. [Innignt.]
illvstrata, inxta seriem temporum disposita, mendis Venetiis, apud Antonium Pinelhim, MDCXXI1I.
expurgata, diuque desiderata in lucem prodit; p svperiorvm permisse,
tomus tertius, cvm privilegiis ...
(T. II:) ... nuper editi, a Pio qvarto, vsqve ad
[Titulat apptndtei»:] Appendix.. Efflvxorvnt, ob .Innocentivm
,
IX; tomus secundus, cvm ...
earvm multitudinem, tree pontificiae constitutione*
(T. Ill:) ... nuper editi, a Clemente VIII, vsqve
a sede earum, cuique a me dum- huiusmodi texebam ad Pavlvm qvintvm ; tomus tertius, cvm ...
In - folio, 3 tomi in 4 partes, 6 f.. (dicatio, index > collectionem, praefixa, et aliae, qvadraginta congrno tempore A mendis castigatae, haberi non 143 p., 3 f. - 148 p., 9 f. - 67 p., 193 p. (appendix, in­
potuerunt, eas tamen omnes vti, perutiles apprime- dex). — Paria, Bibl. nat E 1311 ; Tristilti (Italia),
que necessarias in calce operis imprimendas duxi, certosa.
T. II, p. 110-43, et append., p. 8-9. constitu­
illarum singulis duplicem adiebi numerum in fronte,
primvm digestarvm in hac appendice constitutio­ tiones Bixti V.
7) Flavii Chervbini, Romani, v. i. d.. et collenum ordinem indicantem, alterum vero calculum
earumdem sub quo collocandae fuerant in opere, giatae ecclesiae 8. Mariae in Via lata de Vrbe ca­
referentem ; caetervm, typographi camerales huius­ nonici, compendivm bvllarii a Laertio Cherubino
modi in posterum editionem euulgaturi inuigilent, patre nvper editi, a b. Leone primo vaque ad Pau­
rogo, vt in hanc appendicem redactae constitutione· lum quintum, in tre* tomos discinctum ; iuxta seriiqit·
suis quibuscumque locis, obseruata temporum serie, eiusdem bullar(j dispositum, scholiis duobus ad
ml semper adhaesi, consignentur [IntifM.] Romae. singulas cuiusque «pontificis sanctiones auctum. À
,ex typographie camerae apostohean, M.DC.XVII. copiosissimo indice ditatum, in lucem prodit. Tomvs

'
Μ7 '

■

'

Γ' ' <

7

' .

‘

1 " i"... ;.....

8ΙΧΤΓ8 PAPA V, 1Μ6 mall »

·Μ

primva. Lvgdvni, avmptibvp Lavrentii Dvrand, A tionee vaqne ad jrafie diem emanatae, abat auper M.DC,XXIV, permiaav avperipcvm.
additae, auia - rubricia A acbolija eonuenientibua.
(T. I!:) ... nvper editi, ■ Pib IV v.aque ed Inno­ aummarijaque marginajibua exornatae, m tandem
centium IX, tontva'aecvndv» . ·..
yberioribug quam antea Indicibua locupletatae:
(T. HI;) ■ ■ ■ nvper editi, a Clemente VJlt vaque tomv» primvv (Figura.) Lvgdvni. aumptib. Philippi
ad Paulum V, torn»· tertiv» ...
Borde. Leur. Arnand A Cl. Rigaud, MDCLV.
' (T. il:) Magnvm bvllarivm Romgnvm'. a Pio
In-4°, 3 vol.. In t. (dicatio, index) - Util p.,
1 f. - 259 p·.. 1 f. - 152 p. - 103 f. (index). — Lyon, qvarto vaqve ad Innocentivm IXf opv· ...', tomva
ville.
■ecvndva ... M. DCLV.cum privilegio regia.
- T. ΓΙ,'p. 193-349, et III append., p. 131, conati(T.tH:) Magnvm .bvllarivm Romanvm, « Cle­
tutionea Bixti y. '
mente VIII vaqve ad Gregorivm XV, opta .... tomva
H) Flavii Cherubini .. . compendium bullarii a tertiv· ... M.DC.LV, oum privilegio regia.
Laertio Che^ubino patro nuper, editi, a b. Leone
(T. IV:) Magnvm bvllarivm Romanvm, >a. pon­
primo usque ad . Paulum V. in tre» toino» distinc- tificum Vrbani VIII A Innocentii X conatitutionea
complectens. opv· .... tomv· qvartva'. cui «d calcem
tum ... Venetiia, apud A. Pinellum, 1524.
In - foljo, 3 vol, — Pari». Bibl, nat. E 139. — Ipae adiecta e»t appendix nonullarum (»>r> constitutionum
non vidi.
circa ordinem B. Mar(ae de Morcelle Redemptiitni»
9) Bvllarivm ('aaineneo. aev constitvtionea avm- captiuorum. fFigura.) Lvgdvni. aumfitibua l’inmorvm pontificum,· imperatorum, regum, principum B lippi Borde, Lavrentii Arnavd A Clavdii Rigavd.
Λ décrétai «aerarum congregationum pro con­ M.DC.LV, crm privilegio regi».
gregatione Caainensi .caeteriaque rogularibua, cum
(F. 303-22. tituln»:) Appendix pontiflriarvm.
eadem directo vel indirecte partieipantibua : tomva coniititvtionvm. a* diuerai» pontificibus editarum,
pritnvs, complectens privilegia, libertate». immuni­ circa privilegia, gratina et indvlta ordini B. Mariae
tate», exemptione», praerogatiiiaa & onera ex eiua- de Mercede Redemptioni» captiuorum. per eosdéni””'''
dem congregationi· archiuis plerumque aelecta, per summo· pontifice· cnnco··», horum autem ponti­
r. p. d. Cornelivm Margarinvm. eiusdem congregatio­ ficum nomina recensentur hic proxime in indice
ni» generalem archiuistsm, ad commodvm ot vtili- initiorum, iuxta seriem temporia digeato. cura A
tatem cvuctorvm regvlarivtn. cum appendice reci- diligentia illuatr. ac renor, d. d. epiacopi Vigevanenproquarum inter regulare» communicationum, pri- »i·. eivsdem ordini» B. Mariae de Mercede pro­
uilcgiorum. aunimarijsque ac quadruplico indico, fessori».
■vperiorvm périmant et privilegii·. llntignt.) Ve(T. V:) Magnvm bvllarivm Romanvm. ah Vrlmno
netiia. M.DC.L. typi» Omnlbenij Ferretti.
Vili vaqve ad ·. d. n. Clementem X. .opv» «l>»<>(T. )):) ... principem, deerota «acraruin con­ Ivtiaaimvm a rr. pp. Angelo a Lantvsca et loanne
gregationum. deciaione» «ac. rotue Romanae alio- Pavio a Roma, ordini· Minorum Sancti Francinci
rumque tribunalium nenteutiae pro congregatione /strictioris obserualntiae collectum, plurimi· auctum
Cntainenai. cneterisque regularibua cum eadem Vrbani VIII A Innocentii X nouiasimeque Alexan­
directo vel indirecte partieipantibua ; tomva secvn- dri VIJ & Clementi» IX A X pontificum constitutionidvs. complectena priuilegia. donatione». vnionea, bua, quae in praecodentibu» editionibus desidera­
libertate», exemptione·, praerogatiuaa A onera ex bantur: tomv» qvintv». rubriei». xummarii·. «cholii·
eiuadem congregationi» nrchiuija plerumque soleeta, A indice quadruplici exornatu», nvnc primvm in
per d. Cornelivm Margarinvm, praedictae congre­ Gallia exevsv». (Figura.) Lvgdvni. sumptibus Lavr.
gationi» abbatem et generalem archiviatam. ad Arnavd et Petri Horde. M. DC. LXXIII, cvm privi­
commodvm & vtilitatent cunctorum regularium, legio regi».
cvm svmmuriis, appendice et indice locvpletissimo,
In-folio. 5 vol., 7 f. dicatio, index) » H32 p.
addita explanatione dictionum exoletarum Longo- 2 f. - 72H p.. 2 f. - 451 p.. 2 f. - .ft2 p. - 2H f. (index ru­
bardicarum, quae nedum in hoc opere »ed in caeteri» bricarum) · 124 p. (index verborum). IH f. (index) ■
Longobardici» monumenti» haberi poaaunt. /Tvderti, 570 p. - 21 I’. (index). 2 coi., cum figuri». — Cham­
ex tvpographia Vincentij Galasslj, «vperiorvm per- béry, séminaire; Lyon, ville: Milano. Ambrosiana
Roma, collegio Hcoxxeie. Triaulti (Italia i, certoaa
tnitav, M.DC.LXX.
T. 11, p. 490-599 et t. IV. p. 313-5, vita et con­
In · 4". 2 vol.. 43 f. (index) - 431 p.. fit) f. (index) stitutione» Hixti V.
572 p. - l f. — Trisulti (Italia), certoaa.
T. 1. p. 245-5Λ, 399-407, t. Il, p. 495-510 et
11) (Fronti» titnlw:) Jivllarivm Romanvm. a
540-3, conatitutionea Sixti V.
b. Leone magno vaque ad ». d. n. Clemontein X.
10) (Titula» inteulptu»:) Bvllarivm Romanvm, a opua abaolutieaimum Laertij Cherubini, praoatanh. Leone magno, vaque ad ». d. n. Innocentivm X, D tiaaimi i. c. Romani, A a d. Angelo Maria Cheruopua* abaolutiaaimum Laërtij Cherubini, praeatan- bin<>. monacho Caaainenai A elij» illuatratum A
tiaaimi i. c. Romani, Aad. Angelo Maria Cheru- auctum : editio noviaaima. quinque tomi» distribute,
bino. monacho Caaainenai, denuo illuatratum A viti» A iconibua aenei» omnium pontificum ex­
recensitum ; editio noviaaima, quatuor tomia diatri- ornata. Lvgdvni, aumpt. Petri Borde. loanni· A
buta. viti» A tconibua aenei· omnium pontificum Petri Arnaud. MDCLXXXX1I. cum privilegio regi·.
exornata. Lvgdvni, aumpt. Phil. Borde, L. Arnaud L. Spirinx acui.
(Titulu» oprrit:) Magnum bullarium Romanum,
A Cl. Rigaud, MDCLV, cum prtuil. regia.
(Titulu»:) Magnvm bvllarivm Romanvm, a b. a. b. Leone magno uaque ad ·. d. n. Clementem X.
Leone magno vaqve ad a. 0. n. Innocentivm X, opva opua ab»otu(ÎMimum Laertii Cherubini, praeataaabaolvtiaaimvm Laertii Chervbini, praeatantiaaimi tiaaimi iuriaconaulti Romani, Aad. Angelo Cheruiuriaconaulti Romani, et a d. Angelo Cherubino, bino, monacho Cnaatnenai, noviaaime vero a rr. pp.
monacho Caaaiqenai, nunc denuo iiyiatratum A re- Angelo a Lantuac.a A Joanne Paulo a Roma, ordi­
cenaitum, editio noviaaima, quatuor tomi· diatri- ni» Minorum 8. Francisci atrictiori· observantiae,
buta, vitia A iconibua aenei» omnium pontificum quinti tomi editione Illuatratum A auctum : editio
decorate, in qua non aolum conatitutionea omne» ». d. noviaaima, quinque tomi» distributa, vitia A iconin. Vrbani VIII, quotquot reperiri potuerunt, ordine bu«„aenei· omnium pontificum decorata,' in qua
temporia inaertae. appendioeaque duae auia looia non aolum constitutione· omne· ·. d. n. Vrbani VIII
reatitutae, verum A a. d. n. Innocentii X eonatitu- quotquot reperiri potuerunt ordine temporis in-

8IXTU8 PAPA V, 1585 mùi 1

859

■

z

L

;
./
’

'

■

.
.

ta

860

•ertae appendioesque da·· tai* restituta· loci», a mariia. scholis et indicibn· locupletissimis ; tome*
verum A ». d. ·. Innocentii X, Alexandri VII, Cle­ primas, a b. Leone magno ad Paulum IV. [fifn.]
menti· IX A Clementis X constitutiones, usque ad Juxta exemplar Romaé, ex typographie reverenda·
hanc die· emanat··, superadditae tant, rubricis camerae apoitoUo··, MDCXXXVIII. Luxemburg!,
•aie A scholii» .convenientibus, summariisque mar- sumptibus Andre·· Chevalier, bibliopolae A typo­
giaalibus exornatae, ae taidem uberioribus quam graphy MDCCXXVII, cum privilegio «aerae ces­
antea indicibus locupletat··; tomus prima·, fln- sare·· et catholicae majestati».
rignC.J Lugduni, sumptibus Patri Borde, Joannis
(T. II;) ... Tomus secundus, a Pio IV ad
A Petri Arnaud, M. DC. LXXXXII, cum privilegio Innocentium IX ...
»«gi».
(T. Ill:) ... Tomus tertius, a Clemente VIII
(T.ll:) Magnum bnllarium Romanam, a Pio ad Gregorium XV ...
quarto usque ad Innocentium IX, opus
tomus
(T. IV:) . . . Tpmns quartus, Urbani VIII con­
•ecundu» ...
stitutiones complectens cum appendice ...
1
(T. Hl:) Magnum bullarium Romanum, a Cle­
(Titulat apptudicit ad t. IV:) Appendix ponti­
mente VIII usque ad Gregorium XV . . ., tomus ficiorum constitutionum »“* d. n. Urbani octavi, post
tertiua ...
primam impressionem usque ad hanc diem emana­
(T. 1V:) Magnum bullarium Romanum, s». ponti­ tarum. opus d. Angeli Mariae Cherubini, monachi
ficum Vrbani VIII A Innocentii X constitutiones Casinensis. [Intigut.] Juxta . . .
complectens, opu» .. ., tomua quartua, cui ad cal­
(T. V:) . . . Tomus quintus. Urbani VIII reli­
cem adject· eat appendix nonnullhrum'constitutio­ quas, deinde Innocentii X constit. complectens . . .
num circa ordinem B. Mariae.de Mercede Redemp- apostolicae, MDCLXXIl. Luxemburg! ... *
tiuni» Captivorum. (Ituignt.J . . .
(T. vl:) ... tomus sextus, ab Alexandro VII ad
(T. V;) M gnum bullarium Romanum, ab Vr- Clementem X ... apostolicae. MDCLXXIl. Luxem­
bano Vlll usque ad a, d. n. Clementem X, opu» burg· ...
absolutissimum, a rr. pp. Angelo a. Lantuaca et
(Appmd. ad t. VI :) Appendix ad tomum VI bulJoanne Paulo a Roma, ordini» Minorum Sancti larii, nonnullarum constitutionum post ultimam im­
Franciaci strictiori» observantiae, collectum, pluri­ pressionem editarum, et aliquot aliarum quae ad­
mis auctum'Vrbani VIII A Innocentii X novissime- huc desiderabantur Alexandri VII, Clementis IX et
que Alexandri VII A Clementis IX A X pontificum s"1 d. n. Clementis X, cum duplici copiosissimo in­
constitutionibus, quae in praecedentibus editionibus dice materiarum A verborum, et rubricis, summariis,
desiderabantur. Tomua quintus, rubricis, »um- marginalibus A paragraphis diligenter aptatis A
mariis, avholiia A indice quadruplici exornatus, suis ubique loci· dispositis, flneigM·] Juxta ...
nunc denuo in Gallia excusus. [Intigtu.] Lugapostolicae, MDCLXXIII. Luxemburg! ...
durii, aumpt. Petri Borde, Joanni· A Petri Arnaud,
In- folio, 6 vol., 8 f. (dicatio Urbano VIII. index) ·
M. DC.XCVII, cum privilegio regis.
844 p., 2 f. - 187- 11 p. (index initiorum) - 17 f.
In - folio, b vol.. 8 f. (dicatio, index i - 833 p., (alii indices) - 86 p. (repertorium rerum) - 2 f. - 52 p.
2 f - 72« p., 2 f. - 451 p., 2 f, - 308 p. - 28 f. (.in­ C (appendix ad Urb.VUI) - 2 f. (index), 4 f. (dicatio
dex) - 126 p. (repertorium rerum). 18 f. (index) - cardinali Paulutio Alterio, approb., iudex) - 492 p..
570 p.- 21*f. (index). — Nice, séminaire (t. V); 2 f. - 20 p. (index! - 444 p. - 2 f. - 51 p. (appendix). —
Roma, collège Belge.
London, British Museum ; Lyon, ville.
T. II, p, 490-699, et t. IV, p. 299-301, vita et
T. II, p. 526-756, vita ebeonstitutiones Sixti V.
constitutiones Sixti V.
14) Magnum bullarium Romanum, seu eiusdem
121 Bullarium totius ordinis hotpitalaris 8. Joan­ continuatio, quae supplementi loco sit, iia quae
nie de Deo, summorum pontificum conatitutionea praecesserunt editionibus, tum Romanae tum Lug­
■acrarumque congregationum decreta ad dictum dunensi; accedunt, prout in editione Romana, vitae
ordinem spectantia, complectens, compendiis ac omnium pontificum, appendices insuper suis loci»
notis italico idiomate, pro uau fratrum ejusdem restituti (tic), cum rubricis, summarii», seholiis et
ordinis illustratum, eminentissime et reverendissimo indicibus locupletissimis; pars prima, constitutiones
principi Fabritio. episcopo Albanen. a. R. e. cardi­ Innocentii XI, Alexandri VIII A Innocentii XII
nal! Paulutio. sanctissimi d. n. papae Innocentii ΧΠΙ hactenus ineditas complectens. Juxta exemplar
in alma Urbe vicario generali, sacrarum congre­ Romae, ex typographie reverendae camerae apo­
gationum episcoporum A regularium A sacrorum stolicae, Luxemburg!, sumptibus Andreae Chevalier,
rituum praefecto, nec non praefati ordinis protec­ bibliopolae A typography MDCCXXVII, cum pritori vigilantissime, dicatam. Romae, MDCCXXIV, vilegio sacrae caesareae et catholicae majestatis.
ex typographie reverendae camerae apostolicae, D
(T. 11:) ... par» secunda, constitutiones Cle­
superiorum permissu.
mentis XI, Innocentii XIII A Benedicti XIII hodie
In-folio, 27 f. (dicatio, praefatio, nomina gene­ sedentia hactenus ineditas complectens. Juxta ...
ralium et conventuum, index)-335- 8 p. (appen­
(T. 111:) ... accedunt, prout in editione Romana,
dix)-7 f. (index).—'Roma, Propaganda.
eorum pontificum vitae, quorum bullae hic recens
P. 105 seqq.. constitutione» Sixti V.
prodeunt, appendice» insnper sui» quique locis
13) Magnum bullarium Romanum, a beato Leone assignati, cum rubrici», summarii», scholiis et in­
magno usque ad ». d. n. Benedictum XIII, opus dicibus ; pan tertia, constitutiones variorum ponti­
absolutissimum Laertii Cherubiui, praestantiasimi ficum in praecedentibus editionibus desideratas,
iurisoonsulti Romani, a d. Angelo Maria Cherubino, •ummoque studio bino inde conquisitas, oomplecten».
monacho Cassinensi, deinde · r. r. p. p. Angelo a Juxta ... MDCUXXX ...
Lantusca A Joanne Paulo a Roma, otdinis Mino­
(T. IV, ut 111:) ... pan quitta, constitutiones
rum 8. Franciaci strictioris observantia·, ac tandem variorum pontificum in praecedentibus .editionibus
eorum cura A studio qui recentiorum pontificum desideratas, summoque studio hinc inde ebnquisitas,
constitution·· hactenus promulgata· collegerunt, perinde ac reliquas Benedicti XIII recens promul­
illustratum A auctum ; editio novissima, octo volu- gatas, complectens. Juxta ... MDCCXXX ...
(T.Xlidfen V) Magnum bullarium Romanum,
minibus comprehensa; accedunt, pront in «ditione
Romana, vitae omnium pontificum, Appendice» in­ seu ejusdem continuatio, quae supplementi loco «it,
super inia loci· rastituti (sscj, cum rubricis. »um- iis quae praeoMaernnt •ditionibus, tum Romanae tum

....

...........; ■

„------

■<

/X
»

861

8IXTU8 PAPA V, 1585 maii 1

862

Lugdanenei : ' accedunt, prout in edithfae Roman*, A novarum artiam introductionibus, aquaeductibus,
vitae omnium pontificum, appendice· ineuper suis balnei·, viis, pontibus, cancellariis, aestimis, archiloci» rostituti, eum rubric··, summariis, scboliis at viis. montibus pietati·, hospitalibu·, montium erec­
indici bue, tomus undecimae, complecte·» consti- tionibus, pragmatici· A taxi», nec - non de con­
tntionee a Cl emente. X A Innoeentio XI editae. tractibus, obligationibus A alienationibus commu­
Juxta exemplar Romae, ex typographie reverendae nitatum, do congregationibus pro bono regimine
camarae apoatolicae editum, Luxemburg!, sumptibus •rectis, de visitatoribus, gubernatoribus, commi·»··
Henrici Alberti Go··· A soc. bibliopol. A typograph. riis. magistratibus, officialibus publicis, eorumque
MDCCCXLI, cum privilegio «aerae caesareae et syndicatu, de baronibus, privilegiatis ac patentât)·
catholicae majestatis^
contra ambientes, dante^ vel recipiente· pro gratia
(Tomi XII eri partio VI, docet titulue. Hie toeoue vel justitia, denique de oneribus cameralibus ac de
continet conetitutionoe Alandri VII1, innocenta XII revocationibus exemptionum ab eorumdem A alio­
ri Clementio XI.)
rum onerum solutione, ad publicam non minus quam
(T. XIII eri paro VII, ut paro III:) ... in­ privatam utilitatem, edita sub cletncntissimis auspi­
dicibus. tomus dccimus-tertiu», complectens con­ ciis sanctissimi domini nostri domini Clementia XII
stitutione» ab Innoeentio XIII & Benedicto XIII p. rn., ac solo A cura eminentisaimi ae reveren­
edita». Juxta exemplar Romae, ex typographie re­ dissimi principis ». R. e. tit. S. Laurentii in Lucina
verendae camerae apoatolicae editum 1736, Luxem­ presbyteri cardinali» Joseph) Renati Imperialis, sac.
burg! ... (ut t. XI).·
B oongreg. de bono regimine praefecti vigilautissimi.
(T. XIV vel paro VIII, ut XI:) .. . Lugdunensi, per materias, marginalibus annotationibus & alpha­
cum rubricis, summariis, echolii» et indicibus, pars betic ordine disposita, ae multiplici indice exor­
octava, complectens constitutiones Clementis XII nata a Petro Andrea de Vecchis, Romano, in Ro­
ab anno I usque ad IV. Ju'xta exemplar Romae mana curia advocato. Romae, MDCCXXXII, ex
ex typographie reverendae camerae apoatolicae typographia Hieronymi' Mainardi. impresseris eaeditum 1738, Luxemburg) ... MDCCXL ...
meralis, superiorum permissu.
(T. XV vel pare IX, ut VIII:) ... pars nona,
(T. II:) Raccolta di reseritti. decreti e lettere
(•implectens constitutiones Clementis XII ab anno della a. congregatione dei buon governo ed ait. a»,
V usque ad X. Juxta ... editum 1744, Luxem­ congregationi, o di diverse altre eoae «incernenti
burg) ... MDCCXLVIII ...
il buon governo delle communiti o di tutto lo stato
(T. XVI vel pare X, ut VIII :) ... pare decima, ecclesiastico, disposta per titoli distribuit) per ordine
complectens constitutione» Benedicti XIV, ab initio alfabetico colle sue annotationi, dichiarationi e
pontificatus usque ad annum 1746. - Juxta exemplar concordante delle coatituzioni apostoliche, chiroRomae, ex typographia sacrae congregationis de grafi pontificj e decisioni della sagra rota Romana,
Propaganda fide editum 1747. Luxemburg), sumpti­ impressa nel primo e terso volume, data alia luce
bus Henrici Alberti Gosse & soe., bibliopol. & ty­ sotto gl auspicj clement(a»imi della santità di nostro
pograph., MDCCL1I, cum privilegio sacrae caesareae signore Clemente XII p. m.. per lo telo e vigilanta
et catholicae majestatis.
dell’ eminentissime e reverendissimo signor carAliuo titulua eiusdem tomi similis est por omnia, dinale del tit. di S. Lorenzo in Lucina, Gioseppe
excepto guod loco: pars decima, habet: tomus de­ Renato Imperiali, prefetto vigilantissime della stessa
cimus sextus.
sagra congregazione nel présenté volume compilata,
In-folio, 10 vol. fid est tomi VII-XVI, qui* e di molt' indici arrichita da Pier Andrea Vecchi.
tÿmi 1-Vl sunt editionis superioris, η. 13), 7 f. \pri- Romano, nella curia Romana avvocato; de bono
vil.,· index i - 364 p.. 10 f. - 521 p.. 1 f. -XXII p. regimine, tomo seconde. In Roma, MI1CCXXX1V.
(index) r 303 p. - 55 p. (addenda, index). 2 f. - VIII p. nella stamperia di Girolamo Mainardi. con licenza
(index) - 412 p , XII - 634 p.. XI - 636 p. - 1 f., IX - de' superiori.
4d6p„ XVI-362 p., XI-355 p.. XJI-372 p. Lyon, ville.
(T. Ill:) Decisiones diversorum sacrae rotae
T. IV, p. 103-9, vita et constitutiones 8ixti V. Romanae auditorum, ad materiam boni regiminis
15) Bullarium peculiare Terrae Sanctae, ex qua­ universitatum & communitatum signanter status
tuor supra sexaginta bullis apostolicis, nonnullisque ecclesiastici spectantes, editae sub auspicii» sanc­
aliis literis a sancta sede et sacra Ae Propaganda tissimi domini nostri domini Clementia XII p. m..
fide congregatione in favorem superiorum, fratrum zelo A cura emi ao nhi principis s. R. e. tit. 8. Lau­
& commissariorum Terrae Sanctae variis tempori­ rentii in Lucina presbyteri cardinalis Josephi Re­
bus emanatis, a asino duo nostro Benedicto papa nati Imperialis. ■ sac. congreg. de bono regimine
XIII, sacr. Praedicatorum ordinis, approbatis, eon- praefecti vigilantissimi, in hoc volumine recollectae.
firmatis atque perpetuae firmitatis robore innovatis D ac quadruplici indice exornatae a Petro Andrea de
A muniti», a moderno commissario generali Terrae Vecchis. Romano, in Romana curia advocato ; de
Sanctae in Romana curia coordinatum, eminentiss. bono regimine tomu» tertius. Romae. MDCCXXXII.
s. Romanae ecclesiae cardinali Nicolao Spinola, ex typographia Hieronymi Mainardi. superiorum
totius familiae Terrae Sanctae apud sanctam sedem permissu.
zelnntissimo protectori, dicatum. Romae, 1727,
(T. IV:) Appendice al seconde volume dellopera
typis rev. camerae apoatolicae, superiorum permissu. de bono regimine, continente diversi decreti, risoIn-4', 7 f. (dicatio, praefatio) - 7 p. (breve Bene- lusioni, lettere edt erdini concernenti il buon governo
diçti XIII de via crucis) - 11 p. (eiusdem de -con­ delle communiti o di tutto lo stato ecclesiastico,
firmatione privilegiorum) - 4 f. (summarium indulgen­ o rinvenuti o pubblicati dopo Γ impressione dello
tiarum) - 178 p. - 1 f. — Roma, Propaganda ; Roma, •tesso. seconde volume, disposta per titoli distri­
Vittorio Emmanuel·.
buit) coi medesimo ordine alphabetico, colit; sue
P. 93 - 5, ' constitutiones Sixti V.
annotazioni, dichiaraiioni e concordante delle co16) Collectio constitutionum, chirographorum et stituxioni apostoliche, chirografi pontificj, lettere,
brevium diversorum RomanorunA pontificum, pro decreti e decisioni della sagra rota Romana, im­
bono tegimine universitatum ao communitatum press. nel primo, seconde e terso volume, data alia
status ecclesiastici A pro tyusdem statue felici gu­ luce sotto gl'auspioj clementissimi della saçtità di
bernio promulgatorum, ac specialiter disponentium nostro signore Benedetto XIV p. m„ per lo zelo e
de fida A affidatis, agricultura, annona, graacia. vigilanaa dell' eminentissime e reverendissimo signor

863

SIXTUS PAPA V, 1386 maii 1

864

del)· basilica da' 88. XU apostoli prate cardinal Do- j aedis, a s. Leone magno usque ad praesens ; cura
menico Riviera, prefetto vigilantissime della sagra et stadio collegii adlecti Romae virorem s. theo­
congregatione del boon govcrno, psi presents volume logiae et se. canonum paritorem, quam se. d. n.
compilat*^ e di moh' iadiei arrichita dal modoeimo Pins papa IX apoetolioa benedictione erexit.
tutor dell opera Pier' Andrea Vocohi, Romano, sell· Tomus XI. a Clemente VIII, ab an. MDCIII,
curia Romana awocato. In Roma, MDCCXLIU, ad Paulam V, MDCXI. Augustae Taurinorum, A.
nena stamparia di Girolamo Mainardi, al vicolo Veoco ot sociis, editoribus, sucoeas. Sebastiaai
Franco et filiorum, MDCCCLXVIL
della CuccagUa, eon lieenia de' superiori.
In-folio, 4 vol., 18 f. (dicatio/ indioes) - 411 p.,
(T.Xll, ut XI:) ... Tomas XII, a Paulo V,
22 f. (indices) - 440 p., 13 f. - 726 p , 12 t. - 304 p. — ab an. MDCXI, ad Gregortum XV, MDCXXIII.
Kotna. Casanatense; Roma, Vaticana.
Augustae Taurinorum ... MDCCCLXVIl.
T. 1 et IV, passim constitutiones 8ixti V.
(T. XUI:) Bullarum, diplomatum et privilegio­
17) Bullarum, ed. Cocquelines ,.. ( 1739 - 62) ..., rum sanctorum Romanorum pontificum Taurinensis
rtitulas supra eol. 97 C - 100 B).
editio, locupletior facta, collectione novissima plu­
T. IV, part, IV, p. 123-418, et t, V, part. I, rium brevium, epistolarum, decretorum actorumque
p. 1 - -*44, vita et constitutiones Sixti V.
s. sedis, a a. Leone magno usque ad praesens : cura
181 BuBarum, diplomatum et privilegiorum sanc­ et studio collegii adlecti Romae virorum s. theo­
torum Romanorum pontificum Taurinensis editio, logiae et ss. canonum peritorum, quam ss. d. n.
locupletior facta, collectione novissima plurium bre- 1 Pius papa IX apostolica benedictione erexit ; auspi­
viunt, epistolarum, decretorum actorumque s. sedis, cante eminentissime ae reverendissimo domino s.
a ». Leone magno usque ad praesens ; cura et studio R. e. cardinali Aloysio· Bilio. Tomus XIII, Urbanus
r. p. d. Aloysii Tomassetti, antist. dom. pontif., et VIII, ab an. MDCXXIII, ad ann. MDCXXVII1. Au­
collegii adlecti Romae virorum s. theologiae et ss. gustae Taurinorum, A. Vecco et sociis, editoribus, suc­
canonum peritorum, quam as. d. n. Pius papa IX cess. Sebastiani Franco et filiorum, MDCCCLXVHI.
apostolica benedictione erexit; auspicante eminen(T. XIV, ai Xlll ) ... Tomus XIV, ab Urbano
tissimo ac reverendissimo domino s. R. e. cardinali VIII, an. MDCXXVIII, ad ann. MQCXXXIX ...
Francisco Gaude. Tomus I, a s. Leone M., an.
‘ (T. XV, ut. Xlll:) . .. Tomus XV, ab Urbano
CCCCXL, ad Nicolaum II. an. MLXI. Augustae VIII, an. MDCXXXIX, ad Innocentium X, an.
Taurinorum, Seb. Franco, II, Fory et Henrico Dal- MDCLIV ...
mazzo. editoribus, MDCCCLVH.
(T. XVI, ut XIII:) ... Tomus XVI, Alexander
/7'. //.·> ... Tomus II, ab Alexandro II, an. VII, ab an. MDCLV, ad ann. MDCLXIII. Augustae
MLXI. ad Alexandrum III, an. MCLXXXI. Au­ Taurinorum ... MDCCCLXIX.
gustae Taurinorum ... MDCCCLVIII.
(T. XVII, ut Xlll.) ... Tomus XVII, Alexan­
(T. Ill ·.) ... Tomus III, a Lucio III, an. der VII, ab ann. MDCLXII, ad Clementem IX. ann.
'MCLXXXI, ad Clementem IV. an. MCCLXVIIÏ. MDCLXIX. AugjwtaqTaurinorum... MDCCCLXIX.
. (T. XVIII, ut XÎÏT·) ... Tomus XVIII, Cle­
Augustae Taurinorum . . . MDCCCLVIII.
ri'. 1 F:) ... Tomus IV, (Maiuard. edit. tom. Ill, C mens X, ab an. MDCLXX, ad ann; MDCLXXV1.
pars II), a Gregorio X, an. MCCLXXI, ad Mur­ Augustae Taurinorum ... MDCCCLXIX.
tinum V, an. MCCCCXXX1. Augustae Taurinorum...
(T. XIX, ut XUI:) .. . Tomus XIX. Innocentius
XI, ab ann. MDCLXXVI, ad unn. MDCLXXX1X.
MDCCCL1X.
(T. V:) . .. cura et studio collegii adlecti ... Augustae Taurinorum . .. MDCCCLXX.
Tomus V. ab Eugenio IV. an. MCCCCXXXI. ad
(!'. XX, ut XIII:) ... Tomus XX, Alexander
Leonem X, an. MDXXI. Augustae Taurinonfm... V IU, ab ann. MDCLXXXIX, ad Innooentiuin XII,
MDCCCLX.
ann. MDCC. Augustae Taurinorum ... MDCCCLXX.
ιΤ. VI, ut V:) ... Tomus VI, ab Hadriano VI,
(T. XXI, ut XIII:) ... Tomus XXI, Clemens
an. MDXXII, ad Paulum IV, an. MDLIX.. Augustae XL ab an. MDCC, ad Innocentium XIII. an.
MDCCXXIV. Augustae Taurinorum... MDCCLXXI.
Taurinorum ... MDCCCLX.
(T. VIi, ut V:) . . . Tomus VII, a Pio IV, an.
(T.XXII, M Xlll:) .,. TomusXXII. Benedictus
MDLIX, ad Pium V. an. MDLXXII. Augustae XUI, ab an. MDCCXXIV. ad an. MDCCXXX.
Taurinorum ... MDCCCLXII.
Augustae Taurinorum ... MDCCCLXXI.
/T. Vili:) Bullarum, diplomatum et privile(T. XXIII, at XIII:) .. ; Tomus XXIII. Cle­
-giorum sanctorum Romanorum pontificum Tauri­ mens XII, ab an. MDCCXXX. ad an. MDCCXXXIV.
nensis editio, locupletior facta, collectione novissima Augustae Taurinorum ... MDCCCLXXII.
(T. XXIV, ut XUI:) ... Tomus XXIV, de­
plurium brevium epistolarum, decretorum actorumque ». sedis. ·. s. Leone magno usque ad praesens, D mena XII, ab an. MDCCXXXIV, ad an. MDCOXL.
cura ft studio collegii adlecti Romae virorum s. Augustae Taurinorum ... MDCCCLXXII.
theologiae et ss. canonum peritorum quam se. d. n.
(Appoaoiur, t. I, ut VII:) ... auspiciahte olim
Pius papa IX apdstolica benedictione erexit fel. memoriae Francisco Gaude, s. R. e. cardinali ;
Tomus VIII, a Gregorio XIII. aa. MDLXXII, ad appendix nunc primum edita ; volumen I, a s. Leone I,
Mixtum V.an.MDLXXiviII. Augustae Taurinorum, •an. CCCCXL. ad Pelagium II an. DXC. Augustae
Seb. Franco, H. Fory ,et Henrico Dalmaaso edi­ Taurinorum, Sebaatiano Franco et filiis, editoribna.
toribus. MDCCCLXHI.
\
MDCCCLXVIL
(T. IX, ut Vili:) ... Tomus IX, a Sisto (tie)
(Series II:) Bullarum, diplomatum et privile­
papa V, an. MDLXXXV1I1, ad Clemente* VIII, an. giorum sanctorum Romanorum pontificum, Neapoli­
MDXCII. Augustae Taurinorum, Sebaatiano Franco tana editio, Taurinensis continuatio ac supplemen­
et filiis, editoribus, MDCCCLXV.
tum. seu magni bullarii Romani serie· altera, cum
(T. X, ut IX:) ... Tomus X, Clemens VIII. ab appendice, «dita cura et studio quorumdam theo­
an. MDXCIH. ad an. MDCIII. Augustae Tauri­ logorum et canoniptarum Neapolit. oleri, auspice
norum ... MDCCCLXV.
. .
* e"* ac rev“* d*· s. R. ·. cardinali Gulielmo Sanfelice,
(T. XI:) Bullarum, diplomatum et privilegiorum s. Neapolitanae ecoieeiae arcUepiscopo ; series se­
sanctorum Romanorum pontificum Taurinoueia edi­ cunda, tomus V, Beaedietna XIV, ab an. MDÇCXL,
tio, locupletior facta, collection· noviaaima plurium ad an. MDCCLVIII. Neapoli, Hearieo Caporaso, odi­
brevium, epistolarum, decretorum Mtorassqne s. tor·, suce. A. Veoco o* sociorum, MDCCCLXXXV.

885

81X TU 8 PAPA V, 1585 maii 1

In-4* minori, 26 vol., 4 f - 726 p. -1 f. verruta), a
911 p., 860 p., 791 p.. I f.. VIII - 821 Pe VIII - 614 p.,
4 f. - 1062 p., 8 f. - HOI p., X p. - 1 f. - 711 p„ XI »62 p.. XXXI - 71» p , XXXI - 878 p. - 1 f, XXIV782 p. - 1 f, XXXVIII p. - 1 f. - 807 p., 11. - XXXV 888 p„ XXVII - 846 p. -1 f„ XXIII - »09 p., XXIX p.
1 f. - 74» p. -If, If, - XXVI p. - 1 f. - 1008 p.,
XXVII · 995 p., XXIII - 1019 tmendoae 111») p.,
XXVI p. - 1 f. - 929 p„ XV - 675 p„ 12 f. - 711 p„
VIII - 528 p., 4 f. · 5)2 p. (volumen mancum). —

866

Lyon. séminaire; Nice, séminaire;

Roma, college
Belg·; Roma, collegio Scosxeee; Roma, Mariâtes;
Roma. 8. Anselmo; Strasbourg, université. Torino,
Bib), naa.
T. VIII, p. 563 - 1025, et t. IX. p. 1 - 381. vita et
eonstitutioaes 8ixti.V.
Ultimo tomo numerus V impositu est, quia locus
quatuor tomorum reservatus est pro futuris supple­
mentis nd priorem seriem Taurinensem tomi autem;
bi non fuerunt impressi.

SYNODUS DIOECESANA LIMANA III
1585 iulii 17.
Supra coi. 315 B.
Lirnn limata. ... (eupra coi. 315 C. n. 1).
Exstant constitutione* synodales in opere cui
P. 220-60, synodus dioecesana Limana III,
titulus.

SYNODI S DIOECESANA MONREGALENSIS
1566-1587.
Synodus dioecesana Monregalensis in Italia, b MDCCCLXXX.
celebrata inter annos 1566 et 1587, sub Vincentio
In-8*. XXX p. - 1 f. - 212 - 224 p. (appendix). —
Laurea, episcopo Monregalensi.
Firenze. Bibi. naz.
De hac synodo confer opus cui titulus:
P. 183-91, series chronologies episcoporum
Synodus dioecesana Monregalensis, quam habuit Montis Regalis.
d. d. Placidus Poszi. episcopus Montis Regalia in
P. 186: „Vincentius Laureus, [episcopus MonSubalpinis, diebus XVI, XVII, XVIII septembris regalensis,.... synodum habuit**, scilicet inter annos
anno MDCCÇLXXIX. [lueigue.] Monte Regali, 1566 et 1587.
apud loseph Bianco, impressoretn episcopalem,
SYNODUS DIOECESANA GENUENSIS I
1588 septembris 1-3.
Supra coi. 341 A.
P. 540-77 ; -Sinodo diocesano di Genova, primo
Exstent constitutiones synodales in opere cui fatto nel tempo dell' eminentissime cardinale Bsoli,
titulns:
perpetuo amministratore dell' arcivescovato. 1 anno
Synodi, v 1833'. . . . (titulu» tupra eoi. 562 B).
1555, il 1" di settembre.**

SYNODUS DIOECESANA CORTONENSIS
1588 decembris 14-5.
Synodus dioecesana Cortonensis in Italia, cele- v reuerendiss. d. d. loanne de Albertis, Dei et apostolicae
bruta diebus 14 et 15 decembris 1588. sub loanne aedia gratia episcopo Cortonensi, habita die 14 &
de Albertis, episeopo Cortonensi.
15 decembris MDLXXXVIIl. [Ineigue.l· Florentiae,
Exstant constitutiones synodales in opere cui apud Bartholoinaeum Sermartelliuni. MDLXXX1X.
titulus
.
In-4*. 54 p. — Firenze, Bibi, naz.: Pipa, uni­
Dioecesana synodvs Cortonensis, ab illustri, ac versité.

SYNODI 8 DIOECESANA VENUSINA
1589 septembris 17.
Supra coi. 345 D.
citer regnanti submissa et dicata, [luoigne.] Venu­
Synodus dioecesana ab illustrissimo et reveren­ siae. MDCCXXVlll.
dissimo domino d. Petro Antonio Corsignani, Dei
In-4*. 28 f. (dicatio, oratio synodalis. acta sy& apostolicae sedis gratia Venusiae epiacopo. ' in nodii-197 p.· 1 f. (index) - 57 p. (historica monu­
cathedrali Venusina ecclesia celebrata, dominica in menta. series episcoporum)-9 f. .index). — Bologna,
albis & duabus feriis sequentibus. IV, V, VI mensis université.
aprilis MDCCXXVlll; accesserunt eiusdem eccle­
-Parte II, p. 52: -Frater Petrus Rodulfus Tossiae ac civitatis historica monumenta, unà cum franensis. ordinis Minorum Conventualium Sancti'
episcoporum catalogo ab eodem illustrias. et reve­ Framisci, (episcopus Venusinus), constitutione*
rendis*. antistite nunc primum collecta, A in lucem synodales promulgavit, anno 1589.·
/
edita ; omnia Benedicto Xlll, pontifici maximo feli­

CONCILIUM PROVINCIALE TRANENSEaSALPENSE
1589 octobris 5.
Bihliographiam vide eupra coi. 34) A.

I* nostri pastoralis officii munere, vigilare, nos semper
oportet, et gregem verbo doctrinae et veritatis
pascere, ferarum circumstantium insidias detegere,
Scipio ejr Phrygii» Prnuatihue de Tolpha, Dei et et a crudelissima rabie qua gregent ipsum dila­
apoetolieae eedie goetia arrkiepieropU» Tranruei» et cerare cupiunt, fortiter tueri atque defendere, er­
Salpeueie, uMeereie promneiae noetrae Jidelibue, Sa­ rantes oves deducere, perditas quaerere, infirmis
lutem m Domino.
mederi, et quae prospera utuntur valetudine, ne in
Rem arduam atque difficilem aggressi sumus morbos incidant omni solioitudine cavert : denique,
et onus etiam angelicis humeris formidandum sus­ ita in omnibus saluti omnino prospicere debe
cepimus. cum Dei et apostolicae sedis gratia cura mus, ut nostram salutem, communi ovium salute
archiepiscopalis nobis commisse eat. Nam. pro posteriorem ducentes, nullum unquam vitae peri­
ta
Coactu «mnoui. tomos XXXVI*»

PRAEFATIO.

M7

,

Q0NCIL1UM TRANEN8E-SALPEN8E, 158» octobri» &

MS

culum subire recusemas; sed boni illius pastoris, A recognitas et dispositas. a sacra congregatione eobdm probatas, quam plurimum evulgaremus, ut
quuti, animam pro ovibus libenti animo expona­
quid pro sua unicuique ratione faciendum sit. fa­
mus. Quae, ut gravia suât ad praestandum, eo cile coasters posait
graviorem metum nobis tum maxime incutiunt,
Mane ergo odimus ot damus vobis synodslee
cum verba Domini per EsoAielem prolata ' animo constitutiones, quas pro officii nostri mnnere. proversamus, quibus pereuntin*ovinm sanguinem de que patena eharitato, qua gregem nostrum in
paetorum manibus reposcendum acerrimo com­
Christo unico diligimus, ita a vobis animi admone­
minatur. Verum omnem mentis nostrae aciem in mus atque praecipimus, ut ad illas ipsas exeqneui.
·—- aequi nos proprio sanguine redemit,
exemplem

eum intendentes, qni laborantes ad se venire iubot
ut reficiantur’, in tribulatione solatium, in metu
spem

invenimus, quibus roborati, divinum illud

das nusquam desit prompta vestra voluntas, stu- ·
dium, obedientia atque omno officium, Si enim
hunc fructum ex vobis percipimus, quemadmodum

speramus auxilium, quo ad id muneris obeundum percepturos speramus, non erit inanis solicitudo
tantopere indigemus. Quare, dilectissimi, cum ad nostra, neque erit inanis obedientia vestra.
liane, potissimum curam toto pectore incumbendum
Agite igitur iam, qui synodalibus studiis ad
nobis sit. ut et vos salutaribus documentis in­ omnem bene agendi partem excitamini, ut et vir­
struamus. et ad pristinam illam vitae et morum tutum exemplis et recte factis disciplina vitae
honestatem, quae tantopere in populo christibno christianae in hac provincia splendeat, vobis semper
requiritur, servandam in Domino cohortemur, ac B in omni opere Domini abundantibus,
“
Mutuis nos
abusus qui in hac nostra provincia daemonis arte officiis iuvate, et ut nobis ad regendum, vobis
. irrepserant, exstirpemus, operae pretium duximus, autem ad parendum omnipotens Deus virtutem
ad sacrosancti Tridentini concilii et sacrorum cano­ largiatur assiduis precibus pente. In sanctis con­
num praescriptum, provincialem synodum con­ versationibus et pietatibus estote semper: mutuam
gregare: in qua reverendissimis provinciae nostrae in vobismet ipsis charitatem habete, non quae
episcopia adhibitis, quae ad sacrae doctrinae prae­ vestra sunt quaerentes, sed quae lesu Christi.
dicationem. et ad cleri populique reformationem Denique, ita in omnibus pietatis officiis versamini,
convenientiora viderentur. Deo bene iuvante, sta- ut opera' vestra bona, in hac provincia eluceant,
tueremus.
et de progressionibus vestris gratia» perpetuo
Quod quidem animi nostri institutum, iam ab agamus D|o, cui laus est in saecula saeculorum.
ipso archiepiscopatua ingressu cohstanter auscepEPISTOLA
tum, ne execution! mandaretur, multae iustissimaeque causae prohibuerunt. Nam,-eum multa'ac varia eardixalit Carqfa ad arehitpiicopum Traaenarm.
Perillustri et reverendissimo domino uti fratri,
sint, quae ad nostrum hoc onus spectant, necesse
domino archiepiaeopo Tranensi.
quidom habuimus multiplicem solicitudinem susci­
pere. inultas etiam functiones exequi, quae officium
Perillustris et reverendissime domine uti frater.
maximopere impedierunt quod huic synodo ceie-. Decreta in provinciali vestro concilio facta, illustrisbrandae praestandum nobis erat diligenter. Oporte- C simi patre», qui Tridentino concilio interpretando
bat quoque vultum pecoris prius agnoscere, sub­ pracsunt. quibus id munus auctoritate apoatolica
ditorum mores et studia disquirere ac perscrutari, iniunctum eat, magna sane diligentia adhibita,
ne in grege ipso gubernando et secundum Deum recognoverunt; in iiiique eum tuatn prudentiam
instituendo, aut temere a nobis quidquam committi, vereque pastoralem solicitudinein probe agnitam
aut negligenter omitti videretur. Praeterea, boni commendarunt, tum ea ipaa decreta utpote cano­
medici exemplo edocti, aegrotantium ovium natu­ nici» sanctionibus et sacrosancti Tridentini concilii
ram. antequam a nobis medicamenta applicarentur, decreti» usquequaque consentanea, et. quod caput
sedulo investigavimus, morborum causas diligenter eat. ad ecclesiasticam disciplinam in ista provincia
discussimus, ut. iis optime exploratis et examinatis, sive tuendam sive restituendam magnopere ac­
.in ipsis ovibus curandis nihil sine ratione fieret, commodata. observatu dignissima iudicarunt,
q)iod negligentiae nostrae tribueretur.
praeter quidem admodum pauca, quae tamquam
- Ad quae omnia praemeditanda et conficienda. animadversione digna e regione cuiusque decreti
/ diuturniori sane quam insumpsimiis, tempore opus adnotavimus. ut, inquam, adnotata corrigantur et
esse, nemo est qui non videat; sed hanc nostram in publicum edantur. Quod supereat ut suscepti
provincialem synodum diutius non duximns pro­ laboris operisque confecti fructus constet, ampli­
trahendam. ne ipsius concilii Tridentini decretis, tudo tua, tuique auffraganei episcopi, in suis quis­
quorum execution· potissimum studemus, minus que ecclesiis et clero, in tot salutarium constituobtpmperare videamur.
D tioaum observationem naviter incumbite, semper
Iam vero tandem, dilectissimi, post haec tem­
illud memori mente revolventes ; unam atque opti­
poris intervalla, provincialis synodus a nobis ha­
mam esse legem, ipsarum legum observantiam.
bita. ae- rite et canonice celebrata est. In qua Valeat in Domino amplitudo tua, cui felicem istius
episcoporum, qui aderant, conventu dimisso, pro
metropolitanae eoeleeiae administrationem et revestra omnium utilitate, quam nostris omnino com­ ■ girnen eum divinae gratiae cumulo precamur.
modis praeferimus, sedula a nobis in eo diligentia
Romae, dio 15 mail 15M.
posita est ut constitutiones in synodo editas,
Amplitudinis tuae perillustris et reverendissimae,
uti frater:
.
■.. ..
.
■ KaecL. e. ΙΠ st ΧΧΧΠ

A. cardinalis Carafa.

■ Matta., e. XI.

CONCIL1I DECRETA.
Nos. Scipio de Tolpba, Dei et apoatolieae sedis
gratia archiepiscoptts Tranensia et Salpensis, de
consilio et assensu reverendissimorum dominorum
coepiscoporum nostrorum, qni ad laudem et glo­
riam Dei in hane provincialem synodum con­
venerunt, haec quae sequantur, statuimus ot de­
cernimus.

PRIMA,
calabrais <U»SESSIO
kivla, 6 nmul
» octobri· 1680
Deerotnm de mehoapde synodo.

1. .Reverendissimi pattes, placetne vobis ut
hodie, ad lendem et gloriam sanctae et individua»
Trinitatis, Patrio et Filii et Spiritu saneti, ad inChristian·» religiosis pro sbudbns tol-i

■ :

■

■ V

,

λ

\· ΓΤ·

86»

870

CONCILIUM TRANEN8E-8ALPEN8E, 1&89 octobris b

sentiens do fide aut smipoetna. quod absit, et si
qui· libre· auf scripta a sede apostolipa prohibita
retineat, teneatur quilibet. intra deeem die·, no­
taient omnium librorum vicario loci tradere ; qui
vero hoc tempore non dederit, arbitrio ordinarii
puniatur, aliisve poeais in balla Coenae Domini
contentis, et in bulla foelici· recordationis Pii papae
IV, quae incipit Cum pro UMtnere.
9. Vicarii, qui in partem solicitudinis vocati
•unt, de vita presbyterorum, do moribus populi, et
de iis omnibus quae ab ordinariis locorum statuta
sunt, diligenter habeant curam ..ill osque eorumve
officiales saepe certiores faeiant. Inquirant similiter
si dios festi coluntur, si sancta quadragesima,
quatuor tempora et vigiliae sanctorum servantur,
si pueri Christiana. disciplina imbuuntur, ai pia
legata aolvuntur, qui non confitentur, ai quia cum
excommunicatis versatur, ai templa sacra bene
B coluntur, si curati eorum, ut decet, officium exer­
De fidei profeeoione.
cent; quibus iniungitur ut librum animarum con­
1. Cum, niai valida fuerint fundamenta, quicscribant.
quid superaedificatur corruat neceaae ait, haec
3. Licet in hac provincia, nulla sit ordinaria
aacra Tranenaia provincialia aynodua legitime con­
bibliotheca neque librorum impresaorea, tamen quia
gregata, patrum et- sanctae Romanae eccleaiae
semper in nundinis ac alio in tempore ad cam se
exempla, Tridentinique concilii praeceptum aeconferunt venditores ipsorum, et saepe cum libris
quuta, confessionem catholicae fidei contra haereses
vetitis vel prohibitis, inscios inficiendo et mentes
omne» et alia adversantia praemittendam eaao ceneorum labefactando: provideant episcopi neminem
euit. Itaque, uno spiritu unaque voce, eamdem
libros vendere aut emere posse, nisi prius ipsis
fidei profoaaiouem, iuxta formam traditam per
omnibus bene inspectis, visis et recognitis, et deinde
foelicia recordationis Pium IV. in hunc qui lo­
de licentia ipsorum. Habeantque regulas et indices
quitur modum pro ae quisque emiserunt: Credo
librorum prohibitorum, iuxta decretum concilii
(supra eol. 38-40).
Tridentini, ex auctoritate foelicia recordationis Pii IV
'4. Haec sacra synodua mandat et praecipit,
editas, et servari mandent ab omnibus bibliopolis,
quod omnea beneficia eccleaiastica curam animarum
coeterisque omnibus laicis et ecclesiasticis personis.
habentia et qui dignitate» et canonicatua obtinent
4. Reprimatur temeritas illa, qua ad profana conet in poaterum obtinebunt, praescriptam fidei pro­
.vertuntur et torquentur verba et sententiae »scrae
fessionem in manibus ordinarii vel eius generalis
C scripturae · Spiritu sancto prolata, ad scurrilia
vicarii, eo impedito,, faciant genibus flexi», et qui
scilicet, assentationem, fabulosa, vana, detractiones,
dignitates et canonicatua in ecclesiis cathedralibus,
superstitiones, famosos libello* ant alias profanas
in capitulo palam, coram omnibus profiteantur,
indignitates. Qui contrafecerint, episcopis impietatis
duobus vel tribus [testibus' adhibiti», ket notario
•t temeritatis poena· dabunt.
qui eam in publicum instrumentum redigat, et in
. &. Similiter procedatur contra superstitiosos,
librum ad id comparatum referat, cum profitentis.
sortilegos, astrologos, strigas atque divinator·» et
aubacriptione: liber autem in archivio episcopali
arioloo, singeras mulieres, quae ex quibusdam
conservetur.
manuum lineamentis, futura praedicere praesumunt,
Do modo noondi aliioque ia synodo oenmuiio.
secundum delictorum gravitatem et iuxta formam
1. Quia vitam alienam corrigere non valemus traditam in balla nuper edita per sanctissimum
qui nostram negligimus ; cumque nullum maius dominum noatrupi 8ixtum papam V. Doceantqne
praeiudicium. quam a sacerdotibus tolleret Deu·, archipresbyteri quia ad eorum curam pertinet,
quando eos, quos ad aliorum correctionem posuit, quam sit enorme peccatum et crimen illorum.
dare de se exempla pravitati» cernit : et quando
D» ftttonu» dim» calls ot observatione.
ipsi peccamua, qui peccati compescere debemus,
cumque initium sapientiae timor sit Domini: ante
1. Dies festi, eccleaiae praecepto vel loci con­
omnia ipsius implorandum est auxiiiuin. ut ipsi suetudine observandi, eolantur, nullatenusque viosynodo, ad honorem et gloriam nominis sui et D lentur. nisi necessitas aut pietas aliud requirat ;
huius provinciae utilitatem, pro abusibus corri­ quinimo populi ita instituantur, ut intersint sancto
gendis et moribus reformandis in eius nomine in­ sacrificio missae, divinis officiis, audiant conciones,
choatae. prosperos et foelice· successus tribuaty cessent a manualibus, et a quibuscunque illicitis et
Eapropter, hortamur omnes qui in dictam civi­ servilibua operibus.' iudicionlm agitationibus, em­
tatem conveniunt, ut. huius rei gratia, ad Domi­ poriis, nundini», aliisque mercatoriis conventibus
num preces effundant, a peccatis - abstineant, ac exercendis, atque ea in alium diem non festivum
confiteantur. Episcopi et sacerdotes missae sacri­ transferant.
2, Curent episcopi, ut abstineant populi, dum dificium faciant saltem tribus diebuc in unaquaqu·
hebdomada: clerici vero sanctissimum eucharistiae - vina celebrantur, a turpibus ludis, avenis spectaculi·,
•aeramentum «umere non omittant, singuli· feriis circulationibus, comoediis, cursibus equorum ; can­
•extis ieiunent. ac bonis operibus intendant. tilenas voce aut instrumentis, publicis locis vel
Hortamurque episcopos ut in eorum ecclesiis idem quasi publicis, seu saltatione· et alia nugarum
genera ne exerceant, aub poenis episcoporum ar­
faciendum curent.
bitrio imponendis, et in pauperum usus erogandis.
SESSIO SECUNDA,
Convocatione· quae conailia vocent, nisi necessitas
instet, cum ordinarii expressa lieentia et post ves­
De viearne, arelàpreobfterie et centù.
peras. dummodo non in ecclesiis, fieri permittantur.
' 3. Officinae non aperiantur, niai aliud loci or­
1. Omnes vicarii, arehipreebyteri et cpraii in­
quirant diligenter si in eorum cura sit aliqui· mal· dinario videbitur; ne quid in eis vendatur aut

lendis. moribus reformandi·, excoMibus corrigendi·
•t aliis ex sacris canonibus permissis, statasadia
provinciale Tranense concilium incipere et incep­
tum caae’“ Responderunt. „Placet.“
9. Et quQnism maximo decet ut omnia ordina
et ratione dant, haec aacra aynodua statuit et
decrevit, ut qui prior ad episcopalem dignitatem
vocatu» extitit, priori loco sedere, et alii· prae­
cedere debeat : expresso declarans, tam in (edendo,
vota proferendo, caeremoniasque faciendo vel non
faciendo, quam in omnibus aliia ex loci· cuique
assignatis, nulli ob id aliquod fieri praeiudicium,
nulliquo novum iua acquiri aut acquiaitum intellïgi,
praeiudiciumvo aliquod fuiaae tam in petitorio
quam in possessorio illatum : »ed omnium iure,
praerogativa», gradu» et praeeminentia· salvas et
illaeaaa remanere, prout ante nostri Concilii cele­
brationem reperiebantur.

celebrata dis dossiaico 8 messi» octobri» IMO.

M

Wtbw «ν' κ m< ,·

871

CONCILIUM TRANEN8E-8ALPKN8E, 168» eetobris t

ematur, pan·, vino ao pharmaci· pro aegroti· ao-i
' ceesariis exceptis; earn·· rare. ftruetM ot olora,
peracti· mlManin solomaibus, intra officinas veudi
potarunt, portollo taatum aperto, la loci· por
locorum ordinario· deputaadia, ita at populi uoeeesitatibus succurratur: quod opisooporum pnidaatiae at pietati «aera synodus committit. Qui eontrafecerint, secundum sacros canones, arbitrio loci
ordinarii, personarum et rorum qualitate pensata,
mulctantur.
4. Monoant magistratus saeculares, ut festi dies
sitissimae maieatati dedicati, nullis exactionum
vexationibus profanentur, sed cessent. omnino in
causis civilibus exequutiones reales, et a personali­
bus abstineant, saltem dum missae celebrantur,
nisi necessitas et iuris ratio aliud suaserit, ut
respiret populus et foederis habeat intervallum,
ac divinis intéresse possit. Qui coutrafeceyint, tam
mandantes quam exequentes, excommunicationi sub- |
dantur.
6. Moneant curati parentes, ut curam adhibeant
ut puellae nubilis aetatis ad ecclesias conveniant
festivis diebus ot missae sacrificio intersint; de­
functorum vero consanguineos et affines, no, more
gentilium, in suis domibus se includant, sed 'ecclesiis
intersint, divina audiant, et pro defuncto precos ad
Deum porrigant, et ne nimium contristentur de
dormientibus sicut et caeteri qui spem non habent
resurrectionis ‘.
t». Festivis diebus, notarii omnes a contractibus
inter cives conficiendis omnino abstineant; si vero
contrahentes exteri fuerint, tunc post vespuras flant,
cum ordinarii expressa licentia; obligationes vero
penos acta nullatenus recipiantur. Qui contrafecerint, excommunicentur.
. 7. Quia maximus in huius provinciae partibus
inolevit abusus non solum homines solutos sed i
etiam maritali thoro iunctos, propriae domos et
uxores derelinquentes, festivis diebus cauponas et
tabernas frequentare, gulae et ventri indulgendn.
uxores et filios fame perire permittere, unde cauaaa
eisdem thorum violandi tribuunt, et- divinis non
intersunt : ideo, sacra synodus, animarum saluti
prospiciens, mandat et praecipit, sub poena ex­
communicationis, et alia salutari episcopi arbitrio
imponenda, ut nullus civium in tabernis comedere
praesumat, praedictis festivis diebus; venditoribus-’que sub eadem poena praecipit, ne id ullo modo
permittant. Ordinarii locorum procurent, ut modis
omnibus huiusmodi abusus extirpetur.
8. Praedicatores et curati populum moneant ut,
diebus festivis et dpipinicis, in oathedralibua ecclesiis
et parochialibus, missas et alia divina officia audiant.
9. Ut certa aliqua et uniformia forma in tota
provincia Tranensi constituatur dicendi horas ca­
nonicas et alia divina officia celebrandi, ne homines
ex uno loco divertentes, et ad alium eunt··, diversi­
mode divina officia' qt misaéa celebrari prospicient
atque audiant: sacra synodus mandat, ut in officii
modulandi ratione, una eademque sit observantia,
ut festa celebrari solita in dioeceai metropolitan·
Tranensi, celebrentur in civitatibus comprovincia­
lium, et quae in eurum civitatibus, celebrentur
similiter in tota provincia ; quod a regularibus, qui
Romano utuntur officio, 'etiam observari praecipit
Quae inferius describi et annotari inbet et mandat

Z>« religieii» Mnctorum ei Merit unafiteiiue.
1. Reliquiae sanctorum in loco honesto ac de­
centi vasculo sub bona custodia serventur; populo,
pietatis non quaestus gratia, non passim nae extra
capsam, neque absque delectu, cum ea, qua deoet,
reverentia et lumine ostendentur, cum episcopi
■ lThms.s.IV.

m

tamen licentia. Et laiei ·· non troeMgfc ast eisdem
In snperetitionibua non abutantur. Novae ant ignotae
reliquia· a populo vaneraadae non offsmntur, nisi
prius ab ordinaria probatae foedat.
9. Insolita· imaginée, insoiitovo loco non pin­
gantur aut sculpantur, aut apponantur ia ecclesiis
•ut religiosis, piis pnblieisque locis; in eis nihil
obscooaum «ut profanum conspicietur, quo fidelium
mentes aut oculi offendi possint ; sed tales sint ut,
dum cernuntur, pietaa excitetur. Pictores aut
sculptores, sine episcoporum licentia expressa in
ecclesiis publicises locis imagines sacras offigendas
nullo modo ponant, et quae positae sunt, epis­
coporum officio deleantur, amoveantur aut mutentur,
sumptibus quorum intereat, poenis contra con­
tumaces imponendis.. '
De Meramenti» in genere.

1. Nacrantenta honeste ct sine timoniae labe, ,
Vel avaritiae turpisve lucri suspicione, archipresbvteri et curati ministrent, prout ad quemlibet
ipsorum pertinet, por seipsos ot non por substitutos.
Quod si populus ita nbmerosus fuerit ut archipreabyteri et curati, eaeterive quibus animarum
cura imminet, ad sacramenta administranda,
caeteraque officia subeunda satisfacere non valeant,
cogantur per loci ordinarium, duos aut plures
coadiutores sibi adiungere, iuxta decretum concilii '.
Quod si intra terminum ab episcopo praefigendum,
idoneos sibi coadiutores non adiunxerint. ad ordi­
narios facultas eos nominandi devolvatur. Prohibeanturque ne quid in sacramentorum atfministratione, directe vel indirecte exigatur, sub poenis
a iuro statutis aliisque ordinarii arbitrio infligendis,
et in ecclesia cum supcrpcllieeo. stola et lumine
administrentur, frequentatioque eorum populis per­
suadeatur.
2. Cum maxime expediat animarum saluti eas
a dignis atque idoneis parochia gubernari, sacra
synodus mandat, ut id rectius perficiatur, cum
vacare contigerit archipresbytetatus aut ecclesia
parochiali·, ut locorum ordinarii, b·*1'1· notitia
vacationis, intra decem dies vel aliud tempus ab
eis praescribendum, per edietum publicum omnes
vocare debeant, qui voluerint examinari per con­
cursum, et, examine peracto coram examinatoribus,
ei quem caeteris magis idoneum iudicaverint, et
non alii collatio fiat, iuxta formam sacri concilii
Tridentini et constitutionis felicis recordationis
Pii V.
De eaeramenio beptitmi.
1. Fons baptismi ex lapide construatur in con­
spicuo loco. Aqtia benedicta cnm sacro chrismate,
in mundo vaae clausa servetur; ministreturque bap­
tisma·. in eoclesia' et non in privati· domibus. nisi
•liter neoeesita· cogat. Ubi autem necessitas Urget
ut extra «cclesiam qni* baptisetur, tum,-ai adest
••cerdo·, ipse baptiset, qui· ad ipsum praecipuum
id munus pertinet; post eum clericus, post quem
laieut, ultimo Iceo foemina. Utaaturq·· sacerdotes
et omnes Isti ut snpra. forma usetat Romana·
ecclesiae, videlicet : Ego te baptise in nomine Patris
et Filii et Spiritus «Meti, amee. Quod curatus
materna lingua saepe populum aibi commuent»
edoceat. Compater sit anus vol una, ad summam
nnns et una, qui non sini manifeste concubinarii,
usurarii et inconfessi eo anno, vel excomtbuaieationis vinculo irretiti, ot qui fidei rudimenta non
ignorent; similiter clericus in sacris, aut regularis .
monialisve, nt familiaritati· occssio tollatur: tales
quo sint, ut ii nuru parentum doeit, ipsi debitam
diligentiam adhibere poseint.
9. 'Habeant arehipresbyteri et eurati, vel hi,
J

>8smxu,<>4.
■ '

·

f'*'·"ν·"

878

CONCILIUM TRANENfiE-flALPENfiE, 15851 octobris 5

qai, propriae salutis immemorea, euetiaeimam eu­
charistiam nea sumpsorunt. Qaod ei négligentes
fuerint, epiacopi arbitrio graviter puniantur.
4. Tollatur abusos obsignaqdi sigillis sepulchrum domini nostri leeu Christi, quod quinta
foria ia Coena Domini erigitur.
5. Non asportetur hoc sanctum sacramentum

quibus ev» animarum imasinet, librum par alpha­
beta· eoafoetam, fan quo omnium bsptisatorum
nomina et cognomina, paroatum atque oompatram
propria mean deoqribant, similiter diem of annum,
ot an ex legitimo matrimonio infant natus ait.
3. Curati Graecorum utantur oo olao at ohrismate quae ab epiacopo fuerint ad huno usum bone­
dicta, non qnae ab ipaiemet presbyteria fuerint
bonedicta.
4. Quia novit fihmani generis hostie in bonia

actibus auum infundere venenum, unde non cernat
quotidie arte aua peccata apponere medicamentis,
ita ut in huiua provinciae partibus consuetudo,
imo potius abusus et corruptela irrepserit, ut qui
vere compatres non sunt, ita appellentur, ot sacra­
menta pro nedeasitato salutis in peccatorum re­
missionem a domino nostro lesu Christo institutum.
ad ruinam et ad peccata committenda, aub prae­
textu spiritualia cognationis, sit a daemone introduetum: quapropter, sacra synodus praecipit et
mandat, ut locorum ordinarii curent, ut abusus
iste penitus evellatur a tota provincia, poenis
contra inobedientes, eia melius visis, impositis.
bt iacramtnto confirmationi».

adorandi onoan ad inSrmoa, qui illud sumpturi non
sunt. Si vero dam ad eos defertur per parochum,
infirmum ita morbo affoetum inveniat, ut tunc rite
ministrare non possit, pyxide super corporale in
mensa collocata, paululum immoretur genibus
flexis, una eum aegroto et eaeteris qui adsunt,
devote orans; discessurus, eucharistia pyxide in­
clusa aegroto benedicat. Quod ai aegrotus opta­
verit, poterit sacramentum aperta pyxide ostendere
adorandum.
,
6. Arceantur infames, facinorosi, manifestisque
B criminibus et flagitiis illaqueati ; non tamen denegetur hoc sacrosanctum Christi corpus reis ultimo
supplicio damnatis, quos parochi moneant ad tole­
randum supplicium^ eosque doceant, etsi in natu­
ralibus hon meremur neque demeremur, ai tamen
patienter shbibunt mortem, ad peccatorum remis­
sionem eis prodesse. Curent locorum ordinarii ut
magistratus eo die. quo sanctissimum Domini cor­
pus sumpserint, supplicio reos ne afficiant.

1. Docennt archiproabyteri et curati, quantum
sit sacramentum confirmationis, quod ab reveren­
dissimis episcopis confertur, moneantque ut, cum
possunt, illud suscipiant, non tamen minores septem
vel saltein quinque annis; maiores vero confiteantur,
vel peccata detestantur, et confitendi propositum
habeant. Si minoribus ministrabitur, parentes illos
de ea re certiores faciant, ne ipsis mortuis, hoc
sacramentum quod reiterari nefas est, suscipiant.
Compatefnitus in tenendo acquiritur, nec minus
aestimanda quam quae ex baptismo oritur. Con­
firmandus non teneat. Patrini non suscipiant niait
.unum vel unam, .vel ad plus duos confirmandos,
et qui fidei rudimenta sciant.
2. Confirmatorum et putrinorum nomina et
cognomina certo jlbro scribantur, et in arcliivio
episcopali conserventur. Masculus masculum et
foemina. foominain in confirmatione detineat, nisi
aliter ex iustis causis loci ordinario videbitur.
3. Et. ut tanti sacramenti perceptio digne ac
reverenter peragatur, ut in primitiva ecclesia ob­
servatum legimus, susceptores ipai, neque iis quos
susceperint, neque eorum parentibus quicquam
omnino largiantur, ne cuiquam, quod aliquando
commissum est, iterandi hoc sacramentum, quod
nefas est. materiam praebeat.

b» -neta, cnchmcirtia, racrummto.

874

bt unuta* usseras taerifieio.

1. Sacerdotes saepe confiteantur, si copia sacer­
dotis adsit ; et, nisi necoMiiae urgeat, non celebrent
nisi matutinum et primae horae divinum officium
persolverint. Nihil super altare ponant: hostia sit
recens, calix purus, corporalia atque alia indu­
menta om*ia sint nitida et convenientia, caere­
moniae secqndum usum sanctae Romanae ecclesiae.
Jfon colebrdtur in aedibus privatis, nec in oratoriis
nisi approbatis, quae ab omni usu profano -sint
remota; nec super illis quispiam habitare prae­
cipiat : non ante, auroram nec post meridiem,
iraeterquam in die sanctae nativitatis domini
ostri) lesu Christi.
2.1 Sacerdotibus alienae dioecesis non permitta­
tur adorum facere, nisi certae, recentes et legitimas
sui ortlinarii dimissorias litteras habeant. Si vero
aliiszin locia, commoratos se asserant, ad celebranduni non admittantur, nisi illorum locorum, quo
diverterunt, testimonio eorum mores et vita pro­
bam fuerint; et prius examinentur a vicariis an
bente periti et instructi aint. Qui cum celebrant
JIO· faciant aliquem actum indecorum, nec ullam
avaritiae cupiditatem ostendant.
3. Ne|no ,|terju,
p„[urbe|

1. Ad sacrosanctam eucharistiam frequenter ad alture accedant, missam praevideant. Missae
sumendam sacerdos hortetur. ■ Et antiqua eecleaiae p horam populo commodam nop anticipent aut difac laudabilis consuetudo communicandi populo ferant, nec inchoatam ad alicuius adventum repe­
praedicetur. Illam in decenti loco et vaae, ut de­ tant, nec iri altari expectant.
cet, conservet. Lampas sit semper accensa, et ei
4. In novis misais invitationes aut importunae
. non adest societas, instituatur. Sociantibus, cum aut illiberales eleemosynarum exactiones potius
ad aegros vel proceesionaliter defertur, quadra­ quain postulationes non fiant. In altaribus ita
ginta dierum indulgentias episcopi concedant. In propinquis non celebretur, ne mutuo se'impediant
delatione, sacerdos stola cum pluviali utatur, ad celebrantes, sed unus post alium. Sacerdotes ser­
minas aaperpeilioeo et stola; umbella adhibeatur. vientes sodalitatibus non celebrent ante curatos.
Octavo quoque die, archiproabyteri particulas omnee Pluros , eleemosynas pro celebrantia missa non
in pyxide residuae assamant, et alias consecrent. accipiant. Dum ad altare vadunt, vel peracto
2. In Peaehato, in maiori ecclesia aut paro­ missae sacrificio revertuntur, nemini caput aperiant
chial!, quilibet boc sacramentum sumat, ot in vase aut salutent. Missam aperto capite (.celebrent,
qaod tamen calicis formam non habeat, vinum pro moneantque curati ut qui famulos ad pascendos
ablutione tradatur. Confesaarii poenitentes1 mo­ greges habent, eos ad sacrum audiendum diebus
neant, ut saltem per diem separati maneant viri festivis venire permittant, eorum conscientias
ab eoram uxoribus. Maribus prius tum foe.minis onerantes.
b» tacrammto potnittntia».
sacra commuais ministretur et loco distincto.
g. Arehlpresbyteri, confesaarii et cnrati, post
1. In sacramento poenitentiae et in sacramen­
octavam Paaehatia, fideliter deferant nomina eorum, tal! confessione non se intromittat kliquls saecu-

9Ht>

CONCILIUM TRANKNBB-8ALPRN8K,

oetobris S

Urn vel regelaris, nisi aetate, srieatia atque pru­

8E88IO TERTIA.

dentis prasditns ait at praevia aooedento appro­

astable* die ierit Ifi aeasto seasbris IN·.

B7<

batione episcopi. quae gratia deter. Approbatorum

noniina at cognomina in labella deoeribantur. quae
in ecclesia affigatur, nt facile ab omnibua eonspiciatur.

1. Cirea matrimonium celebrandam quater aut
quinquies legant euraii, quolibet anno, vulgari ear­

9. Coafeaaionaa audiantur ia eocleeia at loco mono, decretum Tridentinad aynodi, session· XXIV,
conapicuo, maxima foominarum, cad non noetic do clandestinis matrimoniis ; dsnuntiationwquo ser­
tempora, niai alitor naeeaaitaa postulet Bt in vent, remittendi facultate eis poenitue interdicta,
qualibet ecclesia aint confoMoriola, aed non tenean­ quae fiant dominicis et solemnibus festivis diebus
tur in capallia. Caveant sacerdotes no a caajbua quae eooloaiae praecepto servantur. Mutuo con­
in bulla Coenae Domini reservatis absolvant, nee sensu interiecto, hia verbis utantur: Ego eos m
etiam ab eis, qui locorum ordinariis de iure. vel mefrimonium eeoMwgo, »n μομηιο ÿitrie ft Filii et
consuetudine reservantur; qui .ne ignorentur, in Sfiritut oatuii, fMtH. Et eoe ne iungant qui fidei
principio quadragesimae publicabuntur. Notentque rudimenta ignorant.
9. Parochi contra matrimonii libertatem directe
diligenter, quae de publica poenitentia in aancta
Tridentina aynodo statuta aunt1, ne in privatam vel indirecte invitos non admittant-sive cogant,
sub anathematis poena ipso facto incurrenda.
commutent aine ordinarii scripto,
3. Archipresbyteri pluries in anno doceant po-' Idbrum conficiant, in quo omnium contrahentium
pulum. ut saltem semel in anno quilibet confitea­ et testium nomina et cognomina, diem, annum et
tur, secundum Innocentii III decreta*. Confessio­ mensem describant, quem apud se diligenter custo­
nem nullus audeat directe vel indirecte revelare: diant, et, elapso anno, loci ordinario consignent.
qui autem, suae salutis immemor, de hoc gravis­ in archivio asservandum. Hortentur contrahentes
simo crimine convictus fuerit, 'deponatur, et ad ad confessionem et eucharistipe sumptionem saltem
triduo ante matrimonii, consummationem. Et si ali­
agendam poenitentiam perpetuam detrudatur.
4. Curati populum saepius moneant, ut proprio quis ex iunctis matrimonio abfuerit, alter non
sacerdoti confiteantur, et ad alia loca non diver­ contrahqt, nisi certa alterius morte ab episcopis
tant ad eorum confitenda peccata: quod si id fece­ oorumvs vicariis et officialibus comprobata. De
rint. praecepto ecclesiae non obtemperasse sciant. vagabundis servetur quod a sacra synodo Tri­
Quapropter, ut fallaciis, occurratur, mandet sacra dentina statutam est *.
3. Ut scandalis obvietur, quae multoties ex
synodus confesaariia omnibus, tam saecularibus
quam regularibus, aub poena privationis officii con­ sponsorum eohabitatione exoriuntur, sponsus ne ad
fessionis, et alia ordinarii arbitrio infligenda, ut sponsae domum accedat, nisi semel in initio sponr________ alienae
______ dioecesis
_______ absque
__ ____________
„ Italiorum, et visitationis causa simul cum conpoenitenteo
ordinarii licentia non audiant, prMsertim diebus hebdomadae sanguineis aut affinibus, nevo cum sponsa damnaPassionis et Pasqjiatia usque ad dominicam in * bilit^r vivant, nec in eorum domibus seu alibi
Albis inclusive; quod si quis extra patriam in C conversentur aut cohabitent ante sacerdotalem
longinquis psfrtibus confessus fuerit, et ai probabili benedictionem, quae non detur nisi in ecclesia et
scriptaque fide testatum faciat se praecepto eccle­ cum missae celebratione. A benedictione secun­
siae obtemperasse, denuo confiteatur proprio sa­ darum nuptiarum abstineat parochus, cum illa
benedictio reiterari non possit.
cerdoti.
5. Caveant circa usurarios et concubinarios ne Ά 4. Doceant parochi populum, sublatum esse
per plures annos fallaci sponsione de restituendo impedimentum publicae honestatis a Tridentina
et dimittendo facta, et nunquam observata deci­ synodo, ubi sponsalia valida non fuerunt, et cutn
piantur. Nihil exigant a confltentibus : si vero valida fuerunt primum gradum non excedere. Im­
aliqua poenitentia pecuniae ratione praescribenda pedimentum vero quod propter affinitatem ex for­
est, non nisi ex gravissima et necessaria causa im­ nicatione contractum inducitur, et matrimonium
ponant, et non sibi aed pauperibus piisque locis postea factum dirimit, primum et secundum gradum
attribuant; missasque non sibi sed aliis sacerdoti­ ' non excedere.
bus pauperibus dari curent. Male ablata, a confi. Arohipreebyteri et curati doceant popnlum
fitentibus data, ordinario consignentur, et tam con­ ■qatorna lingua, praeter impedimenta publicae
signatio quam distributio, cum notarii et testium honestatis pc affinitatis ex fornicatione contractae,
et quae ex cognationis spiritualis sacri baptismi et
praesentia flat.
*
•i. Medici, quod in Imteranensi concilio et de­ confirmationis sacramentis exoriuntur, alios adesse
mum a foelieis recordationis Pio V statutum est D casus a sacria canonibus enumeratos matrimonia
de aegrorem visitatione, servent, ut oonfiteaatar impedientes et conttecta dirimentes.
intra triduum, aliter curationem deserant; quod
6. Parochi, matrimoniorum benedictiones sub
si négligentes fuerint, parochi ad ordinarium de­ baldachino, sub quo deferri consnevit sanctae eu­
charistiae sacramentum, nos celebrent, nec in mo­
ferant.
*
nialium monasteriis oscula ot amploxns in eocleeia
De MCroawnto ordinis.
permittant. Verba ad benedicendum ipsi proforant
1. Qui prima tonsura, qnateor minoribus aliiave non sponsus. ’ Sponsis sub anathematis poena pro­
maioribus ordinibus initiari volunt, habeant requi­ hibeant per unam ecclesiae ianuam intrare ot ab
sita a sacro eoneilio Tridentino ot alia in con­ alia exire ; maleficia ot fascinationes ad impedienda
stitutione nuper edita a sanetisaimo domino nostro matrimonia vel dirimenda adbibere, aut super­
domino Sixte papa V, si tam collatores ordinum stitionibus uti ; moneantqqp hos, ue aliis anni tem­
quam hi qui illos suscipere volunt, poenas in dieto poribus quam a sacro concilio Tridontino pro­
eoneilio Tridentino contentas, et in dicta constitu­ hibitis. a nuptiis contrahendis abstineant.
tione inflictas, effugere velint. Ordinum recipien­
De Kureemli eatrmae unctionis.
dorum dimiseoriae certo libte registrentur.
1. Curatus, extremae unctionis sacramentum
♦
non differat, donec aegrotus, amissis sensibus, ani-

I

• Hess. XXIV, «.a.
* De posa, st rewsi., e. Osxus vtnwfw.

/

> Usas XXIV, c. 7.

' ·'·”:·’«JTWwur"if· ·, -λ»'"··■

877

CONCILIUM

TRANEN8I-BALPEN8E, IM·

mam agere incipiat; sed aie iategris at ratieais,
uau vigente, earn alia «aeramenta iam perceperit,
illud oonfarat, hulusque sacramenti utilitates ex­
plicet; ct camel in ana infirmitate tribuat, niai illa
longa existante, pluries vitae periculum aalutisque
spee insurgeret. Et in actu unctionis verba eoneueta proferat; presbyterorum palma· non intna
aed foris iniungat; horteturque astantes ut preces
pro aegroto tuno Deo fundant. Non deferatur
absque ornee ot lumine.

oetobris A

878

vero, gratiarum setions* pro beneficiis acceptis Deo
referant.
8. Annalis non utantur, nisi aliud dignitatis
vel honoris ratio postulet, et tunp no solo ot
digito dexterae taantu quarto.

De merati».

1. Curati, diebus dominicis et feetivis. pulsate
oampana, doctrinam Christianam pueros doceant,
moneantque quod sit officium filii erga patrem,
9. Servetur in vati congruo et olavibne clau­ viri erga uxorem, et sic de similibus. Et qui minus
datur; distinguatur vas per litteras, ut a vatibus valent Ingenio, vulgari sermone, aliquam partem
olei catheoumenorum et sacri chrismatia dignoscatur, catechismi legant, praesertim salutationem angeli­
Agonisantibus confessorii assidue assistant, eoa cam, Pater noster, symbolum apostolorum ot decem
adiuvando et consolando. Episcopi, singulis annis, praecepta legis. Cum aliquis infirmatur, eum ad
sanctum chrisma, oleum catheoumenorum et infir­ poenitentiam et eucharistiam sumendam hortentur ;
morum conficiant,; vetera non in lampadibus aed orent pro infirmis: dum. lecto (acent, saepius illos
in sacrario crementur.
visitent. In principio quadragesimae, moneant om­
Dt vita vi hoavvtatv clericorum.
1 nes ut confiteantur cito peccata; rixas, odia alia­
que vitia dimittant.
Indigentes commendent,
1. Memores sint sacerdotes et ministros et dis­ maxime tempore famis, et similia charitatis opera
pensatores este ministeriorum Dei. Studeanf igitnr exerceant; moneantque populum ad audiendum
exemplo vitae alios antecellere ibt ad vias Domini conciones et missas.
eos incitare. Qui itaque librorum copiam habere
D» canomeit praebendatie ct alii» prevbyteri».
non possunt, habeant saltem sacrum catechismum

Romanum, et libellum illum qui vulgo dicitur
1. Nullus in choro pileo utatur, dum divina
Aviti d»1 curati, allamve summam.
celebrantur, superpelliceo autem induatur; non
9. Qui beneficia possident etiam simplicia, intra mutent locum,. nec vagetur per ecclesiam : non
mensem ad summum, clericalem habitum ab epis­ fiant strepitus nec colloquia, et de choro non
copia locorum constitutum, suae dignitati con­ exeat, nisi necessaria causa. Nullus privatim
gruentem gerant, non sordidum, non exquisiti cul­ officium dicat: nec deambulando, ne mentis va­
tus studiosum ; non induant caligas diaeetae aut gatio orationis fructum intercipiat : nec literas aut
turgidas; non utantur caligis incisis; camisiae ad ullos libros legat; nemo nugetur aut dormiat in
manua seu ad collum non sint rugosae: pileo non choro. Punctator haec omnia notet, et reveren­
utantur turbinoso et laicali. aqd ut clericum dissimis episcopis eorumque vicariis referat.
decet ; non autem in ecclesia. Barbam a supe­
De rvjalaribtu.
riori labio incidantf ne sanguinis Christi sump­
tionem impediat, et eam studiose non nutriant,
1. Regulares tales in charitate, fide, castitate,
moreque laicorum asportent, sed simplicem cultum verbo et opere se exhibeant, ut et cooperarios se
adhibeant. .
esse demonstrent secundum Tridentini concilii
3. In itinoro talia sit habitus ut clerici esae decretum. Sacrae scripturae lectionem in eorum
cognoscantur; arma non deferant, nisi loci sint conventibus habere curent, ut vèrbo et exemplo
suspecti', et de ordinarii liceutia. eaque sint honesta non solum fratres sed et alii Christi fideles in­
et defensive. In comoediis, choreis et vanis spec­ struantur. Per civitatem non deambulent, nisi
taculis ludicrisve non intersint: ab illicitis vena­ bini et cum habitu «orum ordini congruente: do­
tionibus et cantilenis abstineant; non sint vagantes mos suspectarum mulierum non ingrediantur, aut
de nocte, nec sine lumine vadant, etiam causa ne­ cum eis colloquium conversationemve ullam ha­
cessitatis, si foras exire debent. Non ludant aleis beant. In eorum monasteriis ecclesiisve nullatenus
aut taxillis aliove ludi genere prohibito, nee docere audeant pueros grammaticam, illosve cum
ludentibus assistant aut spectent. Procuratorie eis pernoctare conversarive. Noctis tempore ne
advocative officium non exerceant, nisi in casibus vagentur per civitatem, nisi de licentia eorum
permissis, cum ordinarii licentia; tabellinnatus mu­ superioris, et bini, facibus accensis. Intra claustra
nere in profanis causis non utantur; medicandi monasterii non qdmittant mulieres cuiusvis digni­
artem nullo modo exerceant laicis non famulentur, tatis ot gradus, si poenas et censuras contentas
absque ordinarii licentia in scriptis: fosminas D in constitutionibus summorum pontificum foelieis
suspectas domi non habeant ; mercaturam non recordationis Pii V et Gregorii XIII evitare vo­
exerceant, neve proxenetae officii in vendendis aut luerint.
emendis rebus fungantur. Qui vero aliter fecerint,
9. Excessus regularium extra monasterium de­
ordinarii arbitrio puniantur. Mulieres ouiuscumque gentium puniantur per ordinarios locorum: si vero
conditionis non audeant associare, nec ad brachium intra monasterium degunt, extra tamen monaste­
ducere, aut eia famulari.
rium deliquerint, et populo scandalo sint, infra
4. Clerici omnes saepe celebrent seu communi­
praefiniendum tempus puniantur ab eorum superiori­
cent, servata forma concilii Tridentini ; concionibus bus; quod ei in illis puniendis négligentes et de­
seu lectionibus intersint; in mensis et conviviis sides fuerint, puniantur per ordinarios locorum,
temperantiam adhibeant; in mortuariis super- servata forma decreti sancti concilii Tridentini ‘.
psllidoo utantur, nee recedant nisi finito sepulturae
3. Caveant tam clerici saeculares quam regu­
officio, et in oeoleajis manus Chyrothecis non in­ lares, bannitos facinorososve homines recepter^,
duant; eum cruce erecta et proeeealonaliter ad victum aliave necessaria eis praestare. Qui vero
proprias ecclesias revertantur.
Contrafacientes receptaverint, excommunicationi subdantur, prout
in constitutionibus nuper edictis a sanctissimo
distributionibus et emolumentis oareant.
5. Ceveant etiam ia mensis ne scurrilia aut domino nostro domino Bixto papa V. Si clerici
ridicula recitent, quae a gravitate sacerdotali sint
aliena: cibum sumpturi, mensam benedicant; sumpto
1

< Um. XXIV,

e.

IS.

8<V

CONCILIUM TRANENSE-SALPEN8E, 1689 oetobri* 6

880

saeculares fuerint, alii* poenis, arbitrio ordinarii. loeu* carceri destinatus^ ut qua* timor a malo non
revocat, coertioni* poenaeque formido exterreat
infligendi*, puniantur.
4. Ab eorum monatterii» abaque licentia sui atque reprimat.
6. Moniale· omne* ad matutina* hora* con­
superiori*, in acripti* obtenta, ne discedant. Qui
contratecerint, carceribus mancipentur, et interim veniant, qua* non nocti* tempore *ed in aurora
eorum superiores de dicta carceratione certiore* recitabunt, absque cantu figurato muaiciive instru­
menti*. Canendi et pultandi artem grammatireddantur.
5. In exemptorum causis, serretur constitutio camve nulla addiscat neve exerceat, absquedpiscopi
Innocentii IV quae incipit Voltttt», et in causia licentia. Singuli* mensibui, sua peccata confitean­
civilibus mercedum et miserabilium personarum, - tur, et sacrosanctam eucharistiam suscipiant, ut eo
tam clerici saeculare* quam regulares. ètiam si, praesidio muniant ae ad omne* daemonii oppu­
certum iudicem a sede apostolic· deputatum in gnatione* fortiter auperanda*. Eia, «praeter ordi­
partibus habeant, si tamen extra monasterium de­ narium confessorem, alius extraordinarius ter in
gunt. coram ordinarii* locorum conveniantur: »imi- anno offeratur, qui omnium confessiones audiat.
7. Abbatissae, pro bono regitpine monasterii.
liter in alii*, si certum iudicem non habuerint,
aub poena privationi* officii et alia arbitrio episcopi
iuxta concilii Tridentini decreta’.
r>. Regulares qui nullam habent curam ani- imponenda, singuli* anni* procuratorem et admarurn. sponsos ne benedicant, item mulieres · ministratorem bonorum monasterii eligant, bonae
partu ad ecclesiam venientes, sed parochi. quiaB vitae, conditionis et famae, aetate provectum, non
eorum proprium munus est. Eis. sub poena ex­ facultatibiltMepsum, et a loci ordinario approban­
communicationis, sacra synodus mandat, ne in dum: quem, in fine cuiuslibet anni, modis omnibus
hujusmodi officiis ad eos non spectantibus ullo curent eorumdem bonorum administration» rationem
pacto se ingerant. In eorum ecclesiis, mortuorum loci ordinario reddere, adhibitis duobus probis viris,
cadavera, absque parochi praesentia non sepeliant, et, si fieri poterit, consanguineis aut affinibus ali­
cuius ex monasterii monialibus.
sub poena interdicti.
7. Caveant regulares omnes, sub poena - ex­
D* tcelttii».
communicationis et privationis officii, absolvere a
1. In ecclesiis, de rebus profanis congregationes
. casibus, quos expresse locorum ordinarii sibi reservarunt, virtute privilegiorum cis concessorum, aut publica colloquia nonjiant, nec in earum atriis
quae Mare magnum vocant, aliove praetextu, etiam ooemeteriisve et vestibulis aliquid venale propona­
rosarii, saoris canonibus' et declarationibus desuper tur, nec pila ludatur, nec choreae aut spectacula
f .ctie. per illustrissimo* dont(nos cardinale* sadri agantur, neque per ea fiant deambulationes, neque
mendici vagentur dum divina celebrantur. Stabula
concilii Tridentini interpretes*obsistentibus.
animalium procul sint ab ecclesiis et coemeteriis ;
Dt mmialibu».
reparentur etiam in illis quae reparatione indigent ;
1. Moniales regula* sui ordinis, cui adstrictae et qui negligdns erit, duplo eius quod in fabricae
sunt, frequenter legant et execution! mandent quae reparatione fuisset impendendum, puniatur. Quod
eis ab earum superioribus ordinata sunt : quod si, ob illarum paupertatem, reparari non poterunt,
monasterii praefectae curae esse debet, et prae­ servetur decretum «acri eoncilii Tridentini ·. Lapidw.
cipue clausura : circa quam si' negligenter se ges­ caementa et omnis eorum locorum materia absque
serint eorum superiores, sciant divini se iudicii episcopi auctoritate ad aedificia profana non ad­
obtestationem et maledictionis aeternae extermi­ hibeantur.
2. Calices, paramenta. libri et cetera sint con­
nationem subituros.
2. Nemo virginee cogat ad professionem, sub venientia. Circa horam nonam pulsetur eampana.
excommunicationis .poena, et* die quo monasteria ut fideles ea excitati, domtScarrT cirationem et
ingrediuntur, consuetudinem ii\ illis vestiendi* et angelicam salutationem genufltA deyote recitent/
ordinandis abrogamus.'cum iam se Deo dicarint, pt sic ter in die Deum venerentur: et circa duas
mundique ornaturo derelinquçrint. sed habitum hora* nocti·, similiter pulsetur eampana mortuorum
pro suffragando eorum aniniabus. Quibus haec
album induant. I
3. Nullus in efirum ecclesiis celebret, nisi ei facientibus, quadraginta dierum indulgentiam ordi­
facultatem faciat qui illis praeest, nec aliquis, narii locorum concedant.
3. In ecclesia ita sedeant, ut sanctam eucha­
etiam sanguine coniunctus, audeat cum monialibus
confabulare, nisi ex necessaria causa, et cum ordi­ ristiam a tergo non habeant. Et ubi nbn sunt, fiant
narii licentia, eaque in scripti* tradatur. Ante sepulturae, ubi vero haberi non possunt, in coeme­
decimumsextum annum expletum, nulla ad pro­ terii* corpora mortuorum condantur, et in eis ven­
fessionem admittatur, nec quae per annum, po*t' tilari, pannoive lineos aqua madefactos poni omnino
habitum *u*ceptum. in probatione non steterit, prohibeatur, inxta Innocentii III pontifici» statutum.
4; Sclopetta, balistae aut hastata arma in eccle­
1 quaeve officium dicere-nesciat; cuius voluntas ab
ordinario prius exploretur. .Quod in exemptorum siis non deferantur, nisi, custodiae causa, aliud or­
monasteriis ordinarii obserripri procurent, iuxta dinarius iusserit. Earum fores ^>o*t solis occasum
clauduntur, sub poena epiacopi arbitrio imponenda.
■acri concilii Tridentini praescriptum λ
4. Vbi cerate non est praefixus numerus moDt itumio tt ein» «bttrvationt.
nialium, quamprimum praefigatur, qui ex monaste­
1. Cum omne quod in mundo est, aut concupis- riorum redditibus commode sustentari possit, iuxta
decretum concilii Tridentini *- et constitutiones centia carnis aut oculorum sit, aut -superbia vitae,
qui* non videt concupiscentiae carnis nulla re melius
Pii V et Oregorii XIII.
5. Sit in unoquoque monasterio aegrotantium quam ieinnio. concupiscentiae oculorum, quae ava­
locus, quem infirmariam votant, et si non adsit, ritia est. quam eleemosyna, et fastui vitao quam
quamcitiuS' construatur : atque aedificetur similiter hu mili et pia oratione mederi? Et· cum omnis fere
peccator et in Deum et in proximum et in *e
ipsum peccet, oratione, quod in Dfum commissum
’ -sa. VII. c. 14.
’ Im· rnmlaribiie, ‘new. XXV, <·. 17.
* Sees. XXV’. c. 3.

'

> Ses». XXI, 7.

CONCILIUM TRANÎN8E-8ALPEN8E, 1589 octobri· Λ

881

889

est. eleemosyna, quod in proximum, ieiunio vero, a
Di kotpitaliba» <t pii» loti».
quod in se ipsum peccatum est, quodammodo ex­
1. Administratore· hospitalium, confraternitapiatur. Sacri denique canones ao propterea sancta
Tridentina synodus pastores omnes exhortatur atque tum, fabricarum ecclesiasticarum piontmque locorum,
obtestatur omnem adhibere diligentiam ad fideles quolibet anno, locorum ordinariis eorumve vicarii,
cohortandos, ut ea quae àd domandam carnem con­ rationem reddant, ut con.tet quomodo fructu,
ducunt, praesertim ciborum delectum et ieiunium, eorum locorum erogati fuerint. Quibus sacra syno­
omni studio amplectantur. Omnes ergo abstineant dus mandat ut decreta et provisione· a sanctissimo
se a carne, ceterisquo omnibua quae a carne tra­ domino nostro domino Sixto papa V reverendissi­
hunt originem, ut ovis, lacte caseo, butyro et huius­ mis episcopis desuper transmissas, execution! man­
modi, per totam quadragesimam et ali£ praescripta, dent, et illa modis omnibus inviolabiliter observari
procurent, similiter et decreta sacri concilii Tri­
ut infra *. tempora.
9. Tota quadragesima igitur, dominicis diebus ' dentini.
9. Ne mali homines bonos inficiant, in conexceptis, quatuor anni temporibus, ac omnibus in­
dictis praeceptisque sanctorum vigiliis, omnes ieiunii fratrum numerum non adscribantur homines facino­
legi obnoxios se esse cog'noscant; exceptis iis, qui rosi, aliave infamiae nota aspersi. 8i qui vero
vel urgenti necessitate, vel imbecilla aetate, mor- adscript! reponuntur, et vitam non composuerint,
bove aliquo, aliave iusta causa sint impediti, honesteque vitae rationibus non conformaverint.
quibus accedente fide utriusque medici, vetiti ves- B episcopi auctoritate amoveantur, et in aliia non admittantur.
cendi licentia non denegetur.
3. Confratrea Omnes habitum congruentem ha­
3. Cupimus populum admonitum esse, illos
quadraginta dies, totius anni decimam, in oblatione beant, sua officia subeant, processionibus intersint,
ieiunii. pro fidelium omnium salute consecrari. et qui bis moniti non paruerint. <le confratruin .
Caveant autem ieiunii cultores, ne dum vetitis cibis numero deleantur et amoveantur, et aliis copfraterabstineant, aliarum rerum delicias luxuriamque con- nitatibus non_adscribantur. .
· '
sectentur. immo vero moderato cibo et potu carnis
De legati» ad piat cautae.
vitia coerceant, ut liberi mentes ad caelestium rerum
amorem et contemplationem erigant, et ad pietatis
opera expediti inveniantur. Nam homini parum
prodest, se per ieiunium cibo temperasse, ai animus
in peccatis sit intemperans. Idcirco, fideles in ieiunio
praecipue studeant, ut dum caro ab alimentis ab­
stinet, mens pariter a culpa ieiunet. Omnes igitur
in Dei laudibus, eleemosynis aliisque piis officiis
occupentur : hoc est enim ieiunium quod praecipue
se Dominus, Esaiae ore, delegisse testatur.
4. leiunia ergo ab eccleaia indicta reverenter C
observari volumus, admonendumque populum cur
sint instituta, nempe ut corpus per temperantiam
cibi ac potus castigetur in servitutemque redigatur,
quo animue vegetior ac liberior laudibus divinis
assistat, qui neque voluntati eese attemperet.
Magnum certe et generale ieiunium est abstinere
ab omnibus iniquitatibus et illicitis voluptatibus
saeculi, iam cum in. ieiuniis, et aetio potius in­
dictionis quam abstinentia ista a carnibus spectetur.
Admonendus est etiam populus, cum ieiunandum
erit; non minus sumptuosa et prolixa illa piscium
fercula quam carnium vitanda, belsaria item illa .
magis quam carnes inflammantia.

De inventario conficiendo bonorum eccletiatiicorum.

t

1. Pro bonorum ecclesiasticorum conservatione,
mandatur ompibus capitulis, et beneficia ecclesiastica cum cura et sine cura obtinentibus, ut, infra
duos menses post synodi huius confectionem, in<ventarium omnium bonorum mobilium et immo'bilium ad 'eorum ecclesias pertinentium, conficiant,
singulis \pibus annis renovandum, ita ut fines et
conditiones bonorum et praediorum diligehter noten­
tur, iuxta constitutionem nuper editam per sanctissi­
mum dominum nostrum dominum Sixtum papam V.
cancellarioque ordinarii tradant, ut in archivio ser­
vetur, cuius copiam in eorum quoque ecclesiis dili­
genter retinebunt. Volumusque etiam ut prima
dominica adventui et prima quadragesimae, quo­
libet anno, in missa maiori legatur vulgari sermone
decretum sacri eVhcilii Tridentini contra occupantes
bona ecclesiastica3.

' KMw nmd»»e:

sapra.

* So·, ΧΧΠ, e. 11.

Concn- nuiuu Ttiin.'» XXXVI »«.

1. Notarios omnes, quorum negligentia legata
ad pias causas, quae suum effectum sortita non
Sunt, occulta manent, et quasi cum defuncti cada­
vere tumulata, sacra synodus mo>t, ut infra tres
menses post synodi promulgationem, episcopis
eorumve officialibus significent ; in posterum vero
intra mensem post testatoris mortem tradant, sub
poena excommunicationis, honesta mereede accepta :
et ut eorum memoria non depereat, certo libro ad
id deputato describantur manu notarii in quo legatum, dies, annus et testes notentur.
De Indimagittri».

1. Ludimagistri qui publice vel privatim pueros
aut adolescentes docere.volunt, id opus non aggre­
diantur, nisi prius, iuxta sacri Tridentini concilii
praescriptum ac Pii IV formulam, fidei professionem
emiserint. Ante vero quam hi praeficiantur, de
vita et moribus bonum habeant testimonium. I.ibros
omnino obscoenos non ' explanent, sed ad fidei
Christianae doctrinam illos, praesertim diebus festivis, informare studeant, et singulis mensibus ad
eucharistiae sacramentum suscipiendum hortentur.
2. Sacra synodus, ne eos quos mater ecclesia
peperit, et quae concilium Tridentinum mandavit,
oblivisci videatur, optaret ut pro illorum exeeutione et pauperum subsidio, ne eis legendi et proD ficiendi opportunitas subtrahetur, erigeretur seminarium clericorum : sed respiciens quod, propfer
tenuitatem redditum ecclesiarum, ac paucitatem
beneficiorum totius provinciae, id opus aggredi non
pottst. mandat et praecipit, ut in unaquaque
ecclesia cathedrali, magistri conducantur gramma- .
ticae, ecclesiae vel universitatum stipendio, qui
gratis clericos et alios pauperes doceant, aut pro­
videantur eia de aliquo competenti beneficio.

D« erroribus Graeeonun tullmiu.
1. Curati Graecorum ad populi sibi commissi.
notitiam deducant bullam felicis recordadbnis
Pii IV quae incipit Romana» pontifex, illjimque
doceant purgatorium esse, animaeque ibi detentas
eorum, qui suscepta poenitentia et ea non peracta.
' vel qui sine mortali peccato cum venialibus tan. tum decedunt, purgari post mortem, et ecclesiae
suffragiis posse adiuvari. Komanumque pontificem
M

883

CONCILIUM TRANEN8E-8ALPEN8E,lb8fi octobrie 5 _

8M

in cis jurisdictionem habere, et pro eo orandum J gregis calate non invigilaverint, animamque pro­
in missa non autem pro pseudopatriarcha Constan- fuderint, sed mercenariorum more gregem dere­
linquentes et quasi fugientes, praeter peenas in
tinopoiitano schismatico et haeretico.
J. Insuper indulgentiae a summis pontificibus dictis constitutionibus contentas, ovium deperdi­
coucessas non esse damnandae, nee eoclesiasticas tarum sanguinem in tremendo illo indicio, in quo
censuras et sententias eeae spernendas, sancto- omnes astabimus, reddituri erunt rationem, et de
rumque festivitates a nacra Romana ecelqsia eorum manibus sanguinem ipsarum esse exqui­
sanctisque patribua ordinatae, et aliae ox loci con­ rendum.
suetudine, observandae eaae.
Dteretum concilii Trideniini d» retidentia tub
3. Doceant etiam Spiritum nanctum, qui est
Paulo 111.
tertia in Trinitate 'persona, a Patre et Filio pro­
Eadem sacrosancta ayuodua, eisdem praesiden­
cedere, unum atque aequalem Deo et Patri et
Filio Deum, unius substantiae, unius quoque na­ tibus apostolicae sedis legatis, ad restituendam
turae. non tamen genitum nec creatum, .aed ab collapsam . . . salubriter expedire (Trid., sess. VI,
utrisque procedentem, qui nec ingeniLs nec dt rtf., o. 1].
‘4. Episcopi inferiores . . . quaecumque suffra­
genitus creditur : ne ei ingenitum dixerimus, duos
Patres asseramus, aut si gonitupi, Suos Filios prae­ gante (Trid., sees. VI. dt re/., c. ‘4[.
dicare monstremur; qui nec Patris tantum nec
Filii tantum sed simul Patria et Filii Spiritus dici- 1 I Decretum concilii Tridentini de recidentia tub Pio 1 F.
tiir : nec de Patre in Filium, nec de Filio ad sancti­
Cum praecepto divino . . . aboleantur (Trid.,
ficandam creaturam procedit, aed simul ab utrisque
■seas. XXIII. de ref., c. 1 (.
ab aeterno proeesisse monstratur: uec tamen minor
Huiusque Tridentini concilii decreta.
Patro, et Filio habetur, sicut Filius, propter assump­
tam earnetn minorem se Patre et Spiritu .sancto
De dignitate et munere episcopali.
esse testatur. Qui anathemati subjiciatur.
I. Eliminetur abusus conservandi pro infirmis
1. Agnoscant episcopi eorum maximam digni­
eucharistiae sacramentum in die Coenae Domini tatem, cum sanctam Dei ecclesiam a Spiritu sancto
confectum usque in alium diem dictae Coenae regere positi aint, et supra omnes gradus consti­
Domini: sed singulis octo diebus renovetur. In­ tuti. Sui igitur status non obliviscantur, ponti-*
fantibus nuper natis non exhibeant: nec domi con­ ficiam dignitatem non dehonestent, saecularium
servent. Mortuorum cadavera a sepulchris non principum mensis non inserviant, et memoriae com­
eruant neque comburant. In baptismi et extremae mendent eorum ae 'esse duces, patres et pastores,
unctionis sacramentis utantur oleo sancto, quod ab et quod eorum cura et vigilantia fideles ipsi ad
episcopia, in quorum dioecesi degunt, benedictum caelorum regnum'diriguntur, quodque mediatores
eat. non autem quod ab ipsis Graecis; sanctum sunt pro hominibus apud Deum. Qua de re, memine­
chrisma ét sacra blea catechumenorum et infir­ rint frequenter offerte sacrificia pro peccatis eorum.
morum. similiter quae ab ipsis episcopis benedicta t Dominicis ergo diebus et reliquis festivis, nisi legi­
sunt, suscipiant; et dum illa administrant, alio timo impediantur, missae sacrificium celebrare non
quam Romanae ecclesiae ritu non utantur. Con­ dimittant, ut qui pro hominibus assumpti sunt, pro
firmationis sacramentum non a presbyteris graecis hominibus orare non cessent.
2. Episcopi, singulis annia ac semper sex men­
eed ab eorum loci,ordinario suscipiant: episcopis
enim duntaxat, non aliis, ministrare licuisse tem­ sibus post provinciale concilium, dioecesanam syno­
poribus apostolorum legitur; atque ita deinceps dum habeant, in qua decreta in provinciali concilio
servavit et servat sancta ecclesia. Extremae unc­ edita promulgentur, et annus ullus ne,praetereat,
tionis sacramentum, tamquam vero a Christo do­ quo synodum non habeant, si poenas in sacris
mino institutum, et ab apostolis promulgatum, canonibus contentas effugere velint.
accipiant: curati illud infirmis etiam non petenti­
bus. ministrare non omittant.
TRACTATUS DE (’ONCIONATO1MBI S.
5. Ad sacros vero ordines a graecis episcopis,
Eaque quae patres praedicatores curative docere
absque loci ordinarii licentia obtenta, non promo­
veantur. et promoti-graeco ritu non autem latino, omnino et nullo modo silentio' praeterire) debent,
missam et alia divina officia celebrent, non in sunt fere 'infrascripta.
I. Quomodo praedicatore· fidei fundamentum Latinorum sed in propriis ecclesiis, neque Latini in
ecclesiis Graecorum absque loci ordinarii licentia. illaemm tervare debent.
Principio, cum ecclesiastici praedicatores, iuxta
I>
apostolicam doctrinam, illaesum servare debeant
SESSIO QUARTA
fidei fundamentum quod positum est. quod est
eelebrata die dominico 16 mensis oetobria IMS.
Christus lesus; intelligent hoc nomine tunc servari,
D« reeidentla.
cum adversus ea quae in sacra scriptura habentur,
1. Ut nulla temporum iniuria aut hominum aut adversus ea quae ab ecclesia sancta per tradi­
oblivione aut consuetudine aboleantur quae de tionem a sanctis apostolis, ipsis accepta, aut uni­
residentia, sub Paulo III1 et Pio IV felicis recor­ versalibus, 'legitimis receptisque conciliis definita,
dationis statuta sunt
sed omnium auribus et aut perpetuo catholicae ecclesiae consensu, et con­
mentibus infigantur : sacra synodus ea decreta tum cordibus sacrorum doctorum sententiis roborata
hio inserenda et publicanda mandavit tum in episco­ sunt, nihil protulerint aut asseruerint. Caveant
palibus synodis, per viscera misericordiae Dei nostri igitur summopere primum, ne in ullam damnatam
obtestando omnes qui residere tenentur, ut resi­ haeresim incidant, aut varias et peregrinas doctrinae
deant, ne sui oneris videantur immemores et invehant in ecclesiam Christi; caveant deinde, ne
auperiorum parvipendere praecepta, scituri quod suam volentes ostendere doctrinam, ae ipsos potius
si more bonorum pastorum non resederint, et pro quam Christum lesum praedicare videantur. Quatnobrem, ab inanibus quaestionibus et ventosis dispu­
tationibus abstineant, et salutem dumtaxat ani­
■ * Cone. Trid.. seas. VI, dr ref., e. 1-8.
marum sibi proponentes, quae sunt populo christiafio
• l une. Trid.. assa. XXUI. de ref., c. 1.

886

CONCILIUM TRANEN8E-BALPEN8E, 1589 octobris 5

88β

credenda, quaeque facienda, quaere oranda prae- , mu praedicent ot sequantur doctrinam quae ia
Tridentinq'concilio declarata foit. Et in populari­
dicent et explanent.
3. Quod ratprrrao sermons, Mae ulla ampJUfio- bus concionibus, de conceptione gloriosae Dei
lopia, olmiMÛgiM haereticorum argumenti», veritatem genitricis disputare non audeant, sub poenis' in
oatholitam limplici populo proponor» daiaant.
bulla felicia recordationis Pii V contentis, quae in­
Careant quoque praedicatorea verbi Dei, quan­ cipit Super tpeeulum.
tum poaaunt, ne opinion», haereticorum recitent
5. Sobrie, propter ineapaeu, d* praedeetinatione
populo qui ea· n»ciat, ue diabolua inde sumat praedicandum mtDe 'praed»tinatione, de qua beatus Augustinus
occasionem eoa tentandi ', aed catholicam veritatem
aaaerant. illam eccleaiae cunctae, conciliorum et ait: facile imo utile esse ut taceatur aliquando
consuetudinis approbatae, nec* non aanctorum doc­ verum propter incapae», iuxta illud Domini :
torum ab ecclcaia probatorum aubtoritate confir­ „Multa habdo eobi» dicer» trd non potutie portaro
mando, testimonia tamen scripturae sacrae ab modo,“ sic praedicent, ut nemini suo sermone spem
haeretici» adduci solita, fideliter et conformiter alita aufprant salutis : sed iuxta scripturarum tMtimonia,
locia eiuadem scripturae et ddctoribua sacri» inter­ manifeste, clare ac diserte pronuncicnt. omnibus
pretentur. Neque vero ambiguo et renuto ser­ gratiam Dei conferri, quae sit sufficiens ad salutem,
mone loquantur, ut ex auditoribus aliud unus, aliud ai ei non restiterint; sanguis Christi, quod attinet
alter intelligat, sed ita clare,.dilucide et sine ulla ad divinam largitatem, pro omnibus jrorstu effusus
aequivocatione aut amphibologie eorum senten­ I Mt. Usurpent ergo sibi simpliciter ac sincere aposto­
tias explicent, ut omnes omnino auditores, unum licam illam beati Pauli ac dignam omni accepta­
et eundem sensum iure possint accipere ; neque tione sententiam dicentis: primum omnium fieri
rem tractent adeo concise et obscure, ut eius rei obsecrationes,' postulationes, gratiarum actiones pro
in' privato colloquio et in cubiculo non somniculoso omnibus hominibus, pro regibus.et omnibus qui in
auditori tacite interpretationem promittant, nec sublimitate constituti sunt, ut quietam et tranquil­
tandem ita subdole ac frigide rem ipsam tractent, lam vitam agant cum omni pietate et cantitate.
ut facile se praevaricatores et causae veritatis fidei Hoc enkn bonum est et acceptum coram salvatore
proditores ostendant.
Christo Deo. qui omnes homines vult salvos fieri
3. Praedicator*» eonatanter tum articulo» fidei, et ad agnitionem veritatis venire ; unus enim Deus, .
tum ecduiae ‘ catholica» Romanae unitatem, eiutque unus et mediator Dei et hominum homo Christus
caput in torri» papam eu* profiteri debere.
lesu» qui dedit in redemptionem sepietipsum pro
-Verum, ut ad particularia descendamus, in pri­ omnibus.
mis adversus omnes haereticos docendae sunt plebes
6. Non involucri* aut ambigui» urmonibu», ud _
articulos fidei, in quibus illud praecipue insinuetur, luculenter poit hanc vitam purgatorium auerenquod voluerit Deus in Christo omnem plenitudinem dum eue.
divinitatis inhabitare, ot per eum reconciliari
Clare item ac diserte declarent esse purgatorium
omnia in ipsum -, pacificans per sanguinem crucis post hanc vitam quod et de scripturis sanctis
eius, sive quae in terris, sive quae in caelis sunt. ' elicitur et patrum traditione conciliorumque diffi­
Praeterea doceant unam esse catholicam ecclesiam, nitionibus comprobatur, ubi animae defunctorum,
columnam et fundamentum veritatis, ot unum eius­ quae cum Dei gratia ex hoc mundo migrarunt, nec
dem ecclesiae sub summo capite Christo supre­ in vita pro admissi» satisfecerunt, pro modo delic­
mum caput ipsius, domini nostri lesu Christi verbo torum torquentur, segregatae interim a gloria Dei.
constitutum in terris, cum dixit beato Petro et donec vel omnino purgentur suppliciis, vel per
in eius persona omnibus successoribus eius : ,,ΡαΜ» suffragia viventium adiutae, in misericordia Dei
ove» meo», pate* agno* msos,“* et idcirco, sanctam releventur vel evadant.
Romanam ecclesiam, quam beatus ille apostolus,
7. Indulgentiarum thuaurum, eiueque ditpeneacum beato apostolo Paulo, suo sanguine conse­ torem eanctieeimum papam pontificem maximum eue,
cravit, ac cui deinceps, eiusdem Petri successor ac manifeite doceant.
Christi vicarius peculiariter praesidet, esse eccle­ De indulgentiis quoque‘tractantes, doceant esse
siarum omnium reliquarum matrem et' magistram, vere inexhaustum thesaurum meritorum Christi et
et ab illa fidei confessionem ompea accipere ac' sanctissimae eius matris ac ceterorum sanctorum, et
tenere, eiusque mandata reverenter suscipere ac huiua dispensandi thesauri per indulgentias summum
servare debere.
pontificum tanquam Christi vicariqm in terris ple­
4. Ita d* (ibero arbitrio deque peccato originali
nariam habere potestatem ; reliquos pontifices iuxta'
ac iuetification* praedicandum eue, ut a doetrina sibi ab eo tfxatum munus. Per illas vero indulcatholica in Tridentino concilio declarata, non dit- D gentias vices satisfactionum debitorum, impleri, ut
poena debita minuatur vel extinguatur, iuxta modum
cedant.
Et quoniam de peccato originali et de libero in ipsis earum legitimis concessionibus prae­
arbitrio ac de iustificatione contingit habere ser­ scriptum.
8. Invocationem denique eanctorum cultumque
monem, sic eius peccati malignitas praedicanda
est. ut non solum Manichaeorum et liutheranorum imaginum eonetanliteime confirment.
' Denique, de gloria sanctorum et eorum invoca­
sed etiam Pelagianotum vitentur ertOr» : quod
certe fiet, si nec liberum hominis negetur arbi­ tione ac veneratione et cultu, ac similiter de
trium, nec tantum viribus eius arrogetur ut, absque adoratione et culta imaginum ac reliquiarum sanc­
fide et divino auxilio et gratia, quicquam valere torum corporum, ea praedicent et annunciando con­
ad aeternam salutem dicatur; nec e converso.sio firment, quae ab ipsa antiqua ao diuturna in cunctis
deprimatur, ut negatur, divino assistente auxilio ecclesiis consuetudine et a ■ sacris conciliis com­
et gratia, non cooperari ad recuperandam Dei probata sunt-et confirmata. Ha» sunt praedicanda
dilectionem et ad meritum aeternae vitae; et in populo ad gloriam Dei et ad utilitatem animaram
summa de peccato ipso, originali et de iustificatione nostrarum.
9. De praebenda thoologali.
Meminerint episcopi, ut praedicationis munus
■ Textus mendose: iraemdi.
commodius adimpleri possit, ecclesiae cathedra!»
1 Colos». I. 8 ot Π, 18.
aut coliegiatae in oppidis insignibus, in quibus
• loei. XII, 1».
M·

887

CONCILIUM TRANEN8B-8ALPEN8E. 158» octobri. 6

888

praebendam aut stipendium quovii nomine then- a
logiae interpreti assignatum non habent, carent
quamprimum decretum concilii Tridentini ut ad­
impleant. cum illi» praebendam |>rimo vacatura*
ad hunc u*um concilium constituerit, quam ai
■olummodo. qui ad hoc munit* per ae praestandum
idoneus fuerit, deferri voluit

P» Mftrù.

2. Non concedatur excommuniçatp ac manifeste
'notorio criminoso, neque contra aliquem qui, ob
eius paupertatem, satisfacere non posset, neque in
loco ubi ea* verisimile sit negligi vel contemni.
Diebus etiam Nativitatis Domjni. Paschae resur- C
rectionis, Ascensioni*. Pentecoste*, in solemnitate
sacri Corporis Domini, aliisque solemnioribu» festivi*
diebus locj patronorum nostrae provinciae ne pro­
mulgentur. Et abusus promulgandi sententiam ex­
communicationi* per publica loca civitatis. ' extirpetur. nisi ex gravissimi* causis aliter loci ordinario.videatur.
3. Curati moneant populum ut timeat sententiam
excommunicationis, et quod non est homo· qui ligat
sed ('liristus. qui hanc potestatem dedit hominibus
et domino* fecit tanti honori*, et quod excommuni­
cat!. etsi publice denuncisti non sint, si in ei*
actibus se ingefaqf, qui per excommunicato* ex­
plicari non possunt, mortaliter peccant. Et ne alii
eorum commercio inficiantur, bis in menae, in mis­
sarum solemniis denuncientur ; quod si per annum
in illi* insorduerint, procedatur contra eo*, uti de
haeresi suspecto*.
D

1. Turpem abusum in quibusdam ecclesiis fre­
quentatum, quod certis anni celebritatibus, nonnulli
cum mitra, baculo ac vestibus pontificalibus, more
episcoporum benedicunt : alii, ut reges et duces induuntur. quod festum fatuorum vel innocentium
seu puerorum nuncupator, quibus homines ad
cachinnationem moventur: penitus sacra synodus
prohibet et detestatur. Qui vero contraire census
fuerit, gravi poena ordinarii arbitrio puniatur.
3. Veneranda Christi domini passio et gloriosa
martyrum certamina, aliorumque sanctorum gesta,
quae repraesentandi populo pro ipsius aedificatione
pia introduxit consuetudo, modo hominum perver­
sitate eo deducta est, ut offensioni, risui et des­
pectui sit. Episcopi modis omnibus curent, ut a
concionatoribu* graviter exponantur, ita ut pietatem
et lâchrymas amoveant auditoribus. Caeterum.
sanctorum martyria et actiones ne agantur, sed ita
pie narrentur, ut auditore* ad earum imitationem,
venerationem et invocationem excitentur.

1. Cum apud Deum non detur acceptio1 per­
sonarum, ot ut ea. quae decet, cura omnium ha­
beatur, eum sacerdptalis officii ait erga omnea
ecclesiae filio* eurum habere communem: volens
aaera aynodu» vago et fallaci aingarorum generi
providere, mandat ut locorum ordinarii, quando eoa
in eorum partibtte morari contigerit, de infrascripti*
Dt
tzcomtnntioaiioine.
diligenter inquirant :
1. Excommunicationis gladium nervum e**e ec­
An ipao*, ut bono* chriatianoa decet, in omnibua
clesiasticae disciplinae «urum concilium Tridenti- eorum actionibu* ae gerant.
nutn declaravit, medieinafe non eradicantem sed
An ainguli* anni* peccata au* confiteantur, et
disciplinantèm, sobrie et magna circumspectione , si dixerint illo anno confesso* fuisse, exhibeant
esse exercendum, et non in levibus causis sed gra­ legitima documenta.
vissimi» utendum cum magna 'maturitate, oausaque
‘An sanctae ecclesiae instituti* et praeceptis*
cognita, pro rei. loci et personae qualitate; ne, ai pareant.
An in contrahendi* matrimoniis abstineant a
ex levibus causis aut temere incutiatur,'.magi* con­
temnatur quam formidetur. Quapropter mandat gradibus prohibiti*.
An quicquam agant, quod schismaticorum morem
sacra synodus ut monitoriae litterae‘pro deperditis B
aut subtracti* rebus concedi solitae, a nemine con­ usumque praeaeferat.
cedantur nisi a reverendissimis episcopi» eorumque
An quadragesimae tempore vigiliarumque diebus,
generalibus vicariis, tributa eia specialiter hac facul­ a carnibus et cibis a sancta Romana ecclesia pro­
tate. conditionibus adhibiti* a aaero concilio Tri- hibitis, abstineant.
dentino. et | a] felicis recordationis Pio V praescripti*.
An novis ritibus utantur: quod si contra eccle­
siae praecepta ritusque. ab illi» aliquid fieri comEt in infrascripti* caaibu* nemini concedantur:
Pro re criminosa quae infamiae notam inducat, pererint, diligenter se informent, et interim ab
non concedantur, nisi pro .civili tantum interesse, eccleaia, divinorum officiorum tempore abjiciantur.
QUadragesimali vero tempore et* iniungatur. ut
et earum rerum quae summam ducatorum duodecim
excedant :
non discedant, nisi prius sua peccata copfessi
Pro re non omnino occulta;
fuerint, et eucharistiae sacramentum 'sumpserint.
Pro re, quae diu amissa aut subtracta est. ita ut
illius memoriam amplius non haberi verisiinile sit. Dt ftlto /otuorwm at da tolltudit repraetentiouibus.

Dt eoncMaarii».

I. Urave scelus e«t homine* soluto* concubina*
habere : gravissimum vero uxorato*. Nam praeter
scandala animaeque periculum, unum inter cetera
id sati» est, quod maxime ' catissimas muliere*
exasperare solet, dum eorum thorum et fidem datam
violari vident ab eorum maritis. Ideirco, ut ad eam,
qua decet, continentiam vitaeque integritatem
ministri ecclesiae revocentur, et laid in damnationi·
statu vivere non audeant, praeeipit sacra synodus
ut decreta .sacri concilii Tridentini de concnbinuii*
et provisione* nuper locorum ordinariis directae a
sanctissimo domino nostro domino Bixto papa V
per privata* litteras, omnino observentur. "Quibus
omnibus mandat sacra synodus ut. snb poena ex­
communicationis et aliis poenis a iure statut», infra
duodecim dierum spatium concubina* eiiciant.

Dt agitationibut taurorum aliarumvt ferarum
bettiarum.

1. Licet deteatabili* duellorum usus. * diabolo
introductu*, in quo cruenta corporum morte ani­
marum perniciem lucratur, sit a sacro concilio Tridentino prohibitus, nihilominus, ia plerisquo huius
provinciae partibus et locis, quamplnrimi ad virium
suarum ostentationem et audaciae, in publici* spec­
taculi*. cum tauri* et alH* feri» bestiis congrediun­
tur. 8aora synodus, animarum saluti prospiciens,
tali* hominum immo daemonum spectacula pro­
hibet ac detestatur, sub anathemati* poena et aliia
in bullp felici* recordationi* Pii V' contenti*, et
decernit ut qui in illi* mortnn* fuerit, ecclesiastica
careat sepultura.
Dt blatphtmia.

1. Post .detestabilem haereticorum increduli­
tatem et impietatem, quam detestabile, perniciosum,
1 JUtMo mmdoM ' exceptio.

ggg

CONCILIUM TRANENÎK-BALPENSE, 158» oetobris &

890

impium M puaibile blasphemiae scelus ait, omnibus a cernentis maisstatis, iunetosque angelicis agmini­
bus ita procedere. Nemo etiam in ria inaniter
quod fames, pestes et terrnimotus aliaque insta curioseque spectandi'causa subsistat, ne in testa­
Dei flagella hominibus caelo eveniunt, nomo eet tionem sitaniae seminatoris incidat.
qui nesciat. Ideo namque humanae logeo gladio
9. Ornatae cruces dum deferuntur, ignem 'cum
ultore armantur, licet ex usu et temporum calami­ artificio sulphuris aut pulveris non adhibeant ; sunt
tate ab aula recesserunt, et Dei sanctorumque enim thura daemonis et sanctissimae cruci magnum
eiusdem nomen eo magis blasphematur: cordi ait dedecus, populoque scandalum et periculum afferunt.
omnium episcoporum tantum ac tale nefarium
4. In locis quibus supplicationes fleri debent,
crimen ab eorum subditis ecclesiasticis, quod.valde picturae rerum profanarum indecorae, repraesen­
dolendum est, et laicis penitus evellere et eradi-, tationes. dirminum recitationes, quae processioni­
care, ipsumque omni condigna severitate punire et bus impedimento esse possunt, omnino amo­
castigare, iuxta ■ sanctorum patrum decreta, non veantur.
·
dimittant. Ex quo invigilent, et omnino sint me­
Dt fiuuribut, nttjuiit tt itptdturit.
mores, ut Dei ultio evitetur, decretorum pontificum,
maxime vero eorum quae Leo X in Lateranensi
1. Mandat sacra synodus. ut paupere· et mi­
concilio decrevit de aliquo modo non blaaphe- ■ serabiles personae quae nihil aut parum in bonis
mando Dei eiusdemque domini nostri lesu Christi habent, a capitulis gratis et propriis impensis
eiusque sanctissima» matris virginis Mariae et B humentur. Defunctorum corpora ante ortum
ortum, vel
sanctorum omnium nomen, cauti sint, et provideant poçt occasum solis, absque ordinarii licentia, efe
ne tantum facinus impunitum crescat.
gravi causa concedenda, ne'efferantur.
'2. Tollantur abusus canendi et recitandi in
Dt judiciali tpiteopi foro.
defunctorum domibus nocturna aliasve orationes,
1. Episcopi 'decretum sacri concilii Tridentini etiam si clericus fuerit qui vita functus est. Cla­
de notariorum examinatione et approbatione 1 dili­ mores, eiulatus in ecclesiis, funebre carmen quod
genter observent, ne eorum imperitia oonUahenti- vulgo defunctis cantari solet, onyiino prohibeatur,
bus praeiudicium afferatur.. In eius foro ministri vel quenquam in pectoribus se aut proximos aut
sint idonei, artis periti, infamia non notati, pro­ familias caedere, capillos ex mulierum capitibus
batae vitae et ab avaritiae labe prorsus alieni. evellere, et super defunctorum pectoribus eiicere:
Carceres, quia non ad poenam sed ad custodiam cum memores esse debeamus quod Dominus non
dantur, non sint tetri aut subterranei, itave in­ flevit Laaarum mortuum, sed ab huius vitae aerum­
commodi ut in eis mancipati vitae periculum discri­ nas ploravit suscitandum.
menque incurrant: et qui ita siint. penitus amo­
3. In cadaveribus efferendis, evitentur longi
veantur.
viarum circuitus cadaverumve circunductiones. aed
2. Ut fori ratio et iurisdictionis exercendae ea via procedatur quae a domo ad ecclesiam recta
certa aliqua et uniformis forma in tota provincia ac brevis sit, nisi intra illius fines, ordines eorum
constituatur, sacra synodus mandat ut pauperum C qui funus comitantur, contineri non possit, Sepulutilitati consulatui, id quod officialibus curiae chra non alio modo habere liceat, quam uti per­
episcopalis solvendum erit ad taxam et pandectae missa sunt a constitutione Pii V, iliique, quibus
rationem nuper editae in archiépiscopal! curia, cura animarum imminet, moneant defunctorum con­
redigatur, et ab omnibus inviolabiliter observetur. sanguineos affinesve ne, superstitionis causa, ali­
3. Sit in Unoquoque foro qui pauperum et quid apud mortuum in feretro eiusVe manibus po­
miserabilium personarum causas agat et defendat, nant quod superstitionis speciem praeseferat, aut
idque gratis, ne indefensi pereant. Episcopi famu­ superstitionem habeat. .
los suos in episcopali foro causas nec agere nec
4. Patres veteris et novi testamenti mortes
commendare permittant.
•anctorum virorum cum fletu deplorasse humani­
tatis affectu, in nullo tamen legitur vestes mutasse.
Dt procettiombut.
Propterea mandat sacra synodus omnibus clericis,
1. Episcopi in controversiis praecedentiarum sub poena episcopi arbitrio imponenda, ne in obitu
componendis studeant, ut absque populi scandalo etiam parentum, vestes Uigubres vel more laicorum
et figura iudicii componatur, auctoritate eis a induant gestentve, vestis formam aliudve vestimenti
concilio Tridentino attributa tum in publicis proces­ genus, quam quo plerum universum uti moris est,
sionibus. tum in tumulandis defunctorum corpori­ ne mutent, sed pium chpritatis officium erga mor­
bus et deferenda umbella: et quod ab eis com­ tuos praeseferant. et paltem post trium dierum
positum fuerit observari facient. Ad
/ processiones D spacium. superpelliceo induti, choro et divinis
generales exempti omnes venire cogantur. In intersint.
eathedralibus et maioribus ecclesiis semper con­
veniant, a quibua proficiscantur et eodem modo ll· teclttia cathtdraii vaeantt·, funtribut tt tsm/uiit
tpiteoponm.
revertantur, ab eisque non discedant nisi omnibus

aoeieribua etiam gravissimis praeferendum, propter

orationibus completis, idque observetur in funera­
libus processionibus : et qui peccaverit, ordinarii
arbitrio puniatur.
2. Habeat unusquisque vestes suo ordini et
dignitati congruentes, et bini, secundum gradus et
ordinis conditionem, crucem praecedentem sequan­
tur, debito intervallo inter eos ; graviter et demissis
oculis devotequh gradiantur absque confabulationi­
bus. huc atque illuc oculos non conjicientes, vel
ad fenestras extollentes, et, omissis curiositatibus,
psalmis et hymnis et reliquis sacris precibus seduli
dent operam; memores se coram oculis cuncta
1 Ses·. ΧΧΠ. c. U.

1. Canonici, sacerdotes omnem de urbe atque
dioeceaani, cum cathedralem ecclesiam vacare con­
tigerit, miaaaa de mortuis pro paatoria defuncti
anima celebrare non omittant, et exequiae. ea qua
decet pietate, per totam dioecesim celebrentur.
Dioecesanos de episcopi obitu certiorem quam­
primum faciant, eosdomque huius officii moneant.
Privatae et publicae supplicationes fiant, in quibus
universus clerus humiliter ac religiose a Deo optimo
maximo petat orbato gregi pastorem, qui ad tale
onus et ministerii munus idoneus et aptus esse
possit.
2. Pastore defuncto, intra octo dies capitulum
vicarium constituat idoneum : servata forma con-

CONCDUUM TRANENSE-EAUPENBE, IBM oetabria B.
BM
'----- - t ------- —..........'------- ■..... -- -·.......... —..........■
cilii Tridentini, oeconomum unum vel plura* do- A marum cur* subset, anllua promoveatur, abi qui
cernat. Quod *i in praemiari* négligea* fberit, ad vigesimum quintum sude aetati* annum attigerit. '
metropolitanum deferatur; quod si metropolitan* Ad easterns autem dignitates vM personatus, qui­
ecclesia fubrit, ad aatiquioram ot : propinquiorem bus animaram cura nulla aubeet, promovendus
aetatem legitimam et ordinem ao caetera· habili­
episcopum huiuamodi deputatio devolvatur.
tates integro habere dignoscatur: alia* provisio
Dt ieumutUati sectosiof^m.
facta, nulla, irrita ot inanis sit, iuxta decretum sacri
1. Sacra synodua monet pmnes magiatratdb et concilii Tridentini.
9. Felida recordationis Bonifacius VIII volens
officiale* temporale* eodque obsecrat, ut eocleaftrum
privilegia et immunitate* illae** conservent, et illa consuetudinem abrogare, quae in quibusdam par­
violare non praesumant, vigor* facultati·' eisdem tibus inoleverat, qua canonici et bénéficiât! quo­
concessae * domino . nostro Sixto papa V ingre­ tidianas distributiones, quae tantum residentibus
diendi ecclesias et loca religiosarum personarum, tribuuntur, etsi praesentes non erant, percipiebant,
nisi in illi* tantum caailjus in dicta constitutione mandqvit, illam abrogando, ut divide taatum interexpressi* iuxta sacram mentem praefati sanctissimi easentibu* darentur, hi* excepti*, qui vere infirmi
domini nostri, et dum proceditur contra improbos ■unt. Et Honoriu* HI, in quadam' alia *ua confaciuosorosque homines et grassatores viarum, •titutione, praecepit ut canonici absentee ot qui
conditionibus in diet* constitutione contentis ad­ episcopi* inaerviunt, suaruta praebendarum fructu*
hibiti*. In reliquis, episcopi curent ut serventur B perciperent, dummodo numerum duorum non exiura de immunitate ecclesiarum loquentia, sub cen­ cederent. Snore synodus. supradictis decret» ad­
suri* ecclesiasticis.
haerendo, mandat et praecipit ut duo taatum et,
non plures, qui ordinarii* locorum decernunt, dictae
Df nductiOHi «ϊμοτμ· tt <mninrn>riomt.
distributione* et cuorum beneficiorum portiones
1. Sacra synodus agnoscens numerum missarum percipere valeant. Caeteria, qui divini* non inter­
in tota provincia adeo excrevisse, ut etiam si nu­ sunt, etiam ai epiacopi* inaerviunt, non concedantur,
merus sacerdotum duplicaretur, satisfieri nunquam »ed ut alii absente* reputentur, [et] distributionibus
,
posset, ex concilii Tridentini decreto, huic incom­ portioniheaque careant.
modo providendum necessario duxit, praevia prius
Dt cotutitutioHibtu «t eorum MirprttaiionitHU.
accedente informatione, ut, quoad fieri potest, de­
functi debiti* suffragii* non fraudentur, et sacer­
Γ. Sacra synodus praecipit et mandat ut supradotum totius provinciae inopia, quae maxima est,
dictae constitutione* omne* ad litteram intelligansublevetur. Decernit itaque, ut pro legatorum
tur, et ad verborum proprietatem, ut iacent, remoti*
modo et quantitate, talia ineatur ratio, ut pro
quibuicumque interpretationibus intensi vi* et exsinguli* missis celebrandis in sacerdotum eleemo­
fenaivis. ultra quam verba ipsa significant. Si quae
synam grana quindecim imputentur; etai legatum
autem dubitatione* aut ambiguitate* exortae fuerint,
sit carlenorum quindegim, non plure* quam decem
illu*tri**imu* metropolitanu* et synodi praesidens
missa* bénéficiâtes dicere teneatur. Pro missa C
interpretabitur, et eius sententiam Omnes sequi
vero celebranda eleemosyna nomine dentur grana
teneantur, donec alia synodus provincialis habea­
septem cum dimidio.
tur; salva tamen sanctissimi domini nostri et
2. Sacra synodus agnoscens multitudinem anni­
sanctae Romanae ecclesiae suprema auctoritate
versariorum, qYae pro defunetia celebrantur, et
cui omnia in hac synodo decreta et acta,'inter­
presbyterorum paucitatem, mandat et praecipit ut
pretanda, mutanda et emendanda, qua de tent obein unaquaque ecclesia oathedrali, collegiata aut
dientiae propensione et reverentiae humilitate
parochiali totius provinciae, singuli* diebus (domi­
, subiiciuntur. CSeterae vero constitutiones, quas
nici* et festivi* exceptis), cantetur missa pro de­
quisque comprovincialis episcopus pro suo clero
functis et càeterorum defunctorum seu anniver­
ediderit impraeteritum, in suo robore permaneant,
sariorum quae supersunt. Celebretur missa privata
dummodo non adversentur decreti* sacri concilii
pro omnibus uefuncti* secunda feria tantum, ita
Tridentini, aut in hac aynodo editis.
ut sacerdotum paupertati subveniatur, et defuncti
debitis suffragiis non priventur.
Dt potni». ’

Ml

Di usuris.
l. Statuit sacra synodua ao decernit, ut per
1. Ad reprimendam usurarum et falsorum testium poena* in supradioti* constitutionibus contentas,
huius provinciae multitudinem, praeter' caaus epis­ non intelligantur sublatae aliae poenae, a sauria
copi* reservatos, usurarum et falsi testimonii in D canonibus et concilio Tridentino impositae ; immo
iudicio ducti casum sacra synodus ei* reservat, ita ut mandat
' ut transgressore* utraque poena puniantur,
quibusvis religiosis eoicessa facultas absolvendi a at ubi impoaita non reperitnr, episcoporum arbitrio
casibus reservati*, huiusmodi peccata comprehen­ .plectantur. Quod ai pecuniariae fuerint, ut ompis
dere non censeatur, sed per ipso* episcopo dumtaxat avaritiae labea tollatur, epiacopi anllomodo ex
absolvi voluit; ipsisque mandat ut, singuli* annis,, quavia causa etiam legitima, in proprium usum con­
in dio Coenae Domini, hos falsario* et usurario· vertere possint, aed illae pio loco applicent pausolemni anathsmate feriqpt ; parochi* omnibua, ut ' peramque nsceasitatibus. Et ne omnium suprasingulis mensibus canoasm hunc in die festo, inter dictarum constitutionum quispiam ignorantiae cau­
missarum solemni*, populo denuncient ao declarant. sam allegare valeat : statuit, post duorum mensium
•patiam, omnaa tonori qd illas servandum, postquam
Di ioUatinu
it
editae et in valvia metropolitans* ecclesise publice
qmtidiamt.
propoeitao fuerint.
9. Curent episcopi, ut summorum pontificum
1. Cum dignitates in ecclssii* et praesertim
cethedralibua, ad conservandam'et sugendam eoale- bullae, non solum in hi* decreti* memoratae et
•ia*tic*ri disciplinam. fuerint iaatitnt**, ac ea* ob­ hactenus emanatae, sed quaeeumqne alia* pro tem­
tinente* opera et officio episcopos invent: sacra pora emanabunt, frequentibus populis, ut moris eet,
synodus, vestigii* sacri Tridentini concilii iahaerendo, materna lingua exponantur, ac saepius in memoriam
praecipit at mandat ut ad dignitatee quibas aai- revocentur, ne ignoratione, aut negligeutine obaor-

CONCILIUM TRANEN8E-8ALPEN8E, 188» oetobri* b

8H

misericordia et gratia praefati magni ot.
supremi sacerdotis leeu Christi Dei, intercedente'
simul inviolata domina nostra Deipara, et omnibus
sancti*.
Rsspcnste: Arnen.
Venue: Dominus vobiscum.
Reeponeio: Et cum spiritu tuo.
Fsrsw: Benedicamus Domino.
ffsapoHMO.' Deo gratiae, semper dicamus Deo
gratias.
Fsrs»; Exaudiat nos omnipotens et misericors
Dominus.
Reeponeio: Amen, amen.

veut. aut, «i omiserint vel eontravenerint, in cantura* λ damur
in ei* contenta* incidant.
D» /n* syWedi inapetwada.

Confecti* iam, Deo favente, absolutisque ii* quae
boo potissimum tempore, pro reatitutione et con­
servatione ecoleaiaaticae disciplinae in provincia
Tranensi, statuenda et decernenda fore videbantur :
ipsam synodum merito dimittendam w»e existi*
mamua. Quare, reverendissimi patres, „Plaeetne
vobis, ut ad laudem omnipotentis Dei, bnic synodo
finis imponetur, et confirmatio omnium decretorum,
nomine huius sacrae synodi, per illustrissimum do­
minum archiepitcopum * sanctissimo domino nostro
petatur?** Responderunt: „Placet.**
«Reverendissimi patres, post gratias Deo per­
actas. ite in pace.** Responderunt: «Amen.**

, -

[SubecriptioneeJ

Nos Scipio de Tolpha, ecclesiae metropolitan»*
Tranensi* archiepiscopua, supradictis omnibus de­
cretis consensum praestamus, et manu propria sub­
Acclamatione».
ii scripsimus, etc.
Acclamatio: Beatissimo Sixto V domino nostro,
Ego Lucae Antonius Resta, episcopus Andriensanctae et universalis ecclesiae pontifici, cuiua auc­ sis. consentiens subscripsi.
toritate hoc sacrum provinciale concilium inobpatum
Ego Alexander Corpiue, episcopus Vigiliensi»,
et perfectum est', multi anni et aeterna memoria. supradictis omnibus decretis consentio et me sub­
Reeponeio: Domine Deus, sanctissimum patrem scribo etc.
diutissime ecclesiae tuae conserva multos annos.
Oramus.' Deus, omnium fidelium pastor et rec­ Sacrat theologiae et ittrie atritugue doctoree, qui
concilio interfuerunt.
tor famulum tuum Hiatum quem ecclesiae tuae
Ordini*- Praedicatorum: magister Michael de
praeesse voluisti, propitius respice, da ei, quae­
sumus, verbo ‘et exemplo, quibua praeeat, proficere, Nico ; magister Vincentius de Trano.
Ordinis Sancti Francisci de Observantia : frater
ut ad vitam, una cum grege albi credito, perveniat
.sempiternam. Per Christum dominum nostrum, Petrus de Barplo; fratdt Alexander de Potentia;
frater loannes de Gravina.
amen.
Conventuales : magister Nicolaus Vincentius
Aedamatio: Invictissimo Philippo, regi ortho­
doxo, et Christianae religionis defensori, bona vale­ Bonaveutura : magister Bartholomaeus Montagnanus: magister loseph de Meltio.
tudo et multi anni.
Augustiniani: magister Gabriel de Monte AlReeponeio: Catholicum et Christianae religioni»
defensorem, rex caelestis conserva multo» annos. cino; magister Gabriel Venetus.
Carmelitae: msgiqfer Robertus Bitontinus.
Orstmu; Deus, qui in tua potestate de nihilo
cuncta creasti, et dispositi» universitatis elementis,
Utriuegue iurie doctoree:
hominem ad imaginem tuam fecisti; respice pro­
Martius Fortunatus, archidiaconus Vigiliensi»,
pitius super Philippum regem nostrum, prolem
regiam, exercitum populumque sibi commissum: ut vicarius- generalis Tranensi*.
Abba» Tarquinius Brunus, utriusque iuris doctor,
'ne illum furor exterarum gentium aggrediatur,
dextera tuae potentiae custodiat, et de auxiliis archipresbyter Barolitanus, synodi provinciali» .
quae nobis largitus est in terris, proemia aeterna promoter.
Domi^qs loanne* Baptista Petricius. canonicus
consequatur in caelis ; per Christum dominum no­
Tranensi», secretaries concilii.
strum.
Abbas Pompeius Bonismiro, archipresbyter
Reeponeio: Amen.
Acclamatio: Reverendissimo domino archiepis- Tranensi», utriusque iuris doctor.
Abba* loannes Thomas de Bastardis, utriusque
copo, huius sacrae synodi praecidi * et reveren­
dissimi» episcopia, vita et foelix ad ecclesias reditus. iuris doctor.
Dominus Maurus Antonius de Berarducio, Vigi­
Reeponeio: Praeconibus veritatis perpetua me­
liensi*, sacrae theologiae doctor.
moria: orthodoxo senatui multos annos.
Aedamatio: Oremus pro cunctis huius civitatis
christifidelibus, et pro omnibus aliis nobis commissis. D ' Kt ego loannes Baptista Brunus, publie»
Reeponeio: Salvos fac servo» tuo», domine •postolica et regia auctoritatibus notarius, et civis
Deus omnipotens,..spes omnium finium terrae et in Tranensi». atque archiépiscopal!» curiae Tranensi»
et huius provincialis synodi Tranensi». una cum
mari Ibnge.
■ Oremue: Plebem tuam. Domine, continua pro­ reverendo domino loanne Baptista Petrutio, clerico
tectione custodi, et qui* sine te non potest salva et oanonico Tranensi et dictae provinciali» synodi
consistere, auxiliis gratiae tuae secura permaneat. cancellario, coram praelibatis reverendissimis metroPer Christtm dominum nostrum.
politano et episcopi» atque aliis reverendissimis
presbyteris scriba : quia praemissis, dum aio decerne­
Reeponeio: Amen..
Aedamatio: 8aorae provinciali» synodi decreta. rentur et sancirentur, interfui, et em sic fieri, de­
Reeponeio: Semper ‘ confiteamur, semper ser­ cerni et aanciri vidi et audivi, et sanctione* et
decreta et alia facta: ideo, in fide omnium et
vem».
’ Acclamatio: Omnes ita credimus^imne» id ipsum singulorum praemissorum mea propria manu acripai,
et signum meum apposui consuetum, rogatus et
confitemur, omne» idem sentimus.
Reeponeio: Ita credimus, it* confitemur, ita requisitus. Et ego dominus loanne* Baptista Petrutiu», cleric» et eanonio» Tranensi», apoatoliea
sentimus.
Aedamatio: His decreti» inhaerentes, digni red- auctoritate notari», necnon archiépiscopal!» curiae
Tranensi», [et| huius provincialis synodi seu con­
«
cilii Trane»is, una cum suprascripto donne loanne
1 K<Mw mendeee: praeinli.

896

CONCILIUM TRANEN8K-8ALPÏN8B, 1689 oetobri. 6

89β

Baptista Bruno, coram praelibatis t*ver«ndi**imi* A noatrum mia**, a sacra congregatione cardinalium
metropolitano at epiacopi· atque «Hia r4ver**di* concilie Tridentino interpretando *iu*[d*m] sancpatribus, cancellarius: qui* praemissi* dam aie titatis auctoritate praepositorum, emendat* atque ap­
fierent et decernerentur interfui, et ea aio fieri vidi tata fuissd, necnon eorumdem decretorum originale
•t audivi, et «auctione· et decret* atque alia supra- apud ipsam eongfegationem remansisse, eum, quo
•cripta: ideo in fidem omnium praemistorum pro­ huiuamodi decreta hoc libro ehartarum 79, quarum
pria manu subscripsi, signumque meum «ppoaui prima ineipit: Beifia d» Tabpba, ultima vero: IVe«omnetum, prout ambo, rogati et reqniaiti foimu*. aenti» tt Ma» proeùniaH» etc. desinit, et reqniaiti
fuimus; deeeripta et collate in. omnibua et per
[AtUetatia eardiaalù Carafe.]
omni* concordant. Ia quorum fidem hia propria
No* Antonius, tituli Sanctorum loanni· et Pauli manu aubaoripaimua, et ab infraaoripto secretario
•anctae Romanae eooleaiao preabiter cardinalia Ca­ item aubacribi, sigillique nostri impressione com­
rat», fidem faeimua et atteatamur decreta facta in muniri mandavimna.
provinciali synodo Tranensi, anno Domini 1689, a
'Romae, die 16 maii 1690.
perillustri et reverendiaaimo domino arobiepiaoopo
Antoniua cardinalia Carafa.
Tranenai celebrata, eaque ad sanctissimum dominum
Brutus Ouariniua, aecretariua.

CONCILIUM PRÔVINCIALE FIRMANUM I
1690.
BiMiograpbia tupra eol. 366 C.

EPISTOLA
tynodi proeineialit tmetûtieio domino nottro
Grtfmt XIII, pontÿici maxime.

Caput Π.

Ds verbi Dei praedicatione.

. 1. Contionatore· verbi Dei, si regulares sunt, in
ecclesiis .«torum ordinum praedicare non debent,
Primae synodi provincialia, beatiaaime pater, nisi prius a suis superioribus de vita ao moribus
•uperiori anno, iuxta oacri concilii Tridentini ca­ et scientia examinati ac probati fuerint, et licen­
none·, in Firmana civitate, Deo favente, celebratae, tiam praedicandi habuerint ordinariis ostendendam,
quae «anctae memoriae Sixto V, ob supervenientem et ab eisdem benedictione petita: in ecclesiis vero,
illiua obitum, exhibere non potui, per reverendum quae suorum ordinum non sunt, ad praedicandum
canonicum Rodulphum, procuratorem meum, ad non admittantur, nisi licentiam ab eisdem ordi­
aanctitatem veetram mitto, cuiua auctoritati et nariis cum dicta benedictione habuerint.
iudicio, qua maxima possum humilitate et obe­
2, Huiusmodi autem officium pie se devote
dient··, emendanda et corrigenda subiioio. I·, no­ exdreeant, verbum Dei praedicent, et in sacrae
mine meo, eanctitatie veetrae pede· humillime deo- C scripturae explanatione, sanctorum, patrum, et re­
•culabitur, do ipeiui ad cummi pontificatu· fasti­ ceptorum ab ecclesia doctorum interpretationibus
gium evectione gratulabitur, et de dictae aynodi utantur; a fabulis, inutilibus quaestionibus, proactionibu· abunde informatu·, de omnibu· sancti­ fanorumque auctorum minime necessariis sententiis
tati vestrae rationem reddet. Quam ut omnipotens abstineant ; haeresce omnes, cum tempus, locus vel
Deu· reipublicae chriatianae diu incolumem servet, occasio feret, catholica doctrina confutent ; haereti­
etiam atque etiam rogo rogaboque, dum vivam. corum argumenta apud imperitam multitudinem
Firmi, kalendi· februarii 1691.
non referant; episcopis et aliis ecclesiae praelatis
Sanctitati· ac beatitudinis vestrae studiosissi­ atque civilibus magistratibus cum auditorum offen­
mus et devotisaimus vassallus et servus.
sione non detrahant ; neminem nominatim arguent,
Sigiamundus, archiepiscopus Firmanus.
neque it* circumscribant, ut ab aliis intel ligantur ;
aed In gener* tantum atque pro viribus ad gloriam
Caput I.
omnipotentis Dei fideliumque fructum, viti* dete­
Ds pro/sssMms Jidsi.
stando, hoc necessarium munus exeicere studeant,
I. Provisi de beneficiis curam animarum ha­ populumque piis/admonitionibus ad religionem,
bentibus teneantur, a dio adepta* possessionis, ad pacem tranquillagique vitam accendant?
minus intra duos men·*·, in manibus episcopi, vel,
3. Episcopi in ecclesia sua ipsi per se, aut. si
eo impedito, coram eius generali vicario s«u offi­ legitime impediti fuerint, per eo* quos ad praeciali. orthodoxae «uae fidei publicam facere pro­ D dicationi* munus assumant ; in aliis autem ecclesiis
fessionem. et in Romana* ecclesia· obedientia se per parocho·, sive ii* impeditis, per alio* ab epis­
permansuros spondere ao iurare, iuxta formulam copo, impensi* eorum qui eu* praestare tenentur
constitutione felicis recordationis Pii IV praescriptam. ve) solent, deputandos, praedicationis munere fun­
3. Provisi autem de oanonicatiba* seu digni­ gentur.
tatibus in ecclesiis cathedralibus, non solum coram
Caput III.
episcopo seu eius officiali, sed «tiam in capitulo
Ds libri» frakibitii.
idem facere teneantur: alioquin praedicti omne·
provisi fructus non faciant suos, et pos****io Sis
1. Item statuimu* *t ordinamus, ut nemo possit
non suffragetur, quemadmodum Tridentini concilii quovis quaesito colore vendor*, smere, legere, et
deereto cavetur.
ab aliis lectos audire, rive modo aliquo pene* se
3. Ad cuius quidem fidei catholicae professio­ r*tiqere libros, tractatu* et alia opera in quovis
nem faciendam pariter teneantur omne* oaaoaiei idiomat* composita ve) translata, tmiusvie auctoris,
ae civili* iuri* doctor**, sacra* theologia*'magistri, aliquid aut erron*ui> vel alienum a fido, et *
philosophi, medici, ae caeteri qaaseaaqa* Hberals* sancta sede apoatoliea damnatum et improbatum
artes nos solum . in publici* gymnasiis, *ed «Ram continentia, sub poenis et eeasuris in bulla fellei*
<ia proprii* ve) «lieni* domibn* privarim doceat*·, recordationi*' PU papae IV contentis.
atque etism doctorates Insigaibtu in tatarum eo1 9. Bibliotheca* saepius visitent ordinarii, atque
bosestandi.
bibliopola* cogant, «tiam per cessura· ecolMiaiti-

CONCILIUM FIRMANUM I, iwo

837

8M

cas, tf videbitur, librorum omnium, quos habent n rnm,· saltem dominicis diebus, hora competenti, per
venales, indicem ipsorum propria manu subscrip­ M v·) per alios, pueros at simplicet, in articulis
tum habere, et eisdem ordinariis, qui dt ipsi sub­ fidei et praeceptis sanctie matris oecleeiao intim­
scribant, praesentat», praestito etiam iuramento ant. societates «t sodalitatoo apostolica etiam auc­
quod alios non habent.
toritate ex bullit Pii V et Oregorii Xlll in illit
3. Cum in aliquam civitatem nostrae provinciae instituant.
3. Ludi quoque magistri in scholis puero· fidei
libri introducuntur, ministris publicis seu publi­
canis consignentur, et ab iisdem retineantur, non rudimenta, taltem terne) in hebdomada, doceant,
restituendi nis.i cum licentia ordinarii.
ut, una cum alii· virtutibus, in Christo adolescere,
et ad immaneam sius erga not bonitatem aman­
Caput IV.
dam melius excitari valeant.
Dt Itctiont taerat ttriphtrat.
Caput Vll,
1. Quoniam sacrae scripturae expositio arma
Dt fttiit dithu tAttrttmdit.
quotidiane pii» praebet adversus insidias daemonis,
ex Chrysostom! sententia, curent episcopi ut in
1. Ut dies ad debitum Deo cultum tribuendum
cathedralibus et insignibus dioecesis sjtae ecclesiis, divinasque res observandas dicati, ea qua decet
lector saprae scripturae, qui «altem in sacra theo­ sincera piaquo devotione a fidelibus colantur, ne
logia licentiates sit, constituatur, cui si aliud sti­ aliquo servilis operis gqnere a rerum divinarum
pendium assignatum seu constitutum non reperiter, B cura avocentur, statuimus' ut iis diebus nullus eli­
de praebenda primo vacatura aot per fructuum quid vendere aut emere audeat, cessante necessitate,
alterius beneficii assignationem, aut per contri­ praeter id quod ad illius diei victum, 'et aegrotis
butionem beneflciatoruni ad praescriptum sacri con­ visum fuerit necessarium, iuxta dispositionem bullae
cilii Tridentini, de consilio capituli, provideatur; qui Pii V, et sub poenis in ea contentis.
'
iuxta eum sensum quem tenuit ct tenet sancta mater
3. Moneant saepe parochi fideies, diebua Matis,
ecclesia diotam sacratu scripturam interpretetur. sacrosanctae missae sacrificio, caeterisque tpvinis
3. In monasteriis quoque monachorum, ubi 'officiis, sacrae scripturae lectionibus atque con­
commode fieri queat, eadem lectio sacrae scripturae cionibus interesse, suasque parochias frequentare,
habeatur; qua in re. si eorum superiores négli­ et jnaxima Dei beneficia pie ac devote recolere.
gentes fuerint, episcopi locorum, in hoc sedis
3. Curent epiaoopi. parochi ac quarum cunque
apostolicae delegati, »o« ad id compellant. In ecclesiarum rectores, ut in singulis festis sanctorum,
conventibus vero aliorum regularium, in quibus sub quorum nominibus dicatae sunt, solemniter
studia commode vigere possunt, sacrae scripturae divina officia cum primis et secundis vesperis, unalectio similiter habeatur, iuxta de reta sacri con­ que saltem missa maiori celebrentur, et magistratus
cilii Tridentini.
saeculares caeterosque fideles in Domino hortentur,
ut illis intéressé velint.
Caput V.

Dt tatrit imayinitntt.
Caput VIH.
Dt oAitrtaiiont ieiunii.
1. Signum sanctissimae crucis, et beatae Mariae
virginis et sanctorum imagines humi et in pavi­
'1. Quadragesimal! tempore, quod redemptor
mentis aut super sepulturis non sculpantur neque noater sacravit, dominicis dumtaxat oxcepti», qua­
pingantur, sed in locis aptis et decentibus, absque tuor anni temporibus, caeteriaque ab ecclesia in­
profanis ornamentis, quibus populus ad turpia dictis vigiliis, ieiunium nullu, violare praesumat.
cogitanda trahitur, collocentur; ubi eorum gesta,
2. Et quoniam in sola cibi abstinentia non stat
iuxta probatas historias referentes, eas fideles de- nostri
i
summa ieiunii, admoneatur populus, ut etiam
bita veneratione prosequantur.
ia vitiis illicitisquo voluptatibus seculi se abstineat,
Doceant saepe populum ecclesiarum rectores, iorationemque et eleemosynam ad illud adhibeat,
ut non credat inesse illis virtutem aliquam, propter ut
i peccatorum suorum veniam consequutus, suavi
quam sint colendae; sed honorem, qui eis exhibe- tandem
1
cibo, qui Christus est, saturari mereatur.
tur, ad eos tantum referri, quorum similitudinem
X Prohibeant episcopi, quadragesimal! tempore,
gerunt; nam id ipsum, quod legentibus scriptura. carnes
<
et alios vetitos cibos alibi pro usu infir­
idiotis praestat pictura ; neqne in eorum ecclesiis morum
i
vendi, quam in locis deputatis et in iis
absque ordinarii permissu insolitas imagines do- aperto
i
dumtaxat apothecae ostiolo; his vero tan­
pingi aut poni permittant.
ttum vendere liceat, qui licentiam in civitate a
3. Nova miracula non admittantur nisi appro- vicariis
,
generalibus, alibi a foraneis habuerint, sine
beta ab episcopo, qui, de consilio tbeologdrum ot r qua licentia neque etiam caupones et tabernarii
aliorum piorum virorum, ea faciat quae pietati et dictos vetitos cibos in eorum tabernis retinere aut
veritati consentanea iudicaverit.
vendere praesumant.
3. Repraesentationes tam p rasionis quam alia­
4. Sua quisque peccata in principio quadra­
rum actionum domini nostri leeu Christi et sanc­ gesimae confiteri studeat, ut eo' magis Deo grata
torum eius, nullibi sine licéntia ordinarii fiant, sint ieiunia, quo cum puriore conscientia offeruntur,
quoniam saepe, sub praetextu devotionis, scelera et uberiorem abstinentiae fructum exigere valeat.
in similibus latenter committuntur. Sanctorum reli­
Caput IX.
quiae honorifico saltem in vasis serico involutis,
Dt eolltgiit ftttrtnm. .
locoque decenti et clavibus bene firmato, in ec­
clesiis conserventur; et cum populo proponendae
I. Collegium, in quo certus numerus puerorum
erunt, intra eadom vasp dumtaxat, a sacerdotibus civitatis et dioecesis rei provinciae, si ibi non re­
superpelliceo et stola indutis, luminibusque accensis, pedatur, religioso educetur, et bonis artibus, ac
ostendantur.
potissimum ecoloeiaaticie. disciplinis erudiatur, sin­
gulae cathédrales ecclesiae pro modo facultatum
Caput VI.
ot dioecesis amplitudine, instituant.
DtjUti nutieuniit.
3. Ut vero pueri in huiusmodi collegio alendi,
1. Episcopi omnem aurem et diligentiam im- in disciplina ’ ecclesiastica commodius instituantur,
pendant ut in paroohialibus soclesiis rectores oa- episcopi singuli, ubi in eorum dioecesibus colleOonans eanaax.

tostos XXXVI

»7

•i

F
*

83»

CONCILIUM FIRMANUM I, 1530

gium erexerint, quaecunque ad id opportuna et a
necessaria. cum consilio dnpnim canonicorum seni­
orum et graviorum, quos ipsi elegerint, quemad­modum Spiritus sanctus suggesserit, constituent,
eaque ut semper observentur, saepe visitando
»
operam dabunt.
CapUt X

'

De cita et hone.tate clericornm.

900

moderati ritus, vana et profana colloquia et negotia, aliave huiusmodi, quae divinum offieium perturbare possint aut scandalo sint, fiant.
3. Altaribus quoque, et fontibus baptismi, vel
aquae benedictae Vatibus adhaerere, et ad sanc­
tissimum eucharistiae sacramentum terga vertere
irreverenter, aut stare cum elevatur, omnino inhibernus.
3. Confe.aionalia in eisdem ecclesiis pro nu-

1. Qui in sortem Dei vocati, cultuique divino moro usonfossarioruin sufficientia habeantur, cum
consecrati sunt, quemadmodufit dignitate et honore asseribus et laminis perforatis, in loco aperto et
caeteris praestant, ita virtutibus et exemplis reli­ conspicuo collocanda, bulla in coena Domini, et
quo* anteçellere debent. Quare, salutari decreto, casuum ab epiacopi reservatorum nota intus affixis.
sacrosancta Tridentina synodus omnia, quae alias
4. Fenestras, per quas ex domibus laici intra
a summis pontificibus et sacris conciliis de eorum ecclesias introspicere possunt, omnino prohibemus ;
vite, honestate, cultu doctrinaque sancita sunt, in reliquae vero omnes sint vitro vel tela adeo munitae,
usum revocari mandavit, pro cuius quidem decreti ut per ventorum et aquarum Huxus divina officia
observatione enixe .primo nostrae provinciae cleri­ perturbari non possint.
cos hortamur, ut fe, ex genere electo ac lesu B
5. Sepulturae defunctorum ad quoscumque
Christi-ministros esse considerantes, tanquam lucer­ spectantes, per eos ita asseribus et terra et lapide
nas super candelabrum positas, eorum opera omni­ superposito obstruantur, ut cadaverum exeunte
bus lucere debere sciant.
foetore ecclesia nullatenus inficiatur.
2. Ut autem, iuxta sacrorum canonum et confi. In ingressu ecclesiae, a latere, vas aquae
cjliorpm decreta, et summorum- pontificum con­ benedictae marmoreum vel saltpm lapideum, cum
stitutiones. habitu suam professionem probent, decenti aspersorio, loco congruo constituatur.
decernimus, ut omnes nostrae provinciae clerici
Coemeteria omnia bene clauSa retineantur,
coronam et habitum ordini suo congruentem ferant; ita, ut animalia nullatenus ingredi possint, et in
ab illicitis spectaculis et ludis abstineant, nec il­ medio crux erigatur.
lorum spectatores existant; armaque nullatenus,
8. Curent ordinarii ut a rectoribus ecclesiae
praotcr cultellos ad ciborum incisiones aptos de­ rurales, tempore divini officii riacepto. clausae
ferant. pileos in choro non teneant, aut alibi tur­ retineantur; neo quidquam profani in illis reponi,
binatos et indecentes gestent ; larvati seu personati aut ad sordidos usus illas inservire permittant.
nequaquam incedant, ee<J orationibus ac ieiuniis
Caput XIII.
intenti. Deum sibi et populo propitium reddere
De parqchiis.
studeant.
1. Familiis, quae certum non habent parochum
♦
Capul kl.
C perpetuum pèculiaremque, assignent episcopi, qui
■ De negotii» clerici» interdicti».
eae cognoscere valeat, et a quo solo licite sacra­
!.. Tabellionatus officium nullatenus in curiis menta suscipiant. Ubi vero certis finibus parochiae
secu laribus clerici iq sacris ordinibus constituti distinctae sunt, qui intra earum fines habitant,
' exerceant; in curiis veto ecclesiasticis tum tantum earumdem parochi curae subiecti sint, nisi paro­
liceat, cum ecclesiastica fuerint negotia; advocati chiae per certab familias distinguerentur, ita ut
autem, vel procuratoris dumtaxat in casibus a iure absque ulla confusione quaelibet auum pastorem
permissis: et testimonium in iisdem curiis ferre agnosceret. Advertant parochi in eorum ecclesiis
absque ordinarii'licentia non praesumant: eam personaliter residere, munusque suum per se ipsos
vero licentiam ordinarii ηοχ· concedant in causis exercere, et, occurrentibus necessitatibus*, sui gregis
'criminalibus, in quibus potest sequi mors aut mem­ ipsimet consulere, nec ab illis discedere, nisi de
bri mutilStio. Necnon. animalium ac quarumcumque licentia ordinarii in scriptis et gratis danda, quae
rerum illicitae negotiationes et societates iisdem, ultra bimestre tempus, nisi ex gravi causa, non
penitus sint interdictae.
excedat. In administrandis eccleeiae sacramentis,
2. Concubinas etiam, aut alias mulieres,- de parochi éorutn vim et usum pro suscipientium
quibus possit haberi suspicio, in domo vel extra captu,, si commBde fieri poterit, doceant, iuxta
retipere. aut cum eis ullam consuetudinem habere formam in catechismo praescriptam : necnon inter
non audeant: alioquin poenis a sacris canonibus, tnissarutn solemnia et divinorum celebrationem, sacra
et statutis ecclesiarum impositis puniantur, et si D eloquia et salutis monita populis suis explanent,
moniti a superioribus ab eis non abstinuerint, in atque eoa in lege Domini erudire studeant, necnon
ipsos ad Tridentini concilii praescriptum proce­ ad audiendas, saltent festis diebus, -jn suis pa/odatur.
'
chialibus ecclesiis, tnissas, et ad legate pia persol­
3' Negotiis secularibus se clerici non immis­ venda, et saepe peccata aua confitenda, ao sanc­
ceant: minusque, in laicorum laicarumvè etiam tissimum eucharistiae saqramentum suscipiendum
nobilium famulatu .versentur. .
hortentur.
2. Parochi libros habeant, in quibus baptiiaCaput XII.
torum, eorumque parentum ac compatrum seu sus­
De tacrotancii» scclssris.
cipientium nomina, et matrimonia contrahAitium.
1. Cum ecclesia domus orationis vocetur, hor­ cufn certa temporis annotatione describant; necnon
tentur fideles, ut- in ea devote ac religiose com­ singulis anys, post octavam Paschae, oorum qui eo
morantes, piis orationibus incumbant, et sanctissi­ anno non communicaverint, notam ordinario ex­
mum eucharistiae sacramentum summae venerationi hibeant.
habeant. Curent pro viribus episcopi, cathedralium,
3. Curent. praeterea, ut infirmum etiam non
collegiatarum et parochialium capitula et rectores, requisiti visitent, eumque, piis collocutionibus horne dum praesertim sanctissimam missae sacrificium . tentur, ut infirmitatem patienter ferat, et sacradivinaque officia celebrantur, verbumque Dei prae- manta ecclesiastica suscipiat ad salutem animae
dicatur, in ea/deambulationes, vociferationes, im- et corporis ipsius. In eorum quoque, parochiis

.■■■

·.....

1

901

CONCILIUM FIRMANUM I, 1690

’

»02

.

sub quovis praetextu, ecclesia*, oratoria, capella* A non alios, quam in sacri* ordinibus constituto» cum
' seu altaria erigi iniusau ordinarii ' non sinant, nec idonei* vasculi» mittant.
. quaestores a sacro concilio Tridentino damnato*
Caput XV.
, quaestare permittant.
D* sanctissimo sacramento tueharittiat.
4. Neminem ad eurae exercitium loco sui sub- stituere audeant, sine licentia ipsius ordinarii; et
1. Sanctissimum eucharistiae sacramentum iis
si successorem habere contigerit, eidem omne* pyxide aurea vel argentea cum corporali mundo
libros, et bonorum ecclesiae quorumcunque inven­ custodiatur; quae custodia in tabernaculo intus
tarium consignent, sub poena arbitrii.
serico ornato, et fori* umbella contecta, beneqiie.
5. Olea sacra et cathecumenorum in vasculi* clauso super mundo corporali reponetur. taberna­
crystallini* inter se distincti» et separatis, cum culumque, super altari maiori cuiuslibet ecclesia»,
bombace mundo servent, et in loco ornato intus quae ,illud retinere consuevit, aut in alio digniori
ciborium sacri fontis, eum sericeis sacculis custo­ loco arbitrio episcopi collocetur.
diant, nec illa ullo modo laicia concedere valeant.
2. In ministrando infirmis sanctissimo eucha­
6. Quoniam per baptismum fideles in novam ristiae sacramento, signo campanae praemisso, illud
vitam regenerantur, et salutis Janua eis aperitur, parochud deferat, superpeliiceo et stola saltem in­
advertant parochi, quibus hoc munus praecipue dutus, cum velo, quo et sacramentum et humeri
commissum «st, ne eorum incuria aliquis ex hac ipsius deferentis contegantur, sub umbella, lumine
luce sine eo discedat, sub poenis a sacri» canoni- B et tintinnabulo praecedentibus, psalmo* et orabus statutis.
tiones summa reverentia recitando. Domus, in qua
7. Priusquam huiusmodi ministerium aggre- iacet aegrotus, ab omni sorde et loetore s.it munda :
diintur, diligenter inquirant, an puer delatu», ab mensa cum mappa et cum cruce et luminaribus
obstetricibus dOmi, debita forma adhibita, sit bap- apcentis praeparata, in qua sacramentum. donec
tizatu», quod si dubium fuerit, baptizetur »ub hac: confessio, monitiones et aliae caeremoniae et inr
„8i tu es baptizatua, non te baptizo; sed si non ea structiones sanctae matri* ecclesiae peragantur,
baptizatua, ego te baptizo in nomine. Patris et collocari possit.
Filii et Spiritus sancti.'* si vero ea recta forma
3. Fidele* *aepe inter missarum «olemnia ad­
servata baptizatus reperistur. tunc caeremonia* et moneat parochus, ex praecepto ecclesiae unicuique
ritus solitos dumtaxat suppleant.
uniunctum esse ut, semel saltem singulis annis, in
■φ
Έ. Ad levandum de sacro fonte excommuni­ paschate, hoc sacramentum a proprio sacerdotb
cato». publice criminosos, et eo» qui fidei rudi­ suscipiat, alioquin, et vivus et mortuus ecclesiae
menta nesciant aut regulare* non admittant ; cae- aditu prohibeatur, et quod optime facit, qui sae­
teros autem moneant eos pro susceptis fideiussqres pius cum vera cordis contritione et peccatorum
apud Deum constitui, et data parentum naturalium suorum confessione, ad illud accedere non praeternegligentia ad illos in catholica fide instruendos mittit.
teneri.
'
4. Repellendi sunt ab huius «acrami-nti per9'. Unus tantum »ivo vir sive mulier, vel ad'O ceptione debitam non habentes aetatem, amentes,
-summum unus et una. nec duo viri loc.o mulieris, publie! concubinarii, manifesti usurarii, et cacteri
vel loci» viri duae muliere» baptizatum de «aero huiusmodi publice peccantes. Sanctissimum Christi
fonte suscipiant, nec ultra octo dies sub excom­ corpus in ecclesia publica monialium. non autem
municationis poena, sine bapti.-mate. quavis de causa in choro aut septis monasterii, ox decreto concilii
infantes retineantur.
Tridentini conservetur, et tune semper clavis taber­
Hl. hi ecclesiis tantum, non autem domibus naculi apud sacerdotem aut in «aeri» constitutum
privatis aut oratoriis, vel alibi hoc sacramentum maneat,
ministretur, nisi de morte adeo timeatur, quod
Γ>. Priusquam ultimo supplicio rei sint afficiendi,
sine periculo ad ecclesiam deferri pnër non posait. parochus, intra cuius .parochiae limites carceraai
Adulti, antequam baptismus illi» ministretur, in fide, existunt. pro viatico sanctissimum Christi corpus ■
per tempus a saeris canonibus praescriptum, in­ eis tradere non praetermittat, piorum iudicum et
struantur, nisi aliter necessitas exposcat.
magistratuum religioni et pietati exeeutionem huius
11. Doceant autem parochi spiritualem co­ saluberrimi decreti summopere commendando.
gnationem inter levantem et levatum., illiuaque
ζ—
Caput XVI.
patrem et matrem, ac infer baptizatum et bapti­
l>« missarum eelrbrationt.
zantem, et illius patrem et matrem contrahi iuxta
declarationem Pii V, et ex ea matrimonium con­
1. Sacerdotes missam celebraturi, fûuiori. qua
trahendum itnpodiri et dirimi iam contractum.
D heri possit, munditia se debent exornari, ut non i 2. Fons %aptismi in qualibet curata et pa- indigue de pane illo edente» et calice bibente»,
riichiali eccleaia lapideus cum vase aeneo stamnato, sed puris manibus sanctum ttemendumque illud
ciborio fontem ipsum claudente in forma pyramidis, ' sacrificium offerentes, Deum sibi et populo propi- <
absque rimis, in loco conspicuo, bene clausu», tium reddant. Praeterea apte celebrationem pro­
iudicio ordinarii collocatus existât, eui sacrarium prias conscientia» excutere debent; et »i se alicuius
etiam cohaereat, et aqua singuli* annis iuxta ritum mortali» culpae reo» «^>se cognoverint, peccata sua
ecclesiae catholicae in dio sabbati sancti renovetur; confiteantur. Matutinum priua et primam per­
et si in praemissis négligeas fuerit parochus, arbitrio solvant, missamque perlegant, suisque dicenda «ig­
nis notent, et alia omnia ad hoc sacrificium ne­
ordinarii puniatur.
,
cessaria praeparent ne populo male legendo, aut
) Caput XIV.
alio» errores committendo, scandalum praebeant.
D» aatramento conjirmaiiutiu.
2. Antequam e sacristia egrediantur, orationes
1. Adulti, si bçnfirmandi erunt, moneantur, ut omnes in missali quae praeparatoriae vocantur,
confessi, ad illud sacraipentum suscipiendum ac­ devote recitent, et quod ministerium pertractaturi
cedant. Parochi quolibet anno-sacra olba reno­ sint, puro corde et accent* fido considerent. Deinde,
vanda curare, et vetera, st in pyxidibus supersunt, humili gressu ac demissis occuli» ad altare acce­
igne concremari debent ; ad ea autem ex cathe­ dentes, luminibus accensis, ritus, caeremonias et
dral! ecclesia sascipienda, si ipsi impediti fueriat, prece* secundum rubrica* in novoymissali prae67·

f

903

CONCILIUM FIRMANUM I, 1590

904

scriptas, ea qua decet, reverentia et religione ad- detegantur, ut investigent, an poenitentea aliquo
hibeaqt. in iisque nimiam festinationem aut tar- aint excommunicationis vinculo innodati, a que
ditiyeni evitare procurent.
per ipsos absolvi non possint : ot si tales invenerint,
3 Hostias integras, recentes, vinumque album, superiorem pro absolutione adeant.
pofiusquain rubeum, si haberi potest, atque cor­
3. A casibus ab ordinario reservatis confessores
poralia nitida adhibeant : subbiretum in capite non absolvero non audeant, nisi facultate ab eo ob­
teneant, nisi ex causa, et tune usque ad canonem tenta, uec ad audiendas infirmorum confessiones .
iudicio ordinarii illis indulgeatur.
in alterius accodant parochiam, sine parochi vel
4. Eleemosynae et oblationes, quae inter mis­ ordinarii licentia, sub excommunicationis poena.
sarum solemnia a fidelibus solent offeri, ad eccle­
4. In examinandis peccatis poenitentium ad­
siam aut eius rectorem pertineant, nisi a dantibus vertant confessores, ne inutilibus interrogationibus
aliter declaratum fuerit.
illos detineant, neque eis pro satisfactione aliquid
5. Minister, qui ait clericus, talari veste et sibi ipsis vel eorum ecclesiis aut monasteriis, etiam
auperpelliceo indutus, sacerdoti celebranti semper pro missis celebrandis «largiendum iniungant, sub
adsit, qui modeste ac devote missale, urceolos, poena suspensionis a divinis.
lis ce ile eunt manutergio, eereum. et reliqua ad eiüs
5. Super irregularitate, , vigore iubilaei aut
officium spectantia deferat.
aliarum literarum apostolicarum, confessores tioiT'
e». Vagus et ignotus sacerdos ad celebrandum dispensent, nisi dispensandi facultas in eisdem
non admittatur sino cotnmendatitiis sui episcopi literis eis concessa fuerit, nec poenitentea ante
literis, quae aint recentes: alias rector ecclesiae, in satisfactionem aut certam ex causa cautionem.
qua celebraverit, et ipse celebrans severe puniantur. ubi rerum aut pecuniae seu famae restitutio fa­
*7. Si missarum numerus per legata pia pro­ cienda est, absolvant, praeterquam in articulo
scriptus adeo magnus ait pro singulis diebus, ut mortis, quo casu poenitentes hortari debent, ut
satisfieri nequeat, vel eleemosyna a defunctis relicta haeredibus id onus imponant, vel si supervixerint,
ita tenuis sit. ut non facile inveniatur qui velit per se ipsos plene satisfaciant.
huic se muneri subiicero: sanctae sync.di TridenCaput XV1I1.
tin.ie decreto inhaerentes, statuimus ut ordinarii in ‘
De sacramento ordinis.
synodo dioecesana re diligenter perspecta, in eccle­
siis. qua» hac provisione indigere cognoverint, ea
1. Nulli in posterum clericali tonsura initien­
statuant, quae ruaris ad Dei honorem et cultum, tur, neque ordines a nostrae provinciae episcopis
atque ecc.leeiarum utilitatem vider.nt expedire,£ita aliquibus conferantur, neque ii ub illis suscipiant,
tamen, ut eorum semjver defunctorum commemo­ nisi iuxta dispositionem sacri concilii Tridentini et
ratio fiat, qui pro suarum animarum salute, legata bullae sanctissimi' domini nostri Sixti V contra
ea ad pios usus reliquerunt.
male promotos et episcopos male promoventes
8. Ih eathedralibus. collegiatis, parochialibus editae:
et aliis ecclesiis curent episcopi, ut in sacristie
2. Si vero _aliquis ad ordinem subdiaconarps
tabella sit appensa, in qua notata aint anniversaria < ad titulum patrimonii se promoveri petierit, non
et missae omnes, quae eis incumbunt, et illae in admittatur, nisi legitime de suo patrimonio' con­
propriis altaribus, singulis sacerdotibus proprias stare fecerit, quodque dictum patrimonium ait ad
assignando, iuxta legantium piam voluntatem cele­ congruam promovendi sustentationem 'sufficiens.
brari faciant. Missa conventualis pro die festo
Caput XIX.
aut foria privilégiât· celebranda, numquam in cathe­
D· sacramento matrimonii.
dral! seu collegiate ecclesia propter missam pro
1. Pro recta matrimonii celebratione curent
defunctis ex debito eo die omittatur, sed ah) antea
celebrefur. aut npssa pro defunctis in aliam diem parochi, ut quae a sacro concilio Tridentino de eo
differatur; ordinaria autem missa seu ferialis, tradita et definita sunt, populo saepe inter mis­
propter aliam votivam a quocumque non facile sarum aolemnia publicent, claudestinaque vel in
gradibus prohibitis contracta detestentur. et illa
praetermittatur) <
0. Sacrosanctae Tridentinae aynodi decreto in­ in facie ecclesiae coram proprio parocho, duobusque
haerentes. hortamur omnes in sacro presbyteratus testibus ad minus adhibitis, mutuo praestito con­
ordine constitutos, ut saltem diebua dominicis et sensu denunciationibusque praemissis, celebranda
festis solemnibus missam celebrent; parochi vero, esse doceant, 8i sponsus et sponsa diversarum
et alii curam animarum gerentes, tam frequenter, ut dioecesum sint, cum in parochialibus ecclesiis am­
borum denunciationes celebrandi inter eos matrimuneri auo satisfaciant.
10. Tam regularium cuiusvis ordinis ecclesiae, D monii faciendae sint, ad eae denunciationes. non
quam aliae quaecumque in missa sabbati sancti antea parochi ipsorum procedant, quam utrique
campanas pulsare, priusquam metropolitans vel ' sibi fidem fecerint, placere suis vel sponso vel
cathedralis seu matrix ecclesia loci itlas pulsaverit, sponsae eas denunciationes fieri, ac postea denunnon praesumant: contrafacientea poenam in bulla ciationibus factis, cum matrimonium in sponsae
Leonis X in Lateranensi concilio super hoc edita, parochia celebrandum erit, parochus sponsi rursum
inejirrant.
fidem faciat parocho sponsae, se dictas denuueiaCaput XVII.
tiones fecisse, quidquid ei denunciatum fuerit scri­
De sacramento ponilntw.
bendo: quae fides ordinarii sui saltem sigilli im­
1. Nullus sacramentales poenitentium confes­ pressione munita sit, quod etiam servandum erit
siones audire praesumat, qui diligenti eius morum, si in eadem dioecesi sponsus et sponsa in diversis
vitao et scientiae facto examine, ab ordinario ap­ parochiis habitent.
2. Moneat sponsos parochus, ut ad inconve­
probatus et admissus non ftierit, et ab eo in scrip­
tis licentiam non obtinuerit, sub poena suspensionis nientia evitanda, quam primum per verba de prae­
senti, legitimo non exiatente impedimento; matri­
a divinis ipso faeto incurrenda,
2. Confessiones mulierum in ecclesia in con- monium contrahant, et quod interim in eadem
fessionalibus tantum, nisi in casu necessitatis, et domo non cohabjtent. Si vero ad carnalem copulam
post ortum et ante solia occasum, audiantur: priusquam matrimonio coniungantur, devenerint,
cantique sint confessors·, priusquam sibi peccata

sevjsrissime ab ordinario puniantur.

905

CONCILIUM FIRMANUM I. 1590

906

3. 8i aliquis alienigena in aliqua parochia a archipresbyteri, decani, primicerii, praepositi, canovenerit habitatum cum aliqua muliere, quam yeti-, niei, ac ceteri qui de iure vel consuetudine divini·
neat pro uxore, diligenter parochus rem examinet : intere··· tenentur, statutis horis. certoque ligno
et si suspicio concubinatus oriatur, ad ordinarium campenne praemisso, ad eocleiietn convenient, et e
statim deferat, qui si illos in concubinatu degere ■•cristis decenti habitu induti ad chorum proficis­
invenerit, puniat poenis canonicis.
cente», ante sanctissimum sacramentum genbflexi.
4. Nullus parochus in alterius parochia matri­ vel crucem ad altare maius venerentur, et locum
moniorum celebrationi uti parochus interesse, sut ■uum singuli modeste petant.
benedictiones impertiri audeat sine licentia'ordi­
2. Divina officie distincte et explicite factaque
narii vel proprii parochi, sub poena suspensionis pausa in medio veraiculi. cum omni gravitate de­
a divinis ipso facto incurrenda..
votioneque per se ipso· recitent ; secularia colloquia,
5. Parochus ooniuges hortetur ut autequam risus, confabulationes, et caetera huiusmodi non matrimonium contrahant, ante illius consummatio­ immisceant ; chirothecas. libros, aliaque ad officium
nem sua peccata confiteantur, et sanctissimae minime necessaria in manibus non habeant: dor­
eucharistiae sacramentum devote suscipiant.
mire, nugari, pileum ferre, vel e choro egredi,
6. lustitiae, publicae honestatis impedimentum legitima cessante causa, non audeant.
proveniens ex sponsalibus de futuro, ingressu reli­
3. Hora» canonicas recitare, et muneri suo
gioni», morte alterius confugis, aut contrario con­ satisfacere studeant : qui secus . fecerit, perinde
sensu dissolutis, primum gradum ex Tridentini B punctari mandamus ac »i absens , per totam illam
concilii decreto non excedit. Impedimentum autem diem fuerit, in hoc punctatoris conscientiam
proveniens ex sponsalibus contractis per verba de onerantes.
.
·
praesenti in omnibus iuris veteris gradibus et casi
4. Pridie quam praelatus seu alius, in festis
bus adhuc durat, quemadmodum sanctae memoriae •olemnibus missam in ecclesia celebret, seu alia
Piu» V edita constitutione declaravit.
pontificalia munera obeat, magister caeremoparium
7. Impedimentum affini,tatis, quod ex forni­ omnia praeparare et ministrorum notam in sacristia
catione provenit ad eos tantum, qui primo et se­ affigere debet, ut unicuique innotescat; quod si
cundo grajlu sunt coniüncti extenditur. Cognatio iuxta notam affixam, in eadem descripti munus eis
autem spirituali» ; ex baptismo chrismateve pro­ impositum in tempore exequi neglexerint, vel pa­
veniens. intqr suscipiente» et baptixatum, illiusque rati non affuerint, pro quolibet et qualibet vice
patrem et matrem impedimentum tantummodo poena arbitrio ordinarii muletentur. Idem magister
inducit, cum declaratione de qua in bulla Pii V, ad caeremoniarum ritus sanctae Romanae ecclesiae
maritum vel uxorem suscipientis, et [ad| quascunque ■eu Romanae curiae omnino servet, sub poena
alias personas, tam suscipientis quam baptizantis eiusdem arbitrii.
et baptizati, non extendi.
5. Canonici, et aliae capitulare· personae, seu
8. Cum dubitatur de morte alicuius cpniugum, dignitates in metropolitans seu cathedrali ecclesia nemo ad secunda vota transire audeat, nisi per obtinentes, si episcopale palatium cathédrale ecclecertum numerum vel aliter coram ordinario legi- C siae coniunctum sit. praelatum ad ecclesiam protime de dicta morte docuerit; et contravenientes fecturum a cubiculo deducere er ad idem reducere
poena sacrorum canonum severe puniantur.
reverenter debent ; quod si aedes episcopales ab
9. Donec mulier' rapta in potestate raptoris Occlesia aeiunctae sint et distent, tunc saltem
extiterit. thillum inter ipso^ contrahi possit matri­ eidem praelato ecclesiam ingredient!, superpelliceis
monium: a raptore vero separatam, et in loco tuto et almutiis induti, obvios ad portam se praebeant,
ac libero positam, et consentientem raptor in 'et ab eo aquae benedictae ipsi perprimam digni­
uxorem accipere .potest, et nihilominus raptor ipse, tatem aspersorio porrigendo aspersi, bini et
ac omnes, qui favorem illi, auxilium vel consilium suo ordine ante eum incedente·, eundem ad
praebuerunt, ipso iure excommunicat! ac perpetuo altare maius deducant, et recedentem usque ad
infames, omniumque dignitatum sint incapaces; eandem portam* ad minus reducant, sub poena
et clerici de proprio gradu deoiàant. Raptor autem, arbitrii.
sive illam in uxorem duxerit, sive non, arbitrio
6. Postera die commemorationis omnium defunc­
ordinarii dotare teneatur.
torum, in metropolitans et cathedralibus nostrae
provinciae ecclesiis, missa solemnis pro defunctis
„
Caput XX.
episcopis, et die hunc sequenti, alias pro defunctis
De tacramento extremae «actioni·.
canonicis, et pro iis qui dignitates obtinuerunt,
1. Oleum infirmorum in argenteo vel stamneo
perpetuo celebretur: quod etiam particulares ecclevasculo pro facultate ecclesiae conservetur; ef cum
D siarum rectores pro suis praedecessoribus defunctis
ad infirmos deferendum erit, sacerdos superpeliiceo
pie observare debent.
et stola indutus, illud devote ministret, iis talftum
7. Obtinentes quaecunque beneficia, etiam sim­
conferendo, de quorum morte timetur et qui sen­
plicia, et nullum' servitium requirentis, praeatisibus integris existant.
monia, praestimoniales portiones et alia huiuamodi,
'
2. Vim et efficaciam sacramenti doceat, astanad horas canonica· recitanda· omnino tenentur,
tesque hortetur, ut pro infirmo preces Deo fundere
velut etiam pensioner» recitare parvam officium
non praetermittant, ac ipsum praescriptum catebeatae Mariae virginis sub poenis in bulla Pii
chismi Romani munus suum pio ac devote, singu­
papae V contentis.
las partes ungendo, aegrotique animam Deo com­
mendando. exerceat.
Caput XXII.
,
3. Semel tantum in infirmitate eadem, et iis
De immunitate eccletiattiea.
qui poenitentiae signum dederint, ab hac vitis dis­
1. Immunitas ecclesiastica a sacris canonibus con­
cessuris adhibeatur, et si. an aeger vivus sit. dubi­
stituta, ut omnino inviolata servetur, iudex laicus
tetur. ea conditione utatur: Si tu es vivus etc.
clericum vel ecclesiasticam personam, directe seu
indirecte, ad litem seu suum tribunal trahi vel
Caput XXL
conveniri nullatenus patiatur, nisi in casibus a'iure
De divini» officii» celebrandi».
1. Metropolitanae, cathedralium collegiata- permissis, neo de spiritualibus causis principaliter
rumqne nostrae provinciae ecclesiarum archidiaconi, vel incidentor cognoscere, aut libertatem eccle-

................ ,

«07

‘ CONCILIUM FIRMANUM I,. 1590

siasticam violare praesumat, tab eensuris et poenis
ab iisdem sacris canonibus impositis.
2. 8i quem forsan clericum in habitu incedentem
capi, rei modo aliquo personaliter ' detineri per
iudicem laieum aut eius ministros, sine ordinarii
vel ipsius vicarii generalis licentia contigerit, index
et ministri. praedicti sententiam excommunicationis
ipso facto incurrant, absolutione reservata cui
de iure.
3. Veluti eandem sententiam incurrere volumus
eos. qui clericum in flagranti crimine deprehensum
et captum, ad iudicem ecclesiasticum statim non
remiserint: et qui. sepulcra defunctorum, illorum
cadavera exhumando, aut carnee aut ossa pro male­
ficiis et sortilegiis asportando, violaverint.
4. Clericorum bona vectigalibus, collectis et pedagiis. aut quibusvis impositionibus, 'exactionibus,
gravaminibus sine sedis apostolicae auctoritate
onerantes, vel eoe carius emere vel vilius vendere.
directe vel indirecte inducentes, in poenam ex­
communicationis latae sententiae se incidisse sciant.
Fori ecclesiastici offy-iales et exeeutores quoscunque verbis aut factis molestare, impedire vel
contumelia afficere, seu literas citatorias aut monitorinles ab eodem foro emanantes lacerare, vel a
locis, ubi erunt affixae,* auferre' vel deturpare, aut
in ecclesiasticae iurisdictionis vilipendium quomodolibet se gerere nullus praesumat, sub poenis
et censuris ordinarii arbitrio imponendis.
Caput XXIII.
Dt ttotialibut.
1. Cum de virginibus in monasteria recipiendis,
earumdemque aetate, clausura, bonorum renun­
ciations. probatione, professione, regulaeque ob­
servantia, earumdemque libertate et bonorum
administratione, plene per sacri concilii Tridentini
et summorum pontificum constitutiones decretum,
statutum provisumque fuerit: monemus omnes,
ad quos earum cura et regimen pertiuet. ut dili­
genter praedicta omnia considerent, et in sua ad­
ministratione ac regimine observent, et a quibus­
cunque eorum curae et regimini subiectis integre
faciant et studeant observari, tum ad evitandas
poenas et censurae in illis contra inobedientes
statutas, tum etiam,
per haec singularis pietatis
opera, promissa piis premia consequi mereantur.
2. Officiales vel syndici pro monasterii bonis ad­
ministrandis ab iis, ad quos spectat, prudentes et
aetate maturi eligantur, et qui propriae domui
bene praeesse consueverint, et tempus ' eorum
syndicatus vel administrationis ultra triennium
non prorogetur.
3. Praefecta seu abatissa monasterii bona et iura
alienare, permutare ant locare ultra triennium non
audeat, et infra mensem a die suscepti regiminis
eorundem bonorum, tam mobilium. quam Immobi­
lium, inventarium conficiat, semel saltem in heb­
domada capitulum habeat, ac in officii sui fine, ad
triennium tantum duraturi, ex constitutione Gregorii XIII, rationem reddere tideliter teneatur,
alias privationis vocis activae et passivae poena
puniatilr.
4. Vicariam et discretas, quae prudentia et pie­
tate caeteras antecellere debent, eoram .ordinario
vel eius vicario quam primum deligat," et saepe
cum illis de monasterii necessitatibns colloquatur:
ad observantiam regulae moniales compellat, et
impositam poenitentiam eiusve mandata exequi
recusantes, disciplina, ieiuniis, carcerationibus et
aliis huiusmodi poenis eorrigat et coerceat
5. Confessores moeiakam per ordinarium consti­
tuatur, prudentia, doctrina et vitae sanctitate con­

90β

spicui, aetate quoque maturi, qui semel saltem in
mansa earum confessiones audiant, et illis sanc­
tissimum eucharistiae sacramentum administrent:
septaque monasterii non ingrediantur, nisi causa
administrandi sacramenta infirmis, vel ex alia legi­
tima causa per eundem ordinarium cognoscenda
et in scriptis.

6. Literas monialibus.non liceat scribere, nec ad
eas missas legere sine licentia praefectae, et nullus
ad earum monasteria, alloquendi gratia, accedere
audeat absque urgenti causa, et sine ordinarii li­
centia in scriptis danda, sub poena arbitrio eius­
dem ordinarii.
7. Si in vicina, domus- aliqua per fenestras vel
aliunde prospectum habeat ad monasterium, huic
ordinarius vel per dictarum fenestrarum clausuram,
vel aliis iudicio peritorum remediis provideat.
>
8. Quae omnia hoe titulo contenta a monialibus,
quae nostrae provinciae episcoporum iurisdictioni
subsunt, observentur.

Caput XXIV.
Dt rtgtdariba.
L Regulares intra claustra monasterii degentes, et
extra ea ita notorie delinquentes, ut popule scan­
dalo sint, episcopo instante, a suis superioribus
intra tempus ab ^scopo praefigendum severe
puniantur, ac de punitione episcopum certiorem
facient: sin minus, dicti delinquentes ab epis­
copis puniri possint, sicut Tridentina synodus
decrevit
2. Ad curam animarum exercendam in monasteriis
et locis, in quibus eam regulares exercere consue­
verunt, in hostra provincia non admittantur ipsi,
nisi ab ordinario praevio examine approbentur,
cuius ordinarii in his, quae ad dictam curam et
sacramentorum administrationem pertinent, iuridictioni. visitationi et correctioni subsint

Caput XXV.
Dt aetqttiu tt ttpuliurit.
1. Parochus inopes et miserabiles personas, intra
suae parochiae limites decedentes, pro Christiana
pietate gratis ecclesiasticae sepulturae tradere non
praetermittat, et in caeteris ab omnibus pactioni­
bus et indebitis exactionibus, quae sordidae ava­
ritiae suspiciones praescierunt, praeter laudabilem
et piam consuetudinem, i'—"que debitam eroga­
tionem abstineat, ne hominum interitu ob quae­
stum gaudere videatur.
2. Pro sepultura, terra sive loco quo mortui sepe­
liri debent, nihil pariter sine labe simoniae petere
aut exigere poterit, nisi forte eius ecclesiae sepe­
liendus, dum viveret, aliquid tradi mandaverit, vel
fuerit ab haeredibus sponte datum.
3. Clerici omnes, tam seculares quam regulares,
ad funus vocati,.in proximiorem domui defuncti
ecclesiam superpelliceis et decenti habitu induti,
convenire debent, ac inde processionaliter psal­
mos de more canentes, mortuum ad ecclesiam, in
qua sepeliendus eat, associare, nec prius discedere,
quam totum oificium absolutum fuerit, alias pro
absentibus habeantur omnino, quacunque! consue­
tudine etiam immemorabili in contrarium non ob­
stante; conscientiam parochi, vel alterius eleemosy­
nam solvere debentis onerantes.
Caput XXVI.
Dt piit lotit.
I. Ordinarii sodalitates, hospitalia et alia pia
loca quotannis visitent, ab eorumque administratoribak rationem, adTridentini concilii praescriptum,
exigant.

»09
. 1

CONCILIUM FIRMANUM I, 15»0

»10

». Idem locorum piorum administratore», legula λ
Noe Hieronymus, tituli Saneti Pancratii, sancta»
ad dicta loca spectantia iuxta testantium voluntate* Romanae eceleeiae presbyter Cardiqalia Mafthaeiua,
fterêolvi at execution! demandari studeant, librum­ fldem facimus et atteatamur, decreta facta in pro­
que conficiant, in quo diatincte eadem legate, et vinciali aynodo Firmana, anno Domini 1391, a reomnia alia ad iptorum curam et officium per­ verendiaaimo domino archiepiacopo Firmano cele­
tinentia, aint descripta, indebitaaque comeaaatioaea brata, eaque ad sanctissimum dominum nostrum
nullatenus ex facultatibua et eleemosynis dic­ missa, a sacra congregatione cardinalium concilio
torum piorum locorum fieri permittant, aub poena Tridentini interpretando eius sanctitatis auctoritate
arbitrii.
praepositorum emendata atque aptata fuiaae, nec3. Quae quidem decreta, ca qua decet, reverentia non eorundem decretorum originale apud ipsam
et obediontia, auctoritati, censurae et iudicio aanctae congregationem remansisse, cum quo huiusmodi
Romanae eccleaiae. aanctiaaimique domini noatri decreta boc libello cartarum 13 quarum prima
papae corrigenda et emendanda aubiicimua.
incipit : Proris» dt digniiatibut, ultima vero : Eadtm
Nos Bigismundua Zanettinua, Dei et apostolicae poona, et deainit ad finem; <7oaae>itis>is tubteripti,
sedis gratia archiepiscopu* primaa et princeps Fir­ deaeripta et colleta in omnibus et per omnia con­
manus, de enneilio et aaaenau reverendissimorum cordant. In quorum fidem bis proprie manu sub­
coepiacoporum nostrorum definientes, subscripsimus. scripsimus. et ab infraacripto secretario item sub­
Ego Oaleatiua Moronus. epiacopua Maceratensi* scribi, sigillique noatri impressione communiri
et Tolentinua. conaentiena subscripsi.
B mandavimus.
Hieronym.. cardinalis Matthaeius.
Ego Paulus Aemilius loanninua, primus epia­
Io. Franciacua Fitgnanus. secretariat aynodi.
copua Montia Alti, conaentiena aubacripai.
Romae, die 6 iulii >592.
Ego Uoratius, episcopus Sancti Beverini, con­
aentiena aubacripai,
(Loco t tigilli.)

SYNODUS DIOECESANA VIENNENSIS 1
1587 -1592.
Synodua dioecesana Viennensis I in Gallia ceieDe hae aynodo confer opua cui' titulua :
brata inter annos 1587 et 1592. aub Petro de VilRemonstrance. (1598) . . . ffitului tupra eol.
lara, archiepiacopo Viennensi.
383 C).

SYNODUS DIOECESANA NEAPOLITANA
1595.
Supra coi. 399 B.
,
.
C
P. XIX «„D» questo punto. troviamo tdnolti altri
De hao synodo confer opus eui titulua:
ainodi celebrati in' Napoli a diversi intervalli. Er­
1) Conatitutionea 1882 iunii 4.
rone I'elenco sinodo di Mario Parafa (1587), di
2) Primo ainodo dioceaano celebrato dall' il­ Annibale di Capua (1595 >, '■<· sinodi dei cardinal»
lustrissimo e reverendissimo d. Guglielmo Sanfelice. Ottavio Acquaviva (1607. 1811, hjWi, tre dei car­
dell ordine di S. Benedetto, arciveacovo e patriaio dinale Decio Carafa (1819, 182». 1823), tre dei
Napolitano, nel di 4. 5, 6 et 7 giugno 1882. re- cardinale Francesco Buoncompagno (1827. 1829.
cato in volgare dal aac. Luigt Fabiani, profeaaore 1832), aette dei cardinale Ascanio Filomarino (dal
nel liceo arcivescovile di Napoli. [Intignt.] Na­ 1842 al 1662), quattfo dei cardinale Innico Caracpoli. tipografia dell' accadentia reale delle sciente, ciolo (1669. 1872. 1876. 168»b, uno di Giacomo
diréttq da Michele de Rubertis, 1883.
cardinale Cantelmi. L' ultimo, prima dei présenté,
In-8", XXXI -335 p. —, Firenze, Bibl. naz.
fu quello dei cardinal Francesco Pignatelli ( 17251.

SYNODUS MARON1TARUM
1596 septembris 8-2u,
Synodus 'Maronitarum in Monte Libano celeBibliographla :
brats a die 8 ad diem 20 septembris 1596.
Mansi. Conril., (1902), XXXV, 1<>21 -6.

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS
1596.

Synodua dioecesana Mediolanensis in Italia, p epiacopi Mediolanensis, et cardinalia Borrhomaei,
celebrata, anno 1596. aub Frederica Borromaeo, dictum in ayjodo habita anno 1596, extat in opere : archiepiacopo Mediolanensi.
Borromeo (Federico), { um ragionamenti tinoLe hac synodo confer sermonem Frederici, archi- dali, (1632) I, 1-29.

SYNODUS DIOECESANA TOLETANA
1596.
Synodus dioeceaana loletana in Hispania, cele­ et -·. Udephonsi, Toletanae ecclesiae praesulum,
brata anno 1596, sub Alberto, archiepiacopo Tole­ opuscula, epistolas fragmentaque complectens;
tano.
opera, auctoritate et expensis excellentissimi do- J
De hac aynodo confer opua cui titulus:
mini Francisco de Lorenzana, archiepiscopi ToleSa: pp. Toletanorum, quotquot extant, opera, tahi, Hiapaniarum primatis. Matriti, MDCCLXXXlI,
nunc primum simul edita, ad codice* ma*, recognita, apud loachimum IbaYra, *. c. r. m. et dignitatis
nonnullis notia illustrata, atque in duo* .tomo* archtep. Tolet. typogr., regio permissu.
distributa: tomus primus, Montani, *. Eugenii III
[T. II:] ... Tomus secundus, sancti luliani. Tole♦
s

SYNODUS DIOECESANA TOLETANA, 1596

911

t»nt antistiti·, et sancti. Eulogii, Cordubensis ner- >
tyris, electi arehiepiscopi Toletani, opuscula, episto­
las Tragmentaque complectens... M.DCCLXXXV...
[T. III·.] Pp. Toletanorum, quotquot extant,
opera: tomus tertios; Rodericl Ximenii de Rada,
Toletanae ecclesiae praesulis, opera praecipua com­
plectens; opers, auctoritate et expensis eminentiseimi domini Francisci cardinalis de Lorensana,
arehiepiscopi Toletani, Hispaniarum primatis. Ma-,
triti, MDCCXCIIf, apud viduam loaohimi Ibarra,
dignitatis arobiep. Tolet. typogr., regio permissu.
In - folio, 3 vol., 9 f. - xl - 451 p., 9 f.-xxij649 p„ i f. - xxvj p. -1 f. - 509 p. — Lyon, ville,
T. II, p. >77-87, ». lulisni, arehiepiscopi Tole-·
tani. liber apoiogeticus de tribus capitulis, ,ex con­
seille XV Toletano in confessione fidei, scriptile
anno 686.
,
!
T. 111. p. 349: „Anno 1117, verna tempestate,
adfuit Bernardus [archiepiscopus Toletanus) con­
cilio - Burgonsi. cui praefuit cardinalis Bosua, ut
asserit F. Paulus Rodrigues in ins. vitae archiepiscopi Bernardi.4
T. III. p. 342: „ Ante annum 1291, asserit Coi-'
meimrea, in historia civitatis Legiouensis, pag. 188,
celebratum fuisse concilium in civitate Guadalaxarensi ab archiepiscopo Tolbtano d. Roderico
Ximenio de Rada.4
T. Ill. p. 342 : „Circa haec tempora refert Castejon, torn. 2 primatus Toletani, archiepiseopum
Toletanum Gundisalvum Garciam Gudiel Vallisoleti celebrasse concilium, sed cum non designet
annum, in hoc non immoramur.4
T. Ill, p. 342: „Anno 1323, . mense maio, arcbi- ·
episcopus Toletanus losunes, Aragoniae infans,
Toleti celebravit synodum dioecesanam, in qu%(
quamplura reperiuntur perutilia decreta dogmatica,
moralia et de ecslesiàatica 'disciplina.4'
T. III, p. 343 :. „Anno 1325, die 11 decembris,
archiepiscopus [Toletanus, loanne·], infans Arago­
niae.. celebravit Compluti synodum dioecesanam.
in .qua exponuntur varii canone· aqtecedcntis
tynodi.4
T. III, p. 343: „Anno 1326. die 11 februarii,
idem archipraesul lloannes) infans Aragoniae, To­
leti coegit synodum dioecesanam), suoque nomine
praefuit in ea vicarius generalis.4
T. III. p. 343: rAnno 1345. (Toletanus) arcbiepiscopus Aegidius de Albordoz. Compluti synodum

919

dioeeeeuMt celebravit, eiusqns acta asservant»
in archivo s. eccleaiae primatis Toletanae.1*
T. ΙΠ, p. 343: „Anno 1354, dio 9 mail, ardt|•piscopns Toletanus d. Blasius seu Basons Fer­
nandes de Toledo, Compluti celebravit synodum
dioecesanam; ita constat ex archivis s. ecclesiae
Toletanae.1*
'T. ΠΙ, p. 343 : Archiepiscopus Toletanus d. Bla­
sius seu Basous Fernandes de Toledo synodum
dioecesanam celebravit anno 1356 ; Ita constat ex
archivis s. ecclesiae Toletanae.4
T. III, p. 344: rAnno 14117, cardinalia Ximeniue
de Cisneros | archiepiscopus Toletanus), Compluti
synodum dioecesanam celebravit, et eodem anno,
vel prosoime sequenti, aliam celebravit in oppido
Talabricensi. In utroque perutiles canones stattfti
fuerunt, inter quos illi praecipui, qui adhuc hodie
generaliter observantur, ut in omnibus parochialL·bils ecclesiis asserventur libri, in quibus adscribantur omnes baptismatum, defunctorum, et matri­
moniorum schedulae seu notae, necnon ut quotannis
fierent matriculae, seu indices civium omnium, qui
tempore paschali debent sacramentum communionis
suscipere.4
i
T. III, p. 344 . „Anno 1536, die 10 aprilis. To
leti congregavit synodum dioecesanam archiepisco­
pus (Toletanus), cardinalis d. loanne» de Tavern.4
T. 111, p. 344: „Anno 1566, quo absolutum fuit
concilium .provinciale [Toletanum), etiam synodus
dioecesana [Toletana) celebrata fuit.4
T. III, .p. 344: „Anno 1596, Toleti synodum
dioecesanam congregavit serenissimus cardinalis et
archiepiecopua [Toletanus) Albertus, nrchidux.
Austrine, et eius nomine praefuit d. Garcia de
Loaysa et Giron, coadministrator in spiritualibus,
et postea successor in archiepiscopatu.4
T. Ill, p. 344: „Anno 1601, cardinalis Bernar­
dus Bandoval et Roxas [archiepiscopus Toletanus).
Toleti celebravit synodum dioecesanam.4
T. III. p. 344: „Anno 1620, serenissimus infans
Hispaniarum cardinalis Ferdinand» [archiepiscopus
Toletanus], synodum dioecesanam congregavit, et
eius nomine praefuit doctor Alvarus de Villegas,
coadministrator in spiritualibus."
T. Ill, p. 344': rAnno 1648. synodum dioeeesanam celebravit cardinalis 1). Balthasar Muscoso
et Bandoval [archiepiscopus Toletanus]."

SYNODL'8 DIOECESANA VALENTINA
1699.
Synodua dioecesana Valentina in Hispania, cele· D
1) Omnivm decretvm, ( 1616', ... /titulus supra
brata anno 1599, aub loanne de Rivera, episcopo cot. 149.C).
Valentino.
Fol. posteriori !, memoratur synodus celebrata
De hac synodo confer opera quibua tituli:
anno 1599.
*
9) Gams, Svrws tpitcoporwn, (1873), p. 88.

8YNODU8 DIOECESANA TERMCLENSIS
1599-1600.
De hac aynodo confer opus cui titulus:
Synodus dioecesana Termulensis in Itali·, cele­
brata anno 1599 vel 1600, sub Alberto Drago, or­
Quétif et Ecbard, Seripiori» ordini» Praidiea- .
dinis Praedicatorum et episcopo Termuiensi.
tornat, (1721), II, 844.

8YNODU8 DIOECESANA ABRINCEN8I8
’
1600 aprilia 18.
1) Statvts et* ordonnances povr le rétablisse;
Synodus dioecesana Abrinoensis in Gallia, cele­
brat· die 13 aprilia 1600, sub Francisco de Pdri- ment de la police et discipline occleaiMtiqne, que
tou eu«eqoe doivent fair· observer par tout (lie)
card, episcopo Abrineensi.
Exstant constitution·· synodale· in operibus leurs diocèses è l'imitation de ronerend pire on
Die· moaair· François Peneard, eusaqu· d Anranqnib» titnli:
......

■..· ’■ ... .... .

f

•IS

8YNODU8 DIOECESANA ABR1NCEN8I8, 1600 aprili. 13

914

«Am, lequel Im * fait publier A raeaaoir partout a,
■on dioedee.
A Roven, ches lean Petit
tenant sa boutique dedans la court du palais, 1609.

In-8», 48 p. — Paria, Maceriae; Paria, SainteGeneviève.
'

P. 7, haee statuta edita nat .in aynodo dioeoesana oelebrata die IS apriiia 1600.
2) Bom», ConeiMe RrtMMgsMM prismcses,
(1717), ... fifaAu supra eof. 411 A], II, 286-306.

SYNODUS DIOECESANA ACQUEN8IB

1600 apriiia 18.

Synodua dioeceeana Ae^uenaia (Dax) in Gallia,
celebrata Mie 18 apriiia 1600, aub loanne lacobo
Duaault, epiacopo Acquensi.
Exatant constitutiones synodahe in opere cui
titulua:
Statvta et conatitvtiona aynodalea faictea et
pvbliées de lauthorité de reuerend pore en Dieu
.meaaire lear. lacque» Duaault, par la grace de

Dieu k du aainct siege apostolique euMque d'Acqs,
aaaiaté du venerable chapitre de aon eglise, en
l'assemblée de tout le clergé du dioceae d'Acqe,
eonuoqué au aynode tenu k célébré le mardy aprea
le second dimanche de pasque», dixhuictiMme jour
du moia d'auril l'an mil six cens. A Bovrdeava,
par S. Miliange». imprimeur ordinaire du roy, 1600.
ln-8·, 16 p. — Paria, Bibl. nat. B 21406.

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALENSIB
1600 apriiia 18.
Synodua dioecesana Burdigalensi» in Gallia, Le Mena, ville; Paria, Sainte-Geneviève.
celebrata die- 18 apriiia 1600, sub Francisco d'Ea2) OrdonnancM et conatitvtiona synodales, de­
eoubleau de Sourdia, archiepiacopo Burdigalensi. cret» et reglemen» donnée au dioceae de BourExatant conatitutionea aynodalea in operibua deaux par feu de bonne mémoire monaeigneur
quibua tituli :
le cardinal de Sovrdi», reueu», confirmé» A augmen­
1) Ordonnancée et conatitvtiona aynodalea, de­ té» par trM-illuatre A trea-reuerend pere en Dieu
creta et réglementa donne» av dioceae de Bovr­ meMire Henry Deacovbleav de Sovrdi», archeueaque
deava, pvi· l'an M. DC. jusque» A preeent, en di- de Boundeaux A primat d’Aquitaine, redige» en
ueraea année» A occurence», par monseigneur diuer* tiltre» par commandement de mondit
l illvatriiaime k reuerendisaime cardinal de Sovrdi», ■eigneur. [Inoignc.J K' Bovrdeavx, per Pierre
archeueique de Bourdeau», k primat d'Aquitaine, tvde la Court, imprimeur de mondit seigneur,
rédigea en diuer» tiltrea, par commandement de M. DC. XXXIX, aueo priuilege du roy.
In-8·) 4 f.-.447 p.-4 f. (index). — Pari», Saintmondit aeigneur. A Bovrdeava, par lie. Miliangea,
imprimeur ordinaire du roy, A Cl. Mongirovd, mar­ Sulpice; Paris, Sainte-Geneviève.
chant libraire, 1621.
1
3) OrdonnancM et constitutions synodale». Bor­
ln-8“, 287 p. - 8 f. (index). — Carpentraa, ville ; deaux. 1686. —"Ipse non vid(.
■ ■ ·
· »
SYNODUS DIOECESANA TORNACENSIS
1600 aprilis 18-9.
Svnodu» dioecesana Tornacem|i» in Belgio, cele­ J finitae die seqyenti. Dvaci. ex officina Baltasari»
brata diebus 18 et 10 aprili» 1600. sub Michaele Belleri. »ub Circino aureo, anno 1600.
' ln-8*, 111 p. — Douai, ville; Fari», Bibi. nat.
Deane, epiacopo Tornacensi.
B 17 162.
Exstant constitutione» synodale» in operibus
P. 105, haec synodus dioecesana celebrata est
quibu» tituli:
■ub Michaele Desne. epiacopo Tofnacensi, diebus
1) Statvta synodi dioecesana» Tornacensi», in­ 18 et 19’aprilis .(non vero maiil anni 1600.
2) Schannat et llartsheim, ' Concilia Gcrtnaniao,
choatae anno Domini millesimo sexcentesimo, feria
tertia post dominicam secvndam post Pascha, et (1769). VIII, 474-97.
SYNODU8 DIOECESANA MANTUANA
1600 aprilis 1!·.
Synodu» dioeçesana Mantuann in Italia, cele- 1)
P. 73 et 93, mentio synodi dioecesana» celebratae
brata die 19 aprilis 16bo, sub Francisco Gonsaga, diebus 23 et 24 septembris 1577. sub Marco Gonsaga, episcopo Mantuano.
episcopo Mantuano.
P. 88, decreta synodi dioecesanae celebratae
Exstant constitutiones synodales in opere eu i ,
die 19 aprilis 1600.
titulus :
Illustri»»·1 ao rever"* d. d. f. Francisci GonP. 198-207: .Santi et beati di Mantova."
P. 208-30. .Reliquie de santi cbe sono nella
sagae, Dei et apost. sedi» gratia episcopi Mantvani,
constitvtiones aynodale» eivsdemqve litterae pasto­ chiesa catedrale di Mantova" |et aliarum ecclerales ac alia salubria instituta A Mantvsnae ciuitati» viarum j.
statu», ac sanctorum reliquiae in eadem asaeruatae,
P. 231-4 .Vila di a. Celestino papa,et a)ia plura quae indice subsequent! continentur.
P.234-9 : .Vita di ». Anselmo, vescovo di Lucca.“
[Inoiyno.) Mantvae, ex officina Anrelij A LudoP. 240-3: nCatalôgo dé' ve»covi di Mantova.*·
uici Osannae fratrum, ducalium impressorum,
P. 245-82 : .Trattato delii tre voti da frate .
M.DC.X.
Francesco Qoniaga, vescovo di Mantova."
Iu - 4*. 4 f. - 467 j>. — Milano. Ambrosiana.
P. 283-412: .Considerationi spirituali di freta
P. 9 - 66 et 88-9, decreta synodi dioecManae
Francesco Gonxaga, vescovo di Mantova."
celebratae die 6 1naii I6l(>.
P. 413-39. .Constitutioni, della compagnie de’
P. 71 · 2, decreta synodi dioecesanae celebratae
poveri di Mantova, sretta da mbnsig, iUmfriss. et
diebus 8 et 9 febtuarii 1694.,
1

b. ifc. it'

CoNptk.Munmak tostos XXXVI**·.

M '

..

916

SYNODUS DIOECESANA MANTUANA, 1800 aprilia 19

91«

reverendi··, fra FranoMco Gouaaga, veacoro di A et VMOovato * dioomi di M»ntov» |« nomi délié
Mentor».**
chi···].**
.P. 441-56: w8omm»ria relation· della chie·» .
·φ .
' ·' -< ’-■·.··
-.·■.·*
.........
.ς
.-«es· .
.... ...
SYNODUS DIOECESANA CREMENSIS V .
1600 aprilia 98.
' ■
Synodua dioec«a»na Crementi· V in Itali·, cele­ enuncianda. fltwgMj Brixia·, apud Sabbio·,
brata die 98 aprilia 1600, aub loanne lacobo Diedo, MDC1X.
In-8*, 4 f.- 64-65 p. (appendix). — Pari·,' Bibl.
epiacopo Cremenii.
Mt., B9040.
De h*c aynodo confer opu· cui titulua;
Fol. 9, mentio habetur aequantium aynodorum
CohatitytionM illvatriaaimi et reverendi*, d. d. dioeceaanarum Cremenainm ; ayn. I, die 7 februarii
Io. lacobi Diedi, Crema· epiaoopi, in dioeoeaani· 1686; ayn. II, die 16 februarii 1690; ayn. III, deeet;
aynodia promulgatae, adieotia ad extremum .edictia, •yn. IV, die 10 maii 1696 ; ayn. V, die 98 aprilia
1600; ayn. VI, die 18 aprilia 1603;-«yn. VII, die
quae ox earundem conatitutionum praeacripto. oer
tia per annum temporibua aunt in eccleeij· populo 8 maii 1608.

CONGREGATIO ARCHIFRE8BYTERORUM DIOECESIS MECHLINIEN8I8
1600. auguati 6.
Congregatio archipreabyterorum dioeceaia Mech- titulua ;
Van de Velde et de Ram. Nora collectio aynod.,
linienaia in Belgio, celebrata die 5 auguati 1600,
(1899),... (Intuitu Mtpro eoi.'1698, août 4), ÏI, 967-8,
aub Matthia Hovio, archiepiacopo Meohlinienai.
Exatant conatitutionee aynodalea in opere cui ex originali.

SYNODUS DIOBJCESANA ORIOLANA II
1600 oetobria 1.
Synodua dioeeeaana Oriolana II in Hiapania, c pliua anni· diligentiaeime exaeoutua eat vir ad
celebrata diei oetobria 1600. aub loaepho Stéphane, otnnem laudem inetructuâ d. Grèg. Gallo, praeepiacopo Oriolano,
dcceaaor noater. primua huiua aedi» epiàcopua, qui
Exatant conatitutionee aynodalea in operibua ,in illi· primi· huiua eccleaigg incunabulia, in illa
quibua tituli : '
rerum ot negotiolum contentione perfecit ut prima
1) Synodv» Oriolana aecvnda'. aub aanctiaa. d. n. aynodua dioeeeaana tertio auae promotioni· anno
Clemente VIII, regnante potentiekimo Philippo III. celebraretur.“ Cf. 1569 mail 19. Menai, Conci/.,
rege noatro catholico, celebrata a reverendieaimo XXXVI A.
d. d. loaepho Stéphane, epiaoopo. Oriolano, kal.
9) Sypodua Oriola aecunda. aub aanctiae. d. n.
octob. M. DC; additae eunt conatitutionee eccleaiae- (demente VIII. regnante potentiaaimo Philippo III,
collegiatae 8. Nicolai ciuitatia Alicanti.· [Intigtu.] rege noatro catholico, celebrata a rev. d. d. loaepho
Oriolae, in palatio epiacopali, per Didacum de la Stephano. epiacopo Oriolano. kal. octob. M. DC ;
Torre, anno Domini M. DCII. [Partit II tituhu] additae eunt conatitutionee eocleaiae collegiatae
Tabla de loa derechoe funerale», ordenad» por 8. Nicolai civitati· Alicanti; editio aecunda. Su­
mandado de don luaepe Eateuan, obiipô de Ori- periorum pormiaau. Murciae, apud viduam 1‘hilipi
huela, dol conaejo de au m a gea t ad. en la aynodo Teruel.
dioeeeaana que ae celebro en primero de octubre
Sine anno, in-8·, 390 p. — Bibi, dol Eacorial.
de 1600 (et alia documentai.
3) Aguirre,.CoUectio conci/, Hitpaniae, ( 1694),...
In -8·. 9 parte», 4 fan. - 100 fcn. - 18.fan. (index), (tihdw «ttpra eoi. 159A. n. 1), t. IV.
61 fcn. - 4 fan. — Milpno, Ambroaiana ; Roma, Vati­
4) Aguirre. Collectio conci/. Hitpaniae, (1 755),...
cana.
jtitulut tnpra eo/. 169 B. n. 9), VI. 443 -76.
Fol. 2 ,. Hoc'tnunua abhinc triginta et eo am-

8YNODU8 DIOECESANA ANDEGAVENSIS
1606, circa oetobria 18.
Synodua dioeeeaana Andegavenai· in Gallia, D
Exatant conatitutione· aynodale· in opere cui
'celebrata circa featum ahnctf Lucae, id Mt circa titulua :
diem 18 octobyi· 1600. aub Carolo Miron, epiacopo
Statvta dv dioedae d'AngeeZ (1680). ... (titultu
Andegavenai.
etepra eo/. 395 A), p. 333 - 7.

SYNODUS dioecesana avenionenbib
1600 octlbria 96.

Synodua dioeeeaana Avenionemia in Gallia, cele­
brata die 25 oetobria 1600, aub loanne Frapciaoo
Bordini, archiepiacopo AvenionenaL
Exatant conatitutionee aynodalea in operibua
quibua tituli :
Ί
1) Avignon, ville, codex ma. 1839, aaeculi XIX,
fol. 869 - 86.
'
9) Synod·· Avenionanaia anni milleaimi (excan­
temini. Lvgdvni, apud Clavdivm Morillon.
Sin· nuo, in-8’. 91 - 60 p. — Avignon, villa.

P. 1, haec aynodua dioeeeaana celebrata Mt die
95 oetobria 1600, aub loanne Franciaco Bordini,
arehiepiacopo ^venionenti.
P. 49 : „ldeo, convocati» noatria epiicopia provincialibua, concilium noatrum provincial· celebrare
proponimua ; quod vobia omnibu» intimamua et
notfflcamua, ad feriam quintam dicta· aecund»·
dominica· poet fMtmn Reaurreotioni· domini noetri lag· Chriati proximum (di· 10 maii).
P. W: «Synodu» varo diOMMtea oalebrabitur

•17

.

SYNODUS DIOECXSANA AVENIONEN8I8, 1600 oetobria 25

»18

di» mercurii vigeaima quart* port fertnm aaneti a teaiaai. Avanioa·, ex typographie lacobi BraLnoae evangeMatae, anni proximo ' aequentie mil- mereav, 1801.
laeimi aaxoeataeimi primi.*
Ia-8‘, 2 f. - M p. — Avignon, ville.
8) 8ynodva Avenionenaia anni mUleeimi eexoeu-

8YNODU8 DIQECEBANA CALAGVR1TANA

1600 novembria 12 · 1601 februarii 8.
Synodua dioeceaapa Calaguritana ia Hiapania, au antocoaeoru y todaa faeron admitidaa, recibidaa
celebrata a die 12 novembria 1600 ad diem 8 fe­ y aprouada* por ol aynodo. [ladgaa.] Con Heoaeia
bruarii 1601, eub Petro Maneo, epiacopo Cala- improeoU^pa la muy noble y muy leal ciudad de
guritano.
Logrofio, por Diego Maroc, impreaaor de libroq,
Exatant oonatitutionea aynodale· in opere cui aAo de 1602.
In-folio, 5 fan. -140 fcn. -14 fan. (index). — Paria,
titulua.
Conatitvcionea aygodaloa del obiepado de Cala- Sainte-Geneviève.
Fan. anteriori 4, haec aynodua dioeceaana in­
horra y la Calçada, hechae y ordenada* por el aeiior
obiapo don Pedro Manno, obiepo del dioho obiepado, dicitur ad diem 12 novembria 1600.
F. 13·, fluitur aynodua die 8 februarii 1601.
on el aynodo dioeooaano (aio) qce ae celebro en la
F. 1 : „Haviendoae paaaado quarante y aiate annue
oiudad de Logroüo, y ne acabo en el anno de 1601,
en que van tambien algunaa de loo aeilore* obiapoe •in haverae celebrado.*

SYNODUS DIOECESANA BARCINONENSIS
. 1600.
Synodua dioeceaana Barcinonenaia in -Hiapania,
Conatitucionea ainodalea de Barcelona en ainodo,
celebrata anno 1600, aub Alphonao Coloma, epia­ 1600, por el obiapo Fr. Ildefonao Coloma. Bar­
oopo Barcinonenai.
celona, Central, 1600.
Exatant conatitutionea aynodale* in opere cui
In-4*. — Cf. La Fuente, Hiat. aed. Eip., (1875),
titulua :
VI, 374.
SYNODUS DIOECESANA B18UIÏTINA
1600.
.
·
, .
Synodua dioeceaana Biauntin* in Gallia, cele- C
De hae aynodo confer opua cui tituljia :
brata anno 1600, aub Ferdinando de Rye, archi' [Peltier], Diationaari/a daa coactlM, (1846), I, 329.
epiacopo Biauntino.
' . .
*

SYNODUS DIOECESANA CASTÉLLANETENSI8
1600.
Synodua dioeceaana Caatellanetenaia in Italia, nard*· Benedict·· Nicoaienaia, epiaeopua Caatelcelebrata anno 1600. aub Bernardo Benedicto Ni- laneteneia, habuit, anno aalutia, M.DC. Srperiorvm
pertqieav. [Iniiynt.J Romae, apud Aloyaium Zancoaienai, epiacopo Caatellahetenai.
Exatant conatitutionea eynodalee in opere cui nqttum, M.DC.
-S
In-4·, 4 f.;91 p.-l f. (index). —.Parie, Bibi,
titulua :
Synodv* dioeoeeana Caatellanetenaia, quam Ber­ nat. B 2884 ; Roma, 1‘ropaganda.

CONVENTUS GALLICANI CL^KI
1600.
Conventue Gallicani clUri. habitu· anno 1600. D
2) Aaaemblée générale du clergé de France
aimée. 1600.'— Orléaoa ville, codex ma. 873, eaeculi
Exatant acta^in operibua quibua tituli:
1) Procèa-verbal de l'aaaomblée générale du XVIII. f. 1-92. - Cf. ap. est., XII, 314.
3) Procèa - verbaux de* aaaembléea du clergé
clergé de France, tenue h Paria, en mai, juin et
juillet 16oO. — Grenoble ville, codex ma. 1870, durant lee année· 1600^1602, 1605, 1610 et 1618. —
eaeculi XVIII, 373 250 tqillim., »0 f. — Cf. Calai. Orléana, ville, codex ma. 874, eaeculi XV111, 360 242,
millim., 37» f. — Cf. op. dl., ΧΠ, 314.
da* ma·. doa dlparlnttal», VII, 298.
SYNODUS DIOECESANA ILERDe’NSIS I IN HISPANIA
1600.
Synodua dioeceaana Ilerdenai* I in Hiapania,
De hao aynodo confer:
celebrata anno 1600, aub Francieco Virgilio, epiacopo
Gania, Sarwa tpiieeporam, 11873), p. 44.
Ilerdenai.
STATUTA SYNODALIA DIOECESIS PERUSINAE
1600.
Statuta aynodalia dioeceaia Peruainae in Italia, ivaev admodum ill1* ac r“* d. Neapolionia Comitoli,
edita anno (600, aub Neapolione Comitoli, epiaoopo Peruaiaib epiacopi, edita. ' (Indyu.J Pervaiao, apud
Peruaino.
.Petrum lacobum Petrutium, M. D.C.
statu}· synod·)!· in opsrs cui titulue ;
Ιη-4·, 2 f.-ΐδ^ρ.-δ f. (index). — Furis* Bib).
Doorot· «t monita aynodaiia ooéiosi·· Psrusiaao* nat B 9161.'
>

t L·..»'!.

.... .4»-I-·.··..·■!..·>■

STATUTA SYNODALIA^DIOECESIS PERUSINAE, 1600

919 ·

990

Fol. 9: .Decreta haec et monita, partim ex a partira ex duabup nostris collecta,edenda curas·’
synodis ab* illustrissime et. reverendissimo Fulvio -vimpa.'*
/
Cornêo, cardinali et a reverendissimo-F. Vincentioy
P. 109-89. appendix documentorum ad haec
llerculano, huius' olim civitatis, episedpis, habitis, statuta attinentium.

,
*

'

STATUTA .yNoDALIA DIOECESIS TARRACONENSIS *_
'
‘ 1600.
7

Statuta eynodalia dioecesis Tarraconensis, in
Hispania, edita anno 1600. aub loanne Teres, archi­
episcopo Tarraconensi.
’
Exstant efatuta eynodalia in opere cui titulus :
Constitucionee siaodales de Tarragona, 1600,

por el obispo D. Apton Joan Artor. — Cf. La
Fuente, Hitt. ted. Hitp., (187b), VI, 377.
In opere La Fuente eat error in nomine vel
civitatis vel episcopi.

SYNODI 8 DIOECESANA VERCEIXENSIS
1*800.

8ynodus dioeeeeana Vercellensia in Italia, cele­ B
brata anno ItiOO. aub loanne Stepheed*ferrerio,
epiacopo Vereellonai.
*
De hac aynodo confer opus cui titulus:
Acta synodi dioeceaanae Vercellensis primae,
quam illustrissimus et reverendissimus d.d. Johanne^'
Petrus Solarius. Dei et apostolicae sedis gratia
episcopus sanctae Vercellensis ecclesiae et comes,
habuit anno a Ci
nato 1.749. diebus 15. 16. 17 &

w _

18 julii, pontificatus a. d. n. Benedicti papae XIV
anno nono. [Insigne.] Augustae Taurinoruqj,' ex
typographie regia.
Sine anno (1749). in - 4°, 6 f. - 279 p . - 2 f. (index).
—^hambéry, séminaire: Milano, Ambrosiana; No­
vara, seminario; Piacensa, civica: Torino, Bibi,
nax. : Torino, seminario.
P. 277 „Iohannea Stephanus Ferrerius, (episco­
pus Vercellensis) . . . synodum habuit anno 16ιη>.“

CONCILIUM LIMANUM III IN PERUVIO
ItiOl aprilis 2-18·.

2) Concilia Limina (1694) . . . ttitulus supra eo!.
Concilium provinciale, Liniunum 111 ' in Peruvio.
celebratum a die 2 ad diem 18 aprilia 1601. sub 315 C, n. 2).
P. 185-93. concilium provinciale Limannpi III.
sancto Turibio Alphonso Mogrovejo. archiepiscopo
3) Aguirre, Collectio coneil. Hispaniae, 116941. . . .
Limano.
c (titulus supra eol. 159 A, n. 1', t. IV.
Bibliographie:
4) Aguirre. Collectio coneil. Hispaniae, ( 1755', . .
l) Lima limatu. .1673', . . . (titulus supra eol. (titulus supra eol. 159 B. n. 2). VI. 47 7 -80.
193 t’. η. I .
5) Gams, Series episcoporuffi, (1873'. p. 153
lONCILItN PROVINCIALE LIMANUM 111
guod, Clemente VIII, Romano pontifice,et Philippo III,
Hispaniarum rege, nori orbis domino, celebravit do­
minus Taribius Alphonsus Mogroceius, archiepiscopus
Limensis, in ipsa sua civitate Lima, anno Domini 16'0/.
Nqn est quod cx annorum periodo quisquam
hic in limine Tonbium archiepiscopum reprehen­
dendum suspicetur : quasi ut minus iustus deesset
officio, vel charitate minutus non provideret pastor
gregi, vel maiorutn decreta tregligens. neque con­
cilii Tridentini praecepto parejs. concilium provin­
ciale post triennium a proximo antecedenti cele­
braverit. vel saltem Gregorii XIII pontificis induito D
usus, septennii*terminum observavit; quin vir alioquin observantissimus concilium istud ab anno 1591
in annum 1601 toto decennio distulerit: quoniam
ratio quae in concilii Tridentini decreto cum Tori­
bio dispensandum et indultum concedendum suasit
pontifici Oregorio. eadem obstitit, ut neutrum ser­
varetur hac vice, nempe necessitas non habens
legem. Toribius enim, servato septennii tempore,
concilium indixit in 5 diem martii anni 1598,
et simul indictionis literas ad omnes episcopos sibi
suffraganeos misit, quo termino transacto, nuHua
episcoporum comparuit. Tanta est itinerum in ea
regione difficultas et longitudo maximis periculis
expositorum, ut cap. 9 nostri apparatus historici
supra et in eius notia amplius declaravimus: unus
etiam dum se itineri accingeret, obiit, et alius mqrbo
detentus, quo eum etiam obiisse suspicor, se ex­
cusavit. Expectavit ergo patienter etsi dolenter

archiepiscopus. et novas literas indictionis expedivit,
donec tortio post primum terminum anno, acce­
dentibus tantum duobus episcopis Quitensi et Panamensi, omnibus visum est concilium non amplius
in spem adventus aliorum differendum esae, atque
idipsum sequenti ipsorum decreto declaratum est.
.quo facit etiam nostra nota ad concilium 1 pro­
vinciale supra: unde redditatgraiione dilationis,
omnis negligentiae suspicio vel querela cessat. —
Nota editoris.
DECRETUM PRAEPARATyRIUMr

In civitate Regum. 11 die mensis aprilis.
anni 1601. congregati simul in aula archiépiscopal!,
videlicet illustrissimus dominus dominus Toribius
Alphonsus Mogroveius, archiepiscopus huius civi­
tatis, ^t reverendissimus dominus magister dominus
Fr. Ludovicue Lopex^^piscopus Quitensis. et reve­
rendissimus domprtrt doctor dominus Antonius Cal­
deron. episooÿGs Panamensis : attendentes quod se­
cundum dispositionem sancti concilii Tridentini1
et brevia summi pontificis’, praelati episcopi com­
provinciales universae huius provinciae fuerint con­
vocati per duas convocatorias expeditas ad otnnes
episcopos, et quod reverendissimus episcopus Paragayanus volens adesse et venire ad celebrationem
dicti concilii provincialis, e vita discesserit, et reve­
rendissimus Tueumanensia. dominus Ferdinandus
de Treio Sanabria, accinctus ad veniendum ad dic­
tum concilium, inciderit in morbum dissenteriae
' Se··. XXIV, cap. a.
• Gregorii ΧΙΠ.

dt rtfvvi*.

■ *
991

,

a

CONCILIUM LIMA.NVM III IN PERÜVIO. 1601 «prili. 9

»99

cuιη fiufu sapguinisv cum quo si ae itineri com­ A Et publicatis isti· decreti·, eisque lectis una cum
misisset periclitaretur eiua vita, quemadmodum pet capite 2 seMÎonis XXIV* concilii Tridentini. de
iprius nuncio· et literaa, quae praetentatae fuerunt, reform., quod incipit /VorijuSaJia concilia, et cap. I
apparuit; et re communicata cum viria doctia et quod incipit Eadem sacrosancta synodus et 2 quod
cognito quid in aliis, praeteritis concilii· actum ait. incipit Episcopi inferiores sessionis Vf. de reform,
et expectatocompteto termino convocatori·©, qui et cap. 1 quod incipit Gmn proseepto divino sessioni*
fuit 15 dieu martfï anni 1598 usque ad prae- XXIII. de reform., de residentia praelatorum, et
•entem diem dart huius, qui est 11 menti· cap. 2 quod incipit Coyit sessionis XXV. de reform .
aprili· anni 1601. et non habente· notitiam quod absolutum est hoc decretum, lectis pariter canoniullus absentium esset venturus aut venerit, ac • cis regulis quorum fit mentio cap. <S\rwt olim de
desiderantes debitam $xecutionem dare, celebra* accusationibus.
"“Τ'
TERTU M I>E< RKTFM.
tio/ii dicti concilii provincialia, convocati iuxta
Ps pro/etsion* fidei.
dispositionem sancti concilii Trideiilni et brevium
apottolicarum et schedularum dbmini nostri regie:
Statuitur e^iam et praecipitur quod, iuxta de­
dixerunt quod per viam maxime expedientem et cretum sacri concilii Tridentini1, omnes* episcopi
. «quantum permittant lura, declarabant ac declara* comprovinciales emittant professionem fidei et
runt quod se constituebant et constituerunt légi­ dicti conçjlii. eius vestigiis inhaerendo, iuxta con­
timas ad inchoandum, prosequendum et absolven­ stitutionem Pii papae IV quae incipit ZniMnctum,
dum dictum concilium, et in eo ordinandum ac B quae professio facta est in forma consueta.

decernendum caetera omnia, quae conciliis pro­
vincialibus legitimis concedunt iura et laudabiles
o^suetudines. et sic decreverunt et subscripserunt
ad finem dicti concilii.
*
Toribius. archiepiscopus civitatis Regum.
Er Ludovicus, episcopus Quitensis.
Antonius, episcopus Panamepsis.

ACTIO SE(’l NOA.
celebrata in ecclesia cathedrali civitatis Regum,
die 18 mensis aprilis anno 1H0).
PECRETd M ΓΒΙΜΓΜ.

De iudicibus synodalibus.

Secundum quod in sacro concilio Tridentino
provisum eat sees. XXV, c. 10. de reform., hoc
sacrum concilium pro iudicibus qui cognoscere
possint et cognoscant causas spirituales et »*crle-‘
siastieas pertinentes ad forum ecclesiasticum, quae
in isti» partibus commissae fuerint per summum
ACTIO PRIMA,
pontificem vel per quemvis legatum vel nuneium
celebrata in ecclesia cathedrali civitatis Regum, in hoc archiepiscopatu. nominarunt doctorem domi­
die II aprilis anno h><4.
num Petrum Munix decanum, doctorem dominum
loannem Velasquez arehidiaconum. doctorem domivkcr>:ti m primi m.
C num Matthaeum Gonzalez de Paz scholasticum.docto­
Declaratur inchoatio concitu.
rem dominum Stephajium Fernandez voz Medianum
Non dominus Toribiu* Alphonsus Mogroveius. mi­ . cantorem, dominum ('hristophorum Model thesau­
seratione divius et sanctae sedis apostolicae {gratia1 rarium, dignitates huiua sanctae ecclesiae cathearchiepiscopus metropolitanus huius civitatis Regum, dralis Regum.' Et in episcopatu Quitensi decanum
domini nostri regis consiliarius; una cum < om- dominum Eraneiscum Galeri* et arehidiaconum
provincialibus dominis episcopis magistro domino magistrum loannem de Ovando et cantorem domi­
Er. Ludovico Lopez de Soliz, episcopo civitatis num Georgium Ramirez de Arellano, et canonicum
Sancti Francisci de Quito, et doctore domino An­ dominum Alphonsum de Aguilar. In episcopatu
tonio Calderon, episcopo Panamensi, declarat con­ Pannruensi. dominum loannem de Luque decanum,
cilium provinciale convocatum per nos dictum archi- dominum Cyprianum Fernandes de Sea thesau­
episcupuni in hac civitate Rpgum. die festo sancti rarium. licentiatum. dominum Alphonsutn Armyo
Leonis papae, qui est 11 aprilis, ad honorem et Altamirano cantorem, baecalaureum. Hernandum
gloriam sanctissimae et individuae Trinitatis, pro Guerrero canonicum. Et reliquis epineopis suffra­
felici statu et reformatione huiua provinciae et gande per idem concilium iniungitur, ut in suis
ecclesiarum ipsi suffraganearunt. inchoari et in­ districtibua nominent personas idoneas ad eundem
choatum esse.
effectum conTormiter ad sacrum concilium Tridentinum.

('oram nobis, de quo fidem facimus:
Licentiatus ^Michael de Salinas.
’ *
Licentiatus Chorius de ('outreras.
secretarium.

ΡΚι'ΚΕΤΙ Μ SEt’1 XM'M.

Hoc sacrum concilium statuit ut omnibus in
eo praesentibus et absentibus, tam reverendissimis
episcopis quam procuratoribus comprovincialibus,
cuiusvunque status vel conditioni* existant, de­
claretur uullum illis praeiudicium parave loca in
hoc concilio aesignaOda. imo potius quod ipsorum
iura et praerogativae salva, integra et securit ipsis
relinquantur secundum quod et eo modo quo ante
hoc concilium erant eaque tenebant et gaudebant
illis. Et ad procedendum in eo nominarunt offi­
ciales, licentiatum Michaelem de Salinas, provi­
sorem ot vicarium generalem huius archiepiscopatus. et licentiatum Eraueiscum Osorium de Con­
treras. provisorem episcopatus Terrae Eirniae pro
secretariis eiusdem concilii, ej licentiatum Melchiorem Rutz de Bustos pro fiscali. Et interrogati
dicti reverendissimi, an consentiant his decretis et
ipsis placeant, dixerunt et ■ responderunt placent.

υ

ΡΕΓΗΕΤΓΜ SEtTNnrM.

De tentibus synodalibus.

Ratio propter quam sancti patres iuste et sancte
constituerunt ut singulis annia cogerentur synodi,
fuit ut in eia tractetur de corrigendis excessibus
et de reformatione et moderatione morum, utque
in eis fiat quod bono regimini animarum et rerum
episcopatu» concernentium expedit. Et ut quod
in eisdem synodia constitueretur et fieret, cum
maiori /efficacia compleatur et ad effectum per­
ducatur, statuerunt.ut in singulis episcopatibus sint
et nominentur testes synodales viri boni et idonei,
qui diligenti studio per universum archiepisc^patum
inquirant, quisque in districtu sibi assignato, quo­
modo observetur et compleatur quod in synodis
constitutum et (praeceptum est. Et, ut tam sancta
institutio sortiatur effectum, nominati sunt testes
‘ Sew. XXV. csp. 2.

de reform.

»33

CONCILIUM LIMANUM HI IN PRRUVIO, ifiOl aprilia

D»

.934

sequentes in hoc archiepiscopatu parochi qui aunt A per quot leucaa idem episcopatus ab arehiepiseo-.
vol fuerint huius sanctae eccleeiae cathedralis at patu cui suffraganeus est distet, quotque sint eitu
parochiarum, et visitatores totius archiapiscopatus comprovinciales suffraganei, por quos celebrari
t
qui item sunt vel p|o tempore fuerint. In episco­ possint concilia provincialia ?_
Item an sciant, quod dietus N. non sit valetudi­
patu Quitensi, etiam, parochi cathedralie et paro­
chiarum et visitatores. In episcopatu Panamensi, narius nec impotens aut impeditus ad visitandum
similiter parochi cathedralis et visitatores. Et episcopatum et exercenda pontificalia, neo aetate
reliquis episcopis iniungitur, ut personas idoneas grujs, ut per hoc se excusare possit ne exerceat?
Item an scient quod idem N. in rebus indicis
ad hoc munus in suis episcopatibus eligant.
peritus sit, et quanto tempore resederit ot adstiterit
DECRETUM TERTIUM.
in illis, et an indigenarum Unguam calleat ut iltis
Forma/interroyatorii ad Xoasemtm poati/icem mil- praedicare 'et sancta sacramenta ministrare, eostendi circa promovendos ad eptaeppahu, iuxta de­ demque circa ea catéchiseront instruere poscit tam
cretum saeri eondlii TriJnlini
in sacramento confirmationis quam in feiiquis?
Imprimis an pognosqant N. et quanto hactenus,
Item an sciant quot beneficia et doctrinas ha­
teniporefet an habeant notitiam eccleeiae cathe­ beat episcopatus et an in illis desint ve[ suppetant
dralis talia loci, in tali regno?
, rectores? ,
Item an sciant, an a decem, viginti vel triginta
Item an sciant quod omnia praedicta eLeorum
annis huc usque perpetuo in ea civitate fuerit et B singule sint vera, publica et notoria per publicam
sit illa ecclesia cathedralis qum titulo et invocatione, vocem et famam?
sancti N„ et quod in illis diversis temporibus aliqui
DECRETUM QUARTUM.
promoti fuerint ad quatuor ve) quinque dignitates,
Renovatio
concilii provincial" anni 1583.
et quod earum prima et magis principalis post
pontificalem sit illa decani vel alterius maioris de
Quandoquidem in concilio provinciali quod cele­
numero canonicorum ; et an habeat sacrarium de­ bratum fuit in hac civitate Keguiu; anno iam prae-'
center ornatum et instructum bonis ac ditibus orna­ terito 1683, multa decreta sancita fuerint ad refor­
mentis et amplam magnamque dioecesim eum aliis mationem cleri, statum ec^esiasticum, Indorum in­
signis et insigniis, quae monstrant et faciant eam structionem et sacramentorum administrationem-,
notabilem ecclesiam cathedralem. et quod hoc fuerit et habeatur veridica relatio quod in multis parti­
et sit publica vox et fama.
bus non observentur nec effectu compleantur et
Item an sciant quod in eadem ecdeeia cathe­ quod ad negociationes et contractus clericorum
dral! fuerit et resederit tamquam, proprius eius cum Indis, ludos item et alias res pertinet, magna
episcopus, reverendissimus dominus noster, et quod fit corruptio, et quod interim donec reprimantur
fuerit ultimus episcopus et pastor illius, et quod abusus et reprobae ac perniciosae consuetudines,
, per ipsius mortem iam eareat episcopo et vacet? quae revera corruptelae vocari possunt, non poterit
- Item si cognoverint vel notitiam habeant N. et inter Indos facere fructus : et quoniam anpnus quo
N. parentum N. et incolarum quondam loci N. et an C dictum concilium congregatum et celebratum est,
sciant quod fuerint matrimonio coniuncti et velaîi, is fuit ut in illo statueretur, quod ad obsequium
et quod, durante dali matrimonio, habuerint et pro­ Dei et spirituale bonum ecclesiarum huius procreaverint N. tanquam legitimum filium, et an sciant viuciae, augmentum cultus divini, conversionem et
quod pro legitimo filio fuerit et ait habitus et commu­ instructionem Indorum, inorum reformationem, cor­
niter reputatus ab omnibus qui ipsum cognoscebant V rectionem et perfectionem ecclesiastici statue, et
item an sciant quod parentes dicti N. et ipsiys quia dictum concilium eiusque decreta tanta pon­
maiores fuerint omnes Christiani, et filii puri san­ deratione et consensu sancita sunt ut sua sanctitas
guinis sine mixtione ludaeOrum vel Maurorum, et constituit, ordinavit et praecepit ut impleantur et
quod non poenitcntiati per officium sanctae inqui­ execution! mandentur: praesens concilium pro­
sitionis. et quod fuerint personae principales civi­ vinciale statuit, ordinat et praecipit ut observentur
tatis aut oppidi talis regionis et dictus N. pariter et compleantur omnia decreta dicti concilii pro­
eorum filius '
vincialis anni supradicti. idque inviolabiliter abs­
Item. ·■ sciant quod dictus N. sit aetatis tot que diminutione ullius rei, quae in illis deposits
annorum et talibus ordinibus initiatus, ut constat et provisa est, ut in eisdem' continetur, et ut sua
per testimonia ipsius ordinationis?
sanctitas ordinat et praecipit, et ut sua maiestas.
Item si sciant quod idem N. sit graduatus ad per schedulas suas regiae ad hoc expeditas et in
talem gradum in tali frtultate ut constat per testi­ eodem concilio insertas iniungit. Ας omnes episcopi
monia ipsius promotionis?
D suffraganei huius archiepiscopatus monentur et in
Item an sciant, quod idem N. habuerit cathe­ Domino^obstringuu>tur,\ ut recolendo obligationem
dram, officium vel praebenideip in tali loco vel muneris quod gerunt pastorum et praelatorum,
fuerit collegialis, prior aut provincialis, vel habuerit quorum conscientias dictum concilium onerat tan­
alia officia, gubernia et administrations, et an illis quam qui strictam rationem reddituri sint ovium
bone functus fuerit, et an vitam abstractam, lauda­ suae curae commissarum, ut servent et observent
bilem et exemplarem duxerit suceurendo necessi­ ac servari et observari faciant, et in suis ecclesiis
tatibus proximorum, illis cum omni oharitate com­ publicari quisque in suo districtu omnia decreta
patiendo, et quod'sit pacificus, mansuetus noa se­ dicti concilii celebrati dicto anno 1583, faciendo ut
quax lucri nec amicus cumulandi thesauri, sed omnibua et per omnia compleantur et serventur,
benignus, sobrius vir, virtute praeditus, bene affec­ ut dictum est, non obstanto quacunque consue­
tus et virtutum suasor, abstinens et per omnia tudine in contrarium; et quod omnes peculiarem
temperans et qui habetur pro devoto servo Dei? cqram in hoc popant renovando, ut renovat hoc
Item an sciant per quot leucas extenditur di­ sacrum concilium, omnia decreta dicti concilii anni
strictus ecclesiae et episcopatus N., ad quem prae- 1583. et praecipit ut serventur et compleantur et
sentatus est dictus N., et au terra cultiiis vel aspera ad debitam exacutionem cum effectu perducentur;
sit. et quam qualitatem vel temperiem habeat, et ita ut in toto fiat, qnod expedit exonerationi con­
scientiarum, «t obsequio Dei domini nostri. Prae­
1 See·. XXV, c. 1, de rtform.
cipit etiam hoo idem sacrum concilium omnibus

> ■■'. ψ·"·''·”’ζ ,yff.

Jailli II,.I

•

ιi]»yWi nesy.^it|iy.ii.iyqg|i

■wwi.iiy »wwy g iiwwy.v

CONCILIUM LIMANUM III 1N PERUVlÔ. 1601 apriiis 3

935

* -- - ---- »-

W6

—-- - -—.-r-· -

parochi· tan Hispanorum quam Indor*·· et omni­
bus iudicibus ecclesiasticis ad qups quoquesnodo
pertialk, ut ea pente te ^tabeant intra duo· mensea
(pstquam in unoquoque apisoopatu publiante
fueriat, vel intra aliud tempua quod ordinprius in
■no episcopate assignaverit, sub poenis ipsis impo• nendis. Iniungitur pariter omnibus epiacopi· snffraganei· quod cum omni possibili brevitate faeiaat
publicari i^ suis episcopatibus haec decreta, idemque fiat in. catbedrali huiqa archiepisoopatus, ut
perveniat ad Omnium notitiam et nemo praetendat
eorum ignorantiam.
«

i

h u*....... ..

DECRETUM QUINTUM.

Omnia decreta- huiua concilii provinciali· et
.eorum quodlibet subieeta aim censurae et correc­
tioni «anctae aedi· apostolicae.
Ego T. archiepiaeopua civitati· Regum, diffithen»
subscripsi.
Ego Fr. Ludovicua, episcopus Quitensis. diffinient
subscripsi.
Ego Antonius, episcopus Panamenais, diffiniens
aubacripai.
,
In quorum fidem infrascripti secretarii concilii
subscripsimus :
Ego licentiatus Michael de Salinas, Regum pro­
visor ae vicarius generalis et concilii sancti secretarius.
Ego licentiatus Franeiscus Osorius de Contreras,
sancti concilii aecretariua. provisor ac vicariu·
generalis Panaincnsis.
Teetimonia approbationi) et publicationi) concilii.

Quod sacrum concilium provinciale absolutum
est ad honorem et gloriam Dei domini nostri,
die mercurii sancto mono 18 mensis apriiis
huius anrti 1601. et caeremoniis ex praescripto

pontificalis Romani peractis, publicatum est in

•celesta catbedrali huius civitatis Regum. dictia
die, meaae et aaoo. alta et intplligibili voee. in
pulpito ecclesiae, per bacealaureum loaanam da
Balaaar. clericum presbyterum. eolleetoron hqiua
•anctae ecclesiae Regum. prapsentibus illustrissimo,
domino domino Toribio Alphonse Mpgroveie. atehiepiacopo metropolitano huiua civitati· regum et
domino magistro domino Fr. fcndovico Lopez de
Boli·, episcopo civitatis Sancti Franeiici de'Quito,
et domino doctor· domino Antonio Calderon, epis­
copo Panamense, suffraganeis huiua metropolis ;
testibus doctor· Fernando de Gusman et licen­
tiate Bartholomaeo Menacho et Chriatopboro He
Leon, canonici· huiua •anctae eccleaiae. Et tunc
•tatim dictu· dominus archiepiscopus interrogavit
dicto· domino· episcopo· Quitensem et Panamensem:
Peeerendieeiini patre), Placentae robie base decreta f
et reaponderunt : Placent. Et bis dicti·, archiepiscoB pus dissolvit dictum concilium simul cum dicti·
domini· domini· episcopi» Quitensi et l’ankmensi,
dicens: Ite in pace, finitum est concilium.
. Et horum fidem facimus.
Licentiatus Michael de Salinas, secretarius.
Licentiatus Osorius di.· Contrera·, secretarius.
Ego licentiatus loannes do Salazar, presbyter
et collector generali· .huius arehiepiscopatus et
notarius publicus eidsdem, legi et publicavi decreta
huius sacri concilii provincialis in dicta sancta ec­
clesia, voce alta et itttelligibili. ut supra memora­
tur, existentibus testions doctore Fernando de Gus­
man et licentiato Rartnolpmaeo Menacho et Christophoro de Leon, canonicis dictae huius sanctae
ecclesiae et aliis multis personis ecclesiasticis et
secularibus. Et ut de- eo constet, subscripsi.

In civitate Regum, die 18 apriiis anni 1601.

Licentiatus loannes de Salazar, secretarius.

CONCILIUM PROVINCIALE AVEN10NENSE
1601 maii 10.
Concilium provinciale Avenionense in Gallia, o
Sine anno, in-8”. 3 f. - 5<· p. — Avignon, ville.
indictum ut celebrandum die 10 maii 1601. sub lo­
P. 49: ..Ideo. convocatis nostris episcopis pro­
anne Francisco Bordoni, archiepiacopo Avenionenai. vincialibus. concilium nostrum provinciale celebrare
proponimus ; quod vobis omnibus intimamus et
Bibliegraphla:
notificamus, ad feriam quintam dictae secundae
Synodvs Avenionensis anni millesimi sexcente­ dominicae post festum Resurrectionis domini nostri
simi. Lvgdvni, apud Clavdivm Morillon.
lesu Christi proximum (die 16 maii].“

SYNODUS DIOECESANA EPOREDIENSI8
l^ol maii 10.
Synodus dioecesana Eporediensis in Italia, cele­
In-4", 4 f. - 71 p. — Vercelli, Agnesiana.
brata die 10 maii 1601, sub Caesare Ferrerio,
P. 31-39: ,Aliae constitutiones synodales,
episcopo Eporediensi.
promulgatae a praefato perillustr. ac reverendis»,
Exstant constitutiones synodales in opere cui d. Caesare Ferrerio, Dei et apostolicae sedi·
titulus:
D gratia episcopo Eporaediae. de anno 1601, die
1) Constitvtione» et decreta qvae illvstriss. ac 10 mati.'*
reverendis», in Christo pater d. d. Caesar Ferreriv»,
De hac synodo confer etiam opus cui titulus:
Dei et apostolicae sedis gratia episcopus Ippo3) Prima synodus dioecesana. (.1883), ... (titnlne
regien. & come· Ac., edidit anno (eie) 1596, 1601 A cupra eoi. 311 C).
1603, in synodo dioecesana. [Intiyne.] Eporaediae,
P.XVI1I, synodi habitae sunt a Caesare Ferrerio,
•x officina Michaelis Marthae, de licentia superio­ [episcopo Eporediensi), annis 1584.1588. 1689. 1590,
rum. [In fine:] Eporaediae. M.DCVII, ex officina 1593, 1601. 1603 et 1605.
Michaelis Marthae.
SYNODUS DIOECESANA CRACOVIENSIS
1601 maii 33.
Synodus dioecesana Cracoviensis in Polonia,
„1601. synodus dioecesana Cracoviensis, sub
celebrata die 35 maii 1601. sub Bernardo Macie- Bernardo Maciejowski, die 10 kalendas iunii/ —
jowski, episcopo Cracoviensi.
[Chodynski et Likotrskij, Decretale) pro regno Po­
De hac synodo confer sequens testimonium: loniae, (1883). I. 4.

•

927

\

*

·

'■·

'

■*·■’..

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVEN8I8, 1601, oirei iunii 10

'. *
»98

X
BYNODOT DIOECESANA îyfDEGAVENSIS
Λ
1001; ciro* iuli 10.
.Synodua dioeceta·* Andegaveueûi in Gallia,·
Entant constitution·· ay nodal·· in opere atü
celebrata eirea festum .Pentecottet, id eet circa titulua:
’ diem 10 iunii 1601, tub Carolo Miron; epitcopo
Stafvtd dr diooite d'Angers, (1680), ... (liWw
Andegavenai.
*
'
mqmi mL 395 C), &J38.

SYNODUS DIOECESANA TOLETANA
1601 iunii 13-5,
Synodus dioeceeana Toletana in Hiapania, oele- del rey don Philipe tercero, nneVro aefior, y pu­
brata diebut 13, 14 et 15 iunii 1601, tub Jieraardo blicati·· bn la tynodo diocesan· que célébré tu
tenori· illuttriuima an la ciudjid de Toledo, ·' treae
de Rojas y Sandoval, archiepiaeopo Toletano.
Exitent conetitutione* synodales in opere eui de iunio de 1601. Eh Toledo, por Pedro Rodrigue·,
imprettor del rey nufettro tenor, afto M. DC. I.
titulu·:
In - folio, 6 fat. -110 fen. - 9 ft. (index). — Bibi.
Constitvcione· synodale· del arçobitpado de
Toledo, hechat, copiladaa y ordenadaa por el illu- de rEioorj'al; Lyon, ùllè; Perit, Bibl. nat B 423 ;
•trittimo y reuerendittimo seijor don Bernardo de Parii, Sainte-Geneviève.
Fol. 110, tynodut habita ett diebut 13, 14 et
Rojat y Sandoual, cardenal de la tante ygletia de
Roma, arçobispo de Toledo, primado de làa Etpaüat, 15 iunii 1601.
chanciller mayor de Castilla. del contejo de ettado

CONGREGATIO ARCHIPRE8BYTERORUM DIOECESIS MECHLINIEN8I8\
1601 augusti 7.
\
Congregatio archipreebyterorum dioeeeai· Mech- titulua : '
liniensis in Belgio, celebrata die 7 auguati 1601,
Van de Velde et de Ram, Noetr collectio cynod.,
(1829), ... (UHAu cupra coi. 411 C), II, 259, ex
tub Maithia Hovio, archiepiscopo Mechlinienti.
Exstant conatitutionea aynodalee in opere cui originali.

SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS U
1601 octobri· 24.
Synodua dioeceaana Aatenai· II in Italia, cele­ nonnvllia edicti· alijaue actionibua episcopalibus.
brata die 24 octobri· 1601, aub loanne Stéphane Attae, apud Virgilium de Zangrandit,- M.D.CI, auAgatia, epiacopo Aatenai.
periorum permitto.
De hac aynodo confer opu· aui titulu·:
In-4’, 2 parte·, 46 p.- 1 f. - 111 p>(acta et edicta
Synodvt dioeceaana Aaten. secunda, qvam re­ episcopalia ecclesiae Attenti·). — Torino, Bibi. naz.
verendi··. d. lo. Stephanvi Agatia, Dei et tpoat.
P. 7, haec synodua celebrate ett 24 octobri· 1601.
•edit gratia epiac. Aaten., habvit anno a Chr. nat.
P. 33, indictio futurae aynodi ad diem 23 oc­
MDCI, Clemente viii pontifice, additi· praeterea tobri·*! 602.

SYNODUS DIOECESANA AVEN1ONEN8I8
1601 octobri· 94.
Synodus dioeceaana Avenionenaii in Gallia, indi­
P. 50: FSynodua dioeceaana celebrabitur die
cit* ut celebranda die 24 oetobria 1601, aub lo­ mercurii vigeaima quarta poat festum aaneti Lucae
anne Francitco Bordoni, epiacopo Avenionenti. evangelist··, anni proxime aequentia millesimi sex­
De hac tynodo confer opu· cui titulu·:
centesimi primi.'*
Sy nodvs A venionensi»,... (tihdtu supria eoi. 925 C).

SYNODUS DIOECESANA SPIRENSIS
1601 uovembrit 13.
Synodua dioecesana Spirenaia in Germania, eele- D
Exstant conatitutionea tynodalet in opere cui
brata die 13 novémbria 1601. aub Eberhardo de titulua:
Dienheim, epiacopo Spiranti.
Collectio prqgnatnum synodalium dioeeeai· Spi­
renaia, (1786), p..404-6.

STATUTA DIOECESIS VA8ATEN818
1601.
Statuta dioeceeia Vatatenti· in Gallia, edita anno
1601, tub lacobo loaepho de Gourgue, episcopo
Vasatenti.
Exstent constitutione· aynodalet in opere «ni
titulus:
Ordonnances et constitutions synodal·· impri­
mi·· par ordre de monaeigneur Γevêque A ttigncay
de Btias. (ItwigtwJ A Bordeaux, ebet Matthieu

Chappuis. imprimeur A libraire de monseigneur
l evique A clergé de Betae, M. DCI.
In -8·. 107 p. — Paria, Saint-Sulfite.
P. 3, hae conetitutione· datae «uat, extra aynodum, a lacobo loaepho de Gourgue, epiacopo Va•atenei.
P. 3: „Let frequantt tyHodee que noue avoua
tenu·.**

j

**
*
-

»a«

930

STATUTA 8YN0DALIA DIOECE8I8 NEAPOLITANAE, 1601

8TATUTA 8YNODAUA DIOECESIS NEAPOLITANAE
• 1601.
Statuta aynodalia dioeceua Neapolitanae in doctrinam appoaitia. [Imifn*.] Vaneiiia. MDCI,
Itajia, edita anno leOl/vgub Alphonao Geeualdb, •umptibua baerednqt Melchiorta Seaaaa. Veneti,, ao
archiepiacopo Neapolitano.
Andreae Pellegrini, bibliopolae Neapolitani.
Exatabt conatitutionea aynodalea in opere cui
. In-folio, 4 fan. - 46 fon. — Paria, Bibl nat. B 388.
titulua:
Fol. 38-46: „ Conatitutionea ainodale* quondam
Ritva archiepiacopalia evriae Neapolitanae : con- raverendiaaimi in Chriato patri* domini -domini
•titvtioqee item aynodalea eiuadem archiepiacopatua loanni*^ Dei ^t apoatollCae aedi* gratia arohiepiaNeapolitani, cvm commentarii* i. Alberiei Oliuae, copi Neapolitani et eiua capituli, confirmatae deinde
Neapolitani, i. v. doctori·, aubaequantiboaqua anno- per reverendiaaimnm dominum domjnum Alexan­
taiionibua,krecollectie per abb. loatk Hieronytoinp drum Cariaffam, archiepiacopnm Neapolitanum ‘#t
Campanilem, Neapolitanum, r. i. dootorem A pro­ eiua capitulum."
tonet. apoatolicum, nouiter ob earum neeeaaariam

STATUTA SYNODAL1A DIOECESIS TARVI81NAE
1601.
Statuta aynodalia dioeeeai· Tarviainae in Italia, b
Decreta aynodalia eccleaiae Tarvicinae, vaqve
edita anno 1601, aub Ludovico Molin, epiaeopo qd annvm M.DCI. /Inaiptw./ Tarviaii, 'apud Euan:
Tarviaino.
t
geliatam Deuehinum, M.DCIVr
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui
In-4', 107 fcn. - 7 fan. (index) - 17fan. (appendix),
titulua :
_ Paria, Bibl. nat. 2203.

SYNODIS DIOECESANA LEOPOLITANA
1682-1602.
Synodua dioeceaana Leopolitana in Polonia politano.
auatriaoa, celebrata inter anno* 1582 et 1602, aub
De hac aynodoconfer: Garni, Srrwa tpitcopontm,
loanne Demetrio Solikowaki. archiepiacopo Leo- (1873', p. 351.

STATUTA DIOECESIS MATISCONEN8I8
1602 ianuarii 30.
Statuta dioeceaia Matiaconenaia in Gallia, edita ment de non dioceae, publiée* l'an de ealut 1609.
die 30 ianuarii 1602. aub Caaparo Dinet, epiaeopo Lyon, par lean Pillehotte, h l'enaeigne du nom de
Matiaoonenai.
? leaua. M.DCII.
Exatant conatitutionea in opere cui titulua:
In - 8*, 87 p. — Parii, Bibl. nat. B 5572.
Ordonnance* generale*, faictea par monaeignevr
P. 87, hae conatitutionea editae aunt extra ayle reuerendiaaime eueaque de Maacon. pour le regle- nodum, aub data: „Micon, 30 janvier 1602."

CONCILIUM PROVINCIALE TARRACONENSE IV
lt>02 ianuario-februario
Concilium provinciale Tarraconenae IV in Hiapania, celebratum menaibua ianuario et februario
1602,'iub loanne Tere*, archiepiacopo Tarraconenai.

Bibliagrnphi·:
Conatitvtionea concilii provincialia Tarraconenai·
IIII, ab iliuatriaa. et reuerendiaa. d. d. loan. Terba,

LOANNES TERES. ARCHIEPISCOPU»'
'
TARRACONENSIS.
Ad futuram rei memoriam.
Conatitutionea pauca·. quae nuper in noviaaimo
Tarraconenai concilio quarto temporia noatri, atabilitae aunt, ad praecedentium quae iam «ancte a
praedeoeaioribua noatri* decretae fuerant confirma­
tionem, aimulque ad morum vetuatatia et cor­
ruptelae neeeaaariam omni tempore innovationem,
dum praelo committere in animo eaaet, qt eum, ad
quem conditae eunt, finem aortirentur, conailium
fuit non ili*· promiacue et perturbate, aed ad auo*
tituloa redacta· eiadem veluti appendente* ordinate
aubiioer*. in quo maiorum noatrorum tramitem et
regulam aemulante*, eaadem univeraia ad quo* per­
tinent (ne quem ignoratio exeuaet) debite nota*
fieri, et ab omnibua ac ainguii* in quacunque
dignitate et honore conatitutia obaervari praecipimua. Cum enim nulliua momenti ait aacroa celeComciu omnuuL. TOMUa XXXVI u·.

archiep. Tarraconen., editae mena, ianvar. et febrva.
anni MDCIl. [Ituignt.] Tarracone, cnm licentia
auperioria, apud Philippum Robertum, MDCIL
In-8·, 2 f. - 8 p. - 2 f. (nomina eorum qui concilio
interfuerunt). — Paria. Bibl. nat. B 24W».

brare conventui et legea ferre quae aitu ac oblivione
Ü deliteacontea iaceant, quod vel non plene bominibna iqnotuerint, vel eorum obaervationi minime in­
cumbatur. curent ea de cauaaa omne* epiacopi,
abbate·, priore·, et quorum id intereat alii quique,in qualibet dioeeeai ac territorio auo concilii pro­
vincialia conatitutionea edita·, et evulgari publice
et exercitio mandari.
CONSTITUTIONES CONCILII PROVINCIALIS
TARRACONENSIS.

JU tUulimi
/friu.
Titulua III.. Caput unicum.
Quamvia frequentia dierum foetorum, fidelium
chriatianorum (quod dolandum eat) devotio minui
videatur, ac propterea praedeceaaorea niatri caute
et provide in illorum praeceptione ae habuerint:
nihilominua tampn. cum notu· eat totiua provinciae
in aliquem (anctum/ devotioni· fervor, curandum
Mt

V,

·'
'

<

.

·■

':·/

CONOILlfU TARRACONENSE IV, ifios ianuario

■

.

·
«33

■eat ut in diet magi· ao magi· augeatur. . Cam j
igitur potted quam aanctiaaimus domiau·,noiter
Clemen· VIII. pontifex optimus maximu». gloriosum Raymundum de Peiiafort in «anatarum
•cripait catalogo, ita totu· huiua nostrae provinciae
populbs ia eiua devotionem accentu· Merit, ut
aullus in ea reperiatuL· ,qui incredibilem laetitiae
aignificationem non dmlerit.et eundemauumapqd
Deum patronum et advocatum non agnoscat : aiequum est, ut eiu· die· featds ab opinibu· ob•ervetur et colatur. Quamobrem, sacro 'approbant·
concilio, statuimus' et ordinamua, ut dies aeptimu·
menti· ianuarii,. in quo Teatum «ancti Raymundi
celebratur, in tota nostra provincia, in eccleaiis
tamen et parochiis quae intra fine· principatu·
Cathàloniae et comitatuum Roasilionis ot Céri• ÿmiae continentur, ab omnibu» operibu· servilibus,
ut in diebua dominici· abatineatur, et diee .featua
* ab omnibua celebretur.. Qui vero contrarium fecerit. in unaqukque dioeceai poenia aubiaceat quae
dierum featorum tranagreaaoribua aunt impoaitae.
ytd titulum <f« rotuo eeclooiaeticio alituaudit vel uou.
Titulua IX. 'Caput unicum.
.
Constitutionem bonae memoriae Ferdinand!
Loazes. praedecessoris nostri, quae incipit Quod
frequenter, innovante·, declarante· 'et ampliante·,
•acri concilii approbatione atatuimua modum et
formam in ea praeacriptam in deponendi·, con­
signandis. conscribendis et amovendi· pecunii· cen­
sualium quae redimuntur, ampliandam ease ad
quaacumque consignationes atque deposits quarum­
cumque pecuniarum, quae ex decreto iudicia eccle­
siastici- in cauaia 'graduajionurri aliisvO-zqpibjucumque fieri contigerit, ‘becefnente· quod .in
qualibet curia eccleaiaatica publicus liber deaignetur. in quo eonaignationea ae depoaita praedicta,
ex decreto iudicia facta, cum nomine deponentium,
loco, quantitate depoaiti, die et anno consignationi·,
conscribantur, quae non alibi quam in «aerario
vel aerario eccleaiae eathedrali·, aut in tabula
cambii aive depoaitorum eiusdem civitati· et in
quolibet officialatu in loci· per epiacopum de­
signandis fieri poaae declaramus: aliter facta de­
poaita. et consignatione· deponente· consignanteave
minime relevare, ac pro non facti· haberi volumUs.

mua ■ et decernimus, aad· boo totum negotium ad *
epiaeqpum privative a dicto vicario deferatur,dtiai
episcopus a aua dioeceai abiens fuerit. Et quia
tota provincia una eat, et aub ejpdem legibua, statuti* et ordinationib^a gubernatur ac regito^ ut
m concessione dictaruth licentiarum, unifbrmia ait,
et ubique eadem ratio habeatur; eiuadem-~*acri
concilii provincialia .approbation· atatuimua.^-decernimus et oodfnamua, quod . de cetero aub
ffôrma sequenti, in caaibiia permiasis iuxta declara­
tionum illuatriaaimorum , cardinalium aneri con­
cilii ^Tridentini interpretum |iceutiae concipian­
tur. No» etc. Univeraia et sipgulis' presbyteris
curât*· et non curati· pef civitatem et tfioecesim
N. constituti·, ad quem aeu quo· pradaeutea per­
venerint aeu fuerint quomodolibot praeaeutatae.
salutem in Domino et boni» aemper operibu· abun­
dare. /Noveritis quod no» tenore praesentium' daI mu· et_concedimua licentiam et facultatem N.
petendi per ae vel etc. elcemosinas et alia grata
charitatis sublidi* a Christi, fidolibua oatiatim. et
in valvia ecclesiarum ac per viaa praeacuti· civi­
tatis etsdioqèeaia N., pro etc. Volumua alitem quod
in collectione huiusmodi non conoionetur, neque
per clericum ‘ regularem vel aecuiarem extra rec- torem loci aeu eia· vicarium necessitate· hospi­
talia exponantur, abaqtfh aedi· apoatolicae indul­
gentia aeu conceaaione ; non publicentur indulgentiae,.
nec petantur «leemoiinae tanquam debitae, nec
praetextu dicendi quamcumque orationem necdentur imagine· neque candelae, aed dumtaxat id
exigatur a Cbriati fidelibus quod ab ipai· liberaliter offeretur. ' Praeaentibua poat unum annum
miqime valituri». Ndllia autem translati» praeaentiunt jquantumcumque auctentici» fidem tribuatia,
tiiai fuerint manu noatra et notarii curiae vicariatua
O nostri subscriptae. Datum etc.
Mandante· univeraia et aingulia presbyteria, et
curam animarum gerentibus, ne quisque in luis
eccleaiia parochialibua collectionem fieri permittat,
nisi ostensis per priua litteria licentiam petendi
obtinentibua aub dicta forma. Inauper quia licentiae
huiuamodi, niai pro boapitalibuo aeu locis hospitali tatem absolutam quo ad omnia victualis habentibus
concedi non debent, volumus et ordinamua quod
pro earundem expeditione pro iure sigilli nihil
exigatur, aub poena dupli.

Ad titulum do quaooloribuo.
Titulua XXX. Caput unicum.
Ad titulum do immunitate oeeleeiarum.
Licit iam aliae per decreta · sacri concilii proTitulus XXXI, caput 1.
- vincialis ait sufficienter provisum abusibus quae•torqm. abolendo eorum nomina et usum, et per
Adversus consules, rectores et administratores
constitutionem Proomeiolo desuper aeditam anno 'civitatum, seculartumqu· potestatum abusu», qui,
1691 incommodis, quae in hae provincia Tarra­ divino timore postposito, eccleeia» et ecclesiastico·
conensi ex eorum usu sequebantur, salubriter > viro» tallis (oie), collectis et exactionibus alii» gra­
oeoursum fuerij. nihilominus tamen intelleximus, vare nituntor, sacrosancta concilia et sanctorum
nonnullos filios perditionis et iniquitati·, variis patrum decreta insurgunt, eum ecclesiae ecclesuggestionibus et sub praetextu hospitalitatis, ab riastieaequo peraonae omni iure a annularium peraliquibus ordiqariis licentias potandi obtinuisse et sonarum exaction· aint immunes. In digérais tamen
obtinere contra mentem dictorum decretorum sacri buina provintiao civitatibus, oppidis, castri· ac
concilii et constitutionis /¥oetneiolis,et,quod deterius tome, consul·· et rectores civitatum tot onera fre­
eat, praedicatore» secum. defarre non erubescunt in quenter imponere et ah ooclosito eceleeiasticisque
huiusmodi collectione, et quia nonnumquam vicarii personis exigor·, ex multorum conooentione compe­
generale» vel officiale·, anorum officiorum non me­ timus, ut deteriori· conditionis factum sub eia
more·, licentia» prhedicta» concedere coneuoverunt, sacerdotium videatur, quam sub Pharaon· fuerit
vel inconsulti» eorum episcopis : huic malo providero qui divinas legis notioiam non habebat. Quidam
cupientes, sacro approbante concilio,statuimus, inter-, pro rebus propriis clericorum, qnss non negociandi
dicimua. et prohibemus ne a cetero riearii gene­ causa sed pro.sua suorumque sustentatione deferunt,
rale* episcoporum licentia» petendi, enem iu locis deferri faciunt seu transmittunt, ad solutionem
ubi huiusmodi hospitalitas habeatur, concedere gabellss cogunt, vel io portis civitatum earum
praesumant sub poana excommunicationis latae impediunt ingreeram aut egreeaum, illsaque de­
•ententiae, quam in eventum contravention!· ex ferentes dotinent, aut animalia, quibus praemissa
nunc prout ex tunc eo ipso de iure incurri volu- vehuntur, apprehendunt. Nonnulli, gravibus tallis ac

»33.

CONCILIUM TARRACONEN8E IV, tfioa iannario

»34

collectis impositis in cardibus, piseibus, vino, oleo, incurrenda, huiuamodi decreta, inhibitiones « pro­
aale aliisquo rebua indistincte. adworum solutionem hibitiones faciant, et facta eam factae caeeent, revo­
. clericos cum Juicis compellunt, nulla menauraMm cent et annuitant, infra sex [dies| a die publicationis
‘dictinctione aut refectione facta. Alii, pall&tia huius eonstitutipais in suie ecclesiis, sub eadém poena.
*
■
.
·
'
servitutibus. elbrico* eorumque rea et bona aggra­
Xomma eorum fui «ineUio' intsr/asrwnt.·
vare volentes, gabellat et exactiones. emptoribus
Illustrissimus dominus dominus loannes. Teree,
; et conductoribua fructuum ecolcaiarum nut rerunf
eecleaiaaticarum imponunt, aid simuiarb preten- archiepiscopus Tarraconeasip.
Reverendissimus dominus AndreaA, Capella,
dentes gravamen quod eisdem iniungunt, cum cer­
tum sit tanto minua emptores aut locatores loca­ episcopus Urgellitaaus.
Reverendissimus- dominus Erane i seu « Reboster
turos, qhanto magia rea venditorum aut locatorum'
illàrum ingressus au^ egressus a civitatibus, gabel- et Bala. episeopua^Vieeasis.
Reverendissimus dominus Ludovicus' Hana.
larum oneri subiiciuntur.
Quocirca praemissis
aliisque modis fraudulenter ^exquisite excogitatis, episcopus Seisonensis.
Reverendissimus dominus lldefonsus Coloma,
quibus administratores civitatum ecclesiasticos viros
et ecclesiae multifarie moliuntur aubiicere servituti, episcopus Barcinonensis.
Reverendissimus dominus Franciscus Virgilius,
'eorum bona invadentes, ecclesiasticam immunitatem
violando, provida deliberatione occurrere, et de, episcopus Illerdensis.
Reverendissimus dominus Petrus Manriques,
salubri remedio providere cupientes, sacrorum con- B
ciliqrum ac sanctorum patrum constitutiones atque episcopus Dertusensis.
decreta 'innovantes, sacri concilii approbatione,
Admodum reverendus Michael Aymerich, abbas
praesenti constitutione iubenius. ut locorum dioe- Sancti Cucufatis, ordinis Sancti Benedicti.
ceaani contra eos, qui ab ecclesiis vel ecclesiasticis
. Admodum reverendus frater Petrus Nogues,
personis, pro his omnibus rebils quas non nego­ abbas monasterii Sanctarum Crucum, ordinis (’istertiandi causa deferunt [vel | deferri faciunt, seu trans­ ciensis.
Admodum reverendus frater Angelus Juallar. abbas
mittunt (quod ordinariorum dumtaxat cognitioni,
fidei ac attestationi relinquimus), tallis, collectas, Sancti Martini de Canigo, ordinis Sancti Benedicti.
pedpgia vel guidagia, suo vel alieno nomine directe
Admodum reverendus frater loannes Terr os.
vel indirecte praemisso, aut quovis alio quaesito abbas monasterii Beatae Mariae Populeti, ordinis
colore seu excogitato praetextu quomodolibet Cisterciensis.
Admodum reverendus frater Petrus Fontana,
exigunt vel extorquent, seu rerum ecclesiarum
aut ecclesiasticorum liberum impediunt civitatum abbas monasterii Beatae Mariae Pulchripodii Avel­
aut locorum ingressum vel 'egressum, locationem lanarum, ordinis Praemonstratensis.
Admodum reverendus frater Franciscus Cqraps,
aut venditionem, excommunicationes et interdicen­
das a iure et sacrorum provincialium conciliorutd abbas monasterii Sancti Petri Roden., ordinis
constitutionibus contra invasores personarum eccle­ Sancti Benedicti.
Admodum üeverendus frater Franciscus Garsiasticarum et eorundem bona prolatas, iuxta mo- Ç
dum et formam in eis praescriptum procedendo, raver, abbas monasterii Sancti Petri de Bissalduno.
publicent, et suis subditis faciant publicari, donec ordini» Sancti Benedicti.
Admodum reverendus Bartboiomaeus Montagut,
illi sic exacta restituerint, et de transgressione ac
iniuria ecclesiae satisfecerint competenter. Ut autem abbas monasterii Sancti Stephani Banneolarum,
quae 'pro tot abusibus et excessibus curandis pia «rdinis Sancti Benedicti.
Admodum reverendus frater loannes Guardiola,
solicitudifie salubriter providemus, quem desidera­
mus effectum consequantur, praesentem constitu­ abbas monasterii Sancti Salvatoris de Breda, or­
tionem bis in anno, in festo videlicet Nativitatis ot dinis Sancti Benedicti.
Admodum reverendus frater Franciscus de Pons,
Resurrectionis Domini in ecclesiis -cathedralibus et
aliis curatis totius provintiao, per rectores et per­ abbas monasterii Beatae Mariae de Rivopullo.
petuos vicarios, seu loca teuentes eorumdem, in ordinis Sancti Benedicti.
Adanodum reverendus frater loannes Bosca,
virtute' sanctae obedientiae perpetuo praecipimjis,
cum maior multitudo populi ad divina convenerit, abbas monasterii Beatae Mariae de Amer, ordinis
materna lingua publicari.
Sanoti Benedicti.
Admodum reverendus frater Ludovicus de LenIdem in sedeas.
torn, abbas monasterii Beatae Mariae de Sarratex,
Caput II.
ordinis Sancti Benedicti.
Quia in nonnullis dioecesibus huius provintiae, D
Admodum reverendus frater loeephus (’odina,
rectores ecclesiarum eorumque vicarii ex. consue­ abbas monasterii Bancti Petri de Gallicantu, ordinis
tudine immemorabili et alias possunt quorumcumque Sancti Benedicti.
Admodum reverendus frater Ludovicus Arevolo.
contractuum aut ultimarum voluntatum instrumenta
recipere, notariorumque officio fungi consueverunt, abbas monasterii Sancti Felicis do Guixols. ordinis
et instrumentis ab eis reeeptis ubique locorum Sancti Benedicti.
Reverendus frater dominus Antonius Miret, prior
semper plena et indubia fides data fuit; quidam
vero domini temporales locorum, ut iura eccle­ monasterii Scalae Dei, ordinis Cartusicnsisy,
Reverendus Paulus Costa, prior Saneti'Toannis
siastica diminuantur, susque secularia et temporalia
emolumenta et tura in dies crescant et augeantur, de Fontibus, ordinis Sanoti Benedicti.
Reverendus Franciscus Sala, dominus dominus
non dubitant suis subditis et vasaaliis inhibere ne
alios adeant notarios pro instrumentis conficiendis, prior ecclesiae Sancti lacobi de Calaf.
Reverendus dominus loannes Aymerich, prae­
quam eos quos in suis curiis secularibue habent
constitutos, in non modicum damnum iurium eccle­ positus Minorissae.
Reverendus Antonius Tereo, iuris utriusque
siasticorum. gravamen, perniciem et iacturam.
Quapropter huic malo providere cupientes, sacro doctor, thesaurarias Barcinonensis vccleoise. ao
approbante concilio, statuimus, praecipimus et vicarius general» et procurator primum reveren­
mandamus -dominis temporalibus quibuseumque, ne dissimi episcopi Urgellensis, deinde reverendissimi
de caetero, sub poena excommunicationis ipso facto episcopi Barcinonensis in eorum abpentia.
M·

9M

CONCILIUM TARRACONENSE IV, 1809 ianuario

986

- - ........... Λ
‘.................................. ■
Reverendua domina· Hieroaymu· Terça, arehiReverendua Michael Palmerola, dominua dominua
canonicu· eccleaia· Gerundenaia, vieariu· generali· diaeonua de Culta. o*nouicua et aindicu· hapituli
et procurator reverendiaaimi domini doqini Fran- eocleaiae Dertuaenai·.
Reverendua Coemat Roago, prior canonicu· et
ci«ci Arevalo de Suaçb, epiacopi Gerundenaia. '
Reverenda* lacobu· Colomer, domina· dominua aindicua capituli Selaonenaia. f
Venerabili· Michael Aguati. monacho·, procu­
canonicu· eecleeiae Elnenaia, vieariu· generali· et
procurator reverendiaaimi domini domini Onofrii rator admodpm reverendi fratri» Iqannia Font, ab­
bati» monaaterii Beatae^Mariae de la Vais.
Heart, Elnenaia epiacopi.
Venerabilia frater Bernarduc Carrera, monachae
Reverendus lacobu· Reig, domina· dominua
•t aacriata monaaterii Sancti Laurentii propq Bacanonicu· et tindicua capituli Tarraconenai».
ganum. procurator admodum reverendi fratri·
Reverendua Raphael Qomia, archidiaoonua maior.
Mathaei Frexea. abbati· monaaterii Sancti Petri de
canonicu· et aindicua capituli Urfeellenaia.
ia Portella, ordini· Sancti Benedicti,. dioece·!· Ur' Reverendua Petru· dei Paa, canonicu· etiin- gellpnai·.
dicu» capituli Eluentia.
Venerabili· frater lacobu· Pradee, monachua et
Reverendua Antoniu· M»»mija, canonicu· et ain- procurator admodum reverendi fratria domini
dicuK capituli Vicena».
Anthonii Granern, abbatia monaaterii Beatae Mariae
Reverendua Petru· Paulua Caçador. utriuaque Deaoarp, ordini· Ciateroienai·.
Venerabili· frater lacobu· Talarn, prior eecle'iuria doctor, canonicu· et aindicu· capituli eecleaiae B
Barcinonenai·.
z
•iae Sancti Guillermi villae Perpininanl, procurator
Reverendua Iqannea Mora, aacrae theologiae et admodum reverendi fratria domini Micbaelia loanutriusque iuria doctor, decanu· canonicu· et ain­ nia Gilbert, abbati· monaaterii Beatae Mariae M. de
dicu» capituli Illerdenaia.
Benifaçano, ordini* Ciitercienai·. Reverendua Petru· Ponciu· Adroer, canonicua
Alexander Cendra, civi· honoratu·, «criba et
et Kuidicaa capituli Gerundenaia.
•eoretariua «acri concilii provinciali· Tarracenen»».

SYNODUS DIOECESANA ALATRINA
1609 februarii 99.
Synodu· dioeoeaana Aiatrina in Italia, celebrata viaitationi·, aervatia in codice ma. in archivio ecdie 29 februarii 1602, aub Antonio Gigli, epiacopo cleaiae cathedra!» Alatrinae.
Alatrino.
Mihi communicavit G. P. Franca villa, vieariu»
Mentio huiu· «ynodi habetur in acti· «anctae generalia Alatrinua.

SYNODUS DIOECESANA NICIEN8I8
1609 aprili» 24-5.

Synodu» dioeoeaana Nicienhia in Oallia, cele- c
brata diebu· 94 et 95 aprili· 1609, >ub Frahciaco
Martinengo, epiaoopo Nicienai.
'
Exatant constitution·· aynodaHu in opere cui
titulua :
Conatitvtione· lynod. dioece·. Nicien., a perilluat.
A reuerendiu. d. f. Fraheiaco Martinengo, episcopo
Nicien., loci Drappi Comité, conail. magnoque eleemotinario aereni··. d. domini duci· Shbaudtae Ac.,
ex pluribu» compillatae (tie) A auctae, ordine alphabetico pro faciliori methodo digaatae, tituli·, capi­
tuli· A numeri· diatinetae, allagationibnaque locu­
pletatae, in quibu· exquiaitiore· obaeruatione·. pro

regimine dioece·» A praxi viaitation» foeliciter
rpperiuntur; acoea«erre duo indice· ludblentiaaimi.
(Ineipu.) Niciae. MDCXX, apvd Franciacvm
Caatellvm.
In-8* maiori, 11 f. (index) - 586 (mnidoee 576) p. 9 f. (errata). — Bologna, univeraità; Nice, ville:
Torino, Bibl. na». ; Torino, aetoinario.
P. 5 et 58*>, haec aynodua convocata aat cele­
branda ad die· 94 et 95 aprili· 1609. P. 9 - 574.
conatitutionea huiu· (ynodi. P. 579 (mandoM 555),
decreta (ynodorum celebratarum diebua 6 maii 1615.
19 apriiia 1617 et 17 apriiia 1619.

SYNODUS DIOECESANA EPOREDIEN8I8
>
1609 aprili· 99. ,
Synodua diqeceaan· Eporedienaia in Italia; cele- p drali eecleeia habita Mt anno 1609, die penultima
brata die 99 apriiia 1609, aub Caeaaro Ferrerio, apriiia. **
epiacopo Eporedienai.
De hac aynodo confer etiam opua cui titnlu·:
Exatant conatitutionM aynodalM in opere eui
2) Prima aynodua dioeoeaana (188»,... (lilWw
titulua:
anpra eoi 811 C).
1) Conatitvtione·, (1607), ... ftiriUw Μψτβ eoi.
P. XVT1I, «ynodi habitae eunt a Caeanre Ferre­
995 D, η. 1).
rio, (epiaoopo Eporedienei), aania 1584,1588, 1589,
P. 59-61: „8ynodu· dioeeeaana quae in cathe- 1590, 1599, 1601, 1809 et 1805.

SYNODUS DIOECESANA 8PIREN8I8
1609 aprili· 80.
Synodua-dioeceaana Spirenai· in Garmania, cele­
brata die 80 apriiia 1609, aub Eberbardo de Dien­
heim, epiacopo Spirenai.

Exatant eoactitutiqnM aynodalm in opere cui
titulua :
Colleetio prooeaauum «ynodalium dioecMia Spireoaia, (1786), p. 404-6.

937
•

8YNODU8 DI0E0E8ANA ARIMINENBIB, 1509 maii »

*

,

93·

■ , ·

' SYNODUS DIOECESANA ARIMINENSIS'III

IBM maii 9.

8ynodus diueoeaana Ariminenaia 111 in lull·,
celebrata die 9 maii 1609, aab biiio Caasar· Balieini, episcopo Ariminensi.
De.h'ac synodo confer opus cui titulua:
Decreta?... (titoluc copra ml. 881 A, n. 9).

a

P. 915 -86, titulus «Tertia dioeceaana aynodu·
Ariminensis, habita a reverendi··, d. d. Ivlio Caesar·
Balicino, Arimini epiacopo, anno Domini M7DC. Il,
septimo idus maii. Arimini, apud loannam 8ymbenium, M. DC;XXV.“.

7
SYNODUS, D1OECEBANA LIMANA IX
1609 iulii 16.
' Bynudu· dioeceaana Limana IX in Paravio,
9) Concilia Limana. ,1684). ... (titnliu supra
celebrata in civitate Regum, die 16 iulii 1W9, aub col. 316 C. n. 9).
sancto Turibio Alphonse Mogrovejo, archiepiicopo
P. 339-43, synodus dioeceaana Limana IX. in
Limano.
~
' civitate Regum, die 16 iulii 1609.
'
Exatant conatitutionea synodale· in operibua
- 3) Aguirre, CoUcetio toned. Hiepaoicu, (1694)....
quibus tituli .
ftitulu· supra col. 169 A, n. )), t. IV.
1) Linia limata, (1673), ... (h'MNs supra col.
4) Aguirre, Collectio eoneil. Hiepaniao, (1755),...
193 C.n. 1).
B /Mu copra eel. 159 B, n. 9), VI. 480-6.
P. 344 -57, aynbdua dioeceaana Limana IX.
CONGREGATU) ARCHIPRE8HYTERORUM DIOECESIS MECHLINIEN81S
1609 augusti 6.
Congregatio archipreahyterorum dioeceaia Meoh- titulua :
liniensis .in Belgio, celebrata die 6 augusti 1609,
Van de Velde et de Ram. Nota eoUteHo cynod.,
aub Matthia Ilovio, archiepiscopo Machliniensi.
(1899), ... (tituliu copra col. 411 C). Il, 959-60.
Exstant constitutione· synodale· in opere cui. ex minuta originali colleta cum alii· codicibus.
. 8YNODU8 DIOECESANA PARMENSIS
1βι>9 septembri.
Synodus dioecesana Parmenaia in Italia, cele- episcopatu Parmae vicario generali, mense sepbrata menae eeptembri 1609.
tembris M. DC. II, s. d. n. Clemente papa VIII aeExstadt conatitutionea. aynodalea in ppere cui deote. Parmae, apud Eraamum Viothum, M. DC. II.
titulua:
auperiorum permissu.
Conatitutionea Parmae, in aynodo dioeceaana C
In-4*. 4 f. - 198 p.— Paria. Bibi. nat. B 9145 ;
promvigatae, in ea praesidente illvat. A reiaerendiae. Piaoenaa. civica; Roma, Aleasandrina.
d. loanne Moaanega. prothonotario apoatolico et in

SYNODIIS DIOECESANA ASTENSIS
1609 octobris 93.
Synodua dioecesana AatcnSis in Italia, indicta '
Synodva, (16nl), ... (titoluc copra eol. 997 C).
ut celebranda die 93 octobris 1609, sub loanne
P. 33. indictio futurae synodi ad diem 93 ocStephano Ajaasa, epiacopo Astensi.
tobria 1609.
De hac aynodo confer opua cui titulua.

SYNODUS DIOECESANA ALEXANDRINA
1609.
Synodua dioeceaana Alaxandrina in Italia, cele- quae habitae Sierunt annis 1607 A 1608. llneiptt./
brata anno 1609, sub Petro Géorgie Odeecalchi, Alexandrine, apud Felicem Mottum, M.DCVIII.
episcopo Alexandrino.
in-4*. 119 p, -8f. (index). — Milano, AmbroExstant constitutiones synodales in opero ouiDsiana; Paria, Sainte-Geneviève; Torino, seminario.
titulua :
P. 7-87, decreta synodi anni 1609; p. 89-69.
Decreta, condita et promvlgata in tribvs synodis synodi armi 1605; p. 65-77, synodi anni 1606:
dioeceeanis qvae celebratae fvervnt annis 1609,1605 p. 79-119, appendix documentorum. Omne· hae
A 16< *6, svb admodvm ili. et reverendis·, d. d. Petro synodi celebratae sunt sub eodem epiacopo ; syno­
Georgio Odeecalco, Dei A apoatolicae aedi· gratia dorum autem celebratarum annis 1607 et 1608 ab­
,
•pise. Alexandria· A comite Ac., et rursus, non­ sunt decreta.
nullis additis A mutatis, promulgata in synodis
SYNODUS DIÔECE8ANA CONCHENSIS
1609.
Synodus dioecesana Conchensis in Hiapania,
In-4*. — Cf. La Fuente, Hist. seri. Asp., (1875),
celebrata anno 1609, sub Andrea Pacheco, epis­ VI, 375.
De hac synodo confer etiam opera quibus tituli :
copo Conohensi.
9) Conatitvtionea, ... CMulus cupro eol. 377 B).
Exstant constitution·· synodales in opere eui
Fol. anteriori 3 ; «Estas eonatitneionee synodale·
titulus ;
1) Constitutione· ainodelea de Cuenca, 1609, por se ordenaron, aviendo viato laa que an aate obisel obispo d. Andrés Pacheco. Cuenoe, ap. Bodeu, 1603. pado hiaiaron loa illustrissimo· aeflorae obispo· de

·

«89

8YN0DU8 DIOECESANA CONCHKN8I8, 1603

940

Cuenca, nuestroa predeoesaorse de buena memoria, A de Quiroga afio 1574, don Juan Fernaadea Badillo
don Diego Ramires de Villoseuso afio 1631, don afto 1693, y don Andree Pacheco afio 1609.** '
fray Bernardo deFreeaeda, afio 1571, don Gaspar
3) GaBa, &riaa rpisesjaorwa, (1873), p. 33.

CONVENTUS GALLICANI CLERI
ieoa.
.
Conrentu» gallieani eleri habitua anno 1603.
De hoe conventu confer opera quibua tituli:
1). Procès verbal de l'assemblée du clergé de
France pour l'audition dee compte» d» Philippe
de Castille, receveur général du clergé, 1603. —
Grenoble, ville, codex m». 1873. saeculi XVIII, 68 f.
— Ct. Cotai. itt-aass. eUporteoeenta, VII, 599.
~ 2) Assemblée du clergé de la province de Sena
tenue à Pari», le 30 avril 1603. — Orléan». ville,
codex ma. 866, saeculi'XVIII, p. 96-113. — Cf. op.
rit., XII. 312,
3) Cahier de» remontrance» du clergé d'Orléans ]

pour préaenter à messieurs le» prélata et députée
dé l'aeaeniblée du clergé de France, en la ville de
Paria, au 15 n
’2. — Orléan», ville, eodex au.
866, saeculi
i, p. 114-34. — Cf. op. eit.,
XII, 313.
4) Assemblée générale du clergé de France,
année 1603. — Orléan», ville, eodex m». 873, sae­
culi.XVIII, f. 1-80. — Cf. »p. eit·, XII, 314.
5) Procèa - verbaux de» assemblées du clergé,
durant le» année» 1600, 1602, 1606, 1610 et 1619.—
Orléan», villa, eodex m». 874. aaecuü XVIIf, 360; 242
millim., 379 f. — Cf. op. eit., XII, 314. *

SYNODUS DIOECESANA ONESNEN8IS
1602.
Synodu» dioecesana Gneanensis in Polonia, nislao Karnkowaki. Continet ordinatione» in concelebrata- anno 1603, aub Stanislao KarnkoWski. ventibua Gneanae, Caliaaii et Lovicii ab archiepiacopo celebrati», facta·." [Chodynaki et Liko'waki],
archiepiscopo Gneanenai.
De bac aynodo confer sequena teatimonium : DoerotaUe pro regno fWoawe, (1883), I, 4.
„1602, synodua dioecesana Gneanenai», sub Sta­

SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS
1603.
Synodu» dioeoeaana Mediolanensi» in Italia, C arcbiepiscopiMediolanenai» et cardinali» Borrhomaei,
celebrata anno 1602, aub Frederico Borromeo, dictum in aynodo habita anno 1603, exatat in opere ;
archiepiacopo Mediolanensi.
Frederico Borromeo, I tacri ragionamenti rinoDe hac synodo «confer sermonem Frederici, dolt, (1633), I, 30-62.

" J
i

I
'

SYNODUS DIOECESANA SIBINICENSIS
1602.
Synodus dioeeeeana Sibinicensii in Dalmatia,
De hac aynodo confer : Gams, Seriee epiecoporum,
celebrata anno 1603, aub Viocentio Arrigoni. epis- (1873). p. 419.
copo Sibinicensi.

SYNODUS DIOECESANA LEOPOLITANA (LEMBERG)
1583-1603.
Synodus ‘dioecesana Leopolitana (Lemberg) in copo Leopolitano.
Polonia auatriaca, celebrata inter annos 1583 et
De hac synodo confer: Gama, Seri»· «piteoporum,
1603. sub loanne Demetrio Solikovraki, arohiepis- (1873), p. 351.

SYNODUS DIOECESANA ARGENTEENSI8 (LA PLATA)
• 1594-1603.
Synodus dioecesana Argenteensis (La Plata) in D
De hac synodo confer^ Gama, Seriei epeeceporom,
Bolivia, celebrata inter annos 1594 et 1603, sub Al- (1873), p. 160.
pbonso Ramirës de Vergara, episcopo Argenteensi.
STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS VALVENSI8
1603 aprilis 6.
Statuta eynodalia dioecesis Valvensis in Italia, licae sedi» gratia epiacopi Valuenaia & Sulmonensis,
celebrata P.acentri, die. 6 aprilis 1603, sub Caesare aeditae et promvlgatae ,die sexta mensi» aprilia,
Petii, episcopo Valvensi et Sulmonensi.
anno 1603 in ecclesia Sanctae Mariae de Miseri­
Exstant constitutiones in opere cui titulus:
cordia Pacentri. [ineigoe.] Neapoli, apud Lucre­
Constitvtiones synodale» perillustris A veneran­ tium Nuceium, ad portam regalem, 1604.
dissimi d. Caesari» Petit. V i. d.. Dei et apoato-

In - 4·, 160 p. — Paria, Bibl. nat. B 2224. '

*

CONCILIUM PROVINCIALE CAPUANUM
1603 aprilis 6-8.
Concilium provinciale Cappanum in Italia, eelebratum a die 6 ad diem 9 aprilis 1603, sub Roberto
Bella^aino, archiepiscopo Capuano.

BibUegraphla*.
Mansi. Conrif., (1902). XXXV, 1369-73.

•41

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALEN8I8, 1603 aprilis 15

94·

8YNODU8 DIOECESANA BURDIGALEN8I8
1608 aprilis 15.

Synodua dioecesana Burdigalensis in Gallia,
celebrata in civitate vulgo dicta Semur-lèe-Bor­
deaux, die 15 aprilia 1603, aub Francisco d’Escoubleau de Sourdis, archiepiacopo Burdigaleaei.
Exstant 'constitutiones synodales in operibus
quibus tituli:
1) Ordonnances et constitvtions synodales, de­
crets ,et reglements donnes av diocese de Bovrdeavs, pria l'an M. DC juaques h present, en
diuerses années A occurences, par monseignevr
lillvstriseime & reuerendissime cardinal de Sovrdia,
archeuesque de Bourdeaus A primat d'Aquitaine,
rediges en diuers filtres, par commandement de
mondit seigneur. A Bovrdeavs, par lac. Millanges,
imprimeur ordinaire du roy, & -CI. Mongirovd,
marchant libraire. 1621.
ln-8", 287 p. - 8 if. (index). — Carpentras, ville;

La Mans, ville ; Paria, Sainte-Geneviève.
9) Ordonnances et constitutions synodales, de­
crets et regiemens donnes au dioeeae de Bourdeaux par feu de bonne mémoire: monseigneur le
cardinal de Sovrdia, reueus, confirmée A augmentés
par tr«* - illustre A très - reuerend pere en Dieu
messire Henry Deecovbleav de Sovrdia, archeuesque
de Bourdeaux A primat d'Aquitaine, rediges en
diuers filtres par commandement de mondit seigneur.
[Intigne.] A Bovrdeavx, par Pierre de la Court,
imprimeur de mondit seigneur, M. DC. XXXIX.
auee priuilege du roy.
o
là - 8", 4 f. · 447 p. - 4 f.^index ). — Paris. SaintSulpice; Paria, Sainte-Geneviève.
3) Ordonnances et constitutions synodales, 1686.
Cf. [Peltier]. Dictionnaire da eoncilee, (1846).
I, 348.

SYNODUS DIOECESANA CREMENSIS VI
S
1603 aprilia 18.
Svnodus dioecesana Cremensis VI in Italia, cele- H
Fol. 2, mentio habètur sequentium synodorum
brata die 18 aprilia 1603, sub loanne laeobo Diedo. dioeceaanarum Cremensium: ayn. I. die 7 februarii
episcopo Cremensi.
1586: syn. 11, die 16 februarii 1580: (syn. III deeat);
syn. IV, die 10 maii 1596; syn. V. die 28 aprilis
De hac synodo confer opus cui titulus :
1600; syn. VI, die 18 aprilia 1603: syn. VII. die
: Constitvtiones, (16011). ... (titula/ .eupra coi.
8 maii 1608.
915 A).

SYNODUS DIOECESANA SPIKENSIS
1603 aprilia 29.
Synodus dioeeeaana Spirensis in Germania, celeExsiant constitutiones synodales in opere cui
brata die 22 aprilis 1603, sub Eberhardo de Dienheim. episcopo Spirenai.

titulus:
Collectio processuum lynodalium dioecesis Spirenais? (1786), p. 406-8.

’
SYNODUS DIOECESANA SAVONENSIS V
>
1603 maii 3.
Synodus dioecesana Savonensia V in Italia, celeConstitvtiones. (1623), . . . (tituba eupra coi.
brata die 3 maii 1603. sub Petro Francisco Costa, 325 C).
episcopo Savonensi.
P. 137-65. „Synodus dioecesana V, quam habuit
De hac synodo confer opus cui titulus: 1
c anno 1603. die 3 mensis maii [Petrus Franciscus
Costa, episcopus Savonensia].α

SYNODU8 DIOECESANA BOBIENSIS III
1603 iunii 2.
Synodus dioecesana Bobiensia III in Italia, cele- antea Modohtiae archipraesby ter, tertiam peregit
brata die 2 iunii 16o3. sub Camillo Olario, epis- synodum, cuius acta et decreta manuscripts noncopo Bobiensi.
dum impressa in episcopali archivio asservantur.“
De hae synodo confer opera quibus tituli.
D
9) Synodus dioecesana Bobiensis, (18991. ...
1) Synodus dioecesana Bobiensis. (.1758), .... (tituba ntpra eoi. 194 C, n. 2).
(tituba eupra eoi. 123 C, η. 1-).
P. X, 1603 iunii 9 ^episcopus [Bobiensis) CaFol. 5 : „1603, secunda mensis iunii, Camillus millus Aulari, Alexandrinus, tertiam peregit aynoAulari, Alexandrinus, Bobiensis episcopus et comes, dum. cuius nota asservantur manuscripta.*1

SYNODUS DIOECESANA FLORENTINA
1603 iunii 17.
Synodus dioecesana Florentina in Italm, cele­ MDCIII. [baigne.] Florentiae, in -officina Sennarbrata die 17 iunii 1603, sub Alexsndro de Medicis, telliana, MDCIII.
(P. 2~>, tituba II:) Decreta eynodi dioecesanae
archiepiacopo Florentino.
Florentinae, habitae XV kal. iulii anno MDCIII.
De hac synodo confer opus cui titulus .
Decreta dioeoeaanae Florentinae synodi, cele­ [Inrigne.] Florentiae, in officina Sermartelliana,
bratae ab illustrias, ac reverendiss. d. d. .Alexandro MDCIII.
In-4* 9 f. - 35 p. — Parie, Bibi. nat. B9163,
Medici, a. R. e. cardinali A archiepiacopo FlorenX
tino, III id. iulii MDLXXXIX, confirmata A addita Paris» Masarine; Paris. Sainte-Geneviève.
alia decreta eynodi auper celebratae XV kal. iulii

M3

CONGREGATIO ARCHIPRE8BYTERORUM DIOECE8I8 MECHLINIEN8I8, IMS nag. δ
*
»

M4

CONGREGATIO ARCHIPRE8BYTERORUM DIOECR8I8 MECHLÏNIEN8I8
1603 imgneti S. '
Congregatio arehipresbytororum dioeceai» Moehlinienai» ia Belgio, celebrate die ft augaiti IfiOS,
•ab Matthia Hovio, arehiepiscopo Mechlinietsei.
Exatant constitutiones aynodales in opera cai

titulas:
Van de Velde ot do Ram, Noea eeUoatio aynedM
(IBM), ... (HMM sapro eel. 411C), 11, 260rl, ex
originali.

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALEN8I8
1603 augusti 6.
Db hao synodo confer opua cui titulas:
Synodua dioecesana Burdigalensis in Gallia,
[Peltier], Dictiomiairc dea eoaalss, (1846), I, 348.
celebrata die 6 augusti 1603, sub Francisco d'Eaooubleau de Sourdis, archiepiacopo Burdigalenai.

SYNODUS DIOECESANA BERG0MENSI8 III
1603 septembris 4.
Synodus dioeceaana Bergomensi» III in Italia,
P. 123-43. synodus dioecesana Bergomenaia III,
celebrata die 4 septembris 1603, sub loanne Bap- b celebrata die 4 septembris 1603, aub loanne Bap­
tilts I Milani], episcopo Bergomensi.
tista Milani, episcopo Bergomensi.
3) Acta synodalia Bergomen. ecclesiae, ab ili’*1*
Exstant oonatitutionea synodales in operibus
et rev·*· d. d. Cornelio, Milano, Emo, Priolo, lustiquibus tituli:
P Decreti fatti & publicati nella sinodo dio­ niano A e** card. Petro Priolo, episcopis Berg.,
cesans nostra tersa, celebrata in Bergamo, alii 4 di condita, in unum volumen redacta, & multiplici
settembre 1603. (Iiuignc.) In Bergamo, per,Comin indice locupletata ad commodi,orem usum eccle­
siasticorum, jubente ill** ao rev“ d. d. Antonio
Ventura, MDCIII.
Reddetti, epiaoopo Bergo^nen. com., etc. [Ituigno.]
In r 4* minori, 17 fcn. — Milano, Ambroaiana.
2i Acta synodalia Bergomensia eccleeiae, ab Bergomi, M.D.CC. XXXVII, apnd fratres Rubeos,
ill““ A rr**· d. d. Cornelio, Milano, Emo, Priolo, impress, pub. priv., auperiorum, permissu.
In-4*, 348 p. — Milano, Ambrosiaca ; Piacenxa,
Grimano eniacopia, condita, in vnum volumen ex
antiquis codicibus redacta ad commodiorem vsum oivicai P. 102-18, synodus Bbrgomensîs III, celebrata
ecclesiasticorum. [Imijnc.] Bergomi, apud filios
die 4 aeptembris 1603, sub loanne Baptista Milano,
Marci Antonij Rubei, M.DC.LXI.
episcopo Bergomensi.
In-8*. 2 f. - 336 p. — Milano, Ambroaiana.

- 3YNODU8 DIOECESANA BR1XINENSIS
1603 eeptembria 23-6.
Synodus dioecesana Brixinensis in Austria, C A* principis Brixinensi», tandem iterum anno 1767,
celebrata a die JJ3 ad diem 26 aeptembris 1603, per celsissimum A reverendissimum dominum do­
sub Christophoro Andrea von 8panr. episeopo minum Leopoldum, episcopum A principem Brixinensem, nunc feliciter regnantem, in prosynodali
Brixinensi.
Ex,tant constitutiones synodales in operibus congregatione recognita, emendata, innovata A reimpressa. Brixinae, typis A impensi» seminarii, per
quibus tituli :
Joan. Cassianum Krapf, aulico-episc. typogr.. 1768.
1) Operis titulus deeet.
ln-4*. 13 f. (praefatio)- 96 p.-l f. (index), cum fig.
In -4·, 88 p. — Vercelli, Eusebiana.
P. 88: „Datum in synodo nostra dioeceaana — Roma, Vaticana.
F. 3, mentio congregationi» prosynodali», cele­
Brixina. 'die 26 septembris anno 1603, pontificatus
bratae diebus 30 iunii et 1 iulii 1767.
s. d. n. Clementis VIII anno duodecimo.**
4) Sohannat et Hartaheim, Concilia Qcrmaniac,
2) Decrete in dioeeesana synodo Brixina, mense
septembri 1603 promulgata, praeside Christoph. (1769), ... fMutas onpra coi. 412 D), VIII, 637-81.
De hac synodo confer etiam opns cui titulus:
Andrea, episcopo Brixino. 1723.
A) Synodua Brixinensi», diebus 27-31 augusti
In-4·. — Ipse non vidi. t ■
3> Decreta in dioecesana synodo Brixinae, 1900, praeside celsissimo et reverendissimo principe
meuse septembri anno ab incarnations Jeeu Christi episeopo Simone Aaohner, celebrata. Brixinae, sum1603 sancita ac promulgata, praesidento reversa- d ttb'“ ordinariam» episcopalis, typiaWegerianis, 1900.
In-8*. VII-167 p. — Roma, collegio Germanico;
dissimo in Christo patre ae iBuotriaaimo s. R. i. ■
principe Christophoro Andrea, epiacopo Brixinensi Strasbourg, université.
P. 2: „ Ultima synodus dioeceaana habite eat a.
et s. d. n. Clementi» VIII pontificis maximi assistente,
quondam revisa A emendata ex mandato celsissiifii 1603, quam binae congregatione» prosynodales a.
A reverendissimi domini domini Paulini, epiacopi 1710 nee non a. 1767 (obsecutae sunt.*
SYNODU8 DIOECESANA CREMONENSIS II
1603, eirod mensem septembris.
Synodus dioecesana Cremonensi» II in Italia,
celebrata circa mensem septembris 1603, sub Caesare
Speciano, episcopo Cremonensi.
Exatant constitutiones synodales in opero cui
titulua.
Synodvs Cremonensis seevnda, sab Caesare

Speciano, episeopo, cuius inasu accessero synodi
dvae, Mediolanensi» prouiaeialia una, qltora Cre-

monensi» dioeeesana, a trecentis iam annis habitae,
in gratiam studiosorum antiquitatis ; additae oonstitvtionoe pontificiae, decreta A edicta varia, monita
etiam pro diaersis hominum statibus, omnia ad
cleri disciplinam, populiqpe pietatem fouendam
atque amplificandas» perutilia. flnsipas.J Cremonae,
M. DÇI11I, apud Obristophorum Draeonium A Barueiaum Zanaium: tassato aeiolto soldi quarantaci^uo.

idlL

·

•46

SYNODUS D1OECE8ANA OERMONEN8I8 I, 1603, circa mmm septembris

In-4·, 4 t. - 80» p. - 11 f. (index). — Milan·,,
Ambroeiana ; Paria, Bibl. aat B 2045 : Pari», Ma­
taria·.
Fol. 9, statuts lUataoaaaa olero praaaMtantw;
praWstio data «st di· 13 aaptaatbria ISOS; tfo
synodus vidotur anterior faiaaa.

M«

P. 90»-58, textas concilii provincialU MediolaaaaaU celabrcti Bergomi, um 1811.
P. Ml-M e* 90S, textus synodi diaeeeeaMO
Craaaaaaaaia aatebrataa aaaa 1991, tab Baiaerio,
•piseopo Crèmoasusi.

SYNODUS DIOECESANA GENUENSIS I
1408 octobris 4.

Synod»· diooeesana Genuensis I in Italia, cele­
brata die 6 octobris 1608 aub Horatio Spinola,
archiepiaoopo Genuensi.
Exatant constitutiones synodal·· in opere oui
titulus:

Synodi (1883), ... (Mulus «apra ssl. 562 B).

P. 578-647: «Prima dioMasaaa synodus Oanuensis, habita dio VI octobrie MDCIII, sab Horatio
Spinula, arebiepiscopo.**

SYNODUS DIOECESANA CLODIEN8I8
1603 octobris 21-3.
Synodus dioecesana Clodiensi· in Italia, cele- B copo Clodiense, anno ini episcopatus tertio ineunte
brata diebus 21, ‘12 et 23 octobris 1603, sub Lau­ habita in ecclesia oatbedrali Clodiensi, diebus 21,
rentio Presato, episcopo Clodiensi.
22, 23 octobri· 1603. [Intigm.J Venetiis, MDCIIII,
Exstant constitutiones synodales in opere eui apud Dominicum Nicolinum.
In-4*, 6 fan. -52 fan. — Pari·, Bibi. nat. B 2027 ;
titulua: .
Synodus dioecesana Clodienaia, ab illvst. et re­ Paris, Sainte-Geneviève.
verendis·"* d. d. Lavrentio Presato, Veneto, episSYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS
1603.
Synodus dioecesana Mediolanensis ia Italia, cele­ episoopi Mediolanensi·, et cardinali· Borrhomaei,
brata anno 1603, sub Frederico Borremaeo, arohi- dictum in synodo habita anno 1603; exstat ia opere:
Frederico BorromeO, I tam ragionauttnli titioepiscopo Mediolanensi.
De hac sypodo confer sermonem Frederioi, arobi- dati, (1632), I, 63-88.

SYNODUS DIOECESANA FARFEN8I8
1604 iunii 20-1.
Synodus dioecesana abbatiarum Sanctae Mariae c XX iunii, iussu iliustrisa. et reuerendiss. d. d. AleFarfensis et Sancti Salvatoris Maioris in Italia, xandri Peretti, cardinalis Montalti, s. R. e. vicecelebrata diebu* 20 et 21 iunii 1604, sub Alexandro cancellarij. perpetui commendatarij praedictarum
Peretti, cardinalis Montalti, abbatis commendatarii abbatiarum, a Bernardino Manaueo, Tiphernate,
protonet, apostol. A diotarum abbatiarum vicario
dictarum abbatiarum.
4.
Exstant constitutiones synodales in opere cui ac visitatore generali. Romae, apud Aloisium Zannettum, 1604, svperiorvm permiasv.
titulus :
In-8’, 109 p.-l f. (index). — Roma, Vaticana;
Constitvtiones synodales insignium abbatiarum
B. Mariae Farfensia » 8. Saluatoris maioris, edita Roma. Vittorio Emanuele.
P. 108, secunda sessio celebrata est die 21 iunii.
in prima synodo habita anno Domini 1604, die
SYNODUS DIOECESANA 'BURD1GALEN8I8
1604 iulii ».
Synodus dioecesana Burdigalensis in Gallia,
De hac synodo confer opus cui titulus:
celebrata die 9 iulii 1604, sub Francisco d’Escou| Peltier]. Dictiomtairt dt· eoaeiltt, (1846), . . .
blesu de Sourdis, archiepiscopo Burdigalensi.
(titiihu ia/ro coi. 959 A), I, 348.
■
. man itm—;»
.....
SYNODUS DIOECESANA UMANA X
1604 iulii 31.
2) Concilia Limana, (1684), . . . (tittthu tapnt
Synodus dioecesana Limana X io Peruvio, cele­ D
brata in civitate Regum, die 31 iulii 1604, sub eoi. 315 C, n. 2).
P. 344-55. synodus dioeeoeana Limana X, in
sancto Turibio Alphonse Mogrovejo, archiepiacopo
civitate Rogum, die 31 iulii 1604.
Limano.
3) Aguirre, CMtcU· eetttil. Bifamat, (16941,...
Exstant constitutiones synodales ia operibus
(titulus supra eoi. 159 A, n. 1\ t. IV.
quibus tituli :
4) Aguirre, Csllsebo esneil. Àsspemne, (1756),...
1) Lima limata, (1673),. .. (tiMu tafra cti.

193 C, n. 1)!
P. 358-70, synodus diobeeeana Limana X.

<titulus supra esi. 159 B, n. 2), VI, 486- »1.

CONGREGATIO ARCHIPRE8BYTERORUM DIOECESIS MECHLINIEN8IS
1604 augusti 9.
Congregatio arebipresbyterorum dioecesis Mseh- titulas:
Van de Velde et do Ram. Nom eoUsetse synod.,’
liaieasis ia Belgio, oelobrata die 2 angusti 1604,
(1829). . . . (hWsi supra eoi. 441 C). 11, 262, ex
sub Matthia Hovio, archiepiscopo Meehlinionsi.
Exstant constitutiones synodale· i» opere eui originali.
M
Conon, urum, tostos XXXVI»".

»47

8YNODU8 DIOECB8AMA PI8TORIBN8I8, 1604 «egnati 96
8YNODU8

MS

DIOECE8ANA PISTORIENSIS
1*04 angnati Μ.

Syaodua dioeoeaana Piatorieneb la Jtali a, eeto- 4 M aaguati 1604.
9) Daerata ayaedaU· dieeeea··· aub Piatori··,
epiaeopia Laetaatie deLaetaatiie aaao MDLXXXVL
at Alexandra Caeaia, M.DCIV at 1496, ia vnhm

brata di· 9* angnati 1*04, enb Αΐιιιφι Oaeeia,
•pitcopo Piatoriami.
Exauat oonatitatioa·· ayaodale· ia oporibna
quibu titwit : ■
1) Décréta diaaaaaaaaa aynodiPietotieuaia, prae­
cidente ia aa reverendi··. domiao Alexandra Caeaia,
eivadem civitati· epiaeopo. (iMiftnJ Florenti··,
•pud Cbriatopborum Mareecotum, M.D.0.1V.
In-4·, 96 p. — Paria, Bibl.nat. B 9167.
y
P. 8, base aynodua dioeoaaaaa oolebrata eat dia

celiac*·, vt ia bee paatrama aynodo, die 93 oetobri· 1696 innouata * ooatrmata. [huifM,] natorii,
If. DO. XXVII, «pud Patna Aatoainm Fortuna­
tum, aup. permlaan.
In-8*. 4f.-88p. —· Paria, Sainte-Geneviève,
Haram trinm dfoeccaaaaram ayaodornm decrata
permixta habentur.

SYNODUS DIOECESANA 8ALMANT1CEN8I8
1604 aeptembria 14.
In-folio, 7 Γ.-310 p.-8 f. (index). — Parta, Bibl.
.Synodu· dioeceaana Salmantioeneia in Hitpani·,
celebrata die 1* aeptembria 1604, >ub Ludovico nat. B 413.
Fernande· de Cordova, epiaeopo Salmanticenai.
Fol. 3, haec aynodua celebrata eat die 14 aep­
Exatant conatitutionea aynodalea in opere oui tembria 1604.
Fol. 7 : „ Ifandamoa, que lo que ae tratù, ordenà
titulua;
1 ) Conatitvcionea aynodalea del obiapado de y eatatuyè en la aynodo que célébré cl aeùor don
Salamanca, copiladaa, hechaa y ordenadaa per an Pedro lunoo de Poeada, nueatro predeceaaor, ce
•eiioria don Lui· Fernande· de .Cordoua, obiapo oumpla y guard·?
de Salamanca, del conaejo de au mageatad, on U
De hac aynodo confer etiam opua cui titulua:
aynodo que célébré en an igleaia cathedral,da la
9) Coaatitvcionea. (1666), ... (tiMiu ntpru eol.
dicha ciudad, en el me· de aeptiembre de 1604. 967 C).
Vide notam ibi relatam.
Ihuiffu.J En Salamanca, en la offleina de Artua
Taberniel, ano de M. DC.VI.
SYNODUS DIOECESANA CAMERACEN818
1604 octobria'6.
Synodua dioeceaana Cameracenaia in Gallia, C Gvilielmtm de Berge·, Dei & apoatolicae aedia
celebrata die 6 octobria 1604, aub Gullielmo de gratia arehiepiacopum A ducem Camerachniem,
•acri imperti principem, comitem Cameraoeaÿ Ac.,
Bergea, archiepiacopo Cameraccnai.
Exatant conatitutionea aynodalea in operibu· celebratae, anno Domini 1604, menae oetobri. fZatignt.J Venduntur Cameraei, apud Gvilielmvm
quibua tituli :
1) Decreta aynodi dioeeeaanae Cameracenaia, per Robat et Ivdocvm Lavrent, bibliopola·, anno
illvatriuimvm et reverendiaaimnm dominum d. Gvi- M.DC.XIIII.
lielmvm de Bergea, Dei A apoatolicae aedia gratia
In-8*, 8f.-99p.-l f. — Beaançon, archevêché:
arehiepiacopum A ducem Cameracenaam, aaeri im­ Paria, Bibl. nat. B 91409; Paria, Maaarine ; Pari·,
perti principem, comitem Cameraoea(j Ao., celebratae Sainte-Geneviève.
anno Domini 1604, menae oetobri. /fnaigM.J MonP. 99, haec aynodua celebrata eat die 6 octotibva, ex 'officina Caroli Miohadia, typography iu- bria 1604.
rati. MDCllII.
4) Decreta aynodi dioceeanae Cameracenaia, per
In - 8V12 f.- 43 p. — Paria, Bibl. nat. B 5636 : illuat. dom. d. Guilielmum de Berge·, arcbiepiacoParta,-ttiun te-Geneviève.
pum, celebratae, anno Dom. 1694. Dnaci, ex typ.
P. 43, haec decreta edita aunt in aynodo dioe- Petri Avroy, 1614.
cetana celebrata die 6 oetobri· 1604.
In-8*. — Douai, ville. — Ipae non vidi.
5) Decreta aynodi dioeceaana· Cameraoenaia ...
2) Decreta aynodi dioee······ Cameraoenaia,
celebratae anno Domini 1604, menae oetobri. Mon- celebratae aaao Donnai 1604, menae oetobri; editio
nova. Montibua, vidua 8. de la Roobe, 1686.
tibua, C. Miehaeli·. 1604. In-8*, 19f.-40p. — Douai, ville: Gaad, uniIn-8·, 19 f.-199 p.-6 f. (index). — Gand, uaiver•ité. — Ipao non vidi.
veraitd. — Ipae non vidi.
3) Decreta aynodi dioeceaana· Camaraoeneia,
6) Bebaanat et Hartaheim, Concilia Garmaniae,
por 'illvatriMimvm et reverendiaeimum dominum d. (1769), ... (titukit mqrra ert. 419 D), VIII, 689-609.
8YNODU8 DIOECESANA GRNUEN8IB
1604 octobria 6.
Synodua dioeceaana Genueaaia I in Italia, cale.brata dia 6 octobria 1604. aub Horatio Spinola,
arehiepiaeopo Genutnai.
Exatant conatitutionea aynodalea in opere eui

titulua : .

bite die «exta oetobri· MDCIIH, ab illuatrim. A
reuarandiaaimo d. Horatio Spinvla, archiepiacopo
Gennoaai. [lutf».) Svperiorvm pemiaev; Romae,
apud GugHelmnm Faeciothun, M.DCV.
In - 4*. 60 p. — Paria, Bibl. nat. B 9076.

..

· ■ •-f,;.r ,vra»saJtr·’ · r. . . r·. ·-* - -■ ·" ’■· -.· ■'.» *' -, -.· - ■
17-90.

Prima dioeeaaaa (rit) aynodV» Genvenai·, ha-

s

8YNODU8 DIOECESANA NAMURCRN8I8
1604 oetobri·
Synodua dioeceaana Namureeaaia in Belgio, celabrata a die 17 ad diam 90 octobria 1604, aub
Fraaciaeo Buiaaaret, epiaeopo Namareatui.

Exatant oonatitationea aynodalea in operibu·
quibua tituli:
J) Decreta aypodi dioeceaana· Namureanaia,

BYNODUS DIOECESANA NAMURCRNBIS, 1804 oetobria 17

949

MO-

tue Domini MDCIUI celebratae. Lovaaii, 0. Bi- ABlbl. »·*■ B MM ; Bari·, Saint-Snlpie·.
viua, IMA
P. 177-377, eyrndue diooeoeaaa «elabrata a di*.
In-4*, 10· p.-8 f. (index). — Gaad, nniveenitA 17 ad dim 90 oetobria 1404, enb Praaaiaae Baia3) Doereta ayaodi dioeeoaanaa Naaamaaato, aavat, opiooepo NaaraaaaoaA
habita· ia eoppella apiaeopaH, die aaptiaaa tanty
3) Deereta,(1790), ...(NMwqtyrwaeOB, a.a).
aaai M. DC.XXX1X, praaaidaata parillaatri * reP.41-IM: .Doereta ayaodi dtoaaaaaaa·Naararuareadieaimo domino domino Eagnlborto Daabeia, eaaaia [di· 17 ectobria| anno Dpaiai M.DC.IV, ia
opiaolpo NaaaràaaaL flm^aa·/ Namurei, ex­ eoeleeia eatkedrali eelebrata·, praaaidaata rovore·cudebat leaaaaa van MUat, typog. jurat., 1839, diaaimo ia Cbriata pair· at drain· domino Franearn Heaatia A pamiaaioaa aaaa gratia· reueren- aiaa· Bataaarat, epiecopo NaatamaaL*
4) Behaanat «t Hartahaiaa, CaaaUa garmmtf·»,
djeeimaa.
In-·*, 820 p.-2 f. — Gbnd, université; Paria, (1769), ... (MMaa aupra aai. 419 D), VIH, 602-84.

8YN0DU8 DIOECESANA H18PALENBI8

1604 decembria 5-10.

.

Synodua dioeoeaana Hiapadenaia in Hiapaaia, ; dandae imprimir por el dean i eabildo oanonigoe
oalabrata a die 5 ad diem 10 decembria 1604, tub in éacria, cede, vacante. Ea Seuillh, ano de 1409,
Ferdinando Nino de Guevara, archiepiacopo Hiapa- oon licencia, por Aloaeo Rodrigue» Gamarra. [In
lenai.
fiat:] Cnn licencia, en Sevilla, por Alonao Rodri­
Exatant ooaatitutionea aynodalea in opere cui gue» Çamarra, ano 1609.
In - 8* màiori, 2 fan.-147 fen.-1 fan. (index). —
titulua:
Conatitvcionea del arpobiapado de Bouille, bechaa Paria, Bibl. net B 417.
i ordenadaa por ql illuatrimimo i reuerendiaaimo
Fok 4 et p. 6. haec aynodua dioeoeaana cele­
aeftor don Fernando Nino de Gueuara, cardenal i brate eat, quatuor- aecaionitiua, diebua 5. 7, 9 et
arpobiapo de la a. igleaia de Sevilla, en la ayaodo 10 decembria 1604.
que celebro, en au cathedral, ano de .1604, man-

SYNODUS DIOECESANA ALBARRACINEN8I8
1604?
Synodua dioeoeaana Albarracinenaia in Hiapania, ’
Do hqe aynodo confer:
celebrata anno 1604, aub Andrea Balaguer, épiaGama, Strut eptacoporam, (1873), p. 4.
copo Albarracinenai.
_-- -l,.
..................6
....
.
----- -------------- -------............. .... a. ,
,_...· .. .·.....

-

SYNODUS DIOECESANA BI8UNT1NA
. 1604.
Synodua dioeceaana Biountina in Gallia, celo- C
De bac aynodo confer opua cui titulua :
brata anno 1604, aub Ferdinando de Rye, arebi[Peltier |, Dicti&umirt dtt eoneiltt, (1846), . ..
epiacopo Biauntino.
(titùfcM infra col. 959 A), I, 329.

SYNODUS DIOECESANA CHELMENSI8 - CRA8NO8TAVIEN8I8
1604.
Sjtnodua dioeoeaana ChelmeCaia in Polonia, cele­ Georgio Zamoyaki, Craan&ataviae. Ex bac aynodo
brata Oaanoataviae, anno 1604, aub Géorgie Za- multa deaumpait paatoralia Maciejoviana.** [Chodynaki et Liko*aki|, Dttrtialtt fro rtgno Pritaiat,
moyaki, epiacopo Cbelmenai.
(1883), I, 4.
De bac aynodo confer aequena tqatimonium :
„1404, aynodua dioeoeaana Choimenaia, aub
SYNODUS DIOECESANA LEGIONENSIS
1604.
Synodua dioeoeaana Legionenai» in Hiapania, D nande».
Ιη-8·. 8Γ.-250 p.. 1 fig.. — Madrid, Bibl, naeelebrata anno 1'604, aub Andrea Caao, epiacopo
cional; Paria, Maaariae; Paria, Sorbonne.
Legionenai.
Haec atatuta publient· aunt anno 1636, aub
De hac aynodo confer opua oui titulua:
Conatitvoionea aynodalea del obiapado de Leon, Santoa de Riaaoba, epiacopo, atquo édita aub loanne
bechaa por el illvatrieeimo aenor don Bartolomé Poaao, item epiacopo Legionenai.
Paaaim mentio habetur eynodornm celebratarum
Santoa de Riaaoba, obiapo de dioho obiapado, y
recopiladaa por el miamo laa do ava predooooaoreo. annia 1319, 1857, 1604. 1608, 1618, 1620, 1630,
Ano 1661. non licencia, en Alcala, por Mari> Fer- 1636, 1638. 1639, 1643 et 1647.
•

SYNODUS DIOECESANA METEN8I8
1604.
Synodua dioeceaana Metenaia in Lotharingie, diaoimua dd. Honricua Carolua du Cambout de Coiacelebrata anno 1604, eub Carolo de Lorraine, epia- lin, epiaeopna Metenaia, aneri Romani imperii prineepe, régi a conailiia A primua ejua eleemoainarina,
eopo Motonai.
ih aynodo Matia congregata, Jia mercurii 1 julii
De hac aynodo ponfer opua cui titulua:
Codex eelectorum canonum eccleaiae Metenaia. ana. 1699. [Intifat.] Metia, apud Brieium Antoine,
quoa oboerveri mandavit illuatriaaimua ne reveren- regia chrietianiaaimi A illuatriaaimi domini d.

•0*

Ml

SYNODES DIOECESANA METEN8I8. 1804

9*

•piaoapi MetMsi· typograpbam, ia plat·· akiHtari, a
Ia ho· Hbollo «Matio babotar atatatonm vol
Mb signo saactaa cruris, M.DC. XCIX.
synodaruai sanorum 16M, 1804, 1616, 1699, ISM.
Is-6*, 3 f.-110 p.-t f. (index). —Naaey. villa; 16M, 1871 et 187»
Paria, BibL «at. B 6676.
•YNODV8 DIOECESANA MEDIOLANENSIS
1804.
Syaodns diaaeaaaaa MadiolaaMai· to lull·,
la-4*. — Paria, Maaarino. — Ipaa mb vidi.
eelchrata aaM 1804, Mb Fraderico Borromaeo,
1) Sanaa Frodariri, arehiapisaopi ModiolansMis,
archiepiaeopo Madialaaaaai.
at «ardtoaUa Borrhomael dictus to syMdo habita
Enstant oaaatitatieaa· ia operibu· quib·· tituli: anno 1804, exstat in opero:
11 Synodus Mediolanensis anal >804. CraFredorieo Borrom«o, 1 ooeri rajwwawidi staemonae, 1804
■
dali, (1633). I, 88118.

•

'

SYNODES DIOECESANA 8IBIN1CEN8IS
1804.
Synodua dioece·ans Sibinlcensi· in Dalmatia, B ' Da hao tynodo confer: Gama, Sarws aptaeopooelebrata auni 1604, anb Vinoentio Arrigoni, epi·- rum, (1873), p. 419.
copo Sibiaicensi.

8YNODU8 DIOECESANA TARVI8INA III
1604.
Synodua dioeceaana Tarviaina III in Italia, cele­ Tarrisini. in tynodo' dioeoetaua promvlgatae.
brata anno 1604, aub Aioyaio Archiepiaeopo Holin, [httif*».) Tarviaii, apud Angelum Righettinum,
M.DC. XX.
epiacopo Tarviaino.
v Exstant constitutione· synodale· in opere cui
In-8*. 109 fen.-1 fan. (index). — Pari·, Bibl. nat.
B 9904.
titulu· :
1) Decreta edita, to tynodo dioeceaana Tarvi­
Fol. 3 : „Inhaerentea maxime illis decretis quae
aina tertia, quam Aioyaiv· Arcbiepiaeopua Molinus, olim ab integerrimi· ao de republica Christian a
episcopus Taruisinus, habuit anno Domini MDCIV, optime meriti· FraneiMO cardinali Cornelio [annis
Clemente VIII svmmo pont. [tooigoc.J Tarviaii, 1577-95|. et Aloysio Archiepiaeopo Molino [anni·
MDCIV, apud Euangelistam Deucbinum.
1696-604], anteoetaoribua noatri·. aancte et salu­
la-4*, 14 Sen. — Paria, BibL nat. B9903; Pari·. briter promulgata reperiuntur...“
Sainte-Genevibve.
Forte ad hanc synodum referuntur statuta de
De hac aynodo confer etiam opua oui titulua: quibu· supra:
9) Constitvtionea Francisci Ivatiniani, episcopi
3) Decreta, (1604), ... (titulus mpra coi. 930 B).
LEO PAPA XI
1606 aprili· 1-97.
Leo XI (Alexander Octaviano· de Medieit) quintus, para tertia, ab anno XII Clementi· VIII
natus anno 1636, electat pap· die 1 aprilia 1606. uaqua ad annum VI Pauli V, scilicat ab anno 1603
mortuur'die 97 aprilia 1606.
usque ad 1610. Romae, MDCCLIII, typis et sump­
Leonia XI vit· et constitution·· habentur to tibus Hieronymi Mainardi, superiorum facultate et
. operibus quibus tittdi:
privilegio •anctiMitni.
1) Magnvm bvllarivm, (1666-73), ... (tùabu
* In-folio, 10 f. - 433 p. — Chambéry, séminaire:
•epré col. 867 C, n. 10), III, 171.
Lucca, Grande - Chartreuse : Milano, Bibl. nat.:
9) Magnum ballarium, (1797),. .'. (fitabit swpr· Milano, seminario.
coi. 869 D, n. 13), III, 194.
Tom. V, part. Ill, p. 199-37, vita at conati■ 3) Bullarum, privilegiorumMdiplomatam Roma-Dtutiona· Leenia XI.
norum ponti6eum amplisaime eollectio. cui aeceetera
4) Bullarum (1867-86), .. . (tilulio ntpra eoi.
pontiSeum omnium vitae, notae A indicée oppor- 863 A, a. 18), XI. 189-94.
tuai, opera et stadio Caroli Cocqaéliaes. Tomus

SYNODES DIOECESANA FERENTINA
1606 aprilis 17.
Synodus dioecesana Ferentina in Itali·, celebrata
Π abode dioeeaano di Ferentino, fatto alii 17
4ie 17 aprilia 1606, sab Fabritio Campi, episcopo d’aprile 1606. [Inoigoo.] Con liceaaa de avperiori;
Ferentino.
■
'
in Roma, por GagHelmo Faoeibtto, 1606.
Exstant constitutiones synodal·· in opere cui
In-4*, 76 p. - 9 f. — Paria, Bibi. nat. B9O61.
titulus:
SYNODES DIOECESANA A8TEN8I8 ΙΠ
1606 aprilis 19.
Synodua dioeceten· Astensis III ia Itali·, cele­
1) 8ynodvs dioecesana Asta·, tertia, qnam re­
brata dia 19 aprilis 1606, sub loaane Stéphane verendis·. d. Io. Stepbaavs Agatia, Dei et apost.
Ajassa, episcopo 'Astensi.
sedis gratia epiae. Aston, et eomos, habvit anno a
Exstant constitutione· synodales to operibus Chr. nato M. DCV, Paalo V pontiioa maximo, adquibus tituli :
di(is praeterea nonavllis constit. apost.. odiotia.

Â
wL

M..
. .-M-

wa

BYS0DU8 DIOBCBBAJIA A8TBN8I8 in, 1804 aprili· It

altysqu· astienibu· epIsMpalib··. Asta·, spud Vir­
gilina· 4· Zaagraadta, M.D.CV, aupariarum perla-4·, 4 £ - n p. — Pari·, BIN. aat: Tart··,
BIN. aaa.
Pal. 9: ,Ii· poatae maxim· perpeaaia, qua· ia
duabu· aynjadie a Patra ^aaaiaaa Caria, baaaa
mamorta· aaatra praedeemeore, aaaria aoatmata
aaditaqu· fear·.*
9) 8ya«dua Aatauaia (Ntuhu 4m<).

944

P. 17, haaa aynadua dioaeaaaaa «alebrata aat di·
It aprilia 180·; iadidtur fetara ayuadua ealebraad·
ad feria» IQ part damtataam ia Albia, id aat ad
dia» 10 aprilia 1808.
P. 88-80, appendix daaaaMaten» ad basa ayaada» attteaatia».
P. 31-70, aatalagaa apiaaapara» Ariaaria». ■
P. ·· : .la. Btapbaaaa Agatia («piaaspa· Aataacia
(1694-1418)]. synâdM habuit."

8YNODU8 DIOECESANA BPORBDIBN8IS
180· maii 8.

Synodo· dioecesana Bporadlenai· (Ira··) la
Italia, celebrata dia & mail 1808, sub Csetare
Farrario, epiaoopo Eporediensi.
Da hac synodo confer opera quibus tituli :
1) Constitutione·, (1607), ... (tituli·· augf·
eoi. 415 0).
B
T. 69-71 : .Decreta pauca in aynodo anni 1805,

die 6 maii, promulgat·, praeni··!·, quoad «ynodi
celebrationem iia, qua· in anterioribus leguntur."
9) Prim· àynodu» dioeee*ana, (1883),... (Ntulu·
supra eol. 340 D, n. 9).
P. XVIII: .«ynodi habita· «ont a Caesare
Farrario, [epiacopo Eporediensi], annia 1584, 1588.
1589, 1690, 159^ 1601. 1609 et 1606."

SYNODUS DIOECESANA BARBA8TREN8I8
1806 maii 8.
Synodua dioeoeaana Barbaatrenaia in Hiapania, licencia, impreaeo en Zaragosa, por Lorenxo de
celebrata die 8 maii 1606. aub loanne Moria Balaaar, Robie·, impreaaor dei reyno de Aragon y de la
epiaoopo Barbaatrenai.
rnireraidad, 1606, in-4*. — Opua cititum in: Espana
Exatant conatitutionea aynodalea in opere cui •agrade, t. XLVIII, p. 56. — Ipae non vidi.
titulua:
De hac aynodo confer etiam opua cui titulus:
1) Constitutione· aynodalea del obiapado de
9) Conatitveionea, ... (tüulu· aupra eel. 395 D).
Barbaatro, bêchas por el aenor don Juan Moria
Fol. 3: .El aeûor den Juan Moria, quarto preSalasar. obiapo *de Barbaatro, de) conaejo de au )a<io. tomo poaacabion en 99 de desiembre de 1604,
mageatad, en ia aynodo que celebri en au igleaia y tuvo ainodo en 8 de mayo de 1605."
catedral, a' oeho dei mea de mayo de 1606. Con
PAULUS PAPA V
1605 maii 16 - 1691 ianua
Paulua V (Camillua Borghese), natua Romae C
bullarium, (1797). . . . (Multu aupra
»)
1666, olectua pdpa die 16 maii 1605, coronatu· die eol. 869
13), III, 195-418.
99, mortuu· die 98 ianuarii 1691.
m bullarium, (1797-59), .. . (titulo»
10)
C, n. 14), IV, 175-80.
Pauli V vita et conatitutionea habentur in operi- ' .«apra
11) Coi)
o, (1739-43), . . . (Mohu mpro eol.
baa quibua tituli:
861 D, n. 166, paaaim t. I et II.
1) Bullarium «eu literae Romanorum ponti8enm,
19) Bulferum, privilegiorum ac diplomatum Roma­
pertinente· ad «arram religionem et ordinem mitiy tarent d. d. Mauritii et Laseri aecnon ad aedem norum potkificum ampliaaima collectio, cui aeeeeaara
pontHIcum \omnium vitae, notae A indicée opporThononienaem deiparae Virgini Compassioni· aea
septem dolorum sacram, eidem religioni abjectam, tunk^operj/ et studib Caroli Cocquelinss. Tomus
quae Domna sancta vel Aibergamentum etien- quintus, pars tertia, ab anno XII Clementis VIII
tisrum et artium nominatur. [buifue.] Augustae neque ad annum VI Pauli V, scilicet ab anno 1603
neque ad 1610. I Romae, MDCCL11I, typia et
Taurinorum, ex typographie regia. .
aumptibua Hieronymi Mainardi, nuperiorum facul­
Sine anno, in-4*, 9 partae, l f.-1«3 p.-lO f. (in­
tate et privilegio oanetistimidex) - 45 p. (bullae piae Domna Thononii) - 4 f.
D
... Tomus quintus, pare quarta, ab anno VII
(index).
Panli V usque ad annum I Gregorii XV,'adlioet
Part. II, p. 91 - 7, bulla Pauli V.
ab anno 1811 neque ad 1691. Romae, MDCCLIV,
9) Laertii. (1617-79).... (titulM «aprw Ml. 855B, typis ri sumptibus de Mainardi·, superiorum..,
n. 6), III, 173-331, et append, p. 46-70 ; IV, 1-43.
In-folio, 9 vol., 10 f. - 433 p., XH-439 p>—
3) Flavii, (1693), . . . (titufa· mpru eol. 856 C, Chambéry, séminaire; Lucca, Grande-Chartreuse :
Milano, Bibl. naa.;. Milano, aemiaario.
η. 6). II. 39-67 st append, p. 10-7.
13) Bullae ajammornm pantiOeum, anenae con­
4) Flavii. (1694), ... (titulua supt*· eol, 856 D),
gregationis decreta, ad Augnadnenaee excalceato·
n. 7). Ill, 69-118, et append, p. 134-89.
•poetantia, nacnon eorumde» et (a»q) fratrum
5) Bvllarium Casinenee, (1650-70), . . . (h'h.'ua
declaration·· in capituli· ganernlibua edita·, Jumu
•trpru eol. 857 A. n. 9). I. 976 - 300, 417-95. Π,
capituli generalia de anno 1740 in unum oolfecu»
596-33, 646-7.
. ac public·· faci expoeitae, opers admodum reve­
6) Magnvm bvllarivm. (1655-73), . . . (titulua rendi patria David a 8. Maria, qjuadam ordini· ax
utpra eol. 857 C, η. >0). III, 171-379, IV, 315-6. provincia Pedemontaaa deSnitore gaoarali. ae ia
7) Magnum bulletin», (1699-7), ... (lituhu ' Taurinenai diaecati consultori· ·. ofBcii, sub optatopro Ml. 868 C, n. 11), III, 171-879, IV, 301-9). tiaaimi· auspicii· rihi patris Alexandri a Paaaiose
8) Bullarium. (1794), . . . (titulua eopro eol. Domini, eoruaidem fratres» excalceatorum congreg.
859 C, n. 19). p. 148 aqq.
Italiae A Germania· vicarii generali·, aacrae Ro-

966

PAULUS PAPA ▼, 1S06 —H 16

966

f.------------------------------------'
'
*'
’
' *.....
•um * Miverealte iaqaisitioaio qaalUteaterie A λ ' l»-4*, 6 f. (dioatio, approbatio)- 837 p. — OaaaMer·· congregatio·!· tedteia eoaauùarte. Basse·, mari, CTrisrilsari.
MDCCXLII, ex typographie Hteroaymi Mainardi,
U) BuBaram (1867-66), ... (Mm «6*· aol.
••pariorum paraim.
868 A, n. 18), XI, 196-6VÂ XII, 1-489.

*

8YNODU8 DIOBCBSANA FUNDANA
1606 mail 98.
___
Synodes dioooaaana Fuadaaa ia Italie, eatebiata Doi A apoatoltena aedia gratia episcopus Fondera·,
di· U maii 1806, sub loeano Baptiata Compartal, habuit anno Domini MDCV, t kaL innij.
Roma·, apad Oarolum VulBettnm, MDCVI, sype•piaoopo Fundano.
Exatant constitutione· synodal·· h opsre mai riorvm parmisav.
In-4·, 184 p. — Milano, Ambrosiana: Rome,
titains:
Constitvtiones «t decrets edita in aynodo dioel VallicelUana.
eesana Fundana, qvam lo. Baptista Comparinvs,

SYNODUS DIOECESANA ANDEGAVENSIS
1605, cire· maii 99.
Synodua dioeeeaana Andegavensis in Gallia, B
.Exatant constitutiones aynodale· in opere oui
celebrata eiroa foetum Pentecostes, id est eiroa titulua:
diem 99 maii 1606, aub Carolo Miron, epiaoopo’
Statvts de diocèse d'Angers, (1680), ... ftttalus
Andegavenai.
sapro eri. 396 C), p. 338-41.

SYNODUS DIOECESANA CURIENSIS
1606 iunii 7.
Synodus dioeceeana Curiensis ia Helvetia, oele- episcopi Constant, typograpbi ordinari), M.DC.V.
In-4* minori, 36 fcn. — Roma, Propaganda.
brata die 7 iunii 1606, sub loanne Flugi-Asper- '
Fol. 9 : „Quas decreta latius per totius episco­
mont, episcopo Curienai.
Exstant oonatitutionea aynodalea in operibus patus visitationem et aynodi dioeoeeanae quam,
Deo dante brevi intendimus, celebrationem exten­
quibus tituli:
1) Decreta et constitvtiones reverendissimi ot dero etatahnu·.**
9) Lfinig, 8pieil. eoriw., eontin. H, part. I, p. 441.
illvstrissimi in Christo principis ac domini domini
3) Bohannat et Hartsheim, Coacti·· Germemae,
loanais, Dei gratia cpiscepi Curiensis, pro vniuerso
sui epiaeopatns clero conscripta. Cum facultate (1769), . . . (MuAm supra eri. 419 D), VIII, 636-66.
superiorum, Constantia·, ex officina Nicolai Kelt,

8YNODU8 DIOECESANA CULMEN8I8
1606 iunii 91. *

Synodua dioeeeaana Culmensia in Polonia, oele- C
brata die 91 iunii 1606, aub Laurentio Gembicki,
•piseopo Culmensi.
Exatant constitutiones synodales in opere cui
titulus :
.
I) Bohannat et Hartsheim, Coacti»· Gar—rioa,
(1769), .. ftitate tufru eri. 419 D), VIII, 666-69.
De hae aynodo confer etiam opus cui titulua:
J) Decretales summorum pontiloam pro regno
Polonia· et conatitutionee synodorum provincialium
et dioeeesanarum regni ejusdem, ad eum—m col­
lectae, cum annotationibus, daclarationibue, ad-

monitionibus et additionibus ex historia, jure eccleaiastioo universali et jure civili regni, curantibus
plerisque sacerdotibus Posnanienaibus editae, to­
mus I complectens librum I decretalium. Editio
innovata. Poenariae, sumptibus Jaroslai Leitgeber,
M. DCCCLXXXIII ; Varsoviae, Gebethner A Wolff.
In-4*, 1 L·IV-361 p.-9 f. (index). — Paris, Bibi,
nat. B 8630. Λ

«Opua redactum a Chodynski et Likowski. T. 1,
p. 4: ,1606; synodus dioeeeaana Culmenaia, sub
Laurentio Gembicki, Culmae habita.0

8YNODU8 DIOECESANA AGEREN818
1606 iulii 19.
Synodua dioeeosana Agerenste in Hispania, cele- d ad synodum celebratam per illustrem admodumque
brata die 19 iulii 1606, snb Antonio Priguert, merendum loannsm Fort, dia 16 iullj 1648. fZaarchipresbyteyo Agerenai.
tipu,] Anno 1648, eum licentia, Barcinon·, ex
Do hae synodo eonfer opua «ai titains.
typis Antony Lacaualleria.
Coaatitvtionee einodriea votare· at novae abIn-4·, 7 t-179 p. — Parte, Blbl. nat B 9331.
batiatvs nvnc archipreabytaratva Agerea., reeoPasaim In opero, mentio habetur synodi dioec·lectae (tie) ex synodis dioooaeaaia do 1986 vsquo •anae celebratae die 19 iulii 1606.

CONGREGATIO ARCHIPRR8BYTBR0RUM DIOECESIS MECHLINIEN8I8
.
1606 augusti 9.
Congregati· arehipresbytororum dioecesis Maeh- titulus :
liaiensis in Belgio, colebreta dio 9 auguati 1606,
Van de Velde et do Ram, Neee eeUedie sjmod.,
sub Matthia Hovio, archiepiacopo Mophllnienri.
(1899), (Muhw aupro eri. 411 C), II, 963-4, ex
Exataat constitutio··· synodales ia opero ori originali.

•67

BYNODUB DIOECESANA PRAGENBIB, 1606 aeptembria 38

M8

8YNODU8 DIOECESANA PRAGENBIB
1606 Septembria 98 -30.
Synodus dioocoeaas PragoMia to Austria, cele­ dorum, abbatem Brumovimeom.*
brata diebus 98, 99 ot 30 Septembria 1806, mb
5) Synodua dioeceeana Ptagemio aaai 1606.
Prague, per Ooergium Caornoeb, 1684. — Ipoe
Zhyuik Berka, arehiepiseopo Prarieoei.
Exetaat eoeetitatiouea eynodalee ia oporibaa aoa vidi.
4) Behaanat ot Hartahoim, ObMlKe Oermmfei,
quibus tituli:
1) Bynodva arebidiaaeaeaaa Pragensis, habita (176»), ... fMuAw enfn aei.413 D), VIII, 870-763.
Do hae aynodo confer etiam opua cui titulua:
ab illvatriM. at reverendius. domino d. Sbignoo
6) Btatvta provincialia Emeati, archiepiacopi
Berka, Dai A apoatolicae aadia gratia arehiepieoopo
Pragen. A principe, legata nato Aç., aano a Chr. primi Pragenaia, ante annor dvcentoa ot octoginta
natiu. M.D.C.V, in foeto a. Wencealai, principia, novem ' pvblicata, opera, stadio, aumptibua reve­
martyria ao patroni. Pragae, typia Nigriniania, rendi domini Georgii Bartholdi Pontani a Breiten­
berg Ao., t. metropolitanae eceleeiae Pragenaia
anno M.D.C.V.
In-8*. 10 f.-968 p.-14 f. (index), cudi 9 fig. — praepoaitj, Olomuoenaia A Buditeenaie canonici,
Milano,'Ambroaiana ; Torino, Bibl. naa. ; Veroelli, prothonotarij apoatolici, comitio palatini, arehiepiacopatna officialia A vicarij generalia, e tene­
Euaebiana.
Fol. 6 : „8ynodum dioeceeanam videlicet, quae bris in lucem producta. Pragae, imprimebantvr
per annoa ferme treoqatoe numquam celebrata fuit, . apvd Nicolavm Strava, anno M. DC.VI. [Injitu:]
oongregavimua.1*
/
\
B Pragae, imprimebantvr apvd Nicolaum Strena.
9) Orationes aynodalea, sacrae, bellica (tie), anno M DC.VI.
funebres; auctore reverendo domino Georgio Bar. In-4*. 44 fag. — Begançon, ville.
tholdo Pontano a Breitenberg, a. m. ecelee. Pra- F. 9, opua ab auctore dieatur "Iohanni Stepuano
genaia praeponito. Olom. A BuHia'e. canonico, proth. Ferrerio, epiacopo Vercellensi, comiti, Pauli papae V
epost., com; Palat., archiepieoopatua Pragenaia offi­ et aedia apoatolicae ad Rudolphum Π imperatorem,
cial). "Paalm, XXVHI : Afferte Domino gloriam Hungarian et Bohemian regem eum potentate le­
A honorem, afferto Domino gloriam nomini eiua** gati de latere nuncio,1* aub data: "Pragae, anno
Pragae, excudebat loheunee Ottmar, anno M. DCVI. 1606, die a. Stephani* (96 decembria). In dicatione
In-4* minori, 4 f. (dicatio) - 184 p.-l f. (errata). haec habentur: "Ut ad atatuta Erneetina revertar,
— Besançon, ville.
exemplaria manu scripta tria et unum aed incor­
F. 9-4, opua ab auctore dicatur „Petro Wok rectissime impreosum Planae anno 1317 £fbri»
a Rosia, domino in Wittingau et Noarohrad, guber­ corripe.- 1617| conquisivi, et ningula fideliter con­
natori domue Rosenbergiae, sacrae caeaareXe maie- tuli . . .**
statis consiliario.**
F. 9, mentio aynodi dioeceeanae Pragenaia, cele­
P. 1-90: "Oratio de dignitate aacerdotii in eccle­ bratae anno 1606, diebua-aa. Wencealai, Michaelis
eia a. metropolitans Pragenai, primo die aynodi et Hieronymi [id oet diebua 98, 99 ot 30 aeptembria].
quae fuit inchoata ■ anno 1806, die a. Wencealai C
Erneotua von Pardubia, primae arcbiopiaeopua
ducia martyria et patroni [98 aeptembria), -habita.“ Pragenaia, hanc aedem tenuit ab anno 1343 ad
P. 91- 31 : "Oratio de castitate, habita altero 1364, (Game, Seriae epwcqperum, 1873,. p. 303).
die aynodi a reverendo domino M.Chrietophoro Mil- Felaum eat ergo dicere, ut in titulo habetur "OtaIddero a Tieffenthal, scholastico et- contionatore o. tuta ante annoe 98» publicata*-, quia ex aano impreem. Pragenaia “
aionie 1606. ai excipias annoe 989, haboe annum
P. 39-6; "Aoclamatib cum gratiarum actione 1317, io quo nondum .vivebat Erneotua. Forte
habita in aynodo Pragenii, die- e. Hieronymi anno legendum: "tote annoe 949“ vel "969.** —■ ΝοΛ
1606, per reverendum dominum Wolfgangum Scien­ I B. Martie.

SYNODUS DIOECESANA 8EGOBIEN8I8

1606 novembria 13.
Synodua dioeceeana Segobienaia (Sogovia) in
De hac aynodo confer.
Hiapania, celebrata dip 13 novembria 1606, aub
Gama, Stritt tpitetptnm, <1873), p. 71.
Petro de Caatro et Nero, epiacopo Segobienai.

SYNODUS DIOECESANA ALEXANDRINA IN ITALIA
1606.
?
Synodua dioeceeana Alexandrina in Italia, cole- D
De hac aynodo confer opua cui titulua:
brata anno 1606, aub Petro Géorgie Odeacalchi,
Decreta, (1608), ... (titihu mfra oeL 987 D).
p. 89-69.

epiacopo Alexandrino.

CAN0NE8 ECCLESIAE GALLICANAE, COLLECTORE BEHOT1O

1606.
1) Canones eocloeiaatioi, ad eccleaiae Gallicanae
vaum, ex libris sacria atudioae collecti, opva omnibva archiopiecopia, episcopia coteriaquo parsonic
ecoloeiaatieie vtilo A nocomarium -, ad illvatriaaimvm
cardinalem d. d. loievaaevm, arohiepiMopem Rothomagonaem, sacri eodoeiastieornm ordinum concentus
praeeideiq. Pariaiia, apvd Nicolavm dv Foood, via
lacoboa ad larigne aurei Vasia, 1606,

In - 8*, 8 fan.- 60 fou. — Paria, Sainte-Geaovihve.
F. 9-6, dicatio: "IllustriMimo cardinali d. d.
loieuaaeo, archiqpiaeopo Rothomageari, esori con­
vent» Pariaieuaia praecidi, Adrianne Behotiua,
archidiaconus maior a. p. d. ... — Lutet. Paria.,
aano 1606, id. sept.*
9) Eadem editio impreoea eodem anno, aed
Pariaiia, apud Chevalier. — Ipoe non vidi.

■
»6»

-">

.

SYNODUS DIOECESANA B18UNTINA, 1605

J

.J

'
MO

SYNODUS DIOECESANA B18UNTINA

1605.
Synodus dioecesana Bisuntina in Galli·, cele­ de· autres histoire· de l’église les plus célèbre·,
brat· anno 1605, sub Ferdinando de Rye, archi- ■oit ancienne· «oit moderne·, «oit française· «oit
étrangère·; rédigé par M. l'abbé Peltier, prêtre du /~~~'
episcopo Bisuntino.
diocèse de Paris ; publié par M. l'abbé Migne, édi- /
De had synodo confer 4pus cui titulus:
Dictionnaire universel et complet dee concile· teur des cours complet· «ur chaque branche de la
tant généraux que particulier·, d·· principaux science religieuse. Tome premier, 3 vol., prix
synodes diocésains et de· autre· assemblée·'ecclé­ lé franca. Chea l'éditeur, aux atelier» catholiques
siastique· le· plus remarquable·, composé sur le· du petit Montrouge, barrière d'enfer de Pari·, Î846.
ln-4·, 2 vol., 1332 col. — Lyon, abbé Martin;
grande· collection· de concile· le· plu· estimées,
I
et à l'aide de» travaux de d. Ceillier, du p. Richard, Paris, Bibl. nat.
T. I, col. 329, syfl. dioec. Bisuntina annd 1605.
de· auteur· de Ihistoire de l’église gallicane et
CONVENTUS GALLICANI CLERI
‘ 1605.
____
5) Remonstrance dv clergé de France, faicte
Conventus Gallicani cleri, habitus annis 1605 B
au roy le 5 de decembre 1605, par le reuerendiset 1606. ,
De hoc conventu confer opera quibus tituli: ■ime pere en Dieu messire Hierosme de Villar»,
1> Avis et censure de l'assemblée générale du archeuesque A comte de Vienne, conseiller de sa
clergé de France, tenue è Pari· en l'année 1605-1606. majesté en ses conseils priué A d'estat, assisté de
Grenoble, ville, codex m·, 1339, saeculi XJUI, monseigneur l'illustrissime A reverendissime car­
n. 4. — Cf. Calai, de» nu». de» diparlenient». VII. dinal de loyense, À de messeigneurs les aroh2) Procès-verbal de l'assemblée générale du euesque·, 'euesque·, A autre·.deputes dudiot clergé,
è l'assemblée generale d'iceluy tenué è Paris, au­
clergé tenue è Paris, en 1605.
Grenoble, ville, codex ms. 1873, saeculi XVIII.— diet 'an 1605. A Lyon, par Clavde Morillon, im­
primeur de monseigneur le duc de Montpellier,
Cf. VW., VII, 599.3) Asaemblée. générale du clerg^· de France, 1606, auec permission.
*
In-8
minori, 38 p.-1 f. — Lyon. Terret.
en 1605t. et 1606.
'
.
P. 3-6, praefatio loachimi Du Bellay. AndegaOrléans, ville, codex ms. 873. «aeculi XVIII,
vensis.
fol. 1-352. — Cf. ibid., XII, 314.
6 et 7) Odespun, Concilia Galliae, (1645 et 1646)
4) Procès-verbaux de· assemblées du *clergé
durant *
le années 1600, 1602. 1605, 1610 et 1619. ... (tihihu nepra eol. 257, n. 1, et 802 C, n. 5), p. 570-8
Orléans, ville, codex m·. 874, saeculi XVIII, («ub data 1606).
360.242 millim., 379 f. ·— Cf. I. c.
SYNODUS DIOECESANA MEDIOLANENSIS
1605.
Synodus dioecesana Mediolanensi· in Italia, c episcopi dictum in synodo habita anno I6<<5, excelebrata anno 1605, sub Frederico Borvomaeo, stat in opere: .
archiepiscopo Mediolanensi.
Frederico Borromeo, I tacri rayibaammbkrinoDe hac synodo confer sermonem eidsdem archi- doli, (1632), I. 116-44.
*

SYNODUS DIOECESANA POTENTINA
1606 aprilis 2.
>
Synodus dioecesana Potentina in Itali·, cele- domino f. Gaspare Cardoso, Dei A apostolicae
’ brata die 2 aprilis 1606, sub Caspars Cardoso, sedis gratia episcopo Potentino, editae die secundo
episcopo Potentino.
aprilis 1606. Romae, ex typographie Gultielmi
Exstant constitutione· synodales in opere cui Facciotti, M.DC.VI, svperiorvm permisse.
ln-4·,. 110 p.-l f. (index). — Paris. Bibl. dat.
titulus :
Constitvtiones et decreta dioecesanse synodi B 2168'; Roma, Aleuandrina.
Potegfinae, ab illustri admodum A reuerendissimo
SYNODUS DIOECESANA ASTENSIS '
1606 aprilis 10.
Synodus dioecesaA Astensi· in Italia, celebrata d
De hac aynodo confer opus cui «titulus :
die KLaprilis 1606, snb Stéphane Ajaasa, epiacopo
Constitutione·, (sine anno), (tituhu tupra eol.
Astenn.
954, n. 2).

SYNODUS DIOECESANA BOBIENSIS
1606 aprilis 11.
„
Synodus dioqeesana Bobiensis in ltalia, cele­ dus Bobieniis cleri, quae pariter manuscript· et
brata die [I aprilis 1606, sub Camillo Olario, inedita exatat in apiacopali arohivio.**
<
episcopo Bobiensi.
2) Synodus, (1899), ... (titula» cupra coi.
De hac synodo confer opera quibus tituli;
124C, n.2).
1 Synodus, (1758), . . . (tituhu ctipra eol.
Pag. X, »1606 aprilia 11, ab eodam episcopo
123 C, n. 1).
.[Camillo] Aulari- peracta fuit quarta synodus quae
Foi 5: .1606. undecima.mensis aprilis,ab eodem pariter extat inedita.**

•

*

\

f ’·

i «vnn-

1

8YN0DUB DIOECESANA BURDIGALEN8I8, 1606 aprilis 18

Ml

962

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALEN8I8

1606 aprilis 18.
Synodu· dioeoeaana Burdigalensis in Gallia, l'illvatrisaime A reuerendiaaime cardinal de Sovrdis,
oelebrata in civitate vulgo dicta Blaye, die 18 apriiia aroheuesque de Bourdeau· A primat d’Aquitaine,
1606, sub Francisco d'Escoubleau de Sourdi·, archi- rediges ’en diuer· tiltrea, par commandement de
episcopo Burdigalensi.
mondit aeigneur. A Bovrdeava, par lac. Miliangea,
De hac synodo confer opus cui titulua:
imprimeur ordinaire du roy, A Cl. Mongirovd,
Ordonnance· et oouatitvtioni synodales, de­ marchant libraire, 1621.
creta et reglement· donne· av diocese de BovrIn-8*, 387 p.-8 f. (index). — Carpentraa, ville;
deavs, pvia l'an M.DC jusque· à preaent. en di- Le Mans, ville; Pari·. Sainte-Geneviève.
uerses années A occurences, par monaeignevr

SYNODUS DIOECESANA TAURINEN818 III
1606 iunii 6-7.
Synodus dioecesana Tnurinensis III in Italia. metropolitans, li 6 A 7 di giugno 1606. [Ituàgnt.]
celebrata diebus 6 et 7 iunii 1606, sub Carolo In Torino, appresso Aluigi Pizzamiglio. atampâtor
Broglia, archiepiscopo Taurinensi.
archiépiscopale, MDCIX. [Pag. 12, afttr titultu:/
Exatant constitutione· synodales in opere cui Constitvtioni della qvarta synodo diocesana cele­
titulus ;
brata dall· illustrissimo A reu** monsignor Carlo
Constitvtioni della terza.sinodo (Jiocesana, cele­ Broglia, arciueacovo di Torino, nella sua chiesa
brata dall' illustrissimo A reuer’·" monsignor Carlo metropolitans, li 19 di nouetnbro 1608.
Broglia. arciuescouo di Torino, nella sua chiesa
In - 4·, 28 p. —/Torino. Bibl. naz.

SYNODUS DIOECESANA VALLI8OLETANA I
1606 iunii 11-3.
Synodu· dioeceeana Vallisoletana I in Hispania, Indies, segundo*obiapo dei dicho obispqdo, .e incelebrata diebus 11. 12 et 13 iunii 1606, sub loanne qui4<” apostolico general en loa reyn”· y’seiiorios
Baptista de Azevedo, episcopo Vallisoletano.
de au mag4 [Intignt.] En Valladolid, en casa de
Exstant constitutiones synodales in opero eui Juan de Buatillo,' aiio de 1607.
titulua ;
In-4°. 16 fan.-164 fcn.-9 fsn. (index), eum fronte
Conatitveiones synodales fecbas y promulgadas inaculpta. — Astorga, seminario ; Esco ri al ; Paria,
en la primera synodo que se célébré en Ia ciudad Bibl. nat. B 426; Paris, Arsenal.
y obiapado de Valladolid, por el ili" y r" aerior
Fol. 162, haec aynodua dioecesana celebrata est
don luan Baptist^ de Azeuedo, patriarcha de las diebus 11, 12 et 13 iunii 1606.

SYNODUS DIOECESANA PISCIENSIS
1666 iulii 3-5.
Synodus dioecesana l’isciensi· in Italia, cele- C atolicae sedia gratia praeposito A loci ordinario,
brata diebus 3. 4 et 5 iulii 1606. sub Stéphane habitae anno Domini 1606. V. IUI A III nonas
Cicchio, praeposito Pisciensi.
iulii. [Intign·.] Florentiae, apud Volemarum Timan.
Exatant oônstitutiones synodales ‘ in opere cui Germanum, MIX'VI. superiorum permissu.
titulus:
/
Iu -4°. 4 f.-160 (mendo·· 1621 p. — Paris. Bibi,
Decreta dioecesanae synodi Piacienais. a reveren­ nat. B 2156.

dis·. patre domino Stephano Cicchio. Dei A apo-

CONGREGATIO ARCHIPRESBYTERORUM DIOECESIS MECHI.IN1EN81S
1606 augusti 8.
Congregatio archipresbyterorum dioecesis Mech- titulus :
liniensis in Belgio, celebrata die 8 augusti 16<H>,
Van de Velde et de Ram, Nota collectio tgnod.,
•ub Mattbia Hovio. archiepiscopo Mechliniensi.
(1829) . .
(titului tupra coi. 411 C). II, 264-5, rjt
Ratant constitutiones synodales in opere cui originali.
/

SYNODUS DIOECESANA NUCERINA I
1606 septembris 29.
* Synodus dioecesana Nucerina I in Umbria (Italia), u
P. 329: ,Cum post primam a nobis celebratam
celebrata die 29 septembris 1606, sub Virgilio Fio- synodum tres alias. Deo adiuvaute. habuerimus.4
renti, epistopo Nucerino.
De hac synodo confer etiam opus cui titulus :
Exstant constitutiones synodales in opere cui
2) Decreta çx quincta (tic) A sexta synodis, ab
titulus :
eodem reuerendissimo d. d. Virgilio Floreutio, Perv1) Synodvs habita ab adm. illustri. A reveren­ sino, episcopo Nvcerino, annis [dtttt ttrbtmt nn»/,.
dissimo d. d. Virgilio, episcopo Nvceriae, anno Do­ Nuceriae, rite celebratis. [Intignt.] Pervsiae, ex
mini M.D0.VI. /Ztutyn·./ Pervsiae. apud haeredes typographie episcopali, apud Angelum Bartolum,
Marci Naccarini,"M.DC.XXlI, superiorum permissu. superiorum permisse, M.DC.XXX.
ltt-8·, 4 f. - 346 p. — Faris. *Bibl. nat. B 5508:
In -8·, 51 p. — Roma, Vallicelliana.
Roma, Vallicelliana.
Synodorum annus non indicatur. Eiusdem, epis­
P. 2, haec synodus dioecesana indicitur ad diem copi synodus prima celebrata eat anno 16<>6.
29 septembris 1606.
•f
Cowcil. emmaan, tomos XXXVIM·,

·

Wi· >

MS

BYNODUB DIOEOMANA ANDMAVNNBU,

1M6,

i*roa Mtobria IS

M4

8YNODU8 DI0B0E8ANA AMDEGAVEN8I8
IMS, aim Mtobria'lS.
Synodua dioeoeaaaa Aadegaveaaia

ia Galli·, A

celebrata area feat·· UMii Luc··, id Mi cirea
diem 18 oetobri· 1606, tab Carolo Miro·, opiaoopo

Exataat^eoMtitatiaaM ia opera eai tit·)··:
Statvts dv dioadaa d'Angers,
«aprw ··<. SM C), p. Ml-6.

(IMO), ... (IMw

Aadegavenai.
SYNODUS DIOECESANA 8PIREN8I8

1606 novembria 14.

Synod·· dioeceaana Spirenaia ia Germania, celeExatant oonatitntion·· synodales in opere cui
brat· die 14 novembria 1606, aub Eberhardo do titulua:
Dienheim, epiacopo Spirenai.
| Collectio prooeaanum aynodalium dioeceaia SpiKnaia, (1786), p. 408-S.

SYNODUS DIOECESANA ALEXANDRINA
1606.
Synodua dioeceaana Alexandrina in Italia, cele- B
Conatitutionea, (1609), . . . (tifahu tupra cel.
brata anno 1606, tab Petro Georgia Odeacahthi, 937 D).
epiacopo Alexandrino.
Vide notam ibi relatam.
De hac aynodo confer opua cui titulua:

SYNODUS DIOECESANA AVENIONEN8I8
1606.
1) Gallia ekrûtiaM, 1. 836.
Synodua dioeceaana Avenionenaia in Gallia, cele­
9) [Peltier], Dictionnaire det concilie, (titultu
brata anno 1606. aub loanne Franciaco Bordini,
archiepiicopo Avenionenai.
tttpra eol. 959 A), I, 953.
De hac aynodo confer opera quibus tituli:

STATUTA 8YNODALIA DIOECESIS BRIOCEN8I8
1606.
Statuta aynodaiia dioeccaiarBriocenaja in Gallia, rendissime messire Pierre Guillaume de la Vieuxedita anno 1606, aub Melchiore de Mareonnay, ville, evêque & aeigneur de S. Brieuc. [Intigne.]
A Rennes. chek Pierre André Garnier, imprimeur
epiacopo Briocenaii
Exatant conatitutionee aynodalea in opere cui libraire, au palaia, à la Bible d'or. M.D.CC.XXIII,
avec privilege du roy.
titulua
1) Statvta aynodavx povr le diocèse de' Sainot
ln-8’, 6 f. - 396 p. -1 f. (index). — Le Mana, ville ;
Brieu, faicta de I authorité de reuerend père en Dieu Paris, Bibl. nat. B 5548: Paris, Saint-Sulpice.
mesaire Melchior de Marconnay, euesque dudict
Fol. 5, haec statuta, edita sunt, extra synodum,
lieu. l'an 1606. [Ineigni.] A S. Malo, par Pierre die 5 maii 1793.
Fol. 3, mentio statutorum editorum anno 1606.
Marcigay. imprimeur A libraire. M. DC.VI.
In-8°, 137 p. -r- Le Mana, ville- Paria. Bibl.
Fol. 3: „11 y a près d’un siècle (anno 1624) que
ees statuts n ont été imprimés, à peine en arrivant
nat. réa. B 17179;
De hac aynodo confer etiam opua'cui titulua: dans le diocèse en avons nous pu recouvrer un
2(Statuts du diocèae de Saint Brieuc. imprime· ejemplaire.·1
par l'ordre de monseigneur l'illustrissime A reve­

■

SYNODUS DIOECESANA BRIXIN ENSIS
1606.
Hynodus dioecesana Brixinenaia in Austria, cele- torum theologicae facultatis in c. r. universitate
brata. anno 1606. aub Chriatophoro Andréa von D acientiarum Vindobonenai membrum, litterariae soSpaur, episcopo Brtxinensi.
cietatis Leoninae austriacae sodalis honorarius,
De hac synodo confer opus eui titulus:
numismate bellico et numismate iubilaeo memoriali
Actiones et conatitutionee aynodi dioecesanae, pro armatis copiis condecoratus, etc. eto. [huigne.]
quam, anno saero 1900, inatituit atque peregit Marburgi. 1901, sumptibus prine, episc. ordinariatus
.Michael -Napotnik princeps epiacopua Lavantinua. Lavantini. typis typographies S. Cyrilli.
sanctitatis suae praelatus domesticus, pontificio
In-8’, 9 f. - 601 - VI p. — Roma, collegio Ger­
solio assistens, caesarei-austriaci ordinis Franciaci manico.
loaephi magna cruee insignia, praepositus ecclesiae
P. 190. 134 et 147, haec synodua dioeceaan*
S. Mauritii 'et S. Magdalenae Frisaci in Carinthia, celebrata eat. tribus sessionibus, diebus 4, 5 et 7
oses. et reg. capellanus aulicus, imperii auatriaci septembria 1900.
senatus comitiorumque ducatus Styriae sodalis
P. 8. mentio aynodi Brixinenaia. celebratae
perpetuus, aerae theologiae doctor, collegii doc- anno I6ii6.

SYNODUS DIOECESANA DUMIEN8I8
1606.
Synodus dioecesana Dumiensis in Hispania,
De hac synodo cf. Gams. Seriei epiecoporw»,
anno 1606, sub Didaco Gonsales Samaniego, épia- (1873), p. 59.
-,
copo Dumiensi.

m

STATUTA SYNODALIA DI0BO818

0BRUNDBNS18,

ΙβΜ

9M

■

STATUTA SYNODALIA DIOBOBSM OKRUNDKN8I8
160·.
Statata synodalia dioecoeb Gerundonsis in His­
pania, edita nuo 160·, sub Franeiseo Arevalo de
Cuaqo, episeopo Gerundenai.
„
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulus:
Constitvtionvm synodalivm Gervndenaivm libri
quinqve, compilatae, aeditae A in ordinant redactae
tub Francisco Areualo de Cuaço, episeopo Ge-

rudon., de regio consilio, anno M.DCVI. (iMifu./
Bareiaonae, ex tipographia Sebaetianla Connell»,
anno 1606.
In-8·, 9O4bn. (catalogus episcoporum) - 198 fen,-.
8 fen. (index). — Paris, Bibi, nat B 9334 ; Paris,
Maaariae.
Fol. 93-198, appendix documentorum.

CONCILIUM PROVINCIALE GOANUM V
ιβοβ.
Concilium provinciale, Gonnum V in'Indiis, celebratum anno 1606, sub Alexio de lesll de Meneses.
arehiepiscopo Gonno.

De hoc concilio ef. Gams, Stritt rpitcoponuH,
(1873), p. 115.

CONCILIUM PROVINCIALE TURRITANUM
1606.
X
Concilium provinciale Turritanum in Hispania, B narii Tridentini, diebus 1, 9,'3 et 4 septembris anni
celebratum anno 1606, sub Andrea Baccalar, arohi- 1877, trigesimi secundi gloriosi pontificatus Pii
episcopo Turritano.
papae IX. Baceri, ex typographie J. Dessi,
MDCCCLXXVII.
De hoc concilio confer opus cui titulus:
Constitutiones et decreta in synodo dioecesanq
In-8’, 948 p. — St.-Gallen, Stiftabibliothek.
Turritana, quam ili·*** ac rev"M dominus d. Didacus
P. 941 : „Andreas Baccalar. (archiepiscopus Tur­
Marongio Delrio, professor emeritus juris canonici ritanus], anno 1606, synodum provincialem, praein hac Sassaritana universitate, Dei et apostolicae aentibue episcopis Ampuriensi, Bosan. et Algériens!,
sedis gratia archiepiscopus Turritanus, primas Sar­ necnon abbatibus de Bacargia et de Salvennero,
diniae et Corsicae, episcopus Plovacensis ac Sor- celebravit, quae inedita mansit ; eius tamen exemplar
rensis, abbas 8. Mariae de Paludibus, prior 88. in Turritano capitulari archivio servatur. “ Nota
Trinitatis de Bacargia, vexillarius s. Romanae ec­ Matthaeii.
clesiae, etc. etc. etc., habuit in oratorio ven. semi-

SYNODIS DIOECESANA MATHERANA
1607 martio.
Synodus dioecesana Matherana in Italia, cele­ stolicae· aedis gratia archiepiacopva Matheranvs et
brata mense martio 16<<7, sub losepbo Rossi, epis­ Achervntinvs, Matherne habuit, de mense marty
anno M. DC.VII, Paulo V pont. max. Romae, apud
copo Matherano.
Exatant constitutiones synodales in opere cui Petrum Manelphum, M.DC.VIH, svperiorvm permiasv.
titulua:
Conatitvtionea et decrete conditp in synodo
In-4“. 149 (mendose 49) p. — Roma, Aleasandioeeesana Matherana. quam illvatrissimvsOt reve­ drina.
rendi». d. loseph de Rvbeis. i. v. d.. Dei et apo­

SYNODIS DIOECESANA RAVENNATENS1S I
1607 maii 3.
Synodua dioecesana Ravennatensia I ini talia, dam summae A instructiones nonnullae, ad faci­
celebrata die 3 maii 1607. sub Petro Aldobraodini. liorem synodi exequutionem. /InaignsJ Venet iis,
archiepiacopo Ravennatensi.
M. DC.VII. apvd Ivntaa.
Exatant constitutiones aynodales in opere cui
In-4*. 96 fan. -119 fcn.— Paria, Bibi. nat. B9173 :
titulua :
Vercelli, Eusebiana.
Decreta dioeceaanae «ytrodi Ravennatis primae,
De hac aynodo confer etiam opera quibua tituli :
ab illvstrisa·*** et reverendi»·*·* d. Petro Aldobran9) Synodus, (1791), ... (tiluitu mpra eoi. 89C).
dino, tituli 8. S. loannis A Pauli a. R. e. presbytero
„Petrue Vili Aldobrandinus, Florentinus, archi­
cardinali A camerario, aanctaeque Rauennatis ec­ episcopus Ravennatensis, dioecesanam synodum
clesiae archiepiacopo. celebratae anno M.DCVII. celebravit (die 3 maii] 1607, (die 17 Octobris) 1609,
die III maij ; accesserunt tabulae bullarum quarun- (die 90 novembria) 1613 et anno 1617."

SYNODUS- D1OEÇESANA BPIREN8I8 .
1607 inaii 8.
Synodua dioeceaana Spirenais in Germania, celeExatant conatitutiohes in opere cui titulua :
brata.die 8 maii 1607, sub Eberbardo de Dienheim,
Collectio processuum synodalium dioecesis
episcopo Spirenoi.
Spirenais, (1786). p. 409-10.
»1·

»67

CONCILIUM MICHLINIKN8K, 1M»7 iunii 96

Μβ

CONCILIUM PROVINCIALE MECHLINIEN8E
1607 iunii 26- iolB M0.
3) Decreta ot atatvta synodi provincialis MeebConcilium provinciale Meohlinieaaein Belgio, a
celebratum a die 35 iunii ad diem 90 iulii 1607, linienaia, die vigesima sexta mensis iun(j anui
aub Matthia Hovio, archiepiaoopo Mecblinienai.
millesimi sexcentesimi septimi, pontificatus sanc­
tissimi in Christo patris dc d. n. d. Pavli diuina
BlblingrtpM·:
prouidentia papae V anno tertio inchoatae, & vige­
1) Analecta ad concilium provinciale Mecbli- sima die mensis iul[j eiusdem anni conclusae; prae­
nienae. Incipit: ,Αηηο 1607, die !)5 iunii/ — sidente in ea r** & ill"· in Christe patre ac domino
Bruxellea, Bibi, royale, codex ma. 16671, saeculi d. Matthia Hovio, arebiepiscopo Mecblinienai, praeXVlll. - Cf. [Marchai), Cbl. daa assa. da In Mi. aentibuaque omnibus episcopis comprouineialibua.
rogale <iee duc» dt Bourgogne, (1849), 1.334, n. 16671. fZnaiynsJ Antverpiae, ex officina l^antiniana Bal9) Decreta et atatvta aynodi provincialia Meeh- tbasoris Moreti, M. DC. XXXI11.
linientia, die vigesima sexta mensis iunÿ anni
. In - 8*, 197 p. — Gand, université ; Lyoq, ville :
millesimi sexcentesimi septimi, pontificatus a**1 iri Milano, Ambrosiana ; Patria, Bibi. nat. ; Paris. SaintChristo 'patria ae d. a. d. Pavli diuina providentia Sulpice; Paris. Sainte-Geneviève.
papae 1' anno- tertio inchoata.e. & vigesima die
4) Decreta synodi provincialis Mechliniensis.
mensis iulij eiusdem anni conclusae, praesidente in Antverpiae. ex officina Plantiniana. apud viduam
ea r“* et ill"" in Christo patre ac domino d. Mat» et haeredes Baltbasaris Moreti, 1680. — Ipse non
this Hovio, archiepiacopo Mecblinienai, praesenti*- B vidi.
5) Coleti, Conctl., (1798), XXI, 1433-78.
busqué omnibus epiacopi» comprouiucialibus. Ant­
verpiae. ex officina Plantiniana, apud lonnnem
6) Schannat et llartaheim. Concilia Germaniae,
Moretum. M. DC.VIII.
(1769). . . . ftitulus ettpra coi. 412 ID. VIII, 767-98.
In - B". 127 p. — Paris. Bibi. nat. B 9398 et 5643 ;
7) Nova (1783), . . . (titula» eupra coi. 125 B).
Paris. Saint - Sulpice; Paria. Sainte * Geneviève ; p. 111-2O0.
Roma. Vaticana.
8' Van do Velde et do Rain, Nona collectio sy­
1*. 4. mentio concilii celebrati anno 1570. a car­ nod., (18281, .. . (tifulu» nipra coi. 411 C). 1, 229-438,
dinale Granvollano, archiepiacopo Mecblinienai, ac ' 91 Mansi. Concit., (19021. XXXIV, 1433 78.
iterum Lovattii anno 1574.
SYNODUS DIOECESANA COLONIENSl»
1607 septembris 11.
II Chapeauville; Geeta pontificum heodieneium,
Synodus dioecesana Coloniensi» in Germania,
celebrata die 11 septembris 1607, sub Ferdinando III. 645.
von Bayern, archiepiacopo Colonienai.
21 Ldnig. Spicii, eccleeiaet., «aatin. I, p. 873.
3) Schannat et Ilartzheim. Concilia Germaniae,
Exstant constitutiones in operibus quibus tituli:
C (1769-, . . . (titulue mpra eoi. 412 D>, Vlfl. 764-7.

1607 septembris 15.
et sequentibus diebus celebrate, et a sanctae sedis
apostolicae nuntio, illustrissimo Siinoneta. appro­
batu/
[Cliodynaki et Likowski). Decretale» pro regno
Poloniae, (1883). ... (titula» eupra coi 955(b. 1,4.
Huius epiacopi nomen non invenitur in Gams.
Serie» epiecoporwn, (1873), p. 363.

Synodus dioecesana Luceoriensia in Polonia,
celebrata in civitate lanoviae. die 15 'septembris
16·>7,, »Ub Martino Sxysskofrski''. episcopo Lueeoriensi.
De hac synodo confer sequetis testimonium :
,1607. synodus dioecesana (.uceorienaia, sub
Martino Szyezkowski. Janoviie. die 15 septembris

SYNODUS DIOECESANA WRATI8LAVIEN8IS
1607 septembris 17.
Synodus dioecesana Wratislaviensis in Polonia, p
,1607, synodus dioocésana Wrutislaviensis. AIcelebrata die 17 septembris 1607. sub Alberto berti Baranowski, dio 17 septembris. Wratislaviae/
Baranowski, epiacopo Wratialavienai.
[Cbodynski ot Likowski,, Decretale» pro regno
Dc hac aynodo confer. aequena toatimonium
Poloniae, (1883). (litulu» »upra eoi. 955 C). I, 4.

SYNODUS' DIOECESANA cracoviensis
1607 aeptembria 18.
Synodus dioecesana Cracoviensis in Polonia. Petro Tylicki, dic 18 septembris. in eccleaia collecelebrata die 18 septembris 1607, sub Petro Ty- giata Omnium Sanctorum habita/ |Uhodynaki et
licki. epiacopo Cracovienai.
Lik'owaki|. Décrétait» pro regno Poloniae, (1883).
De hac aynodo confer sequens testimonium: . . . (titulue eupraed. 955 C), I, 4.
,16u7. synodus dioecesana Cracovienaia, sub

CONCILIUM PETRIC0VIEN8E 'PROVINCIAE GNE8NEN818
1607 octobria 8-12.
Concilium provinciae Gneenenaia in Polonia,
Velabratum Petricoviae, diebus 8, 9, 11 et 19 oc-

tobria 1607, sub Bernardo Maeiejowaki. archiepiacopo Gnesnenai.

*M9

CONCILIUM PETRICOVIEN8E PROVINCIAS GNE8NEN8I8, 1607 octobris 8

»70

mino d. Laurentio Gombioki, Dei A apostolicae
MUtojmphla:
1) Concilivm provinciale regni Poloniae quod, sedis gratia archiepiscopo Gnesnensi, legato nato,
Pavio V pontifice, Bernard vs Macisiowski. a. R. a. regni Poloniae primate primoque principe, Petripreab. card11* tit. 8. loannia ante Portam latinem, ooviae, anno Domini milleoimo sexcentesimo vige­
archiépiscopal Gneanansis, legatu· natui A regni simo primo, die vigesime sexta mensis aprilis cele­
Poloniae primae primuique princeps, babnit, Petri- brata. Cracoviae, in officina Andreae Petrieovii.
eouiae, anno Damini M.DC.VII. Cracoviae, in offic. • r. m. typographi, anno Domini M. DC.XXIV.
Andreae Petrieouij. ·. r. m. typographi. anno Do­
[Part IV:] Synodus provinoialia Gnesnensis pro­
mini 1630.
vinciae. sub illustrissimo A reverendissimo domino
In-4·, Ji fan; — Paria. Arsenal; Parii. Bibl. d. Joanne Wezyk, Dei A apostolicae sedis gratia
nat. B 3346
archiepiacopo Gnesnensi, legato nato, regni Polo­
Fol. 3, hoc provinciale*concilium celebratum eat niae primate primoque principe. Potricoviae, annd
Domini millesimo sexcentesimo vigesimo octavo,
r die 8 ad diem 13 oetobria 1607.
3) Conititvtionei tynodorvm metropoiitanae die vigesima secunda mensi· inaij celebrata. Cra­
eccl. Gnesnensis provincialivm. authoritato aynodi covian, in officina Andrcae Petrieovii. a. r. m. typo­
prouincialii Gembicianae, per deputatoa recognitae, graphi,'anno Domini M. DC. XXIX.
jussu vero & opera ill“‘ ac rnd“‘ domini d. loannia
[Eadtui part IV:/ Synodus provincialis sub
Wezyk, Dei A apostolicae aedi· gratia archiepiaeopi illustrissimo A reverendissimo domino d. Joanne
Guesnen.. 1. n. r. p. p; editae. Cracoviac, in officina B Wezyk, Dei A apostolicae sedis gratia archiepiscopo
Andrcae Petrieouij. a. r. m. typographi. anno Do­ Gnesnensi, legato natb, regni Poloniae primate A
mini M DC. XXX.
primo principe, Varsaviae. anno Domini millesimo
ln-4“, 14 f.-417 p.-12 f. (index.!. - Paria. Bibl. sexcentesimo trigesimo quarto, die decimatertia
nat. B 3345.
·
·_
mensis novembris eelebrata. Cracoviae. in officina
Habentur etiam alii tituli cuiuaque partia im­ Andrcae Petricovij, s. r. m. typographi. anno Do­
mini M. DC. XXXVI.
pressae anni· lt»07, 1621. 1628 et 1634.
3) [Titulut partii 1] Constitutione· lynodorum
[Part F.7 Synodus provincialis Gnesnensis pro­
metropoiitanae ecclesiae Gnesnensis provincialium, vinciae, sub illustrissimo A reverendissimo domino
authoritato aynodi provincialis Gembicianae, per d. Mathia I.ubienski, Dei A apostolicae «edis gratia
deputatos recognitae, jussu voro & opera illustris­ archiepiscopo Gnesnensi, legato nato regni.Poloniae
simi dt reverotidiaaimi doniioi <1. loannia Wezyk, primate A primo principe. Varjtaviae. anno Domini
Dei & apostolicae sedis gratia archiepiaeopi Gnes­ millesimo sexcentesimo quadragesimo tertio, die
nensis, I. n. r. p. p. editae. Cracoviac. in typographie octava mensis novembris celebrata. Ibidem, in
collegii majoris vniver. Crucovien. reimpjessae. anno officina Petri Elert, ·. r. m. typographi, anno
D. 1646.
'
’
'
Domini 1761.
[Pari 11 :] Concilium provinciale regni Potaniae,
ln>-4“. 5 partes. 4 f -416 p.-11 f. (index), 11 fsn..
quod, Paulo V pontifice. Bernardus Maciejowski, 35 fsn.. 21 fsn.. 63 fsn. — Rotnq, Propaganda.
s. 11 o. presb. cardinalis tit. S. Journos ante Portam V
De hoc concilio confer etiam sequens testi­
latinam, archiepiscopus Gnesnensis. legatus natus monium.
& regni Poloniae primas primusque princeps, ha­
4) ,.Synodus provincialis sub Bernardo Maciebuit, Petricoviae, anno Domini M. DC.VH. Craco- jowski. Petricoviae, diebus 8, 9, 11 et 12 oetobria
viae, in offic. Andrcae Petrieovii, s. r. m. typo- anno 1607 celebrata, et a Paulo V anno 16o8
gr.iphi, anno Domini 1630.
approbata.” [Chodyaski et LikowskiJ. Decretal»»
[Part 1II:/ Synodus provincialis Gnesnensis pro regno Poloniae, (1883'. . . . (titulut tupra eoi.
provinciae, sub illustrissimo & reverendissimo do­ 955 C). I. 1.

SYNODUS DIOECESANA SP1RENSIS

1667 novembris 13.
Synodus dioecesana Spirenaia in Germania, celeExstant constitutiones «y/iodalee in opere cui
brata die 13 novembris 1607. sub Eberhardo de titulus:
Dienheim, episcopo Spirensi.
Collectio processuum «ynodalium dioecesis Spi1
renais, (17H6>. p. 410-2.
SYNODV8 DIOECESANA BAREN81S
1607 decembria 28-31.
Synodus dioecesana Barensts in Italia, eelebrata l> die xxviij decembris; cum indice librorum, titudiehus 28, 29 et 31 decembris 1607, sub Decio lorum A eorum quae toto volumine continentur:
Caracciolo Rufo, archiepiacopo Barenai.
addito catalogo archiep. vaque ad hunc diem. Barii,
Exstant constitutiones synodales in opere cUi apud Antonium Pacem. MDCXI.
titulus :
In-4*. 6 f,-141 p,- 7 f. (catalogus episcoporumb
Constitvtionos aeditao in dioecesana synodo — Paris, Bibl. nat. B 1.984.
Barenai, quam illustris». A reuerendiss. d.-Decivs.
Fol. anteriori 3: ,Ne sancta dioecesana syno­
Caracciolvs, Dei ot apost. sedis gratia archiepiscopvs dus . . . quatuordecim fore annorum spatio omissa,
Baren, et Canvsli, habvi^ anno Domini MDCVII, diutius differatur . . .*·

SYNODI S DIOECESANA ALEXANDRINA
1607.
Constitutiones, (IBieJi, ...
Synodus dioecesana Alexandrina in Italia, cele­
brata anno 1607. sub Petro Georgio Odescalchi, eoi. 937 D).
epiecopo Alexandrino.
Vide notam ibi relatam.
De hac synodo confer opus cui titulus.

(titulut

tutpra

'· 4

•71

BYN0DU8 DIOECEAANA BI8UNTINA, 1607

t WN^1’

m

8YNODU8 DIOECESANA BI8UNTINA
1607.
D· hae aynodo confer opus oui titulua:
Synodus dioeoeaaha Bisuntina ia'Gallia, eelp-A
brata anno 1607, sub Ferdinando de Ryo, aatehi[PeltMr], DMfamnfre das mmüm, (18M), ftifaAw
Mgni eoi »69 A), I, 829.
episeopo Bisuntino.
SYNODUS DIOECESAnZ NEAPOLITANA
' 1607.’

Synodua dioeceeana Neapolitana in Italia, oelebrata anno 1607, sub Octavio doAqnaviva, archiepiscopo Neapolitano.
’
■ "
Exstant constitutiones synodales in opere cui
titulua :
. .1) CoMtitVtionoe diooceaanae synodi Neapoli­
tanae, celebratae ab illvstrias. et reverendis», d. d.
Octavio, tt. 8. PraXedis s. R. e, presbytero cardinali

de Aquauina, archiepiaeopo Neapolitano, anno Domini MDCVII, Pavio V pont max. [Indgnt.]
Roman, ex typographie ”Petri Manelphi, MDCVHI,
~
svperiorvm permisav.
In-4·, 19 p.'—'Paris, Bibi. nat. B 9128.
.De hac synodo confer etiam opus cui titulua:
2) Primo ainodo, (1883), . .. (tihihu supra eoi.
90» C).
.

SYNODUS DIOECESANA OVETEN8I8
1607.
Synodua dioeceaana Ovetensis in Hiapania, éele- b de dioho obiapado, conde de Noveila. Valladolid,
brata auno |607, sub loanne Alvares de Caldas, Juan Godiner de Miliis, 1608.
■ In -4*,. 7 f. - 116 p. - 16 f. — Oviedo, Bibi, pro­
episcopo Ovetensi.
vincial. — Ipse non vidi.
Exstant constitutiones tn opere cui titulua:
Hae constitutiones habitae sunt in synodo cele­
Conatitutionea synodales del obiapado de Oviedo,
heehas y ordenadaa conforme al sancto concilio brata anno 1607.
de Trento, por D. Juan Alvares de Caldas, obispo

’

8TATUTA DIOECESIS ROTHOMAÔEN8I8
1607.
9) Inetrvction générale dé monaeignevr lillv' Statuta dioeceeia RotEomageneis ip Gallia, edita,
extra synodum dioecesanam, anno. 1607, aub' Fran­ strietime et reverendissime cardinal de loyevse,
archeueeque de Rotten, primat de Normandye Ae.,
cisco de Joyeuse, archiepiaeopo Rothomagensi.
Di his statutis confer oper^ quibus tituli :
seruant aux cures, preatre» A autre» personnes
1) Instrvction de tnonaeignevr lillvatrissime et ecclesiastiques de ton diocese en l'exercice de leur
reverendissime cardinal de loyevae, Srcheuesque de charge. ffMtyna./ A Oaiilon, par Martin Verbe,
Rotten, sentant aux arohediacrea (de) A visiteurs c imprimeur de mondit seignevr, M.DCVII, auec
des églises de sou diocèse, fZntiywe.) A Oaiilon, privilege.
In-8·, 4 fan. (index) - 46 fen.— Paria, Bibi. nat.
par Martin Verac, imprimeur de mondit seignevr,
BMW.
M. DC.VII, auec priuilige.
Haéc atatuta 'edita sunt extra synodum.
In-8·, 16 fcn. — Paria, Bibl. nat. B M17.
8YN0DU8 DIOECESANA VALENTINA
. 1607.
Aynodua dioecesana 5$U^ntina in Hiapania, annb
2) Constitutiones siuodalee de Valencia, 1607,
1607, »ub loanne de -Rivera, epiacopo Valentino. por el b. patriarcha Juan de Rivera, edidit carExstant conatitutionea in operibus quibus tituli : dinalie de Aguirre. — Cf. La Fuente, Hid. red.
l) Omnivm deoretorvm, (1616), ... (tituitu supra Sep., (1876), VI, 378.
coi. 149 C).

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALENSIS
(608 aprilia 8.
Synodua dioecesana Burdignlenais in GalHa, D
Ordonnancée, (1621), .. . (tthtius supra cel.
celebrata die 8 aprilis 1608, sdb. Francisco d'Es- 961 A),
coubleau de Sourdis, arebispisoopo Burdigalensi. .
Eadem forte synodua Burdigalensis promulgata
De hac aynodo confer opus cui titulua:
eat in civitate Blaye, Burdigalensis dioecesis, die
39 apr^s 1608.

SYN-1DUB DIOECESANA CftEMENSIB
1608 maii 8.
De bao synodo confer opus oui titulus:
Synodus dioeceeana Cremensia in Italia, cele­
Constitvtionee. (1609).... (NtidM Mgtru eof. 916A ).
brat» die 8 maii 1608, sub loanne laoobo Diedo,
«pyropo Crementi.
Vide notam ibi relatam.
SYNODUS DIOECESANA ALATRINA
160· maii 31.
Synodus dioecesana Alatrina in Italia, celebrata
Mentio habetur in acti» Iaerae viaitatioaia, sor­
dis 31 maii 1608, sub Btephano OhirardelU, opio- vatis in arehivio eathedralia ecclesiae. Mihi eomeopn Alatriao.
munieavit rov.d.G. P, FrancaviUa, vicarius generatis
Alatrinua , '

tn CONGREGATIO ARCHIPBE8BYTERORUM DIOBCfelS M1OHLINIEN8IB, 1608 oog. 9S ”♦
CONGREGATIO ABCHIPRE8BYTERORUM DIOECRBU MECHLINIKN8I8
1608 angusti M.
Congregatio archipreeibytarorum dioeeaaia Meeh- a
V·· d· V*ld· ·* d· Run, Xm· mUnA· spaed.,
liniMMb in B«lgio,/èelebrata di· 86 anguti ΙβΟβ, (1899), ... (tifafa* onfre ool. 411 C), Π, 965 -6, «
sab Mstthia Hovio, arehieplsoope Μ·οΑϋηΙ·η·1.
Exstant eonatitntionee in oper· eui titalw:

oriffaali.

BYNODUS DIOECESANA NUCERINA PAGANORUM

1606 Mptombrit 7-9.
miaav, Bonis, ex typographie Matthaei Florini, 1609.
In-4·, 4 f. - 917 (mendosa 117) p. -11 f. (index). —
Lyon, nibeionaiios diocésains; Paris, Bibl. nat.
B9137; Piaeenaa,civic·: Roma, Vittorio-Emanuele,

' 8ynuda« dioeoeaaas Nuewina Paganorum in
Italia, eelabrata diebua 7, 8 at 9 septembris 1608,
mb Binon· Lunadoro, episcopo Nuoerino.
De ban aynodo confer opns cui titulus:

Constitvtione· sancita· in synodo Nvcerina,
quam Bimon. Lvnadorva, Bononais, illiss eocleeia·
epieoopva, habvit anno M. DC. IIX. Bvperiorvm p«r-

Haec synodua celebrata eet diebus 7. β et 9 aeptanbris ΙβΟβ.

8YNODU8 DIOECESANA BURGI-SANCTI-DONNINI I

ΙβΟβ octobris 14.

Synodus dioecesana Burgi-Sancti-Donnini I in
Italia, celebrata die 14 octobris 1608, sqb loanne
Linato, episcopo Burgi-Saneti-Donnini.
Exstant constitutiones in oparo cui titulus:
1) Constitvtiones et decret* condita in aynodo
dioecesana ciuitatis Bprgi Suhcti DOnnini prima,
qvam habvit perillvetris A reuerendisaimne loannes
Linatva, Dei A sanctae 'apoatolicae sedis gratia
episcopus Burgi Sancti Donnini, de anno 1608. die
14 octobris, sedente sanctissimo d. n. Paulo V, pon­
tifice optimo maximo. [Ijuignt.] Parmae, apud
Erasmum Viothum, MDCVIII, superiorum per­
missu. [fa jfas:7 Parmae, apud Erasmum Viothum,
MDCVIII.

In - 4·, 4 f. - 103 p. —' Modena, Estense ; Parma,
Palatina ; Piacensa, civica.
P. 81 -103, appendix documentorum ad hanc
synodum attinentium.
De bac synodo .confer etiam opus eui titulus :
9) Synodus dioecesana, quam ili"" et r*··* d. d.
Leonidas Mapelli, Fldentinorum episcopus, habuit
diebus XX, XXI, XXII septembris anno MCMX.
[fatignt.] Burgi 8. Dfinnini, typis L. Verderi et
eoo.. MCMX.
In-8*, 336 p. - 9 f. — Pisa, arcivescovato.
P. 336, mentio synodi celebratae diei 14 octobris
1608.

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALEN8IS
1608 octobris 91.
Synodua dioecesana Burdigalensis in Gallia, C
De hac synodo confer opus cui titulua :
celebrata die '21 oetobri» 1608, aub Francisco d'EsOrdonnances. (1691), ... (titului topra eol.
coubleau de Sourdis, archiepiscopo Burdigalensi. 861 Ai

SYNODUS DIOECESANA BITURICENSIS
' 1608 octobris 93.
Synodus dioecesana Bituricensie in Gallia, cele­ règlement A police du clergé de son diocèse, [fabrata die 93 octobris 1608, aub Andrea Frémiot, tifpu.J K Bovrges. Mavrico Leves, demeurant
audessous des grandes escollee, 1'608.
archiepiacopo Bituriccnai.
In-4·. 40 fcn. -1 fan. — Paris, Sainte-Geneviève.
Exatant conatitutionea in opere cui titulua:
Fol. ult., haec statuta edita aunt in synodo dioe­
Ordonnances eccléeiastiqves et atatvte eynavdavx (tie) faicta par monaeigneur i’archeuesque de ceaana celebrata die 93 octobris 1608.
Bourges, patriarche primat d'Aquitaine, pour le

&ÏNODU8 DIOECESANA TAURIN ENSIS IV
1608 novembria 19.
De hac synodo confer opus cui titulus:
Synodus dioecesana. Taurinenais IV in 'Italia, I>
Constitvtioni, (1609), . . . (tiluhu aupra coi.
celebrata die 19 novembria 1608, sub Carolo Broglia.
961 B).
archiepiscopo Taurihensi.

‘CONVENTUS GALLICANI CLERI
1608.
9) Procès - verbaux des asaembléea du clergé
Conveiftua Gallicani cieri, nabitus ann<* 1608.
De hoc conventu, «onfor opera quibua tituli' durant les années 1608, 1610, 1619 et 1616. —
1) Procès verbal de l'assemblée du clergé de Orléans, ville, codex me. 875, saeculi XVIII, 603 p.
France pouf Γaudition et clôture dos comptes de — Cf. ibid., XII, 314.
3) Relatio, totftia Galbarum cleri nomine, habita
François de Castille, receveur , général du clergé,
en 1608. — Grenoble, ville, codex me. 1874, aaeculi coram domino nostro Henrico ΙΙΠ, etc., an. 1608.
XVIII, 415 f. — Uf. Cal. des ou», de» département», Parisiia. apud Robert, 1608. in-4*. — Le Mans,
ville. — Ipse non vidi.
VII, 599.

975

CONCILIA CAE8ARADGU8TANA, 1808

»76

CONCILIA CAE8ARAUGÜ8TANA
1608.

1

Concilia Caesarangustana, diversis temporibus
celebrata, et anno 1806 collecta.
De bit concilii· confer opus cal titula·:
Hispaniae bibliotheca, ht da aoademiis ae
bibliothecis, ita· elogia at nomenclator clarorum
Hispaniae scriptorum, qui latine disciplinas omnes
illustrarunt philologias,, philosophiae, medicinae,
irriaprvdentiae 'ae theologiae, tomis III distincta;
in 1.- Hispaniae religio, academiae. bibliothecae,
episcopi, concilia reges Ao>; II. elogia scriptorum
veterum, recentium, theologorum, religiosorum,

‘

·

jurisconsultorum, medicorum^ historicorum, poe­
tarum; ΙΠ. elogia A nomenclator diuorUrum na­
tionum Hiap. Baeticorum, Lusitanorum, Carpetsnorunt, Aragonnm ae Valentinorum. {FtoareJ
Franoofrrti, apud Claudium Nantium A beared··
Ioan. Aubrii, M. DO.VIII.
In-4*, 4L- 649 p. - 6 f — Roma Casanatense.
P. 195-9, do episcopis et'conciliis Caesaraugustanis ; Ant. Augustini, arohiepisc. Tarraconen­
si·, epistola pd Hieronymum Blancam.

CONCILIORUM OECUMENICORUM EDITIO GRAECA
1608-19.
Conciliorum oecumeniconim editio graeoa seu B M>no 381. P. 96-447, c. Ephesinum, anno 431.
P. 447-57, conciliabnlum Ephesinutn. anno 431.
Vaticana, imprepsa annis 1608-19.
Τ·ν «γιον oixoupsvixatv της χαΑολιχης <χχλη6ι«ς P. 457-719, o. Ephesini continuatio. P. 720-815,
«πχντβ. Concilia generalia ecclesiae catholicae, Gelasti Cysieeni commentaria actorum concilii
Pavli V pont. max. . avotoritate edita. Tomus Nicaeni.
Tom. I, part. Il, p. 1-110: „Cyri)li, sanctissimi
primus, pleraque graeoa nunc primum prodeunt,
omnia autem ex antiquis exemplaribus tum graecis arohiepiscopi Alexandrini, ad versus Neetorii blas­
tum latinis diligenter recognita, [Intifnt,] Romae, phemies cpntrsdiotionum libri quinque.'*
P, 111-98: „8aneti. Cyrilli, arohiepiscopi Ale­
ex typographie Vaticana, MDCVIll.
fl'ont. 11:] Τβν .. . catholicae. Tomus secun­ xandri··, »d Successum, episcopum Diooaesereae,
dus, Pavli V, pont, max., avotoritate editvs. Graeca Isauriensis provinciae, epistola de fide.*
P. 193-31: «Procli, episcopi Constantinopoliex antiquis exemplaribus nunc primum prodeunt,
latina etiam diligenter recognita. [Iniignt.] Romae, tani, ad Annenos, de fide.“
Tom. II, p. 1-515, c. Chaloedonense anno 451.
ex typographie Vaticana, MDCIX, [In fn»:] Ro­
mae, ex typographie camerae apostolicae, MDCX. P. 516-687, c. Cpolitanum II, anno 553.
Tom. ΠΙ, part. I, p. 1 - 345, o. Cpolitanum III,
[Tom. Ill:] Tsev ... catholicae. Tomvs tertius,
Pavli V pout. max. avotoritate editvs. Graeoa fere anno 680. P. 349-710, c. Nicaenum II. anno 787.
Tom. Ill, f>art. II, p. 1-175, o. Nicaeni II, vulgata
omnia, latina pleraque nunc primum prodeunt ex c
antiquis exemplaribus, omnia diligenter recognita. editio. P. 177-449, c. Cpolitanum IV, anno 869.
[Intiipu.] Romae, ex typographie reuerendae P. 444-68, lopnnis papae VIII epistolae in codice
Vaticano repertae et loannis papae VIII epistolae
camerae apostolicae, M.DCXII.
[Tom. IV:} Twv ... catholicae. Tomus quartus, a Photio corruptae.
T. IV, part. I, p. 13 - 8, c. Lateranense 1 sub
Pavli V, pont, max., avotoritate editvs. Latina
pleraque, graeca nonnulla nunc primum prodeunt, Callisto H, anno 1195. P. 19-93, c. Lateranense II
omnia diligenter recognita. [Intijnt.] Romae, sub Innocentio II, anno 1139. P. 94-33. e. Latera­
ex typographie reuerendae camerae apostolicae, nense III sub Alexandro HI, anno 1179. P. 34-63,
c. Lateranense IV sub Innocenti» III, anno 1915.
MDCXII.
In-folio, 4 vol., 6 f-815 p.-4 fol. (errata) -133 p., P. 64-78, c. Lugdunense I, ahno 1945. P. 79-104,
9 f.-6^p.‘3 f. (errata), 1 f-710 p.-468 p.-4 f. (er­ c. Lugdunense II, anno 1974. P. 105-95, e. Vien­
rata). 754 · 308 p.- 2 f. (errata). — Lyoo, ville; nense, anno 1311. P. 196-300, c. Constantiense, anno
Milano, Ambrosiana; Roma, Angelica; Roma,Valli- 1414. P. 301-754, o. Florentinum, anno 1438.
T. IV, part. II, p. 9-199, o. Lateranense, anno
celliana.
Tom. I, p. 1-38, c. Nicaenum, anno 395. P. 39-65, 1519. P. 193-306, e. TrideUtinum, anno 1545.
c. ftardicense, anno 347. P. 66-95, c. Cpolitanum I,
STATUTA DIOECESIS DE CORIA
1608.
Statuta dioecesis de Coria in Hispani·, edita D
Constituoiones sinodales de Coria, 1606, por e)
anno 1608, sub Petro de Carvajal, epiacopo de obispo D. Petro de Carvajal. Salamanca, ap. Cosio,
Coria.
1608, in-folio. — Cf. La Fuente. Hist. scot. A’sp.,
Exstant haec statuta ia opere eui titulus:
(1875), VI, 376.
BYNODI DIOECE8ANAE LEG1ONEN8E8
1606-1613,
Septem (aie) synodi dioecesana· Logioaensee ia
De his synodis confer Gams, Series spisceponsm,
Hispania, celebratae annis 1608-1613, sub Prae- (1873), p. 49.
cisco Terrones del Cano, episcopo Legioaenai. ’

8YNODU8 DIOECESANA MEDIOLANENSIS
1608.
Synodus dioecesana Mediolanensis in Italia, maei, dictum ia synodo habita anno 1606. — Exeelobrein uso 1608, sab Froderieo Borromeo, stat in opere eui Stains: '
arehiepiseopo Mediolanensi·
Fredsrieo Borromeo, I ttcri rnyiomnntnii siwoDe hac synodo confer senemsem Frederici, M, (1639), I, 146-78.
anhiepieoopi Mediolanensia, et snsdinalla Borr·-

-■

r
VTT

‘

8YNODU8 DIOECESANA PARISIEN818, 1808

978

SYNODUS DIOECESANA PARI81EN818
1608.
Synodo* dioonoMM Parisians!· in Gallia, ealabrata nnno 1606, Mb Henrico d* Oondi, epiaeopo
Parisiaasi.
Exstant constitution·· In «peribo* quibo* Stull ;
1) Statvta synodal)·, a NVerandisaimo in Cbriato
pataa at domino domino Haarioo do Oondy, Doi
* sanctae sodis apostolicae gratia Parisien·! epia­
eopo, in sacra synodo Parisians! renouata, anno
Domini 1606. [huigat.] Parisii*, apod Franoiscvm
Ivlliot, via Pauonis, ad insign· Soli* aurai, prop·
portam Sancti Victoris, 1608.
In-8*, 16 p. — Aneh, til)·: Pari·, Maaarine;
Pari·, Saint·- Geneviève.
P. 3, synodo* mendosa assignatur ad annum 1607.
9) Bynodloon ecclesiae Parisiensis, auctoritate
illustrissimi ae reverendissimi d. d. Franoisoi da
Harlot. Parisiens!· ' archiepiscopi, ducis ao pari*
Franci··, aditum. Parisiis, apud Franciscain Muguet,
regis i illustrissimi archiepiscopi Parisiensis typo-

séminaire; Besançon, arahavéebé; Caen, villa; La
Mans, ville; Lyon, ville; Meta, séminaire; Pari·,
Arsenal; Pari·, Bibl. nat. B 6690; Pari·, Maaarine;
Pari·, Beint-Balpiee; Pari·, Bainta-Gonaviève; Pari·,

graphum, MDCLXXIV, cum privilegio regis.
In-8‘, 41- 690 p. — Autun, séminaire ; Avignon,

editorum ab llenn< ■> de Gondi, episcopo,' anno 1608.

université ; Toulouse, villa.
P. 366-84, syn. Parisian·!·, anno 1606.
3) cAotae da l'égliaa da Paris touchant la dis­
ciplina at l'administration, publié·' par l'ordre da
monseigneur Marie-Dominique-Auguste 8ibour,
archevêque de Paria. Imprimerie de J.-P. Migne,
aux ateliers catholiques du Petit-Montrouge, 1864.
In-8* maiori, X - 698 p. — Pari·, Bibl. nat.
B 9398 ; Paris, Baint-Bulpice.
Omnia documenta versa sont galiiee.
. Hoc opus continet fragmenta seu quaedam sta­
tuta conciliorum vel synodorum, quohtm enumeratio
habetur ad annum 1667 (Mansi, Cancil., XXXVI*,
44*-6*).
P. 144 · 8,

,
fragmenta’ statutorum synodalium

SYNODUS DIOECESANA VIGLEVANENBI8
1608.
1) Synodus, (sine anno), ... (tiitthu ntpra eol.
Synodus dioecesana Viglevanensis in Italia, cele­
brata enno 1608, sub Marsiglio Landriani, episcopo 161 B, n. 1), passim.
9) Synodus, (sin·'sano), ... fOtalus supra coA
Viglevanensi.
169 B, n. 9), passim.
De hac synodo confer opera quibus tituli.-

SYNODUS DIOECESANA VINTIMILIEN8I8 I
1608.
Synodus dioecesana Vintimilieosis I in Italia, d. d. Btapbani Spinulae, ■ epiacopi Vintimiliensis.
celebrata snno 1608, sub Stepbano Bpinola, epis­ [IntigM.J Romae, ex typographic ren. camarae
apostolicae, 1608, superiorum permissu.
copo Vintimiliensi.
In -8·, 38 p. - 6 f. — Paris, Bibl. nat. B 9961 ;
Exstant constitutiones synodales in opera cui
Peris, Sainte-Geneviève; Roma, Vallicellians; To­
titulus:
Prima eynodvs dioecesana, perillvstris. an r"* rino, Bibl. nas.

SYNODUS DIOECESANA VENEZUELEN8I8 SIVE DE CARACAS
1604-1609.
Synodus dioecesana Venvsuelensis sive de Cara­ Venesuelensi.
Huius synodi mentio habetur in: Gams, Stritt
cas in Americs meridionali, celebrata inter annos
1604 et 1609. sub Antonio de Alcega, episcopo tpiecoportm, (1873), p. 166.

CONCILIUM PROVINCIALE NARBONENSE
1609 aprilis 1.
Concilium provinciale Narbonense in Gallia. D
celebratum dic 1 aprilis 1609, sub Ludovico de
Vervins, archiepiscopo Narbonensi.
Bibliographie:
1) Concilium provinciale provinciae Narbonousis,
svb illvstrissimo et r** d.d. Ludouico de Veruins,
archiepiscopo & primate Narbonensi, habitum anno
Domini 1609. (lumgnt.) Biterris, apud loannem
Pecb, typographum. superiorum permissu, 1619.

In-8*, 9 f.-268 p.-7 f. (index). — Aix, ville;
Avignon, ville; Le Mana, ville: Nice, ville; Paris,
Bibl. nat. BB576 et 17678-, Paris, Sainte-Geneviève ;
Toulouse, ville.
9 et 3) Odespun, Concilia Oallia», (1646 et
1646), . . . (tituli npra col.'267, n. 1, et 809 C),
p. 579;699.
4) Coleti, Concit., (1798), XXI, 1477-636.
6) Mansi, Concil., (1909), XXXIV, 1477,-636.

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALENSIS
1609 aprilis-99 - 3.
Synodus dioeeeeana Burdigalensis in Gallia,
De hac synodo confer opua cui titulus :
celebrata diebus 99 ot 93 aprilis 1609, sub FranOrdonnance·, (1691), . . . (lituiut supra eol.
cisco d'Eseoublaau da Sourdis, archiepiscopo Bur- 961 A).
digalensl.
Coucu. ennaan. tomus XXX Vita.

1

979

SYNODUS DIOECESANA BURDIGALENSIS, 1609 maii 6

980

SYNODU8 DIOECESANA BURDIGALENSIS
J609 maii 5-6.
Synodus dioecesana Burdigalensis in Gallia,'cele- a
De haO aynodo confer opna oui titulua: ,
brata diebus 5 et 6 maii 1609, sub Francisco d'EscouOrdonnancée, (1691 ),· (tituba npra col. 961 A).
~ bleau de Sourdis, arohiepiscopo .Burdigalensi.
Forte ead6>n aynodua ac 1609 apriiia 99-3.

8YNODU8 DIOECESANA MECHLINIEN8I8
1609 maii 5-6.
Synodus dioeceeana Mechliniensia in Bejgio, verpiae, ex officina 1‘lantiniana Balthaaaria Moreti,
V
celebrata diebua 5 et 6 maii 1609, sub Matthia M. DC. XXXIV.
Hovio. archiepiaoopo Mechliniensi.
In-8*, 76 p.-9 f. — Gand, université; Lyon,
Exstant conatitutionea in operibus quibustituli: ▼ille: Milano. Ambrosiana; Paria, Bib), nat. B 5643:
1) Decreta et statvta synodi dioeceaanae Mech- Paria, Saint-Sulpice; Paria, Sainte-Geneviève.
liniensis, die quinta maij anni millesimi sexcente­
3) Collectio ayuod. Mechlinion.. (1792), p. 76.
simi noni inchoatae, A die sexta eiusdem anni A
4) Schannat et Hartaheim, Concilia Otrmaniat,
mensis absolutae, praesidente in ea r** A ill““ in B (1771),. .. (titulat npra coi. 412 D), IX, 1-22.
Christo patre ac domino d. Matthia“\hovio. archi5) Nova. (1783), . . . (titulat npra coi. 4 A),
- episcopo Mechliniensi. [IntigntJ Amtverpiae, ex p. 201-48.
6) Synodi Mechlinienses novissimae, seu collectio
officina Plantiniana, apud loannem Moretum,
eorum quae in viginti congregationibus arcbipreaM.DC. IX.
In-8°. 76 p.-1 f. — Meta, séminaire: Paris, byterorum egit ac decrevit eminentissimus ac reve­
rendissimus dominus Engelbertus cardinalis StoickS;
Sainte-Géneviève.
2| Decreta et statvta synodi dioeceaanae Mcch- archiepiacopus Mechliniensia; accedunt nonnulla alia
liniensis. die quinta maij anni millesimi sexcente­ dd disciplinam dioecesis spectantia. Mechliniae, P. J.
simi noni inchoatae, A dio sexta eiusdem anni A Han(cq, summi pontificis, s. congregationis de
mensis absolutae, praesidente in ea reuerendissimo Propaganda fide etarebiep. Mechl. tvpographus,
et illustrissimo jn Christo patre ac domino d. MDCCCLIV.
. In-8’, 232 p.— Orléans, séminaire.
Matthia Hovio. arohiepiscopo Mechliniensi. Ant-

J-

SYNODUS DIOECESANA TARANTASIENSIS
' 1609 maii 5.'
Synodus- dioecesana Tarantasiensis in Gallia, necy, séminaire; Bourgea, séminaire; Chapibory,
celebrata in civitate Mustarii, die 5 mèii 1&09, sub séminaire; Chambéry, ville; Lo Mana, ville; Lyon,
Anastasio Germon, archiejfiscopo Taraptasiensi.
ville; Paria. Bibi. nat. B 2202; Parie, Saint-Sulpice;
Exstant constitutiones-in operibus quibus tituli : Paria, Sainte-Geneviève: Roma, Mariâtes; Toulouse,
1> Synodus dioecesana Musterii. anno 1609. ville.
Romae, apud 'Facciottuip, 1620. '— Roma, Vati­
Perd prior continet : rActa sub Anaatasio Gercana. — Ipse non vidf
Je monio, archiepiscopo et comite Tarantasionse, in
2) Acta seu decreta Tarentasiensis ecclesiae, ab dioeceeana aynodo Musterii habité. 111 nonas maii
illustrissimis' et reverendissimis archiepiscopis et an. sal. MDCIX promulgata.“ Haec data 1609
' patribus Anastasio Gertnonio, Benedicto Theophilo legitur, p. 5, 49, 89, 195 et 225, scilicet initio
de Chevron et Francisco Amedeo Millet do Châles, * quinque librorum. Unde error eat in titulo ubi
comitibus Tarentasiae, ab anno Domini 1619- ad legitur. „ab anno Domini 1619.·“
labentem annum 1696 promulgata. Lugduni,
Para posterior constat 14 paginis et eontinet
surhptibus Antonii Boudef in vico Mercatorio, „acta ab archiepiacopia Benedicto Théophile DeM.DC. XCVH. cum privilegio regis.
cheveron et Francisco Amedeo Millet Dechaleeu
In-4". 344 p.-ll I. (index)-14 p.-1 f. — An- absque anno.

•SYNODUS DIOECESANA BURDIGALENSIS ’
1609 maii 12.
.Synodua dioecesana Burdigalensis in Gallia, D
De hac aynodo cftnfer opua cui titulua:
celebrata in civitate Blaye, die 12 maii 1609, sub
Ordonnancée, (1691), . . . (titulat tupra coi.
Francisco ' d'Escoubleau de Sourdis, archiepiscopo 961 A).
' Burdigalensi.

SYNODUS DIOECESANA SEGONTIEN818
*
1609 maii 24 - iunii 4.
'■ Synodua dioecesana Segontieuais (Siguenaa).in Alcala, obispo que ha sido de Segouia, y agora al
Hispania, celebrata a die 24'maii ad diem 4 iunii présente obiapo y aeûqr de Sigvença, del consejo
1609, sub Matthaeo de Burgos, episcopo Segontiensi. de au magestad ; a posta del licenciado don Fran­
Exstant constitutiones in opere cui titulus:
cisco Hernandes, secretario ^e camara de su iluConscitvciones synodales del obiapado de Si- strissima. [latione.] Con licencia, impressas en
•
guença. qve h'iso. copilq y ordeno el ilustrissimo Çaragoça, por Pedro Lanaja y Lamarca. anno 1647.
(sic) seüor don fr. Matheo de Burgos, obispo y
In - folio. 6 f. - 209 p. - 9 f. (index). — Paria.
seilor de le dicha ciudad, mandaronse imprimir por Arsenal; Paris. Bibl.'nat. B 418: Paris, Sainteel illvstrisaimo (tic) y reuerendissimo .seilor don Geneviève.
A fray Pedro de Taping calificador "del consejo su­
Fol. 6 et ρ.Ί88, haec synodus celebrata est a
preme de mquiaicion, eathedra^oo de prima de d|e 24 maii ad diem 4 iunii 1609.

I

. ‘

»

SYNODUS DIOECESANA GANDAVENSIS, 1609 cire· septsmbrem

981

989

SYNODUS DIOECESANA GANDAVENSIS

1609 circa Septembrem.
Synodus dioecesana Gandavensis i· Belgio, in­ «De fide, etc. Cum sine fide.1* — Bruxelles, bibl.
dicta ad annum 1609, a Petro Damantio, episcopo royale, codex ms. 10986, saeculi XVIII. — Cf. ibid.
Gandavensi, <ed non celebrata ob mortem eiusdem I, 306, n. 10286.
episcopi (14 septembris).
5) Bruxelles, bibl. de Bourgogne, codex ms. 466 ■
Constitutiones synodales quae paratae fuerant, alia^2O79, in-4·.
servantur in sequentibus operibus:
4) Exemplar manu Foppenii exaratum, ibid,
1) Synodus Gandavensis anni 1609. Incipit: codex ms. 487 alias 1169, in-8*.
«Petrus Dammant, Dei et apost? — Bruxelles, bibl.
6) Alii codiqes mss. lacobi Goyers, Capitanei
royale, codex m». 6360, saeculi XVII. — Cf. [Mar­ Michiels et aliorum.
chai], Cat. dea mas. de la bibl. royale dos ducs do
6) Ram, Nooa collectio tynod:, (1839), .. . (tituBourgogne, (1843). I, 136. □. 6360.
lut cupra coi. 411 C), IV, 44-69, ex codd. meo. oitqfis.
3) Synodus Gandavensis anni 1609. Incipit:
SYNODUS DIOECESANA RAVENNATENSIS II
- ■
1609 octobris 1.
Synodus dioecesana Ravennatensis (I in Italia, B
Haec decreto compacta sunt cum statutis anni
celebrata dio 1 octobris 1609, sub Petro Aldo- 1613 impressis sdb anno 1614.
brsndini, archiepiscopoRavennatensi.
De hac aynodo confer etiam:
Exatant constitutiones in opero cui titulua :
3) Constitutiones, (1791), ... (titulua cupra eol.
1) -Decreta dioecesanae synodi Ravennatis so- 959 C, n. 2).
cvridae, ab 'eodem illustris*. & reuerendiss. d. Petro
«Petrus VIII Aldobrandinus, Florentinus, archi­
card. Aldobrand. celebratae anno M.D.C.IX, cal. episcopus Ravennatensie. synodos dioecesanas cele­
octobris.
bravit |die 3 maii] 1607, [die 1 octobris] 1609, [die
Sine loco nep anno, in - 4*, 6 fen., cum sign. E. — 30 novembre] 1613 et anno 1617.4 .
Paris, Bibl. nat. B 9173 : Vercelli, Èusebiana.

9

SYNODI S DIOECESANA CONSTANTIENSIS
'
1609 octobris 17-20.
Synodus dioecesana Constantiensis in Germania, 1609, nunc denuo revisa et iterum praelo comcelebrata a die -17 ad diem 20 octobris 1609. sub missa. Constantiae, 1701.
lacobo, episcopo Constantiensi.
In - 4·. 236 p. — Einsiedeln, Stiftsbibliothek. —
Exstant constitutiones synodales in operibus . Ipse non vidi.
quibus tituli :
4) Constitutiones et decreta synodi dioecesanae
1) Conatitvtiones^et "decreta synodi dioecesanae C Constantiensis. edita ac promvlgata die 20 oetoConstantieusis, edita ac promvlgata die 2o octo­ bris anno incarnationis domini nostri lesv Christi
bris. anno incarnationis domini nostri lesv Christi M. DC.1X. praesidente r““ in Christo patre ili"0*··
M.DC.IX, praesidente reverendissimo in Christo principe ao domino domino lacobu. Dei et apoato­
patre illustrissimoque principe ac domino domino licae sedis gratia episcopo Constant., domino
lacobo. Dei & apostolicae sedis gratia episcopo Augiae Maioris et Oeningae: jussu Caaimirii Conii,
Constant., domino Augiae Maioris & Oeningae. episcopi Constantiensis. revisae. Constantiae, ex typo­
Constantiae, ex typographueo Nicolai Kalt. anno graphie episcopali, per Leonardum Parcus. 1745.'
M.DC.IX. [Injine:/ Constantiae, ex .ofHcina typo­
■ · In ■ 8*. 225 p.- I f. — St. Gallen. 8tiftsbibliothek.
graphies Nicolai KaTt. typography ordinarii anno
51 Constitvtiones et decreta synodi dioecesanae
M. DC. X.
Constantiensis. edita ac promvlgata die 20 Octo­
In-4°. 4 f-346 p. l f., cuni fronte. — Basel, bris anno incarnationis domini nostri lesu Christi
Universitüt; Berne, ville: Fribourg (Suisse), sémi­ M. DC. IX. praesidente r*·" in Christo patre ili"·*··
naire; Paris. Sainte-Geneviève; Roma, Propaganda; principe ae domino domino lacobo, Dei et apoato­
licae sedis gratia epiaoopo Constant., domino
Strasbourg, séminaire,
P. 231. acta synodi dioecesanae Constantiensis, Augiae Maioris et Oeningae: [iussu] Francisci
XV calendas novembria [18 octobris] 1609.
Curadi cardinali- de Rodt. episcopi Constantiensis,
2) Constitvtiones et decreta synodi dioecesanae revisae. Constantiae, typis Antonii Labhart, 1761.
Constantiensis, edita ac promulgata die 20 octobris D
In 4". 216 p. - l. f. — Fribourg (Suisse), can­
anne incarnationis jjomini nostri lesuChristi M.DÇ.IX, tonale: St. Gallen, Stiftsbibliothek.
, y
nunc denuo rcuisa^ aucta et melius explicata, prae­
6)"Coi>stitutiones [ut i» praecedenti editione, aed
sidente r"" in Christo patre ili"’·· principe ac cum diveraa dispositions linearum tituli}.
domino domino lacobo. Dei & apostolicae sedis
In-4’. 224 p. — Fribourg (Suisse), cantonale;
.gratia episcopo Constant., domino Augiae Maioris St. Gallen, Stiftsbibliothek.
/
& Oeningte. Constantiae, ex typographeo Leo­
7) Constitutiones [ut in duobut editionibua praenard· Straub, typog. ord. episc. Const., anno 1624. eedentibu»].
In-4*, 4 f.- 270 p. · 1 f. — St. Gallen, StiftsIn-4°. 3 f.-138 p,-1 f.
Fribourg, séminaire.
bibliothck.
\
8) Lilnig, Spicii. ecelea., contin. II. p. 687-684.
3) Constitutiones ot decreta synodi dioecesanae
9) Schannat et Ilartxheim. Coneilia Germantae,
Constantiensis. odita ac promulgati die 20 octobris (1769), (titulua cupra eol. 412 D), VIII, 822-947.

SYNODUS. DIOECESANA BOBIJSNS,IS
1609 octobris 24.
«Synodus dioecesana Bobiensis in Italia, celebrata
De hac aynodo confer opera quibus tituli:
die .24 octobris 1609, sub Marco Antonio Bellinot
11 Synodus, (1758), . .. (titulua cupra eol.
episcopo Bobiensi.
■ - <·
123
n
es
’Si' ■

SYNODUS DIOECESANA BOBIEN8I8. 1809 octobria 24

983

984

Fol. 5: „Quintam explevit aynodum, cuiua non-a
P. X: „1609 ootobrio 24, Marcua Antonine
nulla tantummodo nota manuscripts et inedita Bellini, Novarienaia, [epiacopua Bobienaie|, et in
existunt in episcopali tabulario".
antea e.· Caroli Borromaei cancellarius, quintam
2) Constitutiones, (1899), ... (titulus supra col. explevit synodum [dioecesanam], cuius nonnulla
124 C, n. 2).
tantummodo acta inedita existunt."

SYNODUS DIOECESANA 1PREN8IB
1609 novembria 4.
Synodua dioecesana Iprensis in Belgio, celebrata sis, celebratae die quarta mensis novembria anno
die 4 novembria 1609, aub Carolo Mai», epiacopo M.DC.IX, praesidente in ea reverendissimo in
Iprenai.
Christo patre ac domino d. Carolo Maaio, episcopo
Exatant conatitutionea in operibua quibua tituli : Y prensi."
11 Synodua Iprensis. Ipris, typia Franciaci Belb) Decreta, (sine anno, 1765),... (titulus supra eol.
leri, 1609, in-8". — Ipae non vidi.
8 D. n. 1), p. IV-V11I.
2) ConatHvtionea et decreta aynodi dioeceaanae
6) Scbannat et Hartsheim. Concilia Germaniae,
[prensis, celebratae die quarta mensis nouembris (1769). ... (titulus supra coi. 412 D\ VIII. 799-822.
anno M.DC, IX, praesidente in ea r**° in Christo
, De hac synodo confer etiam opus cui titulus:
patre ac domino d. Carolo Maaio, epiacopo Iprenai. B
7) Statuta dioecesis Brugensis, diligenter re­
[Insiyne.J Ipria, typis Francisci Belleri, M.DC.X, cognita. emendata ot denuo edita jussu illustrissimi
cum privilegio.
ac reverendissimi domini Joannis-Baptistae Malou,
111-8“. 6 f.-123 p. — Paris, Sainte-Geneviève. episcopi Brugensis XIX. (Insigne.J Brugis, typis
3' 'Synodua Iprensis. Antverpiae, in officina Vanhee-Wante, episc. Brugen. typogr., 1854.
In-12’, XXIV- 198 p. — Novere, évêché: Roma.
Plantiniana linlthdsaris Moreti, 1673. — Ipse non
vidi.
Vittorio Emanuele.
P. IV-VIII, mentio syn. Iprensis, celebratae die
4) Stàtvta. (1678], ... (titulus cupra eol. 783B.
n. 2).
4 novembria 1609.
P. 189- 278: ..Statuta synodi dioeceaanae Ypren-

SYNODIS DIOECESANA SPlrfllNSlS

,
y 1609 novembria 17.
,
Synodus dioecesanti Spireusis in Germania, celeExstant constitutiones in opere cui titulus:
brata die 17 novembria 1609, sub Eberhardo de
Collectio processuum synodalium dioecesis
Dienheim, episcopo Spirensi.
Spirensis. ^1786), p. 412-4.

SYNODUS DIOECESANA BISUNT1NA
1609.
Synodus dioecesana Bisuntina in Gallia, cele-c
De hac aynodo confer opus cui titulus:
brata anno 1609, sub Ferdinando de Rye, archi[Peltier], Dictionnaire des conciles, (1846:. . ..
episcopo Bisuntino.
(titulua supra eol. 959 A"), I, 330.

STATUTA SYNODALIA DIOECESIS CREMENSIS
1609.
, Statuta synodalia dioecesis Crbmensis in Italia,
Exstant haec statuta in opere cui titulus :
edita anno 1609. snb loanne lacobo Diedi. episConstitutiones, (1609), ... (titulus supra eol.
copo Cremensi.
915 A).

GALLICANAE ECCLESIÀE DECRETA EDITA A BOCHEL
1609.
Gallicanae ecclesiae décréta, edita a Laurentio D studio et diligentia. Parisiis, apud Bartholomaevm
Macevm, sub scuto Britaniae, in monte Diuj Hilhrij,
Bochel sub hoc titulo :
Decretorvm ecclesiae Gallicanae ex conciliis M.D.CIX.
* In-folib, 24 f.-1384 p.-l,6 f, — Aix, ville; Amiens,
eiusdem' oecumenicis, statutis synodalibus, patriarchicia, prouincialibus ac dioeceeania, regiis con­
stitutionibus, senatusconsultis, episcoporum Galliae
scriptis, aliisque cum veterum, tum recentiorum
pietatis eximiae virorum monimentia collectorum,
libri VIII, Laurentii Bochelli, Creapeienais Valeaii.
et in suprema Pariaiensi curia aduocati, opera,

ville; Carpentras, ville; Lyon, ville; Milano, Am­
brosiana; Paria, Bibl. nat. B460.
Decreta et canones conciliorum habentur di­
stributa sub certis titulis et materiis; ordo autem
chronologicus est penitus exclusus.

CONCILIUM MEDIOLANENSE VII
1609.
Concilium provinciale Mediolanense VII in Italia,
celebratam anno 1609, sub Frederioo Borromaeo,
arehiepiscopo Mediolanensi.
Mhi

Blbliographia:
1) Constitutiones et decreta bondita in provinciali synodb Mediolanensi septima, quam. Fode-

»85

A

CONCILIUM MEDIOLANENSE VU, 160»

ricu·, i. R. ·. cardinali· Borromaena, arohiepiac. Ma-.
diolani, habuit anno M. DC. IX, Paulo V poat.. max.
Sine loco n«c anno (1613), in-folio, Λ4 p. —
Milano, Ambroaiana ; Vercelli, Euaebiana.
9) Constitvtionea et decreta condita in prouinoieli aynodo Mediolanenai aeptima, qvam Federicva
a. R. e. cardinalia Borromaeua, archiepiscopua Me­
diolani, habuit anno M. DC. IX, Paulo V pont. max.
[Iniigur.] Mediolani, apud haer. Pacifici Pontij *
Ioan. Baptiatam Piccaleum, impreaaorea archiépis­
copales, M.DCXII,
In - 8·, 4 f. - 908 p. — Milano, Ambroaiana : Paria,
Bibl. nat. B 5498 ; Veroelli, Euaebiana. ·
3) Constitvtionea et decreta condita in provin­
cial! aynodo Mediolanenai aeptima, qvaifi Federicva. a. R. e. cardio. Borromaeua, archiepiscopua
Mediolani, habuit anno M. DC.IX, Pavio V pont
max. Brixiae. MDCXIII, apud Bartholomaeum
Fontanam, permiaau impenorvm.
In-8’, 144 p. — Milano, Ambroaiana: Paria,
Bibl. nat. B 5499.
41 Conatitvtionea et decreta condita in prouinciali aynodo Mediolanenai aeptima, qvam Federicva
a. R. e. catdinalia Borromaeua, archiepiecopua Me­
diolani, habuit anno M. DC. IX, Paulo V pont. max.
[Figura.] Mediolani, apud haer> Pacifici Pontij A
Ioan. Baptistam Piccaleum. impreaaorea archiépis­
copales, M.DC.XIII.
In - 8", 3 f. - 908 p. — Denova, università : Roma,
Vittorio Emanuele.,
P. 80-208, appendix doeumebtorum ad hoc
concilium attinentium.
5) Conatitvtionea et decreta condita in prouinciali aynodo Mediolanenai aoptima? qv'ain Federicva
a. R. e. cardinalia Borrojnaeus, archiepiecopua Me­
diolani. habuit anno M. DC. IX, Paulo V pont. max.
[Iniignr] Mediolani, apud haered. Pacifici Pontij
& Ioan. Baptiatam Piccaleum, impreaaorea archi­
épiscopales. M. DC. XIV.
In - 8’, 3 f. - 130 p. — Roma, Vittorio Emanuele.
6) Constitvtionea et decreta condita in provin­
ciali aynodo Mediolanenai aeptima, qvam Federicva
a.' R. e. cardinalia Borromaeua, archiep. Mediolani,
habuit anno M.DC.IX, Paulo V pont. max. [In'tigni.] Mediolani, apud haeredea Pacifici Pontij APiqcaleum, impreaaorea archiépiscopales, M.DC.XXIII.
In-8», 110 p - 1 f. — Paria, Bibl. nat. B 5500;
Piacenza, civica.

986

7) Sermo Frederic!, archiepiacopi Mediolanenaia
et cardibalie Borromaei, dictu· in concilio provin­
ciali habito Mediolani anno 1609, exatat in opere:
Fred. Borromee, I um ragionammti
(1632), I, 174-96.
8) Haymonia Corii epitome, (1640), ... (tituhu
npra coi. 94 C, n. 6).
9) 'Decreta edita et promvlgata in aynodo
dioeceeana ·. Dertonen. eccleaiae, qvam illvatrisa. et
reverendi··, d. d. Carolva Franciacvs Ceva, Dei et
apoatolicae aedis gratia eiuadem eccleaiae epiaeopua,
marchio, cornea Ae., habuit anno MDCLXXXV1I,
adiectia inavper decretis concilij Mediolanen. prouincialia VII, uonnullia etiam summorum pontificum
constitutionibus, declarationibus sacrarum congre­
gationum, multiaque alija additis acitu neceaaarija
A ad ecclesiasticam disciplinam spectantibus. /Zeeigne.] Dertonae, ex typographie fratrum de Violi*.
Bine anno (1687), in-8‘, 8 f. - 300 p. — Milano,
Ambroaiana; Piacenza, eiviea: Torino, Bibl.. nas.;'
Torino, seminario.
P. 217, haec synodua celebrata eat die 13 maii
1687. P. 157-216, concilium provinciale Mediola­
nense VII anni 1609. P. 217 - 300) appendix docu­
mentorum ad synodum Dcrthonensem attinentium.
10) Synodus dioecesana Novariensis, ab illu­
strissimo et reverendissimo domino d. loanne Bap­
tiata. vice comite. Dei et apoatolicae sedis gratia
episcopo Novarienai et comite, a·"1 d. n. papae prae­
lato domestico et pontificii aolii aaaiatente, ' cele­
brata in basilica eathedrali, diebua VI, VII, VIII
iunii anni MDCCVII. [Intigni.] Novariae, typia
Francisci I.ihorij Caualli, bibliop. A impress, epiac.
(Partii II titului:) Cdnatitvtionea et decreta con­
dita'in prouinciali aynodo Mediolanensi septima,
qvam Federicvs s. R. e. cardinalis Borromaeua,
archiepis. Mediolani, habuit anno M.DC.IX, Pavio V
pont. max. [Iniigne.] Novariae, MDCCVI1I, typis
Francisci Liborij Caualli, bibliop. A impress, epiac.
In-4*, 2 partes, 8 f. - 120 p - 3 f., 44 p. — Milano,
Ambroaiana; Novara, civica; Novara, seminario;
Piacenza, civiea; Torino. Bibl. naa.: Vercelli,
Euaebiana,
11) Acta eccleaiae Mediolanenaia, (1738). . . .
(titulus lupra coi. 94 C. n. 6). part. II, p. 1-24. ■
12) Acta ecclesiae Mediolanensis, (1843),' . . .
(titulus supra eoi. 95 A, n. 7). p. 337-62.

APPENDIX IIe.
\

’

I

■

'

CONGREGATIO MECHLINIKNSIS ARCHIPRE8BYTERORLM
1δβ9 aprilie 14.
Congregatio arohipreabyterorum dioeceaia Meeh- a
Exatant oonatitutionea in opero oui titulua :
linienaia, celebrata Filverdiae, die 14 Aprilia 1569,
Van do Velde et de Ram, Nom cellactio aytiod.,
praeaidentibua. dd. Morillon, vicario generali archi- (1899), .. .(titulua aupre coi. 411 0), II, 953-4, ex
epiacopi Mechlinienaia et Metaio, officiali.
regiatro miaoell. card. Oranvellani, lit. A, p. XXI.

SYNODUS DIOECESANA ADIACEN8I8
1569 aprilia 18.
Synodua dioeoeeana Adiaceaaia in Coraiea, cele­ Lvoca, veaoovo digni»·· d'Adiacoio, pvblioBe nel ovo
brata die 18 aprilie 1569, aub loanne Baptiata general aynodo oellebiato (tic)nell'iateaaa cittad'Adiaccio, alii XVUI d'aprile M. D.LXVIIII. [Figora.J
Bernardi, epiacopo Adiacenai.
In Oenova, appreaao Antonio Bellone, MDLXX.
ExaUnt conatitutionea in opere cui titulua:
In-4·, 1 f - 48 p. - 3 f. (index), cum fig. — Bo­
Conatitvtiooi aynodali di ordine del reverend"*
monaignoro il aignore Gio. Battiata Bernardi, da logna, univeraith.

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE II
1569 aprilie 24.
4) Decreta condita in concilio provinciali Me­
Concilium provinciale Mediolanenae II in Italia, B
celebratum die 94 aprilie 1569, aub a. Carolo Bor- diolanenai aecvndo, svb illvatriaa. et reverendi»». d.
Carolo, cardinale Borrhomaeo, archiepiacopo Me­
rotnaeo, archiepiacopo Mediolanenai..
diolani; adiunetae praeterea aunt pontificiae aliquae
BiMlegriphia:
conatitutionea, quarum mentio in hin ipaia decretia
l) Decreta condita in concilio provinciali Me­ extat. Brixiae,apud Thomam Boaolam, M.DLXX1X.
In-8*, 4 f.-88p. — Paria, Bibi. nat. B 5493
diolanenai aecvndo, aub illuat"· et relier"* d. d.
Carolo, cardinali Borrhomaeo, archiepiacopo Medio­ et réa. 5497.
6) Aeta, (1589). ... (tupra col. 93 B), fol. 98 - 35.
lani; adiunetae praeterea eunt pontificiae aliquae
8) Decreta condita in concilio provinciali Me­
conatitutionea, quarum mentio in hia ipaia decretia
extat. Cum privilegio, 'Mediolani, apud Pacificum diolanenai aecvndo, aub illuatriaaimo & reueren­
Pontium, impreaaorem curiae archiepiacopalia, 1570. diaaimo d. Carolo cardinale Borrhomaeo, archiepia­
In-4*, 4 f. (index) - 111 p. — Avignon, ville; copo Mediolani; adiunetae praeterea eunt pontificiae
C aliquae conatitutionea, quarum mentio in hia ipai»
Milano, Ambroaiana; Torino, aeminario.
P- 79-111, appendix documentorum ad boo con­ decretia extat. flaatyne.J Brixiae, apud Thomam
Bonolam, 1589.
cilium attinentium.
In-8°, 4 f. (index) - 88 p. — Torino, Bibi. naa.
9) Decreta condita in concilio provinciali Me­
P. 59-88, appendix documentorum ad hoc con­
diolanenai aecvndo. aub illuatriaa. et reuerendiaaimo
d. Carolo cardinali BoiYhomaeo, archiepiacopo Me­ cilium attinentium.
7) Conatitvtionea, (1595), ... (titolot cupra coi.
diolanenai; adiunetae praeterea aunt pontificiae
aliquae conatitutionea, quarum mentio in hia ipaia 119 B, n. 8), pasaim.
8) Decreta, (1595), ... (titolot ropra coi. 190 A,
decretia extat. .Brixiae, apud Franoiaoum et Petrum
n. 9), paaaim.
Mariam fratrea de Marcbetia, M.D.LXXV.
9) Conatitvtionea, (1596), ... (titolot tupra cok
In - 8*, 4 f. - 88 p. — Paria, BibL nat B 5494.
3) Decreta coudita in concilio provinciali Me­ 190 A, n. 10), paaaim.
10) Concilia provincialia, (1609), ... (titulo·
diolanenai aecvndo, aub illuat"* et rener"* d. Carolo
cardinali Borrbomeo, archiepiacopo Mediolani; ad­ D cupra eoi. 190 C, n. 11), paaaim.
11) Decreta, ^1603),. i. (titohu cupro coi. 190 D,
iunetae praeterea aunt pontificiae aliquae con­
atitutionea, quarum mentio in hia ipaia decretia n. 19), paaaim.
19) Conciliorum collectio regia, (1645), XXXVI,
extat. Cum privilegio. Mediolani, apud Pacificum
Pontium, impreaaorem curiae archiepiacopalia, 1578. 145.
[In fi»·:] Mediolani, imprimebat Pacificua Pon­
13) Labbe, Concil., (1671), XV. 337.
14) [HarduinJ, Àcto concil., (1715), X, 799.
tina, 1577.
In-4*, 4 f. (index)-75 p. — Avignon, ville.
15) Coleti, Coneil., (1798), XXI, 101-39.
P. 59-75, appendix documentorum ad boo con­
16) Acta eocleaiae Mediolanenaia, (1738), . . .
cilium attinentium.
eiua topro eoi. 94C, n. 6), p. 59-80.

989

CONCILIUM MEDIOLANENSE Π, 1669 aprilia 94 '

--------- ....................... ...... — ....... .... .

.

990

. .................. ·..__

17) Acta eqcleoiao Mediolanensis, (IMS), ...j
CMtufaM tttpra M. 96 A. n. 7), p. 66-86.
18) Acta oceleaiao MediolaneMie, (1890-9), ...
(MWm supra coi. 98 A, b. 9), ool. 163-217.
Insuper, in sequentibus operibus habentur quae­
dam décréta conciliorum provincialium Medio­
lanensium.
19-91) supra coi. 191 A, n. 91-3.
99) Lea disoovra, (1663), ... (Uinhu utpra eoi.
191 C, n. 94).
P. 1-91: .Discours de s. Charles fait av prémier
concile provincial qu'il a tenu-à Milan**, (anno 1566).
P. 23-66, sermo habitus a s. Carolo Borromeee
in concilio provinciali II, anno 1669.
P. 57-70, sermo habitus in concilio provinciali

III, anno 1673.
P. 71-88. sermo habitus in concilio provinciali

IV, anno 1676.
P. 89-116, sermo habitus in concilio provinciali
V, anno 1679.
P. 117-69, sermo habitus inconcilio provinciali

VI, anno 1589.

P. 171-438: .Les discours que s. Charles Borrornée a faits dans l'onzième ft dernier synode dio­
césain qu'il (int it Milan en l'année MDLXXXIV.
93-95) ntpra col. 199A, n. 96-7.
26) Promptuarium episcoporum sou epitome
omnium conciliorum provincialium, synodalium A
visitationum apoetolicarum, quae a d. Carolo ad
hanc usque diem prodierunt; auctore r. p. d. Haymone Corio, cler. reg. Barnabita, congr. 8. Pauli;
opus nedum ad Mediolanensis sed A omnium totius
christiani orbis ecclesiarum reformationem ex­
peditissimum, in hac nova editione auctum A a
multis mendis summa diligentia expurgatum, ad
illustrissimos A reverendissimos sanctae Mediola-

1

aensb ecclesiae canonicos ordinarios. Mediolani,
MDCCXXXI1, expansis loannis Baptistae de Cettis,
bibliopolae, sub signo 8. Mariae, in via A Mar­
garitae. [In fino:] Mediolani, MDCCXXXII,Carolus
loseph Gallus excudebat, sumptibus Io. Baptistae
de Cettis, bibliopolae.

In - 4·, 6 f. (dicatio) - 336 p. - 9 f. (index). — Ge­
nova, Fransoniana.
97) 8. Caroli Borromaei, e. R. e. cardinalis arehiepisoopi Mediolanensis, monitiones et inetructiones,
quas in oleri sui usum celsissimus princeps Christoph,
cornee Migatius, archiepiacopus Vindoboneneis, re­
cedendas mandavit; editio epistola pastorali cel­
sissimi praeaulis ornata. Vindobonae, excudebat
Joannes Thomas Trattner, caes. reg. apost. majeat.
aulae typog. et bibliopola, MDCCLX.
In -8*. 4 f. - XCVI - 392 p. - 6 f. (index). — Fri­
bourg (8uisse), séminaire.
P. 333 - 40, oratio s. Caroli Borromaei habita in
eoncilio provinciali Mediolanensi I. dio 16 octobris
1666.
P. 340 - 52, oratio s. Caroli Borromaei habita in
concilio provinciali Mediolanensi IJ, die 94 apriiis
1669,
P. 352-6, oratio a. Caroli Borromaei habita in
concilio provinciali Mediolanensi III, die 9 aprilia
1673.
P. 367 ■ 63. oratio a. Caroli Borromaei habita in
concilio provinciali Mediolanensi IV, die 10 maii
1576.
P. 364 - 74, oratio e. Caroli Borromaei habita
in concilio provinciali Mediolanensi V, die 7 maii
1579.
P. 374 - 92, oratio a. Caroli Borromaei habita in
concilio provinciali Mediolanensi VI, Aie 10 maii 1689.
28-31) tupra eoi. 122 B. n. 28-31.

SYNODUS DIOECESANA FLORENTINA
.)
1669 maii 6.
Synodus dioecesana Florentina in Italia, cele- c
Dioecesana synodvs Florentiae celebrata tertio '
brata die 5 maii 1569, sub Antonio Altovita. non. maius MDLXIX, cvm privilegio. Florentiae,
archiepiscupo Florentino.
apud Bartholomaeum Sermarteilium, MDLXIX.
Exstant constitutiones synodales in opere cui
In-4*. 7 f.-45 p. — Paris, Bibi. nat. B 2060.
titulus:
SYNODUS DIOECI ANA ORIOLANA I
1569 i sii 19.
Synodus dioecesana Oriolana I in Hispania, [Intigne.} Oriolae, in palatio episcopali, per Di­
celebrata die 19 maii 1569, sub Gregorio Gallo, ducunt de Ia Torre, anno Domini M.DC1I.
episcopo Oriolano.
[Pttrtù II titultu:/ Tabla de los derechos
Exstant constitutiones synodales (n opere cui ftinerales. ordenada por mandado de don lusepe
titulus:
Esteuan, obispo de Orihuela, dei consejo de au
4) Prima synodus Oriolana, sub sanctissimo magestad, en la synodo dioecesana que se celebro
domino nostro Pio V pontif. max., regnante in­ en primero de octubre de 16IM) [et alia documental·
victissimo rege nostro catholico Philipo II, a GreIn-8’, 2 partes, 4 fsn. - 100 fcn. - 18 fan. (index),
gorid Gallo, episcopo Oriolensi, habita XIX maii D 51 fcn. - 4 fsn. — Milano, Ambrosiana; Roma, Va­
anno M.D.LXIX; editio secunda. Superiorum per­ ticana.
r
Fol. 9: „Hoc munus abhinc triginta et eo am­
missu, Murciae, apud viduqm Philipi Teruel.
Sine anno, in-8\ 141 p. — Biblioteca dei Escortai. plius annis diligentissime exfecutus est vir ad omDe hac synodo confer etiam opus cui titulus: . nem laudem instructus d. Or,eg. Gallo, praedecessor
2) Synodvs .Oriolana secvnda, sub sanctius, noster, primus huiua sedia epiacopua, qui in illi·
d. n. Clemente VIII, regnante potentissimb Phi­ primis huiua ecclesiae incunabulis, in illa rerum
lippo III, rege nostro catholico, celebrata a reve­ et negotiorum contentione perfecit ut prima sy­
rendissimo d. d. loeepho Stéphane, episcopo Orio­ nodus dioecesana 'tertio suae promotionis anno
lano, kal. octob. M.DC ; additae sunt oonatitutrones celebraretur.**
ecclesiae collegiatae 8. Nicolai ciuitatis Alicanti.

SYNODUS DIOECESANA DE GRAVINA.
1669 augusti 4.
4
Synodus dioeoeaana de Gravina in Italia, celeExatant constitutiones aynodalee id opere cui
brata die 4 augusti 1569,, sub Francisco Boni, tituhia:
epiacopo de Gravina.
Constitvtioni sinodali della chiesa di Gravina,

8YNODU8 DIOECESANA DB GRAVINA, 1M9 angustid

Ml

999

fatte e pvblioate nellasinodo dioeeeana deB‘ illustre a patori oamerali.
e reuerendisa. Francesco Boeel, veaoono di Granina,
Sine anno (IMS), in-4*, 4 t. · 187 p. — Milano,
nel M.D.LXIX a di 4 di agosto. [Iiuigtu,] In Ambroaiana; Torino, Bibl. nan.
Homa, appresso gli heredi di Antonio Blado, stam8YNODU8 DIOECESANA FAVENTINA
1569 octobr.ia 5.
. Synodus dioecesana Ferentina in Italia, cele­ Christo patrem d. Ioan. Baptistam Sighiceilium,
brata die 5 octobris 1569, sub loanne Baptiste episcopum Fauentinum, anno Domini MDLXIX,
Sighicelli, episcopo Ferentino.
die quinta octobris. Bononiae, apud Alexandrum
Exstant constitutiones synodales in opere oui Benaocium, MDLXX, cum licentia r. r. rioarÿ epico,
ao inquis.
titulua :
,
In-4·, 19 fsn. - 63 fcn. — Paria, Bibl. nat. B 8049 ;
Cohatitvtiones aynodalea eeoleeiae Ferentinae,
editae et promvlgatae in dioecesana synodo habita Paria, htaxarido; Paris, Sainte-Geneviève.
et legitime congregata per reUerendissimum ia
SYNODUS DIOECESANA AVENIONENSIS
1569.
Synodus dioecesana Avenionensis in Gallia, B
1) [Peltier], Dictionncûrt du eoutilu, (1846),
celebrata anno 1569, sub Feliciano Capito, arohi- (titulut tupra coi. 959 A), I, 858.
episcopo Arenionenai.
8) Gams, Strict epitcoporum, (1873), p. 505.
De hac synodo confer opera quibus tituli:
'

SYNODUS DIOECESANA BI8UNTINA
1569.
Synodus dioecesana Biauntina in Gallia, celeDe hae'synodo confer opus cui titulua:
brata anno 1569, sub Claudio de La Baume, archi[Peltier], Dictioistiairs du càncilu, (184 '·)>· ■ 0«Λ«episcopo Bisuntino.
lut tupra cal. 959 A), I, 387.
SYNODUS DIOECESANA 8EGOBIENSI8
1569. "
’
Synodus dioeceaana Segobiensia (Segovia) in'·
De hac aynodo confer opua cui titulus:
Hiapania, celebrata anno 1569, aiib Didaco de
Gams] Sarwa tphcoporuai, (1873), p. 71.
Covarrubia* et Leiva, epiacopo Segobieuei. ·
■
1

CONCILIUM PROVINCIALE CAPUÀNUM
15t>9 circa.
Concilium provinciale Capuanum in Italia, cele- c M.D.tXIX.
bratum circa annum 1669, aub Nicolao Caietano
In-4’, 8 f. - 24 p.— Roma, Vittorio Emanuele,
de Sermoneta, archiepiacopo Capuano.
P. 1, hoc concilium celebratum est a Nicolao
Ribliegraphla:
Caietano, tituli S. Eustachii presbytero cardinali et
11 Acta prorinoialis concilii Caprani. Romae, archiepiscopo Capuano ; annua non indicatur,
apud heredes Antonij Bladi, impreeaoree cameralea, - 3) Mansi, Concit., (1903), XXXV, 707-22.

CONCILIUM' PROVINCIALE URBINI
1669 circa.
Concilium provinciale Urbini in Italia, celebratum ' vna oum decretis a Felice Tyranno, archiepiscopo
olim Vrbin., in cone. prou. factis, ad commodiorem
reum apte congestae, cum citationib. apostolicarum
Bibliographie:
sanctionum, concil. Trid. A sacrorum canonum.
1) Decreta provincialis concilii qvod Vrbini ab D [luiigut.] Arimini, per Symbenum Symbenium,
amplissimo archiepiscopo Felice Tyranno
ha"bitvm MDCXLII. auperiorum auctoritate.
—
[Partit II titulut:] Constitvtionos apostolicae
est. Fisavri, M.D.LXX, apud Hieronymum Con­
ad copmodioreni decretorum aynodalium exeeucordiam.
In-4·, 4 fety - 69 fcn. - 3 fsn. (index). — Paria, Bibl. tionem et faciliorem' publicationem populo de eis­
nat. B 2269; l’aria. Saint-Sulpice; Roma, Alessan- dem faciendam, vulgari etiam idiomate summarie
drina; Roma, Vaticana.
positae. [Figura.] Arimini, per Symbenum 8ymHoc provinciale concilium approbatum eat a beninm. 1642.
In-4*, 2 partes, 486 p>3 f. (index, errata), 7t> p. —
sancta aede die 22 decembria 1569.
,2) Constitvtiones Feretranae a Io. Franc. 8or- ( Roma, Vaticana.
mano, Petro Cartbolario et Consalvo Dvranto,
3) Mansi. Coneil., (1992), XXXV, 645-706.
episcopis Feretranis, in dioecesanis synodis editae, .

circa annum 1669, sub Felice Tiranni, archiepiacopo
'Urbini.

■ i

SYNODUS DIOECESANA RURAEMUNDEN8IS II
>
.
.
1570 aeptembri» 6. __
, Supra vol. 3.
anno 70, die 6 septembris, per reuerondisaimutn d.
Oratio synodica de instavranda Dei domo, ai Wilhel. Damasi Lindanum, episcopum Ruraemunden.
sacerdotes stun indvantvr ivstitiam sacerdotalem; «Videbis, pie lector, in quo vita nostra, a maiorum
habita ad elernm, in synodo altera Ruraemnndsn., morjbul degenerant, A qua via ad iustitiam sacer-

...·

.... .................. ·

. AdU

MS

BYNODUS DIOECESANA RUBAEMUNDENBI8 Π, 1570 eeptembris β

M4

-------------- —■----------------------------------- —- *
---------------------:
»—
............... - dotalem saoerdotibue A religiosis ad ngn omalbu· a ternum Cholinum, anno M.D.LXXI, cum gratia A

redeundum, quo h sancti tandetn exultent * Deus
ia omnibu· glorificetur anumque Bat ouile h unus
pastor. [fyifnfiii.] Additae aunt ooaatitationea

priuilegio cae·. usaient.
la-8*, 60 fan., signat A-H. — Homa, Vaticana,
F. 3, dicatio Herberto a Oravoraidt arohipree-

synodales in hoc dioecoeano conuentu Ruraemunden., 7 48 octob. publicatae, quae pro temporie

bytero Cuyckenti, canonico at pastori Graviensi.
F. 3-33, oratio aynodalia.

huius ratione ridebantur a. concilij prouinc. KeenUnien. decretis interserendae.

F. 34-60, constitutiones buiu· aynodi.

Coloniae, apud Ma-

8YNODU8 DIOECESANA BRUQEN8IB I
1671 februarii 13-6.
SUpro eoi. 7.

1) Statvta dioecesis Brugenais, per reverendissi­
mum dominum Guiileltnum Bassery, ejusdem dioe­
cesis episcopum, perpetuum ao huereditarium Flandriae cancellarium, ordinata, eum antiquis synodalibua statutis adjectis. Brugia, typis Gregorii B
Clouwet, 1693.
fftrrir· II titulut:) Decreta et statvta primae
aynodi dioeceeanae Brugenaitr, praesidente reveren­
dissimo in Cbristo patre ac domino d. Remigio
Driutio. episcopo Brugenai, secundo celebratae, die
xiii februarii & tribus diebus sequentibus, anno a
nativitate redemptoris nostri Jesu Christi millesimo
quingentesimo septuagesimo primo,'quibus additae
sunt litterae .indictionis & convocationis eiusdem

synodi dioecesanae, neenon summarium actorum in
eadem synodo; denuo impressa. Brugia, typis
Gregorii Clovwet, typographi iurati, 1693..
In - 8* minori, 3 partes, 4 f. (praefatio) - 76 p. 1 f. - 33 p. — Roma, St-Julien dee Belges.
Parte I, p. 43-55, ecclesiae dioeoeils Brugensis.
P. 63; , Lecta et publicata in congregatione
decanorum christianitatis, praesidente Guilielmo
Baaairy, episcopo Brugenai, in palatio episcopali,
16 iunii 1693.**
Parte II, p. 8-31. decreta aynodi Brugensis,
praesidente Remigio Driutio, epiacopo Brugenai,
celebratae, 13 februarii et tribus diebua aubsequentibus 1571."
3-4) Supra coi. 8- lOy n. 1-3.

8YNODU8 DIOECESANA CAMERINEN8I8
1571 maii 13.
Synodua dioecesana Camerinensi· in Italia, cele­ Berardus Bonioannes, Dei et apoatolicae sedis gratia
brata die 13 maii 1571, aub Berardo Bonioannee, episcopus Camerinensi·, habuit anno MDLXXI,
die xiii mensi· maij. Camerini^ apud Antonium
episcopo Camerinensi.
. Exstant constitutiones in opere cui titulus:
C Gioiosum.
Codex m·. «aeculi XVII, in-4·, 9 f»n. — Roma, ,
Constitutiones editae et promulgatae in synodo
dioecesana Camerinensi, quam reverendissimus d. Vaticana;

GREGORIUS XIII
1573 maii 13 - 1585 apri?· 10.
Gregorius XUI (Hugo Buoncompagni), natu· quaeque ad e. R. ecclesiae vsum facere vide­
Bononiae 1503; electu· papa die 13 maii 1573; bantur. [Ixtifut.] Lvgdvni, apud Carolvm Pesnot,
M. D. LXXX1I, cum priuilegio regis.
coronatu· die 30; mortuu· die 10 aprili· 1585.
Gregorii XIII constitutiones habentur in operi­
ln-8* minori, 10 fsu. (index)-435 (mendose 430)
bus quibus tituli:
fcn. — Roma. Vaticana.
1) Bullarium, (sine anno), ... (titulus tupra eoi.
F. 381-95, bullae Pii IV. F. 1-380, bullae Pii V.
953C, n. 1), p. 73-87.
F. 395-430, bullae Gregorii XIII.
P1·) Collectio diversarvm constitvtionvm et litte3) Bvllarivm, (1586), ... (titulut tupracoi. 853D),
rarvm Rom. pont, a Gregorio VII usque ad sanc­ p. 1199-363.
4) Li privilegii, (1589), ... (titulut tupra ool.
tissimum d. n. d. Gregorium XIII. cum quadruplici
indice. [Intigiu.] Romae, apud heredes Antonij 855 B), p. 69-83.
5) Bvllarivm, (1617-73), ... (titulut tupra coi.
Bladij, typographos camerales, M D. LXXIX, cvm D
855 B), II. 361-485 et 111. append, p. 30-6.
privilegio.
In-4·, 3 partes, 4 f. (praefatio, approbatio) 6) Compendivm bvHarii, (1633), ... (titulut supra
711 p,- 34 f. (indice·). 330 p. (constitutiones Pii V)- coi. 856 C), II, 79 -110 et append, p. 7-8.
7) Compendivm bvllarii, (1634),... (titulut tupra
7 f. (index) - 76 p. (constitutiones Gregorii XIII) col. 856D), II. 138 93, III append, p. 139 - 30.
3 f. (index). — Genova, università.
8i Bvllarivm Casioenee, (1650-70), ... (titulut
P. 10-7, constitutiones Martini V. P. 17-9, Eu-,
genii IV. P. 19-33, Nicolai V. P. 33-36, Pii II. tupra eoi. 867 A ·, I, 333 -45, 391- 9, II, 484-95.
9) Bvllarivm, (1655-731, ... (titulut tupra eoi.
P. 36-9, Pauli II. P. 39-50. Sixti IV. P. 50-76,
Innocentii VIII. P. 16-82, Alexandri VI. P. 83-94, 857C). II. 361-490.
10) Bvllarivm.' (1693-7), ... (titulut tupra coi.
Iulii II. P. 95 -166,- Leonis X. P. 166 -8, Hadriani VI. P. 169 335. Clementis VII. P. 335-338, 858 C), II. 361-490.
11) Bullarium, (1734), ... (titulus tupra eoi.
Pauli III. P. -329-98,, Iulii III. P. 399 - 400,
Marcelli II. P..4O1-82, Pauli IV. ' P. 483-711, 859 C), p. 60 eqq.
13) Magnum bullarium, (1737), ... (titulut tupra
Pii IV.
eoi. 859 D), II, 387 -536.
Parte II, constitutiones Pii V.
13) Magnum bullarium seu continuatio, (1737),'
Parte III, Gregorii XIII.
3) Eologe bvllarvm et motupropriorvm sanctissi­ ... (titulut tupra eoi. 860C), IV, 156-63.
• 14) Vecchi, Collectio, (1733-43), ... (titulut tuprtf
morum patnyn summoyumque pontificum Pii 1111,
Pii V A Gregarii XIII quae. hucusque emanarunt. eoi. 861 D), 1.1 passim. ,
Coactu omtaaau ronva XXXVPu.

GREGORIUS XIII, 1672 maii 18 · IMS «prill* 10

•M

16) Cocquelinea, Rulleram, (1739-62),... (Muta
rapra eol. 97 C), t.IV, part. Ill, p, W-461; part. IV,
p. 1-108.
*
. 16) Bullarium Vaticanum, (1740-69), III, 98-148.
17) Bullarium pontificium «aerae congregationi»
d» Propaganda Oda, tomu* I (II, ΙΠ, IV, V). Romae,
1039 >1840, 1840, 1841,1841), typi* collegii Urbani,
•uperiorum permiaau.
fJterM II tenu F tituluc:) Faaeioula* quo reoen•entur nota pt decreta »ynodorum provincialium
Baltitnori habitarum ab anno M. DCCCXXIX u«qne
ad annum MDCCCXL, quae «acri concilii ohriatiano
nomini propagando iudicio «ufiiecta et ab apoatolica
■ede confirmata aunt.
(T. FI-11:) Appendix ad bullarium pontificium
aacrae congregationi* de propaganda fide, tomus

996

I(-II). Romae, .typto. jaUegii Urbani, cepariorum
permiasu. (Sta aamejv
(T..VIII:) Index analytiona bullaril a. congrogatioaia de Propagànda fide. Rotae, typla a. con­
gregationi* de Propagande fide, MDCCCLVUI.
ln-4*, 8 vol., a f.- 861 p., 9 f.- 409 p,- 1 f., 3f.467 p„ 1 f- 418 p.-1 f„ 1 1.-876 p.- 61 p. (bulle*
variae) - 86 p. (concilia Baltimorenaia l - IV), 9 f. 499 p., 388 p., ΧΧΠΙ - 369 p.
Lucca, 'grande
Chartreuse: Lyon, missionnaire», diocésains; Rotaa,
collegio Germanico; Roma, collegio Inglèae; Roma,
Vaticane.
T. II, p. 309-9, conatitutionea Gregorii XIII.
18) Bullarum, (1867-86), ... (tituluc cupra coi.
863 A), VIII, 1-663.

8YNODU8 DIOECESANA VIGLEVANEN8I8
1679.
Supra eol. 97.
.
B
P. 496 : „ Mauritius Petra, Papienaia [epiacopua
9) Synodua (1893),... (titula* rapra eol. 98 B, Viglevanenai·), dioecesanam synodum coegit anno
n. 98).
1673.“

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE III
1673 aprilia ,9.
Supra eol. 117 D. '
27“·) Corius, Promptuarium, (1732), ... (titulu*
rapra eol. 989 B, n. 26).
*

97M) 8>Caroli Borromaei monitiones, (1760),...
(titulua cupra eol. 990 A; n. 27), p. 862-6.

STATUTA DIOECESIS GANDAVEWS
1573 maii 6.
'
Statuta dioeeeai» Gandavenaia in Belgio, edita
Exatant haec statuta in opere cui titulua: .
feri* tertia ante Pentecosten, id est die 6 maii 1573,
Additiones,'(1573), ... (tituluc cupra eol. 8 C,
aub Cornelio Janaen, epiaeopo Gandavenai.
n. 3).

»

CONVENTUS GALLICANI CLERI
1573 maio.
Conventu» Gallicani cleri habitu» Bellae-Aquae C tième . . . M.DCC.LXXV . . .
(T. VIII, ut VI, hic exceptic) . . . 1772, 1775 A
(Fontainebleau) deinde Pariaiia, menae maio 1673.
imprimé . . . tome VIII·, premiere partie, qui com­
De hoc conventu confer opua cui titulua:
Collection dee procès-verbaux dea aaaembléee prend le» assemblées de 1747, 1748, 1750, 1755,
générale» du clergé de France depuis l'année 1560 1758 A 1760. [Inrigno.] . . . M.DCC.LXXVHl . . .
. . . Tome VIII*, seconde partie, qui comprend
juequè présent, rédigé* par ordre de matière» et
réduit» 4 ce qu'ila ont d’eaaentiel, ouvrage compoaé le» aaaemblée» de 1762. 1766, 1770, 1772 A 1775
aoua la direction de M. l'évêque de Iffieon, auto­ ...M.DCC.LXXVHl...
In-folio, 8 t., ,9 vol., 2 f.-xliij p. (procèa-verrisé par le» aaaemblée» de 1762 A 1765 A imprimé
par ordre du clergé. Tome premier. [larigne.] baux) · 8|4 p,-1 f. - 196 p. (pièce* justificatives) A Paria, de l'imprimerie de Guillaume Desprra, Ixiv p. (supplément, état» généraux de Bloia, 1576),
imprimeur ordinaire du roi A du clergé de France, 9 f. - xlviÿ p. (procès-verbaux, table») - 858 p. -1 f. rue Saint-Jacqne», M. DCC. LXVII, avec privilege 189 p., 2 f. - xxiv - 758 p. - 1 f.- 95 p., 2 f. - viij p.
dieatio) - xxxviij p.-1081 p.-l f.-217 p., 3 f. du roi.
IV'p. (praefatio) - xxviij - 694 - 324 p.. 2 f.-ivp.. . . Tome second . . . M.DCC.LXVIU ....
xlrijj-1784-772 col.-l f. (errata), 9 f.- lij-2124 col.. . Tome troisième . . . ,M. DCC. LX1X .. .
1 f. - 699 col., *2 f. - 144 col. (assemblées de prélat*)’. . . Tome quatrième . . . M.DCC.LXX . . .
1008 - 334 col., 2 f. - xxxjj coi. (analyse dec procès. . . Tome cinquième . . M.DCC.LXXII , . .
(T. VI) t.. matière», ouvrage entrepris aoua ia verbaux) - a col. 1009 ad eol. 9636 - 1 f. - a col.'329
direction . . ‘ 1762, 1765, 1770, 1772 A imprimé ... ad cal. 812. — 'Bernay (Eure), séminaire.
tome sixième . ., M. DCÇ.LXX1V . . .
T. I, p. 63-4* et append, p. 37-32, conventus
(T. VII, ut FI, hic exceptie) ... Tome aep- Gallicani cleri minae maio 1573.

8YNODU8 DIOECE8ANA VERCELLEN8I8 I
' 1673.
.
Synodua dioeceaana Vercellensi» I in Italia, eele-D
ExstaUt conatitutionea in opere cui titulua:
brata anno 1673, aub loanne Francisco Bonomo, i
Décréta, (1675), (MnIw cupra col. 613 B).
* epiaeopo Vercellensi.
SYNODUS

'
*
Supra esi. 193 D.

’

-

DIOECESANA M EC HLINI Fi N SIS I
1674 aprili» 18-21.
.3) Nova, (1783), ... (Mutue cupra ori. 125 B,
a.3),p. 65-78.
.... .......................... ,* ..rt.a.iwau.,.». ,

8YNODU8 DIOECESANA CAMEBÀCENBIS, 1675 martii 6
8YNODU8 DIOECESANA CAMERACÏN8I8
1576 martii 5. .

Supra col. 143 A.

A

8) Statute aynodalia eedeaiaa Cameraoenaia, ia
dua· parte· diviaa, quarum prima ayuodoa dioaeeaanaa, aeounda provinciale* complectitur, jneau
•ereaiaaimi * illtutriaaimi principi* Ferdinand)
Maximiiiani Mereadoci de Rohan, arohiepiacopi
ducia Cameracenii*, aacri Romani imperii principi·,
comiti* Cameraceaii, illuatrioimae eceleaiae Argen^inenai· majori* praepoaiti Ac., typia denuo man­
data. [ineepne.J Centered, ex typia Saqiuelia
'Berthoud, typography aereniarimi A ifluttr. principi*

d. d. arohiepiacopi, M.DCC.LXXX1.

•

(Artia 11 titulue:) Stateteram aytiodalinm eocleai·· Cataeraoenai* pan «counda, in qua continantur
concilia provinciae Cameraoenaia, uni* M.D.LXV,
MDLXXXVI A M.DC.XXXI celebrate. Ex typo­
graphie Samuel!· Berthoud, M.DCC. LXXXl.
In-4‘, 9 parte·, 4 L (phaefatio) - vi(j p. (index) If.-313 p., 857 p. — Reima, archevêché; Rome,
Mariatea.
P. 313-4, aynodua dioeceai* Cameracenai·, cele­
brata Vaiencennia, dominica tertia quadrageaimae
(die 6 martii) anno 1575 novo atylo, cuiua aola ax•tat convocationi· epiatola.

SYNODUS D1OECE8ANA PISAUR1EN818
'
1560-1576.

Synodua dioeceapn· Piaaurlenai· in Italia, cele- B
Conatitvtionea, (1580), . . . (titulue eupra col.
brata inter annoa 1560 et 1576, aub Iulio Simonetta, 797 C).
epiacopo Piaaurienai.
P.· 5 : _ «Conatitutionea qua* Iuliua Simonetta,
De hac aynodo confer opu* cui titulua:
(1560-76), praedeceaaor. uoater dederat, obaervari mandaviniua."

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE IV
1076 mnii 10.
Supra eoi. 145 et 619. ’
9“·) Lee diacovra, (1663), ... (titulue eupra coi.
121 C, n. 24), p. 71 -88.
9M) Règlement, (1663). ... (titulue eupra eoi.
- ■
. ..
» ■-—·'.-.-U..

133 A. n. 95).
12“·)’ Coriua, Promptuarinnh (1732), ... (titulue
eupra eoi. 989B, n. 26),_ paaaim.

, . Φ

..

-------

SYNODUS DIOECESANA ANTVERPIEN8IS I
1576 maii 99j 1
'
'
■
Supra eoi. 145 C.
C verendi*, epiacopi Antvefpienaia, «xcvdebat Chriato1) Statvta aynodalia a reverendiaaimo domino phorv· Plantinva, arohitypographva régira, Antepiteopb Antuerpienai, in aynodo dioeceaana cele- verpiae, anno M.D.LXXVI.
brata vigeaimaaecunda maij anno M.D.LXXVI,
In - 8‘, 30 p.-1 f. — Roma. Vaticana.
praelecta A publicata. [Infiuc:] Ex mandato re9-3) Supra eoi. 146 C, n. 1-9.
SYNODUS DIOECESANA EBRO1CENS18
1576 iunio - aeptembri."
Supra eoi. 145 D, η. 1, et 619 D.
P. 1-9: «Synodale· conatitutionea per reveren­
2) R. p. Joannie, Abrincenaia epiacopi, deinde dum in Chriato patrem et d. dominum Lupovicum
Rotomag. arohiepiacopi, liber de officii* eccletiaaticia, de Canoaaa, Dei et aanctae aedia apoatolicae gratia
ad Maurilium, Rotomagenaem arcbiepiaoopum, pri­ Baiocenaem epiacopum, editae et publicatae in eiua
mum ex codice ma. coenobii Salicoaani in lucem aynodo aeativali Baiocia aolenniier celebrata, anno
editu·, nunc ex ma. codice bibliothecae Bigotianae Domini milleaimo quingenjteaimo decimo octavo,
auctu*'A emendatua; notia d. Johanni* Prevotii, die 13 menai· aprilia 'poat Paccha; quae anno Do­
Rotomagenaia eccleeiae oathedrali· canonici, A re- mini milleaimo quingenteaimo decimo quinto, menai·
oentioribua obaervationibu* illuatratua, in quo varia vero aprilia die decima aeptima, per bonae memoriae
antiquitati* eccleaiaaticae monimenta hacteno* praedeceaaorem noatrum immediatum in aeativali
inedita ex maa. codicibua nunc primum'in lucem aynodo promulgata fuerunt atatuta ' tenori* aeprodeunt, quae proxima poti praefationem pagina quenti·.'*
indicabit. Rotomagi, impenti· A typi· Bonaventurâe D
Append, p. 9- 60: «Statuta aynodi aeativali* dioe-.
\ le Brun, typographi A'bibliopolae, in arca Palatii, ceair Ebroicenaia, pro anno Domini M.D.LXXVI,
aub aigno S. Bonaventurae; cum approbatione doc­ per r. p. Claudium de Sainctaa, eiuadem epiacopum
torum A privilegio regia, M.DC.LXX1X.
(eie), illuatriaaimo principi cardinali a Borbonio,
In-8·, 12 f.-488- 64 p. (appendix)-12 f. i index). — archiepiacopo Rotomagenai.*
Lyon, ville.

•

' ' ‘T

Λ”"

CONVENTUS CLERI GALLICANI
, 1576 decembria 6 - 1577 martii 2.
De hoc conventu confer opua cui titulua:
Conventu· cleri Gallicani, aeu melino camera
•coleciaatica apud atatua generale· Bleaenaea, habita
Collection, (1767-78, titula· eupra eoi. 995 C),
" t. I, p. 65-107 et append, p. 33-52.
a die 6 decembria 1576 ad diem 9 martii 1577.
.

SYNODIS DIOECESANA. NEAPOLITANA
1576,
'· .
Synodua dioeceaana NeapoIMana in Italia, celeDe hao aynodo confer opua cui titulua:
brata anno 1576.

Conatitutionea dioeceaana· in ecolaaia Andriaa.

·

■

)

,

·

8YN0DU8 DIOECESANA NEAPOLITANA, 1576

1000

cathédral^ XVII,. XVI et XV kalendaa jnlii Infra λ acta) -If.-181 p. — Roma; séminaire Canadien.
■Pentecostes octavam' a. D. MDCCCLIX^promuL
P. 139-78, appendix documentorum ad hano
gatae, ab ili·*· et r““ d“ Joanne Joaepho Longo- aynodum atiinentiUm.
bardi, in aacra theologia dootore, equite ordinis-1·· '
P. X; /Noatri praedecqsseres, a 977 hbhinc
olaaaia Francisci L Dei et apoatolieae aedia gratia . annia, huic/muneri [de aynodo celebranda] deeaae
-epiacopo Andrienai. ffiuiptw.J .Neapoli, ex Jypia coacti sun/“
Cajetani Cardamone, MDCCCLIX.
‘In-8’, XXIV p. (convocatio, oratio, ay nodalia,

' P. 30, mentio aynodi dioeceaanae Neapolitanae
celebratae anno, 1576.

SYNODUS, DIOECESANA MANTUANA.

:

.
1577 'aeptetnbria 23-6,
Supra col. 7^3.
χ
Mentova, tipog/afia Aldo Manuaio, 1899.
.2) Dott. Orioli D* Paolo, agg.al coliegio tbeol.
In-8*, VIII-221 p-1 f. — Roma, V&ticanaZ
Fiorentiço inaignito nella baa. di
Andrea, ManP. 70, et 139-44, mentio aynodi die 26 soptov.a, Mantovar ainodi conatituaioni. [Epigrgpife.] tembria 1577.
k

8YNÔDU8 DIOECESANA VIGLEVANENSIS

i

.
1578·
Supra col. 151.
’
B
P. 426 : „Alexander Castui, Boponiensis, [epieco2, Synodua (1823). ... (titulua Îupra col. 152 B, pua Viglevanensis], aynodum habuit eodem anno
n. 9'.
(15781-·*
SYNODUS DIOECESANA ASCULANA
156(1^1579.
Supra coi. 789.
v
Aaculanua. 1566-79], in dioecesi aynodalia promul­
Constitvtionea synodales. (1678),... (titulus in/ra gavit decreta anno Domini 1568 “
coi. 1015 D).
Inde patet haec decreta certo esae assignanda
. P. 379, AiTTlk „Petrus nonus, e Camaiana fa- ad annum 1568, non autem1 ad annoa 1566-79.
milia. nolpfia ArpCinus, episcopus Feoulanua, [deinde

CONCILIUM PROVINCIALE MEDIOLANENSE V
1579 maii 7.
Supra coi. 151. et 791.
c
■IO·") Règlement, (1663, titulue eupra col. 122 A.
10“*) Lee discovrs, (1663. titulue tupra coi. 121 C, n. 25).
n: 24).

CONVENTUS GALLICANI CLERI
1579 maii 30- 1580 martii 1.
Conventus cleri Gallicani habitus primo Parisiis,. clergé, ensemble plusieurs édits, déclarations A
dein Meloduni, tandem Parisiis, a die 30 maii 1579 arrêts donnés en conséquence des cahiers A remon­
trances du clergé. [ineigne.J A Paris, chez Dead diem 1 mar(ii 1580.
.Supra eoi. 153D*et 973 C.
bure l'ainé. quay des Augustina, prés le pont
7“*! Odespnn, Concilia, (1645), . . . (titulue eupra 8. Michel, A l'image S, Paul, MDCCXL, avec privi­
lege du roy.
eoi. 802 C, n. 5). p. 85-119. .
9) Collection, (1767-78), . . . (titulu* tupra
In-folio. If. - xvj p. - 1 f. - 1780 col. — Rome,
eoi. 995 C), t. I. p. 108-230, et append., p. 53-61. Casanatenae.
10) Recueil des actes, titres et mémoires con­
11) Recueil (ut ia éditions praecedenti, nie ex­
cernant les affairée du clergé de Frpnce, augmenté cepti»:) A Paris, chez Guillaume Desprez, impri­
d'un grand nombre de pieces A d'observations sur meur du roi A du clergé rue St. Jacques; à
la discipline présente de l'église, et mie en nouvel Avignon, chez Jacques Garrigan, imprimeur-libraire,
ordre, suivant la deliberation de l'assemblée géné-1 place Saint-Didier, M.DCC.LXXI, avec privilege
rale du clergé du 29 août (sic, non eero aprili*) du roi.
1705, contenant les cahiers présentée A les remon­
In-4·, xvj p. (index) -1780 col. — Nice, séminaire.
In duobus editionibus, col. 1 - 72, remonstrantiae
trances A haranguée faitee aux rois A aux reines
par le clergé de France, tant aux étata généraux ad regem Henricum III, in conventu Melodunenai,
qu'aux assemblées générales A particulières du cleri gallicani, anno 1579.

Supra eol. 153.

SYNODUS DIOECESANA COMENSIS
1579 aeptembris 3-5.
*
2) Acta (1905), ... (titulu* eupra eol. 413 D).

CONCILIUM GANDAVENSE
1581.
Concilium provinciae Mechliniensia in Belgio,
celebratum Gandavi, anno 1581.

MbUegnphia:
Acta aynodi provincialis, gehouden te Ghent
(1581). Incipit; „Naer aenroepinge/ — Bruxelles,

bibi, royale, codex ms. 16642 saeculi XVII. — Cf.
[Marchai], Cat. dee nue. de la bibi. rogale dee duce
de Bourgogne, (1842), I. 333, n. 16643. — An con­
ventus civilis, ipse nescio.

' 11

x

'.... ‘

' ■'ll ■.............. ...

...... ...... 4 '

''^',l..... ; u ,1" JWIIW"JI

1

CONCILIUM SALERNITANUM, 1581 cirea
.
tf......
.

1001

>t

'""■ -

Ji

in

.

.........

ΙΦ02

,

.CONCILIUM SALERNITANUM
>

.

)

,

*'

1581 cire».

Concilium Balernitanum in Itali*, celebratum A
Q. Marii Corradi ad concilium Salernitanum
circa annum 1581.
oratio. Venetiis, F. Zilettua, 1581.
BlNlagnphia:
In-8°. 23 f. T- Paria, Bibl. nat. Ln. 8'73 (ill. —
Ipse non vidi.
„

CONCILIUM MEDIOLANENSE VI

f

1582 maii 10

<
Supra eol. 805.

'

,

IO1") Regleaiena, ( 1663). , . . itituiue eupra col.
133 A. n. ‘35).
,
13““i Corius, Promptuarium. ( 17 32t. ... Ititulue
eupra eol. '.'88 B, n. 26). passim.

Supra eol. 157.
10**·) Leu?'discovrs, (1663).... (titulue eupra
eol. Ù1 C, n. 24).
.
'
*

I
SYNODUS DIOECESANA PERUSINA
1582 maii 16-7.
j
J
8
Decreta (16o0), . . . (titulue eupra col. 817 D·.

STATUTA DIOECESIS BKIXIENSIS
1582.
Fol. 2, mentio statutorum synodalium editorum a
Supra eol. 811.
Statuta dioeceaia Brixienaia in Italia, edita anno I Dominico] Bollani, episcopo Brixiensi, inter
1582, a sancto Carolo Borromeo, archiepiscopo annos 1558 et»l578.
Mediolanensi et visitatore dioeceaia Brixienaia.
2) Decreta generalia àb illustrissimo et reve­
Exatant haec statuta_m/operibua quibua tituli : rendissimo domino, d. Carolo, s. R. e. preab. card..Ut.
1) Decreta generalia ab ili”0 et r““ domino d. S Praxedis, archiepiscopo Mediolani, ciuitatia et
Carolo a. R. e. preab. card. tit. S. Praxedis, archi-. dioecesis Brixiensis visitatore apoatolico. promulgata
* epiacopo Mediolani, ciuitatis et dioeceaia Brixienaia atque edita, anno a Christo nato M.D.LXXXII,
visitatore apoatolico. promulgata atque edita, anno Gregorio XIII pontif. maximo. [Figura.] Medio­
aChriato nato M.D.LXXXII.-Gregorio XIII pontif. lani. ex officina Michaelis Tini. [In fine:] Medio­
maximo. Mediolani, ex officina Michaelis Tini.' lani. apud Michaelem Tinum, 1582.
[Iu fine:] Mediolani, apud Michaelem Tinum, 1582.
In-4·. 54 fcn. — Genova, université.
Titulus diversus a praecedenti editione.
In-4’, 54 fcn. — Roma, Vittorio Emanuele.
Haec decreta edita fuerunt extra synodum.
CONVENTUS GALLICANI CLERI
1582.
7i Collection, (1767 - 781,... (titulue eupra col.
Conventus Gallicani cleri, habitus Bellae-Aqliae
9115 Ci, t. I, p. 2.32 -46. et append., p. 62-3.
(Fontainebleau) anno 1582.
8 et 8> Recueil, i!74<< et 1771),... (titulue
Supra eol. 805 D.
lbu) Procès-verbaux dos assemblées du clergé eupra eol. 888 C, n. U», et lisait', 11. 11),
de France, tenues pendent les années 1582 et 1584.
Coi. 72-88. remonstrantiae ad rejjem Honri— Orléans, ville, codex ms. 867, saeculi XVIII, cum III, in conventu Beilaquensi (Fontainebleau),
338 235 millim., 267 f. — Cf. Catal. dee mu. dee di- cleri Gallicani, anno 1582.
parlemente, XII, 312.
I
SYNODUS DIOECESANA PISANA
1582.
Synodus dioecesana Pisana in Italia, celebrata D dissimi Pisani arehiepiscopi domini Matthaei Rianno 1582, sub Matthaeo Rinuccini, archiepiscopo nuccini. hoc. presenti anno 1582 stilo [Pisano], et
Pisano.
praesidente in ea eodem illustrissimo et reverendis­
Exstant conatitutionea in opere cui titulus;
simo archiepiscopo.
Decreta et constitutiones editae in sancta sinodo
Pisa, seminario, codex ma. 35, saeculi XVI,
dioeceaana metropolitanae Pisanae civitatis, co- 292 214 mill.. 154 f.
dunata (sic) de mandato illustrissimi et reveren-

CONCILIUM REMENSE I
•1583 aprilia 25 - maii 18.
Supra eol. 259 D.

2**) Odeapun. Coneilia, (1645). ... (titulue eupra
I coi. 802 C, n. N). p. 22Λ-78.
>

CONCILIUM TURONENSE
1583 maii 1 - septembre
Supra eol. 261 C et 851.

c

1“·) Odeapun, Coneilia, (1645), . .. (titulud eupra
eol. 802 C. n. 5), p. 330 -90.

STATUTA DIOECESIS CAPUTAQUSN8I8, 1583

1003

lOM

STATUTA DIOECESIS CAPUTAQUEN8I8
1583. ‘
Statuta dioecesi» Caputaquensi. in Italia, edita A typographie Ludouioi Grignani, anno iubilei MDCL,
anno 1583, aub Sylvio Galaaai. vicario apoatolico. superiorum pertnisau. .
In-4’, 272 p. - 5 f. (index). — Pari», Bainte-GeneDe hac aynqdo confer opua cui titulua:
νίύνο.
P. '26',· ; „Sy 1 vii GalaaâiT vicarii apoeteliei·, con­
Synodva dioceaana Capvtaquenaia, aub Thoma
Carafa,- epiaeopo, celebrata Laurini, anno 164'3 die stitutiones manuacriptae de anno 1583: Lelii Mo­
Γ2, 13 A 14 decembria. [Insigne./ Romae, ex relli, epiacopi, synodus in anno 1593.“ \

SYNODUS DIOECESANA IMOLF.NS18 I
1584 augusti 22.
[Insigne.] Eavontiae, typis Georgij Zarafallij.
Supra col. 307 et 851.
2) Decreta synodi dioecesana Imolensis, svb MDCXXII, svperiorvm periniaav.
In -4", 3 f. - 34 ρ. — Paria' Bibl. nat. B 2078.
illvatriss. et reverendisa. d. d. Ferdinando Millino,
epiacopo et comité, anno MDCXXII die xij A
P. 32 : ,, Alexander Muaottua, epiacopua Imolenxiij« aprilia, adiecto in fine catalogo episcoporum sis, dioeceaanam aynodum bia celebravit4 [annis
Imolensis ecclesiae de quibua memoria extat. "^584 ej 1592|.

CONCILIUM B1TÜRICENSE
‘

1584 aeptembri.
B

Supra fol. 309 A.

-4b") Odeapun, Concilia, (1645), ... (titulus supra
eol. 802 C, n. 5). p. 381 - 444.

STATUTA EYNODALIA DIOECESIS OSMENSI8
1584.
*
Statuta eynodalia dioecesis Oamenaia in HiaDe his statutis confer opus cui titulua
pania, edita anno 1584, sub Sebastiano Perex, episConstitucionea, <1807), . . . (Mansi, Concil.,
copo Osmenei.
·
t. XXXVI·", col. 6B).

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1584.
Conventus cleri Gallicani, habitus Sancti-Mauri C
4 et 51 Recueil. <1740 et 17711, ... (titulus supra
Foaaatensia anno 1584.
eol. '3'39 C, u. 10, et 1000 C, n. 111. 2
Coi. 89 - 93, aliae remonstrantiae ad regem HenSupra eol. 307 A.
'
T
3) Collection. (1767 - 781, ... (titulus supra ricum III. a clero Gallicano, in conventu habi|o
Sancti-Mauri Fossatensi», anno 1584.
coi. ‘.‘'35 C>, t. 1, p. 247-70, et append., p. 64-9.

SYNODUS DIOECESANA CLUSINA
1584 circa.
Synodus dioecesana Clusina in Italia, celebrata [Insigne.] Florentiae, MDLXXXlIll, apud Geor­
circa annum 1584. aub Maaaeo de Bardis, episcopo gian! Marescotum.
Clusino.
In 8°, 4 f. (dicatio, praefatio) -114 p. - 2 f. (index).
Exstant, constitutiones in opere cui titulua:
— Siena, civica.
Statuta et eonatitvtiones conditae in dioecesana
F. 2-3, opua dicatur Ascanio Piccolomineo, archi­
aynodo 'Clusina, sub illustri A reuerendias. p. f. episcopo Rhodiensi et Senarum electo. Synodi data
Maaaeo de Bardis, Clusinae ecclesiae episcopo. non indicatur.
u

3YNODU8 DIOECESANA MANTUANA
1
1585 februarii 11.
Synodus dioeeeeana Mantuana in Italia, oele- P
Dott. Orioli, (ÏB02), ... (titulus supra eol. 999 A),
brata die 11 februarii 1585»sub Alexandro Andreasi,
P. 70 et 144- 7,'mentio synodi die 11 februarii
episcopo Mantuano.
* :X
1585.
De hac aynodo confer opus cui titulus:

CONCILIUM PROVINCIALE AQUEN8E
1585 februarii 24.
.Saura col 313

Supra col. 321 et 863.

Ode,Pu“' Coneilia Gallios, (1645), . . .
(titulus supra col. 80S C, η. 5), p. 445-568.
BIXTUB PAPA V
1585 maii 1 - 1590 augusti 27.
17«) Bullarium Vaticannm,
148-79.

(1742 -52), III,

CONVENTUS GALLICANI CL«hl, 1585 septembris 9.

1005

)oo*

CONVENTUS b A LUCANI CLERI

1585 septembris 2- 1586 iunii IV.
Contentus Gallicani cleri, habitu· Parisiis a dic A
6 et 7 > Recueil’. (174ο et 177)1,
(titulut
3 aeptembria 1585 ad diem I» iunii 1586.
npra M. ‘JW C, n. lo. et lolio (·, n. 111.
Supra coi. 317 et 331.
Cui, ’.ι:ΐ-|ό|, remonstraiuiae ad eumdem regem.
4) Memoireà (1695), ... (litui ut tupra eoi. 621 C). -a .«lej-u Gallicano in conventu habito Parisiis. in
5) Collection, (1767-78>. . . . (titulut npra abbutiu Saucii G crin ani de Pratis. nano 1585.
col. 995C), t. I, p. 271 · 424, et aiyieud., p. 70- iol.

SYNODI S DIOECESANA PANORMITANA 4>V
1586 luuii 13.
'
’
pra eoi. «y:
b
In-w·, VIII p. (praefatio) '1 f. - 226 p. - Pi»a,
Convtitutiuue* dioeceaanae synodi, e·® et urcivescovatn.
r*VdBO Alexandru card. Lualdi, archiepiacopo Pa­
I*. Ill rSatis conata! ... m Panormitana archi
normitano. habitae. [lutigne.] Panormi, ex typo­ diuecesi. novem celebrata» vane synodus, qua­
graphie pontificia, MCMX.
rum .. quarta incidit anno 1586. Caeaare Marullo
archiepincopo . . .**

,

CONCILIUM PROVINCIAE CAMERA! ENSIS
CELEBRATUM MONTIS HANNONIAE
1586 octobris 23.
Supra coi. 329.

1VW’1 Statuta. (1781t.... (titulut tupra coi. 997 A,
n. 3).
.·

1

Part. 11. p. 133 262, concilium provinciae
l'ameracenais. cclt bratum Monti* Hannoniae. a
die? ad diem 23 uctubri* 15K6.

SYNODL’S DIOECESANA OVETKN81S
1586.
Synodus dioece*ana Ovetcneis in Hiapania, cele­ C
In -8·. 4,f. {praefatio> - 395 p.
brata anno 1686, tub Didaeo de Aponte y Qui­
P. 3 rHI Sr. Aponte y Quinone·. |epiacopua
Oreh’n*ie|, ^elebrô ainedo* en 1586. 1688. 15m9,
none*, epiacopo Ovetenei.
De hac aynodo confer opua cui titulua :
1690, 1591, 1592. 1593/
Sinodo dioceaano de Oviedo, cvlebrado el 1, 2
P. 3. ME1 Sr. Alvarez de Calda·, [epiecopun Ovey 3 de aietembre de 1886. por el exemo. y rmu. tcn*i*|, cclebro un idnodo.**
•r. dr. d. fr. Ramôn Martines Vigil, de Ia ordeu de
Haec synodus male indicatur, iupra col. 339,
-Predicadorea. obispo de Oviedo etc., etc. [Intionc.] ad annum incertum 1586-1588
Oviedo, libreria religiosa del palacio episcopal. 1887.

SYNODI S DIOECESANA CONCORDIENSIM
1587 aprilie 8-10.
scholae apost., 1885.
Supra col. 333.
Synodus dioecesin Concordiensis. ab illustria*,
In - 8®. Vlll p. - l f. - 311 p. - 131 p. (appendix > et reverendi·*, episcopo fr. Dominico P-io Rosei, l f. (erratah — Roma. Vaticana.
o. P.. in auxiliari ecclesia S. Andreae ap., diebus
P.-8. „Matthaeu* Banudo habuit synodum in
XVI, XVII, XVIH aprilis anno MDCCCLXXXV, ecclesia Bancti Andreae apostoli Portusgruarii,
octavo pontificatus s*. d. n. Leonis papae XII1. diebus 8, 9, 10 aprilis 1587."
celebrata, [tntigne.] Tarvisii, typi* instit. Mander

CONCILIORUM EDITIO CURATA A F. PADILLA
1587.

Conciliorvm omnivm orthodoxorvm generali»ni. !
hationalivm et prouincialium, quae ab origine
nascentis eecleaiae ad nostra haec vsque tempora
celebrata sunt, index, chronographia seu epitome'
breui compendio ea omnia complectens quae epi­
stola nuncupatoris huius operis referuntur, multo
etiam plura concilia recensens quam quae in volu­
minibus conciliorum reperiuntur, pgr Franciscvm
Padillam. doctorem theologum, cathedrae primariae
■aerae theologiae in Hispalcnsi academia quon­
dam moderatorem, nunc vero ecclesiae Malacitanae

primicerium ; cvni indice qvadrvplici et alijs ad
conciliorum dortrinam pertinentibus, quorum cata­
logum versa pagina continet. Cvm privilegio.
Madritij, excudebat Francis - Sanctius, anno Doipini 1587.
In-4*, 44 fsn. ■ 120 fen. — Milano, Ambrosiana.
Paris, Bibi. nat. B 2353.
P. 5 -7, dicatio „Don Garseiae de Haro. quon­
dam Gadicensi. nunc vero Malacitanq praesuli. Λιηχ
Franci.cue Padilla d. theologus . . Madntii, balan­
dis septembris 1587 “

TjYNODl 8 DIOECESANA VIGLEVaNENSIS
» 1587.

Supra eoL 332.
21 Synodus(1823), ...(titulut tupra coi. 152 B.n. 21.

P. 426. «Bernafdinus Bricennius, |episcopus
Viglevanensis|, synodum coegit anno 1587.“

. '

■?
•

1007

*

. x

■

·,

.

‘

f

’

CONVENTUS CLÉRI GALLICANI, 1688 ianuario - «artio

100·

CONVENTUS CLERI GALLICANI *

\

'

1

\

,

1688 ianuario - martio. -

Conventui extraordinarius alert Gallicani, habi4et 5) Recueil, (1740 et 1771),... (ttltUui
tua Pariaiir aj^Ao 1688.
\
|
aupra eoi. 999 C, ■. 1Ç, btlOOOC, n. 11).
Supra eaÎ.339.
* Coi. 191-204, remonatrantiae ed eumdem regem,
3) Collection, (1767-78),«... (Mulisa»upra‘ a clero Gallicano in' conventu habito Parisiis,
eoi. 995 C), 1, 425-44anno 1588.
ai i ir -»r r - mi'—in

i

' n am », i

.

— .. a

-:

Λ

ï-tp —x· -χ-u. xt;

A.—- ;...

.· -λ·· ....„x.

*SYNoDU8

DIOECESANA MANTUANA
1688 februarii 12.
Sÿnpdus dioecesana Mantuana in Italia, cele· Dott Orioli, (1892),..-. (titulus aupra coi. 999 A),
brata dieîTfébruarii 1588, aub Alexandro Andreaai,
P. 70 et 144-7, mentio. synodi die 12 feepiacopo Mantuano.
f
bruarii 1588. '
De hac synodo vonfer opua cui titulua:
»
. ■
’■
r
t
SYNODUS DIOECESANA GENÜEN818 I
1588 aeptembria 1-3. .
Supra coi. 341 - et 865.
B appresso Girolamo Bartoli, 1589.
2) Sinodo dioceaano di Genova, primo fatto nel
In-4*. 50 p. jr- Denova, universitk.
tempo dell'illustriez & reuerendiaa. 'sig. card. Saoli,
P. 50, haec aynodua celebrata eat diebua 1, 2
perpetuo amminiatratore ilell' arciueacouato, 1’anno et 3 aeptembria 1588.
1588, il primo di aettembro. [Intigne] In Oenova,

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1588 aeptembri.
'\
Conventum cleri Gallicani, aeu melius camera
De boc conventu confer opus eui titulua:
ecclesiastica apud statua generales Blesenses, haCollection, (1767-78).... (titulua supra coi. 995 C),
bita menae aeptembri 1588.
I, 445-510; et append., p. 102-42.

SYNODUS DIOECESANA OVETENSIS
1588.
Synodus dioeeeaana Ovetensis in Hispania, cele- c
Sinodo, (1887), . . . (lihtbu supra coi. 1005 C),
brata anno 1588, sub Didaco de Aponte y Qui- p. 3.
·■
nones, episcopo Ovetetui.
Haec synodus, supra coi. 339, malef indicatur
De hac aynodo confer opua cui titulus:
ad annum incertum 1586-1588.

«

CONCILIUM PROVINCIAE GNESN ENSIS "
CELEBRATUM PETR1COVIAE
1589 octobris 2-6.
Supra eoi. 347.

BihU«gnphl·:
l) Constitvtiones et decret^ condita in provinciali synodo Gneanenei qvam. il)”'·· et rever”"
d. d. Stanislaus Karnkousky, Dei gratiis archiepiscopus Gnoanen., legatus natus A regni Poloniae
primas ac primus princeps, Petricouiae habuit, D

aftno M.D.XIC, Sixto V pont max. Pragae, typis
mandabat loan. Othmarvs, anno M.D.XC.
In-4*, 2 f. (index) -125 p.- 4 f.(index). — Roma,
Vaticana.
P. 6, 29-31, hoc concilium celebratum est,
6 sessionibus, diebus 2, 3, 4, 5 et 6 octobris 1589.

SYNODUS DIOECESANA OVETENSIS
1589.
Synodus dioecesana Ovetensis in Hispania, celeDe hkc synodo confer opns cui titulua.
brata anno 1589. sub Didaco de Aponte y QuiSinodo, (1887), ... (titulua supra eoi. 1005 C),
nones, episcopo Ovetensi.
p. 3.
>

SYNODUS DIOECESANA 8EGN1EN8I8
1689.
Synodua dioecesana Segnienris ia Austri·, cele­ 8. Mauritii 8A8. Magdalen·· Frisaci in Carinthia,
brata anao 1589, sub Bonaventure, epiaoopo Seg- ones, et reg. eapellanua palatinus, domus proceram
niensi, Modraaaienai et Corbavienai.
atque Btyriae.oomitiorum provincialium membrum,
sacrosanctae theologia· doctor, collegii doctorum
De hac aynodo confer opua oui titulua:
Synodua dioecesana Lavantina, quae anno sa­ theologiae facultatis in eaes. reg. universitate scien­
lutis 1906, concivit et fecit Michael Napotnik, pria- tiarum Vindobonensi socius, litterariae societatis
ceps episcopus Lavantinus, suae sanctitatis prae­ Leoninae Austriaoao sodalis hoborariua, nummo
latus domesticus, pontificio solio assistées, ause bellico decoratus ueo son signo memoriae servitii
eaes. ac regiae apostolicae maiestatia consiliarius militaria distinctus etc. [lutigM.]* Marburgi, 1907,
intimus, magna cum cruce caeaarei auetriad ordini· sumptibus prin. epiae. ordinariatua Lavanti·!, typis
Fraaeteci Joseph) oraatua. praeposita· eeeloaiae typographie· R. Cyrilli.
.. ,><Mt

K *'
1009

. |(uji

SYNODUS DIOECESANA SEON1EN818. 1589

'

,

‘ γ

*
In 654 * VIII μ. ( index).— Koron. Vatican·. A Segniensî·* et Modruaeienni· »ou (’orbavron·)·* in
P. 10. ^Diebua 3, 4 et 5 iulii anni vertenda qua per aaecuia eiuamodi conyrntu·, ultimua anno
(1906). congregabitur synodua dioeceaana eccleaiae 1689. non eat factu·.-

CONCILIUM PROVINCIALE TOLOSANUM
1590 maii 23.

t

2“·) Odeapun. Concilia Oalliae, (1646),
(titM/iM rapra eol. WWC, d. 61, p. 609 -60.

Supra eol. 361.

UBBANUH PApÀ Vll

„

. f

1590 eeptembri· 15-'ii.
,___
*4) Magnum bullarium, (1727),:.. (tiÜUw aupra
Supra eol. 353.
k
1) Bullarium (1617 - 72), . . . (tituluc cupra cui. 860 C. n. 14). H. 756.
eol. 8Ϊ>5 B, n. 5|. tom. V.
5) Cocquelinoa, Bullarum, ( 1739-621. . .. (titulor
i) Bvllarivm. (1655 - 73), ... Itituluc cupra cupra coi. 353 A l, t, V. part. 1. p. 245.
eol. 857 C, d. 10), 11, 69».
»
B·
6) Bullarum, (1857 - H5i, ·. . . (titulat cupra
3) Bvllarivm, (1692-.7), ... (tituluc cupra coi. 863 A. n. 18·, IX, 382.
col. 858C, n. 11). U, 699.
GBEGOB1US
*
1590 decembria 5
1) Bvllarivm. (1617-72). ... (tituluc cupra
coi. 855 B, n. 5), II, 686-713.
2) Compendivm bvllaru, 11623 s .. . (tituluc cupra
coi. 856 C, n, 61, II, 142 7.
3) Compendivm bvllaiii. ( 1624),. . . (tituluc cupra
coi. 856 D. n. 7), II. 249 58.
4) Bvllarivm Caainenae. 11650 - 70). .. . /titulua
cupra eol. 857 A. n. 9), I, 267-60 et 407-15.
5) Bvllarivm (1655 - 7.3), ... (tituluc cupra
coi. 857 C, n. ΙΟ), 11, 699-726.
6) Bvllarivm, (1692 - 7\ . . . (tituluc cUpra
eol. 858 C, n. ID, II. 699-726.
t
7) Bullarium, (1724). .. . (tituluc cupra coi. 859C,

l’Al’A XIV
1691 octobria 15.
n. 12), |>. 117 aqq.
8) Magnum bullarium. (1727), ... (tituluc cupra
coi. 859 D, n. 13). II, 766-86.
9) Magnum bullarium acu continuatio, (1 >27).. . .
(tituluc cupra eol. 860 C, n. 14). IV, 169-70.
10) Veechi, Collectio, (1732-43), . . . (tituluc cupra
coi 861 D, n. 16), t. I paaaim.
11 > Cocquolinea, Bullarum, (1739-62), . .. (titu­
lar cupra eol. 97 C), t. V, part. 1, p. 246-323.
12) Bullarium Vaticanum, (1742-52), III, 180-1.'
13) Bullarum (1857 - 85). ... (tituluc cupra
eol. 863 A, n. 18), IX. 382 504.

CONCILIUM PROVINCIALE FIRMANUM I
1590.
Supra col. 355 et 895.

Bibliographla :
1) Synodi Firmanae provincialia avb illuatriaaimo
et reverendiaaimo d. Sigiamvndo Zaïfettino et iifoeceaana avb eminentiaaimo et reverendiaaimo. d.
Carolo card. Qvalterio. archiepiacopia ac principibva
Firmani·. Firmi, apud Andream de Montibua, 1662,
dd. auperiorum permiaau.

In-4°, 6 f. (dicatio) - 192 p. - 1 f. (errata). —
Orvieto. civica: Borna, Vaticana.
P. 1 - 20, concilium provinciale Firmanum cele­
bratum 1590.
P. 21-148, aynodua dioeceaana celebrata diebua
6. 7, 8 iunii 1,660.
P. 149-89, appendix ad aynodum.

SYNODUS DIOECESANA OVETEN81S
1590.
Synodua dioeceaana Ovetenaia in Hiapania. eele- D
Do hac aynodo confer opua cui titulua:
brata anno 1590, aub Didaco de Aponte y (Juinônea,
' Slnodo dioceaano de Oviedo, (1887), ... (tituluc
epiacopo Ovetenai.
cupra eol. 1005 C).
SYNODUS DIOECESANA 0AD1TANA
1591 martii 12.
Synodua dioeceaana Gaditana (Cadix) in Hia- libro laa conatitucionea promulgadaa en el preeeate
pania, celebrata die 12 martii 1691, aub Antonio ainodo.y lea del que celebrô el aüo de 1591 el
ilmo. Sr. d. Antonio Zapata, obiapo de Cadix. [luZapata, epiacopo Gaditano.
dpu.] Cadix, imprenta de la Beviata mddiea de
Exatant conatitutionee in opere oui titulua.
Afin de 1882. Slnodo dioceeano de CAdix, con- d. Federico Joly, 1882. υ
In-8*, 162 p. - I f. — Roma, Aaaomptionniateo.
vocado y preeidido por el exctno. 4 ilmo. 8r. dr. d.
P. 13, baec aynodua celebrata eat diebua 15, 16
Jaime CatalA y Alboaa, por la gracia de Dioa y
de la aanta aode apôatolica obiapo de CAdia y et 17 februarii 1882.
P. 57-162, aynodua dioecoeana Gaditana, cele­
Algeeiraa, adminiatrador apoatolico del obiapado
de Ceuta, caballero grau cru· de la real orden brata die 12 martii 1591, aub Antonio Zapata, epieamoricana de laabel la oatôlioa, electo aonador del oopo Gaditano.
reiao. del oonaejo de a. m. Ao. Ao. Contione eeto

'SYNODUS DIOECESANA MANTUANA. 1591 aprilia IS

1011
V

'

lois

BYNODUs/dIOECESANA MANTUANA

1W1 aprili» 19.
Sy n»dua . dioeoeaana Mantuana in Italia, cele-A
De hac aynodo çonfer opua oui titulua :
brata die l>< aprilia 15·»!. aub Alexandro Andreaai, Dote. Orioli. (1892). ... (titulumpra eol. 99HA 1.
epiacojAi Mantuqnif.
. .
P. 70 ot 144 7. mentio aynodi dio 19 a|>çj|i· 1591.

SYNODUS DIOECESANA 8Ef(0G ALLIENS18 I
'
1591 maii 4.
»,
*■
Synodua dioeccaaua Bonog^llienaia 1 in Italia,' drab eccleaia 8. I’aulini. ipao die feato oiuadetv
oelobrata die 4.φη*ίί 1591, iub Petro tlidif.iti. epia- lanuty Illi non. may anni M.D. XCl.\.^ (naipne.)
cdpp Senogallionai.
. Itoniae, ex typographie Gabiana, M. D XCÏL (corExatirnt conatitutiono· in opere oui titulua
yigt· M. D.^CID, rr. dd. vice»#, vicarij a. d. n. A

.

Conxtitvtionoa et decreta ayiiodabe ab ilJMrt , magiatri aaeri palatij permiaiu.
et reverendiaa. d. f. Petro Rodulphio Toaainian..
In-4* tninori, 4' f. (praefatio, indictio,"index) epiacopo Senogallibn. A comité, condita in dioft- 80 p.- 4 f.) nomina aaaiatebtiuni).-r- Homa,Vaticana,
ceaan» prima ayiiodo habita Senogalliae, iu catbe-·
.

INNOCENTI uZpA PA 1X*
1691 octobria 23 -^decembria 39.
Il ) r>) iivtinrivm ut>92-i ). .(ttlulus supra
Supra cot. 361.
1) Bvllarivm. (J617 -72>. ... (titulus supra eol. 4b8C. it. 11,), II, 726-8.
85b It, if 5). II. 713-5.
61 Magnum bullarium, (1727), .. ititulus awpro.
2) Compcndivm bvllarii, 11623)', ... (titulus supra cut 859 1>, n. 13), 11, 785-8.
cut. 856 C, n. 6), II, 1/47-8.
7) Cocquelinea, Bullarum, (1739-62), (titulus
3) Compendiem bvllarii. (16:.’·4>,... çtitulus supra supra eut. 97 <7), t. V, part. 1, p. 324’· 32.
cut. 856 D, n. 7). Π. 258 -9.
8) Bullarum (1857-85), ... (titulua supra col.
4i Bvllarivm (1666-73) ... (lilufM aupro col. 863 A, h. 18). LX. 505-18.
857 C. n. Kit, II. 72«-8.
SYNODUS DIOECESANA ASCVLANA
1591.

Sxiiodua Sjoeceaada Aaculana in 'Italia, cele- c lano, habita in cathedral) baailica. diebua XXVlll,
brata anno 1591, aub Hieronyno Berneri, epiacopo XXIX, XXX' octobria an. MCMIII. [longne·!
Aaculano.
'
Aaculi-Pieeni, ex ty po ly tographia (wc> Ceaari. >903.
Do hac aynodo confer opua cui titulua.
tnr-8*.’536 p. - 2 f. — lioma. Vaticana.
'
Aaculanao oecleaiae ill Picpno.’ eynolflia dioe-i.
P..-432, mentio synodarum celebratarum anno
eeaana, ab illuatriaaimo ac reverendiaaimo dotpind- .1591, et diebua 17, 18 et 19 aeptembria 1596
llartbolomaeo Ortolani, epiacopo et principe Aacu-

SYNODI S DIOECESANA OVETENSIS
1591.
By nodu» dioeoeaana Ovetenaia in lliapania, celeDo hac aynodo confer opua cui titulua
brata anno 1591, aub Didaco de Aponte y Quinonea
Sinodo. (1887), . . . (titulua supra coi. |tiO5 C).
epiacopo Ovetenai.
p. 3.
’

CLEMENS ΡΑΙΑ VIII
159‘^-lanuarii 30- 1605 martii 3
D
Supra coi. 371.
8) Bullarium. (1724), ... (titulus supra ^l. 869 C.
1) Bullarium aeu litterae (aine anno). .. . (IUu- n. 12). p. 129 aeqq.
lus supra col. Vt>3 C. n. 1). part. I. p. 88-165. et
9) Magnum bullarium, (1727)....... (titulus supra
part. II. p. t ■ 20.
eot 85» D. n. IB), III, 1-134.
2) Bvllarivm, (1617-72),... (ΚΜιμ supra
10) Magnum bullarium aeu continuatio (1727).. . .
coi. 855 B, n. 5). III, 1-173, et append, p. 43-6.. (titulus supra eol. 860C, n. 14), IV, '170-6..
3) Compendivm bvllarii, (1623),... (titulus cupra
11 ) Vecchi, Collectio, (1732-43),... (tilulus cupra
coi. 856 C, n. 6), II, 1-38, et append., p. 9-10.
eol. 861 D, n. 1«), t. I et Π, paaaim.
4) Compendivm bvllarii. (1624),... (titulus cupra
12) Cocquolinea, Bullarum, (1739-62), . .. (titu­
eol. 85«D. n. 7', IU. 1-68. et append, p. 132-4. lus cupra eol. 97 C), t. V, part. I, p. 333-471, part. II,
5| Bvllarivm Caainenae. (1660-70),... (titulus p. 1-486. part. Ill, p. 1-123.
cupra coi. 857 A. n. 9). I, 261-74, 416-7, et II,
13) Bullariuni Vaticanum, (1742-52), III,
181-206.
512-24.. «43-6.
6) Bvllarivm, (1656 - 736 ... (titulua supra
14) Bullarium pontiBcium. (1833),... (titulus
eol. 857 C. n. IO). HI, I -170.
supra eol. 995 A, n. 17). I, 1-4, 16-26. ■
7) Bvllarivm, (1632-7), ... (OIuAm cupra
15) Bullarum, (1867-85),... (titulus cupra eol.
eol. 868 C, n. 11), 111, 1-171.
863A, n. 18). IX, 518-647, X, 1-889, XI, 1-181.

tttpra sol· 375.
2) DeereU,
1003 A).

8YNODU8 DIOECESANA IMOLEN8I8 II
1333 octdbria 20.
P. 32 : ,AI»xandqr Muaottu», epiacopua Imolen(1622). ... fiiMu»

supra soi.

ai» [1É8O-6O7], dioeoeeaaam aynodum bia celebravit,** aeUioet annia 1684 et 1692.

T

1013

. .' 8YNODC8 DIÜE6EBANA OVETENBIB, 15W

' HYNODI’B DIOECESANA 'QV ET BN 8)8

·. .

1014

*

■

WW·
Synudua dio«<iu«an· OvutvDxU in lliapitni·, celo- a
Do.hni' aynodo confer opu> cui lilulu»
brutu anno 15V2. ' «ub Diilaco do Aponte "y Quibinodo. (1hh7i, ... (IitiUue mpra eoi. l<x>5<:y,
nonce, episcopo Ovetcnai.
p. 3.
y
; ,
.

SYWHH S. DIOECESANA I KHEVETANA
,

■ ·

?

-

IbitJ.

Synodya dioeceaann I'rbevetana in Italia, celebruta anno 1592. sub Hieronymo Sinmncidli», epis­
copo Cibcvrtumi,
.
De hac aynodo conter opera quibus tituli.
1) Statvta et roiiatitytionea synodi dioeceai*
Vrbevetamiv. / Insigne J VrbevetrrL apud Anto­
nium Colaldutn, impre.ssoreni, M.D.XCll.
In-4°, 27 fan., signata A-(i. cum tig. — Ilotna,
Vaticana.
E. 3. synoduS celebrata aub Hieionvmo Simoncello, cardinali episcopo ( rbevctano
2) Conatitvtionm editae ab ilhhirl·*. el reveren­
dis». domino l‘r, losepho della I'orgna, epiacopo

YrbcVetano, tn diôecesann «ynodo celebrate in
ecclesia sua cathedrali Vrbcuetatia, diebua* 20, ‘I,
22 menai» oetobria 166b. [Ifaiynr! Vrbevrtrri,
typia Pulmrrij'lannotti, M^X'LXVII, svperiorvtn
permiaav.
bl - 4®. 4 f - 2 5 bp. - If. 32 p. (catalogus epiicu·
poruid). '— Paria, Bibl. nat. B 2258.
Fol. 4. (Confirmati* utilioribus d|*errtia>x av^
nodis a pracdri-eaaoribua nostris celebratis, ut prae­
sertim n recolendae memoriae sanctae Romanae
ecclesiae cardinalibus Simonccllo. Creacentio et
Polo ·

sVnoih s dioecesana veri lana i
•
1568- 1593.
Synodus dioecesana Verulana I in halia. cele­ . Vclitrl·. rx typographic Aloysii ( vlla.
brata inter annos 15l>8 et 1593. *ub Hortensio
Sine anno (1863), in-H· maiori. XIV p. in­
Batriati. episcopo Verulano.
dictio)- I f. 191» p. - 72 p. (appendix) I f. (erratai.
De hac synodo conter opus cui titulus
Parte H. p. 68-<0. episcoporum Verulanorum
Prima dioecesium synodus Verulana, ub illu­ M»rie·.
strissimo ac reverendissimo d. d. Fortunato MauP. 6i. Hortensius Battisti, e Frusinone, episcopus
rixj. episcopo, in cathedrali ecclesia Imbito, diebus Verulanus (1567-94'. duas dioeresanas synodos
'28, 29, 30 Junii anno MDI ‘CCLX1II. [Insigne.] habuit.
SYNODI S UPSALIENSIS
*
1593 februarii 25 ■ martii 19.
Synodus Cpaalienaia in Sueeia. eelebrata a die cius, in audit. Gust. msj.. d. XIX maji MDCCX<’I1,
25 februarii ad diem 19 martii 1593.
horis a. m. solitis. 1'psaliae. litteris viduae direct.
De hac synodo confer opus cui litulus
Joh. Edman. .
1). d. historia concilii l psaliensis anno MDXClll
(Pag. 27
par» lllt cum titulo.) D. d. historia
habiti, cuius partem primam consciit, limpl. fac. c<^H*ilii l psalieiisis, anno MDXClll habiti, cujus
phil. I ps. pp. mag. Andreas Mich. Fant et Petrus partem tertiam et ultimam consent, ampl. far. phil.
Lychnell v. d. m. HvUingus, in audit, tiust. niaj., Fps. p. p. mag. Addrras Mich. Fant et Olaua Petr.
d. XVI tnuji MDCCXCII, horis a. m. «olitis. Cpaa- Forasberg, Jemtlandus. in and. Gu*t. maj , d. V de*
liae. litteris viduae direct. Joh Edman.
< cemb. MDCCXCII. h. a. m. s. I psaliae, litteris vi­
(Pag.
par» II, cum titulo:) D» d. historia duae direct. Joh. Edman.
concilii t psaliensis, anno MDXClll habiti, cujus
In 4®. 3 f. - 37 p. — Paris. Bibl. nat. B 3133.
partem secundam censent, ampl. fac. phil. Eps. p. p.
P. 2 - 30, haec synodus celebrata est a die 25 fe­
mag. Andreas.Mich. Fant et Johannes Astrum Gestri- bruarii ad diem 19 martii 1593.
i

SYNODI S DIOECESANA CAPETAQl ENSIS
1593.
Synodus dioecesana (^iiputaquensis in Italia,
De hac synodo conb-r opus cui titulus
celebrata anno 1593, sub Lvlio Morelli, episcopo
Synodus, (I65o), ... (titulus supra coi. 1003 A),
Caputaquensi.
p. 269.
SYNODI S DIOECESANA OVETENSIS
1593.
Synodus dioecesana Ovetensi» in Hiapania. rule- D
De hac synodo confer opus cui titulua
brata anno 1593, sub Diduco de Aponte y QuiHinodo, <1ΗΗ7ι. . . . (ittulu» tupra eoi. 1005 C),
p. 3.

Donet, epiacopo Ovetensi.

SYNODI S DIOECESANA VERI LANA H
1569-1694.

r

SynoduB’dioeceaana Verulana II in Italia, celebrata inter annos 1669 et 1694. sub Hortensio
Battisti. episcopo Verulano.

De hac aynodo confer opua cui titulua.
Prima, (sine anno), ... f/i/jrfuj tupra eoi. HH3 B),
p. 67-

SYNODCS DIOECESANA MANTUANA
1594 februarii 8-9.
Supra coi. 387.

9) Dott.Orioir,(1892), . .. (titu/us tupra «OÎ.999A).

P. 70 et 147 58, mentio synodi celebratae diebus 8 at 9 februarii 1594.
M·

1015

8YNODU8 DIOECESANA NKRITONKN8IB, 1683-1595

< 1010

8YNODU8 DIOECESANA NERITONEN8I8
1583-im.
Swioilua dioecesana Neritoneniia (Nardo) io 4 illuatriaa.A reuprendiaa. d, Thomae Brancatij, olim
Italia, celebrata'inter anno· Ί583 et 1595,' aub Abelli.non.A l^requentinen.,huncepiacopi Neritonen.
Fabio Fornari, epiacopo Neritonenai.
vicario generali, author· digeata. fZiwtyiw.J Lycii,'
De hac aynodo confer opua cui titulua:
apud Petrum Miohaeiem, 1674, «uperiorum permiaau.'
Anacaphalcoaja conatitvtionvm ay nodalium caIn -12
*,
378 pt. - 5 {. (index, errata). — Roma,
thedralia eccleaiae Neritonen., abb. Petro Antonio Vaticana.
P. 91. mentio aynodi *(ib Fabio Fornari, epia­
ab Alexandro, a. th. A v. i. d., prothonotario (tic)
apoatolico, eiuadem cathedrali· prip>° nique iterum copo ; 1583-96).
•

SYNODUS DIOECESANA MANTUANA
1595 aprilia 18-9. 2
">

Supra col. 395. ,
2> Dolt. Orioli, (1892),... (titulua cupra col. 999A).

'
,

P. 7o et 144-58, mentio ay Midi celebratae diebua 18 et 19 âpriiia 1595. .,

SYNODUS DIOECESANA FOSSANEN81B I
1695.

Nuprq col. 399.
B diocceaia perpetuo A alij· adnotationibua ad cleri­
9) Synodalia decreta aub auia quaequae tiiulia corum inatruotionem, additi· in fine quibuadam
diapoaita, ab illuatriaa. A reuerendiaa. d. <). Federico conatitutionibua A decreti· apontolicia aimul cum ,
Sandrio Trotto. ciuitatia Foaaani apiac. A comite, aerie ccnaurarum a iure. nec non edictia alia·
publicata in" aynodo dioecea. habita anno 1642. A promulgati·.
[Incignc.] Avgvatae Tavrinorum.
nd eà. quae aliae recolendae memoriae reuerendiaa. M.DC.XXXXII. ex typographie II. II. loannia Do­
d. Camilla· Daddeua, primua eiuadem ciuitatia minici Tarini; auperiorum permieau.
fn 12 f. - 188 p. - 6 f. (index). — Torino, Bibl.
t^fiacopua. tub ijadem titulia in aua prima aynodo
promulgauit. adiecta. Çum ordine diuini ofticij. ' naa. ; Torino, aeminario.
iuxta morem occleaiarum praedictae ciuitatia A
<

CONVENTUS GALLICANI CLERI
1596-1596 iunii 1.
Conventu· Gallicani oleri habitua ab anno 1595 1 col. 995C). t. I. p. 511 -6:9), et append., p. 143- 60.
ad diem 1 iunii 1596.
5 et 6) Recueil, (1740 et 1771), . . . (tituli
cupra col. 999C, η. 10, et 1000 C, n. 11).
Supra eol. 399 et 493.
Col. 204-48, remonatrantiae ad Ilenricum IV,
2* “> Odeapun. Coneilia Galliae, (1645). ... (titu­
Francorum regem, a clero Gallicano, in conventu
hu capra col. 802 C, n. 6), p. 561-3.
41 Collection, (1767 - 78). ... (titulue ntpra celebrato Pariaiia. anno 1596.

•

SYNODUS DIOECESANA CORTONENSIS
1586-1596 [correctjp/1588 deeembria 14-5|.

Supra eol. 866 C.
' .
Conatitutionba aynodalea editae ab illvatri··"
*
et reverendi··
**
domino d. Joaeph Cei, Dei et
apoatolicae aedia gratia epiacopo Cortoneoai, eidem
•anctae aedi immediate aubjecto, quintodecimo kal.
typograpbia
.auguati M DC.XCVII. penrgia^
Conatantini. avperiorvm facultate, M.DC.IC.

In-4*. 119 p. — Roma, Propaganda; Roma,
Vailicelliana ; Roma, Vittorio Emanuele.
P. 116 : ..Synodale· conatitutione·epiacoporumloannia de Alberti· [1685-96], Philippi Bardi 11603-92],
Coami Minnrbotti [1622-β], Laurentii Robbia 1162834), Philippi Galilaei 11657- 77] confirmamu·."

SYNODUS DIOECESANA GENUEN8I8
1696 aprilia 21.
Synodua dioeceaana Genuenaia in Italia, cela- D diebue XVI, XVII, XVIII novembria an. MCMIX.
brata die 21 aprilia 1696. aub Afexandro Centu­ [Fiptcru.] Genuae, ex typographie arehiepiadopali, 1909.
rioni, archiepiaccqio Genuenai.
In - 8', 493 p. — Pia·, arciveacovato
De hac aynodo confer opu
*
cui titulo·;
P: 440-1: „Elenco dei ainodi diooeaani GenoSynodua dioeceaana lanuenei·, ab illuatrieaimo
ac reverendiwimo d. d. Eduardo Pulciano, arohi- veai“, inter qua·, die 21 aprilia 1696, aynodua in­
epiacopo lanuenai, habita in templo m,etropolitano, edita aub Alexandro Centurione.
SYNODUS DIOECESANA A8CULANA
1696 «eptembria 17-9.

Supra eol. 403.
9) CoMtitvtionea aynodalea ab illuatrieaimo et
reverendi··, d. d. Philippo Montio, epiacopo at prinoipe Aecviano, in ana prima Sioeceaaaa aynodo anno
Domini 1677, partim recena editae A promalgutae,
partim ex vetaribua aynodia praedaeeaeorum taona
Hieronymi Senary A.lulij Gabrialiy, ·. R. e, eardd.,

et Bigiamundi Donati, epiacopi, confirmatae, ffncigru.J Aacvli, M.DC.LXXVIII, typi» impreaaorum
epiacopalium A ·. Officij.
*,
In-4
4 f. - 392 p. — Parma, Palatina ; Piacenaa,
civic».
''
\
P. 380, n. 72; rF. Hieronymua 'Berneriua, Corragienaia ex laanbria, ordini· Praedicatorum, [epi·-

\

T
BYNODI.'B Û10ECE8ANA ASCULANA, 15|6 aeptembria irTX

1Q17 '

copa· Aaculanua, 1586-1603}, lynodale» conatilu- A
tionea («mei atque iterum' promulgavit.4
•3| Conatitutionea aynodaiea Aacvlanae, aanctiaa.
in Chriatu patri 'ac dotnino -domino noetro Aloxan-.
dro divina providentia papae Vili dicatae,-a loaepho
Saluptio Fadulfo, Dei A apoatolicae aedia gratia
epiacopo * principe Aaculano, habitae in eua prima
dioeoeaana aynodo,'aub diebua 12, 13, 14 aeptembria anni 1688. in cathedral! eccleaia Aaculana, at,
aub inclyto aanctitatia citae auapicio. in dioecéaanorum Aaculanorum felicitatem typia cuaeo, ae

1010

evulgatae in primo mi pontiflcatua optimi exordio.
Romae, ex typographie Jo. Jacobi Komarek,.
MDCXC, avponorvog facvltate.
In-4*. 11 f,- 333- 10 pHcataloguaepiacoporum) 1 f. — Genova, univeraità; Maraeille. ville l’aria,
BaintBulpVe; Piacenaa, civica.
Fol. 3, mentio aynodorutn celebratardm ab Hie­
ronymo liernorii, eplapopo Aaculano.
*
41 Aaculanao. (1803, lilulua eupra eol. 1011 C).
P. 432, mentio aynodi celebratae diebua 17. 18
et 18 aeptembria 1(86.

CONCILIUM PROVINCIAL^ AMALPHITANUM
1597 maii ,8-10.
B

Supra coi. 405.

Bibliographie:
l) Conetitvtlonea et decreta provinciali· eynodi
Amalphitanae, aub reuerendiaa. d. d. Ivlio Roaainio,
Dei & apoatolicae aedia gratia archiepiacopo A mal
pbitano. [Ineigne.]. Firmi, apud haerede· Bertorij
de Montibu·, 1606. habita dd. auperiorui» facultate.

In-4’ minori, 1<> f. (indictio, ai-taj - 143 p'.■ 2 I.
(index). - Roma, Vaticana.
'
F. 3, hoc concilium celebratum eat. 5 aeaaionibu». diebua 8, 8 et 10 maii 1587
F. 2. approbatio concilii, a «aera congregatione
'concilii, aub data Romae. 5 novembria 1601.
2> Manci. Cocci/, 11802), XXXV, 1069-160._ .

SVNODl'8 DIOECESANA CAMERINEN8IH I
1687 auguati 11.
Synodua dioeceaana Camerinenaia I in Italia,
celebrata die 11 auguati 1587 aub Gentili Dolfino.
epiacopo Canierinenni.
Exatant conatitutionea in opere cui titulue.
Conatitutionea et decreta edita et promulgata iti c
dvabva dioec. aynodia Camerinenalbva, quae perillvatri· et roverendiaaimva d. d. Gentilia Delphiniu»,

Romanua. Dei & apoatolicae aedia gratia epiacopua
Camerinen , habuit annia Domini 1587 die 11 auguati
& 1688 die 23 novembria- [lueigne.] Camerini,
apud Franciacum loioaum, M.D.XCyill.
In-4°. 21 p.
Roma, Vaticana.
P. 3 II, aynodua I, dip II auguati 1587.
P. 12-21, tynodua II, die 23 novembria 1598.

SYNODIS DIOECESANA MANTCANA
1598 aprilia 27 -28.
<
Supra eol. 409.
1*. 70 et 147 - 5n, mentio aynodi diebua 27 et
2) Dott. Orioli, (1892),... ititulue eupra eol. 999A). 28 aprilia lf>98.

CONVENTES CLERI GALLICANI

,

K

,

1598 maii 15 - octobria 5.
Conventu· cleri Gallicani habitua Pariaii· a die eol. 995C), t. I, p. 631 -61, et append., p. 161-71.
15 maii ad diem 5 octobria 1598.
'
5 et 6) Recueil, (1740 et 1771), ... (tituli eupra
, Supra coi. 413.
coi. 999 C. n. 10. et 100»i C, n. 11).
.
2“*) Odeapun, Concilia Oalliar, (1645), ... (titulue
Coi. 248- 59, remonatrantiae ad regem a clero
eupra eol. 802 C, n. 5 i, p. 663-70.
Oallii-ano. in conventu habito Pariaiia, anno 1598.
4) Collection, (1767 - 781. . . . (titulue eupra

I
I
’

1

SYMODES DIOECESANA CAMERINENS18 II
1588 novembria 23.
Synodua dioeoeaana Camerinenaia 11 in Italia, D
Exatant conatitutionea in opere cui titulua.
celebrata die 23 novembria 1598, aub Gentili DolConatitutionea. (1598). . . . (titulue eupra eol.
tino, epiacopo Camertnenei.
1017 C), p. 12-21.
.

,

SYNODI 8 DIOECESANA SALMANTICEN81S
1598.
Supra eol. 415.
2) Conatitvcionea aynodalee, (1656), ... (titulue
l) Cooatitvcionea ayoodale· (1604), ... (titulue eupra eol. 567 C). fol. 6.
eupra eol. 947 B, n. 1), fol. 7.

i
-i
SYNODI S DIOECESANA MONREGALENBIB l
1590-1600.
Synodua dioeceaana Monregalenaia I (Mondovi)
De hac aynodo confer opua cui titulua ;
in Italia, celebrata inter annoe 1690 et 1600, aub . "Synodua dioecapann Monregalenaia, quam habuit
loanne Antonio Caatrueeio, epiacopo Monregalanai. d. d. Placidae Poaai, epiacopua Montia Regalia ia

I

1019

SYNODUS DIOECESANA M0NREGALEN81S I, 1690-1600

Subalpinis, diebu· XVI, XVU, XVIII septembris a

anno MDCCCLXX1X. fZMiyneJ Monte Regali,
apud Joseph Bianco, impressorem episcopalem,
MDCCCLXXX.

~

1020

In-8*.XXXp.-lf.-224p.4f.—Lyon, abM Martin/

P. 188, mentio duarum synodorum oelebrataram a Ioann· Antonio Caatruccio, episcopo Monregalénsi 1158» -1602].

SYNODUS DIOECESANA MANTUANA

' 1600 aprilia 1».
Supra eol. 913.
P. 70 et 147-58, mentio synodi celebratae die
2) Dott. Orioli. (1892),... (titulue eupra eol.
19 aprilis 1600.
CONVENTUS CLERI GALLICANI
*
1600 maii 15 - iuiii 31.
ton ventu» cleri Gallicani habitus Parisiis a die
4) Collection. (1767 - 78), ... (titulus eupra
15 maii ad diem 31 iuiii 1600.
col. 995 0, t. 1. p. 662-82, et append., p. 172-81.
• Supra eol. 917.

SYNODUS DIOECESANA MONREGALENSI8 II
1591-1601.
Synodus didecesana Monregalensh II (Mendosi) B ' De hac synodo confer opus cui titulus.
in Italia, celebrata inter annos 1591 et 1601. sub
Synodus, (1880) .f. (titulue eupra coi. 1018 D),
loanne Antonio Castruccio. episcopo Monregalensi. p: 188.
SYNODUS DIOECESANA TOLETANA
1601 iunii 13-5.
Supra eol. 927.
t
T. 111, p. 344. rAnno 1601, cardinalis Bernar2) Sa. pp. Toletanoruni <1782-93), .t. (titulue dus Sandovulet Iloxas, |archiepiscopus Toletanus].
eupra eol. 909 D).
Toleti celebravit synodum dioecesanani.-

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1602 tuaii 18 - augusti 12.
Conventus cleri Gallicani habitus a die 18 maii
6) Collection. (1767 -78). ... (titulus supra
ad diem 12 augusti 1602.
coi. 995 C), t. I, p. 683-702, et append., p. 182-3.
Supra coi. 939.
SYNODUS NATIONAL» ECCLESIAE ANGLICANAE, LONDIN1 HABITA
1603.
Synodus ndtionalis ecclesiae Anglieanae. cele­ timo; ab eadem regia inpiestate, deinceps appro­
bati, rati, habiti ac confirmati, eiusdemque authoribrata Londini anno 1603.
tate sub magno sigillo Angliaq promulgati, per
Exstant constitutiones in opere cui titulue:
Constitvtione», sive canone» ecclesiastici, pér vtramque prouinciam, tam Cantuariensem quam
episcopum Londinensem. prSesidem aynodi, pro Eboracensem, diligenter obseruandi. Londini, ex­
Cantvariensi prouincia, ac reliquos episcopos & cudebat Iohannes Norton, serenissimae regiae ma­
clerum eiusdem prouinciae, ex regia autboritate ies tatis in latinis, graecis & hebraicis typographus,
tractati A conclusi in .ipsorum synodo, inchoata anno 1604.
Iu-4’. 69 fan., signat. A-R. — Berne, ville;
Londini, anno salutis millesimo sexcentesimo tertio,
regnique' serenissimi principis clementissimi do­ Le Mans, ville; Paris, Arsenal: Paris, Bibi. nat.
mini noatri lacobi. Dei gratia Angliae, Franciae & B 2352.
Hiberniae regis, primo, & Scotiae tricesimo sep­
SYNODUS DIOECESANA CAMERACENSI8
1604 octobris 6.
Supra eol. 947.
D nato Francisco Régnier, archiepiaeopo Cameracensi,
5*“) Statutorum (1739), ... (titulup eupra eol. typis tertio mandata. [Insigne.] Cameraci, ex typis
Deligne et Lenglet, typographorum ill. ac rev. dd.
143 A).
7) Statuta, (1781), ... (titulue eupra eol. 997A, archiepiseppi Cameracensi·, 1896.
In-12*, 276 p. — Nice, séminaire.
n. 3). part. I. p. 243-86.t
. P. 176 et 185. mentio synodi celebratae anno
8) Statute synodalia archidioeoeseos Camera­
censi», ab illustrissimo ac reverendissimo dd. Ro- 1604.

SYNODUS DIOECESANA GENUEN8I8 I
1604 Octobria 6.
Supra eol. 947.
P. 440-1: „£lqnco dei sinodi diocesani Geno2). Synodus dioecesana, (1909), ... (titulus eupra vest/ inter quas, die 6 octobri· 1604, tynodu· sub
bol. 1015 D).
Horatio Spinola.
SYNODUS DIOECESANA MANTUANA
1604.
Synodua dioecesana Mantuana in Italia, caleDe hac aynodo confer opus cui titulua;
brata anno 1604, aub Francisco Gonsaga, episcopo
Dott. Orioli, (1892),... (titulus eupra eol. 999 A).
Mantuano.
P. 70 et 147-58, mentio synodi celebratae anno 1604.

.■..àüÎÎS

1091

SYNODUS DIOECESANA POLYCA8TREN8I8, 1482-1605

J

1099

SYNODIS DIOECESANA POLYCA8TREN8I8
iwa-ieos.

Synodus dioeceaana Polycaatrenti» in Itali*.. redditi* anbacribere plaçait.»
celebrata inter annos 1589 et 1606, aub Philippo
9) Decreta et conatitvtionea dioeeeaaaae aynodi
Spinelli, epitcopo Polyca»treu*i.
Polyoaatrenaia, per rever”'- Petram Magri, RoaeaDe hac aynodo confer opera quibua tituli
nenaem, epiacopum Polycnetrenaem. dominum m
1 > Synodr* dioeeesana Polycaatrensia. ab Vrbano temporalibus t.rrae Turri* Vraaia* A Caatri Ro
Feliceo, eivsdem eccleaia» epiacopo, celebrat* gerij. in arrhipreebyterali eccleaia receptiu* Sancti
*nno M. DC. XXXII. Romae, typia Vaticani·. Nicolai terrae Lauria^ celebratae, in faeato ttie)
M.DC. XXXII. svperiorvm permissv.
aanctorvm prineipum apostolorum, tertio kalenda*
In-8", 903 p. - 10 f. (index). — Paria. Bibi. nlt. iulij anno salutis M.DCXXXVHI. //an^es/
ré*. B 9166; Paria, Sainte-Geneviève.
Romae, typi» Franctaci Zannetti. M. DC. XXXVIII.
Haec aynodua celebrata eat diebus 90, 91 et •vpuriorvm permiasv.
92 maii 1632.
In-4“, 135 p,- l f. — Pari». Bibi. nat. 119167.
P. 6 .Decretia Philippi epiacopi cardinalia Spi­
P. 8, mentio statutorum editorum u Philippo
nelli [1589-1605) et loanuis Antonii Sanctorii Spinelli, episcopo Polycastrensi.
[1610-29| antistitis Polycaatrenais, illiaque latine
e

SYNODI S DIOECESANA FERETRANA'I
1601-1605.
Synodus dioeceaana Feretrana I in Italia, celo-B
Constitutiones Feret ranae. (1642:. ... < titulue
brata inter annos 1601 et 1605. sub Petro Car- supra col. 991 D.*n.,2).
tolari, episeopo Feretrano.
P. 76. synodus 1 sub Petro Cartholario, episeopo
De hac synodo confer opus cui titulus.
Feretrano.

‘

LEO PAPA XI
1605 aprilie 1-27.
. 2kl*) Bullarium Vaticanum. ( 1742-52 >.

t. Ili.

SYNODI S DIOECESANA ASTENSIS Ill
1605 aprilia 19.

S'u»r<i enl 951
?

2)1 Synodus Aatenei», (titulue deeet) Adde: >ine
anno, in 8*. 96 p. — Paris, Bibi. nat. B 197·.·.
t

PAULUS PAPA V
1603 maii 16-1621 ianuarii 28.
Supra coi. 953.
'
c p. 1-310.
13) Cocquelines, Bullarum, (1751), ... (titulue
14: Bullae.
'supra eoi.'ii C>, t.V, part. III. p. 1:17-425, part. IV, η. 14ι. p. 16.

1742). ... (titulus eupra eoi. 954 D.

CONVENTUS CLERI GALLICANI
1605 iulii 27 - 1606 aprilia 24.
Conventus cleri Gallicani habitus Parisii» a die
8) Collection. (1767 - 78). . . . i titulus supra
27 iulii 1605 ad diem 24 aprilia 1606.
coi. 995Cl, t. I, p. 703 -8··. et append., p. 184 -8.
Supra coi. 959.

SYNODI S DIOECESANA FERETRANA II
I 1602 - 1606.

·*

Synodus dioeceaana. Feretrana II in Italia, cele-t)
Constitutiones Feretranae. (1642 :. ... ititulus
brata inter annos 1602 et 1606, aub Petro Carto- supra eoi. 991 D. n. 2)
lari, episcopo Feretrano.
p. 195. synodus II aub Petro Cartholario. epiaDe hac synodo confer opu« cui titulu· :
copo Feretrano.
SYNODUS DIOECESANA VERULANA 1
1595 - 1607.
Synodus dioeceaana Verulana 1 in Italia, cele- coi. 1013 B). *
. brata inter anno» 1595 et 1607. sub Eugenio Fucchi.
P. 67, Eugeniu» Fucei, e domo Tibure, episooepiacopo Verulano.
pua Verulanu· [1594-608). dua* dioeceaana* aynodo*
De hac aynodo confer opu* tui titulua :
coegit.
Prima dioeceaana. (1863), . . . (titulus supra

VyNODUS DIOECESANA MANTUANA
1607.
De hac aynodo confer opu» eui titulue:
Synodua dioeceaana Mantuana in Italia, cele­
Dott. Orioli, (1892), ... (titulus supra eoi. 999 A).
brat* anno 1607, aub Francisco Gonaaga. epiacopo
P. 70 et 147-58, mentio aynodi uno 1807.
Mantuano.

SYNODUS DIOECESANA VERULANA Π, 1896-1608

1023

1084

8YNODU8 DIOECESANA VERULANA II

1596-1608.

Synode» d<oeeea«Ba Verni··* H lu Itali·, eelo- * «ai, 1013 B.
brata inter aanoe 1596 at 1508, tub Eugmtio Fucchi.
P. 87, Eugauiua Faeei, a dota· Tiburu, opitao«piaeopo Vanilaao.
pu» Varalaaaa [1594-608], duua diotooâauM »yuoDe nac aynodo confer opta eai titaiaa:
doa coegit.
Prima dioaceaaaa, (1863), ... (Hiuiut tupra
CONVENTUS CLERI GALLICAN!

1608 maii 30-auguati 11.
Conventu· cleri Gallicani habitua Pariait· a die
Collection, ( 1767-78),... (Λ'ΙηΙ·**ι^ρτ···Ι. 995C),
30 maii ad diem 11 auguati 1608.
1. 1, p. 781-814, et append, p. 189-94.
Supra col. 973.
‘

SYNODUS DIOECESANA ALEXANDRINA
1608.
Synodua dioeceeana Alexandrin* in Italia, oele- B
De hao aynodo confer opua cui titulua:
brata anno 1608. aub Petro Georgio Odeocalchi,
Decreta, (1608), ... (titulut tupra eoi. 937 D).
epiacopo Alexandrino.
'
-n-- ia_ · ,
♦ -·
*·
SYNODUS DIOECESANA PARI8IEN8I8
1608.
Supra coi. 977.
P. 235 - 45, atatuta edita ab Henrico da Gondy,
2b“) Synodicon, (1777), . . . (titulut m Manni epiacopo Parisien·!, anno 1608.
XXXV I\ eoi. 43· D, n. 2).
SYNODUS DIOECESANA V1GLEVANENSI8
. 1608.
Supra coi. 977.
P. 426 : .Marailiûa Landriani, Mediolanenaia,
2) Synodus, (1823), . . . (titulut tupra coi. [epiaeopua Viglevai|enaia), synodum habuit anno
152 B.n. 2).
1608.“

SYNODUS DIOECESANA URGELLITANA
x
1588-1609.
Synodua dioeceeana Urgellitana in Hiapania, C
De hao aynodo <τ6ηΐβί~ορύ· cui titulua:
celebrata inter annoe 1588 et 1609, eub Andre*
Cohetitvcionee, ... (titulut tupra eoi. 799), p. 5.
Capille, epieeopo Urgellitano.

SYNODI DIOECESANAE BRACAREN8E8 IN LUSITANIA
1589-1609.
Synodi dioeceeanae Bracaaenaea plure· in LueiDe hio aynodi* confer: Game, Striet epiteopotania, eelebratae inter annoe 1589 et 1609, eub ruat, (1873), p. 95.
Augustino dp Castro, epieeopo Bracarenai.

8YNODU8 DIOECESANA. INTERAMNEN8I8
1593-1609.
Synodua dioeceeana Interamnenaie (Terni) in D
1) Ughelli, Italia taora, t. I.
Italia, celebrata inter anno· 1593 et 1609, aub
3) Quitif et Echard, Scriploree ord. fraedieat.,
Vincentio de Monteeancto, «piaeopo Interamnenai. (1731), II, 371.
De hac aynodo confer opera quibua tituli:

8TATUTA DIOECESIS MUTINENSIS
1607-1610.
Statuto dioeceaia Mutinensis in Italia, edita inter
De hia statutb confer opera quibua tituli:
annoa 1607 et 1610, eub Laxaro Pelliuari, epiacopo
Constitutiones (1613 et 1618), ... (titulas hahoMutinenei.
tur in Mansi, Coueil., XXXVI1”, 18 C, n. 1 et 3).
I1BÀTÀ.
Cal. 1518. Syaedas UioacM··· CoMads, Iffl apriU* » 5,'
laja 167» a^Umkria 6-5, at <«L 166C.
C«L 81» C: Sysedaa 41o«e«*aa> Pitalaaa Mae narauttos, Mk
wrta: aire Floraatita.
fol MSB Syaadaa dtaaeaauta 4* MaMoaado, adje: deo
Domluul·
p>L 685 0: gyaedaa diaeta···· Uaaaa TV, IW MU 17,
tie ortintue Mue aat taliaadaa.
CM. 41» Byoadae MMuie, IBW aat. sn, ·**. fadicta uti aeu
nlrtrata, arya laUaad·.
Col. dite, gyaeda· dtaaaaaaaa Ygrtasi·, 157» adU M, tege:
1677 auU 91, at Mt 786A

• Λ- ■ .3. ,. .·

\ V. . jj'

CaLTWD: Syaedaa dieaaema· Statuta·... 1577 Μ0Μ·bria 96,6, aub Oragane Mdda·..., h/e: aub Marea
FHala OaaaM·.
CaLTWC at ·Ι»Β: Statuta diaeeMto Brtaitwto, 1660-157», ea
rattraat ad «yanda· 6mn·—··· Brtaiwun, 1574 mr.
eaubrte 4, M.0UB.
Cei. 76»C: Statata agmadaita dieaeaato AmuIhm, 16M-I576,
Uft: 1IH6.
Cat 667: Sja. Artaud·, 1*0· aat 6», egu. tmiUa ted aaa ntaIrata, orge MMuia.
»46 A Aya. Qtaaaad* 'M· Aaaa aptada··.

I