P. LUDOVICUS I. FANFANI O. P. School of Divinity Library St. Louis, Missouri 63103 De Rosario B. I. Virginis HISTORIA - LEGISLATIO - EXERCITIA i Manuale practicum Directo­ ribus Confra terni tatum ipsisque SS. Rosarii sodalibus maxime utile et acco Π modatum. »T3*> TAURINI - ROMAE Ex Officina Libraria MARIETTI a. 1820 condita nunc MARII E. MARIETTI Sedis Apostolicae, S. RR. Congr. et Arclnep. Taurineneis Typographi. MCMXXX Nos infrascripti attente perlegimus opus cui titulus : « De Rosario B. M. Virginis », ab Adm. R. P. Leet. fr. Ludovico losepho Fanfani, Provinciali Romano Ord. nostri conscriptum, et dignum indicamus quod in lucem edatur. Romae, 19 Aprilis 1930. Fr. Antoninus Silli, O. P., S. Theol. Lector. Fr. Humbertus Degli Innocenti, S. Theol. Lector. /p/^· II Imprimi licet. Romae, die 28 Aprilis 1930. Fr. Ant. Lemonnyer. Ο. P. Vic. Gen. Mag. Ord. Nihil obstat. Augustae Taurinorum, 6 Augusti 1930. P. Ceslaus Pera, 0. P. Censor Deleg. Imprimatur. M Can. ALOYSIUS BENNA, Vic. Cap. DEC 2 9 ’49 ius proprietatis vindicabitur (25-IX-30). ■ PARENTIBUS MEIS UT MYSTICA ROSARUM CORONA QUAM IN TERRIS INNEXUERE SIT IAM EFFECTA CORONA GLORIAE DICATUM LECTORIB US Ex quo sacrum ministerium inter Fideles exercendum assumpsi, illico animadverti SS. Rosarii devotionem, licet ab omnibus dilectam et iibique locorum adhibitam, eam tamen non esse semper bene notam, in iis potis­ simum qiiae ad eiusdem historicam evolutionem et legislationem referuntur, dejectu praesertim alicuius libri, in quo clare et succincte, complete tamen, omnia quae ad Rosarium B. Μ. V. rejeruntur exposita sint, quique de jacili a Directoribus Conjraternitatum et ac­ quiri et consuli possit. Sunt utique libelli quam plurimi, sive in lingua la­ tina sive in vulgari eloquio, qui de hac saUcberrima de­ votione agunt; sed vel partialiter tantum· et nimis succincte, vel tantum ad devotionem popularem exci­ tandam, sine respectu ad partem historicam atque iuridicam, quae hanc pulcherrimam devotionem comi­ tantur; exceptis utique antiquis operibus, et etiam ex­ cepto percelebri opere in lingua germanica ab Adm. R. P. Esser 0. P. (postea Excellentissimo Episcopo) publicato et in linguam gallicam verso anno 1894. Omnia breviter colligere quae ad pleniorem huius devotionis cognitionem quoad eius historiam, legislatio­ X LECTORIBUS nem et exercitium conferre valeant, en mens nostra in hoc manuali componendo: quod prima vice italice editum, nunc revisum et ampliatum latine prodit in commodum praesertim Directarum Confraternitatum SS. Rosarii per totum mundum diffusarum. Si quod punctum retuli, sicut si qui fructus splen­ didioris cultus erga Reginam Sacratissimi Rosarii con­ secuturi sunt, ipsius Deiparae Virginis laudi et honori tribuatur, utpote auxiliatrici nostrae precibus piisque affectibus invocatae. Romae, in conventu S. Mariae supra Minervam; in Festo Annunciationis B. M. Virginis, (25 martii) anni 1930. Fr. Ludovicus I. Fanfani, O. P. INDEX CAPITULORUM pag. Dedicatio.......................................................................................vu Lectoribus............................................................................... ix sitSanctissimum Rosarium . . 1 I. Do natura et partibus essentialibus Sanctis­ simiRosarii........................................... 1 II. De Mysteriis...................................................... 4 III. De orationibus vocalibus................................. 8 IV. De nominibus Rosarii...............................15 V. De Rosarii historia et origine ... 20 VI. De Rosario Dominicanorum Ordini concredito 29 Caput I. — Quid § § § § § § Caput II. — De Rosarii recitatione § § .... 33 I. Conditiones ad bene recitandum Rosarium . II. Do Rosario in communi recitando ... 33 40 Caput III. — De Confraternitate SS.mi Rosarii § § § § § § § § § 44 I. Quid sit Confraternitas SS.mi Rosarii . 44 II. De erectione Confraternitatis ... 48 III. De Adscriptis ad Confraternitatem . . 58 IV. De privilegiis et beneficiis Confratruin . 64 V. Deobligationibus Confratrum ... 67 VI. De Directore Confraternitatis . . .73 VII. De Consilio dicectivo seu de administratione Confraternitatis..................... 80 VIII. De Sacello, Altari et Tabula (picta) Confraternitatis..................................... 84 IX. De Processione et Conventu mensili . . 89 . . INDEX CAPITULORUM XII 7W· .... 94 Caput IV. — De Devotionibus annexis § I. De Rosario Perpetuo..................................... 94 § II. De Rosario Viventi.................................. 105 § III. De Quindecim Sabbatis......................... 112 § IV. De Festo SS.mi Rosarii deque MenseOctobri 120 § V. De Missa privilegiata SS.mi Rosarii . .128 § VI. De Corona benedicta................................. 132 § VII. De Rosis et Candelis benedicendis in ho­ norem SS.mi Rosarii . . . . . 142 Caput V. — De Indulgentiis............................................ 148 I. De Indulgentiis in genere .... 148 II. De Indulgentiis SS.mi Rosarii deque condi­ tionibus ad earumdem acquisitionem . .154 § III. Index generalis Indulgentiarum SS.mi Rosarii 164 § § Caput VI. — Formulare Benedictionum ... . 187 I.Ad erigendam Confraternitatem . . .187 II. Ad fideles in Confraternitatem sollemniter recipiendos................................................... 190 III. Ad benedicendas CoronasRosarii . . .192 IV. Ad benedicendas Rosas................................... 193 V. Ad benedicendas Candelas Rosarii . .194 VI. Pro Benedictione in articulo mortis . .195 Constitutio Apostolica Leonis P. XIII de legibus, iuribus ac privilegiis Sodalitatis a SS.mo Rosario Index Alphabeticus rerum notabilium . . . 198 .209 DE ROSARIO B. M. VIRGINIS CAPUT I. Quid sit Sanctissimum Rosarium. § I. — De natura et partibus essentialibus Sanctissimi Rosarii. 1. — Rosarium sive Psalterium B. Mariae Virginis est « sacra quaedam formula precandi Deum in hono­ rem Beatae Mariae, qua per quindecim Salutationis Angelicae decades, interiecta singulis Oratione Do­ minica, quindecim praecipua Redemptionis humanae Mysteria piis meditationibus percensentur » (1). Utile perquam est ad hanc definitionem, ab ipsa Ecclesia in Festo Sacratissimi Rosarii traditam, ani­ mum intendere, cum huius devotionis indolem op­ time patefaciat: quae in eo consistit, ut orationi mentali vocalem apte commisceat, partes insuper es­ sentiales assignet, nimirum Mysteria, Orationem Do­ minicam et Salutationem Angelicam. Sine Myste­ riorum meditatione, etsi quamplurimae Orationes Dominicae et Salutationes Angelicae recitentur, non habetur Rosarium; sicut nec sine determinato nu­ mero Orationum Dominicarum et Salutationum, quantumvis Mysteria mediteris. « Quemadmodum, ait (1) Cfr. Breviarium Rom. Officium Sacratissimi Rosarii B. Μ. V. lect. IV. — S. Pii V Constit. : « Consueverunt Romani Pontifices », 17 Sept. 1569. 1 — Fanfani, De Rosario. 9 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM quidam scriptor (1), corpus et anima se uniendo viventem hominem constituunt, ita quod constituit viventem et vivificantem Rosarii orationem est unio affectivae meditationis cum precibus voca­ libus. Non quod oratio vocalis, cum bene fit, non sit ipsa sola bona oratio; sed essentiam Rosarii non constituit. Preces vocales sunt in Rosario veluti materia, cui sola Mysteriorum meditatio for­ mam et notam propriam imprimere valet ». Et clarissimus Miechoviensis addit: «Quod cor viventi, hoc meditatio Mysteriorum Redemptionis nostrae est Rosario: illud si auferas, vitam ademisti; me­ ditationem Mysteriorum a Rosario tolle, illud sus­ tulisti. Quod condimenta cibis, quod gemma anulo, quod horto flores, pascuis flumen, vallibus torrentes, hoc meditationes sunt Rosario; ex illis enim Rosa­ rium ornatum decorem fructumque capit. Quod sol diei, luna noctibus, navigantibus stellae, hoc me­ ditationes sunt Rosario » (2). Sola frequentatio ea que assidua huius orationis, quae iure merito Euangelii compendium appellatur, ostendere potest quanta sit sapientia modi huius peculiaris Deum deprecandi ; et quam « admirabile sertum ex an­ gelico praeconio consertum, interiecta Oratione Dominica, cum meditationis officio coniunctum, sup­ plicandi genus praestantissimum sit et ad immor­ talis praesertim vitae adeptionem maxime frugi­ ferum; quippe praeter ipsam excellentiam precum, exhibeat et idoneum fidei praesidium et insigne specimen virtutis per mysteria ad contemplandum proposita; rem esse praeterea usu facilem et populi (1) Cfr. P. Essf.k, O. P., Le Rosaire de la très S. Vierge, chap. I, Paris 1S94. (2) Miechoviensis, Discursus praedicabilis super Litanias Lauretan., Disc. 334, n. 1. Edit. Neapolitana, 1S52. I ! § I. DE NATURA ET PARTIBUS ESSENTIALIBUS SS. ROSARII 3 ingenio accommodatam, cui ex commentatione Nazarethanae Familiae offeratur domesticae societatis omnino perfecta species: eius idcirco virtutem Chri­ stianum populum numquam non expertum fuisse saluberrimam » (1). •' 2. — In definitione superius tradita sicut et in aliis circa Eosarium documentis, nulla fit mentio de Gloria Patri; hinc deducitur Gloria Patri non esse partem essentialem in recitatione sanctissimi Ro­ sarii; ideoque singulae decades posse ad libitum con­ cludi vel per Gloria Patri, vel per Requiem si in suf­ fragium defunctorum Eosarium recitetur, sine ullo Indulgentiarum praeiudicio (2). Consuetudo tamen adiiciendi singulis decadibus doxologiam Gloria Patri pulchre coronat Orationem Dominicam et Angelicam Salutationem : sic enim et conformamur antiquis­ simae praxi Ecclesiae adiungendi Gloria Patri in fine cuiusque Psalmi; et hymnum concinimus sanctis­ simae Trinitati, a qua dimanavit, ut ab indeficiente fonte, gratiarum cumulus qui per Mariam in mundo diffusus est. Anima contemplans, per Gloria Patri quasi per aureum quemdam filum vincit, ut ita dicam, rosas mysticae coronae, quam Mariae nectit, et psalterio decem chordarum cantat gloriam Dei (3). (1) Leo XIII, Encycl. * Diuturni temporis », 5 Sept. 1898. (2) Certo constat ipsum Summum Pontificem i. r. Pium IX Rosarium pro Defunctis non Gloria Patri sed Requiem conclusisse. Cfr. 11 Rosario, Memorie Domcnicane, anno XX, p. 87 et ss., ubi ostenditur consuetudinem recitandi Requiem pro Gloria, esso licitissimam, quin opus sit ut Gloria simul et Requiem recitentur, sicut quidam contendebant. (3) Del Corona, O. P. Le Rose di Maria, § XIII. — Retinendum est Gloria Patri esse apostolicae institutionis et iam time apud fideles in usu fuisse. In Concilio Nicaeno adiuncta sunt verba: sicut erat in principio etc. contra Arium, qui negabat Verbi Dei consubstantialitatem. Pariter antiquissimus est usus adiungendi Gloria Patri in fine Psalmorum (Cfr. Benedictus XIV, Feste Cristiano, lib. I, c. XII). 4 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM 3. — Quae de Gloria diximus applicanda sunt etiam omnibus aliis precibus quae recitationi Ro­ sarii aut praemitti aut apponi solent: puta Salve Regina, qua communiter in Italia, praesertim apud Dominicanos, Rosarium incipit; laculatoriae preces post singulas decades iterandae; Litaniae Lauretanae quae Rosarium claudere solent. Haec omnia laudanda certe sunt, utpote quae et sensum Chri­ stianum redolent et sacras indulgentias annexas habent; sed nullo modo ad essentiam Rosarii per­ tinent. 0 Partes essentiales in Rosario Mariano non sunt nisi tres, scilicet: Mysteria, Orationes Dominicae et Salutationes Angelicae, quae, ut ita dicam, na­ turam intimam Rosarii constituunt; aliae consuetae preces addi quidem possunt tum ante, tum post, tum infra ipsam Mysteriorum enuntiationem ; sed, etsi omittantur, Rosarium in sua nativa et essentiali in­ tegritate manet : sunt veluti partes liberae seu varia­ biles, secundum morem cuiusque regionis. Quod est bene notandum, pro recta applicatione, in casu, can. 934, § 2, ubi declaratur quod « indulgentiae penitus cessant ob quamlibet additionem, detrac­ tionem vel interpolationem ». Intelligendum est enim de additionibus vel subtractionibus vel interpo­ lationibus quae non sunt in usu; minime de iis quae, annuente ipsa Ecclesia, tamquam partes variabiles seu liberae alicuius precis a fidelibus habentur. § II. — De Mysteriis. 4. — Mysteria Rosarii vocantur quaedam evangelicae narrationis fragmenta, quae referuntur ad praecipua facta vitae lesu et Mariae. Sunt facta § II. DE MYSTERIIS Ο historica, quae in Palaestina, ubi abhinc iam viginti saeculis Redemptio nostra facta et consummata est, contigerunt; sed Mysteria appellantur, hoc est res secretae et arcanae, eo quod sub historiae vela­ mine veritates continent nostrae rationi impervias, uti, exempli gratia, Dei Incarnationem et Virginis Maternitatem, quae creati intellectus captum omnino excedunt, et nonnisi revelationis ope nobis inno­ tescunt. Mysteria Sacratissimi Rosarii quindecim recen­ sentur, videlicet: 1. Annuntiatio B. M. Virginis; 2. Visitatio Elisabeth; 3. Nativitas Domini; 4. Puri­ ficatio B. Virginis; 5. Inventio Domini in Templo; 6. Agonia Domini in horto; 7. Flagellatio; 8. Coro­ natio spinarum; 9. Crucis baiulatio; 10. Crucifixio; 11. Resurrectio; 12. Ascensio; 13. Descensus Spiritus Sancti; 14. Assumptio B. Virginis in caelum; 15. Co­ ronatio Beatae Mariae. Mysteria haec, ad eorum substantiam quod at­ tinet et ad ordinem logicum quo communiter enun­ tiantur, in recitatione sacratissimi Rosarii mutari nequeunt (1); dividuntur tamen in tres distinctas classes, quarum unaquaeque aliquid unum efficit. Priora quinque infantiam exhibent lesu vitamque eius absconditam cum Maria et loseph putativo patre, et vocantur Mysteria gaudii. Alia quinque immediate sequentia continent Redemptionis opus, cuius non minima pars fuit Maria, et sunt Mysteria dolorosa. Postrema quinque narrant glorificationem lesu et Mariae, ideoque appellantur Mysteria gloriae. Atque ita drama sacratissimi Rosarii secundum (1) S. Congr. Indulg., 13 Aug. 1726. C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM 6 mysteriorum obiectum in très partes seu potius actus divisum invenitur, quilibet autem actus in quinque scenas, quae sunt quinque Mysteria Gaudiosa, quin­ que Dolorosa, et quinque Gloriosa. Unaquaeque pars seorsim ab aliis recitari quidem potest, etiam inverso ordine, recitando scilicet prius Mysteria Dolorosa deinde Gaudiosa, aut prius Gloriosa deinde Dolo­ rosa et Gaudiosa (1). Quaecumque Mysteriorum series meditetur, indulgentiae eaedem omnino manent: sane expresse determinatum est, Indulgentias non integro Rosario, sed semper uni tertiae parti ad li­ bitum, nisi expresse contrarium dicatur, adnexas intelligendas esse (2). Nihilominus, cum solum una tertia pars Ro­ sarii cotidie recitatur, usus obtinuit recitandi die Lunae et die lovis mysteria Gaudiosa; die 21artis et die Veneris Dolorosa; die 2iercurii, Sabbato et Dominica mysteria Gloriosa (3): usus pulcher ad­ modum est, et retinendus, ut apud omnes Fideles uniformitas in recitatione, praesertim publica, SS.mi Rosarii servetur; quae si in omnibus oratio­ nibus, summopere in publicis commendanda est. 5. — Qui privatim Rosarium recitant non necesse est ut labiis Mysterium meditandum enuntient (4); cum autem Rosarium recitatur in communi hoc stricte requiritur et quidem intelligibilibus terminis. Equidem, qui cum aliis Rosarium recitat, meditari nequit nisi mysteria ab illo enuntiata, qui Direc­ toris partes agit (5). Quare, si qui praeest, prae­ ii) (2) (3) (4) (5) Acta S. Sedi» pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, n. 131. Ibidem, n. 125. S. Congr. de Induto., 7 Iui. 1893. S. Conor, de Induta., lui. 1839. Cfr. Rosario - Memoria Domenicane, Anno II, pag. 191. § II. DE MYSTERIIS 7 sertim cum Rosarium palam in ecclesia recitatur, non curat ut suae vocis sonus clare et distincte ad omnium ames perveniat, causa esse potest amis­ sionis Indulgentiarum; tunc enim non Rosarium re­ citatur, sed mera Salutationum Angelicarum series. 6. — In Rosarii ergo recitatione meditatio my­ steriorum numquam ab oratione vocali seiungi valet, quin ipsa Rosarii natura pereat. Neque tamen im­ possibile aut satis difficile esse mysteriorum medi­ tationem cum vocalibus precibus amice consociare existimandum est: quinimmo usus rem sat facilem demonstrabit. Enuntiatur mysterium, puta primum gaudiosum: dum os preces vocales recitat, mens convertitur aut ad bonitatem Dei qui propter nos incarnatur; aut ad incomparabilem dignitatem Mariae matris Dei; aut ad consensum quem ipsa Angelo praebet se Domini ancillam declarans; aut denique ad gratitudinis debitum quo erga Dei Verbum in­ carnatum Matremque eius sanctissimam omnes ob­ stringimur : et ex alterutra harum cogitationum certe excitabuntur in corde salutares allectus, quibus in divinarum contemplationum suavitatem nos trans­ feremur. — Si cui tamen, in initio saltem, difficilius cedat per totam decadem mysteria mente per­ volvere, non ideo ab huius salutaris devotionis frequentatione abstinere debet; eo magis quod ad sacras indulgentias lucrandas sufficit, pro medita­ tione, amans respectus in ipsa mysterii enuntiatione ante Dominicam Orationem cuiusque decadis, vel, agis placet, decade absoluta (1). Inmio S. Pon­ tifex Benedictus XIII, idiotis, qui Mysteria meditari (1) Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, Vol. I, cap. vin, η. 135. 8 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM plane nesciunt, easdem indulgentias concessit quibus ceteri fruuntur, dummodo conentur assuescere meditationi et initio cuiusque decadis Mysterium enuntient (1). S. Hieronymus Christianos hortabatur, ut flores in pratis hortisque Sacrarum Scripturarum lege­ rent, et vehementer optabat ut alumnorum alumna­ rumque cadentes facies Pagina Sancta susciperet. Fideles, quibus non semper facile erit immortalia Scripturarum volumina adire et versare, Marianum adhibeant Psalterium, in quo nihil reperitur, sive de Mysteriis sive de vocalibus precibus sermo fiat, quod ex fundo Scripturarum Sacrarum non eruatur. Ineffabilia illa mysteria cotidie in memoriam revo­ cata animos suavissima quadam unctione certo perfundent, qualem vox ipsius caelestis Matris efficeret, si nobiscum de divinis mysteriis deque via salutis colloqueretur. « Quare non id nimis affirmat um videbitur, concludit Summus Pontifex Leo XIII, quibus in locis et familiis et gentibus honorem pri­ stinum marialis Rosarii consuetudo retineat, nullam ibi iacturam fidei ab ignorantia pestiferisque erro­ ribus metuendam » (2). § III. — De orationibus vocalibus. Ί. — Praeter meditationem Mysteriorum, ad es­ sentiam Rosarii etiam pertinent quaedam preces vocales, scilicet Oratio Dominica et Salutatio An­ gelica , ut supra dictum est (Cfr. n. 1, pag. 1). (1) Const. « Pretiosus », 26 Mali 1727, in Bullario Ο. P., Vol. VI, p. 615 edit. Ripoil. Bremond, Rom. 1729-1740. — S. C. de Indulg., 18 Ian. 1811. (2) Encycl. « Magnae Dei Matris », 8 Sept. 1892. § in. DE ORATIONIBUS VOCALIBUS 9 Oratio Dominica vocatur a Tertulliano « substantia et breviarium Fvangélii ». Nec nos immorabimur in persuadendo quam vere ista asseruerit summus ille Fidei nostrae Defensor, aut quantum divini cele­ tur sub velamine simplicium verborum Dominicae Orationis. Hoc meminisse sufficiat, Pater noster esse orationem quam ipse Salvator noster lesus Christus docuit discipulos cum ab Eo petierunt : « Magister, quomodo orare debemus? ». Quibus Dominus non tantum respondit : « Sic orare potestis », sed : « Sic orabitis: Pater noster, etc. » (1). Hinc Pater noster di­ citur etiam Oratio Dominica, hoc est, Oratio Domini. « In Oratione Dominica — inquit S. Thomas (2) — non solum petuntur omnia quae recte desiderare pos­ sumus, sed etiam eo ordine quo desideranda sunt... «Manifestum est autem quod primo cadit in de­ siderio nostro finis, deinde ea quae sunt ad finem. Finis autem noster Deus est, in quem noster affectus tendit dupliciter: uno quidem modo, prout volumus gloriam Dei; alio modo, secundum quod volumus frui gloria eius; quorum primum pertinet ad di­ lectionem qua Deum in seipso diligimus; secundum vero pertinet ad dilectionem qua diligimus nos in Deo. Et ideo prima petitio ponitur: Sanctificetur nomen tuum, per quam petimus gloriam Dei; se­ cunda vero ponitur: Adveniat regnum tuum, per quam petimus ad gloriam eius pervenire. Ad finem autem praedictum nos ordinat... per se quidem bonum quod est utile in finem. Est autem aliquid utile in finem beatitudinis... directe et principaliter, secundum meritum quo beatitudinem meremur Deo obediendo; et quantum ad hoc ponitur: Fiat volun(1) Luc. xi, 2. (2) Summa thcol. II-II, q. 83, art. 9. 10 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM tas tua, sicut in caélo et in terra. Alio modo instrumentaliter et quasi coadiuvans nos ad merendum; et ad hoc pertinet quod dicitur: Panem nostrum quotidianum da nobis hodie: sive hoc intelligatur de pane sacramentali, cuius quotidianus usus pro­ ficit homini, in quo etiam intelliguntur omnia alia Sacramenta; sive etiam intelligatur de pane cor­ porali, ut per panem intelligatur omnis sufficientia victus... quia et Eucharistia est praecipuum Sacra­ mentum et panis est praecipuus cibus; unde et in Evangelio Matthaei scriptum est: supersubstantialem (panem), idest praecipuum, ut Hieronymus exponit. « Per accidens autem ordinamur in beatitudinem per remotionem prohibentis. Tria autem sunt quae nos a beatitudine prohibent. Primo quidem pec­ catum, quod directe excludit a regno... et ad hoc pertinet quod dicitur: Dimitte nobis debita nostra. Secundo tentatio, quae nos impedit ab observantia divinae voluntatis, et ad hoc pertinet quod dicitur: Bt ne nos inducas in tentationem; per quod non pe­ timus ut non tentemur, sed ut a tentatione non vin­ camur, quod est in tentationem induci. Tertio poen alitas praesens, ut quae impedit sufficientiam vitae, et quantum ad hoc dicitur: Libera nos a malo ». Quae conceptuum altitudo, quae pulchritudo ordinis ! 8. — Inde a primis Ecclesiae temporibus Oratio Dominica principalis pars fuit publici cultus, ideo que reperitur in omnibus liturgiis (1). Ipsa Missa initio (1) Celebris est editio Orationis Dominicae in 150 linguis, impressa typis bodonianis Parmae a. 1806 (forni. 43 X 18); celeberrima vero editio Congr. de Propaganda Fide (Romae 1870, form. 17 X 10) cui titulus: Oratio Do­ ni inica in CCL linguas versa et CLXXX characterum formis vel nostratibus ■expressa, curante Petro Marietti, etc. I § III. DE ORATIONIBUS VOCALIBUS 11 constabat unice ex consecratione et Oratione Dominica. Usus autem uniendi Orationem Dominicam Angelicae Salutationi invaluit post saeculum millesimum; et, si Traditioni fidem adhibere velimus, S. Dominici temporibus, eiusque potissimum opera, hic usus in populis introductus et propagatus est. Sane in recitatione SS.mi Rosarii, a S. Patriarcha Dominico, ut videbimus, instituti (cfr. infra, n. 14 et seq.), Oratio Dominica praecedit, cuiusque decadis initio, recitationem Salutationum Angelicarum, ut aptissima quaedam supplicatio, quam per manus Beatissimae Virginis, a nobis dulci Dei Matris no­ mine pluries invocatae, Patri nostro deferimus qui in caelis est, ut tanta Mediatrice obtinere valeamus, quae nostris meritis numquam concederentur. 9. — Post Dominicam Orationem Salutatio Angelica subsequitur: quae nil aliud est quam, ut ipsum no­ men sonat, salutatio Angeli ad Virginem plenam gratia et inter omnes mulieres benedictam propter fructum ventris eius; cui adiungitur deprecatio ut in vita et in morte suo nos favore prosequatur. Duabus partibus igitur constat. Prima pars saluta­ tionem continet Angeli Gabrielis a Deo missi ad Virginem, ut ei Incarnationis nuntium afferret: Ave, gratia plena, Dominus tecum, benedicta tu in mulie­ ribus (1); atque omen S. Elisabeth: Benedictus fructus ventris tui (2). Nomen lesus adiunctum est a Papa Urbano IV, anno circiter 1262. Altera pars compo­ nitur ex invocatione ad B. Virginem: Sancta Maria, Mater Dei, ora pro nobis peccatoribus, quam in Con­ cilio Ephesino adiectam esse volunt; et ex ceteris (1) Luc. i, ‘28. (2) Luc. I, 42. ■ I ■ I I I I I I 11 I 12 § III. DE ORATIONIBUS VOCALIBUS C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM tenerrimis verbis nunc et in hora mortis nostrae, amen, quae fidelium pietas introduxisse videtur. Salutatio Angeli ad Mariam et verba S. Elisabeth leguntur iam inde ab anno 592 in An tip h on ari o S. Gregorii Magni; sed S. Pius V primus fuit, qui approbavit et inseri iussit in Breviario Romano Salutationem Angelicam ex integro, sicut hodie habetur (1). Audiamus nunc aliqua saltem quae de Angelica Salutatione Sancti loquuti sunt: «Certe Virgo, in­ quit S. Bonaventura, libenter nos salutat cum gratia, si libenter eam salutamus cum Ave Maria » (2). — S. Petrus Canisius de Salutatione Angelica disse­ rens: «Placet, ait, hoc officium salutatae Virgini, quae procul dubio pie salutantes quodammodo re­ salutat » (3). — « Valde grata et accepta est SS.mae Virgini haec Angelica Salutatio — scribit S. Alphonsus — quia tunc ei renovari videtur gaudium quo est affecta cum a S. Gabriele comperit se esse electam Matrem Dei » (4). — Denique, ut alios complures omittamus, sic loquitur B. Alanus a Rupe: «Caelum gaudet, omnis terra stupet, Satan fugit, infernus contremiscit, mundus vilescit, cor in amore liquescit, torpor evanescit, caro marcescit; abscedit tristitia, venit nova laetitia; crescit devotio, oritur com­ punctio; spes proficit, augetur consolatio; recreatur (1) Iu quibusdam regionibus mos est ia recitando Rosario adlungcndl verbo « lesus * Salutationis Angelicae brevem enuntiationem mysterii meditandi: v. g. lesus, qui de Maria Virgine natus est. Hic mos antea re­ probatus, fuit postea probatus ab Ecclesia sino praejudicio Indulgentiarum; nec solum pro iis locis in quibus iam vigebat, sed ubique (S. Poenit., 22 Ion. 1921). (2) Speculum B. Μ. V., lect. IV. (3) De Maria Virgine incoin parabili et Dei Genitrice Sacrosancta, 1. III, cap. ii. (1) Le glorie di Maria: Parte II, De’ vari ossequi verso la SS. Vergine. Osbequio I. , ! i ί : 13 animus et confortatur affectus cum dico: Ave Ma­ ii ria » (1). 10. — Si igitur tanta est pulchritudo et potentia Angelicae Salutationis, mirandum non est si hanc O / in Rosario iterum iterumque repetere debeamus, ad Angelorum instar, qui in caelis non cessant in­ desinenter dicere augustissimae Triadi: Sanctus, Sanctus, Sanctus Dominus Deus Omnipotens (2). « Amanti semel aspexisse non sufficit » inquit Sanc­ tus Gregorius; et nos adiungimus amanti non suffi­ cere semel dixisse, quia « amor unum verbum habet, quod semper iteratum numquam repetitur » (3). Propterea nos qui amantes filii SS.mae Virginis esse debemus, singulis mysteriis decies Salutatio­ nem Angelicam iteramus, cantum caelestem in quo celebratur totus amor universi erga magnam illam Feminam, quae est mater et regina nostra. « My­ sterium praecentio quaedam est, ut ita dicam; qua data, anima contemplans decem chordas sui Psal­ terii tractat, omnes que chordae unum eumdemque sonum reddunt: Ave Maria» (4). 11. — Hic autem, ut pauca addamus de exteriori forma seu dispositione qua partes SS.mi Rosarii mirabiliter inter se conseruntur, abs re non erit indigitare: Cur, etsi pulchrum et sublime sit pluries SS.mae Virgini Angelicam Salutationem repetere, cur, inquam, in recitando Rosario praecise centies et quinquagies iterari debeat? — Atque multae sunt (1) (2) (3) (4) De Psalterio seu Rosario etc., P. IV, Scnn. 3, cap. x\'x. Apoc. iv, 8; — Is., vi, 3. Lacokdaire, Vie de S. Dominique, C. VI. Del Corona, O. P., Le Rose di Maria, § XI. 14 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM J mysticae significationes, quas scriptores invenerunt de numeris SS. Rosarii. S. Pius V in aliqua Bulla haec verba habet: «In Rosario seu Psalterio Beatae Mariae, eadem Bea- j tissima Virgo Salutatione Angelica centies et quinquagies, ad numerum Davidici Psalterii repetita, veneratur » (1). Psalmi, a Spiritu Sancto dictati, sunt divini hymni et sacri cantus qui in Veteri Te­ stamento canebantur in sacrificiis Numini oblatis. ; Hi psalmi, numero centum et quinquaginta, collecti habentur in aliquo S. Scripturae libro qui Psal- ! terium nuncupatur; qua voce significatur non so- : lum collectio seu liber Psalmorum, verum etiam instrumentum. Psalterium erat velut quaedam ci­ thara decem chordarum, qua cantabantur a ludaeis sacra cantica et praecipue Psalmi Davidici, qui prae- I cise numero centum et quinquaginta in Sacra Scri­ ptura V. T. numerantur, quique Psalterium ab instru­ mento quo canebantur sunt appellati. Quocirca ipse David in aliquo psalmo exclamat: Deus can­ ticum novum cantabo tibi; in psalterio decachordo psallam tibi (2). lam vero, Rosarium recitando, etiam nos canimus caelesti Reginae hymnum semper novum amoris nostri; nos etiam psalmos modulamur cithara decem chordarum iterando decies, velut per decem distinctas vibrationes, salutationem Ave Maria. Sicut ergo Psalterium Davidicum compo­ nitur ex 150 psalmis, divisis, ut notat S. Thomas, in tres quinquagenas, quae comprehendunt tri­ plicem statum populi fidelis, poenitentiae scilicet, iustitiae et gloriae (3); sic etiam Rosarium compo(1) Consueverunt, 17 Sept. 150G; in Bullar. Ord. Praed., v. V, 223. (2) Psal. cxliii, 9. (3) Prooemium in Psalmos. § IV. DE NOMINIBUS ROSARII 15 nitur ex 150 Salutationibus in tres coronas distin­ ctis, poenitentiae, iustitiae et gloriae. S. Carolus Borromaeus aliam significationem tri­ buit numeris Rosarii: «Quod ad eius divisionem spectat, ait, quinque Pater noster totidem Christi plagas referunt; decem Ave Maria totidem Dei praecepta; numerus vero quinquaginta Ave Maria solemnis illius lubilaei annum, quo ex Scriptura peccatorum remissio adumbratur, nobis exhibet. Quicumque ergo praedicto orationum numero ad Christum Dominum habet orationem eiusque Matrem reveretur, hic a Deo intendit exposcere per Christi passionem eiusque Matris intercessionem et preces, ut integram omnium peccatorum remissionem obti­ neat, et gratiam qua tota mente divina eius prae­ cepta valeat observare » (1). Hae mysticae interpretationes haud paucis ali­ quam levitatem redolere fortasse videbuntur: at­ tamen sunt cogitationes Sanctorum; nec frustra in laudem Dei scriptum est: « omnia in mensura et numero et pondere disposuisti » (2). § IV. — De nominibus Rosarii. 12. — Peculiaris modus deprecandi B. Virginem, quem iam in sua natura et singulis partibus descripsi­ mus, quique nunc Rosarium apud omnes audit, non semper sub isto nomine agnitus fuit, aut sal­ tem non hoc nomine tantum insignitus est. Iam a pristina aetate Rosarium nuncupatum est etiam Psalterium Mariae, sive quia centum et quinquaginta (1) Act. Eccl. Medial., pag. 7, Litt. Pastor. (2) Sap. xi, 21; — cfr. etiam P. Sektillanoi a, in Itosario. Memoris Do· menicane, an. 1916, pag. 557. 16 § IV. DE NOMINIBUS ROSARII C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM Salutationes Angelicae respondent numero Psalmo­ rum quibus constat Psalterium Davidicum, ut supra dictum est (1), sive quia fideles Rosarium adhibent loco illorum canticorum divinam poësim redolen­ tium. Equidem Ecclesia Novi Testamenti Davi di cos Psalmos sibi vindicavit et in Breviario inseruit; sed Breviarium penes sacerdotes fere unice reman­ sit, nec incultis hominibus cantica illa immortalia pleno sensu affectuque legere aut canere facile fuit. Huic difficultati ipsa Beata Virgo Rosario supplevit, quod ex fundo divinarum Scripturarum depromptum, in mysteriis et precibus historiam doctrinamque Evangelii refert. Vocari posset Breviarium laicorum, cuius auctrix est ipsa Dei Mater, quodque ideo optimo iure nuncupatur Psalterium Mariae. Rosarium etiam Pater noster dictum fuit (2); nec ea appellatio significatione carebat; nam cum nos in Oratione Dominica postulemus quae a Deo desiderari possunt, seu potius ea quae ab Illo expe­ tere debemus, ideo quo facilius in recitando Rosario a Deo desiderata consequamur, post unamquamque Dominicam Orationem, meditamur unum ex prae­ cipuis mysteriis nostri Redemptoris, omnis gratiae et benedictionis fontis, dum ore, Salutationibus Ange­ licis repetitis, auxilium Virginis imploramus. Sed communius nomen quo Ecclesia ipsa id (1) Cfr. num. praeced. (2) Cfr. Acta SS., dio 30 Apr. 1. II, c. 2, n. 131, tom. III, p. 886; — Polydorus Vibgilius, Dc inventoribus rerum, 1. 5, cap. 9: «Cetorum ut rationem cum Deo habere possemus, quoties ipsam Dominicam precem cum angelica Salutatione recitaremus, est modus orandi postremo inventus per calculos, ut ita dicam, ligneos quos vulgo modo prcculos modo Patres nostros appellant. Ii numero quinquaginta quinque, ita ordine distinguun­ tur, ut post denos singuli maiusculi affigantur filo (sunt enim perforati); et quot hi sunt, toties dominicam precem, quot illi toties angelicam Sa­ lutationem, ter numerum ineundo, recitent, terque symbolum brevius in­ ferant; et id Divae Mariae Virginis Psalterium nuncupant». I i 1 ' ' ! ] 17 genus orandi denominat, est Rosarium, hoc est hortus rosarum seu rosarum plantatio; reservato no­ mine Coronae Beatae Mariae Virginis tertiae Rosarii parti quae quinque decadibus coalescit (1). Et in istis nominibus, Rosario scilicet et Corona Mariae, quae populorum fides adinvenit et saecula consecrarunt ad designandum illum specialem modum deprecandi B. Virginem quem supra descripsimus, iuvat paulisper immorari, ut eorum symbolismus nos intimius devotionem SS.mi Rosarii penetrare faciat, eiusque fortiorem amorem cordibus nostris infigat. 13. — Verbum Rosarium illico nos inter flores et rosas transfert, atque in mentem revocat symbolismum medii aevi, quando homines, sensu Chri­ stiano praediti, rerum naturae diligentissime studentes, has nullo modo considerare poterant ceu corpus sine vita, quinimmo mysteriosas quaerebant relationes cum officiis et opinionibus hominis a Deo redempti. « Flores praesertim — scribit Montalembert (2) — exhibebant iis venustissimas ima­ gines mutumque sermonem quo tenerissimos et vi­ vissimos sensus exprimerent. Rudes et docti amice consociabantur ut istis suae cotidianae attentionis obiectis nomina inderent illorum virorum quos (1) Haec distinctio inter Rosarium integrum et tertiam Rosarii partem remanet plus minusve in omnibus linguis. In lingua gallica plusquam in aliis hoc animadverti potest: nam qninque decades appellant Chapelet, et Rosarium integrum Rosaire. Antiquitus mos erat etiam vocandi Psalte­ rium B. Virginis Rosarium integrum et Rosarium tertiam partem. Cfr. Al­ berto de Castillo, qui in opere II Rosario della Gloriosa V. M. intitolato: Esercizio Spirituale dei buoni Cristiani, (Venetils 1569) refert quod in sta­ tutis Confraternitatis bononiensis a P. lacobo Sprenger erectae, legitur: Omnes quindecim Dominicae orationes et centum quinquaginta Salutationes vocantur Psalterium; et una cx tribus partibus h. c. quinque Dominicae ora­ tiones et quinquaginta Salutationes vocatur Rosarium B. Μ. V. (2) Histoire de S. Elisabeth, Introduction. 2 — Fanfani, De Rosario. 18 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM prae ceteris diligebant; nomina Apostolorum, San­ ctorum quibus magis delectabantur, Sanctarum de­ nique quarum innocentia et puritas in intacta flo­ rum pulchritudine reflecti videbantur. Sed Maria potissimum, flos iste florum, haec rosa sine spinis, hoc lilium sine macula (1), possidebat innumeros flores, quos eius dulce nomen multo pulchriores carioresque populo reddebat. Unaquaeque pars vestimen­ torum quae in terris ipsa gessit repraesentabatur flore aliquo ceteris pretiosiore, sicque habebantur totidem veluti reliquiae ubique diffusae et conti­ nenter renovatae ». lam a saeculo vni Sanctus loannes Damascenus scripserat illa verba, postea ab Ecclesia in sua Liturgia introducta: «Sicut spina rosam genuit ludaea Mariam » (2). Et S. Bernardus in sermone quodam de B. Virgine hanc habet antithesim: «Heva spina fuit, Maria rosa exstitit. Heva spina vulnerando, Maria rosa omnium affectus mulcendo. Heva spina infligens omnibus mortem; Maria rosa reddens salutiferam omnibus sortem » (3). Quae cogitationes et verba eruuntur ex illo Ec­ clesiastici loco : « Quasi cedrus exaltata sum in Li­ bano et quasi cypressus in monte Sion; quasi palma exaltata sum in Cades et quasi plantatio rosae in Iericho»(4); quem ipsa Ecclesia et Patres aptant communiter Beatissimae Virgini. Unde appellatio Rosa mystica, quae cantatur in Litaniis lauretanis et applicatur Beatae Virgini, ab omni retro antiqui(1) Castitatis lilium, rosa sine spina, flos florum, sunt expressiones Ec­ clesiae quas millies iterabant poetae omnium regionum saeculis xn et xm (Cfr. RagaY, Hymnarium quot. B. Μ. V. ex hymnis medii aevi, pagg. 12, 33, 218 et alibi). O vaya mia rosa, ait S. Alphonsus de Ligorio in suis Canzoncine in onore della B. V. Maria. (2) Cfr. Breviarium Dom., in co Ulli B. Μ. V., resp. VI. (3) Sermo de B. Maria (Cfr. Brcv. Rom., in Solemn. SS. Rosarii B. Μ. V.). (4) EcclL xxiv, 17 et 18. I § IV. DE NOMINIBUS ROSARII 19 tate repetenda est et communissima fuit in medio aevo. Ipse Poëta Aligherius canit: Eccur formosum te non convertis ad hortum, Qui sub Christi radiis floribus induitur? Hic rosa adest in qua assumpsit mortalia membra Divinum Verbum... (1). Pictores itali, imo pictores omnium nationum valde delectabantur in depingenda Virgine inter rosas vel in horto rosarum. Philippus Lippi, inter alios, in sua tabula, quam vocant La Madré Pia, Beatam Virginem adorantem divinum Infantem expressit, circa quam stant quat­ tuor Angeli et parvulus loannes Baptista, dum alius Angelus rosas et flores super Infantem effundit: totaque scena perficitur aliquo marmoreo cancello — hortus conclusus — post quem extenditur ma­ gnificus hortus, rosarum plenus et florum. Botti­ celli etiam habet La Madonna deTie Rose. Si ergo Maria est Rosa mystica Christianismi, mi­ randum non est illos electos flores sacratissimi Rosarii qui sunt Mysteria, Orationes Dominicae et Angelicae Salutationes, accepisse nomen Rosarum, et totum compositum Rosarium appellari. Cornelius a Lapide in illum Ecclesiastici locum: quasi plantatio rosae in lericho, scribit: «Rosa B. Virginis venustatem, dignitatis item et gratiae suaveolentiam, cum puri­ tate vitae, caritatis ardore morumque suavitate coniunctam nobis exhibet... Atque hac de causa B. Virginem quasi rosam caelestem fideles rosario sive corona, centies et quinquaginta iterando Salu(1) «Che tu non ti rivolgi al bel giardino Che sotto i raggi di Cristo s’inïloraî Quivi è la rosa, in cbe il Verbo divino Carne si fece... ». (Parad. XXIII, 71-74). 20 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM tationem Angelicam honorant » (1). Et in alium Ec­ clesiastici locum : obaudite me, divini fructus, et quasi rosa plantata super rivos aquarum fructificate, idem A Lapide inquit: «Totus hic locus apposite accom­ modatur Rosario B. Virginis, utpote matris aeternae Sapientiae; quot enim Salutationes Angelicas, tot rosas mysticas annumeramus B. Virgini, iisque quasi i corona eam ornamus ; unde a rosis hisce nuncupatum est Rosarium » (2). Sicut igitur in Apocalypsi legitur Mariam caeli Reginam stellis duodecim coronari, sic nos in terris eam ceu cordis nostri Reginam mystica Rosarii corona decoramus, adiecto titulo: Reqina Sacratis­ simi Rosarii; spe bona freti et nos olim ab Ea co­ ronatum iri, corona quam reddet nobis Dominus in illa die iustus index (3), et quae nobis afferet immar­ cescibilem gloriam (4). Atque hoc est praemium quod nobis sperare debemus, si throno B. Virginis saepe et cum pietate odoratas coronas Salutationum Angelicarum innexuerimus, cum fervore Rosariw II recitando. Mariae enim illa Sacrae Scripturae verba applicantur: « Quicumque glorificaverit me, glori­ ficabo eum » (5). 1 § V. — De Rosarii historia et origine. 14. — Scriptum est Rosarium historiam non ha­ bere, nec eam, fortasse, umquam habiturum esse. Sane, sicut alia multa dona prae ceteris excellentia, (1) (2) (3) (4) (5) In Eccll. XXIV, 18. In Eccll. xxxix, 17 II ad Tim. iv, 8. I Petr. v, 4. I Reg. ii, 30. § V. DE ROSARII HISTORIA ET ORIGINE 21 quae Deus hominibus impertivit, sicut vita ipsa illius Feminae a cuius manibus Rosarium nobis do­ natum III est, primitiva istius devotionis historia si­ lentio et umbra obruitur (1). Praeter venerabilem traditionem, quae Rosarium a S. Patriarcha Domi­ nico, inspirante Beatissima Virgine, repetit, nullum certum documentum ad nos usque pervenit ex quo indubitanter deduci possit tempus abaque adiuncta in quibus Rosarium institutum sit. Ipsi primi S. Do­ minici biographi nec verbum habent de origine Ro­ sarii; unde scriptores quidam (2) censuerunt aut Rosarium iam ante S. Dominicum extitisse, aut postea et institutum et promulgatum esse, opera praesertim cuiusdam sodalis Ordinis Praedicatorum, B. Alani scilicet a Rupe, qui exeunte saeculo xv floruit. Neque intentio nostra est quaestionem hanc historicam hic funditus prosequi; sed reverentes potius antiquissimam traditionem, quae plurium SS. Pontificum auctoritate confirmata est usque in prae­ sentem diem, paucis verbis ea colbgemus quae de ori­ gine Rosarii veteres narrationes nobis tradiderunt (3). En ergo quomodo discipulus quidam B. Alani Rupensis, in aliquo sermone de Confraternitate Sacratissimi Rosarii, summatim veterem traditionem de institutione Rosarii exponit: Legimus, inquit, S. Dominicum, cum Albigensibus frustra initio praedicaret, quodam die cum SS. Virgine de ea re in oratione conquestum esse. Cui Illa: Ne mireris — respondit — quod in hunc usque diem tam exiguum tuorum laborum fructum perceperis ; in (1) Cfr. Drane, Vila di S. Domenico, c. 10. (2) Cfr. Bollandistas, Vita S. Dominici, die 1 augusti; P. De Feis, Oriffinc della istituzionc del SS. Rosario, Firenze, 1907. (3) De origine Rosarii cfr. etiam num. 27. 22 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM sterili terra sevisti, nondum Divinae Gratiae rore perfusa. Cum Deus terrae faciem renovare voluit, immisit in eam fecundum imbrem Angelicae Saluta­ tionis; praedica Psalterium meum compositum ex 150 Salutationibus et 15 Orationibus Dominicis,/ et pingui messe laetaberis. Incepit inde Dei famulus hanc devotionem populo praedicare et quamplurimas animarum conversiones obtinuit (1). lam vero sciendum est quod temporibus S. Domi­ nici (saeculis xn et xin) grassabantur, praesertim in partibus australibus Galliae, haereses Valdensium et Albigensium, sed Albigensium acrius. Albigen­ sium haeresis ex Manichaeismo orta, stupide infitia­ batur Mysteria Christi; et triplici negatione, quasi nota quadam, a ceteris distinguebatur, unitatis sci­ licet Dei, libertatis humanae et sanctitatis matri­ monii: praeterea, ad tantae impietatis sigillum, cona­ batur etiam detrahere de diademate Christi Matris Mariae, pulcherrimam eius capitis gemmam, virgini­ tatem nempe et divinam materni tat em, ipsam Beatam Virginem turpissimis nominibus designando (2). Cum S. Dominicus vitae suae apostolicae in Galba meridionali initium fecit, contra huius sectae hae­ reticos, qui numero et potentia quam maxime con­ valuerant, ei plurimum decertandum fuit in bonum Ecclesiae et salutem animarum: prius quidem una cum legatis Summi Pontificis, dein solus, per duodeciin annos durissimum bellum contra Albigenses sustinendo. Sed heu! quam exigui fructus, qui nec labores tanti A’iri aequabant nec meritum. Ignorantia ipsorum elementorum catholicae religionis prae-12 (1) Mag. Corn. df Sneckis, Sermones XXI super Confr. De Serto Ro­ saceo. Serm. X. (2) Cfr. P. Esser O. P., La Rosaire etc., c. V, n. G notam. § V. DE ROSARII HISTORIA ET ORIGINE 23 cipua causa erat tantorum malorum ; neque conatus ' unius hominis, licet sancti, sufficere poterant âd re­ vocandos populos ad tramitem religionis Christianae. I Tunc demum S. Dominicus, in ea animi deiectione et urgente necessitate tot animarum saluti consu­ lendi, cogitavit de aliis sociis sibi adiungendis, qui lucrandarum animarum eodem zelo succensi se totos devoverent ad evangelizandos illos populos haeresi infectos, divinique verbi ministerio, sicut ipse, impigre insisterent. Haec prima idea fuit pri­ mumque germen Ordinis, quem postea condidit S. Dominicus sub nomine Fratrum Praedicatorum. Interea tamen studebat S. Dominicus quodnam esset facilius aptiusque medium ad fidem inter illas gentes reducendam; quinam efficacior simpbciorque modus quo eas in rebus religionis erudiret. Si populi isti legere, saltem pro magna parte, scivissent, potuisset ille catechismum conficere, ubi veritates fidei clare et simpliciter exponerentur; sed ea aetate qua admo­ dum pauci scribere et legere valebant, ars impri­ mendi, quae hodie quarta potentia nuncupatur, I etiam si extitisset parum certe profuisset. Age vero, si fidem adhibeamus S. Catharinae Senensi in eius Dialogo (1), S. Dominicus missus est a Deo in mundum, Virgine Maria intercedente, ut haereticos eradicaret. Quid igitur prohibet, quominus difficil­ 1 limo eius missionis momento, ipsa Beata Virgo Do­ ! minico adfuerit opitulatura, et ad instruendos fideles quos ipse et debebat et cupiebat evangelizare, ei tradiderit pretiosum libellum, Rosarium nempe, omnibus legibilem et in quo mysteria aeternae sa­ lutis tanta perspicuitate et simplicitate exponuntur, (1) Dialogo della Divina Provvidenza, trat. IV, c. 158. 24 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM ut quamvis ipsius divinitatis arcana concludat, omnium tamen captui sit accommodatissimus? Vere II Deo dignum redigere ad formulam simplicissimam quam omnes, vel pueri, illico addiscere possint, totam religionis doctrinam; dignum quoque Maria, quae dum suggerit Rosarium S. Dominico ut aptis­ simum medium ad mysteria Filii in mente fide­ lium renovanda, honori quoque suo consulebat, praestans ut sui capitis pulcherrima aureola vir­ ginitatis et divinae maternitatis non obscuraretur. Et hic abs re non erit animadvertere Beatissimam Virginem nostris etiam diebus, quibus virginitatis eius flos venustissimus a multis, heu dolor! vitu­ peratur, ad integritatem et virginitatem suam prae­ dicandam, in specu Lapurdensi, sicut temporibus S. Dominici in specu prope Tolosam, inter rosas, ma­ nibusque Rosarium evolventem, apparuisse. 15. — Vult ergo traditio Rosarium a S. Dominico institutum fuisse inspirante Beata Virgine (1). Sic loquuntur lectiones Breviarii Dominicarii in festo SS.mi Rosarii, et praecipue lectiones diei octavae, in quibus SS.ma Virgo appellatur explicite Sacra­ tissimi Rosarii Inventrix et S. Dominicus Promoter seu potius Primus huius devotionis in populis pro­ mulgator (2). Huic assertioni concordant testimonia omnia Summorum Pontificum, qui semper S. Do­ minicum Marianas rosas primum in populos elfu(1) Quomodo Rosarium temporibus S. Dominici recitatum fucrit, et quomodo explicari possit silentium primorum scriptorum eius vitae circa hanc devotionem, breviter dicemus cap. Ill, § 1, cum de Confraternitate erit sermo. (2) Etiam Malvenda, celebris rerum dominicanarum historicus, in suis Annalibus Ord. Pracd. ad annum 1215, c. 19, p. 133, haec textualia verba de Rosario profert: «Sancta igitur Dei Genitrix inventrix, Sanctus Domi­ nicus potius promulgator extitit ». § V. DE ROSARII HISTORIA ET ORIGINE 25 disse, fidemque per ipsum revixisse proclamaverunt. Unde Benedictus XIV, cum adhuc fidei promotor in Sacrorum Rituum Congregatione versaretur, in quodam voto de hac materia, hoc propemodum ar­ gumentum conficit (1): «Petitis, utrum S. Domi­ nicus sit vere Rosarii institutor, vosque perplexos dubiisque implicatos ostenditis? Sed quanti facitis testimonia tot Summorum Pontificum, Leonis X, Pii V, Gregorii XIII, Xysti V, Clementis VIII, Ale­ xandri VII, Innocentii XI, Clementis XI, Innocentii XIII, et aliorum, qui institutionem Rosarii unanimiter S. Dominico adiudicarunt, Praedicato­ rum Ordinis Fundatori, viro Apostolico ipsisque Apo­ stolis conferendo, qui non sine Spiritus Sancti afflatu tam admirabilis ac caelestis plane inventi, nempe Rosarii, extitit cogitator, auctor, promulgator et cla­ rissimus ubique terrarum Christiani orbis praeco? ». Pius IX etiam et Leo XIII, occasione data, semper hanc laudem S. Dominico attribuerunt. Quinimmo, operis pretium est celebris devotionis historiam resumere ipsissimis verbis Leonis XIII, in prima Encyclica de Rosario. « Nemo vestrum ignorat, Ve­ nerabiles Fratres, quantum laboris et luctus, sae­ culo duodecimo exeunte, sanctae Dei Ecclesiae intulerint Albigenses haeretici, qui recentiorum Mani­ chaeorum secta progeniti, australem Galliae plagam atque alias latini orbis regiones perniciosis erroribus repleverant; armorumque terrorem circumferentes, late dominari per clades et ruinas moliebantur. Contra huiusmodi teterrimos hostes virum sanctis­ simum, ut nostis, excitavit misericors Deus, in­ clytum scilicet Dominiciani Ordinis Parentem et Con­ ii) Cfr. Analecta Juris Pontificii, Romae 1860, t. II, coli. 1379 et sa. 26 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM ditorem. Is integritate doctrinae, virtutum exemplis, muneris apostolici perfunctione magnus, pugnare pro Ecclesia catholica excelso animo aggressus est, non vi, non armis, sed ea maxime preca­ tione confisus, quam sacri Rosarii nomine ipse primus instituit, et per se, per suos alumnos longe lateque disseminavit. Dei enim instinctu ac munimine sentiebat futurum ut eius precationis ope, tamquam validissimo instrumento bellico, victi hostes profligatique vesanam impietatis audaciam deponere co­ gerentur. Quod reipsa evenisse compertum est. Ete­ nim ea orandi ratione suscepta riteque celebrata ex institutione Dominici Patris, pietas, fides, concordia restitui, haereticorum molitiones atque artes disiici passim coepere: ad haec, plurimi errantes ad sani­ tatem revocati, et catholicorum armis, quae fuerant ad vim propulsandam sumpta, impiorum compressus furor » (1). In memoriam huius miri fidei triumphi de haeresi reportati, et in perenne signum grati animi fi­ delium erga Beatam Virginem, cuius intercessioni acceptam victoriam referebant, depictae sunt duae tabulae, una Mureti in sacello S. lacobi, altera vero Tolosae, ubi B. Virgo repraesentata fuit manu co­ ronam tenens; Sanctus autem Dominicus et Simon de Alontfort flexis genibus ad eius pedes. Gallica revolutione saeviente, duo haec pretiosa et anti­ quissima monumenta, quae primas Rosarii laudes concinebant eiusque originem testabantur, perie­ runt; memoria tamen in historia perstat (2). (1) Encyclica « Supremi Apostolatus », 1 Sept. 1S83. (2) Cfr. P. Esser O. P., Le Rosaire etc., cap. 5, η. 9. § V. DE ROSARII HISTORIA ET ORIGINE 27 16. — Post aliquot a morte S. Dominici annos, celebris Rosarii devotio, quae ubique viguerat, sive propter teterrimas pestilentias, quae fere totam Europam sunt depopulatae, sive propter nefastum schisma occidentale quo tam diu Ecclesia scissione laboravit, sive aliis de causis, vix elapso saeculo ab eius institutione, paullatim excidere visa est. Non ita tamen ut eius memoria prorsus obliteraretur ; imo in quibusdam regionibus, uti e. g. in Anglia, consue­ tudo Rosarii numquam intermissa est, sed vivax in populis perseveravit tam decimo tertio quam decimo quarto saeculo ; cuius facti non pauca supersunt documenta (1). Paulo autem ante impiissimum Lutherum funestissimarum haeresum sato­ rem, et paucis annis etiam ante detectionem regionum Americae, quae ad fidem Evangelii addu­ cendae erant, Rosarium, opera potissimum Beati Alani a Rupe eximii contionatoris ex Ordine Prae­ dicatorum, revixit et per totum terrarum orbem cito diffusum est. Tradunt Beatum Alanum ideo Rosarium indefesse propagandum suscepisse, quia ipsa Beata Virgo id ei revelavit imo et imposuit, simul pollicitans se innumeras gratias suae Coronae devotis esse concessuram, quas nos cognoscimus sub nomine Quindecim Beatissimae Virginis promissio­ num suo Rosario devotis (2). Item, memoriae pro­ ci) Cfr. Drane, Vita di S. Domenico, c. X. — P. Morassi O. P., II Ro­ sario della SS. Vergine Maria, c. II, § 1° in nota quadam. (2) Quindecim promissiones quae passim in operibus B. Alani refe­ runtur, hoc ordine colligi solent: 1. Qui mihi constanter servierint Rosarium recitando, aliquam specialem gratiam accipient. 2. Omnibus meum Psalterium (Rosarium) devote recitantibus meam spe­ cialem protectionem promitto ac magnas gratias. 3. Rosari um erit armatura potentissima contra infernum, delebit vitia, peccatum dissipabit, haereses evertet. 4. Virtutes et opera sancta reflorescere faciet, copiosissimas misericordias 28 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM ditum est eodem tempore, anno circiter 1470, Sanctis­ simam Virginem Patri lacobo Sprenger, famulo Dei et Priori conventus Coloniensis Fratrum Prae­ dicatorum, se conspicuam fecisse, eumque ad instau­ randum sacrum ritum, quem per Beatum Domi­ nicum suis devotis elargita fuerat, vehementer fuisse adhortatam (1). Sic Mater Dei in memoriam filiorum S. Dominici devotionem Rosarii revocat, ipsisque iterum com­ mittit in populis divulgandam. Comprobarunt filii quod de Patre scriptum erat: sparserunt rosas po­ pulosque commoverunt (2). Nec amplius ab eo tempore tam praecelsa et sa­ lutaris devotio excidit; sed prope liturgica effecta, a Summis Pontificibus commendata, atque a spi­ ritu orationis Christianarum gentium intellecta, pri­ mum semper locum inter preces sive propter praea Deo animabus impetrabit; corda hominum a vano amore mundi ad amorem Dei alliciet vaque. ad rerum aeternarum desiderium eriget. Oh! quot animae hoc medio sanctificabuntur. 5. Anima quae mihi se Rosario commendat, non peribit. 6. Quicumquc Rosarium devote recitaverit cum mysteriorum considera­ tione, non opprimetur calamitatibus, iram Dei non experietur, non peribit subita morte, sed convertetur si peccator; si vero iustus, in gratia perseverabit et vita aeterna dignabitur. 7. Veri meo Rosario devoti rwi morientur sine Sacramentis. 8. Volo ut meum Rosarium recitantes, in vita et in morte habeant lumen et plenitudinem gratiarum; in vita et in morte merita Beatorum participent. 9. Quotidie e Purgatorio libero animas meo Rosario devotas. 10. Veri filii mei Rosarii magna gloria /ruentur in caelo. 11. Quidquid Rosario petieris, impetrabis. 12. Meum Rosarium propagantibus in omni necessitate succurram. 13. A Villo meo obtinui ut ascripti Confratcmitati mei Rosarii, possint in vita et in morte Caelites omnes habere contraires. 14. Meum Rosarium recitantes sunt filii mei et fratres lesu Christi, mei unigeniti. 15. Devotio erga meum Rosarium est magnum praedestinationis signum. De istis promissionibus, vldesis « II Rosario. - Memoris Domenicane », a. 1895. p. 509. (1) Breviarium Dominicarium, in octava SS.mi Rosarii, 1. V. (2) De Corona, O. P., Le rose di Maria, § V. § VI. DE ROSARIO DOMINICANORUM ORD. CONCREDITO 29 stantiam sive propter popularitatem obtinuit. Filii S. Dominici, quibus haec specialis missio Rosarii propagandi velut pretiosa quaedam haereditas con­ tigit, semper adlaborarunt et adlaborant ut nostris quoque diebus Christiana devotio, Marianis rosis odorata, magis ac magis convalescat. Leo XIII fel. rec. pluries, per eius diuturnum pontificatum, fidelibus indicavit Coronam B. Vir­ ginis ut anchoram salutis tot inter pericula quibus circumvenimur; voluit etiam revisere et ex novo or­ dinare totam legislationem qua reguntur Rosarii Confraternitates (1) et acquisitio Indulgentiarum (2); hoc modo demonstrans haud parvi esse momenti ut nos arte uniti circa thronum Reginae SS. Rosarii consistamus. Christiana plebs paternis hisce invita­ tionibus impigre respondit; et etiam in multitudine aliarum devotionum, Rosarium devotio princeps in praxi et aestimatione Fidelium remansit. Utinam duo illa Rosarii Sanctuaria, Lourdes et Pompei, ultimis hisce annis erecta et meta perennium pere­ grinationum, velut novam in dies splendidiorem aetatem auspicentur triumphorum Mysticarum Ro­ sarum B. V. Mariae! § VI. — De Rosario Dominicanorum Ordini concredito. 17. — A S. Dominico institutum, ut vidimus, Ro­ sarium nimirum ad eius filios transiit ut legitima hae­ reditas, ut paternum legatum, ut bonum familiare post obitum patris debitum. Et, o pretiosam liaere(1) Cfr. celebrem Constitutionem « Ubi primum», 2 Oct. 1898. (2) Cfr. Index Indulgentiarum SS.mi Rosarii (S. Congr. de Indulgentiis, 29 Aug. 1899). 30 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM ditatem! Etenim Rosarium ita connectitur cum ipsa eorum apostolatus fecunditate, ut dum hic flos flaccescere coepit (saeculo xrv) decus etiam splen­ dorque Ordinis evanuere; et cum Filiorum S. Domi­ nici opera in novam vitam egressus est, denuo super ipsos totumque Ordinem rorem caelestem attraxit (1). Inclitus Patriarcha Dominicus quam diligentis­ sime curavit ut alte in cordibus filiorum suorum im­ primeretur speciale studium erga cultum Beatae Vir­ ginis; ipsae Ordinis regulae ad hoc eos astringunt, quod attinet potissimum ad « saluberrimam Sacra­ tissimi Rosarii devotionem eis a Beato Patre Domi­ nico haereditario iure transmissam»(2). Et ipsi Fratres Mariae, ut communi populorum voce olim designabantur, semper eo amore honorem Beatissimae Vir­ ginis, sub titulo praesertim Reginae Sacratissimi Ro­ sarii, prosequuti sunt, ut « vix verbis exprimi possit quantum praedicatione et opera Fratrum Praedi­ catorum divina ista devotio in Christiano populo fuerit ubique propagata, quot quantaeque in ho­ nore Dei Genitricis sub Rosarii nomine fundatae sint societates » (3). 18. — Quando et quomodo Magistri Generales Ordinis Praedicatorum inceperint sibi reservare, seu potius, quandonam Summi Pontifices eis re­ servarunt facultatem erigendi Confraternitates et benedicendi Coronas Rosarii non certo constat. In Bullatio Ordinis (4) exstat Bulla Iulii III, data die 24 Augusti 1551, ex qua conficitur iam tunc Ma­ gistros Generales se sua auctoritate ingessisse in (1) (2) (3) (4) Cfr. Litt. Cire. Magistri Generalis Monroy, armo 1671. Constitutiones Fratrum Praedicatorum, n. 1064. Romae an. 1926. Breciarium Dom., in Octava S3. Rosarii, lect. VI. Vol. V, pp. 17 et 18. £ VI. DE ROSARIO DOMINICANORUM ORD. CONCREDITO 31 V erectione Confraternitatum Rosarii, illarum quoque, quae extra ecclesias Ordinis erigebantur; et iam ab anno 1488 Magister Torriani concedebat fratri Ni­ colao Mantuano « ut inscriberet Confraternitati Ro­ sarii Beatae Mariae Virginis quotquot voluissent » (1). Sed ante saeculum xvi desunt documenta certa, quae de hoc privilegio Magistris Generalibus Ordinis Dominicam concesso explicite loquantur. S. Pius V, Dominicanae Familiae illustre decus, primus fuit qui hoc privilegium solemniter recognoverit, et Constitutione « Inter desiderabilia », data die 29 lunii 1569, explicite declaraverit nemini licere Ro­ sarii Confraternitatem erigere nisi Magistro Ge­ nerali Ordinis Fratrum Praedicatorum et personis ab ipso delegatis. Ius hoc exclusionis Generali Ma­ gistro Praedicatorum a S. Pio V collatum, a variis Summis Pontificibus fuit postea confirmatum (2), usque ad Leonem XIII, qui in Constitutione « TJbi primum », paragraph© secundo, sic ait: «Sodalium Dominican orum Ordo, qui, vel inde ab sui initio Beatae Virginis cultui maxime addictus, instituendae ac provehendae Sodalitatis a sacratissimo Rosario auctor fuit, omnia quae ad hoc genus religionis perti­ nent, veluti haereditario iure sibi vindicat. Uni igitur Magistro Generali ius esto instituendi Sodalitates sa­ cratissimi Rosarii: ipso a Curia absente, subeat Vicarius eius generalis; mortuo vel amoto, Vicarius generalis Ordinis. Quamobrem quaevis Sodalitas (1) Cfr. P. Mortier, Histoire des Maîtres Généraux de VOrdre des Frères Prêcheurs, Tom. IV, pag. 615. (2) Cfr. Constitutiones « Dum Ineffabilia », 20 Ian. 1586 a Xysto V; « Cum olim », 20 Sept. 1608 a Paulo V; « Nuper pro parte », 31 lui. 1679 ab Innocentio XI; « Pretiosus », 23 Mai. 1727 a Benedicto XIII; Decretum S. C. In­ dulgentiarum, 26 Aug. 1747 sub Benedicto XIV; et aliud Decretum eius­ dem S. C. Indulg. 11 April. 1864 sub Pio IX. 32 C. I. QUID SIT SANCTISSIMUM ROSARIUM in posterum instituenda nullis gaudeat beneficiis, privilegiis, indulgentiis, quibus Romani Pontifices legitimam verique nominis Sodalitatem auxerunt, nisi diploma institutionis a Magistro Generali vel a memoratis Vicariis obtineat ». Sacra Congregatio de Indulgentiis, die 11 Aprilis 1864, iam decreverat, si quis Episcopus accipiat ab Apostolica Sede gene­ ralem facultatem erigendi in sua dioecesi omnes Sodalitates iisque indulgentias adnectendi ac si Ro­ manis Sodalitatibus essent incorporatae aut erectae cum venia Moderatorum illorum Ordinum qui rela­ tivo privilegio gaudent, Sodalitatem Rosarii non comprehendi in dicta generali jacultate, nisi privilegio Generalis Dominicanorum expresse derogetur (1). Non licet ergo, neque Episcopis, Confraternitates SS.mi Rosarii erigere sine explicita facultate Ma­ gistri Generalis Ordinis Praedicatorum (2). 19. — Nec solum facultatem erigendi Sodalitates Rosarii, sed « omnia quae ad hoc genus religionis per­ tinent, (Ordo Dominicanorum) veluti haereditario iure sibi vindicat » (3). Quapropter etiam facultas adscribendi Conjraternitati, facultas benedicendi Coronas cum applicatione Indulgentiarum Rosarii, facultas benedicendi Candelas et Rosas in honorem Reginae SS. Rosarii, Generali Praedicatorum Magistro reser­ vantur, a quo unice via ordinaria obtineri possunt (4). (1) Decreta authentica etc., n. 405, p. 357. — Cfr. Acta Sanctae Sedis, pro Societ. SS. Rosarii, II, p. 105 et seqq. (2) Sodalitates Rosarii sine praedictis patentibus litteris Generalis Dominicanoruui erectae gaudere nequeunt privilegiis et indulgentiis propriis Conlratemitatis Rosarii, neque ceteris Indulgentiis quae in communi con­ cederentur omnibus Sodalitatibus sub quocumque titulo canonice erectis (S. Conar. de Induta., 10 Aug. 1899). (3) Constit. « Ubi primum », 1. c. (4) Rescriptum Pont., 31 Iui. 1906. — Cfr. Analecta Ord. FF. Praedic., anno XIV, fasc. IV, pag. 593; cfr. etiam infra, nn. 38, 94, 106. § I. CONDITIONES AD BENE RECITANDUM ROSARIUM j I i 33 Si autem privilegium hoc valde pretiosum censendum est Dominican© Ordini, omnibus S. Dominici filiis sacrum officium quoque imponit sollicite cu­ stodiendi et indefesse propagandi, sicut semper factis praestiterunt, Sacratissimum Rosarium. CAPUT II. De Rosarii recitatione. § I. — Conditiones ad bene recitandum Rosarium. 20. — Rosarium unam esse ex praestantissimis devotionibus catholicis sat superque constat ex iis quae superiore capite disseruimus. At vero, eo ipso quod tam praestans devotio est, omnis cura est im­ pendenda ut bene recitetur, ne in praxi huiusmodi praestantia, quae naturaliter ei convenit, perimatur; sed contra conservetur et in dies augeatur. luvat igitur pauca de modo bene recitandi sacratissimum Rosarium recolere, Ecclesia nobis duce, quae inter alia praecipue vult ut omnes orationes — Rosa­ rium vero est oratio per excellentiam — fiant digne, attente, devote (1). Digne. Primum autem quod requiritur ad Deum digne deprecandum est certe status gratiae. Deus enim amare non potest nisi quod Ei simile est; et Deo similis fit anima Eique maxime unitur per gratiam, quae est repercussio et participatio pulchri­ tudinis increatae. Hinc tamen non sequitur illum qui propter peccatum gratia destituitur, non posse (1) Vide orationem Aperi Domine os meum etc., quae officio divino prae­ mitti solet. 3 — Fanfani, De Rosario. 34 C. II. DE ROSARII RECITATIONE nec debere orare aut Rosarium recitare; quinimmo, utpote qui plus quam ceteri indiget, si non digne, certe valde convenienter confugiet Rosario ad Illam quae refugium peccatorum est, ut sibi in extrema ne­ cessitate subveniat, cum Rosarium semper illud Sapientiae comprobarit: qui (me) usi sunt, parti­ cipes facti sunt amicitiae Dei (1). Sed carentia pec­ cati non sufficit ad digne SS.mum Rosarium reci­ tandum, oportet etiam quod recitetur corde docili et ab omni terrenarum rerum inordinata affectione expedito. Et ideo Ecclesia in Evangelio Missae privilegiatae SS.mi Rosarii nobis legendam exhibet parabolam seminantis, ut scilicet, cum in Rosario meditantur sacra verba et facta principaliora vitae Christi eiusque Sanctissimae Matris, reminiscamur Rosarium esse recitandum iisdem dispositionibus quibus et audiendum et accipiendum est verbum Dei, quod nullum fructum parit in cordibus dissipatis, indocilibus, terrenisque rebus implicatis, quemad­ modum evenit de semine quod secus viam, aut in petrosa aut inter spinas cadit. 21. — Rosarium insuper recitari debet attente. Attentio est actus mentis quo homo ad ea quae agit applicatur. lam vero, sine attentione nulla oratio valet coram Deo; non enim fieri potest, ait S. Gre­ gorius, ut Deus illam orationem audiat, cui ille ipse qui orat non intendit (2). Quocirca etiam Rosarium, si volumus ut Deo eiusque sanctissimae Matri sit acceptum, recitandum nobis est mente sibi conscia atque ad id quod agitur attenta; eo vel magis quod Rosarium totum christiani cultus spiritum continet, (1) Sap. ni, 14. (2) Lib. 22 Moral, c. 13; — S. Thomas, II-II, q. 83, a. 13. § I. CONDITIONES AD BENE RECITANDUM ROSARIUM ' ; : i 35 cum orationem vocalem simul et mentalem impor­ tet. Et quia possibile non est diversis rebus simul mente vacare, optandum ut, dum Rosarium reci­ tatur, intermittatur alia quaecumque occupatio, omni insuper cura negotiorum huius mundi seposita. Beata Virgo abunde remunerabit diligentiam a nobis adhibitam quo melius eam honoremus meliusque meditemur mysteria et exempla divini eius Filii. Ro­ sarium recitare dum acu pingitur, dum consuitur aut quodcumque aliud, quamtumvis materiale, exse­ quitur, profecto non est modus optimus dicendi Coronam. Nihilominus, cum huiusmodi occupatio­ nes non tantam applicationem exigant, quae menti omnem aliam cogitationem interdicant, cumque in multis convictibus, laboratories et monasteriis inva­ luerit usus recitandi Rosarium dum operi seu labori incumbitur ne tempus ineptis sermonibus conte­ ratur, hic modus se gerendi non est omnino dam­ nandus. Imo res videtur approbata fuisse, indirecte saltem, a Summo Pontifice Pio IX, cum in communi Rosarium recitantibus concessit ad omnes Indul­ gentias lucrandas ut unus tantum manu coronam evolveret, ceteris cum illo unitis qui tunc vices Di­ rectoris quodammodo gerit (1). 22. — Denique Rosarium recitandum est devote. Devotio, ut ait S. Thomas, nil aliud est quam « spe­ cialis quidam actus voluntatis promptae et paratae ad facienda quaecumque ad Dei servitium et famu­ latum spectant » (2). Igitur ad Rosarium devote recitandum debemus imprimis omnem torporem et desidiam a nobis expellere, atque cum voluntate (1) S. Conar. dc Indula., 22 lan. 1858. (2) II-II, q. 82, a. 1 et 4. 36 C. II. DE ROSARII RECITATIONE prompta et parata, hoc est animo alacri et libenti, incipere, cum intentione honorandi lesum et Ma- I riam, tenere cum ipsis colloquendi auxiliumque im­ petrandi in omnibus necessitatibus. | Praeterea, cum Rosarium Mysteriorum medita­ tione schola sit Christianae perfectionis, ubi pec­ catum quomodo fugiendum sit addiscitur et excel­ lentissimae virtutes quomodo exercendae, recitan­ dum est devote etiam eo sensu ut simus parati ad prompte facienda aut deserenda ea omnia quae nobis, lesu et Mariae exemplo, amore odiove digna appa­ rent. Et Maria, inquit Leo XIII, « quae tametsi 1 nullam in se passa, debilitatem naturae nostrae | vitiositatemque pernoscit, quaeque matrum omnium est optima et studiosissima, quam nobis opportune prolixeque subveniet, quanta et caritate reficiet et virtute firmabit! Per iter euntibus, divino Christi : Sanguine et Mariae lacrimis consecratum, certus erit nobis nec difficilis exitus ad societatem quoque beatissimae eorum gloriae fruendam » (1). Interiorique devotioni voluntatis necessario coniungenda est externa ipsa devotio, sine qua inte­ rior difficulter consistere potest. Necesse non est, fatemur, ut Rosarium dicatur semper in ecclesia aut flexis genibus, quia potest optime et utiliter etiam domi, in via, in itinere, sedendo vel deambu­ lando recitari; imo, si necessitas postulat, in lecto quoque; sed semper recitandum est maxima cor­ poris modestia, illa gravitate et reverentia, quae decent miserrimum hominem, qui cum Deo creatore et Paradisi Regina colloqui vult. Oh quantum in hac re devotio desideratur! Perperam agunt qui tanta (1) Eucycl. « Magnae Dei Matris », 8 Sept, 1892. § I. CONDITIONES AD BENE RECITANDUM ROSARIUM 37 cum celeritate Rosarium recitant atque verba ita praecipitant, ut vix intelligi possint, si modo intelligantur, ea quae mutiunt; itidem illi qui omni puncto temporis verbis et nugis interrumpunt, et cpii aut iacentes recitant, aut ea corporis positione ut dormire potius qnam Rosarium recitare videantur. Quid interim, quaerit pius quidam auctor, quid expectari potest a talibus Rosariis tam indevote recitatis? Nihil profecto boni, imo multum mali; quia omnis oratio, etiam non imperata, cum devo­ tione facienda est, nisi velimus in nos iram Dei provocare (1). 23. — Sed aliud quoque medium ad bene recitan­ dum SS. Rosarium indicare debemus, scilicet bene efforniare intentiones nostras seu, ut quidam ait (2), recitare Rosarium cum amplitudine caritatis. Cer­ tum est enim, ut docet ipse D. Thomas (3), eamdem orationem quam pro nobis facimus, tanto magis Deo acceptam esse quo maiore flagrat caritate; ex alia autem parte, si qua est oratio quae Domino of­ ferri valeat ad quotquot sanctos fines desiderare possumus, haec est procul dubio Rosarium. Sane, omnia in ordine Redemptionis suam vim accipiunt a Mysteriis quae in ipso meditamur; et omnia nos petimus, ut superius vidimus, in Oratione Dominica et Salutatione Angelica. Hinc, quo nostra Rosaria in dies utiliora reddantur et caritate vivificentur, possu­ mus et debemus, nobis ipsis non neglectis, extendere quam latissime licet intentiones nostras, recitando nostras Coronas secundum Dei beneplacitum ad (1) Morassi, O. P., Il Rosario delta Beatissima Vcrginc Maria, Parte II, c. I. (2) Op. cit., Parte II, c. I. (3) II-II, q. 83, a. 7. 38 C. II. DE ROSARII RECITATIONE eius maiorem gloriam, ad prosperitatem et exalta­ tionem sanctae matris Ecclesiae, ad bonum proxi­ morum nostrorum, qui nobis sunt fratres in Christo. Duae autem semper fuerunt speciales intentiones rosariantium : peccatores et animae in Purgatorio detentae. ' Peccatores, cum gratiae sint expertes, versantur in statu perditionis, in quo maligni spiritus omnem vim conferunt ut confirmentur, sicque ad aeterna supplicia deducantur. Atqui pro ipsis etiam Dominus de caelo descendit, passus est et in cruce mortuus; cum igitur vel una anima perit, perit pars fructus ipsius redemptionis. Itaque orare pro peccatoribus est cooperari cum Christo redemptioni animarum. I Et in hoc quam efficax est SS. Rosarium! Narratur in vita S. Vincentii Ferrerii, quod cum vocatus fuis­ set ad infirmum moriturum, qui converti totis vi­ ribus retractabat, rogavit qui aderant ut secum pro infelicissinio homine Rosarium recitarent; quo nondum persoluto, iam gratia Dei vicerat. Hinc forte factum est, ait quidam scriptor, ut in quibusdam locis, praesertim in Sabaudia, cum quis graviter aegrotans non vult recipere Sacramenta, aliquae piae personae simul congregentur ad recitandum Rosa­ rium (1). Quod autem Rosarium sit, post sacrosanctum Missae sacrificium, modus optimus i uva n di animas in Purgatorio detentas, colligi potest ex ipsa huiusce devotionis praestantia, nec non ex annexo Indul­ gentiarum cumulo, quae ex benigna Summorum Pontificum concessione, defunctis semper applicari possunt. « Si cupimus, inquit S. Alphonsus, animabus (1) Morassi O. P., op. c., Parte II, c. i. § I. CONDITIONES AD BENE RECITANDUM ROSARIUM 39 in Purgatorio subvenire, applicemus eis Rosarium quod ipsis magnum solatium affert» (1); et Beato loanni Massias, fratri Converso ex Ordine Praedi­ catorum, revelatum fuisse traditur se ingentem ani­ marum multitudinem ex piacularibus flammis li­ berasse cotidiana multorum Rosariorum recitatione. Perbene igitur Rosarium applicatur defunctis, ut medio tam facili dolentibus illis animabus succur­ ratur, quae sperant et fortasse ius habent ad nostra suffragia percipienda. En quare ipsa Ecclesia voluit ut indulgentiae omnes rosarianae applicabiles sint defunctis, et etiam quod exercitium mensis in hono­ rem SS. Rosarii Octobris finiatur ipsa die Comme­ morationis omnium fidelium defunctorum (2). Studeamus ergo saepe et bene Rosarium recitare: digne scilicet, attente atque devote; debita cum reve­ rentia, cum distincta pronuntiatione verborum et cum magna caritatis amplitudine. Rosarium bene recitatum uberrimus fons consolationum in hac vita erit, futuraeque sperandae tutissima ratio. 24. — Ad haec usque postrema tempora, ad lu­ crandas Indulgentias Rosario adnexas, idem recitari debebat continue, saltem per quinque decades unius­ cuiusque tertiae partis. Soli ascripti Confraternitati, et pro Rosario septimanali obligatorio dumtaxat, fruebantur privilegio recitandi Rosarium separando unam decadem ab alia, quovis temporis intervallo inter unam et alteram interiecto. Ipsa S. Congregatio Indulgentiarum (3), rogata ut a Summo Pontifice impetraret facultatem fidelibus omnibus et pro omni (1) Le Olorie di Maria, c. 8, § 2. (2) Cfr. infra, p. 126, n. 86; et pag. 168, 183, 185, 186. (3) S. Conor. Indulo-, 22 lanuar. 1858. J C. H. DE ROSARII RECITATIONE § II. DE ROSARIO IN COMMUNI RECITANDO casu subdividendi Rosarium in plus quam tres partes, respondit : non expedire. Quod tamen S. Con­ gregatio anno 1858 non expedire indicavit, conces­ sum est a S. Pontifice Pio X, prius solis ascriptis (1), deinde omnibus fidelibus (2); ideoque nunc omnes i Indulgentias Rosarii acquirere possunt etiam unam decadem ab alia disiungendo. I vir fortissimus, inveniri potest, quin vehementer afficiatur a multitudine coram Deo in templo pro­ strata. «Cur nos in ecclesia colligimur, ad ecclesiam con­ venimus? — ait S. loannes Chrysostomus. — Ut vehementius Deum ad misericordiam flectamus. Nam, cum orantes soli imbecilles simus, per coniunctionem caritatis Deum exoramus ut nobis postulata concedat. Haec vero a me proferuntur ut semper ad collectas (id est ad orationes in communi factas) properetis, nec dicatis : Annon enim orare domi possum? Potes tu quidem orare, sed tantam vir­ tutem non habet oratio quam ubi cum propriis membris fit, quam cum totum corpus Ecclesiae unanimiter et una voce preces fundit » (1). Et alibi: «Precari etiam domi potes; ita vero precari ut in Ecclesia non potes, ubi tanta fratrum frequentia, ubi clamor unanimiter ad Deum emissus. Non per­ inde exaudieris cum penes te solus Deum precaris atque ubi cum fratribus tuis. Hic aliquid amplius est, nempe concordia, consensus, caritatis vincu­ lum » ( 2 ). Etiam Rosarium, oratio Christiana per excellen­ tiam, multum sublimitatis assequitur et efficaciae cum in communi recitatur; imo dixerim illud esse orationem ceterarum aptissimam, sicuti expe­ rientia testatur, ut simul recitetur sive in publicis ecclesiis, sive in familiis. Rosarium in familia, diximus. Sed, heu dolor! quot sunt hodie familiae, in quibus vigeat antiqua consuetudo claudendi diem Corona in communi recitata? Atqui haec oratio in communi ad Deum 40 25. — Rosarium igitur, etiam in practica appli­ catione, oratio valde opportuna evadit ad sancte utendum temporis fragmentis quae unicuique in die supersunt a negotiis. Domi enim, in via, cum aliqua persona aut initium alicuius sacrae functionis expectatur, potest semper suppeditari occasio re­ citandi Rosarium; et hodie facilius etiam quam aliis temporibus, cum sine ullo Indulgentiarum praeiudicio, possit una decas seorsim ab alia recitari ; mane, e. g., recitando unam duasve decades; post meridiei II autem ac vespere reliquas eiusdem seriei ad com­ plendam tertiam Rosarii partem, intactis Indulgen­ tiis. Cum igitur eae sint hodiernae dispositiones Ecclesiae circa Rosarii recitationem, quis poterit serio asserere ad recitandam saepe, imo cotidie, tertiam saltem Rosarii partem sibi tempus non suf­ ficere? § II. — De Rosario in communi recitando. 26. — Oratio, nobilissima fidei loquela, semper teneri aliquid habet et augusti tam in ore vetulae, quam in ore sapientium et regum; at nemo, vel (1) Cir. Analecta Ord. Pracd. vol. VII, p. 748. (2) S. Conar, dc Indulg., 8 Iui. 1908. (1) Dc prophetiarum obscuritate, Hom. Ill, n. G. (2) De incomprchensibiXi Dei natura, Hom. Ill, η. 6. 41 42 C. II. DE ROSARII RECITATIONE et Beatam Virginem glorificandos, ad subveniendum nostris defunctis vivisque gratias consequendas, transierat in Christianas familias veluti haereditas pretiosissima! Vespere, cum silentii maiestas cor­ dibus loquitur, omnia familiae membra, quae per diem dispersa fuerant, ad communem orationem con­ gregabantur, domo in templum quoddam converso, et domestici sacerdotii honore redimebantur frontes patris et matris, qui Rosarii moderatores quodam­ modo efficiebantur (1). In Mariano Conventu Friburgi in Helvetia habito anno 1902 hoc votum emissum est: «Omnes catholici, explicitae voluntati Summi Pontificis Leonis XIII obsecundantes, curent pro viribus ut conservetur et restituatur in familiis consuetudo recitandi quotidie inter vespertinas preces Coronam SS. Rosarii ». Utinam votum huiusmodi adimpleatur, atque in singulis familiis instauretur hoc iucundissimum vitae Christianae spectaculum! 27. — Rosarium praeterea est oratio solemnissima et publicis precationibus quam maxime idonea. Ecclesia ipsa, sapiens magistra in suppeditandis efficacissimis mediis, quae in filios suos sincerae fidei et Christianae caritatis sensus excitent, semper adeo magni fecit sanctissimum Rosarium, ut merito asseri possit illud orationem prope liturgicam evasisse. Unde sapientissimus Leo XIII populum clerumque exhortatur : a) ut singulis diebus festis in ecclesiis paroecialibus, etiam in illis in quibus non exsistit Confraternitas, recitetur saltem tertia pars Rosarii (2); (1) Cfr. Del Corona. O. P., Rose di Maria, § XXIII. (2) Breve < Salutaris ille », 24 Dec. 1883. § II. DE ROSARIO IN COMMUNI RECITANDO 43 b) ut in ecclesiis ubi erecta est Sodalitas « re­ ctores sedulo curent ut, si fieri possit, quotidie, vel saltem quam saepissime, maxime in festis Beatae Virginis, ad altare eiusdem Sodalitatis, etiam pu­ blice Rosarium recitetur » (1); c) ut in omnibus ecclesiis cathedralibus mundi cotidie recitetur Rosarium (2). Nemo, qui cordium desideria populique neces­ sitates intelligat nec Religionis incrementa negligat, poterit non agnoscere quam efficax medium reci­ tatio Rosarii sit ad excitandos in animis sensus nobilissimos religionis et moralitatis, atque ad fi­ deles in illud bonum dirigendos, quod eos manet. «Utinam, concludit ipse Leo XIII in Encyclica “ lueunda semper ,, (8 Sept. 1894), utinam sanctae huic pietati pristinus ubique honor reddatur: haec in urbibus et villis, in familiis et officinis, apud pri­ mores et infimos adametur et colatur non secus ac Christianae professionis tessera, officiumque praesi­ dium divinae propitiandae clementiae ». In pago aliquo Tridentinae regionis dominus qui­ dam, quo facilius impelleret homines ad hanc ora­ tionem in communi persolvendam, legatum per­ petuum reliquit vi cuius singulis sabbatis et vigiliis solemnitatum Apostolorum et B. Mariae Virginis famuli domus portionem vini acciperent, dummodo Rosarium cum capite familiae recitassent; quod etiam hodie observatur (3). Nihil a zelo Christiano alienum est, cum in pristinum honorem restituen­ dum est aliquod pietatis exercitium, quod est ca(1) Const. « Ubi primum », § XIII. (2) Brevo « Salutaris ille », 24 Dec. 1883. (3) Esser O. P., Le Rosaire etc., c. 10, p. 307. 44 § I. QUID SIT CONFRATERNITAS SS. ROSARII C. HI. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII thoficae familiae et hominum societati verum instructionis manuale, medium educationis, moralis unionis vinculum, fons caelestium benedictionum. CAPUT III. De Confraternitate Sanctissimi Rosarii. § I. — Quid sit Confraternitas SS. Rosarii. 28. — Quemadmodum viator se viatori libenter adiungit, quia tutius cum socio quam solus iter facit; et mercator cum mercatore societatem init, quo melius negotia, etiam personalia, communi actione curentur; ita, et multo magis, hanc unionis necessi­ tatem et societatis cupidinem experimur et agnosci­ mus in vita spiritus, in ipso commercio quod cum Deo habemus. En origo Sodalitatum, quae sunt spe­ cies quaedam pacti seu conventi inter plures sibi mutuo auxilium spirituali ter ferendi, sibique com­ municandi salutares fructus, qui aliquarum devotio­ num aliorumve bonorum operum frequentatione per­ cipiuntur. Rosarium etiam suam Sodalitatem habet, quae, ut in eius essentia sistamus, apte definiri potest: « Societas quaedam fidelium, in mutuum commodum spiritualiter unitorum, ad deprecandam et colendam Beatam Virginem, speciali erga eius Rosarium de­ votione ». Ecce quomodo de Sodalitate Rosarii lo­ quitur ipse Summus Pontifex Leo XIII in primo paragraphe Constitutionis «Ubi primum»: «Sacra­ tissimi Rosarii Sodalitas in eum finem est instituta, ut multos fraterna caritate coniunctos per piissimam 1 i 45 illam precandi formulam, unde ipsa consociatio no­ men mutuatur, ad Beatae Virginis laudationem et eiusdem patrocinium unanimi oratione impetran­ dum alliciat. Quapropter, nullo quaesito lucro aut imperata pecunia, cuiusvis conditionis excipit ho­ mines, eosque per solam Rosarii Marialis recita­ tionem mutuo devincit. Quo fit, ut pauca singuli ad communem thesaurum conferentes, multa inde recipiant. Actu igitur vel habitu dum ex instituto Sodalitii suum quisque pensum recitandi Rosarii persolvit, sodales omnes eiusdem societatis mentis intentione complectitur, qui idem caritatis offi­ cium ipsi multiplicatum reddunt ». Summus Pon­ tifex sat perspicue loquitur, nec ideo necesse est diutius immorari in natura Sodalitatis Rosarii de­ finienda. 29. — Sed quis primus hanc Sodalitatem insti­ tuit? Historici fere omnes inde a saeculo xv et plu­ rimi Summi Pontifices, a Leone X usque ad Leo­ nem XIII, S. Patriarchae Dominico Sodalitatis institutionem ascribunt. Eadem autem ratione qua dubitatum est de Dominicana origine Rosarii, ita et a fortiori, haec dubia aucta sunt circa originem Sodalitatis, quae ab ipso denominatur. Et revera, affirmare Sodalitatem Rosarii, qualem superius de­ finivimus et nunc vigentem, a S. Dominico suam originem ducere, haud rectum foret. Nulla enim devotio repente et undequaque perfecta surgit; sed lente praeparata, delineatur, transformatur, usu­ que ipso, obstaculis et privilegiis pedetentim per­ ficitur. Quo fit ut eam in fonte reperire sit prope impossibile: fere semper historici viri attentionem non excitat, nisi cum plenam evolutionem atti­ 46 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII gerit. Rosarium ipsum nil aliud fortasse initio fuit quam nova praedicationis narrativae methodus, a S. Dominico excogitata, non sine Beatae Virginis inspiratione, quo uberiores salutis fructus inter hae­ reticos caperet. Ad propaganda meliusque expli­ canda hominibus, rerum catholicae religionis ieiunis, fidei mysteria, incepit fortasse Beatus Dominicus narrare et commentari praecipua facta vitae lesu et Mariae, interiectis unum inter ait erum que ser­ monem aliquot Dominicis Orationibus et Salutatio­ nibus Angelicis, sive ut benedictio caelestis in eius labores prolixius effunderetur, sive etiam ut animos audientium, qui per longas horas eum audire debe­ bant, identidem recrearet. Sat facile ita explicaretur silentium primorum scriptorum vitae S. Dominici circa Rosarii devotionem. Siquidem Rosarium, nova praedicationis methodus in eius origine, recenseri non poterat, a primis scriptoribus Ordinis, inter varias preces aut devotiones, quas Religiosi in ho­ norem Beatae Virginis propagare solebant. Progressu tantum temporis, momento autem haud facile de­ terminabili, haec praedicationis methodus in spe­ cialem praecandi formulam fuisset conversa, et ex sollemni facta esset cotidiana praedicatio, omnium captui accommodata. Enuntiatio magnorum my­ steriorum, recitatio exactior et magis ordinata Ora­ tionum Dominicarum et Salutationum, hunc no­ vum precandi modum adeo popularem effecissent ut, ope illius consociationis instinctus, qui totum christianismum pervadit quique medio aevo tam mirifice sese evolvit, Rosarii Sodalitates ipsae se constituissent et in infinitum multiplicassent. Hanc coniecturam non abnuimus esse arbitrariam ; sed num inest aliquid insoliti in hac successiva Ro­ § I. QUID SIT CONFRATERNITAS SS. ROSARII 47 sarii mutatione a methodo praedicationis ad metho­ dum orationis? Nonne naturali cursui rerum ac­ commodamur, et simul antiquissimam et venerabilem traditionem intactam relinquimus, quae si nullis aliis documentis quam seipsa roboratur, nullimode tamen rationabiliter reiici potest? (1). Primum authenticum documentum quod ad So­ dalitatem Rosarii referatur, ultra dimidium saeculi xv non ascendit, et praecise de celebri Confraternitate Coloniensi agit, quam condidit Ven. Pater lacobus Sprenger, Prior in dominicano Conventu Coloniensi, et cum Beato Alano collapsae devotionis Rosarii restitutor (2). Exinde Rosarii Sodalitates quasi in infinitum sunt multiplicatae, et vix urbs reperitur aut vicus in quibus erectae non fuerint. Quod si pluribus in locis modo non vigent, vestigia tamen ubique remanent (3). « 30. — Tempus extitit quo diversae Rosarii So­ dalitates veluti magni rami Archiconfraternitatis Romae in ecclesia S. Mariae supra Minervam existentis habitae sunt (4). Sed perperam; Rosarium enim numquam Archiconjraternitatem habuit. Quod si interdum aut Generales Ordinis Dominican! aut ipsi Summi Pontifices de Archiconfraternitate Ro­ sarii in ecclesia S. Mariae supra Minervam de Urbe loquuti sunt, hoc tamquam honoris causa dictum (1) Cfr. P. Mortier O. P., Histoire des Maîtres Généraux des Frères Prê­ cheurs, Vol. I, Chap. I. (2) Cfr. supra, n. 16, pag. 27 et seqq. (3) luxta ultima decreta Leonis XIII non sufficit memoria tantum aut aliquod indicium quod Rosarii Sodalitas hoc vel illo loco extiterit, sed debet documento aliquo authentico certo constare de erectione; secus, cum iam tempus renovationis Diplomatum desierit, requiritur nova erectio. Cfr. melius infra, n. 36, 2°. (4) Cfr. Morassi, O. P., II Bosario etc., P. Ill, cap. I, sect. I. 48 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII accipiendum est, idest tamquam modus quidam ex­ tollendi Confraternitatem Rosarii sitam Romae, sub immediata directione Magistri Generalis Dominicanorum. Ceterum, Confraternitati S. Mariae supra Miner­ vam defuit semper, ut esset vera Archiconfraternitas, conditio essentialis, aggregatio videlicet ad ipsam aliarum Sodalitatum. Quaestio authentice hodie re­ soluta est a Leone XIII, in Constitutione « Ubi primvm», sic dicente: «Cum nulla habeatur Sacratis­ simi Rosarii Sodalitas princeps, cui aliae minores aggregentur, hinc nova quaevis huiusmodi conso­ ciatio, per ipsam sui canonicam institutionem par­ ticeps fit indulgentiarum omnium ac privilegiorum, quae ab hac Apostolica Sede aliis per orbem Soda­ litatibus eiusdem nominis concessa sunt » (1). Quod si neque Confraternitas Romana Rosarii, quae inter antiquissimas procul dubio recensenda est, vera Ar­ chiconfraternitas dici potest, multo minus hoc ius sibi vindicare possunt aliarum regionum Rosarianae Sodalitates, tametsi titulo Archiconfraternitatis in­ terdum fuerint decoratae (2). Hoc semper intelligendum est de titulo honorifico tantum, saltem quod attinet ad privilegia et indulgentias, quae, ut aperte loquitur Constitutio « Ubi primum », omnibus Rosarii Sodalitatibus sunt communia. § II. — De erectione Con fraternitatis. 31. — Sodalitas Rosarii, sicut et alia quaevis de­ votio, ab ipso eius ortu certe non regebatur legibus et canonicis praescriptionibus. Ut iam innuimus, fides (1) Const. « Ubi primum*, § VI. (2) E. g. Sodalitas Rosarii urbis Aversae titulo et privilegiis Archicon· fraternitatis honestata est per Brevem Pii IX, die 2 Oct. 1871. § II. DE ERECTIONE CONFRATERNITATIS 49 et caritas, quae in suis manifestationibus numquam exhauriuntur, semen bonorum operum iaciunt in feracissimo horto catholicae Ecclesiae; cui quidem semini tunc solum bona ista mater manus suas admovet, cum iam in vitae germen egressum, posset aut sterile remanere aut in silvestres fructus dege­ nerare. Igitur etiam Sodalitas nostra in initio res privati iuris omnino extitit. Primum documentum quod Confraternitatem Rosarii, licet indirecte, quo­ dammodo sit moderatum, est Constitutio « Quae­ cumque » Clementis VIII (7 Dec. 1604), in qua summatim generales regulae traduntur observandae in cuiusque Confraternitatis erectione. Antea omnia ab ipsis personis, quarum intererat, disponebantur, potissimum autem a Generali Magistro Fratrum Praedicatorum, qui semper agnitus est supremus et antiquissimus Moderator omnium rerum quae ad Sancti Rosarii devotionem spectant. Deinceps ta­ men, nec pontificiae Constitutiones defuerunt, nec decreta SS. Congregationum quae modum erigendi Confraternitatem Rosarii adamussim praescriberent; quorum documentorum ultimum est Constitutio « Ubi primum » Leonis XIII, iam pluries citata, et quam nunc sequi debemus. Quid ergo hodie requiritur ad canonice erigendam Confraternitatem SS. Rosarii? 32. — Primum est loci electio. « Sodalitas a sa­ cratissimo Rosario in omnibus ecclesiis publicisque aediculis institui potest, ad quas fidelibus accessus libere pateat, exceptis monialium aliarumque pia­ rum mulierum vitam communiter agentium eccle­ siis, prout sacrae romanae Congregationes saepe declararunt. Cum iam ab Apostolica Sede cautum 4 — Fanfani, Dc Rosario. 50 § II. DE ERECTIONE CONFRATERNITATIS C. III. DE CONFRATERNIT ATE SS. ROSARII sit, ne in uno eodem que loco plures existant sacra­ tissimi Rosarii Sodalitates, Nos eiusmodi legem iterum inculcamus et ubique observari iubemus. In praesenti tamen, si quo in loco plures forte existant, rite constitutae Sodalitates, facultas sit Magistro Generali Ordinis ea de re pro aequitate indicandi. Ad magnas vero urbes quod attinet, plures in iis, uti iam ex indulgentia provisum est, haberi possunt ti­ tulo Rosarii Sodalitates, ab Ordinariis pro legitima institutione Magistro Generali proponendae ». Ita in § V Constitutionis « Ubi primum » Leonis XIII. — Ex quibus sequitur: a) Confraternitatem Rosarii non posse erigi nisi in aliqua Ecclesia aut saltem in Oratorio publico; videntur igitur excludi, saltem secundum Constit. « Ubi primum » (1. c.), Oratoria semi-publica; certe excluduntur Oratoria privata (cau. 712, § 1) (1), et ecclesiae aut oratoria monialium et aliarum piarum mulierum, quae ad instar monialium vitam com­ munem agunt (Z. c.) (2). (1) Ecclesiae nomine intelligitur « aedes sacra, divino enitui dicata, eum potissimum in finem ut omnibus Christifldelibus usui sit ad divinum cultum publice exercendum » (can. 1161). Oratorium publicum, locus divino cultui destinatus, praecipue in com­ modum alicuius collegii, e. g. sodalium alicuius Confraternitatis; ita tamen ut omnibus fidelibus, tempore saltem divinorum ofilcionun, accessus libere pateat (cfr. can. 1188, § 2); — Oratorium semi-publicwn, locus cultui destinatus exclusive in commodum determinati coetus personarum, uti communitatis religiosae, seminarii, collegii, etc., atque ita ut aliis non sit liberum illud adire (cau. 1188, § 2, n. 2); — Oratorium privatum, seu do­ mesticum, quod in privatis aedibus iu commodum alicuius tantum familiae vel personae privatae erectum sit (can. 1188, § 2, n. 3). (2) Quaeri potest utrum in nullo casu liceat erigere Confraternitatem Rosarii in ecclesiis aut oratoriis Religiosarum aliarumve piarum mulierum quae ad modum Religiosarum vivant? Etenim, ait can. 712, § 3: «in eccleeiis vel oratoriis religiosarum Ordinarius loci permittere potest erectio­ nem associationis mulierum tantum, aut piae unionis quae nonnisi preca­ tionibus incumbat et gratiarum dumtaxat spiritualium communicatione gaudent». — Cui dubio respondetur: a) Si constituatur Confraternitas ad i | | 51 b) Plures Rosarii Sodalitates « in uno eodemque loco» existere nequeunt (1). Et pro eodem, loco intel­ ligitur eadem civitas, aut vicus seu pagus, quin ratio habenda sit, sicut antea praescriptum fuerat (2), distantiarum inter unum locum et alterum. Ut Rosarii Sodalitas alicubi erigi possit, hodie re­ quiritur et sufficit ut in opinione publica locus ali­ quis consideretur distinctus et non pars alterius loci, ut habeat scilicet proprium nomen, propriam pa­ roeciam, domusque unius non sint contiguae, sed separatae a domibus alterius, quemadmodum decla­ ravit S. Congregatio de Indulgentiis (3). In dubio autem recurrendum est ad S. Sedem. c) Quod si in magnis urbibus opportunum vi­ deatur plures Rosarii Sodalitates erigere, id fieri potest, dummodo ab Ordinariis res probetur (cfr. can. 711, § 1), et casus ab iisdem Ordinariis Ma­ gistro Generali Ordinis Praedicatorum proponatur ad habendum Diploma canonicae institutionis. | I 33. — Electa ecclesia iuxta praescriptiones pon­ tificias modo enumeratas, restat ut postuletur a Magistro Generali Dominicanorum Diploma ere­ ctionis. Ut enim declarat Leo XIII, « uni Magistro j I | modum veri oraaniei corporis, idest cum praeside, consilio directive, cum participatione functionibus et caeremoniis religiosis etc., certo negandum est; b) si vero omnia consisterent in adseriptione sodalium libro Confraternita­ tis unice ad participandum Indulgentiis ct aliis spiritualibus beneficiis, videtur, vi canonis citati et non obstanto declaratione in contrarium Constitutionis «Ubi primum·, hodio retineri posse quod similibus in casi­ bus liceat Ordinario, etiam in Ecclesiis et Oratoriis religiosarum, Confratemitatem Rosarii in praedicta forma erigere. (1) Clemens VIII, Const. « Quodcumquc... » ; Pius IX, S. C. Indulq., 8 Ion. 1861; Const. « Ubi primum,· Leonis XIII, § V; can. 711, § 1. (2) Cfr. Acta Cap. General. Ο. P. Romae 1589, ord. 11; Vcnet. 1591, ord. 12; Fontana Lo-Cicero, Constit. FF. PP., cap. I, p. 441, n. 18. (3) S. Conqr. de Indulg., 20 Maii 1896. 52 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII Generali ius est instituendi Sodalitates sacratissimi Rosarii: ipso a Curia absente, subit Vicarius eius generalis; mortuo vel amoto, Vicarius generalis Ordinis. Quamobrem, pergit S. Pontifex, quaevis Sodalitas in posterum instituenda, nullis gaudeat beneficiis, privilegiis, indulgentiis, quibus Romani Pontifices legitimam verique nominis Sodalitatem auxerunt, nisi diploma institutionis a Magistro Ge­ nerali vela memoratis Vicariis obtineat» (1). In petitione erectionis Romam mittenda ad P. Ge­ neralem Dominicanorum, exprimi debent: a) nomen urbis aut oppidi in quo desideratur erigenda Sodalitas; b) nomen dioecesis; c) Sanctus titularis Ecclesiae; d) officium illius qui futurus est Rector Con­ trat ernitatis (2); e) nomen Sacerdotis qui delegandus est ad erectionem Confraternitatis (3). Insuper petitio debet approbari ab Episcopo, et eiusdem in scriptis licentia muniri; quod si ecclesia sit cathedralis aut collegialis, requiritur etiam consensus Capituli (can. 712, § 2). (1) Const. « Ubi primum», § II. — In § IV eiusdem Constitutionis dicitur etiam non licere Magistro GeneraU facultates quibus pollet (quoad institu­ tionem Sodalitatum Rosarii) in universum et absque limitatione commit­ tere Provincialibus, aliisve aut sui aut alieni Ordinis vel Instituti sacer­ dotibus; et «facultatem revocamus, inquit S. Pontifex, a fel. ree. Bene­ dicto XIII Magistris Ordinis concessam (Const. « Pretiosus », dic 26 Maii 1727), delegandi generatim Provinciales transmarinos. Indulgemus tamen, rei utilitate perspecta, ut carumdcm provinciarum prioribus, vicariis, praepo­ sitis missionalibus potestatem faciunt instituendi certum Sodalitatum nu­ merum, quarum accuratam rationem iis reddere teneantur». (2) Iu Rectorem Confraternitatis praestat eligere Parochum aut Rectorem pro tempore Ecclesiae ubi Sodalitas erigitur. (3) Ad erectionem Confraternitatis praeferendus est semper Pater aliquis Dominicauus ; quod si lleri non potest, quicumquo alius sacerdos qui ab Episcopo sit probatus delegari licet (Cfr. infra, n. 34). § II. DE ERECTIONE CONFRATERNITATIS 53 Licentia Ordinarii, antequam Sodalitas erigatur, requiritur sub poena nullitatis erectionis (1), et ab ipso Episcopo dari debet, non vero ab eius generali Vicario, neque a Vicario Capitulari (can. 686, § 4). Vicarius generalis potest eiusmodi licentias dare dum­ taxat si specialem delegationem ab Episcopo acce­ perit (can. 686, § 4); quae delegatio debet exprimi in ipsa licentia necnon in verbali processu erectionis, ne dubia de validitate actus in posterum oriantur (2). Haec praevia Episcopi licentia, aut Vicarii gene­ ralis ad id expresse delegati, non necessario transire deberet per manus Patris Generalis Dominicanorum ; hic tamen eam semper exigit antequam Diploma erectionis Confraternitatis exaret, ne actum irritum perficiat si forte Episcopus suum assensum denegasset. 34. — Obtento Diplomate, omnia ad Confraterni­ tatis erectionem parata sunt. Modum procedendi, in fine Manualis declarabimus (3). Hic tantum princi­ paliores actus adnotabimus, ne, saltem quoad sub­ stantiam, ullum defectum erectio patiatur. a) In primis igitur advertendum est solum sa­ cerdotem expresse a, Generali Dominicanorum Ma% gistro deputatum Confraternitatem erigere posse, seu ut in lure dicitur, actum erectionis fulminare. (1) Const. « Quaecumquc » Clementis VIII, iam citata; et C. I. C. can. 686, § 3. (2) Interrogata S. Congr. do Indulgentiis: « 1° An expediat Vicariis ge­ neralibus concedere facultatem qua possint valide consensum dare pro erectionibus Confratcrnitatuni SS. Rosarii erigendis a Magistro Generali Ordinis Praedicatorum; et quatenus negative: 2° An Vicarii Generales pos­ sint valide dare consensum pro erectione Confraternitatum SS. Rosarii etc. ex speciali Episcopi delegatione »? — S. Congr. dio 2 Aug. 1888 respon­ dit: «Ad primum non expedire; ad secundum affirmative, facta mentione specialis delegationis ». (3) Cap. VI, Formularium Benedictionum, η. I. § II. DE ERECTIONE CONFRATERNITATIS C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII 54 Quod si ipse impeditus fuerit, tunc poterit ab alio sacerdote, Episcopo accepto, suppleri prout be­ nigne concessum est a S. Congregatione Indulgen­ tiarum (1), et prout exprimitur in patentibus lit­ teris ipsius R.mi Patris Generalis Dominicanorum. In Constitutionibus Fratrum Praedicatorum com­ mendatur Magistro Generali ut ad erigendas Rosa­ rii Confraternitates deleget semper aliquem Patrem ex Ordine; quod idem praecipit Summus Pontifex Leo XIII. Ubi vero Sacerdos Ordinis S. Dominici commode haberi nequit, tunc a Magistro Ordinis potest delegari quicumque alius sacerdos Episcopo acceptus. En textus Leonianae Constitutionis : « In­ stituendae Sodalitati in designata aliqua ecclesia Magister Generalis deputet per consuetas litteras sacerdotem sui Ordinis; ubi Conventus Sodalium Dominicanorum desint, alium sacerdotem Episcopo acceptum » (2). b) Sacerdos delegatus, antequam ad erectionem procedat, explicare debet fidelibus, uno pluribusque sermonibus, praestantiam, beneficia et obligationes Confraternitatis, sicut praescribitur in iisdem pa­ tentibus litteris; sed actus formalis erectionis con­ sistit unice in publica declaratione se nomine R.mi Magistri Generalis Eratrum Praedicatorum, instituere et institutam declarare in Ecclesia N. loci N. Conjraternitatem Sacratissimi Rosarii cum omnibus gratiis, privilegiis et indulgentiis piae huic Associationi an­ nexis (3). Actus iste praetermitti non potest, sub poena nullitatis (4); et etiamsi, aliqua iusta de causa, (1) (2) (3) (1) , § IV. Vide formulam, cap. VI, η. I, huius Manualis. Cfr. Acta Ap. Sedis pro Societ. SS. Ros., vol. I, c. I, n. 22 i • I I 55 publice fieri nequeat, ut in casu secretae revalidationis, semper tamen coram testibus — saltem duobus — totum negotium fideliter absolvendum est. Ne autem in posterum dubia de huius actus validi­ tate oriri possint, sacerdos delegatus verbale processus rite conficiat, et in ipso erectionis Diplomate, quod proprio nomine subsignabit, scribat: execu­ tions mandatum, die erectionis non omisso (1). c) Speciali privilegio fruitur sacerdos ad hanc institutionem deputatus, benedicendi scilicet Ro­ sarii Coronas et fideles Confraternitati adseribendi per octo dies qui erectionem praecedunt et subse­ quuntur. Eo tamen uti non potest nisi ubi Confraternit as erigitur (2). Igitur, omnia colligendo, ad validam erectionem alicuius Confraternitatis requiritur: a) licentia in scriptis data ab Episcopo dioecesano, aut ab eius Vicario generali expresse delegato; b) diploma erectionis emissum a R.mo P. Ge­ nerali Dominicanorum; c) actus -formalis erectionis factae a Sacerdote ad hoc expresse delegato et coram duobus saltem testibus. 7 35. — Confraternitas Rosarii sic canonice erecta, durat per se in perpetuum; et etiamsi per inter­ ii) Quo facilius Processus exaretur. Magister Generalis solet cum Diplo­ mate mittere duo exemplaria huius Processus, replenda a sacerdote depu­ tato et a testibus subscribenda. Quorum unum exemplar remittendum est ad eumdem P. Generalem, altcrum vero asservandum in Archivo Ecclesiae, ubi instituitur Confraternitas. (2) Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosar., vol. I, c. I, η. 23. — Aliud est ad Confraternitatem erigendam delegari, aliud obtinere facultatem eidem adseribendi et benedicendi Coronas Rosarii ; quae postrema concedi solet in perpetuo et pro omnibus locis ubi desuni Conventus Dominicanorum; dum prima, hoc est dcleoaiio, conccditur unice ad effectum alicuius determinatae Confraternitatis erigendae. 56 §11. DE ERECTIONE CONFRATERNITATIS C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII vallum plus minusve longum temporis decideret aut penitus vivere desineret, retineret tamen semper omnia iura et privilegia; et Director sine novis fa­ cultatibus posset, etiam post multos annos, eam ad pristinum statum et vitam restituere (1). Duobus tantum casibus cessat existere: a) per actum suppressionis a S. Sede aut a Magistro Generali Dominicanorum emanatum (2); b) per totalem destructionem aut redactionem ad usum profanum in perpetuum illius Ecclesiae ubi Confraternitas erecta erat. Transfertur autem cum omnibus iuribus et privi­ legiis : a) si deleta Ecclesia ubi Confraternitas erecta erat, alia aedificatur in eodem loco aut prope, id est, viginti aut triginta passus a loco primitivo et sub eodem titulo (3); ό) si quo loco, post Confraternitatem in quavis ecclesia canonice erectam, conventus Dominicano­ rum cum adnexa ecclesia extruatur (4). In hoc se­ cundo casu Confraternitas Rosarii transfertur ad ecclesiam illius conventus, etiam si erecta foret non iam Diplomate Magistri Generalis Praedicatorum, sed directe a S. Pontifice vel ab Episcopo, speciali S. Sedis induito (5). « Quod si, peculiari aliquo in casu, de hac lege remittendum videatur, facultas esto Magistro Generali Ordinis pro sua aequitate I (1) Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosar., vol. I, η. 38; — S. C. Indulg., 28 Ιαη. 1839. (2) Gregorius XIV, * Apostolicae servitutis», 25 Sopt. 1591; Cfr. Bull. Ord. Praed., V, 480. (3) S. C. Indulg., 9 Aug. 1843 et 29 Mart. 1886. (4) Constit. « Ubi primum», § VI. — Cfr. Constit. « Dudum si quidem» Gregorii XIII, 1 Aug. 1575; Constit. < Pretiosus » Benedicti XIII, 26 Mail 1727; et Diploma erectionis. (5) S. C. Rituum, 21 Apr. 1873. 57 et prudentia opportune providendi; integro tamen sui Ordinis iure... » (1). 36. — Praeter casum quo Confraternitas certe sit extincta aut ad aliam ecclesiam translata, potest et tertius dari casus, in quo nimirum existentia Confraternitatis in dubium revocetur sive quia docu­ mentis non constat de eius canonica erectione, sive quia in erectione omissae sunt quaedam praescrip­ tiones ad validitatem requisitae. Quid agendum? Respondemus: 1° Si erectionis Diploma nullo de­ fectu laborat, sed tantum dubitatur de exeeutione praescriptionum quae in ipso erectionis actu requi­ rebantur, — puta, si contra superius dicta n. 34, b), fideles adseriberentur quin proclamata fuisset, pri­ vatim saltem et coram testibus, erectio Confraternitatis —, tunc sufficit repetere actum erectionis privatim aut publice, et inscriptiones renovare (2). 2° Si dubium nullitatis oriatur ex eo quod ere­ ctionis Diploma nuinquam forte petitum fuerit, — quia e. g. non potest reperiri nec ullum certum in­ dicium de eo habetur, — tunc oportet novum Di­ ploma postulare et procedere, privatim si non decet publice, ad regularem erectionem, ac si Sodalitas numquam exstitisset, non omissa inscriptionum re­ novatione (3). Praescriptio et bona fides, factum scilicet quod iam a multis annis Confraternitas suas functiones exerceat, quodque hoc legitime credatur, non suf­ ficiunt ad legitimandam canonicam electionem (1). (1) (2) (3) (4) Constit. « Ubi primum », § VI. Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosar., vol. I, c. II, η. 34. Constit. « Ubi primum », § III. Constit. « Ubi primum », § III. 58 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII § III. DE ADSCRIPTIS AD CONFRATERNITATEM Si vero non reperiantur patentes litterae Magistri Generalis Fratrum Praedicatorum, extent tamen do­ cumenta et indicia certa canonicae erectionis — puta processus verbalis erectionis, inscriptio commemorativa in registro confratrum, aut alia quae­ cumque authentica documenta in fidem factae ere­ ctionis — Confraternitas haberi debet ut canonice erecta et ut particeps omnium gratiarum et privile­ giorum (S. Cong. de Indulg., 10 Aug. 1899). 3° Denique si Diploma sit legi plene conforme, et omnia substantialiter servata sint quae ad erectio­ nis actum praescribuntur, sed non constet in scriptis de assensu Episcopi dioecesani, sufficit tunc huiusmodi consensum exquirere, et iterare privatim aut publice actum formalem erectionis, inscriptionibus renovatis (1). Casus isti, qui frequentius occurrunt, possunt interdum mutari circumstantiis hic non notatis; tunc prudens erit recurrere ad Magistrum Genera­ lem Dominicanorum vel ad S. Sedem ad authenti­ cam responsionem obtinendam. cipuis diebus festis SS. Virginis, et cum determinato precum formulario (1). Utraque forma inscribendi confratres valida est et licita. Attamen, « etsi quovis tempore — sunt verba Leonis XIII — nomina pos­ sint legitime inscribi, optandum tamen ut solemnior illa receptio, quae, sive primis cuiusque mensis do­ minicis, sive in festis maioribus Deiparae haberi solet, apprime servetur » (2). Sane Confraternitas Rosarii est quaedam publica societas; iustum est ergo ut habeat et observet, quantum fieri potest, proprium caeremoniale in novis membris publice et solemniter recipiendis. 38. — Nomen novi confratris adnotari debet a persona mandatum habente, cuiusmodi est praeci­ pue Director Confraternitatis. Non tamen necesse est ut Director omnia nomina adscribendorum pro­ pria manu semper exscribat; hanc adnotationem potest aliis quoque sacerdotibus vel laicis com­ mittere, dummodo ipse actum confirmet proprium nomen apponendo in calce cuiusque paginae in qua novorum adscriptorum nomina referuntur (3). Praeter Directorem Confraternitati SS. Rosarii ascribere possunt omnes illi sacerdotes qui specialem facultatem a Generali Magistro Dominicanorum im­ petraverint (4). Debent tamen semper nomina no- § III. — De Adscriptis ad Confraternitatem. 37. — Iam ali antiquis temporibus duo adhi­ bentur modi adscribendi in Confraternitatem Ro­ sarii: alter in forma solemni, alter vero in forma simplici seu privata; prout relatio nominum novorum sodalium in librum Confraternitatis fit a Directore privatim et sine ullo exteriori apparatu, vel fit solemniter ad Altare Confraternitatis in aliqua so­ lemn! circumstantia, praesertim recurrentibus prae­ ii) Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosar., vol. I, c. II, η. 29. 59 i (1) Cfr. infra, cap. VI, n. 2 ; — cfr. etiam Caeremoniale Ord. Praed., n. 1821 ct seqq. (2) Constit. « Ubi primum », § XII. (3) S. C. de Indulg., 7 luUi 1877. (4) Constit. « Ubi primum », § X. — Uniusmodi personales jacultates solet Magister Ordinis concedere omnibus sacerdotibus qui eas requisierint ; sed pro iis tantum locis in quibus non inveniuntur conventus Dominica­ norum. Qui talibus facultatibus gaudet, potest iis uti, quin debeat ostendere Ordinario (S.Cong. Ind.,5 Febr. 1851), et semel obtentae durant in perpetuum, nisi expresse revocatae fuerint aut iam ab initio ad certum tempus concessae. Quibusdam religiosis Ordinibus Magister Generalis Dominicanorum be- 60 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII vorum Ascriptorum ad Confraternitatem viciniorem mittere (1), ut in Album Confraternitatis rite incor­ porentur (2). Hac unica conditione conceditur a Patre Generali Dominicanorum facultas recipiendi novos adscriptos (3). Hic tamen bene distinguendum inter obligationem Sacerdotis et conditionem adscript!. Adscriptus par­ ticeps evadit indulgentiarum ac privilegiorum Con­ fraternitatis statim ac recipitur uti adscriptus a Sacerdote; adeo ut, casu etiam quo Sacerdotis obli­ vione aut incuria nomen eius numquam aut nonnisi longa mora interposita mitteretur ad aliquam Connignc concessit has facultates colleoialiter et in perpetuum, plus minusve amplas pro variis conditionibus in ipsa Concessione expressis. Ita: a) Sa­ cerdotes Congreg. SS. Redemptoris, dummodo ad confessiones approbati secundum regulas sui Instituti, possunt, in locis ubi Dominican! non in­ veniuntur, recipere in Confraternitatem Rosarii fideles utriusque sexus (Concessio Itev.mi P. Andreac Fruhwirth, 19 Dec. 1894). — b) Sacerdotes pro­ fessi Ordinis S. loannis de Deo, habent facultatem recipiendi in Confrater­ nitatem Rosarii sive alios religiosos sui Ordinis, etiam novitios, sive infirmos qui in eorum valetudinariis degunt. (Concessio Itev.mi P. Sanvito, Picari i Gen., 10 Nov. 1877). Praeter lacultates personales, P. Generalis Dominicanorum potest con­ cedere ut sacerdos quivis ratione officii ascribat Confratemitati, e. g. capellanus illius Ecclesiae vel huius Monasterii (Acta Cap. Gen. O. P., Viterbii celebrati a. 1907, denuntiatione XVII). Sed in hoc casu retinemus talem sa­ cerdotem, nisi expresse dicatur, talibus facultatibus uti non posse extra locum ubi officium exercet. Facultati adseribendi Confratemitati SS. Rosarii, generatim annexa est quoque facultas benedicendi coronas, cum indulgentiis, candelas, rosas, etc. (<’fr. infra, n. 94. in nota; n. 106). (1) Haec clausula < viciniorem » apponitur tantum quia supponitur hoc esse commodius; sed si cui facilius esset nomina alii mittere, liber est. (2) Diximus incorporentur, quia non est neccssc, praesertim cum nomina multa sunt, ut Director omnia transcribat in Albo; sed sufficit ut praece­ dentibus adiungat, si Album adiectionem foliorum permittat; quod si hoc fleri nequeat, hi varii nominum indices possunt asservari in appositis chartu­ lariis in ipso Confraternitatis Archivo. In hoc casu in Albo Confraternitatis potest adnotari, sed non requiritur: «hodie ex tali loco pervenerunt tot nomina novorum ascriptorum ad Rosarium ». (Cfr. P. Esser, O. P., Le Posai re, etc.» chap. XII, η. 2). (3) S. C. de Indulg., 2G lan. 1871; Constit. « Ubi primum » Leonis XIII, 5 X; Diploma quod concedere solet P. Generalis Dominicanorum iis qui petunt facultatem ascribendi fldeles Rosario et benedicendi Coronas. § III. DE ADSCRIPTIS AD CONFRATERNITATEM 61 fraternitatem, non ideo novus adscriptus eiusdem membrum esse desineret aut moraretur. Conditio illa facultati adnexa, mittendi scilicet nomina ad Con­ fraternitatem viciniorem, unice obligationem Sacer­ dotis respicit, nullimode neo-adseriptum (1). 39. — Ordinarie notari solet nomen et cognomen neo-adseripti, cum indicatione diei adseriptionis, et solet etiam tradi pagella, quam vocant, aggre­ gationis. Hic est simplicissimus et aptior adseribendi modus. Nihilominus notandum, illud quod absolute requiritur ad ascriptionem, esse tantummodo no­ men, utpote unicum signum publice recognitum ab Ecclesia; cognomen, multo que minus indicatio diei inscriptionis aut pagella aggregationis, non sunt ne­ cessaria. Tota gravitas actus reponitur ab Ecclesia in relatione nominis in Album (2), quae est, ut ita di­ cam, veluti quaedam visibilis expressio et sponsio spiritualis unionis quae inter confratres intercedit, symbolum illius caelestis libri in quo sacratissimi Rosarii Regina suorum clientium nomina inscripta custodit. Deus scribit nomina praedestinatorum ad gloriam in libro vitae (3); Beata Virgo scribit in Albo Confraternitatis nomina omnium eorum qui, quo facilius Paradisum attingant, se eius Coronae adjun­ xerunt. 40. — Diximus iam Confraternitates primarias seu Arcbiconjraternitates SS. Rosarii non dari; sed omnes Confraternitates, dummodo canonice erectas, esse inter se pares, iisdemque privilegiis frui; nec (1) S. C. de Indulff., 10 Aug. 1899, ad septimum; S. C. S. Officii, sect, do InduJg., 23 Apr. 1914. (2) S. Conar. Prop. Fid., 31 Mart. 1899. (3) Apoc. in, 5; xiil, 8; χνπ, 8 etc. 62 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII omnes aliud prope esse quam variae sectiones unius eiusdemque Confraternitatis per totum terrarum orbem diffusae (1). Hinc nihil interest se uni potius quam alii Confraternitati ascribere, in hoc potius quam in illo loco. Item inutile prorsus est, mutando domicilium, iterum se ascribere Confraternitati novae urbis aut oppidi in quibus novam habitationem quis sibi constituit. Uni Confraternitati Rosarii adscript!, fideles se omnibus Confraternitatibus adscriptos, et semel adscript! semper adscriptos reputare debent, cum unum sit corpus morale cuius ipsi membra sunt, unum sit caput, Sacratissimi Rosarii Regina. 41. — Restat nunc ut sciamus quae personae Confraternitati Sacratissimi Rosarii inscribi valeant. Porro Confraternitas Sacratissimi Rosarii, « cuiusvis conditionis excipit homines — ait Leo XIII — eosque per solam Rosarii Marialis recitationem mutuo de­ vincit » (2). — Ergo pauperes et divites, docti et indocti, sacerdotes et laid, pontifices et imperatores, omnes cuiusvis civitatis et regionis, qui Christo fide incorporentur, possunt cooptari in hanc universalem Associationem sub immediatis auspiciis benedictae Virginis Mariae. Olim nec dejuncti quidem exclude­ bantur ab huiusmodi magna communione fraterna, et cuivis adscripto integrum erat referre in Album Confraternitatis eorum defunctorum nomina quos prae ceteris caros haberet, quosque bonorum spi­ ritualium Confraternitatis participes esse desidera­ ret (3). Quod hodie expresse prohibetur, explicita (1) Cfr. supra, n. 30, pag. 47. (2) Constit. « Ubi primum », § II. (3) Cfr. II Rosario. - Memor. Dom., anno XII, pag. 167, 210, 245, 276, 306, 329, 363. § III. DE ADSCRIPTIS AD CON FRATERNITATEM 63 declaratione S. C. de Indulgentiis, data die 10 Au­ gusti 1899. Sed si defuncti ascribi nequeunt, possunt tamen ascribi mori entes, absentes, ipsi pueri simul ac ra­ tionis usum attigerint (1); sufficit ut omnes isti per epistolam aut per personas manifestent Directori alicuius Confraternitatis vel aliis qui facultate pol­ leant, suam intentionem ingrediendi in Confraternitatem SS. Rosarii; quae quidem intentio, saltem implicita, a S. Congregatione Indulgentiarum ex­ presse requiritur (2). Exinde nemo potest inscius inscribi, etiam si cum omni fundamento praesumi possit quod monitus non solum hanc voluntatem sit habiturus,/ sed etiam desiderium. oPrius igitur moneantur, et habito eorum assensu possunt in Albo Confraternitatis etiam absentes annumerari. 42. — Priusquam huius paragraph! finis fiat, ad­ verte districte vetitum esse quovis titulo imponere Sodalitatem ingressuris quamlibet pecuniariam con­ tributionem, in ipso receptionis actu aut postea exigendam (3). Etenim Rosarii Sodalitas « nullo quae­ sito lucro aut imperata pecunia, cuiusvis condi­ tionis excipit homines » (4). Si neo-adseriptus velit aliquid offerre, oblatio sit plene voluntaria, et in beneficium Societatis vel Ecclesiae ad Beatissimae Virginis cultum promovendum devolvi debet, nullo vero pacto in emolumentum adseribentis, qui pro se nullam oblationem, vel spontaneam, recipere potest; ad summum potest sibi retinere tenue pre(1) S. C. de Indulg., 13 Dec. 1876. (2) Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Ros., vol. I, ο. IV, nn. 65-69; S. C. Indulg., 26 Novembr. 1880. (3) Leo X, Pastoris aeterni, 6 Oct. 1520; — Diploma erectionis. (4) Leo XIII, Constit. « Ubi primum », § I. — 64 § IV. DE PRIVILEGIIS ET BENEFICIIS CONFRATRUM C. ΙΠ. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII suo loco (1); de extrinsecis autem breviter nunc dicendum. Primum et principale beneficium Confraternitati inhaerens est participatio in vita, in morte et post mortem omnibus precibus et bonis operibus quae a ederis Con fratribus fiunt. Privilegium hoc speciale est Confraternitati Rosarii. Et quo melius intelli­ gatur fructuum copia inde unicuique adseripto de­ fluens, notandum omnia bona opera, oratione non exclusa, quae cum gratia perficiuntur, duplicem ef­ fectum habere, impetrationem scilicet novarum gratiarum sive spiritualium sive temporalium, et imminutionem poenarum, quae nostris peccatis debentur: uno verbo intercedunt et satisfaciunt. Hoc duplex igitur emolumentum intercessionis et satisfactionis, quod unusquisque adseriptus conse­ quitur Rosarium recitando vel alia bona opera adimplendo, fit commune omnibus membris Con­ fraternitatis; singuli dant omnibus et omnes sin­ gulis; et «dum actu vel habitu ex instituto Sodalitii suum quisque pensum recitandi Rosarii persolvit, sodales omnes eiusdem societatis mentis intentione complectitur, qui idem caritatis officium ipsi multi­ plicatum reddunt » (2). — Eo ipso quod aliquis Con­ fraternitati ad scribitur intentionem habet partici­ pandi huic communioni spiritualium bonorum; et hoc generositatis veraeque Christianae fraternitatis actu, maius lucratur meritum in ipsis actibus individualibus, recipiens insuper centies milliesque du­ plicatum parum illud quod aliis impertit. Est vera I spiritualis oeconomia recte intellecta, et veluti quae­ dam commercii societas circa bonum spirituale, in tium pagellae adscriptionis, si neo-adscriptus earn habere cupiat. Inde tamen minime sequitur quod, si in ipso Soda­ litatis sinu constituatur aliqua particularis Adscriptorum societas qui, vel ad eorum ingressum vel quo­ J tannis statuant aliquam summam pecuniae solvere ut cultui Virginis a SS.mo Rosario splendidius provi­ deatur, vel ut quorumdam suffragiorum post mor­ tem ipsi confratres participes efficiantur, etc., hoc licite fieri non possit; imo semper hactenus factum est et fit, uti videbimus, in omnibus fere Rosarii Sodalitatibus (1). Attamen etiam in casu magna prudentia opus est; nemo qui adscribi petit Confrai ternitati, ad solvendam hanc pecuniae summam obligari debet, nec ulla danda est occasio suppo­ I nendi quod in huiusmodi piam Unionem adscisci sit necessarium ad pertinendum Confraternitati Ro­ sarii et indulgentiis privilegiisque Confraternitatis participandum. § IV. — De privilegiis et beneficiis Confratrum, 43. — Ad definitionem Confraternitatis Rosarii a nobis traditam redeundo, et potissimum ad illa verba Leonis XIII : « quo fit, ut pauca singuli ad communem thesaurum conferentes, multa inde re­ cipiant » (2), restat ut quae sint praecipua beneficia quibus fruuntur Confraternitati adscript!, expli­ cemus. Duplicis generis sunt: intrinseca et extrinseca. De intrinsecis, quae sunt Indulgentiae, sermo erit (1) Cfr. § VII huius capitis. (2) Constit. « Ubi primum », § I. 65 (1) Cfr. infra, cap. V. (2) Leo XIII, Constit. « Ubi primum », § I. 5 — Fanfan i, De Rosario. 66 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII qua quisque in commune commodum aliquid confert; sed multo plus in societate lucratur quam solus umquam lucratus esset. En in quo consistit boni spi­ ritualis communitas inter Rosarii sodales. 44. — Aliud beneficium consistit in participatio § V. DE OBLIGATIONIBUS CONFRATRUM 67 ita in actu solemn! erectionis Confraternitatis resu­ muntur: «Item, participes vos facio, —dicitur neoadscriptis, — omnium bonorum spiritualium totius sacri Ordinis Fratrum Praedicatorum, sicut et omnium aliorum bonorum spiritualium et operum, quae pas­ sim, coopérante Dei gratia, a Fratribus et Sororibus Societatis Sanctissimi Rosarii per universum mun­ dum peraguntur » (1). omnium bonorum quae fiunt in Ordine Dominicano (1). Si pensetur bonorum copia quae Ordo ali­ quis religiosus per orbem terrarum diffusus congerere potest, orationes, mortificationes, ieiunia, labores 45. — Cum licentia Episcopi confratres possunt pro salute animarum non solum inter populos ci­ etiam induere in sacris functionibus vel processio­ viles, sed etiam inter barbaras et ferocissimas gentes; nibus specialem vestem seu saccum (can. 713, § 2); omnes Missae et Communiones, omnes actus virtutis, ; quem tamen semel electum neque mutare neque di­ qui per diem exercentur, facile aestimabitur quanti mittere possunt sine Ordinarii licentia (can. 714). sit pretii horum omnium bonorum participem effici. Intellige tamen confratres viros; quia foeminae, ad lam vero Ordo Dominicanorum, quia semper ha­ normam can. 709, § 2, Confraternitatibus adscribi buit Rosarium ut familiarem thesaurum et patri­ tantum possunt ad lucrandas indulgentias et gratias monium haereditarium, iam inde ab anno 1484 per spirituales confratribus concessas. actum publicum trigesimi tertii Magistri Generalis Faxit Deus, ut tot tamque insignia privilegia et Bartholomaei de Comatiis omnes sodales Rosarii ad beneficia populum Christianum inflamment ad se specialem participationem omnium bonorum spiri­ aggregandum ad hanc precantium militiam; et con­ tualium, quae fiunt a membris Dominicanae fami­ fratres religiosis coetibus studiosius intersint, sua liae, admisit. Quem actum Leo X in Bulla « Pastoris erga Magnam Dei Matrem pietatis exercitia devotius aeterni », die 6 Oct. 1520, confirmavit, et Magistri peragant, ut post expletum in terris Angelorum Generales pluries postea renovarunt (2). officium, iisdem aliquando aggregentur ad suae Duo haec specialia beneficia, — communionis Reginae laudes decantandas in Caelis. scilicet precum et bonorum operum inter omnia membra Confraternitatis, et participationis bonorum § V. — De obligationibus Confratrum. quae fiunt in universo Praedicatorum Ordine, — (1) Cfr. II Rosario. - Mem. Dom., a. II, p. 434. (2) Cfr. Btdlar, Ord. Pracd., IV, 392. — Annales Ord. Praed., I, coi. 212; — Pongratz, Manuale Praesidum, ubi fit sermo de confirmatione huius privilegii per Magistrum Generalem Seraphinum CavaUi (1573); et per Ma­ gistrum Generalem loannem de Marinis (1667). — Recens confirmatum est a Gen. Mag. losepho Larroca, in litteris datis die 1» lan. 1890. 46. — Postquam locuti sumus de Confraternitate in seipsa, de modo quo eiusdem membra colliguntur, (1) CacreiTiojiialc Ord, FF, Praed., n. 1822. huius Manualis. Cfr. etiam c. Λ 1, η. I 68 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII et de privilegiis quae Adscriptis inde derivant, op­ portune quaeritur, quae sint obligationes eorum qui eidem Confraternitati sunt incorporati. Qua in re iam ab initio declaramus, idque praesertim pro personis delicatae conscientiae, so­ dales Confraternitatis nulla obligatione teneri, cuius 0 H issio peccatum importet. Praestantia enim devo­ tionis erga Coronam, quae unit et vincit tamquam unum populum adscriptos circa thronum Reginae SS. Rosarii, haec sola sufficere debet ad eos fideles constantesque reddendos in huiusmodi honoris at­ que amoris tributo persolvendo et in piis illis exer­ citiis adimplendis, quae Associatio sua natura po­ stulat. Unicuique Confraternitatis membro possunt et debent applicari S. Pauli verba: «legem non habentes ipsi sibi sunt lex; qui ostendunt opus legis scriptum in cordibus suis, testimonium reddente illis conscientia ipsorum » (1). Ceterum pia illa exer­ citia, quae sensu quodam lato appellari possunt obligationes Confraternitatis, tam levia sunt, ut Chri­ stianus quivis, vel occupationibus obrutus et omnium tepidissimus, possit ea facillime peragere, dummodo minimum bonae voluntatis retineat. 47. — Equidem « unicum sodalibus impositum onus, citra tamen culpam, est Rosarium unaquaque hebdomada cum quindecim mysteriorum medita­ tione recitandum » (2). Primis temporibus Confra­ ternitatis, Adscript! tenebantur integrum Rosarium cotidie persolvere. Sed quantumvis huiusmodi praxis fuerit ea aetate facilior quam nostra — nondum enim invaluerat usus adiungendi Angelicae Saluta­ ti) Rom. ii, 14-15. (2) Constit. < Ubi primum », § XIII. § V. DE OBLIGATIONIBUS CONFRATRUM 69 tioni invocationem Sancta Maria Mater Dei, etc. (1) — nihilominus, Rosarii recitatio ad ter in hebdomada «in honorem B. Virginis Mariae et iuxta Statuta eiusdem Confraternitatis » iam reducta (2), inde ab a. 1534 per Clementem VII ad solum Rosarium integrum hebdomadarium, restricta est: quae res­ trictio a Leone XIII in Const. « Ubi primum » con­ firmatur et adhuc viget. Ad hanc hebdomadariam integri Rosarii recita­ tionem non solum suppetit Confratribus septem dierum haud breve spatium, sed, ut supra dictum est (3), ipsi valent etiam dividere in plus quam tres partes quindecim decades: possunt scilicet unam decadem seorsim ab alia recitare, diversis horis, di­ versis diebus, lucrando indulgentias integro Rosario annexas: sufficit ut intra hebdomadam quindecim Rosarii decades, aut simul aut divisim, omnes reci­ tentur (4). Si modo consideretur quam facile sit matutinis vel vespertinis precibus unam Rosarii decadem adiungere, et quovis fragmento temporis uti domi, in via, ubique, ad satisfaciendum cum omni commoditate obligationi quae innumera secumfert beneficia, fa­ tendum erit tam leve onus neminem deterrere posse a dando proprio nomine Sodalitati SS. Rosarii; imo ad id potius incitare. Etenim non facile fingitur verus Christianus cui grave sit, semel saltem in hebdo­ mada et modo tam expedito, SS. Virginis Rosarium recitare. (1) Cfr. P. Esser, Historia Salutationis Angelicae, in periodico Histor. Jahrbuch (Monaco 1884), a. V, pag. 106 et seq. (2) Xistus IV « Pastoris aeterni», 30 Mail 1478 - Cfr. Bullar. Ord. Prati., vol. Ill, p. 567. (3) Cfr. supra, cap. II, § 1, n. 25. (4) Cfr. supra, num. 24. 70 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII 48. — Ex iis quae dicit S. P. Leo XIII in Constit. « Obi primum » § I : « actu igitur vel habitu dum ex instituto Sodalitii suum quisque pensum recitandi Rosarii persolvit, etc. », clare sequitur huiusmodi Rosarium hebdomadarium applicari debere pro ce­ teris membris Sodalitatis, etsi non unice et exclu­ sive; unde recitari quidem potest ad quamlibet in­ tentionem, dummodo ne excludantur ab huius ora­ tionis spiritualibus meritis, quinimmo includantur, ceteri fratres et sorores Sodalitatis, nec non membra Dominicam Ordinis, qui omnes « idem caritatis of­ ficium multiplicatum reddunt». Dicitur enim: ((actu igitur vel habitu, dum ex instituto Sodalitii suum quisque pensum recitandi Rosarii persolvit, sodales omnes eiusdem societatis mentis intentione comple­ ctitur » (1). Neque, ob eamdem causam, necesse est ut sin­ gulis vicibus renovetur intentio nostri Rosarii par­ ticipes faciendi sodales Confraternitatis; sufficit ut semel in perpetuum peragatur; ceterum ipse in­ gressus in Confraternitatera est implicita declaratio communicationis cum ceteris sodalibus, sensu supra indicato, omnium nostrorum bonorum operum. Quam pulchra et consolationis plena haec oratio­ num et sanctarum actionum communio! Habet enim aliquid quod, dum nos elevat, simul conscios reddit nos non esse solos; sicque oratio animique activitas roborantur. Quocirca optimum erit obligationem Ro­ I sarii hebdomadarii semper coram habere, et conscie ! intentiones Sodalitatis amplecti, numquain scilicet obliviscendo se tam excellenti et salutiferae Confra- ! ternitati esse ascriptum. (1) Const. * Ubi primum », § i. § V. DE OBLIGATIONIBUS CONFRATRUM 71 49. — Hic vero sponte dubium obicitur, num scilicet ille qui numquam aut cum aliqua omis­ sione, Rosarii hebdomadarii obligationi satisfacit, haberi debeat membrum activum Confraternitatis, qui scilicet omnibus beneficiis privilegiisque com­ munibus participet? Communia dicimus: nam certum est istos indul­ gentias non lucrari, nec merita in particulari an­ nexa operi iniuncto, quod ipsi negligunt; non po­ terunt e. g. lucrari indulgentias recitationi Rosarii concessas, Rosario omisso, ut per se patet. Pono ad dubium ita propositum clare solvendum, in memoriam revocandum est, Confraternitatem posse comparari cum aliqua commercii societate, cuius capitale sociale a fundo cotidianorum reddituum sit probe distinctum. Primum, in casu nostro, consti­ tuitur ex bonis operibus omnium eorum qui quavis temporis differentia pertinuerunt vel pertinent ad Confraternitatem, necnon ex bono spirituali Domini­ cani Ordinis universi a primo momento quo bonorum spiritualium cum Sodalitate communitas ab ipso de­ creta est. Alterum autem coalescit ex contributio­ nibus uniuscuiusque membri viventis, hoc est ex Rosario hebdomadario. Porro, quicumque ad ali­ quam societatem pertinet, habet nimirum ius parti­ cipandi eius capitalibus, sive haec in arca deposita conservantur, sive currenti nummo circumaguntur. Attamen qui non ad diem, uti praescribitur, partem suam personalem confert, exigere non potest ut aliorum contributionibus fruatur. Pari modo qui Rosarium hebdomadarium omnino negligit, amittit illa hebdomada et ceteris quibus omissio perseveret, ius participandi meritis et beneficiis Rosariorum quae ab aliis Confratribus recitantur; non tamen ius amittit 72 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII ad capitale sociale, seu potius ad fructus, qui ex eo percipi possunt; et, in casu nostro, ad merita et bona spiritualia Sodalitatis, cuius remanet membrum (1). 50. — Habemus igitur quod unica obligatio im­ posita, non tamen sub peccato, Confratribus Ro­ sarii, est Rosarium qualibet hebdomada recitandum cum quindecim mysteriorum meditatione, ceteros insuper sodales mentis intentione complectendo « qui idem caritatis officium multiplicatum reddunt » (2). 1 — Insuper ad hanc obligationem exsequendam, non opus est singulis vicibus intentionem renovare, sed sufficit semel eam facere, quin immo eo ipso quod aliquis in Confraternitatem sponte cooptari voluit, semper huiusmodi intentio adesse censetur. — De­ nique ipsa omissio Rosarii hebdomadarii non reddit ascriptum incapacem lucrandi Indulgentias Sodalibus Confraternitatis concessas nec eiusdem communi­ bus bonis participandi, sed tantum privat indul­ gentiis expresse concessis Rosario hebdomadario (3), atque excludit a speciali participatione bonorum Confratrum. Ne credant tamen négligentes parum amittere se privando precibus et meritis tot millium Christianarum animarum per totam terram diffu­ sarum (4); cogitentque quod si talis omissio non ne(1) Cfr. Statuta Fraternitatis Psalterii, § II. — Etiam B. Alarms duas species meritorum distinguit in Confraternitate: alia quae proveniunt a Rosario quod quisque ex instituto recitare debet; alia vero a ceteris bonis operibus uniuscuiusque membri praesentis vel praeteriti. Qui officium suum negligit, prima merita amittit, non secunda (Apologelicus, c. 16). (2) Coustit. · Ubi primum », § I. (3) 5. C. de Indulg., 25 Febr. 1877. (4) loaimes Lambsheim, canonicus regularis Hormatiensis, hac in re sic concludit: « Qui suum Rosarium omittit, excluditur a participatione Rosariorum illius hebdomadae. Quod autem haec sit parva poena, credat cui placuerit, sed mihi numquam persuadebitur, cum sciam quot devotis­ simi homines et foeminao annumerentur in Confraternitate > (Libellus per­ utilis dc Fraternitate SS. Rosarii, Moguntiaci, 1495). § VI. DE DIRECTORE CONFRATERNITATIS 73 cessario ducit ad culpam, facile est ad eam pervenire incuria aut contemptu spiritualium mediorum quae nobis offeruntur ad nostram salutem comparandam; demum, quod nihil Domino magis displicet, quam tepiditas et negligentia in rebus spiritualibus. § VI. — De Directore Confraternitatis. 51. — Director vel Rector Confraternitatis Rosarii vocatur sacerdos, qui eidem praeest, eam moderatur atque diffundit. Ad ipsum pertinet, vi muneris, re­ cipere fideles in Confraternitatem Albo nomina in­ scribendo, benedicere Coronas, Candelas et Rosas, quas vocant, Rosarii; omnia denique peragere quae in utilitatem et incrementum Sodalitatis cedere pos­ sunt (1). Hinc est quod in ipso erectionis diplomate multa fiunt verba de Rectore Confraternitatis, multumque in eo confiditur, indicatis etiam praecipuis mediis, quibus ipse potest et debet fervorem in ascriptis fovere eorumque profectum adiuvare. Inter huius­ modi media unum recensetur numquam negligendum, videlicet mensilis Processio quam etiam Leo XIII in ultima de Rosario Constitutione magnopere in­ culcat (2). Quod si Rector erit simul Parochus loci, ut saepe accidit, curabit etiam promovere et alere in omnibus paroecianis devotionem erga SS. Ro­ sarium, saepe de eius praestantia et beneficiis verba (1) Cfr. can. 698, § 2. — Antiquitus privilegium Directoris erat impertiri ascriptis Absolutionem in articulo mortis; sed hodie talis Absolutio dari potest a quocumque Sacerdote, etiam extra Confessionem (can. 468, § 2). (2) «Admonemus eumdem pro tempore Rectorem, inter pios huius Confratemitatis usus primum locum obtinere processiones, quae prima cuius­ que mensis dominica, praecipue vero prima mensis Octobris dominica du­ cuntur » (Diploma erectionis). — Cfr. melius infra, § IX, pag. 89. 74 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII faciendo, explicando mysteria, eius recitationem, in familia praesertim, inculcando. Sed, etiamsi Rector parochus non fuerit, non ei certe deerunt occa­ siones . ad loquendum ascriptis et ad pia exercitia superius recensita suadenda, quando prima mensis dominica ad Conventum et Processionem congre­ gantur (1). Quod autem promoveant, quoad fieri potest, pu­ blicam in ecclesiis Rosarii recitationem, praecipitur Rectoribus ab ipso Summo Pontifice Leone XIII: « Sodalitatum Rectores sedulo curent ut, si fieri possit, quotidie, vel saltem quam saepissime, maxime in festis beatae Virginis, ad altare eiusdem Sodalitatis, etiam publice Rosarium recitetur » (2). Grates Deo sint quod hodie multis in locis iam revixerit ma­ gisque in dies invalescat pulchra consuetudo fideles in ecclesia omni vespere convocandi ad commu­ nem SS. Rosarii recitationem! Quod sicubi difficile sit Rectori cotidie ad Ro­ sarii recitationem convocare ascriptos, sataget sal­ tem ut ter in hebdomada congregentur ut hebdomadariae recitationi Rosarii ascriptis praescriptae facilius satisfaciant. Praxis recitandi communiter Rosarium hebdomadarium obligatorium valde in usu esse debuit elapsis temporibus pro confratribus : nam etiam in illis locis ubi nullum Sodalitatis ve­ stigium amplius existit, remansit tamen praxis re­ citandi Rosarium in ecclesia certis hebdomadae diebus. Rectoris cura erit quoque ascriptos opportuno tempore commonefacere dierum specialis devotionis pro Confraternitate, uti quando aliquod Rosarii (1) Cfr. Hos. 3fem. Dom., a. 1905» pag. 332. (2) Constit. < Ubi primum >, § XIII. § VI. DE DIRECTORE CONFRATERNIT ATIS 70 mysterium recolitur et praecipua Festa Beatae Vir­ ginis, non omissa mentione indulgentiarum quae illa die lucrifieri possunt. Uno verbo, Rector est caput, Ascripti autem mem­ bra illius corporis mystici quod est Confraternitas Rosarii; ab eo descendere debet et effluere fervor et vita in ascriptos sicut e capite physico descendit et propagatur vita in cetera corporis membra; ad illum igitur efficere, dicamus cum Summo Pontifice Leone XIII, ut « noscat populus atque ex veritate aestimet quantum in ea Sodalitate virtutis sit, quan­ tum utilitatis ad aeternam hominum salutem » (1). 52. — Rector Confraternitatis expresse renun­ tiatur in erectionis Diplomate a Generali Magistro Dominicanorum, ad quem spectat, nunc sicut antea, electio Rectorum, « de consensu tamen Ordinarii loci, pro ecclesiis clero saeculari concreditis » (2). « Nunc sicut antea », diximus; quia dispositio can. 698, § 1, circa renuntiationem Directoris seu Moderatoris As­ sociationum vel Confraternitatum, non respicit So­ dalitatem Rosarii, cum in hac re gaudeat ipsa speciali et expresso privilegio apostolico, prout colli­ gitur ex § VIII Const. « Ubi primum ». Nihilominus duo dubia hic opportune agitari possunt: 1° Si Ecclesia commissa est non clero saecu­ lari, sed religiosis, haud tamen dominicanis, requiriturne consensus Episcopi ad nominationem Rectoris! — Nobis negandum^ esse videtur; etenim casus resoin debet, ut superius diximus, non ad normam Codicis, sed iuxta Const. « Ubi primum » in qua con­ sensus Episcopi requiritur ad Rectorem designandum (1) Encycl. Augustissimae Virginis Mariae, 12 Sept. 1897. (2) Constit. < Ubi primum », § VIII. 76 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII unice cum agitur de ecclesiis « clero saeculari con­ creditis » (Const. « Ubi primum», § VIII). 2° Si in aliqua Dominicana ecclesia vel cuiuscum­ que alterius religiosi Ordinis, officium Rectoris Confra­ ternitatis Rosarii demandetur alicui sacerdoti c clero saeculari, requiritur consensus Episcopi? — Respon­ dendum videtur affirmative: ratio est quia Const. « Ubi primum » hunc casum non contemplat, (pii e contra contemplatur a Codice, can. 698, § 1 ; ergo standum est Codici, (pii requirit consensum Episcopi. 53. — « Quo autem Sodalitati conservandae melius prospiciatur, Magistri Generales, — monet Summus * Pontifex,— ei Rectorem praeficiant sacerdotem ali­ quem, in ecclesia ubi est instituenda Sodalitas, certo munere fungentem vel certo fruentem beneficio, illius(pie in hoc sive beneficio sive munere in posterum successores »( 1). Rectoris munus ita numquam va­ cabit, et Confraternitas manebit semper in plena suorum iurium et beneficiorum possessione (2). Etenim non raro contingit, maxime ubi Confrater­ nitas ad modum organici corporis est constituta, ut sacerdos aliquis, vocatus a Confratribus ad Cappellani munus in Sodalitate explendum, ipso facto sibi arroget partes Rectoris Confraternitatis; quod in damnum existentiae ipsius Confraternitatis plerum­ que cedit. Successor namque in munere Rectoris ille solus haberi debet, qui designatur ut legitimus suc­ cessor in diplomate erectionis, et non aliter. Quod si, quavis de causa, Rector Confraternitatis deficiat, nec legitimus successor haberi possit, tunc (1) Couetlt. « Ubi primum », J VIII. (2) Pro OonfrutomitatibUH in cccleelia Dominicanorum crocite, Rector < ■>( ■«empor Superior pro tempore conventus (Cofiet. Ord, Fratr. Praedica­ turum, Dint. I, doclar. XVII). «η» § VI. DE DIRECTORE CONFRATERNITATIS 77 « Episcopis, ait S. Pontifex Leo XIII in § VIII Const. « Ubi primum », uti iam est ab hae Apostolica Sede sancitum (1), facultas esto ad id muneris deputandi parochos pro tempore ». En ergo duplex modus in istis casibus adhibendus: aut petere a Generali I)ominicanorum ut denuo designet Rectorem Confra­ ternitatis eiusque in posterum successores, aut re­ currero ad Episcopum; hoc autem interest inter unum alterumque procedendi modum, quod Ma­ gister Generalis quemcumque maluerit designare potest; dum Episcopus non potest id munus conferre nisi Parocho pro tempore, eiusque successoribus (2). 54. — Haud raro tamen « peropportunum, quin etiam necessarium (esse potest), ut sacerdos alius legitimi rectoris loco nomina inscribat, coronis be­ nedicat aliaque praestet, quae ad ipsius rectoris officium pertinent » (3). Ut huic quoquo necessitati pro,spiciatur «Ordinis Magister Rectori facultatem tribuat subdelegandi, non generatim quidem, sed in singulis casibus, alium idoneum sacerdotem, (pii cius vices gerat quoties i usta de causa id opportunum indicaverit» (4). Hinc est quod in novis diplomati­ bus erectionis haec leguntur: « Norae Confraternitatis Rectorem nominamus et jacimus dictae Ecclesiae Rec­ torem et omnes eius in hoc munere in posterum suc­ cessores. — Tribuimus autem eidem Rectori (secund. Constit. SS. D. N. Leonis XIII, § IX), facultatem sub delegandi, non quidem generatim, sed in singulis (1) S. C. hulula., dio 8 lan. 1801. (2) S. C. hulula., dio 1(1 Iui. 1887, ad primum: ubi declaratur quod Episcopiis olusmodi nominationem ita. facere potest ut, quisquis sit etiam in posterum parochus illiiiH Ecclesiae, sit paritor Rector Uon fraterni tutum ibi exlstcntium. (3) Const. « Ubi primum », § IX. (1) Const, * Ubi primum», 9 IX. 78 C. ΙΙΓ. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII casibus, alium idoneum sacerdotem, qui eius vices gerat, quoties iusta de causa id opportunum indicaverit ». Quod igitur, iuxta vigentes leges, possit Sodali­ tatis Rector suas vices committere alii idoneo Sa­ cerdoti, nullam habet dubitationem; sed non omnino caret difficultate decernere quando hoc legitime fieri possit. Etenim tam in Constitutione Pontificia « Ubi primum » quam in erectionis Diplomate datur fa­ cultas Rectori subdelegandi « non generatim, sed in singulis casibus », et « iusta de causa ». Quaenam haec iusta causa? Quid per pericopen « non generatim sed in singulis casibus » intelligendum est? Cum nequea­ mus authenticis responsionibus haec dubia solvere — deest adhuc hac in re quaevis S. Congregationis declaratio — libenter accipimus explicationem quam tradit optimus quidam interpres Constitutionis « Ubi primum » ad § IX. « Verba, non generatim, sed in singulis casibus, multorum animos — inquit ille — vehementer commoverunt, nec pauca dubia ingessere. Re quidem vera, si intelligenda essent sicut primo obtutu intelligenda videntur, videlicet Rectorem, quoties sibi impossibile aut incommodum caderet aliquem sui muneris actum peragere, tunc tantum posse delegare, et quidem expresse, alium sacerdotem, fatendum est haud leves difficultates esse paritura. Etenim, quoties eo absente advenirent fideles ad proprium nomen Sodalitati dandum, vel ad benedictionem coronis obtinendam, Rector, utpote absens, piis hisce desideriis satisfacere non posset, nec alius sacerdos, cum impossibile sit expressam delegationem in sin­ gulis casibus inopinate obvenientibus obtinere ab eo qui praesens non adest. Itaque, cum intentio Summi Pontificis sit certissime facilem reddere Rectori exe- § VI. DE DIRECTORE CONFRATERNITATIS 79 cutionem sui officii in commodum fidelium, et non eam implicare, opinor, donec contrarium decernatur, Rectorem satisfacere conditioni impositae si semel pro semper enumeret alii sacerdoti singulos casus in quibus, suo indicio, adest legitima causa cur ille per delegationem vices Rectoris gerat. Quidquid sit, pla­ num est verba iusta de causa non stricte, sed benigne sumi debere » (1). 55. — Rector Confraternitatis potest semper, ex iusta causa, revocari a P. Generali Dominicanorum et ab aliis substitui (c. 698, § 2). Item Rector potest esse simul etiam Cappellanus Confraternitatis, dum­ modo semper prae oculis habeatur, quod aliud est esse Rectorem Confraternitatis, aliud Cappellanum. Rector est ille qui Sodalitati praeest, eius curam agit eamque diffundere studet; Cappellanus vero, qui designatus fuit ad servitium religiosum, quod Con­ fraternitas in propria Ecclesia aut Cappella peragere intendit, uti Missam celebrare, quasdam functiones facere, Processionibus interesse, etc...; quorum mu­ nerum si distincta ratio non retineatur, praeiudicium facile afferri potest ipsi regulari et legitimo Sodalitatis progressui (Cfr. supra, pag. 76, n. 53). 56. — Denique notandum Rectorem, eo quod omni­ bus facultatibus superius enumeratis gaudet vi sui muneris, iis uti non posse nisi in loco ubi instituta est Confraternitas, — cum Rosarii Confraternitas sit asso­ ciatio in loco determinato erecta, — et donec in Recto­ ris munere perseveret. Intra tamen sui territorii fmes, (1) P. Ceslao Carones, O. P., La Costiluzione Aposlolica « Ubi primum » in Rosario. - Mem. Donvcnicane, anno 1899, p. 378. so C. III. DE CONFRATERNIT ATE SS. ROSARII potest ascriptos recipere ex quacumque mundi parte proveniant, etiam per epistolam; item potest coronas benedicere ceterasque Rosarii benedictiones imper­ tiri, etiamsi agatur de personis in Confraternitatem non cooptatis (1). § VII. — De Consilio directivo seu de administration e Confraternitatis. t 57. — De Consilio administrativo seu de administratione loqui dum de Confraternitate SS. Rosarii agitur, in qua non solum quisque potest sed debet, sine exceptione, gratuito adseribi, et in qua ab uno Directore omnia dependent, inopportunum videri posset: at non ita. Nam, si absolute praescribitur ut Sodalitati praesit semper Director seu Rector in erectionis Diplomate designatus, nil impedit quo­ minus Director iste in promovendo Confraternitatis bono a sodalibus prae ceteris zelo flagrantibus adiuvetur. Item, si expresse vetitum est taxas exigere fidelibusque aliquid solvendum imponere actu quo in Confraternitatem ascribuntur et vi huius ascriptionis, minime prohibetur ab iisdem vel ab aliis liberas oblationes recipere, dona, legata ad splendidiorem caelestis Patronae cultum promovendum, ad eius­ dem praecipua Pesta honestiori pompa celebranda, ad specialia Christianae pietatis opera exercenda in bonum membrorum ipsius Sodalitatis aut aliorum, et maxime in defunctorum suffragium. Valde utile foret in lucem proferre eximia religionis et caritatis opera elapsis temporibus instituta et conservata, a (1) Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, c. III, u. 53. _ etiam can. 698, § 2. çfr, § VII. DE CONS. DIRECTIVO SEU DE ADMIN. CONFRATERNITATIS 81 Confraternitatibus Rosarii, et ultimis hisce popu­ lorum perturbationibus ex toto vel ex parte pessum data. Memorare sufficiat Romanam Confraternitatem a Rosario in ecclesia S. Mariae supra Minervam, quae non modo cultui SS. Virginis Rosarii magni­ ficentissime providebat, sed et quam plurimas Missas celebrandas curabat in suffragium defunctorum confratrum: insuper quotannis plus quam centum pau­ peres puellas dotabat, ex illis pauperibus familiis praecipue electas, quarum membra ad communem Rosarii recitationem in Cappella Sodalitatis assidue conveniebant (1). Itaque, nedum possibile, sed optimum quidem erit et traditione receptum, quin tamen praescrip­ tionibus Summorum Pontificum quidquam dero­ getur, ut sodales Confraternitatis, omnes aut sal­ tem animo libentiores, praeter beneficia Confraternitatis propria, in eiusdem incrementum speciales fines sibi praefigant in proprium aut proximorum commodum. Sic, e. g., poterunt inter se convenire confratres de Missa singulo quoque ascripto dece­ dente celebranda, et de Missa sollemni in suffragium omnium ascriptorum infra octavam Rosarii; vel etiam de eligendo, in communi coemeterio, parti­ culari sepulchro, sicut aliae complures Sodalitates consueverunt; vel denique de auxilio ferendo cui­ cumque alii pietatis et caritatis operi quod magis idoneum videatur, uti infirmis succurrere, Christianas scholas liberis ascriptorum educandis alere, bonos libros diffundere, iuvenes puellas dotare, denique omnes illos caritatis et apostolatus actus exercere qui ad proprium et alienum bonum conferre valent. (1) Ferrccci, Trattato di lutte le opere pie di Horna, Roma 1001, p. 221. 6 — Fanfan i, De Rosario. S2 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII Ad quae omnia praestanda palam est non solum licere dona et oblationes recipere, sed etiam annuam mensilemve taxam constituere, solvendam a confratribus, qui sponte velint specialibus hisce Soda­ litatis operibus participare; quae quidem opera, ut diximus iam, necessaria minime sunt ut Confrater· nitas ipsa subsistat cum omnibus privilegiis quae a Summis Pontificibus fuere concessa; sed eiusdem sunt veluti pulchra et gloriosa additamenta. Exinde ergo necessitas particularis Statuti adiungendi Statuto generali Confraternitatis, et Consilii directivi seu administrationis, quod sub Rectoris dependentia occupetur in bonis Sodalitatis admini­ strandis, in eiusdem adimplendis obligationibus, de­ mum in omnibus specialibus operibus providendis quae in Statutis contemplantur. Codex Canonici luris notat (can. 717, § 2) quod si Confraternitas erecta in Ecclesia non sua habeat proprium patrimonium, hoc debet esse bene distinctum a bonis fabricae Ecclesiae; idem dic si Ecclesia ubi erecta est Con­ fraternitas sit simul paroecialis; nam etiam tunc patrimonium Confraternitatis separatim a bonis pa­ roeciae asservari debet. 58. — Quae autem esse debeant munia huius Con­ silii et singulorum officialium, Prioris videlicet, Con­ siliariorum, Custodis thesauri, Secretarii, etc. non pro Confraternitate huius illiusve loci, sed generatim pro omnibus Rosarii Sodalitatibus, non est tam facile negotium determinare, cum valde inter se differant opera quae singulae Sodalitates alenda suscipere possunt, ipsaeque consuetudines maxime varientur pro varietate regionum. Quamobrem ipse S. Pontifex Leo XIII, decretis quae quamlibet Rosarii Confra- §vn. DE CONS. DIRECTI VO SEU DE ADMIN. CONFRATERNITATIS 8.3 ternitatem attingunt, plenam relinquit Sodalibus libertatem «statuta sibi condendi sive quibus tota regatur societas, sive quibus aliqui ad peculiaria quaedam Christianae pietatis officia, collata etiam pecunia si placuerit, saccis assumptis vel secus, ex­ citentur » ( 1 ). Attamen duae sunt conditiones necessario ob­ servandae in huiusmodi Statutis conficiendis: a) Nihil omnino derogandum est Statutis gene­ ralibus Confraternitatis, idque potissimum in iis quae ascriptionem plane gratuitam respiciunt, sedulo mo­ nitis adscribendis plenam relinqui libertatem con­ trahendi vel secus speciales obligationes a Statutis particularibus Sodalitatis impositas. δ) Huiusmodi Statuta Episcopo probanda tradi debent, antequam vim ullam exserere possint (2): Episcopo, dico, et non Vicario Generali, qui ordinaria sui officii auctoritate, non potest haec Statuta ap­ probare (3); neque Vicario Capitulari, qui ab istis rebus, iuxta normas S. Congregationis, praestat ut se abstineat (4). In praxi suadendum est ut Directores qui debent pro sua Confraternitate Statuta particularia con­ dere, assumant ut normam Statuta iam approbata alterius Sodalitatis, e. g. Antiqua Statuta Conjraternitatis a Rosario erectae Romae in Ecclesia S. Mariae supra Minervam; vel Societatis Florentinae S. Mariae Novellae (5). Itaque, recogitando ea quae anteactis temporibus (1) Constit. « Ubi primum », § VII. (2) Ibidem. (3) S. C. Indulg., 20 Iui. 1868, 18 Aug. 1868. (4) S. C. Indulg., 28 Nov. 1878. (5) Cfr. Rosario. - Mem. Domcnicanc, a. 1886, pagg. 301, 433, 475; a. 1903, pagg. 325, 378, 437. 84 C. ΠΓ. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII circa pietatis et beneficentiae opera in sinu ipsius Confraternitatis SS. Rosarii tam opportune acta sunt, fas sit nobis brevem commentationem adiungere; scilicet quod hodie tenditur ad disiungendam, plus quam aequum sit, beneficentiam Christianam a religione et ab Ecclesia, dum vera in proximum ca­ ritas nil aliud est quam pars practica religionis: ab Ecclesia nasci et ad Ecclesiam redire debet. Domus Dei fuit et semper erit etiam domus panis; seu, aliis verbis, praeter privatam fidelium caritatem, caritas quoque publica et officialis decet quam maxime Ec­ clesiam quae, pauperes cum religione arte coniungens, factis ostendit in se ipsa tantum reperiri cen­ trum fontemque inexhaustum caritatis. Sicut igitur antea validissimam in hoc tulerunt operam Sodalita­ tes, ita et nostris temporibus, per ipsas vel id genus associationes, possit Ecclesia vitae publicae spiritum Christianae caritatis ingerere; tunc enim ipsum ver­ bum eius magis adhuc proficuum ad egenorum multi­ tudinem perveniet, utpote quod roborat beneficentia, quae est actus caritatis Christianae. § VIII. — De Sacello, Altari et Tabula (picta) Confraternitatis. 59. — In Diplomate erectionis Confraternitatis a SS. Rosario scriptum legimus: «Volumus... et omnino observari iubemus, ut in Cappella vel Altari, eidem Confratemitati a delegato sacerdote nomine nostro addicendo, imago S. Patris nostri Dominici flexis genibus de manu Deiparae Virginis Rosariw II reci­ pientis apponatur ». Mentio fit, uti patet, de Cap­ pella, de Altari et de Imagine Reginae SS. Rosarii: --- — § VIII. DE SACELLO, ALTARI ET TABULA CONFRATERNITATIS 85 i I de quibus rebus cum nondum verba fecerimus, op­ portunum ducimus in huius quoque ordinationis momento et vi paulisper immorari. In primis iustum profecto est et practice utile ut Confraternitas Rosarii, ad instar cuiusque piae associationis, habeat in Ecclesia, ubi erecta est, pro­ priam Cappellam. Sane, sicut templum est pro omni­ bus fidelibus specialis ille locus qui divino cultui et, orationi reservatur; ita et Cappella est pro ascriptis regia suae Dominae et Reginae, locus in quo, prae ceteris, omnes intimius se fratres sentiunt, et in quo oratio, communiter vel privatim facta, videtur magis devota et efficax ad Dei Matrem ascendere. Accedit quod indulgentias plurimas et privilegia Sacello Confraternitatis a Rosario Summi Pontifices con­ cesserunt, ut infra videbimus (Cfr. cap. V, § 3). 60. — Nihilominus, quamquam optimum est ut Sodalitas habeat propriam Cappellam ad suas functiones et exercitia peragenda, manifestum est id plerumque fieri non posse, vel quia ecclesia ubi eri­ gitur Confraternitas non habet Cappellas, vel, si quas habet, omnes iam consecratae sunt et sub aliis titulis dedicatae. In utroque casu necesse est ut So­ dalitas, si non Cappellam, habeat saltem proprium altare; et tunc pro Cappella Rosarii habebitur Ec­ clesia ipsa ubi erecta est Confraternitas, vel potius quaelibet Ecclesiae pars unde altare Confraternitatis visibile maneat. Altare autem Confratemitati addi­ cendum semper aderit, eo magis quod idem Altare potest pluribus Confraternitatibus ut proprium de­ signari (1); quamvis hoc, ut in pluribus, non expediat, (1) Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. XIII, η. 230. 86 C. ΠΙ. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII propter litigia et inutiles quaestiones, quibus cap· pellarum aut altarium inter Sodalitates communitas solet ansam praebere. 61. — Ad Sacerdotem ad Confraternitatis ere­ ctionem deputatum determinare spectat quaenam Cappella vel quodnam Confraternitatis altare haberi debeat; quam determinationem ipse debebit in Instrumento erectionis diligenter adnotare (1). Animadverte tamen quod, etsi designatio huius­ modi fuerit omissa in actu erectionis Sodalitatis, poterit semper fieri postea ab ipso Directore Confra­ ternitatis; imo plena datur Directori facultas, quin recurrere debeat ad Generalem Magistrum Dominicanorum vel ad S. Sedem, transferendi Sodalitatem Rosarii ab una in aliam Cappellam, designandi unum altare potius quam aliud, dummodo hoc semper fiat intra camdem ecclesiam et moneantur ascripti ceterique fideles, quorum valde interest scire quale sit altare Sodalitatis ad lucrandas indulgentias ipsi annexas (2). % 62. — Qua de causa Cappella aut Altare Rosarii debet semper habere suum insigne, quod erit, ut expresse praecipit Diploma erectionis, Imago picta vel sculpta SS. Virginis sancto P. Dominico Rosarium (1) Cfr. formulam instrumenti erectionis quod mittere solet P. Generalis, replendum ab eo qui Confraternitatcm est erecturus. (2) Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. 13, η. 231. — P. Esser in suo libro Le S. Rosaire etc. c. XIII, p. 481, videtur contrariae sententiae, hoc facto fretus quod Dominicam urbis Victoriae in Hispania, ad transferendam Confraternitatom et imaginem Rosarii ab ima Cappella in aliam eiusdem ecclesiae, petierunt et impetrarunt Bullam pontificiam. — Nos secuti sumus Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii; ceterum Soda­ litas non erigitur a Rcv.mo P. Generali in mia cappella aut ad unum altare exclusive, sed in tali ecclesia; iam vero mutare Cappellam vel Altare non est mutare ecclesiam. § VIII. DE SACELLO, ALTARI ET TABULA CONFRATERNITATIS 87 porrigentis. Antiquitus Diploma erectionis exigebat ut circa tabulam aut in parietibus Cappellae exprime­ rentur etiam quindecim Rosarii mysteria, idque sub poena nullitatis. Praxis quidem optima; at quia for­ tasse difficultates pariebat in erigendis Sodalitatibus, S. C. Indulgentiarum plus semel declaravit id amplius non requiri. Quod autem attinet ad ipsam Imaginem Rosarii, consuetudo eam collocandi in Cappella aut in Altari Rosarii, est certe laudabilis atque servanda, non tamen ut conditio essentialis ad canonicam ere­ ctionem Confraternitatis (1). Neque magis necesse est ut dicta Imago collocetur absolute super Altare, quod tamen, sive ut tabulae principali, sive ut secun­ dariae, est locus eius naturalis: sufficit, si Altare est iam aliis Sanctis dicatum, ut Imago Rosarii suspen­ datur parietibus Cappellae aut prope Altare (2); cavendo semper ne auferatur ab uno Altari vel Cappella Imago aliqua antiqua et culta, praesertim B.mae Virginis, ut locus fiat novae Tabulae Rosarii. Quod si neque Cappella, neque Altare, neque ipsa Ta­ bula consecrari possit SS. Virgini a Rosario, non ideo Confraternitas legitime erecta cessat, cum minime sub poena nullitatis haec praescripta intelligantur. 63. — In Ecclesiis ubi erecta est Confraternitas, altare SS. Rosarii est privilegiatum non modo pro defunctis Confratribus, verum etiam pro quocumque defuncto, dummodo Sacerdos celebrans Sodalitati fuerit ascriptus. Immo, si in ecclesia desit aliud al­ tare privilegiatum, altare SS. Rosarii manet privi· (1) S. C. Indulo., 25 Sept. 1845, 31 Ian. 1848. — Post huiusmodi declara­ tiones S. C., abrasa sunt α Diplomate erectionis verba quae referebantur ad quindecim mysteria Rosarii, ilUs dumtaxat relictis quae iniungunt ut in CappeUa vel Altari Sodalitatis coUocctur tabula Rosarii. (2) P. Esser O. P., Le S. Rosaire etc., c. XIII, p. 435. 88 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII legiatum pro quocumque Sacerdote, etsi Confrater· nitati non aggregato, et pro quovis defuncto (1). lam vero sciendum est Altare prwilegiatum illud vocari cui benigna S. Sedis concessione, annexa est Indulgentia plenaria defunctis, ut in pluribus, appli­ canda pro omni Missa quae ibidem celebratur; adeo ut, si spectetur intentio concedentis, nempe Romani Pontificis, et summa clavium potestas, propter indul­ gentiam Altari privilegiato annexam anima pro qua applicatur Missa deberet ab omnibus Purgatorii cru­ ciatibus illico liberari. Non est igitur parvi momenti huiusmodi favor Altaris privilegiati; qui ideo exci­ tare debet sive sacerdotes ascriptos ad celebrandum quam saepissime ad altare Confraternitatis, sive fi­ deles ad exquirendum a sacerdotibus ut Missae in suffragium defunctorum suorum, frequentius quam fieri poterit ad dictum altare celebrentur (2). 64. — Etiam notandum, quod si Confraternitas habeat Ecclesiam aut oratorium proprium, potest ibi omnes functiones non paroeciales exercere independenter a parocho, dummodo tamen paroeciali ministerio non noceant. Idem dicatur in casu quo Paroecia erecta sit in ipsa Confraternitatis ecclesia (can. 716, §§ 1 et 2). — Si, contra, Confraternitas non habet ecclesiam aut oratorium proprium sed tantum Cappellam, in hac dumtaxat habet ius exercendi proprias functiones (can. 717, § 1); quod si conflictus oriatur aut dubium, utrum functiones a Sodalitate (1) Cir. infru, c. V, § 3: Index I ndulacnliaruin Rosarii a S. Sede appro­ batus. (2) In Ecclesiis Dominicanorum, ob concessionem Benedicti XIII, (Const. < Exponi nobis », 22 Sept. 1721) omnia altaria privilegiata sunt, cum Sodales Ordinis celebrant, pro omnibus fidelibus, etiam si Confrateroitati non sint ascripti. § IX. DE PROCESSIONE ET CONVENTU MENSILI 89 in propria Ecclesia vel Cappella peractae, nocu­ mentum afferant necne ministerio paroeciali, ad Ordinarium loci spectat et non ad Parochum, ius definiendi quaestionem et statuendi practicas normas servandas (can. 716, § 3). § IX. — De Processione et Conventu mensili. 65. — « Inter pios Sodalitatis usus, inquit Summus Pontifex Leo XIII in Constitutione « Ubi primum », § XIV, merito primum obtinet locum pompa illa solemnis, qua, Deiparae honorandae causa, vicatim proceditur, prima cuiusque mensis dominica, prae­ cipue vero prima octobris; quem morem, a saeculis institutum, S. Pius V commendavit, Gregorius XIII inter laudabilia instituta et consuetudines Sodalitatis recensuit, multi denique Summi Pontifices Indulgen­ tiis locupletarunt » (1). Dulcis profecto est commoratio in templis, ubi inter faculas ardentes, incensi nubes, cantuum mo­ dulamina, Dei maiestas dominatur; ubi sacri ipsi muri nos a caducarum rerum clamoribus abstra­ hendo ad adorandum et colendum Deum impel­ lunt. Sed fervor cordis, praesertim universi populi, in orationis exsultatione indiget aliquando ex ipsa Dei domo egredi, canticis vel lamentationibus immensum caeli replere fornicem, qui unus aptus ei videtur ad suam laetitiam pietatemque continendam. Sicque hymnus Te Deum laudamus, in medio naturae templo voce populi decantatus, aut poenitentialis psalmus Miserere, qui per urbes flagellis desolatas submisse (1) S. Pius V, < Consueverunt », 15 Sept. 1509; Gregorius XIII, ■ Monet Apostolus», 1 Apr. 1573; Paulus V, Piorum Hominum, 17 Apr. 1608. à 90 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII iteratur, efficiunt religiosas Processiones exsulta­ tionis aut poenitentiae, quarum sacra sublimitas haud raro ingenia poetarum excitavit (1). 66. — Processiones, quas Summus Pontifex Leo XIII fieri desiderat a Sodalitatibus Rosarii, publice, ubi leges sinunt — intra Ecclesiam ubi tem­ porum iniuria extra non licet (2) — non solum eiusmodi religiosarum Processionum sublimitatem et poësim redolent, sed etiam sunt summi momenti in historia Ecclesiae propter memorandos triumphos quos in anteactae aetatis calamitatibus populus Christianus reportavit, praesertim de Tureis, qui invasionibus et iniuriis superbiebant. O quot pro­ speri eventus per Rosarii processiones Christianum populum beneficiis cumularunt! Celebris exstat, inter alios, navalis victoria ad Naupactum de Tureis a Christianis reportata die 7 Octobris anni 1571; quae mirum in modum cognita est a S. Pio V Romae, eo ipso momento quo ad Naupactum Christianorum * '·■ acies triumphabant, quaeque unanimi consensu Ro­ sarii processionibus, eo die per totum orbem Chri­ stianum ductis, attributa est. Nec silentio sunt praetereundi triumphi ad Temeswar seu potius ad Peterwardein in Pannonia et ad Corcyram insulam de Turearum tyrannide relati, dum Romae eiusdem Summi Pontificis iussu age­ bantur solemnes Processiones ad impetrandam a Virgine Deipara, terribili ut castrorum acie ordinata, finalem victoriam (3). (1) Confer. Sylvicm Pellico, Le Processioni, in Opere complete, Napoli 1884, pag. 240. (2) Decr. Urbis et Orbis, 20 Aug. 1885, et Constit. < Ubi primum·, § XIV. (3) Clemens XI, Cum alias, 3 Oct. 1716; Bullar. Ord. Pracd., vol. VI, pag. 508. § IX. DE PROCESSIONE ET CONVENTU MENSILI 91 57. __ Qui quidem eventus causa fuerunt cur Cle­ mens XI ad totam Ecclesiam extenderet annuum (liem festum SS. Rosarii, iam a Gregorio XIII insti­ tutum, in memoriam victoriae ad Naupactum repor­ tatae, pro solis ecclesiis et cappellis, quae a Rosario nomen mutuarentur (1). Insuper Summi Pontifices, ob innumera a SS. Virgine, processionibus Rosarii publice culta, accepta beneficia, plenariam indulgen­ tiam largiti sunt omnibus membris Confraternitatis, qui iisdem intersint (2), collatis quoque Sodalitati specialibus iuribus, quo facilior in dies harum Processionum praxis reddatur·. Dum enim ad fa­ ciendas alias processiones requiritur generatin'! con­ sensus Ordinarii (can. 1293), Confraternitas a Ro­ sario iure gaudet processionaliter incedendi per pu­ blicas vias sine ulla praevia licentia sive Parochorum sive ipsius Ordinarii; hic habet ius, si voluerit, sta­ tuendi vias percurrendas ; quae tamen semel statutae, semper statutae manent (3). Pariter Confraternitas potest interesse, quin ulla licentia indigeat, aliis proces­ sionibus et defunctorum exsequiis et quidem cum pro­ priis insignibus seu cum sacco et cruce elevata (4); (1) Gregorius XIII, Monet Apostolus, 1 Apr. 1573; Bullar. Ord. Pracd. vol. V, pag. 318; Breviarium Ord. Praed., Officium SS. Rosarii, Dom. I Oct., lect. VI. (2) Gregorius XIII < Ad augendam», 24 Oct. 1577; Leo XIII, Index Indulgentiarum Rosarii, part. I, § III, η. 19. — Cfr. Rosario. - Memorie Domenicane, armo 1903, pag. 408. (3) Decretum S. Congr. Episc. et Rcgul., 24 Apr. 1582; Clemens VIII; Decet Romanum, 27 Aug. 1597 ; Benedictus XIII, Insupremo, 10 April. 1725 ; Pretiosus, 26 Maii 1727 ; Clemens XII, Cum sicut, 10 April. 1733; S. C’. Episcop. et Reg., 18 Mali 1640; 7 Aug. 1716; 18 Iui. 1726. — Cfr. quoque Bull. Ord. Praedicat, vol. V, pag. 543; vol. VI, pag. 508, 556, 598, 619. 733; vol. VII, pag. 30, 260; vol. VIII, pag. 543. (4) Cfr. S. PlUM V, « Inter desiderabilia», 29 lunil 1569; Bullar. Ord. Pracd., vol. V, pag. 214. — Pellizzarium, Manuale Regularium, tom. II, tract. 8, cap. 5, sect. 6, η. 285. — Bassi, Tractatus de Sodalitiis, scu de Confraternitatibus, q. I, nn. 2 et 10. — Pignatelli, Consultationes canonicae, tom. VIII, 92 C. III. DE CONFRATERNITATE SS. ROSARII processionibus vero ab Ordinario indictis intéresse tenetur (can. 718). 68. — Ne autem liuiusmodi Processio, in prima cuiusque mensis Dominica (1) peragenda, umquam omittatur, saltem intra ecclesiam ubi temporum iniuria extra non liceat, Summus Pontifex Leo XIII dignatus est extendere ad omnes Sodalitatum SS. Ro­ sarii Rectores privilegium iam a Benedicto XIII Ordini Praedicatorum concessum, eam transferendi in aliam Dominica: H si forte ipso die in quem incidit aliqua causa impediatur (2). Quod si « propter loci angustiam et populi accursum ne per ecclesiam quidem possit ea pompa commode duci, indulgemus ut per interiorem ecclesiae ipsius ambitum, sacer­ dote cum clericis piae supplicationis causa circumeunte, Sodales qui adstant, Indulgentiis omnibus frui possint eidem supplicationi adnexis » (3). Plura a Summis Pontificibus praestari non poterant ad sodales Confraternitatis excitandos, ut menstruae Processioni intersint; maior inde fervor in omnibus adscriptis desiderandus est ut, aliis deficientibus, me­ moria saltem conservetur solemnium praeteriti tem­ poris supplicationum, neve uberes earum fructus amittantur. 69. — Animadvertere hic forsan iuvat quanta cum utilitate et ascriptorum profectu Rector Sodalitatis, consuit. 83, n. 82. — Monacelli, Formularium jori EccL, p. I, tit. VI, ad forni. 11, nn. 5, G, 7, ubi movetur etiam quaestio: « utrum Sodalitas Ro­ sarii cogi possit ut intersit aliis publicis processionibus >. (1) Prima mensis Dominica inteUigitur, in casu nostro, ea quae incidit in primum diem mensis, aut quae huic proxime succedit. (2) Const. « Ubi primum », § XIV. (3) Ibidem. I § IX. DE PROCESSIONE ET CONVENTU MEN SILI 93 aut alius pro eo, ante vel post Processionem, aliqua verba faceret adstantibus ad modum brevis instru­ ctionis de ipso Rosario, explanando praesertim quin­ decim mysteria et applicando vitae practicae salu­ taria documenta quae nobis ex exemplis lesu et Mariae proveniunt. Haec brevis instructio vel coilatio singulis mensibus ascriptis habita, ut multis in locis obtinuit, quam maxime confert ad fovendum et augendum animi fervorem, zelum de communibus negotiis Sodalitatis, desiderium magis magisque proficiendi in virtutum exercitio; cum scopus Soda­ litatis sit non tantum plures personas colligere sub vexillo Reginae SS. Rosarii ut earum preces ascen­ dant unitae ad solium usque Virginis Deiparae faciliusque exaudiantur; sed etiam sanctificatio spi­ ritus cotidiana virtutum praxi, earum potissimum quae magis in vita lesu et Mariae relucent, et quas nos Rosarii recitatione mente pervolvimus; necnon gustus verae devotionis et pietatis acquirendus. Quae omnia cum magni momenti sint in vita Christiana, a Rectore Sodalitatis rite explicata secundum docu­ menta Rosarii, non possunt ascriptorum corda non penetrare, et spiritualis profectus miros effectus pro­ ducere. Praeterea, Rectori quibusque mensibus parvam instructionem habenti, occasio dabitur ascriptorum in memoriam revocandi dies specialis devotionis pro Confraternitate, ut in quibus recolitur' memoria alicuius mysterii Rosarii vel praecipua festa Beatae Virginis celebrantur: dies quoque ad Stationes visi­ tandas destinatos: eosque exhortandi ne tam pul­ chras occasiones amittant bonum faciendi lucrandique Indulgentias ipsis concessas. Oh, quot tunc beneficia secumferet menstruus iste 94 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS conventus! Et quot fructus sibi inde repromittere poterunt illarum Sodalitatum Rectores, qui hoc fide­ liter et studiose peregerint! CAPUT IV. De Devotionibus annexis. § I. — De Rosario Perpetuo. 70. — Vera devotio, sicut caritas, inexhauribihs est. Ingeniosa valde et in exitu saepe felix, tot ma­ nifestationibus Christiani cultus scit semper, cum opus sit, novas et magis opportunas adiungere, dum­ modo Deus honoretur et accrescant in cordibus fides et caritas. Sic videmus etiam devotionem erga Ma­ riale Rosarium sese evolvere variasque, saeculorum decursu, induere formas, a Confraternitate proprie dicta ad Rosarium Perpetuum, Rosarium Vivens, Quindecim Sabbata Rosarii. Cum iam sat fuse egerimus de Confraternitate, quae prima forma est sub qua devotio erga Rosarium plurimum profecit, reliquum est ut breviter etiam de abis disseramus. A Rosario Perpetuo initium su­ mimus .*3D 71. — Rosarium Perpetuum est quod recitatur sin­ gulis diebus, singulis diei et noctis horis, sine ces­ satione, opera cuiusdam Associationis quae constat ex ferventioribus ascriptis Confraternitati. Hi sibi eligunt horam vel horas in quibus unusquisque se obstringit ad recitandum integrum Rosarium, ut re­ citatione alterna nec umquam intermissa Coronae, § I. DE ROSARIO PERPETUO 95 continenter ascendat de terra ad solium Mariae my­ sticarum rosarum odor, iuxta illud Scripturae: in die clamavi et nocte coram te (1); qui clamor semper in caelis exauditur. Institutio Rosarii Perpetui ascendit ad primum dimidium saeculi decimi septimi, nempe ad annum circiter 1635. Prima idea tribuitur communiter P. Petronio Martini (2), viro sanctitate claro con­ ventus Bononiensis Ordinis Praedicatorum, qui «cum cuperet, prout refert P. Deinora (3), ut Virgo Maria diu noctuque sine intermissione laudaretur’, kalendis ianuariis anni 1635 edidit (o sanctum, lau­ dabile, caritativum et fructuosum inventum!) Rosa­ rium Perpetuum in Ecclesia Bononiensi ». Attamen magis videtur historicis documentis conforme verum conditorem Rosarii Perpetui exstitisse, semper eodem anno 1635, Patrem Timotheum Ricci, florentinum ex Ordine Praedicatorum et S. Catharinae de Ricci con­ sanguineum; quo etiam in casu P. Petronius Mar­ tini et P. loannes de Rechac permanerent semper primi et impigerrimi eiusdem Rosarii propagatores, alter in Italia alter vero in Galba (4). Ceterum, quisquis huius devotionis inventor exsti­ terit, certum est hanc precandi formam et assidue honorandi SS. Virginem a Rosario tanto favore omnes esse prosecutos ut, duodecim tantum annis post eius institutionem, P. Deinora asserere po(1) Ps. 87, v. 1 et alibi. (2) Quidam, ut P. Pradel, aiunt eius nomen fuisse Martinum Petroni, sed perperam (Cfr. P. Esser, Le S. Rosaire, XV, p. G06, not. 3). (3) GioieUo del Rosario, impressum Cremao anno 1647, vix elapsis duo­ decim annis ab institutione Rosarii Perpetui. (4) Cfr. Acta Capituli Generalis Fratrum Praedicat. Romae celebrati a. 1650; edit. Reichert, Romae, 1902, p. 353. — Acta 8. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, p. 175; P. Esser, LeS. Rosaire, chap. XV, p. 606, not. 1 ; — Rosario - Menvoric Domcnicane, a. 1905, p. 50. 96 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS tuerit: «Tam sancta devotio ita percrebuit ut nulla iam urbs in Italia reperiatur ubi non fuerit cum plausu excepta; extra Itabam quoque, in Hispania, in Gallia, et etiam in India a nostris Patribus praedi­ catam popub sunt amplexi. Ut de Italia tantum lo­ quar, cum diligentissime inspexerim et notaverim ingentem praedictarum horarum numerum, eas ad decies centena millia, et altius adhuc, ascendere de­ prehendi. Et ad commendationem tam pii sanctique exercitii addo quod Romae, simul ac publicatum est hoc Rosarium Perpetuum in nostra Ecclesia Minervitana, Summus Pontifex Urbanus VIII rei certior factus, eam laudibus extollens voluit et ipse horam suam habere, quae ei contigit lla vespertina, die 22 Maii. Quo lesu Christi Vicarii facinore perculsi multi Principes, Praelati et Cardinales, eum prompte imitati, suas quisque horas sibi elegerunt » (1). Et si Rosarii Perpetui fortuna non fuit semper flo­ rida, et sua pluribus in locis ruina tributum solvit perturbationibus quae iam ab exitu saecufi decimi octavi terrarum orbem subverterunt, numquam ta­ men ea devotio penitus interiit in Ecclesia, prae­ cipue vero in Ordine S. Dominici. A festo autem Corporis Christi anni 1858, cum sodalis dominicanus Augustinus Chardon febci mente concepit eam in Galba sub nova forma instaurandi, videlicet cum hora mensïli pro annua, brevi tempore refloruit non modo in Galba, sed et in Belgio, in Hispania et in aliis multis Europae regionibus, imo et in America. In Belgio et regionibus Americae adsunt quoque Mo­ nasteria Sororum Dominicanarum a Rosario Per­ petuo, cum fine recitandi die ac nocte Rosarium co­ ci) Gioiello del Rosario, iam cit. pag. praeced. § I. DE ROSARIO PERPETUO 97 ram SS. Sacramento et Imagine Deiparae Virginis a Rosario, ne Sanctissimi Rosarii recitatio umquam interrumpatur (1). In Italia, patria vera et prima Rosarii Perpetui, conamen apte restituendi hanc devotionem fecit anno 1872 Pater Hyacinthus Angelus Celle, sodalis dominicanus Bononiensis veneratae memoriae; sed cum parvo et fugaci successu. Sic pervenitur usque ad mensem octobris anni 1900 cum, opera Patris Constantii Becchi ex Praedicatorum Ordine, Summo Pontifice Leone XIII benedicente, etiam Italia in­ stauratum vidit, sub nova forma horae mensilis, Ro­ sarium Perpetuum; atque exinde nulli alii nationi secunda effecta est in hoc laudis tributo SS. Rosarii Reginae alacriter exsolvendo. Possit Rosarium Per­ petuum evadere ubique terrarum Associatio magis magisque potens, vitamque vivere floridam et du­ raturam ! 72. — Duae igitur sunt methodi constituendi As­ sociationem Rosarii Perpetui, videlicet horae annuae et horae mensilis. Veteri methodo horae annuae unus­ quisque ascriptus se obligat ad recitandum integrum Rosarium durante illa hora per annum, quae ei a sorte vel a Directore assignatur momento quo in Associationem cooptatur; hora mensili, e contra, ascriptus recipit in se munus recitandi integrum Ro­ sarium semel in mense, illo die et illa hora quae, pro eius libitu si desideret, assignabuntur a Directore in pagella inscriptionis. Utraque methodus est legitima et a Summis Pon­ ti) Cfr. Le Père Henri-Marie I veins d'Eeckouttc, des Frères Prêcheurs, par le Père Vincent M. Van Caloen du même Ordre; Bruxelles 190G, deuxième partie, chap. III. 7 — Fanfani, De Rosario, 98 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS tificibus approbata; sed secunda videtur praeferenda propter maiorem fructum qui Ascriptis inde redundat et securiorem stabilitatem Associationis. Quo factum est ut hora annua paullatim exoleverit, vix aliquo sui vestigio hic et illic relicto; atque in iis quoque ec­ clesiis ubi adhuc hora annua assignatur, nulla fere cura adhibetur, ut apta Ascriptorum dispositione semper adsint qui SS.mi Rosarii Reginam deprecentur. Mentione igitur facta de hora annua Rosarii Perpetui tamquam de facto historico, in praesenti unice occupabimur de Rosario Perpetuo cum hora mensili, quale fuit approbatum et indulgentiis auctum a f. r. Pio IX Summo Pontifice per Breve Postquam Deo monente, datum die 12 Apr., anno 1867. 73. — Rosarium Perpetuum sub nova forma horae mensilis qua instauratum est in Gallia, sic consti­ tuitur: Tota Associatio distinguitur in divisiones et sectiones; et unaquaeque habet suum Praefectum, ex ascriptis semper electum, qui ab ea nomen accipit. Praefectus divisionis tot socios eligit quot sunt dies in mense, assignando unicuique socio diem suum; sicque obtinentur triginta et unus Praefecti sectionis; ad quemlibet autem sectionis Praefectum pertinet vicissim invenire alias viginti quattuor personas, ita ut singulae viginti quattuor diei horae repleantur. Quod si Associatio fidelium favorem nacta fuerit, huiusmodi divisionis et sectionis Praefecti multiplica­ buntur pro numero ascriptorum, sicque obsequium Virgini exhibitum manebit semper rite ordinatum et continuum, quod demum est finis Associationis praecipuus. Ne autem Associatio careat necessaria unitate, tam divisionis quam sectionis Praefectos moderatur § I. DE ROSARIO PERPETUO 99 aliquis Director qui debet esse semper Religiosus ex Ordine S. Dominici (1); totque sunt Associationes inter se distinctae et independentes quot earumdem Directores legitime designati ut iis praesint. Qua­ propter, ita Associatio constitui poterit ut totam regionem sive nationem complectatur cum unico Directore; vel unaquaeque Ordinis Provincia aut etiam quilibet Conventus poterit habere proprium Directorem Rosarii Perpetui et propriam Associa­ tionem, cum haec non sit Associatio localis, sed mere personalis, nec determinatis limitibus comprehensa, aut ligata particularibus ecclesiis: a libera volun­ tate Magistri Generalis aut Provincialis singularum Provinciarum Ordinis S. Dominici unice dependet decernere si una tantum aut plures debeant esse Associationes Rosarii Perpetui in iis locis ad quae eius iurisdictio extenditur (2). Quod necessario re­ quiritur est, ut quaelibet Associatio regatur ab aliquo Directore Dominicano, totque numeret ascriptos, in divisiones et sectiones distributos, quot sufficiant ad replendas omnes horas unius saltem integri mensis. Haec omnia colliguntur ex Brevi iam memorato Summi Pontificis Pii IX, ubi clare describitur modus constituendi Rosarium Perpetuum sub hac nova forma. Et cum Summus Pontifex, ad hanc novam formam respiciens, concedat indulgentias, videtur aliter non posse constitui Rosarium Perpetuum sine periculo eas amittendi. Attamen ex quadam Decla­ ratione S. Congregationis Indulgentiarum, data die 27 Nov. 1894 (3), constat distributionem sodalium, (1) Breve Pii IX, supra cit. (2) Cfr. Acta Capituli Generalis Lugdun. O. P., an. 1891, donunc. XXIII; item, Friburgen., an. 1916, declarat. XXXIV. (3) Cfr. Analecta O. P., vol. II, pag. 146, n. 4. 100 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS per divisiones et sectiones, etsi commendandam, non pertinere ad essentiam Associationis; sed esse in po­ testate uniuscuiusque Directoris illam methodum applicare, quoad distributionem horarum, quae, at­ tentis adiunctis loci, temporis et personarum, aptior ei videatur; dummodo quoad cetera, observet et observare faciat quae in Brevi Pii IX praescri­ buntur. Hinc est quod etiam Romae, cum gallica constitutio Rosarii Perpetui opportuna visa non fuerit, retinendo semper substantiam horae mensilis, electa est constitutio facilior, simplicior et securior. Ita pro Praefectis divisionis et sectionis invecti sunt zelatores et zélatrices ad quos spectat: a) colligere, in suo quisque loco, nomina perso­ narum quae velint in Associatione connumerari; b) nomina Associationis Directioni, die et hora electa indicatis, tradere; c) distribuere singulis neoascriptis pagellam inscriptionis quam Directio sol­ licite transmittet; d) necnon Folia (vulgo Bollettini-Ricordo) (1), quae alternis mensibus mittuntur tali numero, qui omnibus ascriptis quorum sunt ze­ latores sufficere possit. Neque hac methodo periclitatur continua recita­ tio SS. Rosarii; siquidem cum Director habeat prae oculis omnia ascriptorum nomina cum respectivis horis et diebus eis assignatis, facillime deprehen­ dere poterit si qua diei vel noctis hora deficiat qui (1) Quo melius Associationis iucrcmentum fervorque Ascriptorum pro­ moveantur, indispensubile est Folium quoddam (seu L·'oliMi no) mensile vel bimestralo, ascriptis omnibus transmittendum, in quo flat praecipue mentio gratiarum quas B. Virgo ascriptis dignata est impertiri, et defuncti confratrum precibus commendentur. Pro impressione istitis BoUettini et quovis aUo sumptu, poterit taxa ascriptis imponi vel spontaneae obla­ tiones ab iisdem recipi; num quam vero exigi taxa pro receptione in Asso­ ciationem quae, sicut iam diximus de ascriptione in Confratcrnitatc, debet esse omnino gratuita. § I. DE ROSARIO PERPETUO 101 Rosarium recitet, reique consulere rogando quosdam ex ascribendis ut vacuas horas repleant, potius quam alias ad arbitrium eligant. Praeterea, huiusmodi periculum prorsus eliminatur cum Associatio numerosa evadit; tunc enim dum ascripti sunt li­ beri sibi eligendi diem et horam, haec ipsa libertas de facto providet ut singuli dies et singulae cuiusque diei horae occupentur. ' Alii quoque beneficio praestat haec methodus, reddendi videlicet faciliorem ingressum in Associa­ tionem illis personis quae tantum die festo gaudent temporis opportunitate ad suum honoris tributum Beatissimae Virgini exsolvendum. Etenim, cum iam habeantur qui quolibet die mensis propriam horam continenter peragunt, de facili personis quae pro festis diebus negotiis occupantur, facultas fieri potest sibi eligendi e. g. primam vel alteram vel tertiam vel postremam mensis dominicam sine ullo praeiudicio perpetuitatis. Et oh ! quot animarum devotio erga SS. Virginem a Rosario, experientia novimus, hoc modo convaluit. Quod certe assequi minime potuis­ sent, si ad suam horam peragendam debuissent diem mensis eligere quae modo in dominicam, modo in diem negotiorum incidit. 74. — Colligendo igitur, habemus quod conditiones essentiales ut Associatio Rosarii Perpetui cum hora mensili sit legitime constituta et fruatur indulgentiis a Pio IX concessis, sunt quae sequuntur: a) Ut ascripti Rosario Perpetuo iam pertineant ad Confraternitatem Rosarii proprie dictam (1). (1) Haec conditio non clare eruitur ex Decretis Apostolicis; sed fuit semper, praesertim si sermo sit de Rosario Perpetuo mensili, adamussim observata; ceterum convenientissimum est ut huiusmodi equitum Mariae praestantissimum agmen, veniat ex communibus membris Confraternitatis. 102 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS b) Ut ascribantur alicui Associationi a Rosario Perpetuo legitime constitutae sub Directione ali­ cuius Religiosi ex Ordine S. Dominici (1); cavendo ut Ascripti huius Associationis ita distribuantur ut omnes horas unius integri mensis repleant. c) Ut diligenter integrum Rosarium recitent Hora in pagella ascriptionis assignata (2). d) Ut Hora assignata sit tantum una (3). e) Ut die in quam incidit Hora (4), vel praece­ denti (5) aut subsequent! Dominica (6), Sacramenta recipiant et aliquam ecclesiam visitent orando ad intentionem Summi Pontificis, ut indulgentiam ple­ nariam Rosario Perpetuo propriam lucrentur (7). Hae sunt obligationes essentiales Ascriptorum Rosario Perpetuo; quae, sicut ceterae Sodalitati a Rosario annexae, nuinquam sunt sub poena peccati: (1) Director Rosarii Perpetui apprime distinguitur a Directore Contratornitatis; quocirca, ex eo quod aUquis sacerdos, saecularis aut regularis, est Director Sodalitatis Rosarii, non sequitur oumdem esse Directorem etiam Rosarii Perpetui. Ad summum poterit se occupare de Rosario Per­ petuo tamquam Zelator vel Praesidens, semper tamen sub dependentia legitimi Directoris, videlicet alicuius Religiosi ex Ordino Praedicatorum. (2) Qui quavis de causa non potest recitaro Rosarium hora sibi assignata, curet ut ab aliquo alio suppleatur no laudis tributum erga B. Virginem ullam patiatur interruptionem. Quo in casu tamen nec persona supplens nec quae suppletur possunt lucrari plenariam indulgentiam ascriptis con­ cessam dic qua Horam peragunt, cum haec illis unico concedatur qui hora assignata Rosarium recitabunt. Idem dicatur si quis obliviscitur recitare Rosarium hora assignata et alia hora aut die recitat: optime facit medendo propriae oblivioni vel im­ potentiae; stat tamen cum non posse lucrari indulgentiam plenariam, quia non amplius recitat Rosarium hora assignata (Cfr. Breve Pii IX, supra citat.). (3) Ascripti ferveutiores bene potcrunt pro sua in SS. Virginem Rosarii devotione p lures sibi eligere horas mensiles; sed indulgentiam plenariam propriam Rosarii Perpetui semel in menso tantum lucrari poterunt (Cfr. Breve Pii IX supra cit.). (4) Breve Pii IX iam cit. (5) S. Congr. Indulg., 6 Oct. 1870. (6) S. Congr. Indulg., 10 Sept. 1898. (7) Quoad tempus accedendi ad Sacramenta Confessionis et S. Co Illi· unionis, vide melius infra, cap. V, § 2. § I. DE ROSARIO PERPETUO 103 agitur enim de voluntario obsequio SS.inae Virgini praestito deque medio facillimo sese meritis, gratiis et indulgentiis innumeris locupletandi. Quod bene advertant Ascripti ad praecavendos conscientiae scrupulos et anxietates, quorum nulla prorsus est ratio. ! 75. — Quoad modum et locum Horam peragendi, eadem potest fieri ubique: domi, in itinere, flexis genibus vel sedendo; quamquam optimum est ut, qui possunt, in Ecclesia faciant, et melius adhuc in Cappella Virginis a Rosario. Hoc unum adverten­ dum est, videlicet quod hora sit completa et ea du­ rante quindecim decadum Rosarium indispensabiliter recitetur. Ad complendam Horam praemitti possunt aut adiungi, etiam infra unam et alteram partem, aliae preces; non adeo tamen ut non suppetat tempus ad recitandum integrum Rosarium, quod numquam omitti debet. Ad hoc optime inserviunt parva Ma­ nualia quae impressa veneunt, quaeque multum conferunt ad Horam rite peragendam. Sane in iis preces ita distribuuntur', ut cum Rosarii recitatione unius horae spatium totum repleant (1). Qui nescit legere, integro Rosario, quod generatim explicit hora nondum completa, adiungat alias preces ad libitum vel aliud Rosarium iteret. 76. — Utilissimum est, etsi non necessarium, at­ tendere, dum per Horam recitatur Rosarium, ad speciales intentiones quas prae mente habuit qui Rosarium Perpetuum condidit; quaeque ob suam (1) Italice proatat parvum Manuale: L’Ora del Rosario Perpetuo, edit. 14·, Fircaze 1926. 104 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS praestantiam et momentum dignae sunt profecto quae fidelium mentibus infigantur. Huiusmodi spe­ ciales intentiones tres recensentur: peccatores in Mysteriis gaudiosis; in dolorosis agonisantes; in glo­ riosis vero animae in Purgatorio detentae (1). — Pec­ catores in statu perditionis versantur; ipsis enim sterile evadit, nisi resipiscant, opus Redemptionis; ideoque pro iis orare est cum Christo Redemptore animarum saluti operam dare. — Agonizantium aeternitas a momento dependet: unicus perfectae contritionis actus potest eos salvare, sicut et unica cogitationis culpa potest eos perdere. Quam neces­ sarium est igitur pro ipsis, omnibus horis, sine ces­ satione, preces fundere, cum omnibus horis sint qui e vita decedunt ! — Et animas in Purgatorio de­ gentes, quae non iam possunt mereri, et expectant ut ad Dei visionem admittantur manusque ad nos supplices tendunt, nonne decet relevare recitatione Coronae et applicatione tot Indulgentiarum, quae S. Rosario annectuntur? Alias tamen cuiusque generis intentiones formari possunt, imo expedit interdum recedere a tribus memoratis intentionibus, vel alias speciales cum iisdem cumulare ad fines consequendos, qui prae ceteris cordi sint Horam peragenti. Mysteriorum Rosarii meditatio praebebit semper thesaurum inex­ haustum aiïectuum et reflexionum in proprium commodum et alienum. Itaque ferventissimus quisque clientum SS. Vir(1) P. Demora, Gioiello del SS. Rosario Perpetuo, da offrirsi alia gran Matin di Dio Maria Fcrgine per la conversione de' peccatori, per Vaiulo degli agonizzanti, per il suffragio dcllc anime dei Purgatorio, Milano 1G50. — Ravicixi, Roseto prodigioso di Maria Vergine dei SS. Rosario, Montcûa· scone, 1791, parte I, libr. III, c. 9, p. 220. — P. Esser, O. P., Ze S. Rosaire de la très-Sainte Vierge, ch. XV, Paris 1894, pag. G15. § II. DE ROSARIO VIVENTI I 105 ginis a Rosario horam sibi eligat sive diurnam sive nocturnam, eamque transigat integrum Rosarium alacriter recitando, defixis oculis in Deum incarna­ tum, in Deum crucifixum, in Deum dexterae Patris in glorioso corpore assidentem. In benedictam Ma­ riam amantes obtutus iaciat, verecundam in gaudiis, sanctam in doloribus, regnantem ad dexteram Filii, superum turmis acclamatam, qui eam in caelis pulchre circumsaepiunt. Mente tranquilla recitet Pater, moduletur dulciter Ave Maria; oret et supplicet ardenter pro se, pro amicis, pro defunctis, pro infi­ delibus, pro miseris omnibus qui sui baptismatis et aeternitatis immemores divinae ultioni velut grex stupidus sese obiiciunt. Suspiret, plangat, cae­ lum respiciat et imploret. Sic Rosarii Perpetui hora, concludit pius quidam et doctus Episcopus (1), erit hora plena, hora lucis et castae laetitiae, hora paradisiaca. § II. — De Rosario Viventi. 77. — Nomine Rosarii Viventis venit « pia quae­ dam fidelium associatio, constans manipulis 15 per­ sonarum, quae cuiuslibet mensis initio inter se distri­ buunt quindecim Rosarii mysteria, cum obligatione cotidie recitandi suam quisque decadem Mysterio sibi assignato correspondentein ». Cuius piae praxis origo eiusdem naturam et finem manifesta faciet. Equidem, diximus iam, loquendo de Rosario Perpetuo, quomodo et ea devotio debuerit, suo plu­ ribus in locis interitu, tributum solvere perturba­ tionibus quae ab exeunte decimo octavo saeculo (1) Del Corona, in Rosario · Memoria Domcnicane, anno 1903, p. 52. 106 C c c C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS orbem universum subverterant (1). Sed non tantum perseverantia et continuitas in oratione his de causis defecerunt, sed et ipse orationis spiritus. Homines non amplius credebant; quomodo igitur orare po­ terant? Hac itaque aetate, anno circiter 1826, opera piae cuiusdam lugdunensis matronae, nomine Paulinae Mariae Jaricot, ortum habuit in Gallia, ubi impietas maxime grassabatur, Associatio Rosarii Viventis, eo fine ut paullatim populus denuo ora­ tioni assuesceret, sicut iam Opere Propagationis Fidei, ab eadem Paulina instituto, provisum fuerat ut ad fidem reduceretur (2). Incepit pia domina suggerere omnibus personis ad quas accedere poterat, ut cotidie recitarent unam decadem illius praestantissimae orationis quae Ro­ sarium audit: quod quidem nec viros ab oratione quam maxime alienos deterrere poterat. Dein ut possent, hanc parvam Rosarii partem recitando, par­ ticipes fieri omnium beneficiorum integri Rosarii, eos in totidem quindecim personarum manipulos col­ legit, et singulis zelatorem vel zelatricem, ex ipsis ma­ nipulis electos, praefecit, qui cuiusvis mensis initio membris proprii manipuli quindecim Rosarii my­ steria distribuerent; ita ut unusquisque in proprio manipulo determinatum mysterium repraesentaret, et omnes simul efformarent veluti vivam imaginem integri Rosarii SS. Virginis: unde nomen Rosarii Viventis. (1) Cfr. supra, pag. 96. (2) MAURIN, Vie de Pauline-Marie Jaricot, Fondatrice de la Propagation de la Foi, et du Rosaire Vivant, Paris 1878. — La fondatrice de la Propa­ gation de la Foi et du Rosaire Vivant. Souvenirs d'une amie sur la vie, les oeuvres et les épreuves de Pauline-Marie Jaricot. Paris-Brirxollea, 1879. — Tamburklm, Un'anima arnica delCuore FucaristicodiOcsùiPaolina Maria Jancot, Fondatrice dell'Opcra della Propagazione della Fede). Marietti, To­ rino 1926. — Cfr. etiam P. Esser, Le Saint Rosaire, chap. XV, p. 578. § II. DE ROSARIO VIVENTI 107 Res optime cessit, tantumque incrementi nactum est Rosarium Vivens, ut ipsius Apostolicae Seclis be­ nevolentiam sibi conciliaverit. Sane Summus Ponti­ fex Gregorius XVI, instante Cardinali Lambruschini, tunc temporis Lutetiae Parisiorum Legato, duos primos Directores Generales Associationis directe instituit, scilicet loannem Franciscum Bétemps, ec­ clesiae cathedralis lugdunensis canonicum, et Be­ nedictum Marduel, vicarium ecclesiae paroecialis S. Rochi parisiensis (1). Insuper per Breve (2), datum die 27 lan. 1832, concessit S. Pontifex Asso­ ciationi a Rosario Viventi complures Indulgentias eamque uni ex Patribus Cardinalibus protegendam commisit (3). Primus Cardinalis Protector Rosarii Viventis fuit ipse Cardinalis Lambruschini, qui tan­ tum laboris et industriae adhibuerat, ut Associatio a S. Sede approbaretur. Ei autem successerunt Cardinales Odescalchi, Recanati, Villecourt; donec Pius IX, Brevi dato die 17 Augusti 1877 (4), decla­ ravit Associationem a Rosario Viventi sub immediata directione Magistri Generalis Dominicanorum; qui est, ut vidimus (5), legitimus haeres eorum omnium quae ad Rosarii devotionem spectant. 78. — Associatio Rosarii Viventis sic in praesenti constituitur : a) Aliquis sacerdos, et non alius (6), potest As­ sociationi praeesse. Ad ipsum vero pertinet zelatores (1) Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. XVIII, ü. 350. — P. Esser O. P., Le S. Rosaire etc., ch. XV, pog. 580. (2) « Benedicente Domino ». — Cfr. Acta pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. XII, n. 223. (3) Ibidem, vol. I, c. XVIII, n. 350. (4) « Quod iure hacreditario », Ibidem. (5) Cfr. supra, cap. I, § 6, pag. 30 et ss. (6) Cfr. Acta Ap. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. XVIII, u. 350. 108 C. Π7. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS o u iiu v i u ; L/zV initY L jo r a r y et zélatrices nominare, quorum unusquisque debet invenire alias quattuordecim personas, quibus efformetur manipulus, et ipsis assignare initio cuiusque mensis Mysterium meditandum (1). Si huiusmodi quindecim personarum manipuli valde multiplicentur, poterit Director, si ei visum fuerit, conferre titulum Praesidentis vel alium similem pluribus personis, sive foeminis sive maribus, quae certo zelatorum numero praesint (2). b) Ubi existit Confrateraitas Rosarii, eiusdem Director, et ipse solus habet plenum ius semetipsum praeficiendi etiam Associationi a Rosario Viventi (3). In locis vero ubi Confraternitas non habetur, ius nominandi Directores Rosarii Viventis Magistro Ge­ nerali F. Praedicatorum reservatur vel Provincialibus eiusdem Ordinis ex eius delegatione, quae singulis in sua Provincia commissa est: hac tamen differentia quod P. Generalis gaudet facultate nominandi Dire­ ctores Generales, qui scilicet plura loca complectantur, e. g., totam regionem vel dioecesim; dum Provinciales possunt solummodo nominare Directores locales et (1) Ibidem, n. 3G2. (2) In locis ubi non existit Confraternitas SS. Rosarii, neque reperiuntur sacerdotes qui Rosario Viventi praeesse velint, Provinciales Ordinis Do­ minicam, ad Rosarium Vivens propagandum, possunt hoc medio uti, prae­ ficiendo videlicet zelatoribus laicas personas cum nomine Praesidentium (Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, Vol. I, c. XVIII, n. 3G3), sibi ipsis Associationis directione reservata. Palam est nominationem zelatorum non pertinere in hoc casu ad Présidentes, sed ad ipsos Provinciales qui Directorum munere funguntur. Huiusmodi Praesidentibus, qui etiam Consi­ liarii sunt nuncupati, concessae fuerunt speciales indulgentiae, dummodo legitime electi praesint saltem undecim zelatoribus (Ibidem, Vol. I, c. XII, n. 223). (3) Cfr. Acta S. Sedis etc., Vol. I, c. XVIII, η. 354. — Ex speciali conces­ sione Leonis XIII potest Magister Generalis Dominicanorum permittere Superioribus Ordinum aut Congregationum religiosarum, tam virorum quam mulierum, ut inter membra propriae Congregationis Associationem a Rosario Viventi instituere valeant et Directoris muncre fungi, illis etiam in locis ubi iam existit Confraternitas Rosarii. (S. C. Indulg., 18 Maii 1889). § II. DE ROSARIO VIVENTI 109 unum tantum in singulis locis (1). Quod si istis in locis Confraternitas SS. Rosarii erigatur, tunc etiam Moderatio Rosarii Viventis transfertur' ipso facto ad Directorem Confraternitatis, tam si veteres Directores Rosarii Viventis instituti fuerint ad tempus, quam ad vitam (2). c) Ut quis membrum Associationis a Rosario Viventi evadat et lucretur indulgentias, sufficit ut annumeretur ab uno zelatore inter quindecim asso­ ciatos sui manipuli, nec ulla inscriptio requiritur (3); unusquisque autem desinit pertinere ad Associa­ tionem eo ipso momento quo zelatori significet sese ad eam amplius pertinere nolle. Item necesse non est ut adscript! ad Rosarium Vivens sint quoque ascripti ad Confraternitatem Rosarii. iZ) Sodales Associationis nullam aliam habent obli­ gationem praeter quam recitare cotidie 1 Pater, 10 Ave et 1 Gloria meditando mysterium a zelatore ipsis assi­ gnatum; et haec eadem obligatio non est sub peccato. e) Mysteriorum distributio potest fieri a zelatori­ bus duobus modis : aut sortiendo quindecim Mysteria, aut eadem successive mutando secundum ordinem quo in consueta Rosarii recitatione enuntiantur. Prima methodo zelator, initio cuiuslibet mensis (4), (1) Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Ros., Vol. I, c. XVIII, nn. 355, 356, 357. (2) Ibidem, Vol. I, c. XVIII, n. 359. (3) Initio in usu erant quaedam pagellae in quibus notabantur no­ mina componentium proprium manipulum: praesidentes inscribebant no­ mina zelatorum quibus praesidebant, directores autem notata habebant nomina praesidentium. Sed, quoniam Assooiatio a Rosario Viventi numqnam habita est ut Confraternitas, nec umquam Confraternitati aequata, semper retentum est quod, si ea inscriptio et adnotatio est opportuna As­ sociationi, nullatenus tamen requiritur ad lucrandas Indulgentias. (Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Ros., Vol. I, c. XVIII, n. 366). (4) lusta dc causa, e. g. ad expcctandam diem Dominicam vel aliud speciale festum, sortitio Mysteriorum potest differri ad quindecim dies (Cfr. Acta S. Sedis pro Societ. SS. Ros., Vol. I, c. XVIII, n. 366). no C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS coram pertinentibus ad suum manipulum aut saltem duobus ex ipsis, sorte extrahit quindecim mysteria, curatque ut moneantur Associati quodnam myste­ rium iisdem obtigerit. Altera methodo, quae magis practica videtur, assignatis primum quindecim my­ steriis, unusquisque sodalis transit mense proximo ad mysterium successivum. Utcumque fiat myste­ riorum mutatio, utilissimum est et paene indispensabile bono regimini O / Associationis, commonefacere ascriptos mysterii per mensem ab ipsis meditandi ope pagellarum vel parvorum foliorum in quibus repraesentetur et enuntietur Mysterium, indicata insuper quadam virtute exercenda, et allato pulchro aliquo Sanctorum exemplo vel sententia. /) Ad lucrandas indulgentias necessario requi­ ritur ut singuli quindecim personarum manipuli sint completi. Nihilominus, si mors alicuius sodalis vel aha quaevis causa, inscio zelatore vacuum efficiat, non ideo ceteri amittunt indulgentias, dum­ modo zelator, intra spatium unius mensis a die com­ pertae rei, aliud membrum sufficiat. Quod si, mani­ pulo completo remanente, aliquis sodalis oblivione, negligentia vel alia quacumque ratione omittat re­ citare suam decadem, non alii, sed ipse solus, qui susceptae obligationi fidelis non fuit, privatur in­ dulgentiis (1). Haec, praesens constitutio Rosarii Viventis; quae minime confundenda est cum aliis huius generis as­ sociationibus : quaevis unio vel fusio cum aliis Asso­ ciationibus ipsi existentiae Associationis a Rosario Viventi attentat, cum eam magno indulgentiarum beneficio defraudet. « Rosarium Vivens, scribebat (1) Cfr. Ada S. Sedis pro Societ. SS. Ros., vol. I, c. XVIII, n. 36G. § II. DE ROSARIO VIVENTI 111 ipsa institutrix paulo ante quam e vita migraret, debet retinere suum nomen, suam formam, suam constitutionem, sicut ab Ecclesia agnitum et appro­ batum est» (1). Quod etiam explicite declaravit su­ premus Rosarii Viventis Moderator, scilicet Generalis Dominicanorum Magister, his verbis: «Expresse declaramus non esse nisi unum Rosarium Vivens, Ordini nostro omnino commissum, quod nulli alii sodalitati, cuiusque sit nominis, sive Rosarii Aposto­ latus Orationis, sive Rosarii SS. Corclis lesu, sive alterius huiusmodi, immixtum permittimus, ne pe­ riculum iacturae Indulgentiarum immineat... Pos­ sunt tamen socii Rosarii Viventis alias Associationes participare, sed sub hac conditione expressa, quod seorsim obligationibus unius et alterius societatis satisfaciant, ita ut eo modo sodalitates confundere nemini liceat » (2). 79. — Quaelibet tamen institutio arte coniungitur cum tempore quo nascitur; et candide fate­ mur Associationem a Rosario Viventi, quamquam opti­ mam in se, non esse tamen nisi figuram et imaginem verae devotionis SS. Rosarii; quapropter, si huius­ modi Associatio Rosarii Viventis potest esse oppor­ tuna in aliquo loco, sicut opportunissima fuit in Gallia initio saeculi elapsi, ad suaviter reducendos circa thronum Reginae caelorum Christianos qui pe­ nitus orationis usum amiserint; si utilis esse po­ test quibusdam personis, nimis occupatis, vel in sua devotione languentibus, vel infirmis (3); et prae­ ii) Cfr. P. Esser, Ο. P.» Zæ Rosaire etc., ch. XV, pag. GOO. (2) Cfr. Acta S. Sedis pro Soc. SS. Rosar., vol. I, cap. XVIII, n. 3G8. (3) S. Congregatio Concilii die 12 Februarii an. 1914 specialia privilegia concessit pro acquisitione Indulgentiarum huius piae Associationis, si inter milites erigatur, videlicet: a) Armigeri huic associationi semel adscript! 112 C ο ο ο C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS cipue si multum prodesse potest pueris ut a teneris annis assuescant cotidianae Rosarii recitationi (1); non est obliviscendum Rosarium Vivens nil aliud esse quam tirocinium et medium ad perveniendum ad integri Rosarii recitationem et ingressum in Confraternitatem, ubi et uberiores sunt fructus et multo copiosior thesaurus Indulgentiarum, quae acquiri possunt. Haec fuit intentio illius quae As­ sociationem a Rosario Viventi condidit; haec intentio Ecclesiae in eadem Associatione approbanda; haec denique esse debet intentio omnium eorum qui ad B. Virginem magis magisque honorandam Rosa­ rium Vivens propagant. Generosos cum Domina nostra quam maxime esse convenit, cum optima Mater obsequia sibi oblata nobis cumulate rependat. § III. — De Quindecim Sabbatis. 80. — Devotio Quindecim Sabbatorum consistit in serie quorumdam exercitiorum spiritualium, quae per quindecim consecutiva sabbata peraguntur in honorem quindecim mysteriorum SS. Rosarii. concessas aut concedendas lucrari queunt indulgentias, licet aliquando quindenarius recitantium numerus non compleatur, aut successiva myste­ riorum mutatio non observetur; — b) P. Generali Ordinis tribuitur facultas designandi sacerdotem qui Dirigentis generalis titulo gaudeat et munere fungatur, ct designandi pariter Directores locales eiusdem Associationis sacerdotes, ex illis nimirum qui dc militibus curam spiritualem habent (S. Cong. Concilii, 12 Febr. 1914; — cfr. Analecta O. P., an. 1914, p. 415). Concessae fuerunt pro militibus etiam speciales indulgentiae, dc quibus infra, p. 186, in nota 3. (1) Rosarium Vivens, iam late in Gallia diffusum sub titulo Le Rosaire des Enfants, in Italia quoque magis in dies propagatur sub nomine I piccoli Rosarianti. Et sane, ad assuefaciendos puerulos ut cotidie Beatam Virginem mente recolant, Rosarium Vivens est medium opportunissimum fructusque salutares producit in teneris illis animabus, sicut colligi potest ex relatione Le Rosaire des Enfants, quam ad Marialem o toto orbe Conven­ tum Romae a. 1901 celebratum habuit P. Body dominicanus, primus Ro­ sarii inter pueros constitutor. § III. DE QUINDECIM SABBATIS 113 Cuius praxis origo videtur esse repetenda a medio circiter saeculo xvn; et instituta dicitur primum in Tolosana Ecclesia Dominicanorum paulo post in­ signem victoriam a rege Francorum Ludovico XIII, SS. Rosarii Regina intercedente, reportatam. Quod factum sic narratur: — Calvinistae et Hugonottae, terribiles haeretici saeculi xvn, captis armis, Gal­ liam commovebant, desolationem et excidium ubi­ que disseminantes. Quos cum rex Ludovicus XIII insectaretur, ipsi se in arcem de la Rochelle, expu­ gnatu difficillimam, receperunt. Rex Ludovicus, iure merito iustus appellatus, animo non defecit; et unice Victoriarum Reginae confidens, priusquam infaustum haeresis receptaculum obsidione cingeret, se contulit pedibus, ipse cum tota aula, ad altare Reginae Victoriarum dicatum, quod Carolus VI extruendum curaverat Parisiis anno 1382 post triumphum de Rosebecque, intercessione Beatis­ simae Virginis obtentum. Dein e castris scripsit Re­ ginae Matri Mariae de Medicis, rogans ut publicas preces indiceret pro bono exitu suscepti belli. Ad hoc electa est ecclesia S. Honorati curae Patrum Dominicanorum commissa; et die 20 maii anni 1627, ipse Archiepiscopus, praesentibus Regina Matre, Regina Regente Anna de Austria, Duce Aurelianensi, necnon duobus purpuratis Patribus, de la Rochefoucauld et de Berulle, praelatis plurimis atque ingenti populi multitudine, incepit elata voce Ro­ sarium pro incolumitate sacrae Regis personae eiusque armorum prosperitate. Huiusmodi praxis ite­ rata est magna cum devotione sabbatis successivis; atque rex, cum comperisset quam ferventer Parisiis oraretur, voluit ut ipsis in castris Patres Dominicani, qui semper exercitum comitabantur ad Sacra] II enta 8 — Fanfani, Dc Rosario. 114 (ί ο •B»· ο ο ΜΗ» C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS o ra rv ministranda et infirmis succurrendum, devotionem Rosarii militibus praedicarent, eosque hortarentur ut cum fervore illud recitarent, plus quam quindecim ^nillibus coronarum ad rem inter milites distributis. Praelio commisso, haeretici penitus dissipati sunt; et rex, tam faustum eventum protectioni Reginae SS. Rosarii ascribens, voluit ut Patres Praedica­ tores primi in illam civitatem ingrederentur can­ tando litanias Beatissimae Virginis. Vexillum eos praecedebat cuius una facies depictam referebat imaginem Crucifixi, altera vero Beatae Virginis cum inscriptione: Gaude, Maria Virgo, cunctas haereses sola interemisti in universo mundo (1). Praeterea, ad perpetuam facti memoriam, rex aedificandam iussit sub titulo Nostrae Dominae Victo­ riarum Ecclesiam, quae hodie inter omnes parisienses ecclesias celeberrima evasit; Dominicani autem arbitrati sunt Virgini magis acceptum consti­ tuere et propagare, occasione huius insignis victoriae, devotionem Quindecim Sabbatorum SS. Rosarii. Consuetudo honorandi Virginem Benedictam die sabbati est antiquissima in Ecclesia. Iam enim Ezechiel propheta dixerat: Porta atrii interioris, quae respicit ad orientem, die sabbati aperietur... Et adorabit po­ pulus ad ostium portae illius in sabbatis (xlvi, 1, 3). Et Ecclesia, divinitus inspirata, semper agnovit in porta illa mysteriosa Templi Ierosolimitani praefi­ ci) Cfr. SOANZIO, La divozione dei SS. Rosario, Torino 1794, qui auctor dicit se hanc narrationem eruisse ex libro Exercices Spirituelles etc., Paris 1703, Patris Mespolie, dominicani. — Cfr. Chery, Storia generale del Ro­ sario, pag. 87. — Hoc facto quoque intelligitur cur Ludo vicus XIII, ta­ lium triumphorum memor, voluerit ut cius Delphinus, vix sex dies natus, inscriberetur a Religiosis Dominicains Parialensibus Confratemitati SS. Ro­ sarii. cura interea uni eorum commissa recitandi Rosarium pro Delphino, donec is per se ipsum recitare posset (Cfr. Morassi, II Rosario di Maria, c. II, § 4, p. 133, nota). § III. DE QUINDECIM SABBATIS 11.5 gurari Mariam, portam Summi Regis, quae luce splendet fulgidissima: Tu regis alti ianua, et aula lucis fulgida (1). Insuper Sabbatum est dies requietis, et Maria est requies et pax peccatoris ad Deum redire volentis: a requiete tam caelestis Sabbati procedit anima peccatoris ad ineffabilia gaudia Dominicae, quae est quies in Deo per gratiam recuperatam (2). Hinc nil mirum si Dominicani, semper alacres in alendo et propagando SS. Virginis cultu, rati sint Eidem fore acceptissimum die Sabbati honorari specialibus exercitiis, praestantissimam devotionem SS. Rosarii spectantibus; eo vel magis quod splen­ dida victoria ad La Rochelle, intercessione bene­ dictae Virginis parta, quaeque per plura sabbata successiva sanctae Coronae recitatione implorata fuerat, eius rei luculentissimum suppeditabat argu­ mentum. Hoc certum est quod pauci tantum anni inter­ fuerunt inter cladem haereticis a Ludovico XIII inflictam et institutionem piae praxis Quindecim Sabbatorum in Tolosana ecclesia Dominicanorum. Et quia, ut plures auctores tradunt, pium hoc exerci­ tium insignes gratiae illico subsecutae sunt, simul ac ab Ecclesia fuit approbatum et Indulgentiis auctum, nullus fuit Dominicanorum Conventus ubi devotio Quindecim Sabbatorum non perageretur. Nostra aetate, cum propter exhortationes Sum­ morum Pontificum recitatio SS. Rosarii Coronae magis in usum et familiaritatem venerit, etiam praxis Quindecim Sabbatorum refloruit non sine magno, tam in spiritualibus quam in temporalibus, animarum emolumento. (1) Brev. Rom., in comm. B. Μ. V. (2) Cfr. Ros. · Mem. Dorn., anno VI, 1889, p. 44. 116 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS 81. — Cum duae sint methodi ab Ecclesia appro­ (f. ο•MM •J ο οί ·* batae ad peragendum exercitium Quindecim Sab­ batorum, una videlicet pro simplicibus fidelibus, altera pro Ascriptis ad Sodalitatem Rosarii, duplicis quoque generis sunt opera ad huiusmodi pium exer­ citium explendum praescripta. Ascriptis ad Confraternitatem, qui peragere cupiant Quindecim Sabbata, iniungitur ut confiteantur et com­ municent per quindecim sabbata consecutiva, et visitent unoquoque sabbato Ecclesiam ubi erecta est Confraternitas, ibidem orando ad mentem Summi Pontificis (1). Ceteris aiitem fidelibus, Con fraternitati non ascrip­ tis, praescribitur, ut ad peragenda Quindecim Sab­ bata accedant per quindecim sabbata consécutif ad sacramenta Poenitentiae et Eucharistiae, et sin­ gulis hisce sabbatis recitent tertiam saltem Rosarii partem, vel Mysteria Sacratissimi Rosarii devote meditentur (2). Qui vero, loquendo semper de sim­ plicibus fidelibus, propter statum vel conditionem, quindecim consecutiva sabbata nequit Virgini conse­ crare, potest iisdem sufficere quindecim dominicas, dummodo et ipsae sint consecutivae. Quare ad per­ agendum exercitium hoc diebus dominicis loco sab­ batorum, adhibenda est exclusive secunda metho­ dus, cum facultas substituendi sabbatis dominicas facta sit fidelibus in genere, sine ulla mentione Ascri­ ptorum ad Confraternitatem (3). Adverte insuper quod in neutra methodo taxative praescribitur ut unoquoque sabbato fiat meditatio super uno e quin­ decim mysteriis Rosarii, ut communiter habent Methodi impressae ad bene peragendum exercitium (1) Pius IX, Decr. S. C. Indulg., 12 Dec. 1849. (2) Leo XIII, Dccr. S. C. Indulg., 21 Sept. 1889. (3) Raccolla dcllc Indulgence, ediz. 1898, n. 197. § III. DE QUINDECIM SABBATIS 117 Quindecim Sabbatorum (1); tamen ea praxis utilis ad­ modum est ad augendam efficaciam huius salutaris devotionis. Etenim una ex rationibus cur tam paucae inveniuntur animae vere devotae, in eo procul dubio reponenda est quod parum considerant Vitam Do­ mini Nostri lesu Christi; dum Sancti nullum aliud exemplar habuerunt cui propriam vitam conformare conarentur, quam Crucifixum. Iam vero, devote et successive meditando in unoquoque ex Quindecim Sabbatis vel Dominicis unum ex Quindecim My­ steriis SS. Eosarii, aliquod scilicet principale pun­ ctum vitae lesu et Mariae eo solemni tempore quod S. Communionem antecedit vel subsequitur, facilius figitur in mente tota utriusque vita, seu totum Evangelium ad praxim reductum. Et saepe per diem mente recolendo quidquid Ipsi pro nobis egerunt atque toleraverunt, magis magisque amor noster in Deum, desideriumque conformandi nostram vitam cum vita sanctissima lesu et Mariae exardescet. Quo in loco aliud quoque notare iuvat magnum beneficium, quod praeter honorem Virgini exhibi­ tum et innumeros favores qui Ea intercedente obti­ nentur, Christianis animabus ex praxi Quindecim Sabbatorum provenire solet: nimirum repetita, certo temporis spatio, Sacramentorum susceptio, quae plurimum confert ad Christianorum conscientias emundandas, ad noxium humanarum passionum germen radicitus convellendum atque ad excitandos tepidos ut Angelorum pane frequenter reficiantur. Sane, si plerisque Christianis proponatur ut semel in hebdomada ad Sacramenta accedant ea sola ratione quod frequentia Sacramentorum unum est ex mediis (1) Cfr. italice Novaro Ο. P.» I Quindici Sabati in onore dc' Quindici Mislcri del SS. Rosario, 12‘ ediziono, Roma 1928. Ή ’ Γ; 118 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS praecipuis ad proficiendum in vita Christiana et ad debellandas tot pravas passiones quibus in eosdem semper defectus prolabuntur, saepe renuunt; sed a Maria se nosse invitatum, id profecto intima cordis commovet nec ullus erit qui resistere audeat. Sic igitur Quindecim Sabbata medium praebent efficacissimum etiam ad praeparandas animas ad fre­ quentem Communionem, quae tantopere, recenter quoque, inculcata est a Summis Pontificibus, ut ala­ tur in fidelibus verus et fortis spiritus Christianus (1). 82. — Quindecim Sabbatorum devotio peragi potest quocumque tempore et, quoties placuerit, successive iterari. Sed tempus prae ceteris opportu­ num sunt Quindecim Sabbata immediate praece­ dentia Festum SS. Rosarii, quod celebratur, saltem quoad externam solemnitatem, Dominica prima Octobris (2). Etenim, ut digne praeparemur ad fructuose celebrandum Festum SS. Rosarii, quid melius quam exercitium Quindecim Sabbatorum, destinatum, ut diximus, non solum ad Deiparam Virginem honorandam, sed etiam ad proficiendum in eius virtutum imitatione? (3). 83. — Praxis Quidecim Sabbatorum ditata fuit a Summis Pontificibus variis Indulgentiis prout una (1) Cfr. S. C. C&ncüii, 20 Dec. 1905. (2) Cfr. melius infra, n. 84, pag. 120. (3) Ad sciendum quandonam incipi debeant Quindecim Sabbata in prae­ parationem ad Festum SS. Rosarii, inspiciatur hoc paradigma: Si Festum SS. Rosarii incidit die 1 Oct,, lum sabbatum est die 24 lunii. Si Festum incidit die 2 Oct., lum Sabbatum est die 25 lunii. > 1 » » > > » 3 • » 26 » * > » 4 * > > > » 27 » > » » • 5 » 28 » > > * » G » > 29 » > » 1 > • 30 § III. DE QUINDECIM SABBATIS 119 vel altera methodo peraguntur; at de Indulgentiis suo loco (1). Hic tantum quaedam dubia resolvimus : a) Pro iis qui qualibet hebdomada confitentur, sufficitne confessio septimanalis, etsi sabbato non fiat? R. — Certe sufficit, imo sufficit confessio bis in mense peracta; et qui quotidie sanctam Communio­ nem recipiunt, aut saltem quinquies per hebdoma­ dam, possunt etiam ad longius tempus, iudicio confessarii vel directoris Confessionem differre (can. 931, § 3). Ιή Potestne Communio in quavis ecclesia recipi? R. — Potest; sed, nisi grave obstet incommodum, decet ut, praesertim Ascripti, eam recipiant in ec­ clesia ubi erecta est Confraternitas. Communio potest quoque fieri die Veneris, vel Dominica (can. 931, § 1). c) Qui pium exercitium incepit die Sabbati, si semel aut iterum eo die sit impeditus, potest substi­ tuere Sabbato Dominicam? R. — Iudicio nostro potest, nam intentio Summi Pontificis concedentis ut pium exercitium transferri posset in Dominicam, ea demum fuit ut fideles die Sabbati impediti, possent die Dominica hanc de­ votionem peragere sine amissione Indulgentiarum. Forte tamen, cum hodie liceat anticipare vel differre Communionem die praecedenti vel sequenti, sicut supra dictum est, si quo sabbato Communio im­ pediatur, melius erit et pro Indulgentiis tutius, adimplere sabbato alia exercitia, scilicet recitationem Rosarii, vel meditationem Mysteriorum, vel visita­ tionem etc., et in dominicam remittere vel die veneris anticipare Sacram Communionem. d) Si quis, et propter grave impedimentum, to­ talité)' omitteret unum Sabbatum vel unam Dominicam (1) Cfr. infra, pagg. 177 et 178. 120 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS cum intentione adiungendi in fine exercitii aliud Sab­ batum vél aliam Dominicam, lucratur ne Indulgentias! R. — Negative, ut nobis videtur; nam explicite dicitur quod Sabbata vel Dominicas consecutiva esse debent (1). e) Ascriptus Confraternitati potest peragere Quin­ decim Sabbata iuxta methodum pro omnibus fidelibus praescriptam, vel debet necessario sequi methodum pro Ascriptis statutam F R. — Potest eligere ad libitum unam vel alteram methodum, quoniam non desiit, ascriptione, frui privilegiis omnium fidelium; si tamen pro Sabbato velit pium exercitium Dominica peragere, debet ne­ cessario methodum omnibus fidelibus communem sequi, uti supra diximus (2). /) Potest quis Indulgentias utriusque methodi simul lucrari? R. — Videtur esse negandum, nam agitur de eadem concessione sub duplici methodo, eligenda ad arbitrium illius qui peragit dictum exercitium Quindecim Sabbatorum. Quare si unam methodum elegeris, hoc ipso altera excluditur. § IV. — De Festo Sacratissimi Rosarii deque Mense Octobri. 84. — « Sumite Psalterium ineundum in insigni die solemnitatis vestrae, et exsultate Virgini adiutrici nostrae » (3). Sic Ecclesia dulcissime invitat fideles, praecipue vero Ascriptos ad Confraterni(1) Cfr. supra, pagg. 112 et 116. (2) Cfr. supra, n. 81, pag. 116. (3) Breviar. Domiuic., In Solcmnitate SS. Rosarii, rç. I. § IV. DE FESTO SS. ROSARII DEQUE MENSE OCTOBRI 121 tatem Rosarii, ad celebrandum quotannis Festum SS. Rosarii. Est invitatio ad gaudium, ad exsulta­ tionem, quoniam dies illa commemorat unum ex pulcherrimis triumphis in historia Mariahs Rosarii, spemque cordibus ingerit triumphi gloriaeque coe­ lestis. Origo Festi SS. Rosarii non ascendit ultra an­ num 1571. Usque ad eam aetatem, Rosarium, quo­ modocumque indicatur de tempore institutionis, certe non habuit speciale festum; et ad summum rosariantes suum Festum celebrabant, ut vult tra­ ditio, ipso die Annuntiationis, quo recolitur primum SS. Rosarii mysterium, apto propterea ut in festum patronale devotorum sacrae Coronae destinaretur (1). Sed sub finem saeculi decimi sexti, regnante Sancto Pio V, dominicano et sacrae Coronae addictissimo, tale contigit factum quod, cum sine dubio sit gloria pulcherrima Rosarii et origo specialis Festi quod no­ mine Festi SS. Rosarii hodie celebramus, silentio non est praetereundum. Die 7 octobris anni 1571 ad Naupactum pugna­ tum est, inter Christianos et tureas, maximum aetatis nostrae navale proelium. Ferox Sciimus II, turcicus imperator, victoriis iam reportatis insipienter elatus, se usque Romam adventurum iuraverat ad Sedem Petri diruendam, proque ea ficturum bicornis lunae vexillum, mutato Christianorum principe templo in stabulum equis Multamedis. Et Sciimus II vir erat propositi tenax. Tunc Summus Pontifex Pius V, Christianis principibus ad communium rerum tute­ lam excitatis, omni studio egit ut potentissima Dei (1) In veteri altari Rosarii in Ecclesia porusina S. Dominici adhuc hodio leguntur haec verba: Beatissimae Pirffini Annuntiatae Sacratissimi Itosani Praesidi Perpetuae dicatum. 122 (0 ο•Ht δ ο C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS Mater, Rosarii prece implorata, nomini Christiano propitia succurreret. Nobilissimum sane spectaculum, iis diebus caelo terraeque exhibitum, omnium in se mentes animosque convertens ! Hinc enim Christifideles, non procul a Corinthiaco sinu, vitam et san­ guinem pro religionis patriaeque incolumitate fundere parati, hostem interriti opperiebantur; illinc piae supplicantium turmae Mariam inclamabant, Ma­ riam ex Rosarii formula iteratis vicibus consaluta­ bant, ut astantibus adesset ad victoriam. Proelium ad Naupactum in undis commissum est. Tradunt historiae (1) quod S. Pius V die 7 octobris, viginti diebus nondum elapsis ex quo classis Christiana Messanae portum reliquerat, se a suis repente re­ trahens faciem fenestra exseruit; et cum, fixis in caelum oculis veluti in extasim raptus, paulisper constitisset, inde recedens exclamavit : « Vicimus, vicimus! Dei favore et Sanctissimae Virginis ope sumus incolumes! Nos ibimus ad S. Mariae supra IMinervam fidelitatem nostram Rosario promissuri pro tanta Christianorum victoria ». Et vere victum fuerat. Ob quam rem idem Summus Pontifex decrevit in­ serendam Litaniis Lauretanis invocationem Auxilium Christianorum, diem que celeberrimi proelii anniver­ sariam in honorem Virginis Victoriarum solemniter consecrandam. Ea fuit origo o Solemnitatis SS. Rosarii sub titulo β. Mariae Victoriarum; donec Gregorius XIII, Saucti Pii V successor, propter solemnem Rosarii suppli­ cationem iam tum prima cuiuslibet mensis dominica fieri solitam (2), festum recolendum statuit in prima (1) Cfr. etiam Breviarium Romanum, die 5 Maii, festo S. Pii V. (2) Cfr. supra, c. Ill, § IX. § IV. DE FESTO S3. ROSARII DEQUE MENSE OCTOBRI 123 dominica Octobris sub nuncupatione Festi SS. Roi sarii, ut significaret Rosarium fuisse veluti mysticam fundam quae minacem Islamismi Goliath sine ereI ctionis spe feliciter prostraverat. Similiter saeculo xvn aliae nobilissimae victoriae reportatae sunt de Tureis ad Ternes wariam in Hungaria et Corcyram insulam, duobus diebus Virgini sacris et post multas ad Eam fusas preces iuxta pium Rosarii ritum. Unde Clemens XI, grati animi si­ gnificatione et variorum etiam principum desideriis obsecundans, Solemnitatem Rosarii quae prius cele­ brabatur in aliquibus tantum regionibus et in illis ecclesiis ubi aderat Cappella vel Altare Rosarii, ad totum Christianum orbem extendit (1). Denique Summus Pontifex Leo XIII, quo propitiorem, ut ipse dicit, sese nobis exhibeat potentissima ista Regina, ad eamdem magis magisque sub invocatione Rosarii honorandam eiusque cultum augendum, ad ritum duplicis secundae classis evexit pro tota Ecclesia Festum SS. Rosarii (2). Hodie vero, reformato a Pio X kalendario ecclesia­ stico, Festum Sacratissimi Rosarii denuo reductum est pro universa Ecclesia ad diem fixam 7 Octobris, anniversariam, ut supra diximus, celebris puguae ad Naupactum. Tamen, quia multis in locis invaluerat usus celebrandi dictum Festum la Dominica Octo­ bris, et etiam quia die dominica festum maiore cum solemnitate a fidelibus agi potest, Summus Pontifex Pius X, translato reformatione kalendarii festo SS. Rosarii in diem fixam 7 Octobris, permisit ut la Dominica octobris in illis ecclesiis ubi cele­ bratur festum externum Sacratissimi Rosarii, omnes (1) Cfr. Encycl. Leonis XIII « Supremi AposMalus», 1 Sept. 1883. (2) Decretum Urbis ct Orbis, S. RR. Congr., die 5 Aug. 1888. 124 ο Ο ο C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS Missae possint esse de Rosario, exceptis Missis paroeciali et chorali (SS. RR. Congr., 28 Octobris 1913); non tamen si festum externum ad aliam Dominicam transferatur (SS. RR. C., 27 Martii 1920). In omnibus vero ecclesiis Dominicanis viget adhuc facultas celebrandi festum Rosarii, sive quoad exter­ nam solemnitatem sive quoad Officium, prima Do­ minica octobris (1). 85. — Privilegium quod carissimam et maxime salutarem efficit populo Christiano solemnitatem Sa­ cratissimi Rosarii est specialis indulgentia plenaria toties quoties, ad modum indulgentiae Portiunculae concessa. S. Franciscus, S. Dominici amicus, dum ardenter orat pro peccatorum conversione, obtinuit in parva illa et paupere orationis domo quae postea « Sancta Maria de Angelis » appellata est, Indulgentiam Veniae (del Perdono), remissionem scilicet omnium pecca­ torum Mariae Virginis intercessione. Eodem forte tempore, opinatur pius quidam scriptor (2), S. Do­ minicus accipiebat de manibus Beatae Virginis Ro­ sarium, quod est et ipsum Venia, utpote medium validissimum ad Dei misericordiam super peccatores implorandam. Postquam autem Dei misericordiae ope Rosarii per tempora sunt confirmatae, Ecclesia, duos uniens conceptus, Festo Rosarii, sicut iam Portiunculae, li toties quoties, quam dicunt Indulgentiam plenariam Veniae, elargita est. (1) Quoad indulgentias, ipsae lucrari possunt vel die quo Festum cum ofllcio celebratur, vel die quo eolemnitas externa habetur (Cfr. infra, n. 114, pag. 160). (2) Cfr. Rosario. - Mentorie Domcnicane, anno 1905, p. 436. § IV. DE FESTO SS. ROSARII DEQUE MENSE OCTOBRI 125 Indulgentia Plenaria toties quoties de qua nunc loquimur consistit, ut omnes norunt, in specialis­ sima concessione facta ab Ecclesia lucrandi Indul­ gentiam Plenariam, defunctis etiam applicabilem, toties quoties visitatur Ecclesia vel Cappella cui an­ nexa est talis Indulgentia. Et, quod ad Rosarium speciatim attinet, Indul­ gentia haec toties guoties, consistit in facultate omni­ bus fidelibus, ascriptis vel non ascriptis Confraternitati, facta lucrandi plenariam Indulgentiam, defunctis quoque applicabilem, toties quoties aliquis, a meridie diei praecedentis festum Rosarii usque ad mediam noctem eiusdem diei Festi (can. 923), visitat Cappellam ubi erecta est Confraternitas, aut statua, vel imago Deiparae Virginis a Rosario pu­ blicae fidelium venerationi exposita (1). Conditiones ad praedictam indulgentiam in festo SS . Rosarii lucranda: II 1 sunt quae sequuntur: a) Confessio sacramentalis, quae peragi potest tam intra octo dies qui praecedunt festum quam intra octo qui sequuntur (c. 931, § 1), praeter alias exceptiones de quibus postea ubi de Indulgentiis (2). b) Sacra Communio, quae recipi potest vel ipso die festi vel in pervigilio vel etiam uno dierum subsequentis octavae (can. 931, § 1) et in quacumque ecclesia (3). c) Visitatio Cappellae Rosarii vel efiSgiei SS. Vir­ ginis quae dicto die in ecclesia exponi solet, orando ad mentem Summi Pontificis (4). Non praescribuntur determinatae preces; quinque Pater, Ave, Gloria, (1) (2) (3) (4) Cfr. infra, pag. 167. Cfr. infra, pag. 162. 5. Congr. dc Indulg., 19 Mail 1841. 8. Congr. dc Indulg., 25 lan. 1866; cfr. etiam infra, p. 161. 126 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS vel aliae aequivalentes, dummodo non sint obliga­ toriae (1), certe sufficiunt. d) Exeundum est de ecclesia et dein iterum ingrediendum si plures visitationes consecutive per­ agantur (2). în itv L ib r a r y 86. — Sed Summus Pontifex Leo XIII, vel inde a prima ex memorandis Encyclicis de Rosario, nova ordinatione decernebat, ut non modo speciali de­ votione et splendore cultus Solemnitas Rosarii ce­ lebraretur, sed et integer October mensis consecra­ retur caelesti Reginae, cum maxime deceat, sicut ipse ait (3), ut divinae Matri, cui flores dedimus mense maio, velimus omnes fructiferum quoque Octobrem singulari pietatis affectu esse dicatum; Mariae namque applicatur illud Ecclesiastici: Fructus mei jructus honoris et honestatis (4). Vicarii lesu Christi verba in animis fidelium omnium optime resonuere, semenque fuerunt ex quo suaves amoenique fructus germinarunt. October enim in toto catholico orbe, non minus quam Maius, mensis Marianus effectus est. Mensis Octobris, prout iussit Leo XIII (5), ce­ lebrandus est in omnibus ecclesiis paroecialibus totius mundi; et si locorum Ordinariis utile atque opportu­ num videatur, in aliis quoque ecclesiis et oratoriis Deiparae dicatis. In dictis Ecclesiis a prima Octobris die usque ad secundam sequentis Novembris inclusive, cotidie (1) S. Congr. dc Indulg·, 29 Mail 1841. (2) S. Congr. dc Indulg., 29 Febr. 1864. (3) Encyd. * Augustissimae », 12 Sept. 1897. (4) Eccli. XXIV, 23. (>) EucycUcae « Supremi A postolatus >, 1 Sept. 1883; « Superiori anno», 30 Aug. 1884. — Decretum Urbis et Orbis S. Rit. Congr., 20 Aug. 1885. § IV. DE FESTO SS. ROSARII DEQUE MENSE OCTOBRI 127 recitanda est tertia saltem Rosarii pars, additis Li­ taniis Lauretanis (1) cum oratione: «Ad Te, beate Joseph » ab eodem Leone XIII praescripta (2). Quod si Rosarium mane persolvatur, Missa inter preces celebretur; si a meridie, sacrosanctum Eucharistiae Sacramentum adorationi proponatur, deinde fideles rite lustrentur (3). 87. — « Iis autem qui pium exercitium mensis octobris, ut supra indicatum est peregerint, libenter patefacimus, inquit Summus Pontifex, thesauros Ecclesiae in quibus incitamenta pariter et praemia suae quisque pietatis inveniat » (4). Et revera com­ plures sunt Indulgentiae quibus Leo XIII octobris mensem ditatum voluit, ut Audebimus in Indice In­ dulgentiarum S. Rosarii (5). Volens denique Summus Pontifex illis etiam consulere qui ruri viventes agri cultione praecipue Octobris mense detinentur, con­ cessit ut in illis locis, prudenti Ordinariorum arbitrio, singula exercitia mensis Octobris, cum sacris etiam Indulgentiis, ad insequentes vel Novembris vel De­ cembris menses differri valerent (6). (1) Encyclicae et Decretum iam citata. (2) Encycl. 'Quamquam pluries», 15 Aug. 1889. (3) Decretum Urbis ct Orbis S. Rit. Congr., 20 Aug. 1885. — Romae, in dominicana Ecclesia S. Mariae supra Minervam, mensis Octobris incepit solemniter celebrari iam ab anno 1883 hoc ordino functionum: summo mane Missa cum recitatione primae Rosarii partis (mysteria gaudiosa), Litaniis, Tantum ergo et Benedictione cum Pyxide. Hora 11 cum dimidia. Missa cum recitatione secundae partis Rosarii (mysteria dolorosa), Litaniis, Tantum eigo, Benedictione cum Ostcnsorio. Sero denique, post decantatum Completorium, sermo, tertia pars Rosarii (mysteria gloriosa), Litaniae, Tantum ergo et Benedictio cum Ostcnsorio. (4) Encycl. « Supremi Apostolatus », 1 Sept. 1883. (5) Cfr. infra, pag. 153. (6) Decretum Urbis ct Orbis S. Rit. Congr., 20 Aug. 1885. — Quaeritur: Utrum quae in hoc Decreto praescribuntur quoad obligationem recitandi quo­ tidie per mensem Octobris Rosarium in quibusdam ecclesiis, etiam post pacta Lateranensia (11 Februarii 1929) adhuc vijeant? Dicitur namque in praefato 128 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS § V. — De Missa privïlegiata SS. Rosarii. CO ο•t· ο ο 88. — Unum ex piis exercitiis inter populum Chri­ stianum introductis post Summi Pontificis Leo­ nis XIII exhortationes ut devotio SS. Rosarii revivi­ sceret, illud est publice recitandi coronam Beatae Virginis dum sacerdos ad altare sacris operatur. Nec exstat hodie paroecialis ecclesia, vel omnium remo­ tissima, ubi saltem diebus festis, populus ad Missae sacrificium congregatus, non oret benedictam coro­ nam manibus pervolvendo. Sed maiores nostri ul­ terius processerunt Missamque specialem, in honorem Quindecim Mysteriorum quam saepissime celebran­ dam, instituendam curarunt. Fuit haec Missa privilegiata SS. Rosarii inserta Missali Domimcano saltem ab anno 1576, quaeque incipit: « Salve radix sancta ». Omissis quae referuntur ad conceptum liturgicum huius Missae et ad studium quo veteres cultores SS. Rosarii flagrare debuerunt pro eiusdem Missae celebratione aut saltem frequentissima auditione (nam saepius debuit ipsa S. Congregatio dictae Missae celebrationem ordinare aut eiusdem priviDecrcto hoc fleri debere < quoadusque rerum Ecclesiae rerumque publi­ carum tristissima hacc perdurent adiuncta, ac de restituta Pontifici Maximo plena libertate Deo referre gratias Ecclesiae datum non sit». — Besp. : Negative, quoad strictam obligationem, onm revera cessaverit praecipua causa propter quam huiusmodi preces indictae fuere; curandum tamen ut pia praxis consecrandi men-em Octobris caele-ti Reginae conservetur, « cum maxime deceat ut divinae Matri, cui flores dedimus mense Maio, velimus omnes fructiferum quoque O ctobrem singulari pietatis affectu esse dicatum» (Leo XIII, enc. * Augustissimae,, 12 Sept. 1897). — Indulgentiae quoque perdurant, cum relatae fuerint sine limitatione temporis in Noro Indict Indulgentiarum Bosarii, 29 Aug. 1899. § V. DE MISSA PRIVÏLEGIATA SS. ROSARII 129 legium extendere) (1), pauca tantum disseremus de utilitate, tempore, modo et personis quae Missam privilegiatam SS. Rosarii celebrare possunt. 89. — Et imprimis notandum est non omnes sa­ cerdotes habere facultatem celebrandi Missam Salve radix seu Missam privilegiatam SS. Rosarii, sed solos sacerdotes ad Ordinem Dominicanum pertinentes, inclusis sacerdotibus Tertiariis quibus P. Generalis dederit facultatem legitime utendi Missali Dominicano (2). Nullus alius sacerdos hoc privilegio frui­ tin’; sacerdotibus tamen Confratemitati ascriptis datur facultas celebrandi ad Altare Confraternitatis (dum Dominicam possunt in quocumque Altari), iisdem conditionibus et Indulgentiis quibus conce­ ditur· Fratribus Praedicatoribus Missa Salve radix, )Iissam votivam de Beata, quae legitur in Missali Romano pro diversitate temporum (3). 90. — Praeterea, cum Missa Salve radix, quae dicitur privilegiata ob speciales Indulgentias tam celebranti quam audienti concessas, fuerit semper inserta Missali Doininicano inter Missas votivas et votivarum omnes habeat characteres, eius etiam ce­ lebratio fuit iam ab initio subiecta normis Missarum votivarum. Sed anno 1848 duae paroeciae vicorum Mortel et Borsbeek apud Antuerpiam primae obti­ nuerunt facultatem canendi hanc Missam quolibet sabbato non impedito a festo ritus solemnioris ; quod privilegium extensum est postea ad omnes Dominicauas Ecclesias Belgicas decreto S. Rituum Congre­ di Bullarium Ord. Praed., vol. VII, p. 265. (2) Const. « Ubi primum », Leonis XIII, § XV. (3) Const. < Ubi primum *, § XV. 9 — Fanfani, Dc Rosario. 130 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS gationis dato die 17 Nov. anni 1858; donee anno 1877 Summus Pontifex Pius IX, occasione sui lubilaei episcopalis, vivae vocis oraculo concessit omnibus sacerdotibus Ordinis Praedicatorum facultatem reci­ tandi dictam Missam privilegiatam bis in hebdomada, die Mercurii videlicet et Sabbato, dummodo dictis diebus non occurrerent festa la« aut 2a® classis, nec festa de praecepto, vel feriae aut vigiliae et octavae privilegiatae, nec demum festa et octavae B. Virginis. Summus autem Pontifex Leo XIII, huius­ modi pontificium favorem in legem mutando, defi­ nitive statuit ut Missa privilégiât» Salve radix a Dominicanis, et Missa votiva pro tempore cie Beata a sacerdotibus non dominicanis sed albo Confrater­ nitatis ascriptis, possent sine dierum distinctione bis in hebdomada celebrari, ad normam semper de­ cretorum S. Rituum Congregationis (1); hoc est, exceptis dominicis et festis de praecepto, diebus in quibus iuxta kalendarium ecclesiae ubi Missa cele­ bratur occurrant festa lao et 2ac classis, feriae aut vigiliae et octavae privilegiatae, festa et octavae Beatae Virginis (2). Quivis alius sacerdos non dominicanus nec ad Sodalitatem pertinens, forte a fide­ libus requisitus ut Missam SS. Rosarii celebret, huic muneri satisfacere potest dicendo Missam votivam pro tempore de Beata (3), iis diebus in quibus a (1) Const. « Ubi primum ·, § XV. — S. Cono. Rit., 17 Mali 1912. (2) Dominican! nunc habent privilegium canendi Missam « Salve radix » etiam omnibus et singulis sabbatis, festivitatibus tantum exceptis primae classis, die Circumcisionis D. N. Icsu Christi, die festo Purificationis, Visi­ tationis, Nativitatis et septem Dolorum Beatae Mariae Virginis, necnon cocteris B. Mariae Festivitatibus quae in aliquibus locis et in Ordinis ec­ clesiis cum solemnitate celebrantur, Vigiliis Nativitatis et 1’aschatis Resnrrctlonis D. N. lesu Christi, Vigilia Pentecostes, itemque sabbatis infra octavas Paschae, Epiphaniae, Pentecostes et Corporis Christi » (Zfrec. S. Pont. Pii PP. XI, in Analecta Ο. P., an. 1928, p. G10). (3) S. Rit. Conar., G Maii 1623. § V. DE MISSA PRIVILEGIAT A SS. ROSARII 131 rubricis generalibus permittuntur missae votivae, non vero bis in hebdomada sicut dominicani aliique sa­ cerdotes Sodalitati ascripti facere possunt. Et haec sint dicta de diebus in quibus Missa privilegiata SS. Rosarii celebrari potest. — Quoad ritum, tam in Missa Salve radix pro Dominicanis, quam in Missa votiva pro tempore pro sacerdotibus Directo­ ribus Sodalitatis vel eidem ascriptis, debent adamussim observari communes rubricae Missarum votivarum iuxta ritum uniuscuiusque. Hic tamen adverte quod adhibendus est semper color albus, etsi non concordet cum colore diei (1). 91. — Ad extollendam denique utilitatem cele­ brationis huius Missae, praeter magnum honorem qui Deiparae Virgini, unita eius coronae memoria cum sacrificio quod Dominus lesus in cruce peregit quodque in altaribus cotidie renovatur, exhibetur, sciendum est quod tam sacerdoti Missam celebranti quam fidelibus Sodalitati ascriptis eam audientibus, conceduntur singulis vicibus omnes indulgentiae quae integri Rosarii recitatione acquiruntur. Quod si quis in consuetudine habuerit aut eam celebrandi aut saepe eidem assistendi, potest etiam lucrari semel in mense, Confessione peracta et Communione recepta, omnes indulgentias quae conceduntur illis qui prima cuiusque mensis Dominica intersunt Pro­ cessioni Rosarii (2); quae omnes indulgentiae animabus quoque defunctorum applicari possunt. Si Directores Sodalitatum docerent ascriptos de tot spiritualibus beneficiis quae nullo impendio per­ ii) S. Rit. Conar., 18 Dec. 1779. (2) Cfr. infra, pag. 178. 132 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS S c h o o l o r D .v în itv L ib r a r y cipi possunt ex celebratione aut auditione Missae SS. Rosarii, hi procul dubio maiore cum sollicitu­ II cele­ dine eam audirent, omnesque fideles eiusdem brationem expeterent quoties in suorum suffragium Missas celebrare faciunt. § VI. — De Corona benedicta. 92. — Rosarium, et communius Corona, dicitur illud instrumentum seu globulorum series quo nume­ rantur Pater et Ave in recitatione SS. Rosarii. Usus numerandi preces calculis vel funiculis, et praesertim globulis in modum coronae filo contextis, antiquissimus est. Quidam volunt nobis derivasse ab antiquis monachis orientalibus, primamque eius originem repetunt a quinto circiter saeculo. Certum est quod mos numerandi preces granis filo consertis praeexistebat institutioni Rosarii, iamque fideles hoc modo memoriae in orationibus succurrebant (1). Nec indecorum est, ut notat pius quidam scrip­ tor (2), percurrere digitis grana coronae affectus et preces ex ordine iterando, sicut indecorum non est citharae chordas digitis tractare. Nemo audeat pre­ cum numerum contemnere, quia etiam in ordine na­ turae arithmetica inservit musicae, et numerus har­ moniam in sonis efficit. Etiam mysteria Dei habent suam arithmeticam, et numerus in precibus est sym­ bolum et echo illius intrinsecae et potentis harmo­ niae animae, qui est amor. Insuper Ecclesia benedicit coronam Rosarii, et ritu quodam speciali a Deo petit ut coronam sancti(1) Cfr. Benedictus XIV, De Festis D. N. 1. C. et B. M. Virginis, Ub. II, cap. 12. — P. Esser O. P., Le Saint Rosaire etc., c. III. — Drane, S. Do­ menico, Fondatore dei Frati Predicaiori, c. X. (2) Del Corona, Le Rose di Maria, § XVIII. § VI. DE CORONA BENEDICTA 133 ficet eique infundat virtutem Spiritus Sancti. Sancti­ ficare est rem a profano usu seiungere et usui sacro destinare. Virtus vero Spiritus Sancti est vialis ini fluxus Verbi, qui intrat in materiale instrumentum illudque elevat ad miros effectus producendos cum nos illud adhibemus. Ea demum est ratio cur etiam Satanas persentit flatum Verbi in rebus benedictis, indigneque fert quod tenuis materia ab Ecclesia benedicta suae immodicae superbiae frenos iniiciat. Coronae autem Rosarii ideo praecise benedicuntur < ut quicumque secum portaverit atque in domo sua reverenter tenuerit et in eis ad Deum divina con­ templando Mysteria devote oraverit, salubri et perseveranti devotione abundet, sitque consors et particeps omnium gratiarum, privilegiorum et In­ dulgentiarum quae per Sedem Apostolicam concessa fuerunt; ab omni hoste visibili et invisibili semper et ubique in hoc saeculo liberetur, et in exitu suo ab ipsa beatissima Virgine Maria Dei Genitrice Deo plenus bonis operibus praesentari mereatur » (1). 93. — Cultores SS. Rosarii, qui iam a primis tem­ poribus Coronae benedictae influxus beneficos sunt experti, eam semper suae vitae sociam dilectam ha­ buerunt, eam supra se diu peramanter detulerunt, noctu vero suspenderunt lecto contra cotidianos in­ cursus hostium visibilium et invisibilium, eidemque, saepe, morituri legaverunt suaviores affectus carioresque memorias. Oh! quot mihi res narrat Corolla matris meae, ad ultimum vitae punctum ab ipsa adhibita, cum ma­ nibus eam advolvo Rosarium recitando... utque mihi (1) Formula lonyior, praescripta ab Ecclesia ad Coronas Rosarii bene­ dicendas. (Cfr. hoc Manuale, cap. VI, pag. 192). 134 0 Ο•Μ δ ο C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS efficitur magis in dies pretiosa! Quot memorias, quot spes excitas in corde meo amabilis Corolla, excla­ mabat in ipso prope limine mortis etiam senex phi­ losophus Augustus Conti! Eique in mentem sponte veniebant sequentes versus amici cuiusdam carissimi: « Non mea fert aurum, at Christum cum Matre Corona, Tempora non ornat, non, ubi serta, nitet. Sed cum vesper adest alternas teximus illi Cum mihi dilectis dulciter ipse preces. Et cum deicior longo moerore, Corollam Tunc super oppresso pectore pono meam; Et curae abscedunt, recreat fiducia mentem, O Christi Mater, spes quoque laeta mihi!» (1). S. Camillus de Lellis, cum quadam die fasciculum Coronarum distribueret quas e S. Lauretana Domo secum attulerat, sacerdoti suam quoque petenti dixit: Non habes tu coronam? Quo negante, subiunxit admirans Sanctus: Sacerdos sine corona, Sacerdos sine corona!... Et S. Franciscus Salesius admonet suam Philotheam : « Defer ad cingulum aut alio patenti loco Rosarium tuum, ut sacrum signum quo profitearis te cupere famulari Deo et suae SS. Matri ». Propter piam huiusmodi consuetudinem secum deferendi Coronam, Summi Pontifices iam ab anno 1491 concesserunt Indulgentiam centum annorum totidemque quadragenarum, semel in die lucran­ di « Oro non v’ha nclla Corona mia, Ma v’ha il Cristo c la Madré sua Maria; Non la si cinge in capo, e non si pone Ovo la vanità mette corone. Ma quando cade placida la seni V’intessiam co’ mici cari una prcghiera; Ma quando sento in cuore aspro dolore La mia corona pongo sopra il cuore; E la pena si ahieva in tua fidanza, Madre del Salvatore e mia spcranza ». A. Conti, La mia Corona del Itosario, Prcfazione. S § VI. DE CORONA BENEDICTA 13 5 dam, omnibus Confratribus Rosarii qui corde con­ trito secum benedictam Coronam in obsequium SS. Virginis detulissent; quae Indulgentia, omissa in novo Indulgentiarum Rosarii Summario per Leonem XIII approbato, fuit postea a S. Pontifice Pio X confirmata (1). Et huic primae Indulgentiae, Rosarii coronis benedictis annexae, alia addita fuit a Benedicto XIII Summo Pontifice; videlicet In­ dulgentia centum dierum pro quolibet Pater noster et qualibet Ave Maria cuilibet in recitatione Ro­ sarii coronam benedictam adhibenti (2). Profecto Ecclesia generosior esse non poterat in suis thesauris profundendis in favorem ipsius Marianae Coronae. 94. — Nihilominus, quia multi sunt fructus qui percipiuntur ex Corona benedicta, Ecclesia, quae suorum thesaurorum semper exstitit provida dis­ pensatrix, variis legibus ordinavit benedictionem Coronae Rosarii, quarum prima restringit facultatem huius benedictionis solis Directoribus Sodalitatum a Rosario, iliisque sacerdotibus quibus a Generali Dominicanorum Magistro legitima facultas facta fuerit (3). Quilibet alius sacerdos non potest bene(1) Rescriptum Pontificium, die 11 Iui. 190G. — Cfr. Analecta Ord. FF. Praed., vol. VII, vel I ser. II, pag. 592. (2) Index Indulgcjitiarum Rosarii, a Leone XIII approbatus, 29 Aug. 1899, Appendix, n. 2; cfr. infra, pag. 170. (3) Facultas benedicendi coronas ordinario conceditur a P. Generali Do­ minicanorum cum facultate ascribendi ad Rosarium. Sacerdotes qui obtinuerunt personalem facultatem benedicendi Coronas Rosarii, eadem uti possunt omni loco qui explicite non excipiatur in dicta facultate, nec requi­ ritur ut praevie Ordinario ostendatur («S. C. Induly., 5 Febr. 1851). Dum Di­ rectores Confraternitatis non possunt talem benedictionem impertiri nisi in loco ubi Confratcrnitas erecta est: idem dicatur do sacerdotibus qui ha­ beant facultatem non ut personale privilegium sed ratione officii; c. g. Cappcllanus talis Ecclesiae (Cfr. P. Liekexs, O. P., Liber Manualis Rectoris Confr. SS. Rosarii, cap. Ill, p. 28, Mecliniae 1904). — Vide etiam supra, cap. Ill, § 3. _ C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS 136 dicere Coronas Rosarii; aut saltem r non potest benedicere applicando indulgentias huius devotionis proprias. Quod bene notetur; quia nimis frequenter, etiam a sacerdotibus, confunditur facultas benedicendi res sacras, coronis non exclusis, iis applicando in­ dulgentias apostolicas, cum facultate benedicendi coronas applicando Indulgentias proprias Rosarii. Hae ultimae plane differunt a primis; et ipse Sum­ mus Pontifex cum benedicit coronas Rosarii simplici signo Crucis, nunquam intendit, saltem ordinarie, iisdem applicare Indulgentias proprias SS. Rosarii. Quanto minus igitur idem poterunt illi sacerdotes qui a Summo Pontifice habent tantum facultatem applicandi coronis aliisve rebus sacris, uti sunt nu­ mismata, cruces, crucifixi, etc. solas Indulgentias apostolicas. Quamquam tamen Indulgentiae apostolicae ab indulgentiis SS. Rosarii prorsus differunt, possunt, distinctis benedictionibus, utraeque applicari eidem coronae: una enim benedictio alteram non excludit: imo maioribus semper indulgentiis coronam ambae locupletant. Id unum notandum, has varias indulgentias — et idem dicatur de alia quacumque indulgentia applicabili coronae quinque, decem aut quindecim decadum — non posse simul omnes acquiri; sed distinctis actibus opera iniuncta repetenda sunt. Excipiuntur Indulgentiae S. Birgittae quae, cum annectantur Coronae non solum per specialem be­ nedictionem Coronarum S. Birgittae, sed etiam per benedictionem Coronarum Rosarii, simul cum In­ dulgentiis Rosarii acquiri possunt (1). Pariter exciI. (η ο Ο ο jS1 · . 4. > f w (1) S. Congr. Indulg., 13 Apr. 172G et 18 Sept. 18G2. J § VI. DE CORONA BENEDICTA 137 piuntur Indulgentiae quas vocant Crucigeror um de Belgio — 500 dies pro quolibet Pater et Ave — quae recenti decreto S. Congr. Indulgentiarum (1) in recitatione Rosarii cumulari possunt cum indul­ gentiis Rosarii, dummodo Corona utramque bene­ dictionem, Rosarii nempe et Patrum Crucigerorum acceperit. 95. — Pro benedictione Coronarum Rosarii prae­ scribitur quaedam specialis jormula, nec sufficit sim­ plex signum crucis (jS. Congr. Indulg., 29 Febr. 1864). Liberum tamen est eligere inter duas formulas ap­ probatas et relatas etiam in Rituali Romano, qua­ rum una est brevior, altera longior; adhibetur haec postrema praesertim in conventibus ubi Coronae solemniter benedicuntur· (Cfr. Rescriptum S. Poenitent., 23 Nov. 1918). Praescribitur insuper, saltem cum adhibetur for­ mula longior, ut sacerdos in benedicendis coronis utatur stola, et oratione finita easdem aspergat aqua benedicta. Necesse tamen non est ut aqua benedicta directe perveniat ad coronas; hae namque possunt optime benedici etiam si folio involutae aut theca inclusae inveniantur; semper enim percipi possunt a benedicente aut in seipsis aut in re qua continentur; quod certe sufficit ad validitatem benedictionis (2). 96. — Semel valide benedictae, coronae semper benedictae remanent, nisi formam mutent vel ven­ dantur (c. 924, § 2). Forma in coronis Rosarii oritur ex numero et dispositione granorum quae filo inter se ita uniuntur, ut efforment coronam quinque, (1) S. Conor. In/lidg., 12 lunii 1907. (2) Acta S. Sedis pro Societ. SS. Ttosarii, vol. I, cap. V, η. 112. < ' 138 (fl ο•we ο ο C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS decem, aut quindecim decadum (1). Consequenter corona mutat formam si qua decas addatur vel adimatur huic quinariae divisioni. A S. Congrega­ tione expresse declaratum fuit coronas unius tan­ tum decadis, vel anulos, digito gestandos, decem globulis constantes, quibus in recitatione Rosarii numerari valeant decem Ave Maria, indulgentiari non posse (2); quod intelligi debet de quacumque corona quae non sit quinque aut decem aut quinde­ cim decadum (3). Sane, benedictio Rosarii datur co­ ronae non sicut cuicumque rei, sed sicut signo devo­ tionis quam repraesentat (4); iam vero, cum corona quae non sit quinque aut decem aut quindecim de­ cadum non amplius ordinetur ad significandum Ro­ sarium Marianum, sed vel annos Domini nostri lesu Christi si trium, vel annos B. Virginis si septem deca­ dum, etc.; sequitur necessario Coronam Rosarii mu­ tare essentialiter formam quoties varietur numerus decadum ex quibus componi debet. Aliud est, si decas uno altero ve grano careat: tunc enim corona remanet semper destinata ad re­ praesentandam et significandam eamdem rem; non mutat tunc substantialiter formam, nec propterea indulgentias amittit. Sic, e. g., non amittit indul­ gentias corona quae in aliqua parte fracta, iterum innectatur (5); aut etiam si amissis quattuor vel quinque granis alii sufficiantur (6). Imo corona, op­ time potest, secundum opinionem satis probabilem, (1) Acta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. V, η. 80. (2) S. C. Indulg., 20 Ian. 183G. (3) Constit. « Ubi primum » Leonis XIII, § XIII. (4) * Ut haec signa Rosarii... benedicas et sanctifices etc... ». Formula benedictionis Coronarum (Cfr. praesens Manuale, cap. VI, n. 3). (5) Acta S. S. pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, c. V, n. 108. (G) S. C. Indulg., 1) lan. 1839. § VI. DE CORONA BENEDICTA 139 ex toto religari quin amittat Indulgentias, dum­ modo ex iisdem granis conficiatur et tantummodo filus mutetur: eo vel magis si grana eodem ordine cum filo novo uniantur, quem prius habebant (1). In liis et similibus casibus est semper eadem moraliter corona quae, intacta substantialiter forma, patitur aliquas modificationes. Quod tamen nemini persuadere debet grana, quatenus grana, esse quae benedicuntur; benedicuntur enim grana quatenus constituunt coronam; hinc prorsus erraret qui grana benedicere curaret intendens ex iisdem coronas be­ nedictas postea formare. Cumulus granorum, etsi ita numerentur ut unam pluresve coronas efformare pos­ sint, non possunt ullo modo appellari corona; sunt solum materia coronarum cui deest adhuc forma, una ex conditionibus essentialibus ad validitate M benedictionis. 97. — Sed alia de causa potest corona valide be­ nedicta indulgentias amittere, nempe si vendatur. Coronae benedictae vendi nequeunt sub poena amit­ tendi indulgentias etiam si quis, sine ullo lucro, purum pretium coronae exigit (can. 924, § 2). Qui ergo emit coronas ut, postquam benedictae fuerint, distribuat, eas gratis dare debet, quia quidquid petitur aut recipitur titulo pretii, Indulgentias amit­ tere facit. Neque ad evitandam huiusmodi amissio­ nem proderit restituere pecuniam aut rem acceptam. Nihilominus si plures personae inter se conveniant de emendis, communi sumptu, pluribus coronis, illa quae negotio praeest, potest certe, sine detrimento Indulgentiarum, pactam pecuniam recipere, etiam postquam coronae fuerint benedictae; sane in hoc (1) Acia S. S. pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, c. V, n. 108. 140 C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS casu excluditur, postquam coronae benedictae fue­ runt, omnis ratio emptionis aut venditionis; sed si contractus adfuit, fuit ante benedictionem (1). (fl οw·· ο ο•Μ* 98. — Tertia quoque causa, ante novum Codicem luris Canonici, aderat qua coronae benedictae amit­ tebant Indulgentias, mutatio videlicet destinationis. Corona benedicta et iam adhibita ab una persona, non poterat amplius donari neque commodari sine praeiudicio Indulgentiarum; usus coronae reddebat indulgentias quasi personales, hoc est inhaerentes personae quae prima huiusmodi corona benedicta uteretur (2). Novus autem Codex nullam mentionem huius causae facit, imo expresse dicit, tunc tantum coronas indulgentias amittere, cum prorsus desinunt esse vel venduntur (can. 924, §2); mutatio igitur destinationis non amplius nocet, in coronis, sacris Indulgentiis. 99. — S. Congregatio Indulgentiarum pluries agere debuit etiam de materia qua constare debent grana coronarum ut possint valide benedici. Et declaratio eadem semper fuit, nimirum ex qualibet materia solida et sufficienter resistenti coronas confici posse. Quapropter coronae ex quacumque materia sint, ligno, osse, ferro, lapide, vitro — dummodo vitrum sit solidum, — possunt semper valide et licite be­ nedici (3). (1) Et hac do causa licet co inn littere alicui negotiatori ut mittat fasci­ culum coronarum benedictarum, dum eas benedicere faciat post acceptam co «Illi Iasionem. (2) Decret. Alexandri VII, 6 Fcbruar. 1657. (3) S. C. Indulg., 29 Fcbr. 1820, 22 Mart. 1839. Hae declarationes S. Congr. respiciunt coronas benedicendas benedictione Apostolica, sed possunt, et debent extendi etiam ab benedictionem Rosarii, cum ratio sit eadem. Cfr. quoad hoc, recens responsio S. Poenit., d. d. 21 Deccmb. an. 1920. (Ad. Apost. Sedis, an. 1926, p. 25). * .I § VI. DE CORONA BENEDICTA 141 Fuit etiam quaesitum a Congregatione S. Officii (sect. Indulgent.) si loco granorum quae inserviunt ad decades unam ab alia dividendas, inseri possent coronis parva numismata B. Virginis sine detrimento Indulgentiarum: et responsum est «nihil esse inno­ vandum » (13 Martii 1909). 100. — Ultimo quaeri posset utrum ad lucrandas HHi 9KxS IZ KÜ Indulgentias benedictioni coronarum adnexas, necesse sit percurrere successive Coronam in recitatione Rosarii, an sufficiat Coronam manu tenere vel in crumena. Et respondetur distinguendo: si Rosarium in communi recitatur, ad lucrandas omnes Indul­ gentias, etiam annexas benedictioni coronae, suf­ ficit ut una persona percurrat Coronam et aliae se illi mente uniant in oratione (1); sed si Rosarium privatim recitatur, ad acquirendas indulgentias be­ nedictionis necesse est ut unusquisque manu coro­ nam habeat eamque percurrat dum recitantur preces ; equidem hac sola conditione, nempe recitanti Ro­ sarium cum corona benedicta, conceduntur Indul­ gentiae propriae benedictionis (2). Indulgentiae pro­ priae benedictionis, diximus: quia cum Indulgentiae annexae Coronis per benedictionem sint omnino distinctae a ceteris indulgentiis recitationi Rosarii concessis, si quis, dum Rosarium recitat, manu coronam non tenet aut non percurrit, non lucratur in­ dulgentias coronae benedictae, sed bene lucrari po­ test ceteras quae conceduntur recitationi SS. Rosarii, quaeque maximam partem constituunt. Advertant hoc Directores Sodalitatum et cultores Rosarii ad vitandum errorem valde communem quo fit, ut (1) Pius IX, doer. S. Conar. Indulg., 22 lan. 1858. (2) S. C. Indulg., 13 Apr. 172G. 142 c ο•Il ο ο C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS multi, neghgant Rosarii recitationem, quia non reperiunt coronam vel ea prorsus carent. Sed perpe­ ram; etenim Corona benedicta, etsi habeat, ut vi­ dimus, praestantissima privilegia et Rosario bene recitando utilissime inserviat, non constituit ullo modo essentiam huius devotionis, quae excellentissi: a semper et salutaris remanet, etiam si sine co­ rona recitetur. § VII. — De Rosis et Candelis benedicendis in honorem SS. Rosarii. 101. — Post benedictionem Coronarum venit be­ nedictio Rosarum et Candelarum quae, si ad Rosa­ rium stricte non pertinent, benedicuntur tamen et opportune adhibentur in eius memoriam et venera­ tionem. Ut huius rei aliquid percipiamus, prius etiam quam de quocumque symbolismo loquamur, mentis oculos erigere debemus ad fontem essendi supremum, qui omnium rerum rationem ultimam continet. Deus enim, ens intellectuale infinite fecundum, voluit inde a temporum initio communicare quibusdam entibus e nihilo tractis vim sese reproducendi, quam nos fecunditatem appellamus. Et haec mysteriosa virtus, in visceribus cuiuslibet viventis latens, prima benedictio fuit, qua placuit Deo quasdam de suis creaturis praecipue ornare. Quando autem ipsum Dei Verbum creationem ingressum est homo factus, ea certe fuit benedictio suprema; etenim Verbum assumpsit in unitatem hypostasis humanam na­ turam eamque reddidit ineffabile instrumentum di­ vinarum operationum. Sed benedictiones Hominis- § VIL DE ROSIS ET CANDELIS BENED. IN HONOREM SS. ROS. 143 Dei, tam efficaces et operativae in quolibet momento eius terrestris peregrinationis, permanere debebant in mundo, qui perpetuo indiget divina virtute susti­ neri. Atque ita effectum est ut lesus, qui tot gratiis et beneficiis Ecclesiam suam cumulatam voluit, in eam quoque transfuderit partem suae potentiae vivificatricis, ut eius divino influxu etiam benedictio­ nes Ecclesiae mirum in modum fecundae forent. 102. — Modo ad rem nostram propius accedendo, rosae et candelae benedictae in memoriam SS. Ro­ sarii, nedum pollent hac fecunditate et virtute sal­ vifica, sicut quaelibet alia res quam consecret bene­ dictio Ecclesiae, sed depromunt quoque a Rosario efficaciam et mysticas significationes. Rosa enim est una ex admirandis pulchritudinibus universi. Herbarius — ut meas faciam cogitationes cuiusdam mystici auctoris (1) — detegit in rosae staminibus, calice, purpureo colore, foliis, miram naturae geo­ metriam et stupet. Poeta earn videt albicantem sicut adamas, rubescentem sicut pyropus eamque vocat purpuram vernam, florem regium, naturae risum, hominum caelitumque voluptatem. Theologus, a floribus ad Deum usque assurgens, cernit in rosa translucere creatricem maiestatem Verbi. Ecclesia denique appellat Virginem Rosam mysticam, et Ro­ sarium praecipuam orandi formam qua eadem Virgo honoratur; quod fit, sine dubio, propter splendidam analogiam quae adest inter pulchritudinem florisque fragrantiam, et cor flagrans ac virginaliter fecundum Mariae; inter materiales coronas quibus solent ho­ mines ornare caducam pulchritudinem iu venum fi(1) Del Corona, Lc Rose di Maria, § XIX. 144 A U ^JQ I (0 Οmi ο οΜ C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS liarum Hevae, et coronas rosarum immarcescibi­ lium quas devoti, Eosarium recitando, intexunt- et ponunt in pulcherrima fronte Reginae caelorum. Quae sublimis analogia est ipsa ratio cur Ecclesia benedictionem ipsarum rosarum materialium appro­ bavit, videlicet propter devotionem et venerationem Rosarii benedictae semperque Virginis Mariae (1). 103. — Neque minus pulchrae deprehenduntur relationes inter candelas benedictas et devotionem SS. Rosarii. In primis namque candela accensa ordi­ natur in symbolismo Christiano ad significandas tres virtutes théologales: fidem quae illuminat, spem quae sursum tendit, caritatem quae inardescendo omnem animam Christianam consumere debet. Et hae tres virtutes efficaciter aluntur recitatione SS. Ro­ sarii, quod fidem corroborat mysteriorum medita­ tione, spem erigit ad thronum Mariae iterato re­ cursu, caritatem incendit memoria immensi beneficii Redemptionis. Praeterea, candor cerae repraesentat mysteria gaudiosa, virginitatem et maternitatem Deiparae; flamma, quae urit et consumit, mysteria doloris et immolationem peramantium cordium lesu et Ma­ riae; lux, quae a cera inflammata circum circa dif­ funditur, mysteria transfigurationis et glorificationis Paradisi. « Domine lesu Christe, — orat Ecclesia in benedictione candelarum Rosarii — lux vera, qui illuminas omnem hominem vementem in hunc mun­ dum, effunde per intercessionem Virginis Mariae matris tuae et per quindecim eius Rosarii mysteria benedictionem tuam super hos cereos et candelas, (1) Cfr. Formulam Benedictionis Rosarum in praesenti Manuali, c VI, η. IV. § VIL DE ROSIS ET CANDELIS BENED. IN HONOREM S3. RO3. 145 et sanctifica eas lumine tuae gratiae; et concede propitius, ut sicut haec luminaria igne visibili ac­ censa nocturnas depellunt tenebras, ita corda nostra invisibili igne ac Spiritus Sancti splendore illustrata, omnium vitiorum caecitate careant, ut puro mentis oculo cernere semper possimus quae tibi placita sunt et nostrae saluti utilia; quatenus post huius saeculi caliginosa discrimina, ad lucem indeficien­ tem pervenire mereamur. Amen » (1). 104. — Altis hisce conceptibus, quos fides, liturgia Ecclesiae et symbolismus Christianus nobis suggerunt, confirmatur apud fideles et praesertim apud cul­ tores SS. Rosarii legitimus et perquam pulcher usus rosarum et candelarum benedictarum. Rosae benedictae, postquam sunt exsiccatae, con­ servantur a fidelibus veluti res cara atque pretiosa, in necessitatibus adhibendae, praecipue vero in infirmitatibus. In casu gravis aegritudinis appli­ cantur aliqua folia ad partem infirmam vel etiam earum pulvis admiscetur cibo aut potui; et multa sunt facta mirabilia quae virtute rosarum benedi­ ctarum contigisse narrantur. Inter alia, historia Ro­ sarii refert, de quodam Petro Gonzales Ulissiponensi, qui cum anno 1575 gravissime ex gutture labo­ raret et a medicis iam desperaretur, petiit paululum aquae cui mixtus esset pulvis rosarum benedictarum. Bibit credens, et illico convaluit. Et recens adhuc legimus miram sanationem virtute rosarum bene­ dictarum obtentam. 105. — Usus etiam candelarum vel cereorum be­ nedictorum est certe valde antiquus, et forte origo (1) Formula Benedictionis Candelarum (Cfr. praesens Manuale, c. VI, η. V). 10 — Fanfan i, De Ilosario. 146 (β ο ο ο X / C C. IV. DE DEVOTIONIBUS ANNEXIS prima requirenda est in facto quod Confratres Rosarii curaverunt, iam a primis temporibus, ut benedice­ rentur et praecipue Virgini consecrarentur candelae vel cerei quos ipsi manu gestabant solemni mo­ mento quo in Sodalitatem accipiebantur, et qui postea inservire debebant in Processionibus prima dominica cuiusque mensis. Decursu tamen temporis huic primitivo fini benedictionis candelarum Ro­ sarii alii quoque accreverunt, uti eas domi asser­ vare et gravi imminente periculo accendere; lecto quoque suspendere ut accenderentur ab astantibus et, si fieri posset, ponerentur in manibus confratrum cum in extremo vitae agone versarentur. Hac collucente candela, symbolo vivae fidei et ardentis caritatis quas Marianum Rosarium in animabus adhuc in terra peregrinantibus fecundaverat, istae, sicut iam virgines prudentes Evangelii, maiore cum fiducia videbantur ad ianuas aeternitatis pul­ ni saturae accedere. Ecclesia vero, de filiis suis semper sollicita, maxime cum morti obluctantur, Indul­ gentiam plenariam concessit omnibus Rosarii So­ dalibus qui semel saltem in vita integrum Rosarium recitaverint, et manu tenentes accensam candelam benedictam e vita decedant (1). 106. — Etiam benedictio Rosarum et Cande­ larum in honorem SS. Rosarii est reservata, quam scilicet impertiri non possunt nisi sacerdotes qui speciali facultate gaudent. Hi sunt Directores Soda­ litatum a Rosario, et omnes qui a P. Generali Dominicanorum facultatem benedicendi Coronas Rosarii obtinuerunt: facultas namque benedicendi Rosas et (1) Cfr. infra, pag. 181. § VII. DE ROSIS ET CANDELIS BENED. IN HONOREM SS. ROS. 147 Candelas semper annectitur a P. Generali facultati benedicendi Coronas (1). Speciale tempus ad impertiendas huiusmodi be­ nedictiones non praescribitur; in aliquibus tamen locis consuetudo invaluit, ceterum laudabilis, re­ servandi benedictionem rosarum Dominicae Pente­ costes, quae vulgo Pascha Rosarum dicitur ; et, quod attinet ad candelas, benedictio ista praescribitur quoties novus ascriptus in Confraternitatem forma solemn! recipitur. Sed etiam praeter istam caeremo­ niam, quovis anni tempore sive candelae sive rosae benedici possunt. Hoc unum quoad rosas, notetur, quod quocumque tempore benedicantur, semper na­ turales esse debent; recentes vero sint an aridae parum refert (2). Debita igitur reverentia prosequantur Rosarii cultores etiam pias huiusmodi exercitationes carae devotioni annexae; rosas et candelas sibi benedicere faciant ut adhibeant in gravioribus necessitatibus et ad fines ad quos ab Ecclesia benedicuntur; iugiter memores solum sub influxu Verbi, ut supra mo­ nuimus, res benedictas suam efficaciam acquirere, divinumque illum influxum esse praecipue fructui II nostrae devotionis. (1) Jeta S. Sedis pro Societ. SS. Rosarii, vol. I, cap. V, n. 111. (2) Ibidem, n. 109. 148 (fl 0 0 0 V C. V. DE INDULGENTIIS CAPUT V. De Indulgentiis. § I. — De Indulgentiis in genere (1). 107. — Vocatur Indulgentia — ab indulg ere, quod est remittere, condonare — « remissio coram Deo poenae temporalis debitae pro peccatis, ad culpam quod attinet iam deletis, quam ecclesiastica aucto­ ritas ex thesauro Ecclesiae extra sacramentum con­ cedit, pro vivis, per modum absolutionis, pro de­ functis per modum suffragii » (cfr. can. 911). Quod ut recte intelligatur, recolendum est duos esse reatus quibus peccando obstringimur coram Deo: reatum culpae et reatum poenae. Reatu culpae amittimus Dei amicitiam omnesque gratias spiri­ tuales quae nos Illi coniungebant ; reatu poenae ef­ ficimur digni severissimis castigationibus quibus et nostra delicta puniantur et iustitia Dei offensa re­ paretur. Cum autem duplex sit perturbatio per peccatum, praesertim mortale, inducta — quatenus videlicet et ad Deum et ad creaturas referimur — duplex quoque est poena: aeterna scilicet et tem­ poralis. Per Sacramenta, praecipue per Sacramentum Poe­ nitentiae, misericordia Dei nos absolvit a gravi reatu culpae quem peccando incurri n us et nova gratia sanctificans quae in animas nostras in­ ? ii) Cfr. P. Fanfa.ni, De Indulgentiis, P. I, cap. I et VII. - ■*· § I. DE INDULGENTIIS IN GENERE funditur, restaurat in nobis filiationem adoptivam qua a poenis aeternis inferni liberamur, nec non restituimur, ut inquit S. Paulus, haeredes Para­ disi (1). Neque repugnat quod bona Confessio tan­ tum habeat efficaciae ut deleat, potenti vi doloris et gratiae, quodlibet vestigium peccati in animabus nostris. Communiter tamen, etiam post recepta Sa­ cramenta quae nos in Dei amicitiam restituunt et consequenter liberant ab aeternis gehennae poenis, remanet semper, cum et perfecta contritio et per­ fectus Dei amor de facile desint, luenda pars aliqua poenae nostris peccatis debitae; poenae quidem tem­ poralis quia certo finem habebit, sed impraescindibilis, cum eam et natura rerum et Dei iustitia postulent; in hac vita propterea vel in altera neΆ i ■- ΒβΜΜΒΗγi cessario exsolvendae. 108. — Celebres sunt in historia Ecclesiae leges poenitentiales quae per plura saecula moderatae sunt expiationem huius residui poenae temporalis, debitae peccatis iam in confessione absolutis; leges quae poenitentias admodum severas imponebant, per totam vitam interdum duraturas. Sed de huiusmodi poenitentiario regimine Ecclesiae quod per spatium plurium saeculorum viguit, hodie, sive propter mutata tempora, sive, et multo magis, propter refrigescentem Christianorum fidem et fervo­ rem, nullum vel fere nullum vestigium, nisi in histo­ ria, superest. Iniungit quidem confessarius quamdam poenitentiam in remissionem poenae peccatis de­ bitae; sed quid parvae istae poenitentiae, quibus hodie confessarius contentus esse debet, valent, pro (1) Epist. ad Romanos, cap. VIII, v. 17. 150 C. V. DE INDULGENTIIS gravibus debitis quae etiam post confessionem nobis solvenda ut in pluribus manent? 109. — Igitur, sicut bonus Samaritanus Evan- (fl 0 0 0 gelii non tantum infudit oleum et vinum in vulnera infelicis hominis qui a latronibus male mulctatus fuerat, sed etiam duxit eum in stabulum, et data pecunia commisit stabulario ut suo nomine omnia impendia faceret quae ad sanationem saucii conferre iudicasset (1); ita Christus Dominus non modo insti­ tuit Sacramenta, medicinam nempe divinam et peccati cicatricibus obducendis maxime necessariam, sed Ecclesiae potestatem quoque dedit condonandi quam­ libet poenam quae etiam post recepta Sacramenta luenda remaneat, applicando nobis, miseris pecca­ toribus, superabundantes satisfactiones suas, suae sanctissimae Matris et Sanctorum. En quomodo: omne opus bonum duplicem va­ lorem semper habet, meritorium et satisfactorium. Meritum illius est qui opus bonum perficit, cum sit ipsum augmentum gratiae et sanctitatis; valor vero satisfactorius — qui consistit in exolvendis poenis temporalibus pro peccato — vi communionis San­ ctorum quae viget in Ecclesia, non solum pro nostris sed etiam pro peccatis fratrum nostrorum luendis applicari potest. Et quoniam nil coram Deo perit quod sit recompensatione dignum, inferendum est quod si quis bonis suis operibus maiorem fructum accumulet quam qui requiratur ad satisfaciendum poenae temporali propriis peccatis debitae, haec satisf actor ii fructus redundantia quodammodo in Dei arbitrio remanet ad solvenda debita aliorum in Christo fratrum prae ceteris indigentium. (1) Lvc., cap. X, v. 33. § I. DE INDULGENTIIS IN GENERE Nunc autem certum est lesum Christum Dominum nostrum, quamvis nullum peccatum proprium ha­ buerit expiandum, fecisse tamen opera bona infiniti valoris, et infinite satisfecisse, quantum in Eo erat, pro peccatis totius mundi. Similiter SS. Virgo, sine peccato concepta et usque ad mortem a quavis culpae labe immunis, tot opera bona fecit, dum in humanis ageret, ut, si non infinito modo, certe superabun­ danter satisfacere valeat gravissimis peccatis. Et inter Sanctos, quot innocentissimae vitae et a qua­ cumque gravi culpa immunes, asperrimas poeniten­ tias arduarum que virtutum exercitium coniunxerunt ? Adest igitur in conspectu divinae iustitiae magnus thesaurus satisfactionum, qui, iuxta intentionem ipsorum offerentium et naturam corporis Christi mystici, quod est Ecclesia, potest et debet refundi in membra, quae maiori egestate laborant. Deque hoc communi thesauro accumulato apud Deum de­ cursu saeculorum meritis lesu Christi, eius Sanctis­ simae Matris omniumque iustorum, Ecclesia — dis­ pensatrix in hoc mundo caelestium favorum — ac­ cipit eam partem meriti satisfactorii, quam per Indulgentias applicat dignioribus ex filiis suis. Sunt itaque Indulgentiae, iuxta conceptum Chri­ stianum, ultimus conatus misericordiae Dei et Ec­ clesiae ad tristes effectus peccati integre reparandos. Rarae quidem prima Christianismi aetate, cum pec­ catores in fervore sincerae contritionis ipsi agebant veram et condignam admissorum poenitentiam ; sat frequentes hisce ultimis temporibus, in quibus insufficientiae nostrae peccatorum debitis ex tinguendis, debuit pia Mater Ecclesia amanter oc­ currere, et de communi thesauro pro nobis solvere, ne diutius in squalenti purgatorii carcere puniendi 152 C. V. DE INDULGENTIIS detineremur. lustitia et pax obsculatae sunt, aiebat regius Propheta de incarnatione Verbi (1); divina haec verba sacris quoque Indulgentiis aptari possunt. (0 o·*« 0 0 C “1 110. — Indulgentiae, de quibus modo, sunt du­ plicis generis: plenariae et partiales. Plenariae f cum Ecclesia tantam partem de communi thesauro alicui applicat, quanta requiritur ad integre compensandam omnem satisfactionem peccatis praecedentibus forte debitam. Partiales vero, si per Indulgentias efficit filios suos participes communis thesauri ut sua quisque debita solvat, non iam sumendo quantum foret necessarium eorum rationibus exaequandis, sed tan­ tummodo partem determinatam. Hinc Indulgentia plenaria suapte natura ordinata est ad remittendas omnes poenas temporales, quae post absolutionem peccatorum luendae superessent; ita ut si, rite acquisita Indulgentia plenaria, nobis mori contin­ geret, confestim in caelum migraremus; idem esset de anima in cuius suffragium applicaretur indul­ gentia plenaria a nobis acquisita, et in remissionem poenae eidem debitae a divina iustitia accepta. Per Indulgentias vero partiales — quae generatim sunt annorum, quadragenarum aut dierum — remittitur acquirenti vel animabus quibus applicantur, tan­ tum illius poenae temporalis quae luenda remanet, quantum lueretur totidem annis, quadragenis vel diebus illarum poenitentiarum quas Ecclesia pec­ catoribus antiquitus imponebat secundum leges poenitentiales. En cur Indulgentiae partiales solent de­ terminari per dies, annos aut quadragenas; videlicet non ad significandum quod pro uno anno vel cen­ tum dierum Indulgentiae nobis condonentur unus (1) Psalm. LXXXIV, v. 11. § I. DE INDULGENTIIS IN GENERE 153 annus vel centum dies purgatorii; sed quod vi illius Indulgentiae satisfacimus divinae iustitiae eadem mensura qua primitivi Christiani uno anno aut cen­ tum diebus de vera poenitentia satisfaciebant. Sic, exempli gratia, indulgentia septem quadragenarum significat quod, per illam indulgentiam a nobis acqui­ sitam, tantum luitur illius poenae temporalis nostris peccatis debitae quantum si per septem quadragenas — quadragena idem est ac quadragesima seu spatium quadraginta dierum — ieiunium cum poenitentia sociaremus. 111. — Ex his brevissimis notionibus de natura Indulgentiarum facile deducitur earum valor, necnon utilitas pro bono spirituali fidelium. Aliter, cum agendae poenitentiae nos hodie tam vehementer re­ pugnemus, quomodo possemus ab ingenti poenarum temporalium cumulo liberari, quem et cotidie pec­ cando augemus? Quae tamen si remaneant, multo longior nobis et atrocior in altera vita purgatorius erit. Sed insuper Indulgentiae non solum nobis, ve­ rum etiam, ut iam monuimus, animabus in Purga­ torio detentis tantorum bonorum causa sunt di­ cendae. Sicut enim potest homo dives, propria lar­ gitate ductus, alterius debita solvere qui nequeat se a creditoribus expedire; ita nihil prohibet quo­ minus et nos Domino valorem satisfactorium ali­ cuius operis boni offeramus, ut accipiatur in exae­ quationem debitorum quibus haec vel illa anima di­ vinae iustitiae obligetur. Et si possumus offerre pro animabus in Purgatorio gementibus partem satisfactoriam bonorum operum, cur non etiam sacras Indulgentias a nobis acquisitas, quae sunt ex satisfactoriis operibus praes tantissima? 154 C o·»■ 0 0 C. V. DE INDULGENTIIS Sufficit ut Ecclesia, communis thesauri dispensa­ trix, id nobis permittat; et revera permittit quoties declarat Indulgentias a se concessas applicabiles etiam animabus defunctorum esse. En igitur quomodo per Indulgentias possumus paene innumeros actus amoris et misericordiae exercere erga animas nobis carissimas quae expectant et forte ius habent ut a nobis adiuventur; en quo­ modo augere valemus numerum nostrorum inter­ cessorum in caelo: siquidem, exilii tempore breviato, illae beatae animae non desinent gratias et specialia auxilia suis benefactoribus impetrare; en denique quomodo ad maiorem gloriae Dei manifestationem concurrere possumus, cum omnis anima quae pa­ radisum ingreditur sit non solum novus triumphus meritorum sanguinis lesu Christi, sed et numerum illorum spirituum augeat, qui circa thronum Dei eius gloriam iugiter concinunt: gloria Patri, gloria Filio, gloria Spiritui Sancto, hosanna in excelsis. § II. — De Indulgentiis SS. Rosarii deque conditionibus ad earumdem acquisitionem. 112. — Summus Pontifex Leo XIII, qui a die prima Septembris anni 1883 numquam destitit, diu­ turni spatio pontificatus, inculcare fidelibus devo­ tionem SS. Rosarii pluribus ad hoc editis Decretis et Encyclicis, in harum postrema, data die 5 Septe] H bris anni 1898, ita loquitur Episcopis Orbis catholici: « Illud reliquum erat ut moneremus, plurimum pretii atque utilitatis accedere Rosario Mariali ex privi­ legiorum ac iurium copia quibus ornatur, in primisque ex thesauro, quo fruitur, Indulgentiarum amplissimo. § II. DE INDULGENTIIS SS. ROSARII 155 Quo quidem beneficio ditescere quanti omnium in­ tersit qui de sua sint salute solliciti, facili negotio intelligi potest. Agitur enim de remissione conse­ quenda, sive ex toto sive ex parte, temporalis poenae, etiam amota culpa, luendae aut in praesenti vita aut in altera... Itaque Nos etiam, rati his beneficiis atque Indulgentiis Marialem coronam pulchrius col­ lucere quasi gemmis distinctam nobilissimis, con­ silium diu mente versatum maturavimus edendae Constitutionis de iuribus, privilegiis, indulgentiis, quibus Sodalitates a Sacratissimo Rosario perfruantur » (1). Haec Constitutio, quae incipit « Ubi pri­ mum », toties a nobis citata, quaeque nunc totius rosarianae legislationis est fundamentum, dividitur in sexdecim paragraphes, quorum ultimus haec de Indulgentiis habet: «Magistri Generalis (Ord. Prae­ dicatorum) cura et studio, absolutus atque accu­ ratus, quamprimum fieri potest, conficiatur Index Indulgentiarum omnium, quibus Romani Pontifices Sodalitatem Sacratissimi Rosarii ceterosque fideles illud pie recitantes cumularunt, a Sacra Congrega­ tione Indulgentiis et SS. Reliquiis praeposita expen­ dendus et Apostolica auctoritate confirmandus ». Magister Generalis Fratrum Praedicatorum, in­ eundo huic mandato obtemperans, sollicite exhibuit S. Congregationi Indicem omnium Indulgentiarum Rosarii quem ipsa diligenter inspexit ; et, post intro­ ductas mutationes quae visae sunt opportunae, ap­ probationi Leonis XIII subiecit, qui benigne di­ gnatus est Novum Indicem Indulgentiarum Rosarii approbare, Apostolica auctoritate confirmando om­ nes Indulgentias in eo contentas et, quatenus opus (1) Encycl. « Diuturni temporis », 5 Sept. 1898. —T4 156 C. V. DE INDULGENTIIS esset, denuo concedendo; simul praecipiens ut ce­ terae Indulgentiae Sodalitatis a SS. Rosario, praeter eas quae in novo Indice referebantur, abrogatae seu revocatae haberentur (1). Breves istae notitiae historicae necessariae visae sunt ad non confundendos veteres catalogos Indul­ gentiarum Rosarii cum novo Indice, cum explicitae dispositiones S. Sedis efficiant ut non aliis Indul­ gentiis fruatur nunc Rosarium, quam quae conti­ nentur in novo Catalogo seu Indice, et eo modo dum­ taxat quo ibi continentur (2). 113. — Eiusmodi Indulgentiae, plenariae vel par­ tiales, quaedam conceduntur in communi omnibus fidelibus, quaedam solis Ascriptis Sodalitati a Ro­ sario; aliae denique membris Associationum Rosarii Perpetui vel Rosarii Viventis. Multae acquiri pos­ sunt quovis anni tempore; contra, nonnullae so­ lummodo diebus determinatis, ut sunt praecipuae Festivitates Domini et Deiparae; vel etiam diebus arbitrio fidelium eligendis, dum iam quibusdam iniunctis operibus satisfecerint. Inter Indulgentias plenarias notanda est Indulgentia toties quoties in Festo SS. Rosarii (3); et hodie etiam indulgentia plenaria concessa recitantibus unam tertiam partem Rosarii coram Sanctissimo Sacramento etiam in ci­ borio reposito (4). Inter vero partiales prorsus extra(1) Cfr. Decretum S. C. hulula., 29 Aug. 1899. (2) Excipitur Indulgentia centum annorum totidemquo quadragenarum semel in dio concessa ascriptis Coronam deferentibus; quae omissa in novo Indice, fuit confirmata rescripto S. P. Pii X (Cfr. eupra, p. 135). — Paritor excipiendae sunt Indulgentiae concessae Rosario Perpetuo et Viventi, in Novo Indice non contemplatae, cum agat unice do Ilosario in genero et do Sodalitate; sicut etiam quaevis Indulgentia post publicationem Isthis In­ dicis concessa. (3) Cfr. supra, c. IV, § -I. (I) Cfr. infra, pag. 105, n. 3. § II. DE INDULGENTIIS SS. ROSARII 157 ordinariae sunt: indulgentia quinque annorum totidemque quadragenarum (2025 dierum) Ascriptis concessa quoties, recitando Rosarium, nomen lesu in Salutatione Angelica devote proferunt (1); indul­ gentia centum dierum pro « quolibet Pater noster » et « qualibet Ave Maria » omnibus fidelibus, si re­ citant Rosarium cum Corona benedicta a Fratribus Praedicatoribus vel ab alio legitima facultate munito; necnon indulgentia centum annorum et totidem qua­ dragenarum semel in die ab omnibus confratribus lucranda qui Coronam benedictam deferunt (2). 114. — Nihilominus, etiam ad lucrandas Indul­ gentias Rosarii, sicut quamlibet aliam, necesse est satisfacere omnibus conditionibus sive ab ipsa In­ dulgentiarum natura sive a voluntate S. Pontificis concedentis requisitis. Neque bona fides excusare valet a fideli adimpletione eorum quae pro acquisi­ tione sacrarum Indulgentiarum praescribuntur. luvat igitur praecipuas conditiones requisitas breviter in­ dicare, quae sunt: 1° intentio, saltem virtualis, acquirendi Indulgentias (conf. can. 925, § 2); 2° status gratiae, saltem in fine operum praescriptorum (can. 925, § 1); 3° opera iniuncta sponte et complete implere, statuto tempore et loco, ac debito modo secundum concessionis tenorem (can. 925, § 2). 1° Intentio, saltem virtualis, acquirendi Induiqentias (can. 925, § 2). — Intentio est actus quo voluntas determinatur ad aliquid volendum; et, in nostro casu, ad acquirendas Indulgentias. Potest esse actualis aut virtualis. Actualis, dum quis, quo­ ties aliquid facit vel precem recitat, renovat inten(1) Cfr. Intra, pag. 170, n. 7. (2) Rescriptum Pli X, datuiu dio 11 Iuli! 1000. | H | Jj 1 158 X j& J Q f (0 ο•»1 δ ο C. V. DE INDULGENTIIS tionem lucrandi Indulgentias eidem rei forte an­ nexas. Virtualis, cum semel facta et non revocata, intentio, etiam generaliter facta, lucrandi Indul­ gentias bonis operibus annexas, intelligitur perse­ verare donec talia opera sint adimpleta. Quae virtualis intentio, cum sit usu facilior, consulenda est pro acquisitione Indulgentiarum. Et ad hoc maxime confert pia praxis renovandi mane cotidie intentio­ nem generalem lucrandi omnes et singulas indulgen­ tias quae per diem acquiri possunt, intentionem etiam addendo applicandi illas indulgentias, quae nobis forent superfluae, sanctis animabus Purgatorii. Et sic nihil peribit satisfactorii fructus, quem Ecclesia in nostra facultate ponit. 2° Status gratiae (can. 925, § 1). — Etenim qui gravis culpae reus est coram Deo, quomodo potest ab Eo sperare remissionem, ex toto vel ex parte, poenae suis peccatis debitae? Remissio namque poenae temporalis, quae est unicus effectus Indul­ gentiarum, tam plenariarum quam partialium, sup­ ponit necessario remissionem culpae et poenae ae­ ternae; hinc fieri non potest ut qui in statu gravis peccati versatur lucretur Indulgentias ; sicut nec fieri potest ut alio quocumque bono opere divinae iustitiae satisfaciat. Oh! si Christiani probe intelligerent hunc tristissimum effectum mortalis peccati, reddendi nempe animam incapacem sibi et aliis opi­ tulandi ipso bonorum operum exercitio, quam studio­ sius se a peccato abstinerent; et quam celerius, si forte lapsi, Poenitentiae sacramento se abluerent! (1). (1) Quidam theologi admittunt Indulgentias animabus Purgatorii ap­ plicandas acquiri posse etiam in peccato mortali, dummodo nec vera contritio requiratur nec praescribatur confessio. De qua re interrogata S. Congregatio Indulgentiarum respondit: « consulat probatos auctores > (S. Flori, dic 22 Febr. 1847). Et die 20 Aug. 1822 iam responderat: ad ter- § IT. DE INDULGENTIIS SS. ROSARII 159 Quamobrem tutius est ad acquirendas Indulgen­ tias recitatione Rosarii aut alio quovis opere bono, prius in proprio corde contritionis sensus excitare; imo ipsa Ecclesia, quoad Indulgentiam Plenariam, fere semper imponit, ut opus obligatorium, Confes­ sionem et Communionem, quae sunt duo magna Sacramenta ad deletionem peccati et pravorum af­ fectuum ordinata. Cum enim remissio poenae sup­ ponat remissionem culpae, ille qui vel uno veniali peccato gravaretur, non potest obtinere totalem remissionem poenae sibi debitae, sed tantum par­ tialem, illam scilicet quae debetur culpis iam remissis; sicque non foret possibilis Indulgentia Plenaria (1). Sufficit tamen, ut diximus, esse in gratia Dei mo­ mento quo peragitur ultimum opus iniunctum ad lucrandas Indulgentias (can. 925, § 1). 3° Sponte, complete, statuto tempore et loco ac debito modo implere opera iniuncta. — Praeter Con­ fessionem et Communionem, pro acquisitione sa­ crarum Indulgentiarum praescribuntur fere semper alia opera bona, ut visitare aliquam Ecclesiam, piae preces, opus quoddam caritatis, etc. Haec opera iniuncta, ut valeant ad acquisitionem Indulgentia­ rum oportet satisfaciant omnibus conditionibus enu­ meratis, videlicet fiant: a) Sponte, ita quod non sint opera ad quae praestanda iam quis alio titulo teneatur (can. 932). Sic, exempli gratia, si ad lucrandam Indulgentiam dies ieiunii praescriberetur, non sufficeret ieiunare die quo iam ex alia Ecclesiae lege urget ieiunium, sed oporteret ieiunare alio die. Et idem dicatur de Hum, dilata (Decreta authentica, n. 341, p. 291; ct n. 253, p. 228). — Cfr. ad rem P. Fanfani, De Indulgentiis, P. I, cap. VIII, § 2, η. 22-A. (1) S. Alphonsus, Thcol. Moral., 1. 6, n. 534. ■■"S 160 C. V. DE INDULGENTIIS alio quocumque opere forte iniuncto. Excipe si agatur de opere bono vel de precibus a confessario iniunctis pro sacramentali poenitentia, quae si fue­ rint indulgentiis ditata, ut puta Rosarium, per ipsam adimpletionem operis et poenitentiae Sacramentalis satisfit et indulgentiae acquiri possunt (can. 932). Ιή Complete: nam quoties haud mediocris pars iniunctorum operum ignorantia, impotentia aut alia quavis ratione omittatur, vel modo ac tempori adimplendi notabiliter derogetur mutando festum, , ecclesiam visitandam, etc., Indulgentiae non acqui­ runtur. Haec regula non patitur exceptiones, nisi omissio tam levis sit — ut quarumdam Salutatio­ num in recitatione Rosarii — quae nullam pariat sollicitudinem. Potest tamen confessarius opera iniuncta ad lucrandas Indulgentias in alia commutare pro iis qui, legitimo detenti impedimento, eadem praestare nequeant (can. 935). c) Statuto tempore, ita scilicet ut indulgentiae determinatis diebus vel determinatis temporibus affixae neque anticipari valeant, neque posticipari, etiam per unam horam. Notandum vero quod quo­ ties ad lucrandam indulgentiam alicui diei affixam praescribitur visitatio ecclesiae vel oratorii, haec fieri potest a meridie diei praecedentis usque ad mediam noctem quae statutum diem claudit (can. 923). Quod si festum cui annectitur Indulgentia transfe­ ratur in alium diem sive quoad Officium sive quoad externam solemnitatem et translatio fiat in perpe­ tuum, transferuntur etiam Indulgentiae. Si, contra, transferatur Officium ad tempus vel in perpetuum, sed externa solemnitas suo die celebretur, Indul­ gentiae eo die acquiruntur quo celebratur solemni­ tas externa. Indulgentiae vero, octavario alicuius § II. DE INDULGENTIIS SS. ROSARII festi perdurante lucrandae, transferuntur vel secus, iuxta dicta de eodem festo (can. 922). d) Statuto loco. — Indulgentiis praesertim ple­ nariis acquirendis, fere semper apponitur conditio de visitatione alicuius ecclesiae aut publici oratorii. Quando ecclesia vel cappella visitanda est determi­ nata — pro Indulgentiis Rosarii praescribitur com­ muniter visitatio Cappellae Sodalitatis — huic nulla de causa alia suffici potest sine permissione confessarii (can. 935). Quod si ecclesia vel publicum ora­ torium arbitrio lucrantis eligenda relinquantur, advertendum est non esse oratorium publicum, quod attinet ad Indulgentias, illud quod erigitur in mo­ nasteriis, in conventibus, in seminariis, in omni de­ nique loco quo populus non possit nec soleat publice accedere. Confratribus tamen Rosarii qui degunt in Monasteriis, Collegiis, Seminariis et similibus locis, unde libere egredi non possunt, conceditur facultas lucrandi omnes Indulgentias Rosarii, tam plenarias quam partiales, quibus annexa sit conditio de visi­ tanda ecclesia Sodalitatis, visitatione Ecclesiae vel Cappellae proprii Instituti (1). Notandum quoque quod si praescripta sit visitatio non ecclesiae sed alicuius cappellae vel altaris, non sufficit ut quis oret in ecclesia, sed debet se conferre ad illam determinatam cappellam vel altare, aut saltem ibi consistere unde altare vel cappella videri possint (2). e) Debito modo. — Equidem si non solum opus perficiendum praescribitur sed etiam modus quo perfici debet, haec circumstantia habenda est ut ne­ cessaria in acquisitione Indulgentiarum (can. 925, (1) S. C. Indulg., 11 Aug. 1871 et 8 Febr. 1874. (2) Adrianus VI, 1 Apr. 1523. — CLEMENS VII, 1 Apr. 1521. 11 — Fanfani, De Rosario. 162 C. V. DE INDULGENTIIS § 2); dum e contra, si nihil iniungatur quoad modum adimplendi talia opera, plena fit facultas lucranti hoc vel illo modo eadem peragendi (1). Ita, exempli gratia, si preces sunt ad libitum, ad lucrandas In­ dulgentias recitari potest quaecumque oratio, dum­ modo non sit nimis brevis: quinque Pater, Ave et Gloria vel aliae aequivalentes certe sufficiunt. Preces tamen, cum aliud non cavetur, debent semper esse vocales (can. 934, § 1); quod autem at­ tinet ad orationem ad mentem Summi Pontificis, generaliter intelligitur facienda pro triumpho Ec­ clesiae, haeresum exstirpatione, concordia principum Christianorum, fidei propagatione, conversione pec­ catorum, iustorum perseverantia; atque certe sufficit ad huic conditioni satisfaciendum, orare in genere ad mentem Summi Pontificis; vel etiam, ut volunt qui­ dam probati auctores, orare cum intentione lucrandi Indulgentias. 4° Ad Confessionem quod attinet animadver­ tendum quod, si ad Indulgentias acquirendas prae­ scribatur : a) remanet obligatoria etiam pro iis qui sunt in statu gratiae (S. C. Indulgentiarum, 17 Dec. 1870); sed tunc non est necesse recipere absolutionem (S. C. Indulg., 19 Maii 1759); b) non requiritur tamen ut fiat ipso die In­ dulgentiae; sufficit ut peragatur intra octo dies qui praecedunt vel etiam intra subsequentem totam octavam (can. 931, § 1); c) imo Christifideles qui solent, nisi legitime im­ pediantur, saltem bis in mense ad Poenitentiae sa­ cramentum accedere, aut sanctam Communionem (1) S. C. Indulg., 29 Maii 1841, et 13 Sept. 1888. § II. DE INDULGENTIIS SS. ROSARII 163 saltem quinquies in hebdomada recipere, possunt omnes indulgentias consequi etiam sine actuali confessione, quae ceteroquin ad eas lucrandas ne­ cessaria foret, indulgentiis lubilaei unice exceptis (can. 931, § 3). 5° Pariter, quantum ad Sacram Communionem : a) quando praescribitur, debet esse sacramen­ tal is et non spiritualis tantum; b) potest semper recipi a pervigilio diei cui af­ figitur Indulgentia vel etiam infra subsequentem totam octavam (can. 931, § 1); c) in qualibet ecclesia peragi potest; nec requi­ ritur ut sit ecclesia ubi indulgentia lucranda est; d) una Communio sufficit pro omnibus indul­ gentiis quae eodem die acquiri possunt, etiam si pro singulis praescribatur sacra Communio. Idem di­ catur de Confessione (can. 933). 115. — Finem huic paragrapho imposituri, ante­ quam in sequenti omnes Rosarii Indulgentiae enu­ merentur, unum adhuc inquiremus, cur nimirum Summi Pontifices devotionem S. Rosarii tot Indul­ gentiis certatim cumulaverint, ita ut a temporibus Leonis X acta pontificia sint de ea re paene innumera. Scriptor quidam de rebus rosarianis (1) facti ra­ tionem in eo reperit, quod cum Indulgentia nihil aliud sit quam applicatio Redemptionis nobis ab Ecclesia facta, nulla alia oratio huic applicationi Rosario se praebet aptiorem. In sua namque ma­ teria Rosarium est epitome historiae et theologiae Redemptionis, et triplici mysteriorum serie forma­ tionem, immolationem et glorificationem Redempto(1) Del Corona, Le Rose di Maria, § XX. I I — 164 C. V. DE INDULGENTIIS ris contemplatur. Si vero in anima contemplantis spectetur, est nexus contemplationum et precum, cultus interni et externi exercitium, diligens amans­ que recogitatio vitae, passionis et gloriae Filii Dei; necnon gaudiorum, aerumnarum, triumphorum eius beatissimae Matris; sicque aptissime efficit ut anima cum Christo communicet qui, ait S. Paulus, habitat per fidem in cordibus nostris (1). Hae, profundae rationes quibus Summi Pontifices moti videntur ad thesauros Indulgentiarum in contemplantes Rosa­ rium effundendos; quod ex apposita conditione me­ ditandi mysteria, magis magisque constabit. Sane, qui mysteria meditatur accedit ad fontes Salvatoris, quia mysteria nil aliud sunt quam actiones et pas­ siones Verbi incarnati, unde merita et satisfactiones Christi, ut a fonte dimanant. Et qui cum corde fidei illorum mysteriorum patulo Pater et Ave recitat, pleno pectore haurit halitum Dei, divini sanguinis fragrantia inebriatur, et Christo vivit. En pulcherrimum vinculum inter Indulgentias et Rosarium. § III. — Index generalis Indulgentiarum SS. Rosarii. Pars Prima Indulgentiae omnibus Christifidelibus communes. I. — Pro recitatione Rosarii: 1. — Indulgentia Plenaria, semel in anno, si sin­ gulis diebus saltem tertiam partem Rosarii recitant, et die ab ipsis eligenda Sacramentis reficiuntur, (1) Eph. ni, 17. § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 165 dummodo adhibeant coronam ab aliquo religioso Ordinis Praedicatorum, vel ab alio sacerdote deputato (1), benedictam (Append, ad Novum Indicem Indulgentiarum Rosarii S. Congr. Indulgentiarum, 29 Aug. 1899, n. 1). 2. — Indulgentia Plenaria in ultima singulorum mensium dominica, si saltem ter in hebdomada ter­ tiam partem Rosarii una cum aliis sive domi, sive in ecclesia, sive in aliquo oratorio recitant, et in dicta ultima dominica Sacramentis refecti aliquam ecclesiam seu aliquod publicum oratorium visitant, ibique secundum mentem Summi Pontificis orant (Ibidem, n. 5). 3. — Indulgentia Plenaria quotiescumque poeni tentes et confessi ac sacra Communione iuxta morem refecti, coram Sacratissimi Corporis Christi Sacra­ mento ad publicam fidelium venerationem exposito, vel etiam in tabernaculo asservato, tertiam Beatae Mariae Virginis Rosarii partem devote recitaverint (Breve Pii XI « Ad Sancti Dominici », die 4 Sept. 1927 ; — Cfr. Acta Apost. Sedis, anno 1928, pag. 376). 4. — Indulgentia centum dierum pro quolibet « Pater noster » et qualibet « Ave Maria », si inte­ grum Rosarium vel saltem tertiam partem recitant, dummodo Rosarium sit benedictum ab aliquo re­ ligioso Ordinis Praedicatorum, vel ab alio sacerdote deputato (Appendix ad Novum Indicem etc., n. 2). 5. — Indulgentia quinque annorum et totidem quadragenarum, quoties tertiam partem Rosarii re­ citant (Ibidem, n. 3). 6. — Indulgentia decem annorum et totidem qua­ dragenarum, semel in die, si una cum aliis sive domi, 7 (1) Cfr. supra, cap. IV, § 6. UT.i 166 C. V. DE INDULGENTIIS sive in ecclesia, sive in aliquo oratorio publico seu privato, saltem tertiani partem Rosarii recitant (Ibidem, n. 4). II. — Pro Novenario in honorem Deiparae Virginis a Rosario: 1. — Indulgentia Plenaria, si quovis anni tempore per novem dies in honorem Reginae Sacratissimi Ro­ sarii piis exercitiis operam dant, recitando preces a legitima auctoritate approbatas, die ad arbitrium uniuscuiusque eligendo, sive intra novendiales, sive intra octo dies immediate sequentes novendium, quo vere poenitentes, confessi et sacra Communione re­ fecti iuxta mentem Summi Pontificis orant (Ibi­ dem, n. 8). 2. — Indulgentia tercentorum dierum pro omni­ bus aliis diebus novendii, quibus in dictis orationibus se exercent (Ibidem, n. 9). II III. — Pro exercitio Quindecim Sabbatorum (1): 1. — Indulgentia Plenaria in uno ex quindecim sabbatis continuis, arbitrio uniuscuiusque eligendo, si singulis sabbatis Sacramenta suscipiunt, et ter­ tiam partem Rosarii recitant, vel aliter eiusdem mysteria devote recolunt (Ibidem, n. 6). 2. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum, omnibus sabbatis numero praece­ denti non comprehensis (Ibidem, n. 7). Nota. — Quoties fideles legitime impediuntur quo­ minus praefatum exercitium die sabbati peragant, absque Indulgentiarum iactura illud die dominica explere pos­ sunt (Ibidem, n. 6). (1) Cfr. supra, cap. IV, § 3. § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 167 IV. — Pro Festo Sacratissimi Rosarii (1): 1. — Indulgentia Plenaria toties quoties in festo SS. Rosarii, si Sacramentis refecti, a meridie diei praecedentis usque ad mediani noctem ipsius Festi, in memoriam victoriae super Tureas apud Echinadas insulas ope Rosarii reportatae, Cappellam vel effigiem B. M. Virginis in ecclesia expositam vi­ sitant, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (Novus Index Indulgentiarum Rosarii, S. Congr. Indulg., 29 Aug. 1899, P. II, n. 62; cfr. etiam can. 923). Nota. — Ad lucrandam praefatam Indulgentiam, Confessio peragi potest intra octo dies qui immediate praecedunt diem Festum ; Communio autem in pervigilio eiusdem diei: utraque vero etiam intra subsequentem totam octavam (can. 931, § 1). % 2. — Indulgentia Plenaria, in uno die octavae festi SS. Rosarii ad arbitrium uniuscuiusque eli­ gendo, si Sacramentis refecti, Cappellam SS. Ro­ sarii vel simulacrum B. Μ. V. in ecclesia expositum visitant, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (Ibidem, n. 63). 3. — Indulgentia Plenaria, si in die festo B. V. de Rosario vel aliquo die infra octavam, Sacramenta rite suscipiunt et aliquam sacram aedem visitant ibique ad mentem Summi Pontificis orant, dum­ modo die festo et singulis per octavam diebus, sive publice in aliqua ecclesia sive privatim tertiam par­ tem Rosarii recitent (Appendix ad Novum Indicem, n. 10). (1) Cfr. supra, cap. IV, § 4. 168 C. V. DE INDULGENTIIS V. — Pro mense Octobri (1): 1. — Indulgentia Plenaria, si post octavam festi SS. Rosarii saltem decies infra eumdem mensem Octobris, sive publice in aliqua ecclesia, sive privatim, tertiam partem Rosarii recitant, et die ab ipsis eligendo Sacramenta rite suscipiunt, aliquam ecclesiam visitant, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (Appendix etc., n. 11). 2. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum pro quovis die mensis octobris, quo fideles tertiam partem Rosarii sive publice in aliqua ecclesia sive privatim recitant (Ibidem, n. 12). VI. — Pro certis anni Festivitatibus: Indulgentia Plenaria in festo Corporis Christi et in festo Sancti Titularis ecclesiae, si Sacramentis refecti Cappellam SS. Rosarii visitant, ibique ad in­ tentionem Summi Pontificis orant (Novus Index, etc., P. II, n. 64). VII. — Pro Processione mensili: Indulgentia septem annorum, et totidem qua­ dragenarum, prima dominica cuiuslibet mensis, si processioni intersunt (Ibidem, n. 61). Animadversio. — Omnes Indulgentiae in hac Prima Parte recensitae sunt defunctis quoque applicabiles. (Novus Index etc., P. II, n. 65; Appendix ad Novum Indicem, n. 13; cfr. quoque can. 930). (1) Cfr. supra, cap. IV, § 4. § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 169 Pars Altera. Indulgentiae Rosarii sodalibus propriae. I. — Pro ascriptione in Conîratemitate (1): 1. — Indulgentia Plenaria, si confessi sacraque Communione refecti in Confraternitatem recipiuntur (Novus Index etc., P. I, n. 1). 2. — Indulgentia Plenaria, si legitime inscripti et confessi, Eucharistiae Sacramentum sumunt in Ec­ clesia seu Cappella Confraternitatis, tertiam partem Rosarii recitant et ad intentionem Summi Ponti­ ficis orant (Ibidem, n. 2). Nota. — Qui confraternitati ascribuntur, has indul­ gentias aut ipsa ascriptionis die, aut die dominica vel festiva proxime sequenti lucrari possunt (Ibidem). II. — Pro iis qui Rosarium recitant: 1. — Indulgentia Plenaria, semel in die lucranda a confratribus qui confessi ac sacra Communione refecti, intra spatium unius diei naturalis Rosarium integrum, etiamsi decades pro suo libitu separent, pro triumpho S. Matris Ecclesiae recitant, et ali­ quam ecclesiam vel publicum oratorium visitant ($. C. Indulg., 12 lunii 1907). 2. — Indulgentia Plenaria, semel in vita, si Ro­ sarium integrum ex instituto Confraternitatis per hebdomadam recitant (Novus Index etc., P. I, n. 3). 3. — Omnes indulgentiae quae in Hispania con­ ceduntur coronam B. Mariae V. recitantibus (2), si integrum Rosarium recitant (Ibidem, n. 4). (1) Cfr. supra, cap. Ill, § 3. (2) Quae et quot sint huiusmodi Indulgentiae auctores non concordant inter se; agitur de indulgentiis plenariis et partialibus concessis fidelibus ■ <4 170 ο«Μ δ ο C. V. DE INDULGENTIIS 4. — Indulgentia quinquaginta annorum, semel in die, si tertiam partem Rosarii recitant in Cappella SS. Rosarii seu saltem in conspectu altaris praedictae Cappellae, vel si extra civitatem in qua erecta est confraternitas commorantur, in ecclesia vel oratorio publico quocumque (Ibidem, n. 5). 5. — Indulgentia decem annorum et totidem qua­ dragenarum, si ter in hebdomada Rosarium reci­ tant, pro qualibet vice (Ibidem, n. 6). 6. — Indulgentia septem annorum et totidem qua­ dragenarum, pro qualibet hebdomada, si integrum Rosarium recitant (Ibidem, n. 7). 7. — Indulgentia quinque annorum et totidem quadragenarum quoties, recitando Rosarium, in Sa­ lutatione Angelica nomen lesu devote proferunt (1) (Ibidem, n. 8). 8. — Indulgentia duorum annorum, si integrum Rosarium per hebdomadam dicendum, per tres dies distribuunt, pro unoquolibet ex his tribus diebus quo tertiam partem Rosarii recitant (Ibidem, n. 9). pro recitatione cuiusdam Coronae B. Virginis, quae nempe componitur vel ex G3 Ave Maria, et dicitur do S. Birgitta; vel ex 72, quae vocatur Co­ rona Franciscana. Has indulgentias, quae a Summo Pontifice Paulo III ad onines fideles Hispanici regni integrum Rosarium recitantes iam ex­ tensae fuerant, Innocentius XI oitendit ad omnes Sodales SS. Rosarii (Cfr. P. Esser, O. P., Le S. Rosaire etc., c. XIV, p. 252). (1) Summus Pontifex Innocentius VIII per Constit. Splendor paternae gloriae, datam dic 2G Febr. 1191, concesserat indulgentiam 5 annorum totidemque quadragenarum quoties, recitando Rosarium, adiungeretur nomen lesu in fine cuiusque Ave Maria. Quoad hoc notandum est quod an­ tiquitus Ave Maria terminabatur verbis S. Elisabeth: Benedictus fructus ventris tui; et ideo ad lucrandam huiusmodi indulgentiam oportebat ad­ dere lesus. Multo serius, scilicet sub S. Pio V, Ave Maria prouti nunc reci­ tatur, id est cum adiunctione secundae partis: Sancta Maria etc., inserta fuit Breviario Romano. — Nonnulli fideles, regionum praesertim meri­ dionalium, ad praedictam Indulgentiam lucrandam sic Ave Maria termi­ nabant: nunc et in hora mortis nostrae amen. lesus. Sed Sacra Congregatio Indulgentiarum, hac de rc interrogata (29 mart. 1886), declaravit prae­ fatas Indulgentias acquiri cum profertur nomen lesu in prima parte Salu­ tationis, videlicet: benedictus fructus ventris tui lesus. § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 171 9. — Indulgentia tercentorum dierum, si recitant tertiani partem Rosarii (Ibidem, n. 10). 10. — Indulgentia centum dierum, quoties alios inducunt ad tertiam partem Rosarii recitandam. (Ibidem, n. 11). 11. — Indulgentia tercentorum dierum semel in die, si dominicis vel festis diebus in aliqua ecclesia Ordinis Praedicatorum assistunt exercitio recitandi vel canendi processionaliter singulas Rosarii decades coram singulis mysteriis sive in pariete, sive in ta­ bulis depictis (1) (Ibidem, n. 12). 12. — Indulgentia Plenaria in festo Annuntiationis B. Μ. V., si confessi et Communione refecti Rosa­ rium recitant (Ibidem, n. 13). 13. — Indulgentia decem annorum et totidem quadragenarum, in festis Purificationis, Assumptionis et Nativitatis B. Μ. V., si Rosarium recitant (Ibi­ dem, n. 14). 14. — Indulgentia decem annorum et totidem quadragenarum in festis Resurrectionis, Annuntia­ tionis et Assumptionis B. Μ. V., si tertiam partem Rosarii recitant (Ibidem, n. 15). 15. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum in reliquis festis D. N. I. C. et B. Μ. V., in quibus sacra ipsius Rosarii mysteria recensentur; scilicet, in festis Visitationis B. Μ. V., (1) Dominican! de Quito, in Aequatore, primi introduxerunt, non multis abhinc annis, methodum recitandi Rosarium ad instar Viae. Crucis. Quae methodus quantum extendatur ignoramus; hoc autem certum est quod in illa Processione debet recitari Rosarium integrum et non tantum tertia pars; in parietibus ecclesiae adesse debent depicta aut tabulis expressa singula Mysteria, et populus comitari debet illum qui Processioni prueest eodem modo quo in exercitio Viae Crucis fieri solet (Cfr. «S. Conor. Induly., 21 Maii 1892). Bergomi etiam, in veteri lJraedicatorum Ecclesia S. Bartholomaei, loco tabularum Viae Crucis etiam nunc iuxta parietes sculpta apparent XV Mysteria SS. Rosarii. e ST < 172 C. V. DE INDULGENTIIS Nativitatis D. N. I. C., Purificationis et Compas­ sionis B. Μ. V. (feria sexta post Dominicam Pas­ sionis), Ascensionis D. N. I. C., Pentecostes et Om­ nium Sanctorum, si saltem tertiam partem Rosarii recitant (Ibidem, n. 16). 16. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum in festis Nativitatis, Annuntiationis et Assumptionis B. Μ. V., si integrum Rosarium ex instituto confraternitatis per hebdomadam recitant (Ibidem, n. 17). 17. — Indulgentia centum dierum in festis Puri­ ficationis, Annuntiationis, Visitationis, Assumptionis et Nativitatis B. Μ. V. (Ibidem, n. 18). III. — Pro Coronam Rosarii deferentibus: Indulgentia centum annorum et totidem quadra­ genarum, semel in die, omnibus Confratribus qui ob Beatae Virginis reverentiam Coronam devote gesta­ verint (1) - (Rescriptum Pii X, die 31 Iui. 1906; Cfr. Analecta O. P., anno xiv, Fasc. IV, pag. 592). Pro iis qui comitantur Processionem Sacra tissimi Rosarii (2): 1. — Indulgentia Plenaria, si confessi et commu­ nicati Processioni prima mensis dominica intersunt, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant et insu­ per Cappellam SS. Rosarii visitant (Novus Index etc., P. I, n. 19). (1) Contendunt quidam ut ad lucrandam praedictam Indulgentiam oporteat patenter gestare Coronam Rosarii; sed in BuUa Splendor paternae gloriae, data ab Innocentio VIII die 26 Febr. 1191, ad quam refertur Re­ scriptum Pii X, dicitur simpliciter: < coronam deferentibus »; bine ad indul­ gentiam acquirendam sufficit ut quis secum habeat Coronam, utcumque eam deferat. (2) Cfr. supra, cap. Ill, § 9. § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 173 Nota. — Hanc Indulgentiam confratribus concessam, consequi poterunt confratres itinérantes, navigantes aut alicui inservientes (quos inter milites actu servientes adnumerantur) integra Rosarii recitatione; infirmi vero vel legitime impediti, si tertiam partem Rosarii recitant (Ibidem). 2. — Indulgentia Plenaria si Processionem asso­ ciant in festis Purificationis, Annuntiationis, Visita­ tionis, Assumptionis, Nativitatis, Praesentationis et Immaculatae Conceptionis B. Μ. V., vel aliquo die infra octavas istorum festorum (Ibidem, n. 20). 3. — Indulgentia quinque annorum acquirenda quando ex eleemosynis confraternitatis virgines ma­ trimonio iungendae dotantur (1), si confratres Pro­ cessioni intersunt (Ibidem, n. 21). 4. — Indulgentia centum dierum si Processionem debitis diebus (2) faciendam associant (Ibidem, n. 22). 5. — Indulgentia sexaginta dierum, si processiones ordinarias tam confraternitatis quam alias quascumque de licentia Ordinarii celebratas, etiam SS. Sacra­ menti ad infirmos delati, comitantur (Ibidem, n. 23). V. — Pro iis qui Cappellam vel Ecclesiam Sodali­ tatis visitant: 1. — Indulgentia Plenaria qualibet prima mensis dominica, si confessi et sacra Communione refecti visitant Cappellam vel Ecclesiam Confraternitatis, (1) Refertur haec indulgentia ad consuetudinem quarumdam Sodali­ tatum dotandi ex eleemosynis confratrum aliisve legatis pauperes puellas. Quoniam die quo dotes conferebantur flebat solemnis processio cui tene­ bantur intéressé iuvenee dotatae, Gregorius XIII in Bulla Desiderantes, 22 Martii 1580, concessit ut: « tam ipsae virgines, quam carum mariti et confratres praedicti qui processioni interfuissent » quinque annos indul­ gentiae lucrari possent (Cfr. supra, cap. Ill, §7). (2) Debiti dies sunt primae dominicae cuiusque mensis, et festa B. Μ. V. n. 2 enumerata. 174 (β ο·»< ο ο C. V. DE INDULGENTIIS ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (1) - (Ibidem, n. 24). Nota. — Hanc indulgentiam etiam confratres infirmi, qui ad eamdem ecclesiam accedere non valent, lucrari possunt si, praevia Confessione et Communione, domi ante devotam imaginem tertiam partem Rosarii, aut septem psalmos poenitentiales recitant (Ibidem). 2. — Indulgentia Plenaria quavis prima mensis dominica, si Sacramentis muniti, expositioni sanctis­ simi Eucharistiae sacramenti in ecclesia confrater­ nitatis, quatenus de Ordinarii licentia locum habet, per aliquod temporis spatium devote intersunt, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (Ibidem,n.25). 3. — Indulgentia Plenaria, si confessi ac sancta Communione refecti Cappellam SS. Rosarii aut ec­ clesiam confraternitatis visitant ibique ad mentem Summi Pontificis orant: a) in festis Domini Nativitatis, Epiphaniae, Resurrectionis, Ascensionis, et Pentecostes, a meridie diei praecedentis usque ad mediam noctem ipsius Festi ; b) in festis B. Μ. V. Immaculatae Conceptionis, Nativitatis, Praesentationis, Annuntiationis, Visi­ tationis, Purificationis, Assumptionis, ac in festo (1) Cum haec Indulgentia deprompta sit ex Const. Gregorii XIII *.id augendam · (12 Martii 1577), ibique legatur: robin omnibus et singulis... qui in prima Dominica cuiuslibet mensis... altare ipsius Rosarii visitaveritis, quidam auctor inde deducit quod etiam nunc ad ciusmodi indulgentiam lucrandam non suiUciat visitare Ecclesiam Sodalitatis sed debeat visitari CappeUa (Ctr. Rosario. — Mcmorie Domcnicane, anno 1903, p. 517). Nos contrarium credimus, quia hodie stare debemus Novo Indici a S. Sede ap­ probato in omnibus ct singulis partibus; eo magis quod S. Sedes non solum confirmavit omnes Indulgentias in eo contentas sed quatenus opus sit, denuo concessit (S. C. Indulg., 29 Aug. 1899). Nunc autem, numerus 24 novi Indicis haec ad verbum habet: * Indulgentia plenaria qualibet prima mensis dominica, si confessi ct sacra communione refecti id faciunt », hoc est visitant Cappellam vel Ecclesiam, ut fert titulus § IV, sub quo ista Indulgentia ponitur. ' ST § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 175 septem Dolorum (feria sexta post Dominicam Pas­ sionis) a meridie diei praecedentis usque ad mediam noctem ipsius Festi; c) in festo Omnium Sanctorum, semel infra octiduum Commemorationis omnium fidelium de­ functorum, in duabus feriis sextis quadragesimae ad arbitrium eligendis, dominica infra Octavam Nativitatis B. Μ. V., dominica tertia Aprilis (1), a meridie diei praecedentis usque ad mediam noctem eius diei quo conceditur Indulgentia (Ibidem, nn. 26, 27, 28 et 29; — cfr. etiam can. 923). Nota. — a) Indulgentia Plenaria, in festis B. Μ. V. Conceptionis, Nativitatis, Praesentationis, Annuntia­ tionis, Visitationis, Purificationis et Assumptionis acquiri etiam potest per octavam, sed semel tantum in quovis octiduo (Ibidem, n. 27). b) Indulgentia Plenaria in diebus Paschatis, Ascen­ sionis, et Pentecostes ac in festis B. Μ. V. Immaculatae Conceptionis, Nativitatis, Annuntiationis, Visitationis, Purificationis, Praesentationis et Assumptionis, necnou in duabus feriis sextis quadragesimae acquiri potest etiam visitando quamcumque aliam ecclesiam vel pu­ blicum oratorium (Ibidem}. c} Quoad itinérantes, navigantes, inservientes vel infirmos aut alias legitime impeditos, pro acquisitione Indulgentiae Plenariae ecclesiam seu cappellam SS. Ro­ sarii visitantibus concessae diebus quibus festa mysterio­ rum Rosarii celebrantur, idem dicendum quod superius (Cfr. p. 173, n. 1, nota} de fis qui processioni intervenire nequeunt (Ibidem}. 4. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum, si confessi sacraque Communione refecti cappellam seu altare confraternitatis visitant, (1) Haec Indulgentia pro dominica III Aprilis prius concessa est civibus Papicnsibus qui, exitiali peste grassante, voverunt, se Deiparae Virgini a Rosario splendidam Cappellam esse erecturos si α morbo liberarentur.. Dein a Xisto V ad omnes Sodalitates extensa est. 176 (fl 0•M •J 0 0*· « *1 C. V. DE INDULGENTIIS ibique ad intentionem Summi Pontificis orant in diebus Nativitatis Domini, Paschatis, Pentecostes, et in festis Immaculatae Conceptionis, Nativitatis, Annuntiationis, Visitationis et Assumptionis B. M.V., necnon in festo Omnium Sanctorum (Ibidem, n. 30). 5. — Indulgentia centum dierum pro quolibet die quo visitant cappellam seu altare SS. Rosarii, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (Ibidem, n. 31). Nota. — a) Moniales in clausura viventes, iuvenes utriusque sexus in collegiis, seminariis, conservatoriis degentes, omnesque demum personae viventes in insti­ tutis ex quibus ad libitum egredi non possunt imo et mem­ bra societatum catholicarum, omnes indulgentias pro quibus praescriberetur visitatio cappellae seu ecclesiae confraternitatis, — dummodo huic rite ascripti sint, — lucrari possunt visitando propriam ipsorum ecclesiam seu cappellam sive oratorium (Ibidem). b) Confratres infirmi quomodocumque impediti quominus sacramentum Eucharistiae recipiant, aut ec­ clesiam vel cappellam visitent, indulgentias omnes pro quibus istae conditiones praes crib un tur lucrari possunt, si confessi aliisque in innetis operibus adimpletis, aliquod pium opus a confessario iniunctum exequuntur (Ibidem). c) Cum in quibusdam festis pro visitatione ecclesiae seu cappellae SS. Rosarii praeter plenariam indulgentiam, aliqua etiam indulgentia partialis concessa fuerit, ad hanc quoque acquirendam distincta ecclesiae seu cappellae vi­ sitatio necessaria est (Ibidem). VI. — Pro iis qui visitant quinque altaria, seu in­ dulgentiae Stationum: Confratres qui diebus Stationum visitant quinque altaria cuiuscumque ecclesiae vel oratorii publici, vel quinquies unum duove altaria ubi quinque non reperiuntur, lucrantur easdem indulgentias ac si Romae Stationes visitarent (Ibidem, n. 32). § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 177 Indulgentiae Stationum sunt speciales indulgentiae concessae Christifidelibus qui statutis diebus visitant quasdam ecclesias Urbis. Variant pro diversitate dierum: modo enim sunt plenariae, modo partiales decem, quin­ decim, vigintiquinque, triginta annorum et totidem quadragenarum. En earum elenchus: «) Indulgentia Plenaria diebus Paschatis, Ascen­ sionis, Nativitatis Domini, Feria quinta maioris hebdo­ madae. b) Indulgentia triginta annorum et totidem quadra­ genarum in festis Circumcisionis et Epiphaniae; in Do­ minicis Septuagesimae, Sexagesimae, Quinquagesimae; Feria sexta in Parasceve; per totam octavam Resurre­ ctionis usque ad Dominicam in Albis inclusive quotidie; singulis diebus Rogationum; Dominica Pentecostes et aliis infra octavani diebus usque ad sabbatum inclusive; in festo S. Marci, 27 aprilis; S. Stephani, 26 decembris; S. loannis Apostoli, 27 decembris; SS. Innocentium, 28 decembris. c) Indulgentia viginti quinque annorum et totidem quadragenarum in Dominica Palmarum. d) Indulgentia quindecim annorum et totidem qua­ dragenarum: feria IV Cinerum, IV Dominica Quadrage­ simae, III Dominica Adventus, Vigilia Nativitatis Do­ mini, et ipso die Nativitatis ad primam et secundam Missam. e) Indulgentia decem annorum et totidem quadra­ genarum: singulis Quadragesimae diebus supra non enu­ meratis; vigilia Pentecostes; feriis Quattuor Temporum Septembris; prima, secunda et quarta Dominica Ad­ ventus; feriis Quattuor Temporum decembris (S. Congr. Indulg., 9 Iulii 1777). II Sabbata (1): VII. — Pro iis qui peragunt Quindecim 1. — Indulgentia Plenaria in tribus ex quindecim sabbatis, uniuscuiusque arbitrio eligendis, si per quindecim sabbata consecutiva — vel immediate (1) Cfr. supra, cap. IV, § 3. 12 — FANFANI, De Rosario. 178 (Ο ο •Ββ δ C. V. DE INDULGENTIIS praecedentia festum SS. Rosarii, vel etiam quolibet infra annum tempore — confessi et sacra Commu­ nione refecti ecclesiam confraternitatis visitant, ibique ad intentionem Summi Pontificis orant (Ibi­ dem, n. 36). 2. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum in duodecim sabbatis numero prae­ cedenti non comprehensis (Ibidem, n. 37). ο VIII. —Pro mense Octobri (1): 1. — Indulgentia Plenaria, si exercitio mensis octobris, in ecclesiis Ordinis Praedicatorum institui solito, saltem decies interfuerunt, die ab ipsis eli­ gendo, si Sacramenta recipiunt et ad intentionem Summi Pontificis orant (Ibidem, n. 38). 2. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum quoties devotionibus in ecclesiis Ordinis Praedicatorum mense octobris quotidie insti­ tui solitis intersunt (Ibidem, n. 39). II IX. —Pro Missa votiva Sacratissimi Rosarii (2): 1. — Indulgentiae omnes integrum Rosarium reci­ tantibus concessae, pro confratribus sacerdotibus, si Missam votivam secundum Missale Romanum pro diversitate temporis ad altare SS. Rosarii celebrant — quae Missae votivae bis in hebdomada dici pos­ sunt —; pro aliis autem confratribus, si tali Missae assistunt et ibi pias ad Deum fundunt preces (3) (Ibidem, n. 33). (1) Cfr. supra, cap. IV, § 4. (2) Cfr. supra, cap. IV, § 5. (3) Quamquam in hoc paragraphe sermo unice habetur de indulgentiis quas lucrantur Sacerdotes Rosario ascripti qui celebrant ad altare Con­ fraternitatis Missam votivam de Beata Virgine inserta Missali Romano pro diversitate temporis, nihilominus etiam Sacerdotes ex Ordine Praedi- § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 179 2. — Indulgentiae omnes concessae iis qui pro­ cessionem prima uniuscuiusque mensis dominica fieri solitam associant, pro iis qui consuetudinem habent celebrandi vel audiendi hanc Missam, semel in mense, die quo confessi sacramentum Commu­ nionis recipiunt (Ibidem, n. 34). 3. — Indulgentia unius anni pro iis qui in sabbatis Quadragesimae assistunt coniunctim Missae, concioni de Beata Maria Virgine et antiphonae Salve Regina (Ibidem, n. 35). X. — Pro iis qui assistunt antiphonae « Salve Re­ gina » cantatae : 1. — Indulgentia trium annorum et totidem qua­ dragenarum, si in ecclesia confraternitatis cum can­ dela accensa ubi usus viget — alibi adiungatur una Ave Maria — assistunt antiphonae Salve Regina, cantari solitae in festis B. Μ. V. quae ab universa Ecclesia celebrantur, in Apostolorum natalitiis ac festis Sanctorum Ordinis Praedicatorum (1) - (Ibi­ dem, n. 40). 2. — Indulgentia centum dierum, omnibus diebus per totum annum, si huic antiphonae post Comple­ torium assistunt (Ibidem, n. 41). catorum, celebrando pro Missa votiva suam antiquam Missam privilcgiolam quae incipit Salve radix, lucrantur certo easdem indulgentias. Non alia profecto esse potest intentio Summi Pontiflcis in dictis Indulgentiis con­ firmandis, ut manifeste colligitur ex § XV celebris Constitutionis Ubi pri­ mum (Cfr. supra cap. IV, § 5). (1) Sancti ex Ordine Praedicatorum sunt: S. Raymundus do Pcfiafort (23 ianuarii); S. Catharina de Ricci (13 februarii); S. Thomas Aquinas (7 martii); S. Vincentius Ferrerius (5 aprilis); S. Agnes de Monto Politiano (20 aprilis); S. Petrus Martyr (29 apiilis); S. Catharina Senensis (30 aprilis); S. Pius V (5 mail); S. Antoninus Archiepiscopus Florentinus (10 mali); S. Joannes Martyr Gorcomiensis (9 iulii); S. Dominicus (4 au­ gusti); S. Hyacinthus (17 augusti); S. Rosa Limana (30 augusti); S. Ludovicus Bertrandus (10 octobris); Omnes Sancti Ordinis (12 novembris). 180 C. V. DE INDULGENTIIS 3. — Indulgentia quadraginta dierum in omnibus sabbatis ac diebus festivis per annum (Ibidem, n. 42). « ο*1 ο ο Nota. — Indulgentias nn. 1 et 2 recensitas, legitime impediti quominus in ecclesia huic antiphonae adstent, lucrari possunt si eamdein flexis genibus coram altari vel imagine B. Μ. V. recitant (Ibidem). XI. — Pro iis qui orationem mentalem aut alia spi­ ritualia exercitia peragunt: 1. — Indulgentia Plenaria semel in mense, si per integrum mensem quotidie per mediam horam vel saltem per quartam horae partem mentali orationi operam dant, die ad eorum arbitrium eligendo, quo sacramenta Poenitentiae, et Eucharistiae recipiunt (Ibidem, n. 43). 2. — Indulgentia Plenaria si in memoriam quadra­ ginta dierum quibus Dominus lesus stetit in deserto, per eumdem numerum dierum in oratione, morti­ ficatione, et in abis piis operibus sese exercuerint, semel in anno, die ab ipsis eligendo (Ibidem, n. 44). 3. — Indulgentia septem annorum et totidem quadragenarum, quoties per mediam horam ora­ tioni mentali operam dant (Ibidem, n. 45). 4. — Indulgentia centum dierum quoties per quar­ tam horae partem meditationi vacant (Ibidem, n. 66). II XII. — Pro iis qui confratres infirmos visitant: 1. — Indulgentia trium annorum et totidem qua­ dragenarum, quoties infirmos confratres visitant (Ibi­ dem, n. 47). 2. — Indulgentia centum dierum si confratres infirmos ad ecclesiastica sacramenta suscipienda hortantur (Ibidem, n. 48). § III. INDEX GENERALIS INDULGENTIARUM SS. ROSARII 181 nil. — Pro iis qui quodcumque caritatis vel pie­ tatis opus peragunt: Indulgentia sexaginta dierum quoties confratres aliquod opus caritatis et pietatis exercent (Ibidem, n. 53). XIV. — Pro confratribus morientibus: 1. — Indulgentia Plenaria a sacerdote etiam extra confessionem per /ormulam communem (1) appli­ canda, si Rosarium per hebdomadam recitare con­ sueverunt (Ibidem, n. 54). 2. — Indulgentia Plenaria si ex hac vita migrant suam tenentes candelam benedictam SS. Rosarii, dummodo semel saltem in vita integrum Rosarium recitaverint (Ibidem, n. 55). 3. — Indulgentia Plenaria si sacramenta Poeni­ tentiae et Eucharistiae recipiunt (Ibidem, n. 56). 4. — Indulgentia Plenaria si contriti SS. Nomen lesu saltem corde, si ore non possunt, invocant (Ibidem, n. 57). 5. — Indulgentia Plenaria si susceptis Ecclesiae Sacramentis, fidem Romanae Ecclesiae profitentes et antiphonam Salve Regina recitantes, B. Virgini se commendant (Ibidem, n. 58). Nota. — Quamvis heic relata sit pluries indulgentia plenaria in mortis articulo, tamen ad tramitem Decretorum S. C. Indulgentiarum una tantum acquiri poterit in mortis articulo sub una vel altera ex diversis conditionibus supra expositis (2) - (Ibidem). (1) Prius indulgentia haec speciali formula applicabatur confratribus Rosarii; sed nunc adhiberi debet formula praescripta a Benedicto XIV in Constitutione Pia Mater, prout iussit Leo XIII (Cfr. Rescriptum — 186 (η ο•Μ ό ο C. V. DE INDULGENTIIS charistiam susceperint, atque visitando aliquam ecclesiam pias preces effuderint. Si iusta causa visi­ tationem ecclesiae impediat, Confessarius aliud opus subrogare potest (Ibidem). 4. — Omnes Indulgentiae omnibus fidelibus Ro­ sarium recitantibus ab Apostolica Sede concessae usque ad annum 1832 (1) - (Ibidem). II. — Pro solis Zelatoribus et Praesidentibus (2): 1. — Indulgentia centum dierum quoties zela­ tores vel zélatrices, electi et approbati a legitimo Directore, aliquod sui muneris punctum impleve­ rint (Gregorius XVI, 7 iun. 1839; — cfr. Acta pro Societate SS. Rosarii, vol. I, cap. XII, pag. 111). 2. — Indulgentia tercentorum dierum, quoties Praesidentes (viri vel mulieres), electi et approbati a legitimo Directore ut sub eius auctoritate pluribus praesint Zelatoribus, aliquod sui muneris punctum impleverint, dummodo tamen undecim saltem ze­ latores moderentur (Ibidem, n. 2) - (3). Nota. — Hae quoque indulgentiae omnes applicabiles sunt animabus in Purgatorio detentis (can. 930). (1) Eae sunt quas supra enumeravimus, Parte Prima, § I, nn. 1, 2, 4; § III, nn. 1, 2, § V, n. 1; § VI, n. 1. (2) Cfr. supra, cap. IV, § 2, pp. 106 et 109. (3) Si inter milites Rosarium vivens instituatair, specialibus indulgentiis, praeter recensitas, ii frui possunt, videlicet: a) Indulgentia quotidiana 300 dierum iis qui nomen dant « Associa­ tioni Rosarii Viventis inter milites » dummodo satisfecerint obligationibus ipsius Associationis ; b) Indulgentia plenaria in articulo mortis, singulis adseriptis praefatae Associationi, qui abitualiter fideles in adimplendis obligationibus eiusdem Associationis inventi fuerint (Cfr. Analecta O. P., an. 1917, p. 168). «τ­ ο. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM 187 CAPUT VI. Formulate Benedictionum. H ConfraterI. — Formula et Orationes ad erigendam nitatem (1): Sacerdos ad id muneris delegatus ante omnia attente legat quae capite III de Sodalitate Rosarii disseruimus, ne quid­ quam desit suo officio legitime explendo, et ut quaestio­ nibus quae sibi fieri possunt apte respondeat. Cum vero tempus adfuerit erigendi Confraternitatem, po­ pulo congregato, Parochus vel Rector Ecclesiae, superpelliceo et alba stola indutus, ad maius Altare se conferet flexisque genibus incipiet hymnum: Veni, Creator Spiritus etc., cum versiculo: Emitte Spiritum tuum etc., et Ora­ tione: Deus qui corda fidelium etc. Dum cantatur hymnus, Sacerdos Confraternitatem ere­ cturus pulpitum conscendat; et dicta de more Ave Maria, palam faciet in primis finem functionis, videlicet Reveren­ dissimum Patrem Generalem Dominicanorum cui a S. Sede reservata est erectio Sodalitatum Rosarii, instanter rogatum, dignatum esse concedere, apposito Diplomate dato die..., ut erigatur Confraternitas Rosarii in illa quoque Ecclesia; seque demum esse qui munus accepit procedendi ad illam erectionem. Dein indicabit magna bona quae inde percipi poterunt, exponet breviter pulchritudines, glorias, beneficia devotionis SS. Rosarii, simulque praestantiam, praeroga­ tivas, et speciales Indulgentias Confraternitatis necnon eiusdem officia, monens tamen nihil sub peccato iniungi. Postea, relicto pulpito, ibit cum Parocho vel Rectore Ec­ clesiae ad altare ubi Confraternitas est erigenda (2). Quo cum pervenerit, Sacerdos deputatus ad electionem, indutus stola alba praecinet hymnum Ave Maris Stella. Recitata (1) Cfr. supra, cap. Ill, § 2. (2) Cfr. supra, cap. Ill, § 8. 188 (0 ο 6 ο C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM subinde vel cantata antiphona Salve Regina, cui adicietur etiam antiphona in honorem S. Dominici: O lumen Ec­ clesiae, doctor veritatis, rosa patientiae, ebur castitatis, aquam sapientiae propinasti gratis, praedicator gratiae nos iunge beatis; dicantur sequentes Versus et Oremus. y. Dignare me laudare te, Virgo sacrata. r/. Da mihi virtutem contra hostes tuos. y. Ora pro nobis, Beate Pater Dominice. τξζ. Ut digni efficiamur promissionibus Christi. y. Dominus vobiscum. iÿ. Et cum spiritu tuo. Oremus Deus qui salutis aeternae, Beatae Mariae Vir­ ginitate foecunda humano generi praemia praesti­ tisti, tribue, quaesumus, ut ipsam pro nobis inter­ cedere sentiamus, per quam meruimus auctorem vitae suscipere. Concede, quaesumus, omnipotens Deus, ut qui peccatorum nostrorum pondere praemimur, Beati Dominici Confessoris tui patrocinio sublevemur. Per Christum Dominum nostrum. Arnen. Ascendat deinde ad altare in cornu Evangelii, et conver­ sus ad populum dicat alta voce: y. Adiutorium nostrum in nomine Domini. K7. Qui fecit caelum et terram. Et recitabit sequentem formulam erectionis Confrater­ nitatis: Ego Frater N. N. Ordinis Praedicatorum (vel ego -V. V. Sacerdos), nomine Reverendissimi Patris N. N. Magistri Generalis Ordinis Praedicatorum, et aucto­ ritate ab ipso mihi delegata, instituo et erigo Con­ fraternitatem SS. Rosarii Dei Genitricis Virginis Manae in hac ecclesia Sancti N., loci N., eamque C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM 189 institutam et erectam declaro cum omnibus gratiis, privilegiis et indulgentiis a Sancta Sede Confraternitatibus SS. Rosarii concessis et concedendis. In Nomine Patris f et Filii f et Spiritus f Sancti. Arnen. Post haec, notificabit Rectorem seu Praesidentem Soda­ litatis, prout decernit Reverendissimus Magister Generalis in Diplomate, fore omni tempore sacerdotem N. N. eiusque in eodem munere successores; qui gaudebunt facultate reci­ piendi et ascribendi in Confraternitate, benedicendi Coronas et Candelas Rosarii, omnia denique peragendi quae titulus Rectoris importat in Sodalitate SS. Rosarii. Declarabit etiam quaenam erit posthac Cappella seu Altare Confrater­ nitatis; quod non parum interest ad acquisitionem Indul­ gentiarum. Postremo monebit populum, ut illi qui cupiunt in Sodalitatem cooptari, faciant intentionem in eamdem ingrediendi quia iam ab eo recipiuntur; dummodo, abso­ luta functione, se in albo Confraternitatis inscribere faciant alias eorum receptio omni prorsus effectu careret; quotquot autem illo die Sodalitati nomen dederint sciant se, poenitentes et sacra communione refectos, Plenariam Indulgen­ tiam esse lucraturos. Dein recitabit Formulam ad fideles in Confraternitatem solemniter recipiendos (1). Subiunget insuper ut qui coronas benedicendas habent, eas manu teneant quia ab eo benedicentur; ad quod recitabit Formulam longiorem ad benedicendas Coronas (2). Postea omnes iterum adhortabitur ut SS. Rosarium ma­ gna devotione prosequantur, eiusque Mysteria pro viribus meditentur, memores sine meditatione non acquiri Indul­ gentias Rosarii saltem ab iis qui meditationis sunt ca­ paces (3). Denique eos ad gratias Domino et Virgini Deiparae pro accepto beneficio ex corde referendas exci­ tabit, nec omittet Praedicatorum Ordinem cum suo Magistro et se ipsum etiam omnium orationibus commendare. Ad idem Altare Rosarii vel ad Altare maius cantabitur deinde hymnus Te Deum et Litaniae B. Virginis cum se­ quentibus versiculis et Orationibus: (1) Cfr. infra, pag. seq. (2) Cfr. infra, p. 192. (3) Cfr. melius supra, c. I, 5 2, n. 6. 190 (f. ο ο ο C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM ÿ. Benedicamus Patrem et Filium cum Sancto Spiritu. Laudemus et superexaltemus eum in saecula, ÿ. Regina Sacratissimi Rosarii, ora pro nobis. 17. Ut digni efficiamur promissionibus Christi. ÿ. Dominus vobiscum. r·. Et cum Spiritu tuo. Oremus Deus cuius misericordiae non est numerus, et bonitatis infinitus est thesaurus, piissimae Maiestati tuae pro collatis nobis donis gratias agimus tuam semper clementiam exorantes, ut qui petentibus postulata concedis, eosdem non deserens ad praemia futura disponas. Deus, cuius Unigenitus per vitam, mortem et resurrectionem suam nobis salutis aeternae praemia comparavit, concede, quaesumus, ut haec Mysteria sanctissimo Rosario Beatae Mariae Virginis reco­ lentes: et imitemur quod continent, et quod pro­ mittunt assequamur. Per eumdem Christum Do­ minum nostrum. Arnen. Terminabitur junctio per Tantum ergo et Benedictionem cum SS. Sacramento. Cum omnia perfecta fuerint, Sacerdos qui erectionem peregit ne obliviscatur conficere processum verbalem fun­ dationis, adhibitis in eam rem modulis quos ipse Domini­ canorum Generalis Magister miserit cum Diplomate, cuius quidem processus unum exemplar ad eumdem Magistrum Generalem remittendum curabit (1). Π II. — Formula ad fideles in Confraternitatem solemniter recipiendos: Qui recipiendi sunt solemniter, habeant Rosarium, et cereum, et versus altare Sanctissimi Rosarii accedentes, 1) Cfr. supra, cap. Ill, § 2. C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM 191 genua flectant. Sacerdos vero indutus stola albi coloris, verso vultu ad recipiendos, dicat: -f. Adiutorium nostrum in nomine Domini. i?. Qui fecit caelum et terram. ÿ. Domine, exaudi orationem meam. iÿ. Et clamor meus ad te veniat. ÿ. Dominus vobiscum. iv. Et cum spiritu tuo. Oremus Omnipotens sempiterne Deus, qui per mortem Unigeniti tui mundum collapsum restaurare di­ gnatus es, ut nos a morte aeterna liberares, et ad gaudia regni caelestis perduceres; respice, quae­ sumus, super hos famulos tuos, qui inter filios et confratres Societatis Beatissimae Virginis Sacratis­ simi Rosarii connumerari desiderant, et per merita eiusdem Genitricis Dei, effunde super illos bene f dictionem tuam, quatenus benedicti sic in hoc sae­ culo vivant, ut inter oves dexterae tuae in perpe­ tuum collocari mereantur. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Arnen. Si cerei, vel rosaria non fuerint adhuc benedicta, tunc benedicantur, ut pagg. 192 et 191. Deinde subiungit sa­ cerdos: Auctoritate, qua fungor, et mihi a Reverendis­ simo Patre Magistro Generali Ordinis Praedicato­ rum tradita, ego admitto vos ad Confraternitatem Sanctissimi Rosarii, et recipio ad participationem Indulgentiarum eius, quae per Sanctam Sedem Apostolicam concessae fuerunt: item participes vos facio omnium bonorum spiritualium totius Sacri Ordinis Fratrum Praedicatorum, et operum, quae passim, coopérante Dei gratia, a Fratribus et So­ roribus Societatis Sanctissimi Rosarii per univer­ 192 C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM sum mundum peraguntur. In nomine Patris f et Filii, et Spiritus Sancti. Amen. e ο •K ο ο ο CJ Aspergantur recepti aqua benedicta: quo jacto, Sacerdos tradat singulorum manibus Rosarium benedictum dicens: Accipite signum Dei viventis ab ipsa Sanctis­ sima Virgine sic nuncupatum, ut sit vobis in pignus n et medium ad vitam aeternam promerendam. Amen. Deinde singulis osculandam porrigat extremitatem stolae vel scapularis, et versus ad altare dicat: ÿ. Adiutorium nostrum in nomine Domini. iV· Qui fecit caelum et terram. Receptorum nomina scribantur postea in libro deputato. III. — Formula ad benedicendas Coronas Rosarii (1): Adiutorium nostrum in nomine Domini. Qui fecit caelum et terram. Domine, exaudi orationem meam. Et clamor meus ad te veniat. Dominus vobiscum. r. Et cum spiritu tuo. Oremus Omnipotens et misericors Deus, qui propter exi­ miam caritatem tuam, qua dilexisti nos, Filium tuum unigenitum, Dominum nostrum, lesum Christu H de caelis in terram descendere, et de Beatissimae Virginis Mariae Dominae nostrae utero sacratis­ simo, Angelo nuntiante, carnem suscipere, crucem­ que ac mortem subire, et tertia die gloriose a mortuis resurgere voluisti, ut nos eriperes de potestate dia­ boli: obsecramus immensam clementiam tuam, ut ÿ. IV. ÿ. IV. ÿ. (1) In hac benedictione impertienda deferat sacerdos stolam albi coloris. — Meminerint sacerdotes benedictiones tam Coronarum quam Rosarum et Candelarum Rosarii esso benedictiones reservatas. C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM haec signa Rosarii in honorem et laudem eiusdem Genitricis Filii tui ab Ecclesia tua fideli dicata be­ ne t dicas et sancti f fices, eisque tantam infundas virtutem Spiritus Sancti, ut quicumque horum quodlibet secum portaverit, atque in domo sua reve­ renter tenuerit, et in eis ad te, secundum eiusdem sanctae Societatis instituta, divina contemplando Mysteria devote oraverit, salubri et perseveranti de­ votione abundet, sitque consors et particeps omnium gratiarum, privilegiorum, et Indulgentiarum, quae eidem Societati per sanctam Sedem Apostolicam concessa fuerunt, ab omni hoste visibili et invisibili semper et ubique in hoc saeculo Uberetur, et in exitu suo ab ipsa beatissima Virgine Maria Dei Genitrice tibi plenus bonis operibus praesentari mereatur. Per eundem... in unitate eiusdem. ir. Arnen. Aspergantur aqua benedicta. % Formula brevior (ex Rescripto S. C. Rit. diei 23 Nov. 1918). Ad laudem et gloriam Deiparae Virginis Mariae, in memoriam mysteriorum vitae, mortis et resur­ rectionis eiusdem Domini nostri lesu Christi, be­ ne t dicatur (1) et sancti f ficetur haec sacratissimi Rosarii corona: in nomine Patris f et Filii, et Spi­ ritus Sancti. Arnen. Stola et aqua benedicta adhiberi possunt ad libitum. IV. — Formula ad benedicendas Rosas: ÿ. Adiutorium nostrum in nomine Domini, ni. Qui fecit caelum et terram. (1) Si sint plures coronae dicatur in plurali. 13 — Fanfani, De Roaario. 194 C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM ÿ. Dominus vobiscum. B7. Et cum spiritu tuo. Oremus Deus, creator et conservator generis humani, dator gratiae spiritualis et largitor aeternae salutis, benedictione tua sancta bene f dic has rosas, quas pro gratiis tibi exsolvendis, cum devotione ac ve­ neratione beatae semperque Virginis Mariae Rosarii hodie tibi praesentamus, et petimus benedici, et infundi in eis per virtutem sanctae Cru f cis bene­ dictionem caelestem: ut quas ad odoris suavitatem, et repellendas infirmitates humano usui tribuisti, talem signaculo sanctae Cru f cis benedictionem accipiant, ut quibuscumque in infirmitatibus appo­ sitae fuerint, seu qui eas in domibus suis portaverint ab infirmitate sanentur, discedant diaboli, contre­ miscant et fugiant pavidi cum suis ministris de habitationibus illis, nec amplius tibi servientes in­ quietare praesumant. Per Christum etc. Aspergantur aqua benedicta. N. — Formula ad benedicendas Candelas Rosarii: ÿ. r. ÿ. iÿ. Adiutorium nostrum in nomine Domini. Qui fecit caelum et terram. Dominus vobiscum. Et cum spiritu tuo. Oremus Domine lesu Christe, lux vera, qui illuminas omnem hominem venientem in hunc mundum, ef­ funde per intercessionem beatae Virginis Mariae matris tuae, et per quindecim eius Rosarii my­ steria bene γ dictionem tuam super hos cereos et candelas, et sanctifica eas lumine tuae gratiae, et C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM 195 concede propitius, ut sicut haec luminaria igne vi­ sibili accensa nocturnas depellunt tenebras, ita corda nostra, invisibili igne, ac Spiritus f Sancti splendore illustrata, omnium vitiorum caecitate careant, ut puro mentis oculo cernere semper possimus, quae tibi placita sunt, et nostrae saluti utilia: qua­ tenus post huius saeculi caliginosa discrimina, ad lucem indeficientem pervenire mereamur. Qui vivis et regnas, per omnia saecula saeculorum. Arnen. Aspergantur aqua benedicta. VI. — Formula pro Benedictione in articulo mor­ tis (1): Sacerdos ingrediens cubiculum, ubi iacet infirmus, in­ dutus stola violacea, dicat: ÿ. Pax huic domui. IV. Et omnibus habitantibus in ea. Deinde aegrotum, cubiculum et circumstantes aspergat aqua benedicta, dicendo: Asperges me, Domine, hyssopo, et mundabor: lavabis me, et super nivem dealbabor. Postea, audita confessione sacramentali aegroti, si hic voluerit confiteri, vel pia aliqua pro opportunitate prae­ missa admonitione, dicit: ÿ. Adiutorium nostrum in nomine Domini. IV- Qui fecit caelum et terram. Ant. Ne reminiscaris, Domine, delicta famuli tui (vel ancillae tuae), neque vindictam sumas de pec­ catis eius. Kyrie eleison, Christe eleison, Kyrie eleison. Pater noster. (1) Haec benedictio non est amplius reservata et dari potest a quo­ cumque sacerdote, etiam extra Confessionem (can. 468, § 2). 196 e ο ο ο C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM ÿ. Et ne nos, etc. 17. Sed libéra nos, etc. ÿ. Salvum (vel salvam) fac servum tuum (vel ancillam tuam). B7. Deus meus sperantem in te. ÿ. Domine, exaudi orationem meam. 37. Et clamor meus ad te veniat. ÿ. Dominus vobiscum. r. Et cum spiritu tuo. Oremus Clementissime Deus, Pater misericordiarum, et Deus totius consolationis, qui neminem vis perire in te credentem, atque sperantem: secundum mul­ titudinem miserationum tuarum respice propitius famulum tuum (vel ancillam tuam) N. quem (vel quam) tibi vera fides, et spes Christiana commendant. Visita eum (vel eam) in salutari tuo, et per Unige­ niti tui passionem et mortem, omnium ei deli­ ctorum suorum remissionem, et veniam clementer indulge: ut eius anima in hora exitus sui te indicem propitiatum inveniat, et in sanguine eiusdem Filii tui ab omni macula abluta, transire ad vitam me­ reatur perpetuam. Per eumdem Christum etc. Amen. Tum dicto ab uno ex astantibus Confiteor, Sacerdos dicat: Misereatur; deinde: Dominus noster lesus Christus Filius Dei vivi, qui beato Petro Apostolo suo dedit potestatem li­ gandi atque solvendi, per suam piissimam miseri­ cordiam recipiat confessionem tuam, et restituat tibi stolam primam, quam in baptismate recepisti: et ego facultate mihi ab Apostolica Sede tributa indulgentiam plenariam, et remissionem omnium peccatorum tibi concedo. In nomine Patris j*, et Filii et Spiritus Sancti. A m en, C. VI. FORMULARE BENEDICTIONUM 197 Per sacrosancta humanae reparationis mysteria remittat tibi omnipotens Deus omnes praesentis et futurae vitae poenas, Paradisi portas aperiat, et ad gaudia sempiterna perducat. Arnen. Benedicat te omnipotens Deus Pater f, et Filius et Spiritus Sanctus. Arnen. Si vero infirmus sit adeo morti proximus ut neqiie con­ fessionis generalis faciendae, neque praemissarum pre­ cum recitandarum suppetat tempus, statim sacerdos Be­ nedictionem ei impertiatur dicendo: Dominus noster lesus Christus, etc.; vél tantummodo, si iam mors immineat: Indulgentiam plenariam et remis­ sionem omnium peccatorum tibi concedo, in nomine Patris f, et Filii et Spiritus Sancti. Amen. 198 SANCTISSIMI DOMINI NOSTRI (t LEONIS DIVINA PROVIDENTIA PAPAE XIII ο •π J CONSTITUTIO APOSTOLICA ο DE LEGIBUS, IURIBUS AC PRIVILEGIIS ο SODALITATIS A SS. ROSARIO LEO EPISCOPUS SERVUS SERVORUM DEI AD PERPETUAM REI MEMORIAM k-l Ubi primum, arcano divinae Providentiae consilio, ad supremam Petri Cathedram fuimus evecti, oblato conspectu ingruentium in dies malorum, Apostolici mu­ neris esse duximus expediendae salutis agitare consilia ac studere, quibus maxime modis Ecclesiae tutelae et catholicae fidei incolumitati prospici posset. Inter haec ad magnam Dei Matrem eamdemque re­ parandi humani generis consortem ultro animus convo­ lavit, ad quam trepidis in rebus confugere catholicis ho­ minibus praecipuum semper ac solemne fuit. Cuius fidei quam tuto sese crediderint, praeclara testantur ab ipsa collata beneficia, inter quae plura constat fuisse impe­ trata per probatissimam illam precandi formulam ti­ tulo Rosarii ab eadem invectam et Dominici Patris mi­ nisterio promulgatam. Solemnes autem honores eo ritu Virgini habendos Summi Pontifices Decessores Nostri haud semel decrevere. Quorum Nos etiam aemulati studia, de Rosarii Marialis dignitate ac virtute satis egimus copiose, Encyclicis Lit­ teris pluries datis, vel inde a Kalendis Septembribus CONSTITUTIO APOSTOLICA « UBI PRIMUM» 199 anni MDCCCLXXXIII (1), cohortantes fideles, ut, sive publice sive suis in domibus, saluberrimum hoc pietatis officium augustissimae Matri persolverent et Marianis ab eo titulo Sodalitatibus sese aggregarent. Ea vero omnia nuperrime, datis litteris die V Septembris huius anni, (1) Acta S. Pontificis Leonis XIII, S. Rosarium respicientia, sunt quae sequuntur: I. Encyclica Supremi Apostolalus (1 Sept. 1883). — Quam sit efficax recitatio S. Rosarii. Mensis October in orbe catholico universo Deiparae Virgini a Rosario solemniter dedicatur. II. Decretum Urbis ct Orbis S. Rituum Congregationis (10 Dec. 1883). — De invocatione Regina Sacratissimi Rosarii, ora pro nobis, Litaniis Lauretanis addenda. III. Breve Apostolicum Salutaris ille spiritus precum (24 Dec. 1883). — Commendatur quotidiana Rosarii recitatio et confirmatur solemniter in­ sertio, Litaniis Lauretanis facienda, invocationis: Regina Sacratissimi Rosarii, ora pro nobis. IV. Decretum generale S. Rituum Congregationis (19 lun. 1884). — Vetatur translatio Officii de festo SS. Rosarii in alium diem, nisi occurrat Officium praestantioris ritus. V. Encyclica Superiori anno (30 Aug. 1884). — De recitatione S. Rosarii in mense Octobri; pio huic exercitio speciales conceduntur Indulgentiae. VI. Decretum Urbis ct Orbis S. Rituum Congregationis (20 Aug. 1885). — Praescribitur recitatio Rosarii per mensem Octobrem cuiuslibet anni in omnibus ecclesiis paroecialibus. VII. Encyclica Quod auctoritate Apostolica (22 Dec. 1885). — Indicitur extraordinarium lubilaeum per totum annum 1880, sub Patrocinio Beatis­ simae Virginis a Rosario. VIII. Decretum Urbis et Orbis S. Rituum Congregationis (11 Sept. 1887)· — Solomnitas SS. Rosarii elevatur ad ritum duplicis secundae classis. IX. Epistola Vi è ben noto ad Episcopos Italiae (20 Sept. 1887). — De menso Octobri, sacro Deiparae Virgini a Rosario. X. Decretum Urbis ct Orbis S. Rituum Congregationis (5 Aug. 1888). — Approbantur et praecipiuntur pro tota Ecclesia Officium et Missa propria SS. Rosarii. XI. Encyclica Quamquam pluries (15 Aug. 1889). — Deposcitur Patro­ cinium S. loseph et Beatae Virginis in mense Octobri Rosario sacro. XII. Encyclica Octobri mense (22 Sept. 1891). — De Rosario Mariali. Conqueritur mala quibus affligitur Ecclesia, suggerit remedium orationis, praesertim SS. Rosarii, inculcat spiritum mortificationis Christianae. XIII. Encyclica Magnae Dei Matris (8 Sept. 1892). — Devotum exerci­ tium S3. Rosarii est idoneum medium fidei conservandae et praeclarum exemplum perfectae virtutis. XIV. — Encyclica Laetitiae sanctae (8 Sept. 1893). — Dc Rosario Ma­ riali. Tribus malis societatis: taedio vitae modestae et operosae, horrori do­ loris, et oblivioni vitae futurae efficaciter opponuntur Mysteria SS. Rosarii. XV. Encyclica lucundo semper (8 Sept. 1891). — Rosarii Marialis pulchri­ tudo ct efficacia. Damnantur fabula romanensis Aemilii Zola contra Vir- 200 e ο δ ο CONSTITUTIO APOSTOLICA « UBI PRIMUM » veluti in unum collecta, paucis memoravimus; simulque consilium Nostrum patefecimus edendae Constitutionis de iuribus, privilegiis, indulgentiis, quibus gaudent qni piae isti Sodalitati dederint nomina. Nunc vero ut rem absolvamus, votis obsecundantes Magistri Generalis Ordinis Praedicatorum, Constitutionem ipsam edimus, qua leges de buiusmodi sodalitate latas, itemque beneficia recensentes a Summis Pontificibus eidem concessa, mo­ dum decernimus quo in perpetuum salutifera haec insti­ tutio regatur. Sacratissimi Rosarii Sodalitas in eum finem est insti­ tuta, ut multos fraterna caritate coniunctos per piissimam illam precandi formulam, unde ipsa consociatio nomen mutuatur, ad Beatae Virginis laudationem et eiusdem patrocinium unanimi oratione impetrandum alliciat. Quapropter, nullo quaesito lucro aut imperata pecunia, cuiusvis conditionis excipit homines, eosque per solam Rosarii Marialis recitationem mutuo devincit. Quo fit, ut pauca singuli ad communem thesaurum conferentes, multa inde recipiant. Actu igitur vel habitu ginem Immaculatam de Lourdes et actio dramatica loannis Bovio contra divinum Redemptorem: reparationes indicuntur. XVI. EncycUca Adiutrice populi Christiani (5 Sept. 1895). — Recitatio Rosarii pro obtinendo reditu Ecclesiarum dissidentium ad Catholicismum. Commendatur aedificatio templi Deiparae Virgini a Rosario, Patrarum in Achaia. XVII. EncycUca Fidentem piumquc animum (20 Sept. 1896). — Prae­ stantia et pulchritudo popularis devotionis SS. Rosarii; eiusdem frequen­ tatio inculcatur commemoratis beneficiis quibus a Summis Pontificibus aucta fuit. XVIII. Encyclica Augustissimae Virginis Mariae (12 Sept. 1897). — Laudantur Sodalitates a Rosario et excitantur fideles ad suum nomen iisdem dandum. XIX. EncycUca Diuturni temporis (5 Sept. 1898). —De exceUentia Ro­ sarii MariaUs eiusquc cultus incremento. Praenuntiatur ApostoUca Consti­ tutio de SodaUtatibus a SS. Rosario. XX. Constitutio ApostoUca Ubi primum (10 Oct. 1898). — De legibus, iuribus, ac privilegiis Sodalitatis a SS. Rosario. XXI. Novus Index Indulgentiarum SS. Rosarii (29 Aug. 1899). XXII. Litterae ad P. Constantium M. Becchi O. P., (28 Mart. 1901). — Laudatur Associatio Rosarii Perpetui in Italia ciusque propagatio inculcatur. CONSTITUTIO APOSTOLIC A « UBI PRIMUM J) 201 dum ex instituto Sodalitii suum quisque pensum reci­ tandi Rosarii persolvit, sodales omnes eiusdem socie­ tatis mentis intentione complectitur, qui idem caritatis officium ipsi multiplicatum reddunt. ’ II. Sodalium Dominicanorum Ordo, qui, vel inde ab sui initio beatae Virginis cultui maxime addictus, instituen­ dae ac provehendae Sodalitatis a Sacratissimo Rosa­ rio auctor fuit, omnia quae ad hoc genus religionis pertinent, veluti haereditario iure sibi vindicat. Uni igitur Magistro Generali ius esto instituendi So­ dalitates Sacratissimi Rosarii: ipso a Curia absente, subeat Vicarius eius generalis; mortuo vel amoto, Vi­ carius Generalis Ordinis. Quamobrem quaevis Sodalitas in posterum instituenda,, nullis gaudeat beneficiis, privilegiis, indulgentiis, quibus Romani Pontifices legitimam verique nominis Sodali­ tatem auxerunt, nisi diploma institutionis a Magistro Generali vel a memoratis Vicariis obtineat. III. Quae anteacto tempore Sodalitates sacratissimi Ro­ sarii ad hanc usque diem sine Magistri Generalis paten­ tibus litteris institutae sunt, litteras huiusmodi intra anni spatium expediendas curent; interim vero (dummodo hoc uno tantum defectu laborent) Sodalitates ipsas, do­ nec eaedem litterae expediantur, tamquam ratas et le­ gitimas, ac privilegiorum, beneficiorum et indulgen­ tiarum omnium participes, auctoritate apostolica benigne declaramus. IV. Instituendae Sodalitati in designata aliqua Ecclesia Magister Generalis deputet per consuetas litteras sacer­ dotem sui Ordinis; ubi Conventus Sodalium Dominica­ norum desint, ahum sacerdotem Episcopo acceptum. Eidem Magistro Generali ne liceat facultates, quibus pollet, in universum et absque limitatione committere Provincialibus, aliisve aut sui aut alieni Ordinis vel In­ stituti sacerdotibus. 202 CONSTITUTIO APOSTOLICA « UBI PRIMUM )) Facultatem revocamus a fel. rec. Benedicto XIII Ma­ gistris Ordinis concessam (1), delegandi generatim Pro­ II vinciales transmarinos. Indulgemus tamen, rei utilitate perspecta, ut earundem provinciarum prioribus, vicariis, praepositis missionalibus potestatem faciant instituendi II Sodalitatum numerum, certum quarum accuratam ra­ tionem iis reddere teneantur. Sodalitas a Sacratissi It ό Rosario in omnibus Ecclesiis publicis que aediculis institui potest, ad quas fidelibus accessum libere pateat, exceptis monialium aliarumque piarum mulierum vitam communiter agentium ecclesiis, prout sacrae romanae Congregationes saepe declararunt. Quum iam ab Apostolica Sede cautum sit ne in uno eodemque loco plures existant sacratissimi Rosarii So­ dalitates, Nos eiusmodi legem iterum inculcamus, et ubi­ que observari iubemus. In praesenti tamen, si quo in loco plures forte existant rite constitutae Sodalitates, facultas sit Magistro Generali Ordinis ea de re pro aequi­ tate indicandi. Ad magnas vero urbes quod attinet, plures, uti iam ex indulgentia provisum est (2), haberi possunt titulo Rosarii Sodalitates, ab Ordinariis pro legitima insti­ tutione Magistro Generali proponendae. VI. Quum nulla habeatur Sacratissimi Rosarii Sodalitas princeps, cui aliae minores aggregentur, hinc nova quae­ vis huiusmodi consociatio, per ipsam sui canonicam insti­ tutionem particeps fit indulgentiarum omnium ac privi­ legiorum, quae ab hac Apostolica Sede aliis per orbem Sodalitatibus eiusdem nominis concessa sunt. Eadem ecclesiae adhaeret, in qua est instituta. Quamvis enim Sodalitatis privilegia homines spectent, tamen in­ dulgentiae complures, eius sacellum vel altare adeunti­ bus concessae, uti etiam privilegium altaris, loco adhae­ rerent; ideo que sine speciali Apostolico induito neque avelli possunt, neque transferri. Quoties igitur Sodali(1) Const. Pretiosus, die 26 Mali 1727. (2) S. S. Induto., die 20 Maii 1896. CONSTITUTIO zVPOSTOLICA « UBI PRIMUM » 203 tas quavis de causa, in aliam ecclesiam deduci contige­ rit, ad id novae litterae a Magistro Generali expetantur. Si autem, destructa Ecclesia, nova ibidem aut in vi­ cinia aedificetur eodem titulo, ad hanc, quum idem esse censeatur locus, privilegia omnia atque indulgentiae transeunt, nulla requisita novae sodalitatis institutione. — Sicubi vero, post institutam canonice in aliqua Ec­ clesia Sodalitatem, conventus cum Ecclesia Praedica­ torum fuerit extructus, ad Ecclesiam eius conventus Sodalitas ipsa, prout de iure, transferatur. Quod si pe­ culiari aliquo in casu, de hac lege remittendum videatur, facultas esto Magistro Generali Ordinis pro sua aequitate et prudentia opportune providendi; integro tamen sui Ordinis iure. VII. Ad ea, quae supra decreta sunt, quaeque naturam ipsam et constitutionem Sodalitatis attingunt, quaedam ac­ cedere poterunt, quae ad bonum societatis regimen con­ ferre videantur. Integrum est enim sodalibus statuta sibi condere, sive quibus tota regatur societas, sive quibus aliqui ad peculiaria quaedam Christianae pietatis officia, collata etiam pecunia, si placuerit, saccis assumptis vel secus, excitentur. Ceterum quaevis horum varietas non obest quominus indulgentiae possint acquiri a so­ dalibus, dummodo ea praestent, quae iis lucrandis ab Apostolica Sede praecepta sunt. Addita tamen huius­ modi statuta Episcopo dioecesano probentur, eiusque mo­ derationi maneant obnoxia; quod Constitutione Cle­ mentis VIII « Quaecumque » sancitum est. VIII. Rectorum electio, qui nempe Sodalitatis membra in piam societatem recipiant, eorum rosariis benedicant, omnibus denique fungantur muneribus praecipuis, ad Magistrum Generalem, vel eius Vicarium, uti antea, spectet; de consensu tamen Ordinarii loci, pro ecclesiis clero saeculari concreditis. Quo autem Sodalitati conservandae melius prospiciatur, Magistri Generales ei Rectorem praeficiant sacer- 204 û: ο J ο ο c CONSTITUTIO APOSTOLICzk « UBI PRIMUM » dotem aliquem, in ecclesia, ubi est instituenda Sodalitas, certo munere fungentem vel certo fruentem beneficio, i Ilius que in hoc sive beneficio sive munere in posterum successores. Si qualibet ex causa, desint, Episcopis, uti iam est ab hac Apostolica Sede sancitum (1), facultas esto ad id muneris deputandi parochos pro tempore. IX. Quum haud raro peropportunum, quin etiam neces­ sarium videatur, ut Sacerdos alius legitimi Rectoris loco nomina inscribat, coronis benedicat aliaque praestet, quae ad ipsius Rectoris officium pertinent, Ordinis Ma­ gister Rectori facultatem tribuat subdelegandi, non generatim quidem, sed in singulis casibus, alium idoneum sacerdotem, qui eius vices gerat, quoties iusta de causa id opportunum indicaverit. Item, ubi Rosarii Sodalitas eiusque Rector institui ne­ quit, Magistro Generali facultas esto designandi alios sa­ cerdotes, qui fideles, indulgentias lucrari cupidos, Soda­ litati propinquiori aggregent, et rosariis benedicant. XI. Formula benedicendi rosarii, seu coronae, usu sa­ crata, inde a remotis temporibus in Ordine Sodalium Dominicanorum praescripta, et in appendice romani Ritualis inserta, retineatur. XII. Etsi quovis tempore nomina possint legitime inscribi, optandum tamen ut solemnior illa receptio, quae, sive primis cuiusque mensis dominicis, sive in festis maiori­ bus Deiparae haberi solet, apprime servetur. XIII. Unicum Sodalibus impositum onus, citra tamen cul­ pam, est Rosarium unaquaque hebdomada cum quinde­ cim mysteriorum meditatione recitandum. (1) S. C. Indulg., die 8 lan. 1861. CONSTITUTIO APOSTOLICA «UBI PRIMUM" 205 Ceterum sua Rosario genuina forma servetur, ita ut coronae non aliter quam ex quinque aut decem aut quin­ decim granorum decadibus coalescant : item ne aliae cuius­ vis formae rosarii nomine appellentur; denique ne humanae reparationis mysteriis contemplandis, usu re­ ceptis, meditationes aliae sufficiantur, contra ea quae iamdiu ab hac Apostolica Sede decreta sunt, id est, qui ab his consuetis mysteriis meditandis recesserint, eos Ro­ sarii indulgentias nullas lucrari (1). Sodalitatum Rectores sedulo curent ut, si fieri possit, quotidie, vel salte n quam saepissime, maxime in festis Beatae Virginis, ad altare eiusdem Sodalitatis, etiam pu­ blice Rosarium recitetur: retenta consuetudine huic Sanctae Sedi probata, ut per gyrum cuiuslibet hebdo­ madae singula mysteria ita recolantur: Gaudiosa in se­ cunda et quinta feria; Dolorosa in tertia et sexta; Glo­ riosa tandem in dominica, quarta feria et sabbato (2). XIV. Inter pios Sodalitatis usus merito primum obtinet lo­ cum pompa illa solemnis, qua, Deiparae honorandae causa, vicatim proceditur, prima cuiusque mensis domi­ nica, praecipue vero prima Octobris; quem morem, a saeculis institutum, S. Pius V commendavit, Grego­ rius XIII inter laudabilia instituta et consuetudines Soda­ litatis recensuit, multi denique Summi Pontifices indul­ gentiis locupletarunt (3). Xe autem huiusmodi supplicatio saltem intra ecclesiam, ubi temporum iniuria extra non liceat, unquam omittatur, privilegium a Benedicto XIII Ordini Praedicatorum con­ cessum, eam transferendi in aliam dominicam, si forte ipso die festo aliqua causa impediatur (4), ad omnes So­ dalitatum sacratissimi Rosarii Rectores extendimus. Ubi autem propter loci angustiam et populi accursum ne per ecclesiam quidem possit ea pompa commode duci, (1) S. C. Induto., die 13 Aug. 1726. (2) S. C. Indulg., die 1 Iui. 1839 ad 5. (3) S. Pius V, « Consueverunt », die 17 Sept. 1569 ; Gregorius XIII, « Monel Apostolus », die 1 Apr. 1573; Paulus V, « Piorum hominum », die 15 Apr. 1608. (4) Const. « Pretiosus», die 26 Mail 1727, § 18. 20G CONSTITUTIO APOSTOLICA «UBI PRIMUM» indulgemus, ut, per interiorem ecclesiae ipsius ambitum, sacerdote cum clericis piae supplicationis causa circum­ eunto, Sodales, qui adstant, indulgentiis omnibus frui possint eidem supplicationi adnexis. XV. Privilegium Missae votivae Sacratissimi Rosarii Or­ dini Praedicatorum toties confirmatum (1), servari placet, atque ita quidem ut non solum Dominicani sacerdotes, sed etiam Tertiarii a Poenitentia, quibus Magister Ge­ neralis potestatem fecerit Missali Ordinis legitime utendi, Missam votivam « Salve Radix Sancta » celebrare pos­ sint bis in hebdomada, ad normam decretorum S. Rituum Congregationis. Ceteris vero sacerdotibus in Sodalium album adscitis, ad altare sodalitatis tantum Missae votivae celebrandae ius esto, quae in Missali romano pro diversitate temporum legitur, iisdem diebus ac supra et cum iisdem indulgen­ tiis. Harum indulgentiarum Sodales etiam e populo par­ ticipes fiunt, si ei sacro adstiterint, culpisque rite expiatis vel ipsa confessione vel animi dolore cum confitendi pro­ posito, pias ad Deum fuderint preces. XVI. Magistri Generalis cura et studio, absolutus atque ac­ curatus, quamprimum fieri potest, conficiatur index In­ dulgentiarum omnium, quibus Romani Pontifices Soda­ litatem Sacratissimi Rosarii, ceteros que fideles illud pie recitantes cumularunt, a Sacra Congregatione Indulgen­ tiis et SS. Reliquiis praeposita expendendus et Apostolica auctoritate confirmandus. Quaecumque igitur in hac Apostolica Constitutione de­ creta, declarata, ac sancita sunt, ab omnibus ad quos pertinet servari volumus ac mandamus, nec ea notari, infringi et in controversiam vocari posse ex quavis, licet privilegiata causa, colore et nomine: sed plenarios et in­ di Dccr. S. C. liii., die 25 lun. 1622; — Clemens X, « Caelestium mune­ rum , die 16 Febr. 1671; — Innocentius XI, < Nuper pro parte », die 31 Iui. 1679, cap. X, nn. 6 et 7 ; — Pius IX, in Summarium Indulg., die 18 Sept. 1862, cap. VIII, nn. 1 et 2. CONSTITUTIO APOSTOLICA « UBI PRIMUM » 207 tegros effectus suos habere, non obstantibus praemissis et, quatenus opus sit, Nostris et Cancellariae Apostolicae regulis, Urbani VIII aliisque apostolicis, etiam in provin­ cialibus ac generalibus Conciliis editis Constitutionibus, nec non quibusvis etiam confirmatione Apostolica vel quavis alia firmitate roboratis statutis, consuetudinibus ac praescriptionibus: quibus omnibus ad praemissorum effectum specialiter et expresse derogamus et derogatum esse volumus, ceteris que in contrarium facientibus qui­ buscumque. Datum Romae apud Sanctum Petrum, anno Incarna­ tionis Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo octavo, sexto nonas Octobris, Pontificatus Nostri anno vicesimo primo. C. Card. ALOISI-MASELLA, Pro-Dat. A. Card. MACCHI. INDEX ALPHABETICUS 1 Absentes ascribi possunt Confraternitati, p. 63, n. 41; quomodo et sub quibus conditionibus, l. c. Absolutio sacramentalls non ne­ cessaria ad indulgentias lucran­ das, pro iis qui sunt in statu gratiae, p. 162, n. 114. Administratio bonorum Confraternitatis, p. 82, n. 57; admini­ stratorum obligationes ex Statu­ tis Confraternitatis desumendae, p. 82, n. 58. Adscript! ad Confraternitatem qui esse possunt, p. 62, n. 41; p. 80, n. 56; a quo inscribi valent, p. 59, n. 38; quomodo, p. 61, n. 39; in forma solemni vel privata, p. 58, n. 37; gratuito, p. 63, n. 42; pri­ vilegia et beneficia adscriptorum, p. 64, n. 43 et seqq.; obligationes Confratrum, p. 67, n. 46, et seqq.; semel adscript! semper adscript! manent, etiamsi domicilium mu­ tent, p. 62, n. 40; defuncti ascribi nequeunt, p. <2, n. 41; bene qui­ dem monentes, l. c.; et etiam absentes, l. c. Adscriptlo Confraternitatl a quo facienda, p. 59, n. 38; quomodo, p. 61, n. 39; in forma solemni vel privata, p. 58, n. 37; gratuito fieri debet, p. 63, n. 42; quando fit ab habente personalem faculta­ tem, nomina adscriptorum vici­ niori Confraternitati mittenda sunt, p. 59, n. 38; “ vicinior,, Con­ fraternitas quomodo intelligenda, l. c. in nota ; defuncti ascribi nequeunt, p. 62, n. 41; bene qui­ dem moribundi, l. c./absentes, l.c. Alanus(B.) de la Roche, restaura­ tor et propagator SS. Rosarii, p. 27, n. 16; p. 47, n. 29; Quin· decim promissiones a B. M. Vir­ gine B. Alano factae, p. 27, n. 16. Album inscriptionis. — Vide : Liber. Altare Confraternitatis proprium, p. 85, n. 60; a quo determinan­ dum, p. 86, n. 61; quando, l. c.: mutari potest, l. c.; commune esse potest pluribus Confratemitatibus, p. 85, n. 60; imago picta vel sculpta SS. Virginis a Rosa­ rio in altari ponenda, p. 86, n. 62; altare Confraternitatis est privilegiatum, p. 87, n. 63. Altare prlvllegiatum. — Vide: Pri­ vilegium altaris, Animae in Purgatorio detentae recitatione Rosarii maxime iuvantur, p. 38, n. 23; omnes indul­ gentiae Rosarii defunctis applicabiles, pp. 168, 183, 184-185, 186. Aqua benedicta in solemniori be­ nedictione coronarum SS. Rosa­ rii semper adhibenda, p. 193; dum breviori forma utitur ad libitum, p. 193; necesse non est ut ad coronas directe perveniat, n. 95, p. 137. Archiconfraternitas proprie dicta SS. Rosarii non habetur, p. 47. n. 30; si quae Confraternitates titulo Archicon fraternitatis do­ nantur, honoris causa hoc factum est, p. 48, n. 80. “Ave Maria,,, origo et historia, p. 11, n. 9; eius efficacia, l. c.; est pars essentialis in Rosarii recitatione, p. 4, n. 3; quare tot vicibus in recitatione Rosarii re­ petitur, p. 13, n. 11 ; omissio unius vel alterius “Ave Maria,, non officit lucrationi indulgentiarum, p. 160, n. 114. 1 Prior numerus paginam designat, posterior paragraphum. 14 — Faxfaxi, De Rosario. 210 INDEX ALPHABETICüS Becchl (P.) Constantius, restaura­ tor in Italia Associationis Rosarii Perpetui, p. 97, n. 72. Benedictio Apostollca in articulo mortis confratribus impertienda, p. 181 ; a quocumque sacerdote impertiri potest, l. c.; formula, p. 195. Benedictio candelarum quid si­ gnificat, p. 145, n. 104 ; usus eas benedicendi in honorem SS. Ro­ sarii, p. 145, n. 105 ; benedici pos­ sunt quocumque tempore, p. 147, n. 108; a solis tamen sacerdotibus, facultatem habentibus, p. 146, n. 106; formula utenda, p. 194. Benedictio coronarum quid im­ portet, p. 133, n. 92; quae indul­ gentiae applicantur, p. 165 ; a quo applicari possint, p. 135, n. 94 ; formula longior, p. 191; formula brevior, p. 193. Benedictio rosarum in honorem SS. Rosarii, p. 142, n. 101; quid importet, p. 143, n. 102; est bene­ dictio reservata, p. 146, n. 106; rosae naturales esse debent, p. 147, n. 106; quocumque tempore bene­ dictio impertiri potest, l. c.; for­ mula adhibenda, p. 193; efficax usus rosarum benedictarum pro infirmis, p. 145, n. 104. Beneficentiae opera opportune a Confraternitate exercenda, p. 80, n. 57 ; quomodo antiquitus exer­ cebantur Romae, a Confraterni­ tate S. Mariae supra Minervam, p. 81, n. 57; indulgentiae acqui­ rendae a confratribus qui opera caritatis exercent, p. 181 ; ab iis qui intersunt processioni quan­ do ex eleemosynis Confraterni­ tatis virgines matrimonio iungendae dotantur, p. 173. Bona temporalia a Confraternitate possideri possunt, p. 81, n. 57 ; a quibus administranda, l. c. Candelae benedictae. — Vide: Be­ nedictio candelarum. Cappella Confraternitatis quae­ nam, p. 84, n. 59; pluribus indul­ gentiis fruitur, p. 173 et seqq. ; quas functiones ibi exercere li­ ceat, p. 88, n. 64. Cappellanus Confraternitatis qui­ nam dicitur, p. 79, n. 55; distin­ guitur per se a Rectore seu Di­ rectore, l. c. ; eius munera, l. c. Cathedralis ecclesia. — Vide: Ec­ clesia cathedralis. Chardon (P.) Augustinus, restau­ rator Rosarii Perpetui in Gallia, p. 96, n. 71. Collegiales, quomodo se gerere pos­ sunt quoad lucrationem indul­ gentiarum, p. 161, n. 114. Communio (S.) ad lucrandas indul­ gentias requisita, debet esse sacramentalis, p. 163, n. 114; in qualibet ecclesia peragi potest, l. c. ; potest semper recipi a per­ vigilio diei cui affigitur indul­ gentia, l. c. ; et per totam subsequentem octavam, l. c. ; una Communio sufficit pro omnibus indulgentiis diei, l. c. Confessio sacramentalis ad indul­ gentias lucrandas quando neces­ saria, p. 162, n. 114 ; an requira­ tur pro iis qui sunt in gratia, l. c.; sufficit ut peragatur intra octo dies qui praecedunt vel sub­ sequuntur, l. c. Confraternitas SS. Rosarii quid importat, p. 44, n. 28; eius origo, p. 45, n. 29; eius erectio, p. 48, n. 31; in quibus locis seu ecclesiis erigi potest, p. 49, n. 32; nonnisi una in quolibet loco, p. 51, n. 32; a quo erigenda, p. 53, n. 34; sub quibus conditionibus, p. 55, n. 35; modus eamdem erigendi, p. 53, n. 34; Pater dominicanus in ere­ ctione Confraternitatis praeferen­ dus, p. 54, n. 34 ; verbale erectio­ nis, p. 55, n. 34; malae erectionis revalidatio, p. 57, n. 36; de uno in alium locum translatio, p. 56, n. 35; Confraternitatis extinctio, p. 56, n. 35; statuta specialia uniuscuiusque Confraternitatis, p. 82, n. 57. Confratres. — Vide: Adscrlptl. Consensus Episcopi. — Vide: Epi­ scopi consensus; Vicarii Capitu­ laris. — Vide : Vicarius Capitu­ laris ; Vicarii Generalis. — Vide: Vicarius Generalis. Consilium dlrectlvum. quando necessarium, p. 80, n. 57; munia huius consilii, p. 82, n. 58; agit semper sub dependentia Directo­ ris Confraternitatis, p. 82, n. 57. Conventus menstruus valde utilis ad fovendum fervorem in confra- i INDEX ALPHABETICUS tribus, p. 93-9-1, n. 69; de tem­ pore et modo illum habendi, l. c. Corona SS. Rosarii ex qua materia conficienda, p. 140, n. 99; sub qua forma, p. 137, n. 95; debet esse quinque, aut decem, aut quinde­ cim decadum, p. 137-138, n. 96; a quo benedicenda, p. 135, n. 94; formula benedictionis longior, p. 192; brevior, p. 193; an defe­ renda sit stola, p. 193 ; indulgen­ tiae concessae iis qui coronam be­ nedictam secum deferunt, p. 172; vel qui Rosarium cum corona benedicta recitant, p. 164; quae indulgentiae uni coronae simul applicari possunt, p. 136, n. 94; casus in quibus coronae bene­ dictae indulgentias amittere pos­ sunt, p. 138, n. 96; quomodo co­ rona benedicta religari potest quin indulgentias amittat, p. 139, n. 96 ; corona benedicta amplius vendi nequit, p. 139, n. 97. Defuncti quam utiliter Rosario suffragentur, p. 38, n. 23 et p. 104, n. 76; omnes indulgentiae Rosarii, ea solum excepta in articulo mortis lucranda, defunctis appli­ cari possunt, pp. 168,183,184, 186; dum Rosarium pro defunctis re­ citatur, trilogiae Gloria Requiem substitui potest, p. 3, n. 2; mi­ nime tamen defuncti Confraternitati ascribi possunt, p. 62, n. 41 ; confratres associare possunt de­ functos ad sepulturam, p. 81, n. 57 ; et quidem elevando pro­ priam crucem et cum propriis insignibus, p. 91, n. 67. Diploma erectionis Confraternita­ tis a quo obtinendum, p.51, n. 33; conditiones ordinarie requisitae ut Diploma expediatur, p. 52, n. 33. Director Confraternitatis quis vo­ catur, p. 73, n. 51; in ecclesiis Do­ minicanorum quis est, p. 75, n. 52; in aliis ecclesiis religiosorum, l.c.; in ecclesiis clero saeculari con­ creditis, l, c. ; Directoris privile­ gia, p. 79, n. 55; eius munia et obligationes, l. C. ; utrum et a quo substitui possit, p. 77, n. 54 ; Cappellanus potest etiam mu­ nere Directoris fungi, sed non necessario, p. 76, n. 53; quando 211 Episcopus designare potest Di­ rectorem alicuius Confraternita­ tis iam existentis, p. 76, n. 53. Dominica prima mensis quaenam dicitur, p. 92, n. 68, in nota; pro­ cessio hac dominica peragenda, p. 89, n. 65; indulgentiae prima dominica mensis acquirendae, pp. 172, 174. Dominica ultima mensis speciales indulgentiae lucrari possunt a confratribus, p. 164. Dominicanl Rosarium tamquam paternam haereditatem sibi vin­ dicant, p. 29, n. 17 ; huius iuris recognitio ex parte Ecclesiae, p. 30, n. 18 ; eorum labor in pro­ pagatione SS. Rosarii, p. 29, n. 17; praeferendi in erectione Confra­ ternitatis, p. 54, n. 34. Dominicus (S.) de Gusman insti­ tutor SS. Rosarii, p. 20, n. 14; curandum ut in imagine sculpta vel picta Cappellae SS. Rosarii una cum Beata Virgine reprae­ sentetur, p. 86, n. 62. Dotes quae antiquitus pauperibus virginibus concedebantur, p. 81, n. 57; indulgentiae pro iis qui, die qua dotes distribuuntur, pro­ cessioni adsistunt, p. 173. Ecclesia quaenam dicitur, p. 50, rn nota ; in quibus ecclesiis Con­ fraternitas erigi potest, p. 50, n. 32; excluduntur ecclesiae monialium, et aliarum piarum mu­ lierum, l. c.; excluduntur etiam Oratoria privata et etiam semipublica, l. c.; quas functiones in ecclesia propria Confraterni­ tatis exercere liceat, p. 88, n. 64 ; promovenda in ecclesiis publica recitatio Rosarii, p. 74, n. 62 ; quando obligatoria, p. 42, n. 27 ; quae indulgentiae a visitantibus ecclesiam Confraternitatis acquiri possint, p. 178 et seqq. Ecclesia Cathedralis specialem habet obligationem quoad quoti­ dianam recitationem SS. Rosarii, p. 43, n. 27 ; ad erigendam in ipsa Confraternitatem requiritur con­ sensus Capituli, p. 52, n. 33. Ecclesia Paroeclalls tenetur ad recitationem hebdomadariarn Ro­ sarii, p. 42, n. 27. Episcopi consensus necessarius pro 212 INDEX ALPHABETICUS erectione Confraternitatis, p. 55, n. 34 ; potest aliquando Episcopus designare directorem Confrater­ nitatis iam existentis, p. 76, n. 53; ius est Episcopi approbare Sta­ tuta Confraternitatis, p. 83, n. 58 ; item indicare de opportunitate transferendi recitationem SS. Ro­ sarii in alium mensem, qui non sit mensis octobris, p. 127, n. 87. Erectio Confraternitatis. — Vide: Confraternitas. Extinctio Confraternitatis, p. 56, n. 3o. Facultas erigendi Confraternita­ tem a quo obtinenda, p. 51, n. 33 ; adscribendi Confraternitati, p. 59, n. 38; benedicendi coronas, p. 135, n. 94; benedicendi rosas vel can­ delas, p. 146, n.106; impertiendi Benedictionem Apostolicam in articulo mortis, p. 195. Festum SS. Rosarii a quo tempore celebratur, p. 120, n. 84 ; qua oc­ casione ortum habuit, l. c. ; in­ dulgentia plenaria toties quoties ad modum Portiunculae, p. 124, n. 85; aliae indulgentiae infra octavam, p. 167 ; quid de indul­ gentiis si Festum transferatur, p. 160, n. 114; processio solemnis die Festo peragenda, p. 89, n. 65. Generalis Magister Dominicano­ rum est supremus moderator de­ votionis SS. Rosarii, p. 30, n. 18; ab ipso Diploma erectionis Con­ fraternitatis obtinendum, p. 51, n. 33; item facultatem benedi­ cendi coronas, candelas, rosas, p. 146, n. 106; item adscribendi Confraternitati, p. 59, n. 38. “ Gloria Patri ,, quando in liturgie introductum, p. 3, n. 2; non est pars essentialis in recitatione Rosarii, l. c.; convenientissime tamen recitatur in fine cuiusque decadis, l. c. ; substitui potest a Requiem dum defunctis Rosarium applicatur, i. c. Hora continuae orationis ab adscriptis Rosario Perpetuo pera­ genda, p. 102, n. 74 ; modus eam perficiendi, p. 103, n. 75; indul­ gentiae, p. 183 et seq. Jaculatoriae preces quae et quando in recitatione Rosarii adiungi possunt quin amittantur indul­ gentiae, p. 4, n. 3; p. 12, n. 9, in nota; numquam sunt partes essentiales, p. 4, n. 3. lesus nomen. — Vide: Nomen lesus. Imago B. Μ. V. a Rosario neces­ sario ponenda in Altari seu Cap­ pella Confraternitatis, p. 86, n. 62; picta vel sculpta, l. c. ; ipse S. P. Dominicus una cum B. Virgine repraesentandus, p. 86, n. 62. Index Indulgentiarum SS. Rosarii nunc vigens, p. 155, n. 112; desingulis indulgentiis, p. 164 et seqq. Indulgentiarum notiones genera­ les, p. 148, n. 107; species indul­ gentiarum, p. 152, n. 110; condi­ tiones ad eas acquirendas, p. 157, n. 114; indulgentiae Apostolicae, p. 136, n. 94; Crucigerorum, l. c. ; S. Birgittae, l. c. ; Coronae Hispa­ nicae, l. c. Indulgentiarum SS. Rosarii Index seu Catalogus, p. 164 et seqq. ; pro omnibus fidelibus, p. 164; pro solis adscriptis Confraternitati, p. 169; pro adscriptis Rosario Perpetuo, p. 183; pro adscriptis Rosario Viventi, p. 185; condi­ tiones ad eas acquirendas, p. 157, n. 114; sunt semper applicabiles defunctis, pp. 168, 183,184-185,186. Infirmi confratres quomodo indul­ gentias SS. Rosarii lucrari pos­ sunt, p. 176; indulgentiae iis concessae qui infirmos confratres visitant, p. 180. Inscriptiones in libro Confrater­ nitatis. — Vide : Adscriptio. loseph. (S.) mense octobri speciali oratione venerandus dum in ec­ clesia recitatur Rosarium, p. 127,. n. 86. Jarlcot Paulina fuudatrix Rosarii Viventis, p. 106, n. 77. Leonis XIII indefessor propagator SS. Rosarii, p. 29, n. 16; elenchus Encyclicarum aliorumque docu­ mentorum huius Pontificis circa Rosarium, p. 199, in nota ; Con­ stitutio “ Ubi primum ,, circa Confraternitatem, p. 198. INDEX ALPHABETICUS 213 Liber esse debet pro inscriptionibus confratrum, p. 58, η. 87 ; quomodo nomina adnotanda, p. 61, n. 39; a quo, p. 59, n. 38; sufficit no­ men, p. 61, n. 39. Litaniae Lauretanae non sunt pars essentialis in recitatione Rosarii, p. 4, n. 3 ; convenientissime tamen recitantur, l. c. Maria quando insertum, p. 11, n. 9; indulgentiae lucrandae a confratribus quando profertur re­ citando Rosarium, p. 170. Nomina devotioni SS. Rosarii tri­ buta, p. 15, n. 12 ; nomen pro­ prium est Rosarium, l. c.; signi­ ficatio mystica huius nominis, p. 17, n. 13. Magister Generalis Dominicano­ rum. — Vide: Generalis Ma­ gister. Martini (P.) Petronius promoter Rosarii Perpetui, p. 95, n. 71 ; mi­ nime ver® institutor, l. c. Meditatio Mysteriorum. — Vide : Mysteriorum Meditatio. Mensis Sacratissimi Rosarii est October, p. 126, n. 86; recitatio Rosarii mense octobri an sit adhuc obligatoria, l. c.; Episcopus eam transferre potest ad alium men­ sem, p. 127, n. 87 ; modus obser­ vandus in hac recitatione, p. 126, n. 86; indulgentiae lucrandae, 168. Missa “ Salve Radix ,, Dominicanis propria, quando legi potest, p. 129, n. 89 ; sub quo ritu, p. 131, n. 90; in quo altari, p. 129, n. 89; indulgentiae lucrandae, p. 178. Missa votiva de Beata quando legi potest a sacerdotibus confratribus, p. 130, n. 90; in quo altari, p. 129, n. 89; indulgentiae lucrandae, p. 178. Moniales quomodo supplere pos­ sunt, ad indulgentias lucrandas, visitationem ecclesiae Confrater­ nitatis, p. 176; in eorum ecclesiis Confraternitas erigi nequit, p. 49, n. 32. Moribundi ascribi possunt Con­ fraternitati SS. Rosarii, p. 63, n. 41 ; speciales indulgentiae pro moribundis, p. 181. Mortui. — Vide : Defuncti. Mysteriorum meditatio essentialis in recitatione Rosarii, p. 4, n. 3; modus eam perficiendi, p. 7, n. 6; modus eam supplendi a rudi­ bus, l. c. ; mysteriorum ordo inter se, p. 5, n. 4; secundum dies in hebdomada, p. 6, n. 4. Oblationes sponte factae ab ad­ scriptis in favorem Confratemitatis sunt licitae, p. 63, n. 42; minime vero in favorem adseribentis, l. C. Obligationes adseriptorum Con­ fraternitati, p. 67, n. 46; nulla obligatio sub peccato, p. 72, n. 50; de hebdomadaria recita­ tione Rosarii, l. c. October mensis Rosario dicatus. — Vide: Mensis Rosarii. Opera beneficentiae. — Vide: Be­ neficentiae opera. Oratorium publicum quodnam di­ catur, p. 50, in nota ; quodnam semi-publicum, aut privatum, l. c.; in oratorio publico Confrater­ nitas erigi potest, p. 50, n. 32; minime in oratorio semi-publico aut privato, l. c. Nomen confratrum. — Vide: Ad­ script!. Nomen lesus in recitatione Ave Pagella adseriptionis utilis, sed non necessaria, p. 61, n. 39 ; pro expensis pagellae poterit adseribens aliquid petere ab adseripto et pro se retinere, p. 63, n. 42. Parochus pro tempore in ecclesiis paroecialibus opportune designa­ tur tamquam Director Confrater­ nitatis, p. 76, n. 63; excipe, si ecclesiae sint Dominicanorum, p. 76, n. 53, in nota. Paroeclalis Ecclesia. — Vide: Ec­ clesia paroeclalls. “ Pater noster,, a quo originem ducit, p. 8, n. 7; eius excellentia, l. C.; est pars essentialis Rosarii, p. 4, n. 3; commentarium S. Tho­ mae, p. 9, n. 7. Peccatores reeitatione Rosarii ma­ xime iuvantur, p. 38, n. 23 ; utrum indulgentias lucrari valeant, p. 158, in nota. Plus (S.) V, sacratissimi Rosarii vero devotus, p. 121, n. 84 ; invo­ cationem “ Auxilium Christiano- 214 INDEX ALPHAB ETICUS rum „ Litaniis Lauretanis inse­ rendam decrevit, I. c. Preces quaenam adiungi possunt, sine detractione indulgentiarum, in recitatione Rosarii, p. 4, n. 3; p. 12, n. 9, in nota ; iaculatoriae preces non sunt essentiales in Rosario, p. 4, n. 3. Privilegia adscriptorum Confraternitati, p. 64, n.43; fiunt participes omnium spiritualium bonorum Ord. S. Dominici, p. 66, n. 44; quoad recitationem Rosarii, p. 69, n. 47. Privilegium altaris in quo con­ sistat, p. 88, n. 63; an et quando conveniat altari proprio Confra­ ternitatis, p. 87, n. 63. Processio SS. Rosarii prima domi­ nica mensis, p. 89, n. 65; fieri po­ test, quin sit obligatio permis­ sionem petendi a Parocho, p. 91, n. 67 ; indulgentiae, p. 172. Promissiones quindecim a B. M. Virgine B. Alano factae, p. 27, n. 16, in nota. Purgatorium. — Vide: Animae in Purgatorio. Quindecim Promissiones B. Μ. V. — Vide: Promissiones. Quindecim Sabbata in honorem B. M. Virginis a Rosario a quo ori­ ginem ducunt, p. 113, n. 80; in quo praecise consistant, p. 112, n. 80 ; duplex methodus hanc devotio­ nem peragendi, p. 116, n. 81; transferri possunt ad diem do­ minicam, p. 116, n. 81 ; semper tamen sine interruptione, p. 120, n. 83 ; indulgentiae pro omnibus fidelibus, p. 166; pro confratribus, p. 177; dubia quaedam soluta, p. 119, n. 83. Recitatio Rosarii quando obliga­ toria pro confratribus, p. 68, n. 47 ; quando, etsi non stricte obligatoria, in ecclesia cathedrali, p. 43, n. 27; in ecclesiis paroecialibus, p.42, n.27; in aliis ecclesiis, p. 43, n. 27; in familia, p. 41, n. 26; coram SS. Sacramen­ to, p. 165 ; conditiones ad bene re­ citandum Rosarium, p. 33, n. 20; separari potest una decas ab aliis, p. 39, n. 24 ; indulgentiae pro omnibus fidelibus, p. 164 et seqq. ; pro confratribus, p. 169 et seqq. Rector. — Vide: Director. “ Requiem ,, substitui potest Glo­ ria Patri, dum Rosarium reci­ tatur pro defunctis, p. 3, n. 2. Revalldatlo Confraternitatis ille­ gitime erectae, p. 57, n. 36; reso­ lutiones quorumdam casuum, l. c. Ricci (P.) Timotheus est verus fundator Rosarii Perpetui, p. 95, n. 71. Rosae benedictae in honorem SS. Rosarii. — Vide : Benedictio rosarum. Rosarium quid est, p. 1, n. 1 ; par­ tes essentiales, p. 4, n. 3; nomina varia huic devotioni tributa, p. 15, n. 12; origo et historia devotionis, p. 20, n. 14 ; efficacia ad repellendas haereses, p. 26, n. 15; vel propagandam fidem, l. c.; de Rosarii recitatione, me­ thodus, p. 33, n. 20; conditiones ad bene recitandum Rosarium, l. c. ; indulgentiae, p. 164, 169. Rosarium Perpetuum in quo con­ sistit, p. 94, n. 71; eius origo et historia, l. c. ; duplex methodus organizationis, p. 97, n. 72 ; con­ ditiones essentiales pro indul­ gentiis, p. 102, n. 74; de modo horam peragendi, p. 103, n. 75; indulgentiae propriae, p. 183 ; intentiones propriae in recita­ tione Rosarii, p. 103, n. 76. Rosarium Vivens in quo consistit, p. 105, n. 77 ; eius origo et histo­ ria, l. c. ; utilitas, l. c. ; appro­ batio S. Sedis, l. c. ; methodus organizationis, p. 107, n. 78 ; in­ dulgentiae propriae, p. 185. Sabbatum est dies iam ab antiqui­ tate B. M. Virgini dicatum, p. 114, n. 80 ; devotio Quindecim Sabba­ torum quando incepit, l. c. ; in quo praecise consistat, p. 112, n. 80; duplex methodus, p. 116, n. 81 ; transferri potest etiam ad Dominicam, l. c.; semper tamen sine interruptione, p. 120, n. 83; indulgentiae pro omnibus fideli­ bus, p. 166 ; pro confratribus, p. 177 ; dubia quaedam solvuntur, p. 119, n. 83. INDEX VLPllABETICÜS Saccum an et quando a confra­ tribus deferri possit, p, 67, n. 45; p. 91, n. 67. “ Salve Radix ,, Missa privilégiât» SS. Rosarii, quando legi potest, p. 129. n. 89; indulgentiae ipsi adnexae, p. 178; eam legere pos­ sunt etiam sacerdotes tertiarii dominicaui, qui fruantur privi­ legio utendi Missali dominicano, p. 129, n. 89. • Salve Regina,, non est pars es­ sentialis in recitatione Rosarii, p. 4, n. 3 ; convenientissime ta­ men recitatur, i. c. ; indulgentiae pro iis qui assistunt dum canta­ tur quibusdam in circumstantiis, p. 179. Sorores quomodo se gerere possunt quoad lucrationem indulgentia­ rum, p. 176 ; in eorum ecclesiis Confraternitas SS. Rosarii erigi nequit, p. 49, n. 32. Sprenger (P.) lacobus propagator indefessus SS. Rosarii, p. 28, n. 16; p. 47, n. 29. Stationes romanae quid sunt, p. 177 ; quando occurrunt, l. c. : indulgentiae adnexae, l. c. Status gratiae ad lucrandas indul­ gentias, p. 159, n. 114. Statuta Confraternitatis SS. Ro­ sarii, p. 82, n. 57 ; conditiones observandae in reductione Statu­ torum, p. 83, n. 58 ; approbari debent ab Episcopo, l. c. Stola deferenda ad libitum in bene­ dictione coronarum cum formula breviori, p. 193 ; semper deferenda in benedictione candelarum, ro­ sarum, et etiam in benedictione coronarum dum utitur formula longiori, p. 192, 193, 194. Summarium Indulgentiarum SS. Rosarii, p. 164 et seqq. ; quando editum, p. 154, n. 112. Suppressio Confraternitatis quan­ do locum habere potest, p. 56, n. 85; cuius auctoritate, l. c. Tabula picta vel sculpta B. M n Rosario in cappella seu altan Confraternitatis, p 96, n. 62; qui i in ea repraesentari debeat, l. c. antiquae tamen imagines aufe­ rendae non sunt, ut novae substi­ tuantur, L c. Tempus debitum pro lucratione indulgentiarum, p. 160, n 114. Tertiarii Domlnlcanl sacerdotes gaudentes privilegio utendi .Mis­ sali dominicano legero pos­ sunt Missam “ Salve Radix ,. p. 129, n. 89. Translatio Confraternitatis ab una ecclesia ad aliam, p. 56, n. 35 ; ab una cappella ad aliam, l. c. Translatio Indulgentiarum de uno ad alium diem, p. 160, n. 114. Verbale erectionis Confraternitatis semper redigendum, p. 55, n. 34; quomodo redigendum, l. c. .-unum exemplar remittendum Magistro Generali Dominicanorum, l. c. Vicarius Capitularis non potest consensum exprimere pro erec­ tione novae Confraternitatis, p. 53, n.33; item, quoad appro­ bationem Statutorum, p. 83, n. 58. Vicarius Generalis consensum da­ re nequit, nisi sit specialiter dele­ gatus, pro erectione alicuius Con­ fraternitatis, p. 53, n. S3 ; neque approbare Statuta, p. S3, n. 58. Visitatio ecclesiae propriae Con­ fraternitatis, vel cappellae, vel altaris quando requisita pro ac­ quisitione indulgentiarum, p.167, 173, 178; tempus et modus eam perficiendi, p. 161, n. 114 ; quo­ modo pro monialibus atque soro­ ribus in communitate viventibus, p. 161, n. 114 et p. 176; item, quomodo pro adseriptis Associa­ tionibus catholicis, l. c. ; vel pro degentibus in Collegiis, l. c..' quid de visitatione ad indulgentiam toties quoties, in Festo SS. Ro­ sarii lucrandam, p. 125, n. 85.